ဝီကီပီးဒီးယား mywiki https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AC MediaWiki 1.45.0-wmf.4 first-letter မီဒီယာ အထူး ဆွေးနွေးချက် အသုံးပြုသူ အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက် ဝီကီပီးဒီးယား ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက် ဖိုင် ဖိုင် ဆွေးနွေးချက် မီဒီယာဝီကီ မီဒီယာဝီကီ ဆွေးနွေးချက် တမ်းပလိတ် တမ်းပလိတ် ဆွေးနွေးချက် အကူအညီ အကူအညီ ဆွေးနွေးချက် ကဏ္ဍ ကဏ္ဍ ဆွေးနွေးချက် မုခ်ဝ မုခ်ဝ ဆွေးနွေးချက် စာမူကြမ်း စာမူကြမ်း ဆွေးနွေးချက် TimedText TimedText talk မော်ဂျူး မော်ဂျူး ဆွေးနွေးချက် Event Event talk 0 1768 878020 853663 2025-06-15T10:16:43Z 103.81.115.46 ကော့ကေဆွိုက်လူမျိုးစုအကြောင်း 878020 wikitext text/x-wiki {{Infobox တိုက် |title = အာဖရိကတိုက် |image = Africa (orthographic projection).svg |area = {{convert|30,370,000|km2|sqmi|abbr=on}},&nbsp;[[List of continents by area|2nd]] |population = {{UN_Population|Africa}}{{UN_Population|ref}} ({{UN_Population|Year}}, [[List of continents by population|2nd]]) |density = {{pop density|1100000000|30221532|km2|sqmi}} |GDP_nominal = US$ ၃.၃ ထရီလီယံ (၂၀၁၇, [[:en:List of continents by GDP (nominal)|ပဉ္စမ]]) |demonym = African |countries = ၅၄ (နှင့် အငြင်းပွား ၂ ခု) |list_countries = အာဖရိကတိုက်ရှိ နိုင်ငံများနှင့် အမှီအခိုနယ်မြေဒေသများ |dependencies = {{Collapsible list |list_style = text-align:left; |title = ပြင်ပ (၃) | 1 = {{flag|Mayotte}} | 2 = {{flag|Réunion}} | 3 = {{flag|Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha}} }} {{Collapsible list |list_style = text-align:left; |title = အတွင်း (၄) | 1 = {{flag|Canary Islands}} | 2 = {{flag|Ceuta}} | 3 = {{flag|Madeira}} | 4 = {{flag|Melilla}} }} |languages = [[အာဖရိကတိုက်၏ ဘာသာစကားများ|တိုင်းရင်းသား ဘာသာစကား၁၂၅၀–၃၀၀၀ ခန့်]] |time = [[UTC-1]] မှ [[UTC+4]] |cities = [[အာဖရိကတိုက်ရှိ မြို့များ စာရင်း]]<br>{{flagicon|Nigeria}} [[လာဂို့စ်မြို့]]<br>{{flagicon|Egypt}} [[ကိုင်ရိုမြို့]]<br>{{flagicon|Democratic Republic of the Congo}} [[ကင်ရှာဆာမြို့]]<br>{{flagicon|South Africa}} [[ဂျိုဟန္နက်စဗတ်မြို့]]<br>{{flagicon|Sudan}} [[ခါတွမ်းမြို့]]<br>{{flagicon|Tanzania}} [[ဒါအက်စ် ဆယ်လန်းမြို့]]<br>{{flagicon|Egypt}} [[အလက်ဇန္ဒရီးယားမြို့]]<br>{{flagicon|Ivory Coast}} [[Abidjan]]<br>{{flagicon|Algeria}} [[အယ်လဂျီးယားမြို့]]<br>{{flagicon|Nigeria}} [[ကနိုမြို့]]<br>{{flagicon|Morocco}} [[ကာဆာဘလန်ကာမြို့]]<br>{{flagicon|Nigeria}} [[အိုင်ဘာဒန်မြို့]]<br>{{flagicon|Kenya}} [[နိုင်ရိုဘီမြို့]]<br>{{flagicon|Ethiopia}} [[အာဒစ် အာဘာဘာမြို့]]<br>{{flagicon|Nigeria}} [[အဘူဂျာမြို့]]<br>{{flagicon|Ghana}} [[အက်ခရာမြို့]] }} '''အာဖရိက''' သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် [[အာရှတိုက်]] ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် အကြီးဆုံးနှင့် ဒုတိယမြောက် လူဦးရေအများဆုံး [[တိုက်]]ကြီးဖြစ်သည်။ [[ကျွန်း (ကုန်းမြေ)|ကျွန်း]]များကိုပါ ထည့်တွက်လျှင် အကျယ်အဝန်း အားဖြင့် ၃၀.၂ သန်း စတုရန်းကီလိုမီတာ (စတုရန်းမိုင် ၁၁.၇ သန်း) မျှ ကျယ်ဝန်းပြီး ကမ္ဘာ့မျက်နှာပြင် စုစုပေါင်း၏ ၆ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်းမြေ စုစုပေါင်း၏ ၂၀.၄ ရာခိုင်နှုန်းကို နေရာယူထားသည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် စာရင်းအရ နယ်မြေပေါင်း ၆၁ ခုတွင် လူဦးရေ ၁ ဘီလီယံမျှ ရှိပြီး ကမ္ဘာ့လူဦးရေ စုစုပေါင်း၏ ၁၄.၇၂ ရာခိုင်နှုန်းမျှ ရှိသည်။ အာဖရိကတိုက်ကို မြောက်ဘက်တွင် [[မြေထဲပင်လယ်]]၊ အရှေ့မြောက်ဘက် ဆီနိုင်း ကျွန်းဆွယ် တလျှောက်တွင် [[ဆူးအက်တူးမြောင်း]] နှင့် [[ပင်လယ်နီ]]၊ အရှေ့တောင်ဘက်တွင် [[အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာ]]တို့က ဝန်းရံထားသည်။ အာဖရိကတိုက်တွင် အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် နိုင်ငံပေါင်း ၅၄ နိုင်ငံ ရှိပြီး [[မဒါဂတ်စကားနိုင်ငံ|မဒါဂတ်စကား]] နှင့် အခြား ကျွန်းများလည်း ပါဝင်သည်။ အာဖရိကတိုက်ကို သိပ္ပံပညာဆိုင်ရာ အသိုင်းအဝိုင်းက လူသားတို့ အစပြုရာ ဒေသအဖြစ် မှတ်ယူကြသည်။ လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၇ သန်းခန့်က လူဝံကြီးများ နှင့် သက်ဆိုင်သော အထောက်အထားကို အာဖရိကတွင် တွေ့ရှိရပြီး လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၂ သိန်းကျော်က ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အစောဆုံး လူသား၏ အထောက်အထားကို [[အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ]] နေရာတွင် တွေ့ရှိရသည်။ အာဖရိကသည် [[အီကွေတာ]]ကို ခွလျှက် တည်ရှိပြီး ရာသီဥတု အမျိုးစုံ ရှိသည်။ [[မြောက်ကမ္ဘာလုံးခြမ်း]]ရာသီဥတု မှ [[တောင်ကမ္ဘာလုံးခြမ်း]] ရာသီဥတုသို့ ဖြန့်ကျက်တည်ရှိနေသော တစ်ခုတည်းသော တိုက်ဖြစ်သည်။ အာဖရိကတိုက်၏ စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ၅.၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သည်။ == အမည်မှည့်ခေါ်ခြင်း == အာဖရိ (Afri ) ဆိုသည်မှာ လက်တင်ဘာသာတွင် ယခု တူနီးရှားနိုင်ငံ နေရာ မြောက်အာဖရိကတွင် နေထိုင်ခဲ့သော ကာသေ့လူမျိုးတို့ကို ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုသော အမည် ဖြစ်သည်။ ထိုအမည်ကို မြေမှုန် ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် ဖိုနီးရှန်း ဘာသာစကား အာဖာ (afar) နှင့် ဆက်စပ် စဉ်းစားခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် ဖော်ထုတ်ခဲ့သော သီအိုရီအရ ကျောက်ဂူ ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် မြောက်အာဖရိကသုံး ဘာဘာ ဘာသာစကား အီဖရီ (ifri ) နှင့် အီဖရန် (ifran) မှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ကောက်ချက်ချခဲ့ကြသည်။ ကျောက်ဂူအတွင်း နေထိုင်ကြသူတို့ကို ရည်ညွှန်းခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == {{Main|အာဖရိက၏ သမိုင်း}} === ကျောက်ခေတ်သမိုင်းကြောင်း === လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၂၅၀ နှင့် ၆၅ သန်းကြား မီဆိုဇိုးရစ်ခေတ် ဟု ခေါ်တွင်သော အချိန်က အာဖရိကတိုက်သည် အခြားတိုက်ကြီးများနှင့် ပေါင်းစပ်လျှက် ပန်ဂီယာဟုခေါ်သည့် ဧရာမတိုက်ကြီးတစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိနေခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က သယ်ရိုပေါ့ဒ်၊ ပရိုဆောရိုပေါ့ဒ် အစရှိသည့် ဒိုင်နိုဆောများ ကျင်လည်ကျက်စားရာ နေရာဖြစ်ခဲ့သည်။ ထရိုင်ရပ်ဆစ်ခေတ်ဟု ခေါ်သည့် လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၂၅၀ နှင့် ၂၀၀ ကြားကာလ နှောင်းပိုင်းခေတ်မှ [[ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း]]များကို အာဖရိက တနံတလျားတွင် တွေ့ရသည်။ သို့သော်လည်း တောင်ဘက်တွင် မြောက်ဘက်ထက် ပို၍ တွေ့ရလေ့ ရှိသည်။ ထရိုင်ရပ်ဆစ်ခေတ်မှ ဂျူရပ်ဆစ်ခေတ် (လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၂၀၀ မှ နှစ်သန်းပေါင်း ၁၄၅ အတွင်း) သို့ပြောင်းလဲသော ကာလကိုမူ စေ့ငှစွာ လေ့လာခြင်း မပြုရသေးပေ။<ref name="dinopedia-african">Jacobs, Louis L. (1997). "African Dinosaurs." ''Encyclopedia of Dinosaurs''. Edited by Phillip J. Currie and Kevin Padian. Academic Press. pp. 2–4.</ref> အစောပိုင်း ဂျူရပ်ဆစ်ခေတ်တွင်လည်း ထရိုင်ရပ်ဆစ်ခေတ် နှောင်းပိုင်း ကာလကဲ့သို့ပင် ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းများကို တောင်ဘက်ပိုင်း၌ မြောက်ဘက်ပိုင်းထက် ပို၍ တွေ့ရသည်။ ဂျူရပ်ဆစ်ခေတ် အတွင်းသို့ ချင်းနင်းဝင်ရောက်လာသည်နှင့် ဆောရိုပေါ့ဒ်နှင့် အော်နီသိုပေါ့ဒ် အစရှိသော ဒိုင်နိုဆော အုပ်စုများ အာဖရိက တဝှမ်းတွင် အများအပြား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဂျူရပ်ဆစ်ခေတ် အလယ်ပိုင်းကိုမူ အာဖရိကတွင် သေချာစွာ လေ့လာခြင်း မပြုရသေးပေ။ ဂျူရပ်ဆစ်ခေတ် နှောင်းပိုင်းကာလတွင်လည်း တန်ဇေးနီးယားရှိ တန်ဒါဂူရူး ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း အလွှာမှ လွဲလျှင် များများစားစား ပြစရာ မရှိပေ။ ဂျူရပ်ဆစ်ခေတ် နှောင်းပိုင်းကာလရှိ တန်ဒါဂူရူး ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းမှ သက်ရှိများသည် မြောက်အမေရိက အနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော အရာများနှင့် ဆင်တူလေသည်။ မီဆိုဇိုးရစ်ခေတ် အလယ် လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၁၅၀-၁၆၀ ခန့်တွင် မဒါဂတ်စကားကျွန်း သည် အာဖရိကတိုက်မှ ကွဲထွက်သွားခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ၎င်းသည် အိန္ဒိယတိုက်နှင့် အခြားသော ဂေါဒွာနာ တိုက်ကြီးနှင့် ဆက်စပ်လျက် ရှိနေသေးသည်။ [[မဒါဂတ်စကားနိုင်ငံ|မဒါဂတ်စကား]]တွင် တွေ့ရသော ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းများတွင် အဘယ်လီဆော နှင့် တိုင်တန်နီဆောတို့၏ ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းများ ပါဝင်သည်။ [[File:Spinosaurus BW2.png|thumb|left|200px|အာဖရိက သယ်ရိုပေါ့ဒ် စပိုင်နိုဆောရပ်စ်အား အကြီးဆုံး အသားစား ဒိုင်နိုဆော အဖြစ် သိကြသည်။]] ခရီတေးရှပ်စ်ခေတ် အစောပိုင်း (လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၁၄၆ သန်းမှ သန်း ၁၀၀ အတွင်း) တွင် အိန္ဒိယ-မဒါဂတ်စကား ကုန်းမြေပြင်သည် ဂေါဒွာနာ တိုက်ကြီးမှ ကွဲထွက်သွားခဲ့သည်။ ခရီတေးရှပ်စ်ခေတ် နှောင်းပိုင်း (လွန်ခဲ့သော နှစ်သန်းပေါင်း ၁၀၀ မှ ၆၅ သန်းအတွင်း)တွင်မူ မဒါဂတ်စကားနှင့် အိန္ဒိယတို့ ကွဲထွက်သွားခဲ့ပြီး ယနေ့ခေတ် နေရာများသို့ ရွေ့လျား ရောက်ရှိခဲ့ကြသည်။ မဒါဂတ်စကားနှင့် မတူ ကွဲပြားခြားနားစွာပင် အာဖရိက ကုန်းမကြီးမှာ မီဆိုဇိုးရစ်ခေတ် တလျှောက်တွင် နေရာ ပြောင်းလဲခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ သို့သော်လည်း ပန်ဂီယာတိုက်ကြီး ဆက်လက်ကွဲထွက်သွားသည်နှင့် အမျှ အဓိကကျသော အပြောင်းအလဲများ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ခရီတေးရှပ်စ်ခေတ် နှောင်းပိုင်း စသည့် အခါတွင် တောင်အမေရိကသည် အာဖရိက မှ ကွဲထွက်သွားခဲ့ပြီး အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာတောင်ပိုင်းသို့ ရွေ့လျား သွားခဲ့သည်။ ထိုအဖြစ်အပျက်က သမုဒ္ဒရာ ရေစီးကြောင်းများကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သဖြင့် ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုကို ပြင်းထန်စွာ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ခရီတေးရှပ်စ်ခေတ် အတွင်းတွင် အာဖရိက၌ အာလိုဆောရပ်စ်နှင့် စပိုင်နိုဆောရပ်စ် အစရှိသော ဒိုင်နိုဆောများ အများအပြား ကျက်စားခဲ့ကြပြီး အကြီးဆုံး အသားစား ဒိုင်နိုဆောလည်း ပါဝင်သည်။ တိုင်တန်နိုဆော များမှာ ရှေးခေတ် ဂေဟစနစ်တွင် အသီးအရွက်စားသော သတ္တဝါများသာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ခရီတေးရှပ်စ်ခေတ်မှ ရုပ်ကြွင်းများကို တွေ့ရသော နေရာများသည် ဂျူရပ်ဆစ် ခေတ်ထက် ပို၍ များသည်။ သို့သော်လည်း ရေဒီယိုသတ္တိကြွစနစ် ဖြင့် အချိန်ကာလ အပိုင်းအခြား အတိအကျကို သိရှိနိုင်ရန် ခက်ခဲသောကြောင့် ၎င်းတို့၏ သက်တမ်း အတိအကျကို သိရှိနိုင်ရန် ခက်ခဲသည်။ [[မာလဝီနိုင်ငံ]]တွင် ကွင်းဆင်း သုတေသနပြုခဲ့သော [[နိခါတကဗေဒ]]ပညာရှင် လူးဝစ်ဂျက်ကော့ဘ်၏ အဆိုအရ အာဖရိက ကျောက်လွှာများသည် ကွင်းဆင်းလေ့လာရန် အများအပြား လိုအပ်ပြီး အသစ်တွေ့ရှိမှုများ အများအပြား ရှိနိုင်သေးသည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ===[[သမိုင်းမတင်မီခေတ်]]=== [[File:Lucy blackbg.jpg|thumb|150px|လူနှင့် တူသော အစောပိုင်း မျိုးစိတ်မှ လူစီ၏ အရိုးစု။ ၁၉၇၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၄ တွင် အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ အဝပ်ရှ်တောင်ကြားတွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။]] နိခါတကမနုဿဗေဒပညာရှင် (paleoanthropologist) များက အာဖရိကကို ကမ္ဘာပေါ်တွင် အစောဆုံး နေထိုင်ခဲ့သော နယ်မြေဖြစ်ပြီး လူသား ဆိုသည်မှာ အာဖရိကတိုက်တွင် စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်ဟုလည်း ယူဆထားကြသည်။.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/1058484.stm Genetic study roots humans in Africa], BBC News | SCI/TECH</ref><ref>[http://www.sciencedaily.com/releases/2007/08/070828155004.htm Migration of Early Humans From Africa Aided By Wet Weather], sciencedaily.com</ref> လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၇ သန်းခန့်က စပြီး လူသားတို့ နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း အထောက်အထားများနှင့် ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းများကို ၂၀ ရာစု အလယ်ပိုင်းတွင် မနုဿဗေဒပညာရှင်တို့ တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၃.၉ သန်းမှ ၁.၄ သန်း အတွင်းတွင် အသက်ရှင် နေထိုင် ခဲ့ကြပြီး လူသားအဖြစ် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲ ဖြစ်ပေါ်လာသည်ဟု ယူဆရသော လူဝံနှင့် တူသော သတ္တဝါတို့၏ ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း များကိုလည်း အာဖရိကတွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ သမိုင်းမတင်မီ ကာလ၌ အာဖရိကတွင်လည်း အခြားတိုက်ကြီးများကဲ့သို့ပင် တိုင်းပြည် နိုင်ငံဟူ၍ မရှိခဲ့ပေ။ ခွိုင် (Khoi) နှင့် ဆန် (San) အစရှိသော မုဆိုးနှင့် ရှာဖွေစုဆောင်းသူ အုပ်စုများအနေနှင့် နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။<ref>Ivan van Sertima (1995) ''Egypt: Child of Africa/S V12 (Ppr)'', Transaction Publishers. pp. 324–325. ISBN 1-56000-792-3.</ref><ref>Mokhtar, G. (1990) ''UNESCO General History of Africa, Vol. II, Abridged Edition: Ancient Africa'', University of California Press. ISBN 0-85255-092-8.</ref><ref>Eyma, A. K. and C. J. Bennett. (2003) ''Delts-Man in Yebu: Occasional Volume of the Egyptologists' Electronic Forum No. 1'', Universal Publishers. p. 210. SBN 1-58112-564-X.</ref> [[ဘီစီ]] ၁၀,၅၀၀ ခန့် [[ရေခဲခေတ်]] ပြီးဆုံးသည့် အချိန်ကာလလောက်တွင် [[ဆဟာရ သဲကန္တာရ]] နေရာသည် စိမ်းစိုပြီး မြေဩဇာကောင်းသော တောင်ကြား နေရာတစ်ခု တစ်ဖန် ဖြစ်ခဲ့ပြန်သည်။ အာဖရိကနေထိုင်သူတို့သည် အာဖရိက အတွင်းပိုင်းနှင့် ဆဟာရ တောင်ပိုင်း ကမ်းရိုးတန်း ကုန်းမြင့်များမှ ဆာဟာရ သဲကန္တာရ နေရာသို့ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း [[ဘီစီ]] ၅၀၀၀ ခန့်တွင် ဖြစ်ခဲ့သော ပူပြင်းခြောက်သွေ့သည့် ရာသီဥတုများကြောင့် ဆာဟာရ ဒေသမှာ ခြောက်သွေ့ကြမ်းတမ်းသော ဒေသအဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ ထိုနေရာမှာ လူများသည် နိုင်းတောင်ကြား နေရာဆီသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြပြီး ထိုနေရာတွင် အခြေချ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ ရာသီဥတု ဆိုးရွာလာခဲ့ပြီး အာဖရိက အလယ်ပိုင်း နှင့် အရှေ့ပိုင်းတွင် သည်းထန်စွာ အမြဲရွာသွန်းလေ့ ရှိသော မိုးရွာသွန်းမှုများ လျော့နည်းလာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ အာဖရိက အရှေ့ပိုင်းတွင် ပူပြင်းခြောက်သွေ့သော အနေအထားဖြစ်လာခဲ့ပြီး [[အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ]] နေရာတွင် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ အတွင်း ခြောက်သွေ့သည်ထက် ခြောက်သွေ့လာခဲ့သည်။ အာဖရိကတွင် ကျွဲနွားများကို ယဉ်ပါးအောင် ပြုလုပ်ပြီး မွေးမြူခြင်းသည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်း မစတင်မီ မုဆိုးနှင့် ရှာဖွေစုဆောင်းသူ ယဉ်ကျေးမှု ရှိစဉ်ကတည်းက လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ဘီစီ ၆၀၀၀ ခန့်ကပင် မြောက်အာဖရိကတွင် ကျွဲနွားတိရစ္ဆာန်များကို ယဉ်ပါးအောင် ပြုလုပ်ပြီး မွေးမြူခဲ့ကြောင်း ခန့်မှန်းကြသည်။ <ref>Diamond, Jared. (1999) "Guns, Germs and Steel: The Fates of Human Societies. New York:Norton, pp.167.</ref> ဆာဟာရ-နိုင်းဒေသတွင် သတ္တဝါပေါင်း မြောက်မြားစွာကို ယဉ်ပါးအောင် ပြုလုပ်မွေးမြူခဲ့ကြသည်မှာ [[မြည်း]]နှင့် [[အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ|အယ်လ်ဂျီးရီးယား]]မှ နျူဘီးယား အထိ တွေ့ရသော ချိုလိမ်ဆိတ်အသေးစားများလည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၄၀၀၀ ခန့်တွင် ဆဟာရ ဒေသမှာ အလွန်လျင်မြန်သောနှုန်းဖြင့် ခြောက်သွေ့လာခဲ့သည်။<ref name="O'Brien">O'Brien, Patrick K. (General Editor). Oxford Atlas of World History. New York: Oxford University Press, 2005. pp.22–23</ref> ထိုသို့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ရေကန်များ နှင့် မြစ်များ ကျုံ့ဝင်ပြီး သဲကန္တာရ အသွင်သို့ ပြောင်းလာခဲ့သည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် လူတို့ အခြေချ နေထိုင်နိုင်သော နေရာ လျော့နည်းလာခဲ့ပြီး လယ်ယာစိုက်ပျိုးသည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းများကို အနောက်အာဖရိကသို့ ပြောင်းရွှေ့စေရန် အကြောင်းအချက် တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့လေသည်။<ref name="O'Brien" /> ဘီစီ ၁ ရာစု၌ မြောက်အာဖရိကတွင် သံထည်လုပ်ငန်း စတင်ပေါ်ထွန်းခဲ့ပြီး ဆဟာရ တစ်လျှောက် ပျံ့နှံ့စေခဲ့ကာ ဆဟာရ တောင်ပိုင်းဒေသ၏ မြောက်ဘက်အပိုင်းသို့ တိုင်အောင် ပျံ့နှံ့ခဲ့လေသည်။ <ref>Martin and O'Meara. "Africa, 3rd Ed." Indiana: Indiana University Press, 1995. [http://princetonol.com/groups/iad/lessons/middle/history1.htm#Irontechnology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071011083356/http://princetonol.com/groups/iad/lessons/middle/history1.htm#Irontechnology|date=11 October 2007}}</ref> ဘီစီ ၅၀၀ သို့ ရောက်သောအခါတွင် သံထည်လုပ်ငန်းသည် အနောက်အာဖရိကတွင် အများအပြား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သံထည်လုပ်ငန်းသည် အရှေ့နှင့် အနောက်အာဖရိက ဒေသများတွင် ကောင်းမွန်စွာဖြစ်ထွန်းလာခဲ့ပြီ ဖြစ်သော်လည်း အခြားဒေသများတွင် အေဒီ အစောပိုင်း ရာစုနှစ်များမှ စတင်ခဲ့ကြသည်။ အနောက်အာဖရိကတွင် တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့သော ပစ္စည်းများတွင် အီဂျစ်၊ မြောက်အာဖရိက၊ နျူဘီးယားနှင့် အီသီယိုးပီးယားတို့မှ ဘီစီ ၅၀၀ ခန့်တွင် သုံးခဲ့သော ကြေးနီပစ္စည်းများ ပါဝင်သဖြင့် ထိုအချိန်ကပင် ဆဟာရ သဲကန္တာရကို ဖြတ်၍ ကုန်သွယ်မှု ပြုနေကြပြီး ဖြစ်ကြောင်း ယူဆနိုင်သည်။<ref name="O'Brien" /> === အစောပိုင်း ယဉ်ကျေးမှု လူ့အဖွဲ့အစည်းများ === [[File:Nefertari Temple Abu Simbel May 30 2007.jpg|thumb|right|upright|ဘီစီ ၁၄၀၀ ခန့်မှ ဖာရိုဘုရင် ရမ်မစီ ၂၏ ရုပ်တုများကို အီဂျစ်နိုင်ငံ အဘူဆင်ဘယ်လ်တွင် တွေ့ရပုံ]] ဘီစီ ၃၃၀၀ ခန့်တွင် မြောက်အာဖရိကရှိ [[ရှေးဟောင်းအီဂျစ်]] ဖာရို ယဉ်ကျေးမှု လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် စာရေးသားမှု စတင်ခဲ့ပြီး သမိုင်းမှတ်တမ်းများ စတင်ရေးသားလာခဲ့သည်။<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/235724.stm Were Egyptians the first scribes?], BBC News | Sci/Tech</ref> အီဂျစ်ပြည်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အစောဆုံးနှင့် အရှည်ကြာဆုံး ရပ်တည်ခဲ့သော ယဉ်ကျေးမှု လူ့အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး ဘီစီ ၃၄၃ ခုနှစ် ခန့် အထိ ဆက်လက် တည်ရှိခဲ့သည်။<ref>Hassan, Fekri A. (2002) ''Droughts, Food and Culture'', Springer. p. 17. ISBN 0-306-46755-0.</ref><ref>McGrail, Sean. (2004) ''Boats of the World'', Oxford University Press. p. 48. ISBN 0-19-927186-0.</ref> အီဂျစ်တို့၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုမှာ ယနေ့ခေတ် လစ်ဗျားနိုင်ငံ၊ မြောက်ဘက်တွင် ခရိ<ref>{{cite book|title=History in Black: African-Americans in Search of an Ancient Past |first1=Jacob |last1=Shavit |first2=Yaacov |last2=Shavit |publisher=Taylor & Francis |year=2001 |isbn=0-714-68216-0 |url=http://books.google.com/?id=VlNkzTO6IecC&pg=PA77 |page=77}}</ref> နှင့် ကန်နန်၊ တောင်ဘက်တွင် အက်ဆုန်ပြည်နှင့် နျူဘီယာ အထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ အာဖရိက အနောက်မြောက် ကမ်းရိုးတန်း ကာသေ့တွင် တိုင်ရာ (ယနေ့ လက်ဘနွန်နိုင်ငံ) မှ ဖိုနီးရှား လူမျိုးတို့က သီးခြား ယဉ်ကျေးမှု လူ့အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဖိုနီးရှားနှင့် စီးပွားရေး အဆက်အသွယ် ပြုခဲ့သည်။ <ref>Fage, J. D. (1979) ''The Cambridge History of Africa'', Cambridge University Press. ISBN 0-521-21592-7.</ref><ref>Fage, J. D., et al (1986) ''The Cambridge History of Africa'', Cambridge University Press. Vol. 2, p. 118.</ref><ref>Oliver, Roland and Anthony Atmore. (1994) ''Africa Since 1800'', Cambridge University Press. ISBN 0-521-42970-6.</ref> ဥရောပသားတို့ အာဖရိကတွင် စူးစမ်းရှာဖွေခြင်းကို ရှေးဟောင်းဂရိ နှင့် ရောမ လူမျိုးတို့မှ စတင်ခဲ့သည်။ ဘီစီ ၃၃၂ တွင် [[မဟာအလက်ဇန္ဒား]] အား ပါရှန်းတို့ သိမ်းပိုက်ထားသော အီဂျစ်ပြည်တွင် လွတ်လပ်ရေး ဖော်ဆောင်ပေးသူ အဖြစ် ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။ သူသည် အီဂျစ်နိုင်ငံ တွင် [[အလက်ဇန္ဒရီးယားမြို့]]ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး သူ ကွယ်လွန်သွားပြီးနောက် တော်လေးမစ် မျိုးနွယ်စုတို့၏ ချမ်းသာကြွယ်ဝသော မြို့တော် တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url=http://www.wsu.edu/~dee/EGYPT/PTOLEMY.HTM |title=Ptolemaic and Roman Egypt: 332 BC-395 AD |publisher=Wsu.edu |date=1999-06-06 |accessdate=2010-05-18 |archivedate=28 May 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100528152425/http://www.wsu.edu/~dee/EGYPT/PTOLEMY.HTM }}</ref> ရောမအင်ပါယာမှ မြောက်အာဖရိက မြေထဲပင်လယ် ကမ်းရိုးတန်းကို အောင်မြင်ပြီးသည့် နောက်တွင် ထိုဒေသအား ရောမ စနစ်သို့ စီးပွားရေး နှင့် ယဉ်ကျေးမှုအရ သိမ်းသွင်းခဲ့သည်။ ရောမတို့သည် ကမ်းရိုးတန်း တစ်နေရာ ယနေ့ခေတ် တူနီးရှားနိုင်ငံ နေရာတွင် အခြေချခဲ့ကြသည်။ ပါလက်စတိုင်းမှ လာသော ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် အီဂျစ်နိုင်ငံတဆင့် ဤဒေသများသို့ ပျံ့နှံ့လာခဲ့သည်။ တောင်ဘက် ရောမအင်ပိုင်ယာ၏ ပိုင်နက် အလွန် နျူဘီးယား စသည့် နေရာများသို့လည်း ပျံ့နှံသွားခဲ့ပြီး ၆ ရာစုတွင် အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ အထိ ပျံ့နှံ့ခဲ့လေသည်။ ၇ ရာစု အစောပိုင်းတွင် အသစ်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သော အာရပ်တို့၏ အစ္စလာမ် ဘာသာ အခြေခံသော အစိုးရ စနစ်သည် အီဂျစ်သို့ ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ထိုမှတဆင့် မြောက်အာဖရိက အထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ခဏအတွင်းမှာပင် ဒေသခံ ဘာဘာ အထက်တန်းလွှာ လူတန်းစား တို့သည် မွတ်ဆလင် အာရပ် မျိုးနွယ်စုတို့နှင့် ပေါင်းစည်းသွားခဲ့သည်။ ၈ ရာစု အတွင်း အွမ်မာရတ် (Ummayad) ၏ မြို့တော် ဒမားစကတ်မြို့ ကျဆုံးသည့် အခါတွင် မြေထဲပင်လယ်ရှိ အစ္စလာမ်တို့၏ ဗဟိုဌာနသည် ဆီးရီးယားမှ မြောက်အာဖရိကရှိ ကွေရာဝမ် (Qayrawan) သို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားခဲ့သည်။ အစ္စလာမ် ဘာသာရေးစနစ် ကျင့်သုံးသော မြောက်အာဖရိကတွင် လူ အမျိုးမျိုး ရှိပြီး ဘာသာရေးပညာရှင်များ၊ ပညာတတ်များ၊ ဥပဒေပညာရှင်များ၊ အတွေးခေါ် ပညာရှင်များ ပေါ်ထွန်းခဲ့သည်။ ထိုအချိန်ကာလ အတွင်းတွင် အစ္စလာမ်ဘာသာသည် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများ၊ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုများမှတဆင့် ဆဟာရ တောင်ပိုင်း အထိ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည်။<ref name =Ayoub>{{cite book | last = Ayoub | first = Mahmoud M. | title = Islam: Faith and History | url = https://archive.org/details/islamfaithhistor0000ayou | publisher = Oneworld | year = 2004 | location = Oxford | pages = [https://archive.org/details/islamfaithhistor0000ayou/page/76 76], 92–3, 96–7 }}</ref> === ၉ ရာစုမှ ၁၈ ရာစုအတွင်း === [[File:Rytter fra Bagirmi.jpg|thumb|ဘာဂွီမီတိုင်းပြည်မှ သံချပ်ဝတ် အာဖရိက မြင်းသည်တော် တစ်ဦး]] [[File:Bronze_head_and_ram%27s_head.jpg|thumb|left|upright|ယခု ဗြိတိသျှပြတိုက်တွင် တွေ့ရသော ၉ ရာစု အစ်ဂ်ဘို အွတ်ဝူးမြို့မှ အစ်ဂဘိုတို့၏ ကြေးထည်။<ref>{{cite web |url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/igbo/hd_igbo.htm |last=Apley |first=Apley |title=Igbo-Ukwu (ca. 9th century) |publisher=The Metropolitan Museum of Art|accessdate=2008-11-23}}</ref>]] ကိုလိုနီခေတ် မတိုင်မီ အာဖရိကတွင် တိုင်းပြည်နှင့် လူမျိုးအစုအဝေးပေါင်း ၁ သောင်း ခန့်အထိ ရှိနိုင်ပြီး<ref>{{cite news |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/discussion/2006/01/11/DI2006011101372.html |title=The Fate of Africa – A Survey of Fifty Years of Independence|accessdate=2007-07-23 |work=washingtonpost.com | first=Martin | last=Meredith | date=January 20, 2006}}</ref> အမျိုးမျိုး ကွဲပြားသော နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အုပ်ချုပ်မှုများ အဖြစ် တည်ရှိကြသည်။ ထိုအထဲတွင် အာဖရိက တောင်ပိုင်းရှိ ဆန် (San) ကဲ့သို့သော မုဆိုးနှင့် ရှာဖွေစုဆောင်းသူ အုပ်စု အသေးစားများမှ စ၍ ပို၍ကြီးမားပြီး စနစ်ကျသော အာဖရိက အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းမှ ဘန်တူ ဘာသာစကားပြောသော မိသားစု အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပိုမို၍ စနစ်တကျ စုစည်းထားသော [[အာဖရိက ဦးချိုဒေသ]] ရှိ မျိုးနွယ်စုများ၊ ကြီးမားသော ဆာဟီလီယန် တိုင်းပြည်၊ အနောက် အာဖရိကရှိ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး ရှိသော အာကန်၊ ရိုယူဘာ၊ အစ်ဂဘို လူမျိုးတို့၏ မြို့များ နှင့် တိုင်းပြည်များ၊ အရှေ့အာဖရိကရှိ ဆွာဟီလီ တို့၏ ကမ်းရိုးတန်း ကုန်သွယ်ရေးမြို့များ ပါဝင်သည်။ ၉ရာစုသို့ ရောက်သော အခါတွင် အစောဆုံး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ဟောဆာတိုင်းပြည် အပါအဝင် အခြားတိုင်းပြည်များသည် ဆဟာရတောင်ပိုင်း အနောက်ပိုင်း ဒေသမှ ဆာဗားနား မြက်ခင်းပြင် ဒေသများကိုဖြတ်၍ ဆူဒန် အလယ်ပိုင်း အထိ ချဲ့ထွင်လာခဲ့သည်။ ထိုတိုင်းပြည်များတွင် အင်အားအကြီးဆုံးမှာ ဂါနာပြည်၊ ဂေါပြည်၊ ကာနမ်-ဘော်နု အင်ပိုင်ယာ စသည်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဂါနာသည် ၁၁ ရာစုတွင် အင်အား ကျဆင်းလာခဲ့ပြီး မာလီ အင်ပိုင်ယာ မှ ၎င်း၏ နေရာတွင် ဆက်ခံခဲ့သည်။ မာလီအင်ပိုင်ယာမှ ၁၃ ရာစု အတွင်း ဆူဒန်အနောက်ပိုင်းဒေသများကို စုစည်းခဲ့သည်။ ကာနမ်တို့က ၁၁ ရာစုတွင် အစ္စလာမ် ဘာသာကို စတင် ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ အနောက်အာဖရိက ကမ်းရိုးတန်းရှိ တောထူထပ်သော ဒေသများတွင် မြောက်ဘက် မွတ်ဆလင်ဒေသများ၏ လွှမ်းမိုးမှု အနည်းငယ်သာ ရှိပြီး လွတ်လပ်သော တိုင်းပြည်များ ပေါ်ထွန်းလာခဲ့သည်။ အစ်ဂ်ဘို လူမျိုးတို့၏ နရီပြည်သည် ၉ ရာစုတွင် စတင် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ပထမဆုံး ထူထောင်ခဲ့သော တိုင်းပြည်များတွင် တစ်ခု အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ယနေ့ခေတ် နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ နေရာတွင် ရှေးအကျဆုံးသော တိုင်းပြည်ဖြစ်ပြီး အက်ဇ်နရီမှ အုပ်ချုပ်မင်းလုပ်ခဲ့သည်။ အစ်ဂ်ဘိုတို့၏ တိုင်းပြည်သည် ၎င်းတို့ ဖန်တီး ထုတ်လုပ်ခဲ့သော ကြေးထည် အမျိုးမျိုးကြောင့် ထင်ရှားပြီး ၎င်းတို့ကို အစ်ဂ်ဘို အွတ်ဝူးမြို့တွင် တွေ့ရသည်။ ထိုကြေးထည်များမှ ၉ ရာစုတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း အထောက်အထားများ အရ သိရသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/igbo/hd_igbo.htm |title=Igbo-Ukwu (ca. 9th century) &#124; Thematic Essay &#124; Heilbrunn Timeline of Art History &#124; The Metropolitan Museum of Art |publisher=Metmuseum.org |date= |accessdate=2010-05-18}}</ref> [[File:Ashanti Yam Ceremony 1817.jpg|thumb|အရှန်တီတို့၏ ယမ်ပွဲတော် (သောမတ်စ် အီး ဘောဒစ်ရှ် ၁၉ ရာစု)]] အီဖေးပြည်မှ အိုနီ ဟုခေါ်သော ဘာသာတရား ကိုင်းရှိုင်းသော ဘုရင်တစ်ယောက်က ရိုယူဘာ လူမျိုးတို့၏ တိုင်းပြည် အီဖေး (Ife) ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အီဖေးပြည်သည် အာဖရိကတွင် အဓိက ဘာသာရေး နှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အချက်အချာ ဌာနတစ်ခု ဖြစ်ပြီး သူ့ လက်ရာနှင့် သူ သီးသန့်ရှိနေသော ကြေးသွန်း ရုပ်တုများကြောင့် ထင်ရှားသည်။ အီဖေး၏ ပုံစံကို အတုယူ၍ အိုယိုမှ အလာဖင်က အိုယို (Oyo) တိုင်းပြည်ကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး ရိုယူဘာ လူမျိုးများ အပြင် အခြား ရိုယူဘာ မဟုတ်သော လူမျိုးများကို အိုယိုမှ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဒါဟိုမေး မှ ဖောင်တိုင်းပြည်သည် အိုယိုပြည်မှ အုပ်ချုပ်သော ရိုယူဘာ မဟုတ်သည့် အခြားလူမျိုးတို့၏ တိုင်းပြည်ဖြစ်သည်။ အယ်လ်မိုရာဗစ်သည် ဆာဟာရမှ ဘာဘာလူမျိုးတို့၏ ဆွေမျိုးစု တစ်ခုဖြစ်ပြီး ၁၁ ရာစု အတွင်းတွင် မြောက်အာဖရိကရှိ ဧရိယာ အတော်များများမှ အိုင်ဘေးရီးယန်း ကျွန်းဆွယ်အထိ ပျံ့နှံ့နေထိုင်ခဲ့သည်။<ref>Glick, Thomas F. ''Islamic And Christian Spain in the Early Middle Ages''. (2005) Brill Academic Publishers page 37</ref> ဘာနု ဟီလယ် နှင့် ဘာနု မာဂီလ် တို့မှာမူ အာရပ်ကျွန်းဆွယ်မှ အာရပ် ဘယ်ဒိုရင် မျိုးနွယ်စုများ ဖြစ်ကြပြီး ၁၁ ရာစုမှ ၁၃ ရာစုအတွင်း အီဂျစ်ကို ဖြတ်၍ အနောက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်းကြောင့် ဘာဘာလူမျိုး နှင့် အာရပ် လူမျိုးတို့ ရောနှောသွားကြပြီး ဒေသခံများတွင် အာရပ်ယဉ်ကျေးမှုတို့ လွှမ်းမိုးခြင်း ခံရပြီး<ref>"[http://countrystudies.us/mauritania/8.htm Mauritania – Arab invasions]". [[Library of Congress Country Studies]].</ref> အစ္စလာမ် ဘာသာအောက်တွင် ဒေသခံ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အာရပ် ယဉ်ကျေးမှုတို့ ရောထွေးသွား ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url=http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=379148 |title=Genetic Evidence for the Expansion of Arabian Tribes into the Southern Levant and North Africa |publisher=Pubmedcentral.nih.gov |date=2010-04-01 |accessdate=2010-05-18 |archive-date=2 August 2013 |archive-url=https://archive.today/20130802215117/http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=379148 }}</ref> [[File:Great Zimbabwe Closeup.jpg|thumb|left|မဟာ ဇင်ဘာဘွေ၏ အပျက်အစီးများ (11th–15th c.)]] မာလီတိုင်းပြည် ပြိုကွဲသွားပြီးနောက် ဆိုနီ အလီဟု အမည်ရသော ဒေသခံ ခေါင်းဆောင် တစ်ယောက်က နိုင်ဂျာ အလယ်ပိုင်းနှင့် ဆူဒန် အနောက်ပိုင်း နေရာတွင် ဆုံဟိုင်းအင်ပိုင်ယာကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ဆဟာရကို ဖြတ်သန်းသော ကုန်သွယ်မှုကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ ဆိုနီအလီသည် တင်ဘတ်တူ (Timbuktu) ကို ၁၄၆၈ တွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ဂျန်း(Jenne )ကို ၁၄၇၃ တွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့ကာ ကုန်သွယ်မှုမှ ရသော အမြတ်အစွန်းများနှင့် မွတ်ဆလင် ကုန်သွယ်တို့နှင့် ပူးပေါင်းပြီး သူ၏ အစိုးရကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ သူ့ကို ဆက်ခံသူ အက်စကီယာ မိုဟာမက်က အစ္စလာမ် ဘာသာကို နိုင်ငံတော် ဘာသာ အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ဗလီများ တည်ဆောက်ပြီး မွတ်ဆလင် ပညာရှင်များကို ခေါ် သွင်း လာခဲ့သည်။ ၁၁ ရာစုသို့ ရောက်သောအခါတွင် ကာနို၊ ဂျီဂါဝါ၊ ကတ်စီနာ နှင့် ဂိုဘီယာ အစရှိသော ဟောဆာ တိုင်းပြည်များသည် တံတိုင်းခေတ်ထားသော မြို့များ အသွင် ပြောင်းလာခဲ့ကြပြီး ကုန်သွယ်မှုများ ပြုကာ လှည်းယာဉ်တန်းများကို ဝန်ဆောင်မှု ပေးခြင်း၊ ကုန်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ခြင်း စသည့် အလုပ်များကိုလည်း လုပ်ကိုင်လာခဲ့ကြသည်။ ၁၅ ရာစု အထိ တိုင်အောင်ပင် ထိုနိုင်ငံငယ်ကလေးများမှာ ထိုခေတ် ထိုအခါက ဆူဒန် အင်ပိုင်ယာများ၏ တစိတ်တပိုင်းဖြစ်ခဲ့ပြီး အနောက်ဘက် ဆုံဟိုင်း အင်ပိုင်ယာ နှင့် အရှေ့ဘက်မှ ကာနန် ဘိုနို အင်ပိုင်ယာ တို့၏ ဩဇာခံ တိုင်းပြည်များ ဖြစ်ခဲ့သည်။ === ကျွန်ရောင်းဝယ်မှု၏ အထွဋ်အထိပ် ကာလ === အာဖရိကတွင် ကျွန်စနစ် တည်ရှိခဲ့သည်မှာ ရှေးယခင်ကတည်းက ဖြစ်သည်။<ref>[http://www.britannica.com/blackhistory/article-24157 Historical survey > Slave societies], Encyclopædia Britannica</ref><ref>[http://www7.nationalgeographic.com/ngm/data/2001/10/01/html/ft_20011001.6.html Swahili Coast] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071206102932/http://www7.nationalgeographic.com/ngm/data/2001/10/01/html/ft_20011001.6.html |date=6 December 2007 }}, National Geographic</ref> ၇ ရာစုမှ ၂၀ ရာစုအတွင်းတွင် အာရပ် ကျွန်ကုန်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းမှတဆင့် ဆာဟာရကို ဖြတ်၍ လည်းကောင်း၊ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကို ဖြတ်၍ လည်းကောင်း အာဖရိကမှ ကျွန်ပေါင်း ၁၈ သန်းကို ကုန်သွယ်မှု ပြုခဲ့သည်။ ၁၅ ရာစု မှ ၁၉ ရာစု အထိ နှစ် ၅၀၀ အတွင်း အတ္တလန္တိတ် ကျွန်ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းမှ ခန့်မှန်းခြေ ကျွန်ပေါင်း ၇ သန်း မှ ၁၂ သန်း အထိကို အမေရိကားသို့ တင်ပို့ခဲ့သည်။ <ref>[http://www.britannica.com/blackhistory/article-24156 Welcome to Encyclopædia Britannica's Guide to Black History], ''[[Encyclopædia Britannica]]''</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/1523100.stm Focus on the slave trade], [[BBC]]</ref><ref>[http://books.google.com/books?id=5t5ERBlosqUC&pg=PA25&dq=%22muslim+slave+trade%22&sig=XSpyahikSAcJv9wxLcLOJxylVL4 ''Transformations in Slavery: A History of Slavery in Africa''] p 25 by Paul E. Lovejoy</ref> ၁၈၂၀ ခုနှစ်များ၌ အနောက်အာဖရိကတွင် အတ္တလန္တိတ် ကျွန်ကုန်သွယ်မှု ကျဆင်းလာသော အခါတွင် ဒေသခံ လူ့အဖွဲ့အစည်းများအတွင်း စီးပွားရေး အခြေအနေ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲ လာခဲ့သည်။ ကျွန်ကုန်သွယ်မှု တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာရခြင်း ၏ အကြောင်းမှာ အမေရိကားမှ ကျွန်လိုအပ်မှု လျော့နည်းလာခြင်း၊ အမေရိကားနှင့် ဥရောပတွင် ကျွန်စနစ် ဖျက်သိမ်းရေး ဥပဒေများ တိုးပွားလာခြင်းနှင့် ဗြိတိသျှ တော်ဝင်ရေတပ်မှ အနောက်အာဖရိက ကမ်းရိုးတန်း အလွန်တွင် တပ်စွဲပြီး အာဖရိက နိုင်ငံများကို စီးပွားရေး လုပ်ငန်းအသစ်များ လုပ်ကိုင်ရန် အတွက် ဖိအားပေးမှု များကြောင့် ဖြစ်သည်။ ၁၈၀၈ မှ ၁၈၀၆ ခုနှစ် အတွင်းတွင် ဗြိတိသျှ အနောက် အာဖရိက တပ်မှ ကျွန်သင်္ဘောပေါင်း ၁၆၀၀ ခန့်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး သင်္ဘောများ ပေါ်ရှိ ကျွန်ပေါင်း ၁သိန်းခွဲ ကျော်ကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။<ref>[http://www.bbc.co.uk/devon/content/articles/2007/03/20/abolition_navy_feature.shtml Sailing against slavery. By Jo Loosemore] BBC</ref> ကျွန်ရောင်းဝယ်မှုကို တရားမဝင် သတ်မှတ်ရန် ဖြစ်သည့် ဗြိတိသျှတို့၏ ပဋိညာဏ်စာချုပ်ကို သဘောတူရန် ငြင်းဆန်သော အာဖရိက ခေါင်းဆောင်များကိုလည်း ထိရောက်စွာ အရေးယူခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့် လာဂို့စ်ဘုရင်အား ၁၈၅၁ ခုနှစ်တွင် အာဏာမှ ဖယ်ရှားခဲ့ခြင်းမျိုးပင် ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အာဖရိက အုပ်ချုပ်သူပေါင်း ၅၀ ကျော်နှင့် ကျွန်ရောင်းဝယ်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် ပဋိညာဏ်စာချုပ်များ ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.pdavis.nl/Background.htm#WAS |title=The West African Squadron and slave trade |publisher=Pdavis.nl |date= |accessdate=2010-05-18}}</ref> အနောက် အာဖရိကရှိ အင်အားကြီးတိုင်းပြည်များ ဖြစ်ကြသော အဆန်တီပြည်၊ ဒါဟိုမေးပြည်နှင့် အိုယို အင်ပိုင်ယာတို့သည် အပြောင်းအလဲနှင့် တပြေးညီ ဖြစ်ရန် ကွဲပြားခြားနားသော နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ အဆန်တီနှင့် ဒါဟိုမေတို့သည် ဆီအုန်း၊ ကိုကိုး၊ သစ်နှင့် ရွှေတို့ကို တရားဝင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကား နိုင်ရန် ကြိုးစားခဲ့ကြပြီး အနောက်အာဖရိက၏ ခေတ်သစ် ပြည်ပသို့ ကုန်တင်ပို့မှုအတွက် အခြေခံ အဆောက်အအုံကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ အပြောင်းအလဲနှင့် တပြေးညီ မလိုက်နိုင်သော အိုယိုအင်ပိုင်ယာမှာမူ ပြည်တွင်းစစ်များဖြင့် ပြိုကွဲခဲ့ ရသည်။ <ref>Simon, Julian L. (1995) ''State of Humanity'', Blackwell Publishing. p. 175. ISBN 1-55786-585-X.</ref> === ကိုလိုနီခေတ်နှင့် အာဖရိကတဝှမ်း အပြိုင်အဆိုင်နယ်ချဲ့ကြခြင်း === [[File:Colonial Africa 1913 map.svg|thumb|250px|right|၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် ကိုလိုနီနယ်ချဲ့နိုင်ငံကြီးများက အာဖရိကတဝှမ်းတွင် ထိန်းချုပ်ခြင်း၊ လွှမ်းမိုးခြင်း၊ သူတို့နှင့် သက်ဆိုင်သော မြေအဖြစ် တောင်းဆိုခြင်း ပြုထားသော နေရာများကို ပြသပုံ။ {{Legend|#f7fab2|ဘယ်လ်ဂျီယမ်}} {{Legend|#bbfdd9|ဂျာမနီ}} {{Legend|#eaaff7|စပိန်}} {{Legend|#b6e3fc|ပြင်သစ်}} {{Legend|#fbc5c0|ယူကေ}} {{Legend|#d2f89b|အီတလီ}} {{Legend|#c0a6f2|ပေါ်တူဂီ}} {{Legend|#f6f6f6|လွတ်လပ်သောနိုင်ငံ}} ]] ၁၉ ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင် ဥရောပရှိ ကိုလိုနီနယ်ချဲ့နိုင်ငံကြီးများက အာဖရိက တဝှမ်းတွင်ရှိသော နယ်မြေများကို အပြိုင်အဆိုင် နယ်ချဲ့ကြပြီး တိုက်ကြီး၏ နေရာ တော်တော်များများတွင် ခြေကုပ်ယူကြကာ ကိုလိုနီနယ်မြေ အများအပြားကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်တွင် [[အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ]] နှင့် [[လိုက်ဘေးရီးယားနိုင်ငံ]] နှစ်နိုင်ငံသာလျှင် လွတ်လပ်သော နိုင်ငံများအဖြစ် ကျန်ရှိခဲ့ကြသည်။ [[အီဂျစ်နိုင်ငံ]] နှင့် [[ဆူဒန်နိုင်ငံ]]တို့ကို ကိုလိုနီနယ်မြေများ အဖြစ် တရားဝင် သွတ်သွင်းခဲ့ခြင်း မရှိသော်လည်း ၁၈၈၂ ခုနှစ် ဗြိတိသျှတို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက် ပြီးချိန်တွင် အီဂျစ်နိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှတို့၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်မှာ ၁၉၂၂ တိုင်အောင်ပင် ဖြစ်သည်။ === ဘာလင် ကွန်ဖရင့် === ၁၈၈၄-၈၅ တွင် ကျင်းပခဲ့သော ဘာလင်ကွန်ဖရင့်သည် အာဖရိက လူမျိုးစုများ၏ နိုင်ငံရေး အနာဂတ် အတွက် အရေးပါသော အဖြစ်အပျက် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ထိုကွန်ဖရင့်ကို ဘယ်လ်ဂျီယမ် ဘုရင် လီယိုပို ၂ မှ ဦးဆောင်ကျင်းပခဲ့ပြီး အာဖရိကရှိ နယ်မြေများကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း အပြိုင်အဆိုင် ငြင်းဆိုနေကြသည့် ဥရောပနိုင်ငံကြီးများ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုကွန်ဖရင့်မှ ဥရောပနိုင်ငံကြီးများ အာဖရိကတွင် အပြိုင်အဆိုင်နယ်ချဲ့နေမှုကို ရပ်တန့်၍ မိမိတို့နှင့် သက်ဆိုင်သော အစိတ်အပိုင်းများနှင့် ဩဇာသက်ရောက်ရာ နယ်မြေများကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ သူတို့သည် အာဖရိကတိုက် အတွင်း သူတို့နှင့် သက်ဆိုင်သော နိုင်ငံရေးနယ်နိမိတ်များကို သတ်မှတ်ခဲ့ကြပြီး ထိုနယ်နိမိတ်များမှာ ယနေ့အထိ တည်တံ့နေခဲ့သည်။ === လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှုများ === ဥရောပနိုင်ငံကြီးများ၏ နယ်ချဲ့အုပ်ချုပ်မှုသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပြီးသည့်တိုင်အောင် တည်ရှိခဲ့ပြီး ထိုအချိန်မှသာ ကျန်ရှိနေသော ကိုလိုနီနယ်မြေ အားလုံး တဖြည်းဖြည်းချင်းဖြင့် တစ်နိုင်ငံပြီး တစ်နိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေး ရရှိလာခဲ့ကြသည်။ ဥရောပရှိ နိုင်ငံကြီးများသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အပြီးတွင် အင်အားနည်းလာကြပြီး အာဖရိက လွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားမှုသည် အရှိန်ရလာခဲ့သည်။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် ယခင်က အီတလီ၏ ကိုလိုနီနယ်မြေဖြစ်သော [[လစ်ဗျားနိုင်ငံ]]သည် လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၅၆တွင် [[တူနီးရှားနိုင်ငံ]]နှင့် [[မော်ရိုကိုနိုင်ငံ]] တို့သည် ပြင်သစ်မှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ကြသည်။<ref>[http://books.google.com/books?id=Ltzav890zpIC&pg=PA118&dq=tunisia+morocco+independance+1956&hl=fr&ei=M-AVTafIN4is8QPWosSDBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDIQ6AEwAQ#v=onepage&q&f=false Lucien Bély, ''History of France''. Editions Jean-paul Gisserot. 2001. page 118]</ref> [[ဂါနာနိုင်ငံ]] သည် နောက်တစ်နှစ် (၁၉၅၇ မတ်လ) တွင် လွတ်လပ်ရေး ရခဲ့ပြီး<ref>[http://books.google.com/books?id=87V55ZHppSYC&pg=PA5&dq=ghana+independance+1957&hl=fr&ei=KeMVTfTRMImo8QPe5c2EBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CD4Q6AEwBTgU#v=onepage&q&f=false Ernest Aryeetey, Jane Harrigan and Machiko Nissanke, ''Economic reforms in Ghana : the miracle and the mirage''. Africa World Press. 2000. page 5]</ref> ဆဟာရတောင်ပိုင်း နိုင်ငံများတွင် ပထမဆုံး လွတ်လပ်ရေး ရခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ နောက်ဆယ်စုနှစ် အတွင်းတွင် အာဖရိကတိုက် တစ်ခုလုံးရှိ လွတ်လပ်ရေး မရသေးသော နိုင်ငံများ အားလုံးနီးပါး လွတ်လပ်ရေး ရခဲ့ကြသည်။ ပေါ်တူဂီတို့၏ ရေမြေခြားနယ်မြေများ ဖြစ်သော ဆာဟာရတောင်ပိုင်း ရှိ [[အင်ဂိုလာနိုင်ငံ]]၊ [[ကိတ်ဗာဒီနိုင်ငံ]]၊ [[မိုဇမ်ဘစ်နိုင်ငံ]]၊ [[ဂင်းနီဘစ်ဆောနိုင်ငံ]] နှင့် [[ဆောင်တူမေးနှင့်ပရင်စီပီနိုင်ငံ]] တို့သည် ပေါ်တူဂီ၏ ပိုက်နက်အဖြစ် ၁၆ ရာစုမှ စ၍ ၁၉၇၅ အထိ တိုင်အောင် ရှိနေခဲ့သည်။ လစ်စဘွန်းတွင် စစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားပြီး အက်စ်တာဒို နိုဗို အစိုးရကို ဖြုတ်ချလိုက်ပြီးသည့် အခါတွင်မှ လွတ်လပ်ရေး ရခဲ့ကြသည်။ ရိုဒီးရှားသည် [[ယူနိုက်တက် ကင်းဒမ်း]] ၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်မှ လွတ်မြောက်သော နိုင်ငံ ဖြစ်ကြောင်း မိမိသဘော ဖြင့် ကြေညာခဲ့သော်လည်း ၁၉၈၀ အထိ အသိအမှတ်ပြု မခံခဲ့ရပေ။ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်မှသာလျှင် [[ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံ]] အဖြစ်ဖြင့် လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့သည်။ [[တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ]] သည် အစောဆုံး လွတ်လပ်ရေး ရခဲ့သော နိုင်ငံများတွင် တစ်နိုင်ငံ အပါအဝင် ဖြစ်သော်လည်း ထိုနိုင်ငံရှိ လူနည်းစု လူဖြူများ၏ အသားအရောင်ခွဲခြားမှု စနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိနေခဲ့သည်မှာ ၁၉၉၄ အထိ တိုင်အောင်ပင် ဖြစ်သည်။ === ကိုလိုနီခေတ်လွန် အာဖရိက === ယနေ့ခေတ်တွင် အာဖရိ၌ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံပေါင်း ၅၄ နိုင်ငံ ပါဝင်သည်။ အများစုမှာ ဥရောပကိုလိုနီ နယ်မြေများ ခွဲဝေစဉ်အခါက ရေးဆွဲထားခဲ့သော နယ်နိမိတ်မျဉ်းများ အတွင်းတွင် တည်ရှိနေဆဲပင် ဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီစနစ် လွန်မြောက်ပြီးသည့် နောက်တွင် အာဖရိကနိုင်ငံများသည် မတည်ငြိမ်မှု၊ အကျင့်ပျက်ချစားမှု၊ အကြမ်းဖက်မှု၊ အာဏာရှင်စနစ် များနှင့် အမြဲမကြာခဏ ဆိုသလို ကြုံတွေ့နေရသည်။ အာဖရိကနိုင်ငံ အများစုမှာ သမ္မတနိုင်ငံများ ဖြစ်ကြပြီး သမ္မတစနစ်တစ်မျိုးမျိုးဖြင့် အုပ်ချုပ်ကြသည်။ သို့သော်လည်း နိုင်ငံအနည်းငယ်သာလျှင် ဒီမိုကရေစီ အစိုးရများကို တည်တံ့အောင် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ကြပြီး အများစုမှာ အာဏာသိမ်းမှုများဖြင့် ဆက်တိုက် ကြုံတွေ့နေရပြီး စစ်အာဏာရှင်များ ပေါ်ထွက်နေကြသည်။ မတည်ငြိမ်မှုများ အကြီးအကျယ် ဖြစ်ပွားရခြင်း၏ အကြောင်းမှာ ခေါင်းဆောင်များ၏ လူမျိုးစု အချင်းချင်း မျက်နှာလိုက်ခြင်း နှင့် နိုင်ငံရေး ဆိုင်ရာ အကျင့်ပျက် ချစားမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေး အရ အသာစီး ရစေရန်အတွက် ခေါင်းဆောင်အများစုမှာ လူမျိုးရေးဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခများကို မီးထိုးပေးခြင်း ဖန်တီးပေးခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်လေ့ ရှိကြသည်။ အာဖရိက နိုင်ငံ အများစုတွင် စစ်တပ်ကသာလျှင် အာဏာကို သက်ရောက်အောင် အုပ်ချုပ်နိုင်သော အဖွဲ့အဖြစ် မြင်ကြပြီး ၁၉၇၀ ခုနှစ်များ နှင့် ၁၉၈၀ ခုနှစ်များတွင် စစ်တပ်များက နိုင်ငံ အများအပြားကို အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၆၀ ခုနှစ်များ အစောပိုင်းမှ ၁၉၈၀ ခုနှစ်များ အတွင်းတွင် အာဖရိက၌ အာဏာသိမ်းမှု အခါ ၇၀ နှင့် သမ္မတအား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှု ၁၃ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ နယ်စပ်နှင့် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားမှုမှာလည်း အမြဲလိုလို ဖြစ်ပွားလေ့ ရှိပြီး ဥရောပနိုင်ငံများက ရေးဆွဲခဲ့သော နယ်နိမိတ်များကို နိုင်ငံများ အတွင်းတွင် လက်နက်ကိုင် တိုက်ပွဲများဖြင့် ဖြေရှင်းလေ့ ရှိကြသည်။ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]နှင့် [[ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု]] ကြားမှ [[စစ်အေးတိုက်ပွဲ]] နှင့် [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]] ၏ ပေါ်လစီများ ကလည်း မတည်မငြိမ် ဖြစ်မှုများတွင် တခန်း တကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကြသည်။ နိုင်ငံငယ်များသည် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးပြီးချင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ ဘက်မှ ရပ်တည်ရန် အားသန်ကြသည်။ မြောက်အာဖရိကမှ နိုင်ငံအများစုမှာ ဆိုဗီယက်မှ စစ်ရေးအကူအညီများ ရရှိကြပြီး အာဖရိက အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းနိုင်ငံများမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု သို့ ပြင်သစ် သို့မဟုတ် နှစ်နိုင်ငံစလုံးမှ အကူအညီများ ရရှိကြသည်။ ၁၉၇၀ တွင် ပဋိပက္ခများ ပိုမို တိုးပွား လာခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က အသစ်စက်စက် လွတ်လပ်ရေးရလာသော အင်ဂိုလာနိုင်ငံ နှင့် မိုဇမ်ဘစ်နိုင်ငံ တို့သည် ဆိုဗီယက်ဘက်မှ ရပ်တည်ရန် ကြိုးစားခဲ့ပြီး အနောက်အာဖရိကနှင့် တောင်အာဖရိကတို့သည် ဆိုဗီယက်၏ လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရန် သူပုန်များကို ကူညီ ထောက်ပံ့ကြသည်။ ၁၉၈၄-၈၅ ခန့်က အီသီယိုးပီးယားတွင် ဒုဗ္ဗိကန္တရကပ် ဆိုက်ခဲ့ပြီး လူသိန်းပေါင်းများစွာ အငတ်ဘေး ဆိုက်ခဲ့ရသည်။ အချို့က ဆိုဗီယက်တို့၏ မာ့က်ခ်ဝါဒ ပေါ်လစီများကြောင့် အခြေအနေမှာ ဆိုးသင့်သည်ထက် ပိုဆိုးခဲ့ရသည်ဟု ပြောကြသည်။<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/703958.stm|title=BBC: 1984 famine in Ethiopia | date=2000-04-06 | accessdate=2010-01-01 | work=BBC News}}</ref><ref>Robert G. Patman, ''The Soviet Union in the Horn of Africa'' 1990, ISBN 0-521-36022-6, pp. 295–296</ref><ref>Steven Varnis, ''Reluctant aid or aiding the reluctant?: U.S. food aid policy and the Ethiopian Famine Relief'' 1990, ISBN 0-88738-348-3, p.38</ref> ခေတ်သစ် အာဖရိကအတွင် အဆိုးရွားဆုံးသော လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲမှာ ဒုတိယကွန်ဂို စစ်ပွဲ ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်သို့ ရောက်သောအခါတွင် ထိုစစ်ပွဲနှင့် နောက်ဆက်တွဲ အဖြစ်များကြောင့် လူပေါင်း ၅.၄သန်းမျှ သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှ စ၍ ဒါဖာတွင် စစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့ရပြီး လူသားချင်း စာနာမှု ဆိုင်ရာ ကပ်ဆိုက်မှု တစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။ အေအိုင်ဒီအက်စ် ရောဂါသည်လည်း ကိုလိုနီခေတ်လွန် အာဖရိကတွင် အရေးပါသော ပြဿနာ တစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။ == ပထဝီဝင် == {{Main|အာဖရိကတိုက်၏ ပထဝီဝင်}} [[File:Africa-asia-america-to-scale.jpg|thumb|right|375px|အာဖရိက (အလယ်)၊မြောက်အမေရိက (ဝဲ) ယူရေးရှား (ယာ) တို့အား ဂြိုဟ်တုမှ မြင်ရသော ပုံကို ပေါင်းစပ်ထားခြင်း]] အာဖရိကသည် တောင်ဘက်သို့ ထိုးထွက်နေသော ကမ္ဘာ့မြေထုထည် အစုအဝေးများတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ဥရောပနှင့် မြေထဲပင်လယ် ဖြင့် ခြားထားသည်။ အာရှနှင့် အရှေ့မြောက် အစွန်ဆုံးအပိုင်းတွင် [[စူးအက်တူးမြောင်း]]ဖြင့် ၁၀၁မိုင်မျှ ခြားနေသည်။<ref>Drysdale, Alasdair and Gerald H. Blake. (1985) ''The Middle East and North Africa'', Oxford University Press US. ISBN 0-19-503538-0.</ref> ပထဝီနိုင်ငံရေးအားဖြင့် စူးအက်တူးမြောင်း အရှေ့ဘက်ရှိ အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ ဆီနိုင်းကျွန်းဆွယ်သည် အာဖရိက၏ တစိတ်တပိုင်း အဖြစ် မှတ်ယူလေ့ ရှိကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=africa&Rootmap=&Mode=d |title=Atlas - Xpeditions @ nationalgeographic.com |publisher=National Geographic Society |year=2003 |accessdate=2009-03-01}}</ref> [[File:Vegetation Africa.png|thumb|left|အာဖရိက၏ ဇီဝနယ်ပယ်]] မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံး တူနီးရှားနိုင်ငံရှိ ရပ်စ်ဘန်ဆပ်ကာ (Ras ben Sakka) မှ တောင်ဘက် အစွန်ဆုံး တောင်အာဖရိက၏ အာဂူဟပ်စ်အငူ အထိ မိုင် ၅၀၀၀ ခန့်မျှ ကွာဝေးသည်။<ref>Lewin, Evans. (1924) ''Africa'', Clarendon press.</ref> အနောက်ဘက် အစွန်ဆုံး နေရာဖြစ်သော ကိပ်ဗာဒီမှ အရှေ့ဘက် အစွန်ဆုံး ဆိုမာလီယာနိုင်ငံ၏ ရပ်စ်ဟာဖွန် အထိ မိုင်ပေါင်း ၄၆၀၀ ခန့်မျှ ရှိသည်။<ref name="MW">(1998) ''Merriam-Webster's Geographical Dictionary (Index)'', Merriam-Webster. pp. 10–11. ISBN 0-87779-546-0.</ref> ကမ်းရိုးတန်းသည် မိုင်ပေါင်း ၁သောင်း ၆ ထောင် ခန့်မျှ ရှည်လျားသည်။ ဥရောပသည် စတုရန်းမိုင်ပေါင်း ၄ သန်းမျှသာ ရှိပြီး အာဖရိက မြေမျက်နှာပြင်၏ သုံးပုံ ၁ပုံမျှ သာ ရှိသော်လည်း အစွန်းအထွက် အများအပြား ထိုးထွက်နေမှုကြောင့် ကမ်းရိုးတန်း မိုင်ပေါင်း ၂ သောင်း ခန့်မျှ ရှိသည်။<ref name=MW /> အာဖရိကတွင် အကြီးဆုံးနိုင်ငံမှာ [[အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ]] ဖြစ်ပြီး အသေးဆုံးနိုင်ငံမှာ အရှေ့ဘက် ကမ်းရိုးတန်း ကျွန်းစုများတွင် ရှိသော [[ဆေးရှဲနိုင်ငံ]] ဖြစ်သည်။<ref name="Hoare">Hoare, Ben. (2002) ''The Kingfisher A-Z Encyclopedia'', Kingfisher Publications. p. 11. ISBN 0-7534-5569-2.</ref> ကုန်းမကြီးပေါ်တွင် အသေးဆုံးနိုင်ငံမှာ [[ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ]] ဖြစ်သည်။ ရှေးခေတ် ရောမသားတို့၏ အဆိုအရ အာဖရိကသည် အီဂျစ်၏ အနောက်ဘက်ကို ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်ပြီး အာရှသည် အနာတိုလီးယားနှင့် အရှေ့ဘက်ရှိ နယ်မြေများကို ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ပထဝီပညာရှင် တော်လေးမီ (၈၅-၁၆၅ အေဒီ) က တိုက်နှစ်ခုကြား အနားသတ်မျဉ်းကို ရေးဆွဲခဲ့ပြီး ဆူးအက်တူးမြောင်းနှင့် ပင်လယ်နီကို အာရှနှင့် အာဖရိကကြား နယ်နိမိတ်အဖြစ် သတ်မှတ် ထားခဲ့သည်။ === ရာသီဥတု === [[File:Africa satellite orthographic.jpg|thumb|upright|left| အာဖရိက၏ မြေပုံ ။ [[ဆဟာရ သဲကန္တာရ]] အနီးတွင် ဂေဟစနစ် ကျိုးပျက်မှုကို ပြထားသည်။]] အာဖရိက၏ ရာသီဥတုမှာ အပူပိုင်း ရာသီဥတုမှ စ၍ အလွန်မြင့်သော ဒေသများတွင် အာတိတ်တောင်ပိုင်း ရာသီဥတုမျိုး အထိ အမျိုးမျိုးအစားစား ရှိသည်။ မြောက်ဘက်ပိုင်း တခြမ်းမှာ သဲကန္တာရ သို့မဟုတ် မိုးနည်းရေရှား ဒေသမျိုးဖြစ်သည်။ အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းဒေသများမှာ ဆာဗားနား လွင်ပြင်များနှင့် အလွန်သိပ်သည်းသော တောအုပ် (မိုးရေတော) ဒေသများ ဖြစ်ကြသည်။ အာဖရိကသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အပူဆုံးတိုက်ဖြစ်ပြီး ခြောက်သွေ့သောမြေနှင့် သဲကန္တာရများသည် မြေမျက်နှာပြင်၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ဖုံးလွှမ်းထားသည်။<ref name="environmentalatlas">[http://www.africa.upenn.edu/afrfocus/afrfocus061708.html "Africa: Environmental Atlas, 06/17/08."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120105193432/http://www.africa.upenn.edu/afrfocus/afrfocus061708.html |date=5 January 2012 }} [http://www.africa.upenn.edu African Studies Center], University of Pennsylvania. Accessed June 2011.</ref> အီကွေတာသည် အာဖရိကတိုက်ကို အလယ်တည့်တည့်မှ ဖြတ်သွားရုံမက အာဖရိကတစ်တိုက်လုံးနီးနီး အပူပိုင်းဇုန်တွင် ပါဝင်နေရာ ရာသီဥတု အလွန်ပူသည်။ အာဖရိကတိုက်၏ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသည် ကုန်းမြင့်ဖြစ်နေသဖြင့် အာဖရိက အခြားပိုင်းထက် ပို၍အေးသည်။ မြောက်ဘက်စွန်းနှင့် တောင် ဘက်စွန်း ဒေသများသည်လည်း သမပိုင်းဇုန်၌ ကျရောက် နေသဖြင့် ရာသီဥတုအေးသည်။ အီကွေတာမျဉ်း အလယ်မှ ဖြတ်သွားသဖြင့် အာဖရိကမြောက်ပိုင်းသည် ဆောင်းရာသီ ဖြစ်နေသည့်အခါ တောင်ပိုင်းသည် နွေရာသီဖြစ်၍ မြောက် ပိုင်း၌ နွေရာသီဖြစ်နေသည့်အခါ တောင်ပိုင်းတွင် ဆောင်းရာသီ ဖြစ်နေတတ်လေသည်။ အီကွေတာမျဉ်းတစ်လျှောက် ဒေသများ မှတစ်ပါး ကျန်ဒေသများတွင် မိုးအလွန်နည်းသည်။ အရှေ့ဘက် ကမ်းခြေတွင် မိုးပိုများ၍ အနောက်ဘက်သို့ ရောက်လေလေ မိုးပါးလေလေဖြစ်သည်။ အာဖရိကတိုက်၏ မိုးအများဆုံး ဒေသ များသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် မိုးအများဆုံးဒေသများ၌ ပါဝင်သော ဒေသအချို့ဖြစ်သည်။ အချို့ဒေသ၌ တစ်နှစ်လျှင် မိုးရေချိန် လက်မ ၁ဝဝ ခန့်ရွာ၍ အချို့ဒေသ၌ မိုးလုံးဝ မရွာချေ။ အာဖရိကတိုက်၏ လေးပုံတစ်ပုံခန့်သည် သစ်တောကြီး များနှင့် ခြုံပုတ်များ ထူထပ်စွာ ပေါက်ရောက်နေ၍ လေးပုံ တစ်ပုံခန့်သည် မြက်ခင်းဖြစ်ပြီးလျှင် လေးပုံတစ်ပုံမှာမူ စိုက်ပျိုး လုပ်ကိုင်သည့် ဒေသဖြစ်ကာ ကျန်လေးပုံတစ်ပုံမှာ သဲကန္တရ အတိ ဖြစ်သည်။ <ref> မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)</ref> === တိရစ္ဆာန်မျိုးကွဲများ === {{Main| အာဖရိကတိုက်၏ တိရစ္ဆာန်မျိုးကွဲများ}} [[File:NgoroNgoro Crater, Tanzania, Africa.jpg|thumb|240px| [[တန်ဇေးနီးယားနိုင်ငံ]] ငိုရွန်ဂိုရို သဘာဝ ထိန်းသိမ်းရေး ဒေသမှ ဆာဗားနား မြက်ခင်းပြင် တစ်ခု]] အာဖရိကသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လွတ်လပ်စွာ သွားလာလှုပ်ရှားနေသော တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် အများဆုံး နှင့် အမျိုးအစုံဆုံး ဒေသဖြစ်သည်။ အသားစား တိရစ္ဆာန်ရိုင်းများ ဖြစ်ကြသော [[ခြင်္သေ့]]၊ [[ခွေးအ]]၊ [[ကျားသစ်]] မှ စ၍ အရွက်စားသတ္တဝါများ ဖြစ်ကြသော အာဖရိကကျွဲ၊ [[ဆင်]]၊ [[ကုလားအုပ်]]၊ [[သစ်ကုလားအုပ်]] စသည်တို့သည် အများပိုင် လွင်ပြင်များ ပေါ်တွင် လွတ်လပ်စွာ သွားလာ လှုပ်ရှားလျက် ရှိကြသည်။ ထို့ပြင် အခြားသော တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်များဖြစ်ကြသော [[မြွေ]]များ နှင့် [[မိကျောင်း]]များ၊ ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါများလည်း ရှိသည်။ အာဖရိကသည် ရေခဲခေတ်က သတ္တဝါများ အစုလိုက် အပြုံလိုက် မျိုးသုဉ်းခြင်းတွင် အနည်းငယ်မျှသာ ထိခိုက်မှု ရှိခဲ့သည်။ == ဇီဝမျိုးကွဲများ == အာဖရိကတိုက်တွင် ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းထားသော ဒေသပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော် ရှိပြီး ထိုဒေသများတွင် အဏ္ဏဝါ ထိန်းသိမ်းမှု ဒေသ ၁၉၈ ခု၊ ဇီဝစက်ဝန်း ထိန်းသိမ်းမှုဒေသ ၅၀ခု နှင့် ညွှန်အိုင် ထိန်းသိမ်းမှု ဒေသ ၈၀ ခုတို့ ပါဝင်သည်။ တိရစ္ဆာန်တို့ ကျက်စားရာ ဒေသများ သိသိသာသာ ပျောက်ကွယ်ခြင်း၊ လူဦးရေ တိုးပွားလာခြင်း နှင့် ဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်ခြင်းတို့က အာဖရိက၏ ဇီဝ မျိုးကွဲများ တည်ရှိနေခြင်းကို လျော့ကျ စေသည်။ လူတို့၏ ဒေသချဲ့ထွင်မှု၊ ဒေသတွင်း မတည်ငြိမ်မှု နှင့် အာဖရိက နေရင်းမဟုတ်သည့် မျိုးစိတ်များကို တင်သွင်းလာမှုတို့က အာဖရိကတိုက်၏ ဇီဝမျိုးကွဲများကို ခြိမ်းခြောက် လာခဲ့သည်။ ထိုအခြေအနေများမှာ စီမံခန့်ခွဲမှု ပြဿနာများ၊ ကျွမ်းကျင်သူ မလုံလောက်ခြင်း နှင့် ရန်ပုံငွေ မလုံလောက်ခြင်းတို့ ကြောင့် ပို၍ ဆိုးရွားလာစေခဲ့သည်။ ==နိုင်ငံရေး== ယနေ့ခေတ်တွင် အာဖရိကတိုက်အတွင်းရှိ အဖွဲ့အစည်းများ နှင့် နိုင်ငံများ အချင်းချင်း ဆက်နွယ်မှု တိုးတက်လာခြင်းကို အတိုင်းသားပင် မြင်နိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် [[ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ]] (ယခင် ဇိုင်ရီနိုင်ငံ) တွင် ဖြစ်ပွားသော ပြည်တွင်းစစ်တွင် ကြွယ်ဝသော အာဖရိကနိုင်ငံ မဟုတ်သည့် နိုင်ငံများက ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်း မရှိသော်လည်း အနီးအနားရှိ အာဖရိကနိုင်ငံများက ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ စစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားသော ၁၉၉၈ ခုနှစ်မှ စ၍ သေဆုံးသူပေါင်း ၅ သန်းအထိ ရှိခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ ===အာဖရိက သမဂ္ဂ=== [[File:Map of the African Union with Suspended States.svg|thumb|upright|အာဖရိက သမဂ္ဂ၏ မြေပုံ။ ဆိုင်းငံ့ထားသော နိုင်ငံများကို အစိမ်းနုရောင်ဖြင့် ပြထားသည်။]] အာဖရိက သမဂ္ဂသည် နိုင်ငံပေါင်း ၅၄ နိုင်ငံ ပါဝင်သော အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး မော်ရိုကိုနိုင်ငံ မှလွဲ၍ အခြား အာဖရိကနိုင်ငံ အားလုံး ပါဝင်ကြသည်။ အာဖရိက သမဂ္ဂကို ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် [[အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ]]၊ [[အာဒစ် အာဘာဘာမြို့]]တွင် အဖွဲ့ချုပ် အဖြစ်ထားရှိ၍ ဖွဲ့စည်း တည်ထောင် ခဲ့သည်။ တရားဝင်အားဖြင့် ၂၀၀၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၉ ရက်တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး<ref name="African Union 2002">{{cite web|url=http://www.africa-union.org/official_documents/Speeches_&_Statements/HE_Thabo_Mbiki/Launch%20of%20the%20African%20Union,%209%20July%202002.htm|title=Launch of the African Union, 9 July 2002: Address by the chairperson of the AU, President Thabo Mbeki|author=Thabo Mbeki|date=9 July 2002|publisher=africa-union.org|location=ABSA Stadium, Durban, South Africa|accessdate=2009-02-08|archivedate=3 May 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090503210549/http://www.africa-union.org/official_documents/Speeches_%26_Statements/HE_Thabo_Mbiki/Launch%20of%20the%20African%20Union%2C%209%20July%202002.htm}}</ref> အာဖရိက ညီညွတ်ရေး အစည်းအရုံးကို ဆက်ခံဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ပန် အာဖရိကန် ပါလီမန်အား တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ မစ်ရန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သော်လည်း အာဖရိက လူနှင့် ပြည်သူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်မှာ အာဒစ် အာဘာဘာတွင် ဆက်လက်တည်ရှိနေခဲ့သည်။ အာဖရိကသမဂ္ဂသည် အာဖရိက စီးပွားရေး အသိုင်းအဝိုင်းကို ပြောင်းလဲရန် ရည်ရွယ်ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ အာဖရိက သမဂ္ဂတွင်လည်း ပါလီမန် အစိုးရ ရှိပြီး ဥပဒေပြုရေး၊ တရားစီရင်ရေး နှင့် အုပ်ချုပ်ရေး ဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများ ပါဝင်သည်။ ထိုအဖွဲ့အစည်းကို အာဖရိကသမဂ္ဂ၏ ဥက္ကဋ္ဌ က ဦးဆောင်သည်/ အာဖရိက သမဂ္ဂ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ရန် အတွက် ပန် အာဖရိက ပါလီမန် အတွင်းသို့ ရွေးချယ် တင်မြှောက်ခြင်း ခံရရန် လိုအပ်ပြီး ပါလီမန်အတွင်း အများစု၏ ထောက်ခံမှုကို ရရှိရန်လိုအပ်သည်/ အာဖရိကသမဂ္ဂ ကဲ့သို့သော နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းများသည် အာဖရိကတိုက်အတွင်းရှိ နိုင်ငံအများစု အတွင်း ပေါင်းစပ်လုပ်ကိုင်နိုင်ရန်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရစေရန်အတွက် မျှော်လင့်ချက် ပေးနိုင်ခြင်း ရှိသည်။ အာဖရိက၏ အချို့ အပိုင်းများတွင် အလွန်အကျွံ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများ ရှိနေသေးသည်။ တခါတရံတွင် နိုင်ငံမှ မသိလိုက်ရဘဲ ဖြစ်သွားသော အခြေအနေမျိုး ရှိသည်။ ထိုသို့သော ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများမှာ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အကြောင်းအချက်များကြောင့် ဖြစ်ပွားရခြင်း ဖြစ်ပြီး တခါတရံတွင် ပြည်တွင်းစစ်၏ ဘေးထွက် ဆိုးကျိုး အဖြစ် ပေါ်ပေါက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။ လတ်တလောတွင် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု ဖြစ်ပွားသည်ဟု သတင်းရရှိသော နိုင်ငံများမှာ [[ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ]]၊ [[ဆီရာလီယွန်နိုင်ငံ]]၊ [[လိုက်ဘေးရီးယားနိုင်ငံ]]၊ [[ဆူဒန်နိုင်ငံ]]၊ [[ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံ]] နှင့် [[အိုင်ဗရီကို့စ်နိုင်ငံ]]တို့ ဖြစ်သည်။ == စီးပွားရေး == {{Main|အာဖရိကတိုက်၏ စီးပွားရေး}} [[File:RECs of the AEC.svg|thumb|250px|right|အာဖရိက စီးပွားရေး ရပ်ဝန်း၏ မြေပုံ {{legend|#691717|CEN-SAD}} {{legend|#4F4FB1|COMESA}} {{legend|#E88356|EAC}} {{legend|#272759|ECCAS}} {{legend|#C43C7F|ECOWAS}} {{legend|#4DB34D|IGAD}} {{legend|#D22E2E|SADC}} {{legend|#7E8000|UMA}} ]] [[File:Africa at night (Cropped From Entire Earth Image).jpg|thumb|250px|အာဖရိကရှိ မြို့ပြမီးရောင်များကို ဂြိုဟ်တုမှ ရိုက်ကူးထားသောပုံကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် အာဖရိကတွင် ခေတ်သစ်ဖွံ့ဖြိုးမှု မရှိသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ (၂၀၀၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ)]] အာဖရိကတွင် သဘာဝ သယံဇာတ အရင်းအမြစ်များ ပေါများစွာ ရှိသော်လည်း ကမ္ဘာပေါ်တွင် အဆင်းရဲဆုံး နှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နောက်အကျဆုံး တိုက်တစ်ခု သာ ဖြစ်လျက် ရှိသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်ရခြင်းအတွက် အကြောင်းတရား မြောက်မြားစွာ ရှိပြီး ထို အကြောင်းများထဲတွင် သေစေလောက်သော အေအိုင်ဒီအက်စ်၊ ငှက်ဖျား အစရှိသော ရောဂါများ ပျံ့နှံ့ခြင်း၊ မကြာခဏ လူ့အခွင့်အရေး အပြင်းအထန် ချိုးဖောက်မှုများကို ပြုလေ့ ရှိသော အကျင့်ပျက် ခြစားသော အစိုးရများ ရှိနေခြင်း၊ ဗဟိုမှ စီမံခန့်ခွဲမှုများ မှားယွင်းခြင်း၊ စာမတတ်မြောက်မှု အလွန်မြင့်မားနေခြင်း၊ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ရှိနေခြင်း၊ ပြောက်ကျားတိုက်ခိုက်မှုမှ အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု အထိ ရှိသော လူမျိုးစု ပဋိပက္ခ နှင့် စစ်ပွဲများရှိနေခြင်း စသည်တို့ ပါဝင်သည်။<ref>Richard Sandbrook, The Politics of Africa's Economic Stagnation, Cambridge University Press, Cambridge, 1985 passim</ref> ၂၀၀၃ ခုနှစ် ကုလသမဂ္ဂ၏ လူမှုဖွံ့ဖြိုးမှု အစီရင်ခံစာအရ အောက်ဆုံး ၂၅ နိုင်ငံ (၁၅၁ မှ ၁၇၅ အထိ) မှာ အာဖရိကနိုင်ငံများ ဖြစ်နေသည်။<ref>[http://hdr.undp.org/], [[ကုလသမဂ္ဂ]]</ref> ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ စာမတတ်မှု၊ အာဟာရ ချို့တဲ့မှု၊ ရေရရှိရေး နှင့် ရေပေးဝေမှု မလုံလောက်မှု တို့အပြင် ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့မှုကလည်း အာဖရိကတိုက်တွင် နေထိုင်သော လူအများစုအား ထိခိုက် စေသည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ ဆင်းရဲမွဲတေမှုမျဉ်း အသစ်ဖြစ်သော တစ်နေ့လျှင် ၁.၂၅ ဒေါ်လာ ဝင်ငွေ (ယခင်က ဆင်းရဲမွဲတေမှုမျဉ်းမှာ တစ်နေ့လျှင် ၁ ဒေါ်လာ ဝင်ငွေဖြစ်သည်။) ဖြင့် ကမ္ဘာ့ဆင်းရဲမွဲတေခြင်း ခန့်မှန်းချက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရာတွင် ဆာဟာရတောင်ပိုင်း လူဦးရေ၏ ၈၀.၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ၂၀၀၅ ခုနှစ် စာရင်းအရ တစ်နေ့ဝင်ငွေ ၂.၅ ဒေါ်လာ အောက်တွင် နေထိုင်လျက် ရှိကြပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ မှ ၈၅.၇ ရာခိုင်နှုန်း နောက်တွင် ရှိသည်။<ref>{{cite web|url=http://econ.worldbank.org/external/default/main?pagePK=64165259&piPK=64165421&theSitePK=469372&menuPK=64166093&entityID=000158349_20080826113239|title=The developing world is poorer than we thought, but no less successful in the fight against poverty|publisher=World Bank|accessdate=5 July 2013|archivedate=23 March 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090323214139/http://econ.worldbank.org/external/default/main?pagePK=64165259&piPK=64165421&theSitePK=469372&menuPK=64166093&entityID=000158349_20080826113239}}</ref> စာရင်းဇယား အသစ်အရ ဆာဟာရတောင်ပိုင်း ဒေသသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆင်းရဲမွဲတေမှု (တစ်နေ့လျှင် ၁.၂၅ ဒေါ်လာဝင်ငွေ) လျှော့ချရာ၌ အောင်မြင်မှု အနည်းဆုံး ဒေသဖြစ်သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း (သန်း ၂၀၀ ကျော်) မှာ ဆင်းရဲမွဲတေမှု ရှိကြပြီး ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ၅၈ ရာခိုင်နှုန်းသို့ တိုးတက်လာကာ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း (သန်း ၃၈၀) သို့ ပြန်ကျသွားခဲ့သည်။ ဆာဟာရ တောင်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သော ပျမ်းမျှ လူဆင်းရဲတစ်ဦးမှာ တစ်နေ့လျှင် ဒေါ်လာ ၇၀ ဆင့်မျှဖြင့် နေထိုင်ကြပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ရှိသော အခြေအနေမှာ ၁၉၇၃ ခုနှစ်ကထက်ပင် ဆင်းရဲသဖြင့် <ref>[http://www.un.org/Depts/rcnyo/newsletter/survs/ecasurv2004.doc Economic report on Africa 2004: unlocking Africa's potential in the global economy] (Substantive session 28 June-23 July 2004), United Nations.</ref> အချို့သော ဒေသများတွင် ဆင်းရဲမွဲတေမှု ပိုများလာသည်ဟု ညွှန်ပြနေသည်။ အချို့သော အကြောင်းအချက်များမှာ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီများ နှင့် အစိုးရများဦးဆောင်သော မအောင်မြင်သည့် စီးပွားရေး တံခါးဖွင့်မှု ကို ရည်ညွှန်းနေသော်လည်း အချို့သော လေ့လာ တွေ့ရှိချက် နှင့် အစီရင်ခံစာများအရ အစိုးရများ၏ ဆိုးရွားသော စီးပွားရေး ပေါ်လစီများက အခြားပြင်ပ အကြောင်းအချက်များထက် ပိုသည်ဟု ဆိုသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.globalpolitician.com/21498-africa-malawi-poverty|title=Neo-Liberalism and the Economic and Political Future of Africa|publisher=Globalpolitician.com|date=2005-12-19|accessdate=2010-05-18|archivedate=31 January 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100131200200/http://globalpolitician.com/21498-africa-malawi-poverty}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.turkishweekly.net/news.php?id=58925|title=The Number of the Poor Increasing Worldwide while Sub-Saharan Africa is the Worst of All|publisher=Turkish Weekly|date=2008-08-29|accessdate=2011-11-07|archivedate=24 September 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080924092909/http://www.turkishweekly.net/news.php?id=58925}}</ref> ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၅ ခုနှစ် အတွင်း အာဖရိက၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်းမှာ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ပျမ်းမျှ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ရှိသည်။ အချို့သော နိုင်ငံများမှာ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်း ပို၍ မြင့်မားပြီး အင်ဂိုလာနိုင်ငံ၊ ဆူဒန်နိုင်ငံ နှင် အီကွေတာဂီနီ နိုင်ငံတို့မှာ မှတ်သားလောက်ဖွယ် မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ ထိုနိုင်ငံ ၃ခုမှာ ဓာတ်ဆီ ထုတ်လုပ်မှု သို့မဟုတ် ရေနံထုတ်လုပ်မှုကို လတ်တလော စတင်ခဲ့သော နိုင်ငံများ ဖြစ်သည်။ အာဖရိကတိုက်တွင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ကိုဘော့သတ္တု ၉၀ %၊ ပလက်တီနမ် ၉၀ %၊ ရွှေ ၅၀ %၊ ခရိုမီယမ် ၉၈ %၊ တန်တလိုက် ၇၀ % <ref>"[http://allafrica.com/stories/200802070635.html Africa: Developed Countries' Leverage On the Continent]". AllAfrica.com. February 7, 2008.</ref>၊ မက်ဂနိစ် ၆၄% နှင့် ယူရေနီယမ် ၃ပုံ ၁ပုံ ရှိသည်ဟု ယုံကြည်ရသည်။<ref>"[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/africa/article3319909.ece Africa, China's new frontier] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110629123044/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/africa/article3319909.ece |date=29 June 2011 }}". Times Online. February 10, 2008.</ref> ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံတွင် မိုဘိုင်းဖုန်း ထုတ်လုပ်ရာတွင် သန့်စင် အသုံးပြုရသော ကိုလ်တန် ၇၀% မျှ ရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်ရှိ စိန် ၏ ၃၀ % မျှ ရှိသည်။<ref>"[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/5209428.stm DR Congo poll crucial for Africa]". BBC News. November 16, 2006.</ref> ဂီနီနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဘောက်ဆိုက် တင်ပို့မှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။<ref>"[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/africa/article6871943.ece China tightens grip on Africa with $4.4bn lifeline for Guinea junta] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110429054303/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/africa/article6871943.ece |date=29 April 2011 }}". The Times. October 13, 2009.</ref> အာဖရိက၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုမှာ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု သို့မဟုတ် စိုက်ပျိုးရေးကို အခြေမခံဘဲ ဝန်ဆောင်မှုကို အခြေခံသဖြင့် အလုပ်အကိုင် မဖန်တီးပေးသော ဆင်းရဲမွဲတေမှုကို လျှော့ချမပေးသော ဖွံ့ဖြိုးမှုပင် ဖြစ်သည်။ အမှန်တကယ်တွင် ၂၀၀၈ ကမ္ဘာ့စီးပွားပျက်ကပ်၏ ရိုက်ခတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သော ၂၀၀၈ အစားအသောက် လုံခြုံမှု ကပ်ကြောင့် သန်း ၁၀၀ ကျော်သော လူတို့အတွက် အစားအသောက်ကို အာမခံချက် မရှိ ဖြစ်သွားစေခဲ့သည်။<ref>"[http://www.strategicforesight.com/african_decade.htm The African Decade?]". Ilmas Futehally. Strategic Foresight Group.</ref> လတ်တလောနှစ်များတွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံက အာဖရိကနိုင်ငံများ နှင့် ပိုမိုခိုင်မာသော ဆက်ဆံမှုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် တရုတ်ကုမ္ပဏီများမှ အာဖရိကတွင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံကျော်မျှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့သည်။<ref name=Africa>[http://www.migrationinformation.org/Feature/display.cfm?id=690 Malia Politzer, "China and Africa: Stronger Economic Ties Mean More Migration"], ''Migration Information Source''. August 2008.</ref> ပရော်ဖက်ဆာ ကလက်စတပ်စ် ဂျူမာ ဦးဆောင်သော ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်မှ လေ့လာချက် တစ်ခုအရ အာဖရိကတိုက် အနေနှင့် အစားအသောက် တင်ပို့ခြင်းမှ မိမိဘာသာ လုံလောက်အောင် နေထိုင်ခြင်းသို့ ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် မိမိဘာသာ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံအောင် နေထိုင်နိုင်မည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ အာဖရိက၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးမှာ လမ်းဆုံလမ်းခွတွင် ရောက်နေပြီဟု ဒေါက်တာဂျူမာက ဆိုသည်။ ဆက်လက်၍ ဒေါက်တာဂျူမာကပင် "ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ အာဖရိကက ကုန်ကြမ်းတွေ တင်ပို့ပြီး အစားအသောက်တွေ တင်သွင်းရတဲ့ ပေါ်လစီတွေကို အသားပေးနေတဲ့ ရာစုနှစ်ကို အဆုံးသတ်နေပါပြီ။ အာဖရိကအနေနဲ့ ဒေသတွင်း ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ ကုံလုံကြွယ်ဝမှု အတွက် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ဆန်းသစ်မှုတွေကို စတင်ပြီး စူးစိုက်လုပ်ဆောင်နေပါပြီ။" ဟု ဆိုသည်။<ref>[http://www.sciencedaily.com/releases/2010/12/101202124337.htm "Africa Can Feed Itself in a Generation, Experts Say"], ''[[Science Daily]]'', December 3, 2010.</ref> အမေရိကန် သမ္မတ ဘားရက်အိုဘားမား ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ အတွင်း အာဖရိကသို့ အလည်အပတ် လာရောက်စဉ်က အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံ အကုန်ခံ၍ အာဖရိက၏ အခြေခံ အဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရန် အစီအစဉ် နှင့် အာဖရိက နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များနှင့် ပိုမို၍ တွဲဖက် အလုပ်လုပ်ရန် အစီအစဉ်ကို ကြေညာခဲ့သည်။ အာဖရိက ကုန်သွယ်ရေး ဟုခေါ်သော အာဖရိကတိုက်အတွင်းကုန်သွယ်မှု တိုးမြှင့်ရေး နှင့် အာဖရိကတိုက်နှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အကြား ကုန်သွယ်မှုတိုးမြှင့်ရေး အစီအစဉ်ကိုလည်း အိုဘားမားက ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=The three reasons why the US is so interested in Africa right now|url=http://qz.com/100315/the-three-reasons-why-the-us-is-so-interested-in-africa-right-now/|work=Quartz|publisher=Quartz|accessdate=4 July 2013|author=Olga Khazan|date=3 July 2013}}</ref> ==လူဦးရေပျံ့နှံ့တည်ရှိပုံ== {{Main | အာဖရိကတိုက်ရှိ လူမျိုးများ}} [[File:Kobli1.jpg|thumb|right|[[ဘီနင်နိုင်ငံ]]မှ အမျိုးသမီးတစ်ဦး]] အာဖရိကတိုက်၏ လူဦးရေမှာ လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၄၀ အတွင်း အလျှင်အမြန် တိုးပွားလာခဲ့သဖြင့် လူဦးရေ အများစုမှာ ငယ်ရွယ်ကြသည်။ အချို့သော အာဖရိကနိုင်ငံများတွင် လူဦးရေ၏ တစ်ဝက်ခန့်မှာ ၂၅ နှစ်အောက် လူငယ်များ ဖြစ်ကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.overpopulation.org/Africa.html|title=Africa Population Dynamics|accessdate=20 July 2014|archivedate=17 February 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150217040305/http://www.overpopulation.org/Africa.html}}</ref> အာဖရိက၏ လူဦးရေ စုစုပေါင်းမှာ ၁၉၅၀ ခုနှစ်တွင် ၂၂၁ သန်းမျှသာ ရှိခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၃ တွင် ၁.၁ ဘီလီယံ အထိ ရှိလာခဲ့သည်။<ref>[http://bioweb.wku.edu/courses/Biol115/wyatt/Population/pop1.htm Population] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20001217092700/http://bioweb.wku.edu/courses/BIOL115/Wyatt/Population/pop1.htm |date=17 December 2000 }}. Western Kentucky University.</ref><ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/10305000/Africas-population-to-double-to-2.4-billion-by-2050.html Africa's population to double to 2.4 billion by 2050]. ''[[The Daily Telegraph]].'' September 12, 2013.</ref> [[File:San tribesman.jpg|left|upright|thumb|[[ဘော့ဆွာနာနိုင်ငံ]]မှ ဆန် ခြုံပုတ်လူမျိုး]] နိုင်ဂါ-ကွန်ဂို ဘာသာစကား မိသားစု၏ တစိတ်တဒေသ ဖြစ်သော ဘန်တူ စကားပြောသော လူမျိုးမှာ အာဖရိတောင်ပိုင်း၊ အလယ်ပိုင်းနှင့် အရှေ့တောင်ပိုင်းတို့တွင် အဓိကနေထိုင်ကြသည်။ အနောက်အာဖရိကမှ ဘန်တူစကားပြောသော လူမျိုးများမှာ ဆာဟာရ တောင်ပိုင်းဒေသ အများအပြားသို့ တဖြည်းဖြည်းချင်း ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိလာလျက် ရှိသည်။<ref>Luc-Normand Tellier (2009). "''[http://books.google.com/books?id=cXuCjDbxC1YC&pg=&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false Urban world history: an economic and geographical perspective]''". PUQ. p. 204. ISBN 2-7605-1588-5</ref> သို့သော်လည်း တောင်ဆူဒန်နိုင်ငံ နှင့် အရှေ့အာဖရိကတို့တွင် အချို့သော နိုင်း လူမျိုးများ ရှိပြီး ဆွာဟီလီ ကမ်းရိုးတန်းတွင် ဆွာဟီလီ လူမျိုးများ ရှိကာ အာဖရိက ရှေးဦးလူမျိုးများ ဖြစ်သော ခွိုင်ဆန် (ဆန် သို့မဟုတ် ခြုံပုတ်နေလူမျိုး) နှင့် ပစ်ဂမီ လူမျိုး များကို အာဖရိက အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းတို့တွင် အသီးသီး တွေ့ရလေ့ ရှိသည်။ ဘန်တူ စကားပြောသော အာဖရိကလူမျိုးများကို ဂါဘွန်နိုင်ငံ နှင့် ဂီနီနိုင်ငံ အီကွေတာဒေသတို့တွင်လည်း တွေ့ရလေ့ ရှိပြီး ကင်မရွန်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်း အချို့ ဒေသများတွင်လည်း တွေ့ရသည်။ တောင်အာဖရိကရှိ ကာလာဟာရီ သဲကန္တာရတွင်မူ ခွိုင်ဆန်တို့နှင့် အမျိုးအနွယ်ချင်း နီးစပ်သော်လည်း ကွဲပြားခြားနားသော ခြုံပုတ် လူမျိုးများမှာ ကာလရှည်ကြာ နေထိုင်လာခဲ့ကြသည်။ ဆန်လူမျိုးများမှာ အခြားသော အာဖရိကရှိ လူမျိုးများနှင့် ပုံပန်းသဏ္ဌန်အားဖြင့် သိသာစွာ ကွဲပြားခြားနားပြီး အာဖရိကတွင် ရှေးဦးကပင် နေထိုင်လာခဲ့သော လူမျိုးများ ဖြစ်သည်။ ပစ်ဂမီလူမျိုးများမှာမူ အာဖရိကအလယ်ပိုင်းတွင် ဘန်တူလူမျိုးများ မတိုင်ခင်ကတည်းက ရှိခဲ့သော ရှေးဦးလူမျိုးများ ဖြစ်သည်။<ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article402970.ece "Pygmies struggle to survive in war zone where abuse is routine"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100525095020/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article402970.ece |date=25 May 2010 }}. ''Times'' Online. December 16, 2004.</ref> အနောက်အာဖရိကရှိ လူမျိုးများမှာ နိုင်ဂါ-ကွန်ဂို ဘာသာစကားကို အသုံးပြုလေ့ ရှိကြပြီး ဘန်တူမဟုတ်သော လူမျိုးစု အနွယ်သို့သို့ လုံးဝ မဟုတ်သော်လည်း အများအားဖြင့် ဆက်နွယ်နေကြကာ နိုင်း-ဆာဟာရ ဘာသာစကားနှင့် အာဖရိက-အာရှ ဘာသာစကားပြောသော လူမျိုးများကိုလည်း တွေ့ရလေ့ ရှိသည်။ နိုင်ဂါ-ကွန်ဂို စကားပြောသော ရောယူဘာ၊ အစ်ဂဘို၊ ဖူလာနီ၊ အာကန်၊ ဝိုလော့ဖ် လူမျိုးစုများမှာ အများပြားဆုံး နှင့် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု အရှိဆုံး ဖြစ်သည်။ ဆာဟာရ အလယ်ပိုင်းတွင်မူ မန်ဒင်ကာ သို့မဟုတ် မန်ဒီ လူမျိုးများမှာ အထင်ရှားဆုံး ဖြစ်သည်။ ဟောဆာ စကား အပါအဝင် ချဒ် ဘာသာစကားကို အသုံးပြုသော လူမျိုးစုများကို ဆာဟာရ နှင့် အနီးဆုံးဖြစ်သော မြောက်ပိုင်းဒေသများတွင် တွေ့ရသည်။ နိုင်လို-ဆာဟာရ ဘာသာစကား ပြောကြားသော ဆောင်ဟိုင်၊ ကနူရီ နှင့် ဇာမာ လူမျိုးစုများကိုမူ အနောက်အာဖရိက အရှေ့ပိုင်း အလယ်အာဖရိက နှင့် ထိစပ်နေသော နေရာများတွင် တွေ့ရသည်။ မြောက်အာဖရိကရှိ လူမျိုးများတွင်မူ အနောက်မြောက်ဘက်တွင် ဘာဘာလူမျိုး၊ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် အီဂျစ်လူမျိုး နှင့် အရှေ့ဘက်တွင် နိုင်း-ဆာဟာရ စကားပြောသော လူမျိုး စသည့်ဖြင့် ရှေးဦးလူမျိုးစု ၃ မျိုးကို အဓိကတွေ့ရသည်။ ၇ ရာစုတွင် ရောက်ရှိခဲ့သော အာရပ်လူမျိုးတို့က အာရပ်ဘာသာစကား နှင့် အစ္စလာမ်ဘာသာတို့ကို မြောက်အာဖရိကနှင့် မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ကာသေ့ကိုတည်ထောင်ခဲ့သော ဂျူးအနွယ်ဝင် ဖိုနီးရှား လူမျိုးများ နှင့် ဟစ်ဆော့လူမျိုးများ၊ အင်ဒို-အီရန် အနွယ်ဝင် အလန် လူမျိုးများ၊ အင်ဒို-ဥရောပ အနွယ်ဝင် ဂရိလူမျိုးများ၊ ရောမ လူမျိုးများ၊ ဗန်ဒယ် လူမျိုးများမှာလည်း မြောက်အာဖရိကတွင် အခြေချ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ ဘာဘာလူမျိုးစုများမှာ ၂၁ ရာစု အထိတိုင်အောင်ပင် မော်ရိုကိုနိုင်ငံ နှင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယား နိုင်ငံတို့တွင် အထင်အရှား ရှိသော်လည်း အရေအတွက် အားဖြင့် နည်းပါးသည်။ ဘာဘာစကားပြောသော လူမျိုးများကို တူနီးရှားနိုင်ငံ နှင့် လစ်ဗျားနိုင်ငံ အချို့ဒေသများ တွင်လည်း တွေ့ရသည်။<ref>{{cite news|title=Q&A: The Berbers|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3509799.stm|accessdate=30 December 2013|newspaper=BBC News|date=12 March 2004}}</ref> ဘာဘာစကားပြောသော တွားရက် လူမျိုး နှင့် အခြား ရွှေ့ပြောင်းသွားလာသော လူမျိုးများမှာ မြောက်အာဖရိကရှိ ဆာဟာရဒေသတွင် အဓိကနေထိုင်သော လူမျိုးများ ရှိသည်။ မောရစ်ရှားနားနိုင်ငံ တွင်မူ အရွယ်အစားအားဖြင့် သေးငယ်ပြီး မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး ဖြစ်သော ဘာဘာလူမျိုးများကို မြောက်ပိုင်းတွင် တွေ့ရပြီး နိုင်ဂါ-ကွန်ဂို လူမျိုးများကို တောင်ပိုင်းတွင် တွေ့ရသော်လည်း ထိုဒေသ နှစ်ခုစလုံးတွင် အာရပ်ဘာသာစကား နှင့် အာရပ်ယဉ်ကျေးမှုမှာ အထင်အရှား လွှမ်းမိုးထားသည်။ ဆူဒန်နိုင်ငံတွင်မူ အာရပ်ဘာသာစကား နှင့် အာရပ် ယဉ်ကျေးမှု လွှမ်းမိုးသော်လည်း ယခင်က နိုင်း-ဆာဟာရ ဘာသာစကား ပြောကြားခဲ့ကြသော နျူဘီယံ၊ ဖား၊ မာဆာလစ် နှင့် ဇာဂါဝါ လူမျိုးများ နေထိုင်ကြပြီး ရာစုနှစ်ပေါင်း များစွာ အတွင်း အာရပ်ကျွန်းဆွယ်မှ ပြောင်းရွှေ့လာသူများ နှင့် ရောနှောလျက် ရှိသည်။ အီဂျစ်နိုင်ငံ နှင့် ဆူဒန်နိုင်ငံတို့တွင် အာဖရိက-အာရှ စကားပြောပြီး လှည့်လည်သွားလာလေ့ ရှိသော ဘီဂျာ လူမျိုးများကို တွေ့ရသည်။ [[File:Bedscha.jpg|thumb|left|200px|အရှေ့မြောက် အာဖရိကမှ ဘီဒိုရင် ဘီဂျာလူမျိုးများ]] အာဖရိက ဦးချိုဒေသတွင်မူ ဟာဘီရှာ လူမျိုးဟု စုပေါင်းခေါ်ဆိုကြသော အမ်ဟာရာလူမျိုး နှင့် တိုင်ဂရာယန်လူမျိုးများဖြစ်ကြသော အချို့သော အီသီယိုးပီးယားနှင့် အီရီထရီးယား အုပ်စုများမှာ အာဖရိက-အာရှ ဘာသာစကား မိသားစု မှ ဂျူးဘာသာစကားခွဲကို ပြောဆိုကြပြီး အိုရိုမို နှင့် ဆိုမာလီလူမျိုးများမှာ အာဖရိက-အာရှ ဘာသာစကားခွဲမှ ကူရှီတစ် ဘာသာစကားခွဲကို ပြောဆိုကြသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အပြီး ကိုလိုနီစနစ် ဖျက်သိမ်းခြင်း လှုပ်ရှားမှု မတိုင်ခင်က ဥရောပသားများကို အာဖရိက နေရာ အနှံ့အပြားတွင် တွေ့ရသည်။<ref>[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,901759-3,00.html "We Want Our Country" (3 of 10)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130723000220/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,901759-3,00.html |date=23 July 2013 }}. ''Time'', November 5, 1965.</ref> ၁၉၆၀ ခုနှစ်များ နှင့် ၁၉၇၀ ခုနှစ်များ အတွင်း ကိုလိုနီစနစ် ဖျက်သိမ်းခြင်းကြောင့် ဥရောပ အနွယ်မှ ဆင်းသက်လာသော လူမျိုး အများစုမှာ အာဖရိကမှ အစုလိုက်အပြုံလိုက်ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ၊ မော်ရိုကိုနိုင်ငံ (ပြင်သစ်ကိုလိုနီနေ ဥရောပသား ၁.၆သန်းကျော်) <ref>Raimondo Cagiano De Azevedo (1994). ''"[http://books.google.com/books?id=N8VHizsqaH0C&pg=PA25&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false Migration and development co-operation.]"''. Council of Europe, p. 25. ISBN 92-871-2611-9</ref> Kenya, Congo,<ref>[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,826488-4,00.html "Jungle Shipwreck"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130722210703/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,826488-4,00.html |date=22 July 2013 }}. ''Time.'' July 25, 1960.</ref> ရိုဒီးရှားနိုင်ငံ၊ မိုဇမ်ဘစ်နိုင်ငံ နှင့် အင်ဂိုလာနိုင်ငံ တို့မှ ဖြစ်သည်။<ref>[http://www.economist.com/world/mideast-africa/displayStory.cfm?story_id=12079340 "Flight from Angola"], ''The Economist '', August 16, 1975.</ref> ၁၉၇၇ ခုနှစ် အကုန်တွင် အာဖရိကတွင် နေထိုင်သော ပေါ်တူဂီလူမျိုး ၁ သန်းကျော် ပေါ်တူဂီသို့ ပြန်ခဲ့ကြသည်။<ref>[http://countrystudies.us/portugal/48.htm Portugal - Emigration], Eric Solsten, ed. Portugal: A Country Study. Washington: GPO for the Library of Congress, 1993.</ref> သို့သော်လည်း လူဖြူအာဖရိကများမှာ အာဖရိနိုင်ငံ အများအပြား အထူးသဖြင့် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၊ [[ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံ]]၊ [[နမီးဘီးယားနိုင်ငံ]] နှင့် [[ရေညွန်နိုင်ငံ]] တို့တွင် ထင်ရှားသော လူနည်းစု အဖြစ် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite book|first=John A.|last=Holm|title=Pidgins and Creoles: References survey|url=http://books.google.com/books?id=PcD7p9y3EIcC&pg=PA394&dq#v=onepage&q=&f=false|publisher=Cambridge University Press|year=1989|page=394|isbn=0-521-35940-6}}</ref> လူဖြူအာဖရိက အများဆုံးရှိသော နိုင်ငံမှာ [[တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ]] ဖြစ်သည်။<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sf.html#People South Africa: People: Ethnic Groups.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200621164208/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sf.html#People |date=21 June 2020 }} World Factbook of CIA.</ref> ဒတ်ချ်အနွယ်ဝင် အာဖရိကန်နာများ၊ ဗြိတိသျှမှ ရွှေ့ပြောင်းဆင်းသက်လာသူများ နှင့် အဖြူသွေးနှောများမှာ အာဖရိကတွင် အများဆုံး ဥရောပ အနွယ်ဝင်များ ဖြစ်သည်။ ဥရောပတို့၏ ကိုလိုနီစနစ်ကြောင့် အာရှသား အများအပြားကို အာဖရိကသို့ ရောက်ရှိလာစေခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယတိုက်ငယ်မှ လူများ ဗြိတိသျှကိုလိုနီများသို့ ရောက်ရှိလာခြင်း ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယ လူမျိုး အများအပြားကို တောင်အာဖရိကတွင် တွေ့ရပြီး ကင်ညာနိုင်ငံ၊ တန်ဇေးနီးယားနိုင်ငံနှင့် အခြားသော တောင်ပိုင်းနှင့် အရှေ့တောင်ပိုင်း အာဖရိကနိုင်ငံများတွင်လည်း အိန္ဒိယလူမျိုး အနည်းငယ်ကို တွေ့ရသည်။ ယူဂန်ဒါနိုင်ငံရှိ အိန္ဒိယလူမျိုး အများအပြားကို ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် အာဏာရှင် အီဒီအာမင် မှ မောင်းထုတ်ခဲ့သော်လည်း အချို့မှာ ပြန်လာခဲ့ကြသည်။ အိန္ဒိယ သမုဒ္ဒရာ အတွင်းရှိ ကျွန်းများမှာ အာရှမျိုးနွယ် လူမျိုးများ နေထိုင်ကြပြီး တခါတရံတွင် အာဖရိကသားများ ဥရောပသားများ နှင့် ရောနှောနေသည်။ မာဒါဂတ်စကားနိုင်ငံရှိ မာလာဂါဆီ လူမျိုးများမှာ အော်စရိုနီးရှန်း လူမျိုး များ ဖြစ်ပြီး ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွင် နေထိုင်ကြသူများမှာမူ ဘန်တူ၊ အာရပ်၊ အိန္ဒိယ နှင့် ဥရောပ အနွယ်ဝင်များ နှင့် ရောနှောနေသည်။ တောင်အာဖရိကတွင် ကိပ်ကာလာ (လူမျိုးနှစ်မျိုး နှင့် တိုက်နှစ်ခုထက် ပိုသော အနွယ်ဝင်) ဟုခေါ်သော မလေး နှင့် အိန္ဒိယ အနွယ်မှ ဆင်းသက်လာသူများမှာ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ၂၀ ရာစု အတွင်းတွင် လူနည်းစု ဖြစ်သော်လည်း စီးပွားရေး အရ အရေးပါသော လူမျိုးစုများ ဖြစ်သည့် လက်ဘနွန်နှင့် တရုတ် လူမျိုးများမှာ အနောက်နှင့် အရှေ့အာဖရိက ရှိ ကမ်းရိုးတန်းမြို့ကြီးများတွင် အသီးသီး တိုးပွားလာခဲ့သည်။<ref>"[http://www1.voanews.com/english/news/a-13-2007-07-10-voa46.html Naomi Schwarz, "Lebanese Immigrants Boost West African Commerce"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111224135631/http://www.voanews.com/english/news/a-13-2007-07-10-voa46.html |date=24 December 2011 }}, VOANews.com, July 10, 2007.</ref> == ဘာသာစကားများ == [[File:Africa ethnic groups 1996.jpg|thumb|upright=1.5|အာဖရိက၏ ရိုးရာ ဘာသာစကားများ အသုံးပြုရာကို ပြသော မြေပုံ {{legend|#E6EAAD|အာဖရိုအေးရှားတစ် (Semitic-Hamitic)}} {{legend|#8E7D8F|အော်စထရိုနီးရှန်း (Malay-Polynesian)}} {{legend|#8A421A|အင်ဒိုဥရောပ}} {{legend|#DC782D|ခွိုင်ဆန်}} နိုင်ဂါ-ကွန်ဂို: {{legend|#A6BE50|ဘန်တူ}} {{legend|#E9A96C|အလယ်နှင့်အရှေ့ဆူဒန်}} {{legend|#51384E|အလယ်ဘန်တွိုက်}} {{legend|#C96273|အရှေ့ဘန်တွိုက်}} {{legend|#A7BC47|ဂီနီယန်}} {{legend|#B77B85|မန်ဒီ}} {{legend|#4D7830|အနောက်ဘန်တွိုက်}} နိုင်းဆာဟာရ: {{legend|#827241|ကနူရီ}} {{legend|#824240|နိုင်လိုတစ်}} {{legend|#C88C50|ဆွန်ဟိုင်း}}]] ခန့်မှန်းခြေ အများစုအရ အာဖရိကတွင် အသုံးပြုသော ဘာသာစကား တစ်ထောင်ကျော် ရှိသည်။ ( ယူနက်စကို၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ဘာသာစကား ၂၀၀၀ ကျော် ဖြစ်သည်။)<ref>{{cite web |url=http://portal.unesco.org/ci/en/ev.php-URL_ID=8048&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html |title=Africa |year=2005 |publisher=UNESCO |accessdate=2009-03-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080602050234/http://portal.unesco.org/ci/en/ev.php-URL_ID%3D8048%26URL_DO%3DDO_TOPIC%26URL_SECTION%3D201.html |archivedate=2 June 2008 }}</ref> ဘာသာစကား အများစုမှာ အာဖရိကမှ မြစ်ဖျားခံသော်လည်း အချို့မှာ ဥရောပ နှင့် အာရှတွင် မြစ်ဖျားခံသည်။ အာဖရိကသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဘာသာစကား အများအပြား တတ်ကျွမ်းသူ အများဆုံး တိုက်ကြီး ဖြစ်ပြီး လူတစ်ယောက် အနေနှင့် အာဖရိက ဘာသာစကား အများအပြား အပြင် ဥရောပဘာသာစကား တစ်မျိုး သို့မဟုတ် တစ်မျိုး ထက်ပို၍ ပြောတတ်သည်မှာ မရှားပေ။ အာဖရိကတွင် ရှေးဦးအစ ကတည်းက အသုံးပြုခဲ့သော အဓိက ဘာသာစကား မိသားစု ၄ ခု ရှိသည်။ * အာဖရို-အေးရှားတစ် ဘာသာစကား မိသားစုတွင် ဘာသာစကား ၂၄၀ ခန့် ပါဝင်ပြီး အာဖရိက ဦးချိုဒေသ၊ မြောက်အာဖရိက ဒေသ၊ ဆာဟဲလ်ဒေသ နှင့် အာရှ အနောက်တောင်ပိုင်း ဒေသတို့တွင် နေထိုင်သော လူဦးရေ ၂၈၅ သန်းခန့်မှ အသုံးပြုကြသည်။ * နိုင်လို-ဆာဟာရ ဘာသာစကား မိသားစုတွင် ဘာသာစကား ၁၀၀ ကျော် ပါဝင်ပြီး လူဦးရေ သန်း ၃၀ ကျော် အသုံးပြုကြသည်။ နိုင်လို-ဆာဟာရ ဘာသာစကားကို ချဒ်နိုင်ငံ၊ အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ၊ ကင်ညာနိုင်ငံ၊ နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ၊ ဆူဒန်နိုင်ငံ၊ တောင်ဆူဒန်နိုင်ငံ၊ ယူဂန်ဒါနိုင်ငံ နှင့် တန်ဇေးနီးယား နိုင်ငံတို့မှ လူမျိုးစုများ အသုံးပြုကြသည်။ *နိုင်ဂါ-ကွန်ဂို ဘာသာစကား မိသားစုမှာ ဆာဟာရ တောင်ပိုင်းဒေသများတွင် အသုံးပြုကြပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဘာသာစကား မျိုးကွဲအများဆုံးသော ဘာသာစကားမိသားစု ဖြစ်သည်။ * ခွိုင်ဆန် ဘာသာစကားတွင် ဘာသာစကား အမျိုး ၅၀ ခန့် ပါဝင်ပြီး အာဖရိကတောင်ပိုင်းရှိ လူဦးရေ ၁ သိန်း ၂ သောင်းခန့် အသုံးပြု လျက် ရှိကြသည်။ ခွိုင်ဆန် ဘာသာစကား အများအပြားမှာ ပျောက်ကွယ်လု နီးပါး ဖြစ်နေပြီ ဖြစ်သည်။ ခွိုင် နှင့် ဆန် လူမျိုးတို့သည် ထို အာဖရိက ဒေသ၏ မူလ အစနေထိုင်သော လူမျိုးများ ဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီ စနစ် ပျက်သုဉ်းပြီးချိန်တွင် အာဖရိက နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုပင် အာဖရိကတိုက် အပြင်ဘက်ရှိ ဘာသာစကား တစ်မျိုးမျိုးကို ရုံးသုံးဘာသာစကား အဖြစ် သတ်မှတ် သုံးစွဲကြသည်။ အချို့သော နိုင်ငံများမှာ ရှေးဦး ဘာသာစကားများ ဖြ်စသော ဆွာဟီလီ၊ ရောယူဘာ၊ အစ်ဂ်ဘို၊ ဟောဆာ အစရှိသော ဘာသာစကားများကို တရားဝင် အသိမှတ်ပြု ထားသည်။ နိုင်ငံ အများအပြားတွင် အင်္ဂလိပ် ဘာသာ နှင့် ပြင်သစ် ဘာသာစကားတို့ကို အများနှင့် ဆိုင်သော နေရာများ ဖြစ်သည့် အစိုးရ၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး နှင့် ပြန်ကြားရေး တို့တွင် ဆက်သွယ်ရန် အသုံးပြုကြသည်။ အာရပ်ဘာသာစကား၊ စပိန်ဘာသာစကား၊ အာဖရိကန် ဘာသာစကား နှင့် ပေါ်တူဂီ ဘာသာစကားတို့မှာ အာဖရိကတိုက် အပြင်မှ မြစ်ဖျားခံလာသော ဘာသာစကားများ ဖြစ်သော်လည်း အာဖရိကသား သန်းပေါင်းများစွာတို့က အများနှင့် ဆိုင်သော နေရာ သို့မဟုတ် မိမိတို့ အချင်းချင်း ဆက်သွယ်ရန် အသုံးပြုလျက် ရှိကြသည်။ ယခင်က အီတလီ၏ ကိုလိုနီ ဖြစ်ခဲ့သော ဒေသများတွင် အီတလီ ဘာသာစကားကိုလည်း အသုံးပြုကြသည်။ ဂျာမနီ၏ ယခင် ပိုင်နက် ဖြစ်သော နမီးဘီးယားနိုင်ငံတွင် ဂျာမန်ဘာသာစကားကိုလည်း ပြောဆိုကြသည်။ ==ယဉ်ကျေးမှုများ== [[File:Bet Giyorgis church Lalibela 01.jpg|thumb|right|ကျောက်တုံးများ စီ၍ တည်ဆောက်ထားသော အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ လာလီဘယ်လာရှိ စိန့်ဂျော့ရှ် ဘုရားကျောင်းမှာ ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေခံ နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။]] အချို့သော အာဖရိက ရိုးရာ ယဉ်ကျေးမှု အစိတ်အပိုင်း များမှာ ယခုလတ်တလောတွင် ကျင့်သုံးမှုနည်းပြီး ကိုလိုနီခေတ်နှင့် ကိုလိုနီခေတ်လွန် အစိုးရများ၏ လျစ်လျူရှုမှု နှင့် ဖိနှိပ်မှုတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ယခုအခါတွင် အာဖရိက၏ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများကို ပြန်လည်ရှာဖွေခြင်း နှင့် တန်ဖိုးထားခြင်းတို့ ဖြစ်လာစေရန် ကြိုးစားမှုများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ တောင်အာဖရိက သမ္မတဟောင်း တက်ဘို အမ်ဘပ်ကီ ဦးဆောင်သော အာဖရိက ရီနေဆွန်း လှုပ်ရှားမှု နှင့် မိုလ်ဖီ အဆန်တီ အပါအဝင် ပညာရှင် တစ်စု ဦး ဆောင်သော အာဖရိုဆန်ထရစ်ဆင် လှုပ်ရှားမှုတို့ က ထိုသို့ ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ရိုးရာယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုများကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုလာခဲ့ပြီး ဗူဒူး အပါအဝင် အခြား ယုံကြည်မှုများကို ရာဇဝတ်မှု အဖြစ်မှ ပယ်ဖျက်ပေးခြင်းများလည်း ပါဝင်သည်။ ယခု လတ်တလော နှစ်များတွင် အာဖရိက ယဉ်ကျေးမှုသည် ကျေးလက်ဆင်းရဲမွဲတေမှု နှင့် အနည်းငယ်မျှသော စိုက်ပျိုးမှုတို့နှင့် တွဲဆက်လျက် ရှိသည်။ ===အနုပညာနှင့် ဗိသုကာပညာ=== အာဖရိက အနုပညာနှင့် ဗိသုကာပညာတို့သည် အာဖရိက ယဉ်ကျေးမှု၏ အမျိုးအမည် များပြားမှုကို ထင်ဟပ်ပြနေသည်။ အာဖရိက၏ ရှေးအကျဆုံးသော ယဉ်ကျေးမှု လက်ရာမှာ နှစ်ပေါင်း ၈၂,၀၀၀ မျှ ကြာပြီ ဖြစ်သော ပုတီးစေ့ ဖြစ်ပြီး မော်ရိုကိုနိုင်ငံ၊ တာဖိုရော့တွင် တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အီဂျစ်နိုင်ငံ ရှိ [[ဂီဇာမဟာပိရမစ်ကြီး]] မှာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမြင့်ဆုံး အဆောက်အဦး အဖြစ် နှစ်ပေါင်း ၄၀၀၀ ကျော် တည်ရှိခဲ့ပြီး ၁၃၀၀ ခုနှစ် လင်ကွန်း ကက်သီဒရယ် ဘုရားကျောင်း ပြီးသည့် အချိန်အထိပင် ဖြစ်သည်။ ဂရိတ်ဇင်ဘာဘွေ ဒေသရှိ ကျောက်တုံးအပျက် အစီးများမှာ ဗိသုကာပညာအတွက် မှတ်သားလောက်စရာ ဖြစ်ပြီး အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ လာလီဘယ်လာရှိ စိန့်ဂျော့ရှ် ဘုရားကျောင်း အပါအဝင် အခြား ဘုရားကျောင်းများ၏ ခက်ခဲနက်နဲမှုလည်း ပါဝင်သည်။ [[File:Ke-Nako Music-Performance Vienna2008c.jpg|thumb|left|upright|135px|တောင်အာဖရိကမှ ဂီတပညာရှင် တစ်ဦး]] ===ဂီတနှင့် အက=== [[File:Namibia Rugby Team.jpg|right|thumb|150px|နမီးဘီးယားနိုင်ငံ လက်ရွေးစင် ရပ်ဘီ အသင်း]] အီဂျစ်သည် အာရပ်ကမ္ဘာအတွက် ယဉ်ကျေးမှု အာရုံစိုက်ရာ ဒေသ တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဆာဟာရ တောင်ပိုင်း အထူးသဖြင့် အနောက်အာဖရိကမှ စည်းချက်များသည် အတ္တလန္တိတ် ကျွန် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုမှ တဆင့် ယနေ့ခေတ် ဆမ်ဘာ၊ ဘလူး၊ ဂျက်ဇ်၊ ရက်ဂေး၊ ဟစ်ဟော့ပ် နှင့် ရော့ခ်ဂီတများ အဖြစ် ပျံ့လွင့်သွားခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ မှ ၁၉၇၀ နှစ်များ အတွင်း ထိုစတိုင်လ်များကို ပေါင်းစပ်ထားသည့် အာဖရိုဘိ နှင့် ဟိုင်းလိုက်ဖ် ဂီတတို့ လူသိများ ထင်ရှား လာခံသည်။ ယနေ့ခေတ် အာဖရိကတိုက်၏ ဂီတများတွင် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ နက်နဲသော သီချင်းဆိုမှုများ နှင့် ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဂီတများ အဓိက ပါဝင်သော ဆူကူ ဂီတအမျိုးအစားတို့ ပါဝင်သည်။ ရှေးယခင်ကတည်းက ရှိခဲ့သော အာဖရိက၏ ဂီတ နှင့် အကများမှာ မှတ်တမ်းမတင်ဘဲ ပါးစပ်ဖြင့်သာ လက်ဆင့်ကမ်း သယ်ဆောင်လာခဲ့ကြပြီး မြောက်အာဖရိက နှင့် တောင်အာဖရိကတို့၏ ဂီတ နှင့် အကမှာ သိသာစွာ ကွဲပြားခြားနားသည်။ မြောက်အာဖရိက ဂီတနှင့် အကတို့တွင် အာရပ်တို့၏ လွှမ်းမိုးမှုများကို တွေ့ရပြီး တောင်အာဖရိကတွင်မူ ကိုလိုနီစနစ်ကြောင့် အနောက်တိုင်း၏ လွှမ်းမိုးမှုများကို တွေ့ရသည်။ ===အားကစား=== အာဖရိက ဘောလုံး အဖွဲ့ချုပ်တွင် အာဖရိက နိုင်ငံပေါင်း ၅၃ နိုင်ငံမှ အသင်းများ ပါဝင်သည်ပြီး ကင်မရွန်း၊ နိုင်ဂျီးရီးယား၊ ဆီနီဂေါလ် နှင့် ဂါနာ နိုင်ငံတို့သည် ကမ္ဘာ့ဖလား ဘောလုံးပြိုင်ပွဲတွင် ရှုံးထွက် အဆင့်ထိ တက်လှမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံသည် ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ဖလား ဘောလုံးပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင် အဖြစ် လက်ခံကျင်းပခဲ့ပြီး အာဖရိကနိုင်ငံများထဲတွင် ပထမဆုံး ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (ဖီဖာ)၏ အဆင့်သတ်မှတ်ချက် အရ အီဂျစ် အသင်းမှာ အာဖရိကတွင် အကောင်းဆုံး ဘောလုံးအသင်း ဖြစ်ပြီး အာဖရိက ဖလားကို ၇ ကြိမ်တိုင် ရရှိခဲ့ကာ ၃ ကြိမ်ဆက်တိုက် ဆွတ်ခူးခြင်း စံချိန်ကိုလည်း တင်ထားခဲ့သည်။<ref>[uite101.com/article/african-cup-of-nations-football-competition-winners-list-a262598 African Cup of Nations Football Competition Winners List (suite101.com)]</ref> အချို့သော အာဖရိကနိုင်ငံများတွင် ခရစ်ကက် ကစားခြင်းသည် လူကြိုက်များသည်။ တောင်အာဖရိက၊ ဇင်ဘာဘွေ နှင့် ကင်ညာနိုင်ငံတို့မှာ ခရစ်ကက် ကစားနည်းတွင် အဆင့်တစ်ခု အထိ တက်လှမ်းနိုင်ခဲ့ပြီး ထိုနိုင်ငံ ၃ ခု ပူးပေါင်း၍ ၂၀၀၃ ခုနှစ် ခရစ်ကက် ကမ္ဘာ့ဖလားကို အိမ်ရှင် အဖြစ် လက်ခံ ကျင်းပခဲ့သည်။ ခရစ်ကက် ကမ္ဘာ့ဖလားတွင် နမီးဘီးယား အသင်းလည်း ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ရပ်ဘီ ကစားနည်းမှာ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံနှင့် နမီးဘီးယားနိုင်ငံတို့တွင် လူကြိုက်များသော ကစားနည်း ဖြစ်သည်။ == ကိုးကွယ်မှု== အာဖရိကတိုက်တွင် ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုပေါင်း မြောက်မြားစွာရှိပြီး အစိုးရ များ အနေနှင့် ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု ပေါင်းစုံ ရှိနေသော နေရာတွင် စာရင်းထုတ်ပြန်ရန်မှာ ထိရှလွယ်သော အကြောင်းအရာ ဖြစ်သဖြင့် ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုနှင့် ပတ်သက်သော စာရင်းအင်းမှာ ရရှိရန် ခက်ခဲသည်။<ref name=stanford>[http://library.stanford.edu/africa/religion.html "African Religion on the Internet"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080509144121/http://library.stanford.edu/africa/religion.html |date=9 May 2008 }}, Stanford University</ref><ref name=NYT>{{cite news|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C00EEDC1030F932A35752C1A9679C8B63&sec=&spon=&pagewanted=1|date=November 1, 2001|title=Rising Muslim Power in Africa Causing Unrest in Nigeria and Elsewhere|first=Normitsu|last=Onishi|work=The New York Times|accessdate=2009-03-01}}</ref> ကမ္ဘာ့ စွယ်စုံကျမ်း၏ အဆိုအရ အစ္စလာမ်ဘာသာမှာ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု အများဆုံး ပါသာ ဖြစ်ပြီး ဒုတိယအများဆုံးမှာ ခရစ်ယာန်ဘာသာ ဖြစ်သည်။ ဘရစ်တန်နီကာ စွယ်စုံကျမ်း၏ အဆိုအရ ၄၅% သော လူဦးရေမှာ ခရစ်ယာန် ဘာသာဝင် ဖြစ်ပြီး ၄၀% မှာ အစ္စလာမ် ဘာသာဝင် ဖြစ်ကာ ကျန် ၁၀% ခန့်မှာ ရိုးရာ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုများကို လိုက်နာကြသည်။ အာဖရိကလူနည်းစုမှာ ဟိန္ဒူဘာသာ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ကွန်ဖြူးရှပ် ဘာသာ၊ ဘာဟိုင်း ဘာသာ နှင့် ဂျူး ဘာသာတို့ကို ကိုးကွယ်ကြသည်။ ဘာသာမဲ့ လူဦးရေ အနည်းငယ်မျှလည်း အာဖရိကတွင် ရှိသည်။ {|class="wikitable" style="margin:1em auto 1em auto;" |-align=center |<!--column1--> [[File:Holy Trinity Cathedral Addis Abeba 2.JPG|thumb|center|200px|အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ အဒစ်အဘာဘာ မြို့ရှိ မြင့်မြင်သော ထရီနီတီ ကက်သီဒရယ် ဘုရားကျောင်း]] |<!--column2--> [[File:Great Mosque of Kairouan Stitched Panorama - Grande Mosquée de Kairouan Panorama.jpg|thumb|center|200px|မဟာ ကိုင်ရိုယန် ဗလီ၊ [[အေဒီ]] ၆၇၀ တွင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး အာဖရိက၏ ရှေးအကျဆုံး ဗလီ ဖြစ်ပြီး<ref>[http://books.google.com/books?id=sm0BfUKwct0C&pg=PA248&dq=mosque+kairouan+oldest+in+north+africa&hl=fr&ei=1dkVTbvFE9Sy8QPny9z-Bg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&q=mosque%20kairouan%20oldest%20in%20north%20africa&f=false Hans Kung, ''Tracing the Way : Spiritual Dimensions of the World Religions''. Continuum International Publishing Group. 2006. page 248]</ref> တူနီးရှားနိုင်ငံ ကိုင်ရိုရွမ်တွင် တည်ရှိသည်။]] |<!--column3--> [[File:Voodo-altar.jpg|thumb|center|220px|ဘီနင်းနိုင်ငံ အဘိုမီရှိ ဗိုဒမ် ဝတ်ပြုစင်မြင့်]] |<!--column4--> [[File:Catedral Nacional em Abuja, Nigéria.jpg|thumb|center|200px|နိုင်ဂျီးရီးယား အမျိုးသား ဘုရားကျောင်း၊ အဘူဂျာ]] |<!--column5--> [[File:Religion distribution Africa crop.png|thumb|center|200px|အာဖရိကရှိ ကိုးကွယ်မှု ပျံ့နှံ့ခြင်းကို ဖော်ပြသည့် မြေပုံ]] |} == နယ်မြေနှင့် ဒေသများ == [[Image:Africa-regions.png|thumb|200px|အာဖရိကတိုက်၏ ဒေသများ - {{legend|#0000FF|[[မြောက်အာဖရိက]]}} {{legend|#00FF00|[[အနောက်အာဖရိက]]}} {{legend|#FF00FF|[[အလယ်အာဖရိက]]}} {{legend|#FFC000|[[အရှေ့အာဖရိက]]}} {{legend|#FF0000|[[တောင်အာဖရိက]]}}]] {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #aaa; border-collapse:collapse" |- bgcolor="#ECECEC" ! နိုင်ငံနှင့် ဒေသအမည်<ref>Continental regions as per [[:Image:United Nations geographical subregions.png|UN categorisations/map]].</ref> ! [[ဧရိယာ]]<br />(km²) ! [[လူဦးရေ]]<br /><small>(၂၀၀၂ မှန်းချက်)</small> ! [[လူဦးရေသိပ်သည်းမှု]]<br />(per km²) ! [[မြို့တော်]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[အရှေ့အာဖရိက]]''': |- | {{အလံ|ကိုမိုရိုနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂,၁၇၀ | align="right" | ၆၁၄,၃၈၂ | align="right" | ၂၈၃.၁ | [[Moroni, Comoros|Moroni]] |- | {{အလံ|ကင်ညာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၅၈၂,၆၅၀ | align="right" | ၃၁,၁၃၈,၇၃၅ | align="right" | ၅၃.၄ | [[နိုင်ရိုဘီမြို့]] |- | {{အလံ|ဂျီဘူတီနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၃,၀၀၀ | align="right" | ၄၇၂,၈၁၀ | align="right" | ၂၀.၆ | [[ဂျီဘူတီမြို့]] |- | {{အလံ|ဆေးရှဲနိုင်ငံ}} | align="right" | ၄၅၅ | align="right" | ၈၀,၀၉၈ | align="right" | ၁၇၆.၀ | [[Victoria, Seychelles|Victoria]] |- | {{အလံ|ဆိုမာလီယာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၆၃၇,၆၅၇ | align="right" | ၇,၇၅၃,၃၁၀ | align="right" | ၁၂.၂ | [[Mogadishu]] |- | {{အလံ|ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံ}} | align="right" | ၃၉၀,၅၈၀ | align="right" | ၁၁,၃၇၆,၆၇၆ | align="right" | ၂၉.၁ | [[Harare]] |- | {{အလံ|ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၇၅၂,၆၁၄ | align="right" | ၉,၉၅၉,၀၃၇ | align="right" | ၁၃.၂ | [[Lusaka]] |- | {{အလံ|တန်ဇေးနီးယားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၉၄၅,၀၈၇ | align="right" | ၃၇,၁၈၇,၉၃၉ | align="right" | ၃၉.၃ | [[Dodoma]] |- | {{အလံ|ဘူရွန်ဒီနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၇,၈၃၀ | align="right" | ၆,၃၇၃,၀၀၂ | align="right" | ၂၂၉.၀ | [[Bujumbura]] |- | {{အလံ|မဒါဂတ်စကားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၅၈၇,၀၄၀ | align="right" | ၁၆,၄၇၃,၄၇၇ | align="right" | ၂၈.၁ | [[Antananarivo]] |- | {{အလံ|မာလဝီနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁၁၈,၄၈၀ | align="right" | ၁၀,၇၀၁,၈၂၄ | align="right" | ၉၀.၃ | [[Lilongwe]] |- | {{အလံ|မာယော့တ်}} ([[ပြင်သစ်]]) | align="right" | ၃၇၄ | align="right" | ၁၇၀,၈၇၉ | align="right" | ၄၅၆.၉ | [[Mamoudzou]] |- | {{အလံ|မောရစ်ရှနိုင်ငံ}}, {{IOT}} | align="right" | ၂,၀၄၀ | align="right" | ၁,၂၀၀,၂၀၆ | align="right" | ၅၈၈.၃ | [[ပေါ့တ်လူးဝစ်မြို့]] |- | {{အလံ|မိုဇမ်ဘစ်နိုင်ငံ}} | align="right" | ၈၀၁,၅၉၀ | align="right" | ၁၉,၆၀၇,၅၁၉ | align="right" | ၂၄.၅ | [[Maputo]] |- | {{အလံ|ယုဂန္ဓာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၃၆,၀၄၀ | align="right" | ၂၄,၆၉၉,၀၇၃ | align="right" | ၁၀၄.၆ | [[Kampala]] |- | {{အလံ|ရဝမ်ဒါနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၆,၃၃၈ | align="right" | ၇,၃၉၈,၀၇၄ | align="right" | ၂၈၀.၉ | [[Kigali]] |- | [[ဟေညွန်]] (réunion)([[ပြင်သစ်]]) | align="right" | ၂,၅၁၂ | align="right" | ၇၄၃,၉၈၁ | align="right" | ၂၉၆.၂ | [[Saint-Denis, Réunion|Saint-Denis]] |- | {{အလံ|အီရီထရီးယားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁၂၁,၃၂၀ | align="right" | ၄,၄၆၅,၆၅၁ | align="right" | ၃၆.၈ | [[Asmara]] |- | {{အလံ|အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၁၂၇,၁၂၇ | align="right" | ၆၇,၆၇၃,၀၃၁ | align="right" | ၆၀.၀ | [[အာဒစ် အာဘာဘာမြို့]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[အလယ်အာဖရိက]]''': |- | {{အလံ|ကင်မရွန်းနိုင်ငံ}} | align="right" | ၄၇၅,၄၄၀ | align="right" | ၁၆,၁၈၄,၇၄၈ | align="right" | ၃၄.၀ | [[Yaoundé]] |- | {{အလံ|ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂,၃၄၅,၄၁၀ | align="right" | ၅၅,၂၂၅,၄၇၈ | align="right" | ၂၃.၅ | [[Kinshasa]] |- | {{အလံ|ကွန်ဂိုသမ္မတနိုင်ငံ}} | align="right" | ၃၄၂,၀၀၀ | align="right" | ၂,၉၅၈,၄၄၈ | align="right" | ၈.၇ | [[Brazzaville]] |- | {{အလံ|ချဒ်နိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၂၈၄,၀၀၀ | align="right" | ၈,၉၉၇,၂၃၇ | align="right" | ၇.၀ | [[N'Djamena]] |- | {{အလံ|ဂါဘွန်နိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၆၇,၆၆၇ | align="right" | ၁,၂၃၃,၃၅၃ | align="right" | ၄.၆ | [[Libreville]] |- | {{အလံ|ဆေတိုမီနှင့်ပရင်စီပီနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၀၀၁ | align="right" | ၁၇၀,၃၇၂ | align="right" | ၁၇၀.၂ | [[São Tomé]] |- | {{အလံ|ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံ}} | align="right" | ၆၂၂,၉၈၄ | align="right" | ၃,၆၄၂,၇၃၉ | align="right" | ၅.၈ | [[Bangui]] |- | {{အလံ|အီကွေတာဂီနီနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၈,၀၅၁ | align="right" | ၄၉၈,၁၄၄ | align="right" | ၁၇.၈ | [[Malabo]] |- | {{အလံ|အင်ဂိုလာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၂၄၆,၇၀၀ | align="right" | ၁၀,၅၉၃,၁၇၁ | align="right" | ၈.၅ | [[Luanda]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[မြောက်အာဖရိက]]''': |- | {{အလံ|ဆူဒန်နိုင်ငံ}} | align="right" | ၂,၅၀၅,၈၁၀ | align="right" | ၃၇,၀၉၀,၂၉၈ | align="right" | ၁၄.၈ | [[Khartoum]] |- | {{အလံ|တူနီးရှားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁၆၃,၆၁၀ | align="right" | ၉,၈၁၅,၆၄၄ | align="right" | ၆၀.၀ | [[တူးနစ်မြို့]] |- | {{အလံ|မော်ရိုကိုနိုင်ငံ}} | align="right" | ၄၄၆,၅၅၀ | align="right" | ၃၁,၁၆၇,၇၈၃ | align="right" | ၆၉.၈ | [[Rabat]] |- | {{အလံ|လစ်ဗျားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၇၅၉,၅၄၀ | align="right" | ၅,၃၆၈,၅၈၅ | align="right" | ၃.၁ | [[ထရီပိုလီမြို့]] |- | {{အလံ|အနောက်ဆဟာရ}}<ref name="Western Sahara">[[အနောက်ဆာဟာရ]] is disputed between the [[Sahrawi Arab Democratic Republic]], who administer a [[Free Zone (region)|minority]] of the territory, and Morocco, who [[Military occupation|occupy]] [[Southern Provinces|the remainder]].<meta /><br /></ref> | align="right" | ၂၆၆,၀၀၀ | align="right" | ၂၅၆,၁၇၇ | align="right" | ၁.၀ | [[El Aaiún]] |- | {{အလံ|အီဂျစ်နိုင်ငံ}}<ref>[[အီဂျစ်နိုင်ငံ]] is generally considered a [[Transcontinental nation|transcontinental country]] in Northern Africa (UN region) and Western Asia; population and area figures are for African portion only, west of the [[Suez Canal]].<meta /><br /></ref> | align="right" | ၁,၀၀၁,၄၅၀ | align="right" | ၇၀,၇၁၂,၃၄၅ | align="right" | ၇၀.၆ | [[ကိုင်ရိုမြို့]] |- | {{အလံ|အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂,၃၈၁,၇၄၀ | align="right" | ၃၂,၂၇၇,၉၄၂ | align="right" | ၁၃.၆ | [[Algiers]] |- | colspan=5 | ''မြောက်အာဖရိကရှိ '''[[စပိန်နိုင်ငံ]]'''နှင့် '''[[ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ]]'''တို့၏ ပိုင်နက်နယ်မြေများ'': |- | {{အလံ|ကနေရီကျွန်းများ}} ([[စပိန်နိုင်ငံ]])<ref>The [[Spain|Spanish]] [[Canary Islands]], of which [[Las Palmas de Gran Canaria]] are [[Santa Cruz de Tenerife]] are co-capitals, are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to [[Morocco]] and [[Western Sahara]]; population and area figures are for ၂၀၀၁.<br /></ref> | align="right" | ၇,၄၉၂ | align="right" | ၁,၆၉၄,၄၇၇ | align="right" | ၂၂၆.၂ | [[Las Palmas de Gran Canaria]],<br />[[Santa Cruz de Tenerife]] |- | {{အလံ|ဆိုတာ}} (စပိန်နိုင်ငံ)<ref>The [[Spain|Spanish]] [[exclave]] of [[Ceuta]] is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for ၂၀၀၁.<br /></ref> | align="right" | ၂၀ | align="right" | ၇၁,၅၀၅ | align="right" | ၃,၅၇၅.၂ | — |- | {{အလံ|မက်ဒိုင်ရာကျွန်းများ}} ([[ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ]])<ref>The [[Portugal|Portuguese]] [[Madeira Islands]] are often considered part of Northern Africa due to their relative proximity to Morocco; population and area figures are for ၂၀၀၁.<br /></ref> | align="right" | ၇၉၇ | align="right" | ၂၄၅,၀၀၀ | align="right" | ၃၀၇.၄ | [[Funchal]] |- | {{အလံ|မလီယာ}} (Melilla) (Spain)<ref>The [[Spain|Spanish]] [[exclave]] of [[Melilla]] is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for ၂၀၀၁.<br /></ref> | align="right" | ၁၂ | align="right" | ၆၆,၄၁၁ | align="right" | ၅,၅၃၄.၂ | — |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[တောင်အာဖရိက]]''': |- | {{အလံ|ဆွာဇီလန်နိုင်ငံ}} | align="right" | ၁၇,၃၆၃ | align="right" | ၁,၁၂၃,၆၀၅ | align="right" | ၆၄.၇ | [[Mbabane]] |- | {{အလံ|တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၂၁၉,၉၁၂ | align="right" | ၄၃,၆၄၇,၆၅၈ | align="right" | ၃၅.၈ | [[Bloemfontein]], [[Cape Town]], [[Pretoria]]<ref>[[Bloemfontein]] is the judicial capital of [[South Africa]], while [[Cape Town]] is its legislative seat, and [[Pretoria]] is the country's administrative seat.<br /></ref> |- | {{အလံ|နမီးဘီးယားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၈၂၅,၄၁၈ | align="right" | ၁,၈၂၀,၉၁၆ | align="right" | ၂.၂ | [[Windhoek]] |- | {{အလံ|ဘော့ဆွာနာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၆၀၀,၃၇၀ | align="right" | ၁,၅၉၁,၂၃၂ | align="right" | ၂.၇ | [[Gaborone]] |- | {{အလံ|လီဆိုသိုနိုင်ငံ}} | align="right" | ၃၀,၃၅၅ | align="right" | ၂,၂၀၇,၉၅၄ | align="right" | ၇၂.၇ | [[Maseru]] |- | colspan=5 style="background:#eee;" | '''[[အနောက်အာဖရိက]]''': |- | {{အလံ|ကိုယ့်ဒီဗွားနိုင်ငံ}} (အိုင်ဗိုရီကိုစ့်) | align="right" | ၃၂၂,၄၆၀ | align="right" | ၁၆,၈၀၄,၇၈၄ | align="right" | ၅၂.၁ | [[Abidjan]], [[Yamoussoukro]]<ref>[[Yamoussoukro]] is the official capital of [[Côte d'Ivoire]], while [[Abidjan]] is the ''[[de facto]]'' seat.<br /></ref> |- | {{အလံ|ကိတ်ဗာဒီနိုင်ငံ}} | align="right" | ၄,၀၃၃ | align="right" | ၄၀၈,၇၆၀ | align="right" | ၁၀၁.၄ | [[Praia]] |- | {{အလံ|ဂါနာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၃၉,၄၆၀ | align="right" | ၂၀,၂၄၄,၁၅၄ | align="right" | ၈၄.၅ | [[Accra]] |- | {{အလံ|ဂီနီ-ဘီစောနိုင်ငံ}} | align="right" | ၃၆,၁၂၀ | align="right" | ၁,၃၄၅,၄၇၉ | align="right" | ၃၇.၃ | [[Bissau]] |- | {{အလံ|ဂီနီနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၄၅,၈၅၇ | align="right" | ၇,၇၇၅,၀၆၅ | align="right" | ၃၁.၆ | [[Conakry]] |- | {{အလံ|ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁၁,၃၀၀ | align="right" | ၁,၄၅၅,၈၄၂ | align="right" | ၁၂၈.၈ | [[Banjul]] |- | {{အလံ|စိန့်ဟယ်လယ်နာ}} ([[ဂရိတ်ဗြိတိန်နိုင်ငံ]]) | align="right" | ၄၁၀ | align="right" | ၇,၃၁၇ | align="right" | ၁၇.၈ | [[Jamestown, Saint Helena|Jamestown]] |- | {{အလံ|ဆီနီဂေါနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁၉၆,၁၉၀ | align="right" | ၁၀,၅၈၉,၅၇၁ | align="right" | ၅၄.၀ | [[Dakar]] |- | {{အလံ|ဆီရာလီယွန်နိုင်ငံ}} | align="right" | ၇၁,၇၄၀ | align="right" | ၅,၆၁၄,၇၄၃ | align="right" | ၇၈.၃ | [[Freetown]] |- | {{အလံ|တိုဂိုနိုင်ငံ}} | align="right" | ၅၆,၇၈၅ | align="right" | ၅,၂၈၅,၅၀၁ | align="right" | ၉၃.၁ | [[Lomé]] |- | {{အလံ|နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၉၂၃,၇၆၈ | align="right" | ၁၂၉,၉၃၄,၉၁၁ | align="right" | ၁၄၀.၇ | [[Abuja]] |- | {{အလံ|နိုင်ဂျာနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၂၆၇,၀၀၀ | align="right" | ၁၀,၆၃၉,၇၄၄ | align="right" | ၈.၄ | [[Niamey]] |- | {{အလံ|ဘီနင်နိုင်ငံ}} | align="right" | ၁၁၂,၆၂၀ | align="right" | ၆,၇၈၇,၆၂၅ | align="right" | ၆၀.၃ | [[Porto-Novo]] |- | {{အလံ|ဘူကီးနားဖာဆိုနိုင်ငံ}} | align="right" | ၂၇၄,၂၀၀ | align="right" | ၁၂,၆၀၃,၁၈၅ | align="right" | ၄၆.၀ | [[Ouagadougou]] |- | {{အလံ|မာလီနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၂၄၀,၀၀၀ | align="right" | ၁၁,၃၄၀,၄၈၀ | align="right" | ၉.၁ | [[Bamako]] |- | {{အလံ|မော်ရီတေးနီးယားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁,၀၃၀,၇၀၀ | align="right" | ၂,၈၂၈,၈၅၈ | align="right" | ၂.၇ | [[Nouakchott]] |- | {{အလံ|လိုက်ဘေးရီးယားနိုင်ငံ}} | align="right" | ၁၁၁,၃၇၀ | align="right" | ၃,၂၈၈,၁၉၈ | align="right" | ၂၉.၅ | [[မွန်ရိုးဗီးယားမြို့]] |- style=" font-weight:bold; " | စုစုပေါင်း | align="right" | ၃၀,၃၆၈,၆၀၉ | align="right" | ၈၄၃,၇၀၅,၁၄၃ | align="right" | ၂၇.၈ |} [[File:Africa satellite orthographic.jpg|thumb]] [[File:Zambezi_River_at_junction_of_Namibia,_Zambia,_Zimbabwe_&amp;_Botswana.jpg|right|thumb]] [[File:Victoriafälle.jpg|right|thumb]] [[File:Südafrika Kapstadt Robben Island.jpg|thumb]] == ကော့ကေဆွိုက်လူမျိုးစုအ‌ေကြာင်း == == ရည်ညွှန်းချက်များ == {{reflist|2}} {{တိုက်}} [[ကဏ္ဍ:အာဖရိကတိုက်]] [[Category:တိုက်ကြီးများ]] afcn5zlniin9sjqdgeq1wyulpl2tpzn 0 2388 877846 868217 2025-06-14T16:28:16Z Salai Rungtoi 22844 /* စစ်အုပ်ချုပ်ရေး (၁၉၆၂-၂၀၁၁) */ added more information 877846 wikitext text/x-wiki {{Short description|မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း ၁၀၀ကျော်ရှိသော အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ တရုတ်၊ လာအိုနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသည်။}}{{Infobox country | conventional_long_name = ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်<br>Republic of the Union of Myanmar | common_name = MM | image_flag = Flag of Myanmar.svg | flag_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အလံတော်|အလံတော်]] | image_coat = State seal of Myanmar.svg | symbol_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်အထိမ်းအမှတ်တံဆိပ်|တံဆိပ်တော်]] | national_anthem = {{unbulleted list |"[[ကမ္ဘာမကျေ]]"}}<div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:U.S. Navy Band - Kaba Ma Kyei.oga|centre]]</div> | image_map = {{Switcher|[[File:Myanmar (orthographic projection).svg|frameless]]|ကမ္ဘာလုံးပုံပြရန်|[[File:Location Burma (Myanmar) ASEAN.svg|upright=1.15|frameless]]|အာဆီယံမြေပုံပြရန်|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color=အစိမ်း |region=[[အာဆီယံ]] |region_color= ခဲ့ရင့်ရောင် |legend=Location Burma (Myanmar) ASEAN.svg}} | image_map2 = | capital = [[နေပြည်တော်မြို့]] | coordinates = {{Coord|19|45|N|96|6|E|type:city}} | largest_city = [[ရန်ကုန်မြို့]] | official_languages = [[မြန်မာစာ]] | regional_languages = {{hlist| |[[ကချင်ဘာသာစကား|ကချင်]] |[[ကယားဘာသာစကား|ကယား]] |[[ကရင်ဘာသာစကား|ကရင်]] |[[ကူကီး-ချင်းနွယ် ဘာသာစကားများ|ချင်း]] |[[မွန်ဘာသာစကား|မွန်]] |[[ရခိုင်ဘာသာစကား|ရခိုင်]] |[[ရှမ်းဘာသာစကား|ရှမ်း]]}} | languages_type = [[တရားဝင် အရေးအသားစနစ်]] | languages = [[မြန်မာအက္ခရာ]] | ethnic_groups = {{unbulleted list | ၆၈% [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]] | ၉% [[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း]] | ၇% [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]] | ၄% [[ရခိုင်လူမျိုး|ရခိုင်]] | ၃% [[တရုတ်လူမျိုး|တရုတ်]] | ၂% [[မွန်လူမျိုး|မွန်]] | ၅% အခြား }} | ethnic_groups_year = {{lower|0.45em|<ref name="World Factbook" />}} | religion = [[ထေရဝါဒ]] [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာ|ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ၈၇.၉%<br /> [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရစ်ယာန်ဘာသာ|ခရစ်ယာန်]] ၆.၂%<br /> [[အစ္စလာမ်ဘာသာ|အစ္စလာမ်]] ၄.၃%<br />[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု|အခြား]] ၁.၆%<ref>{{cite web |title=The 2014 Myanmar Population and Housing Census- The Union Report: Religion |url=https://myanmar.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNION_2-C_religion_EN_0.pdf |website=myanmar.unfpa.org |publisher=Department of Population Ministry of Labour, Immigration and Population MYANMAR |access-date=3 February 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180329011235/http://myanmar.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNION_2-C_religion_EN_0.pdf |archive-date=29 March 2018 |url-status=dead |accessdate=22 March 2020 |archivedate=29 March 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180329011235/http://myanmar.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNION_2-C_religion_EN_0.pdf }}</ref> | demonym = Myanmar/Burmese <ref>{{cite web|url=https://www.health.act.gov.au/sites/default/files/ACT%20Health%20Community%20Profile%20-%20Burma%20%282014%29.pdf|title=ACT Health Community Profile, pg. 1|publisher=Multicultural Health Policy Unit|access-date=5 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20150411161154/http://www.health.act.gov.au/sites/default/files/ACT%20Health%20Community%20Profile%20-%20Burma%20%282014%29.pdf|archive-date=11 April 2015|url-status=dead|accessdate=22 March 2020|archivedate=11 April 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150411161154/http://www.health.act.gov.au/sites/default/files/ACT%20Health%20Community%20Profile%20-%20Burma%20%282014%29.pdf}}</ref> | government_type = [[တစ်ပြည်ထောင်နိုင်ငံ|တစ်ပြည်ထောင်]] [[သီးခြားလွှတ်တော်စနစ်|သီးခြားလွှတ်တော်]] [[သမ္မတနိုင်ငံ]] (''တရားဝင်'') <br /> [[စစ်အာဏာရှင်စနစ်]]လက်အောက်ခံ [[တစ်ပြည်ထောင်နိုင်ငံ|တစ်ပြည်ထောင်]] [[ကြားဖြတ်အစိုးရ]] [[သမ္မတနိုင်ငံ]] (''လက်တွေ့'') | leader_title1 = [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ]] | leader_name1 = [[မင်းအောင်လှိုင်]] | leader_title2 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|ယာယီသမ္မတ]] | leader_name2 = [[မင်းအောင်လှိုင်]] (ယာယီ) | legislature = [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] | upper_house = | lower_house = | sovereignty_type = [[မြန်မာ့သမိုင်း|တည်ထောင်]] | established_event1 = [[ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများ]] | established_date1 = ၁၈၀ ဘီစီခန့် | established_event2 = [[ပုဂံခေတ်]] | established_date2 = ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၈၄၉ | established_event3 = [[တောင်ငူခေတ်]] | established_date3 = ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၅၁၀ | established_event4 = [[ကုန်းဘောင်ခေတ်]] | established_date4 = ၂၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇၅၂ | established_event5 = [[ကိုလိုနီခေတ်]] | established_date5 = ၁ ဇန်နဝါရီ ၁၈၈၆ | established_event6 = [[လွတ်လပ်ပြီးခေတ်မြန်မာနိုင်ငံ|ဗြိတိသျှထံမှလွတ်လပ်ရေးရခြင်း]] | established_date6 = ၄ ဇန်နဝါရီ ၁၉၄၈ | established_event7 = [[၁၉၆၂ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|ပထမအကြိမ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း]] | established_date7 = ၂ မတ် ၁၉၆၂ | established_event8 = [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း#နဝတ_“အာဏာသိမ်းယူခြင်း”_နှင့်_နှိမ်နင်းခြင်း|ဒုတိယအကြိမ် အာဏာသိမ်းခံရခြင်း]] | established_date8 = ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၈ | established_event9 = [[စကားရပ်များ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်သည့် ဥပဒေ|"Burma" မှ "Myanmar" သို့ အမည်ပြောင်းခြင်း]] | established_date9 = ၁၈ ဇွန် ၁၉၈၉ | established_event10 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတစနစ်]] ပြန်လည်တည်ထောင်ခြင်း | established_date10 = ၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | area_km2 = ၆၇၆,၅၇၈ | area_rank = ၃၉ | area_sq_mi = ၂၆၁,၂၂၈ <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = ၃.၀၆ | population_estimate = ၅၇,၅၂၆,၄၄၉<ref>{{Cite CIA World Factbook|country=Burma|access-date=24 September 2022|year=2022}}</ref> | population_estimate_year = ၂၀၂၂ | population_estimate_rank = ၂၆ | population_density_km2 = <!--auto calculate--><!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_sq_mi = ၁၉၆.၈ | population_density_rank = ၁၂၅ | GDP_PPP = {{increase}} $၂၇၈.၁၅၆&nbsp;ဘီလီယံ<ref name="IMFWEOMM">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/April/weo-report?c=518,&s=NGDP_R,NGDP_RPCH,NGDP,NGDPD,PPPGDP,NGDP_D,NGDPRPC,NGDPRPPPPC,NGDPPC,NGDPDPC,PPPPC,PPPSH,PPPEX,NID_NGDP,NGSD_NGDP,PCPI,PCPIPCH,PCPIE,PCPIEPCH,TM_RPCH,TMG_RPCH,TX_RPCH,TXG_RPCH,LP,GGR,GGR_NGDP,GGX,GGX_NGDP,GGXCNL,GGXCNL_NGDP,GGXONLB,GGXONLB_NGDP,GGXWDG,GGXWDG_NGDP,NGDP_FY,BCA,BCA_NGDPD,&sy=2021&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, April 2023|date=April 2023|website=IMF.org|publisher=[[International Monetary Fund]]|access-date=April 22, 2023}}</ref> | GDP_PPP_year = ၂၀၂၃ | GDP_PPP_rank = ၆၄ | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $၅,၁၃၂<ref name="IMFWEOMM" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ၁၄၆ | GDP_nominal = {{increase}} $၆၃.၉၈၈&nbsp;ဘီလီယံ<ref name="IMFWEOMM" /> | GDP_nominal_year = ၂၀၂၃ | GDP_nominal_rank = ၉၀ | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $၁,၁၈၀<ref name="IMFWEOMM" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = ၁၆၇ | Gini = ၃၀.၇ | Gini_year = ၂၀၁၇ | Gini_change = decrease<!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref>{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=MM |title=GINI index (World Bank estimate) |publisher=[[World Bank]] |website=data.worldbank.org |access-date=13 July 2021}}</ref> | Gini_rank = | HDI = ၀.၅၈၅<!--number only--> | HDI_year = ၂၀၂၁<!--Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = decrease<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref> | HDI_rank = ၁၄၉ | currency = [[မြန်မာကျပ်ငွေ]] (K) | currency_code = MMK | time_zone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] | utc_offset = +06:30 | drives_on = ညာဘက်မောင်း | calling_code = +95 | iso3166code = MM | cctld = [[.mm]] | footnote_a = | footnote_b = | national_languages = [[မြန်မာဘာသာစကား]] | native_name = မြန်မာနိုင်ငံ | name = Myanmar (Burma) | linking_name = မြန်မာ | established_event11 = [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|တတိယအကြိမ် အာဏာသိမ်းခံရခြင်း]] | established_date11 = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | symbol_width = 100px | flag_width = 115px | leader_title3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်များ စာရင်း| နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်]] | leader_name3 = [[မင်းအောင်လှိုင်]] }} '''မြန်မာနိုင်ငံ'''({{lang-en|Myanmar}})၊ တရားဝင်အားဖြင့် '''ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်'''({{lang-en|Republic of the Union of Myanmar}})သည် [[အရှေ့တောင်အာရှ]]ရှိ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ အနောက်နှင့် အနောက်မြောက်ဘက်တွင် [[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ]]၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၊ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]၊ ‌အရှေ့နှင့် အရှေ့တောင်ဘက်တွင် [[လာအိုနိုင်ငံ]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]တို့နှင့် နယ်နမိတ်ချင်းထိစပ်ပြီး တောင်ဘက်နှင့် အနောက်တောင်ဘက်တွင် [[ကပ္ပလီပင်လယ်]]နှင့် [[ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်]]တို့ တည်ရှိသည်။ နိုင်ငံ၏မြို့တော်မှာ [[နေပြည်တော်မြို့|နေပြည်တော်]]ဖြစ်ပြီး စီးပွားရေးမြို့တော်မှာ [[ရန်ကုန်မြို့]]ဖြစ်သည်။<ref name="World Factbook">{{cite web |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/burma/ |work=The World Factbook |title=Burma |date=27 September 2021 |publisher=U.S. Central Intelligence Agency}}</ref> မြန်မာနိုင်ငံရှိအစောဆုံးသော အခြေချမှုများသည် [[ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများ]]နှင့် [[မွန်ဘုရင့်နိုင်ငံများ]]၌ဖြစ်ကြသည်။<ref>{{cite book | title=Early civilizations of Southeast Asia | url=https://archive.org/details/earlycivilizatio0000orei | publisher=Altamira Press | author=O'Reilly, Dougald JW | year=2007 | location=United Kingdom | isbn=978-0-7591-0279-8}}</ref> အေဒီ ၉ရာစုခန့်တွင် [[မြန်မာလူမျိုး]]တို့သည် [[ဧရာဝတီမြစ်]]အနီး၌ [[ပုဂံပြည်]]ကိုတည်ထောင်ခဲ့ကြရာ [[မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု]]၊ [[မြန်မာဘာသာစကား]]စသည်တို့ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ပထမမြန်မာနိုင်ငံတော် ပုဂံပြည်သည် [[မွန်ဂို-မြန်မာ စစ်|မွန်ဂိုကျူးကျော်စစ်]]ကြောင့် ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ ၁၆ ရာစု‌တွင် ဒုတိယမြန်မာနိုင်ငံတော် [[တောင်ငူခေတ်|တောင်ငူအင်ပါယာ]]ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး အရှေ့တောင်အာရှသမိုင်း၏ အကြီးဆုံးအင်ပါယာအဖြစ် ခေတ္တရပ်တည်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name=Lieberman>{{cite book |last=Lieberman |first=Victor B. |title=Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland |publisher=[[Cambridge University Press]] |year=2003 |isbn=978-0-521-80496-7 |ref=Lieberman}}</ref> ၁၉ ရာစုတွင် တတိယမြန်မာနိုင်ငံတော် [[ကုန်းဘောင်ခေတ်|ကုန်းဘောင်အင်ပါယာ]]သည် မျက်မှောက်ခေတ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ဒေသများကိုပါမက [[အာသံပြည်နယ်|အာသံ]]နှင့် [[မဏိပူရပြည်နယ်|မဏိပူရ]]ဒေသများကိုပါ အုပ်ချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှအင်ပါယာသည် မြန်မာနိုင်ငံကို [[အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲများ|ကျူးကျော်စစ်များ]]ဆင်နွှဲပြီး သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ [[ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်|ဒုတိယကမ္ဘာစစ်]]အတွင်း၌ မြန်မာနိုင်ငံကို ဂျပန်တို့ကခေတ္တသိမ်းပိုက်ထားခဲ့ပြီး မဟာမိတ်နိုင်ငံတို့က ပြန်လည်သိမ်းယူခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှတို့ထံမှ [[လွတ်လပ်ရေးနေ့ (မြန်မာနိုင်ငံ)|လွတ်လပ်ရေးကိုရရှိ]]ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် [[အရှေ့အာရှ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး]]၊ [[ဘက်မလိုက်လှုပ်ရှားမှု]]၊ [[အာဆီယံ]]၊ [[ဘင်းမ်စတက်]]စသည်တို့၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ]]လက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့ဖူးသော်လည်း [[ဓနသဟာယနိုင်ငံများအဖွဲ့]]၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ မဟုတ်ပေ။ [[သဘာဝသံယံဇာတ]]ကြွယ်ဝသော နိုင်ငံဖြစ်သည်သာမက [[နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်]] အသုံးချရန်အတွက် အလားအလာကောင်းမွန်သည်။<ref>Vakulchuk, Roman; Kyaw Kyaw Hlaing; Edward Ziwa Naing; Indra Overland; Beni Suryadi and Sanjayan Velautham (2017). [https://www.researchgate.net/publication/317954536 ''Myanmar's Attractiveness for Investment in the Energy Sector. A Comparative International Perspective''.] Norwegian Institute of International Affairs (NUPI) and Myanmar Institute of Strategic and International Studies (MISIS) Report. p. 8.</ref> နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးအများစုကို [[တပ်မတော်|မြန်မာစစ်တပ်]]နှင့် ၎င်း၏[[ခရိုနီ]]များကချုပ်ကိုင်ထားသဖြင့် [[စီးပွားရေးမညီမမျှမှု]] များပြားသည်။<ref name=IncomeGap>{{cite news |url=http://www.nationmultimedia.com/aec/Income-gap-worlds-widest-30214106.html |title=Income Gap 'world's widest' |work=The Nation |access-date=15 September 2014 |author=Eleven Media |date=4 September 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140915230853/http://www.nationmultimedia.com/aec/Income-gap-worlds-widest-30214106.html |archive-date=15 September 2014 |accessdate=23 July 2022 |archivedate=15 September 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140915230853/http://www.nationmultimedia.com/aec/Income-gap-worlds-widest-30214106.html }}<br />{{cite news | url=https://www.dvb.no/analysis/income-inequality-in-burma/33726 | title=Income inequality in Burma | publisher=Democratic Voice of Burma | access-date=15 September 2014 | author=McCornac, Dennis | date=22 October 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20140915230920/https://www.dvb.no/analysis/income-inequality-in-burma/33726 | archive-date=15 September 2014 | url-status=dead | df=dmy-all | accessdate=23 July 2022 | archivedate=15 September 2014 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20140915230920/https://www.dvb.no/analysis/income-inequality-in-burma/33726 }}</ref> == ဝေါဟာရဗေဒ == {{အဓိက|မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမည်များ}} ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် စစ်အစိုးရက အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် (‌Burma) ဘားမားကို မြန်မာဟု ပြောင်းလဲရန် [[စကားရပ်များ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်သည့် ဥပဒေ|ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်]]။ အနောက်နိုင်ငံများက စစ်အစိုးရကို လက်မခံသည့်အတွက် [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာ]]ဖြင့် နိုင်ငံအမည်အား တရားဝင်ပြောင်းလဲရန် လုပ်ပိုင်ခွင့်မရှိဟု ယူဆကြသည်။<ref name="steinberg">{{cite book |last=Steinberg |first=David I. |date=2002 |title=Burma: The State of Myanmar |url=https://books.google.com/books?id=CSTuWZ0BMmMC |publisher=Georgetown University Press |page=xi |isbn=978-1-58901-285-1}}</ref> ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် မြန်မာဘာသာဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဟု လက်ခံသုံးစွဲသော်လည်း အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ဘားမားဟု ဆက်လက်သုံးစွဲလျက်ရှိသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် သုံးနှုန်းသည့်အခါ သုံးစွဲသူအလိုက် "ဘားမား"သို့မဟုတ် "မြန်မာ"ကို ရွေးချယ်သုံးစွဲကြပြီး နည်းပညာအားဖြင့် အပြန်အလှန် ဖလှယ်သုံးစွဲနိုင်သော စကားလုံးများ ဖြစ်ကြသည်။ နိုင်ငံပြင်ပ [[သတင်း]]ဌာနကြီးများ ဖြစ်သည့် ဘီ⁠ဘီစီ (BBC)၊ ဝေါလ်စထရိဂျာနယ် (''Wall Street Journal'') နှင့် ဖိုင်နင်းရှယ်တိုင်မ်း (''Financial Times'') တို့အပြင် အမေရိကန်နှင့် ဂရိတ်ဗြိတိန်အစိုးရများကပါ မြန်မာနိုင်ငံကို ဘားမားဟု ဆက်လက်ခေါ်ဝေါ်လျက်ရှိပြီး စီအင်အင် (CNN)၊ အီကော်နော်မစ် (''[[The Economist]]'')၊ နှင့် နယူးယောက်တိုင်မ်း (''New York Times'') တို့ကမူ မြန်မာဟူသည့် အသုံးအနှုန်းကို တိုင်းပြည်အဖြစ်လည်း ‌‌ကောင်း၊ Burmese ဟူသည့် အင်္ဂလိပ်စကားလုံးကို နာမဝိသေသနအဖြစ်လည်းကောင်း လက်ခံကျင့်သုံးနေပြီဖြစ်သည်။<ref name="statedept">{{cite web |url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/35910.htm |title=Background Note: Burma |accessdate = 2006-07-07 |year=2005 |month=August |work=Bureau of East Asian and Pacific Affairs |publisher=U.S. Department of State}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1007029394365&a=KCountryProfile&aid=1018965307901#Bur|title=Country Profile: Burma|accessdate=2006-07-07|publisher=Foreign and Commonwealth Office|archiveurl=https://web.archive.org/web/20030731063202/http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket%2FXcelerate%2FShowPage&c=Page&cid=1007029394365&a=KCountryProfile&aid=1018965307901#Bur|archivedate=31 July 2003}}</ref> ဂရိတ်ဗြိတိန်၊ [[ကနေဒါနိုင်ငံ]]၊ [[ဩစတြေးလျ]]နှင့် [[အမေရိက]][[အစိုးရ]]များသည် ဘားမား (''Burma'') ကို ဆက်လက်အသုံးပြုကြသည်။<ref name="statedept"/><ref>{{cite web |url=http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1007029394365&a=KCountryProfile&aid=1018965307901#Bur |title=Country Profile: Burma |accessdate=2006-07-07 |publisher=Foreign and Commonwealth Office |archiveurl=https://web.archive.org/web/20030731063202/http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket%2FXcelerate%2FShowPage&c=Page&cid=1007029394365&a=KCountryProfile&aid=1018965307901#Bur |archivedate=31 July 2003 }}</ref> သို့သော် [[ဥရောပသမဂ္ဂ]]သည် ဘားမား/မြန်မာ (''Burma''/''Myanmar'') နှစ်မျိုးလုံးကို တွဲသုံးသည်။<ref name=":1">{{cite web |url=http://ec.europa.eu/comm/external_relations/myanmar/intro/index.htm |title=The EU's relations with Burma / Myanmar |accessdate=2007-01-11 |year=2006 |month=November |work=External relations |publisher=European Union |archivedate=25 July 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060725000750/http://ec.europa.eu/comm/external_relations/myanmar/intro/index.htm }}</ref> [[တရုတ်နိုင်ငံ]]သည် မြန်မာဟု မသုံးဘဲ ၎င်းတို့ထုံးတမ်းအခေါ်အဝေါ်အတိုင်း မြန်တျန့် (缅甸) ဟုသုံးသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံအား မြန်မာ (ミャンマー) ဟုခေါ်သော်လည်း မြန်မာလူမျိုးများအား ဘားမိစ် (''Burmese'') (ビルマ人) ဟု ဆက်လက်သုံးစွဲသည်။ [[ပြင်သစ်နိုင်ငံ]]သည် အခြားနိုင်ငံအများစုကဲ့သို့ပင် ယခင်သုံးစွဲနေကျ ဘာသာပြန်ကိုသုံးပြီး မြန်မာပြည်ကို ဗိရ်မနီ (''Birmanie'') ဟုခေါ်ကြသည်။<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/7013943.stm Should it be Burma or Myanmar?], BBC News</ref><ref name=dominion>{{cite web |url=http://www.dominionpaper.ca/accounts/2005/02/16/burma_and_.html |title=Burma and Divestiture |accessdate=2007-10-01 |year=2005 |month=November |work=External relations |publisher=The Dominion |archive-date=4 March 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080304131656/http://www.dominionpaper.ca/accounts/2005/02/16/burma_and_.html }}</ref> ၂၀၁၅ ခုနှစ် အစိုးရအသစ်တက်လာပြီး နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါ်[[အောင်ဆန်းစုကြည်]]က ပြည်တွင်းအခြေစိုက် နိုင်ငံခြား သံရုံးအသီးသီးမှ သံအမတ်ကြီးများ၊ စစ်သံမှူးများ နှင့် ကောင်စစ်ဝန်များကို နေပြည်တော်တွင် တွေ့ဆုံကာ မြန်မာ ဟုခေါ်ခေါ် ဗမာ ဟုခေါ်ခေါ် အရေးမကြီးကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။<ref name=scmp>''South China Morning Post'', [http://www.scmp.com/news/asia/southeast-asia/article/1937886/whats-name-not-much-according-aung-san-suu-kyi-who-tells "What's in a name? Not much, according to Aung San Suu Kyi, who tells diplomats they can use Myanmar or Burma"], Saturday, 23 April 2016</ref> == သမိုင်း == {{main|မြန်မာ့သမိုင်း}} ===လူသားတို့အစပြုရာ=== လူသားတို့၏ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် အတွင်း လူသားဖြစ်လာမည့်လူတူ ပရိုင်းမိတ်များကို ဂန့်ဂေါမြို့နယ် ကျောမြို့ အနီး ပုံတောင် ပုံညာ တောင်တန်းများ တွင် စတင်တွေ့ရှိရာမှ မြန်မာနိုင်ငံ အခြားဒေသများတွင်ပါ ထပ်မံ တွေ့ရှိလာကြရခြင်းကြောင့် ကမ္ဘာတွင် လူသားတို့ စတင်ပေါ်ပေါက်လာသည်မှာ မြန်မာနိုင်ငံနေရာမှ ဖြစ်သည်ကို အခိုင်အမာ သိရှိကြပြီးဖြစ်သည်။ နှစ်သန်း လေးဆယ် သက်တမ်းရှိ လူတူပရိုင်းမိတ်တို့ တွေ့ရှိမှုကြောင့် လူတူပရိုင်းမိတ်မှ တဆင့်ဖြစ်ပေါ် တိုးတက်လာသည့် ကမ္ဘာတွင် အစောဆုံးသော ရှေးဦးလူသား မျိုးနွယ်တို့သည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ခဲ့ဖွယ်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူသားတို့ စတင် အချေခြ နေထိုင်နေခဲ့သည်မှာ နှစ်ပေါင်း သန်းချီရှိနေပြီဟု ဆိုနိုင်သည်။ {{ကိုးကားချက်လိုသည်}} === ခေတ်ဦး === {{main|ဗမာအကြိုသမိုင်း|ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများ}} လူတူပရိုင်းမိတ် များ တွေ့ရှိမှုနှင့် ဆက်စပ် စဉ်းစားနိုင်သည်မှ ကျောက်ခေတ် ဂူနံရံပန်းချီလက်ရာများ ရှိရာ [[ရှမ်းပြည်နယ်]] ရွာငံမြို့နယ်ရှိ [[ပြဒါးလင်းလိုဏ်ဂူ]]အမှတ် (၁) နှင့် အမှတ် (၂)၊ ကမ်းပါးနီလိုဏ်ဂူ၊ [[ဖယ်ခုံမြို့နယ်]]ရှိ [[လွယ်ဝန်းဂူ]]၊ ကျောက်ခေတ်လက်နက်ပစ္စည်းများ တွေ့ရှိရာ [[တောင်ကြီး]] [[အေးသာယာ]]ရှိ [[မုံတဝလိုဏ်ဂူ]] နှင့် [[ကလောမြို့နယ်]] [[မြင်းမထိ လိုဏ်ဂူ]] စသည့် အထောက်အထားများ ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ကျောက်ခေတ် အထောက်အထားများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် နေထိုင်သူများသည် လူသားအဆင့် မရောက်မီ ပရိုင်းမိတ်အဆင့်မှာပင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး ကမ္ဘာ့ ပထမဆုံး လူသားများအဖြစ် တိုးတက်ရောက်ရှိလာကာ ကျောက်ခေတ်၊ ကြေးခေတ်၊ ပျူခေတ်၊ ပုဂံခေတ် စသည်ဖြင့် ခေတ်အဆက်ဆက် နေထိုင်ခဲ့ကြကြောင်း အခိုင်အမာ ကောက်ချက်ချနိုင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းမှ မွန်လူမျိုးများသည် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်းဒေသများသို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ကြသူများ ဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြပြီး ဘီစီ ၉၀၀ ခန့် တွင် မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းပင်လယ်နှင့် နီးရာ၊ မူလ နေထိုင်သူ မြန်မာလူမျိုးများ နည်းပါးရာ နေရာများတွင် ဝင်ရောက်နေထိုင်ကြသည်ဟု ယူဆရသည်။ မွန်လူမျိုးများသည်လည်း အခြားသော အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်း လူမျိုးများနည်းတူ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာကို အစောဆုံး ကိုးကွယ်ယုံကြည်ကြသည့် လူမျိုးဖြစ်သည်ဟုယူဆရသည်။ <ref>{{cite web |url=http://www.albany.edu/~gb661/monhist1.html |author=George Aaron Broadwell |publisher=Dept. of Anthropology; University at Albany, Albany, NY |title=Mon history |accessdate=2006-07-11 |archive-date=16 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181116082720/https://www.albany.edu/~gb661/monhist1.html }}</ref> ===ပျူခေတ် (ဘီစီ ၂၀၀၀ - အေဒီ ၇ ရာစု)=== ပျူခေတ်တွင် ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတလျှောက် ပျူခေတ်မြို့ပြ၊ တိုင်းနိုင်ငံများကို ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။ အင်အားအတောင့်တင်းဆုံးပျူခေတ်နိုင်ငံာ်မှာ [[သီရိခေတ္တရာ|သရေခေတ္တရာ]]ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်နိုင်ငံအကြား ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ ပျူလူမျိုးများသည် ၆၅၆ ခုနှစ်ခန့်တွင် တစုံတခုသော အကြောင်းကြောင့် သရေခေတ္တရာကို စွန့်ခွာပြီး မြောက်ဘက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြကာ ပုဂံဒေသတွင် မြို့ပြများ ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။ === ပုဂံခေတ် (၁၀၄၄-၁၂၈၇) === {{main|ပုဂံခေတ်}} [[File:Baganmyo.jpg|thumb|ပုဂံမြို့ဟောင်းရှိ ပုဂံခေတ်မှ စေတီပုထိုးနှင့် ဘုရားကျောင်းများ။]] ပျူ မြို့ပြများမှ ရွှေ့ပြောင်းလာသူများ နှင့် မြန်မာလူမျိုးများသည် ၇ ရာစုနှစ်ခန့်မှစ၍ ပုဂံဒေသ အနီးတဝိုက်တွင် အခြေချခဲ့ကြပြီး အေဒီ ၈၄၉ ခုနှစ်ခန့်တွင် [[ပုဂံ]]ကို အခြေပြု၍ အင်အားတောင့်တင်းသည့် မင်း[[နေပြည်တော်]]တစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။ [[အနော်ရထာ]]မင်းတရားကြီး (၁၀၄၄ - ၁၀၇၇) နန်းတက်ခဲ့သည့်ကာလက ဗမာလူမျိုးများ၏ ဩဇာမှာ ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံတစ်လွှားသက်ရောက်လွှမ်းမိုးခဲ့သည်။ ၁⁠၁၀၀-ခုနှစ်တွင်မူ အရှေ့တောင်အာရှတိုက်၏ ဒေသအတော်များ⁠များကို ပုဂံမင်းနေပြည်တော်မှ ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းကို အများက [[ပုဂံခေတ်|ပထမမြန်မာအင်ပါယာ]]အဖြစ်လက်ခံကြသည်။ ၁၂၀၀ ခုနှစ်အနှောင်းပိုင်းကာလတွင် [[ကူဗလိုင်ခန်]] ဦးဆောင်သော မွန်ဂိုတို့က ပုဂံနေပြည်တော်အား သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည်။ === ထီးပြိုင်နန်းပြိုင်ခေတ် (၁၂၈၇-၁၅၃၁) === သို့သော် ၁၃၆၄ ခုနှစ်တွင် မြန်မာများသည် [[အင်းဝ]]ဒေသတွင် မိမိတို့၏ မင်းနေပြည်တော်ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြပြီး မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု၏ ရွှေရောင်လွှမ်းသော ခေတ်တစ်ခုကို ထူထောင်နိုင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် [[၁၅၂၇]] ခုနှစ်တွင် [[ရှမ်း]]များက အင်းဝကို ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ကြသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် [[မွန်]]တို့သည် [[ပဲခူး]]ကို အခြေပြုပြီးအဓိကကျသော ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် ဘာသာရေး ဗဟိုအချက်အချာအဖြစ် ပြန်လည်ရပ်တည်ခဲ့သည်။ === တောင်ငူခေတ် (၁၅၃၁-၁၇၅၂) === {{main|တောင်ငူခေတ်}} အင်းဝမှ ထွက်‌ပြေးခဲ့ကြသော ဗမာများသည် [[၁၅၃၁]] ခုနှစ်တွင် [[တောင်ငူမြို့|တောင်ငူ]]၌ တောင်ငူမင်းနေပြည်တော်ကို [[တပင်ရွှေထီး]]လက်အောက်တွင် ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံကို စည်းရုံးပြီး ဒုတိယမြန်မာအင်ပါယာကို ထူထောင်ခဲ့သည်။ အရှေ့တောင်အာရှတွင် ဥရောပတိုက်သားများ၏ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် တောင်ငူမင်းနေပြည်တော်သည်လည်းကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး ဗဟိုချက်အချာဖြစ်လာသည်။ [[ဘုရင့်နောင်]] မင်းတရားကြီးသည် [[မဏိပူရ]]၊ [[ဇင်းမယ်]]နှင့် [[အယုဒ္ဓယ|အယုဓျာ]]တို့အား သိမ်းသွင်း၍ နိုင်ငံတော်ကြီးအား ချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း အတွင်းပုန်ကန်မှုများနှင့် သိမ်းပိုက်နယ်‌မြေများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် လိုအပ်သော ဘုရင်မြစ်များ ချို့တဲ့မှုကြောင့်တောင်ငူနေပြည်တော်ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ ပေါ်တူဂီများအား တိုက်ထုတ်ခဲ့သော [[အနောက်ဘက်လွန်မင်း]]တရားကြီးသည် ၁၆၁၃ ခုနှစ်တွင် မင်းဆက်သစ်တစ်ခုကို အင်းဝတွင် ထူထောင်ခဲ့သည်။ [[၁၇၅၂]] ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်တို့၏ အကူအညီဖြင့် ထကြွပုန်ကန်သော မွန်တို့ကြောင့်နေပြည်တော်ကျဆုံးခဲ့သည်။ === ကုန်းဘောင်ခေတ် (၁၇၅၂-၁၈⁠၈၅) === {{main|ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[File:Shwedagon pagoda.jpg|thumb|၁၂၈၅ lithography ပုံတွင် [[အင်္ဂလိပ်]]စစ်သားနှစ်ယောက်သည် [[ရွှေတိဂုံစေတီ]] နားကင်းလှည့်ကြသည်။]] [[၁၇၅၂]] ခုနှစ်တွင် [[အလောင်းဘုရား]]သည် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်ကို ထူထောင်ပြီး [[ကုန်းဘောင်ခေတ်|တတိယမြန်မာအင်ပါယာ]]ကြီးကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၁၇၆၇ ခုနှစ်တွင် [[မြေဒူးမင်း]]တရားကြီးက [[အယုဒ္ဓယ|အယုဓျာ]]နိုင်ငံအား သိမ်းပိုက်အောင်မြင်ခဲ့ပြီး မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုက [[ထိုင်းယဉ်ကျေးမှု]]အပေါ်အတော်လွှမ်းမိုးစေခဲ့သည်။ [[တရုတ်ပြည်]] [[ချင်မင်းဆက်]]သည် မြန်မာတို့၏ ကြီးထွားလာသော အင်အားကို စိုးရိမ်းသဖြင့်မြန်မာကို ၁၇၆၅ ၁၇၆၉ ခုနှစ်ကာလတွင်း [[တရုတ် - မြန်မာ စစ်ပွဲများ]]လေးကြိမ်တိတိသိမ်းပိုက်ရန်ကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ နောက်မင်းဆက်များက အယုဓျာအား စွန့်လွှတ်ခဲ့ရသော်လည်း [[ရခိုင်]]နှင့် [[တနင်္သာရီတိုင်း|တနင်္သာရီ]]တို့ကို ရရှိခဲ့သည်။ [[၁၈၂၄]] ခုနှစ်[[ဘကြီးတော်မင်း]]တရားလက်ထက်တွင် စစ်သူကြီး[[မဟာဗန္ဓုလ]]သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိဗြိတိသျှတို့၏ နယ်‌‌မြေနှင့် ထိစပ်နေသော အာသံပြည်နယ်ကို သိမ်းပိုက်ရာမှ စစ်မီးပွားခဲ့သည်။ [[ပထမ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်]]ပွဲကို [[၁၈၂၆]] ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းမြင်းခြံမြို့ ရန္တပိုရွာတွင် စာချုပ်ချုပ်၍ ငြိမ်းစေခဲ့ပြီး ကမ်းရိုးတန်းဒေသများဖြစ်သည့်ရခိုင်နှင့် တနင်္သာရီဒေသများကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ရသည်။ [[၁၈၅၂]] ခုနှစ်တွင် [[သာယာဝတီမင်း]]တရားကြီးသည် နယ်စပ်ပြဿနာများမှ ပေါ်ပေါက်လာသည့် အခင်းများမှ အင်္ဂလိပ်အရာရှိများအားဖမ်းဆီးခဲ့သည်ကို အကြောင်း ပြုပြီး[[ဒုတိယအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်]]ပွဲဖန်တီးခဲ့ကြသည်။ ဤတစ်ကြိမ်တွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် ကျန်ရှိနေသေးသည့် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများဖြစ်သည့် [[ဧရာဝတီ]]၊ [[ရန်ကုန်]]နှင့် [[ပဲခူး]]တို့အား သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ [[၁၈⁠၈၅]] ခုနှစ်တွင် မြန်မာကောက်တော်များသည် ဘုရင့်အမိန့်တော်အရ တာဝန်ဝတ္တရားများ ဆောင်ရွက်ရာမှ [[ဘုံဘေ-ဘားမားသစ်ကုမ္ပဏီ]]သည် သစ်များကို တရားမဝင်ခုတ်လှဲပြီး အခွန်တိမ်း ရှောင်ရန် ဝှက်ထားသည်ကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့သည်။ [[သီပေါမင်း]]သည် ကုမ္ပဏီအားဒဏ်ရိုက်အရေးယူခဲ့သည် ကို ဗြိတိသျှတို့ဘက်မှ ကျန်ရှိနေသေးသည့် မြန်မာနိုင်ငံအား သိမ်းပိုက်ရန် အခွင့်အရေးအဖြစ် ယူဆခဲ့ပြီး [[၁၈⁠၈၅]] ခုနှစ်နိုဝင်ဘာတွင် ရက်သတ္တ နှစ်ပတ်တည်းနှင့် [[တတိယ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်]]ပွဲကို ဆင်နွှဲခဲ့လေသည်။ သီပေါမင်းတရားကြီးနှင့် တကွ တော်ဝင်မိသားစုဝင်များအား ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး မဒြစ်သို့ ပြည်နှင် ဒဏ်ပေးခဲ့၍ နောက်ဆုံးတွင် ရတနာဂီရိသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ === ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်ရေး (၁၈⁠၈၆-၁၉၄၈) === {{main|ကိုလိုနီခေတ်}} [[File:High Court, Yangon, Myanmar.jpg|thumb|ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရန်ကုန်မြို့ရှိ တရားရုံးချုပ်သည် ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်၏ ကြွင်းကျန် အမှတ်အသားများအနက် တစ်ခုဖြစ်သည်။]] မြန်မာနိုင်ငံသည် [[၁၈⁠၈၅]] ခုနှစ် နိုဝင်ဘာကုန်ပိုင်းတွင် [[ဗြိတိသျှအိန္ဒိယ]]၏ လက်အောက်ခံဒေသတစ်ခုအဖြစ် ကျရောက်သွားခဲ့ပြီး ၁၈⁠၈၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁ရက်နေ့တွင် [[ဝိတိုရိယဘုရင်မ]]ကြီးအား နှစ်သစ်ကူးလက်ဆောင်အဖြစ် ဆက်သခဲ့ကြသည်။ [[၁၉၃၇]] ခုနှစ် ဧပြီ ၁ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် သီးခြားအုပ်ချုပ်နယ်မြေဖြစ်လာပြီး အိန္ဒယနိုင်ငံနှင့် ခွဲခဲ့သည်။ တိုင်းပြည်အတွင်းခွဲရေးတွဲရေး အရေးအခင်းကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာသော အက်ကွဲကြောင်းသည် [[လွတ်လပ်ရေး]]ရပြီး နောက်ပိုင်းဆက်ဖြစ်လာသည့် ပြည်တွင်းဆူပူသောင်းကျန်းမှုများ၏ မြစ်ဖျားခံရာအဖြစ် တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်သည်။ [[၁၉၄၀]] ခုနှစ်တွင် [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း]]ဦးဆောင်သည့် [[ရဲဘော်သုံးကျိပ်]]အဖွဲ့ဝင်တို့သည် [[ဗမာ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်]] (ဘီအိုင်အေ) ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။<ref name="aungsan">{{cite book | first=Gustaaf | last=Houtman | year=1999 | title=Mental Culture in Burmese Crisis Politics: Aung San Suu Kyi and the National League for Democracy | id=ISBN 4-87297-748-3}}</ref><ref name="aungsan"/> ရဲဘော်သုံးကျိပ်သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]တွင် စစ်သင်တန်းများတက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။<ref name="aungsan"/> [[ဒုတိယကမ္ဘာစစ်]]ကာလ မြန်မာနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှစစ်မျက်နှာတွင် အရေးပါသည့် အခန်းကမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ စစ်ပွဲ၏ ကနဦးပိုင်း မြန်မာပြည်စစ်ဆင်ရေးတွင် ဂျပန်ဦးဆောင်မှုသည် အောင်မြင်မှုများ ရရှိခဲ့ပြီး ဗြိတိသျှများအား မြန်မာပြည်အနှံ့မှ တိုက်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော်မဟာမိတ်များက ပြန်လည်တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ [[၁၉၄၅]] ခုနှစ် ဇူလိုင်တွင် မဟာမိတ်များက ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ မြန်မာတို့သည် နှစ်ဘက်စလုံးမှ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ မြန်မာများသည် အစပိုင်းတွင် ဂျပန်တို့ဘက်မှ ပါဝင်ခဲ့ကြသော်လည်း မြန်မာအချို့တို့သည် [[၁၉၄၁]]-[[၁၉၄၂]] ခုနှစ်များတွင် အင်္ဂလိပ်တို့ဘက်မှ ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ [[၁၉၄၃]] ခုနှစ်တွင် ချင်းတပ်နှင့် ကချင်တပ်များကို ဗြိတိသျှတို့ ထိန်းချုပ်သည့် နယ်စပ်ဒေသများတွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ ဗမာ့သေနတ်ကိုင်တပ်ရင်းများသည် ၁၉၄၃-၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်အော့်ဝင်းဂိတ်၏ လက်အောက်၌ ချင်းဒစ်တပ်ဖွဲ့များအဖြစ်ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်များကန်-ကချင်အထူးတပ်များအားဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး မဟာမိတ်တို့အောက်တွင် ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ အခြားများစွာသော တပ်ဖွဲ့များမှာ ဗြိတိသျှအထူးစစ်ဆင်ရေးအဖွဲ့များ အောက်တွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ဗမာ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်သည် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် ရခိုင်အမျိုးသားတပ်မတော်နှင့် အတူဂျပန်တို့ဘက်မှ ပါဝင်၍ ၁၉၄၂-၁၉၄၄ ခုနှစ်များတွင် ပါဝင်တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြပြီး ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် ဂျပန်တို့အား ပြန်လှန်တွန်းလှန်ခဲ့ကြလေသည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့၊ မြန်မာနိုင်ငံအမှုဆောင်ကောင်စီအဖွဲ့၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်တွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် ဆာမောင်ကြီး၊ ဗိုလ်မှူးအောင်၊ မြို့မ-ဦးသန်းကြွယ်၊ အခြားတိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်များနှင့် အတူ[[ပင်လုံညီလာခံ]] တွင် တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ စည်းလုံးညီညွတ်ရေးဖော်ဆောင်သည့် စာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ သို့သော် ၁၉၄၇ ဇူလိုင်တွင် နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်များက ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့်တကွ အစိုးရအဖွဲ့ဝင်အချို့ကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့ကြသည်။<ref name="aungsan"/> === ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ (၁၉၄၈-၁၉၆၂) === {{main|လွတ်လပ်ပြီးခေတ်မြန်မာနိုင်ငံ}} [[File:Myanmar-Yangon-Independence Monument in Mahabandoola park.jpg|thumb|ရန်ကုန်မြို့ရှိ လွတ်လပ်ရေးကျောက်တိုင် ဗြိတိသျှတို့ထံမှ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရခြင်းကို အောက်မေ့ရန် တည်ထားခြင်းဖြစ်သည်။]] [[၁၉၄၈]] ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ပထမဦးဆုံး ပြည်ထောင်စုသမ္မတ အဖြစ် [[စဝ်ရွှေသိုက်၊ (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|စဝ်ရွှေသိုက်]] နှင့် ပထမဦးဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်[[နု၊ ဦး|ဦးနု]] တို့ တာဝန်ယူခဲ့သော လွတ်လပ်သည့် သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်သော ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်ခဲ့လေသည်။ အခြားဗြိတိသျှကိုလိုနီနိုင်ငံများနှင့် မတူညီဘဲ [[ဓနသဟာယနိုင်ငံများအဖွဲ့]]ဝင်အဖြစ် မပါဝင်ခဲ့ချေ။ [[အထက်လွှတ်တော်]]နှင့် [[လူမျိုးစုလွှတ်တော်]]နှစ်ရပ် ပါဝင်သော ပါလီမန်စနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။<ref name="1947con">{{cite web |url=http://english.dvb.no/e_docs/511947_con.htm |title=The Constitution of the Union of Burma |accessdate=2006-07-07 |year=1947 |publisher=DVB |archivedate=15 June 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060615072018/http://english.dvb.no/e_docs/511947_con.htm }}</ref> ယနေ့ မြင်တွေ့ရသော မြန်မာနိုင်ငံသည် [[အောက်မြန်မာပြည်]]နှင့် [[အထက်မြန်မာပြည်]]တို့ ပါဝင်သည့် ဗမာပြည်မနှင့် ဗြိတိသျှတို့သီးခြားအုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် နယ်ခြားဒေသများတို့ကို ပူးပေါင်း၍ ဖွဲ့စည်းထားပြီး [[ပင်လုံစာချုပ်]]အရ ဖြစ်လာသော နယ်မြေအဖြစ်ဇစ်မြစ်လိုက်၍ ရလေသည်။<ref>{{cite book|first=Martin| last=Smith|year=1991| title=Burma -Insurgency and the Politics of Ethnicity|url=https://archive.org/details/burmainsurgencyp0000smit|publisher=Zed Books|location=London and New Jersey|pages=[https://archive.org/details/burmainsurgencyp0000smit/page/42 42]–43}}</ref> [[၁၉၆၁]] ခုနှစ်တွင် ထိုစဉ်က မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[ကုလသမဂ္ဂ]] အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်နှင့် ယခင်ဝန်ကြီးပေးခဲ့ဘူးသည့် [[သန့်၊ ဦး|ဦးသန့်]]သည် [[ကုလသမဂ္ဂ]]၏ [[အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်]]အဖြစ် အရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=6123&z=104|author=Aung Zaw|title=Can Another Asian Fill U Thant’s Shoes??publisher=''The Irrawaddy'' Sep 2006|accessdate=2006-09-12|archivedate=11 October 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071011122512/http://irrawaddy.org/article.php?art_id=6123&z=104}}</ref> === စစ်အုပ်ချုပ်ရေး (၁၉၆၂-၂၀၁၁) === နိုင်ငံကို ၂၆ နှစ်တိုင်⁠တိုင်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် [[နေဝင်း၊ ဦး|နေဝင်း]] ဦးဆောင်သော စစ်အစိုးရက အာဏာသိမ်းယူသည့် ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ဒီမိုကရေစီအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ရပ်စဲသွားပြီး [[မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ|မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်စနစ်လမ်းစဉ်]]ကို စတင်ခဲ့သည်။<ref name="christinafink">{{cite book | first=Christina | last=Fink | year=2001 | title=Living Silence:Burma under Military Rule | url=https://archive.org/details/livingsilence00chri | id=ISBN 1-85649-926-X}}</ref> ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် [[သန့်၊ ဦး|ဦးသန့်]]၏ ဈာပနအခမ်းအနားမှ စတင်၍ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုနှင့်အတူ သွေးထွက်သံယိုမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။<ref name="christinafink"/> ၁၉၈၈ ခုနှစ် [[၈၈၈၈ အရေးအခင်း (ရှစ်လေးလုံး)|ရှစ်လေးလုံးအရေးတော်ပုံ]] (၈⁠၈၈၈) တွင် တော်လှန်ရေးတစ်ရပ်၏ ဖြစ်လုဆဲ⁠ဆဲအခြေအနေသို့ ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။ တန်ပြန်အနေနှင့် ဗိုလ်ချုပ်[[စောမောင်၊ ဦး|စောမောင်]]မှ အာဏာသိမ်းယူခဲ့သည်။ ၎င်းက နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ (နဝတ) ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပွားပြီး စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များအား ရွေးချယ်တင်မြောက်မည့် စီမံချက်များကို ၁၉၈၉ ခုနှစ် မေ ၃၁ တွင် အပြီးသတ် ရေးဆွဲခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.ibiblio.org/obl/docs/pyithu_hluttaw_election_law.htm |title=PYITHU HLUTTAW ELECTION LAW |accessdate=2006-07-11 |date=1989-05-31 |work=State Law and Order Restoration Council |publisher=iBiblio.org}}</ref> ၁၉၉ဝ ခုနှစ် မေတွင် လွတ်လပ်သော ရွေးကောက်တင်မြောက်ပွဲကို နှစ် ၃၀ အတွင်းပထမဦးဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ကျင်းပခဲ့ကြသည်။ [[အောင်ဆန်းစုကြည်|ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]]၏ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]ပါတီမှ စုစုပေါင်း အမတ်နေရာ ၄၈၉ အနက် ၄၀၉ နေရာကို အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.ibiblio.org/obl/docs/Elections-02.htm |title=1990 MULTI-PARTY DEMOCRACY GENERAL ELECTIONS |author=Khin Kyaw Han |accessdate=2006-07-11 |date=2003-02-01 |work=National League for Democracy |publisher=iBiblio.org}}</ref> သို့သော်နဝတအစိုးရမှ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များကို ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး ဆင်းပေးရန်ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ နဝတအဖွဲ့သည် အင်္ဂလိပ်အခေါ် ဘားမား (''Burma'') အားမြန်မာ (''Myanmar'') ဟု ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ၁၉⁠၉၁ ခုနှစ်မှစ၍ [[သန်းရွှေ၊ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ]]က ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးရယူခဲ့သည်။ ၁၉⁠၉၂ ခုနှစ်တွင် နဝတအဖွဲ့သည် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အ‌ခြေခံဥပဒေသစ် ရေးဆွဲရန် ဖော်ထုတ်ခဲ့ပြီး [[အမျိုးသားညီလာခံ]]တစ်ရပ်ကို ၁၉⁠၉၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၉ ရက်နေ့တွင် စတင်ခဲ့သည်။<ref name="natcon">{{cite news | url =http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=3564 | title =The National Convention | publisher =The Irrawaddy | date =2004-03-31 | accessdate =2006-07-14 | archivedate =11 October 2007 | archiveurl =https://web.archive.org/web/20071011122457/http://irrawaddy.org/article.php?art_id=3564 }}</ref> ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် နဝတကို [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]] (နအဖ) ဟုပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉⁠၉၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံအား [[အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း]]မှ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ အမျိုးသားညီလာခံသည် ဆက်လက် ကျင်းပလိုက် ရပ်နားလိုက်ဖြင့် စခန်းသွားခဲ့သည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် အပါအဝင် နိုင်ငံရေးပါတီများစွာတို့မှာ ညီလာခံတွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိဘဲ တိုးတက်မှုမှာလည်း မရှိသလောက်ဖြစ်သည်။<ref name="natcon" /> ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် မတ် ၁၇ ရက်တွင် နအဖစစ်အစိုးရသည် [[မြို့တော်]]ကို [[ပျဉ်းမနားမြို့|ပျဉ်းမနား]]အနီးရှိ ဒေသသို့ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကာ မင်းတို့၏ နန်းစံရာ '[[နေပြည်တော်]]'ဟု တရားဝင်‌ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4848408.stm |title=Burma’s new capital stages parade |publisher=BBC News|date=2006-03-27 |accessdate=2006-06-24 }}</ref> ၂၀၀၆ ခုနှစ် စက်တင်ဘာတွင် အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် မြန်မာနိုင်ငံအရေးအား [[ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အာဂျင်ဒါတွင် ထည့်သွင်းရေးကြိုးပမ်းမှုအောင်မြင်ခဲ့ပြီး လုံခြုံရေး ကောင်စီတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[လူ့အခွင့်အရေး]]ချိုးဖောက်မှုများကို မည်သို့အရေးယူဆောင်ရွက်မည်ကို တရားဝင်ဆွေးနွေးရန် လမ်းစပေါ်ပေါက်ပြီဖြစ်သည်။<ref name="UN_S200714">{{UN document |docid=S-2007-14 |type=စာတမ်း |body=လုံခြုံရေးကောင်စီ |year=2007 |document_number=14 |accessdate=2007-09-25| date=12 January 2007}}</ref> ၂ဝဝ၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာတွင် [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့|အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအလုပ်သမားအဖွဲ့]]မှ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဆက်တိုက်ကျူးလွန်ဖောက်ဖျက်နေသည့် စစ်တပ်မှ အဓမ္မလုပ်အားပေးခိုင်းမှုများအား အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးချုပ်တွင် တိုင်တန်းအရေးယူနိုင်ရန် ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite news |url=http://in.today.reuters.com/news/newsArticle.aspx?type=worldNews&storyID=2006-11-16T163442Z_01_NOOTR_RTRJONC_0_India-276537-1.xml&archived=False |title=ILO seeks to charge Myanmar junta with atrocities |publisher=Reuters |date=2006-11-16 |accessdate=2006-11-17 }}{{Dead link|date=December 2020 }}</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် စစ်အစိုးရက [[မြန်မာနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲများ|ရွေးကောက်ပွဲ]]ကို ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၇) ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည်ဟု ကြေညာသည်။ === ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းမှုနှင့် နောက်ဆက်တွဲ ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများ === {{See also|မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် (၂၀၂၁-လက်ရှိ)|မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် အချိန်မှတ်တမ်း (၂၀၂၁-လက်ရှိ)}} ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သော [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[အောင်ဆန်းစုကြည်|ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]] ဦးဆောင်သည့် [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] ပါတီက အပြတ်အသတ်အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ <ref name="myanmar_election_2020_11_11_nytimes_com">[https://www.nytimes.com/2020/11/11/world/asia/myanmar-election-aung-san-suu-kyi-results.html "Myanmar Election Delivers Another Decisive Win for Aung San Suu Kyi,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210301062240/https://www.nytimes.com/2020/11/11/world/asia/myanmar-election-aung-san-suu-kyi-results.html|date=1 March 2021}} 11 November 2020, ''The New York Times'', retrieved 18 December 2020</ref> တပ်မတော်နှင့် နီးစပ်သော [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]မှာမူ ရွေးကောက်ခံ အမတ်နေရာ ၄၇၆ နေရာတွင် ၃၃ နေရာသာ ရရှိပြီး အရှက်ရဖွယ် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ <ref name="defeated_2020_11_12_irrawaddy_com">[https://www.irrawaddy.com/elections/military-backed-usdp-leaders-defeated-nld-myanmar-election.html "Military-Backed USDP Leaders Defeated by NLD in Myanmar Election,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210301160653/https://www.irrawaddy.com/elections/military-backed-usdp-leaders-defeated-nld-myanmar-election.html|date=1 March 2021}} 12 November 2020, ''[[The Irrawaddy]]'', retrieved 28 February 2021</ref><ref name="commission_rejects_2021_01_29_apnews_com">[https://apnews.com/article/aung-san-suu-kyi-elections-myanmar-cc1b225b806c27dda748d3ab51d0e47f "Myanmar election commission rejects military's fraud claims,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210203131321/https://apnews.com/article/aung-san-suu-kyi-elections-myanmar-cc1b225b806c27dda748d3ab51d0e47f|date=3 February 2021}} 29 January 2021, [[Associated Press]], retrieved 28 February 2021</ref> ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်များ ထွက်ပေါ်လာသည်နှင့်အမျှ ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီနှင့် တပ်မတော်တို့က မဲစာရင်းမှားယွင်းသည်ဟုဆိုကာ ရလဒ်များကို လက်မခံဘဲ တပ်မတော်၏ လေ့လာစောင့်ကြည့်မှုဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲပြန်လည်ကျင်းပရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ <ref name="myanmar_election_2020_11_11_nytimes_com" />သို့သော်လည်း နိုင်ငံတကာ ရွေးကောက်ပွဲလေ့လာသူများကမူ ကြီးကြီးမားမား မမှန်မကန်မှုများ မရှိခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။<ref name="defeated_2020_11_12_irrawaddy_com2">[https://www.irrawaddy.com/elections/military-backed-usdp-leaders-defeated-nld-myanmar-election.html "Military-Backed USDP Leaders Defeated by NLD in Myanmar Election,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210301160653/https://www.irrawaddy.com/elections/military-backed-usdp-leaders-defeated-nld-myanmar-election.html|date=1 March 2021}} 12 November 2020, ''[[The Irrawaddy]]'', retrieved 28 February 2021</ref> ==== ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ==== {{Main article|၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း}} ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့၊ လွှတ်တော်အစည်းအဝေး စတင်မည့်နေ့ နံနက်အစောပိုင်းတွင် တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်နှင့် အခြား NLD အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ <ref name="crisis_in_myanmar_2021_01_31_reuters">[https://www.reuters.com/article/us-myanmar-politics-explainer/explainer-crisis-in-myanmar-after-army-alleges-election-fraud-idUSKBN2A113H "Explainer: Crisis in Myanmar after army alleges election fraud,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210228221918/https://www.reuters.com/article/us-myanmar-politics-explainer/explainer-crisis-in-myanmar-after-army-alleges-election-fraud-idUSKBN2A113H|date=28 February 2021}} 31 January 2021, updated 1 February 2021, [[Reuters News Service]], retrieved 28 February 2021</ref>တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က အာဏာသိမ်းယူပြီး [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]ကို ဖွဲ့စည်းကာ နိုင်ငံကို စတင်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးကို တစ်နှစ်ကြာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် နယ်စပ်များကို ပိတ်ခြင်း၊ ခရီးသွားလာမှုနှင့် အင်တာနက်ဆက်သွယ်ရေးများကို ကန့်သတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ==== ပြည်သူလူထု၏ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုများ ==== {{See also|မြန်မာနိုင်ငံ ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)}} အာဏာသိမ်းပြီး နောက်တစ်နေ့တွင် [[ရန်ကုန်မြို့]]နှင့်တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ထောင်ပေါင်းများစွာသော ပြည်သူလူထုက လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (Civil Disobedience Movement - CDM) တွင် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ၊ ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ကျောင်းသားများ၊ အလုပ်သမားများ၊ ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များနှင့် တိုင်းရင်းသားများပင် ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ <ref name="myanmar_coup_2021_02_21_nikkei_com">[https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Coup/Myanmar-coup-Week-of-Feb.1-to-Feb.-21-EU-action-in-focus-as-foreign-ministers-set-to-meet "Myanmar coup: Week(s) of Feb.1 to Feb. 21, EU action in focus as foreign ministers set to meet; Candlelight vigil held in Yangon; Facebook removes military's 'True News' page,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210302033544/https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Coup/Myanmar-coup-Week-of-Feb.1-to-Feb.-21-EU-action-in-focus-as-foreign-ministers-set-to-meet|date=2 March 2021}} (reverse chronology) 1 February through 21 February 2021, ''[[Nikkei Asia]]'', retrieved 1 March 2021</ref>တပ်မတော်က ဆန္ဒပြသူများကို အင်အားသုံးဖြိုခွင်းခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် သတ်ဖြတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့ တစ်နေ့တည်းတွင်ပင် လူပေါင်း ၃၈ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။<ref>{{cite news|first=Helen|last=Regan|title=Chinese factories set on fire in Myanmar in deadliest day since coup|url=https://www.cnn.com/2021/03/15/asia/myanmar-deaths-chinese-factories-intl-hnk/index.html|access-date=15 March 2021|website=CNN|archive-date=15 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210315111827/https://www.cnn.com/2021/03/15/asia/myanmar-deaths-chinese-factories-intl-hnk/index.html|url-status=live}}</ref> ==== နိုင်ငံတကာ၏ တုံ့ပြန်မှု ==== ရှုတ်ချမှုနှင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ: ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်နှင့် အမေရိကန်အပါအဝင် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများက အာဏာသိမ်းမှုကို ချက်ချင်းရှုတ်ချခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက စစ်ခေါင်းဆောင်များအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများပြုလုပ်ရန်နှင့် အမေရိကန်တွင်ရှိသော မြန်မာအစိုးရပိုင် ရန်ပုံငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံကို ထိန်းချုပ်ရန် ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ဖမ်းဆီးခံခေါင်းဆောင်အားလုံးကို လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။<ref name="teachers_join_2021_02_05_bbc">[https://www.bbc.com/news/world-asia-55944482 "Myanmar coup: Teachers join growing protests against military,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210222185331/https://www.bbc.com/news/world-asia-55944482|date=22 February 2021}} 5 February 2021, BBC News, retrieved 28 February 2021</ref><ref name="myanmar_coup_2021_02_21_nikkei_com2">[https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Coup/Myanmar-coup-Week-of-Feb.1-to-Feb.-21-EU-action-in-focus-as-foreign-ministers-set-to-meet "Myanmar coup: Week(s) of Feb.1 to Feb. 21, EU action in focus as foreign ministers set to meet; Candlelight vigil held in Yangon; Facebook removes military's 'True News' page,"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210302033544/https://asia.nikkei.com/Spotlight/Myanmar-Coup/Myanmar-coup-Week-of-Feb.1-to-Feb.-21-EU-action-in-focus-as-foreign-ministers-set-to-meet|date=2 March 2021}} (reverse chronology) 1 February through 21 February 2021, ''[[Nikkei Asia]]'', retrieved 1 March 2021</ref> အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ရုရှား၊ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့မှာမူ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဝေဖန်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခဲ့ကြသည်။.<ref>{{cite news|title=On Bloodiest Day for Myanmar Civilians, India Attends Military Parade by Coup Leaders|url=https://thewire.in/diplomacy/india-china-russia-pakistan-attend-myanmar-armed-forces-day-parade|work=[[The Wire (India)|The Wire]]|date=28 March 2021|access-date=15 June 2021|archive-date=28 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210328071814/https://thewire.in/diplomacy/india-china-russia-pakistan-attend-myanmar-armed-forces-day-parade|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|title=China Responds to Bloodshed in Myanmar With Deafening Silence|url=https://thediplomat.com/2021/03/china-responds-to-bloodshed-in-myanmar-with-deafening-silence/|work=The Diplomat|date=2 March 2021|access-date=15 June 2021|archive-date=16 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616043203/https://thediplomat.com/2021/03/china-responds-to-bloodshed-in-myanmar-with-deafening-silence/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|title=India has a history of involvement in its neighbours' affairs. Why has it not condemned the Myanmar coup?|url=https://www.scmp.com/week-asia/opinion/article/3122841/india-has-history-involvement-its-neighbours-affairs-why-has-it|work=South China Morning Post|date=24 February 2021|access-date=15 June 2021|archive-date=16 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616043304/https://www.scmp.com/week-asia/opinion/article/3122841/india-has-history-involvement-its-neighbours-affairs-why-has-it|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|title=Myanmar coup: ASEAN split over the way forward|url=https://www.dw.com/en/myanmar-coup-asean-ties/a-57042503|work=Deutsche Welle|date=29 March 2021|access-date=15 June 2021|archive-date=10 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610152119/https://www.dw.com/en/myanmar-coup-asean-ties/a-57042503|url-status=live}}</ref> ==== ပြည်တွင်းစစ်သို့ ဦးတည်သွားခြင်း ==== အာဏာသိမ်းမှုကို လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရန်အတွက် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]] က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၅ ရက်နေ့တွင် ၎င်း၏ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့အဖြစ် [[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့]] (People's Defence Force - PDF) ကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ PDF ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ စစ်ကောင်စီ၏ တိုက်ခိုက်မှုများမှ ပြည်သူလူထုကို ကာကွယ်ရန်နှင့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတပ်မတော် တည်ထောင်ရေးအတွက် ပထမခြေလှမ်းအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်အထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။ == ပထဝီဝင် == {{main|မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထဝီဝင်}} {{Myanmar Administrative Divisions Image Map}} မြောက်ဘက်တွင် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]၊ အရှေ့ဘက်တွင် [[လာအိုနိုင်ငံ]]၊ အရှေ့တောင်ဘက်တွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ]]၊ အနောက်မြောက်အရပ်တွင် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[ကပ္ပလီပင်လယ်]]နှင့် အနောက်တောင်ဘက်တွင် [[ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်]]တို့ဖြင့် ထိစပ်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံနယ်နိမိတ်၏ သုံးပုံတစ်ပုံ ၁၉၃ဝ ကီလိုမီတာ (၁⁠၁၉၉ မိုင်) မှာ တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်းသော [[ကမ်းရိုးတန်း]]အဖြစ် တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် မြေဧရိယာအားဖြင့် ဒုတိယအကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမှတ်စဉ် ၄၀ မြောက် မြေဧရိယာအကြီးဆုံး နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ခေတ်သစ်ကာလအချိန်များတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကွဲပြားခြားနားသော လူဦးရေမှ ယင်း၏ နိုင်ငံရေး၊ သမိုင်းကြောင်းနှင့် လူသားရင်းမြစ်များအား အဓိကအခန်းကဏ္ဍများမှ ဖော်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ [[၁၉⁠၉၂]] ခုနှစ်က အာဏာရယူခဲ့သော ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ]] ဦးဆောင်သည့် [[နိုင်ငံတော် အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]]၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိနေခဲ့သည်။ [[၁၉၄၈]] ခုနှစ်အထိ [[ဗြိတိသျှအင်ပါယာ]] အောက်တွင် ရပ်တည်ခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံသည် ယနေ့အချိန်အထိ လူမျိုးရေးတင်းမာမှုနှင့် အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးစားအားထုတ်မှုများကို ဆက်လက်ရင်ဆိုင်ရလျက်ရှိသည်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၏ လွှမ်းမိုးမှု နက်ရှိုင်းစွာခံနေရသည့် နိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှုတွင် ထူးခြားသည့် ဗုဒ္ဓယဉ်ကျေးမှုနှင့် တိုင်းရင်သားဓလေ့များ ရောနှောလျက်ရှိသည်။ === တည်နေရာ === ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်သည် အာရှတိုက် အရှေ့တောင်ပိုင်းတွင်တည်ရှိပြီး မြောက်လတ္တီတွဒ် ၉ ဒီဂရီ ၃၂ မိနစ်မှ ၂၈ ဒီဂရီ ၃၁ မိနစ်အထိနှင့် အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၂ ဒီဂရီ ၁ဝ မိနစ်မှ ၁ဝ၁ ဒီဂရီ ၁၁ မိနစ်အထိ ကျယ်ဝန်းသည်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအဖြစ် မြောက်ဘက်နှင့် အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ အရှေ့ဘက်နှင့် အရှေ့တောင်ဘက်တွင် လာအိုနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ အနောက်ဘက်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့နှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိပြီး တောင်ဘက်တွင် ကပ္ပလီပင်လယ်နှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် တည်ရှိသည်။ ရန်ကုန်မြို့တော်ကို အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၆ ဒီဂရီ ၁၃ မိနစ် မျဉ်းကြောင်းနှင့် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၆ ဒီဂရီ ၄၅ မိနစ်မျဉ်းကြောင်းတို့ ဖြတ်သန်းသွားကြသည်။ အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၇ ဒီဂရီ မိနစ် ၃ဝ မျဉ်းကို မြန်မာစံတော်ချိန်မျဉ်းအဖြစ် သတ်မှတ်ထားရာ မြန်မာစံတော်ချိန်သည် ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန်ထက် ၆ နာရီ မိနစ် ၃ဝ စောသည်။ === အကျယ်အဝန်း === မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကျယ်အဝန်းမှာ ၂၆၁,၂⁠၂၈ စတုရန်းမိုင် (၆၇၆,၅၇၈ စတုရန်းကီလိုမီတာ) ရှိသည်။ အရှေ့တောင်အာရှတိုက်တွင် ဒုတိယအကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး မြေပြင်တဆက်တည်းအကျယ်အဝန်းအရဆိုလျှင် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတွင် (ဇန်ဘီယာပြီးလျှင်) ၄၀ ခုမြောက် အကြီးဆုံးတိုင်းပြည်ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ တက္ကဆက်ပြည်နယ်ထက် အနည်းငယ်သေးပြီး အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံထက် အနည်းငယ်ကြီးမားသည်။ အရှေ့နှင့်အနောက် ၅၈၂ မိုင် (၉၃၆ ကီလိုမီတာ) ကျယ်ဝန်းပြီး တောင်နှင့်မြောက် ၁,၂၇၅ မိုင် (၂,ဝ၅၁ ကီလိုမီတာ) ရှည်လျားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်အရှည်သည် မိုင်ပေါင်း ၅,၂ဝဝ ခန့်ရှိပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့်မိုင်ပေါင်း ၃,၈ဝ၈ မိုင် ဆက်စပ်လျက်ရှိရာတရုတ်မြန်မာ နယ်စပ်မှာ အရှည်လျားဆုံးဖြစ်ပြီး ၂၁၈၅ ကီလိုမီတာ (၁,၃၅၇ မိုင်)၊<ref name="CIA">{{Cite web |title=CIA Factbook |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bm.html |accessdate=3 August 2008 |archivedate=6 October 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101006115241/https://cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bm.html }}</ref> မြန်မာ-ထိုင်း ၁,၃၁၄ မိုင်၊ မြန်မာအိန္ဒိယ ၈၅၇ မိုင်၊ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ၁၅၂ မိုင်နှင့် မြန်မာ-လာအို ၁၂၈ မိုင် အသီးသီး ရှိကြသည်။ ရေမိုင်နယ်နိမိတ်မှာ နတ်မြစ်ဝမှ ကော့သောင်းအထိ အလျား ၁,၃၈၅ မိုင်ခန့်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက်နှင့် အနောက်တောင်ဘက်တွင် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်နှင့် ကပ္ပလီပင်လယ်တို့ တည်ရှိကာ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းမှာ ၁၉၃ဝ ကီလိုမီတာ (၁⁠၁၉၉ မိုင်) ရှည်လျားသည်။ ကမ်းရိုးတန်း၏အလျားမှာ နိုင်ငံပတ်ပတ်လည် နယ်နိမိတ်တစ်ခုလုံး၏ သုံးပုံတစ်ပုံရှိသည်။ <ref name="CIA"/> === မြေမျက်နှာသွင်ပြင် === မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြေမျက်နှာသွင်ပြင်ကို အကြမ်းအားဖြင့် အနောက်ဘက်တောင်တန်းကြီးများဒေသ၊ အလယ်ပိုင်း မြေနိမ့်မြစ်ဝှမ်း လွင်ပြင်ဒေသ၊ အရှေ့ဘက်ကုန်းမြင့်ဒေသဟူ၍ သုံးပိုင်းပိုင်းခြားနိုင်သည်။ ဟိမဝန္တာတောင်တန်းသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ဆက်စပ်နေပြီး အနောက်ရိုးမတောင်တန်းအဖြစ် တောင်ဘက်သို့ သွယ်တန်းလျက်ရှိသည်။ အနောက်ရိုးမတောင်တန်းဒေသ၏ မြန်မာနိုင်ငံမြောက်စွန်းတွင်ရှိသော [[ခါကာဘိုရာဇီ]]တောင်မှာ ၅၈⁠၈၁ မီတာ (၁၉၂၉၅ ပေ) မြင့်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမြင့်ဆုံးတောင်ထိပ်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite book | editor = Dr. Patrick Hesp et al. | year=2000 | title=Geographica’s World Reference | publisher =Random House Australia | pages =738, 741}}</ref> စာရာမေတိတောင်ထိပ်သည် ၁၂၅⁠၅၃ ပေမြင့်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဟိမဝန္တာတောင်မကြီး၏ မြောက်မှ တောင်သို့ ဖြာဆင်းလာသော တောင်တန်းကြီးသုံးခုရှိရာယင်းတို့မှာ [[ရခိုင်ရိုးမ]]၊ ပဲခူးရိုးမနှင့် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်တို့ဖြစ်ကြလေသည်။<ref name="myathan">{{cite book | first=Mya | last=Than | year=2005 | title=Myanmar in ASEAN: Regional Co-operation Experience | id=ISBN 981-230-210-7}}</ref> အနောက်ရိုးမတောင်တန်းကြီးသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့ကို တံတိုင်းသဖွယ် ကာဆီးထားလျက်ရှိသည်။ အလယ်ပိုင်းမြစ်ဝှမ်း မြေနိမ့်လွင်ပြင်ဒေသများတွင် ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းဒေသသည် အကျယ်ဆုံးဖြစ်၍ ပထမပိုင်းကို မြစ်ဖျားမှ မန္တလေးမြို့အထိ၊ ဒုတိယပိုင်းကို မန္တလေးမှ ပြည်မြို့အထိ၊ တတိယပိုင်းကို ပြည်မြို့မှ မြစ်ဝအထိ ပိုင်းခြားလေ့လာတွေ့ရှိနိုင်သည်။ အလယ်ပိုင်းမြစ်ဝှမ်း မြေနိမ့်လွင်ပြင်ဒေသတွင် စစ်တောင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသနှင့် ချင်းတွင်းမြစ်ဝှမ်းဒေသတို့လည်း ပါဝင်သည်။ အလယ်ပိုင်းမြစ်ဝှမ်းမြေနိမ့်ဒေသ၌ ဇီးဖြူတောင်တန်း၊ မင်းဝံတောင်တန်း၊ မှန်ကင်းတောင်တန်းနှင့် ဂန့်ဂေါတောင်တန်းစသည့် တောင်တန်းငယ်များ တည်ရှိသည်။ ထိုဒေသ၌ [[ပဲခူးရိုးမ]]တောင်တန်းသည် မြောက်မှတောင်သို့ တွန့်ခေါက်သွယ်တန်းလျက် ရှိသည်။ အရှေ့ဘက် ကုန်းမြင့်ဒေသမှာ [[ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်]]ဒေသဖြစ်၍ ပျမ်းမျှ ပေပေါင်း ၃ဝ⁠ဝဝ မှ ၄ဝ⁠ဝဝ အထိ မြင့်သည်။ ကုန်းပြင်မြင့်ဆိုသော်လည်း ညီညာနေခြင်းမဟုတ်ဘဲ မြင့်မောက်သော တောင်တန်းကြီးများရှိပြီး [[သံလွင်မြစ်]]သည် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်ဒေသမှ တနင်္သာရီကမ်းမြောင်မြောက်ပိုင်း မြေညီလွင်ပြင်သို့ စီးဆင်းသည်။ ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်၌ မြစ်ဖျားခံသော ရွှေလီ၊ မြစ်ငယ်၊ ဇော်ဂျီနှင့် ပန်းလောင်မြစ်တို့သည် ဧရာဝတီမြစ်ထဲသို့ စီးဝင်ကြသည်။ ဧရာဝတီမြစ်သည် မြန်မာ့ အရှည်ဆုံးမြစ်ဖြစ်ပြီး ၂၁၇ဝ ကီလိုမီတာ (၁၃၄၈ မိုင်‌) နီးပါးရှည်လျားပြီး [[မုတ္တမပင်လယ်]]ကွေ့အတွင်းသို့ စီးဝင်သွားသည်။ တောင်စဉ်တောင်တန်းကြီးအကြားတွင် မြေဩဇာကောင်းမွန်သော လွင်ပြင်ကျယ်ကြီးများ တည်ရှိလေသည်။<ref name="myathan"/> မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူဦးရေအများစုမှာ ရခိုင်ရိုးမတောင်တန်းနှင့် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်ကြားတွင် ရှိသည့် ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းဒေသတလျှောက် နေထိုင်ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းနှေးကွေးခြင်းသည် ၎င်း၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ဂေဟစနစ်တို့အား ထိန်းသိမ်းပေးရာရောက်ခဲ့သည်။<ref name="BRMLIB">{{cite web |url=http://www.burmalibrary.org/reg.burma/archives/199909/msg00690.html |title=Myanmar’s Forest Law and Rules |publisher=BurmaLibrary.org |accessdate=2006-07-15}}</ref> သစ်တောအုပ်ကြီးများ ထူထပ်သိပ်သည်းသည့် အမြဲစိမ်းသစ်တောများနှင့် ကျွန်းတောကြီးများသည် အောက်မြန်မာနိုင်ငံ၏ ၄၉ ရာခိုင်နှုန်း ‌ကျော်သော ဧရိယာကို ဖုံးလွှမ်းလျက်ရှိသည်။ ဤဒေသတွင် အလေ့ကျပေါက်ရောက်သော အပင်များတွင် ကြက်ပေါင်စေးပင်၊ [[ရှားပင်]]၊ [[ပျဉ်းကတိုးပင်]]၊ လမုတော၊ [[အုန်းပင်]]နှင့် [[ကွမ်းသီးပင်]]များ ပါဝင်လေသည်။ မြောက်ဘက်ကုန်းမြင့်ဒေသများတွင် ဝက်သစ်ချပင်၊ ထင်းရှူးပင်၊ [[ဇလပ်ပင်]]မျိုးစုံတို့ပေါက်ရောက်ကြသည်။ ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်တွင်လည်း အပူပိုင်းဒေသသစ်သီးဝလံမျိုးစုံပေါက်ရောက်ကြသည်။<ref name="BRMLIB"/> မိုးနည်းရပ်ဝန်းဒေသတွင်မူ အပင်များမှာ ကြဲပြီးလှီကြသည်။ === သားရဲတိရစ္ဆာန်များ === တောင်တွင်းသားရဲ[[တိရစ္ဆာန်]]များအနက် [[ကျား]]နှင့် [[ကျားသစ်]]တို့သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တွေ့ရတတ်လေ့ရှိသည်။ အထက်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြံ့၊ [[ကျွဲ|ကျွဲရိုင်း]]၊ [[တောဝက်]]၊ [[သမင်]]၊ [[ဒရယ်]]နှင့် [[ဆင်]]များကို တွေ့နိုင်ပြီး ဆင်များကို ယဉ်အောင်မွေးယူ၍ သစ်လုပ်ငန်းများတွင် ခိုင်းစေအသုံးချကြသည်။ သေးငယ်သော [[နို့တိုက်သတ္တဝါ]]များမှာလည်း ပေါများလှပြီး မျောက်လွှဲကျော်နှင့် မျောက်များမှအစ ရှူးပျံနှင့် ကြံ့သူတော်များအဆုံး တွေ့မြင်ရသည်။ ငှက်မျိုးစုစုပေါင်း ၈၀⁠၀ ကျော်ခန့်တွင် [[ကြက်တူရွေး]]၊ [[ရစ်]]၊ ဥဒေါင်း၊ [[ကျီး|ကျီးကန်း]]၊ [[ငဟစ်]]နှင့် [[စပါးခင်းငှက်]]များ ပါဝင်သည်။ တွားသွားသတ္တဝါတွင်မူ မိချောင်း၊ တောက်တဲ့၊ ‌မြွေဟောက်၊ စပါးကြီးမြွေနှင့် လိပ်တို့ကို ပါတွေ့ရှိနိုင်သည်။ ရေချိုငါးမျိုးစုပေါင်း ရာနှင့်ချီ၍ တွေ့မြင်ရပြီး လွန်စွာမှ ပေါများကာ အရေးပါသည့် အစာအဟာရ ရင်းမြစ်လည်း ဖြစ်သည်။<ref name="MNET">{{Cite web |title="Flora and Fauna" at Myanmars.net |url=http://www.myanmars.net/myanmar-culture/myanmar-flora-fauna.htm |accessdate=3 August 2008 |archivedate=14 May 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120514182454/http://www.myanmars.net/myanmar-culture/myanmar-flora-fauna.htm }}</ref> === ရာသီဥတု === မြန်မာနိုင်ငံသည် များသောအားဖြင့် ဥတ္တရယဉ်စွန်းတန်းနှင့် အီကွေတာအကြားတွင် ကျရောက်တည်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် အာရှဒေသ၏ မှတ်သုံရပ်ဝန်းဒေသတွင် ကျရောက်ပြီး ၎င်း၏ ကမ်းရိုးတန်းဒေသများရရှိသော မိုးရေချိန်မှာ နှစ်စဉ် ၅ဝ⁠ဝဝ မမ (၁၉၇ လက်မ) ရှိသည်။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် နှစ်စဉ်မိုးရေချိန်မှာ ၂၅ဝဝ မမ (၉၈ လက်မ) ဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော မိုးနည်းရပ်ဝန်းဒေသတွင် နှစ်စဉ်မိုးရေချိန် ၁၀⁠၀၀ မမ (၃၉ လက်မ) ထက်နည်းလေသည်။ မြောက်ဘက်ဒေသများသည် အအေးဆုံးဖြစ်ပြီး ပျမ်းမျှအပူအချိန် ၂၁ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် (၇၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်) ရှိလေသည်။ ကမ်းရိုးတန်းနှင့် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသများ၏ ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ၃၂ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် (၉ဝ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်) ရှိလေသည်။<ref name="myathan"/> အကြမ်းအားဖြင့် နွေ၊ မိုး၊ ဆောင်း ဟူ၍ သုံးရာသီ ပိုင်းခြားထားသည်။ မတ်လမှ မေလလယ်အထိ နွေဥတု၊ မေလလယ်မှ အောက်တိုဘာလကုန်အထိ မိုးဥတုနှင့် နိုဝင်ဘာလမှ ဖေဖော်ဝါရီလကုန်အထိ ဆောင်းဥတုဟု သတ်မှတ်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် အပူပိုင်းမုတ်သုံရာသီဥတု ရှိသော်လည်း မြေမျက်နှာပြင်အနေအထား ကွဲပြားခြားနားမှုကြောင့် တစ်နေရာနှင့်တစ်နေရာ ရာသီဥတု ကွဲပြားသွားသည်။ ဥပမာအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းတွင် တစ်နှစ်လျှင် စုစုပေါင်း မိုးရေချိန်လက်မ ၄ဝ အောက်သာရရှိပြီး ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းနှင့် တနင်္သာရီကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်တွင် တစ်နှစ်လျှင် မိုးရေချိန် လက်မ ၂ဝဝ ခန့်ရရှိသည်။ နွေဥတုဖြစ်သော မတ်လနှင့်ဧပြီလများတွင် မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းဒေသ၌ ပျမ်းမျှအမြင့်ဆုံး အပူချိန်မှာ ၁⁠၁ဝ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက် (၄၃ ဒသမ ၃ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်) အထက်ဖြစ်၍ မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် ၉၇ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက် (၃၆ ဒသမ ၁ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်) ခန့်နှင့် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်တွင် ၈၅ မှ ၉၅ ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက် (စင်တီဂရိတ် ၂၉ ဒသမ ၄ နှင့် ၃၅ ဒီဂရီ) အတွင်းရှိသည်။ မြို့များ၏ တည်နေရာနှင့် မြေမျက်နှာပြင် အနိမ့်အမြင့်ကိုလိုက်၍ အပူချိန်ကွာခြားသည်။ အပူချိန်မြင့်လွန်းခြင်း၊ နိမ့်ကျလွန်းခြင်းများ မရှိပေ။ တိုက်ခတ်သော လေကြောင်းနှင့် လေဖိအားအခြေအနေများကြောင့် မိုးရွာသွန်းမှုဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အချို့နှစ်များတွင် မုန်တိုင်းပြင်းထန်စွာ ကျရောက်သဖြင့် ကမ်းရိုးတန်းဒေသများတွင် ရံဖန်ရံခါမုန်တိုင်းဒဏ်ခံရသည်။ မြန်မာ့သမိုင်းတစ်လျှောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင်ပေါ်ပေါက်ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များတွင် အဆိုးရွား၊ အကြမ်းတမ်းဆုံးသော [[နာဂစ်မုန်တိုင်း|နာဂစ်ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း]]ဒဏ်ကို မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂ဝ⁠ဝ၈ ခုနှစ် မေလ ၂ရက်နေ့၌ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ရာသီဥတုမှန်ကန်မျှတမှုကို အထောက်အကူပြုစေရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသ စိမ်းလန်းစိုပြည်ရေးလုပ်ငန်းများကို နိုင်ငံတော်က ဦးစားပေး အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။ === တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များ === {{main|မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ}} [[File:Burma en.png|thumb|မြန်မာပြည်သည် တိုင်းဒေသကြီး ၇ ခု နှင့် ပြည်နယ် ၇ ခု ရှိသည်။]] [[ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေ|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ]] မြန်မာနိုင်ငံသည် ပြည်နယ်ခုနှစ်ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးခုနှစ်တိုင်းတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ထားသည်။<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2051.html |title=Administrative divisions |accessdate=2006-07-09 |date=2006-06-29 |work=The World Factbook |publisher=Central Intelligence Agency |archivedate=11 September 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070911231857/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2051.html }}</ref> တိုင်းဒေသကြီးများတွင် ဗမာများ အဓိကနေထိုင်ကြပြီး ပြည်နယ်များတွင် မျိုးနွယ်စုတိုင်းရင်သားများ နေထိုင်ကြသည်။ အုပ်ချုပ်ရေးအရမြို့နယ်၊ ရပ်ကွက်နှင့် ကျေးရွာများအဖြစ် ထပ်မံခွဲထားသည်။ အဓိကမြို့ကြီးများ အားခရိုင်နှင့် မြို့နယ်များအဖြစ် ထပ်မံခွဲထားသည်။ ==== တိုင်းဒေသကြီးများ ==== * [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] * [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]] * [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] * [[မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး]] * [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]] * [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]] * [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] ==== ပြည်နယ်များ ==== * [[ကချင်ပြည်နယ်]] * [[ကယားပြည်နယ်‌]] * [[ကရင်ပြည်နယ်]] * [[ချင်းပြည်နယ်]] * [[မွန်ပြည်နယ်]] * [[ရခိုင်ပြည်နယ်]] * [[ရှမ်းပြည်နယ်]] ==== တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်၊ ခရိုင်၊ မြို့နယ်စသည်တို့ ခွဲခြားထားပုံ ==== {| class="wikitable" style="text-align:centre" |- ! စဉ် !! တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်!! ခရိုင် !! မြို့နယ် !! မြို့ !!ရပ်ကွက် !! ကျေးရွာအုပ်စု !! ကျေးရွာ |- | ၁ || [[ကချင်ပြည်နယ်]] ||၄|| ၁၈ ||၉ || ၁၄၃||၅၉၇||၂၅၈၃ |- | ၂ || [[ကယားပြည်နယ်]]||၂ ||၇ || ၁ || ၃၁ || ၇၉|| ၆၂၀ |- | ၃ || [[ကရင်ပြည်နယ်]] ||၄||၇ ||၆ || ၇၄ || ၃၇၄ || ၂၁၆၁ |- | ၄ || [[ချင်းပြည်နယ်]] ||၃|| ၉ || ၄|| ၃၇ || ၄၇၁ || ၁၃၅၂ |- | ၅ || [[မွန်ပြည်နယ်]] || ၂ ||၁၀ ||၂ ||၈၀ || ၃၈၃ || ၁၂၀၀ |- | ၆ || [[ရခိုင်ပြည်နယ်]] || ၄ || ၁၇ || ၃ || ၁၃၃ || ၁၀၄၀ || ၃၈၆၀ |- | ၇ || [[ရှမ်းပြည်နယ်]]|| ၁၃ || ၅၅ || ၂၀ || ၄၃၂ || ၁၆၂၉ || ၁၅၃၈၇ |- |၈ || [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]] || ၄ || ၂၈ || - ||၂၅၄ || ၁၄၂၃ || ၆၄၅၂ |- | ၉ || [[စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး]] ||၈ ||၃၇ || ၃ || ၁၈၇ || ၁၇၆၈ || ၆၀၈၇ |- | ၁၀ || [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]] || ၃ ||၁၀ || ၆|| ၈၃ || ၂၆၄||၁၂၃၀ |- | ၁၁ || [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]]|| ၅ || ၂၅ || ၁ || ၁၆၃ || ၁၅၄၁ || ၄၇⁠၇၁ |- | ၁၂ || [[မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး]] ||၈ || ၃၆ || ၂ || ၂၉၇ || ၁၅၉၇ || ၅၄၂၄ |- | ၁၃ || [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] || ၄ || ၄၅ || ၁ || ၇၄၂ || ၆၂၀ || ၂၀၈၉ |- | ၁၄ || [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] || ၆ || ၂၆ || ၇ || ၂၃၅ || ၁၉၁၂ || ၁⁠၁၇၀၁ |- | || '''စုစုပေါင်း''' || '''၇၀''' || '''၃⁠၃၀''' || '''၆၄''' || '''၂၈၉၁''' || '''၁၃၆၉၈''' || '''၆၄၉၁၇''' |} <ref>Bi Weekly Eleven Journal Vol3 No 43</ref> == နိုင်ငံရေးနှင့် အစိုးရ == {{main|မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး}} [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]အရ မြန်မာနိုင်ငံသည် [[တစ်ပြည်ထောင်နိုင်ငံ|ပြည်ထောင်စု]] [[သီးခြားလွှတ်တော်စနစ်|သီးခြားလွှတ်တော်]] [[သမ္မတနိုင်ငံ]]ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် [[တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်]] [[ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး]] [[မင်းအောင်လှိုင်]]သည် [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲ]]၌ မဲစာရင်းမသမာမှုများရှိသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ရာ[[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|နိုင်ငံတော်အာဏာကို သိမ်းယူ]]ခဲ့သည်။ ဒုတိယသမ္မတ[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]ကို ယာယီသမ္မတအဖြစ်ထားရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ ဩဂုတ်တွင် မိမိကိုယ်ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web | last=Phillips | first=Kimberley | title=The last thing the Myanmar people need is false hope | website=The Canberra Times | date=20 February 2021 | url=https://www.canberratimes.com.au/story/7133580/the-last-thing-the-myanmar-people-need-is-false-hope/ | access-date=23 February 2021}}</ref> ထိုသို့အာဏာသိမ်း၍ ဖွဲ့စည်းထားသောစစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်ရန်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသော လွှတ်တော်အမတ်များနှင့် တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့များက [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]ကို စင်ပြိုင်အစိုးရအဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရတွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတ [[ဝင်းမြင့် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးဝင်းမြင့်]]၊ ဒုတိယသမ္မတ [[ဒူဝါလရှီးလ]]၊ နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် [[အောင်ဆန်းစုကြည်]]နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]]တို့က ဦးဆောင်လျက်ရှိကြသည်။<ref name="Membership">{{cite news |title=Who's Who in Myanmar's National Unity Government |url=https://www.irrawaddy.com/news/burma/whos-myanmars-national-unity-government.html |access-date=6 June 2021 |work=The Irrawaddy |date=16 April 2021}}</ref> မြန်မာနိုင်ငံ၏ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို စစ်ခေါင်းဆောင်များက ရေးဆွဲခဲ့သည့်အလျောက် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်နေရာများ၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာမက အခြားအရေးပါသည့် ဌာနနေရာများကိုလည်း တပ်မတော်ကရယူထားသည်။ === နိုင်ငံရေးယဉ်ကျေးမှု === မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဓိကပါတီကြီးများမှာ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]]နှင့် [[ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်|ရှမ်းအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] တို့ဖြစ်ကြသည်။ ယင်းတို့၏လှုပ်ရှားမှုများကိုမူ စစ်တပ်မှ တင်းကျပ်စွာ ချုပ်ကိုင်ထားသည်။ အခြား တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများအား ကိုယ်စားပြုသော ပါတီငယ်များလည်းရှိသည်။ နိုင်ငံရေး အတိုက်အခံပြုလုပ်ခြင်းကို ခွင့်ပြုခြင်းမရှိသလောက်ဖြစ်ပြီး ပါတီများစွာမှာ တရားမဝင်အသင်း အဖြစ်ကြေညာထားခြင်ခံရသည်။ <ref>{{cite web |url=http://www.nationalreview.com/comment/comment-mccain061103.asp |title=Crisis in Rangoon |accessdate=2006-07-14 |last=McCain |first=John |authorlink=John McCain |date=2003-05-11 |publisher=National Review Online |archivedate=5 September 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080905005524/http://www.nationalreview.com/comment/comment-mccain061103.asp }}</ref> [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့|လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့]] (''Human Rights Watch'') နှင့် [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာရေး အဖွဲ့]] (''Amnesty International'') အပါအဝင် အချို့အဖွဲ့အစည်းများ၏ အဆိုအ‌ရ စစ်အစိုးရ၏ [[လူ့အခွင့်အရေး]]မှတ်တမ်းများမှာ လွန်စွာဆိုးဝါးကြောင်းသိရှိရသည်။ <ref>{{cite web |url=http://hrw.org/english/docs/2004/09/01/burma9290.htm |title=Statement to the EU Development Committee |accessdate=2006-07-11 |author=Brad Adams |publisher=Human Rights Watch |archivedate=20 June 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060620074005/http://hrw.org/english/docs/2004/09/01/burma9290.htm }}</ref><ref>{{cite web |url=http://sciencemode.com/2007/09/28/satellite-images-verify-myanmar-forced-relocations-mounting-military-presence/ |title=Satellite Images Verify Myanmar Forced Relocations, Mounting Military Presence |accessdate=2007-10-01 |publisher=ScienceMode |archivedate=26 February 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080226124205/http://sciencemode.com/2007/09/28/satellite-images-verify-myanmar-forced-relocations-mounting-military-presence/ }}</ref> လွတ်လပ်သည့် တရားစီရင်ခွင့်မရှိသည့်အပြင် စစ်အစိုးရအား ဆန့်ကျင်သည့် နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံမှန်သမျှအားလည်း ခွင့်မပြုချေ။ [[အင်တာနက်]]အသုံးအပြုမှုမှာလည်း များစွာကန့်သတ်ထားပြီး ပြည်သူများဝင်ရောက်ကြည့်ရှု နိုင်သည့် ဝက်ဘ်စာမျက်နှာများ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး ဝက်ဘ်စာမျက်နှာများအား ပြည်သူတို့ ဝင်‌ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်မှုကို ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်ထားသည်။<ref>{{cite news |url=http://www.opennetinitiative.net/studies/burma/ |title=Internet Filtering in Burma in 2005: A Country Study |publisher=OpenNet Initiative |accessdate=4 August 2008 |archivedate=19 November 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081119090055/http://www.opennetinitiative.net/studies/burma/ }}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.burmanet.org/news/2006/06/27/mizzima-news-burma-bans-google-and-gmail-mungpi/#more-4642| title=Burma bans Google and gmail| publisher=BurmaNet News| date=2006-06-27| accessdate=2006-06-28| archivedate=6 July 2006| archiveurl=https://web.archive.org/web/20060706152209/http://www.burmanet.org/news/2006/06/27/mizzima-news-burma-bans-google-and-gmail-mungpi/#more-4642}}</ref> [[အဓမ္မလုပ်အားပေးစေမှု]]၊ လူကုန်ကူးခြင်းနှင့် [[ကလေးအလုပ်သမားကိစ္စ]]များမှာ နေ့စဉ်ဖြစ်ပျက်လျက်ရှိပြီး နိုင်ငံရေးဆန့်ကျင်မှုမှန်သမျှကို ခွင့်မပြုချေ။<ref>{{cite web |url=http://web.amnesty.org/library/index/ENGASA160201998 |title=Myanmar: 10th anniversary of military repression |accessdate=2006-07-14 |date=1998-08-07 |publisher=Amnesty International |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060824024228/http://web.amnesty.org/library/index/ENGASA160201998 |archivedate=24 August 2006 }}</ref> [[၁၉၈၈]] ခုနှစ်တွင် တပ်မတော်သည် စီးပွားရေးချွတ်ခြုံကျမှုနှင့် နိုင်ငံရေးဖိနှိပ်မှုများအား ဆန္ဒပြသည်ကို ရက်စက်ကြမ်း ကြုတ်စွာ နှိမ်နင်းခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ် ဩဂုတ် ၈ ရက်၊ [[၈၈၈၈ အရေးအခင်း (ရှစ်လေးလုံး)|ရှစ်လေးလုံးအရေး]]တော်ပုံဟု လူသိများသည့်နေ့တွင် ဆန္ဒပြသူပြည်သူများအား ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ သို့သော် ယင်းဆန္ဒပြမှုများက ၁၉၉၀ ပြည့်ရွေးကောက်ပွဲများအား လမ်းပွင့်စေခဲ့သည်။ ရလဒ်များကိုမူ စစ်အစိုးရက အသိအမှတ်မပြုခဲ့ချေ။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် မဲအားလုံး၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် လွှတ်တော်အမတ်နေရာ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်အား နှစ်သုံးဆယ်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်ကျင်းပခဲ့သည့် ၁၉⁠၉၀ ပြည့်နှစ် ရွေးချယ်တင်‌မြောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်လည်ထွန်းကားရေး ဆောင်ရွက်ချက်များကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ အားပေးထောက်ခံမှုကို ရရှိခဲ့ပြီး ၁၉⁠၉၁ ခုနှစ်တွင် [[နိုဘဲလ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆု|နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု]]ကို ဆွတ်ခူးခဲ့သည်။ သူမသည် အကြိမ်ပေါင်းများစွာ နေအိမ်တွင် အကျယ်ချုပ်ကျခံခဲ့ရသည်။ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် [[ကိုဖီအန်နန်]]မှ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေထံ တိုက်ရိုက် တောင်းဆိုခြင်းပြုခဲ့သော်လည်း ၂၀⁠၀၆ ခုနှစ် မေ ၂၇ ရက်တွင် စစ်အစိုးရက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား အိမ်တွင်းအကျယ်ချုပ်ခြင်းကို နောက်တစ်နှစ်ထပ်မံတိုးလိုက်သည်။ [[၁၉၇၅]]ခုနှစ်နိုင်ငံကာကွယ်ရေးဥပဒေအရ နိုင်ငံတော်၏ တရားဝင်လုပ်ပိုင်ခွင့်ဖြင့် ခွင့်ပြုထားခြင်းကိုကျင့်သုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite news |author=''The Irrawaddy'' |url=http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=5797&z=154 |title=Suu Kyi's Detention Extended, Supporters likely to Protest |publisher=''The Irrawaddy'' |date=2006-05-27 |accessdate=2006-05-27 |archivedate=16 January 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090116020020/http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=5797&z=154 }}</ref><ref>{{cite news |author=''The Irrawaddy'' |url=http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=5798&z=154 |title=Opposition Condemns Extension of Suu Kyi's Detention |publisher=''The Irrawaddy'' |date=2006-05-27 |accessdate=2006-05-27 |archivedate=16 January 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090116020024/http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=5798&z=154 }}</ref> စစ်အစိုးရသည် နိုင်ငံတကာ မျက်နှာစာတွင် ဝိုင်းပယ်ခြင်းတိုးမြင့်၍ခံနေရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိအ‌ခြေအနေကို ၂၀⁠၀၆-ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်[[ကုလသမဂ္ဂ]]တွင် အလွတ်သဘောဆွေးနွေးရန်တင်သွင်းခဲ့ကြသည်။ ၂ဝ⁠ဝ၆-ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် [[ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ|လုံခြုံရေးကောင်စီ]]ဝင် ၁၅ နိုင်ငံအနက် ၁၀ နိုင်ငံတို့က မြန်မာပြည်အရေးကို ကောင်စီ၏ တရားဝင်အဂျင်ဒါတွင် လက်ခံရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news|author=''The Irrawaddy''|url=http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=6176|title=UN Security Council Puts Burma on Agenda|first=Kim|last=Gamel|publisher=''The Irrawaddy'', 2006-09-16|accessdate=2006-10-11|archivedate=16 January 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090116020029/http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=6176}}</ref> [[အာဆီယံ]]သည်လည်း မြန်မာအစိုးရနှင့် ပတ်သက်၍ များစွာစိတ်အနှောင့်ယှက်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီကိစ္စကို ကိုင်တွယ်ဆုံးဖြတ်ရန် အာဆီယံနိုင်ငံရေး ပါလီမန်တွင်း ကော်မတီတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite web |url=http://www.aseanmp.org/index.php?option=com_content&task=view&id=1&Itemid=10 |title=About Us |accessdate=2006-07-09 |publisher=ASEAN Inter-Parliamentary Myanmar Caucus |archive-date=4 October 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071004220555/http://www.aseanmp.org/index.php?option=com_content&task=view&id=1&Itemid=10 }}</ref> [[တရုတ်နိုင်ငံ]]ကဲ့သို့သော အဓိကနိုင်ငံကြီးက ထောက်ခံအားပေးနေသ၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် သိသာထင်ရှားသော ပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပေါ်ရန် အလားအလာနည်းပါးလျက်ရှိသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.ibiblio.org/obl/docs2/Chinese_MM_Eco.pdf |title=The Political Economy of China-Myanmar Relations: Strategic and Economic Dimensions |accessdate=2006-07-14 |last=Poon |first=Khim Shee |date= |year=2002 | format=PDF |publisher=Ritsumeikan University}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nwc.navy.mil/press/review/2002/spring/art3-sp2.htm|title=Burma and Superpower Rivalries in the Asia-Pacific|accessdate=2006-07-16|last=Selth|first=Andrew|year=Spring 2002|publisher=Naval War College Review|archivedate=13 December 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061213095403/http://www.nwc.navy.mil/press/Review/2002/spring/art3-sp2.htm}}</ref> === နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေးနှင့်စစ်ရေးကိစ္စများ === {{main|မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့် ဆက်ဆံရေး}} [[File:Clinton and Aung San Suu Kyi after having dinner.jpg|right|thumb|220px|အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟီလာရီကလင်တန်နှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]] မြန်မာနိုင်ငံ၏ အထူးသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးမှာ တင်းမာလျက်ရှိသော အခြေအနေမှ ယခု ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံ အဖြစ် ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ အသွင်ကူးပြောင်း လာသောအခါ ယခင်ကထက် ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေလာပြီဖြစ်သည်။ [[အမေရိကန်နိုင်ငံ]]သည် မြန်မာနိုင်ငံအား ကျယ်ပြန့်သော ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုများကို ၁၉၈၈ ခုနှစ်အရေးတော်ပုံအပြီးနှင့် [[၁၉၉၀|၁၉⁠၉၀]] ပြည့်ရွေးကောင်ပွဲများအပြီးတွင် ကျင့်သုံးခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများကို ဖြေလျှော့လာနေပြီဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url=http://www.congress.gov/cgi-bin/bdquery/z?d108:SN01182:@@@L&summ2=m& |title=Burma Freedom and Democracy Act of 2003 |publisher=United States Library of Congress |accessdate=2007-02-04 |date=2003-06-04 |archivedate=25 January 2004 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20040125044621/http://www.congress.gov/cgi-bin/bdquery/z?d108%3ASN01182%3A%40%40%40L&summ2=m& }}</ref> အလားတူပင် [[ဥရောပသမဂ္ဂ]] (အီးယူ) သည်လည်း ပိတ်ဆို့မှုတွင် လက်နက်ရောင်းချခြင်း [[ပိတ်ဆို့မှု]]၊ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးပိတ်ဆို့မှုနှင့် အတူလူသားချင်းစာနာ ထောင်ထားမှုကူညီပံ့ပိုးမှုမှ လွဲ၍ အခြားကူညီထောက်ပံ့မှုအားလုံးကို ပိတ်ဆို့ထားရှိခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ လက်နက်ရောင်းချခြင်းမှလွဲ၍ အခြားပိတ်ဆို့မှု အများအပြားကို ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ပြီဖြစ်သည်။<ref name="EU">{{cite web |url=http://ec.europa.eu/comm/external_relations/myanmar/intro/index.htm |title=The EU’s relations with Burma / Myanmar |accessdate=2006-07-13 |publisher=European Union |archivedate=25 July 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060725000750/http://ec.europa.eu/comm/external_relations/myanmar/intro/index.htm }}</ref> အမေရိကန်နှင့် ဥရောပအစိုးရတို့၏ ပိတ်ဆို့မှုများ၊ သပိတ်မှောက်မှုနှင့် မြန်မာဒီမိုကရေစီအရေးလှုပ်ရှားမှုများအား ပံ့ပိုးပေးကြသည့်အဖွဲ့များ၏ တိုက်ရိုက်ဖိအားပေးမှုများကြောင့် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပကုမ္ပဏီများ မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဟာကွက် ပျော့ကွက်များ ကြောင့် အနောက်နိုင်ငံ ကုမ္ပဏီအချို့ ကျန်ရှိသေးလျက်ရှိသည်။ သို့သော် အာရှကုမ္ပဏီများကမူ သဘာဝသယံဇာတထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများတွင် ရင်းနှီးမြှပ်နှံမူအသစ်များပါ ထပ်ပံတိုးချဲ့ကြပြီး ဆက်လက်၍ လုပ်ငန်းများလုပ်ကိုင်ကြရန် သာမန်အားဖြင့် ဆန္ဒရှိကြဆဲဖြစ်သည်။ ပြင်သစ်ရေနံကုမ္ပဏီတိုတယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအား အားယူမှ ပိတ်ဆို့သည့်ကြားထဲက မြန်မာပြည်နှင့် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]ကို သွယ်တန်းထားသော ရတနာဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းကို အောင်မြင်စွာ လည်ပတ်စေနိုင်ခဲ့သည်။ တိုတယ်ကုမ္ပဏီသည် ယခုအခါတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတရားရုံးများတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရတနာဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းတည်ဆောက်စဉ်အခါက မြန်မာအရပ်သားများအား အဓမ္မအသုံးချခဲ့သည်ကို မသိကျိုးကျွန် ပြုလုပ်ခဲ့မှုများ ကြောင့် အမှုရင်ဆိုင်ရလျက်ရှိသည်။ နားလည်တတ်သူများက ပိုက်လိုင်းတစ်လျှောက်ကျူးလွန်ခဲ့သော လူ့အခွင့်အရေးချိုး ဖောက်မှုများသည် တပ်မတော်မှ လုပ်ငန်းအကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပြီး တိုတယ်ကုမ္ပဏီနှင့် ယင်း၏ လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်ရာတွင် အမေရိကန်အကျိုးတူလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်ဘက် ချက်ဗရွန်ကုမ္ပဏီတို့၌ တိုက်ရိုက်တာဝန်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။ ချယ်ဗရွန်မှ မဝယ်ယူမီ ရှေ့က ယူနိုကယ်ကုမ္ပဏီသည်လည်း ဒေါ်လာ သန်းနှင့် ချီ၍လျော်ကြေးပေးခဲ့ရပြီး ဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|lastname=Horsley |firstname=William |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/3761022.stm |title=Dilemma of dealing with Burma |publisher=BBC News|date=2004-10-20 |accessdate=2004-11-02 }}</ref> အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုများသည် စစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် အရပ်သားများ မည်သူ့အား ထိခိုက်သည် ဆိုသည်မှာ အငြင်းပွားစရာမလိုပဲ ထင်သာမြင်သာရှိလှသည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုကြောင့် ယခင်စစ်ခေါင်းဆောင်များမှာ ထိခိုက်မှုမရှိသည့်အပြင် ချမ်းသာမြဲဖြစ်ပြီး၊ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုကြောင့် မြန်မာပြည်သူလူထုကြီးသာ ဆင်းရဲကျပ်တည်းလျက်ရှိပြီး အလုပ်အကိုင်နှင့် လခကောင်း⁠ကောင်းရသော ပြည်ပနိုင်ငံများသို့သာ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိကြသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဒီမိုကရေစီ အရပ်သားအစိုးရတက်လာပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးပိုမိုကောင်းမွန်လာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ပထမဦးဆုံး အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးကို လွှဲယူနိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလနှင့် နိုဝင်ဘာလများတွင် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးပွဲများကို အောင်မြင်စွာ အိမ်ရှင်နိုင်ငံအဖြစ် လက်ခံကျင်းပနိုင်ခဲ့သည်။ === စစ်တပ် === မြန်မာစစ်တပ်ကို [[တပ်မတော်]]ဟု သိရှိကြပြီး မြန်မာ့ကြည်းတပ်တွင် စစ်သည်အင်အား ၄၉၂,၀⁠၀၀ ကျော်ရှိသည်‌။<ref name="CIA"/> မြန်မာတပ်မတော်တွင် [[တပ်မတော် (ကြည်း)]]၊ [[တပ်မတော် (ရေ)]]၊ [[တပ်မတော် (လေ)]] တပ်ဖွဲ့များပါဝင်ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ တပ်သားအရေအတွက်အရ ကမ္ဘာ့အဆင့် ၁၂ တွင် ရှိသည်။<ref>{{cite web |url=http://www.commondreams.org/headlines05/0607-03.htm |title=World Military Spending Topped US$1 trillion in 2004 |accessdate=2006-07-19 |last=Starck |first=Peter |date=2005-06-07 |work=Reuters |publisher=Common Dreams NewsCenter |archivedate=20 June 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060620161837/http://www.commondreams.org/headlines05/0607-03.htm }}</ref> စစ်တပ်သည် တိုင်းပြည်တွင် အထူးပင် အ‌ရှိန်အဝါကြီးမားသည်‌။<ref name="CIA"/> နိုင်ငံတော်၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန နှင့် နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန တို့ကို တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် မှ ခန့်ထားရသည်။ <ref name="CIA"/> မြန်မာ့စစ်အသုံးစရိတ်မှာ ၂၀၁၂−၂၀၁၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွက် ၁၄.၄ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web |title=Defense & Security Intelligence & Analysis: IHS Jane's {{!}} IHS<!-- Bot generated title --> |url=http://articles.janes.com/articles/Janes-Sentinel-Security-Assessment-Southeast-Asia/Defence-budget-Myanmar.html |access-date=25 June 2012 |archive-date=2 April 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120402185336/http://articles.janes.com/articles/Janes-Sentinel-Security-Assessment-Southeast-Asia/Defence-budget-Myanmar.html }}</ref> == စီးပွားရေး == {{main|မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး}} [[File:Silk designs, Mandalay, Myanmar.jpg|thumb|နိုင်ငံခြားခရီးသည်များ ဝယ်ယူနိုင်ရန် မန္တလေးရှိ souvenir ဆိုင်အချို့တွင် တင်ထားသည့် ပိုးဖျင်အင်္ကျီများ]] မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံများစာရင်းဝင် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဆယ်စုနှစ်များစွာစီးပွားဆုတ်ယုတ်မှု၊ စီမံခန့်ခွဲမှု မှားယွင်းခြင်းနှင့် စီးပွားရေးအရ၊ နိုင်ငံရေးအရ တားဆီးပိတ်ဆို့မှုဒဏ် ခံနေရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဂျီဒီပီတိုးတက်နှုန်း (GDP) မှာ နှစ်စဉ် ၂.၉ ရာခိုင်းနှုန်းသာရှိသည်။<ref name="CIA"/> မဟာမဲခေါင်မြစ်ဝှမ်း ဒေသခွဲနိုင်ငံများတွင် တိုးတက်မှု အနိမ့်ဆုံးဖြစ်သည်။ [[၁၉၄၈]] ခုနှစ်တွင် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီအစိုးရကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက်ဝန်ကြီးချုပ်[[နု၊ ဦး|ဦးနု]]သည် မြန်မာနိုင်ငံကို သာယာဝပြောသည့် ပြည်တော်သာနိုင်ငံတော်အဖြစ် ထူထောင်ရန် အားထုတ်ခဲ့သည်။ ဦးနု အစိုးရသည် နှစ်⁠နှစ်တာ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုစီမံကိန်းကို ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ချေ။ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းဦးဆောင်သည့် စစ်အစိုးရက [[၁၉၆၂]] ခုနှစ်တွင် အာဏာသိမ်းယူအပြီးတွင် [[မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်|မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်စနစ်]]ကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url=http://www2.sjsu.edu/faculty/watkins/burma.htm |title=Political and Economic History of Myanmar (Burma) Economics |accessdate=2006-07-08 |last=Watkins |first=Thayer |publisher=San José State University |archivedate=26 May 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060526144053/http://www2.sjsu.edu/faculty/watkins/burma.htm }}</ref> လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းမှလွဲ၍ စက်မှုလက်မှုကဏ္ဍအားလုံးကို ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် အစိုးရသည် စီးပွားရေးချုပ်ကိုင်မှုများကို ‌လျှော့ချခဲ့သည်။ ပုဂ္ဂလိကပိုင် လုပ်ငန်းများအား အတင့်အသင့် တိုးချဲ့ခွင့်၊ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ခွင့်ပြုခဲ့သောကြောင့် နိုင်ငံအတွက် လိုအပ်နေသည့် နိုင်ငံခြားဝင်ငွေများ ရရှိခဲ့သည်။ <ref>{{cite book | author=Stephen Codrington | year=2005 | title=Planet geography | url=https://archive.org/details/planetgeography0000codr | publisher =Solid Star Press | pages =[https://archive.org/details/planetgeography0000codr/page/559 559] | ID=ISBN 0-9579819-3-7}}</ref> သို့သော်လည်း အမြတ်စွန်းများသော ကျောက်မျက်ရတနာ၊ ရေနံနှင့် သစ်လုပ်ငန်းကိုမူ ဆက်လက်၍ တင်းကျပ်စွာ ထိန်းချုပ်ထားဆဲဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီများမှာ မြန်မာ့သယံဇာတများအားထုတ်လုပ်နိုင်ရန် အစိုးရနှင့် အကျိုးတူဖက်စပ်လုပ်ငန်းများ ထူထောင်ကာဝင်ရောက်နေရာယူကြသည်။ [[File:Blethrow Inle2.JPG|thumb|‌အင်းလေးကန်ရှိ ရေပေါ်ဈေး။]] မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးတိုင်းပြည်များစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခြင်းခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite web |date=2005 |url=http://www.un.org/special-rep/ohrlls/ldc/list.htm |title=List of Least Developed Countries |publisher=UN-OHRLLS |archiveurl=https://archive.today/20120530015845/http://www.un.org/special-rep/ohrlls/ldc/list.htm |archivedate=30 May 2012 |accessdate=3 August 2008 }}</ref> ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှစ၍ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲဖြစ်လာပြီး နောက်တွင် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို အားပေးခဲ့သည်။ သို့သော်နှစ်စဉ်ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် သွားရောက်လည်ပတ်မှုမှာ ဦးရေ ၇၅ဝ,ဝ⁠ဝဝ ပင် မပြည့်ပါ။ မကြာမီနှစ်များက တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့သည် စီးပွားရေးအကျိုးအတွက်ငှာ စစ်အစိုးရနှင့်ဆက်နွယ်မှုများကို အားဖြည့်ရန်ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ သို့သော် အမေရိကန်၊ အီးယူနှင့် ကနေဒါနိုင်ငံတို့က ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးပိတ်ပင်မှုများကို ချမှတ်လာကြသည်။ အဓိကနိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှာ တရုတ်၊ စင်ကာပူ၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အိန္ဒိယနှင့် ထိုင်းတို့မှဖြစ်သည်။<ref>{{cite news | first =David | last =Fullbrook | url =http://www.atimes.com/atimes/Southeast_Asia/FK04Ae03.html | title =So long US, hello China, India | publisher =Asia Times | date =2004-11-04 | accessdate =2006-07-14 | archivedate =6 July 2008 | archiveurl =https://web.archive.org/web/20080706173031/http://www.atimes.com/atimes/Southeast_Asia/FK04Ae03.html }}</ref> ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။။<ref name="steinberg"/> ထစ်ချိန်က မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတွင် ဆန်တင်ပို့မှု အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှတို့ အုပ်ချုပ်စဉ်အခါက ရေနံကို ဘီအိုစီကုမ္ပဏီမှတစ်ဆင့် တင်ပို့ရောင်းချခဲ့သည်။ မြန်မာပြည်အနေနှင့် လူအားအရင်းအမြစ်နှင့် သဘာဝသယံဇာတများကိုပါ ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ကျွန်းသစ် ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို မြန်မာနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် စာတတ်မြောက်သည့် လူဦးရေမှာလည်း မြင့်မားလှသည်။<ref name="steinberg"/> ထိုအချိန်က မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလမ်းကြောင်းသို့ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဦးတည်လျှောက်လှမ်းလျက်ရှိခဲ့သည်ဟု အများက ယုံကြည်လက်ခံခဲ့ကြသည်။ ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံသည် အခြေခံ အဆောက်အအုံ လုံလောက်မှု မရှိသေးပေ။ ကုန်စည်များကို ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက်နှင့် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်မှတစ်ဆင့် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားကြပြီး နယ်စပ်လမ်းကြောင်းမှပင် တရားမဝင်မူးယစ်ဆေးဝါးများအား ပြည်ပသို့ မှောင်ခိုတင်ပို့ကြသည်။ ရထားသံလမ်းများမှာလည်း ဟောင်းနွမ်း၊ ဆွေးမြေ့လျက်ရှိပြီး ၁၉⁠၉၀ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့ချိန်မှစ၍ မွန်းမံပြင်တင်မှု မရှိသလောက်ပင် ဖြစ်သည်။ <ref name="idea">{{cite web |url=http://www.idea.int/asia_pacific/burma/upload/chap3.pdf |title=Challenges to Democratization in Burma |accessdate=2006-07-12 |year=2001 |month=November |format=PDF |publisher=International IDEA |archivedate=23 July 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060723083624/http://www.idea.int/asia_pacific/burma/upload/chap3.pdf }}</ref> အဝေးပြေးလမ်းမကြီးများမှာလည်း မြို့ကြီးများမှလွဲ၍ သေချာခင်းထားခြင်းမရှိချေ။ ရန်ကုန်အပါအဝင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင် လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်လျက်ရှိသည်။ <ref name="idea"/> မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတွင် ဘိန်းထုတ်လုပ်မှု ဒုတိယအမြင့်ဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ပြီး၊ ကမ္ဘာ့ထုတ်လုပ်မှု၏ ၈ ရာခိုင်နှုန်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံမှဖြစ်ပြီး အမ်ဖက်တမင်း စိတ်ကြွဆေးပြား အပါအဝင်မူးယစ်ဆေးဝါးအဓိက မြစ်ဖျားခံရာလည်း ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.unodc.org/pdf/myanmar/myanmar_country_profile_2005.pdf |title=Myanmar Country Profile |accessdate=2006-07-09 |year=2005 |month=December |format=PDF |work=Office on Drugs and Crime | pages=5–6 | publisher=United Nations}}</ref> အခြားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ၊ ယက္ကန်းနှင့် အထည်အလိပ်၊ သစ်ထုတ်လုပ်ရေး၊ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းများ၊ ကျောက်မျက်ရတနာနှင့် သတ္တုတူးဖော်ရေး၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းများ ပါဝင်သည်။ === စိုက်ပျိုးရေး === အဓိကကျသော စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်မှာ ဆန်စပါး ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးမြေစုစုပေါင်း၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်တွင် စိုက်ပျိုးသည်။ ဆန်စပါးသည် စုစုပေါင်းသီးနှံထုတ်လုပ်မှု အလေးချိန်အားဖြင့် ၉၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိသည်။ ၁၉၆၆ နှင့် ၁၉⁠၉၇ ခုနှစ်အတွင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆန်စပါးသုတေသနဌာနနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအရ ခေတ်မီဆန်မျိုးရင်းပေါင်း ၅၂ မျိုးအား ဖြန့်ဖြူးခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုကို ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၄ သန်းနှင့် ၁၉⁠၉၆ ခုနှစ်တွင် ခေတ်မီမျိုးစပါးများကို နိုင်ငံ၏ ထက်ဝက်ရှိ လယ်ကွင်းများစီသို့ ဖြန့်ကျက်စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး ရေသွင်းစိုက်ပျိုးမြေ၏ ၉၈ ရာခိုင်နှုန်းထိစိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့သည်။<ref>[http://www.irri.org/media/facts/pdfs/myanmar.pdf Myanmar and IRRI] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050907011925/http://www.irri.org/media/facts/pdfs/myanmar.pdf |date=7 September 2005 }}|21.2&nbsp;KiB<!-- application/pdf, 21800 bytes -->, Facts About Cooperation, International Rice Research Institute. Retrieved on 2007-09-25.</ref> မြန်မာ့စီးပွားရေးကဏ္ဍတွင် ခေတ်မှီနည်းပညာ ကျွမ်းကျင်သူ ပညာတတ်လုပ်သားအင်အားချို့တဲ့ခြင်းမှာ ကြီးထွားလျက်ရှိသည့် ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite book | first=Ian | last=Brown | year=2005 | title=A Colonial Economy In Crisis | url=https://archive.org/details/colonialeconomyi0000brow | publisher =Routledge | id=ISBN 0-415-30580-2}}</ref> == လူမှုပထဝီဝင် == === လူဦးရေပျံ့နှံ့နေထိုင်မှု === [[File:Downtownflatsyangon.jpg|thumb|ရန်ကုန်မြို့တွင်း ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းဈေး မျက်နှာချင်းဆိုင်မှ တိုက်ခန်း။ ရန်ကုန်မြို့၏ လူဦးရေအများစုသည် လူနေထူထပ်သည့် တိုက်ခန်းများတွင် နေထိုင်ကြသည်။]] ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်အတွင်း တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း ၁၃၅ မျိုးကျော်နေထိုင်ပြီး အဓိကအားဖြင့် ကချင်၊ ကယား၊ ကရင်၊ ချင်း၊ ဗမာ၊ မွန်၊ ရခိုင်နှင့်ရှမ်းစသည့် မျိုးနွယ်စုများ မှီတင်းနေထိုင်ကြသည်။ ၁၉⁠၉၈-၉⁠၉ခုနှစ်စာရင်းများအရ လူဦးရေ ၄၇ ဒသမ ၂၅ သန်းရှိပြီး လူဦးရေတိုးနှုန်းမှာ ၁ ဒသမ ၈၄ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သည်။ ၁-၁ဝ–၂ဝ၁ဝ ရက်နေ့ရှိ ခန့်မှန်းလူဦးရေမှာ ၅၉ ဒသမ ၇၈ သန်းရှိသည်။ အမျိုးသားဦးရေ ၂၉ ဒသမ ၇၂ သန်းနှင့် အမျိုးသမီးဦးရေ ၃ဝ ဒသမ ဝ၆ သန်းရှိသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၅၁,၄၈၆,၂၅၃ ယောက် ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ လူဦးရေ၏ (၃၉.၈) ရာခိုင်နှုန်းသည် အသက် (၁၅) နှစ်မှ (၃၅) နှစ် အရွယ် လူငယ်များ ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[လူဦးရေ]]သည် သန်း ၄၀ မှ ၅၅ သန်းခန့်ရှိသည်‌။<ref>{{cite web |url=http://www.unescap.org/esid/psis/population/popin/profiles/myn.asp |title=POPULATION AND SOCIAL INTEGRATION SECTION (PSIS) |publisher=UN Economic and Social Commission for Asia and the Pacific |accessdate=3 August 2008 |archivedate=13 June 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080613225756/http://www.unescap.org/esid/psis/population/popin/profiles/myn.asp }}</ref> လက်ရှိလူဦးရေစစ်တမ်းမှာ ခန့်မှန်းခြေမျှသာဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့် ဆိုသော် စစ်အစိုးရ၏ ပြည်ထဲရေးနှင့် [[သာသနာရေး ဝန်ကြီးဌာန]]မှ [[၁၉၈၃]] ခုနှစ်တွင် ကောက်ယူခဲ့သည့် မပြီးပြည့်စုံသော စစ်တမ်းပေါ်တွင် အခြေခံထားသောကြောင့် ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.ibiblio.org/obl/docs/Considered_responses-2.pdf | title=Conflict and Displacement in Karenni: The Need for Considered Responses |accessdate=2006-07-13 |year=2000 | month=May | format=PDF |publisher=Burma Ethnic Research Group}}</ref> [[၁၉၃ဝ]] ခုနှစ်မှစ၍ တိကျခိုင်လုံသော ပြည်လုံးကျွတ်စစ်တမ်း ကောက်ယူခဲ့ခြင်း မရှိချေ။ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]တွင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံမှဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url=http://web.amnesty.org/library/index/ENGASA390012005 |title=Thailand: The Plight of Burmese Migrant Workers |accessdate=2006-07-13 |date=2006-06-08 |publisher=Amnesty International |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060323221003/http://web.amnesty.org/library/index/ENGASA390012005 |archivedate=23 March 2006 }}</ref> မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူဦးရေသိပ်သည်းနှုန်းမှာ တစ်စတုရန်းကီလိုမီတာလျှင် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး [[အရှေ့တောင်အာရှ]]တွင် လူဦးရေထူထပ်မှု အနည်းဆုံးနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]မြန်မာနယ်စပ်၊ [[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ|ဘင်္ဂလားဒေရှ်]]မြန်မာနယ်စပ်နှင့် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]မြန်မာနယ်စပ်များတစ်လျှောက်တွင် ဒုက္ခသည်စခန်းများရှိနေပြီး ထောင်ပေါင်းများစွာမှာလည်း [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]တွင် ရှိလေသည်။ လျှော့⁠လျှော့ပေါ့ပေါ့ တွက်သည်ဆိုဦးတော့၊ တိုင်းတစ်ပါးရောက် မြန်မာဒုက္ခသည်ဦးရေ ၂၉၅,၈ဝ⁠ဝ ကျော်ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရပြီး အများစုမှာ ကရင်နှင့် ကရင်နီများဖြစ်ကြလေသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/publ/opendoc.pdf?tbl=PUBL&id=449676844 | title=Myanmar Refugees in South East Asia |accessdate=2006-07-13 |year=2006 | month=April | format=PDF |publisher=UNHCR}}</ref> === မျိုးနွယ်စုများ === {{main|မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ}} မြန်မာနိုင်ငံရှိ လူမျိုးနွယ်စုများမှာ များစွာကွဲပြားခြားနားကြသည်။ အစိုးရက လူမျိုးပေါင်း ၁၃၅ မျိုးအား တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားသော်လည်း လက်တွေ့မှာမူ အနည်းဆုံး ၁၀၈ မျိုးရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။ <ref name="Gordon 2005">{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=MM |title=Languages of Myanmar |accessdate=2006-07-14 |last=Gordon |first=Raymond G., Jr. |year=2005 |publisher=SIL International}}</ref> [[ဗမာလူမျိုး]] သည် လူဦးရေ၏ ၆၈ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် [[ရှမ်းလူမျိုး]] ဖြစ်ပြီ၊ [[ကရင်လူမျိုး]] သည် ၇ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။<ref name="statedept"/> [[ရခိုင်လူမျိုး]] သည် ၄ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။ ပင်လယ်ရပ်ခြား [[တရုတ်လူမျိုး]]မှာ ၃ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးရှိသည်။<ref name="statedept"/><ref>{{cite book | author=Mya Than | editor=Leo Suryadinata | year=1997 | title=Ethnic Chinese As Southeast Asians | id=ISBN}}</ref> [[မွန်လူမျိုး]]များမှာ ၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်‌။<ref name="statedept"/> ကျန်မျိုးနွယ်စုများမှာ [[ကချင်လူမျိုး|ကချင်]]၊ [[ချင်းလူမျိုး|ချင်း]]၊ အိန္ဒိယနွယ်ဖွားနှင့် အခြားသော လူနည်းစု အုပ်စုများဖြစ်ကြသည်။<ref name="statedept"/> [[File:Karen Padaung Girl Portrait.jpg|thumb|မြန်မာပြည်ရှိ တိုင်းရင်းသားများအနက် လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်သည့် [[ပဒေါင်လူမျိုး]] မိန်းကလေး။]] === ဘာသာစကားများ === {{main|မြန်မာဘာသာစကား|မြန်မာအက္ခရာ}} မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဓိကအားဖြင့် ဘာသာစကားအုပ်စုကြီး လေးမျိုးရှိသည်။<ref name="ethno">{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90150 |title=Language Family Trees: Sino-Tibetan |accessdate=2006-07-09 |last=Gordon |first=Raymond G., Jr. |year=2005 |work=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition |publisher=SIL International}}</ref> ၎င်းတို့မှာ တရုတ်-တိဗက်၊ ဩစတြိုနီးရှန်း၊ တိုင်းကဒိုင်နှင့် အင်ဒို-ဥရောပတို့ဖြစ်ကြသည်‌။<ref name="ethnologue_myanmar">{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=MM |title=Languages of Myanmar |accessdate=2007-01-13 |last=Gordon |first=Raymond G., Jr. |year=2005 |work=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition |publisher=SIL International}}</ref> တရုတ်-တိဗက်သည် အကျယ်ပြန့်ဆုံးအသုံးပြုသော ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ယင်းတွင် [[မြန်မာဘာသာစကား|ဗမာ]]၊ [[ကရင်ဘာသာ|ကရင်]]၊ [[ကချင်ဘာသာ|ကချင်]]၊ [[ချင်းဘာသာ|ချင်း]]နှင့် [[တရုတ်ဘာသာ]]များ ပါဝင်သည်။ တိုင်-ကဒိုင်ဘာသာတွင် အဓိကမှာ [[ရှမ်းဘာသာ]]ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဓိကပြောဆိုသည့် ဩစတြိုနီးရှန်းစကားမှာ [[မွန်ဘာသာ]]ဖြစ်သည်။ အဓိကကျသော အင်ဒို-ဥရောပဘာသာစကားနှစ်မျိုးမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာ စာပေသုံး[[ပါဠိဘာသာ]]နှင့် [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာ]]တို့ဖြစ်သည်။ [[မြန်မာဘာသာစကား]]သည် [[ဗမာ]]တို့၏ မိခင်ဘာသာစကားနှင့် ရုံးသုံးဘာသာစကားများ ဖြစ်ပြီး တိဗက်နှင့် တရုတ်ဘာသာစကားများနှင့်လည်း နီးစပ်လေသည်။<ref name="Gordon 2005"/><ref name="ethno"/> ဗျည်းအက္ခရာ ရေးသားပုံစနစ်မှာ လခြမ်းပုံနှင့် စက်ဝိုင်းပုံများကို အခြေထားသော မွန်အက္ခရာစနစ်မှ ဆင်းသက်လာသည်။ [[မြန်မာအက္ခရာ]]အရေးအသားတွင် မွန်ပုံစံကို အခြေခံထားပြီး [[မွန်အက္ခရာ]]စနစ်သည် ၇၀၀ ပြည့်နှစ်က တောင်ပိုင်း[[ဗြဟ္မိအက္ခရာ]]စနစ်ပေါ်တွင် အခြေခံထားလေသည်။ ရှေးအကျဆုံးမြန်မာအရေးအသားကို လွန်ခဲ့သည့် နှစ် ၁၀⁠၀၀ ကျော်လောက်က တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဤအရေးအသားစနစ်ကို ထေရဝါဒ[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၏ ကျမ်းဂံများ ရေးသားရာတွင် သုံးသည်။ [[ပါဠိ]]စာပေရေးသားရာတွင်လည်း အသုံးပြုသည်။ ရှမ်း၊ ကရင်နှင့် ကယားစာပေများ ရေးသားရာတွင်လည်း မြန်မာအက္ခရာများနှင့်အတူ သီးခြားတီထွင်ထားသော ဗျည်းအက္ခရာများ၊ အသံထွက်ပြ သင်္ကေတများကိုလည်း အသုံးပြုထားသည်။<ref>{{cite web |url=http://lwinmoe.friendsofburma.org/doc/myanmar_extension.pdf |title=Proposal for encoding characters for Myanmar minority languages in the UCS |accessdate=2006-07-09 |date=2006-04-02 |format=PDF |publisher=International Organization for Standardization |archivedate=23 July 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060723083627/http://lwinmoe.friendsofburma.org/doc/myanmar_extension.pdf }}</ref> မြန်မာစကားသည် အရိုအသေပြုသုံးနှုန်းခြင်းနှင့် အသက်အရွယ်အလိုက်‌ပြောဆိုသုံးနှုန်းရခြင်းများပါဝင်သည်။<ref name="Myam-ma"/> မြန်မာလူမှုရေးစနစ်သည် ပညာရေးကိုအလေးပေးသည်။ ကျေးရွာများတွင် [[လောကီပညာ]]များကို [[ဘုန်းကြီးကျောင်း|ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း]]များ၌ သင်ယူကြရသည်။ နိုင်ငံတော်က ဖွင့်လှစ်သည့် အစိုးရ ကျောင်းများက အလယ်တန်းများနှင့် အထက်တန်းပညာများအား တာဝန်ယူသင်ကြားပေးသည်။ === ပညာရေး === {{main|မြန်မာနိုင်ငံ ပညာရေးစနစ်}} ယူနက်စ်ကို (UNESCO) စာရင်းအင်းဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားဝင်[[စာတတ်မြောက်မှုနှုန်း|စာတတ်မြောက်နှုန်း]]မှာ [[၂၀⁠၀၀]] ပြည့်နှစ်က ၈၉.၉ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url=http://www.uis.unesco.org/TEMPLATE/html/Exceltables/education/Literacy_Regional_April2006.xls |title=Adult (15+) Literacy Rates and Illiterate Population by Region and Gender for |accessdate=2006-07-13 |year=2006 |month=April |format=XLS |publisher=UNESCO Institute of Statistics |archivedate=25 June 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070625071529/http://www.uis.unesco.org/TEMPLATE/html/Exceltables/education/Literacy_Regional_April2006.xls }}</ref> မြန်မာနိုင်ငံသည် သမိုင်းအစဉ်အဆက်ကတည်းက စာတတ်မြောက်နှုန်း မြင့်မားခဲ့သည်။ သို့သော် [[ကုလသမဂ္ဂ]]၏ [[ဖွံ့ဖြိုးတိုးတတ်မှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံစာရင်း|ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံစာရင်း]]ဝင်နိုင်ပြီး ကူညီထောက်ပံ့မှုများ ရရှိနိုင်ရန်အတွက် ဆိုရှယ်လစ်ပါတီအစိုးရက [[၁၉၈၇]] ခုနှစ် စာတတ်မြောက်နှုန်းကို ၇၈.၆ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၈.၇ ရာခိုင်နှုန်းသို့ လျှော့ချခဲ့သည်။<ref>{{cite book | editor=Robert I Rotberg | year=1998 | title=Burma: Prospects for a Democratic Future | url=https://archive.org/details/mexicoremakingof0000lust_r4k4 }}</ref> သို့သော်အမေရိကန်အစိုးရ၏ နိုင်ငံခြားရေးဌာနကမူ အလုပ်ဖြစ်ရန် စာတတ်မြောက်နှုန်းကို ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းဟု ခန့်မှန်းထားသည်။<ref name="statedept" /> === ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု === မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထွန်းကားသော [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]မှာ[[ထေရဝါဒ]] ဗုဒ္ဓဘာသာဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာသည် နိုင်ငံတော်ဘာသာ ဖြစ်သည် {{citation needed|October 2019}}။ စစ်အစိုးရ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၈၉ ရာခိုင်နှုန်းသော လူဦးရေက ကိုးကွယ်ယုံကြည်ကြပြီး အထူးသဖြင့် ဗမာ၊ ရခိုင်၊ ရှမ်း၊ ကရင်၊ မွန်နှင့် တရုတ်လူမျိုးအများစုဖြစ်ကြသည်။ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]ကို ၄ ရာခိုင်နှုန်းသော လူဦးရေက ကိုးကွယ်ပြီး အထူးသဖြင့် ကချင်၊ ချင်းနှင့် ကရင်အပြင် သာသနာပြုလုပ်ငန်းများ ထွန်းကားခဲ့သည့် ဒေသအသီးသီးရှိ ဥရောပ-အာရှမျိုးနွယ်စုများဖြစ်သည်။<ref name="CIA"/> မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များအနက် ငါးပုံလေးပုံမှာ ပရိုတက်စတင့်များ (''Protestants'') ဖြစ်ကြပြီး အဓိကအားဖြင့် မြန်မာနှစ်ခြင်းကွန်ဗင်ရှင်းအသင်းဝင် နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်များ ဖြစ်ကြသည်။ ကျန်သူများမှာ ရိုမန်ကက်သလစ်ဘာသာဝင် (''Roman Catholics'') များဖြစ်ကြသည်။ လူဦးရေ၏ ၄ ရာခိုင်နှုန်းမှာ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]] ကို ကိုးကွယ်ကြပြီး အများစုမှာ ဆူနီများဖြစ်သည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တို့တွင် အိန္ဒိယတိုင်းရင်းသား၊ အိန္ဒိယ-မြန်မာ၊ ပါရှန်း၊ အာရပ်နှင့် ပန်းသေးများ ပါဝင်ကြသည်။<ref>{{cite web |url=http://tbbc.org/resources.html#reports |title=Internal Displacement in Eastern Burma 2006 Survey |accessdate=2207-02-04 |author=Thailand Burma Border Consortium |year=2007 |archivedate=15 May 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070515121040/http://www.tbbc.org/resources.html#reports }}</ref><ref name=priestly>{{cite news |first=Harry |last=Priestly |url=http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=5380 |title=The Outsiders |publisher=The Irrawaddy |date=2006-01-17 |accessdate=2006-07-07 |archivedate=19 January 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120119160146/http://www.irrawaddy.org/article.php?art_id=5380 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://isrc.payap.ac.th/document/papers/paper23.pdf |title=The Encounter of Missionary Christianity and Resurgent Buddhism in Post-colonial Myanmar |accessdate=2006-07-14 |author=Samuel Ngun Ling |year=2003 |format=PDF |publisher=Payap University |archivedate=2 March 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060302235658/http://isrc.payap.ac.th/document/papers/paper23.pdf }}</ref> [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]ကို ကိုးကွယ်သူ အနည်းငယ်မျှသာ ရှိသည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်တွင် ပါလီမန်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာကို [[နိုင်ငံတော်ဘာသာ]] အဖြစ်ကြေညာခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု အပြည့်အဝရှိပြီး ခြားနားသော ဘာသာအယူဝါဒများ လွတ်လပ်စွာရှင်သန်ထွန်းကားနိုင်မှုသည် ရှေးအစဉ်အဆက်ကပင် တည်ရှိခဲ့သော အစဉ်အလာဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဘာသာရေး အဆောက်အအုံများ၊ ဘာသာအယူဂိုဏ်းကွဲများ၊ ဘာသာရေးပွဲလမ်းများ၊ အခမ်းအနားများကို စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပပြုလုပ်နိုင်ကြသည်။ ဘာသာဝင်အမျိုးအစားအားဖြင့် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မှာ လူဦးရေ၏ ၈၉ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်၍ အများစု ဖြစ်သော်လည်း အခြားဘာသာဝင်များလည်း လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်ခွင့်ရှိကြသည်။ ယင်းတို့တွင်ခရစ်ယာန် ဘာသာဝင် ၅ ဒသမ ဝ၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ၃ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဟိန္ဒူ ဘာသာကိုးကွယ်သူ ဝ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ နတ်ကိုးကွယ်သူ ဝ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်း ရှိကြသည်။<ref>နိုင်ငံတော် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု မှတ်တမ်း(၂၀၁၀)</ref> == ယဉ်ကျေးမှု == {{main|မြန်မာ့ ယဉ်ကျေးမှု}} [[File:Earpiercingceremony.jpg|thumb|မန္တလေးမြို့၏ [[မဟာမုနိဘုရားကြီး|မဟာမုနိဘုရား]]တွင် တွေ့ရသည့် နားသမင်္ဂလာပွဲ။ ထိုမင်္ဂလာပွဲမှာ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုတွင် မိန်းမငယ် လူလားမြောက်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုသည့် အစဉ်အလာ တရပ်ဖြစ်သည်။]] မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကွဲပြားခြားနားသည့် ဒေသခံရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများစွာ ရှိသော်လည်း အဓိကပင်တိုင်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် ဗမာယဉ်ကျေးမှုသာဖြစ်သည်‌။ [[ဗမာယဉ်ကျေးမှု|ဗမာ့ယဉ်ကျေးမှု]]သည်လည်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ၏[[ယဉ်ကျေးမှု]]များက လွှမ်းမိုး လေသည်။ ဤသည်ကို ယင်း၏[[ဘာသာစကား]]၊ [[အစားအသောက်]]၊ [[ဂီတ]]၊ [[ပန်တျာ]]နှင့် ပြ[[ဇာတ်]]တို့က သက်သေထူလျက်ရှိသည် {{citation needed|October 2019}}။ [[အနုပညာ]]တွင် အထူးသဖြင့် [[စာပေ]]ကို မြန်မာ့ဟန်ဝင်နေသော ထေရဝါဒ[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]က လွှမ်းမိုးလျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မော်ကွန်းတစ်ရပ်အဖြစ် ယူဆထားသော [[ရာမဇာတ်တော်ကြီး]] မှာ [[ရမ္မာရန]] မူရင်းမှ ကူးယူထားခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုင်း၊ မွန်၊ အိန္ဒိယမူများ လွှမ်းမိုးခြင်းကို ကောင်းစွာခံထားရသည်။<ref>{{cite web |url=http://www.goldenlandpages.com/hotspots/rama/rama.htm |title=Ramayana in Myanmar’s heart |accessdate=2006-07-13 |date=2003-09-13 |publisher=Goldenland Pages |archivedate=29 October 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20061029183721/http://www.goldenlandpages.com/hotspots/rama/rama.htm }}</ref> ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် [[နတ်ကိုးကွယ်မှု]]တို့ ရောထွေးလျက်ရှိပြီး နတ်ကိုးကွယ်မှုတွင် [[၃၇ မင်း]]အနက် တစ်ပါးပါးကို ခမ်းနားကြီးကျယ်စွာ [[ပူဇော်]]ပသကြလေ့ရှိသည်။<ref>{{cite book | first=R.C. | last=Temple| year=1906 | title=The Thirty-seven Nats-A Phase of Spirit-Worship prevailing in Burma| url=https://archive.org/details/dli.granth.99975 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://myanmartravelinformation.com/mti-myanmar-religion/nats.htm|title=The Worshipping of Nats — The Special Festival of Mount Popa|accessdate=3 August 2008|archivedate=23 June 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060623011500/http://myanmartravelinformation.com/mti-myanmar-religion/nats.htm}}</ref> ရိုးရာဓလေ့ထွန်းကားသော မြန်မာ့ရွာတစ်ရွာတွင် ရွာဦး[[ဘုန်းကြီးကျောင်း]]မှာ ကျေးရွာယဉ်းကျေးမှုဘဝ၏ ဗဟိုချက်ဖြစ်သည်။<ref name="kmc">{{cite book | author=Khin Myo Chit | authorlink=Khin Myo Chit | year=1980 | title=Flowers and Festivals Round the Burmese Year }}</ref> ဘုန်းတော်ကြီးများအား ဘာသာဝင်များက ရိုသေလေးစားပြီး [[ပစ္စည်းလေးပါး]]ကို ထောက်ပံ့ကြသည်။ အရွယ်ရောက်လာသည့်ယောက်ျားကလေးတစ်ယောက်၏ ဘဝတွင် [[ရှင်ပြု]]မင်္ဂလာမှာ အလွန်အရေးပါသည့် အခမ်းအနားတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာမိသားစုတိုင်းမှ ယောက်ျားကလေး မှန်သမျှသည် အသက် ၂၀ မတိုင်မီ [[ကိုရင်]]အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း၊ အသက် ၂၀ ပြည့်လျှင် [[ရဟန်း]]အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း ခံယူကြရသည်။ ရဟန်းအဖြစ် အနည်းဆုံး တစ်ပတ်ခန့်ကြာမြင့်လေ့ရှိတတ်သည်။ မိန်းကလေးများမှာမူ နားထွင်းနားသခြင်း မင်္ဂလာကို ခံယူကြရသည်။<ref name="kmc" /> မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုကို အဓိကမြင်တွေ့ရသည့် နေရာမှာ ကျေးရွာများတွင် နှစ်လုံးပေါက်ကျင်းပလေ့ရှိသည့် ဘုရားပွဲများတွင်ဖြစ်သည်<ref name="Myam-ma">{{cite book | author=Tsaya | year=1886 | title=Myam-ma, the home of the Burman | publisher =Thacker, Spink and Co. | location =Calcutta | pages = 36–37 }}</ref><ref name="sy">{{cite book|author=Shway Yoe|year=1882|title=The Burman — His Life and Notions|publisher=Norton Library 1963|location=New York|pages=211–216,317–319}}</ref> ရွာများတွင် ရွာစောင့်နတ်များရှိကြပြီး မြန်မာ့လူနေမှုဘဝတွင် အယူသည်းခြင်းနှင့် ပိတ်ပင်တားမြစ်ခြင်းများမှာလည်း မနည်းပေ။ [[File:Mahagandhayon Monastic Institution, Amarapura, Myanmar.jpg|thumb|အရမပူရမြို့၏ မဟာဂန္ဓရုံကျောင်းတွင် ကိုရင်များသည် သိပိတ်နှင့် ဆွမ်းခံကြွနေပုံ။]] [[ဗြိတိသျှ]]ကိုလိုနီအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုအတွင်းသို့ အနောက်တိုင်းဓလေ့များ စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ မြန်မာ့ပညာရေးစနစ်ကို ဗြိတိသျှ ပုံစံအတိုင်း ပုံတူကူးယူထားသည်။ [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]]ကဲ့သို့သော မြို့များတွင် ကိုလိုနီပိုင်[[ဗိသုကာ]]ပုံစံများ လွှမ်းမိုးနေသည်ကိုတွှေ့ရှိရသည်။<ref>{{cite news | first =Steven | last =Martin | url =http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/3578993.stm | title =Burma maintains bygone buildings | publisher =BBC News | date =2004-03-30 | accessdate =2006-07-09 }}</ref> တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုများအနက် ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုကို အရှေ့တောင်ဒေသရှိ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]]များတွင်လည်းကောင်း၊ မြောက်ဘက်အရပ်နှင့် အနောက်မြောက်ဒေသ၌ [[ကချင်လူမျိုး|ကချင်]]နှင့် [[ချင်းလူမျိုး|ချင်း]]တိုင်းရင်းသားများတွင်လည်းကောင်း မြင်တွေ့နိုင်သည်။<ref>{{cite book|url=http://www.archive.org/details/TheSilkenEast|title=The Silken East — A Record of Life and Travel in Burma|first=V. C.|last=Scott O'Connor|year=1904|publisher=Kiscadale|location= Scotland 1993|pages=32}}</ref> '''<big>ဝတ်စားဆင်ယဉ်မှု</big>''' တိုင်းရင်းသားများ များပြားလှ၍ ရိုးရာဝတ်စုံဝတ်ဆင်မှုပုံစံများကွဲပြားသော်လည်း ဗမာယဉ်ကျေးမှုလွှမ်းမိုးသည့်အလျောက် ပုံမှန်လူထုကြားဝတ်စားဆင်ယဉ်ရာတွင် ဗမာတို့၏ရိုးရာဝတ်စုံအားဝတ်ဆင်ကြသည်သာများသည်။မျက်မောက် အာရှဝတ်စားဆင်ယဉ်မှုပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မိမိရိုးရာဝတ်စုံအားနေ့စဉ်သာမက နိုင်ငံတော်အဆင့်အခမ်းအနားများ၌ဝတ်ဆင်ကြခြင်းနှင့် နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များ၏ ပြည်ပခရီးစဉ်များတွင်လည်းဝတ်ဆင်ကြခြင်းမှာလည်းထူးခြားမှုဖြစ်သည်။ ဗမာတို့၏ခေတ်အဆက်ဆက် ဝတ်စားဆင်ယဉ်ပုံမှာကွဲပြားလှသော်လည်း ယနေ့ခေတ်ဝတ်စားဆင်ယဉ်သည့်ပုံမှာ ကုန်းဘောင်ခေတ် ဆင်ယဉ်ပုံအားခေတ်နှင့်လျော်ညီအောင်ပြုပြင်ဝတ်ဆင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။<ref name=":1" /> === အစားအစာ === {{main|မြန်မာ့ အစားအစာ}} [[File:Outdoor café, Yangon, Myanmar.jpg|thumb|ရန်ကုန်မြို့ရှိ လမ်းဘေးစားသောက်ဆိုင်]] မြန်မာ့အစားအစာတွင် [[တရုတ်]]၊ [[အိန္ဒိယ]]၊ [[ထိုင်း]]နှင့် အခြားလူမျိုးစုများ၏ လွှမ်းမိုးမှုကို တွေ့ရှိနိုင်သည်။ [[ဆန်]]မှာ မြန်မာ၏ အဓိကအစားအစာဖြစ်သည်။<ref name="kong">{{cite book | first=Foong Ling | last=Kong | year=2002 | title=Food of Asia | publisher=Tuttle Publishing | id=ISBN}}</ref> [[ခေါက်ဆွဲ]]နှင့် [[ပေါင်မုန့်]]တို့ကိုလည်း စားသောက်သည်။<ref name="kong"/> [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ့]]အစားအစာတွင် မပါမဖြစ်သည်မှာ ငါး၊ ပုစွန်၊ ငါးပိငံပြာရည်နှင့် ဝက်သား၊ ဆိတ်သားများ ဖြစ်သည်။ အမဲသားကိုမူ တချို့က ရှောင်ကြသည်။ ဟင်းချက်ရာတွင် မဆလာနှင့် ငရုတ်သီးတို့ကို အသုံးပြုသည်။<ref>{{cite book |author=Saw Myat Yin |title=Burma |url=https://archive.org/details/burma0000yins |year=1990 |publisher=M. Cavendish |isbn=ISBN}}</ref><ref>{{cite book |author=D. N. Jha |title=The Myth of the Holy Cow |year=2004 |publisher=Verso |isbn=ISBN}}</ref> မြန်မာ့အမျိုးသား အစားအစာဟုကျယ်ပျံ့စွာ ယူဆထားသည့် [[မုန့်ဟင်းခါး]]ချက်ရာတွင် ငါးခူဟင်းရည်တွင် ကုလားပဲမှုန့်၊ ဆန်ကြာဆံနှင့် [[ငံပြာရည်]]များ ရော၍ ချက်ကြသည်။<ref>{{cite news | url =http://planetguru.com/Articles/ArticleDetail.aspx?ArticleId=21273&ChannelId=kitchenscience | title =Get a taste of Myanmar’s national dish | work =Indo-Asian News Service | publisher =PlanetGuru}}</ref> အပူပိုင်း [[သစ်သီးဝလံ|အသီး]]အနှံများကို အချိုပွဲအဖြစ် တည်ခင်းသည်။ မြို့ကြီးပြကြီးများတွင် [[ရှမ်း]]စာ၊ တရုတ်စာနှင့် အိန္ဒိယအစားအစာများကိုပါ စုံလင်စွာ ရရှိနိုင်သည်။ === တေးဂီတ === {{main|မြန်မာဂီတ}} မြန်မာ့တေးဂီတကို ပတ်ဝိုင်း၊ ကြေးဝိုင်း၊ ပတ္တလားနှင့် လေမှုတ်တူရိယာများဖြစ်သည့် နှဲ၊ နှဲကြီး၊ ပလွေ၊ ဝါးလက်ခုပ်နှင့် ကြိုးတတ်တူရိယာများအား ဆိုင်းဝိုင်းခေါ် သံစုံတီးဝိုင်းဖွဲ့၍ တီးခတ်ကြသည်။<ref name="kmc"/><ref name="sy"/> မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုတွင် လှေပုံသဏ္ဌာန် ကိုယ်ထည်တွင် ပိုးကြိုးသွယ်တန်းထားပြီး လည်တိုင်တွင် မှန်စီရွှေချထားသော စောင်းကောက်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းကပင် ရှိခဲ့ပြီးအာရှတိုက်တွင် ယနေ့တိုင်အသုံးပြုကျန်နေမှုမှာ ထူးခြားလှသည်။<ref>{{cite web |url=http://www.usd.edu/smm/GiftShop/Postcards3x5/BurmeseHarp.html |title=Postcard of Saung Gauk (arched harp) |accessdate=2006-07-15 |date=2004-10-18 |work=National Music Museum |publisher=University of South Dakota |archiveurl=https://archive.today/20120806000454/http://orgs.usd.edu/nmm/GiftShop/Postcards3x5/BurmeseHarp.html |archivedate=6 August 2012 }}</ref> ၁၉၅၀ ပြည့်လွန်နှစ်မှစ၍ မြို့ကြီးပြကြီးများတွင် အနောက်တိုင်းတေးဂီတများ စတင်ရေပန်းစားလာသည်။<ref>{{cite news | url =http://www.burmanet.org/news/2005/09/28/agence-france-presse-myanmar-worries-as-rappers-upstage-traditional-xylophones/ | title =Myanmar worries as rappers upstage traditional xylophones | work =Agence France Presse | publisher =BurmaNet News | date =2005-09-28 | accessdate =2006-07-15 | archivedate =12 December 2007 | archiveurl =https://web.archive.org/web/20071212063046/http://www.burmanet.org/news/2005/09/28/agence-france-presse-myanmar-worries-as-rappers-upstage-traditional-xylophones/ }}</ref> === ရုပ်ရှင် === {{main|မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်း}} အနောက်နိုင်ငံများ၌ ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းပေါ်ပေါက်လာပြီးနောက် အနှစ်လေးဆယ်ခန့် အကြာတွင်မှ မြန်မာရုပ်ရှင် လုပ်ငန်းကို စတင်ပျိုးထောင်ခဲ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပရိသတ်ရှေ့မှောက်တွင် ပထမဆုံးတင်ဆက်သော ဦးထွန်းရှိန်၏ ဈာပနသတင်းကားနှစ်ပိုင်းသည် ပထမမြန်မာရုပ်ရှင် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ပထမဆုံး ဇာတ်လမ်းနှင့်ဇာတ်ကားမှာ ''[[မေတ္တာ နှင့် သူရာ]]''ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားဖြစ်ပြီး ပထမဦးဆုံးသော အသံတိတ် ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားလည်း ဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး မြန်မာအသံထွက် ဇာတ်ကားမှာ ''ငွေပေးလို့မရ'' ဖြစ်သည်။ ထိုကားကို ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ပြသခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်းက စစ်ရေးကြောင့်လည်းကောင်း၊ ဖလင်လိပ်နှင့် ရုပ်ရှင်ကရိယာ ရှားပါးမှု တို့ကြောင့်လည်းကောင်း ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးခြင်း လုံးဝမပြုနိုင်ခဲ့ပေ။ [[၈၈၈၈ အရေးအခင်း (ရှစ်လေးလုံး)|၈၈၈၈ အရေးအခင်း]] ပြီးနောက်တွင် ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းကို အစိုးရမှ အများဆုံးထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သူများအား ရုပ်ရှင်ပါဝင်ရိုက်ကူးမှုကို တားမြစ်ခဲ့သည်။ ရုပ်ရှင်ဆင်ဆာကို တင်းကြပ်ခဲ့သလို ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုပေးအပ်ရာတွင်လည်း ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite journal|author=Zaw, Aung|title=Celluloid Disillusions|url=http://www.irrawaddy.org/database/2004/vol12.3/cover.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050213182520/http://www.irrawaddy.org/database/2004/vol12.3/cover.html|archivedate=2005-02-13|journal=Irrawaddy|volume=12|issue=3|date=March 2004}} {{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.irrawaddy.org/database/2004/vol12.3/cover.html |access-date=28 October 2015 |archive-date=13 February 2005 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050213182520/http://www.irrawaddy.org/database/2004/vol12.3/cover.html }}</ref> <br /> === '''နိုင်ငံတကာ အညွှန်းကိန်းများ''' === <br /> ==== '''စာနယ်ဇင်း လွတ်လပ်ခွင့် အညွှန်းကိန်း''' ==== ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာ နိုင်ငံ၏ ၂၀၂၀ [[စာနယ်ဇင်း လွတ်လပ်ခွင့်]] [[အညွှန်းကိန်း]]မှာ [[နယ်စည်း မခြား သတင်းထောက်များ အဖွဲ့ (R. S. F)]]၏ ထုတ်ပြန်ချက် အရ [[တိုင်းပြည်|နိုင်ငံ]]ပေါင်း (၁၈၀)အနက်တွင် [[အဆင့်]] (၁၃၉) ရှိသည်။<ref name=":0">Page - 8, 7 Days Daily Newspaper, 26.4.2020</ref> R. S. F ၏ အဆိုရ ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာ နိုင်ငံ၏ [[စာနယ်ဇင်း ကဏ္ဍ]]တွင် [[သတင်း]]များ [[ကိုယ်တိုင် ကန့်သတ်မှု]] (Self - Censorship) ရှိနေသည်ဟု ဆိုသည်။<ref name=":0" /> ၂၀၁၃ ခုနှစ် -[[တိုင်းပြည်|နိုင်ငံ]]ပေါင်း (၁၈၀) အနက် [[အဆင့်]] (၁၅၁)<ref name=":0" /> ၂၀၁၇ ခုနှစ် - [[တိုင်းပြည်|နိုင်ငံ]]ပေါင်း (၁၈၀) အနက် [[အဆင့်]] (၁၃၁)<ref name=":0" /> ၂၀၁၈ ခုနှစ် - [[တိုင်းပြည်|နိုင်ငံ]]ပေါင်း (၁၈၀) အနက် [[အဆင့်]] (၁၃၇)<ref name=":0" /> ၂၀၁၉ ခုနှစ် - [[တိုင်းပြည်|နိုင်ငံ]]ပေါင်း (၁၈၀) အနက် [[အဆင့်]] (၁၃၈)<ref name=":0" /> == ရည်ညွှန်းချက်များ == {{reflist|3}} == ပြင်ပလင့်ခ်များ == {{Sisterlinks|Myanmar|display=မြန်မာနိုင်ငံ}} ; အစိုးရ * [http://www.president-office.gov.mm/ နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210419170149/https://www.president-office.gov.mm/ |date=19 April 2021 }} * [http://www.ministryofinformation.gov.mm/ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120830012903/http://www.ministryofinformation.gov.mm/ |date=30 August 2012 }} * [http://www.mofa.gov.mm/ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန] ; အထွေထွေ * [http://burmese.mizzima.com/ မဇ္ဈိမသတင်း] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080805014458/http://burmese.mizzima.com/ |date=5 August 2008 }} * [http://www.burmalibrary.org/ အွန်လိုင်းမြန်မာစာကြည့်တိုက်] * [http://www.mewashingtondc.com/ အမေရိက မြန်မာသံရုံး] * [http://rangoon.usembassy.gov/ အမေရိကန်သံရုံး၊ မြန်မာနိုင်ငံ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080807135823/http://rangoon.usembassy.gov/ |date=7 August 2008 }} * [http://www.worldstatesmen.org/Myanmar.htm ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးသမားများ - မြန်မာ] {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre = {{MYA}} |North = {{IND}} {{CHN}} |Northeast = {{CHN}} |East = {{LAO}} |Southeast = {{THA}} |South = {{THA}}<br>ကပ္ပလီပင်လယ် |Southwest = ကပ္ပလီပင်လယ် |West = {{IND}}<br>{{BGD}}<br>[[ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်]] |Northwest = {{IND}} }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} {{ASEAN}} {{အာရှတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ}} {{Commonscat|Myanmar}} {{Coord|22|N|96|E|type:country_region:MM|display=title}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ]] [[Category:အာဆီယံအသင်းဝင်နိုင်ငံများ]] [[Category:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] [[Category:အရှေ့တောင်အာရှရှိ နိုင်ငံများ]] [[Category:ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံး နိုင်ငံများ]] [[Category:သမ္မတနိုင်ငံများ]] aif61rrjcu3p30kw9jkf4qj6hrb06kc 0 3171 877844 877769 2025-06-14T15:49:37Z Salai Rungtoi 22844 877844 wikitext text/x-wiki {{redirect|ယိုးဒယား|ယိုးဒယားသီချင်းကြီး|ယိုးဒယားသီချင်းနှင့်အက}} {{coord|15|101|display=title}} {{Infobox country | နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ | common_name = | အမည်_ရင်း = {{ubl|{{native name|th|ราชอาณาจักรไทย|italics=off}}|ရာဇာအာဏာစကြာထိုင်း}} | ပုံ_အလံ = Flag of Thailand.svg | ပုံ_တံဆိပ် = Garuda Emblem of Thailand.svg | နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = ''နိုင်ငံ၊ သာသနာ၊ ဘုရင်'' (အသုံးများမှုသာ) | နိုင်ငံတော်သီချင်း = ''[[ဖလင်း ချတ်]]''(Phleng Chat)<br />({{lang-en|"Thai National Anthem"}})<div style="padding-top:0.5em;">{{center|[[File:Thai National Anthem - US Navy Band.ogg]]}}</div> | royal_anthem = ''[[သဿေရိဉဗရပါရမီ]]''<br />({{lang-en|"Glorify His prestige"}})<div style="padding-top:0.5em;">{{center|[[File:Thai Royal Anthem - US Navy Band.ogg]]}}</div> | image_map = {{Switcher|[[File:Thailand (orthographic projection).svg|frameless]]|ကမ္ဘာလုံးတွင်ပြရန်|[[File:Location Thailand ASEAN.svg|upright=1.15|frameless]]|အာဆီယံတွင် ပြရန်|default=1}} | map_caption = {{map caption |location_color= အစိမ်းရောင် |region= အာရှတိုက် |region_color= မီးခိုးရောင် |subregion= [[အာဆီယံ]] | subregion_color = အစိမ်းနု}} | မြို့တော် = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | coordinates = {{Coord|13|45|N|100|29|E|type:city}} | အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော် | အကြီးဆုံးပြည်နယ် = | ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ထိုင်းဘာသာစကား|ထိုင်းဘာသာ]]<ref name=CIA>[https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/thailand/ Thailand], ''The World Factbook''.</ref><!--Thai is the official language. English is a non-official secondary language.--> | languages_type = Spoken languages | languages = {{hlist|[[:en:Isan language|အီဆန်]]|[[:en:Northern Thai language|ခွန်မောင်း]]|[[:en:Southern Thai language|ပက်တိုင်း]]|[[:en:Kelantan-Pattani Malay|မလေး]]}} | ethnic_groups = {{unbulleted list | {{nowrap|၈၆% [[ထိုင်းလူမျိုး|ထိုင်း]]}}<br />{{nowrap|&nbsp;–၃၉% [[ထိုင်းလူမျိုး|အလယ်ပိုင်း ထိုင်း]]}}<br />{{nowrap|&nbsp;–၂၈% [[:en:Isan people|အီဆန်]]}}<br />{{nowrap|&nbsp;–၁၀% [[:en:Northern Thai people|ခွန်မောင်း]]}} <br />{{nowrap|&nbsp;–9% [[ထိုင်းလူမျိုး|တောင်ပိုင်းထိုင်း]]}} <br />{{nowrap|3% [[:en:Northern Khmer people|ခမာ]]}} <br />{{nowrap|2% [[:en:Thai Malays|မလေး]]}} | ၉% အခြား [[:en:Ethnic groups in Thailand|၆၈ လူနည်းစုလူမျိုးစုများ]] }} | ethnic_groups_ref = <ref name="Springer">{{cite journal |url=https://www.researchgate.net/publication/330368922 |author1=John Draper |author2=Joel Sawat Selway |title=A New Dataset on Horizontal Structural Ethnic Inequalities in Thailand in Order to Address Sustainable Development Goal 10 |journal=Social Indicators Research |page=284 |volume=141 |issue=4 |date=January 2019 |doi=10.1007/s11205-019-02065-4 |s2cid=149845432 |access-date=6 Feb 2020}}</ref> | ethnic_groups_year = ၂၀၁၉ | religion_year = 2018 | religion = {{plainlist| * ၉၃.၅% [[:en:Buddhism in Thailand|ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ([[နိုင်ငံတော်ဘာသာ|တရားဝင်]])<ref>Article 67:<br />"The State should support and protect Buddhism. In supporting and protecting Buddhism, [...] the State should promote and support education and dissemination of dharmic principles of Theravada Buddhism [...], and shall have measures and mechanisms to prevent Buddhism from being undermined in any form. The State should also encourage Buddhists to participate in implementing such measures or mechanisms."{{cite web|title=Constitution of the Kingdom of Thailand|url=http://www.constitutionnet.org/sites/default/files/2017-05/CONSTITUTION%2BOF%2BTHE%2BKINGDOM%2BOF%2BTHAILAND%2B%28B.E.%2B2560%2B%282017%29%29.pdf|website=constitutionnet.org|access-date=29 October 2017}}</ref> * ၅.၄% [[:en:Islam in Thailand|အစ္စလာမ်]] * ၁.၁၃% [[:en:Christianity in Thailand|ခရစ်ယာန်]] * ၀.၀၂% [[:en:Hinduism in Thailand|ဟိန္ဒူ]] * ၀.၀၀၃% [[:en:Irreligion|ဘာသာမဲ့]]}} | demonym = [[:en:Demographics of Thailand|Thai]]<br />[[:en:Thai people|Siamese]] (historic) | government_type = [[:en:authoritarianism|အကြွင်းမဲ့]] [[:en:military dictatorship|စစ်အာဏာရှင်]] ([[ဒီ ဖက်တို]]) အောက်ရှိ [[ပြည်ထောင်စုစနစ်|ပြည်ထောင်စု]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]] [[:en:constitutional monarchy|စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]] ([[ဒီ ဂျူရီ]])<br /> | leader_title1 = [[စကြီမင်းဆက်| ဘုရင်မင်းမြတ်]] | leader_name1 = [[ဝဇိရာလင်္ကရဏ]] <small>(ရာမ ၁၀)</small> | leader_title2 = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] | leader_name2 = [[ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်]] | legislature = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လွှတ်တော်]] | upper_house = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆီးနိတ်လွှတ်တော်|ဆီးနိတ်လွှတ်တော်]] | lower_house = [[ကိုယ်စားလှယ်များလွှတ်တော် (ထိုင်းနိုင်ငံ)|ကိုယ်စားလှယ်များလွှတ်တော်]] | sovereignty_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သမိုင်း|တည်ထောင်ခြင်း]] | established_event1 = [[:en:Sukhothai Kingdom|ဆူခိုထိုင်း]] | established_date1 = ၁၂၃၈–၁၄၄၈ | established_event2 = [[:en:Ayutthaya Kingdom|အယုဒ္ဓယနိုင်ငံ]] | established_date2 = ၁၃၅၁–၁၇၆၇ | established_event3 = [[:en:Thonburi Kingdom|ထုံဘူရီနိုင်ငံ]] | established_date3 = ၁၇၆၇–၁၇၈၂ | established_event4 = [[:en:Rattanakosin Kingdom|ရတနာကိုဆင်နိုင်ငံ]] | established_date4 = ၁၇၈၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၆ ရက် | established_event5 = {{nowrap|[[:en:Siamese revolution of 1932|စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]}} | established_date5 = ၁၉၃၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၄ ရက် | established_event6 = {{nowrap|[[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ|လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံ]]}} | established_date6 = ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၆ ရက် | area_km2 = ၅၁၃,၁၂၀ | ဧရိယာအဆင့် = ၅၀ | area_sq_mi = ၁၉၈,၁၁၅<!--Do not remove per [[WP:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | ဧရိယာရေရာခိုင်နှုန်း = {{nowrap|၀.၄ (၂,၂၃၀ km{{smallsup|2}})}} | population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၆၉,၉၅၀,၈၅၀<ref name="macro">{{Cite web|url=https://www.macrotrends.net/countries/THA/thailand/population|title = Thailand Population 1950-2021}}</ref> | population_census = ၆၄,၇၈၅,၉၀၉<ref>{{in lang|th}} National Statistics Office, [http://popcensus.nso.go.th/doc/8-thailand%20census.doc "100th anniversary of population censuses in Thailand: Population and housing census 2010: 11th census of Thailand"] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120712002347/http://popcensus.nso.go.th/doc/8-thailand%20census.doc |date=12 July 2012}}. popcensus.nso.go.th.</ref> | population_estimate_year = ၂၀၂၁ | population_estimate_rank = ၂၀ | population_census_year = ၂၀၁၀ | population_census_rank = ၂၁ | population_density_km2 = ၁၃၂.၁ | population_density_sq_mi = ၃၄၂ <!--Do remove per [[WP:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | population_density_rank = ၈၈ | GDP_PPP = {{increase}} $၁,၃၄၀ ဘီလီယံ<ref name=IMFWEOTH>{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=578,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2020|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=10 April 2021}}</ref> | GDP_PPP_year = ၂၀၂၁ | GDP_PPP_rank = ၂၂ | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $၁၉,၁၆၉<ref name=IMFWEOTH/> | GDP_PPP_per_capita_rank = ၆၉ | GDP_nominal = {{increase}} $၅၃၆.၈၄၁ ဘီလီယံ<ref name=IMFWEOTH/> | GDP_nominal_year = ၂၀၂၁ | GDP_nominal_rank = ၂၅ | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $၇,၆၇၄<ref name=IMFWEOTH/> | GDP_nominal_per_capita_rank = ၈၀ | Gini = ၃၄.၉ <!--number only--> | Gini_year = ၂၀၁၉ | Gini_change = decrease<!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[ကမ္ဘာ့ဘဏ်]] |access-date=12 August 2021}}</ref> | HDI = ၀.၇၇၇ <!--number only--> | HDI_year = ၂၀၁၉<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ်]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref> | HDI_rank = ၇၉ | ဗဟိုဘဏ် = [[ထိုင်းနိုင်ငံဘဏ်]] | ငွေ = [[ထိုင်းဘတ်ငွေ|ဘတ်]] (THB "฿") | currency_code = THB | time_zone = [[UTC+07:00|ICT]] | utc_offset = +7 | drives_on = ဘယ် | calling_code = [[ထိုင်းနိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၆၆]] | cctld = {{hlist |[[.th]] |[[.ไทย]]}} | အထိမ်းအမှတ်များ = ပန်း - [[ငု]]၊ သစ်ပင် - [[Sweet Osmanthus]] }} '''ထိုင်းနိုင်ငံ''' ({{Lang-en|Kingdom of Thailand }}) သည် [[အရှေ့တောင်အာရှ]]တွင် ပါဝင်ပြီး ရုံးသုံးအမည်အားဖြင့် ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံဟု ခေါ်ဝေါ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအား ယခင်က ဆယမ် ({{Lang-en| Siam}}) ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ [[အင်ဒိုချိုင်းနားကျွန်းဆွယ်]] အလယ်ပိုင်း အရှေ့တောင်အာရှ ကုန်းမကြီးတွင် တည်ရှိသည်။ မြောက်ဘက်တွင် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]နှင့် [[လာအိုနိုင်ငံ]] ၊ အရှေ့ဘက်တွင် [[လာအိုနိုင်ငံ]] နှင့် [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့]] နှင့် [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[ကပ္ပလီပင်လယ်]]နှင့် တောင်ဘက်စွန်းတွင် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]တို့ တည်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေပိုင်နက် အနေနှင့် အရှေ့တောင်ဘက် ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့တွင် [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]နှင့် လည်းကောင်း၊ အနောက်တောင်ဘက် ကပ္ပလီပင်လယ်တွင် [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ]] နှင့် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]တို့နှင့် လည်းကောင်း ထိစပ်လျက် ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်မင်းဆက်အား [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ]]ဘုရင်မှ ဦးဆောင် အုပ်ချုပ်ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစ၍ ရာမ ၁၀ သို့မဟုတ် [[စကြီမင်းဆက်]]၏ ဒသမမြောက်ဘုရင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်လျက် ရှိသည်။ ၂၀၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်မှ စတင်အုပ်ချုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၈,၀၀၀ စတုရန်းမိုင် (၅၁၃,၀၀၀ [[စတုရန်း ကီလိုမီတာ|စတုရန်းကီလိုမီတာ]]) ကျယ်ဝန်းသဖြင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၅၁ ခုမြောက် အကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၂၀ ခုမြောက် လူဦးရေ အများဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ပြီး လူဦးရေ ၆၆ သန်း ရှိသည်။ မြို့တော်နှင့် အကြီးဆုံးမြို့မှာ [[ဘန်ကောက်မြို့]]ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း နှင့် ယဉ်ကျေးမှု အချက်အချာ ဌာနတစ်ခု ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ၏ ၇၅-၉၅% အထိမှာ [[ထိုင်းလူမျိုး]]များ ဖြစ်ကြပြီး အဓိကဒေသအလိုက် လူမျိုးအုပ်စုကြီး ၄ မျိုးရှိပြီး အလယ်ပိုင်းထိုင်း၊ အရှေ့မြောက်ထိုင်း (ခေါင်(လောင်)အီစန်)၊ မြောက်ပိုင်းထိုင်း (ခေါင်မောင်း) နှင့် တောင်ပိုင်းထိုင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်။ တရုတ်သွေး သိသာစွာ ပါရှိသော တရုတ်ထိုင်းလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၁၄% ရှိပြီး တရုတ်သွေး အနည်းငယ်ပါဝင်သော ထိုင်းလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၄၀% အထိ ရှိသည်။<ref name="Theraphan">{{Cite journal |author=Theraphan Luangthongkum |authorlink1=Theraphan Luangthongkum|title=The Position of Non-Thai Languages in Thailand |work=Language, Nation and Development in Southeast Asia |publisher=ISEAS Publishing |year=2007 |page=191}}</ref> ထိုင်း-မလေးလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၃% ရှိပြီး ကျန်ရှိသောသူများမှာ [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ခမာလူမျိုး|ခမာ]] နှင့် အမျိုးမျိုးသော တောင်ကုန်းနေလူမျိုးစုများ ဖြစ်ကြသည်။ နိုင်ငံ၏ ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာ [[ထိုင်းဘာသာစကား]] ဖြစ်ပြီး အဓိက ကိုးကွယ်သည့် ဘာသာမှာ [[ထေရဝါဒ|ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာ]]ဖြစ်၍ လူဦးရေ၏ ၉၅% ခန့်မျှ ကိုးကွယ်ကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၈၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်အတွင်း စီးပွားရေး သိသာစွာ တိုးတက်လာခဲ့ပြီး ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ ဖွံဖြိုးသောနိုင်ငံ အသစ်တစ်ခု နှင့် အဓိက ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့သူ တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေး နှင့် ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းတို့မှာ စီးပွားရေးတွင် ဦးဆောင်သော ကဏ္ဍများ ဖြစ်သည်။<ref name="middleIncomeCountry">[http://www.worldbank.or.th/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/EASTASIAPACIFICEXT/THAILANDEXTN/0,,menuPK:333304~pagePK:141132~piPK:141121~theSitePK:333296,00.html Thailand and the World Bank] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216004454/http://www.worldbank.or.th/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/EASTASIAPACIFICEXT/THAILANDEXTN/0,,menuPK:333304~pagePK:141132~piPK:141121~theSitePK:333296,00.html |date=16 December 2005 }}, World Bank on Thailand country overview.</ref><ref name="GuardianThailandOverview">The Guardian, [http://www.guardian.co.uk/country-profile/thailand Country profile: Thailand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100523002651/http://www.guardian.co.uk/country-profile/thailand |date=23 May 2010 }}, 25 April 2009.</ref> အာဆီယံနိုင်ငံ ၁၀ နိုင်ငံထဲတွင် တတိယမြောက် ဘဝ အရည်အသွေး အကောင်းဆုံး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ အဖြစ် ရပ်တည်နေပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လူသားဖွံ့ဖြိုးမှု ညွှန်းကိန်းမှာ "မြင့်မားသည်" ဆိုသော အဆင့်တွင် ရှိနေသည်။ များပြားသော လူဦးရေနှင့် စီးပွားရေးတွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု တိုးတက်လာခြင်း တို့ကြောင့် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အင်အားအသင့်အတင့် ရှိသော နိုင်ငံ ဖြစ်လာသည်။<ref>Jonathan H. Ping [https://books.google.com/books?id=FGM1zEdCOmAC&pg=PA103&lpg=PA103&dq=middle+power+philippines&source=bl&ots=vrzASjVnf_&sig=YBVVPgRkVxzcg-VOOB5V97EwIYE&hl=en&ei=OBq0SbegJcnWkAW31sC5BA&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result#PPA104,M1 Middle Power Statecraft] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160412163453/https://books.google.com/books?id=FGM1zEdCOmAC&pg=PA103&lpg=PA103&dq=middle+power+philippines&source=bl&ots=vrzASjVnf_&sig=YBVVPgRkVxzcg-VOOB5V97EwIYE&hl=en&ei=OBq0SbegJcnWkAW31sC5BA&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result#PPA104,M1 |date=12 April 2016 }} (p 104)</ref> == အမည်ရင်းမြစ် == ===ဆယမ် (သယမ်)=== ထိုင်းနိုင်ငံသားများက ထိုင်းနိုင်ငံကို 'မောင်းထိုင်း' ဟုခေါ်ကြပြီး ၁၉၄၉ ခုနှစ် မတိုင်မီ အထိ ပြင်ပကမ္ဘာမှ လူများမှ သယာမ်ဟုသာ သိကြသည်။ သယာမ်ဆိုသော အမည်မှာ [[သင်္သကရိုက်ဘာသာ]] သယာမ (''śyāma)'' မှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆရပြီး အမည်း သို့ အညို ဟု အဓိပ္ပာယ်ရကာ [[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း]]နှင့် အဟွမ်တို့မှာလည်း ထိုစကားလုံး၏ စာလုံးကွဲများသာ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုင်းအသံထွက်ဖြင့် ဆယမ် (Siam) မှာ မူရင်းစကားလုံး မဟုတ်ဘဲ ထိုစကားလုံးကို သင်ယူထားသူများမှ ပြောင်းလဲအသုံးပြုကြခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။<ref>{{cite book | author = Charles Eliot| title = The Project Gutenberg EBook of Hinduism and Buddhism, An Historical Sketch, Vol. 3 (of 3) [EBook #16847] | publisher = Routledge & Kegan Paul Ltd. | year = 1921 | location = London | pages = Ch. xxxvii 1; citing in turn Footnote 189: The name is found on [[Champa]]n inscriptions of 1050 CE and according to Gerini appears in [[Ptolemy]]'s [[Geographia|Samarade]] = Sâmaraṭṭha. See Gerini, Ptolemy, p. 170. But Samarade is near Bangkok and there can hardly have been Thais there in Ptolemy's time; and Footnote 190: So too in Central Asia Kustana appears to be a learned distortion of the name [[Khotan]], made to give it a meaning in Sanskrit.}}</ref> အခြားသီအိုရီ တစ်ခုအရ ၁၄ ရာစု အတွင်း အယုဓျာသည် အဓိကကျ ထင်ရှားသော နေရာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး တရုတ်တို့က ထိုဒေသအား ရှန်ဟု ခေါ်ဆိုကြကာ ပေါ်တူဂီတို့က ဆယမ်ဟု ပြောင်းလဲ ခေါ်ဆိုကြခြင်းဟု ဆိုသည်။ [[File:Kingdom & People of Siam (Vol 1, 1857, 15).svg|thumb|''SPPM Mongkut Rex Siamensium''ဟု ရေးထိုးထားသော မိုင်ကုဒ်ဘုရင်၏ လက်မှတ်]] [[ရာမ ၄|မကုဋဘုရင်]] (၁၈၅၁-၁၈၆၈) ၏ လက်မှတ်တွင် ''SPPM'' (Somdet Phra Poramenthra Maha) သို့မဟုတ် ဆယမ်တို့၏ဘုရင် မကိုဋ် ဟု ရေးထိုးထားပြီး ဆယမ် ဆိုသောအမည်ကို တရားဝင် ခေါ်ဝေါ်လာခဲ့သည်မှာ ၁၉၃၉ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၃ ရက် အထိ ဖြစ်ပြီး ထို့နောက်တွင် ထိုင်းလန်းဟု အမည် ပြောင်းခဲ့သည်။<ref name="ThaiCSM">[http://www.csmngt.com/thailand_history.htm Thailand (Siam) History], CSMngt-Thai. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150424080811/http://www.csmngt.com/thailand_history.htm |date=24 April 2015 }}</ref> ထိုင်းလန်းအား ဆယမ် ဟု ၁၉၄၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၉ ခုနှစ် မေလ ၁၁ ရက် နေ့အထိ အမည်ပြန်ပြောင်းခဲ့ပြီး ထို့နောက်တွင် ထိုင်းလန်းဟူသော အမည်သို့ ပြန်လည် ပြောင်းလဲခဲ့ပြန်သည်။ ===ထိုင်းလန်းဆိုသောအမည်=== ပြင်သစ်သမိုင်းပညာရှင် ဂျော့ရှ်ဆီးဒက်၏ အဆိုအရ ထိုင်း ဆိုသော အမည်မှာ ထိုင်းဘာသာစကားဖြင့် လွတ်လပ်သောသူ ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ထိုင်းလူမျိုးများအား ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် နေထိုင်သော လယ်ကျွန်များမှ ခွဲခြား ခေါ်ဝေါ်ခြင်းဟု ဆိုသည်။ ထင်ရှားသော ထိုင်း ပညာရှင်တစ်ဦးက ငြင်းဆိုသည်မှာ ထိုင်းဆိုသော အမည်မှာ ပြည်သူ သို့မဟုတ် လူ ဟုသာ အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ၎င်း၏ ရှာဖွေဖော်ထုတ်ချက်အရ အချို့သော ကျေးလက်ဒေသများတွင် လူအား ပုံမှန် သုံးနေကျ ထိုင်းစကားလုံး "ခေါန်" အစား "ထိုင်း" ဟု သုံးနှုန်းကြသည်ဟု ဆိုသည်။<ref>จิตร ภูมิศักดิ์ 1976: "ความเป็นมาของคำสยาม ไทย ลาวและขอม และลักษณะทางสังคม ของชื่อชนชาติ" (Jid Phumisak 1976: "Coming Into Existence for the Siamese Words for Thai, Laotian and Khmer and Societal Characteristics for Nation-names")</ref> === ထိုင်းအသံထွက် === ထိုင်းလူမျိုးများမှ ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံအား ယဉ်ကျေးသော အသုံးအနှုန်း "ပရာထေ့ထိုင်း" ဟု မကြာခဏ သုံးလေ့ ရှိကြသော်လည်း အများဆုံး အသုံးပြုကြသည့် အရပ်သုံးစကားတွင်မူ "မောင်းထိုင်း" သို့မဟုတ် "ထိုင်း" ဟုသာ သုံးနှုန်းကြသည်။ မောင်းဆိုသော စကား၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ မြို့ပြနိုင်ငံဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ဒေသ၏ အလယ်ဗဟိုရှိ မြို့တော် သို့မဟုတ် မြို့ကို ရည်ညွှန်းလေ့ ရှိကြသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ မြို့နာမည်များတွင် အသုံးပြုသော "မိုင်း" နှင့် ရင်းမြစ်တူသည်။ ရာချာအာဏာကျက်ထိုင်း ([[ထိုင်းဘာသာစကား|ထိုင်း]]: ราชอาณาจักรไทย၊ [[ပါဠိ]]: ရာဇ.အာဏာ.စကြာ.ထိုင်း) သည် ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဗျုပ္ပတ်နှင့်ခွဲလျှင် အမည်အပိုင်းများသည် ราช (ရာချာ, ပါဠိ: ''ရာဇ'', အဓိပ္ပာယ် = ဘုရင်၊ မင်း)၊ อาณา (အာဏာ, [[ပါဠိ]]: အာဏာ {{IPA|āṇā}}) နှင့် จักร (ကျက်, ပါဠိ: ''စကြာ, စက္က''၊ အဓိပ္ပာယ် = "ဘီး၊ အာဏာစက်၊ မင်းမူအာဏာပိုင် သင်္ကေတလည်းဖြစ်သည်) ဟု ခွဲခြားနိုင်သည်။။ ၁၉၃၀ ခုနှစ်တွင် ရေးခဲ့သည့် နိုင်ငံတော်သီချင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံအား "ပရာထေ့ထိုင်း (ပါဠိမူရင်း - ပဒေသ.ထိုင်း) ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်သီချင်း၏ ပထမဆုံး စာကြောင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ထိုင်းသွေးသားများ၏ စုစည်းမှု ဖြစ်သည်ဟု ထည့်သွင်းရေးသားခဲ့သည်။ ===တရားဝင် အမည်=== ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ ဆိုသည်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တရားဝင် အမည် ဖြစ်သည် {| class="wikitable" style="float:center; clear:right;" |+ခေတ်အဆက်ဆက်က ထိုင်းနိုင်ငံ အမည် !ခုနှစ် !! အမည် !! ထိုင်းအမည် !! အင်္ဂလိပ် |- | ၁၂၃၈–၁၄၃၈ || [[သုခေါဒယပြည်|သုခေါဒယတိုင်းပြည်]]|| {{lang|th|อาณาจักรสุโขทัย}} ||Sukhothai Kingdom |- | ၁၃၅၁–၁၇၆၇ || အယုဒ္ဓယတိုင်းပြည်|| {{lang|th|อาณาจักรอยุธยา}} || |- | ၁၇၆၈–၁၇၈၂ || [[ဓနပုရီပြည်|ဓနပုရီတိုင်းပြည်]]|| {{lang|th|อาณาจักรธนบุรี}} || |- | ၁၇၈၂–၁၉၃၉ || [[ရတနကောသိန္ဒြပြည်|ရတနကောသိန္ဒြတိုင်းပြည်]] || {{lang|th|อาณาจักรรัตนโกสินทร์ }} || Ratanakosin, Siam |- | ၁၉၃၉–၁၉၄၆ || ထိုင်းလန်းဘုရင့်နိုင်ငံတော် || {{lang|th|ราชอาณาจักรไทย}} || Thailand |- | ၁၉၄၆–၁၉၄၉ || ဆယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံတော် || {{lang|th|พระราชอาณาจักรสยาม}} || Kingdom of Siam |- | ၁၉၄၉–ယခု || ထိုင်းလန်းဘုရင့်နိုင်ငံတော် || {{lang|th|ราชอาณาจักรไทย}} || Thailand |} == သမိုင်း == ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ယခုလက်ရှိမှစ၍ ရေတွက်လျှင် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ကျော်မှစ၍ လူတို့ နေထိုင်ခဲ့သော သက်သေ အထောက်အထားများရှိပြီး မဲဟောင်ဆောင်ရှိ သမ်လော့ဒ်ကျောက်ဂူတွင် ကျောက်ခေတ် လက်မှုပစ္စည်းများကို တွေ့ရသည်။ အခြားသော အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများကဲ့သို့ပင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]မှ ဘာသာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုတို့ များစွာ လွှမ်းမိုးမှု ရှိပြီး အေဒီ ၁ ရာစု [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ သမိုင်း#ဖူနန် ဘုရင့်နိုင်ငံ (ခရစ်နှစ် ၁ ရာစု – ၅၅၀/၆၂၇) (Funan Kingdom (1st century – 550/627))|ဖူနန်ဘုရင့်နိုင်ငံတော်]] မှစ၍ [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ သမိုင်း#ခမာအင်ပါယာ (၈၀၂–၁၄၃၁) (Khmer Empire (802–1431))|ခမာအင်ပါယာခေတ်]]အထိ ဖြစ်သည်။<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/589625/Thailand/274233/History?anchor=ref509754 Thailand. History] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120402103818/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/589625/Thailand/274233/History?anchor=ref509754 |date=2 April 2012 }}. ''Encyclopædia Britannica''</ref> ထိုင်းနိုင်ငံသည် အစောပိုင်း နှစ်များတွင် ခမာအင်ပါယာ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိပြီး ခမာအင်ပါယာတွင် [[ဟိန္ဒူဘာသာ|ဟိန္ဒူ]]တို့၏ ရိုးရာများ ခိုင်မာစွာ အမြစ်တွယ်နေသဖြင့် ထိုလွှမ်းမိုးမှုများကို ယနေ့တိုင် ထိုင်းတို့ကြားတွင် တွေ့ရှိနိုင်သေးသည်။ [[File:WatChaiwatthanaram 2295b.JPG|thumb|250px|အယုဓယရှိ ဝပ်ချိုင်ဝပ်သန်နရန်၏ အပျက်အစီးများ]] ထိုင်းယဉ်ကျေးမှုတွင် အိန္ဒိယတို့၏ လွှမ်းမိုးမှု ရှိသည်မှာ အိန္ဒိယမှ လာရောက်အခြေချ နေထိုင်သူများနှင့် တိုက်ရိုက် ထိတွေ့မှုကြောင့်သာ မကပဲ အိန္ဒိယ ယဉ်ကျေးမှု ကျင့်သုံးသော ဘုရင့်နိုင်ငံများဖြစ်သည့် ဗာရာဝတီ၊ သီရီဝိဇယ နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတို့ကြောင့် အဓိကပါဝင်သည်။<ref name="ReferenceA">Some Aspects of Asian History and Culture by Upendra Thakur p.157</ref> အီးအေဗောရပ်ဇ်ကမူ အိန္ဒိယ ဘုရင် [[အသောကမင်း|အသောက]]၏ [[မောရိယတိုင်း|မောရိယ အင်ပါယာခေတ်]]တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာသည် အိန္ဒိယမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ စီးဆင်း ဝင်ရောက်သည်ဟု ယုံကြည်ပြီး ခရစ်တော်ပေါ်ပြီး ၁ ရာစု အထိ ပင် ဖြစ်သည်။ <ref name="ReferenceA"/>နောက်ပိုင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် တောင်အိန္ဒိယမှာ ပါလာဗာမင်းဆက် နှင့် မြောက်အိန္ဒိယမှ ဂုတ်ပတားအင်ပိုင်ယာတို့၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ခံခဲ့ရသည်။ ပြင်သစ် သမိုင်းပညာရှင် ဂျော့ရှ်ဆီးဒက်၏ အဆိုအရ "ထိုင်းတို့သည် အဖအိန္ဒိယ နိုင်ငံတော်၏ သမိုင်းတွင် ပထမဆုံး ပါဝင်ခဲ့သည်မှာ ၁၁ ရာစု ချန်ပါ ကျောက်ထွင်းစာများတွင် ထိုင်းကျွန်များ သို့မဟုတ် စစ်သုံးပန့်များ အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၁၂ ရာစုတွင် [[အန်ကောဝပ်]]ဘုရားကျောင်းရှိ ကျောက်ဆစ်များတွင် စစ်သူရဲအုပ်စု တစ်ခုအား [[ထိုင်းလူမျိုး|သယာမ်]]ဟု ဖော်ပြထားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် မွန်ဂိုတို့သည် [[တာလီမြို့|တာလီ]]အား ၁၂၅၃ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်တွင် သိမ်းပိုက်ပြီး ၁၂၅၃ တွင် [[ယူနန်ပြည်နယ်|ယူနန်]]အား သိမ်းသွင်းပြီးနောက် ယခင် အိန္ဒိယ လွှမ်းမိုးထားသော ဘုရင့်နိုင်ငံနေရာ၌ ထိုင်းဒေသများ ထူထောင်ရန် အခက်အခဲမရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ မီနန် မြစ်ဝှမ်းဒေသနှင့် ဗာရာဝတီရှိရာဒေသတွင် ၇ ရာစု၌ မွန်လူမျိုးများ ရှိကြပြီး ၁၁ ရာစုတွင် ခမာအင်ပိုင်ယာ ဖြစ်လာသည်။ [[ယွမ်မင်းဆက်]]၏ သမိုင်းတွင် ၁၂၈၂ ၌ [[သုခေါဒယပြည်|ဆူခိုထိုင်း]]တို့၏ သံရုံးရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ၁၂၈၇ တွင် ထိုင်းအကြီးအကဲ သုံးယောက်ဖြစ်သော မန်ရိုင်း၊ ငန်မောင်း နှင့် ရမ်ခန်ဟမ်းတို့သည် ခိုင်မာသော မဟာမိတ်စာချုပ်ကို လက်မှတ်ထိုးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။{{sfn|Cœdès|1968|pp=190–191,194–195}} ၁၃ ရာစု ခမာ အင်ပိုင်ယာ ပြိုလဲပြီးနောက်တွင် နိုင်ငံအများအပြား ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး ထိုင်းလူမျိုးများ၊ မွန်လူမျိုးများ၊ ခမာလူမျိုးများ၊ ချန်လူမျိုးများ နှင့် မလေးလူမျိုးများမှ တည်ထောင်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပြီး ထိုင်းဒေသတဝှမ်းတွင် တွေ့ရသော ရှေးဟောင်းသုတေသနနယ်မြေများနှင့် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများမှ တစ်ဆင့် သိရသည်။ ၁၂ ရာစု မတိုင်မီကမူ ပထမဆုံး ထိုင်းနိုင်ငံအား [[သုခေါဒယပြည်|ဗုဒ္ဓဆူခိုထိုင်းနိုင်ငံတော်]]ဟု သတ်မှတ်ခဲ့ကြပြီး ၁၂၃၈ တွင် တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၁၃ ရာစုနှင့် ၁၄ ရာစုနှစ်အတွင်း ခမာအင်ပိုင်ယာ၏ အာဏာ လျော့ကျလာမှုနှင့် ပျက်သုဉ်းမှုတို့ အပြီးတွင် ဆူခိုထိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာပြည်၊ [[လန်န (နိုင်ငံတော်)|လန်နပြည်]] (Lanna) နှင့် [[လင်းဇင်းပြည်|လန်ချန်ပြည်]] (လင်းဇင်း) (ယခုလောနိုင်ငံ) တို့မှာ တိုးတက်ထွန်းကား လာခဲ့သည်။ သို့သော် ရာစုနှစ် တစ်ခုမျှ ကြာသောအခါတွင် ဆူခိုထိုင်းပြည်၏ အာဏာစက်ကို ၁၄ ရာစုနှစ်အလယ် [[ကျောက်ဖယားမြစ်|ကျောက်ဖယား မြစ်အောက်ပိုင်း]] သို့မဟုတ် မီနမ်ဒေသတွင် ထူထောင်ခဲ့သော [[အယုဒ္ဓယ|အယုဒ္ဓယပြည်]]က ဩဇာလွှမ်းမိုးလာခဲ့သည်။ [[File:Innocent XI Dec 1688.jpg|thumb|250px| ထိုင်းသံတမန်မှ ၁၆၈၈ ခုနှစ်တွင် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး အင်နိုဆန့် ၁၁ သို့ စာချွန်လွှာပေးအပ်စဉ်]] အယုဒ္ဓယပြည်၏ ချဲ့ထွင်မှုသည် မီနမ်ဒေသတဝိုက်တွင် ဗဟိုပြုခဲ့ပြီး မြောက်ပိုင်းတောင်ကြားများတွင်မူ လန်နပြည်နှင့် အခြားသော ထိုင်းမြို့ပြနိုင်ငံ အသေးစားများက အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၁၄၃၁ ခုနှစ်တွင် အယုဒ္ဓယတို့မှ အန်းကောမြို့ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီးနောက်တွင် ခမာတို့က အန်းကောကို စွန့်ခွာခဲ့ကြသည်။ <ref>"[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/04/12/AR2010041203198.html Science news: What happened at Angkor Wat] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170405053715/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/04/12/AR2010041203198.html |date=5 April 2017 }}". ''The Washington Post''. 13 April 2010.</ref> ထိုင်းတို့သည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်ကြသော တရုတ် နှင့် အိန္ဒိယမှ အစပြု၍ ပါရှားပြည်နှင့် အာရပ်နိုင်ငံများနှင့် ကုန်သွယ်မှုများ ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အယုဒ္ဓယသည် အာရှရှိ အစည်ကားဆုံး ကုန်သွယ်ရာနေရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဥရောပကုန်သည်များသည် ၁၆ ရာစု အစောပိုင်းမှ စတင်ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ပထမဆုံး ရောက်ရှိလာသူမှာ ပေါ်တူဂီမြို့စား အေဖွန်ဆို ဒီ အယ်လ်ဘာကာကီ၏ သံတမန် ဖြစ်ပြီး ၁၅၁၁ ခုနှစ်တွင် စတင်ရောက်ရှိခဲ့ကာ နောက်ပိုင်းတွင် ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်နှင့် အင်္ဂလိပ်တို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ၁၇၆၅-၁၇၆၇ မြန်မာဘုရင် ကုန်းဘောင် [[ဆင်ဖြူရှင်မင်း]]နှင့် ဖြစ်သော [[မြန်မာ-ယိုးဒယား စစ်ပွဲများ|ယိုးဒယား-မြန်မာစစ်ပွဲ]]တွင် အယုဒ္ဓယနေပြည်တော်အား မီးတင်ရှို့ ဖျက်ဆီးခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ၁၇၆၇ ခုနှစ် အယုဒ္ဓယပြည် မြန်မာတို့လက်သို့ ကျရောက်သွားသော အခါတွင် [[တာကသိန|မဟာတက်ဆင်]]ဘုရင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြို့တော်ကို ထွန်ဘူရီ (Thonburi) သို့ ၁၅ နှစ်ခန့်မျှ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။ ၁၇၈၂ ခုနှစ် [[စကြီမင်းဆက်]] [[ရာမ ၁|ရာမ ၁ ဘုရင်]]လက်ထက်တွင် ဘန်ကောက်ကို မြို့တော်အဖြစ် တည်ထောင်ပြီးချိန်တွင် ယခုလက်ရှိ [[ရတနကောသိန္ဒြပြည်|ရတနာကိုဆင်]]ခေတ် စတင်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်နီကာစွယ်စုံကျမ်း၏ အဆိုအရ ၁၇ ရာစုမှ ၁၉ ရာစု အထိ ထိုင်းနှင့် မြန်မာတို့၏ အုပ်ချုပ်မှု အောက်တွင် ရှိသော အချို့သော ဒေသများတွင် လူဦးရေ၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံမှ ၃ ပုံ ၁ပုံ အထိမှာ ကျွန်များ ဖြစ်ကြသည် ဟု ဆိုသည်။<ref>[http://www.britannica.com/blackhistory/article-24156 Slave-owning societies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070223090720/http://www.britannica.com/blackhistory/article-24156 |date=23 February 2007 }}. ''Encyclopædia Britannica''.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20101009132129/http://kyotoreviewsea.org/slavery4.htm Slavery in Nineteenth-Century Northern Thailand]. Kyoto Review of South East Asia.</ref> ===၂၀ ရာစု=== [[File:Map of Siam (territorial cessions).svg|thumb|အနောက်တိုင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံများသို့ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသော နယ်မြေများကို နှစ်အလိုက် ပြထားပုံ]] ဥရောပမှ ဖိအားများရှိသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် ကိုလိုနီ မဖြစ်ခဲ့သော တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite news |url=http://www.indianexpress.com/news/king-country-and-the-coup/13140/0 |title=King, country and the coup |work=The Indian Express |location=Mumbai |date=22 September 2006 |accessdate=3 November 2011 |archivedate=14 May 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110514225625/http://www.indianexpress.com/news/king-country-and-the-coup/13140/0 }}</ref> ထိုသို့ မဖြစ်ရသည့် အကြောင်းမှာ လွန်ခဲ့သော ၄ ရာစု အတွင်း ပါးနပ်သော ဘုရင်များမှ ပြင်သစ်နှင့် ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာတို့ကြား အားပြိုင်မှုနှင့် တင်းမာမှုများကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ လိုအပ်သလို ကစားနိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိန် နှင့် ပြင်သစ်တို့မှ ကျောက်ဖယား တောင်ကြားတစ်ဝိုက်အား ကြားခံနယ်မြေ အဖြစ် သဘောတူညီ အာမခံချက် ပေးခဲ့ကြပြီး<ref>[http://treaties.fco.gov.uk/docs/fullnames/pdf/1896/TS0005%20(1896)%20C-8010%201896%2015%20JAN,%20LONDON%3B%20DECLARATION%20BETWEEN%20GB%20AND%20FRANCE%20WITH%20REGARD%20TO%20THE%20KINGDOM%20OF%20SIAM%20AND%20OTHER%20MATTERS.pdf ''Declaration between Great Britain and France with regard of the Kingdom of Siam and other matters''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170331025152/http://treaties.fco.gov.uk/docs/fullnames/pdf/1896/TS0005%20(1896)%20C-8010%201896%2015%20JAN,%20LONDON%3B%20DECLARATION%20BETWEEN%20GB%20AND%20FRANCE%20WITH%20REGARD%20TO%20THE%20KINGDOM%20OF%20SIAM%20AND%20OTHER%20MATTERS.pdf |date=31 March 2017 }} London. January 15, 1896. Treaty Series. No. 5</ref> ကျန်သော အရှေ့တောင်အာရှ တဝှမ်းလုံးအား အနောက်တိုင်း အင်အားကြီး နိုင်ငံများမှ ကိုလိုနီ နယ်မြေအဖြစ် သွတ်သွင်းခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများ၏ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် ၁၉ ရာစု အတွင်း အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် အပြင် ၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုမှုများစွာကိုလည်း လိုက်လျောခဲ့ရသည်။ အသိသာဆုံးမှာ မဲခေါင်မြစ် အရှေ့ဘက်ကမ်းရှိ နယ်မြေများစွာကို ပြင်သစ်ထံသို့ ဆုံးရှုံးခဲ့ရခြင်းနှင့် မလေးကျွန်းဆွယ်ရှိ ရှမ်းနှင့် ကရင်လူမျိုးတို့၏ ဒေသများအား အင်္ဂလိပ်တို့မှ တဆင့်ပြီး တဆင့် ဝါးမျိုသိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဗြိတိသျှ အင်ပိုင်ယာ၏ အထောက်အပံ့ကို ရရှိရန် အတွက် စကြီမင်းဆက်မှ ပေးအပ်လိုက်ရသော လက်ဆောင်ပဏ္ဍာများတွင် တောင်ပိုင်း မလေးလူမျိုးများ အဓိက နေထိုင်သည့် ပြည်နယ် ၄ ခုအား ၁၉၀၉ ခုနှစ် အင်ဂလို-ဆိုင်ယမ်းမိစ် စာချုပ်ဖြင့် ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်လိုက်ရခြင်းလည်း ပါဝင်သည်။ ထို ပြည်နယ် ၄ ခုမှာ ကလန်တန်၊ တဲရန်ဂါနူး၊ ကဒါ နှင့် ပါလစ် တို့ ဖြစ်ပြီး နောင်တွင် [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]၏ မြောက်ပိုင်းပြည်နယ်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၁၇ တွင် သယာမ်နိုင်ငံသည် [[ပထမ ကမ္ဘာစစ်|ပထမကမ္ဘာစစ်]] မဟာမိတ်များတွင် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ပထမကမ္ဘာစစ် အောင်နိုင်သူတစ်ဦး အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် စစ်ဘက်နှင့် အရပ်ဘက် အရာရှိများပါဝင်သော ခါနာရတ်ဆာဒွန် အဖွဲ့၏ သွေးထွက်သံယို မဖြစ်ပွားသော တော်လှန်ရေး တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် အာဏာ လွှဲပြောင်းမှု ဖြစ်ခဲ့ကာ ပရာဂျာဒီပေါက်ဘုရင်မှ သယာမ် ပြည်သူတို့အား ပထမဆုံး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ ရေးဆွဲခွင့် ပေးအပ်လိုက်ရပြီး ရာစုနှစ်များစွာ ကျင့်သုံးခဲ့သော သက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်စနစ် ပြီးဆုံး ခဲ့သည်။ ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ၏ အမည်အား သယာမ်မှ ထိုင်းလန်း ဟု ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည်။ ===ဒုတိယကမ္ဘာစစ်=== ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း [[ဂျပန်ဧကရာဇ်နိုင်ငံ|ဂျပန်အင်ပိုင်ယာ]]မှ ၎င်းတို့၏ တပ်များကို ထိုင်းနိုင်ငံအား ဖြတ်၍ မလေးရှား စစ်မျက်နှာသို့ ရွေ့လျားခွင့် ပြုရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဂျပန်တို့၏ ကျူးကျော်မှုသည် ၁၉၄၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၈ရက်၌ အခြားသော အရှေ့တောင်အာရှ တလွှား တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် အချိန်ကိုက်၍ စတင်ခဲ့ပြီး တော်ဝင်ထိုင်း ကြည်းတပ်မတော် နှင့် ၆ နာရီ မှ ၈ နာရီကြား တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်မှာ ပလာယက် ဖီဘွန်ဆောင်ခရမ်မှ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရန် အမိန့်ပေးသည့် အချိန်အထိ ပင် ဖြစ်သည်။ ထို့နောက်တွင် ဂျပန်အား လွတ်လပ်စွာ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့် ပြုခဲ့ပြီး ၁၉၄၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်တွင် ဂျပန် နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ မဟာမိတ်စာချုပ်ကို လျှို့ဝှက် ချုပ်ဆိုခဲ့ကာ ထိုစာချုပ်အရ တိုကျိုမှ ဗြိတိသျှနှင့် ပြင်သစ်တို့သို့ ထိုင်းမှ ဆုံးရှုံးခဲ့သော နယ်မြေများကို ပြန်လည်ရယူရန် အတွက် အကူအညီပေးမည်ဟု သဘောတူညီခဲ့သည်။<ref name="Wern"/> နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် ထိုင်းမှ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နှင့် ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းတို့အား ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်တွင် စစ်ကြေညာခဲ့ပြီး ဂျပန်တို့အား မဟာမိတ်တို့နှင့် တိုက်ခိုက်သော စစ်ပွဲတွင် ကူညီတိုက်ခိုက်ရန် ကတိပြုခဲ့ကာ အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း ဂျပန်ကို တော်လှန်ရန် ထိုင်းလွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားမှုကိုလည်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ အာရှ အလုပ်သမား ၂၀၀,၀၀၀ ခန့် နှင့် မဟာမိတ် စစ်သုံးပန့် ၆၀,၀၀၀ ကျော်တို့သည် [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]]ဟု အများသိရှိကြသော ရထားလမ်း ဖောက်လုပ်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။<ref name="Wern">Werner Gruhl, ''[https://books.google.com/books?id=ow5Wlmu9MPQC&pg=PA112&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false Imperial Japan's World War Two, 1931–1945] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161213042405/https://books.google.com/books?id=ow5Wlmu9MPQC&pg=PA112&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false |date=13 December 2016 }}'', Transaction Publishers, 2007 {{ISBN|978-0-7658-0352-8}}</ref> ===ယနေ့ခေတ် သမိုင်း=== ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ ကူးပြောင်းပြီးနောက်၊ ၁၉၇၃ ခုနှစ်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးသမိုင်းကို စစ်အာဏာရှင်စနစ် က ကြီးစိုးခဲ့သည်။ ဤကာလအတွင်း အချိန်အများစု၌ စစ်တပ်အာဏာရရှိခဲ့သည်။ ထင်ရှားသောခေါင်းဆောင်များမှာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည့် ဖီဘွန်းဆောင်ခရမ်း (Luang Phibunsongkhram, လူအများက ဖီဘွန်း ဟု သိကြသည်) နှင့် သာမားဆက်တက္ကသိုလ် (Thammasat University) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး စစ်ပြီးခေတ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခေတ္တဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် အရပ်သားနိုင်ငံရေးသမား ပရီဒီ ဖနွန်ယောင် (Pridi Banomyong) တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ပရီဒီကို ဖယ်ရှားပြီးနောက်တွင် စစ်အာဏာရှင်များ ဆက်တိုက်အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဖီဘွန်းသည် နောက်တစ်ကြိမ်အာဏာရယူခဲ့ပြီးနောက် ဆရစ် ဒါနာရာဂျာတာ (Sarit Thanarat) နှင့် သနွန်း ကစ်တီကာချောင်း (Thanom Kittikachorn) တို့က ဆက်လက်ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့လက်ထက်တွင် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်၌ ရိုးရာအာဏာရှင်အုပ်ချုပ်မှုကို ခေတ်မီအောင်နှင့် အနောက်တိုင်းဆန်အောင် ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ သာမားဆက်ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သော ဒီမိုကရေစီလိုလားသူ ဆန္ဒပြသူများအား အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် သနွန်း နုတ်ထွက်ခဲ့ရာ စစ်အာဏာရှင်ခေတ် ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ ထိုအခါ ဘုရင်မင်းမြတ်က [[ဓမ္မသတ်တက္ကသိုလ်|သာမားဆက်တက္ကသိုလ်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဆန်ယား ဒါမားဆက် အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တော်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၁ ခုနှစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ]]တွင် အမေရိကန်နှင့် တောင်ဗီယက်နမ်တို့အား ကူညီခဲ့သည်။ အမေရိကန်လေတပ်မှ F-4 Phantom တိုက်လေယာဉ်များအား အူဒွန်းနှင့် အူဘွန်းလေတပ်အခြေစိုက်စခန်းများတွင် အခြေစိုက်ခဲ့ပြီး B-52 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များအား ဦးသဖောင်တွင် အခြေစိုက်ခဲ့သည်။ ထိုင်းတပ်များသည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၂ ခုနှစ်အတွင်း လာအိုနိုင်ငံရှိ လျှို့ဝှက်စစ်ပွဲတွင်လည်း အများအပြား ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၃ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ထင်ရှားသည့် လူထုအုံကြွမှု ကြောင့် ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်သူ သနွန်း ကစ်တီကာချောင်း၏ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံရေးစနစ်ကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်၏ မှတ်သားဖွယ်ရာ အချက်မှာ ထိုင်းတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများ နိုင်ငံရေးတွင် လွှမ်းမိုးမှု အားကောင်းလာခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များ၏ အချိန်အတော်များများတွင် ထိုင်းနိုင်ငံအား ဝန်ကြီးချုပ် ပရမ် တင်ဆူလန်နွန်ဒါ မှ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဒီမိုကရေစီလိုလားသူဖြစ်သဖြင့် ပါလီမန်နိုင်ငံရေးကို ပြန်လည်အသက်သွင်းခဲ့သည်။ ထို့နောက်တွင် ၁၉၉၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၂ ခုနှစ်အတွင်း ခဏတာ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်မှုမှလွဲ၍ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ လူအများ၏ ထောက်ခံမှုရရှိခဲ့သော ဝန်ကြီးချုပ် [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်]] ဦးဆောင်သည့် ထိုင်းရပ်ထိုင်းပါတီသည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၆ ခုနှစ်အထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းရက်ထိုင်းပါတီအား ခြစားမှုဖြင့် စွပ်စွဲ၍ လူအမြောက်အမြား ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး စစ်တပ်မှ စက်တင်ဘာလတွင် အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲမှ အရပ်သားအစိုးရသို့ အာဏာလွှဲပြောင်းခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလတွင် အခြားစစ်အာဏာသိမ်းမှု တစ်ခုဖြင့် စစ်တပ်လက်အောက်သို့ ထပ်မံရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပြီးနောက်တွင် လူထုဆန္ဒကို ဦးစားပေးသည့် ဖွေထိုင်းပါတီ (Pheu Thai Party) က အများစုအနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) ၏ ညီမဖြစ်သူ [[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်]] (Yingluck Shinawatra) သည် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အာဏာရပါတီက သက်ဆင်အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဥပဒေကြမ်း (amnesty bill) ကို အဆိုပြုပြီးနောက် ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကော်မတီ (People's Democratic Reform Committee) က ရှင်နာဝပ်ကို ဆန့်ကျင်သော နောက်ထပ်ဆန္ဒပြပွဲများကို စီစဉ်ခဲ့သည်။ <ref>{{Cite news|date=11 November 2013|title=Protests as Thailand senators debate amnesty bill|work=The Guardian|url=http://www.theguardian.com/world/2013/nov/11/thailand-protests-amnesty-bill|url-status=live|access-date=10 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203121817/http://www.theguardian.com/world/2013/nov/11/thailand-protests-amnesty-bill|archive-date=3 December 2013}}</ref> ယင်လပ်က ပါလီမန်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အသစ်ကျင်းပရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံး (Constitutional Court) က ပယ်ဖျက်ခဲ့သည်။ ဤနိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ်အာဏာသိမ်းမှုတစ်ခုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite journal|last1=Prasirtsuk|first1=Kitti|title=Thailand in 2014: Another Coup, a Different Coup?|journal=Asian Survey|date=2015|volume=55|issue=1|pages=200–206|doi=10.1525/as.2015.55.1.200|jstor=10.1525/as.2015.55.1.200|url=https://www.jstor.org/stable/10.1525/as.2015.55.1.200|access-date=3 June 2024|issn=0004-4687|url-access=subscription}}</ref> ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အမျိုးသားငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေးကောင်စီ (National Council for Peace and Order) ခေါ် စစ်အစိုးရအဖွဲ့ကို ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ပရာယွတ်ချန်အိုချာ|ပရာယွတ် ချန်အိုချာ]] (Prayut Chan-o-cha) က ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဤကာလအတွင်း အရပ်သားနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာအခွင့်အရေးများ (Civil and political rights) ကို ကန့်သတ်ခဲ့ပြီး ဘုရင်မင်းမြတ်ကို စော်ကားမှု (lèse-majesté) စွဲချက်များ သိသိသာသာ တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံများနှင့် သဘောထားမတိုက်ဆိုင်သူများကို "သဘောထားညှိနှိုင်းရေး" စခန်းများ (attitude adjustment camps) သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ <ref name="Beech 2019">{{Cite news|last=Beech|first=Hannah|date=8 February 2019|title=Thailand's King Rejects His Sister's Candidacy for Prime Minister|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2019/02/08/world/asia/thailand-prime-minister-princess.html|url-status=live|access-date=11 February 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190213075249/https://www.nytimes.com/2019/02/08/world/asia/thailand-prime-minister-princess.html|archive-date=13 February 2019|issn=0362-4331}}</ref>ပညာရှင်များက ဤလုပ်ရပ်များကို [[ဖက်ဆစ်ဝါဒ]] ထွန်းကားလာခြင်းအဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့ကြသည်။ <ref>{{Cite journal|last=Taylor|first=James|date=1 September 2021|title=Thailand's new right, social cleansing and the continuing military–monarchy entente|url=https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/2057891120980835|url-status=live|journal=Asian Journal of Comparative Politics|volume=6|issue=3|pages=253–273|doi=10.1177/2057891120980835|issn=2057-8911|s2cid=234182253|archive-url=https://web.archive.org/web/20211118123729/https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/2057891120980835|archive-date=18 November 2021|access-date=18 November 2021|url-access=subscription}}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းအရှည်ဆုံးဘုရင် [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘူမိဗလ]] (Bhumibol) သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏သားတော် [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ|ဝါချီရာလောင်ကွန်း]] (Vajiralongkorn) ထီးနန်းဆက်ခံခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို စစ်အစိုးရလက်အောက်တွင် ဆန္ဒခံယူပွဲ (referendum) ဖြင့် အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရသည် အနာဂတ်အစိုးရများအတွက် နှစ် ၂၀ အမျိုးသားမဟာဗျူဟာ "လမ်းပြမြေပုံ" (20-year national strategy 'road map') ကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကို စစ်တပ်ဦးဆောင်သော ဒီမိုကရေစီ (military-guided democracy) စနစ်ထဲသို့ ထိထိရောက်ရောက် ချုပ်နှောင်ခဲ့သည်။ <ref>{{Cite journal|last=Montesano|first=Michael J.|year=2019|title=The Place of the Provinces in Thailand's Twenty-Year National Strategy: Toward Community Democracy in a Commercial Nation?|url=https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ISEAS_Perspective_2019_60.pdf|url-status=live|journal=ISEAS Perspective|volume=2019|issue=60|pages=1–11|archive-url=https://web.archive.org/web/20200913092250/https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ISEAS_Perspective_2019_60.pdf|archive-date=13 September 2020|access-date=23 August 2020}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200913092250/https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ISEAS_Perspective_2019_60.pdf |date=13 September 2020 }}</ref> ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် စစ်အစိုးရသည် မတ်လတွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် သဘောတူခဲ့သည်။ <ref name="Beech 20192">{{Cite news|last=Beech|first=Hannah|date=8 February 2019|title=Thailand's King Rejects His Sister's Candidacy for Prime Minister|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2019/02/08/world/asia/thailand-prime-minister-princess.html|url-status=live|access-date=11 February 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190213075249/https://www.nytimes.com/2019/02/08/world/asia/thailand-prime-minister-princess.html|archive-date=13 February 2019|issn=0362-4331}}</ref> ရွေးကောက်ပွဲမသမာမှု စွပ်စွဲချက်များကြားမှ ပရာယွတ်သည် ပါလန်ပရာချာရတ်ပါတီ (Palang Pracharath Party) ဦးဆောင်သော ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ (coalition) ၏ လွှတ်တော်တွင်း ထောက်ခံမှုနှင့် စစ်အစိုးရခန့်အပ်ထားသော အထက်လွှတ်တော်၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သည်။ <ref>{{Cite news|date=25 March 2019|title=Thailand election results delayed as allegations of cheating grow|publisher=ABC News|location=Australia|url=https://www.abc.net.au/news/2019-03-25/thailand-election-results-delayed-concerns-over-irregularities/10937910|url-status=live|access-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190326035848/https://www.abc.net.au/news/2019-03-25/thailand-election-results-delayed-concerns-over-irregularities/10937910|archive-date=26 March 2019}}</ref> ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီမိုကရေစီလိုလားသူ ဆန္ဒပြပွဲများသည် ဘုရင်၏ အခွင့်အာဏာ တိုးလာခြင်း ၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဘုရင်စနစ်၏ ထောက်ခံမှုရရှိထားသည့် [[ထိုင်းဘုရင့်တပ်မတော်|ထိုင်းတော်ဝင်တပ်မတော်]] (Royal Thai Armed Forces) မှ ဒီမိုကရေစီနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ နောက်ပြန်ဆုတ်မှုများ၊ ဒီမိုကရေစီလိုလားသည့် အနာဂတ်သို့ချီတက်ရေးပါတီ (Future Forward Party) ဖျက်သိမ်းခံရခြင်း၊ ၂၀၁၉ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနှင့် လက်ရှိနိုင်ငံရေးစနစ်အပေါ် ယုံကြည်မှုမရှိခြင်း၊ ဝမ်ချလယ်ရမ် ဆတ်ဆပ်ဆစ် (Wanchalearm Satsaksit) အပါအဝင် နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူများ အဓမ္မပျောက်ဆုံးခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်း၊ နှင့် နိုင်ငံရေးခြစားမှုများတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ <ref>{{Cite news|date=11 August 2020|title=[Full statement] The demonstration at Thammasat proposes monarchy reform|work=Prachatai English|url=https://prachatai.com/english/node/8709|url-status=live|access-date=23 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820123613/https://prachatai.com/english/node/8709|archive-date=20 August 2020}}</ref>ဤဆန္ဒပြပွဲများသည် ဘုရင်စနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် မကြုံစဖူးသော တောင်းဆိုမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး နိုင်ငံအတွင်း သမ္မတနိုင်ငံစနစ် (republicanism) အပေါ် အမြင့်ဆုံးသော ခံစားချက်ကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလိုလားသော အတိုက်အခံများဖြစ်သည့် မူးဖောဝပ်ပါတီ (Move Forward Party - MFP) နှင့် လူထုဆန္ဒကို ဦးစားပေးသည့် ဖွေထိုင်းပါတီ (Pheu Thai Party) တို့သည် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ (general election) တွင် အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး၊ ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ် ချန်အိုချာကို ထောက်ခံသည့် ဘုရင်စနစ်လိုလားသော စစ်တပ်နှင့်ဆက်စပ်သည့် ပါတီများ အာဏာဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်နေ့တွင် လူထုဆန္ဒကို ဦးစားပေးသည့် ဖွေထိုင်းပါတီမှ ဆရစ်သာ ထာဝိစင် (Srettha Thavisin) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်၌ ဖွေထိုင်းပါတီ၏ ဘီလျံနာခေါင်းဆောင် သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာ မိမိကိုယ်ကို ပြည်ပတွင် နယ်နှင်ခံအဖြစ်နေထိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ထာဝိစင်သည် "ကြီးလေးသော ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းချိုးဖောက်မှုများ" ကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးမှ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ===သမိုင်းဆိုင်ရာ ဓာတ်ပုံများ=== <gallery> File:BlackCeramicBanChiangCultureThailand1200-800BCE.jpg|အူဒွန်သာနီခရိုင် ဘန်ချန်အနီးတွင် တွေ့ရသော အစောဆုံး ၂၁၀၀ ဘီစီခန့်မှ လက်ရာ မြေအိုးများ File:Pimai1.jpg|ဖီမိုင်းခေါ် ပရာဆပ် ဖီမိုင်းသည် ခမာအင်ပိုင်ယာခေတ်မှ အကြီးဆုံး ဘုရားကျောင်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ File:วัดพนัญเชิงวรวิหาร by Pholtograph.jpg|၆၂ ပေ (၁၉ မီတာ) မျှ မြင့်မားသော ထိုင်နေသည့် ၁၃၂၄ ခုနှစ်မှ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်အား အယုဒ္ဓယတွင် တွေ့ရပုံ File:Wat Si Chum in Sukhothai.jpg|၁၃ ရာစုမှ ၄၉ပေ (၁၅ မီတာ) မျှ မြင့်မားသော ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် အား ဆူခိုထိုင်းမြို့ အာချာနာဘုရားတွင် တွေ့ရပုံ File:View of Iudea (Ayutthaya), Capital of Siam ca. 1662 (SK-A-4477).jpg|ဒတ်ချ် အရှေ့အိန္ဒိယ ကုမ္ပဏီမှ ယိုဟန်း ဗင်ဘွန်းသို့ ရေးဆွဲခိုင်းခဲ့သော အယုဒ္ဓယ ပန်းချီကား ၁၆၆၅ File:Siamese envoys at Versailles.jpg|၁၆၈၆ တွင် ကိုဆာပန် မှ ထိုင်းဘုရင် နာရိုင်း၏ စာလွှာအား ဗာဆိုင်း၌ လူးဝစ်ဘုရင် ၁၄ သို့ ဆက်သစဉ် File:Jean-Leon Gerome 001.JPG|နပိုလီယန် ၃ မှ ၁၈၆၄ တွင် ထိုင်း သံတမန်များအား လက်ခံတွေ့ဆုံစဉ် </gallery> == နိုင်ငံရေး နှင့် အစိုးရ== ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လက်ရှိနိုင်ငံရေးသည် [[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]] ဘောင်အတွင်းမှ ကျင့်သုံးပြီး ဝန်ကြီးချုပ်သည် အစိုးရအဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ကာ ဆွေစဉ်မျိုးဆက် ဆက်ခံသော ဘုရင်သည် နိုင်ငံ၏ ဥသျှောင်ဖြစ်သည်။ တရားစီရင်ရေး ကဏ္ဍသည် အုပ်ချုပ်ရေး နှင့် ဥပဒေပြုရေးတို့မှ ကင်းလွတ်ရမည် ဖြစ်သော်လည်း တရားသူကြီးတို့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များမှာ လက်ရှိဥပဒေထက် နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်သည်ဟု သံသယရှိစရာ ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web |title=Thailand's juristocracy - New Mandala<!-- Bot generated title --> |url=http://asiapacific.anu.edu.au/newmandala/2014/05/17/thailands-juristocracy/ |accessdate=14 October 2017 |archivedate=5 September 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150905162923/http://asiapacific.anu.edu.au/newmandala/2014/05/17/thailands-juristocracy/ }}</ref> [[File:Democracy monument, Bangkok, Thailand.jpg|thumb|ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ဒီမိုကရေစီ အထိမ်းအမှတ် အဆောက်အဦး။ ၁၉၃၂ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအား ပြအိုးပေါ်ရှိ ဆွမ်းခွက် နှစ်ခု ပေါ်တွင် တင်ထားသည့်ပုံ]] ၁၉၃၂ ခုနှစ် သက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်စနစ်မှနေ၍ နိုင်ငံရေး စတင်ပြုပြင်ပြောင်းလဲခဲ့သည့် အချိန်မှစ၍ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ နှင့် ပဋိဉာဏ် ၁၉ ခုမျှ ရှိခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ .<ref>[http://www.bangkokpost.com/print/421966/ Bangkok Post: ''Section 44 is necessary: NCPO'']. This list contains 2 errors: it states that the 6th constitution was promulgated in 1912 (rather than 1952), and it states that the 11th constitution was promulgated in 1976 (rather than 1974).</ref><ref name="Thanet">Thanet Aphornsuvan, {{cite web |url= http://rspas.anu.edu.au/pah/human_rights/papers/2001/Thanet.pdf |archive-url= https://web.archive.org/web/20080226203229/http://rspas.anu.edu.au/pah/human_rights/papers/2001/Thanet.pdf |dead-url= yes |archive-date= 2008-02-26 |title= The Search for Order: Constitutions and Human Rights in Thai Political History |accessdate= 14 October 2017 |archivedate= 26 February 2008 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20080226203229/http://rspas.anu.edu.au/pah/human_rights/papers/2001/Thanet.pdf }}&nbsp;{{small|(152&nbsp;KB)}}, 2001 Symposium: Constitutions and Human Rights in a Global Age: An Asia Pacific perspective</ref> ထိုကာလ တလျှောက်တွင် နိုင်ငံ၏ အစိုးရ ပုံစံသည် စစ်အာဏာရှင် အစိုးရ စနစ် မှစ၍ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံ ဒီမိုကရေစီ စနစ် အထိ အမျိုးမျိုး ရှိခဲ့သော်လည်း အစိုးရအားလုံးသည် ထီးနန်းအရာ ဆက်ခံသော ဘုရင်ကို နိုင်ငံ၏ ဥသျှောင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြသည်။<ref name="multiple">{{cite news |url=http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20060919/thailand_coups_060919/20060919/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20071016060633/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20060919/thailand_coups_060919/20060919/ |dead-url=yes |archive-date=16 October 2007 |title=A list of previous coups in Thailand |agency=Associated Press |date=19 September 2006 |accessdate=25 April 2010 |df= |archivedate=16 October 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071016060633/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20060919/thailand_coups_060919/20060919/ }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.foxnews.com/story/0,2933,214562,00.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080706035133/http://www.foxnews.com/story/0%2C2933%2C214562%2C00.html |archivedate=6 July 2008 |title=Raw Data: List of Recent Coups in Thailand's History |publisher=Fox News Channel |date=19 September 2006 |accessdate=25 April 2010 |deadurl=yes |df= }}</ref> ၁၉၃၂ ခုနှစ် မတိုင်မီက ဆိုင်ယမ်း ဘုရင်နိုင်ငံတွင် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် မရှိခဲ့ပဲ ဥပဒေပြုခွင့်ကို ဘုရင်အား အပ်နှင်းထားသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်ခဲ့ခြင်းမှာ ၁၂ ရာစု ဆူခိုထိုင်း ဘုရင့်နိုင်ငံတော် ထူထောင်ခဲ့သည့် အချိန်မှ အစပြုခဲ့ပြီး ဘုရင်အား "ဓမ္မရာဇာ" သို့မဟုတ် "တရားဓမ္မနှင့် အညီ အုပ်ချုပ်သော ဘုရင်" ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ၁၉၃၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် ပြည်သူများ နှင့် စစ်တပ် အရာရှိများ ပါဝင်သော ၎င်းတို့ဘာသာ "ခါန ရတ်ဆေးဒွန်" သို့မဟုတ် "ပြည်သူ့ပါတီ" ဟု အမည်ပေးထားသော အဖွဲ့သည် သွေးထွက်သံယိုမှု မရှိသော တော်လှန်ရေး တစ်ခုကို ဆင်နွှဲခဲ့ပြီး နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ မျှ တစ်သွေးတစ်သံတစ်မိန့် အုပ်ချုပ်ခဲ့သော စကြီ မင်းဆက်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ထိုအဖွဲ့မှ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသည့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် ရှိသည့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပုံစံ ဘုရင်စနစ်ကို အကြံပြု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၃၂ ပရာဂျာဒီပေါ့ ဘုရင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ကျမ်းအရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ဥပဒေပြုလွှတ်တော်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ခန့်အပ်ထားသော ကိုယ်စားလှယ် ၇၀ ပါဝင်သည့် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုလွှတ်တော်သည် ၁၉၃၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၈ ရက်တွင် အနန်တ ဆာမာခွန် ညီလာခံ ခန်းမ၌ ပထမဆုံး အကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ခါနရတ်ဆေးဒွန် ပါတီမှ ပြည်သူတို့သည် ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည့် အလွှတ်တော် အတွက် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် စိတ်ပြောင်းသွားခဲ့သည်။ ထိုနှစ် ဒီဇင်ဘာတွင် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အတည်ဖြစ်သည့် အခါ၌ ရွေးကောက်ပွဲအား ၁၉၃၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပရန် အချိန်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အသစ်အရ လွှတ်တော်တွင် ခါနရတ်ဆေးဒွန်မှ တိုက်ရိုက်တင်မြှောက်ထားသော ကိုယ်စားလှယ် ၇၈ ဦးနှင့် ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ် ၇၈ ဦးတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲကာ စုစုပေါင်း အမတ် ၁၅၆ ယောက် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလမှစ၍ ထိုင်းနိုင်ငံအား ငြိမ်းချမ်းရေး နှင့် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေး အမျိုးသား ကောင်စီ အမည်ရသော စစ်အစိုးရမှ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့မှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ၏ တစိတ်တဒေသကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ကာ နိုင်ငံတစ်ခုလုံးကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် ညမထွက်ရ အမိန့် ကြေညာခြင်း၊ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ လူစုလူဝေး ပြုလုပ်ခြင်းများအား တားမြစ်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်သူများအား ဖမ်းဆီးခြင်း၊ အင်တာနက် ဆင်ဆာ ပြုလုပ်ခြင်း နှင့် မီဒီယာများကို ကန့်သတ်ချုပ်ခြယ်ခြင်း များ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်မှာ [[ဝသိလာလောင်ကွန်း]] သို့မဟုတ် ဒဿမမြောက် ရာမ မင်း ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ]] (နဝမမြောက် ရာမမင်း) နတ်ရွာစံ ကံတော်ကုန်သည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်မှ စ၍ ဘုရင်ဖြစ်လာခဲ့ကာ ဘုရင်အဖြစ် တရားဝင် ဆက်ခံမှုကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်မှ စတင်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အရ နိုင်ငံတော်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ပြည်သူတို့ထံတွင် အပ်နှင်း ထားသော်လည်း ဘုရင်မှ ထိုအခွင့်အာဏာများကို ထိုင်းအစိုးရ၏ လက်တံ ၃ ခုမှ တဆင့် ကျင့်သုံးသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အရ ဘုရင်တွင် အာဏာ မဆိုသလောက် အနည်းငယ်မျှသာ ရှိသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အာဏာမရှိသော ခေါင်းဆောင်နှင့် ပြယုဂ် အဖြစ် တည်ရှိသည်။ နိုင်ငံ၏ ဥသျှောင် အနေနှင့် ဘုရင်အား အခွင့်အာဏာ အချို့ပေးအပ်ထားပြီး အစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်မှုများတွင် အချို့နေရာများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အရ ဘုရင်သည် ထိုင်းတော်ဝင်တပ်မတော်၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ ဘုရင်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖြစ်ရန် လိုအပ်ပြီး နိုင်ငံအတွင်းရှိ အခြား ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုများကိုလည်း ကာကွယ်ပေးမည့်သူ ဖြစ်သည်။ ဘုရင် အနေနှင့် အစဉ်အလာ ဖြစ်သော အာဏာ အချို့ရှိပြီး ၎င်းတို့တွင် ဆက်ခံမည့်သူအား ရွေးချယ်ခန့်အပ်ခြင်း၊ အသနားခံမှုများကို ခွင့်ပြုပေးခြင်းနှင့် ဥပဒေများကို အတည်ပြုပေးခြင်းများကို ပြုလုပ်ရသည်။ ဘုရင်အား ၎င်း၏ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုတွင် ထိုင်းပရိုင်ဗီကောင်စီမှ အကူအညီပေးသည်။ == အုပ်ချုပ်ရေး ဒေသများ == {{Main article|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ}} ထိုင်းနိုင်ငံအား ခရိုင် ၇၆ ခု ပိုင်းခြားထားပြီး ၎င်းတို့အား တည်နေရာပေါ်တွင် မူတည်၍ ခရိုင်အုပ်စု ၅ ခု အနေနှင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ အထူးအုပ်ချုပ်ရေး ခရိုင် ၂ ခု ရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ [[ဘန်ကောက်]]နှင့် [[ပတ္တရားမြို့|ပတ္တရား]]တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဘန်ကောက်သည် ခရိုင်အဆင့်တွင် ရှိသဖြင့် အမြဲလိုပင် ခရိုင် အနေနှင့် ထည့်သွင်း ရေတွက်လေ့ ရှိသည်။ ခရိုင်တစ်ခုချင်းစီအား မြို့နယ် ([[အမ်ဖေါ]]) များအနေနှင့် ပိုင်းခြားထားပြီး မြို့နယ်များအား ကျေးရွာအုပ်စု ([[တမ်ဘွန်]]) များ အဖြစ် ထပ်မံ ပိုင်းခြား ထားသည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ် စာရင်းအရ တမ်ဘွန် ၈၇၇ ခုနှင့် ဘန်ကောက်တွင် မြို့နယ် ၅၀ ခု ရှိသည်။ ဘန်ကောက်နှင့် ထိစပ်နေသော အချို့သော ခရိုင်များကို မက်ထရိုပိုလီတန်ဘန်ကောက်ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ ထိုခရိုင်များတွင် နွန်တပ်ဘူရီ၊ ပထုံဌာနီ၊ ဆမွတ်ပရာကန်၊ နခွန်ပသွန် နှင့် ဆမွတ်ဆာခုံး တို့ ပါဝင်သည်။ ခရိုင်တစ်ခုချင်းစီ၏ မြို့တော် အမည်မှာ ခရိုင် အမည်နှင့် အတူတူ ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ချင်းမိုင်ခရိုင်၏ မြို့တော်မှာ [[ချင်းမိုင်မြို့]] ဖြစ်သည်။ === '''ဒေသကြီးများ''' === ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များကို ဒေသကြီးများ အနေနှင့် စီမံခန့်ခွဲသည်။ ဒေသကြီး ၄ ခု အနေနှင့် ပိုင်းခြား ထားပြီး ၎င်းတို့မှာ ထိုင်းမြောက်ပိုင်း၊ ထိုင်းအရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ ထိုင်းအလယ်ပိုင်း နှင့် ထိုင်းတောင်ပိုင်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဒေသကြီး တစ်ခုစီတွင် ကွဲပြားခြားနားသော သမိုင်းနောက်ခံ၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာသာစကား နှင့် လူမျိုးများ ရှိသည်။ ဒေသကြီး ၄ ခု အတွင်း နေထိုင်ကြသော ဒေသခံ ထိုင်းလူမျိုးများတို့သည် ဂျာမနီ၏ အုပ်ချုပ်ရေး ဒေသများကို စီမံခန့်ခွဲပုံနှင့် ဗြိတိသျှတို့၏ [[စကော့တလန်နိုင်ငံ]]၊ [[ဝေလနိုင်ငံ]] နှင့် [[မြောက်အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ]]တို့တွင် ကျင့်သုံးသော အာဏာခွဲဝေအုပ်ချုပ်သော စီမံခန့်ခွဲရေး စနစ်များကို အားကျ အတုယူကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဒေသကြီးများ ခရိုင်များဖြင့် ခွဲခြားအုပ်ချုပ်ထားသော်လည်း ဗဟိုအစိုးရမှ တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်သော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ ဒိစတြိတ်အကြီးအကဲ နှင့် ဒိစတြိတ်စာရေး စသည်များကို ဗဟိုအစိုးရမှ တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်သည်။ ဒေသကြီးများတွင် စီမံခန့်ခွဲမှု ကွဲပြားခြင်း လက္ခဏာရပ် မရှိဘဲ ပထဝီ၊ စာရင်းဇယား၊ ဘူမိဗေဒ၊ ရာသီဥတု နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း သဘောအရသာ ခွဲခြားထားခြင်း ဖြစ်သည်။ [[File:Thailand four regions.svg|thumb|center|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသကြီး ၄ခု]] ===တောင်ပိုင်းတိုင်းဒေသကြီး=== [[File:Souththailandmap.GIF|thumb|မလေး-မွတ်စလင်များ အဓိကရှိသော နေရာများကို ပြသထားသည် ထိုင်းတောင်ပိုင်းခရိုင်များပြ မြေပုံ]] ၁၅ ရာစု အတွင်းက ထိုင်းတို့သည် မလေးကျွန်းဆွယ်ကို တောင်ပိုင်းအကျဆုံး မလက္ကာဒေသ အထိ အုပ်စိုးခဲ့ကြကာ ကျွန်းဆွယ်၏ နေရာ အတော်များများကို ချုပ်ကိုင်ထားပြီး တီးမားဆက် (စင်ကာပူ) ၊ အချို့သော အက်ဒမန် ကျွန်းများ နှင့် [[ဂျားဗားကျွန်း]]ပေါ်မှ ကိုလိုနီ တစ်ခုတို့ပင် ပါဝင်သည်။ သို့သော်လည်း ဗြိတိသျှတို့မှ အင်အားသုံး၍ ဆူလတန်အုပ်ချုပ်ရေးမှ ဆူဇရိန်တီ အုပ်ချုပ်ရေးသို့ ပြောင်းလဲခဲ့သဖြင့် နောက်ဆုံးတွင် ပိုင်ဆိုင်ရာ နေရာ လျော့နည်းသွားခဲ့သည်။ မလေးဆူလတန်နယ်များ၏ မြောက်ပိုင်းနယ်များမှ ထိုင်းဘုရင်အား နှစ်စဉ် ရွှေပန်းပွင့် ဆက်သလေ့ရှိပြီး ကျေးဇူးတင်သည့် အနေနှင့်လည်းကောင်း သစ္စာခံအနေနှင့် လည်းကောင်း အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဗြိတိသျှတို့သည် မလေးနိုင်ငံများတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့ကြပြီး အင်ဂလို-ထိုင်း စာချုပ်အရ တောင်ပိုင်းမှ ဘန်ကောက် အထိ ရထားလမ်းဖောက်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ထိုင်းတို့သည် ယခုအခါ မလေးရှား မြောက်ပိုင်း ပြည်နယ်များ ဖြစ်သော ကဒါး၊ ပါလစ်၊ ကလန်တန်၊ တဲရန်ဂနူး တို့အား အချုပ်အခြာအာဏာ စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး ဗြိတိသျှတို့သို့ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဆာတွန် နှင့် ပဌာနီ ပြည်နယ်တို့ကိုမူ ထိုင်းတို့က အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ မလေးကျွန်းဆွယ်ရှိ ခရိုင်များကို ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် အတွင်း ဂျပန်တို့မှ သိမ်းပိုက်ခဲ့ကာ ၁၉၄၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ် အထိ မလာယန်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (စီပီအမ်) မှ ကျူးကျော်ခဲ့သည်။ ဗီယက်နမ် နှင့် [[ယဉ်ကျေးမှု တော်လှန်ရေး]] အပြီး တရုတ်နိုင်ငံတို့၏ ထောက်ခံမှု မရှိတော့သည့် နောက်ပိုင်းတွင် စီပီအမ်သည် မလေးရှား နှင့် ထိုင်းအစိုးရ တို့နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ လတ်တလော မငြိမ်မသက် ဆူပူမှုများသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အပြီး ဆူကာနို၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် စတင်ခဲ့သော ပီယူအယ်လ်အိုအဖွဲ့၏ ခွဲထွက်ရေး တိုက်ခိုက်လှုပ်ရှားမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုမငြိမ်မသက်မှုများ အတွက် ဓားစာခံဖြစ်ရသည်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ နှင့် ဘေးထိုင်နေသူ မွတ်စလင်များ ဖြစ်သည်။ == နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး == [[File:Embassy of Thailand, Washington.jpg|thumb|right|[[ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့]] ရှိ တော်ဝင်ထိုင်းသံရုံး]] [[File:Royal Thai Embassy Wellington New Zealand 2015.JPG|thumb|right|[[နယူးဇီလန်နိုင်ငံ]] [[ဝယ်လင်တန်မြို့]] ရှိ တော်ဝင်ထိုင်းသံရုံး]] ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ကိစ္စရပ်များကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးမှ အဓိက လုပ်ဆောင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာနှင့်သာမက ဒေသတွင်း အဖွဲ့အစည်းများတွင် အပြည့်ပါအဝ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဟုတ်သော အဓိက မဟာမိတ် နှင့် အထူး ၃၀၁ အစီရင်ခံစာ ပါ ဦးစားပေး စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုခံရသူ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ [[အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း]] (အာဆီယံ)တွင် တက်ကြွစွာပါဝင်လျက်ရှိသည်။ အခြားအာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဖြစ်သော [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ|အင်ဒိုနီးရှား]]၊ [[မလေးရှားနိုင်ငံ|မလေးရှား]]၊ [[ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ|ဖိလစ်ပိုင်]]၊ [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]]၊ [[ဘရူနိုင်းနိုင်ငံ|ဘရူနိုင်း]]၊ [[လာအိုနိုင်ငံ|လာအို]]၊ [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ|ကမ္ဘောဒီးယား]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ|မြန်မာ]] နှင့် [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ|ဗီယက်နမ်]] နိုင်ငံတို့အကြား ဆက်ဆံရေးနီးကပ်စွာရှိပြီး ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများနှင့် စီးပွားရေး ဝန်ကြီးများသည် နှစ်စဉ် အစည်းအဝေး ကျင်းပလေ့ ရှိကြသည်။ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများနှင့် စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ဘဏ်ကိစ္စရပ်များ၊ နိုင်ငံရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုကိစ္စရပ်များ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ တိုးတက်လျက် ရှိသည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ကော်ပိုရေးရှင်း အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ယခင် လက်ထောက်ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သော ဒေါက်တာ ဆူပါချိုင်း ပနစ်ပက်ဒိုင်သည် ကုလသမဂ္ဂ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေး ညီလာခံ အဖွဲ့တွင် လက်ရှိ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အဖြစ် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့အာရှ နိုင်ငံများအစည်းအဝေး သို့ စတင်တက်ရောက်ခဲ့သည်။ မကြာသေးမှီနှစ်များတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာစင်မြင့်တက်တွင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ လှုပ်ရှားပါဝင်လာခဲ့သည်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှ ခွဲထွက်ကာ [[အရှေ့တီမောနိုင်ငံ|အရှေ့တီမော]] လွတ်လပ်ရေးရလာသောအခါ နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံးအကြိမ်အနေဖြင့် စစ်တပ်များ ပြည်ပသို့ထောက်ပံ့ပို့ပေးခဲ့သည်။ အဆိုပါ တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ယခုအခါ ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေး တပ်ဖွဲ့များအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေသေးသည်။ နိုင်ငံတကာနှင့် ဆက်ဆံရေးတိုးမြင့်စေရန် ရည်ရွယ်ကာ ထိုင်းနိုင်ငံသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အဖွဲ့အစည်း (Organization of American States)၊ ဥရောပ လုံခြုံရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အဖွဲ့အစည်း (Organization for Security and Cooperation in Europe) တို့နှင့် စတင်ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ [[အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ]] နှင့် [[အီရတ်နိုင်ငံ]]ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက်လည်း လုံခြုံရေးစစ်တပ်များကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ် သက်ဆင်ရှင်နာဝပ် လက်ထက်တွင် [[တရုတ်နိုင်ငံ]]၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၊ ဘာရိန်းနိုင်ငံ၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] တို့နှင့် လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်မှု စာချုပ်များ ချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း သက်ဆင်သည် နိုင်ငံတကာနှင့် မပြိုင်ဆိုင်နိုင်သော ထိုင်းလုပ်ငန်းများကို ပျက်စီးစေရမည် ဆိုသဖြင့် ဝေဖန်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။<ref>{{cite web |url=http://www.ftawatch.org/ |title=FTA Watch Group website |publisher=Ftawatch.org |accessdate=25 April 2010 |archivedate=22 August 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090822090332/http://www.ftawatch.org/ }}</ref> သက်ဆင်မှ နိုင်ငံတကာ အကူအညီများကို ဆက်လက်မရယူတော့ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး အလှူရှင်နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်း၍ မဟာမဲခေါင်ဒေသအတွင်းရှိ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၏ ဖွံ့ဖြိုးရေး အတွက် လုပ်ဆောင်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url=http://yaleglobal.yale.edu/content/thaksins-chance-leading-role-region |work=The Straits Times |location=Singapore |title=Thaksin's Chance for Leading Role in the Region |date=10 March 2004 |author=John D. Ciorciari |accessdate=18 October 2017 |archivedate=26 April 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130426231843/http://yaleglobal.yale.edu/content/thaksins-chance-leading-role-region }}</ref> သက်ဆင်သည် ထိုင်းအား ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ရန် ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး လောနိုင်ငံကဲ့သို့ ဆင်းရဲသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် ဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံကိန်းများကို စတင် အကောင်အထည် ပေါ်ခဲ့သည်။ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ အကောင်းဆုံး ကိစ္စမှာ မြန်မာနိုင်ငံရှိ အာဏာရှင်တို့နှင့် ပိုမိုရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးကို ဖော်ဆောင်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။<ref>[https://web.archive.org/web/20090103061415/http://www.burmait.net/ict-news/2007/aug07/thaksin-to-face-charges-over-burma-telecom-deal/ 'Thaksin to face charges over Burma telecom deal]. ICT News, 2 August 2007</ref> ထိုင်းသည် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော အီရတ်နိုင်ငံသို့ ကျူးကျော်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်း ၄၂၃ ဦး ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=Thailand sends troops to bolster US occupation of Iraq|url=http://www.wsws.org/en/articles/2003/10/thai-o01.html|website=World Socialist Web Site|accessdate=28 January 2015|archivedate=19 June 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150619111555/http://www.wsws.org/en/articles/2003/10/thai-o01.html}}</ref> ၎င်းတို့သည် တပ်များကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်တွင် ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ ထိုင်းစစ်သား ၂ ဦးမှာ သူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ အဘီဆစ်မှာ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ် အဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင် ကာဆစ်ပီယွန်အား နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် နယ်စပ်အနီးရှိ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံရှိ နှစ်ပေါင်း ၉၀၀ သက်တမ်းရှိသော ပရယ်ဗီဟီးယား ဟိန္ဒူ ဘုရားကျောင်းပျက်ကြီး၏ အနီးတွင် ထိုင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတပ်ဖွဲ့များ ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဒီးယား အစိုးရမှ ၎င်းတို့ဘက်မှ ထိုင်းစစ်သား ၄ ဦးကို သတ်ပစ်နိုင်ခဲ့ပြီး ၁၀ ဦးကို ဖမ်းမိနိုင်ခဲ့သည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း ထိုင်းအစိုးရမှ ထိုင်းစစ်သား အသေအပျောက် ဒဏ်ရာရရှိမှု မရှိဟု ကြေညာခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဒီးယား စစ်သား ၂ ဦး နှင့် ထိုင်းစစ်သား ၃ ဦးတို့ သေဆုံးခဲံရသည်။ စစ်တပ်နှစ်ခုစလုံးမှ အခြားတစ်ဖက်မှ အရင်ပစ်ခတ်သည်ဟု အပြစ်တင်ခဲ့ပြီး အခြားတစ်ဖက် ပိုင်နက် အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်မှု မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။<ref>The Telegraph, [http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/thailand/5101029/Troops-from-Thailand-and-Cambodia-fight-on-border.html Troops from Thailand and Cambodia fight on border] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100523080330/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/thailand/5101029/Troops-from-Thailand-and-Cambodia-fight-on-border.html |date=23 May 2010 }}, 3 April 2009</ref><ref>Bloomberg, [https://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601080&sid=a2G.h3Ms.a3s&refer=asia Thai, Cambodian Border Fighting Stops, Thailand Says] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071014072312/http://bloomberg.com/apps/news?pid=20601080 |date=14 October 2007 }}, 3 April 2009</ref> == စစ်ရေး == [[File:Royal Thai Army firing M198 howitzer.jpg|thumb|left|တော်ဝင်ထိုင်းကြည်းတပ်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာ အမ် ၁၉၈ အမြောက်ကို ၂၀၁၆ ဇွန်လ ထိုင်းနိုင်ငံ လော့ဘူရီ တွင် လေ့ကျင့်ချိန်၌ ပစ်ခတ်နေစဉ်]] [[File:HTMS Chakri Naruebet Exercise 2001.jpg|thumb|right|ထိုင်းတော်ဝင်ရေတပ်မှ လေယာဉ်တင်သင်္ဘော တစ်စင်းဖြစ်သော အိတ်ချ်တီအမ်အက်စ် စကြီ နာရူဘတ်]] [[File:Royal Thai Air Force F-16 descends after being refueled by a KC-135.jpg|thumb|right|ထိုင်းတော်ဝင်လေတပ်မှ အက်ဖ်-၁၆ ဖိုက်တင်း ဖယ်လ်ကွန်]] ထိုင်းတော်ဝင်တပ်မတော်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံတော်၏ စစ်တပ်များ ပါဝင်သည်။ ၎င်းတို့တွင် တော်ဝင်ထိုင်းကြည်းတပ်၊ တော်ဝင်ထိုင်း ရေတပ် နှင့် တော်ဝင်ထိုင်းလေတပ်တို့ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် ပြည်သူ့စစ် တပ်ဖွဲ့ များလည်း ပါဝင်သည်။ ထိုင်းတပ်မတော်တွင် စုစုပေါင်း စစ်သည်အင်အား အနေနှင့် အမြဲတမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်သူ ၃၀၆,၀၀၀ ဦး နှင့် အရန်အင်အား ၂၄၅,၀၀၀ ဦး ရှိသည်။ <ref>{{cite web|title=Thailand Military Strength|url=http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=Thailand|website=Global Firepower|accessdate=15 December 2014|archivedate=8 February 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150208024629/http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=Thailand}}</ref>ထိုင်းတပ်မတော်၏ အကြီးအကဲမှာ ဘုရင် ဖြစ်သော်လည်း <ref>[[s:2007 Constitution of Thailand#Chapter 2 : The King|Chapter 2 of the 2007 Constitution of Thailand]]</ref> ထိုရာထူးမှာ အမည်ခံမျှသာ ဖြစ်သည်။ စစ်တပ်များကို အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဦးဆောင်သော ထိုင်းကာကွယ်ရေး ဦးစီးဌာနမှ စီမံကွပ်ကဲသည်။ တော်ဝင်ထိုင်းတပ်မတော် ဌာနချုပ်မှ အမိန့်ပေး ကွပ်ကဲပြီး ၎င်းတို့ကို ထိုင်းကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်မှ ဦးဆောင်သည်။<ref>{{cite web |author=John Pike |url=http://www.globalsecurity.org/military/world/thailand/mod.htm |title=Ministry of Defense |publisher=GlobalSecurity.org |date=27 April 2005 |accessdate=25 April 2010 |archivedate=9 April 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100409162350/http://www.globalsecurity.org/military/world/thailand/mod.htm }}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စစ်အသုံးစရိတ်မှာ စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅.၁ ဘီလီယံ ရှိသည်။<ref>[http://milexdata.sipri.org/result.php4 SIPRI Military Expenditure Database – Thailand] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120503052200/http://milexdata.sipri.org/result.php4 |date=3 May 2012 }}. SIPRI, 2012. Retrieved 3 May 2012.</ref> ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းရန်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံသားတိုင်း၏ တာဝန်ဖြစ်သည်။<ref>[[s:2007 Constitution of Thailand#Chapter 4: Duties of the Thai People|Chapter 4 of the 2007 Constitution of Thailand]]</ref> သို့သော်လည်း အသက် ၂၁ နှစ်ကျော်သော ယောက်ျားလေး နယ်မြေကာကွယ်ရေးကျောင်းသား အဖြစ် သင်တန်းမတက်ရသေးသူများသာ စစ်တပ်တွင် ပါဝင်ရန် ဆန္ဒပြုနိုင်သကဲ့သို့ စစ်မှုထမ်းရန် လိုသလို ဆင့်ခေါ်ချိန်တွင် ပါဝင်နိုင်သည်။ စစ်မှုထမ်းသူများ အနေနှင့် အချိန်ပြည့် လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုကာလ ၆ လမှ ၂ နှစ် အထိ အမျိုးမျိုး ကွဲပြားပြီး ၎င်းတို့၏ ပညာရေး အခြေအနေပေါ်တွင် မူတည်ကာ ၎င်းတို့ အနေနှင့် လေ့ကျင့်ရေးသင်တန်းကို တစိတ်တပိုင်း တက်ရောက်ပြီးစီးမှု၊ စစ်မှုထမ်းရန် မဆင့်ခေါ်မီ (နှစ်စဉ် ဧပြီလ ၁ရက်) မိမိတို့ ဆန္ဒအလျောက် ဆန္ဒပြုမှု စသည့် တို့အပေါ်တွင် မူတည်သည်။ ဘွဲ့ရပြီးသော သူများ အနေနှင့် စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ခြင်း ခံရပါက ၁ နှစ် အချိန်ပြည့် စစ်မှုထမ်းရပြီး ဒိစတြိတ် ရုံးတွင် မိမိတို့ ဆန္ဒအလျောက် ဆန္ဒပြုပါက ၆ လ မျှ စစ်မှု ထမ်းရသည်။ ထို့အတူပင် သုံးနှစ် သင်တန်းကို တက်ရောက်ပြီးစီးမှု အပေါ်တွင် မူတည်၍ လေ့ကျင့်ရေးကာလကို လျှော့ချပေးသည်။ ၃ နှစ်အတွင်း ၁ နှစ် သင်တန်း တက်ရောက်ပြီးပါက ၁ နှစ်သာ အချိန်ပြည့် စစ်မှုထမ်းရပြီး ၂ နှစ် သင်တန်း တက်ရောက်ပြီးပါက ၆ လသာ အချိန်ပြည့် စစ်မှုထမ်းရသည်။ ၃ နှစ် နှင့် အထက် တက်ရောက်သင်ကြား ပြီးသူများ အနေနှင့် လုံးဝကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိသည်။ ထိုင်းတပ်မတော်နေ့ကို ဇန်နဝါရီလ ၁၈ ရက်တွင် ကျင်းပပြီး အယုဓျာတိုင်းပြည်ရှိ နရဆင် ဘုရင်မှ တောင်ငူမင်းသား အား ၁၅၉၃ခုနှစ်တွင် အောင်ပွဲရသည့် နေ့ အထိမ်းအမှတ်ဖြစ်သည်။ {{Clear}} == ပထဝီဝင် == [[File:Nan z doi phuka 2006 1003.jpg|thumb|left|ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း နန်ခရိုင် အတွင်း ထိုင်း-လော နယ်စပ်တလျှောက်တွင်ရှိသော လွမ်ပရာဘန်တောင်တန်းကို တွေ့မြင်ရစဉ်]] [[File:Thailand 06 - 40 Railay (158632937).jpg|thumb|right|ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အတွေ့ရများသော ထုံးကျောက်ကျွန်းတစ်ခု]] [[File:Isla Phi Phi Lay, Tailandia, 2013-08-19, DD 04.JPG|thumb|right|ဖီဖီကျွန်းများ]] ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အကျယ်ဝန်းမှာ ၁၉၈,၁၂၀ စတုရန်းမိုင် ( ၅၁၃,၁၂၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ)<ref name=CIA /> မျှ ရှိသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၅၀ ခုမြောက် အကြီးဆုံး နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် [[ယီမင်နိုင်ငံ]] ထက် အနည်းငယ်မျှ သေးငယ်ပြီး [[စပိန်နိုင်ငံ]]ထက် အနည်းငယ်မျှ ကြီးသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ခရိုင်အုပ်စုများနှင့် တစိတ်တဒေသ ဆက်နွယ်နေသော ထင်ရှားသော ပထဝီဝင်ဒေသကြီးများ ရှိသည်။ နိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်ပိုင်းမှာ ထိုင်းကုန်းမြေမြင့်၏ တောင်ကုန်းထူထပ်သော ဒေသဖြစ်ပြီး အမြင့်ဆုံးနေရာမှာ သနွန်ထုံချိုင်း တောင်တန်းရှိ ဒွိုင်းအင်ထာနွန် တောင်ဖြစ်ကာ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်ထက် ၈,၄၁၅ပေ ( ၂,၅၆၅ မီတာ) မျှ မြင့်သည်။ အရှေ့မြောက်ဘက် အီဆန်တွင် ခရတ်ကုန်းမြေမြင့်ရှိပြီး အရှေ့ဘက်တွင် [[မဲခေါင်မြစ်]] နှင့် ထိစပ်နေသည်။ နိုင်ငံ၏ အလယ်ပိုင်းတွင် အလွန်ပြန့်ပြူးသော [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]ဝှမ်း ရှိပြီး ထိုမြစ်မှာ ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ကရား ကုန်းမြေကျဉ်းရှိပြီး ၎င်းမှာ မလေးကျွန်းဆွယ် အဖြစ်ပြန်လည် ကျယ်ပြန့်သွားသည်။ နိုင်ငံရေး အရ လူဦးရေ၊ အခြေခံ အရင်းအမြစ်၊ သဘာဝ သွင်ပြင်နှင့် လူမှုစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှု တို့ အပေါ်တွင် မူတည်၍ ပထဝီဝင်ဒေသ ၆ ခု ရှိသည်။ အမျိုးမျိုး အဖုံဖုံ ကွဲပြားခြင်းမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရူပသွင်ပြင်၏ ထင်ရှားသော အချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။. ကျောက်ဖယားမြစ်နှင့် မဲခေါင်မြစ်တို့သည် ထိုင်းကျေးလက်ဒေသအတွက် အဖိုးမဖြစ်နိုင်သော ရေကြောင်းလမ်း ဖြစ်သည်။ သီးနှံများအား စီးပွားဖြစ်ထုတ်လုပ်ခြင်းတွင် ထိုမြစ်နှစ်ခု နှင့် ၎င်းတို့၏ မြစ်လက်တက်များကို အသုံးပြုကြသည်။ ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့မှာ ၁၂၄,၀၀၀ စတုရန်းမိုင် (၃၂၀,၀၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ) မျှ ကျယ်ဝန်းပြီး ကျောက်ဖယားမြစ်၊ မဲကလောင်မြစ်၊ ဘန်ပကောင်းမြစ် နှင့် တာပီမြစ်တို့ စီးဝင်လျက် ရှိသည်။ တောင်ပိုင်းဒေသ နှင့် ကရားကုန်းမြေကျဉ်း ဒေသတို့တွင် ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် ကြည်၍ တိမ်သော ရေ ရှိသဖြင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွင် အထောက်အကူ ပြုသည်။ ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့၏ အရှေ့ဘက် ကမ်းမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ဗဟိုဌာနဖြစ်ပြီး ဆတာဟစ်တွင် နိုင်ငံ၏ အဆင့်မြင့် ရေနက်ဆိပ်ကမ်း ရှိကာ လမ်ချဘန်တွင် အလုပ်အများဆုံး ကုန်သွယ်ရေး ဆိပ်ကမ်း ရှိသည်။ ကပ္ပလီပင်လယ်သည် အဖိုးတန်သော သဘာဝ အရင်းအမြစ် ဖြစ်ပြီး အာရှရှိ ရေပန်းစားပြီး ဇိမ်ခံနိုင်သောသော အပန်းဖြေစခန်းများ ရှိရာ ဖြစ်သည်။ ဖူးကက်၊ ခရာဘိ၊ ရနောင်း၊ ဖန်င၊ ထရန် နှင့် ၎င်းတို့၏ ကျွန်းများသည် ကပ္ပလီပင်လယ်၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်တွင် ရှိပြီး [[၂၀၀၄ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ ငလျင်|၂၀၀၄ ခုနှစ် ဆူနာမီ]] ဘေး သင့်ခဲ့သော်လည်း ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးရှိ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များကို ဆွဲဆောင်နိုင်သော နေရာများ ဖြစ်သည်။ ဆူးအက်တူးမြောင်း နှင့် ပနားမားတူးမြောင်း တို့နှင့် အလားသဏ္ဌာန်တူသော ကပ္ပလီပင်လယ် နှင့် ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့တို့ကို ဆက်စပ်ပေးမည့် ကရားတူးမြောင်း ဖောက်လုပ်မည့် ကိစ္စသည် တဖန်ပြန်၍ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ထိုအကြံကို ထိုင်းနိုင်ငံရေးသမားများက အကောင်းမြင်စွာဖြင့် ကြိုဆိုကြပြီး ထိုတူးမြောင်းကို ဖောက်လုပ်ခြင်းအားဖြင့် စင်ကာပူဆိပ်ကမ်းမှ ပေးရမည့် အဖိုးအခထက် သက်သာခြင်း၊ တရုတ် အိန္ဒိယတို့နှင့် ဆက်ဆံရေး တိုးတက်စေခြင်း၊ သင်္ဘောသွားလာရမည့် အချိန်ကို လျှော့ချနိုင်ခြင်း၊ မလက်ကာ ရေလက်ကြားတွင် ပင်လယ်ဓားပြတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုမှ ရှောင်ရှားနိုင်ခြင်း တို့အပြင် ထိုင်းအစိုးရ၏ အရှေ့တောင်အာရှ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုဌာန ဖြစ်လာစေမည့် ပေါ်လစီကို ထောက်ပံ့ခြင်းတို့ ကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ ထိုတူးမြောင်းကြောင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်း အပေါ်မှရသော ဝင်ငွေကို များစွာ မှီခိုနေရသော ထိုင်းတောင်ပိုင်း၏ စီးပွားရေး အခြေအနေကို တိုးတက်လာစေမည်ဟု ဆိုကြပြီး ထိုင်းအား အာရှ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုဌာန ဖြစ်လာစေမည့် အတွက် ထိုင်းစီးပွားရေး ပုံစံကို ပြောင်းပစ်နိုင်လိမ့်မည် ဟု ဆိုကြသည်။ ထိုတူးမြောင်း ဖောက်လုပ်ခြင်းမှာ ဧရာမ အင်ဂျင်နီယာ ဆိုင်ရာ စီမံကိန်းဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလီယံ မှ ၃၀ ဘီလီယံ အထိ ကုန်ကျမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။ ===ရာသီဥတု=== [[File:Thailand map of Köppen climate classification.svg|thumb|left|ကိုပန်ရာသီဥတု အမျိုးအစားအရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြေပုံ]] [[File:July 2011 Thailand Flooding.jpg|thumb|200px|၂၀၁၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ဂြိုဟ်တုမှ မြင်ရသော ထိုင်းနိုင်ငံ ရေလွှမ်းမိုးမှု ဖြစ်ပေါ်နေပုံ]] ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရာသီဥတုကို ရာသီအလိုက် ကွဲပြားခြားနားသော မုတ်သုံလေများ(အနောက်တောင် မုတ်သုံလေ နှင့် အရှေ့မြောက်မုတ်သုံလေ) မှ လွှမ်းမိုးထားသည်။<ref name=tmd>{{cite web|url=http://www.tmd.go.th/en/archive/thailand_climate.pdf|title=The Climate of Thailand|publisher=Thai Meteorological Department|accessdate=18 August 2016|archivedate=1 August 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160801225446/http://www.tmd.go.th/en/archive/thailand_climate.pdf}}</ref> မေလ တွင် စတင်၍ အောက်တိုဘာလတွင် ပြီးဆုံးသော အနောက်တောင် မုတ်သုံလေတွင် အိန္ဒိယ သမုဒ္ဒရာမှ ပူနွေး၍ စွတ်စိုသော လေများသည် ထိုင်းနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခတ် သဖြင့် နိုင်ငံ၏ နေရာ အနှံ့အပြားတွင် မိုးများစွာ ရွာသွန်းသည်။ <ref name=tmd />အောက်တိုဘာလတွင် စတင်၍ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပြီးဆုံးသော အရှေ့မြောက်မုတ်သုံလေကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံတွင်းမှ အေးမြပြီး ခြောက်သွေ့သော လေများသည် ထိုင်းနိုင်ငံ နေရာ အနှံ့အပြားသို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်သည်။<ref name=tmd /> ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင်မူ အရှေ့မြောက် မုတ်သုံလေကြောင့် ဒေသ၏ အရှေ့ပိုင်း ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွင် သမမျှတသော ရာသီဥတုရှိပြီး မိုးများစွာ ရွာသွန်းသည်။<ref name=tmd /> ထိုင်းနိုင်ငံ ၏ နေရာ အတော်များများသည် အပူပိုင်း ခြောက်သွေ့ စိုစွတ် ရာသီဥတု သို့မဟုတ် ဆာဗားနား ရာသီဥတု ရှိပြီး ကိုပန်ရာသီဥတု အမျိုးအစားအရ အပူပိုင်း ဆာဗားနား ရာသီဥတု ရှိသည်။<ref>{{cite web|title=Tropical Savannas|url=https://php.radford.edu/~swoodwar/biomes/?page_id=105|work=Biomes of the World|publisher=S. L. Woodward|accessdate=23 February 2014|author=Dr. Susan L. Woodward|year=1997–2014|archivedate=19 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131219124459/https://php.radford.edu/~swoodwar/biomes/?page_id=105}}</ref> အရှေ့ပိုင်း၏ တောင်ဘက် နှင့် အရှေ့ဘက် အစွန်းတွင် အပူပိုင်း မုတ်သုံ ရာသီဥတု ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ရာသီ ၃ ခု ရှိသည်။ <ref name=tmd /> ပထမ တစ်ခုမှာ မိုးရာသီ သို့မဟုတ် အနောက်တောင် မုတ်သုံ ရာသီ (မေလ အလယ်မှ အောက်တိုဘာ လလယ်အထိ) ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံနေရာ အတော်များများတွင် ကျရောက်သည်။<ref name=tmd /> မိုးရာသီတွင် မိုးအများအပြား ရွာသွန်းပြီး ဩဂုတ်လ နှင့် စက်တင်ဘာလ သည် တစ်နှစ်ပတ်လုံးတွင် အစိုစွတ်ဆုံး အချိန် ဖြစ်သည်။<ref name=tmd /> ထို့ အတွက်ကြောင့် မကြာခဏ ဆိုသလိုပင် ရေလွှမ်းမိုးမှုများ ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိသည်။<ref name=tmd />အနောက်တောင် မုတ်သုံလေကြောင့် ဖြစ်ပွားသော မိုးရွာမှု အပြင့် အီကွေတာရပ်ဝန်းဇုံ (Intertropical Convergence Zone) နှင့် အပူပိုင်း ဆိုက်ကလုံး မုန်တိုင်းများကြောင့်လည်း မိုးရာသီတွင် မိုးများစွာ ရွာသွန်းလေ့ ရှိသည်။ သို့သော်လည်း ဇွန်လမှ ဇူလိုင်လ အစောပိုင်း အထိ ခြောက်သွေ့သော အချိန်ပိုင်း ၁ ပတ် မှ ၂ ပတ် အထိ ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်ရခြင်းမှာ အီကွေတာ ရပ်ဝန်းဇုံသည် တရုတ်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းသို့ ထိုကာလ အတွင်း ရွေ့လျားသွားသောကြောင့် ဖြစ်သည်။<ref name=tmd /> ဆောင်းရာသီ သို့မဟုတ် အရှေ့မြောက်မုတ်သုံ ရာသီဥတုသည် အောက်တိုဘာ လလယ်ပိုင်းမှ ဖေဖော်ဝါရီ လ လယ်ပိုင်း အထိ ဖြစ်သည်။ <ref name=tmd /> ထိုင်းနိုင်ငံ ဒေသ အတော်များများသည် ထိုရာသီ အတွင်း ခြောက်သွေ့သော ရာသီဥတုနှင့် အလွန်နိမ့်သော အပူချိန်များကို ခံစားရလေ့ ရှိသည်။ <ref name=tmd /> ခြွင်းချက်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်း ဒေသများ ဖြစ်ပြီး ထိုနေရာများတွင်မူ မိုးများစွာ ရွာကျလေ့ ရှိပြီး အထူးသဖြင့် အောက်တိုဘာလ မှ နိုဝင်ဘာလ အတွင်း ဖြစ်သည်။<ref name=tmd /> နွေရာသီ သို့မဟုတ် မုတ်သုံအကြို ရာသီဥတုသည် ဖေဖော်ဝါရီ လလယ်ပိုင်းမှ မေလ အလယ်အပိုင်း အထိဖြစ်ပြီး ပူနွေးသော ရာသီဥတု ရှိသည်။ <ref name=tmd /> ကုန်းတွင်းပိုင်း သဘာဝရှိသော ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြောက်ပိုင်း၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ အလယ်ပိုင်း နှင့် အရှေ့ပိုင်းတို့မှာ ပူနွေးသော ရာသီဥတုကို အချိန်ကာလ ကြာမြင့်စွာ ခံစားရသည်။<ref name=tmd /> တစ်နှစ်တာကာလ၏ အပူဆုံး အချိန်ဖြစ်သော မတ်လ မှ မေလ အတွင်းတွင် အပူချိန်သည် ၄၀° ဆဲလ်စီးယပ်စ် (၁၀၄° ဖာရင်ဟိုက်) နှင့် အထက် မြင့်တက်လေ့ ရှိပြီး ကမ်းရိုးတန်းဒေသများမှာပူ ပင်လယ်ပြင်မှ တိုက်ခတ်သော လေညင်းကြောင့် နေ့လယ်ပိုင်းတွင် အပူချိန် သင့်တင့်မျှတသည်။ <ref name=tmd /> ဆန့်ကျင့်ဘက် အနေနှင့် တရုတ်ပြည်မှ လေအေးများ တိုက်ခတ်ခြင်းကြောင့် အေးမြသော အပူချိန် ဖြစ်ပေါ်တတ်ပြီး အချို့သော နေရာများ (အထူးသဖြင့် မြောက်ပိုင်း နှင့် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် ၀° ဆဲလ်စီးယပ်စ် ( ၃၂° ဖာရင်ဟိုက်) အထိ ကျဆင်းလေ့ ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ပိုမို သမသော ရာသီဥတု ရှိပြီး ပင်လယ်၏ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် နေ့တိုင်းပြောင်းလဲမှုနှင့် ရာသီ အလိုက်ပြောင်းလဲမှု မျာစွာ မရှိပေ။<ref name=tmd /> နိုင်ငံ၏ နေရာအတော်များများတွင် နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၄၇ လက်မ မှ ၆၃ လက်မအတွင်း (၁၂၀၀ မှ ၁၆၀၀ မီလီမီတာ) အတွင်း ရရှိသည်။ <ref name=tmd /> သို့သော်လည်း တောင်ကုန်းများ၏ လေတင်အရပ်တွင် တည်ရှိသော အနောက်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းရှိ ရနောင်း ခရိုင်နှင့် အရှေ့ဘက် ကမ်းရိုးတန်းရှိ ထရတ်ခရိုင်တို့တွင် နှစ်စဉ် မိုးရေချိန် ၁၈၀ လက်မ (၄၅၀၀ မီလီမီတာ အထိ) ရရှိကြသည်။ <ref name=tmd /> အခြောက်သွေ့ဆုံး ဒေသများမှာ လေကွယ်အရပ်များဖြစ်သော အလယ်ပိုင်း တောင်ကြားဒေသ နှင့် ထိုင်းတောင်ပိုင်း၏ မြောက်ဘက်ဆုံး အပိုင်းတို့တွင် နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၄၇ လက်မ (၁၂၀၀ မီလီမီတာ) အောက် ရရှိသည်။ <ref name=tmd /> ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသအတော်များများ (မြောက်ပိုင်း၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ အလယ်ပိုင်း နှင့် အရှေ့ပိုင်း) တို့တွင် အရှေ့မြောက်မုတ်သုံလေ တိုက်ခိုက်ချိန်တွင် ခြောက်သွေ့သော ရာသီဥတု ရှိပြီး အနောက်တောင်မုတ်သုံလေ တိုက်ခတ်ချိန်တွင် မိုးများစွာ ရွာသွန်းသည်။ <ref name=tmd /> ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင်မူ အရှေ့မြောက် နှင့် အနောက်တောင် မုတ်သုံ ရာသီဥတု နှစ်ခုစလုံးတွင် မိုးများစွာ ရွာသွန်းပြီး အနောက်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတွင် မိုးအများဆုံးလ မှာ စက်တင်ဘာ ဖြစ်ပြီး အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင် မိုးအများဆုံးလမှာ နိုဝင်ဘာလမှ ဇန်နဝါရီလ အထိ ဖြစ်သည်။ <ref name=tmd /> ===သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်=== ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ဆောင်ရွက်မှု ညွှန်းကိန်း (အီးပီအိုင်) တွင် အလယ်အလတ် အဆင့်တွင်သာ ရှိသော်လည်း တိုးတက်မှုများ ရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၈၀ အတွင်း အဆင့် ၉၁ ရှိသည်။ အာရှပစိဖိတ် ဒေသ အတွင်းတွင်လည်း အလယ်အလတ် အဆင့်တွင်သာ ရှိသော်လည်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ တရုတ်နိုင်ငံတို့ထက် ပို၍ အဆင့်မြင့်သည်။ အီးပီအိုင် ကို ၂၀၀၁ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ဖိုရမ်တွင် စတင်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်း အနေဖြင့် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ၏ ရေရှည်တည်တံ့ဖွံ့ဖြိုးမှုပန်းတိုင် အား အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းကို မည်မျှဆောင်ရွက်နိုင်သည် ဆိုခြင်းကို တိုင်းတာသည့် ညွှန်းကိန်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအနေနှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် အဆိုးရွားဆုံး ဆောင်ရွက်မှုများမှာ လေထု၏ အရည်အသွေး (၁၆၇မှတ်)၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်း၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှု (၁၀၆မှတ်) နှင့် ရာသီဥတုနှင့် စွမ်းအင် ကဏ္ဍ (၉၃) မှတ် တို့ ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံး အချက်မှာ ကီလိုဝပ်နာရီ အလိုက် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဒ် ထုတ်လွှတ်မှု များပြားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အကောင်းဆုံး ဆောင်ရွက်မှုများမှာ ရေအရင်းအမြစ် စီမံခန့်ခွဲမှု (၆၆မှတ်) ဖြစ်ပြီး ထိုကဏ္ဍတွင် အနာဂတ်၌လည်း ဆက်လက်၍ အဓိက တိုးတက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပြီး အညစ်အကြေးစီမံခန့်ခွဲမှု (၆၈) တို့ ဖြစ်ကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://epi.yale.edu/reports/2016-report|title=2016 Report|journal=EPI Report|publisher=Yale University|accessdate=17 December 2016|archivedate=4 February 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160204021925/http://epi.yale.edu/reports/2016-report}}</ref><ref>EPI (2016): [http://epi.yale.edu/country/thailand Thailand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161227041212/http://epi.yale.edu/country/thailand |date=27 December 2016 }}</ref> ===သားရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ=== [[File:Asian elephant.jpg|thumb|180px|ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဆင်ရိုင်းကောင်ရေမှာ ၂၀၀၀-၃၀၀၀ ခန့်သို့ ကျဆင်းခဲ့သည်။<ref name=TECC>{{cite web|title=Thailand's Elephants|url=http://www.thailandelephant.org/en/thaielephant.html|website=Thai Elephant Conservation Center|accessdate=3 March 2015|archivedate=5 March 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150305080708/http://www.thailandelephant.org/en/thaielephant.html}}</ref>]] ဆင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော် အထိမ်းအမှတ် ဖြစ်သည်။ ၁၈၅၀ တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ဆင်ယဉ် ကောင်ရေ ၁၀၀,၀၀၀ အထိ ရှိခဲ့သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဆင်ကောင်ရေမှာ ၂၀၀၀ ခန့်အထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။ <ref name=TECC /> သားသတ်သမားများသည် ဆင်များအား ဆင်စွယ်၊ အသား နှင့် အရေခွံ တို့ အတွက် ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခဲ့သည်မှာ ကြာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ဆင်ပေါက်များကို ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်း အတွက် နှင့် ခိုင်းစေရန် ဖမ်းဆီးကြလေ့ ရှိသော်လည်း ခိုင်းစေခြင်းမှာ ၁၉၈၉ ခုနှစ် အစိုးရမှ သစ်ထုတ်လုပ်ရေးကို ပိတ်ပင်လိုက်သည့် အချိန်မှစ၍ ကျဆင်းခဲ့သည်။ ယခုအခါ ဖမ်းဆီးထားသော ဆင်ကောင်ရေသည် ဆင်ရိုင်းကောင်ရေ ထက်ပိုများပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားတက်ကြွသူများမှ ဖမ်းဆီးထားသော ဆင်များမှာ ကောင်းမွန်စွာ ဆက်ဆံခြင်း မခံရဟု ပြောဆိုကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2002/10/1016_021016_phajaan.html|title=Activists Denounce Thailand's Elephant "Crushing" Ritual|publisher=National Geographic Today|date=6 October 2002|author=Jennifer Hile|accessdate=7 June 2007|archivedate=18 February 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070218231457/http://news.nationalgeographic.com/news/2002/10/1016_021016_phajaan.html}}</ref> ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားသော သတ္တဝါမျိုးစိတ်များကို ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခြင်းသည် အဓိက ပြဿနာ တစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။ မုဆိုးများက [[ကျား]]များ၊ [[ကျားသစ်]]များ နှင့် အခြား ကြောင်မျိုးရင်းဝင် တိရစ္ဆာန်ကြီးများအား ၎င်းတို့၏ အဖိုးတန်သော သားရေ အတွက် အမဲလိုက်ခြင်းကြောင့် ကောင်ရေ လျော့နည်းလာနေသည်။ သတ္တဝါအများအပြား (ကျားများ၊ [[ဝက်ဝံ]]များ၊ [[မိကျောင်း]]များ နှင့် [[တောကြီးမြွေဟောက်]] များ) တို့အား စားကောင်းသောက်ဖွယ်ဟု ယူဆသော ၎င်းတို့၏ အသား နှင့် ကျန်းမာရေးနှင့် ပတ်သက်သော အစွမ်းသတ္တိရှိသည် ဟူသော ယူဆချက်များကြောင့် ဖမ်းဆီးခြင်း မွေးမြူခြင်းများ ပြုလုပ်ကြသည်။ ထိုသို့ ရောင်းချခြင်းမှာ တရားမဝင်သော်လည်း ဘန်ကောက်၏ ကျော်ကြားသော ညဈေးတစ်ခု ဖြစ်သည့် ချတ်တူချတ် သည် မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသော သတ္တဝါ မျိုးစိတ်များကို ရောင်းချခြင်း အတွက် လူသိများဆဲ ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.monitor.net/monitor/9702a/endangeredfood.html |title=Endangered Animals on Restaurant Menus |author=Teena Amrit Gill |publisher=Albion Monitor/News |date=18 February 1997 |accessdate=7 June 2007 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070516023649/https://www.monitor.net/monitor/9702a/endangeredfood.html |archivedate=16 May 2007 |df= }}</ref> တောကောင်များအား အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် အဖြစ် မွေးမြူကြသည့် အလေ့အထကြောင့် အချို့သော မျိုးစိတ်များအား ခြိမ်းခြောက်လျက် ရှိသည်။ တိရစ္ဆာန် အကောင်ပေါက်ကလေးများအား ဖမ်းဆီးရောင်းချခြင်း အတွက် ၎င်းတို့၏ မိခင်အား သတ်ဖြတ်ရန် မကြာခဏဆိုသလိုပင် လိုအပ်လေ့ ရှိသည်။ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရပြီး ၎င်းတို့၏ သဘာဝ နေထိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်မှ ကွာဝေးသွားသည့် အခါတွင် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် တောကောင်များသည် သေဆုံးခြင်း နှင့် ဆက်လက်မျိုးမပွားနိုင်ခြင်းတို့ ဖြစ်လေ့ ရှိကြသည်။ ထိုဒဏ်ကို ခံရသော သတ္တဝါများမှာ [[ဟိမဝန္တာ ဝက်ဝံ]]၊ [[ပသျှူးဝက်ဝံ]]၊ လားမျောက်လွှဲကျော် နှင့် မျောက်လွှဲကျော်ကြား နှင့် ဘင်တူယောင်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။ <ref name="tscwa">{{cite web|url=http://www.tscwa.org/forests/index.html|title=Thai Forests: Dept. National Parks, Wildlife & Plants|publisher=Thai Society for the Conservation of Wild Animals|accessdate=25 October 2017|archivedate=26 November 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141126041139/http://tscwa.org/forests/index.html}}</ref> ==ပညာရေး== [[File:Thai Students.jpg|thumb|right|ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မူလတန်း ကျောင်းသားများ]] ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် စာတတ်မြောက်မှုနှုန်းမှာ ၉၃.၅% ဖြစ်သည်။ <ref>[http://www.bti-project.org/fileadmin/Inhalte/reports/2014/pdf/BTI%202014%20Thailand.pdf BTI 2014 | Thailand country Report] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140727080624/http://www.bti-project.org/fileadmin/Inhalte/reports/2014/pdf/BTI%202014%20Thailand.pdf |date=27 July 2014 }}</ref> ပညာရေးမှာ စနစ်တကျ ဖွင့်လှစ်ထားသော မူကြိုကျောင်း၊ မူလတန်းကျောင်း၊ အထက်တန်း အငယ်တန်းကျောင်း နှင့် အထက်တန်း အကြီးတန်းကျောင်း၊ များစွာသော သက်မွေးဝမ်းကျောင်း ကောလိပ်များနှင့် တက္ကသိုလ်များမှ တဆင့် သင်ကြားပေးသည်။ ပုဂ္ဂလိက ပညာရေး ကဏ္ဍမှာလည်း ကောင်းစွာဖွံ့ဖြိုးပြီး အစိုးရမှ အများပြည်သူဆိုင်ရာကျောင်းများဖြင့် မထောက်ပံ့ပေးနိုင်သော ပညာရေး အတွက် ကောင်းစွာ အထောက်အကူပေးသည်။ ပညာရေးမှာ အသက် ၁၄ နှစ် အပါအဝင် ၁၄ နှစ်အထိ မသင်မနေရဖြစ်ပြီး အစိုးရမှ အသက် ၁၇ နှစ် အထိ အခမဲ့ပညာသင်ကြားခွင့် ပေးထားသည်။ [[File:MahaChulalongkorn Building.jpg|thumb|left|upright|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရှေးအကျဆုံး တက္ကသိုလ်ဖြစ်သော ၁၉၁၇ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည့် [[ချူလာလောင်ကွန်းတက္ကသိုလ်]]]] သင်ကြားရေးမှာ ကျောင်းသား အခြေပြုသင်ကြားရေး စနစ်ထက် အလွတ်ကျက်သင်ကြားရေး စနစ်ပေါ်တွင် များစွာ မှီခိုနေသည်။ မူလတန်းနှင့် အထက်တန်းများအတွက် စိတ်ချယုံကြည်ရသော သင်ရိုးညွှန်းတမ်းမှာ အလွန်လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲတတ်သဖြင့် ကျောင်းများနှင့် ဆရာများမှာ ၎င်းတို့သင်နေရသော သင်ကြားမှုများအတွက် မသေချာ မရေရာသော အခြေအနေနှင့် အမြဲရင်ဆိုင်ရပြီး ဖတ်စာအုပ်များကို ရေးသားထုတ်ဝေသည့် စာရေးဆရာများနှင့် ထုတ်ဝေသူများမှာလည်း ထိုသို့ပြောင်းလဲမှုများနှင့် အလျင်မီအောင် စာအုပ်အသစ်ကို လျင်မြန်စွာ မရေးသား မထုတ်ဝေနိုင်ကြပေ။ တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့် ဆိုင်ရာပြဿနာများ အနေနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာတိုင်အောင် ပြင်းထန်သော အပြောင်းအလဲများ ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိသည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပညာရေးမှာ ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှစ၍ အလွန်ပင် ပြောင်းလဲတိုးတက်လာခဲ့သည်ကို တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ယနေ့ခေတ်မျိုးဆက် ကျောင်းသားအများစုမှာ ကွန်ပျူတာကို သုံးတတ်ကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ တကမ္ဘာလုံးရှိ နိုင်ငံ ၅၆ ခုအား အင်္ဂလိပ်စာ တတ်မြောက်မှု အဆင့်သတ်မှတ်ရာ၌ အဆင့် ၅၄ ရပြီး အာရှတွင် ဒုတိယမြောက် အနိမ့်ဆုံး အဆင့် ဖြစ်သည်။ <ref>Thai university applicants scored an average 28.34% in English in recent university entrance exams.In a recent IMD World Competitiveness Report, Thailand was ranked 54th out of 56 countries globally for English proficiency, the second-lowest in Asia. Singapore was third, Malaysia 28th, and Korea 46th: [http://thaiwomantalks.com/2012/03/23/the-sorry-state-of-thai-education-part-4-dismal-english-language-education/ The Sorry State of Thai Education – Part 4: Dismal English-language education] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120623050650/http://thaiwomantalks.com/2012/03/23/the-sorry-state-of-thai-education-part-4-dismal-english-language-education/ |date=23 June 2012 }}, Reuters & The Korea Herald, 23 March 2012.</ref> လူနည်းစုလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဒေသရှိ ကျောင်းသားများမှာ စံသတ်မှတ်ထားသော နိုင်ငံအဆင့်နှင့် နိုင်ငံတကာအဆင့် စာမေးပွဲများတွင် အမြဲပင် ရမှတ်နည်းလေ့ ရှိသည်။ <ref name=DraperJ2012>{{citation |last1 = Draper |first1 = John |year = 2012 |title = Revisiting English in Thailand |journal = Asian EFL Journal |volume = 14 |issue = 4 |pages = 9–38 |publisher = Asian EFL Journal |issn = 1738-1460 |url = http://asian-efl-journal.com/quarterly-journal/2012/12/01/revisiting-english-in-thailand/ |access-date = 25 October 2017 |archive-date = 12 March 2014 |archive-url = https://web.archive.org/web/20140312225048/http://asian-efl-journal.com/quarterly-journal/2012/12/01/revisiting-english-in-thailand/ |url-status = live }}</ref> <ref name=OECDTH2013>{{citation | last1 = OECD | year = 2013 | title = Structural Policy Country Notes: Thailand | publisher = OECD | url = http://www.oecd.org/dev/asia-pacific/Thailand.pdf | access-date = 25 October 2017 | archive-date = 12 March 2014 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140312224513/http://www.oecd.org/dev/asia-pacific/Thailand.pdf | url-status = live }}</ref> <ref>{{cite news |url=http://www.nationmultimedia.com/national/Thai-students-drop-in-world-maths-and-science-stud-30195966.html |last1=Khaopa |first1=Wannapa |date=12 December 2012 |title=Thai students drop in world maths and science study |work=The Nation |accessdate=25 October 2017 |archivedate=12 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140312224452/http://www.nationmultimedia.com/national/Thai-students-drop-in-world-maths-and-science-stud-30195966.html }}</ref> ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ ပညာရေးဆိုင်ရာ အရင်းအမြစ်များအား ခွဲဝေချထားပေးမှု မညီမျှခြင်း၊ ဆရာများအား လေ့ကျင့်ပေးမှု အားနည်းခြင်း၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် စာမေးပွဲစစ်ရာတွင် သုံးသော ထိုင်းစာ တတ်ကျွမ်းမှု နည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။<ref name="DraperJ2012" /> <ref>{{cite news |url=http://isaanrecord.com/2011/12/12/op-ed-solving-isaans-education-problem |last1=Draper |first1=John |date=12 December 2011 |title=Solving Isaan's education problem |publisher=The Isaan Record |accessdate=25 October 2017 |archivedate=26 February 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130226030123/http://isaanrecord.com/2011/12/12/op-ed-solving-isaans-education-problem/ }}</ref> <ref>{{cite news |url=http://isaanrecord.com/2014/02/21/pisa-thailand-regional-breakdown-shows-inequalities-between-bangkok-and-upper-north-with-the-rest-of-thailand |last1=Draper |first1=John |date=21 February 2014 |title=PISA Thailand regional breakdown shows inequalities between Bangkok and Upper North with the rest of Thailand |publisher=The Isaan Record |accessdate=25 October 2017 |archivedate=12 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140312225108/http://isaanrecord.com/2014/02/21/pisa-thailand-regional-breakdown-shows-inequalities-between-bangkok-and-upper-north-with-the-rest-of-thailand/ }}</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ထိုင်းကျောင်းသား ၇၂,၇၈၀ ဦးကို အိုင်ကျူစမ်းသပ် စာမေးပွဲ စစ်ဆေးခဲ့သည်။ ပျမ်းမျှ အိုင်ကျူအမှတ်မှာ ၉၈.၅၉ ဖြစ်သဖြင့် ယခင် စစ်ဆေးမှုထက် ပိုမြင့်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး အနေနှင့် အိုင်ကျူအဆင့်မှာ မညီမမျှ ဖြစ်နေပြီး တောင်ပိုင်းဒေသဖြစ်သော နရာထီဝပ်ခရိုင်တွင် အနိမ့်ဆုံး ပျမ်းမျှ ၈၈.၀၇ မှတ် ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပြီး အမြင့်ဆုံး ပျမ်းမျှအနေနှင့် နွန်တပ်ဘူရီခရိုင်တွင် ၁၀၈.၉၁ မှတ် ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနမှ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့မှု ကွာခြားချက် အပေါ်တွင် အပြစ်တင်ခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံများတွင် ကျင့်သုံးသည့် နည်းလမ်းအတိုင်း စားပွဲတင်ဆားတွင် အိုင်အိုဒင်း ထည့်သွင်းရန် အဆင့်ဆင့် ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://thainews.prd.go.th/en/news.php?id=255407070017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110708135716/http://thainews.prd.go.th/en/news.php?id=255407070017 |archivedate=8 July 2011 |title=MOPH reports low IQ among Thai youth : National News Bureau of Thailand |publisher=Thainews.prd.go.th |date=8 July 2011 |accessdate=3 November 2011}}</ref> ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် သတင်းအချက် နှင့် ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနမှ ကျောင်း ၂၇,၂၃၁ ကျောင်းတွင် စာသင်ခန်းအတွင်း၌ အလွန် လျင်မြန်သော အင်တာနက် အသုံးပြုခွင့်ရမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။ ==သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ== အမျိုးသား သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ ဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေး အေဂျင်စီသည် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ ဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများကို ထောက်ပံ့ပေးပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးတွင် အသုံးချနိုင်ရန် အတွက် ကူညီပံ့ပိုးပေးသော ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရ၏ အေဂျင်စီ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဆင်ခရိုထရွန် အလင်း သုတေသန ဌာနသည် ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ၊ အသုံးပြုပစ္စည်းသိပ္ပံ နှင့် ဇီဝသိပ္ပံ ဘာသာရပ်များ အတွက် ဆင်ခရိုထရွန် အလင်း နည်းပညာ ရင်းမြစ်ဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ အရှေ့မြောက်ဘက် မိုင် ၁၉၀ (၃၀၀ ကီလိုမီတာ) ခန့် အကွာ နခွန် ရာချာဆီးမားရှိ ဆူရာနရီး နည်းပညာ တက္ကသိုလ်တွင် တည်ရှိသည်။ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနမှ ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးထားသော ထို ဌာနသည် အရှေ့တောင်အာရှရှိ ဆင်ခရိုထရွန် အကြီးစားများ ရှိရာ နေရာ ဖြစ်သည်။ ယခင်က ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ဆောတက် (SORTEC) ဆင်ခရိုထရွန် အဖြစ် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး နောက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့ကာ ၁.၂ GeV အထိ အသုံးပြုနိုင်ရန် အဆင့်မြင့်ခဲ့သည်။ ထိုဌာနမှ အသုံးပြုသူများအား ပုံမှန် အစီအစဉ် ဖြင့် ဆင်ခရိုထရွန်အလင်းများကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ ===အင်တာနက်=== ဘန်ကောက်မြို့တွင် အင်တာနက် အခမဲ့ အသုံးပြုနိုင်သည့် ဝိုင်ဖိုင် ဟော့စပေါ့ ၂၃,၀၀၀ ရှိသည်။ <ref>[http://www.bangkokpost.com/learning/learning-from-news/291478/bangkok-free-internet-23000-hotspots Bangkok's free internet: 23,000 hotspots | Bangkok Post: learning]. Bangkok Post (2 May 2012). Retrieved 16 April 2013.</ref> ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အင်တာနက်တွင် တစက္ကန့်လျှင် ၁၀ ဂစ်ဂါဘစ် အထိ ရသော ဖိုင်ဘာအော့ပတစ်လိုင်းများကိုလည်း ငှားရမ်း အသုံးပြုနိုင်ပြီး ကေအိုင်အာရ်ဇက်ကဲ့သို့သော အင်တာနက်ကုမ္ပဏီများမှ အိမ်သုံး အင်တာနက် အတွက် ဝန်ဆောင်မှု ပေးကြသည်။ အစိုးရမှ အင်တာနက်ကို ဆင်ဆာ ပြုလုပ်ထားပြီး အချို့သော ဝက်ဘ်ဆိုက်ဒ်များကို ဝင်ရောက်ခွင့်မပြုပေ။ <ref name="asiancorrespondent.com">[http://www.asiasentinel.com/politics/thailands-massive-internet-censorship/ "Thailand’s Massive Internet Censorship"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150624040146/http://www.asiasentinel.com/politics/thailands-massive-internet-censorship/ |date=24 June 2015 }}, Asian Correspondent.com, Hybrid News Limited, 22 July 2010</ref> ထိုကိစ္စရပ်အတွက် တာဝန်ရှိသော အဖွဲ့အစည်းများမှာ ထိုင်းတော်ဝင်ရဲတပ်ဖွဲ့၊ ထိုင်းဆက်သွယ်ရေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့၊ သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေး နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန တို့ ဖြစ်ကြသည်။ == စီးပွားရေး == ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတွင် ထွန်းသစ်စ ဈေးကွက်တစ်ခု ဖြစ်ပြီး စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း အသွင်သို့ အသစ်ပြောင်းလဲပြီး နိုင်ငံတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ဝယ်ယူနိုင်စွမ်းအား ကွာခြားမှုနှုန်း ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားမည်ဆိုပါက ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဂျီဒီပီမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၇၃ ဘီလီယံ မျှ ရှိသည်။ <ref>{{cite web|title=GDP (Purchasing Power Parity)|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html|website=The World Factbook|publisher=US CIA|accessdate=4 January 2015|archivedate=25 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140625150555/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html}}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံပြီးလျှင် ဒုတိယ အကြီးဆုံးသော စီးပွားရေး ရှိသော နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ကြွယ်ဝမှု ပျံ့နှံ့ခြင်းတွင် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အလယ်အလတ်နေရာတွင်ရှိပြီး စင်ကာပူ၊ ဘရူနိုင်းနှင့် မလေးရှားတို့ပြီးလျှင် စတုတ္ထမြောက် အချမ်းသာဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် အိမ်နီးချင်း ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများဖြစ်သော လောနိုင်ငံ၊ မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ တို့၏ ကျောက်ဆူးစီးပွားရေး အဖြစ် တည်ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ အမျိုးသား စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဘုတ်အဖွဲ့ (NESDB) ၏ စာရင်းဇယားအရ ၂၀၁၄ ခုနှစ် တတိယ ၃ လပတ်တွင် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း ၀.၈၄% မျှသာ ရှိသည်။ <ref>{{cite news|title=NESDB: Thailand facing unemployment problem|url=http://www.pattayamail.com/news/nesdb-thailand-facing-unemployment-problem-43104|accessdate=4 January 2015|work=Pattaya Mail|date=25 November 2014|archivedate=4 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150104034806/http://www.pattayamail.com/news/nesdb-thailand-facing-unemployment-problem-43104}}</ref> ===လတ်တလော စီးပွားရေးသမိုင်း=== [[File:Bangkok skytrain sunset.jpg|left|thumb|[[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]]သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးရပ်ကွက်တစ်ခုဖြစ်သော ဆာသွန်ဧရိယာကို ဖြတ်သန်းသွားစဉ်။ ဘန်ကောက်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံး ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေး အချက်အချာဌာနတစ်ခု ဖြစ်သည်။]] [[File:MahaNakhon by kylehase.jpg|right|thumb|ဘန်ကောက်ရှိ မဟာနခွန် မိုးမျှော်တိုက်]] ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၈၅ မှ ၁၉၉၆ အတွင်း ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမြင့်မားဆုံး စီးပွားရေး တိုးတက်နှုန်း ရှိခဲ့ပြီး ပျမ်းမျှ အနေနှင့် တွက်ကြည့်မည် ဆိုပါက တစ်နှစ်လျှင် ၁၂.၄% ခန့် ရှိသည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းဘတ်ငွေ အပေါ်တွင် ဖိအားများလာခဲ့ပြီး ထိုနှစ်တွင် စီးပွားရေးမှာ ၁.၉% မျှ ကျဆင်းခဲ့ပြီး နောက်ဆက်တွဲအနေနှင့် စီးပွားရေးကပ် ဆိုက်ခဲ့ကာ ငွေကြေးကဏ္ဍ၏ အားနည်းမှုများ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ချာဗလစ် ယောင်ချိုင်ယု အစိုးရ အား ထိုင်းငွေကြေးကို ဈေးကွက်တွင်း လွတ်လပ်စွာ ဈေးနှုန်းတက်ကျခွင့် ပေးရန်အတွက် ဖိအားပေးခံခဲ့ရသည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ချာဗလစ် ယောင်ချိုင်ယု နှင့် ၎င်း၏ အစိုးရ အဖွဲ့အနေနှင့် စီးပွားပျက်ကပ်အား တုံ့ပြန်ရာတွင် နှေးကွေးသည်ဟု စွပ်စွဲတိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရပြီး ဝန်ကြီးချုပ်အား ဖိအားပေး နုတ်ထွက်စေခဲ့သည်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၇ ခုနှစ် အတွင်း ထိုင်းဘတ်ငွေ ၂၅ ဘတ်လျှင် အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာ နှုန်းဖြင့် တည်ငြိမ်နေခဲ့သည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ထိုင်းဘတ်သည် ဈေးအနိမ့်ဆုံး ထိုင်းဘတ်ငွေ ၅၆ ဘတ်လျှင် အမေရိကန် တစ်ဒေါ်လာသို့ ကျဆင်းခဲ့ပြီး ထိုနှစ်တွင် စီးပွားရေး ၁၀.၈% မျှ ကျဆင်းခဲ့ကာ အာရှ စီးပွားပျက်ကပ် ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးမှာ ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည် တိုးတက်လာခဲ့ကာ ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် ၄.၂ မှ ၄.၄% အထိ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် ပို့ကုန် များပြားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အားနည်းလာခြင်း အခြေအနေကြောင့် တိုးတက်မှုနှုန်း ၂.၂% အထိ ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း နောင်နှစ်များတွင် အာရှ၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုမြင့်မားခြင်း၊ ဈေးကျသော ထိုင်းဘတ်ကြောင့် ပို့ကုန် တင်ပို့ရန် အားဖြစ်စေခြင်း၊ နိုင်ငံတွင်း အချို့သော ဧရာမ စီမံကိန်းကြီးများကြောင့် ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှု မြင့်တက်လာခြင်း နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်]] ၏ သက်ဆင်နောမစ် ဟုခေါ်သော ပံ့ပိုးမှုများကြောင့် စီးပွားရေး ပြန်လည်တိုးတက် လာခဲ့သည်။ ၂၀၀၂၊ ၂၀၀၃ နှင့် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တို့တွင် နှစ်စဉ် တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ ၅% မှ ၇% အထိ ရှိသည်။ ၂၀၀၅၊ ၂၀၀၆ နှင့် ၂၀၀၇ ခုနှစ်တို့တွင် စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ ၄-၅% ခန့်တွင် ဝဲနေခဲ့သည်။ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ခိုင်မာမှုကျဆင်းလာခြင်းနှင့် ထိုင်းငွေကြေး ပိုမိုခိုင်မာလာခြင်းတို့ကြောင့် ၂၀၀၈ ခုနှစ် မတ်လတွင် ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းသည် တစ်ဒေါ်လာတွင် ၃၃ ဘတ် အထိ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ သက်ဆင်နောမစ်သည် ဝေဖန်မှုများ ခံခဲ့ရသော်လည်း တရားဝင် စာရင်းဇယားများအရ ထိုင်းနိုင်ငံ အီဆန်ဒေသ၏ လူတစ်ဦးချင်း ဂျီဒီပီမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁,၄၇၅ အထိ ၂ ဆကျော်မျှ တိုးတက်လာပြီး တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် ဘန်ကောက်ဧရိယာရှိ ဂျီဒီပီမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇,၉၀၀ မှ ၁၃,၀၀၀ အထိ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite news|title=Thai northeast vows poll payback to Shinawatra clan|url=https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iMeE4IHFr1q7Rr-eX5J1UmL3gcZQ?docId=b69c47e3-e4f5-4c32-8679-3d7ce5f040a3|accessdate=8 February 2014|agency=Agence France-Presse|date=31 January 2014|author=Aidan Jones}}</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ် အဓိက ဆန္ဒပြမှုများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် မငြိမ်သက်မှုများနှင့်အတူ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဂျီဒီပီ တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ ယခင် အရပ်သားအစိုးရ လက်အောက် ၅-၇% မှ ၄-၅% အထိ ကျဆင်းလာခဲ့သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့် စားသုံးသူများ၏ ယုံကြည်မှု ကျဆင်းရခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းရင်းမှာ နိုင်ငံရေး မရေရာမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်။ အိုင်အမ်အက်ဖ်မှ ထိုင်း၏ စီးပွားရေးသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ် အနိမ့်ဆုံး ဂျီဒီပီ တိုးတက်မှုနှုန်း ၀.၁% မှ ၂၀၁၂ တွင် ၅.၅% သို့လည်းကောင်း ၂၀၁၃ တွင် ၇.၅ ရာခိုင်နှုန်းသို့လည်းကောင်း တိုးတက်လာနိုင်သည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံတော်ဘဏ်၏ ငွေကြေးပေါ်လစီများနှင့် ယခင် [[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်]] အစိုးရ၏ ငွေကြေးနှိုးဆွမှု အားထုတ်ချက်များပေါ်မူတည်၍ ခန့်မှန်းခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424052970203960804577243432046066486 |title=Thailand Economy To Rebound Strongly In 2012, |work=The Wall Street Journal |date=24 February 2012 |accessdate=26 April 2012 |author=Phisanu Phromchanya |archivedate=15 October 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015133916/http://www.wsj.com/articles/SB10001424052970203960804577243432046066486 }}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၂၂ ရက် စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှု အပြီးတွင် အေအက်ဖ်ပီ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သတင်းအေဂျင်စီမှ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်အရ နိုင်ငံသည် စီးပွားရေးကျဆင်းမှု ဖြစ်ရန် တည်းတည်းသာ လိုတော့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ထိုဆောင်းပါးအရ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ အဖမ်းအဆီးများကို စိုးရိမ်၍ ထိုင်းနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာသွားကြသော ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသား ၁၈၀,၀၀၀ ဦး ခန့် အပေါ်တွင် ဦးတည်ရေးသားထားပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီမှ မတ်လ အထိ ၃ လပတ်အတွင်း ထိုင်းစီးပွားရေးသည် ၂.၁% မျှ ကျဆင်းသွားသည့် သတင်းအချက်အလက်ဖြင့် အဆုံးသတ်ထားသည်။<ref>{{cite news|title=Cambodian exodus from Thailand jumps to nearly 180,000|url=http://www.afp.com/en/news/cambodian-exodus-thailand-jumps-nearly-180000|accessdate=17 June 2014|agency=Agence France-Presse|date=17 June 2014|deadurl=yes|archiveurl=https://archive.today/20140617134545/http://www.afp.com/en/news/cambodian-exodus-thailand-jumps-nearly-180000|archivedate=17 June 2014|df=dmy-all}}</ref> ===ပြည်ပပို့ကုန်နှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း=== [[File:Thailand Export Treemap.png|thumb|250px|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်များကို အပိုင်းအလိုက် ပြပုံ]] ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ပို့ကုန်အပေါ်တွင် များစွာ မူတည်နေပြီး ပို့ကုန်များသည် စုစုပေါင်းပြည်တွင်းထုတ်ကုန်၏ ၃ပုံ၂ပုံမျှ ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၅ ဘီလီယံမျှ တန်ဖိုးရှိသော ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို တင်ပို့ရောင်းချလျက် ရှိသည်။ အဓိကပို့ကုန်များတွင် ဆန်၊ အဝတ်အထည်နှင့် ဖိနပ်၊ ရေထွက်ပစ္စည်းများ၊ ရာဘာ၊ ကျောက်မျက်ရတနာ၊ မော်တော်ကား၊ ကွန်ပျူတာ နှင့် လျှပ်စစ် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ပါဝင်သည်။<ref name=CIA /> အဓိက လုပ်ငန်းများတွင် လျှပ်စစ် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၊ ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများ၊ ကွန်ပျူတာ ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများနှင့် ယာဉ်များ ပါဝင်သည်။ ၁၉၉၇-၁၉၉၈ အာရှ ငွေကြေးဂယက်မှ ပြန်လည် အဖတ်ဆည်ရာတွင် အခြားသော အချက်များနှင့် အတူ ပို့ကုန်သည် အဓိကနေရာမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မော်တော်ကား ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အကြီးဆုံး ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် နဝမမြောက် အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ <ref name=BkP>{{cite journal | journal = Bangkok Post | title = 2-million milestone edges nearer | url =http://www.bangkokpost.com/business/economics/308171/2-million-milestone-edges-nearer | first = Santan | last = Santivimolnat | publisher = The Post Publishing | date = 18 August 2012 }}</ref><ref>{{cite news|url=http://thailand-business-news.com/business/43750-thailand-poised-to-surpass-car-production-target|title=Thailand poised to Surpass Car Production target|last=Languepin|first=Olivier|date=3 January 2013|work=Thailand Business News|accessdate=20 January 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130115152809/http://thailand-business-news.com/business/43750-thailand-poised-to-surpass-car-production-target|archivedate=15 January 2013}}</ref><ref name=OICA>{{cite web | title = Production Statistics | publisher = OICA (International Organization of Motor Vehicle Manufacturers) | url = http://oica.net/category/production-statistics/ | accessdate = 26 November 2012 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20131106174001/http://www.oica.net/category/production-statistics/ | archivedate = 6 November 2013 }}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကားလုပ်ငန်းမှ နှစ်စဉ် ကားစင်းရေ ၁.၅ သန်းခန့် ထုတ်လုပ်ပြီး အများစုမှာ လုပ်ငန်းသုံး ကားများ ဖြစ်သည်။ <ref name=OICA /> ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တပ်ဆင်တည်ဆောက်သော ကားအများစုမှာ နိုင်ငံခြား ထုတ်လုပ်သူများမှ တီထွင်ပြီး လိုင်စင်ယူ လုပ်ကိုင်ကြခြင်း ဖြစ်ကာ အထူးသဖြင့် ဂျပန် နှင့် ကိုရီးယားနိုင်ငံများမှ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကားလုပ်ငန်းသည် အာဆီယံ လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်မှုဇုန် အား အခွင့်ကောင်းယူ၍ ၎င်းတို့၏ ကုန်ပစ္စည်းများအတွက် ဈေးကွက်ကို ရှာဖွေကြသည်။ ဂျပန် ကုမ္ပဏီ ၅ ခု၊ အမေရိကန် ကုမ္ပဏီ ၂ ခု နှင့် အိန္ဒိယမှ တာတာ အစရှိသော ထုတ်လုပ်သူ ၈ ဦးသည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း အမိုးဖွင့် ကုန်တင်ယာဉ်များကို ထုတ်လုပ်ကြသည်။ <ref name=Nikkei>{{cite news|last1=Takahashi|first1=Toru|title=Thailand's love affair with the pickup truck|url=http://asia.nikkei.com/magazine/20141127-Abenomics-on-the-ballot/Business/Thailand-s-love-affair-with-the-pickup-truck|accessdate=4 January 2015|work=Nikkei Asian Review|date=27 November 2014|archivedate=3 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150103135212/http://asia.nikkei.com/magazine/20141127-Abenomics-on-the-ballot/Business/Thailand-s-love-affair-with-the-pickup-truck}}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် အမိုးဖွင့် ကုန်တင်ယာဉ် အသုံးအများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ယာဉ်အသစ် ရောင်းချမှု၏ ၄၂% မှာ အမိုးဖွင့်ကားများ ဖြစ်သည်။<ref name=Nikkei /> ===ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်း=== [[File:Wat Phra Kaew - 1.jpg|thumb|left|[[ဘန်ကောက်မြို့]]၏ တော်ဝင်နန်းတော်ဝင်းရှိ [[ဝတ်ဖရာကဲ|ဝတ်ဖရာကဲကျောင်းတိုက်]]]] [[File:Kinnon Wat Phra Kaew.jpeg|thumb|[[ဝတ်ဖရာကဲ|ဝတ်ဖရာကဲကျောင်းတိုက်]]ရှိ ဒဏ္ဍာရီလာ [[ကိန္နရာ]] ရုပ်တု]] [[File:Airbus A380-841, Thai Airways International AN2253510.jpg|thumb|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားလေကြောင်း [[ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်း|ထိုင်းလေကြောင်းလိုင်း]]မှ [[အဲယားဘတ်စ် A380]]]] ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ စီးပွားရေး၏ ၆% မျှ ရှိသည်။ နိုင်ငံတကာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား အဖွဲ့၏ စာရင်းဇယားအရ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အရှေ့တောင်အာရှ၌ လာရောက်လည်ပတ်သူ အများဆုံး နိုင်ငံမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဂျီဒီပီ ဘတ်ငွေ ၁၂ ထရီလီယံ တွင် ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွား လုပ်ငန်းမှ ရသော ငွေ ၉ ရာခိုင်နှုန်း (ဘတ်ငွေ ၁ ထရီလီယံ ) (၂၀၁၃ ခုနှစ်) မှ ၁၆ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ရှိသည်။<ref>{{cite news|title=Government moves to head off tourist fears |url=http://www.bangkokpost.com/news/politics/666028/government-moves-to-head-off-tourist-fears|accessdate=24 August 2015|work=Bangkok Post|date=2015-08-24}}</ref>ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှ သွယ်ဝိုက်၍ ရရှိသော ငွေကိုပါ ထည့်သွင်းရေတွက်မည် ဆိုပါက ထိုင်းနိုင်ငံ ဂျီဒီပီ၏ ၂၀.၂ ရာခိုင်နှုန်း (ဘတ်ငွေ ၂.၄ ထရီလီယံ) အထိ ရှိသည်။ <ref name=WTTC-2014>{{cite book|title=Travel and Tourism, Economic Impact 2014: Thailand|date=2014|publisher=World Travel & Tourism Council|location=London|edition=2014|url=http://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic%20impact%20research/country%20reports/thailand2014.pdf|accessdate=10 March 2015|archive-date=19 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150319212933/http://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic%20impact%20research/country%20reports/thailand2014.pdf|url-status=dead}}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွား အာဏာပိုင် အဖွဲ့က "အံဩဖွယ်ရာ ထိုင်းနိုင်ငံ" ဟူသော ကြွေးကြော်သံကို အသုံးပြု၍ ထိုင်းနိုင်ငံအား နိုင်ငံတကာတွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် "ထိုင်းဆန်မှုကို ရှာဖွေပါ" ဟူသော ကမ်ပိန်းဖြင့် ထပ်မံအားဖြည့် ခဲ့သည်။<ref name=TAT-History>{{cite news|title=History|url=http://www.tatnews.org/history/|accessdate=7 May 2015|work=TATnews.org|agency=Tourism Authority of Thailand (TAT)|date=2015|archivedate=14 April 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150414011618/http://www.tatnews.org/history/}}</ref> အာရှမှ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများသည် ထိုင်းနိုင်ငံအား ဘန်ကောက်မြို့သို့ သွားရောက်ရန်နှင့် ၎င်း၏ ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ သမိုင်း၊ သဘာဝနှင့် ယဉ်ကျေးမှု မြင်ကွင်းများကို ကြည့်ရှု လေ့လာရန် အတွက် သွားရောက်ကြသည်။ အနောက်နိုင်ငံများမှ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများမှာမူ ဘန်ကောက်မြို့နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို လည်ပတ်ရန် အတွက်သာ မကဘဲ တောင်ပိုင်းရှိ ကမ်းခြေများ နှင့် ကျွန်းများသို့ သွားရောက် အပန်းဖြေရန် အတွက်ပါ လာရောက်ကြသည်။ မြောက်ပိုင်းမှာမူ တောတွင်း လမ်းလျှောက်ခြင်း နှင့် စွန့်စား ခရီးသွားခြင်း အတွက် သွားရောက်ရန် နေရာ ဖြစ်ပြီး အမျိုးမျိုးသော တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများ နှင့် တောအုပ် ထူထပ်သော တောင်ကုန်းများကြောင့် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများ လည်ပတ်မှုနည်းသော နေရာမှာ အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ အီဆန် ဒေသ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြား ခရီးသွားများ အဆင်ပြေစေရန် အတွက် ထိုင်း အစိုးရမှ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား ရဲတပ်ဖွဲ့ကို တည်ထောင်ထားပြီး အဓိက ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများ လည်ပတ်ရာ နေရာများတွင် ရဲစခန်းများ ဖွင့်လှစ်ပေးကာ ထိုရဲတပ်ဖွဲ့အတွက် သီးခြား အရေးပေါ် ဖုန်းနံပါတ်လည်း ထားရှိပေးထားသည်။<ref>[http://www.amazing-thailand.com/Police.html Tourist Police in Thailand] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080703161503/http://www.amazing-thailand.com/Police.html |date=3 July 2008 }}. Amazing-Thailand.com. Retrieved on 16 September 2010.</ref> [[File:Thai wiki.JPG|thumb|left|ခရီးသွားလုပ်ငန်း ပြပွဲရှိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ "အံဩဖွယ်ရာ ထိုင်းနိုင်ငံ" ပြခန်း]] ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆွဲဆောင်မှုများတွင် ရေငုပ်ခြင်း၊ သဲသောင်ကမ်းခြေများ၊ ရာပေါင်းများစွာသော အပူပိုင်း ကျွန်းများ၊ ညဘက် လည်ပတ်စရာနေရာများ၊ ရှေးဟောင်းသုတေသန နယ်မြေများ၊ ပြတိုက်များ၊ တောင်တန်းဒေသ လူမျိုးစုများ၊ သစ်ပင်ပန်းမန် နှင့် ကျေးငှက်သာရကာများ၊ နန်းတော်များ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုရားပုထိုးများ နှင့် ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ များ တို့ ပါဝင်သည်။ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွား အများအပြားမှာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်စဉ် အတွင်း သင်တန်းများ တက်ရောက်လေ့ ရှိကြသည်။ ရေပန်းစားသော သင်တန်းများမှာ ထိုင်းအစားအစာ ချက်ပြုတ်နည်း သင်တန်း ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ သင်တန်း နှင့် ရိုးရာ ထိုင်း အနှိပ်ပညာ သင်တန်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမျိုးသား ပွဲတော်များတွင် ထိုင်းနှစ်သစ်ကူး ဆုန်ခရန် သင်္ကြန်ပွဲတော် မှ စ၍ လွိုင်ခရာသောင်ခေါ် မီးမျှောပွဲအထိ ပါဝင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ ဒေသ အလိုက်တွင်လည်း ရိုးရာ ပွဲတော်များ ရှိသည်။ ထင်ရှားသော ပွဲတော်များမှာ ဆူရင်ဒေသရှိ ဆင်ပွဲတော်၊ ယာဆိုသုန် ဒေသရှိ ဒုံးပျံပွဲတော် နှင့် ဒန်ဆိုင်းရှိ ပီးကသွန်ခေါ် သရဲပွဲတော် တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုင်းရိုးရာ ဟင်းလျာများသည် လတ်ဆတ်သော ပရဆေးပင်များနှင့် ဟင်းခပ်အမွေးအကြိုင်များကို အသုံးပြုမှုကြောင့် ကမ္ဘာအနှံ့တွင် ကျော်ကြားသည်။ ဘန်ကောက်ရှိ ကုန်တိုက်ကြီးများတွင် နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသခံ အမှတ်တံဆိပ် အမျိုးမျိုးတို့ကို ဝယ်ယူရရှိနိုင်သည်။ မြို့တော်၏ မြောက်ဘက်တွင် ဘီတီအက်စ် ခေါ် မိုးပျံရထားနှင့် မြေအောက်ရထားတို့ဖြင့် သွားရောက်နိုင်သော ချပ်တူချပ် စနေတနင်္ဂနွေ ဈေးရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံး ဈေးပင် ဖြစ်နိုင်ပြီး အိမ်သုံး ပစ္စည်းမှ စ၍ အသက်ရှင်သော (တစ်ခါတရံ မျိုးသုဉ်းလုနီးဖြစ်သော) တိရစ္ဆာန်များ ကို ဝယ်ယူရရှိနိုင်သည်။ <ref>[http://cms.iucn.org/index.cfm?uNewsID=850 IUCN – Home] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111003191229/http://cms.iucn.org/index.cfm?uNewsID=850 |date=3 October 2011 }}. Cms.iucn.org (24 April 2008). Retrieved on 16 September 2010.</ref> ပရာတူနမ်ဈေးတွင် အဝတ်အထည် နှင့် ပတ်သက်သော ကုန်ပစ္စည်းများကို ရောင်းချသည်။ ဆီလုံ ရပ်ကွက်နှင့် ခေါက်ဆန်လမ်းရှိ ညဈေးများမှာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများ အတွက် ရည်ရွယ် ဖွင့်လှစ်ထားပြီး တီရှပ်၊ လက်မှုပစ္စည်းများ၊ နာရီ အတု နှင့် နေကာမျက်မှန် များ စသည်တို့ကို ရောင်းချသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ဒမ်မနန် ဆာဒူဝပ် ကဲ့သို့သော ရေပေါ်ဈေးများကို တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ချင်းမိုင်မြို့ သို့ လည်ပတ်ရာတွင် မြို့ဟောင်းအတွင်းရှိ ရာချာဒါမနမ် လမ်းမပေါ်တွင် တည်ခင်းသော တနင်္ဂနွေ လမ်းလျှောက် ညနေ လမ်းဘေးဈေး သည် ဈေးဝယ်ရန် အတွက် ရည်ညွှန်းကြသော နေရာ ဖြစ်သည်။ ထိုဈေးမှ ဒေသခံများ နှင့် နိုင်ငံခြားသားများကို ဆွဲဆောင်မှု ပေးနိုင်သည်။ ချင်းမိုင် ညဈေးမှာ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများအတွက် ဦးတည်ရောင်းချသော ဈေးဖြစ်ပြီး မြို့ရိုးဟောင်းနေရာ၏ အရှေ့ဘက်ရှိ တိုက်အချို့မှစ၍ မြစ် အထိ ဖြန့်ကျက် တည်ရှိသည်။ [[File:Historic City of Ayutthaya-111233.jpg|thumb|[[ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ]] ဖြစ်သော အယုဓျာ သမိုင်းဝင် ဥယျာဉ်မှ ဗုဒ္ဓ၏ ဦးခေါင်းတော် ဝပ် မဟာသပ်]] ပြည့်တန်ဆာ လုပ်ငန်းနှင့် လိင်မှုဆိုင်ရာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာလည်း ထိုင်းနိုင်ငံစီးပွားရေး၏ တရားဝင် မကြေညာသော်လည်း လူအများသိကြသည့် အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအား ပြည်ပရှိ အထူးအဆန်း အနေနှင့် ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများအား ဆွဲဆောင်သည့် ကမ်ပိန်းလည်း ရှိခဲ့သည်။<ref>Ocha, Witchayanee. "Transsexual emergence: gender variant identities in Thailand." ''Culture, Health & Sexuality''14.5 (2012): 563–75. Web.</ref> ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်သည် ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် ပေါင်းစပ်လိုက်ပြီး ငွေကြေးဖြင့် မြူဆွယ်မှုများ ရှိလာသည့် အခါတွင် ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်း နှင့် လိင်မှုဆိုင်ရာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော ခန့်မှန်းမှု တစ်ခု အရ နှစ်စဉ် ထိုလုပ်ငန်းမှ ဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄.၃ ဘီလီယံ အထိ သို့မဟုတ် ထိုင်း စီးပွားရေး၏ ၃% အထိ ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်း ထားသည်။ <ref name="legal">[http://www.theage.com.au/articles/2003/11/26/1069825832486.html?oneclick=true Thailand mulls legal prostitution.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110616233250/http://www.theage.com.au/articles/2003/11/26/1069825832486.html?oneclick=true|date=16 June 2011}} ''[[The Age]]'', 26 November 2003</ref> ချူလာလောင်ကောင်း တက္ကသိုလ်မှ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တရားမဝင် စီးပွားရေး အပေါ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော သုတေသန တစ်ခု အရ ၁၉၉၃ မှ ၁၉၉၅ ခုနှစ် အတွင်း ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ ဂျီဒီပီ၏ ၂.၇% ခန့် ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့သည်။<ref>Pasuk Phongpaichit [http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~ppasuk/illegaleconomy.doc Thailand's illegal economy and public policy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110429011951/http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~ppasuk/illegaleconomy.doc |date=29 April 2011 }}. Seminar paper delivered at the Centre of Southeast Asian Studies, Kyoto University, Nov 1999</ref> ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားတို့၏ သုံးစွဲငွေ အနည်းဆုံး ၁၀% သည် လိင်မှုဆိုင်ရာ ဖျော်ဖြေရေး လုပ်ငန်းတွင် အသုံးပြုမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။<ref>{{cite web|last1=Martin|first1=Lorna|title=Paradise Revealed|url=http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2006/01/25/2003290710/4|website=Taipei Times|accessdate=29 January 2015|archivedate=2 December 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141202022539/http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2006/01/25/2003290710/4}}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံသည် လိင်ပြောင်းလဲရန် အတွက် ခွဲစိပ်ကုသရာတွင် ထိပ်တန်းမှ ရှိသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် စာရင်းဇယားအရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆေးကုသမှုဆိုင်ရာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် နှစ်စဉ် ခရီးသည် ၂.၅ သန်းကို ဆွဲဆောင်နိုင်သည် ဟု သိရသည်။ <ref>Finch, Steve. "Thailand top destination for medical tourists." ''CMAJ : Canadian Medical Association Journal''. Canadian Medical Association, 07 Jan. 2014. Web. 1 Mar. 2017.</ref> ၁၉၈၅ မှ ၁၉၉၀ အတွင်း နိုင်ငံခြားမှ နပုလ္လိင် ၅% လျှင် လိင်ပြောင်းလဲရန် ခွဲစိတ်ကုသမှု အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လာရောက်ကြသည်။ ၂၀၁၀ မှ ၂၀၁၂ အတွင်းတွင် နိုင်ငံခြားမှ နပုလ္လိင် ၉၀% ကျော် လိင်ပြောင်းလဲရန် အတွက် ခွဲစိတ်ကုသမှု ခံယူရန် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လာရောက်ကြသည် ဟု သိရသည်။ <ref>Chokrungvaranont, Prayuth, Gennaro Selvaggi, Sirachai Jindarak, Apichai Angspatt, Pornthep Pungrasmi, Poonpismai Suwajo, and Preecha Tiewtranon. "The Development of Sex Reassignment Surgery in Thailand: A Social Perspective." ''The Scientific World Journal''. Hindawi Publishing Corporation, 2014. Web. 23 Mar. 2017.</ref> {{Clear}} ===စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်း=== [[File:Rice farmers Mae Wang Chiang Mai Province.jpg|thumb|300px|ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆန်တင်ပို့မှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုင်းအလုပ်သမားထု၏ ၄၉% သည် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကဏ္ဍတွင် လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။<ref name=ODI1 />]] ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အလုပ်သမားထု၏ ၄၉% သည် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကဏ္ဍတွင် လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ <ref name=ODI1 /> ၁၉၈၀ ခုနှစ်က ၇၀% မျှ လုပ်ကိုင်ကြသော်လည်း ယခု လျော့ကျသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆန်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အရေးပါသော သီးနှံဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆန်တင်ပို့မှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့ကာ လတ်တလောတွင်မှ အိန္ဒိယနိုင်ငံ နှင့် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံတို့ နောက်သို့ ရောက်ခဲ့သည်။ <ref>International Grains Council. [http://www.igc.int/en/downloads/gmrsummary/gmrsumme.pdf "Grain Market Report (GMR444)"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140702110607/http://www.igc.int/en/downloads/gmrsummary/gmrsumme.pdf |date=2 July 2014 }}, London, 14 May 2014. Retrieved 13 June 2014.</ref> ထိုင်းနိုင်ငံသည် [[မဟာမဲခေါင်ဒေသခွဲ]] အတွင်း စိုက်ပျိုးနိုင်သော မြေ အများဆုံး ရှိသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၂၇.၂၅% ရှိသည်။ <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2097.html |title=CIA World Factbook – Greater Mekong Subregion |publisher=Cia.gov |accessdate=3 November 2011 |archivedate=26 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140326095031/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2097.html }}</ref> စိုက်ပျိုးနိုင်သော မြေများထဲမှ ၅၅ % ကို ဆန်စိုက်ပျိုးရန် အတွက် အသုံးချထားသည်။ <ref name=IRRI_Thailand>{{cite web|url=http://www.irri.org/science/cnyinfo/thailand.asp |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080327095326/http://www.irri.org/science/cnyinfo/thailand.asp |archivedate=27 March 2008 |title=Rice Around The World. Thailand |publisher=Irri.org |accessdate=25 April 2010}}</ref> စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကဏ္ဍသည် လုပ်အားကို အဓိက အသုံးချသော အလုပ် အဖြစ်မှ စက်မှုအားကို အသုံးချပြီး ပိုမို၍ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်သော ကဏ္ဍ အဖြစ် ပြောင်းလဲလျက် ရှိသည်။ <ref name=ODI1>Henri Leturque and Steve Wiggins 2010. [http://www.odi.org.uk/resources/details.asp?id=5108&title=thailands-progress-agriculture-transition-sustained-productivity-growth Thailand's progress in agriculture: Transition and sustained productivity growth] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110427222924/http://www.odi.org.uk/resources/details.asp?id=5108&title=thailands-progress-agriculture-transition-sustained-productivity-growth |date=27 April 2011 }}. London: Overseas Development Institute</ref>၁၉၆၂ ခုနှစ်မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်အတွင်း စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကဏ္ဍသည် တစ်နှစ်လျှင် ၄.၁% တိုးတက်လျက် ရှိပြီး ၁၉၈၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၇ ခုနှစ်ကြားတွင် ၂.၂% မျှ ဆက်လက်တိုးတက်လျက် ရှိသည်။<ref name=ODI1 /> စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးမှ ဂျီဒီပီတွင် ပါဝင်မှုနှုန်း ကျဆင်းလျက် ရှိပြီး ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို တင်ပို့ရောင်းချခြင်းမှာ မြင့်တက်လျက် ရှိသည်။ ===စွမ်းအင်=== ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု၏ ၇၅% မှာ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကို အသုံးချ ထားသည်။<ref name="Energy Security">{{cite web|title=International Index of Energy Security Risk|url=http://www.energyxxi.org/sites/default/files/pdf/InternationalIndex-Final2013.pdf|website=Institute for 21st Century Energy|publisher=Institute for 21st Century Energy|accessdate=14 September 2014|year=2013|archivedate=4 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150104014043/http://www.energyxxi.org/sites/default/files/pdf/InternationalIndex-Final2013.pdf}}</ref> ကျောက်မီးသွေးသုံး ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများမှ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ၂၀% ကို ထပ်မံထုတ်လုပ်ပေးပြီး ကျန်ရှိနေသော အပိုင်းအတွက် ဇီဝလောင်စာ၊ ရေအားလျှပ်စစ် နှင့် ဇီဝဓာတ်ငွေ့ တို့မှ ဖြည့်စွမ်းပေးသည်။<ref name="Energy Security" /> ထိုင်းနိုင်ငံသည် ပြည်တွင်း သုံးစွဲနေသော ရေနံ၏ ၃ ပုံ ၁ပုံခန့်ကို ထုတ်လုပ်သည်။ အရှေ့တောင်အာရှ အတွင်း ဒုတိယမြောက် ရေနံတင်သွင်းမှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ များပြားစွာ ထုတ်လုပ်သော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အရင်းအမြစ် အနေနှင့် ၁၀ ထရီလီယံ ကုဗပေခန့် ရှိသည်။ အင်ဒိုနီးရှားပြီးလျှင် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ဒုတိယမြောက် အများဆုံး ကျောက်မီးသွေး ထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် လိုအပ်သော ကျောက်မီးသွေးကို တင်သွင်းရသည်။ == လူဦးရေ == ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ လူဦးရေ ၆၈,၈၆၃,၅၁၄ ဦးမျှ ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လူဦးရေမှာ ကျေးလက်နေထိုင်သူ အများဆုံး ဖြစ်ပြီး ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရာ ဒေသများဖြစ်သော အလယ်ပိုင်း၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်း နှင့် မြောက်ပိုင်းဒေသများတွင် စုစည်းလျက် ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၀ ခုနှစ်၌ မြို့ပြနေလူဦးရေ ၄၅.၇% မျှ ရှိပြီး အများစုမှာ ဘန်ကောက် မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသတွင် စုစည်းလျက် ရှိသည်။ အစိုးရမှ ကြီးမှူးပြုလုပ်သော မိသားစု စီမံကိန်း အစီအစဉ်အရ ၁၉၆၀ တွင် လူဦးရေတိုးနှုန်း ၃.၁% မျှ ရှိသော်လည်း ယနေ့တွင် ၀.၄% မျှသာ ရှိတော့သည်။ ၁၉၇၀ တွင် အိမ်ထောင်စု တစ်ခုလျှင် လူဦးရေ ၅.၇ ဦးမျှ ပျမ်းမျှ နေထိုင်ကြသော်လည်း ၂၀၁၀ ခုနှစ် လူဦးရေ စာရင်းအရ အိမ်ထောင်စု တစ်ခု၏ ပျမ်းမျှ အရွယ်အစားမှာ ၃.၂ ဦးမျှသာ ရှိတော့သည်။ ===လူမျိုးများ=== [[File:Wat phra mahathat woramahawihan nakhon si thammarat.jpg|thumb|ဝပ် ဖရာ မဟာသက်၏ ဟဲဖာခွန်သက်ပွဲတော်အတွင်း စီတန်းလှည့်လည်နေပုံ]] ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည် ထိုင်းလူဦးရေ၏ ၉၅.၉% မျှ ရှိသည်။ ကျန်ရှိနေသာ ၄.၁% တွင် မြန်မာနွယ်ဝင် ၂.၀% ၊ အခြား ၁.၃% နှင့် မသိရှိသော လူမျိုး ၀.၉% မျှ ရှိသည်။<ref name=CIA /> ၂၀၁၁ ခုနှစ် ထိုင်းအစိုးရမှ ကုလသမဂ္ဂ လူမျိုးအပေါ်မူတည်၍ နည်းမျိုးစုံဖြင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ပပျောက်ရေး ဆိုင်ရာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် နှင့် ပတ်သက်သော ကော်မတီသို့ ပေးပို့သော အစီရင်ခံစာအရ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် လူမျိုးပေါင်း ၆၂ မျိုးအား တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ မဟီဒေါ တက္ကသိုလ်၏ ၁၉၉၇ ခုနှစ် "ထိုင်းနိုင်ငံ လူမျိုးဘာသာစကားဆိုင်ရာ မြေပုံ" ပါ အချက်အလက်အရ<ref name="EMT">{{cite book|title=Ethnolinguistic Maps of Thailand|date=2004|publisher=Office of the National Culture Commission|url=http://www.newmandala.org/wp-content/uploads/2015/05/Thailand-Ethnolinguistic-Maps.pdf|accessdate=8 October 2016|language=Thai|archive-date=9 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161009124208/http://www.newmandala.org/wp-content/uploads/2015/05/Thailand-Ethnolinguistic-Maps.pdf|url-status=live}}</ref> ဗဟိုထိုင်းလူမျိုး သန်း ၂၀ နှင့် ခိုရတ်ထိုင်းလူမျိုး ၆၅၀,၀၀၀ ဦး တို့ ပူးပေါင်း၍ နိုင်ငံ၏ လူဦးရေ ၆၀,၅၄၄,၃၉၇ ဦးတွင်<ref>World Bank Group. (n.d.). Population, total [Thailand]. Washington, DC: Author. http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=TH {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013071134/http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=TH |date=13 October 2016 }}</ref> ခန့်မှန်းခြေ ထိုင်းလူမျိုး ၂၀,၆၅၀,၀၀၀ ဦး (၃၄.၁ ရာခိုင်နှုန်း) မျှ ရှိသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ထိုင်းနိုင်ငံ အစီရင်ခံစာတွင် တောင်တန်းဒေသနေ ပြည်သူများ ("တောင်တန်းလူမျိုးစုများ") နှင့် အရှေ့မြောက်ဒေသရှိ လူမျိုးစုများကို ဖော်ပြထားပြီး မဟီဒေါ တက္ကသိုလ်၏ လူမျိုးဘာသာစကား ဆိုင်ရာ မြေပုံ ပါ အချက်အလက်များကို အဓိက မှီငြမ်းထားသည်။<ref name="EMT" /> ထို့အတွက်ကြောင့် အရှေ့မြောက်ဒေသရှိ လူဦးရေ ၃.၂၈၈ သန်းကို အမျိုးအစားခွဲခြား၍ မရပေ။ အခြား လူဦးရေနှင့် လူမျိုးစုပေါင်း ၁၉၉၇ ခန့်တွင် လူဦးရေ အနည်းငယ်သာ ရှိသည်။ ကြီးစဉ်ငယ်လိုက် စီပါက (က) လာအိုလူမျိုး ၁၅,၀၈၀,၀၀၀ (၂၄.၉ ရာခိုင်နှုန်း) တွင် ထိုင်းလာအို ၁၄ သန်း နှင့် အခြား လူနည်းစု လာအိုလူမျိုးများ ဖြစ်ကြသော ထိုင်းလွေလူမျိုး (၄ သိန်းမှ ၅ သိန်းခန့်) ၊ လာအိုလုံ လူမျိုး(၃၅၀,၀၀၀) ၊ လာအို ဝရမ်/ကလန် (၂၀၀,၀၀၀)၊ လာအိုခရမ် (၉၀,၀၀၀) ၊ လာအိုငေါ (၃၀,၀၀၀) နှင့် လာအိုတီ (၁၀,၀၀၀) ဦး (ခ) ခွန်မောင်း ၆ သန်း (၉.၉ ရာခိုင်နှုန်း မြောက်ထိုင်း ဟုလည်းခေါ်သည်)၊ (ဂ) ပက်ထိုင်း ၄.၅ သန်း (၇.၅ ရာခိုင်နှုန်း ၊ တောင်ထိုင်းဟုလည်း ခေါ်သည်)၊ (ဃ) ခမာလျူ ၁.၄သန်း (၂.၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ မြောက်ခမာဟုလည်း ခေါ်သည်။) (င) မလေးလူမျိုး ၉၀၀,၀၀၀ (၁.၅ ရာခိုင်နှုန်း) ၊ (စ) ငေါလူမျိုး ၅၀၀,၀၀၀ (၀.၈ ရာခိုင်နှုန်း) ၊ (ဆ) ဖူထိုင်း ၄၇၀,၀၀၀ (ဇ)ကိုင်/ကွေ ၄၀၀,၀၀၀ (ဆွေဟုလည်း ခေါ်သည်) (၀.၇ ရာခိုင်နှုန်း) နှင့် (ဈ) ကရင် ၃၅၀,၀၀၀ ဦး (၀.၆ ရာခိုင်နှုန်း တို့ဖြစ်ကာ <ref name="CERD/C/THA/1-3" /> တရုတ်မှ ဆင်းသက်သည်မှာ ထင်ရှားသော ထိုင်းတရုတ်လူမျိုး မှာ လူဦးရေ၏ ၁၄% ရှိပြီး <ref name="West794">{{citation |author=Barbara A. West |title=Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania |publisher=Facts on File |year=2009 |page=794|isbn=1-4381-1913-5}}</ref>တရုတ်သွေးစပ်သော ထိုင်းလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၄၀% <ref name="Theraphan" /> ရှိသည်။ ထိုင်းမလေးလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၃% မျှ ရှိပြီး ကျန်ရှိနေသော သူများမှာ မွန်လူမျိုး၊ ခမာလူမျိုးနှင့် အမျိုးမျိုးသော တောင်တန်းလူမျိုးစုများ ဖြစ်ကြသည်။ နိုင်ငံ၏ ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာ ထိုင်းဘာသာစကား ဖြစ်ပြီး အဓိက ကိုးကွယ်သည့် ဘာသာမှာ ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖြစ်ကာ လူဦးရေ၏ ၉၅% ခန့် ကိုးကွယ်ကြသည်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်ကြသော မြန်မာနိုင်ငံ၊ လောနိုင်ငံ နှင့် ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံတို့အပြင် နီပေါနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံများမှ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများပြားလာသဖြင့် ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံသားမဟုတ်သော လူဦးရေမှာ ၃.၅ သန်း အထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ၂ သန်းမျှသာ ရှိကာ ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် ၁.၃ သန်းသာ ရှိသည်။ <ref>[http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=84844 Thailand: Burmese migrant children missing out on education]. IRIN Asia. 15 June 2009. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120227185950/http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=84844 |date=27 February 2012 }}</ref> ဗြိတိသျှလူမျိုး ၄၁,၀၀၀ ခန့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ကြသည်။<ref>{{cite news|last1=McGeown|first1=Kate|title=Hard lessons in expat paradise|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/6176647.stm|accessdate=1 March 2015|publisher=BBC News|date=14 December 2006|archivedate=11 May 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511185032/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/6176647.stm}}</ref> ===လူဦးရေ အများဆုံး မြို့များ=== {{ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အကြီးဆုံး မြို့ကြီးများ}} ===ဘာသာစကားများ === ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာ [[ထိုင်းဘာသာစကား]] ဖြစ်သည်။ ထိုင်းဘာသာစကားသည် တိုင်း-ကဒိုင်း ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး လောဘာသာစကား၊ မြန်မာနိုင်ငံမှ ရှမ်းဘာသာစကား နှင့် တရုတ်နယ်စပ်တောင်ပိုင်းရှိ ဟိုင်နန်ပြည်နယ် နှင့် ယူနန်ပြည်နယ်တို့တွင် အသုံးပြုသော လူနည်းစု အသုံးပြုကြသည့် ဘာသာစကားများနှင့် နီးစပ်စွာ ဆင်တူသည်။ ပညာသင်ကြားရေး နှင့် အစိုးရ လုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုသော အဓိက ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ပြောဆိုကြသည်။ စံနှုန်းအနေနှင့် အလယ်ပိုင်း ထိုင်းလူမျိုးတို့ အသုံးပြုသော ဒေသသုံး ဘာသာစကား ကို အသုံးပြုကြပြီး ထိုင်း အက္ခရာကို အသုံးပြု ရေးသားကြသည်။ ထိုင်းအက္ခရာသည် အဘူဂီဒါ အရေးအသားအမျိုးအစား ဖြစ်ပြီး ခမာအက္ခရာမှ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ထိုင်းအစိုးရမှ ကုလသမဂ္ဂ လူမျိုးအပေါ်မူတည်၍ နည်းမျိုးစုံဖြင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ပပျောက်ရေး ဆိုင်ရာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် နှင့် ပတ်သက်သော ကော်မတီသို့ ပေးပို့သော အစီရင်ခံစာအရ ဘာသာစကား ၆၂ မျိုးကို တရားဝင် အသိအမှတ် ပြုထားသည်။ ထိုအစီရင်ခံစာတွင် လူမျိုးဘာသာစကား ဆိုင်ရာ ပုံစံကို အခြေခံထားပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ တရားရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်မှု မြှင့်တင်ရေး ဌာနတွင် ရရှိနိုင်သည်။ <ref name="CERD/C/THA/1-3">{{cite book|title=International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination; Reports submitted by States parties under article 9 of the Convention: Thailand|date=28 July 2011|publisher=United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination|url=http://www.rlpd.go.th/rlpdnew/images/rlpd_1/HRC/CERD%201_3.pdf|accessdate=8 October 2016|language=English with appended Thai government translation|archive-date=9 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161009184727/http://www.rlpd.go.th/rlpdnew/images/rlpd_1/HRC/CERD%201_3.pdf|url-status=dead}}</ref>တောင်ထိုင်း ဘာသာစကားကို တောင်ပိုင်းခရိုင်များတွင် ပြောဆိုကြပြီး မြောက်ထိုင်းဘာသာစကားကို ယခင် သီးခြားနိုင်ငံဖြစ်သည့် လန်နနိုင်ငံတော်၏ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ခဲ့သော ခရိုင်များတွင် ပြောဆိုကြသည်။ နိုင်ငံတော် လူဦးရေ စာရင်းတွင်မူ ထိုင်းတော်ဝင်အစိုးရ၏ ၂၀၁၁ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာတွင် ပါဝင်သော ဘာသာစကား ၆၂ မျိုးလုံးကို အသိအမှတ်ပြုမထားဘဲ ထိုင်းဘာသာကွဲ ၄ မျိုးကိုသာ ဖော်ပြထားပြီး ထိုင်းတိုင်းဒေသကြီးများ ခွဲခြားမှုနှင့် တိုက်ဆိုက်နေသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အသုံးအများဆုံး လူနည်းစု ဘာသာစကားမှာမှာ အရှေ့မြောက် ခရိုင်များတွင် ပြောဆိုကြသော အီဆန်ဘာသာစကား၏ လောဒေသသုံး ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ထိုင်းဒေသသုံး ဘာသာစကားဟု တခါတရံ ယူဆကြသော်လည်း အမှန်တကယ်တွင်မူ လောဒေသသုံး ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး ထိုဘာသာစကားကို ပြောဆိုကြသော ဒေသမှာ သမိုင်းကြောင်းအရ လောဘုရင့်နိုင်ငံဖြစ်သော လန်ဆန်နိုင်ငံ၏ တစိတ်တဒေသ ဖြစ်ခဲ့သည်။ တောင်ဘက်စွန်းပိုင်းတွင်မူ မလေး မွတ်စလင်များက ကလန်တန်-ပဌာနီ ဘာသာစကားကို အဓိက အသုံးပြုကြသည်။ ထိုင်းတရုတ်လူမျိုးများသည် တရုတ်စကား မျိုးစုံကို ပြောဆိုကြပြီး တီယိုချူး ဒေသသုံးဘာသာစကားကို အများဆုံး အသုံးပြုကြသည်။ လူမျိုးစု ဘာသာစကားမျိုးစုံကိုလည်း ပြောဆိုကြပြီး ၎င်းတို့တွင် အော်စထရိုအေးရှားတစ် ဘာသာစကားများ ဖြစ်သော မွန်၊ခမာ၊ ဗီယက်၊ မလာဘရီ နှင့် အော်ရန်အက်စလီ ၊ အော်စထရိုနီးရှန်း ဘာသာစကားများ ဖြစ်ကြသော ချန် နှင့် မိုကန်၊ တရုတ်-တိဘက်ဘာသာစကားများ ဖြစ်ကြသော လာဝါ၊အခါ နှင့် ကရင်၊ အခြား တိုင်း ဘာသာစကားများ ဖြစ်ကြသော တိုင်းယို၊ ဖူထိုင်း နှင့် ဆယက် တို့ ဖြစ်ကြသည်။ မုံဘာသာစကားမှာ မုံ-မျန် ဘာသာစကားများတွင် ပါဝင်ပြီး ယခုအခါ ၎င်းဘာသာ သီးခြား ဘာသာစကား မိသားစု အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားသည် ကျောင်းများတွင် မသင်မနေရ ဘာသာစကား ဖြစ်သော်လည်း ကျွမ်းကျင်စွာ ပြောတတ်သူ နည်းပါးပြီး အထူးသဖြင့် မြို့ကြီးများ၏ ပြင်ပတွင် ပြောတတ်သူ အလွန်နည်းပါးသည်။ ===ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု=== {{bar box |title=ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု၊ ၂၀၁၀ <ref name=CIA /><ref name="US Department of State, Thailand">{{cite web |url=https://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71359.htm |title=US Department of State, Thailand |publisher=State.gov |accessdate=25 April 2010 |archivedate=12 April 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100412115209/http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71359.htm }}</ref> |titlebar=#ddd |left1=ဘာသာတရား |right1=ရာခိုင်နှုန်း |float=right |bars= {{bar percent|[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|orange|93.2}} {{bar percent|[[အစ္စလာမ်ဘာသာ]]|green|4.9}} {{bar percent|[[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]|red|0.9}} {{bar percent|[[ဟိန္ဒူဘာသာ]]|yellow|0.1}} {{bar percent|ဘာသာမဲ့|grey|0.3}} }} ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အဓိက ကိုးကွယ်သော ဘာသာတရားမှာ [[ထေရဝါဒ|ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ထိုင်း လူမျိုးသွင်ပြင်လက္ခဏာနှင့် ယဉ်ကျေးမှု၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာကိုးကွယ်မှု၌ အထွန်းကားဆုံး နိုင်ငံများတွင် တစ်နိုင်ငံ အဖြစ်ပါဝင်သည်။ ၂၀၀၀ ခုနှစ် လူဦးရေစာရင်းအရ နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၉၄.၆ ရာခိုင်နှုန်းသည် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ အဖြစ် ခံယူကြသည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဒုတိယမြောက် ကိုးကွယ်မှု အများဆုံး ဘာသာဖြစ်ပြီး လူဦးရေ၏ ၄.၉% မှာ ကိုးကွယ်ကြသည်။<ref name=CIA /><ref name="US Department of State, Thailand" /> [[ထိုင်းနိုင်ငံရှိအစ္စလာမ်ဘာသာ|ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အစ္စလာမ်ဘာသာ]]သည်တောင်ဘက်အစွန်ဆုံး ခရိုင်များဖြစ်ကြသော ပဌာနီ၊ ယဲလာ၊ ဆတုံး၊ နရာထီဝပ်ခရိုင်တို့တွင် စုစည်းနေကြပြီး ဆုံခလ နှင့် ချွန်ပွန်းခရိုင်တို့တွင် တစိတ်တဒေသ တွေ့ရှိရသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူများမှာ လူဦးရေ၏ ၀.၉% မျှ ရှိပြီး ကျန်ရှိနေသောသူများမှာ ဆစ်ခ်ဘာသာ နှင့် ဟိန္ဒူဘာသာတို့ကို ကိုးကွယ်ကြကာ မြို့ကြီးများတွင် အများဆုံး တွေ့ရသည်။ အနည်းငယ်မျှသာ ရှိသော်လည်း သမိုင်းကြောင်းအရ အရေးပါသော ရဟူဒီဘာသာ ကိုးကွယ်သူများလည်း ရှိပြီး ၁၇ ရာစုကတည်းက တည်ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ == ယဉ်ကျေးမှု == [[File:Phutthamonthon Buddha.JPG|thumb|right|ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာကို အများအပြား ကိုးကွယ်ကြသည်။]] ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှုများအပေါ်တွင် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၊ [[လာအိုနိုင်ငံ]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ကမ္ဘောဒီးယား]]၊ [[တရုတ်နိုင်ငံ]] မှ ယဉ်ကျေးမှုများ၏ လွှမ်းမိုးခြင်းများ အနည်းနှင့် အများဆိုသလို ရှိသည်။ ထိုင်းတို့၏ ရိုးရာတွင် အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ကမ္ဘောဒီးယား နှင့် အခြား အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသတို့မှ လွှမ်းမိုးမှုများ ပါဝင်လျက် ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော် ဘာသာမှာ ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖြစ်ပြီး ခေတ်သစ် ထိုင်းအမျိုးသားရေး လက္ခဏာ၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာသည် အချိန်ကာလ ကြာမြင့်စွာ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာခဲ့ပြီး ဟိန္ဒူဘာသာ နှင့် အန်နီမစ်ဆင် တို့မှ ဆင်းသက်လာသော ယုံကြည်မှုများ ပါဝင်နေသကဲ့သို့ ဘိုးဘေးဘီဘင် ရှိခိုးမှု လည်း ပါဝင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြက္ခဒိန်မှာ ဗုဒ္ဓပြက္ခဒိန်၏ အရှေ့တိုင်း ဗားရှင်းကို အခြေခံပြီး ဂျော်ဂျီယံ ပြက္ခဒိန်ထက် ၅၄၃ နှစ်မျှ စောသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်သည် ထိုင်းပြက္ခဒိန်တွင် ၂၅၅၈ ခုနှစ် ဖြစ်သည်။ အများအားဖြင့် အသိအမှတ်ပြုခြင်း မခံရသော လူမျိုးစုများစွာတို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ကြသည်။ ထိုလူမျိုးစုထဲမှ အချို့မှာ မြန်မာ၊ လော၊ ကမ္ဘောဒီးယား နှင့် မလေးရှားတို့သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ကြပြီး ရိုးရာ ဒေသခံ ယဉ်ကျေးမှု၊ ထိုင်းအမျိုးသား ယဉ်ကျေးမှုနှင့် နိုင်ငံတကာ ယဉ်ကျေးမှု လွှမ်းမိုးခြင်းများကြားတွင် ညှိနှိုင်းနေထိုင်လျက် ရှိကြသည်။ နိုင်ငံပြင်ပရောက် တရုတ်များမှာလည်း ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ပြီး အဓိကအားဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့တွင်း နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရှိကြသည်။ ၎င်းတို့ အနေနှင့် ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းသို့ အောင်မြင်စွာ ပေါင်းစပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး တို့တွင် နေရာယူနိုင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုင်းတရုတ်လူမျိုးတို့၏ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများသည် မိသားစုနှင့် ယဉ်ကျေးမှု အဆက်အနွယ်များ တူညီကြသော ဝါးကွန်ယက် ဟု ခေါ်သည့် အရှေ့တောင်အာရှတွင် လုပ်ကိုင်သော နိုင်ငံပြင်ပရောက် တရုတ်တို့၏ စီးပွားရေး ကွန်ယက်၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ကြီးပွားတိုးတက်လာခဲ့သည်။<ref name="Weidenbaum">{{cite book|author=Murray L Weidenbaum|title=The Bamboo Network: How Expatriate Chinese Entrepreneurs are Creating a New Economic Superpower in Asia|url=https://books.google.com/books?id=pcRlgZttsMUC|date=1 January 1996|publisher=Martin Kessler Books, Free Press|isbn=978-0-684-82289-1|pages=4–8|access-date=18 November 2017|archive-date=1 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160101101038/https://books.google.com/books?id=pcRlgZttsMUC|url-status=live}}</ref> [[File:Khon Thammasat 20090306 01.jpg|thumb|right|ထိုင်းဖျော်ဖြေပွဲများတွင် ခွန် ဇာတ်မှာ စတိုင်အကျဆုံး ဖြစ်သည်။]] ထိုင်းတို့၏ ရိုးရာနှုတ်ဆက်မှု ဝိုင်း တွင် လူနှစ်ယောက် တွေ့ဆုံရာတွင် အငယ်မှ စတင် နှုတ်ဆက်လေ့ ရှိကြသည်။ အချင်းချင်း လက်ဆုပ်ကိုင်၍ လက်ချောင်းကို အပေါ်ထောင်ကာ ဦးခေါင်းကို ညွှတ်၍ လက်ထိပ်များကို ထိကြပြီး ယောက်ျားလေး ဖြစ်ပါက ဆဝါဒီခပ်ဟု နှုတ်ဆက်၍ မိန်းကလေးဖြစ်ပါက ဆဝါဒီခါ ဟု ရေရွတ်ကြသည်။ အသက်ကြီးသူမှ ထိုအတိုင်းပင် တုံ့ပြန်ကြသည်။ လူမှု အဆင့်အတန်း နှင့် အစိုးရ အဖွဲ့အတွင်း ရာထူး အစရှိသည်တို့ပေါ်မူတည်၍လည်း မည်သူက ဝိုင်း စတင်ပြုလုပ်မည်ဆိုသည်ကို ဆုံးဖြတ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထက် အသက်ကြီးသူဖြစ်သော်လည်း တွေ့ဆုံသည့် အခါတွင် လာရောက်လည်ပတ်သူမှ စတင်၍ အရိုအသေပေးလေ့ရှိသည်။ ကလေးများ အနေဖြင့် ကျောင်းသွားရန် အိမ်မှထွက်ခွာမည်ဆိုပါက မိဘများအား ဝိုင်းပြုလုပ်၍ လေးစားသမှုကို ပြသရန် သင်ကြားထားကြသည်။ ဝိုင်းသည် အခြားသူအား လေးစားမှုအား ပြသသည့် လက္ခဏာ ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယ နှင့် နီပေါတို့မှ နာမဆတေး နှင့် အလားသဏ္ဌန်တူသည်။ အခြားသော အာရှယဉ်ကျေးမှုများ ကဲ့သို့ပင် ဘိုးဘေးဘီဘင်များအား လေးစားခြင်းသည် ထိုင်းတို့၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှု၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းတို့သည် ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်ပြီး ရက်ရောသော လူမျိုးများ ဖြစ်သော်လည်း လူမှုအဆင့်အတန်းနှင့် ပတ်သက်၍လည်း စိတ်ခံစားမှု ပြင်းထန်သည်။ ထိုင်းယဉ်ကျေးမှုတွင် အသက်ကြီးခြင်းသည် အဓိကဖြစ်သည်။ အသက်ကြီးသူများမှ မိသားစု ဆုံးဖြတ်ချက်များ နှင့် အခမ်းအနားများတွင် အဓိက အရေးပါလေ့ ရှိသည်။ အစ်ကိုကြီး အစ်မကြီးများမှ ညီညီမများပေါ်တွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု ခံယူကြသည်။ ထိုင်းတို့တွင် ရိုင်းသည်ဟု ယူဆသော အပြုအမူမှာ တစ်စုံတစ်ဦး၏ ဦးခေါင်းကို ထိခြင်းနှင့် ခြေထောက်ဖြင့် ညွှန်ပြခြင်းတို့ ဖြစ်ပြီး ခေါင်းသည် အမြင့်မြတ်ဆုံး နေရာဟု ယူဆကြကာ ခြေထောက်ကို အဆင့်နိမ့်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ ===ဟင်းလျာများ=== ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဟင်းလျာများတွင် ချို၊ချဉ်၊စပ်၊ငံ၊ခါး ဟူသော အရသာ ငါးမျိုး ရောနှောပါဝင်နေသည်။ ထိုင်းဟင်းလျာများ၏ အဓိကပါဝင်သော ပစ္စည်းများမှာ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ငရုတ်သီး၊ သံပရာရည်၊ စပါးလင်၊ နံနံပင်၊ ဂျင်းတက်၊ ထန်းလျက် နှင့် ငံပြာရည် တို့ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အဓိက အစားအစာမှာ ထမင်း ဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် ဟွမ်မာလီ ထမင်းဟု ခေါ်သော စံပယ်ဆန် ဖြစ်ကာ အစားအစာအားလုံး နီးပါး၏ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆန်အများဆုံး တင်ပို့ခဲ့သော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ထိုင်းများသည် လူတစ်ယောက်လျှင် တစ်နှစ် ဆန် အိတ် ၁၀၀ ခန့် စားသုံးလေ့ ရှိသည်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ရှိသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆန်စပါး သုတေသန တက္ကသိုလ် (အိုင်အာရ်အာရ်အိုင်) တွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ဆန်စပါးမျိုးစိတ်ပေါင်း ၅,၀၀၀ ကျော်အား သိမ်းဆည်းထားသည်။ ထိုင်းဘုရင်သည် အိုင်အာရ်အာရ်အိုင်၏ တရားဝင် နာယက ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.irri.org/media/facts/pdfs/THAILAND.pdf |title=Cooperation of IRRI and Thailand |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20050630115646/http://www.irri.org/media/facts/pdfs/THAILAND.pdf |archivedate=30 June 2005 |df= }}&nbsp;{{small|(38.7&nbsp;KB)}}</ref> ===မီဒီယာ=== လတ်တလောတွင် ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်း၌ ဘာသာစကားမျိုးစုံဖြင့် ရရှိနိုင်သော သတင်းစာများ နှင့် မီဒီယာများ၏ လွှမ်းမိုးမှု ရှိသည်။ လက်ရှိ ထုတ်ဝေဖြန့်ချိနေသော အင်္ဂလိပ် သတင်းစာအချို့နှင့် အမျိုးမျိုးသော ထိုင်းနှင့် တရုတ်ဘာသာ သတင်းစာများ ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ရေပန်းစားသော မဂ္ဂဇင်းများသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ သတင်းခေါင်းစီးများကို စတိုင်ထုတ် ဖော်ပြလေ့ ရှိကြသည်။ ဘန်ကောက်ရှိ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းကြီးများသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ နှင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ကြသည့်အပြင် အခြားဘာသာများဖြင့်လည်း လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကြီးဆုံး သတင်းစာ ဈေးကွက်ဖြစ်ပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ရိုက်နှိပ်ထုတ်ဝေသော သတင်းစာအရေအတွက် ခန့်မှန်းခြေ ၁၃ သန်းခန့် ရှိသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ အပြင်ဘက် နိုင်ငံအပေါ်ပိုင်းတွင်ပင် မီဒီယာ ဖွံ့ဖြိုးမှု ရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ထိုင်းအများပြည်သူဆိုင်ရာ ဆက်သွယ်ရေးဌာန၏ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ မီဒီယာလမ်းညွှန်စာအုပ် အရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသ အီဆန်ရှိ ခရိုင် ၁၉ ခုတွင် သတင်းစာ ၁၁၆ စောင် နှင့် အခြား ရေဒီယို၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် ကေဘယ်လ် ချန်နယ်များ ရှိသည်။ ထို့နောက်တွင် ဘွန်ကန်ခရိုင်ကို ထပ်မံထည့်သွင်းလိုက်သည့်အခါ ခရိုင် ၂၀ ခု ဖြစ်သွားသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၂၂ ၇က် စစ်အာဏာသိမ်းမှု အပြီးတွင် မီဒီယာများ နှင့် ဖော်ထုတ်ပြသခွင့် မျိုးစုံတို့အား တင်းကြပ်စွာ တားမြစ်မှု ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ===အတိုင်းအတာစနစ်=== ထိုင်းနိုင်ငံသည် ယေဘုယျအားဖြင့် မက်ထရစ်စနစ်ကို အသုံးပြုပြီး မြေနေရာနှင့် ပတ်သက်လျှင် ရိုးရာ အတိုင်းအတာစနစ်ကို အသုံးပြုကြကာ အဆောက်အဦးများတွင် သုံးကြသော သစ် နှင့် ရေပိုက်ပစ္စည်းများ အတွက် ဗြိတိသျှစနစ်ကို မကြာခဏအသုံးပြုလေ့ ရှိကြသည်။ နှစ်များကို ဘီအီး (ဗုဒ္ဓနှစ်) ဟု ခေါင်းစဉ်တပ်လေ့ ရှိပြီး ပညာရေး၊ အစိုးရ ရုံး လုပ်ငန်း၊ အစိုးရ လုပ်ငန်း၊ စာချုပ်ပေါ် နှင့် သတင်းစာခေါင်းစီးများတွင် ဖော်ပြလေ့ ရှိကြသည်။ ဘဏ်လုပ်ငန်း တွင် အနောက်တိုင်းနှစ်ကို စံနှုန်း အဖြစ် အသုံးပြုပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်း၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းများတွင်လည်း အသုံးပြုမှု မြင့်တက်လာသည်။<ref>{{cite web |url=http://www.cockatoo.com/english/thailand/thailand-weights-measures.htm |title=Weights and measures in Thailand |publisher=Cockatoo.com |date=17 December 1923 |accessdate=25 April 2010 |archivedate=10 October 2017 |archiveurl=https://wayback.archive-it.org/all/20171010141820/http://asiatour.com/thailand-regions-2009/ }}</ref> == အားကစား == [[File:Muay Thai match in Bangkok, Thailand.jpg|right|thumb|မွေထိုင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အထိမ်းအမှတ် အာကစားနည်း ဖြစ်သည်။]] မွေထိုင်းသည် ကစ်ဘောက်ဆင် အားကစားနည်း၏ ထိုင်းပုံစံ ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အထိမ်းအမှတ် အားကစားနည်းလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုကစားနည်းတွင် ကစားဝိုင်းအတွင်း ခြေထောက်၊လက်သီး၊ ဒူး နှင့် တံတောင်တို့ကို အသုံးပြုပြီး အနောက်တိုင်း လက်ဝှေ့တွင် အသုံးပြုသော လက်အိတ်ကို ဝတ်ဆင်ကြသည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် ထိုင်းတို့သည် အိုလံပစ် လက်ဝှေ့အားကစားတွင် ဆုတံဆိပ်များ ဆွတ်ခူးနိုင်ခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ် ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် ဘောလုံး အားကစားသည် လူစိတ်ဝင်စားသော အားကစားစာရင်း၌ မွေထိုင်းကို ကျော်တက်သွားခဲ့သည်။ ထိုင်းအမျိုးသား ဘောလုံးအသင်းသည် အေအက်ဖ်စီ အာရှဖလားတွင် ခြောက်ကြိမ် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ၁၉၇၂ ခုနှစ် တွင် ဆီမီးဖိုင်နယ် အထိ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် အာရှဖလားကို ၁၉၇၂ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၀၇ ခုနှစ် ၂ ကြိမ် လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံ၊မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ဗီယက်နမ် နိုင်ငံတို့နှင့် ပူးတွဲအိမ်ရှင် အဖြစ် လက်ခံကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းလူမျိုးများ အနေနှင့် ၎င်းတို့စိတ်ကြိုက် အင်္ဂလိပ် ပရီးမီးယားလိဂ် ဘောလုံးအသင်းအား ရုပ်မြင်သံကြားရှေ့တွင် အားပေးနေခြင်း နှင့် လမ်းမပေါ်တွင် အသင်းဝတ်စုံ ဝတ်၍ လျှောက်သွားနေခြင်းတို့မှာ အထူးအဆန်း မဟုတ်ပေ။ ယခင်က ပျော်ရွှင်စွာ ကစားခဲ့ကြပြီး တစ်ချိန်က အပြိုင်အဆိုင်ကစားခဲ့ကြသော ကစားနည်းမှာ စွန်လွှတ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ [[File:RajamangalaStadium.jpg|thumb|right|[[ရာဇမင်္ဂလာ အမျိုးသားအားကစားကွင်း|ရာဇမင်္ဂလာအားကစားကွင်း]]]] ဘော်လီဘောသည် လူကြိုက်များသော ကစားနည်းအဖြစ် အလျင်အမြန် တိုးတက်လျက် ရှိသည်။ ထိုင်း အမျိုးသမီးအသင်းသည် ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံ ပြိုင်ပွဲ၊ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ၊ ကမ္ဘာ့ဂရင်းပရီ အာရှ ချန်ပီယံ ပြိုင်ပွဲ တို့တွင် ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့သည်။ အာရှ ချန်ပီယံ အဖြစ် ၂ ခါ ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ပြီး အာရှဖလား တစ်ကြိမ် ရရှိခဲ့သည်။ အမျိုးသမီး ဘော်လီဘောအသင်း အောင်မြင်သည်နှင့် အမျှ အမျိုးသားအသင်းသည်လည်း တိုးတက်မှုများ ရှိနေခဲ့သည်။ ခြင်းလုံး ကစားခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အခြေပြုသော ကစားနည်း ဖြစ်ပြီး ကစားသမားများ အနေနှင့် ကြိမ်ခြင်းလုံးကို ခြေထောက်၊ ဒူး၊ ရင်ဘတ် နှင့် ခေါင်းတို့ဖြင့်သာ ထိခွင့် ရှိသည်။ ပိုက်ကျော်ခြင်း သည်လည်း ခြင်းလုံး ကစားနည်းပင် ဖြစ်ပြီး ဘော်လီဘောနှင့် ဆင်တူသည်။ ကစားသမားများ အနေနှင့် ဘောလုံးကို ပိုက်ပေါ်မှ ကျော်၍ ပြိုင်ဘက်၏ အခြမ်းရှိ မြေကြီးကို ထိစေရန် အားစိုက် ကြိုးပမ်းရသည်။ အခြား အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများတွင်လည်း ရေပန်းစားသော ကစားနည်း ဖြစ်သည်။ ပိုက်ကျော်ခြင်းနှင့် ဆင်တူပြီး ခြေထောက်ဖြင့်သာ ထိရသော ကစားနည်းကို ဘူကာဘော ဟု ခေါ်သည်။ စနူကာ ကစားနည်းသည်လည်း လတ်တလောနှစ်များတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ လူကြိုက်များ ရေပန်းစားလာခဲ့ပြီး ထိုင်းစနူကာ ကစားသမား ဂျိမ်းစ် ဝပ်တနာ၏ ၁၉၉၀ ခုနှစ်များ အတွင်း အောင်မြင်မှုကြောင့် ကစားနည်း အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု တိုးပွားလာစေခဲ့သည်။ <ref>{{cite news |last=Hodgson |first=Guy |date=18 April 1993 |title=Snooker: A storm coming in from the East: Thailand doesn't boast many world-beating sportsmen. But over the next fortnight James Wattana might just become one |url=http://www.independent.co.uk/sport/snooker-a-storm-coming-in-from-the-east-thailand-doesnt-boast-many-worldbeating-sportsmen-but-over-the-next-fortnight-james-wattana-might-just-become-one-guy-hodgson-reports-1455940.html |newspaper=The Independent |location=London |accessdate=25 January 2015 |archivedate=25 September 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150925232536/http://www.independent.co.uk/sport/snooker-a-storm-coming-in-from-the-east-thailand-doesnt-boast-many-worldbeating-sportsmen-but-over-the-next-fortnight-james-wattana-might-just-become-one-guy-hodgson-reports-1455940.html }}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံမှ မွေးထုတ်ပေးခဲ့သော အခြားထင်ရှားသော ကစားသမားများမှာ ရာချာရိုသင်း ရိုသာယပ်၊ နော့ပွန် ဆိမ်ခန်း နှင့် ဒီချာဝတ် ပွန်ဂျိမ် တို့ ဖြစ်ကြသည်။<ref>{{cite web |url=http://www.thenational.ae/business/industry-insights/finance/south-east-asians-proving-high-earners-on-the-tables |title=South East Asians proving high earners on the tables |last1=Goyder |first1=James |date=11 January 2014 |website=[[thenational.ae]] |accessdate=25 January 2015 |archivedate=15 March 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150315063122/http://www.thenational.ae/business/industry-insights/finance/south-east-asians-proving-high-earners-on-the-tables }}</ref> ထိုင်းအမျိုးသား ရက်ဂ်ဘီသမဂ္ဂသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အဆင့် ၆၁ ဖြစ်လာပြီးနောက် ရက်ဂ်ဘီ အားကစားသည်လည်း တိုးတက် လာခဲ့သည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.irb.com/unions/union=11000019/index.html |title=International Rugby Board – THAILAND |publisher=International Rugby Board |accessdate=25 April 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110928002735/http://www.irb.com/unions/union%3D11000019/index.html |archivedate=28 September 2011 |df= }}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ၈၀ ဝယ်လ်သာဝိတ်တန်း ရက်ဂ်ဘီပြိုင်ပွဲကို ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံး အကြိမ် အိမ်ရှင် အဖြစ် လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ <ref>[http://nationmultimedia.com/2005/07/19/sport/index.php?news=sport_18070310.html The Nation] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110425010652/http://nationmultimedia.com/2005/07/19/sport/index.php?news=sport_18070310.html |date=25 April 2011 }}, 19 July 2005</ref>ထိုင်းနိုင်ငံ ရက်ဂ်ဘီ သမဂ္ဂမှ ပြည်တွင်းတွင် ကျင်းပသော ပြိုင်ပွဲများတွင် တက္ကသိုလ်များ နှင့် အခြား အဖွဲ့အစည်းများ ပါဝင်ကြပြီး ၎င်းတို့တွင် ချူလာလောင်ကောင်း တက္ကသိုလ်၊ မဟာဆာရာခမ်းတက္ကသိုလ်၊ ကာဆဲဆပ်တက္ကသိုလ်၊ ဆုံခလမင်းသားတက္ကသိုလ်၊ သာမာဆပ် တက္ကသိုလ်၊ ရန်းဆစ်တက္ကသိုလ်၊ ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့၊ ထိုင်းကြည်းတပ်၊ ထိုင်းရေတပ်၊ တော်ဝင်ထိုင်းလေတပ် တို့ ပါဝင်သည်။ ထိုပြိုင်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြသော ဒေသခံ အားကစား အသင်းများမှာ ဘန်ကောက်ဗြိတိသျှ ကလပ်၊ တောင်ပိုင်းသား အားကစားကလပ် (ဘန်ကောက်) နှင့် တော်ဝင်ဘန်ကောက် အားကစားကလပ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဂေါက်သီး အားကစားနည်းအတွက် လူကြိုက်များ သွားရောက်ရာ နေရာဖြစ်သဖြင့် အာရှ၏ ဂေါက်သီးမြို့တော်ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။ <ref>{{cite web |url=http://www.golfasia.com/golfthailand.php |title=Golf in Thailand by |publisher=Golfasia.com |accessdate=25 April 2010 |archivedate=1 May 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100501195122/http://www.golfasia.com/golfthailand.php }}</ref> ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊ စင်ကာပူ၊ တောင်အာဖရိက နှင့် အနောက်နိုင်ငံများမှ ဂေါက်သီးရိုက် အားကစားသမား အများအပြားကို ဆွဲဆောင်နိုင်သဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် လာရောက်ကစားလေ့ ရှိကြသည်။<ref>{{cite news |author=Chawadee Nualkhair |url=https://www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUSTRE56913I20090710 |title=Thailand woos foreign golfers with sun, sand traps |agency=Reuters |accessdate=25 April 2010 |date=10 July 2009 |archivedate=15 July 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090715051308/http://www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUSTRE56913I20090710 }}</ref> ဂေါက်သီးရိုက် ကစားနည်းမှာ အလယ်အလတ်တန်းစား နှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ အကြားတွင် အထူးသဖြင့် ရေပန်းစားလာခဲ့ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ ဂေါက်ကွင်း ၂၀၀ ကျော်ရှိသည်။ အမာတာ စပရင်း ကန်းထရီး ကလပ်၊ အယ်လ်ပိုင်း ဂေါက်သီးနှင့် အားကစား ကလပ်၊ ထိုင်း ကန်းထရီး ကလပ် နှင့် ဘလက်မောင်းတိန်း ဂေါက်ကလပ် တို့မှာ ပီဂျီအေ နှင့် အယ်လ်ပီဂျီအေ ပြိုင်ပွဲများကို လက်ခံကျင်းပေးလေ့ ရှိသည်။ ဘတ်စကက်ဘော ကစားနည်းမှာလည်း အထူးသဖြင့် ကြေးစားအားကစား ကလပ် အဆင့်တွင် တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ချန်ထိုင်းလန်း ဆလမ်မာ အသင်းမှ ၂၀၁၁ ခုနှစ် အာဆီယံ ဘတ်စကက်ဘောလိဂ် ချန်ပီယံပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |url=http://www.aseanbasketballleague.com/teams/view/6/chang-thailand-slammers |title=Chang Thailand Slammers – AirAsia ASEAN Basketball League |publisher=aseanbasketballleague.com |accessdate=2 June 2012 |archivedate=5 June 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120605045404/http://www.aseanbasketballleague.com/teams/view/6/chang-thailand-slammers }}</ref> ထိုင်းနိုင်ငံ အမျိုးသား ဘတ်စကက်ဘော အသင်းအတွက် အအောင်မြင်ခဲ့ဆုံး နှစ်မှာမူ ၁၉၆၆ ခုနှစ် အာရှအားကစားပွဲတွင် ငွေတံဆိပ်ရခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url=http://www.best-basketball-tips.com/thailand-basketball.html |title=Thailand Basketball |publisher=best-basketball-tips.com |accessdate=2 June 2012 |archivedate=1 May 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120501100255/http://www.best-basketball-tips.com/thailand-basketball.html }}</ref> နိုင်ငံအတွင်း အားကစား အခြေခံ အဆောက်အအုံများ ဖွံ့ဖြိုးလာသဖြင့် အခြားသော အားကစားနည်းများမှာလည်း တဖြည်းဖြည်း ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သော နွေရာသီ အိုလံပစ် အားကစားပွဲ ၂ ခုတွင် အလေးမ နှင့် တိုက်ကွမ်ဒို အားကစားများတွင် အောင်မြင်မှုများ ရခဲ့သဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် ဆုတံဆိပ်ရနိုင်သော အားကစားနည်းမှာ လက်ဝှေ့ တစ်မျိုးတည်း မဟုတ်တော့ကြောင်း ပြသနိုင်ခဲ့သည်။ ===အားကစားရုံများ=== သာမာဆပ် အားကစားရုံသည် ဘန်ကောက်ရှိ ဘက်စုံ အားကစားရုံ ဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် ဘောလုံးပြိုင်ပွဲများ အတွက်သာ အများအားဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။ ပရိသတ် ၂၅,၀၀၀ ဦး ဆံ့သည်။ သာမာဆပ် တက္ကသိုလ်၏ ရန်းဆစ်နယ်မြေတွင် တယ်ရှိသည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ် အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ အတွက် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဘန်ကောက်မြို့ ဒီမိုကရေစီ အထိမ်းအမှတ် အဆောက်အအုံကို တည်ဆောက်ခဲ့သော ခရစ်စတီးယားနီ နှင့် နေးလ်ဆင် ကုမ္ပဏီမှ တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ [[ရာဇမင်္ဂလာ အမျိုးသားအားကစားကွင်း|ရာဇမင်္ဂလအားကစားကွင်း]]သည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အကြီးဆုံးသော အားကစားကွင်း ဖြစ်ပြီး ပရိသတ် ၆၅,၀၀၀ ဦး ဝင်ဆံ့သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ ဘန်ကာပီတွင် တည်ရှိသည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ် အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲအတွက် ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး ထိုင်းအမျိုးသားဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်း ဖြစ်သည်။ လူသိများသော လုမ္ဗနီ လက်ဝှေ့ကစားကွင်းသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက် တွင် ၎င်း၏ နောက်ဆုံး မြွေထိုင်း ပြိုင်ပွဲကို လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ တော်ဝင်ထိုင်းကြည်းတပ်မှ စီမံခန့်ခွဲသော ထိုကစားကွင်းသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်တွင် မြွေထိုင်း ပြိုင်ပွဲကို ကျင်းပပြီးနောက် တရားဝင် အားကစားရုံ အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်တွင် ရမ်အင်ထရာလမ်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး နေရာအသစ်တွင် ပရိသတ် ၃,၅၀၀ အထိ ကြည့်ရှုနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားသားများ အနေနှင့် ပွဲကြည့်ရန် ဘတ် ၁,၀၀၀ မှ ၂,၀၀၀ အထိ ပေးရပြီး ထိုင်ခုံနေရာပေါ်တွင် မူတည်၍ ဈေးကွာသွားသည်။ <ref>{{cite news|title=End of an era for Muay Thai at Lumpini|url=http://www.bangkokpost.com/breakingnews/393517/end-of-an-era-as-lumpini-boxing-stadium-closes-its-doors-on-friday|accessdate=6 February 2014|newspaper=Bangkok Post|date=6 February 2014|archivedate=10 October 2017|archiveurl=https://wayback.archive-it.org/all/20171010141109/https://www.bangkokpost.com/archive/end-of-an-era-as-lumpini-boxing-stadium-closes-its-doors-on-friday/393517}}</ref> ==နိုင်ငံတကာ အဆင့်သတ်မှတ်ချက်များ== {| class="wikitable" |- ! အဖွဲ့အစည်း ! စစ်တမ်း ! အဆင့် |- | ဟယ်ရီတေ့ချ် ဖောင်ဒေးရှင်း | စီးပွားရေး လွတ်လပ်မှု ညွှန်းကိန်း | ၁၇၉ တွင် ၆၀ |- | အေ.တီ.ကီယာနီ / နိုင်ငံခြားရေးရာပေါ်လစီ မဂ္ဂဇင်း | ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုနေရာ ညွှန်းကိန်း ၂၀၁၁<ref>{{cite web|url=http://www.atkearney.com/research-studies/global-services-location-index|title=Global Services Location Index – A.T. Kearney|date=3 December 2013|publisher=|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203023241/http://www.atkearney.com/research-studies/global-services-location-index|archivedate=3 December 2013|df=dmy-all}}</ref> | ၅၀ တွင် ၇ |- | [[နယ်စည်းမခြား သတင်းထောက်များအဖွဲ့]] | ၂၀၁၄ ခုနှစ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သတင်းစာ လွတ်လပ်မှု ညွှန်းကိန်း | ၁၈၀ တွင် ၁၃၀ |- | အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုအဖွဲ့ | ခြစားမှု ညွှန်းကိန်း | ၁၇၉ တွင် ၈၀ |- | [[ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ်]] | [[လူထုဖွံ့ဖြိုးရေးညွှန်းကိန်းနိုင်ငံများစာရင်း| လူထုဖွံ့ဖြိုးရေး ညွှန်းကိန်း]] | ၁၈၇ တွင် ၈၉ |- | [[ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်]] | ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြိုင်ဆိုင်နိုင်မှု အဆင့် (၂၀၀၈) | ၁၃၄ တွင် ၃၄<ref>{{cite web |url=http://www.weforum.org/pdf/gcr/2008/rankings.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090324201926/http://www.weforum.org/pdf/gcr/2008/rankings.pdf |archivedate=24 March 2009 |year=2008 |accessdate=12 September 2008 |work=World Economic Forum |publisher=weforum.org |title=Global Competitiveness Report 2008–2009|format=PDF}}</ref> |- | ကမ္ဘာ့ ရွှေကောင်စီ | ရွှေအရံထားရှိမှု (၂၀၁၀) | ၁၁၁တွင် ၂၄ |- | အိတ်ချ်အက်စ်ဘီစီ အင်တာနေရှင်နယ် | နိုင်ငံခြားသား ကျွမ်းကျင်ဝန်ထမ်း မေးမြန်းမှု စစ်တမ်း (၂၀၁၂) | ၃၀ တွင် ၂<ref name="Expat Explorer Survey 2012">{{cite web|title=Expat Explorer Survey 2012|url=http://www.expatexplorer.hsbc.com/files/pdfs/overall-reports/2012/report.pdf|work=Expat|publisher=HSBC Group|accessdate=24 October 2012|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121021125221/http://www.expatexplorer.hsbc.com/files/pdfs/overall-reports/2012/report.pdf|archivedate=21 October 2012|df=dmy-all}}</ref> |} == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရ|ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရ]] * [[ထိုင်းအောက်လွှတ်တော်]] * [[ထိုင်းအထက်လွှတ်တော်]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်]] == ကိုးကား == {{reflist|2}} {{ပထဝီဝင်တည်နေရာ |Centre={{THA}} |North={{MYA}} {{LAO}} |Northeast={{LAO}} |East={{LAO}}<br>{{KHM}} |Southeast=[[ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့]] |South= {{MYS}} |Southwest=[[ကပ္ပလီပင်လယ်]] |West={{MYA}} |Northwest={{MYA}} }} {{ASEAN}} {{အာရှတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ|*]] [[ကဏ္ဍ:အာဆီယံအသင်းဝင်နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှရှိ နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:အာရှတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ]] [[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]] qq688h4mtbr7l3fnj5qu968h474op9v 0 4475 877921 830695 2025-06-15T00:35:22Z 1.47.208.179 ရှုံးခဲ့ 877921 wikitext text/x-wiki {{copyedit}} {{Infobox royalty | type = monarch Empire King |name =ကုန်းဘောင် ဆဋ္ဌမမြောက် ဧကရာဇ် | image = File:Statute of king Bodawpaya.jpg | caption = [[မန္တလေး နန်းတော်]]အတွင်းရှိ ရုပ်တု | reign = ၁၇၈၂ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ -၁၈၁၉ခုနှစ် ဇွန်လ ၅ <ref name=cb-4/> | coronation = | succession = | predecessor = [[ဖောင်းကားစား မောင်မောင်]] | successor = [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)|ဘကြီးတော်]] | suc-type = နောက်မင်းဆက် | reg-type = | regent = | spouse = သီရိပဝရ မဟာရာဇိန္ဒာ မင်္ဂလာရတနာဒေဝီ <br/> မိဖုရား (၅၃) ပါး | issue = [[ရွှေတောင်မင်း]] အပါအဝင် သားတော် (၆၁)ပါး၊ သမီးတော် (၆၁)ပါး <br/> စုစုပေါင်း (၁၂၂)ပါး | issue-link = | full name = သီရိပဝရ တိလောကပဏ္ဍိတ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ | house = [[ကုန်းဘောင်ခေတ်|ကုန်းဘောင်]] | father = [[အလောင်းဘုရား]] | mother = [[ခင်ယွန်းစံ]] | birth_name = မောင်ဝိုင်း | birth_date = {{birth date|1745|3|11|df=y}} | birth_place = [[ရွှေဘိုမြို့|မုဆိုးဖို]] | death_date = {{death date and age|1819|6|5|1745|3|11|df=y}} | death_place = [[အမရပူရ]] | date of burial = | place of burial = [[အမရပူရ]] | religion = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]] | signature = }} '''ဘိုးတော်ဘုရား (ခေါ်) ဗဒုံမင်း''' (ခရစ်နှစ် ၁၇၄၅-၁၈၁၉) သည် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်၏ ဆဋ္ဌမမြောက်မင်း ဖြစ်သည်။ နန်းသက်ရှည်ပြီး နတ်ပြည်စံသော် နတ်ရွာစံအိမ်ရှေ့စံရွှေတောင်မင်း၏ သားတော်(စစ်ကိုင်းမင်းသား)ကို နန်းအပ်သည်။ နောင်သော် ဗဒုံမင်းကို ဘိုးတော်ဘုရားဟုလည်း လူသိများသည်။ == ငယ်ဘဝ == အလောင်းမင်းတရားနှင့် မဟာမင်္ဂလာရတနာဓိပတိ သီရိရာဇာစန္ဒယဘွဲ့ခံ မိဖုရားခေါင်တို့မှ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၀၆- ခု၊ တန်ခူးလပြည့်ကျော် (၆) ရက်၊ (ခရစ်နှစ် ၁၇၄၅ ခု၊ မတ်လ ၁၁ ရက်) တွင် မုဆိုးဖိုရွာ၌ မွေးသည်။ ခင်ယွန်းစံမှ ရသည့် စတုတ္ထမြောက်သား ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်မှာ ရွှေဝိုင်း တွင်သည်။ == အိမ်နိမ့်စံဘဝ == အသက် (၁၀)နှစ်တွင် သတိုးမင်းလှရွှေတောင်ဘွဲ့၊ အသက် (၁၆)နှစ်တွင် သတိုးမင်းစော၊ အသက် (၂၀)ပြည့်သော် သုဓမ္မရာဇာဘွဲ့တို့ ခံရသည်။ ခမည်းတော်နှင့် နောင်တော် ၂ ပါးတို့လက်ထက် [[မြဝတီမြို့]]၊ [[အလုံတပ်မြို့|ဗဒုံမြို့]]တို့ကို စားရ၍ ဗဒုံမင်းသားဟု ထင်ရှားသည်။ == မင်းဘဝ == မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၃-ခု၊ တပို့တွဲလပြည့်ကျော် (၁၄)ရက် (ခရစ် ၁၇၈၂ ခု၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်) တွင် ရွှေနန်းတက်သည်။ ဗဒုံမင်းဟုပင် ခေါ်ကြသည်။ === နန်းသစ်တည်ခြင်း === မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၄_ခု၊ တပို့တွဲလဆန်း (၇)ရက်တွင် မြစ်ငယ်မြောက်ဘက်၊ ထီးပေါင်းကားရပ်၌ [[အမရပူရမြို့]]တည်ကာ နန်းသစ်စိုက်သည်။ အမရပူရ မြို့နန်းတည်မင်းဟု အမည်ရလာသည်။ ၁၁၄၅-ခုတွင် သားတော်ကြီး သတိုးဓမ္မရာဇာ ရတနာရွှေတောင်မင်း (မောင်ပေါ်)ကို အိမ်ရှေ့အရာ အပ်နှင်းသည်။ ၁၁၄၆-ခု၊ တန်ဆောင်မုန်းလတွင် ရခိုင်(ဓညဝတီ)ကို သိမ်းရန် သားတော်ကို လွှတ်သည်။ အရေးအောင်၍ တပို့တွဲလပြည့်ကျော် (၇)ရက်တွင် ရခိုင်မှပြန်လာသည်။ ရခိုင်မှ မဟာမုနိ ရုပ်ပွားတော်ကိုလည်း ပင့်လာသည်။ တောင်ကုတ်လမ်းမှ သယ်ကာ ပန်းတောင်းမှ အမရပူရသို့ ရွှေဖောင်နှင့် တင်သည်။ အမရပူရ မြို့မြောက်ဘက်၌ ပြဿာဒ်နှင့်ထား၍ ကိုးကွယ်သည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၇၀-ပြည့်တွင် ဥပရာဇာ လူပြည်ညီးနတ်ထီးစံသဖြင့် မြေးတော် စစ်ကိုင်းမင်းသားကို နန်းလျာသည်။ === အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေး === === တရုတ်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေး === မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၉ ခု၊ တန်ခူးလပြည့်ကျော် ၁ ရက်တွင် တရုတ်မှ မဟာမိတ်ပြုလိုကြောင်း သံစေလာ၍ အေးဆော်ရဲကို သံကြီး၊ လက်ရွေးကြီးမှူး နေမျိုးရွှေတောင်၊ သီဟကျော်ခေါင်၊ ဝေလုသာရတို့ကို သံလတ်ခန့်၍ လူ ၃၀၀ ကျော်တို့နှင့်အတူ လက်ဆောင်များထည့်၍ လွှတ်သည်။ ၁၁၅၁ ခု၊ ကဆုန်လတွင် တရုတ်ဥတည်မင်းက သကျမုနိ ရုပ်ပွားတော်၊ စွယ်တော်ပွားတို့ ပို့သည်။ မြစ်ညာရှိ အုန်းတစဉ်အထိ ကိုယ်တိုင်သွားကြိုကာ ရတနာပန်းတောင်းနှင့် ခံ၍ ဘုံကိုးဆင့်ပါ ရန်နိုင်လှော်ကားထက် ပင့်ယူသည်။ တန်ဆောင်မုန်းလရောက်သော် လက်ဆောင်တို့နှင့်အတူ သမီး ၃ ပါး ပို့လိုက်ရာ သမီးကြီး တာကူငြင်ကို သီရိမဟာဂန္ဓရဒေဝီ၊ သမီးလတ် ဧကူငြင်ကို သီရိမဟာပဉ္စာလဒေဝီ၊ သမီးငယ် သံကူငြင်ကို သီရိမဟာဂန္ဓာရဒေဝီ ဘွဲ့နှင်း၍ မိဖုရားအရာ ထားသည်။ === ယိုးဒယားတို့နှင့် ဆက်ဆံရေး === မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၇ ခုတွင် ကိုယ်တိုင်ဦးစီး၍ တကြိမ်၊ ၁၁၄၈ ခုတွင် မင်းကြီး နန္ဒကျော်ထင်အား ဦးစီးစေ၍ တကြိမ်၊ ၁၁၅၃-၅၄ ခုတို့တွင် ဥပရာဇာ ရတနာရွှေတောင်မင်း ဦးစီး၍ တကြိမ် ယိုးဒယားအား လုပ်ကြံသည်။ အရေးမသာဘဲအရှုံးကြီးရှုံးခဲ့။ == ထင်ရှားသော လုပ်ဆောင်ချက်များ == မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၃ ခုတွင် အင်္ဂလန်ပြည်မှ သွင်းသော ဒင်္ဂါးစက်ဖြင့် အမရပူရ၌ ငွေဒင်္ဂါး၊ ကြေးဒင်္ဂါးများ စသွန်းသည်။ အောင်ပင်လယ်ကန်နှင့် နန္ဒာကန် (မောင်းမကန်ဟုလည်း ခေါ်) တို့ကို ဖော်သည်။ ၁၁၅၈ ခုတွင် မိတ္ထီလာကန်ကိုလည်း ဆည်ဖို့သည်။ နိုင်ငံတလွှားရှိ မင်းစိုက်ကျောက်စာတို့ကို အသစ်ပြင်စေသည်။ ဤသို့ဖြင့် မင်းပိုင်မြေ၊ သံဃာ့မြေ၊ ဘုရားမြေ ကွဲပြားသွားသည်။ အကြီးတော် တွင်းသင်းတိုက်ဝန် မဟာစည်သူ (ဦးထွန်းညို) ကို ကျောက်စာဝန် ခန့်သည်။ တွင်းသင်းမင်းကြီးလည်း ထိုကျောက်စာတို့ဖြင့် ညှိကာ ညောင်ရမ်းခေတ်က ဦးကုလားရေးသော မဟာရာဇဝင်ကို ပြင်ဆင်သော ရာဇဝင်သစ်ကို ရေးသည်။ တွင်းသင်းရာဇဝင်ဟု ထင်ရှားသည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၅ ခုတွင် သာလွန်မင်းလက်ထက်ကသို့ပင် စစ်တမ်းကောက်ကာ အစုအသား ခြားနားစေပြီး အိမ်ခြေ ၂၅ ခုလျှင် တဒိုင်၊ စည်းကြပ်ကာ ဒိုင်ထမ်း ဖွဲ့သည်။ ထိုစာရင်းကို ပေတင်၍ ရွှေတိုက်တော်၌ သွင်းသည်။ == အိမ်တော်ထိန်း(၃)ဦးနှင့်မိသားစုငယ်ဘဝ == ဘိုးတော်ဘုရား ဟု နာမည်မကျော်ခင် ဘိုးတော်ဘုရား၏ ငယ်နာမည်မှာ မောင်ဝိုင်း ဖြစ်သည်။ သူကို မွေးစဉ် အင်းဝနေပြည်တော်ကို မွန်ဟံသာဝတီများ ဝိုင်းရံနေသဖြင့် အလောင်းဘုရား မှ မောင်ဝိုင်း ဟု အမည်မှည့်ထားလေ၏။ ဗဒုံမြို့ကို အပိုင်စားရပြီး ဗဒုံမင်းသား ဟု လည်း မင်းအသိုင်းအဝိုင်းထဲတွင် သိကြကုန်၏။ ဘိုးတော်ဘုရား သည် အနေအထိုင် တတ်သောကြောင့် ဆင်ဖြူ ရှင်မင်း လက်ထက်တွင် မင်းသားအဆောင်အယောင်တို့နှင့် မြှောက်စား ခံရ၏။ သို့သော်လည်း စဉ့်ကူးမင်း လက်ထက်တွင် ရာထူးများ သိမ်းခံရပြီး ၉ နှစ် တိုင်အောင် အိမ်နိမ့်စံဘ၀ နှင့် မထင်မရှား နေရလေ၏။ စစ်ကိုင်းတွင် နေထိုင်ရပြီး စဉ့်ကူးမင်းမှ သုံးစွဲရန် ငွေ လုံး၀ ပေးခြင်းမရှိပေ။ ထိုကြောင့် အိမ်တော်ထိန်းမောင်ပေါ်ဦး၊ မောင်ကျော်ရွေး၊ မောင်မြတ်ထင် တို့မှ စစ်ကိုင်းတွင် လိုက်ပါ နေထိုင်ပြီး လုပ်ကိုင်ကျွေးမွေး ကြသည်။ ကိုယ်လုပ်တော် တချို့ လည်း ဈေးရောင်းကြရသည်။ သမီးတော်များလည်း ရက်ကန်းရက်ရ၏။ ကျော်ရွေးက မန်ကျည်းရွက်နု များ ခူး၏။ ပေါ်ဦးက မန်ကျည်းရွက်နု များကို ဈေးတွင် ရောင်းရ၏။ မြတ်ထင်ကမှာမူ အင်အားကြီးသဖြင့် ဗန်းမော်-ကောင်းတုံ သို့ လှေထိုးလိုက်ကာ ဗဒုံမင်းသားကြီး တို့ မိသားစု ကို ကျွေးမွေး ကြရလေသည်။ ဗဒုံမင်းသားကြီး၏ မိဖုရားခေါင် မယ်လွန်းမယ် ကိုယ်တိုင် ဝါကြိတ်၊ ဝါဖန်၊ ဗိုင်းငင် လုပ်ရသည။ ဗဒုံမင်းသား ကိုယ်တိုင် ချည်ခင်များကို မဲနယ်ဆိုးပေးရ၏။ ဗဒုံမင်းသားကြီး၏ အိမ်တော်ထိန်း ၃ ဦးကို သားတော်၊သမီးတော် များမှ ချစ်ကြောက်ရိုသေကြ၏။ ဗဒုံမင်းသား ဘုရင်ဖြစ်သည့်တိုင် ယခင်က အတိုင်း ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် ရယ်ရယ်မောမော ဖြင့်သာ ဆက်ဆံကြ၏။ အထူးသဖြင့် မြတ်ထင်က အလွန် အဆဲသန်၏။ စကားလုံးတိုင်း ဆဲ သော စကားလုံး ပါ၏။ ထိုသို့ ၉ နှစ်ကြာအောင် အတူတကွ ရုန်းကန်ခဲ့ရသဖြင့် မိသားစု ကဲ့သို့ ဖြစ်နေကြကုန်သည်။ ထို အိမ်တော်ထိန်း ၃ ဦးတွင် ပေါ်ဦး သည် အလွန်စကားတတ် သူဖြစ်ပြီး၊ ကျမ်းဂန်စာပေ များလည်း နှံစပ်သဖြင့် ဗဒုံမင်းသား ၏ အတိုင်အပင်ခံ လည်းဖြစ်သည်။ ပေါ်ဦးသည် မိမိ၏ သခင်ဗဒုံမင်းသားအတွက် အခွင့်အကောင်း ပေါ်တိုင်း အကြံကောင်းများလည်း ပေးတတ်၏။ မဟာသီဟသူရ စစ်ကိုင်းသို့ နယ်နှင်ဒဏ် ခံရသောအခါ သွားတွေ့ရန် အကြံပေး၏။ သို့သော် မဟာသီဟသူရ ကို ဗဒုံမင်းသားမှ မကြည်၊ မဟာသီဟသူရ လည်း မကြည်သဖြင့် မတွေ့ဖြစ်ကြပေ။ ဖောင်းကားစား မောင်မောင် အင်းဝထီးနန်းကို သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီး ဦးရီးတော်များကို နေပြည်တော်သို့ ပြန်လာရန် လာရောက် ခေါ် ယူသော အခါ ပေါ်ဦးမှ ဗဒုံမင်းသားကို သေလျှင် မြေကြီး ရှင်လျှင် ရွှေထီး အခွင့်အလမ်း ဖြစ်ကြောင်း လျှောက် တင်ခဲ့၏။ ဗဒုံမင်းသား သည် အင်းဝနေပြည်တော် ရှိ အိမ်တော်တွင် အကျယ်ချူ ပ်ခံရစဉ် နေပြည်တော် တခုလုံး ဖောင်းကားစား မောင်မောင်၏ လူများ ရမ်းကားနေကြရာ ဘုရင်အာဏာ မလွှမ်းမိုး နိုင်သောကြောင့် နေပြည်တော်တခုလုံး ဖြစ်ချင်တိုင်းဖြစ်နေတော့သည်။ ထိုကြောင့် ဗဒုံမင်းသားမှ ယခင်က အလောင်းမင်းတရား၏ သစ္စာခံများနှင့် ပူးပေါင်းကာ အင်း၀ နန်းတော်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဗဒုံမင်းသားမှ အင်းဝထီးနန်းကို အောင်မြင်စွာ သိမ်းပိုက် နိုင်ချိန်တွင် သက်တော် ၃၈ ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ဘိုးတော်ဘုရားဟု အမည်တွင်ခြင်းမှာ ကုန်းဘောင်နှောင်း ဘုရင် များ၏ အဘိုး ဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်၏။ ဘိုးတော်ဘုရား နန်းရလျှင် မိမိ၏ ငယ်ကျွန်များကို မြှောက်စားလေသည်။ ဦးပေါ်ဦး ကို အတွင်းဝန်မင်း အပြင် ရန်ကုန်မြို့ကိုပါ အပိုင်စား ရလေသည်။ ဦးကျော်ရွေး ကိုမူ မြေထဲမြို့ကို အပိုင်ပေးစားလေသည်။ မြတ်ထင် မှာမူ ဘိုးတော်ဘုရား အင်းဝထီးနန်းကို မသိမ်းမီ ၁ နှစ်အလိုတွင် ပင်ပန်းဒဏ်ကို မခံနိုင်တော့ သဖြင့် မိမိ၏ ရွာသို့ ပြန်ကာ ပဲစိုက်စား နေလေ၏။ ဘိုးတော်ဘုရား အထွဋ်အမြတ် တို့ ရောက်သော်အခါ မြတ်ထင် မသိရှိရပေ။ ဘိုးတော်ဘုရား မှာလည်း နန်းတွင်းရေး၊ သူပုန်အရေး၊ ကို ကိုင်တွယ်နေရ သဖြင့် ငယ်ကျွန် မြတ်ထင်ကို သတိမရပေ။ ရွာတွင်လည်း ကိုယ့်ဝမ်းရေးများကိုသာ လုံးပန်းနေကြသဖြင့် အင်းဝနေပြည်တော်တွင် ဖြစ်ပျက်သည်များကို မည်သူမှ ဂရုစိုက် မအားကြပေ။ မြတ်ထင် အဆိုအရ တနေ့ တဲပေါ်တွင် နေ့ခင်း အိပ်ပျော်နေစဉ် ဝတ်ဖြူ စင်ကြယ် လူကြီးမှ လာပြီး " ဟဲ့ နင့်အရှင် အထွဋ်အမြတ် ရောက်နေပြီ၊ သွားတွေ့ချေ " ဟု သုံးကြိမ်တိုင်အောင် အိပ်မက်ပေးရာ အင်း၀ နေပြည်တော်အထိ လာပြီး စုံစမ်းလေ၏။ ထိုအခါမှ အုပ်ချူပ်မင်းလုပ်နေသူမှာ ဗဒုံမင်းသား ဖြစ်ကြောင်း သိရသောအခါ အလွန်ပျော်ပြီး အတွင်းတော်သို့ အခစားဝင်ရန် ကြိုးစားလေသည်။ မြတ်ထင်သည် သာမန် တောသား ပုံစံသာဖြစ်သဖြင့် တံခါးမှူးမှ မပေးဝင်ပေ။ ထို့ကြောင့် မြတ်ထင်မှ တံခါးမှူးကို သူ့အကျင့်အတိုင်း ဆဲဆို နေလေ၏။ ထိုအချိန် အနီးအနားမှ ဖြတ်သွားသော နန်းတွင်းအပျို တော် ယမှ မြတ်ထင်၏ အသံကို သတိထားမိသဖြင့် လှမ်းကြည့်ရာ မြတ်ထင်ဖြစ်ကြောင်း သိရသဖြင့် မိဖုရားခေါင်ကြီး မယ်လွန်းမယ် ထံ ခေါ်ဆောင်သွားရလေ၏။ မိဖုရားခေါင် မယ်လွန်းမယ်လည်း မြတ်ထင် အခစား ဝင်ကြောင်း သိရသောအခါ အတွင်းတော်မှ ရုတ်ခြည်း ထွက်တော်မူလာ၏။ ထိုအခါ မြတ်ထင်က သယ်လာသော ပဲစည်းကလေးတောင်းကို ချပြီး မိဖုရားခေါင်ကြီး ၏ ခြေထောက်တော်ကို ပြေးဖက်ကာ ငိုလေသည်။ မိဖုရားလည်း " ဟဲ့ သပေါက်မသား၊ အခုမှ လာတွေ့ရသလား " ဆိုပြီး ဝမ်းသာမျက်ရည်ဆို့လေ၏။ ထို့နောက် မိဖုရားခေါင်ကြီးမှ နန်းတော်အတွင်းသို့ ဝင်ကာ ညီလာခံ လုပ်နေသော ဘိုးတော်ဘုရားထံ အရိပ်အယောင် ပြလိုက်လေ၏။ ဘိုးတော်ဘုရားလည်း ညီလာခံကို စဲကာ အတွင်းဆောင်သို့ ကြွလေ၏။ အတွင်း ဆောင်ရောက်သော် ဘယ်အရေးလဲဟု မေးရာ မိဖုရားခေါင်မှ မျက်နှာချ ရှိခိုးနေသော လူဆီကို လက်ညှိုးထိုးကာ"မောင်မောင်ဘုရားသည် အကောင်ကို သိတော်မူပါရဲ့လား"ဟု လျှောက်လေ၏။ ဘိုးတော်ဘုရားမှ ရှေ့သို့လှမ်းပြီး မိမိ၏ လက်သုံးတော် ဒေါင်းမွှေးဖြင့် ထိကာ မျှော်ဖူးစေဟု ဆိုလိုက်မှ မြတ်ထင်မှန်း သိသဖြင့်"ဟဲ့.. ခွေးမသား၊ နင် ခုမှ လာတယ်လား။ နင် တယ်မိုက်တာကိုး ဟဲ့၊ နင် ရွာမှာ ဘာလုပ်နေလဲ ဟု မေးတော်မူလေ၏။ မြတ်ထင်လည်း ပဲခင်းစိုက်နေပါတယ်ဘုရား"ဟု ငိုလျက် ပြန်လျှောက် လေ၏။ ဘိုးတော်ဘုရားမှ" အေး အေး ကောင်းပြီ၊ နင့်ကို ငါ ကြည့်တော်မူမည်။ ယခု နင့်သားမယားများ စားသုံးရန် ငွေဆယ်ပိဿာ ယူသွားလေ" ဟု ချီးမြင့်လေ၏။ မြတ်ထင်လည်း ထိုငွေကိုယူကာ နေပြည်တော်တွင် မိမိ၏ မိတ်ဆွေတဦးမှ ဗိုလ်ကြီး ဖြစ်နေသည်ဟု သိရသဖြင့် သွားကာ ထို ဗိုလ်ကို ငွေများ ပေးလျက် ၃ ရက်အတွင်း ဝန်ကြီးအဝတ်တန်ဆာများ ပြုလုပ်ပေးရန် ပြောပြီး နောက်လိုက်များလည်း လိုအပ်သလို ငှားပေးရန် ပြောလေ၏။ ထိုနောက် လွှတ်တော်သို့ သွားရောက်ကာ ဝန်ရှင်တော်မင်းများ ထိုင်သောနေရာတွင် ဝင်ထိုင်လေ၏။ နံနက် ငါးချက်တီးတွင် အစည်းအဝေး တက် ရန် လာကြကုန်သော အမတ်များ လည်း မြင်သဖြင့် အံ့ဩလေ၏။ လွှတ်တော်ဝန်ရှင်တော် ဖြစ်သော ဦးပေါ်ဦးလည်း အဝေးမှ တွေ့၏။ သို့သော် မြတ်ထင်ကို ကြောက်သဖြင့် မြို့ဝန် ဦးကျော်ရွေးကို ခေါ်ကာ ဘုရင့်ထံ အရင် ဝင်ခစားကြလေ၏။ ဦးပေါ်ဦး ။ မှန်လှပါ၊ လွှတ်တော်ဝန်ကြီး ၄ ပါး သာ ခန့်ထားမြဲ ဖြစ်ရာ ယခု ဘုန်းတော်ကြောင့် ၅ ပါး ဖြစ်နေပါသည် ဘုရား။ ဘုရင် ။ ။ ဝန်ကြီးတပါး ဘယ်က ပိုနေပြန် သလဲကွယ့်။ ဦးကျော်ရွေး ။ ။ မှန်လှပါ၊ မြတ်ထင်သည် လွှတ်တော်ပေါ်တက်ပြီး ဝန်ကြီး လုပ်နေပါသည် ဘုရား။ ဘုရင် ။ ။ ဟေ.. ငါက သင်းကို ဝန်ကြီး မခန့်သေးပါဘူး၊ သင်းကို ဆုတော်ငွေတော့ သနားတော် မူထားတယ်။ သင်းကို အတွင်းတော်ခေါ်ခဲ့ကြ။ ဦးပေါ်ဦး တို့ ၃ ဦး အတွင်းတော်သို့ ပြန်လည် ရောက်ချိန်တွင် အရှင်နှစ်ပါးတို့ ပြုံးလျက် ရှိ၏။ ဘုရင် ။ ။ ဟဲ့.. မြတ်ထင်၊ မောင်မင်းကို မည်သူက လွှတ်တော်ဝန်ကြီး ခန့်ထားလို့လဲ။ မြတ်ထင် ။ ။ မှန်ပါ၊ ခမည်းတော်ဘုရားကပဲ သူကောင်းပြုတော်မူမည်ဟု မိန့်ထားကြောင်းပါ။ ထိုနေ့ကမယ်မယ်ဘုရား အဆောင်မှာ မိန့်တော်မူသည်မှာ ကျော်ရွေးလည်း ဝန်ကြီး၊ ပေါ်ဦးလည်းဝန်ကြီး၊ နင်လည်းဝန်ကြီးဖြစ်မှာပေါ့ ဟု နာခံရပါတယ်၊ ယခု ကျွန်တော်မျိုး ရှိနေသောကြောင့် ဝန်ကြီး ဖြစ်လာရပါကြောင်း ဘုရား၊ စစ်ကိုင်းဘက်မှာ ကျွန်တော်မျိုးက လှေထိုး လိုက်ကျွေး ရသည်ဘုရား။ ကျော်ရွေးမှာ သားတော်များ ထိန်းပြီး ရံခါ မန်းကျည်းရွက်နု ရောင်းပါသည် ဘုရား။၊ ပေါ်ဦးမှာကတော့ ဖင်ကျယ်လုပ်ပြီး မန်းကျည်းရွက် ရောင်းသလိုလို၊ ပဲလှော် ရောင်းသလိုလို နှင့် အိမ်တော်မှာ ညာနေပါသည်ဘုရား၊ ထိုကြောင့် ပေါ်ဦးထက် အောက်မကျအောင် ဆုတော်ငွေ နှင့် ဝန်ကြီးတန်ဆာများ ဝတ်ချူပ်ကာ ဝန်ကြီး ပြုပါသည်ဘုရား။ ထိုအခါ ဘိုးတော်ဘုရား နှင့် မိဖုရားခေါင်တို့မှာ အားရပါးရ ရယ်တော်မူလေသည်။ ထိုကြောင့် ငယ်ကျွန်တော်အတွက် ဘိုးတော်ဘုရားမှာ မှူးမတ်များနှင့် တိုင်ပင်ပြီး ဝန်ဌာန တခုကို မြတ်ထင်အတွက် ပြုလုပ်ပေးရလေ၏။ အက္ကပတ်မြင်းဝန် ခေါ်သော ဝန်ကြီးဌာန အသစ်တခုကို မြတ်ထင်အတွက် ဖန်တီးပေးလေသည်။ ထိုဌာနမှာ ယခုခေတ်ဆိုလျှင် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာန ကဲ့သို့ ဖြစ်၏။ ယခု မန္တလေး မဟာမြတ်မုနိ ရုပ်ပွားတော်ကြီး ကျောင်းပရိဝုဏ် အတွင်းရှိ မြင်းဝန်တိုက် သည် ဝန်ကြီးဦးမြတ်ထင် လှူဒါန်း ထားခြင်းဖြစ်၏။<ref> ညိုမြ၏ "ကုန်းဘောင်ခေတ်ရှာပုံတော်" စာအုပ်</ref> ==မိသားစုဘဝ== မိဖုရား ကိုယ်လုပ် များစွာရှိပြီး စာရင်းပေါက်သားသမီး ၁၂၉ ယောက် ရှိသည်။ ===နန်းရမိဖုရားများ=== ==== တောင်နန်းမတော် အဂ္ဂမဟေသီမိဖုရားခေါင်ကြီး ==== မဟာအတုလဒေဝီ (ဒေါ်အိ) နှင့် အင်းဝဗိုလ်မှူး မင်းရဲကျော်ထင် (ဦးညွန့်) တို့မှ မွေးသည့်သမီး (မယ်လွန်းမယ်) သီရိပဝရရတနာမင်္ဂလာဒေဝီ၊ နောက် သီရပဝရမဟာရာဇိန္ဒာမင်္ဂလာရတနာဒေဝီနှင့် ပေါင်းသင်းရာ အောက်ပါသမီးများ ရသည် - * ကန္နီမင်းသမီး (အမိကြီး) သီရိမဟာရတနာဒေဝီ * တောင်တွင်းကြီးမင်းသမီး (မကေ) သီရိမဟာတိလောကရတနာဒေဝီ၊ နောက် သီရိတိလောက မဟာဘတ္တာသုရတနာဒေဝီ * မြေဒူးမင်းသမီး မအုန်း ==== မြောက်နန်းမိဖုရားကြီး ==== သပွတ်ကြေးတိုင် ဦးမြတ်ထွန်းနှင့် လွှဲပါရွာသူ ရှင်ဖရုံတို့မှ မွေးသည့်သမီး (မယ်လွန်းသူ) သီရိမဟာစန္ဒာဒေဝီ၊ နောက် သီရိမဟာစန္ဒာဘိရတနာဒေဝီနှင့် ပေါင်းသင်းရာ အောက်ပါသားသမီးများ ရသည် - * [[ရွှေတောင်မင်း|ရွှေတောင်မင်းသား]] (မောင်ပေါ်) * ပြည်မင်းသား (မောင်ရွှေမှုံ) ==== ဒုတိယ မြောက်နန်းမိဖုရားကြီး ==== ရွှေဘိုမြို့ ဆီးတောရွာမှ ဦးမိုး၏ သမီး ကျောက်မော် ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့စား မိဖုရားနှင့် ပေါင်းသင်းရာ အောက်ပါသားသမီးများ ရသည် - * (မြစ်သား စကုမြို့စား) ကျောက်မော်မင်းသမီး ရွှေနန်းမြင့် * မက္ခရာမင်းသား မောင်ပျိုး * လှိုင်မင်းသား (မောင်ရိုး) သီရိဓမ္မရာဇာ ==== အလယ်နန်းမိဖုရားကြီး ==== ဟံသာဝတီရောက်မင်းလက်ထက် လုံးပေါ မြင်းစာရေး ဦးစံထွန်း (ဗဒုံမင်းလက်ထက် ကျီဝန် ဖြစ်လာ) ၏ သမီး (မယ်လွန်းပု) သီရိမဟာနန္ဒာဒေဝီ၊ နောက် သီရိမဟာနန္ဒာဘိရတနာဒေဝီနှင့် ပေါင်းသင်းရာ အောက်ပါသားသမီးများ ရသည် - * ဟင်္သာတမင်းသမီး (မမင်းတုတ်) သီရိမဟာရတနာပဘာဒေဝီ * သား ငယ်ကလွန် * သမီး ငယ်ကလွန် * ပုသိမ်မင်းသား သုဓမ္မရာဇာ ===ဆောင်ရမိဖုရားများ=== ==== တောင်ရွှေရေးဆောင်မိဖုရား ==== စလေ ဓနုဖြူစား (မယ်အောင်) မင်္ဂလာဒေဝီ၊ နောက် သီရိမဟာမင်္ဂလာဒေဝီနှင့် ပေါင်းသင်းရာ အောက်ပါသားသမီးများ ရသည် - * ပုဂံမင်းသား (မောင်ပေ) သတိုးမင်းဖျား * ယောမင်းသမီး သီရိဥပ္ပလဒေဝီ * သန်လျင်မင်းသား * ကနောင်မင်းသား (သာထွန်းအောင်) သီရိသုဓမ္မရာဇာ ==== မြောက်ရွှေရေးဆောင်မိဖုရား ==== လှိုင်းတက် အမြင့် ကာမမြို့စား (ရှင်ဝက်) ရတနာမဟေ၊ နောက် ရတနာဒေဝီ၊ နောက် သီရိမဟာသုဓမ္မာဒေဝီနှင့် ပေါင်းသင်းရာ အောက်ပါသားသမီများ ရသည် - * ပခန်းမင်းသား (မောင်ဖဲကြီး) သတိုးမင်းရဲကျော်ခေါင် ===မြို့စားရွာစားမိဖုရားများ=== ==== ယင်းတော်မိဖုရား ==== အလောင်းမင်းတရားနှင့် ကိုယ်လုပ်တော် ရုဇာမဟေတို့မှ မွေးသော (မင်းရွှေမြ) သုစန္ဒာဒေဝီ၊ နောက် သီရိသုစန္ဒာဒေဝီနှင့် သား ၁၊ သမီး ၂ ရသည်။ ==== ရေနံချောင်းမိဖုရား ==== ယိုးဒယားဝန် ကျော်ခေါင်ကျော်သူ၏ သမီး သီရိစန္ဒာမဟေသီနှင့် အောက်ပါသားသမီးများ ရသည် - * ပတိမ်းမင်းသား မင်းရဲကျော်စွာကျော် (မောင်ရွှေလွတ်) ==== ထရံကာမိဖုရား ==== သိန္နီစော်ဘွား၏ သမီးကို သီရိမြတ်စွာမဟေ ဘွဲ့နှင့် မိဖုရားမြှောက်သည်။ ==== မိုးမိတ်မိဖုရား ==== မိုးမိတ်စော်ဘွား၏ သမီးကို သီရိတိလောကဒေဝီ ဘွဲ့နှင့် မိဖုရားမြှောက်သည်။ ဟန်လင်း စကုမြို့တို့ စားရသည်။ သားသမီးများမှာ - * ဓနုဖြူမင်းသမီး သီရိသုရတနာပဘာဒေဝီ * မကွေးမင်းသမီး သီရိသီလဒေဝီ (မင်းရွှေမှုတ်) * မိုးမိတ်မင်းသား မဟာဓမ္မရာဇာ (မောင်ခန့်ကျော်) * မြတောင်မင်းသမီး သီရိသုရတနာစန္ဒာဒေဝီ (မင်းပတ္တမြား) * ကွပ်ရွာမင်းသမီး သီရိရတနာမလ္လာဒေဝီ ==== မတ္တရာမိဖုရား ==== တလုပ်မြို့ဇာတိ သီရိကျော်သူ၏ သမီး (ရှင်မင်းလှ) သီရိရတနာမဟေသီနှင့် ပေါင်းဖက်ရာ အောက်ပါသားသမီးများ ရသည် - * ရွှေကူမင်းသား မင်းရဲကျော်စွာ (မောင်ခိုင်) * လယ်ကိုင်းမင်းသား မင်းရဲမင်းလှငယ် (မောင်မှတ်) ==== မိတ္ထိလာမိဖုရား ==== ဟံသာဝတီရောက်မင်း၏သား ရွှေတောင်မင်းသားနှင့် မင်းထိပ်ပန်တို့မှ မြင်သော သမီး မင်းစီစီနှင့် ရင်းနှီးရာမှ အောက်ပါသားသမီးများ ရသည် - * မင်းခင်းမင်းသမီး သီရိမလ္လာနန္ဒာဒေဝီ (ရှင်မင်းနှစ်) * မိတ္ထိလာမင်းသမီး သီရိသုရတနာနန္ဒာဒေဝီ (ရွှေအိမ်ရှင်) * ရွှေကူမင်းသမီး သီရိရတနာဒေဝီ (ရှင်မင်းစစ်) ==== လှိုင်းတက်မိဖုရား ==== ==== ကသာမိဖုရား ==== ကသည်းဝန်ကြီး မင်းကြီးဇေယျသူ၏ သမီးဖြစ်ပြီး မြတ်စွာမဟေ ဘွဲ့နှင့် မိဖုရားမြှောက်သည်။ ==== ဇရွံမိဖုရား ==== မွေးရင်းစော်ဘွား၏ သမီးကို သီရိရုဇာမဟေ ဘွဲ့နှင့် မိဖုရားမြှောက်သည်။ ==== တလုပ်မြို့စား မိဖုရား ==== တရုတ်မြော်မိဖုရား ဟုလည်း လူသိများသည်။ မိုးကောင်းစော်ဘွား၏ သမီးဖြစ်ပြီး သီရိမြတ်စွာမဟေ ဘွဲ့နှင့် မိဖုရားတင်သည်။ ရသော သားသမီးများအား အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည် - * သံတွဲမင်းသား မဟာသုဓမ္မရာဇာ ==== ဝေသာလီမိဖုရား ==== ဝေသာလီမင်း၏ သမီး စွန်ပါဝတီကို သီရိမဟာဝိမလာဒေဝီ ဘွဲ့နှင့် နန်းတင်သည်။ မအူ ၄ ရွာ စားရသည်။ ရသော သားသမီးများ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည် - * မိုးကောင်းမင်းသား သတိုးမင်းဖျား ==== သပြေ ၅ ရွာစား မိဖုရား ==== သီပေါစော်ဘွား၏ သမီးကို ရာဇဒေဝီ ဘွဲ့နှင့် နန်းတင်သည်။ ရသော သားသမီးများ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည် - * သီပေါမင်းသား သတိုးမင်းရဲစည်သူ (မောင်ဘဲကလေး) ===ကိုယ်လုပ်များ=== ==== ရှင်ဖရုံ ==== အောက်ပါသားသမီးများ ရသည် - * ဝန်းသိုမင်းသား မင်းရဲမြတ်စွာ (မောင်ရွှေအပ်) === အခြား === ==== ရှင်မင်းစီ ==== ရွှေဘိုမြို့ ရွှံ့စက်ရွာမှ ဦးပု၏ သမီးဖြစ်ပြီး ဗဒုံမင်း ဘုရင်မဖြစ်မီ သေသည်။ မြင်သော သားသမီးများအား အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည် - * တောင်ငူမင်းသား မင်းရဲကျော်ခေါင် (မောင်ရွှေပုံ) == ကုသိုလ်တော်များ == စစ်ကိုင်း အိမ်တော်ရာ၌ အောင်မြင်လောကစေတီ တည်သည်။ ရေတပ်သစ်တပ်တည်ရာဆင်ဖြူကျွန်းတွင်ရှင်ပင်ချမ်းသာကြီးဘုရားတည်သည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၆၂ ခုတွင် ပြည်သူပြည်သားတို့အား စပါး တင်းတသိန်း ဝေသည်။ မကွေး သရက် မဲအိုတောင်ခြေတွင် သတင်းသုံးနေသော မိမိကိုးကွယ်ဖူးခဲ့သည့် မင်္ဂလာဦးဆရာတော်အား ငွေစင်အစစ် ရွက်နီ (၁)ပိဿာပေး၍ နတ်ရွာမစံမီ ကျောင်းဆောတ်လုပ်စေသည်။ ‌မင်းကွန်း၌ ပုထိုးကြီးတည်ရန် ကြိုးပမ်းသော်လည်း လက်စမသတ်နိုင်ခဲ့။ သို့သော် သွန်းပြီးသည့် ခေါင်းလောင်းကြီးမှာ မြန်မာ့အကြီးဆုံးခေါင်းလောင်းအဖြစ် ထင်ရှားသည်။ == ဘဝနိဂုံး == <br />[[File:Amarapura palace British Embassy Michael Symes 1795.jpg|thumb|[[အမရပူရနန်းတော်]] ခရစ်နှစ် ၁၇၉၅ ခုနှစ်|alt=]] [[File:Lion throne, Amarapura Palace.jpg|thumb|အမရပူရနန်းတော် ရာဇပလ္လင်]] အောက်ပြည်အရပ်မှ [[မွန်]]တို့ ပုန်ကန်သည်ကိုလည်း နှိမ်နှင်းရသည်။ သာဿနာရေးဆိုင်တွင် အငြင်းပွားဖွယ်ကိစ္စရပ်များကို ဖြေရှင်းစေပြီး [[မဟာယန]] ဆန်သည့် [[ပွဲကျောင်းဝါဒ]]ကို နှိမ်နှင်းရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သော်လည်း ထိရောက်သောအောင်မြင်မှုတို့ ရရှိသည်မတွေ့ရပေ။ ထို့ပြင် အိန္ဒိယသို့ သံတမန်များ စေလွတ်ပြီး [[ဗေဒင်]]နှင့် ဗြဟ္မဏဆိုင်ရာကျမ်းများကို ယူဆောင်လာစေကာ မြန်မာဘာသာသို့ပြန်ဆိုရန် အားပေးခဲ့သည်။ ရှေးအယူအဆများနှင့် ဆန့်ကျင်ပြီး တိုးတက်သည့် အတွေးအခေါ်အယူအဆများကို သွပ်သွင်းလိုသော်လည်း အယူအစွဲကြီးသည့် ပြည်သူနှင့် လက်အောက်ခံများကြောင့် အရာမထင်ပေ။ ထင်ရှားသည့် ပျော်တော်ဆက် သက်တော်ရှည်အမတ်ကြီးမှာ [[ဦးပေါ်ဦး]] ဖြစ်သည်။ အိမ်ရှေ့မင်းသား ဦးပေါ်မှာ ဘိုးတော်ဘုရား အသက်ရှိစဉ်ပင် နာမကျန်းဖြစ်ကာ ကွယ်လွန်သည့်အတွက် မြေးတော်နှစ်ပါးဖြစ်သည့် [[ဘကြီးတော်|စစ်ကိုင်းမင်းသား]]နှင့် [[သရက်မင်းသား]]တို့ အပြိုင်နန်းလျာဖြစ်လာပြီး နောက်ဆုံးတွင် စစ်ကိုင်းမင်းသားအိမ်ရှေ့အရာရကာ ဘိုးတော်ဘုရားလွန်လျှင် နန်းစံသည်။ မြန်မာ့သမိုင်းတွင် [[ဘကြီးတော်]] မင်းအဖြစ်လည်း လူသိများသည်။ ဘိုးတော်ဘုရားသည် မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၅ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ်၊ ၁၁၄၆-ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ရာဇာဘိသေက မုဒ္ဓါဘိသေခံပြီးလျှင် ထီးဆောင်းမင်္ဂလာ မဟာဥကင်သဖွင့်တော်မူ၍ သီရိပဝရ တိလောကပဏ္ဍိတ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ တံဆိပ် နာမံများကို ခံတော်မူသည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၆၆-ခုနှစ်တွင် သီရိမဟာသုဘတ္တာဟူသော ဆင်ဖြူမ တစ်စီးနှင့် ၁၁၆၈-ခုနှစ်တွင် [[နိဗ္ဗာန ပစ္စယနာဂရာဇာ ဆင်ဖြူတော်|နိဗ္ဗာန ပစ္စယနာဂရာဇာ]] ဆင်ဖြူတစ်စီးကို ရတော်မူ၍ ရွှေစက်တင်တော်မူပြီးလျှင် ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်းသခင်ဘွဲ့ ခံတော်မူသည်။ ဘိုးတော်ဘုရားသည် ခမည်းတော်၏ ဆန္ဒအရ ကုန်းဘောင်မင်းဆက်တွင် စတုတ္ထမင်းဖြစ်ရန် ရှိသော်လည်း နောင်တော် ဆင်ဖြူရှင်မင်းက သားတော် စဉ့်ကူးမင်းအား အရိုက်အရာ လွှဲအပ်ခဲ့သဖြင့် တူတော်များဖြစ်သော စဉ့်ကူးမင်းနှင့် ဖောင်းကားစားမင်းတို့အား ဖယ်ရှင်းပစ်ပြီးနောက်မှထီးနန်းကို ဆက်ခံရသဖြင့် ကုန်းဘောင် မင်းဆက်တွင် ဆဋ္ဌမမင်းဖြစ်ခဲ့ရသည်။ နန်းတက်စတွင် ဘိုးတော်ဘုရားသည် ထီးနန်းအန္တရာယ်ကြောင့် မင်းဆွေစိုးမျိုး မှူးမတ်မှုထမ်းကောင်းအမြောက်အမြားတို့ကို ကြံစည်ကြောင်းသံသယရှိသဖြင့် ကွပ်မျက်သုတ်သင်ခဲ့ရသည်။ တရုတ်မြန်မာ စစ်ပွဲတွင် ထင်ရှားသော [[မဟာသီဟသူရ|ဝန်ကြီးမဟာသီဟသူရ]] ကို မရှုတ်မချ ဝန်ကြီးအရာနှင့် သူကောင်းပြုသော်လည်း မကြာမြင့်မီ ညီတော် [[စည်သာမင်းသား]]နှင့် ထီးနန်းကြံစည်ကြောင်းသံသယရှိသဖြင့် ထုံးစံနှင့်အညီ စီရင်တော်မူခဲ့သည်။ ဘိုးတော်ဘုရားသည် [[ဘိုးဘိုးအောင်|ပထမံဘိုးဘိုးအောင်]] ကိုလည်း ထီးနန်းကြံစည်ကြောင်းသံသယရှိသဖြင့် ကွပ်မျက်သုတ်သင်ခဲ့သည်။ ပထမံ ဘိုးဘိုးအောင်သည် ဝ တလုံးက နှစ်လုံးဖြစ်အောင် တတ်နိုင်ရုံမက ဘယ်လိုမှ သတ်၍ မသေဟု ဖော်ပြကြသည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၄-ခုနှစ်တွင် ငဖုန်းဆိုသူ ရှမ်းအမျိုးသား တစ်ယောက်က မိမိကိုယ်ကို ဟံသာဝတီ ရောက်မင်းတရားကြီး၏ သားတော် မင်းရဲမြတ်ဖုန်းဟုဆိုကာ ဖောင်းကားစား မောင်မောင်၏ ကြွင်းကျန်ပုန်းလျှိုး နေသေးသော ကျေးကျွန်တို့နှင့် ပေါင်း၍ နန်းမြို့တွင်းသို့ အတင်းဝင်ရောက် ပုန်ကန်ရာ နှိမ်နင်းတော်မူပြီးနောက် ငဖုန်းနှင့် အပေါင်းပါတို့ကို ကွပ်မျက်တော်မူရသည်။ ပုသိမ်နယ်မှ မွန် (၃ဝဝ)ကျော်တို့သည် ရန်ကုန်သို့ ချီတက် တိုက်ခိုက်သိမ်းယူကြသည်ကိုလည်း နှိမ်နင်းရသည်။ ၁၁၄၅-ခုနှစ်တွင် ဘိုးတော်ဘုရားသည် သားတော်ကြီး သတိုး ဓမ္မရာဇာဘွဲ့ခံ ရတနာရွှေတောင်မင်းကို အိမ်ရှေ့အရာ နှင်းတော်မူရာ ညီတော် ပင်းတလဲမြို့စား စိတ်ထောင့်၍ ထီးနန်းကို ကြံစည်သဖြင့် ထုံးစံနှင့်အညီ စီရင်ရသည်။ ၁၁၇ဝ ပြည့်နှစ်တွင် သားတော် မဟာဥပရာဇာ နတ်ပြည် စံသောအခါ မြေးတော် စစ်ကိုင်းမင်းသားအား အိမ်ရှေ့နှင်းတော်မူသည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၄၆ ခုနှစ် တန်ဆောင်မုန်းလတွင် ရခိုင်ဓညဝတီပြည်ကြီးကို သိမ်းယူတော်မူမည်ဟု သားတော် မဟာဥပရာဇာကို အချုပ်ခန့်၍ အလုံးအရင်းနှင့် ချီစေသည်။ မဟာဥပရာဇာသည် စစ် ၄ ကြောင်းဖြန့်၍ ချီတက်ရာ ရခိုင်တို့ အပြင်းအထန် ခုခံတိုက်ခိုက်ကြသော်လည်း ရခိုင်တို့ရှုံးကာ သံတွဲမြို့နှင့်တကွ တောင်စဉ် ခုနစ်ခရိုင်သာမက ရခိုင်တပြည်လုံးကို မင်းနှင့်တကွ ရရှိသည်။ ရခိုင်ဘုရင်နှင့်တကွ မင်းဆွေမင်းမျိုး မှူးမတ် ပညာသည်များ၊ အလျားအတောင် ၂ဝ လုံးပတ် ၆ တောင်ရှိ အမြောက်ကြီးနှင့် ခဲယမ်းမီးကျောက် အမြောက်သေ နတ်များ၊ ဆင်မြင်းလူသူ ၃ သောင်းကျော်နှင့်တကွ ယိုးဒယားလုပ် ကြေးရုပ် ၃ဝ ကျော်တို့ကို ဆောင်ယူ၍ တပို့တွဲလပြည့်ကျော် ၇ ရက်နေ့တွင် ရခိုင်မှ ပြန်လာသည်။ ထို့ပြင်ရခိုင်မင်းများ အစဉ်အဆက် ကိုးကွယ်သော မဟာမုနိ ရုပ်ပွားတော်ကြီးကိုလည်း တောင်ကုပ်လမ်းဖြင့် ပင့်ဆောင်ကာ ပန်းတောင်းမြို့ဆိပ်ကမ်းမှ ရွှေဖောင်တော်နှင့် တင်ဆောင်၍ အမရပူရမြို့သို့ရောက်လျှင် မြို့မြောက်ဘက်၌ ရွှေပြဿာဒ်နှင့် တည်ထားကိုးကွယ်သည်။ ရှေးက ရခိုင်ပြည်ကို မြန်မာတို့တိုက်ခိုက် အောင်မြင်ခဲ့ဖူးသော်လည်း ခရီးအထောက် အလှမ်း မသင့်ခြင်းကြောင့် ကြာရှည်သိမ်းပိုက်မထားနိုင်ခဲ့ချေ။ ဘိုးတော်ဘုရား လက်ထက်တော်တွင်မှ ရခိုင်မင်းဆက် ပြတ်လေတော့သည်။ ရခိုင်ကို ဘိုးတော်ဘုရား သိမ်းပိုက်လိုက်သဖြင့် မြန်မာနယ်စပ်သည် ဗြိတိသျှတို့သိမ်းပိုက်ထားသော ဘင်္ဂလားနယ်နှင့် တစ်စပ်တည်းဖြစ်ခဲ့ရာ နယ်စပ်အရှုပ်အထွေးများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် မြန်မာတို့အိန္ဒိယသို့စေလွှတ်သော သာသနာရေးအဖွဲ့အား ဗြိတိသျှတို့က နိုင်ငံရေး မကင်းဟု ယူဆကာ တားမြစ်သည်။ ဤအချက်များကြောင့် ဘိုးတော်ဘုရားနှင့် ဗြိတိသျှတို့အဆက်အသွယ် ပြုလာရသည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ်၁၁၅၆ ( ခရစ်နှစ် ၁၇၉၅ ) ခုနှစ်တွင် အရှေ့အိန္ဒိယ ကုမ္ပဏီမှ ကက်ပတိန် မိုက်ကယ်ဆိုင်းအား ဘိုးတော်ဘုရားထံသို့စေလွှတ်ကာ မြန်မာဘုရင်နှင့် ကုမ္ပဏီတို့အကြား ဖြစ်ပေါ်နေသော အရှုပ်အထွေးများကို ဖြေရှင်းစေသည်။ ဘိုးတော်ဘုရားက ကက်ပတိန်ဆိုင်းသည် ဘင်္ဂလားအစိုးရက စေလွှတ်သော ကိုယ်စားလှယ်သာ ဖြစ်သည်ဟု ယူဆကာ အရေးမပေးနေသည်။ သို့ရာတွင် မြန်မာမှူးမတ်များနှင့် ကက်ပတိန်ဆိုင်းသည် ကုန်သွယ် ရေး ခွင့်ပြုချက်အချို့ကို သဘောတူညီမှု ရရှိအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ [[File:King Bodawpaya in 1795.jpg|thumb|ဘိုးတော်ဘုရား (ခေါ်) [[ဗဒုံမင်း]] (ခေါ်) ဘိုးတော်ဦးဝိုင်း ခရစ်နှစ် ၁၇၉၅ ခုနှစ်]] ကက်ပတိန်ဆိုင်း၏ အစီရင်ခံချက်အရ အရှေ့အိန္ဒိယ ကုမ္ပဏီသည် မြန်မာတို့နှင့် သံတမန်လဲလှယ်ရန်နှင့် ကုန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရန် အလို့ငှါ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၅၆ (ခရစ် ၁၇၉၆) ခုနှစ်တွင် ကက်ပတိန် ကောက်စအား ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရန်ကုန်သို့စေလွှတ်ပြန်သည်။ ကက်ပတိန်ကောက်စသည် ၁၁၅၈ ခုနှစ်တွင် အမရပူရ နေပြည်တော်သို့ ဆန်တက်၍ ဘိုးတော်ဘုရားထံ လက်ဆောင်ပဏ္ဏာများနှင့်တကွ အဖူးအမြော်ဝင်သည်။ ကက်ပတိန်ကောက်စက မိမိအားဗြိတိသျှတို့၏ တရားဝင် ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန် တောင်းဆို သည်ကို မြန်မာတို့က ငြင်းပယ်သည်။ မြန်မာတို့အမြင်တွင် ကက်ပတိန် ကောက်စသည် မြန်မာပြည်ရှိ ဗြိတိသျှကုန်သည်များအား ကြီးကြပ်ရန်လာသော ကုန်သည်တစ်ဦးဟုသာ မြင်သည်။ သို့ဖြင့် ကက်ပတိန်ကောက်စသည် ရန်ကုန်မှ ပြန်လာခဲ့ရသည်။ [[File:An account of an embassy to the kingdom of Ava 00493-s.gif|thumb|ခရစ်နှစ် ၁၇၉၅ ခုနှစ် မြန်မာဘုရင့်စစ်လှေ တစ်စင်း]] မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၅၉ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်တွင် မြို့သူကြီးငသန်တဲ ဆိုသူ ခေါင်းဆောင်သော ပုန်ကန်မှုတစ်ရပ် ပေါ်ပေါက် လာခဲ့သည်။ မြန်မာတို့သည် ငသန်တဲအား လိုက်လံတိုက်ခိုက်သောအခါ ဗြိတိသျှပိုင်နက်ဖြစ်သော ဘင်္ဂလားနယ်ထဲ သို့အလုံးအရင်းဖြင့် ခိုဝင်သည်။ မြန်မာတို့ကလည်း ဗြိတိသျှ ပိုင်နက်တွင်းသို့ပင် လိုက်လံဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်၍ ဗြိတိသျှနှင့် မြန်မာဆက်ဆံရေးမှာ တင်းမာသည်ထက် တင်းမာလာလေသည်။ ကလကတ္တားရှိ ဗြိတိသျှဘုရင်ခံ ဝယ်လက်စလေသည် ဘိုးတော်ဘုရားအား သားတော် အိမ်ရှေ့မင်းနှင့် တောင်ငူမင်းတို့က နန်းချ မည်ဆိုက နန်းချနိုင်လောက်အောင် အားနည်းသည်ဟု အယူရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ကက်ပတိန်ဆိုင်းအား အိမ်ရှေ့မင်းနှင့် တောင်ငူမင်းထံ ချဉ်းကပ်ရန် ဒုတိယအကြိမ် စေလွှတ်သည်။ သို့ရာတွင် ဝယ်လက်စလေ ထင်မြင်သကဲ့သို့ ဘိုးတော်ဘုရားသည် အားနည်းသော ဘုရင်မဟုတ်ကြောင်းကို ကက်ပတိန်ဆိုင်း သိရှိရသည်။ ဘိုးတော်ဘုရားသည် ဒုတိယအကြိမ် ထပ်မံရောက်လာသော ကက်ပတိန်ဆိုင်းအား ပထမ အခေါက်ထက်ပင် အရေးမပေးရှိသည်။ ဗြိတိသျှ ကိုယ်စားလှယ်ထက် ပြင်သစ် ကိုယ်စားလှယ်မှာ ပိုမို၍ အရေးပေးခံရသည်ကို ကက်ပတိန်ဆိုင်း သိမြင်ခံ စားခဲ့ရသည်။ သို့ဖြစ်၍ မြန်မာတို့ထံပါး ပြင်သစ်တို့အရေးသာနေမှုကို ဖြိုဖျက်ရန် ကလကတ္တားရှိ ဗြိတိသျှတို့အဖို့လိုအပ်လာသည်။ ထို့ကြောင့် ကက်ပတိန်ဆိုင်း ပြန်လာသောအခါ ကက်ပတိန်ကန်းနင်းကို ထပ်မံ၍ စေလွှတ်ပြန်သည်။ ကက်ပတိန်ကန်းနင်း အဖွဲ့သားများသည် အင်းဝသို့ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၇ဝ ပြည့်နှစ်တွင် ရောက်လာကြသည်။ ကက်ပတိန်ကင်းနင်း၏ အစီရင်ခံစာတွင် မြန်မာနိုင်ငံ အခြေအနေသည် အင်အားနည်းပါးနေကြောင်း၊ ဗြိတိသျှတို့၏ အင်အားကို မြန်မာတို့အထင်မကြီးကြောင်းနှင့် စစ်တကောင်းနှင့် ဒက္ကားကို မြန်မာတို့တိုက်ခိုက်ရန် ကြံရွယ်နေကြောင်းပါရှိသည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၇၃ ခုနှစ်တွင် သူပုန်ငသန်တဲ၏ သားငချင်းပျံသည် ဘင်္ဂလားနယ်မှ ရခိုင်သို့ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်သည်။ မြန်မာတို့က ငချင်းပျံကို ဗြိတိသျှတို့ အားပေးသည်ဟု ယူဆသဖြင့် ဗြိတိသျှ မြန်မာ ဆက်ဆံရေးမှာ ပိုမိုဆိုးရွားလာလေသည်။ ဝဇ္ဇီတိုင်း ဝေသာလီပြည်ကြီးကို အစိုးရသော မင်းကလည်း မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၅၈ ခုနှစ်တွင် လက်ဆောင်ပဏ္ဏာများနှင့် တကွ သမီးတော် စွံပါဝတီကို ဆက်သ၍ ဘဝါးကျွန်အဖြစ်ခံရာ ဝေသာလီမင်းသမီးအား သီရမဟာ ဝိမလာဒေဝီ ဘွဲ့ဖြင့် မြှောက်စားလေသည်။ ထို့နောက် စွံပါဝတီ၏ ညီမတော် ရွတ်ပုရိ၊ ပဒုမ္ပနီ ဥပေါထရာ သမီးကညာ ၃ ပါးကို ဝေသာလီမင်းက ဆက်သ၍ ဘဝါးကျွန်းအဖြစ် ခံတော်မူသည်။ မဇ္ဈိမတိုက် ၁၆ တိုင်းကလည်း အထူးထူးသော လက်ဆောင်ပဏ္ဏာတို့ဖြင့် နှစ်စဉ်မပြတ် ဆက်သပို့ရောက်သည်။ သီဟိုဠ်မင်းကလည်း သာသနာတော် တည်ထွန်းပွင့်လင်းအောင် မစပြုစုတော်မူပါမည့် အကြောင်း အထူးထူးသော လက်ဆောင်များဖြင့် ခြေတော်ဦးခိုက်၍ သီဟိုဠ်တစ်ကျွန်းလုံး နှင်းအပ်ဆက်သသည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၇၄ ခုနှစ်တွင် မဏိပူရ ကသည်းစော်ဘွား မဟာရာဇာနှင့် ဇူပရာဇာတို့မသင့်မတင့် ရှိသောကြောင့် ဇူပရာဇာထွက်ပြေးလာ၍ ဘိုးတော်ဘုရားထံ ခြေတော်ဦးခိုက် ခိုဝင်လာသည်။ မဟာရာဇာဇူပရာဇာ ညီနောင် ၂ ဦး သင့်တင့်ရန် ဖြန်ဖြေဖို့မဟာရာဇာအား အခေါ်လွှတ်ရာ မလာမရောက် နေသဖြင့် ချီတက်တိုက်ခိုက်စေရာ မဏိပူရမြို့ကို သိမ်းယူရရှိလေသည်။ [[File:Mingun Bell 1873.jpg|thumb|မင်းကွန်းခေါင်းလောင်းတော်ကြီး]] သာသနာရေးဘက်၌လည်း ဘိုးတော်ဘုရားသည် အထူးဂရုပြုကာ ဆောင်ရွက်တော်မူ၏။ စစ်ကိုင်း အိမ်တော်ရာရှိ အောင်မြင်လောက စေတီတော်၊ ဧရာဝတီမြစ်၏ အနောက်ဘက်ရှိ မင်းကွန်းစေတီတော်တို့သည် ဘိုးတော်ဘုရား၏ ကောင်းမှုတော်များ ဖြစ်သည်။ မင်းကွန်းစေတီတော်ကြီးမှာ အထုထည် ကြီးမားလွန်းရကား ပြီးဆုံးသည့်တိုင်အောင် မတည်ဆောက်နိုင် ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ မင်းကွန်းစေတီ အနီး၌ပင် ပိဿာ ၅၅၅၅၅ ခန့်အချိန်ရှိသော ကြေးခေါင်းလောင်းကြီးကိုလည်း ဘိုးတော်ဘုရားက သွန်းလုပ် လှူဒါန်းတော်မူသည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ မြို့ပေါင်း ၅၆ မြို့သို့တစ်မြို့လျှင် ပိဋကတ်တော် တစ်စုံနှင့်သံဃာတော် ၅ ပါးကို သာသနာပြု စေလွှတ်တော်မူသည်။ သီဟိုဠ်မှလည်း သာသနာပြုစုပါမည့်အကြောင်း လျှောက်ထားသဖြင့် ပိဋကတ် စာပေနှင့် ရဟန်းတော်များပို့၍ သာသနာပြုသည်။ သီရိဓမ္မာသောက မင်းကြီးသည် မုဋ္ဌောဘုရားများကို တစ်ချိန် တစ်ခါတည်း တည်လုပ်သကဲ့သို့ဘိုးတော်ဘုရားသည် မြန်မာနိုင်ငံ အရပ်ရပ်ရှိဌာန ၂၃ဝ ၌ ရွှေဂူ ၂၃ဝ ကို တစ်ချိန်တည်း တည်တော်မူသည်။ ထို့ပြင် သပိတ်မှောက်အောက်တိုင် ပြိုပျက်နေသော ဟံသာဝတီ-မော်ဓောရှင် စေတီတော်ကို ပြန်လည်တည်လုပ်ရန် ဝန်ကြီးမဟာသီဟသူရအား ကံကျွေးလက်ခ ငွေတော်ပေးအပ်၍ စေလွှတ်ပြင် ဆင်တော်မူစေသည်။ ပြိုကျပျက်စီးသော အခြားထင်ရှားသည့် ဘုရားစေတီတော်များကိုလည်း အသစ်တည်၍ ရွှေထီးထွတ်တင် လှူတော်မူသည်။ ရဟန်းသံဃာတော်များ အတင်ဂိုဏ်း အရုံဂိုဏ်းဟူ၍ ဂိုဏ်းကွဲကြရာ ဘိုးတော်ဘုရားက ကျောင်းတိုက် အပြင်အပသို့ထွက်ကြွတော်မူသည့်အခါ သင်္ကန်းကို ရုံသင့်သည်ဟု အရုံဂိုဏ်းကို အနိုင်ပေး၍ ဆုံးဖြတ်ကာ သာသနာတော်အား တညီတစ်ညွတ်တည်း ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဘိုးတော်ဘုရား လက်ထက်၌ အနောက်အိန္ဒိယ မဇ္ဈိမဒေသ တိုင်းကြီးရပ်ရပ်သို့လည်း မှူးမတ်အရာရှိတို့ကို ပညာတော်သင်အဖြစ် အကြိမ်ကြိမ် စေလွှတ်၍ လောကီလောကုတ္တရာကျမ်းများ၊ ဆေးကျမ်း၊ ဓာတ်ကျမ်း၊ ဗေဒင်ကျမ်း၊ အကျင့်သိက္ခာနှင့် စပ်သောကျမ်းစသည်ဖြင့် ဘင်္ဂလီ၊ နာဂရီ၊ သက္ကတဘာသာတို့ဖြင့် ရေးသားထားသော ကျမ်းပေါင်း ၁ဝဝ ကျော်ကို ရှာဖွေ စုဆောင်းပြီးလျှင် ပါဠိဘာသာ၊ မြန်မာဘာသာ ပြန်ဆိုစေသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝန်းကို လှည့်လည်ခဲ့သော မြန်မာမှူးမတ်တို့သည် မဟာဗောဓိပင်ကို ဝင်ရောက်ဖူးမြော်၍ ဗောဓိပင်ပွား နှစ်ပင်ကို ပင့်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ဘိုးတော်ဘုရား၏ မိဖုရားခေါင်ကြီးကား မင်းသီရိရန္တဇ သမီးတော် မဟာအတုလ ဒေဝီနှင့် အင်းဝ ဗိုလ်မှူးတို့၌ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁ဝ၅-ခုနှစ်တွင် မြင်သည့် သမီးတော် အောင်မြေဘုံကျော် ကျောင်းဒါယိကာမ သီရိပဝရ မဟာရာဇိန္ဒာ မင်္ဂလာရတနာဒေဝီ ဖြစ်သည်။ မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၁၂၂ ခုနှစ်တွင် မင်းတရားကြီးနှင့် စုလျားရစ်ပတ်၍ ၁၁၆၈ ခုနှစ် တပေါင်းလတွင် နတ်ပြည်စံသည်။ ဘိုးတော်ဘုရားတွင် သားတော်၊ သမီးတော်ပေါင်း (၁၂၂)ယောက်ရှိသည်တွင် သမီးတော် (၆၁)ပါး၊ သားတော် (၆၁)ပါးဖြစ်သည်။ ဘိုးတော်ဘုရား လက်ထက်၌ မှူးကောင်းမတ်ကောင်း သူရဲကောင်းတို့သာ ပေါသည်မဟုတ်၊ စာဆိုပညာရှိကြီးများစွာ ထွန်းကားခဲ့သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၁၉ ခု၊ ဇွန်လ ၅ ရက်တွင် နတ်ရွာစံသည်။ မင်းလက်ဝဲသုန္ဒရ၊ တွင်းသင်းမင်းကြီး မဟာစည်သူ၊ ဝက်မစွတ်မြို့စား [[ဒုတိယ နဝဒေး|နဝဒေး]]၊ အမတ်ကြီး [[ဦးပေါ်ဦး]]၊ သာချင်းဆရာကြီး ဦးအောင်ဖြိုး၊ ဝန်ကတော် [[မယ်ခွေ]]၊ [[ဩဘာသ၊ ဦး (မင်းဘူး)|မင်းဘူးဆရာတော် ဦးဩဘာသ]] စသည်တို့သည် ဘိုးတော်ဘုရား လက်ထက် ကျော်ကြားသော စာပြုစာဆို ပညာရှိကြီးများ ဖြစ်သည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၈)</ref> == ထင်ရှားသူများ == * အိမ်ရှေ့မင်းသားဦးပေါ် * [[ဦးပေါ်ဦး]] * [[အယူတော်မင်္ဂလာဦးနိုး]] * [[ခွေ၊ မယ်|မယ်ခွေ]] ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} {{Lifetime|၁၇၄၅|၁၈၁၉}} [[Category:ကုန်းဘောင်ခေတ်]] [[Category:ကုန်းဘောင် မင်းဆက်]] de8p7ihjrhxspwkcie8sfbbq1rvvie6 0 4951 878021 874554 2025-06-15T10:20:09Z Salai Rungtoi 22844 878021 wikitext text/x-wiki {{short description|ထိုင်းနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းမြို့}} {{Distinguish|ချင်းမိုင်ခရိုင်|}} {{About|ချင်းမိုင်မြို့|ချင်းမိုင်ခရိုင်အဆင့်|ချင်းမိုင်ခရိုင်}} {{Infobox settlement | name = ချင်းမိုင်မြို့ | official_name = | native_name = เชียงใหม่ Chiang Mai | native_name_lang = th | settlement_type = [[ဒေသပါလ| မြို့ပြမြူနီစီပယ်]] | motto = | image_skyline = Chiang Mai City.png | imagesize = | image_caption = ဘေးထိပ်ပုံ:[[ကျုံး]]အရှေ့ပိုင်း၊ညာထိပ်ပုံ:[[ဝပ်ဖရာသပ် ဒွိုင်ဆူသပ်|ဝတ်ဘုရားဓာတ်ဒွိုင်ဆူထေ့ကျောင်း]]၏ စေတီတော်၊ အလယ်ဘေးပုံ: ဒွိုင်ဆူထေ့ပ်တောင်မှ ချင်းမိုင်မြို့မြင်ကွင်း၊ အလယ်ညာပုံ: နာမည်ကျော် ထာဖေဂိတ်မြို့ဝင်ပေါက်၊​အောက်ဘေးပုံ: ချင်းမိုင်မြို့ ဂုဏ်ဆောင် အနီရောင်ကား၊ အောက်ညာပုံ: ဝတ်ချင်းမန်ကျောင်းတိုက် | image_flag = | image_seal = | seal_size = | image_shield = | shield_size = | image_blank_emblem = | blank_emblem_type = | blank_emblem_size = | image_map = | mapsize = | map_caption = | image_map1 = | mapsize1 = | map_caption1 = | image_dot_map = | pushpin_map = Thailand | pushpin_label_position = right | pushpin_map_caption = ချင်းမိုင်မြို့တည်ရှိရာ မြေပုံ | pushpin_mapsize = | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{flag|Thailand}} | subdivision_type1 = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ခရိုင်]] | subdivision_name1 = [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]] | subdivision_type2 = [[အမ်ဖေါ| မြို့နယ်]] | subdivision_name2 = [[မောင်းချင်းမိုင်မြို့နယ်|မောင်းချင်းမိုင်]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = | government_footnotes = | government_type = [[ဒေသပါလ|မြူနီစပယ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ]] | leader_title = မြို့တော်ဝန် | leader_name = Atsani Puranupakorn | leader_title1 = | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = | leader_title4 = | leader_name4 = | established_title = [[ဒေသပါလ|မြို့ပြမြူနီစီပယ် ]]ဖွဲ့စည်းခြင်း | established_date = {{Start date and age|1935|03|19}} | established_title1 = | established_date1 = | established_title2 = | established_date2 = | area_magnitude = | unit_pref = metric | area_footnotes = | area_rank = ၁၁ ကြိမ်မြောက် | area_total_km2 = ၄၀.၂၁၆ | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_total_sq_mi = | area_land_sq_mi = | area_water_sq_mi = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_urban_sq_mi = | area_metro_km2 = ၂,၉၀၅ | area_metro_sq_mi = | population_as_of = ၂၀၁၉ | population_footnotes = <ref name="TDD">{{cite web |url=http://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/ |title=รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ศ.2562 |date=31 December 2019 |department=Registration Office Department of the Interior, Ministry of the Interior |language=Thai |trans-title=Statistics, population and house statistics for the year 2019 |access-date=10 March 2020 |postscript=, archiving is not necessary because DOPA provides data from 1993 to future years. |accessdate=26 October 2020 |archivedate=14 June 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190614102009/http://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/ }}</ref> | population_note = | population_rank = ၈ကြိမ်မြောက် | population_total = 127,240<BR>(Registered residents) | population_density_km2 = ၃,၁၆၄ | population_density_sq_mi = | population_metro = ၉၆၀,၉၀၆ | population_density_metro_km2 = ၃၁၅.၄၂ | population_density_metro_sq_mi = | population_urban = | population_density_urban_km2 = | population_density_urban_sq_mi = | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_density_blank1_km2 = | population_density_blank1_sq_mi = | timezone = ထိုင်းစံတော်ချိန် | utc_offset = +7 | timezone_DST = | utc_offset_DST = | coordinates = {{coord|18|47|43|N|98|59|55|E|region:TH|display=inline,title}} | elevation_footnotes = <!--for references: use<ref></ref> tags--> | elevation_m = ၃၁၀ | elevation_ft = | postal_code_type = စာတိုက်သင်္ကေတ | postal_code = 50000 | area_code_type = ဖုန်းခေါ်ကုဒ် | area_code = 053 & 054 | blank_name = လေဆိပ် | blank_info = [[ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|IATA: CNX<br>ICAO: VTCC]] | blank1_name = | blank1_info = | website = {{URL|www.cmcity.go.th/index.php/en/}} | footnotes = }} '''ချင်းမိုင်မြို့''' (အင်္ဂလိပ်: Chiang Mai; ထိုင်း: เชียงใหม่, အခြားအသံထွက်: ကျိုင်းမိုင်) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]မြောက်ပိုင်းတွင် အကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်ပြီး [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]]၏ မြို့တော်လည်း ဖြစ်သည်။ [[ဘန်ကောက်မြို့]]၏ မြောက်ဘက် ၇၀၀ ကီလိုမီတာ (၄၃၅ မိုင်) အကွာတွင် တည်ရှိပြီး၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့လည်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် စာရင်းများအရ မြို့ပြဧရိယာအတွင်း လူဦးရေ ၁၂၇,၀၀၀ ခန့်ရှိသော်လည်း ပတ်ဝန်းကျင်ခရိုင်များဖြစ်သည့် ဟန့်ဒေါင် (Hang Dong)၊ ဆန်ဆိုင်း (San Sai) နှင့် ဆာရာဖီ (Saraphi) တို့ ပါဝင်သော မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဧရိယာတွင် ခန့်မှန်းခြေ လူဦးရေ ၁ သန်းကျော် ရှိသည်။ ချင်းမိုင်ခရိုင်အဆင့်တွင်မူ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ခန့်မှန်းလူဦးရေ ၁.၈ သန်းရှိသည်။ == "ချင်း" နှင့် "ကျိုင်း" == "Chiang" (ထိုင်း: เชียง, အသံထွက်: ချင်း) ဟူသော ထိုင်းစကားလုံးသည် ထိုင်းနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့အများအပြား၏ အမည်များတွင် အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ ၎င်း၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ "မြို့" သို့မဟုတ် "မြို့တော်" ဟုရသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ချင်းမိုင် (Chiang Mai)၊ ချင်းရိုင် (Chiang Rai) စသည့်မြို့များတွင် တွေ့ရသည်။ အလားတူပင် မြန်မာနိုင်ငံ၊ [[ရှမ်းပြည်နယ်]]တွင် အသုံးပြုသော "ကျိုင်း" (ဥပမာ- ကျိုင်းတုံ၊ ကျိုင်းခမ်း) ဟူသော ဝေါဟာရသည် ထိုင်းဘာသာစကားမှ "ချင်း" နှင့် မူရင်းတူညီသော (cognate) စကားလုံးဖြစ်သည်။ ဘာသာစကားဆိုင်ရာ ဆက်နွယ်မှုအရ ၎င်းတို့သည် အတူတူပင်ဖြစ်ပြီး၊ ဘာသာစကားမိသားစုမှ ဆင်းသက်လာခြင်းကြောင့် အသံထွက်နှင့် စာလုံးပေါင်း ကွဲပြားသွားခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ နှစ်ခုစလုံးသည် မြို့ သို့မဟုတ် မြို့တော်ကို ရည်ညွှန်းသည်။<ref>{{Cite web|url=https://en.wiktionary.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87|title=เชียง|publisher=Wiktionary}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းမိုင်မြို့ကို လန်နာ (Lan Na) တိုင်းပြည် (မြန်မာရာဇဝင်တွင် '''ဇင်းမယ်ပြည်''') ၏ မြို့တော်အသစ်အဖြစ် ၁၂၉၆ ခုနှစ်တွင် မန်ရိုင်ဘုရင် (King Mangrai) က တည်ထောင်ခဲ့သည်။ "ချင်းမိုင်" ဟူသော အမည်၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ ထိုင်းဘာသာစကားဖြင့် "မြို့သစ်" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ယခင်မြို့တော် ချင်းရိုင် (Chiang Rai) ကို ဆက်ခံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ပင်းမြစ် (Ping River) ပေါ်တွင် တည်ရှိခြင်းနှင့် အဓိကကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများနှင့် နီးကပ်သောကြောင့် မြို့၏ သမိုင်းဝင် အရေးပါမှုကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။ ၁၅၅၈ ခုနှစ်မှ ၁၇၇၄ ခုနှစ်အထိ ချင်းမိုင်နှင့် မြောက်ပိုင်းထိုင်းဒေသအများစုသည် မြန်မာဘုရင့်နိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိခဲ့သည်။ မြန်မာတို့က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ချင်းမိုင်သည် နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော် မြန်မာတို့၏ လက်အောက်ခံဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၇၇၅ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းတပ်များက မြန်မာများကို မောင်းထုတ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှ လန်နပြည်နယ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀ ရာစုအစောပိုင်းတွင် မြောက်ပိုင်းမီးရထားလမ်း ဆောက်လုပ်ပြီးစီးခြင်းက ချင်းမိုင်ကို ထိုင်းအလယ်ပိုင်းနှင့် ချိတ်ဆက်ပေးခဲ့ပြီး ၁၉၃၃ ခုနှစ်တွင် ချင်းမိုင်သည် ဆိုင်ယမ် (ယခု ထိုင်း) ၏ တရားဝင်ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ == ပထဝီဝင်နှင့် ရာသီဥတု == ချင်းမိုင်မြို့သည် ပင်းမြစ်ကမ်းဘေးရှိ မြေပြန့်ဒေသတွင် တည်ရှိပြီး ပတ်ဝန်းကျင်တွင် တောင်တန်းများ ဝန်းရံလျက်ရှိသည်။ ဒွိုင်အင်ထာနွန် (Doi Inthanon) တောင်ကဲ့သို့သော ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံးတောင်များလည်း ချင်းမိုင်ပြည်နယ်အတွင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[ဘန်ကောက်မြို့]]ထက် ပိုမိုစိမ်းလန်းစိုပြည်ပြီး တိတ်ဆိတ်အေးချမ်းသည့် ရာသီဥတုရှိကာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများနှင့် နိုင်ငံခြားသားများအတွက် ဆွဲဆောင်မှုရှိသော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး သမမျှတပြီး အေးမြသော ရာသီဥတုကို နှစ်သက်သူများအတွက် သင့်လျော်သည်။ == ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဆွဲဆောင်မှုများ == ချင်းမိုင်သည် မြောက်ပိုင်းထိုင်း (လန်န) ယဉ်ကျေးမှု၏ အချက်အချာဖြစ်သည်။ ရှေးဟောင်းမြို့ရိုးနှင့် ကျုံးတို့ဖြင့် ဝန်းရံထားသော မြို့ဟောင်းအတွင်းတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာဘုရားကျောင်းများစွာ တည်ရှိပြီး အချို့မှာ နှစ်ပေါင်း ရာချီသက်တမ်းရှိသည်။ မြန်မာ၊ သီရိလင်္ကာနှင့် လန်နထိုင်း ဗိသုကာလက်ရာများ ရောယှက်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။ == ထင်ရှားသော နေရာများ: == * [[ဝပ်ဖရာသပ် ဒွိုင်ဆူသပ်|ဝတ်ဘုရားဓာတ် ဒွိုင်ဆူထေ့ပ်]] (Wat Phra That Doi Suthep): ချင်းမိုင်မြို့ကြီး၏ သင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်ပြီး တောင်ပေါ်တွင် တည်ရှိသော ရွှေရောင်စေတီတော်ကြီး ဖြစ်သည်။ * ဝတ်စေတီလောင်ကျောင်းတိုက် (Wat Chedi Luang): မြို့ဟောင်းအတွင်းရှိ ရှေးဟောင်းဘုရားကျောင်းကြီးဖြစ်ပြီး ကြီးမားသော စေတီပျက်၏ အပျက်အစီးများကို တွေ့မြင်နိုင်သည်။ * ဝတ်ဘုရားသီဟ်ကျောင်းတိုက် (Wat Phra Singh): လန်နာဗိသုကာလက်ရာများဖြင့် ထင်ရှားသော ဘုရားကျောင်းတစ်ကျောင်းဖြစ်ပြီး အရေးပါသော ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်တစ်ဆူ တည်ရှိသည်။ * ဝတ်သီရိဆူဖန်ကျောင်းတိုက် (Wat Sri Suphan / Silver Temple): ငွေရောင်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ဥပုသ်ဆောင်ကြောင့် ထင်ရှားသည့် ဘုရားကျောင်းဖြစ်သည်။ ချင်းမိုင်သည် လက်မှုပညာများ၊ အနုပညာပြခန်းများ၊ စျေးဆိုင်များနှင့် ညစျေးများ (Night Bazaar) ကြောင့်လည်း ကျော်ကြားသည်။ ဒေသခံအစားအစာများနှင့် ရိုးရာ လန်နယဉ်ကျေးမှုကို ထိတွေ့ခံစားနိုင်သည့် နေရာတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် UNESCO Creative Cities Network ၏ လက်မှုပညာနှင့် ရိုးရာအနုပညာကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ရန် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။ == ရာဇဝင်ထဲက ဇင်းမယ်မြို့ == ယနေ့ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] အနောက်မြောက်ပိုင်းက [[ချင်းမိုင်မြို့]]ကို ရှေးက [[မြန်မာ]]တို့ခေါ်သည့် အမည်ဖြစ်သည်။ ရှေးမြန်မာတို့အရေးထားဆက်သွယ်ခဲ့သောမြို့ မြန်မာအမျိုးသမီးများ တန်ဖိုးထား၍ ဝတ်ဆင်လေ့ရှိသော ဇင်းမယ်လုံချည်ထုတ်လုပ်ရာဌာနမှာ ရှေးကမြန်မာ့နိုင်ငံခြားရေးရာတွင် အလေးတစ်မူ အရေးယူခဲ့ရသော ဒေသလည်းဖြစ်ခဲ့သည်။ ဇင်းမယ်သည် ထိုင်း (ယိုးဒယား)နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ မြို့ ကြီးတစ်မြို့ဖြစ်၍၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[ပြည်မြို့]] အရှေးစူးစူး လောင်ဂျီတွဒ် ၉၉°မျဉ်းတပြေးတည်း၌ တည်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံနယ် စပ်အရှေ့ဘက် မိုင် ၈ဝ အကွာတွင်တည်ရှိ၍၊ ထိုင်းအခေါ်ဖြင့် ချီအန်းမိုင်းဟု တွင်လေသည်။ ဇင်းမယ်သည် ယခုအခါ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ အကြီးဆုံးမြို့ကြီးတစ်မြို့ဖြစ်နေသော်လည်း၊ ရှေးအခါကမူ ကိုယ့်မင်းကိုယ့်ချင်းနှင့် လွတ်လပ်သော တိုင်းပြည်ကလေးတစ်ခု ဖြစ်၍၊ [[လာအိုလူမျိုး]]တို့၏ ဒေသဖြစ်၏။ ဇင်းမယ်ကို ခရစ် ၁၂၉၆ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်[[မိုင်းရဲ]] က စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ မြန်မာဘုရင်များ လက်ထက်က ဇင်းမယ်ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းသွင်း၍၊ လက်အောက်ခံပြည်နယ်အဖြစ် ထားခဲ့ဖူးသည်။ ဇင်းမယ် ပုန်ကန်သဖြင့် သွားရောက်နှိမ်နင်းခဲ့ရသည်လည်းရှိသည်။ ထို့အပြင် ဇင်းမယ်သည် ယိုးဒယားမင်းလက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည့်အခါလည်း ရှိခဲ့လေသည်။ ဇင်းမယ်မြို့ဟောင်းသည် စတုရန်းမိုင် ၄ မိုင်မျှကျယ်ဝန်း၏။ ပျက်စီးယိုယွင်းနေသော မြို့ရိုးကြီးများရံလျက် ယနေ့တိုင် တွေ့နိုင်သေးသည်။ သို့သော် ယခုအခါ ဇင်းမယ်မြို့သည် မြို့ရိုး အပြင်ဘက်သို့ရောက်အောင် တိုးတက်စည်ကားလာခဲ့ရာ၊ စီးပွားရေးရပ်ကွက်ပင် မြို့ရိုးအပြင်ဘက်တွင် ရောက်ရှိနေပေတော့သည်။ ဇင်းမယ်မြို့သည် ကျွန်းသစ်ကုန်ကူးရာဌာနအဖြစ်ဖြင့်လည်း အရေးပါသည်။ ဇင်းမယ်မြို့မှ လမ်းကြီးလမ်းငယ်အသွယ်သွယ်တို့ ဖြာထွက်လျက်ရှိသဖြင့် ရှေးအခါကစ၍ [[တရုတ်]]၊ မြန်မာ၊ ယိုးဒယား၊ [[ရှမ်း]]ကုန်သည်တို့ဆုံရာ ဗဟိုဌာနဖြစ်ခဲ့ သည်။ ဇင်းမယ်မြို့သည် [[မဲခေါင်မြစ်|မဲနမ်မြစ်]]၏ မြစ်လက်တက်လေးခု အနက် တစ်ခုဖြစ်သော [[မဲပင်မြစ်|ပင်မြစ်]]ပေါ်တွင် တည်ရှိသည်။ [[ဗန်ကောက်မြို့]]တော်မှ လာသော ၄၆၇ မိုင်ရှည်သည့် မီးရထားလမ်းဆုံးမြို့ ဖြစ်၍၊ ရှမ်းပြည်နယ်ကို ယိုးဒယားနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့်ဆက်သွယ်သော ကုန်းလမ်းများဆုံရာဌာနလည်းဖြစ်သည်။ ဇင်းမယ်မြို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အနောက်မြောက်ပိုင်းဖြစ်သော ဇင်းမယ်ခရိုင်သည် စတုရန်းမိုင်ပေါင်း ၈၈၃၉ မိုင်ရှိ၍၊ လူဦးရေ ၅၅ဝ,ဝဝဝ ယောက်ခန့်ရှိသည်။ သစ်တောထူထပ်သော တောင်ကြီးများဖြင့် ဝန်းရံလျက်ရှိသည့် ဇင်းမယ်မြို့တည်ရာ ချိုင့်ဝှမ်းဒေသမှာ မြေဩဇာအတန် ကောင်း၏။ [[ဆန်စပါး]]သည် အဓိကသီးနှံဖြစ်၍၊ အခြားသီးနှံများ မှာ [[ပဲ]]၊ [[ဆေး]]နှင့် ဝါဂွမ်းဖြစ်သည်။ ဇင်းမယ်တွင် နေထိုင်သူများမှာ လာအို၊ ယိုးဒယား၊ တရုတ်နှင့် ရှမ်းတို့ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ လာအိုနှင့် ယိုးဒယားတို့မှာ ကွဲပြားခြားနားမှု မရှိသလောက်ပင်ဖြစ်၏။ [[ဥရောပတိုက်]]သားအချို့တို့သည်လည်း [[သစ်လုပ်ငန်း]]၊ သာသနာပြုလုပ်ငန်း၊ သံအဖွဲ့ ဥပဒေဆိုင်ရာလုပ်ငန်း စသည်တို့ အတွက် နေထိုင်လျက်ရှိကြသည်။ ဇင်းမယ်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ဆက်သွယ်ခဲ့ပုံကား [[ပုဂံခေတ်]] အနော်ရထာမင်းစောသည် ဇင်းမယ်တစ်ဝိုက်ကို တိုက်ခိုက်သိမ်း ယူခဲ့ဘူးသည်ဆို၏။ ထိုနောက် ဟံသာဝတီဆင်ဖြူများရှင် [[ဘုရင့်နောင်]]လက်ထက် ဒုတိယမြန်မာနိုင်ငံတော်ကို စည်းရုံးရာ၌ ဇင်းမယ်ကိုအောင်မြင်၍ မြန်မာတပ်များအား အစောင့်အနေထား ခဲ့ဘူးသည်။ ဇင်းမယ်မှ ပညာသည်တို့ကို ခေါ်ယူခဲ့၍၊ ဟံသာ ဝတီတွင် အကွက်အရပ်ချပေးနေစေသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ယွန်း ထည်အလုပ် တတ်ကျွမ်းသူတို့ရောက်လာဟန်ရှိသည်ဟု နိုင်ငံ သမိုင်းဆရာတို့က ယူဆကြသည်။ ဘုရင့်နောင် လက်ထက်၌ ပင် ဇင်းမယ်နှင့်နီးစပ်ရာဒေသများမှာ မငြိမ်မသက်ရှိ၍ အကြိမ် ကြိမ်သွားရောက်နှိမ်နင်းခဲ့ရသည်။ မြန်မာဘုရင်များလက်ထက် တွင် အစဉ်အလာအားဖြင့် ဇင်းမယ်၌ အမြဲတစေဘုရင်(ဘုရင်ခံ) ထားရှိခဲ့ပြီး မင်းဆက်များစွာအုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ သက္ကရာဇ် ၉၂၆ ခုနှစ် (ခရစ် ၁၅၆၄ ခုနှစ်) တွင် ဇင်းမယ် သောင်းကျန်း၍ ချီတက်တိုက်ခိုက်ရပြီးလျှင်၊ မဟာဒေဝီကို မင်းပြုစေခဲ့သည်။ ၉၄ဝ ပြည့်နှစ်တွင် မဟာဒေဝီလွန်သဖြင့် ဘုရင့်နောင်သည် သားတော် နော်ရထာမင်းစော အား ဇင်းမယ်ကို ပေးတော်မူသည်။ ညောင်ရမ်းဆက် ပြည်မင်းလက်ထက် သက္ကရာဇ် ၁ဝ၂၄ ခုနှစ်တွင် ဇင်းမယ်ကို ယိုးဒယားတို့က တစ်ဖန် တိုက်ခိုက်သိမ်း ပိုက်သဖြင့်၊ မြန်မာတို့ချီတက်ခဲ့ကြပြန်ရာ၊ ယိုးဒယားတို့က စီးမိ ပြန်သဖြင့် တပ်တော်များ ဆုတ်ခွာခဲ့ရသည်။ ၁ဝ၂၆ ခုနှစ်၌ ယိုးဒယားတို့ ဇင်းမယ်တွင်မနေနိုင်၍ ဆုတ်ခွာသောအခါတွင်မှ ဇင်းမယ်ကို မြန်မာတို့ပြန်ရသည်။ [[ဘိုးတော်ဘုရား]]လက်ထက် သက္ကရာဇ် ၁၁၅၉ ခုနှစ် (ခရစ် ၁၇၉၇ ခုနှစ်) တွင် လကွန်းစား ကာဝီလသည် ဇင်းမယ်သို့ဝင်၍ မြို့ပြသစ် တည်ထောင်နေသည်နှင့် တပ်တော်များစေလွှတ်ရပြန် ရာ၊ ယိုးဒယားတို့က ဇင်းမယ် ဖက်မှကူသဖြင့် အရေးမလှချေ။ ဘိုးတော်ဘုရားလက်ထက်တွင် ယိုးဒယားသို့ အကြိမ်ကြိမ် ချီ တက်လုပ်ကြံခဲ့သော်လည်း၊ ဇင်းမယ်အပါအဝင် ယိုးဒယားပြည် သားတို့သည် မြန်မာလွှမ်းမိုးမှုမှ အပြီးတိုင်လွတ်မြောက်လိုသည် တစ်ကြောင်း၊ အနောက်နိုင်ငံသားတို့နှင့် ပေါင်းသင်းမိ၍ လက် နက်ခဲယမ်းများ ကောင်းစွာရရှိကြသည်တစ်ကြောင်း၊ မြန်မာတို့ ၏ စီမံခန့်ခွဲမှု ပေါ့လျော့သည်ကြောင့်တစ်ကြောင်း မြန်မာတို့ စစ်ရေးရှုံးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ယင်းအချိန်မှစ၍ ဇင်းမယ်သည် ယိုးဒယားနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုနောက် ခရစ် ၁၈၆၇ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန် ပရက်ဇ ဗီတီးရီးယန်း သာသနာပြုအဖွဲ့သည် ဇင်းမယ်သို့ စတင်ရောက် ရှိလာပြီးလျှင်၊ [[ကောလိပ်]]၊ [[ဆေးရုံ]]၊ ကုဋ္ဌနူနာရုံစသည်တို့ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ဗရင်ဂျီဂိုဏ်းကလည်း စာသင်ကျောင်းနှစ် ကျောင်း တည်ထောင်ထားခဲ့လေသည်။ ဗြိတိသျှကုမ္ပဏီကြီး ၂ ခုသည် ဇင်းမယ်တွင် သစ်လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။ ဇင်းမယ်ရှိ ဘုရားစေတီတို့၏ ပုံသဏ္ဌာန်မှာ မြန်မာဘုရား စေတီတို့၏ပုံသဏ္ဌာန်နှင့်တူကြသည်။ [[ယွန်းထည်]]လုပ်ငန်းသည် အထူးကြီးကျယ်သော လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်၍၊ မြန်မာတို့ကဲ့သို့ပင် ကွမ်းအစ်၊ သပိတ်၊ သေတ္တာ၊ ဗျပ်စသည်တို့ကို ပြုလုပ်သည်။ ထိုလုပ်ငန်းများအပြင် ပိုးထည်အများအပြားကိုလည်း ဇင်းမယ် တွင် ရက်လုပ်ကြသည်။ ဇင်းမယ်လုံချည်မှာ မြန်မာအမျိုးသမီး လောကတွင် ယခုထက်တိုင် ခေတ်စားလျက်ရှိသည်။ ကြေးဖြင့် လုပ်သော [[ဟင်္သာ]]ရုပ်၊ [[ခြင်္သေ့]]ရုပ်၊ [[ဆင်]]ရုပ်စသည့် အလေးတို့ကို လည်း ပြုလုပ်ရောင်းချကြလေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၄)</ref> ==ကိုးကား== <references/> {{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ}} [[Category:အရှေ့တောင်အာရှရှိ မြို့များ‎]] [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြို့များ‎]] hy8bnt81mrhsdbpsx638kgwj21z9fh6 0 5304 877824 805738 2025-06-14T14:17:31Z Salai Rungtoi 22844 /* ဖွဲ့စည်းပုံ */ 877824 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန<br/>Ministry of Science and Technology | nativename = | nativename_a = | nativename_r = |seal =Seal of MOST.jpeg |seal_width = |seal_caption = |formed = *၂ ​အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆ *၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |preceding1 = | dissolved = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ {{small|(ပထမအကြိမ်)}} |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၂၁)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |succeeding = |budget = |minister1_name = ဒေါက်တာမျိုးသိန်း​ကျော်<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13146|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> | minister1_pfo = | deputyminister1_name = ​ဒေါက်တာ ​အောင်​ဇေယျ | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|www.most.gov.mm}} }} မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ဝန်ကြီးဌာနများ]]တွင် သိပ္ပံ၊ နည်းပညာ နှင့် ပတ်သက်၍ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနထားရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတ [[ဦးထင်ကျော်]]လက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်းပြီး [[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] အဖြစ် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ပညာ​ရေးဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်မှ ပြန်ခွဲထုတ်၍ သီးခြားပြန်လည် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13145|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာန ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == နိုင်ငံတော်အတွက် အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ ပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ရန်၊ အမျိုးသားစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်ရန်နှင့် သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ပိုမိုအောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အတွက် သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနအား ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ(၂)ရက်နေ့ ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၃၀/၉၆)ဖြင့် ဝန်ကြီးဌာန အသစ်အဖြစ် တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်ရှိ ဦးစီးဌာနများမှာ * ဦးစီးရုံး *[[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဦးစီးဌာန]] *သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာန *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *ဇီဝနည်းပညာသုတေသန ဦးစီးဌာန *လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေး ဦးစီးဌာန ဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်တွင် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃)ခု၊ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာ​ကောလိပ် (၇)ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၂)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်း​ကျောင်း (၃၅)ခု၊ သက်​မွေးပညာသင်တန်း​ကျောင်း (၉)ခုတို့ တည်ရှိသည်။ ===ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ=== *[[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာ၊_သက်မွေးပညာနှင့်_လေ့ကျင့်ရေး_ဦးစီးဌာန]] *[[စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန]] *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *စက်မှုနည်းပညာ မြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန *ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံနှင့် ဒြပ်ပစ္စည်းအင်ဂျင်နီယာ သုတေသနဦးစီးဌာန *နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန *[[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *အမျိုးသားဓာတ်ခွဲခန်း တို့ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web| url=http://most.gov.mm/most2mm/home.do;jsessionid=34676444F450BDF72A46EF10CF98E63C| title=သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန| accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၁၉}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ==အကြီးအကဲများ== ===ဝန်ကြီးများစာရင်း (၁၉၉၆ - ၂၀၁၁)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်ပေါင်း ! နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ |- |၁ |ဦး​သောင်း | ၁၉၉၆ |၂၀၁၀ | |rowspan=2| ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]] |- |၂ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၂၀၁၀ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | |} ===ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်​ပေါင်း ! သမ္မတ |- |(၂) |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |ဩဂုတ် ၂၀၁၂ | |rowspan=3|[[ဦးသိန်းစိန်|ဦးသိန်းစိန်]] |- |၃ |ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]] |၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂ |၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |{{age in days|2012|9|7|2015|12|9}} |- |၄ |ဒေါက်တာ [[ခင်စန်းရီ]]<br/>{{small|(ပူးတွဲ)}} |ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |- | ၅ |​ဒေါက်တာ မျိုးသိန်း​ကျော် |၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|6|17}} |[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်​ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} |} == လုပ်ငန်းစဉ်များ == သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းစဉ်များအား အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ *အဆင့်မြင့်ပညာရေးကဏ္ဍ *စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာရေးကဏ္ဍ *ဥပဒေများ ရေးဆွဲအတည်ပြုရေးကဏ္ဍ *သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍ ==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်== *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်များ]] == ကိုးကား == {{reflist}} https://myanmar.gov.mm/my/ministry-of-science-and-technology == ပြင်ပအဆက်အသွယ် == *[http://www.most.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210314035918/http://www.most.gov.mm/ |date=14 March 2021 }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] lv7f3qk9qr2m2rli9bhhop55dkxt558 877826 877824 2025-06-14T14:21:41Z Salai Rungtoi 22844 /* ဖွဲ့စည်းပုံ */ 877826 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန<br/>Ministry of Science and Technology | nativename = | nativename_a = | nativename_r = |seal =Seal of MOST.jpeg |seal_width = |seal_caption = |formed = *၂ ​အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆ *၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |preceding1 = | dissolved = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ {{small|(ပထမအကြိမ်)}} |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၂၁)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |succeeding = |budget = |minister1_name = ဒေါက်တာမျိုးသိန်း​ကျော်<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13146|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> | minister1_pfo = | deputyminister1_name = ​ဒေါက်တာ ​အောင်​ဇေယျ | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|www.most.gov.mm}} }} မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ဝန်ကြီးဌာနများ]]တွင် သိပ္ပံ၊ နည်းပညာ နှင့် ပတ်သက်၍ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနထားရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတ [[ဦးထင်ကျော်]]လက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်းပြီး [[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] အဖြစ် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ပညာ​ရေးဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်မှ ပြန်ခွဲထုတ်၍ သီးခြားပြန်လည် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13145|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာန ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == နိုင်ငံတော်အတွက် အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ ပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ရန်၊ အမျိုးသားစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်ရန်နှင့် သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ပိုမိုအောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အတွက် သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနအား ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ(၂)ရက်နေ့ ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၃၀/၉၆)ဖြင့် ဝန်ကြီးဌာန အသစ်အဖြစ် တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == [[ဖိုင်:Organization-Chart_of_MoST_MYR_6-3-2023.jpg|thumb|သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံဇယား]] သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်ရှိ ဦးစီးဌာနများမှာ * ဦးစီးရုံး *[[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဦးစီးဌာန]] *သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာန *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *ဇီဝနည်းပညာသုတေသန ဦးစီးဌာန *လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေး ဦးစီးဌာန ဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်တွင် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃)ခု၊ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာ​ကောလိပ် (၇)ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၂)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်း​ကျောင်း (၃၅)ခု၊ သက်​မွေးပညာသင်တန်း​ကျောင်း (၉)ခုတို့ တည်ရှိသည်။ ===ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ=== *[[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာ၊_သက်မွေးပညာနှင့်_လေ့ကျင့်ရေး_ဦးစီးဌာန]] *[[စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန]] *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *စက်မှုနည်းပညာ မြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန *ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံနှင့် ဒြပ်ပစ္စည်းအင်ဂျင်နီယာ သုတေသနဦးစီးဌာန *နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန *[[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *အမျိုးသားဓာတ်ခွဲခန်း တို့ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web| url=http://most.gov.mm/most2mm/home.do;jsessionid=34676444F450BDF72A46EF10CF98E63C| title=သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန| accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၁၉}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ==အကြီးအကဲများ== ===ဝန်ကြီးများစာရင်း (၁၉၉၆ - ၂၀၁၁)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်ပေါင်း ! နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ |- |၁ |ဦး​သောင်း | ၁၉၉၆ |၂၀၁၀ | |rowspan=2| ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]] |- |၂ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၂၀၁၀ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | |} ===ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်​ပေါင်း ! သမ္မတ |- |(၂) |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |ဩဂုတ် ၂၀၁၂ | |rowspan=3|[[ဦးသိန်းစိန်|ဦးသိန်းစိန်]] |- |၃ |ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]] |၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂ |၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |{{age in days|2012|9|7|2015|12|9}} |- |၄ |ဒေါက်တာ [[ခင်စန်းရီ]]<br/>{{small|(ပူးတွဲ)}} |ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |- | ၅ |​ဒေါက်တာ မျိုးသိန်း​ကျော် |၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|6|17}} |[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်​ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} |} == လုပ်ငန်းစဉ်များ == သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းစဉ်များအား အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ *အဆင့်မြင့်ပညာရေးကဏ္ဍ *စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာရေးကဏ္ဍ *ဥပဒေများ ရေးဆွဲအတည်ပြုရေးကဏ္ဍ *သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍ ==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်== *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်များ]] == ကိုးကား == {{reflist}} https://myanmar.gov.mm/my/ministry-of-science-and-technology == ပြင်ပအဆက်အသွယ် == *[http://www.most.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210314035918/http://www.most.gov.mm/ |date=14 March 2021 }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] p3senxsgqs6ub8utuq8g7qdgqomzsts 877827 877826 2025-06-14T14:26:54Z Salai Rungtoi 22844 877827 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန<br/>Ministry of Science and Technology | nativename = | nativename_a = | nativename_r = |seal =Seal of MOST.jpeg |seal_width = |seal_caption = |formed = *၂ ​အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆ *၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |preceding1 =[[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] | dissolved = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ {{small|(ပထမအကြိမ်)}} |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၂၁)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |succeeding = |budget = |minister1_name = ဒေါက်တာမျိုးသိန်း​ကျော်<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13146|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> | minister1_pfo = | deputyminister1_name = ​ဒေါက်တာ ​အောင်​ဇေယျ | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|www.most.gov.mm}} }} မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ဝန်ကြီးဌာနများ]]တွင် သိပ္ပံ၊ နည်းပညာ နှင့် ပတ်သက်၍ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနထားရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတ [[ဦးထင်ကျော်]]လက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်းပြီး [[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] အဖြစ် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ပညာ​ရေးဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်မှ ပြန်ခွဲထုတ်၍ သီးခြားပြန်လည် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13145|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာန ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == နိုင်ငံတော်အတွက် အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ ပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ရန်၊ အမျိုးသားစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်ရန်နှင့် သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းများကို ပိုမိုအောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် အတွက် သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနအား ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ(၂)ရက်နေ့ ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၃၀/၉၆)ဖြင့် ဝန်ကြီးဌာန အသစ်အဖြစ် တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == [[ဖိုင်:Organization-Chart_of_MoST_MYR_6-3-2023.jpg|thumb|သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံဇယား]] သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်ရှိ ဦးစီးဌာနများမှာ * ဦးစီးရုံး *[[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဦးစီးဌာန]] *သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာန *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *ဇီဝနည်းပညာသုတေသန ဦးစီးဌာန *လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေး ဦးစီးဌာန ဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်တွင် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃)ခု၊ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာ​ကောလိပ် (၇)ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၂)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်း​ကျောင်း (၃၅)ခု၊ သက်​မွေးပညာသင်တန်း​ကျောင်း (၉)ခုတို့ တည်ရှိသည်။ ===ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ=== *[[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာ၊_သက်မွေးပညာနှင့်_လေ့ကျင့်ရေး_ဦးစီးဌာန]] *[[စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန]] *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *စက်မှုနည်းပညာ မြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန *ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံနှင့် ဒြပ်ပစ္စည်းအင်ဂျင်နီယာ သုတေသနဦးစီးဌာန *နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန *[[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *အမျိုးသားဓာတ်ခွဲခန်း တို့ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web| url=http://most.gov.mm/most2mm/home.do;jsessionid=34676444F450BDF72A46EF10CF98E63C| title=သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန| accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၁၉}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ==အကြီးအကဲများ== ===ဝန်ကြီးများစာရင်း (၁၉၉၆ - ၂၀၁၁)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်ပေါင်း ! နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ |- |၁ |ဦး​သောင်း | ၁၉၉၆ |၂၀၁၀ | |rowspan=2| ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]] |- |၂ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၂၀၁၀ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | |} ===ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်​ပေါင်း ! သမ္မတ |- |(၂) |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |ဩဂုတ် ၂၀၁၂ | |rowspan=3|[[ဦးသိန်းစိန်|ဦးသိန်းစိန်]] |- |၃ |ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]] |၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂ |၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |{{age in days|2012|9|7|2015|12|9}} |- |၄ |ဒေါက်တာ [[ခင်စန်းရီ]]<br/>{{small|(ပူးတွဲ)}} |ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |- | ၅ |​ဒေါက်တာ မျိုးသိန်း​ကျော် |၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|6|17}} |[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်​ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} |} == လုပ်ငန်းစဉ်များ == သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းစဉ်များအား အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ *အဆင့်မြင့်ပညာရေးကဏ္ဍ *စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာရေးကဏ္ဍ *ဥပဒေများ ရေးဆွဲအတည်ပြုရေးကဏ္ဍ *သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍ ==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်== *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်များ]] == ကိုးကား == {{reflist}} https://myanmar.gov.mm/my/ministry-of-science-and-technology == ပြင်ပအဆက်အသွယ် == *[http://www.most.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210314035918/http://www.most.gov.mm/ |date=14 March 2021 }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] b2le5x47h5mw00f4qwubf0v2yjl7bp4 877828 877827 2025-06-14T14:34:08Z Salai Rungtoi 22844 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877828 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန<br/>Ministry of Science and Technology | nativename = | nativename_a = | nativename_r = |seal =Seal of MOST.jpeg |seal_width = |seal_caption = |formed = *၂ ​အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆ *၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |preceding1 =[[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] | dissolved = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ {{small|(ပထမအကြိမ်)}} |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၂၁)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |succeeding = |budget = |minister1_name = ဒေါက်တာမျိုးသိန်း​ကျော်<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13146|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> | minister1_pfo = | deputyminister1_name = ​ဒေါက်တာ ​အောင်​ဇေယျ | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|www.most.gov.mm}} }} မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ဝန်ကြီးဌာနများ]]တွင် သိပ္ပံ၊ နည်းပညာ နှင့် ပတ်သက်၍ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနထားရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတ [[ဦးထင်ကျော်]]လက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်းပြီး [[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] အဖြစ် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ပညာ​ရေးဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်မှ ပြန်ခွဲထုတ်၍ သီးခြားပြန်လည် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13145|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာန ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ဤကဏ္ဍဆိုင်ရာ လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးတို့သည် နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးပါသောကဏ္ဍများ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (၂) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၃၆/၉၆)ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အထိ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့်ပေါင်းစည်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(၁၇) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၁၃၈/၂၀၂၁)ဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနသည် နိုင်ငံတော်၏ လုပ်ငန်းခွင်များအတွက် လိုအပ်သော ပညာရှင်များနှင့် နည်းပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပေးရန်၊ နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဝန်ကြီးရုံးနှင့် ဦးစီးဌာန (၇) ခုဖြင့် လုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ === အဓိက ဦးစီးဌာနများနှင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များ- === * [[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃) ခုနှင့် ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇) ခုတို့မှ အင်ဂျင်နီယာပညာရှင်၊ ဗိသုကာပညာရှင်၊ ကွန်ပျူတာပညာရှင်နှင့် သုတေသီများကို မွေးထုတ်ပေးသည်။ * [[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန|နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် သက်မွေးသင်တန်းကျောင်း (၇) ခု၊ နည်းပညာအထက်တန်းကျောင်း (၃၅) ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၅) ခုနှင့် အစိုးရနည်းပညာကောလိပ် (၃) ခုတို့မှ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများနှင့် နည်းပညာရှင်များကို မွေးထုတ်ပေးသည်။ * [[သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန]]သည် အမျိုးသားအရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စံချိန်စံညွှန်းလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ သုတေသနဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ လွှဲပြောင်းထောက်ပံ့ရေးတို့ကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် မော်တော်ယာဉ်နည်းပညာဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန|ဇီဝနည်းပညာသုတေသနဦးစီးဌာန]]သည် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကဏ္ဍများတွင် ဇီဝနည်းပညာဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[အဏုမြူစွမ်းအင်ဦးစီးဌာန]]သည် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများနှင့် ကုသရေးစင်တာများတွင် ဓာတ်ရောင်ခြည်အန္တရာယ်ကင်းရှင်းစေရေး၊ နျူကလီးယားနှင့် ဓာတ်ရောင်ခြည်ဆိုင်ရာ သုတေသနများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သည်။ * [[လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုလုံး၏ စီမံကိန်းနှင့် လုပ်ငန်းများအတွက် အရည်အသွေးအာမခံမှုနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ခေတ်ကာလလိုအပ်ချက်များကို လေ့လာဆန်းစစ် အကဲဖြတ်သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == [[ဖိုင်:Organization-Chart_of_MoST_MYR_6-3-2023.jpg|thumb|သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံဇယား]] သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်ရှိ ဦးစီးဌာနများမှာ # ဦးစီးရုံး #[[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန]] #[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဦးစီးဌာန]] #[[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဦးစီးဌာန]] #သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာန #အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန #ဇီဝနည်းပညာသုတေသန ဦးစီးဌာန #လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေး ဦးစီးဌာန ဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်တွင် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃)ခု၊ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာ​ကောလိပ် (၇)ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၂)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်း​ကျောင်း (၃၅)ခု၊ သက်​မွေးပညာသင်တန်း​ကျောင်း (၉)ခုတို့ တည်ရှိသည်။ ===ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ=== *[[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာ၊_သက်မွေးပညာနှင့်_လေ့ကျင့်ရေး_ဦးစီးဌာန]] *[[စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန]] *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *စက်မှုနည်းပညာ မြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန *ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံနှင့် ဒြပ်ပစ္စည်းအင်ဂျင်နီယာ သုတေသနဦးစီးဌာန *နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန *[[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *အမျိုးသားဓာတ်ခွဲခန်း တို့ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web| url=http://most.gov.mm/most2mm/home.do;jsessionid=34676444F450BDF72A46EF10CF98E63C| title=သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန| accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၁၉}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ==အကြီးအကဲများ== ===ဝန်ကြီးများစာရင်း (၁၉၉၆ - ၂၀၁၁)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်ပေါင်း ! နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ |- |၁ |ဦး​သောင်း | ၁၉၉၆ |၂၀၁၀ | |rowspan=2| ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]] |- |၂ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၂၀၁၀ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | |} ===ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်​ပေါင်း ! သမ္မတ |- |(၂) |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |ဩဂုတ် ၂၀၁၂ | |rowspan=3|[[ဦးသိန်းစိန်|ဦးသိန်းစိန်]] |- |၃ |ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]] |၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂ |၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |{{age in days|2012|9|7|2015|12|9}} |- |၄ |ဒေါက်တာ [[ခင်စန်းရီ]]<br/>{{small|(ပူးတွဲ)}} |ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |- | ၅ |​ဒေါက်တာ မျိုးသိန်း​ကျော် |၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|6|17}} |[[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်​ဆွေ]] {{small|(ယာယီ)}} |} == လုပ်ငန်းစဉ်များ == သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းစဉ်များအား အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ *အဆင့်မြင့်ပညာရေးကဏ္ဍ *စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာရေးကဏ္ဍ *ဥပဒေများ ရေးဆွဲအတည်ပြုရေးကဏ္ဍ *သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍ ==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်== *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်များ]] == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပအဆက်အသွယ် == *[http://www.most.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210314035918/http://www.most.gov.mm/ |date=14 March 2021 }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] 89or36yyznav2lacusn1qmh62eoj57g 877829 877828 2025-06-14T14:37:47Z Salai Rungtoi 22844 /* ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ) */ 877829 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန<br/>Ministry of Science and Technology | nativename = | nativename_a = | nativename_r = |seal =Seal of MOST.jpeg |seal_width = |seal_caption = |formed = *၂ ​အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆ *၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |preceding1 =[[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] | dissolved = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ {{small|(ပထမအကြိမ်)}} |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၂၁)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |succeeding = |budget = |minister1_name = ဒေါက်တာမျိုးသိန်း​ကျော်<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13146|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> | minister1_pfo = | deputyminister1_name = ​ဒေါက်တာ ​အောင်​ဇေယျ | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|www.most.gov.mm}} }} မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[ဝန်ကြီးဌာနများ]]တွင် သိပ္ပံ၊ နည်းပညာ နှင့် ပတ်သက်၍ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနထားရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတ [[ဦးထင်ကျော်]]လက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်းပြီး [[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] အဖြစ် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ပညာ​ရေးဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်မှ ပြန်ခွဲထုတ်၍ သီးခြားပြန်လည် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13145|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာန ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခြင်း}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ဤကဏ္ဍဆိုင်ရာ လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးတို့သည် နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးပါသောကဏ္ဍများ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (၂) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၃၆/၉၆)ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အထိ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့်ပေါင်းစည်းခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(၁၇) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၁၃၈/၂၀၂၁)ဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနသည် နိုင်ငံတော်၏ လုပ်ငန်းခွင်များအတွက် လိုအပ်သော ပညာရှင်များနှင့် နည်းပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပေးရန်၊ နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဝန်ကြီးရုံးနှင့် ဦးစီးဌာန (၇) ခုဖြင့် လုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ === အဓိက ဦးစီးဌာနများနှင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များ- === * [[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃) ခုနှင့် ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇) ခုတို့မှ အင်ဂျင်နီယာပညာရှင်၊ ဗိသုကာပညာရှင်၊ ကွန်ပျူတာပညာရှင်နှင့် သုတေသီများကို မွေးထုတ်ပေးသည်။ * [[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန|နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် သက်မွေးသင်တန်းကျောင်း (၇) ခု၊ နည်းပညာအထက်တန်းကျောင်း (၃၅) ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၅) ခုနှင့် အစိုးရနည်းပညာကောလိပ် (၃) ခုတို့မှ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများနှင့် နည်းပညာရှင်များကို မွေးထုတ်ပေးသည်။ * [[သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန]]သည် အမျိုးသားအရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စံချိန်စံညွှန်းလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ သုတေသနဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ လွှဲပြောင်းထောက်ပံ့ရေးတို့ကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် မော်တော်ယာဉ်နည်းပညာဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန|ဇီဝနည်းပညာသုတေသနဦးစီးဌာန]]သည် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကဏ္ဍများတွင် ဇီဝနည်းပညာဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[အဏုမြူစွမ်းအင်ဦးစီးဌာန]]သည် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများနှင့် ကုသရေးစင်တာများတွင် ဓာတ်ရောင်ခြည်အန္တရာယ်ကင်းရှင်းစေရေး၊ နျူကလီးယားနှင့် ဓာတ်ရောင်ခြည်ဆိုင်ရာ သုတေသနများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သည်။ * [[လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုလုံး၏ စီမံကိန်းနှင့် လုပ်ငန်းများအတွက် အရည်အသွေးအာမခံမှုနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ခေတ်ကာလလိုအပ်ချက်များကို လေ့လာဆန်းစစ် အကဲဖြတ်သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == [[ဖိုင်:Organization-Chart_of_MoST_MYR_6-3-2023.jpg|thumb|သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံဇယား]] သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်ရှိ ဦးစီးဌာနများမှာ # ဦးစီးရုံး #[[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန]] #[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဦးစီးဌာန]] #[[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဦးစီးဌာန]] #သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာန #အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန #ဇီဝနည်းပညာသုတေသန ဦးစီးဌာန #လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေး ဦးစီးဌာန ဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်တွင် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃)ခု၊ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာ​ကောလိပ် (၇)ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၂)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်း​ကျောင်း (၃၅)ခု၊ သက်​မွေးပညာသင်တန်း​ကျောင်း (၉)ခုတို့ တည်ရှိသည်။ ===ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ=== *[[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာ၊_သက်မွေးပညာနှင့်_လေ့ကျင့်ရေး_ဦးစီးဌာန]] *[[စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန]] *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *စက်မှုနည်းပညာ မြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန *ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံနှင့် ဒြပ်ပစ္စည်းအင်ဂျင်နီယာ သုတေသနဦးစီးဌာန *နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန *[[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *အမျိုးသားဓာတ်ခွဲခန်း တို့ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web| url=http://most.gov.mm/most2mm/home.do;jsessionid=34676444F450BDF72A46EF10CF98E63C| title=သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန| accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၁၉}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ==အကြီးအကဲများ== ===ဝန်ကြီးများစာရင်း (၁၉၉၆ - ၂၀၁၁)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်ပေါင်း ! နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ |- |၁ |ဦး​သောင်း | ၁၉၉၆ |၂၀၁၀ | |rowspan=2| ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]] |- |၂ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၂၀၁၀ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | |} ===ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ)=== {| class="wikitable collapsible collapsed" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်​ပေါင်း ! ခန့်အပ်သူ |- |၁။ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |ဩဂုတ် ၂၀၁၂ | |rowspan=3|[[ဦးသိန်းစိန်|ဦးသိန်းစိန်]] |- |၂။ |ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]] |၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂ |၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |{{age in days|2012|9|7|2015|12|9}} |- |၃။ |ဒေါက်တာ [[ခင်စန်းရီ]]<br/>{{small|(ပူးတွဲ)}} |ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |- | ၄။ |​ဒေါက်တာ မျိုးသိန်း​ကျော် |၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|6|17}} |နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ |} == လုပ်ငန်းစဉ်များ == သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းစဉ်များအား အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ *အဆင့်မြင့်ပညာရေးကဏ္ဍ *စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာရေးကဏ္ဍ *ဥပဒေများ ရေးဆွဲအတည်ပြုရေးကဏ္ဍ *သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍ ==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်== *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်များ]] == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပအဆက်အသွယ် == *[http://www.most.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210314035918/http://www.most.gov.mm/ |date=14 March 2021 }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] mz1r9b7nxiwa4ddj7e7jp6obhho3rlo 877830 877829 2025-06-14T14:42:45Z Salai Rungtoi 22844 877830 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန<br/>Ministry of Science and Technology | nativename = | nativename_a = | nativename_r = |seal =Seal of MOST.jpeg |seal_width = |seal_caption = |formed = *၂ ​အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆ *၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |preceding1 =[[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] | dissolved = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ {{small|(ပထမအကြိမ်)}} |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၂၁)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |succeeding = |budget = |minister1_name = ဒေါက်တာမျိုးသိန်း​ကျော်<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13146|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> | minister1_pfo = | deputyminister1_name = ​ဒေါက်တာ ​အောင်​ဇေယျ | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|www.most.gov.mm}} }} '''သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန''' (အင်္ဂလိပ်: Ministry of Science and Technology) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ သိပ္ပံ၊ နည်းပညာနှင့် သုတေသနကဏ္ဍများကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် လိုအပ်သော လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးရန်အတွက် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော ပြည်ထောင်စု[[ဝန်ကြီးဌာန]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ဤကဏ္ဍဆိုင်ရာ လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးတို့သည် နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးပါသောကဏ္ဍများ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (၂) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၃၆/၉၆)ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတ [[ထင်ကျော် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးထင်ကျော်]]လက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်းပြီး [[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] အဖြစ် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(၁၇) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၁၃၈/၂၀၂၁)ဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနသည် နိုင်ငံတော်၏ လုပ်ငန်းခွင်များအတွက် လိုအပ်သော ပညာရှင်များနှင့် နည်းပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပေးရန်၊ နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဝန်ကြီးရုံးနှင့် ဦးစီးဌာန (၇) ခုဖြင့် လုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ === အဓိက ဦးစီးဌာနများနှင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များ- === * [[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃) ခုနှင့် ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇) ခုတို့မှ အင်ဂျင်နီယာပညာရှင်၊ ဗိသုကာပညာရှင်၊ ကွန်ပျူတာပညာရှင်နှင့် သုတေသီများကို မွေးထုတ်ပေးသည်။ * [[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန|နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် သက်မွေးသင်တန်းကျောင်း (၇) ခု၊ နည်းပညာအထက်တန်းကျောင်း (၃၅) ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၅) ခုနှင့် အစိုးရနည်းပညာကောလိပ် (၃) ခုတို့မှ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများနှင့် နည်းပညာရှင်များကို မွေးထုတ်ပေးသည်။ * [[သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန]]သည် အမျိုးသားအရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စံချိန်စံညွှန်းလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ သုတေသနဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ လွှဲပြောင်းထောက်ပံ့ရေးတို့ကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် မော်တော်ယာဉ်နည်းပညာဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန|ဇီဝနည်းပညာသုတေသနဦးစီးဌာန]]သည် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကဏ္ဍများတွင် ဇီဝနည်းပညာဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[အဏုမြူစွမ်းအင်ဦးစီးဌာန]]သည် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများနှင့် ကုသရေးစင်တာများတွင် ဓာတ်ရောင်ခြည်အန္တရာယ်ကင်းရှင်းစေရေး၊ နျူကလီးယားနှင့် ဓာတ်ရောင်ခြည်ဆိုင်ရာ သုတေသနများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သည်။ * [[လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုလုံး၏ စီမံကိန်းနှင့် လုပ်ငန်းများအတွက် အရည်အသွေးအာမခံမှုနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ခေတ်ကာလလိုအပ်ချက်များကို လေ့လာဆန်းစစ် အကဲဖြတ်သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == [[ဖိုင်:Organization-Chart_of_MoST_MYR_6-3-2023.jpg|thumb|သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံဇယား]] သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်ရှိ ဦးစီးဌာနများမှာ # ဦးစီးရုံး #[[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန]] #[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဦးစီးဌာန]] #[[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဦးစီးဌာန]] #သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာန #အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန #ဇီဝနည်းပညာသုတေသန ဦးစီးဌာန #လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေး ဦးစီးဌာန ဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်တွင် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃)ခု၊ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာ​ကောလိပ် (၇)ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၂)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်း​ကျောင်း (၃၅)ခု၊ သက်​မွေးပညာသင်တန်း​ကျောင်း (၉)ခုတို့ တည်ရှိသည်။ ===ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ=== *[[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာ၊_သက်မွေးပညာနှင့်_လေ့ကျင့်ရေး_ဦးစီးဌာန]] *[[စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန]] *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *စက်မှုနည်းပညာ မြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန *ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံနှင့် ဒြပ်ပစ္စည်းအင်ဂျင်နီယာ သုတေသနဦးစီးဌာန *နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန *[[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *အမျိုးသားဓာတ်ခွဲခန်း တို့ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web| url=http://most.gov.mm/most2mm/home.do;jsessionid=34676444F450BDF72A46EF10CF98E63C| title=သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန| accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၁၉}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ==အကြီးအကဲများ== ===ဝန်ကြီးများစာရင်း (၁၉၉၆ - ၂၀၁၁)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်ပေါင်း ! နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ |- |၁ |ဦး​သောင်း | ၁၉၉၆ |၂၀၁၀ | |rowspan=2| ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]] |- |၂ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၂၀၁၀ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | |} ===ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ)=== {| class="wikitable collapsible collapsed" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်​ပေါင်း ! ခန့်အပ်သူ |- |၁။ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |ဩဂုတ် ၂၀၁၂ | |rowspan=3|[[ဦးသိန်းစိန်|ဦးသိန်းစိန်]] |- |၂။ |ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]] |၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂ |၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |{{age in days|2012|9|7|2015|12|9}} |- |၃။ |ဒေါက်တာ [[ခင်စန်းရီ]]<br/>{{small|(ပူးတွဲ)}} |ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |- | ၄။ |​ဒေါက်တာ မျိုးသိန်း​ကျော် |၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|6|17}} |နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ |} == လုပ်ငန်းစဉ်များ == သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းစဉ်များအား အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ *အဆင့်မြင့်ပညာရေးကဏ္ဍ *စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာရေးကဏ္ဍ *ဥပဒေများ ရေးဆွဲအတည်ပြုရေးကဏ္ဍ *သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍ ==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်== *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်များ]] == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပအဆက်အသွယ် == *[http://www.most.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210314035918/http://www.most.gov.mm/ |date=14 March 2021 }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] 2vy8svvy5jyk6c25f4mrn876f8lsfxv 877832 877830 2025-06-14T15:00:31Z Salai Rungtoi 22844 877832 wikitext text/x-wiki {{Infobox Government agency |agency_name = သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန | nativename =Ministry of Science and Technology | nativename_a = | nativename_r = |seal =Seal of MOST.jpeg |seal_width = |seal_caption = |formed = *၂ ​အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆ *၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |preceding1 =[[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] | dissolved = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ {{small|(ပထမအကြိမ်)}} |agency_type = ဝန်ကြီးဌာန |jurisdiction = မြန်မာနိုင်ငံ |headquarters = ရုံးအမှတ် (၂၁)၊ [[နေပြည်တော်]] |coordinates = |succeeding = |budget = |minister1_name = ဒေါက်တာမျိုးသိန်း​ကျော်<ref>{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13146|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}</ref> | minister1_pfo = | deputyminister1_name = ​ဒေါက်တာ ​အောင်​ဇေယျ | deputyminister1_pfo = | deputyminister2_name = | deputyminister2_pfo = <!-- up to |deputyminister7_name= --> |child1_agency = |child2_agency = |child3_agency = |child4_agency = |website = {{url|www.most.gov.mm}} }} '''သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန''' (အင်္ဂလိပ်: Ministry of Science and Technology) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ သိပ္ပံ၊ နည်းပညာနှင့် သုတေသနကဏ္ဍများကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် လိုအပ်သော လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးရန်အတွက် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော ပြည်ထောင်စု[[ဝန်ကြီးဌာန]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ဤကဏ္ဍဆိုင်ရာ လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးတို့သည် နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးပါသောကဏ္ဍများ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (၂) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၃၆/၉၆)ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတ [[ထင်ကျော် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးထင်ကျော်]]လက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်းပြီး [[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] အဖြစ် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ကာ ၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(၁၇) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၁၃၈/၂၀၂၁)ဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနသည် နိုင်ငံတော်၏ လုပ်ငန်းခွင်များအတွက် လိုအပ်သော ပညာရှင်များနှင့် နည်းပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပေးရန်၊ နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဝန်ကြီးရုံးနှင့် ဦးစီးဌာန (၇) ခုဖြင့် လုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ === အဓိက ဦးစီးဌာနများနှင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များ- === * [[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃) ခုနှင့် ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇) ခုတို့မှ အင်ဂျင်နီယာပညာရှင်၊ ဗိသုကာပညာရှင်၊ ကွန်ပျူတာပညာရှင်နှင့် သုတေသီများကို မွေးထုတ်ပေးသည်။ * [[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန|နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် သက်မွေးသင်တန်းကျောင်း (၇) ခု၊ နည်းပညာအထက်တန်းကျောင်း (၃၅) ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၅) ခုနှင့် အစိုးရနည်းပညာကောလိပ် (၃) ခုတို့မှ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများနှင့် နည်းပညာရှင်များကို မွေးထုတ်ပေးသည်။ * [[သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန]]သည် အမျိုးသားအရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စံချိန်စံညွှန်းလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ သုတေသနဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ လွှဲပြောင်းထောက်ပံ့ရေးတို့ကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် မော်တော်ယာဉ်နည်းပညာဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန|ဇီဝနည်းပညာသုတေသနဦးစီးဌာန]]သည် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကဏ္ဍများတွင် ဇီဝနည်းပညာဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များကို ဆောင်ရွက်သည်။ * [[အဏုမြူစွမ်းအင်ဦးစီးဌာန]]သည် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများနှင့် ကုသရေးစင်တာများတွင် ဓာတ်ရောင်ခြည်အန္တရာယ်ကင်းရှင်းစေရေး၊ နျူကလီးယားနှင့် ဓာတ်ရောင်ခြည်ဆိုင်ရာ သုတေသနများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သည်။ * [[လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုလုံး၏ စီမံကိန်းနှင့် လုပ်ငန်းများအတွက် အရည်အသွေးအာမခံမှုနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ခေတ်ကာလလိုအပ်ချက်များကို လေ့လာဆန်းစစ် အကဲဖြတ်သည်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == [[ဖိုင်:Organization-Chart_of_MoST_MYR_6-3-2023.jpg|thumb|သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံဇယား]] သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်ရှိ ဦးစီးဌာနများမှာ # ဦးစီးရုံး #[[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန]] #[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဦးစီးဌာန]] #[[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဦးစီးဌာန]] #သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာန #အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန #ဇီဝနည်းပညာသုတေသန ဦးစီးဌာန #လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေး ဦးစီးဌာန ဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်တွင် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃)ခု၊ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာ​ကောလိပ် (၇)ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၂)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်း​ကျောင်း (၃၅)ခု၊ သက်​မွေးပညာသင်တန်း​ကျောင်း (၉)ခုတို့ တည်ရှိသည်။ ===ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ=== *[[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *[[နည်းပညာ၊_သက်မွေးပညာနှင့်_လေ့ကျင့်ရေး_ဦးစီးဌာန]] *[[စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာန]] *[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန]] *အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန *စက်မှုနည်းပညာ မြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန *ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံနှင့် ဒြပ်ပစ္စည်းအင်ဂျင်နီယာ သုတေသနဦးစီးဌာန *နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန *[[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]] *အမျိုးသားဓာတ်ခွဲခန်း တို့ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web| url=http://most.gov.mm/most2mm/home.do;jsessionid=34676444F450BDF72A46EF10CF98E63C| title=သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန| accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၁၉}}{{Dead link|date=January 2021 }}</ref> ==အကြီးအကဲများ== ===ဝန်ကြီးများစာရင်း (၁၉၉၆ - ၂၀၁၁)=== {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်ပေါင်း ! နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ |- |၁ |ဦး​သောင်း | ၁၉၉၆ |၂၀၁၀ | |rowspan=2| ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]] |- |၂ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၂၀၁၀ |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ | |} ===ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ)=== {| class="wikitable collapsible collapsed" style="border:0;" |- ! စဉ် ! အမည် ! တာဝန်စတင် ! တာဝန်ပြီးဆုံး ! ရက်​ပေါင်း ! ခန့်အပ်သူ |- |၁။ |သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]] |၃၀ မတ် ၂၀၁၁ |ဩဂုတ် ၂၀၁၂ | |rowspan=3|[[ဦးသိန်းစိန်|ဦးသိန်းစိန်]] |- |၂။ |ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]] |၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂ |၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |{{age in days|2012|9|7|2015|12|9}} |- |၃။ |ဒေါက်တာ [[ခင်စန်းရီ]]<br/>{{small|(ပူးတွဲ)}} |ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅ |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |- | ၄။ |​ဒေါက်တာ မျိုးသိန်း​ကျော် |၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|6|17}} |နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ |} == လုပ်ငန်းစဉ်များ == သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းစဉ်များအား အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ *အဆင့်မြင့်ပညာရေးကဏ္ဍ *စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာရေးကဏ္ဍ *ဥပဒေများ ရေးဆွဲအတည်ပြုရေးကဏ္ဍ *သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍ ==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်== *[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်များ]] == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပအဆက်အသွယ် == *[http://www.most.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210314035918/http://www.most.gov.mm/ |date=14 March 2021 }} {{မြန်မာနိုင်ငံ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]] 8022wss7gu3npqxd9gwlcmnvph57bht 0 5620 877842 875405 2025-06-14T15:44:36Z Salai Rungtoi 22844 /* မီးရထားလမ်း */ 877842 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ဘန်ကောက်မြို့ | other_name = Krung Thep Maha Nakhon | native_name = ကရုန်ဒေဝမဟာနဂိုရ် | native_name_lang = th | settlement_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ|အထူးအုပ်ချုပ်ရေးဧရိယာ]] | image_skyline = Bangkok Montage.png | image_alt = | image_caption = ဘန်ကောက်မြို့မြင်ကွင်း | image_flag = Flag of Bangkok.svg | flag_alt = A green rectangular flag with the seal of Bangkok in the centre | image_seal = Seal of Bangkok Metro Authority.png | seal_alt = A round seal bearing the image of Indra riding Airavata among clouds, with the words &quot;Krung Thep Maha Nakhon&quot; (in Thai) across the top | nickname = | image_map = Thailand Bangkok locator map.svg | mapsize = 142px | map_alt = Map of Thailand, with a small highlighted area near the centre of the country, near the coast of the Gulf of Thailand | map_caption = ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း ဘန်ကောက်မြို့တည်နေရာ | latd = 13 | latm = 45 | lats = | latNS = N | longd = 100 | longm = 28 | longs = | longEW = E | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_region = TH-10 | coordinates_footnotes = <ref name="BMA geo"/> | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{THA}} | subdivision_type2 = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသများ|ဒေသ]] | subdivision_name2 = အလယ်ပိုင်းထိုင်းနိုင်ငံ | established_title = တည်ထောင် | established_date = c ၁၅ ရာစု | established_title2 = မြို့တော်အဆင့် | established_date2 = ၂၁ ဧပြီ ၁၇၈၂ | established_title3 = Re-incorporated | established_date3 = ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၂ | founder = [[ရာမ ၁]] | seat_type = အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ | seat = [[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] | government_footnotes = | government_type = အထူးအုပ်ချုပ်ရေးဧရိယာ | leader_party = တစ်သီးပုဂ္ဂလ | leader_title = အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | leader_name = Chadchart Sittipunt <!-- display settings --------->| total_type = မြို့တော် | unit_pref = Metric <!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --> <!-- for references: use <ref> tags -->| area_footnotes = | area_urban_footnotes = <!--<ref></ref> --> | area_rural_footnotes = <!--<ref></ref> --> | area_metro_footnotes = <ref name="Tangchonlatip"/> | area_magnitude = | area_note = | area_water_percent = | area_rank = | area_blank1_title = | area_blank2_title = <!-- square kilometers --> | area_total_km2 = 1568.737 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_urban_km2 = | area_rural_km2 = | area_metro_km2 = 7761.6 | area_blank1_km2 = | area_blank2_km2 = | length_km = | width_km = | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = <ref name="Sinsakul"/> | elevation_m = 1.5 | population_footnotes = <ref name="2010 census 1">{{cite web|title=Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010 |url=http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/table/files/C-pop/2553/000/00_C-pop_2553_000_010000_00100.xls |publisher=National Statistics Office|work=Statistic tables, NSO website|accessdate=18 September 2012}}</ref> | population_total = 8280925 | population_metro = 14565547 | population_as_of = ၂၀၁၀ သန်းခေါင်စာရင်း | population_density_km2 = auto | population_density_metro_km2 = auto | population_demonym = Bangkokian | population_note = | timezone1 = [[UTC+07:00|TST]] | utc_offset1 = +7 | postal_code_type = စာပို့သင်္ကေတ | postal_code = 10### | area_code_type = | area_code = ၀၂ | demographics_type1 = | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | iso_code = TH-10 | website = {{url|www.bangkok.go.th}} | footnotes = }} '''ဘန်ကောက်မြို့'''သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၏ အကြီးဆုံးဖြစ်သကဲ့သို့ မြို့တော်လည်းဖြစ်သည်။ [[ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့]]ထဲသို့ စီးဝင်သော မဲနမ်မြစ်([[ကျောက်ဖယားမြစ်]]) ၏ မြစ်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိ၍ ပင်လယ်ကွေ့မှ ၁၅ မိုင်ခန့် ကွာဝေးသည်။ မဲနမ်မြစ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကုန်သွယ်စီးပွားရေးအတွက် ပင်မသွေးကြောသဖွယ် ဖြစ်ပေရာ နိုင်ငံ၏အလယ်ပိုင်းဒေသများနှင့် ထိုမြစ်ကြောင်းတလျှောက်မှ ရောက်လာကြသော ဆန်စပါး၊ ကျွန်းသစ်၊ ကြက်ပေါင်စေး၊ သစ်စေ့၊ ငြုပ်ကောင်းစသည့် နိုင်ငံ၏ ထွက်ကုန်များကို ဘန်ကောက်မြို့၏ တဖက်ကမ်းရှိ ပင်လယ်သင်္ဘောဆိပ်ကမ်းမှတဆင့် နိုင်ငံခြားသို့ ပို့ရသည်။ ပိုး၊ ခြည်ထည်၊ စက်ကိရိယာ၊ ကုန်မာပစ္စည်းစသော သွင်းကုန်များကိုလည်း ဘန်ကောက်မြို့မှတဆင့် နိုင်ငံအရပ်ရပ်သို့ ဖြန့်ဖြူးရသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အတွက် ဘန်ကောက်မြို့မှတဆင့် ဆောင်ရွက်ပေးရလေသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ကို အနောက်ဘက်မှ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းသွားသော မဲနမ်မြစ်၏ တဖက်တချက်မှနေ၍ သွယ်တန်းဖောက်လုပ်ထားသော တူးမြောင်းများစွာတို့သည် မြို့ကိုဖြတ်သန်း စီးဆင်းလျက် ရှိကြရာ၊ ထိုတူးမြောင်းများကို မြို့တွင်း ကူးသန်းသွားလာရေးအတွက်လည်း အသုံးပြုကြသည်။ မြို့တွင်း၌ ယင်းသို့သော တူးမြောင်းများ ရှိကြသဖြင့်လည်း ဘန်ကောက်မြို့ကို “အရှေ့တိုင်း၏ [[ဗင်းနစ်မြို့]]” ဟု ခေါ်ဝေါ်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုတူးမြောင်းများထဲတွင် ဆင်းရဲသားများ နေထိုင်ကြသော လှေအိမ်များနှင့် ရေပေါ်ဆိုင်များလည်း ရှိကြသည်။ == မြို့တော်နာမည် အပြည့်အစုံ == အမည်တွင် ထိုင်းသာသာအရ '''ကရုန် ဒေဝမဟာနဂရ အမရရတနကောသိန္ဒြ မဟိန္ဒြာယုဓျာ မဟာအတိလောကဘဝ နဝရတန ရာဇဌာနီ ပုရီရမ္မ ဥတ္တမရာဇနိဝေသန မဟာဌာန အမရဝိမာန အဝတာရဌိတ သက္ကဒတ္တိယ ဗိဿနိုးကြမ္မာ ပြသိဒ္ဓိ''' ဖြစ်သည်။ အများအားဖြင့် '''''ကရုန်ဒေဝ (ဝါ) ကရုန်ထပ်''''' ဟုခေါ်လေ့ရှိသည်။ အဓိပ္ပါယ်မှာ - "နတ်မြို့တော်၊ ကြီးမြတ်သော အမရမြို့ (မသေသူတို့၏ မြို့ကြီး)၊ တင့်တယ်သော ရတနာကိုးပါး မြို့တော်၊ ရှင်ဘုရင်၏ နန်းစံရာ၊ ဘုရင့်နန်းတော်များ တည်ရှိရာ၊ လူ့အသွင်ဖြင့် ရောက်ရှိစံမြန်းသော နတ်ဘုရားတို့၏ နေရာ၊ သိကြားမင်း၏ အလိုတော်အရ ဝိသုကမ္မ နတ်သား တည်ဆောက်အပ်သော မြို့တော်။" ဟူ၏[[ဖိုင်:Th-Bangkok ceremonial name.ogg|ဘန်ကောက်မြို့၏ ဘွဲ့နာမည်အပြည့်စုံ|left|thumb]] == ရာသီဥတု == ဘန်ကောက်မြို့၏ ရာသီဥတုသည် [[အပူပိုင်းဇုန်]] ရာသီဥတုမျိုးဖြစ်၍ ပူပြင်းစိုစွတ် ထိုင်းမှိုင်းသည်။ မိုးရာသီသည် [[ဇူလိုင်|ဇူလိုင်လ]]မှ [[အောက်တိုဘာ|အောက်တိုဘာလ]]အထိ ဖြစ်၍ [[ဆောင်းရာသီ]]သည် [[နိုဝင်ဘာ|နိုဝင်ဘာလ]]မှ [[ဖေဖော်ဝါရီ|ဖေဖော်ဝါရီလ]]အထိ ဖြစ်ပြီးလျှင် [[နွေရာသီ]]သည် [[မတ်|မတ်လ]]မှ [[ဇွန်|ဇွန်လ]]အထိ ဖြစ်သည်။ ဆောင်းရာသီအခါ၌ပင် ချမ်းအေးလွန်းလှသည်ဟူ၍ မရှိပေ။ == လူဦးရေနှင့် လူမျိုးများ == ဘန်ကောက်မြို့သည် ၁၀ စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်း၍ [[လူဦးရေ]]( ၁၉၅၈ ခုနှစ် ခန့်မှန်းချက်အရ) ၁.၇ သန်းခန့် ရှိသည်။ ထိုင်း[[ဘုရင်]]မင်းမြတ် စံမြန်းရာ နန်းတော်ကြီးရှိသော နန်းမြို့သည် စတုရန်း ၁ မိုင်ခန့် ကျယ်ဝန်း၍ မြို့ရိုးပတ်လည် ဝိုင်းရံထားသည်။ ဘန်ကောက်မြို့သည် မူလက ခံတပ်မြို့ဟောင်းနေရာဖြစ်၍ ၁၇၈၂ ခုတွင်မှ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အဖြစ် ထားရှိပြီးလျှင် တိုးချဲ့ဆောက်လုပ် စည်ကားလာလေသည်။ ၁၇၉၂ ခုနှစ်မတိုင်မီက နန်းမြို့နေရာတွင် တရုတ်ကုန်သည်များ နေထိုင်ခဲ့သည်။ [[ရာမ ၁|ပထမရာမဘုရင်မင်းမြတ်]]လက်ထက်တွင် ထိုနေရာ၌ နန်းတော်ဆောင်များ ဆောက်လုပ်ခဲ့ရာ နန်းတော် ၂ ဆောင်သာ ရှိတော့သည်။ နန်းမြို့အတွင်း မြောက်ဘက်၌ ယိုးဒယားမင်း အဆက်ဆက်တို့ ကိုးကွယ်သော ထင်ရှားကျော်ကြားသည့် မြသားဆင်းတုတော် တည်ရှိရာ [[မြဘုရား]]တန်ဆောင်း ရှိသည်။ မြဘုရား၏ တန်ဆောင်းနံရံတို့တွင် [[ငါးရာ့ငါးဆယ် နိပါတ်တော်|နိပါတ်တော်လာ]] [[ပန်းချီ]]များနှင့် ရာမဇာတ်တော်လာ ပန်းချီခန်းများကို ယိုးဒယား အနုပညာဖြင့် ရှုမငြီးစရာ သရုပ်ဖော်ထားသည်။ ထိုနန်းမြို့တွင်း၌ပင် [[အမျိုးသားပြတိုက်]]၊ အမျိုးသားပိဋကတ်တိုက်၊ နန်းတွင်းသူ နန်းတွင်းသားတို့ နေထိုင်ရာအဆောက်အဦးများ ရှိလေသည်။ == မြို့၏ ဖွဲ့စည်းပုံ == ဘန်ကောက်မြို့ပေါ်တွင် ဘုရားတန်ဆောင်းနှင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းပေါင်း (၄၀၀) ကျော် ရှိပေရာ၊ ယင်းတို့မှ ပြောင်လက်သော စဉ့်အုတ်ကြွပ်မိုးများနှင့် သေးသွယ်ရှည်လျားပြီးလျှင် ဝင်းဝင်းလက်လက် ရှိနေသော စုလစ်မွန်းချွန်တို့ကို လေယာဉ်ပေါ်မှ မြင်ရလျှင် လှံကိုင်တပ်တတပ် ရပ်တည်နေသကဲ့သို့ ထင်ရသည်။ ယိုးဒယား ဗိသုကာလက်ရာတို့ဖြင့်ပြီးသော ဘုရားတန်ဆောင်း၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းနှင့် နန်တော်အဆောက်အအုံများကား တမျိုးတဖုံ တင်တယ်လှပေကြသည်။ မြန်မာဘုရား၊ ကျောင်းတန်ဆောင်းတို့တွင် ခြင်္သေ့ရုပ်နှင့် မကင်းသကဲ့သို့ ဘန်ကောက်မြို့မှ ဘုရားကျောင်း တန်ဆောင်းတို့၌ ခန့်ညားသော [[ဘီလူး]]ရုပ်ကြီးများကို တွေ့ရတတ်သည်။ နန်းမြို့ရိုး၏ အပြင်ဘက်တွင်ကား ခေတ်မီတိုက်တာ အဆောက်အအုံများ၊ လမ်းကျယ်ကြီးများ၊ ပန်းဥယျာဉ်များနှင့် ခန်းနားသိုက်မြိုက် သပ်ရပ်လှပေသည်။ မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာမှာ နယူးရုဒ်လမ်းမကြီး ဖြစ်သည်။ နယူးရုဒ်လမ်းမကြီးအပြင် ယောဝရတ် လမ်းမကြီးနှင့် တရုတ်လူမျိုးများ အများအပြားနေထိုင်ရာ တရုတ်ရပ်ကွက် ဖြစ်သော ဆမ်ပင်းရပ်ကွက်တို့သည် အရောင်းအဝယ် အစည်ကားဆုံးဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားထွက်ပစ္စည်း၊ နိုင်ငံခြားပစ္စည်းမျိုးစုံကို ရရှိနိုင်သည်။ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဥရောပ၊ အမေရိကန် စသော နိုင်ငံခြားဆိုင်ကြီး ကန္နားကြီးများလည်း ရှိသည်။ ဘန်ကောက်မြို့၏ ခေတ်အမှီဆုံး အလှအပ အသပ်အရပ်ဆုံး လမ်းမကြီးမှာ ရာဇဒမ္မာန်ရိပ်သာဖြစ်၍ [[ပါရီမြို့]]မှ လမ်းမကြီး တစ်ခုသဖွယ် ပြုပြင်ဖန်တီးထားသည်။ ထိုလမ်းမကြီး၏ အဆုံးတဖက်တွင် မြဘုရားတန်ဆောင်းရှိ၍ အခြားတဖက်ဆုံးတွင် သမကုန်း နန်းတော်ကြီး ရှိသည်။ ထိုနန်းတော်ကြီးကို [[ချူလာလောင်ကွန်း]]ဘုရင် စတင်ခဲ့၍ [[ရာမ ၆|ဝဇီရာဝုဓ]](ဆဌရာမ) မင်းမြတ်က ၁၉၁၇ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်သည်။ ကျောက်ဖြူသားဖြင့် အီတာလျံနေဆွန်း ပုံစံအတိုင်း ဆောက်လုပ်ထား၍ ခန့်ညားလှပသည်။ ယခုအခါ ပါလီမန် လွှတ်တော်အဖြစ် ပြုလုပ်ထားသည်။ ရာဇဒမ္မာန် ရိပ်သာကို မျက်နှာပြုလျက်ရှိသော အဆောက်အအုံများမှာ အစိုးရရုံးကြီးများ၊ ပထမတန်းစား ဟိုတယ်များနှင့် ရုပ်ရှင်ရုံများသာ ဖြစ်လေသည်။ ===မြို့နယ်များ=== ဘန်ကောက်မြို့တွင် မြို့နယ်အပေါင်း ၅၀ ခု ပါဝင်သည်။ [[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]]၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများအဖြစ် မြို့နယ်ပေါင်း (၅၀) ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ ၃၅ မြို့နယ်သည် ကျောက်ဖယားမြစ်၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိကြပြီး၊ ကျန်မြို့နယ် ၁၅ ခုသည် မြစ်၏ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိသည်။ {| class="wikitable sortable" ! စဥ် ! ထိုင်း ! အင်္ဂလိပ် ! မြန်မာ |- | 1 || พระนคร || Phra Nakhon || [[ဖရားနခွန်မြို့နယ်|ဖရားနခွန်]] |- | 2 || ดุสิต || Dusit || [[ဒူဆစ်မြို့နယ်|ဒူဆစ်]] |- | 3 || หนองจอก || Nong Chok || နောင်ကျောက် |- | 4 || บางรัก || Bang Rak || ဘန်ရက် |- | 5 || บางเขน || Bang Khen || ဘန်ခင် |- | 6 || บางกะปิ || Bang Kapi || ဘန်ကပီ |- | 7 || ปทุมวัน || Pathum Wan || ပထုမ်ဝန် |- | 8 || ป้อมปราบศัตรูพ่าย || Pom Prap Sattru Phai || ပေါမ်ပရာဖ်ဆတ္တရူဖိုင်း |- | 9 || พญาไท || Phaya Thai || ဖယာထိုင်း |- | 10 || ธนบุรี || Thon Buri || ထွန်ဘူရီ |- | 11 || บางกอกใหญ่ || Bangkok Yai || ဘန်ကောက်ယိုင် |- | 12 || ห้วยขวาง || Huai Khwang || ဟွေခွါန် |- | 13 || คลองสาน || Khlong San || ခလောင်းဆန် |- | 14 || คลองเตย || Khlong Toei || ခလောင်းသွယ် |- | 15 || บางกอกน้อย || Bangkok Noi || [[ဘန်ကောက်နွိုင်မြို့နယ်|ဘန်ကောက်နွိုင်]] |- | 16 || บางขุนเทียน || Bang Khun Thian || ဘန်ခွန်ထီယန် |- | 17 || ภาษีเจริญ || Phasi Charoen || ဖာစီကျရွန်း |- | 18 || หนองแขม || Nong Khaem || နောင်ခဲမ် |- | 19 || ราษฎร์บูรณะ || Rat Burana || ရတ်ဘူရာဏ |- | 20 || ลาดกระบัง || Lat Krabang || လတ်ကရာဘန် |- | 21 || บางพลัด || Bang Phlat || ဘန်ဖလတ် |- | 22 || ดินแดง || Din Daeng || ဒင်းဒန် |- | 23 || บึงกุ่ม || Bueng Kum || ဘွန်းကွမ် |- | 24 || สวนหลวง || Suan Luang || ဆွမ်လွမ် |- | 25 || จตุจักร || Chatuchak || ကျသူကျက် |- | 26 || ดอนเมือง || Don Mueang || ဒွန်မောင်း |- | 27 || ราชเทวี || Ratchathewi || [[ရာချာထေဝီမြို့နယ်|ရာချာထေဝီ]] |- | 28 || สาทร || Sathon || ဆာသွန် |- | 29 || พระโขนง || Phra Khanong || ဖရားခနောင် |- | 30 || มีนบุรี || Min Buri || မင်းဘူရီ |- | 31 || ลาดพร้าว || Lat Phrao || လတ်ဖရောင် |- | 32 || วัฒนา || Watthana || ဝတ်ထနာ |- | 33 || บางแค || Bang Khae || ဘန်ခဲ |- | 34 || หลักสี่ || Lak Si || လက်စီ |- | 35 || สายไหม || Sai Mai || ဆိုင်မိုင် |- | 36 || คันนายาว || Khan Na Yao || ခန်နာယော |- | 37 || สะพานสูง || Saphan Sung || စဖန်ဆုန် |- | 38 || วังทองหลาง || Wang Thonglang || ဝန်ထောင်လန် |- | 39 || คลองสามวา || Khlong Sam Wa || ခလောင်းဆမ်ဝါ |- | 40 || บางนา || Bang Na || ဘန်နာ |- | 41 || บางซื่อ || Bang Sue || ဘန်စိုး |- | 42 || ทุ่งครุ || Thung Khru || ထုံခရူ |- | 43 || บางบอน || Bang Bon || ဘန်ဘွန် |- | 44 || บางคอแหลม || Bang Kho Laem || ဘန်ခိုလဲမ် |- | 45 || ประเวศ || Prawet || ပရာဝတ် |- | 46 || ยานนาวา || Yan Nawa || ယန်နာဝါ |- | 47 || สัมพันธวงศ์ || Samphanthawong || ဆမ်ဖန်ထဝေါင် |- | 48 || ตลิ่งชัน || Taling Chan || သလိန်းချန် |- | 49 || ทวีวัฒนา || Thawi Watthana || ထဝီဝတ်ထနာ |- | 50 || จอมทอง || Chom Thong || ကျွမ်ထောင် |}[[File:Khet_Bangkok.svg|thumb|upright=1.8|alt=A map of Bangkok|ဘန်ကောက်မြို့၏ မြို့နယ် ၅၀ ခုမြေပုံ]] == အားကစား == [[ဖိုင်:RajamangalaStadium.jpg|left|thumb|[[ရာဇမင်္ဂလာ အမျိုးသားအားကစားကွင်း|ရာဇမင်္ဂလာအားကစားကွင်း]]သည် ၁၉၉၈ ခုနှစ် [[အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ|အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲ]]အတွက် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ]] ဘောလုံးနှင့် မွှေထိုင်းလက်ဝှေ့တို့မှာ ဘန်ကောက်မှာ လူကြိုက်အများဆုံး အားကစားများ ဖြစ်ကြသည်။<ref>{{cite web|title=ศึกคอนเทนต์ กีฬาฟีเวอร์ สนั่นจอทีวี|url=https://positioningmag.com/60100|accessdate=14 March 2020|work=Positioning Magazine|date=16 April 2015|language=th}}</ref> ဘန်ကောက်မြို့တွင် ထိုင်းလိဂ်တွင်ကစားလျက်ရှိသောမြောင်ထောင်ယူနိုက်တက်၊ ဘန်ကောက်ယူနိုက်တက်၊ ပေါ့ နှင့် ပုလိတယ်ရို အစရှိသော နာမည်ကြီး ဘောလုံးအသင်းများ အခြေစိုက်သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.bangkokpost.com/news/investigation/313608/blemishes-in-the-beautiful-game|title=Blemishes in the beautiful game|newspaper=Bangkok Post|last=Post reporters|date=23 September 2012}}</ref><ref>{{cite news|last1=Hassan|first1=Hanif|title=A year of unfulfilled expectations|url=https://www.bangkokpost.com/sports/1557354/a-year-of-unfulfilled-expectations|work=Bangkok Post|date=13 October 2018}}</ref> ပိုက်ကျော်ခြင်း ကစားခြင်းကို မြို့အနှံ့ကွင်းပြင်များတွင် ကစားကြသည်ကို တွေ့ရလေ့ရှိသည်။ [[ချူလာလောင်ကွန်း|ဘုရင် ချူလာလောင်ကွန်း]] လက်ထက်တွင် အနောက်တိုင်းကစားနည်းများ ခေတ်စားလာခဲ့သည်။ [[ဂေါက်သီးကစားနည်း]] ကို လူကုံထံ အသိုင်းအဝိုင်းများက အဓိက ကစားကြပြီး ဂေါက်ကွင်းများကိုလည်း ဘန်ကောက်မြို့တွင် အများအပြားတွေ့ရသည်။ ၂၀ ရာစုအလယ်ပိုင်းတွင် မြင်းပြိုင်ပွဲများ ခေတ်စားခဲ့သည်။ အားကစားကွင်းများ အများအပြားရှိသော်လည်း အမျိုးသားအားကစားကွင်းနှင့် ဟွာမက် အားကစားကွန်းပလက်စ်တို့မှာ အဓိကဖြစ်သည်။ ၁၉၆၆၊ ၁၉၇၀၊ ၁၉၇၈ နှင့် ၁၉၉၈ [[အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ|အာရှအားကစားပွဲ]]များကို လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်မှ စတင်၍ [[အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ|အရှေ့တောင်အာရှအားကစားပွဲတော်]] ကို အိမ်ရှင်အဖြစ် အလှည့်ကျ လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ == သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး == ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြစ်ချောင်းများကို ရှေးယခင်က အဓိကသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ကြသော်လည်း ယခုအခါ ကားလမ်းများကို အသုံးပြုလာကြခြင်းကြောင့် တံတားများတည်ဆောက်လာခဲ့ကြသည်။ ချာရွမ်ခရမ်လမ်းရှိ တံတားသည် အနောက်တိုင်းနည်းပညာကို ပထမဆုံးအသုံးပြုပြီးတည်ဆောက်ခဲ့သော တံတားဖြစ်ပြီး ၁၈၆၄ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ ထို့နောက် လမ်းကွန်ယက်ကို တဖြေးဖြေးချဲ့ထွင်လာခဲ့သည်။ အမြန်လမ်းများကြီးများမှ မြို့လည်ခေါင်မှ မြို့ပြင်သို့ ယာဉ်ကျောပိတ်ဆို့မှုကို ကျော်လွှားပြီး အလွယ်တကူရောက်ရှိနိုင်သည်။ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့်အတူ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ယာဉ်ကျောပိတ်ဆို့မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၃ခုနှစ်တွင် မြို့ပတ်ရထားလမ်းများ စတင်ခဲ့သော်လည်း ၁၈၉၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၆၈ ခုနှစ်ထိ လမ်းအလယ်ခေါင်သွား ဓာတ်ရထားများကိုသာ အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှသာ ခေတ်မှီ အများပြည်သူ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ် စတင်နိုင်ခဲ့သည်။ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]နှင့် ချောင်း ၂ ခုမှ စက်လှေများဖြင့်လည်းကောင်း၊ အငှားကားများ၊ မော်တော်ဆိုင်ကယ်များနှင့် တုတ်-တုတ်ဟုခေါ်သော သုံးဘီးဆိုင်ကယ်များမှာ အသုံးပြုသူများပြားသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ကို အခြားသောမြို့များနှင့် အ‌ဝေးပြေးလမ်းများ၊ မီးရထားလမ်းများနှင့်သာမက လေကြောင်းများနှင့် သွားလာနိုင်သည်။ ဘန်ကောက်တွင် နိုင်ငံတကာလေဆိပ် ၂ ခု တည်ရှိသည်။ ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွင် ခွန်လုံထုံ ဆိပ်ကမ်းမှာ အရေးပါသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ပြစီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့သည် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် လမ်းများတည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ပြုပြင်ခြင်းများအတွက် စီမံခန့်ခွဲရန် တာဝန်ရှိသည်။ အချို့သော သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်များအတွက် စီမံခန့်ခွဲရန်အတွက် သီးခြားအဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းထားရှိသည်။ ပြည်ထောင်စုအစိုးအရအဖွဲ့ကသာ ရန်ပုံငွေချထားခြင်းနှင့် မူဝါဒချမှတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်သည်။ === ကားလမ်းများ=== [[ဖိုင်:Highway interchange at night (35517755855) (cropped).jpg|thumb|မက္ကဆန်မြို့နယ် အလယ်ခေါင်းတွင် မြင်တွေ့ရသော အမြန်လမ်းမ၊ လမ်းဆုံများ]] ကားလမ်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အသုံးအများဆုံး ဆက်သွယ်ရေးဖြစ်သည်။ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှုကြောင့် မြို့မှာ သမရိုးကျလေးထောင့်စပ် မြို့တည်ဆောက်ပုံမဟုတ်တော့ပေ။ အဓိကလမ်းမကြီး ၄၈ လမ်းက မြို့၏ မတူညီသော နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ကျောက်ဖယားမြစ်ကို တံတားများထိုး၍ မြို့ ၂ ဖက်ကို ချိတ်ဆက်မှုများ ပြုလုပ်ထားသည်။ ကားလမ်းကျပ်မှုများကြောင့် အမြန်လမ်းများ တည်ဆောက်ထားပြီး မြို့လယ်ခေါင်နှင့် မြို့ပြင် သွားလာရာတွင် ကားကျပ်တည်းမှုပြဿနာကို ရှောင်ရှားနိုင်ရန် ပြုလုပ်ပေးထားသည်။ ၁၉၈၀ပြည့်နှစ်များတွင် ဘန်ကောက်မြို့ အလျှင်အမြန်တိုးတက်လာပြီး မော်တော်ကားပိုင်ဆိုင်မှု တိုးတက်လာကာ ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ ယာဉ်ကျောပိတ်ဆို့မှု ပိုမိုများပြားခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်မြို့တွင် ယာဉ်အစီးရေ ၄ သန်းနီးပါး ရှိသည်။ အဆိုပါ ယာဉ်ကျော်ကျပ်တည်းမှု ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ခုံးကျော်တံတားများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ မိုးပျံ အမြန်လမ်းများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ အများပြည်သူသုံး ပို့ဆောင်ရေးစနစ် စတင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ယာဉ်ကျောကျပ်တည်းမှု ပြဿနာသည် အခုတိုင် တည်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ ယာဉ်ကျောကျပ်တည်းမှုကြောင့် ဘန်ကောက်မြို့၏ လေထုညစ်ညမ်းမှု မြင့်တက်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ပြည့်နှစ်များတွင် စိုးရိမ်ရသောအခြေအနေထိ ရောက်ခဲ့သည်။ သို့သော် လောင်စာဆီအရည်အသွေး မြှင့်တင်ခြင်း၊ ကားမီးခိုးထုတ်လွှင့်မှု ထိန်းချုပ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ၂၀၀၀ခုနှစ်များတွင် လေထုညစ်ညမ်းမှုပြဿနာ အတော်အတန် ပြေလည်ခဲ့ရသည်။ ==== ဘတ်စ်ကားများနှင့် အငှားကားများ==== အောင်နိုင်မှုအထိမ်းအမှတ်ကျောက်တိုင် (Victory Monument)သည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိက သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အခြေစိုက်ရာဖြစ်သည်။ အဆိုပါနေရာတွင် ဘတ်စ်ကားများ၊ အငှားကားများ အများအပြားကိုတွေ့မြင်နိုင်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့တွင် တစ်မြို့လုံးကိုလွှမ်းခြုံနိုင်သော ဘတ်စ်ကားကွန်ယက်ရှိသည်။ ဘန်ကောက်အများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (BMTA) သည် ဘတ်စ်ကားဝန်ဆောင်မှုကို တစ်ဦးတည်းလုပ်ကိုင်သည်။ ဘတ်စ်ကားလမ်းကြောင်းပေါင်း ၄၇၀ ရှိသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ဘန်ကောက်မြို့ပြစီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ (BMA) သည် သီးသန့်ဘတ်စ်ကားလိုင်းကို စတင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါလိုင်းသည် စီးပွားရေးအချက်အချာကျရာ စတွန် မှ မြို့အနောက်ဘက် ရာချာဖရက် အထိ ပြေးဆွဲသည်။ အငှားယာဉ်များကို ဘန်ကောက်မြို့၏ နေရာတိုင်းတွင် တွေ့ရသည်။ ၂၀၁၂ခုနှစ် ဩဂုတ်လထိ အငှားကား ၁သိန်းကျော်၊ အငှားမော်တော်ဆိုင်ကယ် ၆သောင်းနီးပါးနှင့် တုတ်-တုတ် (ခေါ်) သုံးဘီးဆိုင်ကယ် ၉ ထောင်နီးပါး ရှိသည်။ အငှားကားများကို မီတာဖြင့်လည်းကောင်း ညှိနှိုင်းဈေးဖြင့်လည်းကောင်း ငှားရမ်းနိုင်သည်။ သို့သော် လမ်းကြောင်းမသင့်လျှင် ကားဆရာမှ ငှားရန်ငြင်းဆန်မှုကြောင့် ရှိနိုင်သည်။ အငှားမော်တော်ဆိုင်ကယ်များကို ခရီးအကွာအ‌ဝေးအလိုက် ဆိုင်ကယ်သမားနှင့် ညှိနှိုင်းဈေးဖြင့် ငှားနိုင်သည်။ သို့သော် အုပ်စုဖွဲ့ရမ်းကားမှုများကြောင့် အငှားမော်တော်ဆိုင်ကယ်များကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်မှ အငှားမော်တော်ဆိုင်ကယ်များကို မှတ်ပုံတင်ခြင်းဖြင့် ပြန်လည်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ===မီးရထားလမ်း=== {{See also|စီလုမ်လိုင်း|ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း|ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား}} ဘန်ကောက်မြို့တော်သည် ထိုင်းနိုင်ငံတော် မီးရထားလုပ်ငန်း (State Railway of Thailand - SRT) က ပြေးဆွဲသည့် နိုင်ငံတော် မီးရထားကွန်ရက်၏ ဗဟိုအဆုံမှတ်အသစ်ဖြစ်သော ကရုန်ထေ့ပ်အဖီဝပ်ဗဟိုဘူတာရုံ (Krung Thep Aphiwat Central Terminal) တည်ရှိရာမြို့ ဖြစ်ပါသည်။ ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာ ဘန်ကောက်၏ ပင်မဘူတာရုံအဖြစ် တည်ရှိခဲ့သော ဟွာလမ်ဖုန် မီးရထားဘူတာရုံဟောင်း (Bangkok (Hua Lamphong)) ကိုလည်း ဆက်လက်အသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ SRT သည် ကရုန်ထေ့ပ်အဖီဝပ်ဘူတာမှနေ၍ မြို့ချင်းဆက် ခရီးဝေးရထားများကို ပြေးဆွဲပြီး၊ အလုပ်ချိန်များအတွင်း မြို့ဆင်ခြေဖုံးဒေသများမှ မြို့တွင်းသို့ ပြေးဆွဲသော မြို့ပတ်ရထားများကိုမူ ဟွာလမ်းဖုံးဂ်ဘူတာမှ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပါသည်။ [[ဖိုင်:EMU A1 of BTS Skytrain.jpg|thumb|EMU AI စက်သုံးနေသော ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား]] ဘန်ကောက်မြို့တွင် အမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ် လေးမျိုးဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးလျက်ရှိရာ ၎င်းတို့မှာ [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း]] (BTS Skytrain)၊ မြေအောက်/မြေပေါ် ရထားလိုင်း (MRT)၊ SRT ရထားနီလိုင်းများ (SRT Red Lines) နှင့် မြေပေါ်ပြေးဆွဲသော လေဆိပ်ရထားလိုင်း (Airport Rail Link) တို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ ဘန်ကောက်၌ အမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ်များ တည်ဆောက်ရန် ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှစ၍ အဆိုပြုချက်များ ရှိခဲ့သော်လည်း [၁၄၈] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင်မှ ဘီတီအက်စ်ကို စတင်လည်ပတ်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်တွင် ဆူခူဗစ်နှင့် စီလုမ် ဟူ၍ လိုင်းနှစ်လိုင်း ပါဝင်ပြီး ဘူတာပေါင်း ၅၉ ခုနှင့် စုစုပေါင်းအရှည် ၆၈.၂၅ ကီလိုမီတာ (၄၂.၄၁ မိုင်) ရှိပါသည်။ [၁၄၉] MRT ကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် စတင်အသုံးပြုနိုင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် မြေအောက်ရထားလိုင်းနှစ်လိုင်းဖြစ်သည့် အပြာရောင်လိုင်း (Blue Line) နှင့် ခရမ်းရောင်လိုင်း (Purple Line) တို့ ပါဝင်ရာ ဘူတာ ၅၃ ခုနှင့် အရှည်အားဖြင့် ၇၀.၆ ကီလိုမီတာ (၄၃.၉ မိုင်) ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် မိုနိုရထားလိုင်းနှစ်လိုင်းလည်း ပါဝင်ရာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော အဝါရောင်လိုင်း (Yellow Line) နှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော ပန်းရောင်လိုင်း (Pink Line) တို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ဩဂုတ်လတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော လေဆိပ်ရထားလိုင်းသည် မြို့လယ်ကို အရှေ့ဘက်ရှိ သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်သို့ ဆက်သွယ်ပေးပါသည်။ ယင်းလိုင်းတွင် ဘူတာ ၈ ခု ပါဝင်ပြီး ၂၈.၆ ကီလိုမီတာ (၁၇.၈ မိုင်) အရှည်ရှိပါသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော SRT ရထားနီလိုင်း မြို့ပတ်ရထားများတွင် လိုင်းနှစ်လိုင်း ပါဝင်ရာ အနီရင့်ရောင်လိုင်း (Dark Red Line) နှင့် အနီနုရောင်လိုင်း (Light Red Line) တို့ ဖြစ်ကြပြီး လက်ရှိတွင် ဘူတာ ၁၄ ခုနှင့် အရှည် ၄၁ ကီလိုမီတာ (၂၅ မိုင်) ရှိပါသည်။ ကနဦးပိုင်း၌ ခရီးသည်အရေအတွက် နည်းပါးခဲ့ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် နွန်ထဘူရီဒေသသို့ ပြေးဆွဲသော ခရမ်းရောင်လိုင်း စတင်ဖွင့်လှစ်သည်အထိ မြို့တွင်းပိုင်းကိုသာ ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ အဆိုပါစနစ်များသည် ခရီးသွားပြည်သူ အများအပြားအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သော အခြေခံအဆောက်အဦများ ဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်၏ ၂၀၁၂ ခုနှစ်ပျမ်းမျှ နေ့စဉ်ခရီးစဉ်သည် ၆၀၀,၀၀၀ ခရီးစဉ် ရှိခဲ့ပြီး MRT တွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည် ၂၄၀,၀၀၀ ရှိခဲ့ပါသည်။ [[ဖိုင်:MRT Pink Line at Samakkhi Station.jpg|thumb|ဘန်ကောက်မြို့တွင် ပြေးဆွဲနေသော Monorail ရထား အမ်အာတီပန်းရောင်လိုင်း]] ၂၀၂၄ ခုနှစ် ကိန်းဂဏန်းများအရ ဘန်ကောက်မြို့တော်ဒေသ၏ မြန်နှုန်းမြင့် ရထားပို့ဆောင်ရေး မဟာစီမံကိန်း (Mass Rapid Transit Master Plan in Bangkok Metropolitan Region) အရ မြို့ပြအမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ်၏ ကွန်ရက်ချဲ့ထွင်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါစီမံကိန်းတွင် ပင်မလိုင်းကြီး ရှစ်လိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရေးလိုင်းခွဲ လေးလိုင်း ပါဝင်ပြီး စုစုပေါင်းအရှည် ၅၀၈ ကီလိုမီတာ (၃၁၆ မိုင်) ခန့် ရှိကာ ၂၀၂၉ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်ရန် ရည်မှန်းထားရှိပါသည်။ ===ရေလမ်း=== သမိုင်းတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားခဲ့သည့် အနေအထားမှ လျော့နည်းသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သော်ငြားလည်း၊ ရေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးသည် ဘန်ကောက်မြို့နှင့် မြစ်ညာပိုင်းနှင့် မြစ်ကြောင်းအောက်ပိုင်းရှိ ပတ်ဝန်းကျင် ခရိုင်/မြို့နယ်များတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ဆက်လက်ပါဝင်နေဆဲ ဖြစ်ပါသည်။ နေ့စဉ် ခရီးသည်များအား ဝန်ဆောင်မှုပေးနေသည့် ရေယာဉ်လိုင်းများစွာ ရှိပါသည်။ ကျောက်ဖယား အမြန်သွားလှေလိုင်း (Chao Phraya Express Boat) သည် မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် ဆိုက်ကပ်ရာ ၃၄ နေရာတွင် ရပ်နားပြီး ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှခရီးသည် ၃၅,၅၈၆ ဦးကို တင်ဆောင်ပို့ဆောင်ပေးခဲ့ပါသည်။ ထို့အတူ ပိုမိုသေးငယ်သော ခလောင်ဆန်ဆဲ့ပ် လှေဝန်ဆောင်မှု (Khlong Saen Saep boat service) သည် ဆန်ဆဲ့ပ် တူးမြောင်း (Saen Saep Canal) ပေါ်ရှိ ဆိုက်ကပ်ရာ ၂၇ နေရာတွင် ရပ်နားပြီး နေ့စဉ်ခရီးသည် ၅၇,၅၅၇ ဦးအား ဝန်ဆောင်မှုပေးပါသည်။ ခလောင်ဖာစီချာရိုအန် လှေဝန်ဆောင်မှု (Khlong Phasi Charoen boat service) သည် ဖာစီချာရိုအန် တူးမြောင်းပေါ်ရှိ ဆိုက်ကပ်ရာ ၂၀ နေရာတွင် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပါသည်။ အမြီးရှည်လှေများ (Long-tail boats) သည် ကျောက်ဖယားမြစ်ပေါ်ရှိ ပုံမှန်ပြေးဆွဲသည့် လမ်းကြောင်း ၁၅ ခုတွင် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပြီး မြစ်ကူးတို့ ၃၂ နေရာ၌ ပြေးဆွဲသည့် ခရီးသည်တင်ကူးတို့လှေများသည် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှခရီးသည် ၁၃၆,၉၂၇ ဦးကို ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ပါသည်။ ဘန်ကောက်ဆိပ်ကမ်းကို ၎င်းတည်ရှိရာနေရာအမည်ဖြစ်သော ခလောင်ထေး ဆိပ်ကမ်း (Khlong Toei Port) အဖြစ် လူသိများပြီး ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ချိန်မှစ၍ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် ရေနက်ပိုင်း လမ်ချဘန်း ဆိပ်ကမ်း (Laem Chabang Port) က ပင်မဆိပ်ကမ်းနေရာကို လွှဲပြောင်းရယူသည်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပင်မနိုင်ငံတကာဆိပ်ကမ်း ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ယင်းဆိပ်ကမ်းသည် အဓိကအားဖြင့် ကုန်စည်တင်ချဆိပ်ကမ်း ဖြစ်သော်လည်း ကုန်းတွင်းပိုင်းတွင် တည်ရှိသောကြောင့် တန်ချိန် ၁၂,၀၀၀ သို့မဟုတ် ထို့ထက်နည်းသော သင်္ဘောများသာ ဝင်ထွက်သွားလာနိုင်မှုကို ကန့်သတ်ထားပါသည်။ ၂၀၁၀ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်၏ ပထမရှစ်လတာကာလအတွင်း အဆိုပါဆိပ်ကမ်းသည် ကုန်စည်တန်ချိန် ၁၁,၉၃၆,၈၅၅ တန် (၁၃,၁၅၈,၁၃၀ တန်) ကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ၎င်းပမာဏသည် နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆိပ်ကမ်းများအားလုံး၏ စုစုပေါင်း၏ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိပါသည်။ ===လေကြောင်းလမ်း=== ဘန်ကောက်မြို့သည် အာရှတိုက်၏ လေကြောင်းဆက်သွယ်ရေးအများဆုံး တည်ရှိနေရာ မြို့လည်း ဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့တွင် လေဆိပ် ၂ ခုရှိသည်။ [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]] နှင့် [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|သုဝဏ္ဏဘူမိ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]]တို့ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၆ခုနှစ် သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ် စတင်ဖွင့်လှစ်စဉ်က ဒွန်မောင်းလေဆိပ်ဟောင်းကို ပိတ်ခဲ့သော်လည်း လေဆိပ်ခရီးသည် များပြားမှုများကြောင့် ဒွန်မောင်းလေဆိပ်ကို ၂၀၀၇ခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်းခရီးစဉ်များအတွက် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ အောက်တိုဘာလတွင် တန်ဖိုးနည်းလေကြောင်းလိုင်းများအတွက် နိုင်ငံတကာခရီးစဉ်များကို သုဝဏ္ဏဘူမိမှ ဒွန်မောင်းသို့ပြန်လည်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ခရီးသည် သန်း၆၀ ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ရန်နှင့် ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ခရီးသည် သန်း၉၀ ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ရန် တိုးချဲ့လျက်ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{reflist|2}}{{ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အကြီးဆုံး မြို့ကြီးများ}} {{ဒေသအလိုက် အာရှတိုက်ရှိ မြို့တော်များ}} {{Authority control}} [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:အရှေ့တောင်အာရှရှိ မြို့များ]] [[Category:အာရှတိုက်ရှိ မြို့တော်များ]] cesa58grhq31xu8cu3fw21tldaw8y1g 877843 877842 2025-06-14T15:46:56Z Salai Rungtoi 22844 877843 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ဘန်ကောက်မြို့ | other_name = Krung Thep Maha Nakhon | native_name = ကရုန်ဒေဝမဟာနဂိုရ် | native_name_lang = th | settlement_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ|အထူးအုပ်ချုပ်ရေးဧရိယာ]] | image_skyline = Bangkok Montage.png | image_alt = | image_caption = ဘန်ကောက်မြို့မြင်ကွင်း | image_flag = Flag of Bangkok.svg | flag_alt = A green rectangular flag with the seal of Bangkok in the centre | image_seal = Seal of Bangkok Metro Authority.png | seal_alt = A round seal bearing the image of Indra riding Airavata among clouds, with the words &quot;Krung Thep Maha Nakhon&quot; (in Thai) across the top | nickname = | image_map = Thailand Bangkok locator map.svg | mapsize = 142px | map_alt = Map of Thailand, with a small highlighted area near the centre of the country, near the coast of the Gulf of Thailand | map_caption = ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း ဘန်ကောက်မြို့တည်နေရာ | latd = 13 | latm = 45 | lats = | latNS = N | longd = 100 | longm = 28 | longs = | longEW = E | coordinates_type = | coordinates_display = | coordinates_region = TH-10 | coordinates_footnotes = <ref name="BMA geo"/> | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = {{THA}} | subdivision_type2 = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသများ|ဒေသ]] | subdivision_name2 = အလယ်ပိုင်းထိုင်းနိုင်ငံ | established_title = တည်ထောင် | established_date = c ၁၅ ရာစု | established_title2 = မြို့တော်အဆင့် | established_date2 = ၂၁ ဧပြီ ၁၇၈၂ | established_title3 = Re-incorporated | established_date3 = ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၂ | founder = [[ရာမ ၁]] | seat_type = အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ | seat = [[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] | government_footnotes = | government_type = အထူးအုပ်ချုပ်ရေးဧရိယာ | leader_party = တစ်သီးပုဂ္ဂလ | leader_title = အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | leader_name = Chadchart Sittipunt | total_type = မြို့တော် | unit_pref = Metric <!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --> <!-- for references: use <ref> tags -->| area_footnotes = | area_urban_footnotes = <!--<ref></ref> --> | area_rural_footnotes = <!--<ref></ref> --> | area_metro_footnotes = <ref name="Tangchonlatip"/> | area_magnitude = | area_note = | area_water_percent = | area_rank = | area_blank1_title = | area_blank2_title = <!-- square kilometers --> | area_total_km2 = 1568.737 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_urban_km2 = | area_rural_km2 = | area_metro_km2 = 7761.6 | area_blank1_km2 = | area_blank2_km2 = | length_km = | width_km = | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = <ref name="Sinsakul"/> | elevation_m = 1.5 | population_footnotes = <ref name="2010 census 1">{{cite web|title=Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010 |url=http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/table/files/C-pop/2553/000/00_C-pop_2553_000_010000_00100.xls |publisher=National Statistics Office|work=Statistic tables, NSO website|accessdate=18 September 2012}}</ref> | population_total = 8280925 | population_metro = 14565547 | population_as_of = ၂၀၁၀ သန်းခေါင်စာရင်း | population_density_km2 = auto | population_density_metro_km2 = auto | population_demonym = Bangkokian | population_note = | timezone1 = [[UTC+07:00|TST]] | utc_offset1 = +7 | postal_code_type = စာပို့သင်္ကေတ | postal_code = 10### | area_code_type = | area_code = ၀၂ | demographics_type1 = | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | iso_code = TH-10 | website = {{url|www.bangkok.go.th}} | footnotes = }} '''ဘန်ကောက်မြို့'''သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၏ အကြီးဆုံးဖြစ်သကဲ့သို့ မြို့တော်လည်းဖြစ်သည်။ [[ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့]]ထဲသို့ စီးဝင်သော မဲနမ်မြစ်([[ကျောက်ဖယားမြစ်]]) ၏ မြစ်ကမ်းပေါ်တွင် တည်ရှိ၍ ပင်လယ်ကွေ့မှ ၁၅ မိုင်ခန့် ကွာဝေးသည်။ မဲနမ်မြစ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကုန်သွယ်စီးပွားရေးအတွက် ပင်မသွေးကြောသဖွယ် ဖြစ်ပေရာ နိုင်ငံ၏အလယ်ပိုင်းဒေသများနှင့် ထိုမြစ်ကြောင်းတလျှောက်မှ ရောက်လာကြသော ဆန်စပါး၊ ကျွန်းသစ်၊ ကြက်ပေါင်စေး၊ သစ်စေ့၊ ငြုပ်ကောင်းစသည့် နိုင်ငံ၏ ထွက်ကုန်များကို ဘန်ကောက်မြို့၏ တဖက်ကမ်းရှိ ပင်လယ်သင်္ဘောဆိပ်ကမ်းမှတဆင့် နိုင်ငံခြားသို့ ပို့ရသည်။ ပိုး၊ ခြည်ထည်၊ စက်ကိရိယာ၊ ကုန်မာပစ္စည်းစသော သွင်းကုန်များကိုလည်း ဘန်ကောက်မြို့မှတဆင့် နိုင်ငံအရပ်ရပ်သို့ ဖြန့်ဖြူးရသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အတွက် ဘန်ကောက်မြို့မှတဆင့် ဆောင်ရွက်ပေးရလေသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ကို အနောက်ဘက်မှ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းသွားသော မဲနမ်မြစ်၏ တဖက်တချက်မှနေ၍ သွယ်တန်းဖောက်လုပ်ထားသော တူးမြောင်းများစွာတို့သည် မြို့ကိုဖြတ်သန်း စီးဆင်းလျက် ရှိကြရာ၊ ထိုတူးမြောင်းများကို မြို့တွင်း ကူးသန်းသွားလာရေးအတွက်လည်း အသုံးပြုကြသည်။ မြို့တွင်း၌ ယင်းသို့သော တူးမြောင်းများ ရှိကြသဖြင့်လည်း ဘန်ကောက်မြို့ကို “အရှေ့တိုင်း၏ [[ဗင်းနစ်မြို့]]” ဟု ခေါ်ဝေါ်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုတူးမြောင်းများထဲတွင် ဆင်းရဲသားများ နေထိုင်ကြသော လှေအိမ်များနှင့် ရေပေါ်ဆိုင်များလည်း ရှိကြသည်။ == မြို့တော်နာမည် အပြည့်အစုံ == အမည်တွင် ထိုင်းသာသာအရ '''ကရုန် ဒေဝမဟာနဂရ အမရရတနကောသိန္ဒြ မဟိန္ဒြာယုဓျာ မဟာအတိလောကဘဝ နဝရတန ရာဇဌာနီ ပုရီရမ္မ ဥတ္တမရာဇနိဝေသန မဟာဌာန အမရဝိမာန အဝတာရဌိတ သက္ကဒတ္တိယ ဗိဿနိုးကြမ္မာ ပြသိဒ္ဓိ''' ဖြစ်သည်။ အများအားဖြင့် '''''ကရုန်ဒေဝ (ဝါ) ကရုန်ထပ်''''' ဟုခေါ်လေ့ရှိသည်။ အဓိပ္ပါယ်မှာ - "နတ်မြို့တော်၊ ကြီးမြတ်သော အမရမြို့ (မသေသူတို့၏ မြို့ကြီး)၊ တင့်တယ်သော ရတနာကိုးပါး မြို့တော်၊ ရှင်ဘုရင်၏ နန်းစံရာ၊ ဘုရင့်နန်းတော်များ တည်ရှိရာ၊ လူ့အသွင်ဖြင့် ရောက်ရှိစံမြန်းသော နတ်ဘုရားတို့၏ နေရာ၊ သိကြားမင်း၏ အလိုတော်အရ ဝိသုကမ္မ နတ်သား တည်ဆောက်အပ်သော မြို့တော်။" ဟူ၏[[ဖိုင်:Th-Bangkok ceremonial name.ogg|ဘန်ကောက်မြို့၏ ဘွဲ့နာမည်အပြည့်စုံ|left|thumb]] == ရာသီဥတု == ဘန်ကောက်မြို့၏ ရာသီဥတုသည် [[အပူပိုင်းဇုန်]] ရာသီဥတုမျိုးဖြစ်၍ ပူပြင်းစိုစွတ် ထိုင်းမှိုင်းသည်။ မိုးရာသီသည် [[ဇူလိုင်|ဇူလိုင်လ]]မှ [[အောက်တိုဘာ|အောက်တိုဘာလ]]အထိ ဖြစ်၍ [[ဆောင်းရာသီ]]သည် [[နိုဝင်ဘာ|နိုဝင်ဘာလ]]မှ [[ဖေဖော်ဝါရီ|ဖေဖော်ဝါရီလ]]အထိ ဖြစ်ပြီးလျှင် [[နွေရာသီ]]သည် [[မတ်|မတ်လ]]မှ [[ဇွန်|ဇွန်လ]]အထိ ဖြစ်သည်။ ဆောင်းရာသီအခါ၌ပင် ချမ်းအေးလွန်းလှသည်ဟူ၍ မရှိပေ။ == လူဦးရေနှင့် လူမျိုးများ == ဘန်ကောက်မြို့သည် ၁၀ စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်း၍ [[လူဦးရေ]]( ၁၉၅၈ ခုနှစ် ခန့်မှန်းချက်အရ) ၁.၇ သန်းခန့် ရှိသည်။ ထိုင်း[[ဘုရင်]]မင်းမြတ် စံမြန်းရာ နန်းတော်ကြီးရှိသော နန်းမြို့သည် စတုရန်း ၁ မိုင်ခန့် ကျယ်ဝန်း၍ မြို့ရိုးပတ်လည် ဝိုင်းရံထားသည်။ ဘန်ကောက်မြို့သည် မူလက ခံတပ်မြို့ဟောင်းနေရာဖြစ်၍ ၁၇၈၂ ခုတွင်မှ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အဖြစ် ထားရှိပြီးလျှင် တိုးချဲ့ဆောက်လုပ် စည်ကားလာလေသည်။ ၁၇၉၂ ခုနှစ်မတိုင်မီက နန်းမြို့နေရာတွင် တရုတ်ကုန်သည်များ နေထိုင်ခဲ့သည်။ [[ရာမ ၁|ပထမရာမဘုရင်မင်းမြတ်]]လက်ထက်တွင် ထိုနေရာ၌ နန်းတော်ဆောင်များ ဆောက်လုပ်ခဲ့ရာ နန်းတော် ၂ ဆောင်သာ ရှိတော့သည်။ နန်းမြို့အတွင်း မြောက်ဘက်၌ ယိုးဒယားမင်း အဆက်ဆက်တို့ ကိုးကွယ်သော ထင်ရှားကျော်ကြားသည့် မြသားဆင်းတုတော် တည်ရှိရာ [[မြဘုရား]]တန်ဆောင်း ရှိသည်။ မြဘုရား၏ တန်ဆောင်းနံရံတို့တွင် [[ငါးရာ့ငါးဆယ် နိပါတ်တော်|နိပါတ်တော်လာ]] [[ပန်းချီ]]များနှင့် ရာမဇာတ်တော်လာ ပန်းချီခန်းများကို ယိုးဒယား အနုပညာဖြင့် ရှုမငြီးစရာ သရုပ်ဖော်ထားသည်။ ထိုနန်းမြို့တွင်း၌ပင် [[အမျိုးသားပြတိုက်]]၊ အမျိုးသားပိဋကတ်တိုက်၊ နန်းတွင်းသူ နန်းတွင်းသားတို့ နေထိုင်ရာအဆောက်အဦးများ ရှိလေသည်။ == မြို့၏ ဖွဲ့စည်းပုံ == ဘန်ကောက်မြို့ပေါ်တွင် ဘုရားတန်ဆောင်းနှင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းပေါင်း (၄၀၀) ကျော် ရှိပေရာ၊ ယင်းတို့မှ ပြောင်လက်သော စဉ့်အုတ်ကြွပ်မိုးများနှင့် သေးသွယ်ရှည်လျားပြီးလျှင် ဝင်းဝင်းလက်လက် ရှိနေသော စုလစ်မွန်းချွန်တို့ကို လေယာဉ်ပေါ်မှ မြင်ရလျှင် လှံကိုင်တပ်တတပ် ရပ်တည်နေသကဲ့သို့ ထင်ရသည်။ ယိုးဒယား ဗိသုကာလက်ရာတို့ဖြင့်ပြီးသော ဘုရားတန်ဆောင်း၊ ဘုန်းကြီးကျောင်းနှင့် နန်တော်အဆောက်အအုံများကား တမျိုးတဖုံ တင်တယ်လှပေကြသည်။ မြန်မာဘုရား၊ ကျောင်းတန်ဆောင်းတို့တွင် ခြင်္သေ့ရုပ်နှင့် မကင်းသကဲ့သို့ ဘန်ကောက်မြို့မှ ဘုရားကျောင်း တန်ဆောင်းတို့၌ ခန့်ညားသော [[ဘီလူး]]ရုပ်ကြီးများကို တွေ့ရတတ်သည်။ နန်းမြို့ရိုး၏ အပြင်ဘက်တွင်ကား ခေတ်မီတိုက်တာ အဆောက်အအုံများ၊ လမ်းကျယ်ကြီးများ၊ ပန်းဥယျာဉ်များနှင့် ခန်းနားသိုက်မြိုက် သပ်ရပ်လှပေသည်။ မြို့၏ အစည်ကားဆုံးနေရာမှာ နယူးရုဒ်လမ်းမကြီး ဖြစ်သည်။ နယူးရုဒ်လမ်းမကြီးအပြင် ယောဝရတ် လမ်းမကြီးနှင့် တရုတ်လူမျိုးများ အများအပြားနေထိုင်ရာ တရုတ်ရပ်ကွက် ဖြစ်သော ဆမ်ပင်းရပ်ကွက်တို့သည် အရောင်းအဝယ် အစည်ကားဆုံးဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားထွက်ပစ္စည်း၊ နိုင်ငံခြားပစ္စည်းမျိုးစုံကို ရရှိနိုင်သည်။ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဥရောပ၊ အမေရိကန် စသော နိုင်ငံခြားဆိုင်ကြီး ကန္နားကြီးများလည်း ရှိသည်။ ဘန်ကောက်မြို့၏ ခေတ်အမှီဆုံး အလှအပ အသပ်အရပ်ဆုံး လမ်းမကြီးမှာ ရာဇဒမ္မာန်ရိပ်သာဖြစ်၍ [[ပါရီမြို့]]မှ လမ်းမကြီး တစ်ခုသဖွယ် ပြုပြင်ဖန်တီးထားသည်။ ထိုလမ်းမကြီး၏ အဆုံးတဖက်တွင် မြဘုရားတန်ဆောင်းရှိ၍ အခြားတဖက်ဆုံးတွင် သမကုန်း နန်းတော်ကြီး ရှိသည်။ ထိုနန်းတော်ကြီးကို [[ချူလာလောင်ကွန်း]]ဘုရင် စတင်ခဲ့၍ [[ရာမ ၆|ဝဇီရာဝုဓ]](ဆဌရာမ) မင်းမြတ်က ၁၉၁၇ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်သည်။ ကျောက်ဖြူသားဖြင့် အီတာလျံနေဆွန်း ပုံစံအတိုင်း ဆောက်လုပ်ထား၍ ခန့်ညားလှပသည်။ ယခုအခါ ပါလီမန် လွှတ်တော်အဖြစ် ပြုလုပ်ထားသည်။ ရာဇဒမ္မာန် ရိပ်သာကို မျက်နှာပြုလျက်ရှိသော အဆောက်အအုံများမှာ အစိုးရရုံးကြီးများ၊ ပထမတန်းစား ဟိုတယ်များနှင့် ရုပ်ရှင်ရုံများသာ ဖြစ်လေသည်။ ===မြို့နယ်များ=== ဘန်ကောက်မြို့တွင် မြို့နယ်အပေါင်း ၅၀ ခု ပါဝင်သည်။ [[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]]၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများအဖြစ် မြို့နယ်ပေါင်း (၅၀) ဖွဲ့စည်းထားပြီး၊ ၃၅ မြို့နယ်သည် ကျောက်ဖယားမြစ်၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိကြပြီး၊ ကျန်မြို့နယ် ၁၅ ခုသည် မြစ်၏ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိသည်။ {| class="wikitable sortable" ! စဥ် ! ထိုင်း ! အင်္ဂလိပ် ! မြန်မာ |- | 1 || พระนคร || Phra Nakhon || [[ဖရားနခွန်မြို့နယ်|ဖရားနခွန်]] |- | 2 || ดุสิต || Dusit || [[ဒူဆစ်မြို့နယ်|ဒူဆစ်]] |- | 3 || หนองจอก || Nong Chok || နောင်ကျောက် |- | 4 || บางรัก || Bang Rak || ဘန်ရက် |- | 5 || บางเขน || Bang Khen || ဘန်ခင် |- | 6 || บางกะปิ || Bang Kapi || ဘန်ကပီ |- | 7 || ปทุมวัน || Pathum Wan || ပထုမ်ဝန် |- | 8 || ป้อมปราบศัตรูพ่าย || Pom Prap Sattru Phai || ပေါမ်ပရာဖ်ဆတ္တရူဖိုင်း |- | 9 || พญาไท || Phaya Thai || ဖယာထိုင်း |- | 10 || ธนบุรี || Thon Buri || ထွန်ဘူရီ |- | 11 || บางกอกใหญ่ || Bangkok Yai || ဘန်ကောက်ယိုင် |- | 12 || ห้วยขวาง || Huai Khwang || ဟွေခွါန် |- | 13 || คลองสาน || Khlong San || ခလောင်းဆန် |- | 14 || คลองเตย || Khlong Toei || ခလောင်းသွယ် |- | 15 || บางกอกน้อย || Bangkok Noi || [[ဘန်ကောက်နွိုင်မြို့နယ်|ဘန်ကောက်နွိုင်]] |- | 16 || บางขุนเทียน || Bang Khun Thian || ဘန်ခွန်ထီယန် |- | 17 || ภาษีเจริญ || Phasi Charoen || ဖာစီကျရွန်း |- | 18 || หนองแขม || Nong Khaem || နောင်ခဲမ် |- | 19 || ราษฎร์บูรณะ || Rat Burana || ရတ်ဘူရာဏ |- | 20 || ลาดกระบัง || Lat Krabang || လတ်ကရာဘန် |- | 21 || บางพลัด || Bang Phlat || ဘန်ဖလတ် |- | 22 || ดินแดง || Din Daeng || ဒင်းဒန် |- | 23 || บึงกุ่ม || Bueng Kum || ဘွန်းကွမ် |- | 24 || สวนหลวง || Suan Luang || ဆွမ်လွမ် |- | 25 || จตุจักร || Chatuchak || ကျသူကျက် |- | 26 || ดอนเมือง || Don Mueang || ဒွန်မောင်း |- | 27 || ราชเทวี || Ratchathewi || [[ရာချာထေဝီမြို့နယ်|ရာချာထေဝီ]] |- | 28 || สาทร || Sathon || ဆာသွန် |- | 29 || พระโขนง || Phra Khanong || ဖရားခနောင် |- | 30 || มีนบุรี || Min Buri || မင်းဘူရီ |- | 31 || ลาดพร้าว || Lat Phrao || လတ်ဖရောင် |- | 32 || วัฒนา || Watthana || ဝတ်ထနာ |- | 33 || บางแค || Bang Khae || ဘန်ခဲ |- | 34 || หลักสี่ || Lak Si || လက်စီ |- | 35 || สายไหม || Sai Mai || ဆိုင်မိုင် |- | 36 || คันนายาว || Khan Na Yao || ခန်နာယော |- | 37 || สะพานสูง || Saphan Sung || စဖန်ဆုန် |- | 38 || วังทองหลาง || Wang Thonglang || ဝန်ထောင်လန် |- | 39 || คลองสามวา || Khlong Sam Wa || ခလောင်းဆမ်ဝါ |- | 40 || บางนา || Bang Na || ဘန်နာ |- | 41 || บางซื่อ || Bang Sue || ဘန်စိုး |- | 42 || ทุ่งครุ || Thung Khru || ထုံခရူ |- | 43 || บางบอน || Bang Bon || ဘန်ဘွန် |- | 44 || บางคอแหลม || Bang Kho Laem || ဘန်ခိုလဲမ် |- | 45 || ประเวศ || Prawet || ပရာဝတ် |- | 46 || ยานนาวา || Yan Nawa || ယန်နာဝါ |- | 47 || สัมพันธวงศ์ || Samphanthawong || ဆမ်ဖန်ထဝေါင် |- | 48 || ตลิ่งชัน || Taling Chan || သလိန်းချန် |- | 49 || ทวีวัฒนา || Thawi Watthana || ထဝီဝတ်ထနာ |- | 50 || จอมทอง || Chom Thong || ကျွမ်ထောင် |}[[File:Khet_Bangkok.svg|thumb|upright=1.8|alt=A map of Bangkok|ဘန်ကောက်မြို့၏ မြို့နယ် ၅၀ ခုမြေပုံ]] == အားကစား == [[ဖိုင်:RajamangalaStadium.jpg|left|thumb|[[ရာဇမင်္ဂလာ အမျိုးသားအားကစားကွင်း|ရာဇမင်္ဂလာအားကစားကွင်း]]သည် ၁၉၉၈ ခုနှစ် [[အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ|အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲ]]အတွက် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ]] ဘောလုံးနှင့် မွှေထိုင်းလက်ဝှေ့တို့မှာ ဘန်ကောက်မှာ လူကြိုက်အများဆုံး အားကစားများ ဖြစ်ကြသည်။<ref>{{cite web|title=ศึกคอนเทนต์ กีฬาฟีเวอร์ สนั่นจอทีวี|url=https://positioningmag.com/60100|accessdate=14 March 2020|work=Positioning Magazine|date=16 April 2015|language=th}}</ref> ဘန်ကောက်မြို့တွင် ထိုင်းလိဂ်တွင်ကစားလျက်ရှိသောမြောင်ထောင်ယူနိုက်တက်၊ ဘန်ကောက်ယူနိုက်တက်၊ ပေါ့ နှင့် ပုလိတယ်ရို အစရှိသော နာမည်ကြီး ဘောလုံးအသင်းများ အခြေစိုက်သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.bangkokpost.com/news/investigation/313608/blemishes-in-the-beautiful-game|title=Blemishes in the beautiful game|newspaper=Bangkok Post|last=Post reporters|date=23 September 2012}}</ref><ref>{{cite news|last1=Hassan|first1=Hanif|title=A year of unfulfilled expectations|url=https://www.bangkokpost.com/sports/1557354/a-year-of-unfulfilled-expectations|work=Bangkok Post|date=13 October 2018}}</ref> ပိုက်ကျော်ခြင်း ကစားခြင်းကို မြို့အနှံ့ကွင်းပြင်များတွင် ကစားကြသည်ကို တွေ့ရလေ့ရှိသည်။ [[ချူလာလောင်ကွန်း|ဘုရင် ချူလာလောင်ကွန်း]] လက်ထက်တွင် အနောက်တိုင်းကစားနည်းများ ခေတ်စားလာခဲ့သည်။ [[ဂေါက်သီးကစားနည်း]] ကို လူကုံထံ အသိုင်းအဝိုင်းများက အဓိက ကစားကြပြီး ဂေါက်ကွင်းများကိုလည်း ဘန်ကောက်မြို့တွင် အများအပြားတွေ့ရသည်။ ၂၀ ရာစုအလယ်ပိုင်းတွင် မြင်းပြိုင်ပွဲများ ခေတ်စားခဲ့သည်။ အားကစားကွင်းများ အများအပြားရှိသော်လည်း အမျိုးသားအားကစားကွင်းနှင့် ဟွာမက် အားကစားကွန်းပလက်စ်တို့မှာ အဓိကဖြစ်သည်။ ၁၉၆၆၊ ၁၉၇၀၊ ၁၉၇၈ နှင့် ၁၉၉၈ [[အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ|အာရှအားကစားပွဲ]]များကို လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်မှ စတင်၍ [[အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ|အရှေ့တောင်အာရှအားကစားပွဲတော်]] ကို အိမ်ရှင်အဖြစ် အလှည့်ကျ လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ == သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး == ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြစ်ချောင်းများကို ရှေးယခင်က အဓိကသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ကြသော်လည်း ယခုအခါ ကားလမ်းများကို အသုံးပြုလာကြခြင်းကြောင့် တံတားများတည်ဆောက်လာခဲ့ကြသည်။ ချာရွမ်ခရမ်လမ်းရှိ တံတားသည် အနောက်တိုင်းနည်းပညာကို ပထမဆုံးအသုံးပြုပြီးတည်ဆောက်ခဲ့သော တံတားဖြစ်ပြီး ၁၈၆၄ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ ထို့နောက် လမ်းကွန်ယက်ကို တဖြေးဖြေးချဲ့ထွင်လာခဲ့သည်။ အမြန်လမ်းများကြီးများမှ မြို့လည်ခေါင်မှ မြို့ပြင်သို့ ယာဉ်ကျောပိတ်ဆို့မှုကို ကျော်လွှားပြီး အလွယ်တကူရောက်ရှိနိုင်သည်။ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့်အတူ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ယာဉ်ကျောပိတ်ဆို့မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၃ခုနှစ်တွင် မြို့ပတ်ရထားလမ်းများ စတင်ခဲ့သော်လည်း ၁၈၉၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၆၈ ခုနှစ်ထိ လမ်းအလယ်ခေါင်သွား ဓာတ်ရထားများကိုသာ အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှသာ ခေတ်မှီ အများပြည်သူ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ် စတင်နိုင်ခဲ့သည်။ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]နှင့် ချောင်း ၂ ခုမှ စက်လှေများဖြင့်လည်းကောင်း၊ အငှားကားများ၊ မော်တော်ဆိုင်ကယ်များနှင့် တုတ်-တုတ်ဟုခေါ်သော သုံးဘီးဆိုင်ကယ်များမှာ အသုံးပြုသူများပြားသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ကို အခြားသောမြို့များနှင့် အ‌ဝေးပြေးလမ်းများ၊ မီးရထားလမ်းများနှင့်သာမက လေကြောင်းများနှင့် သွားလာနိုင်သည်။ ဘန်ကောက်တွင် နိုင်ငံတကာလေဆိပ် ၂ ခု တည်ရှိသည်။ ရေကြောင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွင် ခွန်လုံထုံ ဆိပ်ကမ်းမှာ အရေးပါသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ပြစီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့သည် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် လမ်းများတည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ပြုပြင်ခြင်းများအတွက် စီမံခန့်ခွဲရန် တာဝန်ရှိသည်။ အချို့သော သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်များအတွက် စီမံခန့်ခွဲရန်အတွက် သီးခြားအဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းထားရှိသည်။ ပြည်ထောင်စုအစိုးအရအဖွဲ့ကသာ ရန်ပုံငွေချထားခြင်းနှင့် မူဝါဒချမှတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်သည်။ === ကားလမ်းများ=== [[ဖိုင်:Highway interchange at night (35517755855) (cropped).jpg|thumb|မက္ကဆန်မြို့နယ် အလယ်ခေါင်းတွင် မြင်တွေ့ရသော အမြန်လမ်းမ၊ လမ်းဆုံများ]] ကားလမ်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အသုံးအများဆုံး ဆက်သွယ်ရေးဖြစ်သည်။ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှုကြောင့် မြို့မှာ သမရိုးကျလေးထောင့်စပ် မြို့တည်ဆောက်ပုံမဟုတ်တော့ပေ။ အဓိကလမ်းမကြီး ၄၈ လမ်းက မြို့၏ မတူညီသော နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ကျောက်ဖယားမြစ်ကို တံတားများထိုး၍ မြို့ ၂ ဖက်ကို ချိတ်ဆက်မှုများ ပြုလုပ်ထားသည်။ ကားလမ်းကျပ်မှုများကြောင့် အမြန်လမ်းများ တည်ဆောက်ထားပြီး မြို့လယ်ခေါင်နှင့် မြို့ပြင် သွားလာရာတွင် ကားကျပ်တည်းမှုပြဿနာကို ရှောင်ရှားနိုင်ရန် ပြုလုပ်ပေးထားသည်။ ၁၉၈၀ပြည့်နှစ်များတွင် ဘန်ကောက်မြို့ အလျှင်အမြန်တိုးတက်လာပြီး မော်တော်ကားပိုင်ဆိုင်မှု တိုးတက်လာကာ ၂၀၀၆ ခုနှစ်ထိ ယာဉ်ကျောပိတ်ဆို့မှု ပိုမိုများပြားခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်မြို့တွင် ယာဉ်အစီးရေ ၄ သန်းနီးပါး ရှိသည်။ အဆိုပါ ယာဉ်ကျော်ကျပ်တည်းမှု ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ခုံးကျော်တံတားများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ မိုးပျံ အမြန်လမ်းများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ အများပြည်သူသုံး ပို့ဆောင်ရေးစနစ် စတင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ယာဉ်ကျောကျပ်တည်းမှု ပြဿနာသည် အခုတိုင် တည်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ ယာဉ်ကျောကျပ်တည်းမှုကြောင့် ဘန်ကောက်မြို့၏ လေထုညစ်ညမ်းမှု မြင့်တက်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ပြည့်နှစ်များတွင် စိုးရိမ်ရသောအခြေအနေထိ ရောက်ခဲ့သည်။ သို့သော် လောင်စာဆီအရည်အသွေး မြှင့်တင်ခြင်း၊ ကားမီးခိုးထုတ်လွှင့်မှု ထိန်းချုပ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ၂၀၀၀ခုနှစ်များတွင် လေထုညစ်ညမ်းမှုပြဿနာ အတော်အတန် ပြေလည်ခဲ့ရသည်။ ==== ဘတ်စ်ကားများနှင့် အငှားကားများ==== အောင်နိုင်မှုအထိမ်းအမှတ်ကျောက်တိုင် (Victory Monument)သည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိက သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အခြေစိုက်ရာဖြစ်သည်။ အဆိုပါနေရာတွင် ဘတ်စ်ကားများ၊ အငှားကားများ အများအပြားကိုတွေ့မြင်နိုင်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့တွင် တစ်မြို့လုံးကိုလွှမ်းခြုံနိုင်သော ဘတ်စ်ကားကွန်ယက်ရှိသည်။ ဘန်ကောက်အများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (BMTA) သည် ဘတ်စ်ကားဝန်ဆောင်မှုကို တစ်ဦးတည်းလုပ်ကိုင်သည်။ ဘတ်စ်ကားလမ်းကြောင်းပေါင်း ၄၇၀ ရှိသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ဘန်ကောက်မြို့ပြစီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ (BMA) သည် သီးသန့်ဘတ်စ်ကားလိုင်းကို စတင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါလိုင်းသည် စီးပွားရေးအချက်အချာကျရာ စတွန် မှ မြို့အနောက်ဘက် ရာချာဖရက် အထိ ပြေးဆွဲသည်။ အငှားယာဉ်များကို ဘန်ကောက်မြို့၏ နေရာတိုင်းတွင် တွေ့ရသည်။ ၂၀၁၂ခုနှစ် ဩဂုတ်လထိ အငှားကား ၁သိန်းကျော်၊ အငှားမော်တော်ဆိုင်ကယ် ၆သောင်းနီးပါးနှင့် တုတ်-တုတ် (ခေါ်) သုံးဘီးဆိုင်ကယ် ၉ ထောင်နီးပါး ရှိသည်။ အငှားကားများကို မီတာဖြင့်လည်းကောင်း ညှိနှိုင်းဈေးဖြင့်လည်းကောင်း ငှားရမ်းနိုင်သည်။ သို့သော် လမ်းကြောင်းမသင့်လျှင် ကားဆရာမှ ငှားရန်ငြင်းဆန်မှုကြောင့် ရှိနိုင်သည်။ အငှားမော်တော်ဆိုင်ကယ်များကို ခရီးအကွာအ‌ဝေးအလိုက် ဆိုင်ကယ်သမားနှင့် ညှိနှိုင်းဈေးဖြင့် ငှားနိုင်သည်။ သို့သော် အုပ်စုဖွဲ့ရမ်းကားမှုများကြောင့် အငှားမော်တော်ဆိုင်ကယ်များကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင်မှ အငှားမော်တော်ဆိုင်ကယ်များကို မှတ်ပုံတင်ခြင်းဖြင့် ပြန်လည်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ===မီးရထားလမ်း=== {{See also|စီလုမ်လိုင်း|ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း|ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား}} ဘန်ကောက်မြို့တော်သည် ထိုင်းနိုင်ငံတော် မီးရထားလုပ်ငန်း (State Railway of Thailand - SRT) က ပြေးဆွဲသည့် နိုင်ငံတော် မီးရထားကွန်ရက်၏ ဗဟိုအဆုံမှတ်အသစ်ဖြစ်သော ကရုန်ထေ့ပ်အဖီဝပ်ဗဟိုဘူတာရုံ (Krung Thep Aphiwat Central Terminal) တည်ရှိရာမြို့ ဖြစ်ပါသည်။ ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာ ဘန်ကောက်၏ ပင်မဘူတာရုံအဖြစ် တည်ရှိခဲ့သော ဟွာလမ်ဖုန် မီးရထားဘူတာရုံဟောင်း (Bangkok (Hua Lamphong)) ကိုလည်း ဆက်လက်အသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ SRT သည် ကရုန်ထေ့ပ်အဖီဝပ်ဘူတာမှနေ၍ မြို့ချင်းဆက် ခရီးဝေးရထားများကို ပြေးဆွဲပြီး၊ အလုပ်ချိန်များအတွင်း မြို့ဆင်ခြေဖုံးဒေသများမှ မြို့တွင်းသို့ ပြေးဆွဲသော မြို့ပတ်ရထားများကိုမူ ဟွာလမ်းဖုံးဂ်ဘူတာမှ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပါသည်။ [[ဖိုင်:EMU A1 of BTS Skytrain.jpg|thumb|EMU AI စက်သုံးနေသော ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား]] ဘန်ကောက်မြို့တွင် အမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ် လေးမျိုးဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးလျက်ရှိရာ ၎င်းတို့မှာ [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း]] (BTS Skytrain)၊ မြေအောက်/မြေပေါ် ရထားလိုင်း (MRT)၊ SRT ရထားနီလိုင်းများ (SRT Red Lines) နှင့် မြေပေါ်ပြေးဆွဲသော လေဆိပ်ရထားလိုင်း (Airport Rail Link) တို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ ဘန်ကောက်၌ အမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ်များ တည်ဆောက်ရန် ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှစ၍ အဆိုပြုချက်များ ရှိခဲ့သော်လည်း [၁၄၈] ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင်မှ ဘီတီအက်စ်ကို စတင်လည်ပတ်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်တွင် ဆူခူဗစ်နှင့် စီလုမ် ဟူ၍ လိုင်းနှစ်လိုင်း ပါဝင်ပြီး ဘူတာပေါင်း ၅၉ ခုနှင့် စုစုပေါင်းအရှည် ၆၈.၂၅ ကီလိုမီတာ (၄၂.၄၁ မိုင်) ရှိပါသည်။ [၁၄၉] MRT ကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် စတင်အသုံးပြုနိုင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် မြေအောက်ရထားလိုင်းနှစ်လိုင်းဖြစ်သည့် အပြာရောင်လိုင်း (Blue Line) နှင့် ခရမ်းရောင်လိုင်း (Purple Line) တို့ ပါဝင်ရာ ဘူတာ ၅၃ ခုနှင့် အရှည်အားဖြင့် ၇၀.၆ ကီလိုမီတာ (၄၃.၉ မိုင်) ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် မိုနိုရထားလိုင်းနှစ်လိုင်းလည်း ပါဝင်ရာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော အဝါရောင်လိုင်း (Yellow Line) နှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော ပန်းရောင်လိုင်း (Pink Line) တို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ဩဂုတ်လတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော လေဆိပ်ရထားလိုင်းသည် မြို့လယ်ကို အရှေ့ဘက်ရှိ သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်သို့ ဆက်သွယ်ပေးပါသည်။ ယင်းလိုင်းတွင် ဘူတာ ၈ ခု ပါဝင်ပြီး ၂၈.၆ ကီလိုမီတာ (၁၇.၈ မိုင်) အရှည်ရှိပါသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော SRT ရထားနီလိုင်း မြို့ပတ်ရထားများတွင် လိုင်းနှစ်လိုင်း ပါဝင်ရာ အနီရင့်ရောင်လိုင်း (Dark Red Line) နှင့် အနီနုရောင်လိုင်း (Light Red Line) တို့ ဖြစ်ကြပြီး လက်ရှိတွင် ဘူတာ ၁၄ ခုနှင့် အရှည် ၄၁ ကီလိုမီတာ (၂၅ မိုင်) ရှိပါသည်။ ကနဦးပိုင်း၌ ခရီးသည်အရေအတွက် နည်းပါးခဲ့ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် နွန်ထဘူရီဒေသသို့ ပြေးဆွဲသော ခရမ်းရောင်လိုင်း စတင်ဖွင့်လှစ်သည်အထိ မြို့တွင်းပိုင်းကိုသာ ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ အဆိုပါစနစ်များသည် ခရီးသွားပြည်သူ အများအပြားအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သော အခြေခံအဆောက်အဦများ ဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်၏ ၂၀၁၂ ခုနှစ်ပျမ်းမျှ နေ့စဉ်ခရီးစဉ်သည် ၆၀၀,၀၀၀ ခရီးစဉ် ရှိခဲ့ပြီး MRT တွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည် ၂၄၀,၀၀၀ ရှိခဲ့ပါသည်။ [[ဖိုင်:MRT Pink Line at Samakkhi Station.jpg|thumb|ဘန်ကောက်မြို့တွင် ပြေးဆွဲနေသော Monorail ရထား အမ်အာတီပန်းရောင်လိုင်း]] ၂၀၂၄ ခုနှစ် ကိန်းဂဏန်းများအရ ဘန်ကောက်မြို့တော်ဒေသ၏ မြန်နှုန်းမြင့် ရထားပို့ဆောင်ရေး မဟာစီမံကိန်း (Mass Rapid Transit Master Plan in Bangkok Metropolitan Region) အရ မြို့ပြအမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ်၏ ကွန်ရက်ချဲ့ထွင်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါစီမံကိန်းတွင် ပင်မလိုင်းကြီး ရှစ်လိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ရေးလိုင်းခွဲ လေးလိုင်း ပါဝင်ပြီး စုစုပေါင်းအရှည် ၅၀၈ ကီလိုမီတာ (၃၁၆ မိုင်) ခန့် ရှိကာ ၂၀၂၉ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်ရန် ရည်မှန်းထားရှိပါသည်။ ===ရေလမ်း=== သမိုင်းတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားခဲ့သည့် အနေအထားမှ လျော့နည်းသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သော်ငြားလည်း၊ ရေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးသည် ဘန်ကောက်မြို့နှင့် မြစ်ညာပိုင်းနှင့် မြစ်ကြောင်းအောက်ပိုင်းရှိ ပတ်ဝန်းကျင် ခရိုင်/မြို့နယ်များတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ဆက်လက်ပါဝင်နေဆဲ ဖြစ်ပါသည်။ နေ့စဉ် ခရီးသည်များအား ဝန်ဆောင်မှုပေးနေသည့် ရေယာဉ်လိုင်းများစွာ ရှိပါသည်။ ကျောက်ဖယား အမြန်သွားလှေလိုင်း (Chao Phraya Express Boat) သည် မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် ဆိုက်ကပ်ရာ ၃၄ နေရာတွင် ရပ်နားပြီး ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှခရီးသည် ၃၅,၅၈၆ ဦးကို တင်ဆောင်ပို့ဆောင်ပေးခဲ့ပါသည်။ ထို့အတူ ပိုမိုသေးငယ်သော ခလောင်ဆန်ဆဲ့ပ် လှေဝန်ဆောင်မှု (Khlong Saen Saep boat service) သည် ဆန်ဆဲ့ပ် တူးမြောင်း (Saen Saep Canal) ပေါ်ရှိ ဆိုက်ကပ်ရာ ၂၇ နေရာတွင် ရပ်နားပြီး နေ့စဉ်ခရီးသည် ၅၇,၅၅၇ ဦးအား ဝန်ဆောင်မှုပေးပါသည်။ ခလောင်ဖာစီချာရိုအန် လှေဝန်ဆောင်မှု (Khlong Phasi Charoen boat service) သည် ဖာစီချာရိုအန် တူးမြောင်းပေါ်ရှိ ဆိုက်ကပ်ရာ ၂၀ နေရာတွင် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပါသည်။ အမြီးရှည်လှေများ (Long-tail boats) သည် ကျောက်ဖယားမြစ်ပေါ်ရှိ ပုံမှန်ပြေးဆွဲသည့် လမ်းကြောင်း ၁၅ ခုတွင် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပြီး မြစ်ကူးတို့ ၃၂ နေရာ၌ ပြေးဆွဲသည့် ခရီးသည်တင်ကူးတို့လှေများသည် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် တစ်ရက်လျှင် ပျမ်းမျှခရီးသည် ၁၃၆,၉၂၇ ဦးကို ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ပါသည်။ ဘန်ကောက်ဆိပ်ကမ်းကို ၎င်းတည်ရှိရာနေရာအမည်ဖြစ်သော ခလောင်ထေး ဆိပ်ကမ်း (Khlong Toei Port) အဖြစ် လူသိများပြီး ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ချိန်မှစ၍ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် ရေနက်ပိုင်း လမ်ချဘန်း ဆိပ်ကမ်း (Laem Chabang Port) က ပင်မဆိပ်ကမ်းနေရာကို လွှဲပြောင်းရယူသည်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပင်မနိုင်ငံတကာဆိပ်ကမ်း ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ယင်းဆိပ်ကမ်းသည် အဓိကအားဖြင့် ကုန်စည်တင်ချဆိပ်ကမ်း ဖြစ်သော်လည်း ကုန်းတွင်းပိုင်းတွင် တည်ရှိသောကြောင့် တန်ချိန် ၁၂,၀၀၀ သို့မဟုတ် ထို့ထက်နည်းသော သင်္ဘောများသာ ဝင်ထွက်သွားလာနိုင်မှုကို ကန့်သတ်ထားပါသည်။ ၂၀၁၀ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်၏ ပထမရှစ်လတာကာလအတွင်း အဆိုပါဆိပ်ကမ်းသည် ကုန်စည်တန်ချိန် ၁၁,၉၃၆,၈၅၅ တန် (၁၃,၁၅၈,၁၃၀ တန်) ကို ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ၎င်းပမာဏသည် နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆိပ်ကမ်းများအားလုံး၏ စုစုပေါင်း၏ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိပါသည်။ ===လေကြောင်းလမ်း=== ဘန်ကောက်မြို့သည် အာရှတိုက်၏ လေကြောင်းဆက်သွယ်ရေးအများဆုံး တည်ရှိနေရာ မြို့လည်း ဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့တွင် လေဆိပ် ၂ ခုရှိသည်။ [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]] နှင့် [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|သုဝဏ္ဏဘူမိ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]]တို့ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၆ခုနှစ် သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ် စတင်ဖွင့်လှစ်စဉ်က ဒွန်မောင်းလေဆိပ်ဟောင်းကို ပိတ်ခဲ့သော်လည်း လေဆိပ်ခရီးသည် များပြားမှုများကြောင့် ဒွန်မောင်းလေဆိပ်ကို ၂၀၀၇ခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်းခရီးစဉ်များအတွက် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ အောက်တိုဘာလတွင် တန်ဖိုးနည်းလေကြောင်းလိုင်းများအတွက် နိုင်ငံတကာခရီးစဉ်များကို သုဝဏ္ဏဘူမိမှ ဒွန်မောင်းသို့ပြန်လည်ပြောင်းရွေ့ခဲ့သည်။ သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ခရီးသည် သန်း၆၀ ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ရန်နှင့် ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ခရီးသည် သန်း၉၀ ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ရန် တိုးချဲ့လျက်ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{reflist|2}}{{ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အကြီးဆုံး မြို့ကြီးများ}} {{ဒေသအလိုက် အာရှတိုက်ရှိ မြို့တော်များ}} {{Authority control}} [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:အရှေ့တောင်အာရှရှိ မြို့များ]] [[Category:အာရှတိုက်ရှိ မြို့တော်များ]] hf5ota46ptjjtjgcratka25ty7r496k 0 6106 877866 856021 2025-06-14T18:16:43Z Maung Myay Zuu 131890 /* လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇) */ 877866 wikitext text/x-wiki က ==လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇)== နာဂဆဒ္ဒန်-ချီ မျက်ဖြေ ဘောလယ်ရေးသူ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးမှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခုနှစ်တွင် (ရွှေဘိုမင်း)[[သာယာဝတီမင်း]] အိမ်နိမ့်စံနေတော်မူခိုက် [[ဟင်္သာတမြို့]]သူ အနောက်နန်း မိဖုရား[[နန်းမတော် မမြလေး|မမြလေး]]ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၅-ခုနှစ်တွင် သမီးတော်ကို ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မဖွားဖြစ်၏။ (မဖွားကြီးလည်းဟူ၏။) ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရွှေဘိုမင်းတရားကြီး အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်သောအခါ မယ်တော်မမြလေးအား ဟင်္သာတမြို့ကို အပိုင်စားပေးတော်မူ၍ သမီးတော် ထိပ်ခေါင်တင်တင်အားလည်း သီရိသုမြတ်စွာ ရတနာဒေဝီဘွဲ့နှင့် [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]]ကို အပိုင်စားပေးသနားတော်မူသည်။ သို့ဖြင့် လှိုင်မင်းသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ဟူ၍လည်းကောင်း ကျော်စောထင်ရှားလာသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် အဆင်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ မြင်သူတိုင်း မင်းသမီးကို ချစ်ခင်မြတ်နိုး ကြကုန်၏။ ၁၂ဝ၂-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၅ ရက်နေ့ကစ၍ သျှောင်ထုံးနားထွင်း၊ တစ်ဘက်ဝတ်၊ ဒက်ဆင်မင်္ဂလာ ဆောင်တော်မူရာတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးကိုလည်း မိဖုရားခေါင်ကြီး၏ သမီးတော်များနှင့်အတူ မှန်နန်းတော် ဘမရာသန ပလ္လင်တော် ရှေ့တွင် ဆင်ယင်ကျင်းပစေသည်။ မယ်တော်မမြလေး ကွပ်မျက်ခံရသောအခါတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မှာ အသက် ၁၂-နှစ်မျှသာရှိသေး၍ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းသား]]၏ [[မိဖုရား]]က သနားတော်မူသည် အလျောက် ကောက်ယူကျွေးမွေးထားလေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၄-ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီး နန်းတက်တော် မူပြီးနောက် တနှစ်ခန့်အကြာ ၁၂၁၅ ခုနှစ်၌ [[ကနောင်မင်းသား]]နှင့် အသက် ၂၀ အရွယ်ရှိ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးတို့အား စုလျားရစ်ပတ် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍ ညီတော်အား အိမ်ရှေ့အရာပေးသဖြင့် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မှာလည်း အိမ်ရှေ့မင်း၏မိဖုရားဖြစ်လာတော့သည်။ ထန်းတစ်ပင် မင်းသားဟူသော သားတော်တစ်ပါး ထွန်းကားခဲ့၏။ ထိုမင်းသားသည် ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ် သီပေါမင်းလက်ထက် ထောင်မှာလွန်သည်။ ၁၂၂၈ ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်းကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးတော်ပုံ]]တွင် မောင်တော် ကနောင်မင်းသား နတ်ရွာစံလေသည်။[[မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင် မင်းသားများ]] === ရေးသားခဲ့သော စာပေများ === လှိုင်မင်းသမီးသည် [[ကဗျာ]]၊ [[လင်္ကာ]]၊ [[ပတ်ပျိုး]]၊ [[သီချင်းကြီး]]၊ [[သီချင်းခံ]]၊ ယိုးဒယား၊ ဘောလယ်၊ [[တေးထပ်]]တို့ကို စီကုံးရေးသားရာ၌ ထီး သုံးနန်းသုံး အနှုန်းအဖွဲ့ ယဉ်ကျေးလှသောကြောင့် မယ်တော်ဘုရားကဲ့သို့ပင် စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောထင်ရှားလေသည်။ အထူးသဖြင့် ဘောလယ်နှင့် နန်းတွင်း ဇာတ်များရေးရာတွင် ကျော်စောလှ၏။ 'ဘောလယ်' ဟူသော အဖွဲ့အနွဲ့မှာ လှိုင်မင်းသမီးက စတင်တီထွင်ခဲ့သော သီချင်းဆန်းဟုပင် ဆို ကြလေသည်။ ထိုသီချင်းမျိုးကို စည်းဝါးလွတ်သော်လည်းကောင်း၊ [[တူရိယာ]] နှင့် တွဲဖက်၍သော်လည်းကောင်း သီဆိုနိုင်သည်။ မောင်တော် ကနောင်မင်းသားသည် [[ကိုယ်လုပ်တော်]] အများအပြား နှင့်သာ ပျော်ပါးနေတတ်၏။ ထိုအခါများတွင် လှိုင်မင်းသမီးသည် မောင်တော်အား မျှော်ခေါ်တမ်းတ၍ နေကြောင်းများကို ဘောလယ်များ ရေးစပ်၍ ဆက်သွင်းလေ့ရှိ၏။ မင်းသားသည် ဘောလယ်ကိုဖတ်ရသည့်အခါ လှိုင်မင်းသမီးအပေါ်၌ သနားကရုဏာ သက်ရောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်လည် ယုယပိုက်ဖြားလေ၏။ ဤသည်ကိုထောက်၍ မင်းသမီး၏ အဖွဲ့အနွဲ့ စာသားတို့မှာ မည်မျှကောင်းမွန်သည်ကို သိနိုင်ပေသည်။ '[[စိန်ခြူးကြာညောင်]]' ချီ ဘောလယ်ဖြင့် မောင်တော်မင်းသားအား မိမိဘက်သို့ စိတ်လည်လာအောင် ချော့မြှူနိုင်ပုံ၊ မောင်တော်က မျက်မာန်တော်ရှသည့်အခါ မိမိမှာ အပြစ်မရှိ ကြောင်း၊ တစ်ပါးသူတို့ ချောပစ်ဂုံးတိုက်ခြင်းများကို ယုံတော်မမူသင့် ကြောင်းများ 'နာဂဆဒ္ဒန်'၊ 'ပဏ္ဍုသေလာ' အစချီသော ဘောလယ်များဖြင့် ဖြောင်းဖျနိုင်ပုံတို့ကိုကြည့်လျှင် လှိုင်မင်းသမီးသည် စာဆိုမှုဖြင့် သူတစ်ပါး စိတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယင်းသည့် ဘောလယ်များ အပြင် 'ပုလဲမြိတ်စုံ' ချီဘောလယ်၊ 'ထုံပန်းမာလာ' ချီဘောလယ်၊ 'ရှုလဲသာ ထွေ' ချီဘောလယ်၊ 'ပြဒုငယ်ချပ်ရံ' ချီဘောလယ်တို့ကိုလည်း စပ်ဆိုခဲ့သေး သည်။ လှိုင်ထပ်ခေါင်တင်သည် 'ပန်းသည်လယ်' ချီ ပတ်ပျိုး၊ 'ညဉ့်သုံး ယံခါ'ချီ ပတ်ပျိုးနှင့် 'ရေယမုန်'ချီ ပတ်ပျိုး စသည်တို့ကိုလည်း ဖွဲ့နွဲ့သီကုံး ခဲ့၏။ ထိုရေယမုန်ပတ်ပျိုးကို ဗိမ္ဗာလွှဲချင်းပတ်ပျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ထို ပတ်ပျိုးမှာ မိမိ၏သားတော် မြပုခက်တင်မင်္ဂလာဆင်ယင် ကျင်းပသည့်အခါ အထိန်းတော် အချီတော်တို့ သီဆိုရွှေနားတော်သွင်းရန်အတွက် 'ရွှေဗျိုင်းညို'၊ 'ကြောင်ဖားရယ်မြီးတံတို'၊ 'ဟီးလေးပေါက်ပင် ကန်စွန်းပင်' ဟူသော အရပ် သုံး သားချော့သီချင်းသုံးပုဒ်ကို ထီးသုံးနန်းသုံးအဖြစ် ဖွဲ့နွဲ့စပ်ဆိုထားသော ပတ်ပျိုးတစ်ပုဒ်ဖြစ်လေသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် ဝိဇယကာရီနှင့် ဣန္ဒာဝံသ နန်းတွင်းဇာတ် တော်ကြီး နှစ်စောင်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သေး၏။ အရေးအသားမှာ ထီးသံ နန်းသံပါ၍ အလွန်ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လှပေသည်။ အဖွဲ့အနွဲ့ အလွန်စေ့စပ်လှ ၏။ မင်းသမီးရေးသွားအပ်သော ဘောလယ်နှင့် ပတ်ပျိုးမှာ နှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လူတို့၏နှုတ်ဖျားတွင် မရိုးနိုင်၊ လက် မလွတ်နိုင်အောင်ရှိသည်ကား အထူးဆိုဖွယ်ရာမရှိချေ။ ယင်းသို့လျှင် မယ် တော်၏ ခြေရာကိုနင်း၍ စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောခဲ့သော မင်းသမီး သည် ၁၂၃၇ ခုနှစ်၊ပြာသိုလဆန်း ၅ရက်နေ့၊ သက်တော် ၄၂ နှစ်တွင် ကံကုန်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == <References /> {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး စာဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းသမီးများ]] 75y9xa7nawty8yvc9nzsnoesr4axlk7 877952 877866 2025-06-15T04:36:24Z Maung Myay Zuu 131890 877952 wikitext text/x-wiki {{short description|Crow}} {{Infobox royalty | name = Hlaing Hteik Khaung Tin <br>{{lang|my|လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်}} | image = | caption = | succession = Princess consort of Burma | reign = 11 July 1853 – 2 August 1866 | coronation = | predecessor = | regent = [[Tharrawaddy Min]] | reg-type = King | successor = | suc-type = Successor | succession1 = Princess of Hlaing | reign1 = 1837 – 1853 | regent1 = [[Tharrawaddy Min]] | reg-type1 = King | coronation1 = | predecessor1 = | successor1 = | birth_name = | birth_date = 1833 | birth_place = [[Inwa|Ava]] | death_date = {{death date and age|1875|1833|df=y}} | death_place = [[Mandalay]] | spouse = [[Kanaung Mintha]] | spouse-type = Consort | consort = yes | issue = Htantabin Prince | issue-link = | regnal name = Thiri Thu Myatswar Ratana Devi | house = [[Konbaung dynasty|Konbaung]] | father = [[Tharrawaddy Min]] | mother = [[Anauk Nanmadaw Ma Mya Lay]] | religion = [[Theravada Buddhism]] | type = monarch | signature = }} '''Thiri Thu Myatswa Yadana Dewi''' ({{langx|my|သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ}}, {{langx|pi|Sīrisumratcvāratanādevī}}; born '''Ma Phwar'''; 1833 – 1875), commonly known as the '''Princess of Hlaing''' ({{langx|my|လှိုင်မင်းသမီး}})<ref>{{cite book |last1=Myint |first1=Ni Ni |title=The Status of Myanmar Women |year=2002 |publisher=Kitakyushu Forum on Asian Women |url=https://books.google.com/books?id=b2naAAAAMAAJ&q=Hlaing+Htaik-khaung+Tin |language=en}}</ref> or '''Hlaing Hteik Khaung Tin''' ({{langx|my|လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်}}), was a crown princess<ref>{{cite book |last1=Chit (Daw) |first1=Khin Myo |title=13 Carat Diamond and Other Stories |year=2005 |publisher=Parami Bookshop |isbn=978-1-933570-52-5 |url=https://books.google.com/books?id=rupZLvIfRv8C&q=crown+princess+Hlaing&pg=PA98 |language=en}}</ref> of [[Burma]] during the late [[Konbaung dynasty]]. She was a poet<ref>{{cite book |last1=Fan |first1=Kok-sim |title=Women in Southeast Asia: A Bibliography |year=1982 |publisher=G.K. Hall |isbn=978-0-8161-8407-1 |url=https://books.google.com/books?id=UARBAAAAMAAJ&q=Princess+Hlaing+Hteik+Khaung+Tin |language=en}}</ref> and musician as well as being known for her beauty.<ref>{{cite web |title=Song of the Forest – Princess Hlaing Hteik Khaung Tin |url=https://mmfreethinker.wordpress.com/2012/11/04/song-of-the-forest-princess-hlaing-hteik-khaung-tin/ |website=Thinker Bhone Myint |language=en |date=4 November 2012}}</ref> She created a style of popular song known as the ''bawle''<ref>{{cite book |last1=Kraññʻ |first1=Taṅʻ Moṅʻ |title=The Various Facets of Myanmar |year=2001 |publisher=Taing Lin |url=https://books.google.com/books?id=6ullAAAAMAAJ&q=Princess+Hlaing++Bow+-+lae+ |language=en}}</ref><ref>{{cite web |title=Crown Prince Kanaung |url=https://myanmars.net/history/famous-people/crown-prince-kanaung.html |website=myanmars.net |language=en-gb}}</ref> and wrote court dramas such as ''[[Vijayakārī]]'' and ''[[Indavaṃsa]]''. ==လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇)== နာဂဆဒ္ဒန်-ချီ မျက်ဖြေ ဘောလယ်ရေးသူ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးမှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခုနှစ်တွင် (ရွှေဘိုမင်း)[[သာယာဝတီမင်း]] အိမ်နိမ့်စံနေတော်မူခိုက် [[ဟင်္သာတမြို့]]သူ အနောက်နန်း မိဖုရား[[နန်းမတော် မမြလေး|မမြလေး]]ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၅-ခုနှစ်တွင် သမီးတော်ကို ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မဖွားဖြစ်၏။ (မဖွားကြီးလည်းဟူ၏။) ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရွှေဘိုမင်းတရားကြီး အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်သောအခါ မယ်တော်မမြလေးအား ဟင်္သာတမြို့ကို အပိုင်စားပေးတော်မူ၍ သမီးတော် ထိပ်ခေါင်တင်တင်အားလည်း သီရိသုမြတ်စွာ ရတနာဒေဝီဘွဲ့နှင့် [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]]ကို အပိုင်စားပေးသနားတော်မူသည်။ သို့ဖြင့် လှိုင်မင်းသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ဟူ၍လည်းကောင်း ကျော်စောထင်ရှားလာသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် အဆင်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ မြင်သူတိုင်း မင်းသမီးကို ချစ်ခင်မြတ်နိုး ကြကုန်၏။ ၁၂ဝ၂-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၅ ရက်နေ့ကစ၍ သျှောင်ထုံးနားထွင်း၊ တစ်ဘက်ဝတ်၊ ဒက်ဆင်မင်္ဂလာ ဆောင်တော်မူရာတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးကိုလည်း မိဖုရားခေါင်ကြီး၏ သမီးတော်များနှင့်အတူ မှန်နန်းတော် ဘမရာသန ပလ္လင်တော် ရှေ့တွင် ဆင်ယင်ကျင်းပစေသည်။ မယ်တော်မမြလေး ကွပ်မျက်ခံရသောအခါတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မှာ အသက် ၁၂-နှစ်မျှသာရှိသေး၍ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းသား]]၏ [[မိဖုရား]]က သနားတော်မူသည် အလျောက် ကောက်ယူကျွေးမွေးထားလေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၄-ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီး နန်းတက်တော် မူပြီးနောက် တနှစ်ခန့်အကြာ ၁၂၁၅ ခုနှစ်၌ [[ကနောင်မင်းသား]]နှင့် အသက် ၂၀ အရွယ်ရှိ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးတို့အား စုလျားရစ်ပတ် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍ ညီတော်အား အိမ်ရှေ့အရာပေးသဖြင့် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မှာလည်း အိမ်ရှေ့မင်း၏မိဖုရားဖြစ်လာတော့သည်။ ထန်းတစ်ပင် မင်းသားဟူသော သားတော်တစ်ပါး ထွန်းကားခဲ့၏။ ထိုမင်းသားသည် ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ် သီပေါမင်းလက်ထက် ထောင်မှာလွန်သည်။ ၁၂၂၈ ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်းကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးတော်ပုံ]]တွင် မောင်တော် ကနောင်မင်းသား နတ်ရွာစံလေသည်။[[မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင် မင်းသားများ]] === ရေးသားခဲ့သော စာပေများ === လှိုင်မင်းသမီးသည် [[ကဗျာ]]၊ [[လင်္ကာ]]၊ [[ပတ်ပျိုး]]၊ [[သီချင်းကြီး]]၊ [[သီချင်းခံ]]၊ ယိုးဒယား၊ ဘောလယ်၊ [[တေးထပ်]]တို့ကို စီကုံးရေးသားရာ၌ ထီး သုံးနန်းသုံး အနှုန်းအဖွဲ့ ယဉ်ကျေးလှသောကြောင့် မယ်တော်ဘုရားကဲ့သို့ပင် စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောထင်ရှားလေသည်။ အထူးသဖြင့် ဘောလယ်နှင့် နန်းတွင်း ဇာတ်များရေးရာတွင် ကျော်စောလှ၏။ 'ဘောလယ်' ဟူသော အဖွဲ့အနွဲ့မှာ လှိုင်မင်းသမီးက စတင်တီထွင်ခဲ့သော သီချင်းဆန်းဟုပင် ဆို ကြလေသည်။ ထိုသီချင်းမျိုးကို စည်းဝါးလွတ်သော်လည်းကောင်း၊ [[တူရိယာ]] နှင့် တွဲဖက်၍သော်လည်းကောင်း သီဆိုနိုင်သည်။ မောင်တော် ကနောင်မင်းသားသည် [[ကိုယ်လုပ်တော်]] အများအပြား နှင့်သာ ပျော်ပါးနေတတ်၏။ ထိုအခါများတွင် လှိုင်မင်းသမီးသည် မောင်တော်အား မျှော်ခေါ်တမ်းတ၍ နေကြောင်းများကို ဘောလယ်များ ရေးစပ်၍ ဆက်သွင်းလေ့ရှိ၏။ မင်းသားသည် ဘောလယ်ကိုဖတ်ရသည့်အခါ လှိုင်မင်းသမီးအပေါ်၌ သနားကရုဏာ သက်ရောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်လည် ယုယပိုက်ဖြားလေ၏။ ဤသည်ကိုထောက်၍ မင်းသမီး၏ အဖွဲ့အနွဲ့ စာသားတို့မှာ မည်မျှကောင်းမွန်သည်ကို သိနိုင်ပေသည်။ '[[စိန်ခြူးကြာညောင်]]' ချီ ဘောလယ်ဖြင့် မောင်တော်မင်းသားအား မိမိဘက်သို့ စိတ်လည်လာအောင် ချော့မြှူနိုင်ပုံ၊ မောင်တော်က မျက်မာန်တော်ရှသည့်အခါ မိမိမှာ အပြစ်မရှိ ကြောင်း၊ တစ်ပါးသူတို့ ချောပစ်ဂုံးတိုက်ခြင်းများကို ယုံတော်မမူသင့် ကြောင်းများ 'နာဂဆဒ္ဒန်'၊ 'ပဏ္ဍုသေလာ' အစချီသော ဘောလယ်များဖြင့် ဖြောင်းဖျနိုင်ပုံတို့ကိုကြည့်လျှင် လှိုင်မင်းသမီးသည် စာဆိုမှုဖြင့် သူတစ်ပါး စိတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယင်းသည့် ဘောလယ်များ အပြင် 'ပုလဲမြိတ်စုံ' ချီဘောလယ်၊ 'ထုံပန်းမာလာ' ချီဘောလယ်၊ 'ရှုလဲသာ ထွေ' ချီဘောလယ်၊ 'ပြဒုငယ်ချပ်ရံ' ချီဘောလယ်တို့ကိုလည်း စပ်ဆိုခဲ့သေး သည်။ လှိုင်ထပ်ခေါင်တင်သည် 'ပန်းသည်လယ်' ချီ ပတ်ပျိုး၊ 'ညဉ့်သုံး ယံခါ'ချီ ပတ်ပျိုးနှင့် 'ရေယမုန်'ချီ ပတ်ပျိုး စသည်တို့ကိုလည်း ဖွဲ့နွဲ့သီကုံး ခဲ့၏။ ထိုရေယမုန်ပတ်ပျိုးကို ဗိမ္ဗာလွှဲချင်းပတ်ပျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ထို ပတ်ပျိုးမှာ မိမိ၏သားတော် မြပုခက်တင်မင်္ဂလာဆင်ယင် ကျင်းပသည့်အခါ အထိန်းတော် အချီတော်တို့ သီဆိုရွှေနားတော်သွင်းရန်အတွက် 'ရွှေဗျိုင်းညို'၊ 'ကြောင်ဖားရယ်မြီးတံတို'၊ 'ဟီးလေးပေါက်ပင် ကန်စွန်းပင်' ဟူသော အရပ် သုံး သားချော့သီချင်းသုံးပုဒ်ကို ထီးသုံးနန်းသုံးအဖြစ် ဖွဲ့နွဲ့စပ်ဆိုထားသော ပတ်ပျိုးတစ်ပုဒ်ဖြစ်လေသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် ဝိဇယကာရီနှင့် ဣန္ဒာဝံသ နန်းတွင်းဇာတ် တော်ကြီး နှစ်စောင်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သေး၏။ အရေးအသားမှာ ထီးသံ နန်းသံပါ၍ အလွန်ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လှပေသည်။ အဖွဲ့အနွဲ့ အလွန်စေ့စပ်လှ ၏။ မင်းသမီးရေးသွားအပ်သော ဘောလယ်နှင့် ပတ်ပျိုးမှာ နှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လူတို့၏နှုတ်ဖျားတွင် မရိုးနိုင်၊ လက် မလွတ်နိုင်အောင်ရှိသည်ကား အထူးဆိုဖွယ်ရာမရှိချေ။ ယင်းသို့လျှင် မယ် တော်၏ ခြေရာကိုနင်း၍ စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောခဲ့သော မင်းသမီး သည် ၁၂၃၇ ခုနှစ်၊ပြာသိုလဆန်း ၅ရက်နေ့၊ သက်တော် ၄၂ နှစ်တွင် ကံကုန်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == <References /> {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး စာဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းသမီးများ]] 8b3g9pgjiqhhuyl33yc7pc1jkm7md0d 877953 877952 2025-06-15T04:43:52Z Maung Myay Zuu 131890 877953 wikitext text/x-wiki {{short description|ကုန်းဘောင်မင်းဆက် အိမ်ရှေ့မင်းသမီး}} {{Infobox royalty | name = လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် <br>{{lang|eng|Hlaing Hteik Kaung Tin}} | image = | caption = | succession = | reign = 11 July 1853 – 2 August 1866 | coronation = | predecessor = | regent = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type = King | successor = | suc-type = Successor | succession1 = လှိုင်မြို့စား | reign1 = ၁၈၃၇ – ၁၈၅၃ | regent1 = [[Tharrawaddy Min]] | reg-type1 = King | coronation1 = | predecessor1 = | successor1 = | birth_name = | birth_date = ၁၈၃၃ | birth_place = [[အင်းဝ]] | death_date = {{death date and age|1875|1833|df=y}} | death_place = [[မန္တလေး]] | spouse = [[ကနောင်မင်းသား]] | spouse-type = Consort | consort = yes | issue = ထန်းတပင်မင်းသား | issue-link = | regnal name = သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ | house = [[Konbaung dynasty|Konbaung]] | father = [[သာယာဝတီမင်း]] | mother = [[အနောက်နန်းမတော်မမြလေး]] | religion = [[Theravada Buddhism]] | type = monarch | signature = }} '''Thiri Thu Myatswa Yadana Dewi''' ({{langx|my|သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ}}, {{langx|pi|Sīrisumratcvāratanādevī}}; born '''Ma Phwar'''; 1833 – 1875), commonly known as the '''Princess of Hlaing''' ({{langx|my|လှိုင်မင်းသမီး}})<ref>{{cite book |last1=Myint |first1=Ni Ni |title=The Status of Myanmar Women |year=2002 |publisher=Kitakyushu Forum on Asian Women |url=https://books.google.com/books?id=b2naAAAAMAAJ&q=Hlaing+Htaik-khaung+Tin |language=en}}</ref> or '''Hlaing Hteik Khaung Tin''' ({{langx|my|လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်}}), was a crown princess<ref>{{cite book |last1=Chit (Daw) |first1=Khin Myo |title=13 Carat Diamond and Other Stories |year=2005 |publisher=Parami Bookshop |isbn=978-1-933570-52-5 |url=https://books.google.com/books?id=rupZLvIfRv8C&q=crown+princess+Hlaing&pg=PA98 |language=en}}</ref> of [[Burma]] during the late [[Konbaung dynasty]]. She was a poet<ref>{{cite book |last1=Fan |first1=Kok-sim |title=Women in Southeast Asia: A Bibliography |year=1982 |publisher=G.K. Hall |isbn=978-0-8161-8407-1 |url=https://books.google.com/books?id=UARBAAAAMAAJ&q=Princess+Hlaing+Hteik+Khaung+Tin |language=en}}</ref> and musician as well as being known for her beauty.<ref>{{cite web |title=Song of the Forest – Princess Hlaing Hteik Khaung Tin |url=https://mmfreethinker.wordpress.com/2012/11/04/song-of-the-forest-princess-hlaing-hteik-khaung-tin/ |website=Thinker Bhone Myint |language=en |date=4 November 2012}}</ref> She created a style of popular song known as the ''bawle''<ref>{{cite book |last1=Kraññʻ |first1=Taṅʻ Moṅʻ |title=The Various Facets of Myanmar |year=2001 |publisher=Taing Lin |url=https://books.google.com/books?id=6ullAAAAMAAJ&q=Princess+Hlaing++Bow+-+lae+ |language=en}}</ref><ref>{{cite web |title=Crown Prince Kanaung |url=https://myanmars.net/history/famous-people/crown-prince-kanaung.html |website=myanmars.net |language=en-gb}}</ref> and wrote court dramas such as ''[[Vijayakārī]]'' and ''[[Indavaṃsa]]''. ==လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇)== နာဂဆဒ္ဒန်-ချီ မျက်ဖြေ ဘောလယ်ရေးသူ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးမှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခုနှစ်တွင် (ရွှေဘိုမင်း)[[သာယာဝတီမင်း]] အိမ်နိမ့်စံနေတော်မူခိုက် [[ဟင်္သာတမြို့]]သူ အနောက်နန်း မိဖုရား[[နန်းမတော် မမြလေး|မမြလေး]]ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၅-ခုနှစ်တွင် သမီးတော်ကို ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မဖွားဖြစ်၏။ (မဖွားကြီးလည်းဟူ၏။) ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရွှေဘိုမင်းတရားကြီး အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်သောအခါ မယ်တော်မမြလေးအား ဟင်္သာတမြို့ကို အပိုင်စားပေးတော်မူ၍ သမီးတော် ထိပ်ခေါင်တင်တင်အားလည်း သီရိသုမြတ်စွာ ရတနာဒေဝီဘွဲ့နှင့် [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]]ကို အပိုင်စားပေးသနားတော်မူသည်။ သို့ဖြင့် လှိုင်မင်းသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ဟူ၍လည်းကောင်း ကျော်စောထင်ရှားလာသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် အဆင်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ မြင်သူတိုင်း မင်းသမီးကို ချစ်ခင်မြတ်နိုး ကြကုန်၏။ ၁၂ဝ၂-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၅ ရက်နေ့ကစ၍ သျှောင်ထုံးနားထွင်း၊ တစ်ဘက်ဝတ်၊ ဒက်ဆင်မင်္ဂလာ ဆောင်တော်မူရာတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးကိုလည်း မိဖုရားခေါင်ကြီး၏ သမီးတော်များနှင့်အတူ မှန်နန်းတော် ဘမရာသန ပလ္လင်တော် ရှေ့တွင် ဆင်ယင်ကျင်းပစေသည်။ မယ်တော်မမြလေး ကွပ်မျက်ခံရသောအခါတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မှာ အသက် ၁၂-နှစ်မျှသာရှိသေး၍ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းသား]]၏ [[မိဖုရား]]က သနားတော်မူသည် အလျောက် ကောက်ယူကျွေးမွေးထားလေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၄-ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီး နန်းတက်တော် မူပြီးနောက် တနှစ်ခန့်အကြာ ၁၂၁၅ ခုနှစ်၌ [[ကနောင်မင်းသား]]နှင့် အသက် ၂၀ အရွယ်ရှိ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးတို့အား စုလျားရစ်ပတ် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍ ညီတော်အား အိမ်ရှေ့အရာပေးသဖြင့် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မှာလည်း အိမ်ရှေ့မင်း၏မိဖုရားဖြစ်လာတော့သည်။ ထန်းတစ်ပင် မင်းသားဟူသော သားတော်တစ်ပါး ထွန်းကားခဲ့၏။ ထိုမင်းသားသည် ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ် သီပေါမင်းလက်ထက် ထောင်မှာလွန်သည်။ ၁၂၂၈ ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်းကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးတော်ပုံ]]တွင် မောင်တော် ကနောင်မင်းသား နတ်ရွာစံလေသည်။[[မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင် မင်းသားများ]] === ရေးသားခဲ့သော စာပေများ === လှိုင်မင်းသမီးသည် [[ကဗျာ]]၊ [[လင်္ကာ]]၊ [[ပတ်ပျိုး]]၊ [[သီချင်းကြီး]]၊ [[သီချင်းခံ]]၊ ယိုးဒယား၊ ဘောလယ်၊ [[တေးထပ်]]တို့ကို စီကုံးရေးသားရာ၌ ထီး သုံးနန်းသုံး အနှုန်းအဖွဲ့ ယဉ်ကျေးလှသောကြောင့် မယ်တော်ဘုရားကဲ့သို့ပင် စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောထင်ရှားလေသည်။ အထူးသဖြင့် ဘောလယ်နှင့် နန်းတွင်း ဇာတ်များရေးရာတွင် ကျော်စောလှ၏။ 'ဘောလယ်' ဟူသော အဖွဲ့အနွဲ့မှာ လှိုင်မင်းသမီးက စတင်တီထွင်ခဲ့သော သီချင်းဆန်းဟုပင် ဆို ကြလေသည်။ ထိုသီချင်းမျိုးကို စည်းဝါးလွတ်သော်လည်းကောင်း၊ [[တူရိယာ]] နှင့် တွဲဖက်၍သော်လည်းကောင်း သီဆိုနိုင်သည်။ မောင်တော် ကနောင်မင်းသားသည် [[ကိုယ်လုပ်တော်]] အများအပြား နှင့်သာ ပျော်ပါးနေတတ်၏။ ထိုအခါများတွင် လှိုင်မင်းသမီးသည် မောင်တော်အား မျှော်ခေါ်တမ်းတ၍ နေကြောင်းများကို ဘောလယ်များ ရေးစပ်၍ ဆက်သွင်းလေ့ရှိ၏။ မင်းသားသည် ဘောလယ်ကိုဖတ်ရသည့်အခါ လှိုင်မင်းသမီးအပေါ်၌ သနားကရုဏာ သက်ရောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်လည် ယုယပိုက်ဖြားလေ၏။ ဤသည်ကိုထောက်၍ မင်းသမီး၏ အဖွဲ့အနွဲ့ စာသားတို့မှာ မည်မျှကောင်းမွန်သည်ကို သိနိုင်ပေသည်။ '[[စိန်ခြူးကြာညောင်]]' ချီ ဘောလယ်ဖြင့် မောင်တော်မင်းသားအား မိမိဘက်သို့ စိတ်လည်လာအောင် ချော့မြှူနိုင်ပုံ၊ မောင်တော်က မျက်မာန်တော်ရှသည့်အခါ မိမိမှာ အပြစ်မရှိ ကြောင်း၊ တစ်ပါးသူတို့ ချောပစ်ဂုံးတိုက်ခြင်းများကို ယုံတော်မမူသင့် ကြောင်းများ 'နာဂဆဒ္ဒန်'၊ 'ပဏ္ဍုသေလာ' အစချီသော ဘောလယ်များဖြင့် ဖြောင်းဖျနိုင်ပုံတို့ကိုကြည့်လျှင် လှိုင်မင်းသမီးသည် စာဆိုမှုဖြင့် သူတစ်ပါး စိတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယင်းသည့် ဘောလယ်များ အပြင် 'ပုလဲမြိတ်စုံ' ချီဘောလယ်၊ 'ထုံပန်းမာလာ' ချီဘောလယ်၊ 'ရှုလဲသာ ထွေ' ချီဘောလယ်၊ 'ပြဒုငယ်ချပ်ရံ' ချီဘောလယ်တို့ကိုလည်း စပ်ဆိုခဲ့သေး သည်။ လှိုင်ထပ်ခေါင်တင်သည် 'ပန်းသည်လယ်' ချီ ပတ်ပျိုး၊ 'ညဉ့်သုံး ယံခါ'ချီ ပတ်ပျိုးနှင့် 'ရေယမုန်'ချီ ပတ်ပျိုး စသည်တို့ကိုလည်း ဖွဲ့နွဲ့သီကုံး ခဲ့၏။ ထိုရေယမုန်ပတ်ပျိုးကို ဗိမ္ဗာလွှဲချင်းပတ်ပျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ထို ပတ်ပျိုးမှာ မိမိ၏သားတော် မြပုခက်တင်မင်္ဂလာဆင်ယင် ကျင်းပသည့်အခါ အထိန်းတော် အချီတော်တို့ သီဆိုရွှေနားတော်သွင်းရန်အတွက် 'ရွှေဗျိုင်းညို'၊ 'ကြောင်ဖားရယ်မြီးတံတို'၊ 'ဟီးလေးပေါက်ပင် ကန်စွန်းပင်' ဟူသော အရပ် သုံး သားချော့သီချင်းသုံးပုဒ်ကို ထီးသုံးနန်းသုံးအဖြစ် ဖွဲ့နွဲ့စပ်ဆိုထားသော ပတ်ပျိုးတစ်ပုဒ်ဖြစ်လေသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် ဝိဇယကာရီနှင့် ဣန္ဒာဝံသ နန်းတွင်းဇာတ် တော်ကြီး နှစ်စောင်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သေး၏။ အရေးအသားမှာ ထီးသံ နန်းသံပါ၍ အလွန်ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လှပေသည်။ အဖွဲ့အနွဲ့ အလွန်စေ့စပ်လှ ၏။ မင်းသမီးရေးသွားအပ်သော ဘောလယ်နှင့် ပတ်ပျိုးမှာ နှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လူတို့၏နှုတ်ဖျားတွင် မရိုးနိုင်၊ လက် မလွတ်နိုင်အောင်ရှိသည်ကား အထူးဆိုဖွယ်ရာမရှိချေ။ ယင်းသို့လျှင် မယ် တော်၏ ခြေရာကိုနင်း၍ စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောခဲ့သော မင်းသမီး သည် ၁၂၃၇ ခုနှစ်၊ပြာသိုလဆန်း ၅ရက်နေ့၊ သက်တော် ၄၂ နှစ်တွင် ကံကုန်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == <References /> {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး စာဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းသမီးများ]] 3k1uwcg0xwxaz7d2d4a23k17vwyp9yh 877958 877953 2025-06-15T04:48:46Z Maung Myay Zuu 131890 877958 wikitext text/x-wiki {{short description|ကုန်းဘောင်မင်းဆက် အိမ်ရှေ့မင်းသမီး}} {{Infobox royalty | name = လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် <br>{{lang|eng|Hlaing Hteik Kaung Tin}} | image = | caption = | succession = | reign = ၁၁ ဇူလိုင် ၁၈၅၃ – ၂ ဩဂုတ် ၁၈၆၆ | coronation = | predecessor = | regent = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type = ဘုရင် | successor = | suc-type = Successor | succession1 = လှိုင်မြို့စား | reign1 = ၁၈၃၇ – ၁၈၅၃ | regent1 = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type1 = ဘုရင် | coronation1 = | predecessor1 = | successor1 = | birth_name = | birth_date = ၁၈၃၃ | birth_place = [[အင်းဝ]] | death_date = {{death date and age|1875|1833|df=y}} | death_place = [[မန္တလေး]] | spouse = [[ကနောင်မင်းသား]] | spouse-type = Consort | consort = yes | issue = ထန်းတပင်မင်းသား | issue-link = | regnal name = သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ | house = [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်|ကုန်းဘောင်]] | father = [[သာယာဝတီမင်း]] | mother = [[အနောက်နန်းမတော်မမြလေး]] | religion = [[ထေရဝါဒ]][[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] | type = သက်ဦးဆံပိုင် | signature = }} '''Thiri Thu Myatswa Yadana Dewi''' ({{langx|my|သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ}}, {{langx|pi|Sīrisumratcvāratanādevī}}; born '''Ma Phwar'''; 1833 – 1875), commonly known as the '''Princess of Hlaing''' ({{langx|my|လှိုင်မင်းသမီး}})<ref>{{cite book |last1=Myint |first1=Ni Ni |title=The Status of Myanmar Women |year=2002 |publisher=Kitakyushu Forum on Asian Women |url=https://books.google.com/books?id=b2naAAAAMAAJ&q=Hlaing+Htaik-khaung+Tin |language=en}}</ref> or '''Hlaing Hteik Khaung Tin''' ({{langx|my|လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်}}), was a crown princess<ref>{{cite book |last1=Chit (Daw) |first1=Khin Myo |title=13 Carat Diamond and Other Stories |year=2005 |publisher=Parami Bookshop |isbn=978-1-933570-52-5 |url=https://books.google.com/books?id=rupZLvIfRv8C&q=crown+princess+Hlaing&pg=PA98 |language=en}}</ref> of [[Burma]] during the late [[Konbaung dynasty]]. She was a poet<ref>{{cite book |last1=Fan |first1=Kok-sim |title=Women in Southeast Asia: A Bibliography |year=1982 |publisher=G.K. Hall |isbn=978-0-8161-8407-1 |url=https://books.google.com/books?id=UARBAAAAMAAJ&q=Princess+Hlaing+Hteik+Khaung+Tin |language=en}}</ref> and musician as well as being known for her beauty.<ref>{{cite web |title=Song of the Forest – Princess Hlaing Hteik Khaung Tin |url=https://mmfreethinker.wordpress.com/2012/11/04/song-of-the-forest-princess-hlaing-hteik-khaung-tin/ |website=Thinker Bhone Myint |language=en |date=4 November 2012}}</ref> She created a style of popular song known as the ''bawle''<ref>{{cite book |last1=Kraññʻ |first1=Taṅʻ Moṅʻ |title=The Various Facets of Myanmar |year=2001 |publisher=Taing Lin |url=https://books.google.com/books?id=6ullAAAAMAAJ&q=Princess+Hlaing++Bow+-+lae+ |language=en}}</ref><ref>{{cite web |title=Crown Prince Kanaung |url=https://myanmars.net/history/famous-people/crown-prince-kanaung.html |website=myanmars.net |language=en-gb}}</ref> and wrote court dramas such as ''[[Vijayakārī]]'' and ''[[Indavaṃsa]]''. ==လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇)== နာဂဆဒ္ဒန်-ချီ မျက်ဖြေ ဘောလယ်ရေးသူ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးမှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခုနှစ်တွင် (ရွှေဘိုမင်း)[[သာယာဝတီမင်း]] အိမ်နိမ့်စံနေတော်မူခိုက် [[ဟင်္သာတမြို့]]သူ အနောက်နန်း မိဖုရား[[နန်းမတော် မမြလေး|မမြလေး]]ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၅-ခုနှစ်တွင် သမီးတော်ကို ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မဖွားဖြစ်၏။ (မဖွားကြီးလည်းဟူ၏။) ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရွှေဘိုမင်းတရားကြီး အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်သောအခါ မယ်တော်မမြလေးအား ဟင်္သာတမြို့ကို အပိုင်စားပေးတော်မူ၍ သမီးတော် ထိပ်ခေါင်တင်တင်အားလည်း သီရိသုမြတ်စွာ ရတနာဒေဝီဘွဲ့နှင့် [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]]ကို အပိုင်စားပေးသနားတော်မူသည်။ သို့ဖြင့် လှိုင်မင်းသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ဟူ၍လည်းကောင်း ကျော်စောထင်ရှားလာသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် အဆင်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ မြင်သူတိုင်း မင်းသမီးကို ချစ်ခင်မြတ်နိုး ကြကုန်၏။ ၁၂ဝ၂-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၅ ရက်နေ့ကစ၍ သျှောင်ထုံးနားထွင်း၊ တစ်ဘက်ဝတ်၊ ဒက်ဆင်မင်္ဂလာ ဆောင်တော်မူရာတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးကိုလည်း မိဖုရားခေါင်ကြီး၏ သမီးတော်များနှင့်အတူ မှန်နန်းတော် ဘမရာသန ပလ္လင်တော် ရှေ့တွင် ဆင်ယင်ကျင်းပစေသည်။ မယ်တော်မမြလေး ကွပ်မျက်ခံရသောအခါတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မှာ အသက် ၁၂-နှစ်မျှသာရှိသေး၍ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းသား]]၏ [[မိဖုရား]]က သနားတော်မူသည် အလျောက် ကောက်ယူကျွေးမွေးထားလေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၄-ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီး နန်းတက်တော် မူပြီးနောက် တနှစ်ခန့်အကြာ ၁၂၁၅ ခုနှစ်၌ [[ကနောင်မင်းသား]]နှင့် အသက် ၂၀ အရွယ်ရှိ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးတို့အား စုလျားရစ်ပတ် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍ ညီတော်အား အိမ်ရှေ့အရာပေးသဖြင့် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မှာလည်း အိမ်ရှေ့မင်း၏မိဖုရားဖြစ်လာတော့သည်။ ထန်းတစ်ပင် မင်းသားဟူသော သားတော်တစ်ပါး ထွန်းကားခဲ့၏။ ထိုမင်းသားသည် ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ် သီပေါမင်းလက်ထက် ထောင်မှာလွန်သည်။ ၁၂၂၈ ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်းကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးတော်ပုံ]]တွင် မောင်တော် ကနောင်မင်းသား နတ်ရွာစံလေသည်။[[မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင် မင်းသားများ]] === ရေးသားခဲ့သော စာပေများ === လှိုင်မင်းသမီးသည် [[ကဗျာ]]၊ [[လင်္ကာ]]၊ [[ပတ်ပျိုး]]၊ [[သီချင်းကြီး]]၊ [[သီချင်းခံ]]၊ ယိုးဒယား၊ ဘောလယ်၊ [[တေးထပ်]]တို့ကို စီကုံးရေးသားရာ၌ ထီး သုံးနန်းသုံး အနှုန်းအဖွဲ့ ယဉ်ကျေးလှသောကြောင့် မယ်တော်ဘုရားကဲ့သို့ပင် စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောထင်ရှားလေသည်။ အထူးသဖြင့် ဘောလယ်နှင့် နန်းတွင်း ဇာတ်များရေးရာတွင် ကျော်စောလှ၏။ 'ဘောလယ်' ဟူသော အဖွဲ့အနွဲ့မှာ လှိုင်မင်းသမီးက စတင်တီထွင်ခဲ့သော သီချင်းဆန်းဟုပင် ဆို ကြလေသည်။ ထိုသီချင်းမျိုးကို စည်းဝါးလွတ်သော်လည်းကောင်း၊ [[တူရိယာ]] နှင့် တွဲဖက်၍သော်လည်းကောင်း သီဆိုနိုင်သည်။ မောင်တော် ကနောင်မင်းသားသည် [[ကိုယ်လုပ်တော်]] အများအပြား နှင့်သာ ပျော်ပါးနေတတ်၏။ ထိုအခါများတွင် လှိုင်မင်းသမီးသည် မောင်တော်အား မျှော်ခေါ်တမ်းတ၍ နေကြောင်းများကို ဘောလယ်များ ရေးစပ်၍ ဆက်သွင်းလေ့ရှိ၏။ မင်းသားသည် ဘောလယ်ကိုဖတ်ရသည့်အခါ လှိုင်မင်းသမီးအပေါ်၌ သနားကရုဏာ သက်ရောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်လည် ယုယပိုက်ဖြားလေ၏။ ဤသည်ကိုထောက်၍ မင်းသမီး၏ အဖွဲ့အနွဲ့ စာသားတို့မှာ မည်မျှကောင်းမွန်သည်ကို သိနိုင်ပေသည်။ '[[စိန်ခြူးကြာညောင်]]' ချီ ဘောလယ်ဖြင့် မောင်တော်မင်းသားအား မိမိဘက်သို့ စိတ်လည်လာအောင် ချော့မြှူနိုင်ပုံ၊ မောင်တော်က မျက်မာန်တော်ရှသည့်အခါ မိမိမှာ အပြစ်မရှိ ကြောင်း၊ တစ်ပါးသူတို့ ချောပစ်ဂုံးတိုက်ခြင်းများကို ယုံတော်မမူသင့် ကြောင်းများ 'နာဂဆဒ္ဒန်'၊ 'ပဏ္ဍုသေလာ' အစချီသော ဘောလယ်များဖြင့် ဖြောင်းဖျနိုင်ပုံတို့ကိုကြည့်လျှင် လှိုင်မင်းသမီးသည် စာဆိုမှုဖြင့် သူတစ်ပါး စိတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယင်းသည့် ဘောလယ်များ အပြင် 'ပုလဲမြိတ်စုံ' ချီဘောလယ်၊ 'ထုံပန်းမာလာ' ချီဘောလယ်၊ 'ရှုလဲသာ ထွေ' ချီဘောလယ်၊ 'ပြဒုငယ်ချပ်ရံ' ချီဘောလယ်တို့ကိုလည်း စပ်ဆိုခဲ့သေး သည်။ လှိုင်ထပ်ခေါင်တင်သည် 'ပန်းသည်လယ်' ချီ ပတ်ပျိုး၊ 'ညဉ့်သုံး ယံခါ'ချီ ပတ်ပျိုးနှင့် 'ရေယမုန်'ချီ ပတ်ပျိုး စသည်တို့ကိုလည်း ဖွဲ့နွဲ့သီကုံး ခဲ့၏။ ထိုရေယမုန်ပတ်ပျိုးကို ဗိမ္ဗာလွှဲချင်းပတ်ပျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ထို ပတ်ပျိုးမှာ မိမိ၏သားတော် မြပုခက်တင်မင်္ဂလာဆင်ယင် ကျင်းပသည့်အခါ အထိန်းတော် အချီတော်တို့ သီဆိုရွှေနားတော်သွင်းရန်အတွက် 'ရွှေဗျိုင်းညို'၊ 'ကြောင်ဖားရယ်မြီးတံတို'၊ 'ဟီးလေးပေါက်ပင် ကန်စွန်းပင်' ဟူသော အရပ် သုံး သားချော့သီချင်းသုံးပုဒ်ကို ထီးသုံးနန်းသုံးအဖြစ် ဖွဲ့နွဲ့စပ်ဆိုထားသော ပတ်ပျိုးတစ်ပုဒ်ဖြစ်လေသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် ဝိဇယကာရီနှင့် ဣန္ဒာဝံသ နန်းတွင်းဇာတ် တော်ကြီး နှစ်စောင်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သေး၏။ အရေးအသားမှာ ထီးသံ နန်းသံပါ၍ အလွန်ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လှပေသည်။ အဖွဲ့အနွဲ့ အလွန်စေ့စပ်လှ ၏။ မင်းသမီးရေးသွားအပ်သော ဘောလယ်နှင့် ပတ်ပျိုးမှာ နှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လူတို့၏နှုတ်ဖျားတွင် မရိုးနိုင်၊ လက် မလွတ်နိုင်အောင်ရှိသည်ကား အထူးဆိုဖွယ်ရာမရှိချေ။ ယင်းသို့လျှင် မယ် တော်၏ ခြေရာကိုနင်း၍ စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောခဲ့သော မင်းသမီး သည် ၁၂၃၇ ခုနှစ်၊ပြာသိုလဆန်း ၅ရက်နေ့၊ သက်တော် ၄၂ နှစ်တွင် ကံကုန်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == <References /> {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး စာဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းသမီးများ]] 22gk3rv9z0dmlu6v1aa5nqmyj6flrb7 877959 877958 2025-06-15T04:50:55Z Maung Myay Zuu 131890 877959 wikitext text/x-wiki {{short description|ကုန်းဘောင်မင်းဆက် အိမ်ရှေ့မင်းသမီး}} {{Infobox royalty | name = လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် <br>{{lang|eng|Hlaing Hteik Kaung Tin}} | image = | caption = | succession = | reign = ၁၁ ဇူလိုင် ၁၈၅၃ – ၂ ဩဂုတ် ၁၈၆၆ | coronation = | predecessor = | regent = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type = ဘုရင် | successor = | suc-type = Successor | succession1 = လှိုင်မြို့စား | reign1 = ၁၈၃၇ – ၁၈၅၃ | regent1 = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type1 = ဘုရင် | coronation1 = | predecessor1 = | successor1 = | birth_name = | birth_date = ၁၈၃၃ | birth_place = [[အင်းဝ]] | death_date = ၁၈၇၅ | Age = ၄၁-၄၂ | death_place = [[မန္တလေး]] | spouse = [[ကနောင်မင်းသား]] | spouse-type = Consort | consort = yes | issue = ထန်းတပင်မင်းသား | issue-link = | regnal name = သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ | house = [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်|ကုန်းဘောင်]] | father = [[သာယာဝတီမင်း]] | mother = [[အနောက်နန်းမတော်မမြလေး]] | religion = [[ထေရဝါဒ]][[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] | type = သက်ဦးဆံပိုင် | signature = }} '''Thiri Thu Myatswa Yadana Dewi''' ({{langx|my|သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ}}, {{langx|pi|Sīrisumratcvāratanādevī}}; born '''Ma Phwar'''; 1833 – 1875), commonly known as the '''Princess of Hlaing''' ({{langx|my|လှိုင်မင်းသမီး}})<ref>{{cite book |last1=Myint |first1=Ni Ni |title=The Status of Myanmar Women |year=2002 |publisher=Kitakyushu Forum on Asian Women |url=https://books.google.com/books?id=b2naAAAAMAAJ&q=Hlaing+Htaik-khaung+Tin |language=en}}</ref> or '''Hlaing Hteik Khaung Tin''' ({{langx|my|လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်}}), was a crown princess<ref>{{cite book |last1=Chit (Daw) |first1=Khin Myo |title=13 Carat Diamond and Other Stories |year=2005 |publisher=Parami Bookshop |isbn=978-1-933570-52-5 |url=https://books.google.com/books?id=rupZLvIfRv8C&q=crown+princess+Hlaing&pg=PA98 |language=en}}</ref> of [[Burma]] during the late [[Konbaung dynasty]]. She was a poet<ref>{{cite book |last1=Fan |first1=Kok-sim |title=Women in Southeast Asia: A Bibliography |year=1982 |publisher=G.K. Hall |isbn=978-0-8161-8407-1 |url=https://books.google.com/books?id=UARBAAAAMAAJ&q=Princess+Hlaing+Hteik+Khaung+Tin |language=en}}</ref> and musician as well as being known for her beauty.<ref>{{cite web |title=Song of the Forest – Princess Hlaing Hteik Khaung Tin |url=https://mmfreethinker.wordpress.com/2012/11/04/song-of-the-forest-princess-hlaing-hteik-khaung-tin/ |website=Thinker Bhone Myint |language=en |date=4 November 2012}}</ref> She created a style of popular song known as the ''bawle''<ref>{{cite book |last1=Kraññʻ |first1=Taṅʻ Moṅʻ |title=The Various Facets of Myanmar |year=2001 |publisher=Taing Lin |url=https://books.google.com/books?id=6ullAAAAMAAJ&q=Princess+Hlaing++Bow+-+lae+ |language=en}}</ref><ref>{{cite web |title=Crown Prince Kanaung |url=https://myanmars.net/history/famous-people/crown-prince-kanaung.html |website=myanmars.net |language=en-gb}}</ref> and wrote court dramas such as ''[[Vijayakārī]]'' and ''[[Indavaṃsa]]''. ==လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇)== နာဂဆဒ္ဒန်-ချီ မျက်ဖြေ ဘောလယ်ရေးသူ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးမှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခုနှစ်တွင် (ရွှေဘိုမင်း)[[သာယာဝတီမင်း]] အိမ်နိမ့်စံနေတော်မူခိုက် [[ဟင်္သာတမြို့]]သူ အနောက်နန်း မိဖုရား[[နန်းမတော် မမြလေး|မမြလေး]]ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၅-ခုနှစ်တွင် သမီးတော်ကို ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မဖွားဖြစ်၏။ (မဖွားကြီးလည်းဟူ၏။) ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရွှေဘိုမင်းတရားကြီး အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်သောအခါ မယ်တော်မမြလေးအား ဟင်္သာတမြို့ကို အပိုင်စားပေးတော်မူ၍ သမီးတော် ထိပ်ခေါင်တင်တင်အားလည်း သီရိသုမြတ်စွာ ရတနာဒေဝီဘွဲ့နှင့် [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]]ကို အပိုင်စားပေးသနားတော်မူသည်။ သို့ဖြင့် လှိုင်မင်းသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ဟူ၍လည်းကောင်း ကျော်စောထင်ရှားလာသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် အဆင်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ မြင်သူတိုင်း မင်းသမီးကို ချစ်ခင်မြတ်နိုး ကြကုန်၏။ ၁၂ဝ၂-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၅ ရက်နေ့ကစ၍ သျှောင်ထုံးနားထွင်း၊ တစ်ဘက်ဝတ်၊ ဒက်ဆင်မင်္ဂလာ ဆောင်တော်မူရာတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးကိုလည်း မိဖုရားခေါင်ကြီး၏ သမီးတော်များနှင့်အတူ မှန်နန်းတော် ဘမရာသန ပလ္လင်တော် ရှေ့တွင် ဆင်ယင်ကျင်းပစေသည်။ မယ်တော်မမြလေး ကွပ်မျက်ခံရသောအခါတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မှာ အသက် ၁၂-နှစ်မျှသာရှိသေး၍ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းသား]]၏ [[မိဖုရား]]က သနားတော်မူသည် အလျောက် ကောက်ယူကျွေးမွေးထားလေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၄-ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီး နန်းတက်တော် မူပြီးနောက် တနှစ်ခန့်အကြာ ၁၂၁၅ ခုနှစ်၌ [[ကနောင်မင်းသား]]နှင့် အသက် ၂၀ အရွယ်ရှိ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးတို့အား စုလျားရစ်ပတ် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍ ညီတော်အား အိမ်ရှေ့အရာပေးသဖြင့် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မှာလည်း အိမ်ရှေ့မင်း၏မိဖုရားဖြစ်လာတော့သည်။ ထန်းတစ်ပင် မင်းသားဟူသော သားတော်တစ်ပါး ထွန်းကားခဲ့၏။ ထိုမင်းသားသည် ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ် သီပေါမင်းလက်ထက် ထောင်မှာလွန်သည်။ ၁၂၂၈ ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်းကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးတော်ပုံ]]တွင် မောင်တော် ကနောင်မင်းသား နတ်ရွာစံလေသည်။[[မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင် မင်းသားများ]] === ရေးသားခဲ့သော စာပေများ === လှိုင်မင်းသမီးသည် [[ကဗျာ]]၊ [[လင်္ကာ]]၊ [[ပတ်ပျိုး]]၊ [[သီချင်းကြီး]]၊ [[သီချင်းခံ]]၊ ယိုးဒယား၊ ဘောလယ်၊ [[တေးထပ်]]တို့ကို စီကုံးရေးသားရာ၌ ထီး သုံးနန်းသုံး အနှုန်းအဖွဲ့ ယဉ်ကျေးလှသောကြောင့် မယ်တော်ဘုရားကဲ့သို့ပင် စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောထင်ရှားလေသည်။ အထူးသဖြင့် ဘောလယ်နှင့် နန်းတွင်း ဇာတ်များရေးရာတွင် ကျော်စောလှ၏။ 'ဘောလယ်' ဟူသော အဖွဲ့အနွဲ့မှာ လှိုင်မင်းသမီးက စတင်တီထွင်ခဲ့သော သီချင်းဆန်းဟုပင် ဆို ကြလေသည်။ ထိုသီချင်းမျိုးကို စည်းဝါးလွတ်သော်လည်းကောင်း၊ [[တူရိယာ]] နှင့် တွဲဖက်၍သော်လည်းကောင်း သီဆိုနိုင်သည်။ မောင်တော် ကနောင်မင်းသားသည် [[ကိုယ်လုပ်တော်]] အများအပြား နှင့်သာ ပျော်ပါးနေတတ်၏။ ထိုအခါများတွင် လှိုင်မင်းသမီးသည် မောင်တော်အား မျှော်ခေါ်တမ်းတ၍ နေကြောင်းများကို ဘောလယ်များ ရေးစပ်၍ ဆက်သွင်းလေ့ရှိ၏။ မင်းသားသည် ဘောလယ်ကိုဖတ်ရသည့်အခါ လှိုင်မင်းသမီးအပေါ်၌ သနားကရုဏာ သက်ရောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်လည် ယုယပိုက်ဖြားလေ၏။ ဤသည်ကိုထောက်၍ မင်းသမီး၏ အဖွဲ့အနွဲ့ စာသားတို့မှာ မည်မျှကောင်းမွန်သည်ကို သိနိုင်ပေသည်။ '[[စိန်ခြူးကြာညောင်]]' ချီ ဘောလယ်ဖြင့် မောင်တော်မင်းသားအား မိမိဘက်သို့ စိတ်လည်လာအောင် ချော့မြှူနိုင်ပုံ၊ မောင်တော်က မျက်မာန်တော်ရှသည့်အခါ မိမိမှာ အပြစ်မရှိ ကြောင်း၊ တစ်ပါးသူတို့ ချောပစ်ဂုံးတိုက်ခြင်းများကို ယုံတော်မမူသင့် ကြောင်းများ 'နာဂဆဒ္ဒန်'၊ 'ပဏ္ဍုသေလာ' အစချီသော ဘောလယ်များဖြင့် ဖြောင်းဖျနိုင်ပုံတို့ကိုကြည့်လျှင် လှိုင်မင်းသမီးသည် စာဆိုမှုဖြင့် သူတစ်ပါး စိတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယင်းသည့် ဘောလယ်များ အပြင် 'ပုလဲမြိတ်စုံ' ချီဘောလယ်၊ 'ထုံပန်းမာလာ' ချီဘောလယ်၊ 'ရှုလဲသာ ထွေ' ချီဘောလယ်၊ 'ပြဒုငယ်ချပ်ရံ' ချီဘောလယ်တို့ကိုလည်း စပ်ဆိုခဲ့သေး သည်။ လှိုင်ထပ်ခေါင်တင်သည် 'ပန်းသည်လယ်' ချီ ပတ်ပျိုး၊ 'ညဉ့်သုံး ယံခါ'ချီ ပတ်ပျိုးနှင့် 'ရေယမုန်'ချီ ပတ်ပျိုး စသည်တို့ကိုလည်း ဖွဲ့နွဲ့သီကုံး ခဲ့၏။ ထိုရေယမုန်ပတ်ပျိုးကို ဗိမ္ဗာလွှဲချင်းပတ်ပျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ထို ပတ်ပျိုးမှာ မိမိ၏သားတော် မြပုခက်တင်မင်္ဂလာဆင်ယင် ကျင်းပသည့်အခါ အထိန်းတော် အချီတော်တို့ သီဆိုရွှေနားတော်သွင်းရန်အတွက် 'ရွှေဗျိုင်းညို'၊ 'ကြောင်ဖားရယ်မြီးတံတို'၊ 'ဟီးလေးပေါက်ပင် ကန်စွန်းပင်' ဟူသော အရပ် သုံး သားချော့သီချင်းသုံးပုဒ်ကို ထီးသုံးနန်းသုံးအဖြစ် ဖွဲ့နွဲ့စပ်ဆိုထားသော ပတ်ပျိုးတစ်ပုဒ်ဖြစ်လေသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် ဝိဇယကာရီနှင့် ဣန္ဒာဝံသ နန်းတွင်းဇာတ် တော်ကြီး နှစ်စောင်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သေး၏။ အရေးအသားမှာ ထီးသံ နန်းသံပါ၍ အလွန်ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လှပေသည်။ အဖွဲ့အနွဲ့ အလွန်စေ့စပ်လှ ၏။ မင်းသမီးရေးသွားအပ်သော ဘောလယ်နှင့် ပတ်ပျိုးမှာ နှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လူတို့၏နှုတ်ဖျားတွင် မရိုးနိုင်၊ လက် မလွတ်နိုင်အောင်ရှိသည်ကား အထူးဆိုဖွယ်ရာမရှိချေ။ ယင်းသို့လျှင် မယ် တော်၏ ခြေရာကိုနင်း၍ စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောခဲ့သော မင်းသမီး သည် ၁၂၃၇ ခုနှစ်၊ပြာသိုလဆန်း ၅ရက်နေ့၊ သက်တော် ၄၂ နှစ်တွင် ကံကုန်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == <References /> {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး စာဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းသမီးများ]] s43e83g8qqsi31k39c5q43n9flgbr2s 877960 877959 2025-06-15T04:57:27Z Maung Myay Zuu 131890 877960 wikitext text/x-wiki {{short description|ကုန်းဘောင်မင်းဆက် အိမ်ရှေ့မင်းသမီး}} {{Infobox royalty | name = လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် <br>{{lang|eng|Hlaing Hteik Kaung Tin}} | image = | caption = | succession = | reign = ၁၁ ဇူလိုင် ၁၈၅၃ – ၂ ဩဂုတ် ၁၈၆၆ | coronation = | predecessor = | regent = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type = ဘုရင် | successor = | suc-type = Successor | succession1 = လှိုင်မြို့စား | reign1 = ၁၈၃၇ – ၁၈၅၃ | regent1 = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type1 = ဘုရင် | coronation1 = | predecessor1 = | successor1 = | birth_name = | birth_date = ၁၈၃၃ | birth_place = [[အင်းဝ]] | death_date = ၁၈၇၅ | Age = ၄၁-၄၂ | death_place = [[မန္တလေး]] | spouse = [[ကနောင်မင်းသား]] | spouse-type = Consort | consort = yes | issue = ထန်းတပင်မင်းသား | issue-link = | regnal name = သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ | house = [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်|ကုန်းဘောင်]] | father = [[သာယာဝတီမင်း]] | mother = [[အနောက်နန်းမတော်မမြလေး]] | religion = [[ထေရဝါဒ]][[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] | type = သက်ဦးဆံပိုင် | signature = }} '''သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ''' ({{langx|eng|Thiri Thu Myatswa Yadana Dewi}}, {{langx|pi|Sīrisumratcvāratanādevī}})'''လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်''' ({{langx|eng|Hlaing Hteik Khaung Tin}}) သည် ကုန်း‌ဘောင်မင်းဆက်၏ အိမ်ရှေ့မင်းသမီးတစ်ပါး ဖြစ်သည်။ ==လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇)== နာဂဆဒ္ဒန်-ချီ မျက်ဖြေ ဘောလယ်ရေးသူ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးမှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခုနှစ်တွင် (ရွှေဘိုမင်း)[[သာယာဝတီမင်း]] အိမ်နိမ့်စံနေတော်မူခိုက် [[ဟင်္သာတမြို့]]သူ အနောက်နန်း မိဖုရား[[နန်းမတော် မမြလေး|မမြလေး]]ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၅-ခုနှစ်တွင် သမီးတော်ကို ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မဖွားဖြစ်၏။ (မဖွားကြီးလည်းဟူ၏။) ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရွှေဘိုမင်းတရားကြီး အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်သောအခါ မယ်တော်မမြလေးအား ဟင်္သာတမြို့ကို အပိုင်စားပေးတော်မူ၍ သမီးတော် ထိပ်ခေါင်တင်တင်အားလည်း သီရိသုမြတ်စွာ ရတနာဒေဝီဘွဲ့နှင့် [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]]ကို အပိုင်စားပေးသနားတော်မူသည်။ သို့ဖြင့် လှိုင်မင်းသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ဟူ၍လည်းကောင်း ကျော်စောထင်ရှားလာသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် အဆင်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ မြင်သူတိုင်း မင်းသမီးကို ချစ်ခင်မြတ်နိုး ကြကုန်၏။ ၁၂ဝ၂-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၅ ရက်နေ့ကစ၍ သျှောင်ထုံးနားထွင်း၊ တစ်ဘက်ဝတ်၊ ဒက်ဆင်မင်္ဂလာ ဆောင်တော်မူရာတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးကိုလည်း မိဖုရားခေါင်ကြီး၏ သမီးတော်များနှင့်အတူ မှန်နန်းတော် ဘမရာသန ပလ္လင်တော် ရှေ့တွင် ဆင်ယင်ကျင်းပစေသည်။ မယ်တော်မမြလေး ကွပ်မျက်ခံရသောအခါတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မှာ အသက် ၁၂-နှစ်မျှသာရှိသေး၍ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းသား]]၏ [[မိဖုရား]]က သနားတော်မူသည် အလျောက် ကောက်ယူကျွေးမွေးထားလေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၄-ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီး နန်းတက်တော် မူပြီးနောက် တနှစ်ခန့်အကြာ ၁၂၁၅ ခုနှစ်၌ [[ကနောင်မင်းသား]]နှင့် အသက် ၂၀ အရွယ်ရှိ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးတို့အား စုလျားရစ်ပတ် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍ ညီတော်အား အိမ်ရှေ့အရာပေးသဖြင့် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မှာလည်း အိမ်ရှေ့မင်း၏မိဖုရားဖြစ်လာတော့သည်။ ထန်းတစ်ပင် မင်းသားဟူသော သားတော်တစ်ပါး ထွန်းကားခဲ့၏။ ထိုမင်းသားသည် ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ် သီပေါမင်းလက်ထက် ထောင်မှာလွန်သည်။ ၁၂၂၈ ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်းကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးတော်ပုံ]]တွင် မောင်တော် ကနောင်မင်းသား နတ်ရွာစံလေသည်။[[မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင် မင်းသားများ]] === ရေးသားခဲ့သော စာပေများ === လှိုင်မင်းသမီးသည် [[ကဗျာ]]၊ [[လင်္ကာ]]၊ [[ပတ်ပျိုး]]၊ [[သီချင်းကြီး]]၊ [[သီချင်းခံ]]၊ ယိုးဒယား၊ ဘောလယ်၊ [[တေးထပ်]]တို့ကို စီကုံးရေးသားရာ၌ ထီး သုံးနန်းသုံး အနှုန်းအဖွဲ့ ယဉ်ကျေးလှသောကြောင့် မယ်တော်ဘုရားကဲ့သို့ပင် စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောထင်ရှားလေသည်။ အထူးသဖြင့် ဘောလယ်နှင့် နန်းတွင်း ဇာတ်များရေးရာတွင် ကျော်စောလှ၏။ 'ဘောလယ်' ဟူသော အဖွဲ့အနွဲ့မှာ လှိုင်မင်းသမီးက စတင်တီထွင်ခဲ့သော သီချင်းဆန်းဟုပင် ဆို ကြလေသည်။ ထိုသီချင်းမျိုးကို စည်းဝါးလွတ်သော်လည်းကောင်း၊ [[တူရိယာ]] နှင့် တွဲဖက်၍သော်လည်းကောင်း သီဆိုနိုင်သည်။ မောင်တော် ကနောင်မင်းသားသည် [[ကိုယ်လုပ်တော်]] အများအပြား နှင့်သာ ပျော်ပါးနေတတ်၏။ ထိုအခါများတွင် လှိုင်မင်းသမီးသည် မောင်တော်အား မျှော်ခေါ်တမ်းတ၍ နေကြောင်းများကို ဘောလယ်များ ရေးစပ်၍ ဆက်သွင်းလေ့ရှိ၏။ မင်းသားသည် ဘောလယ်ကိုဖတ်ရသည့်အခါ လှိုင်မင်းသမီးအပေါ်၌ သနားကရုဏာ သက်ရောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်လည် ယုယပိုက်ဖြားလေ၏။ ဤသည်ကိုထောက်၍ မင်းသမီး၏ အဖွဲ့အနွဲ့ စာသားတို့မှာ မည်မျှကောင်းမွန်သည်ကို သိနိုင်ပေသည်။ '[[စိန်ခြူးကြာညောင်]]' ချီ ဘောလယ်ဖြင့် မောင်တော်မင်းသားအား မိမိဘက်သို့ စိတ်လည်လာအောင် ချော့မြှူနိုင်ပုံ၊ မောင်တော်က မျက်မာန်တော်ရှသည့်အခါ မိမိမှာ အပြစ်မရှိ ကြောင်း၊ တစ်ပါးသူတို့ ချောပစ်ဂုံးတိုက်ခြင်းများကို ယုံတော်မမူသင့် ကြောင်းများ 'နာဂဆဒ္ဒန်'၊ 'ပဏ္ဍုသေလာ' အစချီသော ဘောလယ်များဖြင့် ဖြောင်းဖျနိုင်ပုံတို့ကိုကြည့်လျှင် လှိုင်မင်းသမီးသည် စာဆိုမှုဖြင့် သူတစ်ပါး စိတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယင်းသည့် ဘောလယ်များ အပြင် 'ပုလဲမြိတ်စုံ' ချီဘောလယ်၊ 'ထုံပန်းမာလာ' ချီဘောလယ်၊ 'ရှုလဲသာ ထွေ' ချီဘောလယ်၊ 'ပြဒုငယ်ချပ်ရံ' ချီဘောလယ်တို့ကိုလည်း စပ်ဆိုခဲ့သေး သည်။ လှိုင်ထပ်ခေါင်တင်သည် 'ပန်းသည်လယ်' ချီ ပတ်ပျိုး၊ 'ညဉ့်သုံး ယံခါ'ချီ ပတ်ပျိုးနှင့် 'ရေယမုန်'ချီ ပတ်ပျိုး စသည်တို့ကိုလည်း ဖွဲ့နွဲ့သီကုံး ခဲ့၏။ ထိုရေယမုန်ပတ်ပျိုးကို ဗိမ္ဗာလွှဲချင်းပတ်ပျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ထို ပတ်ပျိုးမှာ မိမိ၏သားတော် မြပုခက်တင်မင်္ဂလာဆင်ယင် ကျင်းပသည့်အခါ အထိန်းတော် အချီတော်တို့ သီဆိုရွှေနားတော်သွင်းရန်အတွက် 'ရွှေဗျိုင်းညို'၊ 'ကြောင်ဖားရယ်မြီးတံတို'၊ 'ဟီးလေးပေါက်ပင် ကန်စွန်းပင်' ဟူသော အရပ် သုံး သားချော့သီချင်းသုံးပုဒ်ကို ထီးသုံးနန်းသုံးအဖြစ် ဖွဲ့နွဲ့စပ်ဆိုထားသော ပတ်ပျိုးတစ်ပုဒ်ဖြစ်လေသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် ဝိဇယကာရီနှင့် ဣန္ဒာဝံသ နန်းတွင်းဇာတ် တော်ကြီး နှစ်စောင်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သေး၏။ အရေးအသားမှာ ထီးသံ နန်းသံပါ၍ အလွန်ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လှပေသည်။ အဖွဲ့အနွဲ့ အလွန်စေ့စပ်လှ ၏။ မင်းသမီးရေးသွားအပ်သော ဘောလယ်နှင့် ပတ်ပျိုးမှာ နှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လူတို့၏နှုတ်ဖျားတွင် မရိုးနိုင်၊ လက် မလွတ်နိုင်အောင်ရှိသည်ကား အထူးဆိုဖွယ်ရာမရှိချေ။ ယင်းသို့လျှင် မယ် တော်၏ ခြေရာကိုနင်း၍ စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောခဲ့သော မင်းသမီး သည် ၁၂၃၇ ခုနှစ်၊ပြာသိုလဆန်း ၅ရက်နေ့၊ သက်တော် ၄၂ နှစ်တွင် ကံကုန်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == <References /> {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး စာဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းသမီးများ]] nhvx1ncjnjovnvdu138g4ojytwxvlft 877961 877960 2025-06-15T04:58:17Z Maung Myay Zuu 131890 877961 wikitext text/x-wiki {{short description|ကုန်းဘောင်မင်းဆက် အိမ်ရှေ့မင်းသမီး}} {{Infobox royalty | name = လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် <br>{{lang|eng|Hlaing Hteik Kaung Tin}} | image = | caption = | succession = | reign = ၁၁ ဇူလိုင် ၁၈၅၃ – ၂ ဩဂုတ် ၁၈၆၆ | coronation = | predecessor = | regent = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type = ဘုရင် | successor = | suc-type = Successor | succession1 = လှိုင်မြို့စား | reign1 = ၁၈၃၇ – ၁၈၅၃ | regent1 = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type1 = ဘုရင် | coronation1 = | predecessor1 = | successor1 = | birth_name = | birth_date = ၁၈၃၃ | birth_place = [[အင်းဝ]] | death_date = ၁၈၇၅ | Age = ၄၁-၄၂ | death_place = [[မန္တလေး]] | spouse = [[ကနောင်မင်းသား]] | spouse-type = Consort | consort = yes | issue = ထန်းတပင်မင်းသား | issue-link = | regnal name = သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ | house = [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်|ကုန်းဘောင်]] | father = [[သာယာဝတီမင်း]] | mother = [[အနောက်နန်းမိဖုရား မမြလေး]] | religion = [[ထေရဝါဒ]][[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] | type = သက်ဦးဆံပိုင် | signature = }} '''သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ''' ({{langx|eng|Thiri Thu Myatswa Yadana Dewi}}, {{langx|pi|Sīrisumratcvāratanādevī}})'''လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်''' ({{langx|eng|Hlaing Hteik Khaung Tin}}) သည် ကုန်း‌ဘောင်မင်းဆက်၏ အိမ်ရှေ့မင်းသမီးတစ်ပါး ဖြစ်သည်။ ==လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇)== နာဂဆဒ္ဒန်-ချီ မျက်ဖြေ ဘောလယ်ရေးသူ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးမှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခုနှစ်တွင် (ရွှေဘိုမင်း)[[သာယာဝတီမင်း]] အိမ်နိမ့်စံနေတော်မူခိုက် [[ဟင်္သာတမြို့]]သူ အနောက်နန်း မိဖုရား[[နန်းမတော် မမြလေး|မမြလေး]]ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၅-ခုနှစ်တွင် သမီးတော်ကို ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မဖွားဖြစ်၏။ (မဖွားကြီးလည်းဟူ၏။) ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရွှေဘိုမင်းတရားကြီး အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်သောအခါ မယ်တော်မမြလေးအား ဟင်္သာတမြို့ကို အပိုင်စားပေးတော်မူ၍ သမီးတော် ထိပ်ခေါင်တင်တင်အားလည်း သီရိသုမြတ်စွာ ရတနာဒေဝီဘွဲ့နှင့် [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]]ကို အပိုင်စားပေးသနားတော်မူသည်။ သို့ဖြင့် လှိုင်မင်းသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ဟူ၍လည်းကောင်း ကျော်စောထင်ရှားလာသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် အဆင်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ မြင်သူတိုင်း မင်းသမီးကို ချစ်ခင်မြတ်နိုး ကြကုန်၏။ ၁၂ဝ၂-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၅ ရက်နေ့ကစ၍ သျှောင်ထုံးနားထွင်း၊ တစ်ဘက်ဝတ်၊ ဒက်ဆင်မင်္ဂလာ ဆောင်တော်မူရာတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးကိုလည်း မိဖုရားခေါင်ကြီး၏ သမီးတော်များနှင့်အတူ မှန်နန်းတော် ဘမရာသန ပလ္လင်တော် ရှေ့တွင် ဆင်ယင်ကျင်းပစေသည်။ မယ်တော်မမြလေး ကွပ်မျက်ခံရသောအခါတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မှာ အသက် ၁၂-နှစ်မျှသာရှိသေး၍ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းသား]]၏ [[မိဖုရား]]က သနားတော်မူသည် အလျောက် ကောက်ယူကျွေးမွေးထားလေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၄-ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီး နန်းတက်တော် မူပြီးနောက် တနှစ်ခန့်အကြာ ၁၂၁၅ ခုနှစ်၌ [[ကနောင်မင်းသား]]နှင့် အသက် ၂၀ အရွယ်ရှိ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးတို့အား စုလျားရစ်ပတ် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍ ညီတော်အား အိမ်ရှေ့အရာပေးသဖြင့် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မှာလည်း အိမ်ရှေ့မင်း၏မိဖုရားဖြစ်လာတော့သည်။ ထန်းတစ်ပင် မင်းသားဟူသော သားတော်တစ်ပါး ထွန်းကားခဲ့၏။ ထိုမင်းသားသည် ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ် သီပေါမင်းလက်ထက် ထောင်မှာလွန်သည်။ ၁၂၂၈ ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်းကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးတော်ပုံ]]တွင် မောင်တော် ကနောင်မင်းသား နတ်ရွာစံလေသည်။[[မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင် မင်းသားများ]] === ရေးသားခဲ့သော စာပေများ === လှိုင်မင်းသမီးသည် [[ကဗျာ]]၊ [[လင်္ကာ]]၊ [[ပတ်ပျိုး]]၊ [[သီချင်းကြီး]]၊ [[သီချင်းခံ]]၊ ယိုးဒယား၊ ဘောလယ်၊ [[တေးထပ်]]တို့ကို စီကုံးရေးသားရာ၌ ထီး သုံးနန်းသုံး အနှုန်းအဖွဲ့ ယဉ်ကျေးလှသောကြောင့် မယ်တော်ဘုရားကဲ့သို့ပင် စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောထင်ရှားလေသည်။ အထူးသဖြင့် ဘောလယ်နှင့် နန်းတွင်း ဇာတ်များရေးရာတွင် ကျော်စောလှ၏။ 'ဘောလယ်' ဟူသော အဖွဲ့အနွဲ့မှာ လှိုင်မင်းသမီးက စတင်တီထွင်ခဲ့သော သီချင်းဆန်းဟုပင် ဆို ကြလေသည်။ ထိုသီချင်းမျိုးကို စည်းဝါးလွတ်သော်လည်းကောင်း၊ [[တူရိယာ]] နှင့် တွဲဖက်၍သော်လည်းကောင်း သီဆိုနိုင်သည်။ မောင်တော် ကနောင်မင်းသားသည် [[ကိုယ်လုပ်တော်]] အများအပြား နှင့်သာ ပျော်ပါးနေတတ်၏။ ထိုအခါများတွင် လှိုင်မင်းသမီးသည် မောင်တော်အား မျှော်ခေါ်တမ်းတ၍ နေကြောင်းများကို ဘောလယ်များ ရေးစပ်၍ ဆက်သွင်းလေ့ရှိ၏။ မင်းသားသည် ဘောလယ်ကိုဖတ်ရသည့်အခါ လှိုင်မင်းသမီးအပေါ်၌ သနားကရုဏာ သက်ရောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်လည် ယုယပိုက်ဖြားလေ၏။ ဤသည်ကိုထောက်၍ မင်းသမီး၏ အဖွဲ့အနွဲ့ စာသားတို့မှာ မည်မျှကောင်းမွန်သည်ကို သိနိုင်ပေသည်။ '[[စိန်ခြူးကြာညောင်]]' ချီ ဘောလယ်ဖြင့် မောင်တော်မင်းသားအား မိမိဘက်သို့ စိတ်လည်လာအောင် ချော့မြှူနိုင်ပုံ၊ မောင်တော်က မျက်မာန်တော်ရှသည့်အခါ မိမိမှာ အပြစ်မရှိ ကြောင်း၊ တစ်ပါးသူတို့ ချောပစ်ဂုံးတိုက်ခြင်းများကို ယုံတော်မမူသင့် ကြောင်းများ 'နာဂဆဒ္ဒန်'၊ 'ပဏ္ဍုသေလာ' အစချီသော ဘောလယ်များဖြင့် ဖြောင်းဖျနိုင်ပုံတို့ကိုကြည့်လျှင် လှိုင်မင်းသမီးသည် စာဆိုမှုဖြင့် သူတစ်ပါး စိတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယင်းသည့် ဘောလယ်များ အပြင် 'ပုလဲမြိတ်စုံ' ချီဘောလယ်၊ 'ထုံပန်းမာလာ' ချီဘောလယ်၊ 'ရှုလဲသာ ထွေ' ချီဘောလယ်၊ 'ပြဒုငယ်ချပ်ရံ' ချီဘောလယ်တို့ကိုလည်း စပ်ဆိုခဲ့သေး သည်။ လှိုင်ထပ်ခေါင်တင်သည် 'ပန်းသည်လယ်' ချီ ပတ်ပျိုး၊ 'ညဉ့်သုံး ယံခါ'ချီ ပတ်ပျိုးနှင့် 'ရေယမုန်'ချီ ပတ်ပျိုး စသည်တို့ကိုလည်း ဖွဲ့နွဲ့သီကုံး ခဲ့၏။ ထိုရေယမုန်ပတ်ပျိုးကို ဗိမ္ဗာလွှဲချင်းပတ်ပျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ထို ပတ်ပျိုးမှာ မိမိ၏သားတော် မြပုခက်တင်မင်္ဂလာဆင်ယင် ကျင်းပသည့်အခါ အထိန်းတော် အချီတော်တို့ သီဆိုရွှေနားတော်သွင်းရန်အတွက် 'ရွှေဗျိုင်းညို'၊ 'ကြောင်ဖားရယ်မြီးတံတို'၊ 'ဟီးလေးပေါက်ပင် ကန်စွန်းပင်' ဟူသော အရပ် သုံး သားချော့သီချင်းသုံးပုဒ်ကို ထီးသုံးနန်းသုံးအဖြစ် ဖွဲ့နွဲ့စပ်ဆိုထားသော ပတ်ပျိုးတစ်ပုဒ်ဖြစ်လေသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် ဝိဇယကာရီနှင့် ဣန္ဒာဝံသ နန်းတွင်းဇာတ် တော်ကြီး နှစ်စောင်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သေး၏။ အရေးအသားမှာ ထီးသံ နန်းသံပါ၍ အလွန်ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လှပေသည်။ အဖွဲ့အနွဲ့ အလွန်စေ့စပ်လှ ၏။ မင်းသမီးရေးသွားအပ်သော ဘောလယ်နှင့် ပတ်ပျိုးမှာ နှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လူတို့၏နှုတ်ဖျားတွင် မရိုးနိုင်၊ လက် မလွတ်နိုင်အောင်ရှိသည်ကား အထူးဆိုဖွယ်ရာမရှိချေ။ ယင်းသို့လျှင် မယ် တော်၏ ခြေရာကိုနင်း၍ စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောခဲ့သော မင်းသမီး သည် ၁၂၃၇ ခုနှစ်၊ပြာသိုလဆန်း ၅ရက်နေ့၊ သက်တော် ၄၂ နှစ်တွင် ကံကုန်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == <References /> {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး စာဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းသမီးများ]] mvwvly967dz2woy4t8poifl1cyon8up 877986 877961 2025-06-15T06:06:38Z Maung Myay Zuu 131890 877986 wikitext text/x-wiki {{short description|ကုန်းဘောင်မင်းဆက် အိမ်ရှေ့မင်းသမီး}} {{Infobox royalty | name = လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် <br>{{lang|eng|Hlaing Hteik Kaung Tin}} | image = | caption = | succession = | reign = ၁၁ ဇူလိုင် ၁၈၅၃ – ၂ ဩဂုတ် ၁၈၆၆ | coronation = | predecessor = | regent = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type = ဘုရင် | successor = | suc-type = Successor | succession1 = [[တိုက်ကြီးမြို့|လှိုင်]]မြို့စား | reign1 = ၁၈၃၇ – ၁၈၅၃ | regent1 = [[သာယာဝတီမင်း]] | reg-type1 = ဘုရင် | coronation1 = | predecessor1 = | successor1 = | birth_name = | birth_date = ၁၈၃၃ | birth_place = [[အင်းဝ]] | death_date = ၁၈၇၅ | Age = ၄၁-၄၂ | death_place = [[မန္တလေး]] | spouse = [[ကနောင်မင်းသား]] | spouse-type = Consort | consort = yes | issue = ထန်းတပင်မင်းသား | issue-link = | regnal name = သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ | house = [[ကုန်းဘောင်မင်းဆက်|ကုန်းဘောင်]] | father = [[သာယာဝတီမင်း]] | mother = [[အနောက်နန်းမိဖုရား မမြလေး]] | religion = [[ထေရဝါဒ]][[ဗုဒ္ဓဘာသာ]] | type = သက်ဦးဆံပိုင် | signature = }} '''သီရိသုမြတ်စွာရတနာဒေဝီ''' ({{langx|eng|Thiri Thu Myatswa Yadana Dewi}}, {{langx|pi|Sīrisumratcvāratanādevī}})'''လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်''' ({{langx|eng|Hlaing Hteik Khaung Tin}}) သည် ကုန်း‌ဘောင်မင်းဆက်၏ အိမ်ရှေ့မင်းသမီးတစ်ပါး ဖြစ်သည်။ ==လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်(မြန်မာ ၁၁၉၅-၁၂၃၇)== နာဂဆဒ္ဒန်-ချီ မျက်ဖြေ ဘောလယ်ရေးသူ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးမှာ သက္ကရာဇ် ၁၁၈၈-ခုနှစ်တွင် (ရွှေဘိုမင်း)[[သာယာဝတီမင်း]] အိမ်နိမ့်စံနေတော်မူခိုက် [[ဟင်္သာတမြို့]]သူ အနောက်နန်း မိဖုရား[[နန်းမတော် မမြလေး|မမြလေး]]ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သက္ကရာဇ် ၁၁၉၅-ခုနှစ်တွင် သမီးတော်ကို ဖွားမြင်သည်။ ငယ်မည်မှာ မဖွားဖြစ်၏။ (မဖွားကြီးလည်းဟူ၏။) ၁၁၉၉ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရွှေဘိုမင်းတရားကြီး အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်သောအခါ မယ်တော်မမြလေးအား ဟင်္သာတမြို့ကို အပိုင်စားပေးတော်မူ၍ သမီးတော် ထိပ်ခေါင်တင်တင်အားလည်း သီရိသုမြတ်စွာ ရတနာဒေဝီဘွဲ့နှင့် [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]]ကို အပိုင်စားပေးသနားတော်မူသည်။ သို့ဖြင့် လှိုင်မင်းသမီးဟူ၍လည်းကောင်း၊ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် ဟူ၍လည်းကောင်း ကျော်စောထင်ရှားလာသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် အဆင်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ မြင်သူတိုင်း မင်းသမီးကို ချစ်ခင်မြတ်နိုး ကြကုန်၏။ ၁၂ဝ၂-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း ၁၅ ရက်နေ့ကစ၍ သျှောင်ထုံးနားထွင်း၊ တစ်ဘက်ဝတ်၊ ဒက်ဆင်မင်္ဂလာ ဆောင်တော်မူရာတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးကိုလည်း မိဖုရားခေါင်ကြီး၏ သမီးတော်များနှင့်အတူ မှန်နန်းတော် ဘမရာသန ပလ္လင်တော် ရှေ့တွင် ဆင်ယင်ကျင်းပစေသည်။ မယ်တော်မမြလေး ကွပ်မျက်ခံရသောအခါတွင် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မှာ အသက် ၁၂-နှစ်မျှသာရှိသေး၍ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းသား]]၏ [[မိဖုရား]]က သနားတော်မူသည် အလျောက် ကောက်ယူကျွေးမွေးထားလေသည်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၄-ခုနှစ်တွင် မင်းတုန်းမင်းတရားကြီး နန်းတက်တော် မူပြီးနောက် တနှစ်ခန့်အကြာ ၁၂၁၅ ခုနှစ်၌ [[ကနောင်မင်းသား]]နှင့် အသက် ၂၀ အရွယ်ရှိ လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်မင်းသမီးတို့အား စုလျားရစ်ပတ် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍ ညီတော်အား အိမ်ရှေ့အရာပေးသဖြင့် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် မှာလည်း အိမ်ရှေ့မင်း၏မိဖုရားဖြစ်လာတော့သည်။ ထန်းတစ်ပင် မင်းသားဟူသော သားတော်တစ်ပါး ထွန်းကားခဲ့၏။ ထိုမင်းသားသည် ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ် သီပေါမင်းလက်ထက် ထောင်မှာလွန်သည်။ ၁၂၂၈ ခုနှစ် [[မြင်ကွန်း မြင်းခုန်တိုင် အရေးအခင်း|မြင်းကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးတော်ပုံ]]တွင် မောင်တော် ကနောင်မင်းသား နတ်ရွာစံလေသည်။[[မြင်ကွန်း၊ မြင်းခုံတိုင် မင်းသားများ]] === ရေးသားခဲ့သော စာပေများ === လှိုင်မင်းသမီးသည် [[ကဗျာ]]၊ [[လင်္ကာ]]၊ [[ပတ်ပျိုး]]၊ [[သီချင်းကြီး]]၊ [[သီချင်းခံ]]၊ ယိုးဒယား၊ ဘောလယ်၊ [[တေးထပ်]]တို့ကို စီကုံးရေးသားရာ၌ ထီး သုံးနန်းသုံး အနှုန်းအဖွဲ့ ယဉ်ကျေးလှသောကြောင့် မယ်တော်ဘုရားကဲ့သို့ပင် စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောထင်ရှားလေသည်။ အထူးသဖြင့် ဘောလယ်နှင့် နန်းတွင်း ဇာတ်များရေးရာတွင် ကျော်စောလှ၏။ 'ဘောလယ်' ဟူသော အဖွဲ့အနွဲ့မှာ လှိုင်မင်းသမီးက စတင်တီထွင်ခဲ့သော သီချင်းဆန်းဟုပင် ဆို ကြလေသည်။ ထိုသီချင်းမျိုးကို စည်းဝါးလွတ်သော်လည်းကောင်း၊ [[တူရိယာ]] နှင့် တွဲဖက်၍သော်လည်းကောင်း သီဆိုနိုင်သည်။ မောင်တော် ကနောင်မင်းသားသည် [[ကိုယ်လုပ်တော်]] အများအပြား နှင့်သာ ပျော်ပါးနေတတ်၏။ ထိုအခါများတွင် လှိုင်မင်းသမီးသည် မောင်တော်အား မျှော်ခေါ်တမ်းတ၍ နေကြောင်းများကို ဘောလယ်များ ရေးစပ်၍ ဆက်သွင်းလေ့ရှိ၏။ မင်းသားသည် ဘောလယ်ကိုဖတ်ရသည့်အခါ လှိုင်မင်းသမီးအပေါ်၌ သနားကရုဏာ သက်ရောက်တော်မူပြီးလျှင် ပြန်လည် ယုယပိုက်ဖြားလေ၏။ ဤသည်ကိုထောက်၍ မင်းသမီး၏ အဖွဲ့အနွဲ့ စာသားတို့မှာ မည်မျှကောင်းမွန်သည်ကို သိနိုင်ပေသည်။ '[[စိန်ခြူးကြာညောင်]]' ချီ ဘောလယ်ဖြင့် မောင်တော်မင်းသားအား မိမိဘက်သို့ စိတ်လည်လာအောင် ချော့မြှူနိုင်ပုံ၊ မောင်တော်က မျက်မာန်တော်ရှသည့်အခါ မိမိမှာ အပြစ်မရှိ ကြောင်း၊ တစ်ပါးသူတို့ ချောပစ်ဂုံးတိုက်ခြင်းများကို ယုံတော်မမူသင့် ကြောင်းများ 'နာဂဆဒ္ဒန်'၊ 'ပဏ္ဍုသေလာ' အစချီသော ဘောလယ်များဖြင့် ဖြောင်းဖျနိုင်ပုံတို့ကိုကြည့်လျှင် လှိုင်မင်းသမီးသည် စာဆိုမှုဖြင့် သူတစ်ပါး စိတ်ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ယင်းသည့် ဘောလယ်များ အပြင် 'ပုလဲမြိတ်စုံ' ချီဘောလယ်၊ 'ထုံပန်းမာလာ' ချီဘောလယ်၊ 'ရှုလဲသာ ထွေ' ချီဘောလယ်၊ 'ပြဒုငယ်ချပ်ရံ' ချီဘောလယ်တို့ကိုလည်း စပ်ဆိုခဲ့သေး သည်။ လှိုင်ထပ်ခေါင်တင်သည် 'ပန်းသည်လယ်' ချီ ပတ်ပျိုး၊ 'ညဉ့်သုံး ယံခါ'ချီ ပတ်ပျိုးနှင့် 'ရေယမုန်'ချီ ပတ်ပျိုး စသည်တို့ကိုလည်း ဖွဲ့နွဲ့သီကုံး ခဲ့၏။ ထိုရေယမုန်ပတ်ပျိုးကို ဗိမ္ဗာလွှဲချင်းပတ်ပျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ထို ပတ်ပျိုးမှာ မိမိ၏သားတော် မြပုခက်တင်မင်္ဂလာဆင်ယင် ကျင်းပသည့်အခါ အထိန်းတော် အချီတော်တို့ သီဆိုရွှေနားတော်သွင်းရန်အတွက် 'ရွှေဗျိုင်းညို'၊ 'ကြောင်ဖားရယ်မြီးတံတို'၊ 'ဟီးလေးပေါက်ပင် ကန်စွန်းပင်' ဟူသော အရပ် သုံး သားချော့သီချင်းသုံးပုဒ်ကို ထီးသုံးနန်းသုံးအဖြစ် ဖွဲ့နွဲ့စပ်ဆိုထားသော ပတ်ပျိုးတစ်ပုဒ်ဖြစ်လေသည်။ လှိုင်မင်းသမီးသည် ဝိဇယကာရီနှင့် ဣန္ဒာဝံသ နန်းတွင်းဇာတ် တော်ကြီး နှစ်စောင်ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သေး၏။ အရေးအသားမှာ ထီးသံ နန်းသံပါ၍ အလွန်ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လှပေသည်။ အဖွဲ့အနွဲ့ အလွန်စေ့စပ်လှ ၏။ မင်းသမီးရေးသွားအပ်သော ဘောလယ်နှင့် ပတ်ပျိုးမှာ နှစ်ပေါင်း တစ်ရာကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လူတို့၏နှုတ်ဖျားတွင် မရိုးနိုင်၊ လက် မလွတ်နိုင်အောင်ရှိသည်ကား အထူးဆိုဖွယ်ရာမရှိချေ။ ယင်းသို့လျှင် မယ် တော်၏ ခြေရာကိုနင်း၍ စာဆိုလောကတွင် ကျော်စောခဲ့သော မင်းသမီး သည် ၁၂၃၇ ခုနှစ်၊ပြာသိုလဆန်း ၅ရက်နေ့၊ သက်တော် ၄၂ နှစ်တွင် ကံကုန်လေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref> == ကိုးကား == <References /> {{ကုန်းဘောင်ခေတ်}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး စာဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကုန်းဘောင်ခေတ် မင်းသမီးများ]] 05vgf5wran6raiqnv6vrarv063g4r5i 0 6929 877823 769973 2025-06-14T14:12:21Z Salai Rungtoi 22844 877823 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization | name = {{nowrap|World Trade Organization <small>{{en icon}}</small><br />Organisation mondiale du commerce <small>{{fr icon}}</small><br />Organización Mundial del Comercio <small>{{es icon}}</small>}} <!--PLEASE DO -NOT- ADD LANGUAGES OTHER THAN THE OFFICIAL ENGLISH, RUSSIAN, FRENCH AND SPANISH – FOR RATIONALE SEE PARAMETER LANGUAGE BELOW WITH LINKED REFERENCE--> | image = World Trade Organization (logo and wordmark).svg | caption = Official logo of WTO | map = WTO members and observers.svg | mcaption = <div style="text-align:left;">{{legend|#008000|အဖွဲ့ဝင်}} {{legend|#0174DF|Members, dually represented by the EU}} {{legend|#eeee00|လေ့လာသူ}} {{legend|#ff1111|မပါဝင်သော နိုင်ငံများ}}</div> ---- | type = နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေး အဖွဲ့အစည်း | purpose = Regulate international trade | headquarters = Centre William Rappard, [[ဂျနီဗာမြို့]]၊ [[ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ]] | coords = {{coord|46.12|N|6.09|E|display=inline,title}} | region_served = ကမ္ဘာတစ်ဝန်း | membership = ၁၆၂<ref>[http://wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm Members and Observers] at WTO official website</ref> | language = [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာ|အင်္ဂလိပ်]]၊ [[ပြင်သစ်ဘာသာ|ပြင်သစ်]]၊ [[စပိန်ဘာသာ|စပိန်]]<ref>[http://www.wto.org/english/thewto_e/secre_e/div_e.htm Languages, Documentation and Information Management Division] at WTO official site</ref> | leader_title = အထွေထွေညွှန်ကြားရေးမှူး | leader_name = Roberto Azevêdo | formation = {{start date and age|1995|01|01|df=y}} | budget = 196 million [[Swiss franc]]s (approx. 209 million US$) in 2011.<ref>{{cite news |url=http://www.wto.org/english/thewto_e/secre_e/budget_e.htm |title=WTO Secretariat budget for 2011 |publisher=WTO official site |accessdate=25 August 2008}}</ref> | num_staff = ၆၄၀<ref>[http://wto.org/english/thewto_e/whatis_e/what_stand_for_e.htm Understanding the WTO: What We Stand For_ Fact File]</ref> | website = {{url|http://www.wto.org/}} }} '''ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့'''(World Trade Organization, အတိုကောက် WTO)သည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုဖြစ်ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေး ကိစ္စရပ်များ ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၉၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်နေ့တွင် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဂျီနီဗာမြို့တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံပေါင်း (၁၅၃) နိုင်ငံ ပါဝင်သည်။ ရုံးသုံး ဘာသာစကား အနေဖြင့် အင်္ဂလိပ်၊ ပြင်သစ်နှင့် စပိန် ဘာသာများကို အသုံးပြုသည်။ လက်ရှိ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်မှာ Pascal Lamy ဖြစ်သည်။ မူရင်း Website မှာ [http://www.wto.org/ WTO] ဖြစ်သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ ကိုဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ရန် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများရည်သန်ခဲ့သည်မှာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပြီးဆုံးခါနီး ၁၉၄၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ၌ အမေရိကန်နိုင်ငံ ဘရက်တန်ဝုဒ်တွင် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတကာ ညီလာခံကျင်းပခဲ့စဉ်ကပင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၄၄ ခုနှစ် ဘရက်တန်ဝုဒ် ညီလာခံတွင် စစ်အပြီးကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးပြန်လည်ထူထောင်ရန်၊ ကမ္ဘာ့ငွေကြေးစနစ် တည်ငြိမ်စွာ ရှင်သန်ဖွံ့ဖြိုးစေရန်၊ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုမျှတစွာ တိုးတက်ရန်နှင့် နိုင်ငံများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို မြှင့်တင်ရန်တို့အတွက် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သည့် ကမ္ဘာ့ဘဏ်၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့နှင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှုအဖွဲ့တို့ကို တည်ထောင်ရန် ဆွေးနွေးခဲ့ရာတွင် ကမ္ဘာ့ဘဏ်နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့တို့ကို တည်ထောင်နိုင်ခဲ့ကြသော်လည်း နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှုအဖွဲ့ တည်ထောင်ရေးအပေါ် အမေရိကန်ကွန်ဂရက်၏ သဘောတူညီမှု မရသဖြင့် ယင်းအဖွဲ့အစား ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို နိုင်ငံတကာဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု ဖိုရမ်တစ်ရပ် ဖန်တီးကာ ထိုဖိုရမ်၌ အကောက်ခွန်နှင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အထွေထွေသဘောတူစာချုပ် (General Agreement on Tariff and Trade-GATT) တစ်ရပ်ကို ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ (၂၃) နိုင်ငံတို့ လက်မှတ်ရေးထိုးလျှက် GATT အဖွဲ့ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ GATT စာချုပ်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီး ၁၀ နှစ်အကြာတွင် GATT ၏ဆောင်ရွက်မှုများအပေါ် လေ့လာသုံးသပ်သည့် အေဘနမူနမ အစီရင်ခံစာ၌ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသည် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများ၏ ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒများကြောင့် ကုန်သွယ်မှု၏ အကျိုးကျေးဇူးများကို ရသင့်သလောက်မရရှိဘဲ ဖွံ့ဖြိုးမှုနောက်ကျခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ‌အေဘနမူနမ အစီရင်ခံစာနောက် ဆက်လက်၍ GATT ၏ ကော်မတီအများအပြားတို့က လေ့လာတင်ပြရာတွင် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံများ၏ သမားရိုးကျပို့ကုန်များအပြင် စက်မှုပို့ကုန်များကိုပါ အကောက်ခွန်၊ သွင်းကုန် အရေအတွက်ကန့်သတ်မှု၊ ပြည်တွင်းအခွန်များတို့ဖြင့် ကန့်သတ်တားဆီးကြကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသည် ဤပြဿနာများအားလုံးကို ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပသည့် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂညီလာခံသို့ တင်ပြခဲ့ရာ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုစနစ်ကို သုံးသပ်ရန် United Nations Conference on Trade and Development ([[UNCTAD]]) အန်းတက်ကို ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ အန်းတက်၏ လေ့လာမှုအပေါ်အခြေခံ၍ GATT တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုပြုလုပ်ခဲ့သည် များအနက် အဓိက ပြောင်းလဲမှုတစ်ရပ်မှာ ၁၉၆၅ ခုနှစ် Kennedy Round တွင် ဖွံ့ဖြိုးမှု အဆင့်မတူသောနိုင်ငံများအား GATT အနေဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုအဆင့်အလိုက် ခြားနားသော စည်းမျဉ်း များ differential treatment ဖြင့်ဆောင်ရွက်ရန် ပထမဦးဆုံးအနေဖြင့် လက်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ GATT အဖွဲ့၏ ချမ်းသာနိုင်ငံများအတွက် သီးခြားဦးစားပေးမှုသည်လည်း ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၃-၇၉ ခုနှစ် Tokyo Round ဆွေးနွေးမှုများတွင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အဓိက ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရာ၌ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ ပါဝင်ခွင့်မရှိသည့် ပြဿနာကိုတင်ပြခဲ့သည့်အပြင် အနောက်အုပ်စုမှ လေ့လာသူ အချို့က GATT ၏ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများမှာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံများ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် အဓိပ္ပာယ်ရှိသော ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆောင်ရွက်ပေးရန် ထည့်သွင်း စဉ်းစားမှုမပြုကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ GATT ညှိနှိုင်းမှုများတွင် ဖွံ့ဖြိုးသော နိုင်ငံများ အချင်းချင်း ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး သဘောတူထားသော ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများက ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအပေါ် ကုန်သွယ်မှုတားဆီးခြင်း နည်းလမ်းများကို ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများက ပါဝင်ဆွေးနွေးခွင့် မရှိဘဲ သဘောတူကြောင်း ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးကြရသည်ကိုလည်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ နှစ်များမှစ၍ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပြဿနာများ ကိုပြုပြင်ရန် ပိုမိုပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်ပြစ်တင်မှုများ ပြုလုပ်လာရာ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂသည် ၁၉၇၄ ခုနှစ် အထွေထွေညီလာခံ၌ တရားမျှတမှုကို အခြေခံသော နိုင်ငံတကာစီးပွားရေးပုံစံသစ် တည်ထောင်ရေး (Establishment of New Internationl Economic Order - NIEO) မူကို ကြေညာခဲ့သည်။ ၁၉၇၀ နှစ်များမှ ၁၉၈၀ နှစ်များအထိ ကာလများတွင် စင်္ကာပူ၊ ကိုရီးယား၊ ဟောင်ကောင်၊ ထိုင်ဝမ် စသည့် စက်မှုနိုင်ငံသစ်များ ပေါ်ထွန်းလာခြင်းနှင့် ယင်းနိုင်ငံတို့အပြင် အခြားထွန်းသစ်လာသော အာရှနိုင်ငံများ၊ လက်တင် အမေရိကနိုင်ငံများ၊ အရှေ့ဥရောပနိုင်ငံများ၏ နည်းပညာအမီလိုက်မှုနှင့် ပို့ကုန်တိုးချဲ့လာမှု၊ နိုင်ငံတကာ အရင်းအနှီး စီးဆင်းမှု အသွင်သဏ္ဌာန်ပြောင်းလဲကာ အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ၁၉၈၀ နှစ်များမတိုင်မီက ကမ္ဘာ့အဓိက နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုဇစ်မြစ်နှင့် ကမ္ဘာ့မြီရှင်အဖြစ်ရှိခဲ့ရာမှ၊ ၁၉၇၃ ခုနှစ် ရေနံအကြပ်အတည်း ဖြစ်ပေါ်ပြီး နောက်ပိုင်း ၁၉၈၀ ခုနှစ်များတွင် ကမ္ဘာ့အဓိက အရင်းအနှီးတင်သွင်းသောနိုင်ငံနှင့် ပြည်ပကြွေးမြီ အများဆုံး နိုင်ငံအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခြင်း၊ ဥရောပစီးပွားရေး ပေါင်းစည်းခြင်း၊ အရှေ့၊ အနောက် ဂျာမနီနိုင်ငံတို့ ပေါင်းစည်းခြင်း စီမံကိန်းစီးပွားရေးစနစ်နိုင်ငံများ ဈေးကွက်စနစ်သို့ ကူးပြောင်းခြင်း၊ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲကာ နိုင်ငံသစ် ၁၄ နိုင်ငံပေါ်ထွန်းလာပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးစနစ်တွင် ပေါင်းစည်းပါဝင်လာခြင်း၊ အရှေ့အာရှနှင့် အရှေ့တောင် အာရှနိုင်ငံများ စီးပွားရေး မြင့်မားတိုးတက်ခြင်း၊ သတင်းဆက်သွယ်မှု နည်းပညာ လျင်မြန်တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးလာပြီး ထိုနည်းပညာကိုအသုံးပြု၍ နိုင်ငံတကာ ငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးလာခြင်း၊ နိုင်ငံစုံကော်ပိုရေးရှင်းများ၏ လုပ်ငန်းသည် နိုင်ငံတကာ၌ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုများ ဖြန့်ကျက် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ လုပ်ငန်းများ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ပေါင်းစည်းမှုများကြောင့်လည်းကောင်း၊ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု ပမာဏများစွာ တိုးချဲ့ပြိုင်ဆိုင်မြှင့်တင်လာခြင်း၊ ရေနံတင်ပို့နိုင်ငံများအဖွဲ့ (Organization of Petroleum Exporting Countries-OPEC) ဖွဲ့စည်းကာ ရေနံထုတ်လုပ်ရောင်းချမှုကို လက်ဝါးကြီးအုပ်အဖွဲ့ (Cartels) အသွင် ထိန်းချုပ်ဆောင်ရွက်လာခြင်းနှင့် အခြားအလားတူ Cartel များ ပေါ်ပေါက်လာခြင်း၊ ရေနံဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ခြင်း၊ ၁၉၆၀ နှစ်များ နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံပြင်ပရှိ ဒေါ်လာ ပမာဏ ကြီးထွားလာခြင်း၊ ၁၉၆၇ ခုနှစ် အမေရိကန်-ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲဂယက် အကျိုးဆက်များကြောင့် အမေရိကန်ပြည်တွင်းစီးပွားရေး ကျဆင်းမှု ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊ အမရိကန်ဗဟိုဘဏ်က အမေရိကန်ဒေါ်လာကို ရွှေဖြင့် လဲလှယ်ပေးခြင်းကို ရပ်စဲခဲ့ပြီး ပုံသေ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်း ကျင့်သုံးမှုမှ နှုန်းရှင်စနစ်သို့ ပြောင်းလဲကျင့်သုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ကာ နိုင်ငံတကာ ငွေလုံးငွေရင်း စီးဆင်းမှုများအပေါ် ထိမ်းချုပ်မှုများကို ဖြေလျော့ပေးမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၊ ဒေသဆိုင်ရာ စီးပွားရေးအုပ်စုဖွဲ့မှုများ တိုးတက်များပြားလာခြင်း စသည့် အခြေအနေများသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအကြား အပြန်အလှန်မှီခိုမှုကို လျင်မြန်စွာ တိုးမြင့်စေခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်ရာ အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် အခြား ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများသည် တစ်ဖက်တွင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအား လိုက်လျောမှုများ ပြုလုပ်လာသော်လည်း ဂတ်စည်းမျဉ်းနှင့် အကျုံးမဝင်သော အခြားနည်းလမ်းများ ဖန်တီး၍ ကုန်သွယ်မှုအတားအဆီးများကို ဆက်လက်ပြုလုပ် လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၀-၈၀ နှစ်များတွင် ကမ္ဘာ့ဒေသများစွာ၌ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းများနှင့် အလုပ်လက်မဲ့ဦးရေ တိုးတက်မှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကာ ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိကနိုင်ငံများသည် ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေးမူဝါဒများ ချမှတ်ကျင့်သုံးခြင်း၊ ပြည်တွင်းစီးပွားရေး လုပ်ငန်းများအား ထောက်ပံ့ကြေးများ ပေးခြင်းတို့ကိုလည်း ပြုလုပ်လာကြသည်။ ၁၉၇၀ နှစ်များနောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ အပါအဝင် စက်မှုနိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု နှေးကွေးကာ နိုင်ငံတကာ၌ ငွေကြေးဖေါင်းပွမှု အခြေအနေများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ဖွံ့ဖြိုးဆဲဲနိုင်ငံတို့၏ ပို့ကုန်ဈေးနှုန်းတို့နှင့် ပို့ကုန်ဝင်ငွေများ ကျဆင်းခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ဂတ်၏ ကြိုးပမ်းမှုအရ အကောက်ခွန်နှုန်းထားများ၊ အထူးသဖြင့် စက်မှုထုတ်ကုန်များအပေါ် ကောက်ခံသော အကောက်ခွန်နှုန်းထားများကို လျော့ချနိုင်ခဲ့ရာ ၁၉၉၀ နှစ်များ အစောပိုင်းတွင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည်ဦးမော့လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၀ နှစ်များအတွင်း GATT သည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးပွဲ ၈ ကြိမ်ပြုလုပ်ပြီး အကောက်ခွန်လျော့ချမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့၍ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုများစွာ တိုးတက်ခဲ့ရာတွင် GATT ၏ ဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ အနေဖြင့် ကုန်သွယ်မှုမှ အကျိုးရရှိမှုများစွာ သာလွန်ခဲ့သည်။ မျက်မှောက်ကမ္ဘာ့ ကုန်သွယ်မှုတွင် အများဆုံးပါဝင်သော နိုင်ငံ ၂၅ နိုင်ငံတွင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံအဖြစ်မှ စက်မှုနိုင်ငံသစ်များ (Newly Industrialization Economies - NIEs) ဖြစ်လာသော နိုင်ငံ ၈ နိုင်ငံတို့ပါဝင် လာသည်။ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတို့၏ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုတွင် ပါဝင်သောဝေစုမှာ ၃၅ %နှင့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံတို့၏ ဝေစုသည် ၆၅ % ရှိခဲ့ရာမှ၊ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတို့၏ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုတွင် ပါဝင်မှုသည် ၂၀.၅ % ရှိသည်။ ၁၉၈၂-၉၂ ခုနှစ်များတွင် ယင်းနိုင်ငံများ၏ ကမ္ဘာ့ပို့ကုန်ပမာဏတွင် ပါဝင်မှုသည် ၁၆ % မှ ၂၀ % သို့ တိုးတက်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးတွင် ပါဝင်မှုသည် ၂၅ % ရှိလာသည်။ GATT တည်ထောင်စမှ ၄၇ နှစ်တာ ကာလသက်တမ်းအတွင်း GATT ၏အခြေခံမူ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို မပြောင်းလဲခဲ့ဘဲ အကောက်ခွန် လျော့ချရေးနှင့် အဖွဲ့ဝင်ဦးရေ တိုးတက်ရေးကိုသာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အဆောက်အအုံတွင် ဖွဲ့စည်းမှု ပုံသဏ္ဌာန်များ ပြောင်းလဲလာပြီးနောက် ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များမှ စ၍ GATT ဆောင်ရွက်မှုများသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုများနှင့် ဆီလျော်မှုမရှိသလို ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုနှစ်များတွင် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများက ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေး မူဝါဒများ ကျင့်သုံးလာမှုများသည် GATT ၏ မျှော်မှန်းချက်များကို ထိခိုက်သည့်အပြင် GATT စွမ်းဆောင်ရည်ကိုလည်း ထိခိုက်စေသည်။ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေးမူဝါဒများကို ဖွံ့ဖြိုးသော နိုင်ငံများသာမက ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများကလည်း ကျင့်သုံးလာခဲ့ရာ ကုန်သွယ်ရေး အငြင်းပွားမှုများ ပိုမိုများပြားလာပြီး Tokyo Round ဆွေးနွေးမှုများ အောင်မြင်မှု နည်းပါးခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် ကုန်သွယ်ရေး အငြင်းပွားမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ GATT တွင် ချို့ယွင်းချက်များ ရှိလာခဲ့ခြင်းနှင့် အခြား လိုအပ်ချက်များကြောင့် ဥရုဂွေး ဆွေးနွေးပွဲတွင် GATT အစား ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) ဖွဲ့စည်းရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ WTO အကြောင်းကို ဆွေးနွေးရာတွင် GATT စာချုပ်အဖွဲ့၏ အကြောင်းကို ပြည့်စုံစွာ ဖော်ပြရန်လိုသည်။ အမှန်အားဖြင့် GATT သည် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု၏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ပြုလုပ်သော နိုင်ငံများ၏ ကုန်သွယ်ရေး ပြဿနာများ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး နိုင်ငံတကာ သဘောတူ စာချုပ်သာဖြစ်ပြီး၊ အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် တည်ထောင်ထားခြင်း မဟုတ်ပါ။ GATT လုပ်ငန်းများကို အမြဲတမ်း ဝန်ထမ်းများဖြင့် ဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိဘဲ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ကျွမ်းကျင်သူများ၊ အဖွဲ့အစည်းများ၏ ယာယီသဘော ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုဖြင့် အတွင်းရေးမှုရုံး အဖွဲ့ငယ်၏ ဆောင်ရွက်မှုအရ လုပ်ကိုင်ပါသည်။ အကောက်ခွန်နှင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အထွေအထွေ သဘောတူစာချုပ်အဖွဲ့ General Agreement on Tariffs and Trade ခေါ်ဂတ် အဖွဲ့၏အကြောင်းကို အထက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ယခုအပိုင်းတွင် GATT နှင့် ပက်သက်၍ ပိုမိုပြည့်စုံစွာတင်ပြပါမည်။ ၁၉၈၆-၁၉၉၃ နှစ်များတွင်ကျင်းပသော GATT ၏ ဥရုဂွေးဆွေးပွဲများ၌ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှု ပြဿနာများကို ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရာတွင် GATT အနေဖြင့်ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းမှု၊ အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်မှု အခွင့်အာဏာမရှိသဖြင့် ကုန်သွယ်မှုပြဿနာများ ပြေလည်စေရေးအတွက် ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့် အာဏာအပ်နှင်းခံရသည့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ရေးကို GATT စာချုပ်အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ သဘောတူခဲ့ကြသည်။ ဥရုဂွေးဆွေးနွေးပွဲ၏ အပြီးသတ် သဘောတူညီချက်အရ WTO ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ရန် သဘောတူညီချက်ကို နိုင်ငံပေါင်း ၁၂၅ နိုင်ငံတို့က ၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် မိုရိုကိုနိုင်ငံ မာရာကတ်ရှ်မြို့၌ GATT ၏ ဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေးတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကာ ၁၉၉၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် WTO အဖွဲ့စတင် အသက်ဝင်ခဲ့သည်။ WTO သည် GATT ကို ဆက်ခံသော်လည်း GATT ၏ ကုန်သွယ်မှုစနစ်၏ အားနည်ချက်များကို ရှောင်ရှားရန်နှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုကို မျှတစွာ တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်စေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ရန် ရည်ရွယ်ချက်များထားရှိသည်။ == WTO ၏အခြေခံမူများ == * (က) အသာဆုံးအခွင့်အရေးကို တန်းတူပေးရေး။ * (ခ) ကုန်သွယ်ရေးစနစ်သည် ဘက်လိုက်ခွဲခြားမှု မရှိစေရေး။ * (ဂ) ကုန်သွယ်ရေး ပိုမိုလွတ်လပ်မှုရှိစေရန် အကန့်အသတ်၊ အတားအဆီးများ ဖြေလျှော့ပေးရေး။ * (ဃ) ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့် ကြိုတင်ခန့်မှန်းမှု ရှိနိုင်ရေး။ * (င) လွတ်လပ်စွာ ယှဉ်ပြိုင်မှု ပိုမိုမြှင့်တင်ရေး။ * (စ) ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံး နိုင်ငံများအား ပိုမိုအကျိုးရှိစေရေး။ == လုပ်ငန်းတာဝန်များ == WTO စီမံခန့်ခွဲရသော နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှု သဘောတူ စာချုပ်များသည် နိုင်ငံအစိုးရများနှင့် သီးခြားအကောက်ခွန်နယ်မြေများ ( Nation states and customs territories) အကြား သဘောတူညီချက်များနှင့် အစိုးရမူဝါဒ သဘောတူညီချက်များဖြစ်ပြီး၊ အစိုးရများက ကုန်သွယ်မှုနှင့်၊ သွင်းကုန်များ၏ ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ယှဉ်ပြိုင်မှုအခြေအနေတို့အပေါ် ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်မှုများအား ထိန်းချုပ်ပါသည်။ WTO ၏ လုပ်ငန်းများနှင့် တာဝန်များကို အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြအပ်သည်- (က) ဥရုဂွေးရောင်းဆွေးနွေးပွဲမှ ပေါ်ထွက်လာသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ်များ (Multilateral Trade Agreements - MTAs) နှင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အားလုံးမဟုတ်ဘဲ နှစ်နိုင်ငံအထက်ပါဝင်သော နိုင်ငံများအကြား ကုန်သွယ်မှု သဘောတူ စာချုပ်များ (Plurilateral Trade Agreements-PTAs) တို့၏ လုပ်ငန်းများ ပြီးမြောက်အောင်မြင်စေရေးအတွက် ပံ့ပိုးကူညီစီမံခန့်ခွဲခြင်း။ (ခ) အထက်ဖော်ပြပါ သဘောတူစာချုပ်များပါ နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းများဖြင့် ဆက်နွယ်သော ကိစ္စရပ်များအားလုံးကို WTO ဆွေးနွေးမှုဖိုရမ်တွင် အဖွဲ့ဝင်များ အချင်းချင်း ညှိနှိုင်းမှုဖြင့် ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် WTO သည် အဖွဲ့ဝင်များ၏ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရာ နေရာအဖြစ် ပံ့ပိုးခြင်း။ (ဂ) WTO ဝန်ကြီးအဆင့် ညီလာခံတွင် ချမှတ်သော ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု ရလဒ်များကို အကောင်အထည် ဖော်ရာတွင် ကူညီပံ့ပိုး ဆောင်ရွက်ခြင်း။ (ဃ) ကုန်သွယ်ရေး အငြင်းပွားမှုများအား ဖြေရှင်းမှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီမှုများအား နိုင်ငံတကာ သဘောတူညီမှုများ (MTAs) နှင့် နိုင်ငံအချို့တို့ သဘောတူညီမှုများ (PTAs) ဟူ၍ ပိုင်းခြားဆောင်ရွက်ခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများအပေါ် နားလည်မှုစာချွန်လွှာများ ပြုလုပ် ဆောင်ရွက်ခြင်း။ (င) ကုန်သွယ်မှုမူဝါဒ ပြန်လည်သုံးသပ်မှုယန္တရား၏ လုပ်ငန်း(Trade Policy Review Mechanism-TPRM) များဖြင့် နိုင်ငံတို့၏ ကုန်သွယ်မှု မူဝါဒများအား ကြီးကြပ်ခြင်း။ (စ) အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စီးပွားရေးမူဝါဒ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအတွက် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်း၏ အခြားလက်အောက်ခံ အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF)၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပြန်လည် ထူထောင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဘဏ် သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့ဘဏ် ( International Bank for Reconstruction and Development- IBRD) နှင့် ၎င်းလက်အောက်ခံ အေဂျင်စီများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း။ (ဆ) ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအား ကျွမ်းကျင်မှု အကူအညီပေးခြင်းနှင့် လုပ်နိုင်စွမ်း တည်ဆောက် မြှင့်တင်မှုတွင် အားပေးကူညီခြင်း။ (ဇ) WTO အဖွဲ့အစည်း ပိုမိုကြံခိုင်မှုရှိရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခြင်း။ == WTO ၏ဖွဲ့စည်းပုံအနေအထား == (က) ဝန်ကြီးများအဆင့်ညီလာခံ Ministerial Conference (၂) နှစ်တစ်ကြိမ်ကျင်းပသည်။ (ခ) အထွေထွေကောင်စီ(General Council)။ ဝန်ကြီးများအဆင့် ညီလာခံ ကြားကာလတွင် တာဝန်ယူသည်။ * (၁) အငြင်းပွားမှု ပြဿနာများ ဖြေရှင်းရန် (Dispute Settlement Body) ။ * (၂) ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို ဆန်းစစ်ရန် (Trade Policy Review Body) အဖြစ်လည်းကောင်း ဆောင်ရွက်ပါသည်။ (ဂ) ကောင်စီများ(Councils) * (၁) ကုန်စည်ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာကောင်စီ (Council for Trade in Goods)။ * (၂) ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ ကုန်သွယ်မှုကောင်စီ (Council for Trade in Services) ။ * (၃) ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် မူပိုင်ခွင့်ကောင်စီ (Council for Trade Related Intellectual Property Rights)။ (ဃ) ကော်မတီများနှင့် အခြားအထောက်အကူပြုအဖွဲ့များ(Committees and other subsidiary bodies)ပါဝင်သည်။ ဝန်ကြီးအဆင့် ညီလာခံ (Ministerial Conference-MC)။ WTO အဖွဲ့တွင် ဝန်ကြီးအဆင့် ညီလာခံ (Minister Conference - MC) သည် အမြင့်ဆုံး အာဏာပိုင်ဖြစ်သည်။ MC တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်သည်။ MC သည် WTO ၏ အမှုဆောင်အဖွဲ့ဖြစ် သကဲ့သို့ WTO လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်မှုကို တာဝန်ယူရသည်။ MC သည် သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ် (MTA) အရ ဆောင်ရွက်ရန်ကိစ္စရပ်များအတွက် ဆုံးဖြတ်ချက် ပြုလုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ MC ကို အနည်းဆုံး (၂) နှစ် တစ်ကြိမ် ကျင်းပရသည်။ အထွေထွေကောင်စီ (General Council-GC)။ အထွေထွေကောင်စီသည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်သည့် အမှုဆောင် ဆွေးနွေးမှုဖိုရမ် တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ GC သည် ဝန်ကြီးအဆင့်ညီလာခံကို တာဝန်ခံရပြီး၊ ညီလာခံတစ်ခုနှင့် တစ်ခုအကြားတွင် ဝန်ကြီးအဆင့် ညီလာခံများက ချမှတ်သောလုပ်ငန်းများကို GC ကတာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ပါသည်။ GC သည် လိုအပ်သလို တွေ့ဆုံစည်းဝေးပါသည်။ GC သည် ၎င်း၏လုပ်ထုံးလုပ်နည်း စည်းမျဉ်းများကိုလည်းကောင်း၊ WTO ၏ လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ကောင်စီများဖြစ်သည့် Council for Trade in Goods, Council for Trade in Services နှင့် Council for Trade-Related Aspects for Intellectual Property Rights (TRIPS) တို့အတွက် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း စည်းမျဉ်းများကို အတည်ပြုချမှတ်ပေးပါသည်။ GC သည်- * ကုန်သွယ်ရေးအငြင်းပွားဖြေရှင်းသည့် လုပ်ငန်းတာဝန်ဆောင်ရွက်ခြင်း။ * ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒ ပြန်လည်သုံးသပ်မှု လုပ်ငန်းတာဝန် ဆောင်ရွက်ခြင်း တို့ပြုလုပ်သည်။ GC သည် ကုန်သွယ်ရေးအငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းရေးအဖွဲ့နှင့် ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒ ပြန်လည် သုံးသပ်မှု လုပ်ငန်းအဖွဲ့တို့ကို သီခြားအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများဖြင့် ဆောင် ရွက်စေနိုင်သည်။ GC သည်၎င်း၏လမ်းညွှန်၊ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် အောက်ပါလုပ်ငန်း ကောင်စီ ၃ ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းထားရှိသည်- * Council for Trade in Goods-ကုန်စည်ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံ တကာ သဘောတူညီမှုများ၏ လုပ်ဆောင်မှုများကိုကြီးကြပ်ပါသည်။ * Council for Trade in Services- ဝန်ဆောင်မှုကုန်သွယ်ခြင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို ကြီးကြပ်ပါသည်။ * Council for TRIPS - ပိုင်ခွင့်များဆိုင်ရာ MTA လုပ်ငန်းများကို ကြီးကြပ်ပါသည်။ အထက်ပါကောင်စီတို့၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း၊ စည်းမျဉ်းများကို GC ကအတည်ပြုချမှတ် ပါသည်။ အဆိုပါ ကောင်စီတို့တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးမှ ကိုယ်စားလှယ်များအားအဖွဲ့ဝင် အဖြစ် လွတ်လပ်စွာဝင်ရောက်ခွင့်ပြုပါသည်။ ထိုကောင်စီသုံးရပ်သည် လိုအပ်ပါက လက်အောက်ခံ အဖွဲ့အစည်းများဖွဲ့စည်းတည်ထောင်နိုင်သည်။ လက်အောက်ခံအဖွဲ့တို့၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ၊ စည်းမျဉ်းများကို သက်ဆိုင်ရာကောင်စီတို့က အတည်ပြုသတ်မှတ် ပေးပါသည်။ ဝန်ကြီးအဆင့် ညီလာခံက ဖွဲ့စည်းသောကော်မတီများ။ ဝန်ကြီးအဆင့်ညီလာခံသည်အောက်ပါလုပ်ငန်း ကော်မတီ ၃ရပ်ဖွဲ့စည်း၍ လုပ်ငန်းများ ကိုဆောင်ရွက်စေသည်- * Committee on Trade and Development * Committe on Balance of Payment Restrictions * Committe on Budget, Finance and Administration အထက်ပါလုပ်ငန်းကော်မတီများသည် GC ကအထူးတာဝန်ပေးအပ်သည့် လုပ်ငန်းများကိုလည်းဆောင်ရွက်ရသည်။ ဤကော်မတီများသို့ WTO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးမှ ကိုယ်စားလှယ်များလွတ်လပ်စွာဝင်ရောက်နိုင်သည်။ ကုန်သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးမှုကော်မတီ (Committe on Trade and Development)သည် MTA ပါ ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးနိုင်ငံများကို အခွင့်အလမ်း ပေးသည့် အထူးပြဋ္ဌာန်းချက်စည်းကမ်းများအပေါ် ကာလအလိုက် ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီး၊ သင့်လျော်သည့် အရေးယူဆောင်ရွက်မှုပြုနိုင်ရန် GC သို့ အစီရင်ခံရသည်။ PTA သဘော တူညီမှု လုပ်ငန်းအဖွဲ့များသည် WTO လုပ်ငန်းမူဘောင်အတွင်းဆောင်ရွက်ရပြီး ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်မှု အခြေအနေများကို GC သို့ပုံမှန်တင်ပြရသည်။ အခြားအဖွဲ့အစည်းများနှင့်ဆက်ဆံရေး။ GC သည် WTOနှင့် လုပ်ငန်းဆက်နွယ်မှုရှိသော အခြား အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဥပမာ- UNCTAD , UNDP, ITC, IMF ကမ္ဘာ့ဘဏ်စသည်တို့နှင့် ထိရောက်သောပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုပြုနိုင်ရန် အစီအစဉ်ချမှတ် ဆောင်ရွက်ရသည်။ စင်စစ်အားဖြင့် WTO, IMF, ကမ္ဘာ့ဘဏ် စသည်တို့သည် ကမ္ဘာ့စီးပွား ရေးမူဝါဒချမှတ်ဖော်ဆောင်သော အဖွဲ့အစည်း ၃ ခုဖြစ်သည်။ ယင်းအဖွဲ့အစည်းသုံးခုတို့ အကြားအပြန်အလှန်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် WTO ၏ GC အစည်းအဝေးများ နှင့်ကျွမ်းကျင်မှုဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် WTO အကြီးအကဲနှင့်အတူ IMF ကမ္ဘာ့ဘဏ် အကြီးအကဲတို့ တက်ရောက်ရသည်။ WTO လုပ်ငန်းများနှင့် သက်ဆိုင်မှုရှိသော အစိုးရမဟုတ်သည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့်အကြံပြုခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းများပြုလုပ်ရန် အတွက် အစီအစဉ်များချမှတ်ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ == အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးရုံး == ဤရုံးကို ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က ဦးစီးပါသည်။ ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံ၊ ဂျီနီဗာ မြို့တွင်ရုံးစိုက်ပါသည်။ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ကို ဝန်ကြီးအဆင့်ညီလာခံက ခန့်အပ်သည်။ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ရုံး နှင့်စပ်လျဉ်းသည့်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ဝန်ကြီး အဆင့် ညီလာခံက ချမှတ်ပေးပါသည်။ လက်ရှိညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်မှာ Mr.Supachai Panitchpakdi ဖြစ်သည်။ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ရုံး၏ အရာထမ်းများကို ဝန်ကြီးအဆင့်ညီလာ ခံကချမှတ်သောစည်းမျဉ်းများနှင့်အညီ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က ခန့်အပ်နိုင်သည်။ ညွှန်ကြားရေး မှူးချုပ်ရုံးသည် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း အသွင်လက္ခဏာရှိပြီး မည်သည့်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ၏ လမ်းညွှန်မှု အကြံပြုမှုတို့နှင့်မျှ ပက်သက်ဆက်နွယ်မှု မရှိစေရပါ။ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်သည် WTO ၏ နှစ်စဉ်ဘတ်ဂျက်နှင့် ဘဏ္ဍာရေးရှင်းတမ်းများပြင်ဆင်ရေးဆွဲရန် တာဝန်ရှိသည်။ ထိုစာရင်းရှင်းတမ်းများကို WTO ဘတ်ဂျက်၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီသို့ တင်ပြရသည်။ ကော်မတီက နှစ်စဉ် ဘတ်ဂျက်ခန့်မှန်းခြေများ၊ ဘဏ္ဍာရေးရှင်းတမ်းများကို သုံးသပ်၍ ထောက်ခံချက်များ ပြုလုပ်ပြီး GC သို့တင်ပြရသည်။ အထက်ပါကော်မတီသည် ၁၉၄၇ ခုနှစ် GATT စည်းမျဉ်းများနှင့် လက်တွေ့ဆောင်ရွက်မှုများကို အခြေခံ၍ ဘဏ္ဍာရေးစည်းမျဉ်းများ ရေးဆွဲရသည်။ ထိုဘဏ္ဍာရေးစည်းမျဉ်းများတွင် အောက်ပါတို့နှင့်ပတ်သက်သည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ပါရှိရသည်- # WTO အသုံးစရိတ်များအတွက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ထည့်ဝင်ငွေ၊ # အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ကြွေးကျန်များနှင့်ပတ်သက်၍ ဆောင်ရွက်ရန်နည်းလမ်းများ၊ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးရုံးတွင် နိုင်ငံတကာမှအမြဲတမ်းဝန်ထမ်းဦးရေ (၆၀၈)ဦးကို ခန့်ထား ဆောင်ရွက်ပါသည်။ ယင်းတို့အနက်အဆင့်မြင့်စီမံခန့်ခွဲမှု အရာရှိ(၆)ဦး၊ ဒါရိုက်တာ (၂၇)ဦး၊ ပုံမှန်ဝန်ထမ်း (၅၇၅)ဦးတို့ ပါဝင်သည်။ GC သည် WTO အဖွဲ့ဝင် ဦးရေ ထက်ဝက်ကျော်တို့၏ သဘောတူညီမှုဖြင့် ဘဏ္ဍာရေးစည်းမျဉ်းများနှင့် နှစ်စဉ်ဘတ်ဂျက်တို့ကို သတ်မှတ်ရသည်။ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိုင်းသည် GC က။ ပြဋ္ဌာန်းသော ဘဏ္ဍာရေးစည်းမျဉ်းများနှင့် အညီ WTO။၏ ကုန်ကျစရိတ်များကာမိစေရန် ထည့်ဝင်ရမည့်ဝေစုကို။ စောလျှင်စွာ ထည့်ဝင်ရန် လိုအပ် ပါသည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင်အဖွဲ့ဝင် ၁၆၄ နိုင်ငံတို့၏ စုစုပေါင်း ထည့်ဝင်မှုပမာဏမှာ ၁၆၀ ,၃၇၈,၇၇၆ စီအိချ်အက်ဖ်(CHF) ရှိသည်။ WTO ၏ရပ်တည်မှု WTOသည်ဥပဒေပြုမှုအခွင့်အာဏာရှိသောအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ WTO အဖွဲ့ဝင်များ၏ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့်အရာရှိများအားလုံးသည် ၁၉၄၇ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ လက်ခံအတည်ပြုထားသော အထူးအေဂျင်စီများ၏ အခွင့် အရေးခံစားခွင့်များနှင့်ကင်းလွတ်ခွင့်များဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်အရ ရရှိအပ်သောနိုင်ငံတကာ အခွင့်ထူးခံစားခွင့်များနှင့်သက်သာခွင့်များကို ခံစားနိုင်ခွင့်ရှိသည်။ WTO ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ပုံ။ WTO ၏ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ဝန်ကြီးအဆင့်ညီလာခံ နှင့်အထွေထွေ ကောင်စီတို့တွင် ဆန္ဒမဲအများစုရရှိမှုအပေါ်မူတည်၍ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ် ပါသည်။ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလျှင်ဆန္ဒမဲ တစ်မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ဥရောပနိုင်ငံများ အဖွဲ့အ နေဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂဝင်၊ WTO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အညီအမျှ ဆန္ဒမဲတစ်မဲစီပေး ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ဝန်ကြီးအဆင့်ညီလာခံနှင့် အထွေထွေကောင်စီတို့သည် WTO တည်ထောင်ခြင်း ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်နှင့်။ နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်များကို ရှင်းလင်းဖော်ပြရန် အခွင့်အာဏာအပြည့်အဝရှိသည့် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်ပါ အဓိပ္ပာယ်ရှင်း လင်းဖော်ပြချက်တစ်ရပ်ရပ်ကို ဝန်ကြီးအဆင့်ညီလာခံနှင့် အထွေထွေကောင်စီအနေဖြင့် သီးခြား ကောင်စီတစ်ရပ်ရပ်၏ ကြီးကြပ်မှုနှင့်ဆိုင်သော လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ရှင်းလင်းချက်ဖြစ်ပါက ထိုသီးခြားကောင်စီ၏ ထောက်ခံတင်ပြချက်များ ပေါ်အခြေခံ၍ ရှင်းလင်းဖွင့် ဆိုနိုင်သည်။ သဘောတူညီမှုပါစကားရပ်၏ အဓိပ္ပာယ်ရှင်းလင်းဖော်ပြမှုအပေါ် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ လေးပုံ သုံးပုံ တို့၏သဘောတူညီမှုရလျှင် ထိုစကားရပ်ရှင်းလင်းဖွင့်ဆိုမှုကို အတည်ပြုချမှတ်နိုင်သည်။ == မူလအဖွဲ့ဝင်များ == WTO ၏မူလအဖွဲ့ဝင်များမှာ အောက်ပါတို့ပါဝင်သည်။ # ၁၉၄၇ ခုနှစ် GATT တည်ထောင်မှုတွင်ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော အဖွဲ့ဝင်များ။ # ၁၉၉၄ ခုနှစ် GATT ၏နောက်ဆက်တွဲ Schedule of Concessions and Commitmentsအတွက်လည်းကောင်း၊ဝန်ဆောင်မှုကုန်သွယ်ရေး အထွေထွေ သဘောတူ စာချုပ် (GATT) ၏နောက်ဆက်တွဲ Schedules of Specific Commitments အတွက်လည်းကောင်၊ WTO သဘောတူစာချုပ်နှင့်နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်များကိုလက်ခံသော ဥရောပဘုံဈေးအဖွဲ့ ဝင်နိုင်ငံများ။ == WTO အဖွဲ့ဝင်တို့၏အခွင့်အရေးများ == WTOအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတို့သည် အောက်ပါအခွင့် အရေးများ ကို ရရှိခံစား နိုင်သည်- # ၂ နှစ် ၁ ကြိမ်ကျင်းပသည့်ဝန်ကြီးအဆင့်ညီလာခံသို့ ကိုယ်စားလှယ်တက် ရောက်ခွင့်။ # အခါအားလျော်စွာကျင်းပသည့်အထွေထွေကောင်စီအစည်းအဝေးသို့ ကိုယ်စား လှယ်တက် ရောက်ခွင့်။ # WTO ၏လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ကောင်စီသုံးရပ်တွင်ကိုယ်စားလှယ်ပါဝင်ခွင့်။ # WTO အဖွဲ့ဝင်တိုင်းရရှိအပ်သော သက်သာခွင့်များ၊ အခွင့်အရေးများတန်းတူခံစားခွင့်။ # အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ကိုယ်စားလှယ်အရာရှိများသည် ၂၁-၁၁-၂၀၀၄ ရက်နေ့တွင် UN Assembly အတိုင်းခံစားခွင့်။ # မည်သည့်အဖွဲ့မဆို WTO ၏မည်သည့်သဘောတူပြဋ္ဌာန်းချက်ကိုမဆို ပြင်ဆင် ရန်အဆိုပြုခွင့်။ # WTO သဘောတူစာချုပ်(၁၉၉၅)၏ Article XV အရအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခွင့်။ * WTO အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှနုတ်ထွက်လိုသော မည်သည့်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဆို နုတ်ထွက်နိုင်သည်။ WTO သဘောတူညီချက်နှင့်နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်အဖွဲ့ဝင် ်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခွင့်ပြုရန် WTO ညွှန် ကြားရေးမှူးချုပ်ထံစာဖြင့်ရေးသားတင်ပြ၍ ထိုတင်ပြသည့်နေ့မှ ၆ လပြည့်လျှင်နုတ်ထွက်ပြီးဖြစ်သည်။ == ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့သို့ဝင်ရောက်ခြင်း == GATT အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် ဥရုဂွေးဆွေးနွေး ပွဲသ ဘောတူညီချက်များကို လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး၊သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ ဥပဒေပြု အဖွဲ့မှ အတည်ပြုပြီးပါက ကမ္ဘာ့ကုန် သွယ်ရေးအဖွဲ့၏အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်လာသည်။ အကယ်၍ယခင်က GATT အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်ဘဲ ယခုမှကမ္ဘာ့ကုန်သွယ် ရေးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လိုပါက အောက်ပါလုပ်ထုံး လုပ်နည်းများအတိုင်း ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်- # အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လိုသောနိုင်ငံအစိုးရသည် WTO သဘောတူညီချက်များအရမိမိ နိုင်ငံ၏ ကုန်သွယ် ရေးနှင့်စီးပွားရေးဆိုင်ရာမူဝါဒအားလုံးကို WTO သို့ပေးပို့ရ သည်။ # ပေးပို့သောမှတ်တမ်းအားလုံးကို WTO အဖွဲ့မှအဖွဲ့ခွဲ၍အသေးစိတ်စစ်ဆေးသည်။ # အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လိုသောနိုင်ငံအစိုးရသည် WTO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအစိုးရများနှင့်နှစ်နိုင်ငံ ချင်းညှိနှိုင်းဆွေး နွေးပွဲများပြုလုပ်ရမည်။ # ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရာတွင်ဖွဲ့ဝင်သစ်ဖြစ်လိုသောနိုင်ငံမှ ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှု၊ ကုန်သွယ်ရေးတွင် လျော့ပေါ့ရေးမူများနှင့်လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် ကတိကဝတ်တို့ ပါဝင်သည်။ # အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လိုသောနိုင်ငံ၏ကုန်သွယ်ရေးနှင့်စီးပွားရေးမူဝါဒများကို စိစစ်မှု ပြီးဆုံးပါက စိစစ်ရေး အဖွဲ့က ဝင်ခွင့်ပြုမည့် စည်းကမ်းချက်များကိုရေးဆွဲရသည်။ # နောက်ဆုံးအဆင့်တွင် စိစစ်ရေးအဖွဲ့၏အစီရင်ခံစာ နှင့် နှစ်နိုင်ငံအတွင်း ရေးဆွေးနွေးမှုမှရရှိလာသော သဘောတူညီချက်များကို အထွေထွေကောင်စီ (သို့မဟုတ်) ဝန်ကြီး အဆင့်အစည်းအဝေးသို့ တင်ပြအတည်ပြုချက်ရယူရမည်။ # အကယ်၍ သုံးပုံနှစ်ပုံက။ မဲပေး၍။ သဘောတူညီပါက WTO အဖွဲ့ဝင်ခွင့်ရရှိလာ းမည့်လျှောက်ထားနိုင်ငံ၏ ဥပဒေပြုအဖွဲ့မှ အတည်ပြုပြီး နောက်သဘောတူညီ ချက်စာချုပ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးပါက WTO အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာပါမည်။ == WTO ဝင်ရောက်ခြင်းဖြင့် ရရှိလာမည့်အကျိုးကျေးဇူးများ == WTO အဖွဲ့ဝင်ရောက်ပြီး ကမ္ဘာ့ ကုန်သွယ်မှု စနစ်တွင်ပါဝင်ခြင်းဖြင့် အောက်ပါအကျိုးကျေုးဇူးများရရှိနိုင်သည်။ WTO ကြီးမှူး သောကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုစနစ် သည်- # ငြိမ်းချမ်းရေးမြှင့်တင်ပေးပါသည်။ # ကုန်သွယ်ရေး အငြင်းပွားမှုများကို အပြုသဘောဖြင့်ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းပေးပါသည်။ # အစိုးရများအားအမြင်ကျဉ်းမြောင်းသည့် တစ်ဖက်သက်အကျိုးစီးပွားရေးရှေး ရှူမှုများကြောင့် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံစေ့စပ်ညှိနှိုင်းရမည့် အခြေအနေများမှ ကာကွယ်ပေးပါသည်။ # အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံး၏ပိုမိုလွယ်ကူသက်သာသော စီးပွားရေးဘဝအခြေ အနေများကို ကုန်သွယ်မှုစည်းမျဉ်းများဖြင့် ဖန်တီးပေးပါသည်။ # ပိုမိုလွတ်လပ်မှုရှိသောကုန်သွယ်မှုဖြင့်နိုင်ငံများ၏လူနေစရိတ်များကို သက်သာ စေသည်။ # ကုန်ပစ္စည်းများနှင့်အရည်အသွေးများကို ရွေးချယ်ရာတွင်အခွင့်အလမ်း ပိုမိုများ ပြားစွာ ရရှိစေသည်။ # ကုန်သွယ်မှုမှ ဝင်ငွေတိုးတက်စေသည်။ # ကုန်သွယ်မှုသည် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းပို၍မြင့်မားရန် အားပေးပါသည်။ # ကုန်သွယ်ရေးအခြေခံမူများသည်ကုန်သွယ်မှုစနစ်ကိုစီးပွားရေးအရ စွမ်းဆောင်ရည်ပို၍မြင့်မားစေပြီး၊စရိတ်များလျော့နည်းစေသည်။ # အစိုးရကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒအရည်အသွေးကောင်းမွန်စေမှုကို ဖြစ်ထွန်းစေသည်။ <ref>Ministry of Commerce</ref> == ကိုးကား == <references/> [[Category:ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့]] f5egv42yzmctn8s6dgh4l1zy2tx13iv 0 8397 877831 877676 2025-06-14T14:57:53Z မိုးဇင် 131778 အရေးကြီးသောပြင်ဆင်မှုများ- ခေါင်းဆောင်ပိုင်းအချက်အလက်များ 877831 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party|name=ကရင်နီလူမျိုးပေါင်းစုံ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး|lang1=အင်္ဂလိပ်|name_lang1=Karenni National People's Liberation Front|leader1_title=ဥက္ကဋ္ဌ|leader1_name=ရဲဘော်ထွန်းကျော်|leader2_title=ဒုဥက္ကဋ္ဌ|leader2_name=ရဲဘော်ထွန်းရွှေ|founded={{Start date|df=yes|၁၉၇၈}}|headquarters=နယ်စပ်ဒေသ၊ [[ကရင်နီပြည်]]|ideology=ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ|position=|membership=|wing1_title=လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့|wing1=ကရင်နီပြည် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်|website={{Facebook|https://www.facebook.com/profile.php?id=100089887407262}}|flag=[[File:KNPLF.png|200px]]|leader3_title=အတွင်းရေးမှူး|leader3_name=ရဲဘော်လောရင်းစိုး|slogan="ပြည်သူ့အကျိုးဆောင်ကြ"}}{{Infobox militant organization|name=ကရင်နီပြည် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် <br>Karenni People's Liberation Army|native_name=KPLA|native_name_lang=my|flag=[[File:Karenni National People's Liberation Front flag.png|200px]]|caption=ကရင်နီလူမျိုးပေါင်းစုံ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး၏ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်မှုကိုခံယူသည်။|image=[[File:KNPLF.png|100px]]|active={{Start date|1978}}–{{End date|2009}}, {{Start date|၂၀၂၃-လက်ရှိ}}|split=[[ကရင်နီတပ်မတော်]]|leaders=*(ရဲဘော်ညာမောင်မဲ) *(ရဲဘော်စန္ဒာ) *(ရဲဘော်မန်းသက်ဖော)|ideology=*လူမျိုးစုံသွေးစည်းညီညွတ်ရေး *ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီရေး *ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေး|headquarters=[[ပန်ကန်းရွာ၊ လွိုင်ကော်မြို့နယ်]]<ref>{{cite web |title=KNPLF celebrates 25 years of ceasefire in Loikaw |url=https://www.moi.gov.mm/moi:eng/?q=news/13/05/2019/id-17657 |website=Ministry Of Information |publisher=Myanmar Ministry of Information |access-date=11 May 2020 |language=en}}</ref>|area=[[ကရင်နီပြည်]]<br/>[[မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်]]|partof=* {{flagicon image|Karenni people flag.svg}} [[ကရင်နီပြည် ကြားကာလအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]|allies={{Tree list}} '''State allies:''' ** {{flag|Myanmar}} *** {{flagicon image|Flag of the Myanmar Armed Forces.svg}} [[တပ်မတော်]] (၂၀၀၉-၂၀၂၃) '''Non-state allies: *'''‌ဒေသတွင်းမဟာမိတ်များ''' * {{flagicon image|Flag of the Karen National Union.svg}} [[ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး]] ** {{flagicon image|Flag of the Karen National Defence Organisation.svg}} [[ကရင်အမျိုးသားကာကွယ်ရေးအဖွဲ့]] * [[4K မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့]]'''<ref>{{cite news|url=https://burmese.dvb.no/archives/599992|title=Intense clash in Mese, Karenni State|date= 20 June 2023|work=[[Democratic Voice of Burma]]|language=Burmese}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.ludunwayoo.com/feature-mm/2023/06/20/79886/|title=The 4K, the clash in Mese, and the military movement of Karenni State|date= 20 June 2023|work=People's Spring|language=Burmese}}</ref>: ** {{flagicon image|Flag of the KNLA.svg}} [[ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်]] ** {{flagicon image|Flag of the Karenni Army.png}} [[ကရင်နီ တပ်မတော်]] ** {{flagicon image|KNDF_Flag.jpg}} [[ကရင်နီအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့]] *{{flagicon image|KNLPflag.jpg}} [[ကယန်းပြည်သစ်ပါတီ]] **[[ကယန်းပြည်သစ်တပ်မတော်]] *[[ရှမ်းပြည် လူမျိုးပေါင်းစုံ လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့]] *[[ကရင်နီအမျိုးသားငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]] *[[ကရင်နီအမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးအဖွဲ့]] *'''‌အခြားမဟာမိတ်များ''' * {{flagicon image|Communist Party of Burma flag (1946-1969).png}} [[ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ]] (၁၉၈၉ မတိုင်မီထိ) ** {{flagicon image|Flag of the People's Liberation Army (Myanmar).png}} [[ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ#၂၀၂၁_စစ်အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း_ပြန်လည်ဦးမော့လာခြင်း|ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်]] (၂၀၂၃-လက်ရှိ) * {{flagicon image|United Wa State Army flag.png}} [[ဝပြည် သွေးစည်းညီညွတ်ရေး တပ်မတော်]]<ref name="Asia Times">{{Cite web |last=Davis |first=Anthony |date=2022-02-22 |title=Wa an early winner of Myanmar’s post-coup war |url=https://asiatimes.com/2022/02/wa-an-early-winner-of-myanmars-post-coup-war/ |access-date=2022-09-24 |website=[[Asia Times]] |language=en-US|archive-url=https://archive.today/20221007025812/https://asiatimes.com/2022/02/wa-an-early-winner-of-myanmars-post-coup-war/|archive-date=October 7, 2022}}</ref> * {{flagicon image|ULA-AA_Flag.svg}} [[အာရက္ခတပ်တော်]] * {{flagicon image|State_seal_of_Myanmar.svg}} [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ]] ** {{flagicon image|Flag of PDF Myanmar.svg}} [[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်]] * {{flagicon image|Flag of the Bamar People's Liberation Army.svg}} [[ဗမာပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော်]] * {{flagicon image|Flag of PDF Myanmar.svg}} ဒေသခံ ပီဒီအက်ဖ်များ|opponents={{Tree list}} '''State opponents: * {{flagdeco|Myanmar|1974}} [[မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ]] (၁၉၇၈-၁၉၈၈ အထိ) * {{flagdeco|Myanmar|1974}} [[နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့]] (၁၉၈၈-၁၉၉၄) * {{flagdeco|Myanmar|2008}} [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]] (၂၀၂၃-လက်ရှိ) ** {{flagicon image|Flag of the Myanmar Armed Forces.svg}} [[တပ်မတော်]] (၁၉၇၈-၁၉၉၄)(၂၀၂၃-လက်ရှိ) '''Non-state opponents:''' * {{flagicon image|Flag of the Karenni Army.png}} [[ကရင်နီ တပ်မတော်]] (၂၀၂၃ အထိ)|battles={{Tree list}} [[မြန်မာ့ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများ]] * [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်]] ** [[မယ်စဲ့တိုက်ပွဲ]] ** [[၁၁၀၇ စစ်ဆင်ရေး]]<ref>{{cite news |last1=J |first1=Esther |title=After attacking military target in Karenni State, KNDF and KNPLF announce launch of ‘Operation 1107’ |url=https://myanmar-now.org/en/news/after-attacking-military-target-in-karenni-state-kndf-and-knplf-announce-launch-of-operation-1107/ |access-date=10 November 2023 |work=Myanmar Now |date=10 November 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231110124651/https://myanmar-now.org/en/news/after-attacking-military-target-in-karenni-state-kndf-and-knplf-announce-launch-of-operation-1107/|archive-date=November 10, 2023}}</ref> ** [[၁၁၁၁ စစ်ဆင်ရေး]]|website=|slogan=ပြည်သူ့အကျိုးဆောင်ကြ|military_leader=ရဲဘော်ထွန်းကျော်|political_leader=ရဲဘော်ရွှေဝါ}} '''ကရင်နီလူမျိုးပေါင်းစုံ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး - ကလလတ''' ({{lang-en|Karenni National People's Liberation Front}}; '''KNPLF''') သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ|တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့]]တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ၁၉၇၈ခုနှစ်တွင် [[ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ|ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီ]] (KNPP) ထံမှ ခွဲထွက်လာသောအဖွဲ့ဖြစ်ပြီး၊ ထိုကာလအတွင်း [[ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ|ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ-ဗကပ]](CPB) နှင့်နီးစပ်ခဲ့သည်။ KNPLF သည် ကရင်နီဒေသ၏ စစ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးကဏ္ဍများတွင် အရေးပါသော တာဝန်ယူလာခဲ့ပြီး၊ ၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လက်ရှိတွင် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး တိုက်ပွဲများတွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေသည်။ [[မယ်စဲ့တိုက်ပွဲ|မယ်စဲ့မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲ]]တွင် '''ကလလတ''' သည် [[ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်]]၊ [[ကရင်နီ တပ်မတော်]]၊ [[ကရင်နီအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့]]နှင့် [[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်]]တို့နှင့်အတူ စစ်ကောင်စီအား တရားဝင် စစ်ကြေညာခဲ့သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ကရင်နီလူမျိုးပေါင်းစုံ ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး - ကလလတ ('''KNPLF''') သည် ၁၉၇၈ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် [[ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ|ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီ]] (KNPP) ထံမှ ခွဲထွက်ပြီး သီးခြားရပ်တည်ခဲ့သည့် တပ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။KNPP သည် ၎င်း၏ ကိုယ်စားလှယ်များကို ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် [[ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ|ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ-ဗကပ (CBP)]] ထံသို့ လေ့လာရေး လွှတ်ခဲ့ရာ ထိုအဖွဲ့များ ပြန်လာချိန်တွင် ကွန်မြူနစ်ဝါဒဘက်သို့ ယိမ်းသွားသည်ဟူ၍ နိုင်ငံရေးအယူဝါဒဆိုင်ရာ ပြဿနာဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုအခြေအနေများကြောင့် ဗကပထံ သွားခဲ့သည့် ကိုယ်စားလှယ်များပါဝင်သည့် အဖွဲ့က KNPP ထံမှ ခွဲထွက်ပြီး ကလလတ-KNPLF အဖြစ် ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုစဥ်က KNPP မှ ကရင်နီအမျိုးသားရေးခေါင်းဆောင်များသည် ကွန်မြူနစ်ဝါဒအပေါ် စိုးရိမ်ထိတ်လန့်မှုကြီးမားခဲ့သည်။ ခွဲထွက်ပြီးနောက်တွင် KNPP နှင့် စစ်ရေးပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ကလလတသည် ဗကပ၏ မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့ဖြစ်လာပြီး ဗကပထံမှလည်း စစ်ရေးဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များ ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ်  ဒီဇင်ဘာလတွင် KNPP နှင့် ကလလတတို့ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်များ ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ကလလတအနေနှင့် ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို စွန့်လွတ်ရန် KNPP က အဆိုပြုခဲ့ပြီး ကလလတဘက်ကလည်း ၎င်းတို့သည် ကွန်မြူနစ်ဝါဒစွဲကိုင်ခြင်းမရှိဘဲ လူမျိုးပေါင်းစုံပြည်သူတို့၏ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီရေးအတွက်သာ တိုက်ပွဲဝင်နေသည်ဟူ၍ အစဥ်တစိုက်ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့သည်။ ကလလတ၏ အဆိုအရ ၎င်းတို့သည် အလုပ်သမားလူတန်းစား၏တပ်ဦး ကွန်မြူနစ်ပါတီမဟုတ်၊ လူမျိုးတမျိုးတည်းကို ကိုယ်စားပြုသည့် လူမျိုးရေးပါတီလည်းမဟုတ်၊ လူမျိုး‌ပေါင်းစုံပြည်သူများ၏ ဒီမိုကရေစီရေး၊ ငြိမ်းချမ်း‌ရေး ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်နှင့် ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်တို့အတွက် ရည်မှန်းကာဖွဲ့စည်း‌ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဟု ဆိုသည်။ ၁၉၈၉ တွင် ကလလတသည် ၎င်း၏ မဟာမိတ် ကယန်းပြည်သစ်ပါတီ (KNLP)၊ ရှမ်းပြည်လူမျိုးပေါင်းစုံပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့-ရလလဖ (SNPLO) တို့နှင့် စုစည်း၍ လူမျိုးပေါင်းစုံပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီတပ်ဦး (လပဒတ) ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဗကပ၏ လမ်းညွန်မှုကိုခံယူခဲ့သည်။ ဗကပ ပြိုကွဲသွားသည့်နောက် လပဒ.တ အဖွဲ့ဝင်များ အထောက်အပံ့ရရှိမှု ပြတ်တောက် သွားခဲ့ရာ ကြီးမားသည့် မဟာမိတ်ပြိုကျမှုနှင့် စစ်တပ်၏ ဖြတ်လေးဖြတ်စစ်ဆင်ရေးကို တပြိုင်တည်းရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် KNPP နှင့် ကလလတ တို့သည် အမျိုးသားပြန်လည်ညီညွတ်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးခဲ့သေးသည်။ သို့သော်တိုးတက်မှု မရှိခဲ့ပေ။ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်နေသည့်ကြားမှ အချင်းချင်းလုပ်ကြံမှုများ ရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၉၄ ခုနှစ် မေ ၉ ရက်တွင် ကလလတသည် စစ်အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်တွင် ကလလတ၏ ချေမှုန်း‌ရေးတပ်ရင်း နှစ်ရင်းဖြစ်သော တပ်ရင်း(၄၈၇၈) နှင့် တပ်ရင်း(၇၈၉၄) သည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအ‌ခြေခံဥပ‌ဒေနှင့် နဝတ စစ်အစိုးရ၏ဖိအားပေးမှုအရ အမှတ်-၁၀၀၄ နှင့် အမှတ်-၁၀၀၅ [[နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့]]အဖြစ် အသွင်ပြောင်းခဲ့သည်။ == ၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လှုပ်ရှားမှုများ == === ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှု === ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ကလလတ-KNPLF သည် ၎င်း၏ လုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်သော "စစ်သုံးစစ် တိုက်ဖျက်ရေး" မူဝါဒဖြင့် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ - # စစ်အာဏာရှင်စနစ် တိုက်ဖျက်ရေး # စစ်အုပ်စု တိုက်ဖျက်ရေး # စစ်ဗျူရိုကရက်စနစ်တိုက်ဖျက်ရေး KNPLF သည် ၎င်း၏ နိုင်ငံရေးလမ်းညွှန်ချက်အဖြစ် "ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ" ကို သတ်မှတ်ထားသည်။ ထို့အပြင် ကရင်နီဒေသရှိ တခြားတပ်ဖွဲ့များနှင့် ပူးပေါင်းကာ စစ်သုံးစစ် တိုက်ဖျက်ရေးတိုက်ပွဲများကို ပြန်လည်ဖော််ဆောင်ခဲ့သည်။ === တိုက်ပွဲပြန်ဝင်မှု === ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံနိုင်ကြောင်း  ကလလတက သဘောထားထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် (ဘော်လခဲ)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် (ဖားဆောင်း) နှင့် ကရင်နီ တော်လှန်ရေးတပ်ပေါင်းစု (KRU) တို့ကို စစ်သင်တန်းပေးခြင်း၊ ရိက္ခာနှင့် လက်နက် ထောက်ပံ့ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဗဟိုကော်မတီဝင်တဦးဖြစ်သည့် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ#%E1%80%92%E1%80%AF%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%9A%E1%80%9D%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8|ဦးချစ်ထွန်း]]သည်လည်း [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]] (NUG) ၏ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနတွင် စတင်ဖွဲ့စည်းချိန်မှစ၍ ယခုအထိ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူထားသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် [[ဖရူဆိုမြို့နယ်]]၊ [[မိုဆိုရွာ၊ ဖရူဆိုမြို့နယ်|မိုဆို]]ကျေးရွာတွင် စစ်ဘေးရှောင်လာသည့် ဒုက္ခသည် ၃၀ ကျော်ကို စစ်ကောင်စီ၏ ခမရ-၁၀၈ က ဖမ်းဆီးထားသည်ကို ပြန်လွှတ်ပေးရန် သွားညှိနှိုင်းခဲ့သည့် ကလလတ တပ်ဖွဲ့ဝင် လေးဦးနှင့် ဒုက္ခသည်များကို စစ်ကောင်စီဘက်က သတ်ဖြတ်၍ မီးရှို့ခဲ့သည်။  ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇွန်လအတွင်း ကရင်နီခုခံတော်လှန်ရေးတပ်များ၏ [[မယ်စဲ့တိုက်ပွဲ|မယ်စဲ့မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲ]]တွင် ကလလတ ၏ အမှတ်-၁၀၀၄ နှင့် ၁၀၀၅ နယ်ခြားစောင့်တပ်များပါ ပူးပေါင်း၍ စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ကလလတ၏ နယ်ခြားစောင့်တပ်များသည် စစ်ကောင်စီကို ပထမဆုံး ပြန်ပုန်ကန်၍ ခုခံတော်လှန်ရေးဘက်သို့ ဘက်ပြောင်းသည့် [[နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့]]ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ကလလတသည် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့အဖြစ် ပြန်ရပ်တည်ပြီး တပ်ဖွဲ့ ကိုလည်း တပ်ရင်း (၈) ရင်း ဖြင့် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ]] {{Myanmar-org-stub}} 90f8lnzbc2i331k8x4zc7wvo134b8wc 0 9275 878026 770044 2025-06-15T10:35:53Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 878026 wikitext text/x-wiki {{Cleanup}} {{Infobox company |name = Cisco Systems, Inc. |logo = [[File:Cisco logo.svg|250px|Cisco Systems Logo]] |type = Public |traded_as = {{unbulleted list|{{NASDAQ|CSCO}}|[[NASDAQ-100|NASDAQ-100 Component]]|[[Dow Jones Industrial Average|DJIA Component]]|[[S&P 100|S&P 100 Component]]|[[S&P 500|S&P 500 Component]]}} |foundation = {{start date and age|1984|12|10}} <br />San Francisco, California |founders = Leonard Bosack<br>Sandy Lerner |location_city = [[San Jose, California|San José]], California |location_country = U.S.<ref>{{cite web |url=http://www.cisco.com/web/siteassets/contacts/index.html |title=Cisco Contacts |date=November 19, 2011 |accessdate=November 19, 2011}}</ref> |subsid = |area_served = Worldwide |key_people = [[John T. Chambers|John Chambers]]<br />{{small|(Executive Chairman)}}<br />[[Chuck Robbins]]<br />{{small|(CEO)}} |industry = [[Networking hardware|Networking equipment]] |products = [[Computer networking device|Networking Device]] <br />[[Network Management]] <br />Cisco IOS and NX-OS Software<br /> [[Interface (computer science)|Interface]] and [[Module]] <br />[[Optical networking (disambiguation)|Optical networking]]<br />[[Storage area network]]s<br />[[Wireless]], [[Telepresence]], [[VOIP]], Security<br />[[Datacenter]]<br />[[:Category:Cisco products|List of Cisco Products]] | revenue = {{Increase}} {{USD|49.24 billion|link=yes}} (2016)<ref name='xbrlus_1'>{{cite web |url=https://www.google.com/finance?q=NASDAQ%3ACSCO&fstype=ii&ei=y_m7V_G_JMHnuATSzo7oCQ|title=Cisco Systems, Inc. 2016 Annual Report Form (10-K) |publisher=United States Securities and Exchange Commission |website=EDGAR |date=February 27, 2016 |access-date=December 21, 2015}}</ref> | operating_income = {{Increase}} {{USD|12.66 billion}} (2016)<ref name='xbrlus_1'/> | net_income = {{Increase}} {{USD|10.73 billion}} (2016)<ref name='xbrlus_1'/> | assets = {{Increase}} {{USD|121.6 billion}} (2016)<ref name='xbrlus_1'/> | equity = {{Increase}} {{USD|63.58 billion}} (2016)<ref name='xbrlus_1'/> |num_employees = 71,883 (2016)<ref>{{cite web|url=http://newsroom.cisco.com/overview|title=Cisco Overview|work=Cisco}}</ref> |homepage = {{URL|https://www.cisco.com/|Cisco.com}} }} '''Cisco''' သည် [[ကွန်ပျူတာ]] ကွန်ရက် ချိတ်ဆက် ခြင်းနှင်. ဆက်သွယ်ရေးအသုံးချသိပ္ပံပညာ ကိရိယာများ ထုတ်လုပ်ရောင်းချသော အမေရိကန် နိုင်ငံစုံ [http://my.wikipedia.org/wiki/ကွန်ပျူတာ ကွန်ပျူတာ]ကွန်ရက် ချိတ်ဆက် ခြင်း [http://my.wikipedia.org/wiki/နည်းပညာ နည်းပညာ] ကော်ပိုရေးရှင်း ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် တွင် ရုံးချုပ်တည်ရှိသည်။ ၂၀၀၉ နှစ်တွင် Cisco သည် ဝန်ထမ်းအင်အား ၆၅,၀၀၀ ထက် ပို၍ ရှိ ပြီး နှစ်ပတ်လည် အခွန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၆.၁၁ ဘီလီယံ ရှိခဲ့ သည်။ Cisco ထုတ်ကုန်များ ကို ဇွန်လ ၈ ၂၀၀၉ [[Dow Jones Industrial Average]] သို့ ပေါင်းခဲ့သည်။ == Cisco သမိုင်း == [[File:Ciscosystemsheadquarters.jpg|thumb| San Jose ရှိ Cisco နယ်မြေ မှ အဆောက်အုံများ အတွင်းမှ တစ်ခု ]] [[Stanford University]]ကွန်ပျူတာ ဝန်ထမ်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ တဲ့ [[Len Bosack]] နှင်. [[Sandy Lerner]] စုံတွဲ မှာ Richard Troiano ဆိုသူ နှင်.ပူးပေါင်းခဲ့ပြီး ၁၉၈၄ တွင် ''Cisco System'' ကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ Lerner ဟာ [[Schlumberger]] မှာ ကွန်ပျူတာ ဝန်ထမ်း အဖြစ် ထပ်မံ လုပ်ကိုင်ခဲ့ ပြီး ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် Cisco သို့ အချိန်ပြည့် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ သည်။ "Cisco" အမည် ဟာ "San Francisco" မြို့ အမည် မှရရှိခဲ့တယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ကုမ္ပဏီ အင်ဂျင်နီယာများ ဟာ စာလုံးအသေး "cisco" ကို အသုံးပြု နှင်.ပြီးသားဖြစ်နေသည်။ Cisco ရဲ့ ပထမဆုံး ထုတ်ကုန် ဖြစ်တဲ့ [[router]] ဟာ, ပြီးခဲ့သော နှစ်အနည်းငယ်က [[William Yeager]] ( Stanford ဝန်ထမ်း နောင်တွင် [[Sun Microsystems]] ဝန်ထမ်း ဖြစ်ခဲ့) ဆိုသူရေးခဲ့သော multiple-protocol [[router]] software ကို Bosack က ပြန်လည် ပြင်ဆင်ထုတ်လုပ် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး အမှုဆောင်အဖွဲ့ အရာရှိ ကတော့ Bill Graves ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၇ မှ ၁၉၈၈ ထိ လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါ တယ်။ ၁၉၈၈ တွင် [[John Morgridge]] ဆိုသူအား အမှုဆောင်အဖွဲ့ အရာရှိ ခန့်အပ် ခဲ့ပြီး ၁၉၉၅ ခုနှစ် [[John Chambers]] လက်ထက်တွင် အောင်မြင်မှု ရရှိခဲ့သည်။ Cisco သည် ပထမဆုံး [[router]] ထုတ်လုပ်ရောင်းချသော ကုမ္ပဏီ မဟုတ်သော် လည်း<ref>{{cite web |url=http://www.pbs.org/cringely/nerdtv/transcripts/013.html |title=I, Cringely . NerdTV . Transcript &#124; PBS |publisher=Pbs.org |date= |accessdate=2008-11-13 |archive-date=9 May 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160509105656/http://www.pbs.org/cringely/nerdtv/transcripts/013.html }}</ref> ပထမဆုံး ဈေးကွက်တွင် အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့သော [[router]] ထုတ်လုပ် နိုင်ခဲ့သည်။ [[Internet Protocol]] (IP) အသုံးပြု မှု ကြီးထွားလာခဲ့ ပြီး နောက် multi-protocol routing အရေးပါမှု ကျဆင်းလာခဲ့သည်။ ယနေ့အခါမှာ IP packets များ deliver လုပ်ဖို့ Cisco 's router များသည်အဓိကအင်အား အကြီးဆုံး ဖြစ် လာခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ တွင် [[Nasdaq]] သိုလှောင်ကုန်စည် လဲလှယ်ခြင်း တွင်စာရင်း ထည့်သွင်းခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ Lerner အလုပ်ထုတ် ခံခဲ့ရ ပြီးနောက် Bosack လည်း ဒေါ်လာသန်း ၂၀၀ ယူ ပြီးထွက်ခဲ့သည်။ ထို အကျိုးအမြတ်များကို လည်း အကျိုးဆောင်အဖွဲ့များ သို့ အလှူ ပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် တရားဝင်ကွာရှင်းခဲ့ ကြသည်။ |ယခင်လိုဂို ပုံစံ တံတားပုံ [[USPTO]] မှာမှတ်ပုံတင် အသုံးပြုခဲ့ သည်]] အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု တွင် '' Cisco '' အတွက် မူပိုင်ခွင့် ကို ၁၉၈၈ ဇွန် ၆ မှာ ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး ဇွန် ၁၃ တွင်ကုမ္ပဏီ ဖွင့်လှစ် ခဲ့ သည်။ မူလ စိတ်ကူးကို ဆက်စပ်ပြီး '' Cisco ''လိုဂို ပုံစံ အား [[ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့]] ရှိ[[ဂိုးလ်ဒင်းဂိတ် တံတား]]<ref>[http://www.trademarkia.com/logo-73729839.html (NO WORD) Trademark of CISCO SYSTEMS, INC.. Serial Number: 73729839 :: Trademarkia Trademarks<!-- Bot generated title -->]</ref> ပုံအဖြစ် မှတ်ပုံတင် ခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ မေ ၁၈ တွင် ကုမ္ပဏီ ၏ ပထမ ဆုံး ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာလိုဂို အဖြစ်အသုံးပြု ခဲ့ သည်။ ဤ Cisco လိုဂို အား ကုန်ထုပ်ပိုးမှုပြင်ဆင်ခြင်း နှင့် ထုတ်ကုန်များ ပေါ် တွင် ပထမ ဆုံးအသုံးပြုခဲ့သည်။ သူတို့၏ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာလိုဂို မူပိုင်ခွင့် ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု မူပိုင်ခွင့် ရုံး တွင်" အက္ခရာ "U" နှစ်ခု ဆက် နေ ပြီး အောက်ခြေပိုင်း မျဉ်းကြောင်း လိုင်း တွင် ကွန်ရက်ကြိုး များ သွယ်တန်း ထားသကဲ့သို့ ရှိသည်ဟုအဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုခဲ့သည်။ " လိုဂို တွင် Cisco ၏ Gateway နှင့် Bridge လျှပ်စစ်ဆိုင်ရာ ထုတ်ကုန်များ က[[local area network]]အဖြစ် ပေါင်းစပ် ကာ ပင်လယ်အော် ဒေသ ၏ အထိမ်း အမှတ်ဖြစ် သော တံတား အား လည်း ကိုယ်စားပြု ခြင်း ဖြစ် သည်။ Cisco သည် အမျိုးမျိုးသော ကုမ္ပဏီများ ကို ဝယ်ယရရှိ ခဲ့ပြီး မိမိ၏ ပင်ကိုစွမ်းရည် ထဲသို့ ပူးပေါင်း နိုင်ရန်ကြိုး စားသည်။ ဝယ်ယူ ရရှိ ခဲ့သော ကုမ္ပဏီများအနက် [[Stratacom]] သည် Cisco ၏အကြီးဆုံး လုပ်ငန်း အပေးအယူ ရရှိခဲ့ သော ကုမ္ပဏီဖြစ် ခဲ့သည်။ ၁၉၉၉ [[Dot-com Boom]] တွင် Cisco သည် [[Petaluma, California]] ရှိ ကုမ္ပဏီ သစ် [[Cerent Corporation]] ကို ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံဖြင့် ဝယ်ယူ ရရှိ ခဲ့ သည်။ ထိုပမာဏ သည် Cisco ၏ ဝယ်ယူ ရရှိမှု တွင် ဈေး အများဆုံး ဖြစ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် [[Scientific-Atlanta]] ၏ ဝယ်ယူ ရရှိမှု သည် ပိုမို လာခဲ့သည်။ ဝယ်ယူ ရရှိခဲ့ သော ကုမ္ပဏီ များ ၏ လုပ်ငန်းများ သည် ကြီးမား လာပြီး ဒေါ် လာ ၁ ဘီလီယံ အထက်သို့ ရောက် ရှိ ခဲ့ ကြသည်။ ထင်ရှားသော လုပ်ငန်း များ မှာ LAN switching, Enterprise [[Voice over Internet Protocol]] (VOIP), and [[home networking]] တို့ ဖြစ် သည်။ ၂၀၀၃ တွင် [[Linksys]] ကို ဝယ်ယူခဲ့ သည်။ ၂၀၁၀ တွင် Moto Development Group ကို ဝယ်ယူခဲ့ သည်။ <ref name="moto">By Jim Duffy, NetworkWorld. "[http://www.networkworld.com/news/2010/051810-cisco-acquires-moto.html?hpg1=bn Cisco Buys Moto -- no, not that Moto] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110614071121/http://www.networkworld.com/news/2010/051810-cisco-acquires-moto.html?hpg1=bn |date=14 June 2011 }}." May 18, 2010.</ref> Cisco's Flip video camera ထုတ်လုပ်ရေးတွင် အသုံးပြု ရန် ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၀ ခုနှစ် မတ်လ ကုန်တွင် [[dot-com boom]] ဂယက် မှာ အမြင့်မား ဆုံးရောက်ရှိခဲ့ ပြီး Cisco သည် ကမ္ဘာ့ တန်ဖိုး အရှိဆုံး ကုမ္ပဏီ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ Cisco ၏ market capitalization မှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅၀၀ ဘီလီယံ အထက် ရှိခဲ့ သည်။ <ref>{{cite news | url=http://www.marketwatch.com/news/story/cisco-pushes-past-microsoft-market story.aspx?guid=%7BFA6BADEF%2D05F2%2D4169%2DADDA%2D12E9D17C4433%7D | title=Cisco pushes past Microsoft in market value | work=CBS Marketwatch | date=2000-03-25 | accessdate=2007-01-25 }}{{Dead link|date=August 2021 }}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.expressindia.com/ie/daily/20000326/ibu26043.html | title=Cisco replaces Microsoft as world's most valuable company | work=Reuters | publisher=The Indian Express | date=2000-03-25 | accessdate=2007-01-25 | archivedate=16 January 2013 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20130116101944/http://www.expressindia.com/ie/daily/20000326/ibu26043.html }}</ref> In July 2009, with a market cap of about US$108.03 billion<ref name="autogenerated2">[http://finance.yahoo.com/q?s=csco&d=t Cisco Systems Summary]</ref>, it is still one of the most valuable companies.<ref name="autogenerated1">{{cite news | url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2006/05/05/BUC200MARKETCAP.DTL | title=Chron 200 Market capitalization | first=Dan | last=Fost | work=San Francisco Chronicle | date=2006-05-05 | accessdate=2007-01-25}}</ref> ၂၀၀၉ ဇူလိုင် တွင် [[market capitalization]] မှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၀၈.၀၃ ဘီလီယံ <ref name="autogenerated2" /> အထက် ရှိခဲ့ သည်။ သို့ ရာတွင် ကမ္ဘာ့ တန်ဖိုး အရှိဆုံး ကုမ္ပဏီ အဖြစ်ရပ် တည် နေ သေးသည်။<ref name="autogenerated1" /> CISCO သည် ဆယ်စုနှစ် အတွင်း NASDAQ ၏ မဲ အပေးခံရဆုံး ကုန်စည် ဖြစ်ခဲ့သည်။{{Citation needed|date=February 2010}} ၂၀၀၂-၀၃ တွင် [[Ron Brown Award]] ဆု "ဝန်ထမ်းများ နှင့် လူစုများ ဆက်သွယ်မှု စံပြ အရည်အချင်း ရှိ ကုမ္ပဏီများ အတွက် အသိအမှတ်ပြု ဖို့ အမေရိကန် သမ္မတ ပေးအပ်သော ဂုဏ်ပြုဆု" ရရှိခဲ့သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist|2}} [[Category:ကွန်ပျူတာ ကော်ပိုရေးရှင်းများ]] pgunvldyhaq0739qfiisajcxmwqkk5l 0 9373 878018 705702 2025-06-15T10:07:12Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 878018 wikitext text/x-wiki [[File:Cape_of_Good_Hope_(Zaian_2008).JPG|thumb|ဂွတ်ဟုပ်အငူ]] [[File:CapeHopeDetail.png|thumb|အာဖရိက၏ တောင်ဘက်စွန်းဒေသများဖြစ်သော ဂွတ်ဟုပ်အငူနှင့် အဂူလာအငူ တို့၏ မြေပုံ]] '''ဂွတ်ဟုပ်အငူ''' သည် [[အာဖရိကတိုက်]]၊ [[တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ]]၏ အနောက်တောင်စွန်းတွင် တည်ရှိပြီး မြို့တော် ကေ့ပ်တောင်းနှင့် ၄၈ ကီလိုမီတာကွာဝေးသည်။ [[ဆူးအက် တူးမြောင်း]] မဖောက်လုပ်မီ ကာလ၌ [[ဥရောပ]]နှင့် [[အာရှ]]အကြား ကူးသန်းသွားလာသည့် ရေယာဉ်များ ဖြတ်သန်းရသည့် နေရာလည်းဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင်လည်း အရွယ်အစား အဆမတန်ကြီးမားသည့် ရေနံတင်သင်္ဘောများသည် ဂွတ်ဟုပ်အငူကို ဖြတ်သန်းမောင်းနှင်နေရဆဲ ဖြစ်သည်။ ဂွတ်ဟုပ်အငူကို အာဖရိကတိုက်၏ တောင်ဘက်အကျဆုံး အစွန်းဟု အထင်မှားကြလေ့ရှိသည်။ လက်တွေ့မှာ [[အဂူလာအငူ]]သာလျှင် တောင်ဘက်အကျဆုံး အမှတ်ဖြစ်သည်။ ဂွတ်ဟုပ်အငူမှာ ကမ္ဘာ့ရာဇဝင်အားဖြင့် အထူးထင်ရှားကျော်စောလေရာ ယင်းကိုအစွဲပြု၍ ယခင်က 'ကိပ်ကိုလိုနီ' တွင်ခဲ့သောနယ်ကိုပင် 'ကိပ်-အော့-ဂွတ်ဒဟုပ်'ဟု ခေါ်ကြလေသည်။ ထိုနယ်မှာ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသဖြစ်၍ မူလကိုလိုနီနယ်၊ အရှေ့ ဂရီကွာလင်နယ်၊ တင်ဗျူလန်နယ်၊ ထရန်စကေးနယ်၊ ဝေါလဗစ်ဗေးနယ်၊ ပွန်ဒိုလန်နယ်၊ ဗက်ချူ အားနားလန်းနယ် စသော နယ်ပယ်တို့ ပါဝင်ကြသည်။ ထိုနယ်သည် မြေဩဇာ အတော်အသင့် ကောင်းမွန်၍ သစ်သီးများကို စိုက်ပျိုးနိုင်သည့်အပြင် ကျယ်ပြန့်သော လွင်ပြင်များ၊ ကုန်းမြေမြင့်များ ရှိသောကြောင့်လည်း သိုးမွေးခြင်းလုပ်ငန်းနှင့် ကျွဲနွား၊ ဆိတ်တို့မှ နို့၊ ဒိန်၊ ထောပတ်များ ထုတ်ယူခြင်း လုပ်ငန်းများ အကြီးအကျယ် လုပ်ကိုင်ကြ၏။ သတ္တုများလည်းထွက်၍ အဖိုးထိုက်တန်လှသော စိန်ကို ကင်ဗာလီခရိုင်မှ ရရှိလေရာ၊ ကင်ဗာလီစိန်တွင်းများမှာ ကမ္ဘာကျော် ဖြစ်လေသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== အာဖရိကတောင်ပိုင်းကို ဥရောပတိုက်သားများ တွေ့ရှိပြီးနောက် နှစ်ပေါင်း ၁၅ဝ ခန့်ကြာသည့်တိုင်အောင် အာဖရိကတိုက်၏ တောင်ဘက်ရှိ ဤအငူကြီးအကြောင်းကို ကောင်းစွာ မသိကြချေ။ ထိုနေရာတစ်ဝိုက်တွင် လေပြင်းမုန်တိုင်းများ အလွန်ပေါများရကား မကြာမကြာပင် သင်္ဘောများသည် လေမုန်တိုင်းဒဏ်ဖြင့် ပျက်စီးကြရလေသည်။ ထိုအငူကြီးကို ခရစ် ၁၄၈၇ ခုနှစ်တွင် [[ပေါ်တူဂီ]]လူမျိုး ပင်လယ်ခရီးသွား ဗာတူးလူးမေယုဒီအတ်ဆိုသူက ပထမဆုံး တွေ့ရှိ၍ သူသည် အငူကြီး၏ ပတ်ဝန်းကျင်၌ ပြင်းထန်စွာ တိုက်ခတ်သော ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းလှသည့် လေမုန်တိုင်းကြီးများကို အစွဲပြုကာ ထိုအငူကို 'လေမုန်တိုင်းအငူ'ဟု အမည်ပေးလေသည်။ ဤအကြောင်းများကို မြေပုံနှင့်တကွ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ ဒုတိယဂျွန်ဘုရင်ထံ ဆက်သရာ ဘုရင်က ဤအငူကြီး အရှေ့ဘက် တိုင်းကြီးပြည်ကြီးများနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့သွားရာ ဗဟိုစခန်း၌ ရှိသည့်အတိုင်း ဤအငူတွေ့ရှိရခြင်းအားဖြင့် အရှေ့နိုင်ငံများမှပစ္စည်း ဘဏ္ဍာရတနာ ရွှေငွေများသည် မိမိတို့တိုင်းပြည်တွင်းသို့ ဝင်ရောက်ရန် မျှောက်လင့်ချက်များရှိကြောင်းဖြင့် နိမိတ်ကောင်းယူပြီးလျှင် လေမုန်တိုင်းအငူဟူသော အမည်ကိုပြင်၍ ကောင်းသောမျှော်လင့်ချက်အငူ 'ကိပ်-အော့-ဂွတ်ဒဟုပ်'ဟု ပြောင်းလဲ ခေါ်တွင်စေခဲ့သည်။ ၁၄၉၇ ခုနှစ်၌ ဗတ်ရှကူးသဂါမဆိုသူ ပေါ်တူဂီလူမျိုး ခရီးလှည့် ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတစ်ယောက်သည် အာဖရိကတိုက်ကြီးကို ထိုအငူမှကွေ့၍ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]ရှိ ကာလိကတ်မြို့သို့ သွားရောက်နိုင်ခဲ့ရာ ဥရောပတိုက်မှ အိန္ဒိယသို့ ဤအငူကိုပတ်လျက် သွားသည့် လမ်းတွင် သူသည် ပထမဆုံး ခရီးသည်ပင် ဖြစ်၏။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၃)</ref> ==ကိုးကား== <references/> ==ပြင်ပလင့်ခ်များ== {{Commonscat|Cape of Good Hope}} * [http://oo.adu.org.za/content.php?id=130 ဂွတ်ဟုပ်အငူ သဘာဝကြိုးဝိုင်းရှိ ငှက်များစာရင်း] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140808043421/http://oo.adu.org.za/content.php?id=130 |date=8 August 2014 }} * [http://www.airpano.ru/files/Cape-Good-Hope-RSA/start_e.html ဂွတ်ဟုပ်အငူ မြင်ကွင်းကျယ်ပုံ] * ၁၈၄၂ ခုနှစ်က ဂျွန်အေရိုစမစ် ရေးဆွဲခဲ့သော [http://www.wdl.org/en/item/51 ဂွတ်ဟုပ်အငူမြေပုံ] [[Category:အာဖရိကတိုက်]] odcj1jipne3c82omr27ppj87j531qzr 3 9908 877845 562682 2025-06-14T16:24:58Z 1.46.135.149 /* စာေရးဆရာမေဟသာ */ အပိုင်းသစ် 877845 wikitext text/x-wiki ==Welcome== Welcome to the Myanmar Wikipedia. I hope you have fun :) .. Thanks, [[User:GerardM|GerardM]] ၀၈:၁၄၊ ၂ အောက်​တို​ဘာ​ ၂၀၁၀ (UTC) ==Messages== လူနာမည်တွေရေးရင် အင်္ဂလိပ်လို ထည့်ရေးဖို့ မလိုဘူး။ အောက်ဆုံးက interwiki link လေးထည့်လိုက်ရင် ရပြီ။ [[User:Lionslayer|Lionslayer]] ၀၂:၅၁၊ ၂၀ အောက်​တို​ဘာ​ ၂၀၁၀ (UTC) == Participate in the Ibero-American Culture Challenge! == Hi! [[:m:Iberocoop|Iberocoop]] has launched a translating contest to improve the content in other Wikipedia related to Ibero-American Culture. We would love to have you on board :) Please find the contest here: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Translating_Ibero_-_America/Participants_2016 Hugs!--[[User:Anna Torres (WMAR)|Anna Torres (WMAR)]] ([[User talk:Anna Torres (WMAR)|ဆွေးနွေး]]) ၁၃:၅၉၊ ၁၀ မေ ၂၀၁၆ (UTC) ==[[:ခင်ဆုမြတ်ထွန်း]] အား [[Wikipedia:Criteria for speedy deletion|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်]] အဆိုပြုထားခြင်း== [[File:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]] {{Quote box|quote=<p>ဤသည်မှာ သင် ပထမဆုံး ဖန်တီးသော ဆောင်းပါးဖြစ်ပါက [[WP:Your first article|သင်၏ ပထမဆုံး ဆောင်းပါးအား ရေးသားနည်း လမ်းညွှန်]]ကို ဖတ်ရှုပေးပါ။</p><!---<p>You may want to consider using the [[Wikipedia:Article wizard|Article Wizard]] to help you create articles.</p> --->|width=20%|align=right}} [[:ခင်ဆုမြတ်ထွန်း]] စာမျက်နှာအား ဝီကီပီးဒီးယားမှ မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် အဆိုပြုထားပါသည်။ ဤသည်မှာ [[Wikipedia:မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ#A7|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက် အပိုင်း A7]] အရ ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ဆောင်းပါးသည် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး၊ တိရစ္ဆာန် တစ်ကောင်ချင်း၊ အဖွဲ့အစည်း (တီးဝိုင်းအဖွဲ့၊ ကလပ်၊ ကုမ္ပဏီ စသည်)၊ ဝက်ဘ်အကြောင်းအရာ၊ သို့မဟုတ် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအကြောင်းဖြစ်ပြီး၊ အကြောင်းအရာသည် ထင်ရှားကျော်ကြားခြင်း သို့မဟုတ် အရေးပါခြင်းကို လက်ခံနိုင်လောက်အောင် ပြသနိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ဖြစ်သည်။ [[Wikipedia:မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ#ဆောင်းပါးများ|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ]]ဖြင့် ဤသို့သော ဆောင်းပါးများသည် အချိန်မရွေး ဖျက်ပစ်ခြင်း ခံရနိုင်သည်။ ကျေးဇူးပြု၍ [[:en:Wikipedia:Notability|မည်သည့်အချက်များအား ထင်ရှားအရေးပါမှုအဖြစ် လက်ခံသည်]]ဆိုခြင်းအား ဖတ်ရှုပါ။ အကယ်၍ သင့်အနေဖြင့် ဤစာမျက်နှာသည် ဤအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဖျက်ရန် မသင့်ဟု ယူဆပါက၊ [[:ခင်ဆုမြတ်ထွန်း|စာမျက်နှာသို့ သွားရောက်ကာ]] "ဤမဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ရန်"ကို နှိပ်ပြီး '''အဆိုပြုခြင်းကို ကန့်ကွက်နိုင်သည်'''။ ဤသို့ဖြင့် သင်သည် ရှင်းပြနိုင်မည့် အခွင့်အရေး ရရှိမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း စာမျက်နှာတစ်ခုသည် မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန် သတ်မှတ်ခံရပြီးပါက စာမျက်နှာကို ချက်ခြင်း ဖယ်ရှားပစ်နိုင်သည်ကို သတိပြုပါ။ မဆိုင်းမတွ ဖျက်ရန် သတိပေးချက်ကို သင်ကိုယ်တိုင် မဖယ်ရှားပါနှင့်။ အကယ်၍ စာမျက်နှာသည် ဖျက်ပစ်ပြီးဖြစ်ပြီး ဖျက်ပစ်ခံလိုက်ရသော အချက်အလက်များအား နောင်တွင် ကိုးကားရန် ပြန်လည်အလိုရှိပါက ကျေးဇူးပြု၍ ဖျက်ပစ်လိုက်သော စီမံခန့်ခွဲသူ (အက်ဒမင်)အား ဆက်သွယ်ပါ။ <!-- Template:Db-notability-notice --> [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၅:၃၈၊ ၇ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ (UTC) == ဖိုင်တင်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ == စာအုပ်မျက်နှာဖုံးပုံတွေ တင်ပေးပြီး ဆောင်းပါးသစ်တွေ ရေးပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဖိုင်တွေရဲ့ မူပိုင်ခွင့်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အထူးအလေးထား ဆောင်ရွက်နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဖိုင်တင်တဲ့အခါမှာ သက်ဆိုင်ရာ ဖန်တီးသူ၊ ရင်းမြစ် စတဲ့အကြောင်းအရာတွေအပြင် ဖိုင်မူပိုင်ခွင့်ကိုလည်း တစ်ပါတည်း ထည့်သွင်းစေလိုပါတယ်။ လတ်တလော တင်သွားတဲ့ စာအုပ်မျက်နှာဖုံးပုံများကို ဆီလျော်ရာ အချက်အလက်တွေနဲ့ လိုင်စင်စာတွဲတွေ ထည့်သွင်းပေးထားပါတယ်။ နောင်ပုံတင်တဲ့အခါ သတိပြုနိုင်အောင်လို့ပါ။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၄:၂၄၊ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၈ (UTC) :စာအုပ်မျက်နှာဖုံးပုံတွေတင်တဲ့အခါ {{tlx|Non-free use rationale book cover}} နဲ့ {{tlx|Non-free book cover}} တွေသုံးပြီး ဖိုင်အကြောင်း အချက်အလက်တွေနဲ့ လိုင်စင်သတ်မှတ်ချက်တို့ကို ထည့်သွင်းပေးဖို့ ထပ်မံပြောကြားပါရစေ။ [[User:Ninjastrikers|<span style="font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;">Ninja<span style="color:red">✮</span>Strikers</span>]] ^{<span style="color:Red;font-size:85%;">«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»</span>} ၁၃:၁၇၊ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၈ (UTC) == စာေရးဆရာမေဟသာ == ဆရာမေဟသာ [[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/1.46.135.149|1.46.135.149]] ၁၆:၂၄၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) se0ma0ne9429nwb1hfnwrm79vuhunqt 0 12153 877982 843516 2025-06-15T05:49:35Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877982 wikitext text/x-wiki {{Infobox အမေရိကန်ပြည်နယ် | Name = ကယ်လီဖိုးနီးယား | Fullname = ကယ်လီဖိုးနီးယား ပြည်နယ် | image_flag = Flag of California.svg | flag_alt = The flag shows a red stripe on the bottom in a white field, with a red star on the top left in the canton. In the center, a grizzly bear is on top of a mound of green grass on over the white field. Below it, text reads "CALIFORNIA REPUBLIC" in a Seal color. | name = California | image_seal = Seal of California.svg | flag_link = Flag of California | image_map = California in United States.svg | Former = ကယ်လီဖိုးနီးယား ရီပတ်ဘလစ် | Nickname = ရွှေပြည်နယ် | Demonym = ကယ်လီဖိုနီးယန်း | Motto = ယူရေးကား<ref name="motto-symbols">{{cite web |url=http://www.leginfo.ca.gov/cgi-bin/displaycode?section=gov&group=00001-01000&file=420-429.8 |title=Government Code Section 420-429.8 |publisher=State of California Legislative Council |accessdate=December 24, 2009 |archivedate=28 June 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090628233244/http://www.leginfo.ca.gov/cgi-bin/displaycode?section=gov&group=00001-01000&file=420-429.8 }}</ref> | MottoEnglish = I have found it | Capital = [[ဆာခရာမန်တိုမြို့]] | BorderingStates = [[Arizona]], [[Nevada]], [[Oregon]], [[Baja California]] | OfficialLang = [[အင်္ဂလိပ်ဘာသာ]] | LargestCity = [[လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့]] | LargestMetro = [[Greater Los Angeles Area|Greater Los Angeles]] | LargestCounty = ဆန်ဘာနာဒီနို | Governor = Gavin Newsom | Lieutenant Governor = Eleni Kounalakis | Legislature = ပြည်နယ် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် | Upperhouse = ပြည်နယ် ဆီးနိတ် လွှတ်တော် | Lowerhouse = ပြည်နယ် လွှတ်တော် | Senators = Alex Padilla (D) <br /> Laphonza Butler (D) |Representative=ဒီမိုကရက် ၃၄ ယောက်၊ <br /> ရီပတ်ဘလစ်ကင် ၁၉ ယောက် | PostalAbbreviation = CA | TradAbbreviation = Calif. | AreaRank = တတိယ | TotalArea = 423,970 | TotalAreaUS = 163,696 | LandArea = 403 932 | LandAreaUS = 155,959 | WaterArea = 20,047 | WaterAreaUS = 7,737 | PCWater = 4.7 | PCForest = 35 | PCDesert = 25 | PopRank = 1st | 2000oldPop = 33,871,648 | 2000Pop = 37,253,956 | 2004Pop(est) = 35,893,799 | 2003Pop = 35,484,453 | 2005Pop(est) = 36,132,147 | DensityRank = 11th | 2000Density = 90.49 | 2000DensityUS = 234.4 | MedianHouseholdIncome = US$61,021 | IncomeRank = 9th | AdmittanceOrder = 31st | AdmittanceDate = September 9, 1850 | TimeZone = [[Pacific Time Zone|Pacific]]: [[Coordinated Universal Time|UTC]][[UTC-8|-8]]/[[Daylight saving time|-7]] | area_code = 209 213 310 323 408 415 510 530 559 562 619 626 650 661 707 714 760 805 818 831 858 909 916 925 949 | Latitude = 32° 32′ N to 42° N | Longitude = 114° 8′ W to 124° 26′ W | Width = 400 | WidthUS = 250 | Length = 1,240 | LengthUS = 770 | HighestPoint = ဝှစ်တနီတောင် | HighestElev = 4,418 | HighestElevUS = 14,494 | MeanElev = 884 | MeanElevUS = 2,900<ref>{{cite web|url=http://www.census.gov/prod/2004pubs/04statab/geo.pdf|title=Extreme and Mean Elevations by State and Other Areas|publisher=United States Census|year=2004|accessdate=2008-11-27|format=PDF}}</ref> | LowestPoint = သေမင်းတမန်တောင်ကြား | LowestElev = -86 | LowestElevUS = -282 | ISOCode = US-CA | ElectoralVotes = 55 | Website = ca.gov/ }} '''ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်''' [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]၏ ပစိဖိတ်ဒေသတွင် တည်ရှိသော ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ စုစုပေါင်း ဧရိယာ {{convert|၁၆၃၆၉၆|sqmi|km2}} တွင် လူဦးရေ စုစုပေါင်း ၃၉.၅ သန်းမျှ နေထိုင်သဖြင့် ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် လူဦးရေအများဆုံး နေထိုင်သော ပြည်နယ်ဖြစ်ပြီး ဧရိယာအားဖြင့် တတိယမြောက် အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူဦးရေအများဆုံး နိုင်ငံတွင်းဒေသများတွင် အဆင့် ၃၄ ရှိသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် မြောက်အမေရိကတိုက်တွင် လူဦးရေ အများဆုံး နိုင်ငံတွင်း ဒေသ ဖြစ်ပြီး မြို့တော်မှာ [[ဆာခရာမန်တိုမြို့]] ဖြစ်သည်။ ဂရိတ်တား လော့အိန်ဂျယ်လိစ်ဒေသ နှင့် ဆန်ဖရန်စစ္စကို ပင်လယ်အော်ဒေသ တို့သည် နိုင်ငံအတွင်း ဒုတိယနှင့် ပဉ္စမမြောက် လူဦးရေ အများဆုံး မြို့ပြဒေသများ ဖြစ်ကြပြီး လူဦးရေအားဖြင့် ၁၈.၇ သန်း နှင့် ၉.၇သန်း အသီးသီး​ရှိကြသည်။ <ref>{{cite web |url=https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml |title=American FactFinder—Results |publisher=U.S. Census Bureau |website=factfinder.census.gov |access-date=October 24, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180124024658/https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml |archive-date=January 24, 2018 |url-status=dead |accessdate=26 July 2020 |archivedate=24 January 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180124024658/https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml }}</ref> လော့အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့ သည် ပြည်နယ်အတွင်း လူဦးရေ အများဆုံးမြို့ ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံအတွင်း နယူးယောက်မြို့ ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် လူဦးရေအများဆုံး မြို့ ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် နိုင်ငံအတွင်း လူဦးရေ အများဆုံး ကောင်တီဖြစ်သော လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်ကောင်တီ ရှိပြီး ဧရိယာအားဖြင့် အကြီးဆုံး ဖြစ်သော ဆန်ဘာနာဒီနို ကောင်တီလည်း ရှိသည်။ ဆန်ဖရန်စစ္စကို မြို့နှင့် ကောင်တီသည် နိုင်ငံအတွင်း နယူးယောက်မြို့ ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် လူဦးရေ အသိပ်သည်းဆုံးမြို့ ဖြစ်ပြီး [[နယူးယောက်မြို့]]၏ ရပ်ကွက် ၄ ခု ပြီးလျှင် နိုင်ငံအတွင်း ပဉ္စမမြောက် လူဦးရေ အသိပ်သည်းဆုံး ကောင်တီ ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၏ စီးပွားရေးသည် စုစုပေါင်းပြည်နယ်ထုတ်ကုန်တန်ဖိုး ဒေါ်လာ ၃ ထရီလီယံမျှ ရှိသဖြင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံး နိုင်ငံတွင်း စီးပွားရေးဒေသဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url= https://www.bea.gov/system/files/2019-04/qgdpstate0519_4.pdf |title=GDP by State {{!}} U.S. Bureau of Economic Analysis (BEA) |website=BEA.gov |access-date=September 19, 2018}}</ref> အကယ်၍ ကယ်လီဖိုးနီးယားအား နိုင်ငံတစ်ခု အဖြစ် ယူဆမည်ဆိုပါက ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပဉ္စမမြောက် စီးပွားရေး အကောင်းဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်ပြီး<ref>{{cite web |url= https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=47&pr.y=12&sy=2017&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512,946,914,137,612,546,614,962,311,674,213,676,911,548,193,556,122,678,912,181,313,867,419,682,513,684,316,273,913,868,124,921,339,948,638,943,514,686,218,688,963,518,616,728,223,836,516,558,918,138,748,196,618,278,624,692,522,694,622,142,156,449,626,564,628,565,228,283,924,853,233,288,632,293,636,566,634,964,238,182,662,359,960,453,423,968,935,922,128,714,611,862,321,135,243,716,248,456,469,722,253,942,642,718,643,724,939,576,644,936,819,961,172,813,132,726,646,199,648,733,915,184,134,524,652,361,174,362,328,364,258,732,656,366,654,734,336,144,263,146,268,463,532,528,944,923,176,738,534,578,536,537,429,742,433,866,178,369,436,744,136,186,343,925,158,869,439,746,916,926,664,466,826,112,542,111,967,298,443,927,917,846,544,299,941,582,446,474,666,754,668,698,672&s=NGDPD&grp=0&a=|title=Report for Selected Countries and Subjects |website=Imf.org |access-date=November 29, 2017}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ အများဆုံး အဆင့် ၃၇ ရှိပေလိမ့်မည်။<ref>{{cite web|url=https://esa.un.org/unpd/wpp/|title=World Population Prospects—Population Division—United Nations|website=esa.un.org|access-date=October 24, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170902092045/https://esa.un.org/unpd/wpp/|archive-date=September 2, 2017|url-status=dead}}</ref> ဂရိတ်တား လော့အိန်ဂျယ်လိစ်ဒေသ နှင့် ဆန်ဖရန်စစ္စကို ပင်လယ်အော်ဒေသတို့သည် နိုင်ငံအတွင်း နယူးယောက် မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသ ပြီးလျှင် ဒုတိယ နှင့် တတိယမြောက် အကြီးဆုံး မြို့ပြ စီးပွားရေးရပ်ဝန်း ဒေသဖြစ်ကာ ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် စီးပွားရေးတန်ဖိုး ၁.၃ ထရီလီယံ နှင့် ၁.၀ ထရီလီယံ အသီးသီး ရှိကြသည်။<ref name="NYCMetroGMP">{{cite web|url=https://www.statista.com/statistics/183808/gmp-of-the-20-biggest-metro-areas/|title=U.S. metro areas—ranked by Gross Metropolitan Product (GMP) 2020 {{!}} Statistic|website=Statista|accessdate=May 31, 2019}}</ref> ဆန်ဖရန်စစ္စကို ပင်လယ်အော်ဒေသသည် နိုင်ငံအတွင်း ကျယ်ပြန့်သော စာရင်းကောက် ဒေသများတွင် လူတစ်ဦးချင်း စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းထုတ်ကုန် အမြင့်ဆုံး ဒေသဖြစ်ပြီး လူတစ်ဦးလျှင် ပျမ်းမျှထုတ်ကုန် ၁၀၆, ၇၅၇ ဒေါ်လာ မျှ ရှိပြီ<ref name=":2">{{cite web|url= http://www.bea.gov/data/gdp/gdp-metropolitan-area|title=GDP by Metropolitan Area {{!}} U.S. Bureau of Economic Analysis (BEA)|website=Bea.gov|language=en|access-date=September 19, 2018}}</ref> ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဈေးကွက်တန်ဖိုးအများဆုံး ကုမ္ပဏီ ၁၀ ခုမှ ၄ ခု အခြေစိုက်ရာ ဒေသဖြစ်ကာ<ref>{{Cite web|url=https://www.dogsofthedow.com/largest-companies-by-market-cap.htm|title=Largest Companies by Market Cap Today • Dogs of the Dow|date=2019-06-17|website=Dogs of the Dow|language=en-US|access-date=2020-04-25}}</ref> ကမ္ဘာပေါ်တွင် အချမ်းသာဆုံး လူ ၁၀ ဦးမှ ၄ ဦး နေထိုင်ရာဒေသ ဖြစ်သည်။<ref>{{cite news |url= https://www.bloomberg.com/billionaires |title=Bloomberg Billionaires Index |work=Bloomberg.com |access-date=October 24, 2017}}</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ ယဉ်ကျေးမှုမှာ ရေပန်းစားသော ယဉ်ကျေးမှု၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ သတင်းအချက်အလက်၊ တီထွင်ဖန်တီးမှု၊ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး၊ ဘောဂဗေဒ၊​နိုင်ငံရေး နှင့် ဖျော်ဖြေရေးတို့တွင် ကမ္ဘာအား ဦးဆောင်လမ်းပြရာ အဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ ပြည်နယ်တွင်း လူအမျိုးမျိုး အထွေထွေတို့ ကွဲပြားခြင်းနှင့် ရွှေ့ပြောင်းရောက်ရှိလာသူများပြားခြင်းတို့ကြောင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား သည် နိုင်ငံအတွင်းရှိ အခြားဒေသများနှင့် ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးမှ အစားအစာ၊ ဘာသာစကား နှင့် ထုံးတမ်းစဉ်လာတို့ကို ရောနှောပေါင်းစပ်ရာ နေရာ ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်း၊ ဟစ်ပီယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာဘီကျူး၊​အမြန်အစားအစာ၊ ပင်လယ်ကမ်းစပ် ယဉ်ကျေးမှု၊​ကားယဉ်ကျေးမှု နှင့် အင်တာနက်<ref>{{cite web |url= http://calwatchdog.com/2014/03/13/happy-25th-anniversary-world-wide-web/ |title=Happy 25th anniversary, World Wide Web |publisher=CalWatchdog.com|date=March 13, 2014 }}</ref> နှင့် တစ်ကိုယ်ရည်သုံး ကွန်ပျူတာ<ref>{{cite web |url= https://www.businessinsider.com/most-important-invention-from-each-state-2017-6|title=The most important invention from every state|first=Chris|last=Weller|website=Business Insider}}</ref> တို့ အပြင် အခြားအရာ အများအပြား <ref>{{cite web |url= https://www.onlyinyourstate.com/southern-california/10-inventions-from-southern-ca/|title=Some People Don't Know These 10 Things Came From Southern California|website=OnlyInYourState|date=June 18, 2016}}</ref><ref>{{cite web |url= https://matadornetwork.com/read/15-things-world-needs-thanking-california/|title=15 Things the world needs to be thanking California for|website=Matador Network}}</ref>၏ မြစ်ဖျားခံ ပေါက်ဖွားရာ ဒေသဖြစ်သည်။ ဆန်ဖရန်စစ္စကို ပင်လယ်အော်ဒေသနှင့် ဂရိတ်တား လော့အိန်ဂျယ်လိစ်ဒေသတို့အား တကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နည်းပညာ နှင့် ဖျော်ဖြေရေး လုပ်ငန်းတို့၏ ဗဟိုဌာနအဖြစ် အများစုက ရှုမြင်လေ့ ရှိကြသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ စီးပွားရေးသည် အလွန် အမျိုးစုံပြီး ၅၈% သည် ငွေကြေးလုပ်ငန်း၊​အစိုးရလုပ်ငန်း၊​အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်း၊ နည်းပညာလုပ်ငန်း၊​ပရော်ဖက်ရှင်နယ် လုပ်ငန်း၊​သိပ္ပံဆိုင်ရာ လုပ်ငန်း နှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများတွင် အခြေခံသည်။ <ref name="BEA">{{cite web |url=https://www.bea.gov/iTable/iTable.cfm?reqid=70&step=1&isuri=1&acrdn=1#reqid=70&step=10&isuri=1&7007=2014&7093=levels&7003=200&7035=-1&7036=-1&7001=1200&7002=1&7090=70&7004=naics&7005=-1&7006=06000 |title=California Gross domestic product (GDP) (millions of current dollars) |publisher=U.S. Department of Commerce, Bureau of Economic Analysis |access-date=July 19, 2015 |archive-date=6 August 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160806012919/https://www.bea.gov/iTable/iTable.cfm?reqid=70&step=1&isuri=1&acrdn=1#reqid=70&step=10&isuri=1&7007=2014&7093=levels&7003=200&7035=-1&7036=-1&7001=1200&7002=1&7090=70&7004=naics&7005=-1&7006=06000 }}</ref> ပြည်နယ်စီးပွားရေး၏ ၁.၅% မျှသာ ရှိသော်လည်း<ref name="BEA" /> ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းသည် အမေရိကန်ပြည်နယ်များတွင် ထုတ်လုပ်မှု အများဆုံး ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url= http://www.slate.com/articles/health_and_science/explainer/2013/07/california_grows_all_of_our_fruits_and_vegetables_what_would_we_eat_without.html|title=The C-Free Diet|first=Brian|last=Palmer|date=July 10, 2013 |work=Slate}}</ref><ref>{{cite web |url= https://www.cdfa.ca.gov/statistics/|title=CDFA—Statistics |publisher=California Department of Food and Agriculture |website=CDFA.CA.gov}}</ref><ref>{{cite news |url= https://www.ocregister.com/2017/07/27/california-farms-produce-a-lot-of-food-but-what-and-how-much-might-surprise-you/ |title=California farms produce a lot of food—but what and how much might surprise you |date=July 27, 2017 |work=Orange County Register}}</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်သည် မြောက်ဘက်တွင် [[အိုရီဂွန်ပြည်နယ်]]၊ အရှေ့ဘက်တွင် [[နီဗားဒါးပြည်နယ်]] နှင့် [[အရီဇိုးနားပြည်နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ ဘဟားကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်လျက် ရှိသည်။​ပြည်နယ်၏ အမျိုးစုံသော ပထဝီဝင်တွင် အနောက်ဘက်ရှိ ပစိဖိတ်ကမ်းရိုးတန်းမှ အရှေ့ဘက်ရှိ ဆီးရားနီဗားဒါးတောင်တန်းများအထိ ၊ အနောက်မြောက်ဘက်ရှိ ဆီကွိုင်းယား နှင့် ဒေါက်ဂလပ်ထင်းရှူးတောများနှင့် အရှေ့တောင်ဘက်ရှိ မိုဂျေ့ဗ်သဲကန္တာရအထိ အမျိုးမျိုး ရှိသည်။ အဓိက စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ဒေသဖြစ်သော ဗဟိုတောင်ကြားသည် ပြည်နယ်၏ အလယ်ဗဟိုကို စိုးမိုးထားသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားအား ပူနွေးသော မြေထဲပင်လယ်ရာသီဥတုကြောင့် ကျော်ကြားသော်လည်း ပြည်နယ်၏ အရွယ်အစားကြီးမားသောကြောင့် ရာသီဥတုသည် မြောက်ဘက်ရှိ ပူနွေးသော မိုးသစ်တော ရာသီဥတုမှ အတွင်းပိုင်းတွင် ခြောက်သွေ့သော သဲကန္တာရ အထိနှင့် တောင်ကုန်းများတွင် နှင်းကျသော အယ်လ်ပိုင်းရာသီဥတု အထိ အမျိုးမျိုး အဖုံဖုံ ကွဲပြားသည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့် အမျှ ပက်ကြားအက်ခြင်းနှင့် တောမီးလောင်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်မှု ပိုစိတ်လာသည်။<ref>{{cite news |url= https://latimes.com/local/lanow/la-me-camp-fire-science-20181110-story.html |title=California's most destructive wildfire should not have come as a surprise |first1=Bettina |last1=Boxall |first2=Paige |last2=St. John |work=[[Los Angeles Times]] |date=November 10, 2018 |access-date=November 11, 2018}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.drought.gov/drought/ |title=Advancing Drought Science and Preparedness across the Nation |publisher=National Integrated Drought Information System |access-date=November 11, 2018 |accessdate=26 July 2020 |archivedate=11 November 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181111042024/https://www.drought.gov/drought/ }}</ref> ယခု ကယ်လီဖိုးနီးယားနေရာတွင် အစကနဦးက ဒေသရင်းကယ်လီဖိုးနီးယား လူမျိုးစုများ နေထိုင်လာခဲ့ကြသည်မှာ ၁၆ ရာစုနှင့် ၁၇ ရာစုအတွင်း ဥရောပသား အမြောက်အမြားတို့ စူးစမ်းရှာဖွေသည် အထိ ဖြစ်သည်။ စပိန်အင်ပိုင်ယာမှ သိမ်းပိုက်ပြီး ကိုလိုနီအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၈၀၄ ခုနှစ်တွင် နယူးစပိန် နယ်စားဒေသအတွင်းရှိ အော်လ်တာ ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ အောင်မြင်သော လွတ်လပ်ရေးစစ်ပွဲအပြီး ၁၈၂၁ ခုနှစ်တွင် ထိုဒေသသည် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၁၈၄၈ မက္ကဆီကို-အမေရိကန် စစ်ပွဲ အပြီးတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သည်။ အော်လ်တာ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ အနောက်ဘက်အပိုင်းကို စုစည်း၍ ၁၈၅၀ စက်တင်ဘာ ၉ ရက်တွင် ၃၁ ခုမြောက် ပြည်နယ်အဖြစ် လက်ခံခဲ့သည်။ ၁၈၄၈ ခုနှစ်တွင် စတင်သော ကယ်လီဖိုးနီးယား ရွှေနောက် အပူတပြင်း လိုက်ကြသည့် အဖြစ်အပျက်မှ သိသာသော လူမှုရေးနှင့် လူဦးရေပျံ့နှံ့နေထိုင်မှုတို့ကို ပြောင်းလဲပေးခဲ့သည်။ စီးပွားရေး တိုးတက်လာခြင်းနှင့် အတူ အရှေ့ဘက်မှ သို့မဟုတ် နိုင်ငံခြားမှ အကြီးအကျယ် ရွှေ့ပြောင်း ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။ {{toclimit|3}} ==အမည်မှည့်ခေါ်ခြင်း== စပိန်တို့သည် ''လာ့စ်ကယ်လီဖိုးနီးယာ့စ်" ဆိုသော အမည်ကို ယခု မက္ကဆီကို၏ ပြည်နယ် ဘာဂျာ ကယ်လီဖိုးနီးယားနှင့် ယနေ့ခေတ် ကယ်လီဖိုးနီးယား၊ နီဗားဒါး၊ ယူတားပြည်နယ်တို့နှင့် အတူ အရီဇိုးနား၊ နယူးမက္ကဆီကို၊ တက္ကဆပ် နှင့် ဝိုင်အိုမင်းပြည်နယ်တို့၏ တစိတ်တဒေသတို့ ပါဝင်သော အော်လ်တာ ကယ်လီဖိုးနီးယား ဒေသတို့ကို ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။<ref>[[George R. Stewart|Stewart, George]] (1945). ''Names on the Land: A Historical Account of Place-Naming in the United States''. New York: Random House. pp. 11–17.</ref>'' ၁၅၁၀ တွင် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သော ဒဏ္ဍာရီထဲမှ ကယ်လီဖိုးနီးယားကျွန်းဟု ခေါ်သည့် ရွှေနှင့် ပုလဲတို့ ပေါများသည့် ကာလာဖီယာ ဘုရင်မအုပ်စိုးသော ကယ်လီဖိုးနီးယားကျွန်းကို အစွဲပြု၍ မှည့်ခေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ==သမိုင်း== === ရှေးဦး နေထိုင်သူများ=== လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၁၀,၀၀၀ အတွင်းက တစ်သုတ်ပြီး တစ်သုတ်ရောက်ရှိလာခဲ့သဖြင့် ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် ကိုလံဘီယာခေတ်မတိုင်ခင် မြောက်အမေရိကတွင် ယဉ်ကျေးမှု အရလည်းကောင်း၊ ဘာသာစကား အရ လည်းကောင်း အမျိုးမျိုး ကွဲပြားသော ဒေသဖြစ်သည်။ ရှေဦးနေထိုင်သူများကို ခန့်မှန်းကြရာတွင် ၁၀၀,၀၀၀ မှ ၃၀၀,၀၀၀ အထိ အမျိုးမျိုး ရှိသည်။ {{sfn|Starr|2007|page=13}} ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ ရှေးဦးနေ လူမျိုးများတွင် လူမျိုးစု ၇၀ ကျော်ရှိပြီး ရှေဦးအမေရိကန်များတွင် ကမ်းရိုးတန်း၌ အခြေချနေထိုင်သော လူဦးရေများပြားသော လူမျိုးစုများမှ ကုန်းတွင်းပိုင်းနေ လူမျိုးစု များ အထိ ရှိပြီး အုပ်ချုပ်ရေး ပုံစံမှာလည်း အုပ်စု၊ လူမျိုးစု၊ ကျေးရွာ နှင့် သဘာဝအရင်းအမြစ် ပေါများသော ကမ်းရိုးတန်းများတွင် ကြီးမားသော လူမျိုးစု အုပ်စုကြီးများ ဖြစ်သော ချူးမက်ရှ်၊ ပိုမို နှင့် ဆာလီနန် စသည်တို့ အထိ ရှိသည်။ ကုန်သွယ်ရေး၊ အချင်းချင်း လက်ထပ်ခြင်း နှင့် စစ်ရေးအရ မဟာမိတ်ပြုခြင်းတို့ဖြင့် ကွဲပြားသော လူမျိုးစု အုပ်စုများကြားတွင် လူမှုရေး နှင့် စီးပွားရေး ဆက်ဆံရေးများကို တိုးမြှင့်ခဲ့ကြသည်။ ===စပိန်တို့အုပ်ချုပ်ခြင်း=== [[File:Coat of arms of Californias.svg|thumb|left|upright|ကယ်လီဖိုးနီးယားနယ်သားများအား နယ်စားကြီး အန်တိုနီယို ဒီ မန်ဒိုဇာမှ ချီးမြှင့်ခဲ့သော စည်းတံဆိပ်]] [[File:Mission San Diego de Alcala in 1848.jpg|thumb|၁၈၄၈ မစ်ရှစ် စန်ဒီယေးဂိုး ဒီ အယ်လ်ကာလာ စတင်စဉ်။ ၁၇၆၉ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့သော ထိုမစ်ရှင်သည် ပထမဆုံး ကယ်လီဖိုးနီးယား မစ်ရှင်တစ်ခု ဖြစ်သည်။]] ကယ်လီဖိုးနီးယားကမ်းရိုးတန်းအား ပထမဆုံး စွန့်စားသွားလာခဲ့ကြသူများမှာ ဟွမ် ရိုဒရီဂေ့ ကာဗရီဟိုး ဆိုသော ပေါ်တူဂီ ရေယာဉ်မှူး တစ်ဦးမှ ဦးဆောင်သော ရွက်လွင့်ခရီးသွားလာသည့် အဖွဲ့ဖြစ်ပြီး သူတို့သည် ၁၅၄၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၈ရက်တွင် စန်ဒီယေးဂိုး ပင်လယ်အော်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကာ မြောက်ဘက်တွင် ဆန်မစ်ဂူရယ်ကျွန်းအထိ အနည်းဆုံး ရောက်ရှိခဲ့ကြသည်။{{sfn|Rolle|1987|pp=34–35}} ၁၅၇၉တွင် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး ရေတပ်ဗိုလ်နှင့် စူးစမ်းရှာဖွေသူ ဖရန်စစ်ဒရိတ်မှ ကယ်လီဖိုးနီးယားကမ်းရိုးတန်း၏ တစိတ်တဒေသကို သိမ်းပိုက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ကာ နောက်တွင် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့ဖြစ်လာမည့် နေရာ၏ မြောက်ဘက်တွင် ကမ်းသို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။{{sfn|Rolle|1987|pp=40–41}} အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖြစ်လာမည့် နေရာသို့ အာရှသားတို့ ပထမဆုံး ခြေချခြင်းမှာ ၁၅၈၇ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့ပြီး စပိန်သင်္ဘောနှင့် လိုက်ပါလာသော ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောသားတို့ မော်ရိုပင်လယ်အော်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။<ref>{{cite book |first1=Linda C. |last1=Tillman |first2=James Joseph |last2=Scheurich |title=The Handbook of Research on Educational Leadership for Equity and Diversity|url= {{google books |plainurl=y |id=vSKAAAAAQBAJ|page=202}}|date=August 21, 2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-135-12843-2|page=202}}</ref><ref>{{cite book|author=Huping Ling|title=Asian America: Forming New Communities, Expanding Boundaries|url= {{google books |plainurl=y |id=K-DdvbJM_gQC|page=109}}|date=April 29, 2009|publisher=Rutgers University Press|isbn=978-0-8135-4867-8|page=109}}</ref><ref>{{cite book |first1=Linda C. |last1=Tillman |first2=James Joseph |last2=Scheurich |title=The Handbook of Research on Educational Leadership for Equity and Diversity|url= {{google books |plainurl=y |id=vSKAAAAAQBAJ|page=202}}|date=August 21, 2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-135-12843-2|page=202}}</ref><ref>{{cite book|author=Huping Ling|title=Asian America: Forming New Communities, Expanding Boundaries|url= {{google books |plainurl=y |id=K-DdvbJM_gQC|page=109}}|date=April 29, 2009|publisher=Rutgers University Press|isbn=978-0-8135-4867-8|page=109}}</ref> စီဘက်စတီးယန်း ဗစ်ကိုင်နိုသည် ကယ်လီဖိုးနီးယား ကမ်းရိုးတန်းအား နယူးစပိန်အတွက် ၁၆၀၂ ခုနှစ်တွင် စူးစမ်းသွားလာကာ မြေပုံ​ရေးဆွဲခဲ့ပြီး မြောက်ဘက် မန်ဒိုချီနို အငူအထိ ရွက်လွှင့်သွားလာခဲ့သည်။{{sfn|Rolle|1987|p=44}} ၁၆ရာစုတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား မြေပေါ်တွင် စူးစမ်းလေ့လာခြင်းများ ပြုခဲ့ကြသော်လည်း ရိုဒရီဂေ့၏ အယူအဆဖြစ်သည့် ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် ကျွန်းဖြစ်သည် ဆိုသည်ကို ဆက်လက် စွဲကိုင်ထားကြဆဲ ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော အတွေးဖြင့် ပုံဖော်ထားမှုကို ဥရောပမြေပုံများတွင် ၁၈ ရာစု အထိ တွေ့ရသည်။<ref>{{cite web |url= https://exhibits.stanford.edu/california-as-an-island|title=California as an Island in Maps—Online Exhibits|website=Stanford University Libraries|access-date=June 15, 2016}}</ref> ၁၇၆၉-၇၀ ပေါ်တိုလာ စူးစမ်းရှာဖွေမှုအပြီးတွင် ယူနီပါရို ဆယ်ရာ ဦးဆောင်သော စပိန်သာသနာပြုအဖွဲ့များသည် စန်ဒီယေးဂိုးမှစတင်ကာ အော်လ်တာ ကယ်လီဖိုးနီးယား ကမ်းရိုးတန်းပေါ်နှင့် အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား သာသနာပြု မစ်ရှင် ၂၁ ခုကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် စပိန်စစ်တပ်များသည် ပရယ်စီဒီယိုဟု ခေါ်သော ခံတပ်အချို့နှင့် ပျူဗလိုဟုခေါ်သော မြို့ငယ် ၃ ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ဆန်ဖရန်စစ္စကို သာသနာပြုမစ်ရှင်သည် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့တော် ဖြစ်လာခဲ့ပြီး အခြား ပျူဗလို နှစ်ခုမှာ လော့အိန်ဂျယ်လိစ် နှင့် ဆန်ဂျို့စ် အဖြစ် တိုးတက်ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ အခြားသော ပိုမိုသေးငယ်သည့် မြို့တော်များနှင့် မြို့များမှာ စပိန်သာသနာပြုစခန်းများနှင့် ပျူဗလိုတို့၏ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ပေါ်ထွန်းလာခဲ့ပြီး ယနေ့တိုင်အောင် ကျန်ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။ စပိန်တို့၏ ကိုလိုနီပြုစဉ်တွင် ဝက်သက် နှင့် ဆုံဆို့နာ အစရှိသော ဒေသခံတို့အနေနှင့် သဘာဝအလျောက် ကိုယ်ခံအားမရှိသော ကူးစက်ရောဂါများကို သယ်ဆောင်လာခဲ့သဖြင့် ဒေသခံလူမျိုးတို့ လျော့ပါးသွားစေခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url= http://www.nativeamericancaucus.org/content/california-indian-history|title=California Indian History—Native American Caucus|website=Nativeamericancaucus.org}}</ref> စပိန်အခြေချ နေထိုင်သူတို့ ၎င်းတို့နှင့် အတူ ယူဆောင်လာခဲ့သော စပိန်စနစ် အစိုးရနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အဆင့်များကို တည်ထောင်ခဲ့ခြင်းမှ အစောပိုင်း ဒေသရင်းနေ ပြည်သူတို့၏ လူ့အဖွဲ့အစည်းများကို နည်းပညာ အရလည်းကောင်း ယဉ်ကျေးမှု အရလည်းကောင်း ဖုံးလွှမ်းသွားစေခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ရုရှားတို့၏ သင်္ဘောများလည်း ကယ်လီဖိုးနီးယား ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် စူးစမ်းရှာဖွေမှုများ ပြုခဲ့ပြီး ၁၈၁၂ ခုနှစ်တွင် ဖို့တ်ဒ်ရော့စ် ၌ ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၁၉ရာစု အစောပိုင်း ရုရှားတို့၏ ကယ်လီဖိုးနီးယား ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် အခြေချနေထိုင်မှုများမှာ ဆန်ဖရန်စစ္စကို ပင်လယ်အော်ရှိ စပိန်တို့ အခြေချနေထိုင်ရာ နေရာ၏ မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံး အစွန်း၏ မြောက်ဘက်တွင် ရှိပြီး မြောက်အမေရိကရှိ ရုရှားတို့ အခြေချနေထိုင်ရာ နေရာများ၏ တောင်ဘက်စွန်းလည်း ဖြစ်သည်။ ဖို့တ်ဒ်ရော့စ်နှင့် ပတ်သက်သော ရုရှားတို့၏ အခြေချနေထိုင်မှုမှာ ပွိုင့်အေရီနာ မှ တိုမာလပ်စ် ပင်လယ်အော် အထိ ဖြန့်ကျက် တည်ရှိသည်။<ref name="Historical Atlas of California">Historical Atlas of California</ref> ===မက္ကဆီကန်တို့ အုပ်ချုပ်ခြင်း=== [[File:California1838.jpg|thumb|၁၈၃၈ ခုနှစ်တွင် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ လူဦးရေကျဲပါးသော ပြည်နယ်တစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိသော အော်လ်တာ ကယ်လီဖိုးနီးယားကို ပြသော မြေပုံ<ref>source: Encyclopædia Britannica 7th edition, 1842, "Mexico"</ref>]] ၁၈၂၁ ခုနှစ် မက္ကဆီကို လွတ်လပ်ရေးစစ်ပွဲကြောင့် ကယ်လီဖိုးနီးယားအပါအဝင် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသည် စပိန်တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေးရခဲ့သည်။ ထိုမှစ၍ နောင် ၂၅ နှစ်အထိ အော်လ်တာ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် လွတ်လပ်သော နိုင်ငံအသစ်ဖြစ်သည့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ ဝေးလံခေါင်ဖျား၍ လူဦးရေကျဲပါးသော အနောက်မြောက် အုပ်ချုပ်ရေးပြည်နယ်တစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိခဲ့သည်။ ပြည်နယ်အတွင်း အကောင်းဆုံး မြေများကို နေရာယူထားသော မစ်ရှင်မြေများကို ၁၈၃၄ ခုနှစ်တွင် ဘာသာရေးအဆောက်အအုံ အဖြစ်မှ ပယ်ဖျက်ခဲ့ပြီး မက္ကဆီကို အစိုးရပိုင် နယ်မြေများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ <ref name=nps/> ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးသည် နိုင်ငံရေးအရ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ရှိသော လူများကို မြေအများအပြား ပေးအပ်ခဲ့သည်။​ထိုသို့ ကြီးမားကျယ်ပြန့်သော ရန်ချို သို့မဟုတ် နွားတင်းကုပ် များသည် မက္ကဆီကန် ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် အရေးပါသော အဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုရန်ချို များကို ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ စပိန်ဒေသရင်းလူမျိုးများ ဖြစ်သော ကယ်လီဖိုနီယိုတို့၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအောက်တွင် တိုးတက်လာခဲ့ပြီး ထိုသူတို့မှ နွားသာရေ နှင့် နွားဆီ တို့ကို ဘော့စတွန်ရှိ ကုန်သည်များနှင့် ကုန်သွယ်မှု ပြုခဲ့ကြသည်။ ၁၈၄၉ ခုနှစ် ကယ်လီဖိုးနီးယား ရွှေရှာပွဲ မတိုင်ခင် အထိ အမဲသားသည် ကုန်စည်တစ်ခု ဖြစ်မလာခဲ့ပေ။ ၁၈၂၀ ခုနှစ်များမှ အစပြု၍ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် နောင် ကနေဒါဖြစ်လာမည့် နေရာမှ ထောင်ချောက်ထောင်၍ သားကောင်ဖမ်းသူများနှင့် အခြေချနေထိုင်သူများမှာ ကယ်လီဖိုးနီးယား မြောက်ပိုင်းသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ထို အသစ်ရောက်ရှိလာသူများမှာ ဆစ်ကီယိုးလမ်းကြောင်း၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားလမ်းကြောင်း၊ အော်ရီဂွန်လမ်းကြောင်းနှင့် စပိန်လမ်းကြောင်းဟောင်းတို့ကို အသုံးပြု၍ ကယ်လီဖိုးနီးယား အနီးတဝိုက်ရှိ ထူထပ်သော တောင်ကုန်းများနှင့် ကြမ်းတမ်းသော သဲကန္တာရများကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့ကြသည်။ [[File:Lone_Star_of_California.jpeg|thumb|left|upright|ယွမ် ဘော်တစ်စတာ အယ်လ်ဗာရာဒီမှ ၁၈၃၆ ကယ်လီဖိုးနီးယား လွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားမှုအတွင် အသုံးပြုခဲ့သည့် အလံ]] လွတ်လပ်ရေးရခါစဖြစ်သော မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ အစောပိုင်းအစိုးရမှ အလွန်မတည်မငြိမ် ဖြစ်ခဲ့ပြီး ထို့အတွက်ကြောင့် ၁၈၃၁ နောက်ပိုင်းတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၌ အချင်းချင်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများနှင့် ဗဟို မက္ကဆီကို အစိုးရနှင့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ဆက်တိုက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite book |last=Altman |first=Linda Jacobs |title=California |url= {{google books |plainurl=y |id=rAgL-tgWOecC|page=117}} |access-date=March 16, 2013 |date=2005 |publisher=Marshall Cavendish |isbn=978-0-7614-1737-8 |page=117}}{{break}}{{cite book |title=Testimonios: Early California Through the Eyes of Women, 1815–1848 |url= {{google books |plainurl=y |id=DuvFpaRwJlgC||page=425}} |access-date=March 16, 2013 |date=2006 |publisher=Heyday |isbn=978-1-59714-033-1 |page=425}}</ref> ထို့သို့ မုန်တိုင်းထန်သော နိုင်ငံရေးကာလ အတွင်းတွင် ယွမ် ဘော်တစ်စတာ အယ်လ်ဗာရာဒိုသည် ၁၈၃၆ မှ ၁၈၄၂ ခုနှစ်အတွင်း ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ရာထူးကို ရယူနိုင်ခဲ့သည်။<ref name="Starr2007">{{cite book|first=Kevin |last=Starr|title=California: A History|url= {{google books |plainurl=y |id=Zd3L-BAN_04C|page=17}}|date=2007|publisher=Modern Library|isbn=978-0-8129-7753-0|pages=17–}}{{break}}{{cite book |editor1-first=Mildred Brooke |editor1-last=Hoover |editor2-first=Douglas E. |editor2-last=Kyle |title=Historic Spots in California |url= {{google books |plainurl=y |id=AYMPR6xAj50C||page=316}} |access-date=March 16, 2013 |date=2002 |publisher=Historic Spots in California |isbn=978-0-8047-7817-6 |page=316}}{{break}}{{cite book |last=Conway |first=J. D. |title=Monterey: Presidio, Pueblo, and Port |agency=The Making of America Series |url= {{google books |plainurl=y |id=vz1jyn7Ti3oC|page=53}} |access-date=March 16, 2013 |date=2003 |publisher=Arcadia Publishing |isbn=978-0-7385-2423-8 |pages=53–55}}</ref>အယ်လ်ဗာရာဒို အာဏာရလာသော စစ်ရေးလုပ်ဆောင်မှု အပြီးတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားအား လွတ်လပ်သော နိုင်ငံအဖြစ် တခဏတာမျှ ကြေညာနိုင်ခဲ့ပြီး အိုင်ဆက် ဂရေဟမ်<ref>{{cite book |last=Hart |first=James David |title=A Companion to California |url= {{google books |plainurl=y |id=teJCPQtWfOMC315|page=315}} |access-date=March 16, 2013 |date=1987 |publisher=University of California Press |isbn=978-0-520-05544-5 |page=315}}{{break}}{{cite book |last=Harlow |first=Neal |title=California Conquered: The Annexation of a Mexican Province, 1846–1850 |url= {{google books |plainurl=y |id=pApgP6lBVbMC|page=27}} |access-date=March 16, 2013 |date=1989 |publisher=University of California Press |isbn=978-0-520-06605-2 |page=27}}</ref> အပါအဝင် ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ အန်ဂလို-အမေရိကန် ပြည်သူများက ကူညီခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။<ref name="Graham1840">{{cite book |last1=Billington |first1=Ray Allen |last2=Ridge |first2=Martin |title=Westward Expansion: A History of the American Frontier |url= {{google books |plainurl=y |id=YoV-k7VcyZ0C|page=203}} |access-date=February 16, 2013 |date=2001 |publisher=University of New Mexico Press |isbn=978-0-8263-1981-4 |page=203}}</ref>၁၈၄၀ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်မရှိသော ပြည်သူ ၁၀၀ ကျော် အဖမ်းအဆီးခံရပြီး ထို့အတွက်ကြောင့် "ဂရေဟမ် အရေးအခင်း" ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကာ တော်ဝင်ရေတပ်မတော်မှ တစိတ်တပိုင်း ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းခဲ့ရသည်။<ref name="Graham1840" /> [[File:Vue de l'etablissement russe de la Bodega, à la Côte de la Nouvelle Albion, en 1828 (restored).jpg|thumb|အလက်စကာမှ ရုရှားတို့သည် ၁၈၁၂ ခုနှစ်တွင် ဖို့တ်ဒ်ရော့စ်၌ ၎င်းတို့၏ အကြီးဆုံး အခြေချနေထိုင်မှုကို ပြုခဲ့ကြသည်။]] ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ အကြီးဆုံးသော နွားခြံပိုင်ရှင်မှာ ဂျွန်မာ့ရှ် ဖြစ်သည်။ သူ၏ မြေပေါ်တွင် ကျူးကျော်နေထိုင်သူများနှင့် ပတ်သက်၍ မက္ကဆီကို တရားရုံးမှ တရားမျှတမှု မရရှိခဲ့သဖြင့် သူသည် ကယ်လီဖိုးနီးယား အနေနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သင့်သည်ဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ သူသည် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ ရာသီဥတု၊ မြေအနေအထားနှင့် အခြားအကြောင်းအရာများကြောင့် ဤနေရာတွင် အခြေချနေထိုင်သင့်ကြောင်း အပြင် နောင်တွင် "မာ့ရှ်လမ်းကြောင်း" ဟု သိကြသည့် အကောင်းဆုံး လာနိုင်သည့် လမ်းကြောင်းကို ဖော်ပြခြင်းဖြင့် စာရေးသားခြင်း ကမ်ပိန်းကို လှုပ်ရှားမှု ပြုခဲ့သည်။ သူ၏ စာများကို ဖတ်ရှု၊ ထပ်မံဖတ်ရှုကြကာ အချင်းချင်း လက်ဆင့်ကမ်းကြပြီး နိုင်ငံတဝှမ်းရှိ သတင်းစာများတွင် ပုံနှိပ်ဖော်ပြကြသဖြင့် ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ ပထမဆုံး လှည်းအုပ်များ စတင် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။<ref>Lyman, George D. and John Marsh, ''Pioneer: The Life Story of a Trail-Blazer on Six Frontiers'', pp. 237–39, The Chautauqua Press, Chautauqua, New York, 1931.</ref> သူသည် ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ကြသူများအား သူ၏ နွားခြံတွင် နေထိုင်ရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပြီး သူတို့ အခြေကျ၍ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ရရှိနိုင်ရန်လည်း အကူအညီ ပေးခဲ့သည်။ <ref>Lyman and Marsh, pp. ix, 209, 231, 238–39, 246–51, 266–67, 268–71.</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ စနစ်တကျစီစဉ်ထားသော ရွှေ့ပြောင်းမှုကာလကို ဦးဆောင်ပြီးနောက် မာ့ရှ်သည် လူအများမုန်းတီးကြသော မက္ကဆီကန်ဗိုလ်ချုပ် မန်နျူရယ် မီရှဲတိုရီနာ နှင့် သူ အစားထိုးခဲ့သော ကယ်လီဖိုးနီးယား ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ယွမ် ဘော်တစ်စတာ အယ်လ်ဗာရာဒို တို့နှစ်ဦးကြား စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ သူတို့အသီးသီး၏ စစ်တပ်များသည် လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့ အနီးတွင် ဖြစ်ပွားသော ပရိုဗီဒန်းရှားတိုက်ပွဲတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ မာ့ရှ်အနေနှင့် သူ၏ ဆန္ဒနှင့် ဆန့်ကျင်၍ မီရှဲတိုရီနာ၏ စစ်တပ်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ရသည်။ သူ၏ အထက်အရာရှိများကို လျစ်လျူရှု၍ သူ့အနေနှင့် အခြားတစ်ဘက်အား စစ်ပြေငြိမ်းရန် အချက်ပြခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ လာရောက် အခြေချ နေထိုင်သူများမှာ နှစ်ဘက်စလုံးတွင် ပါဝင်တိုက်ခိုက်လျက် ရှိသည်။ သူ့အနေနှင့် ထိုလူများကို အချင်းချင်း တိုက်ခိုက်ရန် အကြောင်းမရှိကြောင်း သဘောပေါက် နားလည်စေခဲ့သည်။ မာ့ရှ်၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် သူတို့သည် စစ်ပွဲကို စွန့်ခွာခဲ့ကြသဖြင့် မီရှဲတိုရီနာမှာ ရှုံးနိမ့်ခဲ့ရပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် မွေးဖွားသော ပီကို-ပီကို မှ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အဖြစ် ပြန်လည် အာဏာရခဲ့သည်။ ထိုအချက်မှ နောက်ဆုံးတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားအား အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုသို့ သွတ်သွင်းရန် အတွက် လမ်းခင်း ပေးခဲ့သည်။<ref>Lyman and Marsh 1931, pp. 250–62.</ref><ref>Stone, Irving. ''Men to Match My Mountains,'' pp. 70–72, Berkley Books, New York, New York, 1982. {{ISBN|0-425-10544-X}}.</ref><ref>Winkley, John W. ''Dr. John Marsh, Wilderness Scout,'' pp. 67–69, The Parthenon Press, Nashville, Tennessee, 1962.</ref><ref>Stone, Irving. ''From Mud-Flat Cove to Gold to Statehood,'' pp. 66–68, Word Dancer Press, Clovis, California, 1999. {{ISBN|1-884995-17-9}}.</ref> ===ကယ်လီဖိုးနီးယား သမ္မတနိုင်ငံ နှင့်အောင်နိုင်ခြင်း=== [[File:Original Todd bear flag.jpg|thumb|ကယ်လီဖိုးနီးယား သမ္မတနိုင်ငံ၏ ဝက်ဝံရုပ်အလံကို ဆိုနိုမာတွင် ၁၈၄၆ ခုနှစ် ဝက်ဝံရုပ်အလံ ပုန်ကန်မှုအတွင်း ပထမဆုံး လွှင့်ထူခဲ့ကြသည်။]] ၁၈၄၆ခုနှစ်တွင် ဆိုနိုမာမြို့တွင်းနှင့် မြို့ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အမေရိကန် အခြေချနေထိုင်သူတို့က မက္ကဆီကန်တို့၏ အုပ်ချုပ်မှုကို ဝက်ဝံရုပ်အလံ ပုန်ကန်မှုဖြင့် ပုန်ကန် ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက်တွင် သူပုန်တို့က ဝက်ဝံရုပ်အလံ (ဝက်ဝံတစ်ကောင်၊ ကြယ်တစ်လုံး၊ အနီရောင်စင်း နှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား သမ္မတနိုင်ငံ စာတန်းပါသည်။) ကို ဆိုနိုမာမြို့တွင် လွှင့်ထူခဲ့ကြသည်။ သမ္မတနိုင်ငံ၏ တစ်ဦးတည်းသော သမ္မတမှာ ဝီလီယမ် ဘီ အိုင်ဒဲ ဖြစ်ပြီး<ref name="William B. Ide Adobe SHP">{{cite web |url= http://www.parks.ca.gov/?page_id=458|title=William B. Ide Adobe SHP|publisher=California State Parks|access-date=December 25, 2009}}</ref> သူသည် ဝက်ဝံရုပ် ပုန်ကန်မှုအတွင်း အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ အမေရိကန် အခြေချနေထိုင်သူတို့၏ ပုန်ကန်ခြင်းသည် နောင်တွင် ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အမေရိကန် ကျူးကျော်မှု၏ အစဖြစ်ပြီး အနီးအနားရှိ အမေရိကန် စစ်တပ် အရာရှိတို့နှင့် နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား သမ္မတနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းမှာ တိုတောင်းလှသည်။ <ref>{{cite web |url= http://www.history.com/topics/bear-flag-revolt |title=Bear Flag Revolt |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=2015 |publisher=History.com |access-date=June 5, 2015}}{{break}}{{cite web |url= http://memory.loc.gov/ammem/cbhtml/cbstates.html |title=The United States and California |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=1998 |website=Early California History: An Overview |publisher=Library of Congress |access-date=June 5, 2015}}</ref> တစ်နှစ်တည်းမှာပင် မက္ကဆီကို-အမေရိကန်စစ်ပွဲ (၁၈၄၆-၄၈) ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url=https://www.pbs.org/kpbs/theborder/history/timeline/5.html |title=The U.S. Mexican War |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=1999 |website=The Border |publisher=KPBS |access-date=June 5, 2015 |archive-date=7 May 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150507112602/http://www.pbs.org/kpbs/theborder/history/timeline/5.html }}{{break}}{{cite book |author1=Matthew Kachur |author2=Jon Sterngass |title=The Mexican-American War |url={{google books |plainurl=y |id=1g2ReKdEZfIC|page=25}} |date=July 1, 2006 |publisher=World Almanac Library |isbn=978-0-8368-7290-3 |pages=25–26 }}{{break}}{{cite book |author=Thomas M. Leonard |title=James K. Polk: A Clear and Unquestionable Destiny |url={{google books |plainurl=y |id=NQugPgduF0kC|page=141}} |date=2001 |publisher=Rowman & Littlefield |isbn=978-0-8420-2647-5 |pages=141–143 }}</ref> အမေရိကန် ရေတပ်ဗို်လ်ချုပ် ဂျွန် ဒီ ဆလုပ် မှ မွန်တေးရီ ပင်လယ်အော်သို့ ရွက်လွှင့်​ဝင်ရောက်၍ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ ကျူးကျော်ခြင်း စတင်ခဲ့ကာ ကယ်လီဖိုးနီးယားမြောက်ပိုင်းသည် တစ်လအတွင်း အမေရိကန်တပ်များအောက်သို့ ခုခံခြင်း မပြုတော့ဘဲ ရောက်ရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite book|author=Spencer Tucker (Militärhistoriker)|title=The Encyclopedia of the Mexican-American War: A Political, Social, and Military History|url= {{google books |plainurl=y |id=FZVQcZpic-8C|page=55}}|date=2013|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-853-8|pages=55–56}}</ref>ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်းတွင် ခုခံတိုက်ခိုက်သည့် တိုက်ပွဲများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ကယ်လီဖိုးနီးယားနေထိုင်သူတို့နှင့် ချုပ်ဆိုသော ကာဟူရန်းဂါး စာချုပ်ကို ၁၈၄၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၃ တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် အမေရိကန်တို့သည် ကယ်လီဖိုးနီးယားကို ထိန်းချုပ်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite book|title=The Quarterly|url= {{google books |plainurl=y |id=3cE1AAAAIAAJ|page=199}}|date=1907|publisher=Historical Society of Southern California|pages=199–201}}{{break}}{{cite book|author1=Hunt Janin|author2=Ursula Carlson|title=The California Campaigns of the U.S.-Mexican War, 1846–1848|url= {{google books |plainurl=y |id=_ImhCAAAQBAJ|page=149}}|date=April 20, 2015|publisher=McFarland|isbn=978-1-4766-2093-0|pages=149–151}}</ref> ===အစောပိုင်း အမေရိကန်ခေတ်=== {{multiple image |direction=vertical |width=220 |image1=Chinese Gold Miners b.jpg |caption1=ကယ်လီဖိုးနီးယား ရွှေရှာပွဲ အချိန်က တွေ့ရသော တရုတ် သတ္တုတွင်း အလုပ်သမား |image2=Henry Clay Senate3.jpg |caption2=၁၈၅၀ သဘောတူညီချက်အရ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် ပြည်ထောင်စုသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ |image3=SanFranciscoharbor1851c sharp.jpg |caption3= ဆန်ဖရန်စစ္စကို ဆိပ်ကမ်းတွင် တွေ့ရသော ကုန်တင်သင်္ဘော (၁၈၅၀-၅၁) |image4=2dMass3.jpg |caption4= အမေရိကန် ပြည်တွင်းစစ် အတွင်း ကယ်လီဖိုးနီးယား တပ်ရင်း ၁၀၀ ၏ တံခွန် |image5=The Last Spike 1869.jpg|thumb|right|250px| |caption5=၁၈၆၉ ခုနှစ် ပထမဆုံး တိုက်ကို ဖြတ်၍ ဖောက်လုပ်ထားသော ရထားလမ်းအား ရေးဆွဲထားပုံ (ပန်းချီစရာ သောမတ်စ် ဟေးလ် ၏ "သည် လတ်စ် စပိုက်ခ်"]]. }} စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သော ဂွါဒီလု ဟီဒဲဂို စာချုပ် (၁၈၄၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်) အပြီးတွင် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ အနောက်ဘက်ဆုံး အပိုင်း အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော အော်လ်တာ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် အမေရိကန်၏ ကယ်လီဖိုးနီးယားဒေသ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ကျန်ရှိနေသေးသော နယ်နိမိတ်ကို အမေရိကန်၏ နယ်နိမိတ်အသစ်များ ဖြစ်ကြသော အရီဇိုးနား၊ နီဗားဒါး၊ ကော်လိုရာဒို နှင့် ယူတား တို့အဖြစ် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခဲ့ကြသည်။ လူဦးရေကျဲပါးပြီး မိုးခေါင်ရေရှားဒေသဖြစ်သော ယခင်ဘာဂျာကယ်လီဖိုးနီးယား၏ အောက်ပိုင်းသည် မက္ကဆီကို၏ အစိတ်အပိုင်း အဖြစ် ကျန်ရစ်သည်။ ၁၈၄၆ ခုနှစ်တွင် အော်လ်တာကယ်လီဖိုးနီးယား နေရာဟောင်းတွေ အခြေချနေထိုင်သူ စုစုပေါင်းမှာ ၈,၀၀၀ မကျော်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့ကြပြီး အမေရိကန် ရှေးဦးနေလူမျိုး ၁၀၀,၀၀၀ ခန့် ရှိကာ ၁၇၆၉ စပိန်တို့ အခြေချနေထိုင်ခြင်း မပြုခင်က ရှိသော လူဦးရေ ၃၀၀,၀၀၀ မှ ကျဆင်းသွားခြင်း ဖြစ်သည်။<ref name="Osborne2012">{{cite book|first=Thomas J. |last=Osborne|title=Pacific Eldorado: A History of Greater California|url= {{google books |plainurl=y |id=FvA3jL4CFCMC}}|date=November 29, 2012|publisher=Wiley|isbn=978-1-118-29217-4}}</ref> ၁၈၄၈ ခုနှစ် အမေရိကန် နယ်နိမိတ် အတွင်းသို့ မသွတ်သွင်းမီ တစ်ပတ် အလိုတွင်မှ ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ရွှေရှာတွေ့ခဲ့သည်။ ထိုအဖြစ်အပျက်သည် ပြည်နယ်၏ လူဦးရေပျံ့နှံ့နေထိုင်မှု နှင့် ဘဏ္ဍာရေးကို ထာဝရ ပြောင်းလဲသွားစေခဲ့သည်။ မကြာမီတွင် ထိုနေရာသို့ လူများ အလုံးလိုက် အရင်းလိုက် ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့ကြပြီး ရွှေတူးသူ နှင့် သတ္တုတွင်းလုပ်သားများ ထောင်ချီ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ လူဦးရေသည် အမေရိကန်နိုင်ငံသားများ၊ ဥရောပသားများ၊ တရုတ်များ နှင့် အခြားလူမျိုးများဖြင့် မဟာကယ်လီဖိုးနီးယား ရွှေရှာပွဲကြီး အတွင် အလျှင်အမြန် တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား အနေနှင့် ပြည်နယ် တစ်ခု အဖြစ် ရောက်ရှိခဲ့သော ၁၈၅၀ ခုနှစ်တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် အခြေချနေထိုင်သူ ဦးရေမှာ ၁၀၀,၀၀၀ အထိ ဖြစ်လာသည်။ ၁၈၅၄ ခုနှစ်တွင် အခြေချနေထိုင်သူ ၃၀၀,၀၀၀ ကျော် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=California Gold Rush, 1848–1864 |url=http://www.learncalifornia.org/doc.asp?id=118 |website=Learn California.org, a site designed for the California Secretary of State |access-date=July 22, 2008 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110727033216/http://www.learncalifornia.org/doc.asp?id=118 |archive-date=July 27, 2011 |accessdate=28 January 2021 |archivedate=27 July 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727033216/http://www.learncalifornia.org/doc.asp?id=118 }}</ref>၁၈၄၇ မှ ၁၈၇၀ အတွင်းတွင် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့၏ လူဦးရေမှ ၅၀၀ မှ ၁၅၀,၀၀၀ အထိ တိုးတက်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url= https://www.census.gov/history/www/through_the_decades/fast_facts/1870_fast_facts.html|title=1870 Fast Facts|work=United States Census Bureau|access-date=March 5, 2019|archive-url= https://web.archive.org/web/20190305053406/https://www.census.gov/history/www/through_the_decades/fast_facts/1870_fast_facts.html|archive-date=March 5, 2019|url-status=live}}</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် လူဦးရေကျဲပါးသော တိတ်ဆိတ် ငြိမ်သက်သော နေရာ အဖြစ်မှ ညတွင်းချင်းပင် အဓိက လူဦးရေထူထပ်သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အစိုးရ ရုံးထိုင်ရာနေရာသည် စပိန်တို့ခေတ်နှင့် နောက်ပိုင်း မက္ကဆီကိုမှ အုပ်ချုပ်စဉ်ကာလ ၁၇၇၇ မှ ၁၈၄၅ အထိ မွန်တာရေးတွင် တည်ရှိခဲ့သည်။<ref name=nps>{{cite web |url= http://www.nps.gov/nr/travel/ca/intro.htm |title=Introduction |website=Early History of the California Coast |publisher=National Park Service |access-date=August 26, 2012}}</ref> အော်လ်တာ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ နောက်ဆုံး မက္ကဆီကို အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဖြစ်သော ပီယို ပီကိုသည် ၁၈၄၅ ခုနှစ်တွင် မြို့တော်ကို လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ အမေရိကန်တို့၏ သံရုံသည်လည်း မွန်တာရေးတွင်ပင် တည်ရှိပြီး သောမတ်စ် အို လာကင် ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ဖြစ်သည်။ ၁၈၄၉ ခုနှစ်တွင် ပြည်နယ်၏ ပထမဆုံး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ညီလာခံကို မွန်တာရေးတွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ ညီလာခံ၏ ပထမဆုံး အလုပ်များထဲတွင် ပြည်နယ်မြို့တော်အသစ်တစ်ခု၏ နေရာကို ဆုံးဖြတ်ချက်ချရန် လည်း ပါဝင်သည်။ ပထမဆုံး ဥပဒေပြုအစည်းအဝေးကို ဆန်ဟိုဆေးတွင် ၁၈၅၀-၁၈၅၁တွင် ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းကျင်းပပြုလုပ်သည့် နေရာများမှာ ဗာလေးဟိုး (၁၈၅၂-၁၈၅၃) နှင့် အနီးအနားရှိ ဘနီးရှား (၁၈၅၃-၁၈၅၄) တို့ ဖြစ်ကြပြီး ထိုနေရာများမှာလည်း ပြည့်စုံမှု မရှိကြောင်း နောက်ဆုံးတွင် သိရှိခဲ့သည်။ ၁၈၅၄ ခုနှစ်မှစ၍ မြို့တော်ကို ဆခရာမန်းတိုးသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး<ref name="Wilson 2006">{{cite book |last1=Wilson |first1=Dotson |last2=Ebbert |first2=Brian S. |date=2006 |title=California's Legislature |edition=2006 |url= http://www.leginfo.ca.gov/pdf/caleg11.pdf |location=Sacramento |publisher=California State Assembly }}</ref> ၁၈၆၂ တွင်သာ ဆခရာမန်းတိုးတွင် ရေကြီးသဖြင့် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုတွင် ဥပဒေပြုအစည်းအဝေးကို ကျင်းပခဲ့သည်။ ပြည်နယ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ညီလာခံမှ ပြည်နယ်ဖွဲ့စည်းပုံ​အခြေခံ ဥပဒေကို အဆုံးသတ် အတည်ပြုခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်တွင် ပြည်ထောင်စုသို့ ပြည်နယ်တစ်ခု အဖြစ်ဝင်ရောက်ရန် လျှောက်ထားခဲ့သည်။ ၁၈၅၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၉ ရက်တွင် ၁၈၅၀ ခုနှစ် ညှိနှိုင်းမှု၏ တစိတ်တပိုင်း အရ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် လွတ်လပ်သောပြည်နယ် တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သဖြင့် စက်တင်ဘာ ၉ ရက်သည် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ ပြည်နယ်ရုံးပိတ်ရက်နေ့ တစ်နေ့ ဖြစ်သည်။ [[အမေရိကန် ပြည်တွင်းစစ်]] (၁၈၆၁-၁၈၆၅) အတွင်း ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် အရှေ့ဘက် ဝါရှင်တန်သို့ ရွှေများပေးပို့ခဲ့ပြီး ပြည်ထောင်စုတပ်အား ထောက်ခံခဲ့သည်။<ref>[https://www.civilwar.org/learn/articles/10-facts-california-during-civil-war 10 Facts: California during the Civil War] Civil War Trust. Downloaded September 9, 2017.</ref> သို့သော်လည်း ပြည်နယ်အတွင်း တောင်ပိုင်းတပ်များကို ထောက်ခံသူများ အလွန်များပြားသဖြင့် ပြည်နယ်အနေနှင့် စစ်တပ် တပ်မကြီးများကို ယူနီယံ၏ စစ်ပွဲများတွင် ဝင်ရောက်တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန်အတွက် စေလွှတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ သို့သော်လည်း ပြည်ထောင်စုတပ်များအတွင်းရှိ တပ်ခွဲအချို့မှာ ကယ်လီဖိုနီးယားပြည်နယ်နှင့် ပတ်သက် ဆက်စပ်နေသည်။​ ဥပမာအားဖြင့် "ကယ်လီဖိုးနီးယား ၁၀၀" တပ်ရင်းတွင်ရှိသော တပ်သားအများစုမှာ ကယ်လီဖိုးနီးယားမှ ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် ပြည်ထောင်စုသို့ ဝင်ရောက်ချိန်တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားမှ အခြားသော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အစိတ်အပိုင်းများသို့ ခရီးသွားရခြင်းသည် အချိန်ကုန်ပြီး အန္တရာယ်များသော အလုပ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ၁၉ နှစ်ကြာပြီးနောက် ၁၈၆၉ခုနှစ် ပြည်တွင်းစစ် အဆုံးသတ်ပြီးခါစတွင် ပထမဆုံးအမေရိကတိုက်ဖြတ် ရထားလမ်းပြီးစီးပြီးနောက် ပို၍ တိုက်ရိုက်ဖြစ်သော လမ်းကိုတည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် သွားရန် လွယ်ကူသော နေရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ပြည်နယ်၏ နေရာအတော်များများသည် သစ်သီးစိုက်ပျိုးရန်နှင့် ယေဘုယျအားဖြင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ပြုလုပ်ရန် သင့်လျော်သည်။ ဂျုံကို ကျယ်ပြန့်စွာ စိုက်ပြိုးကြပြီး အခြားသော ကောက်နှံပင်များ၊​ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ ဝါ၊​ ပဲနှင့် သစ်သီးပင်များ (ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်းရှိ လိမ္မော်သီးများလည်း ပါဝင်သည်။)ကိုလည်း စိုက်ပျိုးကြကာ အလယ်တောင်ကြား နှင့် အခြားနေရာတို့တွင် ပြည်နယ်၏ ကြွယ်ဝလှသော စို်က်ပျိုးမွေးမြူရေးဆိုင်ရာ ထုတ်လုပ်မှုအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ကို ချပေးနိုင်ခဲ့သည်။ ====ရှေးဦးနေ လူမျိုးများ==== [[File:Yokayo-People-at-Ukiah-California-1916.JPG|thumb|left|မန်ဒိုချီနိုကောင်တီ၊ အူကီယားရှိ ပိုမိုလူမျိုးတို့၏ ရွာတစ်ရွာ ဖြစ်သော ယိုကာယို (၁၉၁၆)]] အစောပိုင်း စပိန် နှင့် မက္ကဆီကိုတို့၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ မူလ ရှေးဦးနေ လူမျိုးများ၏ လူဦးရေမှာ ကြောက်မက်ဖွယ် ကောင်းလောက်အောင် ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ အားလုံးထဲတွင် အဓိက အကြောင်းရင်းမှာ ၎င်းတို့သယ်ဆောင်လာသော ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ လူမျိုးတို့အတွက် သဘာဝအလျောက် ခုခံအား မရှိသော ယူရေးရှားမှ ရောဂါများကြောင့် ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.learncalifornia.org/doc.asp?id=1617|title=Destruction of the California Indians|publisher=California Secretary of State|access-date=April 15, 2012|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20111207115225/http://www.learncalifornia.org/doc.asp?id=1617|archive-date=December 7, 2011|accessdate=1 February 2021|archivedate=7 December 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111207115225/http://www.learncalifornia.org/doc.asp?id=1617}}</ref> အမေရိကန်အုပ်ချုပ်မှု အသစ်အောက်တွင်လည်း ရှေးဦးနေ လူမျိုးတို့အတွက် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ ပြင်းထန်သော အစိုးရ ပေါ်လစီများသည် တိုးတက်မလာခဲ့ပေ။ အခြားသော အမေရိကန် ပြည်နယ်များ နည်းတူ ဒေသရင်း ရှေးဦးနေ လူမျိုးတို့သည် ဝင်ရောက်လာသော အမေရိကန် အခြေချနေထိုင်သူများ ဖြစ်သည့် သတ္တုတွင်းတူးသူများ၊​ ကျွဲနွားမွေးမြူသူများ နှင့် လယ်သမားများမှ ၎င်းတို့၏ မြေများမှ အတင်းအကြပ် ပြောင်းရွှေ့စေခြင်း ခံရသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ လွတ်လပ်သော ပြည်နယ်တစ်ခု အနေနှင့် ဝင်ရောက်ခဲ့သော်လည်း လှည့်လည်သွားလာနေသော သို့မဟုတ် အထီးတည်းဖြစ်နေသာ ရက်အင်ဒီးယန်းများမှာ အန်ဂလို-အမေရိကန် သခင်အသစ်များ၏ ကျွန်ပြုမှုကို ၁၈၅၃ ခုနှစ် အစိုးရ နှင့် အင်ဒီးယန်းများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး ဥပဒေ အောက်တွင် ခံခဲ့ကြရသည်။ ထို့ပြင် ရှေးဦးနေ လူမျိုး ရာချီ အသတ်ခံရသည့် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများလည်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ၁၈၅၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၈၆၀ ခုနှစ်ကြားတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား အစိုးရသည် ဒေါ်လာ ၁.၅ သန်း (၂၅၀,၀၀၀ ခန့်မှာ ဖက်ဒရယ်အစိုးရမှ ပေးခြင်း ဖြစ်သည်။) <ref>{{cite web |url= http://www.militarymuseum.org/MilitiaandIndians.html |title=California Militia and Expeditions Against the Indians, 1850–1859 |publisher=Militarymuseum.org |access-date=March 21, 2012}}</ref> ကို အသုံးပြု၍​ ကြေးစားစစ်သားများကို ငှားရမ်းကာ ၎င်းတို့၏ အလုပ်မှာ အခြေချနေထိုင်သူများအား ရှေဦးနေ လူမျိုးတို့၏ ရန်မှ ကာကွယ်ရန် အတွက် ဖြစ်သည်။ နောင် ဆယ်စုနှစ်များတွင် ဒေသရင်း လူတို့အား ထိန်းသိမ်းရေးနယ်မြေများ နှင့် ရန်ချယ်ရီးယပ်စ် ခေါ် အခြေချ နေထိုင်ရာ နေရာများတွင် ထားရှိခဲ့ကြပြီး ထိုနေရာများမှာ သေးငယ်၍ တသီးတခြား ဖြစ်ပြီး သဘာဝ အရင်းအမြစ် အလုံအလောက် မရှိသည့်အပြင် ထိုဒေသတွင် နေထိုင်သူတို့ အသက်ဆက်ရန် အတွက် အစိုးရမှ ထောက်ပံ့ခြင်း လည်း မရှိပေ။ အကျိုးဆက်အားဖြင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား တိုးတက်လာခြင်းသည် ဒေသရင်း နေထိုင်သူတို့အတွက် မုန်တိုင်းကြမ်း တစ်ခုသာ ဖြစ်သည်။ အချို့သော ပညာရှင်များနှင့် ဒေသရင်း အမေရိကန် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ ဖြစ်သည့် ဘင်ဂျမင် မက်ဒလေ နှင့် အက်ဒ် ကက်စတီလိုတို့မှ ကယ်လီဖိုးနီးယား အစိုးရ၏ ဆောင်ရွက်မှုများကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url= http://www.cabrillo.edu/~crsmith/anth6_americanperiod.html;|archive-url= https://web.archive.org/web/20120511152205/http://www.cabrillo.edu/~crsmith/anth6_americanperiod.html|url-status=dead|title=see also Benjamin Madley, American Genocide: The California Indian Catastrophe, 1846–1873, Yale University Press, 2012.|archive-date=May 11, 2012}}</ref> ===၁၉၀၀ မှ ယနေ့ခေတ်=== [[File:Hollywood-Studios-1922.jpg|thumb|[[ဟောလိဝုဒ်]] ရုပ်ရှင် စတူဒီယိုများ ၊​၁၉၂၂]] နှစ်ဆယ်ရာစုအတွင်းတွင် ဂျပန်လူမျိုး ထောင်ပေါင်းများစွာတို့သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု သို့ ပြောင်းရွှေ့လာကြပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ ပြည်နယ်အတွင်း မြေဝယ်ယူရန် ရောက်ရှိလာခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း ပြည်နယ်အနေနှင့် ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံခြားသားမြေယာ ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး အာရှသားပြောင်းရွှေ့လာသူများ မြေပိုင်ဆိုင်မှုကို တားမြစ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=The U.S. Mainland: Growth and Resistance |url=https://www.loc.gov/classroom-materials/immigration/japanese/the-us-mainland-growth-and-resistance/ |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA}}</ref> ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အတွင်းတွင် ဂျပန်လူမျိုး အမေရိကန်နိုင်ငံသားတို့အား တူးလီးလိတ်ခ် နှင့် မန်ဇာနာ အစရှိသော အကျဉ်းစခန်းများတွင် ချုပ်နှောင်ထားခဲ့သည်။.<ref>{{cite web |title=Behind the Wire: Japanese Immigration and Relocation in U.S. History |url=https://www.loc.gov/classroom-materials/immigration/japanese/behind-the-wire/ |website=Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA |access-date=February 8, 2021}}</ref> ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်မှ ထိုသို့ ချုပ်နှောင်ခဲ့ခြင်းအား တရားဝင် ဝန်ချ တောင်းပန်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |last1=Dil |first1=Cuneyt |title=California apologizes for Japanese American internment |url=https://apnews.com/article/4b9234383de4814974f81e78a1edaa95 |website=AP NEWS |access-date=February 8, 2021 |date=February 20, 2020}}</ref> ၂၀ ရာစုအစောပိုင်းတွင် အဓိက အမေရိကတိုက်ဖြတ် အဝေးပြေးလမ်းမများ ဖြစ်ကြသော လင်ကွန်းအဝေးပြေးလမ်း နှင့် အဝေးပြေးလမ်း ၆၆ တို့ ပြီးစီးပြီးနောက် ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှု အရှိန်အဟုန်မြင့်လာခဲ့သည်။ ၁၉၀၀ မှ ၁၉၆၅ အတွင်းတွင် လူဦးရေသည် တစ်သန်းအောက် ရှိရာမှ ပြည်ထောင်စုတစ်ခုလုံးတွင် အများဆုံး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၀ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေစာရင်းဗျူရို၏ အစီရင်ခံစာအရ ကယ်လီဖိုးနီးယားလူဦးရေတွင် စပိန် ၆.၀% ၊ အာရှသား ၂.၄% နှင့် စပိန်မဟုတ်သူ လူဖြူ ၈၉.၅% ရှိသည်။<ref>{{cite web |title=California—Race and Hispanic Origin: 1850 to 1990 |publisher=U.S. Census Bureau |url= https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0056/twps0056.html |url-status=dead |archive-url= https://web.archive.org/web/20141224151538/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0056/twps0056.html |archive-date=December 24, 2014 }}</ref> လူဦးရေအရ လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် အဓိက အင်ဂျင်နီယာဆိုင်ရာ ပရော့ဂျက်များ ဖြစ်ကြသော ကယ်လီဖိုးနီးယား ရေသယ်မြောင်း နှင့် လော့အိန်ဂျယ်လိစ် ရေသယ်မြောင်း၊​အိုရိုဗေးဆည် နှင့် ရှာစတာဆည်၊ ဆန်ဖရန် စစ္စကို-အော့ကလန် ပင်လယ်အော်တံတား နှင့် [[ဂိုးလ်ဒင်းဂိတ် တံတား]] စသည်တို့ကို ပြည်နယ်တဝှမ်းတွင် တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ ပြည်နယ်အစိုးရမှ အဆင့်မြင့်ပညာရေး နှင့် ပတ်သက်၍ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ မာစတာ ပလန် ကို ၁၉၆၀ ခုနှစ်တွင် စတင်ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး အများပြည်သူဆိုင်ရာ ပညာရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အလွန်စွမ်းအားပြည့်ဝသော စနစ်ကို တည်ထောင်ရန် အတွက် ဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် မပြင်းထန်သော မြေထဲပင်လယ် ရာသီဥတု၊ ဈေးပေါသောမြေ နှင့် ပြည်နယ်အတွင်းရှိ အမျိုးမျိုးသော ပထဝီ အနေအထားတို့ကြောင့် ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်သူများသည် ၁၉၂၀ ခုနှစ်များ အတွင်း၌ စတူဒီယို စနစ်များကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အတွင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ စစ်လက်နည်ပစ္စည်း ၈.၇% ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ပြည်နယ် ၄၈ ခုတွင် နယူးယောက် နှင့် မီရှီဂန်တို့၏ နောက် တတိယနေရာမှ လိုက်သည်။<ref>Peck, Merton J. & Scherer, Frederic M. ''The Weapons Acquisition Process: An Economic Analysis'' (1962) Harvard Business School p. 111</ref>သို့သော်လည်း ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် စစ်အတွင်း စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ သင်္ဘောများ (သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ကုန်တင်သင်္ဘောနှင့် ကုန်သည်သင်္ဘောများ ဖြစ်သော လစ်ဘာတီသင်္ဘော နှင့် ဗစ်ထရီသင်္ဘော တို့အပြင် စစ်သင်္ဘောများ) ထုတ်လုပ်ရာ၌ ပထမနေရာတွင် ရှိပြီး ဆန်ဒီယေးဂိုး၊ လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ် နှင့် ဆန်ဖရန်စစ္စကို ပင်လယ်အော်ဒေသ ရှိ ကုန်းတွင်း သင်္ဘောကျင်းများတွင် ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |url= https://www.nps.gov/nr/travel/wwiibayarea/shipbuilding.htm|title=Shipbuilding Essay—World War II in the San Francisco Bay Area: A National Register of Historic Places Travel Itinerary|website=Nps.gov}}</ref><ref>{{cite web |url= https://www.nps.gov/nr/travel/wwIIbayarea/ric.htm|title=Richmond Shipyard Number Three: World War II in the San Francisco Bay Area: A National Register of Historic Places Travel Itinerary|website=Nps.gov}}</ref><ref>{{cite web |url= https://cdn.loc.gov/master/pnp/habshaer/ca/ca3300/ca3393/data/ca3393data.pdf|title=Rosie the Riveter National Historical Park, Kaiser Shipyards|website=Csn.loc.gov}}</ref><ref>{{cite web |url= https://www.youtube.com/watch?v=UhCiGY75wVw |title=Saving the Bay—The Greatest Shipbuilding Center in the World |publisher=KQED |date=August 11, 2010 |via=[[YouTube]]}}</ref> ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အပြီးတွင် လေကြောင်းအာကာသ နှင့် ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း လုပ်ငန်း တို့ကြောင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ စီးပွားရေးသည် များစွာ တိုးတက်လာခဲ့ပြီး<ref name="BWatkins2012">{{cite news |title=How California Lost its Mojo |author=Bill Watkins |url=http://wညဘww.foxandhoundsdaily.com/2012/10/how-california-lost-its-mojo/ |newspaper=Fox and Hound Daily |date=October 10, 2012 |access-date=June 25, 2013 }}{{Dead link|date=October 2023 }}{{break}}{{cite book|author1=Nancy Kleniewski|author2=Alexander R. Thomas|title=Cities, Change, and Conflict: A Political Economy of Urban Life|url={{google books |plainurl=y |id=dWuQ70MtnIQC|page=91}}|access-date=June 26, 2013|date=March 1, 2010|publisher=Cengage Learning|isbn=978-0-495-81222-7|pages=91–92}}</ref> [[စစ်အေးတိုက်ပွဲ]] အပြီးတွင်မူ ၎င်းတို့၏ ပမာဏမှာ လျော့ကျလာခဲ့သည်။<ref name="BWatkins2012"/><ref>{{cite web |url=http://www.library.ca.gov/crb/08/08-005.pdf |title=Aerospace States' Incentives to Attract The Industry |author=Rosa Maria Moller |date=May 2008 |website=library.ca.gov |publisher=California Research Bureau |access-date=June 25, 2013 |pages=24–25 |accessdate=7 February 2021 |archivedate=24 August 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140824080139/http://www.library.ca.gov/crb/08/08-005.pdf }}{{break}}{{cite web |url=http://laedc.org/reports/AerospaceinSoCal_0812.pdf |title=The Aerospace Industry in Southern California |author=Robert A. Kleinhenz |author2=Kimberly Ritter-Martinez |author3=Rafael De Anda |author4=Elizabeth Avila |date=August 2012 |publisher=laedc.org |access-date=June 25, 2013 |page=10 |quote=In 1987, California accounted for one in four aerospace jobs nationally, and in Los Angeles County, the share was one in ten. Following the collapse of the Soviet Union and the end of the Cold War, the Department of Defense (DOD) sharply curtailed procurement spending. In 1995, DOD spending fell below $50 billion for the first time since 1982. Nowhere in the country were the changes in Pentagon outlays more apparent than in Southern California. |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130512204822/http://laedc.org/reports/AerospaceinSoCal_0812.pdf |archive-date=May 12, 2013 }}{{break}}{{cite book |author1=Eric John Heikkila |author2=Rafael Pizarro |title=Southern California and the World |url= {{google books |plainurl=y|id=upaN7waaW7AC|page=18}} |access-date=June 25, 2013 |date=January 1, 2002 |publisher=Greenwood Publishing Group |isbn=978-0-275-97112-0 |page=18}}{{break}}{{cite book |author=James Flanigan |title=Smile Southern California, You're the Center of the Universe: The Economy and People of a Global Region |url= {{google books |plainurl=y|id=T-_FMngVdI4C|page=25}} |access-date=June 25, 2013 |date=2009 |publisher=Stanford University Press |isbn=978-0-8047-5625-9 |page=25}}</ref> စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ် နှင့် အင်ဂျင်နီယာဌာန၏ အကြီးအမှူး ဖရက်ဒရစ် တာမန်း တို့မှ မဟာဌာနများ နှင့် ဘွဲ့ရများကို ပြည်နယ်မှ ထွက်ခွာမည့် အစား ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ဆက်လက်နေထိုင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး [[ဆီလီကွန်တောင်ကြား]]ဟု ခေါ်သော မြင့်မားသည့် နည်းပညာဒေသ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။<ref name="Markoff">{{cite news|url= http://travel.nytimes.com/2009/04/17/travel/escapes/17Amer.html |title=Searching for Silicon Valley |last=Markoff |first=John |date=April 17, 2009 |work=The New York Times |access-date=February 26, 2011}}</ref> ထိုသို့သော ကြိုးစားအားထုတ်မှုများ၏ ရလဒ် အနေနှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် တကမ္ဘာလုံးရှိ ဖျော်ဖြေရေးနှင့် ဂီတ လုပ်ငန်းတို့၏ ဗဟိုဌာန ဖြစ်လာခဲ့ပြီး နည်းပညာ၊ အင်ဂျင်နီယာနှင့် လေကြောင်းအာကာသ လုပ်ငန်းတို့၏ ဗဟိုဌာန ဖြစ်လာကာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ဗဟိုဌာန ဖြစ်လာခဲ့သည်။.{{sfn|Cohen|2003|pages=115–116}} ဒေါ့ကွန်း အင်တာနက်ကုမ္ပဏီများ ဈေးထိုးကျမှု မတိုင်မီက ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံများနှင့် ယှဉ်ပါက ပဉ္စမမြောက် အကြီးဆုံး စီးပွားရေး အဖြစ် တည်ရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite book |author1=Clark Davis |author2=David Igler |title=The Human Tradition in California |url= {{google books |plainurl=y |id=6QxvAAAAQBAJ|page=11}} |date=August 1, 2002 |publisher=Rowman & Littlefield Publishers |isbn=978-1-4616-4431-6 |page=11}}{{break}}{{cite news |last=Treanor |first=Jill |date=July 17, 2001 |title=Pink slip season in Silicon Valley |url= https://www.theguardian.com/technology/2001/jul/17/internetnews.business |newspaper=The Guardian |location=United Kingdom |access-date=April 22, 2015 |quote=This micro-economy—the world's fifth largest economy in its own right—started to feel the pain of the new technology meltdown first.}}</ref> သို့သော်လည်း ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်းတွင် ၁၉၈၀ နှောင်းပိုင်း ကယ်လီဖိုးနီးယားတစ်ခုလုံးတွင် ၁၉၉၁ မှစ၍ နှစ်အများစုတွင် အခြေချနေထိုင်သူ လူဦးရေ အနှုတ်ပြလာခဲ့သည်။ ထိုအကြောင်းအရာကို မီဒီယာများမှ ကယ်လီဖိုးနီးယား မှ အစုလိုက်အပြုံလိုက်ထွက်ခွါမှုဟု ရည်ညွှန်းလေ့ ရှိကြသည်။.<ref>{{cite news |last=Taylor |first=Lisa |date=March 30, 1997 |title=Getting Out: The Great California Exodus: Remember us? We left Southern California looking for cheaper housing, employment opportunities and a better way of life. Well ... We're Ba-aack! |url= https://articles.latimes.com/1997-03-30/realestate/re-43524_1_southern-california |newspaper=Los Angeles Times |access-date=April 22, 2015}}</ref> [[File:HP garage front.JPG|thumb|left| ဆီလီကွန်တောင်ကြား မွေးဖွားရာ ဂိုဒေါင်။ ထိုနေရာတွင် စတန်းဖို့ဒ် တက္ကသိုလ် ဘွဲ့ရများ ဖြစ်ကြသော ဝီလီယမ် ဟျူးလက် နှင့် ဒေးဗစ် ပက်ကက်တို့မှ သူတို့၏ ပထမဆုံး ထုတ်ကုန်ကို ၁၉၃၀ ခုနှစ်များတွင် စတင်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကြသည်။]] နှစ်ဆယ်ရာစု၏ အလယ်ပိုင်းနှင့် နှောင်းပိုင်းတို့တွင် ပြည်နယ်အတွင်း လူမျိုးရေးနှင့် ပတ်သက်သော အဓိကရုဏ်းများ တစ်ကြိမ်ထက်မက ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ရဲများနှင့် အာဖရိက အမေရိကန်တို့အကြား တင်းမာမှုသည် အလုပ်လက်မဲ့ပြဿနာ နှင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှုတို့နှင့် ပေါင်းစပ်ကာ ၁၉၆၅ ခု ဝပ် အဓိကရုဏ်းနှင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ် ရော့ဒနီကင်း အဓိကရုဏ်း အစရှိသော ကြမ်းတမ်းသော အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။ <ref>{{cite web |title=Watts Rebellion (Los Angeles) |url=https://kinginstitute.stanford.edu/encyclopedia/watts-rebellion-los-angeles |website=The Martin Luther King, Jr., Research and Education Institute |publisher=Stanford University |access-date=February 7, 2021 |language=en |date=June 12, 2017}}</ref><ref>{{cite web |last1=Sastry |first1=Anjuli |last2=Grisby Bates |first2=Karen |title=When LA Erupted In Anger: A Look Back At The Rodney King Riots |url=https://www.npr.org/2017/04/26/524744989/when-la-erupted-in-anger-a-look-back-at-the-rodney-king-riots |website=NPR.org |access-date=February 7, 2021 |language=en}}</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် သစ်နက်ပါတီ၏ ဗဟိုဌာန ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ထိုအဖွဲ့မှာ အာဖရိက အမေရိကန်တို့အား လူမျိုးရေး မတရားမှုများ အတွက် ဖြေရှင်းတိုက်ခိုက်ရန် လက်နက်တပ်ဆင်ပေးသော အဖွဲ့ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |title=The Black Panther Party: Challenging Police and Promoting Social Change |url=https://nmaahc.si.edu/blog-post/black-panther-party-challenging-police-and-promoting-social-change |website=National Museum of African American History and Culture |access-date=February 7, 2021 |language=en |date=July 23, 2019}}</ref> ထို့ပြင် မက္ကဆီကို၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အခြား ရွှေ့ပြောင်း လယ်ယာအလုပ်သမားများသည် ဆီဇာ ရှားဗက်ဇ် ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ၁၉၆၀ ခုနှစ်များနှင့် ၁၉၇၀ ခုနှစ်များအတွင်း လခပိုမိုရရှိရန် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite web |last1=Pao |first1=Maureen |title=Cesar Chavez: The Life Behind A Legacy Of Farm Labor Rights |url=https://www.npr.org/2016/08/02/488428577/cesar-chavez-the-life-behind-a-legacy-of-farm-labor-rights |website=NPR.org |access-date=February 7, 2021 |language=en}}</ref> ၂၀ရာစုအတွင်း ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ကပ်ဆိုက်မှုကြီးနှစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ၁၉၀၆ ခုနှစ် ဆန်ဖရန်စစ္စကို ငလျင်နှင့် ၁၉၂၈ ခုနှစ် စိန့်ဖရန်စစ် ဆည် ရေကြီးမှုတို့သည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အသေအပျောက်အများဆုံး ကပ်ဆိုက်မှု အဖြစ် ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။<ref name="IIIMcNeill2004">{{cite book |editor-last=Krech |editor-first=Shepard, III |editor2-last=Merchant |editor2-first=Carolyn |editor3-last=McNeill |editor3-first=John Robert |title=Encyclopedia of World Environmental History |volume=3: O-Z, Index |date=2004 |publisher=Routledge |isbn=978-0-415-93735-1 |pages=540– |url= {{google books |plainurl=y|id=Dmky95hwKr0C|page=540}} |access-date=November 23, 2012}}</ref> လေထုညစ်ညမ်းမှု ပြဿနာများကို လျှော့ချနိုင်ခဲ့သော်လည်း လေထုညစ်ညမ်းမှုနှင့် ဆက်စပ်သော ကျန်းမာရေး ပြဿနာများမှာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားဆဲ ဖြစ်သည်။ မော်တော်ကား အိတ်ဇောပိုက်များနှင့် ပတ်သက်သော ဖက်ဒရယ် အဆင့်နှင့် ပြည်နယ်အဆင့် ကန့်သတ်မှု ဥပဒေများ ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်တွင် ''စမောက်'' ဟု သိကြသော အညိုရောင် မြူများသည် သိသာစွာ လျော့ကျသွားခဲ့သည်။ <ref>William Deverell, and Greg Hise, eds. ''Land of Sunshine: An Environmental History of Metropolitan Los Angeles'' (2005).</ref><ref>James E. Krier, and Edmund Ursin, ''Pollution and Policy: A Case Essay on California and Federal Experience with Motor Vehicle Air Pollution, 1940–1975'' (1978)</ref> ၂၀၀၁ ခုနှစ် စွမ်းအင် အကျပ်အတည်းကြောင့် မီးအလှည့်ကျ ပြတ်တောက်မှုများ၊ ဓာတ်အားခမြင့်တက်မှုများနှင့် အနီးအနားပြည်နယ်များမှ ဓာတ်အားတင်သွင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား တောင်ပိုင်း အက်ဒီဆင် ကုမ္ပဏီနှင့် ပစိဖိတ် ဓာတ်ငွေ့နှင့် လျှပ်စစ် ကုမ္ပဏီတို့မှာ ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။<ref>Severin Borenstein, [https://www.jstor.org/stable/2696582 "The Trouble With Electricity Markets: Understanding California's Restructuring Disaster"], ''Journal of Economic Perspectives'', Winter 2002, Vol. 16 Issue 1, pp. 191–211 (in JSTOR)</ref> မြို့ပြဒေသများတွင် အိမ်ဈေးမှာ ဆက်လက်မြင့်တက်နေဆဲဖြစ်ပြီး ၁၉၆၀ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၂၅,၀၀၀ တန်သော အသင့်အတင့်ရှိသော မြို့ပြဒေသရှိအိမ်မှာ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၅ သိန်းနှင့် အထက် ဈေးပေါက်သည်။ လူအများအပြားမှာ ပိုမို၍ ကျေးလက်ကျသော ဒေသများတွင် နေထိုင်ခြင်းဖြင့် အိမ်ဝယ်နိုင်ကြပြီး အလုပ်သို့ အချိန်ကြာရှည်စွာ သွားလာကြကာ မြို့ပြဒေသများတွင် မြင့်မားသော လခဖြင့် အလုပ်လုပ်ကြသည်။ ဈေးကစားသူများမှာ နေထိုင်ရန် စိတ်ကူးမရှိသော်လည်း အိမ်များကို ဝယ်ယူကြပြီး လပိုင်းအတွင်းတွင် အမြတ်အစွန်း များစွာ ရှာဖွေနိုင်ကြကာ ထိုငွေကြေးကို အသုံးပြု၍ အိမ်ခြံမြေများထပ်၍ ဝယ်ယူကြသည်။ အိမ်အတွက် ငွေချေးငှားသော ကုမ္ပဏီများမှာ ဥပဒေအတိုင်း လိုက်နာကြသော်လည်း လူတိုင်းသည် အိမ်ဈေးထပ်၍ တက်မည်ဟု ယူဆကြသည်။ ၂၀၀၇-၈ ခုနှစ်တွင် အိမ်ခြံမြေပူပေါင်း ပေါက်ကွဲခဲ့ပြီး အိမ်ဈေးထိုးကျကာ အိမ်ဈေးတက်သော ကာလ ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ အိမ်ခြံမြေတန်ဖိုး ဘီလီယံပေါင်း ရာချီ၍ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပြီး ဘဏ်များမှ အိမ်ခြံမြေ သိမ်းဆည်းမှုများ များပြားလာခဲ့ကာ ငွေကြေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများမှာ အကြီးအကျယ် ထိခိုက်ခဲ့သည်။<ref>Robert M. Hardaway, ''The Great American Housing Bubble: The Road to Collapse'' (2011) p. 22</ref><ref>Stephen D. Cummings and Patrick B. Reddy, ''California after Arnold'' (2009) p. 102</ref> ၂၁ရာစုအတွင်း ရာသီဥတုအပြောင်းအလဲကြောင့် ဖြစ်ပွားသော မိုးခေါင်ရေရှားမှုများနှင့် မကြာခဏ တောမီးလောင်မှုများ ပြည်နယ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။<ref>{{cite web |last1=Wilson |first1=Scott |title=Fires, floods and free parking: California's unending fight against climate change |url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/national/climate-environment/climate-change-california/ |website=Washington Post |date=December 5, 2019 |access-date=February 8, 2021 |language=en}}</ref><ref>{{cite web |last1=Flavelle |first1=Christopher |title=How California Became Ground Zero for Climate Disasters |url=https://www.nytimes.com/2020/09/20/climate/california-climate-change-fires.html |website=The New York Times |date=September 20, 2020 |access-date=February 8, 2021}}</ref> ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ အစဉ်တစိုက် ဖြစ်ပွားသော မိုးခေါင်ရေရှားမှုမှာ သမိုင်းတင်ပြီးကာလ အတွင်း အဆိုးရွားဆုံး ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |title=California Facing Worst Drought on Record {{!}} NOAA Climate.gov |url=https://www.climate.gov/news-features/event-tracker/california-facing-worst-drought-record |website=www.climate.gov |access-date=February 8, 2021}}</ref>၂၀၁၈ ခုနှစ် တောမီးလောင်သည့် ရာသီမှာ ပြည်နယ်အတွက် အသေအပျောက်အများဆုံးနှင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုအများဆုံး ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web |title=2018 California Wildfires |url=https://www.census.gov/topics/preparedness/events/wildfires/2018-ca-wildfires.html |website=The United States Census Bureau |access-date=February 8, 2021 |language=EN-US}}</ref> ==ပထဝီဝင်== [[File:California Topography-MEDIUM.png|thumb|ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ မြေပြင်အသွင်ပြ မြေပုံ]] [[File:Big Sur June 2008.jpg|thumb|ဘစ်ဆား ကမ်းရိုးတန်း၊ မွန်တာရေး၏ တောင်ဘက် ဘစ်စဘီတံတား]] [[File:1 yosemite valley tunnel view 2010.JPG|thumb|[[ယိုဆဲမတီး အမျိုးသားဥယျာဉ်]]]] [[File:Joshua Tree National Park (California, USA) -- 2012 -- 5663.jpg|thumb|ဂျိုရှုဝါသစ်ပင် အမျိုးသားဥယျာဉ်အတွင်းရှိ ''Cylindropuntia bigelovii]] ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် အလက်စကာပြည်နယ် နှင့် တက္ကဆပ်ပြည်နယ်တို့ပြီးလျှင် ဧရိယာအနေနှင့် တတိယမြောက် အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ <ref name="2000 population and housing">{{cite web |url= https://www.census.gov/prod/cen2000/phc3-us-pt1.pdf |title=2000 Census of Population and Housing |date=April 2004 |publisher=US Census Bureau |page=29 |access-date=December 25, 2009}}</ref>ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် ပထဝီအနေအထားအရ ဒေသနှစ်ခု အနေနှင့် ပိုင်းခြားထားသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်းတွင် တောင်ဘက်ဆုံး ကောင်တီ ၁၀ ခုပါဝင်ပြီး<ref>{{cite journal |url= {{google books |plainurl=y |id=p04zAQAAMAAJ|page=1}} |pages=38–9 |title=Figures Show California's Motoring Supremacy |journal=Touring Topics |volume=8 |number=2 |date=March 1916}}</ref><ref>{{cite book |url= {{google books |plainurl=y |id=EXdAAQAAQBAJ|page=46}} |page=46 |title=Surfing about Music |last=Cooley |first=Timothy J. |publisher=University of California Press |date=2014 |isbn=978-0-520-95721-3}}</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယားမြောက်ပိုင်းတွင် မြောက်ဘက်အကျဆုံး ကောင်တီ ၄၈ ခုပါဝင်သည်။<ref>{{cite news |access-date=September 7, 2014 |url= https://news.google.com/newspapers?nid=2245&dat=19630419&id=Rd8zAAAAIBAJ&pg=2786,2022902 |title=Westward Tilt: Northern California |first=Neil |last=Morgan |newspaper=Lodi News-Sentinel |location=Lodi, California |date=April 19, 1963}}</ref><ref>{{cite book |url= {{google books |plainurl=y |id=Kr8rAQAAMAAJ|page=6}} |page=6 |title=Kent Guide Manual (Harrison Narcotic Law) and Professional Registry |editor=John E. Kent |publisher=The Service Press |date=1917 |location=San Francisco}}</ref> မြောက်ဘက်တွင် အိုရီဂွန်ပြည်နယ်၊ အရှေ့ဘက်နှင့် အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် နီဗားဒါးပြည်နယ်၊ အနောက်ဘက်တွင် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာနှင့် တောင်ဘက်တွင် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ် ဘာဂျာကယ်လီဖိုးနီးယားနှင့် နိုင်ငံတကာနယ်နိမိတ် ထိစပ်နေသည်။ (၎င်းတို့နှစ်ခု ပေါင်းစ၍ မြောက်အမေရိက၏ ကယ်လီဖိုးနီးယားဒေသ အဖြစ်တည်ရှိပြီး ဘာဂျာကယ်လီဖိုးနီးယား ဆာ လည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ပြည်နယ်၏ အလယ်ပိုင်းတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား အလယ်ပိုင်းချိုင့်ဝှမ်း တည်ရှိပြီး အရှေ့ပိုင်းတွင် ဆီးရားနီဗားဒါးတောင်တန်း၊ အနောက်ပိုင်းတွင် ကမ်းရိုးတန်းတောင်တန်းများ၊ မြောက်ဘက်တွင် ကက်စကိတ်တောင်တန်းများနှင့် တောင်ပိုင်းတွင် တီဟာချာပီတောင်တန်းများက ဝိုင်းရံထားသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ အလယ်ပိုင်းချိုင့်ဝှမ်းမှာ အထွက်ကောင်းသော စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး နှလုံးသည်းပွတ်ဒေသပင် ဖြစ်သည်။ ဆေခရာမန်တို-ဆန် ဝါကင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မှ နှစ်ပိုင်းပိုင်းခြားထားသောအပိုင်း၏ မြောက်ပိုင်းဖြစ်သည် ဆေခရာမန်တို ချိုင့်ဝှမ်းသည် ဆေခရာမန်တိုမြစ်၏ ရေဝေကြောအဖြစ် တည်ရှိပြီး တောင်ပိုင်းဖြစ်သော ဆန်ဝါကင် ချိုင့်ဝှမ်းသည် ဆန်ဝါကင်မြစ်၏ ရေဝေကြော အဖြစ် တည်ရှိသည်။ ချိုင့်ဝှမ်းနှစ်ခုစလုံးသည် ၎င်းတို့အတွင်း ဖြတ်သန်းစီးဆင်းစော မြစ်များ၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ ခေါ်ဝေါ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ သောင်တူးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေသဖြင့် ဆေခရာမန်တိုနှင့် ဆန်ဝါကင် မြစ်တို့သည် ကုန်းတွင်း မြို့အချို့ကို ဆိပ်ကမ်းမြို့များအဖြစ် တည်ရှိစေရန် လုံလောက်သော ရေအနက် ရှိနေဆဲပင် ဖြစ်သည်။ ဆေခရာမန်တို ဆန်ဝါကင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသသည် ပြည်နယ်အတွက် အရေးပါသော ရေပေးဝေသည့် အသက်သွေးကြောတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ရေများကို မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မှ ကျယ်ပြန့်စွာချိတ်ဆက်ထားသော ရေပန့်များ နှင့် တူးမြောင်းများ ကွန်ယက်ကို ဖြတ်သန်း၍ လမ်းကြောင်းလွှဲ သယ်ပို့သည်မှာ ပြည်နယ်တစ်ခုလုံး၏ အရှည်နီးပါးပင် ဖြစ်ပြီး အလယ်ပိုင်း ချိုင့်ဝှမ်းသို့ လည်းကောင်း၊ ပြည်နယ်၏ ရေစီမံကိန်းများသို့ လည်းကောင်း၊ အခြားလိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းရန် အတွက်လည်းကောင်း အသုံးပြုသည်။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသမှ ရေသည် ပြည်နယ်လူဦးရေ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံနီးပါးဖြစ်သော လူဦးရေ ၂၃ သန်းအတွက် သောက်သုံးရေ အဖြစ် ပံ့ပိုးပေးပြီး ဆန်ဝါကင် ချိုင့်ဝှမ်းအနောက်ဘက်မှ လယ်သမားများအတွက်လည်း အသုံးဝင်စေသည်။ ဆူးဆန်းပင်လယ်အောင်သည် ဆေခရာမန်တိုနှင့် ဆန်ဝါကင်မြစ်တို့၏ မြစ်ဆုံတွင် တည်ရှိသည်။ ရေများသည် ကာကီးနက်ဇ် ရေလက်ကြားသို့ စီးဝင်ပြီး ၎င်းသည် ဆန်ဖရန်စစ္စကို ပင်လယ်အော်၏ မြောက်ဘက်ပိုင်းဖြစ်သော ဆန်ပါဘလို ပင်လယ်အော်သို့ စီးဝင်သည်။ ထိုမှတဆင့် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာနှင့် ဂိုဒင်းဂိတ်ရေလက်ကြားဖြင့် ဆက်သွယ်နေသည်။ ချန်နယ်ကျွန်းများသည် တောင်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်းတွင် တည်ရှိပြီး ဖယ်ရယ်လွန်ကျွန်းများသည် ဆန်ဖရန်စစ္စကို၏ အနောက်ဘက်တွင် တည်ရှိသည်။ ဆီးရားနီဗားဒါး (စပိန်ဘာသာဖြင့် "နှင်းဖုံးသော တောင်တန်းများ") တွင် တဆက်တည်းဖြစ်သော ပြည်နယ် ၄၈ ခုတွင် အမြင့်ဆုံးတောင်ထိပ်ဖြစ်သော ဝှစ်တနီတောင် ပါဝင်ပြီး {{convert|၁၄၅၀၅|ft|m}} မျှ မြင့်မားသည်။ <ref name=Mount_Whitney>{{cite ngs |id=GT1811|designation=Whitney|access-date=October 20, 2011}}</ref><ref name=USGS>{{cite web |url=http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html |title=Elevations and Distances in the United States |publisher=[[United States Geological Survey]] |date=2001 |access-date=October 21, 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111015012701/http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html |archive-date=October 15, 2011 |accessdate=29 May 2021 |archivedate=15 October 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111015012701/http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html }}</ref><ref name="NAVD88">Elevation adjusted to [[North American Vertical Datum of 1988]].</ref> ထိုတောင်တန်းများတွင် ရေခဲများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းနေသောတောင်ထိပ်များကြောင့် ထင်ရှားသည့် ယိုဆဲမတီးတောင်ကြား ပါဝင်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင်အကြီးမားဆုံး အပင်ဖြစ်သည့် ဆီကွိုင်းယားပင် များ ရှိသည့် ဆီကွိုင်းယားအမျိုးသားဥယျာဉ်လည်းရှိကာ ပြည်နယ်အတွင်း ထုထည်အားဖြင့် အကြီးဆုံးဖြစ်သည့် နက်ရှိုင်းသောရေချိုရေကန်တစ်ခုဖြစ်သော တာဟိုးကန်လည်း ပါဝင်သည်။ ဆီးရားနီဗာဒါး၏ အရှေ့ဘက်တွင် အိုဝင်တောင်ကြားနှင့် မိုနိုကန်တို့ရှိပြီး ရွှေ့ပြောင်းငှက်တို့အတွက် မရှိမဖြစ် စားကျက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ပြည်နယ်၏ အနောက်ပိုင်းတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်အတွင်း ဧရိယာအားဖြင့် အကြီးမားဆုံး ရေချိုရေကန်ဖြစ်သည့် ကလီးယားကန် ရှိသည်။ တာဟိုးကန်သည် ပို၍ ကြီးမားသော်လည်း ၎င်းသည် ကယ်လီဖိုးနီးယားနှင့် နီဗားဒါး နယ်စပ်က ပိုင်းခြားထားသည်။ ဆီးရားနီဗားဒါးသည် ဆောင်းရာသီတွင် အာတိတ်ဒေသ အပူချိန်ရှိပြီး ဒါဇင်အနည်းငယ်မျှရှိသည့် သေးငယ်သော ရေခဲမြစ်များ ရှိပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ တောင်ဘက်အကျဆုံး ရေခဲမြစ်ဖြစ်သည့် ပါလူဆိတ် ရေခဲမြစ်လည်း တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ တူးလဲရီကန်သည် မစ္စစ္စမီမြစ်၏ အနောက်ဘက်တွင် အကြီးမားဆုံးသော ရေချိုကန်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရေခဲခေတ်မှ ကော်ကိုရန်ကန်၏ လက်ကျန်ဖြစ်သော တူးလဲရီရေကန်သည် ၂၀ရာစု အစောပိုင်းတွင် ၎င်းသို့စီးဝင်သော မြစ်လက်တက်များကို စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဆိုင်ရာ ဆည်မြောင်းအသုံးချမှုနှင့် စည်ပင်ရေပေးဝေရေး အသုံးပြုမှုတို့ကြောင့် ခမ်းခြောက်သွားခဲ့သည်။ <ref>{{cite news |title=The Dried-Up Heart of California's Water Dilemma |url=https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2017-04-26/the-dried-up-heart-of-california-s-water-dilemma |work=Bloomberg |date=April 26, 2017}}</ref> ပြည်နယ်၏ မြေမျက်နှာပြင်ဧရိယာ၏ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ သစ်တောများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းထားပြီး <ref name="Forestry 2003">{{cite book |last1=Laaksonen-Craig |first1=Susanna |last2=Goldman |first2=George |last3=McKillop |first3=William |title=Forestry, Forest Products, and Forest Products Consumption in California |publisher=University of California—Division of Agriculture and Natural Resources |date=2003 |location=Davis, California |page=1 |url=http://anrcatalog.ucdavis.edu/pdf/8070.pdf |isbn=978-1-60107-248-1 |access-date=December 12, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110221195646/http://anrcatalog.ucdavis.edu/pdf/8070.pdf |archive-date=February 21, 2011 |url-status=dead }}</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင်ရှိသော ထင်းရှူးမျိုးစိတ်များ၏ အမျိုးအစားကွဲပြားမှုမှာ အခြားမည်သည့်ပြည်နယ်မှ မယှဉ်နိုင်ပေ။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် အလက်စကာပြည်နယ်မှ အပ အခြားပြည်နယ်များထက် ပို၍ သစ်တောထူထပ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား ဝှိုက်တောင်ကုန်းများရှိ သစ်ပင်အများစုမှာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် သက်တမ်းအရင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး ဘရစ်စတယ်ကုန်းထင်းရူးပင် တစ်ပင်မှာ နှစ် ၅,၀၀၀ ကျော် သက်တမ်းရှိသည်။ <ref name=Lanner>{{cite book|last=Lanner|first=RM|date=2007|title=The Bristlecone Book|url=https://archive.org/details/bristleconebookn0000lann|publisher=Mountain Press|page=[https://archive.org/details/bristleconebookn0000lann/page/14 14]|isbn=978-0-87842-538-9}}</ref><ref name=oldest>{{cite web |url= http://www.rmtrr.org/oldlist.htm|title=Oldlist|publisher=Rocky Mountain Tree Ring Research|access-date=January 8, 2013}}</ref> တောင်ပိုင်းတွင် ကုန်းတွင်းပိုင်းရှိ ကြီးမားသော ရေငံရေကန်ဖြစ်သည့် ဆော်လတန်ပင်လယ် ရှိသည်။ တောင်ဘက်အလယ်ပိုင်းရှိ သဲကန္တာကို မိုဟာဗီသဲကန္တာရဟု ခေါ်တွင်သည်။ မိုဟာဗီ၏ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် သေမင်းချိုင့်ဝှမ်းရှိပြီး ၎င်းတွင် မြောက်အမေရိကရှိ အနိမ့်ဆုံးနှင့် အပူဆုံးနေရာဖြစ်သည့် {{convert|−၂၇၉|ft|m}}မျှ နိမ့်သည့် ဘက်ဝါးတားချိုင့်ဝှမ်း ပါဝင်သည်။ <ref name=NED/> သေမင်းချိုင့်ဝှမ်းမှ ဝှစ်တနီတောင်ထိပ်သို့ ဒေါင်လိုက်တိုင်းမည်ဆိုပါက {{convert|၉၀|mi|km}} ထက်နည်းသည်။ တကမ်တမ်းတွင်တော့ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းသည် ခြောက်သွေ့ပြီး ပူပြင်းသော ကန္တာရဖြစ်ကာ နွေရာသီအတွင်း အလွန်မြင့်မားသည် အပူချိန် အမြဲရှိတတ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ အရှေ့တောင်ဘက် နယ်နိမိတ်ဖြစ်သော ကော်လိုရာဒိုပြည်နယ်နှင့် ထိစပ်နေသော နေရာမှာ ကော်လိုရာဒိုမြစ်ဖြင့် ပိုင်းခြားထားပြီး ပြည်နယ်တောင်ပိုင်းသည် ၎င်းတို့၏ သောက်သုံးရေ တစ်ဝက်ခန့်ကို ထိုမြစ်မှ ရရှိသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ မြို့တော်အများစုမှာ ကယ်လီဖိုးနီးယားမြောက်ပိုင်းရှိ ဆန်ဖရန်စစ္စကိုပင်လယ်အော်ဒေသ သို့မဟုတ် ဆေခရာမန်တို မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသတွင် လည်းကောင်း၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်းရှိ လော့အိန်ဂျယ်လိစ်ဒေသ၊ ရေးဗားဆိုက်-ဆန်ဘာနာဒီနို-အင်လန်း အင်ပိုင်ယာဒေသ သို့မဟုတ် ဆန်ဒီယေးဂိုး မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသ တို့တွင် လည်းကောင်းတည်ရှိသည်။ လော့အိန်ဂျယ်လိစ်ဒေသ၊ ပင်လယ်အော်ဒေသ နှင့် ဆန်ဒီယေးဂိုး မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသတို့မှ ကယ်လီဖိုးနီးယားကမ်းရိုးတန်းတွင်ရှိသော အဓိက မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသအများအပြားတွင် ပါဝင်သည်။ ပစိဖိတ်မီးကွင်းဒေသတွင် ပါဝင်သဖြင့် ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ဆူနာမီများ၊ ရေကြီးမှုများ၊ မိုးခေါင်ရေရှားမှုများ၊ ဆန်တာအနာ လေတိုက်ခတ်မှုများ၊ တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုများ၊ မတ်စောက်သောဒေသတွင် မြေပြိုကျမှုများ စသည်ဖြင့် ဖြစ်ပွားလေ့ ရှိပြီး မီးတောင်အချို့လည်း ရှိသည်။ ပြည်နယ်အတွင်း ပြတ်ရွေ့အချို့ ဖြတ်သန်းသွားသဖြင့် ငလျင်လှုပ်မှုများ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားလေ့ ရှိသည်။ အကြီးဆုံး ပြတ်ရွေ့မှာ ဆန်ဒန်ဒရီးယပ်စ်ပြတ်ရွေ့ ဖြစ်သည်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ငလျင်လှုပ်မှု ၃၇,၀၀၀ မျှ မှတ်တမ်းရှိသော်လည်း အများစုမှ ခံစားသိရှိနိုင်မှု ရှိအောင် မပြင်းထန်ပေ။<ref>{{cite web |url= http://seismo.berkeley.edu/faq/rate_of_seism.html |title=Frequently Asked Questions |publisher=Seismo.berkeley.edu |access-date=April 22, 2011}}</ref> ===ရာသီဥတု=== [[File:California Köppen.gif|thumb|ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ [[ကော့(ခ်)ပန်ရာသီဥတုခွဲခြားမှုများ|ကော့(ခ်)ပန်ရာသီဥတု]] အမျိုးအစားများ]] ပြည်နယ်၏ နေရာအတော်များများတွင် မြေထဲပင်လယ်ရာသီဥတု ရှိသော်လည်း ပြည်နယ်၏ ကြီးမားသော အရွယ်အစားကြောင့် ဝင်ရိုးစွန်း ရာသီဥတုမှ အပူပိုင်းဆန်သော ရာသီဥတုအထိ အမျိုးမျိုး ကွဲပြားသည်။ အေးမြသော ကမ်းလွန် ကယ်လီဖိုးနီးယား ရေစီကြောင်းသည် ကမ်းရိုးတန်းအနီး မြူများကို မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ ပိုမို ရောက်ရှိသောအခါတွင် ပိုမိုအေးမြသော ဆောင်းရာသီနှင့် ပိုမိုပူပြင်းသော နွေရာသီတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ပင်လယ်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သော ရာသီဥတု သမမျှတမှုကြောင့် ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် လော့အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့နှင့် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့တို့၏ နွေရာသီ အပူချိန်မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသများတွင် အအေးဆုံး ဖြစ်ပြီး လတ္တီကျုတူသော အတွင်းပိုင်းနေရာများနှင့် မြောက်အမေရိကတိုက်၏ အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းနေရာများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ထူးခြားစွာ အေးမြနေသည်။ မက္ကဆီကိုနှင့် နယ်စပ်ဖြစ်သော ဆန်ဒီယေးဂိုမြို့၏ ကမ်းရိုးတန်းသည် တဆက်တည်းဖြစ်သော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ နေရာအများစုထက် နွေရာသီတွင် ပိုမိုအေးမြနေတတ်သည်။ ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ မိုင်အနည်းငယ်မျှ ဝင်ရောက်သွားသော အခါတွင် နွေရာသီ အပူချိန် ပြင်းထန်မှုသည် သိသာစွာ မြင့်မားပြီး လော့အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့လည်ခေါင်တွင်ပင် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဒီဂရီ အနည်းငယ်မျှ ပိုမိုပူပြင်းနေလေ့ ရှိသည်။ ထိုသို့သော မိုက်ခရိုရာသီဥတု သွင်ပြင်ကို ပင်လယ်အော်ဒေသ၏ ရာသီဥတုတွင်လည်း တွေ့မြင်ရသည်။ ပင်လယ်နှင့် မထိစပ်သော ဒေသများသည် အနီးအနားရှိ သမုဒ္ဒရာနှင့် နီးစပ်သောဒေသများထက် နွေရာသီတွင် သိသာစွာ ပူပြင်းလေ့ ရှိသည်။ ပြည်နယ်၏ မြောက်ပိုင်းသည် တောင်ပိုင်းထက် ပိုမို၍ မိုးရွာသွန်းလေ့ ရှိသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ တောင်တန်းများကလည်း ရာသီဥတုကို ပြောင်းလဲစေသည်။ ပြည်နယ်၏ မိုးအများဆုံး အပိုင်းမှာ အနောက်ဘက်သို့ မျက်နှာမူထားသော တောင်တန်း၏ ဆင်ခြေလျှောများ ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် အပူချိန်လျော့နည်းသော ရာသီဥတု ရှိသည်။ အလယ်ပိုင်းတောင်ကြားဒေသတွင် မြေထဲပင်လယ်ရာသီဥတုရှိပြီး ကမ်းရိုးတန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပိုမိုပြင်းထန်ပူပြင်းသော အပူချိန် ရှိသည်။ ဆီးရားနီဗားဒါးတွင် အယ်လ်ပ်စ်တောင်တန်း ရာသီဥတု ရှိပြီး ဆောင်းရာသီတွင် နှင်းကျကာ နွေရာသီတွင် အပူချိန် အနည်းငယ်မှ အသင့်အတင့် အထိ ရှိသည်။ [[File:Death Valley Mesquite Sand Dunes.jpg|thumb|မိုဟာဗီသဲကန္တာရအတွင်းမှ သေမင်းချိုင့်ဝှမ်း]] [[File:20200910-FS-Sierra-tls-122 (50333277868).jpg|thumb|ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် သမိုင်းတလျှောက် အကြီးမားဆုံး တောမီးလောင်ကျွမ်းမှု အခု ၂၀ မှ ၅ ခုသည် ၂၀၂၀ တောမီးလောင်ကျွမ်းသည့် ရာသီတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။]] ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ တောင်ကုန်းတောင်တန်းများသည် အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် မိုးကွယ်ရပ်ဝန်းကို ဖြစ်ပေါ်စေသဖြင့် ကျယ်ပြန့်သော ကန္တာရများကို ပေါ်ထွန်းစေသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား အရှေ့ခြမ်းရှိ ကုန်းမြေမြင့်သော ကန္တာရများတွင် ပူပြင်းသော နွေရာသီနှင့် အေးမြသော ဆောင်းရာသီ ရှိသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်း အရှေ့ဘက်ရှိ ကုန်းမြေနိမ့်သော ကန္တာရများတွင်မူ ပူပြင်းသော နွေရာသီနှင့် နှင်းမရှိသလောက်ဖြစ်သော မပြင်းထန်သော ဆောင်းရာသီရှိသည်။ သေမင်းချိုင့်ဝှမ်းဟု အမည်တွင်သော ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အောက်နိမ့်ကျသော အပိုင်းများ ကျယ်ပြန့်စွာပါဝင်သည့် ကန္တာရမှာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အပူပြင်းဆုံးဒေသ အပူချိန်အမြင့်မားဆုံးဒေသအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။<ref name=newRecord>{{cite journal|last=El Fadli|first=K. I. |title=World Meteorological Organization Assessment of the Purported World Record 58{{nbs}}°C Temperature Extreme at El Azizia, Libya (September 13, 1922)|journal=Bulletin of the American Meteorological Society|date=September 2012|doi=10.1175/BAMS-D-12-00093.1|volume=94|issue=2|page=199|display-authors=etal|bibcode=2013BAMS...94..199E|doi-access=free}} (The 136.4{{nbs}}°F (58{{nbs}}°C), claimed by 'Aziziya, Libya, on September 13, 1922, has been officially deemed invalid by the World Meteorological Organization.)</ref><ref>{{cite web |title=World Meteorological Organization World Weather / Climate Extremes Archive |url=http://wmo.asu.edu/world-highest-temperature |access-date=January 10, 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130104143844/http://wmo.asu.edu/world-highest-temperature |archive-date=January 4, 2013 |accessdate=1 June 2021 |archivedate=4 January 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130104143844/http://wmo.asu.edu/world-highest-temperature }}</ref>{{convert|၁၃၄|°F|°C|1}},အား ၁၉၁၃ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၁၀ ရက်တွင် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် အနိမ့်ဆုံးအဖြစ် စံချိန်တင်ထားသော အပူချိန်မှာ {{convert|−၄၅|°F}} ဖြစ်ပြီး ၁၉၃၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၀ ရက်တွင် ဘိုကာ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားခဲ့သည်။<ref>{{cite web |title=Weather Data: California, Boca, 1937, January |url= https://geographic.org/global_weather/weather_data.php?month=01&year=1937&id=USC00040931&path=weather_stations/usc0000000_usc0045999/USC00040931.dly&name=Boca&country=California |access-date=June 26, 2020 }}</ref> အောက်တွင်ဖော်ပြထားသော ဇယားတွင် ဇန်နဝါရီလမှ ဩဂုတ်လအထိ ပြည်နယ်တဝှမ်းရှိ ရွေးချယ်ထားသော နေရာများတွင် ရှိသော ပျမ်းမျှအပူချိန်ကို ဖော်ပြထားသည်။ အချို့နေရာများမှာ လူဦးရေ ထူထပ်သော နေရာများ ဖြစ်ပြီး အချို့မှာ လူဦးရေ မထူထပ်ပေ။ ယူရေးကားမြို့ အနီးရှိ နွေရာသီတွင် အေးမြသော အပူချိန်ရှိသည့် ဟမ်းဘို့ပင်လယ်အော်ဒေသ၊ သေမင်းချိုင့်ဝှမ်း၏ အလွန်ပူပြင်းသော အပူချိန် နှင့် ဆီးရားနီဗာဒါးရှိ မမ်မို့ရေကန်ဒေသရှိ တောင်ပေါ်ရာသီဥတုတို့ ပါဝင်သည်။ {|class="wikitable sortable" style="margin:auto;" |+Average temperatures and precipitation for selected communities in California<ref name="California climate averages">{{cite web |url= http://www.weatherbase.com/weather/city.php3?c=US&s=CA&statename=California-United-States-of-America|title=California climate averages|publisher=Weatherbase|access-date=January 26, 2018}}</ref> |- !Location ! ဩဂုတ်{{break}}(°F) ! ဩဂုတ်{{break}}(°C) ! ဇန်နဝါရီ{{break}}(°F) ! ဇန်နဝါရီ{{break}}(°C) ! နှစ်စဉ်{{break}}မိုးရေချိန်{{break}}(mm/in) |- |[[လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့]] ||၈၃/၆၄ ||၂၉/၁၈ ||၆၆/၄၈ ||၂၀/၈ ||၃၇၇/၁၅ |- |လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်||75/64 ||23/18 ||65/49 ||18/9 ||326/13 |- |ဆန်ဒီယေးဂိုးမြို့ ||76/67 ||24/19 ||65/49 ||18/9 ||262/10 |- |ဆန်ဟိုဆေးမြို့ ||82/58 ||27/14 ||58/42 ||14/5 ||401/16 |- |[[ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့]] ||67/54 ||20/12 ||56/46 ||14/8 ||538/21 |- |ဖရန်ဆို ||97/66 ||34/19 ||55/38 ||12/3 ||292/11 |- |ဆေခရာမန်တိုမြို့ ||91/58 ||33/14 ||54/39 ||12/3 ||469/18 |- |အော့ကလန်မြို့ ||73/58 ||23/14 ||58/44 ||14/7 ||588/23 |- |ဘိတ်ကာဖီး ||96/69 ||36/21 ||56/39 ||13/3 ||165/7 |- |ရေးဗားဆိုက် ||94/60 ||35/18 ||67/39 ||19/4 ||260/10 |- |ယူရေးကား ||62/53 ||16/11 ||54/41 ||12/5 ||960/38 |- |သေမင်းချိုင့်ဝှမ်း ||115/86 ||46/30 ||67/40 ||19/4 ||60/2 |- |မမ်မို့ရေကန်များ ||77/45 ||25/7 ||40/15 ||4/ −9 ||583/23 |} ===ဂေဟစနစ်=== {{multiple image|align=right|direction=vertical|width=200|image1=Mount Whitney 2003-03-25.jpg|image2=Badwater elevation sign.jpg|footer= ဝှစ်တနီတောင်ထိပ် (ထိပ်) သည် သေမင်းတောင်ကြား (အောက်)ရှိ ဘက်ဝါးတားချိုင့်ဝှမ်းမှ {{convert|၉၀|mi|km}} မကျ ကွာဝေးသည်။}} ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြွယ်ဝဆုံးနှင့် အမျိုးအစား အစုံလင်ဆုံး ဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး ဖြစ်နေသော ဂေဟစနစ် အချို့ တည်ရှိသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည် အာတိတ်အနီးလောက၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ပြီး ကုန်းမြေဆိုင်ရာဇီဝရပ်ဝန်းအချို့ ဖြန့်ကျက်တည်ရှိသည်။ <ref name="Checklist of the Scarabaeoidea of the Nearctic Realm">{{cite web |url= http://www.iscc.ca.gov/docs/CaliforniaInvasiveSpeciesList.pdf |title=Checklist of the Scarabaeoidea of the Nearctic Realm|publisher=digitalcommons.unl.edu (University of Nebraska State: Papers in Entomology)|date=2003|access-date=October 5, 2010}}</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ဒေသရင်း သီးသန့်ဖြစ်သော မျိုးစိတ် အမြောက်အမြား ရှိပြီး အခြားနေရာများတွင် သေဆုံးပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သော ကမ္ဘာဦးအစ မျိုးစိတ်များလည်း ပါဝင်ကာ ကက်တလီနား အိုင်ရွန်းဝုဒ် (Lyonothamnus floribundus) အစရှိသော အပင်များ ဖြစ်သည်။ အခြားသော ဒေသရင်းသီးသန့် မျိုးစိတ်များမှာ မျိုးကွဲထွက်ခြင်း နှင့် နေရာဒေသကိုလိုက်၍ အသစ်ဖြစ်ပေါ်ခြင်း အားဖြင့် အစပြုခဲ့ကြပြီး မျိုးစိတ်အမျိုးမျိုးတို့မှာ ဘိုးစဉ်ဘောင်ဆက် တစ်ခုတည်း ဖြစ်သော်လည်း ကယ်လီဖိုးနီးယား လီလက် (''Ceanothus'') အစရှိသော အမျိုးမျိုး ကွဲပြားသော ဂေဟစနစ် အခြေအနေများကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ ရှင်သန်ဖွံ့ဖြိုးခဲ့ကြသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ ဒေသရင်း မျိုးစိတ်များမှာ မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်မည့် အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးခြင်း၊ သစ်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ စားကျက်မြေ အလွန်အကျွံ ချဲ့ထွင်ခြင်းနှင့် ၎င်းတို့ တည်ရှိရာဒေသအတွင်းသို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာကြသည့် သူစိမ်းမျိုးစိတ်များ ရောက်ရှိလာခြင်း တို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။ ===ဒေသရင်းအပင်နှင့် တိရစ္ဆာန်များ=== ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်သည် ဒေသရင်းအပင်များ စုစည်းမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့၏ အဆင့်မြင့်မှုကို ဝင့်ကြွားရသော ဒေသဖြစ်ကာ အကြီးဆုံး သစ်ပင်၊ အမြင့်ဆုံး သစ်ပင် နှင့် သက်တမ်းအရင့်ဆုံး သစ်ပင် စသည်တို့ ရှိခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ ဒေသရင်း မြက်များမှာ နှစ်ရှည်ပင်များ ဖြစ်သည်။<ref name="Restoring Native Grasses">{{Cite journal |last=David Elstein |date=May 2004 |title=Restoring California's Native Grasses |url=http://www.ars.usda.gov/is/AR/archive/may04/grass0504.htm |journal=Agricultural Research Magazine |volume=52 |issue=5 |page=17 |access-date=December 25, 2009}}</ref> ဥရောပသားတို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် ၎င်းတို့နေရာတွင် ကျူးကျော်လာသည့် မျိုးစိတ်များဖြစ်သည့် ဥရောပ၏ တစ်နှစ်တာမြက်ပင်များ အစားထိုးဝင်ရောက်လာခဲ့သဖြင့် ယနေ့ခေတ်တွင် ကယ်လီဖိုနီးယား၏ တောင်ကုန်းများသည် နွေရာသီတွင် ရွှေညိုရောင် အဖြစ် ပြောင်းလဲသွားလေ့ ရှိသည်။ <ref name="The California Invasive Species List">{{Cite web |date=April 21, 2010 |title=The California Invasive Species List |url=http://www.iscc.ca.gov/docs/CaliforniaInvasiveSpeciesList.pdf |access-date=October 5, 2010 |publisher=iscc.ca.gov (California Invasive Species Advisory Committee)}}</ref> ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ရာသီဥတုနှင့် မြေမျက်နှာသွင်ပြင်များ ကျယ်ပြန့်စွာ ကွဲပြားခြားနားပြီး ပြည်နယ်တွင်း သက်ရှိဇုန် ၆ ခု ရှိကာ ၎င်းတို့မှာ ဆိုနိရန်ကန္တာရ ၊ ဆိုနိုရန် အမြင့်ပိုင်း (တောင်ကုန်းနိမ့် ဒေသနှင့် အချို့သော ကမ်းရိုးတန်းဒေသများ) ၊ အပြောင်းအလဲ (ကမ်းရိုးတန်းဒေသနှင့် စိုစွတ်သော အရှေ့မြောက်ကောင်တီများ) နှင့် ပြည်နယ်၏ အမြင့်ဆုံး အပိုင်းများ ဖြစ်သော ကနေဒီယန်၊ ဟတ်ဒ်ဆိုနီယန် နှင့် အာတိတ်ဇုန်တို့ ဖြစ်သည်။ <ref name="California: flora and fauna">{{Cite web |date=2010 |title=California: flora and fauna |url=http://www.city-data.com/states/California-Flora-and-fauna.html |access-date=September 7, 2010 |publisher=city-data.com}}</ref> [[Image:JoshuaTree 20140907.jpg|thumb|upright|ကယ်လီဖိုးနီးယား ယောရှုပင်အရပ်ရှိ ယောရှုပင်]] အနိမ့်ပိုင်း ဆိုနိုရန်ဇုန် အတွင်းရှိ ခြောက်သွေ့သော ရာသီဥတုရှိသော ဒေသတွင် ရှိသော အပင်များမှာ အမျိုးမျိုး ကွဲပြားသော ဒေသခံ မိုးခေါင်ရေရှားဆူးပင်များ၊ မက်စကွိုက်ပင်များ နှင့် ပါလိုဗာဒီပင်များ တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ယောရှုပင်များကို မိုဟာဗီ ကန္တာရအတွင်းတွင် တွေ့ ရသည်။ ပန်းပွင့်သော အပင်များတွင် မှင်စာကန္တာရဘိန်းပင် နှင့် အမျိုးမျိုးသော မေမြို့ပန်းပင်များ ဖြစ်ကြသည်။ အလယ်ပိုင်း တောင်ကြားတွင် ဖရီးမောင့် ကော်တွန်ဝုဒ် နှင့် တောင်ကြားဝက်သစ်ချပင်များ အများအပြား ပေါက်ရောက်ကြသည်။ ဆိုနိုရန် အမြင့်ပိုင်းဇုန်တွင် ချုံနွယ်ပိတ်ပေါင်း ခါးပတ်များ ပါဝင်ပြီး ချုံအငယ်စားများ၊ အပင်ပုလေးများ နှင့် ဆေးဘက်ဝင်သယောင် ထင်ရသော အပင်များ သစ်တော အဖြစ် ပေါက်ရောက်နေကြသည်။ နီမိုဖေးလား၊ ပူရှိန်း၊ ဖာစီလီးယား၊ ဗွိုင်အိုလာ နှင့် ပြည်နယ် အထိမ်းအမှတ် အပင်ဖြစ်သော ကယ်လီဖိုးနီးယားဘိန်းပင် တို့လည်း ထိုဇုန်အတွင်း အများအပြား ပေါက်ရောက်နေကြပြီး ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အခြားနေရာများတွင် ရှိသည့် မျိုးစိတ်များထက် ပိုများသော လူပိုင်းပင် မျိုးစိတ်များလည်း ပေါက်ရောက်လျှက် ရှိသည်။<ref name="California: flora and fauna" /> အပြောင်းအလဲဇုန်တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ သစ်တော အများဆုံး ရှိပြီး သစ်နီပင်(Sequoia sempervirens) နှင့် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ သက်တမ်းအရင့်ဆုံး သက်ရှိများတွင် အပါအဝင်ဖြစ်သော "သစ်ပင်ကြီး" သို့မဟုတ် ဧရာမ ဆီကွိုင်းယားပင်(''endron Sequoiadgiganteum'') (အချို့က အနည်းဆုံး နှစ်ပေါင်း ၄,၀၀၀ ခန့်အထိ ရှိပြီဟု ဆိုကြသည်။) များ ပေါက်ရောက်ကြသည်။ တန်ဘာ့ခ် ဝက်သစ်ချပင်၊ ကယ်လီဖိုးနီးယား လော်ရယ်ပင်၊ သကြားထင်းရှူးပင်၊ မာဒရိုနာပင်၊ အရွက်ကြီး မေပယ်လ်ပင် နှင့် ဒေါက်ဂလပ် ထင်းရှူးပင်များလည်း ပေါက်ရောက်ကြသည်။ သစ်တောများ၏ အခြေတွင် ဆွာ့ဒ်ဖန်၊ အလမ်ရု၊ ဘယ်ရန်ဝေါ့ နှင့် ထရီလီယမ်ပင်များဖြင့် ဖုံးလွှမ်းနေပြီး ဟက်ကယ်ဘယ်ရီ၊ အဇလီယာ၊ အဲလ်ဒါး နှင့် ကားရန့်ပင်ရိုင်း ချုံပုတ်များလည်း ရှိသည်။ ပန်းရိုင်းပင်များတွင် အမျိုးမျိုးသော မာရီပိုဆာ၊ တျူးလစ်၊ ကျားလီလီ နှင့် ကျားသစ်လီလီပင်များ ပါဝင်သည်။ <ref name="Sequoia sempervirens (D. Don) Endl.">{{Cite web |title=Sequoia sempervirens (D. Don) Endl |url=http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_1/sequoia/sempervirens.htm |access-date=October 7, 2010 |publisher=fed.us (U.S. Forest Service) |archive-date=16 December 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101216063912/http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_1/sequoia/sempervirens.htm }}</ref> ကနေဒီယန်ဇုန် အမြင့်ပိုင်းများတွင် ဂျက်ဖရီထင်းရှူးပင်၊ ထင်းရှူးနီပင် နှင့် လော့ဂျ်ပိုးထင်းရူးပင်များ အများအပြား ပေါက်ရောက်ကြသည်။ အကိုင်းသေး သစ်ပင်များ ပေါက်ရောက်ရာဒေသများတွင် မန်ဇနီတာ နှင့် စီယာနိုးသပ်စ် အပင်သေးများ၊ တသီးတခြားဖြစ်သော ဆီးရား ပါ့ဖ်ဘောများကိုလည်း တွေ့ရသည်။ သစ်ပင်ကြီးများ၏ အောက်ကပ်လျှက်တွင် ဟတ်ဒ်ဆိုနီယန် ဇုံ ရှိပြီး အခေါက်ဖြူ၊ မြေခွေးမြီး နှင့် ငွေ ထင်ရှူးပင်များ ပေါက်ရောက်ကြသည်။ {{convert|၁၀၅၀၀|ft|m}} တွင် အာတိတ်ဇုန် စတင်ပြီး သစ်ပင်များ မရှိဘဲ ၎င်း၏ ဒေသရင်းပင်များတွင် ပန်းရိုင်းများ ပါဝင်ကာ ဆီးရား ပရင်းရို့စ်၊ ကိုလမ်ဘိုင်း အဝါရောင်၊ အယ်လ်ပိုင်း ဘတ်တာကပ် နှင့် အယ်လ်ပိုင်း ရှုတင်းစတား တို့ အပါအဝင် ဖြစ်သည်။<ref name="California: flora and fauna" /><ref name="Life Zones of the Central Sierra Nevada">{{Cite web |title=Life Zones of the Central Sierra Nevada |url=http://www.sierrahistorical.org/archives/lifezones.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120301063716/http://www.sierrahistorical.org/archives/lifezones.html |archive-date=March 1, 2012 |access-date=October 5, 2010 |publisher=sierrahistorical.org |accessdate=5 February 2022 |archivedate=1 March 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120301063716/http://www.sierrahistorical.org/archives/lifezones.html }}</ref> [[File:Redwood National Park, fog in the forest.jpg|thumb|[[ရက်ဒ်ဝုဒ်အမျိုးသားဥယျာဉ်]] ရှိ သစ်နီပင်အုပ်]] ပြည်နယ်တွင်းသို့ တင်သွင်းစိုက်ပျိုးလာသော အပင်များတွင် ယူကလစ်ပင်၊ အကေးရှားပင်၊ ငရုတ်ကောင်းပင်၊ ကြွေပန်းပင် နှင့် စကော့တံမြက်စည်းပင်များ ပါဝင်သည်။ ဖက်ဒရယ်နယ်မြေ တစ်ခုလုံးအတွက် မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသည့် အပင်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော အပင်များမှာ ကွန်ထရာ ကိုစတာ နံရံကပ်ပန်းပင်၊ အင်န်တီအာ့ခ် ဒျူးန် အီးဗနင်း ပရင်းရို့စ်ပန်းပင်၊ ဆိုလာနိုမြက်ပင်၊ ဆန် ကလယ်မန်းတီးကျွန်း လာ့ခ်စပါး ပန်းပင်၊ ဆားနွံငှက်နှုတ်သီးပင်၊ မက်ဒေါ်နယ် ရော့ခ်ခရက်စ်ပင် နှင့် ဆန်တာဘာဘရာကျွန်း ထာဝရ ရှင်သန်ပင် တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ၁၉၉၇ ခု ဒီဇင်ဘာလ အထိ အပင်မျိုးစိတ် ၈၅ မျိုးတို့အား မျိုးသုဉ်းရန် ခြိမ်းခြောက်နေသည် သို့မဟုတ် စိုးရိမ်ရသည်ဟု သတ်မှတ်စာရင်းသွင်းထားသည်။<ref name="California: flora and fauna" /> ဆိုနိုရန်ဇုံ အနိမ့်ပိုင်းရှိ ကန္တာရများတွင် ရှိကြသော နို့တိုက်သတ္တဝါများမှာ ဂျက်ရက်ဘစ်၊ သားပိုက်ကောင်ကြွက် ၊ ရှဉ့် နှင့် အိုပိုဆမ်ကောင် တို့ ဖြစ်ကြသည်။ အတွေ့ရများသော ငှက်များမှာ ဇီးကွက်များ၊ မြေဥဩငှက်များ၊ ကန္တာရ နှံပြည်စုတ်ငှက်များ နှင့် အမျိုးမျိုးသော သိမ်းငှက်မျိုးစိတ်များတို့ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုဒေသရှိ အတွေ့ရများသော တွားသွား သတ္တဝါများမှာ ဆိုက်ဝင်ဒါ မြွေပွေး၊ ကန္တာရ ကုန်းလိပ် နှင့် ဂျိုပါဖားပြုတ် တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဆိုနိုရမ်ဇုံ အမြင့်ပိုင်းတွင် တွေ့ရသော နို့တိုက်သတ္တဝါများမှာ တောဆိတ်၊ ခြေထောက်ညို သစ်ကြွက် နှင့် အမြီးကျား ကြောင် တို့ဖြစ်ကြသည်။ ဤဇုန်အတွက် သီးသန့်ရှိသော ငှက်များမှာ ကယ်လီဖိုးနီးယား သရက်ရှာငှက်၊ ဘွတ်ရှ်တစ်ငှက် နှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား ကွန်းဒေါလင်းတ တို့ ဖြစ်ကြသည်။<ref name="California: flora and fauna" /><ref name="California Condor">{{Cite web |date=2009 |title=California Condor |url=http://www.allaboutbirds.org/guide/California_Condor/id |access-date=October 3, 2010 |publisher=The Cornell Lab of Ornithology}}</ref><ref name="CalPhotos: Browse Mammal Common Names">{{Cite web |date=October 2, 2010 |title=CalPhotos: Browse Mammal Common Names |url=http://calphotos.berkeley.edu/fauna/com-Mammal.html |access-date=October 3, 2010 |publisher=calphotos.berkeley.edu (BSCIT University of California, Berkeley)}}</ref><ref name="Quail Ridge Reserve: UC Davis Natural Reserve System">{{Cite web |date=April 5, 2007 |title=Quail Ridge Reserve: UC Davis Natural Reserve System |url=http://nrs.ucdavis.edu/quail/natural/birds_bushtit.htm |access-date=October 5, 2010 |publisher=nrs.ucdavis.edu (University of California at Davis: Natural Reserve System) |archive-date=June 10, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100610063556/http://nrs.ucdavis.edu/quail/Natural/Birds_bushtit.htm |url-status=dead }}</ref> အပြောင်းအလဲဇုံတွင်မူ ကိုလံဘီယာ အမြီးနက် သမင်၊ ဝက်ဝံနက်များ၊ အညိုရောင် မြေခွေးများ၊ [[ကူဂါ]] များ၊ ဘော့ပ်ကြောင်များ နှင့် ရုစဗဲ့ သမင်များ ရှိကြသည်။ တွားသွားသတ္တဝါများ ဖြစ်သော ဂါတာမြွေ နှင့် ရက်တဲလ်မြွေ များသည်လည်း ဤ ဇုံတွင် နေထိုင်ကြသည်။ ထို့ပြင် ကုန်းနေရေနေ သတ္တဝါများဖြစ်သော ရေခွေးများ ၊ သစ်နီ ဆလမန္ဒာကောင်များ ကိုလည်း အတွေ့ရများသည်။ ငှက်များဖြစ်ကြသော ပိန်ညင်းငှက်၊ ချစ်ကဒီးငှက်၊ တိုးဟီးငှက် နှင့် ငှက်ပိတုန်းများလည်း ဤဒေသတွင် အများအပြား ရှင်သန် ပေါက်ဖွား နေထိုင် ကြသည်။ <ref name="California: flora and fauna" /><ref name="Black-tailed Deer of California">{{Cite web |date=2000 |title=Black-tailed Deer of California |url=http://www.westernhunter.com/Pages/Vol02Issue24/blacktail.html |access-date=October 7, 2010 |publisher=westernhunter.com}}</ref> ကနေဒီယန်ဇုံတွင် တွေ့ရသော နို့တိုက်သတ္တဝါများမှာ တောင်မြွေပါမြီးတို၊ စနိုးရှူး ကွင်းယုန် နှင့် ချစ်ပမန့်ရှည် မျိုးစိတ်အချို့တို့ ဖြစ်သည်။ ထင်ရှားသောငှက်များတွင် ရင်ဘတ်ပြာငှက်ခါး၊ တောင်ချစ်ကဒီးငှက်၊ ဟာမစ်မြေလူးငှက်၊ အမေရိကန် ငှက်လုံး နှင့် တောင်းဆန် ဆောလတိုင်းယားငှက် တို့ ပါဝင်သည်။ ဟတ်ဒ်ဆိုနီယန်ဇုံသို့ မြင့်တက်သွားသည့် အခါတွင် ငှက်များ ရှားပါးသွားသည်။ မြင့်မားသော အာတိတ်ဒေသတွင် ထိပ်မွဲ နှင်းဆီရောင် ငှက်ပုတီး တစ်မျိုးတည်းကိုသာ တွေ့ရလေ့ရှိသော်လည်း အခြားသော မျိုးစိတ်များ ဖြစ်သည့် အန်နာငှက်ပိတုန်း နှင့် ကလာ့ခ် သစ်စေ့ခွဲငှက် ကိုလည်းတွေ့ရတတ်သည်။ ဤဒေသတွင် တွေ့ရသော အဓိက နို့တိုက်သတ္တဝါများမှာ ဆီရား ကိုနီ၊ အမြီးဖြူ တောယုန်ကြီး နှင့် ဂျိုကြီးသိုး တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အမေရိကန် ငါးနှင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ဌာနမှ ဂျိုကြီးသိုးအား မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသည့် သတ္တဝါ စာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ ဇုံအချို့တွင် တွေ့ရလေ့ ရှိသော ဒေသရင်း တိရစ္ဆာန်များမှာ မြည်းသမင်၊ ကွိုင်းယုတ်၊ တောင်ခြင်္သေ့၊ မြောက်ပိုင်း ဖလစ်ကာ သစ်တောက်ငှက် နှင့် အချို့သော သိမ်းငှက်နှင့် စာကလေး မျိုးစိတ် အချို့တို့ ဖြစ်ကြသည်။ <ref name="California: flora and fauna" /> [[File:Sea-otter-morro-bay 13.jpg|thumb|ကယ်လီဖိုးနီးယား ပြည်နယ် မော်ရိုးပင်လယ်အောင်တွေ တွေ့ရသော ဖျံ]] ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ရေနေသတ္တဝါများလည်း အများအပြား ပေါက်ဖွားကြပြီး ပြည်နယ်၏ တောင်ပေါ်ရေကန်များ နှင့် စမ်းချောင်းများမှ ကျောက်တောင်ထူထပ်သော ပစိဖိတ်ကမ်းရိုးတန်း အထိပင် ဖြစ်သည်။ ထရောက်ငါးမျိုးစိတ် အမျိုးမျိုးကို တွေ့ရပြီး သက်တံ့ရောင်ထရောက်၊ ရွှေရောင် ထရောက် နှင့် လည်ပြတ်ထရောက် တို့ ပါဝင်သည်။ ရွှေ့ပြောင်း ဆယ်လမွန် ငါးမျိုးစိတ် များကိုလည်း နေရာအနှံ့တွေ့ရသည်။ ပင်လယ်ငါးမျိုးစိတ်များတွင် ကကတစ်ဖြူ ၊ ဆူးတောင်ဝါ တူနာငါး ၊ ဘယ်ရာကူဒါငါး နှင့် ဝေလငါး မျိုးစိတ် အချို့တို့ကို တွေ့ရသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား မြောက်ပိုင်း တောင်စောင်းများတွင် ပင်လယ်ဖျံများ၊ ပင်လယ်ခြင်္သေ့ဖျံများ နှင့် ရွှေ့ပြောင်းငှက်မျိုးစိတ်များ အပါအဝင် အမျိုးမျိုးသော ကမ်းခြေငှက်မျိုးစိတ်များကို တွေ့ရသည်။ <ref name="California: flora and fauna" /> ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဧပြီလမှစ၍ ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ တိရစ္ဆာန် ၁၁၈ မျိုးသည် ဖက်ဒရယ် နယ်မြေ မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသည့် စာရင်းတွင် ပါဝင်ပြီး အပင် ၁၁၈ မျိုးသည် မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရ သို့မဟုတ် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသော မျိုးစိတ် စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသည့် တိရစ္ဆာန်များတွင် ဆန်ဟာကွင်း မြေခွေး၊ ပွိုင့်အေရီနာတောင် ဘီဗာဖျံ၊ ပစိဖိတ် ပေါ့ကက်ကြွက်၊ ဆားနွံပေါက်ကြွက်၊ မော်ရိုပင်လယ်အော် သားပိုက်ကောင်ကြွက် (နှင့် အခြားသော သားပို်က်ကောင်ကြွက် မျိုးစိတ် ၅ ခု) ၊ အာမာဂိုးဆာ ဗိုးကြွက်၊ ကယ်လီဖိုးနီးယား မြစ်တွေးငယ်၊ ကယ်လီဖိုးနီးယား ကွန်းဒေါလင်းတ၊ ခေါင်းကြီးငှက်ဘီလူး၊ စန်ကလယ်မန်တီး ဆာ့ စာကလေး ၊ ဆန်ဖရန်စစ္စကို ဂါတာမြွေ၊ ဆလမန္ဒာမျိုးစိတ် ၅ မျိုး၊ ချပ်ငါးမျိုးစိတ် ၃ မျိုး နှင့် ပပ်ငါး မျိုးစိတ် ၂ မျိုး တို့ ဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ် စာရင်းတွင် လိပ်ပြာမျိုးစိတ် ၁၁ မျိုးကိုလည်း မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသည်ဟု သတ်မှတ်ပြီး <ref>{{Cite web |title=California's Endangered Insects—Formally Listed Insects |url=http://essig.berkeley.edu/endins/listed.htm |access-date=August 25, 2015 |website=berkeley.edu}}</ref> မျိုးစိတ် ၂ မျိုးမှာ ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည်ဟု သတ်မှတ်သည်။<ref>{{Cite web |title=Threatened and Endangered Invertebrates |url=http://www.dfg.ca.gov/wildlife/nongame/t_e_spp/invertebrates.html |access-date=May 8, 2017 |website=DFG.CA.gov |publisher=California Department of Fish and Wildlife |archive-date=24 May 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170524215006/http://www.dfg.ca.gov/wildlife/nongame/t_e_spp/invertebrates.html }}</ref><ref>{{Cite web |title=Species Search Results |url=https://ecos.fws.gov/ecp0/pub/SpeciesReport.do?groups=I&listingType=L&mapstatus=1 |access-date=May 8, 2017 |website=Environmental Conservation Online System |publisher=U.S. Fish and Wildlife Service}}</ref> မျိုးသုဉ်းရန် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည့် သတ္တဝါများတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား မှက်ဖမ်းငှက်၊ ပိုင်းရုလည်ပြတ်ငါး ၊ တောင်ပိုင်းပင်လယ်ဖျံ နှင့် မြောက်ပိုင်းဇီးကွက်ပြောက် တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် အမျိုးသား သားရိုင်းတိရစ္ဆာန် ဘေးမဲ့တော မြေနေရာ စုစုပေါင်း {{convert|၂၉၀၈၂၁|acre|km2}} မျှ ရှိသည်။ <ref name="California: flora and fauna" /> ၂၀၁၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှစ၍ ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ တိရစ္ဆာန် ၁၂၃ မျိုးမှာ ဖက်ဒရယ် နယ်မြေ မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသည့် သို့မဟုတ် ခြိမ်းခြောက်ခံရသည့် စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။<ref name="U.S. Fish & Wildlife Service: Species Reports: Listings and occurrences for California">{{Cite web |date=September 7, 2010 |title=U.S. Fish & Wildlife Service: Species Reports: Listings and occurrences for California |url=http://ecos.fws.gov/tess_public/pub/stateListingAndOccurrenceIndividual.jsp?state=CA&s8fid=112761032792&s8fid=112762573902&s8fid=24012838822503 |access-date=September 7, 2010 |publisher=ecos.fws.gov}}</ref> ထို့အတူ ၂၀၁၀ စာရင်းတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ အပင်မျိုးစိတ် ၁၇၈ မျိုးမှာ ဖက်ဒရယ် နယ်မြေ မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသည့် သို့မဟုတ် ခြိမ်းခြောက်ခံရသည့် စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။<ref name="U.S. Fish & Wildlife Service: Species Reports: Listings and occurrences for California" /> ===မြစ်များ=== ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်အတွင်း အရေးပါဆုံးသော မြစ်ကြောင်းစနစ်အား ဆီးရားနီဗာဒါးတောင်စောင်းမှ အရည်ပျော်သောနှင်းများမှ စတင်၍ အလယ်ပိုင်းတောင်ကြား၏ မြောက်ပိုင်းတစ်ဝက်နှင့် တောင်ပိုင်းတစ်ဝက်သို့ စီးဆင်းသွားကြသော ဆေခရာမန်တိုမြစ် နှင့် ဆန်ဝါကင်မြစ်တို့မှ ပေါင်းစပ်ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ထိုမြစ်နှစ်စင်းတို့သည် ဆေခရာမန်တို-ဆန်ဝါကင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် ပေါင်းဆုံကြပြီး ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာအတွင်းသို့ ဆန်ဖရန်စစ္စကိုပင်လယ်အော် မှ တဆင့် စီးဝင်သည်။ မြစ်လက်တက် အများအပြားသည် ဆေခရာမန်တို-ဆန်ဝါကင် မြစ်ကြောင်းစနစ် အတွင်းသို့ စီးဝင်ကြပြီး ပစ်မြစ်၊ ဖီးသားမြစ် နှင့် တွာလမီမြစ် တို့ ပါဝင်သည်။ ကလာမက်မြစ်နှင့် ထရီနီတီမြစ်တို့သည် အနောက်မြောက် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ ဝေးလံသော ဒေသအတွင်း ကျယ်ပြန့်စွာ စီးဝင်ကြသည်။ အီးလ်မြစ် နှင့် ဆလီးနပ်စ်မြစ်တို့သည် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုပင်လယ်အော်၏ မြောက်ဘက်နှင့် တောင်ဘက် အသီးသီးတို့တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားကမ်းရိုးတန်း၏ တစိတ်တဒေသသို့ စီးဆင်းသည်။ မိုဟာဗီမြစ်သည် မိုဟာဗီသဲကန္တာရအတွင်း အဓိက ရေလမ်းကြောင်း ဖြစ်ပြီး ဆန်တာ အန်နာမြစ်မှာ ထရန်စဗတ်စ်တောင်တန်းများအတွင်း စီးဆင်းပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားတောင်ပိုင်းကို နှစ်ပိုင်း ပိုင်းခြားထားသည်။ ကော်လိုရာဒိုမြစ်သည် အရီဇိုးနားပြည်နယ် နှင့် ပြည်နယ်၏ အရှေ့တောင် နယ်နိမိတ်အဖြစ် တည်ရှိသည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ အဓိကမြစ်များကို ဆည်တည်ဆောက်၍ ထိန်းသိမ်းထားပြီး ဧရာမ ရေပေးဝေရေး စီမံကိန်း နှစ်ခု ရှိကာ အလယ်ပိုင်းတောင်ကြား စီမံကိန်းမှ အလယ်ပိုင်းတောင်ကြား စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး အတွက် ရေပေးဝေလျှက် ရှိပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် ရေပေးဝေရေး စီမံကိန်းမှ ကယ်လီဖိုးနီးယားမြောက်ပိုင်း မှ ရေကို တောင်ပိုင်းသို့ လမ်းလွှဲပို့ဆောင်ပေးသည်။ ပြည်နယ်၏ ကမ်းရိုးတန်း၊ မြစ်များ နှင့် အခြားသော ရေထုများကို ကယ်လီဖိုးနီးယား ကမ်းရိုးတန်း ကော်မရှင်မှ ထိန်းသိမ်းကြီးကြပ်သည်။ ===ဒေသများ=== {{div col|colwidth=20em|content= * '''ကယ်လီဖိုးနီးယား ကမ်းရိုးတန်း''' ** မြောက်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်း ** ဂရိတ်တား ပင်လယ်အော် ဒေသ ** အလယ်ပိုင်း ကမ်းရိုးတန်း ** တောင်ပိုင်း ကမ်းရိုးတန်း *** ဂရိတ်တား လော့အိန်ဂျယ်လိစ် *** ဂရိတ်တား ဆန်ဒီယေးဂိုး ** ချန်နယ်ကျွန်းများ * '''ကယ်လီဖိုးနီးယား မြောက်ပိုင်း''' ** ကက်စကိတ်တောင်တန်း ** ကလာမက်တောင်များ ** မြောက်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်း ** ဂရိတ်တား ဆေခရာမန်တို ** ဆေခရာမန်တို-ဆန်ဝါကင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ ** ကယ်လီဖိုးနီးယား အလယ်ပိုင်း ** ဂရိတ်တား ပင်လယ်အော် ဒေသ ** ဆီးရားမြောက်ပိုင်း * '''ကယ်လီဖိုးနီးယား အလယ်ပိုင်း''' ** ဂရိတ်တား ဆေခရာမန်တို ** ဆန်ဝါကင် တောင်ကြား ** ဆေခရာမန်တို-ဆန်ဝါကင် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ ** အလယ်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်း * '''ကယ်လီဖိုးနီးယား အရှေ့ပိုင်း''' ** အလယ်ပိုင်း ဆီးရား ** အင်လန်း အင်ပိုင်ယာ * '''ကယ်လီဖိုးနီးယား တောင်ပိုင်း''' ** တောင်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်း *** ဂရိတ်တား လော့အိန်ဂျယ်လိစ် ** ချန်နယ်ကျွန်းများ ** အင်လန်း အင်ပိုင်ယာ ** တောင်ပိုင်း နယ်နိမိတ်ဒေသ *** ဂရိတ်တား ဆန်ဒီယေးဂိုး-တီအာဝါးနား *** ဂရိတ်တား အယ်လ်ဆန်ထရို }} ===မြို့တော်များနှင့်မြို့များ=== ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်တွင် သတ်မှတ်ထားသော မြို့တော်နှင့် မြို့ ၄၈၂ မြို့ ရှိပြီး မြို့တော် ၄၆၀ နှင့် မြို့ ၂၂ မြို့ ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် ဥပဒေအရ မြို့တော် နှင့် မြို့ ဆိုသော အခေါ်အဝေါ်ကို လဲလှယ် အသုံးပြုနိုင်သည်။ <ref name="Cal Gov Code 34502">{{Cite web |title=CA Codes (gov:34500-34504) |url=http://info.sen.ca.gov/cgi-bin/displaycode?section=gov&group=34001-35000&file=34500-34504 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090827062453/http://info.sen.ca.gov/cgi-bin/displaycode?section=gov&group=34001-35000&file=34500-34504 |archive-date=August 27, 2009 |access-date=January 29, 2010 |publisher=California State Senate}}</ref> ဆေခရာမန်တိုသည် ၁၈၅၀ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ရက်တွင် ပထမဆုံး မြို့တော်အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံရသည်။<ref name="Sacramento Charter">{{Cite web |title=Instant City: Sacramento |url=http://www.library.ca.gov/goldrush/sec08.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100128231357/http://www.library.ca.gov/goldrush/sec08.html |archive-date=January 28, 2010 |access-date=January 29, 2010 |publisher=California State Library}}</ref> ဆန်ဟိုဆေး၊ ဆန်ဒီယေးဂိုး နှင့် ဘနီးရှားတို့မှာ ၁၈၅၀၊ မတ် ၂၇ ရက်တွင် တစ်ရက်တည်း မြို့တော်အဖြစ် အတူတူ သတ်မှတ်ခြင်း ခံရသည်။ <ref name="San Jose Inc">{{Cite web |title=San Jose at a Glance |url=http://www.sanjoseca.gov/about.asp |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100208201852/http://www.sanjoseca.gov/about.asp |archive-date=February 8, 2010 |access-date=January 29, 2010 |publisher=City of San Jose |accessdate=7 July 2022 |archivedate=23 April 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100423171200/http://www.sanjoseca.gov/about.asp }}</ref><ref name="History of San Diego">{{Cite web |title=A History of San Diego Government |url=http://www.sandiego.gov/city-clerk/geninfo/history.shtml |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100528081607/http://www.sandiego.gov/city-clerk/geninfo/history.shtml |archive-date=May 28, 2010 |access-date=January 29, 2010 |publisher=City of San Diego}}</ref><ref name="Benicia Inc">{{Cite web |date=May 23, 2007 |title=California State Parks: 1846 to 1854 |url=http://www.parks.ca.gov/?page_id=1096 |access-date=January 29, 2010 |publisher=California State Parks}}</ref> ဂျရူးပါ တောင်ကြား မှာ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၁ရက်တွင် မြို့တော်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရပြီး နောက်ဆုံး သတ်မှတ်ခံရသော မြို့တော် ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web |date=March 11, 2011 |title=Jurupa Valley Becomes California's 482nd City |url=http://newsletter.cacities.org/e_article002045084.cfm |archive-url=https://web.archive.org/web/20120506030043/http://newsletter.cacities.org/e_article002045084.cfm |archive-date=May 6, 2012 |access-date=August 21, 2011 |publisher=League of California Cities}}</ref><ref>{{Cite web |last=Stokley |first=Sandra |date=June 14, 2011 |title=Jurupa Valley: Rushing to meet a July 1 incorporation |url=http://www.pe.com/localnews/riverside/stories/PE_News_Local_D_wcode15.40e71cc.html |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20120907035535/http://www.pe.com/localnews/riverside/stories/PE_News_Local_D_wcode15.40e71cc.html |archive-date=September 7, 2012 |access-date=August 21, 2011 |publisher=The Press-Enterprise |accessdate=7 July 2022 |archivedate=7 September 2012 |archiveurl=https://archive.today/20120907035535/http://www.pe.com/localnews/riverside/stories/PE_News_Local_D_wcode15.40e71cc.html }}</ref> မြို့တော်နှင့် မြို့အများစုသည် လော့အိန်ဂျယ်လိစ် မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသ၊ ဆန်ဖရန်စစ္စကိုပင်လယ်အော် ဒေသ၊ ရေးဗားဆိုက် ဆန် ဘာနာဒီနို ဒေသ ၊ ဆန်ဒီယေးဂိုး မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသ နှင့် ဆေခရာမန်တို မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသ အစရှိသည့် မက်ထရိုပိုလစ်တန် ဒေသ ငါးခု အတွင်းမှ တစ်ခုခုတွင် ပါဝင်သည်။ {{အကြီးဆုံး မြို့ကြီးများ |country=ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် |stat_ref=Source:<ref name="2020Census">{{Cite web |title=Census QuickFacts: California |url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/CA/PST045219 |access-date=September 24, 2021 |publisher=U.S. Census Bureau}}</ref> |list_by_pop= |div_name= |div_link=ကောင်တီ |city_1=လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့{{!}}လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ် |div_1= လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်ကောင်တီ{{!}}လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ် |pop_1=၃,၈၉၈,၇၄၇ |img_1=Los Angeles, Winter 2016.jpg |city_2=ဆန်ဒီယေးဂိုးမြို့{{!}}ဆန်ဒီယေးဂိုး |div_2=ဆန်ဒီယေးဂိုးကောင်တီ{{!}}ဆန်ဒီယေးဂိုး |pop_2=၁,၃၈၆,၉၃၂ |img_2=SanDiegoSkylineBay.jpg |city_3=ဆန်ဟိုဆေးမြို့{{!}}ဆန်ဟိုဆေး |div_3=ဆန်တာကလာရာကောင်တီ{{!}}ဆန်တာကလာရာ |pop_3=၁,၀၁၃,၂၄၀ |img_3=SAN JOSE CALIFORNIA BAYAREA01.jpg |city_4=ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့{{!}}ဆန်ဖရန်စစ္စကို |div_4=ဆန်ဖရန်စစ္စကိုကောင်တီ{{!}}ဆန်ဖရန်စစ္စကို |pop_4=၈၇၃,၉၆၅ |img_4=San Francisco Skyline-02.jpg |city_5=ဖရန်ဆိုမြို့{{!}}ဖရန်ဆို |div_5=ဖရန်ဆိုကောင်တီ{{!}}ဖရန်ဆို |pop_5=၅၄၂,၁၀၇ |city_6=ဆာခရာမန်တိုမြို့{{!}}ဆာခရာမန်တို |div_6=ဆာခရာမန်တိုကောင်တီ{{!}}ဆာခရာမန်တို |pop_6=၅၂၄,၉၄၃ |img_6= |city_7=လောင်းဘိချ်မြို့{{!}}လောင်းဘိချ် |div_7= လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်ကောင်တီ{{!}}လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ် |pop_7= ၄၆၆,၇၄၂ |city_8=အုတ်ကလန်းမြို့{{!}}အုတ်ကလန်း |div_8=အလာမီဒါကောင်တီ{{!}}အလာမီဒါ |pop_8=၄၄၀,၆၄၆ |city_9=ဘိတ်ကာဖီးမြို့{{!}}ဘိတ်ကာဖီး |div_9=ကန်းကောင်တီ{{!}}ကန်း |pop_9=၄၀၃,၄၅၅ |city_10=အန်နာဟိုင်းမြို့{{!}}အန်နာဟိုင်း |div_10=အော်ရိန့်ချ်ကောင်တီ{{!}}အော်ရိန့်ချ် |pop_10=၃၄၆,၈၂၄ |city_11=စတော့ခ်တန်မြို့{{!}}စတော့ခ်တန် |div_11=ဆန်ဟွာကင်းကောင်တီ{{!}}ဆန်ဟွာကင်း |pop_11=၃၂၀,၈၀၄ |city_12=ရေးဗားဆိုက်မြို့{{!}}ရေးဗားဆိုက် |div_12=ရေးဗားဆိုက်ကောင်တီ{{!}}ရေးဗားဆိုက် |pop_12=၃၁၄,၉၉၈ |city_13=ဆန်တာအာနာမြို့{{!}}ဆန်တာ အာနာ |div_13=အော်ရိန့်ချ်ကောင်တီ{{!}}အော်ရိန့်ချ် |pop_13=၃၁၀,၂၂၇ |city_14=အာဗိုင်းမြို့{{!}}အာဗိုင်း |div_14=အော်ရိန့်ချ်ကောင်တီ{{!}}အော်ရိန့်ချ် |pop_14=၃၀၇,၆၇၀ |city_15=ချူလာဗစ်စတာမြို့{{!}}ချူလာဗစ်စတာ |div_15=ဆန်ဒီယေးဂိုးကောင်တီ{{!}}ဆန်ဒီယေးဂိုး |pop_15=၂၇၅,၄၈၇ |city_16=ဖရီးမန့်မြို့{{!}}ဖရီးမန့် |div_16=အလာမီဒါကောင်တီ{{!}}အလာမီဒါ |pop_16= ၂၃၀,၅၀၄ |city_17=ဆန်တာကလာရီတာမြို့{{!}}ဆန်တာကလာရီတာ |div_17=လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်ကောင်တီ{{!}}လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ် |pop_17=၂၂၈,၆၇၃ |city_18= ဆန်ဘာနာဒီနိုမြို့{{!}}ဆန်ဘာနာဒီနို |div_18=ဆန်ဘာနာဒီနိုကောင်တီ{{!}}ဆန်ဘာနာဒီနို |pop_18=၂၂၂,၁၀၁ |city_19=မော်ဒက်စတိုမြို့{{!}}မော်ဒက်စတို |div_19=စတန်နီစလော့စ်ကောင်တီ{{!}}စတန်နီစလော့စ် |pop_19=၂၁၈,၄၆၄ |city_20=မိုရီနိုဗယ်လီမြို့{{!}}မိုရီနိုဗယ်လီ |div_20=ရေးဗားဆိုက်ကောင်တီ{{!}}ရေးဗားဆိုက် |pop_20=၂၀၈,၆၃၄ }} ==လူဦးရေ ပျံ့နှံ့နေထိုင်မှု== ===လူဦးရေ=== {{US Census population |1850=92597 |1860=379994 |1870=560247 |1880=864694 |1890=1213398 |1900=1485053 |1910=2377549 |1920=3426861 |1930=5677251 |1940=6907387 |1950=10586223 |1960=15717204 |1970=19953134 |1980=23667902 |1990=29760021 |2000=33871648 |2010=37253956 |2020=39538223 |estyear= 2022 |estimate= 39185605 |footnote=Sources: 1790–1990, 2000, 2010, 2020, 2022<ref name="dof.ca.gov">{{Cite web |title=California Grew By 356,000 Residents in 2013 |url=http://www.dof.ca.gov/research/demographic/reports/estimates/e-1/documents/E-1_2014_Press_Release.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140502002520/http://www.dof.ca.gov/research/demographic/reports/estimates/e-1/documents/E-1_2014_Press_Release.pdf |archive-date=May 2, 2014 |access-date=September 26, 2016 |accessdate=8 July 2022 |archivedate=2 May 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140502002520/http://www.dof.ca.gov/research/demographic/reports/estimates/e-1/documents/E-1_2014_Press_Release.pdf }}</ref><ref name="census_1790_1990">{{Cite web |date=August 20, 1993 |title=1990 Census of Population and Housing, Unit Counts, United States, 1990 CPH-2-1 |url=https://www.census.gov/prod/cen1990/cph2/cph-2-1-1.pdf |access-date=January 1, 2012 |website=Population and Housing Unit Counts, Population Estimates 1790–1990, pages 26–27 |publisher=United States Census Bureau, U.S. Department of Commerce Economics and Statistics Administration}}</ref><ref name="Census2020">{{Cite web |title=Population, Population Change, and Estimated Components of Population Change: April 1, 2010 to July 1, 2020 (NST-EST2020-alldata) |url=http://www.census.gov/programs-surveys/popest/technical-documentation/research/evaluation-estimates.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201222173239/https://www.census.gov/programs-surveys/popest/technical-documentation/research/evaluation-estimates.html |archive-date=December 22, 2020 |access-date=April 26, 2021 |website=census.gov |publisher=United States Census Bureau}}</ref><ref name=CaliforniaDecline2022>[https://dof.ca.gov/wp-content/uploads/Forecasting/Demographics/Documents/E-1_2022PressRelease.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220525233629/https://dof.ca.gov/wp-content/uploads/Forecasting/Demographics/Documents/E-1_2022PressRelease.pdf |date=25 May 2022 }} Accessed June 12, 2022.</ref>{{break}}Chart does not include Indigenous population figures.{{break}}Studies indicate that the Native American{{break}}population in California in 1850 was close to 150,000{{break}}before declining to 15,000 by 1900.<ref name="americanindiantah1">{{Cite web |title=American Indian Civics Project: Indians of Northern California: A Case Study of Federal, State, and Vigilante Intervention, 1850–1860 |url=http://americanindiantah.com/lesson_plans/ml_indians_in_northern_california.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120317041607/http://americanindiantah.com/lesson_plans/ml_indians_in_northern_california.html |archive-date=March 17, 2012 |access-date=March 21, 2012 |publisher=Americanindiantah.com}}</ref> }} အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု လူဦးရေ စာရင်းဗြူရို၏ အစီရင်ခံစာအရ ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ လူဦးရေမှာ ၃၉,၅၃၈,၂၂၃ ဦး ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၀ ခုနှစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု လူဦးရေစာရင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ၆.၁၃% မျှ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ <ref name=Census2020/> ၂၀၀၀ ခုနှစ် နှင့် ၂၀၀၉ ခုနှစ်ကြားတွင် သဘာဝအတိုင်း လူဦးရေ တိုးပွားမှုမှာ ၃,၀၉၀,၀၁၆ ဦး (၅,၀၅၈,၄၄၀ မွေးဖွားသူမှ ၂,၁၇၉,၉၅၈ သေဆုံးသူကို နှုတ်) ဖြစ်သည်။ .<ref name="popEstChanges">{{Cite web |date=December 22, 2009 |title=Table 4. Cumulative Estimates of the Components of Resident Population Change for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2000 to July 1, 2009 |url=https://www.census.gov/popest/states/tables/NST-EST2009-04.csv |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100609221152/http://www.census.gov/popest/states/tables/NST-EST2009-04.csv |archive-date=June 9, 2010 |access-date=December 26, 2009 |publisher=US Census Bureau |format=CSV}}</ref> ထိုကာလအတွင်း နိုင်ငံတကာမှ ရွှေ့ပြောင်းလာသူများမှ ၁,၈၁၆,၆၃၃ ဦး တိုးပွားလာခဲ့ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်း ရွှေ့ပြောင်းမှုမှ ၁,၅၀၉,၇၀၈ ဦး လျော့ကျသွားခဲ့ကာ စုစုပေါင်းရွှေ့ပြောင်းလာသူမှာ ၃၀၆,၉၂၅ ဦး ဖြစ်သည်။ <ref name="popEstChanges" />ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၏ စာရင်းဇယားအရ ၂၀၀၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက် လူဦးရေမှာ ၃၈,၂၉၂,၆၈၇ ဦး ဖြစ်သည်။<ref name="CA popEst">{{Cite web |date=May 2009 |title=E-4 Population Estimates for Cities, Counties and the State, 2001–2009, with 2000 Benchmark |url=http://www.dof.ca.gov/research/demographic/reports/estimates/e-4/2001-09/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091122030310/http://www.dof.ca.gov/research/demographic/reports/estimates/e-4/2001-09/ |archive-date=November 22, 2009 |access-date=December 24, 2009 |publisher=State of California, Department of Finance |location=Sacramento, California |accessdate=8 July 2022 |archivedate=30 April 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110430203145/http://www.dof.ca.gov/research/demographic/reports/estimates/e-4/2001-09/ }}</ref> မက်ဟက်တန် ပေါ်လစီ သုသေသန အင်စတီကျု၏ အဆိုအရမူ ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှစ၍ ကယ်လီဖိုးနီးယား ပြည်နယ်သား ၃.၄ သန်း တို့သည် အခြားပြည်နယ်များသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားကြပြီး အများစုမှာ တက္ကဆပ်ပြည်နယ်၊ နီဗားဒါးပြည်နယ် နှင့် အရီဇိုးနား ပြည်နယ်တို့သို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားကြခြင်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web |last1=Gray |first1=Tom |last2=Scardamalia |first2=Robert |date=September 2012 |title=The Great California Exodus: A Closer Look |url=http://www.manhattan-institute.org/html/cr_71.htm |access-date=April 30, 2013 |publisher=Manhattan-institute.org |archive-date=5 August 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140805184816/http://www.manhattan-institute.org/html/cr_71.htm }}</ref> ဘဏ္ဍာရေးဌာန၏ အဆိုအရမူ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ လူဦးရေမှာ ၂၀၂၀တွင် ၁၈၂,၀၈၃ ဦး လျော့ကျသွားခဲ့သဖြင့် ၁၉၀၀ ခုနှစ်မှစ၍ ပထမဆုံးအကြိမ် လူဦးရေ လျော့ကျမှု ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news |date=May 7, 2021 |title=California's population shrank in 2020, but don't call it an exodus |url=https://calmatters.org/politics/2021/05/california-population-shrink-exodus/ |access-date=July 14, 2021 |website=CalMatters |language=en-US|last1=Christopher |first1=Ben }}</ref> အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းတွင် ကယ်လီဖိုးနီးယား ပြည်နယ်သည် နိုင်ငံအဆင့်အောက် အုပ်ချုပ်ရေးဒေသများတွင် ဒုတိယမြောက် လူဦးရေ အများဆုံး (ဘရာဇီးနိုင်ငံရှိ ဆောပိုလိုပြည်နယ်မှာ လူဦးရေ အများဆုံး) ဖြစ်ပြီး <ref name="Resultados do Censo 2010">{{Cite web |title=Censo 2010: população do Brasil é de 190.732.694 pessoas |url=http://www.ibge.gov.br/home/presidencia/noticias/noticia_visualiza.php?id_noticia=1766&id_pagina=1 |access-date=September 19, 2011}}</ref> အာရှပြင်ပရှိ နိုင်ငံအဆင့်အောက် အုပ်ချုပ်ရေး ဒေသများတွင် တတိယမြောက် လူဦးရေ အများဆုံး ( ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနိုင်ငံရှိ အင်္ဂလန်လောက် လူဦးရေ မများသော်လည်း အင်္ဂလန်တွင် အုပ်ချုပ်ရေး သီးသန့် မရှိပေ။) ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၏ လူဦးရေသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံ ၃၄ နိုင်ငံမှ အပ ကျန်နိုင်ငံများထက် လူဦးရေပိုများသည်။<ref name="Global popEst USCensus">{{Cite web |title=International Database—County Rankings |url=https://www.census.gov/idb/ranks.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100208034010/http://www.census.gov/idb/ranks.html |archive-date=February 8, 2010 |access-date=December 26, 2009 |publisher=US Census Bureau}}</ref><ref name="Global popEst UN">{{Cite web |date=2009 |title=Table A.1. Total Population by Sex in 2009 and Sex Ratio by Country in 2009 |url=http://esa.un.org/unpd/wpp2008/pdf/WPP2008_Highlights.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101229083637/http://esa.un.org/unpd/wpp2008/pdf/WPP2008_Highlights.pdf |archive-date=December 29, 2010 |access-date=December 26, 2009 |website=World Population Prospects: The 2008 Edition, Highlights |publisher=United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division |pages=31–35}}</ref> ဂရိတ်တား လော့အိန်ဂျယ်လိစ် ဒေသ သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် နယူးယောက် မက်ထရိုပိုလစ်တန် ဒေသပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် လူဦးရေအများဆုံး မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသဖြစ်ပြီး လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့သည် နယူးယောက်မြို့ ၏ လူဦးရေ တစ်ဝက်မျှ ရှိကာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ဒုတိယမြောက်လူဦးရေအများဆုံး မြို့ဖြစ်သည်။ ထို့အတူပင် မက်ဟက်တန် လူဦးရေသိပ်သည်းမှု၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံမျှ ရှိသော ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့သည် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်တွင် လူဦးရေ အသိပ်သည်းဆုံးမြို့ ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ လူဦးရေအသိပ်သည်းဆုံး မြို့များတွင်လည်း တစ်မြို့ အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ လော့အိန်ဂျယ်လိစ် ကောင်တီသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ လူဦးရေ အများဆုံး ကောင်တီ အဖြစ် ဆယ်စုနှစ်များစွာ နေရာယူထားပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ပြည်နယ် ၄၂ ခုထက်ပင် ပို၍ လူဦးရေများသည်။ <ref name="LA County DPSS">{{Cite web |date=December 2005 |title=About Los Angeles County Department of Public Social Services |url=https://dpss.lacounty.gov/dpss/about_dpss/dpss_overview.cfm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100417163102/http://dpss.lacounty.gov/dpss/about_dpss/dpss_overview.cfm |archive-date=April 17, 2010 |access-date=December 26, 2009 |publisher=Los Angeles County Department of Public Social Services}}</ref><ref name="Baby Slump In L.A. County">{{Cite news |last=Barrett |first=Beth |date=September 19, 2003 |title=Baby Slump in L.A. County |pages=N4 |work=Los Angeles Daily News |publisher=Los Angeles Newspaper Group |url=http://www.redorbit.com/news/science/7215/baby_slump_in_la_county/index.html |url-status=dead |access-date=December 26, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100715060356/http://www.redorbit.com/news/science/7215/baby_slump_in_la_county/index.html |archive-date=July 15, 2010}}</ref> လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့ အပါအဝင် ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ မြို့တော် ၄ မြို့သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ လူဦးရေ အများဆုံး မြိုတော် ၂၀ တွင် ပါဝင်ကာ လော့အိန်ဂျယ်လိစ် (ဒုတိယ) ၊ ဆန်ဒီယေးဂိုး (အဌမ) ၊ ဆန်ဟိုဆေး (အဆင့် ၁၀) နှင့် ဆန်ဖရန်စစ္စကို (အဆင့် ၁၇) တို့ ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ လူဦးရေ ဗဟိုချက်သည် ကန်းကောင်တီ ၊ ရှက်ဖတာမြို့၏ အနောက်-အနောက်တောင်ဘက် ၄ မိုင်အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ {{refn|The coordinates of the center of population are at {{Coord|35.491035|-119.347852|display=inline}}.<ref name="popCentersByState">{{Cite web |date=November 17, 2021 |title=Centers of Population for the 2020 Census |url=https://www2.census.gov/geo/docs/reference/cenpop2020/CenPop2020_Mean_ST.txt |publisher=United States Census Bureau |website=United States Census}}</ref> |group="note"}} ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်ရှိ လူတစ်ဦးချင်း ပျမ်းမျှသက်တမ်းမှာ ၈၀.၈ နှစ်ဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး ပျမ်းမျှသက်တမ်းဖြစ်သော ၇၈.၇ နှစ်ထက် ပိုများပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ဒုတိယ ဖြစ်သည်။ <ref>"Here are which states have the longest life expectancies — and which have the shortest". March 11, 2021. Retrieved March 11, 2021. https://www.yahoo.com/lifestyle/which-states-longest-life-expectancies-shortest-life-expectancies-160420160.html</ref> ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှစ၍ ကယ်လီဖိုးနီးယား ရွှေထွက်ရာသို့ လူအများအပြား ရွှေ့ပြောင်းလာခြင်း အပြီးတွင် ပထမဆုံး အကြိမ်အဖြစ် ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် မွေးဖွားသော နေထိုင်သူတို့မှာ ပြည်နယ်၏ အဓိက လူဦးရေ ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |last1=Teresa Watanabe |last2=Hector Becerra |date=April 1, 2010 |title=Native-born Californians regain majority status |work=Los Angeles Times |url=https://articles.latimes.com/2010/apr/01/local/la-me-homegrown1-2010apr01 |access-date=January 19, 2013}}</ref> အမေရိကန် တစ်နိုင်ငံလုံးနှင့် အတူပင် ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ လူဦးရေ ရွှေ့ပြောင်းမှု ပုံစံသည် ၂၀၀၀ ခုနှစ်များ နှောင်းပိုင်းမှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်များ အစောပိုင်း အထိတွင် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ <ref name="Pew Mexican Immigration">{{Cite web |title=Net Migration from Mexico Falls to Zero—and Perhaps Less |url=http://www.pewhispanic.org/files/2012/04/PHC-04-23-Mexican-Migration.pdf |access-date=July 19, 2015 |publisher=Pew Hispanic Center |archive-date=September 24, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924072108/http://www.pewhispanic.org/files/2012/04/PHC-04-23-Mexican-Migration.pdf |url-status=dead }}</ref> လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံများမှ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်လာမှုမှာ သိသိသာသာ လျော့ကျသွားခဲ့ပြီး အများစုသော ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတို့မှ အာရှမှ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ <ref name="SacBee17JAN2013" /> ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၂၇၇,၃၀၄ ဦး ရှိသည်။ ၅၇ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အာရှနိုင်ငံများမှ ဖြစ်ပြီး ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းမှာ လက်တင်အမေရိက နိုင်ငံများမှ ဖြစ်သည်။ <ref name="SacBee17JAN2013">{{Cite news |last1=Stephen Magagnini |last2=Phillip Reese |date=January 17, 2013 |title=Census shows Asians eclipse Latino arrivals to California |work=Sacramento Bee |url=http://www.sacbee.com/2013/01/17/5120459/asian-immigrants-to-california.html |url-status=dead |access-date=January 19, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130118232108/http://www.sacbee.com/2013/01/17/5120459/asian-immigrants-to-california.html |archive-date=January 18, 2013}}</ref> မက္ကဆီကိုမှ စုစုပေါင်း ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်လာသူများမှာ သုည သို့မဟုတ် သုညအောက် လျော့နည်းသွားခဲ့ပြီး မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသားများမှ ရွှေ့ပြောင်းရောက်ရှိလာသူများထက် မိမိတို့၏အိမ် ဖြစ်သောနိုင်ငံသို့ ပြန်သွားသူများက ပိုများသောကြောင့် ဖြစ်သည်။<ref name="Pew Mexican Immigration" /> ထို့အတွက်ကြောင့် စပိန်အနွယ်ဝင် နိုင်ငံသားများသည် ယခင် ခန့်မှန်းခဲ့သော ၂၀၅၀ ခုနှစ် မဟုတ်ဘဲ ၂၀၆၀ ခုနှစ် မှသာ လူဦးရေ၏ ၄၉% ကို ကိုယ်စားပြုမည် ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်း မွေးဖွားမှုနှုန်းကြောင့်လည်း ပါဝင်သည်။ <ref name="Pew Mexican Immigration" /><ref name="Economist CA Hispanics">{{Cite news |date=June 20, 2015 |title=Latino mojo |newspaper=The Economist |url=https://www.economist.com/news/united-states/21654583-latino-mojo}}</ref> ပြည်နယ်၏ လူဦးရေအတွင်း စာရွက်စာတမ်းမရှိသော ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများမှာ လတ်တလော နှစ်များတွင် သိသာစွာ လျော့ကျသွားခဲ့ပြီး ဥပဒေကို တင်းကျပ်စွာ ကိုင်တွယ်ခြင်း နှင့် အရည်အချင်းနိမ့်သော လုပ်သားများအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း နည်းပါးလာမှုကြောင့် ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web |date=December 6, 2012 |title=Unauthorized Immigrants: 11.1 Million in 2011 |url=http://www.pewhispanic.org/2012/12/06/unauthorized-immigrants-11-1-million-in-2011/ |access-date=August 25, 2015 |website=Pew Research Center's Hispanic Trends Project}}</ref> အနောက်တောင်ပိုင်းတွင် မက္ကဆီကို နယ်စပ်ကို ဖြတ်ကျော်ရန် ကြိုးစားသော ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို ဖမ်းဆီးမှုသည် ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ၁.၁ သန်းမျှ ရှိရာမှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ၃၆,၇၀၀ ဦး သို့ လျော့ကျသွားခဲ့သည်။ <ref name="BusinessWeek">[http://www.businessweek.com/articles/2012-05-03/californias-illegal-immigrant-shortage California's Illegal Immigrant Shortage], ''Bloomberg BusinessWeek'', May 3, 2012.</ref> ထိုသို့သော လတ်တလော အပြောင်းအလဲများ ရှိသော်လည်း တရားမဝင်သော နိုင်ငံခြားသားများမှာ ပြည်နယ်လူဦးရေ၏ ၇.၃ ရာခိုင်နှုန်းမျှ ရှိပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ရှိ ပြည်နယ်များ အတွင်း တတိယမြောက် အများဆုံး ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်ကာ <ref>{{Cite news |last=Slevin |first=Peter |date=April 30, 2010 |title=New Arizona law puts police in 'tenuous' spot |pages=A4 |newspaper=The Washington Post |location=Washington, DC |url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/graphic/2010/04/29/GR2010042904397.html}}</ref><ref group="note">Behind Nevada and Arizona.</ref> စုစုပေါင်း လူပေါင်း ၂.၆ သန်း ခန့် ရှိသည်။ <ref name="SDUT19042011">{{Cite news |last=Michael Gardner |date=April 19, 2011 |title=Cutting services to illegal immigrants isn't easy |work=The San Diego Union-Tribune |url=http://www.sandiegouniontribune.com/sdut-cutting-services-to-illegal-immigrants-isnt-easy-2011apr19-htmlstory.html |access-date=August 8, 2017}}</ref> အထူးသဖြင့် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများသည် လော့အိန်ဂျယ်လိစ်၊ မွန်တာရေး၊ ဆန်ဘနီတို ၊ အင်ပီရီယယ် နှင့် နာပါကောင်တီများတွင် စုစည်းနေကြပြီး ထိုအထဲမှာ နောက်ဆုံး ကောင်တီ ၄ ခုမှာ အလုပ်ကြမ်းသမားကို အားထားရေသော စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများ သိသာစွာ ရှိသော ကောင်တီများ ဖြစ်သည်။<ref name="PPIC2011II">{{Cite web |last1=Johnson |first1=Hans |last2=Hill |first2=Laura |date=July 2011 |title=Illegal Immigration |url=http://www.ppic.org/content/pubs/atissue/AI_711HJAI.pdf |access-date=January 15, 2013 |website=Publications |publisher=Public Policy Institute of California}}</ref> တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ၏ တစ်ဝက်ကျော်မှာ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံမှ လာရောက်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်နှင့် အချို့သော ကယ်လီဖိုးနီးယား မြို့တော်များ ဖြစ်သော လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်၊ အုတ်ကလန်း နှင့် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုတို့သည် တရားမဝင်နေထိုင်သူများအတွက် ဘေးမဲ့ပေးထားသော ပေါ်လစီများကို ကျင့်သုံးကြသည်။ <ref>{{Cite web |title=Cities, States Resist—and Assist—Immigration Crackdown in New Ways |url=https://pew.org/2O8sa9I |website=pew.org}}</ref> ===လူမျိုးများ=== {| class="wikitable sortable collapsible"; text-align:right; font-size:80%;" |+ style="font-size:120%" |၂၀၂၀ ခုနှစ် လူဦးရေစာရင်း အရ လူမျိုးနှင့် လူမျိုးစု စုပေါင်းနေထိုင်မှု |- ! လူမျိုးနှင့် လူမျိုးစု<ref>{{cite web |url=https://www.census.gov/library/visualizations/interactive/race-and-ethnicity-in-the-united-state-2010-and-2020-census.html |title=Race and Ethnicity in the United States: 2010 Census and 2020 Census |author=<!--Not stated--> |date=August 12, 2021 |website=census.gov |publisher=United States Census Bureau |access-date=September 26, 2021}}</ref> ! colspan="2" data-sort-type=number |သီးသန့် ! colspan="2" data-sort-type=number |စုစုပေါင်း |- | စပိန်အနွယ်ဝင် သို့မဟုတ် လာတီနို <ref group="note">Persons of Hispanic or Latino origin are not distinguished between total and partial ancestry.</ref> |align=right| {{bartable}} |align=right| {{bartable|၃၉.၄|%|2||background:green}} |- | အဖြူ (စပိန်အနွယ်မဟုတ်သူ) |align=right| {{bartable|၃၄.၇|%|2||background:gray}} |align=right| {{bartable|၃၈.၃|%|2||background:gray}} |- | အာရှသား (စပိန်အနွယ်မဟုတ်သူ) |align=right| {{bartable|၁၅.၁|%|2||background:purple}} |align=right| {{bartable|၁၇.၀|%|2||background:purple}} |- | အာဖရိက အမေရိကန် (စပိန်အနွယ်မဟုတ်သူ) |align=right| {{bartable|၅.၄|%|2||background:mediumblue}} |align=right| {{bartable|၆.၄|%|2||background:mediumblue}} |- | ရှေးဦးနေ အမေရိကန် (စပိန်အနွယ်မဟုတ်သူ) |align=right| {{bartable|၀.၄|%|2||background:gold}} |align=right| {{bartable|၁.၃|%|2||background:gold}} |- | ပစိဖိတ်ကျွန်းသား (စပိန်အနွယ်မဟုတ်သူ) |align=right| {{bartable|၀.၃|%|2||background:pink}} |align=right| {{bartable|၀.၇|%|2||background:pink}} |- | အခြား (စပိန်အနွယ်မဟုတ်သူ) |align=right| {{bartable|၀.၆|%|2||background:brown}} |align=right| {{bartable|၁.၃|%|2||background:brown}} |} {|class="wikitable sortable mw-collapsible" style="font-size: 90%;" |+ ကယ်လီဖိုးနီးယား၏ သမိုင်းအရ လူမျိုးများအလိုက် လူဦးရေပျံ့နှံ့နေထိုင်ပုံ |- ! လူမျိုးအချိုးအစား !! ၁၉၇၀<ref name="census" /> !! ၁၉၉၀<ref name="census">{{Cite web |last1=Campbell Gibson |last2=Kay Jung |date=September 2002 |title=Historical Census Statistics on Population Totals By Race, 1790 to 1990, and By Hispanic Origin, 1970 to 1990, For The United States, Regions, Divisions, and States |url=https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0056/twps0056.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080725044857/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0056/twps0056.html |archive-date=July 25, 2008 |access-date=December 27, 2014 |website=Population Division |publisher=United States Census Bureau}}</ref>!! ၂၀၀၀<ref>{{Cite web |last=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=August 2002 |title=California: 2000 |url=https://www.census.gov/prod/2002pubs/c2kprof00-ca.pdf |access-date=December 27, 2014 |website=Census 2000 Profile |publisher=United States Census Bureau}}</ref>!! ၂၀၁၀<ref>{{Cite web |last=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=2010 |title=Profile of General Population and Housing Characteristics: 2010 |url=http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/DEC/10_SF1/SF1DP1/0400000US06 |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20141227223817/http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/DEC/10_SF1/SF1DP1/0400000US06 |archive-date=December 27, 2014 |access-date=December 27, 2014 |website=2010 Census Summary File 1 |publisher=United States Census Bureau |accessdate=9 July 2022 |archivedate=27 December 2014 |archiveurl=https://archive.today/20141227223817/http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/DEC/10_SF1/SF1DP1/0400000US06 }}</ref> |- | လူဖြူ || ၈၉.၀% || ၆၉.၀% || ၅၉.၅% || ၅၇.၆% |- | အာရှသား ||၂.၈% || ၉.၆% ||၁၀.၉% ||၁၃.၀% |- | လူမည်း || ၇.၀% || ၇.၄% || ၆.၇% ||၆.၂% |- | ဒေသရင်းလူမျိုး || ၀.၅% || ၀.၈% || ၁.၀% ||၁.၀% |- | ဒေသရင်း ဟာဝိုင်အီကျွန်းသား နှင့်{{break}}ပစိဖိတ်ကျွန်းသား ||– ||– ||၀.၃% ||၀.၄% |- | အခြားလူမျိုးများ||၀.၇% || ၁၃.၂% ||၁၆.၈% ||၁၇.၀% |- | လူမျိုးနှစ်ခု သို့ နှစ်ခုထက်ပိုသော ကပြား ||– ||– ||၄.၈% ||၄.၉% |} အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု လူဦးရေစာရင်း ဗျူရို၏ အဆိုအရ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် (တစ်ဦးချင်း သို့မဟုတ်ပေါင်းစပ်၍)<ref name="2018CensusDemo">[https://www.census.gov/quickfacts/table/RHI125215/06 2018 U.S. Census QuickFacts], United States Census Bureau, 2018.</ref> လူဖြူ ၇၂.၁% (စပိန်လူဖြူ အပါအဝင်) ၊ စပိန်အနွယ်မဟုတ်သော လူဖြူ ၃၆.၈% ၊ အာရှသား ၁၅.၃% ၊ လူမည်း သို့မဟုတ် အာဖရိကန် အမေရိကန် ၆.၅% ၊ ရှေးဦးနေ အမေရိကန်နှင့် ရှေးဦးနေ အလက်စကာများ ၁.၆% ၊ ရှေဦးနေ ဟာဝိုင်ယီကျွန်းသား သို့မဟုတ် ပစိဖိတ်ကျွန်းသား ၀.၅% ၊ လူမျိုးနှစ်မျိုး သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးထက်ပိုသူ ၃.၉% နေထိုင်ကြသည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် လူမျိုးအရ လူဦးရေတွင် စပိန်မဟုတ်သူ လူမျိုး (မည်သည့်လူမျိုးမဆို) ၆၀.၇% နှင့် စပိန် သို့မဟုတ် လာတီနို (မည်သည့်လူမျိုးမဆို) ၃၉.၃% ရှိသည်။ စပိန်လူမျိုးများသည် ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် အကြီးဆုံးသော လူမျိုးစုများ ဖြစ်သည်။ <ref name=2018CensusDemo/> စပိန်မဟုတ်သူ လူဖြူများမှာ ပြည်နယ်လူဦးရေ၏ ၃၆.၈% ရှိသည်။<ref name=2018CensusDemo/> "ကယ်လီဖိုနီယို" ဟု ခေါ်ဆိုကြသူများမှာ ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် ရှေးဦးနေ စပိန်လူမျိုးများ ဖြစ်ပြီး ကယ်လီဖိုးနီးယားတွင် စပိန်စကားပြောသော အသိုင်းအဝိုင်းအဖြစ် ၁၅၄၂ ခုနှစ်ကတည်းက ရှိနေကြပြီး မက္ကဆီကန် အမေရိကန်/ချီကာနိုများ၊ ခရီယိုလို စပိန်များနှင့် မက်စတီဇို လူမျိုးရင်းများ ပါဝင်သည်။<ref>as quoted in Clark, Donald T. (2008). ''Santa Cruz County Place Names'' p.442, Scotts Valley, California, Kestrel Press.</ref> ===ဘာသာစကားများ=== ==ယဉ်ကျေးမှု== ===အများပြည်သူသုံး မီဒီယာနှင့် ဖျော်ဖြေရေးလုပ်ငန်း=== ===ဘာသာရေး=== ===အားကစား=== ===ပညာရေး=== ===အမြွှာဒေသများ=== ==စီးပွားရေး== ===ပြည်နယ်၏ ဘဏ္ဍာရေး=== ==အခြေခံအဆောက်အအုံ== ==အစိုးရနှင့်နိုင်ငံရေး== == ကိုးကား == {{reflist}} {{အမေရိကန် ပြည်နယ်များ}} [[Category:အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ပြည်နယ်များ]] [[ကဏ္ဍ:ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်]] 79u3qc61rkmd4a9kumhrms5w9uh8f6o 0 12506 877905 872864 2025-06-14T21:50:52Z Maung Myay Zuu 131890 877905 wikitext text/x-wiki {{Infobox ethnic group | group = ဓနု | flag = | flag_caption = | image = Danu dance troup, Pindaya.jpg | image_caption = ဓနုအမျိုးသမီး ကချေသည်များ (၁၉၀၆ ခုနှစ်ခန့်၊ ပင်းတယမြို့) | population = ၂၅၅,၄၇၇ | genealogy = | regions = ပင်းတယမြို့တဝိုက်၊ ရှမ်းပြည်နယ်။ | region1 = {{flag|Myanmar}} | pop1 = | ref1 = | region2 = | pop2 = | ref2 = | languages = [[ဓနုဘာသာစကား|ဓနု]]၊ [[ဗမာဘာသာစကား|ဗမာ]] | religions = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]] | related_groups = [[ဗမာလူမျိုး|ဗမာ]]၊ [[ရခိုင်လူမျိုး|ရခိုင်]]၊ [[အင်းသားလူမျိုး|အင်းသား]]-ထားဝယ် | footnotes = }} '''ဓနုတိုင်းရင်းသားများ'''သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ [[ရှမ်းပြည်နယ်]]တွင် နေထိုင်သော လူမျိုးများ ဖြစ်သည်။ ဓနုလူမျိုးတို့သည် [[တိဗက်-ဗမာနွယ် ဘာသာစကားများ|တိဗက်-ဗမာဘာသာစကားပြော]]အစုဝင် မြန်မာအုပ်စုတွင် ပါဝင်သော လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် မြန်မာပြည်မကြီးအကြား၌ နေထိုင်ကြ၏။ == နေထိုင်ရာဒေသ == ဓနုလူမျိုးများသည်[[မန္တလေးခရိုင်]]၊ [[ပြင်ဦးလွင်ခရိုင်]]တွင်လည်းကောင်း၊ ကျောက်နီတွင်းဒေသတွင်လည်းကောင်း၊ [[ရှမ်းပြည်နယ်]] [[ရွာငံမြို့နယ်|ရွာငံဒေသ]]၊ မိုင်းလံ၊ လောက်ဆောက်အနောက်ပိုင်းတို့၌လည်းကောင်း အများဆုံးတွေ့ရသည်။ မြေလတ်ဒေသ၌လည်း ဓနုလူမျိုးများ အနှံ့အပြားနေထိုင်ကြသည်။ အထူးသဖြင့် ပင်းတယ၊ ပွေးလှ၊ ရငံ(ရွာငံ)၊ မောတို့တွင် အများဆုံး ဖြစ်သည်။ လူဦးရေမှာ ၁၀၀၀၀၀ ကျော်ဖြစ်၏။ ဓနုလူမျိုးအများဆုံး နေထိုင်ရာဒေသများသည် ရှေးအခါက ရှမ်းနှင့်မြန်မာတို့ တွေ့ဆုံ၍ ကုန်ရောင်းကုန်ဝယ်ပြုကြရာ နေရာများဖြစ်၏။ ထိုကြောင့် ဓနုတို့သည် ရှမ်းနှင့်မြန်မာ နှစ်ဦးတို့မှ နွယ်၍ ဆင်းသက်လာသောသူများ ဖြစ်သည်ဟု ယူဆရ၏။ ဗမာစကားပြော တိုင်းရင်းသားအုပ်စုထဲတွင် ရခိုင်၊ ယော၊ အင်းသား၊ ထားဝယ်သားတို့အတူ အုပ်စုတစ်ခုအဖြစ် ထည့်သွင်းထားသည်။ ယခုအခါ ရွာငံ၊ ပင်းတယနှင့် ပွေးလှမြို့နယ်တို့ကိုပူးပေါင်း၍ [[ဓနုကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ|ဓနုကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ဒေသ]] တည်ထောင်ထားပေးပြီး ဖြစ်သည်။ == သမိုင်း == ပါးစပ်သမိုင်းတစ်ခုမှာ [[ပုဂံပြည်]]၊[[အလောင်းစည်သူ]]မင်းကြီးသည် ရှမ်းတောင်တန်းသို့တိုင်းခန်းလှည့်လည်လာစဉ် [[လေးသည်တော်]]တို့သည် ၎င်းအရပ်၌ နေထိုင်ကျန်ရစ်ခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုကြသည်။ အခြားတစ်ခုမှာ အလောင်းစည်သူမင်းကြီး တိုင်းခန်းလှည့်လည်လာစဉ် ယောက်ဖဖြစ်သူလည်း ပါလာခဲ့သည်။ ထိုသူသည် အပျော်ကြူးခြင်း ဝါသနာပါရကား [[ဒုံးလွှတ်]]ကစားလေ့ရှိသည်။ တစ်နေ့တွင်ဒုံးမှန်၍ သေလေရာ မင်းကြီးက ထိုနေရာတွင် မြို့တည်၍ မိမိအခြွအရံအချို့ကို နေရာချထားခဲ့ရာမှ ဓနုလူမျိုးများ ဆင်းသက်ပေါက်ဖွား လာကြသည်ဟု ဆိုသည်။ ခိုင်လုံသော သက်သေအထောက်အထားမရှိပေ။ == ယဉ်ကျေးမှု == ဓနုလူမျိုးများကို ယင်းတို့ပြောဆိုသော စကားအလိုက်၊ ရှမ်းစကားကို ပြောသူများအား ရှမ်းဓနုဟူ၍လည်းကောင်း၊ မြန်မာစကားကို ပြောသူ များအား မြန်မာဓနုဟူ၍လည်းကောင်း ခွဲခြားခေါ်ဝေါ်၏။ ယင်းတို့ပြောသော မြန်မာစကားမှာမူ အသံဝဲ၏။ အဝတ်အစား ဝတ်ရာတွင်လည်း ရှမ်းတို့နှင့် နီးစပ်သူများက ရှမ်းအဝတ်အစားကို ဝတ်ဆင်၍၊ မြန်မာတို့နှင့် နီးစပ်သူများမှာ မြန်မာကဲ့သို့ပင် ဝတ်ဆင်သည်။ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု၊ အတီးအမှုတ်ဂီတ၊ ပွဲလမ်းသဘင်တို့ဖက်တွင် ရှမ်းဖက်နွယ်သည်။ များသောအားဖြင့် ရှမ်းတို့ကဲ့သို့ ခေါင်းတွင် အဝတ်ပတ်လေ့ရှိ၏။ ဗုဒ္ဓအယူဝါဒ၊နှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာတို့ကို ကိုးကွယ်ကြသည်။ ဓနုလူမျိုးတို့၏ ဇာစ်မြစ်မှာ ဝိဝါဒ ကွဲပြားလျက်ရှိ၏။ မစ္စတာ အက်(ဖ)၊ အိပ်ချ၊ ဂျိုင်းဆိုသူက ဓနုတို့သည် ဟံသာဝတီတောင်ဘက်မှ လာရောက်နေထိုင်ကြသော မြန်မာအုပ်စု တစ်စုမှ ပေါက်ဖွားလာကြသူများဟု ယူဆ၏။ မစ္စတာ စီ၊ အီး၊ ဗရောင်းကမူ ဓနုတို့သည် ကရင်တောင်သူလူမျိုးများမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆလေသည်။ အချို့နေရာများ၌ ရှမ်းမျိုး ၃ဝ တွင် ဓနုလူမျိုးသည်လည်း အပါအဝင်ဖြစ်၏ဟု ဆိုကြ၏။ သို့သော် ဓနုလူများစုသည် ရှမ်းစကားကို မပြောကြသဖြင့် ယင်းယူဆချက်မှာ မမှန်နိုင်ဟု မစ္စတာ ဂျေ၊ ဂျီ စကော့ဆို၏။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၅)</ref> * ဆက်စပ် လေ့လာရန် = [[ဓနုအမျိုးသားကောင်စီ]] [http://www.danu.co.nr] == ကိုးကား == <references/> {{မြန်မာပြည် လူမျိုးများ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံလူမျိုးများ]] nl2adhshy8l8i5n5auf91vef55c58yv 0 13668 877874 820381 2025-06-14T19:09:05Z Norm 97shindig 129251 877874 wikitext text/x-wiki '''ခေါင်းပေါင်း''' ဆိုသည်မှာ [[မြန်မာနိုင်ငံ|မြန်မာ]]အမျိုးသားတို့၏ ကျက်သရေရှိ ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့ဖွယ် အဆင်တန်ဆာတစ်ခုအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ဆံစွန်း၊ ဆံထုံးအား မပေါ်စေဘဲ ပိရိသပ်ရပ်စေရန်လည်းကောင်း၊ ဦးခေါင်းထက်၌ ရစ်လိမ်ဆင်မြန်းသည့် ပဝါကို ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆံစွန်း၊ ဆံထုံးမမြင်အောင် ဥက္ခောင်း ရင်း ပေါင်း သမျှမဆို မကိုဋ်ကိုပင် ဦးဗောင်း (ဦးပေါင်း) ဟူ၍ ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ၌ လာသည်။ ဦးရစ်ဟုလည်း ခေါ်သည်။ နန်းတွင်းသားများမှာ သျှောင်ကို ရစ်၌ ပေါင်းကြပြီး အရပ်သားများမှာ သျှောင်ကို အုပ်၍ ပေါင်းကြသည်။ မည်ဆိုပင်ဖြစ်စေ ခေါင်းပေါင်းဟု ခေါ်သည်ချည်း ဖြစ်သည်။ [[File:Saya Gyi Thakhin Kodaw Hmine.jpg|thumb|ခေါင်းပေါင်းထားသော ဆရာကြီး သခင်ကိုယ်တော်မှိုင်း ]] [[File:Dr. Ba Maw, Thakhin Mya, Dr. Thein Maung and Bogyoke Aung San (1943).jpg|thumb| ခေါင်းပေါင်းထားသော ဒေါက်တာဘမော် ]] [[File:Aung San color portrait.jpg|thumb| ခေါင်းပေါင်းထားသော ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ]] == နောက်ခံသမိုင်း == ခေါင်းပေါင်းခြင်းကို အိန္ဒိယမှ ယူသည်ဟု ဆိုကြသည်။ အိန္ဒိယ၌လည်း ခေါင်းပေါင်းခြင်းမှာ ရှေးကျသော ဓလေ့တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ဂေါတမဗုဒ္ဓ|ဂေါတမဘုရား]] ဓာတ်တော်ဝေရာ၌ ဒေါန ပုဏ္ဏားသည် ဓာတ်တော်အချို့ကို ဦးရစ်ကြား၌ ဝှက်ကြောင်း ကျမ်းဂန်တွင် လာသည်။ [[အာနန္ဒာဘုရား|အာနန္ဒာ]]လိုဏ်အတွင်းရှိ သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားပုံ၌ပင် ဗောင်းထုပ်ကို တွေ့ရသည်။ ပုဂံပြည် နရပတေ့မင်းလက်ထက် ရာဇသင်္ကြံ၏သား အုတ်လှငယ်မှာ ဗောင်းထုပ်ချွတ်ကာ ဦးဆွေးဆံမြည့် အမှုတော်ထမ်းကြောင်း ပြတင်ဖူးသည်။ သက္ကရာဇ် ၇၉၃ ခုထိုး အင်းဝခေတ် ကျောက်စာတစ်ချပ်တွင် သူကြီးများကို ဦးပေါင်းဖျင် တစ်စုံစီပေးကြောင်း သိရသည်။ မဏိရတနာပုံနှင့် ရာဇဝင်များ၌လည်း သက္ကရာဇ် ၇၀၀ ကျော်တွင် မြန်မာမင်း၊ ရခိုင်မင်းတို့ ဗောင်းထုပ်ဆင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ရာဇဝင်၌ [[အလောင်းစည်သူ|အလောင်းစည်သူမင်း]] ဦးဗောင်းကျားနှင့် ဗောင်းထုပ်ကြောင်း ထင်ရှားရှိသည်။ သက္ကရာဇ် ၇၃၀ တွင် [[စွာစော်ကဲ|မင်းကြီးစွာစော်ကဲ]] နန်းတက်စဉ်က ကန္နားနှင့်ထိ၍ ဗောင်းတော်ကျွတ်ဖူးကြောင်း သိရသည်။ သက္ကရာဇ် ၉၀၀ ကျော်ခန့်ပေါ် [[အိုင်ချင်း]]တစ်ခုတွင် - <blockquote>ထွေးတော်အိမ်ပါး </blockquote> <blockquote>တောင်ဆီနားသို့ </blockquote> <blockquote>ယာသွားပို့ပြန် </blockquote> <blockquote>စောင်းလျားခြံနှင့် </blockquote> <blockquote>လက်ပံပင်ရှေ့ </blockquote> <blockquote><ကျဉ်းမြောင်းကွေ့ တွေ့သောအခါ </blockquote> <blockquote>ပုဝါရက်သစ် </blockquote> <blockquote>မယ်ကပေးတဲ့ </blockquote> <blockquote>ခေါင်းပေါင်းပြာလည်မှာရစ်လို့</blockquote> ဟူ၍ စပ်ဆိုထားသည်ကိုထောက်၍ ဒုတိယအင်းဝခေတ်တွင် ပုဝါကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်သုံးနေကြောင်း သိရသည်။ [[ဝန်ကြီးပဒေသရာဇာ|ဝန်ကြီး ပဒေသရာဇာ]] ကလည်း ''လယ်သမားဘွဲ့'' တျာချင်းတွင် <blockquote>ပုဆိုးအင်္ကျီ စုတ်ပဲ့ပြီ</blockquote> <blockquote>နီခေါင်းပေါင်း တွတ်တွတ်ကယ်နှင့်လေး</blockquote> ဟု စပ်သဖြင့် တောနေလယ်သားတို့ ပဝါနီကို ခေါင်းပေါင်းခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ == ကုန်းဘောင်ခေတ် == မင်းတို့အတွက် ဗောင်းကိုမူ ခေါင်းအရွယ်အတိုင်း အသင့်ချုပ်ထားလေ့ ရှိသည်။ နန်းမဆောင် တည့်တည့်၌ ဗောင်းတော်ဆောင် ရှိသည်။ ဗောင်းတော်၊ သရဖူတော်၊ မကိုဋ်တော်၊ ပတ္တမြားဗောင်းတော်၊ နဝရတ်ဗောင်းတော်၊ ရွှေသားဗောင်းတော်၊ ငွေသားဗောင်းတော်၊ ပကတိဗောင်းထုပ်တော်၌ ရွှေသားရွှေတွန့်တပ်ဗောင်းတော်၊ စိန်တွယ်ဗာင်းတော်၊ မြတွယ်ဗောင်းတော်များ ထားရှိသောကြောင့် ဗောင်းတော်ဆောင်ဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ <ref>ဇေယသင်္ခယာ။ "ရွှေဘုံနိဒါန်း"။ ဇွဲ စာပေရိပ်မြုံ၊ ရန်ကုန်။ စာ ၃၅။</ref> မင်းတို့ ဗောင်းတော်မှာ ဦးခေါင်းအနာက်ဘက်၌ တစ်စသာ မတ်မတ်ထောင်သည်။ ဖြောင့်မှန်ခြင်းကို ဖော်ပြလိုရင်း ဖြစ်သည်။ အခြား မင်းသား မှူးမတ်တို့မှာ ဗောင်းနှစ်စ ထုတ်ရသည်။ ရတနာပုံခေတ်တွင် ရွှေနန်းတော် တံခါးနီသို့ဝင်လျှင် မည်သည့်အမှုထမ်းအရာထမ်းမဆို ပေါင်းဖြူပေါင်းရရာ လွှတ်နန်းဌာနအဝဝတို့၌ တဖွေးဖွေးရှိသည် ဆို၏။ <ref>ရွှေကိုင်းသား။ "ဆင်ယင်ထုံးဖွဲ့မှု"။ ကြီးပွားရေး ပုံနှိပ်တိုက်၊ မန္တလေး။ ၂၀၀၅၊ ဒီဇင်ဘာ။</ref> === ပေါင်းဖြူ ပေါင်းနည်းများ === ပေါင်းဖြူကို ဖော့လုံး၊ ဆင်က၊ နရန်းထုတ်၊ တစ်စထောင်၊ ဆန်အိတ်ကျနည်းတို့ဖြင့် ပေါင်းကြသည်။ ကွမ်းရည်တော် သက်ပန်း မောင်မောင်ကြီး၊ လက်ဖက်ရည်တော် ပထမတောင်သမန်လယ်စား မောင်ဘိုးကြီး၊ ဖိနပ်တော် မောင်မောင်ဂျင် တို့မှာ ပေါင်းချောင်သဏ္ဌာန် ယှက်ရသည့် ဖော့လုံးပေါင်းရာတွင် အတတ်ကျွမ်းဆုံးဟု ဣတ္တိရှိကြသည်။ ထိုအချိန်က ပုဝါစကို လက်ဝဲမှချရပြီး လက်ယာမှထုတ်လျှင် ဘုန်းကြီးလူထွက်ဟု ရယ်ခိုးတတ်ကြသေးသည်။ ခေါင်းပေါင်းနည်းကို အတန်းအစားအလိုက် ခွဲခြားကြည့်လျှင် အောက်ပါအတိုင်း တွေ့နိုင်သည် - * မင်းညီမင်းသားပေါင်းနှင့် နန်းတော်သား (ကွမ်းရည်တောင်၊ လက်ဖက်ရည်တော်၊ ဖိနပ်တော်) ပေါင်း - တစ်စထောင် ဆင်က (သို့) နရန်းထုတ်၍ ဖော့လုံးပေါင်းသည်။ * လွှတ်ရုံးငါးရပ်ပေါင်း - ခေါင်းပေါင်းနှစ်စ အညီထောင်၍ ၎င်းနှစ်စကို ခပ်ထပ်ထပ်ထားပြီးလျှင် ဆင်က (သို့) နရန်းမပါဘဲ ရိုးရိုးသာပေါင်းကြသည်။ * စာရေးစာချီပေါင်း - ပါသည်ဆိုရုံ ခပ်လိမ်လိမ်ကျစ်၍ နဖူးထက်၌ရစ်ပြီး တစ်စရှည်တစ်စတို ဖြစ်သလိုပေါင်းကြခြင်း ဖြစ်သည်။ [[ကုန်းဘောင်ခေတ်]]နှောင်းတွင် အနောက်တိုင်းဖြစ် ပုဝါများအား ခေါင်းပေါင်းလေ့ရှိကြောင်းကို အနောက်နန်းမိဖုရား မမြလေးက ''မျှော်တော်စိုက်'' လေးဆစ်ပါ <blockquote>နေမှိန်မှိန်ဆင်</blockquote> <blockquote>ဗောင်းတော်ရွှေပုသိမ်နှင့်</blockquote> <blockquote>လာချိန်တန်ပေါ့</blockquote> ဆိုသော စာပိုဒ်ဖြင့် သရုပ်ဖော်ထားသည်။ [[မင်းတုန်းမင်း]]လက်ထက် လယ်ဝန် သံတော်ဆင့် ဆောမြို့စား ရေးသည့် ''လယ်ထွန်မင်္ဂလာ'' ဗုံကြီးသံတွင် <blockquote>ပျိုစိုက်တဲ့ လယ်ကန်သင်းမှာ</blockquote> <blockquote>မြင်းနီနှင့် ညနေဆီကို</blockquote> <blockquote>စိုင်သီလို့ ပြေးလေ့</blockquote> <blockquote>မြင်လိုက်ကဲ့နော်</blockquote> <blockquote>ခေါင်းပေါ်မှာ တရာကျေးနှင့်</blockquote> <blockquote>ထူးလို့ယဉ် ချေ့လေး</blockquote> ဟူ၍ စပ်ဆိုသောကြောင့် ကျေးရုပ် ၁၀၀ ရေးခြယ်ထားသော ကျေးတရာခေါင်းပေါင်း ခေတ်စားနေကြောင်း သိသာသည်။ == ကိုလိုနီခေတ်နှင့် နှောင်းပိုင်းကာလ == ကိုလိုနီခေတ် ရောက်သောအခါ ဘိုဆံတောက်ကို လူကြိုက်များလာသည်။ ကနဦးတွင် ဆံရှည်ကိုပယ်သည်မှာ အပင်တပန်းလုပ်ရသော လူလတ်ပိုင်းများသာ ဖြစ်သော်လည်း နောင်တွင် ဦးစွန်းဖုတ်နှင့် ကြက်တောင်စည်းထားသော သူငယ်များပါ ဘိုဆံတောက်နှင့် ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၁၇ ခု၊ ဧပြီလထုတ် သူရိယ မဂ္ဂဇင်း၏ "သတင်းစာဆရာ၏ ထင်မြင်ချက်များ" ပါ ဘိုဆံတောက်နှင့် သျှောင်ထုံးတို့ နှစ်ဖက် စကားအချေအတင်များကို ကြည့်၍ ထိုကာလမှစ၍ သျှောင်ထုံးနှင့် ဘိုကေ အတုအဖက်ဖြစ်လာကြောင်း သိနိုင်သည်။ သျှောင်ထုံး အထုံးနည်းလာသည့်နည်းတူ ခေါင်းပေါင်းခြင်းလည်း တိမ်ကောလာသည်။ === ဒေါက်တာ ဘမော်၏ နည်းဆန်း === ခေါင်းပေါင်း ပေါင်းရာတွင် ရှေ့အနားသတ်ကို မျက်လုံးနှင့် မျဉ်းပြိုင်ထားမြဲ ဖြစ်သည်။ သို့သော် [[ဘမော်၊ ဒေါက်တာ|ဒေါက်တာဘမော်]] ပေါင်းသည့်အခါတိုင်း ညာဘက်သို့ ခပ်ရွေရွေအုပ်၍ ပေါင်းလေ့ရှိသည်။ === ဘီအေပေါင်း === ၁၉၂၀ ဝန်းကျင်က တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများမှာ ခေါင်းပေါင်း၍ ကျောင်းတက်သည်။ ထိုကျောင်းသား ထွင်လိုက်သည့်နည်းမှာ အစရှည်ရှည်ချသော အုပ်ပေါင်းဆန်ဆန် ပေါင်းနည်းဖြစ်သည်။ ဘီအေပေါင်းဟု ခေါ်ကြသည်။ သို့သော် ခြင်းမခံသေးပေ။ <ref>ညီညီဝင်းထွန်း။ "မြန်မာ့ကျက်သရေဆောင် ခေါင်းပေါင်း ဖြစ်စဉ်သမိုင်းနှင့် သိကောင်းစရာများ"</ref> === စက္ကူစွပ် ခေါင်းပေါင်း === ၁၉၃၅ ခုခန့်က [[တို့ဗမာအစည်းအရုံး|တို့ဗမာ]]သခင်များသည် ပင်နီ ဖျင်တဘက်ကို ယုန်နားရွက်ကဲ့သို့ တစ်စထုတ် ပေါင်းကြသည်။ အလွယ်တကူပေါင်းနိုင်ရန် စက္ကူခံသည့် ခေါင်းပေါင်းနမူနာကို ၁၉၃၆ ခု၊ ဖျာပုံမြို့တွင်ကျင်းပသော သခင်များအစည်းအဝေးတွင် ဦးမြဒင်က ပြခဲ့ရာ အများစု နှစ်သက်သဖြင့် ထိုပုံစံအတိုင်း သခင်များ သုံးသည်။ ၁၉၃၇ ခုတွင် ထိုနည်းကို အများသုံးစေရန် ဖျင်တဘက်အစား ပိုးပဝါသုံးကာ အငြိမ့်လာကသော လေဘာတီ မမြရင်အဖွဲ့မှ လူရွှင်တော် ဒံပေါက်နှင့် ညှပ်ကြီးကို ကြော်ငြာစေသည်။ ရက်ပိုင်းအတွင်း အမှာများစွာရသည်။ သို့သော်လည်း ခေါင်းအတိုင်းကို ယူလုပ်သဖြင့် ကြန့်ကြာပြီး လုပ်ငန်းမတွင်ပေ။ === ကြိမ်ခြင်း ခေါင်းပေါင်း === စက္ကူမှာ လေလုံသဖြင့် ကြိမ်ဖြင့်ခံရန် ၁၉၃၉ နှောင်းပိုင်း၌ စသည်။ ပျော့ပျောင်းပြီး အကြွပ်အဆတ်နည်းသော ကြက်ဥကြိမ်ကို သုံးသည်။ [[ရွှေတောင်မြို့]]၊ ယောဒေါင့်ရွာ၌ အဓိကယက်လုပ်သည်။ ခွင်ချကြေးခွေကို ခေါင်းအရွယ်အစားအလိုက် တီထွင်လာနိုင်ရာ တစ်နေ့ ၅၀ ခန့်အထိ ထုတ်နိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ရောင်းဈေးမှာ ၃ ကျပ် ၁၀ ပဲ ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ကြိမ်ခြင်းခံ ပေါင်းသည်ကို အုပ်ပေါင်းဟု ခေါ်ကြသည်။ ဦးမြဒင်ထုတ်သော မြ ပိုးထည်တိုက်မှ ''မောင့်ကျက်သရေခေါင်းပေါင်း'' အမည်ဖြင့် အစဉ်တစိုက် ထုတ်လုပ်ရာ ယခုအခါ၌ မောင့်ကျက်သရေခေါင်းပေါင်း ဟူသော ဝေါဟာရမှာ ခွဲမရသောစကားအဖြစ် လူသိများသည်။ ပန်းနုရောင်၊ ဖက်ဖူးရောင်၊ ရွှေဖလားရောင်၊ ထုံးခြောက်ရောင် ဗြောင် ပိုးပဝါတို့ကို ခေါင်းပေါင်းရောင်အဖြစ်အ သုံးများသည်။ ယနေ့ခေတ်တွင် ပေါင်းစကို လက်ယာဘက်တွင် အဓိကထား ဆင်မြန်းနေကြပြီ ဖြစ်သည်။ == အကျိုးကျေးဇူး == အဘိဓာန်ဋီကာ၌ ခေါင်းပေါင်းခြင်းမှ အောက်ပါအကျိုးများ ရနိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည် - * ဆံကို စင်ကြယ်စေခြင်း * လေ၊ နေ၊ မြူကို ပယ်ခြင်း * ချမ်းသာခြင်း * အနံ့ကောင်းခြင်း * အသက်ရှည်ခြင်း * အကျိုးပွားခြင်း * ခွန်အားကြီးခြင်း == ကိုးကား == {{reflist}} {{မြန်မာ့အဝတ်ထည်များ}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့ ယဉ်ကျေးမှု]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ ဝတ်စားဆင်ယင်မှု]] kdbs45p4xclhdcmw5j4g49hqvi7h27d 0 15325 877848 847015 2025-06-14T16:42:42Z Maung Myay Zuu 131890 877848 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့(အင်္ဂလိပ်: [[Taikkyi]] )''' သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> မြို့အ‌နေအထားမှာ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သော‌ကြောင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] b1hlu0zup54g0461dxepn9to1etgwvm 877850 877848 2025-06-14T16:47:10Z Maung Myay Zuu 131890 877850 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> မြို့အ‌နေအထားမှာ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သော‌ကြောင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 2cw0xzkbgg74qpehcbwpz24mpa6jit4 877865 877850 2025-06-14T18:14:23Z Maung Myay Zuu 131890 877865 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] သည် မြို့အ‌နေအထားမှာ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သော‌ကြောင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] p110d9bjk79v792ubpldkacxp2vf1hk 877867 877865 2025-06-14T18:32:19Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877867 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ အင်းဝဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်ပွဲအတွင်း မွန်တို့၏ ဟံသာဝတီ ၃၂ မြို့အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားမှာ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သော‌ကြောင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] sfapk4ftusuxvedt24luo8kbqzckwq0 877868 877867 2025-06-14T18:43:45Z Maung Myay Zuu 131890 877868 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ အင်းဝဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်ပွဲအတွင်း မွန်တို့၏ ဟံသာဝတီ ၃၂ မြို့အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ပြည် မီးရထားလမ်း ဖောက်လုပ်‌သောအခါ တိုက်ကြီးကုန်းရွာ၌ ဘူတာဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီးအမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားမှာ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သော‌ကြောင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] p943nuaeck2r57rs2nk5zwkzxubx5w2 877869 877868 2025-06-14T18:49:04Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877869 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ အင်းဝဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်ပွဲအတွင်း မွန်တို့၏ ဟံသာဝတီ ၃၂ မြို့အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ပြည် မီးရထားလမ်း ဖောက်လုပ်‌သောအခါ တိုက်ကြီးကုန်းရွာ၌ ဘူတာဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီးအမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] shy2fpxsi4tzzexxd0ynzwtthwyegmj 877870 877869 2025-06-14T18:52:41Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877870 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ နှစ်လေးဆယ်စစ် ]]အတွင်း မွန်တို့၏ ဟံသာဝတီ ၃၂ မြို့အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ပြည် မီးရထားလမ်း ဖောက်လုပ်‌သောအခါ တိုက်ကြီးကုန်းရွာ၌ ဘူတာဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီးအမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] a05k1z9vgihtimt4ai6oaw2cngobez8 877871 877870 2025-06-14T18:54:29Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877871 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ ဟံသာဝတီ ၃၂ မြို့အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင် အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ပြည် မီးရထားလမ်း ဖောက်လုပ်‌သောအခါ တိုက်ကြီးကုန်းရွာ၌ ဘူတာဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီးအမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 33qw17xczj2mkgrjacwzrfrsihm5fmx 877872 877871 2025-06-14T18:56:24Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877872 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ပြည် မီးရထားလမ်း ဖောက်လုပ်‌သောအခါ တိုက်ကြီးကုန်းရွာ၌ ဘူတာဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီးအမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 3sldfjhrrgz2juailxlp4rlf9trsokm 877873 877872 2025-06-14T18:58:48Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877873 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ တိုက်ကြီးကုန်းရွာ၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] su935vam6xbajxs3x9a12fyo6sbz4v1 877875 877873 2025-06-14T19:12:42Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877875 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] lum4yfcq8y5y0vgrc0ph84lbqzy5ipe 877876 877875 2025-06-14T19:13:57Z Maung Myay Zuu 131890 877876 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==တည်နေရာ== ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] etxy54hs9w16bklf7d2dbjnsqo6sp6j 877877 877876 2025-06-14T19:19:12Z Maung Myay Zuu 131890 877877 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 3hwny4890hxdo1gtur5cazvakz8c1p5 877878 877877 2025-06-14T19:19:52Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877878 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 88tt3icxfzru7app9qf9ihcgiue1mfc 877879 877878 2025-06-14T19:22:43Z Maung Myay Zuu 131890 /* ပထဝီဝင် */ 877879 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ လှည်းကူးမြို့နယ်၊ တောင်ဘက်တွင် မှော်ဘီမြို့နယ်နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ ညောင်တုန်းမြို့နယ်၊ ဓနုဖြူမြို့နယ်၊ ဇလွန်မြို့နယ် တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ သာယာ၀တီမြို့နယ် တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] okx8iq88t3a60rp2en17k7pq0zyukds 877880 877879 2025-06-14T19:26:16Z Maung Myay Zuu 131890 /* ပထဝီဝင် */ 877880 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ လှည်းကူးမြို့နယ်၊ တောင်ဘက်တွင် မှော်ဘီမြို့နယ်နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ ညောင်တုန်းမြို့နယ်၊ ဓနုဖြူမြို့နယ်၊ ဇလွန်မြို့နယ် တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ သာယာ၀တီမြို့နယ် တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 5uo8pwq51chaze26qsnouj3lvqsuxay 877881 877880 2025-06-14T19:27:54Z Maung Myay Zuu 131890 /* ပထဝီဝင် */ 877881 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာ၀တီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ [[မှန်ပြတောင်]] ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] mi3dfzan2p45upw460vk8ky1mvc9y93 877882 877881 2025-06-14T19:29:46Z Maung Myay Zuu 131890 /* ပထဝီဝင် */ 877882 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ [[မှန်ပြတောင်]] ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] f5qjchx8c90h9cya6rl68ov6aatsivj 877883 877882 2025-06-14T19:30:45Z Maung Myay Zuu 131890 /* ပထဝီဝင် */ 877883 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌င်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးနယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့နယ်နှင့် [[ထန်းတပင်မြို့နယ်]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 2yrr62wluxcnp66uma7gyj3b37ads2q 877887 877883 2025-06-14T19:46:05Z Maung Myay Zuu 131890 /* ပထဝီဝင်အနေအထား */ 877887 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] av5w3ypcziwfh3hbkvj8jb4kg9cufnc 877888 877887 2025-06-14T19:49:14Z Maung Myay Zuu 131890 /* လူမှုရေး */ 877888 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ ဗမာလူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး ရှမ်း၊ကရင်နှင့် အခြားလူမျိုးများနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားမှုရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] l4xu0q7guq5mvz3jp0z8vmja4ftyui2 877889 877888 2025-06-14T19:52:14Z Maung Myay Zuu 131890 /* လူမှုရေး */ 877889 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော ဂျိုးဖြူသို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ ဗမာလူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး ရှမ်း၊ကရင်နှင့် အခြားလူမျိုးများနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- #အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ #ဘူတာရပ်ကွက်၊ #ဈေးရပ်ကွက်၊ #ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ #မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ #အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ #ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ #ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] qfv1k0c4nvfyci7n9w59ocgd3ruprl0 877890 877889 2025-06-14T19:56:28Z Maung Myay Zuu 131890 /* လူမှုရေး */ 877890 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] ipkhov7dnz46s3s5czaa3wnin71uw3q 877891 877890 2025-06-14T20:17:45Z Maung Myay Zuu 131890 /* လူမှုရေး */ 877891 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 5q6oojpw727r2xq1rajfkhulmryufp1 877892 877891 2025-06-14T20:30:29Z Maung Myay Zuu 131890 877892 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 6dugrd87fzgx8er4fph8y8mfgakkb5i 877893 877892 2025-06-14T20:34:26Z Maung Myay Zuu 131890 877893 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = 20200206 154847 Kyaikthanlan Pagode, Mawlamyaing Myanmar anagoria.jpg | photo2a = Mon sympoli Moulmein - panoramio.jpg | photo2b = Mawlamyine-2.jpg | photo3a = Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (36).jpg | photo3b = Katedra p.w. św. Rodziny (Mawlamyine) 11.jpg | photo4a = Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (43).jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = gold | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] phdv8gl60zv8zju5oqsli46vcg8gc14 877894 877893 2025-06-14T20:37:08Z Maung Myay Zuu 131890 877894 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = တိုက်ကြီးမြို့၁.jpg | photo2a = Mon sympoli Moulmein - panoramio.jpg | photo2b = Mawlamyine-2.jpg | photo3a = Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (36).jpg | photo3b = Katedra p.w. św. Rodziny (Mawlamyine) 11.jpg | photo4a = Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (43).jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = gold | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] o0oii41tbnkwk4392pix0gjumn1s27h 877895 877894 2025-06-14T20:38:13Z Maung Myay Zuu 131890 877895 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = တိုက်ကြီးမြို့၁.jpg | photo2a = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo2b = Mawlamyine-2.jpg | photo3a = Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (36).jpg | photo3b = Katedra p.w. św. Rodziny (Mawlamyine) 11.jpg | photo4a = Mawlamyine MMR011001701, Myanmar (Burma) - panoramio (43).jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = gold | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 50cps86o1kl29y8osfo0bg55rpb3yh3 877898 877895 2025-06-14T20:44:59Z Maung Myay Zuu 131890 877898 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = တိုက်ကြီးမြို့၁.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်-ပြည် မီးရထားလမ်းနှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 4np1wkbkjovkt4g158t7s96kzjc9p9h 877899 877898 2025-06-14T20:46:58Z Maung Myay Zuu 131890 877899 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = တိုက်ကြီးမြို့၁.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 98hnkfernr0s9nby4wxrg1liih4k5rm 877900 877899 2025-06-14T20:49:17Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877900 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = တိုက်ကြီးမြို့၁.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 27b7kyou8teoptt2f5cnledre0xc3ld 877901 877900 2025-06-14T20:49:59Z Maung Myay Zuu 131890 877901 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = တိုက်ကြီးမြို့၁.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] c3kugy4ui1v9x1ud4g3g8qx2j2fwhtt 877903 877901 2025-06-14T20:51:41Z Maung Myay Zuu 131890 877903 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] sc928dlk3bfziguigeb74gdc0l5vxg2 877975 877903 2025-06-15T05:29:52Z Maung Myay Zuu 131890 /* ပထဝီဝင်အနေအထား */ 877975 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးခရိုင်၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] rtvse35nzzbwiqxqj2dib32kknah9qu 877978 877975 2025-06-15T05:34:21Z Maung Myay Zuu 131890 877978 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]နှင့် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]]တို့ ပါဝင်သည့် [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သောမြို့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက်သို့ ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင်မျှကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] p7cxlk2rsthae2s62nng512jrljkgmz 877979 877978 2025-06-15T05:37:08Z Maung Myay Zuu 131890 877979 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]နှင့် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]]တို့ ပါဝင်သည့် [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သော မြို့ ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက် ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင် ကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] e02m85w5kvf7ep4r1i5hf54lfgooi4i 877983 877979 2025-06-15T05:50:56Z Maung Myay Zuu 131890 877983 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |unit_pref = Imperial <!-- Population -----------------------> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> |population_density_km2 = |population_density_sq_mi = |population_metro = |population_density_metro_km2 = |population_density_metro_sq_mi = |population_urban = |population_density_urban_km2 = |population_density_urban_sq_mi = |population_blank1_title = လူမျိုးများ |population_blank1 = ဗမာ၊ ရှမ်း၊ ကရင် |population_blank2_title = ကိုးကွယ်<br />ယုံကြည်မှု |population_blank2 = ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်၊ ဟိန္ဒူ |population_density_blank1_km2 = |population_density_blank1_sq_mi = |area_total_km2 =4.849 |coordinates_region = MM |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]နှင့် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]]တို့ ပါဝင်သည့် [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သော မြို့ ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက် ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင် ကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] l51wnoy1i0jwqc9kti2v0pl022kb8uj 877984 877983 2025-06-15T05:52:12Z Maung Myay Zuu 131890 877984 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> |population_density_km2 = |population_density_sq_mi = |population_metro = |population_density_metro_km2 = |population_density_metro_sq_mi = |population_urban = |population_density_urban_km2 = |population_density_urban_sq_mi = |population_blank1_title = လူမျိုးများ |population_blank1 = ဗမာ၊ ရှမ်း၊ ကရင် |population_blank2_title = ကိုးကွယ်<br />ယုံကြည်မှု |population_blank2 = ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်၊ ဟိန္ဒူ |population_density_blank1_km2 = |population_density_blank1_sq_mi = |area_total_km2 =4.849 |coordinates_region = MM |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]နှင့် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]]တို့ ပါဝင်သည့် [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သော မြို့ ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက် ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင် ကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] taib7xosug3dxgpzb2mn0uv57vrfmc5 877985 877984 2025-06-15T05:53:18Z Maung Myay Zuu 131890 877985 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |settlement_type = မြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> |population_density_km2 = |population_density_sq_mi = |population_metro = |population_density_metro_km2 = |population_density_metro_sq_mi = |population_urban = |population_density_urban_km2 = |population_density_urban_sq_mi = |population_blank1_title = လူမျိုးများ |population_blank1 = ဗမာ၊ ရှမ်း၊ ကရင် |population_blank2_title = ကိုးကွယ်<br />ယုံကြည်မှု |population_blank2 = ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်၊ ဟိန္ဒူ |population_density_blank1_km2 = |population_density_blank1_sq_mi = |area_total_km2 =4.849 |coordinates_region = MM |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]နှင့် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]]တို့ ပါဝင်သည့် [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သော မြို့ ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက် ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင် ကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် ဟံသာဝတီမင်းဆက် ပုဏ္ဍရိကမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] j7jqhldovr5dnfl2wpmpxyx8lrpnicr 877988 877985 2025-06-15T06:18:48Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877988 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |settlement_type = မြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> |population_density_km2 = |population_density_sq_mi = |population_metro = |population_density_metro_km2 = |population_density_metro_sq_mi = |population_urban = |population_density_urban_km2 = |population_density_urban_sq_mi = |population_blank1_title = လူမျိုးများ |population_blank1 = ဗမာ၊ ရှမ်း၊ ကရင် |population_blank2_title = ကိုးကွယ်<br />ယုံကြည်မှု |population_blank2 = ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်၊ ဟိန္ဒူ |population_density_blank1_km2 = |population_density_blank1_sq_mi = |area_total_km2 =4.849 |coordinates_region = MM |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]နှင့် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]]တို့ ပါဝင်သည့် [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သော မြို့ ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက် ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင် ကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် သမလ-ဝိမလ ပထမပဲခူး မင်းဆက်ဧ။် ၁၆ ဆက်မြောက် ပုဏ္ဏရိကရာဇာမင်း(က တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] lc6v9ipdp0dvv9yriroii5w6phhkdtd 877989 877988 2025-06-15T06:21:55Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877989 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |settlement_type = မြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> |population_density_km2 = |population_density_sq_mi = |population_metro = |population_density_metro_km2 = |population_density_metro_sq_mi = |population_urban = |population_density_urban_km2 = |population_density_urban_sq_mi = |population_blank1_title = လူမျိုးများ |population_blank1 = ဗမာ၊ ရှမ်း၊ ကရင် |population_blank2_title = ကိုးကွယ်<br />ယုံကြည်မှု |population_blank2 = ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်၊ ဟိန္ဒူ |population_density_blank1_km2 = |population_density_blank1_sq_mi = |area_total_km2 =4.849 |coordinates_region = MM |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]နှင့် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]]တို့ ပါဝင်သည့် [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သော မြို့ ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက် ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင် ကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် သမလ-ဝိမလ ပထမပဲခူး မင်းဆက်မ၏ ၁၆ ဆက်မြောက် ပုဏ္ဏရိကရာဇာမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 9nmjc9xkjts0vtva5r7lq6eqypkrynh 878004 877989 2025-06-15T09:09:30Z Maung Myay Zuu 131890 /* သမိုင်းကြောင်း */ 878004 wikitext text/x-wiki {{Infobox မြို့ |official_name = တိုက်ကြီးမြို့ |settlement_type = မြို့ | image_skyline = {{Photomontage | photo1a = ဝ်ြါ့ုယးး့်.jpg | photo2a = မိုင်း.jpg | photo2b = တိုက်ကြီးမြို့၃.jpg | photo3a = တိုက်ကြီး.jpg | photo3b = တိုက်ကြီးမြို့့ြုာဘလခ.jpg | photo4a = တိုက်ကြီးမြို့၂.jpg | spacing = 2 | border = 2 | color_border = rose gold | color = silver | size = 280 | foot_montage = တိုက်ကြီးမြို့ အထင်ကရနေရာများ }} |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = တိုက်ကြီးမြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ|မြို့]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = တိုက်ကြီး |coordinates = {{coord|17|30|0|N|96|2|0|E|region:MM|display=inline,title}} |postal_code_type = |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_total = ၂၇၇,၁၆၅<ref>{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၁|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 25, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}</ref> |population_density_km2 = |population_density_sq_mi = |population_metro = |population_density_metro_km2 = |population_density_metro_sq_mi = |population_urban = |population_density_urban_km2 = |population_density_urban_sq_mi = |population_blank1_title = လူမျိုးများ |population_blank1 = ဗမာ၊ ရှမ်း၊ ကရင် |population_blank2_title = ကိုးကွယ်<br />ယုံကြည်မှု |population_blank2 = ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်၊ ဟိန္ဒူ |population_density_blank1_km2 = |population_density_blank1_sq_mi = |area_total_km2 =4.849 |coordinates_region = MM |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''တိုက်ကြီးမြို့'''({{Lang-en|Taikkyi}}) သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံးအပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]နှင့် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]]တို့ ပါဝင်သည့် [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၏ ရုံးစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်သည်။ [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]]နှင့် ‌မော်‌တော်ကားလမ်း‌ ပေါ်တွင် တည်ရှိ‌သော မြို့ ဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့မှ အ‌နောက်‌မြောက်ဘက် ရထားလမ်းဖြင့် ၄၂ မိုင် ကွာ‌ဝေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦး၌ ဟံသာဝတီခရိုင်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ မြို့ငယ်ဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်က မြို့နယ်အကျယ်အဝန်း (၈၉၈)စ/မိုင် ဖြစ်သည်။ <ref>မှတ်တမ်းသမိုင်း ဒဂုံ ဧရာ တနင်္သာတိုင်း၊ လွင်မောင် ရေး၊ ၁၉၇၈၊ ဩဂုတ်လ၊ စာ - ၁၈၃</ref> ==သမိုင်းကြောင်း== တိုက်ကြီးမြို့သည် မူလက လှိုင်စီရင်စု အတွင်းမှ ကျေးရွာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[လှိုင်မြို့ဟောင်း|လှိုင်မြို့]] ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၆၇၃တွင် သမလ-ဝိမလ ပထမပဲခူး မင်းဆက်၏ ၁၆ ဆက်မြောက် ပုဏ္ဏရိကရာဇာမင်းက တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] အတွင်း မွန်တို့၏ [[ဟံသာဝတီ (၃၂)မြို့စာရင်း|ဟံသာဝတီ (၃၂) မြို့]]အဖြစ်လည်ကောင်း၊ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင် စာဆိုကျော် [[လှိုင်ထိပ်ခေါင်တင်]] အပိုင်စားရာမြို့ အဖြစ် လည်ကောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်တွင် ဟံသာဝတီခရိုင်အတွင်း အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာ စီရင်စု အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၈၇၇ခုနှစ်တွင် [[ရန်ကုန်-ပြည် ရထားလမ်း]] ဖောက်လုပ်‌သောအခါ [[တိုက်ကြီးကုန်း|တိုက်ကြီးကုန်းရွာ]]၌ ဘူတာ ဆောက်လုပ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ဘူတာအား မြောက်ဘက် နှစ်မိုင် အကွာရှိ ရှမ်းစုကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး တိုက်ကြီး အမည်ဖြင့်ပင် ထားရှိကာ ဂိတ်ကင်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အချက်အခြာကျသော တိုက်ကြီးဘူတာရွာသို့ လှိုင်မြို့ပိုင်ရုံးအား အပြီးတိုင် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီးနောက် တိုက်ကြီးမြို့အဖြစ် ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် ကို ပြည်ထဲရေးနှင်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန ၃၀.၈.၁၉၇၂ ရက်စွဲပါ စာအမှတ်၊ ၁၀၃/၂၆/စိတ်(၁)ဖြင့်ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်ကြေငြာစာဖြင့် ဖွဲစည်းခဲ့သည်။ ==ပထဝီဝင်အနေအထား== [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]သည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၄၈ မိနစ် အကြား အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၅ ဒီဂရီ ၄၀ မိနစ် နှင့် ၉၆ ဒီဂရီ ၈ မိနစ် အကြားတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့မှအနောက်သို့ (၂၉) မိုင်နှင့် တောင်မှမြောက်သို့ (၃၅) မိုင် ရှည်လျားပြီးဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၇၀၇.၅၂၅ မိုင်ရှိသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်သည် အရှေ့ဘက်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ [[လှည်းကူးမြို့နယ်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မှော်ဘီမြို့နယ်]]နှင့် ထိစပ်လျက် ရှိပြီး အနောက်ဘက်တွင် ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီး၊ [[ညောင်တုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ဓနုဖြူမြို့နယ်]]၊ [[ဇလွန်မြို့နယ်]] တို့နှင့်ထိစပ်လျက်ရှိကာ မြောက်ဘက် တွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ [[သာယာဝတီမြို့နယ်]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ထိစပ် လျက်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် ပျမ်းမျှ အမြင့် (၁၀၀)ပေ အထက်တွင် တည်ရှိပြီး အမြင့်ဆုံးတောင်မှာ မှန်ပြတောင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက် (၁၅၀၀) ပေ ဖြစ်သည်။ အနိမ့်ဆုံးအရပ်ဒေသမှာ (၄၀)ပေဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ပဲခူးရိုးမတောင်၏အမြင့်သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် (၂၅၅)ပေခန့်ဖြစ်သည်။ ==လူမှုရေး== မြို့အ‌နေအထားအရ မကြီးလှ‌သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၏ မြောက်ဘက် ဂိတ်တံခါးဝ သဖွယ်တည်ရှိကာ နယ်ကျယ်၍ လမ်းဆုံ‌ဒေသဖြစ်‌သဖြင့် အ‌ရောင်းအဝယ် စည်ကားသည်။ ရန်ကုန်မြို့ကို ‌ရေပေး‌သော [[ဂျိုးဖြူကန်]]သို့ တိုက်ကြီးမှကားလမ်း ‌ဖောက်ထားသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏ လူဦး‌ရေမှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်း‌ခေါင်စာရင်းအရ ၂၇၇,၁၆၅ ‌ယောက် ရှိ‌သည်။ [[ဗမာ]]လူမျိုး အများဆုံးနေထိုင်ပြီး [[ရှမ်း]]၊[[ကရင်]]နှင့် အခြားလူမျိုးများလည်းနေထိုင်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တိုက်ကြီးမြို့၊ [[ဥက္ကံမြို့]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] တို့ပါဝင်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့အား ရပ်ကွက်(၈)ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- အင်္ဂလားရပ်ကွက်၊ ဘူတာရပ်ကွက်၊ ဈေးရပ်ကွက်၊ ဥပ္ပုံစုရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာရပ်ကွက်၊ အိုးတန်းရပ်ကွက်၊ ရှမ်းစုရပ်ကွက်၊ ဗောဓိကုန်းရပ်ကွက် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တိုက်ကြီးမြို့၏မြို့မဈေးမှာလည်းအတော်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဈေးဆိုင်တန်းများဖြင့်စည်ကားလှသည်။ တိုက်ကြီးမြို့တွင် အထက-တိုက်ကြီးမြို့နှင့် အထက(မြို့မ)-တိုက်ကြီးမြို့ဟူ၍ အထက်တန်းကျောင်း (၂) ကျောင်းရှိသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref> ပြည်လုံးချမ်းသာဘုရာကြီး၊ မဟာမြတ်မုနိဘုရားနှင့်ဗုဒ္ဓမြတ်စွယ်တော်၊ မင်းကျောင်း၊ ရှမ်းကျောင်းကြီးတိုက်၊ အုန်ကုန်းဘုရားကျောင်းတို့မှာထင်ရှားလှသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 5auz3m83q31a9cxfjv16vs3nblggnzf 0 25408 877907 334739 2025-06-14T22:03:33Z Maung Myay Zuu 131890 877907 wikitext text/x-wiki '''မင်းလှဝ‌ကျေးရွာ''' {{Infobox settlement |official_name = မင်းလှဝ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မင်းလှဝ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 =Min Hla Wa<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |latNS = N |latd = 17.24060 |longEW = E |longd = 95.85905 |P-code = 157652 }} ==ကိုးကား== <references/> {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} {{Yangon-geo-stub}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ ရွာများ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးရှိ ရွာများ]] [[Category:BotUpload]] 6r8wngqlsfxna08zy4j8m98qdtt2vh7 877908 877907 2025-06-14T22:07:10Z Maung Myay Zuu 131890 877908 wikitext text/x-wiki '''မင်းလှဝ‌ကျေးရွာ'''သည် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ တိုက်ကြီးခရိုင်၊ တိုက်ကြီးမြို့နယ်တွင် တည်ရှိသော ကျေးရွာဖြစ်သည်။ {{Infobox settlement |official_name = မင်းလှဝကျေးရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မင်းလှဝ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 =Min Hla Wa<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |latNS = N |latd = 17.24060 |longEW = E |longd = 95.85905 |P-code = 157652 }} ==ကိုးကား== <references/> {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} {{Yangon-geo-stub}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ ရွာများ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးရှိ ရွာများ]] [[Category:BotUpload]] c1kcffx5ozp0tvvsw7ofdi678147ugm 877909 877908 2025-06-14T22:08:03Z Maung Myay Zuu 131890 877909 wikitext text/x-wiki '''မင်းလှဝ‌ကျေးရွာ'''သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]တွင် တည်ရှိသော ကျေးရွာဖြစ်သည်။ {{Infobox settlement |official_name = မင်းလှဝကျေးရွာ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |pushpin_map_caption = မင်းလှဝ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]] |subdivision_type4 = [[ကျေးရွာအုပ်စု]] |subdivision_name4 =Min Hla Wa<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |latNS = N |latd = 17.24060 |longEW = E |longd = 95.85905 |P-code = 157652 }} ==ကိုးကား== <references/> {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} {{Yangon-geo-stub}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ ရွာများ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးရှိ ရွာများ]] [[Category:BotUpload]] ghcrcsmcegdvk82lt99ix4n96tp4yhm 0 50192 877987 807736 2025-06-15T06:14:03Z Salai Rungtoi 22844 877987 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization|name=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်|native_name=Union of Myanmar Federation of Chambers of Commerce and Industry (UMFCCI)|website=https://www.umfcci.com.mm|formerly=Burmese Chamber of Commerce|founder=[[ဆာဦးသွင်]]|leader_title=ဥက္ကဋ္ဌ|leader_name=ဦးအေးဝင်း|leader_title2=အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး|leader_name2=[[ခိုင်ခိုင်နွယ်|ဒေါ်ခိုင်ခိုင်နွယ်]]|headquarters=ရန်ကုန်မြို့၊ လမ်းမတော်မြို့နယ်၊ မင်းရဲကျော်စွာလမ်း အမှတ် (၂၉)|formation=၁၉၁၉|type=အစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်း|image=File:UMFCCI seal.png}} '''ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: The Republic of the Union of Myanmar Federation of Chambers of Commerce and Industry၊ အတိုကောက် '''UMFCCI''') သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် သက်တမ်းကြာမြင့်ပြီဖြစ်သော အမြတ်ငွေခွဲဝေခြင်း မပြုရသော ပရဟိတအသင်းကြီး ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာ ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့်အညီ မြန်မာနှင့် နိုင်ငံတကာကို ဆက်သွယ်အကျိုးဆောင်ပေးနေသော အစိုးရမဟုတ်သည့် စီးပွားရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့တစ်ခု ဖြစ်သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == အသင်းကို ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် ယခု [[ရန်ကုန်မြို့]] ရွှေဘုံသာလမ်းနေရာတွင် စတင်ထူထောင်ခဲ့သည်။ ကိုလိုနီခေတ်သူဌေးကြီး [[သွင်၊ ဦး ဆာ|ဆာဦးသွင်]] သည် မြန်မာကုန်သည်များအသင်းကို စတင် တည်ထောင်သူ တဦး ဖြစ်သည်။ ပထမဦးဆုံး ဥက္ကဋ္ဌမှာ ဦးမောင်မောင်အုန်းခိုင် ဖြစ်ပြီး အသင်းကို 'မြန်မာကုန်သည်များအသင်း'ဟု ခေါ်ဝေါ်သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၆)ရက်နေ့တွင် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁/၈၉ အရ အသင်းကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ အသင်းမှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၁)ဖြစ်ပြီး ဥက္ကဋ္ဌမှာ ဦးယုဆိုင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ (၂၀)ရက်နေ့တွင် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁၆/၉၁ အရ အလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့သစ် ပြန်လည်ဖွဲ့ရာ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီး ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ် ၊ ဒီဇင်ဘာလ(၁၀)ရက်နေ့တွင် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်၂/၉၄ အရ အလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့သစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ ဥ က္ကဋ္ဌမှာ ဦးခင်မောင်ရီ ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်တွင် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]က ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် (UMFCCI) အား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]နှင့် ပူးပေါင်းကာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၊ စစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု သုံးသပ်ပြီး အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁/၂၀၂၃ ဖြင့် ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://nugmyanmar.org/my/announcement/dissolution-of-the-union-of-myanmar-federation-of-traders-and-industrialists-umfcci/|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် (UMFCCI) အား ဖျက်သိမ်းခြင်း|accessdate=2025-6-15}}</ref> == ဆောင်ရွက်မှုများ == ပြည်နယ်/ တိုင်းဒေသကြီး၊ နယ်စပ်ဒေသ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်အသင်း(၂၂)ခု၊ လုပ်ငန်းအသင်း(၈) သင်း ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ပီပြင်စွာအကောင်အထည်ဖော်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းပြည်ပ ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူများ၊ နိုင်ငံတော်အဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများအကြားတွင် ပေါင်းကူးတံတားသဖွယ် အကျိုးဆောင်ပေးနေသည်။ ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်းများကို ပင်ရင်းနိုင်ငံ သက်သေခံလက်မှတ်(Country of Origin)ထုတ်ပေးနေသည်။ အသင်းကြီးသည် ယခုအခါ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်ကြီး ပေါ်ထွန်းလာရန် ဦးတည်ထားကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်နေသည်။ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် သွင်းကုန်ထုတ်ကုန် လိုင်စင်လျှောက်ထားသောအခါ ကုန်သည်ကြီးများအသင်းဝင်လက်မှတ် လိုအပ်သော သွင်းကုန်ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်းများ မဖြစ်မနေ ဝင်ရောက်ရန် လိုအပ်လျက်ရှိသည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ(၂)ရက်နေ့အထိ လူပုဂ္ဂိုလ်နှင့် ကုမ္ပဏီအသင်းဝင် ဦးရေပေါင်း (၂၅၃၈) ရှိသည်။ ယခင်က အသင်းဌာနချုပ်တည်ရာကို အမှတ်ရ၄/၈၆၊ ဗိုလ်ဆွန်ပက်လမ်း ပန်းဘဲတန်းမြို့နယ် ရန်ကုန်မြို့တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ရာမှ (၁၉၉၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက် )နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ [[ကုန်သည်လမ်း]] အမှတ်(၄၀ဝ) သို့ ပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ထားသည်။ ထို့နောက် ယခုအခါ ရန်ကုန်မြို့ လမ်းမတော်မြို့နယ် မင်းရဲကျော်စွာလမ်း အမှတ် (၂၉)သို့ ပြောင်းရွေ့ထားသည်။ အသင်းချုပ်၏ ၂၀ဝ၉-၂၀၁၁ ခုနှစ်အတွက် ဗဟိုအလုပ်မှုဆောင်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌမှ ဦး[[ဝင်းမြင့် (ဝန်ကြီးဟောင်း)|ဝင်းမြင့်]] (ရွှေနဂါးမင်းကုမ္ပဏီ)နှင့် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးမှာ ဒေါက်တာမောင်မောင်လေး(နီလေးနိုင်ကုမ္ပဏီလီမိတက်) တို့ဖြစ်ပြီး ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင်ပေါင်း(၄၀)ဦး ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံအခြေစိုက် အဖွဲ့အစည်းများ]] mte1hekz6m82rtle9n7r5hzp7lgjlno 877991 877987 2025-06-15T06:24:12Z Salai Rungtoi 22844 /* သမိုင်းကြောင်း */ 877991 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization|name=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်|native_name=Union of Myanmar Federation of Chambers of Commerce and Industry (UMFCCI)|website=https://www.umfcci.com.mm|formerly=Burmese Chamber of Commerce|founder=[[ဆာဦးသွင်]]|leader_title=ဥက္ကဋ္ဌ|leader_name=ဦးအေးဝင်း|leader_title2=အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး|leader_name2=[[ခိုင်ခိုင်နွယ်|ဒေါ်ခိုင်ခိုင်နွယ်]]|headquarters=ရန်ကုန်မြို့၊ လမ်းမတော်မြို့နယ်၊ မင်းရဲကျော်စွာလမ်း အမှတ် (၂၉)|formation=၁၉၁၉|type=အစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်း|image=File:UMFCCI seal.png}} '''ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: The Republic of the Union of Myanmar Federation of Chambers of Commerce and Industry၊ အတိုကောက် '''UMFCCI''') သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် သက်တမ်းကြာမြင့်ပြီဖြစ်သော အမြတ်ငွေခွဲဝေခြင်း မပြုရသော ပရဟိတအသင်းကြီး ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာ ထုံးတမ်းစဉ်လာနှင့်အညီ မြန်မာနှင့် နိုင်ငံတကာကို ဆက်သွယ်အကျိုးဆောင်ပေးနေသော အစိုးရမဟုတ်သည့် စီးပွားရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့တစ်ခု ဖြစ်သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == အသင်းကို ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် ယခု [[ရန်ကုန်မြို့]] ရွှေဘုံသာလမ်းနေရာတွင် စတင်ထူထောင်ခဲ့သည်။ ကိုလိုနီခေတ်သူဌေးကြီး [[သွင်၊ ဦး ဆာ|ဆာဦးသွင်]] သည် မြန်မာကုန်သည်များအသင်းကို စတင် တည်ထောင်သူ တဦး ဖြစ်သည်။ ပထမဦးဆုံး ဥက္ကဋ္ဌမှာ ဦးမောင်မောင်အုန်းခိုင် ဖြစ်ပြီး အသင်းကို 'မြန်မာကုန်သည်များအသင်း'ဟု ခေါ်ဝေါ်သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၆)ရက်နေ့တွင် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁/၈၉ အရ အသင်းကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ အသင်းမှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၁)ဖြစ်ပြီး ဥက္ကဋ္ဌမှာ ဦးယုဆိုင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ (၂၀)ရက်နေ့တွင် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁၆/၉၁ အရ အလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့သစ် ပြန်လည်ဖွဲ့ရာ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီး ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ် ၊ ဒီဇင်ဘာလ(၁၀)ရက်နေ့တွင် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်၂/၉၄ အရ အလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့သစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ ဥ က္ကဋ္ဌမှာ ဦးခင်မောင်ရီ ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]က ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် (UMFCCI) အား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]နှင့် ပူးပေါင်းကာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၊ စစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု သုံးသပ်ပြီး အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁/၂၀၂၃ ဖြင့် ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://nugmyanmar.org/my/announcement/dissolution-of-the-union-of-myanmar-federation-of-traders-and-industrialists-umfcci/|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် (UMFCCI) အား ဖျက်သိမ်းခြင်း|accessdate=2025-6-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250615061532/https://nugmyanmar.org/my/announcement/dissolution-of-the-union-of-myanmar-federation-of-traders-and-industrialists-umfcci/|archivedate=2025-6-15|publisher=အမျိုးသားညီညွတ်‌ရေးအစိုးရ}}</ref> == ဆောင်ရွက်မှုများ == ပြည်နယ်/ တိုင်းဒေသကြီး၊ နယ်စပ်ဒေသ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်အသင်း(၂၂)ခု၊ လုပ်ငန်းအသင်း(၈) သင်း ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ပီပြင်စွာအကောင်အထည်ဖော်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းပြည်ပ ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူများ၊ နိုင်ငံတော်အဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများအကြားတွင် ပေါင်းကူးတံတားသဖွယ် အကျိုးဆောင်ပေးနေသည်။ ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်းများကို ပင်ရင်းနိုင်ငံ သက်သေခံလက်မှတ်(Country of Origin)ထုတ်ပေးနေသည်။ အသင်းကြီးသည် ယခုအခါ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်ကြီး ပေါ်ထွန်းလာရန် ဦးတည်ထားကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်နေသည်။ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် သွင်းကုန်ထုတ်ကုန် လိုင်စင်လျှောက်ထားသောအခါ ကုန်သည်ကြီးများအသင်းဝင်လက်မှတ် လိုအပ်သော သွင်းကုန်ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်းများ မဖြစ်မနေ ဝင်ရောက်ရန် လိုအပ်လျက်ရှိသည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊စက်တင်ဘာ(၂)ရက်နေ့အထိ လူပုဂ္ဂိုလ်နှင့် ကုမ္ပဏီအသင်းဝင် ဦးရေပေါင်း (၂၅၃၈) ရှိသည်။ ယခင်က အသင်းဌာနချုပ်တည်ရာကို အမှတ်ရ၄/၈၆၊ ဗိုလ်ဆွန်ပက်လမ်း ပန်းဘဲတန်းမြို့နယ် ရန်ကုန်မြို့တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ရာမှ (၁၉၉၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက် )နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ [[ကုန်သည်လမ်း]] အမှတ်(၄၀ဝ) သို့ ပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ထားသည်။ ထို့နောက် ယခုအခါ ရန်ကုန်မြို့ လမ်းမတော်မြို့နယ် မင်းရဲကျော်စွာလမ်း အမှတ် (၂၉)သို့ ပြောင်းရွေ့ထားသည်။ အသင်းချုပ်၏ ၂၀ဝ၉-၂၀၁၁ ခုနှစ်အတွက် ဗဟိုအလုပ်မှုဆောင်အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌမှ ဦး[[ဝင်းမြင့် (ဝန်ကြီးဟောင်း)|ဝင်းမြင့်]] (ရွှေနဂါးမင်းကုမ္ပဏီ)နှင့် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးမှာ ဒေါက်တာမောင်မောင်လေး(နီလေးနိုင်ကုမ္ပဏီလီမိတက်) တို့ဖြစ်ပြီး ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင်ပေါင်း(၄၀)ဦး ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံအခြေစိုက် အဖွဲ့အစည်းများ]] fq2gtf2gkqv4ky5i0vu0njd82wkj3le 0 50589 877855 810383 2025-06-14T17:07:32Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 877855 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း |jurisdiction={{MYA}} |nativename= |seal=Logo of MPPE.jpeg |formed= |headquarters= ရုံးအမှတ် (၆)၊ နေပြည်တော် | parent_agency = [[လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန]] | preceding1= |minister1_name=[[ကိုကိုလွင်|ဦးကိုကိုလွင်]] |chief1_name=​ |website={{url|http://www.moee.gov.mm}} |chief1_position=ဦး​ဆောင်ညွှန်ကြား​ရေးမှူး }} '''မြန်မာ့​ရေနံထွက်ပစ္စည်း ​ရောင်းဝယ်​ရေး လုပ်ငန်း''' ({{lang-en|Myanma Petrolium Product Enterprise}}) သည် [[လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန]]လက်အောက်ရှိ [[စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာန|စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ]] အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== [[ကိုလိုနီခေတ်]]အတွင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရပြီးသည်မှ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက် နေ့ အထိ ရေနံထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ချက်လုပ်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်းအားလုံးကို ဘီအိုစီကုမ္ပဏီမှ ပိုင်ဆိုင်ပြီး ဆောင်ရွက် ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရမှ ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့ကာ [[သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာန]]၏ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအဖြစ် သိမ်းသွင်းခဲ့သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ပြည်သူ့ရေနံလုပ်ငန်း အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ၁၉၇၀ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့ရေနံကော်ပိုရေးရှင်း အဖြစ်လည်းကောင်း လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁ရက်နေ့တွင် စက်မှု (၂) ဝန်ကြီးဌာနအောက်ရှိ မြန်မာ့ရေနံကော်ပိုရေးရှင်း၊ ရေနံဓာတုဗေဒလုပ်ငန်းကော်ပိုရေးရှင်း နှင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်း ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေးကော်ပိုရေးရှင်းဟူ၍ အဖွဲ့အစည်း ပြုပြင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် အထက်ဖော်ပြပါလုပ်ငန်းအဖွဲ့အစည်း ၃ ခုစလုံးကို စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် သီးခြားဝန်ကြီးဌာန ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်းရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်း အမည်ပြောင်းလဲခဲ့ပါသည်။ မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းသည် စက်သုံးဆီ ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှုဖူလုံရေးနှင့် အချိန်နှင့် တစ်ပြေးညီ သုံးစွဲသူလက်ဝယ်သို့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနိုင်ရေးအတွက် စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ==ဖွဲ့စည်းပုံ== မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း လက်အောက်ရှိ ဌာနခွဲများမှာ * အထွေထွေစီမံခန့်ခွဲရေးဌာန * ဘဏ္ဍာရေးဌာန * ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေးဌာန * စီမံရေးဌာန တို့ဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.moee.gov.mm/mm/ignite/page/451|title=မြန်မာ့​ရေနံထွက်ပစ္စည်း ​ရောင်းဝယ်​ရေး လုပ်ငန်း|last=|first=|author2=|date=|publisher=[[လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန]]|accessdate=|archivedate=17 April 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190417112905/http://www.moee.gov.mm/mm/ignite/page/451}}</ref> ===ဝန်ထမ်းအင်အား=== ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ရက်နေ့ စာရင်းအရ ဝန်ထမ်းအင်အားမှာ <ref name="မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း">{{cite web |title=မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း |url=http://www.energy.gov.mm/node/90 |accessdate=16 Oct 2014 |archivedate=26 October 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141026131318/http://www.energy.gov.mm/node/90 }}</ref> {| class="wikitable sortable" |- ! !!ခွင့်ပြု !!ခန့်အပ် |- | အရာထမ်း || ၂၉၄ || ၂၇၉ |- | အမှုထမ်း || ၇၃၉၅ || ၂၂၆၁ |- |စုစုပေါင်း ||၇၆၈၉||၂၅၄၀ |} ==တည်နေရာများ== ===ပင်မဌာနကြီးများ၏တည်နေရာ=== {| class="wikitable sortable" |- ! ပင်မဌာနကြီးအမည် !!အဆင့် !!တည်နေရာ |- | ဓနိတောပင်မ ||(က) အဆင့် ||သန်လျက်စွန်းလမ်း၊ [[ရန်ကုန်မြို့]] |- | ပဌနဂိုရ်ပင်မ ||(ခ) အဆင့် || ပဌနဂိုရ်ကျေးရွာအုပ်စု [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] |- | မန္တလေးပင်မ ||(ခ) အဆင့် || ကမ်းနားလမ်း၊ ဂေါဝိန်ဆိပ်အနီး၊ [[မန္တလေးမြို့]] |- | ချောက်ပင်မ ||(ဂ) အဆင့် || ညောင်ဖြူပင်၊ ရွာဟောင်းရပ်၊[[ချောက်မြို့]] |} ===ဌာနခွဲများ၏တည်နေရာ=== သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးရေးဌာနခွဲ (က)အဆင့်များ {| class="wikitable sortable" |- !ဌာနခွဲအမည် !!တည်နေရာ |- စစ်တွေဌာနခွဲ || ကမ်းနားလမ်း၊ [[စစ်တွေမြို့]] |- | ထားဝယ်ဌာနခွဲ||ဆင်ဖြူပြင်ရပ်၊ [[ထားဝယ်မြို့]] |- | ပုသိမ်ဌာနခွဲ|| မြို့မတောင်ရပ်ကွက်၊ ပုသိမ်အနောက်၊ [[ပုသိမ်မြို့]] |- | ပြည်ဌာနခွဲ|| နွားမယံ၊ [[ပြည်မြို့]] |- |မော်လမြိုင်ဌာနခွဲ || ကမ်းနားလမ်း၊ [[မော်လမြိုင်မြို့]] |- | မြင်းမူဌာနခွဲ|| မြင်းမူ-ပုလဲတန်ရွာလမ်း၊[[မြင်းမူမြို့]] |- |မြိတ်ဌာနခွဲ|| မြိတ်တောင်မြို့မ၊ မြို့သစ်ရပ်၊ [[မြိတ်မြို့]] |- |ရွှေညောင်ဌာနခွဲ|| ရွှေညောင်မြို့မကွင်း၊ [[ရွှေညောင်မြို့]] |} သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးရေးဌာနခွဲ (ခ)အဆင့်/စခန်းများ {| class="wikitable sortable" |- ! ဌာနခွဲအမည် !! တည်နေရာ |- |ကလေးဝဌာနခွဲ||မြို့မရပ်၊ [[ကလေးဝမြို့]] |- |ကျိုင်းတုံဌာနခွဲ||အမှတ် (၁)ရပ်ကွက်၊ ဝမ်ဟှေရွာ၊ [[ကျိုင်းတုံမြို့]] |- |ပခုက္ကူဌာနခွဲ||အနောက်ခြမ်း၊ [[ပခုက္ကူမြို့]] |- | ပျဉ်းမနားဌာနခွဲ||ရန်အောင် (၂)ရပ်ကွက်၊ [[ပျဉ်းမနားမြို့]] |- | ဗန်းမော်ဌာနခွဲ ||မိုးကောင်းလမ်းနှင့်လေယာဉ်ကွင်းသွားရာလမ်း၊ [[ဗန်းမော်မြို့]] |- | မုံရွာဌာနခွဲ||ဆူးလေကုန်းရပ်နှင့် ချမ်းမြသာစည်ရပ်၊ [[မုံရွာမြို့]] |- | တောင်တွင်းကြီးဌာနခွဲ||မကွေး-တောင်တွင်းကြီး မြန်မာ့မီးရထားပိုင်မြေ ရထားလမ်းဘေး၊ [[တောင်တွင်းကြီးမြို့]] |- | မြစ်ကြီးနားဌာနခွဲ||သခင်နက်ဖေလမ်းနှင့် အောင်နန်းလမ်းဒေါင့် [[မြစ်ကြီးနားမြို့]] |- | လားရှိုးဌာနခွဲ||အမှတ် (၉)ရပ်ကွက်၊ [[လားရှိုးမြို့]] |- | သံတွဲဌာနခွဲ ||သဗြုချိုင်၊ [[သံတွဲမြို့]] |- | သထုံဌာနခွဲ ||သထုံ-ဒူးရင်းဆိပ်ကားလမ်း၊ [[သထုံမြို့]] |- | သီပေါဌာနခွဲ ||အနောက်ရပ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံအနီး၊ [[သီပေါမြို့]] |- | ဟင်္သာတဌာနခွဲ|| နတ်မှော်အုပ်စု၊ [[ဟင်္သာတမြို့]] |- | သာစည်ဌာနခွဲ ||ဘူတာရုံရှေ့၊ [[သာစည်မြို့]] |- | ကွမ်းလုံဌာနခွဲ ||လားရှိုး-ချင်းရွှေဟော်လမ်း၊ [[ကွမ်းလုံမြို့]] |- | ကော့သောင်းဌာနခွဲ ||မြန်အောင်ကျွန်း၊ [[ကော့သောင်းမြို့]]အရှေ့ |- | မအူပင်စခန်း ||ကမ်းနားလမ်း၊ [[မအူပင်မြို့]] |} လေယာဉ်ဆီဌာနခွဲများ/ဌာနစိတ်/စခန်း {| class="wikitable sortable" |- !ဌာနအမည်!!ဌာနအမျိုးအစား!!တည်နေရာ |- | မင်္ဂလာဒုံ|| ဌာနခွဲ|| မင်္ဂလာဒုံလေယာဉ်ကွင်းအနီး၊ မင်္ဂလာဒုံ |- | မန္တလေး|| ဌာနခွဲ|| ချမ်းမြသာစည်လေဆိပ်အနီး၊ မန္တလေးမြို့ |- | တံတားဦး|| ဌာနခွဲ|| [[တံတားဦးမြို့]] |- | ဟဲဟိုး|| ဌာနစိတ်|| ဟဲဟိုးလေဆိပ်အနီး၊ [[ဟဲဟိုးမြို့]] |- | မြိတ်|| ဌာနစိတ်|| မြန်အောင်ရပ်ကွက်၊ မြိတ်မြို့ |- | မြစ်ကြီးနား|| ဌာနစိတ်|| လေယာဉ်ကွင်းအနီး၊ မြစ်ကြီးနားမြို့ |- | စစ်တွေ|| ဌာနစိတ်|| လေယာဉ်ကွင်းအနီး၊ စစ်တွေမြို့ |- | ထားဝယ်|| ဆီဖြည့်စခန်း|| ထားဝယ်လေဆိပ်အနီး၊ ထားဝယ်မြို့ |- | ကော့သောင်း|| ဆီဖြည့်စခန်း|| ကော့သောင်းမြို့ |- | မော်လမြိုင်|| ဆီဖြည့်စခန်း|| ကမ်းနားလမ်း၊ မော်လမြိုင်မြို့ |} ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{လျှပ်စစ်နှင့် စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာန}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ]] 2reaxs8pme8kmgopxqsr64nmy4svcbc 877856 877855 2025-06-14T17:07:49Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ]]ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည် 877856 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း |jurisdiction={{MYA}} |nativename= |seal=Logo of MPPE.jpeg |formed= |headquarters= ရုံးအမှတ် (၆)၊ နေပြည်တော် | parent_agency = [[လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန]] | preceding1= |minister1_name=[[ကိုကိုလွင်|ဦးကိုကိုလွင်]] |chief1_name=​ |website={{url|http://www.moee.gov.mm}} |chief1_position=ဦး​ဆောင်ညွှန်ကြား​ရေးမှူး }} '''မြန်မာ့​ရေနံထွက်ပစ္စည်း ​ရောင်းဝယ်​ရေး လုပ်ငန်း''' ({{lang-en|Myanma Petrolium Product Enterprise}}) သည် [[လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန]]လက်အောက်ရှိ [[စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာန|စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ]] အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== [[ကိုလိုနီခေတ်]]အတွင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရပြီးသည်မှ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက် နေ့ အထိ ရေနံထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ချက်လုပ်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်းအားလုံးကို ဘီအိုစီကုမ္ပဏီမှ ပိုင်ဆိုင်ပြီး ဆောင်ရွက် ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရမှ ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့ကာ [[သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာန]]၏ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအဖြစ် သိမ်းသွင်းခဲ့သည်။ ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ပြည်သူ့ရေနံလုပ်ငန်း အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ၁၉၇၀ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့ရေနံကော်ပိုရေးရှင်း အဖြစ်လည်းကောင်း လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁ရက်နေ့တွင် စက်မှု (၂) ဝန်ကြီးဌာနအောက်ရှိ မြန်မာ့ရေနံကော်ပိုရေးရှင်း၊ ရေနံဓာတုဗေဒလုပ်ငန်းကော်ပိုရေးရှင်း နှင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်း ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေးကော်ပိုရေးရှင်းဟူ၍ အဖွဲ့အစည်း ပြုပြင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် အထက်ဖော်ပြပါလုပ်ငန်းအဖွဲ့အစည်း ၃ ခုစလုံးကို စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် သီးခြားဝန်ကြီးဌာန ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်းရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်း အမည်ပြောင်းလဲခဲ့ပါသည်။ မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းသည် စက်သုံးဆီ ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှုဖူလုံရေးနှင့် အချိန်နှင့် တစ်ပြေးညီ သုံးစွဲသူလက်ဝယ်သို့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနိုင်ရေးအတွက် စီမံဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ==ဖွဲ့စည်းပုံ== မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း လက်အောက်ရှိ ဌာနခွဲများမှာ * အထွေထွေစီမံခန့်ခွဲရေးဌာန * ဘဏ္ဍာရေးဌာန * ဖြန့်ဖြူးရောင်းချရေးဌာန * စီမံရေးဌာန တို့ဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.moee.gov.mm/mm/ignite/page/451|title=မြန်မာ့​ရေနံထွက်ပစ္စည်း ​ရောင်းဝယ်​ရေး လုပ်ငန်း|last=|first=|author2=|date=|publisher=[[လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန]]|accessdate=|archivedate=17 April 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190417112905/http://www.moee.gov.mm/mm/ignite/page/451}}</ref> ===ဝန်ထမ်းအင်အား=== ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ရက်နေ့ စာရင်းအရ ဝန်ထမ်းအင်အားမှာ <ref name="မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း">{{cite web |title=မြန်မာ့ရေနံထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း |url=http://www.energy.gov.mm/node/90 |accessdate=16 Oct 2014 |archivedate=26 October 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141026131318/http://www.energy.gov.mm/node/90 }}</ref> {| class="wikitable sortable" |- ! !!ခွင့်ပြု !!ခန့်အပ် |- | အရာထမ်း || ၂၉၄ || ၂၇၉ |- | အမှုထမ်း || ၇၃၉၅ || ၂၂၆၁ |- |စုစုပေါင်း ||၇၆၈၉||၂၅၄၀ |} ==တည်နေရာများ== ===ပင်မဌာနကြီးများ၏တည်နေရာ=== {| class="wikitable sortable" |- ! ပင်မဌာနကြီးအမည် !!အဆင့် !!တည်နေရာ |- | ဓနိတောပင်မ ||(က) အဆင့် ||သန်လျက်စွန်းလမ်း၊ [[ရန်ကုန်မြို့]] |- | ပဌနဂိုရ်ပင်မ ||(ခ) အဆင့် || ပဌနဂိုရ်ကျေးရွာအုပ်စု [[မကွေးတိုင်းဒေသကြီး]] |- | မန္တလေးပင်မ ||(ခ) အဆင့် || ကမ်းနားလမ်း၊ ဂေါဝိန်ဆိပ်အနီး၊ [[မန္တလေးမြို့]] |- | ချောက်ပင်မ ||(ဂ) အဆင့် || ညောင်ဖြူပင်၊ ရွာဟောင်းရပ်၊[[ချောက်မြို့]] |} ===ဌာနခွဲများ၏တည်နေရာ=== သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးရေးဌာနခွဲ (က)အဆင့်များ {| class="wikitable sortable" |- !ဌာနခွဲအမည် !!တည်နေရာ |- စစ်တွေဌာနခွဲ || ကမ်းနားလမ်း၊ [[စစ်တွေမြို့]] |- | ထားဝယ်ဌာနခွဲ||ဆင်ဖြူပြင်ရပ်၊ [[ထားဝယ်မြို့]] |- | ပုသိမ်ဌာနခွဲ|| မြို့မတောင်ရပ်ကွက်၊ ပုသိမ်အနောက်၊ [[ပုသိမ်မြို့]] |- | ပြည်ဌာနခွဲ|| နွားမယံ၊ [[ပြည်မြို့]] |- |မော်လမြိုင်ဌာနခွဲ || ကမ်းနားလမ်း၊ [[မော်လမြိုင်မြို့]] |- | မြင်းမူဌာနခွဲ|| မြင်းမူ-ပုလဲတန်ရွာလမ်း၊[[မြင်းမူမြို့]] |- |မြိတ်ဌာနခွဲ|| မြိတ်တောင်မြို့မ၊ မြို့သစ်ရပ်၊ [[မြိတ်မြို့]] |- |ရွှေညောင်ဌာနခွဲ|| ရွှေညောင်မြို့မကွင်း၊ [[ရွှေညောင်မြို့]] |} သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးရေးဌာနခွဲ (ခ)အဆင့်/စခန်းများ {| class="wikitable sortable" |- ! ဌာနခွဲအမည် !! တည်နေရာ |- |ကလေးဝဌာနခွဲ||မြို့မရပ်၊ [[ကလေးဝမြို့]] |- |ကျိုင်းတုံဌာနခွဲ||အမှတ် (၁)ရပ်ကွက်၊ ဝမ်ဟှေရွာ၊ [[ကျိုင်းတုံမြို့]] |- |ပခုက္ကူဌာနခွဲ||အနောက်ခြမ်း၊ [[ပခုက္ကူမြို့]] |- | ပျဉ်းမနားဌာနခွဲ||ရန်အောင် (၂)ရပ်ကွက်၊ [[ပျဉ်းမနားမြို့]] |- | ဗန်းမော်ဌာနခွဲ ||မိုးကောင်းလမ်းနှင့်လေယာဉ်ကွင်းသွားရာလမ်း၊ [[ဗန်းမော်မြို့]] |- | မုံရွာဌာနခွဲ||ဆူးလေကုန်းရပ်နှင့် ချမ်းမြသာစည်ရပ်၊ [[မုံရွာမြို့]] |- | တောင်တွင်းကြီးဌာနခွဲ||မကွေး-တောင်တွင်းကြီး မြန်မာ့မီးရထားပိုင်မြေ ရထားလမ်းဘေး၊ [[တောင်တွင်းကြီးမြို့]] |- | မြစ်ကြီးနားဌာနခွဲ||သခင်နက်ဖေလမ်းနှင့် အောင်နန်းလမ်းဒေါင့် [[မြစ်ကြီးနားမြို့]] |- | လားရှိုးဌာနခွဲ||အမှတ် (၉)ရပ်ကွက်၊ [[လားရှိုးမြို့]] |- | သံတွဲဌာနခွဲ ||သဗြုချိုင်၊ [[သံတွဲမြို့]] |- | သထုံဌာနခွဲ ||သထုံ-ဒူးရင်းဆိပ်ကားလမ်း၊ [[သထုံမြို့]] |- | သီပေါဌာနခွဲ ||အနောက်ရပ်၊ မီးရထား ဘူတာရုံအနီး၊ [[သီပေါမြို့]] |- | ဟင်္သာတဌာနခွဲ|| နတ်မှော်အုပ်စု၊ [[ဟင်္သာတမြို့]] |- | သာစည်ဌာနခွဲ ||ဘူတာရုံရှေ့၊ [[သာစည်မြို့]] |- | ကွမ်းလုံဌာနခွဲ ||လားရှိုး-ချင်းရွှေဟော်လမ်း၊ [[ကွမ်းလုံမြို့]] |- | ကော့သောင်းဌာနခွဲ ||မြန်အောင်ကျွန်း၊ [[ကော့သောင်းမြို့]]အရှေ့ |- | မအူပင်စခန်း ||ကမ်းနားလမ်း၊ [[မအူပင်မြို့]] |} လေယာဉ်ဆီဌာနခွဲများ/ဌာနစိတ်/စခန်း {| class="wikitable sortable" |- !ဌာနအမည်!!ဌာနအမျိုးအစား!!တည်နေရာ |- | မင်္ဂလာဒုံ|| ဌာနခွဲ|| မင်္ဂလာဒုံလေယာဉ်ကွင်းအနီး၊ မင်္ဂလာဒုံ |- | မန္တလေး|| ဌာနခွဲ|| ချမ်းမြသာစည်လေဆိပ်အနီး၊ မန္တလေးမြို့ |- | တံတားဦး|| ဌာနခွဲ|| [[တံတားဦးမြို့]] |- | ဟဲဟိုး|| ဌာနစိတ်|| ဟဲဟိုးလေဆိပ်အနီး၊ [[ဟဲဟိုးမြို့]] |- | မြိတ်|| ဌာနစိတ်|| မြန်အောင်ရပ်ကွက်၊ မြိတ်မြို့ |- | မြစ်ကြီးနား|| ဌာနစိတ်|| လေယာဉ်ကွင်းအနီး၊ မြစ်ကြီးနားမြို့ |- | စစ်တွေ|| ဌာနစိတ်|| လေယာဉ်ကွင်းအနီး၊ စစ်တွေမြို့ |- | ထားဝယ်|| ဆီဖြည့်စခန်း|| ထားဝယ်လေဆိပ်အနီး၊ ထားဝယ်မြို့ |- | ကော့သောင်း|| ဆီဖြည့်စခန်း|| ကော့သောင်းမြို့ |- | မော်လမြိုင်|| ဆီဖြည့်စခန်း|| ကမ်းနားလမ်း၊ မော်လမြိုင်မြို့ |} ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{လျှပ်စစ်နှင့် စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာန}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ]] c0mq3uwn7pfn3saoox8ti9eqj2t91yn 0 50792 877857 741384 2025-06-14T17:09:02Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 877857 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း | agency_name = မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်း | type = အာမခံလုပ်ငန်း | seal = | seal_width = | seal_caption = | logo = Myanma Insurance.png | logo_width = | logo_caption = | picture = | picture_width = | picture_caption = | formed = {{Start date and age|1952|3|1}} | preceding1 = ပြည်ထောင်စုအာမခံစနစ်အဖွဲ့ (၁၉၅၂–၁၉၇၅) | preceding2 = မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်းကော်ပိုရေးရှင်း (၁၉၇၅–၁၉၈၉) | dissolved = | superseding = | agency_type = | jurisdiction = | headquarters = [[ကုန်သည်လမ်း]]၊ [[ရန်ကုန်မြို့]] | region_code = | motto = | employees = | budget = | chief1_name = ​ဒေါက်တာ စန္ဒာဦး | chief1_position = ဦး​ဆောင်ညွှန်ကြား​ရေးမှူး | chief2_name = | chief2_position = <!-- up to |chief9_name= --> | parent_department = [[စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာန]] | parent_agency = | child1_agency = | child2_agency = <!-- up to |child25_agency= --> | keydocument1 = <!-- up to |keydocument6= --> | website ={{URL|http://www.mminsurance.gov.mm/}} | footnotes = }} '''မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်း'''သည် နိုင်ငံပိုင် အာမခံအဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး [[စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာန]]လက်အောက်ရှိ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ကာ ၁၉၅၂ ခုနှစ်က စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အသက်အာမခံလုပ်ငန်းကို စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကာ နောင်အခါ အသက်နှင့် အထွေထွေအာမခံ နှစ်မျိုးလုံး လက်ခံဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ရုံးချုပ်တည်ရာမှာ အမှတ်- ၆၂၇/၆၃၅၊ [[ကုန်သည်လမ်း]]၊ [[ရန်ကုန်မြို့]]ဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် တိုင်း၊ ခရိုင်၊ မြို့နယ် ၃၈-ခု၌ ရုံးခွဲများ ဖွင့်လှစ်ထားရှိသည်။ မြန်မာ့အာမခံတွင် ပမာဏကြီးမားသော အရံ ရန်ပုံငွေများ (အသက် အာမခံရန်ပုံငွေ ကျပ် သန်းပေါင်း ၈၂၂၂.၁၇၊ အထွေထွေ အာမခံရန်ပုံငွေ ကျပ် ၄၅ဝ၆၁.၃၅ သန်း၊ အထွေထွေ သီးသန့်ရန်ပုံငွေ ကျပ် ၂၂၆၁.၉၅ သန်း)နှင့် ကြီးမားသော တစ်ဆင့်အာမခံ အကာအကွယ်များ လည်းရှိသည်။ မီးနှင့်ရေကြောင်း အာမခံ ပိုလွန် ဆုံးရှုံးမှုစာချုပ်များ၊ စွမ်းအင်အာမခံ စာချုပ်များ၊ မော်တော်ကား စိတ်ကြိုက် တာဝန်ယူမှု စာချုပ်များလည်း အခိုင်အမာချုပ်ဆို ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိသည်။ အဆိုပါ တစ်ဆင့် အာမခံစာချုပ်များကို ကမ္ဘာထိပ်တန်း တစ်ဆင့်အာမခံ ကုမ္ပဏီကြီးများနှင့် ချုပ်ဆိုဆောင်ရွက် ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ၂ဝ၁၁-၂ဝ၁၂ ဘဏ္ဍာရေးနှစ် အတွင်း လျော်ကြေး စုစုပေါင်း ကျပ် ၁၅၇၁.၆ဝ သန်း ပေးလျော်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.mof.gov.mm/my/content/site-map?q=node/73|title=မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်း|publisher=ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာန|accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၂၈|archivedate=21 February 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180221011822/http://www.mof.gov.mm/my/content/site-map?q=node%2F73}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == မြန်မာနိုင်ငံတွင် အာမခံလုပ်ငန်းကို ၁၈၂၆ တွင် စတင်ခဲ့သည်။ [[ပထမ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်]]အပြီး ဥရောပတိုက်သားများ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်လာကြရာ ထိုလုပ်ငန်းများအတွက် အာမခံအကာအကွယ်ပေးနိုင်ရန် နိုင်ငံခြားအာမခံကုမ္ပဏီများ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စတင်ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ၁၈၉၇ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၀ ခုနှစ်ကာလအတွင်း အာမခံကုမ္ပဏီပေါင်း ၁၁၀ အထိ ရှိခဲ့ရာ ယင်းတို့ အထဲတွင် ၁၉၃၇ ခုနှစ်အတွင်း၌ [[ဆာဦးသွင်]]မှ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တည်ထောင်သော မြန်မာပြည်အမျိုးသားအာမခံကုမ္ပဏီ လီမိတက် (Burma National Insurance Co., Ltd.) နှင့် ဒေါက်တာဦးဆက်မှ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တည်ထောင်သော မြန်မာနိုင်ငံ (အစိုးရ တာဝန်ခံချုပ်) အာမခံကုမ္ပဏီလီမိတက်ဟူ၍ မြန်မာကုမ္ပဏီ ၂ ခုသာ ရှိခဲ့သည်။ [[ဒုတိယကမ္ဘာစစ်]]ဖြစ်လာ၍ အာမခံလုပ်ငန်းများ ရပ်တန့်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ခန့်အပ်သော ဒုတိယကြားဖြတ်အစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံ စစ်ဘေးဥပါဒ် (အသက်၊ မတော်တဆထိခိုက်ခြင်းနှင့်ပစ္စည်း) အာမခံနည်းဥပဒေ များကို ၁၉၄၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ(အစိုးရတာဝန်ခံချုပ်) အာမခံကုမ္ပဏီသည် အာမခံ လုပ်ငန်းများ ပြန်လည်စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။<ref name="mmi">{{cite web|url=http://www.mminsurance.gov.mm/index.php?page=YWJvdXQ=|title=မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်း နောက်ခံသမိုင်း|accessdate=၂၆ မတ် ၂၀၁၈|archivedate=9 March 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180309165419/http://www.mminsurance.gov.mm/index.php?page=YWJvdXQ=}}</ref> ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် မြန်မာအမျိုးသားအာမခံကုမ္ပဏီများဖြစ်ကြသော ပြည်သူ့အာမခံကုမ္ပဏီ လီမိတက်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ မီးနှင့်အထွေထွေအာမခံကုမ္ပဏီလီမိတက်တို့ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ ခုနှစ်တွင် ပြည်ထောင်စုအာမခံစနစ်အဖွဲ့ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းကာ အစိုးရက ပါဝင်လုပ်ကိုင် လာခဲ့သည်။<ref name="mmi"/> ဘားမားနေရှင်နယ်အာမခံကုမ္ပဏီ (Burma National Insurance Co.,) ကို ၁၉၅၁ အာမခံ ကုမ္ပဏီများကို နိုင်ငံပိုင်ပြုလုပ်ခြင်းအက်ဥပဒေအရ ပြည်သူပိုင်ပြုလုပ်၍ ၁၉၅၂ ခုနှစ် မတ်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုအာမခံစနစ်အဖွဲ့ (Union of Insurance Board) အဖြစ် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ အထွေထွေအာမခံလုပ်ငန်းကို တိုက်ရိုက် လက်ခံဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် အသက်အာမခံလုပ်ငန်းကို အစိုးရမှတပါး အခြားသူများမလုပ်ရန် တားမြစ်ဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး အထွေထွေအာမခံလုပ်ငန်းကို ပြည်ထောင်စုအာမခံစနစ်အဖွဲ့ (Union of Insurance Board) တစ်ခုတည်းကသာ လုပ်ကိုင်ရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref name="mmi"/> ၁၉၆၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ဘဏ်များပူးပေါင်းရာ၌ တစ်ခုတည်းသော ဘဏ်အဖြစ် [[ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ်|ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ်]]ကို ဖွဲ့စည်းရာတွင် ပြည်ထောင်စုအာမခံစနစ်အဖွဲ့သည် လည်း ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥပဒေအမှတ် (၁၀)ဖြင့် အာမခံလုပ်ငန်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်း၍ ယင်းဥပဒေအရ ၁၉၇၆ ခု၊ ဧပြီလ ၁ ရက်မှစ၍ မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်းကော်ပိုရေးရှင်းဟု သီးခြားအဖွဲ့အစည်းဖြင့် ရပ်တည်ကာ အာမခံလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။<ref name="mmi"/> ၁၉၈၉ ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်းကော်ပိုရေးရှင်း ကို မြန်မာ့အာမခံ လုပ်ငန်းဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။<ref name="mmi"/> == အာမခံအမျိုးအစားများ == ယခုလက်ရှိ မြန်မာ့အာမခံလုပ်ငန်းမှ ဆောင်ရွက်လျှက် ရှိသော အာမခံအမျိုးအစားများမှာ - {{columns-list|3| *အသက်အာမခံ *စုပေါင်းအသက်အာမခံ *သင်္ဘောသားအသက်အာမခံ *ပြည်ပလုပ်သားအသက်အာမခံ *အားကစားသမားအသက်အာမခံ *မြွေအန္တရာယ်အသက်အာမခံ *ကျန်းမာရေးအာမခံ *မီးနှင့်တွဲဖက်အန္တရာယ်များအာမခံ *ပစ္စည်းပျက်စီးခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းရပ်ဆိုင်းဆုံးရှုံးမှုအာမခံ *စက်မှုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာအထူးအန္တရာယ် *စက်မှုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အလုံးစုံအန္တရာယ် *ဆေးရုံတက်ရောက်မှုအာမခံ *ရေကြောင်းကုန်ပစ္စည်းအာမခံ *သင်္ဘောကိုယ်ထည်အာမခံ *ရေယာဉ်ပိုင်ရှင်နှင့် ရေယာဉ်လုပ်ငန်းရှင်များ တာဝန်ရှိမှုအာမခံ *လေယာဉ်ကိုယ်ထည်အာမခံ *လေယာဉ်စီးခရီးသည်များ သေဆုံးမှုနှင့် ကိုယ်အင်္ဂါထိခိုက်မှုအာမခံ *ခရီးသည်လက်ဆွဲတန်ဆာပျောက်ဆုံးတာဝန်ရှိမှုအာမခံ *လေကြောင်းပို့ကုန်ပစ္စည်း ပျောက်ဆုံးတာဝန်ရှိမှုအာမခံ *လေယာဉ်ချောစာ ပျောက်ဆုံးတာဝန်ရှိမှုအာမခံ *သူတစ်ပါးထိခိုက်မှုတာဝန်ရှိမှုအာမခံ *လေယာဉ်သားထိခိုက်မှု တာဝန်ရှိမှုအာမခံ *လေယာဉ်ကိုယ်ထည်ဆုံးရှုံးမှု နှုတ်ဖြတ်ငွေအတွက်အာမခံ *လေယာဉ်ကိုယ်ထည် စစ်မက်ဘေးအန္တရာယ်အာမခံ *အလုံးစုံမော်တော်ယာဉ်အာမခံ *စက်တပ်ယာဉ်ဖြင့် သူတစ်ပါးထိခိုက်မှုအာမခံ *အလုံးစုံအန္တရာယ်အထွေထွေတာဝန်ရှိမှုအာမခံ *အလုပ်သမားလျော်ကြေးအာမခံ *အလုပ်သမား/ဝန်ထမ်းများတာဝန်ရှိမှုအာမခံ သို့မဟုတ် အလုပ်ရှင်များတာဝန်ရှိမှု အာမခံ *မြေသယံဇာတတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များ တာဝန်ရှိမှုအာမခံ *ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူများ စိုက်ထုတ်ကုန်ကျမှုအာမခံ *ကန်ထရိုက်တာအလုံးစုံအန္တရာယ်အာမခံ *ကန်ထရိုက်တာလုပ်ငန်းခွင်နှင့် စက်ပစ္စည်းများအာမခံ *တည်ဆောက်မှုအလုံးစုံအန္တရာယ်အာမခံ *အီလက်ထရွန်းနစ်ပစ္စည်းအာမခံ *စက်ပစ္စည်းအာမခံ *ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့အာမခံ *သမာဓိအာမခံ *ငွေသားလုံခြုံမှုအာမခံ *ငွေပို့ငွေသယ်အာမခံ *ကိုယ်အင်္ဂါထိခိုက်မှုနှင့် ရောဂါဘယအာမခံ *သမဝါယမအမှုဆောင်များ ကိုယ်အင်္ဂါထိခိုက်မှုနှင့် ရောဂါဘယအာမခံ *ဆေးရုံတက်ရောက်ခြင်းနှင့် ခွဲစိတ်ကုသမှုအာမခံ *ဖောက်ထွင်းခိုးယူမှုအာမခံ *ခရီးသွားအာမခံ *ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် ခရီးသွားအာမခံ *အပ်ငွေအာမခံ *ကျားဖောင်လုပ်ငန်းရှင်တာဝန်ရှိမှုအာမခံ }} == အကိုးအကား == {{reflist}} [[Category:အာမခံ]] [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ]] k4eut6p3dcyd2d6nmvv5cmmqca23isv 0 53182 877963 793311 2025-06-15T05:11:21Z Maung Myay Zuu 131890 877963 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = အဖျောက်မြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |coordinates_display = inline, title |latNS = N |latd = 17.38239 |longEW = E |longd = 95.69338 |P-code = MMR013005703 }} အဖျောက်မြို့သည် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ တိုက်ကြီးခရိုင်၊ တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ တိုက်ကြီးမြို့ အနောက်မြောက်ယွန်း၊ ဧရာဝတီမြစ် အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== မွန်ဘာသာစကား 'အော့ဖရော့' မှ 'အဖယောက်' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် 'အဖျောက်' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် 'ငပိဆိပ်' ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ ကင်းဝန်မင်းကြီး၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပေပြီ။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက် မှ 'ဓမ္မဝိလာသိနီ' သိမ်ကျောက်စာအရ မွန်တို့၏ ရာမညတိုင်း တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင် အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။ တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင် လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 01xxb7qhuk9owohntqge96q4d5s4wzo 877964 877963 2025-06-15T05:12:52Z Maung Myay Zuu 131890 877964 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = အဖျောက်မြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |coordinates_display = inline, title |latNS = N |latd = 17.38239 |longEW = E |longd = 95.69338 |P-code = MMR013005703 }} အဖျောက်မြို့သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ [[တိုက်ကြီးမြို့]] အနောက်မြောက်ယွန်း၊ [[ဧရာဝတီမြစ်]] အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== မွန်ဘာသာစကား 'အော့ဖရော့' မှ 'အဖယောက်' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် 'အဖျောက်' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် 'ငပိဆိပ်' ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ ကင်းဝန်မင်းကြီး၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပေပြီ။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက် မှ 'ဓမ္မဝိလာသိနီ' သိမ်ကျောက်စာအရ မွန်တို့၏ ရာမညတိုင်း တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင် အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။ တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင် လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] cyu6c0n9xq241ztsnll4swpv1606v6a 877965 877964 2025-06-15T05:14:24Z Maung Myay Zuu 131890 877965 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = အဖျောက်မြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |coordinates_display = inline, title |latNS = N |latd = 17.38239 |longEW = E |longd = 95.69338 |P-code = MMR013005703 }} '''အ‌ဖျောက်မြို့'''({{Lang-en|Ahphyauk}})သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ [[တိုက်ကြီးမြို့]] အနောက်မြောက်ယွန်း၊ [[ဧရာဝတီမြစ်]] အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== မွန်ဘာသာစကား 'အော့ဖရော့' မှ 'အဖယောက်' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် 'အဖျောက်' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် 'ငပိဆိပ်' ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ ကင်းဝန်မင်းကြီး၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပေပြီ။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက် မှ 'ဓမ္မဝိလာသိနီ' သိမ်ကျောက်စာအရ မွန်တို့၏ ရာမညတိုင်း တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင် အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။ တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင် လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] m7ac71eubda0cviq7jt8avwm2zo1e7l 877968 877965 2025-06-15T05:17:35Z Maung Myay Zuu 131890 877968 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = အဖျောက်မြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |coordinates_display = inline, title |latNS = N |latd = 17.38239 |longEW = E |longd = 95.69338 |P-code = MMR013005703 }} '''အ‌ဖျောက်မြို့'''({{Lang-en|Ahphyauk}})သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ [[တိုက်ကြီးမြို့]] အနောက်မြောက်ယွန်း၊ [[ဧရာဝတီမြစ်]] အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== [[မွန်ဘာသာ]]'''အော့ဖရော့''' မှ '''အဖယောက်''' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် '''အဖျောက်''' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် ငပိဆိပ် ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ [[ကင်းဝန်မင်းကြီး]]၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက်၊ ဓမ္မဝိလာသိနီ သိမ်ကျောက်စာအရ [[ရာမညတိုင်း]] တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင် အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။ တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင် လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 59d2aimf1h13afjbkmf31jnoiuunp7w 877971 877968 2025-06-15T05:26:20Z Maung Myay Zuu 131890 877971 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = အဖျောက်မြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |image_skyline = [[File:အဖျောက်မြို့.jpg|thumb|]] |image_caption = အဖျောက်မြို့ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |coordinates_display = inline, title |latNS = N |latd = 17.38239 |longEW = E |longd = 95.69338 |P-code = MMR013005703 }} '''အ‌ဖျောက်မြို့'''({{Lang-en|Ahphyauk}})သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ [[တိုက်ကြီးမြို့]] အနောက်မြောက်ယွန်း၊ [[ဧရာဝတီမြစ်]] အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== [[မွန်ဘာသာ]]'''အော့ဖရော့''' မှ '''အဖယောက်''' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် '''အဖျောက်''' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် ငပိဆိပ် ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ [[ကင်းဝန်မင်းကြီး]]၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက်၊ ဓမ္မဝိလာသိနီ သိမ်ကျောက်စာအရ [[ရာမညတိုင်း]] တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင် အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။ တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင် လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] 5fg03j6suui3cmgrk2gv3qe5jzoiyrz 877972 877971 2025-06-15T05:28:23Z Maung Myay Zuu 131890 877972 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = အဖျောက်မြို့ |pushpin_label_position = bottom |pushpin_map = Myanmar |pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။ |image_skyline = [[File:အဖျောက်မြို့.jpg|thumb|]] |image_caption = အဖျောက်မြို့ |pushpin_mapsize = 300 |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|Myanmar}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]] |subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]<ref>GAD, Feb 2011.</ref> |coordinates_display = inline, title |latNS = N |latd = 17.38239 |longEW = E |longd = 95.69338 |P-code = MMR013005703 }} [[File:အင်းဝကျောင်းတိုက်.jpg|thumb|မဟာသုတကာရီ အင်းဝကျောင်းတိုက်ကြီး]] '''အ‌ဖျောက်မြို့'''({{Lang-en|Ahphyauk}})သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ [[တိုက်ကြီးမြို့]] အနောက်မြောက်ယွန်း၊ [[ဧရာဝတီမြစ်]] အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== [[မွန်ဘာသာ]]'''အော့ဖရော့''' မှ '''အဖယောက်''' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် '''အဖျောက်''' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် ငပိဆိပ် ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ [[ကင်းဝန်မင်းကြီး]]၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက်၊ ဓမ္မဝိလာသိနီ သိမ်ကျောက်စာအရ [[ရာမညတိုင်း]] တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင် အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။ တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင် လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist}} {{ရန်ကုန်တိုင်း}} {{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]] [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]] rkdbf6zgzhq3bszwm4at1243q6n6y4e 0 56365 878027 872454 2025-06-15T10:37:24Z 203.131.217.181 . 878027 wikitext text/x-wiki {{Infobox တက္ကသိုလ် |တက္ကသိုလ်အမည်(မြန်မာအက္ခရာ) =ဓမ္မသတ်တက္ကသိုလ် |တက္ကသိုလ်အမည်(အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ)=Thammasat University |ဒေသအခေါ်အမည် =มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |တံဆိပ် =Emblem of Thammasat University.svg |တံဆိပ်စာသား =တက္ကသိုလ်၏တံဆိပ်တော် |ဆောင်ပုဒ်(မြန်မာအက္ခရာ) = |ဆောင်ပုဒ်(အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ) =For excellence, for justice, and readiness in leadership |ဆောင်ပုဒ်(အခြားအက္ခရာ) = |တည်ထောင်ခုနှစ် ={{Start date and age|df=yes|1934|06|27}} |ပါမောက္ခချုပ် =Professor Dr. Somkit Lertpaithoon |ဝန်ထမ်း = |ဆရာ = |ဘွဲ့ကြို ဦးရေ = 25,369 |ဘွဲ့လွန် ဦးရေ= 7,736 |အချိန်ပိုင်းကျောင်းသား ဦးရေ =33,422 |တည်နေရာ =[[ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[ဘန်ကောက်မြို့]] |အကျယ်အဝန်း = |ပိုင်ဆိုင်မှု = |ရန်ပုံငွေ = |အဖွဲ့အစည်း = |သတင်းစာ = |အထိမ်းအမှတ်အရောင် =အဝါရောင် နှင့် အနီရောင် <br /> {{color box|yellow}} {{color box|red}} |အထိမ်းအမှတ်သတ္တဝါ =[[စိန်ပန်းပင်]] |အားကစားအမည် = |အားကစားအသင်း = |ကွန်ယက် = |ဝဘ်ဆိုတ် ={{url|tu.ac.th}} |အမျိုးအစား=အများပိုင်တက္ကသိုလ်}} '''ထမ္မဆတ်တက္ကသိုလ်''' (Thammasat University - TU; ထိုင်း- มธ.; ထိုင်း- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, RTGS: Mahawitthayalai Thammasat) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]ရှိ ပြည်သူပိုင် သုတေသနတက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ ထာဖရာကျန် (Tha Phra Chan) ဧရိယာ၊ ရန်ဆစ် (Rangsit)၊ [[ပတ္တရားမြို့]]နှင့် [[လမ်ပန်းမြို့|လမ်ပန်း]](Lampang) ခရိုင်တို့တွင် ကျောင်းဝင်း (campus) များရှိသည်။ တက္ကသိုလ်နာမည်၏ ထိုင်းအသံထွက်သည် '''ထမ္မာဆတ်''' ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ဓမ္မသတ်တက္ကသိုလ်တွင် ဘာသာရပ်ဌာန၊ ကောလိပ်၊ အင်စတီကျူးရှင်း ၃၃ ခုနှင့် ပညာရေးဝန်ထမ်း ၂,၀၀၀ ဦးတို့တွင် ကျောင်းသား ၃၉,၀၀၀ ကျော် တက်ရောက်ပညာသင်ကြားလျက်ရှိသည်။ ဓမ္မသတ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအသက်အကြီးဆုံး တက္ကသိုလ်ဖြစ်သည်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားတက္ကသိုလ်အဖြစ် တရားဝင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ တည်ထောင်သူ ပရီဒီ ဘာနိုမျွန်း (Pridi Banomyong) က "ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံတက္ကသိုလ်" (ထိုင်း- มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง; RTGS: Mahawitthayalai Wicha Thammasat Lae Kanmueang) ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပထမဆုံးနှစ်တွင် ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးဘာသာရပ်များကို ကျောင်းသား ၇,၀၉၄ ဦးဖြင့် လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်ပြုသော (open university) တက္ကသိုလ်တစ်ခုအဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် တက္ကသိုလ်သည် ၎င်း၏ လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်မူဝါဒကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး ကျောင်းဝင်ခွင့်အတွက် အမျိုးသားဝင်ခွင့်စာမေးပွဲကို ဖြေဆိုရန် လိုအပ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးတက္ကသိုလ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ် ထမ္မဆတ်သည် ကျောင်းဝင်းလေးခုတွင် မတူညီသော ဘာသာရပ်ဌာနနှင့် ကောလိပ် ၃၃ ခု၌ ပညာရေးအစီအစဉ် ၂၄၀ ကျော်ကို ပေးအပ်လျက်ရှိသည်။ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်မှ နှစ်ပေါင်း ၈၀ ကျော်ကာလအတွင်း ဓမ္မသတ် တက္ကသိုလ်သည် ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးအတွက် လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်ပြုသော တက္ကသိုလ်တစ်ခုမှ နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် အဆင့်အားလုံး၏ ပညာရေးဒီဂရီများကို ပေးအပ်နိုင်သော နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲတိုးတက်လာခဲ့သည်။ ဘွဲ့ကြိုနှင့် ဘွဲ့လွန်ကျောင်းသား ၃၀၀,၀၀၀ ကျော်ကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တက္ကသိုလ်၏ ကျောင်းသားဟောင်းများတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အချို့၊ ထိပ်တန်းနိုင်ငံရေးသမားများ၊ အစိုးရအရာရှိများ၊ ထိုင်းဘဏ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများနှင့် ဥပဒေပညာရှင်များ ပါဝင်သည်။ တက္ကသိုလ်၏ မူလကျောင်းဝင်းဖြစ်သည့် ထာဖရာကျန် (Tha Phra Chan) ကျောင်းဝင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၊ [[ဖရားနခွန်မြို့နယ်|ဖရားနခွန်]] (Phra Nakhon) တွင် တည်ရှိသည်။ ဤကျောင်းဝင်းသည် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ လည်ပတ်ရာနေရာများနှင့် နီးကပ်စွာတည်ရှိပြီး ၁၉၇၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက်နေ့ အရေးအခင်းနှင့် ၁၉၇၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့ လူသတ်ပွဲ ဖြစ်ပွားရာနေရာလည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဘွဲ့ကြိုအစီအစဉ်အများစုကို အာရုံစိုက်ထားသည့် ရန်ဆစ် (Rangsit) တက္ကသိုလ်နယ်မြေ (campus) သည် [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်|ပထုမ်ဌာနီခရိုင်]]၊ ခလောင်းလောင်းမြို့နယ်(Khlong Luang) တွင် တည်ရှိသည်။ ဓမ္မသတ်တွင် လမ်ပန် (Lampang) နှင့် ပတ္တရားမြို့ တို့တွင် ပိုမိုသေးငယ်သော ဒေသဆိုင်ရာ ကျောင်းဝင်းများလည်း ရှိသည်။ သ [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ်များ]] [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ]] 5ngn3rrou181k4xg4uf0oumn1epn8y6 878030 878027 2025-06-15T10:46:08Z 203.131.217.181 878030 wikitext text/x-wiki {{Infobox တက္ကသိုလ် |တက္ကသိုလ်အမည်(မြန်မာအက္ခရာ) =ဓမ္မသတ်တက္ကသိုလ် |တက္ကသိုလ်အမည်(အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ)=Thammasat University |ဒေသအခေါ်အမည် =มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |တံဆိပ် =Emblem of Thammasat University.svg |တံဆိပ်စာသား =တက္ကသိုလ်၏တံဆိပ်တော် |ဆောင်ပုဒ်(မြန်မာအက္ခရာ) = |ဆောင်ပုဒ်(အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ) =For excellence, for justice, and readiness in leadership |ဆောင်ပုဒ်(အခြားအက္ခရာ) = |တည်ထောင်ခုနှစ် ={{Start date and age|df=yes|1934|06|27}} |ပါမောက္ခချုပ် =Professor Dr. Somkit Lertpaithoon |ဝန်ထမ်း = |ဆရာ = |ဘွဲ့ကြို ဦးရေ = 25,369 |ဘွဲ့လွန် ဦးရေ= 7,736 |အချိန်ပိုင်းကျောင်းသား ဦးရေ =33,422 |တည်နေရာ =[[ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[ဘန်ကောက်မြို့]] |အကျယ်အဝန်း = |ပိုင်ဆိုင်မှု = |ရန်ပုံငွေ = |အဖွဲ့အစည်း = |သတင်းစာ = |အထိမ်းအမှတ်အရောင် =အဝါရောင် နှင့် အနီရောင် <br /> {{color box|yellow}} {{color box|red}} |အထိမ်းအမှတ်သတ္တဝါ =[[စိန်ပန်းပင်]] |အားကစားအမည် = |အားကစားအသင်း = |ကွန်ယက် = |ဝဘ်ဆိုတ် ={{url|tu.ac.th}} |အမျိုးအစား=အများပိုင်တက္ကသိုလ်}} '''ထမ္မဆတ်တက္ကသိုလ်''' (Thammasat University - TU; ထိုင်း- มธ.; ထိုင်း- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, RTGS: Mahawitthayalai Thammasat) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]ရှိ ပြည်သူပိုင် သုတေသနတက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ ထာဖရာကျန် (Tha Phra Chan) ဧရိယာ၊ ရန်ဆစ် (Rangsit)၊ [[ပတ္တရားမြို့]]နှင့် [[လမ်ပန်းမြို့|လမ်ပန်း]](Lampang) ခရိုင်တို့တွင် ကျောင်းဝင်း (campus) များရှိသည်။ တက္ကသိုလ်နာမည်၏ ထိုင်းအသံထွက်သည် '''ထမ္မာဆတ်''' ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ဓမ္မသတ်တက္ကသိုလ်တွင် ဘာသာရပ်ဌာန၊ ကောလိပ်၊ အင်စတီကျူးရှင်း ၃၃ ခုနှင့် ပညာရေးဝန်ထမ်း ၂,၀၀၀ ဦးတို့တွင် ကျောင်းသား ၃၉,၀၀၀ ကျော် တက်ရောက်ပညာသင်ကြားလျက်ရှိသည်။ ဓမ္မသတ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအသက်အကြီးဆုံး တက္ကသိုလ်ဖြစ်သည်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားတက္ကသိုလ်အဖြစ် တရားဝင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ တည်ထောင်သူ ပရီဒီ ဘာနိုမျွန်း (Pridi Banomyong) က "ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံတက္ကသိုလ်" (ထိုင်း- มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง; RTGS: Mahawitthayalai Wicha Thammasat Lae Kanmueang) ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပထမဆုံးနှစ်တွင် ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးဘာသာရပ်များကို ကျောင်းသား ၇,၀၉၄ ဦးဖြင့် လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်ပြုသော (open university) တက္ကသိုလ်တစ်ခုအဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် တက္ကသိုလ်သည် ၎င်း၏ လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်မူဝါဒကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး ကျောင်းဝင်ခွင့်အတွက် အမျိုးသားဝင်ခွင့်စာမေးပွဲကို ဖြေဆိုရန် လိုအပ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးတက္ကသိုလ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ် ထမ္မဆတ်သည် ကျောင်းဝင်းလေးခုတွင် မတူညီသော ဘာသာရပ်ဌာနနှင့် ကောလိပ် ၃၃ ခု၌ ပညာရေးအစီအစဉ် ၂၄၀ ကျော်ကို ပေးအပ်လျက်ရှိသည်။ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်မှ နှစ်ပေါင်း ၈၀ ကျော်ကာလအတွင်း ဓမ္မသတ် တက္ကသိုလ်သည် ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးအတွက် လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်ပြုသော တက္ကသိုလ်တစ်ခုမှ နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် အဆင့်အားလုံး၏ ပညာရေးဒီဂရီများကို ပေးအပ်နိုင်သော နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲတိုးတက်လာခဲ့သည်။ ဘွဲ့ကြိုနှင့် ဘွဲ့လွန်ကျောင်းသား ၃၀၀,၀၀၀ ကျော်ကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တက္ကသိုလ်၏ ကျောင်းသားဟောင်းများတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အချို့၊ ထိပ်တန်းနိုင်ငံရေးသမားများ၊ အစိုးရအရာရှိများ၊ ထိုင်းဘဏ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ ဥပဒေပညာရှင်များ၊ နာမည်ကျော်အနုပညာရှင်များ ပါဝင်သည်။ မယ်ကမ္ဘာ ၂၀၂၅ သည် ထမ္မာဆတ်၏ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံမဟာဌာနမှ တတိယနှစ်ကျောင်းသူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ လက်ရှိတရားရုံးချုပ်တရားသူကြီးချုပ်သည်လည်း ထမ္မဆတ်ဥပဒေမဟာဌာနမှ ကျောင်းဆင်းသူဖြစ်သည်။ တက္ကသိုလ်၏ မူလကျောင်းဝင်းဖြစ်သည့် ထာဖရာကျန် (Tha Phra Chan) ကျောင်းဝင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၊ [[ဖရားနခွန်မြို့နယ်|ဖရားနခွန်]] (Phra Nakhon) တွင် တည်ရှိသည်။ ဤကျောင်းဝင်းသည် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ လည်ပတ်ရာနေရာများနှင့် နီးကပ်စွာတည်ရှိပြီး ၁၉၇၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက်နေ့ အရေးအခင်းနှင့် ၁၉၇၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့ လူသတ်ပွဲ ဖြစ်ပွားရာနေရာလည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဘွဲ့ကြိုအစီအစဉ်အများစုကို အာရုံစိုက်ထားသည့် ရန်ဆစ် (Rangsit) တက္ကသိုလ်နယ်မြေ (campus) သည် [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်|ပထုမ်ဌာနီခရိုင်]]၊ ခလောင်းလောင်းမြို့နယ်(Khlong Luang) တွင် တည်ရှိသည်။ ဓမ္မသတ်တွင် လမ်ပန် (Lampang) နှင့် ပတ္တရားမြို့ တို့တွင် ပိုမိုသေးငယ်သော ဒေသဆိုင်ရာ ကျောင်းဝင်းများလည်း ရှိသည်။ ထမ္မဆတ်တက္ကသိုလ်သည် ချူလာလောင်ကွန်တက္ကသိုလ်နှင့် နှစ်စဉ်ဘောလုံးပြိုင်ပွဲရှိသည်။ ထိုဘောလုံးပွဲသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းအရင့်ဆုံး၊ ဂုဏ်သိက္ခာအကြီးမားဆုံးတက္ကသိုလ်ကြီးနှစ်ခုအကြားရှိ ယှဉ်ပြိုင်မှုကို ထင်ဟပ်သည်။ [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ်များ]] [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ]] kknhkfyunsdozyh9wxk0vgwdngr8fdx 878031 878030 2025-06-15T10:46:47Z 203.131.217.181 878031 wikitext text/x-wiki {{Infobox တက္ကသိုလ် |တက္ကသိုလ်အမည်(မြန်မာအက္ခရာ) =ထမ္မဆတ်တက္ကသိုလ် |တက္ကသိုလ်အမည်(အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ)=Thammasat University |ဒေသအခေါ်အမည် =มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |တံဆိပ် =Emblem of Thammasat University.svg |တံဆိပ်စာသား =တက္ကသိုလ်၏တံဆိပ်တော် |ဆောင်ပုဒ်(မြန်မာအက္ခရာ) = |ဆောင်ပုဒ်(အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ) =For excellence, for justice, and readiness in leadership |ဆောင်ပုဒ်(အခြားအက္ခရာ) = |တည်ထောင်ခုနှစ် ={{Start date and age|df=yes|1934|06|27}} |ပါမောက္ခချုပ် =Professor Dr. Somkit Lertpaithoon |ဝန်ထမ်း = |ဆရာ = |ဘွဲ့ကြို ဦးရေ = 25,369 |ဘွဲ့လွန် ဦးရေ= 7,736 |အချိန်ပိုင်းကျောင်းသား ဦးရေ =33,422 |တည်နေရာ =[[ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[ဘန်ကောက်မြို့]] |အကျယ်အဝန်း = |ပိုင်ဆိုင်မှု = |ရန်ပုံငွေ = |အဖွဲ့အစည်း = |သတင်းစာ = |အထိမ်းအမှတ်အရောင် =အဝါရောင် နှင့် အနီရောင် <br /> {{color box|yellow}} {{color box|red}} |အထိမ်းအမှတ်သတ္တဝါ =[[စိန်ပန်းပင်]] |အားကစားအမည် = |အားကစားအသင်း = |ကွန်ယက် = |ဝဘ်ဆိုတ် ={{url|tu.ac.th}} |အမျိုးအစား=အများပိုင်တက္ကသိုလ်}} '''ထမ္မဆတ်တက္ကသိုလ်''' (Thammasat University - TU; ထိုင်း- มธ.; ထိုင်း- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, RTGS: Mahawitthayalai Thammasat) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]ရှိ ပြည်သူပိုင် သုတေသနတက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ ထာဖရာကျန် (Tha Phra Chan) ဧရိယာ၊ ရန်ဆစ် (Rangsit)၊ [[ပတ္တရားမြို့]]နှင့် [[လမ်ပန်းမြို့|လမ်ပန်း]](Lampang) ခရိုင်တို့တွင် ကျောင်းဝင်း (campus) များရှိသည်။ တက္ကသိုလ်နာမည်၏ ထိုင်းအသံထွက်သည် '''ထမ္မာဆတ်''' ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အထိ ဓမ္မသတ်တက္ကသိုလ်တွင် ဘာသာရပ်ဌာန၊ ကောလိပ်၊ အင်စတီကျူးရှင်း ၃၃ ခုနှင့် ပညာရေးဝန်ထမ်း ၂,၀၀၀ ဦးတို့တွင် ကျောင်းသား ၃၉,၀၀၀ ကျော် တက်ရောက်ပညာသင်ကြားလျက်ရှိသည်။ ဓမ္မသတ်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအသက်အကြီးဆုံး တက္ကသိုလ်ဖြစ်သည်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားတက္ကသိုလ်အဖြစ် တရားဝင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ တည်ထောင်သူ ပရီဒီ ဘာနိုမျွန်း (Pridi Banomyong) က "ကိုယ်ကျင့်တရားနှင့် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံတက္ကသိုလ်" (ထိုင်း- มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง; RTGS: Mahawitthayalai Wicha Thammasat Lae Kanmueang) ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ပထမဆုံးနှစ်တွင် ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးဘာသာရပ်များကို ကျောင်းသား ၇,၀၉၄ ဦးဖြင့် လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်ပြုသော (open university) တက္ကသိုလ်တစ်ခုအဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် တက္ကသိုလ်သည် ၎င်း၏ လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်မူဝါဒကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး ကျောင်းဝင်ခွင့်အတွက် အမျိုးသားဝင်ခွင့်စာမေးပွဲကို ဖြေဆိုရန် လိုအပ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးတက္ကသိုလ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ် ထမ္မဆတ်သည် ကျောင်းဝင်းလေးခုတွင် မတူညီသော ဘာသာရပ်ဌာနနှင့် ကောလိပ် ၃၃ ခု၌ ပညာရေးအစီအစဉ် ၂၄၀ ကျော်ကို ပေးအပ်လျက်ရှိသည်။ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်မှ နှစ်ပေါင်း ၈၀ ကျော်ကာလအတွင်း ဓမ္မသတ် တက္ကသိုလ်သည် ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံရေးအတွက် လွတ်လပ်စွာဝင်ခွင့်ပြုသော တက္ကသိုလ်တစ်ခုမှ နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် အဆင့်အားလုံး၏ ပညာရေးဒီဂရီများကို ပေးအပ်နိုင်သော နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲတိုးတက်လာခဲ့သည်။ ဘွဲ့ကြိုနှင့် ဘွဲ့လွန်ကျောင်းသား ၃၀၀,၀၀၀ ကျော်ကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တက္ကသိုလ်၏ ကျောင်းသားဟောင်းများတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အချို့၊ ထိပ်တန်းနိုင်ငံရေးသမားများ၊ အစိုးရအရာရှိများ၊ ထိုင်းဘဏ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ ဥပဒေပညာရှင်များ၊ နာမည်ကျော်အနုပညာရှင်များ ပါဝင်သည်။ မယ်ကမ္ဘာ ၂၀၂၅ သည် ထမ္မာဆတ်၏ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံမဟာဌာနမှ တတိယနှစ်ကျောင်းသူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ လက်ရှိတရားရုံးချုပ်တရားသူကြီးချုပ်သည်လည်း ထမ္မဆတ်ဥပဒေမဟာဌာနမှ ကျောင်းဆင်းသူဖြစ်သည်။ တက္ကသိုလ်၏ မူလကျောင်းဝင်းဖြစ်သည့် ထာဖရာကျန် (Tha Phra Chan) ကျောင်းဝင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၊ [[ဖရားနခွန်မြို့နယ်|ဖရားနခွန်]] (Phra Nakhon) တွင် တည်ရှိသည်။ ဤကျောင်းဝင်းသည် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ လည်ပတ်ရာနေရာများနှင့် နီးကပ်စွာတည်ရှိပြီး ၁၉၇၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက်နေ့ အရေးအခင်းနှင့် ၁၉၇၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့ လူသတ်ပွဲ ဖြစ်ပွားရာနေရာလည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဘွဲ့ကြိုအစီအစဉ်အများစုကို အာရုံစိုက်ထားသည့် ရန်ဆစ် (Rangsit) တက္ကသိုလ်နယ်မြေ (campus) သည် [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်|ပထုမ်ဌာနီခရိုင်]]၊ ခလောင်းလောင်းမြို့နယ်(Khlong Luang) တွင် တည်ရှိသည်။ ဓမ္မသတ်တွင် လမ်ပန် (Lampang) နှင့် ပတ္တရားမြို့ တို့တွင် ပိုမိုသေးငယ်သော ဒေသဆိုင်ရာ ကျောင်းဝင်းများလည်း ရှိသည်။ ထမ္မဆတ်တက္ကသိုလ်သည် ချူလာလောင်ကွန်တက္ကသိုလ်နှင့် နှစ်စဉ်ဘောလုံးပြိုင်ပွဲရှိသည်။ ထိုဘောလုံးပွဲသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းအရင့်ဆုံး၊ ဂုဏ်သိက္ခာအကြီးမားဆုံးတက္ကသိုလ်ကြီးနှစ်ခုအကြားရှိ ယှဉ်ပြိုင်မှုကို ထင်ဟပ်သည်။ [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ်များ]] [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ]] bk7d29lglf658lbfa5f7gi9b1dy3xw2 0 62552 878028 645957 2025-06-15T10:38:03Z Salai Rungtoi 22844 878028 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ် | nativename-a = {{lang|th|ท่าอากาศยานเชียงใหม่}} | image = | image-width = 250 | IATA = CNX | ICAO = VTCC | type = အများပိုင်၊ စစ်တပ်ပိုင် | owner = [[ထိုင်းဘုရင့်တပ်မတော်| ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်]] | operator = Airports of Thailand ကုမ္ပဏီ | city-served = [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]] <br> [[Lamphun Province|Lamphun]] | location = ၆၀ မဟီဒေါလမ်း၊ ဆူထေ့ပ်ရပ်ကွက်၊ မောင်းချင်းမိုင်းမြို့နယ်၊ [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]], ထိုင်းနိုင်ငံ | opened = {{start date and age|1921|10|01|df=yes}} | focus_city = {{nowrap|[[ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်း]]}} | hub = [[ဘန်ကောက် လေကြောင်းလိုင်း]]၊ [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]]၊ [[ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | elevation-f = 1,036 | website = [http://www.chiangmaiairportthai.com/ chiangmaiairportthai.com] | latd = 18 | latm = 46 | lats = 00 | latNS = N | longd = 098 | longm = 57 | longs = 45 | longEW = E | coordinates_region = TH | pushpin_map = Thailand Chiang Mai Province | pushpin_map_caption = ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ချင်းမိုင်လေဆိပ် တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_relief = yes | pushpin_mark = | pushpin_marksize = 11 | pushpin_label = <span style="color:yellow; font-weight:bold; font-size:larger; text-shadow: black 0.1em 0.1em 0.2em">CNX</span> | pushpin_label_position = bottom | metric-rwy = y | r1-number = 18/36 | r1-length-m = 3,100 | r1-surface = နိုင်လွန်ကတ္တရာ | stat-year = ၂၀၁၅ | stat1-header = ခရီးသည် | stat1-data = 8,365,851 | stat2-header = လေယာဉ်အစီးရေ | stat2-data = 63,843 | footnotes = ရင်းမြစ်များ:<ref>{{cite web |url=http://www.airportthai.co.th/th/irweb/thai/investor_th.html |title=AOT Investors Site |accessdate=11 Dec 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111127084310/http://www.airportthai.co.th/th/irweb/thai/investor_th.html |archivedate=27 November 2011 }}</ref><ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=VTCC Airport information for VTCC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303230109/http://worldaerodata.com/wad.cgi?airport=VTCC |date=3 March 2016 }} from [[DAFIF]] (effective Oct 2006)</ref><ref name="GCM">{{GCM|CNX|source=DAFIF}}</ref> |image2 = Chiang Mai Intl Airport.jpg|image2-width = 250|stat3-header = Freight (tonnes)|stat3-data = 37,374}} [[File:Chiang_Mai_Airport_runway_aerial_view.JPG|thumb|250x250px|ချင်းမိုင်လေယာဉ်ပြေးလမ်းကို ဝေဟင်မှ တွေ့ရစဉ်]] '''ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်''' ({{lang-en|Chiang Mai International Airport}}; {{lang-th|ท่าอากาศยานเชียงใหม่}}) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] ချင်းမိုင်ခရိုင် မြို့တော် [[ချင်းမိုင်မြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ ချင်းမိုင် လေဆိပ်သည် ထိုင်းနိုင့်ငံ မြောက်ပိုင်း၏ အဓိက တံခါးဝ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း စတုတ္ထမြောက် အလုပ်အများဆုံး လေဆိပ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ == သမိုင်း == လေဆိပ်ကို ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် စုတက် လေဆိပ်အဖြစ် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဆန္ဒပြမှုများဖြင့် [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်]] ခေတ္တပိတ်ထားခဲ့ရချိန်တွင် ချင်းမိုင်လေဆိပ်သည် တရုတ်လေကြောင်းလိုင်း၊ ဆွစ် အင်တာနေရှင်နယ် လေကြောင်းလိုင်း တို့၏ ရပ်နားရာ တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် တွင် ချင်းမိုင်လေဆိပ်သည် ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း၏ ဒုတိယ အခြေစိုက် လေဆိပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>http://www.nst.com.my/nst/articles/AirAsiaopensnewhubinChiangMai/Article/</ref> ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်း ၁၉ ခုမှ ချိတ်ဆက်ပျံသန်းလျက် ရှိပြီး ခရီးသည် စုစုပေါင်း ၅.၃ သန်း၊ လေယာဉ်အစီးရေ ၄၃,၀၀၀ နှင့် ကုန်တန်ချိန် ၁၈,၀၀၀ တန်ကို ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ခဲ့သည်။<ref name=AOT>{{cite web|title=Air Transport Statistic|url=http://airportthai.co.th/main/en/1115-air-transport-statistic|website=Airports of Thailand PLC (AOT)|accessdate=2015-01-23|archivedate=7 December 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141207204925/http://airportthai.co.th/main/en/1115-air-transport-statistic}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် လေဆိပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ လေယာဉ်ခရီးသည် အတင်အချပြုလုပ်ရာ နေရာတိုးချဲ့ခြင်း၊ ၂၄ နာရီပြည့် လည်ပတ်ခြင်း နှင့် ပြည်ပ ဆိုက်ရောက်ခန်းမ နှင့် ပြည်တွင်း ထွက်ခွာ ခန်းမ တို့ တိုးချဲ့ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.ttrweekly.com/site/2014/01/aot-expands-chiang-mai-airport/ |accessdate=5 March 2016 |archivedate=17 November 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151117023926/http://www.ttrweekly.com/site/2014/01/aot-expands-chiang-mai-airport/ }}</ref> == ဝန်ဆောင်မှု == လေဆိပ်သည် ပင်လယ်ပြင်မျက်နှာပြင်အထက် ၃၁၆ မီတာ (၁၀၃၇ ပေ) တွင် တည်ရှိသည်။ နိုင်လွန်ကတ္တရာ လေယာဉ်ပြေးလမ်း တည်ဆောက်ထားပြီး အရှည် ၃၁၀၀ မီတာ (၁၀၁၇၁ ပေ) ရှိသည်။ လေဆိပ် အဆောက်အဦး (၂) ခု ရှိပြီး (၁) ခုမှာ ပြည်တွင်း ခရီးသည်များအတွက် ဖြစ်ပြီး (၁) ခုမှာ ပြည်ပ လေယာဉ်များအတွက် ဖြစ်သည်။ == လေကြောင်းလိုင်းများနှင့် ပျံသန်းရာမြို့ == {{Airport destination list |3rdcoltitle = Terminal |[[Air Asia]] | [[ကွာလာလမ်ပူ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကွာလာလမ်ပူ-အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ]] | ပြည်ပ |[[Air China]] | [[ပေကျင်း မြို့တော် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ပေကျင်း]]၊ [[Tianjin Binhai International Airport|Tianjin]] (resumes 29 March 2016)၊ [[Wuhan Tianhe International Airport|Wuhan]]<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://ca.finance.yahoo.com/news/air-china-commence-wuhan-chiang-013500995.html |accessdate=4 March 2016 |archivedate=20 December 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131220052126/http://ca.finance.yahoo.com/news/air-china-commence-wuhan-chiang-013500995.html }}</ref> | ပြည်ပ | [[ဘန်ကောက် လေကြောင်းလိုင်း]] | [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်]]၊ [[Samui Airport|Ko Samui]], [[Mae Hong Son Airport|Mae Hong Son]] (begins 2 April 2016), [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက်]] | ပြည်တွင်း | [[ဘန်ကောက် လေကြောင်းလိုင်း]] | [[မန္တလေး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|မန္တလေး]]၊ [[ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရန်ကုန်]] | ပြည်ပ | [[China Eastern Airlines]] | [[ကူမင်း ချန်ဆွေ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကူမင်း]]၊ [[ရှန်ဟိုင်း ဖူတုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရှန်ဟိုင်း-ဖူတုန်း]]၊ [[Tianjin Binhai International Airport|Tianjin]] |ပြည်ပ | [[China Southern Airlines]] | [[Changsha Huanghua International Airport|Changsha]], [[Guangzhou Baiyun International Airport|Guangzhou]], [[Nanning Wuxu International Airport|Nanning]]|ပြည်ပ | [[Dragonair]] | [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]] |ပြည်ပ | [[HK Express]] | [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]] |ပြည်ပ | [[Juneyao Airlines]] | [[ရှန်ဟိုင်း ဖူတုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရှန်ဟိုင်း]] |ပြည်ပ | [[ကန် လေကြောင်းလိုင်း]] | [[Hua Hin Airport|Hua Hin]], [[Khon Kaen Airport|Khon Kaen]], [[Mae Hong Son Airport|Mae Hong Son]], [[Nan Airport|Nan]], [[Pai Airport|Pai]]၊ [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်| ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]]၊ [[ဦးသဖောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ပတ္တရား-ဦးသဖောင်]]၊<ref>{{cite news|title=Kan Air returns to U-tapao with restricted service|url=http://www.bangkokpost.com/news/transport/713648/kan-air-returns-to-u-tapao-with-restricted-service|newspaper=Bangkok Post|date=1 Oct 2015|accessdate=16 Oct 2015}}</ref> [[ချင်းရိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်| ချင်းရိုင်]] [[Phitsanulok Airport|Phitsanulok]], [[Ubon Ratchathani Airport|Ubon Ratchathani]] |ပြည်တွင်း | [[Korean Air]] | [[အင်ချွန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်]] <br>'''Seasonal''': [[Gimhae International Airport|Busan]] |ပြည်ပ | [[လာအို လေကြောင်းလိုင်း]] | [[Luang Prabang International Airport|Luang Prabang]] |ပြည်ပ | [[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရန်ကုန်]] <ref>[http://airlineroute.net/2015/11/02/ub-cnx-dec15/ Myanmar National Airlines Plans Chiang Mai Flights from late-Dec 2015]. Airline Route. 1 November 2015. Retrieved 1 November 2015.</ref> |ပြည်ပ | [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]]၊ [[Udon Thani International Airport|Udon Thani]]|ပြည်တွင်း | [[Shandong Airlines]] | [[Chongqing Jiangbei International Airport|Chongqing]], [[Jinan Yaoqiang International Airport|Jinan]] |ပြည်ပ | [[Sichuan Airlines]] | [[Chengdu Shuangliu International Airport|Chengdu]] |ပြည်ပ | [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း]] | [[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်|စင်ကာပူ]] |ပြည်ပ| [[Spring Airlines]] | [[Chengdu Shuangliu International Airport|Chengdu]], [[ရှန်ဟိုင်း ဟုန်ချောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရှန်ဟိုင်း]] |ပြည်ပ | [[ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]]၊ [[ဟိုက်ရိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဟိုက်ရိုင်]]၊ [[Krabi Airport|Krabi]],<ref>{{Cite web |title=AirAsia Adds Krabi-Chiang Mai, Krabi-Singapore Flights Increases Bangkok-Krabi<!-- Bot generated title --> |url=http://www.newswit.com/.life/2013-10-17/ab83f8b8499079619543c3e61b8648c0/ |accessdate=4 March 2016 |archivedate=11 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160311042911/http://www.newswit.com/.life/2013-10-17/ab83f8b8499079619543c3e61b8648c0 }}</ref> [[ဦးသဖောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ပတ္တရား-ဦးသဖောင်]]၊ [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက်]]၊ [[Surat Thani Airport|Surat Thani]] | ပြည်တွင်း | [[ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] |[[Hangzhou Xiaoshan International Airport|Hangzhou]], [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]], [[Macau International Airport|Macau]] <br>'''Charter''': [[Chengdu Shuangliu International Airport|Chengdu]], [[Chongqing Jiangbei International Airport|Chongqing]] | ပြည်ပ | [[ထိုင်း လေကြောင်းလိုင်း]] | [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်]] | ပြည်တွင်း | [[ထိုင်း လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ကူမင်း ချန်ဆွေ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကူမင်း]] (၂၀၁၆ မတ် ၂၇ ပြန်လည်ပြေးဆွဲ) | ပြည်ပ | [[ထိုင်းလိုင်းရင်း လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]] | ပြည်တွင်း | [[ထိုင်းစမိုင်း လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]]၊ [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]]၊ [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက်]] |ပြည်တွင်း | [[Tigerair]] | [[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်|စင်ကာပူ]] |ပြည်ပ | [[T'way Airlines]] | '''Seasonal charter''': [[Muan International Airport|Muan]], [[အင်ချွန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်]] |ပြည်ပ | [[V Air]] | [[ထိုင်ဝမ် ထောင်ယွမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ထိုင်ဝမ်]] |ပြည်ပ | [[အဲကေဘီဇက်]] | [[ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရန်ကုန်]]|ပြည်ပ }} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ လေဆိပ်များ]] [[Category:အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]] kk437vhpyuqocockuuyoc5jrfh8nb6l 878029 878028 2025-06-15T10:39:12Z Salai Rungtoi 22844 /* လေကြောင်းလိုင်းများနှင့် ပျံသန်းရာမြို့ */ 878029 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ် | nativename-a = {{lang|th|ท่าอากาศยานเชียงใหม่}} | image = | image-width = 250 | IATA = CNX | ICAO = VTCC | type = အများပိုင်၊ စစ်တပ်ပိုင် | owner = [[ထိုင်းဘုရင့်တပ်မတော်| ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်]] | operator = Airports of Thailand ကုမ္ပဏီ | city-served = [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]] <br> [[Lamphun Province|Lamphun]] | location = ၆၀ မဟီဒေါလမ်း၊ ဆူထေ့ပ်ရပ်ကွက်၊ မောင်းချင်းမိုင်းမြို့နယ်၊ [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]], ထိုင်းနိုင်ငံ | opened = {{start date and age|1921|10|01|df=yes}} | focus_city = {{nowrap|[[ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်း]]}} | hub = [[ဘန်ကောက် လေကြောင်းလိုင်း]]၊ [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]]၊ [[ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | elevation-f = 1,036 | website = [http://www.chiangmaiairportthai.com/ chiangmaiairportthai.com] | latd = 18 | latm = 46 | lats = 00 | latNS = N | longd = 098 | longm = 57 | longs = 45 | longEW = E | coordinates_region = TH | pushpin_map = Thailand Chiang Mai Province | pushpin_map_caption = ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ချင်းမိုင်လေဆိပ် တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_relief = yes | pushpin_mark = | pushpin_marksize = 11 | pushpin_label = <span style="color:yellow; font-weight:bold; font-size:larger; text-shadow: black 0.1em 0.1em 0.2em">CNX</span> | pushpin_label_position = bottom | metric-rwy = y | r1-number = 18/36 | r1-length-m = 3,100 | r1-surface = နိုင်လွန်ကတ္တရာ | stat-year = ၂၀၁၅ | stat1-header = ခရီးသည် | stat1-data = 8,365,851 | stat2-header = လေယာဉ်အစီးရေ | stat2-data = 63,843 | footnotes = ရင်းမြစ်များ:<ref>{{cite web |url=http://www.airportthai.co.th/th/irweb/thai/investor_th.html |title=AOT Investors Site |accessdate=11 Dec 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111127084310/http://www.airportthai.co.th/th/irweb/thai/investor_th.html |archivedate=27 November 2011 }}</ref><ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=VTCC Airport information for VTCC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303230109/http://worldaerodata.com/wad.cgi?airport=VTCC |date=3 March 2016 }} from [[DAFIF]] (effective Oct 2006)</ref><ref name="GCM">{{GCM|CNX|source=DAFIF}}</ref> |image2 = Chiang Mai Intl Airport.jpg|image2-width = 250|stat3-header = Freight (tonnes)|stat3-data = 37,374}} [[File:Chiang_Mai_Airport_runway_aerial_view.JPG|thumb|250x250px|ချင်းမိုင်လေယာဉ်ပြေးလမ်းကို ဝေဟင်မှ တွေ့ရစဉ်]] '''ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်''' ({{lang-en|Chiang Mai International Airport}}; {{lang-th|ท่าอากาศยานเชียงใหม่}}) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] ချင်းမိုင်ခရိုင် မြို့တော် [[ချင်းမိုင်မြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ ချင်းမိုင် လေဆိပ်သည် ထိုင်းနိုင့်ငံ မြောက်ပိုင်း၏ အဓိက တံခါးဝ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း စတုတ္ထမြောက် အလုပ်အများဆုံး လေဆိပ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ == သမိုင်း == လေဆိပ်ကို ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် စုတက် လေဆိပ်အဖြစ် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဆန္ဒပြမှုများဖြင့် [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်]] ခေတ္တပိတ်ထားခဲ့ရချိန်တွင် ချင်းမိုင်လေဆိပ်သည် တရုတ်လေကြောင်းလိုင်း၊ ဆွစ် အင်တာနေရှင်နယ် လေကြောင်းလိုင်း တို့၏ ရပ်နားရာ တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် တွင် ချင်းမိုင်လေဆိပ်သည် ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း၏ ဒုတိယ အခြေစိုက် လေဆိပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>http://www.nst.com.my/nst/articles/AirAsiaopensnewhubinChiangMai/Article/</ref> ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်း ၁၉ ခုမှ ချိတ်ဆက်ပျံသန်းလျက် ရှိပြီး ခရီးသည် စုစုပေါင်း ၅.၃ သန်း၊ လေယာဉ်အစီးရေ ၄၃,၀၀၀ နှင့် ကုန်တန်ချိန် ၁၈,၀၀၀ တန်ကို ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ခဲ့သည်။<ref name=AOT>{{cite web|title=Air Transport Statistic|url=http://airportthai.co.th/main/en/1115-air-transport-statistic|website=Airports of Thailand PLC (AOT)|accessdate=2015-01-23|archivedate=7 December 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141207204925/http://airportthai.co.th/main/en/1115-air-transport-statistic}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် လေဆိပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ လေယာဉ်ခရီးသည် အတင်အချပြုလုပ်ရာ နေရာတိုးချဲ့ခြင်း၊ ၂၄ နာရီပြည့် လည်ပတ်ခြင်း နှင့် ပြည်ပ ဆိုက်ရောက်ခန်းမ နှင့် ပြည်တွင်း ထွက်ခွာ ခန်းမ တို့ တိုးချဲ့ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.ttrweekly.com/site/2014/01/aot-expands-chiang-mai-airport/ |accessdate=5 March 2016 |archivedate=17 November 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151117023926/http://www.ttrweekly.com/site/2014/01/aot-expands-chiang-mai-airport/ }}</ref> == ဝန်ဆောင်မှု == လေဆိပ်သည် ပင်လယ်ပြင်မျက်နှာပြင်အထက် ၃၁၆ မီတာ (၁၀၃၇ ပေ) တွင် တည်ရှိသည်။ နိုင်လွန်ကတ္တရာ လေယာဉ်ပြေးလမ်း တည်ဆောက်ထားပြီး အရှည် ၃၁၀၀ မီတာ (၁၀၁၇၁ ပေ) ရှိသည်။ လေဆိပ် အဆောက်အဦး (၂) ခု ရှိပြီး (၁) ခုမှာ ပြည်တွင်း ခရီးသည်များအတွက် ဖြစ်ပြီး (၁) ခုမှာ ပြည်ပ လေယာဉ်များအတွက် ဖြစ်သည်။ == လေကြောင်းလိုင်းများနှင့် ပျံသန်းရာမြို့ == ==Airlines and destinations== <!-- Please use independent sources. The airport and the airline itself are not independent sources. --> {{Airport destination list <!-- --> | [[AirAsia]] | [[Kuala Lumpur International Airport|Kuala Lumpur–International]] <!-- --> | [[Air China]] | [[Beijing Capital International Airport|Beijing–Capital]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/230125-cath|title=Air China Resumes Additional Thailand Service in 1Q23|publisher=AeroRoutes|date=25 January 2023|accessdate=26 January 2023}}</ref> <!-- --> | [[Asiana Airlines]] | [[Incheon International Airport|Seoul–Incheon]]<ref>{{cite web |title=Asiana Airlines NW23 Southeast Asia Network Additions |url=https://www.aeroroutes.com/eng/231016-oznw23seasia |website=Aeroroutes |access-date=16 October 2023}}</ref> <!-- --> | [[Bangkok Airways]] | [[Suvarnabhumi Airport|Bangkok–Suvarnabhumi]], [[Samui Airport|Koh Samui]], [[Phuket International Airport|Phuket]], [[Krabi International Airport| Krabi]] <!-- --> | [[Cebu Pacific]] | [[Ninoy Aquino International Airport|Manila]]<ref>{{cite web |title=Cebu Pacific launching Manila-Chiang Mai route |url=https://news.abs-cbn.com/business/2024/8/1/cebu-pacific-to-launch-direct-flights-between-manila-and-chiang-mai-1354 |website=news.abs-cbn.com |access-date=1 August 2024}}</ref> <!-- --> | [[China Airlines]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{Cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/220914-cijan23cnx|title = China Airlines Resumes Chiang Mai Service From Jan 2023}}</ref> <!-- --> | [[Chengdu Airlines]] |[[Chengdu Tianfu International Airport|Chengdu–Tianfu]] <!-- --> | [[China Eastern Airlines]] | [[Kunming Changshui International Airport|Kunming]], [[Shanghai Pudong International Airport|Shanghai–Pudong]] <!-- --> | [[China Southern Airlines]] | [[Guangzhou Baiyun International Airport|Guangzhou]] <!-- --> | [[Eastar Jet]] | [[Gimhae International Airport|Busan]],<ref>{{cite web|title=EastarJet adds Busan-Chiang Mai from mid-Dec 4Q24 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/241003-zedec24puscnx|website=AeroRoutes|access-date=3 October 2024}}</ref> [[Incheon International Airport|Seoul–Incheon]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/240415-ze3q24|title=EASTARJET 3Q24 SE ASIA NETWORK ADDITIONS|website=AeroRoutes|date=15 April 2024}}</ref> <!-- --> | [[Etihad Airways]] | [[Zayed International Airport|Abu Dhabi]] (begins 4 November 2025)<ref>{{cite news|url=https://www.aeroroutes.com/eng/241125-eyns25|title=Etihad 2025 Network Expansion|last=|first=|work=Aeroroutes|publisher=|location=|access-date=25 November 2024}}</ref> <!-- --> | [[EVA Air]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221024-brjan23cnx|title=EVA Air Resumes Chiang Mai Service From Jan 2023|website=AeroRoutes|date=24 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[HK Express]] | [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221011-uodec22th|title=HK Express Plans Thailand Service Increase From Dec 2022|publisher=Aeroroutes|date=11 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[Jeju Air]] | [[Incheon International Airport|Seoul–Incheon]] <!-- --> | [[Jin Air]] | [[Incheon International Airport|Seoul–Incheon]] <!-- --> | [[Juneyao Air]] | [[Shanghai Pudong International Airport|Shanghai–Pudong]] <!-- --> | [[Korean Air]] | [[Incheon International Airport|Seoul–Incheon]] <!-- --> | [[Lao Airlines]] | [[Luang Prabang International Airport|Luang Prabang]] <!-- --> | [[Malaysia Airlines]] | [[Kuala Lumpur International Airport|Kuala Lumpur–International]]<ref>{{cite web |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2024/03/22/malaysia-airlines-introduces-new-routes-to-maldives-chiang-mai-and-da-nang-tickets-on-sale-today/124909|title=Malaysia Airlines introduces new routes to Maldives, Chiang Mai and Da Nang, tickets on sale today|work=MalayMail|accessdate=23 March 2024}}</ref> <!-- --> | {{nowrap|[[Myanmar Airways International]]}} | [[Mandalay International Airport|Mandalay]],<ref>{{cite web |title=MAI 1H25 Southeast Asia Service Additions |url=https://www.aeroroutes.com/eng/250129-8m1h25 |website=Aeroroutes |access-date=29 January 2025}}</ref> [[Yangon International Airport|Yangon]]<ref>{{cite web |title=Myanmar Airways International Adds Chiang Mai Service in 2Q24 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/240228-8mns24cnx |website=Aeroroutes |access-date=28 February 2024}}</ref> <!-- --> | {{nowrap|[[Myanmar National Airlines]]}} | [[Mandalay International Airport|Mandalay]], [[Yangon International Airport|Yangon]] <!-- --> | [[Nok Air]] | [[Don Mueang International Airport|Bangkok–Don Mueang]], [[Udon Thani International Airport|Udon Thani]] <!-- --> | [[Ruili Airlines]] | [[Kunming Changshui International Airport|Kunming]], [[Xishuangbanna Gasa International Airport|Xishuangbanna]] <!-- --> | [[Scoot]] | [[Changi Airport|Singapore]] <!-- --> | [[Spring Airlines]] | [[Guangzhou Baiyun International Airport|Guangzhou]], [[Shanghai Pudong International Airport|Shanghai–Pudong]], [[Xi'an Xianyang International Airport|Xi'an]]<ref>{{cite web |title=西安直飞泰国清迈！新航线11月开通 |url=https://www.xixinews.com/m/view.php?aid=49706}}</ref> <!-- --> | [[Starlux Airlines]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web |title=Starlux Airlines Plans Taipei – Chiang Mai mid-Jan 2024 Launch |url=https://www.aeroroutes.com/eng/231002-jx1q24cnx |website=Aeroroutes |access-date=2 October 2023}}</ref> <!-- --> | [[Thai AirAsia]] | [[Don Mueang International Airport|Bangkok–Don Mueang]], [[Suvarnabhumi Airport|Bangkok–Suvarnabhumi]], [[Noi Bai International Airport|Hanoi]], [[Hat Yai International Airport|Hat Yai]], [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]], [[Hua Hin Airport|Hua Hin]],<ref>{{cite web |last1=Liu |first1=Jim |title=Thai AirAsia adds new routes from Hua Hin in August 2020 |url=https://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/292493/thai-airasia-adds-new-routes-from-hua-hin-in-august-2020/ |website=Routesonline |access-date=16 July 2020}}</ref> [[Khon Kaen Airport|Khon Kaen]], [[Krabi International Airport|Krabi]], [[Phuket International Airport|Phuket]], [[New Chitose Airport|Sapporo–Chitose]] (begins 15 June 2025),<ref>{{cite web |title=Thai AirAsia Adds Taipei – Sapporo Sector From June 2025 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/250325-fdns25tpects |website=Aeroroutes |access-date=25 March 2025}}</ref> [[Surat Thani International Airport|Surat Thani]], [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221024-fddec22tpe|title=Thai AirAsia Resumes Chiang Mai – Taipei Service From mid-Dec 2022|website=AeroRoutes|date=24 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[Thai Airways International]] | [[Suvarnabhumi Airport|Bangkok–Suvarnabhumi]]<ref name="Domestic">{{cite web |title=Thai Airways International NW23 Preliminary Domestic Network – 27AUG23 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/230828-tgnw23dom |website=Aeroroutes |access-date=28 August 2023}}</ref> <!-- --> | [[Thai Lion Air]] | [[Don Mueang International Airport|Bangkok–Don Mueang]], [[Kaohsiung International Airport|Kaohsiung]], [[U-Tapao International Airport|Pattaya]] <!-- --> | [[Thai VietJet Air]] | [[Suvarnabhumi Airport|Bangkok–Suvarnabhumi]], [[Kansai International Airport|Osaka–Kansai]],<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221202-vz1q23kix|title=Thai VietJet Air Plans Chiang Mai – Osaka Launch in 1Q23|website=AeroRoutes|date=2 December 2022}}</ref> [[Phuket International Airport|Phuket]] <!-- --> }} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ လေဆိပ်များ]] [[Category:အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]] ilr5efp68dhjqvf9lf5mni7evph1r2o 878042 878029 2025-06-15T11:28:46Z Salai Rungtoi 22844 /* လေကြောင်းလိုင်းများနှင့် ပျံသန်းရာမြို့ */ 878042 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ် | nativename-a = {{lang|th|ท่าอากาศยานเชียงใหม่}} | image = | image-width = 250 | IATA = CNX | ICAO = VTCC | type = အများပိုင်၊ စစ်တပ်ပိုင် | owner = [[ထိုင်းဘုရင့်တပ်မတော်| ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်]] | operator = Airports of Thailand ကုမ္ပဏီ | city-served = [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]] <br> [[Lamphun Province|Lamphun]] | location = ၆၀ မဟီဒေါလမ်း၊ ဆူထေ့ပ်ရပ်ကွက်၊ မောင်းချင်းမိုင်းမြို့နယ်၊ [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]], ထိုင်းနိုင်ငံ | opened = {{start date and age|1921|10|01|df=yes}} | focus_city = {{nowrap|[[ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်း]]}} | hub = [[ဘန်ကောက် လေကြောင်းလိုင်း]]၊ [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]]၊ [[ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | elevation-f = 1,036 | website = [http://www.chiangmaiairportthai.com/ chiangmaiairportthai.com] | latd = 18 | latm = 46 | lats = 00 | latNS = N | longd = 098 | longm = 57 | longs = 45 | longEW = E | coordinates_region = TH | pushpin_map = Thailand Chiang Mai Province | pushpin_map_caption = ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ချင်းမိုင်လေဆိပ် တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_relief = yes | pushpin_mark = | pushpin_marksize = 11 | pushpin_label = <span style="color:yellow; font-weight:bold; font-size:larger; text-shadow: black 0.1em 0.1em 0.2em">CNX</span> | pushpin_label_position = bottom | metric-rwy = y | r1-number = 18/36 | r1-length-m = 3,100 | r1-surface = နိုင်လွန်ကတ္တရာ | stat-year = ၂၀၁၅ | stat1-header = ခရီးသည် | stat1-data = 8,365,851 | stat2-header = လေယာဉ်အစီးရေ | stat2-data = 63,843 | footnotes = ရင်းမြစ်များ:<ref>{{cite web |url=http://www.airportthai.co.th/th/irweb/thai/investor_th.html |title=AOT Investors Site |accessdate=11 Dec 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111127084310/http://www.airportthai.co.th/th/irweb/thai/investor_th.html |archivedate=27 November 2011 }}</ref><ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=VTCC Airport information for VTCC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303230109/http://worldaerodata.com/wad.cgi?airport=VTCC |date=3 March 2016 }} from [[DAFIF]] (effective Oct 2006)</ref><ref name="GCM">{{GCM|CNX|source=DAFIF}}</ref> |image2 = Chiang Mai Intl Airport.jpg|image2-width = 250|stat3-header = Freight (tonnes)|stat3-data = 37,374}} [[File:Chiang_Mai_Airport_runway_aerial_view.JPG|thumb|250x250px|ချင်းမိုင်လေယာဉ်ပြေးလမ်းကို ဝေဟင်မှ တွေ့ရစဉ်]] '''ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်''' ({{lang-en|Chiang Mai International Airport}}; {{lang-th|ท่าอากาศยานเชียงใหม่}}) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] ချင်းမိုင်ခရိုင် မြို့တော် [[ချင်းမိုင်မြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ ချင်းမိုင် လေဆိပ်သည် ထိုင်းနိုင့်ငံ မြောက်ပိုင်း၏ အဓိက တံခါးဝ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း စတုတ္ထမြောက် အလုပ်အများဆုံး လေဆိပ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ == သမိုင်း == လေဆိပ်ကို ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် စုတက် လေဆိပ်အဖြစ် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဆန္ဒပြမှုများဖြင့် [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်]] ခေတ္တပိတ်ထားခဲ့ရချိန်တွင် ချင်းမိုင်လေဆိပ်သည် တရုတ်လေကြောင်းလိုင်း၊ ဆွစ် အင်တာနေရှင်နယ် လေကြောင်းလိုင်း တို့၏ ရပ်နားရာ တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် တွင် ချင်းမိုင်လေဆိပ်သည် ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း၏ ဒုတိယ အခြေစိုက် လေဆိပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>http://www.nst.com.my/nst/articles/AirAsiaopensnewhubinChiangMai/Article/</ref> ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်း ၁၉ ခုမှ ချိတ်ဆက်ပျံသန်းလျက် ရှိပြီး ခရီးသည် စုစုပေါင်း ၅.၃ သန်း၊ လေယာဉ်အစီးရေ ၄၃,၀၀၀ နှင့် ကုန်တန်ချိန် ၁၈,၀၀၀ တန်ကို ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ခဲ့သည်။<ref name=AOT>{{cite web|title=Air Transport Statistic|url=http://airportthai.co.th/main/en/1115-air-transport-statistic|website=Airports of Thailand PLC (AOT)|accessdate=2015-01-23|archivedate=7 December 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141207204925/http://airportthai.co.th/main/en/1115-air-transport-statistic}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် လေဆိပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ လေယာဉ်ခရီးသည် အတင်အချပြုလုပ်ရာ နေရာတိုးချဲ့ခြင်း၊ ၂၄ နာရီပြည့် လည်ပတ်ခြင်း နှင့် ပြည်ပ ဆိုက်ရောက်ခန်းမ နှင့် ပြည်တွင်း ထွက်ခွာ ခန်းမ တို့ တိုးချဲ့ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.ttrweekly.com/site/2014/01/aot-expands-chiang-mai-airport/ |accessdate=5 March 2016 |archivedate=17 November 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151117023926/http://www.ttrweekly.com/site/2014/01/aot-expands-chiang-mai-airport/ }}</ref> == ဝန်ဆောင်မှု == လေဆိပ်သည် ပင်လယ်ပြင်မျက်နှာပြင်အထက် ၃၁၆ မီတာ (၁၀၃၇ ပေ) တွင် တည်ရှိသည်။ နိုင်လွန်ကတ္တရာ လေယာဉ်ပြေးလမ်း တည်ဆောက်ထားပြီး အရှည် ၃၁၀၀ မီတာ (၁၀၁၇၁ ပေ) ရှိသည်။ လေဆိပ် အဆောက်အဦး (၂) ခု ရှိပြီး (၁) ခုမှာ ပြည်တွင်း ခရီးသည်များအတွက် ဖြစ်ပြီး (၁) ခုမှာ ပြည်ပ လေယာဉ်များအတွက် ဖြစ်သည်။ == လေကြောင်းများနှင့် ပျံသန်းရာမြို့ == <!-- Please use independent sources. The airport and the airline itself are not independent sources. --> {{Airport destination list <!-- --> | AirAsia | [[ကွာလာလမ်ပူ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကွာလာလမ်ပူ]] <!-- --> | [[Air China]] | [[ပေကျင်း မြို့တော် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ပေကျင်း မြို့တော်]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/230125-cath|title=Air China Resumes Additional Thailand Service in 1Q23|publisher=AeroRoutes|date=25 January 2023|accessdate=26 January 2023}}</ref> <!-- --> | [[Asiana Airlines]] | [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း ]]<ref>{{cite web |title=Asiana Airlines NW23 Southeast Asia Network Additions |url=https://www.aeroroutes.com/eng/231016-oznw23seasia |website=Aeroroutes |access-date=16 October 2023}}</ref> <!-- --> | [[Bangkok Airways]] | [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]], [[Samui Airport|Koh Samui]], [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက် ]], [[Krabi International Airport| Krabi]] <!-- --> | [[Cebu Pacific]] | [[Ninoy Aquino International Airport|Manila]]<ref>{{cite web |title=Cebu Pacific launching Manila-Chiang Mai route |url=https://news.abs-cbn.com/business/2024/8/1/cebu-pacific-to-launch-direct-flights-between-manila-and-chiang-mai-1354 |website=news.abs-cbn.com |access-date=1 August 2024}}</ref> <!-- --> | [[China Airlines]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{Cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/220914-cijan23cnx|title = China Airlines Resumes Chiang Mai Service From Jan 2023}}</ref> <!-- --> | [[Chengdu Airlines]] |[[Chengdu Tianfu International Airport|Chengdu–Tianfu]] <!-- --> | [[China Eastern Airlines]] | [[Kunming Changshui International Airport|Kunming]], [[Shanghai Pudong International Airport|Shanghai–Pudong]] <!-- --> | [[China Southern Airlines]] | [[Guangzhou Baiyun International Airport|Guangzhou]] <!-- --> | [[Eastar Jet]] | [[Gimhae International Airport|Busan]],<ref>{{cite web|title=EastarJet adds Busan-Chiang Mai from mid-Dec 4Q24 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/241003-zedec24puscnx|website=AeroRoutes|access-date=3 October 2024}}</ref> [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း ]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/240415-ze3q24|title=EASTARJET 3Q24 SE ASIA NETWORK ADDITIONS|website=AeroRoutes|date=15 April 2024}}</ref> <!-- --> | [[Etihad Airways]] | [[Zayed International Airport|Abu Dhabi]] (begins 4 November 2025)<ref>{{cite news|url=https://www.aeroroutes.com/eng/241125-eyns25|title=Etihad 2025 Network Expansion|last=|first=|work=Aeroroutes|publisher=|location=|access-date=25 November 2024}}</ref> <!-- --> | [[EVA Air]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221024-brjan23cnx|title=EVA Air Resumes Chiang Mai Service From Jan 2023|website=AeroRoutes|date=24 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[HK Express]] | [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221011-uodec22th|title=HK Express Plans Thailand Service Increase From Dec 2022|publisher=Aeroroutes|date=11 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[Jeju Air]] | [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း]] <!-- --> | [[Jin Air]] | [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း ]] <!-- --> | [[Juneyao Air]] | [[Shanghai Pudong International Airport|Shanghai–Pudong]] <!-- --> | [[ကိုးရီးယာအဲ]] | [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း ]] <!-- --> | [[လာအို လေကြောင်းလိုင်း]] | [[Luang Prabang International Airport|Luang Prabang]] <!-- --> | [[မလေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ကွာလာလမ်ပူ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကွာလာလမ်ပူ]]<ref>{{cite web |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2024/03/22/malaysia-airlines-introduces-new-routes-to-maldives-chiang-mai-and-da-nang-tickets-on-sale-today/124909|title=Malaysia Airlines introduces new routes to Maldives, Chiang Mai and Da Nang, tickets on sale today|work=MalayMail|accessdate=23 March 2024}}</ref> <!-- --> | {{nowrap|[[Myanmar Airways International]]}} | [[မန္တလေး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|မန္တလေး ]],<ref>{{cite web |title=MAI 1H25 Southeast Asia Service Additions |url=https://www.aeroroutes.com/eng/250129-8m1h25 |website=Aeroroutes |access-date=29 January 2025}}</ref> [[ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရန်ကုန်]]<ref>{{cite web |title=Myanmar Airways International Adds Chiang Mai Service in 2Q24 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/240228-8mns24cnx |website=Aeroroutes |access-date=28 February 2024}}</ref> <!-- --> | {{nowrap|[[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း]]}} | [[မန္တလေး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|မန္တလေး ]], [[ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရန်ကုန်]] <!-- --> | [[Nok Air]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]], [[Udon Thani International Airport|Udon Thani]] <!-- --> | [[Ruili Airlines]] | [[Kunming Changshui International Airport|Kunming]], [[Xishuangbanna Gasa International Airport|Xishuangbanna]] <!-- --> | [[စကု လေကြောင်းလိုင်း]] | [[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်|စင်ကာပူ]] <!-- --> | [[Spring Airlines]] | [[Guangzhou Baiyun International Airport|Guangzhou]], [[Shanghai Pudong International Airport|Shanghai–Pudong]], [[Xi'an Xianyang International Airport|Xi'an]]<ref>{{cite web |title=西安直飞泰国清迈！新航线11月开通 |url=https://www.xixinews.com/m/view.php?aid=49706}}</ref> <!-- --> | [[Starlux Airlines]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web |title=Starlux Airlines Plans Taipei – Chiang Mai mid-Jan 2024 Launch |url=https://www.aeroroutes.com/eng/231002-jx1q24cnx |website=Aeroroutes |access-date=2 October 2023}}</ref> <!-- --> | [[ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]], [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]], [[Noi Bai International Airport|Hanoi]], [[Hat Yai International Airport|Hat Yai]], [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]], [[Hua Hin Airport|Hua Hin]],<ref>{{cite web |last1=Liu |first1=Jim |title=Thai AirAsia adds new routes from Hua Hin in August 2020 |url=https://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/292493/thai-airasia-adds-new-routes-from-hua-hin-in-august-2020/ |website=Routesonline |access-date=16 July 2020}}</ref> [[Khon Kaen Airport|Khon Kaen]], [[Krabi International Airport|Krabi]], [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက် ]], [[New Chitose Airport|Sapporo–Chitose]] (begins 15 June 2025),<ref>{{cite web |title=Thai AirAsia Adds Taipei – Sapporo Sector From June 2025 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/250325-fdns25tpects |website=Aeroroutes |access-date=25 March 2025}}</ref> [[Surat Thani International Airport|Surat Thani]], [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221024-fddec22tpe|title=Thai AirAsia Resumes Chiang Mai – Taipei Service From mid-Dec 2022|website=AeroRoutes|date=24 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်း]] | [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]]<ref name="Domestic">{{cite web |title=Thai Airways International NW23 Preliminary Domestic Network – 27AUG23 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/230828-tgnw23dom |website=Aeroroutes |access-date=28 August 2023}}</ref> <!-- --> | [[ထိုင်းလိုင်းရင်း လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]], [[Kaohsiung International Airport|Kaohsiung]], [[ဦးသဖောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ပတ္တရား]] <!-- --> | [[ထိုင်းဗီယက်ဂျက် လေကြောင်းလိုင်း]] | [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]], [[Kansai International Airport|Osaka–Kansai]],<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221202-vz1q23kix|title=Thai VietJet Air Plans Chiang Mai – Osaka Launch in 1Q23|website=AeroRoutes|date=2 December 2022}}</ref> [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက် ]] <!-- --> }} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ လေဆိပ်များ]] [[Category:အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]] 3d9h1z3nqyly7kvchpybghjlh28nssd 878045 878042 2025-06-15T11:46:08Z Salai Rungtoi 22844 878045 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ် | nativename-a = {{lang|th|ท่าอากาศยานเชียงใหม่}} | image = | image-width = 250 | IATA = CNX | ICAO = VTCC | type = အများပိုင်၊ စစ်တပ်ပိုင် | owner = [[ထိုင်းဘုရင့်တပ်မတော်| ထိုင်းဘုရင့်လေတပ်]] | operator = Airports of Thailand ကုမ္ပဏီ | city-served = [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]] <br> [[Lamphun Province|Lamphun]] | location = ၆၀ မဟီဒေါလမ်း၊ ဆူထေ့ပ်ရပ်ကွက်၊ မောင်းချင်းမိုင်းမြို့နယ်၊ [[ချင်းမိုင်ခရိုင်]], ထိုင်းနိုင်ငံ | opened = {{start date and age|1921|10|01|df=yes}} | focus_city = {{nowrap|[[ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်း]]}} | hub = [[ဘန်ကောက် လေကြောင်းလိုင်း]]၊ [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]]၊ [[ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | elevation-f = 1,036 | website = [http://www.chiangmaiairportthai.com/ chiangmaiairportthai.com] | latd = 18 | latm = 46 | lats = 00 | latNS = N | longd = 098 | longm = 57 | longs = 45 | longEW = E | coordinates_region = TH | pushpin_map = Thailand Chiang Mai Province | pushpin_map_caption = ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ချင်းမိုင်လေဆိပ် တည်နေရာပြ မြေပုံ | pushpin_relief = yes | pushpin_mark = | pushpin_marksize = 11 | pushpin_label = <span style="color:yellow; font-weight:bold; font-size:larger; text-shadow: black 0.1em 0.1em 0.2em">CNX</span> | pushpin_label_position = bottom | metric-rwy = y | r1-number = 18/36 | r1-length-m = 3,100 | r1-surface = နိုင်လွန်ကတ္တရာ | stat-year = ၂၀၁၅ | stat1-header = ခရီးသည် | stat1-data = 8,365,851 | stat2-header = လေယာဉ်အစီးရေ | stat2-data = 63,843 | footnotes = ရင်းမြစ်များ:<ref>{{cite web |url=http://www.airportthai.co.th/th/irweb/thai/investor_th.html |title=AOT Investors Site |accessdate=11 Dec 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111127084310/http://www.airportthai.co.th/th/irweb/thai/investor_th.html |archivedate=27 November 2011 }}</ref><ref name="WAD">[http://www.worldaerodata.com/wad.cgi?airport=VTCC Airport information for VTCC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303230109/http://worldaerodata.com/wad.cgi?airport=VTCC |date=3 March 2016 }} from [[DAFIF]] (effective Oct 2006)</ref><ref name="GCM">{{GCM|CNX|source=DAFIF}}</ref> |image2 = Chiang Mai Intl Airport.jpg|image2-width = 250|stat3-header = Freight (tonnes)|stat3-data = 37,374}} [[File:Chiang_Mai_Airport_runway_aerial_view.JPG|thumb|250x250px|ချင်းမိုင်လေယာဉ်ပြေးလမ်းကို ဝေဟင်မှ တွေ့ရစဉ်]] '''ချင်းမိုင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်''' ({{lang-en|Chiang Mai International Airport}}; {{lang-th|ท่าอากาศยานเชียงใหม่}}) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] ချင်းမိုင်ခရိုင် မြို့တော် [[ချင်းမိုင်မြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ ချင်းမိုင် လေဆိပ်သည် ထိုင်းနိုင့်ငံ မြောက်ပိုင်း၏ အဓိက တံခါးဝ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း စတုတ္ထမြောက် အလုပ်အများဆုံး လေဆိပ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ == သမိုင်း == လေဆိပ်ကို ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် စုတက် လေဆိပ်အဖြစ် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဆန္ဒပြမှုများဖြင့် [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်]] ခေတ္တပိတ်ထားခဲ့ရချိန်တွင် ချင်းမိုင်လေဆိပ်သည် တရုတ်လေကြောင်းလိုင်း၊ ဆွစ် အင်တာနေရှင်နယ် လေကြောင်းလိုင်း တို့၏ ရပ်နားရာ တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် တွင် ချင်းမိုင်လေဆိပ်သည် ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း၏ ဒုတိယ အခြေစိုက် လေဆိပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။<ref>http://www.nst.com.my/nst/articles/AirAsiaopensnewhubinChiangMai/Article/</ref> ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်း ၁၉ ခုမှ ချိတ်ဆက်ပျံသန်းလျက် ရှိပြီး ခရီးသည် စုစုပေါင်း ၅.၃ သန်း၊ လေယာဉ်အစီးရေ ၄၃,၀၀၀ နှင့် ကုန်တန်ချိန် ၁၈,၀၀၀ တန်ကို ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်ခဲ့သည်။<ref name=AOT>{{cite web|title=Air Transport Statistic|url=http://airportthai.co.th/main/en/1115-air-transport-statistic|website=Airports of Thailand PLC (AOT)|accessdate=2015-01-23|archivedate=7 December 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141207204925/http://airportthai.co.th/main/en/1115-air-transport-statistic}}</ref> ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် လေဆိပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ လေယာဉ်ခရီးသည် အတင်အချပြုလုပ်ရာ နေရာတိုးချဲ့ခြင်း၊ ၂၄ နာရီပြည့် လည်ပတ်ခြင်း နှင့် ပြည်ပ ဆိုက်ရောက်ခန်းမ နှင့် ပြည်တွင်း ထွက်ခွာ ခန်းမ တို့ တိုးချဲ့ခြင်းတို့ပါဝင်သည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.ttrweekly.com/site/2014/01/aot-expands-chiang-mai-airport/ |accessdate=5 March 2016 |archivedate=17 November 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151117023926/http://www.ttrweekly.com/site/2014/01/aot-expands-chiang-mai-airport/ }}</ref> == ဝန်ဆောင်မှု == လေဆိပ်သည် ပင်လယ်ပြင်မျက်နှာပြင်အထက် ၃၁၆ မီတာ (၁၀၃၇ ပေ) တွင် တည်ရှိသည်။ နိုင်လွန်ကတ္တရာ လေယာဉ်ပြေးလမ်း တည်ဆောက်ထားပြီး အရှည် ၃၁၀၀ မီတာ (၁၀၁၇၁ ပေ) ရှိသည်။ လေဆိပ် အဆောက်အဦး (၂) ခု ရှိပြီး (၁) ခုမှာ ပြည်တွင်း ခရီးသည်များအတွက် ဖြစ်ပြီး (၁) ခုမှာ ပြည်ပ လေယာဉ်များအတွက် ဖြစ်သည်။ == လေကြောင်းများနှင့် ပျံသန်းရာမြို့ == <!-- Please use independent sources. The airport and the airline itself are not independent sources. --> {{Airport destination list <!-- --> | AirAsia | [[ကွာလာလမ်ပူ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကွာလာလမ်ပူ]] <!-- --> | [[Air China]] | [[ပေကျင်း မြို့တော် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ပေကျင်း မြို့တော်]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/230125-cath|title=Air China Resumes Additional Thailand Service in 1Q23|publisher=AeroRoutes|date=25 January 2023|accessdate=26 January 2023}}</ref> <!-- --> | [[Asiana Airlines]] | [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း ]]<ref>{{cite web |title=Asiana Airlines NW23 Southeast Asia Network Additions |url=https://www.aeroroutes.com/eng/231016-oznw23seasia |website=Aeroroutes |access-date=16 October 2023}}</ref> <!-- --> | [[Bangkok Airways]] | [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]], [[Samui Airport|Koh Samui]], [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက် ]], [[Krabi International Airport| Krabi]] <!-- --> | [[Cebu Pacific]] | [[Ninoy Aquino International Airport|Manila]]<ref>{{cite web |title=Cebu Pacific launching Manila-Chiang Mai route |url=https://news.abs-cbn.com/business/2024/8/1/cebu-pacific-to-launch-direct-flights-between-manila-and-chiang-mai-1354 |website=news.abs-cbn.com |access-date=1 August 2024}}</ref> <!-- --> | [[China Airlines]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{Cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/220914-cijan23cnx|title = China Airlines Resumes Chiang Mai Service From Jan 2023}}</ref> <!-- --> | [[Chengdu Airlines]] |[[Chengdu Tianfu International Airport|Chengdu–Tianfu]] <!-- --> | [[China Eastern Airlines]] | [[ကူမင်း ချန်ဆွေ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကူမင်း ]], [[ရှန်ဟိုင်း ဖူတုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရှန်ဟိုင်း-ဖူတုန်း ]] <!-- --> | [[China Southern Airlines]] | [[Guangzhou Baiyun International Airport|Guangzhou]] <!-- --> | [[Eastar Jet]] | [[Gimhae International Airport|Busan]],<ref>{{cite web|title=EastarJet adds Busan-Chiang Mai from mid-Dec 4Q24 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/241003-zedec24puscnx|website=AeroRoutes|access-date=3 October 2024}}</ref> [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း ]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/240415-ze3q24|title=EASTARJET 3Q24 SE ASIA NETWORK ADDITIONS|website=AeroRoutes|date=15 April 2024}}</ref> <!-- --> | [[Etihad Airways]] | [[Zayed International Airport|Abu Dhabi]] (begins 4 November 2025)<ref>{{cite news|url=https://www.aeroroutes.com/eng/241125-eyns25|title=Etihad 2025 Network Expansion|last=|first=|work=Aeroroutes|publisher=|location=|access-date=25 November 2024}}</ref> <!-- --> | [[EVA Air]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221024-brjan23cnx|title=EVA Air Resumes Chiang Mai Service From Jan 2023|website=AeroRoutes|date=24 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[HK Express]] | [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221011-uodec22th|title=HK Express Plans Thailand Service Increase From Dec 2022|publisher=Aeroroutes|date=11 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[Jeju Air]] | [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း]] <!-- --> | [[Jin Air]] | [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း ]] <!-- --> | [[Juneyao Air]] | [[ရှန်ဟိုင်း ဖူတုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရှန်ဟိုင်း-ဖူတုန်း ]] <!-- --> | [[ကိုးရီးယာအဲ]] | [[အင်ချွန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဆိုးလ်-အင်ချွန်း ]] <!-- --> | [[လာအို လေကြောင်းလိုင်း]] | [[Luang Prabang International Airport|Luang Prabang]] <!-- --> | [[မလေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ကွာလာလမ်ပူ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကွာလာလမ်ပူ]]<ref>{{cite web |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2024/03/22/malaysia-airlines-introduces-new-routes-to-maldives-chiang-mai-and-da-nang-tickets-on-sale-today/124909|title=Malaysia Airlines introduces new routes to Maldives, Chiang Mai and Da Nang, tickets on sale today|work=MalayMail|accessdate=23 March 2024}}</ref> <!-- --> | {{nowrap|[[Myanmar Airways International]]}} | [[မန္တလေး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|မန္တလေး ]],<ref>{{cite web |title=MAI 1H25 Southeast Asia Service Additions |url=https://www.aeroroutes.com/eng/250129-8m1h25 |website=Aeroroutes |access-date=29 January 2025}}</ref> [[ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရန်ကုန်]]<ref>{{cite web |title=Myanmar Airways International Adds Chiang Mai Service in 2Q24 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/240228-8mns24cnx |website=Aeroroutes |access-date=28 February 2024}}</ref> <!-- --> | {{nowrap|[[မြန်မာအမျိုးသား လေကြောင်းလိုင်း]]}} | [[မန္တလေး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|မန္တလေး ]], [[ရန်ကုန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရန်ကုန်]] <!-- --> | [[Nok Air]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]], [[Udon Thani International Airport|Udon Thani]] <!-- --> | [[Ruili Airlines]] | [[ကူမင်း ချန်ဆွေ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကူမင်း ]], [[Xishuangbanna Gasa International Airport|Xishuangbanna]] <!-- --> | [[စကု လေကြောင်းလိုင်း]] | [[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်|စင်ကာပူ]] <!-- --> | [[Spring Airlines]] | [[Guangzhou Baiyun International Airport|Guangzhou]], [[ရှန်ဟိုင်း ဖူတုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ရှန်ဟိုင်း-ဖူတုန်း ]], [[Xi'an Xianyang International Airport|Xi'an]]<ref>{{cite web |title=西安直飞泰国清迈！新航线11月开通 |url=https://www.xixinews.com/m/view.php?aid=49706}}</ref> <!-- --> | [[Starlux Airlines]] | [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web |title=Starlux Airlines Plans Taipei – Chiang Mai mid-Jan 2024 Launch |url=https://www.aeroroutes.com/eng/231002-jx1q24cnx |website=Aeroroutes |access-date=2 October 2023}}</ref> <!-- --> | [[ထိုင်းအဲအေးရှား လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]], [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]], [[Noi Bai International Airport|Hanoi]], [[Hat Yai International Airport|Hat Yai]], [[Hong Kong International Airport|Hong Kong]], [[Hua Hin Airport|Hua Hin]],<ref>{{cite web |last1=Liu |first1=Jim |title=Thai AirAsia adds new routes from Hua Hin in August 2020 |url=https://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/292493/thai-airasia-adds-new-routes-from-hua-hin-in-august-2020/ |website=Routesonline |access-date=16 July 2020}}</ref> [[Khon Kaen Airport|Khon Kaen]], [[Krabi International Airport|Krabi]], [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက် ]], [[New Chitose Airport|Sapporo–Chitose]] (begins 15 June 2025),<ref>{{cite web |title=Thai AirAsia Adds Taipei – Sapporo Sector From June 2025 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/250325-fdns25tpects |website=Aeroroutes |access-date=25 March 2025}}</ref> [[Surat Thani International Airport|Surat Thani]], [[Taoyuan International Airport|Taipei–Taoyuan]]<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221024-fddec22tpe|title=Thai AirAsia Resumes Chiang Mai – Taipei Service From mid-Dec 2022|website=AeroRoutes|date=24 October 2022}}</ref> <!-- --> | [[ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်း]] | [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]]<ref name="Domestic">{{cite web |title=Thai Airways International NW23 Preliminary Domestic Network – 27AUG23 |url=https://www.aeroroutes.com/eng/230828-tgnw23dom |website=Aeroroutes |access-date=28 August 2023}}</ref> <!-- --> | [[ထိုင်းလိုင်းရင်း လေကြောင်းလိုင်း]] | [[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-ဒွန်မောင်း]], [[Kaohsiung International Airport|Kaohsiung]], [[ဦးသဖောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ပတ္တရား]] <!-- --> | [[ထိုင်းဗီယက်ဂျက် လေကြောင်းလိုင်း]] | [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်|ဘန်ကောက်-သုဝဏ္ဏဘူမိ]], [[Kansai International Airport|Osaka–Kansai]],<ref>{{cite web|url=https://www.aeroroutes.com/eng/221202-vz1q23kix|title=Thai VietJet Air Plans Chiang Mai – Osaka Launch in 1Q23|website=AeroRoutes|date=2 December 2022}}</ref> [[ဖူးခက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ဖူးခက် ]] <!-- --> }} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ လေဆိပ်များ]] [[Category:အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]] qj62bkgi1leoujgwy6hm146n4exd09t 0 64970 878017 847556 2025-06-15T10:05:29Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 2 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 878017 wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist |name = ဂျွန်ဒီး |image = John Dee Ashmolean.jpg |caption = ၁၆ရာစုမှ ဂျွန်ဒီး၏ပုံတူ။<br />အမည်မသိပန်းချီဆရာ<ref>ချားလော့ ဖဲလ်စမစ်၏အဆိုအရ အဆိုပါပုံတူကို ဂျွန်ဒီး အသက်၆၇အရွယ်တွင်ဆွဲထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မြေးဖြစ်သူ ရိုလန်ဒီးမှတဆင့် အဲလိယတ်စ် အတ်ရှ်မိုးထံရောက်ကာ ထိုမှတဆင့် အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်သို့ရောက်လာသည်။</ref> |birth_date = {{Birth date|df=yes|1527|07|13}}<ref name=QC3>{{citation |page=3 |title=The Queen's Conjuror |author=Benjamin Woolley |publisher=HarperCollins UK |date=2012 |isbn=9780007401062}}</ref> |birth_place = တာဝါရပ်၊ လန်ဒန်။<ref name=QC3/> |death_date = ၁၆၀၈ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ သို့မဟုတ် ၁၆၀၉ခုနှစ် မတ်လ (အသက် ၈၁ နှစ်) |death_place = မော့လိတ်၊ ဆာရေး၊  အင်္ဂလန်။ |residence = အင်္ဂလန် |citizenship = အင်္ဂလန်ဘုရင့်နိုင်ငံသား |nationality = အင်္ဂလိပ် |alma_mater = ကိန်းဘရစ် တက္ကသိုလ်<br />လူဗိန်း တက္ကသိုလ် |academic_advisors = ဂမ္မာ ဖရစ်ဆီးယတ်စ်၊ ဂရားဒတ်စ် မာကေတာ။<ref>{{cite web|url=http://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=119224 |title=Mathematics Genealogy Project |publisher=Genealogy.math.ndsu.nodak.edu |accessdate=2 April 2010}}</ref> |notable_students = သောမတ်စ် ဒစ်ဂျစ်<ref>{{cite web|url=http://www.dcs.warwick.ac.uk/bshm/zingaz/C.html |title=British Society for the History of Mathematics |publisher=Dcs.warwick.ac.uk |accessdate=2 April 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100516075947/http://www.dcs.warwick.ac.uk/bshm/zingaz/C.html |archivedate=2010-05-16}}</ref> |known_for = အယ်လီစဘက် ပထမ ၏ အကြံပေး |author_abbrev_bot = |author_abbrev_zoo = |influences = |influenced = |signature = |footnotes = |ethnicity = |field = သင်္ချာ၊ [[အဂ္ဂိရတ်]]၊ [[နက္ခတ္တဗေဒ]]၊ [[ဝိဇ္ဇာဓိုရ်]]အတတ်၊ ရေကြောင်းပညာ။ |work_institutions = ခရစ်ကောလိပ်၊ မန်ချက်စတာ။ စိန့်ဂျွန်းကောလိပ်၊ ကိန်းဘရစ်။ |prizes = |religion = }} '''ဂျွန်ဒီး''' (၁၃ ဂျူလိုင် ၁၅၂၇ - ၁၆၀၈ သို့မဟုတ် ၁၆၀၉) သည် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး သင်္ချာပညာရှင်၊[[နက္ခတ္တဗေဒ]]ပညာရှင်၊ [[နက္ခတ်ဗေဒင်]]ဆရာ၊[[ဂမ္ဘီရ]]ပညာရှင်နှင့် [[နယ်ချဲ့ဝါဒီ]]တစ်ဦးဖြစ်သည်။<ref name="ODNB">{{cite web|authorlink=Julian Roberts|author=Roberts, R. Julian|title=Dee, John (1527–1609)|work=Oxford Dictionary of National Biography|publisher=Oxford University Press|year=2006|orig-year=2004|url=http://www.oxforddnb.com/view/article/7418|accessdate=6 December 2011|doi=10.1093/ref:odnb/7418}}</ref> ထို့ပြင် [[အယ်လီဇဘက် ပထမ]]၏ အကြံပေးတစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။ သူ့ဘဝ၏ အချိန်အများစုကို [[အဂ္ဂိရတ်]]၊ [[ဂမ္ဘီရဉာဏ်]]နှင့် [[ဝိဇ္ဇာဓိုရ်]]အတတ်များအား လေ့လာခြင်းဖြင့် ကုန်ဆုံးခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဒီးသည် [[သိပ္ပံ]]ပညာနှင့် [[မှော်]]ပညာတို့သည် ခွဲခြားမရနိုင်သော နယ်ပယ်နှစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ခြေစုံရပ်တည်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ သူ့ခေတ်သူ့အခါက ပညာတတ်များတွင် တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်သော ဒီးသည် အသက်နှစ်ဆယ်ဝန်းကျင်ကပင် [[ယူကလစ်]]၏ [[ဂျီဩမေတြီ]]ပညာကို လာရောက်သင်ကြားပေးပါရန် [[ပါရီတက္ကသိုလ်]]မှ ဖိတ်ကြားခြင်းခံရသူလည်းဖြစ်သည်။ ဒီးသည် လေးစားဖွယ် [[နက္ခတ္တဗေဒ]]ပညာရှင်ဖြစ်သည့်အပြင် တက်ကြွသော သင်္ချာသမားတစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ရေကြောင်းသွားလာရေးအတတ်ပညာတွင်လည်း ထိပ်တန်းရှေ့ဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဤသို့ တဖက်တွင် ကြိုးသားအားထုတ်နေသကဲ့သို့ အခြားတဖက်တွင်လည်း ဒီးသည် [[ဝိဇ္ဇာဓိုရ်]]ပညာ၊ [[မှော်]]ပညာနှင့် [[နက္ခတ်ဗေဒင်]]ပညာကို နှစ်မြုပ်လေ့လာနေလေသည်။ သူ့ဘဝ၏ နှောင်းပိုင်းနှစ်သုံးဆယ်တွင် [[ကောင်းကင်တမန်တော်]](ဝါ) နတ်များဖြင့် ဆက်သွယ်မှုပြုကာ [[စကြ၀ဠာ ဘာသာစကား]]ကို လေ့လာနိုင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူ့ဘဝတစ်လျောက် ဒီးသည် အင်္ဂလန်တွင် အကြီးမားဆုံးသော စာကြည့်တိုက်ဖြစ်အောင်ပင် စာအုပ်များ စုဆောင်းခဲ့သည်။ ==ဘဝဖြစ်စဉ်== ===ငယ်ဘဝ=== ဒီးကို လန်ဒန်မြို့၊ တာဝါရပ်တွင် ဖွားမြင်သည်။<ref>{{cite web|author=|url=http://www.bbc.co.uk/blogs/waleshistory/2010/12/john_dee_magician_astronomer_astrologer.html |title=Blogs - Wales - John Dee, magician to Queen Elizabeth |publisher=BBC |date=2010-12-18 |accessdate=2012-10-06}}</ref><ref>{{cite web|url=http://wbo.llgc.org.uk/en/s-DEE0-JOH-1527.html |title=The National Library of Wales :: Dictionary of Welsh Biography |publisher=Wbo.llgc.org.uk |date= |accessdate=2012-10-06}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Dee.html |title=Dee biography |publisher=History.mcs.st-andrews.ac.uk |date= |accessdate=2012-10-06}}</ref><ref>{{cite web|url=http://welshjournals.llgc.org.uk/browse/viewpage/llgc-id:1191402/llgc-id:1197855/llgc-id:1197889/getText |title=Welsh Journals Online |publisher=Welshjournals.llgc.org.uk |date= |accessdate=2012-10-06}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.history.ac.uk/resources/e-seminars/poole-paper |title=John Dee and the English Calendar: Science, Religion and Empire |last=Poole |first=Robert |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110613195912/http://www.history.ac.uk/resources/e-seminars/poole-paper |archivedate=2011-06-13 |publisher=The Institute of Historical Research}}</ref>သူ၏ မျိုးရိုးနာမည် "ဒီး"ဟူသည်မှာ ဝေ့လရှ်စကား ''ဒူ'' ({{lang|en|အနက်ရောင်}})မှဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး သူ၏အဖိုးမှာ ဘေဒိုဒူဖြစ်သည်။ သူ၏အဖေ ရိုလန်မှာ ပိုးကုန်သည်တစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင် [[ဟင်နရီ အဌမ]]ဘုရင်မင်းမြတ်ထံ ခစားရသည့် ဂုဏ်သရေရှိ လူကြီးလူကောင်း နန်းတွင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဒီးမိသားစု လန်ဒန်သို့ စတင်ရောက်ရှိလာချိန်မှာ ကျူဒေါမင်းဆက်၏ ဟင်နရီ သတ္တမ နန်းတက်နေစဉ်ဖြစ်သည်။<ref>[http://yba.llgc.org.uk/en/s-DEE0-JOH-1527.html?query=rhodri&field=content [[National Library of Wales]];] accessed 28 November 2015</ref> ဒီးသည် အသက် ဆယ့်ငါးနှစ်အရွယ်၁၅၄၂ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ကိန်းဘရစ်ရှိ စိန့်ဂျွန်းကောလိပ်ကို စတင်တက်ရောက်သည်။ ၁၅၄၅ သို့မဟုတ် ၁၅၄၆ အစောပိုင်းတွင် ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ရသည်။<ref name="CFS 15-16">{{Cite book|author=Fell Smith, Charlotte |date=1909 |title=John Dee: 1527–1608 |location=London |publisher=Constable and Company |pages=15 & 16 |accessdate=31 December 2015 |url=https://books.google.co.uk/books?id=-6XeBgAAQBAJ&pg=PA15&lpg=PA15&dq=%22John+Dee%22+Chelmsford+1542&source=bl&ots=GlB4oHwi7y&sig=5vtyu4JRo1tVIsk_W-GFq9yOXgk&hl=cy&sa=X&ved=0ahUKEwipmt6a8IXKAhUHOBoKHfOMBegQ6AEISTAG#v=onepage&q=%22John%20Dee%22%20Chelmsford%201542&f=false}}</ref><ref name="St John's">{{Cite web |year=2014 |title=A true & faithful relation of what passed for many yeers between Dr John Dee ... and some spirits (London, 1659) |publisher=[[St John's College, Cambridge]] |url=http://www.joh.cam.ac.uk/library/special_collections/early_books/pix/dee.htm |accessdate=31 December 2015 |archive-date=17 April 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160417042441/http://www.joh.cam.ac.uk/library/special_collections/early_books/pix/dee.htm }}</ref>၁၅၄၆ တွင် ဟင်နရီ အဌမ ဘုရင်မင်းမြတ်တည်ထောင်သော ကိန်းဘရစ်၊ ထရီနီတီကောလိပ်တွင် တက်ရောက်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မှီသူအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။<ref name="CFS 16">{{Cite book|author=Fell Smith, Charlotte |date=1909 |title=John Dee: 1527–1608 |location=London |publisher=Constable and Company |page=15 |accessdate=31 December 2015 |url=https://books.google.co.uk/books?id=-6XeBgAAQBAJ&pg=PA16&dq=%22John+Dee%22+Trinity+1546&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjb5prU-4XKAhVIvhQKHRv0CgEQ6AEIUDAJ#v=onepage&q=%22John%20Dee%22%20Trinity%201546&f=false}}</ref>၁၅၄၀၊ ၁၅၅၀နှစ်များတွင် သူသည် ဥရောပတခွင်လှည့်လည်သွားလာခဲ့ပြီး လူဗိန်းတက္ကသိုလ်၊ [[ဘရက်ဆဲလ်]]တို့တွင် ပညာသင်ခဲ့ပြီး ပါရီတွင် [[ယူကလစ်]]၏ပညာကို ပို့ချခဲ့သည်။ ဂမ္မာ ဖရစ်ဆီးယတ်စ်နှင့်အတူ ပညာဆည်းပူးခဲ့ပြီး မြေပုံဆွဲသူ ဂရားဒတ်စ် မာကေတာ နှင့် အရင်းနှီးဆုံးသူငယ်ချင်းဖြစ်လာသည်။ သင်္ချာနှင့် နက္ခတ္တဗေဒဆိုင်ရာ ကိရိယာများစုဆောင်းပြီး အင်္ဂလန်သို့ပြန်လာသည်။ ၁၅၅၂ တွင် လန်ဒန်၌ ဂျီရိုလာမို ကာဒါနိုနှင့်ပူးပေါင်းပြီး အစဉ်ရွေ့လျားနိုင်သည့် စက်တစ်မျိုးနှင့် မှော်အစွမ်းသတ္တိရှိသော ကျောက်မြတ်တစ်လုံးကို စူးစမ်းလေ့လာခဲ့သည်။<ref name="GC">{{Cite book|title=De Vita Propria (The Book of My Life)|author=Gerolamo Cardano (trans. by Jean Stoner)|location=New York|publisher=New York Review of Books|date=2002|nopp=true|page=viii}}</ref> ၁၅၅၅တွင် ဒီးသည် ပိုးကုန်သည်များအသင်းဝင်ဖြစ်လာသည်။<ref name="RM">{{cite web|url=http://www.adam-matthew-publications.co.uk/digital_guides/ren_man_series1_prt1/chronology.aspx|work=Renaissance Man: The Reconstructed Libraries of European Scholars: 1450–1700 Series One: The Books and Manuscripts of John Dee, 1527–1608|title=A John Dee Chronology, 1509–1609|editor=[[Julian Roberts]]|publisher=Adam Matthew Publications|date=2005|accessdate=27 October 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080720090857/http://www.adam-matthew-publications.co.uk/digital_guides/ren_man_series1_prt1/chronology.aspx|archivedate=2008-07-20}}</ref> ထို ၁၅၅၅ခုနှစ်မှာပင် မေရီဘုရင်မနှင့် အယ်လီဇဘက် ပထမတို့၏ ဇာတာခွင်ကို တွက်ချက်ကာ ဟောကိန်းထုတ်၍ အဖမ်းခံလိုက်ရသည်။<ref name="mortlake">{{Cite journal|title=Mortlake|journal=The Environs of London: County of Surrey|volume=1|date=1792|pages=364–88| url=http://www.british-history.ac.uk/report.asp?compid=45385|accessdate=27 October 2006}}</ref>ဒီးသည် ကြယ်ခန်းမဆောင်တွင် မိမိအပြစ်မှကင်းလွှတ်ကြောင်း လျှောက်လှဲခဲ့သော်လည်း ကတ်တလစ်ဘုန်းတော်ကြီး ဘိုနာ၏ ဘာသာရေးအရ စစ်ဆေးမှုကို ခံယူရ၏။ လျှို့ဝှက်မှုအပေါ် သူ၏ ခိုင်ခံ့သော ရာသက်ပန်ခုံမင်မှုမှာ အဆိုးဘက်သို့သာဦးတည်လာပြီး ဤဖြစ်ရပ်ကြောင့် သူ့ဘဝတစ်လျောက်လုံး ထိုးနှက်တိုက်ခိုက်မှုများကို ကြုံရလေသည်။ ၁၅၅၆ခုနှစ်တွင် ဒီးသည် ရှေးဟောင်းစာအုပ်များ၊ လက်ရေးမူများ၊မှတ်တမ်းများကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန်နှင့် နိုင်ငံတော်စာကြည့်တိုက်တည်ထောင်ရန် အမြော်အမြင်ဖြင့် မေရီဘုရင်မထံ တင်ပြသော်လည်း သူ၏တင်ပြမှုကို အရေးမလုပ်ခံရပေ။ ထို့ကြောင့် မော့လိတ်ရှိ သူ၏နေအိမ်မှ စာကြည့်တိုက်ကိုသာ တိုးချဲ့ပြီး အင်္ဂလန်နှင့် ဥရောပတိုက်တခွင်မှ စာအုပ်များ၊ လက်ရေးမူများကို တရပ်စပ်စုဆောင်းတော့၏။ တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များမှလွဲ၍ ဒီး၏စာကြည့်တိုက်သည် အင်္ဂလန်တွင် အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်ဖြစ်လာပြီး ပညာသင်များကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name="SJCC">{{cite web|url=http://www.joh.cam.ac.uk/library/special_collections/early_books/pix/provenance/dee/dee.htm|title=Books owned by John Dee|publisher=St. John's College, Cambridge|accessdate=26 October 2006|archive-date=25 September 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20060925171946/http://www.joh.cam.ac.uk/library/special_collections/early_books/pix/provenance/dee/dee.htm}}</ref> [[File:Dee glyph (fixed width).svg|thumb|ဒီး၏ [[glyph]]၊''[[Monas Hieroglyphica]]''ကျမ်းတွင် ရှင်းပြထား.]] ၁၅၅၈ခုနှစ်တွင် အယ်လီစဘက် နန်းတက်လာသောအခါ ဒီးသည် ဘုရင်မကြီး၏ သိပ္ပံနှင့် နက္ခတ္တပိုင်းဆိုင်ရာ ယုံကြည်ရသော အကြံပေးဖြစ်လာသည်။ နန်းတက်ပွဲ ကျင်းပမည့်ရက်ကိုပင် ဒီးက အခါတော်ပေးရသည်။<ref name="IHR">{{cite web|url=http://www.history.ac.uk/eseminars/sem2.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070930073802/http://www.history.ac.uk/eseminars/sem2.html|archivedate=2007-09-30| title=John Dee and the English Calendar: Science, Religion and Empire|author = Dr. Robert Poole|publisher=Institute of Historical Research|date=6 September 2005|accessdate=26 October 2006}}</ref><ref>{{Cite journal|journal=Literature Compass|author=Szönyi, György E.|title=John Dee and Early Modern Occult Philosophy|volume=1|issue=1|pages=1–12|date=2004}}</ref>၁၅၅၀မှ ၁၅၇၀ထိ အင်္ဂလန်၏ နယ်မြေရှာဖွေရေး ရေကြောင်းခရီးစဉ်များတွင် အကြံပေးတာဝန်ယူခဲ့ပြီး ရေကြောင်းသွားလာရေးအတွက် နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာကူညီခဲ့သည်။ ထို့အပြင် "ဗြိတိသျှ အင်ပါယာ"တည်ထောင်နိုင်ရေးအတွက် နောက်ကွယ်မှ နိုင်ငံရေးသဘောတရားတည်ဆောက်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ("ဗြိတိသျှ အင်ပါယာ"ဟူသော အသုံးကို ဒီးက ပထမဆုံးစသုံးစွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။)<ref name="nav">{{Cite journal|journal=Canadian Journal of History|title=Discourse on history, geography, and law: John Dee and the limits of the British empire, 1576–80|author=Ken MacMillan|date=April 2001|url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-76020627.html}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121104164837/http://www.highbeam.com/doc/1G1-76020627.html |date=4 November 2012 }} {{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-76020627.html |access-date=27 May 2016 |archive-date=4 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121104164837/http://www.highbeam.com/doc/1G1-76020627.html }}</ref> ၁၅၇၀တွင် [[ယူကလစ်]]၏ အခြေခံသဘောတရားများကျမ်းကို ဟင်နရီ ဘီလင်စလေက အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ဆိုသော ကျမ်းတွင် ဒီးက သင်္ချာဆိုင်ရာ ကျမ်းဦးနိဒါန်းရေးသားခဲ့သည်။ ထိုကျမ်းဦးနိဒါန်းတွင် ဒီးက သင်္ချာ၏ ဗဟိုအရေးပါမှုနှင့် သိပ္ပံနှင့် အခြားအနုပညာများအပေါ် သင်္ချာ၏လွှမ်းမိုးမှုများကို အကြမ်းဖျဉ်းဆွေးနွေးခဲ့သည်။<ref>{{cite web|title=John Dee (1527–1608): Alchemy – the Beginnings of Chemistry|url=http://www.msim.org.uk/uploadedDocs/Document_Depository_01/John%20Dee.pdf|publisher=Museum of Science and Industry in Manchester|date=2005|accessdate=26 October 2006|format=PDF|archiveurl = https://web.archive.org/web/20060928120544/http://www.msim.org.uk/uploadedDocs/Document_Depository_01/John%20Dee.pdf |archivedate = 28 September 2006|deadurl=yes}}</ref>ထိုဆွေးနွေးချက်သည် တက္ကသိုလ်ပြင်ပမှ လေ့လာသူများကိုရည်ရွယ်ပြီး ဒီး၏ လွှမ်းမိုးမှုအရှိဆုံးနှင့် အကြိမ်ကြိမ် ပြန်လည်ရိုက်နှိပ်ရသော လက်ရာဖြစ်သည်။ <ref name="SJ">{{cite web|title=The identity of the mathematical practitioner in 16th-century England|url=http://www.mhs.ox.ac.uk/staff/saj/texts/mathematicus.htm|author=Stephen Johnston|publisher=Museum of the History of Science, Oxford|date=1995|accessdate=27 October 2006}}</ref> ===နှောင်းပိုင်းဘဝ=== [[File:John Dee's Seal of God.jpg|thumb|left|[[ဗြိတိသျှပြတိုက်]]ရှိ ဘုရားသခင် တံဆိပ်တော်]] ၁၅၈၀ ခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် ဒီးသည် သူ၏ သဘာဝတရားလျှို့ဝှက်ချက်များကို လေ့လာမှုများနှင့် လွှတ်ရုံးအတွင်း သူ၏ ဩဇာအခြေအနေကျဆင်းလာခြင်း အပေါ် မကျေမနပ်ဖြစ်လာသည်။ ပြက္ခဒိန်ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန်နှင့် မြောက်အမေရိကကို စူးစမ်းရှာဖွေရန် သူပေးသမျှ အကြံတို့ကျရှူံးခဲ့ရသည့်အတွက် သူ၏ နိုင်ငံရေးမှာ ဆုံးခန်းတိုင်ပြီဖြစ်သည်။ သို့သော် အခြားတစ်ဖက်ကကြည့်လျင်မူ သဘာဝလွန်ကိစ္စများကို ပိုမိုစူးစမ်းလေ့လာနိုင်လာသည်။ အထူးသဖြင့် သူသည် ဖန်လုံးကြည့်သူများကို ကြားခံအဖြစ်သုံး၍ ကောင်းကင်တမန်တို့နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်ရန် အပူတပြင်းကြိုးပမ်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal|journal=Canadian Journal of History|title=John Dee's Conversations with Angels: Cabala, alchemy, and the end of nature|author=Frank Klaassen|date=August 2002}}</ref> ဖန်လုံးကြည့်သူအများအပြားနှင့် ဒီး၏ပထမဆုံးအားထုတ်စမ်းသပ်မှုမှာ ကျေနပ်ဖွယ်မဖြစ်ခဲ့ပေ။ သို့သော် ၁၅၈၂ ခုနှစ်တွင် သူသည် အက်ဒ်ဝက် ကယ်လီနှင့် ဆုံဆည်းခဲ့ပြီး ကယ်လီ၏အရည်အချင်းသည် ဒီးကို သဘောကျစေနိုင်ခဲ့သည်။<ref name="Calder">{{cite web|url=http://www.johndee.org/calder/html/TOC.html| author=Calder, I. R. F.| date=1952|title=John Dee Studied as an English Neo-Platonist|publisher=University of London|accessdate=26 October 2006}}</ref> ဒီးသည် ကယ်လီ့ကို သူ၏စူးစမ်းလေ့လာမှုများတွင် ကူညီရန်ခေါ်ခဲ့ပြီး အစွမ်းကုန်ကြိုးစားတော့သည်။<ref name="Calder" />ဒီးသည် လူသားတို့အတွက် အကျိုးရှိသော အရာများကို သူ၏စူးစမ်းလေ့လာမှုမှ တွေ့ရှိနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်နေခဲ့သည်။<ref name="EB">{{cite encyclopedia|title=Dee, John|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|date= 2006|publisher=Encyclopædia Britannica Online|url=http://www.britannica.com/eb/article-9029722/John-Dee|accessdate=27 October 2006}}</ref> ဒီးသည် ကယ်လီမှတဆင့် ကောင်းကင်တမန်များက သူ့အား စာအုပ်အများအပြားကို အထူးနတ်စကားတစ်မျိုး(ဝါ)[[အီနိုခီယံ]]ဘာသာစကားဖြင့် နုတ်တိုက်ချပေးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။<ref name="MC">{{Cite book|author=Meric Casaubon| title=A True & Faithful Relation of What passed for many Yeers between Dr. John Dee (A Mathematician of Great Fame in Q. Eliz. and King James their Reignes) and some spirits|orig-year=First published 1659 - Republished by Magickal Childe (1992)|isbn =0-939708-01-9|publisher=Magickal Childe Pub.|location=New York}}</ref><ref name="JD1">{{Cite book|author=Dee, John|title=Quinti Libri Mysteriorum|location=British Library}}</ref> [[File:Edward Kelly prophet or seer to Dr Dee 02355.jpg|thumb|အက်ဒ်ဝက် ကယ်လီ]] ၁၅၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒီးထံသို့ အထည်ကြီးပျက် ပို့လစ်ရှ်တော်ဝင်လူကြီးလူကောင်းတစ်ဦးဖြစ်သူ အယ်လဘတ် လာစကီး ရောက်လာသည်။ သူ [[ပိုလန်]]သို့ပြန်ရာတွင် ဒီးကို အတူ လိုက်ခဲ့ရန် လာရောက်ဖိတ်ကြားခြင်းဖြစ်သည်။<ref name="mortlake" />ကယ်လီမှတဆင့် ကောင်းကင်တမန်တို့က ဒီးကို ခရီးထွက်ရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်ဟုဆိုကာ ၁၅၈၃ စက်တင်ဘာတွင် ဒီး၊ ကယ်လီနှင့် သူတို့၏မိသားစုများ အတူ ထွက်ခွာခဲ့သည်။ သို့သော် လာစကီးမှာ သူ၏နိုင်ငံတွင် ဒေဝါလီခံထားရအောင် အခြေအနေကျဆင်းနေသူဖြစ်သည်။<ref name="CM">{{Cite book|title=Memoirs of Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds|author=Mackay, Charles|chapter=4|location=London|publisher=Office of the National Illustrated Library|date=1852|url=http://www.econlib.org/LIBRARY/Mackay/macEx4b.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090111055919/http://www.econlib.org/LIBRARY/Mackay/macEx4b.html|archivedate=2009-01-11}}</ref>ဒီးနှင့် ကယ်လီသည် သူတို့၏ ဝိဉာဉ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွေ့ဆုံမှုများလုပ်ရင်းကပင် အလယ်ဥရောပတွင် ရေကြည်ရာမြက်နုခဲ့ရသည်။<ref name="MC" /><ref name="JD1" />သူတို့သည် ရိုမန်အင်ပါယာပြည့်ရှင် ရူးဒေါ့ ဒုတိယ၊ ပိုလန်ပြည့်ရှင် စတီဖင် ကတ်ဆယ်တို့နှင့် ပရာ့ဂ်ရဲတိုက်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ကောင်းကင်တမန်များနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အားထုတ်နေမှု၏ အရေးပါပုံကို ဖျားယောင်းဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။ ဒီးအား အသိဉာဏ်ပညာနှင့် ပြည့်စုံသော ပညာရှိတစ်ဦးအဖြစ် ၎င်းတို့က အသိအမှတ်ပြုလက်ခံကြသော်လည်း ဒီး၏ အယ်လီစဘက် ပထမ နှင့် အဆက်အသွယ်ရှိမှုကြောင့် မယုံကြည်ကြပေ။ သူတို့တွေ့ဆုံမှု၏ နောက်ကွယ်တွင် နိုင်ငံရေးအရဖုံးကွယ်မှုများ ရှိနိုင်သည်ဟု မသေချာကြပေ။ အချို့က ဒီးသည် ဗြိတိသျှ ဧကရာဇ်၏ သူလျှိုဖြစ်သည်ဟု ထင်ကြသည်။( အချို့က ထင်ဆဲဖြစ်သည်။) ပိုလန်ဘုရင်သည် ဘာသာတရားကိုင်းရှိုင်းသော ကတ်တလစ်တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး သဘာဝလွန်ကိစ္စများအပေါ်တွင် သတိထားလေ့ရှိသူဖြစ်သော်ငြားလည်း သူတို့၏အစည်းအဝေးများသည် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ခွင့်ပြုချက်နှင့်အတူ ကတ်သလစ်ကျောင်းတော်၏ သာသနာပြုမူဘောင်အတွင်း၊ [[ယေရှု ခရစ်]]၏ သင်ကြားမှုများမှ သွေဖည်ခြင်းမရှိရဟူသော ကန့်သတ်ချက်များနှင့် လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ၁၅၈၇ ခုနှစ်၌ ဘိုဟီးမီးယားဘုရင့်နိုင်ငံအတွင်း ပြုလုပ်သော ဝိဉာဉ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွေ့ဆုံပွဲတစ်ခုအတွင်းတွင် ကယ်လီက ကောင်းကင်တမန်တော် [[ယူရီယယ်]]သည် လူသားတို့အား မိမိတို့ပိုင်ဆိုင်သမျှ(ဇနီးမယားများပါ အပါအဝင်) အရာအားလုံးကို မျှဝေသုံးစွဲကြရန် ညွှန်ကြားလာသည်ဟု ဒီးအားသတင်းပို့သည်။ ထိုကာလတွင် ကယ်လီသည် အဂ္ဂိရတ်ဆရာတစ်ယောက်အဖြစ် လူသိလူသိများလာပြီဖြစ်သည်။ ဒီးမှာမူ ကောင်းကင်တမန်တို့နှင့် ဆက်သွယ်ရန်သာ အားသန်နေပြီး ၎င်းတို့က သူ့အား ကောင်းကင်ဘုံ၏ လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုများကို အလင်းဆိုင်ရာပညာရပ်၊ နက္ခတ်အတတ်၊ သိပ္ပံနှင့် သင်္ချာမှတဆင့် ဖြေရှင်းနိုင်ရန် ကူညီလမ်းညွှန်စောင်မမည်ဟုသာ ယုံကြည်နေသည်။ တကယ်တမ်းတွင် ကယ်လီသည် သူ့အားကြားခံအဖြစ် ဒီး၏မှီခိုနေရမှုကို အဆုံးသတ်စေချင်၍ဖြစ်သည်။<ref name="CM" />မယားမျှသုံးရေးညွှန်ကြားချက်သည် ဒီးအား အတော်ကလေး မချိတင်ကဲဖြစ်စေခဲ့သော်လည်း သံသယနည်းနည်းမှ ဖြစ်ပုံမရချေ။ တကယ်တမ်းလည်း မယားများကို မျှသုံးခဲ့ကြသည်။ သို့ရာတွင် နောက်ပိုင်းတွင် ဒီးက တွေ့ဆုံပွဲများကို တောက်လျှောက်ဆက်တိုက် ချက်ချင်းဖျက်ပစ်သည်။ ၁၅၈၉ခုနှစ်တွင် ဒီး အင်္ဂလန်သို့ပြန်လာသည်။ ကယ်လီကမူ ရူးဒေါ့ ဒုတိယထံတွင် အဂ္ဂိရတ်ဆရာအဖြစ် အမှုထမ်းရစ်သည်။<ref name="CM" /><ref name="AG">{{cite web|url=http://www.alchemyguild.org/history.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090228120813/http://www.alchemyguild.org/history.htm|archivedate=2009-02-28|title=History of the Alchemy Guild|publisher=International Alchemy Guild|accessdate=26 October 2006|subscription=yes}}</ref> ကိုးလကြာအပြီး ၁၅၈၈ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈ ရက်တွင် ဒီး၏ဇနီးမှ သားကလေးတစ်ယောက်ဖွားမြင်သည်။ ထိုကလေးကို ဒီးက သီယိုဒိုးယတ်စ် ထရီဘနျောယတ်စ် ဒီးအဖြစ် နှစ်ခြင်းခံကာ သူ၏သားအရင်းကဲ့သို့ ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က ဒီးမှာ အသက် ၆၀ ရှိနေပြီး ကယ်လီမှာ ၃၂နှစ် သာရှိသေး၍ ထိုကလေးမှာ ကယ်လီ၏ ကလေးသာဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ===နောက်ဆုံးနှစ်များ=== [[File:John Dee's Aztec Scrying Mirror.jpg|thumb|ဒီး၏ ဖန်ကျောက် အက်ဇတက် မှော်မှန်]] [[File:John Dee memorial plaque at S Mary the Virgin Mortlake.jpg|thumb|၂၀၁၃ခုနှစ်တွင် မော့လိတ်ရှိ အပျိုစင် စိန့်မေရီချာ့ခ်ျတွင် တပ်ဆင်ထားသော ဒီးအမှတ်တရ ပလိတ်ပြား]] ပြည်ပတွင် ခြောက်နှစ်ကြာပြီးနောက် မော့လိတ်သို့ ဒီးပြန်ရောက်သောအခါ သူ၏အိမ်မှာ လက်သရမ်းဖျက်ဆီးခံထားရပြီး သူ၏ စာကြည့်တိုက်မှာလည်း ပျက်စီးနေပြီဖြစ်ကာ တန်ဖိုးရှိ ကိရိယာများ၊ စာအုပ်များမှာလည်း အခိုးခံရလိုက်လေသည်။<ref name="SJCC" /><ref name="CM" />နောက်ထပ်၍ ဒီးတွေ့ကြုံရသည်မှာ ထိုအချိန်တွင် အင်္ဂလန်၌ ပုံမှန်မဟုတ်သော ဘာသာရေးအသစ်များကို ဝေဖန်ဆန့်ကျင်မှုမှာ မြင့်တက်နေပြီး ဒီး၏ မှော်ပညာကို လေ့လာမှုနှင့် သဘာဝတရားဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်သစ်အတွက် ကောင်းသော ဝန်းကျင်တစ်ခုမဟုတ်ပေ။ အဂ္ဂိရတ်ဖြင့် အင်္ဂလန်၏ စီးပွားရေးကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေခြင်းငှာ ကယ်လီ့ကို အိမ်ပြန်လာအောင် ဒီးက ကြိုးစားနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ပြီး အယ်လီစဘက် ဘုရင်မက ဒီးကို ကူညီသည်။ ၁၅၉၅တွင် မန်ချက်စတာရှိ "ခရစ်တော်၏ ကောလိပ်" တွင် ဒီးအား ကြီးကြပ်မှူးအဖြစ် ခန့်အပ်သည်။<ref>Dee, John (1842) ''Diary''. Manchester: Chetham Society; p. 33</ref> ၁၆၀၅ ခုနှစ်တွင် မန်ချက်စတာမှ လန်ဒန်သို့ပြန်လာသည်။<ref name="CFS2">{{Cite book|author=Fell-Smith, Charlotte|date=1909|title=John Dee: 1527–1608: Appendix 1|location=London|publisher=Constable and Company|url=http://www.johndee.org/charlotte/Appendix1/ap1.html}}</ref>သို့သော်လည်း သူသေသည်အထိ သူ့အား ကြီးကြပ်မှူးအဖြစ် ခန့်အပ်ထားဆဲဖြစ်သည်။<ref>Frangopulo, N. J. (1962) ''Rich Inheritance''. Manchester: Education Committee; pp. 129–30</ref>အယ်လီစဘက် နတ်ရွာစံ၍ ဂျိမ်းစ် ပထမ နန်းတက်လာသော် ဒီးမှာ အထောက်အပံ့မရတော့ပေ။ ကွယ်လွန်သည်အထိ သူနှင့်အတူနေကာ စောင့်ရှောက်သော သမီး ကတ်သရင်းနှင့်အတူ သူ့ဘဝနောက်ဆုံးကာလကို ရှိစုမဲ့စုမှန်သမျှ ကို ရောင်းချစားသောက်ကာ အသက်ဆက်ရလေသည်။<ref name="CFS2" /> အသက် ၈၂ နှစ်ဝန်းကျင် ၁၆၀၈ သို့မဟုတ် ၁၆၀၉ခုနှစ်တွင် မော့လိတ်၌ ကွယ်လွန်သည်။ (ကွယ်လွန်သည့် ရက်စွဲအတိအကျကို မှတ်တမ်းမှတ်ရာမရှိပေ။ ဒီး၏ သင်္ချိုင်းဂူ အမှတ်တရကျောက်တိုင်မှာလည်း ပျောက်ဆုံးနေသည်။)<ref name="BL">{{Cite book|title=Brief Lives chiefly of Contemporaries set down John Aubrey between the Years 1669 and 1696|author=John Aubrey|editor=Rev. Andrew Clark|publisher=Clarendon Press|date=1898|url=http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Obits2/Dee_Aubrey.html}}</ref> ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် စိန့်မေရီဘုရားကျောင်း၏ တောင်ဘက်နံရံတွင် ဒီးအမှတ်တရ ပလိတ်ပြားတစ်ခုကို ချိတ်ဆွဲခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://johndeemortlakesoc.org/|title=John Dee of Mortlake Society-Home|work=Johndeemortlakesoc.org|accessdate=2015-06-02|archivedate=2 June 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130602195254/http://johndeemortlakesoc.org/}}</ref> ===ပုဂ္ဂလိက ဘဝ=== ဒီးသည် အိမ်ထောင် သုံးကြိမ်ပြုခဲ့ပြီး သားသမီး ရှစ်ယောက်ထွန်းကားခဲ့သည်။ ၁၅၆၅ တွင် ကတ်သရင်း ကွန်စတေဘယ်နှင့် ပထမဆုံး အိမ်ထောင်ကျခဲ့သည်။ သူမမှာ ၁၅၇၄ တွင် ကွယ်လွန်သည်။ သားသမီးမရရှိခဲ့ပေ။ ဒုတိယအိမ်ထောင်မှာ အမည်မသိအမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး အိမ်ထောင်သက်မှာလည်း သူမကွယ်လွန်သွားသည့် ၁၅၇၆ ထိ တစ်နှစ်သာကြာမြင့်ပြီး သားသမီးမထွန်းကားခဲ့ပေ။<ref>{{cite web|url=http://www.uncarved.org/turb/articles/deemap.html|title=ALCHEMICAL MANCHESTER - THE DEE CONNECTION|publisher=Uncarved.org|accessdate=2015-06-02}}</ref>၁၅၇၇ခုမှ ၁၆၀၁ခုထိ ဒီးသည် ပြတ်တောင်းပြတ်တောင်း မှတ်တမ်းရေးလေ့ရှိရာ ထိုကာလအတွင်း ကျွန်ုပ်တို့သိရသမျှ သူ့အကြောင်းသတင်းတို့မှာ ထိုမှတ်တမ်း၌ ပါသမျှသာဖြစ်သည်။ ၁၅၇၈ တွင် တတိယအိမ်ထောင်အဖြစ် အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ် ဂျိန်း ဖရိုမွန်နှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် ဒီးမှာ ငါးဆယ့်တစ်နှစ်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ၁၅၈၇တွင် ကယ်လီလုပ်ဇာတ်ထိုးသည့် ဇနီးမယားမျှသုံးရန် ကောင်းကင်တမန်က မှာကြားသည်ဆိုသောကာလက ဇနီးမှာ ထို ဂျိန်း ဒီး( အပျိုဘဝက ဖရိုမွန်)ပင်ဖြစ်သည်။ ဂျိန်းမှာ ၁၆၀၄ ခုနှစ် မန်ချက်စတာတွင်ပင် အကျိတ်ထွက်သော ပလိပ်ရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်ရှာလေသည်။<ref>Manchester Cathedral Archive, MS 1</ref> ပရာ့ဂ်တွင် မွေးသော သား မိုက်ကယ်မှာ ၁၅၉၄ခုနှစ် ဒီး၏ မွေးနေ့တွင်ပင် ကွယ်လွန်သည်။ ထရီဘိုနျောတွင် မွေးသော သား သီယိုဒိုမှာ ၁၆၀၁ခုနှစ်တွင် မန်ချက်စတာ၌ ကွယ်လွန်သည်။ သူကွယ်လွန်သည်အထိ အနီးကပ် စောင့်ရှောက်သော သမီး ကတ်သရင်းနှင့် သားနှစ်ဦးဖြစ်သော အာသာ ဒီးနှင့် ရိုလန် ဒီးတို့သာ အသက်ရှည်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.johndee.org/charlotte/pdf/Appendix1.pdf |format=PDF |title=Appendix 1 : The Descendants of John Dee |publisher=Johndee.org |accessdate=2015-06-02}}</ref>သူ၏ သမီးအငယ်များဖြစ်သော မက်ဒီနီယာ၊ ဖရန်စစ်နှင့် မာဂရက်တို့အကြောင်း ၁၆၀၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် မှတ်တမ်းမှတ်ရာ မတွေ့ရ၍ ၎င်းတို့အမေကွယ်လွန်သော ပလိပ်ရောဂါဘေးတွင်ပင် ကွယ်လွန်ခဲ့ကြပုံရသည်ဟု မှန်းဆကြသည်။ ဝက်မင်စတာကျောင်းတွင် အာသာကျောင်းတက်နေစဉ် ဒီးက ထိုကျောင်းအုပ်ထံ သူ့သားအတွက် စိတ်ပူကြောင်း စာရေးပို့ခဲ့သည်။ အာသာသည် သူ့ဖခင်၏ သိပ္ပံပညာ၊ အဂ္ဂိရတ်ပညာများကို လက်ဆင့်ကမ်းသင်ယူနိုင်သူဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် ကယ်လီနှင့် လမ်းခွဲပြီးနောက် သူ့ဖခင်၏ နတ်ဝင်သည်အဖြစ် ကူညီခဲ့သူဖြစ်သည်။ အာသာသည် နောက်ပိုင်းတွင် အဂ္ဂိရတ်ဆရာဖြစ်လာပြီး အဂ္ဂိရတ်၊ ဂမ္ဘီရစာရေးဆရာလည်းဖြစ်လာပြီး သူ၏စာအုပ်များကို အဲလိယတ်စ် အတ်ရှ်မိုးက ထုတ်ဝေပေးခဲ့သည်။ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများ စုဆောင်းလေ့လာသူ ဂျွန် အော်ဘရေ<ref>၎င်း၏ အဘေး ဝီလျံ အော်ဘရေမှာ ဒီးနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်သည့်အပြင် ဆွေးမျိုးနီးစပ်လည်းတော်သည်</ref>က ဒီး၏ ရုပ်ပုံသွင်ပြင်နှင့်ပတ်သက်၍ ဤသို့ဆိုခဲ့သည်။ "သူက အရပ်ရှည်ပြီး ကျစ်လျစ်သွယ်လျတယ်။ အနုပညာရှင်တစ်ယောက်ဝတ်လေ့ရှိတဲ့ ဝတ်ရုံလိုမျိုး ဝတ်ရုံကိုဝတ်ဆင်ထားတယ်။ လက်ကသီစတွေကျလျက်နဲ့ဟာပေါ့။ အဆင်းလှပြီးရှင်းလင်းတဲ့ အသားအရည်မျိုးရှိတယ်။ နို့လို ဖြူဖွေးနေတဲ့ မုတ်ဆိတ်ဖြူကြီးတွေနဲ့။ ရုပ်အရမ်းဖြောင့်တယ်။"<ref name="BL" /> ==အောင်မြင်ပိုင်ဆိုင်မှုများ== [[File:Chart in the hand of Dr John Dee. Steganographiae.png|thumb|ဂျိုဟန်းနတ်စ် ထရိုင်သမီးယတ်စ်၏ စတက်ဂန်နိုဂရပ်ဖီယာမှ ပုံစံကားချပ်တစ်ခု(၁၅၉၁ တွင် လက်ရေးမူတစ်ခုလုံးကို ဂျွန်ဒီးက ကူးယူခဲ့)]] ===အတွေးအမြင်=== ဒီးသည် အပြင်းအထန် ဘာသာတရားကိုင်းရှိုင်းသော ခရစ်ယာန်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော် သူ၏ယုံကြည်မှုအမြင်တွင် ဝိဇ္ဇာဓိုရ်နှင့် ရီနေးဆွန့်ကာလတွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သော ပလေတိုးနစ် ပိုက်သာဂိုရီယန် အယူဝါဒ၏ လွှမ်းမိုးမှုများပါသည်။<ref name="WIT">{{Cite journal|journal=Journal of the History of Ideas|jstor=2708083|title=God and Expansion in Elizabethan England: John Dee, 1527–1583|author=Walter I. Trattner|volume=25|issue=1|date=January 1964|pages=17–34|doi=10.2307/2708083}}</ref> ကိန်းဂဏန်းတို့သည် အရာအားလုံးတို့၏ အခြေခံအကြောင်းတရားဖြစ်ပြီး အသိဉာဏ်ပညာအတွက်အခရာဖြစ်ကာ ဘုရားသခင်၏ ဖန်ဆင်းမှုသည် ကိန်းဂဏန်းအရဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်သည်။<ref name="IHR" />[[ဝိဇ္ဇာဓိုရ်]]အတတ်မှ သူ၏ယုံကြည်ချက်မှာ လူသားတို့သည် သိဒ္ဓိတန်ခိုးရရှိနိုင်သည့် အလားအလာရှိပြီး ထိုသိဒ္ဓိတန်ခိုးကို ကိန်းဂဏန်းများကို လေ့ကျင့်ခြင်းမှ ရရှိနိုင်သည်ဟု ယုံကြည်သည်။ သူ၏ လျှို့ဝှက်နက်နဲသော ဒေဝတာမှော်နှင့် လက်တွေ့အသုံးချသင်္ချာတို့သည် ၎င်းတို့အား ယနေ့အများက ဖြောင့်ဖြောင့် ဆန့်ကျင်ဘက်နယ်ပယ်နှစ်ခုအဖြစ်မြင်နေသကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ တူညီသောလမ်းစဉ်တစ်ခုတည်းမှ ကြီးမြတ်သောနှင့် သူလိုငါလိုဟူသည့် အစွန်းနှစ်ဖက်သာဖြစ်သည်။<ref name="SJ" />သူ၏ အန္တိမရည်မှန်းချက်မှာ ရိုးရှင်း၍ ညီညွှတ်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဘာသာတရားတစ်ရပ်ကို တည်ထောင်ရန်ဖြစ်သည်။<ref name="IHR" /> ==ဂုဏ်သတင်းနှင့် အရေးပါမှု== ===ပြက္ခဒိန်=== ဒီးသည် တိုင်ချို ဘရာဟီ၏ သူငယ်ချင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင် [[ကော်ပါးနိကပ်စ်၊ နီကိုလာ့စ်|နီကိုးလတ်စ် ကော့ပါးနိကတ်စ်]]၏ လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် အကျွမ်းတဝင်ရှိသူဖြစ်သည်။ သူ၏ နက္ခတ္တဗေဒဆိုင်ရာ တွက်ချက်မှုအများအပြားမှာ ကော့ပါးနိကတ်စ် ယူဆချက်များအပေါ် အခြေခံထားခြင်းဖြစ်သည်။ [[ပြက္ခဒိန်]]ပြန်လည်ပြုပြင်ရာတွင် ဒီးသည် ကော့ပါးနိကတ်စ် သီအိုရီကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ၁၅၈၃ ခုနှစ်တွင် ဘုရင်မကြီးမှ ဒီးအား [[ဂရီဂေါရီးယန်း ပြက္ခဒိန်|ဂရီဂိုရီယန် ပြက္ခဒိန်]]ကို ပြုပြင်ရာတွင် အကြံပေးရန် အကူအညီတောင်းခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း သူအကြံပေးခဲ့သည်များကို ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။<ref name="IHR" /> ===ဗွိုင်းနစ်ချ် လက်ရေးမူ=== [[ဗွိုင်းနစ်ခ်ျ လက်ရေးမူ|ဗွိုင်းနစ်ချ် လက်ရေးမူ]]နှင့် ဒီးမှာ မကြာခဏ အတူဆက်နွယ်ခဲ့သည်။ <ref name="Calder" /><ref>{{cite web |url=http://www.sciam.com/article.cfm?chanID=sa006&articleID=0000E3AA-70E1-10CF-AD1983414B7F0000&pageNumber=4&catID=2 |title=The Mystery of the Voynich Manuscript|last=Rugg|first=Gordon|publisher=Scientific American|date=July 2004|accessdate=28 October 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071013165530/http://www.sciam.com/article.cfm?chanID=sa006&articleID=0000E3AA-70E1-10CF-AD1983414B7F0000&pageNumber=4&catID=2|archivedate=2007-10-13}}</ref>၁၉၁၂ ခုနှစ်တွင် မူလလက်ရေးမူကို ပြန်လည်ဝယ်ယူခဲ့သော ဆက်ခံသူ ဝီးလ်ဖရစ် မိုက်ကယ် ဗွိုင်းနစ်ချ်က ဒီးသည် မူလလက်ရေးမူကို ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ပြီး ရိုမန်အင်ပါယာပြည့်ရှင် ရူးဒေါ့ ဒုတိယထံရောင်းချခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်ဟု မှန်းဆသည်။ သို့သော် ဒီး၏ မှတ်တမ်းစာအုပ်တွင်မူ ရောင်းချမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ရေးမှတ်ထားသည့် အထောက်အထားမတွေ့ရပေ။ အခြား သက်သေပဟေဠိဝှက် စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်သည့် "[[ဆွိုင်ဂါ စာအုပ်]]"ကိုလည်း ဒီးပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်ဟု သိကြသည်။<ref name="JR">{{cite web|url=http://www.dtc.umn.edu/~reedsj/soyga.pdf|last=Reeds|first=Jim|title=John Dee and the Magic Tables in the Book of Soyga|date=1996|accessdate=8 November 2006|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070305174955/http://www.dtc.umn.edu/~reedsj/soyga.pdf|archivedate=2007-03-05}}</ref> ===ရေးသားခဲ့သမျှ=== * မိုနတ်စ် ဟိုင်ရာရိုဂလစ်ဖစ်ကာ ကျမ်း၊ ၁၅၆၄ ခုနှစ်။ * [[ယူကလစ်]]၏ အခြေခံသဘောတရားများကျမ်းကို ဘီလင်စလေ ဘာသာပြန်သည့်မူတွင် ကျမ်းဦးနိဒါန်းစကား၊ ၁၅၇၀ ခုနှစ်။ * ''[[De Heptarchia Mystica|ဂြိုဟ်ကြီး ခုနှစ်လုံး၏ ထူးခြားဆန်းပြား နည်းဥပဒေများ]]''၊ ၁၅၈၂-၈၃။ ===ရှေးခေတ်လူ့အသုံးအဆောင်ပစ္စည်း=== [[File:Artefatos de Dee.jpg|thumb|လက်ရှိ [[ဗြိတိသျှ ပြတိုက်]]တွင်ပြသထားသော ဒီးမှော်စီရင်ရာတွင် သုံးခဲ့သော ပစ္စည်းများ]] ဒီးပိုင်ဆိုင်သည့် ဝိဉာဉ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွေ့ဆုံပွဲများနှင့် ပတ်သက်သော ပစ္စည်းအများအပြားကို [[ဗြိတိသျှ ပြတိုက်]]တွင် ပြသထားသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/pe_mla/d/dr_dees_magic.aspx|title=Dr Dee's magic|publisher=British Museum |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100706023923/http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/pe_mla/d/dr_dees_magic.aspx |archivedate=2010-07-06}}</ref> * ဒီး၏ ကြေးမုံ (သို့မဟုတ်) [[မီဆိုအမေရိကန် ယဉ်ကျေးမှုမှ မှန်ချပ်များ]] (၁၅၂၀ ဝန်းကျင်တွင် ဥရောပသို့ ရောက်လာသော အက်ဇတက်တို့၏ မီးသင့်ကျောက်ကို ဖန်ကဲ့သို့သွေးပြီးပြုလုပ်ထားသည့် လက်ကိုင်မှန်ပုံစံ အစီအရင်ပစ္စည်းတစ်ခု)<ref>{{cite web|url=http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/pe_mla/d/dr_dees_mirror.aspx|title=Dr Dee's mirror|publisher=British Museum |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100707022436/http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/pe_mla/d/dr_dees_mirror.aspx |archivedate=2010-07-07}}</ref> ဂျနီဖာ ရမ်ပလင်က ဤပစ္စည်းကို ဒီးမပိုင်ခဲ့ဟုဆိုသည်။ * ဒီး အစီအရင်ပြုရာ စားပွဲ၏ ခြေတွင် ကပ်ထားသော ချိတ်တံဆိပ်ငယ်လေးများ။ * "ရှူးကျောက်တုံး"ဟုခေါ်သည့် သလင်းကျောက်လုံးတွင် ပီပီသသ အလှဆင်ရေးချယ်ထားသော "ဘုရားသခင်၏ တံဆိပ်တော်"ဟူသည့် ချိတ်တံဆိပ်ကြီး။ * ကယ်လီ၏ အမြင်များမှ တစ်ခုကို ထွင်းထားသည့် ရွှေနှင့်ပြုလုပ်သည့် အဆောင်လက်ဖွဲ့တစ်ခု။ * သလင်းကျောက်လုံးတစ်လုံး၊ ဒီး ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည့် ကျောက်မြတ်တွင်းထွက်ဆိုင်ရာ စုဆောင်းမှုတွင် နှစ်များစွာ သတိမထားမိခဲ့ကြသော အချင်း ၆ စင်တီမီတာရှိ ကျောက်လုံး။ <ref name="BM">{{cite web|url=http://www.dcs.warwick.ac.uk/bshm/zingaz/London2.html|title=BSHM Gazetteer – LONDON: British Museum, British Library and Science Museum|publisher=British Society for the History of Mathematics|date=August 2002|accessdate=27 October 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061211081852/http://www.dcs.warwick.ac.uk/bshm/zingaz/London2.html|archivedate=2006-12-11}}</ref> ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် "ရှူးကျောက်တုံး"နှင့် နစ်ကိုးလတ်စ် ကူလ်ပက်ပါ ရေးသည့် ၁၇ ရာစု အလယ်မူ ၎င်းကျောက်တုံး အသုံးပြုနည်း နှစ်ခုလုံးကို လန်ဒန်ရှိ ပြတိုက်မှ အခိုးခံရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။<ref name="G">{{Cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/article/0,,2-1398477,00.html|title=Museum thief spirits away old crystal ball|author=Adam Fresco|work=The Times|date=11 December 2004|accessdate=27 October 2006|location=London|archivedate=13 May 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060513150958/http://www.timesonline.co.uk/article/0,,2-1398477,00.html}}</ref> ==စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ညွှန်းဆိုခံရမှု== ဒီးသည် သူ့ခေတ်ပြိုင်များ၏ စာပေ အရေးအသားများတွင် ထင်ရှားသော ပုံရိပ်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ကျူးခံခဲ့ရသည်။ ဆက်လက်၍လည်း မှော်၊ အစီအရင်တို့နှင့်သက်ဆိုင်ကာ ဒီး၏ဘဝကာလအချိန်တွင် အခြေတည်ထားသော စိတ်ကူးယဉ်ဝတ္ထုများတွင် ထင်ရှားသော ပုံရိပ်အဖြစ် သရုပ်ဖော်ခံရဆဲဖြစ်သည်။ '''၁၆ နှင့် ၁၇ ရာစုများ''' * အက်ဒ်မွန် စပန်ဆာသည် ဒီးကို ၁၅၉၆ထုတ် "ဖယ်ရီ ဘုရင်မ"တွင် ညွှန်းဆိုခဲ့သည်။<ref name="Woolley">Woolley, Benjamin ''The Queen's Conjuror: The Science and Magic of Dr. John Dee, Adviser to Queen Elizabeth I.'' New York: Henry Holt and Company (2001)</ref> * ၁၆၁၀-၁၁ တွင် ရေးသားခဲ့သော မုန်တိုင်း ပြဇာတ်တွင် [[ဝီလီယံ ရှိတ်စပီးယား]]သည် ဇာတ်ကောင် ပရိုစပါရိုကို ဒီးအားအခြေခံ၍ ဖန်တီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။<ref name="Calder" /> * ၁၆၆၆ ခုနှစ်ထုတ် မာဂရက် ကာဗန်ဒစ်ခ်ျ၏ "လှောင်မြိုက်နေသော ကမ္ဘာ"စာအုပ်မှ ဝိဉာဉ်များသည် ဒီးအကြောင်းထည့်ပြောခဲ့သည်။ '''၁၉ ရာစု''' * ၁၈၄၀ ခုနှစ်ထုတ် "ဂိုင်း ဖောကစ်"ဝတ္ထုတွင် စာရေးဆရာ ဝီလီယံ ဟာရစ်ဆင် အိန်းဆွော့က ဒီးအား ဇာတ်ကောင်တစ်ကောင်အဖြစ် ထည့်သွင်း ဖန်တီးခဲ့သည်။ '''၂၀ ရာစု''' * ဂျွန်ဒီးအား သူ၏ စိတ်ကူးယဉ် အမွေခံ ဘာရွန် မြူရယ်လာနှင့်အတူ အဓိက ဇာတ်ကောင်အဖြစ် ဂူစတဗ် မေရင့်ခ်က သူ၏၁၉၂၇ ခုနှစ်ထုတ် "အနောက်ပြတင်းမှ တမန်တော်"(မူရင်း ဂျာမန် ခေါင်းစဉ်- ''Der Engel vom westlichen Fenster'')တွင် ထည့်သွင်းဖန်တီးခဲ့သည်။ * [[အီယန် ဖလန်းမင်း]]သည် [[ဂျိမ်းစ် ဘွန်း]]၏ ကုဒ်နံပါတ် 007 ကို ဂျွန်ဒီးထံမှ ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite book|last1=Ferreras Savoye|first1=Daniel|title=The Signs of James Bond: Semiotic Explorations in the World of 007|date=2013|publisher=McFarland|isbn=9781476600123|pages=37|url=https://books.google.cl/books?id=YI5y_E7tKbgC&pg=PA37|accessdate=25 November 2015}}</ref>ဖလန်းမင်းသည် ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံး ဂျိမ်းစ် ဘွန်း ဝတ္ထု ကိုရေးနေစဉ် ဒီး၏ ဘဝအမှတ်တရ စာတစ်ပုဒ်ကို ဖတ်မိရာမှ စိတ်ကူးရခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ * ၁၉၇၈ခုနှစ်ထုတ် ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကား "ဂျူဘလီ"တွင် ဒီးသည် အဓိက ဇာတ်ကောင်ဖြစ်သည်။ * ၁၉၈၇ မှ ၂၀၀၇ အတွင်း ထွက်ရှိခဲ့သော ''Ægypt'' အမည်ရှိ ဝတ္ထုလေးအုပ်တွဲတွင် ဒီးသည် အဓိက ဇာတ်ကောင်ဖြစ်သည်။<ref name="Park">{{cite news | url=http://www.latimes.com/features/la-bkw-park7oct07,0,4224148.story | title=A word-magus gets his due | work=Los Angeles Times | date=7 October 2007 | accessdate=5 October 2013 | author=Ed Park}}</ref> * ၁၉၉၄ ထုတ် [[ဂရန့် လီး ဘက်ဖဲလိုး]]၏ "ကောင်းသောညပါ ဂျွန်ဒီး"သီချင်း၏ အကြောင်းအရာမှာ ဂျွန်ဒီးဖြစ်သည်။ '''၂၁ ရာစု''' *ဂျွန်ဒီးသည် [[အိုင်းရွန်း မေဒန်]]ရော့ခ်အဖွဲ့၏ ၂၀၁၀မှ သီချင်းတစ်ပုဒ်တွင် အကြောင်းအရာဖြစ်သည်။ ==ကိုးကား== {{Reflist|2}} {{Lifetime|၁၅၂၇|၁၆၀၉}} [[ကဏ္ဍ:နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင်များ]] [[Category:အတွေးအခေါ်ပညာရှင်များ]] 8r8uebf1ldsvercbnum9sbbe4ktsg63 0 65048 878048 877340 2025-06-15T11:49:26Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 /* အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ */ 878048 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဟင်္သတမြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Hinthada tsp in Hinthada district 2022.svg |map_caption = ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ဟင်္သာတမြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၃၃၈,၄၃၅<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 17 |latm = 38 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဟင်္သတမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဟင်္သာတမြို့]] ဖြစ်သည်။ == အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ == * [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]] - [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ * ဦး[[ဇော်ဝင်းရှိန် (စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်)|ဇော်ဝင်းရှိန်]] - စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် == ထင်ရှားကျော်ကြား == ဟင်္သတာ [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}}{{ဧရာဝတီတိုင်း}} 9p9fekk051lknr16mfxtyhq1ljy07ng 878049 878048 2025-06-15T11:52:10Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 /* အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ */ 878049 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဟင်္သတမြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Hinthada tsp in Hinthada district 2022.svg |map_caption = ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ဟင်္သာတမြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၃၃၈,၄၃၅<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 17 |latm = 38 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဟင်္သတမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဟင်္သာတမြို့]] ဖြစ်သည်။ == အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ == # [[ဇော်ဝင်းရှိန် (စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်)|ဇော်ဝင်းရှိန်]]၊ ဦး - စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် # [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]] - [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ == ထင်ရှားကျော်ကြား == ဟင်္သတာ [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}}{{ဧရာဝတီတိုင်း}} h5dlw9wx6zltvmeeyrtj4xunnqq8dx9 878050 878049 2025-06-15T11:53:27Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 /* အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ */ 878050 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဟင်္သတမြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Hinthada tsp in Hinthada district 2022.svg |map_caption = ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ဟင်္သာတမြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၃၃၈,၄၃၅<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 17 |latm = 38 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဟင်္သတမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဟင်္သာတမြို့]] ဖြစ်သည်။ == အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ == # [[ဇော်ဝင်းရှိန် (စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်)|ဇော်ဝင်းရှိန်]]၊ ဦး - စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် # [[ဟင်္သာတထွန်းရင်|ထွန်းရင်၊ ဟင်္သာတ]] # [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]] - [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ == ထင်ရှားကျော်ကြား == ဟင်္သတာ [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}}{{ဧရာဝတီတိုင်း}} dn0s2tpch4u6vlr7c375e4u5kg9e662 878051 878050 2025-06-15T11:54:30Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 /* အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ */ 878051 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဟင်္သတမြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Hinthada tsp in Hinthada district 2022.svg |map_caption = ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ဟင်္သာတမြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၃၃၈,၄၃၅<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 17 |latm = 38 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဟင်္သတမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဟင်္သာတမြို့]] ဖြစ်သည်။ == အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ == # [[ဇော်ဝင်းရှိန် (စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်)|ဇော်ဝင်းရှိန်]]၊ ဦး - စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် # [[ဟင်္သာတထွန်းရင်|ထွန်းရင်၊ ဟင်္သာတ]] # [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]] - [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ # [[မြင့်ငွေ၊ ဟင်္သာတ]] == ထင်ရှားကျော်ကြား == ဟင်္သတာ [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}}{{ဧရာဝတီတိုင်း}} 3f39jnlwvyzshh086m2q7xhgdyqxcjp 878052 878051 2025-06-15T11:55:24Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 /* အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ */ 878052 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဟင်္သတမြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Hinthada tsp in Hinthada district 2022.svg |map_caption = ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ဟင်္သာတမြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၃၃၈,၄၃၅<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 17 |latm = 38 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဟင်္သတမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဟင်္သာတမြို့]] ဖြစ်သည်။ == အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ == # [[ဇော်ဝင်းရှိန် (စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်)|ဇော်ဝင်းရှိန်]]၊ ဦး - စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် # [[ဟင်္သာတထွန်းရင်|ထွန်းရင်၊ ဟင်္သာတ]] # [[မိုးဒီ]] # [[မင်းအောင် (အဆိုတော်)|မင်းအောင်]] # [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]] - [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ # [[မြင့်ငွေ၊ ဟင်္သာတ]] == ထင်ရှားကျော်ကြား == ဟင်္သတာ [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}}{{ဧရာဝတီတိုင်း}} hx816shh54pforegndhqa0z6jfpgnys 878053 878052 2025-06-15T11:56:31Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 /* အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ */ 878053 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဟင်္သတမြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Hinthada tsp in Hinthada district 2022.svg |map_caption = ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ဟင်္သာတမြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၃၃၈,၄၃၅<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 17 |latm = 38 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဟင်္သတမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဟင်္သာတမြို့]] ဖြစ်သည်။ == အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ == # [[ဇော်ဝင်းရှိန် (စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်)|ဇော်ဝင်းရှိန်]]၊ ဦး - စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် # [[ဟင်္သာတထွန်းရင်|ထွန်းရင်၊ ဟင်္သာတ]] # ဖြိုးမြတ်အောင် # [[မိုးဒီ]] # [[မင်းအောင် (အဆိုတော်)|မင်းအောင်]] # [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]] - [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ # [[မြင့်ငွေ၊ ဟင်္သာတ]] # [[အကော်ဒီယံအုန်းကျော်|အုန်းကျော်၊ အကော်ဒီယံ]] == ထင်ရှားကျော်ကြား == ဟင်္သတာ [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}}{{ဧရာဝတီတိုင်း}} pp5bwj0a2zgut9almlhui92dyy28c3k 878054 878053 2025-06-15T11:57:38Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 /* အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ */ 878054 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဟင်္သတမြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Hinthada tsp in Hinthada district 2022.svg |map_caption = ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ဟင်္သာတမြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၃၃၈,၄၃၅<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 17 |latm = 38 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဟင်္သတမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဟင်္သာတမြို့]] ဖြစ်သည်။ == အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ == # [[ဇော်ဝင်းရှိန် (စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်)|ဇော်ဝင်းရှိန်]]၊ ဦး - စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် # [[ဟင်္သာတထွန်းရင်|ထွန်းရင်၊ ဟင်္သာတ]] - ‌‌ေး သံ ရှင်၊ ဂီ တ စာ ဆို # ဖြိုးမြတ်အောင် - ‌ေး တေး သံ ရှင် # [[မိုးဒီ]] - လူ ရွှင် ‌ော်၊ # [[မင်းအောင် (အဆိုတော်)|မင်းအောင်]] # [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]] - [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ # [[မြင့်ငွေ၊ ဟင်္သာတ]] # [[အကော်ဒီယံအုန်းကျော်|အုန်းကျော်၊ အကော်ဒီယံ]] == ထင်ရှားကျော်ကြား == ဟင်္သတာ [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}}{{ဧရာဝတီတိုင်း}} 7vrvzrf7nbnzpxddm60e1inzfqp2qz8 878056 878054 2025-06-15T11:58:54Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 /* အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ */ 878056 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ဟင်္သတမြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = |image_map = Hinthada tsp in Hinthada district 2022.svg |map_caption = ဟင်္သာတခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[ဟင်္သာတခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ဟင်္သာတမြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၃၃၈,၄၃၅<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 17 |latm = 38 |lats = |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ဟင်္သတမြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[ဟင်္သာတခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ဟင်္သာတမြို့]] ဖြစ်သည်။ == အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ == # [[ဇော်ဝင်းရှိန် (စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်)|ဇော်ဝင်းရှိန်]]၊ ဦး - စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် # [[ဟင်္သာတထွန်းရင်|ထွန်းရင်၊ ဟင်္သာတ]] - ‌‌ေး တေး သံ ရှင်၊ ဂီ တ စာ ဆို # ဖြိုးမြတ်အောင် - ‌ေး တေး သံ ရှင် # [[မိုးဒီ]] - လူ ရွှင် တော် ‌‌ော် ၊ ဟာ သ သရုပ် ဆောင် ‌ောင် # [[မင်းအောင် (အဆိုတော်)|မင်းအောင်]] - ဂီတပညာရှင် # [[မန်းဝင်းခိုင်သန်း]] - [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]၏ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ # [[မြင့်ငွေ၊ ဟင်္သာတ]] - ဂီတစာဆို # [[အကော်ဒီယံအုန်းကျော်|အုန်းကျော်၊ အကော်ဒီယံ]] - ဂီတပညာရှင် == ထင်ရှားကျော်ကြား == ဟင်္သတာ [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}}{{ဧရာဝတီတိုင်း}} neu8mjlhqx6adyore9hx0gmgwz8g1in 0 65061 878047 650705 2025-06-15T11:47:45Z 2001:44C8:602F:7A1B:74B8:B464:4BA7:2D43 878047 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ပန်းတနော်မြို့နယ် |official_name = |pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ |settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]] |image_skyline = pantanaw.jpg |image_map = Pantanaw tsp in Maubin district.svg |map_caption = မအူပင်ခရိုင်အတွင်းတည်နေရာ |subdivision_type = နိုင်ငံ |subdivision_name = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} |subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|တိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_name1 = [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]] |subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]] |subdivision_name2 = [[မအူပင်ခရိုင်]] |subdivision_type3 = အုပ်ချုပ်ရေးမြို့ |subdivision_name3 = [[ပန်းတနော်မြို့]] |unit_pref = Imperial |area_total_km2 = |population = ၂၆၄,၅၉၆<ref name="census-2014">{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၆၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}</ref> |population_as_of = ၂၀၁၄ |population_density_km2 = auto |coordinates_display = inline,title |coordinates_region = MM |latNS = N |latd = 16 |latm = 58 |lats = 50 |longEW = E |longd = 95 |longm = 28 |longs = 07 |elevation_ft = |elevation_m = |timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]] |utc_offset = +6:30 |website = }} '''ပန်းတနော်မြို့နယ်''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[မအူပင်ခရိုင်]]ရှိ မြို့နယ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးစိုက်ရာမြို့မှာ [[ပန်းတနော်မြို့]] ဖြစ်သည်။ == ထင်ရှားကျော်ကြား == ပန်းတနော် [[သင်ဖြူးဖျာ|သင်ဖျူးဖျာ]] == ကိုးကား == {{reflist}} {{ဧရာဝတီတိုင်း}} [[Category:ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့နယ်များ]] {{Ayeyarwady-geo-stub}} h0kmq1ssme2op10iqrn9bp82p5xhg7e 0 65857 878033 761733 2025-06-15T11:04:19Z Salai Rungtoi 22844 878033 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline |name = စကုလေကြောင်း | airline = Scoot | image = Scoot Logo.png | image_size = 125 | alt = | IATA = TZ<ref name="IATA">{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr21-infosheet-change-in-iata-designator-code-from-oq-to-tz|title=Change in IATA Designator Code from OQ to TZ|work=Scoot|access-date=21 April 2016}}</ref> | ICAO = SCO | callsign = SCOOTER | founded = {{start date|2011|11|1|df=y}} | commenced = 4 June 2012 | ceased = | aoc = | bases = | hubs = {{nowrap|[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]]}} | secondary_hubs = | focus_cities = | frequent_flyer = [[KrisFlyer]] | lounge = | alliance = [[Value Alliance]] | subsidiaries = | fleet_size = 13 | destinations = 18 | company_slogan = ''Get Outta Here!'' | parent = {{nowrap|[[Budget Aviation Holdings]]}}<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.channelnewsasia.com/news/business/budget-carriers-scoot/2794598.html |accessdate=21 July 2016 |archivedate=30 March 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170330235542/http://www.channelnewsasia.com/news/business/budget-carriers-scoot/2794598.html }}</ref> | headquarters = [[Singapore Changi Airport]] | key_people = Lee Lik Hsin (CEO)<ref name="press release">{{cite press release|url=http://infopub.sgx.com/FileOpen/NE-1616.ashx?App=Announcement&FileID=405465|title=SIA ESTABLISHES HOLDING COMPANY FOR SCOOT AND TIGER AIRWAYS|date=18 May 2016|access-date=19 May 2016|archive-date=19 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160919002313/http://infopub.sgx.com/FileOpen/NE-1616.ashx?App=Announcement&FileID=405465|url-status=dead}}</ref> | revenue = | operating_income = | net_income = | profit = | assets = | equity = | website = [http://www.flyscoot.com flyscoot.com] }} စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း]]၏ တန်ဖိုးနည်း နှင့် ခရီးရှည် သွားလာသည့် လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် စင်ကာပူနိုင်ငံ အခြေစိုက် တန်ဖိုးနည်းနှင့် ခရီးရှည် ပျံသန်းမည့် လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခုအဖြစ် ဩစတေးလျ နိုင်ငံ နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ကို ပျံသန်းရန် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း]]၏ လေကြောင်းလိုင်းအခွဲ တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း]]မှာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများသို့ ပျံသန်းရန် ဖြစ်ပြီး တိုက်ဂါး လေကြောင်းလိုင်းမှာ တန်ဖိုးနည်း လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အစပိုင်းတွင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဘိုရင်း ၇၇၇ တစ်စီး လွှဲပြောင်းရယူခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ဘိုရင်း ၇၈၇ ဖြင့် လဲလှယ်ခဲ့သည်။ ရုံးချုပ်မှာ[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]] တွင် တည်ရှိသည်။ == သမိုင်း == === ၂၀၁၁-၁၃ === ၂၀၁၁ ခုနှစ် မေလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းသည် တန်ဖိုးနည်း နှင့် ခရီးရှည် ပျံသန်းမည့် လေကြောင်းလိုင်းတစ်ခု တိုးချဲ့ရန် ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ၁ ရက်နေ့တွင် အဆိုပါ လေကြောင်းလိုင်း အမည်သည် "စကု" ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၎င်းတို့၏ လေကြောင်းကုတ်နံပါတ် ကို "OQ" မှ "TZ" သို့ပြောင်းလဲကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ဩစတေးလျ နိုင်ငံ ဆစ်ဒနီ လေဆိပ် သို့ ပထမဆုံး လေယာဉ် စတင်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဩစတေးလျနိုင်ငံသို့ ဒုတိယ ခရီးစဉ်အဖြစ် ဂိုးကို့စ် သို့ ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် မိခင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ ဒရင်းလိုင်နာ လေယာဉ်များကို လွှဲပြောင်းလက်ခံခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် ၎င်းတို့၏ လေယာဉ်အင်အား တိုးချဲ့မှုအစီအစဉ်အဖြစ် ပဉ္စမမြောက် ဘိုရင်း ၇၇၇-၂၀၀ က မေလကုန်တွင် လက်ခံရယူမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ခရီးစဉ် ၂ ခု သို့မဟုတ် ၃ ခု ပိုမိုပျံသန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ လေယာဉ်တွင်း ဖျော်ဖြေရေးအဖြစ် ခကူးတီဗီ အစီအစဉ်ကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - ထိုင်ဝမ် - ဆိုးလ် ခရီးစဉ်ကို တစ်ပတ်လျှင် ၃ ကြိမ် ပျံသန်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ အဆိုပါ ခရီးစဉ်သည် စင်ကာပူ - ဆိုးလ် အကြား ပထမဆုံး တန်ဖိုးနည်း လေကြောင်းလိုင်း ပျံသန်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် စင်ကာပူ - ထိုင်ဝမ် - ဆိုးလ် ခရီးဏည် စတင်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - ဟောင်ကောင် ခရီးစဉ်ကို တစ်ပတ်လျှင် ၅ ကြိမ် ပျံသန်းခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာတွင် ဩစတေးလျ ပတ်ခ် မြို့ ခရီးစဉ် စတင်ခဲ့သည်။ === ၂၀၁၄-လက်ရှိ === ၂၀၁၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့မှစ၍ ဆစ်ဒနီ၊ ပတ်ခ်၊ ဟောင်ကောင် ခရီးစဉ်များကိုလည်းကောင်း၊ ဧပြီလကုန်တွင် ဘန်ကောက်၊ ဂိုးကို့စ် ခရီးစဉ်များကိုလည်းကောင်း ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ များဖြင့် ပျံသန်းမည် ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၁၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာတွင် ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - မဲလ်ဘုန်း ခရီးစဉ်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဘိုရင်း ၇၈၇ လေယာဉ် အသုံးပြု၍ ပျံသန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ဒီဇင်ဘာတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်း ဖြစ်သော [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]] နှင့် ပူးပေါင်းကာ နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းအဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းကို နော့ လေကြောင်းလိုင်းမှ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်ပြီး စကု လေကြောင်းလိုင်းမှ ၄၉ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်သည်။ [[File:Scoot_Boeing_787_on_finals_at_Singapore_Changi_Airport.jpg|thumb|စကု လေကြောင်းလိုင်း၏ ပထမဆုံး ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ လေယာဉ် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီလေဆိပ်သို့ ပထမဆုံး ပို့ဆောင် ဆင်းသက်စဉ်]] == ရုံးပိုင်းရေးရာ == === ရုံးချုပ် === စကု လေကြောင်းလိုင်း၏ ရုံးချုပ်သည် စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်၏ လေဆိပ်အဆောက်အဦး (၁) တွင် တည်ရှိသည်။<ref name="Singaporeairaddresses">"{{Cite web|url=http://www.caas.gov.sg/caas/en/About_CAAS/Our_Strategic_Thrusts/Safety_Oversight_x_Promotion/Singapore_Air_Operators.html|title=Singapore Air Operators|access-date=21 April 2016|work=CAAS|archive-date=31 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120831064259/http://www.caas.gov.sg/caas/en/About_CAAS/Our_Strategic_Thrusts/Safety_Oversight_x_Promotion/Singapore_Air_Operators.html}}</ref> === လေယာဉ်အသွင်အပြင် === လေယာဉ်များကို အဝါရောင် နှင့် အဖြူရောင် ကို အသုံးပြုကာ ဆေးရောင်ခြယ်ထားသည်။ ၂၀၁၂ ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှ စ၍ လေယာဉ်မောင်မယ်များ၏ တူညီဝတ်ဆုံကို အနက် နှင့် အဝါရောင်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ == မိတ်ဖက် လေကြောင်းလိုင်းများ == === နော့စကု === နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ အခြေစိုက်ဖြစ်ပြီး၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် နော့ လေကြောင်းလိုင်း နှင့် စကု လေကြောင်းလိုင်း တို့ ပူးပေါင်းတည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်တွင် အခြေစိုက်သည်။ == ပျံသန်းရာမြို့များ == ==List== {|class="sortable wikitable" style="font-size: 85%" width="795" align=center !style="background:#FFCC00; color:black;" |City !style="background:#FFCC00; color:black;" |Country !style="background:#FFCC00; color:black;" |IATA !style="background:#FFCC00; color:black;" |ICAO !style="background:#FFCC00; color:black;" |Airport Name !style="background:#FFCC00; color:black;" |Notes !style="background:#FFCC00; color:black;" |Refs |- |Amritsar||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|ATQ||align=center|VIAR||Sri Guru Ram Dass Jee International Airport||||align=center|<ref name="Scoot_India">{{cite news|url=http://airlineroute.net/2016/04/22/tz-india-may16/|title=Scoot Launches India Service from late-May 2016|work=airlineroute|access-date=22 April 2016}}</ref> |- |[[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်ကောက်]]||[[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]||align=center|DMK||align=center|VTBD||[[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]]||||align=center|<ref name="Bangkok">{{cite news|url=http://airlineroute.net/2014/07/16/tz-dmk-sep14/|title=Scoot Moves Singapore - Bangkok Service to Bangkok Don Mueang from Sept 2014|work=Airline Route|date=16 July 2014|accessdate=16 July 2014}}</ref> |- |[[ချန်နိုင်းမြို့|ချန်နိုင်း]]||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|MAA||align=center|VOMM||ချန်နိုင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref name="Scoot_India"/> |- |[[တလျန်မြို့]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|DLC||align=center|ZYTL||Dalian Zhoushuizi International Airport||begins 30 October 2016||align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/267987/scoot-adds-dalian-service-ne-china-w16-changes/|title=Scoot Adds Dalian Service; NE China W16 Changes|publisher=routesonline|accessdate=19 July 2016}}</ref> |- |[[ဂိုးလ်ကို့စ်မြို့|ဂိုးလ်ကို့စ်]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|OOL||align=center|YBCG||ဂိုးလ်ကို့စ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr29-press-release-scoot-launches-the-only-direct-flights-between-singapore-and-the-gold-coast.html|title=Scoot Launches the Only Direct Flights between Singapore and Gold Coast|work=Scoot|date=12 June 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ကွမ်ကျိုးမြို့|ကွမ်ကျိုး]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|CAN||align=center|ZGGG||Guangzhou Baiyun International Airport||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://news.asiaone.com/news/travel/scoot-tigerair-jointly-operate-singapore-guangzhou-services|title=Scoot tiger air jointly operate Guangzou services|work=Asia one|access-date=22 April 2016|accessdate=21 July 2016|archivedate=24 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151224001002/http://news.asiaone.com/news/travel/scoot-tigerair-jointly-operate-singapore-guangzhou-services}}</ref> |- |[[ဟန်ကျိုးမြို့|ဟန်ကျိုး]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|HGH||align=center|ZSHC||Hangzhou Xiaoshan International Airport||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.silkair.com/jsp/cms/en_UK/mi_press_release_news/nf1003-31072015.jsp|title=Joint Media Release: Scoot to Take Over Hangzhou Services from SilkAir|work=Silk Air|access-date=2 August 2015}}</ref> |- |[[ဟောင်ကောင်]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|HKG||align=center|VHHH||ဟောင်ကောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite press release|title=Scoot to Launch Low Cost Flights Between Singapore and Hong Kong|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr66-you-d-be-dim-not-to-get-sum.html|work=Scoot|access-date=27 September 2013}}</ref> |- |Jaipur||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|JAI||align=center|VIJP||[[Jaipur International Airport]]||begins 2 October 2016||align=center|<ref name="Scoot_India"/> |- |Jeddah||[[ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ|ဆော်ဒီအာရေဗျ]]||align=center|JED||align=center|OEJN||[[King Abdulaziz International Airport]]||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://www.straitstimes.com/singapore/scoot-to-fly-to-saudi-arabia-from-may-taking-over-from-parent-sia|title=Scoot to fly Saudi Arabia|work=Straits times|access-date=22 April 2016}}</ref> |- |[[ကောင်းရှုံမြို့|ကောင်းရှုံ]]||[[ထိုင်ဝမ်]]||align=center|KHH||align=center|RCKH||ကောင်းရှုံ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref name="Scoot"/> |- |[[မဲလ်ဘုန်းမြို့|မဲလ်ဘုန်း]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|MEL||align=center|YMML||မဲလ်ဘုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.ausbt.com.au/scoot-to-launch-melbourne-singapore-boeing-787-flights|title=Scoot to launch Melbourne-Singapore Boeing 787 flights|access-date=9 December 2014}}</ref> |- |[[နန်ကျင်းမြို့|နန်ကျင်း]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|NKG||align=center|ZSNJ||[[Nanjing Lukou International Airport]]||||align=center|<ref name="Schedule">{{cite web|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/schedules|title=Schedule of Scoot|publisher=Scoot|access-date=8 May 2015}}</ref> |- |[[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာ]]||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|KIX||align=center|RJBB||[[Kansai International Airport]]||||align=center|<ref name="Scoot">{{cite web|url=http://airlineroute.net/2015/05/21/tz-kix-jul15/|title=Scoot to Start Osaka Service from July 2015|publisher=Airlineroute.net|date=21 May 2015|access-date=21 May 2015}}</ref> |- |[[ပါ့သ်မြို့|ပါ့သ်]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|PER||align=center|YPPH||[[Perth Airport]]||||align=center|<ref name="Schedule"/> |- |Qingdao||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|TAO||align=center|ZSQD||[[Qingdao Liuting International Airport]]||||align=center|<ref name="China">{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr37-eat-drink-and-be-merry-scoot-to-shenyang-qingdao.html|title=Eat, Drink and Be Merry - Scoot Shenyang and Qingdao|work=Scoot|date=30 August 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |Sapporo||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|CTS||align=center|RJCC||[[New Chitose Airport]]||begins 1 October 2016||align=center|<ref name=":0">{{cite web|url=http://airlineroute.net/2016/04/19/tz-cts-oct16/|title=Scoot Adds Sapporo Service from Oct 2016|publisher=airlineroute|access-date=19 April 2016}}</ref> |- |[[ဆိုးလ်မြို့|ဆိုးလ်]]||[[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]]||align=center|ICN||align=center|RKSI||[[အင်ချွန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr53-annyeong-haseyo.html |title=PR53 - Annyeong Haseyo|work=Scoot|access-date=1 April 2013}}</ref> |- |Shenyang||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|SHE||align=center|ZYTX||[[Shenyang Taoxian International Airport]]||||align=center|<ref name="China"/> |- |[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]||[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]||align=center|SIN||align=center|WSSS||[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]]||{{airline hub}}||align=center|<ref name="Schedule"/> |- |[[ဆစ်ဒနီမြို့|ဆစ်ဒနီ]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|SYD||align=center|YSSY||[[Sydney Airport]]||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr27-press-release-scoot-takes-off-tonight.html|title=Hello Sydney! Scoot Gets Outta Here Tonight!|work=Scoot|date=4 June 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ထိုင်ပေမြို့|ထိုင်ပေ]]||[[ထိုင်ဝမ်]]||align=center|TPE||align=center|RCTP||[[ထိုင်ဝမ် ထောင်ယွမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref name=":0"/><ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr32-press-release-surprise-scoot-to-launch-singapore-taipei-route-ahead-of-schedule.html|title=Surprise! Scoot to Launch Singapore-Taipei Route ahead of Schedule|work=Scoot|date=9 July 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ထျန်းကျင်းမြို့|ထျန်းကျင်း]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|TSN||align=center|ZBTJ||[[Tianjin Binhai International Airport]]||||align=center|<ref>{{Cite news|url=http://news.asiaone.com/News/Latest+News/Relax/Story/A1Story20120822-366889.html|title=Scoot to fly to Tianjin service|work=Asia one|access-date=22 April 2016|accessdate=21 July 2016|archivedate=26 August 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140826120528/http://news.asiaone.com/News/Latest+News/Relax/Story/A1Story20120822-366889.html}}</ref> |- |[[တိုကျိုမြို့|တိုကျို]]||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|NRT||align=center|RJAA||[[နာရိတ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr44-scoot-to-tokyo-taipei-every-day-from-today.html|title=Scoot to Tokyo & Taipei Every Day from Today|work=Scoot|access-date=15 May 2015}}</ref> |- |} == လေယာဉ် == [[File:Scoot_Boeing_787-9_(9V-OJE)_in_SG50_livery_taking_off_at_Sydney_Airport.jpg|right|thumb|စကုလေကြောင်းလိုင်း၏ ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ ဆစ်ဒနီ လေဆိပ်မှ ထွက်ခွာစဉ် (ဇူလိုင် ၂၀၁၅)]] <center class=""> {| class="wikitable sortable" style="border-collapse: collapse; text-align: center;" cellpadding="5" |+ '''Scoot Fleet''' ! rowspan="2" style="width: 125px;" | Aircraft ! rowspan="2" style="width: 60px;" | လက်ရှိ ! rowspan="2" style="width: 25px;" |မှာယူထားမှု ! colspan="3" |ခရီးသည် ! rowspan="2" |မှတ်ချက် |- !<abbr title="ScootBiz">J</abbr> !<abbr title="Economy">Y</abbr> !Total |- |[[ဘိုးအင်း ၇၇၇|Boeing 777-200ER]] |<center>၂<br> </center> |<center>&mdash;</center> |<center>၃၂<br> </center> |<center>၃၇၀<br> </center> |<center>၄၀၂<br> </center> |Being replaced by [[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787 Dreamliner]] |- |[[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787–8]] |<center>၅<br> </center> |<center>၅<br> <ref name="787_O_D_summ"><cite class="citation report">[http://active.boeing.com/commercial/orders/displaystandardreport.cfm?cboCurrentModel=787&optReportType=AllModels&cboAllModel=787&ViewReportF=View+Report Boeing 787 Orders and Deliveries (updated monthly)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180719132838/http://active.boeing.com/commercial/orders/displaystandardreport.cfm?cboCurrentModel=787&optReportType=AllModels&cboAllModel=787&ViewReportF=View+Report |date=19 July 2018 }}. </cite></ref></center> |<center>၂၁<br> </center> |<center>၃၁၄<br> </center> |<center>၃၃၅<br> <ref name="capa-feb2015">{{Cite news|url=http://centreforaviation.com/analysis/scoot-begins-new-chapter-as-singapore-airlines-long-haul-lcc-subsidiary-takes-first-787-207593|title=Scoot begins new chapter as Singapore Airlines long-haul LCC subsidiary takes first 787|work=Centre for Avaiation|access-date=1 February 2015}}</ref><ref><cite class="citation report">[http://www.singaporeair.com/pdf/Investor-Relations/Annual-Report/annualreport1314.pdf Singapore Airlines Annual Report FY2013/14] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714204215/http://www.singaporeair.com/pdf/Investor-Relations/Annual-Report/annualreport1314.pdf |date=14 July 2014 }} (PDF). </cite></ref></center> |- |[[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787–9]] |<center>၆<br> </center> |<center>၄<br> <ref name="787_O_D_summ"/></center> |<center>၃၅<br> </center> |<center>၃၄၀<br> </center> |<center>၃၇၅<br> <ref name="capa-feb2015"/></center> |- |'''စုစုပေါင်း''' |<center>'''၁၃<br> '''</center> |<center>'''၉<br> '''</center> |} </center> == ထပ်မံကြည့်ရှုရန် == * [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း<br> ]] * [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း|ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း<br> ]] * တိုက်ဂါး လေကြောင်းလိုင်း * နော့စကု လေကြောင်းလိုင်း == References == {{Reflist|25em}} [[Category:စင်ကာပူနိုင်ငံအခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်းများ]] dujen81o4qy6nj6yk94vpxgeb4aly4g 878034 878033 2025-06-15T11:05:42Z Salai Rungtoi 22844 878034 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline |name = စကုလေကြောင်း | airline = Scoot | image = Scoot Logo.png | image_size = 125 | alt = | IATA = TZ<ref name="IATA">{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr21-infosheet-change-in-iata-designator-code-from-oq-to-tz|title=Change in IATA Designator Code from OQ to TZ|work=Scoot|access-date=21 April 2016}}</ref> | ICAO = SCO | callsign = SCOOTER | founded = {{start date|2011|11|1|df=y}} | commenced = 4 June 2012 | ceased = | aoc = | bases = | hubs = {{nowrap|[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]]}} | secondary_hubs = | focus_cities = | frequent_flyer = [[KrisFlyer]] | lounge = | alliance = [[Value Alliance]] | subsidiaries = | fleet_size = 13 | destinations = 18 | company_slogan = ''Get Outta Here!'' | parent = {{nowrap|[[Budget Aviation Holdings]]}}<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.channelnewsasia.com/news/business/budget-carriers-scoot/2794598.html |accessdate=21 July 2016 |archivedate=30 March 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170330235542/http://www.channelnewsasia.com/news/business/budget-carriers-scoot/2794598.html }}</ref> | headquarters = [[Singapore Changi Airport]] | key_people = Lee Lik Hsin (CEO)<ref name="press release">{{cite press release|url=http://infopub.sgx.com/FileOpen/NE-1616.ashx?App=Announcement&FileID=405465|title=SIA ESTABLISHES HOLDING COMPANY FOR SCOOT AND TIGER AIRWAYS|date=18 May 2016|access-date=19 May 2016|archive-date=19 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160919002313/http://infopub.sgx.com/FileOpen/NE-1616.ashx?App=Announcement&FileID=405465|url-status=dead}}</ref> | revenue = | operating_income = | net_income = | profit = | assets = | equity = | website = [http://www.flyscoot.com flyscoot.com] }} '''စကု လေကြောင်း''' (အင်္ဂလိပ်: Scoot) သည် [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူလေကြောင်းလိုင်း]]၏ တန်ဖိုးနည်း နှင့် ခရီးရှည် သွားလာသည့် လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် စင်ကာပူနိုင်ငံ အခြေစိုက် တန်ဖိုးနည်းနှင့် ခရီးရှည် ပျံသန်းမည့် လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခုအဖြစ် ဩစတေးလျ နိုင်ငံ နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ကို ပျံသန်းရန် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း]]၏ လေကြောင်းလိုင်းအခွဲ တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း]]မှာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများသို့ ပျံသန်းရန် ဖြစ်ပြီး တိုက်ဂါး လေကြောင်းလိုင်းမှာ တန်ဖိုးနည်း လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အစပိုင်းတွင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဘိုရင်း ၇၇၇ တစ်စီး လွှဲပြောင်းရယူခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ဘိုရင်း ၇၈၇ ဖြင့် လဲလှယ်ခဲ့သည်။ ရုံးချုပ်မှာ [[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]] တွင် တည်ရှိသည်။ == သမိုင်း == === ၂၀၁၁-၁၃ === ၂၀၁၁ ခုနှစ် မေလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းသည် တန်ဖိုးနည်း နှင့် ခရီးရှည် ပျံသန်းမည့် လေကြောင်းလိုင်းတစ်ခု တိုးချဲ့ရန် ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ၁ ရက်နေ့တွင် အဆိုပါ လေကြောင်းလိုင်း အမည်သည် "စကု" ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၎င်းတို့၏ လေကြောင်းကုတ်နံပါတ် ကို "OQ" မှ "TZ" သို့ပြောင်းလဲကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ဩစတေးလျ နိုင်ငံ ဆစ်ဒနီ လေဆိပ် သို့ ပထမဆုံး လေယာဉ် စတင်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဩစတေးလျနိုင်ငံသို့ ဒုတိယ ခရီးစဉ်အဖြစ် ဂိုးကို့စ် သို့ ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် မိခင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ ဒရင်းလိုင်နာ လေယာဉ်များကို လွှဲပြောင်းလက်ခံခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် ၎င်းတို့၏ လေယာဉ်အင်အား တိုးချဲ့မှုအစီအစဉ်အဖြစ် ပဉ္စမမြောက် ဘိုရင်း ၇၇၇-၂၀၀ က မေလကုန်တွင် လက်ခံရယူမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ခရီးစဉ် ၂ ခု သို့မဟုတ် ၃ ခု ပိုမိုပျံသန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ လေယာဉ်တွင်း ဖျော်ဖြေရေးအဖြစ် ခကူးတီဗီ အစီအစဉ်ကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - ထိုင်ဝမ် - ဆိုးလ် ခရီးစဉ်ကို တစ်ပတ်လျှင် ၃ ကြိမ် ပျံသန်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ အဆိုပါ ခရီးစဉ်သည် စင်ကာပူ - ဆိုးလ် အကြား ပထမဆုံး တန်ဖိုးနည်း လေကြောင်းလိုင်း ပျံသန်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် စင်ကာပူ - ထိုင်ဝမ် - ဆိုးလ် ခရီးဏည် စတင်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - ဟောင်ကောင် ခရီးစဉ်ကို တစ်ပတ်လျှင် ၅ ကြိမ် ပျံသန်းခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာတွင် ဩစတေးလျ ပတ်ခ် မြို့ ခရီးစဉ် စတင်ခဲ့သည်။ === ၂၀၁၄-လက်ရှိ === ၂၀၁၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့မှစ၍ ဆစ်ဒနီ၊ ပတ်ခ်၊ ဟောင်ကောင် ခရီးစဉ်များကိုလည်းကောင်း၊ ဧပြီလကုန်တွင် ဘန်ကောက်၊ ဂိုးကို့စ် ခရီးစဉ်များကိုလည်းကောင်း ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ များဖြင့် ပျံသန်းမည် ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၁၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာတွင် ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - မဲလ်ဘုန်း ခရီးစဉ်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဘိုရင်း ၇၈၇ လေယာဉ် အသုံးပြု၍ ပျံသန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ဒီဇင်ဘာတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်း ဖြစ်သော [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]] နှင့် ပူးပေါင်းကာ နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းအဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းကို နော့ လေကြောင်းလိုင်းမှ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်ပြီး စကု လေကြောင်းလိုင်းမှ ၄၉ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်သည်။ [[File:Scoot_Boeing_787_on_finals_at_Singapore_Changi_Airport.jpg|thumb|စကု လေကြောင်းလိုင်း၏ ပထမဆုံး ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ လေယာဉ် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီလေဆိပ်သို့ ပထမဆုံး ပို့ဆောင် ဆင်းသက်စဉ်]] == ရုံးပိုင်းရေးရာ == === ရုံးချုပ် === စကု လေကြောင်းလိုင်း၏ ရုံးချုပ်သည် စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်၏ လေဆိပ်အဆောက်အဦး (၁) တွင် တည်ရှိသည်။<ref name="Singaporeairaddresses">"{{Cite web|url=http://www.caas.gov.sg/caas/en/About_CAAS/Our_Strategic_Thrusts/Safety_Oversight_x_Promotion/Singapore_Air_Operators.html|title=Singapore Air Operators|access-date=21 April 2016|work=CAAS|archive-date=31 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120831064259/http://www.caas.gov.sg/caas/en/About_CAAS/Our_Strategic_Thrusts/Safety_Oversight_x_Promotion/Singapore_Air_Operators.html}}</ref> === လေယာဉ်အသွင်အပြင် === လေယာဉ်များကို အဝါရောင် နှင့် အဖြူရောင် ကို အသုံးပြုကာ ဆေးရောင်ခြယ်ထားသည်။ ၂၀၁၂ ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှ စ၍ လေယာဉ်မောင်မယ်များ၏ တူညီဝတ်ဆုံကို အနက် နှင့် အဝါရောင်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ == မိတ်ဖက် လေကြောင်းလိုင်းများ == === နော့စကု === နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ အခြေစိုက်ဖြစ်ပြီး၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် နော့ လေကြောင်းလိုင်း နှင့် စကု လေကြောင်းလိုင်း တို့ ပူးပေါင်းတည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်တွင် အခြေစိုက်သည်။ == ပျံသန်းရာမြို့များ == ==List== {|class="sortable wikitable" style="font-size: 85%" width="795" align=center !style="background:#FFCC00; color:black;" |City !style="background:#FFCC00; color:black;" |Country !style="background:#FFCC00; color:black;" |IATA !style="background:#FFCC00; color:black;" |ICAO !style="background:#FFCC00; color:black;" |Airport Name !style="background:#FFCC00; color:black;" |Notes !style="background:#FFCC00; color:black;" |Refs |- |Amritsar||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|ATQ||align=center|VIAR||Sri Guru Ram Dass Jee International Airport||||align=center|<ref name="Scoot_India">{{cite news|url=http://airlineroute.net/2016/04/22/tz-india-may16/|title=Scoot Launches India Service from late-May 2016|work=airlineroute|access-date=22 April 2016}}</ref> |- |[[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်ကောက်]]||[[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]||align=center|DMK||align=center|VTBD||[[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]]||||align=center|<ref name="Bangkok">{{cite news|url=http://airlineroute.net/2014/07/16/tz-dmk-sep14/|title=Scoot Moves Singapore - Bangkok Service to Bangkok Don Mueang from Sept 2014|work=Airline Route|date=16 July 2014|accessdate=16 July 2014}}</ref> |- |[[ချန်နိုင်းမြို့|ချန်နိုင်း]]||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|MAA||align=center|VOMM||ချန်နိုင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref name="Scoot_India"/> |- |[[တလျန်မြို့]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|DLC||align=center|ZYTL||Dalian Zhoushuizi International Airport||begins 30 October 2016||align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/267987/scoot-adds-dalian-service-ne-china-w16-changes/|title=Scoot Adds Dalian Service; NE China W16 Changes|publisher=routesonline|accessdate=19 July 2016}}</ref> |- |[[ဂိုးလ်ကို့စ်မြို့|ဂိုးလ်ကို့စ်]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|OOL||align=center|YBCG||ဂိုးလ်ကို့စ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr29-press-release-scoot-launches-the-only-direct-flights-between-singapore-and-the-gold-coast.html|title=Scoot Launches the Only Direct Flights between Singapore and Gold Coast|work=Scoot|date=12 June 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ကွမ်ကျိုးမြို့|ကွမ်ကျိုး]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|CAN||align=center|ZGGG||Guangzhou Baiyun International Airport||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://news.asiaone.com/news/travel/scoot-tigerair-jointly-operate-singapore-guangzhou-services|title=Scoot tiger air jointly operate Guangzou services|work=Asia one|access-date=22 April 2016|accessdate=21 July 2016|archivedate=24 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151224001002/http://news.asiaone.com/news/travel/scoot-tigerair-jointly-operate-singapore-guangzhou-services}}</ref> |- |[[ဟန်ကျိုးမြို့|ဟန်ကျိုး]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|HGH||align=center|ZSHC||Hangzhou Xiaoshan International Airport||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.silkair.com/jsp/cms/en_UK/mi_press_release_news/nf1003-31072015.jsp|title=Joint Media Release: Scoot to Take Over Hangzhou Services from SilkAir|work=Silk Air|access-date=2 August 2015}}</ref> |- |[[ဟောင်ကောင်]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|HKG||align=center|VHHH||ဟောင်ကောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite press release|title=Scoot to Launch Low Cost Flights Between Singapore and Hong Kong|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr66-you-d-be-dim-not-to-get-sum.html|work=Scoot|access-date=27 September 2013}}</ref> |- |Jaipur||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|JAI||align=center|VIJP||[[Jaipur International Airport]]||begins 2 October 2016||align=center|<ref name="Scoot_India"/> |- |Jeddah||[[ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ|ဆော်ဒီအာရေဗျ]]||align=center|JED||align=center|OEJN||[[King Abdulaziz International Airport]]||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://www.straitstimes.com/singapore/scoot-to-fly-to-saudi-arabia-from-may-taking-over-from-parent-sia|title=Scoot to fly Saudi Arabia|work=Straits times|access-date=22 April 2016}}</ref> |- |[[ကောင်းရှုံမြို့|ကောင်းရှုံ]]||[[ထိုင်ဝမ်]]||align=center|KHH||align=center|RCKH||ကောင်းရှုံ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref name="Scoot"/> |- |[[မဲလ်ဘုန်းမြို့|မဲလ်ဘုန်း]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|MEL||align=center|YMML||မဲလ်ဘုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.ausbt.com.au/scoot-to-launch-melbourne-singapore-boeing-787-flights|title=Scoot to launch Melbourne-Singapore Boeing 787 flights|access-date=9 December 2014}}</ref> |- |[[နန်ကျင်းမြို့|နန်ကျင်း]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|NKG||align=center|ZSNJ||[[Nanjing Lukou International Airport]]||||align=center|<ref name="Schedule">{{cite web|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/schedules|title=Schedule of Scoot|publisher=Scoot|access-date=8 May 2015}}</ref> |- |[[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာ]]||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|KIX||align=center|RJBB||[[Kansai International Airport]]||||align=center|<ref name="Scoot">{{cite web|url=http://airlineroute.net/2015/05/21/tz-kix-jul15/|title=Scoot to Start Osaka Service from July 2015|publisher=Airlineroute.net|date=21 May 2015|access-date=21 May 2015}}</ref> |- |[[ပါ့သ်မြို့|ပါ့သ်]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|PER||align=center|YPPH||[[Perth Airport]]||||align=center|<ref name="Schedule"/> |- |Qingdao||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|TAO||align=center|ZSQD||[[Qingdao Liuting International Airport]]||||align=center|<ref name="China">{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr37-eat-drink-and-be-merry-scoot-to-shenyang-qingdao.html|title=Eat, Drink and Be Merry - Scoot Shenyang and Qingdao|work=Scoot|date=30 August 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |Sapporo||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|CTS||align=center|RJCC||[[New Chitose Airport]]||begins 1 October 2016||align=center|<ref name=":0">{{cite web|url=http://airlineroute.net/2016/04/19/tz-cts-oct16/|title=Scoot Adds Sapporo Service from Oct 2016|publisher=airlineroute|access-date=19 April 2016}}</ref> |- |[[ဆိုးလ်မြို့|ဆိုးလ်]]||[[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]]||align=center|ICN||align=center|RKSI||[[အင်ချွန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr53-annyeong-haseyo.html |title=PR53 - Annyeong Haseyo|work=Scoot|access-date=1 April 2013}}</ref> |- |Shenyang||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|SHE||align=center|ZYTX||[[Shenyang Taoxian International Airport]]||||align=center|<ref name="China"/> |- |[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]||[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]||align=center|SIN||align=center|WSSS||[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]]||{{airline hub}}||align=center|<ref name="Schedule"/> |- |[[ဆစ်ဒနီမြို့|ဆစ်ဒနီ]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|SYD||align=center|YSSY||[[Sydney Airport]]||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr27-press-release-scoot-takes-off-tonight.html|title=Hello Sydney! Scoot Gets Outta Here Tonight!|work=Scoot|date=4 June 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ထိုင်ပေမြို့|ထိုင်ပေ]]||[[ထိုင်ဝမ်]]||align=center|TPE||align=center|RCTP||[[ထိုင်ဝမ် ထောင်ယွမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref name=":0"/><ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr32-press-release-surprise-scoot-to-launch-singapore-taipei-route-ahead-of-schedule.html|title=Surprise! Scoot to Launch Singapore-Taipei Route ahead of Schedule|work=Scoot|date=9 July 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ထျန်းကျင်းမြို့|ထျန်းကျင်း]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|TSN||align=center|ZBTJ||[[Tianjin Binhai International Airport]]||||align=center|<ref>{{Cite news|url=http://news.asiaone.com/News/Latest+News/Relax/Story/A1Story20120822-366889.html|title=Scoot to fly to Tianjin service|work=Asia one|access-date=22 April 2016|accessdate=21 July 2016|archivedate=26 August 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140826120528/http://news.asiaone.com/News/Latest+News/Relax/Story/A1Story20120822-366889.html}}</ref> |- |[[တိုကျိုမြို့|တိုကျို]]||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|NRT||align=center|RJAA||[[နာရိတ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr44-scoot-to-tokyo-taipei-every-day-from-today.html|title=Scoot to Tokyo & Taipei Every Day from Today|work=Scoot|access-date=15 May 2015}}</ref> |- |} == လေယာဉ် == [[File:Scoot_Boeing_787-9_(9V-OJE)_in_SG50_livery_taking_off_at_Sydney_Airport.jpg|right|thumb|စကုလေကြောင်းလိုင်း၏ ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ ဆစ်ဒနီ လေဆိပ်မှ ထွက်ခွာစဉ် (ဇူလိုင် ၂၀၁၅)]] <center class=""> {| class="wikitable sortable" style="border-collapse: collapse; text-align: center;" cellpadding="5" |+ '''Scoot Fleet''' ! rowspan="2" style="width: 125px;" | Aircraft ! rowspan="2" style="width: 60px;" | လက်ရှိ ! rowspan="2" style="width: 25px;" |မှာယူထားမှု ! colspan="3" |ခရီးသည် ! rowspan="2" |မှတ်ချက် |- !<abbr title="ScootBiz">J</abbr> !<abbr title="Economy">Y</abbr> !Total |- |[[ဘိုးအင်း ၇၇၇|Boeing 777-200ER]] |<center>၂<br> </center> |<center>&mdash;</center> |<center>၃၂<br> </center> |<center>၃၇၀<br> </center> |<center>၄၀၂<br> </center> |Being replaced by [[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787 Dreamliner]] |- |[[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787–8]] |<center>၅<br> </center> |<center>၅<br> <ref name="787_O_D_summ"><cite class="citation report">[http://active.boeing.com/commercial/orders/displaystandardreport.cfm?cboCurrentModel=787&optReportType=AllModels&cboAllModel=787&ViewReportF=View+Report Boeing 787 Orders and Deliveries (updated monthly)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180719132838/http://active.boeing.com/commercial/orders/displaystandardreport.cfm?cboCurrentModel=787&optReportType=AllModels&cboAllModel=787&ViewReportF=View+Report |date=19 July 2018 }}. </cite></ref></center> |<center>၂၁<br> </center> |<center>၃၁၄<br> </center> |<center>၃၃၅<br> <ref name="capa-feb2015">{{Cite news|url=http://centreforaviation.com/analysis/scoot-begins-new-chapter-as-singapore-airlines-long-haul-lcc-subsidiary-takes-first-787-207593|title=Scoot begins new chapter as Singapore Airlines long-haul LCC subsidiary takes first 787|work=Centre for Avaiation|access-date=1 February 2015}}</ref><ref><cite class="citation report">[http://www.singaporeair.com/pdf/Investor-Relations/Annual-Report/annualreport1314.pdf Singapore Airlines Annual Report FY2013/14] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714204215/http://www.singaporeair.com/pdf/Investor-Relations/Annual-Report/annualreport1314.pdf |date=14 July 2014 }} (PDF). </cite></ref></center> |- |[[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787–9]] |<center>၆<br> </center> |<center>၄<br> <ref name="787_O_D_summ"/></center> |<center>၃၅<br> </center> |<center>၃၄၀<br> </center> |<center>၃၇၅<br> <ref name="capa-feb2015"/></center> |- |'''စုစုပေါင်း''' |<center>'''၁၃<br> '''</center> |<center>'''၉<br> '''</center> |} </center> == ထပ်မံကြည့်ရှုရန် == * [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း<br> ]] * [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း|ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း<br> ]] * တိုက်ဂါး လေကြောင်းလိုင်း * နော့စကု လေကြောင်းလိုင်း == References == {{Reflist|25em}} [[Category:စင်ကာပူနိုင်ငံအခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်းများ]] g0smxxuimpus3yaepzymldfann90ass 878035 878034 2025-06-15T11:06:44Z Salai Rungtoi 22844 878035 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline |name = စကုလေကြောင်း | airline = စကုလေကြောင်း <br> Scoot | image = Scoot Logo.png | image_size = 125 | alt = | IATA = TZ<ref name="IATA">{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr21-infosheet-change-in-iata-designator-code-from-oq-to-tz|title=Change in IATA Designator Code from OQ to TZ|work=Scoot|access-date=21 April 2016}}</ref> | ICAO = SCO | callsign = SCOOTER | founded = {{start date|2011|11|1|df=y}} | commenced = 4 June 2012 | ceased = | aoc = | bases = | hubs = {{nowrap|[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]]}} | secondary_hubs = | focus_cities = | frequent_flyer = [[KrisFlyer]] | lounge = | alliance = [[Value Alliance]] | subsidiaries = | fleet_size = 13 | destinations = 18 | company_slogan = ''Get Outta Here!'' | parent = {{nowrap|[[Budget Aviation Holdings]]}}<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.channelnewsasia.com/news/business/budget-carriers-scoot/2794598.html |accessdate=21 July 2016 |archivedate=30 March 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170330235542/http://www.channelnewsasia.com/news/business/budget-carriers-scoot/2794598.html }}</ref> | headquarters = [[Singapore Changi Airport]] | key_people = Lee Lik Hsin (CEO)<ref name="press release">{{cite press release|url=http://infopub.sgx.com/FileOpen/NE-1616.ashx?App=Announcement&FileID=405465|title=SIA ESTABLISHES HOLDING COMPANY FOR SCOOT AND TIGER AIRWAYS|date=18 May 2016|access-date=19 May 2016|archive-date=19 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160919002313/http://infopub.sgx.com/FileOpen/NE-1616.ashx?App=Announcement&FileID=405465|url-status=dead}}</ref> | revenue = | operating_income = | net_income = | profit = | assets = | equity = | website = [http://www.flyscoot.com flyscoot.com] }} '''စကု လေကြောင်း''' (အင်္ဂလိပ်: Scoot) သည် [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူလေကြောင်းလိုင်း]]၏ တန်ဖိုးနည်း နှင့် ခရီးရှည် သွားလာသည့် လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် စင်ကာပူနိုင်ငံ အခြေစိုက် တန်ဖိုးနည်းနှင့် ခရီးရှည် ပျံသန်းမည့် လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခုအဖြစ် ဩစတေးလျ နိုင်ငံ နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ကို ပျံသန်းရန် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း]]၏ လေကြောင်းလိုင်းအခွဲ တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း]]မှာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများသို့ ပျံသန်းရန် ဖြစ်ပြီး တိုက်ဂါး လေကြောင်းလိုင်းမှာ တန်ဖိုးနည်း လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အစပိုင်းတွင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဘိုရင်း ၇၇၇ တစ်စီး လွှဲပြောင်းရယူခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ဘိုရင်း ၇၈၇ ဖြင့် လဲလှယ်ခဲ့သည်။ ရုံးချုပ်မှာ [[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]] တွင် တည်ရှိသည်။ == သမိုင်း == === ၂၀၁၁-၁၃ === ၂၀၁၁ ခုနှစ် မေလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းသည် တန်ဖိုးနည်း နှင့် ခရီးရှည် ပျံသန်းမည့် လေကြောင်းလိုင်းတစ်ခု တိုးချဲ့ရန် ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ၁ ရက်နေ့တွင် အဆိုပါ လေကြောင်းလိုင်း အမည်သည် "စကု" ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၎င်းတို့၏ လေကြောင်းကုတ်နံပါတ် ကို "OQ" မှ "TZ" သို့ပြောင်းလဲကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ဩစတေးလျ နိုင်ငံ ဆစ်ဒနီ လေဆိပ် သို့ ပထမဆုံး လေယာဉ် စတင်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဩစတေးလျနိုင်ငံသို့ ဒုတိယ ခရီးစဉ်အဖြစ် ဂိုးကို့စ် သို့ ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် မိခင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ ဒရင်းလိုင်နာ လေယာဉ်များကို လွှဲပြောင်းလက်ခံခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် ၎င်းတို့၏ လေယာဉ်အင်အား တိုးချဲ့မှုအစီအစဉ်အဖြစ် ပဉ္စမမြောက် ဘိုရင်း ၇၇၇-၂၀၀ က မေလကုန်တွင် လက်ခံရယူမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ခရီးစဉ် ၂ ခု သို့မဟုတ် ၃ ခု ပိုမိုပျံသန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ လေယာဉ်တွင်း ဖျော်ဖြေရေးအဖြစ် ခကူးတီဗီ အစီအစဉ်ကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - ထိုင်ဝမ် - ဆိုးလ် ခရီးစဉ်ကို တစ်ပတ်လျှင် ၃ ကြိမ် ပျံသန်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ အဆိုပါ ခရီးစဉ်သည် စင်ကာပူ - ဆိုးလ် အကြား ပထမဆုံး တန်ဖိုးနည်း လေကြောင်းလိုင်း ပျံသန်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် စင်ကာပူ - ထိုင်ဝမ် - ဆိုးလ် ခရီးဏည် စတင်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - ဟောင်ကောင် ခရီးစဉ်ကို တစ်ပတ်လျှင် ၅ ကြိမ် ပျံသန်းခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာတွင် ဩစတေးလျ ပတ်ခ် မြို့ ခရီးစဉ် စတင်ခဲ့သည်။ === ၂၀၁၄-လက်ရှိ === ၂၀၁၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့မှစ၍ ဆစ်ဒနီ၊ ပတ်ခ်၊ ဟောင်ကောင် ခရီးစဉ်များကိုလည်းကောင်း၊ ဧပြီလကုန်တွင် ဘန်ကောက်၊ ဂိုးကို့စ် ခရီးစဉ်များကိုလည်းကောင်း ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ များဖြင့် ပျံသန်းမည် ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၁၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာတွင် ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - မဲလ်ဘုန်း ခရီးစဉ်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဘိုရင်း ၇၈၇ လေယာဉ် အသုံးပြု၍ ပျံသန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ဒီဇင်ဘာတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်း ဖြစ်သော [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]] နှင့် ပူးပေါင်းကာ နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းအဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းကို နော့ လေကြောင်းလိုင်းမှ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်ပြီး စကု လေကြောင်းလိုင်းမှ ၄၉ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်သည်။ [[File:Scoot_Boeing_787_on_finals_at_Singapore_Changi_Airport.jpg|thumb|စကု လေကြောင်းလိုင်း၏ ပထမဆုံး ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ လေယာဉ် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီလေဆိပ်သို့ ပထမဆုံး ပို့ဆောင် ဆင်းသက်စဉ်]] == ရုံးပိုင်းရေးရာ == === ရုံးချုပ် === စကု လေကြောင်းလိုင်း၏ ရုံးချုပ်သည် စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်၏ လေဆိပ်အဆောက်အဦး (၁) တွင် တည်ရှိသည်။<ref name="Singaporeairaddresses">"{{Cite web|url=http://www.caas.gov.sg/caas/en/About_CAAS/Our_Strategic_Thrusts/Safety_Oversight_x_Promotion/Singapore_Air_Operators.html|title=Singapore Air Operators|access-date=21 April 2016|work=CAAS|archive-date=31 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120831064259/http://www.caas.gov.sg/caas/en/About_CAAS/Our_Strategic_Thrusts/Safety_Oversight_x_Promotion/Singapore_Air_Operators.html}}</ref> === လေယာဉ်အသွင်အပြင် === လေယာဉ်များကို အဝါရောင် နှင့် အဖြူရောင် ကို အသုံးပြုကာ ဆေးရောင်ခြယ်ထားသည်။ ၂၀၁၂ ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှ စ၍ လေယာဉ်မောင်မယ်များ၏ တူညီဝတ်ဆုံကို အနက် နှင့် အဝါရောင်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ == မိတ်ဖက် လေကြောင်းလိုင်းများ == === နော့စကု === နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ အခြေစိုက်ဖြစ်ပြီး၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် နော့ လေကြောင်းလိုင်း နှင့် စကု လေကြောင်းလိုင်း တို့ ပူးပေါင်းတည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်တွင် အခြေစိုက်သည်။ == ပျံသန်းရာမြို့များ == ==List== {|class="sortable wikitable" style="font-size: 85%" width="795" align=center !style="background:#FFCC00; color:black;" |City !style="background:#FFCC00; color:black;" |Country !style="background:#FFCC00; color:black;" |IATA !style="background:#FFCC00; color:black;" |ICAO !style="background:#FFCC00; color:black;" |Airport Name !style="background:#FFCC00; color:black;" |Notes !style="background:#FFCC00; color:black;" |Refs |- |Amritsar||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|ATQ||align=center|VIAR||Sri Guru Ram Dass Jee International Airport||||align=center|<ref name="Scoot_India">{{cite news|url=http://airlineroute.net/2016/04/22/tz-india-may16/|title=Scoot Launches India Service from late-May 2016|work=airlineroute|access-date=22 April 2016}}</ref> |- |[[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်ကောက်]]||[[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]||align=center|DMK||align=center|VTBD||[[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]]||||align=center|<ref name="Bangkok">{{cite news|url=http://airlineroute.net/2014/07/16/tz-dmk-sep14/|title=Scoot Moves Singapore - Bangkok Service to Bangkok Don Mueang from Sept 2014|work=Airline Route|date=16 July 2014|accessdate=16 July 2014}}</ref> |- |[[ချန်နိုင်းမြို့|ချန်နိုင်း]]||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|MAA||align=center|VOMM||ချန်နိုင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref name="Scoot_India"/> |- |[[တလျန်မြို့]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|DLC||align=center|ZYTL||Dalian Zhoushuizi International Airport||begins 30 October 2016||align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/267987/scoot-adds-dalian-service-ne-china-w16-changes/|title=Scoot Adds Dalian Service; NE China W16 Changes|publisher=routesonline|accessdate=19 July 2016}}</ref> |- |[[ဂိုးလ်ကို့စ်မြို့|ဂိုးလ်ကို့စ်]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|OOL||align=center|YBCG||ဂိုးလ်ကို့စ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr29-press-release-scoot-launches-the-only-direct-flights-between-singapore-and-the-gold-coast.html|title=Scoot Launches the Only Direct Flights between Singapore and Gold Coast|work=Scoot|date=12 June 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ကွမ်ကျိုးမြို့|ကွမ်ကျိုး]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|CAN||align=center|ZGGG||Guangzhou Baiyun International Airport||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://news.asiaone.com/news/travel/scoot-tigerair-jointly-operate-singapore-guangzhou-services|title=Scoot tiger air jointly operate Guangzou services|work=Asia one|access-date=22 April 2016|accessdate=21 July 2016|archivedate=24 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151224001002/http://news.asiaone.com/news/travel/scoot-tigerair-jointly-operate-singapore-guangzhou-services}}</ref> |- |[[ဟန်ကျိုးမြို့|ဟန်ကျိုး]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|HGH||align=center|ZSHC||Hangzhou Xiaoshan International Airport||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.silkair.com/jsp/cms/en_UK/mi_press_release_news/nf1003-31072015.jsp|title=Joint Media Release: Scoot to Take Over Hangzhou Services from SilkAir|work=Silk Air|access-date=2 August 2015}}</ref> |- |[[ဟောင်ကောင်]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|HKG||align=center|VHHH||ဟောင်ကောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite press release|title=Scoot to Launch Low Cost Flights Between Singapore and Hong Kong|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr66-you-d-be-dim-not-to-get-sum.html|work=Scoot|access-date=27 September 2013}}</ref> |- |Jaipur||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|JAI||align=center|VIJP||[[Jaipur International Airport]]||begins 2 October 2016||align=center|<ref name="Scoot_India"/> |- |Jeddah||[[ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ|ဆော်ဒီအာရေဗျ]]||align=center|JED||align=center|OEJN||[[King Abdulaziz International Airport]]||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://www.straitstimes.com/singapore/scoot-to-fly-to-saudi-arabia-from-may-taking-over-from-parent-sia|title=Scoot to fly Saudi Arabia|work=Straits times|access-date=22 April 2016}}</ref> |- |[[ကောင်းရှုံမြို့|ကောင်းရှုံ]]||[[ထိုင်ဝမ်]]||align=center|KHH||align=center|RCKH||ကောင်းရှုံ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref name="Scoot"/> |- |[[မဲလ်ဘုန်းမြို့|မဲလ်ဘုန်း]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|MEL||align=center|YMML||မဲလ်ဘုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.ausbt.com.au/scoot-to-launch-melbourne-singapore-boeing-787-flights|title=Scoot to launch Melbourne-Singapore Boeing 787 flights|access-date=9 December 2014}}</ref> |- |[[နန်ကျင်းမြို့|နန်ကျင်း]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|NKG||align=center|ZSNJ||[[Nanjing Lukou International Airport]]||||align=center|<ref name="Schedule">{{cite web|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/schedules|title=Schedule of Scoot|publisher=Scoot|access-date=8 May 2015}}</ref> |- |[[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာ]]||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|KIX||align=center|RJBB||[[Kansai International Airport]]||||align=center|<ref name="Scoot">{{cite web|url=http://airlineroute.net/2015/05/21/tz-kix-jul15/|title=Scoot to Start Osaka Service from July 2015|publisher=Airlineroute.net|date=21 May 2015|access-date=21 May 2015}}</ref> |- |[[ပါ့သ်မြို့|ပါ့သ်]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|PER||align=center|YPPH||[[Perth Airport]]||||align=center|<ref name="Schedule"/> |- |Qingdao||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|TAO||align=center|ZSQD||[[Qingdao Liuting International Airport]]||||align=center|<ref name="China">{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr37-eat-drink-and-be-merry-scoot-to-shenyang-qingdao.html|title=Eat, Drink and Be Merry - Scoot Shenyang and Qingdao|work=Scoot|date=30 August 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |Sapporo||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|CTS||align=center|RJCC||[[New Chitose Airport]]||begins 1 October 2016||align=center|<ref name=":0">{{cite web|url=http://airlineroute.net/2016/04/19/tz-cts-oct16/|title=Scoot Adds Sapporo Service from Oct 2016|publisher=airlineroute|access-date=19 April 2016}}</ref> |- |[[ဆိုးလ်မြို့|ဆိုးလ်]]||[[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]]||align=center|ICN||align=center|RKSI||[[အင်ချွန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr53-annyeong-haseyo.html |title=PR53 - Annyeong Haseyo|work=Scoot|access-date=1 April 2013}}</ref> |- |Shenyang||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|SHE||align=center|ZYTX||[[Shenyang Taoxian International Airport]]||||align=center|<ref name="China"/> |- |[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]||[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]||align=center|SIN||align=center|WSSS||[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]]||{{airline hub}}||align=center|<ref name="Schedule"/> |- |[[ဆစ်ဒနီမြို့|ဆစ်ဒနီ]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|SYD||align=center|YSSY||[[Sydney Airport]]||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr27-press-release-scoot-takes-off-tonight.html|title=Hello Sydney! Scoot Gets Outta Here Tonight!|work=Scoot|date=4 June 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ထိုင်ပေမြို့|ထိုင်ပေ]]||[[ထိုင်ဝမ်]]||align=center|TPE||align=center|RCTP||[[ထိုင်ဝမ် ထောင်ယွမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref name=":0"/><ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr32-press-release-surprise-scoot-to-launch-singapore-taipei-route-ahead-of-schedule.html|title=Surprise! Scoot to Launch Singapore-Taipei Route ahead of Schedule|work=Scoot|date=9 July 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ထျန်းကျင်းမြို့|ထျန်းကျင်း]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|TSN||align=center|ZBTJ||[[Tianjin Binhai International Airport]]||||align=center|<ref>{{Cite news|url=http://news.asiaone.com/News/Latest+News/Relax/Story/A1Story20120822-366889.html|title=Scoot to fly to Tianjin service|work=Asia one|access-date=22 April 2016|accessdate=21 July 2016|archivedate=26 August 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140826120528/http://news.asiaone.com/News/Latest+News/Relax/Story/A1Story20120822-366889.html}}</ref> |- |[[တိုကျိုမြို့|တိုကျို]]||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|NRT||align=center|RJAA||[[နာရိတ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr44-scoot-to-tokyo-taipei-every-day-from-today.html|title=Scoot to Tokyo & Taipei Every Day from Today|work=Scoot|access-date=15 May 2015}}</ref> |- |} == လေယာဉ် == [[File:Scoot_Boeing_787-9_(9V-OJE)_in_SG50_livery_taking_off_at_Sydney_Airport.jpg|right|thumb|စကုလေကြောင်းလိုင်း၏ ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ ဆစ်ဒနီ လေဆိပ်မှ ထွက်ခွာစဉ် (ဇူလိုင် ၂၀၁၅)]] <center class=""> {| class="wikitable sortable" style="border-collapse: collapse; text-align: center;" cellpadding="5" |+ '''Scoot Fleet''' ! rowspan="2" style="width: 125px;" | Aircraft ! rowspan="2" style="width: 60px;" | လက်ရှိ ! rowspan="2" style="width: 25px;" |မှာယူထားမှု ! colspan="3" |ခရီးသည် ! rowspan="2" |မှတ်ချက် |- !<abbr title="ScootBiz">J</abbr> !<abbr title="Economy">Y</abbr> !Total |- |[[ဘိုးအင်း ၇၇၇|Boeing 777-200ER]] |<center>၂<br> </center> |<center>&mdash;</center> |<center>၃၂<br> </center> |<center>၃၇၀<br> </center> |<center>၄၀၂<br> </center> |Being replaced by [[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787 Dreamliner]] |- |[[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787–8]] |<center>၅<br> </center> |<center>၅<br> <ref name="787_O_D_summ"><cite class="citation report">[http://active.boeing.com/commercial/orders/displaystandardreport.cfm?cboCurrentModel=787&optReportType=AllModels&cboAllModel=787&ViewReportF=View+Report Boeing 787 Orders and Deliveries (updated monthly)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180719132838/http://active.boeing.com/commercial/orders/displaystandardreport.cfm?cboCurrentModel=787&optReportType=AllModels&cboAllModel=787&ViewReportF=View+Report |date=19 July 2018 }}. </cite></ref></center> |<center>၂၁<br> </center> |<center>၃၁၄<br> </center> |<center>၃၃၅<br> <ref name="capa-feb2015">{{Cite news|url=http://centreforaviation.com/analysis/scoot-begins-new-chapter-as-singapore-airlines-long-haul-lcc-subsidiary-takes-first-787-207593|title=Scoot begins new chapter as Singapore Airlines long-haul LCC subsidiary takes first 787|work=Centre for Avaiation|access-date=1 February 2015}}</ref><ref><cite class="citation report">[http://www.singaporeair.com/pdf/Investor-Relations/Annual-Report/annualreport1314.pdf Singapore Airlines Annual Report FY2013/14] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714204215/http://www.singaporeair.com/pdf/Investor-Relations/Annual-Report/annualreport1314.pdf |date=14 July 2014 }} (PDF). </cite></ref></center> |- |[[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787–9]] |<center>၆<br> </center> |<center>၄<br> <ref name="787_O_D_summ"/></center> |<center>၃၅<br> </center> |<center>၃၄၀<br> </center> |<center>၃၇၅<br> <ref name="capa-feb2015"/></center> |- |'''စုစုပေါင်း''' |<center>'''၁၃<br> '''</center> |<center>'''၉<br> '''</center> |} </center> == ထပ်မံကြည့်ရှုရန် == * [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း<br> ]] * [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း|ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း<br> ]] * တိုက်ဂါး လေကြောင်းလိုင်း * နော့စကု လေကြောင်းလိုင်း == References == {{Reflist|25em}} [[Category:စင်ကာပူနိုင်ငံအခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်းများ]] 2l07i92bf69wyhzzem9iptvjrisgxx8 878036 878035 2025-06-15T11:08:12Z Salai Rungtoi 22844 878036 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline |name = စကုလေကြောင်း | airline = စကုလေကြောင်း <br> Scoot | image = Scoot Logo.png | image_size = 125 | alt = | IATA = TR<ref name="IATA">{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr21-infosheet-change-in-iata-designator-code-from-oq-to-tz|title=Change in IATA Designator Code from OQ to TZ|work=Scoot|access-date=21 April 2016}}</ref> | ICAO = TGW | callsign = SCOOTER | founded = {{start date|2011|11|1|df=y}} | commenced = 4 June 2012 | ceased = | aoc = | bases = | hubs = {{nowrap|[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]]}} | secondary_hubs = | focus_cities = | frequent_flyer = [[KrisFlyer]] | lounge = | alliance = [[Value Alliance]] | subsidiaries = | fleet_size = 13 | destinations = 18 | company_slogan = ''Get Outta Here!'' | parent = {{nowrap|[[Budget Aviation Holdings]]}}<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=http://www.channelnewsasia.com/news/business/budget-carriers-scoot/2794598.html |accessdate=21 July 2016 |archivedate=30 March 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170330235542/http://www.channelnewsasia.com/news/business/budget-carriers-scoot/2794598.html }}</ref> | headquarters = [[Singapore Changi Airport]] | key_people = Lee Lik Hsin (CEO)<ref name="press release">{{cite press release|url=http://infopub.sgx.com/FileOpen/NE-1616.ashx?App=Announcement&FileID=405465|title=SIA ESTABLISHES HOLDING COMPANY FOR SCOOT AND TIGER AIRWAYS|date=18 May 2016|access-date=19 May 2016|archive-date=19 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160919002313/http://infopub.sgx.com/FileOpen/NE-1616.ashx?App=Announcement&FileID=405465|url-status=dead}}</ref> | revenue = | operating_income = | net_income = | profit = | assets = | equity = | website = [http://www.flyscoot.com flyscoot.com] }} '''စကု လေကြောင်း''' (အင်္ဂလိပ်: Scoot) သည် [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူလေကြောင်းလိုင်း]]၏ တန်ဖိုးနည်း နှင့် ခရီးရှည် သွားလာသည့် လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် စင်ကာပူနိုင်ငံ အခြေစိုက် တန်ဖိုးနည်းနှင့် ခရီးရှည် ပျံသန်းမည့် လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခုအဖြစ် ဩစတေးလျ နိုင်ငံ နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ကို ပျံသန်းရန် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း]]၏ လေကြောင်းလိုင်းအခွဲ တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း]]မှာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများသို့ ပျံသန်းရန် ဖြစ်ပြီး တိုက်ဂါး လေကြောင်းလိုင်းမှာ တန်ဖိုးနည်း လေကြောင်းလိုင်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အစပိုင်းတွင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဘိုရင်း ၇၇၇ တစ်စီး လွှဲပြောင်းရယူခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ဘိုရင်း ၇၈၇ ဖြင့် လဲလှယ်ခဲ့သည်။ ရုံးချုပ်မှာ [[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]] တွင် တည်ရှိသည်။ == သမိုင်း == === ၂၀၁၁-၁၃ === ၂၀၁၁ ခုနှစ် မေလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းသည် တန်ဖိုးနည်း နှင့် ခရီးရှည် ပျံသန်းမည့် လေကြောင်းလိုင်းတစ်ခု တိုးချဲ့ရန် ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ၁ ရက်နေ့တွင် အဆိုပါ လေကြောင်းလိုင်း အမည်သည် "စကု" ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၎င်းတို့၏ လေကြောင်းကုတ်နံပါတ် ကို "OQ" မှ "TZ" သို့ပြောင်းလဲကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့တွင် ဩစတေးလျ နိုင်ငံ ဆစ်ဒနီ လေဆိပ် သို့ ပထမဆုံး လေယာဉ် စတင်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဩစတေးလျနိုင်ငံသို့ ဒုတိယ ခရီးစဉ်အဖြစ် ဂိုးကို့စ် သို့ ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် မိခင် စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်းမှ ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ ဒရင်းလိုင်နာ လေယာဉ်များကို လွှဲပြောင်းလက်ခံခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် ၎င်းတို့၏ လေယာဉ်အင်အား တိုးချဲ့မှုအစီအစဉ်အဖြစ် ပဉ္စမမြောက် ဘိုရင်း ၇၇၇-၂၀၀ က မေလကုန်တွင် လက်ခံရယူမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ခရီးစဉ် ၂ ခု သို့မဟုတ် ၃ ခု ပိုမိုပျံသန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ လေယာဉ်တွင်း ဖျော်ဖြေရေးအဖြစ် ခကူးတီဗီ အစီအစဉ်ကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - ထိုင်ဝမ် - ဆိုးလ် ခရီးစဉ်ကို တစ်ပတ်လျှင် ၃ ကြိမ် ပျံသန်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ အဆိုပါ ခရီးစဉ်သည် စင်ကာပူ - ဆိုးလ် အကြား ပထမဆုံး တန်ဖိုးနည်း လေကြောင်းလိုင်း ပျံသန်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် စင်ကာပူ - ထိုင်ဝမ် - ဆိုးလ် ခရီးဏည် စတင်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - ဟောင်ကောင် ခရီးစဉ်ကို တစ်ပတ်လျှင် ၅ ကြိမ် ပျံသန်းခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာတွင် ဩစတေးလျ ပတ်ခ် မြို့ ခရီးစဉ် စတင်ခဲ့သည်။ === ၂၀၁၄-လက်ရှိ === ၂၀၁၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့မှစ၍ ဆစ်ဒနီ၊ ပတ်ခ်၊ ဟောင်ကောင် ခရီးစဉ်များကိုလည်းကောင်း၊ ဧပြီလကုန်တွင် ဘန်ကောက်၊ ဂိုးကို့စ် ခရီးစဉ်များကိုလည်းကောင်း ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ များဖြင့် ပျံသန်းမည် ဖြစ်ကြောင်း ၂၀၁၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာတွင် ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် စင်ကာပူ - မဲလ်ဘုန်း ခရီးစဉ်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ဘိုရင်း ၇၈၇ လေယာဉ် အသုံးပြု၍ ပျံသန်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြော်ငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ဒီဇင်ဘာတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်း ဖြစ်သော [[နော့ လေကြောင်းလိုင်း]] နှင့် ပူးပေါင်းကာ နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းအဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းကို နော့ လေကြောင်းလိုင်းမှ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်ပြီး စကု လေကြောင်းလိုင်းမှ ၄၉ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်သည်။ [[File:Scoot_Boeing_787_on_finals_at_Singapore_Changi_Airport.jpg|thumb|စကု လေကြောင်းလိုင်း၏ ပထမဆုံး ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ လေယာဉ် စင်ကာပူနိုင်ငံ ချန်ဂီလေဆိပ်သို့ ပထမဆုံး ပို့ဆောင် ဆင်းသက်စဉ်]] == ရုံးပိုင်းရေးရာ == === ရုံးချုပ် === စကု လေကြောင်းလိုင်း၏ ရုံးချုပ်သည် စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်၏ လေဆိပ်အဆောက်အဦး (၁) တွင် တည်ရှိသည်။<ref name="Singaporeairaddresses">"{{Cite web|url=http://www.caas.gov.sg/caas/en/About_CAAS/Our_Strategic_Thrusts/Safety_Oversight_x_Promotion/Singapore_Air_Operators.html|title=Singapore Air Operators|access-date=21 April 2016|work=CAAS|archive-date=31 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120831064259/http://www.caas.gov.sg/caas/en/About_CAAS/Our_Strategic_Thrusts/Safety_Oversight_x_Promotion/Singapore_Air_Operators.html}}</ref> === လေယာဉ်အသွင်အပြင် === လေယာဉ်များကို အဝါရောင် နှင့် အဖြူရောင် ကို အသုံးပြုကာ ဆေးရောင်ခြယ်ထားသည်။ ၂၀၁၂ ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှ စ၍ လေယာဉ်မောင်မယ်များ၏ တူညီဝတ်ဆုံကို အနက် နှင့် အဝါရောင်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ == မိတ်ဖက် လေကြောင်းလိုင်းများ == === နော့စကု === နော့စကု လေကြောင်းလိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ အခြေစိုက်ဖြစ်ပြီး၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ အခြေစိုက် နော့ လေကြောင်းလိုင်း နှင့် စကု လေကြောင်းလိုင်း တို့ ပူးပေါင်းတည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်တွင် အခြေစိုက်သည်။ == ပျံသန်းရာမြို့များ == ==List== {|class="sortable wikitable" style="font-size: 85%" width="795" align=center !style="background:#FFCC00; color:black;" |City !style="background:#FFCC00; color:black;" |Country !style="background:#FFCC00; color:black;" |IATA !style="background:#FFCC00; color:black;" |ICAO !style="background:#FFCC00; color:black;" |Airport Name !style="background:#FFCC00; color:black;" |Notes !style="background:#FFCC00; color:black;" |Refs |- |Amritsar||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|ATQ||align=center|VIAR||Sri Guru Ram Dass Jee International Airport||||align=center|<ref name="Scoot_India">{{cite news|url=http://airlineroute.net/2016/04/22/tz-india-may16/|title=Scoot Launches India Service from late-May 2016|work=airlineroute|access-date=22 April 2016}}</ref> |- |[[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်ကောက်]]||[[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်း]]||align=center|DMK||align=center|VTBD||[[ဒွန်မောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]]||||align=center|<ref name="Bangkok">{{cite news|url=http://airlineroute.net/2014/07/16/tz-dmk-sep14/|title=Scoot Moves Singapore - Bangkok Service to Bangkok Don Mueang from Sept 2014|work=Airline Route|date=16 July 2014|accessdate=16 July 2014}}</ref> |- |[[ချန်နိုင်းမြို့|ချန်နိုင်း]]||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|MAA||align=center|VOMM||ချန်နိုင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref name="Scoot_India"/> |- |[[တလျန်မြို့]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|DLC||align=center|ZYTL||Dalian Zhoushuizi International Airport||begins 30 October 2016||align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/267987/scoot-adds-dalian-service-ne-china-w16-changes/|title=Scoot Adds Dalian Service; NE China W16 Changes|publisher=routesonline|accessdate=19 July 2016}}</ref> |- |[[ဂိုးလ်ကို့စ်မြို့|ဂိုးလ်ကို့စ်]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|OOL||align=center|YBCG||ဂိုးလ်ကို့စ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr29-press-release-scoot-launches-the-only-direct-flights-between-singapore-and-the-gold-coast.html|title=Scoot Launches the Only Direct Flights between Singapore and Gold Coast|work=Scoot|date=12 June 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ကွမ်ကျိုးမြို့|ကွမ်ကျိုး]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|CAN||align=center|ZGGG||Guangzhou Baiyun International Airport||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://news.asiaone.com/news/travel/scoot-tigerair-jointly-operate-singapore-guangzhou-services|title=Scoot tiger air jointly operate Guangzou services|work=Asia one|access-date=22 April 2016|accessdate=21 July 2016|archivedate=24 December 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151224001002/http://news.asiaone.com/news/travel/scoot-tigerair-jointly-operate-singapore-guangzhou-services}}</ref> |- |[[ဟန်ကျိုးမြို့|ဟန်ကျိုး]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|HGH||align=center|ZSHC||Hangzhou Xiaoshan International Airport||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.silkair.com/jsp/cms/en_UK/mi_press_release_news/nf1003-31072015.jsp|title=Joint Media Release: Scoot to Take Over Hangzhou Services from SilkAir|work=Silk Air|access-date=2 August 2015}}</ref> |- |[[ဟောင်ကောင်]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|HKG||align=center|VHHH||ဟောင်ကောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite press release|title=Scoot to Launch Low Cost Flights Between Singapore and Hong Kong|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr66-you-d-be-dim-not-to-get-sum.html|work=Scoot|access-date=27 September 2013}}</ref> |- |Jaipur||[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]||align=center|JAI||align=center|VIJP||[[Jaipur International Airport]]||begins 2 October 2016||align=center|<ref name="Scoot_India"/> |- |Jeddah||[[ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ|ဆော်ဒီအာရေဗျ]]||align=center|JED||align=center|OEJN||[[King Abdulaziz International Airport]]||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://www.straitstimes.com/singapore/scoot-to-fly-to-saudi-arabia-from-may-taking-over-from-parent-sia|title=Scoot to fly Saudi Arabia|work=Straits times|access-date=22 April 2016}}</ref> |- |[[ကောင်းရှုံမြို့|ကောင်းရှုံ]]||[[ထိုင်ဝမ်]]||align=center|KHH||align=center|RCKH||ကောင်းရှုံ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref name="Scoot"/> |- |[[မဲလ်ဘုန်းမြို့|မဲလ်ဘုန်း]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|MEL||align=center|YMML||မဲလ်ဘုန်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်||||align=center|<ref>{{cite web|url=http://www.ausbt.com.au/scoot-to-launch-melbourne-singapore-boeing-787-flights|title=Scoot to launch Melbourne-Singapore Boeing 787 flights|access-date=9 December 2014}}</ref> |- |[[နန်ကျင်းမြို့|နန်ကျင်း]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|NKG||align=center|ZSNJ||[[Nanjing Lukou International Airport]]||||align=center|<ref name="Schedule">{{cite web|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/schedules|title=Schedule of Scoot|publisher=Scoot|access-date=8 May 2015}}</ref> |- |[[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာ]]||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|KIX||align=center|RJBB||[[Kansai International Airport]]||||align=center|<ref name="Scoot">{{cite web|url=http://airlineroute.net/2015/05/21/tz-kix-jul15/|title=Scoot to Start Osaka Service from July 2015|publisher=Airlineroute.net|date=21 May 2015|access-date=21 May 2015}}</ref> |- |[[ပါ့သ်မြို့|ပါ့သ်]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|PER||align=center|YPPH||[[Perth Airport]]||||align=center|<ref name="Schedule"/> |- |Qingdao||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|TAO||align=center|ZSQD||[[Qingdao Liuting International Airport]]||||align=center|<ref name="China">{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr37-eat-drink-and-be-merry-scoot-to-shenyang-qingdao.html|title=Eat, Drink and Be Merry - Scoot Shenyang and Qingdao|work=Scoot|date=30 August 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |Sapporo||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|CTS||align=center|RJCC||[[New Chitose Airport]]||begins 1 October 2016||align=center|<ref name=":0">{{cite web|url=http://airlineroute.net/2016/04/19/tz-cts-oct16/|title=Scoot Adds Sapporo Service from Oct 2016|publisher=airlineroute|access-date=19 April 2016}}</ref> |- |[[ဆိုးလ်မြို့|ဆိုးလ်]]||[[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]]||align=center|ICN||align=center|RKSI||[[အင်ချွန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref>{{cite news|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr53-annyeong-haseyo.html |title=PR53 - Annyeong Haseyo|work=Scoot|access-date=1 April 2013}}</ref> |- |Shenyang||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|SHE||align=center|ZYTX||[[Shenyang Taoxian International Airport]]||||align=center|<ref name="China"/> |- |[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]||[[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်ကာပူ]]||align=center|SIN||align=center|WSSS||[[စင်ကာပူ ချန်ဂီလေဆိပ်]]||{{airline hub}}||align=center|<ref name="Schedule"/> |- |[[ဆစ်ဒနီမြို့|ဆစ်ဒနီ]]||[[ဩစတြေးလျနိုင်ငံ|ဩစတြေးလျ]]||align=center|SYD||align=center|YSSY||[[Sydney Airport]]||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr27-press-release-scoot-takes-off-tonight.html|title=Hello Sydney! Scoot Gets Outta Here Tonight!|work=Scoot|date=4 June 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ထိုင်ပေမြို့|ထိုင်ပေ]]||[[ထိုင်ဝမ်]]||align=center|TPE||align=center|RCTP||[[ထိုင်ဝမ် ထောင်ယွမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref name=":0"/><ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr32-press-release-surprise-scoot-to-launch-singapore-taipei-route-ahead-of-schedule.html|title=Surprise! Scoot to Launch Singapore-Taipei Route ahead of Schedule|work=Scoot|date=9 July 2012|access-date=16 May 2015}}</ref> |- |[[ထျန်းကျင်းမြို့|ထျန်းကျင်း]]||[[တရုတ်နိုင်ငံ|တရုတ်]]||align=center|TSN||align=center|ZBTJ||[[Tianjin Binhai International Airport]]||||align=center|<ref>{{Cite news|url=http://news.asiaone.com/News/Latest+News/Relax/Story/A1Story20120822-366889.html|title=Scoot to fly to Tianjin service|work=Asia one|access-date=22 April 2016|accessdate=21 July 2016|archivedate=26 August 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140826120528/http://news.asiaone.com/News/Latest+News/Relax/Story/A1Story20120822-366889.html}}</ref> |- |[[တိုကျိုမြို့|တိုကျို]]||[[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]]||align=center|NRT||align=center|RJAA||[[နာရိတ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်]]||||align=center|<ref>{{cite press release|url=http://www.flyscoot.com/index.php/en/pr44-scoot-to-tokyo-taipei-every-day-from-today.html|title=Scoot to Tokyo & Taipei Every Day from Today|work=Scoot|access-date=15 May 2015}}</ref> |- |} == လေယာဉ် == [[File:Scoot_Boeing_787-9_(9V-OJE)_in_SG50_livery_taking_off_at_Sydney_Airport.jpg|right|thumb|စကုလေကြောင်းလိုင်း၏ ဘိုရင်း ၇၈၇-၉ ဆစ်ဒနီ လေဆိပ်မှ ထွက်ခွာစဉ် (ဇူလိုင် ၂၀၁၅)]] <center class=""> {| class="wikitable sortable" style="border-collapse: collapse; text-align: center;" cellpadding="5" |+ '''Scoot Fleet''' ! rowspan="2" style="width: 125px;" | Aircraft ! rowspan="2" style="width: 60px;" | လက်ရှိ ! rowspan="2" style="width: 25px;" |မှာယူထားမှု ! colspan="3" |ခရီးသည် ! rowspan="2" |မှတ်ချက် |- !<abbr title="ScootBiz">J</abbr> !<abbr title="Economy">Y</abbr> !Total |- |[[ဘိုးအင်း ၇၇၇|Boeing 777-200ER]] |<center>၂<br> </center> |<center>&mdash;</center> |<center>၃၂<br> </center> |<center>၃၇၀<br> </center> |<center>၄၀၂<br> </center> |Being replaced by [[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787 Dreamliner]] |- |[[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787–8]] |<center>၅<br> </center> |<center>၅<br> <ref name="787_O_D_summ"><cite class="citation report">[http://active.boeing.com/commercial/orders/displaystandardreport.cfm?cboCurrentModel=787&optReportType=AllModels&cboAllModel=787&ViewReportF=View+Report Boeing 787 Orders and Deliveries (updated monthly)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180719132838/http://active.boeing.com/commercial/orders/displaystandardreport.cfm?cboCurrentModel=787&optReportType=AllModels&cboAllModel=787&ViewReportF=View+Report |date=19 July 2018 }}. </cite></ref></center> |<center>၂၁<br> </center> |<center>၃၁၄<br> </center> |<center>၃၃၅<br> <ref name="capa-feb2015">{{Cite news|url=http://centreforaviation.com/analysis/scoot-begins-new-chapter-as-singapore-airlines-long-haul-lcc-subsidiary-takes-first-787-207593|title=Scoot begins new chapter as Singapore Airlines long-haul LCC subsidiary takes first 787|work=Centre for Avaiation|access-date=1 February 2015}}</ref><ref><cite class="citation report">[http://www.singaporeair.com/pdf/Investor-Relations/Annual-Report/annualreport1314.pdf Singapore Airlines Annual Report FY2013/14] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714204215/http://www.singaporeair.com/pdf/Investor-Relations/Annual-Report/annualreport1314.pdf |date=14 July 2014 }} (PDF). </cite></ref></center> |- |[[ဘိုးအင်း ၇၈၇|Boeing 787–9]] |<center>၆<br> </center> |<center>၄<br> <ref name="787_O_D_summ"/></center> |<center>၃၅<br> </center> |<center>၃၄၀<br> </center> |<center>၃၇၅<br> <ref name="capa-feb2015"/></center> |- |'''စုစုပေါင်း''' |<center>'''၁၃<br> '''</center> |<center>'''၉<br> '''</center> |} </center> == ထပ်မံကြည့်ရှုရန် == * [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း<br> ]] * [[ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း|ဆစ်အဲ လေကြောင်းလိုင်း<br> ]] * တိုက်ဂါး လေကြောင်းလိုင်း * နော့စကု လေကြောင်းလိုင်း == References == {{Reflist|25em}} [[Category:စင်ကာပူနိုင်ငံအခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်းများ]] m1s8gr7umvii2e1vig2o0ho7qlmug3a 0 68148 877906 866017 2025-06-14T21:54:48Z Maung Myay Zuu 131890 877906 wikitext text/x-wiki မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်ကြသော တိုင်းရင်းသားပေါင်း တစ်ရာကျော်ရှိသည့်အနက် [[ပအိုဝ်းလူမျိုး]]များသည် သမိုင်းစဉ်ဆက် ကိုယ်ပိုင်စာပေ၊ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ ကိုယ်ပိုင်ဓလေ့ထုံးတမ်းစဉ်လာများ ရှိခဲ့သောတိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု တစ်စု ဖြစ်သည်။ လူနည်းစုဖြစ်သည့်အတွက် တစ်နိုင်ငံလုံးကျယ်ပြန့်စွာသိရှိနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။ ရှေးယခင်က ရေကြည်ရာ မြက်နုရာ အရပ်ဒေသများကို ရှာဖွေရင်း ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်လာခဲ့‌သော ပအိုဝ်း တို့သည် မျက်မှောက်ခေတ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ‌တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အချို့တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် နေထိုင်‌နေကြသည်။ တချို့‌သောသမိုင်းဆရာများ၏အဆိုအရ ပုဂံပြည့်ရှင် အနော်ရထာမင်းကြီးသည် ပအိုဝ်းတို့၏ မင်းနေပြည်ဖြစ်သော သုဝဏ္ဏဘူမိသထုံမြို့ ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ပအိုဝ်းလူမျိုးများသည် တိုင်းပြည်ပျက်သုန်း၍ နေရာဒေသအနှံ့တွင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။<ref>[http://www.taunggyitimes.com/2013/05/blog-post_8.html Taunggyi Time စာမူနှစ်ခုနဲ့ ပအိုဝ်းစာပေ ဘယ်လဲ ခွန်မင်းနိုင် (၂၇၊ ၄၊၂၀၁၃)]</ref> ယခုအခါ ပအိုဝ်းလူမျိုးများကို မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့ဘက် နယ်စပ်ဒေသ၊ ကယားပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း စသည့်နေရာ‌ ဒေသအနှံ့အပြားတွင် ပျံ့နှံ့စွာနေထိုင်လျက်ရှိသည်။ ပအိုဝ်းလူမျိုးသည် စာပေနှင့်ပတ်သက်လျှင် အားနည်းမှု ရှိနေသေးသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် တောင်ပေါ်ဒေသနှင့် မြေပြန့်ဒေသ ပအိုဝ်းလူမျိုးများသည် ဒေသကွာခြားချက်အရ ပြောသောစကား လေယူလေသိမ်းလည်း ကွဲပြားလာကြသည်။ တောင်ပေါ်ဒေသ စာပေနှင့် မြေပြန့်ဒေသ စာပေလည်း အနည်းအကျဉ်း ကွဲလွဲမှုများရှိကြသေးသည်။ သီချင်းစာဆိုတွင် (ခမ်းကောင်သားလိတ် နီလိတ်၊ ခမ်းဒွမ်သားလိတ် နီလိတ်) "တောင်ပေါ်ဒေသစာပေ ဒို့ပအိုဝ်းစာပေ၊ မြေပြန့်ဒေသစာပေ တို့ပအိုဝ်းစာပေ" ဟုကြွေးကြော်သော သီချင်း ရှိခဲ့ပေသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် စည်းလုံးညီညွှတ်မှုကိုရလိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ပအိုဝ်းစာပေများသည် ခေတ်သုံးခေတ်ဖြင့် ထွန်းကားခဲ့သည်ကို သမိုင်းများအရသိရှိရသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း နမ့်စန်မြို့နယ်ဂူတစ်ဂူတွင်းတွင် ရေးထိုးထားသော ကျောက်စာမှာ ပအိုဝ်းစာဖြစ်နေကြောင်းကိုလည်းသက်သေထူနိုင်သည်။ ပအိုဝ်းစာပေ ဒုတိယခေတ်သည် အေဒီ ၁၇၉၉ ခုနှစ်တွင် ပအိုဝ်းစာပေ အရေးအသားသမိုင်းတွင်ကျော်စောထင်ရှားသော မိုင်းပျိုးဆရာတော် ဦးကဝိသာရသည် ပအိုဝ်းစာပေဖြင့် ရေးသားသည့် ဂီဟိစာရိတ္တကျမ်းစာကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၆၀ ခုနှစ်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ဆရာတော်သည် မိုင်းပျိုးကျောင်း(ယခု ပထမမိုင်းပျိုးကျောင်း) အင်းလေးတွင် သီတင်းသုံစဉ်အခါက မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၆၉ ခုနှစ်တွင် သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားတောထွက်ခန်း၊ ၁၁၇၁ တွင် ဝိနည်း(ပါစိတ်)ဓမ္မရံသီ၊ ၁၁၇၃ တွင် ယသော်ဓရာကန်တော့ခန်းနှင့် ဩဝါဒဂမ္ဘီ၊ ၁၁၇၄ တွင် သင်္ကြန်စာ(ပေရွက်ပေါ်ရေးထားသည့်စာ)၊ ၁၁၇၅ တွင် အဘိဓမ္မာဝတ္ထု ပထမတွဲ-တတိယတွဲ-ကျမ်းပေါင်း၊ ၁၁၈၆ တွင် ဓမ္မဒီပနီကျမ်း၊ ၁၂၀၅ တွင် အရိမေတ္တေယျသမိုင်းနှင့် ခုနှစ်သက္ကရာဇ် မသိရသေးသည့်(မပါသည့်) ကျမ်းစာ၊ စာစောင်များလဲ အများအပြား ရေးသားထားသည်။ ထို့အပြင် ဆောင်းဖိုးတောင်တောရကျောင်း တောင်ကြီးမြို့နယ်(ယခု ကျောက်တလုံးနယ် ဆောင်းဖိုးအုပ်စု နောင်ယာဆိုင်းအရှေ့ဖက်တောင်ပေါ်)နှင့် လုံးခြဲက်ကျောင်းတို့တွင် သီးတင်းသုံးစဉ်မှာလည်း မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၇၁ ခုနှစ်တွင် ဓမ္မသောကနှင့်ဥပကတ်ကျမ်းစာ၊ ၁၁၇၅ တွင် အဘိဓမ္မာ ဒုတိယတွဲ၊ ၁၁၇၇ တွင် ပေတ-ပရာဘဝ-ဒေဝသံယုတ် (၃)ဆောင်တွဲ၊ ဘုရားခြေတော်ရာ(မန်းစက်တော်)၊ ဓမ္မသင်္ဂဏီ၊ ၁၁၇၈ တွင် ပန္နဓမ္မသတ်ကျမ်းစာ ပ/ဒု (၂)စောင်တွဲ၊ ၁၁၈၁ တွင် ဓမ္မစကြာ၊ ၁၁၈၅ တွင် ကပ္ပဝန္ဒနာကျမ်း၊ ၁၁၇၈ နှင့် ၁၁၈၇ တွင် ဂီဟိစာရိတ္တကျမ်း(ထပ်မံကူးယူးခြင်း)နှင့် ခန္ဒီပုဒ်၊ အနန္တဇိနကျမ်း၊ ဓာတ်တော်ဝင်ခန်း၊ သီလခန်း၊ သုတ္တနိဗ္ဗာန်ကျမ်း စသည့် ကျမ်းစာများသည် ခုနှစ်သက္ကရာဇ် မတွေ့ရသေးသည့် ကျမ်းစာများနည်းတူ အများပြားရှိသေးသည်။ မိုင်းပျိုးမူဖြင့် ရေးသားထားသည့် ပအိုဝ်းစာပေသည် ထိန်းသိမ်းမှုအားနည်းခြင်း၊ တန်ဖိုးမထားခြင်းကြောင့် ပျောက်ပျက်ခြင်း၊ ခုနှစ်သက္ကရာဇ် မသိရသေးသည့်(မပါသည့်) ကျမ်းစာ၊ စာစောင်များလဲ အများအပြား ရှိသည်ဟု သိရှိခဲ့ရသည်။<ref>ပအိုဝ်းအမျိုးသားနေ့အထိန်းအမတ်အဖြစ် နှစ်စဉ်ထုတ်ဝေသည့် ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ(တပေါင်းလက်ဆောင်)ပအိုဝ်းဘာသာမဂ္ဂဇင်း စာစောင်အမှတ်(၃၂)၊ စာမျက်နှာ (၃၁/၃၂/၃၃)မှ ဦးဝါယမ အောင်မင်္ဂလာကျောင်း တောင်ကြီးမြို့၏ "မိုင်းပျိုးဆရာတော် ဦးကဝိသာရ အတ္ထုပ္ပတ္တိ" ဆောင်းပါးမှ ထုတ်နူတ်ထားပါသည်</ref> ကုန်း‌ဘောင်ခေတ်နှောင်းပိုင်း ပအိုဝ်းစာပေတွင် မိုင်းပျိုးမူသည် ထင်ရှားခဲ့ပေသည်။ [[File:Pa'O literature.jpg|thumb|မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၅၅ ခုနှစ်တွင် မိုင်းပျိုးစာမူနဲ့ ရေးသားထားသည့် ပအိုဝ်းစာပေ]] ထို့ကြောင့် မိုင်းပျိုးစာမူသည် ကုန်းဘောင်ခေတ် နှောင်းပိုင်း ကတည်းကပင် ပေါ်ပေါက်နေပြီဟု သမိုင်းပညာရှင်များက ယူဆခဲ့ကြသည်။ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းအရ ပအိုဝ်းစာပေသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း (၁၇၀) က ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်ဟု ခန်းမှန်းယူဆကြသည်ဟု သိရသည်။ ထို့ပြင် မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ − ၁ စာမျက်နှာ ၉၅ တွင် ခရစ်ယာန် သာသနာပြုများ မရောက်မီ ကရင်လူမျိုးတို့အနက် ပအိုဝ်း(တောင်သူ)၌သာ ကိုယ်ပိုင်စာပေရှိခဲ့သည်ဟု ပါရှိသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ-၁</ref> ပအိုဝ်းစာပေ တတိယခေတ်သည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ထီသိမ်ဆရာတော်ဦးသုနန္ဒက မိုင်းပျိုးဆရာတော် ဦးကဝိသာရရေးသားခဲ့သော ပအိုဝ်းစာမူကို အခြေခံ၍ခေတ်နှင့် လျော်ညီအောင် ရှေးမူ မပျက်စေဘဲ စကားလုံး တစ်လုံး အသံထွက်တစ်ခုဖြစ်စေရန်အတွက် ရေးသားဟောပြောရာတွင် လွယ်ကူမှုရှိစေရန်အတွက် ပအိုဝ်းစာ မူအသစ် ကိုရေးသားပြုစု ပေးခဲ့သည်။ ၎င်ပအိုဝ်းစာမူအသစ်ကို ၁၃၀၅ ခုနှစ်၊ ဝါတွင်းသုံးလတွင် ညောင်ရွှေစော်ဘွားကြီးပင့်ဖိတ်ချက်အရ ပိဋကတ်စာပေ ပြန်ဆိုပို့ချသည့်ပွဲတွင် တက်ရောက် လာကြသောပအိုဝ်းသံဃာတော်များအား တင်ပြခဲ့သည်။ ဦးသုနန္ဒ ကိုယ်တိုင် ပြုစုထားသောပအိုဝ်းစာမူအသစ်ကို တက်ရောက်လာသော ဆရာတော်များအားလုံးက ကြိုက်နှစ်သက်၍ ၁၃၀၉ခုနှစ်၊ ပြာသို လပြည့်နေ့တွင် ပအိုဝ်းသင်ပုန်းကြီး စာမူသစ်အား အတည်ပြုထောက် ခံခဲ့ကြသည်။ ထိုသင်ပုန်းကြီး စာမူသစ်အား ၁၃၁၉ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ်အဖြစ် ပအိုဝ်းသင်ပုန်းကြီးစာအုပ်ရေ (၅၀၀၀) ပုံနိုပ်ထုတ်ဝေခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ပအိုဝ်းသင်ပုန်းကြီး ဖတ်စာအား ပအိုဝ်းလူထုအတွင်းသို့ ပျံ့နှံ့နိုင်ရန် သင်တန်းများဖွင့်လှစ် ပို့ခဲ့ကြသည်။ ပအိုဝ်းအက္ခရာ သင်ပုန်းကြီးသစ်မှာ ဗျည်း - ၃၆ လုံး ရှိခဲ့သည်။ မြန်မာဗျည်း ၃၃လုံး နှင့်သင်္ကေတ း + ꩻ + ႏ ( ̮ )(လဆန်း) လချမ်းပမာ ပါရှိခဲ့သည်။ ပအိုဝ်းသရ ၁၂ လုံးရှိခဲ့သည်။ ၎င်းမှာ "အ အာ၊ ဣ ဤ၊ ဧ အဲ၊ အုဲင့်အုဲင်၊ ဩ ဩာ် အို …." စသည်ဖြင့်ရှိခဲ့သည်။ သရလက္ခဏာ အုဲင် သည် မြန်မာ အသံထွက် မရှိပေ။ ꩻ + ႏ အက္ခရာသည် တစ်ပါးသောအက္ခရာနှင့် ယှဉ်သော အခါ ပအိုဝ်းအသံထွက်ကို အထူးသဖြင့် ဖြစ်စေတတ်သောကြောင့် ဝိသေသနသင်္ကေတ အက္ခရာလည်း မည်၏ ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ဆရာတော်ဦးသုနန္ဒ သင်ပုန်းကြီးဖတ်စာမူရင်း နိဒါန်းတွင် "မိရိုးဖလာ ဆရာသမားတို့၏အပြုအမူ အယူဝါဒ ထုံးစံသည် ဘုရားရဟန္တာ မဟုတ်သည်ဖြစ်၍ အကျိုးရှိ/မရှိ ဟုတ်လေသလော၊မဟုတ်မမှန်လေသလော အတွေးတောအကြံဉာဏ် ရှိစေရမည်။ အကျိုးရှိသည် ဟုတ်မှန်ခဲ့လျှင် တိုးပြီးကြိုးစားရမည်။ အကျိုးမရှိ မဟုတ်မမှန်ခဲ့လျှင် ပယ်ပစ်ရမည်၊ သို့မဟုတ် ခေတ်ပြောင်းပေးရမည်"ဟု ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ၎င်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ၁၃၂၃ ခုနှစ်တွင် လူအများစိတ်ဝင်စား လွယ်ကူစွာသင်ယူနိုင်ရန်အတွက် အရုပ်ပန်းချီများ ရေးဆွဲ၍ ထိုသင်ပုန်းကြီးဖတ်စာအား အသစ်တစ်ဖန်ပြန်လည်ရိုက်နိုပ်ခဲ့ကြသည်။ ယခင် ရှိနှင့်ပြီးသော ထီသိမ်ဆရာတော် ဦးသုနန္ဒသင်ပုန်းကြီးဖတ်စာကို မူရင်းအဓိပ္ပာယ် မပျက်စေဘဲ စက်တင် ပုံနှိပ်ရာတွင် လွယ်ကူမှုရှိစေ ရန်အတွက် ယခင်အသုံးပြုသော လဆန်း (၃) ရက် လထွက်ပုံစံ ( ̮ ) ( ꩻ + ႏ ) အစား၊ "မုဲင်ငါ[ ꩻ]၊ မုဲင်ပက်ငါ[ ႏ]"ဟူ၍ ပအိုဝ်းသံဃာတော်များ၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် အစားထိုး ရိုက်နှိပ်နိုင်ခဲ့သည်။ အသစ်တစ်ဖန် ပြန်လည်ရိုက်နှိပ်သော သင်ပုန်းကြီးဖတ်စာသည် ဗျည်း (၃၃) လုံး၊ ပအိုဝ်းသရ(၁၆) လုံးအဖြစ် သတ်မှတ်လာခဲ့ကြသည်။ ပအိုဝ်းစာပေ၏ ထူးခြားချက်တစ်ခုမှာဘာသာစကားပေါင်းစုံ၏ အသံထွက်သည် ပအိုဝ်း စာပေနှင့် ပေါင်း၍ ရနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ပအိုဝ်းစာပေ တတ်မြောက်ကျွမ်းကျင်သော ပုဂ္ဂိုလ်များသည် တစ်ခြားဘာသာစကားကို သင်ယူရန် လွယ်ကူမှုအထောက်အကူ ပြုပေသည်။ ပအိုဝ်းစာပေသည် [[ဟထိုး]] မရှိခဲ့ပေ။ အကြောင်းမှာ "အက္ခရာတိုင်းသည် ဟထိုး ထည့်ပြီးရေးခြင်းသည် ပညာရှိတို့ ရယ်ဖွယ်ရာသာ အဖတ်တင်၏။ သင်္ကေတဆိုလျှင် တော်သေး၏ဆိုပြန်သော်လည်း မထူးသောကြောင့် အကျိုးမရှိ၊ သင်္ကေတတစ်မျိုးထားပြန်သော်လည်းတစ်ဘာသာတည်းမှာ သင်္ကေတနှစ်မျိုး ဖြစ်သွားမည်ဖြစ်သောကြောင့် ဖတ်ဖို့ မှတ်ဖို့ရှုပ်ထွေး သွားမည်ဖြစ်၏။ ထို့ကြောင့် နေရာတကာ ဟအက္ခရာသာ ထိုး၍အားကိုးခြင်း မပြုဘဲအက္ခရာတစ်မျိုးတစ်မည်ဖြင့် တီထွင်ထားပါမှ နေရာကျ အကျိုးရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း"သင်ပုန်းကြီးဖတ်စာ နိဒါန်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။<ref>၁၃၁၉ ခုနှစ်ထုတ် ပအိုဝ်းသင်ပုန်းကြီးဖတ်စာအုပ်(ပအိုဝ်ႏအက္ခရာႏလိတ်မွူးတသာ) နိဒါန်း(င)</ref> ပအိုဝ်းစကားသည် ဟထိုးအသံထွက်သည့် စကားလုံးလည်း မရှိသလောက်ပင် ဖြစ်သည်။ ၁၃၂၃ ခု နှစ် တပေါင်းလပြည့်ကျော် (၁၂) ရက်နေ့၊ (၂၃) ရက်၊ (၃) လ ခရာဇ်နှစ် ၁၉၆၈ခုနှစ်တွင် ဆရာတော်ဦးကုသလ ဦးဆောင်၍ ပအိုဝ်းစာပေညီလာခံအား ကျောက်တလုံးမြို့တွင်ကျင်းပခဲ့သည်။ ၎င်ညီလာခံတွင် ပအိုဝ်းသံဃာ အပါးပေါင်း (၂၃၉) ပါး တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်ဟုသမိုင်းတွင် ရှိခဲ့သည်။ ထိုညီလာခံတွင် ပအိုဝ်းစာပေ တိုးတက်ခိုင်မြဲရေး အမျိုး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ကြမည်ဟုဆုံးဖြတ်ချက် ချခဲ့သည်။ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၂၉ ခုနှစ်သို့ ရောက်ရှိသောအခါတောင်ကြီးမြို့ ပထမတောင်ကျောင်းကြီး ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်၌ ဒုတိယအကြိမ် သာသနာ့ရက္ခိတသံဃာအဖွဲ့အား ပအိုဝ်းဒေသအတွင်းရှိစာပေကျမ်းဂန် တတ်မြောက်သည့်သံဃာတော်များဖြင့် အင်အားဖြည့် ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ပအိုဝ်းစာပေပြန့်ပွားတိုးတက် တည်မြဲရေးအတွက် လည်းကောင်း၊ လူမျိုးတို့၏ဓလေ့ထုံးတမ်းစဉ်လာ တိုးတက်ထင်ရှားစေရန် အတွက်လည်းကောင်း၊ ပညာရေး၊ အခြေခံဗုဒ္ဓဘာသာယဉ်ကျေးမှု ရရှိစေရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ သာသနာတော် အရှည်တည်တံ့ ခိုင်မြဲရေးအတွက်လည်းကောင်း စသည့်လမ်းစဉ်များ ချမှတ်၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ယခင်အသုံးပြုသော ဦသုနန္ဒထီသိမ်စာမူ သင်ပုန်းကြီးတွင် ပအိုဝ်းကို ပအိုဝ်းဟုသုံးနှုန်းထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ယခု ပအိုဝ်းဗဟိုသံဃာပညာရှင် အပေါင်းတို့အားမူရင်းအဓိပ္ပာယ် မပျက်စေဘဲ ကျစ်လျစ်လွယ်ကူစွာ ပြင်ဆင် လိုက်သောအခါ ယခု "ပအိုဝ်း" ဟုသုံးနှုန်းထားသည်ကိုလည်း တွေ့ရှိ ရပေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မျိုးနွယ်စုအလိုက်လူဦးရေအများဆုံးတိုင်းရင်းသားများအနက် အဆင့်(၇)၌ ရှိ‌နေလင့်ကစား ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများသည် စာပေတစ်ခုကြောင့် ပအိုဝ်းလူမျိုးများကအသိအမှတ်ပြုခံရမှု သိပ်မရှိသေးကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။ ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသား ဝတ်ဆင်ထားသော ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဝတ်စုံသည် တချို့တိုင်းရင်းသားများက ပအိုဝ်းဖြစ်ကြောင်းကို ထင်ထင်ရှားရှား သိရှိခြင်းမရှိသေးပေ။ အမျိုးသားဝတ်စုံသည် ခေါင်းပေါင်းပါ၍ ၎င်းကို ဇော်ဂျီ သဏ္ဌာန်ဆောင်သည်ဟုရှေ့ပညာရှင်များက ပြောဆိုခဲ့သည်။ အမျိုးသမီးဝတ်စုံသည် ဆံထိုးနှင့် ခေါင်းပေါင်းပါ၍နဂါးအမောက်ဆောင် သည်ဟု လည်း သိရသည်။ ဝတ်စုံနှစ်မျိုးစလုံးကို အရောင်အနက် များဖြစ်ကြသည်။ ၎င်းအား နက်နဲခြင်းသဘောကို ဆောင်သည်။ အမည်းရောင်မဟုတ် အနက်ရောင်ဖြစ်ကြောင်းဘိုးဘွားများက ဆိုသည်။ ခေါင်းပေါင်းတွင် အရောင်အမျိုးမျိုးနှင့် ဒီဇိုင်းမျိုးစုံရှိနိုင်သည်။ (၂၀၁၃) ခုနှစ်၊(Miss International 2013)ပြိုင်ပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုကိုယ်စားပြုခဲ့သော အလှမယ် နန်းခင်ဇေယျာသည် တောင်ကြီးမြို့မှ ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသူစစ်စစ် ဖြစ်သည်။သို့‌သော် ထိုအချိန်က အချို့သောမီဒီယာများတွင် အစပိုင်းတွင်တွင် (ရှမ်းတိုင်းရင်းသူ)ဟုလည်းကောင်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် ( ရှမ်း/ပအိုဝ်း ) တိုင်းရင်းသူ ဟုလည်းကောင်း ဖော်ပြဖူးသည်။ ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများအများစုသည် တောင်ယာများနှင့် လယ်သမားများအဖြစ် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုကြ သောကြောင့် စာပေလေ့လာမှု အားနည်းကြသည်။ ပအိုဝ်းသံဃာ‌တော်များကဦးဆောင်ပြီး တစ်နှစ်တစ်ခါ ကျင်းပပေးသော ပအိုဝ်းစာပေဆရာဖြစ်သင်တန်းကို အမှတ်စဉ် ၂၉ ကြိမ် ရှိပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများ နေထိုင် ရာဒေသဖြစ်သော ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင် တစ်နှစ်တစ်ကြိမ် အလှည့်ကျပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ လာမည့်နှစ်တွင် ဟိုပုံးမြို့နယ် တွင် ပြုလုပ်မည်ဟုသံဃာတော်အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက်တွင် သိရှိရသည်။ စာပေပြန့်ပွားရေးအတွက်ဗဟိုသံဃာများကသာ ဦးဆောင်ပေးသွားသည်။ ဆရာဖြစ်သင်တန်းတွင် သင်တန်းသူသင်တန်းသားများ တဖြည်းဖြည်း များသထက် များလာသည်။ ယခင် ၂၉ ကြိမ်မြောက် ပင်လောင်းမြို့နယ် ပင်ခွန် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွင် သင်တန်းသား ၃ ထောင်နီးပါး ရှိသည်။ သင်တန်းကို ၈ ရက်ပြုလုပ်သည်။ ဒေသခံများက လူအား၊ ငွေအား စေတနာ ထက်သန်စွာဖြင့်ပြုလုပ်ပေးပါသည်။ ယခု အချိန်တွင် ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများ စည်းလုံးညီညွတ်မှု တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် ရောက်ရှိသည့်ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများသည် ဆရာအဖြစ် ဗဟိုသင်တန်းရောက် ချိန်တွင် အွန်လိုင်းပေါ်မှတဆင့်လည်းကောင်း၊ အသိမိတ်ဆွေ အပေါ်တွင်လည်းကောင်း၊ သတင်းအချက်အလက်များ ရသည်နှင့်အရောက်ပြန် ခဲ့ခြင်းများလည်း ရှိခဲ့သည်။ ယခုအခါ အဝေးရောက်ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများ သည် တပေါင်းလပြည့် ပအိုဝ်းအမျိုးသားနေ့ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် စာအုပ်မဂ္ဂဇင်းများ ထုတ်ဝေခြင်းများလည်း ရှိခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းမျိုးချစ်ပုဂ္ဂိုလ်များကလည်း စာအုပ်များ ထုတ်ဝေကြသည်။ ယခု ထွက်ရှိသောစာအုပ်ပေါင်းလည်း မနည်းတော့ပေ။ နာမည်အရဆုံးနှင့် သက်တမ်းအရှည်ဆုံး စာအုပ်မှာ ဒဲဉ်သီးလက်ဆောင် ဆိုသော စာအုပ်သည် ယခုထိ အသက်ရှင်သန် နေသေးသည်။ ကျေးရွာအုပ်စုအလိုက် ရွာအလိုက်၊ ဒေသအလိုက် ဗဟိုသံဃာတော်၏ ဩဝါဒကိုခံယူပြီးဆရာဖြစ် သင်တန်း တက်ပြီးသော ဒေသခံဆရာ များက နွေရာသီအချိန်တွင် မိမိဒေသအလိုက်ပအိုဝ်းစာပေပြန့်ပွားရေး အတွက် အကျိုးဆောင်အနေဖြင့် ပြန်လည်သင်ကြားပေးကြသည်။ စာစစ်ဌာနက ဗဟိုသံဃာအဖွဲ့မှ ဦးဆောင်ပေးပြီး ကျေးရွာအုပ်စုအလိုက် မြို့နယ်အလိုက်ကျင်းပသွားသည်။ ပအိုဝ်းစာပေ ဝါသနာရှင်များလည်း တစ်ဖြည်းဖြည်းများလာပြီး စာပေ၊ စာအုပ်များလည်းထုတ်ဝေလာကြသည်။ အားနည်းမှုတစ်ခုမှာ ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများသည် စာဖတ်အားနည်းကြသည်။ ဒါလည်း အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းပေါ် မူတည်နေကြောင်းလည်း တစ်ခု၊ ပဒေသရာဇ်စနစ်ဆိုးကြောင့်တစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပဒေသရာဇ်အုပ်စိုးချိန်တွင် ပအိုဝ်းတိုင်ရင်းသားများ အဖိနှိပ်ခံဘဝဖြင့် နေထိုင်လာခဲ့ကြပြီးစီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ ကျန်းမာရေး စသည့် အရေးအမျိုးမျိုး နောက်ကျကျန်ရစ်ခဲ့ရပေသည်။ "ပအိုဝ်းစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့" ကိုလည်း ခရာဇ်နှစ် ၁၉၇၂ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ (၆)ရက်နေ့တွင် တောင်ကြီးမြို့နယ်တွင် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၃ ခုနှစ်တွင်ဒုတိယအကြိမ် တောင်ကြီးမြို့နယ်၊ ပအိုဝ်းစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ကိုပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် တတိယအကြိမ် တောင်ကြီးမြို့နယ် ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ကို အသစ်တစ်ဖန် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဆီဆိုင်မြို့နယ် ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ လွိုင်လင်မြို့နယ် ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ပင်လုံမြို့နယ် ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ ကလောမြို့နယ် ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ ရပ်စောက်မြို့နယ် ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ဟိုပုံးမြို့နယ် ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ ညောင်ရွှေမြို့နယ်ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ ဇရပ်ကြီးဒေသ အောက်ပြည်ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ ဘားအံမြို့နယ် ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့၊ ရွာငံမြို့နယ်ပအိုဝ်းစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ စသည့်မြို့နယ်အသီးသီးအလိုက်ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ ဗဟိုပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ ရုံးချုပ်သည် အမှတ် (၉၈) ကုန်သည်လမ်း၊ဈေးပိုင်းရပ်ကွက်၊ တောင်ကြီးမြို့တွင် တည်ရှိကြောင်း သိရသည်။ ၎င်ရုံးသည်ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားအားလုံး ပိုင်ဆိုင်ပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော်ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားပြည်သူများအပေါ် ကောက်ခံပြီး ရလာသောဘဏ္ဍာငွေဖြင့် ဝယ်ယူထားကြောင်းဖြစ်သည်။ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှု ဥက္ကဋ္ဌနေရာတွင် လက်ရှိပအိုဝ်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် PNO ပါတီ ဒုဥက္ကဋ္ဌလည်းဖြစ်၊ ဆီဆိုင်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် လည်းဖြစ်ဦးခွန်ဝင်းကိုက ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ဗဟိုပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ကို ၁၉၉၆ ခုနှစ် မတ်လ (၂၂) ရက်တွင်ဖွဲ့စည်းခွင့်လက်မှတ် အမှတ် (၁၇၉၅) ဖြင့် တရားဝင် ဖွဲ့စည်းခွင့် ရရှိခဲ့သည်။တရားဝင်အသင်းအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခွင့် ရလာသော ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ဗဟိုကော်မတီသည် ၁၉၉၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၁၊ ၂) ရက်နေ့များတွင် တောင်ကြီးမြို့နယ်ဖာမွန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ဖာမွန်းဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွင်စာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့များ စုံညီစွာတက်ရောက်သောညီလာခံကို ကျင်းပပြုပ်လုပ်၍ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၂၁) ရပ်ကို ချမှတ်ပြီး စာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုမဖွဲ့စည်းရသေးသောမြို့နယ်များ၌ စာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ ချမှတ်ထားသောရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း စသောစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုလုပ်ငန်းများကို ဝိုင်းဝန်းကြိုးစား လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ယခုတွင် ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများ နေထိုင်ရာ ဒေသအသီးသီးသည်ပအိုဝ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့နှင့် ရုံးများ ရှိသည်။ ကျေးလက်ဒေသအရ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးစာကြည့်တိုက်များလည်း ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပါပြီ။ ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားများပြုလုပ်ရန်ကျန်ရှိနေသည့် တစ်ခုမှာ စာပေဟောပြောပွဲများ ဖြစ်သည်။ လက်ရှိအချိန်ထိ(၆) လတွင် တစ်ကြိမ် ဗဟိုသံဃာအဖွဲ့မှ ပြုလုပ်ပေးသော တရားပွဲသာရှိပြီး၊စာပေဟောပြောပွဲထွန်းကားမှု မရှိသေးပေ။ ပအိုဝ်းစာရေးဆရာများ အတော်အသင့်ရှိသည်။ ==ကိုးကား== <references/> [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘာသာစကားများ]] ta2dsc9dpg8s9lq377er98afvojdkmq 0 78521 877910 861147 2025-06-14T22:16:05Z 121.46.71.50 Hide 877910 wikitext text/x-wiki ဝဘ်ရှာဖွေရေးစက် ({{lang-en|web search engine}}) သည် ဆေ<hiero> Hide </hiero>စ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းဆော့ဖ်ဝဲကို အင်တာနက် World Wide Web ပေါ်ရှိ အချက်အလက်များကို ရှာဖွေရာတွင် အသုံးပြုသည်။ ရှာဖွေရရှိလာသော ရလဒ်များကို စာမျက်နှာပေါ်တွင် တစ်ကြောင်ချင်းစီ ပြသထားသည်။ ရလဒ်များတွင် ဝဘ်စာမျက်နှာများ၊ ရုပ်ပုံများ၊ အခြားသော ဖိုင်ပုံစံများစွာလည်း ပါဝင်သည်။ အခြားသော ရှာဖွေရေးစက်စနစ်များသည် အချက်အလက်များကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသည့် စနစ်ကို အသုံးပြုကြသည်။ ရှာဖွေရေးစက်စနစ်များသည် အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ အချက်အလက်များကို Algorithm များကို အသုံးပြုကာ ထိန်းသိမ်းမွမ်းမံမှုများ ပြုလုပ်ကြသည်။ ရှာဖွေရေးစက်စနစ်သည် ဝဘ် Directories များနှင့်မတူပေ။ ဝဘ် Directories များကိုမူ ပြုပြင်မွမ်းမံရန် လူကိုယ်တိုင်သာလျှင် ပြုလုပ်မှ ရနိုင်သည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== {| class="wikitable bordered infobox" |- ! colspan="3" | Timeline ([[:en:List of search engines|full list]]) <!--Note: "Launch" refers only to web availability of original crawl-based web search engine results.--> |- !ခုနှစ် !အင်ဂျင် (စက်) !လက်ရှိအခြေအနေ |- | rowspan="4" |1993 ||[[W3Catalog]] |{{Site inactive}} |- ||[[Aliweb]] |{{Site inactive}} |- ||[[JumpStation]] |{{Site inactive}} |- ||[[World-Wide Web Worm|WWW Worm]] |{{Site inactive}} |- | rowspan="4" |1994 ||[[WebCrawler]] |{{Site active}}, Aggregator |- ||[[Go.com]] |{{Site inactive}}, redirects to Disney |- ||[[Lycos]] |{{Site active}} |- ||[[Infoseek]] |{{Site inactive}} |- | rowspan="6" |1995 ||[[AltaVista]] |{{Site inactive}}, redirected to Yahoo! |- |[[Daum Communications|Daum]] |{{Site active}} |- ||[[Magellan (search engine)|Magellan]] |{{Site inactive}} |- ||[[Excite]] |{{Site active}} |- ||[[SAPO (company)|SAPO]] |{{Site active}} |- ||[[Yahoo!]] |{{Site active}}, Launched as a directory |- | rowspan="4" |1996 ||[[Dogpile]] |{{Site active}}, Aggregator |- ||[[Inktomi (company)|Inktomi]] |{{Site inactive}}, acquired by Yahoo! |- ||[[HotBot]] |{{Site active}} (lycos.com) |- ||[[Ask.com|Ask Jeeves]] |{{Site active}} (rebranded ask.com) |- | rowspan="2" |1997 ||[[Northern Light Group|Northern Light]] |{{Site inactive}} |- ||[[Yandex]] |{{Site active}} |- | rowspan="4" |1998 ||[[Google Search|Google]] |{{Site active}} |- ||[[Ixquick]] |{{Site active}} also as Startpage |- ||[[MSN Search]] |{{Site active}} as Bing |- ||[[empas]] |{{Site inactive}} (merged with NATE) |- | rowspan="5" |1999 ||[[AlltheWeb]] |{{Site inactive}} (URL redirected to Yahoo!) |- ||[[GenieKnows]] |{{Site active}}, rebranded Yellowee.com |- ||[[Naver]] |{{Site active}} |- ||[[Teoma]] |{{Site inactive}}, redirects to Ask.com |- ||[[Vivisimo]] |{{Site inactive}} |- | rowspan="3" |2000 ||[[Baidu]] |{{Site active}} |- ||[[Exalead]] |{{Site active}} |- ||[[Gigablast]] |{{Site active}} |- | rowspan="1" |2001 ||[[Kartoo]] |{{Site inactive}} |- | rowspan="2" |2003 ||[[Info.com]] |{{Site active}} |- ||[[Scroogle]] |{{Site inactive}} |- | rowspan="3" |2004 ||[[Yahoo! Search]] |{{Site active}}, Launched own web search<br />(see Yahoo! Directory, 1995) |- ||[[A9.com]] |{{Site inactive}} |- ||[[Sogou.com|Sogou]] |{{Site active}} |- | rowspan="3" |2005 ||[[AOL Search]] |{{Site active}} |- ||[[GoodSearch]] |{{Site active}} |- ||[[SearchMe]] |{{Site inactive}} |- | rowspan="6" |2006 ||[[Soso (search engine)|Soso]] |{{Site inactive}}, redirects to Sogou |- ||[[Quaero]] |{{Site inactive}} |- ||[[Search.com]] |{{Site active}} |- ||[[ChaCha (search engine)|ChaCha]] |{{Site inactive}} |- ||[[Ask.com]] |{{Site active}} |- ||[[Live Search]] |{{Site active}} as Bing, Launched as<br />rebranded MSN Search |- | rowspan="4" |2007 ||[[wikiseek]] |{{Site inactive}} |- ||[[Sproose]] |{{Site inactive}} |- ||[[Wikia Search]] |{{Site inactive}} |- ||[[Blackle.com]] |{{Site active}}, Google Search |- | rowspan="7" |2008 ||[[Powerset (company)|Powerset]] |{{Site inactive}} (redirects to Bing) |- ||[[Picollator]] |{{Site inactive}} |- ||[[Viewzi]] |{{Site inactive}} |- ||[[Boogami]] |{{Site inactive}} |- ||[[LeapFish]] |{{Site inactive}} |- ||[[Forestle]] |{{Site inactive}} (redirects to Ecosia) |- ||[[DuckDuckGo]] |{{Site active}} |- | rowspan="5" |2009 ||[[Bing (search engine)|Bing]] |{{Site active}}, Launched as<br />rebranded Live Search |- ||[[Yebol]] |{{Site inactive}} |- ||[[Mugurdy]] |{{Site inactive}} due to a lack of funding |- ||[[Goby Inc.|Scout (Goby)]] |{{Site active}} |- ||[[Nate (web portal)|NATE]] |{{Site active}} |- | rowspan="3" |2010 ||[[Blekko]] |{{Site inactive}}, sold to IBM |- ||[[Cuil]] |{{Site inactive}} |- ||[[Yandex]] (English) |{{Site active}} |- ||2011 ||[[YaCy]] |{{Site active}}, [[Peer-to-peer|P2P]] web search engine |- | rowspan="1" |2012 ||[[Volunia]] |{{Site inactive}} |- | rowspan="3" |2013 ||[[Qwant]] |{{Site active}} |- ||[[Coc Coc]] |{{Site active}}, Vietnamese search engine |- ||[[Egerin]] |{{Site active}}, Kurdish / Sorani search engine |- |2015 |[[Cliqz]] |{{Site active}}, Browser integrated search engine |} ၂၀၀၀ ခုနှစ်ပတ်လည်လောက်တွင် ဂူဂဲလ်၏ ရှာဖွေရေးစက်စနစ်သည် ထင်ရှားလူသိများကာ အသုံးပြုမှု မြင့်တက်လာခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.google.com/about/company/history/ |title=Our History in depth |publisher=W3.org |accessdate=2012-10-31}}</ref> ကုမ္ပဏီသည် ကောင်းမွန်သည့် ရှာဖွေမှုရလဒ်ပေါင်းများစွာကို ထောက်ပံ့ကာ ရှာပေးနိုင်သည်။ PageRank ဟုခေါ်သည့် တီထွင်မှုနည်းပညာဖြင့် ရှာဖွေပေးခြင်းဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://ilpubs.stanford.edu:8090/361/1/1998-8.pdf|title=The Anatomy of a Large-Scale Hypertextual Web Search Engine|last1=Brin|first1=Sergey|last2=Page|first2=Larry|access-date=2 July 2017|archive-date=13 July 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170713070157/http://ilpubs.stanford.edu:8090/361/1/1998-8.pdf}}</ref> ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် Yahoo! သည် Inktomi ၏ ရှာဖွေရေးစက်စနစ်အပေါ် အခြေခံထားသည့် ရှာဖွေရေးဝန်ဆောင်မှုများကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ Yahoo! သည် Inktomi ကို ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် ရရှိခဲ့သည်။ Overture ကို ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ရရှိခဲ့သည်။ Overture သည် AlltheWeb နှင့် AltaVista တို့က ပိုင်ဆို်င်ကြသည်။ Yahoo! သည် ရရှိထားသည် နည်းပညာများကို ပေါင်းစပ်ကာ ကိုယ်ပိုင်ရှာဖွေရေးစက်စနစ်ကို စတင်ခဲ့သည်။ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်သည် Bing ဟုခေါ်သည့် ရှာဖွေရေးစက်စနစ်ကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့တွင် စတင်ခဲ့သည်။ ==ဈေးကွက်ဝေစု== ဂူဂဲလ်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူသုံးအများဆုံး ရှာဖွေရေးစက်စနစ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ မတ်လထိ ဈေးကွ၏က်၏ ၈၀.၉၂ ရာခိုင်နှုန်းကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။<ref name="NMS">{{cite web|url=https://www.netmarketshare.com/search-engine-market-share.aspx?qprid=4&qpcustomd=0|title=Desktop Search Engine Market Share|publisher=NetMarketShare|accessdate=30 December 2016}}</ref> ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူသုံးများသော ရှာဖွေရေးစက်စနစ်များ (ဈေးကွက်ဝေစု ၁ ရာခိုင်နှုန်းထက်ပိုသော) မှာ {| class="wikitable sortable" ! Search engine !! colspan="2" |Market share in March 2017 |- | [[Google Search|Google]] || style="text-align:right;"|{{bartable| 80.52|%|2}} |- | [[Bing (search engine)|Bing]] || style="text-align:right;"|{{bartable| 6.92|%|2}} |- | [[Baidu]] || style="text-align:right;"|{{bartable| 5.94|%|2}} |- | [[Yahoo!]] || style="text-align:right;"|{{bartable| 5.35|%|2}} |} ===အရှေ့အာရှ နှင့် ရုရှနိုင်ငံ=== အရှေ့အာရှ နိုင်ငံအချို့ နှင့် ရုရှနိုင်ငံတို့တွင် ဂူဂဲလ်သည် လူသိများကာ အသုံးအများဆုံး ရှာဖွေရေး စက်စနစ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ရုရှနိုင်ငံတွင် Yandex သည် ဈေးကွက်၏ ၆၁.၉ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိထားပြီး ဂူဂဲလ်မှာမူ ၂၈.၃ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရရှိသည်။<ref>{{cite web|url=http://www.liveinternet.ru/stat/ru/searches.html?slice=ru;period=week|title=Live Internet - Site Statistics|publisher=Live Internet|accessdate=2014-06-04}}</ref> တရုတ်နိုင်ငံတွင် Baidu သည် လူသုံးအများဆုံး ဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2014/jun/03/chinese-technology-companies-huawei-dominate-world|title=The Chinese technology companies poised to dominate the world|publisher=The Guardian|author=Arthur, Charles|date=2014-06-03|accessdate=2014-06-04}}</ref> တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် အွန်လိုင်းရှာဖွေမှုများပြုလုပ်ရာတွင် Naver ကို ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း အသုံးပြုကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://blogs.wsj.com/korearealtime/2014/05/21/how-naver-hurts-companies-productivity/|title=How Naver Hurts Companies’ Productivity|publisher=The Wall Street Journal|date=2014-05-21|accessdate=2014-06-04}}</ref> Yahoo! ဂျပန် နှင့်Yahoo! ထိုင်ဝမ် တို့သည် ဂျပန် နှင့် ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံတို့တွင် လူသုံးများကြသည်။<ref>{{cite web|url=http://geography.oii.ox.ac.uk/?page=age-of-internet-empires|title=Age of Internet Empires|publisher=Oxford Internet Institute|accessdate=2014-06-04|archivedate=11 May 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160511194406/http://geography.oii.ox.ac.uk/?page=age-of-internet-empires}}</ref> ===ဥရောပ=== ချက်သမ္မတနိုင်ငံမှတပါး အနောက်ဥရောပနိုင်ငံအများစုတွင် ဂူဂဲကို အသုံးများကြသည်။ ချက်သမ္မတနိုင်ငံတွင် Seznam သည် ကောင်းမွန်သည့် ပြိုင်ဘက်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။<ref>[http://www.doz.com/search-engine/seznam-search-engine Seznam Takes on Google in the Czech Republic]. Doz.</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:အင်တာနက် ရှာဖွေရေး အင်ဂျင်များ]] hccyazal9hp1ufptuvkl0go5r0ceyjf 0 80143 877885 855741 2025-06-14T19:35:33Z 60.54.204.52 877885 wikitext text/x-wiki [[File:Logo_Mobile_Legends-_Bang_Bang.jpg|220x124px|thumb|right|alt=.|Mobile legends Bang Bang]]{{Infobox video game |title=Mobile Legends BangBang Logo |image= |developer=Moonton |publisher=Moonton |platforms=[[iOS]], [[အန်းဒရွိုက်]] |released='''အန်းဒရွိုက်'''{{vgrelease|WW|ဇူလိုင် ၁၄၊ ၂၀၁၆}}'''iOS'''{{vgrelease|WW|နိုဝင်ဘာ ၉၊ ၂၀၁၆}} |genre=ကစားသူအများအပြားအွန်လိုင်းတိုက်ပွဲနယ်ပယ်မိုဘိုင်းဂိမ်း }} '''''မိုဘိုင်းလက်ဂျန့်စ်:ဘန်းဘန်း''''' (MLBB)({{lang-en|Mobile Legends: Bang Bang}})သည် ByteDance ၏ လက်အောက်ခံ developer Moonton မှ ဖန်တီးထုတ်ဝေသည့် မိုဘိုင်းလ်ဂိမ်းပေါင်းစုံကစားသူအွန်လိုင်းတိုက်ပွဲနယ်ပယ် (MOBA) ဂိမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂိမ်းသည် 2016 ခုနှစ်တွင် ထွက်ရှိခဲ့ပြီး [[အရှေ့တောင်အာရှ]]တွင် အထင်ရှားဆုံး လူကြိုက်များခဲ့သည်။ ၎င်း၏အခြေခံကစားနည်းတွင်၊ ဂိမ်းသည် အနည်းဆုံး 20-60 စက္ကန့်နှင့် 10-30 မိနစ်ပွဲစဉ်များဖြင့် အချိန်နှင့်တပြေးညီ ယှဉ်ပြိုင်နေသော 5 သင်းကို ဂိမ်းကစားစေသည်။ သမားရိုးကျ တိုက်ပွဲစရီနာဂိမ်းတွင် ပါဝင်သည့် ကစားသမားများသည် ရန်သူ၏မျှော်စင်ကို သိမ်းပိုက်ရန်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အဖွဲ့ကို ဖိအားပေးရန်အတွက် ရည်မှန်းချက်များလုံခြုံစေရန်အတွက် ရည်မှန်းချက်များကို လုံခြုံစေရန်အတွက် လမ်းကြောင်းသုံးသွယ်ကို ကျော်တိုက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဂန္ထဝင် MOBA များကဲ့သို့၊ အဆင့်တက်ရန် သို့မဟုတ် လှည့်ကွက်ကစားရန် သူရဲကောင်းလေ့ကျင့်မှုမျိုး မရှိပါ။ အနိုင်ရရှိသူနှင့် ရှုံးနိမ့်သူများကို ကျွမ်းကျင်မှု၊ စွမ်းရည်နှင့် ဗျူဟာပေါ်အခြေခံ၍ ဆုံးဖြတ်သည်။ အောင်မြင်မှု့များ၊ Moonton သည် '''''မိုဘိုင်းလက်ဂျန့်စ်:ဘန်းဘန်း''''' ချန်ပီယံဖလား အတွက် ခြေစစ်ပွဲများအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် '''''မိုဘိုင်းလက်ဂျန့်စ်:ဘန်းဘန်း''''' ပရော်ဖက်ရှင်နယ်လိဂ် (MPL)အဖြစ် အမည်ပေးထားသော ဒေသတွင်းပြိုင်ပွဲများစွာကို ဖန်တီးခြင်းဖြင့် esports မြင်ကွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည် ။  ၎င်းသည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၌ ကျင်းပသည့် 2019 အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ (ဆီးဂိမ်း) တွင် ပထမဆုံး ဆုတံဆိပ်ပြိုင်ပွဲအတွက် ရွေးချယ်ခံရ သည့် ခြောက်ပွဲအနက်မှ ဖြစ်သည် ။  ပြိုင်ပွဲသည် ကမ္ဘောဒီးယားတွင် ပြီးခဲ့သည့် ဆီးဂိမ်းတွင် ဆုတံဆိပ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။ == ဂိမ်းကစားပုံ == ''မိုဘိုင်းလက်ဂျန့်စ်:ဘန်းဘန်း''သည် [[မိုဘိုင်းလ်ဖုန်း]]များအတွက် ရေးဆွဲထားသည့် လူအများကစားနိုင်သော အွန်လိုင်းတိုက်ပွဲကစားနည်း တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ကြာချိန်မှာ ၁၀မိနစ် မှ မိနစ် ၂၀ ကျော်အထိကြာနိူင်သည်။ ထိုကြာချိန်သည် ကစားသူများ၏ စွမ်းရည် ကစားပုံအားမူတည်၍ အချိန် အမျိုးမျိုးပြောင်းလဲသည်။ ယှဉ်ပြိုင်ဖက် အသင်းနှစ်သင်းမှာ တစ်ဖက်အသင်းရှိ base ဟုခေါ်သော အဆောက်အဦးကို ဖြိုဖျက်ရန်နှင့် မိမိအဆောက်အဦးကို ကာကွယ်နိုင်ရန် တိုက်ခိုက်ကစားကြသည်။ ထိုအဆောက်အဦးကို အပေါ်လမ်း၊ အလယ်လမ်း နှင့် အောက်လမ်းဟူ၍ လမ်းသုံးလမ်းနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်။ အသင်းတစ်သင်းစီတွင် ကစားသမားငါးယောက်စီပါဝင်ပြီး "hero" ဟုခေါ်သော ဇာတ်ကောင်တစ်ကောင်စီကို ထိန်းချုပ်ရသည်။ "minions" ဟုခေါ်သော ကွန်ပျူတာထိန်းချုပ်သည့် ဇာတ်ကောင်များသည် အသင်းbase မှ ပေါ်ထွက်လာပြီး လမ်းသုံးလမ်းရှိ အခြားအသင်းမှ base နှင့် "turret" ဟုခေါ်သော အဆောက်အဦးကို တိုက်ခိုက်ကြသည်။ Minion ဟုခေါ်သော အကောင်များကို သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ Creeps ဟုခေါ်သော တောအတွင်းမှ သတ္တဝါများကို သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ Seige Minion ဟုခေါ်သော သတ္တဝါအကြီးစားများကို သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ တစ်ဖက်အသင်းမှ ကစားသမားများကိုသတ်ဖြတ်ခြင်း တို့မှ Gold ဟုခေါ်သည့် ဂိမ်းကစားပွဲအတွင်းအသုံးပြုနိုင်သော ငွေကြေးတစ်မျိုးရရှိသည်။ ၎င်း Gold ကိုအသုံးပြု၍ ကစားသမားများသည် Item ဟုခေါ်သည့် ၎င်းတို့၏ Hero ဇာတ်ကောင်များကို စွမ်းရည်မြှင့်တင်စေသော လက်နက်များကို ဝယ်ယူနိုင်သည်။ == ဂိမ်းကစားသည့်နည်းစနစ်များ == ''မိုဘိုင်းလက်ဂျန့်စ်:ဘန်းဘန်း'' တွင် ဂိမ်းကစားသည့်နည်းစနစ်များ ({{Lang-en|Game Modes}}) အမျိုးမျိုးရှိသည်။ အဓိက ကစားသည့်နည်းစနစ်များမှာ * Classic * Ranked * Brawl * V.S AI တို့ ဖြစ်ကြသည်။ === Classic === Classic (ကလက်စစ်) သည် ''မိုဘိုင်းလက်ဂျန့်စ်:ဘန်းဘန်း'' တွင် ဦးဆုံးမိတ်ဆက်ခဲ့သည့် ကစားသည့်နည်းစနစ်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ကစားပွဲတစ်ခုတွင် တစ်ဖက်အသင်းလျှင် ကစားသမား ၅ ဦးစီပါဝင်ပြီး မိမိဆော့ကစားမည့် Hero ဟုခေါ်သည့် ဂိမ်းဇာတ်ကောင်၊ မိမိအသုံးပြုမည့် Spell ဟုခေါ်သည့် အစွမ်း၊ မိမိအသုံးပြုမည့် Hero ၏ စွမ်းရည်ကိုအထောက်အကူပြုသော Emblem ဟုခေါ်သည့် အရည်အချင်းတို့ကို ရွေးချယ်ရသည်။ ထို့အပြင် ကစားပွဲတွင် မိမိအသုံးပြုမည့် Item ခေါ် လက်နက်များကိုလည်း ကြိုတင်ရွေးချယ်ထားနိုင်သည်။ ကစားပွဲစသောအခါ နှစ်ဖက်အသင်း ကစားသမားများသည် မိမိတို့၏ Base အနောက်ရှိ Altar ဟုခေါ်သောနေရာတွင် စတင်ထွက်ပေါ်လာကြသည်။ ကစားပွဲသည် လမ်းသုံးပါဝင်သည့် မြေပုံကိုအခြေခံထားပြီး အဆိုပါလမ်းသုံးလမ်းမှာ Gold Lane (အပေါ်လမ်း)၊ Mid Lane (အလယ်လမ်း)နှင့် Exp Lane (အောက်လမ်း)တို့ ဖြစ်ကြသည်။ မြေပုံအနေအထားအရ Gold Lane သည် Exp Lane ထက် လမ်းပိုတိုပြီး Mid Lane ထက် Minion များမှ Gold ပိုရရှိသဖြင့် ထိုလမ်းတွင် Item အပေါ်အားထားမှီခိုရသော Masksman များကို အသုံးပြုကြသည်။ Mid Lane သည် အတိုဆုံးလမ်းဖြစ်ပြီး Minion ရှင်းရသည်မှာ အမြန်ဆုံးဖြစ်၍ မိမိအသင်းဖော်များကို အမြန်သွားရောက်ကူညီနိုင်ရန် Mage များကို အသုံးပြုကြသည်။ Exp Lane တွင် Gold အပေါ် မှီခိုရန်မလိုအပ်သည့်အပြင် ခံနိုင်ရည်ကောင်းသည့် Fighter များကို အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။ မြေပုံပေါ်တွင် Jungle ဟုခေါ်သည့် တောနက်များအတွင်း Creeps ဟုခေါ်သော သတ္တဝါများရှိသည်။ ၎င်းတို့ကိုသတ်လျှင် Experience ဟုခေါ်သော အဆင့်တိုးစေမည့် အမှတ်များရရှိသည်။ ထို့ကြောင့် Jungle ကို Level အဆင့်နှင့် Skill အစွမ်းများအပေါ်မှီခိုရသော Assassin ကဲ့သို့ Hero များအား သီးသန့်ရှင်းစေပြီး ထိုသို့ Jungle တစ်ခုလုံးကို တစ်ကောင်တည်းပုံအပ်ခံထားရသော ကစားသမားကို Hyper ဟုခေါ်ကြသည်။ === Ranked === Ranked (ရန့်ခ်) သည် Classic နှင့်ကစားပုံတူညီသော်လည်း ထူးခြားချက်မှာ အဆင့်တစ်ဆင့်မှ တစ်ဆက်သို့တက်နိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။ Ranked Modeအဆင့်များမှာ Warrior (III, II, I), Elite (III, II, I), Master (IV, III, II, I), Grandmaster (V, IV, III, II, I), Epic (V, IV, III, II, I), Legend (V, IV, III, II I), Mythic, Mythical Honor, Mythical Glory, Mythical Immortal တို့ဖြစ်ကြပြီး အဆင့်တစ်ခုမှ တစ်ခုသို့ Ranked ပွဲများဆော့ခြင်းဖြင့်တိုးသည်။ Rankedပွဲ တစ်ပွဲနိုင်လျှင် ကြယ် ၁ပွင့်ရပြီး တစ်ပွဲရှုံးလျှင် ကြယ်၁ပွင့် ဆုံးမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် Star Protection Card သို့မဟုတ် Star Protection Point ပြည့်လျှင် ရှုံးသော်လည်း ကြယ်မဆုံးပါ။ Mythic အောက် အဆင့်များတွင် ကြယ်၅လုံးရပြီး နောက်တစ်ပွဲနိုင်ပါက အဆင့်တစ်ဆင့်တက်သည်။ Mythic အထက်တွင် ကြယ် ၂၅ လုံးရလျှင် Mythical Honor သို့လည်းကောင်း၊ ကြယ် ၅၀ လုံးရလျှင် Mythical Glory သို့လည်းကောင်း၊ ကြယ် ၁၀၀လုံးရရှိလျှင် Mythical Immortal သို့လည်းကောင်းရရှိသည်။ သို့သော် Rankedပွဲများဆက်တိုက်နိုင်နေပါက အဆင့်တစ်ဆင့်တက်ရန် တစ်ပွဲနိုင်ရန်သာလို့‌တော့အခါ [[Moonton]] ကုမ္ပဏီမှ သင့်အား ညံ့သောအသင်းဖော်များနှင့်ထ တွဲပေးကာရှုံးအောင် လုပ်ဆောင်တတ်သည့်ဖြစ်ရပ်များရှိတတ်သည်။ ထို့ကြောင့် Ranked Mode ကို သတိထားဆော့သင့်သည်။ == တရားစွဲဆိုခံရမှု == ဇူလိုင် ၁၁၊ ၂၀၁၇ တွင် MOBA ကွန်ပျူတာဂိမ်း League of Legends ထုတ်လုပ်ဖြန့်ချိသူ Riot Games ကုမ္ပဏီက Mobile Legends: Bang Bang ထုတ်လုပ်ဖြန့်ချိသူ Shanghai Moonton Technology အား မူပိုင်ခွင့် ချိုးဖောက်မှုဖြင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား ဗဟိုတရားရုံးတွင် တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။ Moonton သည် ယခင်ဂိမ်းဖြစ်သော Mobile Legends: 5V5 MOBA ကို ဖယ်ရှားခဲ့ကာ ဂိမ်းလိုဂို အပြောင်းအလဲ အပါအဝင် ပြောင်းလဲမှုအချို့ ပြုလုပ်ပြီး Mobile Legends: Bang Bang အမည်ဖြင့် ပြန်လည်ဖြန့်ချိခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|url=https://dotesports.com/league-of-legends/riot-suing-mobile-game-company-moonton-lol-mobile-legends-15786|title=Riot is suing a mobile game company for copyright infringement, and it's definitely not hard to see why|accessdate=July 11, 2017|language=en-us|archivedate=1 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170901070222/https://dotesports.com/league-of-legends/riot-suing-mobile-game-company-moonton-lol-mobile-legends-15786}}</ref>ကျော်နော်သူမျာယူသွာတယ် ဘယ်လိုယူပေမှလဲ == ပြင်ပလင့်ခ်များ == {{Official|http://www.mobilelegends.com/}} == ကိုးကား == {{reflist}} [[Category:၂၀၁၆ ဗီဒီယိုဂိမ်းများ]] [[Category:အန်းဒရွိုက်ဂိမ်းများ]] 6199iyteoo6vffgh0wtghzmguoz2qbn 0 85868 877937 874700 2025-06-15T03:43:37Z Shwe Su San 122273 877937 wikitext text/x-wiki {{Infobox School | name = အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း<br/>(ယခင်) ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း | image = | caption =အမှတ်(၉)အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၊မော်လမြိုင် | logo = | motto = စိတ်ဓာတ်ကောင်းမြတ် ကျင့်ဝတ်လိုက်နာ ပညာထူးချွန် လူရည်မွန်များ မွေးဖွားပေးရာ ကျောင်းတော်သာ | motto_translation = | established = ၁၈၉၉ ခုနှစ် | type = အများပိုင် | founder =သာသနာ့ဓရ အသင်း | principal = ဒေါ်သီတာကြည် ( ဇန်နဝါရီ လ ၁ ရက်နေ့ ၂၀၂၅ မှ ယခုချိန်ထိ ) | students = ၃၀၇၄ ( ၂၀၂၅ - ၂၀၂၆ ) | city = [[မော်လမြိုင်]] | state = [[မွန်ပြည်နယ်]] | country = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}} | grades = KG to G12 | schoolnumber = ၉ | school_theme_color = အပြာရင့်ရောင် |street=ပန်းပဲတန်းလမ်း|box_width=25em}} '''အမှတ် (၉) အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း မော်လမြိုင်''' (အ.ထ.က(၉) မော်လမြိုင်) သည် [[မော်လမြိုင်မြို့]]၊ ပန်းဘဲတန်းလမ်းတွင် တည်ရှိသောကျောင်းဖြစ်သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင်စတင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ကိုလိုနီခေတ်က [[မဟာဗုဒ္ဓဃောသ၊ ရှင်|ရှင်မဟာ ဗုဒ္ဓဃောသ]] အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း (Shin Maha Buddhaghosa National School) ဟု လူသိများသည်။<ref name="Alin">{{cite web | url=http://www.burmalibrary.org/NLM/archives/1999-11/msg00019.html | title=The New Light of Myanmar ( Sunday, 21 November 1999) | publisher=The New Light of Myanmar | date=21 November 1999 | accessdate=November 17, 2011}}</ref> ယင်းကျောင်းမှာ ကိုလိုနီခေတ်က ဗုဒ္ဓဘာသာ မြန်မာလူငယ်များ အတွက် တည်ထောင်ခဲ့သော ကျောင်းဖြစ်သည်။ အမျိုးသားကျောင်းများ မပေါ်ပေါက်မီ နှစ်ပေါင်း အတော်ကြာကပင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ကျောင်းဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာပြည်၌ ဗုဒ္ဓဘာသာကျောင်းများ အနက် အဦးဆုံး ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ကျောင်းလည်း ဖြစ်သည်။ == ပညာရေးအဆင့် == နိုင်ငံတော်အစိုးရမှ ချမှတ်ထားသော သင်ရိုးညွှန်းတမ်းကိုအသုံးပြုသင်ကြားလျက်ရှိသည်။ ယခင်ကသူငယ်တန်းမှ ဒဿမတန်းအထိ သင်ကြားပေးလျက်ရှိသည်။ ဒဿမတန်းအောင်ချက်မှာ ပျမ်းမျှ ၇၅% ရှိ၍ မွန်ပြည်နယ်တွင် အောင်ချက်အကောင်းဆုံးအဆင့် ၁ မှ ၅ အတွင်း နှစ်စဉ်ဝင်ခဲ့သည်။{{ကိုးကားချက်လိုသည်}} ပြောင်းလဲလိုက်သော ပညာရေးစနစ်သစ်အရ ယခုအခါ သူငယ်တန်းKG မှ ဒွါဒသမတန်းအထိ ကျောင်းသူကျောင်းသားများကို ပညာသင်ကြားပေးနေသည်။ == ကျောင်းလှုပ်ရှားမှုများ == နှစ်စဉ် ဇွန်လမှ မတ်လဆန်းအထိ ပညာသင်ကြားရေး လုပ်ငန်းများကိုဆောင်ရွက်သည်။ ပြင်ပလှုပ်ရှားမှုများအနေဖြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုများ (ဝါဆိုသင်္ကန်း၊ ကထိန်သင်္ကန်းဆက်ကပ်ခြင်း၊ ဆွမ်းတော်ကြီးတင်ခြင်း၊ ဆွမ်းတော်ကြီးလောင်းလှူပွဲ၊ ပဌာန်းရွတ်ဖတ်ပွဲ၊ ဓမ္မစကြာ ဝတ်ရွတ်ခြင်း၊ဝိုင်အမ်ဘီအေ ဗုဒ္ဓဘာသာစာမေးပွဲဖြေဆိုခြင်း)၊ ပျော်ပွဲရွင်ပွဲများ (အမျိုးသားနေ့ ဈေးရောင်းပွဲ၊ ပညာရေးစုံညီပွဲတော်၊ ကျောင်းနှစ်ပတ်လည် ပွဲများ)၊ အတတ်ပညာဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှု (ဘင်ခရာတီးဝိုင်း၊ ပန်းပွားအဖွဲ့၊ အေရိုးဗစ်၊စုံညီပွဲတော်အထိမ်းအမှတ်အားကစားပွဲ၊မြန်မာစာစွမ်းရည်စာစီစာကုံး၊ကဗျာ၊ဆောင်းပါး၊ပန်းချီပြိုင်ပွဲများ၊မိုးရာသီကျောင်းကောင်စီဥက္ကဋ္ဌဖလားဘောလုံးပြိုင်ပွဲ) များကို နှစ်စဉ်ကျင်းပသည်။ နှစ်စဉ် ကျောင်းကောင်စီဖွဲ့စည်းခြင်းကို ဇွန်လကုန်ပိုင်းတွင်ပြုလုပ်သည်။​ == သမိုင်းကြောင်း == [[ဂျီစီဘီအေ]] မြန်မာအသင်းချုပ်ကြီး၏ ဥက္ကဋ္ဌ [[ချစ်လှိုင်|ဦးချစ်လှိုင်၏]] ဖခင် မော်လမြိုင်မြို့သစ်ကုန်သည် သူဌေး ဦးသာညှင်းက ကျောင်းဆောက်လုပ်ရေးအတွက် ငွေကြေး မ တည် လှူဒါန်းခဲ့သည်။ ကျောင်းကို စတင် တည်ထောင်သူများတွင် [[ကျော်ထွန်း၊ ဦး (အရေးပိုင်)|ဦးကျော်ထွန်း]] (နောင်တွင် ကျက်သရေဆောင် ရွှေစလွယ်ရ အရေးပိုင်မင်း)သည် တဦး အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ဦးကျော်ထွန်းသည် ထိုရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသကျောင်း စတင် ဖွင့်လှစ်သောနေ့တွင် ဖတ်ကြားရန် အတွက် ရတုကိုပင် ရေးသားစီကုံး ပေးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ မြန်မာ့ လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှု သမိုင်းတွင် အလွန် အရေးပါခဲ့သော ဝိုင်အမ်ဘီအေ (YMBA) ခေါ် [[ဗုဒ္ဓဘာသာ ကလျာဏယုဝအသင်း]] ကို စတင်တည်ထောင်သူ [[မေအောင်၊ ဦး (စွယ်စုံပညာရှင်)|ဦးမေအောင်]] (၁၈၈၀ - ၁၉၂၆)က ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်း ကျောင်းအုပ် အဖြစ် ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ကျောင်းသုံး မြန်မာ ရာဇဝင် ရေးသော [[ဘသန်း၊ ဦး (ရာဇဝင်ဆရာ)|ရာဇဝင်ဆရာ ဦးဘသန်း]] သည် ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ ကျောင်းအုပ်ဆရာကြီး အဖြစ် လုပ်ကိုင်စဉ် ''ဘီအေ မောင်ဘလွင်'' ဝတ္ထုကို ရေးခဲ့ပြီး ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ၁၉၂၉ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယ၏ လွတ်လပ်ရေးဖခင်ကြီး မဟတ္တမ [[ဂန္ဓီ၊ မဟတ္တမ|ဂန္ဒီ]] သည် [[ခွဲရေးတွဲရေး]] (ထိုစဉ်က မြန်မာပြည်သည် ဗြိတိသျှအိန္ဒိယပြည်၏ ပြည်နယ်တခုသာ ဖြစ်ခဲ့သည်) ကိစ္စအတွက် ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်းတွင် ကျင်းပသော ညီလာခံ၌ မြန်မာလူထုနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။<ref>N. R. Phatak (1968). ''Source Material for a History of the Freedom Movement in India: pt. 1. Mahatma Gandhi (1915-1922)''. Government Central Press, India. p. 423.</ref> [[ဘသန်း (ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ)|ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ ဦးဘသန်း]]ဟု လူသိများသော [[ဝဏ္ဏကျော်ထင်ဘွဲ့]]ရ သတင်းစာဆရာ၊ စာရေးဆရာ ဦးဘသန်း(၁၈၉၇- ၁၉၈၄) သည် ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အထက်တန်းကျောင်း၌ ပါဠိနှင့် မြန်မာစာဆရာအဖြစ် (၂၄)နှစ်တိုင်တိုင် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ == ထင်ရှားသောကျောင်းသားဟောင်းများ == * [[သိပ္ပံမောင်ဝ]] - ခေတ်စမ်းစာပေကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ * [[စိုး၊ သခင်|သခင်စိုး]] - [[တို့ဗမာအစည်းအရုံး]]ဝင် နှင့် [[ဖက်ဆစ်တိုက်ဖျက်ရေး ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေး အဖွဲ့ချုပ်]] စတင်တည်‌ထောင်သူတစ်ဦး * [[သီရိပျံချီ]] [[စိန်ဝင်း၊ ဗိုလ်ချုပ်၊ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း|ဦးစိန်ဝင်း]] - မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံတော် ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင် (ပထမဆင့်) *[[ကုသ၊ စာရေးဆရာ|စာရေးဆရာ ကုသ]] - ခေတ်စမ်းစာပေလှုပ်ရှားသူ နှင့် မော်လမြိုင် ဥပစာ ကောလိပ် ကျောင်းအုပ်ကြီး (၁၉၅၃ - ၁၉၆၃) *[[ဓူဝံ (စာရေးဆရာ)|စာရေးဆရာ ဓူဝံ]] - ညွှန်ကြားရေးဝန်၊ သတင်းစာဆရာ၊ မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာအယ်ဒီတာချုပ် (၁၉၄၆) *သီရိပျံချီ ဦး[[ထွန်းမြင့် (လင်းခေး)]] - ၁၉၄၇ ခုနှစ် သမိုင်းဝင် [[ပင်လုံစာချုပ်]] လက်မှတ်ရေးထိုးရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သူ<ref>ရွှေတောင်ကျောင်းတိုက်သမိုင်း(မော်လမြိုင်သမိုင်း). p. 114</ref> *ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ချစ်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ချစ်ဆွေ]] (စာရေးဆရာနောင်စစ်သည်)- လယ်ယာနှင့် သစ်တောရေးရာဝန်ကြီး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်းဝန်ကြီး၊ သမဝါယမဝန်ကြီး [[ခေတ်စမ်းစာပေ]]ကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ [[သိပ္ပံမောင်ဝ]] သည် ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဆယ်တန်း စာမေးပွဲကို ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသ အမျိုးသားအထက်တန်းကျောင်းမှ မြန်မာဘာသာနှင့် ပါဠိဘာသာ တို့တွင် ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ သိပ္ပံမောင်ဝ သည် ရှင်မဟာ ဗုဒ္ဓဃောသ ကျောင်းကြီးတွင် ပညာ သင်ကြားကာ နေသည့်အတွင်း၌လည်း မြန်မာဘာသာကို အထူးလေ့လာလျက် ဝါသနာအလျောက် "ဝဇီရာတင့်" ဟူသော အမည်နှင့် မြန်မာသတင်းစာများတွင် ဆောင်းပါးများ ရေးသား ထည့်သွင်းခြင်း ပြုလေ့ ရှိခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ခေတ်စမ်း ကဗျာများရေးသားသူ [[ကုသ၊ စာရေးဆရာ|စာရေးဆရာ ကုသ]] သည် ၁၉၂၇ တွင် ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသကျောင်းမှ ဆယ်တန်း စာမေးပွဲ အောင်ခဲ့သည်။ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုများတွင် အရေးပါသော [[၁၃၀၀ ပြည့် အရေးတော်ပုံ]] တွင်ပါဝင်ခဲ့သူ ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသကျောင်းသား ကိုစိန်ဝင်း (နောင်တွင် သီရိပျံချီ [[စိန်ဝင်း၊ ဗိုလ်ချုပ်၊ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း|ဦးစိန်ဝင်း]]) သည် ရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသကျောင်းမှ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် ဆယ်တန်း စာမေးပွဲ အောင်မြင်ခဲ့သည်။ သူသည် ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်မှူး အဆင့်ဖြင့် [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၊]] [[ဗထူး၊ ဗိုလ်မှူးကြီး|ဗိုလ်မှူးဗထူး]] တို့နှင့် အတူ ဖက်ဆစ်ဂျပန် တော်လှန်ရေးတိုက်ပွဲ ဝင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:မွန်ပြည်နယ်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းများ|မော်လမြိုင်]] [[ကဏ္ဍ:မွန်ပြည်နယ်ရှိ အဆောက်အအုံများ]] jsaedtkfvcen35wqzk7ol52cnw74n4q 0 87581 877954 871703 2025-06-15T04:44:27Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 877954 wikitext text/x-wiki {{Infobox public transit|box_width=285px|name=ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား|image=|imagesize=100px|image2=Bangkok Skytrain 2011.jpg|imagesize2=275px|native_name=รถไฟฟ้าบีทีเอส|owner=[[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] |locale=[[ဗန်ကောက်မြို့|ဘန်​ကောက်]]၊ ထိုင်းနိုင်ငံ|transit_type= အမြန်သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေး|lines=၃ |stations=62<ref>https://www.bts.co.th/eng/routemap.html</ref> |ridership= 723,167 <small>({{rint|bangkok|Sukhumvit}} and {{rint|bangkok|Silom}})</small><br>7,550 <small>({{rint|bangkok|Gold}})</small><br><small>2024</small><ref>{{Cite web |date=2024-08-31 |title="ปริมาณผู้ใช้บริการระบบขนส่งทางราง ประจำปี “พ.ศ. 2567”|url=https://www.drt.go.th/media/infographic/%e0%b8%9b%e0%b8%a3%e0%b8%b4%e0%b8%a1%e0%b8%b2%e0%b8%93%e0%b8%9c%e0%b8%b9%e0%b9%89%e0%b9%83%e0%b8%8a%e0%b9%89%e0%b8%9a%e0%b8%a3%e0%b8%b4%e0%b8%81%e0%b8%b2%e0%b8%a3%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%9a%e0%b8%9a-6 |access-date=2024-09-04 |website=กรมการขนส่งทางราง กระทรวงคมนาคม |language=th}}</ref> |began_operation=၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၉|operator=Bangkok Mass Transit System Public Company Limited|vehicles=၅၂|system_length={{convert|36.45|km|mi|abbr=on}}|track_gauge={{RailGauge|sg|allk=on}}|el=လျှပ်စစ်ဓာတ်သံလမ်းအားဖြင့် 750 ဗို့အား DC (တိုက်ရိုက်လျှပ်စီးကြောင်း)|average_speed={{convert|35|km/h|mph|abbr=on}}|top_speed={{convert|80|km/h|mph|abbr=on}}|map={{BTS Route}}|map_state=collapsed}}'''ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား''' ခေါ် '''ဘန်ကောက်မိုးပျံရထား''' (အင်္ဂလိပ်: Bangkok Mass Transit System, BTS Skytrain, ထိုင်း: รถไฟฟ้าบีทีเอส, RTGS: Rot Faifa BTS) သည် [[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်​ကောက်မြို့]]၏ အဆင့်မြင့် သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေးစနစ် ဖြစ်သည်။ ​မြောက်ဘက်နှင့် အ​ရှေ့ဘက်သို့​ ပြေးဆွဲရာ ဆူခုမ်ဗစ်လိုင်း (Sukhumvit Line) နှင့် ဘန်​ကောက်၏ စီးပွား​ရေးမြို့နယ်ဖြစ်​သော စီလုမ်နှင့် ဆာသွန်ဘက်သို့​ ပြေးဆွဲရာ စီလုမ်လိုင်း (Silom Line) တို့ ဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း၌ ပင်မလိုင်းနှစ်သွယ် ပါဝင်ပါသည်။ ဆူခုမ်ဗစ်လမ်းကြောင်းသည် ခူခွတ်ဘူတာမှ စတင်၍ ဂေဟာဘူတာ၌ ဆုံးခန်းတိုင်ပါသည်။ စီလုမ်လမ်းကြောင်းသည် အမျိုးသားအားကစားရုံဘူတာမှ စတင်ကာ ဘန်ဝါဘူတာအထိ ပေါက်ရောက်ပါသည်။ အဆိုပါ ရထားလမ်းကြောင်းနှစ်သွယ်သည် ဆယမ်ဘူတာကြီး၌ ဆုံဆည်းကြပြီး ခရီးသည်များအနေဖြင့် လိုင်းပြောင်း၍ စီးနင်းနိုင်ပါသည်။ ရွှေရောင်လမ်းကြောင်း (Gold Line) မှာမူ ကရုန်ထွန်ဘူရီဘူတာမှ ခလောင်ဆန်အရပ်သို့ ဦးတည်သွားလာပြီး ထင်ရှားသော ICONSIAM ကုန်တိုက်ကြီးကို ဖြတ်သန်းပါသည်။ ယင်းရွေရောင်လမ်းကြောင်းနှင့် အခြားရထားလမ်းကြောင်းများကို ဆယမ်နှင့် ကရုန်ထွန်ဘူရီဘူတာများတွင် လိုင်းပြောင်းစီးနင်းရန် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း၏ တရားဝင်အခေါ်အဝေါ်မှာ "[[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘုရင်မင်းမြတ်]]၏ သက်တော် ၇၂ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် မိုးပျံရထားလိုင်း" (ထိုင်းဘာသာဖြင့်: รถไฟฟ้าเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบ พระชนมพรรษา) ဖြစ်ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်ရထားလိုင်းများအပြင် ဘန်ကောက်မြို့၏ အမြန်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်တွင် မြေအောက်ရထားလိုင်း (MRT) နှင့် မြေပေါ်ပြေးဆွဲသော MRT လိုင်းခွဲများ၊ ဘတ်စ်ကား အမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ် (BRT)၊ သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်သို့ ဆက်သွယ်ပေးသော လေဆိပ်ရထားလိုင်း (Airport Rail Link) နှင့် နိုင်ငံပိုင်ထိုင်းမီးရထား၏ ဆင်ခြေဖုံးပြေးဆွဲသော လိုင်းအချို့လည်း ပါဝင်လျက်ရှိပါသည်။ [[File:BKK_masstransit_map_2016-01.png|thumb|ဘန်​ကောက်မြို့ပြ၏ရထားစနစ်များ(BTS၊MRT၊SARL)]] == သမိုင်း​ကြောင်း == [[File:Sky_Train_Silom_Bangkok_Photo_D_Ramey_Logan.jpg|left|thumb|ဆလာဒန်ဘူတာမှထွက်လာ​သောရထား]] [[File:Bangkok_Skytrain_interior.JPG|left|thumb|ရထားအတွင်းပိုင်း]] အမြန်သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေးစနစ်(Mass Transit System)ကို ဘန်​ကောက်မြို့၌ ၁၉၈၀ အ​စောပိုင်းတွင်စတင်ခဲ့သည်။ [[File:Bts-station-bangkok-large.jpg|thumb|ဘူတာပလက်ဖောင်းနမူနာ]] == ဘူတာရုံပုံစံများ == [[File:BTSWongwianyaiStationb.jpg|left|thumb|​ဝေါင်း​ဝေယံဘူတာအပြင်ဘက်]] [[File:Siam_Station_Upper_Platform_201801.jpg|thumb|ဆယမ်ဘူတာကြီး၏ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း]] ဘူတာအားလုံးကိုမြင့်မား၍အများအားဖြင့်၂ထပ်အဖြစ်​ဆောက်လုပ်ထားသည်။ လမ်းမကြီးများ၏လမ်းလယ်ကျွန်းများတွင်​ဖောင်​ဒေးရှင်းချထားသည်။ ပလတ်​ဖောင်းများ​ပေါမှ​​နေ၍​​လှေကားဖြင့်လည်း​ကောင်း၊စက်​ကှေားဖြင့်လည်း​ကောင်းတက်နိုင်သည်။ အချို့ရုံများတွင်ဓာတ်​​လှေကားများပါရှိသည်။ ပထမထပ်တွင် လက်မှတ်စက်၊စား​သောက်ဆိုင်များဆိုင်​သေး​သေး​လေးများနှင့်လက်မှတ်စစ်ဂိတ်များရှိသည်။ ဒုတိယထပ်(ဆိုင်ရမ်တွင်တတိယထပ်ပါ)ဘူတာစကြ်န်နှင့် ရထားလမ်းများရှိသည်။ ဆိုင်ရမ်ရုံတွင်လိုင်း​ပြောင်းရန်မှာ မျက်နှာချင်းဆိုင်ရထား​ပေါသို့တက်ရန်သာဖြစ်သည်။ ဆလာဒန်၊အဆုတ်နှင့်မိုချစ်တို့တွင် ​မြေ​အောက်ရထားနှင့်ကူး​ပြောင်းစီးနိုင်သည်။ == လက်မှတ်နှင့်စီးနင်းပုံ == [[ဖိုင်:Ticket machine at Ari BTS Station.jpg|thumb|BTS မိုးပျံရထား လက်မှတ်စက်]] ရထားလက်မှတ်ဝယ်ရန်အင်မတန်လွယ်ကူသည်။၂၀၀၇တွင် "ဘီတီအက်စ် စမတ်ပတ်စ် ကတ်များ "ထုတ်​ပေးခဲ့ပြီး​မေလ၂၀၁၂တွင် "ရတ်ဘစ်ကတ်(Rabbit card)"များဖြင့်အစားထိုးခဲ့သည်။ ရတ်ဘစ်ကတ်မှာ မိုးပျံရထားနှင့် BRTဘတ်စ်ကားများတွင်သုံးနိုင်​သောအီလတ်ထ​ရောနစ်ကတ်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် BTSနှင့်မိတ်ဖက်ဖြစ်​သော McDonald's, Burger King, Starbucks တို့တွင်လည်း သုံးနိုင်သည်။ ဘူတာရုံပထမထပ်ရှိ လက်မှတ်စက်တွင် လက်မှတ်ဝယ်ယူနိုင်သည်။ စက်​ဘေးရှိ​ မြေပုံတွင် မိမိသွားလို​သောဘူတာ၏ ကုန်ကျ​​ငွေကို ကြည့်ကာ စက်ထဲ၌နှိပ်၍ကျသ​လောက်​ငွေထည့်ရသည်။ ထိုအခါစက်မှ လက်မှတ်ထွက်လာမည်။ ထိုလက်မှတ်ကို အချိန်၂နာရီ အတွင်းသာ အသုံးပြုနိုင်သည်။ ထိုလက်မှတ်ကိုလက်မှတ်စစ်ဂိတ်ရှိ စက်ထဲသို့ထည့်လိုက်လျှင်​မောင်းတံပွင့်ကာလက်မှတ်ပြန်ထွက်လာမည်။ ထို့​နောက်လက်မှတ်ကို ယူကာ ဒုတိယထပ်ရှိ ပလက်ဖောင်းတွင် ရထားစီးကာ ဆင်းမည့်ဘူတာရှိ လက်မှတ်ဂိတ်တွင် လက်မှတ်ကိုပြန်ထည့်လိုက်ရသည်။ လက်မှတ်မှန်ကန်မှသာ ​မောင်းတံပွင့်​ပေမည်။ အကူအညီလိုပါက သတင်းအချက်အလက်ဂိတ်များတွင်အကူအညီ​တောင်းနိုင်သည်။ [[File:Bangkok_Skytrain_exterior.JPG|right|thumb|250x250px]] ==ကိုးကား== {{Reflist}} [[Category:လျှပ်စစ်ရထား ပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] ev2xln94hvj54mxafwcepaawgnvll2v 877955 877954 2025-06-15T04:45:06Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 877955 wikitext text/x-wiki {{Infobox public transit|box_width=285px|name=ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား|image=|imagesize=100px|image2=Bangkok Skytrain 2011.jpg|imagesize2=275px|native_name=รถไฟฟ้าบีทีเอส|owner=[[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] |locale=[[ဗန်ကောက်မြို့|ဘန်​ကောက်]]၊ ထိုင်းနိုင်ငံ|transit_type= အမြန်သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေး|lines=၃ |stations=62<ref>https://www.bts.co.th/eng/routemap.html</ref> |ridership= 723,167 <small>({{rint|bangkok|Sukhumvit}} and {{rint|bangkok|Silom}})</small><br>7,550 <small>({{rint|bangkok|Gold}})</small><br><small>2024</small><ref>{{Cite web |date=2024-08-31 |title="ปริมาณผู้ใช้บริการระบบขนส่งทางราง ประจำปี “พ.ศ. 2567”|url=https://www.drt.go.th/media/infographic/%e0%b8%9b%e0%b8%a3%e0%b8%b4%e0%b8%a1%e0%b8%b2%e0%b8%93%e0%b8%9c%e0%b8%b9%e0%b9%89%e0%b9%83%e0%b8%8a%e0%b9%89%e0%b8%9a%e0%b8%a3%e0%b8%b4%e0%b8%81%e0%b8%b2%e0%b8%a3%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%9a%e0%b8%9a-6 |access-date=2024-09-04 |website=กรมการขนส่งทางราง กระทรวงคมนาคม |language=th}}</ref> |began_operation=၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၉|operator=Bangkok Mass Transit System Public Company Limited|vehicles=၅၂|system_length={{convert|36.45|km|mi|abbr=on}}|track_gauge={{RailGauge|sg|allk=on}}|el=လျှပ်စစ်ဓာတ်သံလမ်းအားဖြင့် 750 ဗို့အား DC (တိုက်ရိုက်လျှပ်စီးကြောင်း)|average_speed={{convert|35|km/h|mph|abbr=on}}|top_speed={{convert|80|km/h|mph|abbr=on}}|map={{BTS Route}}|map_state=collapsed}}'''ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား''' ခေါ် '''ဘန်ကောက်မိုးပျံရထား''' (အင်္ဂလိပ်: Bangkok Mass Transit System, BTS Skytrain, ထိုင်း: รถไฟฟ้าบีทีเอส, RTGS: Rot Faifa BTS) သည် [[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်​ကောက်မြို့]]၏ အဆင့်မြင့် သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေးစနစ် ဖြစ်သည်။ ​မြောက်ဘက်နှင့် အ​ရှေ့ဘက်သို့​ ပြေးဆွဲရာ ဆူခုမ်ဗစ်လိုင်း (Sukhumvit Line) နှင့် ဘန်​ကောက်၏ စီးပွား​ရေးမြို့နယ်ဖြစ်​သော စီလုမ်နှင့် ဆာသွန်ဘက်သို့​ ပြေးဆွဲရာ စီလုမ်လိုင်း (Silom Line) တို့ ဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း၌ ပင်မလိုင်းနှစ်သွယ် ပါဝင်ပါသည်။ ဆူခုမ်ဗစ်လမ်းကြောင်းသည် ခူခွတ်ဘူတာမှ စတင်၍ ဂေဟာဘူတာ၌ ဆုံးခန်းတိုင်ပါသည်။ စီလုမ်လမ်းကြောင်းသည် အမျိုးသားအားကစားရုံဘူတာမှ စတင်ကာ ဘန်ဝါဘူတာအထိ ပေါက်ရောက်ပါသည်။ အဆိုပါ ရထားလမ်းကြောင်းနှစ်သွယ်သည် ဆယမ်ဘူတာကြီး၌ ဆုံဆည်းကြပြီး ခရီးသည်များအနေဖြင့် လိုင်းပြောင်း၍ စီးနင်းနိုင်ပါသည်။ ရွှေရောင်လမ်းကြောင်း (Gold Line) မှာမူ ကရုန်ထွန်ဘူရီဘူတာမှ ခလောင်ဆန်အရပ်သို့ ဦးတည်သွားလာပြီး ထင်ရှားသော ICONSIAM ကုန်တိုက်ကြီးကို ဖြတ်သန်းပါသည်။ ယင်းရွေရောင်လမ်းကြောင်းနှင့် အခြားရထားလမ်းကြောင်းများကို ဆယမ်နှင့် ကရုန်ထွန်ဘူရီဘူတာများတွင် လိုင်းပြောင်းစီးနင်းရန် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း၏ တရားဝင်အခေါ်အဝေါ်မှာ "[[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘုရင်မင်းမြတ်]]၏ သက်တော် ၇၂ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် မိုးပျံရထားလိုင်း" (ထိုင်းဘာသာဖြင့်: รถไฟฟ้าเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบ พระชนมพรรษา) ဖြစ်ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်ရထားလိုင်းများအပြင် ဘန်ကောက်မြို့၏ အမြန်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်တွင် မြေအောက်ရထားလိုင်း (MRT) နှင့် မြေပေါ်ပြေးဆွဲသော MRT လိုင်းခွဲများ၊ ဘတ်စ်ကား အမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ် (BRT)၊ သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်သို့ ဆက်သွယ်ပေးသော လေဆိပ်ရထားလိုင်း (Airport Rail Link) နှင့် နိုင်ငံပိုင်ထိုင်းမီးရထား၏ ဆင်ခြေဖုံးပြေးဆွဲသော လိုင်းအချို့လည်း ပါဝင်လျက်ရှိပါသည်။ [[File:BKK_masstransit_map_2016-01.png|thumb|ဘန်​ကောက်မြို့ပြ၏ရထားစနစ်များ(BTS၊MRT၊SARL)]] == သမိုင်း​ကြောင်း == [[File:Sky_Train_Silom_Bangkok_Photo_D_Ramey_Logan.jpg|left|thumb|ဆလာဒန်ဘူတာမှထွက်လာ​သောရထား]] [[File:Bangkok_Skytrain_interior.JPG|left|thumb|ရထားအတွင်းပိုင်း]] အမြန်သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေးစနစ်(Mass Transit System)ကို ဘန်​ကောက်မြို့၌ ၁၉၈၀ အ​စောပိုင်းတွင်စတင်ခဲ့သည်။ [[File:Bts-station-bangkok-large.jpg|thumb|ဘူတာပလက်ဖောင်းနမူနာ]] == ဘူတာရုံပုံစံများ == [[File:BTSWongwianyaiStationb.jpg|left|thumb|​ဝေါင်း​ဝေယံဘူတာအပြင်ဘက်]] [[File:Siam_Station_Upper_Platform_201801.jpg|thumb|ဆယမ်ဘူတာကြီး၏ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း]] ဘူတာအားလုံးကိုမြင့်မား၍အများအားဖြင့်၂ထပ်အဖြစ်​ဆောက်လုပ်ထားသည်။ လမ်းမကြီးများ၏လမ်းလယ်ကျွန်းများတွင်​ဖောင်​ဒေးရှင်းချထားသည်။ ပလတ်​ဖောင်းများ​ပေါမှ​​နေ၍​​လှေကားဖြင့်လည်း​ကောင်း၊စက်​ကှေားဖြင့်လည်း​ကောင်းတက်နိုင်သည်။ အချို့ရုံများတွင်ဓာတ်​​လှေကားများပါရှိသည်။ ပထမထပ်တွင် လက်မှတ်စက်၊စား​သောက်ဆိုင်များဆိုင်​သေး​သေး​လေးများနှင့်လက်မှတ်စစ်ဂိတ်များရှိသည်။ ဒုတိယထပ်(ဆိုင်ရမ်တွင်တတိယထပ်ပါ)ဘူတာစကြ်န်နှင့် ရထားလမ်းများရှိသည်။ ဆိုင်ရမ်ရုံတွင်လိုင်း​ပြောင်းရန်မှာ မျက်နှာချင်းဆိုင်ရထား​ပေါသို့တက်ရန်သာဖြစ်သည်။ ဆလာဒန်၊အဆုတ်နှင့်မိုချစ်တို့တွင် ​မြေ​အောက်ရထားနှင့်ကူး​ပြောင်းစီးနိုင်သည်။ == လက်မှတ်နှင့်စီးနင်းပုံ == [[ဖိုင်:Ticket machine at Ari BTS Station.jpg|thumb|BTS မိုးပျံရထား လက်မှတ်စက်]] ရထားလက်မှတ်ဝယ်ရန်အင်မတန်လွယ်ကူသည်။၂၀၀၇တွင် "ဘီတီအက်စ် စမတ်ပတ်စ် ကတ်များ "ထုတ်​ပေးခဲ့ပြီး​မေလ၂၀၁၂တွင် "ရတ်ဘစ်ကတ်(Rabbit card)"များဖြင့်အစားထိုးခဲ့သည်။ ရတ်ဘစ်ကတ်မှာ မိုးပျံရထားနှင့် BRTဘတ်စ်ကားများတွင်သုံးနိုင်​သောအီလတ်ထ​ရောနစ်ကတ်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် BTSနှင့်မိတ်ဖက်ဖြစ်​သော McDonald's, Burger King, Starbucks တို့တွင်လည်း သုံးနိုင်သည်။ ဘူတာရုံပထမထပ်ရှိ လက်မှတ်စက်တွင် လက်မှတ်ဝယ်ယူနိုင်သည်။ စက်​ဘေးရှိ​ မြေပုံတွင် မိမိသွားလို​သောဘူတာ၏ ကုန်ကျ​​ငွေကို ကြည့်ကာ စက်ထဲ၌နှိပ်၍ကျသ​လောက်​ငွေထည့်ရသည်။ ထိုအခါစက်မှ လက်မှတ်ထွက်လာမည်။ ထိုလက်မှတ်ကို အချိန်၂နာရီ အတွင်းသာ အသုံးပြုနိုင်သည်။ ထိုလက်မှတ်ကိုလက်မှတ်စစ်ဂိတ်ရှိ စက်ထဲသို့ထည့်လိုက်လျှင်​မောင်းတံပွင့်ကာလက်မှတ်ပြန်ထွက်လာမည်။ ထို့​နောက်လက်မှတ်ကို ယူကာ ဒုတိယထပ်ရှိ ပလက်ဖောင်းတွင် ရထားစီးကာ ဆင်းမည့်ဘူတာရှိ လက်မှတ်ဂိတ်တွင် လက်မှတ်ကိုပြန်ထည့်လိုက်ရသည်။ လက်မှတ်မှန်ကန်မှသာ ​မောင်းတံပွင့်​ပေမည်။ အကူအညီလိုပါက သတင်းအချက်အလက်ဂိတ်များတွင်အကူအညီ​တောင်းနိုင်သည်။ [[File:Bangkok_Skytrain_exterior.JPG|right|thumb|250x250px]] ==ကိုးကား== {{Reflist}} [[Category:လျှပ်စစ်ရထား ပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] 1apaexc9tnzhi9fmz0xx99z3qy71x2w 877956 877955 2025-06-15T04:45:12Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]]ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည် 877956 wikitext text/x-wiki {{Infobox public transit|box_width=285px|name=ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား|image=|imagesize=100px|image2=Bangkok Skytrain 2011.jpg|imagesize2=275px|native_name=รถไฟฟ้าบีทีเอส|owner=[[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] |locale=[[ဗန်ကောက်မြို့|ဘန်​ကောက်]]၊ ထိုင်းနိုင်ငံ|transit_type= အမြန်သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေး|lines=၃ |stations=62<ref>https://www.bts.co.th/eng/routemap.html</ref> |ridership= 723,167 <small>({{rint|bangkok|Sukhumvit}} and {{rint|bangkok|Silom}})</small><br>7,550 <small>({{rint|bangkok|Gold}})</small><br><small>2024</small><ref>{{Cite web |date=2024-08-31 |title="ปริมาณผู้ใช้บริการระบบขนส่งทางราง ประจำปี “พ.ศ. 2567”|url=https://www.drt.go.th/media/infographic/%e0%b8%9b%e0%b8%a3%e0%b8%b4%e0%b8%a1%e0%b8%b2%e0%b8%93%e0%b8%9c%e0%b8%b9%e0%b9%89%e0%b9%83%e0%b8%8a%e0%b9%89%e0%b8%9a%e0%b8%a3%e0%b8%b4%e0%b8%81%e0%b8%b2%e0%b8%a3%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%9a%e0%b8%9a-6 |access-date=2024-09-04 |website=กรมการขนส่งทางราง กระทรวงคมนาคม |language=th}}</ref> |began_operation=၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၉|operator=Bangkok Mass Transit System Public Company Limited|vehicles=၅၂|system_length={{convert|36.45|km|mi|abbr=on}}|track_gauge={{RailGauge|sg|allk=on}}|el=လျှပ်စစ်ဓာတ်သံလမ်းအားဖြင့် 750 ဗို့အား DC (တိုက်ရိုက်လျှပ်စီးကြောင်း)|average_speed={{convert|35|km/h|mph|abbr=on}}|top_speed={{convert|80|km/h|mph|abbr=on}}|map={{BTS Route}}|map_state=collapsed}}'''ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား''' ခေါ် '''ဘန်ကောက်မိုးပျံရထား''' (အင်္ဂလိပ်: Bangkok Mass Transit System, BTS Skytrain, ထိုင်း: รถไฟฟ้าบีทีเอส, RTGS: Rot Faifa BTS) သည် [[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်​ကောက်မြို့]]၏ အဆင့်မြင့် သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေးစနစ် ဖြစ်သည်။ ​မြောက်ဘက်နှင့် အ​ရှေ့ဘက်သို့​ ပြေးဆွဲရာ ဆူခုမ်ဗစ်လိုင်း (Sukhumvit Line) နှင့် ဘန်​ကောက်၏ စီးပွား​ရေးမြို့နယ်ဖြစ်​သော စီလုမ်နှင့် ဆာသွန်ဘက်သို့​ ပြေးဆွဲရာ စီလုမ်လိုင်း (Silom Line) တို့ ဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း၌ ပင်မလိုင်းနှစ်သွယ် ပါဝင်ပါသည်။ ဆူခုမ်ဗစ်လမ်းကြောင်းသည် ခူခွတ်ဘူတာမှ စတင်၍ ဂေဟာဘူတာ၌ ဆုံးခန်းတိုင်ပါသည်။ စီလုမ်လမ်းကြောင်းသည် အမျိုးသားအားကစားရုံဘူတာမှ စတင်ကာ ဘန်ဝါဘူတာအထိ ပေါက်ရောက်ပါသည်။ အဆိုပါ ရထားလမ်းကြောင်းနှစ်သွယ်သည် ဆယမ်ဘူတာကြီး၌ ဆုံဆည်းကြပြီး ခရီးသည်များအနေဖြင့် လိုင်းပြောင်း၍ စီးနင်းနိုင်ပါသည်။ ရွှေရောင်လမ်းကြောင်း (Gold Line) မှာမူ ကရုန်ထွန်ဘူရီဘူတာမှ ခလောင်ဆန်အရပ်သို့ ဦးတည်သွားလာပြီး ထင်ရှားသော ICONSIAM ကုန်တိုက်ကြီးကို ဖြတ်သန်းပါသည်။ ယင်းရွေရောင်လမ်းကြောင်းနှင့် အခြားရထားလမ်းကြောင်းများကို ဆယမ်နှင့် ကရုန်ထွန်ဘူရီဘူတာများတွင် လိုင်းပြောင်းစီးနင်းရန် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း၏ တရားဝင်အခေါ်အဝေါ်မှာ "[[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘုရင်မင်းမြတ်]]၏ သက်တော် ၇၂ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် မိုးပျံရထားလိုင်း" (ထိုင်းဘာသာဖြင့်: รถไฟฟ้าเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบ พระชนมพรรษา) ဖြစ်ပါသည်။ ဘီတီအက်စ်ရထားလိုင်းများအပြင် ဘန်ကောက်မြို့၏ အမြန်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်တွင် မြေအောက်ရထားလိုင်း (MRT) နှင့် မြေပေါ်ပြေးဆွဲသော MRT လိုင်းခွဲများ၊ ဘတ်စ်ကား အမြန်ပို့ဆောင်ရေးစနစ် (BRT)၊ သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်သို့ ဆက်သွယ်ပေးသော လေဆိပ်ရထားလိုင်း (Airport Rail Link) နှင့် နိုင်ငံပိုင်ထိုင်းမီးရထား၏ ဆင်ခြေဖုံးပြေးဆွဲသော လိုင်းအချို့လည်း ပါဝင်လျက်ရှိပါသည်။ [[File:BKK_masstransit_map_2016-01.png|thumb|ဘန်​ကောက်မြို့ပြ၏ရထားစနစ်များ(BTS၊MRT၊SARL)]] == သမိုင်း​ကြောင်း == [[File:Sky_Train_Silom_Bangkok_Photo_D_Ramey_Logan.jpg|left|thumb|ဆလာဒန်ဘူတာမှထွက်လာ​သောရထား]] [[File:Bangkok_Skytrain_interior.JPG|left|thumb|ရထားအတွင်းပိုင်း]] အမြန်သယ်ယူပို့​ဆောင်​ရေးစနစ်(Mass Transit System)ကို ဘန်​ကောက်မြို့၌ ၁၉၈၀ အ​စောပိုင်းတွင်စတင်ခဲ့သည်။ [[File:Bts-station-bangkok-large.jpg|thumb|ဘူတာပလက်ဖောင်းနမူနာ]] == ဘူတာရုံပုံစံများ == [[File:BTSWongwianyaiStationb.jpg|left|thumb|​ဝေါင်း​ဝေယံဘူတာအပြင်ဘက်]] [[File:Siam_Station_Upper_Platform_201801.jpg|thumb|ဆယမ်ဘူတာကြီး၏ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း]] ဘူတာအားလုံးကိုမြင့်မား၍အများအားဖြင့်၂ထပ်အဖြစ်​ဆောက်လုပ်ထားသည်။ လမ်းမကြီးများ၏လမ်းလယ်ကျွန်းများတွင်​ဖောင်​ဒေးရှင်းချထားသည်။ ပလတ်​ဖောင်းများ​ပေါမှ​​နေ၍​​လှေကားဖြင့်လည်း​ကောင်း၊စက်​ကှေားဖြင့်လည်း​ကောင်းတက်နိုင်သည်။ အချို့ရုံများတွင်ဓာတ်​​လှေကားများပါရှိသည်။ ပထမထပ်တွင် လက်မှတ်စက်၊စား​သောက်ဆိုင်များဆိုင်​သေး​သေး​လေးများနှင့်လက်မှတ်စစ်ဂိတ်များရှိသည်။ ဒုတိယထပ်(ဆိုင်ရမ်တွင်တတိယထပ်ပါ)ဘူတာစကြ်န်နှင့် ရထားလမ်းများရှိသည်။ ဆိုင်ရမ်ရုံတွင်လိုင်း​ပြောင်းရန်မှာ မျက်နှာချင်းဆိုင်ရထား​ပေါသို့တက်ရန်သာဖြစ်သည်။ ဆလာဒန်၊အဆုတ်နှင့်မိုချစ်တို့တွင် ​မြေ​အောက်ရထားနှင့်ကူး​ပြောင်းစီးနိုင်သည်။ == လက်မှတ်နှင့်စီးနင်းပုံ == [[ဖိုင်:Ticket machine at Ari BTS Station.jpg|thumb|BTS မိုးပျံရထား လက်မှတ်စက်]] ရထားလက်မှတ်ဝယ်ရန်အင်မတန်လွယ်ကူသည်။၂၀၀၇တွင် "ဘီတီအက်စ် စမတ်ပတ်စ် ကတ်များ "ထုတ်​ပေးခဲ့ပြီး​မေလ၂၀၁၂တွင် "ရတ်ဘစ်ကတ်(Rabbit card)"များဖြင့်အစားထိုးခဲ့သည်။ ရတ်ဘစ်ကတ်မှာ မိုးပျံရထားနှင့် BRTဘတ်စ်ကားများတွင်သုံးနိုင်​သောအီလတ်ထ​ရောနစ်ကတ်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် BTSနှင့်မိတ်ဖက်ဖြစ်​သော McDonald's, Burger King, Starbucks တို့တွင်လည်း သုံးနိုင်သည်။ ဘူတာရုံပထမထပ်ရှိ လက်မှတ်စက်တွင် လက်မှတ်ဝယ်ယူနိုင်သည်။ စက်​ဘေးရှိ​ မြေပုံတွင် မိမိသွားလို​သောဘူတာ၏ ကုန်ကျ​​ငွေကို ကြည့်ကာ စက်ထဲ၌နှိပ်၍ကျသ​လောက်​ငွေထည့်ရသည်။ ထိုအခါစက်မှ လက်မှတ်ထွက်လာမည်။ ထိုလက်မှတ်ကို အချိန်၂နာရီ အတွင်းသာ အသုံးပြုနိုင်သည်။ ထိုလက်မှတ်ကိုလက်မှတ်စစ်ဂိတ်ရှိ စက်ထဲသို့ထည့်လိုက်လျှင်​မောင်းတံပွင့်ကာလက်မှတ်ပြန်ထွက်လာမည်။ ထို့​နောက်လက်မှတ်ကို ယူကာ ဒုတိယထပ်ရှိ ပလက်ဖောင်းတွင် ရထားစီးကာ ဆင်းမည့်ဘူတာရှိ လက်မှတ်ဂိတ်တွင် လက်မှတ်ကိုပြန်ထည့်လိုက်ရသည်။ လက်မှတ်မှန်ကန်မှသာ ​မောင်းတံပွင့်​ပေမည်။ အကူအညီလိုပါက သတင်းအချက်အလက်ဂိတ်များတွင်အကူအညီ​တောင်းနိုင်သည်။ [[File:Bangkok_Skytrain_exterior.JPG|right|thumb|250x250px]] ==ကိုးကား== {{Reflist}} [[Category:လျှပ်စစ်ရထား ပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] hlo2t0csiperxknirsx5b31fabwyt60 0 94328 877926 872526 2025-06-15T01:46:57Z 2001:44C8:45E2:6371:6C25:7876:5F1A:582D /* အဆိုတော်ဘဝ */ 877926 wikitext text/x-wiki {{refimprove}} '''လွှမ်းမိုး''' (၁၉၅၄-၂၀၀၁) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ဂစ်တာသမား တေးရေး တေးဆို သရုပ်ဆောင် အနုပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ == ငယ်ဘဝ == ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့က [[ရန်ကုန်မြို့]] [[အလုံမြို့နယ်]] ကွင်းချောင်းလမ်းတွင် မွေးသည်။ ဘခင်မှာ ပွဲစားဦးစံမြင့်၊ မိခင်မှာ ဒေါ်ခင်အေး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်း မိဘများက သာကေတသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားသဖြင့် အတူလိုက်ပါခဲ့ရသည်။<ref name=mc/> ငယ်နာမည်မှာ စိုးစိုး ဖြစ်သည်။ မဟုတ်မခံစိတ်ရှိသဖြင့် ငယ်စဉ်က စိတ်မြန်လက်မြန်သမားဖြစ်ခဲ့ဖူးသလို အဆိုတော်ဘဝ တွင်လည်း နယ်စတိတ်ရှိုးအချို့တွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခြင်းအချို့ ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ကျောင်းနေသည့် ငယ်စဉ်ဘဝကပင် ဂီတကို ဝါသနာ ထုံခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းတွင် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် [[သာကေတမြို့နယ်]] ရပ်ကွက်များ၏ လမ်းများတွင် ညဘက် ဂစ်တာတီး သီချင်းဆိုခဲ့ကြသည့် စိုးစိုးနှင့် သူငယ်ချင်းများမှာ ရပ်ကွက်လူကြီးများ၏ လမ်းသူရဲ စိန်ဂေါ်လီ ကြောက်ရွံ့မှုအခံကြောင့် ရပ်ကွက် အမြင်မကြည်သော လမ်းသူရဲအုပ်စုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ သနားကြင်နာတတ်ပြီး အကူအညီပေးတတ်သဖြင့် ခင်မင်သူများအကြားတွင်မူ လူချစ်လူခင်များသူ တစ်ယောက်ဟု သတ်မှတ်ခံရလေသည်။ == ပညာရေး == အခြေခံပညာကို သာကေတ အထက (၃) တွင် သင်ယူခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းနှင့် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဂီတပညာကို ကိုသဲသဲ (ကိုပီတာ) ထံတွင် လေ့လာသင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည်။<ref name=mc/> == မိသားစုဘဝ == အိမ်ထောင်မကျမီအထိ ရန်ကုန် သာကေတမြို့နယ် ရန်ပြေ (၁၇) လမ်း မိဘများအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ သည်။ <ref name=mc> [https://www.youtube.com/watch?v=PLO7XhUbqHE&t=89s Myanmar Celebrity အရိုင်းမင်းနှင့်အင်တာဗျူး] </ref> ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် တွင် ဒေါ်[[မို့မို့မြင့်အောင်]] နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်မို့မို့မြင့်အောင် နှင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲသည်။ ၁၉၈၈ တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦး[[မောင်မောင်ခ (ဝန်ကြီးချုပ်)|မောင်မောင်ခ]] ဒေါ် ခင်ခင်လေးတို့၏သမီးနုနုခ (ဒေါ်နုနုရီ) နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဇနီး သားသမီးများနှင့်အတူ [[ရန်ကုန်တိုင်း]][[ရန်ကင်းမြို့နယ်]]၊ ပါရမီရပ်ကွက်၊ သီရိလမ်း နေအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ == ဘဝနိဂုံး == ၂၀၀၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက် နံနက်က ရန်ကုန်မြို့တွင် ကားမတော်တဆမှုဖြစ်ကာ ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် မာရဇာ၊ ဂရေဟမ်၊ ဇာနည်၊ ဇော်ပိုင်၊ ဖိုးကာ၊ နန္ဒအေးယာ၊ ဉာဏ်လင်းအောင်၊ ဖြိုးပြည့်ဆောင်း၊ အောင်ထက်နှင့် အောင်မြင့်မြတ်တို့ အပါအဝင် နာမည်ကြီး မြန်မာအဆိုတော်များသည် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်များကို ရည်စူး၍ ဖျော်ဖြေပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ [1] ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် ဗညားဟန်သည် သူ့၏အယ်လ်ဘမ်တွင် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်သီချင်းများကို ကာဗာလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့လူငယ်တေးဂီတအဖွဲ့ Project K မှ လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်ဖြစ်သော "That Yangon Lad is Me" (ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်) ကို Yangon City FM ၏ (၁၈) ကြိမ်မြောက် ဂီတဆုပေးပွဲ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[4] == ဂီတဘဝ == ငယ်စဉ်ကပင် ဂီတကို ဝါသနာထုံခဲ့ပြီး ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ်က ဂီတဝါသနာ အကြောင်းကို စပ်ဆိုခဲ့သည်။ ဝါသနာတူ သူငယ်ချင်းများနှင့် အတူစုပြီး ဂစ်တာတီး၊ သီချင်းဆို၊ သီချင်းရေးခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂစ်တာသင်ဆရာ ကိုပီတာ နှင့် တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသက်မွေးခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ခုနှစ်တွင် သာကေတမှ စိုးစိုးကို ရန်ကုန်ရှိ ဩစတြေးလျသံရုံးတွင် အလုပ်လုပ်နေသူ မဘေဘီ က ရင်းနှီးငွေ ကျပ် တစ်သိန်း မတည်ပေးသဖြင့် ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' တေးစုကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်‌တော်ပါ'' တေးစုမှာ ထိုအချိန်က တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအထိ အောင်မြင်မှုရခဲ့သဖြင့် အဆိုတော်လွှမ်းမိုး အဖြစ် အနုပညာခရီး စတင်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name=mc/> === အတီးသမားဘဝ === အဆိုတော်အဖြစ်မအောင်မြင်မီက ဂစ်တာအတီးသမားအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ကာ အဆိုတော်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း ''The King'' တီးဝိုင်းတွင် lead ဂစ်တာသမား နှင့် ဂီတမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ မကျော်ကြားခင်က ကြည့်မြင်တိုင် ''The Professional'' တီးဝိုင်း၊ [[စန္ဒယားချစ်မောင်]]၏ ''Double Agent'' တီးဝိုင်များတွင်လည်း lead ဂစ်တာသမားအဖြစ်တီးခတ်ခဲ့ဖူးပြီး အနောက်တိုင်းခေတ်ပေါ်တေးများ စတင်လာခဲ့သည့် ခေတ်ဦးကာလတွင်ပင် ထူးထူးချွန်ချွန်တီးခတ်နိုင်သော ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခံခဲ့ရသည်။ === အဆိုတော်ဘဝ === အတီး၊ အဆို၊ အရေး၊ သရုပ်ဆောင် စသည့် အနုပညာ လုပ်ငန်းစုံလုပ်ခဲ့ရာတွင် တေးသံရှင် အဖြစ်နှင့် အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကျော်သီချင်းများစွာကို သီဆိုခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေး သီချင်းများအပြင် ။ [[ဥဩတေးသံသွင်း]] နှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုကာ ဂီတတေးစု များစွာကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' သီချင်းဖြင့် တောရောမြို့ပါအောင်မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ''မန္တလေးမြို့ကို ပြန်ခဲ့မယ်''၊ ''မိုးစက်တင်လေ''၊''မအေးကိုချစ်လို့ပါ''၊ ''လူပျောက်ကြော်ငြာ''၊ ''နီနီညိုညိုကိုကို''၊ ''ဆရာမ''၊ ''ကံ့ကော်မြို့တော်''၊ ''အဖေ''၊ ''အချစ်ရှုံးသမားဒဿဂီရိ''၊ ''အခုတော့ပါးစပ်ရာဇဝင်လေးတစ်ခုဖြစ်လို့ကျန်ခဲ့ပြီ'' စသည့်သီချင်းများအပြင် များစွာသော တေးအယ်လ်ဘမ်များ ထွက်ရှိခဲ့သည်။ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကိုယုံကြည်ကိုးကွယ်သူဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာသံတေးများသာမက [[ဓမ္မတေး]]များစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ တစ်ကိုယ်တော် တေးစီးရီးများသာမက အခြားအဆိုတော်များနှင့် တွဲဖက်တေးစီးရီးများ၊ [[ရုပ်ရှင်တေး]]များ၊ [[ကာရာအိုကေ]] တေးစီးရီးများစွာတို့ကို သီဆိုခဲ့သည်။ ''The King'' တေးဂီတအဖွဲ့နှင့်အတူ စင်မြင့်ဂီတဖျော်ဖြေပွဲများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ === တေးရေးဆရာဘဝ === လွှမ်းမိုးသည် တေးသီချင်းပေါင်းများစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့သူ ဂီတစာဆိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ မိမိသီဆိုရန်သာမက အခြားအဆိုတော်များအတွက်လည်း လက်ရာမြောက် တေးများကို သီကုံးပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံကျော် အဆိုတော်ကြီး [[စိုင်းဆိုင်မောဝ်]]၏ နာမည်ကျော် တေးတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် ''တရွာသားနဲ့ ပဝါပါး'' သီချင်းမှာ လွှမ်းမိုး၏လက်ရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ === သီချင်းပုံစံ === သီဆိုခဲ့သော သီချင်းပုံစံများမှာ ၁၉၆၀ပြည့်နှစ်များ၏ နှစ်လယ် (၁၉၆၅) မှ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များကြား ဝါရှင်တန်ဒီစီတွင်ပေါ်ပေါက်ရေပန်းစားခဲ့သည့် [[Funk metal|Funk]] ၏မျိုးကွဲဖြစ်သော [[Go-go]] ပုံစံ ၊ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များတွင် အမေရိကတောင်ပိုင်း၌ ပေါ်ထွန်းခဲ့သော [[Country]] ပုံစံဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်းဂီတအနေဖြင့် အောင်မြင်စကာလမှ နောက်ဆုံးအချိန်အထိအများဆုံး ဆိုသွားခဲ့သော ပုံစံမှာ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ကျူးဘား၌ပေါ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့သော [[Cha-cha-cha]] ပုံစံနှင့် ၁၉၁၄ နှစ်များတွင် အမေရိက၌ စတင်ရေပန်းစားခဲ့သော [[Foxtrot]] ပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်မျိုးလုံး Dance ဂီတအုပ်စုတွင် ပါဝင်သည်။ လွှမ်းမိုးသည် မြန်မာသံစဉ်ပုံစံ တေးသီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ ===သီချင်းအကြောင်းအရာ=== လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများတွင် ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည့် သီချင်းပုံစံများစွာ ပါဝင်သည်။ ဥပမာ - ''ကိုပေါ'' (ရေး စောဘွဲ့မှူး)၊ ''ပဲပြုတ်သည်မထား'' (ကိုယ်တိုင် ရေးဆို) ''အေးပုံကိုလွမ်းတယ်'' (ကိုယ်တိုင် ရေး ဆို)၊ ''တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး'' (ဆို စိုင်းဆိုင်မောဝ်)။ လက်တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည့် ဘဝအဖြစ်အပျက် အတွေ့အကြုံများကို ထင်ဟပ် ရေးသားထားသော သီချင်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။ ဥပမာ - ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ် ကျောင်းသား မောင်စိုးစိုး ဘဝ ဂီတဝါသနာပါခဲ့ပုံ၊ ''လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်'' သီချင်းတွင် သူငယ်ချင်းများနှင့်ဘဝ၊ ''ပင်စီ'' သီချင်းတွင် အိမ်ထောင်ရေး ဘဝ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကြောင်း၊ ''နီနီညိုညို'' သီချင်းတွင် တောင်ငူမြို့မှ မိတ်ဆွေ အမြွှာညီအမအကြောင်းများကို စပ်ဆိုထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများမှာ ခေတ်၊ စနစ် ကိုလည်း ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥပမာ ဆရာမ သီချင်း တွင် ကလေးငယ်တစ်ဦး ဂီတ ဝါသနာပါခြင်းကို ပြစ်မှုကြီးတစ်ခုသဖွယ် သဘောထားကာ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည့် ညံ့ဖျင်းလှသော မြန်မာ့ပညာရေးစနစ်ကို လေ့လာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး သီချင်းတွင် ထိုခေတ်က မန္တလေး-မူဆယ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း တစ်ပိုင်းတစ်စကို မြင်ရနိုင်သည်။ ပဲပြုတ်သည်မထားသီချင်းမှ အောက်ခြေ လူတန်းစားတို့ဘဝ၊ အေးပုံကို လွမ်းတယ်သီချင်းမှ လူတန်းစား ကွဲပြားနေခြင်းများတို့ကိုလည်း လေ့လာသိရှိနိုင်သည်။ လက်တွေ့ဆန်ဆန်သီချင်းများအပြင် စိတ်ကူးယဉ် တေးများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သူဖြစ်သည်။ တေးရေး နေမျိုးဆေး ၏ ကြယ်ကြွေညတိုင်းဆုတောင်းမယ်သီချင်းကို သီဆိုရာတွင် စိတ်ကူးယဉ် ကမ္ဘာတစ်ခုထဲသို့ ရောက်သွားသကဲ့သို့ ခံစားရအောင် သီဆိုနိုင်သူဖြစ်သည်။ ဟင်္သာတို့ရဲ့ နန်းတော်ရှေ့သီချင်းတွင် ရှေးခေတ်ဟောင်းကို ရောက်ရှိသွားသည့်အလား ထင်ရလေသည်။ အတွေးအခေါ်ပါသည့် သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ ဂုဏ်သီချင်း တွင် ငွေကို မက်မော ဂုဏ်တင်ကြသူတို့ကို နမူနာပြ၍ လူ့ဘဝ တန်ဖိုးအမှန်က မည်သည်ဖြစ်သည်ကို တေးချစ်သူတို့ အတွက် စဉ်းစားစရာ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ယူလာပေးထားလေသည်။ လွမ်းဆွတ်ကြည်နူးဖွယ် ကောင်းအောင် ဆွဲဆွဲငင်ငင် သီဆိုရာတွင် ဆရာတစ်ဆူ ဖြစ်သော်လည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တေးသီချင်းများစွာ ကိုလည်း သီဆိုထားခဲ့သည်။ လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်၊ ရပ်ကွက်ထဲမှာဒီလိုပဲ ကဲ့သို့သော သီချင်းများမှာ ပေါ့ပါး ရွှင်လန်းဖွယ်တေးများ ဖြစ်သည်။ == ရုပ်ရှင် နှင့် ဗီဒီယို သရုပ်ဆောင်ဘဝ == လွှမ်းမိုးသည် ဂီတနယ်ပယ်တွင်သာမက သရုပ်ဆောင်တွင်လည်း ထူးချွန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ ဦးဆုံးပါဝင်သည့် ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ဇာတ်ကားတွင် ပီပြင်သောသရုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် [[အကယ်ဒမီ]]ရမည်ဟုပင်ထင်ကြေးပေးခံခဲ့ရသည်။ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းအသံမင်းသားဘဝ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းများတွင်လည်း အသံဖြင့်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊ သူသရုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်မှာ ဝတ္ထု[[ဆွေဆွေအောင်]] ဇာတ်ညွှန်းဒါရိုက်တာစိန်ဝင်း(ဘူမိဗေဒ)၊ အသံသရုပ်ဆောင် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး[[မြင့်မြင့်ခိုင်]]တို့ပါဝင်သော ''မာနမင်းသား'' အမည်ရှိကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။ == ထွက်ရှိခဲ့သော တေးစုများ == {{incomplete list}}တိတ်တခိုးချစ်သူ (Album) မိုးစက်တင်လေ (Album) မောင်မေးမယ်မေ (Album) မဟာဒဏ္ဍာရီ (Album) တေးပုလဲ(၈၅) (Album) ပြောပါရစေ (Album) သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း (Album) ဖြေ (Album) ကျွန်တော်နှင့်လွှမ်းမိုး (Album){{columns-list|30em| # ''ရန်ကုန်သားလေး ကျနော်ပါ'' (မွှေး-ရုပ်ရှင်၊ တက္ကသိုလ်မေသော် တို့နင့် တွဲဖက်)(၁၉၇၅) မူပိုင် စိုးစံတေးသံသွင်း # ''မအေးကိုချစ်လို့ပါ'' (ဇင်မ နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉၇၇) သီရိလင်္ကာတေးထုတ်လုပ်ရေး # ''မနှင်းဆီ အပါအဝင်တေးသစ် ၁၆'' (၁၉၇၉) # ''ကားပြိုင်ပွဲ'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၈၀) # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉??) # ''ဟင်္သာတို့ရဲ့နန်းတော်ရှေ့'' တေးရေး အကော်ဒီယံအုန်းကျော် လွှမ်းမိုး စောဘွဲ့မှူး နိုင်မြန်မာ ရွှေတိုး ဆူး ကိုကိုအောင်(တောင်ကြီး) (၁၉၈၆) မူပိုင် ဥဩမောင်မောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩတေးသံသွင်း # ''ဆရာမ'' (၁၉၈၀) # ''ပျော်တာပေါ့ အမေရယ်'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၁) ရွက်ဝါ တေးသံသွင်း # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉၈၂) # ''ကျွန်တော် နှင့် လွှမ်းမိုး - တေးရေး နေဇော်အောင် ကျော်ကြားခဲ့သောတေးများ'' (၁၉၈၂) မူပိုင် နေဝန်းနီ # ''သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း'' (၁၉၈၃) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''မိုးစက်တင်လေ'' (၁၉၈၄) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''တေးပုလဲ ၈၅'' မူပိုင် ဦးလှသွင် # ''မန်းမြို့သူဇာမေ'' (မြတ်ဝတ်ရည်နှင့်) (၁၉၈၆) (ရွှေဥဩ၊ နှင်းပုလဲ) # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာ # ''ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်တေးများ'' (သန်းနိုင် သိန်းတန် ခင်မောင်ထူး ကိုင်ဇာ ပုလဲ စိမ်းမို့မို့ မေဆွိ မေခလာ မေရွက်ဝါ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာပွဲကြိုက်ခင် # ''နှလုံးသားဟစ်ကြွေးသံများ'' (စိုင်းထီးဆိုင် ကိုင်ဇာ ဂျက်မြသောင်း ကော်နီ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၆) မူပိုင် အနုရာဓ တေးထုတ်လုပ်ရေး၊ ဖြန့်ချိရေး ဒဂုံ တေးသံသွင်း # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) ပွင့်အနုပညာ ရွှေဥဩ # ''မောင်မေးမယ်မေ'' (၁၉၈၈) ဥဩတေးသံသွင်း # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) အနုရာဓဖြန့်ချိရေး ဒဂုံတေးသံသွင်း # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ဖြေ'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' ([[မာမာအေး]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) မူပိုင် တင်ဝင်း ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩ # ''ရေဒီယိုကမ္ဘာ'' (ခင်မောင်ထူး မေဆွဲ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) မင်္ဂလာစိန် တေးသံသွင်း # ''မဟာဒဏ္ဍာရီ'' (၁၉၉၂) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) တေးပုလဲကိုဘမြင့် နတ်သျှင်နောင် # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) မူပိုင် နှင်းပုလဲ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' ([[တွံတေးသိန်းတန်]] ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) မူပိုင် မြနန္ဒာ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' ([[နီနီဝင်းရွှေ]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''ပန်းနုနှင်းဆီ'' (၁၉၉၅) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) တေးရေး မြို့မငြိမ်း၊အေဝမ်းဆရာညှာ၊စန္ဒရားချစ်ဆွေ၊ကိုလေးညွန့်၊မောင်လွမ်းဝေ၊ကိုသက်ဦး၊မောင်ကြေးမုံ မူပိုင် ရာမ (ပန်းရည်ဘဏ်တိုက်တေးထုတ်လုပ်ရေး) ဖြန့်ချိရေး မနီလာ (ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''နှလုံးသားကိုနီကာ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရ​စေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' ([[စိုးစန္ဒာထွန်း]]နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း(၁)'' (၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း အကောင်းဆုံးတေး(၂)''(၂၀၀၁) # ''ငွေရတု အကောင်းဆုံးတေးများ(၃)'' (၂၀၀၁) # ''ငွေရတုအကောင်းဆုံးတေးများ (၄)'' (၂၀၀၁) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) # ''ဒေဝစ္ဆရာ'' (ဇော်ဝမ်း သုမောင် ရန်အောင် နောင် ရာမ စိုးအောင် နီနီဝင်းရွှေ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၂၀၀၁) မူပိုင် ဇင်အောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ချိုကြည်သာ # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (၂၀၀၂)([[သိန်းတန်]](မြန်မာပြည်)၏တေးသီချင်းများကို ပြန်လည်သီဆိုထားသည်) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ (၁)'' (နေဝန်းနီ တေးသံသွင်း) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ(၂)'' # ''လက်ရွေးစင်'' (မူရင်း) # ''လက်ရွေးစင်တေး'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ - ၂'' # ''ကော်ဖီဆိုင်အိပ်မက်'' # ''အလှူရှင်'' ([[ချိုပြုံး]]နှင့် တွဲဖက်၍) မူပိုင် ရွက်ဝါ မန္တလေး # ''ကျောင်းပြေးချစ်သူ'' ([[မေရွက်ဝါ]] နှင့်တွဲဖက်၍) # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (နုနု Excellent Creation) # ''အကောင်းစားသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ကိုးဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း # ''မင်းသားလေးသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ခြောက်ဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) # ''မင်းလိုလူစားအများကြီး'' ([[မွှေး]]၊ [[ရွှင်ပြုံး]] တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉??) # ''ရင်ထဲကဟစ်ကြွေးသံ'' (ကိုင်ဇာ ထူးအိမ်သင် နေမျိုးဆေး တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) လှိုင်း တေးသံသွင်း # ''ကြိုးကြာမောင်နှံ'' (နီနီဝင်းရွှေနှင့်တွဲဖက်) တေးရေး စိန်မောင်မြင့် }} ==မြန်မာသံစဉ် တေးစုများ== {{columns-list|30em| # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' (မာမာအေး နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' (တွံတေးသိန်းတန် ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရစေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' (စိုးစန္ဒာထွန်းနှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) }} == ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ရိုက်ကူးခဲ့သော ရုပ်ရှင်ကားများ == {{columns-list|30em| # ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ([[နေအောင်]]၊ [[ခင်သီတာထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ[[ဝင်းဖေ]]ရိုက်ကူးပြီး ၁၉၈၅ ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုအတွက်အမျိုးသားဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ပို့ဆုများရခဲ့သည် # ''ဒုစရိုက်သားကောင်'' (စမ်းပပအောင်) ([[ကျော်ဟိန်း]]စီစဉ်သည်) # ''နွေဦးရောက်ပြီကိုကို'' ([[ရန်အောင်]]၊ [[မေဝင်းမောင်]]) # ''ခေါင်းနဲ့ပန်း'' (ကျော်ဇေယျ၊ [[တင်တင်ညို]]) # ''ကြင်နာမယ် ယုယမယ် မြတ်နိုးမယ်'' ([[မေသန်းနု]]) # ''မေတ္တာသံစဉ်တေး'' ([[နွဲ့နွဲ့မူ]]၊ [[ချစ်ချစ်ဇော်]]) # ''ဖေဖေ့သားနဲ့မေမေ့သမီး'' ([[ခင်သန်းနု]]) ၁၉၈၈ # ''နောင်အင်းလေး'' ( .....? ) # ''လူကြမ်း'' (ဒါရိုက်တာလွှမ်းမိုး၊ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် ချိုပြုံး) # ''လေပွေအဝှေ့မှာဖြင့်'' (...........?) ဒါရိုက်တာ [[မိုက်တီး]] # ''ပန်းပန်လျက်ပါမဗေဒါ'' ([[ကျော်သူ]]၊ ချစ်ချစ်ဇော်) # ''အလင်းရောင်ပေါ်ပြီ မရီ'' ([[တင့်တင့်ထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ စန္ဒာအောင်သိန်း }} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၁ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၄ မွေးဖွားသူများ]] {{Myanmar-bio-stub}} b1uul34nga6w2mmp0xart75i9qhffl9 877927 877926 2025-06-15T01:47:14Z 2001:44C8:45E2:6371:6C25:7876:5F1A:582D /* အဆိုတော်ဘဝ */ 877927 wikitext text/x-wiki {{refimprove}} '''လွှမ်းမိုး''' (၁၉၅၄-၂၀၀၁) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ဂစ်တာသမား တေးရေး တေးဆို သရုပ်ဆောင် အနုပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ == ငယ်ဘဝ == ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့က [[ရန်ကုန်မြို့]] [[အလုံမြို့နယ်]] ကွင်းချောင်းလမ်းတွင် မွေးသည်။ ဘခင်မှာ ပွဲစားဦးစံမြင့်၊ မိခင်မှာ ဒေါ်ခင်အေး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်း မိဘများက သာကေတသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားသဖြင့် အတူလိုက်ပါခဲ့ရသည်။<ref name=mc/> ငယ်နာမည်မှာ စိုးစိုး ဖြစ်သည်။ မဟုတ်မခံစိတ်ရှိသဖြင့် ငယ်စဉ်က စိတ်မြန်လက်မြန်သမားဖြစ်ခဲ့ဖူးသလို အဆိုတော်ဘဝ တွင်လည်း နယ်စတိတ်ရှိုးအချို့တွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခြင်းအချို့ ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ကျောင်းနေသည့် ငယ်စဉ်ဘဝကပင် ဂီတကို ဝါသနာ ထုံခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းတွင် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် [[သာကေတမြို့နယ်]] ရပ်ကွက်များ၏ လမ်းများတွင် ညဘက် ဂစ်တာတီး သီချင်းဆိုခဲ့ကြသည့် စိုးစိုးနှင့် သူငယ်ချင်းများမှာ ရပ်ကွက်လူကြီးများ၏ လမ်းသူရဲ စိန်ဂေါ်လီ ကြောက်ရွံ့မှုအခံကြောင့် ရပ်ကွက် အမြင်မကြည်သော လမ်းသူရဲအုပ်စုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ သနားကြင်နာတတ်ပြီး အကူအညီပေးတတ်သဖြင့် ခင်မင်သူများအကြားတွင်မူ လူချစ်လူခင်များသူ တစ်ယောက်ဟု သတ်မှတ်ခံရလေသည်။ == ပညာရေး == အခြေခံပညာကို သာကေတ အထက (၃) တွင် သင်ယူခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းနှင့် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဂီတပညာကို ကိုသဲသဲ (ကိုပီတာ) ထံတွင် လေ့လာသင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည်။<ref name=mc/> == မိသားစုဘဝ == အိမ်ထောင်မကျမီအထိ ရန်ကုန် သာကေတမြို့နယ် ရန်ပြေ (၁၇) လမ်း မိဘများအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ သည်။ <ref name=mc> [https://www.youtube.com/watch?v=PLO7XhUbqHE&t=89s Myanmar Celebrity အရိုင်းမင်းနှင့်အင်တာဗျူး] </ref> ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် တွင် ဒေါ်[[မို့မို့မြင့်အောင်]] နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်မို့မို့မြင့်အောင် နှင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲသည်။ ၁၉၈၈ တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦး[[မောင်မောင်ခ (ဝန်ကြီးချုပ်)|မောင်မောင်ခ]] ဒေါ် ခင်ခင်လေးတို့၏သမီးနုနုခ (ဒေါ်နုနုရီ) နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဇနီး သားသမီးများနှင့်အတူ [[ရန်ကုန်တိုင်း]][[ရန်ကင်းမြို့နယ်]]၊ ပါရမီရပ်ကွက်၊ သီရိလမ်း နေအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ == ဘဝနိဂုံး == ၂၀၀၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက် နံနက်က ရန်ကုန်မြို့တွင် ကားမတော်တဆမှုဖြစ်ကာ ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် မာရဇာ၊ ဂရေဟမ်၊ ဇာနည်၊ ဇော်ပိုင်၊ ဖိုးကာ၊ နန္ဒအေးယာ၊ ဉာဏ်လင်းအောင်၊ ဖြိုးပြည့်ဆောင်း၊ အောင်ထက်နှင့် အောင်မြင့်မြတ်တို့ အပါအဝင် နာမည်ကြီး မြန်မာအဆိုတော်များသည် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်များကို ရည်စူး၍ ဖျော်ဖြေပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ [1] ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် ဗညားဟန်သည် သူ့၏အယ်လ်ဘမ်တွင် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်သီချင်းများကို ကာဗာလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့လူငယ်တေးဂီတအဖွဲ့ Project K မှ လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်ဖြစ်သော "That Yangon Lad is Me" (ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်) ကို Yangon City FM ၏ (၁၈) ကြိမ်မြောက် ဂီတဆုပေးပွဲ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[4] == ဂီတဘဝ == ငယ်စဉ်ကပင် ဂီတကို ဝါသနာထုံခဲ့ပြီး ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ်က ဂီတဝါသနာ အကြောင်းကို စပ်ဆိုခဲ့သည်။ ဝါသနာတူ သူငယ်ချင်းများနှင့် အတူစုပြီး ဂစ်တာတီး၊ သီချင်းဆို၊ သီချင်းရေးခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂစ်တာသင်ဆရာ ကိုပီတာ နှင့် တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသက်မွေးခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ခုနှစ်တွင် သာကေတမှ စိုးစိုးကို ရန်ကုန်ရှိ ဩစတြေးလျသံရုံးတွင် အလုပ်လုပ်နေသူ မဘေဘီ က ရင်းနှီးငွေ ကျပ် တစ်သိန်း မတည်ပေးသဖြင့် ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' တေးစုကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်‌တော်ပါ'' တေးစုမှာ ထိုအချိန်က တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအထိ အောင်မြင်မှုရခဲ့သဖြင့် အဆိုတော်လွှမ်းမိုး အဖြစ် အနုပညာခရီး စတင်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name=mc/> === အတီးသမားဘဝ === အဆိုတော်အဖြစ်မအောင်မြင်မီက ဂစ်တာအတီးသမားအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ကာ အဆိုတော်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း ''The King'' တီးဝိုင်းတွင် lead ဂစ်တာသမား နှင့် ဂီတမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ မကျော်ကြားခင်က ကြည့်မြင်တိုင် ''The Professional'' တီးဝိုင်း၊ [[စန္ဒယားချစ်မောင်]]၏ ''Double Agent'' တီးဝိုင်များတွင်လည်း lead ဂစ်တာသမားအဖြစ်တီးခတ်ခဲ့ဖူးပြီး အနောက်တိုင်းခေတ်ပေါ်တေးများ စတင်လာခဲ့သည့် ခေတ်ဦးကာလတွင်ပင် ထူးထူးချွန်ချွန်တီးခတ်နိုင်သော ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခံခဲ့ရသည်။ === အဆိုတော်ဘဝ === အတီး၊ အဆို၊ အရေး၊ သရုပ်ဆောင် စသည့် အနုပညာ လုပ်ငန်းစုံလုပ်ခဲ့ရာတွင် တေးသံရှင် အဖြစ်နှင့် အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကျော်သီချင်းများစွာကို သီဆိုခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေး သီချင်းများအပြင် တေးရေးဆရာများစွာတို့၏ ။ [[ဥဩတေးသံသွင်း]] နှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုကာ ဂီတတေးစု များစွာကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' သီချင်းဖြင့် တောရောမြို့ပါအောင်မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ''မန္တလေးမြို့ကို ပြန်ခဲ့မယ်''၊ ''မိုးစက်တင်လေ''၊''မအေးကိုချစ်လို့ပါ''၊ ''လူပျောက်ကြော်ငြာ''၊ ''နီနီညိုညိုကိုကို''၊ ''ဆရာမ''၊ ''ကံ့ကော်မြို့တော်''၊ ''အဖေ''၊ ''အချစ်ရှုံးသမားဒဿဂီရိ''၊ ''အခုတော့ပါးစပ်ရာဇဝင်လေးတစ်ခုဖြစ်လို့ကျန်ခဲ့ပြီ'' စသည့်သီချင်းများအပြင် များစွာသော တေးအယ်လ်ဘမ်များ ထွက်ရှိခဲ့သည်။ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကိုယုံကြည်ကိုးကွယ်သူဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာသံတေးများသာမက [[ဓမ္မတေး]]များစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ တစ်ကိုယ်တော် တေးစီးရီးများသာမက အခြားအဆိုတော်များနှင့် တွဲဖက်တေးစီးရီးများ၊ [[ရုပ်ရှင်တေး]]များ၊ [[ကာရာအိုကေ]] တေးစီးရီးများစွာတို့ကို သီဆိုခဲ့သည်။ ''The King'' တေးဂီတအဖွဲ့နှင့်အတူ စင်မြင့်ဂီတဖျော်ဖြေပွဲများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ === တေးရေးဆရာဘဝ === လွှမ်းမိုးသည် တေးသီချင်းပေါင်းများစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့သူ ဂီတစာဆိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ မိမိသီဆိုရန်သာမက အခြားအဆိုတော်များအတွက်လည်း လက်ရာမြောက် တေးများကို သီကုံးပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံကျော် အဆိုတော်ကြီး [[စိုင်းဆိုင်မောဝ်]]၏ နာမည်ကျော် တေးတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် ''တရွာသားနဲ့ ပဝါပါး'' သီချင်းမှာ လွှမ်းမိုး၏လက်ရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ === သီချင်းပုံစံ === သီဆိုခဲ့သော သီချင်းပုံစံများမှာ ၁၉၆၀ပြည့်နှစ်များ၏ နှစ်လယ် (၁၉၆၅) မှ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များကြား ဝါရှင်တန်ဒီစီတွင်ပေါ်ပေါက်ရေပန်းစားခဲ့သည့် [[Funk metal|Funk]] ၏မျိုးကွဲဖြစ်သော [[Go-go]] ပုံစံ ၊ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များတွင် အမေရိကတောင်ပိုင်း၌ ပေါ်ထွန်းခဲ့သော [[Country]] ပုံစံဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်းဂီတအနေဖြင့် အောင်မြင်စကာလမှ နောက်ဆုံးအချိန်အထိအများဆုံး ဆိုသွားခဲ့သော ပုံစံမှာ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ကျူးဘား၌ပေါ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့သော [[Cha-cha-cha]] ပုံစံနှင့် ၁၉၁၄ နှစ်များတွင် အမေရိက၌ စတင်ရေပန်းစားခဲ့သော [[Foxtrot]] ပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်မျိုးလုံး Dance ဂီတအုပ်စုတွင် ပါဝင်သည်။ လွှမ်းမိုးသည် မြန်မာသံစဉ်ပုံစံ တေးသီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ ===သီချင်းအကြောင်းအရာ=== လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများတွင် ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည့် သီချင်းပုံစံများစွာ ပါဝင်သည်။ ဥပမာ - ''ကိုပေါ'' (ရေး စောဘွဲ့မှူး)၊ ''ပဲပြုတ်သည်မထား'' (ကိုယ်တိုင် ရေးဆို) ''အေးပုံကိုလွမ်းတယ်'' (ကိုယ်တိုင် ရေး ဆို)၊ ''တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး'' (ဆို စိုင်းဆိုင်မောဝ်)။ လက်တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည့် ဘဝအဖြစ်အပျက် အတွေ့အကြုံများကို ထင်ဟပ် ရေးသားထားသော သီချင်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။ ဥပမာ - ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ် ကျောင်းသား မောင်စိုးစိုး ဘဝ ဂီတဝါသနာပါခဲ့ပုံ၊ ''လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်'' သီချင်းတွင် သူငယ်ချင်းများနှင့်ဘဝ၊ ''ပင်စီ'' သီချင်းတွင် အိမ်ထောင်ရေး ဘဝ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကြောင်း၊ ''နီနီညိုညို'' သီချင်းတွင် တောင်ငူမြို့မှ မိတ်ဆွေ အမြွှာညီအမအကြောင်းများကို စပ်ဆိုထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများမှာ ခေတ်၊ စနစ် ကိုလည်း ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥပမာ ဆရာမ သီချင်း တွင် ကလေးငယ်တစ်ဦး ဂီတ ဝါသနာပါခြင်းကို ပြစ်မှုကြီးတစ်ခုသဖွယ် သဘောထားကာ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည့် ညံ့ဖျင်းလှသော မြန်မာ့ပညာရေးစနစ်ကို လေ့လာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး သီချင်းတွင် ထိုခေတ်က မန္တလေး-မူဆယ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း တစ်ပိုင်းတစ်စကို မြင်ရနိုင်သည်။ ပဲပြုတ်သည်မထားသီချင်းမှ အောက်ခြေ လူတန်းစားတို့ဘဝ၊ အေးပုံကို လွမ်းတယ်သီချင်းမှ လူတန်းစား ကွဲပြားနေခြင်းများတို့ကိုလည်း လေ့လာသိရှိနိုင်သည်။ လက်တွေ့ဆန်ဆန်သီချင်းများအပြင် စိတ်ကူးယဉ် တေးများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သူဖြစ်သည်။ တေးရေး နေမျိုးဆေး ၏ ကြယ်ကြွေညတိုင်းဆုတောင်းမယ်သီချင်းကို သီဆိုရာတွင် စိတ်ကူးယဉ် ကမ္ဘာတစ်ခုထဲသို့ ရောက်သွားသကဲ့သို့ ခံစားရအောင် သီဆိုနိုင်သူဖြစ်သည်။ ဟင်္သာတို့ရဲ့ နန်းတော်ရှေ့သီချင်းတွင် ရှေးခေတ်ဟောင်းကို ရောက်ရှိသွားသည့်အလား ထင်ရလေသည်။ အတွေးအခေါ်ပါသည့် သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ ဂုဏ်သီချင်း တွင် ငွေကို မက်မော ဂုဏ်တင်ကြသူတို့ကို နမူနာပြ၍ လူ့ဘဝ တန်ဖိုးအမှန်က မည်သည်ဖြစ်သည်ကို တေးချစ်သူတို့ အတွက် စဉ်းစားစရာ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ယူလာပေးထားလေသည်။ လွမ်းဆွတ်ကြည်နူးဖွယ် ကောင်းအောင် ဆွဲဆွဲငင်ငင် သီဆိုရာတွင် ဆရာတစ်ဆူ ဖြစ်သော်လည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တေးသီချင်းများစွာ ကိုလည်း သီဆိုထားခဲ့သည်။ လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်၊ ရပ်ကွက်ထဲမှာဒီလိုပဲ ကဲ့သို့သော သီချင်းများမှာ ပေါ့ပါး ရွှင်လန်းဖွယ်တေးများ ဖြစ်သည်။ == ရုပ်ရှင် နှင့် ဗီဒီယို သရုပ်ဆောင်ဘဝ == လွှမ်းမိုးသည် ဂီတနယ်ပယ်တွင်သာမက သရုပ်ဆောင်တွင်လည်း ထူးချွန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ ဦးဆုံးပါဝင်သည့် ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ဇာတ်ကားတွင် ပီပြင်သောသရုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် [[အကယ်ဒမီ]]ရမည်ဟုပင်ထင်ကြေးပေးခံခဲ့ရသည်။ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းအသံမင်းသားဘဝ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းများတွင်လည်း အသံဖြင့်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊ သူသရုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်မှာ ဝတ္ထု[[ဆွေဆွေအောင်]] ဇာတ်ညွှန်းဒါရိုက်တာစိန်ဝင်း(ဘူမိဗေဒ)၊ အသံသရုပ်ဆောင် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး[[မြင့်မြင့်ခိုင်]]တို့ပါဝင်သော ''မာနမင်းသား'' အမည်ရှိကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။ == ထွက်ရှိခဲ့သော တေးစုများ == {{incomplete list}}တိတ်တခိုးချစ်သူ (Album) မိုးစက်တင်လေ (Album) မောင်မေးမယ်မေ (Album) မဟာဒဏ္ဍာရီ (Album) တေးပုလဲ(၈၅) (Album) ပြောပါရစေ (Album) သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း (Album) ဖြေ (Album) ကျွန်တော်နှင့်လွှမ်းမိုး (Album){{columns-list|30em| # ''ရန်ကုန်သားလေး ကျနော်ပါ'' (မွှေး-ရုပ်ရှင်၊ တက္ကသိုလ်မေသော် တို့နင့် တွဲဖက်)(၁၉၇၅) မူပိုင် စိုးစံတေးသံသွင်း # ''မအေးကိုချစ်လို့ပါ'' (ဇင်မ နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉၇၇) သီရိလင်္ကာတေးထုတ်လုပ်ရေး # ''မနှင်းဆီ အပါအဝင်တေးသစ် ၁၆'' (၁၉၇၉) # ''ကားပြိုင်ပွဲ'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၈၀) # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉??) # ''ဟင်္သာတို့ရဲ့နန်းတော်ရှေ့'' တေးရေး အကော်ဒီယံအုန်းကျော် လွှမ်းမိုး စောဘွဲ့မှူး နိုင်မြန်မာ ရွှေတိုး ဆူး ကိုကိုအောင်(တောင်ကြီး) (၁၉၈၆) မူပိုင် ဥဩမောင်မောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩတေးသံသွင်း # ''ဆရာမ'' (၁၉၈၀) # ''ပျော်တာပေါ့ အမေရယ်'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၁) ရွက်ဝါ တေးသံသွင်း # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉၈၂) # ''ကျွန်တော် နှင့် လွှမ်းမိုး - တေးရေး နေဇော်အောင် ကျော်ကြားခဲ့သောတေးများ'' (၁၉၈၂) မူပိုင် နေဝန်းနီ # ''သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း'' (၁၉၈၃) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''မိုးစက်တင်လေ'' (၁၉၈၄) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''တေးပုလဲ ၈၅'' မူပိုင် ဦးလှသွင် # ''မန်းမြို့သူဇာမေ'' (မြတ်ဝတ်ရည်နှင့်) (၁၉၈၆) (ရွှေဥဩ၊ နှင်းပုလဲ) # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာ # ''ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်တေးများ'' (သန်းနိုင် သိန်းတန် ခင်မောင်ထူး ကိုင်ဇာ ပုလဲ စိမ်းမို့မို့ မေဆွိ မေခလာ မေရွက်ဝါ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာပွဲကြိုက်ခင် # ''နှလုံးသားဟစ်ကြွေးသံများ'' (စိုင်းထီးဆိုင် ကိုင်ဇာ ဂျက်မြသောင်း ကော်နီ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၆) မူပိုင် အနုရာဓ တေးထုတ်လုပ်ရေး၊ ဖြန့်ချိရေး ဒဂုံ တေးသံသွင်း # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) ပွင့်အနုပညာ ရွှေဥဩ # ''မောင်မေးမယ်မေ'' (၁၉၈၈) ဥဩတေးသံသွင်း # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) အနုရာဓဖြန့်ချိရေး ဒဂုံတေးသံသွင်း # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ဖြေ'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' ([[မာမာအေး]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) မူပိုင် တင်ဝင်း ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩ # ''ရေဒီယိုကမ္ဘာ'' (ခင်မောင်ထူး မေဆွဲ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) မင်္ဂလာစိန် တေးသံသွင်း # ''မဟာဒဏ္ဍာရီ'' (၁၉၉၂) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) တေးပုလဲကိုဘမြင့် နတ်သျှင်နောင် # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) မူပိုင် နှင်းပုလဲ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' ([[တွံတေးသိန်းတန်]] ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) မူပိုင် မြနန္ဒာ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' ([[နီနီဝင်းရွှေ]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''ပန်းနုနှင်းဆီ'' (၁၉၉၅) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) တေးရေး မြို့မငြိမ်း၊အေဝမ်းဆရာညှာ၊စန္ဒရားချစ်ဆွေ၊ကိုလေးညွန့်၊မောင်လွမ်းဝေ၊ကိုသက်ဦး၊မောင်ကြေးမုံ မူပိုင် ရာမ (ပန်းရည်ဘဏ်တိုက်တေးထုတ်လုပ်ရေး) ဖြန့်ချိရေး မနီလာ (ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''နှလုံးသားကိုနီကာ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရ​စေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' ([[စိုးစန္ဒာထွန်း]]နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း(၁)'' (၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း အကောင်းဆုံးတေး(၂)''(၂၀၀၁) # ''ငွေရတု အကောင်းဆုံးတေးများ(၃)'' (၂၀၀၁) # ''ငွေရတုအကောင်းဆုံးတေးများ (၄)'' (၂၀၀၁) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) # ''ဒေဝစ္ဆရာ'' (ဇော်ဝမ်း သုမောင် ရန်အောင် နောင် ရာမ စိုးအောင် နီနီဝင်းရွှေ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၂၀၀၁) မူပိုင် ဇင်အောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ချိုကြည်သာ # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (၂၀၀၂)([[သိန်းတန်]](မြန်မာပြည်)၏တေးသီချင်းများကို ပြန်လည်သီဆိုထားသည်) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ (၁)'' (နေဝန်းနီ တေးသံသွင်း) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ(၂)'' # ''လက်ရွေးစင်'' (မူရင်း) # ''လက်ရွေးစင်တေး'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ - ၂'' # ''ကော်ဖီဆိုင်အိပ်မက်'' # ''အလှူရှင်'' ([[ချိုပြုံး]]နှင့် တွဲဖက်၍) မူပိုင် ရွက်ဝါ မန္တလေး # ''ကျောင်းပြေးချစ်သူ'' ([[မေရွက်ဝါ]] နှင့်တွဲဖက်၍) # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (နုနု Excellent Creation) # ''အကောင်းစားသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ကိုးဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း # ''မင်းသားလေးသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ခြောက်ဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) # ''မင်းလိုလူစားအများကြီး'' ([[မွှေး]]၊ [[ရွှင်ပြုံး]] တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉??) # ''ရင်ထဲကဟစ်ကြွေးသံ'' (ကိုင်ဇာ ထူးအိမ်သင် နေမျိုးဆေး တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) လှိုင်း တေးသံသွင်း # ''ကြိုးကြာမောင်နှံ'' (နီနီဝင်းရွှေနှင့်တွဲဖက်) တေးရေး စိန်မောင်မြင့် }} ==မြန်မာသံစဉ် တေးစုများ== {{columns-list|30em| # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' (မာမာအေး နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' (တွံတေးသိန်းတန် ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရစေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' (စိုးစန္ဒာထွန်းနှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) }} == ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ရိုက်ကူးခဲ့သော ရုပ်ရှင်ကားများ == {{columns-list|30em| # ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ([[နေအောင်]]၊ [[ခင်သီတာထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ[[ဝင်းဖေ]]ရိုက်ကူးပြီး ၁၉၈၅ ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုအတွက်အမျိုးသားဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ပို့ဆုများရခဲ့သည် # ''ဒုစရိုက်သားကောင်'' (စမ်းပပအောင်) ([[ကျော်ဟိန်း]]စီစဉ်သည်) # ''နွေဦးရောက်ပြီကိုကို'' ([[ရန်အောင်]]၊ [[မေဝင်းမောင်]]) # ''ခေါင်းနဲ့ပန်း'' (ကျော်ဇေယျ၊ [[တင်တင်ညို]]) # ''ကြင်နာမယ် ယုယမယ် မြတ်နိုးမယ်'' ([[မေသန်းနု]]) # ''မေတ္တာသံစဉ်တေး'' ([[နွဲ့နွဲ့မူ]]၊ [[ချစ်ချစ်ဇော်]]) # ''ဖေဖေ့သားနဲ့မေမေ့သမီး'' ([[ခင်သန်းနု]]) ၁၉၈၈ # ''နောင်အင်းလေး'' ( .....? ) # ''လူကြမ်း'' (ဒါရိုက်တာလွှမ်းမိုး၊ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် ချိုပြုံး) # ''လေပွေအဝှေ့မှာဖြင့်'' (...........?) ဒါရိုက်တာ [[မိုက်တီး]] # ''ပန်းပန်လျက်ပါမဗေဒါ'' ([[ကျော်သူ]]၊ ချစ်ချစ်ဇော်) # ''အလင်းရောင်ပေါ်ပြီ မရီ'' ([[တင့်တင့်ထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ စန္ဒာအောင်သိန်း }} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၁ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၄ မွေးဖွားသူများ]] {{Myanmar-bio-stub}} kwho1jag7t6om8fwyfmg3coyhu9saph 877928 877927 2025-06-15T01:47:34Z 2001:44C8:45E2:6371:6C25:7876:5F1A:582D /* အဆိုတော်ဘဝ */ 877928 wikitext text/x-wiki {{refimprove}} '''လွှမ်းမိုး''' (၁၉၅၄-၂၀၀၁) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ဂစ်တာသမား တေးရေး တေးဆို သရုပ်ဆောင် အနုပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ == ငယ်ဘဝ == ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့က [[ရန်ကုန်မြို့]] [[အလုံမြို့နယ်]] ကွင်းချောင်းလမ်းတွင် မွေးသည်။ ဘခင်မှာ ပွဲစားဦးစံမြင့်၊ မိခင်မှာ ဒေါ်ခင်အေး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်း မိဘများက သာကေတသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားသဖြင့် အတူလိုက်ပါခဲ့ရသည်။<ref name=mc/> ငယ်နာမည်မှာ စိုးစိုး ဖြစ်သည်။ မဟုတ်မခံစိတ်ရှိသဖြင့် ငယ်စဉ်က စိတ်မြန်လက်မြန်သမားဖြစ်ခဲ့ဖူးသလို အဆိုတော်ဘဝ တွင်လည်း နယ်စတိတ်ရှိုးအချို့တွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခြင်းအချို့ ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ကျောင်းနေသည့် ငယ်စဉ်ဘဝကပင် ဂီတကို ဝါသနာ ထုံခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းတွင် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် [[သာကေတမြို့နယ်]] ရပ်ကွက်များ၏ လမ်းများတွင် ညဘက် ဂစ်တာတီး သီချင်းဆိုခဲ့ကြသည့် စိုးစိုးနှင့် သူငယ်ချင်းများမှာ ရပ်ကွက်လူကြီးများ၏ လမ်းသူရဲ စိန်ဂေါ်လီ ကြောက်ရွံ့မှုအခံကြောင့် ရပ်ကွက် အမြင်မကြည်သော လမ်းသူရဲအုပ်စုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ သနားကြင်နာတတ်ပြီး အကူအညီပေးတတ်သဖြင့် ခင်မင်သူများအကြားတွင်မူ လူချစ်လူခင်များသူ တစ်ယောက်ဟု သတ်မှတ်ခံရလေသည်။ == ပညာရေး == အခြေခံပညာကို သာကေတ အထက (၃) တွင် သင်ယူခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းနှင့် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဂီတပညာကို ကိုသဲသဲ (ကိုပီတာ) ထံတွင် လေ့လာသင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည်။<ref name=mc/> == မိသားစုဘဝ == အိမ်ထောင်မကျမီအထိ ရန်ကုန် သာကေတမြို့နယ် ရန်ပြေ (၁၇) လမ်း မိဘများအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ သည်။ <ref name=mc> [https://www.youtube.com/watch?v=PLO7XhUbqHE&t=89s Myanmar Celebrity အရိုင်းမင်းနှင့်အင်တာဗျူး] </ref> ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် တွင် ဒေါ်[[မို့မို့မြင့်အောင်]] နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်မို့မို့မြင့်အောင် နှင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲသည်။ ၁၉၈၈ တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦး[[မောင်မောင်ခ (ဝန်ကြီးချုပ်)|မောင်မောင်ခ]] ဒေါ် ခင်ခင်လေးတို့၏သမီးနုနုခ (ဒေါ်နုနုရီ) နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဇနီး သားသမီးများနှင့်အတူ [[ရန်ကုန်တိုင်း]][[ရန်ကင်းမြို့နယ်]]၊ ပါရမီရပ်ကွက်၊ သီရိလမ်း နေအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ == ဘဝနိဂုံး == ၂၀၀၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက် နံနက်က ရန်ကုန်မြို့တွင် ကားမတော်တဆမှုဖြစ်ကာ ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် မာရဇာ၊ ဂရေဟမ်၊ ဇာနည်၊ ဇော်ပိုင်၊ ဖိုးကာ၊ နန္ဒအေးယာ၊ ဉာဏ်လင်းအောင်၊ ဖြိုးပြည့်ဆောင်း၊ အောင်ထက်နှင့် အောင်မြင့်မြတ်တို့ အပါအဝင် နာမည်ကြီး မြန်မာအဆိုတော်များသည် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်များကို ရည်စူး၍ ဖျော်ဖြေပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ [1] ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် ဗညားဟန်သည် သူ့၏အယ်လ်ဘမ်တွင် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်သီချင်းများကို ကာဗာလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့လူငယ်တေးဂီတအဖွဲ့ Project K မှ လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်ဖြစ်သော "That Yangon Lad is Me" (ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်) ကို Yangon City FM ၏ (၁၈) ကြိမ်မြောက် ဂီတဆုပေးပွဲ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[4] == ဂီတဘဝ == ငယ်စဉ်ကပင် ဂီတကို ဝါသနာထုံခဲ့ပြီး ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ်က ဂီတဝါသနာ အကြောင်းကို စပ်ဆိုခဲ့သည်။ ဝါသနာတူ သူငယ်ချင်းများနှင့် အတူစုပြီး ဂစ်တာတီး၊ သီချင်းဆို၊ သီချင်းရေးခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂစ်တာသင်ဆရာ ကိုပီတာ နှင့် တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသက်မွေးခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ခုနှစ်တွင် သာကေတမှ စိုးစိုးကို ရန်ကုန်ရှိ ဩစတြေးလျသံရုံးတွင် အလုပ်လုပ်နေသူ မဘေဘီ က ရင်းနှီးငွေ ကျပ် တစ်သိန်း မတည်ပေးသဖြင့် ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' တေးစုကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်‌တော်ပါ'' တေးစုမှာ ထိုအချိန်က တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအထိ အောင်မြင်မှုရခဲ့သဖြင့် အဆိုတော်လွှမ်းမိုး အဖြစ် အနုပညာခရီး စတင်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name=mc/> === အတီးသမားဘဝ === အဆိုတော်အဖြစ်မအောင်မြင်မီက ဂစ်တာအတီးသမားအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ကာ အဆိုတော်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း ''The King'' တီးဝိုင်းတွင် lead ဂစ်တာသမား နှင့် ဂီတမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ မကျော်ကြားခင်က ကြည့်မြင်တိုင် ''The Professional'' တီးဝိုင်း၊ [[စန္ဒယားချစ်မောင်]]၏ ''Double Agent'' တီးဝိုင်များတွင်လည်း lead ဂစ်တာသမားအဖြစ်တီးခတ်ခဲ့ဖူးပြီး အနောက်တိုင်းခေတ်ပေါ်တေးများ စတင်လာခဲ့သည့် ခေတ်ဦးကာလတွင်ပင် ထူးထူးချွန်ချွန်တီးခတ်နိုင်သော ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခံခဲ့ရသည်။ === အဆိုတော်ဘဝ === အတီး၊ အဆို၊ အရေး၊ သရုပ်ဆောင် စသည့် အနုပညာ လုပ်ငန်းစုံလုပ်ခဲ့ရာတွင် တေးသံရှင် အဖြစ်နှင့် အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကျော်သီချင်းများစွာကို သီဆိုခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေး သီချင်းများအပြင် တေးရေးဆရာများစွာတို့၏ သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ ။ [[ဥဩတေးသံသွင်း]] နှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုကာ ဂီတတေးစု များစွာကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' သီချင်းဖြင့် တောရောမြို့ပါအောင်မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ''မန္တလေးမြို့ကို ပြန်ခဲ့မယ်''၊ ''မိုးစက်တင်လေ''၊''မအေးကိုချစ်လို့ပါ''၊ ''လူပျောက်ကြော်ငြာ''၊ ''နီနီညိုညိုကိုကို''၊ ''ဆရာမ''၊ ''ကံ့ကော်မြို့တော်''၊ ''အဖေ''၊ ''အချစ်ရှုံးသမားဒဿဂီရိ''၊ ''အခုတော့ပါးစပ်ရာဇဝင်လေးတစ်ခုဖြစ်လို့ကျန်ခဲ့ပြီ'' စသည့်သီချင်းများအပြင် များစွာသော တေးအယ်လ်ဘမ်များ ထွက်ရှိခဲ့သည်။ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကိုယုံကြည်ကိုးကွယ်သူဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာသံတေးများသာမက [[ဓမ္မတေး]]များစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ တစ်ကိုယ်တော် တေးစီးရီးများသာမက အခြားအဆိုတော်များနှင့် တွဲဖက်တေးစီးရီးများ၊ [[ရုပ်ရှင်တေး]]များ၊ [[ကာရာအိုကေ]] တေးစီးရီးများစွာတို့ကို သီဆိုခဲ့သည်။ ''The King'' တေးဂီတအဖွဲ့နှင့်အတူ စင်မြင့်ဂီတဖျော်ဖြေပွဲများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ === တေးရေးဆရာဘဝ === လွှမ်းမိုးသည် တေးသီချင်းပေါင်းများစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့သူ ဂီတစာဆိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ မိမိသီဆိုရန်သာမက အခြားအဆိုတော်များအတွက်လည်း လက်ရာမြောက် တေးများကို သီကုံးပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံကျော် အဆိုတော်ကြီး [[စိုင်းဆိုင်မောဝ်]]၏ နာမည်ကျော် တေးတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် ''တရွာသားနဲ့ ပဝါပါး'' သီချင်းမှာ လွှမ်းမိုး၏လက်ရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ === သီချင်းပုံစံ === သီဆိုခဲ့သော သီချင်းပုံစံများမှာ ၁၉၆၀ပြည့်နှစ်များ၏ နှစ်လယ် (၁၉၆၅) မှ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များကြား ဝါရှင်တန်ဒီစီတွင်ပေါ်ပေါက်ရေပန်းစားခဲ့သည့် [[Funk metal|Funk]] ၏မျိုးကွဲဖြစ်သော [[Go-go]] ပုံစံ ၊ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များတွင် အမေရိကတောင်ပိုင်း၌ ပေါ်ထွန်းခဲ့သော [[Country]] ပုံစံဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်းဂီတအနေဖြင့် အောင်မြင်စကာလမှ နောက်ဆုံးအချိန်အထိအများဆုံး ဆိုသွားခဲ့သော ပုံစံမှာ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ကျူးဘား၌ပေါ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့သော [[Cha-cha-cha]] ပုံစံနှင့် ၁၉၁၄ နှစ်များတွင် အမေရိက၌ စတင်ရေပန်းစားခဲ့သော [[Foxtrot]] ပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်မျိုးလုံး Dance ဂီတအုပ်စုတွင် ပါဝင်သည်။ လွှမ်းမိုးသည် မြန်မာသံစဉ်ပုံစံ တေးသီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ ===သီချင်းအကြောင်းအရာ=== လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများတွင် ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည့် သီချင်းပုံစံများစွာ ပါဝင်သည်။ ဥပမာ - ''ကိုပေါ'' (ရေး စောဘွဲ့မှူး)၊ ''ပဲပြုတ်သည်မထား'' (ကိုယ်တိုင် ရေးဆို) ''အေးပုံကိုလွမ်းတယ်'' (ကိုယ်တိုင် ရေး ဆို)၊ ''တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး'' (ဆို စိုင်းဆိုင်မောဝ်)။ လက်တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည့် ဘဝအဖြစ်အပျက် အတွေ့အကြုံများကို ထင်ဟပ် ရေးသားထားသော သီချင်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။ ဥပမာ - ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ် ကျောင်းသား မောင်စိုးစိုး ဘဝ ဂီတဝါသနာပါခဲ့ပုံ၊ ''လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်'' သီချင်းတွင် သူငယ်ချင်းများနှင့်ဘဝ၊ ''ပင်စီ'' သီချင်းတွင် အိမ်ထောင်ရေး ဘဝ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကြောင်း၊ ''နီနီညိုညို'' သီချင်းတွင် တောင်ငူမြို့မှ မိတ်ဆွေ အမြွှာညီအမအကြောင်းများကို စပ်ဆိုထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများမှာ ခေတ်၊ စနစ် ကိုလည်း ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥပမာ ဆရာမ သီချင်း တွင် ကလေးငယ်တစ်ဦး ဂီတ ဝါသနာပါခြင်းကို ပြစ်မှုကြီးတစ်ခုသဖွယ် သဘောထားကာ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည့် ညံ့ဖျင်းလှသော မြန်မာ့ပညာရေးစနစ်ကို လေ့လာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး သီချင်းတွင် ထိုခေတ်က မန္တလေး-မူဆယ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း တစ်ပိုင်းတစ်စကို မြင်ရနိုင်သည်။ ပဲပြုတ်သည်မထားသီချင်းမှ အောက်ခြေ လူတန်းစားတို့ဘဝ၊ အေးပုံကို လွမ်းတယ်သီချင်းမှ လူတန်းစား ကွဲပြားနေခြင်းများတို့ကိုလည်း လေ့လာသိရှိနိုင်သည်။ လက်တွေ့ဆန်ဆန်သီချင်းများအပြင် စိတ်ကူးယဉ် တေးများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သူဖြစ်သည်။ တေးရေး နေမျိုးဆေး ၏ ကြယ်ကြွေညတိုင်းဆုတောင်းမယ်သီချင်းကို သီဆိုရာတွင် စိတ်ကူးယဉ် ကမ္ဘာတစ်ခုထဲသို့ ရောက်သွားသကဲ့သို့ ခံစားရအောင် သီဆိုနိုင်သူဖြစ်သည်။ ဟင်္သာတို့ရဲ့ နန်းတော်ရှေ့သီချင်းတွင် ရှေးခေတ်ဟောင်းကို ရောက်ရှိသွားသည့်အလား ထင်ရလေသည်။ အတွေးအခေါ်ပါသည့် သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ ဂုဏ်သီချင်း တွင် ငွေကို မက်မော ဂုဏ်တင်ကြသူတို့ကို နမူနာပြ၍ လူ့ဘဝ တန်ဖိုးအမှန်က မည်သည်ဖြစ်သည်ကို တေးချစ်သူတို့ အတွက် စဉ်းစားစရာ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ယူလာပေးထားလေသည်။ လွမ်းဆွတ်ကြည်နူးဖွယ် ကောင်းအောင် ဆွဲဆွဲငင်ငင် သီဆိုရာတွင် ဆရာတစ်ဆူ ဖြစ်သော်လည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တေးသီချင်းများစွာ ကိုလည်း သီဆိုထားခဲ့သည်။ လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်၊ ရပ်ကွက်ထဲမှာဒီလိုပဲ ကဲ့သို့သော သီချင်းများမှာ ပေါ့ပါး ရွှင်လန်းဖွယ်တေးများ ဖြစ်သည်။ == ရုပ်ရှင် နှင့် ဗီဒီယို သရုပ်ဆောင်ဘဝ == လွှမ်းမိုးသည် ဂီတနယ်ပယ်တွင်သာမက သရုပ်ဆောင်တွင်လည်း ထူးချွန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ ဦးဆုံးပါဝင်သည့် ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ဇာတ်ကားတွင် ပီပြင်သောသရုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် [[အကယ်ဒမီ]]ရမည်ဟုပင်ထင်ကြေးပေးခံခဲ့ရသည်။ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းအသံမင်းသားဘဝ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းများတွင်လည်း အသံဖြင့်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊ သူသရုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်မှာ ဝတ္ထု[[ဆွေဆွေအောင်]] ဇာတ်ညွှန်းဒါရိုက်တာစိန်ဝင်း(ဘူမိဗေဒ)၊ အသံသရုပ်ဆောင် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး[[မြင့်မြင့်ခိုင်]]တို့ပါဝင်သော ''မာနမင်းသား'' အမည်ရှိကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။ == ထွက်ရှိခဲ့သော တေးစုများ == {{incomplete list}}တိတ်တခိုးချစ်သူ (Album) မိုးစက်တင်လေ (Album) မောင်မေးမယ်မေ (Album) မဟာဒဏ္ဍာရီ (Album) တေးပုလဲ(၈၅) (Album) ပြောပါရစေ (Album) သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း (Album) ဖြေ (Album) ကျွန်တော်နှင့်လွှမ်းမိုး (Album){{columns-list|30em| # ''ရန်ကုန်သားလေး ကျနော်ပါ'' (မွှေး-ရုပ်ရှင်၊ တက္ကသိုလ်မေသော် တို့နင့် တွဲဖက်)(၁၉၇၅) မူပိုင် စိုးစံတေးသံသွင်း # ''မအေးကိုချစ်လို့ပါ'' (ဇင်မ နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉၇၇) သီရိလင်္ကာတေးထုတ်လုပ်ရေး # ''မနှင်းဆီ အပါအဝင်တေးသစ် ၁၆'' (၁၉၇၉) # ''ကားပြိုင်ပွဲ'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၈၀) # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉??) # ''ဟင်္သာတို့ရဲ့နန်းတော်ရှေ့'' တေးရေး အကော်ဒီယံအုန်းကျော် လွှမ်းမိုး စောဘွဲ့မှူး နိုင်မြန်မာ ရွှေတိုး ဆူး ကိုကိုအောင်(တောင်ကြီး) (၁၉၈၆) မူပိုင် ဥဩမောင်မောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩတေးသံသွင်း # ''ဆရာမ'' (၁၉၈၀) # ''ပျော်တာပေါ့ အမေရယ်'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၁) ရွက်ဝါ တေးသံသွင်း # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉၈၂) # ''ကျွန်တော် နှင့် လွှမ်းမိုး - တေးရေး နေဇော်အောင် ကျော်ကြားခဲ့သောတေးများ'' (၁၉၈၂) မူပိုင် နေဝန်းနီ # ''သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း'' (၁၉၈၃) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''မိုးစက်တင်လေ'' (၁၉၈၄) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''တေးပုလဲ ၈၅'' မူပိုင် ဦးလှသွင် # ''မန်းမြို့သူဇာမေ'' (မြတ်ဝတ်ရည်နှင့်) (၁၉၈၆) (ရွှေဥဩ၊ နှင်းပုလဲ) # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာ # ''ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်တေးများ'' (သန်းနိုင် သိန်းတန် ခင်မောင်ထူး ကိုင်ဇာ ပုလဲ စိမ်းမို့မို့ မေဆွိ မေခလာ မေရွက်ဝါ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာပွဲကြိုက်ခင် # ''နှလုံးသားဟစ်ကြွေးသံများ'' (စိုင်းထီးဆိုင် ကိုင်ဇာ ဂျက်မြသောင်း ကော်နီ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၆) မူပိုင် အနုရာဓ တေးထုတ်လုပ်ရေး၊ ဖြန့်ချိရေး ဒဂုံ တေးသံသွင်း # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) ပွင့်အနုပညာ ရွှေဥဩ # ''မောင်မေးမယ်မေ'' (၁၉၈၈) ဥဩတေးသံသွင်း # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) အနုရာဓဖြန့်ချိရေး ဒဂုံတေးသံသွင်း # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ဖြေ'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' ([[မာမာအေး]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) မူပိုင် တင်ဝင်း ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩ # ''ရေဒီယိုကမ္ဘာ'' (ခင်မောင်ထူး မေဆွဲ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) မင်္ဂလာစိန် တေးသံသွင်း # ''မဟာဒဏ္ဍာရီ'' (၁၉၉၂) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) တေးပုလဲကိုဘမြင့် နတ်သျှင်နောင် # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) မူပိုင် နှင်းပုလဲ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' ([[တွံတေးသိန်းတန်]] ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) မူပိုင် မြနန္ဒာ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' ([[နီနီဝင်းရွှေ]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''ပန်းနုနှင်းဆီ'' (၁၉၉၅) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) တေးရေး မြို့မငြိမ်း၊အေဝမ်းဆရာညှာ၊စန္ဒရားချစ်ဆွေ၊ကိုလေးညွန့်၊မောင်လွမ်းဝေ၊ကိုသက်ဦး၊မောင်ကြေးမုံ မူပိုင် ရာမ (ပန်းရည်ဘဏ်တိုက်တေးထုတ်လုပ်ရေး) ဖြန့်ချိရေး မနီလာ (ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''နှလုံးသားကိုနီကာ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရ​စေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' ([[စိုးစန္ဒာထွန်း]]နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း(၁)'' (၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း အကောင်းဆုံးတေး(၂)''(၂၀၀၁) # ''ငွေရတု အကောင်းဆုံးတေးများ(၃)'' (၂၀၀၁) # ''ငွေရတုအကောင်းဆုံးတေးများ (၄)'' (၂၀၀၁) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) # ''ဒေဝစ္ဆရာ'' (ဇော်ဝမ်း သုမောင် ရန်အောင် နောင် ရာမ စိုးအောင် နီနီဝင်းရွှေ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၂၀၀၁) မူပိုင် ဇင်အောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ချိုကြည်သာ # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (၂၀၀၂)([[သိန်းတန်]](မြန်မာပြည်)၏တေးသီချင်းများကို ပြန်လည်သီဆိုထားသည်) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ (၁)'' (နေဝန်းနီ တေးသံသွင်း) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ(၂)'' # ''လက်ရွေးစင်'' (မူရင်း) # ''လက်ရွေးစင်တေး'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ - ၂'' # ''ကော်ဖီဆိုင်အိပ်မက်'' # ''အလှူရှင်'' ([[ချိုပြုံး]]နှင့် တွဲဖက်၍) မူပိုင် ရွက်ဝါ မန္တလေး # ''ကျောင်းပြေးချစ်သူ'' ([[မေရွက်ဝါ]] နှင့်တွဲဖက်၍) # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (နုနု Excellent Creation) # ''အကောင်းစားသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ကိုးဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း # ''မင်းသားလေးသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ခြောက်ဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) # ''မင်းလိုလူစားအများကြီး'' ([[မွှေး]]၊ [[ရွှင်ပြုံး]] တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉??) # ''ရင်ထဲကဟစ်ကြွေးသံ'' (ကိုင်ဇာ ထူးအိမ်သင် နေမျိုးဆေး တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) လှိုင်း တေးသံသွင်း # ''ကြိုးကြာမောင်နှံ'' (နီနီဝင်းရွှေနှင့်တွဲဖက်) တေးရေး စိန်မောင်မြင့် }} ==မြန်မာသံစဉ် တေးစုများ== {{columns-list|30em| # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' (မာမာအေး နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' (တွံတေးသိန်းတန် ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရစေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' (စိုးစန္ဒာထွန်းနှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) }} == ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ရိုက်ကူးခဲ့သော ရုပ်ရှင်ကားများ == {{columns-list|30em| # ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ([[နေအောင်]]၊ [[ခင်သီတာထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ[[ဝင်းဖေ]]ရိုက်ကူးပြီး ၁၉၈၅ ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုအတွက်အမျိုးသားဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ပို့ဆုများရခဲ့သည် # ''ဒုစရိုက်သားကောင်'' (စမ်းပပအောင်) ([[ကျော်ဟိန်း]]စီစဉ်သည်) # ''နွေဦးရောက်ပြီကိုကို'' ([[ရန်အောင်]]၊ [[မေဝင်းမောင်]]) # ''ခေါင်းနဲ့ပန်း'' (ကျော်ဇေယျ၊ [[တင်တင်ညို]]) # ''ကြင်နာမယ် ယုယမယ် မြတ်နိုးမယ်'' ([[မေသန်းနု]]) # ''မေတ္တာသံစဉ်တေး'' ([[နွဲ့နွဲ့မူ]]၊ [[ချစ်ချစ်ဇော်]]) # ''ဖေဖေ့သားနဲ့မေမေ့သမီး'' ([[ခင်သန်းနု]]) ၁၉၈၈ # ''နောင်အင်းလေး'' ( .....? ) # ''လူကြမ်း'' (ဒါရိုက်တာလွှမ်းမိုး၊ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် ချိုပြုံး) # ''လေပွေအဝှေ့မှာဖြင့်'' (...........?) ဒါရိုက်တာ [[မိုက်တီး]] # ''ပန်းပန်လျက်ပါမဗေဒါ'' ([[ကျော်သူ]]၊ ချစ်ချစ်ဇော်) # ''အလင်းရောင်ပေါ်ပြီ မရီ'' ([[တင့်တင့်ထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ စန္ဒာအောင်သိန်း }} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၁ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၄ မွေးဖွားသူများ]] {{Myanmar-bio-stub}} iu94gxnev4nmf240li5wvxja0zkg3ru 877929 877928 2025-06-15T01:47:59Z 2001:44C8:45E2:6371:6C25:7876:5F1A:582D /* အဆိုတော်ဘဝ */ 877929 wikitext text/x-wiki {{refimprove}} '''လွှမ်းမိုး''' (၁၉၅၄-၂၀၀၁) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ဂစ်တာသမား တေးရေး တေးဆို သရုပ်ဆောင် အနုပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ == ငယ်ဘဝ == ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့က [[ရန်ကုန်မြို့]] [[အလုံမြို့နယ်]] ကွင်းချောင်းလမ်းတွင် မွေးသည်။ ဘခင်မှာ ပွဲစားဦးစံမြင့်၊ မိခင်မှာ ဒေါ်ခင်အေး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်း မိဘများက သာကေတသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားသဖြင့် အတူလိုက်ပါခဲ့ရသည်။<ref name=mc/> ငယ်နာမည်မှာ စိုးစိုး ဖြစ်သည်။ မဟုတ်မခံစိတ်ရှိသဖြင့် ငယ်စဉ်က စိတ်မြန်လက်မြန်သမားဖြစ်ခဲ့ဖူးသလို အဆိုတော်ဘဝ တွင်လည်း နယ်စတိတ်ရှိုးအချို့တွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခြင်းအချို့ ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ကျောင်းနေသည့် ငယ်စဉ်ဘဝကပင် ဂီတကို ဝါသနာ ထုံခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းတွင် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် [[သာကေတမြို့နယ်]] ရပ်ကွက်များ၏ လမ်းများတွင် ညဘက် ဂစ်တာတီး သီချင်းဆိုခဲ့ကြသည့် စိုးစိုးနှင့် သူငယ်ချင်းများမှာ ရပ်ကွက်လူကြီးများ၏ လမ်းသူရဲ စိန်ဂေါ်လီ ကြောက်ရွံ့မှုအခံကြောင့် ရပ်ကွက် အမြင်မကြည်သော လမ်းသူရဲအုပ်စုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ သနားကြင်နာတတ်ပြီး အကူအညီပေးတတ်သဖြင့် ခင်မင်သူများအကြားတွင်မူ လူချစ်လူခင်များသူ တစ်ယောက်ဟု သတ်မှတ်ခံရလေသည်။ == ပညာရေး == အခြေခံပညာကို သာကေတ အထက (၃) တွင် သင်ယူခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းနှင့် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဂီတပညာကို ကိုသဲသဲ (ကိုပီတာ) ထံတွင် လေ့လာသင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည်။<ref name=mc/> == မိသားစုဘဝ == အိမ်ထောင်မကျမီအထိ ရန်ကုန် သာကေတမြို့နယ် ရန်ပြေ (၁၇) လမ်း မိဘများအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ သည်။ <ref name=mc> [https://www.youtube.com/watch?v=PLO7XhUbqHE&t=89s Myanmar Celebrity အရိုင်းမင်းနှင့်အင်တာဗျူး] </ref> ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် တွင် ဒေါ်[[မို့မို့မြင့်အောင်]] နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်မို့မို့မြင့်အောင် နှင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲသည်။ ၁၉၈၈ တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦး[[မောင်မောင်ခ (ဝန်ကြီးချုပ်)|မောင်မောင်ခ]] ဒေါ် ခင်ခင်လေးတို့၏သမီးနုနုခ (ဒေါ်နုနုရီ) နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဇနီး သားသမီးများနှင့်အတူ [[ရန်ကုန်တိုင်း]][[ရန်ကင်းမြို့နယ်]]၊ ပါရမီရပ်ကွက်၊ သီရိလမ်း နေအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ == ဘဝနိဂုံး == ၂၀၀၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက် နံနက်က ရန်ကုန်မြို့တွင် ကားမတော်တဆမှုဖြစ်ကာ ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် မာရဇာ၊ ဂရေဟမ်၊ ဇာနည်၊ ဇော်ပိုင်၊ ဖိုးကာ၊ နန္ဒအေးယာ၊ ဉာဏ်လင်းအောင်၊ ဖြိုးပြည့်ဆောင်း၊ အောင်ထက်နှင့် အောင်မြင့်မြတ်တို့ အပါအဝင် နာမည်ကြီး မြန်မာအဆိုတော်များသည် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်များကို ရည်စူး၍ ဖျော်ဖြေပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ [1] ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် ဗညားဟန်သည် သူ့၏အယ်လ်ဘမ်တွင် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်သီချင်းများကို ကာဗာလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့လူငယ်တေးဂီတအဖွဲ့ Project K မှ လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်ဖြစ်သော "That Yangon Lad is Me" (ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်) ကို Yangon City FM ၏ (၁၈) ကြိမ်မြောက် ဂီတဆုပေးပွဲ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[4] == ဂီတဘဝ == ငယ်စဉ်ကပင် ဂီတကို ဝါသနာထုံခဲ့ပြီး ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ်က ဂီတဝါသနာ အကြောင်းကို စပ်ဆိုခဲ့သည်။ ဝါသနာတူ သူငယ်ချင်းများနှင့် အတူစုပြီး ဂစ်တာတီး၊ သီချင်းဆို၊ သီချင်းရေးခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂစ်တာသင်ဆရာ ကိုပီတာ နှင့် တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသက်မွေးခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ခုနှစ်တွင် သာကေတမှ စိုးစိုးကို ရန်ကုန်ရှိ ဩစတြေးလျသံရုံးတွင် အလုပ်လုပ်နေသူ မဘေဘီ က ရင်းနှီးငွေ ကျပ် တစ်သိန်း မတည်ပေးသဖြင့် ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' တေးစုကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်‌တော်ပါ'' တေးစုမှာ ထိုအချိန်က တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအထိ အောင်မြင်မှုရခဲ့သဖြင့် အဆိုတော်လွှမ်းမိုး အဖြစ် အနုပညာခရီး စတင်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name=mc/> === အတီးသမားဘဝ === အဆိုတော်အဖြစ်မအောင်မြင်မီက ဂစ်တာအတီးသမားအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ကာ အဆိုတော်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း ''The King'' တီးဝိုင်းတွင် lead ဂစ်တာသမား နှင့် ဂီတမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ မကျော်ကြားခင်က ကြည့်မြင်တိုင် ''The Professional'' တီးဝိုင်း၊ [[စန္ဒယားချစ်မောင်]]၏ ''Double Agent'' တီးဝိုင်များတွင်လည်း lead ဂစ်တာသမားအဖြစ်တီးခတ်ခဲ့ဖူးပြီး အနောက်တိုင်းခေတ်ပေါ်တေးများ စတင်လာခဲ့သည့် ခေတ်ဦးကာလတွင်ပင် ထူးထူးချွန်ချွန်တီးခတ်နိုင်သော ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခံခဲ့ရသည်။ === အဆိုတော်ဘဝ === အတီး၊ အဆို၊ အရေး၊ သရုပ်ဆောင် စသည့် အနုပညာ လုပ်ငန်းစုံလုပ်ခဲ့ရာတွင် တေးသံရှင် အဖြစ်နှင့် အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကျော်သီချင်းများစွာကို သီဆိုခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေး သီချင်းများအပြင် တေးရေးဆရာများစွာတို့၏ သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ နိုင်မြန်မာ၊ ဆူး တို့၏ တေးများမှာ ။ [[ဥဩတေးသံသွင်း]] နှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုကာ ဂီတတေးစု များစွာကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' သီချင်းဖြင့် တောရောမြို့ပါအောင်မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ''မန္တလေးမြို့ကို ပြန်ခဲ့မယ်''၊ ''မိုးစက်တင်လေ''၊''မအေးကိုချစ်လို့ပါ''၊ ''လူပျောက်ကြော်ငြာ''၊ ''နီနီညိုညိုကိုကို''၊ ''ဆရာမ''၊ ''ကံ့ကော်မြို့တော်''၊ ''အဖေ''၊ ''အချစ်ရှုံးသမားဒဿဂီရိ''၊ ''အခုတော့ပါးစပ်ရာဇဝင်လေးတစ်ခုဖြစ်လို့ကျန်ခဲ့ပြီ'' စသည့်သီချင်းများအပြင် များစွာသော တေးအယ်လ်ဘမ်များ ထွက်ရှိခဲ့သည်။ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကိုယုံကြည်ကိုးကွယ်သူဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာသံတေးများသာမက [[ဓမ္မတေး]]များစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ တစ်ကိုယ်တော် တေးစီးရီးများသာမက အခြားအဆိုတော်များနှင့် တွဲဖက်တေးစီးရီးများ၊ [[ရုပ်ရှင်တေး]]များ၊ [[ကာရာအိုကေ]] တေးစီးရီးများစွာတို့ကို သီဆိုခဲ့သည်။ ''The King'' တေးဂီတအဖွဲ့နှင့်အတူ စင်မြင့်ဂီတဖျော်ဖြေပွဲများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ === တေးရေးဆရာဘဝ === လွှမ်းမိုးသည် တေးသီချင်းပေါင်းများစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့သူ ဂီတစာဆိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ မိမိသီဆိုရန်သာမက အခြားအဆိုတော်များအတွက်လည်း လက်ရာမြောက် တေးများကို သီကုံးပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံကျော် အဆိုတော်ကြီး [[စိုင်းဆိုင်မောဝ်]]၏ နာမည်ကျော် တေးတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် ''တရွာသားနဲ့ ပဝါပါး'' သီချင်းမှာ လွှမ်းမိုး၏လက်ရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ === သီချင်းပုံစံ === သီဆိုခဲ့သော သီချင်းပုံစံများမှာ ၁၉၆၀ပြည့်နှစ်များ၏ နှစ်လယ် (၁၉၆၅) မှ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များကြား ဝါရှင်တန်ဒီစီတွင်ပေါ်ပေါက်ရေပန်းစားခဲ့သည့် [[Funk metal|Funk]] ၏မျိုးကွဲဖြစ်သော [[Go-go]] ပုံစံ ၊ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များတွင် အမေရိကတောင်ပိုင်း၌ ပေါ်ထွန်းခဲ့သော [[Country]] ပုံစံဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်းဂီတအနေဖြင့် အောင်မြင်စကာလမှ နောက်ဆုံးအချိန်အထိအများဆုံး ဆိုသွားခဲ့သော ပုံစံမှာ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ကျူးဘား၌ပေါ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့သော [[Cha-cha-cha]] ပုံစံနှင့် ၁၉၁၄ နှစ်များတွင် အမေရိက၌ စတင်ရေပန်းစားခဲ့သော [[Foxtrot]] ပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်မျိုးလုံး Dance ဂီတအုပ်စုတွင် ပါဝင်သည်။ လွှမ်းမိုးသည် မြန်မာသံစဉ်ပုံစံ တေးသီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ ===သီချင်းအကြောင်းအရာ=== လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများတွင် ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည့် သီချင်းပုံစံများစွာ ပါဝင်သည်။ ဥပမာ - ''ကိုပေါ'' (ရေး စောဘွဲ့မှူး)၊ ''ပဲပြုတ်သည်မထား'' (ကိုယ်တိုင် ရေးဆို) ''အေးပုံကိုလွမ်းတယ်'' (ကိုယ်တိုင် ရေး ဆို)၊ ''တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး'' (ဆို စိုင်းဆိုင်မောဝ်)။ လက်တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည့် ဘဝအဖြစ်အပျက် အတွေ့အကြုံများကို ထင်ဟပ် ရေးသားထားသော သီချင်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။ ဥပမာ - ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ် ကျောင်းသား မောင်စိုးစိုး ဘဝ ဂီတဝါသနာပါခဲ့ပုံ၊ ''လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်'' သီချင်းတွင် သူငယ်ချင်းများနှင့်ဘဝ၊ ''ပင်စီ'' သီချင်းတွင် အိမ်ထောင်ရေး ဘဝ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကြောင်း၊ ''နီနီညိုညို'' သီချင်းတွင် တောင်ငူမြို့မှ မိတ်ဆွေ အမြွှာညီအမအကြောင်းများကို စပ်ဆိုထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများမှာ ခေတ်၊ စနစ် ကိုလည်း ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥပမာ ဆရာမ သီချင်း တွင် ကလေးငယ်တစ်ဦး ဂီတ ဝါသနာပါခြင်းကို ပြစ်မှုကြီးတစ်ခုသဖွယ် သဘောထားကာ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည့် ညံ့ဖျင်းလှသော မြန်မာ့ပညာရေးစနစ်ကို လေ့လာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး သီချင်းတွင် ထိုခေတ်က မန္တလေး-မူဆယ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း တစ်ပိုင်းတစ်စကို မြင်ရနိုင်သည်။ ပဲပြုတ်သည်မထားသီချင်းမှ အောက်ခြေ လူတန်းစားတို့ဘဝ၊ အေးပုံကို လွမ်းတယ်သီချင်းမှ လူတန်းစား ကွဲပြားနေခြင်းများတို့ကိုလည်း လေ့လာသိရှိနိုင်သည်။ လက်တွေ့ဆန်ဆန်သီချင်းများအပြင် စိတ်ကူးယဉ် တေးများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သူဖြစ်သည်။ တေးရေး နေမျိုးဆေး ၏ ကြယ်ကြွေညတိုင်းဆုတောင်းမယ်သီချင်းကို သီဆိုရာတွင် စိတ်ကူးယဉ် ကမ္ဘာတစ်ခုထဲသို့ ရောက်သွားသကဲ့သို့ ခံစားရအောင် သီဆိုနိုင်သူဖြစ်သည်။ ဟင်္သာတို့ရဲ့ နန်းတော်ရှေ့သီချင်းတွင် ရှေးခေတ်ဟောင်းကို ရောက်ရှိသွားသည့်အလား ထင်ရလေသည်။ အတွေးအခေါ်ပါသည့် သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ ဂုဏ်သီချင်း တွင် ငွေကို မက်မော ဂုဏ်တင်ကြသူတို့ကို နမူနာပြ၍ လူ့ဘဝ တန်ဖိုးအမှန်က မည်သည်ဖြစ်သည်ကို တေးချစ်သူတို့ အတွက် စဉ်းစားစရာ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ယူလာပေးထားလေသည်။ လွမ်းဆွတ်ကြည်နူးဖွယ် ကောင်းအောင် ဆွဲဆွဲငင်ငင် သီဆိုရာတွင် ဆရာတစ်ဆူ ဖြစ်သော်လည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တေးသီချင်းများစွာ ကိုလည်း သီဆိုထားခဲ့သည်။ လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်၊ ရပ်ကွက်ထဲမှာဒီလိုပဲ ကဲ့သို့သော သီချင်းများမှာ ပေါ့ပါး ရွှင်လန်းဖွယ်တေးများ ဖြစ်သည်။ == ရုပ်ရှင် နှင့် ဗီဒီယို သရုပ်ဆောင်ဘဝ == လွှမ်းမိုးသည် ဂီတနယ်ပယ်တွင်သာမက သရုပ်ဆောင်တွင်လည်း ထူးချွန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ ဦးဆုံးပါဝင်သည့် ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ဇာတ်ကားတွင် ပီပြင်သောသရုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် [[အကယ်ဒမီ]]ရမည်ဟုပင်ထင်ကြေးပေးခံခဲ့ရသည်။ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းအသံမင်းသားဘဝ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းများတွင်လည်း အသံဖြင့်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊ သူသရုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်မှာ ဝတ္ထု[[ဆွေဆွေအောင်]] ဇာတ်ညွှန်းဒါရိုက်တာစိန်ဝင်း(ဘူမိဗေဒ)၊ အသံသရုပ်ဆောင် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး[[မြင့်မြင့်ခိုင်]]တို့ပါဝင်သော ''မာနမင်းသား'' အမည်ရှိကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။ == ထွက်ရှိခဲ့သော တေးစုများ == {{incomplete list}}တိတ်တခိုးချစ်သူ (Album) မိုးစက်တင်လေ (Album) မောင်မေးမယ်မေ (Album) မဟာဒဏ္ဍာရီ (Album) တေးပုလဲ(၈၅) (Album) ပြောပါရစေ (Album) သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း (Album) ဖြေ (Album) ကျွန်တော်နှင့်လွှမ်းမိုး (Album){{columns-list|30em| # ''ရန်ကုန်သားလေး ကျနော်ပါ'' (မွှေး-ရုပ်ရှင်၊ တက္ကသိုလ်မေသော် တို့နင့် တွဲဖက်)(၁၉၇၅) မူပိုင် စိုးစံတေးသံသွင်း # ''မအေးကိုချစ်လို့ပါ'' (ဇင်မ နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉၇၇) သီရိလင်္ကာတေးထုတ်လုပ်ရေး # ''မနှင်းဆီ အပါအဝင်တေးသစ် ၁၆'' (၁၉၇၉) # ''ကားပြိုင်ပွဲ'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၈၀) # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉??) # ''ဟင်္သာတို့ရဲ့နန်းတော်ရှေ့'' တေးရေး အကော်ဒီယံအုန်းကျော် လွှမ်းမိုး စောဘွဲ့မှူး နိုင်မြန်မာ ရွှေတိုး ဆူး ကိုကိုအောင်(တောင်ကြီး) (၁၉၈၆) မူပိုင် ဥဩမောင်မောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩတေးသံသွင်း # ''ဆရာမ'' (၁၉၈၀) # ''ပျော်တာပေါ့ အမေရယ်'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၁) ရွက်ဝါ တေးသံသွင်း # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉၈၂) # ''ကျွန်တော် နှင့် လွှမ်းမိုး - တေးရေး နေဇော်အောင် ကျော်ကြားခဲ့သောတေးများ'' (၁၉၈၂) မူပိုင် နေဝန်းနီ # ''သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း'' (၁၉၈၃) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''မိုးစက်တင်လေ'' (၁၉၈၄) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''တေးပုလဲ ၈၅'' မူပိုင် ဦးလှသွင် # ''မန်းမြို့သူဇာမေ'' (မြတ်ဝတ်ရည်နှင့်) (၁၉၈၆) (ရွှေဥဩ၊ နှင်းပုလဲ) # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာ # ''ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်တေးများ'' (သန်းနိုင် သိန်းတန် ခင်မောင်ထူး ကိုင်ဇာ ပုလဲ စိမ်းမို့မို့ မေဆွိ မေခလာ မေရွက်ဝါ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာပွဲကြိုက်ခင် # ''နှလုံးသားဟစ်ကြွေးသံများ'' (စိုင်းထီးဆိုင် ကိုင်ဇာ ဂျက်မြသောင်း ကော်နီ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၆) မူပိုင် အနုရာဓ တေးထုတ်လုပ်ရေး၊ ဖြန့်ချိရေး ဒဂုံ တေးသံသွင်း # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) ပွင့်အနုပညာ ရွှေဥဩ # ''မောင်မေးမယ်မေ'' (၁၉၈၈) ဥဩတေးသံသွင်း # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) အနုရာဓဖြန့်ချိရေး ဒဂုံတေးသံသွင်း # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ဖြေ'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' ([[မာမာအေး]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) မူပိုင် တင်ဝင်း ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩ # ''ရေဒီယိုကမ္ဘာ'' (ခင်မောင်ထူး မေဆွဲ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) မင်္ဂလာစိန် တေးသံသွင်း # ''မဟာဒဏ္ဍာရီ'' (၁၉၉၂) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) တေးပုလဲကိုဘမြင့် နတ်သျှင်နောင် # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) မူပိုင် နှင်းပုလဲ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' ([[တွံတေးသိန်းတန်]] ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) မူပိုင် မြနန္ဒာ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' ([[နီနီဝင်းရွှေ]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''ပန်းနုနှင်းဆီ'' (၁၉၉၅) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) တေးရေး မြို့မငြိမ်း၊အေဝမ်းဆရာညှာ၊စန္ဒရားချစ်ဆွေ၊ကိုလေးညွန့်၊မောင်လွမ်းဝေ၊ကိုသက်ဦး၊မောင်ကြေးမုံ မူပိုင် ရာမ (ပန်းရည်ဘဏ်တိုက်တေးထုတ်လုပ်ရေး) ဖြန့်ချိရေး မနီလာ (ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''နှလုံးသားကိုနီကာ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရ​စေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' ([[စိုးစန္ဒာထွန်း]]နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း(၁)'' (၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း အကောင်းဆုံးတေး(၂)''(၂၀၀၁) # ''ငွေရတု အကောင်းဆုံးတေးများ(၃)'' (၂၀၀၁) # ''ငွေရတုအကောင်းဆုံးတေးများ (၄)'' (၂၀၀၁) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) # ''ဒေဝစ္ဆရာ'' (ဇော်ဝမ်း သုမောင် ရန်အောင် နောင် ရာမ စိုးအောင် နီနီဝင်းရွှေ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၂၀၀၁) မူပိုင် ဇင်အောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ချိုကြည်သာ # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (၂၀၀၂)([[သိန်းတန်]](မြန်မာပြည်)၏တေးသီချင်းများကို ပြန်လည်သီဆိုထားသည်) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ (၁)'' (နေဝန်းနီ တေးသံသွင်း) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ(၂)'' # ''လက်ရွေးစင်'' (မူရင်း) # ''လက်ရွေးစင်တေး'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ - ၂'' # ''ကော်ဖီဆိုင်အိပ်မက်'' # ''အလှူရှင်'' ([[ချိုပြုံး]]နှင့် တွဲဖက်၍) မူပိုင် ရွက်ဝါ မန္တလေး # ''ကျောင်းပြေးချစ်သူ'' ([[မေရွက်ဝါ]] နှင့်တွဲဖက်၍) # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (နုနု Excellent Creation) # ''အကောင်းစားသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ကိုးဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း # ''မင်းသားလေးသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ခြောက်ဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) # ''မင်းလိုလူစားအများကြီး'' ([[မွှေး]]၊ [[ရွှင်ပြုံး]] တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉??) # ''ရင်ထဲကဟစ်ကြွေးသံ'' (ကိုင်ဇာ ထူးအိမ်သင် နေမျိုးဆေး တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) လှိုင်း တေးသံသွင်း # ''ကြိုးကြာမောင်နှံ'' (နီနီဝင်းရွှေနှင့်တွဲဖက်) တေးရေး စိန်မောင်မြင့် }} ==မြန်မာသံစဉ် တေးစုများ== {{columns-list|30em| # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' (မာမာအေး နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' (တွံတေးသိန်းတန် ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရစေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' (စိုးစန္ဒာထွန်းနှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) }} == ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ရိုက်ကူးခဲ့သော ရုပ်ရှင်ကားများ == {{columns-list|30em| # ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ([[နေအောင်]]၊ [[ခင်သီတာထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ[[ဝင်းဖေ]]ရိုက်ကူးပြီး ၁၉၈၅ ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုအတွက်အမျိုးသားဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ပို့ဆုများရခဲ့သည် # ''ဒုစရိုက်သားကောင်'' (စမ်းပပအောင်) ([[ကျော်ဟိန်း]]စီစဉ်သည်) # ''နွေဦးရောက်ပြီကိုကို'' ([[ရန်အောင်]]၊ [[မေဝင်းမောင်]]) # ''ခေါင်းနဲ့ပန်း'' (ကျော်ဇေယျ၊ [[တင်တင်ညို]]) # ''ကြင်နာမယ် ယုယမယ် မြတ်နိုးမယ်'' ([[မေသန်းနု]]) # ''မေတ္တာသံစဉ်တေး'' ([[နွဲ့နွဲ့မူ]]၊ [[ချစ်ချစ်ဇော်]]) # ''ဖေဖေ့သားနဲ့မေမေ့သမီး'' ([[ခင်သန်းနု]]) ၁၉၈၈ # ''နောင်အင်းလေး'' ( .....? ) # ''လူကြမ်း'' (ဒါရိုက်တာလွှမ်းမိုး၊ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် ချိုပြုံး) # ''လေပွေအဝှေ့မှာဖြင့်'' (...........?) ဒါရိုက်တာ [[မိုက်တီး]] # ''ပန်းပန်လျက်ပါမဗေဒါ'' ([[ကျော်သူ]]၊ ချစ်ချစ်ဇော်) # ''အလင်းရောင်ပေါ်ပြီ မရီ'' ([[တင့်တင့်ထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ စန္ဒာအောင်သိန်း }} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၁ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၄ မွေးဖွားသူများ]] {{Myanmar-bio-stub}} nptpkvy5zrxcm9snw04yeuy6evsl5me 877930 877929 2025-06-15T01:48:29Z 2001:44C8:45E2:6371:6C25:7876:5F1A:582D /* အဆိုတော်ဘဝ */ 877930 wikitext text/x-wiki {{refimprove}} '''လွှမ်းမိုး''' (၁၉၅၄-၂၀၀၁) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ဂစ်တာသမား တေးရေး တေးဆို သရုပ်ဆောင် အနုပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ == ငယ်ဘဝ == ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့က [[ရန်ကုန်မြို့]] [[အလုံမြို့နယ်]] ကွင်းချောင်းလမ်းတွင် မွေးသည်။ ဘခင်မှာ ပွဲစားဦးစံမြင့်၊ မိခင်မှာ ဒေါ်ခင်အေး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်း မိဘများက သာကေတသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားသဖြင့် အတူလိုက်ပါခဲ့ရသည်။<ref name=mc/> ငယ်နာမည်မှာ စိုးစိုး ဖြစ်သည်။ မဟုတ်မခံစိတ်ရှိသဖြင့် ငယ်စဉ်က စိတ်မြန်လက်မြန်သမားဖြစ်ခဲ့ဖူးသလို အဆိုတော်ဘဝ တွင်လည်း နယ်စတိတ်ရှိုးအချို့တွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခြင်းအချို့ ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ကျောင်းနေသည့် ငယ်စဉ်ဘဝကပင် ဂီတကို ဝါသနာ ထုံခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းတွင် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် [[သာကေတမြို့နယ်]] ရပ်ကွက်များ၏ လမ်းများတွင် ညဘက် ဂစ်တာတီး သီချင်းဆိုခဲ့ကြသည့် စိုးစိုးနှင့် သူငယ်ချင်းများမှာ ရပ်ကွက်လူကြီးများ၏ လမ်းသူရဲ စိန်ဂေါ်လီ ကြောက်ရွံ့မှုအခံကြောင့် ရပ်ကွက် အမြင်မကြည်သော လမ်းသူရဲအုပ်စုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ သနားကြင်နာတတ်ပြီး အကူအညီပေးတတ်သဖြင့် ခင်မင်သူများအကြားတွင်မူ လူချစ်လူခင်များသူ တစ်ယောက်ဟု သတ်မှတ်ခံရလေသည်။ == ပညာရေး == အခြေခံပညာကို သာကေတ အထက (၃) တွင် သင်ယူခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းနှင့် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဂီတပညာကို ကိုသဲသဲ (ကိုပီတာ) ထံတွင် လေ့လာသင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည်။<ref name=mc/> == မိသားစုဘဝ == အိမ်ထောင်မကျမီအထိ ရန်ကုန် သာကေတမြို့နယ် ရန်ပြေ (၁၇) လမ်း မိဘများအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ သည်။ <ref name=mc> [https://www.youtube.com/watch?v=PLO7XhUbqHE&t=89s Myanmar Celebrity အရိုင်းမင်းနှင့်အင်တာဗျူး] </ref> ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် တွင် ဒေါ်[[မို့မို့မြင့်အောင်]] နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်မို့မို့မြင့်အောင် နှင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲသည်။ ၁၉၈၈ တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦး[[မောင်မောင်ခ (ဝန်ကြီးချုပ်)|မောင်မောင်ခ]] ဒေါ် ခင်ခင်လေးတို့၏သမီးနုနုခ (ဒေါ်နုနုရီ) နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဇနီး သားသမီးများနှင့်အတူ [[ရန်ကုန်တိုင်း]][[ရန်ကင်းမြို့နယ်]]၊ ပါရမီရပ်ကွက်၊ သီရိလမ်း နေအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ == ဘဝနိဂုံး == ၂၀၀၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက် နံနက်က ရန်ကုန်မြို့တွင် ကားမတော်တဆမှုဖြစ်ကာ ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် မာရဇာ၊ ဂရေဟမ်၊ ဇာနည်၊ ဇော်ပိုင်၊ ဖိုးကာ၊ နန္ဒအေးယာ၊ ဉာဏ်လင်းအောင်၊ ဖြိုးပြည့်ဆောင်း၊ အောင်ထက်နှင့် အောင်မြင့်မြတ်တို့ အပါအဝင် နာမည်ကြီး မြန်မာအဆိုတော်များသည် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်များကို ရည်စူး၍ ဖျော်ဖြေပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ [1] ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် ဗညားဟန်သည် သူ့၏အယ်လ်ဘမ်တွင် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်သီချင်းများကို ကာဗာလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့လူငယ်တေးဂီတအဖွဲ့ Project K မှ လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်ဖြစ်သော "That Yangon Lad is Me" (ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်) ကို Yangon City FM ၏ (၁၈) ကြိမ်မြောက် ဂီတဆုပေးပွဲ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[4] == ဂီတဘဝ == ငယ်စဉ်ကပင် ဂီတကို ဝါသနာထုံခဲ့ပြီး ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ်က ဂီတဝါသနာ အကြောင်းကို စပ်ဆိုခဲ့သည်။ ဝါသနာတူ သူငယ်ချင်းများနှင့် အတူစုပြီး ဂစ်တာတီး၊ သီချင်းဆို၊ သီချင်းရေးခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂစ်တာသင်ဆရာ ကိုပီတာ နှင့် တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသက်မွေးခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ခုနှစ်တွင် သာကေတမှ စိုးစိုးကို ရန်ကုန်ရှိ ဩစတြေးလျသံရုံးတွင် အလုပ်လုပ်နေသူ မဘေဘီ က ရင်းနှီးငွေ ကျပ် တစ်သိန်း မတည်ပေးသဖြင့် ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' တေးစုကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်‌တော်ပါ'' တေးစုမှာ ထိုအချိန်က တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအထိ အောင်မြင်မှုရခဲ့သဖြင့် အဆိုတော်လွှမ်းမိုး အဖြစ် အနုပညာခရီး စတင်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name=mc/> === အတီးသမားဘဝ === အဆိုတော်အဖြစ်မအောင်မြင်မီက ဂစ်တာအတီးသမားအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ကာ အဆိုတော်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း ''The King'' တီးဝိုင်းတွင် lead ဂစ်တာသမား နှင့် ဂီတမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ မကျော်ကြားခင်က ကြည့်မြင်တိုင် ''The Professional'' တီးဝိုင်း၊ [[စန္ဒယားချစ်မောင်]]၏ ''Double Agent'' တီးဝိုင်များတွင်လည်း lead ဂစ်တာသမားအဖြစ်တီးခတ်ခဲ့ဖူးပြီး အနောက်တိုင်းခေတ်ပေါ်တေးများ စတင်လာခဲ့သည့် ခေတ်ဦးကာလတွင်ပင် ထူးထူးချွန်ချွန်တီးခတ်နိုင်သော ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခံခဲ့ရသည်။ === အဆိုတော်ဘဝ === အတီး၊ အဆို၊ အရေး၊ သရုပ်ဆောင် စသည့် အနုပညာ လုပ်ငန်းစုံလုပ်ခဲ့ရာတွင် တေးသံရှင် အဖြစ်နှင့် အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကျော်သီချင်းများစွာကို သီဆိုခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေး သီချင်းများအပြင် တေးရေးဆရာများစွာတို့၏ သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ နိုင်မြန်မာ၊ ဆူး တို့၏ တေးများမှာ နာမည်ကျော်ခဲ့သည်။ [[ဥဩတေးသံသွင်း]] နှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုကာ ဂီတတေးစု များစွာကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' သီချင်းဖြင့် တောရောမြို့ပါအောင်မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ''မန္တလေးမြို့ကို ပြန်ခဲ့မယ်''၊ ''မိုးစက်တင်လေ''၊''မအေးကိုချစ်လို့ပါ''၊ ''လူပျောက်ကြော်ငြာ''၊ ''နီနီညိုညိုကိုကို''၊ ''ဆရာမ''၊ ''ကံ့ကော်မြို့တော်''၊ ''အဖေ''၊ ''အချစ်ရှုံးသမားဒဿဂီရိ''၊ ''အခုတော့ပါးစပ်ရာဇဝင်လေးတစ်ခုဖြစ်လို့ကျန်ခဲ့ပြီ'' စသည့်သီချင်းများအပြင် များစွာသော တေးအယ်လ်ဘမ်များ ထွက်ရှိခဲ့သည်။ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကိုယုံကြည်ကိုးကွယ်သူဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာသံတေးများသာမက [[ဓမ္မတေး]]များစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ တစ်ကိုယ်တော် တေးစီးရီးများသာမက အခြားအဆိုတော်များနှင့် တွဲဖက်တေးစီးရီးများ၊ [[ရုပ်ရှင်တေး]]များ၊ [[ကာရာအိုကေ]] တေးစီးရီးများစွာတို့ကို သီဆိုခဲ့သည်။ ''The King'' တေးဂီတအဖွဲ့နှင့်အတူ စင်မြင့်ဂီတဖျော်ဖြေပွဲများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ === တေးရေးဆရာဘဝ === လွှမ်းမိုးသည် တေးသီချင်းပေါင်းများစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့သူ ဂီတစာဆိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ မိမိသီဆိုရန်သာမက အခြားအဆိုတော်များအတွက်လည်း လက်ရာမြောက် တေးများကို သီကုံးပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံကျော် အဆိုတော်ကြီး [[စိုင်းဆိုင်မောဝ်]]၏ နာမည်ကျော် တေးတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် ''တရွာသားနဲ့ ပဝါပါး'' သီချင်းမှာ လွှမ်းမိုး၏လက်ရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ === သီချင်းပုံစံ === သီဆိုခဲ့သော သီချင်းပုံစံများမှာ ၁၉၆၀ပြည့်နှစ်များ၏ နှစ်လယ် (၁၉၆၅) မှ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များကြား ဝါရှင်တန်ဒီစီတွင်ပေါ်ပေါက်ရေပန်းစားခဲ့သည့် [[Funk metal|Funk]] ၏မျိုးကွဲဖြစ်သော [[Go-go]] ပုံစံ ၊ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များတွင် အမေရိကတောင်ပိုင်း၌ ပေါ်ထွန်းခဲ့သော [[Country]] ပုံစံဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်းဂီတအနေဖြင့် အောင်မြင်စကာလမှ နောက်ဆုံးအချိန်အထိအများဆုံး ဆိုသွားခဲ့သော ပုံစံမှာ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ကျူးဘား၌ပေါ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့သော [[Cha-cha-cha]] ပုံစံနှင့် ၁၉၁၄ နှစ်များတွင် အမေရိက၌ စတင်ရေပန်းစားခဲ့သော [[Foxtrot]] ပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်မျိုးလုံး Dance ဂီတအုပ်စုတွင် ပါဝင်သည်။ လွှမ်းမိုးသည် မြန်မာသံစဉ်ပုံစံ တေးသီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ ===သီချင်းအကြောင်းအရာ=== လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများတွင် ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည့် သီချင်းပုံစံများစွာ ပါဝင်သည်။ ဥပမာ - ''ကိုပေါ'' (ရေး စောဘွဲ့မှူး)၊ ''ပဲပြုတ်သည်မထား'' (ကိုယ်တိုင် ရေးဆို) ''အေးပုံကိုလွမ်းတယ်'' (ကိုယ်တိုင် ရေး ဆို)၊ ''တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး'' (ဆို စိုင်းဆိုင်မောဝ်)။ လက်တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည့် ဘဝအဖြစ်အပျက် အတွေ့အကြုံများကို ထင်ဟပ် ရေးသားထားသော သီချင်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။ ဥပမာ - ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ် ကျောင်းသား မောင်စိုးစိုး ဘဝ ဂီတဝါသနာပါခဲ့ပုံ၊ ''လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်'' သီချင်းတွင် သူငယ်ချင်းများနှင့်ဘဝ၊ ''ပင်စီ'' သီချင်းတွင် အိမ်ထောင်ရေး ဘဝ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကြောင်း၊ ''နီနီညိုညို'' သီချင်းတွင် တောင်ငူမြို့မှ မိတ်ဆွေ အမြွှာညီအမအကြောင်းများကို စပ်ဆိုထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများမှာ ခေတ်၊ စနစ် ကိုလည်း ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥပမာ ဆရာမ သီချင်း တွင် ကလေးငယ်တစ်ဦး ဂီတ ဝါသနာပါခြင်းကို ပြစ်မှုကြီးတစ်ခုသဖွယ် သဘောထားကာ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည့် ညံ့ဖျင်းလှသော မြန်မာ့ပညာရေးစနစ်ကို လေ့လာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး သီချင်းတွင် ထိုခေတ်က မန္တလေး-မူဆယ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း တစ်ပိုင်းတစ်စကို မြင်ရနိုင်သည်။ ပဲပြုတ်သည်မထားသီချင်းမှ အောက်ခြေ လူတန်းစားတို့ဘဝ၊ အေးပုံကို လွမ်းတယ်သီချင်းမှ လူတန်းစား ကွဲပြားနေခြင်းများတို့ကိုလည်း လေ့လာသိရှိနိုင်သည်။ လက်တွေ့ဆန်ဆန်သီချင်းများအပြင် စိတ်ကူးယဉ် တေးများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သူဖြစ်သည်။ တေးရေး နေမျိုးဆေး ၏ ကြယ်ကြွေညတိုင်းဆုတောင်းမယ်သီချင်းကို သီဆိုရာတွင် စိတ်ကူးယဉ် ကမ္ဘာတစ်ခုထဲသို့ ရောက်သွားသကဲ့သို့ ခံစားရအောင် သီဆိုနိုင်သူဖြစ်သည်။ ဟင်္သာတို့ရဲ့ နန်းတော်ရှေ့သီချင်းတွင် ရှေးခေတ်ဟောင်းကို ရောက်ရှိသွားသည့်အလား ထင်ရလေသည်။ အတွေးအခေါ်ပါသည့် သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ ဂုဏ်သီချင်း တွင် ငွေကို မက်မော ဂုဏ်တင်ကြသူတို့ကို နမူနာပြ၍ လူ့ဘဝ တန်ဖိုးအမှန်က မည်သည်ဖြစ်သည်ကို တေးချစ်သူတို့ အတွက် စဉ်းစားစရာ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ယူလာပေးထားလေသည်။ လွမ်းဆွတ်ကြည်နူးဖွယ် ကောင်းအောင် ဆွဲဆွဲငင်ငင် သီဆိုရာတွင် ဆရာတစ်ဆူ ဖြစ်သော်လည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တေးသီချင်းများစွာ ကိုလည်း သီဆိုထားခဲ့သည်။ လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်၊ ရပ်ကွက်ထဲမှာဒီလိုပဲ ကဲ့သို့သော သီချင်းများမှာ ပေါ့ပါး ရွှင်လန်းဖွယ်တေးများ ဖြစ်သည်။ == ရုပ်ရှင် နှင့် ဗီဒီယို သရုပ်ဆောင်ဘဝ == လွှမ်းမိုးသည် ဂီတနယ်ပယ်တွင်သာမက သရုပ်ဆောင်တွင်လည်း ထူးချွန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ ဦးဆုံးပါဝင်သည့် ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ဇာတ်ကားတွင် ပီပြင်သောသရုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် [[အကယ်ဒမီ]]ရမည်ဟုပင်ထင်ကြေးပေးခံခဲ့ရသည်။ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းအသံမင်းသားဘဝ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းများတွင်လည်း အသံဖြင့်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊ သူသရုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်မှာ ဝတ္ထု[[ဆွေဆွေအောင်]] ဇာတ်ညွှန်းဒါရိုက်တာစိန်ဝင်း(ဘူမိဗေဒ)၊ အသံသရုပ်ဆောင် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး[[မြင့်မြင့်ခိုင်]]တို့ပါဝင်သော ''မာနမင်းသား'' အမည်ရှိကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။ == ထွက်ရှိခဲ့သော တေးစုများ == {{incomplete list}}တိတ်တခိုးချစ်သူ (Album) မိုးစက်တင်လေ (Album) မောင်မေးမယ်မေ (Album) မဟာဒဏ္ဍာရီ (Album) တေးပုလဲ(၈၅) (Album) ပြောပါရစေ (Album) သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း (Album) ဖြေ (Album) ကျွန်တော်နှင့်လွှမ်းမိုး (Album){{columns-list|30em| # ''ရန်ကုန်သားလေး ကျနော်ပါ'' (မွှေး-ရုပ်ရှင်၊ တက္ကသိုလ်မေသော် တို့နင့် တွဲဖက်)(၁၉၇၅) မူပိုင် စိုးစံတေးသံသွင်း # ''မအေးကိုချစ်လို့ပါ'' (ဇင်မ နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉၇၇) သီရိလင်္ကာတေးထုတ်လုပ်ရေး # ''မနှင်းဆီ အပါအဝင်တေးသစ် ၁၆'' (၁၉၇၉) # ''ကားပြိုင်ပွဲ'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၈၀) # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉??) # ''ဟင်္သာတို့ရဲ့နန်းတော်ရှေ့'' တေးရေး အကော်ဒီယံအုန်းကျော် လွှမ်းမိုး စောဘွဲ့မှူး နိုင်မြန်မာ ရွှေတိုး ဆူး ကိုကိုအောင်(တောင်ကြီး) (၁၉၈၆) မူပိုင် ဥဩမောင်မောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩတေးသံသွင်း # ''ဆရာမ'' (၁၉၈၀) # ''ပျော်တာပေါ့ အမေရယ်'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၁) ရွက်ဝါ တေးသံသွင်း # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉၈၂) # ''ကျွန်တော် နှင့် လွှမ်းမိုး - တေးရေး နေဇော်အောင် ကျော်ကြားခဲ့သောတေးများ'' (၁၉၈၂) မူပိုင် နေဝန်းနီ # ''သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း'' (၁၉၈၃) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''မိုးစက်တင်လေ'' (၁၉၈၄) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''တေးပုလဲ ၈၅'' မူပိုင် ဦးလှသွင် # ''မန်းမြို့သူဇာမေ'' (မြတ်ဝတ်ရည်နှင့်) (၁၉၈၆) (ရွှေဥဩ၊ နှင်းပုလဲ) # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာ # ''ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်တေးများ'' (သန်းနိုင် သိန်းတန် ခင်မောင်ထူး ကိုင်ဇာ ပုလဲ စိမ်းမို့မို့ မေဆွိ မေခလာ မေရွက်ဝါ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာပွဲကြိုက်ခင် # ''နှလုံးသားဟစ်ကြွေးသံများ'' (စိုင်းထီးဆိုင် ကိုင်ဇာ ဂျက်မြသောင်း ကော်နီ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၆) မူပိုင် အနုရာဓ တေးထုတ်လုပ်ရေး၊ ဖြန့်ချိရေး ဒဂုံ တေးသံသွင်း # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) ပွင့်အနုပညာ ရွှေဥဩ # ''မောင်မေးမယ်မေ'' (၁၉၈၈) ဥဩတေးသံသွင်း # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) အနုရာဓဖြန့်ချိရေး ဒဂုံတေးသံသွင်း # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ဖြေ'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' ([[မာမာအေး]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) မူပိုင် တင်ဝင်း ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩ # ''ရေဒီယိုကမ္ဘာ'' (ခင်မောင်ထူး မေဆွဲ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) မင်္ဂလာစိန် တေးသံသွင်း # ''မဟာဒဏ္ဍာရီ'' (၁၉၉၂) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) တေးပုလဲကိုဘမြင့် နတ်သျှင်နောင် # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) မူပိုင် နှင်းပုလဲ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' ([[တွံတေးသိန်းတန်]] ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) မူပိုင် မြနန္ဒာ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' ([[နီနီဝင်းရွှေ]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''ပန်းနုနှင်းဆီ'' (၁၉၉၅) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) တေးရေး မြို့မငြိမ်း၊အေဝမ်းဆရာညှာ၊စန္ဒရားချစ်ဆွေ၊ကိုလေးညွန့်၊မောင်လွမ်းဝေ၊ကိုသက်ဦး၊မောင်ကြေးမုံ မူပိုင် ရာမ (ပန်းရည်ဘဏ်တိုက်တေးထုတ်လုပ်ရေး) ဖြန့်ချိရေး မနီလာ (ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''နှလုံးသားကိုနီကာ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရ​စေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' ([[စိုးစန္ဒာထွန်း]]နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း(၁)'' (၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း အကောင်းဆုံးတေး(၂)''(၂၀၀၁) # ''ငွေရတု အကောင်းဆုံးတေးများ(၃)'' (၂၀၀၁) # ''ငွေရတုအကောင်းဆုံးတေးများ (၄)'' (၂၀၀၁) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) # ''ဒေဝစ္ဆရာ'' (ဇော်ဝမ်း သုမောင် ရန်အောင် နောင် ရာမ စိုးအောင် နီနီဝင်းရွှေ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၂၀၀၁) မူပိုင် ဇင်အောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ချိုကြည်သာ # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (၂၀၀၂)([[သိန်းတန်]](မြန်မာပြည်)၏တေးသီချင်းများကို ပြန်လည်သီဆိုထားသည်) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ (၁)'' (နေဝန်းနီ တေးသံသွင်း) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ(၂)'' # ''လက်ရွေးစင်'' (မူရင်း) # ''လက်ရွေးစင်တေး'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ - ၂'' # ''ကော်ဖီဆိုင်အိပ်မက်'' # ''အလှူရှင်'' ([[ချိုပြုံး]]နှင့် တွဲဖက်၍) မူပိုင် ရွက်ဝါ မန္တလေး # ''ကျောင်းပြေးချစ်သူ'' ([[မေရွက်ဝါ]] နှင့်တွဲဖက်၍) # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (နုနု Excellent Creation) # ''အကောင်းစားသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ကိုးဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း # ''မင်းသားလေးသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ခြောက်ဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) # ''မင်းလိုလူစားအများကြီး'' ([[မွှေး]]၊ [[ရွှင်ပြုံး]] တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉??) # ''ရင်ထဲကဟစ်ကြွေးသံ'' (ကိုင်ဇာ ထူးအိမ်သင် နေမျိုးဆေး တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) လှိုင်း တေးသံသွင်း # ''ကြိုးကြာမောင်နှံ'' (နီနီဝင်းရွှေနှင့်တွဲဖက်) တေးရေး စိန်မောင်မြင့် }} ==မြန်မာသံစဉ် တေးစုများ== {{columns-list|30em| # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' (မာမာအေး နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' (တွံတေးသိန်းတန် ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရစေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' (စိုးစန္ဒာထွန်းနှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) }} == ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ရိုက်ကူးခဲ့သော ရုပ်ရှင်ကားများ == {{columns-list|30em| # ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ([[နေအောင်]]၊ [[ခင်သီတာထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ[[ဝင်းဖေ]]ရိုက်ကူးပြီး ၁၉၈၅ ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုအတွက်အမျိုးသားဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ပို့ဆုများရခဲ့သည် # ''ဒုစရိုက်သားကောင်'' (စမ်းပပအောင်) ([[ကျော်ဟိန်း]]စီစဉ်သည်) # ''နွေဦးရောက်ပြီကိုကို'' ([[ရန်အောင်]]၊ [[မေဝင်းမောင်]]) # ''ခေါင်းနဲ့ပန်း'' (ကျော်ဇေယျ၊ [[တင်တင်ညို]]) # ''ကြင်နာမယ် ယုယမယ် မြတ်နိုးမယ်'' ([[မေသန်းနု]]) # ''မေတ္တာသံစဉ်တေး'' ([[နွဲ့နွဲ့မူ]]၊ [[ချစ်ချစ်ဇော်]]) # ''ဖေဖေ့သားနဲ့မေမေ့သမီး'' ([[ခင်သန်းနု]]) ၁၉၈၈ # ''နောင်အင်းလေး'' ( .....? ) # ''လူကြမ်း'' (ဒါရိုက်တာလွှမ်းမိုး၊ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် ချိုပြုံး) # ''လေပွေအဝှေ့မှာဖြင့်'' (...........?) ဒါရိုက်တာ [[မိုက်တီး]] # ''ပန်းပန်လျက်ပါမဗေဒါ'' ([[ကျော်သူ]]၊ ချစ်ချစ်ဇော်) # ''အလင်းရောင်ပေါ်ပြီ မရီ'' ([[တင့်တင့်ထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ စန္ဒာအောင်သိန်း }} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၁ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၄ မွေးဖွားသူများ]] {{Myanmar-bio-stub}} 3fgmngx63uhkfzi0jjevjr18pfjwr7r 877931 877930 2025-06-15T01:49:17Z 2001:44C8:45E2:6371:6C25:7876:5F1A:582D /* အဆိုတော်ဘဝ */ 877931 wikitext text/x-wiki {{refimprove}} '''လွှမ်းမိုး''' (၁၉၅၄-၂၀၀၁) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ဂစ်တာသမား တေးရေး တေးဆို သရုပ်ဆောင် အနုပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ == ငယ်ဘဝ == ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့က [[ရန်ကုန်မြို့]] [[အလုံမြို့နယ်]] ကွင်းချောင်းလမ်းတွင် မွေးသည်။ ဘခင်မှာ ပွဲစားဦးစံမြင့်၊ မိခင်မှာ ဒေါ်ခင်အေး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်း မိဘများက သာကေတသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားသဖြင့် အတူလိုက်ပါခဲ့ရသည်။<ref name=mc/> ငယ်နာမည်မှာ စိုးစိုး ဖြစ်သည်။ မဟုတ်မခံစိတ်ရှိသဖြင့် ငယ်စဉ်က စိတ်မြန်လက်မြန်သမားဖြစ်ခဲ့ဖူးသလို အဆိုတော်ဘဝ တွင်လည်း နယ်စတိတ်ရှိုးအချို့တွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခြင်းအချို့ ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ကျောင်းနေသည့် ငယ်စဉ်ဘဝကပင် ဂီတကို ဝါသနာ ထုံခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းတွင် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် [[သာကေတမြို့နယ်]] ရပ်ကွက်များ၏ လမ်းများတွင် ညဘက် ဂစ်တာတီး သီချင်းဆိုခဲ့ကြသည့် စိုးစိုးနှင့် သူငယ်ချင်းများမှာ ရပ်ကွက်လူကြီးများ၏ လမ်းသူရဲ စိန်ဂေါ်လီ ကြောက်ရွံ့မှုအခံကြောင့် ရပ်ကွက် အမြင်မကြည်သော လမ်းသူရဲအုပ်စုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ သနားကြင်နာတတ်ပြီး အကူအညီပေးတတ်သဖြင့် ခင်မင်သူများအကြားတွင်မူ လူချစ်လူခင်များသူ တစ်ယောက်ဟု သတ်မှတ်ခံရလေသည်။ == ပညာရေး == အခြေခံပညာကို သာကေတ အထက (၃) တွင် သင်ယူခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းနှင့် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဂီတပညာကို ကိုသဲသဲ (ကိုပီတာ) ထံတွင် လေ့လာသင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည်။<ref name=mc/> == မိသားစုဘဝ == အိမ်ထောင်မကျမီအထိ ရန်ကုန် သာကေတမြို့နယ် ရန်ပြေ (၁၇) လမ်း မိဘများအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ သည်။ <ref name=mc> [https://www.youtube.com/watch?v=PLO7XhUbqHE&t=89s Myanmar Celebrity အရိုင်းမင်းနှင့်အင်တာဗျူး] </ref> ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် တွင် ဒေါ်[[မို့မို့မြင့်အောင်]] နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်မို့မို့မြင့်အောင် နှင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲသည်။ ၁၉၈၈ တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦး[[မောင်မောင်ခ (ဝန်ကြီးချုပ်)|မောင်မောင်ခ]] ဒေါ် ခင်ခင်လေးတို့၏သမီးနုနုခ (ဒေါ်နုနုရီ) နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဇနီး သားသမီးများနှင့်အတူ [[ရန်ကုန်တိုင်း]][[ရန်ကင်းမြို့နယ်]]၊ ပါရမီရပ်ကွက်၊ သီရိလမ်း နေအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ == ဘဝနိဂုံး == ၂၀၀၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက် နံနက်က ရန်ကုန်မြို့တွင် ကားမတော်တဆမှုဖြစ်ကာ ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် မာရဇာ၊ ဂရေဟမ်၊ ဇာနည်၊ ဇော်ပိုင်၊ ဖိုးကာ၊ နန္ဒအေးယာ၊ ဉာဏ်လင်းအောင်၊ ဖြိုးပြည့်ဆောင်း၊ အောင်ထက်နှင့် အောင်မြင့်မြတ်တို့ အပါအဝင် နာမည်ကြီး မြန်မာအဆိုတော်များသည် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်များကို ရည်စူး၍ ဖျော်ဖြေပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ [1] ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် ဗညားဟန်သည် သူ့၏အယ်လ်ဘမ်တွင် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်သီချင်းများကို ကာဗာလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့လူငယ်တေးဂီတအဖွဲ့ Project K မှ လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်ဖြစ်သော "That Yangon Lad is Me" (ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်) ကို Yangon City FM ၏ (၁၈) ကြိမ်မြောက် ဂီတဆုပေးပွဲ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[4] == ဂီတဘဝ == ငယ်စဉ်ကပင် ဂီတကို ဝါသနာထုံခဲ့ပြီး ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ်က ဂီတဝါသနာ အကြောင်းကို စပ်ဆိုခဲ့သည်။ ဝါသနာတူ သူငယ်ချင်းများနှင့် အတူစုပြီး ဂစ်တာတီး၊ သီချင်းဆို၊ သီချင်းရေးခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂစ်တာသင်ဆရာ ကိုပီတာ နှင့် တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသက်မွေးခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ခုနှစ်တွင် သာကေတမှ စိုးစိုးကို ရန်ကုန်ရှိ ဩစတြေးလျသံရုံးတွင် အလုပ်လုပ်နေသူ မဘေဘီ က ရင်းနှီးငွေ ကျပ် တစ်သိန်း မတည်ပေးသဖြင့် ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' တေးစုကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်‌တော်ပါ'' တေးစုမှာ ထိုအချိန်က တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအထိ အောင်မြင်မှုရခဲ့သဖြင့် အဆိုတော်လွှမ်းမိုး အဖြစ် အနုပညာခရီး စတင်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name=mc/> === အတီးသမားဘဝ === အဆိုတော်အဖြစ်မအောင်မြင်မီက ဂစ်တာအတီးသမားအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ကာ အဆိုတော်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း ''The King'' တီးဝိုင်းတွင် lead ဂစ်တာသမား နှင့် ဂီတမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ မကျော်ကြားခင်က ကြည့်မြင်တိုင် ''The Professional'' တီးဝိုင်း၊ [[စန္ဒယားချစ်မောင်]]၏ ''Double Agent'' တီးဝိုင်များတွင်လည်း lead ဂစ်တာသမားအဖြစ်တီးခတ်ခဲ့ဖူးပြီး အနောက်တိုင်းခေတ်ပေါ်တေးများ စတင်လာခဲ့သည့် ခေတ်ဦးကာလတွင်ပင် ထူးထူးချွန်ချွန်တီးခတ်နိုင်သော ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခံခဲ့ရသည်။ === အဆိုတော်ဘဝ === အတီး၊ အဆို၊ အရေး၊ သရုပ်ဆောင် စသည့် အနုပညာ လုပ်ငန်းစုံလုပ်ခဲ့ရာတွင် တေးသံရှင် အဖြစ်နှင့် အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကျော်သီချင်းများစွာကို သီဆိုခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေး သီချင်းများအပြင် တေးရေးဆရာများစွာတို့၏ သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ နာမည်ကျော် တေးရေးသူများမှာ နိုင်မြန်မာ၊ ဆူး၊ စိုင်းဆိုင်မောဝ် တို့ ခဲ့သည်။ [[ဥဩတေးသံသွင်း]] နှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုကာ ဂီတတေးစု များစွာကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' သီချင်းဖြင့် တောရောမြို့ပါအောင်မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ''မန္တလေးမြို့ကို ပြန်ခဲ့မယ်''၊ ''မိုးစက်တင်လေ''၊''မအေးကိုချစ်လို့ပါ''၊ ''လူပျောက်ကြော်ငြာ''၊ ''နီနီညိုညိုကိုကို''၊ ''ဆရာမ''၊ ''ကံ့ကော်မြို့တော်''၊ ''အဖေ''၊ ''အချစ်ရှုံးသမားဒဿဂီရိ''၊ ''အခုတော့ပါးစပ်ရာဇဝင်လေးတစ်ခုဖြစ်လို့ကျန်ခဲ့ပြီ'' စသည့်သီချင်းများအပြင် များစွာသော တေးအယ်လ်ဘမ်များ ထွက်ရှိခဲ့သည်။ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကိုယုံကြည်ကိုးကွယ်သူဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာသံတေးများသာမက [[ဓမ္မတေး]]များစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ တစ်ကိုယ်တော် တေးစီးရီးများသာမက အခြားအဆိုတော်များနှင့် တွဲဖက်တေးစီးရီးများ၊ [[ရုပ်ရှင်တေး]]များ၊ [[ကာရာအိုကေ]] တေးစီးရီးများစွာတို့ကို သီဆိုခဲ့သည်။ ''The King'' တေးဂီတအဖွဲ့နှင့်အတူ စင်မြင့်ဂီတဖျော်ဖြေပွဲများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ === တေးရေးဆရာဘဝ === လွှမ်းမိုးသည် တေးသီချင်းပေါင်းများစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့သူ ဂီတစာဆိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ မိမိသီဆိုရန်သာမက အခြားအဆိုတော်များအတွက်လည်း လက်ရာမြောက် တေးများကို သီကုံးပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံကျော် အဆိုတော်ကြီး [[စိုင်းဆိုင်မောဝ်]]၏ နာမည်ကျော် တေးတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် ''တရွာသားနဲ့ ပဝါပါး'' သီချင်းမှာ လွှမ်းမိုး၏လက်ရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ === သီချင်းပုံစံ === သီဆိုခဲ့သော သီချင်းပုံစံများမှာ ၁၉၆၀ပြည့်နှစ်များ၏ နှစ်လယ် (၁၉၆၅) မှ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များကြား ဝါရှင်တန်ဒီစီတွင်ပေါ်ပေါက်ရေပန်းစားခဲ့သည့် [[Funk metal|Funk]] ၏မျိုးကွဲဖြစ်သော [[Go-go]] ပုံစံ ၊ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များတွင် အမေရိကတောင်ပိုင်း၌ ပေါ်ထွန်းခဲ့သော [[Country]] ပုံစံဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်းဂီတအနေဖြင့် အောင်မြင်စကာလမှ နောက်ဆုံးအချိန်အထိအများဆုံး ဆိုသွားခဲ့သော ပုံစံမှာ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ကျူးဘား၌ပေါ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့သော [[Cha-cha-cha]] ပုံစံနှင့် ၁၉၁၄ နှစ်များတွင် အမေရိက၌ စတင်ရေပန်းစားခဲ့သော [[Foxtrot]] ပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်မျိုးလုံး Dance ဂီတအုပ်စုတွင် ပါဝင်သည်။ လွှမ်းမိုးသည် မြန်မာသံစဉ်ပုံစံ တေးသီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ ===သီချင်းအကြောင်းအရာ=== လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများတွင် ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည့် သီချင်းပုံစံများစွာ ပါဝင်သည်။ ဥပမာ - ''ကိုပေါ'' (ရေး စောဘွဲ့မှူး)၊ ''ပဲပြုတ်သည်မထား'' (ကိုယ်တိုင် ရေးဆို) ''အေးပုံကိုလွမ်းတယ်'' (ကိုယ်တိုင် ရေး ဆို)၊ ''တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး'' (ဆို စိုင်းဆိုင်မောဝ်)။ လက်တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည့် ဘဝအဖြစ်အပျက် အတွေ့အကြုံများကို ထင်ဟပ် ရေးသားထားသော သီချင်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။ ဥပမာ - ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ် ကျောင်းသား မောင်စိုးစိုး ဘဝ ဂီတဝါသနာပါခဲ့ပုံ၊ ''လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်'' သီချင်းတွင် သူငယ်ချင်းများနှင့်ဘဝ၊ ''ပင်စီ'' သီချင်းတွင် အိမ်ထောင်ရေး ဘဝ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကြောင်း၊ ''နီနီညိုညို'' သီချင်းတွင် တောင်ငူမြို့မှ မိတ်ဆွေ အမြွှာညီအမအကြောင်းများကို စပ်ဆိုထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများမှာ ခေတ်၊ စနစ် ကိုလည်း ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥပမာ ဆရာမ သီချင်း တွင် ကလေးငယ်တစ်ဦး ဂီတ ဝါသနာပါခြင်းကို ပြစ်မှုကြီးတစ်ခုသဖွယ် သဘောထားကာ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည့် ညံ့ဖျင်းလှသော မြန်မာ့ပညာရေးစနစ်ကို လေ့လာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး သီချင်းတွင် ထိုခေတ်က မန္တလေး-မူဆယ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း တစ်ပိုင်းတစ်စကို မြင်ရနိုင်သည်။ ပဲပြုတ်သည်မထားသီချင်းမှ အောက်ခြေ လူတန်းစားတို့ဘဝ၊ အေးပုံကို လွမ်းတယ်သီချင်းမှ လူတန်းစား ကွဲပြားနေခြင်းများတို့ကိုလည်း လေ့လာသိရှိနိုင်သည်။ လက်တွေ့ဆန်ဆန်သီချင်းများအပြင် စိတ်ကူးယဉ် တေးများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သူဖြစ်သည်။ တေးရေး နေမျိုးဆေး ၏ ကြယ်ကြွေညတိုင်းဆုတောင်းမယ်သီချင်းကို သီဆိုရာတွင် စိတ်ကူးယဉ် ကမ္ဘာတစ်ခုထဲသို့ ရောက်သွားသကဲ့သို့ ခံစားရအောင် သီဆိုနိုင်သူဖြစ်သည်။ ဟင်္သာတို့ရဲ့ နန်းတော်ရှေ့သီချင်းတွင် ရှေးခေတ်ဟောင်းကို ရောက်ရှိသွားသည့်အလား ထင်ရလေသည်။ အတွေးအခေါ်ပါသည့် သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ ဂုဏ်သီချင်း တွင် ငွေကို မက်မော ဂုဏ်တင်ကြသူတို့ကို နမူနာပြ၍ လူ့ဘဝ တန်ဖိုးအမှန်က မည်သည်ဖြစ်သည်ကို တေးချစ်သူတို့ အတွက် စဉ်းစားစရာ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ယူလာပေးထားလေသည်။ လွမ်းဆွတ်ကြည်နူးဖွယ် ကောင်းအောင် ဆွဲဆွဲငင်ငင် သီဆိုရာတွင် ဆရာတစ်ဆူ ဖြစ်သော်လည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တေးသီချင်းများစွာ ကိုလည်း သီဆိုထားခဲ့သည်။ လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်၊ ရပ်ကွက်ထဲမှာဒီလိုပဲ ကဲ့သို့သော သီချင်းများမှာ ပေါ့ပါး ရွှင်လန်းဖွယ်တေးများ ဖြစ်သည်။ == ရုပ်ရှင် နှင့် ဗီဒီယို သရုပ်ဆောင်ဘဝ == လွှမ်းမိုးသည် ဂီတနယ်ပယ်တွင်သာမက သရုပ်ဆောင်တွင်လည်း ထူးချွန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ ဦးဆုံးပါဝင်သည့် ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ဇာတ်ကားတွင် ပီပြင်သောသရုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် [[အကယ်ဒမီ]]ရမည်ဟုပင်ထင်ကြေးပေးခံခဲ့ရသည်။ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းအသံမင်းသားဘဝ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းများတွင်လည်း အသံဖြင့်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊ သူသရုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်မှာ ဝတ္ထု[[ဆွေဆွေအောင်]] ဇာတ်ညွှန်းဒါရိုက်တာစိန်ဝင်း(ဘူမိဗေဒ)၊ အသံသရုပ်ဆောင် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး[[မြင့်မြင့်ခိုင်]]တို့ပါဝင်သော ''မာနမင်းသား'' အမည်ရှိကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။ == ထွက်ရှိခဲ့သော တေးစုများ == {{incomplete list}}တိတ်တခိုးချစ်သူ (Album) မိုးစက်တင်လေ (Album) မောင်မေးမယ်မေ (Album) မဟာဒဏ္ဍာရီ (Album) တေးပုလဲ(၈၅) (Album) ပြောပါရစေ (Album) သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း (Album) ဖြေ (Album) ကျွန်တော်နှင့်လွှမ်းမိုး (Album){{columns-list|30em| # ''ရန်ကုန်သားလေး ကျနော်ပါ'' (မွှေး-ရုပ်ရှင်၊ တက္ကသိုလ်မေသော် တို့နင့် တွဲဖက်)(၁၉၇၅) မူပိုင် စိုးစံတေးသံသွင်း # ''မအေးကိုချစ်လို့ပါ'' (ဇင်မ နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉၇၇) သီရိလင်္ကာတေးထုတ်လုပ်ရေး # ''မနှင်းဆီ အပါအဝင်တေးသစ် ၁၆'' (၁၉၇၉) # ''ကားပြိုင်ပွဲ'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၈၀) # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉??) # ''ဟင်္သာတို့ရဲ့နန်းတော်ရှေ့'' တေးရေး အကော်ဒီယံအုန်းကျော် လွှမ်းမိုး စောဘွဲ့မှူး နိုင်မြန်မာ ရွှေတိုး ဆူး ကိုကိုအောင်(တောင်ကြီး) (၁၉၈၆) မူပိုင် ဥဩမောင်မောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩတေးသံသွင်း # ''ဆရာမ'' (၁၉၈၀) # ''ပျော်တာပေါ့ အမေရယ်'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၁) ရွက်ဝါ တေးသံသွင်း # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉၈၂) # ''ကျွန်တော် နှင့် လွှမ်းမိုး - တေးရေး နေဇော်အောင် ကျော်ကြားခဲ့သောတေးများ'' (၁၉၈၂) မူပိုင် နေဝန်းနီ # ''သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း'' (၁၉၈၃) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''မိုးစက်တင်လေ'' (၁၉၈၄) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''တေးပုလဲ ၈၅'' မူပိုင် ဦးလှသွင် # ''မန်းမြို့သူဇာမေ'' (မြတ်ဝတ်ရည်နှင့်) (၁၉၈၆) (ရွှေဥဩ၊ နှင်းပုလဲ) # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာ # ''ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်တေးများ'' (သန်းနိုင် သိန်းတန် ခင်မောင်ထူး ကိုင်ဇာ ပုလဲ စိမ်းမို့မို့ မေဆွိ မေခလာ မေရွက်ဝါ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာပွဲကြိုက်ခင် # ''နှလုံးသားဟစ်ကြွေးသံများ'' (စိုင်းထီးဆိုင် ကိုင်ဇာ ဂျက်မြသောင်း ကော်နီ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၆) မူပိုင် အနုရာဓ တေးထုတ်လုပ်ရေး၊ ဖြန့်ချိရေး ဒဂုံ တေးသံသွင်း # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) ပွင့်အနုပညာ ရွှေဥဩ # ''မောင်မေးမယ်မေ'' (၁၉၈၈) ဥဩတေးသံသွင်း # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) အနုရာဓဖြန့်ချိရေး ဒဂုံတေးသံသွင်း # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ဖြေ'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' ([[မာမာအေး]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) မူပိုင် တင်ဝင်း ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩ # ''ရေဒီယိုကမ္ဘာ'' (ခင်မောင်ထူး မေဆွဲ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) မင်္ဂလာစိန် တေးသံသွင်း # ''မဟာဒဏ္ဍာရီ'' (၁၉၉၂) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) တေးပုလဲကိုဘမြင့် နတ်သျှင်နောင် # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) မူပိုင် နှင်းပုလဲ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' ([[တွံတေးသိန်းတန်]] ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) မူပိုင် မြနန္ဒာ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' ([[နီနီဝင်းရွှေ]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''ပန်းနုနှင်းဆီ'' (၁၉၉၅) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) တေးရေး မြို့မငြိမ်း၊အေဝမ်းဆရာညှာ၊စန္ဒရားချစ်ဆွေ၊ကိုလေးညွန့်၊မောင်လွမ်းဝေ၊ကိုသက်ဦး၊မောင်ကြေးမုံ မူပိုင် ရာမ (ပန်းရည်ဘဏ်တိုက်တေးထုတ်လုပ်ရေး) ဖြန့်ချိရေး မနီလာ (ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''နှလုံးသားကိုနီကာ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရ​စေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' ([[စိုးစန္ဒာထွန်း]]နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း(၁)'' (၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း အကောင်းဆုံးတေး(၂)''(၂၀၀၁) # ''ငွေရတု အကောင်းဆုံးတေးများ(၃)'' (၂၀၀၁) # ''ငွေရတုအကောင်းဆုံးတေးများ (၄)'' (၂၀၀၁) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) # ''ဒေဝစ္ဆရာ'' (ဇော်ဝမ်း သုမောင် ရန်အောင် နောင် ရာမ စိုးအောင် နီနီဝင်းရွှေ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၂၀၀၁) မူပိုင် ဇင်အောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ချိုကြည်သာ # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (၂၀၀၂)([[သိန်းတန်]](မြန်မာပြည်)၏တေးသီချင်းများကို ပြန်လည်သီဆိုထားသည်) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ (၁)'' (နေဝန်းနီ တေးသံသွင်း) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ(၂)'' # ''လက်ရွေးစင်'' (မူရင်း) # ''လက်ရွေးစင်တေး'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ - ၂'' # ''ကော်ဖီဆိုင်အိပ်မက်'' # ''အလှူရှင်'' ([[ချိုပြုံး]]နှင့် တွဲဖက်၍) မူပိုင် ရွက်ဝါ မန္တလေး # ''ကျောင်းပြေးချစ်သူ'' ([[မေရွက်ဝါ]] နှင့်တွဲဖက်၍) # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (နုနု Excellent Creation) # ''အကောင်းစားသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ကိုးဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း # ''မင်းသားလေးသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ခြောက်ဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) # ''မင်းလိုလူစားအများကြီး'' ([[မွှေး]]၊ [[ရွှင်ပြုံး]] တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉??) # ''ရင်ထဲကဟစ်ကြွေးသံ'' (ကိုင်ဇာ ထူးအိမ်သင် နေမျိုးဆေး တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) လှိုင်း တေးသံသွင်း # ''ကြိုးကြာမောင်နှံ'' (နီနီဝင်းရွှေနှင့်တွဲဖက်) တေးရေး စိန်မောင်မြင့် }} ==မြန်မာသံစဉ် တေးစုများ== {{columns-list|30em| # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' (မာမာအေး နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' (တွံတေးသိန်းတန် ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရစေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' (စိုးစန္ဒာထွန်းနှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) }} == ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ရိုက်ကူးခဲ့သော ရုပ်ရှင်ကားများ == {{columns-list|30em| # ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ([[နေအောင်]]၊ [[ခင်သီတာထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ[[ဝင်းဖေ]]ရိုက်ကူးပြီး ၁၉၈၅ ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုအတွက်အမျိုးသားဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ပို့ဆုများရခဲ့သည် # ''ဒုစရိုက်သားကောင်'' (စမ်းပပအောင်) ([[ကျော်ဟိန်း]]စီစဉ်သည်) # ''နွေဦးရောက်ပြီကိုကို'' ([[ရန်အောင်]]၊ [[မေဝင်းမောင်]]) # ''ခေါင်းနဲ့ပန်း'' (ကျော်ဇေယျ၊ [[တင်တင်ညို]]) # ''ကြင်နာမယ် ယုယမယ် မြတ်နိုးမယ်'' ([[မေသန်းနု]]) # ''မေတ္တာသံစဉ်တေး'' ([[နွဲ့နွဲ့မူ]]၊ [[ချစ်ချစ်ဇော်]]) # ''ဖေဖေ့သားနဲ့မေမေ့သမီး'' ([[ခင်သန်းနု]]) ၁၉၈၈ # ''နောင်အင်းလေး'' ( .....? ) # ''လူကြမ်း'' (ဒါရိုက်တာလွှမ်းမိုး၊ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် ချိုပြုံး) # ''လေပွေအဝှေ့မှာဖြင့်'' (...........?) ဒါရိုက်တာ [[မိုက်တီး]] # ''ပန်းပန်လျက်ပါမဗေဒါ'' ([[ကျော်သူ]]၊ ချစ်ချစ်ဇော်) # ''အလင်းရောင်ပေါ်ပြီ မရီ'' ([[တင့်တင့်ထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ စန္ဒာအောင်သိန်း }} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၁ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၄ မွေးဖွားသူများ]] {{Myanmar-bio-stub}} 6ovsklck75f85o1c10ozl0y83q69617 877932 877931 2025-06-15T01:50:27Z 2001:44C8:45E2:6371:6C25:7876:5F1A:582D /* အဆိုတော်ဘဝ */ 877932 wikitext text/x-wiki {{refimprove}} '''လွှမ်းမိုး''' (၁၉၅၄-၂၀၀၁) သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ဂစ်တာသမား တေးရေး တေးဆို သရုပ်ဆောင် အနုပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ == ငယ်ဘဝ == ၁၉၅၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့က [[ရန်ကုန်မြို့]] [[အလုံမြို့နယ်]] ကွင်းချောင်းလမ်းတွင် မွေးသည်။ ဘခင်မှာ ပွဲစားဦးစံမြင့်၊ မိခင်မှာ ဒေါ်ခင်အေး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်း မိဘများက သာကေတသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားသဖြင့် အတူလိုက်ပါခဲ့ရသည်။<ref name=mc/> ငယ်နာမည်မှာ စိုးစိုး ဖြစ်သည်။ မဟုတ်မခံစိတ်ရှိသဖြင့် ငယ်စဉ်က စိတ်မြန်လက်မြန်သမားဖြစ်ခဲ့ဖူးသလို အဆိုတော်ဘဝ တွင်လည်း နယ်စတိတ်ရှိုးအချို့တွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခြင်းအချို့ ရှိခဲ့ဖူးသည်။ ကျောင်းနေသည့် ငယ်စဉ်ဘဝကပင် ဂီတကို ဝါသနာ ထုံခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းတွင် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် [[သာကေတမြို့နယ်]] ရပ်ကွက်များ၏ လမ်းများတွင် ညဘက် ဂစ်တာတီး သီချင်းဆိုခဲ့ကြသည့် စိုးစိုးနှင့် သူငယ်ချင်းများမှာ ရပ်ကွက်လူကြီးများ၏ လမ်းသူရဲ စိန်ဂေါ်လီ ကြောက်ရွံ့မှုအခံကြောင့် ရပ်ကွက် အမြင်မကြည်သော လမ်းသူရဲအုပ်စုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ သနားကြင်နာတတ်ပြီး အကူအညီပေးတတ်သဖြင့် ခင်မင်သူများအကြားတွင်မူ လူချစ်လူခင်များသူ တစ်ယောက်ဟု သတ်မှတ်ခံရလေသည်။ == ပညာရေး == အခြေခံပညာကို သာကေတ အထက (၃) တွင် သင်ယူခဲ့သည်။ ခြောက်တန်းနှင့် ကျောင်းအထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဂီတပညာကို ကိုသဲသဲ (ကိုပီတာ) ထံတွင် လေ့လာသင်ယူဆည်းပူးခဲ့သည်။<ref name=mc/> == မိသားစုဘဝ == အိမ်ထောင်မကျမီအထိ ရန်ကုန် သာကေတမြို့နယ် ရန်ပြေ (၁၇) လမ်း မိဘများအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ သည်။ <ref name=mc> [https://www.youtube.com/watch?v=PLO7XhUbqHE&t=89s Myanmar Celebrity အရိုင်းမင်းနှင့်အင်တာဗျူး] </ref> ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် တွင် ဒေါ်[[မို့မို့မြင့်အောင်]] နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်မို့မို့မြင့်အောင် နှင့် ကွာရှင်းပြတ်စဲသည်။ ၁၉၈၈ တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဦး[[မောင်မောင်ခ (ဝန်ကြီးချုပ်)|မောင်မောင်ခ]] ဒေါ် ခင်ခင်လေးတို့၏သမီးနုနုခ (ဒေါ်နုနုရီ) နှင့် အကြောင်းပါသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဇနီး သားသမီးများနှင့်အတူ [[ရန်ကုန်တိုင်း]][[ရန်ကင်းမြို့နယ်]]၊ ပါရမီရပ်ကွက်၊ သီရိလမ်း နေအိမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ == ဘဝနိဂုံး == ၂၀၀၁ ခု၊ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက် နံနက်က ရန်ကုန်မြို့တွင် ကားမတော်တဆမှုဖြစ်ကာ ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်သည်။ ၂၀၁၆ခုနှစ်တွင် မာရဇာ၊ ဂရေဟမ်၊ ဇာနည်၊ ဇော်ပိုင်၊ ဖိုးကာ၊ နန္ဒအေးယာ၊ ဉာဏ်လင်းအောင်၊ ဖြိုးပြည့်ဆောင်း၊ အောင်ထက်နှင့် အောင်မြင့်မြတ်တို့ အပါအဝင် နာမည်ကြီး မြန်မာအဆိုတော်များသည် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်များကို ရည်စူး၍ ဖျော်ဖြေပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ [1] ၂၀၁၇ခုနှစ်တွင် ဗညားဟန်သည် သူ့၏အယ်လ်ဘမ်တွင် လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်သီချင်းများကို ကာဗာလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့လူငယ်တေးဂီတအဖွဲ့ Project K မှ လွှမ်းမိုး၏ ဂန္ထဝင်ဖြစ်သော "That Yangon Lad is Me" (ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်) ကို Yangon City FM ၏ (၁၈) ကြိမ်မြောက် ဂီတဆုပေးပွဲ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[4] == ဂီတဘဝ == ငယ်စဉ်ကပင် ဂီတကို ဝါသနာထုံခဲ့ပြီး ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ်က ဂီတဝါသနာ အကြောင်းကို စပ်ဆိုခဲ့သည်။ ဝါသနာတူ သူငယ်ချင်းများနှင့် အတူစုပြီး ဂစ်တာတီး၊ သီချင်းဆို၊ သီချင်းရေးခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂစ်တာသင်ဆရာ ကိုပီတာ နှင့် တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသက်မွေးခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ခုနှစ်တွင် သာကေတမှ စိုးစိုးကို ရန်ကုန်ရှိ ဩစတြေးလျသံရုံးတွင် အလုပ်လုပ်နေသူ မဘေဘီ က ရင်းနှီးငွေ ကျပ် တစ်သိန်း မတည်ပေးသဖြင့် ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' တေးစုကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်‌တော်ပါ'' တေးစုမှာ ထိုအချိန်က တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအထိ အောင်မြင်မှုရခဲ့သဖြင့် အဆိုတော်လွှမ်းမိုး အဖြစ် အနုပညာခရီး စတင်နိုင်ခဲ့သည်။<ref name=mc/> === အတီးသမားဘဝ === အဆိုတော်အဖြစ်မအောင်မြင်မီက ဂစ်တာအတီးသမားအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့ကာ အဆိုတော်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း ''The King'' တီးဝိုင်းတွင် lead ဂစ်တာသမား နှင့် ဂီတမှူးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ မကျော်ကြားခင်က ကြည့်မြင်တိုင် ''The Professional'' တီးဝိုင်း၊ [[စန္ဒယားချစ်မောင်]]၏ ''Double Agent'' တီးဝိုင်များတွင်လည်း lead ဂစ်တာသမားအဖြစ်တီးခတ်ခဲ့ဖူးပြီး အနောက်တိုင်းခေတ်ပေါ်တေးများ စတင်လာခဲ့သည့် ခေတ်ဦးကာလတွင်ပင် ထူးထူးချွန်ချွန်တီးခတ်နိုင်သော ဂစ်တာသမားအဖြစ် အသိမှတ်ပြုခံခဲ့ရသည်။ === အဆိုတော်ဘဝ === အတီး၊ အဆို၊ အရေး၊ သရုပ်ဆောင် စသည့် အနုပညာ လုပ်ငန်းစုံလုပ်ခဲ့ရာတွင် တေးသံရှင် အဖြစ်နှင့် အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကျော်သီချင်းများစွာကို သီဆိုခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေး သီချင်းများအပြင် တေးရေးဆရာများစွာတို့၏ သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ နာမည်ကျော် တေးရေးသူများမှာ [[နိုင်မြန်မာ]]၊ [[ဆူး]]၊ စိုင်းဆိုင်မောဝ် တို့ဖြစ်သည်။ [[ဥဩတေးသံသွင်း]] နှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုကာ ဂီတတေးစု များစွာကို ဖန်တီးထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ''ရန်ကုန်သားလေးကျွန်တော်ပါ'' သီချင်းဖြင့် တောရောမြို့ပါအောင်မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ''မန္တလေးမြို့ကို ပြန်ခဲ့မယ်''၊ ''မိုးစက်တင်လေ''၊''မအေးကိုချစ်လို့ပါ''၊ ''လူပျောက်ကြော်ငြာ''၊ ''နီနီညိုညိုကိုကို''၊ ''ဆရာမ''၊ ''ကံ့ကော်မြို့တော်''၊ ''အဖေ''၊ ''အချစ်ရှုံးသမားဒဿဂီရိ''၊ ''အခုတော့ပါးစပ်ရာဇဝင်လေးတစ်ခုဖြစ်လို့ကျန်ခဲ့ပြီ'' စသည့်သီချင်းများအပြင် များစွာသော တေးအယ်လ်ဘမ်များ ထွက်ရှိခဲ့သည်။ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]ကိုယုံကြည်ကိုးကွယ်သူဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာသံတေးများသာမက [[ဓမ္မတေး]]များစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ တစ်ကိုယ်တော် တေးစီးရီးများသာမက အခြားအဆိုတော်များနှင့် တွဲဖက်တေးစီးရီးများ၊ [[ရုပ်ရှင်တေး]]များ၊ [[ကာရာအိုကေ]] တေးစီးရီးများစွာတို့ကို သီဆိုခဲ့သည်။ ''The King'' တေးဂီတအဖွဲ့နှင့်အတူ စင်မြင့်ဂီတဖျော်ဖြေပွဲများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ === တေးရေးဆရာဘဝ === လွှမ်းမိုးသည် တေးသီချင်းပေါင်းများစွာကိုလည်း ရေးသားခဲ့သူ ဂီတစာဆိုတစ်ဦးဖြစ်သည်။ မိမိသီဆိုရန်သာမက အခြားအဆိုတော်များအတွက်လည်း လက်ရာမြောက် တေးများကို သီကုံးပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံကျော် အဆိုတော်ကြီး [[စိုင်းဆိုင်မောဝ်]]၏ နာမည်ကျော် တေးတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် ''တရွာသားနဲ့ ပဝါပါး'' သီချင်းမှာ လွှမ်းမိုး၏လက်ရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ === သီချင်းပုံစံ === သီဆိုခဲ့သော သီချင်းပုံစံများမှာ ၁၉၆၀ပြည့်နှစ်များ၏ နှစ်လယ် (၁၉၆၅) မှ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်များကြား ဝါရှင်တန်ဒီစီတွင်ပေါ်ပေါက်ရေပန်းစားခဲ့သည့် [[Funk metal|Funk]] ၏မျိုးကွဲဖြစ်သော [[Go-go]] ပုံစံ ၊ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များတွင် အမေရိကတောင်ပိုင်း၌ ပေါ်ထွန်းခဲ့သော [[Country]] ပုံစံဖြစ်ပြီး အနောက်တိုင်းဂီတအနေဖြင့် အောင်မြင်စကာလမှ နောက်ဆုံးအချိန်အထိအများဆုံး ဆိုသွားခဲ့သော ပုံစံမှာ ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်များတွင် ကျူးဘား၌ပေါ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့သော [[Cha-cha-cha]] ပုံစံနှင့် ၁၉၁၄ နှစ်များတွင် အမေရိက၌ စတင်ရေပန်းစားခဲ့သော [[Foxtrot]] ပုံစံဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်မျိုးလုံး Dance ဂီတအုပ်စုတွင် ပါဝင်သည်။ လွှမ်းမိုးသည် မြန်မာသံစဉ်ပုံစံ တေးသီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့သည်။ ===သီချင်းအကြောင်းအရာ=== လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများတွင် ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည့် သီချင်းပုံစံများစွာ ပါဝင်သည်။ ဥပမာ - ''ကိုပေါ'' (ရေး စောဘွဲ့မှူး)၊ ''ပဲပြုတ်သည်မထား'' (ကိုယ်တိုင် ရေးဆို) ''အေးပုံကိုလွမ်းတယ်'' (ကိုယ်တိုင် ရေး ဆို)၊ ''တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး'' (ဆို စိုင်းဆိုင်မောဝ်)။ လက်တွေ့ကြုံကြိုက်ရသည့် ဘဝအဖြစ်အပျက် အတွေ့အကြုံများကို ထင်ဟပ် ရေးသားထားသော သီချင်းများလည်း ပါဝင်နေသည်။ ဥပမာ - ''ဆရာမ'' သီချင်းတွင် ငယ်စဉ် ကျောင်းသား မောင်စိုးစိုး ဘဝ ဂီတဝါသနာပါခဲ့ပုံ၊ ''လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်'' သီချင်းတွင် သူငယ်ချင်းများနှင့်ဘဝ၊ ''ပင်စီ'' သီချင်းတွင် အိမ်ထောင်ရေး ဘဝ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကြောင်း၊ ''နီနီညိုညို'' သီချင်းတွင် တောင်ငူမြို့မှ မိတ်ဆွေ အမြွှာညီအမအကြောင်းများကို စပ်ဆိုထားသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ လွှမ်းမိုး၏သီချင်းများမှာ ခေတ်၊ စနစ် ကိုလည်း ထင်ဟပ်လျက်ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥပမာ ဆရာမ သီချင်း တွင် ကလေးငယ်တစ်ဦး ဂီတ ဝါသနာပါခြင်းကို ပြစ်မှုကြီးတစ်ခုသဖွယ် သဘောထားကာ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည့် ညံ့ဖျင်းလှသော မြန်မာ့ပညာရေးစနစ်ကို လေ့လာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ တရွာသားနဲ့ ပုဝါပါး သီချင်းတွင် ထိုခေတ်က မန္တလေး-မူဆယ် ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း တစ်ပိုင်းတစ်စကို မြင်ရနိုင်သည်။ ပဲပြုတ်သည်မထားသီချင်းမှ အောက်ခြေ လူတန်းစားတို့ဘဝ၊ အေးပုံကို လွမ်းတယ်သီချင်းမှ လူတန်းစား ကွဲပြားနေခြင်းများတို့ကိုလည်း လေ့လာသိရှိနိုင်သည်။ လက်တွေ့ဆန်ဆန်သီချင်းများအပြင် စိတ်ကူးယဉ် တေးများစွာကိုလည်း သီဆိုခဲ့သူဖြစ်သည်။ တေးရေး နေမျိုးဆေး ၏ ကြယ်ကြွေညတိုင်းဆုတောင်းမယ်သီချင်းကို သီဆိုရာတွင် စိတ်ကူးယဉ် ကမ္ဘာတစ်ခုထဲသို့ ရောက်သွားသကဲ့သို့ ခံစားရအောင် သီဆိုနိုင်သူဖြစ်သည်။ ဟင်္သာတို့ရဲ့ နန်းတော်ရှေ့သီချင်းတွင် ရှေးခေတ်ဟောင်းကို ရောက်ရှိသွားသည့်အလား ထင်ရလေသည်။ အတွေးအခေါ်ပါသည့် သီချင်းများကိုလည်း သီဆိုခဲ့ရာ ဂုဏ်သီချင်း တွင် ငွေကို မက်မော ဂုဏ်တင်ကြသူတို့ကို နမူနာပြ၍ လူ့ဘဝ တန်ဖိုးအမှန်က မည်သည်ဖြစ်သည်ကို တေးချစ်သူတို့ အတွက် စဉ်းစားစရာ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ယူလာပေးထားလေသည်။ လွမ်းဆွတ်ကြည်နူးဖွယ် ကောင်းအောင် ဆွဲဆွဲငင်ငင် သီဆိုရာတွင် ဆရာတစ်ဆူ ဖြစ်သော်လည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တေးသီချင်းများစွာ ကိုလည်း သီဆိုထားခဲ့သည်။ လွှမ်းမိုးဟုခေါ်သည်၊ ရပ်ကွက်ထဲမှာဒီလိုပဲ ကဲ့သို့သော သီချင်းများမှာ ပေါ့ပါး ရွှင်လန်းဖွယ်တေးများ ဖြစ်သည်။ == ရုပ်ရှင် နှင့် ဗီဒီယို သရုပ်ဆောင်ဘဝ == လွှမ်းမိုးသည် ဂီတနယ်ပယ်တွင်သာမက သရုပ်ဆောင်တွင်လည်း ထူးချွန်သူဖြစ်ခဲ့သည်။ ဦးဆုံးပါဝင်သည့် ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ဇာတ်ကားတွင် ပီပြင်သောသရုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် [[အကယ်ဒမီ]]ရမည်ဟုပင်ထင်ကြေးပေးခံခဲ့ရသည်။ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းအသံမင်းသားဘဝ == ကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းများတွင်လည်း အသံဖြင့်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊ သူသရုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်မှာ ဝတ္ထု[[ဆွေဆွေအောင်]] ဇာတ်ညွှန်းဒါရိုက်တာစိန်ဝင်း(ဘူမိဗေဒ)၊ အသံသရုပ်ဆောင် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး[[မြင့်မြင့်ခိုင်]]တို့ပါဝင်သော ''မာနမင်းသား'' အမည်ရှိကက်ဆက်ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။ == ထွက်ရှိခဲ့သော တေးစုများ == {{incomplete list}}တိတ်တခိုးချစ်သူ (Album) မိုးစက်တင်လေ (Album) မောင်မေးမယ်မေ (Album) မဟာဒဏ္ဍာရီ (Album) တေးပုလဲ(၈၅) (Album) ပြောပါရစေ (Album) သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း (Album) ဖြေ (Album) ကျွန်တော်နှင့်လွှမ်းမိုး (Album){{columns-list|30em| # ''ရန်ကုန်သားလေး ကျနော်ပါ'' (မွှေး-ရုပ်ရှင်၊ တက္ကသိုလ်မေသော် တို့နင့် တွဲဖက်)(၁၉၇၅) မူပိုင် စိုးစံတေးသံသွင်း # ''မအေးကိုချစ်လို့ပါ'' (ဇင်မ နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉၇၇) သီရိလင်္ကာတေးထုတ်လုပ်ရေး # ''မနှင်းဆီ အပါအဝင်တေးသစ် ၁၆'' (၁၉၇၉) # ''ကားပြိုင်ပွဲ'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၈၀) # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉??) # ''ဟင်္သာတို့ရဲ့နန်းတော်ရှေ့'' တေးရေး အကော်ဒီယံအုန်းကျော် လွှမ်းမိုး စောဘွဲ့မှူး နိုင်မြန်မာ ရွှေတိုး ဆူး ကိုကိုအောင်(တောင်ကြီး) (၁၉၈၆) မူပိုင် ဥဩမောင်မောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩတေးသံသွင်း # ''ဆရာမ'' (၁၉၈၀) # ''ပျော်တာပေါ့ အမေရယ်'' (မို့မို့မြင့်အောင် နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၁) ရွက်ဝါ တေးသံသွင်း # ''ပြောပါရစေ'' (၁၉၈၂) # ''ကျွန်တော် နှင့် လွှမ်းမိုး - တေးရေး နေဇော်အောင် ကျော်ကြားခဲ့သောတေးများ'' (၁၉၈၂) မူပိုင် နေဝန်းနီ # ''သျှီ (သို့) သစ်ခုတ်သမားရဲ့လွမ်းချင်း'' (၁၉၈၃) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''မိုးစက်တင်လေ'' (၁၉၈၄) (ဥဩမောင်မောင် ဥဩတေးသံသွင်း) # ''တေးပုလဲ ၈၅'' မူပိုင် ဦးလှသွင် # ''မန်းမြို့သူဇာမေ'' (မြတ်ဝတ်ရည်နှင့်) (၁၉၈၆) (ရွှေဥဩ၊ နှင်းပုလဲ) # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာ # ''ဂန္ထဝင်ရုပ်ရှင်တေးများ'' (သန်းနိုင် သိန်းတန် ခင်မောင်ထူး ကိုင်ဇာ ပုလဲ စိမ်းမို့မို့ မေဆွိ မေခလာ မေရွက်ဝါ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) ဥဩမောင်မောင် ရွှေဥဩတေးသံသွင်း ကြည်သာပွဲကြိုက်ခင် # ''နှလုံးသားဟစ်ကြွေးသံများ'' (စိုင်းထီးဆိုင် ကိုင်ဇာ ဂျက်မြသောင်း ကော်နီ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉၈၆) မူပိုင် အနုရာဓ တေးထုတ်လုပ်ရေး၊ ဖြန့်ချိရေး ဒဂုံ တေးသံသွင်း # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) ပွင့်အနုပညာ ရွှေဥဩ # ''မောင်မေးမယ်မေ'' (၁၉၈၈) ဥဩတေးသံသွင်း # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) အနုရာဓဖြန့်ချိရေး ဒဂုံတေးသံသွင်း # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ဖြေ'' (၁၉၉၀) ဥဩမောင်မောင် # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' ([[မာမာအေး]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) မူပိုင် တင်ဝင်း ဖြန့်ချိရေး ရွှေဥဩ # ''ရေဒီယိုကမ္ဘာ'' (ခင်မောင်ထူး မေဆွဲ တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) မင်္ဂလာစိန် တေးသံသွင်း # ''မဟာဒဏ္ဍာရီ'' (၁၉၉၂) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) တေးပုလဲကိုဘမြင့် နတ်သျှင်နောင် # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) မူပိုင် နှင်းပုလဲ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' ([[တွံတေးသိန်းတန်]] ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) မူပိုင် မြနန္ဒာ ဖြန့်ချိရေး လှိုင်း # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' ([[နီနီဝင်းရွှေ]] နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''ပန်းနုနှင်းဆီ'' (၁၉၉၅) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) တေးရေး မြို့မငြိမ်း၊အေဝမ်းဆရာညှာ၊စန္ဒရားချစ်ဆွေ၊ကိုလေးညွန့်၊မောင်လွမ်းဝေ၊ကိုသက်ဦး၊မောင်ကြေးမုံ မူပိုင် ရာမ (ပန်းရည်ဘဏ်တိုက်တေးထုတ်လုပ်ရေး) ဖြန့်ချိရေး မနီလာ (ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''နှလုံးသားကိုနီကာ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရ​စေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' ([[စိုးစန္ဒာထွန်း]]နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း(၁)'' (၂၀၀၀) # ''ငွေရတုမှတ်တမ်း အကောင်းဆုံးတေး(၂)''(၂၀၀၁) # ''ငွေရတု အကောင်းဆုံးတေးများ(၃)'' (၂၀၀၁) # ''ငွေရတုအကောင်းဆုံးတေးများ (၄)'' (၂၀၀၁) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) # ''ဒေဝစ္ဆရာ'' (ဇော်ဝမ်း သုမောင် ရန်အောင် နောင် ရာမ စိုးအောင် နီနီဝင်းရွှေ တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၂၀၀၁) မူပိုင် ဇင်အောင်၊ ဖြန့်ချိရေး ချိုကြည်သာ # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (၂၀၀၂)([[သိန်းတန်]](မြန်မာပြည်)၏တေးသီချင်းများကို ပြန်လည်သီဆိုထားသည်) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ (၁)'' (နေဝန်းနီ တေးသံသွင်း) # ''ပရိသတ်ချစ်သောတေးများ(၂)'' # ''လက်ရွေးစင်'' (မူရင်း) # ''လက်ရွေးစင်တေး'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ'' # ''လက်ရွေးစင်တေးများ - ၂'' # ''ကော်ဖီဆိုင်အိပ်မက်'' # ''အလှူရှင်'' ([[ချိုပြုံး]]နှင့် တွဲဖက်၍) မူပိုင် ရွက်ဝါ မန္တလေး # ''ကျောင်းပြေးချစ်သူ'' ([[မေရွက်ဝါ]] နှင့်တွဲဖက်၍) # ''တိတ်တခိုးချစ်သူ'' (နုနု Excellent Creation) # ''အကောင်းစားသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ကိုးဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) ချိုကြည်သာ တေးသံသွင်း # ''မင်းသားလေးသင်္ကြန်'' (အခြားအဆိုတော်ခြောက်ဦးနှင့်အတူ) (၁၉??) # ''မင်းလိုလူစားအများကြီး'' ([[မွှေး]]၊ [[ရွှင်ပြုံး]] တို့နှင့်တွဲဖက်၍) (၁၉??) # ''ရင်ထဲကဟစ်ကြွေးသံ'' (ကိုင်ဇာ ထူးအိမ်သင် နေမျိုးဆေး တို့နှင့် တွဲဖက်၍) (၁၉??) လှိုင်း တေးသံသွင်း # ''ကြိုးကြာမောင်နှံ'' (နီနီဝင်းရွှေနှင့်တွဲဖက်) တေးရေး စိန်မောင်မြင့် }} ==မြန်မာသံစဉ် တေးစုများ== {{columns-list|30em| # ''ပွဲကြိုက်ခင်'' (၁၉၈၆) # ''ကျွန်တော်တင်တဲ့ရွှေမင်းသမီး'' (၁၉၈၇) # ''ချစ်ကြိုးမဲ့လေတံခွန်'' (၁၉၈၉) # ''ဂုဏ်'' (၁၉၉၀) # ''ရွှေခြည်ငွေခြည်ပိုးကြိုးသီ'' (မာမာအေး နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၁) # ''အဝိဇ္ဇာ၏ပြယုဂ်များ'' (၁၉၉၃) # ''တစ်ဆောင်းသစ်ပြန်ပြီ'' (၁၉၉၃) # ''ဆောင်းနှင်းမြူနဲ့ကိုယ့်ချစ်သူ'' (တွံတေးသိန်းတန် ၏ သီချင်းများအား ပြန်လည်ခံစားသီဆိုမှု) (၁၉၉၃) # ''ဂန္ထဝင်မှတ်တိုင်များ'' (၁၉၉၃) # ''ကြည်နူးဖွယ်မင်္ဂလာတေးသီဖြာ'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၁၉၉၃) # ''မေ့အချစ်မြား'' (၁၉၉၆) # ''ကြည်နူးဖွယ်အကောင်းဆုံးဓမ္မတေးသီချင်းများ'' (၂၀၀၀) # ''စိတ်တိုင်းကျဖြစ်ရစေ့မယ်ကိုသိပ်ခက်'' (စိုးစန္ဒာထွန်းနှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''ရွှေပန်းရည်ဘဏ်တိုက်(၁)'' (နီနီဝင်းရွှေ နှင့်တွဲဖက်၍)(၂၀၀၀) # ''စိတ်ကြိုက်လက်ရွေးစင်'' (၂၀၀၁) }} == ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ရိုက်ကူးခဲ့သော ရုပ်ရှင်ကားများ == {{columns-list|30em| # ''ပန်းသီတဲ့ကြိုး'' ([[နေအောင်]]၊ [[ခင်သီတာထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ[[ဝင်းဖေ]]ရိုက်ကူးပြီး ၁၉၈၅ ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆုအတွက်အမျိုးသားဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ဆောင် အမျိုးသမီးဇာတ်ပို့ဆုများရခဲ့သည် # ''ဒုစရိုက်သားကောင်'' (စမ်းပပအောင်) ([[ကျော်ဟိန်း]]စီစဉ်သည်) # ''နွေဦးရောက်ပြီကိုကို'' ([[ရန်အောင်]]၊ [[မေဝင်းမောင်]]) # ''ခေါင်းနဲ့ပန်း'' (ကျော်ဇေယျ၊ [[တင်တင်ညို]]) # ''ကြင်နာမယ် ယုယမယ် မြတ်နိုးမယ်'' ([[မေသန်းနု]]) # ''မေတ္တာသံစဉ်တေး'' ([[နွဲ့နွဲ့မူ]]၊ [[ချစ်ချစ်ဇော်]]) # ''ဖေဖေ့သားနဲ့မေမေ့သမီး'' ([[ခင်သန်းနု]]) ၁၉၈၈ # ''နောင်အင်းလေး'' ( .....? ) # ''လူကြမ်း'' (ဒါရိုက်တာလွှမ်းမိုး၊ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် ချိုပြုံး) # ''လေပွေအဝှေ့မှာဖြင့်'' (...........?) ဒါရိုက်တာ [[မိုက်တီး]] # ''ပန်းပန်လျက်ပါမဗေဒါ'' ([[ကျော်သူ]]၊ ချစ်ချစ်ဇော်) # ''အလင်းရောင်ပေါ်ပြီ မရီ'' ([[တင့်တင့်ထွန်း]]) ဒါရိုက်တာ စန္ဒာအောင်သိန်း }} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:မြန်မာ အမျိုးသား အဆိုတော်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၀၁ ကွယ်လွန်သူများ]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၄ မွေးဖွားသူများ]] {{Myanmar-bio-stub}} e1rerm9da3dksq74wsshjvwgnvesbl3 0 94483 877837 870261 2025-06-14T15:32:26Z Salai Rungtoi 22844 877837 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = Mae Hong Son | native_name = แม่ฮ่องสอน | native_name_lang = th | settlement_type = [[Provinces of Thailand|Province]] | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | total_width = 280 | image_style = border:1; | perrow = 2/2/2 | image1 = Kor5.jpg | image2 = ทุ่งดอกบัวตอง.jpg | image3 = ถ้ำลอด2 - panoramio.jpg | image4 = สนามบินแม่ฮ่องสอน - panoramio.jpg | image5 = Pang Ung (Pang Oong) - Corner of forest.jpg | image6 = อุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์.JPG }} | image_size = 200px | image_caption = From top: [[Wat Phrathat Doi Kong Mu]]; Bua tong ([[Tithonia diversifolia|tree marigold]]) fields in Doi Mae-U-Kho, Khun Yuam; [[Spirit Cave (Thailand)|Spirit cave]]; [[Mae Hong Son Airport]]; [[Pang Oung]], a romantic reservoir in Mueang Mae Hong Son; [[Mae Surin Falls]], the highest waterfall in the northern Thailand | nickname = Mueang Sam Mok<br> (City of three mists) | motto = หมอกสามฤดู กองมูเสียดฟ้า ป่าเขียวขจี ผู้คนดี ประเพณีงาม ลือนามถิ่นบัวตอง <br> ("Three-season mists. Towering (Phra That Doi) Kong Mu. Lush forests. Good people. Beautiful traditions. Famous home of the tree marigold.") | image_seal = Seal Mae Hong Son.svg | image_flag = Flag Mae Hong Son Province.png | image_map = Thailand Mae Hong Son locator map.svg | mapsize = frameless | map_alt = | map_caption = Map of Thailand highlighting Mae Hong Son province | subdivision_type = [[List of sovereign states|Country]] | subdivision_name = Thailand | seat_type = Capital | seat = [[Mae Hong Son]] | leader_party = | leader_title = Governor | leader_name = Ekkawit Meepian | leader_party1 = | leader_title1 = PAO President | leader_name1 = | area_footnotes = <ref name="AREA">{{cite web |url=https://www.forest.go.th |title=Table 2 Forest area Separate province year 2019 |publisher=Royal Forest Department |access-date=6 April 2021}}</ref> | area_total_km2 = 12,765 | area_rank = [[Provinces of Thailand|7th]] | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = <ref name="DOPA2024">{{cite web |url=https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statMenu/newStat/home.php |publisher=Department of Provincial Administration (DOPA) |title=Official statistics registration systems |access-date=10 February 2025 |postscript= , year 2024 >provincial level >Excel File >no.58}}</ref> | population_total = {{increase}}288,082 | population_as_of = 2024 | population_rank = [[Provinces of Thailand|70th]] | population_density_km2 = 23 | population_density_rank = [[Provinces of Thailand|77th]] | population_demonym = | population_note = | demographics_type2 = GDP | demographics2_footnotes = <ref name="NESDB-2017">{{cite journal|title=''Gross Regional and Provincial Product, 2019 Edition''|journal=<> |date=July 2019|url=https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=5628&filename=gross_regional|access-date=22 January 2020|publisher=Office of the National Economic and Social Development Council (NESDC)|language=en|issn=1686-0799}}</ref> | demographics2_title1 = Total | demographics2_info1 = [[baht]] 13 billion<br />([[US$]]0.4 billion) (2019) | demographics_type1 = Human Achievement Index | demographics1_footnotes = <ref name="HAI 2565">{{cite web |url=https://www.nesdc.go.th/main.php?filename=Social_HAI |department=Office of the National Economic and Social Development Council (NESDC)|title=ข้อมูลสถิติดัชนีความก้าวหน้าของคน ปี 2565 (PDF) |language=thai |trans-title=Human Achievement Index Databook year 2022 (PDF) |access-date=12 March 2024 |postscript= , page 58}}</ref> | demographics1_title1 = HAI (2022) | demographics1_info1 = 0.5974&nbsp;"low"<br/>[[#Human achievement index 2022|Ranked 76th]] | timezone1 = [[Time in Thailand|ICT]] | utc_offset1 = +7 | postal_code_type = postal code | postal_code = 58xxx | area_code_type = calling code | area_code = 052 & 053 | iso_code = [[ISO 3166-2:TH|TH-58]] | website = {{URL|maehongson.go.th}} | footnotes = | official_name = จังหวัดแม่ฮ่องสอน {{Script|Lana|ᨧᩢ᩠ᨦᩉ᩠ᩅᩢᨯᨾᩯ᩵ᩁᩬ᩵ᨦᩈᩬᩁ}} | other_name = {{Script|Lana|ᨾᩯ᩵ᩁ᩵ᩬᨦᩈᩬᩁ}} }}'''မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်''' (ထိုင်း: แม่ฮ่องสอน, အင်္ဂလိပ်: Mae Hong Son Province) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံး ခရိုင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[မြန်မာနိုင်ငံ]]နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေပါသည်။ တောင်တန်းများ၊ မြူနှင်းများဖုံးလွှမ်းနေသော ရှုခင်းများနှင့် ယဉ်ကျေးမှုတို့ကြောင့် လူသိများပြီး "မြူသုံးဖုံးလွှမ်းသောမြို့" (The City of Three Mists) ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ == ပထဝီဝင်အနေအထားနှင့် တည်နေရာ == မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် ရှမ်းတောင်တန်း၏ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိပြီး မြင့်မားသောတောင်တန်းကြီးများဖြင့် ဝန်းရံထားသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အခြားဒေသများနှင့် ကူးလူးဆက်ဆံရန် ခက်ခဲသောကြောင့် သီးခြားတည်ရှိနေသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပြီး ၎င်း၏ မူလသဘာဝအလှကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ဆဲဖြစ်သည်။ ခရိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကယားပြည်နယ် (ကရင်နီပြည်) နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့နှင့် ရှည်လျားသော နယ်နိမိတ်ကို မျှဝေသုံးစွဲထားသည်။ ဤပထဝီဝင်အနေအထားကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးအခြေအနေများသည် ဤခရိုင်အပေါ် တိုက်ရိုက် သက်ရောက်မှုရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == မယ်ဟောင်ဆောင်၏ သမိုင်းသည် [[ရှမ်းလူမျိုး]] (ထိုင်းအခေါ် တိုင်းယိုင်) တို့နှင့် နက်ရှိုင်းစွာ ဆက်စပ်နေသည်။ "မယ်ဟောင်ဆောင်" ဟူသော အမည်မှာ ရှမ်းဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး "ဆင်များကို လေ့ကျင့်ပေးရာ ချောင်း" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယခင်က ဤဒေသသည် [[လန်န (နိုင်ငံတော်)|လန်နာဘုရင့်နိုင်ငံ (ဇင်းမယ်ပြည်)]]နှင့် မြန်မာဘုရင်များ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ရှိခဲ့ပြီး သစ်လုပ်ငန်း၊ အထူးသဖြင့် ဆင်များကို အသုံးပြု၍ သစ်ဆွဲခြင်းလုပ်ငန်း ထွန်းကားခဲ့သည်။ == လူမျိုးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု == မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် မတူကွဲပြားသော လူမျိုးစုများ စုပေါင်းနေထိုင်ရာ ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်။ * [[ရှမ်းလူမျိုး]] (တိုင်းယိုင်): ခရိုင်၏ အဓိကလူမျိုးစုများထဲတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာသာစကားနှင့် အစားအစာများသည် ဒေသယဉ်ကျေးမှု၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ * [[ကယားလူမျိုး|ကရင်နီ]]လူမျိုးစုများ: မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ ကရင်နီ (ကယား) လူမျိုးစုများဖြစ်သည့် ကယန်း၊ ကယားနှင့် ကယောလူမျိုးများသည် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက စစ်ဘေးနှင့် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်အတွင်းသို့ လာရောက်ခိုလှုံခဲ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် လည်ပင်းတွင် ကြေးကွင်းများ ဝတ်ဆင်သည့် ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုကြောင့် လူသိများသော [[ကယန်းလူမျိုး|ကယန်း]] (ပဒေါင်) လူမျိုးများ နေထိုင်သည့် ရွာများသည် ထင်ရှားသော ယဉ်ကျေးမှုလေ့လာရေးနေရာများနှင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်ရာနေရာများ ဖြစ်နေသည်။ * တောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသားများ: အခြားတောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများဖြစ်သော [[လားဟူလူမျိုး|လားဟူ]]၊ [[လီဆူလူမျိုး|လီဆူ]]၊ [[မုံလူမျိုး|မုံ]]နှင့် [[အာခါလူမျိုး|အာခါ]]လူမျိုးများလည်း နေထိုင်ကြသည်။ == အဓိက လည်ပတ်စရာနေရာများ == * ပန်းအိမ် (Pang Ung): ထင်းရှူးတောများဖြင့် ဝန်းရံထားသော လှပသည့် ရေလှောင်ကန်ကြီးဖြစ်ပြီး ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၏ ရှုခင်းများနှင့် တူညီသည်ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ * ဖရာထတ်ဒွိုင်းကောင်မူ ဘုရား (Wat Phra That Doi Kong Mu): မယ်ဟောင်ဆောင်မြို့ကို အပေါ်စီးမှ ကြည့်ရှုနိုင်သည့် တောင်ကုန်းပေါ်တွင် တည်ထားသော ရှမ်းဗိသုကာလက်ရာ ဘုရားနှစ်ဆူဖြစ်သည်။ * လော့ဒ်ဂူ (Tham Lod Cave): သမိုင်းမတင်မီခေတ်က ကျန်ရစ်ခဲ့သော အခေါင်းများနှင့် လှပသည့် ကျောက်စက်ပန်းဆွဲများရှိသော ကြီးမားသည့် ဂူကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ * ကယန်းကျေးရွာများ: လည်ပင်းရှည် ကယန်းအမျိုးသမီးများ၏ ရိုးရာဓလေ့နှင့် လက်မှုပညာများကို လေ့လာနိုင်သည့် ယဉ်ကျေးမှုရွာများ။ * ဆူတောင်ပေတံတား (Su Tong Pae Bridge): လယ်ကွင်းများကို ဖြတ်၍ တည်ဆောက်ထားသော ဝါးတံတားရှည်ကြီးဖြစ်ပြီး ရွာသားများနှင့် ဘုန်းတော်ကြီးများ အသုံးပြုရန် တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ == မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဆက်စပ်မှု == မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ အထူးသဖြင့် ကယားပြည်နယ်နှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေသည်။ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ ရှိသော်လည်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းမှ တိုက်ပွဲများနှင့် မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်လာသော စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်များအတွက် အဓိကခိုလှုံရာနေရာတစ်ခု ဖြစ်နေသည်။ ဒုက္ခသည်စခန်းများ တည်ရှိနေပြီး နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ထိုင်းအစိုးရက လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပေးအပ်လျက်ရှိသည်။ [[ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ]] (KNPP) နှင့် စစ်ကောင်စီတပ်များကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာသည့်အခါများတွင် လက်နက်ကြီးကျည်များ ခရိုင်အတွင်းသို့ ကျရောက်ပေါက်ကွဲမှုများလည်း ရံဖန်ရံခါ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{reflist}} {{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ]] cvjj5z6aboee5ua7jkygamf3fy60o8h 877838 877837 2025-06-14T15:35:13Z Salai Rungtoi 22844 877838 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင် | native_name = แม่ฮ่องสอน | native_name_lang = th | settlement_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ|ခရိုင်]] | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | total_width = 280 | image_style = border:1; | perrow = 2/2/2 | image1 = Kor5.jpg | image2 = ทุ่งดอกบัวตอง.jpg | image3 = ถ้ำลอด2 - panoramio.jpg | image4 = สนามบินแม่ฮ่องสอน - panoramio.jpg | image5 = Pang Ung (Pang Oong) - Corner of forest.jpg | image6 = อุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์.JPG }} | image_size = 200px | image_caption = From top: [[Wat Phrathat Doi Kong Mu]]; Bua tong ([[Tithonia diversifolia|tree marigold]]) fields in Doi Mae-U-Kho, Khun Yuam; [[Spirit Cave (Thailand)|Spirit cave]]; [[Mae Hong Son Airport]]; [[Pang Oung]], a romantic reservoir in Mueang Mae Hong Son; [[Mae Surin Falls]], the highest waterfall in the northern Thailand | nickname = Mueang Sam Mok<br> (City of three mists) | motto = หมอกสามฤดู กองมูเสียดฟ้า ป่าเขียวขจี ผู้คนดี ประเพณีงาม ลือนามถิ่นบัวตอง <br> ("Three-season mists. Towering (Phra That Doi) Kong Mu. Lush forests. Good people. Beautiful traditions. Famous home of the tree marigold.") | image_seal = Seal Mae Hong Son.svg | image_flag = Flag Mae Hong Son Province.png | image_map = Thailand Mae Hong Son locator map.svg | mapsize = frameless | map_alt = | map_caption = Map of Thailand highlighting Mae Hong Son province | subdivision_type = [[List of sovereign states|Country]] | subdivision_name = Thailand | seat_type = Capital | seat = [[Mae Hong Son]] | leader_party = | leader_title = Governor | leader_name = Ekkawit Meepian | leader_party1 = | leader_title1 = PAO President | leader_name1 = | area_footnotes = <ref name="AREA">{{cite web |url=https://www.forest.go.th |title=Table 2 Forest area Separate province year 2019 |publisher=Royal Forest Department |access-date=6 April 2021}}</ref> | area_total_km2 = 12,765 | area_rank = [[Provinces of Thailand|7th]] | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = <ref name="DOPA2024">{{cite web |url=https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statMenu/newStat/home.php |publisher=Department of Provincial Administration (DOPA) |title=Official statistics registration systems |access-date=10 February 2025 |postscript= , year 2024 >provincial level >Excel File >no.58}}</ref> | population_total = {{increase}}288,082 | population_as_of = 2024 | population_rank = [[Provinces of Thailand|70th]] | population_density_km2 = 23 | population_density_rank = [[Provinces of Thailand|77th]] | population_demonym = | population_note = | demographics_type2 = GDP | demographics2_footnotes = <ref name="NESDB-2017">{{cite journal|title=''Gross Regional and Provincial Product, 2019 Edition''|journal=<> |date=July 2019|url=https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=5628&filename=gross_regional|access-date=22 January 2020|publisher=Office of the National Economic and Social Development Council (NESDC)|language=en|issn=1686-0799}}</ref> | demographics2_title1 = Total | demographics2_info1 = [[baht]] 13 billion<br />([[US$]]0.4 billion) (2019) | demographics_type1 = Human Achievement Index | demographics1_footnotes = <ref name="HAI 2565">{{cite web |url=https://www.nesdc.go.th/main.php?filename=Social_HAI |department=Office of the National Economic and Social Development Council (NESDC)|title=ข้อมูลสถิติดัชนีความก้าวหน้าของคน ปี 2565 (PDF) |language=thai |trans-title=Human Achievement Index Databook year 2022 (PDF) |access-date=12 March 2024 |postscript= , page 58}}</ref> | demographics1_title1 = HAI (2022) | demographics1_info1 = 0.5974&nbsp;"low"<br/>[[#Human achievement index 2022|Ranked 76th]] | timezone1 = [[Time in Thailand|ICT]] | utc_offset1 = +7 | postal_code_type = postal code | postal_code = 58xxx | area_code_type = calling code | area_code = 052 & 053 | iso_code = [[ISO 3166-2:TH|TH-58]] | website = {{URL|maehongson.go.th}} | footnotes = | official_name = Mae Hong Son Province | other_name = {{Script|Lana|ᨾᩯ᩵ᩁ᩵ᩬᨦᩈᩬᩁ}} }}'''မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်''' (ထိုင်း: แม่ฮ่องสอน, အင်္ဂလိပ်: Mae Hong Son Province) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်အကျဆုံး ခရိုင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး [[မြန်မာနိုင်ငံ]]နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေပါသည်။ တောင်တန်းများ၊ မြူနှင်းများဖုံးလွှမ်းနေသော ရှုခင်းများနှင့် ယဉ်ကျေးမှုတို့ကြောင့် လူသိများပြီး "မြူသုံးဖုံးလွှမ်းသောမြို့" (The City of Three Mists) ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ == ပထဝီဝင်အနေအထားနှင့် တည်နေရာ == မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် ရှမ်းတောင်တန်း၏ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိပြီး မြင့်မားသောတောင်တန်းကြီးများဖြင့် ဝန်းရံထားသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အခြားဒေသများနှင့် ကူးလူးဆက်ဆံရန် ခက်ခဲသောကြောင့် သီးခြားတည်ရှိနေသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပြီး ၎င်း၏ မူလသဘာဝအလှကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ဆဲဖြစ်သည်။ ခရိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကယားပြည်နယ် (ကရင်နီပြည်) နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့နှင့် ရှည်လျားသော နယ်နိမိတ်ကို မျှဝေသုံးစွဲထားသည်။ ဤပထဝီဝင်အနေအထားကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးအခြေအနေများသည် ဤခရိုင်အပေါ် တိုက်ရိုက် သက်ရောက်မှုရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == မယ်ဟောင်ဆောင်၏ သမိုင်းသည် [[ရှမ်းလူမျိုး]] (ထိုင်းအခေါ် တိုင်းယိုင်) တို့နှင့် နက်ရှိုင်းစွာ ဆက်စပ်နေသည်။ "မယ်ဟောင်ဆောင်" ဟူသော အမည်မှာ ရှမ်းဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး "ဆင်များကို လေ့ကျင့်ပေးရာ ချောင်း" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယခင်က ဤဒေသသည် [[လန်န (နိုင်ငံတော်)|လန်နာဘုရင့်နိုင်ငံ (ဇင်းမယ်ပြည်)]]နှင့် မြန်မာဘုရင်များ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအောက်တွင် ရှိခဲ့ပြီး သစ်လုပ်ငန်း၊ အထူးသဖြင့် ဆင်များကို အသုံးပြု၍ သစ်ဆွဲခြင်းလုပ်ငန်း ထွန်းကားခဲ့သည်။ == လူမျိုးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု == မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် မတူကွဲပြားသော လူမျိုးစုများ စုပေါင်းနေထိုင်ရာ ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်။ * [[ရှမ်းလူမျိုး]] (တိုင်းယိုင်): ခရိုင်၏ အဓိကလူမျိုးစုများထဲတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာသာစကားနှင့် အစားအစာများသည် ဒေသယဉ်ကျေးမှု၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ * [[ကယားလူမျိုး|ကရင်နီ]]လူမျိုးစုများ: မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ ကရင်နီ (ကယား) လူမျိုးစုများဖြစ်သည့် ကယန်း၊ ကယားနှင့် ကယောလူမျိုးများသည် ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက စစ်ဘေးနှင့် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်အတွင်းသို့ လာရောက်ခိုလှုံခဲ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် လည်ပင်းတွင် ကြေးကွင်းများ ဝတ်ဆင်သည့် ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုကြောင့် လူသိများသော [[ကယန်းလူမျိုး|ကယန်း]] (ပဒေါင်) လူမျိုးများ နေထိုင်သည့် ရွာများသည် ထင်ရှားသော ယဉ်ကျေးမှုလေ့လာရေးနေရာများနှင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်ရာနေရာများ ဖြစ်နေသည်။ * တောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသားများ: အခြားတောင်ပေါ်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများဖြစ်သော [[လားဟူလူမျိုး|လားဟူ]]၊ [[လီဆူလူမျိုး|လီဆူ]]၊ [[မုံလူမျိုး|မုံ]]နှင့် [[အာခါလူမျိုး|အာခါ]]လူမျိုးများလည်း နေထိုင်ကြသည်။ == အဓိက လည်ပတ်စရာနေရာများ == * ပန်းအိမ် (Pang Ung): ထင်းရှူးတောများဖြင့် ဝန်းရံထားသော လှပသည့် ရေလှောင်ကန်ကြီးဖြစ်ပြီး ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၏ ရှုခင်းများနှင့် တူညီသည်ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ * ဖရာထတ်ဒွိုင်းကောင်မူ ဘုရား (Wat Phra That Doi Kong Mu): မယ်ဟောင်ဆောင်မြို့ကို အပေါ်စီးမှ ကြည့်ရှုနိုင်သည့် တောင်ကုန်းပေါ်တွင် တည်ထားသော ရှမ်းဗိသုကာလက်ရာ ဘုရားနှစ်ဆူဖြစ်သည်။ * လော့ဒ်ဂူ (Tham Lod Cave): သမိုင်းမတင်မီခေတ်က ကျန်ရစ်ခဲ့သော အခေါင်းများနှင့် လှပသည့် ကျောက်စက်ပန်းဆွဲများရှိသော ကြီးမားသည့် ဂူကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ * ကယန်းကျေးရွာများ: လည်ပင်းရှည် ကယန်းအမျိုးသမီးများ၏ ရိုးရာဓလေ့နှင့် လက်မှုပညာများကို လေ့လာနိုင်သည့် ယဉ်ကျေးမှုရွာများ။ * ဆူတောင်ပေတံတား (Su Tong Pae Bridge): လယ်ကွင်းများကို ဖြတ်၍ တည်ဆောက်ထားသော ဝါးတံတားရှည်ကြီးဖြစ်ပြီး ရွာသားများနှင့် ဘုန်းတော်ကြီးများ အသုံးပြုရန် တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ == မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဆက်စပ်မှု == မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ အထူးသဖြင့် ကယားပြည်နယ်နှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေသည်။ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ ရှိသော်လည်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ခြမ်းမှ တိုက်ပွဲများနှင့် မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်လာသော စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်များအတွက် အဓိကခိုလှုံရာနေရာတစ်ခု ဖြစ်နေသည်။ ဒုက္ခသည်စခန်းများ တည်ရှိနေပြီး နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ထိုင်းအစိုးရက လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပေးအပ်လျက်ရှိသည်။ [[ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ]] (KNPP) နှင့် စစ်ကောင်စီတပ်များကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာသည့်အခါများတွင် လက်နက်ကြီးကျည်များ ခရိုင်အတွင်းသို့ ကျရောက်ပေါက်ကွဲမှုများလည်း ရံဖန်ရံခါ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{reflist}} {{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ]] 2lk4kj1yzv2hgmalycoppgsz2dtzmzd 0 98741 878022 873458 2025-06-15T10:22:55Z Maung Myay Zuu 131890 878022 wikitext text/x-wiki {{Infobox Prefecture Japan |ခန်းဂျီး=青森県 |ခန=あおもりけん |image= {{Photomontage |photo1a = Float at Nebuta Museum Waarasse I.JPG |photo2a =OiraseValley2.JPG |photo2b = Hirosaki-castle Aomori with Sakura blossoms.jpg |photo3a = Sanmon of Bodaiji temple with Mount Osore in the background.jpg |photo3b = Aomori_Bay_Asamushi_Onsen_Japan02bs5.jpg |spacing = 2 |color_border = white |color = white |size = 280 |position = center |space = 2 }} |flag=[[File:Flag of Aomori Prefecture.svg|100px|middle]] |flag_caption=ခရိုင် အလံ |emblem=[[File:Emblem of Aomori Prefecture.svg|75px|middle]] |emblem_caption=ခရိုင် တံဆိပ် |ဒေသ=[[တိုးဟိုကု ဒေသ]] |ကုဒ်=02000-1 |ISO 3166-2 = JP-02 |area_total_km2=9,645.64 |population=1,151,871 |population_density_km2 = 127 |ထိစပ်နေသော ခရိုင်များ=[[အိဝတဲခရိုင်]]၊ [[အခိတခရိုင်]]၊ [[ဟော့ကိုင်းဒိုး]] |သစ်ပင် = ''Chamaecyparis obtusa'' |ပန်း = ''Malus asiatica'' |ငှက် = [[ငန်းငှက်|ငန်း]] |ခရိုင်မှူး = မိယရှိတ ဆိုအိချိရို(宮下 宗一郎) |စာတိုက် သင်္ကေတ = 030-8570 |ရုံး တည်နေရာ = အအိုမိုရိခရိုင် အအိုမိုရိမြို့ နဂရှိမ ၁ ချောမဲ ၁-၁ |ကိုဩဒိနိတ် = {{Coord|40|49|28.6|N|140|44|26|E|type:adm1st_region:JP-02|display=inline}}<br />[[File:Aomori Prefectural Government Office 20200621d.jpg|250px|middle]] |ပြင်ပ လင့်ခ် = {{Official website|https://www.pref.aomori.lg.jp/}} |တည်နေရာ = [[File:Map of Japan with highlight on 02 Aomori prefecture.svg|250px|middle]] }} '''အအိုမိုရိခရိုင်'''(青森県 ''အအိုမိုရိခန်း'')သည် ဂျပန်နိုင်ငံ [[တိုးဟိုခုဒေသ]]တွင် ရှိသည့် ခရိုင် ဖြစ်သည်။<ref>Nussbaum, Louis-Frédéric. (2005). "Aomori-ken" in {{Google books|p2QnPijAEmEC|''Japan Encyclopedia'', p. 35|page=35}}; "Tōhoku" in {{Google books|p2QnPijAEmEC|p. 970|page=970}}</ref> [[အအိုမိုရိမြို့]]သည် မြို့တော်ဖြစ်သည်။<ref>Nussbaum, "Aomori" in {{Google books|p2QnPijAEmEC|p. 35|page=35}}</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:အအိုမိုရိခရိုင်|* ]] [[ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ]] {{Aomori-geo-stub}} ball5amjct8tag5ufqlie7gc2rcvny4 14 98793 877943 877788 2025-06-15T03:58:43Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:နိုင်ငံအလိုက် နိုင်ငံရေး]]ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည် 877943 wikitext text/x-wiki [[Category:နိုင်ငံအလိုက် အုပ်ချုပ်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ]] 8a5ug0w7a55e4oemfcezwkxsf9kggwy 0 104173 877851 875953 2025-06-14T16:59:57Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ]]ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည် 877851 wikitext text/x-wiki {{Infobox government agency | name = ချင်းပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ | type = ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ | seal = | logo =File:Flag of Chin State.svg | logo_caption = | formed = {{Start date|2011|3|30|df=yes}} | jurisdiction = [[ချင်းပြည်နယ်]]၏ | headquarters = [[ဟားခါးမြို့]]၊ [[ချင်းပြည်နယ်]] | employees = | budget = | chief1_name = ​ဒေါက်တာဝုန်စွန်းထန် | chief1_position = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]] | chief2_name = | chief2_position = | chief3_name = | chief3_position = | chief4_name = | chief4_position = | chief5_name = | chief5_position = | chief6_name = | chief6_position = | chief7_name = | chief7_position = | chief8_name = | chief8_position = | chief9_name = | chief9_position = | parent_department = [[ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]] | website =https://www.chinstate.gov.mm/ }} '''ချင်းပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့'''သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ [[ချင်းပြည်နယ်]]၏ အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ အစိုးရအဖွဲ့ကို ဝန်ကြီးချုပ်က ဦးဆောင်သည်။ == တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များ၏ အခန်းကဏ္ဍ == [[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|၂၀၀၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]အရ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များကို ဖွဲ့စည်းထားရှိပြီး ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်သည်။ ၎င်းတို့၏ ဖွဲ့စည်းပုံ၊ အုပ်ချုပ်မှုအခွင့်အာဏာ၊ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ လုပ်ပိုင်ခွင့်များနှင့် တာဝန်ဝတ္တရားများကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ === ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် ခေါင်းဆောင်မှု === တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့၏ အုပ်ချုပ်ရေးအကြီးအမှူးကို တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ဟု ခေါ်ဝေါ်သည်။ အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကိုမူ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးများဟု သတ်မှတ်သည်။ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ကို အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းသည်- # တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် # တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးများ # တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဥပဒေချုပ် နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးဌာနများနှင့် ဝန်ကြီးဦးရေကို လိုအပ်သလို သတ်မှတ်ခြင်း၊ ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ဖြည့်စွက်ခြင်း သို့မဟုတ် တိုးခြင်း၊ လျှော့ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။ === အုပ်ချုပ်မှုအခွင့်အာဏာနှင့် တာဝန်များ === တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်မှုအာဏာသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် မဆန့်ကျင်ဘဲ သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော်က ဥပဒေပြုနိုင်သော ကိစ္စရပ်များနှင့် ပြည်ထောင်စုဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်အရ ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုသည့် ကိစ္စရပ်များသို့ သက်ရောက်သည်။ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရများသည် အောက်ပါတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရမည်- * နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်ရေး၊ ရပ်ရွာအေးချမ်းသာယာရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးတို့ကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရာတွင် ပြည်ထောင်စုအစိုးရကို ကူညီရန် တာဝန်ရှိသည်။ * ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ချမှတ်ထားသည့် မူဝါဒများနှင့် ပြည်ထောင်စုဥပဒေများနှင့် မဆန့်ကျင်ဘဲ ဒေသအတွင်း အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်းများနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် စီမံကိန်းများကို သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရမည်။ * ပြည်ထောင်စု၏ နှစ်စဉ်အရအသုံးခန့်မှန်းခြေငွေစာရင်းအပေါ် အခြေပြုလျက် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်၏ ဘဏ္ဍာငွေအရအသုံးဆိုင်ရာ ဥပဒေကြမ်းကို ပြဋ္ဌာန်းပေးနိုင်ရန် သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းရမည်။ အကယ်၍ ဘဏ္ဍာရေးနှစ် မကုန်ဆုံးမီ ဥပဒေကြမ်းကို ပြဋ္ဌာန်းခြင်းမပြုနိုင်လျှင် နောက်ဆုံးပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ဥပဒေပါ သာမန်အသုံးစရိတ် ခွင့်ပြုချက်ဘောင်အတွင်း သုံးစွဲခွင့်ရှိသည်။ * ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဇယား ၂ ပါ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် ဥပဒေပြုစာရင်းပါ ကိစ္စရပ်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ လိုအပ်သည့် ဥပဒေကြမ်းကို သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းနိုင်သည်။ * တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးဌာနများနှင့် ၎င်းတို့၏ လက်အောက်အစိုးရဌာနများ၊ အဖွဲ့အစည်းများ၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ လမ်းညွှန်ခြင်း၊ ကြီးကြပ်ခြင်း၊ စစ်ဆေးခြင်း ပြုရမည်။ * မိမိတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အတွင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသော နယ်ဘက်ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းများ၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဥပဒေနှင့်အညီ ကြီးကြပ်ခြင်း၊ စစ်ဆေးခြင်း၊ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းပေးခြင်း ပြုနိုင်သည်။ * နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဆိုင်ရာ ပြည်ထောင်စုဥပဒေနှင့်အညီ၊ ပြည်ထောင်စုအစိုးရနှင့် ကြိုတင်ညှိနှိုင်း၍ မိမိတာဝန်ယူ အကောင်အထည်ဖော်ရသည့် လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ရန် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဆိုင်ရာ နယ်ဘက်ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းများကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ပြီး လိုအပ်သော နယ်ဘက်ဝန်ထမ်းများကို ခန့်အပ်နိုင်သည်။ * သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်က ချမှတ်သည့် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာဆုံးဖြတ်ချက်များကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ မိမိ၏အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်များကို လွှတ်တော်သို့ ပြန်လည်အစီရင်ခံရမည်။ * မိမိနယ်မြေဒေသ၏ အခြေအနေအရပ်ရပ်နှင့်စပ်လျဉ်းသည့် အစီရင်ခံစာကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရနှင့် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်သို့ တင်ပြရမည်။ * ပြည်ထောင်စုအစိုးရက အခါအားလျော်စွာ ပေးအပ်လာသည့် လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ရမည်။ === အခွန်အခ ကောက်ခံခွင့်နှင့် ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေ သုံးစွဲခွင့် === တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်များသည် ဇယား ၅ ပါ အခွန်အခများကို ဥပဒေနှင့်အညီ ကောက်ခံ၍ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေသို့ ပေးသွင်းရမည်။ ၎င်းဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေများကို ဥပဒေနှင့်အညီ သုံးစွဲခွင့်ရှိသည်။ === အစိုးရအဖွဲ့ရုံး === တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန အကြီးအမှူးသည် ရာထူးအလျောက် သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့၏ အတွင်းရေးမှူးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနသည် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ရုံးလည်း ဖြစ်သည်။ == ခေတ်အလိုက် အစိုးရအဖွဲ့များ == === ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ခေတ် (၂၀၁၁-၂၀၂၁) === ==== ပထမအကြိမ် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကာလ (၂၀၁၁-၂၀၁၆) ==== ==== ဒုတိယအကြိမ် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကာလ (၂၀၁၆-၂၀၂၁) ==== {| class="wikitable mw-collapsible" |+ဒုတိယကြိမ်မြောက် ချင်းပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့<ref>{{cite news|url=http://www.president-office.gov.mm/?q=cabinet/region-and-state-government/id-10189|title=ချင်းပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့|last=|first=|author2=|date=|publisher=နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး|accessdate=|archivedate=1 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210201075807/https://www.president-office.gov.mm/?q=cabinet%2Fregion-and-state-government%2Fid-10189}}</ref> | rowspan="2" |'''စဉ်''' | rowspan="2" |'''အမည်''' ! colspan="3" | တာဝန်ထမ်း​ဆောင်ခြင်း | rowspan="2" |'''ဝန်ကြီးဌာန''' |- !စတင်ရက် !ပြီးဆုံးရက် !​ရက်​ပေါင်း |- |(၁) |[[ဆလိုင်းလျန်လွယ်]] |၃၀ မတ် ၂၀၁၆ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2016|3|30|2021|2|1}} |ဝန်ကြီးချုပ် |- | rowspan="2" |(၂) |ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်ကျော် |၇ ဧပြီ ၂၀၁၆ |၁၃ ဇွန်လိုင် ၂၀၁၇ | {{age in days|2016|4|7|2017|7|13}} | rowspan="2" |လုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန |- |ဗိုလ်မှူးကြီးဟန်ဝင်းအောင် |၁၄ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2017|7|14|2021|2|1}} |- |(၃) |ဦးဝီကော |၇ ဧပြီ ၂၀၁၆ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2016|4|7|2021|2|1}} |စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန |- |(၄) |ဦးမန်ဟင်းဒါလ်း |၇ ဧပြီ ၂၀၁၆ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2016|4|7|2021|2|1}} |စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ သစ်တောနှင့်သတ္တုဝန်ကြီးဌာန |- |(၅) |ဦးရွှေထီးအိုး |၇ ဧပြီ ၂၀၁၆ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2016|4|7|2021|2|1}} |လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန |- | rowspan="2" |(၆) |ဆလိုင်းအိုက်ဇက်ခင် |၇ ဧပြီ ၂၀၁၆ |၁၇ မေ ၂၀၁၈ |{{age in days|2016|4|7|2018|5|17}} | rowspan="2" |စည်ပင်သာယာရေး၊ လျှပ်စစ်နှင့် စက်မှုလက်မှုဝန်ကြီးဌာန |- |ဦးစိုးထက် |၂၅ မေ ၂၀၁၈ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2018|5|25|2021|2|1}} |- |(၇) |ဦးပေါင်လွန်းမင်ထန် |၇ ဧပြီ ၂၀၁၆ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2016|4|7|2021|2|1}} |လူမှုရေးဝန်ကြီးဌာန |- |(၈) |ဦးထန်ကျုံး(ခ)ဦးဆနီဇာဟိုး |၇ ဧပြီ ၂၀၁၆ |၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2016|4|7|2021|2|1}} |ပြည်နယ်ဥပဒေချုပ် |- |(၉) |ဦးလာလ်တင်မန်း (ခ) ဦးဒေးဗစ်လာလ်တင်မောင် |၇ ဧပြီ ၂၀၁၆ ||၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ | {{age in days|2016|4|7|2021|2|1}} |ပြည်နယ်စာရင်းစစ်ချုပ် |} === နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီခေတ် (၂၀၂၁-လက်ရှိ) === ==== ချင်းပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကာလ ==== ===== ဖွဲ့စည်းပုံ ===== ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက်တွင် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]သည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉ အရ [[s:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ_အမိန့်အမှတ်_၁၆/၂၀၂၁|အမိန့်အမှတ် (၁၆/၂၀၂၁)]] ဖြင့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဤအမိန့်အရ၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်များ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် တာဝန်များကို စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌများအား အပ်နှင်းခဲ့သည်။ {| class="wikitable" |၁) |စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ |ဥက္ကဋ္ဌ |- |(၂) |တပ်မတော်အရာရှိကြီး (၁) ဦး |အဖွဲ့ဝင် |- |(၃) |ဒေသကိုယ်စားပြုသူ (၁) ဦး သို့မဟုတ် (၂) ဦး |အဖွဲ့ဝင် |- |(၄) |တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဦးစီးဌာနဦးစီးမှူး |အဖွဲ့ဝင် |- |(၅) |တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် ရဲတပ်ဖွဲ့မှူး |အဖွဲ့ဝင် |- |(၆) |တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး |အတွင်းရေးမှူး |} ===== ဥက္ကဋ္ဌများ ===== ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ အမိန့်အမှတ် (၁၀/၂၀၂၁) ဖြင့် ချင်းပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (ပကစ) ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် [[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]]အား ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE_%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%94%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%90%E1%80%BA_%E1%81%81%E1%81%80/%E1%81%82%E1%81%80%E1%81%82%E1%81%81|title=တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း|accessdate=2025-6-1|publisher=Wikisource}}</ref> {| class="wikitable" |+ပကစဥက္ကဋ္ဌများ !စဉ် !အမည် !ရာထူး !တာဝန်သက်တမ်း !မှတ်ချက် !ရင်းမြစ် |- |၁။ |[[တဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ|ဦးတဲရင့်စ်စမွိုင်းနီခွဲ]] |ဥက္ကဋ္ဌ |{{Start and end dates|2021|2|2|2021|2|12}} |ကွယ်လွန် | |- |၂။ |ဦးငွန်ဆန်းအောင် |ဥက္ကဋ္ဌ |{{Start and end dates|2021|2|2|2021|2|12}} | | |} === ချင်းပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ကာလ (၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ - လက်ရှိ) === ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်အိမ်စောင့်အစိုးကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းလိုက်သဖြင့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဖွဲ့စည်းမှုကို "တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့" များအဖြစ် အမိန်အမှတ် ၁၅၃/၂၀၂၁ အားဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ # ဝန်ကြီးချုပ် # ဝန်ကြီး၊ လုံခြုံရေးနှင့်နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန၊ # ဝန်ကြီး၊ စီးပွားရေးရာဝန်ကြီးဌာန၊ # ဝန်ကြီး၊ သယံဇာတရေးရာဝန်ကြီးဌာန၊ # ဝန်ကြီး၊ လူမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာ၊ # ဝန်ကြီး၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ # ဝန်ကြီး၊ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးဌာန၊ # ဥပဒေချုပ် # ဝန်ကြီး၊ စည်ပင်သာယာရေးဝန်ကြီးဌာန (ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးများတွင် ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းရမည်ဖြစ်ပြီး၊ စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ (မြို့တော်ဝန်) များသည် စည်ပင်သာယာရေးဝန်ကြီးများ အဖြစ်သတ်မှတ်လိုက်သည်။ # တိုင်းသဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးမှူးသည် တိုင်းသဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့၏ အတွင်းရေးမှူးဖြစ်သည်။ {| class="wikitable mw-collapsible" |+တတိယမြောက် ချင်းပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ | rowspan="2" |'''စဉ်''' | rowspan="2" |'''အမည်''' ! colspan="3" | တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း | rowspan="2" |'''ဝန်ကြီးဌာန''' | rowspan="2" |'''ကိုးကား''' |- !စတင်ရက် !ပြီးဆုံးရက် !ရက်ပေါင်း |- | rowspan="2" |၁ |ဦးငွန်ဆန်း​အောင် |၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ |၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ |{{age in days|2021|8|1|2022|8|19}} | rowspan="2" |ဝန်ကြီးချုပ် | |- |ဒေါက်တာဝုန်စွန်းထန် |၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ |လက်ရှိ |{{age in days|2022|8|19}} | |- |၂ |ဗိုလ်မှူးကြီး ဟန်ဝင်း​အောင် |၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|8|1}} |လုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန | |- |၃ |ဦးဟန်ကျင့်ဇမ်း |၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|8|1}} |စီးပွားရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန | |- |၄ |ဦး​ကျော်ငြိမ်း |၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|8|1}} |သယံဇာတရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန | |- |၅ |ဦး​နေလင်း |၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|8|1}} |လူမှုရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန | |- |၆ |ရဲမှူးကြီး စိုးလွင်မိုး |၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|8|1}} |လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန | |- |၇ |ဦးစိန်ထွန်းလှ |၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|8|1}} |တိုင်းရင်းသားရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန | |- |၈ |ဦးခွထီးယိုး |၄ မတ် ၂၀၂၁ |လက်ရှိ |{{age in days|2021|3|4}} |ဥပဒေချုပ် |<ref>https://cincds.gov.mm/node/10988?d=1</ref> |} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:ချင်းပြည်နယ်]] [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့များ]] rydxx9lrek1in2q9dqd888uloibbq8k 10 106609 878011 875400 2025-06-15T10:01:48Z Salai Rungtoi 22844 878011 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ | title = [[ထိုင်းနိုင်ငံ#အုပ်ချုပ်ရေး_ဒေသများ|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ]] | state = collapsed | bodyclass = hlist | above = '''မြို့တော်''': [[ဘန်ကောက်မြို့]] | group1 = မြောက်ပိုင်း | list1 = * [[ချင်းမိုင်ခရိုင်|ချင်းမိုင်]] * [[ချင်းရိုင်ခရိုင်|ချင်းရိုင်]] * [[လမ်ပန်းခရိုင်|လမ်ပန်း]] * [[လမ်ဖွန်ခရိုင်|လမ်ဖွန်]] * [[မောင်မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်|မယ်ဟောင်ဆောင်]] * [[နန်းခရိုင်|နန်း]] * [[ဖယောင်းခရိုင်|ဖယောင်း]] * [[ဖရဲခရိုင်|ဖရဲ]] * [[ဥတ္တရဒိဋ္ဌခရိုင်|ဥတ္တရဒိဋ္ဌ]] (ဥသရာဒိ) | group2 = အရှေ့မြောက်ပိုင်း | list2 = * [[အမ်နတ်ချရွန်nခရိုင်|အမ်နတ်ကျာရွန်]] * [[ဘွန်းကန်းခရိုင်|ဘွန်းကန်း]] * [[ပုရီရမ္မခရိုင်|ပုရီရမ္မ]] * [[ဇယဘူမိပြည်နယ်|ဇယဘူမိ]] (ချိုင်ယာဖူမ်) * [[ကာလသိန္ဓုခရိုင်|ကာလသိန္ဓု]] (ကလာဆင်) * [[Khon Kaenခရိုင်|ခွန်ကင်]] * [[Loeiခရိုင်|လွိုင်]] * [[မဟာသာရဂါမခရိုင်|မဟာသာရဂါမ]] (မဟာဆရာခမ်) * [[မုတ္တာဟာရခရိုင်|မုတ္တာဟာရ]] (မုတ်ဒဟန်) * [[နဂိုရ်ဖနွမ်ခရိုင်|နဂိုရ်ဖနွမ်]] * [[နဂရရာဇသီမာခရိုင်|နဂရရာဇသီမာ]] * [[Nong Bua Lamphuခရိုင်|နောင်ဘွာလမ်ဖူ]] * [[နောင်ခိုင်ခရိုင်|နောင်ခိုင်]] * [[Roi Etခရိုင်|ရွိုင်အဲ့]] * [[သကလနဂရခရိုင်|သကလနဂရ]] * [[သီရိသာကေတခရိုင်|သီရိသာကေတ]] * [[သုရိန္ဒခရိုင်|သုရိန္ဒ]] * [[ဥပ္ပလရာဇဌာနီခရိုင်|ဥပ္ပလရာဇဌာနီ]] * [[ဥတ္တရဌာနီခရိုင်|ဥတ္တရဌာနီ]] * [[ယသောဓရခရိုင်|ယသောဓရ]] | group3 = အလယ်ပိုင်း | list3 = * [[အန်ထောင်ခရိုင်|အန်ထောင်]] * [[ဇယနာဒခရိုင်|ဇယနာဒ]] * [[ကမ်ဖန်ဖတ်ခရိုင်|ကမ်ဖန်ဖတ်]] * [[လဝပုရီခရိုင်|လဝပုရီ]] * [[နဂရနာယကပြည်နယ်|နဂရနာယက]] * [[နဂရပဌမခရိုင်|နဂရပဌမ]] * [[နဂရသဂ္ဂခရိုင်|နဂရသဂ္ဂ]] * [[နန္ဒပုရီခရိုင်|နန္ဒပုရီ]] * [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်|ပဒုမဌာနီ]] * [[ဝဇိရပူရဏခရိုင်|ဝဇိရပူရဏ]] * [[ဝိစိတ္တခရိုင်|ဝိစိတ္တ]] * [[ဗိဿနိုးလောကခရိုင်|ဗိဿနိုးလောက]] * [[အယုဒ္ဓယခရိုင်|အယုဒ္ဓယ]] * [[သမုဒြပြကာရခရိုင်|သမုဒြပြကာရ]] * [[သမုဒြသကရခရိုင်|သမုဒြသကရ]] * [[သမုဒြသင်္ဂါမခရိုင်|သမုဒြသင်္ဂါမ]] * [[သရပုရီခရိုင်|သရပုရီ]] * [[သိံဟပုရီခရိုင်|သိံဟပုရီ]] * [[သုခေါဒယခရိုင်|သုခေါဒယ]] * [[သုဝဏ္ဏပုရီခရိုင်|သုဝဏ္ဏပုရီ]] * [[ဥဒယဌာနီခရိုင်|ဥဒယဌာနီ]] | group4 = အရှေ့ပိုင်း | list4 = * [[ခချာချင်ဆာဝ်ပြည်နယ်|ချာချုံးဆောင်]] * [[စန္ဒပုရီပြည်နယ်|စန္ဒပုရီ]] * [[ဇလပုရီခရိုင်|ဇလပုရီ]] * [[ပါစီနပုရီခရိုင်|ပါစီနပုရီ]] * [[ရယောင်ခရိုင်|ရယောင်]] * [[ဆကဲခရိုင်|ဆကဲ]] * [[တရာ့ခရိုင်|တရာ့]] | group5 = အနောက်ပိုင်း | list5 = * [[ကာဉ္စနပုရီပြည်နယ်|ကဉ္စနပုရီ]] * [[ဝဇိရပုရီခရိုင်|ဝဇိရပုရီ]] * [[ပရာကျွပ်ဂီရီခန္ဓပြည်နယ်|ပရာကျွတ်ဂိရိခန္ဓ]] * [[ရာဇာပုရီခရိုင်|ရာဇာပုရီ]] * [[တာ့ခ်ခရိုင်|တာ့ခ်]] | group6 = တောင်ပိုင်း | list6 = * [[ချွန်ဖွန်ခရိုင်|ချွန်ဖွန်]] * [[ကရာပီခရိုင်|ကရာပီ]] * [[နဂရသီရိဓမ္မရာဇခရိုင်|နဂရသီရိဓမ္မရာဇ]] * [[နရာဓိဝါသခရိုင်|နရာဓိဝါသ]] * [[ပတ္တာနီခရိုင်|ပတ္တာနီ]] * [[ဖန်ငခရိုင်|ဖန်င]] * [[ဖတ္တလုံခရိုင်|ဖတ္တလုံ]] * [[ဖူးခက်ခရိုင်|ဖူးခက်]] * [[ရနောင်းခရိုင်|ရနောင်း]] * [[ဆတုံးခရိုင်|ဆတုံး]] * [[သင်္ခလာခရိုင်|သင်္ခလာ]] * [[သုရဋ္ဌဌာနီခရိုင်|သုရဋ္ဌဌာနီ]] * [[ထရန်ခရိုင်|ထရန်]] * [[ယာလာခရိုင်|ယာလာ]] }} [[category:ထိုင်းနိုင်ငံ တမ်းပလိတ်များ]] drody580pcj6sr4i9sbgzt52myb8nid 878013 878011 2025-06-15T10:03:36Z Salai Rungtoi 22844 878013 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ | title = [[ထိုင်းနိုင်ငံ#အုပ်ချုပ်ရေး_ဒေသများ|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ]] | state = collapsed | bodyclass = hlist | above = '''မြို့တော်''': [[ဘန်ကောက်မြို့]] | group1 = မြောက်ပိုင်း | list1 = * [[ချင်းမိုင်ခရိုင်|ချင်းမိုင်]] * [[ချင်းရိုင်ခရိုင်|ချင်းရိုင်]] * [[လမ်ပန်းခရိုင်|လမ်ပန်း]] * [[လမ်ဖွန်ခရိုင်|လမ်ဖွန်]] * [[မောင်မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်|မယ်ဟောင်ဆောင်]] * [[နန်းခရိုင်|နန်း]] * [[ဖယောင်းခရိုင်|ဖယောင်း]] * [[ဖရဲခရိုင်|ဖရဲ]] * [[ဥတ္တရဒိဋ္ဌခရိုင်|ဥတ္တရဒိဋ္ဌ]] (ဥသရာဒိ) | group2 = အရှေ့မြောက်ပိုင်း | list2 = * [[အမ်နတ်ချရွန်nခရိုင်|အမ်နတ်ကျာရွန်]] * [[ဘွန်းကန်းခရိုင်|ဘွန်းကန်း]] * [[ပုရီရမ္မခရိုင်|ပုရီရမ္မ]] * [[ဇယဘူမိပြည်နယ်|ဇယဘူမိ]] (ချိုင်ယာဖူမ်) * [[ကာလသိန္ဓုခရိုင်|ကာလသိန္ဓု]] (ကလာဆင်) * [[Khon Kaenခရိုင်|ခွန်ကင်]] * [[Loeiခရိုင်|လွိုင်]] * [[မဟာသာရဂါမခရိုင်|မဟာသာရဂါမ]] (မဟာဆရာခမ်) * [[မုတ္တာဟာရခရိုင်|မုတ္တာဟာရ]] (မုတ်ဒဟန်) * [[နဂိုရ်ဖနွမ်ခရိုင်|နဂိုရ်ဖနွမ်]] * [[နဂရရာဇသီမာခရိုင်|နဂရရာဇသီမာ]] * [[Nong Bua Lamphuခရိုင်|နောင်ဘွာလမ်ဖူ]] * [[နောင်ခိုင်ခရိုင်|နောင်ခိုင်]] * [[Roi Etခရိုင်|ရွိုင်အဲ့]] * [[သကလနဂရခရိုင်|သကလနဂရ]] * [[သီရိသာကေတခရိုင်|သီရိသာကေတ]] * [[သုရိန္ဒခရိုင်|သုရိန္ဒ]] * [[ဥပ္ပလရာဇဌာနီခရိုင်|ဥပ္ပလရာဇဌာနီ]] * [[ဥတ္တရဌာနီခရိုင်|ဥတ္တရဌာနီ]] * [[ယသောဓရခရိုင်|ယသောဓရ]] | group3 = အလယ်ပိုင်း | list3 = * [[အန်ထောင်ခရိုင်|အန်ထောင်]] * [[ဇယနာဒခရိုင်|ဇယနာဒ]] * [[ကမ်ဖန်ဖတ်ခရိုင်|ကမ်ဖန်ဖတ်]] * [[လဝပုရီခရိုင်|လဝပုရီ]] * [[နဂရနာယကပြည်နယ်|နဂရနာယက]] * [[နဂရပဌမခရိုင်|နဂရပဌမ]] * [[နဂရသဂ္ဂခရိုင်|နဂရသဂ္ဂ]] * [[နန္ဒပုရီခရိုင်|နန္ဒပုရီ]] * [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်|ပဒုမဌာနီ]] * [[ဝဇိရပူရဏခရိုင်|ဝဇိရပူရဏ]] * [[ဝိစိတ္တခရိုင်|ဝိစိတ္တ]] * [[ဗိဿနိုးလောကခရိုင်|ဗိဿနိုးလောက]] * [[အယုဒ္ဓယခရိုင်|အယုဒ္ဓယ]] * [[သမုဒြပြကာရခရိုင်|သမုဒြပြကာရ]] * [[သမုဒြသကရခရိုင်|သမုဒြသကရ]] * [[သမုဒြသင်္ဂါမခရိုင်|သမုဒြသင်္ဂါမ]] * [[သရပုရီခရိုင်|သရပုရီ]] * [[သိံဟပုရီခရိုင်|သိံဟပုရီ]] * [[သုခေါဒယခရိုင်|သုခေါဒယ]] * [[သုဝဏ္ဏပုရီခရိုင်|သုဝဏ္ဏပုရီ]] * [[ဥဒယဌာနီခရိုင်|ဥဒယဌာနီ]] | group4 = အရှေ့ပိုင်း | list4 = * [[ခချာချင်ဆာဝ်ပြည်နယ်|ချာချုံးဆောင်]] * [[စန္ဒပုရီပြည်နယ်|စန္ဒပုရီ]] * [[ဇလပုရီခရိုင်|ဇလပုရီ]] * [[ပရာစီနပုရီပြည်နယ်|ပါစီနပုရီ]] * [[ရယောင်ခရိုင်|ရယောင်]] * [[ဆကဲခရိုင်|ဆကဲ]] * [[တရာ့ခရိုင်|တရာ့]] | group5 = အနောက်ပိုင်း | list5 = * [[ကာဉ္စနပုရီပြည်နယ်|ကဉ္စနပုရီ]] * [[ဝဇိရပုရီခရိုင်|ဝဇိရပုရီ]] * [[ပရာကျွပ်ဂီရီခန္ဓပြည်နယ်|ပရာကျွတ်ဂိရိခန္ဓ]] * [[ရာဇာပုရီခရိုင်|ရာဇာပုရီ]] * [[တာ့ခ်ခရိုင်|တာ့ခ်]] | group6 = တောင်ပိုင်း | list6 = * [[ချွန်ဖွန်ခရိုင်|ချွန်ဖွန်]] * [[ကရာပီခရိုင်|ကရာပီ]] * [[နဂရသီရိဓမ္မရာဇခရိုင်|နဂရသီရိဓမ္မရာဇ]] * [[နရာဓိဝါသခရိုင်|နရာဓိဝါသ]] * [[ပတ္တာနီခရိုင်|ပတ္တာနီ]] * [[ဖန်ငခရိုင်|ဖန်င]] * [[ဖတ္တလုံခရိုင်|ဖတ္တလုံ]] * [[ဖူးခက်ခရိုင်|ဖူးခက်]] * [[ရနောင်းခရိုင်|ရနောင်း]] * [[ဆတုံးခရိုင်|ဆတုံး]] * [[သင်္ခလာခရိုင်|သင်္ခလာ]] * [[သုရဋ္ဌဌာနီခရိုင်|သုရဋ္ဌဌာနီ]] * [[ထရန်ခရိုင်|ထရန်]] * [[ယာလာခရိုင်|ယာလာ]] }} [[category:ထိုင်းနိုင်ငံ တမ်းပလိတ်များ]] iduwe1p2839acu3jw0eauj6bbkaqio1 878014 878013 2025-06-15T10:04:23Z Salai Rungtoi 22844 878014 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ | title = [[ထိုင်းနိုင်ငံ#အုပ်ချုပ်ရေး_ဒေသများ|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ]] | state = collapsed | bodyclass = hlist | above = '''မြို့တော်''': [[ဘန်ကောက်မြို့]] | group1 = မြောက်ပိုင်း | list1 = * [[ချင်းမိုင်ခရိုင်|ချင်းမိုင်]] * [[ချင်းရိုင်ခရိုင်|ချင်းရိုင်]] * [[လမ်ပန်းခရိုင်|လမ်ပန်း]] * [[လမ်ဖွန်ခရိုင်|လမ်ဖွန်]] * [[မောင်မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်|မယ်ဟောင်ဆောင်]] * [[နန်းခရိုင်|နန်း]] * [[ဖယောင်းခရိုင်|ဖယောင်း]] * [[ဖရဲခရိုင်|ဖရဲ]] * [[ဥတ္တရဒိဋ္ဌခရိုင်|ဥတ္တရဒိဋ္ဌ]] (ဥသရာဒိ) | group2 = အရှေ့မြောက်ပိုင်း | list2 = * [[အမ်နတ်ချရွန်nခရိုင်|အမ်နတ်ကျာရွန်]] * [[ဘွန်းကန်းခရိုင်|ဘွန်းကန်း]] * [[ပုရီရမ္မခရိုင်|ပုရီရမ္မ]] * [[ဇယဘူမိပြည်နယ်|ဇယဘူမိ]] (ချိုင်ယာဖူမ်) * [[ကာလသိန္ဓုခရိုင်|ကာလသိန္ဓု]] (ကလာဆင်) * [[Khon Kaenခရိုင်|ခွန်ကင်]] * [[Loeiခရိုင်|လွိုင်]] * [[မဟာသာရဂါမခရိုင်|မဟာသာရဂါမ]] (မဟာဆရာခမ်) * [[မုတ္တာဟာရခရိုင်|မုတ္တာဟာရ]] (မုတ်ဒဟန်) * [[နဂိုရ်ဖနွမ်ခရိုင်|နဂိုရ်ဖနွမ်]] * [[နဂရရာဇသီမာခရိုင်|နဂရရာဇသီမာ]] * [[Nong Bua Lamphuခရိုင်|နောင်ဘွာလမ်ဖူ]] * [[နောင်ခိုင်ခရိုင်|နောင်ခိုင်]] * [[Roi Etခရိုင်|ရွိုင်အဲ့]] * [[သကလနဂရခရိုင်|သကလနဂရ]] * [[သီရိသာကေတခရိုင်|သီရိသာကေတ]] * [[သုရိန္ဒခရိုင်|သုရိန္ဒ]] * [[ဥပ္ပလရာဇဌာနီခရိုင်|ဥပ္ပလရာဇဌာနီ]] * [[ဥတ္တရဌာနီခရိုင်|ဥတ္တရဌာနီ]] * [[ယသောဓရခရိုင်|ယသောဓရ]] | group3 = အလယ်ပိုင်း | list3 = * [[အန်ထောင်ခရိုင်|အန်ထောင်]] * [[ဇယနာဒခရိုင်|ဇယနာဒ]] * [[ကမ်ဖန်ဖတ်ခရိုင်|ကမ်ဖန်ဖတ်]] * [[လဝပုရီခရိုင်|လဝပုရီ]] * [[နဂရနာယကပြည်နယ်|နဂရနာယက]] * [[နဂရပဌမခရိုင်|နဂရပဌမ]] * [[နဂရသဂ္ဂခရိုင်|နဂရသဂ္ဂ]] * [[နန္ဒပုရီခရိုင်|နန္ဒပုရီ]] * [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်|ပဒုမဌာနီ]] * [[ဝဇိရပူရဏခရိုင်|ဝဇိရပူရဏ]] * [[ဝိစိတ္တခရိုင်|ဝိစိတ္တ]] * [[ဗိဿနိုးလောကခရိုင်|ဗိဿနိုးလောက]] * [[အယုဒ္ဓယခရိုင်|အယုဒ္ဓယ]] * [[သမုဒြပြကာရခရိုင်|သမုဒြပြကာရ]] * [[သမုဒြသကရခရိုင်|သမုဒြသကရ]] * [[သမုဒြသင်္ဂါမခရိုင်|သမုဒြသင်္ဂါမ]] * [[သရပုရီခရိုင်|သရပုရီ]] * [[သိံဟပုရီခရိုင်|သိံဟပုရီ]] * [[သုခေါဒယခရိုင်|သုခေါဒယ]] * [[သုဝဏ္ဏပုရီခရိုင်|သုဝဏ္ဏပုရီ]] * [[ဥဒယဌာနီခရိုင်|ဥဒယဌာနီ]] | group4 = အရှေ့ပိုင်း | list4 = * [[ချာချင်ဆာဝ်ပြည်နယ်|ချာချုံးဆောင်]] * [[စန္ဒပုရီပြည်နယ်|စန္ဒပုရီ]] * [[ဇလပုရီခရိုင်|ဇလပုရီ]] * [[ပရာစီနပုရီပြည်နယ်|ပါစီနပုရီ]] * [[ရယောင်ခရိုင်|ရယောင်]] * [[ဆကဲခရိုင်|ဆကဲ]] * [[တရာ့ခရိုင်|တရာ့]] | group5 = အနောက်ပိုင်း | list5 = * [[ကာဉ္စနပုရီပြည်နယ်|ကဉ္စနပုရီ]] * [[ဝဇိရပုရီခရိုင်|ဝဇိရပုရီ]] * [[ပရာကျွပ်ဂီရီခန္ဓပြည်နယ်|ပရာကျွတ်ဂိရိခန္ဓ]] * [[ရာဇာပုရီခရိုင်|ရာဇာပုရီ]] * [[တာ့ခ်ခရိုင်|တာ့ခ်]] | group6 = တောင်ပိုင်း | list6 = * [[ချွန်ဖွန်ခရိုင်|ချွန်ဖွန်]] * [[ကရာပီခရိုင်|ကရာပီ]] * [[နဂရသီရိဓမ္မရာဇခရိုင်|နဂရသီရိဓမ္မရာဇ]] * [[နရာဓိဝါသခရိုင်|နရာဓိဝါသ]] * [[ပတ္တာနီခရိုင်|ပတ္တာနီ]] * [[ဖန်ငခရိုင်|ဖန်င]] * [[ဖတ္တလုံခရိုင်|ဖတ္တလုံ]] * [[ဖူးခက်ခရိုင်|ဖူးခက်]] * [[ရနောင်းခရိုင်|ရနောင်း]] * [[ဆတုံးခရိုင်|ဆတုံး]] * [[သင်္ခလာခရိုင်|သင်္ခလာ]] * [[သုရဋ္ဌဌာနီခရိုင်|သုရဋ္ဌဌာနီ]] * [[ထရန်ခရိုင်|ထရန်]] * [[ယာလာခရိုင်|ယာလာ]] }} [[category:ထိုင်းနိုင်ငံ တမ်းပလိတ်များ]] 2rjv5v9aiyp1h2brbipir4cr858yvt3 0 108004 877852 809199 2025-06-14T17:03:45Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 877852 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း |jurisdiction={{MYA}} |nativename= |seal= |formed=၁၆ ဩဂုတ် ၁၉၆၃ |headquarters= ရုံးအမှတ် (၁၉)၊ နေပြည်တော် | parent_agency = [[သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီးဌာန]] | preceding1= *ပြည်သူ့ပုလဲနှင့်ငါးလုပ်ငန်း အဖွဲ့ *ပြည်သူ့ပုလဲနှင့်ငါးလုပ်ငန်း ကော်ပိုရေးရှင်း *ပြည်သူ့ပုလဲနှင့်ရေလုပ်ငန်း ကော်ပိုရေးရှင်း *မြန်မာ့ပုလဲရတနာ ကော်ပိုရေးရှင်း |minister1_name=[[ခင်မောင်ရီ|ဦးခင်မောင်ရီ]] |chief1_name=ဦးစိန်လွင် |website={{url|www.mining.gov.mm}} |chief1_position=ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး }} '''မြန်မာ့ပုလဲ ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်း''' ({{lang-en|Myanma Pearl Enterprise}})သည် [[သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီးဌာန]] လက်အောက်ရှိ သတ္တုရေးရာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== မြန်မာနိုင်ငံတွင် မွေးပုလဲထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းကို ၁၉၅၄ ခုနှစ်၌ မြိတ်ကျွန်းစုတွင် စတင်ခဲ့ပြီး ဂျပန်နိုင်ငံ ကိုဘေးမြို့တွင် အခြေစိုက်သောSouth Sea Pearl Company နှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ကော့သောင်း ရောင်းဝယ်ရေးဆင်ဒီကိတ်တို့ ဖက်စပ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၆၃ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ(၁၆)ရက်နေ့မှစ၍ ပြည်သူပိုင်သိမ်းယူခဲ့ပြီး ပြည်သူ့ပုလဲနှင့်ငါးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းတာဝန် ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် ပြည်သူ့ပုလဲနှင့်ငါးလုပ်ငန်း ကော်ပိုရေးရှင်းဟူသော အမည်ဖြင့် လယ်ယာနှင့်သစ်တောဝန်ကြီးဌာန ကွပ်ကဲမှုအောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ပြည်သူ့ပုလဲနှင့်ရေလုပ်ငန်း ကော်ပိုရေးရှင်း အမည်ဖြင့် မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်း ဝန်ကြီးဌာန ကွပ်ကဲမှုအောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ် တွင် သတ္တုတွင်းဝန်ကြီးဌာန ကွပ်ကဲမှုအောက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရပြီး ပုလဲမွေးမြူရေးနှင့် ထုတ်လုပ်ရေး ဌာနခွဲ အမည်ဖြင့် ဆားလုပ်ငန်းကော်ပိုရေးရှင်းနှင့် ပူးပေါင်း ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ့ပုလဲရတနာ ကော်ပိုရေးရှင်းအဖြစ် ဖွဲ့စည်းပြီး သီးခြားရပ်တည်ခဲ့သည်။ (၁.၄.၈၉)ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့ပုလဲထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းအဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ပုလဲမွေးမြူရေးသာမက ရောင်းချရေးလုပ်ငန်းများကိုပါ ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.mining.gov.mm/MPE_mm/1.MPE_mm/Details.asp?submenuID=21&sid=154|title=မြန်မာ့ပုလဲ ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်း|publisher=[[သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီးဌာန]]|accessdate=|archivedate=3 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210203024111/http://www.mining.gov.mm/MPE_mm/1.MPE_mm/details.asp?submenuID=21&sid=154}}</ref> ==ဖွဲ့စည်းပုံ== *စီမံရေးရာဌာနခွဲ *ရောင်းချဖြန့်ဖြူးရေးဌာနခွဲ *ငွေစာရင်းဌာနခွဲ *ဖက်စပ်ဌာနခွဲ *အင်ဂျင်နီယာဌာနခွဲ *ပုလဲကျွန်း *မြတ်ကျွန်း *ရွှေကျွန်း *လေ့ကျင့်ရေးနှင့်သုတေသနဌာနခွဲ ==ပုလဲမွေးမြူထုတ်လုပ်လျက်ရှိသောကျွန်းစခန်းများ== မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပုလဲမွေးမြူထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းကို တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး အတွင်းတွင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး နိုင်ငံပိုင် ကျွန်းစခန်း(၁)ခု၊ ပြည်တွင်းဖက်စပ် ကုမ္ပဏီ(၆)ခု၏ ကျွန်းစခန်း(၇)ခုနှင့် ပြည်ပဖက်စပ်ကုမ္ပဏီ(၄)ခု၏ ကျွန်းစခန်း(၄)ခု စုစုပေါင်း ကျွန်းစခန်း(၁၂)ခုရှိသည်။ *ပုလဲကျွန်းစခန်း(နိုင်ငံပိုင်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကော့သောင်းခရိုင်၊ ဘုတ်ပြင်းမြို့နယ် *နီနိုပုလဲမွေးမြူရေးကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ မကျည်းပင်ဆောင်ကျွန်း(ပြည်တွင်းဖက်စပ်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကော့သောင်းခရိုင်၊ ဘုတ်ပြင်းမြို့နယ် *အရှေ့တိုင်းပုလဲကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ဇင်ယော်ကျွန်း(ပြည်တွင်းဖက်စပ်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကော့သောင်းခရိုင်၊ ဘုတ်ပြင်းမြို့နယ် *အရှေ့တိုင်းပုလဲကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ဂျလန်းကျွန်း(ပြည်တွင်းဖက်စပ်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကော့သောင်းခရိုင်၊ ကော့သောင်းမြို့နယ် *အဏ္ဏဝါပုလဲကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ နတ်သမီးရေတွင်းကျွန်း(ပြည်တွင်းဖက်စပ်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြိတ်ခရိုင်၊ ကျွန်းစုမြို့နယ် *အာကွာဂိုးလ်မြန်မာပုလဲကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ မလိကျွန်း(ပြည်တွင်းဖက်စပ်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြိတ်ခရိုင်၊ ပုလောမြို့နယ် *ပြည့်စုံထက်မြင့်ကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ငလုံးလဖယ်ကျွန်း(ပြည်တွင်းဖက်စပ်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကော့သောင်းခရိုင်၊ ကော့သောင်းမြို့နယ် *ပြည့်ဖြိုးထွန်းအင်တာနေရှင်နယ်ကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ပြင်စဘုကျွန်း(ပြည်တွင်းဖက်စပ်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြိတ်ခရိုင်၊ ကျွန်းစုမြို့နယ် *မြန်မာတာဆာကီကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ဒိုမယ်ကျွန်း(ပြည်ပဖက်စပ်- ဂျပန်) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြိတ်ခရိုင်၊ ကျွန်းစုမြို့နယ် *မြန်မာအတ္တလန်တစ်ကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ဒုံးပုလဲအော်ကျွန်း(ပြည်ပဖက်စပ်-ဩစတြေးလျ) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြိတ်ခရိုင်၊ ကျွန်းစုမြို့နယ် *မြန်မာအန်ဒါမန်ပါးလ်ကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ စိန့်လုခ်ကျွန်း(ပြည်ပဖက်စပ်-ထိုင်း) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကော့သောင်းခရိုင်၊ ကော့သောင်းမြို့နယ် *ဘဲပါးလ်မြန်မာကုမ္ပဏီလီမိတက်၊ ရွှေကျွန်း(ပြည်ပဖက်စပ်- စင်္ကာပူ) တည်ရှိရာဒေသ- တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ကော့သောင်းခရိုင်၊ ကော့သောင်းမြို့နယ်ဝယ်ရေး လုပ်ငန်းမြန်မာ့ ပုလဲထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း ==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်== *[[သတ္တုတွင်း ဦးစီးဌာန]] *[[ဘူမိဗေဒလေ့လာရေးနှင့် ဓာတ်သတ္တုရှာဖွေရေး ဦးစီးဌာန]] *[[အမှတ် (၁) သတ္တုတွင်း လုပ်ငန်း]] *[[အမှတ် (၂) သတ္တုတွင်း လုပ်ငန်း]] *[[မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာ ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်း]] ==ကိုးကား== {{reflist}} {{သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီးဌာန}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ]] p2gcqund36zsv0cwb6p7s8airmuaicy 0 110825 878006 465831 2025-06-15T09:21:35Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 878006 wikitext text/x-wiki {{Infobox ထိန်းသိမ်းထားသောနယ်မြေ | name = ဂရိတ်စမုတ်ကီတောင်တန်း အမျိုးသားဥယျာဉ် | iucn_category = II | photo = Clifftops4-7-07.jpg | photo_caption = ကွန်တီတောင်မှ မြင်ရသောပုံ | location = ဆွိန်းနှင့် ဟေးဝုဒ်ကောင်တီ မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနား ၊ ဆီဗီးယား၊ ဘလောင့်နှင့် ကော့ကီကောင်တီ၊ တင်နက်ဆီ<br />အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု<br />မြောက်အမေရိက | nearest_city = ချီရုတ်ကီး၊ မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနား နှင့် ဂတ်တလင်ဘာ့ခ် ၊ တင်နက်ဆီ | coordinates = {{coord|35|36|N|83|31|W|region:US|display=inline,title}} | coords_ref = | area_acre = ၅၂၂,၄၁၉ | established = | visitation_num = ၁၁,၄၂၁,၂၀၀ | visitation_year = ၂၀၁၈ | visitation_ref = | governing_body = အမျိုးသားဥယျာဉ် ဝန်ဆောင်မှု ဌာန | website = [https://www.nps.gov/maca/ Mammoth Cave National Park] }} {{Infobox ကမ္ဘာ့အမွေခံနေရာများ | WHS =ဂရိတ်စမုတ်ကီတောင်တန်း အမျိုးသားဥယျာဉ် | ပုံ = | နိုင်ငံ = {{အလံ|အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု}} | အမျိုးအစား = သဘာဝ | စံနှုန်း = vii, viii, ix, x | ID = ၂၅၉ | ဒေသ = ဥရောပ နှင့် မြောက်အမေရိက | နှစ် = ၁၉၈၃ | ဆက်ရှင် = သတ္တမအကြိမ် | ဝက်ဘ် =http://whc.unesco.org/en/list/259 }} '''ဂရိတ်စမုတ်ကီတောင်တန်း အမျိုးသားဥယျာဉ်''' သည် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]ရှိ အပါလေချန်တောင်တန်း၏ အစိတ်အပိုင်း ဘလူးရစ်ချ်တောင်တန်း၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသဖြစ်သော ဂရိတ်စမုတ်ကီ တောင်တန်းများ၏ တောင်ကမ်းပါးတလျှောက်တွင် တည်ရှိသော အမျိုးသားဥယျာဉ်နှင့် [[ယူနက်စကို]] [[ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ]]တစ်ခုဖြစ်သည်။ [[တင်နက်ဆီပြည်နယ်]] နှင့် [[မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနားပြည်နယ်]]တို့၏ နယ်စပ်မျဉ်းသည် ဥယျာဉ်၏ အလယ်ခေါင်တည့်တည့်တွင် အရှေ့မြောက်မှ အနောက်တောင်သို့ ဖြတ်၍တည်ရှိသည်။ ဂရိတ်စမုတ်ကီတောင်တန်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် လာရောက်လည်ပတ်သူ အများဆုံး အမျိုးသားဥယျာဉ်ဖြစ်ပြီး<ref>[http://www.nps.gov/grsm/ GSMNP main page] - National Park Service</ref> ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် လာရောက်လည်ပတ်သူ ၁၁.၃ သန်းမျှ ရှိသည်။ အပါလေချန် လမ်းကြောသည် [[မိန်းပြည်နယ်]]မှ [[ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်]]သို့ ဖြတ်သွားရာတွင် ဥယျာဉ်၏ အလယ်မှ ဖြတ်သွားသည်။ ထိုဥယျာဉ်အား အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်မှ ၁၉၃၄တွင် သတ်မှတ်ပေးခဲ့ပြီး အမေရိကန်သမ္မတ [[ဖရန်ကလင် ဒီလာနို ရုစဗဲ့|ဖရန်ကလင်ဒီ ရုစဗဲ့]] မှ ၁၉၄၀ တွင် တရားဝင် သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။<ref>[http://www.nps.gov/grsm/historyculture/stories.htm GSMNP stories] - National Park Service</ref> ဥယျာဉ်သည် အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် {{convert|၅၂၂၄၁၉|acre|sqmi ha km2|2}} ရှိသဖြင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အရှေ့ပိုင်းတွင်း အကျယ်ပြန့်ဆုံး ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားသည့် နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဥယျာဉ်၏ အဓိကဝင်ပေါက်မှာ အမေရိကန် ဟိုင်းဝေး ၄၄၁ နှင့် မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနားပြည်နယ် ချီရုတ်ကီးမြို့တွင် တည်ရှိသည်။ ဂရိတ်စမုတ်ကီတောင်တန်းသည် ၎င်း၏ မြေနှင့် အခြားအဖိုးအခများကို ဖက်ဒရယ်ရန်ပုံငွေမှ ပထမဆုံး သုံးစွဲသော ဥယျာဉ်ဖြစ်ပြီး ယခင်က အခြားတည်ထောင်ခဲ့သော ဥယျာဉ်များမှာ ပြည်နယ် ရန်ပုံငွေ သို့မဟုတ် ပုဂ္ဂလိက ရန်ပုံငွေများမှ သုံးစွဲခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။<ref name=Idea>{{cite video | title= ''The National Parks: America's Best Idea'' | url= https://www.pbs.org/nationalparks/ | access-date= 18 July 2019 | archive-date= 1 January 2012 | archive-url= https://web.archive.org/web/20120101135703/http://www.pbs.org/nationalparks/ | url-status= dead }} Ken Burns, broadcast on PBS.</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} [[Category:အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ]] pk1uvenzkz3hf7cptcb0ny8cdqlpmfc 0 131458 877939 867124 2025-06-15T03:47:31Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877939 wikitext text/x-wiki {{Infobox pandemic |name=2020 coronavirus pandemic in the United States |map1=COVID-19 outbreak USA per capita cases map.svg |legend1=နေထိုင်သူတစ်သန်းလျှင်အတည်ပြုသောရောဂါဖြစ်ပွားမှု |disease=[[ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ ၂၀၁၉|COVID-19]] |virus_strain=[[လတ်တလော ပြင်းထန် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါလက္ခဏာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ၂|SARS-CoV-2]] |location=[[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] |first_case=အက်ဗာရိ(တ်)မြို့၊ [[ဝါရှင်တန်ပြည်နယ်]] <!--no source, not mentioned in the article--> | arrival_date = January 15, 2020<ref name= NEJMFirstCase/><br />({{Age in years, months, weeks and days|month1=01|day1=15|year1=2020|month2=|day2=|year2=}} ago) | origin = [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]၊ ဟူပေ့ခရိုင်, [[ဝူဟန်မြို့]]<ref>{{cite news |last1=Sheikh |first1=Knvul |last2=Rabin |first2=Roni Caryn |title=The Coronavirus: What Scientists Have Learned So Far |url=https://www.nytimes.com/article/what-is-coronavirus.html |work=[[The New York Times]] |date=March 10, 2020|accessdate=March 24, 2020}}</ref> | deaths = 2,599 ([[Johns Hopkins University|JHU]])<ref name="JHU">{{cite web| last = Johns Hopkins CSSE| title = Coronavirus COVID19 (2019-nCoV)| work = Coronavirus COVID-19 Global Cases| format = ArcGIS| accessdate = March 28, 2020| url = https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6}}</ref><br /> 2,405 ([[Centers for Disease Control and Prevention|CDC]] confirmed)<ref name="CDC_case_numbers">{{cite news |title=Cases in U.S. |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-updates/cases-in-us.html |accessdate=March 28, 2020 |agency=Center for Disease Control}}</ref> | confirmed_cases = 148,089 ([[Johns Hopkins University|JHU]])<ref name="JHU"/><br /> 140,904 ([[Centers for Disease Control and Prevention|CDC]] confirmed)<ref name="CDC_case_numbers"/> | recovery_cases = 4,865 ([[Johns Hopkins University|JHU]])<ref name="JHU"/> | suspected_cases = | total_ili = | website = {{URL|https://coronavirus.gov/}} }} [[ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ ၂၀၁၉]] ( {{Nowrap|COVID-19}} ) သည် [[လတ်တလော ပြင်းထန် အသက်ရှုလမ်းကြောင်းရောဂါလက္ခဏာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ၂]] ( {{Nowrap|SARS-CoV-2}} ) ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသော ကူးစက်ရောဂါအသစ်တစ်ခုသည် ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီလတွင် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]၌ ပြန့်နှံ့ခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ပြည်နယ်များ၌ အမေရိကန်ဆာမိုအာ မှလွဲ၍ [[ဝါရှင်တန်ဒီစီ|ကိုလံဘီယာခရိုင်]](ဝါရှင်တန်ဒီစီ၏ ယခင်အမည်) နှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ နယ်မြေ အားလုံးတွင်ရောဂါများကိုအတည်ပြုနိုင်ခဲ့သည်။ <ref name="mariana">{{Template:Cite web|url=https://www.guampdn.com/story/news/local/2020/03/28/saipan-confirms-two-covid-19-positive-cases/2932326001/|title=Saipan confirms two COVID-19 positive cases|date=March 28, 2020|language=en}}</ref> ၂၀၂၀ မတ်လ ၂၈ရက်အထိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ကာ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် စုစုပေါင်းသေဆုံမှုအများဆုံးနိုင်ငံ အဆင့်(၆)တွင်ရှိ၏ ။<ref>{{Template:Cite web|url=https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6|title=Coronavirus COVID-19 Global Cases by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins}}</ref> အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၌ ပထမဆုံးသိရှိခဲ့ရသော [[ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါ ၂၀၁၉]] ဖြစ်ပွားမှုကို ဇန်နဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ [[ဝူဟန်မြို့]] မှ (၅) ရက်စောပြီးပြန်လာသောအသက် (၃၅) နှစ်အရွယ်အမျိုးသားတစ်ဦးမှ တွေ့ရှိခြင်းဖြစ်သည်။ <ref name="NEJMFirstCase">{{Template:Cite journal|title=First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States|date=March 2020}}</ref>အိမ်ဖြူတော် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်ပွားမှုဆိုင်ရာ အထူးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ကို ဇန်နဝါရီလ 29 ရက်နေ့တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နှစ်ရက်အကြာတွင် [[ဒေါ်နယ်လ် ထရန့်|သမ္မတဒေါ်နယ်လ် ထရန့်]]က ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးအရေးပေါ် (အမေရိကန်) အား ကြေညာခဲ့ပြီး တရုတ်ပြည်မှခရီးသွားများအတွက် ကန့်သတ်ချက်များကို ကြေညာခဲ့သည်။ <ref>{{Template:Cite news|url=https://www.npr.org/sections/health-shots/2020/01/31/801686524/trump-declares-coronavirus-a-public-health-emergency-and-restricts-travel-from-c|work=[[NPR]]|date=January 31, 2020|accessdate=March 18, 2020|title=Trump Declares Coronavirus A Public Health Emergency And Restricts Travel From China|author=Aubrey, Allison}}</ref> ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၌ "ခရီးသွားခြင်း သို့မဟုတ် ရောဂါကူးစက်ခံရသူတစ်ဦးနှင့် နီးကပ်စွာအဆက်အသွယ်ပြုလုပ်ခြင်းမှ တစ်ဆင့်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ခံရခြင်းအား မသိရှိရသေးသူ" တွင်ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ပွားမှုကို ကယ်လီဖိုးနီးယားမြောက်ပိုင်းရှိ [[ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့်ကာကွယ်ရေးစင်တာများ|ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့်ကာကွယ်ရေးဌာန]] (CDC) ကအတည်ပြုခဲ့သည်။ <ref name="HomeGrown">{{Template:Cite news|url=https://www.sacbee.com/news/california/article240674471.html|work=[[The Sacramento Bee]]|title=First U.S. coronavirus case of unknown origin confirmed in Northern California, CDC says|author=Smith, Darrell and Cathie Anderson|date=February 26, 2020|accessdate=March 23, 2020}}</ref> အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် COVID-19 စမ်းသပ်ခြင်းတွင် နှေးကွေးစွာစတင်ခဲ့သည်။ <ref name="WhoriskeyMarch16">{{Template:Cite news|last=Whoriskey|title=How U.S. coronavirus testing stalled: Flawed tests, red tape and resistance to using the millions of tests produced by the WHO|url=https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/16/cdc-who-coronavirus-tests/|accessdate=March 18, 2020|date=March 16, 2020}}</ref> <ref name="WangMarch22">{{Template:Cite news|last=Wang|title=How the CDC's Restrictive Testing Guidelines Hid the Coronavirus Epidemic|url=https://www.wsj.com/articles/how-the-cdcs-restrictive-testing-guidelines-hid-the-coronavirus-epidemic-11584882001|accessdate=March 23, 2020|date=March 22, 2020}}</ref> <ref>{{Template:Cite news|last=Pilkington|url=https://www.theguardian.com/us-news/2020/mar/28/trump-coronavirus-politics-us-health-disaster|title=The missing six weeks: how Trump failed the biggest test of his life|date=2020-03-28|accessdate=2020-03-28}}</ref> ဇန်နဝါရီလမှမတ်လလယ်အထိ အစားအစာနှင့်ဆေးဝါးစီမံခန့်ခွဲမှု (FDA) ၏လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ''နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြုစစ်ဆေးခြင်းလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများအတိုင်းလိုက်နာသော ဓာတ်ခွဲခန်းများအား'' လူနာများထံသို့ ရောဂါအကြောင်း ထုတ်ပြန်ပေးခြင်းကို တားမြစ်ခဲ့သည်။ CDC သည် သူ့ကိုယ်ပိုင်စမ်းသပ်ကိရိယာ တီထွင်ခြင်း ဖြန့်ဝေခြင်းများပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အများစုကို မဖြစ်မနေမဟုတ်သည့်အစိတ်အပိုင်းများ၌ ထုတ်လုပ်မှုအားနည်းချက်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ဤသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းမျိုးသည် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို မပြောင်မလဲခြင်း ထိုစမ်းသပ်ပစ္စည်းကိရိယာများကို သုံးစွဲရန် တရားမဝင်ဖြစ်စေသည်။ <ref>{{Template:Cite web|url=https://www.businessinsider.com/cdc-coronavirus-testing-error-resolved-by-throwing-away-reagent-2020-3|title=For more than 2 weeks, state labs were told they couldn't use the CDC's coronavirus tests—but the tests could have been used all along|last=Bendix|date=March 20, 2020}}</ref> ဖေဖော်ဝါရီလနှောင်းပိုင်းအထိ FDA သည် ''အစိုးရမဟုတ်သည့် စမ်းသပ်ကိရိယာများ''ကို ခွင့်မပြုခဲ့ဘဲ မတ်လအစောပိုင်းအထိ တင်းကျပ်သောစစ်ဆေးမှုဆိုင်ရာအရည်အသွေး ပြည့်မှီသောလမ်းညွှန်ချက်များ ရှိခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလအကုန်ပိုင်းတွင် FDA သည် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများအား စမ်းသပ်မှုများပြုလုပ်ရန်နှင့် စမ်းသပ်မှုပြုလုပ်ရန် ခွင့်ပြုခြင်းစတင်ခဲ့ပြီး မတ်လလယ်တွင် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီများသည် ရာနှင့်ချီသောစမ်းသပ်မှုများကို တင်ပို့ခဲ့သည်။ မောင်းနှင်မှုမှတဆင့် စမ်းသပ်သည့်စခန်းများသည် အချို့သောပြည်နယ်များတွင် ပေါ်ထွန်းနေသည်။ <ref name="LeeMarch21">{{Template:Cite news|last=Lee|title=America is finally testing for coronavirus in significant volumes|url=https://arstechnica.com/tech-policy/2020/03/america-is-finally-testing-for-coronavirus-in-significant-volumes/|accessdate=March 23, 2020|date=March 21, 2020}}</ref> မတ်လ ၂၅ ရက်အထိ အနည်းဆုံးစစ်ဆေးမှု ၄၁၈,၀၀၀ ကိုပြုလုပ်ခဲ့သည်။ <ref>{{Template:Cite web|last=Subramaniam|title=Fact Check: US has done more coronavirus tests than South Korea, but not per person|url=https://www.cnn.com/2020/03/25/politics/coronavirus-testing-trump-south-korea-fact-check/index.html}}</ref> ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှုက လူအများအပြားအား ဆေးရုံတင်ကုသမှုခံယူရန်နှင့်အခြားကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများကို အတင်းအကျပ်စေခိုင်းနိုင်သည်ဟု CDC မှ CDC ကသတိပေးသည်။ <ref name="CDC COVID-19 Situation Summary">{{Template:Cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/summary.html|title=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Situation Summary|last=CDC|publisher=CDC|accessdate=March 7, 2020|date=March 7, 2020}}</ref> ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ မတ်လ ၁၉ ရက်မှစ၍ အမေရိကန်နိုင်ငံအစိုးရသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာခရီးသွားလာခြင်းကို ရှောင်ရှားရန် အမေရိကန်နိုင်ငံသားများအား အကြံပေးသည်။ <ref>{{Template:Cite web|url=https://travel.state.gov/content/travel/en/traveladvisories/ea/travel-advisory-alert-global-level-4-health-advisory-issue.html|title=Global Level 4 Health Advisory—Do Not Travel}}</ref> အမေရိကန်အစိုးရသည်လူ ၁၀ ဦး ကျော်အားမည်သည့်စုဆောင်းမှုကိုမဆိုတားမြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{Template:Cite news|last=Liptak|title=White House advises public to avoid groups of more than 10, asks people to stay away from bars and restaurants|url=https://www.cnn.com/2020/03/16/politics/white-house-guidelines-coronavirus/index.html|accessdate=March 18, 2020|date=March 16, 2020}}</ref> ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မတ်လလယ်တွင် ဖက်ဒရယ်အရေးပေါ်စီမံခန့်ခွဲမှုအေဂျင်စီ (FEMA) က အမေရိကန်စစ်တပ်အင်ဂျင်နီယာကော်ပိုရေးရှင်း (USACE) အားငှားရမ်းထားသောဟိုတယ်များနှင့် အခြားအဆောက်အအုံများအပါအဝင် အဆောက်အအုံအသစ်များဆောက်လုပ်ရန်နှင့် [[ ဆေးရုံများ |ဆေးရုံများ]] နှင့် [[ အထူးကြပ်မတ်စောင့်ရှောက်မှုယူနစ် |အထူးကြပ်မတ်ကုသမှုယူနစ်]] အဖြစ်အသုံးပြုရန်ပြောင်းလဲရန်ပြောကြားခဲ့သည်။ <ref>{{Template:Cite news|url=https://www.enr.com/articles/48927-rep-defazio-fema-asks-army-corps-to-help-build-emergency-health-facilities|title=Rep. DeFazio: FEMA Asks Army Corps to Help Build Emergency Health Facilities|last=Ichniowski|date=March 18, 2020|accessdate=30 March 2020}}</ref> <ref name="auto1">{{Template:Cite web|url=https://twitter.com/balajis/status/1242029099310133248|title=Ok. It's just one clip. But it's by far the most intelligent thing I've heard any government official say in the last few months. Further increases likelihood the military will take over COVID19 response in the near future.|last=Srinivasan|date=March 23, 2020|accessdate=March 24, 2020}}</ref> ပြည်နယ်နှင့်ဒေသန္တရတုံ့ပြန်မှု များတွင် လူထူထပ်စွာစုရုံးမှုများကို တားမြစ်ခြင်းနှင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ ကျောင်းများနှင့် အခြားပညာရေးအဖွဲ့အစည်းများ ပိတ်သိမ်းခြင်း၊ ကုန်စည်ပြပွဲများ ၊ စည်းဝေးကြီးများ နှင့်တေးဂီတပွဲတော်များကို ဖျက်သိမ်းခြင်းနှင့် အားကစားပွဲများ နှင့် လိဂ်များ ဖျက်သိမ်းခြင်းနှင့်ဆိုင်းငံ့ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ <ref name="nyt sports">{{Template:Cite news|last=Deb|url=https://www.nytimes.com/2020/03/11/sports/basketball/warriors-coronavirus-fans.html|title=Sports Leagues Bar Fans and Cancel Games Amid Coronavirus Outbreak|date=March 11, 2020|accessdate=March 12, 2020}}</ref> == ပြည်နယ်အားဖြင့်နေရပ်ပြန်မဖြစ်သည့်အမှုပေါင်းအရေအတွက် == <div style="display: flex; width: 100%;"> .m {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align:right; font-size:85%; margin:0px 0px 0em 0em;" ! colspan="7" |<div class="covid-show-table">[[2020 coronavirus pandemic in the United States#covid19-container|[show all]]]</div><div style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="font-size:85%;"><span class="nowrap">[[2020 coronavirus pandemic in the United States| 2020 coronavirus pandemic]] by United States state</span></span></div> |- class="covid-sticky" ! colspan="2" scope="col" style="text-align:right; padding-right:3px;" |U.S. state or territory<ref group="lower-roman">U.S. where cases were diagnosed. Nationality and location of original infection may vary.</ref> ! scope="col" style="text-align:right; padding-right:3px;" |Cases<ref group="lower-roman">Reported confirmed cases.<ref name="jhu" /> Actual case numbers are probably higher.</ref> ! data-sort-type="number" scope="col" style="text-align:right; padding-right:3px;" |Deaths<ref name="jhu">{{Template:Cite news}}</ref> ! scope="col" style="text-align:right; padding-right:3px;" |<abbr title="<nowiki&gt;Recoveries</nowiki&gt;">Recov.</abbr><ref group="lower-roman">Source: <ref name="jhu" /> "–" denotes that no data is currently available for that state, not that the value is zero.</ref> !Active ! rowspan="2" class="unsortable" scope="col" style="text-align:right; padding-right:4px;" |<abbr title="<nowiki&gt;Reference(s)</nowiki&gt;">Ref.</abbr><br /><br /> |- ! colspan="2" scope="row" style="text-align:right; padding-right:17px;" |'''55 / 56''' ! scope="row" style="text-align:right; padding-right:17px; padding-left:3px;" |'''142,328''' ! scope="row" style="text-align:right; padding-right:17px; padding-left:3px;" |'''2,479''' ! scope="row" style="text-align:right; padding-right:17px; padding-left:3px;" |'''4,767''' !'''135,129''' |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Alabama.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[အလာဘားမားပြည်နယ်တွင် ၂၀၂၀ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ် ကူးစက်ကပ်ရောဂါ|Alabama]] |827 |4 |– |823 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[http://alabamapublichealth.gov/infectiousdiseases/2019-coronavirus.html "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)"]. ''Alabama Public Health''. March 30, 2020.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS">[https://www.worldometers.info/coronavirus/country/us/ Worldometers Corona Virus United States]</ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Alaska.svg|link=|alt=|border|21x21px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Alaska|Alaska]] |102 |2 |– |83 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[http://www.dhss.alaska.gov/dph/Epi/id/Pages/COVID-19/monitoring.aspx "COVID-19: Case Counts"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200330100817/http://dhss.alaska.gov/dph/Epi/id/Pages/COVID-19/monitoring.aspx |date=30 March 2020 }}. ''Alaska Department of Health and Social Services''. March 28, 2020.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_American_Samoa.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |American Samoa |0 |0 |0 |0 | |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Arizona.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Arizona|Arizona]] |773 |15 |– |7 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[http://www.azdhs.gov/preparedness/epidemiology-disease-control/infectious-disease-epidemiology/index.php "AZDHS | Epidemiology & Disease Control - Highlighted Infectious Disease for Arizona | COVID-19"]. ''Arizona Department of Health Services''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 24,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Arkansas.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Arkansas|Arkansas]] |421 |5 |28 |378 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://adem.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/f533ac8a8b6040e5896b05b47b17a647 "Arkansas COVID-19 Update- Arkansas Department of Health"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 28,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_California.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in California|California]] |6,197 |129 |33 |4,518 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">Staff, Los Angeles Times. [https://www.latimes.com/projects/california-coronavirus-cases-tracking-outbreak/ "California coronavirus cases: Tracking the outbreak"]. ''Los Angeles Times''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 24,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="jhu"><cite class="citation web">[https://coronavirus.jhu.edu/map.html "Johns Hopkins Coronavirus Resource Center"]. ''Johns Hopkins Coronavirus Resource Center''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 30,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Colorado.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Colorado|Colorado]] |2,307 |47 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://covid19.colorado.gov/data "Data"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200421174004/https://covid19.colorado.gov/case-data |date=21 April 2020 }}. ''Colorado COVID-19 Updates''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 18,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Connecticut.svg|link=|alt=|border|20x20px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Connecticut|Connecticut]] |1,993 |34 |– |– |<ref><cite class="citation web">[http://portal.ct.gov/coronavirus "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)"]. ''State of Connecticut''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Delaware.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Delaware|Delaware]] |214 |5 |6 |200 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://dhss.delaware.gov/dhss/dph/epi/2019novelcoronavirus.html "Coronavirus Disease (COVID-19)"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200320094348/https://www.dhss.delaware.gov/dhss/dph/epi/2019novelcoronavirus.html |date=20 March 2020 }}. ''Delaware Division of Public Health''. March 18, 2020.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Washington,_D.C..svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Washington, D.C.|District of Columbia]] |342 |5 |66 |271 | style="padding:0px 2px;" |<ref name="WOMUS" /><ref><cite class="citation web">[https://coronavirus.dc.gov/page/coronavirus-data "Coronavirus Data"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200323134324/https://coronavirus.dc.gov/page/coronavirus-data |date=23 March 2020 }}. ''coronavirus.dc.gov''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WaPo DMV"><cite class="citation news">[https://www.washingtonpost.com/graphics/local/dc-maryland-virginia-coronavirus-cases/?itid=hp_local-topic-chain_virusdmv-730pm%3Ahomepage%2Fstory-ans "Tracking known coronavirus cases in D.C., Maryland and Virginia"]. ''Washington Post''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Florida.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Florida|Florida]] |4,238 |56 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://floridahealthcovid19.gov/ "2019 Novel Coronavirus Response (COVID-19)"]. Florida Department of Health<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag of the State of Georgia.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Georgia (U.S. state)|Georgia]] |2,651 |80 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://dph.georgia.gov/covid-19-daily-status-report "Georgia Department of Public Health COVID-19 Daily Status Report"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200605120521/https://dph.georgia.gov/covid-19-daily-status-report |date=5 June 2020 }}. ''Georgia Department of Public Health''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 18,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Guam.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Guam|Guam]] |56 |1 |– |48 | style="padding:0px 2px;" |<ref>[http://dphss.guam.gov/2019-novel-coronavirus-2019-n-cov/ Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Guam]</ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Hawaii.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Hawaii|Hawaii]] |175 |0 |49 |126 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://health.hawaii.gov/coronavirusdisease2019/ "Disease Outbreak Control Division, State of Hawai'i, Department of Health"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 28,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /><ref><cite class="citation web">[https://health.hawaii.gov/coronavirusdisease2019/what-you-should-know/current-situation-in-hawaii/ "Current Situation in Hawaii"]. ''health.hawaii.gov''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Idaho.svg|link=|alt=|border|19x19px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Idaho|Idaho]] |261 |5 |– |256 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://coronavirus.idaho.gov/ "Idaho Official Resources for the Novel Coronavirus (COVID-19)"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200616042015/https://coronavirus.idaho.gov/ |date=16 June 2020 }}. ''Idaho Official Government Website''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Illinois.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Illinois|Illinois]] |4,596 |65 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[http://www.dph.illinois.gov/topics-services/diseases-and-conditions/diseases-a-z-list/coronavirus "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) &#x7C; IDPH"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200314230319/http://www.dph.illinois.gov/topics-services/diseases-and-conditions/diseases-a-z-list/coronavirus |date=14 March 2020 }}. ''www.dph.illinois.gov''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Indiana.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Indiana|Indiana]] |1,514 |32 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.in.gov/coronavirus/ "2019 Novel Coronavirus (COVID-19)"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Iowa.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Iowa|Iowa]] |298 |3 |– |295 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://idph.iowa.gov/emerging-health-issues/novel-coronavirus "Novel Coronavirus (COVID-19)"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200612040021/https://idph.iowa.gov/Emerging-Health-Issues/Novel-Coronavirus |date=12 June 2020 }}. ''idph.iowa.gov''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /><ref><cite class="citation web">[https://www.youtube.com/watch?v=XQypRFfxnnE&t=1677 "Gov. Kim Reynolds Press Conference | March 19, 2020, 3:30 p.m"]. Iowa PBS. March 19, 2020.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Kansas.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Kansas|Kansas]] |319 |6 |– |313 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://govstatus.egov.com/coronavirus "COVID-19 Updates"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200330084700/https://govstatus.egov.com/coronavirus |date=30 March 2020 }}. ''govstatus.egov.com''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 29,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Kentucky.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Kentucky|Kentucky]] |439 |5 |2 |432 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://govstatus.egov.com/kycovid19 "The official Team Kentucky source for information concerning COVID-19"]. ''kycovid19.ky.gov''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 30,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref><cite class="citation web">[https://www.kentucky.com/news/coronavirus/article241604931.html "<span class="cs1-kern-left">'</span>Fairly good day in Kentucky.' 45 new coronavirus cases found Sunday. Total is 439"]. ''kentucky.com''. Lexington Herald-Leader<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 30,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Louisiana.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Louisiana|Louisiana]] |3,540 |151 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref name="louisiana"><cite class="citation web">[http://ldh.la.gov/Coronavirus/ "Coronavirus (COVID-19) | Department of Health | State of Louisiana"]. ''ldh.la.gov''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Maine.svg|link=|alt=|border|19x19px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Maine|Maine]] |211 |1 |16 |194 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.maine.gov/dhhs/mecdc/infectious-disease/epi/airborne/coronavirus.shtml "Novel Coronavirus 2019 (COVID-19)"]. Maine Center for Disease Control & Prevention: Division of Disease Surveillance<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Maryland.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Maryland|Maryland]] |1,239 |15 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://coronavirus.maryland.gov/ "Coronavirus - Maryland Department of Health"]. ''coronavirus.maryland.gov''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Massachusetts.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Massachusetts|Massachusetts]] |4,955 |48 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.mass.gov/info-details/covid-19-cases-quarantine-and-monitoring "COVID-19 Cases, Quarantine and Monitoring"]. ''Mass.gov''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Michigan.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Michigan|Michigan]] |5,486 |132 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.michigan.gov/coronavirus/0,9753,7-406-98163-520743--,00.html "Coronavirus - Michigan Data"]. State of Michigan<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 21,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref><cite class="citation news">[https://www.wlns.com/news/local-news/5486-coronavirus-cases-in-michigan-and-132-deaths/ "UPDATE: 5,486 coronavirus cases in Michigan and 132 deaths"]{{Dead link|date=July 2024 }}. ''WLNS 6 News''. March 29, 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 29,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Minnesota.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Minnesota|Minnesota]] |503 |9 |252 |216 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.health.state.mn.us/diseases/coronavirus/situation.html "Situation Update for Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) – Minnesota Dept. of Health"]. ''health.state.mn.us''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 25,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /><ref><cite class="citation web">[http://www.startribune.com/coronavirus-covid-19-minnesota-tracker-map-county-data/568712601/ "Tracking coronavirus in Minnesota"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 24,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Mississippi.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Mississippi|Mississippi]] |663 |13 |0 |650 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://msdh.ms.gov/msdhsite/_static/14,0,420.html "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)"]. Mississippi State Department of Health<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Missouri.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Missouri|Missouri]] |903 |12 |– |– | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://health.mo.gov/living/healthcondiseases/communicable/novel-coronavirus/ "COVID-19 Outbreak"]. Missouri Department of Health and Senior Services<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Montana.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Montana|Montana]] |147 |1 |– |146 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://montana.maps.arcgis.com/apps/MapSeries/index.html?appid=7c34f3412536439491adcc2103421d4b "MONTANA RESPONSE: COVID-19 - Coronavirus - Global, National, and State Information Resources"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Nebraska.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Nebraska|Nebraska]] |108 |2 |– |106 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://nebraska.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/4213f719a45647bc873ffb58783ffef3 "Coronavirus COVID-19 Nebraska Cases by the Nebraska Department of Health and Human Services (DHHS)"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Nevada.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Nevada|Nevada]] |621 |14 |– |607 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://app.powerbigov.us/view?r=eyJrIjoiMjA2ZThiOWUtM2FlNS00MGY5LWFmYjUtNmQwNTQ3Nzg5N2I2IiwidCI6ImU0YTM0MGU2LWI4OWUtNGU2OC04ZWFhLTE1NDRkMjcwMzk4MCJ9 "COVID-19 (Coronavirus)"]. State of Nevada Department of Health and Human Services: Office of Analytics<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_New_Hampshire.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in New Hampshire|New Hampshire]] |214 |2 |– |212 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.nh.gov/covid19/ "Novel Coronavirus 2019 (COVID-19)"]. New Hampshire Department of Health and Human Services<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_New_Jersey.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in New Jersey|New Jersey]] |13,386 |161 |– |13,225 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.nj.gov/health/cd/topics/covid2019_dashboard.shtml "Department of Health &#x7C; Communicable Disease Service &#x7C; New Jersey COVID-19 Dashboard"]. ''www.nj.gov''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_New_Mexico.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in New Mexico|New Mexico]] |237 |2 |– |235 | style="padding:0px 2px;" |<ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_New_York.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in New York (state)|New York]] |59,648 |965 |– |55,111 | style="padding:0px 2px;" |<ref name="CDC-US-states">[https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-in-us.html CDC US cases, states]</ref><ref><cite class="citation web">[https://coronavirus.health.ny.gov/county-county-breakdown-positive-cases "County by County Breakdown of Positive Cases"]. ''Department of Health''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 29,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref><cite class="citation news">[https://www.wktv.com/content/news/Governor-Cuomo-COVID-19-March-29th-update---7195-new-cases-across-the-state-death-toll-up-to-965-569202331.html "Governor Cuomo COVID-19 March 29th update - 7,195 new cases across the state, death toll up to 965"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200329205706/https://www.wktv.com/content/news/Governor-Cuomo-COVID-19-March-29th-update---7195-new-cases-across-the-state-death-toll-up-to-965-569202331.html |date=29 March 2020 }}. ''WKTV News''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 29,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_North_Carolina.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in North Carolina|North Carolina]] |1,167 |7 |– |1,117 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.ncdhhs.gov/covid-19-case-count-nc "COVID-19 Case Count in North Carolina"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200330112203/https://www.ncdhhs.gov/covid-19-case-count-nc |date=30 March 2020 }}<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_North_Dakota.svg|link=|alt=|border|21x21px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in North Dakota|North Dakota]] |98 |1 |19 |79 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.health.nd.gov/diseases-conditions/coronavirus/north-dakota-coronavirus-cases "North Dakota Coronavirus Cases"]. North Dakota Department of Health<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_the_Northern_Mariana_Islands.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in the Northern Mariana Islands|Northern Mariana Islands]] |2 |0 |– |2 | style="padding0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.guampdn.com/story/news/local/2020/03/28/saipan-confirms-two-covid-19-positive-cases/2932326001/ "Saipan confirms two COVID-19 positive cases"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230220211504/https://www.guampdn.com/news/local/saipan-confirms-two-covid-19-positive-cases/article_b987147b-b6a5-5a0f-bdfa-a9f373a809d7.html |date=20 February 2023 }}. Pacific Daily News<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 28,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Ohio.svg|link=|alt=|25x25px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Ohio|Ohio]] |1,653 |29 |– |1,624 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://coronavirus.ohio.gov/wps/portal/gov/covid-19/ "Ohio Department of Health"]. ''coronavirus.ohio.gov''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Oklahoma.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Oklahoma|Oklahoma]] |429 |16 |– |412 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://coronavirus.health.ok.gov/ "COVID-19 &#x7C; Oklahoma State Department of Health &#x7C;"]. ''coronavirus.health.ok.gov''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Oregon.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Oregon|Oregon]] |548 |13 |– |535 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.oregon.gov/oha/PH/DISEASESCONDITIONS/DISEASESAZ/Pages/emerging-respiratory-infections.aspx "Oregon Health Authority : Emerging Respiratory Infections: COVID-19 : Diseases A to Z : State of Oregon"]. ''www.oregon.gov''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Pennsylvania.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Pennsylvania|Pennsylvania]] |3,419 |41 |– |3,378 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.health.pa.gov/topics/disease/coronavirus/Pages/Cases.aspx "COVID-19 Cases in Pennsylvania"]. ''PA Department of Health''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Puerto_Rico.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Puerto Rico|Puerto Rico]] |127 |5 |2 |121 | style="padding:0px 2px;" |<ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Rhode_Island.svg|link=|alt=|border|19x19px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Rhode Island|Rhode Island]] |294 |3 |– |291 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://health.ri.gov/data/covid-19/ "COVID-19 Disease Data"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200329123300/https://health.ri.gov/data/covid-19/ |date=29 March 2020 }}. ''RI Department of Health''. March 17, 2020.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /><ref><cite class="citation web">Parker, Paul Edward. [https://www.providencejournal.com/news/20200328/ri-reports-first-coronavirus-deaths "R.I. reports first coronavirus deaths"]. ''providencejournal.com''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 28,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_South_Carolina.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in South Carolina|South Carolina]] |774 |16 |– |758 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.scdhec.gov/infectious-diseases/viruses/coronavirus-disease-2019-covid-19/monitoring-testing-covid-19 "Testing & SC Data (COVID-19) &#x7C; SCDHEC"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200329030338/https://scdhec.gov/infectious-diseases/viruses/coronavirus-disease-2019-covid-19/monitoring-testing-covid-19 |date=29 March 2020 }}. ''www.scdhec.gov''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_South_Dakota.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in South Dakota|South Dakota]] |90 |1 |29 |60 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://doh.sd.gov/news/Coronavirus.aspx "NOVEL CORONAVIRUS (COVID-19) UPDATES AND INFORMATION"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200411225630/https://doh.sd.gov/news/Coronavirus.aspx |date=11 April 2020 }}. ''South Dakota Department of Health''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 12,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Tennessee.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Tennessee|Tennessee]] |1,720 |7 |– |1,661 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation news">[https://www.tn.gov/health/cedep/ncov.html "Coronavirus Disease (COVID-19)"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200612224048/https://www.tn.gov/health/cedep/ncov.html |date=12 June 2020 }}. Tennessee Department of Health. March 22, 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Texas.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Texas|Texas]] |2,808 |38 |– |2,701 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://txdshs.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/ed483ecd702b4298ab01e8b9cafc8b83 "COVID-19 in Texas (Dashboard)"]. Texas DSHS. March 25, 2020<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 25,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_the_United_States_Virgin_Islands.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in the United States Virgin Islands|U.S. Virgin Islands]] |23 |0 |0 |23 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://viconsortium.com/vi-coronavirus/virgin-islands-first-case-of-coronavirus-confirmed-in-u-s-virgin-islands/ "First Case of Coronavirus Confirmed in U.S. Virgin Islands"]. ''viconsortium.com''.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Utah.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Utah|Utah]] |719 |2 |– |717 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://coronavirus.utah.gov/case-counts/ "Latest Information"]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Vermont.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Vermont|Vermont]] |235 |12 |– |223 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.healthvermont.gov/response/infectious-disease/2019-novel-coronavirus "2019 Novel Coronavirus"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200407094847/https://www.healthvermont.gov/response/infectious-disease/2019-novel-coronavirus |date=7 April 2020 }}. ''Vermont Department of Health''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Virginia.svg|link=|alt=|border|22x22px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Virginia|Virginia]] |890 |22 |– |866 | style="padding:0px 2px;" |<ref name="VDHSituationSummary"><cite class="citation web">[http://www.vdh.virginia.gov/surveillance-and-investigation/novel-coronavirus/ "CORONAVIRUS DISEASE 2019 (COVID-19)"]. ''Virginia Department of Health''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 17,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles>''Note'': ''This is a rolling update. This source is updated every day & as the situation develops.''</ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Washington.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Washington (state)|Washington]] |4,483 |200 |201 |3,863 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.doh.wa.gov/emergencies/coronavirus "2019 Novel Coronavirus Outbreak (COVID-19)"]. ''Washington Department of Health''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 15,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_West_Virginia.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in West Virginia|West Virginia]] |113 |0 |– |113 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://dhhr.wv.gov/COVID-19/Pages/default.aspx "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)"]. ''West Virginia Department of Health & Human Resources''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref><ref name="WOMUS" /> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Wisconsin.svg|link=|alt=|border|23x23px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Wisconsin|Wisconsin]] |1,154 |17 |– |1,135 | style="padding:0px 2px;" |<ref><cite class="citation web">[https://www.dhs.wisconsin.gov/outbreaks/index.htm "2019 Novel Coronavirus Outbreak (COVID-19)"]. ''Wisconsin Department of Health Services''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 27,</span> 2020</span>.</cite><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> |- ! scope="row" |[[File:Flag_of_Wyoming.svg|link=|alt=|border|22x22px]] ! scope="row" |[[2020 coronavirus pandemic in Wyoming|Wyoming]] |87 |0 |– |87 | style="padding:0px 2px;" |<ref name="WOMUS" /> |- class="sortbottom" style="text-align:center;" | colspan="7" |<span style="font-size:90%;">As of 30 March 2020 ([[Coordinated Universal Time|UTC]]) · History of cases: [[Template:2019–20 coronavirus pandemic data/United States medical cases chart|United States]]</span> |- class="sortbottom" style="text-align:left;" | colspan="7" style="width:1px;" |<div class="reflist " style=" list-style-type: lower-roman;"> <references group="lower-roman" responsive="1"></references> </div> |} </div> {{Clear}} === CDC reported U.S. totals === {| class="wikitable" |+Cases in the United States per the CDC<ref>{{Template:Cite web|title=Cases in the US|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-updates/cases-in-us.html|publisher=Centers for Disease Control and Prevention|accessdate=March 20, 2020}}</ref><br /><br />As of March 27, 2020 ! colspan="2" |Cases in the United States reported to CDC |- |Travel-related | style="text-align:right" |712 |- |Close contact | style="text-align:right" |1,326 |- |Under investigation | style="text-align:right" |83,318 |- !Total cases ! style="text-align:right" |85,356 |- | colspan="2" | |- ! colspan="2" |Cases among persons repatriated to the United States |- |Wuhan, China | style="text-align:right" |3 |- |Cruise ship <nowiki><i id="mwCHY">Diamond Princess</i></nowiki> | style="text-align:right" |46 |- !Total repatriated cases ! style="text-align:right" |49 |- | colspan="2" | |- ! colspan="2" |Deaths |- !Total deaths from all US cases ! style="text-align:right" |1,246 |- | colspan="2" |This table reflects CDC-published totals, and may not include cases announced in the past 24 hours. |} == နောက်ထပ်ဖတ်ရန် == ; မြေပုံများနှင့်အချက်အလက် : * [https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 Coronavirus COVID-19 ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဖြစ်ရပ်များ] နှင့် Johns Hopkins တက္ကသိုလ်မှ [https://github.com/CSSEGISandData/COVID-19 သမိုင်းဆိုင်ရာအချက်အလက်များ] * [https://coronamapper.com CoronaMapper] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200304094209/http://coronamapper.com/ |date=4 March 2020 }} ==ကိုးကား== {{Reflist|2}} == ပြင်ပလင့်များ == * [https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-nCoV/index.html CDC: Coronavirus 2019 (COVID-19)] ၊ အမေရိကန် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့်ကာကွယ်ရေးစင်တာများ (CDC) ** [https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/cases-in-us.html CDC - အမေရိကန်အမှုတွဲမြေပုံ] ** [https://www.cdc.gov/media/dpk/diseases-and-conditions/coronavirus/coronavirus-2020.html CDC: Coronavirus ရောဂါ 2019 (COVID-19) သတင်းစင်တာ] ** [https://www.cdc.gov/publichealthgateway/healthdirectories/healthdepartments.html CDC - ပြည်နယ်နှင့်နယ်မြေကျန်းမာရေး ဦး စီးဌာနလမ်းညွှန်] * [https://www.cdph.ca.gov/Programs/OPA/Pages/Office-of-Public-Affairs.aspx ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်သူ့ရေးရာဌာန CDPH] ၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဌာန (CDPH) မှသတင်းထုတ်ပြန်ချက်များ * The New York Times - [https://www.nytimes.com/interactive/2020/us/coronavirus-us-cases.html အမေရိကန်ရှိ Coronavirus Case များအားလုံးကိုခြေရာခံခြင်း - မြေပုံအပြည့်] * တောင်ပိုင်းကယ်လီဖိုးနီးယားတက္ကသိုလ်မှ [https://covidassessment.org/ Coronavirus Self- Assessment Tool] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200330090840/https://covidassessment.org/ |date=30 March 2020 }} * [https://www.c-span.org/coronavirus/ Coronavirus ဖြစ်ပွားမှုအပေါ်အစိုးရနှင့်အခြားတုံ့ပြန်မှုများကို C-SPAN ကဖော်ပြသည်] * [https://www.coronavirus.gov/ Coronavirus (COVID-19) - သတင်းအရင်းအမြစ်နှင့်အမေရိကန်အစိုးရ၏တုံ့ပြန်မှု] [[ကဏ္ဍ:မတ်လ ၂၀၂၀ ရက်စွဲအတွင်း အလားအလာရှိသောထုတ်ပြန်ချက်များ]] [[ကဏ္ဍ:၂၀၂၀ ခုနှစ် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ကူးစပ်ရောဂါ (အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု)]] l4hsveuy9ho3giu5vclw26vt21obgyu 0 144660 877835 872856 2025-06-14T15:18:13Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ဌာနခွဲများ]]ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည် 877835 wikitext text/x-wiki {{Administrative divisions of Thailand}} '''ထိုင်းနိုင်ငံ'''သည် အရှေ့တောင်[[အာရှ]]တိုက်ရှိ [[တစ်ပြည်ထောင်နိုင်ငံ]] (unitary state) ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများကို ဗဟိုပူးတွဲမှီခိုမှုအောက်တွင် ပိုင်းခြားထားပြီး ဗဟိုအစိုးရက ခရိုင်များအတွက် အရာအားလုံးကို ဆုံးဖြတ်ပေးသည်။ တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်မှုနယ်မြေအဆင့် ၃ ဆင့်ဖြင့် ပိုင်းခြားထားသော်လည်း တရားဝင်မဟုတ်သော ဒေသအလိုက်ပိုင်းခြား ဖော်ပြမှု (ဥပမာ - parimonthon, phak ) လည်း ရှိပါသည်။ အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဧရိယာကိုလည်း သတ်မှတ်ထားသည်။ အစိုးရအုပ်ချုပ်မှုကို ပုံမှန်အုပ်ချုပ်မှုနှင့် မြူနီစီပယ်အုပ်ချုပ်မှု နှစ်မျိုးဖြင့် ခွဲခြားထားသည်။ ပုံမှန်အုပ်ချုပ်မှုသည် ဗဟိုအစိုးရက တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်ပြီး မြူနီစီပယ်အုပ်ချုပ်မှုကို လွတ်လပ်စွာ စီမံခွင့်ကို ပေးအပ်သည်။​ သို့သော်လည်း ထိုင်းဗဟိုအစိုးရ အုပ်ချုပ်ပုံက ချုပ်ကိုင်းထားစေဖြစ်ပါသည်။ ဒီစနစ်သည် အနောက်တိုင်းနှင့် ထိတွေ့မှု များပြားလားပြီးနောက်ပိုင်း၍ [[ရာမ ၅|ရာမ ၅ ဘုရင်]] အုပ်စိုးစဉ်ကာလအတွင်းက ဤအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို စတင်လာသည်။ အစိုးရအုပ်ချုပ်ရေးဌာန စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုများကို နိုင်ငံတော်အစိုးရအဖွဲ့အက်ဥပဒေ ၁၉၉၁တွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။({{lang|th|พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534}}) ဤအက်ဥပဒေအရဝန်ဆောင်မှုများကို ဗဟို၊ ခရိုင်နှင့် ဒေသန္တရအဆင့်သုံးခု ခွဲထားသည်။<ref>အမျိုးသားအစိုးရအဖွဲ့အစည်းအက်ဥပဒေ၁၉၉၁အပိုင်း ၃</ref> == ဗဟိုအစိုးရ == ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဗဟိုအစိုးရ (ราชการส่วนกลาง, rātchā kānsūan klāng, ရာချာ.ကန်ဆွန်.ကလန်) တွင် ဝန်ကြီးဌာနများ (กระทรวง, krà-sūang, ကရာဆွန်)၊ ဗျူရိုများ (ทบวง, thá-būang, ထဘောင်) နှင့် ဌာနများ (กรม, krom, ကရောမ်) တို့ ပါဝင်သည်။ ယခင်က ဗျူရိုများရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ဗျူရိုများ မရှိတော့ပါ။ ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုစီကို ဝန်ကြီး (รัฐมนตรี, rát-thá-mon-trī, ရဋ္ဌ.မန္တီ) တစ်ဦးက ဦးဆောင်ပြီး၊ ၎င်းဝန်ကြီးများသည် ဝန်ကြီးများကောင်စီ (คณะรัฐมนตรี, khá-ná rát-thá-mon-trī, ဂဏ.ရဋ္ဌ.မန္တီ) ၏ အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်ကြသည်။ ဗျူရို (ทบวง, thá-būang) တစ်ခုသည် လွတ်လပ်သော အေဂျင်စီတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးဌာနနှင့် တူညီသော အဆင့်ရှိနိုင်သည်။ လက်ရှိတွင် ဌာန (Department) များသည် ဝန်ကြီးဌာနများအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ ဝန်ကြီးဌာနများနှင့် ဌာနများကို ဌာနများ (กรม, krom) အဖြစ် ထပ်မံခွဲခြားထားသည်။ ဌာနတစ်ခုစီကို ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် (Director-General) က ဦးဆောင်ပြီး၊ ၎င်း၏ ရာထူးသည် ဝန်ကြီးအဆင့်အတန်းနှင့် တူညီသည်။ === လွတ်လပ်သော ဗဟိုအစိုးရအေဂျင်စီများ === ဝန်ကြီးဌာန၊ ဗျူရို သို့မဟုတ် ဌာနတစ်ခုခုအောက်တွင် မရှိဘဲ [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်]]၏ တိုက်ရိုက်လက်အောက်ခံ ဖြစ်သော လွတ်လပ်သော ဗဟိုအစိုးရအေဂျင်စီများလည်း ရှိသည်။ ၎င်းတို့၏ အဖွဲ့အစည်းများမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်- * တော်ဝင်အိမ်တော်ဗျူရို (สำนักพระราชวัง, Samnak Phra Ratcha Wang, ဆမ်နက်.ဘုရား.ရာဇဝင်း, Bureau of Royal Household) * တော်ဝင်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုစီမံကိန်းဘုတ်အဖွဲ့ရုံး (สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ, Samnak Ngan Khana Kammakan Phiset Phuea Prasan Ngan Khrongkan An Dueang Ma Chak Phra Ratcha Damri - RDPB) * အမျိုးသားရဲအေဂျင်စီ (สำนักงานตำรวจแห่งชาติ, Samnak Ngan Tamruat Haeng Chat - National Police Agency aka Royal Thai Police) * ဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသားရုံး (สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ, Samnak Ngan Phra Phuttha Satsana Haeng Chat - ONaB) * ထိုင်းနိုင်ငံတော်ဝင်အင်စတီကျု (ราชบัณฑิตยสถาน, Ratcha Bandittaya Sathan - RIT) * တောင်ပိုင်းနယ်စပ်ဒေသအုပ်ချုပ်ရေးစင်တာ (ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้, Sun Am Nuai Kan Borihan Changwat Chai Daen Phak Tai - SBPAC) == ခရိုင်အစိုးရ == === ကျန်ဝတ် ခေါ် ခရိုင်များ (Changwat) === {{main|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ}} '''ကျန်ဝတ် (ထိုင်း: จังหวัด; အင်္ဂလိပ်: Changwat)''' ဟုခေါ်သော '''ခရိုင်များ''' သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေတွင် ပထမအဆင့်နှင့် အမြင့်ဆုံးအဆင့် ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံကို ခရိုင်ပေါင်း ၇၆ ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ရံဖန်ရံခါတွင် ယခင်က ခရိုင်တစ်ခု ဖြစ်ဖူးသော ဘန်ကောက်မြို့ကို ထည့်သွင်းရေတွက်ကာ ခရိုင်ပေါင်း ၇၇ ခု ရှိသည်ဟုလည်း ပြောဆိုလေ့ရှိသည်။ ကျန်ဝတ်/ခရိုင်အဆင့်သည် တိုင်းပြည်၏ အမြင့်ဆုံး အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အဆင့်ဖြစ်သည်။ ခရိုင်တစ်ခုစီကို အုပ်ချုပ်ရေးမှူး က အုပ်ချုပ်ပြီး၊ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးသည် ခရိုင်အဆင့် မူဝါဒနှင့် ဥပဒေများ လိုက်နာမှုရှိစေရန် တာဝန်ရှိသည်။ === အုပ်ချုပ်မှု === ခရိုင်များကို ဗဟိုအစိုးရမှ ခန့်အပ်သော '''ခရိုင်အကြီးအကဲ (အုပ်ချုပ်ရေးမှူး)''' များက အုပ်ချုပ်သည်။ အထူးသဖြင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ၎င်းတို့အား တာဝန်ပေးအပ်သည်။ [[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့|ဘန်ကောက်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] (Bangkok Metropolitan Administration) သည်လည်း ဤစနစ်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ခရိုင်အမည်ပေးသည့်စနစ်တွင် ယေဘုယျအားဖြင့် ခရိုင်မြို့တော်၏ အမည်ကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုမြို့များကို ခရိုင်နာမည်နှင့် တူညီသောမြို့များ (namesake cities) ဟု ခေါ်ကြသည်။ သမိုင်းတစ်လျှောက် တွေ့ရသော ထူးခြားသည့် ခြွင်းချက်တစ်ခုမှာ ပြင်သစ်-ဆယမ်အရေးအခင်းပြီးနောက်ပိုင်း ကာလအတွင်း ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်က [[မဲခေါင်မြစ်]]ကို နယ်စပ်အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသော တင်းကြပ်မှုလျော့သောဇုန် (DMZ) တစ်ခုရှိခဲ့သည်။ ထိုကာလအတွင်းတွင် '''နုံးခိုင် (Nong Khai)''' ဟုခေါ်သော ခရိုင်တစ်ခုရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏ မြို့တော်သည် ဘန်ခဲန် (Ban Makkhaeng) တွင် တည်ရှိခဲ့သည်။ ခရိုင်တစ်ခုကို ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ခန့်အပ်သော '''ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး (ထိုင်း: ผู้ว่าราชการจังหวัด; အင်္ဂလိပ်: Phuwa Ratchakan Changwat)''' မှ အုပ်ချုပ်သည်။ ခရိုင်များကို စတင်တည်ထောင်ချိန်က အုပ်ချုပ်မှုအခြေစိုက်ရာမြို့များ၏ အမည်ဖြင့် အမည်ပေးခဲ့သည်။ ထို့အပြင်၊ ခရိုင်အချို့တွင် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးကို မြို့နယ်အတွင်းမှ အပြင်ဘက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ထားခြင်းလည်း တွေ့ရသည်။ === ခရိုင်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းပုံ === '''ခရိုင်အစိုးရ''' (ราชการส่วนภูมิภาค, ရာချာကန်.ဆွန်.ဘူမိဘက်) တွင် ကျန်ဝတ် (จังหวัด changwat) ဟုခေါ်သော ခရိုင်များ ပါဝင်သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ စစ်တမ်းများအရ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ခရိုင် ၇၆ ခုရှိသည်။ တစ်ခုချင်းစီကို ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး (ผู้ว่าราชการจังหวัด, phu wa ratchakan changwat) က ဦးဆောင်သည်။ ခရိုင်များကို [[အမ်ဖေါ]](อำเภอ, amphoe) ဟုခေါ်သော မြို့နယ်များအဖြစ် ထပ်မံခွဲခြားထားသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်အထိ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် မြို့နယ် ၈၇၈ ခုရှိခဲ့သည်။ ခရိုင်တစ်ခုချင်းစီတွင် မြို့တော်မြို့နယ် (อำเภอเมือง, amphoe mueang, အမ်ဖေါမောင်း/မိုင်း {{Efn|ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ မြို့နာမည်များတွင် အသုံးပြုသော "မိုင်း" သည် ထိုင်းစကားလုံး "မောင်း" နှင့်အတူတူပင် ဖြစ်သည်။}}) တစ်ခုရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ချင်းမိုင်ခရိုင်၏ မြို့တော်မြို့နယ်သည် [[ချင်းမိုင်မြို့|ချင်းမိုင်မြို့နယ်]] (อำเภอเมืองเชียงใหม่, Amphoe Mueang Chiang Mai, အမ်ဖေါမောင်းချင်းမိုင်) ဖြစ်သည်။ ခြွင်းချက်တစ်ခုမှာ နခွန်စီအယုဒ္ဓယခရိုင် (Nakhon Si Ayutthaya) ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်း၏ ခရိုင်အမည်နှင့် မြို့တော်မြို့နယ်အမည် နှစ်ခုစလုံးသည် အတူတူဖြစ်သည်။ မြို့နယ်တစ်ခုချင်းစီကို မြို့နယ်အကြီးအကဲ (''นายอำเภอ, nai amphoe, နိုင်ဖမ်ဖေါ {{Efn|"နိုင်" ဟူသည် မွန်လူမျိုး အမျိုးသားများအတွက် အသုံးပြုသော ဂုဏ်ပြုနာမအခေါ်အဝေါ်စကားလုံးနှင့် အတူတူပင်ဖြစ်သည်။}}'') တစ်ဦးစီက ဦးဆောင်သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မတိုင်မီအထိ အချို့သောခရိုင်များတွင် အသေးစားမြို့နယ်များ (กิ่งอำเภอ king amphoe) ပါဝင်နိုင်ခဲ့သည်။ အသေးစားမြို့နယ်များကို ဒေသခံများ နည်းပါးသည့် သို့မဟုတ် မြို့နယ်အပြည့်အစုံ ဖွဲ့စည်းရန် အာမခံချက်မပေးနိုင်သော ကြီးမားသည့် ဧရိယာများတွင် တည်ထောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အသေးစားမြို့နယ်တစ်ခုစီကို ปลัดอำเภอ palat amphoe (အုပ်ချုပ်ရေးမှူးလက်ထောက်) က ဦးဆောင်သည်။ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ မြို့နယ်အကြီးအကဲများနှင့် မြို့နယ်စာရေးများကို ဗဟိုအစိုးရမှ ခန့်အပ်သည်။ == ဒေသန္တရအစိုးရ == ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးပုံစံ (၂) မျိုး အဓိကအားဖြင့် ရှိပါတယ်။ === ၁။ ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေး ပုံစံအမျိုးမျိုး === ဒီပုံစံကတော့ တစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့ ခရိုင်နယ်အားလုံးမှာ ရှိတဲ့ ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးပုံစံ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ အောက်ပါအဖွဲ့အစည်းတွေ ပါဝင်ပါတယ်- # [[ဒေသပါလ|ထေဆာဘန်]] (เทศบาล) လို့ခေါ်တဲ့ ဗဟိုအစိုးရ စီမံခန့်ခွဲသည့် မြူနီစီပယ်အဖွဲ့များ # [[ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့|အော်ဘော်ကျော်]] (อบจ.) လို့ အတိုကောက်ခေါ်တဲ့ ပြည်သူ ရွေးကောက်တင်မြှာက်တဲ့ [[ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] (องค์การบริหารส่วนจังหวัด, Ongkan Borihan Suan Changwat) # [[တမ်ဘွန်|အော်ဘော်သော်]] (อบต.) လို့ အတိုကောက်ခေါ်တဲ့ ပြည်သူ ရွေးကောက်တင်မြှောက်တဲ့ မြို့နယ်ခွဲ/ ကျေးရွာအုပ်စုအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (องค์การบริหารส่วนตำบล, Ongkan Borihan Suan Tambon, အင်္ဂါကာရ.ပရိဟာရ.ဆွန်.တမ်ဘွန်) === ၂။ ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေး အထူးပုံစံ === ဒီပုံစံကတော့ အထွေထွေပုံစံနှင့် မတူဘဲ သီးခြားစီမံခန့်ခွဲသည့် စနစ်ပါ။ ဒီအထဲမှာ [[ဘန်ကောက်မြို့]] (กรุงเทพมหานคร) နဲ့ [[ပတ္တရားမြို့]] (เมืองพัทยา, မောင်းပတ္တရား) တို့ ပါဝင်ပါတယ်။ == ကွာခြားချက် == === ခရိုင်အစိုးရ (Ratchakarn Suan Phumi Phak) === ရာချာကန်.ဆွန်.ဖူမိဖာ့ခ် (ราชการส่วนภูมิภาค) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရ|ဗဟိုအစိုးရ]]၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ခရိုင်အဆင့်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည့် ဗဟိုအာဏာလျော့သော (decentralized) အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ ဤအဖွဲ့အစည်း၏ အဓိကတာဝန်မှာ နိုင်ငံတော်မူဝါဒများကို ကျန်ဝတ် ခေါ် ခရိုင်အတွင်း အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနမှ တိုက်ရိုက်ထိန်းချုပ်ပြီး၊ ခရိုင်အကြီးအကဲ (ผู้ว่าราชการจังหวัด, Phuwa Ratchakan Changwat) များကိုလည်း ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ချထားသည်။ ထို့ကြောင့် ရာချ်ကာန်စွန်ဖူမိဖာ့ခ်သည် အစိုးရအဖွဲ့အောက်မှ အဆင့်ဆင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ === ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (PAO) === တစ်ဖက်တွင် [[ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] (PAO) သည် ဒေသခံပြည်သူများက တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည့် ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဖြစ်သည်။ PAO ၏ အဓိကတာဝန်မှာ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးနှင့် ဒေသတွင်း ဖွံ့ဖြိုးရေး စသည့် ဒေသန္တရဝန်ဆောင်မှုများကို ဆောင်ရွက်ရန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဒေသခံပြည်သူများ၏ လိုအပ်ချက်နှင့် ဆန္ဒများကို ဖြည့်ဆည်းရန် တာဝန်ရှိပြီး၊ ဗဟိုအစိုးရ၏ တိုက်ရိုက်ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိသည်မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ရရှိထားသည်။ == အထူးအုပ်ချုပ်ရေးဒေသ == [[ဖိုင်:Bangkok Metropolitan Region.svg|thumb|ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာပြ မြေပုံ]] '''ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဧရိယာနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသ''' (กรุงเทพมหานครและปริมณฑล, Bangkok Metropolitan Region, ကရန်ထေ့ဖ်မဟာနဂိုရ် လဲ့ ပရီမွန်ထွန်) ကို အများအားဖြင့် [[ဘန်ကောက်မြို့]]နှင့် ၎င်းနှင့်ထိစပ်နေသော ကျန်ဝတ် ၅ ခု (သို့မဟုတ် ပရီမွန်ထွန်, [[ပါဠိ]]: ပရိ.မဏ္ဍလ) ကို စုပေါင်း၍ ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ ဘန်ကောက်မြို့၏ မြို့ပြဧရိယာသည် ၎င်းဒေသများအထိ ကျယ်ပြန့်လာသောကြောင့် ယင်းသို့ ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ---- == ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တရားဝင် ဒေသခွဲခြားမှု == ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသများကို ကွဲပြားစွာ သတ်မှတ်ကြသည်။ တော်ဝင်အင်စတီကျု (ราชบัณฑิตยสถาน) နှင့် အမျိုးသားသုတေသနကောင်စီမှ ခန့်အပ်ထားသော အမျိုးသားပထဝီဝင်ကော်မတီ (คณะกรรมการภูมิศาสตร์แห่งชาติ) တို့၏ တရားဝင်ခွဲခြားမှုအရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသများကို ဒေသကြီး ၆ ခု (ထိုင်းအခေါ် - ဖာဂ်, ပါဠိ - ဘာဂ မှ ဆင်းသက်) အဖြစ် ပိုင်းခြားထားသည်။ ၎င်းတို့မှာ- * မြောက်ပိုင်းဒေသ (ภาคเหนือ) * အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသ (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) * အနောက်ပိုင်းဒေသ (ภาคตะวันตก) * အလယ်ပိုင်းဒေသ (ภาคกลาง) * အရှေ့ပိုင်းဒေသ (ภาคตะวันออก) * တောင်ပိုင်းဒေသ (ภาคใต้) တို့ ဖြစ်သည်။ == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == ; {{Reflist}} {{div col}} * {{cite web|trans=th:พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528|title=ဘန်ကောက်မြို့ပြအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အက်ဥပဒေ၁၉၈၅ခုနှစ်|url=http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%c334&lawPath=%c334-20-9999-update|language=ထိုင်း|publisher=ထိုင်းနိုင်ငံကောင်စီ|date=၂၀၁၃-၁၁-၂၉|accessdate=၂၀၁၄-၀၅-၀၂|archivedate=20 October 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201020042322/http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%C334&lawPath=%C334-20-9999-update}} * {{cite web|title=အမျိုးသားအစိုးရအဖွဲ့အစည်းအက်ဥပဒေ၁၉၉၁ခုနှစ်|url=http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%c338&lawPath=%c338-20-9999-update|language=ထိုင်း|publisher=Council of State of Thailand|date=2010-11-26|accessdate=2014-05-02|archivedate=25 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210125041831/http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%C338&lawPath=%C338-20-9999-update}} * {{cite web|title=ပတ္တရားမြို့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အက်ဥပဒေ၁၉၉၉ခုနှစ်|url=http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%c342&lawPath=%c342-20-9999-update|language=ထိုင်း|publisher=ထိုင်းနိုင်ငံကောင်စီ|date=၂၀၁၁-၀၈-၀၄|accessdate=၂၀၁၄-၀၅-၀၂|archivedate=20 October 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201020225335/http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%C342&lawPath=%C342-20-9999-update}} * {{cite web|title=ဒေသန္တရအစိုးရအက်ဥပဒေ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာခေတ်၁၉၁၄ခုနှစ်|url=http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%c503&lawPath=%c503-20-9999-update|language=ထိုင်း|publisher=ထိုင်းနိုင်ငံကောင်စီ|date=စက်တင်ဘာ ၂၀၁၁|accessdate=၂၀၁၄-၀၅-၀၂|archivedate=29 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201129103104/http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%C503&lawPath=%C503-20-9999-update}} * {{cite web|title=ဌာနခွဲကောင်စီများနှင့်စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများအက်ဥပဒေ၊၁၉၉၅ခုနှစ်|url=http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%ca52&lawPath=%ca52-20-9999-update|language=ထိုင်း|publisher=ထိုင်းနိုင်ငံကောင်စီ|date=၂၀၁၃-၁၂-၁၂|accessdate=၂၀၁၄-၀၅-၀၂|archivedate=20 October 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201020095148/http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%CA52&lawPath=%CA52-20-9999-update}} * {{cite web|title=ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများအက်ဥပဒေ၊ ၁၉၉၇ခုနှစ်|url=http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%cd16&lawPath=%cd16-20-9999-update|language=ထိုင်း|publisher=ထိုင်းနိုင်ငံကောင်စီ|date=၂၀၁၃-၁၁-၁၉|accessdate=၂၀၁၄-၀၅-၀၂|archivedate=18 February 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190218141837/http://app-thca.krisdika.go.th/Naturesig/CheckSig?whichLaw=law2&folderName=%cd16&lawPath=%cd16-20-9999-update}} {{div col end}} == ကြည့်ရှုရန် == {{Commons|ထိုင်းမြေပုံ}} * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ စာရင်း]] * [[ဘန်ကောက်ခရိုင် စာရင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တန်ပွန်းများ စာရင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရ]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြို့ကြီးများ စာရင်း]] * [[ထိုင်းလိပ်စာစနစ်]] == ပြင်ပလင့်များ == * [http://tambon.blogspot.com ထိုင်းနိုင်ငံ၏အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာဘလော့ဂ်] * {{cite web|script=th:การกระจายอำนาจไทย: ก้าวหน้าหรือถอยหลัง|title=ထိုင်းနိုင်ငံတွင်ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုလျှော့ချခြင်း၊ ရှေ့သို့ဦးတည်ခြင်းသို့ပြန်ခြင်း|url=http://www.midnightuniv.org/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AB8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AB|publisher=သန်းခေါင်တက္ကသိုလ်|date=၂၀၁၂|accessdate=၂၀၁၄-၀၅-၀၂|language=ထိုင်း}} [[ကဏ္ဍ:အာရှရှိနိုင်ငံခွဲများ|ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံအလိုက်နိုင်ငံခွဲများ|ထိုင်းနိုင်ငံ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ|*]] 7ikfqfxnss5udfbhon4s60b1q6q1oq8 3 149644 877863 563183 2025-06-14T17:55:15Z Aqurs1 71739 [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:唐舞麟]] စာမျက်နှာကို [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Astroneering]] သို့ Aqurs1က ရွှေ့ခဲ့သည်: အသုံးပြုသူ "[[Special:CentralAuth/唐舞麟|唐舞麟]]" ကို "[[Special:CentralAuth/Astroneering|Astroneering]]" သို့ အမည်ပြောင်းလဲစဉ် စာမျက်နှာအား အလိုအလျောက် ရွှေ့ပြောင်းခြင်း 563183 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် 唐舞麟 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် ကျူတိုရီရယ်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[WP:TUTOR|ကျူတိုရီရယ်]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, like 'Interwikis' and updating images from Commons, etc. So don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၁:၃၁၊ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၀ (UTC) rp7hl993ya59yp0dsni1j7ywa9siw25 0 205223 877918 653777 2025-06-14T23:02:54Z Maung Myay Zuu 131890 877918 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building | name = Arahakasan Shitennō-ji | native_name = | image = Shitennoji03s3200.jpg | image_upright= | alt = | caption = {{nihongo|[[shichidō garan|Chushin garan]]|中心伽藍|}} {{Infobox mapframe|type=shape|zoom=14|frame-width=220}} | map_type = | map_size = | map_alt = | map_caption = | location = 1-1-18 Shitennō-ji | municipality = [[Tennōji-ku, Osaka|Tennōji-ku]], [[Osaka]] | prefecture = [[Osaka Prefecture|Osaka-fu]] | coordinates = | religious_affiliation = [[Wa-shū]] | deity = [[Kannon]] (Avalokiteśvara) | country = Japan | functional_status = | general_contractor = [[Kongō Gumi]] | website = http://www.shitennoji.or.jp/ | founded_by = [[Prince Shōtoku]] | year_completed = 593 }} {{Infobox Chinese | kanji = 四天王寺 | romaji = Shitennō-ji | hiragana = してんのうじ }} {{Coord|34|39|14.04|N|135|30|59.22|E|region:JP_scale:20000|display=title}} '''ရှိတန်းနိုးကျောင်းတော်'''({{lang-ja|四天王寺}}; also ''Arahaka-ji'', ''Nanba-ji'', or ''Mitsu-ji'') သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြို့တွင် တည်ရှိသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာကျောင်းတော်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး ဗုဒ္ဓဘာသာကျောင်းတော်နှင့် ဂျပန်တွင် တရားဝင်စီမံခန့်ခွဲခဲ့သည့် သက်တမ်းအရင့်ဆုံးကျောင်းတော်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။<ref name="scheid">{{cite web|url=http://www.univie.ac.at/rel_jap/bauten/anm_torii.htm#aussershinto|title=Religion in Japan|last=Scheid, Bernhard|author-link=Bernhard Scheid|first=|work=Torii|publisher=University of Vienna|language=German|accessdate=12 February 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.art-and-archaeology.com/japan/asukadera1.html|title=Asuka-Dera Temple|accessdate=29 September 2016}}</ref> သို့သော်လည်း ကျောင်းတော်ကို ရာစုနှစ်များစွာက ပြင်ဆင်မွမ်းမံမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ကျောင်းတော်သည် ဝဂိုဏ်း ဗုဒ္ဓဘာသာခေါင်းဆောင်၏ ကျောင်းတော်ဖြစ်သည်။{{Citation needed|date=February 2021|reason=The Japanese Wikipedia states that originally, the temple had no denomination, but currently belongs to the Tiantai sect.}} ==သမိုင်း== ==ဖော်ပြချက်== ==သွားရောက်မှု== ==ရုပ်ပုံများ== <gallery perrow="5"> File:Shitennoji - pagoda.jpg|Shitennō-ji [[pagoda]] File:Shitennoji07s3200.jpg|Kondō File:Shitennoji01s3200.jpg|the Great West Gate (Gokuraku-mon) File:Shitennoji daimon1.jpg|the Great East Gate File:Shitennoji daimon.jpg|the Great South Gate (Nandai-mon) File:Shitennoji4.jpg|Northern belfry File:Shitennoji-taishi-indoushoudo.jpg|Southern belfry File:Shitennoji-torii.jpg|Stone torii File:Shitennoji06s3200.jpg|Courtyard File:Shitenno-ji Niomon zou1.jpg|Niōmon File:Shitenno-ji Niomon zou2.jpg|Niōmon File:Shitennoji_daimon_nio1.jpg|Daimon 1 File:Shitennoji_daimon_nio2.jpg|Daimon 2 File:Shitennoji-KoboDaishi2 Osaka 20101013.jpg|Statuettes of Kūkai File:Shitennō-ji main hall and pagoda.png|Main hall and pagoda (c. 1880 and 1889) File:Shitennô-ji Model.jpg|A model of the Shitennō-ji temple at the time of its construction. </gallery> ==ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်== ==ပြင်ပလင့်များ== *[http://www.shitennoji.or.jp/ Shitennō-ji (Japanese)] *{{Osmway|579077537}} ==ကိုးကား== {{reflist}} o3xtghg90mi53azu7iqhoypmkmiew1j 10 221224 877825 870811 2025-06-14T14:20:01Z CommonsDelinker 115 Replacing UnitedStatesInformationAgency-Seal.svg with [[File:Seal_of_the_United_States_Information_Agency.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]]). 877825 wikitext text/x-wiki <includeonly>[[File:{{#switch:{{{1|{{{branch|}}}}}} |42MPB |42dMPB |42nd Military Police Brigade |42d Military Police Brigade |42ndMPB=Distinctive unit insignia of the 42nd Military Police Brigade.png |AGFF-1=USS Glover (AGFF-1) Crest.png |Albanians |Albanian |Albania=Coat of arms of Albania.svg |ARBIH |ARBiH=Logo of the Army of the Republic of Bosnia and Herzegovina.svg |Armed Forces Expeditionary Medal |Armed Forces Expeditionary |US Armed Forces Expeditionary Medal |US Armed Forces Expeditionary |U.S. Armed Forces Expeditionary Medal |U.S. Armed Forces Expeditionary |AFEM=Armed Forces Expeditionary Medal ribbon.svg{{!}}border |Armed Forces Service Medal |Armed Forces Service |AFSM=Armed Forces Service Medal ribbon.svg{{!}}border |Army Good Conduct Medal |Army Good Conduct |United States Army Good Conduct Medal |United States Army Good Conduct |U.S. Army Good Conduct Medal |U.S. Army Good Conduct |US Army Good Conduct Medal |US Army Good Conduct |USAGCM |AGCM=Army Good Conduct Medal ribbon.svg{{!}}border |Distinguished Army Service Medal |U.S. Army Distinguished Service Medal |U.S. Army Distinguished Service |Army Distinguished Service Medal |Army Distinguished Service |US Army Distinguished Service Medal |US Army Distinguished Service |ADSM |USADSM=U.S. Army Distinguished Service Medal ribbon.svg{{!}}border |airforce |Airforce |USAF |US Air Force |Air Force=Military service mark of the United States Air Force.svg |Air Guard |Air National Guard |AFNG |ANG=US-AirNationalGuard-2007Emblem.svg |AFROTC |USAFJROTC |Air Force JROTC |Air Force Junior ROTC |AFJROTC=AF Junior Reserve Officer Training Corps.svg |Army Com |Army Comm |Army Commendation Medal |Army Commendation |ARCOM=Army Commendation Medal ribbon.svg{{!}}border |USA |U.S. Army |United States Army |US Army |Army |army=Military service mark of the United States Army.svg |Army Reserve |US Army Reserve |U.S. Army Reserve |United States Army Reserve |Army Reserves |Army Reservist |USAR=Seal of the United States Army Reserve.svg |AS39 |AS-39=USS Emory S. Land AS-39 Crest.png |AS40 |AS-40=USS Frank Cable AS-40 Crest.png |AS41 |AS-41=AS-41 COA.png |Army Junior Reserve Officer Training Corps |Army Junior Reserve Officer's Training Corps |Army Junior Reserve Officers Training Corps |Army Junior Reserve Officers' Training Corps |US Army Junior Reserve Officer Training Corps |US Army Junior Reserve Officer's Training Corps |US Army Junior Reserve Officers Training Corps |US Army Junior Reserve Officers' Training Corps |U.S. Army Junior Reserve Officer Training Corps |U.S. Army Junior Reserve Officer's Training Corps |U.S. Army Junior Reserve Officers Training Corps |U.S. Army Junior Reserve Officers' Training Corps |Army JROTC |Army Junior ROTC |AJROTC=USAJROTC-SSI.svg |Army National Guard |US Army National Guard |United States Army National Guard |U.S. Army National Guard |ARNG=Seal of the United States Army National Guard.svg |ATF, 1972-3003 |ATF, 1972 |ATF, 2003 |2003ATF |1972ATF |ATF-2003 |1972-ATF |2003-ATF |1972-ATF |ATF2003 |ATF1972 |1972-ATF |ATF-2003=US-AlcoholTobaccoAndFirearms-Seal.svg |Board |Board of War |Board of War and Ordnance |United States Board of War |United States Board of War and Ordnance |U.S. Board of War |U.S. Board of War and Ordnance |US Board of War |US Board of War and Ordnance |board=Seal of the United States Board of War and Ordnance.svg |FBOP |USBOP |USFBOP |Prisons Bureau |Prison Bureau |prisons |prison |Federal Bureau of Prisons |Bureau of Prisons |BOP=Seal of the Federal Bureau of Prisons.svg |BPC=Emblem of the Army of Republika Srpska.svg |Bronze Star |Bronze Star Medal |BSM=Bronze Star Medal ribbon.svg{{!}}border |Canadians |Canadian |Canada=Great Seal of Canada.png |California Highway Patrol |State of California Highway Patrol |California State Highway Patrol |CHP |CHP=CHP Door Insignia.png |Coalition Provisional Authority |CPA=Seal of the Coalition Provisional Authority Iraq.svg |CJTF-OIR |CJTFOIR=Seal of Combined Joint Task Force – Operation Inherent Resolve.svg |Air Force Department |United States Air Force Department |U.S. Air Force Department |US Air Force Department |United States Department of the Air Force |U.S. Department of the Air Force |US Department of the Air Force |Department of the Air Force=Seal of the United States Department of the Air Force.svg |Army Department |United States Army Department |U.S. Army Department |US Army Department |United States Department of the Army |U.S. Department of the Army |US Department of the Army |Department of the Army=Emblem of the United States Department of the Army.svg |Navy Department |United States Navy Department |U.S. Navy Department |US Navy Department |United States Department of the Navy |U.S. Department of the Navy |US Department of the Navy |Department of the Navy=Seal of the United States Department of the Navy.svg |D.H.S. |Department of Homeland Security |US Department of Homeland Security |U.S. Department of Homeland Security |Homeland Security |Homeland Security Department |United States Department of Homeland Security |DHS=Seal of the United States Department of Homeland Security.svg |North Korea |D.P.R.K. |PRK |Democratic People's Republic of Korea |Korea DPR |Korea D.P.R. |D.P.R. Korea |P.R.K. |DPR Korea |DPRK=Emblem of North Korea.svg |Defense Meritorious Service |Defense Meritorious Service Medal |DMSM=Defense Meritorious Service Medal ribbon.svg{{!}}border |USDSSM |Defense Superior Service Medal |Defense Superior Service |U.S. Defense Superior Service Medal |U.S. Defense Superior Service |US Defense Superior Service Medal |US Defense Superior Service |DSSM=US Defense Superior Service Medal ribbon.svg{{!}}border |Legion of Merit |LOM=Legion of Merit ribbon.svg{{!}}border |CSTO=Emblem of the CSTO.svg |CMOH |Medal of Honor |Congressional Medal of Honor |MOH=Medal of Honor ribbon.svg{{!}}border |Meritorious Service Medal |MSM=Meritorious Service Medal ribbon.svg{{!}}border |NAMCCM=Navy and Marine Corps Commendation Medal ribbon.svg{{!}}border |Navy Achievement Medal |Navy Achievement |Navy and Marine Corps Achievement |Navy and Marine Corps Achievement Medal |NAM |NAMCAM=Navy and Marine Corps Achievement Medal ribbon.svg{{!}}border |Navy and Marine Corps Medal |NAMCM=Navy and Marine Corps Medal ribbon.svg{{!}}border |National Defense Service Medal |National Defense Service |National Defense Medal |Defense Service Medal |NDSM=National Defense Service Medal ribbon.svg{{!}}border |Drug |drug |Drug Enforcement Administration |DEA=US-DrugEnforcementAdministration-Seal.svg |City of Detroit |Detroit, MI |Detroit, Michigan |Detroit=Seal of Detroit (B&W).svg |DE-1040=USS Garcia (DE-1040) insignia 1964.png |DEG-4=USS Talbot (DEG-4) insignia 1967.png |environment |environmental |Environmental Protection |Environmental Protection Agency |Environment |Environmental |EPA=Environmental Protection Agency logo.svg |DOD |DoD |Defense Department |Department of Defense |U.S. Defense Department |U.S. Department of Defense |US Defense Department |US Department of Defense |United States Defense Department |United States Department of Defense |dod=United States Department of Defense Seal.svg |Defense Intelligence |USDIA |US Defense Intelligence Agency |U.S. Defense Intelligence Agency |United States Defense Intelligence Agency |Defense Intelligence Agency |DIA=Seal of the U.S. Defense Intelligence Agency.svg |U.S. Federal Communications Commission |US Federal Communications Commission |Federal Communications Commission |FCC=Seal of the United States Federal Communications Commission.svg |Federal Bureau of Investigation |FBI=Seal of the Federal Bureau of Investigation.svg |US Central Intelligence Agency |U.S. Central Intelligence Agency |Central Intelligence Agency |USCIA |United States Central Intelligence Agency |CIA=Seal of the Central Intelligence Agency.svg |Justice Department |US Justice Department |U.S. Justice Department |United States Justice Department |United States Department of Justice |U.S. Department of Justice |Department of Justice |DOJ=Seal of the United States Department of Justice.svg |Alcohol, Tobacco, Firearms |Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives |Alcohol, Tobacco, Firearms, and Explosives |ATFE |BATF |BATFE |Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms |Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms, and Explosives |Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives |ATF=US-AlcoholTobaccoFirearmsAndExplosives-Seal.svg |CG47 |CG-47=USS Ticonderoga CG-47 COA.png |CG48 |CG-48=USS Yorktown CG-48 Crest.png |CG49 |CG-49=USS Vincennes CG-49 Crest.png |CG50 |CG-50=USS Valley Forge CG-50 Crest.png |CG51 |CG-51=USS Thomas S. Gates CG-51 Crest.png |CG52 |CG-52=USS Bunker Hill CG-52 Crest.png |CG53 |CG-53=USS Mobile Bay CG-53 Crest.png |CG54 |CG-54=USS Antietam CG-54 Crest.png |CG55 |CG-55=USS Leyte Gulf CG-55 Crest.png |CG56 |CG-56=USS San Jacinto CG-56 Crest.png |CG57 |CG-57=USS Lake Champlan CG-57 Crest.png |CG58 |CG-58=USS Philippine Sea COA.png |CG59 |CG-59=USS Princeton CG-59 Crest.png |CG60 |CG-60=USS Normandy CG-60 Crest.png |CG61 |CG-61=USS Monterey CG-61 Crest.png |CG62 |CG-62=USS Chancellorsville CG-62 Crest.png |CG63 |CG-63=USS Cowpens CG-63 Crest.png |CG64 |CG-64=USS Gettyburg CG-64 Crest.png |CG65 |CG-65=USS Chosin CG-65 Crest.png |CG66 |CG-66=USS_Hue_City_CG-66_Crest.png |CG67 |CG-67=USS Shiloh CG-67 Crest.png |CG68 |CG-68=USS Anzio CG-68 Crest.png |CG69 |CG-69=USS Vicksburg CG-69 Crest.png |CG70 |CG-70=USS Lake Erie CG-70 Crest.png |CG71 |CG-71=USS Cape St. George CG-71 Crest.png |CG72 |CG-72=USS Vella Gulf CG-72 Crest.png |CG73 |CG-73=USS Port Royal CG-73 Crest.png |Croatian |Croatians |Hrvatska |Croatia=Coat of arms of Croatia.svg |CVN72 |CVN-72=CVN-72 Crest.png |CVN76 |CVN-76=USS Ronald Reagan COA.png |CVN77 |CVN-77=CVN-77 insignia.svg |CVN78 |CVN-78=USS Gerald R. Ford (CVN-78) crest.png |DD963 |DD-537=Emblem of USS The Sullivans (DD-537).png |DD-963=USS Spruance DD-963 Crest.png |DD964 |DD-964=DD964crest.png |DD965 |DD-965=DD965crest.png |DD966 |DD-966=DD966crest.png |DD967 |DD-967=DD967crest.png |DD968 |DD-968=DD968crest.png |DD969 |DD-969=DD969crest.png |DD970 |DD-970=DD970crest.png |DD971 |DD-971=DD971crest.png |DD972 |DD-972=DD972crest.png |DD973 |DD-973=DD-973 crest.png |DD974 |DD-974=DD-974 crest.png |DD975 |DD-975=DD975crest.png |DD976 |DD-976=DD-976 crest.png |DD977 |DD-977=USS Briscoe (DD-977) patch.png |DD978 |DD-978=DD-978 crest.png |DD979 |DD-979=DD-979 crest.png |DD980 |DD-980=DD-980 crest.png |DD981 |DD-981=DD-981 crest.png |DD982 |DD-982=DD-982 crest.png |DD983 |DD-983=DD-983 crest.png |DD984 |DD-984=DD-984 crest.png |DD985 |DD-985=USS Cushing (DD-985) crest.png |DD986 |DD-986=DD-986 crest.png |DD987 |DD-987=DD-987 crest.png |DD988 |DD-988=DD-988 crest.png |DD989 |DD-989=USS Deyo (DD-989) crest.png |DD990 |DD-990=USS Ingersoll (DD-990) crest 1978.png |DD991 |DD-991=USS Fife (DD-991) crest.png |DD992 |DD-992=Crest of USS Fletcher (DD-992).png |DDG993 |DDG-993=USS Kidd (DDG-993) crest.png |DDG994 |DDG-994=USS Callaghan (DDG-994) crest.png |DDG995 |DDG-995=USS Scott (DDG-995) crest.png |DDG996 |DDG-996=USS Chandler (DDG-996) crest.png |DD997 |DD-997=USS Hayler (DD-997) crest.png |DDG51 |DDG-51=USS Arleigh Burke DDG-51 Crest.png |DDG52 |DDG-52=USS Barry DDG-52 Crest.png |DDG53 |DDG-53=USS John Paul Jones DDG-53 Crest.png |DDG54 |DDG-54=USS Curtis Wilbur DDG-54 Crest.png |DDG55 |DDG-55=USS Stout DDG-55 Crest.png |DDG56 |DDG-56=USS John S. McCain DDG-56 Crest.png |DDG57 |DDG-57=USS Mitscher DDG-57 Crest.png |DDG58 |DDG-58=USS Laboon DDG-58 Crest.png |DDG59 |DDG-59=USS Russell DDG-59 Crest.png |DDG60 |DDG-60=USS Paul Hamilton DDG-60 Crest.png |DDG61 |DDG-61=USS Ramage (DDG-61) crest.png |DDG62 |DDG-62=USS Fitzgerald DDG-62 Crest.png |DDG63 |DDG-63=USS Stethem DDG-63 Crest.png |DDG64 |DDG-64=USS Carney DDG-64 Crest.png |DDG65 |DDG-65=USS Benfold DDG-65 Crest.png |DDG66 |DDG-66=USS Gonzalez DDG-66 Crest.png |DDG67 |DDG-67=USS Cole DDG-67 Crest.png |DDG68 |DDG-68=USS The Sullivans crest.png |DDG69 |DDG-69=USS Milius DDG-69 Crest.png |DDG70 |DDG-70=USS Hopper DDG-70 Crest.png |DDG71 |DDG-71=USS Ross DDG-71 Crest.png |DDG72 |DDG-72=USS Mahan DDG-72 Crest.png |DDG73 |DDG-73=USS Decatur DDG-73 Crest.png |DDG74 |DDG-74=USS McFaul DDG-74 Crest.png |DDG75 |DDG-75=USS Donald Cook DDG-75 Crest.png |DDG76 |DDG-76=USS Higgins DDG-76 Crest.png |DDG77 |DDG-77=USS O'Kane DDG-77 Crest.png |DDG78 |DDG-78=USS Porter DDG-78 Crest.png |DDG79 |DDG-79=USS Oscar Austin DDG-79 Crest.png |DDG-80 |DDG-80=USS Roosevelt DDG-80 Crest.png |DDG81 |DDG-81=USS Winston Churchill DDG-81 Crest.png |DDG82 |DDG-82=USS Lassen DDG-82 Crest.png |DDG83 |DDG-83=USS Howard DDG-83 Crest.png |DDG84 |DDG-84=USS Bulkeley DDG-84 Crest.png |DDG85 |DDG-85=USS McCampbell DDG-85 Crest.png |DDG86 |DDG-86=USS Shoup DDG-86 Crest.png |DDG87 |DDG-87=USS Mason DDG-87 Crest.png |DDG88 |DDG-88=USS Preble DDG-88 Crest.png |DDG89 |DDG-89=USS Mustin DDG-89 Crest.png |DDG90 |DDG-90=USS Chafee DDG-90 Crest.png |DDG91 |DDG-91=USS Pinckney DDG-91 Crest.png |DDG92 |DDG-92=USS Momsen DDG-92 Crest.png |DDG93 |DDG-93=USS Chung Hoon DDG-93 Crest.png |DDG94 |DDG-94=USS Nitze DDG-94 Crest.png |DDG95 |DDG-95=USS James E. Williams DDG-95 Crest.png |DDG96 |DDG-96=USS Bainbridge DDG-96 Crest.png |DDG97 |DDG-97=USS Halsey DDG-97 Crest.png |DDG98 |DDG-98=USS Forrest Sherman DDG-98 Crest.png |DDG99 |DDG-99=USS Farragut DDG-99 Crest.png |DDG100 |DDG-100=USS Kidd DDG-100 Crest.png |DDG101 |DDG-101=USS Gridley DDG-101 Crest.png |DDG102 |DDG-102=USS Sampson DDG-102 Crest.png |DDG103 |DDG-103=USS Truxtun DDG-103 Crest.png |DDG104 |DDG-104=USS Sterett DDG-104 Crest.png |DDG105 |DDG-105=USS Dewey COA.png |DDG106 |DDG-106=USS Stockdale COA.png |DDG107 |DDG-107=USSGravelyDDG107coatofarms.png |DDG108 |DDG-108=USS Wayne E. Meyer COA.png |DDG109 |DDG-109=USS Jason Dunham COA.png |DDG110 |DDG-110=USS William P. Lawrence.png |DDG111 |DDG-111=USS Spruance COA.png |DDG112 |DDG-112=USS Michael Murphy COA.png |DDG113 |DDG-113=USS John Finn DDG-113 Crest.png |DDG114 |DDG-114=USS Ralph Johnson (DDG-114) Crest.png |DDG115 |DDG-115=USS Rafael Peralta DDG-115 Crest.png |DDG116 |DDG-116=USS Thomas Hudner DDG-116 Crest.png |DDG117 |DDG-117=USS Paul Ignatius-DDG 117-Coat of Arms.png |DDG119 |DDG-119=USS Delbert D. Black (DDG-119) Crest.png |DDG1000 |DDG-1000=USS Zumwalt DDG-1000 Crest.png |DE1089=USS Jesse Brown (DE-1089) Crest.png |DE-1089=USS Jesse Brown (DE-1089) COA.png |Enlisted Surface Warfare Specialist |Enlisted Surface Warfare |Enlisted Surface Warfare Specialist Insignia |ESWS=Enlisted Surface Warfare Specialist Insignia.png |FF-1038=USS McCloy (FF-1038) COA.png |FF1089=USS Jesse Brown (FF-1089) COA.png |FF-1089=USS Jesse Brown (FF-1089) Crest.png |FF1097=USS Moinester (FF-1097) Crest.png |FF-1097=USS Moinester (FF-1097) COA.png |FF1098=USS Glover (FF-1098) COA.png |FF-1098=USS Glover (FF-1098) Crest.png |FFG-1 = FFG-1 COA.png |FFG-4=FFG-4 COA.png |FFG-7=USS Oliver Hazard Perry (FFG-7) insignia, 1977.png |FFG8=FFG-8 COA.png |FFG-8=FFG-8 Crest.png |FFG-9=FFG-9 COA.png |FFG10=FFG-10 Crest.png |FFG-10=FFG-10 COA.png |FFG11=FFG-11 Crest.png |FFG-11=FFG-11 COA.png |FFG-12=FFG-12 COA.png |FFG 13=USS Morrison (FFG-13) COA.png |FFG13=FFG-13 Crest.png |FFG-13=FFG-13 COA.png |FFG-14=FFG-14 COA.png |FFG 15=USS Estocin (FFG-15) COA.png |FFG15=FFG-15 Crest.png |FFG-15=FFG-15 COA.png |FFG-16=FFG-16_COA.png |FFG19=FFG-19 Crest.png |FFG-19=FFG-19 COA.png |FFG 20=USS Antrim (FFG-20) Crest.png |FFG20=FFG-20 Crest.png |FFG-20=FFG-20 COA.png |FFG-21=FFG-21_COA.png |FFG22=FFG-22 Crest.png |FFG-22=FFG-22 COA.png |FFG23=FFG-23 Crest.png |FFG-23=FFG-23 COA.png |FFG-24=FFG-24 COA.png |FFG-25=USS Copeland (FFG-25) insignia, 1981 (NH 100913-KN).png |FFG-26=FFG-26 COA.png |FFG 27=USS Tisdale (FFG-27) COA.png |FFG27=USS Tisdale FFG-27 COA.png |FFG-27=FFG-27 COA.png |FFG-28=FFG-28 COA.png |FFG-29=USS Stephen W. Groves (FFG-29) insignia, 1990.png |FFG-30=FFG-30 COA.png |FFG-31=FFG-31 COA.png |FFG-32=FFG-32_COA.png |FFG33=FFG-33_Crest.png |FFG-33=FFG-33_COA.png |FFG-34=USS Aubrey Fitch (FFG-34) insignia, 1995.png |FFG-36=USS Underwood FFG-36 Crest.png |FFG-37=USS Crommelin FFG-37 Crest.png |FFG-38=USS Curts FFG-38 Crest.png |FFG39=FFG-39 Crest.png |FFG-39=FFG-39 COA.png |FFG-40=USS Halyburton FFG-40 Crest.png |FFG-41=USS McCLusky FFG-41 Crest.png |FFG-42=USS Klakring FFG-42 Crest.png |FFG-43=USS Thach FFG-43 Crest.png |FFG-45=USS DeWert FFG-45 Crest.png |FFG-46=USS Rentz FFG-46 Crest.png |FFG-47=USS Nicholas FFG-47 Crest.png |FFG-48=USS Vandegrift (FFG-48) insignia 1984.png |FFG-49=USS Robert G. Bradley FFG-49 Crest.png |FFG-50=USS Taylor FFG-50 Crest.png |FFG-51=USS Gary FFG-51 Crest.png |FFG-52=USS Carr FFG-52 Crest.png |FFG-53=Insignia of USS Hawes (FFG-53) 1984.png |FFG-54=USS Ford FFG-54 Crest.png |FFG-55=USS Elrod FFG-55 Crest.png |FFG-56=USS Simpson FFG-56 Crest.png |FFG-57=USS Reuben James. FFG-57 Crest.png |FFG-58=USS Samuel B. Roberts FFG-58 Crest.png |FFG-59=USS Kauffman FFG-59 Crest.png |FFG-60=USS Rodney M. Davis FFG-60 Crest.png |FFG-61=USS Ingraham (FFG-61) insignia, 1989.png |FMFE=Fleet Marine Force Enlisted Warfare Specialist Device.svg |FMFEW=Fleet Marine Force Enlisted Warfare Specialist Device.png |Fleet Marine Force Enlisted Warfare Specialist |Fleet Marine Force Enlisted Warfare Specialist Device |FMFEWS=Fleet Marine Force Enlisted Warfare Specialist Device.svg |GB=Coat of arms of Great Britain (1714–1801).svg |Global War on Terrorism Service |Global War on Terrorism Service Medal |War on Terrorism Service |War on Terrorism Service Medal |War on Terror Service |War on Terror Service Medal |Global War on Terror Service |Global War on Terror Service Medal |WOT Service |WOT Service Medal |GWOT Service |GWOT Service Medal |GWOTSM=Global War on Terrorism Service Medal ribbon.svg{{!}}border |Global War on Terrorism Expeditionary |Global War on Terrorism Expeditionary Medal |War on Terrorism Expeditionary |War on Terrorism Expeditionary Medal |War on Terror Expeditionary |War on Terror Expeditionary Medal |Global War on Terror Expeditionary |Global War on Terror Expeditionary Medal |WOT Expeditionary |WOT Expeditionary Medal |GWOT Expeditionary |GWOT Expeditionary Medal |GWOTEM=Global War on Terrorism Expeditionary Medal ribbon.svg{{!}}border |Health and Human Services |Department of Health and Human Services |Health and Human Services Department |U.S. Health and Human Services Department |U.S. Department of Health and Human Services |US Department of Health and Human Services |US Health and Human Services Department |HHS=Seal of the United States Department of Health and Human Services.svg |Housing |Housing and Urban |Housing and Urban Development |Department of Housing |Housing and Urban Development |Department of Housing and Urban Development |Housing and Urban Development Department |US Housing and Urban Development Department |U.S. Housing and Urban Development Department |United States Department of Housing and Urban Development |U.S. Department of Housing and Urban Development |US Department of Housing and Urban Development |hud |USHUD |HUD=Seal of the United States Department of Housing and Urban Development.svg |Humanitarian Service Medal |Humanitarian Service |US Humanitarian Service Medal |U.S. Humanitarian Service Medal |US Humanitarian Service |U.S. Humanitarian Service |HSM=Humanitarian Service Medal ribbon.svg{{!}}border |HVO=Logo of Croatian Defence Council.svg |INS |Immigration and Naturalization Service |Immigration and Naturalization |US Immigration and Naturalization Service |U.S. Immigration and Naturalization Service |United States Immigration and Naturalization Service |INS=Seal of the United States Immigration and Naturalization Service.svg |IRGC=Seal of the Army of the Guardians of the Islamic Revolution.svg |JSOC |Joint Special Operations Command |JSOC=Seal of the Joint Special Operations Command (JSOC).svg |Joint Meritorious Unit Award |Joint Meritorious Unit |JMUA=Joint Meritorious Unit Award ribbon.svg{{!}}border |U.S. Joint Service Achievement Medal |U.S. Joint Service Achievement |US Joint Service Achievement Medal |US Joint Service Achievement |Joint Service Achievement Medal |Joint Service Achievement |JSAM=U.S. Joint Service Achievement Medal ribbon.svg{{!}}border |Joint Service Commendation |Joint Service Commendation Medal |JSCM=Joint Service Commendation Medal ribbon.svg{{!}}border |JTF GTMO |JTFGTMO |GTMO |JTF-GTMO=JTFGTMO logo.png |Kenyan |Kenyans |Kenya= |Korea Defense Service |Korea Defense Service Medal |KDSM=Korea Defense Service Medal ribbon.svg{{!}}border |LA Police |L.A. Police |LA City P.D. |L.A. City P.D. |Los Angeles Police Department |L.A. Police Department |LA Police Department |Los Angeles City Police |Los Angeles City Police Department |City of Los Angeles Police Department |City of Los Angeles Police |City of Los Angeles P.D. |City of Los Angeles PD |LAPD=Seal of the Los Angeles Police Department.png |LAPD-SWAT |LAPD SWAT |LAPDSWAT=Seal of LAPD Special Weapons and Tactics.svg |LAPD-ASD |LAPD ASD |LAPDASD=Seal of the LAPD Air Support Division.svg |LHA1 |LHA-1=USS Tarawa COA.png |LHA2 |LHA-2=USS Saipan COA.png |LHA3 |LHA-3=USS Belleau Wood COA.png |LHA4 |LHA-4=USS Nassau COA.png |LHA5 |LHA-5=USS Peleliu COA.png |LHA6 |LHA-6=USS America LHA-6 Crest.png |LHD1 |LHD-1=USS Wasp (LHD-1) crest.png |LHD2 |LHD-2=USS Essex LHD-2 Crest.png |LHD3 |LHD-3=USS Kearsarge LHD-3 Crest.png |LHD4 |LHD-4=USS Boxer COA.png |LHD5 |LHD-5=USS Bataan COA.png |LHD6 |LHD-6=USS Bonhomme Richard COA.png |LHD7 |LHD-7=USS Iwo Jima COA.png |LHD8 |LHD-8=USS Makin Island COA.png |LPD17 |LPD-17=USS San Antonio LPD-17 Crest.png |LPD18 |LPD-18=USS New Orleans (LPD-18) crest.png |LPD19 |LPD-19=USS Mesa Verde (LPD-19) crest.png |LPD20 |LPD-20=USS Green Bay (LPD-20) crest.png |LPD21 |LPD-21=USS-New-York-(LPD-21)-COA.png |LPD22 |LPD-22=LPD-22 COA.png |LPD23 |LPD-23=LPD-23 COA.png |LPD24 |LPD-24=LPD-24 COA.png |LPD25 |LPD-25=LPD-25 COA.png |LPD26 |LPD-26=USS John P. Murtha LPD-26 Crest.png |LPD27 |LPD-27=LPD-27 crest.png |Maritime Administration |Maritime |US Maritime Administration |U.S. Maritime Administration |United States Maritime Administration |MARAD=US-MaritimeAdministration-Seal.svg |MCM1 |MCM-1=USS Avenger MCM-1 Crest.png |MCM2 |MCM-2=USS Defender MCM-2 Crest.png |MCM3 |MCM-3=USS Sentry MCM-3 Crest.png |MCM4 |MCM-4=USS Champion MCM-4 Crest.png |MCM5 |MCM-5=USS Guardian MCM-5 Crest.png |MCM6 |MCM-6=USS Devastator MCM-6 Crest.png |MCM7 |MCM-7=USS Patriot MCM-7 Crest.png |MCM8 |MCM-8=USS Scout MCM-8 Crest.png |MCM9 |MCM-9=USS Pioneer MCM-9 Crest.png |MCM10 |MCM-10=USS Warrior MCM-10 Crest.png |MCM11 |MCM-11=USS Gladiator MCM-11 Crest.png |MCM12 |MCM-12=USS Ardent MCM-12 Crest.png |MCM13 |MCM-13=USS Dextrous MCM-13 Crest.png |MCM14 |MCM-14=USS Chief MCM-14 Crest.png |United States Information Agency |Information Agency |U.S. Information Agency |US Information Agency |USIA=Seal of the United States Information Agency.svg |Yugoslav People's Army |Yugoslavian People's Army |JNA=Logo of the JNA.svg |marine |Marines |Marine |USMC |United States Marine |United States Marines |United States Marine Corps |US Marines |U.S. Marines |US Marine |U.S. Marine |US Marine Corps |U.S. Marine Corps |marines=USMC logo.svg |DCPD |D.C. Police |DC Police |Washington Police Department |Washington Police |Washington P.D. |Washington PD |DC Police Department |D.C. Police Department |MPDC=Seal of the Metropolitan Police Department of the District of Columbia.png |NAVSTA Norfolk |NAVSTANorfolk=NAVSTA Norfolk patch.png |N.J. State Police |NJ State Police |New Jersey State Police |NJSP |NJSP=New Jersey State Police Seal.svg |Los Angeles |Los Angeles, California |LA |City of Los Angeles |L.A. City |LA City |L.A. |L.A.=Seal of Los Angeles, California.svg |National Security Agency |USNSA |U.S. National Security Agency |United States National Security Agency |US National Security Agency |NSA=Seal of the U.S. National Security Agency.svg |NSCC |U.S. Navy Sea Cadet |U.S. Navy Sea Cadets |United States Navy Sea Cadet |United States Navy Sea Cadets |US Navy Sea Cadet |US Navy Sea Cadets |U.S. Naval Sea Cadet |U.S. Naval Sea Cadets |United States Naval Sea Cadet |United States Naval Sea Cadets |US Naval Sea Cadet |US Naval Sea Cadets |Naval Sea Cadet |Naval Sea Cadets |Navy Sea Cadet |Navy Sea Cadets |Sea Cadets |Sea Cadet |USNSCC=Seal of the United States Naval Sea Cadet Corps.png |OOTSODIB=Office of the Secretary of Defense Identification Badge.png |Odense=Coat of arms of Odense.svg |Marine Corps Reserve |USMCR=Marine Forces Reserve insignia (transparent background).png |USAF roundel |Roundel=Roundel of the USAF.svg |Marine Corps JROTC |MJROTC |Marine Corps Junior ROTC |Marine JROTC |Marine Junior ROTC |USMCJROTC |USMC Junior ROTC |MCJROTC=USMCJROTC.svg |Merchant |Merchant Marine |US Merchant Marine |U.S. Merchant Marine |United States Merchant Marine |merchant |USMM=Usmm-seal.png |NYC |NY |New York City |New York |City of New York |NYC=Seal of New York City.svg |NYCPD |NYC Police Department |NY Police Department |N.Y. Police Department |New York Police Department |New York City Police Department |NYPD=Patch of the New York City Police Department.svg |NYSPD |N.Y. State Police |NY State Police |New York State Police Department |New York State Police |NYSP=Seal of the New York State Police.svg |National Aeronautics and Space Administration |U.S. National Aeronautics and Space Administration |US National Aeronautics and Space Administration |NASA |NASA=NASA seal.svg |National Oceanic and Atmospheric Administration |US National Oceanic and Atmospheric Administration |U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration |NOAAO9 |NOAACOCO9 |NOAACCO9 |NOAACOC vice admiral |NOAACOCO9=NOAACOC O9 infobox.svg |NOAAO8 |NOAACOCO8 |NOAACCO8 |NOAACOC rear admiral |NOAACOCO8=NOAACC O8 infobox.svg |NOAA |NOAA=NOAA logo.svg |National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer Corps |US National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer Corps |U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer Corps |National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Corps |US National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Corps |U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Corps |United States National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer's Corps |United States National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer's Corps |United States National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer's Corps |National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer's Corps |US National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer's Corps |U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Officer's Corps |United States National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Corps |United States National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Corps |United States National Oceanic and Atmospheric Administration Commissioned Corps |NOAACC |NOAA Commissioned Corps |NOAA Commissioned Officer's Corps |NOAA Commissioned Officers Corps |NOAA Commissioned Officer Corps |NOAA Commissioned Officers' Corps |NOAACOC |NOAA Corps |NOAACOC=NOAA Commissioned Corps.png |USN |US Navy |U.S. Navy |Navy |navy=Emblem of the United States Navy.svg |Nazi |NSDAP=NSDAP-Logo.svg |Purple Heart |Purple Heart Medal |PHM=Purple Heart ribbon.svg{{!}}border |SEAC=SEAC-collar1.jpg |Yugoslavia |Yugoslav |Yugoslavian |SFRY=Emblem of Yugoslavia (1963–1992).svg |SASM1991 |SASM-1991 |2016-SASM |2016SASM |1991SASM |1991-SASM |SWASM1991 |SWASM-1991 |2016-SWASM |2016SWASM |1991SWASM |1991-SWASM |SASM-2016=Southwest Asia Service Medal ribbon (1991-2016).svg{{!}}border |SWASM |Southwest Asia Service |Southwest Asia Service Medal |SASM=Southwest Asia Service Medal ribbon.svg{{!}}border |SCG=Coat of arms of Serbia and Montenegro.svg |SSN 21=USS Seawolf (SSN-21) crest patch.png |SSN21=Patch of the USS Seawolf (SSN-21).png |SSN-21=USS Seawolf (SSN-21) crest.png |SSN22 |SSN-22=USS Jimmy Carter SSN-23 Crest.png |SSN23 |SSN-23=USS Connecticut (SSN-22) crest.png |SSN688 |SSN-688=SSN-688 insignia.png |SSN723 |SSN-723=723insig.png |SSGN726 |SSGN-726=USS Ohio SSBN-726 Crest.png |SSGN727 |SSGN-727=USS Michigan SSGN-727 Crest.png |SSBN727 |SSBN-727=727insig.png |SSGN728 |SSGN-728=USS Florida (SSGN-728) crest.png |SSBN728 |SSBN-728=SSBN-728 insignia.png |SSGN729 |SSGN-729=USS Georgia (SSGN-729) crest.png |SSBN729 |SSBN-729=USS Georgia (SSBN-729) crest.png |SSBN742 |SSBN-742=742insig.png |SSBN743 |SSBN-743=743insig.png |SSN749 |SSN-750=750insig.png |SSN751 |SSN-751=751insig.png |SSN752 |SSN-752=752insig.png |SSN753 |SSN-753=753insig.png |SSN754 |SSN-754=754insig.png |SSN755 |SSN-755=USS Miami (SSN-755) insignia.png |SSN772 |SSN-772=USS Greeneville SSN-772 Crest.png |United Nations |U.N. |UN |UNO |United Nations Organization |UN=Emblem of the United Nations.svg |UNTAET=Coat of arms of East Timor (UNTAET).svg |United States |United States of America |America |American |US |U.S.=Great Seal of the United States (obverse).svg |United States Navy Good Conduct Medal |United States Navy Good Conduct |U.S. Navy Good Conduct Medal |U.S. Navy Good Conduct |US Navy Good Conduct Medal |US Navy Good Conduct |US Navy Good Conduct Medal |US Navy Good Conduct |Navy Good Conduct Medal |Navy Good Conduct |USN Good Conduct Medal |USN Good Conduct |USNGCM=United States Navy Good Conduct Medal ribbon.svg{{!}}border |NPUC |NAMCPUC |USMCPUC |USNAUSMCPUC |Navy Presidential Unit |US Navy Presidential Unit |U.S. Navy Presidential Unit |USN Presidential Unit |Navy Presidential Unit Citation |US Navy Presidential Unit Citation |U.S. Navy Presidential Unit Citation |USN Presidential Unit Citation |USNPUC=United States Navy Presidential Unit Citation ribbon.svg{{!}}border |United States Department of the Treasury |US Department of the Treasury |U.S. Department of the Treasury |Department of the Treasury |Treasury Department |U.S. Treasury Department |US Treasury Department |Treasury=Seal of the United States Department of the Treasury.svg |United States Department of Agriculture |Department of Agriculture |US Department of Agriculture |U.S. Department of Agriculture |Agriculture Department |U.S. Agriculture Department |US Agriculture Department |Agriculture |USDA=Seal of the United States Department of Agriculture.svg |Department of the Navy |Navy Department |U.S. Department of the Navy |U.S. Navy Department |DON |DoN |US Navy Department |U.S. Navy Department |United States Navy Department |United States Department of the Navy |US Department of the Navy |Naval Department |naval=United States Department of the Navy Seal.svg |Navy Reserve |USNR=Seal of the United States Navy Reserve.svg |USNR2017 |USNR-2005 |USNR2005 |Navy Reserve (2005-2017) |Navy Reserve (2005–2017) |USNR-2017=Seal of the United States Navy Reserve (2005-2017).svg |Military Sealift |Military Sealift Command |USMSC |USNMSC |USN Military Sealift Command |US Navy Military Sealift Command |U.S. Navy Military Sealift Command |US Military Sealift Command |U.S. Military Sealift Command |US Military Sealift |U.S. Military Sealift |MSC=Seal of the Military Sealift Command.png |Navy Junior Reserve Officers Training Corps |US Navy Junior Reserve Officers Training Corps |U.S. Navy Junior Reserve Officers Training Corps |United States Navy Junior Reserve Officers Training Corps |U.S. Naval Junior Reserve Officers Training Corps |United States Naval Junior Reserve Officers Training Corps |US Naval Junior Reserve Officers Training Corps |Navy JROTC |Navy Junior ROTC |Naval JROTC |Naval Junior ROTC |US Navy JROTC |US Navy Junior ROTC |US Naval JROTC |US Naval Junior ROTC |U.S. Navy JROTC |U.S. Navy Junior ROTC |U.S. Naval JROTC |U.S. Naval Junior ROTC |USNJROTC |NJROTC=Seal of the Navy Junior Reserve Officers Training Corps.svg |USCG |US Coast Guard |Coast Guard |coastguard=US-CoastGuard-Seal.svg |USCGJROTC |CGJROTC |Coast Guard JROTC |Coast Guard Junior ROTC |CGJROTC=Seal of the United States Coast Guard Junior Reserve Officers' Training Corps.png |Texas Air National Guard |Texas ANG |Texas Air Guard |Texas Air NG |Texan Air National Guard |Texan ANG |Texan Air Guard |Texan Air NG |TXANG=Texas Air National Guard patch.png |Soviet |Soviets |USSR=State Emblem of the Soviet Union.svg |1989-Veterans |1989-Veteran |1989-Veterans Affairs |1989-USVA |1989-V.A. |1989-veteran |1989-veterans |1989Veterans |1989Veteran |1989Veterans Affairs |1989USVA |1989V.A. |1989veteran |1989veterans |2012-Veterans |2012-Veteran |2012-Veterans Affairs |2012-USVA |2012-V.A. |2012-veteran |2012-veterans |2012Veterans |2012Veteran |2012Veterans Affairs |2012USVA |2012V.A. |2012veteran |2012veterans |Veterans1989 |Veteran1989 |Veterans Affairs1989 |USVA1989 |V.A.1989 |veteran1989 |veterans1989 |Veterans2012 |Veteran2012 |Veterans Affairs2012 |USVA2012 |V.A.2012 |veteran2012 |veterans2012 |Veterans-1989 |Veteran-1989 |Veterans Affairs-1989 |USVA-1989 |V.A.-1989 |veteran-1989 |veterans-1989 |Veterans-2012 |Veteran-2012 |Veterans Affairs-2012 |USVA-2012 |V.A.-2012 |veteran-2012 |veterans-2012 |VA-2012=Seal of the United States Department of Veterans Affairs (1989-2012).svg |Veterans |Veteran Affair |Veterans' |Veterans' Affairs |Veterans' Affair |Veteran |Veterans Affairs |Veterans Affair |USVA |V.A. |veteran |veterans |VA=Seal of the U.S. Department of Veterans Affairs.svg |WMATA |Washington Metropolitan Area Transit Authority |D.C. Metro |Washington Metro |D.C. Metropolitan Area Transit Authority |WMATA=WMATA Metro Logo.svg |US Army Air Corps |USAAC |USAAC=USAAC Roundel 1919-1941.svg |United States Border Patrol |US Border Patrol |U.S. Border Patrol |USBP |USBP=Logo of the United States Border Patrol.svg |US Army Air Forces |USAAF |USAAF=US Army Air Corps Hap Arnold Wings.svg |TUKOGBANI |Britain |British |Tukogbani |UKGB |UK=Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg |ARCAM |Army Reserve Components Achievement Medal |Army Reserve Components Achievement |US Army Reserve Components Achievement Medal |U.S. Army Reserve Components Achievement Medal |US Army Reserve Components Achievement |U.S. Army Reserve Components Achievement |USARCAM=U.S. Army Reserve Components Achievement Medal ribbon.svg{{!}}border |National Guard |USNG |NG |N.G. |US National Guard |U.S. National Guard |national guard |nationalguard=Seal of the United States National Guard.svg |USNSWO |Surface Warfare Officer |Surface Warfare Officer Badge |Surface Warfare Officer Insignia |SWO=Surface Warfare Officer Insignia.png |Army-1956 |army-1956 |Army1956 |army1956 |1956army |1956Army |Army1880 |Army-1880 |army1880 |army-1880 |1880Army |1880army |War |War Office |War Department |United States War Office |United States War Department |US War Office |U.S. War Department |US War Department |Department of War |US Department of War |U.S. Department of War |United States Department of War |United States War Department |United States War Office |war=Seal of the United States Department of War.png |VRS=Patch of the Army of Republika Srpska.svg |Washington, D.C. |Washington |D.C. |Washington, DC |DC |D.C.=Seal of Washington, D.C.svg |USPHSCC |US Public Health Service Commissioned Corps |U.S. Public Health Service Commissioned Corps |United States Public Health Service Commissioned Corps |Public Health Service Commissioned Corps |PHSCC |PHSCC=USPHS Commissioned Corps insignia.png |ASDR |U.S. Army Sea Duty Ribbon |U.S. Army Sea Duty |US Army Sea Duty Ribbon |US Army Sea Duty |Army Sea Duty Ribbon |Army Sea Duty |USASDR=U.S. Army Sea Duty Ribbon.svg{{!}}border |USAFRICOM |AFRICOM=Seal of the United States Africa Command.svg |CYBERCOM |USCYBERCOM=Seal of the United States Cyber Command.svg |USCENTCOM |CENTCOM=Official_CENTCOM_Seal.png |USEUCOM |EUCOM=USEUCOM.svg |USNORTHCOM |NORTHCOM=Seal_of_the_United_States_Northern_Command.png |USPACOM |PACOM=Emblem of the United States Pacific Command.png |USSOUTHCOM |SOUTHCOM=Seal_of_the_United_States_Southern_Command.svg |USSOCOM |SOCOM=United_States_Special_Operations_Command_Insignia.svg |USSTRATCOM |STRATCOM=Seal_of_the_United_States_Strategic_Command.svg |USTRANSCOM |TRANSCOM=US-TRANSCOM-Emblem.svg |US O-10 |USO10=US-O10 insignia.svg |US O-9 |USO9=US-O9 insignia.svg |US O-8 |USO8=US-O8 insignia.svg |US O-7 |USO7=US-O7 insignia.svg |US O-6 |USO6=US-O6 insignia.svg |US O-5 |USO5=US-O5 insignia.svg |US O-4 |USO4=US-O4 insignia.svg |US O-3 |USO3=US-O3 insignia.svg |US O-2 |USO2=US-OF1A.svg |US O-1 |USO1=US-OF1B.svg |USAF general of the air force |USAFO11=US Air Force O11 shoulderboard with seal-horizontal.png |USAF general |USAFO10=US Air Force O10 shoulderboard rotated.svg |USAF lieutenant general |USAFO9=US Air Force O9 shoulderboard rotated.svg |USAF major general |USAFO8=US Air Force O8 shoulderboard rotated.svg |USAF brigadier general |USAFO7=US Air Force O7 shoulderboard rotated.svg |USAF colonel |USAFO6=US Air Force O6 shoulderboard rotated.svg |USAF lieutenant colonel |USAFO5=US Air Force O5 shoulderboard rotated.svg |USAF major |USAFO4=US Air Force O4 shoulderboard rotated.svg |USAF captain |USAFO3=US Air Force O3 shoulderboard rotated.svg |USAF first lieutenant |USAFO2=US Air Force O2 shoulderboard rotated.svg |USAF second lieutenant |USAFO1=US Air Force O1 shoulderboard rotated.svg |USA general of the armies |USAO12=Army-USA-OF-11.svg{{!}}border |USA general of the army |USAO11=Army-USA-OF-10.svg{{!}}border |USAO-10=Army-U.S.-OF-09.png |USA general |USA GEN |USAO10=Army-USA-OF-09.svg{{!}}border |USAO-9=Army-U.S.-OF-08.png |USA lieutenant general |USA LTG |USAO9=Army-USA-OF-08.svg{{!}}border |USAO-8=Army-U.S.-OF-07.png |USA major general |USA MG |USAO8=Army-USA-OF-07.svg{{!}}border |USAO-7=Army-U.S.-OF-06.png |USA brigadier general |USA BG |USAO7=Army-USA-OF-06.svg{{!}}border |USAO-6=Army-U.S.-OF-05.png |USA colonel |USA COL |USAO6=Army-USA-OF-05.svg{{!}}border |USAO-5=Army-U.S.-OF-04.png |USA lieutenant colonel |USA LTC |USAO5=Army-USA-OF-04.svg{{!}}border |USAO-4=Army-U.S.-OF-03.png |USA major |USA MAJ |USAO4=Army-USA-OF-03.svg{{!}}border |USAO-3=Army-U.S.-OF-02.png |USA captain |USA CPT |USAO3=Army-USA-OF-02.svg{{!}}border |USAO-2=Army-U.S.-OF-01a.png |USA first lieutenant |USA 1LT |USAO2=Army-USA-OF-01a.svg{{!}}border |USAO-1=Army-U.S.-OF-01b.png |USA second lieutenant |USA 2LT |USAO1=Army-USA-OF-01b.svg{{!}}border |USA command sergeant major |USA CSM |USAE9b=Army-U.S.-OR-09b.png |USA sergeant major |USA SGM |USAE9 |USAE9c=Army-U.S.-OR-09c.png |USA first sergeant |USA 1SG |USAE8a=Army-U.S.-OR-08a.png ‎ |USA master sergeant |USA MSG |USAE8 |USAE8b=Army-U.S.-OR-08b.png ‎ |USA sergeant first class |USA SFC |USAE7=Army-U.S.-OR-07.png ‎ |USA staff sergeant |USA SSG |USAE6=Army-U.S.-OR-06.png ‎ |USA sergeant |USA SGT |USAE5=Army-U.S.-OR-05.png ‎ |USA corporal |USA CPL |USAE4=Army-U.S.-OR-04.png ‎ |USMC general |USMCO10=US Marine 10 shoulderboard.svg |USMC lieutenant general |USMCO9=US Marine O9 shoulderboard.svg |USMC major general |USMCO8=US Marine O8 shoulderboard.svg |USMC brigadier general |USMCO7=US Marine O7 shoulderboard.svg |USMC colonel |USMCO6=US Marine O6 shoulderboard.svg |USMC lieutenant colonel |USMCO5=US Marine O5 shoulderboard.svg |USMC major |USMCO4=US Marine O4 shoulderboard.svg |USMC captain |USMCO3=US Marine O3 shoulderboard.svg |USMC first lieutenant |USMCO2=US Marine O2 shoulderboard.svg |USMC second lieutenant |USMCO1=US Marine O1 shoulderboard.svg |USN admiral of the navy |USNO12=U.S. Navy O12 infobox.png |USN fleet admiral |USNO11=US Navy O11 infobox.svg |USN admiral |USNO10=US Navy O10 infobox.svg |USN vice admiral |USNO9=US Navy O9 infobox.svg |USN rear admiral |USNO8=US Navy O8 infobox.svg |USN rear admiral lower half |USNO7=US Navy O7 infobox.svg |USN captain |USNO6=US Navy O6 infobox.svg |USN commander |USNO5=US Navy O5 infobox.svg |USN lieutenant commander |USNO4=U.S. Navy O-4 infobox.svg |USN lieutenant |USNO3=US Navy O3 infobox.svg |USN lieutenant junior grade |USNO2=US Navy O2 infobox.svg |USN ensign |USNO1=US Navy O1 infobox.svg |Midshipman |MIDN=US Navy OC infobox.svg |MCPON |MCPON=MCPON Full.png |MCPON |USNE10=U.S. Navy E10 infobox.png |USN command master chief petty officer |USNCMDCM=Badge of a U.S. Navy command master chief petty officer.png |USN master chief petty officer |USNE9=U.S. Navy E9 infobox.png |USN senior chief petty officer |USNE8=U.S. Navy E8 infobox.png |USN chief petty officer |USNE7=U.S. Navy E7 infobox.png |USCG admiral |USCGO10=USCG O-10 shoulderboard.svg |USCG vice admiral |USCGO9=USCG O-9 shoulderboard.svg |USCG rear admiral |USCGO8=USCG O-8 shoulderboard.svg |USCG rear admiral lower half |USCGO7=USCG O-7 shoulderboard.svg |USCG captain |USCGO6=USCG O-6 shoulderboard.svg |USCG commander |USCGO5=USCG O-5 shoulderboard.svg |USCG lieutenant commander |USCGO4=USCG O-4 shoulderboard.svg |USCG lieutenant |USCGO3=USCG O-3 shoulderboard.svg |USCG lieutenant junior grade |USCGO2=USCG O-2 shoulderboard.svg |USCG ensign |USCGO1=USCG O-1 shoulderboard.svg |MCPOCG |MCPOCG=USCG - MCPOCG.png |MCPOCG |USCGE10=USCG MCPOCG Collar.png |USCG command chief petty officer |USCGCMDCM=Badge of a U.S. Coast Guard command master chief petty officer.png |USCGE-6 |USCG petty officer first class |USCGE6=Insignia of a United States Coast Guard petty officer first class.svg |USCGE-5=USCG-PO2.png |USCG petty officer second class |USCGE5=Insignia of a United States Coast Guard petty officer second class.svg |USCGE-4 |USCG petty officer third class |USCGE4=Insignia of a United States Coast Guard petty officer third class.svg |USA general, UCP ACU |USA general, UCP |USAO10-UCP=GEN-ACU.png |USA lieutenant general, UCP ACU |USA lieutenant general, UCP |USAO9-UCP=LTG-ACU.jpg |USA major general, UCP ACU |USA major general, UCP |USAO8-UCP=MG-ACU.jpg |USA brigadier general, UCP ACU |USA brigadier general, UCP |USAO7-UCP=BG-ACU.jpg |USA colonel, UCP ACU |USA colonel, UCP |USAO6-UCP=COL-ACU.jpg |USA lieutenant colonel, UCP |USAO5-UCP=LTC-ACU.jpg |USA major, UCP ACU |USA major, UCP |USAO4-UCP=MAJ-ACU.jpg |USA captain, UCP ACU |USA captain, UCP |USAO3-UCP=CPT-ACU.jpg |USA captain, Scorpion W2 ACU |USA captain, Scorpion ACU |USA captain, Scorpion W2 |USA captain, OCP ACU |USA captain, OCP |USAO3-OCP=Captain rank, U.S. Army OCP.png |USA first lieutenant, UCP ACU |USA first lieutenant, UCP |USAO2-UCP=1LT-ACU.jpg |USA second lieutenant, UCP ACU |USA second lieutenant, UCP |USAO1-UCP=2LT-ACU.jpg |USA corporal, UCP ACU |USA corporal, UCP |USAE4-UCP=CPL-ACU.png |2015USAO12 |2015-USAO12 |1981USAO12 |1981-USAO12 |USAO12-1981 |USA general of the armies, 1981 |USA general of the armies, 1981-2015 |USAO12-2015=U.S. Army O-12 shoulderboard, rotated (1981–2015).png |2015USAO11 |2015-USAO11 |1959USAO11 |1959-USAO11 |USAO11-1959 |USA general of the army, 1959-2015 |USAO11-2015=US Army O11 shoulderboard rotated.svg |2015USAO10 |2015-USAO10 |1959USAO10 |1959-USAO10 |USAO10-1959 |USA general, 1959-2015 |USAO10-2015=US Army O10 shoulderboard rotated.svg |2015USAO9 |2015-USAO9 |1959USAO9 |1959-USAO9 |USAO9-1959 |USA lieutenant general, 1959-2015 |USAO9-2015=US Army O9 shoulderboard rotated.svg |2015USAO8 |2015-USAO8 |1959USAO8 |1959-USAO8 |USAO8-1959 |USA major general, 1959-2015 |USAO8-2015=US Army O8 shoulderboard rotated.svg |2015USAO7 |2015-USAO7 |1959USAO7 |1959-USAO7 |USAO7-1959 |USA brigadier general, 1959-2015 |USAO7-2015=US Army O7 shoulderboard rotated.svg |2015USAO6 |2015-USAO6 |1959USAO6 |1959-USAO6 |USAO6-1959 |USA colonel, 1959-2015 |USAO6-2015=US Army O6 shoulderboard rotated.svg |2015USAO5 |2015-USAO5 |1959USAO5 |1959-USAO5 |USAO5-1959 |USA lieutenant colonel, 1959-2015 |USAO5-2015=US Army O5 shoulderboard rotated.svg |2015USAO4 |2015-USAO4 |1959USAO4 |1959-USAO4 |USAO4-1959 |USA major, 1959-2015 |USAO4-2015=US Army O4 shoulderboard rotated.svg |2015USAO3 |2015-USAO3 |1959USAO3 |1959-USAO3 |USAO3-1959 |USA captain, 1959-2015 |USAO3-2015=US Army O3 shoulderboard rotated.svg |2015USAO2 |2015-USAO2 |1959USAO2 |1959-USAO2 |USAO2-1959 |USA first lieutenant, 1959-2015 |USAO2-2015=US Army O2 shoulderboard rotated.svg |2015USAO1 |2015-USAO1 |1959USAO1 |1959-USAO1 |USAO1-1959 |USA second lieutenant, 1959-2015 |USAO1-2015=US Army O1 shoulderboard rotated.svg |#default=<span class="error">Invalid or missing parameter value</span> }}|{{{2|{{{size|25}}}}}}px]]</includeonly><noinclude>{{Documentation}}</noinclude> ex54343i2599hydsxfwfq4yxhnsklmc 0 221931 877944 869590 2025-06-15T04:01:35Z Salai Rungtoi 22844 877944 wikitext text/x-wiki {{Infobox official post | post = သမ္မတ | body = ဗီယက်နမ်ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတနိုင်ငံ | native_name = {{nobold|Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam}} | insignia =File:Emblem_of_Vietnam.svg | incumbent = Lương Cường | insigniasize = | insigniacaption =နိုင်ငံတော်အမှတ်တံဆိပ် | flag = | flagsize = | flagcaption = | image =File:Lương_Cường_in_Chile.jpg | imagesize = | incumbentsince =၂၁ အောက်တိုလာ ၂၀၂၄ | status = | type = [[နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ]] | style = | member_of = *ဗီယက်နမ်ကွန်မြူနနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီ *လွှတ်တော် *အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ | residence = သမ္မတအိမ်တော် | nominator = အမျိုးသားလွှတ်တော်အမြဲတမ်းကော်မတီ | appointer = အမျိုးသားလွှတ်တော် | termlength = ၅နှစ် | constituting_instrument =ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ အခြေခံဥပဒေ | salary = ၁၅,၇၃၀,၀၀၀ ဗီယက်နမ်ဒေါင် <ref name="vtc.vn">{{cite web|url=https://vtc.vn/luong-cua-chu-tich-nuoc-thu-tuong-chu-tich-quoc-hoi-la-bao-nhieu-d270961.html|title=Lương của Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội là bao nhiêu? - VTC News|first=V. T. C.|last=News|date=13 August 2016|website=Báo VTC|access-date=13 December 2021|archive-date=14 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160814152939/https://vtc.vn/luong-cua-chu-tich-nuoc-thu-tuong-chu-tich-quoc-hoi-la-bao-nhieu-d270961.html}}</ref> | formation = {{start date and age|df=yes|1945|9|2}} | inaugural = [[ဟိုချီမင်း]] | deputy = ဒုတိယသမ္မတ | website = {{URL|http://vpctn.gov.vn|Official website (Vietnamese)}} }}'''ဗီယက်နမ်ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: President of the Socialist Republic of Vietnam၊ [[ဗီယက်နမ်ဘာသာစကား|ဗီယက်နမ်]]: Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) သည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတကို ဗီယက်နမ်အမျိုးသားလွှတ်တော်က ရွေးချယ်တင်မြှောက်သည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် တစ်ပါတီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည့်နိုင်ငံ ဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံရေးစနစ်တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ယေဘူယျအားဖြင့် အဆင့် (၂) ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် အစိုးရအဖွဲ့အကြီးအကဲဖြစ်သော နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ကို တင်သွင်းကာ လွှတ်တော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ခန့်အပ်သည်။ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ပြည်တွင်းရော ပြည်ပ၌ပါ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတော်ကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံတော်အစိုးရအဖွဲ့အတွင်း တည်ငြိမ်မှုရှိစေရန်နှင့် နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားများတွင် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးကာ နိုင်ငံ၏ နယ်မြေများနှင့် အချုပ်အခြာအာဏာကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရသည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏သက်တမ်းသည် ငါးနှစ်ဖြစ်ကာ သက်တမ်း (၃) ကြိမ်အထိသာ ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ရာထူးတာဝန်မှ စွမ်းဆောင်ရန် မတတ်နိုင်သည့်အခါတွင် ဒုတိယသမ္မတသည် ယာယီသမ္မတအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကာ နိုင်ငံတော်သမ္မတ ပြန်လည်တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်သည့်အချိန်³ သို့မဟုတ် အမျိုးသားလွှတ်တော်က နိုင်ငံတော်သမ္မတအသစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပြီးသည့်အချိန်အထိ ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဒုတိယသမ္မတ ဝေါ် ထိ အန်း ဆွမ် (Võ Thị Ánh Xuân) သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တို့တွင် နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ဗီယက်နမ်၏ ယာယီသမ္မတအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သူမ၏ ရှေ့ဆက်ဖြစ်သူ ဒန် ထိ ငေါ့ ထိန်း (Đặng Thị Ngọc Thịnh) သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် သမ္မတ ထရန် ဒါး ကွမ် (Trần Đại Quang) ကွယ်လွန်ပြီးနောက် (ယာယီ) သမ္မတတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်သမိုင်းတွင် ပထမဆုံးအမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။[3] သမ္မတသည် အမျိုးသားလွှတ်တော်၏ အမတ်ဖြစ်ရမည်ဖြစ်ကာ အစဉ်အလာအရ ဗီယက်နမ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည်။ ဗဟိုကော်မတီက သမ္မတလောင်းများကို လွှတ်တော်ကော်မတီသို့ တင်သွင်းပြီး ထို့နောက် လွှတ်တော်အမတ်အားလုံးက မဲပေးရွေးချယ်ကြသည်။ သမ္မတသည် ဒုတိယသမ္မတ၊ ဝန်ကြီးချုပ်၊ ဝန်ကြီးများကို လွှတ်တော်၏ သဘောတူညီမှုဖြင့် ခန့်အပ်သည်။ သမ္မတသည် ဗီယက်နမ်ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်၏ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်လည်းဖြစ်ကာ ဗဟိုတပ်မတော်ကော်မရှင်၏ အတွင်းရေးမှူးလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အကြီးအဲလည်း ဖြစ်သည်။ သမ္မတသည် ဗီယက်နမ် ပေါလစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာမှ စတင်ကာ တရားစီရင်မှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကော်မတီ၏ အကြီးအကဲလည်း ဖြစ်လာသည်။⁴ လက်ရှိ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်သမ္မတမှာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး လုယောင် ကွေးယန် (Lương Cường) ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်နေ့မှစ၍ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး တို လမ် (Tô Lâm) ကို ဆက်ခံကာ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။⁵ ==သမိုင်းကြောင်း== ၁၉၄၆ခုနှစ်တွင် အမျိုးသားလွှတ်တော်က ဟိုချီမင်းကို ပထမဆုံးသမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။၁၉၄၆ အခြေခံဥပဒေနှင့် ၁၉၅၉ အခြေခံဥပဒေများတွင် သတ်မှတ်ချက်အရ အမျိုးသားလွှတ်တော်သည် သမ္မတကို ခန့်အပ်နိုင် ဖြုတ်ချနိုင်သည်။သမ္မတသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ကိုယ်စားပြုမှုအဖြစ် ပြည်တွင်းရော ပြည်ပမှာပါ ကိုယ်စားပြုသည်။သမ္မတ၏ တာဝန်နှင့် ဝတ္တရားများသည် ၁၉၄၆အခြေခံဥပဒေနှင့် ၁၉၅၉အခြေခံဥပဒေများတွင် တူညီစွာ ပါရှိသည်။ ၁၉၈၀ အခြေခံဥပဒေတွင်မူ သမ္မတနေရာကို နိုင်ငံတော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌနေရာဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။သမ္မတရုံးကို ဖျက်သိမ်းကာ နိုင်ငံတော်ကောင်စီရုံးဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီ၏ အကြီးအကဲနေရာသည် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုကို နမူနာယူထားသည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီသည် ဝန်ကြီးများကောင်စီကဲ့သို့ စုပေါင်း၍ ဆုံးဖြတ်ချက်ချသည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီနှင့် ဝန်ကြီးများကောင်စီ (၂)ခုသည် တိုင်းပြည်၏ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွင် ပါဝင်ကြကာ ဤအဖွဲ့များ အင်အားကြီးမားလာခြင်းသည် ဥပဒေပြုရေးပိုင်းတွင် အားနည်းလာစေခဲ့သည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီ၏ တာဝန်ဝတ္တရား၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာများသည် အမျိုးသားလွှတ်တော်အမြဲတမ်းကော်မတီမှ ရယူထားသဖြင့် အမြဲတမ်းကော်မတီသည် အခြေခံဥပဒေအရ ၎င်း၏လုပ်ပိုင်ခွင့်များ သိသာစွာ ကျဆင်းခဲ့ရသည်။ နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်များကို အမျိုးသားလွှတ်တော်မှ ရွေးချယ်ကာ ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌများ၊ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးနှင့် အဖွဲ့ဝင်များ ပါဝင်သည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်များသည် ဝန်ကြီးများကောင်စီတွင် တစ်ပြိုင်နက် ထမ်းဆောင်ခွင့်မရှိပေ။နိုင်ငံတော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌသည် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးကောင်စီ (နောင်တွင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ)တွင် ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ကာ ဗီယက်နမ်ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်တွင် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်သည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီသည် ဝန်ကြီးများကောင်စီအပါအဝင်၊ အခြားသောပြည်သူ့ကောင်စီများ၏ လုပ်ငန်းများကို ကြီးကြပ်ပေးသည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌနေရာအား ၁၉၉၂အခြေခံဥပဒေတွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့ကာ သမ္မတနေရာဖြင့် ပြန်လည်အစားထိုးခဲ့သည်။ သမ္မတရာထူး၏ အရေးပါမှုသည် ဗီယက်နမ်သမိုင်းကြောင်းတွင် တည်ငြိမ်မှုမရှိခဲ့ပေ။ဥပမာ - ပထမဆုံးသမ္မတ ဟိုချီမင်းသည် ဗီယက်နမ်၏အဆင့်မြင့်ဆုံးသော ပေါလစ်ဗျူရိုတွင် အဆင့်(၁)ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းကိုဆက်ခံသည့် သမ္မတ Tôn Đức Thắng သည် လုပ်ပိုင်ခွင့်အနည်းငယ်သာရှိသော အဆောင်အယောင်သမ္မတ ဖြစ်ခဲ့သည်။သမ္မတသည် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲအနေဖြင့်သာ တည်ရှိခဲ့မှုသည် ၁၉၈၀အခြေခံဥပဒေအရ ခန့်အပ်ခံရသော Trường Chinh လက်ထက်တွင် ထင်ရှားလာသည်။သူသည် ပေါလစ်ဗျူရိုတွင် ပါတီအတွင်းရေးမှူး လီဒန်း၏နောက် အဆင့်(၂)တွင်သာ ရှိခဲ့သည်။၂၀၀၆ခုနှစ်တွင် သမ္မတဖြစ်လာသည့် ငုယင်မင်ထရပ် လက်ထက်တွင်မူ အဆင့်(၄)ဖြစ်သည်။လက်ရှိသမ္မတ [[ငုယင်စွမ်းဖု]]သည် အဆင့်(၂)ဖြစ်သည်။ ==တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်== ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသမ္မတ၏ တာဝန်နှင့် အခွင့်အာဏာများသည် ယခုနှစ်များအတွင်း ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ဥပမာအားဖြင့် ပထမဆုံးသမ္မတ ဟိုချီမင်းလက်ထက်က သမ္မတသည် ပါတီခေါင်းဆောင်ဖြစ်ကာ ဗီယက်နမ်၏အဆင့်မြင့်ဆုံး အဖွဲ့ဖြစ်သော ပေါလစ်ဗျူရိုတွင် အဆင့်(၁)ဖြစ်သည်။ဒုတိယမြောက်သမ္မတ တန်ဒက်သင်းလက်ထက်တွင် ပါတီအထွေထွေအတွင်းရေးမှူး လီဒန်းက အရေးပါလာကာ သမ္မတမှာ ပြရုပ်ဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင်သမ္မတမှာ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲဖြစ်ကာ ၎င်း၏အဓိကလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပြည်တွင်း/ပြည်ပ၌ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုရမည်ဖြစ်သည်။သမ္မတကို လွှတ်တော်မှရွေးချယ်သည့် အားလျော်စွာ သမ္မတသည် လွှတ်တော်ကို အစီရင်ခံရသည်။သမ္မတတစ်ဦး၏သက်တမ်းမှာ (၅)နှစ်ဖြစ်ကာ လွှတ်တော်၏သက်တမ်းအလိုက်ဖြစ်သည်။သမ္မတသည် လွှတ်တော်က နောက်ထပ်သမ္မတအသစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရသည်။သမ္မတသည် အောက်ပါတို့ကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ *ဥပဒေ၊ ဒီဂရီများနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံများကို ပြင်ဆင်ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။ *ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ဥပဒေများကို ဆန့်ကျင်သည်ဟု ယူဆပါက ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်များ၏ တင်ပြချက်များကို ဆိုင်းငံ့ခြင်း၊ ပယ်ဖျက်ခြင်းများ လုပ်နိုင်သည်။ *တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်ကာ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သည်။ *အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီကို လိုအပ်သလို ခေါ်ယူနိုင်သည်။ *ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ကာကွယ်ပြီးနယ်မြေများ တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရေး ဆောင်ရွက်ရမည်။ *ဒုတိယသမ္မတ၊ ဝန်ကြီးချုပ်၊ တရားသူကြီးချုပ်၊ ကြီးကြပ်ရေးနှင့်ထိန်းချုပ်ရေးဗဟိုပြည်သူ့ရုံးအကြီးအကဲတို့၏ အမည်စာရင်းကို လွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းခြင်း၊ ထုတ်ပယ်ရန်အတွက် တင်သွင်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ *သမ္မတသည်ဗီယက်နမ်အစိုးရ၏အစည်းအဝေးများကို ဦး ဆောင်ပိုင်ခွင့်ရှိသည် *သမ္မတရုံးမှ အကြီးအကဲများနှင့် ဝန်ထမ်းများကို ခန့်နိုင်ဖြုတ်နိုင်သည်။ *ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်၊ ဝန်ကြီးများနှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို ဖြုတ်နိုင်ခန့်နိုင်သည်။ *စစ်ပွဲကြေညာခြင်း၊ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးခြင်း ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ *အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာနိုင်သည်။ *ဒုတိယတရားသူကြီးချုပ်၊ ဗဟိုတရားရုံးတရားသူကြီးများ၊ ကြီးကြပ်ရေးနှင့်ထိန်းချုပ်ရေးဗဟိုပြည်သူ့ရုံး ဒုတိယအကြီးအကဲတို့အား ခန့်နိုင်ဖြုတ်နိုင်သည်။ ==သက်တမ်း== သမ္မတသည် (၅)နှစ်သက်တမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲသမ္မတသည် နောက်တက်လာမည့်သမ္မတ စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ချိန်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။သမ္မတတစ်ဦးသည် သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းကျိန်ရာတွင် လွှတ်တော်၌ အောက်ပါတို့ကို ရွတ်ဆိုရသည်။ {{quote| In my capacity as President of the Socialist Republic of Vietnam, I swear complete allegiance to the country, people, and constitution; to fulfill the tasks assigned by the State, and people<ref name="President">{{cite web | url = http://tuoitrenews.vn/politics/34070/general-tran-dai-quang-named-vietnams-new-president | title = the president takes the following oath before the National Congress  | publisher = [[13th National Congress of the Communist Party of Vietnam]] | author = Staff writer | access-date  =   | access-date = 13 December 2021 | archive-date = 8 June 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160608084727/http://tuoitrenews.vn/politics/34070/general-tran-dai-quang-named-vietnams-new-president }}</ref>}} [[File:The President Power Structure in Vietnam.png|center|950x950px]] <br /> ===ဆက်ခံပိုင်ခွင့်=== သမ္မတတစ်ဦးသည် ၎င်း၏တာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်းမရှိပါက အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ (၉၃)အရ ဒုတိယသမ္မတ၊ ဝန်ကြီးချုပ်၊ ဝန်ကြီးများသည် အောက်ပါဝါစဉ်အရ ဆက်ခံ၍ ယာယီသမ္မတ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ *ဒုတိယသမ္မတ *ဝန်ကြီးချုပ် *အမျိုးသားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး *ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီး *နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး *ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး *တရားရေးဝန်ကြီး *ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး *ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီး *ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီး *ပညာရေးနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဝန်ကြီး *စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီး *စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး *စီမံကိန်းနှင့် ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုဝန်ကြီး *သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဝန်ကြီး *သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဝန်ကြီး *ပြန်ကြားရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး *အစိုးရစစ်ဆေးရေးခေါင်းဆောင်များ *ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ *လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားများရေးရာကော်မတီ ခေါင်းဆောင်များ *အလုပ်သမား၊ မသန်စွမ်းသူများနှင့် လူမှုရေးဝန်ကြီး *ယဉ်ကျေးမှု၊ အားကစားနှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီး *ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ==ရပိုင်ခွင့်== [[ဖိုင်:Presidential Palace, Hanoi, April 2011.jpg|left|thumb|ဗီယက်နမ်သမ္မတအိမ်တော်]] သမ္မတအိမ်တော်သည် [[ဟနွိုင်းမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ အိမ်တော်ကို ၁၉၀၀ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၀၆ခုနှစ်အတွင်း တည်ဆောက်ခဲ့ကာ ပြင်သစ်ဘုရင်ခံချုပ်များအတွက် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၃၂၀ကို လစာအဖြစ် ရရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] ispmr8ec1e4swtxddkcc6ktz91s7yd2 877945 877944 2025-06-15T04:03:40Z Salai Rungtoi 22844 877945 wikitext text/x-wiki {{Infobox official post | post = သမ္မတ | body = ဗီယက်နမ်ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတနိုင်ငံ | native_name = {{nobold|Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam}} | insignia =File:Emblem_of_Vietnam.svg | incumbent = Lương Cường | insigniasize = | insigniacaption =နိုင်ငံတော်အမှတ်တံဆိပ် | flag = | flagsize = | flagcaption = | image =File:Lương_Cường_in_Chile.jpg | imagesize = | incumbentsince =၂၁ အောက်တိုလာ ၂၀၂၄ | status = | type = [[နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ]] | style = | member_of = *ဗီယက်နမ်ကွန်မြူနနစ်ပါတီဗဟိုကော်မတီ *လွှတ်တော် *အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ | residence = သမ္မတအိမ်တော် | nominator = အမျိုးသားလွှတ်တော်အမြဲတမ်းကော်မတီ | appointer = အမျိုးသားလွှတ်တော် | termlength = ၅နှစ် | constituting_instrument =ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ အခြေခံဥပဒေ | salary = ၁၅,၇၃၀,၀၀၀ ဗီယက်နမ်ဒေါင် <ref name="vtc.vn">{{cite web|url=https://vtc.vn/luong-cua-chu-tich-nuoc-thu-tuong-chu-tich-quoc-hoi-la-bao-nhieu-d270961.html|title=Lương của Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội là bao nhiêu? - VTC News|first=V. T. C.|last=News|date=13 August 2016|website=Báo VTC|access-date=13 December 2021|archive-date=14 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160814152939/https://vtc.vn/luong-cua-chu-tich-nuoc-thu-tuong-chu-tich-quoc-hoi-la-bao-nhieu-d270961.html}}</ref> | formation = {{start date and age|df=yes|1945|9|2}} | inaugural = [[ဟိုချီမင်း]] | deputy = ဒုတိယသမ္မတ | website = {{URL|http://vpctn.gov.vn|Official website (Vietnamese)}} }}'''ဗီယက်နမ်ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: President of the Socialist Republic of Vietnam၊ [[ဗီယက်နမ်ဘာသာစကား|ဗီယက်နမ်]]: Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam) သည် [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတကို ဗီယက်နမ်အမျိုးသားလွှတ်တော်က ရွေးချယ်တင်မြှောက်သည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် တစ်ပါတီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသည့်နိုင်ငံ ဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံရေးစနစ်တွင် နိုင်ငံသမ္မတသည် ယေဘူယျအားဖြင့် အဆင့် (၂) ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံသမ္မတသည် အစိုးရအဖွဲ့အကြီးအကဲဖြစ်သော နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်ကို တင်သွင်းကာ လွှတ်တော်၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့် ခန့်အပ်သည်။ နိုင်ငံအကြီးအကဲ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ နိုင်ငံသမ္မတသည် ပြည်တွင်းရော ပြည်ပ၌ပါ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတော်ကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံအစိုးရအဖွဲ့အတွင်း တည်ငြိမ်မှုရှိစေရန်နှင့် နိုင်ငံ၏အကျိုးစီးပွားများတွင် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးကာ နိုင်ငံ၏ နယ်မြေများနှင့် အချုပ်အခြာအာဏာကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရသည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏သက်တမ်းသည် ငါးနှစ်ဖြစ်ကာ သက်တမ်း (၃) ကြိမ်အထိသာ ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် ရာထူးတာဝန်မှ စွမ်းဆောင်ရန် မတတ်နိုင်သည့်အခါတွင် ဒုတိယသမ္မတသည် ယာယီသမ္မတအဖြစ် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကာ နိုင်ငံတော်သမ္မတ ပြန်လည်တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်သည့်အချိန်³ သို့မဟုတ် အမျိုးသားလွှတ်တော်က နိုင်ငံတော်သမ္မတအသစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပြီးသည့်အချိန်အထိ ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဒုတိယသမ္မတ ဝေါ် ထိ အန်း ဆွမ် (Võ Thị Ánh Xuân) သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တို့တွင် နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ဗီယက်နမ်၏ ယာယီသမ္မတအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သူမ၏ ရှေ့ဆက်ဖြစ်သူ ဒန် ထိ ငေါ့ ထိန်း (Đặng Thị Ngọc Thịnh) သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် သမ္မတ ထရန် ဒါး ကွမ် (Trần Đại Quang) ကွယ်လွန်ပြီးနောက် (ယာယီ) သမ္မတတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်သမိုင်းတွင် ပထမဆုံးအမျိုးသမီး ဖြစ်သည်။[3] သမ္မတသည် အမျိုးသားလွှတ်တော်၏ အမတ်ဖြစ်ရမည်ဖြစ်ကာ အစဉ်အလာအရ ဗီယက်နမ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုကော်မတီအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည်။ ဗဟိုကော်မတီက သမ္မတလောင်းများကို လွှတ်တော်ကော်မတီသို့ တင်သွင်းပြီး ထို့နောက် လွှတ်တော်အမတ်အားလုံးက မဲပေးရွေးချယ်ကြသည်။ သမ္မတသည် ဒုတိယသမ္မတ၊ ဝန်ကြီးချုပ်၊ ဝန်ကြီးများကို လွှတ်တော်၏ သဘောတူညီမှုဖြင့် ခန့်အပ်သည်။ သမ္မတသည် ဗီယက်နမ်ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်၏ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်လည်းဖြစ်ကာ ဗဟိုတပ်မတော်ကော်မရှင်၏ အတွင်းရေးမှူးလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အကြီးအဲလည်း ဖြစ်သည်။ သမ္မတသည် ဗီယက်နမ် ပေါလစ်ဗျူရိုအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာမှ စတင်ကာ တရားစီရင်မှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကော်မတီ၏ အကြီးအကဲလည်း ဖြစ်လာသည်။⁴ လက်ရှိ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်သမ္မတမှာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး လုယောင် ကွေးယန် (Lương Cường) ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်နေ့မှစ၍ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး တိုလမ် (Tô Lâm) ကို ဆက်ခံကာ တာဝန်ထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။⁵ ==သမိုင်းကြောင်း== ၁၉၄၆ခုနှစ်တွင် အမျိုးသားလွှတ်တော်က ဟိုချီမင်းကို ပထမဆုံးသမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။၁၉၄၆ အခြေခံဥပဒေနှင့် ၁၉၅၉ အခြေခံဥပဒေများတွင် သတ်မှတ်ချက်အရ အမျိုးသားလွှတ်တော်သည် သမ္မတကို ခန့်အပ်နိုင် ဖြုတ်ချနိုင်သည်။သမ္မတသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ကိုယ်စားပြုမှုအဖြစ် ပြည်တွင်းရော ပြည်ပမှာပါ ကိုယ်စားပြုသည်။သမ္မတ၏ တာဝန်နှင့် ဝတ္တရားများသည် ၁၉၄၆အခြေခံဥပဒေနှင့် ၁၉၅၉အခြေခံဥပဒေများတွင် တူညီစွာ ပါရှိသည်။ ၁၉၈၀ အခြေခံဥပဒေတွင်မူ သမ္မတနေရာကို နိုင်ငံတော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌနေရာဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။သမ္မတရုံးကို ဖျက်သိမ်းကာ နိုင်ငံတော်ကောင်စီရုံးဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီ၏ အကြီးအကဲနေရာသည် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုကို နမူနာယူထားသည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီသည် ဝန်ကြီးများကောင်စီကဲ့သို့ စုပေါင်း၍ ဆုံးဖြတ်ချက်ချသည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီနှင့် ဝန်ကြီးများကောင်စီ (၂)ခုသည် တိုင်းပြည်၏ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွင် ပါဝင်ကြကာ ဤအဖွဲ့များ အင်အားကြီးမားလာခြင်းသည် ဥပဒေပြုရေးပိုင်းတွင် အားနည်းလာစေခဲ့သည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီ၏ တာဝန်ဝတ္တရား၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာများသည် အမျိုးသားလွှတ်တော်အမြဲတမ်းကော်မတီမှ ရယူထားသဖြင့် အမြဲတမ်းကော်မတီသည် အခြေခံဥပဒေအရ ၎င်း၏လုပ်ပိုင်ခွင့်များ သိသာစွာ ကျဆင်းခဲ့ရသည်။ နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်များကို အမျိုးသားလွှတ်တော်မှ ရွေးချယ်ကာ ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌများ၊ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးနှင့် အဖွဲ့ဝင်များ ပါဝင်သည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်များသည် ဝန်ကြီးများကောင်စီတွင် တစ်ပြိုင်နက် ထမ်းဆောင်ခွင့်မရှိပေ။နိုင်ငံတော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌသည် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးကောင်စီ (နောင်တွင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ)တွင် ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ကာ ဗီယက်နမ်ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်တွင် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်သည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီသည် ဝန်ကြီးများကောင်စီအပါအဝင်၊ အခြားသောပြည်သူ့ကောင်စီများ၏ လုပ်ငန်းများကို ကြီးကြပ်ပေးသည်။နိုင်ငံတော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌနေရာအား ၁၉၉၂အခြေခံဥပဒေတွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့ကာ သမ္မတနေရာဖြင့် ပြန်လည်အစားထိုးခဲ့သည်။ သမ္မတရာထူး၏ အရေးပါမှုသည် ဗီယက်နမ်သမိုင်းကြောင်းတွင် တည်ငြိမ်မှုမရှိခဲ့ပေ။ဥပမာ - ပထမဆုံးသမ္မတ ဟိုချီမင်းသည် ဗီယက်နမ်၏အဆင့်မြင့်ဆုံးသော ပေါလစ်ဗျူရိုတွင် အဆင့်(၁)ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းကိုဆက်ခံသည့် သမ္မတ Tôn Đức Thắng သည် လုပ်ပိုင်ခွင့်အနည်းငယ်သာရှိသော အဆောင်အယောင်သမ္မတ ဖြစ်ခဲ့သည်။သမ္မတသည် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲအနေဖြင့်သာ တည်ရှိခဲ့မှုသည် ၁၉၈၀အခြေခံဥပဒေအရ ခန့်အပ်ခံရသော Trường Chinh လက်ထက်တွင် ထင်ရှားလာသည်။သူသည် ပေါလစ်ဗျူရိုတွင် ပါတီအတွင်းရေးမှူး လီဒန်း၏နောက် အဆင့်(၂)တွင်သာ ရှိခဲ့သည်။၂၀၀၆ခုနှစ်တွင် သမ္မတဖြစ်လာသည့် ငုယင်မင်ထရပ် လက်ထက်တွင်မူ အဆင့်(၄)ဖြစ်သည်။လက်ရှိသမ္မတ [[ငုယင်စွမ်းဖု]]သည် အဆင့်(၂)ဖြစ်သည်။ ==တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်== ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသမ္မတ၏ တာဝန်နှင့် အခွင့်အာဏာများသည် ယခုနှစ်များအတွင်း ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ဥပမာအားဖြင့် ပထမဆုံးသမ္မတ ဟိုချီမင်းလက်ထက်က သမ္မတသည် ပါတီခေါင်းဆောင်ဖြစ်ကာ ဗီယက်နမ်၏အဆင့်မြင့်ဆုံး အဖွဲ့ဖြစ်သော ပေါလစ်ဗျူရိုတွင် အဆင့်(၁)ဖြစ်သည်။ဒုတိယမြောက်သမ္မတ တန်ဒက်သင်းလက်ထက်တွင် ပါတီအထွေထွေအတွင်းရေးမှူး လီဒန်းက အရေးပါလာကာ သမ္မတမှာ ပြရုပ်ဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင်သမ္မတမှာ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲဖြစ်ကာ ၎င်း၏အဓိကလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပြည်တွင်း/ပြည်ပ၌ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုရမည်ဖြစ်သည်။သမ္မတကို လွှတ်တော်မှရွေးချယ်သည့် အားလျော်စွာ သမ္မတသည် လွှတ်တော်ကို အစီရင်ခံရသည်။သမ္မတတစ်ဦး၏သက်တမ်းမှာ (၅)နှစ်ဖြစ်ကာ လွှတ်တော်၏သက်တမ်းအလိုက်ဖြစ်သည်။သမ္မတသည် လွှတ်တော်က နောက်ထပ်သမ္မတအသစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရသည်။သမ္မတသည် အောက်ပါတို့ကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ *ဥပဒေ၊ ဒီဂရီများနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံများကို ပြင်ဆင်ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။ *ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ဥပဒေများကို ဆန့်ကျင်သည်ဟု ယူဆပါက ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်များ၏ တင်ပြချက်များကို ဆိုင်းငံ့ခြင်း၊ ပယ်ဖျက်ခြင်းများ လုပ်နိုင်သည်။ *တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်ကာ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သည်။ *အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီကို လိုအပ်သလို ခေါ်ယူနိုင်သည်။ *ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ကာကွယ်ပြီးနယ်မြေများ တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရေး ဆောင်ရွက်ရမည်။ *ဒုတိယသမ္မတ၊ ဝန်ကြီးချုပ်၊ တရားသူကြီးချုပ်၊ ကြီးကြပ်ရေးနှင့်ထိန်းချုပ်ရေးဗဟိုပြည်သူ့ရုံးအကြီးအကဲတို့၏ အမည်စာရင်းကို လွှတ်တော်သို့ တင်သွင်းခြင်း၊ ထုတ်ပယ်ရန်အတွက် တင်သွင်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ *သမ္မတသည်ဗီယက်နမ်အစိုးရ၏အစည်းအဝေးများကို ဦး ဆောင်ပိုင်ခွင့်ရှိသည် *သမ္မတရုံးမှ အကြီးအကဲများနှင့် ဝန်ထမ်းများကို ခန့်နိုင်ဖြုတ်နိုင်သည်။ *ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်၊ ဝန်ကြီးများနှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များကို ဖြုတ်နိုင်ခန့်နိုင်သည်။ *စစ်ပွဲကြေညာခြင်း၊ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးခြင်း ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ *အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာနိုင်သည်။ *ဒုတိယတရားသူကြီးချုပ်၊ ဗဟိုတရားရုံးတရားသူကြီးများ၊ ကြီးကြပ်ရေးနှင့်ထိန်းချုပ်ရေးဗဟိုပြည်သူ့ရုံး ဒုတိယအကြီးအကဲတို့အား ခန့်နိုင်ဖြုတ်နိုင်သည်။ ==သက်တမ်း== သမ္မတသည် (၅)နှစ်သက်တမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲသမ္မတသည် နောက်တက်လာမည့်သမ္မတ စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ချိန်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။သမ္မတတစ်ဦးသည် သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းကျိန်ရာတွင် လွှတ်တော်၌ အောက်ပါတို့ကို ရွတ်ဆိုရသည်။ {{quote| In my capacity as President of the Socialist Republic of Vietnam, I swear complete allegiance to the country, people, and constitution; to fulfill the tasks assigned by the State, and people<ref name="President">{{cite web | url = http://tuoitrenews.vn/politics/34070/general-tran-dai-quang-named-vietnams-new-president | title = the president takes the following oath before the National Congress  | publisher = [[13th National Congress of the Communist Party of Vietnam]] | author = Staff writer | access-date  =   | access-date = 13 December 2021 | archive-date = 8 June 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160608084727/http://tuoitrenews.vn/politics/34070/general-tran-dai-quang-named-vietnams-new-president }}</ref>}} [[File:The President Power Structure in Vietnam.png|center|950x950px]] <br /> ===ဆက်ခံပိုင်ခွင့်=== သမ္မတတစ်ဦးသည် ၎င်း၏တာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်းမရှိပါက အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ (၉၃)အရ ဒုတိယသမ္မတ၊ ဝန်ကြီးချုပ်၊ ဝန်ကြီးများသည် အောက်ပါဝါစဉ်အရ ဆက်ခံ၍ ယာယီသမ္မတ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ *ဒုတိယသမ္မတ *ဝန်ကြီးချုပ် *အမျိုးသားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး *ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီး *နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး *ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး *တရားရေးဝန်ကြီး *ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး *ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီး *ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီး *ပညာရေးနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဝန်ကြီး *စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီး *စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး *စီမံကိန်းနှင့် ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုဝန်ကြီး *သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဝန်ကြီး *သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဝန်ကြီး *ပြန်ကြားရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး *အစိုးရစစ်ဆေးရေးခေါင်းဆောင်များ *ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ *လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားများရေးရာကော်မတီ ခေါင်းဆောင်များ *အလုပ်သမား၊ မသန်စွမ်းသူများနှင့် လူမှုရေးဝန်ကြီး *ယဉ်ကျေးမှု၊ အားကစားနှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီး *ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ==ရပိုင်ခွင့်== [[ဖိုင်:Presidential Palace, Hanoi, April 2011.jpg|left|thumb|ဗီယက်နမ်သမ္မတအိမ်တော်]] သမ္မတအိမ်တော်သည် [[ဟနွိုင်းမြို့]]တွင် တည်ရှိသည်။ အိမ်တော်ကို ၁၉၀၀ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၀၆ခုနှစ်အတွင်း တည်ဆောက်ခဲ့ကာ ပြင်သစ်ဘုရင်ခံချုပ်များအတွက် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၃၂၀ကို လစာအဖြစ် ရရှိသည်။ ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတများ]] pqr4iv01l6ni5n5cerv932rlx6umpgt 0 230574 877904 875893 2025-06-14T21:34:12Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 0 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 1 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877904 wikitext text/x-wiki {{Infobox minister |honorific-prefix = ဒေါက်တာ |name = သီတာဦး |image = |alt = |caption = |order = |office = [[ဥပဒေရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန|ဥပဒေရေးရာ ဝန်ကြီး]] |term_start = ၃၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၁ |term_end = |appointer = နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ |leader = ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[မင်းအောင်လှိုင်]] |predecessor = ရာထူးစတင် |successor = |deputy=ဦးစန်းလွင် |order2 = ၂၁ ဦးမြောက် [[ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်]] |appointer2 = နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ |term_start2 = ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ |term_end2 = |leader2 = ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[မင်းအောင်လှိုင်]] |predecessor2= ဦး[[ထွန်းထွန်းဦး (ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်)|ထွန်းထွန်းဦး]] |successor2 = |deputy2=ဒေါက်တာ[[ထိန်လင်းဦး]] | party = | cabinet = [[အိမ်စောင့်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အိမ်စောင့်အစိုးရ]] | birth_date = {{b-da|27 November 1964}} | birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]] | death_date = <!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --> | death_place = | nationality = မြန်မာ | ethnicity = | other_names = | known_for = | occupation = | spouse = | children = မင်းရဲမြတ်ဘုန်းခိုင် | alma_mater = }} '''ဒေါ်သီတာဦး''' (၂၇ နိုဝင်ဘာ ၁၉၆၄ မွေးဖွား<ref>{{Cite web |title=Burma-related Designations; Counter Terrorism Designation Removal |url=https://home.treasury.gov/policy-issues/financial-sanctions/recent-actions/20220131 |access-date=2022-08-04 |website=U.S. Department of the Treasury |language=en}}</ref>) သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] [[ဥပဒေရေးရာ ဝန်ကြီးဌာန]]၏ လက်ရှိ ဝန်ကြီး နှင့် ၂၁ ဦးမြောက်[[ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်]] ဖြစ်သည်။ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ် ရာထူးကို တာဝန်ယူသူ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး ဖြစ်လာသည်။ သူမကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် စစ်ကောင်စီ [https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9 အမိန့်အမှတ် ၁/၂၀၂၁]{{Dead link|date=June 2025 }} အားဖြင့် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |date=2021-02-02 |title=Myanmar military appoints additions to key personnel |url=https://www.mmtimes.com/news/myanmar-military-appoints-additions-key-personnel.html |access-date=2022-08-04 |website=The Myanmar Times |archive-date=4 August 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220804051016/https://www.mmtimes.com/news/myanmar-military-appoints-additions-key-personnel.html }}</ref> အဆိုပါရာထူးတွင် ခန့်အပ်ခြင်းမခံရမီက ဒေါ်သီတာဦးသည် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး၏ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ == ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ == ဩစတြေးလျနိုင်ငံတွင် ဆရာဝန်တစ်ဦးဖြစ်သော မင်းရဲမြတ်ဘုန်းခိုင်မှာ ဒေါ်သီတာဦး၏ သားဖြစ်သည်။<ref>{{Cite news |date=2021-03-19 |title=Outed by online campaign, children of Myanmar junta hounded abroad |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/article/uk-myanmar-politics-punishment-feature-idUKKBN2BB0E2 |access-date=2022-08-04}}</ref><ref>{{Cite web |date=2021-05-07 |title=Children of the junta: the relatives of Myanmar’s military regime living in Australia |url=http://www.theguardian.com/australia-news/2021/may/08/children-of-the-junta-the-relatives-of-myanmars-military-regime-living-in-australia |access-date=2022-08-04 |website=the Guardian |language=en}}</ref> === ပိတ်ဆို့ခံရမှုများ === ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဒေါ်သီတာဦးအား ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|title=Burma-related Designations; Counter Terrorism Designation Removal|url=https://home.treasury.gov/policy-issues/financial-sanctions/recent-actions/20220131|access-date=2022-02-02|website=U.S. Department of the Treasury|language=en}}</ref> ယူကေနှင့် ကနေဒါတို့ကလည်း အလားတူ ပိတ်ဆို့မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|title=UK announces new sanctions against Myanmar ahead of 1-year anniversary of coup|url=https://www.gov.uk/government/news/uk-announces-new-sanctions-against-myanmar-ahead-of-one-year-anniversary-of-coup|access-date=2022-02-02|website=GOV.UK|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=US, UK, Canada sanction top Myanmar justice officials|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/1/31/us-britain-canada-hit-top-myanmar-justice-officials-with-sanctions|access-date=2022-02-02|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} {{authority control}} [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ ဝန်ကြီးများ]] [[Category:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[Category:၁၉၆၄ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသမီး ဝန်ကြီးများ]] a1mbjedjlmcwhnh8bsy8mnygrdimqxa 0 230692 877902 807434 2025-06-14T20:51:41Z 103.111.102.118 877902 wikitext text/x-wiki {{Infobox Historic building |name = ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ သမ္မတအိမ်တော်<br>Presidential Residence of South Korea |logo = Provisional emblem of the Office of the President of South Korea (Gold).svg |logo_caption = သမ္မတအိမ်​တော် အမှတ်တံဆိပ် |logo_size = 200px |image = |caption = |map_type = |coordinates = |location_town = |location_country = ​ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ |address = |architect = |engineer = |construction_start_date = |completion_date = |cost = |structural_system = |owner = |landlord = |style = |size = }} '''ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ သမ္မတအိမ်တော်''' သည် [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ]] [[တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ|သမ္မတ]] ရုံးထိုင်ရာ အဆောက်အဦးဖြစ်သည်။ ယခင်က အမျိုးသားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ရုံးအဆောက်အဦးဖြစ်ကာ ၂၀၂၂ခုနှစ် မေလ (၁၀)ရက်နေ့မှစ၍ သမ္မတရုံးထိုင်ရာ နေရာဖြစ်လာခဲ့သည်။ ==တည်နေရာနှင့် သမိုင်းကြောင်း== ဤအဆောက်အဦးသည် မြို့တော်[[ဆိုးလ်မြို့]]၊ 22 Itaewon-ro, Yongsan ခရိုင်တွင် တည်ရှိသည်။ ၂၀၀၃ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး (၂၇၆,၀၀၀) စတုရန်းမီတာကျယ်ဝန်းကာ အထပ်မြင့်အ​ဆောက်အဦးဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|title=대통령 집무실 이전에···국방부·합참 ‘릴레이 이사’|url=https://www.khan.co.kr/article/202203201636001|access-date=|date=2022-03-20|last=수정: 2022.03.20 19:54|first=입력: 2022 03 20 16:36|work=www.khan.co.kr|language=ko}}</ref><ref>{{Cite news |date=2022-05-08 |title=Goodbye, Blue House: A New Center of Political Power Is Rising in Seoul |language=en |work=Bloomberg.com |url=https://www.bloomberg.com/news/features/2022-05-08/south-korea-president-yoon-s-blue-house-move-to-reshape-seoul |access-date=}}</ref> ယခင်က သမ္မတများရုံးထိုင်ရာ [[အိမ်ပြာတော်]]မှာ အများပြည်သူနှင့် အလှမ်းဝေးသည်ဟုဆိုကာ ၂၀၂၂ခုနှစ် မေလ (၁၀)ရက်နေ့တွင် အသစ်တက်လာသော သမ္မတ [[ယွန်းဆော့ယော]] က ဤအဆောက်အဦးသို့ နေရာပြောင်းရွှေ့ ရုံးထိုင်ခဲ့သည်။<ref name="blue">{{cite web|title=တောင်ကိုရီးယား ရွေးကောက်ခံ သမ္မတသစ် ယခင်အိမ်တော် အသုံးပြုမည်မဟုတ်|url=https://burmese-voanews-com.cdn.ampproject.org/v/s/burmese.voanews.com/amp/south-korea-new-president-blue-house/6493102.html?amp_gsa=1&amp_js_v=a9&usqp=mq331AQKKAFQArABIIACAw%3D%3D#amp_tf=From%20%251%24s&aoh=16480286750822&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&ampshare=https%3A%2F%2Fburmese.voanews.com%2Fa%2Fsouth-korea-new-president-blue-house%2F6493102.html}}</ref> ထို့ကြောင့် ဤအဆောက်အဦးသည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသမ္မတ၏ ရုံးထိုင်ရာအဆောက်အဦးဖြစ်လာခဲ့သည်။ သမ္မတသည် ပြည်ပမှဧည့်သည်တော်များကိုလည်း ဤအဆောက်အဦး၌ပင် လက်ခံတွေ့ဆုံသည်။<ref name="red">{{cite web|title=Jokowi reaps $13b in investment deals from East Asian tour|url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/28/jokowi-wraps-up-successful-east-asian-tour-in-seoul.html}}</ref> ==အမည်နာမ== ပြောင်းလဲရုံးထိုင်သည့် အဆောက်အဦးအတွက် အမည်ပေးရန် သမ္မတယွန်းဆော့ယော၏ အစိုးရက ကော်မတီတစ်ရပ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ လက်ခံရရှိသည့်အမည်ပေါင်း (၃၀,၀၀၀)ကျော်မှ ဇကာတင်အမည်အဖြစ် People's House၊ Gukmin Cheongsa, Mineum Cheongsa၊ Bareunnuri နှင့် Itaewon-ro 22 တို့ကို ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ပြည်သူ့အိမ်တော် (People's House) သည် သမ္မတယွန်း၏ ကနဦးရွေးချယ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်ဟုဆိုသည်။ သမ္မတရုံးသည် ပြည်သူအားလုံးအတွက် ဖွင့်လှစ်ထားပြီး ပြည်သူများကသာ ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။Gukmin Cheongsa သည် ပြည်သူ့အစိုးရရုံးဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ နောက်ဆုံးတွင် အထက်ပါအမည်များအနက် မည်သည်ကိုမှ အတည်မပြုခဲ့ဘဲ အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ သင့်လျော်သောအမည်အသစ်ကို ရှာဖွေရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ <ref name="green">{{cite web|title=New presidential office doesn't get a new name after all|url=https://koreajoongangdaily.joins.com/2022/06/14/national/politics/Korea-Yongsan-Presidential-Office-Yoon-Sukyeol/20220614192139079.html}}</ref> ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:သမ္မတ အိမ်တော်များ]] [[ကဏ္ဍ:ဆိုးလ်မြို့ရှိ အဆောက်အဦးများ]] o4o4mft7nai10ata6y8qzsfufr0aedq 0 239349 877990 876843 2025-06-15T06:23:56Z Salai Rungtoi 22844 /* ဖေဖော်ဝါရီ */ 877990 wikitext text/x-wiki {{Events by month|၂၀၂၃}} {{Year nav|2023}} {{Year article header|2023}} ==ဖြစ်ရပ်များ== === ဇန်နဝါရီ === * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနို်င်ငံတော်၊ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၃) ကို ကျင်းပခဲ့သည်။ အစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်အစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(ကြည်း) ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမြထွန်းဦး၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးစိုးထွဋ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်၊ နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင်၊ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေး၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ် ဒေါက်တာသီတာဦးတို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူသည် ကျန်းမာရေးကြောင့် ခွင့်ပန်ကြားခဲ့သည်။ === ဖေဖော်ဝါရီ === * ၁ ဖေဖော်ဝါရီ - ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၊ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]]သည် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလအား ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်သည်။ * ၁ ဖေဖော်ဝါရီ - နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် အရေးပေါ်ကာလအခြေအနေ ထပ်မှန် ကြေညာပြီး ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ကို ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး (၅) ခုနှင့်အတူ အဖွဲ့ဝင် ၃၂ ခုဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ === ဧပြီ === * [[၁၁ ဧပြီ]] – [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်]]: [[ပဇီကြီးရွာ၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်|ပဇီကြီးရွာ]]တွင် ပြုလုပ်သော ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ရုံး ဖွင့်ပွဲတွင် [[တပ်မတော် (လေ)]]၏ [[ပဇီကြီး အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု|လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူ ၁၀၀ ကျော် သေဆုံ]]းခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last1= |first1= |date=12 April 2023 |title=Myanmar's junta kills over 100 including women, children in a deadly airstrike on village: Report |language=en |work=India TV News |url=https://www.indiatvnews.com/news/world/myanmar-junta-killed-over-more-than-100-including-women-children-live-updates-airstrike-village-kant-balu-sagaing-min-aung-hlaing-aung-san-suu-kyi-2023-04-12-862665}}</ref> === ဇူလိုင် === === ဩဂုတ် === * ၉ ဩဂုတ် - ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၉ အရ အမိန့်အမှတ် ၇၈/၂၀၂၃ ဖြင့် ဒေါက်တာရီအေး၊ ဦးတင်မြင့်နှင့် ဒေါက်တာလှညွန့်တို့ကို [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်]] ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ === အောက်တိုဘာ === * [[၉ အောက်တိုဘာ]] &ndash; [[ကချင်ပြည်နယ်]]၊ [[လိုင်ဇာမြို့]]အနီး မုန်လိုင်ခက် စစ်ရှောင်စခန်းအား [[လိုင်ဇာ အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု|လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရမှုကြောင့်]] ကလေးသူငယ် ၁၁ ဦးအပါအဝင် စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၂၉ ဦး သေဆုံးပြီး ၅၇ ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=လိုင်ဇာအနီး ဒုက္ခသည်စခန်း ဗုံးကြဲခံရပြီး ကလေးသူငယ်တွေအပါအဝင် သုံးဆယ်နီးပါး သေဆုံး |url=https://www.rfa.org/burmese/program_2/airstrike-laiza-10092023225113.html |access-date=၁၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ |work=Radio Free Asia |date=၁၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃ |language=my}}</ref> === ဒီဇင်ဘာ === * ၂၄ ဒီဇင်ဘာ - ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]]က ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် (UMFCCI) အား [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]နှင့် ပူးပေါင်းကာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ၊ စစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု သုံးသပ်ပြီး အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁/၂၀၂၃ ဖြင့် ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://nugmyanmar.org/my/announcement/dissolution-of-the-union-of-myanmar-federation-of-traders-and-industrialists-umfcci/|title=ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် (UMFCCI) အား ဖျက်သိမ်းခြင်း|accessdate=2025-6-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250615061532/https://nugmyanmar.org/my/announcement/dissolution-of-the-union-of-myanmar-federation-of-traders-and-industrialists-umfcci/|archivedate=2025-6-15|publisher=အမျိုးသားညီညွတ်‌ရေးအစိုးရ}}</ref> == ကိုးကား == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:၂၀၂၃}} [[Category:၂၀၂၃| ]] muys0s6e4hq7powi0yen848u3jbhbvq 10 245356 877847 875640 2025-06-14T16:32:33Z Salai Rungtoi 22844 877847 wikitext text/x-wiki {{Campaignbox |name = Campaignbox Myanmar Civil War (2021-present) |title = [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်|မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ်]] <Br>(၂၀၂၁ - လက်ရှိ) |listclass = hlist | state = autocollapse |battles = *[[မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် အချိန်မှတ်တမ်း (၂၀၂၁-လက်ရှိ)|ဖြစ်ရပ်အချိန်မှတ်တမ်းများ]] *''[[မြန်မာပြည်တွင်းစစ် (၂၀၂၁-လက်ရှိ) အတွင်း ထိတွေ့ဖြစ်စဉ်များ|ထိတွေ့ဖြစ်စဉ်များ စာရင်း]]'' *''[[မြန်မာပြည်တွင်းစစ် (၂၀၂၁-လက်ရှိ)မှ စစ်ရာဇဝတ်မှုများ|စစ်ရာဇဝတ်မှုများ]]'' *[[စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာချက်များ|စစ်အုပ်ချုပ်ရေး]] * [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ|ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေပြဋ္ဌာန်းခြင်း]] ;ရှေးဦးဖြစ်စဉ်များ * [[မြန်မာ့ပြည်တွင်းပဋိပက္ခများ]] * [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း |၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းခြင်း]] * [[မြန်မာနိုင်ငံ ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)|ဆန္ဒပြပွဲများ]] ** <small>[[မြသွဲ့သွဲ့ခိုင် သေဆုံးမှု|မြသွဲ့သွဲ့ခိုင်]]</small> ** <small>[[ကြယ်စင် သေဆုံးမှု|ကြယ်စင်]]</small> ** <small>[[ခန့်ညားဟိန်း သေဆုံးမှု|ခန့်ညားဟိန်း]]</small> ** <small>[[ဝေယံထွန်း သေဆုံးမှု|ဝေယံထွန်း]]</small> ;စစ်မြေပြင် * [[ချင်း စစ်မြေပြင်|ချင်း]] * [[အညာ စစ်မြေပြင်|အညာ]] * [[ရခိုင်ပြည်နယ် ပဋိပက္ခ (၂၀၁၆-လက်ရှိ)|ရခိုင်]] ---- ;အစောပိုင်း အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ထိတွေ့မှုများ * [[အလော့ဘွမ်တိုက်ပွဲ|အလော့ဘွမ်]] * [[ကလေး ထိတွေ့တိုက်ခိုက်မှုများ|ကလေး]] * [[သီးမူထာတိုက်ပွဲ|သီးမူထာ]] * [[တန့်ဆည်တိုက်ပွဲ|တန့်ဆည်]] * [[နောင်မွန် စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခံရမှု|နောင်မွန်]] * [[သော်လဲထာတိုက်ပွဲ|သော်လဲထာ]] * [[မင်းတပ်တိုက်ပွဲ|မင်းတပ်]] * [[မူဆယ် ထိတွေ့တိုက်ခိုက်မှု|မူဆယ်]] * [[၂၀၂၁ မန္တလေး ဘောင်ဒါဆောင် စီးနင်းခံရမှု|မန္တလေး]] * [[မြင်သာတိုက်ပွဲ|မြင်သာ]] * [[မြဝတီ ထိတွေ့တိုက်ခိုက်မှု|မြဝတီ]] * [[လွိုင်ကော်တိုက်ပွဲ (၂၀၂၁)|ပထမ လွိုင်ကော်]] * [[ဒီးမော့ဆိုတိုက်ပွဲ (၂၀၂၁)|ပထမ ဒီးမော့ဆို]] ;၂၀၂၁-၂၂ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှု * [[ကချင်သေတိုက်ပွဲ|ကချင်သေ]] * [[လေးကေ့ကော်တိုက်ပွဲ|လေးကေ့ကော်]] * [[နှမ်းခါးရွာ စီးနင်းခံရမှု|နှမ်းခါး]] * [[ချင်းတွင်းမြစ် အလစ်အငိုက်တိုက်ခိုက်မှု|ချင်းတွင်းမြစ်]] * [[ဒီးမော့ဆိုတိုက်ပွဲ (၂၀၂၂)|ဒုတိယ ဒီးမော့ဆို]] * [[လွိုင်ကော်တိုက်ပွဲ (၂၀၂၂)|ဒုတိယ လွိုင်ကော်]] * [[ထန်တလန်တိုက်ပွဲ|ထန်တလန်]] * [[ဖယ်ခုံ ထိတွေ့တိုက်ခိုက်မှု|ဖယ်ခုံ]] * [[ခင်ဦး တိုက်ခိုက်မှုများ|ခင်ဦး]] * [[အုန်းသွင်|ဦးအုန်းသွင်အား လုပ်ကြံခြင်း]] * [[ကော့ကရိတ် တိုက်ပွဲ|ကော့ကရိတ်]] ;၂၀၂၃ စစ်ရေးဖြစ်စဉ်များ * [[မယ်စဲ့တိုက်ပွဲ|မယ်စဲ့]] * [[ရွှေကုက္ကိုထိုးစစ်|ရွှေကုက္ကို]] * [[ကနောင်စစ်ဆင်ရေး|ကနောင်]] * [[တောင်သမန်စစ်ဆင်ရေး|တောင်သမန်]] * ''[[၁၁၀၇ စစ်ဆင်ရေး|၁၁၀၇ စစ်ဆင်ရေး]]'' **[[ချင်းရွှေဟော်တိုက်ပွဲ|ချင်းရွှေဟော်]] **[[နမ့်ဆန်တိုက်ပွဲ|နမ့်ဆန်]] **[[လောက်ကိုင်တိုက်ပွဲ|လောက်ကိုင်]] **[[လားရှိုးတိုက်ပွဲ|လားရှိုး]] * [[၁၁၁၁ စစ်ဆင်ရေး|၁၁၁၁ စစ်ဆင်ရေး]] ** ''[[၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး|၁၀၂၇]]'' * [[ကျင်ဒွေးတိုက်ပွဲ|ကျင်ဒွေး]] ;၂၀၂၄-၂၅ စစ်ရေးဖြစ်စဉ်များ * [[ကချင်ထိုးစစ် (၂၀၂၄-လက်ရှိ)|ကချင်]] ** [[ဗန်းမော်တိုက်ပွဲ (၂၀၂၄)|ဗန်းမော်]] * [[မြဝတီအား သိမ်းပိုက်ခြင်း|မြဝတီ]] * [[ရခိုင်ထိုးစစ် (၂၀၂၃-လက်ရှိ)|ရခိုင်]] ** [[အမ်းတိုက်ပွဲ|အမ်း]] ** [[မောင်တောတိုက်ပွဲ|မောင်တော]] * ''[[ချင်းညီနောင် စစ်ဆင်ရေး|ချင်းညီနောင်]]'' ** [[ဖလမ်းတိုက်ပွဲ|ဖလမ်း]] * [[ဝင်းနိမ္မိတာရုံဆရာတော် ပစ်ခတ်ခံရခြင်း]] * [[ဘုတလင်တိုက်ပွဲ|ဘုတလင်]] * [[မြင်းခြံခရိုင် အထူးစစ်ဆင်ရေး|မြင်းခြံ]] * [[ငဖဲ ထိတွေ့တိုက်ခိုက်မှု|ငဖဲ]] * [[မဲပလီစခန်းတိုက်ပွဲ|မဲပလီစခန်း]] * [[ကသာမြို့နယ် စစ်ဆင်ရေး|ကသာ]] * [[၂၀၂၅ ဆောင်းပြောင်းစစ်ပွဲ|ပင်လောင်း]] ---- '''အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများနှင့် သတ်ဖြတ်မှုများ''' * [[လှိုင်သာယာ အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|လှိုင်သာယာ]] * [[ပဲခူး အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|ပဲခူး]] * [[ဒီပဲယင်း အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|ဒီပဲယင်း]] * [[မိုဆို လူသတ်ပွဲ|မိုဆို]] * [[မုန်တိုင်ပင် အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|မုန်တိုင်ပင်]] * [[ဖားကန့် အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|ဖားကန့်]] * [[တာတိုင် အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|တာတိုင်]] * [[ပဇီကြီး အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|ပဇီကြီး]] * [[ပင်လောင်း အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|ပင်လောင်း]] * [[လိုင်ဇာ အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|လိုင်ဇာ]] * [[လက်ယက်ကုန်း အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|လက်ယက်ကုန်း]] * [[စောထွန်းမိုး အသတ်ခံရမှု]] * [[ဘူးသီးတောင် လောင်ကျွမ်းခြင်း|ဘူးသီးတောင်]] * [[ဗျိုင်းဖြူ အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု|ဗျိုင်းဖြူ]] ---- ;ဆက်စပ်ခေါင်းစဉ်များ *[[ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး ထုတ်ပြန်ချက်များ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)|ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]] }}<noinclude> [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ တမ်းပလိတ်များ]] </noinclude> 2ymyl8uattwmn04qbtbojf6lu1ax3uq 0 250327 877834 873195 2025-06-14T15:17:44Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 877834 wikitext text/x-wiki [[ဘန်ကောက်မြို့|မြို့တော်ဘန်ကောက်]]ကို ထိုင်းစကားဖြင့် "‌‌‌ခေတ်" (khet ၊ เขต ၊ အသံထွက် [kʰèːt]) လို့ခေါ်တဲ့ မြို့နယ် (၅၀) ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ "‌‌ခေတ်" ဟူသည့် စကားလုံးသည် [[ပါဠိ|ပါဠိစကား]] "ခေတ္တ" မှဆင်းသက်လာပြီး [[သက္ကမဘာသာစကား|သက္ကတဘာသာစကား]] Ksetra (ခေတ္တရာ)နှင့် ဆင်တူသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် [[သရေခေတ္တရာ]] (Sri Ksetra) နာမည်ဖြင့် ပျူမြို့ ရှိခဲ့သည်။ မြို့နယ် (၅၀) ခုကို ရပ်ကွက် (၁၈၀) ဖြင့် အုပ်ချုပ်ရေးအရ ပြန်လည်ပိုင်းခြားသည်။ ဤအမည်နာမများသည် ဘန်ကောက်မြို့တော်၏ ပြည်ထဲရေးဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်မှုယူနစ်များကို ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့တော်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကျန်ခရိုင်အဆင့်များကဲ့သို့ "จังหวัด" (ကျန်ဝတ်) အဆင့်အတန်း မဟုတ်ဘဲ၊ ၎င်းကိုယ်တိုင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ|အထူးအုပ်ချုပ်ရေးဒေသ]]တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်သည်။ ထို့ကြောင့် ဘန်ကောက်မြို့တော်အတွင်းရှိ အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ဒေသအပိုင်းအခြားများကို "อำเภอ" ([[အမ်ဖေါ|အမ်ဖေါ/]]မြို့နယ်) စကားလုံးအစား '''"เขต" (ခေတ်/မြို့နယ်)''' ဟု ခေါ်ဆိုပြီး၊ "เขต" (ခေတ်/မြို့နယ်) တစ်ခုစီကို ထပ်မံ၍ '''"แขวง" (ခွင်/ရပ်ကွက်)''' များအဖြစ် ပိုင်းခြားထားပါသည်။ [[ဖိုင်:Khet_Bangkok.svg|alt=A map of Bangkok|left|thumb| ဘန်ကောက်မြို့၏ မြို့နယ် ၅၀ ခုကို ပြသသော မြေပုံ]] {| class="wikitable sortable" !ခရိုင် (ခေတ်) !အင်္ဂလိပ်နာမည် !မြေပုံကနံပါတ် !စာတိုက်နံပါတ် !ထိုင်းနာမည် !လူဦးရေ<br /> !ရပ်ကွက်အရေအတွက် !Latitude !Longitude |- |ဘန်ဘွန် |Bang Bon |50 |10150 |บางบอน | align="right" |105,161 |4 |13.6592 |100.3991 |- |ဘန်ကပီ |Bang Kapi |6 |10240 |บางกะปิ | align="right" |148,465 |2 |13.765833 |100.647778 |- |ဘန်ခဲ |Bang Khae |40 |10160 |บางแค | align="right" |191,781 |4 |13.696111 |100.409444 |- |ဘန်ခင် |Bang Khen |5 |10220 |บางเขน | align="right" |189,539 |2 |13.873889 |100.596389 |- |ဘန်ခိုလဲမ် |Bang Kho Laem |31 |10120 |บางคอแหลม | align="right" |94,956 |3 |13.693333 |100.5025 |- |ဘန်ခွန်ထီယန် |Bang Khun Thian |21 |10150 |บางขุนเทียน | align="right" |165,491 |2 |13.660833 |100.435833 |- |ဘန်နာ |Bang Na |47 |10260 |บางนา | align="right" |95,912 |2 |13.680081 |100.5918 |- |ဘန်ဖလတ် |Bang Phlat |25 |10700 |บางพลัด | align="right" |99,273 |4 |13.793889 |100.505 |- |ဘန်ရက် |Bang Rak |4 |10500 |บางรัก | align="right" |45,875 |5 |13.730833 |100.524167 |- |ဘန်စိုး |Bang Sue |29 |10800 |บางซื่อ | align="right" |132,234 |2 |13.809722 |100.537222 |- |ဘန်ကောက်နွိုင် |Bangkok Noi |20 |10700 |บางกอกน้อย | align="right" |117,793 |5 |13.770867 |100.467933 |- |ဘန်ကောက်ယိုင် |Bangkok Yai |16 |10600 |บางกอกใหญ่ | align="right" |72,321 |2 |13.722778 |100.476389 |- |ဘွန်းကွမ် |Bueng Kum |27 |10240 |บึงกุ่ม | align="right" |145,830 |3 |13.785278 |100.669167 |- |ကျသူကျက် |Chatuchak |30 |10900 |จตุจักร | align="right" |160,906 |5 |13.828611 |100.559722 |- |ကျွမ်ထောင် |Chom Thong |35 |10150 |จอมทอง | align="right" |158,005 |4 |13.677222 |100.484722 |- |ဒင်းဒန် |Din Daeng |26 |10400 |ดินแดง | align="right" |130,220 |2 |13.769722 |100.552778 |- |ဒွန်မောင်း |Don Mueang |36 |10210 |ดอนเมือง | align="right" |166,261 |3 |13.913611 |100.589722 |- |ဒူဆစ် |Dusit |2 |10300 |ดุสิต | align="right" |107,655 |5 |13.776944 |100.520556 |- |ဟွေခွါန် |Huai Khwang |17 |10310 |ห้วยขวาง | align="right" |78,175 |3 |13.776667 |100.579444 |- |ခန်နာယော |Khan Na Yao |43 |10230 |คันนายาว | align="right" |88,678 |2 |13.8271 |100.6743 |- |ခလောင်းဆမ်ဝါ |Khlong Sam Wa |46 |10510 |คลองสามวา | align="right" |169,489 |5 |13.859722 |100.704167 |- |ခလောင်းဆန် |Khlong San |18 |10600 |คลองสาน | align="right" |76,446 |4 |13.730278 |100.509722 |- |ခလောင်သွယ် |Khlong Toei |33 |10110 |คลองเตย | align="right" |109,041 |3 |13.708056 |100.583889 |- |လက်စီ |Lak Si |41 |10210 |หลักสี่ | align="right" |109,770 |2 |13.8875 |100.578889 |- |လက်ကရာဘန် |Lat Krabang |11 |10520 |ลาดกระบัง | align="right" |163,175 |6 |13.722317 |100.759669 |- |လက်ဖရောင် |Lat Phrao |38 |10230 |ลาดพร้าว | align="right" |122,182 |2 |13.803611 |100.6075 |- |မင်းဘူရီ |Min Buri |10 |10510 |มีนบุรี | align="right" |137,251 |2 |13.813889 |100.748056 |- |နောင်ကျောက် |Nong Chok |3 |10530 |หนองจอก | align="right" |157,138 |8 |13.855556 |100.8625 |- |နောင်ခဲမ် |Nong Khaem |23 |10160 |หนองแขม | align="right" |150,218 |2 |13.704722 |100.348889 |- |ပထုမ်ဝန် |Pathum Wan |7 |10330 |ปทุมวัน | align="right" |53,263 |4 |13.744942 |100.5222 |- |ဖာစီကျရွန်း |Phasi Charoen |22 |10160 |ภาษีเจริญ | align="right" |129,827 |7 |13.714722 |100.437222 |- |ဖယာထိုင်း |Phaya Thai |14 |10400 |{{Lang|th|พญาไท}} | align="right" |72,952 |2 |13.78 |100.542778 |- |ဖရားခနောင် |Phra Khanong |9 |10260 |พระโขนง | align="right" |93,482 |2 |13.702222 |100.601667 |- |ဖရားနခွန် |[[ဘုရာ့နခွန်ခရိုင်|Phra Nakhon]] |1 |10200 |พระนคร | align="right" |57,876 |12 |13.764444 |100.499167 |- |ပေါမ်ပရာဖ်ဆတ္တရူဖိုင်း |Pom Prap Sattru Phai |8 |10100 |ป้อมปราบศัตรูพ่าย | align="right" |51,006 |5 |13.758056 |100.513056 |- |ပရာဝတ် |Prawet |32 |10250 |ประเวศ | align="right" |160,671 |3 |13.716944 |100.694444 |- |ရတ်ဘူရာဏ |Rat Burana |24 |10140 |ราษฏร์บูรณะ | align="right" |86,695 |2 |13.682222 |100.505556 |- |ရာချာထေဝီ |Ratchathewi |37 |10400 |ราชเทวี | align="right" |73,035 |4 |13.758889 |100.534444 |- |ဆိုင်မိုင် |Sai Mai |42 |10220 |สายไหม | align="right" |188,123 |3 |13.919167 |100.645833 |- |ဆမ်ဖန်ထဝေါင် |Samphanthawong |13 |10100 |สัมพันธวงศ์ | align="right" |27,452 |3 |13.731389 |100.514167 |- |စဖန်ဆုန် |Saphan Sung |44 |10240 |สะพานสูง | align="right" |89,825 |3 |13.77 |100.684722 |- |ဆာသွန် |Sathon |28 |10120 |สาทร | align="right" |84,916 |3 |13.708056 |100.526389 |- |ဆွမ်လွမ် |Suan Luang |34 |10250 |สวนหลวง | align="right" |115,658 |3 |13.730278 |100.651389 |- |သလိန်းချန် |Taling Chan |19 |10170 |ตลิ่งชัน | align="right" |106,604 |6 |13.776944 |100.456667 |- |ထဝီဝတ်ထနာ |Thawi Watthana |48 |10170 |ทวีวัฒนา | align="right" |76,351 |2 |13.7878 |100.3638 |- |ထွန်ဘူရီ |Thon Buri |15 |10600 |ธนบุรี | align="right" |119,708 |7 |13.725 |100.485833 |- |ထုံခရူ |Thung Khru |49 |10140 |ทุ่งครุ | align="right" |116,473 |2 |13.6472 |100.4958 |- |ဝန်ထောင်လန် |Wang Thonglang |45 |10310 |วังทองหลาง | align="right" |114,768 |4 |13.7864 |100.6087 |- |ဝတ်ထနာ |Watthana |39 |10110 |วัฒนา | align="right" |81,623 |3 |13.742222 |100.585833 |- |ယန်နာဝါ |Yan Nawa |12 |10120 |ยานนาวา | align="right" |81,521 |2 |13.696944 |100.543056 |- |} [[ဖိုင်:Districts_and_Sub-districts_of_Bangkok.png|center|thumb|725x725px| ဘန်ကောက်၏ ခရိုင်များနှင့် ခရိုင်ခွဲများ]] == ဆက်လက် ဖတ်ရှုရန် == * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများ]] {{ဘန်ကောက်မြို့၏မြို့နယ်များ}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ]] 82j0szg3zezxeuyeui9ozn6dof3ntop 0 257041 877998 829521 2025-06-15T08:03:40Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877998 wikitext text/x-wiki '''အမှတ် (၅၀၁) ခြေမြန်တပ်ရင်း''' (အတိုကောက် '''ခမရ ၅၀၁''') သည် [[အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်]] ၏ လက်အောက်ခံ [[အမှတ်(၁)စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်]] ၏တပ်ရင်း ဖြစ်သည်။ [[ရှမ်းပြည်နယ်]] မြောက်ပိုင်း၊ [[ကျောက်မဲမြို့]] တွင်တည်ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://mpapress.com/%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8/33540/ |access-date=23 April 2024 |archive-date=23 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240423081759/https://mpapress.com/%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8/33540/ }}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} {{တပ်မတော် (ကြည်း)}} [[ကဏ္ဍ:ခြေမြန်တပ်ရင်းများ]] {{တပ်မတော် (ကြည်း)-stub}} tpkhc4ypha6nmqj9sr85eiuzo9qfjdt 0 257042 877999 829520 2025-06-15T08:03:41Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877999 wikitext text/x-wiki '''အမှတ်(၅၀၂) ခြေမြန်တပ်ရင်း''' (အတိုကောက် '''ခမရ ၅၀၂''') သည် [[အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်]] ၏ လက်အောက်ခံ [[အမှတ်(၁)စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်]] ၏တပ်ရင်း ဖြစ်သည်။ [[ရှမ်းပြည်နယ်]] မြောက်ပိုင်း၊ [[ကျောက်မဲမြို့]] တွင်တည်ရှိသည်။<ref>{{Cite web |title=မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ |url=https://mpapress.com/%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8/33540/ |access-date=23 April 2024 |archive-date=23 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240423081759/https://mpapress.com/%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8/33540/ }}</ref> == ကိုးကား == {{reflist}} {{တပ်မတော် (ကြည်း)}} [[ကဏ္ဍ:ခြေမြန်တပ်ရင်းများ]] {{တပ်မတော် (ကြည်း)-stub}} e8dt6lx0uijqjs3fazvp3yky481fuqy 0 257371 877992 871360 2025-06-15T06:40:20Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877992 wikitext text/x-wiki {{Distinguish|text=[[ကော်သူးလေတပ်မတော် (KAF)]]}} {{Infobox militant organization | name = ကော်သူးလေတပ်မတော် | logo = | caption = | other_name = | leader = [[နယ်ဒါးမြ]]<ref name="Irrawaddy"/> | foundation = | dates = {{Start date|df=yes|2022|7|16}} – လက်ရှိ | dissolved = | merger = | split = | predecessor = | merged = | successor = | country = | allegiance = | motives = | area = [[မြဝတီမြို့နယ်]]၊ [[ကော့ကရိတ်မြို့နယ်]] | headquarters = မြဝတီမြို့နယ် | newspaper = | ideology = [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]] [[အမျိုးသားရေးဝါဒ]]<br />ခွဲထွက်ရေး | position = | crimes = | attacks = | status = | size = ၁၅၀၀+<ref name="mmpeace"/> | revenue = | financing = | partof = |allies = [[အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ]] *{{flagicon image|Flag_of_PDF_Myanmar.svg}} [[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်]] | opponents = {{plainlist| * '''ပြိုင်ဘက်များ''' * {{flag|Myanmar}} }} *{{flagicon image|Flag of the Myanmar Armed Forces.svg}} [[တပ်မတော်]] **{{army|MYA}} **{{flagicon image|Flag_of_Myanmar_Border_Guard_Forces.png}} [[နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့]] * '''Non-state opponents:''' * {{flagicon image|Flag of the KNLA.svg|size=25px}} [[ကရင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်]]<ref>{{Cite news |url=https://mpapress.com/news/17009/ |title=The KNLA and the Kawthoolei Army (KTLA) issued parallelly statements, and the attitude of each was tense |date=2023-02-01 |publisher=Myanmar Pressphoto Agency |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20231223042314/https://mpapress.com/news/17009/ |archive-date=December 23, 2023 |accessdate=4 May 2024 |archivedate=25 May 2024 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240525075433/https://mpapress.com/news/17009/ }}</ref> | battles = [[ပြည်သူ့ခုခံတော်လှန်စစ်]] | flag = | website = | module = }} '''ကော်သူးလေတပ်မတော်'''<ref>{{Cite news |url=https://karennews.org/2023/02/on-karen-revolution-day-the-kawthoolei-army-released-5-detained-policemen-in-myawaddy-karen-state/ |title=On Karen Revolution Day the Kawthoolei Army released 5 detained policemen in Myawaddy Karen state |date=2023-02-04 |publisher=Karen News |language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20231223042316/https://karennews.org/2023/02/on-karen-revolution-day-the-kawthoolei-army-released-5-detained-policemen-in-myawaddy-karen-state/|archive-date=December 23, 2023 }}</ref><ref name="Irrawaddy">{{Cite news |url=https://www.irrawaddy.com/news/burma/thousands-flee-as-myanmar-junta-artillery-gunships-attack-villages-in-karen-state.html |title=Thousands Flee as Myanmar Junta Artillery, Gunships Attack Villages in Karen State |date=2023-01-25 |publisher=The Irrawaddy |language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20231223042313/https://www.irrawaddy.com/news/burma/thousands-flee-as-myanmar-junta-artillery-gunships-attack-villages-in-karen-state.html|archive-date=December 23, 2023 }}</ref> ({{lang-en|Kawthoolei Army}}; အတိုကောက် '''KTLA''') သည် [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး]]မှ ခွဲထွက်ကာ တည်ထောင်ထားသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ကရင်ပြည်နယ်၊ [[ရွှေကုက္ကိုလ်မြိုင်ရွာ၊ မြဝတီမြို့နယ်|ရွှေကုက္ကိုလ်]]ရှိ ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ်ကို ကော်သူးလေတပ်မတော်က တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ဒေသခံ ၁၀,၀၀၀ ကျော် ထိုင်းနိုင်ငံတွင်းသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရသည်။<ref>{{Cite web|date=2023-05-11 |title=Into the lion’s den: The failed attack on Shwe Kokko |url=https://www.frontiermyanmar.net/en/into-the-lions-den-the-failed-attack-on-shwe-kokko/ |access-date=2023-05-28 |website=Frontier Myanmar |language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20230630002633/https://www.frontiermyanmar.net/en/into-the-lions-den-the-failed-attack-on-shwe-kokko/|archive-date=June 30, 2023}}</ref> == သမိုင်းကြောင်း == [[ကရင်အမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့]] (KNDO) ၏ စစ်ဦးစီးချုပ်ဟောင်း ဗိုလ်မှူးချုပ် စောနယ်ဒါးမြ က [[ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး]]မှ ခွဲထွက်ပြီး "ကော်သူးလေတပ်မတော်"ကို တည်ထောင်ကြောင်း ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=ကော်သူးလေတပ်မတော် ဘာကြောင့်ပေါ်လာသလဲ |url=https://burma.irrawaddy.com/article/2022/07/23/253397.html |access-date=၄ မေ ၂၀၂၄ |date=၂၃ ဇူလိုင် ၂၀၂၂}}</ref> == ဖွဲ့စည်းမှု == ကော်သူးလေတပ်မတော်၏ စစ်ဦးစီးချုပ်မှာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နယ်ဒါးမြဖြစ်ပြီး ဒုတိယ စစ်ဦးစီးချုပ်များမှာ ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆာဂေးပိုနှင့် ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောဘာဝါး ဖြစ်သည်။<ref name="mmpeace">{{cite web |title=KTLA |url=https://ispmyanmarpeacedesk.com/eao/ktla/ |website=ISP Myanmar Peace Desk |access-date=၄ မေ ၂၀၂၄}}</ref> ==ကိုးကား== {{Reflist}} == ပြင်ပလင့်ခ်များ == * {{Facebook|KawThooLeiArmy1949}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ]] [[Category:ကရင်ပြည်နယ်]] 5rg3xybegr23g0pag58c8b54km5x55k 0 259141 877969 859338 2025-06-15T05:23:59Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877969 wikitext text/x-wiki {{Infobox bilateral relations|မြန်မာ–ကနေဒါ|Myanmar|Canada|map=}} '''မြန်မာ–ကနေဒါ ဆက်ဆံရေး''' သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]] နှင့် [[ကနေဒါနိုင်ငံ]] အကြား ထားရှိသည့် နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးဖြစ်သည်။နှစ်နိုင်ငံ၏ တရားဝင် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ၁၉၅၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့တွင် ထူထောင်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.mofa.gov.mm/deplomatic-relations-with-myanmar/#pll_switcher|title=List of Countries having Diplomatic Relations with the Republic of the Union of Myanmar|work=Ministry of Foreign Affairs|access-date=1 July 2024}}</ref>ကနေဒါနိုင်ငံ [[အော့တဝမြို့|အော်တာဝါမြို့]] တွင် မြန်မာသံရုံး ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံ [[ရန်ကုန်မြို့]] တွင် ကနေဒါသံရုံး ရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် ကနေဒါနိုင်ငံ တို့သည် ၁၉၅၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့တွင် သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ခဲ့ကြ၍ နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်ဆက်ဆံရေးသည် နှစ်ပေါင်း ၆၅ နှစ် ကျော် ရှည်ကြာနေပြီ ဖြစ်သည်။သို့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း စစ်အာဏာသိမ်းမှုများကြောင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးသည် အဖုအထစ်များဖြင့် တင်းတင်းမာမာ ရှိခဲ့ကြသည့်သက်တမ်းက ဆယ်စုနှစ် ၅ခု ကျော်မက ရှိခဲ့သည်။ == သံတမန်ဆက်ဆံရေး == မြန်မာနိုင်ငံ သည် ကနေဒါနိုင်ငံ နှင့် သံတမန်စတင်ပြီးနောက် ၂လအကြာတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး [[ဝင်း၊ ဦး (သံအမတ်ကြီးဟောင်း)|ဦးဝင်း]] အား ကနေဒါနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီး အဖြစ် ပူးတွဲခဲ့၍ ၎င်းသည် ကနေဒါနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံးသော မြန်မာသံအမတ် ဖြစ်ခဲ့သည်။ရုံးထိုင်ဆောင်ရွက်မှုကိုမူ [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု|အမေရိကန်နိုင်ငံ]] [[ဝါရှင်တန်ဒီစီ|ဝါရှင်တန်မြို့]] မှတဆင့် ဆောင်ရွက်သည်။အလားတူ ကနေဒါနိုင်ငံ သည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် အနီးစပ်ဆုံး နိုင်ငံ မှတဆင့် ရုံးထိုင်ဆောင်ရွက်ကာ သက်ဆိုင်ရာ သံအမတ်က ပူးတွဲကိုင်တွယ်ခဲ့သည်။မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၈ ခုနှစ်အထိ [[ကနေဒါနိုင်ငံ|ကနေဒါမြို့တော်]] အော်တာဝါ တွင် သံရုံး ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ထိုကာလက သံအမတ်ကြီးများအဖြစ် မဟာအသရေစည်သူ James Barrington၊[[ချန်ထွန်း၊ သခင်|သခင်ချန်ထွန်း]]၊ဦးကျော်ညွှန့် နှင့် ဦးကိုကို တို့က ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ရုံးခန်းကို ပိတ်ခဲ့ပြီး အမေရိကန် ဝါရှင်တန် ရှိ မြန်မာသံအမတ်များ အား ပူးတွဲတာဝန် ပေး၍ သံဆက်သွယ်သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့ တွင် ကနေဒါရှိ မြန်မာသံရုံးအား ပြန်ဖွင့်ကာ ၁၉၉၂ ခုနှစ် တွင် ပြန်ပိတ်သည်။ယင်းနောက် ၁၉၉၅ ခုနှစ် မှ လက်ရှိအချိန်အထိ မြန်မာသံရုံးထပ်မံပြန်ဖွင့်ထားသည်။<ref>{{cite web|url=https://meottawa.org/index.php/myanmar-canadas|title=Myanmar and Canada Bilateral Relationship|work=MYANMAR AMBASSY TO CANADA|access-date=1 July 2024}}</ref>ကနေဒါနိုင်ငံဘက်ကမူ မြန်မာနှင့် သံဆက်သွယ်သည့် နှစ် ၅၀ကျော်အထိ အခြေချ ရုံးစိုက်သည့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကနေဒါသံအမတ်ကြီး ဟူ၍ သီးသီးသန့်သန့် မထားခဲ့သည့် အပြင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း သံရုံး ဖွင့်လှစ်ခြင်းမျိုး မရှိခဲ့ပေ။မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် လျှောက်လှမ်းသည့် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် နောက်ပိုင်းမှ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးအခြေချ ရုံးစိုက်သည့် သံအမတ် အား ၂၀၁၃ ခုနှစ် မတ်လတွင် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ပထမဦးဆုံး သံအမတ်မှာ ဝါရင့်သံတမန် Mark McDowell ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/john-baird-announces-mark-mcdowell-as-an-ambassdar-to-myanmar-/1631530.html|title=မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကနေဒါသံအမတ်ခန့်အပ်|work=VOA Burmese|access-date=၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၄|date=၃၀ မတ် ၂၀၁၃}}</ref>၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၁ရက်နေ့ တွင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကနေဒါသံရုံးကို ရန်ကုန်မြို့၌ တရားဝင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ရန်ကုန်မြို့တွင် ဗီဇာလျှောက်ထားရေးစင်တာကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားများ ပြည်တွင်း၌ ကနေဒါဗီဇာ လျှောက်ထားခွင့်ရခဲ့ကြသည်။ == ၂၀၁၀ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်း ဆက်ဆံရေး == ၁၉၆၂ ခုနှစ် ကစပြီး  မြန်မာနိုင်ငံ စစ်အာဏာသိမ်းမှုတစ်လျှောက်လုံး ကနေဒါသည် မြန်မာပြည်သူများဘက်က ရပ်တည်ခဲ့ပြီး အုပ်ချုပ်သည့် စစ်အစိုးရအဆက်ဆက်ကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများလုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲဖြစ်သည့် ၂၀၁၀ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကနေဒါနိုင်ငံတို့အကြား ဆက်ဆံရေးသည် ကဏ္ဍသစ်တစ်ခုသို့ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ ကနေဒါ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Hon. John Baird သည် ၂၀၁၂ ခုနှစ် မတ်လတွင် နေပြည်တော်သို့ သမိုင်းဝင်ခရီးစဉ်တစ်ခုအဖြစ် လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့သည်။ မြန်မာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး [[ဝဏ္ဏမောင်လွင်|ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်]] သည်လည်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ကနေဒါနိုင်ငံ သို့ တရားဝင်သွားရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးအတွက် သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ကနေဒါ ပါလီမန် ကိုယ်စားလှယ်များ နှင့်  မြန်မာလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များ၏ အပြန်အလှန်ခရီးစဉ်များ အပါအဝင်  နိုင်ငံရေးပါတီများ နှင့် အစိုးရအဖွဲ့ အပြင် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်း ကိုယ်စားလှယ်များ၏   အပြန်အလှန်ခရီးစဉ်များလည်း ရှိခဲ့ကြသည်။ကနေဒါနှင့် မြန်မာနိုင်ငံကြား သံတမန်ဆက်ဆံရေးသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်]] က ပြတ်ပြတ်သားသား အနိုင်ရခဲ့ပြီးနောက် ဆက်ဆံရေးအထူးကောင်းမွန်လာသည်။၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇွန်လ ၇ ရက် တွင်  ကနေဒါ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျပ်စတင် ထရူဒိုး နှင့် မြန်မာခေါင်းဆောင် နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် [[အောင်ဆန်းစုကြည်|ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်]] တို့ ကနေဒါနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး တွင် နှစ်နိုင်ငံထိပ်သီးခေါင်းဆောင်နှစ်ဦး၏ သမိုင်းဝင်တွေ့ဆုံမှုအား ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/burma-40200740|title=ကနေဒါ က မြန်မာကို ဒေါ်လာ ၈.၈သန်း ကူညီ|work=BBC Burmese|access-date=၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၄|date=၈ ဇွန် ၂၀၁၇}}</ref> သို့သော်လည်း ၂၀၁၇ ခုနှစ် ရခိုင်ပြည်နယ် ပဋိပက္ခကြောင့် ဆက်ဆံရေး အေးစက်သွားသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.nationalobserver.com/2017/11/11/news/trudeau-holds-very-direct-talk-myanmars-suu-kyi-about-state-led-violence|title=Trudeau holds "very direct" talk with Myanmar's Suu Kyi about state-led violence|work=Canada National Observer|access-date=1 July 2024|date=11 Nov 2017}}</ref> == စီးပွားရေးဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု == ၂၀၁၅ခုနှစ် တွင် ကနေဒါနိုင်ငံ သည်  မြန်မာနိုင်ငံအား သွင်းကုန်များ အတွက် ပုံမှန်အခွန်အတုတ် အပြင် ဖွံဖြိုးမှုနိမ့်ကျသည့် နိုင်ငံများအတွက် အထူးလျှောပေါ့ကောက်ခံသည့် အခွန် စနစ် ထဲ ပြန်လည် အသက်သွင်းပေးခဲ့သည်။ကနေဒါနိုင်ငံ တွင် ကနေဒါ - မြန်မာစီးပွားရေးကောင်စီကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇွန်လ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://www.industrialdirectory.com.mm/article/canda-myanmar-economic-council.html|title=လာမည့်ဇွန်လတွင် ကနေဒါနိုင်ငံ၌ ကနေဒါ - မြန်မာစီးပွားရေးကောင်စီ ဖွင့်လှစ်မည်|work=The Myanmar Industries Guide|access-date=၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၄|date=၂ ဧပြီ ၂၀၁၉|archive-date=1 July 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240701114219/https://www.industrialdirectory.com.mm/article/canda-myanmar-economic-council.html}}</ref>၂၀၂၂ ခုနှစ်အရောက်  နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှုပမာဏသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၂၀  ဒသမ ၆သန်းအထိရှိလာခဲ့သည်။မြန်မာနိုင်ငံဘက်သို့ သွင်းကုန်သည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၁၃ဒသမ ၃ သန်းတန်ဖိုး ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံက ပြန်ပို့သည့် ပို့ကုန်တန်ဖိုးမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇ ဒသမ ၃သန်းရှိခဲ့သည်။မြန်မာဘက်က ပို့ကုန်များမှာ  အထည်အလိပ်၊ ဖိနပ်၊ သားရေထည်ပစ္စည်းများ အဓိကပါဝင်သည်။သွင်းကုန်များမှာမူ  ဟင်းသီးဟင်းရွက်ထွက်ကုန်၊ အစားအစာ၊ အဖျော်ယမကာ၊ တိရစ္ဆာန်အရှင်၊ တိရစ္ဆာန်ထွက်ကုန်များ နှင့် ယန္တရားအသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ ဖြစ်ကြသည်။ == ဖွံ့ဖြိုးရေးအကူအညီ == ၁၉၆၂ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုအောက်ဖြတ်သန်းခဲ့ရသည့် မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် ကနေဒါနိုင်ငံ တို့၏ ဆက်ဆံရေးသည် တင်းမာခဲ့သည်။သို့သော် အထူးသဖြင့် လိုအပ်ချက်များပေါ် မူတည်၍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပေးဆောင်ခြင်းဖြင့် ကနေဒါသည် ဤကာလတစ်လျှောက်လုံးတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ကနေဒါ၏ နှစ်နိုင်ငံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအကူအညီအစီအစဉ်ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် စတင်သည်။ကနေဒါသည် မြန်မာနိုင်ငံ တွင် ဖက်ဒရယ်စနစ်၊ အားလုံးပါဝင်နိုင်သော အုပ်ချုပ်မှုနှင့် အရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းများအတွက် ပံ့ပိုးမှုများဆောင်ရွက်သည့် အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီစနစ် ဖော်ဆောင်မှုအပေါ် အခိုင်အမာ ထောက်ခံထားသည်။ယင်းအပြင် ကျားမရေးရာတန်းတူညီမျှမှု၊ လူ့အခွင့်အရေး နှင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများအား ပံ့ပိုးမှု အပါအဝင် အမျိုးသမီးများနှင့် တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများ အပြင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ထိခိုက်လွယ်ပြီး ပဋိပက္ခဒဏ်ခံရဆုံးသော လူဦးရေကို ပံ့ပိုးပေးနေသည်။ ကနေဒါသည် စစ်အစိုးရကို နိုင်ငံတကာ အကူအညီ တစ်စုံတစ်ရာ မပေးပေ။ သို့သော်လည်း ကုလသမဂ္ဂ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ၊ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေး နှင့် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်သူများမှတဆင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး နှင့် ပြည်သူများ ဆင်းရဲတွင်းမှ ရုန်းထွက်နိုင်ရေး နိုင်ငံတကာ အကူအညီများမှတဆင့် ပံ့ပိုးပေးလျက်ရှိသည်။<ref>{{cite web|url=https://www.international.gc.ca/country-pays/myanmar/relations.aspx?lang=eng|title=Canada-Myanmar relations|work=Government of Canada|access-date=1 July 2024}}</ref> == ၂၀၂၁ နောက်ပိုင်း ဆက်ဆံရေး == ၂၀၂၁  ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ကနေဒါနှင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးမှာ ပြင်းထန်စွာတင်းမာသွားသည်။ကနေဒါက မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းသူများအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ တိုးမြင့်ချခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/myanmar-military-coup-and-canada-sanction/6879815.html|title=စစ်ကောင်စီနဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တချို့ ကနေဒါက ပိတ်ဆို့မှုထပ်လုပ်|work=VOA Burmese|access-date=၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၄|date=၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂}}</ref> == ကိုးကား == <references /> {{မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး|ကနေဒါ]] [[ကဏ္ဍ:ကနေဒါ–မြန်မာ ဆက်ဆံရေး]] [[ကဏ္ဍ:ကနေဒါနိုင်ငံ၏ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး]] 5au4d13w50dn2q2uc7buijr4z3zp5g1 0 260011 878005 840277 2025-06-15T09:14:48Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 878005 wikitext text/x-wiki '''ဂန်းဂျိနတ်ကျောင်း (၃) ကျောင်း''' (源氏三神社, Genji san jinja)သည် ဂျပန်ရှင်းတိုးနတ်ကျောင်းသုံးခုကို ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်ပြီး ဤနတ်ကျောင်းများသည် ဆဲဝဂန်းဂျိ (Seiwa Genji ) အုပ်စုနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိသည့် ကျောင်းတော်များ ဖြစ်သည်။ ၎င်းနတ်ကျောင်း (၃) ခုမှာ - *[[ရိုခုဆွန်းနိုးနတ်ကျောင်း]] – [[ကျိုတိုစီရင်စု]]၊ [[ကျိုတိုမြို့]]၊ [[မိနမိရပ်ကွက်၊ ကျိုတို|မိနမိရပ်ကွက်]] *တဒဂျင်းဂျ - ဟယောဂိုစီရင်စု၊ ခဝနိရှိ *ဆွတ်ဘိုအိဟချိမန်းဂူး - အိုဆာကာစီရင်စု၊ ဟဘိခိနို ==ပြင်ပလင့်များ== * [http://www.rokunomiya.ecnet.jp/ Official site of Rokusonnō Shrine] * [http://www.tadajinjya.or.jp/ Official site of Tada Shrine] * [http://tuboihatimanguu.jp/ Official site of Tsuboi Hachimangu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180517133119/http://tuboihatimanguu.jp/ |date=17 May 2018 }} ==ကိုးကား== {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံရှိ နတ်ကျောင်းများ]] jlky89tfctmcww9lgb5kr41cqot8b91 0 264017 877995 877811 2025-06-15T07:23:40Z Salai Rungtoi 22844 /* ဇွန် */ 877995 wikitext text/x-wiki {{Year nav|2025}} {{Year article header|2025}} == ဖြစ်ရပ်များ == === ဇန်နဝါရီ === * ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]က အမိန့်အမှတ် ၁၆/၂၀၂၅ အားဖြင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်|မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်]]အသစ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ယခင်ကော်မရှင်အားလုံးကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ အပါအဝင် လူ (၉) ဦးဖြင့် အသစ်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ === ဖေဖော်ဝါရီ === === မတ် === * ၂၈ မတ် - မြန်မာ စံတော်ချိန် မွန်းလွဲ ၁၂ နာရီ ၅၀ မိနစ် ၅၄ စက္ကန့်(06:20:54 UTC)တွင် မြန်မာနိုင်ငံ [[စစ်ကိုင်းမြို့]]နှင့် [[မန္တလေးမြို့]] အနီး၌ ဗဟိုပြု မိုးမင့် စကေး Mw ၇.၇–၇.၉ ရှိ [[၂၀၂၅ မြန်မာ ငလျင်|ငလျင်]] လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။ === ဧပြီ === * ဧပြီ ၂၅ - နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ် ၃၃/၂၀၂၅ အားဖြင့် [[မျိုးမြင့်|ဦးမျိုးမြင့်]]အား [[ဆောက်လုပ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန|ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်သည်။ <ref>{{Cite news|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250605113216/https://www.moi.gov.mm/announcements/69222|archivedate=2025-6-5|title=ဒုတိယဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|accessdate=2025-6-5|publisher=Ministry of Information|date=04/25/2025|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/69222}}</ref> === မေ === * ၂၂ မေ - အငြိမ်းစား ဗိုလ်မှူးချုပ် [[ချိုထွန်းအောင်]]ကို Golden Valley Warriors (GVW) အဖွဲ့က မေလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ === ဇွန် === * ၃ ဇွန် - နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ် ၃၉/၂၀၂၅ အားဖြင့် ဒေါက်တာ သန်းစိုးအား [[လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန|လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/index.php/announcements/70678|title=ဒုတိယဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250605083845/https://www.moi.gov.mm/index.php/announcements/70678|archivedate=2025-6-5|accessdate=2025-6-5|publisher=Ministry of Information|date=06/03/2025}}</ref> * ၄ ဇွန် - အမေရိကန်သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]သည် ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန်နေထိုင်မှု မြင့်မားသည့် နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားများကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ ပြည်ဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်သည့် အမိန့်တစ်ရပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၎င်းပိတ်ပင်မှုစာရင်းတွင် [[မြန်မာ–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး|မြန်မာနိုင်ငံ]]လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားများကို နိုင်ငံခြားသားများ၏ အကြမ်းဖက်မှုများမှ ကာကွယ်ရန်နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဤသို့ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web|last=Waldenberg|first=Kristen Holmes, Alayna Treene, Kaitlan Collins, Samantha|date=2025-06-04|title=Trump signs proclamation to ban travel from several countries {{!}} CNN Politics|url=https://www.cnn.com/2025/06/04/politics/trump-travel-ban-proclamation|access-date=2025-06-05|website=CNN|language=en}}</ref> * ၁၃ ဇွန် - ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊​ ဇွန် ၁၃ ရက်တွင် အကြမ်းမဖက်အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (CDM) တွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိသည့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများကို အရေးယူမည့်အချက်များပါဝင်သည့် "အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ” ကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ကြောင်း [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]] (CRPH) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://bur.mizzima.com/2025/06/14/58832|title=Non – CDM များကို အရေးယူမည့်အချက်များပါဝင်သည့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ CRPH ပြဋ္ဌာန်း|accessdate=2025-6-14|publisher=Mizzima|archivedate=2025-6-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250614105525/https://bur.mizzima.com/2025/06/14/58832}}</ref> ဇူလိုင် ဩဂုတ် စက်တင်ဘာ အောက်တိုဘာ နိုဝင်ဘာ ဒီဇင်ဘာ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[Category:၂၀၂၅| ]] n3kx7ve4pk8c645ut41xjwvrb6i7vth 0 268676 877836 872753 2025-06-14T15:19:26Z Salai Rungtoi 22844 877836 wikitext text/x-wiki {{Administrative divisions of Thailand}} ထိုင်းနိုင်ငံ၏ '''ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့''' သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်းနိုင်ငံရှိ]] ဒေသန္တရအစိုးရ အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗဟိုမှခန့်အပ်ထားသော အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံသို့ ဒေသခံပြည်သူများကိုယ်စား အကြံဉာဏ်များနှင့် အကြံပြုချက်များကို ပံ့ပိုးပေးသည့် တည်ဆဲခရိုင်အဆင့်ကောင်စီမှ ရေးဆွဲထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ|ခရိုင်အဆင့်]] တစ်ခုစီတွင် ( ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေး မှ စီမံခန့်ခွဲသည့် [[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်ကောက်]] မှလွဲ၍) ခရိုင်အဆင့်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုသာ ရှိနိုင်သည်။ အာဏာခွဲဝေမှု ကြောင့် ခရိုင်အဆင့် အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့နှင့် '''ခရိုင်အဆင့် အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့ ကောင်စီ''' ( {{Lang-th|สภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด}} ปกครอง )၊ ၎) အတူတကွ လုပ်ဆောင်သော သီးခြားအဖွဲ့များ ဖြစ်ကြသည်။ == အခေါ်အဝေါ် == ထိုင်း - องค์การบริหารส่วนจังหวัด ပါဠိစကားလုံး - องค์การ (အင်္ဂကာရ)၊ บริหาร (ပရိဟာရ)၊ ส่วน (အစိတ်အပိုင်း)၊ จังหวัด (နယ်မြေဧရိယာ) ရောမ - Ongkan Borihan Suan Changwat အင်္ဂလိပ် - Provincial Administrative Organization (PAO) အတိုကောက် - อบจ. (အသံထွက် - အော်ဘော်ကျော်) == သမိုင်း == === အစောပိုင်းသမိုင်း === ၁၈၉၂ မှ ၁၉၃၂ ခုနှစ်ကာလအတွင်းက ဆယမ်ပြည် (ယခင်ထိုင်းနိုင်ငံအမည်) သည် ယနေ့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ကဲ့သို့ <ref name="thesaphiban1">{{Cite journal|title=The Tesapibal Countries Administrative Management in the Reign of King Chulalongkorn|date=2012-12-30}}</ref> အုပ်ချုပ်မှုအဆင့်ကို (၄) ဆင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားခဲ့သည်။ တိုင်းပြည်ကို ခရိုင် (အရင်ထိုင်းအခေါ် မွန်ထွန်) အများအပြားဖြစ် ပိုင်းခြားခဲ့ပြီး ထိုခရိုင်များတွင် စီရင်စု (ထိုင်းအခေါ် မိုင်း/ကျန်ဝတ်)များစွာ ရှိခဲ့သည်။ စီရင်စုတစ်ခုကို အံဖို ခေါ် မြို့နယ်များနှင့် သမ်ဘွန် ခေါ် ကျေးရွားအုပ်စုများဖြင့် စုဖွဲ့ခဲ့သည်။ ၁၉၃၂ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သော တော်လှန်ရေးကာလ ပြီးဆုံးပြီးနောက်ပိုင်းတွင် စီရင်စုများသည် လက်ရှိ ခရိုင်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းအစိုးရက ဗဟိုအစိုးရက အုပ်ချုပ်သည့် နယ်မြေကလွဲ၍ ခရိုင်တစ်ခုစီတိုင်းတွင် ဗဟိုက ခန့်အပ်ထားသည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအပြင် ဒေသခံလူထုများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် အကြံပေးကောင်စီ ဖွဲ့စည်းရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ <ref name="act19382">ราชกิจจานุเบกษา, [https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/1108309.pdf พระราชบัญญัติสภาจังหวัด พ.ศ.๒๔๘๑], เล่ม ๕๖ ก, หน้า ๑๘๗, ๑ เม.ย. ๒๔๘๒ (Provincial Council Act 1938)</ref> ကောင်စီသည် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအား အကြံဉာဏ်နှင့် အကြံပြုချက်များ ပေးခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ကောင်စီသည် ခရိုင်အဆင့် စာရင်းစစ် အဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ကောင်စီတွင် ထိုခရိုင်ရှိ မြို့နယ်အားလုံးမှ အနည်းဆုံး အဖွဲ့ဝင် ၉ ဦး ရွေးချယ်ထားသည်။ မြို့နယ်တစ်ခုစီတွင် ကောင်စီဝင်တစ်ဦးစီ ရပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ခရိုင်တစ်ခု၏ လူဦးရေသည် 30,000 ကျော်လွန်ပါက၊ အဖွဲ့ဝင်အရေအတွက်ကို လူဦးရေ 30,000 ဖြင့် ပိုင်းခြား၍ ခွဲတမ်းယူခြင်းဖြင့် တွေ့ရှိနိုင်သည်။သို့သော် ကျန်ရှိသော လူပမာဏသည် ၁၅၀၀၀ ကျော်ပါက အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးလည်း ထပ်လောင်းခံရသည်။ ဥပမာအားဖြင့် လူဦးရေ 80,000 ရှိသော မြို့နယ်တွင် [80,000 ÷ 30,000] = ကောင်စီဝင် 2 ဦး ရှိပါမည်။ လက်ကျန် 20,000 ဖြစ်သောကြောင့် နောက်ထပ်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး လိုအပ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကောင်စီဝင်အရေအတွက်သည် 2+1=3 ဖြစ်သည်။ === သင်္ချာဆိုင်ရာ ရှုပ်ထွေးမှုများ === ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် အနိမ့်ဆုံး ကောင်စီဝင်ဦးရေ ၉ ဦးမှ ၁၂ ဦးသို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ကောင်စီဝင်များကို ရွေးချယ်ခြင်း၏ သင်္ချာလုပ်ငန်းစဉ်သည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာသည်။ ကောင်စီဝင်အရေအတွက် စုစုပေါင်း 12 ထက်နည်းပါက၊ ထိုခရိုင်အဆင့်၏လူဦးရေကို အနည်းဆုံး ကောင်စီဝင်အရေအတွက်ဖြင့် ပိုင်းခြားခြင်းဖြင့် ချိန်ညှိတန်ဖိုးကို တွက်ချက်ပါသည်။ ထို့နောက် ထိုခရိုင်ရှိ မြို့နယ်အားလုံးကို ၎င်းတို့၏ လူဦးရေအရ ခွဲခြားသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ လူဦးရေအများဆုံးရှိသော မြို့နယ်သည် ကောင်စီဝင်တစ်ဦး ထပ်မံရရှိခဲ့သည်။ ကောင်စီဝင်အရေအတွက် စုစုပေါင်း 12 ဦးထက် နည်းနေသေးပါက၊ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ထပ်ခါတလဲလဲ မလုပ်ဆောင်မီ နောက်ဆုံးရွေးချယ်ထားသော မြို့နယ်၏ လူဦးရေကို ချိန်ညှိတန်ဖိုးဖြင့် နုတ်ယူမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အခြားမြို့နယ်စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့များနှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက ခန့်အပ်တာဝန်ပေးသည့် အခြား ကောင်စီဝင် လူတန်းစားများကိုလည်း ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ တစ်နှစ်အကြာတွင် ကောင်စီဝင်များ အလွန်နည်းပါးကြောင်း သိရှိလာရသည်။ အနိမ့်ဆုံး ခရိုင်အဆင့်ကောင်စီဝင်ဦးရေကို ၁၂ ဦးမှ ၂၄ ဦးအထိ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ အချိုးအစားကို 30,000 မှ 15,000 သို့ လျှော့ချခဲ့သည်။ ကျန်တဲ့အပိုင်းက ၇,၅၀၀ ကျော်ရင် ကောင်စီဝင်တယောက် ထပ်ထည့်တယ်။ ==== ၁၉၅၆ ခုနှစ်က ကောင်စီဝင်အရေအတွက် သတ်မှတ်ခြင်း၏ ဥပမာ ==== ခရိုင် A တွင် လူဦးရေ ၂၆၁,၀၀၀ ရှိသည်။ ချိန်ညှိမှုတန်ဖိုးမှာ [261,000 ÷ 24] = 10,875 ဖြစ်သည်။ မြို့နယ်အားလုံး၏ လူဦးရေများကို အောက်တွင် ပြထားသည်။ လူဦးရေ 15,000 ထက်နည်းရင် ကောင်စီဝင်ဦးရေက တယောက်ပါ။ သို့သော် လူဦးရေ 15,000 ထက်ကျော်လွန်ပါက 15,000 တစ်ခုလျှင် နောက်ထပ်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ရှိပါသည်။ အကြွင်း 75,000 ထက်ကျော်လွန်ပါက အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးကို ထပ်လောင်းသည်။ {| class="wikitable" !မြို့နယ် ! လူဦးရေ ! ကောင်စီဝင်အရေအတွက် |- |A | ၇၅၀၀ | ၁ |- |B | ၁၂၂၀၀ | ၁ |- |C | ၁၆၀၀၀ | ၁ |- |D | ၂၁၀၀၀ | ၁ |- |E | ၉၅၀၀ | ၁ |- | F | ၃၀၀၀၀ | ၂ |- |G | ၆၅၀၀၀ | ၄ |- |H | ၈၂၀၀၀ | ၅ |- |I | ၉၀၀၀ | ၁ |- |J | ၈၈၀၀ | ၁ |- | စုစုပေါင်း | ၂၆၁,၀၀၀ | ၁၈ |} ကောင်စီဝင်ဦးရေမှာ ၁၈ ဦးဖြစ်သောကြောင့် လုပ်ငန်းစဉ် ၆ ကြိမ် ထပ်မံပြုလုပ်သည်။ မြို့နယ်အားလုံးကို လူဦးရေအလိုက် အဆင့်သတ်မှတ်ထားသည်။ ပထမအကျော့တွင် မြို့နယ် H မှ ကောင်စီဝင်တစ်ဦး ထပ်မံရရှိခဲ့သည်။ ခရိုင် H အတွက် ချိန်ညှိထားသော လူဦးရေမှာ 82,000- 10,875 = 71,125 ဖြစ်သည်။ လုပ်ငန်းစဉ်သည် နောက်ထပ် 5 ကြိမ် ထပ်လုပ်သည်။ ထို့နောက် တူညီသော ချိန်ညှိမှုတန်ဖိုးဖြင့် ရွေးချယ်ထားသော ခရိုင်၏ လူဦးရေကို လျှော့ချသည်။ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုလုံးကို အောက်တွင် ပြသနိုင်ပါသည်။ {| class="wikitable" ! colspan="2" |Round 1 ! colspan="2" |Round 2 ! colspan="2" |Round 3 |- !District !Population !District !Population !District !Population |- |H |82,000 |H |71,125 |G |65,000 |- |G |65,000 |G |65,000 |H |60,250 |- |F |30,000 |F |30,000 |F |30,000 |- |D |21,000 |D |21,000 |D |21,000 |- |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |- |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |- |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |- |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |- |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |- |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |} {| class="wikitable" ! colspan="2" |Round 4 ! colspan="2" |Round 5 ! colspan="2" |Round 6 |- !District !Population !District !Population !District !Population |- |H |60,250 |G |54,125 |H |49,375 |- |G |54,125 |H |49,375 |G |43,250 |- |F |30,000 |F |30,000 |F |30,000 |- |D |21,000 |D |21,000 |D |21,000 |- |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |- |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |- |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |- |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |- |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |- |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |} အနှစ်ချုပ်ရလျှင် ခရိုင် H နှင့် G တွင် ကောင်စီဝင် ၆ ဦးနှင့် နောက်ထပ် ကောင်စီဝင် ၂ ဦးရှိသည်။ နံပါတ်များကို ရှေ့ဇယားတွင် ထည့်ထားသည်။ === ရိုးရှင်းစေမှုနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး === ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် Thanom Kittikachorn ဦးဆောင်သောအစိုးရသည်ထိုခရိုင်၏ လူဦးရေအပေါ် မူတည်၍ ကောင်စီဝင်အရေအတွက်ကို ပြုခဲ့သည်၊ {| class="wikitable" !လူဦးရေ ! ကောင်စီဝင်အရေအတွက် |- | 199,999 အထိ | ၁၈ |- | 200,000 - 499,999 | ၂၄ |- | 500,000 - 999,999 | ၃၀ |- | 1,000,000 နှင့်အထက် | ၃၆ |} Kittikachorn ၏ အစိုးရသည် ကောင်စီဝင်များ ရွေးချယ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကိုလည်း ရိုးရှင်းစေသည်။ ခရိုင်တစ်ခုစီတွင် ကောင်စီဝင်တစ်ဦးစီ ရပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ အထက်ဖော်ပြပါဇယားအရ ကောင်စီဝင်အရေအတွက် စုစုပေါင်းသည် အနိမ့်ဆုံးနံပါတ်အောက်ဖြစ်ပါက ခရိုင်အားလုံးကို စီခွဲထားသည်။ လူဦးရေ အများဆုံးရှိသော ခရိုင်သည် ကောင်စီဝင်တစ်ဦး ထပ်မံရရှိခဲ့သည်။ ကောင်စီဝင်အရေအတွက် စုစုပေါင်းသည် အနိမ့်ဆုံးနံပါတ်အောက်တွင် ရှိနေပါက၊ ခရိုင်အားလုံးကို ထပ်မံအဆင့်မသတ်မှတ်မီ နောက်ဆုံးရွေးချယ်ထားသော ခရိုင်လူဦးရေကို ညှိနှိုင်းမှုတန်ဖိုးဖြင့် လျှော့ချမည်ဖြစ်သည်။ သက်ဆိုင်ရာ ကောင်စီဝင် အနိမ့်ဆုံး အရေအတွက်ဖြင့် ထိုခရိုင်အဆင့်၏ လူဦးရေကို ပိုင်းခြားခြင်းဖြင့် ချိန်ညှိတန်ဖိုးကို တွက်ချက်ပါသည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ပြည်သူကိုယ်စားလှယ်များ ရေးသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသစ်ကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ကို ခရိုင်ကောင်စီမှ သီးခြားအဖွဲ့အဖြစ် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော်လည်း တစ်ခုနှင့်တစ်ခု နီးနီးကပ်ကပ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အား ဗဟိုမှခန့်အပ်ထားသော အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနေရာတွင် ဥက္ကဋ္ဌက စီမံခန့်ခွဲသည်။ ကောင်စီကို ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးမှ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူထားပြီး အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံ အကြံဉာဏ်များ၊ အကြံပြုချက်များနှင့် အစီအစဉ်များ ပံ့ပိုးပေးနိုင်ရန် မျှော်လင့်ထားသည်။ ခရိုင်ကောင်စီဝင်အရေအတွက်သည် အောက်ဖော်ပြပါဇယားတွင် ပြထားသည့်အတိုင်း လူဦးရေအပေါ် မူတည်ပါသည်။ {| class="wikitable" !လူဦးရေ ! ကောင်စီဝင်အရေအတွက် |- | 499,999 အထိ | ၂၄ |- | 500,000 - 999,999 | ၃၀ |- | 1,000,000 - 1,499,999 | ၃၆ |- | 1,500,000 - 1,999,999 | ၄၂ |- | 2,000,000 နှင့်အထက် | ၄၈ |} ==== ၁၉၉၇ ခုနှစ်နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် ကောင်စီဝင်အရေအတွက် သတ်မှတ်ခြင်း ဥပမာ ==== လုပ်ငန်းစဉ်၏ ရိုးရှင်းမှုကြောင့် ကောင်စီဝင်အရေအတွက်ကို ဆုံးဖြတ်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်းနှင့် လူဦးရေကို ချိန်ညှိခြင်းသာ ပါဝင်သည်။ ခရိုင်အဆင့် A တွင် ကောင်စီဝင် ၁၀ ဦးရှိသည်။ လိုအပ်သောနံပါတ်သည် 24 ဖြစ်သောကြောင့် အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်းနှင့် ချိန်ညှိခြင်း 24-10 = 14 ပတ်ရှိရပါမည်။ အဆင့်သတ်မှတ်ပြီးသည်နှင့် လူဦးရေအများဆုံးရှိသော မြို့နယ်ကို ရွေးချယ်သည်။ ထို့နောက် လုပ်ငန်းစဉ်ပြန်မလည်မီ ရွေးချယ်ထားသော မြို့နယ်တွင် ၎င်း၏လူဦးရေကို ချိန်ညှိထားသည်။ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ကို အောက်တွင် ဖော်ပြနိုင်ပါသည်။ {| class="wikitable" ! colspan="2" |Round 1 ! colspan="2" |Round 2 ! colspan="2" |Round 3 ! colspan="2" |Round 4 ! colspan="2" |Round 5 ! colspan="2" |Round 6 |- |District |Population |District |Population |District |Population |District |Population |District |Population |District |Population |- |H |82,000 |H |71,125 |G |65,000 |H |60,250 |G |54,125 |H |49,375 |- |G |65,000 |G |65,000 |H |60,250 |G |54,125 |H |49,375 |G |43,250 |- |F |30,000 |F |30,000 |F |30,000 |F |30,000 |F |30,000 |F |30,000 |- |D |21,000 |D |21,000 |D |21,000 |D |21,000 |D |21,000 |D |21,000 |- |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |- |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |- |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |- |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |- |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |- |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |} {| class="wikitable" ! colspan="2" |Round 7 ! colspan="2" |Round 8 ! colspan="2" |Round 9 ! colspan="2" |Round 10 ! colspan="2" |Round 11 ! colspan="2" |Round 12 |- |District |Population |District |Population |District |Population |District |Population |District |Population |District |Population |- |G |43,250 |H |38,500 |G |32,375 |F |30,000 |H |27,625 |G |21,500 |- |H |38,500 |G |32,375 |F |30,000 |H |27,625 |G |21,500 |D |21,000 |- |F |30,000 |F |30,000 |H |27,625 |G |21,500 |D |21,000 |F |19,125 |- |D |21,000 |D |21,000 |D |21,000 |D |21,000 |F |19,125 |H |16,750 |- |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |C |16,000 |- |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |B |12,200 |- |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |E |9,500 |- |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |I |9,000 |- |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |J |8,800 |- |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |A |7,500 |} {| class="wikitable" ! colspan="2" |Round 13 ! colspan="2" |Round 14 |- |District |Population |District |Population |- |D |21,000 |F |19,125 |- |F |19,125 |H |16,750 |- |H |16,750 |C |16,000 |- |C |16,000 |B |12,200 |- |B |12,200 |G |10,625 |- |G |10,625 |D |10,125 |- |E |9,500 |E |9,500 |- |I |9,000 |I |9,000 |- |J |8,800 |J |8,800 |- |A |7,500 |A |7,500 |} နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့် ခရိုင် H နှင့် G တွင် 6+7=7 နှင့် 5+1=6 ကောင်စီဝင်များ အသီးသီးရှိသည်။ D နှင့် F မြို့နယ်များတွင် ခရိုင်ကောင်စီဝင် ၂ ဦးရှိသည်။ အခြားမြို့နယ်တစ်ခုစီတွင် ကောင်စီဝင် ၁ ဦးစီ ခံစားခွင့်ရှိသည်။ == ရွေးကောက်ပွဲ == ခရိုင်အဆင့်အတွင်း မှတ်ပုံတင်ထားသည့် လိပ်စာအတိုင်း မှတ်ပုံတင်ထားသည့် အသက် ၁၈ နှစ်နှင့်အထက် အရည်အချင်းပြည့်မီသော နိုင်ငံသားများသည် (၁) ခရိုင်အဆင့်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (အမှုဆောင်အဖွဲ့) ဥက္ကဋ္ဌနှင့် (၂) ခရိုင်အဆင့် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်း ကောင်စီဝင်များ (ဥပဒေပြုရေးမဏ္ဍိုင်)။ ခရိုင်လူဦးရေအလိုက် ကောင်စီဝင်လောင်းများကို ရွေးချယ်ပေးသည်။ သမ္မတကို [[အနိုင်ရသူ အကုန်ယူစနစ်|ရာထူးမှ ပထမအကျော့]] တွင် အခြေခံရွေးချယ်သည်။ မဲအများဆုံးရသူသည် သမ္မတဖြစ်လာသည်။ ရွေးကောက်ခံသမ္မတသည် ဒုတိယသမ္မတ နှစ်ဦးမှ လေးဦးနှင့် လက်ထောက်ငါးဦးအထိ ရွေးချယ်ပြီး ၎င်းတို့အားလုံးသည် ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်မဖြစ်ရပါ။ တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့၏ အာဏာနှင့် တာဝန်များကို တဖြည်းဖြည်း တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ရန် ဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ သို့သော်လည်း အချို့သော တာဝန်များမှာ ဗဟိုမှ ခန့်အပ်ထားသော ခရိုင်အဆင့်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံတွင် ရှိနေသည်။ ဤသို့ဆိုလျှင် ထိုင်းတွင် အဆင့်နှစ်ဆင့်ရှိသော ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးကို အသုံးချခဲ့သည်။ ပထမအဆင့်မှာ စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့၊ [[တံပွန်းခရိုင်ခွဲ|ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များ]] နှင့် ခရိုင်အဆင့် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များ အပါအဝင် ဒေသန္တရအစိုးရဖြစ်သည်။ ဒီအဖွဲ့တွေအားလုံးကို ရွေးကောက်ခံသမ္မတက ဦးဆောင်တယ်။ ဒုတိယအဆင့်မှာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးဆောင်သော ဗဟိုအစိုးရ၏ ဒေသဆိုင်ရာ ဌာနခွဲဖြစ်သည်။ == အနာဂတ် == Move Forward ပါတီ နှင့် ၎င်း၏ရှေ့ဆက်ဖြစ်သော [[အနာဂတ်မိုင်ပါတီ|Future Forward ပါတီက]] ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဗဟိုအစိုးရ (သို့မဟုတ် ဒေသဆိုင်ရာအစိုးရ) နှင့် ဒေသန္တရကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရအစိုးရတို့ အပါအဝင် နှစ်ဆင့်ရှိသော ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးကို လုံးဝပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းသင့်ပြီး ခရိုင်အဆင့်တစ်ခုစီ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများကို ရွေးချယ်ကာ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်သင့်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ ယင်းက ဗဟိုအစိုးရမှ ဒေသန္တရအစိုးရအထိ ကွပ်ကဲမှုကွင်းဆက်ကို ထိထိရောက်ရောက် တိုစေပါသည်။ တရားစီရင်ရေးနှင့် စစ်တပ်မှလွဲ၍ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုအားလုံးကို ဒေသဆိုင်ရာ အစိုးရများက စီမံခန့်ခွဲမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပြုချက်အောင်မြင်ပါက ခရိုင်အဆင့်အားလုံးတွင် ရွေးကောက်ခံခရိုင်အဆင့်ကောင်စီက ကြီးကြပ်ပြီး အကြံပေးသည့် ရွေးကောက်ခံ (ဗဟိုမှခန့်အပ်ခြင်းထက်) အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ဦးဆောင်မည်ဖြစ်သည်။ ခရိုင်အဆင့်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သည် ခရိုင်အဆင့်၏ အဓိကကျသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ == ရာထူးတာဝန်များ == ခရိုင်အဆင့်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (PAO) သည် ၎င်း၏တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အတွင်း ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် တာဝန်များ အများအပြားကို ပံ့ပိုးပေးသည်၊၊ # တည်ဆဲဥပဒေများနှင့်အညီ ဥပဒေများပြဋ္ဌာန်းခြင်း။ # ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အစီအစဉ်တစ်ခု ဖန်တီးပါ။ # နိုင်ငံသားများ၏ အကျိုးကျေးဇူးအတွက် အခြားဒေသခံအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပါ။ # ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် အခြားအစိုးရ အဖွဲ့များနှင့် ပူးပေါင်းကာ [[ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းမှုတပ်ဖွဲ့|ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေး]] နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ဆောင်ရွက်ခြင်း။ # ဒေသန္တရအနုပညာ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများကို ထိန်းသိမ်းမြှင့်တင်ပါ။ # ပညာရေးကို မြှင့်တင်ပြီး ပံ့ပိုးကူညီပါ။ # တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရကိုယ်စား ဆောင်ရွက်သည်။ == ကြည့်ပါ။ == * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်မှုအပိုင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ခရိုင်အဆင့်များ]] == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံ နယ်မြေအပိုင်းအခြား အမျိုးအစားများ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ]] [[ကဏ္ဍ:ပြန်လည်မဆန်းစစ်ရသေးသော ဘာသာပြန်များပါဝင်သည့် စာမျက်နှာများ]] 1hzxjg2ll09mfw32h4v4nm7d1rjq6u4 0 269040 877858 877501 2025-06-14T17:36:07Z Aung Thu Ra Phyoo 131283 [[ဂျီအမ်အမ်တီဗွီ]] စာမျက်နှာကို [[GMMTV]] သို့ ပြန်ညွှန်းပေါ်ထပ်၍ Aung Thu Ra Phyoo က ရွှေ့ခဲ့သည်: ရွှေ့ပြောင်းရန် တောင်းဆိုခြင်းအတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆွေးနွေးချက်စာမျက်နှာကို ကြည့်ပါ 877501 wikitext text/x-wiki {{short description|Thai TV production company}} {{Infobox company | name = GMMTV | former_name = Grammy Television | native_name = จีเอ็มเอ็มทีวี | logo = GMMTV Logo.svg | logo_alt = GMMTV logo, depicting "G••MM•" on the TV-shaped rectangle, and two small circles, each containing "t" and "v" respectively | type = ကန့်သတ်ကုမ္ပဏီ | foundation = {{Start date and age|1995|8|3|df=y|p=yes}} | parent = [[ဂျီအမ်အမ် ဂရမ်မီ]] (1995–2020)|The One Enterprise (2020–present) | location = GMM Grammy Place, 50 Sukhumvit Road, Khlong Toei Nuea, Watthana district, [[ဘန်ကောက်]], [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] | key_people = Sataporn Panichraksapong | products = | industry = Artist Management Agency, Television Production, Filmmaking | revenue = {{increase}} 2,401.26 million baht | revenue_year = 2023<ref name="dbd-profitloss">{{cite web|url=https://datawarehouse.dbd.go.th/company/profile/EzK0popeXDb8gVk9R68rA7EUo3Kl0VM9wulhrYXU2p2vFHAg-vWZF4UUMTjZZ29r|accessdate=2024-05-22|title=Income Statement of GMM TV COMPANY LIMITED|website=Thailand's Department of Business Development|publisher=DBD DataWarehouse+}}</ref> | net_income = {{decrease}} 220.96 million baht | net_income_year = 2023<ref name="dbd-profitloss" /> | homepage = {{URL|www.gmm-tv.com}} }} '''ဂျီအမ်အမ်တီဗွီ''' (အင်္ဂလိပ်: GMMTV, {{Lang-th|จีเอ็มเอ็มทีวี}}) သည် ရုပ်မြင်သံကြားရှိုးများ ၊ သီချင်းများ နှင့် တေးဂီတဗီဒီယိုများကို ထုတ်လုပ်သည့် The One Enterprise လက်အောက်ရှိ [[ဂျီအမ်အမ် ဂရမ်မီ]] ၏ ထိုင်းဖျော်ဖြေရေး လုပ်ငန်းစုကြီး၏ လုပ်ငန်းခွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၁၉၉၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ Sataporn Panichraksapong သည် ကုမ္ပဏီ၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် ဖြစ်သည်။ == လုပ်ငန်း == {{multiple image|direction=vertical|width=120|image_style=border:none; margin-top:15px; background:transparent; |title=Logos |image1=1995 Grammy Television Logo.svg|caption1= It was first known as ''Grammy Television'' (which refers to its acronym from the latter) |image2=2007 GMMTV Logo.svg|caption2=First logo used from 2007 to 2013 |image3=GMMTV Logo.svg|caption3= Current logo since 2014 }} '''GMMTV Company Limited''' ( {{Lang-th|จีเอ็มเอ็มทีวี}}) '''ဂရမ်မီ ရုပ်မြင်သံကြား ကုမ္ပဏီလီမိတက်''' ({{Lang-th|บริษัทจีเอ็มเอ็ม มีเดีย จำกัด}}) ကို ဩဂုတ်လ ၃ <ref>{{cite web|url=https://datawarehouse.dbd.go.th/company/profile/5/0105538092304|accessdate=2021-05-17|title=Juristic Person Information: GMM TV COMPANY LIMITED|website=dbd.go.th|publisher=DBD DataWarehouse+|url-access=registration}}</ref> တွင် GMM Grammy မှ အမှုဆောင်အရာရှိများက ထိုင်းရုပ်မြင်သံကြားစက်မှုလုပ်ငန်းကို ဖွံ့ ဖြိုးတိုးတက်စေပြီး အားကောင်းလာစေရန် အလားအလာကောင်းများကို မြင်တွေ့ခဲ့ကြပါသည်။ ကုမ္ပဏီ၏ ဈေးကွက်ရှာဖွေရေးဌာနကို ရုပ်မြင်သံကြားထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းကို စီမံခန့်ခွဲရန် သီးခအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ GMMTV သည် ထိုအချိန်က ထိုင်းနိုင်ငံရှိ Analogue ရုပ်သံလိုင်းများအတွက် တီဗီအစီအစဉ်များနှင့် တေးဂီတရှိုးများဖြစ်သည့် Channel 3 ၊ Channel 5 ၊ Channel 7 နှင့် iTV ၊ Duangjai Lorlertwit နှင့် Saithip Montrikul na Ayudhaya တို့မှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာများအဖြစ် စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=https://digi.library.tu.ac.th/undergrad/jc/1084/10APPENDICES.pdf|title=ภาคผนวก|website=Thammasat University Library|access-date=9 July 2018|language=th|archive-date=10 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180710010323/http://digi.library.tu.ac.th/undergrad/jc/1084/10APPENDICES.pdf|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |url=http://digi.library.tu.ac.th/undergrad/jc/0135/06CHAPTER_2.pdf |title=บทที่ 2 องค์กรฝึกงาน บริษัท แกรมมี่ เทเลวิชั่น จำกัด |website=Thammasat University Library |access-date=9 July 2018 |language=th |archive-date=9 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180709215606/http://digi.library.tu.ac.th/undergrad/jc/0135/06CHAPTER_2.pdf |url-status=live }}</ref> ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် Saithip Montrikul na Ayudhaya ကုမ္ပဏီမှ GMM Media Public Co., Ltd. ကို စီမံခန့်ခွဲရန် ကုမ္ပဏီမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး <ref>{{cite web |url=https://grammy.listedcompany.com/misc/ShareholderMTG/agm2019/20190325-grammy-agm-2019-enc04-03-en-01.pdf |title=Enclosure 4.3: Credentials and Backgrounds of the Candidate (Mrs. Saithip Mongrikul Na Ayudhaya) |website=GMM Grammy |date=26 April 2019 |access-date=25 May 2021 |archive-date=25 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210525164541/https://grammy.listedcompany.com/misc/ShareholderMTG/agm2019/20190325-grammy-agm-2019-enc04-03-en-01.pdf |url-status=live }}</ref> နေဖြင့် ထိုအချိန်က ဒုတိယမန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ Sataporn Panichraksapong သည် မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာအသစ် (ယခုလက်ရှိ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်) ဖြစ်လာပြီး <ref>{{cite web |url=https://grammy.listedcompany.com/misc/ShareholderMTG/agm2016/20160404-grammy-agm2016-enc04-04-en.pdf |title=Enclosure 4.4: Credentials and Backgrounds of the Candidate (Mr. Sataporn Panichraksapong) |website=GMM Grammy |date=4 April 2016 |access-date=25 May 2021 |archive-date=25 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210525164539/https://grammy.listedcompany.com/misc/ShareholderMTG/agm2016/20160404-grammy-agm2016-enc04-04-en.pdf |url-status=live }}</ref> ကုမ္ပဏီကို GMMTV Company Limited အဖြစ် အမည်ပြောင်းခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် ကုမ္ပဏီသည် Bang Channel ဟုခေါ်သော ကေဘယ်လ်နှင့် ဂြိုဟ်တုရုပ်မြင်သံကြားလိုင်းကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး Channel 5 တွင်ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည့် တီဗီရှိုးအချို့ကို ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ချန်နယ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ကာ ဂိမ်းရှိုးများနှင့် တေးဂီတရှိုးများမှလွဲ၍ အခြားရုပ်မြင်သံကြားအစီအစဉ်များကို စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် GMMTV သည် GMMTV မှ ရှယ်ယာ 70% နှင့် Rungtham မှ 30% ကိုင်ဆောင်ထားသော ထိုင်းရုပ်မြင်သံကြားစက်မှုလုပ်ငန်းကို ချဲ့ထွင်ရန်နှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်ရန်အတွက် Memiti Co., Ltd. ကို တည်ထောင်ရန် Rungtham Pumseenil နှင့် ဖက်စပ်တည်ထောင်ခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် Memiti သည် GMMTV ၏ လုပ်ငန်းခွဲတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref>{{Cite report |url=https://grammy.listedcompany.com/misc/AR/20130401-GRAMMY-AR2012-EN.pdf |title=Annual Report 2012 |publisher=GMM Grammy |year=2012 |page=50 |access-date=25 May 2021 |archive-date=6 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210906111544/https://grammy.listedcompany.com/misc/AR/20130401-GRAMMY-AR2012-EN.pdf |url-status=live }}</ref> GMM Grammy ၏ လုပ်ငန်းပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှုကြောင့် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၄ ရက်နေ့တွင် GMM Grammy ၏ ဒါရိုက်တာဘုတ်အဖွဲ့သည် Memiti ရှိ GMMTV မှ ရှယ်ယာ ၇၀% ကို The One Enterprise သို့မဟုတ် One 31 channel လုပ်ငန်းအုပ်စုသို့ အစုရှယ်ယာဝင်အသစ်အဖြစ် လွှဲအပ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည် ။<ref>{{cite web |title=The Disposition of Investment in Memiti Company Limited |url=https://grammy.listedcompany.com/newsroom/240620151956090535E.pdf |website=GMM Grammy |date=24 June 2015 |access-date=25 May 2021 |archive-date=25 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210525164542/https://grammy.listedcompany.com/newsroom/240620151956090535E.pdf |url-status=live }}</ref> ထိုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် GMMTV ၏ ဒါရိုက်တာဘုတ်အဖွဲ့သည် ၎င်း၏ကေဘယ်လ်နှင့် ဂြိုလ်တုရုပ်မြင်သံကြားလိုင်းကို ပိတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး ဒစ်ဂျစ်တယ်ချန်နယ်များဖြစ်သည့် One31 နှင့် GMM 25 အတွက် ရုပ်မြင်သံကြားထုတ်လုပ်မှုကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် Bang Channel ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ထုတ်လွှင့်ခြင်းအား ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပါသည်။<ref>{{cite web |url=https://www.facebook.com/gmmtvofficial/photos/a.332014076223.193794.81944441223/10153689279946224/ |title=Thank you for the love. Thank you for the support. Thank you for watching Bang Channel |website=Facebook |publisher=GMMTV |date=8 December 2015 |access-date=9 July 2018 |language=th |archive-date=13 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190913102328/https://www.facebook.com/gmmtvofficial/photos/a.332014076223.193794.81944441223/10153689279946224/ |url-status=live }}</ref> TCC Group ၏ လုပ်ငန်းခွဲဖြစ်သော Adelfos Co., Ltd. သည် GMM Channel Trading Co., Ltd. တွင် အသစ်ထုတ်ဝေလိုက်သော သာမန်အစုရှယ်ယာများအတွက် စာရင်းသွင်းပြီးနောက်၊ GMM Grammy သည် ယခင် ရှယ်ယာစာရင်းသွင်းခြင်းဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်နှင့်အညီ GMMTV Ltd မှ Holding Co., Ltd. (GMMTV, Holding Co., Ltd.) Co., Ltd. သို့မဟုတ် GMM 25 ၏ အစုရှယ်ယာအသစ်အဖြစ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းစု။ <ref>{{Cite report |last=Sansuthi |first=Karnsuda |url=https://grammy.listedcompany.com/newsroom/240820171248000070E.pdf |title=Execution of Share Subscription Agreement for newly issued ordinary shares in GMM Channel Trading Co., Ltd. |publisher=GMM Grammy |date=24 August 2017 |access-date=25 May 2021 |archive-date=25 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210525164544/https://grammy.listedcompany.com/newsroom/240820171248000070E.pdf |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.nationthailand.com/business/30325151 |title=Cashed-up GMM set for content boost |website=The Nation |date=28 August 2017 |access-date=9 July 2018 |archive-date=25 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210525164536/https://www.nationthailand.com/business/30325151 |url-status=live }}</ref> သို့သော် ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် TCC Group ၏ Siridamrongdham Co., Ltd. နှင့် GMM Grammy ၏ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့အစည်းအဝေးတွင် GMMCH မှ အစုရှယ်ယာအားလုံးကို ဖယ်ရှားခြင်းနှင့် လွှဲပြောင်းခြင်းအား ONEE (The One Enterprise Public Company Limited or One31 business group) မှ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ ONE ၏ စတော့အိတ်ချိန်း နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ထိုင်းစတော့အိတ်ချိန်း ၏ ကနဦးအများပိုင်ကုမ္ပဏီထံ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည် ။ ရလဒ်အနေဖြင့် ကုမ္ပဏီသည် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်မှစ၍ ဒါရိုက်တာအဖြစ် Takonkiet Viravan ဖြင့် The One Enterprise အဖွဲ့၏ လက်အောက်ခံကုမ္ပဏီတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် GMMTV သည် Benetone Films Co., Ltd. နှင့် ပူးပေါင်းကာ Congrats My Ex ဇာတ်ကားကို ထုတ်လုပ်ဖြန့်ချီခဲ့သည်။ စုစုပေါင်းရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု၏ ၂၅% သို့မဟုတ် ဘတ် 10,500,000 ကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ <ref>{{Cite report |url=https://hub.optiwise.io/storage/45/annual-report/2022/onee-one-report2022-en.pdf |title=Annual Report 2022 (56-1 One Report) |publisher=The One Enterprise |year=2022 |page=30 |access-date=28 May 2024 }}</ref> ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂ဝ ရက်နေ့တွင် GMMTV 2023 Diversely Yours သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် Sataporn သည် Parbdee Tawesuk Co.,Ltd. တွင် အစုရှယ်ယာ 51% ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် အစီအစဉ်ရှိကြောင်း Wake Up Ladies: The Series , The Gifted , F4 Thailand: Boys Over Flowers စသည့် ထင်ရှားသောဇာတ်လမ်းတွဲများအား ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် ဖန်တီးမှုကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သည့် Parbdee Tawesuk ၏ တီထွင်ဖန်တီးမှုစွမ်းရည်နှင့် အနာဂတ်အလားအလာများအား မြှင့်တင်ပေးနိုင်မည်ဟုဆိုခဲ့သည်။<ref>{{cite web |url=https://www.gmm-tv.com/news/2870/ |title="GMMTV" announces plans to join forces with "Parbdee Taweesuk" to enhance potential and elevate Thai content to reach new heights in the global market |website=GMMTV |date=22 November 2022 |access-date=23 November 2022}}</ref> ထို့ပြင် ထိုင်းအကြောင်းအရာများကို ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ တင်ဆက်ရာတွင် အမြင့်အသစ်သို့ ရောက်ရှိနိုင်ရေးအတွက်လည်း ရည်ရွယ်ထားသည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။<ref>{{Cite news|last=Senasuttipan|first=Unnop|date=22 December 2022|title=Notification of the Acquisition of subsidiary|work=Stock Exchange of Thailand|url=https://classic.set.or.th/dat/news/202212/22148904.pdf|access-date=23 December 2022|archive-date=23 December 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221223113405/https://classic.set.or.th/dat/news/202212/22148904.pdf|url-status=dead|accessdate=28 May 2025|archivedate=23 December 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20221223113405/https://classic.set.or.th/dat/news/202212/22148904.pdf}}</ref><ref>{{Cite news|date=22 December 2022|title=ONEE ซื้อกิจการ "ภาพดีทวีสุข" ขยายทีมผลิตคอนเทนต์ หวังเพิ่มเรตติ้ง-รายได้|work=Kaohoon|url=https://www.kaohoon.com/news/578110|language=thai|access-date=23 December 2022}}</ref> လက်ရှိတွင် GMMTV သည် The One Enterprise ၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် ဖျော်ဖြေရေးအစီအစဉ်များ၊ ဒရာမာများနှင့် ရုပ်သံစီးရီးများကို ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် One31 နှင့် GMM 25 ချန်နယ်နှစ်ခုစလုံးတွင် ထုတ်လွှင့်ခွင့်ရှိပြီး ၎င်း၏ ထင်ရှားသော ဆယ်ကျော်သက်/ဒရမ်မာစီးရီးများအပြင် GMM 25 တွင် Boys' Love ဇာတ်လမ်းတွဲများကိုလည်း ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် The One Enterprise မှ GMMTV ၏ ညနေ ၈:၃၀ မှ ၉:၃၀ နာရီအထိ ထုတ်လွှင့်မည့် ဇာတ်လမ်းတွဲများကို တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ် ပုံမှန်ထုတ်လွှင့်ပြသနေသည်။<ref>{{cite web |url=https://www.boomchanneltv.com/content/718/ |title=GMMTV 2021 : The New Decade Begins เข้าสู่ทศวรรษใหม่ที่จัดใหญ่และจัดเต็มมากกว่าเดิม |date=2020-12-04 |access-date=25 May 2021 |website=BOOMCHANNELTV |language=th |archive-date=2021-04-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210423152038/https://www.boomchanneltv.com/content/718/ |url-status=live }}</ref> == အနုပညာရှင်များ == ===လက်ရှိ=== ၎င်းတို့မှာ [[GMMTV]] ရုပ်သံအစီအစဉ်တင်ဆက်သူများ၊ တင်ဆက်သူများ ၊ သရုပ်ဆောင်များ နှင့် အဆိုတော်များ အပါအဝင် GMMTV ၏ လက်အောက်တွင် လက်ရှိ အနုပညာရှင်များ ဖြစ်ကြသည် :<ref>{{cite web |title=Artists |url=https://www.gmm-tv.com/artists/ |website=gmm-tv.com |access-date=27 December 2022 }}</ref> {{columns-list|colwidth=20em| #Allan Asawasuebsakul (Ford) #[[:en:Archen Aydin|Archen Aydin]] (Joong) #[[:en:Atthaphan Phunsawat|Atthaphan Phunsawat]] (Gun) #[[:en:Benyapa Jeenprasom|Benyapa Jeenprasom]] (View) #Bhobdhama Hansa (Java) #[[:en:Chanikarn Tangkabodee|Chanikarn Tangkabodee]] (Prim) #Charisar Oldham (Chari) #Chayakorn Jutamas (JJ) #Chayapol Jutamas (AJ) #Trairattanapradit (Tui) #Chayuth Gorsurat (Titan) #Chompoopuntip Temtanamongkol (Acare) #Dechchart Tasilp (Sea) #[[:en:Gawin Caskey|Gawin Caskey]] (Fluke) #[[:en:Harit Cheewagaroon|Harit Cheewagaroon]] (Sing) #[[:en:Hirunkit Changkham|Hirunkit Changkham]] (Nani) #Jakrapatr Kaewpanpong (William) #Jeeratch Wongpian (Fluke) #Jiratchapong Srisang (Force) #[[:en:Jirawat Sutivanichsak|Jirawat Sutivanichsak]] (Dew) #Jiruntanin Trairattanayon (Mark) #Jitaraphol Potiwihok (Jimmy) #[[:en:Jumpol Adulkittiporn|Jumpol Adulkittiporn]] (Off) #Juthapich Indrajundra (Jamie) #[[:en:Kanaphan Puitrakul|Kanaphan Puitrakul]] (First) #Kanthee Limpitikranon (Ken) #Kanyarat Ruangrung (Piploy) #Kasidet Plookphol (Book) #[[:en:Kay Lertsittichai|Kay Lertsittichai]] (Kay) #Kirati Puangmalee (Title) #Kittipat Chalaragse (Golf) #Kittiphop Sereevichayasawat (Satang) #[[:en:Korapat Kirdpan|Korapat Kirdpan]] (Nanon) #Krittanun Aunchananun (Ping) #Krongkwan Nakornthap (Jaoying) #[[:en:Leo Saussay|Leo Saussay]] (Leo) #[[:en:Luke Ishikawa Plowden|Luke Ishikawa Plowden]] (Luke) #Metas Opas-iamkajorn (Mick) #[[:en:Metawin Opas-iamkajorn|Metawin Opas-iamkajorn]] (Win) #Nachat Juntapun (Nicky) #Nachcha Chuedang (Parn) #Nannaphas Loetnamchoetsakun (Mewnich) #Napapat Sattha-atikom (Chelsea) #Napat Patcharachavalit (Aun) #[[:en:Naravit Lertratkosum|Naravit Lertratkosum]] (Pond) #Naruth Prateeppavameta (Franc) #[[:en:Natachai Boonprasert|Natachai Boonprasert]] (Dunk) #Natarit Worakornlertsith (Marc) #Nattanon Tongsaeng (Fluke) #Nattapat Nimjirawat (Mac) #[[:en:Nattawat Jirochtikul|Nattawat Jirochtikul]] (Fourth) #Nichapa Praepeerakul (Mymé) #[[:en:Niti Chaichitathorn|Niti Chaichitathorn]] (Pompam) #Noppanut Guntachai (Boun) #[[:en:Norawit Titicharoenrak|Norawit Titicharoenrak]] (Gemini) #Nutnicha Sangmanee (Pream) #Ochiris Suwanacheep (Aungpao) #[[:en:Pakin Kunaanuwit|Pakin Kunaanuwit]] (Mark) #Panachai Sriariyarungruang (Junior) #Panachkorn Rueksiriaree (Stamp) #[[:en:Pansa Vosbein|Pansa Vosbein]] (Milk) #Passawish Thamasungkeeti (Progress) #Patara Eksangkul (Foei) #Patchara Silapasoonthorn (Surf) #Pathitta Pornchumroenrut (Pahn) #Patsit Permpoonsavat (Soodyacht) #[[:en:Pattranite Limpatiyakorn|Pattranite Limpatiyakorn]] (Love) #Pattraphus Borattasuwan (Bonnie) #[[:en:Pawat Chittsawangdee|Pawat Chittsawangdee]] (Ohm) #Peemsan Sotangkur (Luke) #Peerakan Teawsuwan (Ashi) #[[:en:Perawat Sangpotirat|Perawat Sangpotirat]] (Krist) #Phakawat Tangchatkeaw (Tor) #Phatchatorn Thanawat (Ployphach) #Pheerawit Koolkang (Captain) #Phromphiriya Thongputtaruk (Papang) #Phudtripart Bhudthonamochai (Ryu) #[[:en:Phuwin Tangsakyuen|Phuwin Tangsakyuen]] (Phuwin) #Pichetpong Chiradatesakunvong (Hong) #[[:en:Pirapat Watthanasetsiri|Pirapat Watthanasetsiri]] (Earth) #[[:en:Ploynira Hiruntaveesin|Ploynira Hiruntaveesin]] (Kapook) #[[:en:Ployshompoo Supasap|Ployshompoo Supasap]] (Jan) #[[:en:Pluem Pongpisal|Pluem Pongpisal]] (Pluem) #Pongsapak Udompoch (Santa) #Poomsuwan Suwansatit (Almond) #Poon Mitpakdee (Poon) #Poon Sutarom (Pun) #[[:en:Prachaya Ruangroj|Prachaya Ruangroj]] (Singto) #Prariyapit Yu (Jingjing) #Preeyaphat Lawsuwansiri (Earn) #Puttipong Jitbut (Chokun) #[[:en:Rachanun Mahawan|Rachanun Mahawan]] (Film) #Rapeepong Supatineekitdecha (Lego) #Ratiphat Luengvoraphan (Aston) #[[:en:Rattanawadee Wongthong|Rattanawadee Wongthong]] (Mim) #[[:en:Rutricha Phapakithi|Rutricha Phapakithi]] (Ciize) #[[:en:Sahaphap Wongratch|Sahaphap Wongratch]] (Mix) #[[:en:Samantha Melanie Coates|Samantha Melanie Coates]] (Sammy) #[[:en:Sapol Assawamunkong|Sapol Assawamunkong]] (Great) #[[:en:Sarin Ronnakiat|Sarin Ronnakiat]] (Inn) #[[:en:Sarunchana Apisamaimongkol|Sarunchana #Apisamaimongkol]] (Aye) #[[:en:Sattabut Laedeke|Sattabut Laedeke]] (Drake) #Save Saisawat (Save) #Sillapintr Sillapachai (Sangt) #Singha Luangsuntorn (Singha) #Sivakorn Lertchuchot (Guy) #[[:en:Supha Sangaworawong|Supha Sangaworawong]] (Est) #Supakorn Kantanit (Guitar) #[[:en:Suphakorn Sriphotong|Suphakorn Sriphotong]] (Pod) #Suvijak Piyanopharoj (Keen) #Tanan Lohawatanakul (Paul) #[[:en:Tanapon Sukumpantanasan|Tanapon #Sukumpantanasan]] (Perth) #[[:en:Tanutchai Wijitvongtong|Tanutchai Wijitvongtong]] (Mond) #[[:en:Tachakorn Boonlupyanun|Tachakorn #Boonlupyanun]] (Godji) #[[:en:Tawan Vihokratana|Tawan Vihokratana]] (Tay) #Tawinan Anukoolprasert (Sea) #Teepakron Kwanboon (Prom) #Teeradech Vitheepanich (Tee) #Teshow Promsakha Na-Sakolnakorn (Teshow) #Thamonchita Narmkool (Mantra) #Thanaboon Kiatniran (Aou) #Thanaphon U-sinsap (Leng) #Thanat Danjesda (Nut) #Thanathat Tanjararak (Indy) #[[:en:Thanawat Rattanakitpaisan|Thanawat #Rattanakitpaisan]] (Khaotung) #Thanawin Pholcharoenrat (Winny) #Thanawin Teeraphosukarn (Louis) #Thanik Kamontharanon (Pawin) #Tharatorn Jantharaworakarn (Boom) #[[:en:Thasorn Klinnium|Thasorn Klinnium]] (Emi) #Thinnaphan Tantui (Thor) #Thipakorn Thitathan (Ohm) #Thishar Thurachon (Mint) #[[:en:Thitipoom Techaapaikhun|Thitipoom #Techaapaikhun]] (New) #[[:en:Thitiwat Ritprasert|Thitiwat Ritprasert]] (Ohm) #Tinnasit Isarapongporn (Barcode) #[[:en:Tipnaree Weerawatnodom|Tipnaree #Weerawatnodom]] (Namtan) #Tiranat Kittisattho (Juno) #[[:en:Tontawan Tantivejakul|Tontawan Tantivejakul]] (Tu) #[[:en:Trai Nimtawat|Trai Nimtawat]] (Neo) #Tupthong Suwanrakanont (Tham) #[[:en:Wachirawit Ruangwiwat|Wachirawit Ruangwiwat]] (Chimon) #[[:en:Wanwimol Jaenasavamethee|Wanwimol #Jaenasavamethee]] (June) #Warut Chawalitrujiwong (Prem) #[[:en:Watchara Sukchum|Watchara Sukchum]] (Jennie Panhan) #Wattanin Songtaweesub (Khaokla) #[[:en:Way-Ar Sangngern|Way-Ar Sangngern]] (Joss) #[[:en:Weerayut Chansook|Weerayut Chansook]] (Arm) #[[:en:Wongravee Nateetorn|Wongravee Nateetorn]] (Sky)}} ==သရုပ်ဆောင်ဟောင်းများ== {{columns-list|colwidth=20em| #Achirawich Saliwattana (Gun Achi) #Akeburud Sophon (Suice) #Akkaranat Ariyaritwikul (Nott) #Alysaya Tsoi (Alice) #[[:en:Bhasidi Petchsutee|Bhasidi Petchsutee]] (Lookjun) #Chanagun Arpornsutinan (Gunsmile) #Chanunphat Kamolkiriluck (Gigie) #Charada Imraporn (Piglet) #[[:en:Chatchawit Techarukpong|Chatchawit Techarukpong]] (Victor) #Chinnarat Siriphongchawalit (Mike) #[[:en:Jirakit Kuariyakul|Jirakit Kuariyakul]] (Toptap) #[[:en:Jirakit Thawornwong|Jirakit Thawornwong]] (Mek) #Juti Jumroenketpratip (Mek) #Kasempong Paladesh (Bezt) #Khemarat Sunthorranon (Oung) #Khoo Pei-Cong (Wave) #Kitkasem McFadden (James) #Kritchanok Suaysod (Atom) #Krithawat Akachai (Non) #Krittanai Arsalprakit (Nammon) #Krittaphorn Monteerarat (Mook) #Korawit Boonsri (Gun) #[[:en:Korn Khunatipapisiri|Korn Khunatipapisiri]] (Oaujun) #Kunchanuj Kengkarnka (Kun) #[[:en:Marie Eugenie Le Lay|Marie Eugenie Le Lay]] (Zom) #Maripha Siripool (Wawa) #Methavee Pichetchaiyuth (Now) #Napasasi Surawan (Mind) #[[:en:Napasorn Weerayuttvilai|Napasorn Weerayuttvilai]] (Puimek) #Nararak Jaibumrung (Ten) #Natcha Janthapan (Mouse) #Nattharat Kornkaew (Champ) #[[:en:Nawat Phumphotingam|Nawat Phumphotingam]] (White) #Neen Suwanamas (Neen) #Noelle Klinneam (Tiny) #[[:en:Patrick Nattawat Finkler|Nattawat Finkler]] (Patrick) #Oranicha Krinchai (Proud) #Pathompong Reonchaidee (Toy) #[[:en:Patchata Janngeon|Patchata Janngeon]] (Fiat) #Peerapon Senakun (Ikkyu) #Perawit Pinta (Palm) #Phakjira Kanrattanasood (Nanan) #Phanuroj Chalermkijporntavee (Pepper) #Phurikulkrit Chusakdiskulwibul (Amp) #Pimlada Chaiprichawit (Prae) #Pisith Nimitsamanjit (Fluk) #Porntip Pantawong (Ploy) #Praekwan Phongskul (Bimbeam) #Premanat Suwannannon (Peck) #Pronpiphat Pattanasettanon (Plustor) #Pumipat Paiboon (Prame) #[[:en:Purim Rattanaruangwattana|Purim Rattanaruangwattana]] (Pluem) #Pusit Dittapisit (Fluke) #[[:en:Puttichai Kasetsin|Puttichai Kasetsin]] (Push) #[[:en:Ramida Jiranorraphat|Ramida Jiranorraphat]] (Jane) #Rapa Surajaras (Rapa) #[[:en:Sarunyu Winaipanit|Sarunyu Winaipanit]] (Ice) #Sean Jindachot (Sean) #Sheranut Yusananda (Namcha) #Sirichok Sae-Tang (Ball) #Sirintip Hanpradit (Rose) #Smith Sirisrimungkorn (Bank) #Sureeyares Yakares (Prigkhing) #Sutthipha Kongnawdee (Noon) #Thanaboon Wanlopsirinun (Na) #Thanakorn Phowijit (Float) #Thanaset Suriyapornchaikul (Euro) #[[:en:Thanat Lowkhunsombat|Thanat Lowkhunsombat]] (Lee) #[[:en:Thanatsaran Samthonglai|Thanatsaran Samthonglai]] (Frank) #Thapat Niyommalai (Tee) #Theeratach Sriboonnark (Bond) #Tytan Teepprasan (Tytan) #[[:en:Vachirawit Chivaaree|Vachirawit Chivaaree]] (Bright) #Warinda Damrongphol (Dada) #Winyu Wongsurawat (John) #[[:en:Worranit Thawornwong|Worranit Thawornwong]] (Mook) #[[:en:Yongwaree Anilbol|Yongwaree Anilbol]] (Fah) }} ==ဇာတ်လမ်းတွဲများ == {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! Year ! Title ! {{flagicon| Thailand}} Thai title ! Network ! Co-production company(s) ! class="unsortable" style="width:30em" | Notes ! class="unsortable" | {{abbr|Ref.|Reference}} |- | 2014 | ''[[:en:Room Alone 401-410|Room Alone 401-410]]'' | {{n/a}} | rowspan="2" |[[:en:One 31|One HD]]<br/>Bang Channel | | | |- | rowspan="5" | 2015 | ''[[:en:Wifi Society|Wifi Society]]'' | {{n/a}} | | Based on the popular topics on Pantip.com. | |- | ''[[:en:Ugly Duckling (TV series)|Ugly Duckling]]'' | ''รักนะเป็ดโง่'' | GMM 25<br/>Bang Channel | | Based on and adapted from "Ugly Duckling ลูกเป็ดขี้เหร่" fiction series. | |- | ''[[:en:Wonder Teacher|Wonder Teacher]]'' | ''อัศจรรย์คุณครูเทวดา'' | rowspan="2" |[[:en:One 31|One31]]<br/>Bang Channel | Sea Studio | | |- | ''[[:en:Room Alone 2|Room Alone 2]]'' | {{n/a}} | | Sequel to ''Room Alone 401-410''. | |- | ''[[:en:Love Flight|Love Flight]]'' | ''รักสุดท้ายที่ปลายฟ้า'' | GMM 25<br/>Bang Channel | | | |- | rowspan="6" | 2016 | ''[[:en:Kiss: The Series|Kiss: The Series]]'' | ''รักต้องจูบ'' | GMM 25 | | Based on "Pink Kiss" and "Natural Kiss" fictions. | |- | ''[[Senior Secret Love]]'' | ''รุ่นพี่ Secret Love'' | [[One 31|One31]] | Housestories 8 | | |- | ''[[U-Prince Series]]'' | {{n/a}} | [[GMM 25]] | Baa-Ram-Ewe | Based on the original "U-Prince" fiction series. | |- | ''[[Lovey Dovey (TV series)|Lovey Dovey]]'' | data-sort-value="ผแ" | ''แผนร้ายนายเจ้าเล่ห์'' | rowspan="4" | [[One 31|One31]] | | Based on "Lovey Brother" and "Dovey Sister" fictions. | |- | ''[[SOTUS: The Series]]'' | ''พี่ว้ากตัวร้ายกับนายปีหนึ่ง'' | Felloww | Based on the fiction with the same title. | |- | ''[[Senior Secret Love]]: My Lil Boy 2'' | ''น้อง ม.4 พี่ปี 1'' | Housestories 8 | Sequel to ''[[Senior Secret Love]]: My Lil Boy'', based on the fiction with the same title. | |- | rowspan="8" | 2017 | ''[[Senior Secret Love]]: Puppy Honey 2'' | ''สแกนหัวใจ นายหมอหมา'' | Housestories 8 | Sequel to ''[[Senior Secret Love]]: Puppy Honey''. | |- | ''[[Water Boyy: The Series|Water Boyy the Series]]'' | {{n/a}} | [[GMM 25]] | | Adapted from [[Water Boyy|2015 film]] version. | |- | ''[[Slam Dance (TV series)|Slam Dance]]'' | ''ทุ่มฝันสนั่นฟลอร์'' | [[One 31|One31]] | Studio Commuan | | |- | ''[[My Dear Loser]]'' | ''รักไม่เอาถ่าน'' | [[GMM 25]] | | | |- | ''[[Teenage Mom: The Series]]'' | ''คุณแม่วัยใส The Series'' | [[LINE TV]]<br>[[One 31|One HD]] | Housestories 8 | Web series adapted from "คุณแม่วัยใส (Teenage Mom)" comic on LINE WEBTOON. | |- | ''[[Secret Seven (TV series)|Secret Seven]]'' | data-sort-value="ธเ" | ''เธอคนเหงากับเขาทั้งเจ็ด'' | rowspan="4" |[[One 31|One31]] | | | |- | ''[[Fabulous 30: The Series]]'' | ''30 กำลังแจ๋ว The Series'' | | Adapted from 2011 film version. | |- | ''[[SOTUS S: The Series]]'' | {{n/a}} | Bear House Production | Sequel to ''[[SOTUS: The Series]]''. | |- | rowspan="11" | 2018 | ''[[Wake Up Ladies: The Series]]'' | ''Wake Up ชะนี The Series'' | Parbdee Taweesuk | Adapted from "Wake Up ชะนี" paperback. | |- | ''[[Love Bipolar]]'' | data-sort-value="ลิเ" | ''เลิฟนะคะ รักนะครับ'' | rowspan="2" |[[GMM 25]] | On & On Infinity | | |- | ''[[Kiss Me Again (TV series)|Kiss Me Again]]'' | ''จูบให้ได้ถ้านายแน่จริง'' | Housestories8 | Paraquel and prequel to ''Kiss the Series'', based on "Violet Kiss", "Red Kiss", "Peach Kiss", and "Blue Kiss" fictions. | |- | ''[[Youniverse (web series)|YOUniverse]]'' | ''จักรวาลเธอ'' | [[LINE TV]]<br />[[YouTube]]<br />[[Facebook]]<br/>[[GMM 25]] | | | |- | ''[['Cause You're My Boy|{{abbr|'Cause|A short form of Because}} You're My Boy]]'' | ''อาตี๋ของผม'' | [[One 31|One31]] | COSOCOMO | Based on the fiction with the same title. | |- | ''[[Mint To Be]]'' | ''นายนั่นแหละ… คู่แท้ของฉัน'' | [[GMM 25]] | Baa-Ram-Ewe | Adapted from "เขาว่ากันว่า… นายเกิดมาเพื่อเป็นของฉัน!" fiction. | |- | ''[[The Gifted (Thai TV series)|The Gifted]]'' | ''นักเรียนพลังกิฟต์'' | rowspan="2" |[[One 31|One31]] | Parbdee Taweesuk | Adapted from the 2015 short film version and "ภารกิจลับ นักเรียนพลังกิฟต์" novel. | |- | ''[[Love at First Hate]]'' | ''มารร้ายคู่หมายรัก'' | On & On Infinity | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[Happy Birthday (TV series)|Happy Birthday]]'' | ''วันเกิดของนาย วันตายของฉัน'' | [[GMM 25]] | Nar-ra-tor | | |- | ''[[Friend Zone (Thai TV series)|Friend Zone]]'' | data-sort-value="อเ" | ''เอา ให้ ชัด'' | [[One 31|One31]] | Trasher Bangkok | | |- | ''[[Our Skyy]]'' | ''อยากเห็นท้องฟ้าเป็นอย่างวันนั้น'' | [[LINE TV]]<br/>[[GMM 25]] | Beluga Production{{efn|''Arthit-Kongpob'' episode only}} | Sequel/Special episode anthology series of * Pick-Rome from ''[[Senior Secret Love]]: Puppy Honey'' & ''[[Senior Secret Love]]: Puppy Honey 2'' * In-Sun from ''[[My Dear Loser]]: Edge of 17'' * Tee-Mork from ''[['Cause You're My Boy]]'' * Pete-Kao from ''[[Kiss: The Series]]'' & ''[[Kiss Me Again (TV series)|Kiss Me Again]]'' * Arthit-Kongpob from ''[[SOTUS: The Series]]'' & ''[[SOTUS S: The Series]]'' | |- | rowspan="12"| 2019 | ''[[Wolf (Thai TV series)|Wolf]]'' | data-sort-value="กเ" | ''เกมล่าเธอ'' | [[One 31|One31]] | | | |- | ''[[He's Coming to Me]]'' | data-sort-value="ขเ" | ''เขามาเชงเม้งข้างๆ หลุมผมครับ'' | [[LINE TV]]<br/>[[GMM 25]] | | Adapted from the fiction with the same title. | |- | ''[[Boy For Rent]]'' | ''ผู้ชายให้เช่า'' | [[One 31|One31]] | Keng Kwang Kang | Adapted from "Badz Boy For Rent" and "Sexy Boy For Rent" fictions. | |- | ''[[Love Beyond Frontier (2019 TV series)|Love Beyond Frontier]]'' | ''อุบัติรักข้ามขอบฟ้า'' | rowspan="2" |[[GMM 25]] | Lasercat<br />Parbdee Taweesuk | Remaking of 2008 ''Love Beyond Frontier'' drama. | |- | ''[[Theory of Love (TV series)|Theory of Love]]'' | ''ทฤษฎีจีบเธอ'' | | Based on the fiction with the same title. | |- | ''[[3 Will Be Free]]'' | ''สามเราต้องรอด'' | [[One 31|One31]] | Trasher Bangkok | | |- | ''[[Endless Love (2019 TV series)|Endless Love]]'' | ''รักหมดใจ'' | rowspan="4" |[[GMM 25]] | Keng Kwang Kang | Adapted from 2010 Taiwanese "Endless Love" drama. | |- | ''[[The Sand Princess]]'' | data-sort-value="จเ" | ''เจ้าหญิงเม็ดทราย'' | On & On Infinity | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[Dark Blue Kiss]]'' | ''จูบสุดท้ายเพื่อนายคนเดียว'' | | Sequel to ''Kiss Me Again'', based on "Dark Blue Kiss" fiction. | |- | ''[[Blacklist (Thai TV series)|Blacklist]]'' | ''นักเรียนลับ บัญชีดำ'' | Lasercat | Adapted from Blacklist novel series: * Blacklist ปิดบัญชีลับฉีกกฎหัวใจให้เรารักกัน * Black Date เดตลับๆ ฉบับเราสองคน * Black Secret พลิกบัญชีลับซ่อนหัวใจ (ไม่) ให้รักเธอ * Black Kiss สลับกฎร้ายให้หัวใจบอกรักเธอ * Black Heart ผมโสดครับ... โปรดรับผิดชอบด้วย * B(l)ack to School สวัสดีครับ... ยินดีต้อนรับสู่ห้อง 6/6 * Black Council ไอดอลดวงกุด... ขอฉุดหัวใจคุณประธาน | |- | ''[[A Gift For Whom You Hate]]'' | ''ของขวัญเพื่อคนที่คุณเกลียด'' | [[One 31|One31]] | Nar-ra-tor | Based on "The Gift Shop For Whom You Hate" (ร้านของขวัญเพื่อคนที่คุณเกลียด) from the Thai [[comic book]] ''My Mania 2'' (2014) by Eakasit Thairaat | |- | ''[[One Night Steal]]'' | data-sort-value="ผแ" | ''แผนรักสลับดวง'' | rowspan="9" |[[GMM 25]] | Parbdee Taweesuk | Adapted from ''[[Just My Luck (2006 film)|Just My Luck]]'' film. | |- | rowspan="14"| 2020 | ''[[Angel Beside Me]]'' | data-sort-value="ทเ" | ''เทวดาท่าจะรัก'' | | Based on "Angel Beside Me รัก (หล่น) จากฟากฟ้า" fiction. | |- | ''[[Turn Left Turn Right (2020 TV series)|Turn Left Turn Right]]'' | ''สมองเลี้ยวซ้าย หัวใจเลี้ยวขวา'' | Lasercat<br />Parbdee Taweesuk | Adapted from [[Jimmy Liao]]'s "Turn Left, Turn Right (A Chance of Sunshine)". | |- |''[[2gether (Thai TV series)|2gether: The series]]'' | data-sort-value="พเ" | ''เพราะเราคู่กัน'' | Housestories 8 | Adapted from the fiction with the same title. | |- | ''[[Girl Next Room]]'' | ''หอนี้ชะนีแจ่ม'' | Gmo Films | Based on "9irlfriends" fiction series: * Motorbike Baby วินสุดหล่อขอส่งเธอให้ถึงหัวใจ * Midnight Fantasy สถานีขี้เซาของเราสองคน * Richy Rich! รวยมากนะ! รู้ยังคะทุกคน * Security Love ยามหล่อบอกต่อว่ารัก | |- | ''[[Who Are You (Thai TV series)|Who Are You]]'' | data-sort-value="ธเ" | ''เธอคนนั้น คือ ฉันอีกคน'' | Nar-ra-tor | Adapted from ''[[Who Are You: School 2015]]'' series. | |- | ''[[The Shipper]]'' | ''จิ้นนายกลายเป็นฉัน'' | Parbdee Taweesuk | | |- | ''[[Still 2gether]]'' | ''เพราะเรา (ยัง) คู่กัน'' | | Sequel to ''[[2gether (Thai TV series)|2gether: The series]]''. | |- | ''[[The Gifted: Graduation]]'' | {{n/a}} | Parbdee Taweesuk | Sequel and prequel to ''The Gifted (2018)''. | |- | ''[[My Gear and Your Gown]]'' | ''เกียร์สีขาวกับกาวน์สีฝุ่น'' | [[WeTV (application)|WeTV]]<br/>[[GMM 25]] | Studio Wabi Sabi | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[I'm Tee, Me Too]]'' | ''คนละทีเดียวกัน'' | [[GMM 25]]<br>AIS Play | | | |- | ''[[Friend Zone 2: Dangerous Area]]'' | {{n/a}} | [[GMM 25]] | Trasher Bangkok | Sequel and prequel to ''Friend Zone''. | |- | ''[[Theory of Love (TV series)|Theory of Love: Stand By Me]]'' | ''ทฤษฎีจีบเธอ Stand By Me'' | [[YouTube]]<br/>[[GMM 25]] | | Special episode of ''Theory of Love (2019)''. | |- | ''[[Tonhon Chonlatee]]'' | ''ต้นหนชลธี'' | [[GMM 25]]<br>AIS Play | Keng Kwang Kang Waisai | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[Wake Up Ladies: Very Complicated]]'' | ''Wake Up ชะนี: Very Complicated'' | rowspan="6" |[[GMM 25]] | Parbdee Taweesuk | Sequel to ''Wake Up Ladies The Series''. | |- | rowspan="12" | 2021 | ''[[A Tale of Thousand Stars]]'' | ''นิทานพันดาว 1000stars'' | | Based on the fiction with the same title. | |- | ''[[Girl2K]]'' | ''สาวออฟฟิศ 2000 ปี'' | | | |- | ''[[Fish Upon the Sky]]'' | ''ปลาบนฟ้า'' | Gmo Films | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[Oh My Boss]]'' | ''นายคะอย่ามาอ่อย'' | FuKDuK Production | Based on the fiction with the same title. | |- | ''The Comments'' | ''ทุกความคิดเห็น..มีฆ่า'' | Nar-ra-tor | | |- | ''46 Days'' | ''46วัน ฉันจะพังงานวิวาห์'' | [[GMM 25]]<br>AIS Play | Keng Kwang Kang Waisai | Based on the novel with the same title. | |- |''[[Bad Buddy]]'' |''แค่เพื่อนครับเพื่อน'' |rowspan="2" |[[GMM 25]] | |Based on the novel "หลังม่าน Behind the Scenes" by Afterday, West | |- |''[[Baker Boys (Thai TV series)|Baker Boys]]'' |''รักของผม ขนมของคุณ '' |Baa-Ram-Ewe |Based on the Japanese manga ''[[Antique Bakery]]'' by [[Fumi Yoshinaga]] | |- | ''[[55:15 Never Too Late]]'' | {{n/a}} | [[Disney+ Hotstar]]<br>[[GMM 25]] | Gmo Films | | |- | ''[[Not Me (TV series)|Not Me]]'' | ''เขา...ไม่ใช่ผม'' | [[GMM 25]]<br>AIS Play | Gmo Films | Adapted from the novel "Not Me เด็ก ถ่อย รัก จริง" by Saisioo | |- | ''[[F4 Thailand: Boys Over Flowers]]'' | ''หัวใจรักสี่ดวงดาว'' | rowspan="3" |[[GMM 25]] | Parbdee Taweesuk | Adaptation of ''[[Boys Over Flowers]]''. | <ref>{{cite web | title=GMMTV on Twitter: "F4 THAILAND BOYS OVER FLOWERS | url=https://twitter.com/gmmtv/status/1184088518802337799?lang=en | website=twitter.com | publisher=GMMTV | access-date=6 February 2020 | date=15 October 2019 | archive-date=16 August 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210816065518/https://twitter.com/gmmtv/status/1184088518802337799?lang=en | url-status=live }}</ref><ref>{{cite web | title=GMMTV ประกาศสร้าง F4 เวอร์ชั่นไทย ชาวเน็ตเปิดแคสติ้ง(มโน) | url=https://www.sanook.com/movie/91547/ | website=sanook.com | publisher=Sanook | access-date=6 February 2020 | language=th | date=16 October 2019 | archive-date=16 October 2019 | archive-url=https://web.archive.org/web/20191016232911/https://www.sanook.com/movie/91547/ | url-status=live }}</ref><br><ref>{{cite web|title=ABS-CBN to air Thai 'Boys Over Flowers' remake|url=https://www.rappler.com/entertainment/series/abs-cbn-air-thai-boys-over-flowers-remake|website=rappler.com|publisher=Rappler|date=7 August 2021|access-date=23 August 2021|archive-date=9 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210809100954/https://www.rappler.com/entertainment/series/abs-cbn-air-thai-boys-over-flowers-remake|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |title=Bright Vachirawit Chivaaree On The Living Legacy Of F4 Thailand's Thyme |url=https://www.harpersbazaar.com.sg/bazaar-man/bright-vachirawit-chivaaree-on-the-living-legacy-of-f4-thailands-thyme/ |website=Harper's Bazaar Singapore |access-date=16 May 2023 |date=2 June 2023}}</ref> |- | ''[[The Player (Thai TV series)|The Player]]'' | ''รัก เป็น เล่น ตาย'' | Trasher Bangkok | | |- | rowspan="17" | 2022 | ''[[Enchante (TV series)|Enchanté]]'' | ''ใครคืออองชองเต'' | | Based on the novel with the same title. | |- | ''Cupid's Last Wish'' | ''พินัยกรรมกามเทพ'' | [[Disney+ Hotstar]]<br>[[GMM 25]] | Gmo Films | Based on the novel with the same title. | |- | | ''Star & Sky: [[Star in My Mind]] | Sky in Your Heart'' | | ''แล้วแต่ดาว | ขั้วฟ้าของผม'' | rowspan="3" |[[GMM 25]] | Studio Wabi Sabi | Adapted from the novel "แล้วแต่ดาว" & "ขั้วฟ้าของผม" by peachhplease | |- | ''Mama Gogo: The Series'' | ''แม่มาคุม...หนุ่มบาร์ร้อน'' | Hard Feeling Film | | |- | ''Oops! Mr.Superstar Hit on Me'' | ''ซุป'ตาร์กับหญ้าอ่อน'' | On & On Infinity | Based on the novel with the same title. | |- | ''Vice Versa'' | ''รักสลับโลก'' | [[GMM 25]]<br>[[YouTube]] | | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[P.S. I Hate You (Thai TV series)|P.S. I Hate You]]'' | ''ด้วยรักและหักหลัง'' | [[GMM 25]] | Snap25 | Based on the novel "วงกตดอกไม้" | |- | ''[[Good Old Days (Thai TV series)|Good Old Days]]'' | ''ร้านซื้อขายความทรงจำ'' | [[Disney+ Hotstar]]<br>[[GMM 25]] | Parbdee Taweesuk | Adapted from comic books by สะอาด * บทกวีชั่วชีวิต * ชายผู้ออกเดินทางตามเสียงของตัวเอง * ให้รักเป็นบทกวีชั่วชีวิต | |- | ''[[My Dear Donovan]]'' | ''โดโนวาน...ที่รัก'' | [[GMM 25]] | Gmo Films | Adapted from the novel "Sexy Guy, My Sexy Love" by ณารา | |- | ''Magic of Zero'' | {{n/a}} | [[GMM 25]]<br>[[YouTube]] | Dee Hup House | Sequel and spin-off mini-series of * Ink-Pa from ''[[Bad Buddy]]'' * Korn-Win from ''Cupid's Last Wish'' and an original story of Fong-Maki | |- | ''[[The Eclipse (TV series)|The Eclipse]]'' | ''คาธ'' | rowspan="4" |[[GMM 25]] | All This Entertainment | Based on the novel with the same title. | |- | ''The Three GentleBros'' | ''คู่แท้ แม่ไม่เลิฟ'' | Keng Kwang Kang Waisai | Adapted from "เท่าที่... รัก" novel series: * เท่าที่ใจ... เว้าวอน * เท่าที่รู้... ผมเป็นของคุณ * เท่าที่หวง... ดังดวงใจ | |- | ''[[My School President]]'' | ''แฟนผมเป็นประธานนักเรียน'' | | Based on the novel "My President แฟนผมเป็นประธาน" by Pruesapha | |- | ''The Warp Effect'' | ''รูปลับรหัสวาร์ป'' | rowspan="2" | Hard Feeling Film | | |- | ''[[Never Let Me Go (TV series)|Never Let Me Go]]'' | ''เพื่อนายแค่หนึ่งเดียว'' | [[GMM 25]]<br>[[YouTube]] | | |- | ''10 Years Ticket'' | ''หนังรักเรื่องที่แล้ว'' | [[GMM 25]] | Nar-ra-tor | | |- | ''Midnight Series: Midnight Motel'' | ''แอปลับ โรงแรมรัก'' | rowspan="3" | [[Disney+ Hotstar]]<br>[[GMM 25]] | Wakeup Rabbit Studio | | |- | rowspan="21" | 2023 | ''Midnight Series: Dirty Laundry'' | ''ซักอบร้ายนายสะอาด'' | Hard Feeling Film | | |- | ''Midnight Series: Moonlight Chicken'' | ''พระจันทร์มันไก่'' | | | |- | ''A Boss and a Babe'' | ''ชอกะเชร์คู่กันต์'' | rowspan="4" | [[GMM 25]] | Studio Wabi Sabi | Based on the novel with the same title. | |- |''[[Midnight Museum]]'' | ''พิพิธภัณฑ์รัตติกาล'' | Anda99 | | |- | ''UMG (Unidentified Mystery Girlfriend)'' | ''รักแรกหายไป ได้ใครมาวะ?'' | Parbdee Taweesuk | | |- | ''Double Savage'' | ''สองเดือดเลือดเดียวกัน'' | Eightfinity{{efn|uncredited}} | | |- | ''Our Skyy 2'' | ''อยากเห็นท้องฟ้าเป็นอย่างวันนั้น 2'' | [[GMM 25]]<br>[[YouTube]] | Hard Feeling Film{{efn|''Our Skyy เพื่อนายแค่หนึ่งเดียว'' only}}<br>Studio Wabi Sabi{{efn|''Our Skyy แล้วแต่ดาว'' & ''Our Skyy ชอกะเชร์คู่กันต์'' only}}<br>All This Entertainment{{efn|''Our Skyy คาธ'' only}} | Sequel/Special episode anthology series of * Palm-Nuengdiao from ''[[Never Let Me Go (TV series)|Never Let Me Go]]'' * Khabkluen-Daonuea from ''Star & Sky: [[Star in My Mind]]'' * Akk-Ayan from ''[[The Eclipse (TV series)|The Eclipse]]'' * Puen-Talay from ''Vice Versa'' * Tinn-Gun from ''[[My School President]]'' * Gun-Chay from ''A Boss and a Babe'' * Pat-Pran from ''[[Bad Buddy]]'' * Phupha-Tian from ''[[A Tale of Thousand Stars]]'' | |- | ''Be My Favorite'' | ''บทกวีของปีแสง'' | rowspan="2" | [[GMM 25]] | Parbdee Taweesuk | Adapted from the novel with the same title. | |- | ''Loneliness Society'' | ''โคตรเหงา เรา2คน'' | Keng Kwang Kang Waisai | Adapted from ''[[While You Were Sleeping (film)|While You Were Sleeping]]'' film. | |- | ''[[Home School (Thai TV series)|Home School]]'' | ''นักเรียนต้องขัง'' | [[Amazon Prime Video]]<br>[[GMM 25]] | Nar-ra-tor | | |- | ''[[Hidden Agenda (TV series)|Hidden Agenda]]'' | ''วาระซ่อนเร้น'' | [[GMM 25]]<br>[[YouTube]] | Dee Hup House | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[Enigma (Thai TV series)|Enigma]]'' | ''คน มนตร์ เวท'' | [[GMM 25]]<br>[[Amazon Prime Video]] | Parbdee Taweesuk | | |- | ''The Jungle'' | ''เกมรัก นักล่า บาร์ลับ'' | rowspan="4" | [[GMM 25]] | Snap25 | Based on the novel "The Jungle : ป่า / ล่า / รัก" | |- | ''[[Only Friends]]'' | ''เพื่อนต้องห้าม'' | Hard Feeling Film | | |- | ''Dangerous Romance'' | ''หัวใจในสายลม'' | Fillframe | | |- | ''Wednesday Club'' | ''คนกลางแล้วไง'' | Keng Kwang Kang Waisai | Adapted from the novel "ตุ๊กตาแต้มสี" by สุนันทา | |- | ''Faceless Love'' | ''รักไม่รู้หน้า'' | [[Amazon Prime Video]]<br>[[GMM 25]] | Keng Kwang Kang Waisai | Adapted from 2012 Japanese ''Rich Man, Poor Woman'' series. | |- | ''[[Last Twilight]]'' | ''ภาพนายไม่เคยลืม'' | [[GMM 25]]<br>[[YouTube]] | | | |- | ''Cooking Crush'' | ''อาหารเป็นยังไงครับหมอ'' | rowspan="5" | [[GMM 25]] | Gmo Films | Adapted from the novel "Love Course! เสื้อกาวน์รุกเสื้อกุ๊กรับ" by iJune4S | |- | ''[[Cherry Magic (Thai TV series)|Cherry Magic]]'' | ''30 ยังซิง'' | | Adaptation of ''[[Cherry Magic! Thirty Years of Virginity Can Make You a Wizard?!]]''. | |- | ''Find Yourself'' | ''หารักด้วยใจเธอ'' | Insight Entertainment | Adapted from 2020 Chinese ''[[Find Yourself]]'' series. | <ref>{{cite web |last1=J. |first1=Khanittha |title=Aff Taksaorn and Nonkul join the Thai remake version of Find Yourself |url=https://www.sanook.com/movie/123229/ |website=sanook.com |access-date=1 May 2022 |archive-date=26 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220426084042/https://www.sanook.com/movie/123229/ |url-status=live }}</ref> |- | rowspan="18" | 2024 | ''[[Beauty Newbie (Thai TV Series)|Beauty Newbie]]'' | ''หัวใจไม่มีปลอม'' | Wattpad WEBTOON Studios<br>Parbdee Taweesuk | Adaptation of ''[[Gangnam Beauty|My ID is Gangnam Beauty]]''. | <ref>{{cite web | title=Thai stars Baifern Pimchanok, Win Metawin team up for 'My ID is Gangnam Beauty' remake | url=https://news.abs-cbn.com/entertainment/11/23/22/baifern-win-metawin-to-star-in-gangnam-beauty-remake | website=news.abs-cbn.com | publisher=ABS-CBN News | date=23 November 2022 | access-date=24 November 2022 }}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-03-27 |title=Naver webtoon 'My ID is Gangnam Beauty' to get Thai drama remake |url=https://koreajoongangdaily.joins.com/2023/03/27/culture/gamesWebtoons/Naver-Webtoon-My-ID-is-Gangnam-Beauty-Thai-drama/20230327130026668.html |access-date=2023-03-27 |website=koreajoongangdaily.joins.com |language=en}}</ref> |- | ''[[23.5]]'' | ''23.5 องศาที่โลกเอียง'' | rowspan="2"| Nar-ra-tor | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[My Precious (film)|My Precious The Series]]'' | ''รักแรกโคตรลืมยาก The Series'' | rowspan="2"| [[GMM 25]]<br>[[YouTube]] | Extended version of 2023 film with the same name, which is an adaptation of ''[[You Are the Apple of My Eye]]''. | |- | ''Only Boo!'' | ''แค่ที่แกง'' | Gmo Films | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[We Are (TV series)|We Are]]'' | ''คือเรารักกัน'' | rowspan="15"| [[GMM 25]] | Studio Wabi Sabi | Originally Studio Wabi Sabi's project. Adapted from the novel with the same title. | |- | ''Ploy's Yearbook'' | ''หนังสือรุ่นพ'' | Snap25 | Adapted from "หนังสือรุ่น" novel series: * The Only Regret สิ่งเดียวที่เสียดาย ในวันวัยที่สวยงาม * Moving Around You ดาวหมุนรอบฉัน ตะวันหมุนรอบเธอ * Secretly Love เพราะเธอคือความลับของหัวใจ * Busy February หรือเดือนกุมภามันสั้น เราเลยรักกันไม่ได้เสียที * Faded Memory ภาพสีจางกับบางความทรงจำ | |- | ''Wandee Goodday'' | ''วันดีวิทยา'' | All This Entertainment | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[A Love So Beautiful (2024 TV Series)|A Love So Beautiful]]'' | ''เพราะเธอคือรักแรก'' | Insight Entertainment | Adaptation of ''[[A Love So Beautiful]]''. | |- | ''[[:en:My Love Mix-Up! (2024 TV series)|My Love Mix-Up!]]'' | ''เขียนรักด้วยยางลบ'' | | Adaptation of ''My Love Mix-Up!'' | |- | ''The Trainee'' | ''ฝึกงานเทอมนี้ รักพี่ได้ไหม'' | Parbdee Taweesuk | | |- | ''Summer Night'' | ''ความลับในคืนฤดูร้อน'' | LINE Webtoon Thailand | Based on the web comic with the same title. | |- | ''Peaceful Property'' | ''บ้านหลอน On Sale'' | Parbdee Taweesuk | | |- | ''Kidnap'' | ''ลับ-จ้าง-รัก'' | Anda99 | Formerly named in Thai ''ลับ-จ้าง-ลัก''<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1814921161299669108|title=Announcement on the Series Name Change of Kidnap|date=28 May 2025}}</ref> | |- | ''[[:en:High School Frenemy|High School Frenemy]]'' | ''มิตรภาพ คราบศัตรู'' | Nar-ra-tor | Adapted from ''[[:en: School 2013|School 2013]]'' series. | |- | ''[[:en:Pluto (Thai TV series)|Pluto]]'' | ''นิทาน ความรัก ดวงดาว'' | Snap25 | Based on the novel with the same title. | |- | ''[[:en:Perfect 10 Liners|Perfect 10 Liners]]'' | ''สายรหัสเทวดา'' | Studio Wabi Sabi | Adapted from "Engineer Cute Boy" novel series: * วิศวกรรมประสาท * วิศวกรรณโยธา * วิศวะกับไฟฟ้า | |- | ''[[:en:The Heart Killers|The Heart Killers]]'' | ''เขาจ้างให้ผมจีบนักฆ่า'' | Gmo Film | Inspired by William Shakespeare's ''[[:en:The Taming of the Shrew|The Taming of the Shrew]]''. | |- | ''[[:en:ThamePo Heart That Skips a Beat|ThamePo Heart That Skips a Beat]]'' | ''เธมโป้'' | Parbdee Taweesuk | | |- | rowspan="33" | 2025 | ''[[:en:Ossan's Love Thailand|Ossan's Love Thailand]]'' | ''รักนี้ให้นาย'' | | Adaptation of ''Ossan's Love''. | |- | ''[[:en:Us (Thai TV series)|Us]]'' | ''รักของเรา'' | GMM 25<br>YouTube | Nar-ra-tor | Adapted from the novel with the same title. | |- | style="background:#ecfcf4" | ''[[:en:My Golden Blood|My Golden Blood]]'' | style="background:#ecfcf4" | ''เลือดนายลมหายใจฉัน'' | style="background:#ecfcf4" rowspan="7" | [[GMM 25]] | style="background:#ecfcf4" | Matching Max Solution | style="background:#ecfcf4" | | style="background:#ecfcf4" | |- | style="background:#ecfcf4" | ''Sweet Tooth, Good Dentist'' | style="background:#ecfcf4" | ''แฟนที่ทันตแพทย์ส่วนใหญ่แนะนำ'' | style="background:#ecfcf4" | Hosanna Halelujah | style="background:#ecfcf4" | | style="background:#ecfcf4" | |- | style="background:#ecfcf4" | ''[[:en:Break Up Service|Break Up Service]]'' | style="background:#ecfcf4" | ''บริษัทลดรักเลิก'' | style="background:#ecfcf4" | LINE Webtoon Thailand<br>Parbdee Taweesuk | style="background:#ecfcf4" | Adapted from the web comic "Break-Up Service บริษัทรับจ้างทำลายรัก" by กอไหม | style="background:#ecfcf4" | |- | style="background:#ecfcf4" | ''Leap Day'' | style="background:#ecfcf4" | ''วันแก้ตาย'' | style="background:#ecfcf4" | Keng Kwang Kang Waisai | style="background:#ecfcf4" | | style="background:#ecfcf4" | |- | style="background:#ecfcf4" | ''Boys in Love'' | style="background:#ecfcf4" | ''เปิดเทอมใหม่ หัวใจหัดรัก'' | style="background:#ecfcf4" | Parbdee Taweesuk | style="background:#ecfcf4" | | style="background:#ecfcf4" | |- | style="background:#ecfcf4" | ''I Love 'A Lot Of' You'' | style="background:#ecfcf4" | ''รัก มาก เธอ'' | style="background:#ecfcf4" | Parbdee Taweesuk | style="background:#ecfcf4" | | style="background:#ecfcf4" | |- | style="background:#ecfcf4" | ''The Ex-Morning'' | style="background:#ecfcf4" | ''เพราะแฟนเก่าเปลี่ยนแปลงบ่อย'' | style="background:#ecfcf4" | Dream Dimension | style="background:#ecfcf4" | | style="background:#ecfcf4" | |- | style="background:#fff9e6" | ''[[:en:Enigma 2|Enigma 2]]'' | style="background:#fff9e6" | ''บุหงาหมื่นภมร'' | style="background:#fff9e6" | TBA | style="background:#fff9e6" | Parbdee Taweesuk | style="background:#fff9e6" | Sequel to ''[[Enigma (Thai TV series)|Enigma]]''. | style="background:#fff9e6" | |- | style="background:#fff9e6" | ''Hide & Sis'' | style="background:#fff9e6" | ''น้องสาวหายนะ'' | style="background:#fff9e6" | TBA | style="background:#fff9e6" | Snap25 | style="background:#fff9e6" | Based on the novel "เพลิงบุปผา". | style="background:#fff9e6" | |- | style="background:#fff9e6" | ''Whale Store xoxo'' | style="background:#fff9e6" | ''คุณวาฬร้านชำ'' | style="background:#fff9e6" | TBA | style="background:#fff9e6" | Gmo Film | style="background:#fff9e6" | Based on the novel "คุณวาฬร้านชำ The Whale Store ร้านนี้ไม่มีรักขาย" by เสือดาวหิมะ. | style="background:#fff9e6" | |- | style="background:#fff9e6" | ''Memoir of Rati'' | style="background:#fff9e6" | ''จาฤกรติชา'' | style="background:#fff9e6" | TBA | style="background:#fff9e6" | Cholumpi Production | style="background:#fff9e6" | Adapted from the novel with the same title. | style="background:#fff9e6" | |- | style="background:#fff9e6" | ''My Magic Prophecy'' | style="background:#fff9e6" | ''ทำนายทายทัพ'' | style="background:#fff9e6" | TBA | style="background:#fff9e6" | Maker–Y | style="background:#fff9e6" | Based on the novel with the same title. | style="background:#fff9e6" | |- | style="background:#e8f0ff" | ''Mu-Te-Luv'' | style="background:#e8f0ff" | ''โปรดใช้วิจารณญาณในการรักเธอ'' | style="background:#e8f0ff" | TBA | style="background:#e8f0ff" | Parbdee Taweesuk | style="background:#e8f0ff" | | style="background:#e8f0ff" | |- | style="background:#e8f0ff" | ''The Dark Dice'' | style="background:#e8f0ff" | ''เกมทอยทะลุมิติ'' | style="background:#e8f0ff" | TBA | style="background:#e8f0ff" | Parbdee Taweesuk | style="background:#e8f0ff" | | style="background:#e8f0ff" | |- | style="background:#e8f0ff" | ''Revamp The Undead Story'' | {{n/a}} | style="background:#e8f0ff" | TBA | style="background:#e8f0ff" | Studio Wabi Sabi | style="background:#e8f0ff" | Originally Studio Wabi Sabi's project. Formerly named "Vampire Project". | style="background:#e8f0ff" | |- | style="background:#e8f0ff" | ''That Summer'' | style="background:#e8f0ff" | ''ผมเจอเจ้าชายบนชายหาด'' | style="background:#e8f0ff" | TBA | style="background:#e8f0ff" | Gmo Film | style="background:#e8f0ff" | | style="background:#e8f0ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Friendshit Forever'' | style="background:#ebe8ff" | ''เพื่อนสนิท พิษสหาย'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Keng Kwang Kang Waisai | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''[[:en:Scarlet Heart Thailand|Scarlet Heart Thailand]]'' | {{n/a}} | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Nar-ra-tor | style="background:#ebe8ff" | Adapted from the novel [[Bu Bu Jing Xin|Scarlet Heart]] by [[Tong Hua (writer)|Tong Hua]] | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''[[:en:Dare You to Death|Dare You to Death]]'' | style="background:#ebe8ff" | ''ไขคดีเป็น เห็นคดีตาย'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Parbdee Taweesuk | style="background:#ebe8ff" | Based on the novel with the same title. | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Head 2 Head'' | style="background:#ebe8ff" | ''ไหนใครว่าพวกมันไม่ถูกกัน'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Studio Wabi Sabi | style="background:#ebe8ff" | Based on the novel "ไหนใครว่าเจเจไม่ถูกกัน?" by My feline. | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Burnout Syndrome'' | style="background:#ebe8ff" | ''ภาวะรักคนหมดไฟ'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Gmo Film | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Only Friends : Dream On'' | {{n/a}} | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Gmo Film | style="background:#ebe8ff" | Sequel to ''[[Only Friends]]''. | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''My Romance Scammer'' | style="background:#ebe8ff" | ''รักจริง หลังแต่ง'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Studio Wabi Sabi | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Melody of Secrets'' | style="background:#ebe8ff" | ''ความลับในบทเพลงที่บรรเลงไม่รู้จบ'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Snap25 | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Love You Teacher'' | style="background:#ebe8ff" | ''รักครูเท่าโลกเลย'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Parbdee Taweesuk | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Cat for Cash'' | style="background:#ebe8ff" | ''เปย์รักด้วยแมวเลี้ยง'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Girl Rules'' | style="background:#ebe8ff" | ''กฎหลัก...ห้ามรักเธอ'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Gmo Film | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''A Dog and A Plane'' | style="background:#ebe8ff" | ''หมาเห่าเครื่องบิน'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Gmo Film | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Me and Thee'' | style="background:#ebe8ff" | ''มีสติหน่อยคุณธีร์'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | Based on the novel with the same title. | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Wu'' | style="background:#ebe8ff" | ''อู'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | Parbdee Taweesuk | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |- | style="background:#ebe8ff" | ''Ticket to Heaven'' | style="background:#ebe8ff" | ''เด็กชายไม่ไปสวรรค์'' | style="background:#ebe8ff" | TBA | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | | style="background:#ebe8ff" | |} :{{color box| #ecfcf4}} '''Currently airing''' :{{color box| #fff9e6}} '''In post-production''' or '''Not yet aired''' :{{color box| #e8f0ff}} '''In production''' or '''Filming''' :{{color box| #ebe8ff}} '''Upcoming''' :{{color box| #fcecec}} '''On hiatus''' or '''Unknown current status''' {{notelist}} ==== ပယ်ဖျက်ခဲ့ဇာတ်လမ်းတွဲများ ==== ၂၀၂၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် GMMTV မှ COVID-19 ကပ်ရောဂါ ကြောင့် အောက်ပါစီးရီးများကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း တရားဝင်ကြေငြာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည် ။ <ref>{{cite web |title=Since the beginning of the year, the COVID-19 situation has been affecting all divisions and productions of "GMMTV". |url=https://www.facebook.com/81944441223/posts/10158447758656224 |website=facebook.com |publisher=GMMTV |access-date=1 May 2021 |date=23 September 2020 |archive-date=6 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125557/https://www.facebook.com/login/?next=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2F81944441223%2Fposts%2F10158447758656224 |url-status=live }}</ref> {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! Year ! style="width:12em;" | Title ! {{flagicon| Thailand}} Thai title ! class="unsortable" | Co-production company(s) ! class="unsortable" style="width:24em;" | Notes |- | rowspan="2"| 2020 | ''Devil Sister'' | ''รักของนางร้าย'' | Keng Kwang Kang Waisai | Resurrected in 2022 as ''Devil Sister แอ๊บร้ายให้นายไม่รัก'' |- | ''Military of Love'' | ''กองร้อยอินเลิฟ'' | Boonnum Production | |} ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် GMMTV မှ ၎င်း၏ "2023 DIVERSELY YOURS" ပဋိပက္ခများကြောင့် အောက်ပါစီးရီးများကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! Year ! style="width:12em;" | Title ! {{flagicon| Thailand}} Thai title ! class="unsortable" | Co-production company(s) ! class="unsortable" style="width:24em;" | Notes |- | 2022 | ''You Fight, and I Love'' | ''พี่ช้าง'' | Anda99 | Based on the novel "Chang Thai หนูเป็นเมียพี่ช้าง" |} ==ဖျော်ဖြေမှု့== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! Year ! width=125px| Title ! width=150px| {{flagicon| Thailand}} Thai title ! class="unsortable" | Co-production company(s) ! class="unsortable" | Notes ! class="unsortable" | {{abbr|Ref.|Reference}} |- | 2025 | ''The Love of Siam: The Musical'' | ''รักแห่งสยาม เดอะมิวสิคัล'' | Studio Commuan<br>Sahamongkol Film International<br>Scenario | Adapted from the 2007 film ''Love of Siam'' | <ref>{{cite news|title=ชุบชีวิต 'รักแห่งสยาม' ค่าย GMM TV ประกาศสร้างรักแห่งสยามเวอร์ชั่นละครเพลง!|url=https://www.vogue.co.th/lifestyle/entertainment/article/the-love-of-siam-the-musical-gmm-tv-2025|publisher=Vogue Thailand|language=th|date=November 27, 2024|access-date=November 27, 2024}}</ref> |} ==ဖျော်ဖြေပွဲများ== ===ထိုင်းနိုင်ငံ=== ထိုင်းနိုင်ငံတွင်ကျင်းပသော အခမ်းအနားများ သည် GMMTV နှင့်/သို့မဟုတ် ပံ့ပိုးထောက်ပံ့သူများမှ တိုက်ရိုက် စီစဉ်ပြုလုပ်သည်။ ၎င်းတွင် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲများ၊ ကွန်ဆတ်များ၊ ပြပွဲများနှင့် ပရိတ်သတ်တွေ့ဆုံပွဲများ ပါဝင်သည်။ {| class="wikitable plainrowheaders sortable" ! Year ! width="350px" |Title ! Date(s) ! width="300px" |Venue ! class="unsortable" | {{abbr|Ref.|Reference}} |- |2012 |''Five Live Enter10 Concert'' |September 29, 2012 |Event Hall 106, [[:en:Bangkok International Trade and Exhibition Centre|BITEC Bangna]] |<ref>{{cite web |title=FIVE LIVE ฉลองใหญ่ สดครบ 10 ปี รวมศิลปินทุกแนว พิธีกรทุกรุ่น จัดโชว์ดี ไม่ฟรี แต่คุ้ม FIVE LIVE ENTER10 CONCERT |url=https://www.thaiticketmajor.com/variety/ent/1529/ |website=thaiticketmajor.com |publisher=Thai Ticket Major |access-date=8 May 2020 |language=th |date=23 July 2012 |archive-date=16 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200916214145/https://www.thaiticketmajor.com/variety/ent/1529/ |url-status=live }}</ref> |- |2013 |''Toey Fair Festival Carnival 2013'' |November 30, 2013 |Island Hall, [[:en:Fashion Island (Thailand)|Fashion Island]] |<ref>{{cite web |title=เทยแฟร์เฟสติวัลคาร์นิวัลแห่แหนประจำปี 2556 |url=https://www.thailandexhibition.com/Event-77/8421 |website=thailandexhibition.com |publisher=Thailand Exhibition |access-date=8 May 2020 |language=th |date=11 November 2013 |archive-date=6 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125537/https://www.thailandexhibition.com/Event-77/8421 |url-status=live }}</ref> |- |2014 |''Toey Fair Festival Carnival 2014'' |November 22, 2014 |Muangthai GMM Live House, CentralWorld |<ref>{{cite web|title=มันสุด! ฮาสุด! อึ้งสุด! เทยแฟร์เฟสติวัลคานิวัล 2557|url=https://www.sanook.com/music/81349/|website=sanook.com|publisher=Sanook.com|access-date=8 May 2020|language=th|date=29 August 2014|archive-date=27 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200927173155/https://www.sanook.com/music/81349/|url-status=live}}</ref> |- |2015 |''Toey Fair Festival Carnival 2015'' |November 29, 2015 |Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref>{{cite web|title=จัดเต็มสุด!!! กับงาน "เทยแฟร์เฟสติวัลคานิวัลแห่แหนประจำปี 2558"|url=https://www.sanook.com/music/2354385/|website=sanook.com|publisher=Sanook.com|access-date=8 May 2020|language=th|date=4 September 2015|archive-date=17 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200917145833/https://www.sanook.com/music/2354385/|url-status=live}}</ref> |- |rowspan = "6"|2017 |''Meet Greet Eat ว้าก with Sotus The Series'' |January 14, 2017 |[[:en:Scala Cinema (Bangkok)|Scala Cinema]], Siam Square |<ref>{{cite web|title=ฟินล้นฮอล์! รวมภาพมีตติ้ง Sotus The Series MEET/GREET/EAT ว้าก|url=https://www.sanook.com/movie/65541/|website=sanook.com|publisher=Sanook.com|access-date=8 May 2020|language=th|date=17 January 2017|archive-date=28 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200928181930/https://www.sanook.com/movie/65541/|url-status=live}}</ref> |- |''Toey Fair Festival Carnival 2016: Toey Fair Mae Krong Muang'' |February 4, 2017 |Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] | |- |''GMMTV 6 Natures+'' |March 2, 2017 |Show DC |<ref>{{cite web|title=กรี๊ดให้ลั่น! บุกงานเปิดตัวซีรีส์ปี 2017 GMMTV 6 Natures กับกองทัพนักแสดงว่า 60 คน|url=https://www.dek-d.com/board/view/3733278/|website=dek-d.com|publisher=Dek-D.com|access-date=8 May 2020|language=th|date=3 March 2017|archive-date=6 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125542/https://www.dek-d.com/board/view/3733278/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |title=เปิดตัว 6 ซีรีส์สุดฟินปี 2017 จาก GMMTV |url=https://campus.campus-star.com/variety/31226.html |website=campus-star.com |publisher=Campus Star |access-date=8 May 2020 |language=th |date=3 March 2017 |archive-date=16 November 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201116133214/https://campus.campus-star.com/variety/31226.html |url-status=live }}</ref> |- |''Y I Love U Fan Party'' |September 3, 2017 |Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref>{{cite web |title=Y I LOVE U FAN PARTY |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/y-i-love-u-fan-party-2017.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=Thai Ticket Major |access-date=8 May 2020 |language=th |archive-date=2 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201002143512/https://www.thaiticketmajor.com/concert/y-i-love-u-fan-party-2017.html |url-status=live }}</ref> |- |rowspan = "4"|''Sotus S Nation Y Fan Meeting'' |December 16, 2017 |Kad Theater, Kad Suan Kaew |rowspan="4" |<ref>{{cite web|title="จีเอ็มเอ็มทีวี" ส่ง "คริส-สิงโต" ยกทีมไปว้ากทั่วประเทศ!!! ใน "SOTUS S NATION Y FAN MEETING" เปิดขายบัตร 18 พ.ย.นี้|url=https://siamrath.co.th/n/26082|website=siamrath.co.th|publisher=Siam Rath|access-date=8 May 2020|language=th|date=8 November 2017|archive-date=6 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125549/https://siamrath.co.th/n/26082|url-status=live}}</ref> |- |December 23, 2017 |Terminal Hall, Terminal 21 |- |rowspan = "7"|2018 |January 13, 2018 |BCC Hall, CentralPlaza Lardprao |- |January 27, 2018 |HATYAI HALL, [[:en:Central Department Store|CentralFestival Hatyai]] |- |''GMMTV Series X'' |February 1, 2018 |GMM Live House, CentralWorld |<ref>{{cite web|title="จีเอ็มเอ็มทีวี" ยกขบวนนักแสดงเปิดตัว "GMMTV SERIES X" ปี 2018 สุดปัง!!!|url=https://mgronline.com/drama/detail/9610000010827|website=mgronline.com|publisher=Mgronline|access-date=8 May 2020|date=1 February 2018|archive-date=10 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201210195850/https://mgronline.com/drama/detail/9610000010827|url-status=live}}</ref> |- |''Sotus The Memories Live on Stage'' |May 5, 2018 |Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref>{{cite web |title=คริส-สิงโต น้ำตาท่วม ใน Sotus The Memories Live On Stage |url=https://musicstation.kapook.com/view192918.html |website=kapook.com |publisher=Kapook |access-date=8 May 2020 |language=th |date=9 May 2018}}</ref> |- |''GMMTV Series 2019 Wonder Thirteen'' |November 5, 2018 |GMM Live House, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=GMMTV Series 2019 WONDER THIRTEEN |url=https://www.newsplus.co.th/154731 |website=newsplus.co.th |publisher=NewsPlus |access-date=8 May 2020 |language=th |date=5 November 2018 |archive-date=6 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125544/https://stock.newsplus.co.th/154731 |url-status=live }}</ref> |- |''Lazada Presents Krist Singto Fan Meeting'' |November 29, 2018 |Srinakharinwirot University | |- |''Lazada Presents Off Gun Fan Meeting'' |December 4, 2018 |GMM Grammy Place | |- |rowspan = "5"|2019 |''Y I Love U Fan Party 2019'' |data-sort-value="January 26, 2019" | January 26–27, 2019 |Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref>{{cite web |title=Y I LOVE YOU FAN PARTY 2019 ติดเกาะฮา Y |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/y-i-love-you-fan-party-2019.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=Thai Ticket Major |access-date=8 May 2020 |language=th |archive-date=10 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200110142137/http://www.thaiticketmajor.com/concert/y-i-love-you-fan-party-2019.html |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|title=ประมวลความฟินสุดขีด "Y I LOVE YOU FAN PARTY 2019 ติดเกาะฮาY"|url=https://www.springnews.co.th/pr/430305|website=springnews.co.th|publisher=Spring News|access-date=8 May 2020|language=th|date=28 January 2019|archive-date=28 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190128222423/https://www.springnews.co.th/pr/430305|url-status=live}}</ref> |- |''Peraya Party: Krist & Singto 1st Fan Meeting in Thailand'' |data-sort-value="July 6, 2019" |July 6–7, 2019 |rowspan=2 | Chaengwatthana Hall, CentralPlaza Chaengwattana |<ref>{{cite web |title=PERAYA PARTY : KRIST & SINGTO 1st FAN MEETING IN THAILAND |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/peraya-party-2019.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=Thai Ticket Major |access-date=8 May 2020 |language=th |archive-date=22 December 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191222023647/http://www.thaiticketmajor.com/concert/peraya-party-2019.html |url-status=live }}</ref> |- |''Funtastic Babii: Off - Gun 1st Fan Meeting in Thailand'' |September 21, 2019 |<ref>{{cite web |title=Funtastic BABII: OFF- GUN 1st FAN MEETING IN THAILAND |url=https://www.thaiticketmajor.org/concert/off-gun-1st-fan-meeting-in-thailand-2019.html |website=thaiticketmajor.org |publisher=Thai Ticket Major |access-date=8 May 2020 |language=th}}</ref> |- |''GMMTV 2020 New & Next'' |October 15, 2019 |GMM Live House, CentralWorld |<ref>{{cite web|title=GMMTV เปิดผังหนัง-ซีรีส์ปี 2020 พร้อมเซอร์ไพรส์โปรเจกต์ยักษ์!|url=https://www.sanook.com/movie/91563/|website=sanook.com|publisher=Sanook.com|access-date=8 May 2020|language=th|date=16 October 2019|archive-date=12 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200112124430/https://www.sanook.com/movie/91563/|url-status=live}}</ref> |- |''Thailand School Star 2019'' |November 23, 2019 |Samyan Mitrtown Hall, Samyan Mitrtown |<ref>{{cite web|title="โฟร์ท-เอิร์น" คว้ารางวัลชนะเลิศ!!! โครงการ "Thailand School Star 2019 Presented by SAMSUNG Galaxy A" "รถโรงเรียน School Rangers, SISSY, มุก วรนิษฐ์" ร่วมรับน้องสุดอบอุ่น|url=https://mgronline.com/entertainment/detail/9620000113184|website=mgronline.com|publisher=Mgronline|access-date=8 May 2020|language=th|date=26 November 2019|archive-date=8 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808213644/https://mgronline.com/entertainment/detail/9620000113184|url-status=live}}</ref> |- | rowspan="2" |2020 |''Kun-Gu 2gether Live On Stage'' |data-sort-value="October 17, 2020"| October 17–18, 2020 | Union Hall, Union Mall |<ref name="2getherevent">{{cite web |title="GMMTV" พร้อมเสิร์ฟความฟินทั่วโลก "ไบร์ท-วิน" นำทีมสร้างโมเมนต์ครั้งแรกที่ได้เจอกันแบบไม่มีอะไรคั่น ใน "คั่นกู 2gether Live On Stage" 17-18 ตุลาคม ที่ ยูเนี่ยน ฮอลล์ เปิดขายบัตร 5 กันยายนนี้ |url=http://www.maya-channel.com/news/detail/4145 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210925052948/http://www.maya-channel.com/news/detail/4145 |url-status=dead |archive-date=September 25, 2021 |website=maya-channel.com |publisher=Maya Channel |access-date=27 August 2020 }}</ref> |- |''GMMTV 2021 The New Decade Begins'' |December 3, 2020 | Union Hall, Union Mall |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1331160636127014913|title=Get ready for a new decade with new projects from GMMTV. Find out together across the globe on December 3!|date=3 December}}</ref> |- | rowspan="2" |2021 |''2gether The Movie First Premiere'' |November 10, 2021 |Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} 2gether The Movie |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/2gether-the-movie-2021.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=16 June 2023 }}</ref> |- |''GMMTV 2022 Borderless'' |December 1, 2021 | Union Hall, Union Mall |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1463824795695337473|title=Get ready to witness the borderless world and discover new projects from GMMTV. Save the date and join worldwide livestream on Dec 1, 2021.|date=1 December 2021}}</ref> |- | rowspan="12" | 2022 |''Bad Buddy Illumination'' |March 1–22, 2022 | House of Illumination, CentralWorld |<ref>{{cite web |title="โอม-นนน" ส่งความฟินเบอร์แรง!!! จากซีรีส์ฮอตแห่งปี "แค่เพื่อนครับเพื่อน"ผ่านห้องแห่งความทรงจำทั้ง 8 ห้อง กับงาน "Bad Buddy ILLUMINATION" |url=https://www.gmm-tv.com/news/2596/ |website=gmm-tv.com |publisher=GMMTV |access-date=19 May 2022 |archive-date=19 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220519120232/https://www.gmm-tv.com/news/2596/ |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=แรงเกินต้าน!!! "Bad Buddy ILLUMINATION" เพิ่มรอบ ถึง 22 มี.ค.นี้ พร้อมจัดกิจกรรมเอ็กซ์คลูซีฟ "เปิดระเบียง Talk" กับ "โอม-นนน-เลิฟ-มิ้ลค์-เดรก" และผู้กำกับ "ออฟ" จากซีรีส์ฮอตแห่งปี "แค่เพื่อนครับเพื่อน" แบบจัดเต็มส่งท้ายสุดประทับใจ |url=https://www.gmm-tv.com/news/2619/ |website=gmm-tv.com |publisher=GMMTV |access-date=19 May 2022}}</ref> |- |''Star In My Mind Final EP'' |May 27, 2022 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Star In My Mind Final EP |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/star-in-my-mind-final-ep.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=19 May 2022 |archive-date=19 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220519120231/https://www.thaiticketmajor.com/performance/star-in-my-mind-final-ep.html |url-status=live }}</ref> |- |''Polca The Journey: Tay & New 1st Fan Meeting in Thailand'' |June 25, 2022 | Changwattana Hall, Central Chaengwattana |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1527574946926710784|title=POLCA THE JOURNEY: TAY & NEW 1st FAN MEETING IN THAILAND Ticket sales begin on Sunday, May 22, 2022|date=22 May 2022}}</ref><ref name="polcathejourney">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} POLCA THE JOURNEY : TAY & NEW 1st FAN MEETING IN THAILAND |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/polca-the-journey-tay-and-new-1st-fan-meeting-in-thailand-2020.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=20 May 2022 |archive-date=20 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220520162959/https://www.thaiticketmajor.com/concert/polca-the-journey-tay-and-new-1st-fan-meeting-in-thailand-2020.html |url-status=live }}</ref> |- |''Shooting Star Concert'' | July 23, 2022 | Union Hall, Union Mall | <ref name="shootingstar">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} SHOOTING STAR CONCERT |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/shooting-star-concert.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=17 June 2022 |archive-date=6 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125545/https://www.thaiticketmajor.com/concert/shooting-star-concert.html |url-status=live }}</ref> |- |''O-N Friend City Ohm - Nanon 1st Fan Meeting in Thailand'' | August 6, 2022 | Union Hall, Union Mall | <ref name="onfriendcity">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} O-N Friend City Ohm - Nanon 1st Fan Meeting In Thailand |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/o-n-friend-city-ohm-nanon-1st-fan-meeting-in-thailand.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=17 June 2022 |archive-date=17 June 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220617094342/https://www.thaiticketmajor.com/concert/o-n-friend-city-ohm-nanon-1st-fan-meeting-in-thailand.html |url-status=live }}</ref> |- |''Love Out Loud Fan Fest 2022'' | August 20, 2022 | Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] | <ref name="lolfanfest2022">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Love Out Loud Fan Fest 2022 |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/love-out-loud-fan-fest-2022.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=30 June 2022 |archive-date=6 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125544/https://www.thaiticketmajor.com/concert/love-out-loud-fan-fest-2022.html |url-status=live }}</ref> |- |''Vice Versa Final EP Fan Meeting'' |October 1, 2022 | MasterCard Cinema, SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Vice Versa Final EP Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/vice-versa-final-ep.html |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=21 October 2022}}</ref> |- |''Feel Fan Fun Camping Concert'' |October 15, 2022 | Union Hall, Union Mall |<ref name="fffcampingconcert">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Feel Fan Fun Camping Concert "ปาร์ตี้ รอบกองแฟน" |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/feel-fan-fun-camping-party-ropgongfan.html |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=24 August 2022 |archive-date=6 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125544/https://www.thaiticketmajor.com/concert/feel-fan-fun-camping-party-ropgongfan.html |url-status=live }}</ref> |- |''The Eclipse Final EP Fan Meeting'' |October 28, 2022 | MasterCard Cinema, SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} คาธ The Eclipse Final EP Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/cath-the-eclipse-final-ep-fan-meeting.html |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=21 October 2022}}</ref> |- |''7 Xian Concert'' |November 19, 2022 | CentralWorld Live, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} 7เซียน คอนเสิร์ต |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/7-xian-concert-2020.html |website=thaiticketmajor.com |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=1 May 2022 |archive-date=6 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006125545/https://www.thaiticketmajor.com/concert/7-xian-concert-2020.html |url-status=live }}</ref> |- |''GMMTV 2023 Diversely Yours,'' |November 22, 2022 | Union Hall, Union Mall |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1592502677417721856|title=22.11.22 Showtime : 4:30 PM WE ARE GOING LIVE 4:30 PM [Bangkok Time] Venue : Union Hall 6th Floor @ Union Mall DIVERSELY YOURS, #GMMTV2023|date=2023}}</ref> |- |''Side by Side Bright Win Concert'' |December 24, 2022 | Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="brightwinconcert">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Side by Side Bright Win Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/side-by-side-bright-win-concert.html |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=21 October 2022 }}</ref> |- | rowspan="23" | 2023 | ''Opening Night Moonlight Chicken'' |February 8, 2023 | Ballroom Hall 1–2, Queen Sirikit National Convention Center |<ref name="gmmtveventfebjul2023">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1618896726621814784|title=GMMTV UPCOMING EVENTS!|date=2023}}</ref><ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Opening Night Moonlight Chicken |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/opening-night-moonlight-chicken-2023.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=31 January 2023}}</ref> |- | ''Never Let Me Go Final EP. Fan Meeting'' |February 28, 2023 | True Icon Hall, Iconsiam |<ref name="gmmtveventfebjul2023"/><ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Never Let Me Go Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/never-let-me-go.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=26 February 2023}}</ref> |- | ''Moonlight Chicken Final EP. Fan Meeting'' |March 2, 2023 | True Icon Hall, Iconsiam |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Moonlight Chicken Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/moonlight-chicken-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=26 February 2023}}</ref> |- | ''My School President Prom Night Live On Stage'' |March 18–19, 2023 | Union Hall, Union Mall |<ref name="gmmtveventfebjul2023" /><ref name="myschoolpresidentpromnightliveonstage">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} My School President Prom Night Live On Stage |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/my-school-president-prom-night-live-on-stage.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=31 January 2023}}</ref> |- | ''My Precious First Premiere'' |April 25, 2023 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} รักแรกโคตรลืมยาก First Premiere |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/first-love-is-hard-to-forget-first-premiere.html |access-date=16 June 2023}}</ref> |- | rowspan = "5"| ''My Precious On Tour'' |April 27, 2023 | MasterCard Cinema, SF World Cinema, CentralWorld |rowspan = "5"| <ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1646363854845403137|title=รักแรกโคตรลืมยาก ON TOUR|date=2023}}</ref> |- |rowspan = "2"|April 30, 2023 | SF Cinema, [[:en:Central Pattana|Central Chonburi]] |- | SF Cinema, [[:en:Terminal 21|Terminal 21 Pattaya]] |- |May 6, 2023 | SF Cinema, CentralPlaza Khon Kaen |- |May 7, 2023 | SFX Cinema, Maya Chiang Mai |- | ''A Boss and a Babe Final EP. Fan Meeting'' |May 19, 2023 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} A Boss and a Babe Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/a-boss-and-a-bebe-final-ep-fanmeeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=1 May 2023}}</ref> |- | ''Beluca Fourtiverse Concert'' |May 20, 2023 | Royal Paragon Hall, Siam Paragon |<ref name="gmmtveventfebjul2023"/><ref name="belucafourtiverse">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Beluca Fourtiverse Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/beluca-fourtiverse-concert.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=14 March 2023}}</ref> |- | ''My Precious Finale'' |June 13, 2023 | MasterCard Cinema, SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1667079396468076544|title=ชมภาพยนตร์ "รักแรกโคตรลืมยาก" รอบสุดท้าย และพูดคุยสุด Exclusive กับทีมนักแสดง นนน / ฟิล์ม / โอม / วิว / ยูโร* และ ผู้กำกับหลังชมภาพยนตร์|date=2024}}</ref> |- | ''Love Out Loud Fan Fest 2023: Lovolution'' |June 24–25, 2023 | Royal Paragon Hall, Siam Paragon |<ref name="gmmtveventfebjul2023"/><ref name="LOL2">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Love Out Loud Fan Fest 2023 : LOVOLUTION |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/love-out-loud-fan-fest-2023-lovolution.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=28 April 2023}}</ref> |- | ''Before Enigma'' |July 14, 2023 | Lido Connect |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1678699708808822792|title=เตรียมพบกับกิจกรรมสุดระทึก BEFORE ENIGMA|date=2025}}</ref> |- | ''Be My Favorite Final EP. Fan Meeting'' |August 11, 2023 | MasterCard Cinema, SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Be My Favorite Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/be-my-favorite-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=21 July 2023}}</ref> |- | ''Gemini Fourth My Turn Concert'' |August 26–27, 2023 | Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="gemfourthconcert">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Gemini Fourth My Turn Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/gemini-fourth-my-turn-concert.html |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=4 July 2023 }}</ref> |- | ''GMMTV Fanday in Bangkok'' |September 22–24, 2023 | Union Hall, Union Mall |<ref name="GMMFandayBKKTicket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} GMMTV Fanday in Bangkok |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/gmmtv-fanday-in-bangkok.html |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=7 August 2023 }}</ref> |- | ''GMMTV 2024 Up & Above Part 1'' |October 17, 2023 | Union Hall, Union Mall |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1711320601774973134|title=GMMTV2024 UP&ABOVE PART1|date=2024}}</ref> |- | ''The Krist Elements Concert'' |October 21–22, 2023 | Union Hall, Union Mall |<ref name="TheKristElementsConcert">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} The Krist Elements Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/the-krist-elements-concert.html |publisher=ThaiTicketMajor |access-date=22 August 2023 }}</ref> |- | ''Only Friends Final EP. Fan Meeting'' |October 28, 2023 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Only Friends Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/only-friends-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=7 October 2023 }}</ref> |- | ''Dangerous Romance Final EP. Fan Meeting'' |November 3, 2023 | Ultra Arena, Show DC |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Dangerous Romance Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/dangerous-romance-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=13 October 2023 }}</ref> |- | ''GMMTV Starlympic'' |December 23, 2023{{efn|name=fn1|originally scheduled for July 22, 2023 at Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]]; postponed due to changing venue<ref name="GMMSPostponed">{{cite tweet |author=GMMTV |user=GMMTV |number=1673930596815446017|title=Postponement of GMMTV STARLYMPIC 2023}}</ref>}} | Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]]{{efn|name=fn1}} |<ref name="gmmtveventfebjul2023"/><ref name="GMMSPostponed"/><ref name="GMMSAnnounced">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} GMMTV Starlympic 2023 |url=https://www.https/ |website=ThaiTicketMajor |access-date=16 October 2023 |archive-date=19 August 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130819141428/http://https/ }}</ref> |- | rowspan="26" |2024 | ''Last Twilight Final EP. Fan Meeting'' |January 26, 2024 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Last Twilight Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/last-twilight-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=5 January 2024 }}</ref> |- | ''Win Holidate Fancon Presented by Lazada'' |February 17, 2024 | Bangkok International Trade and Exhibition Centre |<ref name="GMMTV2024P1WinHolidateFanCon">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1714259601695420728|title=WIN HOLIDATE FAN CON|date=2025}}</ref><ref name="WinHolidateFanCon">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Win Holidate Fancon Presented by Lazada |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/win-holidate-fan-con.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=14 December 2023 }}</ref> |- | ''Nanon born to BEO Concert'' |March 23, 2024 | Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="GMMTV2024P1NanonCon">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1714258991482843168|title=Nanon born to เบียว Concert|date=2024}}</ref><ref name="NanonCon">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Nanon born to เบียว Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/nanon-born-to-beo-concert.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=15 January 2024 }}</ref> |- |''Last Twilight New Dawn Live On Stage'' |March 30, 2024 | Union Hall, Union Mall |<ref name="LTLiveAnnouncement">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1753283039613100389|title=Last Twilight New Dawn Live On Stage|author-link=|date=2023}}</ref><ref name="LTLive">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Last Twilight New Dawn Live On Stage |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/last-twilight-new-dawn-live-on-stage.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=12 February 2024 }}{{Dead link|date=May 2025 }}</ref> |- |''Babii 24/7 Concert'' |April 20, 2024 | Union Hall, Union Mall |<ref name="BabiiConAnnouncement">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1759227519654653955|title=BABII 24/7 CONCERT|date=24 July}}</ref><ref name="BabiiConTicket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Babii 24/7 Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/babii-24-7-concert.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=26 February 2024 }}</ref> |- | ''GMMTV 2024 Up & Above Part 2'' |April 23, 2024 | Union Hall, Union Mall |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1711320601774973134|title=GMMTV2024 UP&ABOVE PART2|date=2024}}</ref> |- | ''Polca Time Traveling Concert'' |April 27, 2024 | Union Hall, Union Mall |<ref name="PolcaConTeaser">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1763936460343017979|title=[TEASER 1] 'POLCA TIME TRAVELING CONCERT'|date=2024}}</ref><ref name="PolcaConTicket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Polca Time Traveling Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/polca-time-traveling-concert.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=5 March 2024 }}</ref> |- | ''Love Out Loud Fan Fest 2024: The Love Pirates'' |May 18–19, 2024{{efn|originally scheduled for May 24, 2024}} | Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="GMMTV2024P1LOL2024">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1714257891929309509|title=Love Out Loud Fan Fest 2024|date=2024}}</ref><ref name="LOL2024Ticket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Love Out Loud Fan Fest 2024 : The Love Pirates |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/love-out-loud-fan-fest-2024-the-love-pirates.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=26 March 2024 }}</ref> |- | ''23.5 Lovtitude Final EP. Fan Meeting'' |May 24, 2024 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} 23.5 Lovtitude Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/23.5-lovtitude-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=3 May 2024 }}</ref> |- | ''Peraya Party Begin Again'' |June 15, 2024 | Union Hall, Union Mall |<ref name="PerayaPartyTeaser">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1782755556341744017|title=[OFFICIAL FULL SPOT] PERAYA PARTY BEGIN AGAIN|date=2024}}</ref><ref name="PerayaPartyTicket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Peraya Party Begin Again |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/peraya-party-begin-again.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=24 April 2024 }}</ref> |- | ''Only Boo! Final EP. Fan Meeting'' |June 23, 2024 | Earthlab Cinema by Dr. CBD, SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} แค่ที่แกง Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/only-boo-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=2 June 2024 }}</ref> |- | ''Bouncy Boun Concert'' |July 13, 2024 | Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="BouncyBoun">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Bouncy Boun Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/bouncy-boun-concert.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=21 May 2024 }}</ref> |- | ''Wandee Goodday Final EP. Fan Meeting'' |July 20, 2024 | Earthlab Cinema by Dr. CBD, SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} วันดีวิทยา Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/wandee-goodday-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=29 June 2024 }}</ref> |- | ''We Are Forever Fancon'' |August 16–17, 2024 | True Icon Hall, Iconsiam |<ref name="WeAreForeverFancon">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} We Are Forever Fancon |url= https://www.thaiticketmajor.com/concert/we-are-forever-fancon.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=7 July 2024 }}</ref> |- | ''Peaceful Property Open House'' |August 28, 2024 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} บ้านหลอน On Sale Open House |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/peaceful-property-open-house.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=11 August 2024 }}</ref> |- | ''Gemini Fourth Run The World Concert'' |August 31 – September 1, 2024 | Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="GFRunTheWorldTeaser">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1794986902132572625|title='GEMINI FOURTH RUN THE WORLD CONCERT' [TEASER 1]|date=2024}}</ref><ref name="GFRunTheWorldTicket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Gemini Fourth Run The World Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/gemini-fourth-run-the-world-concert.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=29 May 2024 }}</ref> |- | ''The Trainee Final EP. Fan Meeting'' |September 15, 2024 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} The Trainee Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/the-trainee-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=18 August 2024 }}</ref> |- | ''LYKN Unleashed Concert'' |September 21, 2024 | Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="LYKNUnleashedTeaser">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1815280695339799035|title=[TEASER] 'LYKN UNLEASHED CONCERT'|date=2024}}</ref><ref>{{cite web |title=LYKN UNLEASHED CONCERT |url=https://www.theconcert.com/concerts/lykn-unleashed-concert |website=The Concert |access-date=23 July 2024 }}</ref> |- | ''Perfect 10 Liners First Date'' |October 27, 2024 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Perfect 10 Liners First Date |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/perfect-10-liners-first-date.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=13 October 2024 }}</ref> |- |''The Heart Killers: Love at First Kill'' |November 20, 2024 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} The Heart Killers: Love at First Kill |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/the-heart-killers-love-at-first-kill.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=3 November 2024 }}</ref> |- | ''Kidnap Final EP. Fan Meeting'' |November 22, 2024 | SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Kidnap Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/kidnap-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=25 October 2024 }}</ref> |- | ''GMMTV2025 Riding The Wave'' |November 26, 2024 | Union Hall, Union Mall |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1858012206656573777|title=GMMTV2025 RIDING THE WAVE|date=2025}}</ref> |- | ''GMMTV Fanday in Bangkok 2024'' |November 30 – December 1, 2024 | Union Hall, Union Mall |<ref name="GMMFanday2024Teaser">{{cite tweet|user=GMMTV|number=1834502275290857899|title=[TEASER] 'GMMTV FANDAY IN BANGKOK 2024'|author=|date=2024}}</ref><ref name="GMMFanday2024Ticket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} GMMTV Fanday in Bangkok 2024 |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/gmmtv-fanday-in-bangkok-2024.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=15 September 2024 }}</ref> |- | ''High School Frenemy Final EP. Fan Meeting'' |December 3, 2024 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} High School Frenemy Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/high-school-frenemy-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=12 November 2024 }}</ref> |- |''ThamePo : The First Beat'' |December 13, 2024 | SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} ThamePo : The First Beat |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/thamepo-the-first-beat.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=25 November 2024 }}</ref> |- | ''GMMTV Starlympics 2024'' |December 21, 2024 | Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="GMMS2024Announce">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1846098688491618392|title=Get Ready for…"GMMTV Starlympics 2024"|date=2024}}</ref><ref name="GMMS2024Ticket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} GMMTV Starlympics 2024 |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/gmmtv-starlympics-2024.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=18 October 2024 }}</ref> |- | rowspan="21" |2025 | ''Pluto Final EP. Fan Meeting'' |January 4, 2025 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Pluto Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/pluto-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=14 December 2024 }}</ref> |- | ''Ossan’s Love : First-Eye-View'' |January 6, 2025 | SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Ossan's Love : First-Eye-View |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/ossans-love-first-eye-view.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=17 December 2024 }}</ref> |- | ''Perfect 10 Liners Mid Term'' |January 26, 2025 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Perfect 10 Liners Mid Term |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/perfect-10-liners-mid-term.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=5 January 2025 }}</ref> |- | ''The Heart Killers: Never Back Down Final EP. Fan Party'' |February 12, 2025 | MCC Hall, The Mall Lifestore Ngamwongwan |<ref name="THKFinalEPFanParty">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} The Heart Killers: Never Back Down Final EP. Fan Party |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/the-heart-killers-never-back-down-final-ep-fan-party.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=22 January 2025 }}</ref> |- | ''Sky-Nani Frienomenon Fancon'' |February 15–16, 2025 | Union Hall, Union Mall |<ref name="SkyNaniFanconAnnouncement">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1863958501871219042|title=SKY-NANI FRIENOMENON FANCON|date=2024}}</ref><ref name="SkyNaniFanconTicket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Sky-Nani Frienomenon Fancon |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/sky-nani-frienomenon-fancon.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=16 December 2024 }}</ref> |- | ''ThamePo Our Last Beat Fan Party'' |March 7, 2025 | MCC Hall, The Mall Lifestore Bangkapi |<ref name="ThamePoFanParty">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} The Heart Killers: Never Back Down Final EP. Fan Party |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/the-heart-killers-never-back-down-final-ep-fan-party.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=22 January 2025 }}</ref> |- | ''Namtan Film Princess's Tale Fan Meeting'' |March 8–9, 2025 | MCC Hall, The Mall Lifestore Bangkapi |<ref name="GMMTVUpcomingEventsFeb2025">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1880553748659130824|title=GMMTV Upcoming Events Feb-Jun 2025|date=2025}}</ref><ref name="NamtanFilmFanMeetTicket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Namtan Film Princess's Tale Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/namtan-film-princess-tale-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=9 February 2025 }}</ref> |- | ''PEBACA What A Concert'' |March 22, 2025 | Thunder Dome, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="GMMTV2025PEBECA">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1861387287931895840|title=PEBACA Concert|date=2025}}</ref><ref name="GMMTVUpcomingEventsFeb2025"/><ref name="PEBECAConcertTicket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} PEBACA What A Concert |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/pebaca-what-a-concert.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=22 January 2025 }}</ref> |- | ''Ossan’s Love Final EP. Fan Meeting'' |March 24, 2025 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Ossan’s Love Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/ossans-love-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=3 March 2025 }}</ref> |- | ''Leap Day : First Screening'' |April 1, 2025 | SF World Cinema, CentralWorld |<ref>{{cite web |title=Showtime Leap Day : First Screening |url=https://www.sfcinemacity.com/showtime/movie/LEAP-DAY-FIRST-SCREENING.HO00002519 |website=SFCinemaCity|access-date=24 March 2025 }}</ref> |- | ''Us Final EP. Fan Meeting'' |April 5, 2025 | Siam Pavalai Royal Grand Theater, Siam Paragon |<ref>{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Us Final EP. Fan Meeting |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/us-final-ep-fan-meeting.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=22 March 2025 }}</ref> |- | ''Perfect 10 Liners Bye Nior Fan Party'' |April 6, 2025 | MCC Hall, The Mall Lifestore Ngamwongwan |<ref name="P10LByeNior">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Perfect 10 Liners Bye Nior Fan Party |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/perfect-10-liners-bye-nior-fan-party.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=9 March 2025 }}</ref> |- | ''Perfect 10 Liners Bye Nior After Party'' |April 7, 2025 | MCC Hall, The Mall Lifestore Ngamwongwan |<ref name="P10LAfterParty">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Perfect 10 Liners Bye Nior After Party |url=https://www.thaiticketmajor.com/performance/perfect-10-liners-bye-nior-after-party.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=11 March 2025 }}</ref> |- | ''Love Out Loud Fan Fest 2025: Lovemosphere'' |May 17–18, 2025 | Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref name="GMMTV2025LOL2025">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1861360982926442742|title=Love Out Loud Fan Fest 2025|date=2025}}</ref><ref name="GMMTVUpcomingEventsFeb2025"/><ref name="LOL2025Ticket">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Love Out Loud Fan Fest 2025: Lovemosphere |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/love-out-loud-fan-fest-2025-lovemosphere.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=18 February 2025 }}</ref> |- | ''Blush Blossom Fan Fest'' |June 28–29, 2025 | Union Hall, Union Mall |<ref name="GMMTV2025BlushBlossom">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1861361875960897677|title=Blush Blossom Fan Fest|date=2025}}</ref><ref name="GMMTVUpcomingEventsFeb2025"/><ref name="BlushBlossom">{{cite web |title=Official Ticket {{!}} Blush Blossom Fan Fest |url=https://www.thaiticketmajor.com/concert/blush-blossom-fan-fest.html |website=ThaiTicketMajor |access-date=9 April 2025 }}</ref> |- |''Perth Santa Fancon'' |July 19, 2025 |Union Hall, Union Mall |<ref name="GMMTVFanConJulAug2025">{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1913476199470223476|title=GMMTV Upcoming Fancon! Jul-Aug 2025|date=2025}}</ref> |- |''William Est Fancon'' |August 9, 2025 |Union Hall, Union Mall |<ref name="GMMTVFanConJulAug2025"/> |- |''Junior Mark Fancon'' |August 12, 2025 |Union Hall, Union Mall |<ref name="GMMTVFanConJulAug2025"/> |- |''LYKN Concert'' |October 18, 2025 |Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] |<ref>{{cite tweet|author=GMMTV|user=GMMTV|number=1914268731364299188|title=LET’S TURN UP THE HEAT IN 2025 TOGETHER!|date=2025}}</ref> |- |''Pond Phuwin Fancon'' |November 1, 2025 |Union Hall, Union Mall | |- |''GMMTV Starlympics 2025'' |December 20, 2025 |Impact Arena, [[:en:Impact, Muang Thong Thani|Muang Thong Thani]] | |} {{notelist}} == ကိုးကား == {{reflist}} == ပြင်ပလင့်များ == * {{Official website|https://www.gmm-tv.com/home/|GMMTV's official website}} [[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ]] {{GMMTV ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ}} 1dor5dtdatyjrsijsofsa9bsv35lf3h 0 269042 877884 875524 2025-06-14T19:33:49Z Xqbot 1972 [[GMMTV]] သို့ ပြန်ညွှန်းနှစ်ထပ်ဖြစ်နေသည်ကို ပြင်နေသည် 877884 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[GMMTV]] mzs60qutohsgmrg404sfb3zjmgzvpao 0 269249 878015 872989 2025-06-15T10:04:50Z Salai Rungtoi 22844 878015 wikitext text/x-wiki {{unreferenced}} {{Infobox Thai Province |name = Chachoengsao |thai = ฉะเชิงเทรา |capital = ချာချင်ဆာဝ် |area = ၅,၃၅၁.၀ |population = ၇၀၄,၃၉၉ |population_as_of = ၂၀၁၆ |density = ၁၃၁.၆၃ |isocode = TH-24 |mapimage = File:Thailand_Chachoengsao_locator_map.svg |location = }} '''ချာချင်ဆာဝ်'''({{small|{{lang-th|ฉะเชิงเทรา}}}})သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၏ [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]]ဖြစ်သည်။ အိမ်နီးချင်း ပြည်နယ်များမှာ မြောက်ဘက်မှ လက်ယာရစ်အားဖြင့် Prachinburi ၊ Sa Kaeo ၊ Chanthaburi ၊ [[ဇလပုရီပြည်နယ်]] ၊ Samut Prakan ၊ [[ဘန်ကောက်မြို့]]၊ [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်]]နှင့် Nakhon Nayok တို့ဖြစ်သည်။ [[ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့]]နှင့် အနည်းငယ် ထိစပ်သော ကမ်းရိုးတန်းလည်း ရှိသည်။ [[ကဏ္ဍ:ချာချင်ဆာဝ်ပြည်နယ်]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ]] {{Thailand-stub}}{{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ}} ti99ofxh4lpj2mb1vy6wjohbo77lnuf 0 269250 878016 874005 2025-06-15T10:05:23Z Salai Rungtoi 22844 878016 wikitext text/x-wiki {{unreferenced}} {{Infobox Thai Province |name = Prachinburi |thai = ปราจีนบุรี |capital = ပရာစီနပုရီ |area = ၄,၇၆၂.၃၆၂ |population = ၄၇၆,၁၆၇ |population_as_of = ၂၀၁၃ |density = ၉၉.၉၈ |isocode = TH-25 |mapimage = File:Thailand_Prachinburi_locator_map.svg |location = ထိုင်းနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း }} '''ပရာစီနပုရီ'''({{small|{{lang-th|ปราจีนบุรี}}}})သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၏ ပြည်နယ် တစ်ခုဖြစ်သည်။ မြောက်ဘက်မှ လက်ယာရစ်အားဖြင့် အိမ်နီးချင်း ပြည်နယ်များမှာ Nakhon Ratchasima ၊ Sa Kaeo ၊ [[ချာချင်ဆာဝ်ပြည်နယ်]] နှင့် Nakhon Nayok တို့ ဖြစ်သည်။ [[ကဏ္ဍ:ပရာစီနပုရီပြည်နယ်| ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ]] {{Thailand-stub}}{{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ}} dy6vzujfgp63jdfharni0ogbg6dm3ut 0 269251 878012 874004 2025-06-15T10:01:58Z Salai Rungtoi 22844 878012 wikitext text/x-wiki {{unreferenced}} {{Infobox Thai Province |name = Nakhon Nayok |thai = นครนายก |capital = နဂရနာယကခရိုင် |area = ၂,၁၂၂.၀ |population = ၂၅၆,၁၂၄ |population_as_of = ၂၀၁၃ |density = ၁၂၀.၆၉ |isocode = TH-26 |mapimage = File:Thailand_Nakhon_Nayok_locator_map.svg |location = ထိုင်းနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း }} '''နဂရနာယက'''({{small|{{lang-th|นครนายก}}}})သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] အလယ်ပိုင်းရှိ ပြည်နယ် တစ်ခုဖြစ်သည်။ အိမ်နီးချင်းပြည်နယ်များမှာ မြောက်ဘက်မှ လက်ယာရစ်အားဖြင့် Saraburi ၊ Nakhon Ratchasima ၊ [[ပရာစီနပုရီပြည်နယ်]]၊ [[ချာချင်ဆာဝ်ပြည်နယ်]]နှင့် [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်]]တို့ ဖြစ်သည်။ နဂရနာယကပြည်နယ်သည် အေးမြသော ရေတံခွန်များနှင့် ပေါများလှသော အသီးအနှံများကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ]] {{Thailand-stub}}{{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ}} 3mphrun4tu3vmhdomt30cqerlvwtyft 0 269420 877936 873975 2025-06-15T03:41:32Z Marium Alberto 131902 + 877936 wikitext text/x-wiki {{Infobox Christian leader | type = pope | honorific-prefix = | name = လီယို ၁၄ | title = ရောမမြို့၏ ဂိုဏ်းအုပ်ဆရာတော် | native_name = | native_name_lang = pl | image = Pope_Leo_XIV_3_(3x4_cropped).png | alt = | caption = သတင်းမီဒီယာများနှင့် တွေ့ဆုံပွဲတွင် တွေ့ရသော ပုပ်လီယီု ၁၄ (၁၂ မေ ၂၀၂၅) | diocese = ရောမမြို့ ဂိုဏ်းအုပ်နယ်မြေ | see = | term_start = | term_end = | predecessor = [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်|ဖရန်စစ်]] | successor = | previous_post = {{plainlist| * [[:en:Prior General of the Augustinians|စိန့်သြဂတ်စတင်းအသင်းဂိုဏ်း အထွေထွေအုပ်ချူပ်ရေးမှူး]] (၂၀၀၁-၂၀၁၃) * [[ချီကလာယို]], [[ပီရူး]] ဘိရှော့ ဆရာတော် (၂၀၁၅-၂၀၂၃) * [[:en: Dicastery for Bishops|ဘိရှော့ဆရာတော်များ ရာထူးဝန်အဖွဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] (၂၀၂၃-၂၀၂၅)}} <!--- Orders ---> <!----------The Orders section may be omitted in favour of Template:Ordination for those clergy claiming Apostolic succession, such as Catholics, Orthodox and Anglicans. ---------->| ordination = ၁၉၈၂ ဇွန် ၁၉ | ordained_by = Jean Jadot | consecration = ၂၀၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ | consecrated_by = James Patrick Green | cardinal = ၂၀၂၃ စက်တင်ဘာ ၃၀ | created_cardinal_by = [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] <!--- Personal details --->| birth_name = ရောဘတ် ဖရန်စစ် ပရီဗို့စ် | birth_date = {{Birth date and age|1955|9|14|df=yes}} | birth_place = [[ရှီကာဂိုမြို့]], အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု | death_date = | death_place = | nationality = အမေရိကန်၊ ပီရူး | religion = [[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ကက်သလစ်]] | motto = ''In illo Uno unum'' (လက်တင်) <br><span style="font-size:85%;">In Him, who is one, we are one (အင်္ဂလိပ်) </span> <br> "တစ်ပါးတည်းဖြစ်သော ခရစ်တော်၌ ကျွန်ုပ်တို့သည် တစ်လုံးတစ်ဝတည်း ဖြစ်တော်မူ၏။" | signature =Signature of Robert F. Prevost.svg | coat_of_arms =Coat of arms of Leone XIV.svg | feast_day = | venerated = | beatified_date = | beatified_place = | beatified_by = | canonized_date = | canonized_place = | canonized_by = | attributes = | patronage = |honorific prefix=ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး|enthroned=၂၀၂၅ မေ ၈}} '''ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး လီယို ၁၄''' ([[လက်တင်ဘာသာစကား|လက်တင်]]: Papa Leo XIV, လူအမည်: ရောဘတ်ပရီဗို့စ်, မွေးဖွား - ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၉၅၅) သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေ လ ၈ ရက်မှစ၍ [[ဗာတီကန် မြို့ပြနိုင်ငံ]] ၏ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နှင့် [[ကက်သလစ် အသင်းတော်|ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော်]] ၏ ၂၆၇ ပါးမြောက် [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး]] ဖြစ်သည်။ သူသည် မြောက်အမေရိကမှ မွေးဖွားသော ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသည့် ပထမဆုံး ပုပ်ရဟန်းမင်းဖြစ်ပြီး ပထမဆုံး ပီရူးနိုင်ငံသားပုပ်ရဟန်းမင်းလဲဖြစ်သည်။<ref>{{cite news |title=Robert Prevost ကို ပုပ်ရဟန်းမင်းသစ်အဖြစ်ရွေးချယ် |url=https://burmese.narinjara.com/international/detail/681cf360c8875ede02c2701c |date=၂၀၂၅ မေ ၆ |work=နိရဉ္စရာ}}</ref> သူသည် Order of Saint Augustine - OSA စိန့်ဩဂတ်စတင်းအသင်းဂိုဏ်းမှာ သတ္တမမြောက် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးဖြစ်သည်။<ref name=dvb>{{cite news |title=အမေရိကန်ကာဒီနယ်ကို ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးအဖြစ် ရွေးချယ် |url=https://burmese.dvb.no/post/704420 |date=၂၀၂၅ မေ ၈ |work=DVB}}</ref> == ဘဝအစောပိုင်း == အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ [[အီလီနွိုင်းပြည်နယ်]]၊ [[ချီကာဂိုမြို့]]မှာ ၁၉၅၅ စက်တင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့မှာ မိခင်ဖြစ် စာကြည့်တိုက်မှူး Mildred Martinez နှင့် ဖခင်ဖြစ် Brookwood ကျောင်းခရိုင်အုပ်ကြီး Louis Marius Prevost တို့မှ မွေးဖွားခဲ့၍ ရောဘတ် ဖရန်စစ် ပရီဗို့စ် ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: Robert Francis Prevost) အမည်ရခဲ့သည်။<ref name=မိ>{{cite news|last=FitzPatrick |first=Lauren |date=၂၀၂၅ မေ ၃ |title=From Chicago's south suburbs to helping choose the next pope |url=https://chicago.suntimes.com/religion/2025/05/03/robert-prevost-pope-francis-conclave-catholic-church-dolton-saint-mary-assumption-parish |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20250508173008/https://chicago.suntimes.com/religion/2025/05/03/robert-prevost-pope-francis-conclave-catholic-church-dolton-saint-mary-assumption-parish |archive-date=၂၀၂၅ မေ ၅ |work=Chicago Sun Times}}</ref> သူ၏ဖခင်မှာ အီတလီနှင့် ပြင်သစ်နွယ်ဖွားဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ရေတပ်မှ စစ်ပြန်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့သည်။ <ref>{{Cite news |title=El abuelo del nuevo papa nació en la isla, cuando era identificada como Haití, dice genealogista Antonio Guerra |url=https://acento.com.do/actualidad/el-abuelo-del-nuevo-papa-nacio-en-la-isla-cuando-era-identificada-como-haiti-dice-genealogista-antonio-guerra-9495244.html |access-date=2025-05-09 |work=Acento.com.do |language=es}}</ref> သူ၏မိခင်မှာ အာဖရိကန်၊ ပြင်သစ်နှင့် စပိန်နွယ်ဖွား လူဝီစီယားနားခရီယိုးလးမျိုးမိဘများ၏ သမီးဖြစ်ခဲ့သည်။ Louis နှင့် John ခေါ် အစ်ကိုနှစ်ယောက် ရှိသည်။<ref name=မိ/> သူသည် ပီရူးနိုင်ငံသို့ ၁၉၈၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၈၆ ခုနှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၈ ခုနှစ်အထိ စီရင်စုနယ် သင်းအုပ်ဆရာ၊ ဒိုင်ယာရီအရာရှိ၊ ကျောင်းဆရာနှင့် အုပ်ချုပ်သူအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ပီရူးတွင် ၂၀၁၅ မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အထိ [[ချီကလာယိုမြို့]]၏ ဘိရှော့ ဆရာတော်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး 2001 ခုနှစ်မှ 2013 ခုနှစ်အထိ စိန့်သြဂတ်စတင်းအသင်းဂိုဏ်း (Order of Saint Augustine)၏ အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်]] အမိန့်အရ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် [[ကာဒီနယ်ရဟန်းအမတ်]]အဖြစ် ချီးမြှင့်ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည်။ ဗာတီကန်အစိုးရအဖွဲ့၊ [[ရောမန်ကူရာ]] (Roman Curia) ၏ Dicastery for Bishops (ဘိရှော့ဆရာတော်များ ရာထူးဝန်အဖွဲ့) ၏ ဌာနမှူး (ဝန်ကြီးအဆင့်) တစ်ပါးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ပြီးအဖြစ် တာဝန်းထမ်းဆောင်စဉ် အလားအလာရှိသော ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးဖြစ်နိုင်သူ ၁ ပါး အရေးအကျဉ်းကို မြှင့်တင်ပေးသည့် ထင်ရှားသောအခန်းကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်သည့်။<ref>{{cite web |first=Christopher |last=White |date=၂၀၂၆ ဧပြီ ၃၀ |title=The first American pope? This cardinal has the best chance of making history in this conclave |url=https://www.ncronline.org/vatican/vatican-news/papal-front-runner-interest-polyglot-us-cardinal-prevost-rises-italian |access-date=၂၀၂၅ မေ ၈ |work=National Catholic Reporter}}</ref><ref>{{cite web |date=၂၀၂၅ ဧပြီ ၃၀ |title=U.S. cardinal's résumé, demeanor land him on 'papabile' lists |url=https://angelusnews.com/news/vatican/cardinals-prevost/ |access-date=၂၀၂၅ မေ ၈ |work=Angelus}}</ref> == ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း (၂၀၂၅ မှ လက်ရှိ) == ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလ ၈ ရက်နေ့မှာ [[၂၀၂၅ ခုနှစ် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ|ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ]]၊​ ဒုတိယနေ့တွင် ပရီဗို့စ် ကို မြောက်အမေရိကမှ ပထမဆုံး ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးအရ ရွေးချယ်ခံရသည်။ သူသည် [[ပုပ်ရဟန်းမင်း လီယို ၁၃]] ၏ အမည်ကို ယူ၍ လီယို ၁၄ ဘွဲ့တော်နာမံကို ရွေးချယ်လိုက်တယ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲအပြီး တစ်နာရီခန့်အကြာတွင် အမြင့်ဆုံးအဆင့် ကာဒီနယ်တယောက်ဖြစ်တဲ့ ဒိုမစ်နစ် မန်ဘာတီ က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။<ref name="dvb" /> လီယိုသည် စုဝေးနေသော လူအုပ်ကို နှုတ်ဆက်ရန် ပေါ်လာခဲ့သည်။ ရိုးရှင်းသော အဖြူရောင် ၀တ်စုံကို ဝတ်ဆင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့သော ဖရန်စစ် နှင့် မတူဘဲ papal mozetta ခေါ် ရိုးရာဝတ်ဆင်နှင့် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ပြီးနောက် လီယိုသည် ပထမဆုံးမိန့်ခွန်းကို [[အီတလီဘာသာစကား|အီတလီ]]နှင့် [[စပိန်ဘာသာစကား]]ဖြင့် ဟောပြောခဲ့ပြီး လက်တင်ဘာသာဖြင့် Urbi et Orbi ကောင်းချီးဆုတောင်းပေးခဲ့သည်။<ref>{{cite web |last=Wooden |first=Cindy |date= ၂၀၂၅ မေ ၈ |title=Breaking: Chicago native Cardinal Prevost elected pope, takes name Leo XIV |url=https://www.detroitcatholic.com/news/breaking-chicago-native-cardinal-prevost-elected-pope-takes-name-leo-xiv |access-date=၂၀၂၅ မေ ၈ |website=Detroit Catholic}}</ref> [[ဟောလီစီ|ဗာတီကန်အစိုးရ]]မှ သူ့ကို စိန့်သြဂတ်စတင်းအသင်းဂိုဏ်၏ ပထမဆုံး ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးနှင့် အမေရိကတိုက်မှ ဒုတိယ ပုပ်ရဟန်းမင်းအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။<ref>{{cite web |date=၂၀၂၅ မေ ၈ |title=Biography of Robert Francis Prevost, Pope Leo XIV |url=https://www.vaticannews.va/en/pope/news/2025-05/biography-of-robert-francis-prevost-pope-leo-xiv.html |access-date=၂၀၂၅ မေ ၈ |website=Vatican News }}</ref> == အယူဆများ == ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အီတလီသတင်းစာ La Repubblica က ပရီဗို့စ် သည် လူမျိုးစွဲ၊ နိုင်ငံစွဲ မထားပြီး အသင်းတော်အတွင်း အားလုံးအလေးမြတ်သောသူ ဖြစ်ကြောင် ဖော်ပြခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last=Aitken|first=Peter|date=၂၀၂၅ မေ ၈ |title=What New Pope Leo XIV Has Said About LGBTQ+ Issues|url=https://www.newsweek.com/what-pope-leo-said-lgbtq-issues-2069889 |access-date=၂၀၂၅ မေ ၉ |work=News Week}}</ref> ပရီဗို့စ် သည် ဇီဝိန်ခြွေပေးခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်းနှင့် သေဒဏ်ပေးခြင်းကို ဆန့်ကျင်သည်။<ref>{{cite news |date=၂၀၂၅ မေ ၈|title=Cardenal Prevost en Xn antes de ser papa: apoyo a inmigrantes y críticas recientes a Vance |url=https://www.infobae.com/america/agencias/2025/05/08/cardenal-prevost-en-xn-antes-de-ser-papa-apoyo-a-inmigrantes-y-criticas-recientes-a-vance/ |language=es |agency=Infobae}}</ref> ပီရူးနိုင်ငံ ချီကလာယိုမြို့ ဘိရှော့ဆရာတော်ဖြစ်စဉ် [[ဗင်နီဇွဲလား]] ဒုက္ခသည်များကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=Robert Prevost, cardenal de EE.UU. con nacionalidad peruana, es el nuevo Papa de la Iglesia católica con el nombre León XIV |url=https://www.bbc.com/mundo/articles/cpqejezdgl7o |date=၂၀၂၅ မေ ၈ |agency=BBC Mundo}}</ref> [[တွစ်တာ]] ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ George Floyd အား စာနာကြောင်းဖော်ပြပြီး အမေရိကန်သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]] နှင့် ဒုသမ္မတ [[ဂျေဒီဗန့်စ်]] လက်ထက်က အမေရိကန် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒများကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။<ref>{{cite magazine |last1=Ramirez |first1= Nikki McCann |last2=Dickinson |first2=Tim |title=MAGA Melts Down Over New Pope's Anti-Trump, Pro-Immigrant Social Media|url=https://www.rollingstone.com/politics/politics-news/new-pope-robert-prevost-social-media-maga-meltdown-1235334802/|magazine=Rolling Stone|date=၂၀၂၅ မေ ၈}}</ref> မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းသွင်းခြင်းမှတ်တမ်းများအရ ပရီဗို့စ် သည် ၂၀၀၈ နှင့် ၂၀၁၀ မှ [[ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု)|ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]] အခြေခံအဆင့်ရွေးကောက်ပွဲများ နှင့် ၂၀၁၂ ၂၀၁၄ နှင့် ၂၀၁၆ [[ရီပတ်ဘလီကန်ပါတီ (အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု)|ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ]] အခြေခံအဆင့်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ပါဝင်မဲပေးခဲ့သောလဲ နိုင်ငံရေးပါတီစာရင်းများမှာ မသွင်းဖူးပါ။<ref>{{cite web|last=Navarro|first=Aaron|title=Pope Leo XIV voted in 2024 U.S. general election — here's which primaries he's voted in|url=https://www.cbsnews.com/news/pope-leo-robert-prevost-voting-records-republican-democratic-primaries/ |date=၂၀၂၅ မေ ၈}}</ref> ပရီဗို့စ်ကို အလယ်အလတ်ဗဟိုဝါဒီအယူဆအဖြစ် ရှုမြင်ကြပါသည်။၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလတွင်၊ ပရီဗို့စ်က ခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်များသည် အုပ်ချုပ်ရေးအပေါ် ယုံကြည်ရေးကို ဦးစားပေးသင့်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ [[ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု]]ကို ရပ်တန့်ရန် အသင်းတော် ပိုမို အရေးယူဆောင်ရန် ထောက်ခံခဲ့သည်။ "သဘာဝတရားအပေါ် အုပ်စိုးခြင်း" သည် "ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော" မဖြစ်သင့်ကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ဆွေးနွေးပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။<ref name="Burga 2025">{{cite magazine |last=Burga|first=Solcyr |url=https://time.com/7283887/pope-leo-lgbtq-women-migrants-rights/ |title=Where Pope Leo Stands on Specific Issues |date=၂၀၂၅ မေ ၈|magazine=Time}}</ref> ၂၀၂၃ ခုနှစ်မျာ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ် အမျိုးသမီး ၃ ဦးကို ဘိရှော့ဂိုဏ်းထောက်ဘုန်းတော်ကြီးအဖွဲ့ (diaconate of bishops) သို့ခန့်ပြီးနောက် ပရီဗို့စ်သည် အမျိုးသမီးများအား ဤသို့ ခန့်အပ်ခြင်းသည် ပြဿနာအသစ်များကို ဖန်တီးနိုင်ပြီ "လက်ရှိပြဿနာကို သေချာပေါက်မဖြေရှင်းပါ" ဟု မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last=Mares |first=Courtney |date=၂၀၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၆ |title=Cardinal at Synod on Synodality: 'Clericalizing Women' Will Not Solve Problems |url=https://www.ncregister.com/cna/cardinal-at-synod-on-synodality-clericalizing-women-will-not-solve-problems |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20250508183132/https://www.ncregister.com/cna/cardinal-at-synod-on-synodality-clericalizing-women-will-not-solve-problems |archive-date=၂၀၂၅ မေ ၈ |access-date=၂၀၂၅ မေ ၈ |work=New Catholic Register}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.osservatoreromano.va/en/news/2023-05/ing-019/the-bishop-is-a-pastor-not-a-manager.html |title='The bishop is a pastor not a manager' |date=၂၀၂၃ မေ ၁၂ |last=Tornielli |first=Andrea |work=[[L'Osservatore Romano]] |access-date=၂၀၂၅ မေ ၈}}</ref> ချီကလာယို ဘိရှော့ဆရာတော် ဖြစ်စဉ် ပရီဗို့စ်သည် ပီရူးကျောင်းသင်ရိုးညွန်းတမ်းတွင် "ကျားမရေးရာဝါဒ"ထည့်တွင်းမှုကို ဆန့်ကျင့်ရန် ဤသင်ရိုးညွန်းတမ်းက "မရှိသောကျားမအခေါ်ဝေါ်များ" ကို အားပေးနေသည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် အနှံ့အပြားပေါက်ရောက်ယဉ်ကျေးမှူ၏ "လိင်တူချစ်သူများနေထိုင်မှုပုံစံ" နှင့် လိင်တူမိသားစုများအတွက် စာနာခြင်းကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last=Rich |first=Motoko |date=2025 မေ ၂ |title=There's Never Been a Pope From the U.S. Could This Cardinal Change That? |url=https://www.nytimes.com/2025/05/02/world/americas/pope-candidate-cardinal-robert-francis-prevost.html |url-access=limited |access-date=၂၀၂၅ မေ ၉ |work=The New York Times}}</ref> "ခရစ်တော်တရားတော် နှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော ယုံကြည်မှုများ နှင့်အလေ့အကျင့်အလေ့အထများကို စာနာခြင်း"ကို သံသယရှိ၍ Fiducia Supplycans ခေါ် [[လိင်တူစုံမက်ခြင်း|လိင်တူဆက်ဆံသူများ]]အတွက် ကောင်းချီးဆုတောင်ပေးခြင်းနှင့် ပတ်သက်သောအယူဝါဒကြေငြာချက်ကို အပြည့်အဝထောက်ခံခြင်းမပေးခဲ့ပါ။ နိုင်ငံအလိုပ် ဘိရှော့ဆရာတာ်များ၏ ညီလာခံများသည် ထိုညွှန်ကြားချက်များကို ဒေသဆိုင်ရာ ယဉ်ကျေးမှူကွဲပြားမှုများ အလိုက်အညှိစွာ အသုံးချသင့်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last1=Morwood|first1=Maddy |last2=Martin|first2= Patrick |last3=Stuart|first3= Riley |date=၂၀၂၅ မေ ၉ |title=Live: American Robert Francis Prevost elected pope and will be known as Pope Leo XIV |url=https://www.abc.net.au/news/2025-05-09/papal-conclave-live-updates-catholic-church-elects-next-pope/105238028 |access-date=၂၀၂၅ မေ ၉ |work=ABC News }}</ref> == ကိုးကား == <references /> [[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံတကာ ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်များ‎]] [[ကဏ္ဍ:၁၉၅၅ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:ပုပ်ရဟန်းမင်းများ]] ceyj89qwn8vfxibi83qlaq481vxaoh9 0 269603 877839 873966 2025-06-14T15:40:04Z Salai Rungtoi 22844 877839 wikitext text/x-wiki {{Infobox Legislature | background_color = #00744b | name = ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ | native_name = {{nobold|กรุงเทพมหานคร}} | coa_pic = Seal Bangkok Metropolitan Admin (green).svg | coa_caption = ဘန်ကောက်မြို့တော်အမှတ်တံဆိပ် | coa_res = 100px | logo_pic = Flag of Bangkok.svg | logo_caption = ဘန်ကော်မြို့အလံတော် | logo_res = 200px | house_type = အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း | jurisdiction = ဘန်ကောက်မြို့ | term_limits = သက်တမ်းနှစ်ကြိမ်အထိ ကန့်သတ်ထား၊​ တတိယသက်တမ်းသည် လေးနှစ်ခြားပြီးနောက်မှ ပြန်လည်ဝင်ပြိုင်နိုင်။ | foundation = ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၂ | preceded_by = ဘန်ကောက်မြို့မြူနီစီပယ် | leader1_type = [[ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] | leader1 = Chadchart Sittipunt, တစ်သီးပုဂ္ဂလ<br />၂၂ မေ ၂၀၂၂ မှတာဝန်စတင် | leader2_type = ဘန်ကောက်မြို့၏ ဒုတိယအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ | leader2 = {{ubl|Chakkapan Phewngam|Wisanu Subsompon|Tavida Kamolvej|Sanon Wangsrangboon}} <br> ၁ ဇွန် ၂၀၂၂ မှတာဝန်စတင် | leader3_type = အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် | leader3 = Wannatanee Wattana {{Infobox | child = yes | header1 = ကောင်စီ<br><hr> | label2 = ဥက္ကဋ္ဌ | data2 = Surachit Phongsinghvithya, Pheu Thai ပါတီ<br>၆ ဇွန် ၂၀၂၃ မှ တာဝန်စတင် | label3 = ပထမ ဒုဥက္ကဋ္ဌ | data3 = Viput Srivaurai, Pheu Thai ပါတီ<br>၆ ဇွန် ၂၀၂၃ မှ တာဝန်စတင် | label4 = ဒုတိယ ဒုဥက္ကဋ္ဌ | data4 = Chatchai Mordee, ပြည်သူ့ပါတီ<br>၆ ဇွန် ၂၀၂၃ မှ တာဝန်စတင် }} | new_session = | members = အုပ်ချုပ်ရေးမှူး (၁ ဦး)နှင့် ကောင်စီဝင် (၅၀ ဦး) | house1 = [[ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] | house2 = ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ | term_length = လေးနှစ် | voting_system1 = မဲအများဆုံးရရှိသူ အနိုင်ရ၊ ဘန်ကောက်တစ်မြို့လုံး။ | voting_system2 = မဲအများဆုံးရရှိသူ အနိုင်ရ၊ မြို့နယ်များအားလုံး | last_election1 = ၂၂ မေ ၂၀၂၂ | last_election2 = ၂၂ မေ ၂၀၂၂ | next_election1 = ၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၆ ထက်မနောက်ကျရန် | next_election2 = ၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၆ ထက်မနောက်ကျရန် | meeting_place = Airawat Patthana Building<br>Second Bangkok City Hall<br>ဒင်းဒိုင်မြို့နယ်၊ ဘန်ကောက်မြို့။ | website = {{Official URL}} | footnotes = }} '''ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့''' (Bangkok Metropolitan Administration - BMA) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြို့တော်ဖြစ်သော ဘန်ကောက်ဒေသကို အုပ်ချုပ်သော ဒေသဆိုင်ရာအစိုးရအဖွဲ့ ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်း ([[ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး|ဘန်ကောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] ဦးဆောင်သော) နှင့် ဥပဒေပြုရေးပိုင်း (ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ) ဟူ၍ ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်း၏ အဓိကတာဝန်မှာ ဘန်ကောက်မြို့တော်အား စီမံခန့်ခွဲရန်အတွက် မူဝါဒများ ချမှတ်ခြင်းနှင့် လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းတို့၏ လုပ်ငန်းနယ်ပယ်များတွင် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများ၊ မြို့ပြစီမံကိန်းရေးဆွဲခြင်း၊ အမှိုက်နှင့် စွန့်ပစ်ပစ္စည်း စီမံခန့်ခွဲမှု၊ အိမ်ရာကိစ္စရပ်များ၊ လမ်းများနှင့် အဝေးပြေးလမ်းများဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်မှုများ၊ လုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းများ စသည်တို့ ပါဝင်ပါသည်။<ref>{{Cite web|title=General Responsibilities of BMA|url=http://www.bangkok.go.th/main/page.php?329|access-date=31 October 2015|archive-date=23 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923182044/http://www.bangkok.go.th/main/page.php?329}}</ref> Thailand Future Foundation ၏ ၏ ဖော်ပြချက်အရ ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) တွင် စုစုပေါင်း လုပ်သားအင်အား ၉၇,၀၀၀ ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အဆိုပါ အင်အားစုတွင် စည်ပင်သာယာရေးဌာနမှ အရာရှိ ၃,၂၀၀ ဦး၊ မြို့တော် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဌာနမှ ၂၀၀ ဦးနှင့် ခရိုင်ရုံးများမှ ၃,၀၀၀ ဦးတို့ ပါဝင်ကြောင်း ဖော်ပြပါရှိပါသည်။ <ref>{{Cite news|title=Research reveals ugly side to Bangkok life|url=https://www.nationthailand.com/detail/national/30271979|archivedate=|date=2015-10-31}}</ref><ref>{{Cite web|title=งานแถลงผลการศึกษาเรื่อง"10 ข้อเท็จจริงชีวิตคนกรุงเทพ"|url=http://www.thailandfuturefoundation.org/th/events/detail.php?ID=353|access-date=31 October 2015}}{{Dead link|date=June 2020}}</ref> == ဌာနဆိုင်ရာများ == [[ဖိုင်:Bangkok_City_Hall_in_December_2019.jpg|left|thumb| ဒင်စိုလမ်းပေါ်ရှိ ပထမဆုံး ဘန်ကောက်မြို့တော်ခန်းမ]] ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) သည် ဌာနပေါင်း ၆၅ ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ အဆိုပါ ဌာနများအနက် ၅၀ ခုမှာ ဘန်ကောက်၏ မြို့နယ် ၅၀ နှင့် သက်ဆိုင်သော မြို့နယ်ရုံးများ ဖြစ်ကြပါသည်။ ကျန်ရှိသော ဌာနများတွင် မဟာဗျူဟာနှင့် စီမံကိန်းဌာန၊ ဘဏ္ဍာရေးဌာန၊ ဘတ်ဂျက်ဗျူရို၊ ပြည်သူ့လုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၊ ရေမြောင်းနှင့် မြောင်းများဆိုင်ရာ ဦးစီးဌာန၊ လူမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာန၊ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဦးစီးဌာန၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ အားကစားနှင့် ခရီးသွားလာရေးဌာန၊ ကျန်းမာရေးဌာန၊ ဘန်ကောက်ပညာရေးရုံး၊ ယာဉ်ကြောနှင့် ပို့ဆောင်ရေးဌာန၊ စီမံကိန်းနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာန အပါအဝင် အခြားဌာနများ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ === တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဌာန === ဘန်ကောက်မြို့၏ လုံခြုံရေးနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ကြီးကြပ်ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် မြို့တော်တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဌာနသည် အဓိကကျသော ယူနစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းဌာနတွင် အရည်အချင်းပြည့်မီသော ဝန်ထမ်း ၃,၀၀၀ ကျော်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ <ref>{{Cite web|url=http://www.prbangkok.com/th/board/view/MDY1cDBzNnM0NHIyb3Ezc3E2NnEyNDk0cDRyOTQzcjQ4NjcyMQ==|title=34 ปี วันสถาปนาเทศกิจ กรุงเทพมหานคร จริงจัง จริงใจ รับใช้ประชาชน|access-date=2019-12-14|archive-date=2019-12-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20191214004415/http://www.prbangkok.com/th/board/view/MDY1cDBzNnM0NHIyb3Ezc3E2NnEyNDk0cDRyOTQzcjQ4NjcyMQ%3D%3D}}</ref> မြို့တော်၏ အရေးကြီးသော လုပ်ငန်း ၅ ရပ်ဖြစ်သည့် လုံခြုံရေး၊ ယာဉ်ကြော ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှု၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်း စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အခြားသော အထူးတာဝန်များကို စုစည်းဆောင်ရွက်ပါသည်။ အဆိုပါဌာနသည် ဘန်ကောက်မြို့တော်၏ စီရင်ပိုင်ခွင့်နယ်ပယ်အတွင်း ဖြစ်ပွားသည့် ကိစ္စရပ်များအား ကြီးကြပ်ခြင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ တရားစွဲဆိုခြင်းနှင့် ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းတို့အတွက် တာဝန်ရှိပါသည်။ အထူးသဖြင့် မြို့နယ်ရုံးများ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်ထက် ကျော်လွန်သော ကိစ္စရပ်များ သို့မဟုတ် လူအများစုအတွက် ဆိုးရွားသော အန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်သည့် အခြေအနေများတွင် ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ပါသည်။ === ဘေးအန္တရာယ်ကာကွယ်ရေးနှင့် လျော့ပါးရေးဦးစီးဌာန၊ === ဘန်ကောက်မြို့တွင်း မီးဘေးနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို သဘာဝဘေးကာကွယ်ရေးနှင့် လျော့ပါးရေးဦးစီးဌာနက ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီက တင်ပြခဲ့သည့် အစီရင်ခံစာအရ မြို့တော်၏ မီးသတ်ယာဉ်နှင့် စက်ပစ္စည်းများ အခြေအနေကို အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ မီးသတ်ကား စုစုပေါင်း ၈၇၄ စီးရှိသည့်အနက် ၈၈ စီးသာ အခြေအနေကောင်းမွန်ပြီး ၃၄၀ စီးမှာ "အသုံးပြုနိုင်ရုံမျှ" အဆင့်သာ ရှိကြောင်း၊ ၂၃၂ စီးမှာ "ပျက်စီးနေပြီ" ဖြစ်ပြီး ၂၂၅ စီးမှာ အပြီးအပိုင် ရပ်နားထားရကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ မီးငြှိမ်းသတ်ရေးလှေများ၏ အခြေအနေမှာလည်း အလားတူပင် ဖြစ်ရာ ရေယာဉ် ၃၁ စီးအနက် ၃ စီးသာ အခြေအနေကောင်းမွန်ပြီး ၂၁ စီးမှာ ဝန်ဆောင်မှုမှ ရပ်ဆိုင်းသွားကာ အမြဲတမ်း ဆိုက်ကပ်ထားရကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ BMA အနေဖြင့် မော်တော်ယာဉ် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ဘတ်ဂျက်ကို ဆယ်နှစ်နီးပါး ခွဲဝေချထားပေးခဲ့ခြင်း မရှိခြင်းကြောင့် ယင်းသို့ အခြေအနေ ဆိုးရွားရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ <ref>{{Cite news|title=Study reveals woeful state of fire dept|url=https://www.bangkokpost.com/news/general/1412283/study-reveals-woeful-state-of-fire-dept|archivedate=|date=15 February 2018}}</ref> ၀၁၈ ခုနှစ်စာရင်းအရ BMA သည် မီးသတ်သမား ၁,၈၀၀ ကို ခန့်အပ်ထားရှိပါသည်။ <ref>{{Cite news|title=Battling through the blazes|url=https://www.bangkokpost.com/news/special-reports/1458694/battling-through-the-blazes|archivedate=|date=5 May 2018}}</ref> === ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဌာန === ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) လက်အောက်ရှိ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုဌာနသည် ဆေးရုံပေါင်း ၁၁ ရုံကို တာဝန်ယူကွပ်ကဲလျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းဌာန၏ ရုံးချုပ်သည် Pom Prap Sattru Phai မြို့နယ်ရှိ BMA General Hospital (Klang Hospital) တွင် တည်ရှိပါသည်။ အခြားသော ဆေးရုံများမှာ တာ့က်ဆင်ဆေးရုံ၊ ချာရိုအန်ခရုမ်ဖရာချာရတ်ဆေးရုံ၊ သိရိန္ဒြာဆေးရုံ၊ လတ်ခရာဘန်းဆေးရုံ၊ လွမ်ဖိုတာဝီဆက်ဆေးရုံ၊ ဝတ်ချာရွန်ရတ်စ်ဆေးရုံ၊ ရတ်ချဖိဖတ်ဆေးရုံ၊ ခလောင်စမ်ဝါဆေးရုံ၊ ဘန်နာဆေးရုံ နှင့် ဘန်ခုန်ထီယန် သက်ကြီးရွယ်အိုဆေးရုံတို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ ထို့ပြင် အဆိုပါဌာနသည် အရေးပေါ်ဆေးကုသမှုဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများအတွက် ဧရာဝဏ်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာစင်တာ (Erawan Medical Center) ကိုလည်း ကြီးကြပ်လည်ပတ်လျက်ရှိပါသည်။ === စီမံကိန်းနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာန၊ === စီမံကိန်းနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာနကို အတွင်းဝန်ရုံး၊ မြို့ပြစီမံကိန်းရုံး၊ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးရုံး၊ ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာသတင်းအချက်အလက်ရုံး၊ မြို့ပြစီမံရေးဌာန၊ မူဝါဒနှင့် စီမံကိန်းဌာနခွဲများအဖြစ် ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားပါသည်။ အဆိုပါ ဦးစီးဌာန၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များတွင် မြို့ပြစီမံကိန်းများ ရေးဆွဲချမှတ်ခြင်း၊ သီးခြားနယ်မြေများအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးစီမံချက်များ ပြုစုခြင်း၊ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် စီမံချက်များ ရေးဆွဲခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် မြေယာနှင့် အဆောက်အဦများ အသုံးပြုမှုကို ထိန်းချုပ်ခြင်း၊ မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် စစ်ဆေးခြင်းစသည့် လုပ်ငန်းတာဝန်များ ဆောင်ရွက်သည့် ဌာနခွဲများလည်း ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ === Navamindradhiraj တက္ကသိုလ် === ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) သည် [[နဝမိန္ဒြာဓိရာဇတက္ကသိုလ်|နဝမိန်ဒြာဓိရာဇ်တက္ကသိုလ်]] (Navamindradhiraj University) ကို တိုက်ရိုက်စီမံခန့်ခွဲလျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါတက္ကသိုလ်တွင် ဝဇိရဆေးရုံ (Vajira Hospital) နှင့် ကူအာကာရုဏ် သူနာပြုဒီဂရီကောလိပ် (Kuakarun College of Nursing) တို့လည်း ပါဝင်ပြီး BMA ၏ စီမံအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိကြပါသည်။ === Krungthep Thanakom ကုမ္ပဏီလီမိတက် === ခရွန်ထေ့ပ် သနားခုံ ကုမ္ပဏီလီမိတက် (Krungthep Thanakom Company Limited) သည် ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) ၏ အများပြည်သူဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စီမံကိန်းများအတွက် ဦးပိုင်ကုမ္ပဏီအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပါသည်။ ယင်းစီမံကိန်းများတွင် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း]]အတွက် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခွင့် (concession) နှင့် ဘတ်ငွေ ဘီလီယံ ၂၀ တန်ဖိုးရှိ မြေအောက်ကေဘယ်လ်သွယ်တန်းခြင်းလုပ်ငန်း စီမံကိန်းကဲ့သို့သော လုပ်ငန်းကြီးများ ပါဝင်ပါသည်။ <ref>{{Cite news|title=Resignations dim trust in Aswin|url=https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1721223/resignations-dim-trust-in-aswin|archivedate=|work=Bangkok Post|date=30 July 2019}}</ref><ref>{{Cite news|title=Telecoms bosses lobby PM over Bangkok cables|url=https://www.nationthailand.com/national/30371883|archivedate=|work=The Nation|date=27 June 2019}}</ref> == ဘတ်ဂျက် == ဘန်ကောက်မြို့တော်၏ ၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွက် စုစုပေါင်းဘတ်ဂျက်ပမာဏမှာ '''ဘတ်ငွေ ၉၀,၅၇၀,၁၃၈,၆၃၀''' (ကိုးသောင်းငါးရာခုနစ်ဆယ်ကုဋေ တစ်ရာ့သုံးဆယ့်ရှစ်သိန်း ခြောက်ရာ့သုံးဆယ်ကျပ်) ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ ဘတ်ဂျက်၏ အများစုကို မြို့ပြဆိုင်ရာ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ စီမံကိန်းများအတွက် ခွဲဝေချထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။ == ဘန်ကောက်မြို့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး == {{Main article|ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး}} [[ဖိုင်:Chadchart Sittipunt October 2023.jpg|thumb|လက်ရှိဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] '''ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး''' (သို့မဟုတ်) '''ဘန်ကောက်မြို့တော်ဝန်''' သည် ဒေသဆိုင်ရာ အစိုးရ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးသည် ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (Bangkok Metropolitan Administration - BMA) ၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရာထူးနေရာကို လေးနှစ်လျှင် တစ်ကြိမ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားပြီး သက်တမ်းနှစ်ကြိမ်ထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ပါသည်။​ ထိုင်းနိုင်ငံတစ်ခုလုံးတွင် တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်တင်မြှောက်လို့ရသော ရာထူးနှစ်ခုအနက် တစ်ခု ဖြစ်သည်။​ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရာထူးသည် [[မြို့တော်ဝန်]] ရာထူးနှင့် ယှဉ်နိုင်သည်။ လက်ရှိ တာဝန်းထမ်းဆောင်နေသူမှာ Chadchart Sittipunt ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဘန်ကောက်မြို့တော်ဝန် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အပြတ်အသတ်အနိုင်ရရှိကာ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရပြီး 52.65 မဲရရှိခဲ့သည်။ မဲအားလုံး၏ ၅၁.၆၅% (၁.၃၈ သန်း) သည် စံချိန်သစ်တင်ပြီး ဘန်ကောက်၏ ခရိုင် ၅၀ လုံးတွင် အနိုင်ရရှိသည်။ == ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ == {{Infobox Legislature|name=ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ|leader1_type=ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ|leader1=Surachit Phongsinghvithya, Pheu Thai ပါတီ၊ (၆ ဇွန် ၂၀၂၄ ကတည်းက)|native_name=Bangkok Metropolitan Council <br> สภากรุงเทพมหานคร|house_type=မြို့တော်စည်ပင်ကောင်စီ|members=၅၀ ဦး|last_election1=၂၂ မေ ၂၀၂၅|website=https://bmc.go.th/}} '''ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ''' (Bangkok Metropolitan Council - BMC) သည် ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) ၏ ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာ မဏ္ဍိုင်အဖြစ် တည်ရှိပါသည်။ မူလဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းခြင်းဆိုင်ရာ အခွင့်အာဏာများအပြင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို စိစစ်ရန်နှင့် အကြံဉာဏ်များ ပေးအပ်ရန် အာဏာများကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်ပါသည်။ ကောင်စီ၏ အကြီးအမှူးအဖြစ် ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌက ဦးဆောင်ပါသည်။ ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ၏ အဖွဲ့ဝင်အရေအတွက်သည် မြို့တော်၏ လူဦးရေအပေါ် မူတည်၍ သတ်မှတ်ပါသည်။ လူဦးရေ တစ်သိန်းလျှင် အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးနှုန်းဖြင့် ကိုယ်စားပြုပါသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကာလအတွင်းတွင် အဖွဲ့ဝင် ၆၁ ဦး ရှိခဲ့ပြီး ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မဲဆန္ဒနယ် ၅၇ ခုမှ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ (အချို့မဲဆန္ဒနယ်များမှ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးထက် ပို၍ ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည်) [၁] အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးစီအား လေးနှစ်သက်တမ်းအတွက် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပါသည်။ နောက်ဆုံးအကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် မေလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ၅၀ ဦး ရှိပြီး ပါတီအလိုက် ခုံနေရာ ရရှိမှုမှာ ဖြူထိုင်းပါတီမှ ၂၀ နေရာ၊ ရှေ့သို့ပါတီမှ ၁၄ နေရာ၊ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ ၉ နေရာ၊ ရတ်ခ်ခရွန်ထေ့ပ်ပါတီမှ ၃ နေရာ၊ ဖလန်ဖရာချာရတ်ပါတီမှ ၂ နေရာနှင့် ထိုင်းဆရန်ထိုင်းပါတီမှ ၂ နေရာတို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ <ref>{{Cite web|title=สภากรุงเทพมหานคร|url=https://bmc.go.th/|access-date=2022-06-11|language=th}}</ref> == ကြည့်ပါ။ == * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ပြည်နယ်များ]] * [[ဘန်ကောက်မြို့၏ ခရိုင်များစာရင်း|ဘန်ကောက်ခရိုင်များ]] * ဘန်ကောက်သမိုင်း == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ကောက်နုတ်ချက် ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] onn78m6xxtb97d367c00ljqioouyfok 877840 877839 2025-06-14T15:41:07Z Salai Rungtoi 22844 877840 wikitext text/x-wiki {{Infobox Legislature | background_color = #00744b | name = ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ | native_name = {{nobold|กรุงเทพมหานคร}} | coa_pic = Seal Bangkok Metropolitan Admin (green).svg | coa_caption = ဘန်ကောက်မြို့တော်အမှတ်တံဆိပ် | coa_res = 100px | logo_pic = Flag of Bangkok.svg | logo_caption = ဘန်ကော်မြို့အလံတော် | logo_res = 200px | house_type = အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း | jurisdiction = ဘန်ကောက်မြို့ | term_limits = သက်တမ်းနှစ်ကြိမ်အထိ ကန့်သတ်ထား၊​ တတိယသက်တမ်းသည် လေးနှစ်ခြားပြီးနောက်မှ ပြန်လည်ဝင်ပြိုင်နိုင်။ | foundation = ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၂ | preceded_by = ဘန်ကောက်မြို့မြူနီစီပယ် | leader1_type = [[ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] | leader1 = Chadchart Sittipunt, တစ်သီးပုဂ္ဂလ<br />၂၂ မေ ၂၀၂၂ မှတာဝန်စတင် | leader2_type = ဘန်ကောက်မြို့၏ ဒုတိယအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ | leader2 = {{ubl|Chakkapan Phewngam|Wisanu Subsompon|Tavida Kamolvej|Sanon Wangsrangboon}} <br> ၁ ဇွန် ၂၀၂၂ မှတာဝန်စတင် | leader3_type = အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် | leader3 = Wannatanee Wattana {{Infobox | child = yes | header1 = ကောင်စီ<br><hr> | label2 = ဥက္ကဋ္ဌ | data2 = Surachit Phongsinghvithya, Pheu Thai ပါတီ<br>၆ ဇွန် ၂၀၂၃ မှ တာဝန်စတင် | label3 = ပထမ ဒုဥက္ကဋ္ဌ | data3 = Viput Srivaurai, Pheu Thai ပါတီ<br>၆ ဇွန် ၂၀၂၃ မှ တာဝန်စတင် | label4 = ဒုတိယ ဒုဥက္ကဋ္ဌ | data4 = Chatchai Mordee, ပြည်သူ့ပါတီ<br>၆ ဇွန် ၂၀၂၃ မှ တာဝန်စတင် }} | new_session = | members = အုပ်ချုပ်ရေးမှူး (၁ ဦး)နှင့် ကောင်စီဝင် (၅၀ ဦး) | house1 = [[ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] | house2 = ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ | term_length = လေးနှစ် | voting_system1 = မဲအများဆုံးရရှိသူ အနိုင်ရ၊ ဘန်ကောက်တစ်မြို့လုံး။ | voting_system2 = မဲအများဆုံးရရှိသူ အနိုင်ရ၊ မြို့နယ်များအားလုံး | last_election1 = ၂၂ မေ ၂၀၂၂ | last_election2 = ၂၂ မေ ၂၀၂၂ | next_election1 = ၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၆ ထက်မနောက်ကျရန် | next_election2 = ၅ ဇူလိုင် ၂၀၂၆ ထက်မနောက်ကျရန် | meeting_place = Airawat Patthana Building<br>Second Bangkok City Hall<br>ဒင်းဒိုင်မြို့နယ်၊ ဘန်ကောက်မြို့။ | website = {{Official URL}} | footnotes = }} '''ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့''' (Bangkok Metropolitan Administration - BMA) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြို့တော်ဖြစ်သော [[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်ကောက်ဒေသ]]ကို အုပ်ချုပ်သော ဒေသဆိုင်ရာအစိုးရအဖွဲ့ ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါအဖွဲ့ကို အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်း ([[ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး|ဘန်ကောက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] ဦးဆောင်သော) နှင့် ဥပဒေပြုရေးပိုင်း (ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ) ဟူ၍ ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်း၏ အဓိကတာဝန်မှာ ဘန်ကောက်မြို့တော်အား စီမံခန့်ခွဲရန်အတွက် မူဝါဒများ ချမှတ်ခြင်းနှင့် လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းတို့၏ လုပ်ငန်းနယ်ပယ်များတွင် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများ၊ မြို့ပြစီမံကိန်းရေးဆွဲခြင်း၊ အမှိုက်နှင့် စွန့်ပစ်ပစ္စည်း စီမံခန့်ခွဲမှု၊ အိမ်ရာကိစ္စရပ်များ၊ လမ်းများနှင့် အဝေးပြေးလမ်းများဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်မှုများ၊ လုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းများ စသည်တို့ ပါဝင်ပါသည်။<ref>{{Cite web|title=General Responsibilities of BMA|url=http://www.bangkok.go.th/main/page.php?329|access-date=31 October 2015|archive-date=23 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923182044/http://www.bangkok.go.th/main/page.php?329}}</ref> Thailand Future Foundation ၏ ၏ ဖော်ပြချက်အရ ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) တွင် စုစုပေါင်း လုပ်သားအင်အား ၉၇,၀၀၀ ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အဆိုပါ အင်အားစုတွင် စည်ပင်သာယာရေးဌာနမှ အရာရှိ ၃,၂၀၀ ဦး၊ မြို့တော် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဌာနမှ ၂၀၀ ဦးနှင့် ခရိုင်ရုံးများမှ ၃,၀၀၀ ဦးတို့ ပါဝင်ကြောင်း ဖော်ပြပါရှိပါသည်။ <ref>{{Cite news|title=Research reveals ugly side to Bangkok life|url=https://www.nationthailand.com/detail/national/30271979|archivedate=|date=2015-10-31}}</ref><ref>{{Cite web|title=งานแถลงผลการศึกษาเรื่อง"10 ข้อเท็จจริงชีวิตคนกรุงเทพ"|url=http://www.thailandfuturefoundation.org/th/events/detail.php?ID=353|access-date=31 October 2015}}{{Dead link|date=June 2020}}</ref> == ဌာနဆိုင်ရာများ == [[ဖိုင်:Bangkok_City_Hall_in_December_2019.jpg|left|thumb| ဒင်စိုလမ်းပေါ်ရှိ ပထမဆုံး ဘန်ကောက်မြို့တော်ခန်းမ]] ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) သည် ဌာနပေါင်း ၆၅ ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ အဆိုပါ ဌာနများအနက် ၅၀ ခုမှာ ဘန်ကောက်၏ မြို့နယ် ၅၀ နှင့် သက်ဆိုင်သော မြို့နယ်ရုံးများ ဖြစ်ကြပါသည်။ ကျန်ရှိသော ဌာနများတွင် မဟာဗျူဟာနှင့် စီမံကိန်းဌာန၊ ဘဏ္ဍာရေးဌာန၊ ဘတ်ဂျက်ဗျူရို၊ ပြည်သူ့လုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၊ ရေမြောင်းနှင့် မြောင်းများဆိုင်ရာ ဦးစီးဌာန၊ လူမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာန၊ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဦးစီးဌာန၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ အားကစားနှင့် ခရီးသွားလာရေးဌာန၊ ကျန်းမာရေးဌာန၊ ဘန်ကောက်ပညာရေးရုံး၊ ယာဉ်ကြောနှင့် ပို့ဆောင်ရေးဌာန၊ စီမံကိန်းနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာန အပါအဝင် အခြားဌာနများ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ === တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဌာန === ဘန်ကောက်မြို့၏ လုံခြုံရေးနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို ကြီးကြပ်ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် မြို့တော်တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဌာနသည် အဓိကကျသော ယူနစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းဌာနတွင် အရည်အချင်းပြည့်မီသော ဝန်ထမ်း ၃,၀၀၀ ကျော်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ <ref>{{Cite web|url=http://www.prbangkok.com/th/board/view/MDY1cDBzNnM0NHIyb3Ezc3E2NnEyNDk0cDRyOTQzcjQ4NjcyMQ==|title=34 ปี วันสถาปนาเทศกิจ กรุงเทพมหานคร จริงจัง จริงใจ รับใช้ประชาชน|access-date=2019-12-14|archive-date=2019-12-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20191214004415/http://www.prbangkok.com/th/board/view/MDY1cDBzNnM0NHIyb3Ezc3E2NnEyNDk0cDRyOTQzcjQ4NjcyMQ%3D%3D}}</ref> မြို့တော်၏ အရေးကြီးသော လုပ်ငန်း ၅ ရပ်ဖြစ်သည့် လုံခြုံရေး၊ ယာဉ်ကြော ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှု၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်း စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အခြားသော အထူးတာဝန်များကို စုစည်းဆောင်ရွက်ပါသည်။ အဆိုပါဌာနသည် ဘန်ကောက်မြို့တော်၏ စီရင်ပိုင်ခွင့်နယ်ပယ်အတွင်း ဖြစ်ပွားသည့် ကိစ္စရပ်များအား ကြီးကြပ်ခြင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ တရားစွဲဆိုခြင်းနှင့် ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းတို့အတွက် တာဝန်ရှိပါသည်။ အထူးသဖြင့် မြို့နယ်ရုံးများ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်ထက် ကျော်လွန်သော ကိစ္စရပ်များ သို့မဟုတ် လူအများစုအတွက် ဆိုးရွားသော အန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်သည့် အခြေအနေများတွင် ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ပါသည်။ === ဘေးအန္တရာယ်ကာကွယ်ရေးနှင့် လျော့ပါးရေးဦးစီးဌာန၊ === ဘန်ကောက်မြို့တွင်း မီးဘေးနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို သဘာဝဘေးကာကွယ်ရေးနှင့် လျော့ပါးရေးဦးစီးဌာနက ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီက တင်ပြခဲ့သည့် အစီရင်ခံစာအရ မြို့တော်၏ မီးသတ်ယာဉ်နှင့် စက်ပစ္စည်းများ အခြေအနေကို အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ မီးသတ်ကား စုစုပေါင်း ၈၇၄ စီးရှိသည့်အနက် ၈၈ စီးသာ အခြေအနေကောင်းမွန်ပြီး ၃၄၀ စီးမှာ "အသုံးပြုနိုင်ရုံမျှ" အဆင့်သာ ရှိကြောင်း၊ ၂၃၂ စီးမှာ "ပျက်စီးနေပြီ" ဖြစ်ပြီး ၂၂၅ စီးမှာ အပြီးအပိုင် ရပ်နားထားရကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။ မီးငြှိမ်းသတ်ရေးလှေများ၏ အခြေအနေမှာလည်း အလားတူပင် ဖြစ်ရာ ရေယာဉ် ၃၁ စီးအနက် ၃ စီးသာ အခြေအနေကောင်းမွန်ပြီး ၂၁ စီးမှာ ဝန်ဆောင်မှုမှ ရပ်ဆိုင်းသွားကာ အမြဲတမ်း ဆိုက်ကပ်ထားရကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ BMA အနေဖြင့် မော်တော်ယာဉ် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ဘတ်ဂျက်ကို ဆယ်နှစ်နီးပါး ခွဲဝေချထားပေးခဲ့ခြင်း မရှိခြင်းကြောင့် ယင်းသို့ အခြေအနေ ဆိုးရွားရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ <ref>{{Cite news|title=Study reveals woeful state of fire dept|url=https://www.bangkokpost.com/news/general/1412283/study-reveals-woeful-state-of-fire-dept|archivedate=|date=15 February 2018}}</ref> ၀၁၈ ခုနှစ်စာရင်းအရ BMA သည် မီးသတ်သမား ၁,၈၀၀ ကို ခန့်အပ်ထားရှိပါသည်။ <ref>{{Cite news|title=Battling through the blazes|url=https://www.bangkokpost.com/news/special-reports/1458694/battling-through-the-blazes|archivedate=|date=5 May 2018}}</ref> === ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဌာန === ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) လက်အောက်ရှိ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုဌာနသည် ဆေးရုံပေါင်း ၁၁ ရုံကို တာဝန်ယူကွပ်ကဲလျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းဌာန၏ ရုံးချုပ်သည် Pom Prap Sattru Phai မြို့နယ်ရှိ BMA General Hospital (Klang Hospital) တွင် တည်ရှိပါသည်။ အခြားသော ဆေးရုံများမှာ တာ့က်ဆင်ဆေးရုံ၊ ချာရိုအန်ခရုမ်ဖရာချာရတ်ဆေးရုံ၊ သိရိန္ဒြာဆေးရုံ၊ လတ်ခရာဘန်းဆေးရုံ၊ လွမ်ဖိုတာဝီဆက်ဆေးရုံ၊ ဝတ်ချာရွန်ရတ်စ်ဆေးရုံ၊ ရတ်ချဖိဖတ်ဆေးရုံ၊ ခလောင်စမ်ဝါဆေးရုံ၊ ဘန်နာဆေးရုံ နှင့် ဘန်ခုန်ထီယန် သက်ကြီးရွယ်အိုဆေးရုံတို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ ထို့ပြင် အဆိုပါဌာနသည် အရေးပေါ်ဆေးကုသမှုဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများအတွက် ဧရာဝဏ်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာစင်တာ (Erawan Medical Center) ကိုလည်း ကြီးကြပ်လည်ပတ်လျက်ရှိပါသည်။ === စီမံကိန်းနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာန၊ === စီမံကိန်းနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာနကို အတွင်းဝန်ရုံး၊ မြို့ပြစီမံကိန်းရုံး၊ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးရုံး၊ ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာသတင်းအချက်အလက်ရုံး၊ မြို့ပြစီမံရေးဌာန၊ မူဝါဒနှင့် စီမံကိန်းဌာနခွဲများအဖြစ် ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားပါသည်။ အဆိုပါ ဦးစီးဌာန၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များတွင် မြို့ပြစီမံကိန်းများ ရေးဆွဲချမှတ်ခြင်း၊ သီးခြားနယ်မြေများအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးစီမံချက်များ ပြုစုခြင်း၊ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် စီမံချက်များ ရေးဆွဲခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် မြေယာနှင့် အဆောက်အဦများ အသုံးပြုမှုကို ထိန်းချုပ်ခြင်း၊ မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် စစ်ဆေးခြင်းစသည့် လုပ်ငန်းတာဝန်များ ဆောင်ရွက်သည့် ဌာနခွဲများလည်း ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ === Navamindradhiraj တက္ကသိုလ် === ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) သည် [[နဝမိန္ဒြာဓိရာဇတက္ကသိုလ်|နဝမိန်ဒြာဓိရာဇ်တက္ကသိုလ်]] (Navamindradhiraj University) ကို တိုက်ရိုက်စီမံခန့်ခွဲလျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါတက္ကသိုလ်တွင် ဝဇိရဆေးရုံ (Vajira Hospital) နှင့် ကူအာကာရုဏ် သူနာပြုဒီဂရီကောလိပ် (Kuakarun College of Nursing) တို့လည်း ပါဝင်ပြီး BMA ၏ စီမံအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိကြပါသည်။ === Krungthep Thanakom ကုမ္ပဏီလီမိတက် === ခရွန်ထေ့ပ် သနားခုံ ကုမ္ပဏီလီမိတက် (Krungthep Thanakom Company Limited) သည် ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) ၏ အများပြည်သူဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စီမံကိန်းများအတွက် ဦးပိုင်ကုမ္ပဏီအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပါသည်။ ယင်းစီမံကိန်းများတွင် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထားလိုင်း]]အတွက် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခွင့် (concession) နှင့် ဘတ်ငွေ ဘီလီယံ ၂၀ တန်ဖိုးရှိ မြေအောက်ကေဘယ်လ်သွယ်တန်းခြင်းလုပ်ငန်း စီမံကိန်းကဲ့သို့သော လုပ်ငန်းကြီးများ ပါဝင်ပါသည်။ <ref>{{Cite news|title=Resignations dim trust in Aswin|url=https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1721223/resignations-dim-trust-in-aswin|archivedate=|work=Bangkok Post|date=30 July 2019}}</ref><ref>{{Cite news|title=Telecoms bosses lobby PM over Bangkok cables|url=https://www.nationthailand.com/national/30371883|archivedate=|work=The Nation|date=27 June 2019}}</ref> == ဘတ်ဂျက် == ဘန်ကောက်မြို့တော်၏ ၂၀၂၄ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွက် စုစုပေါင်းဘတ်ဂျက်ပမာဏမှာ '''ဘတ်ငွေ ၉၀,၅၇၀,၁၃၈,၆၃၀''' (ကိုးသောင်းငါးရာခုနစ်ဆယ်ကုဋေ တစ်ရာ့သုံးဆယ့်ရှစ်သိန်း ခြောက်ရာ့သုံးဆယ်ကျပ်) ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ ဘတ်ဂျက်၏ အများစုကို မြို့ပြဆိုင်ရာ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ စီမံကိန်းများအတွက် ခွဲဝေချထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။ == ဘန်ကောက်မြို့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး == {{Main article|ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး}} [[ဖိုင်:Chadchart Sittipunt October 2023.jpg|thumb|လက်ရှိဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး]] '''ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး''' (သို့မဟုတ်) '''ဘန်ကောက်မြို့တော်ဝန်''' သည် ဒေသဆိုင်ရာ အစိုးရ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးသည် ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (Bangkok Metropolitan Administration - BMA) ၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရာထူးနေရာကို လေးနှစ်လျှင် တစ်ကြိမ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားပြီး သက်တမ်းနှစ်ကြိမ်ထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ပါသည်။​ ထိုင်းနိုင်ငံတစ်ခုလုံးတွင် တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်တင်မြှောက်လို့ရသော ရာထူးနှစ်ခုအနက် တစ်ခု ဖြစ်သည်။​ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရာထူးသည် [[မြို့တော်ဝန်]] ရာထူးနှင့် ယှဉ်နိုင်သည်။ လက်ရှိ တာဝန်းထမ်းဆောင်နေသူမှာ Chadchart Sittipunt ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဘန်ကောက်မြို့တော်ဝန် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အပြတ်အသတ်အနိုင်ရရှိကာ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရပြီး 52.65 မဲရရှိခဲ့သည်။ မဲအားလုံး၏ ၅၁.၆၅% (၁.၃၈ သန်း) သည် စံချိန်သစ်တင်ပြီး ဘန်ကောက်၏ ခရိုင် ၅၀ လုံးတွင် အနိုင်ရရှိသည်။ == ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ == {{Infobox Legislature|name=ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ|leader1_type=ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ|leader1=Surachit Phongsinghvithya, Pheu Thai ပါတီ၊ (၆ ဇွန် ၂၀၂၄ ကတည်းက)|native_name=Bangkok Metropolitan Council <br> สภากรุงเทพมหานคร|house_type=မြို့တော်စည်ပင်ကောင်စီ|members=၅၀ ဦး|last_election1=၂၂ မေ ၂၀၂၅|website=https://bmc.go.th/}} '''ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ''' (Bangkok Metropolitan Council - BMC) သည် ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) ၏ ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာ မဏ္ဍိုင်အဖြစ် တည်ရှိပါသည်။ မူလဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းခြင်းဆိုင်ရာ အခွင့်အာဏာများအပြင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို စိစစ်ရန်နှင့် အကြံဉာဏ်များ ပေးအပ်ရန် အာဏာများကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်ပါသည်။ ကောင်စီ၏ အကြီးအမှူးအဖြစ် ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌက ဦးဆောင်ပါသည်။ ဘန်ကောက်မြို့တော်ကောင်စီ၏ အဖွဲ့ဝင်အရေအတွက်သည် မြို့တော်၏ လူဦးရေအပေါ် မူတည်၍ သတ်မှတ်ပါသည်။ လူဦးရေ တစ်သိန်းလျှင် အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးနှုန်းဖြင့် ကိုယ်စားပြုပါသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကာလအတွင်းတွင် အဖွဲ့ဝင် ၆၁ ဦး ရှိခဲ့ပြီး ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မဲဆန္ဒနယ် ၅၇ ခုမှ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ (အချို့မဲဆန္ဒနယ်များမှ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးထက် ပို၍ ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည်) [၁] အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးစီအား လေးနှစ်သက်တမ်းအတွက် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပါသည်။ နောက်ဆုံးအကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် မေလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် ၅၀ ဦး ရှိပြီး ပါတီအလိုက် ခုံနေရာ ရရှိမှုမှာ ဖြူထိုင်းပါတီမှ ၂၀ နေရာ၊ ရှေ့သို့ပါတီမှ ၁၄ နေရာ၊ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ ၉ နေရာ၊ ရတ်ခ်ခရွန်ထေ့ပ်ပါတီမှ ၃ နေရာ၊ ဖလန်ဖရာချာရတ်ပါတီမှ ၂ နေရာနှင့် ထိုင်းဆရန်ထိုင်းပါတီမှ ၂ နေရာတို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ <ref>{{Cite web|title=สภากรุงเทพมหานคร|url=https://bmc.go.th/|access-date=2022-06-11|language=th}}</ref> == ကြည့်ပါ။ == * [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ပြည်နယ်များ]] * [[ဘန်ကောက်မြို့၏ ခရိုင်များစာရင်း|ဘန်ကောက်ခရိုင်များ]] * ဘန်ကောက်သမိုင်း == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ကောက်နုတ်ချက် ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] lahp9kp1ujsz46d2g9vmacgino7kdly 0 269804 877833 873951 2025-06-14T15:16:38Z Salai Rungtoi 22844 877833 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | official_name = ဖယာထိုင်းမြို့နယ် | native_name = พญาไท Phaya Thai | native_name_lang = th | settlement_type = [[ဘန်ကောက်မြို့၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ|မြို့နယ်]] | image_seal = | image_skyline = Buildings in Phaya Thai District (2).jpg | imagesize = 300px | image_caption = ဖယာထိုင်းမြို့နယ်ရှိ အဆောက်အအုံများ | image_map = Amphoe 1014.svg | map_caption = မြို့နယ် တည်နေရာပုံ | pushpin_map = | pushpin_map_caption = | subdivision_type = နိုင်ငံ | subdivision_name = ထိုင်းနိုင်ငံ | subdivision_type1 = ဒေသ | subdivision_name1 = ဘန်ကောက် | subdivision_type2 = ရုံးစိုက်ရာ | subdivision_name2 = ဖယာထိုင်း | subdivision_type3 = ရပ်ကွက် | subdivision_name3 = 2 | established_title = Amphoe established | established_date = | leader_title = | leader_name = | area_total_km2 = 9.59 | population_total = 70238<ref>{{cite web|url=http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/views/showDistrictData.php?rcode=10&statType=1&year=60|title=Population and House Report for Year 2017|publisher=Department of Provincial Administration, Ministry of Internal Affairs|access-date=2018-04-01}} ([http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/ Search page])</ref> | population_as_of = 2017 | population_density_km2 = 7,320.27 | timezone1 = ထိုင်းစံတော်ချိန် | postal_code_type = စာပို့သင်္ကတ | postal_code = 10400 | geocode = 1014 | website = | footnotes = | utc_offset1 = +7 }}'''ဖယာထိုင်းမြို့နယ်''' (Khet Phaya Thai) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ [[ဘန်ကောက်မြို့]]လယ်တွင် တည်ရှိသော မြို့နယ်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်း၏ အိမ်နီးချင်းမြို့နယ်များမှာ မြောက်ဘက်မှ နာရီလက်တံအတိုင်း ဘန်စိုး၊ ကျသူကျက်၊ ဒင်းဒန်၊ [[ရာချာထေဝီမြို့နယ်|ရာချာထေဝီ]] နှင့် [[ဒူဆစ်မြို့နယ်|ဒူဆစ်]] တို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ ဖယာထိုင်းဟူသော အမည်တူရှိသည့် ဖယာထိုင်းလမ်းမနှင့် [[ဖယာထိုင်းဘီတီအက်စ်ဘူတာ]]တို့မှာမူ နယ်နိမိတ်ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် ကပ်လျက်တည်ရှိသော ရာချာထေဝီမြို့နယ်တွင် တည်ရှိပါသည်။ == အမည်အဓိပ္ပါယ် == ဖယာ (Phaya) ဟူသည် [[ထိုင်း တော်ဝင်အဆောင်ယောင် ဘွဲ့တော်များ|ထိုင်းတော်ဝင်ဘွဲ့ရာထူး]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ရှေးဟောင်း ခမာဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာပြီး မွန်ဘာစကား ဗညာ၊ မြန်မာမူ ဗညား တို့နှင့် အတူတူပင် ဖြစ်ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://en.wiktionary.org/wiki/%E1%80%97%E1%80%8A%E1%80%AC|title=ဗညာ|publisher=Wiktionary}}</ref> ​ ထို့ကြောင့် မြို့နယ်၏ နာမည်ကို မြန်မာမူပြုလျှင် "ဗညား (พญา, ဖယားဟု အသံထွက်) + တိုင် (ไท, [[တိုင်လူမျိုး|တိုင်]] (ရှမ်းမျိုးနွယ်များ) လူမျိုးကို ဆိုလို) ဖြစ်မည်။ ဒေသိယအသုံးအနှုန်း၊​ နေ့စဥ်ထိုင်းစကားအရ ဖယာထိုင်းဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။​​ == သမိုင်း == ဖယားထိုင်းမြို့နယ်ကို ၁၉၆၆ ခုနှစ်တွင် ဒူဆစ်နှင့် ဘန်ကပီမြို့နယ်တို့မှ နယ်မြေအချို့ကို ပေါင်းစည်း၍ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းကို ရာမ ၅ ဘုရင်၏ အမိန့်ဖြင့် ၁၉၀၉ ခုနှစ်တွင် ဆောက်လုပ်ခဲ့သော ဖရာထိုင်းနန်းတော်ကို အစွဲပြု၍ အမည်ပေးထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ <ref>{{Cite web|date=2018-09-23|title=เขต พระราชวัง พญาไท|url=https://www.matichon.co.th/article/news_1143722|archivedate=|language=th}}</ref> ထိုအချိန်မှစ၍ မြို့နယ်သည် အပြောင်းအလဲများစွာကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ၁၉၇၃ ခုနှစ်တွင် ဟွေခွါန်မြို့နယ်ကို ဖယားထိုင်းမှ ခွဲထုတ်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် မြို့နယ်များအကြား လူဦးရေမျှတစေရန် ရည်ရွယ်၍ ဖယားထိုင်း၊ ဟွေခွါန် နှင့် ဘန်ကပီမြို့နယ်များ၏ နယ်နိမိတ်များကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal|pages=180|postscript=th:พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตพญาไท เขตห้วยขวางและเขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๑|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2521/A/048/180.PDF|archive-date=7 June 2012|date=1978-05-02|language=th|title=Royal Gazette}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120607040802/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2521/A/048/180.PDF |date=7 June 2012 }}</ref> ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ဖယားထိုင်း၏ တောင်ဘက်ခြမ်းမှ ခွဲထုတ်ကာ ရာချာထေဝီမြို့နယ်အသစ်ကို ဖန်တီးခဲ့သည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် အရှေ့ဘက်ဒေသအချို့ကို အသစ်ဖွဲ့စည်းလိုက်သည့် ဒင်းဒန်မြို့နယ်သို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး၊ ဆမ်ဆင်နိုင်း (Sam Sen Nai) အပါအဝင် ကျန်ရှိသည့် ရပ်ကွက်ငယ်များသာ ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite journal|pages=3–6|postscript=th:ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงพื้นที่เขตพญาไท เขตราชเทวี เขตห้วยขวาง และตั้งเขตดินแดง กรุงเทพมหานคร|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2536/D/184/3.PDF|archive-date=7 June 2012|date=1993-11-10|language=th|title=Royal Gazette}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120607040919/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2536/D/184/3.PDF |date=7 June 2012 }}</ref> ရာချာထေဝီမြို့နယ်အဖြစ် ခွဲထွက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖယာထိုင်းလမ်းသည် ဖယားထိုင်းမြို့နယ်အတွင်းတွင် လုံးဝမရှိတော့ပါ။ ၎င်းလမ်းသည် ရာချာထေဝီနှင့် ပထုမ်ဝန် မြို့နယ်များကို ဖြတ်သန်းသွားပါသည်။ ထိုနည်းတူစွာ၊ ဖယားထိုင်း ဘီတီအက်စ်ဘူတာရုံသည်လည်း ဖယားထိုင်းလမ်းပေါ်ရှိ ရာချာထေဝီမြို့နယ်တွင် တည်ရှိပါသည်။ ဆဋ္ဌမမြောက် [[ရာမ ၆|ရာမဘုရင်မင်းမြတ်]] လက်ထက်က ဖယာထိုင်းဒေသသည် စစ်တန်းလျားများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသည့် နယ်မြေတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin Road) သည် ထိုဒေသကိုဖြတ်၍ ပေါက်သော အဓိကသွားလာရေးလမ်းဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ မူလအမည်မှာ "စနမ်ပေါင်" ဖြစ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ထိုဒေသကိုလည်း "စနမ်ပေါင်" ဟူ၍ အခြား အခေါ်အဝေါ်တစ်ခုအဖြစ် ရင်းနှီးစွာ သိကြပါသည်။ == အုပ်ချုပ်ရေး == မြို့နယ်ကို ရပ်ကွက် ၂ ခု ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ {| class="wikitable" !နံပါတ် ! width="15%" | နာမည် ! width="15%" | ထိုင်းနာမည် ! ဧရိယာ (ကီလိုမီတာ ² ) ! လူဦးရေ ဒီဇင်ဘာလ (၂၀၂၁) ခုနှစ်၊ ! လူဦးရေသိပ်သည်းမှု ဒီဇင်ဘာလ (၂၀၂၁) ခုနှစ်၊ ! မြေပုံ |- |{{Center|1.}} | ဆမ်ဆင်နိုင်း | {{Lang|th|สามเสนใน}} |<div align="right"> ၄.၉၂၃</div> |<div align="right"> ၃၀.၄၇၆</div> |<div align="right"> 6,190.53</div> | rowspan="3" |[[ဖိုင်:Khwaeng_1014.png|100x100px|Map]] |- |{{Center|6.}} | ဖယာထိုင်း | {{Lang|th|พญาไท}} |<div align="right"> ၄.၆၇၂</div> |<div align="right"> ၃၆.၇၃၆</div> |<div align="right"> ၇,၆၄၈.၉၇</div> |- ! colspan="3" | စုစုပေါင်း !<div align="right"> ၉.၅၉၅</div> !<div align="right"> ၆၆၊၂၁၂</div> !<div align="right"> ၆,၉၀၀.၆၈</div> |} [[ဖိုင်:Phaya_Thai.jpg|left|thumb|200x200px| Phahonyothin လမ်းမကြီး ၊]] {{Small|The missing numbers 2, 3, 4 and 5 belong to the sub-districts which were split off to form Ratchathewi district. နံပါတ် ၂,၃,၄ နှင့် ၅ ကို ခွဲပြီး ရာချာထေဝီမြို့နယ်အဖြစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်လိုက်သည်။ }} == နေရာများ == ဖယားထိုင်းမြို့နယ်သည် အစိုးရငွေစုဘဏ်၊ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန ကဲ့သို့သော အစိုးရရုံးများစွာ တည်ရှိရာနေရာ ဖြစ်ပါသည်။ မြို့နယ်၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းရှိ အစိတ်အပိုင်း အများစုကို ထိုင်းဘုရင့် တပ်မတော်က သိမ်းပိုက်ထားပြီး၊ ယင်းတွင် တပ်မတော် ကြည်းတပ် အားကစားကွင်း နှင့် စစ်တပ်ပိုင် ရုပ်မြင်သံကြားလိုင်း ၅ တို့လည်း ပါဝင်သည်။ ဝပ်ဖိုင်တန်ကျောင်းသည် မြို့နယ်အတွင်းရှိ တစ်ခုတည်းသော ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုရားကျောင်း ဖြစ်သည်။ စဖန်ခွိုင်း (สะพานควาย) ဟုခေါ်သော ထိုရပ်ကွက်ဒေသသည် ဆိုင်များ၊ တိုက်ခန်းများနှင့် BigC စျေးဝယ်စင်တာများစွာရှိပြီး လူဦးရေ ပိုမိုထူထပ်သော ဒေသတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ထိုင်း စာပို့တံဆိပ်ခေါင်း ပြတိုက် (Thai Philatelic Museum) ကို ပြုပြင်မွမ်းမံပြီး ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် စဖန်ခွိုင်းရှိ ဆမ်ဆင်နိုင်း စာတိုက်နောက်ဘက်ရှိ အဆောက်အအုံသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ပြပွဲများတွင် နိုင်ငံတကာ ပြိုင်ပွဲအသီးသီးမှ ထိုင်း စာပို့တံဆိပ်ခေါင်းဝါသနာရှင်များ ရရှိခဲ့သော ဆုတံဆိပ် မိတ္တူများ၊ ရှားပါး ထိုင်းတံဆိပ်ခေါင်းများ နှင့် ဆုရရှိခဲ့သည့် စာပို့တံဆိပ်ခေါင်း ဒီဇိုင်းများနှင့် ဆုများ ပါဝင်သည်။ == လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး == [[ဖိုင်:สะพานลอยแยกอารีย์ Ari Intersection.jpg|thumb|အာရီလမ်းဆုံ၏ လူကူးတံတား]] ဖယားထိုင်းတွင် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားဘူတာ]] ၃ ခု ရှိသည် - စနမ်ပေါင်၊ အာရီ နှင့် စဖန်ခွိုင်း တို့ ဖြစ်ပါသည်။ အမ်အာတီ မက်ထရို၏ ဘန်စိုးဘူတာသည် မြို့နယ်၏ အနောက်မြောက်ဘက် ထောင့်တွင် တည်ရှိပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမီးရထားလုပ်ငန်း (SRT) ၏ ဆမ်ဆင်မီးရထားဘူတာသည်လည်း ဖယားထိုင်းကို ဝန်ဆောင်မှုပေးလျက်ရှိပါသည်။ အရှေ့ပိုင်းလိုင်းမှလွဲ၍ ဟွာလမ်ဖောင်း မီးရထားဘူတာမှ ထွက်ခွာသော (သို့မဟုတ်) ဝင်ရောက်သော ရထားတိုင်းသည် ဤနေရာကို ဖြတ်သန်းသွားရပါသည်။ မီးရထားလမ်းကြောင်းသည် ဖယားထိုင်းမြို့နယ်ရှိ ဆမ်ဆင်နိုင်း (Sam Sen Nai) ရပ်ကွက်ငယ်နှင့် ဒူဆစ်မြို့နယ်ရှိ ထနွန်နခွန်ချိုင်းစီ (Thanon Nakhon Chai Si) ရပ်ကွက်ငယ်တို့အကြား ပိုင်းခြားနယ်နိမိတ်အဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်ပါသည်။ == မှတ်စုများ == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}}{{ဘန်ကောက်မြို့၏မြို့နယ်များ}} [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ မြို့နယ်များ]] 94c82txihf4g0v65jxgr9f68l9jabxd 0 269889 877948 875434 2025-06-15T04:10:51Z Salai Rungtoi 22844 /* ကြည့်ပါ။ */ 877948 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = {{BTS route title | engname = ဘီတီအက်စ် ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း | thaname = สายสุขุมวิท BTS Sukhumvit Line }} | color = {{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}} | logo = BTS-Logo Light Green.svg | logo_width = 80px | image = Bangkok Skytrain BTS 3.jpg | image_width = 300px | caption = ဗစ်တိုရီမောနူမန့်ဘူတာမှာ ထွက်ခွာနေသည့် ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းသုံး EMU-A2 ရထားတွဲအမျိုးအစား | native_name = | type = လူထုအမြန်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး | system = [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား]] | owner = [[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] | operator = Bangkok Mass Transit System Public Company Limited | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]]၊ စမုဒ်ပရာကန်ခရိုင်နှင့် ပထုံဌာနီခရိုင် | start = [[File:BTS N24.svg|20px]] ခူးခုတ်ဘူတာ | end = [[File:BTS E23.svg|20px]] ဂေဟာဘူတာ | connectinglines = | stations = '''စုစုပေါင်း:''' ၅၇ ဘူတာ<br>47 ''<small>(operational)</small>''<br>9 ''<small>(planned)</small>''<br>1 ''<small>(provisional)</small>'' | daily_ridership = 926,294 <small>({{rint|bangkok|Sukhumvit}} and {{rint|bangkok|Silom}})</small><br><small>30 August 2024</small><ref>{{Cite web |date=2024-08-31 |title="กรมการขนส่งทางราง" เผยวันศุกร์สิ้นเดือนสิงหาคม 67 มีผู้ใช้บริการรถไฟฟ้าสายฉลองรัชธรรม (สีม่วง) และรถไฟฟ้าสายสีแดง สูงสุดตั้งแต่เปิดให้บริการมา หลังมีนโยบายอัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้าสูงสุด 20 บาทตลอดสาย |url=https://www.drt.go.th/public-relations/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87-%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%A2-7 |access-date=2024-09-04 |website=กรมการขนส่งทางราง กระทรวงคมนาคม |language=th}}</ref> | mapcolor = {{RouteBox| |Sukhumvit Line|#77cc00}} အစိမ်းဖျော့ရောင် | yearcommenced = {{Start date and age|1992|04|09|df=y}} | open = {{date and age|df=y|1999|12|05}} | lastextension = {{date and age|df=y|2020|12|16}} | character = မြေပေါ်တွင် အပြည့်အဝတည်ဆောက်ထားသော ရထားလိုင်း | depot = မောချစ်ရထားသိုလှောင်ရုံ <small>(shared with {{rint|bangkok|Silom}})</small><br>ခူးခုတ်ရထားသိုလှောင်ရုံ <small>(shared with {{rint|bangkok|Silom}})</small><br>ဂေဟာရထားသိုလှောင်ရုံ | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>'''EMU-A1''': 35 four-car trains<br>'''Siemens Bozankaya'''<br>'''EMU-A2''': 22 four-car trains<br>'''CRRC Changchun Railway Vehicles'''<br>'''EMU-B1''': 12 four-car trains<br>'''CRRC Changchun Railway Vehicles'''<br>'''EMU-B2''': 5 four-car trains<br>'''CRRC Changchun Railway Vehicles'''<br>'''EMU-B3''': 24 four-car trains | linelength = '''Total :'''{{convert|69.07|km|abbr=on}}<br>{{convert|51.17|km|abbr=on}} <small>''(operational)''</small><br>{{convert|17.9|km|abbr=on}} <small>''(planned)''</small> | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = '''Former:''' Siemens Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO)<br>'''Current:''' Bombardier CITYFLO 450 moving block CBTC ATC under ATO GoA 2 (STO), with subsystems of ATP, ATS and CBI<ref>{{Cite web|title=Mass transit signalling|url=https://rail.bombardier.com/en/solutions-and-technologies/signalling-and-infrastructure/mass-transit-signalling.html#CITYFLO_450|access-date=2020-06-16|website=Bombardier Transportation|language=en|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20220101063113/https://rail.bombardier.com/en/solutions-and-technologies/signalling-and-infrastructure/mass-transit-signalling.html|archive-date=2022-01-01}}</ref><ref>{{Cite web|title=Bombardier Projects in Mass-transit signalling|url=https://rail.bombardier.com/content/dam/transportation/products/mass-transit-signalling/BT_PDF_Mass-transit%20signalling.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20211123062807/https://rail.bombardier.com/content/dam/transportation/products/mass-transit-signalling/BT_PDF_Mass-transit%20signalling.pdf|archive-date=2021-11-23}}</ref> | map = {{Sukhumvit Line route}} | map_state = collapsed }} '''ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း''' (အင်္ဂလိပ်: BTS Sukhumvit Line) သည် တရားဝင်အားဖြင့် '''[[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘုရင်မင်းမြတ်]]၏ သက်တော် ၇၂ ပြည့်အထိမ်းအမှတ် အထပ်မြင့်ရထားလမ်းကြောင်း ပထမလိုင်း'''ဟု တရားဝင်အားဖြင့် ခေါ်ဆိုပြီး [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]၊ [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးစနစ်ထဲမှ [[ဘီတီအက်စ်မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ တစ်လိုင်း ဖြစ်သည်။ အဆိုပါလိုင်းသည် ဆယမ်ဘူတာရုံမှ စတင်ပြေးဆွဲပြီး၊ ထိုဘူတာရုံတွင် [[စီလုမ်လိုင်း]]နှင့် ဆက်သွယ်ပြောင်းလဲစီးနင်းနိုင်သည်။ ဆယမ်ဘူတာရုံမှနေ၍ လိုင်းသည် မြောက်ဘက်သို့ ဖယာထိုင်းလမ်းမနှင့် ဖဟွန်ယိုထင်လမ်းမကြီးအတိုင်း [[ပဒုမဌာနီပြည်နယ်|ပထုံဌာနီခရိုင်]]၊ လမ်လုကာမြို့နယ်ရှိ ခူးခုတ်ဘူတာအထိလည်းကောင်း၊ အရှေ့ဘက်သို့ ရာမ ၁လမ်းမ၊ ဖလိန်းဂျစ်နှင့် ဆူခုမ်ဝစ်လမ်းများအတိုင်း ဘန်နာမြို့နယ်ကို ဖြတ်သန်း၍ စမုပရာကန်ခရိုင်ရှိ ဂေဟာဘူတာရုံအထိလည်းကောင်း ပြေးဆွဲလျက်ရှိသည်။ ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းအား စီလုမ်လိုင်းနှင့်အတူ ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး၊ အဆိုပါ လိုင်းနှစ်ခုလုံးကို Bangkok Mass Transit System Public Company Limited (BTSC) မှ [[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] (BMA) ထံမှ နှစ် ၃၀ လုပ်ပိုင်ခွင့်ဖြင့် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပါသည်။ စတင်ဖွင့်လှစ်စဉ်က မောချစ်ဘူတာမှ အွန်နုတ်ဘူတာအထိ စုစုပေါင်း ၁၆.၇ ကီလိုမီတာ (၁၀.၄ မိုင်) အရှည်ရှိခဲ့ပြီး ဘူတာရုံ ၁၇ ခု ပါဝင်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ စာရင်းများအရ ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အမြန်မြို့ပတ်ရထားစနစ်အတွက် အဓိကကျသော မဏ္ဍိုင်တစ်ခု ဖြစ်လာပြီး စီလုမ်လိုင်းနှင့် ပေါင်း၍ တစ်နေ့လျှင် ခရီးသည် ၉၀၀,၀၀၀ ခန့်အား ပို့ဆောင်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း တိုးချဲ့ရေးစီမံကိန်း ၃ ခုဖြင့် လျင်မြန်စွာ တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ၊ လိုင်း၏ စုစုပေါင်း အလျားမှာ သုံးဆနီးပါး တိုးလာပြီး ၅၁.၁၇ ကီလိုမီတာ (၃၁.၈၀ မိုင်) သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကာ ဘူတာရုံ ၄၇ ခုအထိ ရှိလာခဲ့ပါသည်။ <ref>{{Cite web|title=รถไฟฟ้าบีทีเอส (BTS Skytrain)|url=https://www.bts.co.th/eng/info/info-history.html}}</ref> == သမိုင်း == === မူရင်းအစီအစဉ် === ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း၏ ကနဦးအဆိုပြုချက်မှာ ၁၂.၈ ကီလိုမီတာ (၈.၀ မိုင်) ရှည်လျားပြီး N4 ဘူတာမှ E9 ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲရန် လမ်းကြောင်းသတ်မှတ်ခဲ့ပါသည်။ သိုလှောင်ရုံ (depot) ကိုမူ စီလုမ်လိုင်းအနီးရှိ [[လုမ္ဗနီပန်းခြံ (ဘန်ကောက်)|လုမ္ဗနီပန်းခြံ]]တွင် တည်ဆောက်ရန် မူလက စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဤတည်နေရာသည် [[ရာမ ၆|ဆဋ္ဌမ ရာမဘုရင်]]မှ ဥယျာဉ်အတွက် မြေလှူဒါန်းစဉ်က ကိုယ်တော်၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ချိုးဖောက်ရာရောက်သည်ဟု စောဒကတက်ကာ လူထု၏ ပြင်းထန်သော ကန့်ကွက်မှုများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ထို့အပြင် အထပ်မြင့်ရထားလိုင်း နှစ်ခုလုံးကို မြေပေါ်တွင် ဆောက်လုပ်မည့်အစား မြေအောက်မှသာ ဆောက်လုပ်ရန် တောင်းဆိုသော ဆန္ဒပြမှုများလည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကန့်ကွက်မှုများကြောင့် Crown Property Bureau ပိုင်ဆိုင်သော စွိုင်ရင်းနမ်ရှိ လွတ်နေသော မြေကွက်များ သို့မဟုတ် ဆူခုမ်ဝစ် လမ်း ၅၀ ရှိ ဖရားခနုန် ရေစုပ်စက်ဌာန အပါအဝင် အခြားနေရာများစွာကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားခဲ့ကြသည်။ နောက်ဆုံးတွင် [[ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့]] (BMA) က သိုလှောင်ရုံအား မြောက်ပိုင်းဘတ်စ်ကားဂိတ်ဟောင်း (မောချစ်ဘတ်စ်ကားဂိတ်ဟု လူသိများသောနေရာ) သို့ ပြောင်းရွှေ့ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဤဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း၏ လမ်းကြောင်းသည် မူလ N4 ဘူတာမှ N8 ဘူတာအထိ တိုးချဲ့ခဲ့ရပါသည်။ <ref>{{Cite web|title=Smart EIA Plus : รายละเอียดรายงาน|url=https://eia.onep.go.th/eia/detail?id=6659#:~:text=%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99-,%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99,-%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%20:|access-date=16 May 2025}}</ref> ဆောက်လုပ်ရေးကာလအတွင်း၌လည်း အောက်ပါအတိုင်း အပြောင်းအလဲများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်- * အန်-၃ (N3)၊ အန်-၄ (N4)၊ အီး-၈ (E8) နှင့် အီး-၉ (E9) ဘူတာများ၏ ပလက်ဖောင်းပုံစံကို အလယ်ကျွန်းပုံစံမှ ဘေးဘက်နှစ်ဖက် ပုံစံများအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ * စနစ်အား အပြည့်အဝ စတင်လည်ပတ်မည့်နှစ်ကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်ကုန်မှ ၁၉၉၉ ခုနှစ်ကုန်သို့ ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ရသည်။ * သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှု ဆန်းစစ်ချက် (EIA) အစီရင်ခံစာများအရ ဘူတာရုံများ၏ ဒီဇိုင်းများကို သိသာထင်ရှားစွာ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ * စီအီးအန် (CEN) ဘူတာရုံကို အောင်လမ်ဖောလမ်းဆုံ၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ * အီး-၁ (E1) ဘူတာရုံကို ချစ်လံလမ်းဆုံ၏ အရှေ့ဘက်မှ အနောက်ဘက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ရပြီး၊ မာတာဒေ (Mater Dei) ကျောင်းရှေ့ရှိ ကျောင်းဝင်ပေါက် နှစ်ခုကို ကျောင်းဝန်ထမ်းများနှင့် ကျောင်းသားများ၏ ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းရေး၊ အနီးအနား ရှုခင်းနှင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကြောင့် ဖျက်သိမ်းခဲ့ရသည်။ * အီး-၂ (E2) ဘူတာရုံသည် မူလအစက ဆူခုမ်ဝစ် ၂ လမ်းနှင့် နာနာလမ်းသွယ်ကြားတွင် တည်ရှိခဲ့သော်လည်း၊ နောက်ပိုင်းတွင် ချလမ် မဟာ နခွန် အမြန်လမ်းမကြီး (Chaloem Maha Nakhon Expressway) ၏ အနောက်ဘက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ * အီး-၄ (E4) ဘူတာရုံကို အဆုက် (Asok) လမ်းဆုံ၏ အရှေ့ဘက်မှ အနောက်ဘက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ == တိုးချဲ့မှုများ == === ဘဲရင်းဘူတာဘက်သို့ တိုးချဲ့မှု === အွန်နုတ်ဘူတာမှ ဘဲရင်းအထိ တိုးချဲ့ရေးစီမံကိန်းကို ၂၀၀၆ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ဘတ် ၄ ဘီလီယံ ကုန်ကျကာ ၅.၂၅ ကီလိုမီတာ (၃.၂၆ မိုင်) ရှည်လျားပါသည်။ ဤတိုးချဲ့မှုတွင် ဘူတာအသစ် ၅ ခု ပါဝင်ပြီး ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) မှ ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ မူလက ၂၀၀၉ ခုနှစ် အလယ်ပိုင်းတွင် ဖွင့်လှစ်ရန် ရည်မှန်းထားခဲ့သော်လည်း လျှပ်စစ်နှင့် အချက်ပြစနစ် တပ်ဆင်ခြင်းလုပ်ငန်းများအတွက် တင်ဒါခေါ်ယူရာတွင် ကြန့်ကြာမှုများကြောင့် နှစ်နှစ်ခန့် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့ရပါသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ဤတိုးချဲ့လမ်းပိုင်းကို မူလစီစဉ်ထားသည်ထက် နှစ်နှစ်ကျော် နောက်ကျပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင်မှ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ ဖွင့်လှစ်မှု နှောင့်နှေးခဲ့ခြင်းအတွက် လျော်ကြေးပေးသည့်အနေဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) မှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်ကုန်အထိ အဆိုပါ တိုးချဲ့လမ်းပိုင်းအား အခမဲ့ ခရီးသွားလာခွင့် ပြုခဲ့ပါသည်။ === စမုဒ်ပရာကန်ခရိုင်ဘက်သို့ တိုးချဲ့မှု === ဘဲရင်းဘူတာမှ ဂေဟာဘူတာအထိ ၁၂.၆ ကီလိုမီတာ (၇.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း တိုးချဲ့လမ်းပိုင်းကို ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ဘူတာအသစ် ကိုးရုံ ပါဝင်ပါသည်။ ဤတိုးချဲ့လမ်းပိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (BMA) ၏ မြို့ပြ ကန့်သတ်ချက်ပြင်ပတွင် ရှိပြီး [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်|Mass Rapid Transit Authority of Thailand (MRTA)]] မှ ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ရက်ပေါင်း ၁,၃၅၀ အတွင်း ဆောက်လုပ်ရန် စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားခဲ့ပြီး တိုးချဲ့လမ်းပိုင်းကို မူလက ၂၀၁၇ ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ဖွင့်လှစ်ရန် စီစဉ်ထားခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် MRTA မှ Ch Karnchang ကုမ္ပဏီအား လမ်းခင်းခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်စနစ်များအတွက် စာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် မြို့ပြဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများ ၂၈.၃ ရာခိုင်နှုန်း ပြီးစီးခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင်မူ လမ်းကြောင်းလုပ်ငန်း ၉၈ ရာခိုင်နှုန်း ပြီးစီးခဲ့ပါသည်။ ဤတိုးချဲ့မှု၏ စုစုပေါင်း ကုန်ကျစရိတ်မှာ ထိုင်းဘတ်ငွေ ၂၁.၄ ဘီလီယံ ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် BMA မှ MRTA ထံမှ တိုးချဲ့လမ်းပိုင်း ပြေးဆွဲမှုကို လွှဲပြောင်းရယူရန် သဘောတူညီခဲ့ပြီးနောက် BMA မှ MRTA အား မည်မျှ ပေးချေရမည်ဆိုသော သဘောတူညီချက်ကြောင့် နှောင့်နှေးမှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ကာ စမ်းသပ်ပြေးဆွဲမှုများ စတင်ရန် နှောင့်နှေးစေခဲ့သည်။ MRTA နှင့် BMA အကြား ဘတ်ဂျက်ဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများနှင့် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေသော အငြင်းပွားမှုများကြောင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ဖွင့်လှစ်ခြင်းကို ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလနောက်ပိုင်းအထိ ရွှေ့ဆိုင်းနိုင်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1140841/bma-to-postpone-test-run-of-bearing-samrong-skytrain|title=BMA to postpone test run of Bearing-Samrong skytrain |publisher=Bangkok Post|accessdate=16 May 2025}}</ref> နှောင့်နှေးမှုများ ရှိသော်လည်း၊ တိုးချဲ့လမ်းပိုင်း၏ ပထမဆုံး အပိုင်းဖြစ်သည့် ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) အရှည်ရှိ ဆမ်ရုန်းဘူတာအထိကို ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၃ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ ခဲဟာဘူတာအထိ တိုးချဲ့လမ်းပိုင်း အပြည့်အစုံကိုမူ နောက်ဆုံးတွင် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါသည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.bangkokpost.com/business/general/1369887/mrta-pushes-to-fast-track-launch-of-south-green-line|title=MRTA pushes to fast-track launch of South Green Line|publisher=Bangkok Post|accessdate=16 May 2025}}</ref> === ခူးခုတ်ဘူတာဘက်သို့ တိုးချဲ့မှု === ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း၏ မြောက်ဘက်ပိုင်း တိုးချဲ့မှုဖြစ်သည့် မောချစ်ဘူတာမှ ဒွန်မောင်းခရိုင်ရှိ ဆာဖန်မိုင်အထိ ၁၁.၄ ကီလိုမီတာ (၇.၁ မိုင်) အရှည်ရှိသော လမ်းပိုင်းကို မူလလိုင်း စတင်ဖွင့်လှစ်ချိန်ကတည်းက စီစဉ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဤတိုးချဲ့မှုအား မူလက ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်ရန် ရည်မှန်းထားခဲ့သော်လည်း အစိုးရအပြောင်းအလဲများ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လေ့လာမှုများ ကြာမြင့်ခြင်းနှင့် သင့်လျော်သော ရထားသိုလှောင်ရုံ တည်နေရာ ရှာဖွေရာတွင် ကြုံတွေ့ရသော ပြဿနာများ စသည်တို့ ပေါင်းစပ်မှုကြောင့် နှောင့်နှေးခဲ့ရပါသည်။ ဆာဖန်မိုင်အထိ တိုးချဲ့မှု ပြီးစီးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ဆာဖန်မိုင်မှ ခူးခုတ်အထိ နောက်ထပ် ၁၆.၅ ကီလိုမီတာ (၁၀.၃ မိုင်) တိုးချဲ့ရန်နှင့် ဘူတာအသစ် ကိုးခု ထပ်မံပါဝင်ရန်လည်း ဆက်လက်စီစဉ်ထားခဲ့ပါသည်။ များစွာသော နှောင့်နှေးမှုများ ကြုံတွေ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ် အလယ်ပိုင်းတွင် တိုးချဲ့မှုအတွက် တင်ဒါ အမှတ် (၁) နှင့် (၂) ကို တစ်ပြိုင်တည်း ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်နိုင်ခဲ့ပြီး ထိုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် တင်ဒါခေါ်ယူမှုများ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၂၀၁၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ပါလီမန် ဖျက်သိမ်းခံရခြင်းကြောင့် ထပ်မံ နှောင့်နှေးခဲ့ရသည်။ တင်ဒါတင်သွင်းမည့်သူများ၏ စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် နောက်ဆုံး တင်ဒါကို ဧပြီလကုန် နောက်ဆုံးထားကာ ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလနှောင်းပိုင်းတွင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီး အဓိက စီမံကိန်းအားလုံးကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးမှ ပြန်လည်သုံးသပ်နေစဉ် တင်ဒါတင်သွင်းခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်ကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ဇွန်လနှောင်းပိုင်းတွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးက ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကုန် မတိုင်မီ တင်ဒါခေါ်ယူမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် MRTA မှ တင်ဒါတင်သွင်းရမည့် နောက်ဆုံးရက်မှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အရည်အချင်းပြည့်မီသော လေလံအောင်သူ ငါးဦးကို ကြေညာခဲ့သည်။ တင်ဒါစာချုပ်တွင် ဆောက်လုပ်ရန် ရက်ပေါင်း ၁,၃၅၀ ဟု သတ်မှတ်ထားပါသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဧပြီလ ၃ ရက်နေ့၌ MRTA သည် ဤတိုးချဲ့လမ်းပိုင်းအတွက် စာချုပ် ၄ ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုး ချုပ်ဆိုခဲ့ပါသည်။ <ref>{{Cite web|title=รฟม.เซ็นสัญญารถไฟฟ้าสายสีเขียวเหนือ เริ่มสร้างมิ.ย 58 คาดเปิดใช้ต้นปี|url=http://www.ryt9.com/s/iq03/2130477}}</ref> {| class="wikitable" style="margin:auto;font-align:center;text-align:center;font-size:90%;&quot;" ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | စာချုပ် ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | မှတ်စုများ ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ကန်ထရိုက်တာများ ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | အရှည် ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ကုန်ကျစရိတ် |- | ၁ | style="text-align: left;" | Mo Chit မှ Saphan Mai | style="text-align: left;" | အီတာလျံ-ထိုင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး | {{Convert|12.01|km}} | ฿15,269 သန်း |- | ၂ | style="text-align: left;" | Saphan Mai မှ Khu Khot | style="text-align: left;" | <abbr title="Unique Engineering and Construction">UN</abbr> - <abbr title="Sinohydro Corporation">SH</abbr> - <abbr title="China Habour Engineering">CH</abbr> ဖက်စပ် | {{Convert|6.11|km}} | ฿6,657 သန်း |- | ၃ | style="text-align: left;" | ခူးခွတ် ဘူတာ နှင့် ခူးကော့ ဘူတာများရှိ Park & Ride အဆောက်အအုံများ | style="text-align: left;" | <abbr title="Sino-Thai Engineering and Construction">STEC</abbr> - <abbr title="A.S. Associated Engineering (1964)">AS</abbr> ဖက်စပ် ! rowspan="2" | | ฿4,019 သန်း |- | ၄ | style="text-align: left;" | ရထားသံလမ်း တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် စနစ်ဒီဇိုင်း | style="text-align: left;" | <abbr title="Sino-Thai Engineering and Construction">STEC</abbr> - <abbr title="A.S. Associated Engineering (1964)">AS</abbr> ဖက်စပ် | ฿2,841 သန်း |} [[ဖိုင်:Green_Line_MRT_Project_Photographs_by_Peak_Hora_(15).jpg|left|thumb|245x245px| ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဟာယက်လက်ဖရောင်ဘူတာမဝင်မီ ရထားလမ်း ဖောက်လုပ်ခြင်း။]] ၂၀၁၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့တွင် MRTA၊ စာချုပ်ရရှိသူများနှင့် ထိုင်းယာဉ်ထိန်းရဲတို့ တွေ့ဆုံကာ ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း မြောက်ပိုင်းတိုးချဲ့မှုအား ၂၀၁၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့၌ စတင်တည်ဆောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့မှစ၍ ကစေးစက် (Kasetsart) ရှိ ခုံးကျော်တံတားကို ဖြိုဖျက်ခြင်း လုပ်ငန်းများ စတင်ခဲ့သည်။ MRTA ၏ ထုတ်ပြန်ချက်များအရ မြို့ပြဆိုင်ရာ တည်ဆောက်မှု တိုးတက်မှုသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ၅၃.၃၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ၆၃.၂၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ၇၈.၇၉ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး ရှိခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် မတ်လကုန်တွင် မြို့ပြတည်ဆောက်မှုမှာ ၉၉.၄၂ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ပြီး ပြီးစီးလုနီးပါး အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအပိုင်းဖြစ်သည့် ဝတ်ဘုရားစီမဟာဓာတ် (N17) မှ ခူးခုတ် (N24) အထိ ၉.၈ ကီလိုမီတာ ရှည်လျားသော ဘူတာရုံ ခုနစ်ခု ပါဝင်သည့် လမ်းပိုင်းအား ၂၀၁၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် စတင် စမ်းသပ်ပြေးဆွဲခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ နောက်ဆုံးအပိုင်းကို ဝန်ကြီးချုပ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် တရားဝင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ပါသည်။ <ref>{{Cite news|date=17 November 2020|title=นับถอยหลัง 4 ธ.ค. 63 รถไฟฟ้า BTS สายสีเขียว เปิดทุกสถานี เชื่อม 3 จังหวัด|url=https://www.tnnthailand.com/content/62397}}</ref> === သမ်ရူဘက်သို့ တိုးချဲ့ခြင်း (အနာဂတ်) === '''ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း'''အား လက်ရှိ အဆုံးသတ်ဘူတာဖြစ်သော ခဲဟာမှ သမ်ရူဘက်သို့ ၁၀.၁ ကီလိုမီတာ (၆.၃ မိုင်) အကွာအဝေးအထိ ထပ်မံ တိုးချဲ့ရန် အစီအစဉ်ရှိပါသည်။ အဆိုပါ တိုးချဲ့လမ်းပိုင်းတွင် စဝမ်ခနီဝပ် (Sawangkhaniwat)၊ မြို့ဟောင်း (Muang Boran)၊ စီချန်ပရာဒစ် (Si Chan Pradit)၊ ဘန်ပူ (Bang Pu) နှင့် သမ်ရူ (Tamru) ဟူ၍ ဘူတာအသစ် ၅ ခု ထပ်မံ ပါဝင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော်လည်း ခရီးသည် အာမခံချက် (passenger guarantee) နှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းပြတ်သားမှု မရရှိသေးသောကြောင့် ဤတိုးချဲ့မှုအား အကန့်အသတ်မရှိ ဆိုင်းငံ့ထားဆဲ ဖြစ်ပါသည်။ {| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:center; font-size:90%;" ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ကုတ် ! colspan="3" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ဘူတာအမည် ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ဖွင့်လှစ်ရန်စီစဉ်ထားသည်။ ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ပလပ်ဖောင်းအမျိုးအစား |- ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | အင်္ဂလိပ် ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ထိုင်း ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | မြန်မာ |- ! colspan="6" | ↓ ဂေဟာဘူတာ ↓ မှ ဆက်ရန် |- | [[ဖိုင်:BTS_E24_opaque.png|25x25px]] | Sawangkhaniwat | สวังหนิทวัต | စဝေါင်ခနစ်ဝတ် | <abbr title="To be announced">TBA</abbr> | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |- | [[ဖိုင်:BTS_E25_opaque.png|25x25px]] | Muang Boran | เมืองโบราณ | မောင်းဘိုရန် | <abbr title="To be announced">TBA</abbr> | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |- | [[ဖိုင်:BTS_E26_opaque.png|25x25px]] | Si Chan Pradit | ศรีจันทร์ประดิษฐ์ | စီကျန်ပရဒစ် | <abbr title="To be announced">TBA</abbr> | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |- | [[ဖိုင်:BTS_E27_opaque.png|25x25px]] | Bang Pu | บางปู | ဘန်ပူ | <abbr title="To be announced">TBA</abbr> | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |- | [[ဖိုင်:BTS_E28_opaque.png|24x24px]] | Tamru | ตำหรุ | သမ်ရူ | <abbr title="To be announced">TBA</abbr> | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |} ==== Lam Luk Ka တိုးချဲ့ခြင်း ''(အနာဂတ်)'' ==== Sukhumvit Line ကို ခူးကော့ဘူတာ အရှေ့ဘက်သို့ {{Convert|7.8|km}} ဖြင့် တိုးချဲ့ရန် အစီအစဉ်ရှိပါသည်။ အပါအဝင် နောက်ထပ် ဘူတာ လေးခု ဖြစ်သည့် ခွန်ဆမ်၊ ကွန်စီ၊ ကွန်ဟာ၊ နှင့် အရှေ့ကွင်းလမ်း-လမ်လူကာ။ ခရီးသည်အာမခံချက်နှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းမှုမရရှိမချင်း ဤတိုးချဲ့မှုကို အကန့်အသတ်မရှိ ဆိုင်းငံ့ထားပါသည်။ {| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:center; font-size:90%;" ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ကုတ် ! colspan="3" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ဘူတာအမည် ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ဖွင့်လှစ်ရန်စီစဉ်ထားသည်။ ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ပလပ်ဖောင်းအမျိုးအစား |- ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | အင်္ဂလိပ်စာ ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ထိုင်း ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | မြန်မာ |- ! colspan="6" | ↓ ခူးခုတ်ဘူတာ ↓ မှ ဆက်ရန် |- | [[ဖိုင်:BTS_N25_opaque.png|24x24px]] | Khlong Sam | คลองสาม | ခလောင်းဆမ် | rowspan="4" | <abbr title="To be announced">TBA</abbr> | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |- | [[ဖိုင်:BTS_N26_opaque.png|24x24px]] | Khlong Si | คลองสี่ | ခလောင်းစီ | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |- | [[ဖိုင်:BTS_N27_opaque.png|24x24px]] | Khlong Ha | คลองห้า | ခလောင်းငါး | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |- | [[ဖိုင်:BTS_N28_opaque.png|24x24px]] | Eastern Ring Road - Lam Luk Ka | วงแหวนลำลูกกา | ဝေါင်ဝီယန်လမ်လုကာ | ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |} == လုပ်ငန်းလည်ပတ်ခြင်း == {| class="wikitable" style="margin:auto;font-align:center;text-align:center;font-size:80%;&quot;" ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |Date ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |Project ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |Notes |- |5 December 1999 |Bangkok Transit System | align="left" |Full commercial service was commenced from Mo Chit to On Nut stations along with the [[စီလုမ်လိုင်း|Silom Line]]. |- |12 August 2011 |Bearing Extension | align="left" |Service extended to Bearing station. |- |14 May 2010 ! rowspan="5" | | align="left" |Sukhumvit Line was closed from 17.00 onwards due to 2010 Thai military crackdown. |- |29 May 2010 | align="left" |Resumed normal service. |- |22 May 2014 | align="left" |Sukhumvit Line operated with limited hours from 6:00 to 21:00 due to the curfew, which was a result of the 2014 Thai coup d'état.<ref>{{Cite web|title=รถไฟฟ้า BTS-MRT ปิดให้บริการ 3 ทุ่มตั้งแต่คืนนี้ เปิด 6|url=https://www.ryt9.com/s/iq01/1903385|archivedate=2024-09-12|language=th}}</ref> |- |28 May 2014 | align="left" |Service hours were extended to 06.00-23.00<ref>{{Cite web|title=รถไฟฟ้า BTS-MRT ปรับเวลาเดินรถใหม่ 06.00-23.00 น. ตั้งแต่ 28|url=https://www.ryt9.com/s/iq02/1906748|archivedate=2024-09-12|language=th}}</ref> |- |14 June 2014 | align="left" |Resumed normal service. |- |3 April 2017 | rowspan="3" |Samut Prakan Extension | align="left" |Service extended to Samrong station. |- |6 December 2018 | align="left" |Shuttle service has been deployed from Samrong to Kheha stations. |- |11 May 2019 | align="left" |Full commercial service was commenced from Mo Chit to Kheha stations.<ref>{{Cite web|title=บีทีเอสปรับเดินรถสายสุขุมวิท วิ่งถึงสถานีเคหะฯ ไม่ต้องเปลี่ยนขบวน|url=https://www.thairath.co.th/money/economics/thailand_econ/1563628|archivedate=2024-09-27}}</ref> |- |9 August 2019 | rowspan="3" |Khu Khot Extension | align="left" |Service extended to Ha Yaek Lat Phrao station. |- |4 December 2019 | align="left" |Service extended to Kasetsart University station. |- |5 June 2020 | align="left" |Service extended to Wat Phra Si Mahathat station. |- |17 October 2020 ! rowspan="2" | | align="left" |Sukhumvit Line was temporarily closed from 15.00 due to the 2020–2021 Thai protests.<ref>{{Cite web|title=ความเคลื่อนไหวก่อนชุมนุม 17 ตุลา|url=https://www.thaipbs.or.th/news/content/297469|archivedate=2024-09-12|language=th}}</ref> |- |18 October 2020 | align="left" |Mo Chit, Ha Yaek Lat Phrao, Phahon Yothin 24, Asok, Udom Suk, and Bang Na stations were temporarily closed due to the protests from 14.30<ref>{{Cite web|date=2020-10-18|title=รถไฟฟ้าMRT ปิด 5 สถานี ส่วน BTS ปิด10 สถานี จนกว่าสถานการณ์คลี่คลาย|url=https://www.thairath.co.th/news/politic/1955750|archivedate=2024-09-12|language=th}}</ref> |- |16 December 2020 |Khu Khot Extension | align="left" |Service extended to Khu Khot station. |- |28 March 2025 ! rowspan="2" | | align="left" |All services were halted because of the [[၂၀၂၅ မြန်မာ ငလျင်|2025 Sagaing earthquake]]. |- |29 March 2025 | align="left" |Resumed normal service.<ref>{{Cite web|date=2025-03-30|title=Daily summary of the earthquake situation; Bangkok’s BTS and MRT train services resume|url=https://www.pattayamail.com/thailandnews/daily-summary-of-the-earthquake-situation-bangkoks-bts-and-mrt-train-services-resume-495959|archivedate=2025-04-09|language=en-US}}</ref> |} == ဘူတာများ == {| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:center; font-size:80%;" ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |ကုဒ် ! colspan="3" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |ဘူတာအမည် ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |'''Image''' ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |ဖွင့်လှစ်ချိန် ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |ပလက်ဖောင်းအမျိုးအစား ! rowspan="2" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |ပြောင်းစီးခြင်း |- ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |အင်္ဂလိပ် ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |ထိုင်း ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |မြန်မာ |- |[[ဖိုင်:BTS_N24.svg|25x25px]] |Khu Khot |คูคต |ခူးခုတ် |[[ဖိုင်:Khu_Khot_Station.jpg|frameless]] | rowspan="7" |{{Start date and age|2020|12|16}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | |- |[[ဖိုင်:BTS_N23.svg|25x25px]] |Yaek Kor Por Aor |แยก คปอ. |ယက်ခေါ်ပေါ်အော |[[ဖိုင်:Yaek_Kor_Por_Aor_BTS_station_02.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | |- |[[ဖိုင်:BTS_N22.svg|25x25px]] |Royal Thai Air Force Museum |พิพิธภัณฑ์กองทัพอากาศ |တော်ဝင်လေတပ်ပြတိုက် |[[ဖိုင်:Royal_Thai_Air_Force_Museum_BTS_station_view_from_the_street.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N21.svg|25x25px]] |Bhumibol Adulyadej Hospital |โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช |ရုန်ဖယာဘန်အတုလျာဒေ့ချ် |[[ဖိုင်:Bhumibol_Adulyadej_Hospital_station_20230903-1.jpg|frameless]] | |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N20.svg|25x25px]] |Saphan Mai |สะพานใหม่ |စဖန်မိုင် |[[ဖိုင်:Saphan_Mai_station_20230903-1.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N19.svg|25x25px]] |Sai Yud |สายหยุด |စိုင်ယုဒ် |[[ဖိုင်:Sai_Yud_BTS_station_view_from_the_street.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N18.svg|25x25px]] |Phahon Yothin 59 |พหลโยธิน 59 |ဖဟွန်ယိုထင် ၅၉ |[[ဖိုင်:Phahonyothin_59_BTS_station_view_from_the_street.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N17.svg|25x25px]] |Wat Phra Sri Mahathat |วัดพระศรีมหาธาตุ |ဝတ်ဘုရားစီမဟာဓာတ် |[[ဖိုင်:BTS_Wat_Phra_Sri_Mahathat_Station,Bangkok_(17).jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2020|06|05}} |အလယ်ကျွန်းဘူတာ |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း -''' {{Rail-interchange|bangkok|Pink}} ပန်းရောင်လိုင်း |- |[[ဖိုင်:BTS_N16.svg|25x25px]] |11th Infantry Regiment |กรมทหารราบที่ 11 |ကရုမ်းထဟန်းရာ့ဘ်ထီ ၁၁ |[[ဖိုင်:BTS_11th_Infantry_Regiment_-_Platform_-_Inbound_.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N15.svg|25x25px]] |Bang Bua |บางบัว |ဘန်ဘွာ |[[ဖိုင်:BTS_Bang_Bua_-_ticketing_machines_and_exits.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N14.svg|25x25px]] |Royal Forest Department |กรมป่าไม้ |ကရုမ်းပါမိုင် |[[ဖိုင်:BTS_Royal_Forest_Department_-_station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N13.svg|25x25px]] |Kasetsart University |มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ |ကစေးစက်တက္ကသိုလ် |[[ဖိုင်:BTS_Kasetsart_University_-_Station_close_up.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|12|04}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း - ''' {{Rail-interchange|bangkok|Brown}} အညှိရောင်လိုင်း ''<small>(အနာဂတ်)</small>'' |- |[[ဖိုင်:BTS_N12.svg|25x25px]] |Sena Nikhom |เสนานิคม |စေနာနီခုမ် |[[ဖိုင်:BTS_Sena_Nikhom_-_Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |- |[[ဖိုင်:BTS_N11.svg|25x25px]] |Ratchayothin |รัชโยธิน |ရာချာယိုထင် |[[ဖိုင်:BTS_Ratchayothin_-_Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |rowspan="2" style="text-align:left"|အဆိုပြုထားသည့် ပြောင်းစီးလို့ရသောရထားလိုင်း - {{Rail-interchange|bangkok|Yellow}} အဝါရောင်လိုင်း |- |[[ဖိုင်:BTS_N10.svg|25x25px]] |Phahon Yothin 24 |พหลโยธิน 24 |ဖဟွန်ယိုထင် ၂၄ |[[ဖိုင်:BTS_Phahon_Yothin_24_-_Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |- |[[ဖိုင်:BTS_N9.svg|25x25px]] |Ha Yaek Lat Phrao |ห้าแยกลาดพร้าว |ဟားယက်လက်ဖရောင် |{{Start date and age|2019|08|09}} |အလယ်ကျွန်းဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း - ''' {{Rail-interchange|bangkok|Blue}} အပြာရောင်လိုင်း (၃၃၀ မီတာရှည်သောလျှောက်လမ်းမှတစ်ဆင့်) |- |[[ဖိုင်:BTS_N8.svg|25x25px]] |Mo Chit |หมอชิต |မောချစ် | rowspan="2" |{{Start date and age|1999|12|05}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |√ |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း''' {{Rail-interchange|bangkok|Blue}} အပြာရောင်လိုင်း၏ ကျသူကျက်ဘူတာ |- |[[ဖိုင်:BTS_N7.svg|25x25px]] |Saphan Khwai |สะพานควาย |စဖန်ခွိုင် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- bgcolor="lightgrey" |[[ဖိုင်:BTS_N6_opaque.png|25x25px]] |Sena Ruam |เสนาร่วม |စီနာရွမ်<ref>{{Cite news|url=https://www.khaosodenglish.com/news/transpo/2019/04/10/construction-of-sathorn-bts-ghost-station-underway/|title=Construction of Sathorn BTS 'Ghost Station' Underway|date=2025-05-16}}</ref> |<small>''<abbr title="To be announced">မဆောက်လုပ်ရသေး</abbr>''</small> |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |align="left"|''ကြားဘူတာ'' |- |[[ဖိုင်:BTS_N5.svg|25x25px]] |Ari |อารีย์ |အာရီ | rowspan="15" |{{Start date and age|1999|12|05}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_N4.svg|25x25px]] |Sanam Pao |สนามเป้า |စနမ်ပေါင် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_N3.svg|25x25px]] |Victory Monument |อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ |အနုစာဝါရီချိုင်စမော်ရဖုမ် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_N2.svg|25x25px]] |Phaya Thai |พญาไท |ဖယာထိုင်း |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း -''' <br>• {{Rail-interchange|bangkok|Airport}} လေဆိပ်ရထားလိုင်း၏ ဖယာထိုင်းဘူတာ<br>• {{Rail-interchange|bangkok|LightRed}} ''<small>အနီရောင်လိုင်း (အနာဂတ်)</small>'' |- |[[ဖိုင်:BTS_N1.svg|25x25px]] |Ratchathewi |ราชเทวี |ရာချာထေဝီ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း''' to {{Rail-interchange|bangkok|Orange}} ''<small>(ဆောက်လုပ်ဆဲ)</small>'' |- |[[ဖိုင်:BTS_CEN.svg|25x25px]] |Siam |สยาม |ဆယမ် |အထပ်ဆင့် အလယ်ကျွန်းဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း''' {{Rail-interchange|bangkok|Silom}} [[စီလုမ်လိုင်း]]၏ ဆယမ်ဘူတာ |- |[[ဖိုင်:BTS_E1.svg|25x25px]] |Chit Lom |ชิดลม |ချစ်လုမ် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E2.png|25x25px]] |Phloen Chit |เพลินจิต |ဖလိန်းကျစ် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E3.svg|25x25px]] |Nana |นานา |နာနာ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E4.svg|25x25px]] |Asok |อโศก |အာဆို့ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း -''' {{Rail-interchange|bangkok|Blue}} အပြာရောင်လိုင်း၏ ဆူခုမ်ဝစ်ဘူတာ |- |[[ဖိုင်:BTS_E5.svg|25x25px]] |Phrom Phong |พร้อมพงษ์ |ဖရောမ်ဖုံ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E6.svg|25x25px]] |Thong Lo |ทองหล่อ |ထောင်းလော |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E7.svg|25x25px]] |Ekkamai |เอกมัย |ဧကမိုင် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း''' - {{Rail-interchange|bangkok|Grey}} ''မီးခိုရောင်လိုင်း <small>(မြောက်ဘက်သို့သွားမည့် အနာဂတ်လိုင်း)</small>'' |- |[[ဖိုင်:BTS_E8.svg|25x25px]] |Phra Khanong |พระโขนง |ဖရာ့ခနောင် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း''' {{Rail-interchange|bangkok|Grey}} မီးခို''ရောင်လိုင်း <small>(တောင်ဘက်သို့သွားမည် အနာဂတ်လိုင်း)</small>'' |- |[[ဖိုင်:BTS_E9.svg|25x25px]] |On Nut |อ่อนนุช |အွန်နွတ် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E10.svg|25x25px]] |Bang Chak |บางจาก |ဘန်ဂျက် | rowspan="5" |{{Start date and age|2011|08|12}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E11.svg|25x25px]] |Punnawithi |ปุณณวิถี |ပွန်နဝီထိ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E12.svg|25x25px]] |Udom Suk |อุดมสุข |ဥဒုံးစုခ် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E13.svg|25x25px]] |Bang Na |บางนา |ဘန်နာ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း -''' Bang Na‑Suvarnabhumi LRT ''<small>(အနာဂတ်)</small>'' |- |[[ဖိုင်:BTS_E14.svg|25x25px]] |Bearing |แบริ่ง |ဘဲရင်း |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E15.svg|25x25px]] |Samrong |สำโรง |စမ်ရောင် |{{Start date and age|2017|04|03}} |အလယ်ကျွန်းဘူတာ |– |align="left"|'''ပြောင်းစီးနိုင်သောရထားလိုင်း''' - {{Rail-interchange|bangkok|Yellow}} အဝါရောင်လိုင်း |- |[[ဖိုင်:BTS_E16.svg|25x25px]] |Pu Chao |ปู่เจ้า |ပူးကျောက် | rowspan="8" |{{Start date and age|2018|12|06}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E17.svg|25x25px]] |Chang Erawan |ช้างเอราวัณ |ချန်ဧရာဝဏ် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E18.svg|25x25px]] |Royal Thai Naval Academy |โรงเรียนนายเรือ |ရုံရီယန်နိုင်ရွာ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E19.svg|25x25px]] |Pak Nam |ปากน้ำ |ပက်နမ်း |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E20.svg|25x25px]] |Srinagarindra |ศรีนครินทร์ |စရီနခရင်း |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E21.svg|25x25px]] |Phraek Sa |แพรกษา |ဖရက်ဆာ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E22.svg|25x25px]] |Sai Luat |สายลวด |စိုင်လွတ် |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |– | |- |[[ဖိုင်:BTS_E23.svg|25x25px]] |Kheha |เคหะฯ |ဂေဟာ |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |√ | |} == အခြေခံအဆောက်အအုံ == === ရထားသိုလှောင်ရုံ === ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းအတွက် ရထားသိုလှောင်ရုံ သုံးခုရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ မောချစ်သိုလှောင်ရုံ၊ ခူးခုတ်သိုလှောင်ရုံနှင့် ဂေဟာသိုလှောင်ရုံတို့ ဖြစ်သည်။ မောချစ်သိုလှောင်ရုံသည် မောချစ်ဘူတာနှင့် ကျသူကျက်ဥယျာဉ်အနီးတွင် တည်ရှိပြီး ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်၏ မူလအဆင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ပြီးစီးခဲ့ပါသည်။ ၎င်းသည် ဘီတီအက်စ် ကွန်ရက်တစ်ခုလုံးအတွက် ဗဟို လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်မှု အခြေစိုက်စခန်းအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ခူးခုတ်သိုလှောင်ရုံသည် ခူးခုတ်ဘူတာအနီး ဘန်ကောက်မြို့၊ စိုင်မိုင်ခရိုင်တွင် တည်ရှိပြီး ခူးခုတ် တိုးချဲ့လမ်းပိုင်းနှင့်အတူ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဆောက်လုပ်ပြီးစီးခဲ့ပါသည်။ တတိယမြောက် သိုလှောင်ရုံဖြစ်သော ဂေဟာသိုလှောင်ရုံသည် စမုဒ်ပရာကန်ခရိုင်၊ မောင်းစမုဒ်ပရာကန်မြို့နယ်တွင် တည်ရှိပြီး စမုဒ်ပရာကန်ခရိုင်ဘက်၏ တိုးချဲ့လမ်းပိုင်း တည်ဆောက်စဉ် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးခဲ့ပါသည်။ မောချစ်နှင့် ခူးခုတ် သိုလှောင်ရုံ နှစ်ခုလုံးကို စီလုမ်လိုင်းနှင့်လည်း ပူးတွဲ အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ အဆိုပါ သိုလှောင်ရုံများမှ ထွက်ခွာလာသော ရထားများသည် ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းတွင် ပုံမှန်ပြေးဆွဲပြီး ဆိုင်းယားမ်ဘူတာရုံ၌ စီလုမ်လိုင်းသို့ ကူးပြောင်းကာ ဘန်ဝါဘူတာအထိ ဆက်လက် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပါသည်။ === ကားရပ်နားမယ်၊ ရထားစီးမယ်အစီအစဥ် (Park & Ride) === ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းသည် မောချစ်၊ ဗစ်တိုရီမော်နူမင့် (Victory Monument)၊ အဆုတ် (Asok) နှင့် ဆမ်ရုန်း (Samrong) ဘူတာများတွင် ကားပါကင် ငါးခုကို ဆောင်ရွက်ပေးထားပါသည်။ ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး စီမံခန့်ခွဲမှု အာဏာပိုင်အဖွဲ့ (Mass Rapid Transit Authority of Thailand - MRTA) မှ ပိုင်ဆိုင်ပြီး လည်ပတ်သော Park & Ride (ကားရပ်နားစီးနင်း) အဆောက်အဦများကို ခူးခုတ် (Khu Khot)၊ ရဲက္ကောပေါအော (Yaek Kor Por Aor) နှင့် ခဲဟာ (Kheha) ဘူတာများတွင်လည်း ရရှိနိုင်ပါသည်။ <ref>{{Cite web|title=Park & Ride|url=https://www.bts.co.th/eng/parking/parking-page.html|access-date=2025-05-08}}</ref> === ဘူတာရုံ === ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းတွင် ဘူတာပေါင်း ၅၅ ခု ပါဝင်ပြီး ဘူတာရုံများအားလုံးမှာ မြေပြင်အထက် အမြင့်တွင် တည်ဆောက်ထားသော အမျိုးအစားများ ဖြစ်ကြသည်။ ဘူတာအများစုသည် ဘေးဘက်ပလက်ဖောင်း ပုံစံများ ပါရှိသော်လည်း ဟာယဲ့ခ် လတ်ဖရောက် (Ha Yaek Lat Phrao) နှင့် ဆမ်ရုန်း (Samrong) ဘူတာများသည် ကျွန်းပုံစံ ပလက်ဖောင်းများဖြင့် တည်ရှိသည်။ ဆိုင်းယားမ်ဘူတာရုံသည် စီလုမ်လိုင်းနှင့် ဘူတာပြောင်းလဲစီးနင်းနိုင်သော (cross-platform interchange) ကျွန်းပုံစံ ပလက်ဖောင်းဖြင့် ထူးခြားစွာ တည်ရှိသည်။ ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းရှိ ဘူတာများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် မီတာ ၁၅၀ အရှည်ရှိကြပြီး နေရာအများစုတွင် တစ်ဝက်မြင့်သော ပလပ်ဖောင်းမျက်နှာပြင်တံခါးများ (platform screen doors) တပ်ဆင်ထားပါသည်။ သို့သော် မောချစ် (Mo Chit)၊ ဆာဖန်ခွိုင် (Saphan Khwai)၊ အာရီ (Ari)၊ စနမ်ပါအို (Sanam Pao)၊ ရပ်ချတစ်ဝီ (Ratchathewi)၊ ဖလုန်းချစ် (Phloen Chit)၊ နာနာ (Nana)၊ အက်ခမိုင် (Ekkamai)၊ ဖရားခနုန် (Phra Khanong)၊ ဘန်ချတ် (Bang Chak)၊ ပွန်နဝိထီ (Punnawithi)၊ အုဒုံဆုတ် (Udom Suk)၊ ဘန်နာ (Bang Na) နှင့် ဘဲရင်း (Bearing) ကဲ့သို့သော အချို့ဘူတာများတွင်မူ ပလပ်ဖောင်းစခရင်တံခါးများ မပါရှိသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ === ရထားတွဲအမျိုးအစားများ === {{multiple image|align=center|direction=horizontal|header=ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း၏ ရထားတွဲအမျိုးအစားများ|header_align=center|image1=Bangkok Skytrain BTS 4.jpg|caption1={{center| Victory Monument ဘူတာသို့ ဆိုက်ရောက်လာသော ''EMU-A1''' ရထားတွဲ}}|width1={{#expr: (150 * 1600/ 1200) round 0}}|image2=Bangkok Skytrain BTS 3.jpg|caption2={{center|စနမ်ပေါင်ဘူတာဘက်သို့ ပြေးဆွဲနေသော '''EMU-A2''' ရထားတွဲအမျိုးအစား}}|width2={{#expr: (151.5 * 1600/ 1200) round 0}}|image3=Bangkok BTS 03.jpg|width3={{#expr: (150 * 1600/ 1200) round 0}}|caption3={{center|ဟားယက်လက်ဖရောင်ဘူသို့ ဆိုက်ရောက်လာသည့် '''EMU-B1/B2''' ရထားတွဲအမျိုးအစား}}|image4=(THA-Bangkok) BTS 880-980 @ Ekkamai 2024-02-13.jpg|width4={{#expr: (178 * 1600/ 1200) round 0}}|caption4={{center|ဧကမိုင်ဘူတာတွင် တွေ့ရသော '''EMU-B3''' ရထားတွဲအမျိုးအစား}}}} ရထားပြေးဆွဲချိန် '''ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း'''သည် နေ့စဉ် နံနက် ၆:၀၀ နာရီမှ ည ၁၂:၀၀ နာရီ (၂၄:၀၀) အထိ ပြေးဆွဲပါသည်။ အလျင်စလိုအချိန် (rush hour) အတွင်းတွင် အဓိက ဝန်ဆောင်မှုပုံစံ နှစ်မျိုး ရှိပါသည်။ ပထမတစ်မျိုးမှာ ခူးခုတ် (Khu Khot) မှ ခဲဟာ (Kheha) အထိ လိုင်းအပြည့် ပြေးဆွဲခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ ဒုတိယတစ်မျိုးမှာ '''မောချစ်'''မှ ဆမ်ရုန်း (Samrong) အထိ တိုတောင်းသော ခရီးစဉ် ပြေးဆွဲခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဤအဓိက ပုံစံနှစ်မျိုးအပြင် အချို့သော ရထားများသည် ကစက်ဆက်တက္ကသိုလ် (Kasetsart University) နှင့် ဟာယဲ့ခ် လတ်ဖရောက် (Ha Yaek Lat Phrao) ဘူတာများ၌ ခရီးဆုံးခြင်း သို့မဟုတ် စတင်ပြေးဆွဲခြင်းများ ပြုလုပ်ပါသည်။ ထို့အပြင် '''[[စီလုမ်လိုင်း]]'''ပေါ်ရှိ ဘန်ဝါဘူတာမှ အသွား/အပြန် ပြေးဆွဲသည့် ရထားများအဖြစ်လည်း ပြေးဆွဲပါသည်။ === ရထားပြေးဆွဲမှု ကြာချိန် === {| class="wikitable" style="margin:auto;font-align:center;text-align:center;font-size:80%;&quot;" ! colspan="3" style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" |'''Sukhumvit လိုင်းရှေ့လမ်း''' |- ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | အချိန် ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | အပိုင်း ! style="background:#{{rcr|BTS Skytrain|Sukhumvit}}; color:white;" | ရှေ့လမ်း (မိနစ်-စက္ကန့်) |- ! colspan="3" | တနင်္လာ-သောကြာ |- | '''၀၆:၀၀ - ၀၇:၀၀''' | လိုင်းအပြည့် | ၀၅:၀၀ |- | rowspan="2" | '''07:00 - 09:00''' |[[ဖိုင်:BTS_N8.svg|20x20px]] မိုးချစ် -[[ဖိုင်:BTS_E15.svg|20x20px]] Samrong | ၀၂:၄၀ |- | rowspan="4" | လိုင်းအပြည့် | ၀၅:၂၀ |- | '''၀၉:၀၀ - ၀၉:၃၀''' | ၀၃:၃၅ |- | '''၀၉:၃၀ - ၁၆:၀၀''' | ၀၆:၃၀ |- | '''16:00 - 16:30''' | ၀၄:၂၅ |- | rowspan="2" | '''16:30 - 20:00''' |[[ဖိုင်:BTS_N8.svg|20x20px]] မိုးချစ် -[[ဖိုင်:BTS_E15.svg|20x20px]] Samrong | ၀၂:၄၀ |- | rowspan="4" | လိုင်းအပြည့် | ၀၅:၂၀ |- | '''20:00 - 21:00''' | ၀၄:၂၅ |- | '''21:00 - 22:00''' | ၀၆:၀၀ |- | '''22:00 - 24:00''' | ၀၈:၀၀ |- ! colspan="3" | စနေ မှ တနင်္ဂနွေ နှင့် အစိုးရရုံးပိတ်ရက် |- | '''၀၆:၀၀ - ၀၈:၀၀''' | rowspan="2" | လိုင်းအပြည့် | ၀၇:၀၀ |- | '''08:00 - 11:00''' | ၀၅:၅၅ |- | rowspan="2" | '''11:00 - 21:00''' |[[ဖိုင်:BTS_N8.svg|20x20px]]မိုးချစ် -[[ဖိုင်:BTS_E15.svg|20x20px]] Samrong | ၀၄:၃၀ |- | rowspan="3" | လိုင်းအပြည့် | ၀၆:၀၀ |- | '''21:00 - 22:00''' | ၀၇:၀၀ |- | '''22:00 - 24:00''' | ၀၈:၀၀ |} == လမ်းကြောင်းမြေပုံ == {{Wide image|Sukhumvit Line and Silom Line Map.svg|1600px}} == ဓာတ်ပုံများ == <gallery widths="270" heights="270" perrow="5"> ဖိုင်:BTS_Constitution_protectors_monument_-_the_monument_underpass.jpg|alt=Sukhumvit Line viaduct at Lak Si roundabout.| Lak Si အဝိုင်းရှိ Sukhumvit လိုင်းဖြတ်လမ်း။ ဖိုင်:ตึกช้าง_และ_รถไฟฟ้าเดินทางออกจากสถานีรัชโยธิน_(Elephant_Building_and_BTS_Skytrain).jpg|alt=EMU-A2 with Elephant Building behind at Ratchayothin station.| Ratchayothin ဘူတာ အနောက်ဘက်တွင် '''EMU-A2''' Elephant Building ဖြစ်သည်။ ဖိုင်:Chatuchak_Park,Phahonyithin_Road,Chomphon,_bangkok_-_panoramio.jpg|alt=Mo Chit Depot in 2013.| 2013 ခုနှစ်တွင် Mo Chit Depot. ဖိုင်:BTS_Skytrain_at_Victory_Monument.jpg|alt=EMU-B3 at Victory Monument.| '''EMU-B3''' အောင်ပွဲခံကျောက်တိုင် ။ ဖိုင်:BTS_EMU-B_and_EMU-B3.jpg|alt=EMU-B1/B2 (left) and EMU-B3 at Victory Monument station.| '''EMU-B1/B2''' (ဘယ်) နှင့် '''EMU-B3''' သည် အောင်ပွဲခံကျောက်တိုင် ဘူတာရုံ တွင် ဖြစ်သည်။ ဖိုင်:Pathumwan_rd_and_Siam_area.jpg|alt=View of Pathum Wan district.| Pathum Wan ခရိုင် မြင်ကွင်း။ ဖိုင်:Sukhumvit_Line_viaduct_from_Pathum_Wan_Skywalk.jpg|alt=Sukhumvit Line viaduct from Pathum Wan Skywalk.| Pathum Wan Skywalk မှ Sukhumvit Line လမ်းကြောင်း။ ဖိုင်:BTS_Siam_Station_5.jpg|alt=The upper-level platform at Siam station in 2007, before the installation of platform screen doors| 2007 ခုနှစ်တွင် Siam station ရှိ အထက်တန်းပလပ်ဖောင်းသည် ပလပ်ဖောင်းမျက်နှာပြင်တံခါးများ မတပ်ဆင်မီ ဖိုင်:View_from_Chit_Lom_station.jpg|alt=View from Chit Lom station.| Chit Lom ဘူတာ မှ မြင်ကွင်း။ ဖိုင်:Bangkok_Skytrain_01.jpg|alt=3-cars EMU-A1 from 2007| 2007 မှ '''EMU-A1''' ကား 3 စီး ဖိုင်:Phloen_Chit_Road.jpg|alt=Phloen Chit Road with Sukhumvit Line viaduct above.| အပေါ်က Sukhumvit Line နဲ့ Phloen Chit Road ပါ ။ ဖိုင်:Sukhumwit_Road_with_BTS_Asok_and_Asok_Montri_Rd.jpg|alt=Sukhumvit Line at Asok Junction.| Asok လမ်းဆုံရှိ Sukhumvit လိုင်း။ ဖိုင်:Emsphere_21-12-2023_(1).jpg|alt=EmSphere from Phrom Phong station.| Phom Phong ဘူတာ မှ EmSphere ။ ဖိုင်:ไบเทค_บางนา_BITEC_BANGNA_(3).jpg|alt=EMU-A1 at Bang Na station with BITEC behind.| BITEC နှင့် Bang Na ဘူတာ တွင် '''EMU-A1''' ဖိုင်:Samrong_Station,Samutprakan_(4).jpg|alt=EMU-A2 departing Samrong station.| '''EMU-A2''' သည် Samrong ဘူတာ မှ ထွက်ခွာသည်။ ဖိုင်:Samut_Prakarn.jpg|alt=Sukhumvit Line viaduct runs through Samut Prakan province.| ဘီတီအက်စ်ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းသည် သမုဒ္ဒပြကရာခရိုင်ကိုဖြတ်၍ ပြေးဆွဲပါသည်။ </gallery> == ကြည့်ပါ။ == * [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] * ဘန်ကောက်မြို့တွင်း အများသုံးအမြန်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး မဟာစီမံကိန်း * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] * MRT (ဘန်ကောက်)၊ * MRT အညိုလိုင်း * MRT အပြာလိုင်း * MRT မီးခိုးလိုင်း * MRT အပြာရောင်လိုင်း * MRT လိမ္မော်လိုင်း * MRT ပန်းရောင်လိုင်း * MRT ခရမ်းရောင်လိုင်း * MRT အဝါရောင်လိုင်း * AERA1 မြို့ * SRT Dark Red Line * SRT မီးနီလိုင်း * BMA ရွှေလိုင်း * ဘန်ကောက် BRT == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ရထားလမ်းများ]] [[ကဏ္ဍ:ဘီတီအက်စ် ရထားလိုင်းများ]] 7oqdvlxatv0bo3pjyv3h8rw95vdb4nw 0 270029 877821 872382 2025-06-14T14:07:13Z Salai Rungtoi 22844 /* မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသား စံချိန်စံညွှန်း လုပ်ငန်းများ */ 877821 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization|name=အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစံချိန်စံညွှန်းအဖွဲ့|native name={{ubl|{{native name|fr|Organisation internationale de normalisation}}|{{native name|ru|Международная организация по стандартизации}}}}|native_name_lang=|logo=ISO Logo (Red square).svg|formation={{Start date and age|1947|02|23|df=yes}}|predecessor=International Federation of the National Standardizing Associations (ISA)|type= [[အစိုးရ မဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်း|အစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်း]]|purpose= နိုင်ငံတကာစံချိန်စံညွှန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး| headquarters= ဂျီနီဗာမြို့၊​ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ |abbreviation=ISO|membership=၁၇၀ အဖွဲ့ဝင် (39 correspondents and 4 subscribers)<ref name="ISO_members">{{cite web |title=ISO members |url=https://www.iso.org/members.html |publisher=International Organization for Standardization |access-date=20 May 2025 |archive-date=24 January 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210124090755/https://www.iso.org/members.html |url-status=live}}</ref>|languages={{hlist |အင်္ဂလိပ် |ပြင်သစ် |ရုရုား}} |leader_title=President|leader_name=Sung Hwan Cho|website={{Official URL}}|remarks=UID: CHE-105.816.788 CH-ID: CH-660-3098013-3|Auditor=Deliote SA|LEI=5067005P7K364K7QPC45|VAT=CHE-105.816.788 MWST}}'''အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စံချိန်စံညွှန်းအဖွဲ့''' (အင်္ဂလိပ်: '''International Organization for Standardization'''၊ အတိုကောက်အားဖြင့် '''ISO''') သည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ ကုန်ပစ္စည်းများ၊ ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် စနစ်များအတွက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းများကို ရေးဆွဲထုတ်ဝေပေးသည့် အစိုးရမဟုတ်သော လွတ်လပ်သည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ ကုန်ပစ္စည်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ၏ အရည်အသွေး၊ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးနှင့် ထိရောက်မှုကို သေချာစေခြင်း၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ အတားအဆီးများကို လျှော့ချပေးခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ISO ကို ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ ရုံးချုပ်ကို ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ [[ဂျနီဗာမြို့|ဂျီနီဗာမြို့]]တွင် အခြေစိုက်သည်။ ၎င်းသည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၂ ခုနှစ်အထိ တည်ရှိခဲ့သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းသတ်မှတ်ရေး အဖွဲ့အစည်းများ ဖက်ဒရေးရှင်း (International Federation of the National Standardizing Associations - ISA) ၏ ဆက်ခံအဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ == ရည်ရွယ်ချက်နှင့် အခန်းကဏ္ဍ == ISO ၏ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်များနှင့် အခန်းကဏ္ဍများမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်- * အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို လွယ်ကူချောမွေ့စေရန်။ * ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိ ကုန်ပစ္စည်းများ၊ ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် ဘုံစံနှုန်းများ ပံ့ပိုးပေးရန်။ * အရည်အသွေး၊ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေး၊ ထိရောက်မှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ တာဝန်ယူမှုကို အာမခံနိုင်ရန်။ * ထုတ်ကုန်များ အချင်းချင်း အပြန်အလှန် အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်း (interoperability) ကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ နည်းပညာ အတားအဆီးများကို လျှော့ချရန်။ == ဖွဲ့စည်းပုံ == ISO သည် နိုင်ငံအလိုက် စံချိန်စံညွှန်းဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများမှ ပါဝင်သော အဖွဲ့ဝင်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ စံနှုန်းများကို ရေးဆွဲရာတွင် နည်းပညာကော်မတီများ (Technical Committees - TCs)၊ ဆပ်ကော်မတီများ (Subcommittees - SCs) နှင့် လုပ်ငန်းအဖွဲ့များ (Working Groups - WGs) မှ ကျွမ်းကျင်သူများက ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်ကြသည်။ အဖွဲ့၏ အမြင့်ဆုံး အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့မှာ အထွေထွေညီလာခံ (General Assembly) နှင့် ကောင်စီ (Council) ဖြစ်ပြီး၊ လုပ်ငန်းများကို အတွင်းရေးမှူးရုံး (Secretariat) မှ စီမံခန့်ခွဲပါသည်။ == စံချိန်စံညွှန်းများ ဖော်ဆောင်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ် == ISO စံနှုန်းများကို သက်ဆိုင်ရာ ကဏ္ဍအသီးသီးမှ ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် အဖွဲ့ဝင်များ၏ သဘောတူညီချက် (consensus) ကို အခြေခံ၍ ရေးဆွဲထုတ်ဝေပါသည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်သည် အဆိုပြုခြင်း၊ ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ကော်မတီအဆင့် စိစစ်ခြင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊ အတည်ပြုခြင်းနှင့် ထုတ်ဝေခြင်း စသည့် အဆင့်များစွာ ပါဝင်သည်။ ISO စံနှုန်းများကို အသုံးပြုခြင်းသည် စေတနာအလျောက်ဖြစ်သော်လည်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လက်ခံကျင့်သုံးလျက်ရှိသည်။ == ISO စံနှုန်းအချို့ ဥပမာများ == ISO ၏ ထင်ရှားသော စံနှုန်းအချို့မှာ- * '''ISO 9000 စီးရီး''' (အရည်အသွေး စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်များ) * '''ISO 14000 စီးရီး''' (သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်များ) * '''ISO 27000 စီးရီး''' (သတင်းအချက်အလက် လုံခြုံရေး စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်များ) * '''ISO 3166''' (နိုင်ငံကုဒ်များ) * '''[[ISO 4217]]''' (ငွေကြေးကုဒ်များ) * '''ISO 8601''' (ရက်စွဲနှင့် အချိန် ဖော်မတ်များ) * '''ISO 22000''' (အစားအသောက် ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းရေး စီမံခန့်ခွဲမှု) == အကျိုးကျေးဇူးများ == ISO စံနှုန်းများ အသုံးပြုခြင်းဖြင့် အောက်ပါ အကျိုးကျေးဇူးများကို ရရှိစေသည်- * '''စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက်''' - ထိရောက်မှု မြှင့်တင်ပေးခြင်း၊ ဈေးကွက်ဝင်ရောက်ခွင့် ပိုမိုရရှိခြင်း၊ အရည်အသွေးထိန်းချုပ်မှု ပိုမိုကောင်းမွန်ခြင်း။ * '''စားသုံးသူများအတွက်''' - ထုတ်ကုန်များနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ၏ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းမှု၊ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုနှင့် ရွေးချယ်စရာများ ပိုမိုများပြားလာခြင်း။ * '''အစိုးရများနှင့် စည်းမျဉ်းသတ်မှတ်သူများအတွက်''' - ဥပဒေများနှင့် စည်းမျဉ်းများ ချမှတ်ရာတွင် ခိုင်မာသော နည်းပညာ အခြေခံကို ရရှိခြင်း။ * '''လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက်''' - သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ရေး၊ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးတို့ကို မြှင့်တင်ပေးခြင်း။ == မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသား စံချိန်စံညွှန်း လုပ်ငန်းများ == မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမျိုးသား စံချိန်စံညွှန်း လုပ်ငန်းများကို [[အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာန]] (National Standards and Quality Department - NSQD) က ဦးဆောင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ <ref>{{Cite web|url=https://www.myanmarstandards.org.mm/mm/national-standards-quality-department/|title=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|publisher=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|accessdate=20 May 2025}}</ref>ဤဌာနသည် [[သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန]]၊ သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာနအောက်တွင် ၁၉၅၆ ခုနှစ်ကတည်းက စံသတ်မှတ်ရေးဌာနအဖြစ် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသား စံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေး ဌာနအဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ NSQD ၏ အဓိက တာဝန်များမှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားအဆင့် အရည်အသွေး အခြေခံအဆောက်အအုံ (National Quality Infrastructure - NQI) ကို တည်ဆောက်ရန်အတွက် စံချိန်စံညွှန်းများ ရေးဆွဲခြင်း၊ အသိအမှတ်ပြုခြင်း (Accreditation) နှင့် တိကျစွာတိုင်းတာခြင်း နည်းပညာ (Metrology) လုပ်ငန်းများကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် ISO ၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် နုတ်ထွက်ခဲ့ကာ ၂၀၀၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် Correspondent Member အဖြစ် ပြန်လည်ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး၊ ISO စံနှုန်းများကိုလည်း ပြည်တွင်း၌ ကျင့်သုံးရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါသည်။ == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများ]] [[ကဏ္ဍ:ISO စံချိန်စံညွှန်းများ]] ccjtd1y7v2bd1ub3hnqty69u458zkxx 0 270212 877946 873401 2025-06-15T04:08:34Z Salai Rungtoi 22844 /* လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ဝင်ငွေရှာဖွေမှု */ 877946 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း|name=ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်|native_name_a={{lang|th|การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย}}|logo=Emblem of the Mass Rapid Transit Authority of Thailand-EN.svg|logo_size=100px|image=|image_caption=|agency_type=နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်း|formed={{Start date and age|1992|08|21|df=y}}|headquarters=[[ဘန်ကောက်မြို့]], Thailand|jurisdiction=[[ထိုင်းနိုင်ငံ]]|parent_department=ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန|website={{Official website|mrta.co.th/en}}|footnotes=|agency_name=Mass Rapid Transit Authority of Thailand (MRTA)}} '''ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်''' (ထိုင်း: การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย, ရောဖော်မော; အင်္ဂလိပ်: Mass Rapid Transit Authority of Thailand, အတိုကောက်: MRTA) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ရှိ နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အဓိကတာဝန်မှာ [[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်ကောက်]]မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဧရိယာ (Bangkok Metropolitan Region) နှင့် ဆင်ခြေဖုံးဒေသများအပြင် အခြားသော အဓိက ခရိုင်အဆင့် မြို့ကြီးများ တွင် လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးစနစ်များကို စီစဉ်တည်ဆောက်ရန်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|title=About MRTA: Background|url=http://www.mrta.co.th/aboutMRTA/engHistory.php}}</ref> လက်ရှိတွင် MRTA သည် ဘန်ကောက်မြို့ရှိ အပြာလိုင်း (Blue Line) နှင့် ခရမ်းရောင်လိုင်း (Purple Line) တို့၏ အခြေခံအဆောက်အအုံပိုင်ဆိုင်မှုကို ကြီးကြပ်သည်။ ၎င်းလိုင်းနှစ်ခုကို Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited (BEM) က လုပ်ပိုင်ခွင့်ရရှိ၍ လည်ပတ်ဆောင်ရွက်နေသည်။ ထို့အပြင် အဝါလိုင်း (Yellow Line) နှင့် ပန်းရောင်လိုင်း (Pink Line) တို့ကိုလည်း MRTA က ပိုင်ဆိုင်ပြီး Bangkok Mass Transit System Public Company Limited (BTSC) ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အောက်တွင် လည်ပတ်နေသည်။ == ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်း == MRTA ကို မူလက မြို့ပြအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (Metropolitan Rapid Transit Authority) အမည်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် "မြို့ပြအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်းဆိုင်ရာ တော်ဝင်အမိန့် BE 2535" (Royal Decree Establishing the Metropolitan Rapid Transit Authority B.E. 2535) အရ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘန်ကောက်မြို့နှင့် ၎င်း၏ ဆင်ခြေဖုံးဒေသများတွင် လျှပ်စစ်ရထား (electric train) ဖြင့် လူထုပို့ဆောင်ရေးစနစ်များကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web|url=https://www.thairath.co.th/news/local/bangkok/1754066|title=การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยล้างท่อระบายน้ำท่าพระถึงหลักสองก่อนส่งคืนพื้นที่|date=23 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.prachachat.net/property/news-413307|title=บอร์ด รฟม.อนุมัติผลเจรจา BTS ลุยต่อขยายรถไฟฟ้าสีชมพูเข้าเมืองทองฯ|date=22 January 2020}}</ref> ၂၀၀၀ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင် "ထိုင်းနိုင်ငံ လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ အက်ဥပဒေ BE 2543" (Mass Rapid Transit Authority of Thailand Act B.E. 2543) အရ လက်ရှိအမည်ဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (Mass Rapid Transit Authority of Thailand) ဟု အမည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.mot.go.th/about.html?id=15|title=กระทรวงคมนาคม}}</ref> == လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ဝင်ငွေရှာဖွေမှု == အဆိုပါ ဥပဒေအရ MRTA သည် မြေအောက်ရထားဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများနှင့် မြေအောက်အဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် "ဘေးကင်းဇုန်များ" (safety zones) သတ်မှတ်ရန်နှင့် မြေအောက်ရထားစနစ်တစ်ခုလုံးကို ကြီးကြပ်ရန် အခွင့်အာဏာရှိသည်။ ထို့အပြင် MRTA သည် ခရီးသည်တင်ယာဉ်ခ (fare revenue) မှလွဲ၍ အခြားသောနည်းလမ်းများဖြင့် ဝင်ငွေရှာဖွေရန်လည်း ခွင့်ပြုထားသည်။ ၎င်းတို့သည် လျှပ်စစ်ရထားဝန်ဆောင်မှု၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် လိုအပ်သလို အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းများ (real estate development) ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်ရထားလုပ်ငန်းကို ကိုယ်တိုင် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် အခွင့်အာဏာလည်း ရှိသည်။ တော်ဝင်အမိန့် (Royal Decree) ဖြင့် ဖြတ်သန်းသွားလာရေးစနစ်များကို အခြားခရိုင်များသို့လည်း တိုးချဲ့နိုင်သည်။ == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် ရထားလိုင်း]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] == ကိုးကား == [[ကဏ္ဍ:ဝီကီဒေတာတွင် တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုဒ် မပါသော စာမျက်နှာများ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] 9xy5sg68tgibyx5n1glfzdglokpxrgw 877947 877946 2025-06-15T04:09:52Z Salai Rungtoi 22844 877947 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း|name=ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်|native_name_a={{lang|th|การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย}}|logo=Emblem of the Mass Rapid Transit Authority of Thailand-EN.svg|logo_size=100px|image=|image_caption=|agency_type=နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်း|formed={{Start date and age|1992|08|21|df=y}}|headquarters=[[ဘန်ကောက်မြို့]], Thailand|jurisdiction=[[ထိုင်းနိုင်ငံ]]|parent_department=ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန|website={{Official website|mrta.co.th/en}}|footnotes=|agency_name=Mass Rapid Transit Authority of Thailand (MRTA)}} '''ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်''' (ထိုင်း: การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย, ထိုင်းအတိုကောက် '''ရော်ဖော်မော်'''; အင်္ဂလိပ်: Mass Rapid Transit Authority of Thailand, အတိုကောက်: MRTA) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ရှိ နိုင်ငံပိုင်လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အဓိကတာဝန်မှာ [[ဘန်ကောက်မြို့|ဘန်ကောက်]]မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဧရိယာ (Bangkok Metropolitan Region) နှင့် ဆင်ခြေဖုံးဒေသများအပြင် အခြားသော အဓိက ခရိုင်အဆင့် မြို့ကြီးများ တွင် လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးစနစ်များကို စီစဉ်တည်ဆောက်ရန်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးရန်ဖြစ်သည်။<ref>{{Cite web|title=About MRTA: Background|url=http://www.mrta.co.th/aboutMRTA/engHistory.php}}</ref> လက်ရှိတွင် MRTA သည် ဘန်ကောက်မြို့ရှိ အပြာလိုင်း (Blue Line) နှင့် ခရမ်းရောင်လိုင်း (Purple Line) တို့၏ အခြေခံအဆောက်အအုံပိုင်ဆိုင်မှုကို ကြီးကြပ်သည်။ ၎င်းလိုင်းနှစ်ခုကို Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited (BEM) က လုပ်ပိုင်ခွင့်ရရှိ၍ လည်ပတ်ဆောင်ရွက်နေသည်။ ထို့အပြင် အဝါလိုင်း (Yellow Line) နှင့် ပန်းရောင်လိုင်း (Pink Line) တို့ကိုလည်း MRTA က ပိုင်ဆိုင်ပြီး Bangkok Mass Transit System Public Company Limited (BTSC) ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အောက်တွင် လည်ပတ်နေသည်။ == ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်း == MRTA ကို မူလက မြို့ပြအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (Metropolitan Rapid Transit Authority) အမည်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် "မြို့ပြအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်းဆိုင်ရာ တော်ဝင်အမိန့် BE 2535" (Royal Decree Establishing the Metropolitan Rapid Transit Authority B.E. 2535) အရ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဘန်ကောက်မြို့နှင့် ၎င်း၏ ဆင်ခြေဖုံးဒေသများတွင် လျှပ်စစ်ရထား (electric train) ဖြင့် လူထုပို့ဆောင်ရေးစနစ်များကို စီစဉ်ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်သည်။ <ref>{{Cite web|url=https://www.thairath.co.th/news/local/bangkok/1754066|title=การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยล้างท่อระบายน้ำท่าพระถึงหลักสองก่อนส่งคืนพื้นที่|date=23 January 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.prachachat.net/property/news-413307|title=บอร์ด รฟม.อนุมัติผลเจรจา BTS ลุยต่อขยายรถไฟฟ้าสีชมพูเข้าเมืองทองฯ|date=22 January 2020}}</ref> ၂၀၀၀ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင် "ထိုင်းနိုင်ငံ လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်အဖွဲ့ အက်ဥပဒေ BE 2543" (Mass Rapid Transit Authority of Thailand Act B.E. 2543) အရ လက်ရှိအမည်ဖြစ်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံ လူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင် (Mass Rapid Transit Authority of Thailand) ဟု အမည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.mot.go.th/about.html?id=15|title=กระทรวงคมนาคม}}</ref> == လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ဝင်ငွေရှာဖွေမှု == အဆိုပါ ဥပဒေအရ MRTA သည် မြေအောက်ရထားဥမင်လိုဏ်ခေါင်းများနှင့် မြေအောက်အဆောက်အအုံများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် "ဘေးကင်းဇုန်များ" (safety zones) သတ်မှတ်ရန်နှင့် မြေအောက်ရထားစနစ်တစ်ခုလုံးကို ကြီးကြပ်ရန် အခွင့်အာဏာရှိသည်။ ထို့အပြင် MRTA သည် ခရီးသည်တင်ယာဉ်ခ (fare revenue) မှလွဲ၍ အခြားသောနည်းလမ်းများဖြင့် ဝင်ငွေရှာဖွေရန်လည်း ခွင့်ပြုထားသည်။ ၎င်းတို့သည် လျှပ်စစ်ရထားဝန်ဆောင်မှု၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် လိုအပ်သလို အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းများ (real estate development) ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေခြင်းနှင့် လျှပ်စစ်ရထားလုပ်ငန်းကို ကိုယ်တိုင် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် အခွင့်အာဏာလည်း ရှိသည်။ တော်ဝင်အမိန့် (Royal Decree) ဖြင့် ဖြတ်သန်းသွားလာရေးစနစ်များကို အခြားခရိုင်များသို့လည်း တိုးချဲ့နိုင်သည်။ == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် ရထားလိုင်း]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] == ကိုးကား == [[ကဏ္ဍ:ဝီကီဒေတာတွင် တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုဒ် မပါသော စာမျက်နှာများ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းဘာသာစကား ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ]] [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] ozzc9bye1l4dzx3frunji9s54ouwo07 0 270275 878023 873866 2025-06-15T10:24:16Z Maung Myay Zuu 131890 878023 wikitext text/x-wiki '''အိဝတဲခရိုင်''' ({{lang-ja|岩手県}})သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]] [[ဟွန်ရှူးကျွန်း]] [[တိုးဟိုခုဒေသ]]၏ ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာ ကမ်းရိုးတန်းရှိ ခရိုင်ဖြစ်သည်။ ခရိုင်ရုံး တည်နေရာမှာ မိုရိအိုကာရှိမြို့({{Lang|ja|盛岡市}})ဖြစ်သည်။ {{Infobox Prefecture Japan | ခရိုင် အမည် = အိဝတဲခရိုင် | ခန်းဂျီး = 岩手県 | ခန = いわてけん | image = {{Photomontage |photo1a = 230728 Chusonji Hiraizumi Iwate pref Japan01s3.jpg |photo1b = Jyoudogahama.jpg |photo2a = Esashi-fujiharanosato.jpg |photo2b = Hachimann numa 2008.jpg |photo3a = Ōsawa Onsen 大沢温泉.jpg |photo3b = Mt. Iwate and Morioka.jpg |spacing = 2 |color_border = white |color = white |size = 280 |position = center |space = 2 }} | image_caption = | flag = [[ဖိုင်:Flag of Iwate Prefecture.svg|100px|middle]] | emblem = [[ဖိုင်:Emblem of Iwate Prefecture.svg|70px|middle]] | ဒေသ = [[တိုးဟိုခု ဒေသ]] | ကုဒ် = 03000-7 | ISO 3166-2 = | area_total_km2 = 15,275.01 | population = 1,132,853 | ရက်စွဲ = | ခန့်မှန်း ရက်စွဲ = 2025-4-1 | population_density_km2 = 74.2 | ထိစပ်နေသော ခရိုင်များ = [[အအိုမိုရိခရိုင်]]၊ [[မိယာဂိခရိုင်]]၊ [[အခိတခရိုင်]] | သစ်ပင် = ''Pinus Densiflora'' (ဂျပန် ထင်းရှူး) | ပန်း = ''Paulownia tomentosa'' | ငှက် = [[ရစ်လည်စိမ်း|''Phasianus colchicus'']] | ခရိုင်မှူး = တာ့ဆို တာခုယ (達増 拓也) | စာတိုက် သင်္ကေတ = 020-8570 | ရုံး တည်နေရာ = အိဝတဲခရိုင် မိုရိအိုကာမြို့ အုချိမာရု ၁၀-၁ | ကိုဩဒိနိတ် = {{Coord|39|42|12.6|N|141|9|9.8|E|region:JP}}<br />[[ဖိုင်:Iwate Prefectural Government Office 20220525b.jpg|250px|middle]] | ပြင်ပ လင့်ခ် = {{Official website|https://www.pref.iwate.jp/}} | တည်နေရာ = [[ဖိုင်:Map of Japan with highlight on 03 Iwate prefecture.svg|250px|middle]] }} == သမိုင်း == 이와테현은 역사적으로 [[무쓰국]]의 일부였고 [[800년]]경에 무쓰국에 편입되었다. [[조몬 시대]]에는 어로와 수렵이 번성한 지역이었다. 8세기 말까지 기타카미 분지에는 [[에미시]]의 정착촌이 있었다. [[803년]]에 현재의 [[모리오카]] 북쪽의 시와항 건설과 함께 나라의 정부가 이와테 깊숙이 침투하면서 이들은 점차 북쪽으로 밀려나게 되었다. [[2008년]] [[6월 14일]]에 리히터 규모 7.0의 [[이와테·미야기 내륙지진]]이 발생했다. [[2011년]] [[3월 11일]]에 리히터 규모 9.0의 [[도호쿠 지방 태평양 해역 지진]]이 발생해 리쿠젠타카타시, 가마이시시 등 해안 지역이 피해를 입었다. [[2012년]] [[1월 28일]] [[야마나시현]]에서 7시 43분에 리히터 규모 5.6의 지진이 발생하였고 4분 후 또 다시 리히터 규모 5.5의 지진이 발생하였다. 이와테현도 9시 22분에 [[지진 해일]]이 발생하였으나 특별한 피해는 없었다고 한다. 진원의 깊이는 40km로 밝혀졌다. == ပထဝီဝင် == အိဝတဲခရိုင်သည် အရှေ့ဘက်တွင် [[ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ]]၊ မြောက်ဘက်တွင် [[အအိုမိုရိခရိုင်]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[အခိတခရိုင်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မိယငိခရိုင်]]တို့နှင့် ထိစပ်နေသည်။ ခရိုင်၏ အနောက်ဘက်၊ မြောက်ဘက်၊ အရှေ့ဘက်တို့တွင် တောင်ထူထပ်ပြီး ခရိုင် မြို့တော်တည်ရှိရာ ခရိုင် အလယ်ပိုင်းတစ်လျှောက် ကိတခမိမြစ် ချိုင့်ဝှမ်းသည် တောင်မြောက် သွယ်တန်းနေသည်။ တောင်တန်းဒေသများနှင့် ပင်လယ်အကြားတွင် ကျဉ်းမြောင်းသော ကမ်းရိုးတန်း ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:အိဝတဲခရိုင်|*]] [[ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ]] {{Japan-geo-stub}} dfoeet1k9whnm5ld4lm7p7nnjhaoiet 878024 878023 2025-06-15T10:25:03Z Maung Myay Zuu 131890 878024 wikitext text/x-wiki '''အိဝတဲခရိုင်''' ({{lang-ja|岩手県}})သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]] [[ဟွန်ရှူးကျွန်း]] [[တိုးဟိုခုဒေသ]]၏ ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာ ကမ်းရိုးတန်းရှိ ခရိုင်ဖြစ်သည်။ ခရိုင်ရုံး တည်နေရာမှာ မိုရိအိုကာရှိမြို့({{Lang|ja|盛岡市}})ဖြစ်သည်။ {{Infobox Prefecture Japan | ခရိုင် အမည် = အိဝတဲခရိုင် | ခန်းဂျီး = 岩手県 | ခန = いわてけん | image = {{Photomontage |photo1a = 230728 Chusonji Hiraizumi Iwate pref Japan01s3.jpg |photo1b = Jyoudogahama.jpg |photo2a = Esashi-fujiharanosato.jpg |photo2b = Hachimann numa 2008.jpg |photo3a = Ōsawa Onsen 大沢温泉.jpg |photo3b = Mt. Iwate and Morioka.jpg |spacing = 2 |color_border = white |color = white |size = 280 |position = center |space = 2 }} | image_caption = | flag = [[ဖိုင်:Flag of Iwate Prefecture.svg|100px|middle]] | emblem = [[ဖိုင်:Emblem of Iwate Prefecture.svg|70px|middle]] | ဒေသ = [[တိုးဟိုခု ဒေသ]] | ကုဒ် = 03000-7 | ISO 3166-2 = | area_total_km2 = 15,275.01 | population = 1,132,853 | ရက်စွဲ = | ခန့်မှန်း ရက်စွဲ = 2025-4-1 | population_density_km2 = 74.2 | ထိစပ်နေသော ခရိုင်များ = [[အအိုမိုရိခရိုင်]]၊ [[မိယဂိခရိုင်]]၊ [[အခိတခရိုင်]] | သစ်ပင် = ''Pinus Densiflora'' (ဂျပန် ထင်းရှူး) | ပန်း = ''Paulownia tomentosa'' | ငှက် = [[ရစ်လည်စိမ်း|''Phasianus colchicus'']] | ခရိုင်မှူး = တာ့ဆို တာခုယ (達増 拓也) | စာတိုက် သင်္ကေတ = 020-8570 | ရုံး တည်နေရာ = အိဝတဲခရိုင် မိုရိအိုကာမြို့ အုချိမာရု ၁၀-၁ | ကိုဩဒိနိတ် = {{Coord|39|42|12.6|N|141|9|9.8|E|region:JP}}<br />[[ဖိုင်:Iwate Prefectural Government Office 20220525b.jpg|250px|middle]] | ပြင်ပ လင့်ခ် = {{Official website|https://www.pref.iwate.jp/}} | တည်နေရာ = [[ဖိုင်:Map of Japan with highlight on 03 Iwate prefecture.svg|250px|middle]] }} == သမိုင်း == 이와테현은 역사적으로 [[무쓰국]]의 일부였고 [[800년]]경에 무쓰국에 편입되었다. [[조몬 시대]]에는 어로와 수렵이 번성한 지역이었다. 8세기 말까지 기타카미 분지에는 [[에미시]]의 정착촌이 있었다. [[803년]]에 현재의 [[모리오카]] 북쪽의 시와항 건설과 함께 나라의 정부가 이와테 깊숙이 침투하면서 이들은 점차 북쪽으로 밀려나게 되었다. [[2008년]] [[6월 14일]]에 리히터 규모 7.0의 [[이와테·미야기 내륙지진]]이 발생했다. [[2011년]] [[3월 11일]]에 리히터 규모 9.0의 [[도호쿠 지방 태평양 해역 지진]]이 발생해 리쿠젠타카타시, 가마이시시 등 해안 지역이 피해를 입었다. [[2012년]] [[1월 28일]] [[야마나시현]]에서 7시 43분에 리히터 규모 5.6의 지진이 발생하였고 4분 후 또 다시 리히터 규모 5.5의 지진이 발생하였다. 이와테현도 9시 22분에 [[지진 해일]]이 발생하였으나 특별한 피해는 없었다고 한다. 진원의 깊이는 40km로 밝혀졌다. == ပထဝီဝင် == အိဝတဲခရိုင်သည် အရှေ့ဘက်တွင် [[ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ]]၊ မြောက်ဘက်တွင် [[အအိုမိုရိခရိုင်]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[အခိတခရိုင်]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[မိယငိခရိုင်]]တို့နှင့် ထိစပ်နေသည်။ ခရိုင်၏ အနောက်ဘက်၊ မြောက်ဘက်၊ အရှေ့ဘက်တို့တွင် တောင်ထူထပ်ပြီး ခရိုင် မြို့တော်တည်ရှိရာ ခရိုင် အလယ်ပိုင်းတစ်လျှောက် ကိတခမိမြစ် ချိုင့်ဝှမ်းသည် တောင်မြောက် သွယ်တန်းနေသည်။ တောင်တန်းဒေသများနှင့် ပင်လယ်အကြားတွင် ကျဉ်းမြောင်းသော ကမ်းရိုးတန်း ရှိသည်။ == ကိုးကား == {{reflist}} [[ကဏ္ဍ:အိဝတဲခရိုင်|*]] [[ကဏ္ဍ:ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ]] {{Japan-geo-stub}} 951ajkilvodwqasr9ficudg5divxx79 0 270475 878019 877728 2025-06-15T10:12:20Z Salai Rungtoi 22844 878019 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ချင်းမိုင်ခရိုင် | official_name = Chiang Mai Province | other_name = | settlement_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ| ခရိုင်]] | translit_lang1 = | founder = Mangrai ဘုရင် | image_flag = Flag of Chiang Mai.svg | flag_size = | flag_alt = | image_seal = Seal Chiang Mai.svg | seal_size = | seal_alt = | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | total_width = 250 | image_style = border:1; | perrow = 2/2/2/2 | image1 = Phra That Doi Suthep 02.jpg | image2 = At the Top.jpg | image3 = Misty Morning at Doi Angkhang Mountain, Chiangmai, Thailand.jpg | image4 = Obluang national park, Chiangmai province, Thailand.jpg | image5 = พระธาตุวัดพระสิงห์ - Pagoda of Wat Phra Singh 1.jpg | image6 = Hor Thum at CMU.JPG | image7 = Mae sa2.jpg | image8 = Chiangmai-zoo02.jpg }} | image_caption = ဘေးမှ ညာသို့, ထိပ်မှ အောက်သို့: [[ဝပ်ဖရာသပ် ဒွိုင်ဆူသပ်| ဝတ်ဘုရားဓာတ်စေတီတော်]], ဒွိုင်အင်ထာနွန်တောင်, ဒွိုင်အန်ခန်တောင်, အော့ပ်လောင်အမျိုးသားဥယျာဉ်, ဝတ်ဘုရားသီဟ်ကျောင်း, [[ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ်]], မယ်ဆာရေတံခွန်, ချင်းမိုင်တရိစ္ဆာန်ဥယျာဉ် | coordinates = {{Coord|18|50|14|N|98|58|14|E|region:TH-50_type:adm1st_dim:200000_source:dewiki|display=inline,title}} | coordinates_footnotes = | anthem = นครเชียงใหม่<br>Nakhon Chaing Mai (De facto) | image_map = Thailand Chiang Mai locator map.svg | mapsize = | map_alt = | map_caption = {{Legend inline|#B00000|outline=silver}} '''ချင်းမိုင်ခရိုင်''' {{Legend inline|#FEFEE9|outline=silver}} '''[[ထိုင်းနိုင်ငံ]]''' | seat_type = မြို့တော် | seat = [[ချင်းမိုင်မြို့]] | government_footnotes = | leader_title = အုပ်ချုပ်ရေးမှူး | leader_name = Nirat Pongsitthaworn<br />(since 2022)<ref>{{cite journal|date=2 December 2022|title=รายนามผู้ว่าราชการจังหวัด|trans-title=List of Governors of Provinces of Thailand|url=http://www.personnel.moi.go.th/name_mahadthai/5.%20%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94.pdf|access-date=8 January 2023|journal=Ministry of Interior (Thailand)}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230909141542/http://www.personnel.moi.go.th/name_mahadthai/5.%20%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94.pdf |date=9 September 2023 }}</ref> | area_footnotes = <ref name="CM2023">[http://www.chiangmai.go.th/managing/public/D4/4D12Dec2023134018.pdf As of 2023 total area of Chiang Mai province is 22,311 sq.km]</ref> | area_total_km2 = 22,311 | area_rank = ပထမအဆင့်အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေအပိုင်းအခြား | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = <ref name="DOPA2024">{{cite web |url=https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statMenu/newStat/home.php |publisher=Department of Provincial Administration (DOPA) |title=Official statistics registration systems |access-date=10 February 2025 |postscript= , year 2024 >provincial level >Excel File >no.50}}</ref> | population_total = {{Decrease|1,799,019}} | population_as_of = ၂၀၂၄ ခုနှစ် | population_rank = နိုင်ငံ၏ စတုတ္ထအဆင့် | population_density_km2 = 80 | population_density_rank = ၆၁ မြောက် | population_demonym = | population_note = | demographics_type2 = GDP | demographics2_footnotes = <ref name="NESDB-2017">{{cite journal|title=''Gross Regional and Provincial Product, 2019 Edition''|journal=<> |date=July 2019|url=https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=5628&filename=gross_regional|access-date=22 January 2020|publisher=Office of the National Economic and Social Development Council (NESDC)|language=en|issn=1686-0799}}</ref> | demographics2_title1 = Total | demographics2_info1 = ဘတ်ငွေ 232 billion<br />(US$ 8.0 billion) (2019) | demographics_type1 = Human Achievement Index | demographics1_footnotes = <ref name="HAI 2565">{{cite web |url=https://www.nesdc.go.th/main.php?filename=Social_HAI |department=Office of the National Economic and Social Development Council (NESDC)|title=ข้อมูลสถิติดัชนีความก้าวหน้าของคน ปี 2565 (PDF) |language=thai |trans-title=Human Achievement Index Databook year 2022 (PDF) |access-date=12 March 2024 |postscript= , page 27}}</ref> | demographics1_title1 = HAI (2022) | translit_lang1_info2 = 清邁 / 清迈<br> ''cêng1 mai6'' {{font|size=70%|([[Teochew language|Teochew]] [[Peng'im]])}}<br>''Qīngmài'' {{font|size=70%|([[Mandarin Chinese|Mandarin]] [[Pinyin]])}} | translit_lang1_type2 = [[Chinese Language|Chinese]] | demographics1_info1 = 0.6179&nbsp;"low"<br/>[[#Human achievement index 2022|Ranked 68th]] | timezone1 = ထိုင်းစံတော်ချိန် | utc_offset1 = +7 | postal_code_type = စာပို့သင်္ကေတ | postal_code = 50xxx | area_code_type = ဖုန်းနံပါတ်ကုဒ် | area_code = 052 & 053 | iso_code = TH-50 | registration_plate = เชียงใหม่ | blank_name_sec2 = ဆယမ်ပြည်သို့ ပူးပေါင်းခြင်း | blank_info_sec2 = ၁၉၁၀ | website = {{URL|chiangmai.go.th}} | footnotes = | translit_lang1_info1 = {{Script|Lana|ᨩ᩠ᨿᨦᩉᩲ᩠ᨾ᩵}} | translit_lang1_type1 = [[Northern Thai|Northern Thai]] | native_name = {{Script|Lana|ᨧᩢ᩠ᨦᩉ᩠ᩅᩢᨩ᩠ᨿᨦᩉᩲ᩠ᨾ᩵}} | nickname = နဂိုရ်ပင် (Thai: นครพิงค์) }}{{Distinguish|ချင်းမိုင်မြို့}} '''ချင်းမိုင်ခရိုင်''' (ထိုင်း: เชียงใหม่ {{Efn|ထိုင်းအသံထွက်အားဖြင့် "ကျန်ဝတ် ချင်းမိုင်" ဟုခေါ်သည်}}, အင်္ဂလိပ်: Chiang Mai Province) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]မြောက်ပိုင်းတွင် အကြီးဆုံးခရိုင်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၊ [[ရှမ်းပြည်နယ်]]နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသည်။ [[ချင်းမိုင်မြို့]]သည် အဆိုပါခရိုင်၏ မြို့တော်ဖြစ်သည်။ [[ဘန်ကောက်မြို့]]၏ မြောက်ဘက် ၇၀၀ ကီလိုမီတာ (၄၃၅ မိုင်) အကွာတွင် တည်ရှိသည်။ == သမိုင်းကြောင်း == ချင်းမိုင်ဒေသတွင် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ခန့်ကပင် လူများစတင်နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း ရှေးဟောင်းသုတေသန အထောက်အထားများအရ သိရသည်။ အစောပိုင်းနေထိုင်သူများမှာ လာဝါ (Lawa) လူမျိုးများဖြစ်ကြပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ဒွာရာဝတီ (Dvaravati) ခေတ် (၆ ရာစုမှ ၁၀ ရာစု) မှ [[မွန်လူမျိုး]]များ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၈ ရာစုတွင် [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]လူမျိုးတို့သည် ပင်မြစ် (Ping River) တစ်လျှောက် ကုန်သွယ်မှုကြောင့် ဟာရိပုဉ္ဇိုင်း (Hariphunchai) (ယခု လမ်ဖွန်) ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ ၁၂၉၆ ခုနှစ်တွင် မန်ရိုင်းဘုရင် (King Mangrai) သည် ယခု ချင်းမိုင်မြို့ကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး [[လန်န (နိုင်ငံတော်)|လန်နာ (Lanna) ဘုရင့်နိုင်ငံ]]၏ မြို့တော်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ လန်နာဘုရင့်နိုင်ငံ (ဇင်းမယ်ပြည်) သည် ၁၅ ရာစုတစ်လျှောက်လုံး ရွှေခေတ်ကို ခံစားခဲ့ရပြီး လက်ရှိ မြောက်ပိုင်းထိုင်း၊ အနောက်မြောက်ပိုင်း [[လာအိုနိုင်ငံ|လာအို]]၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရှေ့ပိုင်း ရှမ်းပြည်နယ်များနှင့် [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|တရုတ်နိုင်ငံ]]၊ [[ယူနန်ပြည်နယ်]]တောင်ပိုင်းရှိ ရှေ့ရှောင်ဘန်န (Xishuangbanna) အထိ လွှမ်းမိုးနိုင်ခဲ့သည်။ ၁၅၅၈ ခုနှစ်မှ ၁၇၇၄ ခုနှစ်အထိ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ကြာ ချင်းမိုင်သည် မြန်မာတို့၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။ မြန်မာတို့သည် ချင်းမိုင်ကို [[မြန်မာ-ယိုးဒယား စစ်ပွဲများ|အယုဒ္ဓယနှင့် စစ်ပွဲများ]]အတွက် စစ်ရေးအခြေစိုက်စခန်းအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ၁၇၇၅ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် လန်နာတပ်ဖွဲ့များ ပူးပေါင်းကာ မြန်မာတို့ကို ချင်းမိုင်မှ မောင်းထုတ်ခဲ့ပြီးနောက် ချင်းမိုင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လက်အောက်ခံပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉ ရာစုတွင် မြောက်ပိုင်းရှိ [[ကျွန်းသစ်]]တောများအပေါ် အနောက်တိုင်း၏ စိတ်ဝင်စားမှု မြင့်တက်လာသောကြောင့် ၁၈၉၂ ခုနှစ်တွင် [[စကြီမင်းဆက်|ဆယမ်]]ဘုရင် [[ရာမ ၅|ချူလာလောင်ကွန်း]] (Rama V) က အုပ်ချုပ်ရေးကို သိမ်းယူခဲ့သည်။ ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ချင်းမိုင်ကို ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်တစ်ခုအဖြစ် တရားဝင် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ == ပထဝီဝင်အနေအထား == ချင်းမိုင်ခရိုင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိပြီး ဧရိယာအားဖြင့် ၂၂,၃၁၁ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၈,၆၁၄ စတုရန်းမိုင်) ခန့် ကျယ်ဝန်းသည်။ ၎င်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဧရိယာအကြီးဆုံး ခရိုင်ဖြစ်သည်။ မြောက်ဘက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ [[ရှမ်းပြည်နယ်]]နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေပြီး အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ချင်းရိုင်းခရိုင်၊ တောင်ဘက်တွင် လမ်ပန်ခရိုင်နှင့် လမ်ဖွန်ခရိုင်၊ အနောက်တောင်ဘက်တွင် [[တာ့ခ်ခရိုင်]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်]]တို့ဖြင့် ဝန်းရံလျက်ရှိသည်။ ချင်းမိုင်ခရိုင်သည် တောင်တန်းများဝန်းရံထားသော ပင်မြစ်ဝှမ်းဒေသတွင် တည်ရှိပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပျမ်းမျှ ၃၀၀ မီတာ (၁,၀၀၀ ပေ) ခန့် မြင့်မားသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံးတောင်ဖြစ်သော ဒွိုင်အင်ထာနွန် (Doi Inthanon) တောင် (၂,၅၆၅ မီတာ/၈,၄၁၅ ပေ) သည် ဤခရိုင်တွင် တည်ရှိသည်။ ပင်မြစ်သည် ချင်းမိုင်ခရိုင်၏ အဓိကမြစ်ဖြစ်ပြီး ချိုဖရားမြစ်၏ မြစ်လက်တက်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ဒွိုင်အင်ထာနွန်အပါအဝင် ဒွိုင်ဆုထပ်-ပုရီ (Doi Suthep-Pui)၊ အော့ပ်လုံ (Ob Luang)၊ သြီလန်န (Sri Lanna)၊ ဟူအိုင်နမ်ဒန် (Huai Nam Dang)၊ မယ်ဝမ် (Mae Wang) နှင့် ဖာဒန် (Pha Daeng) စသည့် အမျိုးသားဥယျာဉ်များလည်း တည်ရှိသည်။ == လူဦးရေနှင့် လူမျိုးစုများ == ၂၀၂၄ ခုနှစ် လူဦးရေစာရင်းအရ ချင်းမိုင်ခရိုင်တွင် လူဦးရေ ၁.၇၈ သန်းခန့် နေထိုင်သည်။ ခရိုင်၏ လူဦးရေအများစုမှာ ထိုင်းမြောက်ပိုင်းလူမျိုးများ ([[ယွန်းလူမျိုး]]) ဖြစ်ကြပြီး ၎င်းတို့သည် လန်နာဘုရင့်နိုင်ငံဟောင်း နယ်မြေ၏ မူရင်းတိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်ကြသည်။ ထို့အပြင် တောင်တန်းဒေသများတွင် [[အာခါလူမျိုး|အာခါ]] (Akha)၊ [[ကရင်လူမျိုး|ကရင်]] (Karen)၊ [[လားဟူလူမျိုး|လားဟူ]] (Lahu)၊ [[လီဆူလူမျိုး|လီဆူ]] (Lisu)၊ [[မုံလူမျိုး|မုံ]] (Hmong)၊ [[ပအိုဝ်းလူမျိုး|ပအိုဝ်း]] (Pa-O)၊ [[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း]] (Tai Yai) စသည့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများလည်း နေထိုင်ကြသည်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြောင်းရွှေ့လာသော ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများသည် ချင်းမိုင်ခရိုင်တွင် များပြားစွာ နေထိုင်ကြသည်။ == စီးပွားရေး == ချင်းမိုင်ခရိုင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၏ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ခရီးသွားလာရေး ဗဟိုချက်ဖြစ်သည်။ ခရိုင်၏ စီးပွားရေးသည် အဓိကအားဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍ၊ အထူးသဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းအပေါ် မှီခိုသည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် ချင်းမိုင်၏ ဒေသတွင်း ကုန်ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုး (GPP) ၏ ၇၆% ကျော်ကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ ယဉ်ကျေးမှုခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ ဒေသခံလူမျိုးစုများ၏ ယဉ်ကျေးမှုများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ဆွဲဆောင်မှုများကြောင့် နှစ်စဉ် ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသွားသန်းပေါင်းများစွာ လာရောက်လည်ပတ်ကြသည်။ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍများသည်လည်း စီးပွားရေးတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်။ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသည် GPP ၏ ၁၁.၄၂% ခန့်နှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍသည် ၁၁.၃၉% ခန့် ပံ့ပိုးပေးသည်။ ချင်းမိုင်ခရိုင်တွင် မြန်မာနိုင်ငံမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအများအပြား နေထိုင်ကြပြီး ၎င်းတို့သည် အဓိကအားဖြင့် ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍများတွင် လုပ်ကိုင်ကြသည်။ == အုပ်ချုပ်ရေး == [[ဖိုင်:Districts Chiang Mai.svg|thumb|ချင်းမိုင်ခရိုင်ရှိ မြို့နယ်များ]] ချင်းမိုင်ခရိုင်တွင် မြို့နယ်ပေါင်း ၂၅ ခုရှိပြီး၊​ မြို့နယ်များကို [[တမ်ဘွန်]] ခေါ် ကျေးရွာအုပ်စုပေါင်း ၂၀၄ ခုနှင့် [[မူးဘန်]] ခေါ် ရွာပေါင်း ၂၀၆၆ ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ {{Div col|colwidth=15em}}၁။ မောင်းချင်းမိုင်မြို့နယ်: 500 ၂။ ချွမ်ထောင်မြို့နယ် ၃။ မယ်ကျဲမ်မြို့နယ် ၄။ ချင်းဒေါင်မြို့နယ် ၅။ ဒွိုင်စကတ်မြို့နယ် ၆။ မယ်သဲင်မြို့နယ် ၇။ မယ်ရိမ်မြို့နယ် ၈။ ဆမောင်းမြို့နယ် ၉။ ဖန်မြို့နယ် ၁၀။ မယ်အိုင်မြို့နယ် ၁၁။ ဖရောင်မြို့နယ် ၁၂။ ဆန်ပါသောင်းမြို့နယ် ၁၃။ ဆန်ကမ်ဖဲင်မြို့နယ် ၁၄။​ ဆန်ဆိုင်မြို့နယ် ၁၅။ ဟန်ဒေါင်မြို့နယ် ၁၆။ ဟော့တ်မြို့နယ် ၁၇။ ဒွိုင်သာအိုမြို့နယ် ၁၈။ အွမ်ကွယ်မြို့နယ် ၁၉။ ဆရဖီမြို့နယ် ၂၀။ ဝိုင်းဟဲင်မြို့နယ် ၂၁။ ချိုင်ပရာကန်မြို့နယ် ၂၂။​ မယ်ဝန်မြို့နယ် ၂၃။ မယ်အွန်မြို့နယ် ၂၄။ ဒွိုင်လောမြို့နယ် ၂၅။​ ကလျာဏီဝဒ္ဓနမြို့နယ်{{Div col end}} === ဒေသန္တရအစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ === ချင်းမိုင်ခရိုင်ကို အုပ်ချုပ်ရေးအရ အများစုမှာ [[အမ်ဖေါ]] ခေါ် မြို့နယ်များအဖြစ် ပိုင်းခြားထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့အထိ ချင်းမိုင်ခရိုင်တွင် ချင်းမိုင်ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်း (องค์การบริหารส่วนจังหวัด - ongkan borihan suan changwat) တစ်ခုနှင့် မြို့ပြအုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေ ([[ဒေသပါလ|ထေဆဘန်]]- thesaban) ၁၂၁ ခု ရှိသည်။ ခရိုင်မြို့တော်ဖြစ်သော [[ချင်းမိုင်မြို့|ချင်းမိုင်မြို့ကြီး]]သည် <nowiki>''ထေဆဘန်.နခွန်'' (thesaban nakhon) ခေါ် မြို့ကြီးအဆင့် အုပ်ချုပ်ရေးဒေသဖြစ်သည်။ မယ်ဂျို (Mae Jo)၊ မယ်ဟီယာ (Mae Hia)၊ မိုင်းကင်ဖတ်ထန (Mueang Kaen Phatthana) နှင့် တုံပဝ် (Ton Pao) တို့မှာ ''ထေဆဘန် မောင်း''</nowiki> (thesaban mueang) ခေါ် မြို့ငယ်အဆင့် မြူနီစီပယ် အုပ်ချုပ်ရေးဒေသများဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ကျေးရွာအုပ်စုမြူနီစီပယ် (thesaban tambon) ၁၁၆ ခု ထပ်မံရှိသည်။ မြို့ကြီးအဆင့် မြူနီစီပယ်အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေမဟုတ်သော ဒေသများကို ကျေးရွာအုပ်စုအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ (องค์การบริหารส่วนตำบล - ongkan borihan suan tambon) ၈၉ ခုဖြင့် အုပ်ချုပ်လျက်ရှိသည်။ == ခရီးသွားလုပ်ငန်း == ချင်းမိုင်ခရိုင်သည် သမိုင်းဝင်အဆောက်အအုံများ၊ ဘုရားကျောင်းကန်များ၊ သဘာဝအလှတရားများ၊ တိုင်းရင်းသားယဉ်ကျေးမှုများနှင့် လန်နအမွေအနှစ်များ ပေါကြွယ်ဝသောကြောင့် ခရီးသွားများအတွက် ဆွဲဆောင်မှုရှိသော နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထင်ရှားသော ခရီးသွားနေရာများမှာ- * '''ဒွိုင်ဆုထပ်''' (Doi Suthep) - ချင်းမိုင်မြို့၏ သင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် အထွဋ်အမြတ်ထားရာ ဘုရားကျောင်းတစ်ကျောင်းဖြစ်သော [[ဝပ်ဖရာသပ် ဒွိုင်ဆူသပ်|ဝတ်ဘုရားဓာတ် ဒွိုင်ဆူထေ့ပ်]] (Wat Phra That Doi Suthep) တည်ရှိရာ တောင်ဖြစ်သည်။ * '''ဒွိုင်အင်ထာနွန်''' (Doi Inthanon) - ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံးတောင်ဖြစ်ပြီး အမျိုးသားဥယျာဉ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကာ သဘာဝရေတံခွန်များ၊ လှပသောရှုခင်းများနှင့် လှပသောဥယျာဉ်များ တည်ရှိသည်။ * '''ချင်းမိုင်မြို့ဟောင်း''' - ရှေးဟောင်းမြို့ရိုးများနှင့် ကျုံးများဖြင့် ဝန်းရံထားပြီး ရှေးဟောင်းဘုရားကျောင်းများစွာ တည်ရှိသည်။ * '''ညဈေးနှင့် လမ်းမများ''' - ရိုးရာလက်မှုပညာပစ္စည်းများ၊ ဒေသထွက်ကုန်များနှင့် ဒေသအစားအစာများကို ဝယ်ယူမြည်းစမ်းနိုင်သည့် နေရာများဖြစ်သည်။ ချင်းမိုင်သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် [[ယူနက်စကို]] (UNESCO) ၏ ဖန်တီးမှုမြို့ပြကွန်ရက် (Creative Cities Network) တွင် လက်မှုပညာနှင့် ရိုးရာအနုပညာနယ်ပယ်အတွက် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။ == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}}{{ပထဝီဝင်တည်နေရာ|North={{flag|ရှမ်းပြည်နယ်}}, {{flag|Myanmar}}|West=[[မယ်ဟောင်ဆောင်ခရိုင်]]|NE=[[ချင်းရိုင်ခရိုင်]]|South=[[တာ့ခ်ခရိုင်]]|SW=|SE=[[လမ်ဖွန်ခရိုင်]]|East=[[လမ်ပန်းခရိုင်]]}}{{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ခရိုင်များ}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များ]] muu84fogpq2lql6x7lfhsy3ytkjg6g7 1 270479 877860 874639 2025-06-14T17:36:09Z Aung Thu Ra Phyoo 131283 [[ဆွေးနွေးချက်:ဂျီအမ်အမ်တီဗွီ]] စာမျက်နှာကို [[ဆွေးနွေးချက်:GMMTV]] သို့ Aung Thu Ra Phyooက ရွှေ့ခဲ့သည်: ရွှေ့ပြောင်းရန် တောင်းဆိုခြင်းအတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆွေးနွေးချက်စာမျက်နှာကို ကြည့်ပါ 874639 wikitext text/x-wiki == GMMTV == အင်္ဂလိပ် အက္ခရာတွေကိုအတတ်နိုင်ဆုံးမြန်မာမှုမပြုရင် ကောင်းပါတယ်၊ ဥပမာ: V ဆိုတာ ဗီ၊ ဗွီ ဆိုပြီး အငြင်းပွားမှု‌တွေရှိနေတတ်လို့ပါ၊ [[BLACKPINK]], [[tvN]] တို့လို ဒီတိုင်းရေးစေချင်ပါတယ် [[အသုံးပြုသူ:Kaday Han Thaw|Kaday Han Thaw]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Kaday Han Thaw|ဆွေးနွေး]]) ၁၄:၁၀၊ ၂၈ မေ ၂၀၂၅ (UTC) en05039ytsgtdrtyvj6p015p3tpqs8l 0 270511 877925 877351 2025-06-15T01:04:26Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877925 wikitext text/x-wiki {{Infobox pageant titleholder | name= အိန်ဂျယ်လမုန် | native_name = | image= Angel Lamung.jpg | caption = | birth_place= [[မန္တလေး]], မြန်မာ | birth_name= Lamung Jaseng Tsawm | birth_date= {{birth date and age|df=yes|1997|6|25}} | education = [[ရတနာပုံတက္ကသိုလ်]] | occupation = {{hlist|မင်းသမီး|မော်ဒယ်|အလှမယ်}} | years_active= 2014–present | height={{height|m=1.73|precision=0}} | weight= | eye_color= အမည်းရောင် | hair_color= အမည်းရောင် | title= Miss Intercontinental Myanmar 2014 | competitions=Miss Intercontinental Myanmar 2014 (Winner)<br>Miss Intercontinental 2014 (Top 16) }} '''အိန်ဂျယ်လမုန်''' ({{Lang-en|Angel Lamung}}; မွေးဖွား ၁၉၉၇ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၅ ရက်) သည် ကချင် မျိုးနွယ် မျိုးဖွား မင်းသမီး၊ မော်ဒယ်နှင့် အလှမယ်ပြိုင်ပွဲ ခေါင်းစဉ်ပိုင်ရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.8days.com.mm/cover-star/3820171|title=ကိုယ့်ရဲ့စပွန်ဆာက ကိုယ့်မိဘပါပဲ~ အိန်ဂျယ်လမုန်|publisher=8days Journal|date=3 August 2017|author=May Thet|language=my|access-date=8 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180908202625/http://www.8days.com.mm/cover-star/3820171|archive-date=8 September 2018|url-status=live|accessdate=29 May 2025|archivedate=8 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180908202625/http://www.8days.com.mm/cover-star/3820171}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.sundaymyanmar.com/angel-lamone-6-15/|title=ကိတ်မစ်ဒယ်တန်ရဲ့ Fashion တွေကို ကြိုက်တယ်ဆိုတဲ့ အိန်ဂျယ်လမုန်|publisher=Sunday Journal|date=15 June 2017|language=my|archive-url=https://web.archive.org/web/20180908202410/https://www.sundaymyanmar.com/angel-lamone-6-15/|archive-date=8 September 2018|url-status=dead|accessdate=29 May 2025|archivedate=8 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180908202410/https://www.sundaymyanmar.com/angel-lamone-6-15/}}</ref> သူမသည် Miss Intercontinental Myanmar 2014 သရဖူကို ရရှိခဲ့ပြီး၊ ထိုနှစ်တွင် ကျင်းပသော Miss Intercontinental 2014 ပြိုင်ပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုအဖြစ် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။<ref name="c">{{cite news|url=http://beauty.myanmarol.com/article/5a213ade31af0a1600e5ece2|title=性感克钦美女 Angel Lamung|publisher=缅甸在线|language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20180908202323/http://beauty.myanmarol.com/article/5a213ade31af0a1600e5ece2|archive-date=2018-09-08|url-status=dead|accessdate=29 May 2025|archivedate=8 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180908202323/http://beauty.myanmarol.com/article/5a213ade31af0a1600e5ece2}}</ref><ref>{{cite news|url=http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/celebrity/item/33237-2014-11-24-14-42-05/33237-2014-11-24-14-42-05|title=အလှမယ် အိန်ဂျယ်လမုန်၏ နိုင်ငံ ကိုယ်စားပြု ဝတ်စုံကို တိုင်းရင်းသား များ၏ ရိုးရာ ဓလေ့ များနှင့် ပေါင်းစပ်ထား|publisher=[[Mizzima]]|date=24 November 2014|author=Pan Myat Zaw|language=my|access-date=8 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180908202556/http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/celebrity/item/33237-2014-11-24-14-42-05/33237-2014-11-24-14-42-05|archive-date=8 September 2018|url-status=live|accessdate=29 May 2025|archivedate=8 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180908202556/http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/celebrity/item/33237-2014-11-24-14-42-05/33237-2014-11-24-14-42-05}}</ref> ==ငယ်ဘဝနှင့် ပညာရေး== အိန်ဂျယ် လမုန် ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် [[မန္တလေးမြို့]]၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူမသည် ကချင်မျိုးနွယ်ဖြစ်ပြီး မွေးချင်းနှစ်ယောက်အနက် အငယ်ဆုံးသမီးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ အကိုကြီးတစ်ဦးရှိပြီး၊ သူမ၏အဖေမှာ နှစ်ခြင်းဆရာတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ အိန်ဂျယ်သည် မြင့်မြတ်ပညာ ကိုယ်ပိုင်အထက်တန်းကျောင်းတွင် သင်ကြားခဲ့ပြီး၊ [[ရတနာပုံတက္ကသိုလ်]]တွင် အင်္ဂလိပ်စာကို အဓိကဘာသာရပ်အဖြစ် အဝေးသင်ဖြင့် သင်ယူခဲ့သည်။ <ref name="c"/> ==အလှမယ်== ===ပြည်တွင်းပြိုင်ပွဲ=== ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အိန်ဂျယ် လမုန် သည် High School Queen Oramin-F 2014 ပြိုင်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး၊ ပထမအမျိုးသမီးဒုတိယ (1st runner-up) အဖြစ် ရပ်တည်ခဲ့သည်။ ===Miss Golden Land Myanmar 2014=== High School Queen Oramin-F ပြိုင်ပွဲအပြီး၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ Myanmar Convention Center တွင်ကျင်းပသော Miss Golden Land Myanmar 2014 (ဒုတိယအကြိမ်မြောက်) ပြိုင်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ထိုပြိုင်ပွဲတွင် Miss Intercontinental Myanmar 2014 ချီးမြှင့်ခံရသည်။ ===Miss Intercontinental 2014=== ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံ Magdeburg မြို့၌ ကျင်းပသော Miss Intercontinental 2014 ပြိုင်ပွဲသို့ မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုအဖြစ် တခြားနိုင်ငံပေါင်း ၈၀ ခန့်မှ အလှမယ်များနှင့်အတူ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ထိုပြိုင်ပွဲတွင် ထိပ်တန်း ၁၆ ဦးအနက်မှ တစ်ဦးအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://prtimes.jp/main/html/rd/p/000000002.000031763.html|title=NPO法人PEACE「ミャンマー(少数民族) 衣の祭典 － 奨学金創設のためのチャリティ・ミュージック&ファッションショー －」を3月31日に北区赤羽会館にて開催|publisher=PR Times|date=2 March 2018|language=ja|archive-url=https://web.archive.org/web/20180909000303/https://prtimes.jp/main/html/rd/p/000000002.000031763.html|archive-date=9 September 2018|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/2014-04-01-06-37-42/item/34096-miss-intercontinental-2014|title=အလှမယ် အိန်ဂျယ်လမုန် Miss Intercontinental 2014 ပြိုင်ပွဲတွင် ဆုများဖြင့် လွဲချော်ခဲ့|publisher=[[Mizzima]]|date=5 December 2014|author=Pan Myat Zaw|language=my|access-date=8 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180909000256/http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/2014-04-01-06-37-42/item/34096-miss-intercontinental-2014|archive-date=9 September 2018|url-status=live|accessdate=29 May 2025|archivedate=9 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180909000256/http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/2014-04-01-06-37-42/item/34096-miss-intercontinental-2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/celebrity/item/32982-miss-intercontinental-2014|title=အလွမယ္ အိန္ဂ်ယ္လမုန္ Miss Intercontinental 2014 ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ဂ်ာမနီသုိ႔ သြားမည္|publisher=[[Mizzima]]|date=21 November 2014|author=Pan Myat Zaw|language=my|access-date=8 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180909035446/http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/celebrity/item/32982-miss-intercontinental-2014|archive-date=9 September 2018|url-status=live|accessdate=29 May 2025|archivedate=9 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180909035446/http://archive-2.mizzimaburmese.com/2013-10-20-16-16-07/celebrity/item/32982-miss-intercontinental-2014}}</ref> ==အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း== ===၂၀၁၅–၂၀၁၇: မော်ဒယ်ဘဝ=== Miss Intercontinental 2014 ပြိုင်ပွဲတွင် မြန်မာကိုယ်စားပြုအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သောအဖြစ်အပျက်ကြောင့် အိန်ဂျယ် သည် Miss Intercontinental Myanmar အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံခဲ့ရပြီးနောက် ကြော်ငြာရိုက်ကူးမှုများအတွက် တောင်းဆိုမှုများစွာကို လက်ခံခဲ့ရသည်။ ထို့နောက် မော်ဒယ်အဖြစ် စီးပွားဖြစ်လုပ်ငန်းခွင်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး မဂ္ဂဇင်းကာဗာဓာတ်ပုံများနှင့် ကြော်ငြာဓာတ်ပုံများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://lushmagazinemm.com/gallery/|title=Rise and Shine|publisher=Lush Magazine|date=18 May 2018}}</ref> ===၂၀၁၇–လက်ရှိ: သရုပ်ဆောင်ဘဝ=== အိန်ဂျယ်သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် သရုပ်ဆောင်ဘဝကို စတင်ခဲ့ပြီး၊ ဒါရိုက်တာ အဂ္ဂ ရိုက်ကူးသော ရိုမန်းတစ်ဒရာမာဇာတ်လမ်း ''တားဆီးမရနိုင်သော'' တွင် သရုပ်ဆောင် ခါရာ နှင့်အတူ ခေါင်းဆောင်မင်းသမီးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.kamayutmedia.com/entertainment/model/20497|title=သရုပ်ဆောင်ဘက်ကို ခြေဦးလှည့်လာတဲ့ အလှမယ် အိန်ဂျယ်လမုန်|publisher=Kamayut Media|date=17 March 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180908202624/http://www.kamayutmedia.com/entertainment/model/20497|archive-date=8 September 2018|url-status=dead}}</ref> ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဒါရိုက်တာ ဒဿကျော်စွာ ရိုက်ကူးသော ဇာတ်ကား ''သမန်ကျား''တွင် သရုပ်ဆောင် [[ပိုင်တံခွန်]] နှင့်အတူ ပါဝင်ခဲ့သည်။<ref name="b">{{cite news|url=http://www.uniondaily.net/News/DetailView.aspx?id=%20100990|title=စစ်ပွဲတွေ ငြိမ်းချမ်းစေချင်ပါတယ်ဆိုတဲ့ ကချင်မလေး အိန်ဂျယ်လမုန်း|publisher=The Union Daily|date=4 June 2018|author=Dagon Wai Lin|language=my|archive-url=https://web.archive.org/web/20180908202744/http://www.uniondaily.net/News/DetailView.aspx?id=%20100990|archive-date=8 September 2018|url-status=live|accessdate=29 May 2025|archivedate=8 September 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180908202744/http://www.uniondaily.net/News/DetailView.aspx?id=%20100990}}</ref><ref name="b"/><ref>{{cite news|url=http://www.akhayar.com/angel-lamun-photos-on-instagram/|title=သမန်းကျားဝိညာဉ် ဇာတ်ကားမှာသရုပ်ဆောင်သွားမယ့် အိန်ဂျယ်လမုန် ရဲ့ Instagram ပေါ်မှအလှပုံလေးများ|publisher=Akhayar|date=30 May 2018|language=my|archive-url=https://web.archive.org/web/20180908202623/http://www.akhayar.com/angel-lamun-photos-on-instagram/|archive-date=8 September 2018|url-status=live}}</ref> ထိုနှစ်တည်းက ထိုင်း–မြန်မာ ပူးပေါင်းအက်ရှင်ဇာတ်ကားဖြစ်သော Sleeping Awake တွင် နိုင်နိုင်၊ အေးမြတ်သူ၊ ထိုင်းဒါရိုက်တာ Sammy တို့နှင့်အတူ အမျိုးသမီးဦးဆောင်ဇာတ်ဆောင်အဖြစ် သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=http://www.popularmyanmar.com/2018/07/11/%E1%82%8F%E1%80%AF%E1%80%AD%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%82%8F%E1%80%AF%E1%80%AD%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%B2%E1%82%94%E1%80%A1%E1%80%90%E1%80%B0-%E1%80%9E%E1%82%90%E1%80%AF%E1%80%95/|title=နိုင်းနိုင်းနဲ့အတူ သရုပ်ဆောင်ရမှာမို့ စိတ်လှုပ်ရှားနေတဲ့ အိန်ဂျယ်လမုန်|publisher=Popular News Journal|author=Thae Su Hlaing|language=my|access-date=2020-07-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20190418010333/http://www.popularmyanmar.com/2018/07/11/%E1%82%8F%E1%80%AF%E1%80%AD%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%82%8F%E1%80%AF%E1%80%AD%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%B2%E1%82%94%E1%80%A1%E1%80%90%E1%80%B0-%E1%80%9E%E1%82%90%E1%80%AF%E1%80%95/|archive-date=2019-04-18|url-status=live|accessdate=29 May 2025|archivedate=18 April 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190418010333/http://www.popularmyanmar.com/2018/07/11/%E1%82%8F%E1%80%AF%E1%80%AD%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%82%8F%E1%80%AF%E1%80%AD%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%B2%E1%82%94%E1%80%A1%E1%80%90%E1%80%B0-%E1%80%9E%E1%82%90%E1%80%AF%E1%80%95/}}</ref> ထို့ပြင်၊ ဒါရိုက်တာ မျိုးမြင့်ရွှေ ရိုက်ကူးသော ဇာတ်ကား ''လေဆန်ကကြိုး'' တွင် ဒေါင်း၊ အောင်လေး၊ အဲလစ်အုန်း တို့နှင့်အတူ သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဇာတ်ကားကို JATAKA Film Production မှ ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ် မေလ ၉ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရုပ်ရှင်ရုံများတွင် ပြသခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=အလန်းစားအကတွေနဲ့ ရုံတင်လာတဲ့ 'လေဆန်ကကြိုး' |url=https://myanmar.mmtimes.com/news/123168.html |work=[[The Myanmar Times]] |date=16 May 2019 |language=my |access-date=10 March 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200604193543/https://myanmar.mmtimes.com/news/123168.html |archive-date=4 June 2020 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news|title=Wind Up Dancer (Myanmar)|url=https://www.myanmore.com/2019/05/wind-up-dancer-myanmar/|work=Myanmore Magazine|date=9 May 2019|access-date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200604210320/https://www.myanmore.com/2019/05/wind-up-dancer-myanmar/|archive-date=4 June 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|title=လေဆန်ကကြိုးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အမှတ်တရတွေကို ပြောပြလာတဲ့ အိန်ဂျယ်လမုန်|url=https://www.kumudranews.com/news-33461|work=Kumudra|date=14 May 2019|language=my}}{{dead link|date=December 2024|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> ၂၀၁၉ ခုနှစ် မတ်လ၌ Kamayut Media ၏ Facebook စာမျက်နှာမှတစ်ဆင့် ထုတ်လွှင့်ပြသခဲ့သော ရုပ်ရှင်ဒရာမာဇာတ်ကား ''အချစ်ဖြင့်လွမ်းစေ'' တွင် အိန်ဂျယ်သည် ဒေါင်း နှင့် [[ပိုင်ဖြိုးသု]] တို့နှင့်အတူ အဓိကဇာတ်ဆောင် အဖြစ် ပါဝင်သရုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=မကြာခင်မှာ ပရိသတ်တွေရင်ခုန်စောင့်မျှော်နေရမယ့် အချစ်ဖြင့်လွမ်းစေ ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲ |url=http://we.com.mm/detail/7813 |work=We Media |date=15 February 2019 |language=en |access-date=18 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200115012136/http://we.com.mm/detail/7813 |archive-date=15 January 2020 |url-status=live |accessdate=29 May 2025 |archivedate=15 January 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200115012136/http://we.com.mm/detail/7813 }}</ref> ထို့နောက် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ယင်းဇာတ်လမ်းကို နာမည်တူ ဇာတ်လမ်းတွဲအဖြစ် ပြန်လည်ရိုက်ကူးခဲ့ပြီး၊ ၎င်းကို ဒါရိုက်တာ နေသန်မောင် သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့တွင် စတင်ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။<ref>{{cite news |title=ဇာတ်လမ်းတွဲအဖြစ် ပိုနှစ်ခြိုက်မိတဲ့ "အချစ်ဖြင့်လွမ်းစေ" |url=https://myanmar.mmtimes.com/news/135520.html |work=[[The Myanmar Times]] |date=19 February 2020 |language=my |access-date=18 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200227162543/https://myanmar.mmtimes.com/news/135520.html |archive-date=27 February 2020 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |title=ဖေဖော်ဝါရီမှာ ရုံတင်ပြသမယ့် ဇာတ်လမ်းတွဲတစ်ဖြစ်လဲ 'အချစ်ဖြင့်လွမ်းစေ' |url=https://myanmar.mmtimes.com/news/134191.html |work=[[The Myanmar Times]] |date=23 January 2020|language =my}}</ref><ref>{{cite news |last1=Myint |first1=Khin Lay |title=အချစ်ဖြင့်လွမ်းရတဲ့ အချစ်ဖြစ်လွမ်းစေ |url=https://yangonlife.com.mm/mm/article/61173 |work=Yangon Life |date=4 March 2019 |language=my}}</ref> ==နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများ== ၂၀၂၁ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်၊ အိန်ဂျယ်သည် အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သော လူထုလှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ သူမသည် လူမှုမီဒီယာများမှတစ်ဆင့် စစ်အာဏာကို ရှုတ်ချကာ “We Want Justice” ဟုဆိုသော လက်သုံးချောင်းအလေးပြုလှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုတွင် နိုင်ငံအတွင်း အနုပညာရှင်များစွာကလည်း ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{cite news |title=တရားမျှတမှု We Want Justice ကန်ပိန်းတွင် အနုပညာရှင်များပါဝင် ဆန္ဒထုတ်ဖော် (ဓာတ်ပုံ) |url=https://burmese.dvb.no/archives/439052 |work=DVB |date=4 February 2021 |language=my}}</ref><ref>{{cite news |title=ရုပ်ရှင်၊ ဂီတ၊ စာပေ၊ သဘင်အနုပညာရှင်များက We Want Justice လက်သုံးချောင်းထောင်ပြီး လှုပ်ရှားမှုတွင်ပါဝင် |url=https://news-eleven.com/article/204128 |work=Eleven Media Group |date=6 February 2021 |language=my}}</ref><ref>{{cite news |title=ကလေးငယ်များအား သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်ခြင်းကို အနုပညာရှင်များ ရှုတ်ချ |url=https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/entertainment/2021/03/28/239978.html |work=The Irrawaddy |date=28 March 2021|language=my}}</ref><ref>{{cite news |title=စစ်တပ်ပိုင် လုပ်ငန်းများကို ကြော်ငြာပေးမှာ မဟုတ်တော့တဲ့ အနုပညာရှင်များ |url=https://burma.irrawaddy.com/lifestyle/entertainment/2021/02/17/238184.html |work=The Irrawaddy|language=my |date=17 February 2021}}</ref> ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီ ၃ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက ၎င်းအား ဖမ်းဆီးရန် ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ 505 (က) အရ ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၎င်း သည် မတရားအာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခြင်း၊ ပြည်သူများအား စစ်ရေးအုပ်ချုပ်မှုအား ဆန့်ကျင်စေရန် လှုံ့ဆော်ခြင်း၊ [[အာဏာဖီဆန်ရေး ပြည်သူ့လှုပ်ရှားမှု]] (CDM) ကို ထောက်ခံခြင်းနှင့် [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]] (CRPH) ကို ထောက်ခံသည်ဟုဆိုလျက် တရားစွဲဆိုခံရခြင်း ဖြစ်သည်။ <ref>{{cite news |title=သက်မွန်မြင့်၊ ဖွေးဖွေး၊ ကော်နီနှင့် ကျားပေါက် အပါအဝင် နောက်ထပ် အယောက် ၂၀ ကို အမှုဖွင့် |url=https://burmese.dvb.no/archives/455991 |work=DVB |date=4 April 2021 |language=my}}</ref> == ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ == === ရုပ်ရှင် (ဗီဒီယို) === {| class="wikitable" ! နှစ် ! ဇာတ်ကားအမည် ! မြန်မာအမည် |- | ၂၀၁၇ | ''Unstoppable'' | တားဆီးမရနိုင်သော |- | ၂၀၁၈ | ''Thaman Kyar'' (Weretiger) | သမန်းကျား |} === ရုပ်ရှင် === {| class="wikitable" ! နှစ် ! ဇာတ်ကားအမည် ! မြန်မာအမည် |- | ၂၀၁၉ | ''[[:en:Wind Up Dancer|Wind Up Dancer]]'' | လေဆန်ကကြိုး |- | ၂၀၂၀ | ''[[:en:Longing with Love|Longing with Love]]'' | အချစ်ဖြင့်လွမ်းစေ |- | ထုတ်မည့်နေ့မသိ | ''Sleeping Awake'' | နှလုံးသားအိမ်မက် |} == တီဗီဇာတ်လမ်းတွဲများ == {| class="wikitable" ! နှစ် ! ဇာတ်လမ်းတွဲအမည် ! မြန်မာအမည် |- | ၂၀၁၉ | ''Longing with Love'' | အချစ်ဖြင့်လွမ်းစေ |} ==ကိုးကား== {{Reflist}} ==ပြင်ပလင့်ခ်များ== *{{Facebook|angellamungofficial}} *{{Instagram|angel_lamung}} [[ကဏ္ဍ:၁၉၉၇ မွေးဖွားသူများ]] [[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသမီး ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အလှမယ်များ]] h5v3436mjmfyvzmulg99k0g3jeknbnh 0 270729 877922 877347 2025-06-15T00:39:20Z InternetArchiveBot 61272 ရင်းမြစ် 1 ခုကို ကယ်ဆယ်ပြီး 0 ခုကို လင့်ခ်သေအဖြစ် စာတွဲပြီးပါပြီ) #IABot (v2.0.9.5 877922 wikitext text/x-wiki '''ရွှေပေစာ''' သည် ၁၇၅၆ ခုနှစ် မေလ ၇ ရက်နေ့တွင် မြန်မာဘုရင် [[အလောင်းမင်းတရား]]က ဗြိတိန်ပြည့်ရှင် [[ဒုတိယမြောက် ဂျော့ဘုရင်]]ထံ [[လန်ဒန်မြို့]]သို့ ပေးပို့ခဲ့သော [[မြန်မာဘာသာစကား|မြန်မာဘာသာ]]ဖြင့် ရေးသားထားသည့် ခွေလိပ်ထားသည့် ရွှေသားလက်ရေးမူ ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ [[ဟန်နိုဗာနယ်|ဟန်နိုဗာ]]ရှိ Gottfried Wilhelm Leibniz စာကြည့်တိုက်တွင် ထိန်းသိမ်းထားသည်။<ref name="LeiderKing7">Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 7.</ref> ၂၀၁၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ရွှေပေစာကို မြန်မာ၊ ဂျာမနီနှင့် ဗြိတိန်တို့၏ ဘုံအမွေအနှစ်အဖြစ်<ref>{{cite web |title=The Golden Letter of the Burmese King Alaungphaya to King George II of Great Britain |url=https://www.unesco.org/en/memory-world/golden-letter-burmese-king-alaungphaya-king-george-ii-great-britain |url-status=live |access-date=2025-05-13 |publisher=UNESCO Memory of the World Programme}}</ref> [[ယူနက်စကို]]၏ [[ကမ္ဘာ့မှတ်တမ်းအမွေအနှစ်]] စာရင်းဝင်ခဲ့သည်။<ref>''[http://www.unesco.de/kommunikation/2015/weltdokumentenerbe-2015.html Fünf deutsche Neueinträge im „Memory of the World“-Register] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171101112320/http://www.unesco.de/kommunikation/2015/weltdokumentenerbe-2015.html |date=1 November 2017 }}'' (in German), unesco.de</ref> [[File:Goldener_Brief_Gesamt_Vorderseite_(Gottfried_Wilhelm_Leibniz_Bibliothek).jpg|850px|right|ရွှေပေစာ။ ဘယ်ဘက်တွင် ဒဏ္ဍာရီလာ [[ဟင်္သာ]]ငှက်ကို သရုပ်ဖော်ထားသည်။ ပတ္တမြားတန်းများကို ဘယ်ဘက်နှင့် ညာဘက်နှစ်ဖက်စလုံးတွင် မြှုပ်နှံထားသည်။ ၁၇၆၈ ခုနှစ်မှ ပျက်စီးမှုများကို ညာဘက်အောက်ခြေတွင် တွေ့မြင်နိုင်သည်။]] == သမိုင်းကြောင်း == [[File:Pyinoolwin_--_DSA_Alaungpaya.JPG|thumb|မြန်မာဘုရင် အလောင်းမင်းတရား]] [[File:George_II_1755-1767.jpg|thumb|ဗြိတိန်ပြည့်ရှင် ဒုတိယမြောက် ဂျော့ဘုရင်]] မြန်မာဘုရင် [[အလောင်းမင်းတရား]] ခေါ် အလောင်းဘုရားသည် ၎င်းခေတ်ကာလက အရှေ့တောင်အာရှတွင် ဩဇာအရှိဆုံးသော အုပ်စိုးရှင်များထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။<ref>Georg Ruppelt, Jacques Leider: ''The Golden Letter from King Alaungphaya …'', pg. 7.</ref><ref name="RuppeltLeider11">Georg Ruppelt, Jacques Leider: ''The Golden Letter from King Alaungphaya …'', pg. 11.</ref> ၁၆၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သော [[ဗြိတိသျှ အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီ]]သည် ဤခေတ်အတွင်း [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]]၌ အခြေချပြီး ၎င်း၏ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဩဇာကို တည်ဆောက်လျက်ရှိသည်။ "မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၁၈ ခုနှစ်၊ ကဆုန်လဆန်း ၁၀ ရက်" ([[ဂရီဂိုရီယန်းပြက္ခဒိန်]]အရ ၁၇၅၆ ခုနှစ် မေလ ၇ ရက်) တွင်<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 76.</ref> အလောင်းဘုရားသည် ၎င်း၏ နန်းတွင်းစာချွန်တော်ရုံးမှ စာလေးစောင်ကို ရေးသားရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ ရွှေပေစာဖြစ်ပြီး အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်သည့် စာတစ်စောင်ကို ဗြိတိသျှဘုရင် ဒုတိယမြောက် ဂျော့ထံ ပေးပို့ခဲ့သည်။ ဒုတိယစာကို အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီ၏ ဒါရိုက်တာထံ၊ တတိယစာကို မဒရပ်စ်ရှိ ဗြိတိသျှသမ္မတထံနှင့် စတုတ္ထစာကို ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ရှိ [[မော်တင်စွန်းအငူ|နာဂရစ်]]ကျွန်း၏ ကျောင်းအုပ်ကြီးထံ ပေးပို့ခဲ့သည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pp. 58–61.</ref> အလောင်းဘုရားသည် စာများ၏ အကြောင်းအရာများကို နားလည်မှုလွဲမှားခြင်း သို့မဟုတ် မှားယွင်းစွာအနက်ဖွင့်ဆိုခြင်းတို့ကို ရှောင်ရှားရန်အတွက်<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 99.</ref> လက်ခံရရှိသူအလိုက် အကြောင်းအရာနှင့် ပုံစံနှစ်မျိုးစလုံး ကွဲပြားသည့် စာအားလုံးကို<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 98.</ref> [[ရန်ကုန်မြို့|ရန်ကုန်]]တွင် ဘာသာပြန်ဆိုစေခဲ့ပြီး ထိုဘာသာပြန်များကို မူရင်းစာများနှင့်အတူ ပေးပို့ခဲ့သည်။ လန်ဒန်ရှိ အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီ၏ ရုံးချုပ်တွင် စာလက်ခံရရှိခြင်းကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 84.</ref> ရွှေပေစာတွင် အလောင်းဘုရားသည် ဒုတိယမြောက် ဂျော့ဘုရင်ထံ ၎င်းတို့နိုင်ငံများအကြား နှစ်ရှည်လများ ကုန်သွယ်မှုဆက်ဆံရေးကို တိုးချဲ့ရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ အခြားအရာများထဲမှ ၎င်းကို အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီမှ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနောက်တောင်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ [[ပုသိမ်မြို့|ပုသိမ်ဆိပ်ကမ်းမြို့]]တွင် ခိုင်ခံ့သော ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတစ်ခု တည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ စာကို ရေးသားချိန်တွင် ကုမ္ပဏီတွင် နာဂရစ်ကျွန်းငယ်လေးတွင် သေးငယ်သော ရှေ့တန်းစခန်း တစ်ခုသာရှိသည်။ ၎င်းသည် ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်းများနှင့် ဝေးကွာပြီး ၎င်းကို ထောက်ပံ့ရန် အခြေခံအဆောက်အဦများမရှိသည့်အပြင် ကျန်းမာရေးအတွက် မသင့်လျော်သော ရာသီဥတုဇုန်တွင် တည်ရှိသည်။<ref name="RuppeltLeider9">Georg Ruppelt, Jacques Leider: ''The Golden Letter from King Alaungphaya …'', pg. 9.</ref> ဘုရင်တစ်ပါးမှ အခြားဘုရင်တစ်ပါးထံ ရွှေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော၊ ကုန်ကျစရိတ်များပြီး လက်ရာမြောက်စွာ ထုတ်လုပ်အလှဆင်ထားသည့် စာတစ်စောင်ဖြင့် ထိုသို့သော ကမ်းလှမ်းချက်ကို ရေးသားခြင်းသည် တစ်ဖက်တွင် ကမ်းလှမ်းချက်၏ အရေးပါမှုနှင့် တန်ဖိုးကို ပြသပြီး၊ အခြားတစ်ဖက်တွင် ဤအမူအရာ၏ ရက်ရောမှုကို ပြသသည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 92.</ref> နှစ်ဖက်စလုံး အမြတ်အစွန်းရနိုင်သည်။ စေလွှတ်သူသည် ၎င်း၏ဂုဏ်သတင်းကို ပြင်ပသို့ ထင်ဟပ်စေပြီး ၎င်း၏အတွင်းပိုင်းအာဏာကို မြှင့်တင်နိုင်သည်။ လက်ခံရရှိသူသည် ပြင်သစ်အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီ (''Compagnie française des Indes orientales'') မှ ပြိုင်ဆိုင်မှုအပေါ် ၎င်း၏စီးပွားရေးမဟာဗျူဟာကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ရွှေပေစာကို လက်ခံရရှိသူမှာ ဟန်နိုဗာတွင် မွေးဖွားပြီး Welf နန်းဆက်ဝင် ဒုတိယမြောက် ဂျော့ဘုရင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဗြိတိန်ပြည့်ရှင်ဘုရင်နှင့် ဟန်နိုဗာရွေးကောက်ခံနယ်မြေကို တစ်ချိန်တည်းတွင် ကိုယ်ပိုင်ပေါင်းစည်းမှုဖြင့် ပေါင်းစည်းခဲ့သည်။ ထိုစာကို [[ချန်နိုင်းမြို့|မဒရပ်စ်]]သို့ ထပ်မံပေးပို့ခဲ့ရာ အမျိုးမျိုးသော ကြန့်ကြာမှုများကြောင့် စာကို ပထမဆုံး ပို့ဆောင်ပြီး နှစ်နှစ်နီးပါးအကြာ ၁၇၅၈ ခုနှစ် မတ်လတွင်မှ လန်ဒန်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 59.</ref> နှစ်နှစ်နီးပါး ကြန့်ကြာရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းတစ်ခုမှာ စာရေးသားခဲ့သည့် ၁၇၅၆ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[၇ နှစ် စစ်ပွဲ|ခုနစ်နှစ်စစ်ပွဲ]]ကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။ ဗြိတိန်သည် ထိုစစ်ပွဲတွင် တိုက်ရိုက်ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်။ အလောင်းဘုရားသည် ဒုတိယမြောက် ဂျော့ထံ ရွှေပေစာကို အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီ၏ ဒါရိုက်တာများထံ ပေးပို့သည့် အခြားစာတစ်စောင်နှင့်အတူ ပေးပို့ခဲ့သည်။ သို့သော် လက်ခံရရှိသူနှစ်ဦးစလုံးသည် စာ၏အကြောင်းအရာနှင့် အရေးပါမှုကို နားမလည်ခဲ့ကြသောကြောင့် သံတမန်နည်းကျ တုံ့ပြန်ရန် အကြောင်းပြချက်မရှိဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ မြန်မာအုပ်စိုးရှင်၏ ဤအစပြုမှုကို အာဏာနိမ့်သောနိုင်ငံမှ ပြင်းထန်သော နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုအဖြစ်ထက် စပ်စုဖွယ်ရာတစ်ခုအဖြစ်သာ ရှုမြင်ခဲ့ကြသည်။ အလောင်းဘုရားသည် ၎င်း၏ကမ်းလှမ်းချက်အတွက် အဖြေမရခဲ့သည့်အပြင် စာများ ရောက်ရှိကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခြင်းလည်း မခံခဲ့ရပေ။ ၎င်းအပေါ် လျစ်လျူရှုခြင်းကို ပြင်းထန်သော စော်ကားမှုအဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 60.</ref> ဒုတိယမြောက် ဂျော့ဘုရင်သည် စပ်စုဖွယ်ရာအဖြစ် မှတ်ယူထားသော စာကို ၎င်း၏ဇာတိမြို့ ဟန်နိုဗာရှိ စာကြည့်တိုက်သို့ ပေးပို့ခဲ့ရာ သုံးပတ်အကြာတွင် ရောက်ရှိခဲ့သော်လည်း မှားယွင်းသော ဖော်ပြချက်ဖြင့် ရောက်ရှိခဲ့သည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 105.</ref> ထိုအမှားမှာ ဒုတိယမြောက် ဂျော့ဘုရင်၏ အတွင်းရေးမှူး Gerlach Adolph von Münchhausen ကြောင့်ဖြစ်သည်။<ref>Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek: Historische Akten der Bibliothek V15, f 29, cited in ''Nomination form: International Memory of the World Register. The Golden Letter of the Burmese King Alaungphaya to King George II of Great Britain.'' pg. 3, footnote 2.</ref> Münchhausen က ၎င်းကို ဟန်နိုဗာစာကြည့်တိုက်မှူး Christian Ludwig Scheidt ထံ စာတွင်<ref>{{Cite web |title=Image of the ministerial letter of 28 March 1758 from Münchhausen to Scheidt |url=http://der-goldene-brief.gwlb.de/uploads/pics/V15_S29r_frei.jpg |access-date=1 June 2025 |archive-date=27 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150927134715/http://der-goldene-brief.gwlb.de/uploads/pics/V15_S29r_frei.jpg }}</ref> "အိန္ဒိယ" ([[သက္ကတဘာသာ]]ဖြင့်) Coromandel ကမ်းရိုးတန်းမှ အိန္ဒိယမင်းသားတစ်ပါး၏ သံတမန်မှတ်စုအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပြီး ၎င်း၏ဘာသာရေးအရ အသက်ရှိသတ္တဝါများကို စားသုံးခွင့်မရှိဘဲ မီးကို ကိုးကွယ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 106.</ref> ထိုသို့ဖြင့် စာကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။ နောက်ထပ် ၂၄၈ နှစ်ကြာသည့်တိုင် ၁၇၆၈ ခုနှစ်မှ ဖြစ်ရပ်တစ်ခုမှလွဲ၍ ရွှေပေလွှာသည် အာရုံစိုက်ခြင်း မခံခဲ့ရပေ။ ၁၇၆၈ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ဒိန်းမတ်မင်းသား (နောက်ပိုင်း ဘုရင်) Christian VII သည် ၎င်း၏ Grand Tour ဖြင့် ဟန်နိုဗာသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ထိုနေရာတွင် စာကို ပြသခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |title=Entry in the Bodemann Catalogue under Nr. 571a, pg. 98f. |url=http://der-goldene-brief.gwlb.de/typo3temp/pics/Bodemann_Eintrag_GoldenerBrief1-2_4a9fac0939.jpg |access-date=1 June 2025 |archive-date=27 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150927151333/http://der-goldene-brief.gwlb.de/typo3temp/pics/Bodemann_Eintrag_GoldenerBrief1-2_4a9fac0939.jpg }}</ref> သို့သော် ၎င်းက မတော်တဆ ပျက်စီးစေခဲ့သည်။<ref name="LeiderKing7" /> ဤပျက်စီးမှုကို ယနေ့တိုင် မြင်တွေ့နိုင်သည်။ တဖန် ထိုစာသည် မှေးမှိန်ခဲ့ပြန်သည်။ ၁၈၆၇ ခုနှစ်တွင် Eduard Bodemann က ၎င်း၏ "Royal Library at Hanover" စာရင်းတွင် "IV 571 a" အမှတ်ဖြင့် စာ၏မှားယွင်းသော ဖော်ပြချက်ကို ကူးယူခဲ့သည်။ ရွှေပေစာ တည်ရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့ကြပြီး မှတ်တမ်းအမျိုးမျိုးတွင် ကူးယူထားသော စာများကို တွေ့ရှိနိုင်သော်လည်း ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် "ပြန်လည်တွေ့ရှိခြင်း" မတိုင်မီအထိ မူရင်းစာ မည်သည့်နေရာတွင် ရှိသည် သို့မဟုတ် တည်ရှိနေသေးခြင်း ရှိ၊ မရှိ မသိရှိခဲ့ကြပါ။ ဤပြန်လည်တွေ့ရှိပြီးမှသာ စာကို ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့ပြီး ၎င်း၏ စစ်မှန်သော အရေးပါမှုကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရွှေပေစာကို ဂျာမန်နိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှုကာကွယ်ရေးဥပဒေ (''Kulturschutzgesetz'') အရ အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုဘဏ္ဍာစာရင်းတွင် မှတ်ပုံတင်ခဲ့သည်။<ref name=":0">{{Cite web|url=https://media.unesco.org/sites/default/files/webform/mow001/germany_uk_germany_golden_letter_eng.pdf|title=Nomination form International Memory of the World Register – The Golden Letter of the Burmese King Alaungphaya to King George II of Great Britain|date=2014|access-date=2025-05-13}}</ref> === ဖော်ပြချက် === ==== ပစ္စည်း ==== [[File:Goldener_Brief_Hamsa_Rubine_(Gottfried_Wilhelm_Leibniz_Bibliothek).jpg|thumb|ရွှေပေစာသည် ဒဏ္ဍာရီလာ ဟင်္သာငှက်ပုံ (အလောင်းဘုရား၏ တံဆိပ်တော်) ပါရှိသော ရွှေသားဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည်။]] စတုဂံပုံသဏ္ဍာန်ရှိပြီး အလျား ၅၄.၇ စင်တီမီတာ (၂၁.၅ လက်မ)၊ အနံ ၈.၅ စင်တီမီတာ (၃.၃ လက်မ) နှင့် အထူ {{convert|0.2|mm}} ရှိသည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 104.</ref> ပတ္တမြား ၂၄ လုံး အပါအဝင် စုစုပေါင်း အလေးချိန် ဂရမ် ၁၀၀ (၃.၅ အောင်စ) ရှိသည်။ အောက်ဆက်ဆိုနီ ပြည်နယ် သမိုင်းဝင်အဆောက်အအုံများ ကာကွယ်ရေးရုံး (''Niedersächsichen Landesamt für Denkmalpflege'') မှ စပက်ထရိုစကုပ် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာချက်အရ ၎င်း၏ ရွှေသားစင်ကြယ်မှုသည် ၉၅.၂၅ မှ ၉၈.၆၉ ရာခိုင်နှုန်းကြား ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ဘဲဥပုံ ပတ္တမြား ၂၄ လုံးသည် မြန်မာနိုင်ငံ [[မိုးကုတ်မြို့နယ်]]ရှိ မိုင်းတစ်ခုမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ပတ္တမြားတစ်ခုစီကို ရွှေဖြင့်ပြုလုပ်ထားသည့် ၆ မီလီမီတာ x ၆ မီလီမီတာ (၀.၂၄ လက်မ x ၀.၂၄ လက်မ) အရွယ် ဆဋ္ဌဂံပုံ အိမ်တွင် ထည့်သွင်းထားသည်။<ref name="LeiderKing103">Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 103.</ref> ==== အဆင်တန်ဆာ ==== ပါးလွှာသော ရွှေသားလွှာ၏ စာသား၏ ဘယ်ဘက်နှင့် ညာဘက်ခြမ်း နှစ်ဖက်စလုံးတွင် ပတ္တမြား ၁၂ လုံးစီပါသော ဒေါင်လိုက်တန်းနှစ်တန်းဖြင့် နယ်နိမိတ်သတ်မှတ်ထားသည်။ ဘယ်ဘက်အစွန်းတွင် အဋ္ဌဂံပုံ၊ ကြွယ်ဝစွာ အလှဆင်ထားသော နေရာ၌ ဒဏ္ဍာရီလာ ဟင်္သာငှက်ပုံ (ဘုရင်၏ တံဆိပ်တော်) ကို ဖောင်းကြွအောင် ပြုလုပ်ထားသည်။ တံဆိပ်တော်ပုံကို စာပေါ်သို့ ဖိနှိပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ==== စာသား ==== စာ၏ စာသားသည် ဘယ်ဘက်မှ ညာဘက်သို့ သွားသည်။ ၎င်းကို တူညီသောအလျားရှိသော စာကြောင်း ၁၀ ကြောင်းဖြင့် မြန်မာစာလုံးဖြင့် သေသေသပ်သပ် ရေးထွင်းထားသည်။<ref>{{Cite web|url=http://der-goldene-brief.gwlb.de/fileadmin/Dokumente/GoldenerBrief/Birmanische_Fassung.pdf|title=[Transcript of the Burmese Golden Letter from King Alaungpaya to King George II, 1756]|website=Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek|access-date=1 June 2025|archive-date=6 January 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120106024323/http://der-goldene-brief.gwlb.de/fileadmin/Dokumente/GoldenerBrief/Birmanische_Fassung.pdf}}</ref> ==== ထည့်သွင်းထားသည့်ပစ္စည်း ==== [[File:Goldener_Brief_Stosszahn_(Gottfried_Wilhelm_Leibniz_Bibliothek).jpg|thumb|စာပို့ရန် အသုံးပြုခဲ့သော နောက်ဆုံးလက်ကျန် ဆင်စွယ်ဆလင်ဒါ။]] ဤတန်ဖိုးရှိသော စာရွက်စာတမ်းကို ပေးပို့ရန်အတွက် ထုပ်ပိုးမှုကို အနုပညာမြောက်ပြီး စျေးကြီးသည့်အပြင် ခရီးရှည်အတွက် ခိုင်ခံ့အောင် ရွေးချယ်ထားသည်။ ရွှေပေစာကို မူလက အနီရောင်စက္ကူဖြင့် လိပ်ထားပြီးနောက် ဆင်စွယ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ဆလင်ဒါပုံ ဘူးတစ်ခုတွင် ထည့်သွင်းထားသည်။ ဤအဖုံးပါသော ဘူးကို မြန်မာ့ဆင် (''[[အာရှဆင်|Elephas maximus indicus]]'') ၏ ဆင်စွယ်ကို ထွင်းပြီး အလှဆင်ကာ အထူးပြုလုပ်ထားသည်။ ယခုအခါ အဆင်တန်ဆာအချို့သာ မြင်တွေ့နိုင်သည်။ ဘူးကို ပိုးသားဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော အိတ်တစ်မျိုးထဲတွင် ထည့်ထားသည်။ ၎င်းအိတ်ကို အနီရောင် အစေးဖြင့် အရောင်တင်ထားပြီး ရွှေဖြင့် အလှဆင်ထားသော သစ်သားသေတ္တာတစ်လုံးထဲတွင် ထည့်ထားသည်။ သေတ္တာတွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် စာသားပါသော စက္ကူတစ်ရွက်ကို ကပ်ထားသည်။ ကာကွယ်ရန်အတွက် ဤပစ္စည်းများအားလုံးကို လန်ဒန်သို့ သယ်ယူပို့ဆောင်စဉ် ခိုင်ခံ့သော အနီရောင်အိတ်ထဲတွင် ထပ်မံထည့်သွင်းထားသည်။ ဆင်စွယ်ဆလင်ဒါမှလွဲ၍ အခြားထည့်သွင်းသည့် ပစ္စည်းများ မကျန်တော့ပေ။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 102.</ref> === "မေ့လျော့ခြင်း" နှင့် ပြန်လည်တွေ့ရှိခြင်း === Bodemann စာရင်းတွင် shelf mark "Ms IV 571a" အောက်၌ မှတ်တမ်းတင်ထားသောကြောင့် ရွှေပေစာ၏ တည်ရှိမှုကို Gottfried Wilhelm Leibniz စာကြည့်တိုက် (GWLB) နှင့် သုတေသီများအကြား အမြဲသိရှိခဲ့ကြပြီး အမျိုးမျိုးသော မှတ်တမ်းများတွင် ကူးယူထားသော စာများကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် မှားယွင်းသော ဖော်ပြချက်ကြောင့် မူရင်းစာသည် နှစ်ပေါင်း ၂၅၀ နီးပါး အာရုံစိုက်ခြင်း မခံခဲ့ရပေ။ ၂၀၀၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် GWLB ၏ စာအုပ်နှင့် စာကြည့်တိုက်စနစ်ဌာန ဒါရိုက်တာ Friedrich Hülsmann က ပဲရစ်ရှိ École française d'Extrême-Orient မှ လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံဖွား သမိုင်းပညာရှင်နှင့် အရှေ့တောင်အာရှကျွမ်းကျင်သူ Jacques Leider ကို စာရွက်စာတမ်းကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ရာတွင် အကူအညီပေးရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ ဤအချိန်အထိ ကတ်တလောက်မှတ်တမ်းကြောင့် ၎င်းကို သက္ကတဘာသာ စာရွက်စာတမ်းဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ ပထမဆုံး စစ်ဆေးမှုတွင် Leider က ၎င်းကို မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးသားထားကြောင်းနှင့် ၎င်း၏အဓိပ္ပာယ်ကို ထိုအချိန်အထိ လုံးဝနားမလည်ခဲ့ကြောင်း ချက်ချင်းဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ === သုတေသန === ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် GWLB က Jacques Leider အား ရွှေပေစာ၏ သမိုင်းကို သုတေသနပြုရန် တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ စာ၏သမိုင်းနှင့် လန်ဒန်တွင် ၎င်း၏ "ကံကြမ္မာ" ကို သုတေသနပြုသည့်အပြင် Leider သည် စာသားကို ဘာသာပြန်ဆိုပြီး မူရင်းကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ မှတ်တမ်းများတွင် ကူးယူထားသည့် အခြားဗားရှင်းများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ သုတေသနရလဒ်များကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် အစီရင်ခံစာတစ်စောင်ဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။<ref>Jacques P. Leider: ''King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II …'', pg. 4.</ref> ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ဂျာမန် ဖက်ဒရယ် နိုင်ငံခြားရေးရုံးသည် ၎င်း၏ ယဉ်ကျေးမှုအစီအစဉ်မှတစ်ဆင့် စာကို 3D-ဒစ်ဂျစ်တယ်သို့ ပြောင်းလဲရန် ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/KulturDialog/Kulturerhalt/Myanmar-GoldenerBrief_node.html|title=Myanmar: Der Goldene Brief als Digitalscan|date=2014|website=Auswärtiges Amt (Federal Foreign Office, Germany)|archive-url=https://web.archive.org/web/20141010212242/http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/KulturDialog/Kulturerhalt/Myanmar-GoldenerBrief_node.html|archive-date=10 October 2014|url-status=dead}}</ref> === အရေးပါမှု === ပစ္စည်းရွေးချယ်မှုနှင့် လက်ရာ၏ အရည်အသွေးတို့သည် စာရေးသူက ရွှေပေစာ၏ အကြောင်းအရာနှင့် လက်ခံရရှိသူ (နှင့် သူ့ကိုယ်တိုင်) အပေါ် ထားရှိသည့် အဆင့်အတန်းကို ဖော်ပြသည်။ ရွှေပေစာသည် ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၎င်း၏အမျိုးအစား၌ တစ်ခုတည်းသော ဥပမာတစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် ဒုတိယမြောက် ဂျော့ဘုရင်အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် စိတ်ဝင်စားမှု မရှိခြင်းမှာ ထိုအချိန်က ပထဝီနိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။ ၁၇၅၆ ခုနှစ်မှစ၍ ဗြိတိန်နှင့် အခြားဥရောပနိုင်ငံများသည် [[၇ နှစ် စစ်ပွဲ|ခုနစ်နှစ်စစ်ပွဲ]]တွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် မတူညီသော တိုက်ကြီးများစွာနှင့် မြောက်အမေရိကတွင်ပါ ဥရောပနိုင်ငံများစွာနှင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဟန်နိုဗာနယ်စားနယ်မြေပင် ဤပဋိပက္ခတွင် ဗြိတိသျှဘက်မှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ နှစ်ရှည်လများ ပဋိပက္ခများကြောင့် အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီသည် မြန်မာနိုင်ငံမှ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ထိုနေရာတွင် ၎င်း၏ပါဝင်မှုကို ချဲ့ထွင်ရန် စိတ်ဝင်စားမှု အနည်းငယ်သာ ပြသခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းနှင့် ဗြိတိန်၏ မသင့်လျော်သော နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေးလုပ်ရပ်များစွာကြောင့် အလောင်းဘုရားသည် ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ရှိ မော်တင်စွန်းကျွန်းရှိ တပ်စခန်းကို ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး နိုင်ငံနှစ်ခုကြား ဆက်ဆံရေးကို ဆယ်စုနှစ်များစွာ ဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။ ဤစာရွက်စာတမ်းသည် အလောင်းဘုရား၏ အမွေအနှစ်ကို ပြန်လည်အကဲဖြတ်ရန် ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍကို စစ်သည်တော်တစ်ဦးအဖြစ်သာ ရိုးရှင်းစွာ မှတ်ယူလေ့ရှိပြီး ပထဝီနိုင်ငံရေးနှင့် ကျွမ်းကျင်သော နိုင်ငံတကာသံတမန်တစ်ဦးအဖြစ် ၎င်း၏လုပ်ဆောင်ချက်များကို လျစ်လျူရှုထားသည်။ ဤနောက်ခံအခြေအနေအရ အလောင်းဘုရား၏ ရွှေပေစာသည် အနုပညာသမိုင်း၏ ထူးခြားသော အနုပညာလက်ရာတစ်ခုသာမက ဗြိတိန် (အထူးသဖြင့် အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီ) နှင့် ပြန်လည်နိုးကြားလာသော မြန်မာဘုရင့်နိုင်ငံတို့အကြား ခေတ်ပြိုင် ပထဝီနိုင်ငံရေးဆက်ဆံရေးကို မြင်တွေ့နိုင်သည့် ပြတင်းပေါက်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ === ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့မှတ်တမ်းအမွေအနှစ် စာရင်းဝင် === ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် Gottfried Wilhelm Leibniz စာကြည့်တိုက်၊ မြန်မာနိုင်ငံ [[ယဉ်ကျေးမှု ဝန်ကြီးဌာန]]နှင့် ဗြိတိသျှ စာကြည့်တိုက်တို့သည် ရွှေပေစာကို မှတ်တမ်းအမွေအနှစ်အဖြစ် [[ယူနက်စကို]]၏ [[ကမ္ဘာ့မှတ်တမ်းအမွေအနှစ်]] စာရင်းတွင် ထည့်သွင်းရန် အဆိုပြုလွှာ ပေးပို့ခဲ့သည်။ ဤလျှောက်လွှာကို ၂၀၁၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် အတည်ပြုခဲ့ပြီး ရွှေပေစာကို ထိုအချိန်မှစ၍ မှတ်တမ်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/KulturDialog/Kulturerhalt/Myanmar_GoldenerBrief_Unesco.html|title=Der Goldene Brief des Königs Alaungphaya von Myanmar an Georg II. gehört zum UNESCO-Weltdokumentenerbe|date=12 October 2015|website=Auswärtiges Amt (Federal Foreign Office, Germany)|archive-url=https://web.archive.org/web/20151103235616/http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/KulturDialog/Kulturerhalt/Myanmar_GoldenerBrief_Unesco.html|archive-date=3 November 2015|url-status=dead}}</ref> စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ ပြန်လည်ပြုပြင်နေသောကြောင့် ယူနက်စကို ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ Verena Metze-Mangold က ၂၀၁၇ ခုနှစ် မတ်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် စာကြည့်တိုက်ဒါရိုက်တာ Anne May အား ယူနက်စကို၏ လက်မှတ်ကို နောက်ဆုံးတွင် ပေးအပ်ခဲ့သည်။ အခမ်းအနားသို့ မြန်မာသံအမတ် ဒေါ်ရီရီမြင့်၊ ဗြိတိသျှ စာကြည့်တိုက်မှ အရှေ့တောင်အာရှစုဆောင်းမှု၏ ထိန်းသိမ်းရေးမှူး Annabel Gallop၊ Welf နန်းဆက်ကို ကိုယ်စားပြုသော ဟန်နိုဗာမင်းသား Heinrich နှင့် အောက်ဆက်ဆိုနီပြည်နယ်၏ သိပ္ပံနှင့်ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ပြည်နယ်ဝန်ကြီး Gabriele Heinen-Kljajić တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။<ref>{{Cite news|title=Verbrieftes Weltkulturerbe / Festakt zur Aufnahme des Goldenen Briefs in das Unesco-Weltdokumentenerbe in der Gottfried-Wihelm-Leibniz-Bibliothek|last=Moers|first=Mario|date=30 March 2017|work=Hannoversche Allgemeine Zeitung|page=21}}</ref> == ကိုးကား == <references /> * Jacques P. Leider: ''[http://der-goldene-brief.gwlb.de/fileadmin/images/GoldenerBrief/Forschung/Leider_Golden_Letter.pdf King Alaungmintaya’s Golden Letter to King George II (7 May 1756). The story of an exceptional manuscript and the failure of a diplomatic overture.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181223004849/http://der-goldene-brief.gwlb.de/fileadmin/images/GoldenerBrief/Forschung/Leider_Golden_Letter.pdf |date=23 December 2018 }}'' Hanover, Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek 2009. * Jacques P. Leider: ''La lettre du roi birman Alaungmintaya au roi de Grande-Bretagne George II (7 mai 1756): la re-découverte du manuscrit en or et son contexte historique.'' In: ''Comptes Rendus de l’Académie des Inscriptions et Belles Lettres.'' 2011, I (janvier–mars), pp.&nbsp;155–173. * Georg Ruppelt, Jacques Leider: ''[http://digitale-sammlungen.gwlb.de/gwlb/docs/PU/GoldBrief2.pdf The Treasure of the Gottfried Wilhelm Leibniz Library in Hanover, Germany. The Golden Letter from King Alaungphaya of Myanmar to King Georg II of Great Britain.]'' Hanover, {{ISBN|978-3-943922-05-9}}. * [http://der-goldene-brief.gwlb.de/index.php?id=284 Extensive bibliography in various languages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210517102233/http://der-goldene-brief.gwlb.de/index.php?id=284 |date=17 May 2021 }} at der-goldene-brief.gwlb.de == ပြင်ပလင့်ခ်များ == * {{wikisource-inline|အလောင်းမင်းတရား၏ ရွှေပေစာ}} * [http://der-goldene-brief.gwlb.de/ ရွှေပေစာ၏ တရားဝင်ဝဘ်ဆိုက်] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220125235332/http://der-goldene-brief.gwlb.de/ |date=25 January 2022 }} * [https://www.youtube.com/watch?v=oqcEeh33poU ရွှေပေစာအကြောင်းနှင့် နောက်ခံသမိုင်း ဗီဒီယို] * [https://www.youtube.com/watch?v=OfwU8ZgqcDs Der Goldene Brief aus Myanmar] (ဂျာမန်ဘာသာဖြင့်) ဂျာမန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန {{Authority control}} [[ကဏ္ဍ:စာရွက်စာတမ်းများ]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ-ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း ဆက်ဆံရေး]] [[ကဏ္ဍ:မြန်မာ့ ယဉ်ကျေးမှု]] 1i8xcems74se1sg9294h7din5hkekjk 2 270854 877817 877530 2025-06-14T12:32:37Z Salai Rungtoi 22844 877817 wikitext text/x-wiki {{User sandbox}} အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ ရန်ကုန်တိုင်ဒေသကြီး အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ == ပြည်သူ့စစ် == ပြည်သူ့စစ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှုပ်ထွေးသော ပဋိပက္ခကွန်ရက်ထဲတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ (EAOs) နှင့် စစ်အစိုးရကြားက ပဋိပက္ခများသည် အဓိကနေရာမှ ပါဝင်နေပုံရသည်။ သို့သော်လည်း၊ ပြည်တွင်း၌ "ပြည်သူ့စစ်" ဟု လူသိများသော ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များ (PMF) သည်လည်း အလားတူ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသော်လည်း သတိပြုမခံရသေးသော အဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်ကြသည်။ ဤအဖွဲ့များသည် တစ်နိုင်ငံလုံး၊ အထူးသဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် အနှံ့အပြား တည်ရှိနေပြီး မြန်မာစစ်တပ်၏ နောက်ကွယ်မှ ကျောထောက်နောက်ခံပေးမှုဖြင့် လှုပ်ရှားနေကြသည်။ ၎င်းတို့သည် စစ်တပ်၏ သြဇာအာဏာကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ရည်မှန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် လျှို့ဝှက်ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေကြသည်။ ထို့အပြင် ၎င်းတို့၏ အင်အားမှာ ရာဂဏန်းအနည်းငယ်မှသည် တစ်ထောင်ကျော်အထိ ရှိနိုင်သောကြောင့် အလွန်ကြီးမားသည်။ ထို့ကြောင့် ဤပြည်သူ့စစ်များသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိလက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများတွင် အဓိကကျသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ဤအဖွဲ့များတွင် အောက်ပါဇယား၌ ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း မရေမတွက်နိုင်သော အဖွဲ့ငယ်များ ပါဝင်သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ထင်ရှားသော ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့အချို့: မြောက်ပိုင်း တောင်ပိုင်း အရှေ့ပိုင်း (၁) မြို့မ၊ (၂) ပန်ဆေး၊ (၃) နမ့်ခမ်း၊ (၄) နမ္မတူမြို့မ၊ (၅) မုံးကိုး၊ (၆) ကြူကုတ်၊ (၇) မုံးယူး၊ (၈) မုံးပေါ၊ (၉) ပန်ဆိုင်း၊ (၁၀) မုံးပေါ်၊ (၁၁) မုံးကျည် (၁)၊ (၁၂) ရှော်ဟော်၊ (၁၃) နမ့်ပတ်ကာ၊ (၁၄) ကောင်ခါ၊ (၁၅) အထူးပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့၊ (၁၆) တာမိုးငဲ့၊ (၁၇) မန်ပန်၊ (၁၈) မိုင်းခူး၊ (၁၉) ဆိုင်းကြော၊ (၂၀) မိုင်းဟမိုင်းဟိန်း၊ (၂၁) မန်တုံ၊ (၂၂) ကုန်းကြမ်း၊ (၂၃) မက်မန်း၊ (၂၄) နောင်မို၊ (၂၅) မိုင်းကောင်း၊ (၂၆) နော်ကော်၊ (၂၇) နောင်ဖ၊ (၂၈) တန့်ယန်းမြို့မ၊ (၂၉) ရှမ်းလူ၊ (၃၀) လုံထန်၊ (၃၁) လားတာ နှင့် (၃၂) မုံးကျည် (၂)။ (၁) ဝမ်ပန်၊ (၂) ကာလီ၊ (၃) မက်ကိန်း၊ (၄) နားပွိုင်၊ (၅) နားယိုင်၊ (၆) ဟိုပုံး ပအိုဝ်း၊ (၇) ဆီဆိုင် ပအိုဝ်း၊ (၈) ပင်လောင်း ပအိုဝ်း၊ (၉) ဟိုမိန်း၊ (၁၀) ရွှေပြည်အေး နှင့် (၁၁) ကယန်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့။ (၁) မိုင်းယောင်း၊ (၂) မိုင်းဟိုင်း၊ (၃) နမ့်ပုံ၊ (၄) မိုင်းကိုး၊ (၅) မိုင်းတုံ၊ (၆) မိုင်းဖြတ်၊ (၇) ပူနာကို နှင့် (၈) လားဟူအဖွဲ့။ Export to Sheets ဥပမာအားဖြင့်၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသော မူဆယ်ခရိုင်တွင် အနည်းဆုံး ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ ၁၀ ဖွဲ့ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။ ၎င်းတို့ထဲတွင် ရှမ်းပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ဦးကျော်မြင့်နှင့် သူ၏သားတို့ ဦးဆောင်သော ပန်ဆေးပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့နှင့် ယခင်ကချင်ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် (Kachin Defense Army) ဟု သိကြသော ဦးမထု၏ ကွတ်ခိုင်အခြေစိုက် ကောင်ခါပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တို့ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် ဦးအိုက်ဆမ်၏ နမ့်ခမ်းအခြေစိုက် မြို့မပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့နှင့် စဝ်လွီမောင်း၏ ဆိုင်းကြောပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ဟူသော ရှမ်းပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့လည်းရှိသည်။ မိုင်းတုံအခြေစိုက် မိုင်းတုံပြည်သူ့စစ်၊ လုံထန်ပြည်သူ့စစ် နှင့် မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) မှ ခွဲထွက်သည့် မုံးကိုးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့က ဖွဲ့စည်းထားသော မုံးပေါပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တို့လည်း ရှိသေးသည်။ ထို့ထက်ไป၍ တာမိုးငဲ့အဖွဲ့သည်လည်း ခြေမြန်တပ်ရင်း ၂၉၀ ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိပြီး ရှမ်းပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ်လည်းဖြစ်ခဲ့သူ တရုတ်လူမျိုး ဘီလီယံနာ သူဌေးကြီး ဝမ်ကွေ့တာ (ခေါ်) ဦးမြင့်လွင်က အණာပေးသော အခြားဩဇာကြီးသည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဤအဖွဲ့များသည် စစ်တပ်၏ အကာအကွယ်ကို ရယူထားသဖြင့် မူဆယ်တွင် သြဇာအာဏာနှင့် ထိန်းချုပ်မှု ကြီးမားစွာရှိနေပြီး ၎င်းတို့၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ရှမ်းပြည်နယ်၏ အခြားဒေသများ သို့မဟုတ် တစ်နိုင်ငံလုံးအဆင့်အထိပင် ချဲ့ထွင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် မိမိတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်နိုင်ပြီး စစ်တပ်ထံမှ စီးပွားရေးလုပ်ပိုင်ခွင့်များ ရရှိကြသည်။ ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပို့ဆောင်ရေး၊ အိမ်ခြံမြေဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးတို့ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် သစ်တော၊ သတ္တုတူးဖော်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျောက်စိမ်းလုပ်ပိုင်ခွင့်များကိုလည်း ရရှိထားကြသည်။ အများစုမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးကဲ့သို့သော တရားမဝင်လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည်ဟု စွပ်စွဲခံနေရသည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် ၎င်းတို့သည် စစ်တပ်ကို ငွေကြေးနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များ အဆက်မပြတ် ပေးအပ်နေရသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အပြန်အလှန် အကျိုးပြုမှီခိုသော ဆက်ဆံရေးသည် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် မသမာသောပူးပေါင်းကြံစည်မှု သံသရာကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး စစ်တပ်၏ အာဏာကို ပိုမိုခိုင်မာစေသည်။ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ပြည်သူ့စစ်များ၏ အခန်းကဏ္ဍ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) နှင့် ဆက်စပ်နေသော မန်တုံအဖွဲ့နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) နှင့် နီးစပ်သော ကောင်ခါအဖွဲ့ကဲ့သို့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ လက်အောက်ခံဟု ယူဆရသော အဖွဲ့များမှအပ၊ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့အများအပြားသည် စစ်ကောင်စီအပေါ် သစ္စာစောင့်သိခဲ့ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ယမန်နှစ် စက်တင်ဘာလတွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (SAC) ဥက္ကဋ္ဌ မင်းအောင်လှိုင်သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းအခြေစိုက် ပြည်သူ့စစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ရာတွင် မြို့မခေါင်းဆောင် ဦးအိုက်ဆမ်၊ ပန်ဆေးခေါင်းဆောင် ဦးကျော်မြင့်၊ မန်ပန်ခေါင်းဆောင် စိုင်းမွန်၊ ဆိုင်းကြောခေါင်းဆောင် စဝ်လွီမောင်း၊ မုံးကျည်ခေါင်းဆောင် စိုင်းမွန်၊ တင်ဘကြားခေါင်းဆောင် ဦးခင်မောင်လွင် အစရှိသည့် ထင်ရှားသော အဖွဲ့များပါဝင်ခဲ့သည်။ ဤပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များသည် စစ်ဆင်ရေးများတွင် ကူညီရုံသာမက၊ မြေပြင်အခြေအနေများကို စစ်တပ်သို့ သတင်းပေးပို့သည့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းပေးသူများအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ထို့အပြင် တပ်သားသစ်စုဆောင်းရေး၊ စစ်သားသစ်များ လေ့ကျင့်ပေးရေးနှင့် အခွန်ကောက်ခံခြင်းတို့တွင် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် ဒေသခံပြည်သူများအပေါ် စစ်တပ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ခိုင်မာစေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေများတွင် စစ်တပ်အတွက် တပ်သားသစ်များ စုဆောင်းပေးနေသည်။ ဒေသခံ သတင်းရင်းမြစ်များအရ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့လျှင် မြန်မာစစ်တပ်တွင် အမှုထမ်းရန် အနည်းဆုံး စစ်သား ၁၀၀ ဦး စုဆောင်းလေ့ကျင့်ပေးရသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့အပြင် အချို့အဖွဲ့များသည် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ (EAOs) နှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) လက်အောက်ရှိ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များ (PDFs) ကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် စစ်သားများအဖြစ် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းရှိ ပအိုဝ်းအမျိုးသားတပ်မတော် (PNA) ပြည်သူ့စစ်သည် ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PNLA) ကို စစ်တပ်နှင့်အတူ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ (3BHA) ဖြစ်သော အာရက္ခတပ်တော် (AA)၊ MNDAA နှင့် TNLA တို့က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် ဦးဆောင်ခဲ့သော ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း 3BHA သည် မြန်မာစစ်တပ်ကိုသာမက အချို့ဒေသများရှိ ဒေသခံပြည်သူ့စစ်များကိုပါ တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည်။ ဥပမာအားဖြင့် မြို့မနှင့် ပန်ဆေးပြည်သူ့စစ်များသည် နမ့်ခမ်းမြို့နယ်တွင် TNLA ကို တိုက်ခိုက်ရာ၌ စစ်တပ်ကို ကူညီခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် အခြားပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များ၊ အခြား EAOs များနှင့် စစ်တပ်အဖွဲ့များ ဤဒေသများတွင် ဆက်လက်လှုပ်ရှားနေဆဲဖြစ်သောကြောင့် 3BHA က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ထားသည်ဟူသော ရိုးရှင်းသည့်အဆိုများသည် တိကျမှုမရှိပေ။ သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံသည် မရေရာသော အနာဂတ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ဤပြည်သူ့စစ်များ၏ တည်ရှိမှုသည် စစ်အစိုးရ၏ တည်မြဲနေသော သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ဆက်လက်ပေါ်လွင်စေပြီး နိုင်ငံ၏ မတည်ငြိမ်သော ပဋိပက္ခအခင်းအကျင်းတွင် ပဋိပက္ခနှင့် ခုခံတော်လှန်မှုတို့၏ လားရာကို ပုံဖော်နေဆဲဖြစ်ပါသည်။ ' == နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ မူဝါဒနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များ == === ပြည်တွင်းမူဝါဒ === ==== နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဦးတည်ချက်(၉)ရပ် ==== ၁။     နိုင်ငံရေး (က)   စစ်မှန်၍စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်မာစေရေးနှင့်  ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်နိုင်ရေး။ (ခ)    တစ်နိုင်ငံလုံးထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးအတွက် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ပါအတိုင်း အလေးထားလုပ်ဆောင်ရေး။ (ဂ)    ပြည်သူလူထု၏ လူမှုစီးပွားဘဝလုံခြုံရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပြည့်အဝရရှိစေရန် အလေးထားလုပ်ဆောင်ရေး။ ၂။     စီးပွားရေး (က)    တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးတို့အတွက်တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးနှင့် အကျုံးဝင်သော စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးကို ခေတ်မီနည်းစနစ်များဖြင့် တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ပြီး အခြားစီးပွားရေးကဏ္ဍများကိုလည်း ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် တည်ဆောက်ရေး။ (ခ)    တိုးတက်ကောင်းမွန်လာသည့် စီးပွားရေးမောင်းနှင်အားကို မဏ္ဍိုင်ပြု၍ MSME စက်မှုလုပ်ငန်းများကို အားပေးဆောင်ရွက်ကာ ပို့ကုန်ကဏ္ဍမြှင့်တင်ရေး။ (ဂ)   ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဖူလုံရေးအတွက် ဆီထွက်သီးနှံ စိုက်ပျိုးမှုကို အား‌ပေးမြှင့်တင်ပြီး ပန်းတိုင်ရည်မှန်းချက်အတိုင်း ထွက်ရှိအောင်ဆောင်ရွက်၍ နိုင်ငံအတွင်း ဖူလုံမှုမှသည် ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်သည်အထိ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရေး။ ၃။     လူမှုရေး (က)    တစ်နိုင်ငံလုံး အသိပညာ၊ အတတ်ပညာ၊ မြင့်မားတိုးတက်စေရေး၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြု ပညာရှင်များ ထွန်းကားလာစေရေးအတွက် လူတိုင်းလက်လှမ်းမီသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရေး။ (ခ)     တစ်မျိုးသားလုံး သက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူအားလုံးအကျုံးဝင်မည့် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍနှင့် အားကစားကဏ္ဍ မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး။ (ဂ)   နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ၌ လူငယ်များအနေဖြင့် အဓိကစွမ်းအားစုအဖြစ်ပါဝင်နိုင်ရေး ဗလငါးတန်နှင့် ပြည့်စုံသောလူငယ်များ ဖြစ်စေရန် လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး။ ==== '''နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်''' ==== ၁။  လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်း၍ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပြည့်အဝရရှိလာအောင် အလေးထား ဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၂။ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးနှင့် အကျုံးဝင်သော စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကို အခြေခံသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများအား မြှင့်တင်၍ နိုင်ငံ့စီးပွားမြင့်မားရေးနှင့် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး၏ လူမှုစီးပွားဘဝမြင့်မားရေး ဆက်လက်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၃။ နိုင်ငံတော်၏ ပကတိအနှစ်သာရဖြစ်သော ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ရရှိထားသည့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ရလဒ်များ တည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် (NCA) ပါ သဘောတူညီချက်များအတိုင်း ဖြစ်နိုင်သမျှ အလေးထား လုပ်ဆောင်သွားမည်။ ၄။  စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ခိုင်မာစေရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၅။  ဆန္ဒမဲပေးပိုင့်ခွင့်ရှိသူအားလုံး၏ အခွင့်အရေးများ နစ်နာမှုမရှိစေရေးနှင့် နည်းလမ်းကျနမှန်ကန်မှုရှိသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ဖြစ်စေရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ပြီးစီးပါက လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ၍ ထွက်ပေါ်လာသည့်အစိုးရအား နိုင်ငံတော်တာဝန်လွှဲအပ်နိုင်ရေး ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်။ == နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒနှင့် ဆောင်ရွက်ချက်များ == === ၂၀၂၅ === * ဘင်းမ်စတက်ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ ဘန်ကောက်မြို့တွင် တက်ရောက်ခဲ့သည်။ * ၂၀၂၅ ဇွန် ၆ ရက်တွင် နစကဥက္ကဋ္ဌက ဘင်းမ်စတက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ် တည်ထောင်မှု (၂၈) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်နေ့အတွက် ပေးပို့သည့်သဝဏ်လွှာပို့ခဲ့သည်။ * ngcjps8uqq37w67xxre7zsjx9db73sw 877962 877817 2025-06-15T05:06:56Z Salai Rungtoi 22844 877962 wikitext text/x-wiki {{User sandbox}} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน) သို့မဟုတ် MRT ချလုံမ်ရပ်ချမွန်ခွန်လိုင်း (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิမรัชมงคล) သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်းဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်း (Rama IV Road) အတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လပ် ဆောင် (ဘူတာ (ဘန်ခဲခရိုင်တွင်၊ ကန်ချနဖိဆေ့ခ်လမ်း သို့မဟုတ် အနောက်ပိုင်းအဝိုင်းပတ်လမ်းအနီး) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ ရန်ကုန်တိုင်ဒေသကြီး အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ == ပြည်သူ့စစ် == ပြည်သူ့စစ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှုပ်ထွေးသော ပဋိပက္ခကွန်ရက်ထဲတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ (EAOs) နှင့် စစ်အစိုးရကြားက ပဋိပက္ခများသည် အဓိကနေရာမှ ပါဝင်နေပုံရသည်။ သို့သော်လည်း၊ ပြည်တွင်း၌ "ပြည်သူ့စစ်" ဟု လူသိများသော ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များ (PMF) သည်လည်း အလားတူ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသော်လည်း သတိပြုမခံရသေးသော အဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်ကြသည်။ ဤအဖွဲ့များသည် တစ်နိုင်ငံလုံး၊ အထူးသဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် အနှံ့အပြား တည်ရှိနေပြီး မြန်မာစစ်တပ်၏ နောက်ကွယ်မှ ကျောထောက်နောက်ခံပေးမှုဖြင့် လှုပ်ရှားနေကြသည်။ ၎င်းတို့သည် စစ်တပ်၏ သြဇာအာဏာကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ရည်မှန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် လျှို့ဝှက်ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေကြသည်။ ထို့အပြင် ၎င်းတို့၏ အင်အားမှာ ရာဂဏန်းအနည်းငယ်မှသည် တစ်ထောင်ကျော်အထိ ရှိနိုင်သောကြောင့် အလွန်ကြီးမားသည်။ ထို့ကြောင့် ဤပြည်သူ့စစ်များသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိလက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများတွင် အဓိကကျသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ဤအဖွဲ့များတွင် အောက်ပါဇယား၌ ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း မရေမတွက်နိုင်သော အဖွဲ့ငယ်များ ပါဝင်သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ထင်ရှားသော ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့အချို့: မြောက်ပိုင်း တောင်ပိုင်း အရှေ့ပိုင်း (၁) မြို့မ၊ (၂) ပန်ဆေး၊ (၃) နမ့်ခမ်း၊ (၄) နမ္မတူမြို့မ၊ (၅) မုံးကိုး၊ (၆) ကြူကုတ်၊ (၇) မုံးယူး၊ (၈) မုံးပေါ၊ (၉) ပန်ဆိုင်း၊ (၁၀) မုံးပေါ်၊ (၁၁) မုံးကျည် (၁)၊ (၁၂) ရှော်ဟော်၊ (၁၃) နမ့်ပတ်ကာ၊ (၁၄) ကောင်ခါ၊ (၁၅) အထူးပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့၊ (၁၆) တာမိုးငဲ့၊ (၁၇) မန်ပန်၊ (၁၈) မိုင်းခူး၊ (၁၉) ဆိုင်းကြော၊ (၂၀) မိုင်းဟမိုင်းဟိန်း၊ (၂၁) မန်တုံ၊ (၂၂) ကုန်းကြမ်း၊ (၂၃) မက်မန်း၊ (၂၄) နောင်မို၊ (၂၅) မိုင်းကောင်း၊ (၂၆) နော်ကော်၊ (၂၇) နောင်ဖ၊ (၂၈) တန့်ယန်းမြို့မ၊ (၂၉) ရှမ်းလူ၊ (၃၀) လုံထန်၊ (၃၁) လားတာ နှင့် (၃၂) မုံးကျည် (၂)။ (၁) ဝမ်ပန်၊ (၂) ကာလီ၊ (၃) မက်ကိန်း၊ (၄) နားပွိုင်၊ (၅) နားယိုင်၊ (၆) ဟိုပုံး ပအိုဝ်း၊ (၇) ဆီဆိုင် ပအိုဝ်း၊ (၈) ပင်လောင်း ပအိုဝ်း၊ (၉) ဟိုမိန်း၊ (၁၀) ရွှေပြည်အေး နှင့် (၁၁) ကယန်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့။ (၁) မိုင်းယောင်း၊ (၂) မိုင်းဟိုင်း၊ (၃) နမ့်ပုံ၊ (၄) မိုင်းကိုး၊ (၅) မိုင်းတုံ၊ (၆) မိုင်းဖြတ်၊ (၇) ပူနာကို နှင့် (၈) လားဟူအဖွဲ့။ Export to Sheets ဥပမာအားဖြင့်၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသော မူဆယ်ခရိုင်တွင် အနည်းဆုံး ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ ၁၀ ဖွဲ့ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။ ၎င်းတို့ထဲတွင် ရှမ်းပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ဦးကျော်မြင့်နှင့် သူ၏သားတို့ ဦးဆောင်သော ပန်ဆေးပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့နှင့် ယခင်ကချင်ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် (Kachin Defense Army) ဟု သိကြသော ဦးမထု၏ ကွတ်ခိုင်အခြေစိုက် ကောင်ခါပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တို့ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် ဦးအိုက်ဆမ်၏ နမ့်ခမ်းအခြေစိုက် မြို့မပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့နှင့် စဝ်လွီမောင်း၏ ဆိုင်းကြောပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ဟူသော ရှမ်းပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့လည်းရှိသည်။ မိုင်းတုံအခြေစိုက် မိုင်းတုံပြည်သူ့စစ်၊ လုံထန်ပြည်သူ့စစ် နှင့် မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) မှ ခွဲထွက်သည့် မုံးကိုးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့က ဖွဲ့စည်းထားသော မုံးပေါပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တို့လည်း ရှိသေးသည်။ ထို့ထက်ไป၍ တာမိုးငဲ့အဖွဲ့သည်လည်း ခြေမြန်တပ်ရင်း ၂၉၀ ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိပြီး ရှမ်းပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ်လည်းဖြစ်ခဲ့သူ တရုတ်လူမျိုး ဘီလီယံနာ သူဌေးကြီး ဝမ်ကွေ့တာ (ခေါ်) ဦးမြင့်လွင်က အණာပေးသော အခြားဩဇာကြီးသည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဤအဖွဲ့များသည် စစ်တပ်၏ အကာအကွယ်ကို ရယူထားသဖြင့် မူဆယ်တွင် သြဇာအာဏာနှင့် ထိန်းချုပ်မှု ကြီးမားစွာရှိနေပြီး ၎င်းတို့၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ရှမ်းပြည်နယ်၏ အခြားဒေသများ သို့မဟုတ် တစ်နိုင်ငံလုံးအဆင့်အထိပင် ချဲ့ထွင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် မိမိတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်နိုင်ပြီး စစ်တပ်ထံမှ စီးပွားရေးလုပ်ပိုင်ခွင့်များ ရရှိကြသည်။ ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပို့ဆောင်ရေး၊ အိမ်ခြံမြေဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးတို့ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် သစ်တော၊ သတ္တုတူးဖော်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျောက်စိမ်းလုပ်ပိုင်ခွင့်များကိုလည်း ရရှိထားကြသည်။ အများစုမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးကဲ့သို့သော တရားမဝင်လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည်ဟု စွပ်စွဲခံနေရသည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် ၎င်းတို့သည် စစ်တပ်ကို ငွေကြေးနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များ အဆက်မပြတ် ပေးအပ်နေရသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အပြန်အလှန် အကျိုးပြုမှီခိုသော ဆက်ဆံရေးသည် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် မသမာသောပူးပေါင်းကြံစည်မှု သံသရာကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး စစ်တပ်၏ အာဏာကို ပိုမိုခိုင်မာစေသည်။ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ပြည်သူ့စစ်များ၏ အခန်းကဏ္ဍ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) နှင့် ဆက်စပ်နေသော မန်တုံအဖွဲ့နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) နှင့် နီးစပ်သော ကောင်ခါအဖွဲ့ကဲ့သို့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ လက်အောက်ခံဟု ယူဆရသော အဖွဲ့များမှအပ၊ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့အများအပြားသည် စစ်ကောင်စီအပေါ် သစ္စာစောင့်သိခဲ့ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ယမန်နှစ် စက်တင်ဘာလတွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (SAC) ဥက္ကဋ္ဌ မင်းအောင်လှိုင်သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းအခြေစိုက် ပြည်သူ့စစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ရာတွင် မြို့မခေါင်းဆောင် ဦးအိုက်ဆမ်၊ ပန်ဆေးခေါင်းဆောင် ဦးကျော်မြင့်၊ မန်ပန်ခေါင်းဆောင် စိုင်းမွန်၊ ဆိုင်းကြောခေါင်းဆောင် စဝ်လွီမောင်း၊ မုံးကျည်ခေါင်းဆောင် စိုင်းမွန်၊ တင်ဘကြားခေါင်းဆောင် ဦးခင်မောင်လွင် အစရှိသည့် ထင်ရှားသော အဖွဲ့များပါဝင်ခဲ့သည်။ ဤပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များသည် စစ်ဆင်ရေးများတွင် ကူညီရုံသာမက၊ မြေပြင်အခြေအနေများကို စစ်တပ်သို့ သတင်းပေးပို့သည့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းပေးသူများအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ထို့အပြင် တပ်သားသစ်စုဆောင်းရေး၊ စစ်သားသစ်များ လေ့ကျင့်ပေးရေးနှင့် အခွန်ကောက်ခံခြင်းတို့တွင် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် ဒေသခံပြည်သူများအပေါ် စစ်တပ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ခိုင်မာစေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေများတွင် စစ်တပ်အတွက် တပ်သားသစ်များ စုဆောင်းပေးနေသည်။ ဒေသခံ သတင်းရင်းမြစ်များအရ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့လျှင် မြန်မာစစ်တပ်တွင် အမှုထမ်းရန် အနည်းဆုံး စစ်သား ၁၀၀ ဦး စုဆောင်းလေ့ကျင့်ပေးရသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့အပြင် အချို့အဖွဲ့များသည် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ (EAOs) နှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) လက်အောက်ရှိ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များ (PDFs) ကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် စစ်သားများအဖြစ် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းရှိ ပအိုဝ်းအမျိုးသားတပ်မတော် (PNA) ပြည်သူ့စစ်သည် ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PNLA) ကို စစ်တပ်နှင့်အတူ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ (3BHA) ဖြစ်သော အာရက္ခတပ်တော် (AA)၊ MNDAA နှင့် TNLA တို့က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် ဦးဆောင်ခဲ့သော ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း 3BHA သည် မြန်မာစစ်တပ်ကိုသာမက အချို့ဒေသများရှိ ဒေသခံပြည်သူ့စစ်များကိုပါ တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည်။ ဥပမာအားဖြင့် မြို့မနှင့် ပန်ဆေးပြည်သူ့စစ်များသည် နမ့်ခမ်းမြို့နယ်တွင် TNLA ကို တိုက်ခိုက်ရာ၌ စစ်တပ်ကို ကူညီခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် အခြားပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များ၊ အခြား EAOs များနှင့် စစ်တပ်အဖွဲ့များ ဤဒေသများတွင် ဆက်လက်လှုပ်ရှားနေဆဲဖြစ်သောကြောင့် 3BHA က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ထားသည်ဟူသော ရိုးရှင်းသည့်အဆိုများသည် တိကျမှုမရှိပေ။ သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံသည် မရေရာသော အနာဂတ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ဤပြည်သူ့စစ်များ၏ တည်ရှိမှုသည် စစ်အစိုးရ၏ တည်မြဲနေသော သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ဆက်လက်ပေါ်လွင်စေပြီး နိုင်ငံ၏ မတည်ငြိမ်သော ပဋိပက္ခအခင်းအကျင်းတွင် ပဋိပက္ခနှင့် ခုခံတော်လှန်မှုတို့၏ လားရာကို ပုံဖော်နေဆဲဖြစ်ပါသည်။ ' == နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ မူဝါဒနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များ == === ပြည်တွင်းမူဝါဒ === ==== နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဦးတည်ချက်(၉)ရပ် ==== ၁။     နိုင်ငံရေး (က)   စစ်မှန်၍စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်မာစေရေးနှင့်  ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်နိုင်ရေး။ (ခ)    တစ်နိုင်ငံလုံးထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးအတွက် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ပါအတိုင်း အလေးထားလုပ်ဆောင်ရေး။ (ဂ)    ပြည်သူလူထု၏ လူမှုစီးပွားဘဝလုံခြုံရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပြည့်အဝရရှိစေရန် အလေးထားလုပ်ဆောင်ရေး။ ၂။     စီးပွားရေး (က)    တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးတို့အတွက်တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးနှင့် အကျုံးဝင်သော စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးကို ခေတ်မီနည်းစနစ်များဖြင့် တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ပြီး အခြားစီးပွားရေးကဏ္ဍများကိုလည်း ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် တည်ဆောက်ရေး။ (ခ)    တိုးတက်ကောင်းမွန်လာသည့် စီးပွားရေးမောင်းနှင်အားကို မဏ္ဍိုင်ပြု၍ MSME စက်မှုလုပ်ငန်းများကို အားပေးဆောင်ရွက်ကာ ပို့ကုန်ကဏ္ဍမြှင့်တင်ရေး။ (ဂ)   ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဖူလုံရေးအတွက် ဆီထွက်သီးနှံ စိုက်ပျိုးမှုကို အား‌ပေးမြှင့်တင်ပြီး ပန်းတိုင်ရည်မှန်းချက်အတိုင်း ထွက်ရှိအောင်ဆောင်ရွက်၍ နိုင်ငံအတွင်း ဖူလုံမှုမှသည် ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်သည်အထိ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရေး။ ၃။     လူမှုရေး (က)    တစ်နိုင်ငံလုံး အသိပညာ၊ အတတ်ပညာ၊ မြင့်မားတိုးတက်စေရေး၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြု ပညာရှင်များ ထွန်းကားလာစေရေးအတွက် လူတိုင်းလက်လှမ်းမီသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရေး။ (ခ)     တစ်မျိုးသားလုံး သက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူအားလုံးအကျုံးဝင်မည့် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍနှင့် အားကစားကဏ္ဍ မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး။ (ဂ)   နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ၌ လူငယ်များအနေဖြင့် အဓိကစွမ်းအားစုအဖြစ်ပါဝင်နိုင်ရေး ဗလငါးတန်နှင့် ပြည့်စုံသောလူငယ်များ ဖြစ်စေရန် လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး။ ==== '''နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်''' ==== ၁။  လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်း၍ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပြည့်အဝရရှိလာအောင် အလေးထား ဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၂။ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးနှင့် အကျုံးဝင်သော စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကို အခြေခံသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများအား မြှင့်တင်၍ နိုင်ငံ့စီးပွားမြင့်မားရေးနှင့် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး၏ လူမှုစီးပွားဘဝမြင့်မားရေး ဆက်လက်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၃။ နိုင်ငံတော်၏ ပကတိအနှစ်သာရဖြစ်သော ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ရရှိထားသည့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ရလဒ်များ တည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် (NCA) ပါ သဘောတူညီချက်များအတိုင်း ဖြစ်နိုင်သမျှ အလေးထား လုပ်ဆောင်သွားမည်။ ၄။  စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ခိုင်မာစေရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၅။  ဆန္ဒမဲပေးပိုင့်ခွင့်ရှိသူအားလုံး၏ အခွင့်အရေးများ နစ်နာမှုမရှိစေရေးနှင့် နည်းလမ်းကျနမှန်ကန်မှုရှိသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ဖြစ်စေရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ပြီးစီးပါက လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ၍ ထွက်ပေါ်လာသည့်အစိုးရအား နိုင်ငံတော်တာဝန်လွှဲအပ်နိုင်ရေး ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်။ == နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒနှင့် ဆောင်ရွက်ချက်များ == === ၂၀၂၅ === * ဘင်းမ်စတက်ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ ဘန်ကောက်မြို့တွင် တက်ရောက်ခဲ့သည်။ * ၂၀၂၅ ဇွန် ၆ ရက်တွင် နစကဥက္ကဋ္ဌက ဘင်းမ်စတက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ် တည်ထောင်မှု (၂၈) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်နေ့အတွက် ပေးပို့သည့်သဝဏ်လွှာပို့ခဲ့သည်။ * tgdkoe0r5mg3rtobl23vhlmb9e4ny2a 877973 877962 2025-06-15T05:28:46Z Salai Rungtoi 22844 877973 wikitext text/x-wiki {{User sandbox}} အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ ရန်ကုန်တိုင်ဒေသကြီး အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ == ပြည်သူ့စစ် == ပြည်သူ့စစ် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှုပ်ထွေးသော ပဋိပက္ခကွန်ရက်ထဲတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ (EAOs) နှင့် စစ်အစိုးရကြားက ပဋိပက္ခများသည် အဓိကနေရာမှ ပါဝင်နေပုံရသည်။ သို့သော်လည်း၊ ပြည်တွင်း၌ "ပြည်သူ့စစ်" ဟု လူသိများသော ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များ (PMF) သည်လည်း အလားတူ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသော်လည်း သတိပြုမခံရသေးသော အဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်ကြသည်။ ဤအဖွဲ့များသည် တစ်နိုင်ငံလုံး၊ အထူးသဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် အနှံ့အပြား တည်ရှိနေပြီး မြန်မာစစ်တပ်၏ နောက်ကွယ်မှ ကျောထောက်နောက်ခံပေးမှုဖြင့် လှုပ်ရှားနေကြသည်။ ၎င်းတို့သည် စစ်တပ်၏ သြဇာအာဏာကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ရည်မှန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် လျှို့ဝှက်ကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေကြသည်။ ထို့အပြင် ၎င်းတို့၏ အင်အားမှာ ရာဂဏန်းအနည်းငယ်မှသည် တစ်ထောင်ကျော်အထိ ရှိနိုင်သောကြောင့် အလွန်ကြီးမားသည်။ ထို့ကြောင့် ဤပြည်သူ့စစ်များသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိလက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများတွင် အဓိကကျသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ဤအဖွဲ့များတွင် အောက်ပါဇယား၌ ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း မရေမတွက်နိုင်သော အဖွဲ့ငယ်များ ပါဝင်သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ ထင်ရှားသော ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့အချို့: မြောက်ပိုင်း တောင်ပိုင်း အရှေ့ပိုင်း (၁) မြို့မ၊ (၂) ပန်ဆေး၊ (၃) နမ့်ခမ်း၊ (၄) နမ္မတူမြို့မ၊ (၅) မုံးကိုး၊ (၆) ကြူကုတ်၊ (၇) မုံးယူး၊ (၈) မုံးပေါ၊ (၉) ပန်ဆိုင်း၊ (၁၀) မုံးပေါ်၊ (၁၁) မုံးကျည် (၁)၊ (၁၂) ရှော်ဟော်၊ (၁၃) နမ့်ပတ်ကာ၊ (၁၄) ကောင်ခါ၊ (၁၅) အထူးပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့၊ (၁၆) တာမိုးငဲ့၊ (၁၇) မန်ပန်၊ (၁၈) မိုင်းခူး၊ (၁၉) ဆိုင်းကြော၊ (၂၀) မိုင်းဟမိုင်းဟိန်း၊ (၂၁) မန်တုံ၊ (၂၂) ကုန်းကြမ်း၊ (၂၃) မက်မန်း၊ (၂၄) နောင်မို၊ (၂၅) မိုင်းကောင်း၊ (၂၆) နော်ကော်၊ (၂၇) နောင်ဖ၊ (၂၈) တန့်ယန်းမြို့မ၊ (၂၉) ရှမ်းလူ၊ (၃၀) လုံထန်၊ (၃၁) လားတာ နှင့် (၃၂) မုံးကျည် (၂)။ (၁) ဝမ်ပန်၊ (၂) ကာလီ၊ (၃) မက်ကိန်း၊ (၄) နားပွိုင်၊ (၅) နားယိုင်၊ (၆) ဟိုပုံး ပအိုဝ်း၊ (၇) ဆီဆိုင် ပအိုဝ်း၊ (၈) ပင်လောင်း ပအိုဝ်း၊ (၉) ဟိုမိန်း၊ (၁၀) ရွှေပြည်အေး နှင့် (၁၁) ကယန်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့။ (၁) မိုင်းယောင်း၊ (၂) မိုင်းဟိုင်း၊ (၃) နမ့်ပုံ၊ (၄) မိုင်းကိုး၊ (၅) မိုင်းတုံ၊ (၆) မိုင်းဖြတ်၊ (၇) ပူနာကို နှင့် (၈) လားဟူအဖွဲ့။ Export to Sheets ဥပမာအားဖြင့်၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသော မူဆယ်ခရိုင်တွင် အနည်းဆုံး ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ ၁၀ ဖွဲ့ လှုပ်ရှားလျက်ရှိသည်။ ၎င်းတို့ထဲတွင် ရှမ်းပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ဦးကျော်မြင့်နှင့် သူ၏သားတို့ ဦးဆောင်သော ပန်ဆေးပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့နှင့် ယခင်ကချင်ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် (Kachin Defense Army) ဟု သိကြသော ဦးမထု၏ ကွတ်ခိုင်အခြေစိုက် ကောင်ခါပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တို့ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် ဦးအိုက်ဆမ်၏ နမ့်ခမ်းအခြေစိုက် မြို့မပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့နှင့် စဝ်လွီမောင်း၏ ဆိုင်းကြောပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ဟူသော ရှမ်းပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့လည်းရှိသည်။ မိုင်းတုံအခြေစိုက် မိုင်းတုံပြည်သူ့စစ်၊ လုံထန်ပြည်သူ့စစ် နှင့် မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) မှ ခွဲထွက်သည့် မုံးကိုးကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့က ဖွဲ့စည်းထားသော မုံးပေါပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တို့လည်း ရှိသေးသည်။ ထို့ထက်ไป၍ တာမိုးငဲ့အဖွဲ့သည်လည်း ခြေမြန်တပ်ရင်း ၂၉၀ ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိပြီး ရှမ်းပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ်လည်းဖြစ်ခဲ့သူ တရုတ်လူမျိုး ဘီလီယံနာ သူဌေးကြီး ဝမ်ကွေ့တာ (ခေါ်) ဦးမြင့်လွင်က အණာပေးသော အခြားဩဇာကြီးသည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဤအဖွဲ့များသည် စစ်တပ်၏ အကာအကွယ်ကို ရယူထားသဖြင့် မူဆယ်တွင် သြဇာအာဏာနှင့် ထိန်းချုပ်မှု ကြီးမားစွာရှိနေပြီး ၎င်းတို့၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ရှမ်းပြည်နယ်၏ အခြားဒေသများ သို့မဟုတ် တစ်နိုင်ငံလုံးအဆင့်အထိပင် ချဲ့ထွင်လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် မိမိတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်နိုင်ပြီး စစ်တပ်ထံမှ စီးပွားရေးလုပ်ပိုင်ခွင့်များ ရရှိကြသည်။ ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပို့ဆောင်ရေး၊ အိမ်ခြံမြေဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးတို့ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် သစ်တော၊ သတ္တုတူးဖော်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျောက်စိမ်းလုပ်ပိုင်ခွင့်များကိုလည်း ရရှိထားကြသည်။ အများစုမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးကဲ့သို့သော တရားမဝင်လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည်ဟု စွပ်စွဲခံနေရသည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် ၎င်းတို့သည် စစ်တပ်ကို ငွေကြေးနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များ အဆက်မပြတ် ပေးအပ်နေရသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အပြန်အလှန် အကျိုးပြုမှီခိုသော ဆက်ဆံရေးသည် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် မသမာသောပူးပေါင်းကြံစည်မှု သံသရာကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး စစ်တပ်၏ အာဏာကို ပိုမိုခိုင်မာစေသည်။ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ပြည်သူ့စစ်များ၏ အခန်းကဏ္ဍ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) နှင့် ဆက်စပ်နေသော မန်တုံအဖွဲ့နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) နှင့် နီးစပ်သော ကောင်ခါအဖွဲ့ကဲ့သို့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ လက်အောက်ခံဟု ယူဆရသော အဖွဲ့များမှအပ၊ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့အများအပြားသည် စစ်ကောင်စီအပေါ် သစ္စာစောင့်သိခဲ့ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ယမန်နှစ် စက်တင်ဘာလတွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (SAC) ဥက္ကဋ္ဌ မင်းအောင်လှိုင်သည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းအခြေစိုက် ပြည်သူ့စစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ရာတွင် မြို့မခေါင်းဆောင် ဦးအိုက်ဆမ်၊ ပန်ဆေးခေါင်းဆောင် ဦးကျော်မြင့်၊ မန်ပန်ခေါင်းဆောင် စိုင်းမွန်၊ ဆိုင်းကြောခေါင်းဆောင် စဝ်လွီမောင်း၊ မုံးကျည်ခေါင်းဆောင် စိုင်းမွန်၊ တင်ဘကြားခေါင်းဆောင် ဦးခင်မောင်လွင် အစရှိသည့် ထင်ရှားသော အဖွဲ့များပါဝင်ခဲ့သည်။ ဤပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များသည် စစ်ဆင်ရေးများတွင် ကူညီရုံသာမက၊ မြေပြင်အခြေအနေများကို စစ်တပ်သို့ သတင်းပေးပို့သည့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်းပေးသူများအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ထို့အပြင် တပ်သားသစ်စုဆောင်းရေး၊ စစ်သားသစ်များ လေ့ကျင့်ပေးရေးနှင့် အခွန်ကောက်ခံခြင်းတို့တွင် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် ဒေသခံပြည်သူများအပေါ် စစ်တပ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ခိုင်မာစေသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ၎င်းတို့သည် မိမိတို့ထိန်းချုပ်ရာ နယ်မြေများတွင် စစ်တပ်အတွက် တပ်သားသစ်များ စုဆောင်းပေးနေသည်။ ဒေသခံ သတင်းရင်းမြစ်များအရ ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့လျှင် မြန်မာစစ်တပ်တွင် အမှုထမ်းရန် အနည်းဆုံး စစ်သား ၁၀၀ ဦး စုဆောင်းလေ့ကျင့်ပေးရသည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့အပြင် အချို့အဖွဲ့များသည် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ (EAOs) နှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) လက်အောက်ရှိ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့များ (PDFs) ကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် စစ်သားများအဖြစ် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းရှိ ပအိုဝ်းအမျိုးသားတပ်မတော် (PNA) ပြည်သူ့စစ်သည် ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PNLA) ကို စစ်တပ်နှင့်အတူ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ (3BHA) ဖြစ်သော အာရက္ခတပ်တော် (AA)၊ MNDAA နှင့် TNLA တို့က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် ဦးဆောင်ခဲ့သော ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း 3BHA သည် မြန်မာစစ်တပ်ကိုသာမက အချို့ဒေသများရှိ ဒေသခံပြည်သူ့စစ်များကိုပါ တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည်။ ဥပမာအားဖြင့် မြို့မနှင့် ပန်ဆေးပြည်သူ့စစ်များသည် နမ့်ခမ်းမြို့နယ်တွင် TNLA ကို တိုက်ခိုက်ရာ၌ စစ်တပ်ကို ကူညီခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် အခြားပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့များ၊ အခြား EAOs များနှင့် စစ်တပ်အဖွဲ့များ ဤဒေသများတွင် ဆက်လက်လှုပ်ရှားနေဆဲဖြစ်သောကြောင့် 3BHA က ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ထားသည်ဟူသော ရိုးရှင်းသည့်အဆိုများသည် တိကျမှုမရှိပေ။ သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံသည် မရေရာသော အနာဂတ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ဤပြည်သူ့စစ်များ၏ တည်ရှိမှုသည် စစ်အစိုးရ၏ တည်မြဲနေသော သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ဆက်လက်ပေါ်လွင်စေပြီး နိုင်ငံ၏ မတည်ငြိမ်သော ပဋိပက္ခအခင်းအကျင်းတွင် ပဋိပက္ခနှင့် ခုခံတော်လှန်မှုတို့၏ လားရာကို ပုံဖော်နေဆဲဖြစ်ပါသည်။ ' == နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ မူဝါဒနှင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ချက်များ == === ပြည်တွင်းမူဝါဒ === ==== နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဦးတည်ချက်(၉)ရပ် ==== ၁။     နိုင်ငံရေး (က)   စစ်မှန်၍စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်မာစေရေးနှင့်  ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်နိုင်ရေး။ (ခ)    တစ်နိုင်ငံလုံးထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးအတွက် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ပါအတိုင်း အလေးထားလုပ်ဆောင်ရေး။ (ဂ)    ပြည်သူလူထု၏ လူမှုစီးပွားဘဝလုံခြုံရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပြည့်အဝရရှိစေရန် အလေးထားလုပ်ဆောင်ရေး။ ၂။     စီးပွားရေး (က)    တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးတို့အတွက်တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးနှင့် အကျုံးဝင်သော စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးကို ခေတ်မီနည်းစနစ်များဖြင့် တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ပြီး အခြားစီးပွားရေးကဏ္ဍများကိုလည်း ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် တည်ဆောက်ရေး။ (ခ)    တိုးတက်ကောင်းမွန်လာသည့် စီးပွားရေးမောင်းနှင်အားကို မဏ္ဍိုင်ပြု၍ MSME စက်မှုလုပ်ငန်းများကို အားပေးဆောင်ရွက်ကာ ပို့ကုန်ကဏ္ဍမြှင့်တင်ရေး။ (ဂ)   ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဖူလုံရေးအတွက် ဆီထွက်သီးနှံ စိုက်ပျိုးမှုကို အား‌ပေးမြှင့်တင်ပြီး ပန်းတိုင်ရည်မှန်းချက်အတိုင်း ထွက်ရှိအောင်ဆောင်ရွက်၍ နိုင်ငံအတွင်း ဖူလုံမှုမှသည် ပြည်ပသို့ တင်ပို့နိုင်သည်အထိ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရေး။ ၃။     လူမှုရေး (က)    တစ်နိုင်ငံလုံး အသိပညာ၊ အတတ်ပညာ၊ မြင့်မားတိုးတက်စေရေး၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြု ပညာရှင်များ ထွန်းကားလာစေရေးအတွက် လူတိုင်းလက်လှမ်းမီသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရေး။ (ခ)     တစ်မျိုးသားလုံး သက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် ပြည်သူအားလုံးအကျုံးဝင်မည့် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍနှင့် အားကစားကဏ္ဍ မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး။ (ဂ)   နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ၌ လူငယ်များအနေဖြင့် အဓိကစွမ်းအားစုအဖြစ်ပါဝင်နိုင်ရေး ဗလငါးတန်နှင့် ပြည့်စုံသောလူငယ်များ ဖြစ်စေရန် လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး။ ==== '''နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅) ရပ်''' ==== ၁။  လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး တည်ငြိမ်အေးချမ်း၍ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပြည့်အဝရရှိလာအောင် အလေးထား ဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၂။ တိုင်းရင်းသားပြည်သူတစ်ရပ်လုံးနှင့် အကျုံးဝင်သော စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးကို အခြေခံသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများအား မြှင့်တင်၍ နိုင်ငံ့စီးပွားမြင့်မားရေးနှင့် ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး၏ လူမှုစီးပွားဘဝမြင့်မားရေး ဆက်လက်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၃။ နိုင်ငံတော်၏ ပကတိအနှစ်သာရဖြစ်သော ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ရရှိထားသည့် ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ရလဒ်များ တည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် (NCA) ပါ သဘောတူညီချက်များအတိုင်း ဖြစ်နိုင်သမျှ အလေးထား လုပ်ဆောင်သွားမည်။ ၄။  စစ်မှန်စည်းကမ်းပြည့်ဝသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ခိုင်မာစေရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်။ ၅။  ဆန္ဒမဲပေးပိုင့်ခွင့်ရှိသူအားလုံး၏ အခွင့်အရေးများ နစ်နာမှုမရှိစေရေးနှင့် နည်းလမ်းကျနမှန်ကန်မှုရှိသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ်ဖြစ်စေရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ပြီးစီးပါက လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပ၍ ထွက်ပေါ်လာသည့်အစိုးရအား နိုင်ငံတော်တာဝန်လွှဲအပ်နိုင်ရေး ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမည်။ == နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒနှင့် ဆောင်ရွက်ချက်များ == === ၂၀၂၅ === * ဘင်းမ်စတက်ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ ဘန်ကောက်မြို့တွင် တက်ရောက်ခဲ့သည်။ * ၂၀၂၅ ဇွန် ၆ ရက်တွင် နစကဥက္ကဋ္ဌက ဘင်းမ်စတက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ် တည်ထောင်မှု (၂၈) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်နေ့အတွက် ပေးပို့သည့်သဝဏ်လွှာပို့ခဲ့သည်။ * mrnqgbveb89sto2rtqnd2wiohdzxgzh 3 271207 877818 2025-06-14T12:42:30Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877818 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Moonlyazy ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၂:၄၂၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) dzcq5du4txmf2tt49pi8nbernvdunwd 0 271208 877819 2025-06-14T13:09:31Z Salai Rungtoi 22844 "{{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း|name=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|agency_name=National Standards and Quality Department|parent_department=သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှု..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 877819 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း|name=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|agency_name=National Standards and Quality Department|parent_department=သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန|parent_agency=[[သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန]]|formed=၁၉၅၆ ခုနှစ်}} '''အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာန''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: National Standards and Quality Department) (ယခင် စံသတ်မှတ်ရေးဌာန) ကို ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန (ယခင် [[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]]) လက်အောက်ရှိ နည်းပညာအထောက်အပံ့ပေးသည့် ဌာနတစ်ခုအဖြစ် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံအသစ်နှင့်အတူ စံသတ်မှတ်ရေးဌာနကို အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာနအဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားအရည်အသွေး အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းဌာနတွင် သိပ္ပံဌာနခွဲသုံးခု ပါဝင်သည်- # စံချိန်စံညွှန်း ရေးဆွဲရေးဌာနခွဲ (Standards Development Division) # အသိအမှတ်ပြုဌာနခွဲ (Accreditation Division) # တိကျစွာတိုင်းတာခြင်း နည်းပညာဌာနခွဲ (National Institute of Metrology) [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ]] kyh61p1ia7dvo485nd0cmpztmanklxn 877820 877819 2025-06-14T14:04:33Z Salai Rungtoi 22844 877820 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း|name=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|agency_name=National Standards and Quality Department|parent_department=သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန|parent_agency=[[သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန]]|formed=၁၉၅၆ ခုနှစ်}} '''အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာန''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: National Standards and Quality Department) (ယခင် စံသတ်မှတ်ရေးဌာန) ကို ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန (ယခင် [[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]]) လက်အောက်ရှိ နည်းပညာအထောက်အပံ့ပေးသည့် ဌာနတစ်ခုအဖြစ် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.myanmarstandards.org.mm/mm/national-standards-quality-department/|title=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|publisher=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|accessdate=2025-6-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250614140117/https://www.myanmarstandards.org.mm/mm/national-standards-quality-department/|archivedate=2025-6-14}}</ref> ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံအသစ်နှင့်အတူ စံသတ်မှတ်ရေးဌာနကို အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာနအဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားအရည်အသွေး အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းဌာနတွင် သိပ္ပံဌာနခွဲသုံးခု ပါဝင်သည်- # စံချိန်စံညွှန်း ရေးဆွဲရေးဌာနခွဲ (Standards Development Division) # အသိအမှတ်ပြုဌာနခွဲ (Accreditation Division) # တိကျစွာတိုင်းတာခြင်း နည်းပညာဌာနခွဲ (National Institute of Metrology) == ရည်မှန်းချက်နှင့် ဥပဒေရေးရာဘောင် == အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားအဆင့် အရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံကို တည်ဆောက်ရာတွင် အဓိကမဏ္ဍိုင်သုံးရပ်ဖြစ်သည့် စံချိန်စံညွှန်းများ ရေးဆွဲခြင်း၊ အသိအမှတ်ပြုခြင်းနှင့် တိကျစွာ တိုင်းတာခြင်း နည်းပညာလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်နေပါသည်။ ဌာန၏ ဥပဒေရေးရာ နောက်ခံအနေဖြင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ဥပဒေအမှတ် (၂၈) ဖြင့် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သော စံချိန်စံညွှန်းသတ်မှတ်ခြင်းဥပဒေနှင့် တိကျစွာ တိုင်းတာခြင်း နည်းဥပဒေ (မူကြမ်း) တို့အရ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။<ref name=":0" /> == မူဝါဒနှင့် မဟာဗျူဟာများ == မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာတွင် ဤဌာနသည် UNIDO (ကုလသမဂ္ဂ စက်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့) မှ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်နှင့် ရေးဆွဲခဲ့သော အမျိုးသားအဆင့် အရည်အသွေးမူဝါဒ (မူကြမ်း)၊ အသိအမှတ်ပြုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ လမ်းပြမြေပုံ၊ နှင့် PTB (ဂျာမနီ) မှ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်နှင့် ရေးဆွဲခဲ့သော တိကျစွာ တိုင်းတာခြင်း နည်းပညာဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာတို့နှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ခိုင်မာအားကောင်းစေရေးအတွက် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။<ref name=":0" /> == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ]] j3s5ketbeaefkeqye85lrr1d0qa0wkg 877822 877820 2025-06-14T14:09:37Z Salai Rungtoi 22844 /* မူဝါဒနှင့် မဟာဗျူဟာများ */ 877822 wikitext text/x-wiki {{Infobox အစိုးရအဖွဲ့အစည်း|name=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|agency_name=National Standards and Quality Department|parent_department=သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန|parent_agency=[[သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန]]|formed=၁၉၅၆ ခုနှစ်}} '''အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာန''' ([[အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား|အင်္ဂလိပ်]]: National Standards and Quality Department) (ယခင် စံသတ်မှတ်ရေးဌာန) ကို ၁၉၅၆ ခုနှစ်တွင် သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန (ယခင် [[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]]) လက်အောက်ရှိ နည်းပညာအထောက်အပံ့ပေးသည့် ဌာနတစ်ခုအဖြစ် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.myanmarstandards.org.mm/mm/national-standards-quality-department/|title=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|publisher=အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန|accessdate=2025-6-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250614140117/https://www.myanmarstandards.org.mm/mm/national-standards-quality-department/|archivedate=2025-6-14}}</ref> ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံအသစ်နှင့်အတူ စံသတ်မှတ်ရေးဌာနကို အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာနအဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ လက်ရှိတွင် အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားအရည်အသွေး အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းဌာနတွင် သိပ္ပံဌာနခွဲသုံးခု ပါဝင်သည်- # စံချိန်စံညွှန်း ရေးဆွဲရေးဌာနခွဲ (Standards Development Division) # အသိအမှတ်ပြုဌာနခွဲ (Accreditation Division) # တိကျစွာတိုင်းတာခြင်း နည်းပညာဌာနခွဲ (National Institute of Metrology) == ရည်မှန်းချက်နှင့် ဥပဒေရေးရာဘောင် == အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့် အရည်အသွေးဌာနသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားအဆင့် အရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံကို တည်ဆောက်ရာတွင် အဓိကမဏ္ဍိုင်သုံးရပ်ဖြစ်သည့် စံချိန်စံညွှန်းများ ရေးဆွဲခြင်း၊ အသိအမှတ်ပြုခြင်းနှင့် တိကျစွာ တိုင်းတာခြင်း နည်းပညာလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်နေပါသည်။ ဌာန၏ ဥပဒေရေးရာ နောက်ခံအနေဖြင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ဥပဒေအမှတ် (၂၈) ဖြင့် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သော စံချိန်စံညွှန်းသတ်မှတ်ခြင်းဥပဒေနှင့် တိကျစွာ တိုင်းတာခြင်း နည်းဥပဒေ (မူကြမ်း) တို့အရ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။<ref name=":0" /> == မူဝါဒနှင့် မဟာဗျူဟာများ == မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာတွင် ဤဌာနသည် UNIDO (ကုလသမဂ္ဂ စက်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့) မှ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်နှင့် ရေးဆွဲခဲ့သော အမျိုးသားအဆင့် အရည်အသွေးမူဝါဒ (မူကြမ်း)၊ အသိအမှတ်ပြုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ လမ်းပြမြေပုံ၊ နှင့် PTB (ဂျာမနီ) မှ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်နှင့် ရေးဆွဲခဲ့သော တိကျစွာ တိုင်းတာခြင်း နည်းပညာဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာတို့နှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ခိုင်မာအားကောင်းစေရေးအတွက် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။<ref name=":0" /> == အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု == သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာနသည် [[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာစံချိန်စံညွှန်းအဖွဲ့]] (ISO) ၏ စာပေးစာယူအဖွဲ့ဝင် (Correspondence Member) အဖြစ် ၂၀၀၅ခုနှစ် မှ စတင် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လျှပ်စစ်နည်းပညာကော်မရှင် (IEC ) သို့ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ပေါင်းစည်းအဖွဲ့ဝင် (Affiliate Member) အဖြစ် ဝင်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ ထို့အပြင် [[ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့]]၏ ကုန်သွယ်မှုတွင် နည်းပညာအတားအဆီးဆိုင်ရာ စုံစမ်းရေးဌာန (WTO/TBT Enquiry Point) အဖြစ် ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် စတင်တာဝန်ယူခဲ့ပါသည်။ ဒေသတွင်း အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် အာဆီယံစံချိန်စံညွှန်း နှင့် အရည်အသွေးဆိုင်ရာ အတိုင်ပင်ခံကော်မတီ (ACCSQ) ၏ တာဝန်ခံဌာန အဖြစ် ၁၉၉၇ ခုနှစ်မှစတင်၍ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အရည်အသွေးဌာန ၏ ဌာနခွဲ (၃) ခုသည် ACCSQ  ၏ လုပ်ငန်းအဖွဲ့ (၃) ခု ၏ တာဝန်ခံဌာနအဖြစ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ စံချိန်စံညွှန်းရေးဆွဲရေးဌာနသည် (ACCSQ WG 1- Standards and MRA) ၏ တာဝန်ခံအဖြစ် လည်းကောင်း၊ အသိအမှတ်ပြုဌာနသည်  (ACCSQ WG 2 – Accreditation and Conformity Assessment) ၏ တာဝန်ခံအဖြစ်လည်းကောင်း၊ တိကျစွာတိုင်းတာမှုနည်းပညာသိပ္ပံသည်  (ACCSQ WG 3- Legal Metrology)  ၏ တာဝန်ခံအဖြစ်လည်းကောင်း ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ မြန်မာစံချိန်စံညွှန်းများရေးဆွဲမှုနယ်ပယ်ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာစေရေးအတွက် American Standards and Testing Materials (ASTM) နှင့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် နားလည်မှု စာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ ၏ အရည်အသွေးကိုက်ညီမှုစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့များအား နိုင်ငံတကာမှ လက်ခံသော အသိအမှတ်ပြုခြင်း ဝန်ဆောင်မှု (Accreditation Service) ပေးနိုင်ရေးအတွက် စင်ကာပူ အသိအမှတ်ပြုကောင်စီ (SAC) နှင့် နားလည်မှုစာချွန်လွှာကို (၈-၆-၂၀၁၇) ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ပါသည်။ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၏ စံချိန်စံညွှန်းသတ်မှတ်ရေးဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲရေးဌာန (Standardization Administration of the People’s Republic of China- SAC) နှင့် [[သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန]](Department of Research and Innovation – DRI) တို့သည် One Belt One Road – OBOR စီးပွားရေးစင်္ကြန် တည်ဆောက်နိုင်ရေး နှင့် စံချိန်စံညွှန်းများ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုမြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲပဏာမလုပ်ငန်း (Joint Initiative) အား ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ]] lq8i3jskv156yw0m1k0atbmw5pbaiq9 3 271209 877841 2025-06-14T15:43:00Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877841 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် နိုင်မျိုးသူ ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၅:၄၃၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 8da27x2dumcj0mr68avqmqz4i9hawe5 3 271210 877849 2025-06-14T16:43:12Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877849 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Maung Myay Zuu ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၆:၄၃၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) a8dn3pzr13k2nd81j68e7fqjg13zl2v 14 271211 877853 2025-06-14T17:06:27Z Salai Rungtoi 22844 "ဤကဏ္ဍသည် '''မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ (SOEs)''' နှင့် ၎င်းတို့ကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ထားသော '''နိုင်ငံတ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 877853 wikitext text/x-wiki ဤကဏ္ဍသည် '''မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ (SOEs)''' နှင့် ၎င်းတို့ကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ထားသော '''နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဥပဒေ''' ကို အဓိကထား ဖော်ပြထားပါသည်။ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ တည်ထောင်ပုံ၊ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ပုံ၊ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် မြန်မာ့စီးပွားရေးတွင် ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍကို သတ်မှတ်ပေးသည့် ဥပဒေစည်းမျဉ်းများကို ဤနေရာတွင် တွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။ buxd6a419qdfj96oboch3pb9y7pq1gj 877854 877853 2025-06-14T17:06:45Z Salai Rungtoi 22844 [[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည် 877854 wikitext text/x-wiki ဤကဏ္ဍသည် '''မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ (SOEs)''' နှင့် ၎င်းတို့ကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ထားသော '''နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများဥပဒေ''' ကို အဓိကထား ဖော်ပြထားပါသည်။ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ တည်ထောင်ပုံ၊ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ပုံ၊ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် မြန်မာ့စီးပွားရေးတွင် ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍကို သတ်မှတ်ပေးသည့် ဥပဒေစည်းမျဉ်းများကို ဤနေရာတွင် တွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။ [[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး]] ddsi893g12ncboe0p2o03gbrwhcoltt 0 271212 877859 2025-06-14T17:36:09Z Aung Thu Ra Phyoo 131283 [[ဂျီအမ်အမ်တီဗွီ]] စာမျက်နှာကို [[GMMTV]] သို့ ပြန်ညွှန်းပေါ်ထပ်၍ Aung Thu Ra Phyoo က ရွှေ့ခဲ့သည်: ရွှေ့ပြောင်းရန် တောင်းဆိုခြင်းအတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆွေးနွေးချက်စာမျက်နှာကို ကြည့်ပါ 877859 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[GMMTV]] mzs60qutohsgmrg404sfb3zjmgzvpao 1 271213 877861 2025-06-14T17:36:09Z Aung Thu Ra Phyoo 131283 [[ဆွေးနွေးချက်:ဂျီအမ်အမ်တီဗွီ]] စာမျက်နှာကို [[ဆွေးနွေးချက်:GMMTV]] သို့ Aung Thu Ra Phyooက ရွှေ့ခဲ့သည်: ရွှေ့ပြောင်းရန် တောင်းဆိုခြင်းအတွက် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆွေးနွေးချက်စာမျက်နှာကို ကြည့်ပါ 877861 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ဆွေးနွေးချက်:GMMTV]] 2xvmw516j47cpay7viy77oj8ev2myg0 3 271214 877862 2025-06-14T17:43:22Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877862 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် UU Lin Thu ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၇:၄၃၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 2d0idvywhzptaw8oleiu3amh1s6naub 3 271215 877864 2025-06-14T17:55:15Z Aqurs1 71739 [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:唐舞麟]] စာမျက်နှာကို [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Astroneering]] သို့ Aqurs1က ရွှေ့ခဲ့သည်: အသုံးပြုသူ "[[Special:CentralAuth/唐舞麟|唐舞麟]]" ကို "[[Special:CentralAuth/Astroneering|Astroneering]]" သို့ အမည်ပြောင်းလဲစဉ် စာမျက်နှာအား အလိုအလျောက် ရွှေ့ပြောင်းခြင်း 877864 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Astroneering]] a41z4e9l6zqgl7mydngqja9botvqbx1 3 271216 877886 2025-06-14T19:43:45Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877886 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Mispoulet ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၉:၄၃၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) drne6rc9xzz43y329jdism7sle4y8it 3 271217 877896 2025-06-14T20:43:55Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877896 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် 我是啊啊啊啊啊啊啊啊啊啊 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၀:၄၃၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) a5o9ofmep92uxwaidfg9lf8ftl7mch1 3 271218 877897 2025-06-14T20:44:05Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877897 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Nhinng ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၀:၄၄၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) c8peopb1s5wdovsmipbgxnnd29m7v15 0 271219 877911 2025-06-14T22:27:49Z Maung Myay Zuu 131890 Created by translating the opening section from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1237013078|Sumiyoshi-taisha]]" 877911 wikitext text/x-wiki နတ်ကွန်းကို ဒေဆုသခံများက မိရောရှိစံ သို့မဟုတ် ဆုမိရော့စံ ဟုခေါ်ကြပြီး၊ နှစ်သစ်ကူး‌နေ့တွင် လာရောက်ဂါရဝပြုကြသော လူအုပ်ကြီးကြာင်ြလဲ အထူးထင်ရှားသည်။ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်းသည် ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး (Sokotsutsu no Ono-mikoto, Nakatsutsu no Ono-mikoto, and Uwatsutsu no Ono-mikoto) နှင့် Okinagatarashi-hime no Mikoto ( ဧကရီ ဂျင်းဂူး ) တို့စံမြန်းရာ နတ်ကွန်းလဲဖြစ်သည်။ oqmx71wp41ahm6oohudic1put2zddt4 877912 877911 2025-06-14T22:30:46Z Maung Myay Zuu 131890 877912 wikitext text/x-wiki {{Short description|Shinto shrine in Osaka Prefecture, Japan}} {{Infobox religious building | name = Sumiyoshi taisha<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = Sumiyoshi Grand Shrine {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[Shinto]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = [[Sumiyoshi-zukuri]] | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''Sumiyoshi-taisha'''|住吉大社}}, also known as '''Sumiyoshi Grand Shrine''', is a [[Shinto]] [[Shinto shrine|shrine]] in [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]], [[Japan]]. It is the main shrine of all the Sumiyoshi shrines.<ref>However, the oldest shrine that enshrines the [[Sumiyoshi sanjin]], the three Sumiyoshi [[kami]], is the [[Sumiyoshi Shrine (Fukuoka)|Sumiyoshi Shrine]] in [[Hakata-ku, Fukuoka|Hakata]].</ref> It gives its name to a style of [[Shinto Architecture|shrine architecture]] known as ''[[Sumiyoshi-zukuri]]''. 8l1bnfqhq49me7deajvglbqjzuay89x 877913 877912 2025-06-14T22:32:20Z Maung Myay Zuu 131890 877913 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name = Sumiyoshi taisha<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = Sumiyoshi Grand Shrine {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[Shinto]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = [[Sumiyoshi-zukuri]] | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''Sumiyoshi-taisha'''|住吉大社}}, also known as '''Sumiyoshi Grand Shrine''', is a [[Shinto]] [[Shinto shrine|shrine]] in [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]], [[Japan]]. It is the main shrine of all the Sumiyoshi shrines.<ref>However, the oldest shrine that enshrines the [[Sumiyoshi sanjin]], the three Sumiyoshi [[kami]], is the [[Sumiyoshi Shrine (Fukuoka)|Sumiyoshi Shrine]] in [[Hakata-ku, Fukuoka|Hakata]].</ref> It gives its name to a style of [[Shinto Architecture|shrine architecture]] known as ''[[Sumiyoshi-zukuri]]''. a1ymrkt4dxokikckpi2c1dv4neu3n9k 877914 877913 2025-06-14T22:34:03Z Maung Myay Zuu 131890 877914 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[Shinto]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = [[Sumiyoshi-zukuri]] | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''Sumiyoshi-taisha'''|住吉大社}}, also known as '''Sumiyoshi Grand Shrine''', is a [[Shinto]] [[Shinto shrine|shrine]] in [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]], [[Japan]]. It is the main shrine of all the Sumiyoshi shrines.<ref>However, the oldest shrine that enshrines the [[Sumiyoshi sanjin]], the three Sumiyoshi [[kami]], is the [[Sumiyoshi Shrine (Fukuoka)|Sumiyoshi Shrine]] in [[Hakata-ku, Fukuoka|Hakata]].</ref> It gives its name to a style of [[Shinto Architecture|shrine architecture]] known as ''[[Sumiyoshi-zukuri]]''. dnsdwse7ltcfmz5aixa1n3ghhbo78ez 877915 877914 2025-06-14T22:44:33Z Maung Myay Zuu 131890 877915 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[Shinto]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = [[Sumiyoshi-zukuri]] | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း'''|住吉大社}} သည် ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာပြည်နယ်၊ အိုဆာကာမြို့၊ ဆုမိရောရှိရပ်ကွက် တွင် တည်ရှိသော ရှင်တိုနတ်ကွန်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျပန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းများ၏ အချုပ် နန်းရင်းဖြစ်သည်။ နတ်ကွန်း၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ နတ်ကွန်း တည်ဆောက်ပုံဗိသုကာကိုလည်း ဆုမိရောရှိလက်ရာ ဟု ခေါ်ကြသည်။ cwnvtxxupmtr1mgy3bsbzj9mpw0l4vl 877916 877915 2025-06-14T22:47:21Z Maung Myay Zuu 131890 877916 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[ရှင်တိုဘာသာ]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = ဆုမိရောရှိလက်ရာ | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း'''|住吉大社}} သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၊ [[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာပြည်နယ်]]၊ [[အိုဆာကာမြို့]]၊ ဆုမိရောရှိရပ်ကွက် တွင် တည်ရှိသော ရှင်တိုနတ်ကွန်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျပန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းများ၏ အချုပ် နန်းရင်းဖြစ်သည်။ နတ်ကွန်း၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ နတ်ကွန်း တည်ဆောက်ပုံဗိသုကာကိုလည်း ဆုမိရောရှိလက်ရာ ဟု ခေါ်ကြသည်။ 1ls4na7eg42eptu01dmjdzgq41hus27 877917 877916 2025-06-14T22:54:45Z Maung Myay Zuu 131890 877917 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[ရှင်တိုဘာသာ]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = ဆုမိရောရှိလက်ရာ | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း'''|住吉大社}} သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၊ [[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာပြည်နယ်]]၊ [[အိုဆာကာမြို့]]၊ ဆုမိရောရှိရပ်ကွက် တွင် တည်ရှိသော ရှင်တိုနတ်ကွန်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျပန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းများ၏ အချုပ် နန်းရင်းဖြစ်သည်။ နတ်ကွန်း၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ နတ်ကွန်း တည်ဆောက်ပုံဗိသုကာကိုလည်း ဆုမိရောရှိလက်ရာ ဟု ခေါ်ကြသည်။ အိုဆာကာသူ၊အိုဆာကာသားများက ဆုမိရောရှိစံ သိုမဟုတ် ဆုမိရော့စံ ဟုခေါ်ကြသော နတ်ကွန်းကြီးသည် နှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့ လာရောက် ဂါရဝပြုသူများ ကြားတွင် နာမည်ကြီးလှသည်။ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်းတွင် ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး (Sokotsutsu no Ono-mikoto၊ Nakatsutsu no Ono-mikoto၊ နှင့် Uwatsutsu no Ono-mikoto) နှင့်အတူ ဧကရီ ဂျင်းဂူး (Okinagatarashi-hime no Mikoto ) တို့ စံမြန်းကြသည်။ aoqqxo9zctzzivd5qlgdrs4bfqnnoyr 877940 877917 2025-06-15T03:49:31Z Maung Myay Zuu 131890 877940 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[ရှင်တိုဘာသာ]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = ဆုမိရောရှိလက်ရာ | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း'''|住吉大社}} သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၊ [[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာပြည်နယ်]]၊ [[အိုဆာကာမြို့]]၊ ဆုမိရောရှိရပ်ကွက် တွင် တည်ရှိသော ရှင်တိုနတ်ကွန်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျပန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းများ၏ အချုပ် နန်းရင်းဖြစ်သည်။ နတ်ကွန်း၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ နတ်ကွန်း တည်ဆောက်ပုံဗိသုကာကိုလည်း ဆုမိရောရှိလက်ရာ ဟု ခေါ်ကြသည်။ အိုဆာကာသူ၊အိုဆာကာသားများက ဆုမိရောရှိစံ သိုမဟုတ် ဆုမိရော့စံ ဟုခေါ်ကြသော နတ်ကွန်းကြီးသည် နှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့ လာရောက် ဂါရဝပြုသူများ ကြားတွင် နာမည်ကြီးလှသည်။ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်းတွင် ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး (Sokotsutsu no Ono-mikoto၊ Nakatsutsu no Ono-mikoto၊ နှင့် Uwatsutsu no Ono-mikoto) နှင့်အတူ ဧကရီ ဂျင်းဂူး (Okinagatarashi-hime no Mikoto ) တို့ စံမြန်းကြသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== ==ဗိသုကာလက်ရာ== i0kmh2wjqta1e7as0kpryhcjkv35a9m 877941 877940 2025-06-15T03:51:58Z Maung Myay Zuu 131890 /* ဗိသုကာလက်ရာ */ 877941 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[ရှင်တိုဘာသာ]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = ဆုမိရောရှိလက်ရာ | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း'''|住吉大社}} သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၊ [[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာပြည်နယ်]]၊ [[အိုဆာကာမြို့]]၊ ဆုမိရောရှိရပ်ကွက် တွင် တည်ရှိသော ရှင်တိုနတ်ကွန်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျပန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းများ၏ အချုပ် နန်းရင်းဖြစ်သည်။ နတ်ကွန်း၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ နတ်ကွန်း တည်ဆောက်ပုံဗိသုကာကိုလည်း ဆုမိရောရှိလက်ရာ ဟု ခေါ်ကြသည်။ အိုဆာကာသူ၊အိုဆာကာသားများက ဆုမိရောရှိစံ သိုမဟုတ် ဆုမိရော့စံ ဟုခေါ်ကြသော နတ်ကွန်းကြီးသည် နှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့ လာရောက် ဂါရဝပြုသူများ ကြားတွင် နာမည်ကြီးလှသည်။ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်းတွင် ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး (Sokotsutsu no Ono-mikoto၊ Nakatsutsu no Ono-mikoto၊ နှင့် Uwatsutsu no Ono-mikoto) နှင့်အတူ ဧကရီ ဂျင်းဂူး (Okinagatarashi-hime no Mikoto ) တို့ စံမြန်းကြသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== ==ဗိသုကာလက်ရာ== {{Main|Sumiyoshi-zukuri}} The {{Lang|ja-latn|[[honden]]}} is built in the ''[[Sumiyoshi-zukuri]]'' style and has been designated a [[National Treasures of Japan|national treasure]] on the grounds that it is the oldest example of this style of architecture. There is an {{Nihongo||置千木|[[Chigi (architecture)|okichigi]]}} a forked [[finial]], on the roof of the main shrine, as well as 5 square {{Nihongo||堅魚木|[[katsuogi]]}}, billets placed horizontally along the length of the roof.[http://www.aisf.or.jp/~jaanus/deta/k/katsuogi.htm] There are no corridors around the sanctuary. It is surrounded by a plank {{Nihongo|''[[tamagaki]]'' fence|玉垣}}, which is further surrounded by an {{Nihongo|''ara-imi'' fence|荒忌垣}}. The pillars are round, and stand on stone foundations. The planks between the pillars are horizontal. The area seen from front is the nave, and beyond is the inner shrine and second room. One of the stone [[torii]] at the shrine, just south of the honden, is known as the {{Nihongo|Kakutorii|角鳥居}}. It is unusual in that the middle bar does not extend outside of the vertical posts, and all pieces have square edges.<ref>[http://www.sumiyoshitaisha.net/outline/architect.html Sumiyoshi Taisha.net] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141024082538/http://www.sumiyoshitaisha.net/outline/architect.html |date=2014-10-24 }}</ref> This type of ''torii'' is called ''Sumiyoshi torii'' after the shrine. <gallery> File:Sumiyoshi_Taisha2.jpg|The ''Taiko bashi'' at Sumiyoshi-taisha File:Sumiyoshi Grand Shrine in 201705 001.jpg|Proper entrance to Sumiyoshi taisha File:Sumiyoshi-taisya torii.jpg|Rear entrance to Sumiyoshi taisha File:Sumiyoshi shrine Honden.jpg|Illustration of main shrine architecture File:Sumiyoshi Taisha Wakamiya Hachimangu1.jpg|One of Sumiyoshi Taisha's ''kaku-torii'' </gallery> hq0hcd1ygt9ah5jahpnjes5edx0v9oc 877942 877941 2025-06-15T03:58:28Z Maung Myay Zuu 131890 /* ဗိသုကာလက်ရာ */ 877942 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[ရှင်တိုဘာသာ]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = ဆုမိရောရှိလက်ရာ | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း'''|住吉大社}} သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၊ [[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာပြည်နယ်]]၊ [[အိုဆာကာမြို့]]၊ ဆုမိရောရှိရပ်ကွက် တွင် တည်ရှိသော ရှင်တိုနတ်ကွန်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျပန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းများ၏ အချုပ် နန်းရင်းဖြစ်သည်။ နတ်ကွန်း၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ နတ်ကွန်း တည်ဆောက်ပုံဗိသုကာကိုလည်း ဆုမိရောရှိလက်ရာ ဟု ခေါ်ကြသည်။ အိုဆာကာသူ၊အိုဆာကာသားများက ဆုမိရောရှိစံ သိုမဟုတ် ဆုမိရော့စံ ဟုခေါ်ကြသော နတ်ကွန်းကြီးသည် နှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့ လာရောက် ဂါရဝပြုသူများ ကြားတွင် နာမည်ကြီးလှသည်။ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်းတွင် ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး (Sokotsutsu no Ono-mikoto၊ Nakatsutsu no Ono-mikoto၊ နှင့် Uwatsutsu no Ono-mikoto) နှင့်အတူ ဧကရီ ဂျင်းဂူး (Okinagatarashi-hime no Mikoto ) တို့ စံမြန်းကြသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== ==ဗိသုကာလက်ရာ== <gallery> File:Sumiyoshi_Taisha2.jpg|The ''Taiko bashi'' at Sumiyoshi-taisha File:Sumiyoshi Grand Shrine in 201705 001.jpg|Proper entrance to Sumiyoshi taisha File:Sumiyoshi-taisya torii.jpg|Rear entrance to Sumiyoshi taisha File:Sumiyoshi shrine Honden.jpg|Illustration of main shrine architecture File:Sumiyoshi Taisha Wakamiya Hachimangu1.jpg|One of Sumiyoshi Taisha's ''kaku-torii'' </gallery> c3llk7l8f7papfby7ln6pfmpa37l815 877949 877942 2025-06-15T04:11:42Z Maung Myay Zuu 131890 877949 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[ရှင်တိုဘာသာ]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = ဆုမိရောရှိလက်ရာ | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း'''|住吉大社}} သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၊ [[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာပြည်နယ်]]၊ [[အိုဆာကာမြို့]]၊ ဆုမိရောရှိရပ်ကွက် တွင် တည်ရှိသော [[ရှင်တို]]နတ်ကွန်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျပန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းများ၏ အချုပ် နန်းရင်းဖြစ်သည်။ နတ်ကွန်း၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ နတ်ကွန်း တည်ဆောက်ပုံဗိသုကာကိုလည်း ဆုမိရောရှိလက်ရာ ဟု ခေါ်ကြသည်။ အိုဆာကာသူ၊အိုဆာကာသားများက ဆုမိရောရှိစံ သိုမဟုတ် ဆုမိရော့စံ ဟုခေါ်ကြသော နတ်ကွန်းကြီးသည် နှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့ လာရောက် ဂါရဝပြုသူများ ကြားတွင် နာမည်ကြီးလှသည်။ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်းတွင် [[ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး]] (Sokotsutsu no Ono-mikoto၊ Nakatsutsu no Ono-mikoto၊ နှင့် Uwatsutsu no Ono-mikoto) နှင့်အတူ [[ဂျင်းဂူးဧကရီ]] (Okinagatarashi-hime no Mikoto ) တို့ စံမြန်းကြသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== ==ဗိသုကာလက်ရာ== <gallery> File:Sumiyoshi_Taisha2.jpg|The ''Taiko bashi'' at Sumiyoshi-taisha File:Sumiyoshi Grand Shrine in 201705 001.jpg|Proper entrance to Sumiyoshi taisha File:Sumiyoshi-taisya torii.jpg|Rear entrance to Sumiyoshi taisha File:Sumiyoshi shrine Honden.jpg|Illustration of main shrine architecture File:Sumiyoshi Taisha Wakamiya Hachimangu1.jpg|One of Sumiyoshi Taisha's ''kaku-torii'' </gallery> r3sm39s02xukhhb0s6shpevs7iydkl7 877950 877949 2025-06-15T04:12:57Z Maung Myay Zuu 131890 877950 wikitext text/x-wiki {{Short description|ဂျပန်နိုင်ငံ၊ အိုဆာကာမြိုရှိ ရှင်တိုနတ်ကွန်း}} {{Infobox religious building | name =ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း<br>住吉大社 | image = Sumiyoshi-taisha,_keidai-2.jpg | caption = ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်း {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|zoom=14|frame-align=center|frame-width=240}} | map_type = Japan | map_alt = | coordinates = {{coord|34|36|46.07|N|135|29|34.59|E|type:landmark_region:JP|display=title,inline}} | map_relief = | map_size = | map_caption = | religious_affiliation = [[ရှင်တိုဘာသာ]] | type = | deity = [[Sumiyoshi_sanjin|Sokotsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Nakatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Sumiyoshi_sanjin|Uwatsutsu no Onomikoto]]<br>[[Empress Jingū|Okinagatarashi-hime no Mikoto]] | founded_by = Tamomi no Sukune | established = 211 | date_destroyed = | location = 9-89, Sumiyoshi 2-chome, [[Sumiyoshi-ku, Osaka|Sumiyoshi-ku]], [[Osaka]], [[Osaka Prefecture]] 558-0045, [[Japan]] | website = {{URL|https://www.sumiyoshitaisha.net/}} | architecture_style = ဆုမိရောရှိလက်ရာ | festival = | leadership = }} {{Nihongo|'''ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်း'''|住吉大社}} သည် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]၊ [[အိုဆာကာမြို့|အိုဆာကာပြည်နယ်]]၊ [[အိုဆာကာမြို့]]၊ ဆုမိရောရှိရပ်ကွက် တွင် တည်ရှိသော [[ရှင်တိုဘာသာ|ရှင်တို]]နတ်ကွန်း တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဂျပန် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းများ၏ အချုပ် နန်းရင်းဖြစ်သည်။ နတ်ကွန်း၏ အမည်ကို အစွဲပြု၍ နတ်ကွန်း တည်ဆောက်ပုံဗိသုကာကိုလည်း ဆုမိရောရှိလက်ရာ ဟု ခေါ်ကြသည်။ အိုဆာကာသူ၊အိုဆာကာသားများက ဆုမိရောရှိစံ သိုမဟုတ် ဆုမိရော့စံ ဟုခေါ်ကြသော နတ်ကွန်းကြီးသည် နှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့ လာရောက် ဂါရဝပြုသူများ ကြားတွင် နာမည်ကြီးလှသည်။ဆုမိရောရှိနတ်ကွန်းနန်းရင်းတွင် [[ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး]] (Sokotsutsu no Ono-mikoto၊ Nakatsutsu no Ono-mikoto၊ နှင့် Uwatsutsu no Ono-mikoto) နှင့်အတူ [[ဂျင်းဂူးဧကရီ]] (Okinagatarashi-hime no Mikoto ) တို့ စံမြန်းကြသည်။ ==သမိုင်းကြောင်း== ==ဗိသုကာလက်ရာ== <gallery> File:Sumiyoshi_Taisha2.jpg|The ''Taiko bashi'' at Sumiyoshi-taisha File:Sumiyoshi Grand Shrine in 201705 001.jpg|Proper entrance to Sumiyoshi taisha File:Sumiyoshi-taisya torii.jpg|Rear entrance to Sumiyoshi taisha File:Sumiyoshi shrine Honden.jpg|Illustration of main shrine architecture File:Sumiyoshi Taisha Wakamiya Hachimangu1.jpg|One of Sumiyoshi Taisha's ''kaku-torii'' </gallery> 0v00rzqhx2gc79cv9gcmexaulmeximw 3 271220 877919 2025-06-14T23:44:33Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877919 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Bíborfény ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၃:၄၄၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 1u3jjbdrsxy1yexdieiy84mrs9mr2md 3 271221 877920 2025-06-14T23:44:43Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877920 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Soniatrix ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၂၃:၄၄၊ ၁၄ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 0m35jevfxotj3g5qkte3l2jcssptwt9 3 271222 877923 2025-06-15T00:44:55Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877923 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Noé Avenir ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၄၄၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) hyut61tywuh4t60nlbysddvah6zmq7m 3 271223 877924 2025-06-15T00:45:05Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877924 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Moe Hein Khant(phoelapyae) ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၀:၄၅၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) mm3k8sbaqlo40a3epc0cmab5a4iyr2g 3 271224 877933 2025-06-15T02:45:24Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877933 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Win Khant Htwe ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၂:၄၅၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 3v1ilwq5sgas50yb17o0bvha7raimar 3 271225 877934 2025-06-15T02:45:34Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877934 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Ginthonykhai ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၂:၄၅၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) p79xjptqjjxpxo886hbstxybjd8a8hz 3 271226 877935 2025-06-15T02:45:44Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877935 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Andrey Kuzmichev ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၂:၄၅၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 625ssc2kepcfmj8bqnywkz7dmbnhqvo 3 271227 877938 2025-06-15T03:45:57Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877938 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Marium Alberto ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၃:၄၅၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 4fve5iq9lfshnxo8ite3ei17jkrxwyq 0 271228 877951 2025-06-15T04:20:33Z Maung Myay Zuu 131890 "ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး (住吉三神) [ရှင်တိုဘာသာ|ရှင်တို]]နတ်ဘုရားသုံးပါးဖြစ်သော Sokotsutsu no O no Mikoto (底筒男命), Nakatsutsu no O no Mikoto (中筒男命), and Uwatsutsu no O no Mikoto (表筒男命) တို့..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 877951 wikitext text/x-wiki ဆုမိရောရှိနတ်သုံးပါး (住吉三神) [ရှင်တိုဘာသာ|ရှင်တို]]နတ်ဘုရားသုံးပါးဖြစ်သော Sokotsutsu no O no Mikoto (底筒男命), Nakatsutsu no O no Mikoto (中筒男命), and Uwatsutsu no O no Mikoto (表筒男命) တို့အားစုပေါင်း၍ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းဖြစ်ပြီး ပင်ဘယ်နှင့် ရေလမ်းခရီး နတ်ဘုရားများ ဖြစ်သည်။ တစ်ခါတရံတွင် ဆုမိရောရှိဒိုက်ဂျင်း(住吉大神) ဟူ၍လည်း ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ twhuo35s8wv6b0azfw92rc9jmwctisb 3 271229 877957 2025-06-15T04:46:07Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877957 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် San Ngwe La Eun ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၄:၄၆၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) a9i9ouzoilbq9xkd9he8j6xm18awr4r 0 271230 877966 2025-06-15T05:14:48Z Salai Rungtoi 22844 "[[:en:Special:Redirect/revision/1295035958|Blue Line (Bangkok)]]" စာမျက်နှာကို ဘာသာပြန်ရင်း ဖန်တီးခဲ့သည် 877966 wikitext text/x-wiki ဘန်ကောက်မြို့ရှိ MRT အပြာရောင်လိုင်း (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน) သည် ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်၏ ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်းနှင့် စီလုမ်လိုင်းတို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် ရတနကောသိန္ဒြကျွန်းရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ ထူးခြားချက် MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ လမ်းကြောင်း MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် ကျောက်ဖယားမြစ် (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်း (Rama IV Road) အတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ ကျောက်ဖယားမြစ်အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ 4txoqaj86xkl23v9tjkk5rmxffoc70k 877967 877966 2025-06-15T05:17:26Z Salai Rungtoi 22844 877967 wikitext text/x-wiki [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน) သို့မဟုတ် MRT ချလုံမ်ရပ်ချမွန်ခွန်လိုင်း (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิမรัชมงคล) သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်း (Rama IV Road) အတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] lq44hdnzivfoyakeec9dklymhq6dswg 877970 877967 2025-06-15T05:25:14Z Salai Rungtoi 22844 877970 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = [[Rapid transit]] | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} {{MRT station|Tha Phra}} | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} {{MRT station|Lak Song}} <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} {{MRT station|Thailand Cultural Centre}})</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''[[Siemens Modular Metro]]'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''[[Siemens]]'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน) သို့မဟုတ် MRT ချလုံမ်ရပ်ချမွန်ခွန်လိုင်း (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิမรัชมงคล) သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်း (Rama IV Road) အတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] t1iwuhj5p1pzuhu27vx0w7tnflfiywx 877974 877970 2025-06-15T05:28:52Z Salai Rungtoi 22844 /* ကိုးကား */ 877974 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = [[Rapid transit]] | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} {{MRT station|Tha Phra}} | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} {{MRT station|Lak Song}} <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} {{MRT station|Thailand Cultural Centre}})</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''[[Siemens Modular Metro]]'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''[[Siemens]]'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน) သို့မဟုတ် MRT ချလုံမ်ရပ်ချမွန်ခွန်လိုင်း (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิမรัชมงคล) သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်း (Rama IV Road) အတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] t70exmd7z63cv1emijol3s6ctjoy1cq 877980 877974 2025-06-15T05:38:35Z Salai Rungtoi 22844 877980 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = Rapid transit | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} ထားဖရာဘူတာ | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} လက်ဆောင်ဘူတာ <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} စွန်ဝတ်ဌနာထမ်ဘူတာ</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''Siemens'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน) သို့မဟုတ် MRT ချလုံမ်ရပ်ချမွန်ခွန်လိုင်း (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิမรัชมงคล) သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်း (Rama IV Road) အတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] g3vxs21i9hox2mzibjxdcwkv3ulupzj 877994 877980 2025-06-15T07:07:35Z Salai Rungtoi 22844 /* ကိုးကား */ 877994 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = Rapid transit | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} ထားဖရာဘူတာ | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} လက်ဆောင်ဘူတာ <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} စွန်ဝတ်ဌနာထမ်ဘူတာ</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''Siemens'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน) သို့မဟုတ် MRT ချလုံမ်ရပ်ချမွန်ခွန်လိုင်း (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิမรัชมงคล) သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်းမကြီးအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] kvv4k7pyc3r17oujhculvw7g4sorzlh 877996 877994 2025-06-15T07:35:02Z Salai Rungtoi 22844 877996 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = Rapid transit | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} ထားဖရာဘူတာ | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} လက်ဆောင်ဘူတာ <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} စွန်ဝတ်ဌနာထမ်ဘူတာ</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''Siemens'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน) {{Efn|အပြာရောင်လိုင်းကို ထိုင်းလို "ရော့ဖိုင်-သိုင်ဒင်"/ "ရော့ဖိုင်-စိုင်စီငွန်" လို့ ခေါ်ပါသည်။ တရားဝင်နာမည် အားဖြင့် รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล - ရော့ဖိုင်ဖာ မဟာနခွန် စိုင်ချာလောမ်ရာချာမောင်ကွန် လို့ သတ်မှတ်ပါသည်။|name=You are}} သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်းမကြီးအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] 1lzhi4mbnatn1fgprmbsujo9iq4y053 877997 877996 2025-06-15T07:35:24Z Salai Rungtoi 22844 877997 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = Rapid transit | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} ထားဖရာဘူတာ | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} လက်ဆောင်ဘူတာ <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} စွန်ဝတ်ဌနာထမ်ဘူတာ</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''Siemens'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน){{Efn|အပြာရောင်လိုင်းကို ထိုင်းလို "ရော့ဖိုင်-သိုင်ဒင်"/ "ရော့ဖိုင်-စိုင်စီငွန်" လို့ ခေါ်ပါသည်။ တရားဝင်နာမည် အားဖြင့် รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล - ရော့ဖိုင်ဖာ မဟာနခွန် စိုင်ချာလောမ်ရာချာမောင်ကွန် လို့ သတ်မှတ်ပါသည်။|name=You are}} သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်းမကြီးအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] cu05chq6s2ctmozasajqnqig15tize9 878000 877997 2025-06-15T08:22:56Z Salai Rungtoi 22844 /* ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် */ 878000 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = Rapid transit | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} ထားဖရာဘူတာ | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} လက်ဆောင်ဘူတာ <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} စွန်ဝတ်ဌနာထမ်ဘူတာ</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''Siemens'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน){{Efn|အပြာရောင်လိုင်းကို ထိုင်းလို "ရော့ဖိုင်-သိုင်ဒင်"/ "ရော့ဖိုင်-စိုင်စီငွန်" လို့ ခေါ်ပါသည်။ တရားဝင်နာမည် အားဖြင့် รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล - ရော့ဖိုင်ဖာ မဟာနခွန် စိုင်ချာလောမ်ရာချာမောင်ကွန် လို့ သတ်မှတ်ပါသည်။|name=You are}} သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်းမကြီးအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ ==Stations== {| class="wikitable" style="margin:auto;font-align:center;text-align:center;font-size:80%;&quot;" |- ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ကုဒ်နံပါတ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" colspan="3" span |ဘူတာနာမည် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" |'''ပုံ''' ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ဖွင့်လှစ်နှစ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ပလက်ဖောင်အမျိုးအစား ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |နေရာ ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ကားပါကင် & Ride ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ရထားပြောင်းစီးခြင်း ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |မှတ်ချက် |- ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |မြန်မာ ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |အင်္ဂလိပ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |ထိုင်း |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|01}} <small>''(အပေါ်ထပ် Platform 3&4)''</small> |ထားဖရာ |Tha Phra |ท่าพระ |[[File:MRT Ta Phra station entrance gate.jpg|frameless|220x220px]] | rowspan="5" |{{Start date and age|2019|12|23|df=y}} |ကျွန်းအမျိုးအစား | rowspan="10" |ကုန်းပေါ်ရထားလမ်း | - | align="left" |'''ရထားပြောင်းစီးခြင်း''' <br>• {{rint|bangkok|Blue}} <small>''(ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာနှင့် လက်ဆောင်ဘူတာဘက်သို့ ပြောင်းစီးနိုင်သည်)''</small><br>• {{rint|bangkok|Grey}} <small>''(အနာဂတ်)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ -''' ထားဖရာဝတ်ကျောင်း |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|02}} |ဂျာရန်း ၁၃ |Charan 13 |จรัญฯ 13 |[[File:MRT Charan 13 – Platform.jpg|frameless|220x220px]] |[[Side platform|Side]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• HomePro Charansanitwong<br>• Siam Technology College |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|03}} |ဖိုင်ချိုင် |Fai Chai |ไฟฉาย |[[File:MRT Fai Chai – bowstring bridge – train crossing.jpg|frameless|220x220px]] |[[Side platform|Side]] | - | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|04}} |ဘန်ခွန်းနွန်း |Bang Khun Non |บางขุนนนท์ |[[File:MRT bang Khun Non - Station.jpg|frameless|220x220px]] |[[Side platform|Side]] | - | align="left" |'''Connecting station''' to<br>• '''{{rint|bangkok|Orange}}''' <small>''(under construction)''</small><br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} <small>''(future)''</small><br>and [[Charansanitwong railway halt|Charansanitwong Halt]] for [[Southern Line (Thailand)|SRT Southern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Makro Charansanitwong<br>• [[Metropolitan Waterworks Authority|MWA]] Bangkok Noi<br>• Suwannaram School<br>• Suwannaram Temple<br>• Si Sudaram Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|05}} |ဘန်ယီခန်း |Bang Yi Khan |บางยี่ขัน |[[File:MRT Bang Yi Khan – Platform – intersection crossing bridge.jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Indie Market Pin Klao<br>• Pata Department Store |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|06}} |[[Sirindhorn MRT station|Sirindhorn]] |สิรินธร |[[File:MRT Sirindhorn – Station 1.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|12|04|df=y}} |[[Side platform|Side]] | - | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|07}} |[[Bang Phlat MRT station|Bang Phlat]] |บางพลัด |[[File:MRT Bang Plad - Platform with glass wall.jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' Bang Phlat District Office |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|08}} |[[Bang O MRT station|Bang O]] |บางอ้อ |[[File:MRT Bang O - Station.jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' [[Yanhee Hospital]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|09}} |[[Bang Pho MRT station|Bang Pho]] |บางโพ |[[File:MRT Bang Pho - Exit 1.jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] | - | align="left" |'''Connecting station''' with Bang Pho Pier for:<br>• {{RouteBox|Mine Smart Ferry|Mine Smart Ferry|MediumPurple|White|border=|bold=}}<br>• <small>{{RouteBox|CHAOPHRAYA EXPRESS|Chao Phraya Express Boat|OrangeRed|Blue|border=|bold=}}</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Quartermaster School<br>• Gateway At Bangsue |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|10}} |[[Tao Poon MRT station|Tao Poon]] |เตาปูน |[[File:MRT Purple Line Tao Poon Station (34).jpg|frameless]] |{{Start date and age|2017|08|11|df=y}} |[[Side platform|Side]] | - | align="left" |'''Interchange station''' to {{rint|bangkok|Purple}} | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Tao Poon Market<br>• Lotus's Prachachuen |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|11}} |[[Bang Sue MRT station|Bang Sue]] |บางซื่อ |[[File:201701 Exit 2 of Bang Sue Station.jpg|frameless]] | rowspan="18" |{{Start date and age|2004|07|03|df=y}} |[[Side platform|Side]] | rowspan="22" |Underground | - | align="left" |'''Connecting station''' with [[Krung Thep Aphiwat Central Terminal]] for<br>• {{Rint|bangkok|DarkRed}}<br>• {{Rint|bangkok|LightRed}}<br>• {{rint|bangkok|ARL}} <small>''(future)''</small><br>• [[Northern Line (Thailand)|SRT Northern Line]]<br>• [[Northeastern Line (Thailand)|SRT Northeastern Line]]<br>• [[Southern Line (Thailand)|SRT Southern Line]]<br>• HSR Northern Line <small>''(future)''</small><br>• [[Bangkok–Nong Khai high-speed railway|HSR Northeastern Line]] <small>''(under construction)''</small><br>• [[Don Mueang–Suvarnabhumi–U-Tapao high-speed railway|HSR Eastern Line]] <small>''(future)''</small><br>• HSR Southern Line <small>''(future)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Siam Cement Group|Siam Cement Group Office]]<br>• Central Juvenile and Family Court<br>• [[Bangkok Bus Terminal (Chatuchak)]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|12}} |[[Kamphaeng Phet MRT station|Kamphaeng Phet]] |กำแพงเพชร |[[File:D85 7046 MRT in Thailand Photographed by Trisorn Triboon (122).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | √ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• [[Or Tor Kor Market]]<br>• Red Building<br>• [[Chatuchak Weekend Market]]<br>• Mixt Chatuchak<br>• [[J.J Mall]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|13}} |[[Chatuchak Park MRT station|Chatuchak Park]] |สวนจตุจักร |[[File:Chatuchak Park MRT Station, Aug 2016.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | align="left" |'''Connecting station''' to [[Mo Chit BTS station|Mo Chit]] for {{rint|bangkok|Sukhumvit}} | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Chatuchak Weekend Market]]<br>• Mixt Chatuchak<br>• [[J.J Mall]]<br>• [[Chatuchak Park]]<br>• [[Children's Discovery Museum Bangkok 1|Children's Discovery Museum]]<br>• [[Queen Sirikit Park]]<br>• [[Wachirabenchathat Park|Rot Fai Park]]<br>• Civil Aviation Training Centre<br>• [[Department of Land Transport (Thailand)|Department of Land Transport]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|14}} |[[Phahon Yothin MRT station|Phahon Yothin]] | พหลโยธิน |[[File:Phahon Yothin MRT Station platforms (2).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | align="left" |'''Connecting station''' to [[Ha Yaek Lat Phrao BTS station|Ha Yaek Lat Phrao]] for {{rint|bangkok|Sukhumvit}} | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Central Ladprao|Central Ladphrao & Centara Grand at Central Ladphrao Hotel]]<br>• [[Union Mall]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|15}} |[[Lat Phrao MRT station|Lat Phrao]] | ลาดพร้าว |[[File:Lat Phrao Station - platform level (2).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | align="left" |'''Connecting station''' to {{rint|bangkok|Yellow}} | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|16}} |[[Ratchadaphisek MRT station|Ratchadaphisek]] |รัชดาภิเษก |[[File:Ratchadaphisek Station - platform level (1).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|17}} |[[Sutthisan MRT station|Sutthisan]] |สุทธิสาร |[[File:Sutthisan Station - entrance no.3 (2).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Sutthisan Police Station<br>• [[Muang Thai Life Assurance|Muang Thai Life Assurance Head Office]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|18}} |[[Huai Khwang MRT station|Huai Khwang]] |ห้วยขวาง |[[File:Huai Khwang Station MRT สถานี ห้วยขวาง (April2021) 01.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|19}} |[[Thailand Cultural Centre MRT station|Thailand Cultural Centre]] | ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย |[[File:TLCC Station - Blue Line platform level (1).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | align="left" |'''Interchange station''' to {{rint|bangkok|Orange}} <small>''(under construction)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• The Esplanade Ratchada<br>• The One Ratchada Market<br>• AIA Capital Centre<br>• [[Stock Exchange of Thailand]]<br>• Embassy of The People's Republic of China<br>• [[Thailand Cultural Centre]]<br>• China Cultural Centre<br>• [[Ministry of Culture (Thailand)|Ministry of Culture]]<br>• [[Thai Life Insurance|Thai Life Insurance Head Office]]<br>• Big C Place Ratchada<br>• The Street Ratchada<br>• CW Tower<br>• RS Tower |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|20}} |[[Phra Ram 9 MRT station|Phra Ram 9]] |พระราม 9 |[[File:Phra Ram 9 Station - platform level.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Central Rama 9<br>• G Tower<br>• Fortune Town<br>• Jodd Fairs Rama 9<br>• Uniliver House |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|21}} |[[Phetchaburi MRT station|Phetchaburi]] | เพชรบุรี |[[File:Phetchaburi MRT Station platform level.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | align="left" |'''Connecting station''' with {{Rint|bangkok|LightBlue}} <small>''(future)''</small> and [[Makkasan station|Makkasan]] for • {{rint|bangkok|ARL}} <br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} <small>''(future)''</small><br>• [[Don Mueang–Suvarnabhumi–U-Tapao high-speed railway|HSR Eastern Line]] <small>''(under construction)''</small><br>and [[Asok Halt railway station|Asok]] for [[Eastern Line (Thailand)|SRT Eastern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Singha Complex<br>• Don Bosco Technological College<br>• Saint Dominic School<br>• [[Srinakharinwirot University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|22}} |[[Sukhumvit MRT station|Sukhumvit]] | สุขุมวิท |[[File:Sukhumvit Station platform level.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | align="left" |'''Connecting station''' to [[Asok BTS station|Asok]] for {{rint|bangkok|Sukhumvit}} | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Terminal 21]]<br>• Interchange 21<br>• [[Soi Cowboy]]<br>• Exchange Tower |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|23}} |[[Queen Sirikit National Convention Centre MRT station|Queen Sirikit National Convention Centre]] | ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ |[[File:Platform 2 of Queen Sirikit Centre Station.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Queen Sirikit National Convention Center|Queen Sirikit National Convention Centre]]<br>• [[Benjakitti Park]]<br>• ThaiBev Quarter<br>• Khlong Toei Witthaya School<br>• The Parq<br>• FYI Centre<br>• [[Khlong Toei Market]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|24}} |[[Khlong Toei MRT station|Khlong Toei]] | คลองเตย |[[File:Platform 1 of Khlong Toei Station.jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Metropolitan Electricity Authority|MEA Khlong Toei Head Office]]<br>• MedPark Hospital<br>• [[Tobacco Authority of Thailand]]<br>• Benjakitti Park Hospital<br>• [[Plai Nern Palace]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|25}} |[[Lumphini MRT station|Lumphini]] | ลุมพินี |[[File:Si Lom Station entrance at Lumphini Park.jpg|frameless]] |Stacked | - | align="left" |'''Connecting station''' with {{Rint|bangkok|LightBlue}} <small>''(future)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[One Bangkok]]<br>• [[Lumphini Park]] ''Gate 2''<br>• Q House Lumphini<br>• [[Embassy of Germany, Bangkok|Embassy of Germany]]<br>• Embassy of Japan<br>• Embassy of Australia<br>• Goethe-Institut Thailand |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|26}} |[[Si Lom MRT station|Si Lom]] | สีลม |[[File:MRT Blue Line Silom Station (1).jpg|frameless]] |Stacked | - | align="left" |'''Connecting station''' to [[Sala Daeng BTS station|Sala Daeng]] for {{rint|bangkok|Silom}} via a 180-metre elevated pedestrian walkway. | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Lumphini Park]] ''Gate 4''<br>• [[Dusit Central Park]]<br>• Silom Edge<br>• Chulalongkorn Hospital<br>• Silom Complex<br>• Thaniya Shopping Centre<br>• [[Patpong Night Market]] This station has the longest escalator in Southeast Asia Region at 43-metre.<ref>{{Cite web |last=Thailand |first=Render |date=2016-02-27 |title=MRT ที่สร้างยากสุด ลึกสุด และบันไดเลื่อนยาวสุด..? |url=https://www.renderthailand.com/silom-mrt-station/ |access-date=2024-09-04 |website=RENDER THAILAND |language=th}}</ref> |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|27}} |[[Sam Yan MRT station|Sam Yan]] | สามย่าน |[[File:201701 Exit 2 of Sam Yan Station.jpg|frameless]] |Stacked |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Chamchuri Square]]<br>• [[Samyan Mitrtown]]<br>• Hua Lamphong Temple<br>• [[Chulalongkorn University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|28}} |[[Hua Lamphong MRT station|Hua Lamphong]] | หัวลำโพง |[[File:Hua Lamphong MRT Station 202104.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | align="left" |'''Connecting station''' with [[Hua Lamphong railway station|Bangkok]] for<br>• {{rint|bangkok|DarkRed}} <small>''(future)''</small><br>• [[Northern Line (Thailand)|SRT Northern Line]]<br>• [[Northeastern Line (Thailand)|SRT Northeastern Line]]<br>• [[Eastern Line (Thailand)|SRT Eastern Line]]<br>• [[Southern Line (Thailand)|SRT Southern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Khlong Phadung Krung Kasem]]<br>• [[Golden Buddha (statue)|Traimit Withayaram Temple]]<br>• The Chinatown Gate<br>• [[Yaowarat Road]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|29}} |[[Wat Mangkon MRT station|Wat Mangkon]] | วัดมังกร |[[File:MRT Wat Mangkon train station (Entrance 1).jpg|frameless]] | rowspan="5" |{{Start date and age|2019|07|29|df=y}} |Stacked | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Wat Mangkon Kamalawat|Mangkon Kamalawat Temple]]<br>• [[Chinatown, Bangkok|Chinatown]]<br>• Suea Pa Plaza<br>• Kanma Tuyaram Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|30}} |[[Sam Yot MRT station|Sam Yot]] | สามยอด |[[File:MRT Sam Yot train station (Entrance 1).jpg|frameless]] |Stacked | - | align="left" |'''Interchange station''' with {{rint|bangkok|Purple}} <small>''(under construction)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Giant Swing]] (including [[Wat Suthat]] and Wat Dev Mandir)<br>• [[Khlong Ong Ang]]<br>• Mega Plaza Saphan Lek<br>• [[Phahurat]]<br>• [[Rommaninat Park]]<br>• [[The Old Siam Plaza]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|31}} |[[Sanam Chai MRT station|Sanam Chai]] | สนามไชย |[[File:202403 Exit 1 of Sanam Chai Station in Front of Museum Siam.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | align="left" |'''Connecting station''' with Rajinee Pier for<br>• {{RouteBox|Mine Smart Ferry|Mine Smart Ferry|MediumPurple|White|border=|bold=}}<br>• <small>{{RouteBox|CHAOPHRAYA EXPRESS|Chao Phraya Express Boat|OrangeRed|Blue|border=|bold=}}</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Museum Siam]]<br>• [[Wat Rajabopit School]]<br>• Rajinee School<br>• [[Pak Khlong Talat]]<br>• [[Wat Pho]]<br>• [[Grand Palace|The Grand Palace]]<br>• [[Wat Phra Kaew]]<br>• [[Tha Tian Market]]<br>• [[Silpakorn University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|32}} |[[Itsaraphap MRT station|Itsaraphap]] | อิสรภาพ |[[File:Itsaraphap MRT Station 03.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Wat Ratchasihatharam School<br>• Ratchasihatharam Temple<br>• Mai Phiren Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|01}} <small>''(Platform 1&2)''</small> |[[Tha Phra MRT station|Tha Phra]] | ท่าพระ |[[File:MRT Ta Phra station entrance gate.jpg|frameless|220x220px]] |[[Side platform|Side]] | rowspan="7" |Elevated | - | align="left" |'''Interchange station''' to <br>• {{rint|bangkok|Blue}} <small>''(for [[Tao Poon MRT station|Tao Poon]] and [[Chatuchak Park MRT station|Chatuchak Park]])''</small><br>• {{Rint|bangkok|Grey}} <small>''(future)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' Tha Phra Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|33}} |[[Bang Phai MRT station|Bang Phai]] |บางไผ่ |[[File:Steel footbridge, Bang Phai MRT Station.jpg|frameless]] | rowspan="2" |{{Start date and age|2019|08|24|df=y}} |[[Side platform|Side]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Wat Nuannoradit School<br>• Nuannoradit Temple<br>• Phaya Thai 3 Hospital |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|34}} |[[Bang Wa MRT station|Bang Wa]] |บางหว้า |[[File:Platform level Bang Wa Station.jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] | - | align="left" |'''Connecting station''' to {{rint|bangkok|Silom}} and Bang Wa Pier for [[Khlong Phasi Charoen boat service|Khlong Phasi Charoen Boat Service]] via a 200-metre elevated pedestrian walkway. | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' ဆယမ်တက္ကသိုလ် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|35}} |[[Phetkasem 48 MRT station|Phetkasem 48]] |เพชรเกษม 48 |[[File:MRT Phetkasem 48 station - platform toward Bang Wa station.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|09|21|df=y}} |[[Side platform|Side]] | - | |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' * Chanpradittharam Witthayakhom School |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|36}} |[[Phasi Charoen MRT station|Phasi Charoen]] |ภาษีเจริญ |[[File:MRT Phasi Charoen station - Station view from Seacon Bangkae.jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' [[Seacon Bangkae|Seacon Bangkhae]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|37}} |[[Bang Khae MRT station|Bang Khae]] |บางแค |[[File:MRT Bangkae station - station.jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Bang Khae Market]]<br>• Wonder Department Store<br>• Wat Nimmanoradee School<br>• [[Wat Nimmanoradi|Nimmanoradee Temple]]<br>• Lotus's Bang Khae<br>• Ban Bang Khae Social Welfare Development • Rajavinit Prathom Bangkhae School |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|38}} |[[Lak Song MRT station|Lak Song]] |หลักสอง |[[File:MRT Blue Line Lak Song Station (2).jpg|frameless]] |[[Side platform|Side]] |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' The Mall Lifestore Bangkhae |} == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] f1qcacxz5a4h8avarvj9xn9paif3xy5 878003 878000 2025-06-15T08:54:09Z Salai Rungtoi 22844 /* Stations */ 878003 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = Rapid transit | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} ထားဖရာဘူတာ | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} လက်ဆောင်ဘူတာ <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} စွန်ဝတ်ဌနာထမ်ဘူတာ</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''Siemens'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน){{Efn|အပြာရောင်လိုင်းကို ထိုင်းလို "ရော့ဖိုင်-သိုင်ဒင်"/ "ရော့ဖိုင်-စိုင်စီငွန်" လို့ ခေါ်ပါသည်။ တရားဝင်နာမည် အားဖြင့် รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล - ရော့ဖိုင်ဖာ မဟာနခွန် စိုင်ချာလောမ်ရာချာမောင်ကွန် လို့ သတ်မှတ်ပါသည်။|name=You are}} သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်းမကြီးအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ ==ဘူတာများ== {| class="wikitable" style="margin:auto;font-align:center;text-align:center;font-size:80%;&quot;" |- ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ကုဒ်နံပါတ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" colspan="3" span |ဘူတာနာမည် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" |'''ပုံ''' ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ဖွင့်လှစ်နှစ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ပလက်ဖောင်အမျိုးအစား ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |နေရာ ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ကားပါကင် & Ride ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ရထားပြောင်းစီးခြင်း ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |မှတ်ချက် |- ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |မြန်မာ ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |အင်္ဂလိပ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |ထိုင်း |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|01}} <small>''(အပေါ်ထပ် Platform 3&4)''</small> |ထားဖရာ |Tha Phra |ท่าพระ |[[File:MRT Ta Phra station entrance gate.jpg|frameless|220x220px]] | rowspan="5" |{{Start date and age|2019|12|23|df=y}} |ကျွန်းအမျိုးအစား | rowspan="10" |ကုန်းပေါ်ရထားလမ်း | - | align="left" |'''ရထားပြောင်းစီးခြင်း''' <br>• {{rint|bangkok|Blue}} <small>''(ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာနှင့် လက်ဆောင်ဘူတာဘက်သို့ ပြောင်းစီးနိုင်သည်)''</small><br>• {{rint|bangkok|Grey}} <small>''(အနာဂတ်)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ -''' ထားဖရာဝတ်ကျောင်း |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|02}} |ဂျာရန်း ၁၃ |Charan 13 |จรัญฯ 13 |[[File:MRT Charan 13 – Platform.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• HomePro Charansanitwong<br>• Siam Technology College |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|03}} |ဖိုင်ချိုင် |Fai Chai |ไฟฉาย |[[File:MRT Fai Chai – bowstring bridge – train crossing.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|04}} |ဘန်ခွန်းနွန်း |Bang Khun Non |บางขุนนนท์ |[[File:MRT bang Khun Non - Station.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''Connecting station''' to<br>• '''{{rint|bangkok|Orange}}လိမ္မော်ရောင်လိုင်း''' <small>''(တည်ဆောက်ဆဲ)''</small><br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} အနီရောင်လိုင်း<small>''(အနာဂတ်)''</small><br>and [[Charansanitwong railway halt|Charansanitwong Halt]] for [[Southern Line (Thailand)|SRT Southern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Makro Charansanitwong<br>• [[Metropolitan Waterworks Authority|MWA]] Bangkok Noi<br>• Suwannaram School<br>• Suwannaram Temple<br>• Si Sudaram Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|05}} |ဘန်ယီခန်း |Bang Yi Khan |บางยี่ขัน |[[File:MRT Bang Yi Khan – Platform – intersection crossing bridge.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Indie Market Pin Klao<br>• Pata ကုန်တိုက် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|06}} |စီရင်ထွန်း |Sirindhorn |สิรินธร |[[File:MRT Sirindhorn – Station 1.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|12|04|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|07}} |ဘန်ဖလတ် |Bang Phlat |บางพลัด |[[File:MRT Bang Plad - Platform with glass wall.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' ဘန်ဖတ်မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးရုံး |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|08}} |ဘန်အော် |Bang O |บางอ้อ |[[File:MRT Bang O - Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' Yanhee ဆေးရုံ |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|09}} |ဘန်ဖို |Bang Pho |บางโพ |[[File:MRT Bang Pho - Exit 1.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''ပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာများ''' ဘန်ဖိုသမ္ဗာန်ဆိပ်:<br>• {{RouteBox|Mine Smart Ferry|Mine Smart Ferry|MediumPurple|White|border=|bold=}}<br>• <small>{{RouteBox|CHAOPHRAYA EXPRESS|Chao Phraya Express Boat|OrangeRed|Blue|border=|bold=}}</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Quartermaster School<br>• Gateway At Bangsue |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|10}} |တာပွန် |[[Tao Poon MRT station|Tao Poon]] |เตาปูน |[[File:MRT Purple Line Tao Poon Station (34).jpg|frameless]] |{{Start date and age|2017|08|11|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''ရထားပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Purple}}ခရမ်းရောင်လိုင်း | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• တာပွန်ဈေး<br>• Lotus's Prachachuen ကုန်တိုက် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|11}} |ဘန်စိုး |Bang Sue |บางซื่อ |[[File:201701 Exit 2 of Bang Sue Station.jpg|frameless]] | rowspan="18" |{{Start date and age|2004|07|03|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | rowspan="22" |Underground | - | align="left" |'''Connecting station''' with [[Krung Thep Aphiwat Central Terminal]] for<br>• {{Rint|bangkok|DarkRed}}<br>• {{Rint|bangkok|LightRed}}<br>• {{rint|bangkok|ARL}} <small>''(future)''</small><br>• [[Northern Line (Thailand)|SRT Northern Line]]<br>• [[Northeastern Line (Thailand)|SRT Northeastern Line]]<br>• [[Southern Line (Thailand)|SRT Southern Line]]<br>• HSR Northern Line <small>''(future)''</small><br>• [[Bangkok–Nong Khai high-speed railway|HSR Northeastern Line]] <small>''(under construction)''</small><br>• [[Don Mueang–Suvarnabhumi–U-Tapao high-speed railway|HSR Eastern Line]] <small>''(future)''</small><br>• HSR Southern Line <small>''(future)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Siam Cement Group|Siam Cement Group Office]]<br>• Central Juvenile and Family Court<br>• [[Bangkok Bus Terminal (Chatuchak)]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|12}} |ကမ်ဖဲန်ဖက် |Kamphaeng Phet |กำแพงเพชร |[[File:D85 7046 MRT in Thailand Photographed by Trisorn Triboon (122).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | √ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• [[Or Tor Kor Market]]<br>• Red Building<br>• [[Chatuchak Weekend Market]]<br>• Mixt Chatuchak<br>• [[J.J Mall]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|13}} |ဆွန်ကျသူကျက် |Chatuchak Park |สวนจตุจักร |[[File:Chatuchak Park MRT Station, Aug 2016.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''ရထားပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Sukhumvit}} [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]၏ မောချစ်ဘူတာ | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Chatuchak Weekend Market]]<br>• Mixt Chatuchak<br>• [[J.J Mall]]<br>• [[Chatuchak Park]]<br>• [[Children's Discovery Museum Bangkok 1|Children's Discovery Museum]]<br>• [[Queen Sirikit Park]]<br>• [[Wachirabenchathat Park|Rot Fai Park]]<br>• Civil Aviation Training Centre<br>• [[Department of Land Transport (Thailand)|Department of Land Transport]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|14}} |ဖဟွန်ယိုထင် |Phahon Yothin | พหลโยธิน |[[File:Phahon Yothin MRT Station platforms (2).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | align="left" |'''Connecting station''' to [[Ha Yaek Lat Phrao BTS station|Ha Yaek Lat Phrao]] for {{rint|bangkok|Sukhumvit}} | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Central Ladprao|Central Ladphrao & Centara Grand at Central Ladphrao Hotel]]<br>• [[Union Mall]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|15}} |[[Lat Phrao MRT station|Lat Phrao]] | ลาดพร้าว |[[File:Lat Phrao Station - platform level (2).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | align="left" |'''Connecting station''' to {{rint|bangkok|Yellow}} | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|16}} |[[Ratchadaphisek MRT station|Ratchadaphisek]] |รัชดาภิเษก |[[File:Ratchadaphisek Station - platform level (1).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|17}} |[[Sutthisan MRT station|Sutthisan]] |สุทธิสาร |[[File:Sutthisan Station - entrance no.3 (2).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Sutthisan Police Station<br>• [[Muang Thai Life Assurance|Muang Thai Life Assurance Head Office]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|18}} |[[Huai Khwang MRT station|Huai Khwang]] |ห้วยขวาง |[[File:Huai Khwang Station MRT สถานี ห้วยขวาง (April2021) 01.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|19}} |[[Thailand Cultural Centre MRT station|Thailand Cultural Centre]] | ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย |[[File:TLCC Station - Blue Line platform level (1).jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | align="left" |'''Interchange station''' to {{rint|bangkok|Orange}} <small>''(under construction)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• The Esplanade Ratchada<br>• The One Ratchada Market<br>• AIA Capital Centre<br>• [[Stock Exchange of Thailand]]<br>• Embassy of The People's Republic of China<br>• [[Thailand Cultural Centre]]<br>• China Cultural Centre<br>• [[Ministry of Culture (Thailand)|Ministry of Culture]]<br>• [[Thai Life Insurance|Thai Life Insurance Head Office]]<br>• Big C Place Ratchada<br>• The Street Ratchada<br>• CW Tower<br>• RS Tower |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|20}} |[[Phra Ram 9 MRT station|Phra Ram 9]] |พระราม 9 |[[File:Phra Ram 9 Station - platform level.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Central Rama 9<br>• G Tower<br>• Fortune Town<br>• Jodd Fairs Rama 9<br>• Uniliver House |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|21}} |[[Phetchaburi MRT station|Phetchaburi]] | เพชรบุรี |[[File:Phetchaburi MRT Station platform level.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | align="left" |'''Connecting station''' with {{Rint|bangkok|LightBlue}} <small>''(future)''</small> and [[Makkasan station|Makkasan]] for • {{rint|bangkok|ARL}} <br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} <small>''(future)''</small><br>• [[Don Mueang–Suvarnabhumi–U-Tapao high-speed railway|HSR Eastern Line]] <small>''(under construction)''</small><br>and [[Asok Halt railway station|Asok]] for [[Eastern Line (Thailand)|SRT Eastern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Singha Complex<br>• Don Bosco Technological College<br>• Saint Dominic School<br>• [[Srinakharinwirot University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|22}} |[[Sukhumvit MRT station|Sukhumvit]] | สุขุมวิท |[[File:Sukhumvit Station platform level.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | align="left" |'''Connecting station''' to [[Asok BTS station|Asok]] for {{rint|bangkok|Sukhumvit}} | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Terminal 21]]<br>• Interchange 21<br>• [[Soi Cowboy]]<br>• Exchange Tower |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|23}} |[[Queen Sirikit National Convention Centre MRT station|Queen Sirikit National Convention Centre]] | ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ |[[File:Platform 2 of Queen Sirikit Centre Station.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Queen Sirikit National Convention Center|Queen Sirikit National Convention Centre]]<br>• [[Benjakitti Park]]<br>• ThaiBev Quarter<br>• Khlong Toei Witthaya School<br>• The Parq<br>• FYI Centre<br>• [[Khlong Toei Market]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|24}} |[[Khlong Toei MRT station|Khlong Toei]] | คลองเตย |[[File:Platform 1 of Khlong Toei Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Metropolitan Electricity Authority|MEA Khlong Toei Head Office]]<br>• MedPark Hospital<br>• [[Tobacco Authority of Thailand]]<br>• Benjakitti Park Hospital<br>• [[Plai Nern Palace]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|25}} |[[Lumphini MRT station|Lumphini]] | ลุมพินี |[[File:Si Lom Station entrance at Lumphini Park.jpg|frameless]] |Stacked | - | align="left" |'''Connecting station''' with {{Rint|bangkok|LightBlue}} <small>''(future)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[One Bangkok]]<br>• [[Lumphini Park]] ''Gate 2''<br>• Q House Lumphini<br>• [[Embassy of Germany, Bangkok|Embassy of Germany]]<br>• Embassy of Japan<br>• Embassy of Australia<br>• Goethe-Institut Thailand |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|26}} |[[Si Lom MRT station|Si Lom]] | สีลม |[[File:MRT Blue Line Silom Station (1).jpg|frameless]] |Stacked | - | align="left" |'''Connecting station''' to [[Sala Daeng BTS station|Sala Daeng]] for {{rint|bangkok|Silom}} via a 180-metre elevated pedestrian walkway. | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Lumphini Park]] ''Gate 4''<br>• [[Dusit Central Park]]<br>• Silom Edge<br>• Chulalongkorn Hospital<br>• Silom Complex<br>• Thaniya Shopping Centre<br>• [[Patpong Night Market]] This station has the longest escalator in Southeast Asia Region at 43-metre.<ref>{{Cite web |last=Thailand |first=Render |date=2016-02-27 |title=MRT ที่สร้างยากสุด ลึกสุด และบันไดเลื่อนยาวสุด..? |url=https://www.renderthailand.com/silom-mrt-station/ |access-date=2024-09-04 |website=RENDER THAILAND |language=th}}</ref> |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|27}} |[[Sam Yan MRT station|Sam Yan]] | สามย่าน |[[File:201701 Exit 2 of Sam Yan Station.jpg|frameless]] |Stacked |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Chamchuri Square]]<br>• [[Samyan Mitrtown]]<br>• Hua Lamphong Temple<br>• [[Chulalongkorn University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|28}} |[[Hua Lamphong MRT station|Hua Lamphong]] | หัวลำโพง |[[File:Hua Lamphong MRT Station 202104.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | align="left" |'''Connecting station''' with [[Hua Lamphong railway station|Bangkok]] for<br>• {{rint|bangkok|DarkRed}} <small>''(future)''</small><br>• [[Northern Line (Thailand)|SRT Northern Line]]<br>• [[Northeastern Line (Thailand)|SRT Northeastern Line]]<br>• [[Eastern Line (Thailand)|SRT Eastern Line]]<br>• [[Southern Line (Thailand)|SRT Southern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Khlong Phadung Krung Kasem]]<br>• [[Golden Buddha (statue)|Traimit Withayaram Temple]]<br>• The Chinatown Gate<br>• [[Yaowarat Road]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|29}} |ဝတ်မန်ကွန် |Wat Mangkon | วัดมังกร |[[File:MRT Wat Mangkon train station (Entrance 1).jpg|frameless]] | rowspan="5" |{{Start date and age|2019|07|29|df=y}} |Stacked | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Wat Mangkon Kamalawat|Mangkon Kamalawat Temple]]<br>• [[Chinatown, Bangkok|Chinatown]]<br>• Suea Pa Plaza<br>• Kanma Tuyaram Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|30}} |[[Sam Yot MRT station|Sam Yot]] | สามยอด |[[File:MRT Sam Yot train station (Entrance 1).jpg|frameless]] |Stacked | - | align="left" |'''Interchange station''' with {{rint|bangkok|Purple}} <small>''(under construction)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Giant Swing]] (including [[Wat Suthat]] and Wat Dev Mandir)<br>• [[Khlong Ong Ang]]<br>• Mega Plaza Saphan Lek<br>• [[Phahurat]]<br>• [[Rommaninat Park]]<br>• [[The Old Siam Plaza]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|31}} |[[Sanam Chai MRT station|Sanam Chai]] | สนามไชย |[[File:202403 Exit 1 of Sanam Chai Station in Front of Museum Siam.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | align="left" |'''Connecting station''' with Rajinee Pier for<br>• {{RouteBox|Mine Smart Ferry|Mine Smart Ferry|MediumPurple|White|border=|bold=}}<br>• <small>{{RouteBox|CHAOPHRAYA EXPRESS|Chao Phraya Express Boat|OrangeRed|Blue|border=|bold=}}</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Museum Siam]]<br>• [[Wat Rajabopit School]]<br>• Rajinee School<br>• [[Pak Khlong Talat]]<br>• [[Wat Pho]]<br>• [[Grand Palace|The Grand Palace]]<br>• [[Wat Phra Kaew]]<br>• [[Tha Tian Market]]<br>• [[Silpakorn University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|32}} |[[Itsaraphap MRT station|Itsaraphap]] | อิสรภาพ |[[File:Itsaraphap MRT Station 03.jpg|frameless]] |[[Island platform|Island]] | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Wat Ratchasihatharam School<br>• Ratchasihatharam Temple<br>• Mai Phiren Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|01}} <small>''(Platform 1&2)''</small> |[[Tha Phra MRT station|Tha Phra]] | ท่าพระ |[[File:MRT Ta Phra station entrance gate.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | rowspan="7" |Elevated | - | align="left" |'''Interchange station''' to <br>• {{rint|bangkok|Blue}} <small>''(for [[Tao Poon MRT station|Tao Poon]] and [[Chatuchak Park MRT station|Chatuchak Park]])''</small><br>• {{Rint|bangkok|Grey}} <small>''(future)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' Tha Phra Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|33}} |[[Bang Phai MRT station|Bang Phai]] |บางไผ่ |[[File:Steel footbridge, Bang Phai MRT Station.jpg|frameless]] | rowspan="2" |{{Start date and age|2019|08|24|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Wat Nuannoradit School<br>• Nuannoradit Temple<br>• Phaya Thai 3 Hospital |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|34}} |[[Bang Wa MRT station|Bang Wa]] |บางหว้า |[[File:Platform level Bang Wa Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''Connecting station''' to {{rint|bangkok|Silom}} and Bang Wa Pier for [[Khlong Phasi Charoen boat service|Khlong Phasi Charoen Boat Service]] via a 200-metre elevated pedestrian walkway. | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' ဆယမ်တက္ကသိုလ် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|35}} |[[Phetkasem 48 MRT station|Phetkasem 48]] |เพชรเกษม 48 |[[File:MRT Phetkasem 48 station - platform toward Bang Wa station.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|09|21|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' * Chanpradittharam Witthayakhom School |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|36}} |[[Phasi Charoen MRT station|Phasi Charoen]] |ภาษีเจริญ |[[File:MRT Phasi Charoen station - Station view from Seacon Bangkae.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' [[Seacon Bangkae|Seacon Bangkhae]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|37}} |[[Bang Khae MRT station|Bang Khae]] |บางแค |[[File:MRT Bangkae station - station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Bang Khae Market]]<br>• Wonder Department Store<br>• Wat Nimmanoradee School<br>• [[Wat Nimmanoradi|Nimmanoradee Temple]]<br>• Lotus's Bang Khae<br>• Ban Bang Khae Social Welfare Development • Rajavinit Prathom Bangkhae School |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|38}} |[[Lak Song MRT station|Lak Song]] |หลักสอง |[[File:MRT Blue Line Lak Song Station (2).jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' The Mall Lifestore Bangkhae |} == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] jhessv8dhjg3ayxgqk6mgego8mpvx6l 878007 878003 2025-06-15T09:37:45Z Salai Rungtoi 22844 /* ဘူတာများ */ 878007 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = Rapid transit | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} ထားဖရာဘူတာ | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} လက်ဆောင်ဘူတာ <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} စွန်ဝတ်ဌနာထမ်ဘူတာ</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''Siemens'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน){{Efn|အပြာရောင်လိုင်းကို ထိုင်းလို "ရော့ဖိုင်-သိုင်ဒင်"/ "ရော့ဖိုင်-စိုင်စီငွန်" လို့ ခေါ်ပါသည်။ တရားဝင်နာမည် အားဖြင့် รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล - ရော့ဖိုင်ဖာ မဟာနခွန် စိုင်ချာလောမ်ရာချာမောင်ကွန် လို့ သတ်မှတ်ပါသည်။|name=You are}} သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်ဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထာဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်ဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်းမကြီးအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ ==ဘူတာများ== {| class="wikitable" style="margin:auto;font-align:center;text-align:center;font-size:80%;&quot;" |- ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ကုဒ်နံပါတ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" colspan="3" span |ဘူတာနာမည် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" |'''ပုံ''' ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ဖွင့်လှစ်နှစ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ပလက်ဖောင်အမျိုးအစား ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |နေရာ ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ကားပါကင် & Ride ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ရထားပြောင်းစီးခြင်း ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |မှတ်ချက် |- ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |မြန်မာ ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |အင်္ဂလိပ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |ထိုင်း |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|01}} <small>''(အပေါ်ထပ် Platform 3&4)''</small> |ထားဖရာ |Tha Phra |ท่าพระ |[[File:MRT Ta Phra station entrance gate.jpg|frameless|220x220px]] | rowspan="5" |{{Start date and age|2019|12|23|df=y}} |ကျွန်းအမျိုးအစား | rowspan="10" |ကုန်းပေါ်ရထားလမ်း | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' <br>• {{rint|bangkok|Blue}} <small>''(ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာနှင့် လက်ဆောင်ဘူတာဘက်သို့ ပြောင်းစီးနိုင်သည်)''</small><br>• {{rint|bangkok|Grey}} <small>''(အနာဂတ်)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ -''' ထားဖရာဝတ်ကျောင်း |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|02}} |ဂျာရန်း ၁၃ |Charan 13 |จรัญฯ 13 |[[File:MRT Charan 13 – Platform.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• HomePro Charansanitwong<br>• Siam Technology College |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|03}} |ဖိုင်ချိုင် |Fai Chai |ไฟฉาย |[[File:MRT Fai Chai – bowstring bridge – train crossing.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|04}} |ဘန်ခွန်းနွန်း |Bang Khun Non |บางขุนนนท์ |[[File:MRT bang Khun Non - Station.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း'''<br>• '''{{rint|bangkok|Orange}}လိမ္မော်ရောင်လိုင်း''' <small>''(တည်ဆောက်ဆဲ)''</small><br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} အနီရောင်လိုင်း<small>''(အနာဂတ်)''</small><br> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Makro Charansanitwong<br>• MWA Bangkok Noi ရုံး<br>• Suwannaram School<br>• Suwannaram Temple<br>• Si Sudaram Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|05}} |ဘန်ယီခန်း |Bang Yi Khan |บางยี่ขัน |[[File:MRT Bang Yi Khan – Platform – intersection crossing bridge.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Indie Market Pin Klao<br>• Pata ကုန်တိုက် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|06}} |စီရင်ထွန်း |Sirindhorn |สิรินธร |[[File:MRT Sirindhorn – Station 1.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|12|04|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|07}} |ဘန်ဖလတ် |Bang Phlat |บางพลัด |[[File:MRT Bang Plad - Platform with glass wall.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' ဘန်ဖတ်မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးရုံး |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|08}} |ဘန်အော် |Bang O |บางอ้อ |[[File:MRT Bang O - Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' Yanhee ဆေးရုံ |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|09}} |ဘန်ဖို |Bang Pho |บางโพ |[[File:MRT Bang Pho - Exit 1.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''ပြောင်းစီးနိုင်ခြင်း''' ဘန်ဖိုသမ္ဗာန်ဆိပ်:<br>• {{RouteBox|Mine Smart Ferry|Mine Smart Ferry|MediumPurple|White|border=|bold=}}<br>• <small>{{RouteBox|CHAOPHRAYA EXPRESS|Chao Phraya Express Boat|OrangeRed|Blue|border=|bold=}}</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Quartermaster School<br>• Gateway At Bangsue |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|10}} |တာပွန် |[[Tao Poon MRT station|Tao Poon]] |เตาปูน |[[File:MRT Purple Line Tao Poon Station (34).jpg|frameless]] |{{Start date and age|2017|08|11|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Purple}}ခရမ်းရောင်လိုင်း | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• တာပွန်ဈေး<br>• Lotus's Prachachuen ကုန်တိုက် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|11}} |ဘန်စိုး |Bang Sue |บางซื่อ |[[File:201701 Exit 2 of Bang Sue Station.jpg|frameless]] | rowspan="18" |{{Start date and age|2004|07|03|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | rowspan="22" |မြေ အောက် ရထား လမ်း | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' ကရုန်ထေ့ပ်အဖီဝတ်ဘူတာကြီး<br>• {{Rint|bangkok|DarkRed}} အနီရောင်လိုင်း<br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} အနီဖျော့ရောင်လိုင်း<br>• {{rint|bangkok|ARL}} ''လေဆိပ်လိုင်း (အနာဂတ်)'' | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br> * Siam Cement Group ရုံး * ဗဟိုကလေးနှင့် မိသားစုဆိုင်ရာ တရာရုံး |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|12}} |ကမ်ဖဲန်ဖက် |Kamphaeng Phet |กำแพงเพชร |[[File:D85 7046 MRT in Thailand Photographed by Trisorn Triboon (122).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | √ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• [[Or Tor Kor Market]]<br>• Red Building<br>• <br>• Mixt Chatuchak<br>• [[J.J Mall]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|13}} |ဆွန်ကျသူကျက် |Chatuchak Park |สวนจตุจักร |[[File:Chatuchak Park MRT Station, Aug 2016.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''ရထားပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Sukhumvit}} [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]၏ မောချစ်ဘူတာ | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Chatuchak Weekend Market]]<br>• Mixt Chatuchak<br>• [[J.J Mall]]<br>• [[Chatuchak Park]]<br>• [[Children's Discovery Museum Bangkok 1|Children's Discovery Museum]]<br>• [[Queen Sirikit Park]]<br>• [[Wachirabenchathat Park|Rot Fai Park]]<br>• Civil Aviation Training Centre<br>• [[Department of Land Transport (Thailand)|Department of Land Transport]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|14}} |ဖဟွန်ယိုထင် |Phahon Yothin | พหลโยธิน |[[File:Phahon Yothin MRT Station platforms (2).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Sukhumvit}} [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]၏ ဟာယက်လက်ဖရောင်ဘူတာ | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Central Ladprao|Central Ladphrao & Centara Grand at Central Ladphrao Hotel]]<br>• [[Union Mall]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|15}} |လက်ဖရောင် |Lat Phrao | ลาดพร้าว |[[File:Lat Phrao Station - platform level (2).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Yellow}}အဝါရောင်လိုင်း | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|16}} |ရာချာဒါဖီဆက် |Ratchadaphisek |รัชดาภิเษก |[[File:Ratchadaphisek Station - platform level (1).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|17}} |ဆုထီစန် |Sutthisan |สุทธิสาร |[[File:Sutthisan Station - entrance no.3 (2).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Sutthisan Police Station<br>• [[Muang Thai Life Assurance|Muang Thai Life Assurance Head Office]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|18}} |ဟွေခွါန် |Huai Khwang |ห้วยขวาง |[[File:Huai Khwang Station MRT สถานี ห้วยขวาง (April2021) 01.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|19}} |ဆွန်ဝတ်ဌနာထမ် |Thailand Cultural Centre | ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย |[[File:TLCC Station - Blue Line platform level (1).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Orange}} လိမ္မော်ရောင်လိုင်း <small>''(ဆောက်လုပ်ဆဲ)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• The Esplanade Ratchada<br>• The One Ratchada Market<br>• AIA Capital Centre<br>• [[Stock Exchange of Thailand]]<br>• Embassy of The People's Republic of China<br>• [[Thailand Cultural Centre]]<br>• China Cultural Centre<br>• [[Ministry of Culture (Thailand)|Ministry of Culture]]<br>• [[Thai Life Insurance|Thai Life Insurance Head Office]]<br>• Big C Place Ratchada<br>• The Street Ratchada<br>• CW Tower<br>• RS Tower |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|20}} |ဖရားရာမ် ၉ |Phra Ram 9 |พระราม 9 |[[File:Phra Ram 9 Station - platform level.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Central Rama 9<br>• G Tower<br>• Fortune Town<br>• Jodd Fairs Rama 9<br>• Uniliver House |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|21}} |ဖက်ချဘူရီ |Phetchaburi | เพชรบุรี |[[File:Phetchaburi MRT Station platform level.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{Rint|bangkok|LightBlue}} <small>''(အနာဂတ်)''</small> and • {{rint|bangkok|ARL}} လေဆိပ်ရထားလိုင်း၏ မက္ကဆန်ဘူတာ<br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} <small>''(future)''</small><br>• [[Don Mueang–Suvarnabhumi–U-Tapao high-speed railway|HSR Eastern Line]] <small>''(under construction)''</small><br>and [[Asok Halt railway station|Asok]] for [[Eastern Line (Thailand)|SRT Eastern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Singha Complex ရုံးတာဝါ<br>• Don Bosco နည်းပညာကျောင်း<br>• Saint Dominic ကျောင်း<br>• [[သီရိနဂရိန္ဒြဝိရောဓ တက္ကသိုလ်]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|22}} |ဆူခုမ်ဝစ် |Sukhumvit | สุขุมวิท |[[File:Sukhumvit Station platform level.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | align="left" |'''ရထးပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Sukhumvit}} [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]၏ အဆော့ဘူတာ | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Terminal 21ည ကုန်တိုက်<br>• Interchange 21 တိုက်<br>• Soi Cowboy လမ်းဈေး<br>• Exchange Tower တိုက် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|23}} |ဆွန်သီရိခေတ် |Queen Sirikit National Convention Centre | ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ |[[File:Platform 2 of Queen Sirikit Centre Station.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Queen Sirikit National Convention Centre<br>• Benjakitti ပန်းခြံ<br>• ThaiBev ဌာနချုပ်ရုံး<br>• Khlong Toei Witthaya School<br>• The Parq<br>• FYI Centre<br>• ခလောင်းသွယ်ဈေးကြီး |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|24}} |ခလောင်းသွယ် |Khlong Toei | คลองเตย |[[File:Platform 1 of Khlong Toei Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• MEA Khlong Toei Head Office<br>• MedPark Hospital<br>• Tobacco Authority of Thailand<br>• Benjakitti Park ဆေးရုံး<br>• Plai Nern Palace |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|25}} |လုမ္ဗီနီ |Lumphini | ลุมพินี |[[File:Si Lom Station entrance at Lumphini Park.jpg|frameless]] |အထပ်ပေါင်းဘူတာ | - | align="left" |ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း {{Rint|bangkok|LightBlue}} <small>''(အနာဂတ်)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• One Bangkok ကုန်တိုက်<br>• [[လုမ္ဗနီပန်းခြံ (ဘန်ကောက်)|လုမ္ဖီနီပန်းခြံ]] ''ဂိတ် ၂''<br>• Q House Lumphini<br>• ဂျာမနီသံရုံး<br>• ဂျပန်သံရုံး<br>• ဩစတေးလျသံရုံး<br>• Goethe-Institut Thailand |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|26}} |စီလုမ် |Si Lom | สีลม |[[File:MRT Blue Line Silom Station (1).jpg|frameless]] |အထပ်ပေါင်းဘူတာ | - | align="left" |'''Connecting station''' to [[Sala Daeng BTS station|Sala Daeng]] for {{rint|bangkok|Silom}} via a 180-metre elevated pedestrian walkway. | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Lumphini Park]] ''Gate 4''<br>• [[Dusit Central Park]]<br>• Silom Edge<br>• Chulalongkorn Hospital<br>• Silom Complex<br>• Thaniya Shopping Centre<br>• [[Patpong Night Market]] This station has the longest escalator in Southeast Asia Region at 43-metre.<ref>{{Cite web |last=Thailand |first=Render |date=2016-02-27 |title=MRT ที่สร้างยากสุด ลึกสุด และบันไดเลื่อนยาวสุด..? |url=https://www.renderthailand.com/silom-mrt-station/ |access-date=2024-09-04 |website=RENDER THAILAND |language=th}}</ref> |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|27}} |ဆမ်းယန်း |Sam Yan | สามย่าน |[[File:201701 Exit 2 of Sam Yan Station.jpg|frameless]] |အထပ်ပေါင်းဘူတာ |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Chamchuri Square]]<br>• [[Samyan Mitrtown]]<br>• Hua Lamphong Temple<br>• [[Chulalongkorn University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|28}} |ဟွာလမ်ဖုန် |Hua Lamphong | หัวลำโพง |[[File:Hua Lamphong MRT Station 202104.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''Connecting station''' with [[Hua Lamphong railway station|Bangkok]] for<br>• {{rint|bangkok|DarkRed}} <small>''(future)''</small><br>• [[Northern Line (Thailand)|SRT Northern Line]]<br>• [[Northeastern Line (Thailand)|SRT Northeastern Line]]<br>• [[Eastern Line (Thailand)|SRT Eastern Line]]<br>• [[Southern Line (Thailand)|SRT Southern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Khlong Phadung Krung Kasem]]<br>• [[Golden Buddha (statue)|Traimit Withayaram Temple]]<br>• The Chinatown Gate<br>• [[Yaowarat Road]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|29}} |ဝတ်မန်ကွန် |Wat Mangkon | วัดมังกร |[[File:MRT Wat Mangkon train station (Entrance 1).jpg|frameless]] | rowspan="5" |{{Start date and age|2019|07|29|df=y}} |အထပ်ပေါင်းဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Wat Mangkon Kamalawat|Mangkon Kamalawat Temple]]<br>• [[Chinatown, Bangkok|Chinatown]]<br>• Suea Pa Plaza<br>• Kanma Tuyaram Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|30}} |ဆမ်းယော့ |Sam Yot | สามยอด |[[File:MRT Sam Yot train station (Entrance 1).jpg|frameless]] |အထပ်ပေါင်းဘူတာ | - | align="left" |'''Interchange station''' with {{rint|bangkok|Purple}} <small>''(under construction)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Giant Swing]] (including [[Wat Suthat]] and Wat Dev Mandir)<br>• [[Khlong Ong Ang]]<br>• Mega Plaza Saphan Lek<br>• [[Phahurat]]<br>• [[Rommaninat Park]]<br>• [[The Old Siam Plaza]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|31}} |ဆနမ်ချိုင် |Sanam Chai | สนามไชย |[[File:202403 Exit 1 of Sanam Chai Station in Front of Museum Siam.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''Connecting station''' with Rajinee Pier for<br>• {{RouteBox|Mine Smart Ferry|Mine Smart Ferry|MediumPurple|White|border=|bold=}}<br>• <small>{{RouteBox|CHAOPHRAYA EXPRESS|Chao Phraya Express Boat|OrangeRed|Blue|border=|bold=}}</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Museum Siam]]<br>• [[Wat Rajabopit School]]<br>• Rajinee School<br>• [[Pak Khlong Talat]]<br>• [[Wat Pho]]<br>• [[Grand Palace|The Grand Palace]]<br>• [[Wat Phra Kaew]]<br>• [[Tha Tian Market]]<br>• [[Silpakorn University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|32}} |အစ်စရာဖပ် |Itsaraphap | อิสรภาพ |[[File:Itsaraphap MRT Station 03.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Wat Ratchasihatharam School<br>• Ratchasihatharam Temple<br>• Mai Phiren Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|01}} |ထားဖရာ <small>''(Platform 1&2)''</small> |Tha Phra | ท่าพระ |[[File:MRT Ta Phra station entrance gate.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | rowspan="7" |Elevated | - | align="left" |'''Interchange station''' to <br>• {{rint|bangkok|Blue}} <small>''(for [[Tao Poon MRT station|Tao Poon]] and [[Chatuchak Park MRT station|Chatuchak Park]])''</small><br>• {{Rint|bangkok|Grey}} <small>''(future)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' Tha Phra Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|33}} |ဘန်ဖိုင် |Bang Phai |บางไผ่ |[[File:Steel footbridge, Bang Phai MRT Station.jpg|frameless]] | rowspan="2" |{{Start date and age|2019|08|24|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Wat Nuannoradit School<br>• Nuannoradit Temple<br>• Phaya Thai 3 Hospital |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|34}} |ဘန်ဝါး |Bang Wa |บางหว้า |[[File:Platform level Bang Wa Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''Connecting station''' to {{rint|bangkok|Silom}} and Bang Wa Pier for [[Khlong Phasi Charoen boat service|Khlong Phasi Charoen Boat Service]] via a 200-metre elevated pedestrian walkway. | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' ဆယမ်တက္ကသိုလ် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|35}} |ဖက်ကဆမ် ၄၈ |Phetkasem 48 |เพชรเกษม 48 |[[File:MRT Phetkasem 48 station - platform toward Bang Wa station.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|09|21|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' * Chanpradittharam Witthayakhom School |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|36}} |ဖာစီကျရင် |Phasi Charoen |ภาษีเจริญ |[[File:MRT Phasi Charoen station - Station view from Seacon Bangkae.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' [[Seacon Bangkae|Seacon Bangkhae]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|37}} |ဘန်ခဲ |Bang Khae |บางแค |[[File:MRT Bangkae station - station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Bang Khae Market]]<br>• Wonder Department Store<br>• Wat Nimmanoradee School<br>• [[Wat Nimmanoradi|Nimmanoradee Temple]]<br>• Lotus's Bang Khae<br>• Ban Bang Khae Social Welfare Development • Rajavinit Prathom Bangkhae School |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|38}} |လက်ဆောင်း |Lak Song |หลักสอง |[[File:MRT Blue Line Lak Song Station (2).jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' The Mall Lifestore Bangkhae |} == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] 5dy2s91wlv6evn7sio8rp67duk8obm5 878008 878007 2025-06-15T09:39:50Z Salai Rungtoi 22844 878008 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | name = အမ်အာရ်တီ အပြာရောင်လိုင်း | color = {{rcr|MRT|Blue}} | logo = MRT (Bangkok) logo.svg | logo_width = 80px | image = BLE Thaphra 23-12-2019.jpg | image_width = 300px | caption = ထားဖရာဘူတာ အပေါ်ထပ်ပလက်ဖောင်း ရောက်ရှိလာသော EMU-BLE အမျိုးအစားရထားတွဲ | type = Rapid transit | system = MRT စနစ် | locale = [[ဘန်ကောက်မြို့]] | start = {{MRT Station Numbering|BL|01}} ထားဖရာဘူတာ | end = {{MRT Station Numbering|BL|38}} လက်ဆောင်ဘူတာ <small>(via {{MRT Station Numbering|BL|19}} စွန်ဝတ်ဌနာထမ်ဘူတာ</small> | connectinglines = | stations = '''''စုစုပေါင်း :''''' ၄၂ ဘူတာ<br>၃၈ ဘူတာ''(လုပ်ငန်းလည်ပတ်)''<br>၄ ဘူတာ ''(အနာဂတ်)'' | daily_ridership = 424,398 <small>(2024)</small> | mapcolor = {{RouteBox| |MRT Blue Line|#1964b7}} [[အပြာရောင်]] | yearcommenced = {{Start date and age|1996|12|02|df=y}} | open = {{Start date and age|2004|07|03|df=y}} | lastextension = {{Start date and age|2019|12|23|df=y}} | close = | character = '''ကုန်းပေါ် '''{{convert|29.5|km|mi|abbr=on}}<br>'''မြေအောက်: '''{{convert|26.13|km|mi|abbr=on}} | depot = ဖရားရာမ် ၉ သိုလှောင်ရုံ<br />ဖက်ကဆမ်သိုလှောင်ရုံ | owner = [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] | operator = Bangkok Expressway and Metro | stock = '''Siemens Modular Metro'''<br>EMU-IBL: 19 three-car trains<br>'''Siemens'''<br>EMU-BLE: 35 three-car trains<br>'''Future Siemens Rolling Stocks'''<br>21 three-car trains <ref name="Siripanjana">{{Cite web |last=Siripanjana |first=Maneerat |title=วันนี้ที่รอคอย! ลงนามร่วมทุน "สายสีส้ม" เร่งเปิดเดินรถปลายปี 70 ของขวัญปีใหม่ประชาชน |url=https://www.dailynews.co.th/news/3658119/ |access-date=2024-07-18 |website=เดลินิวส์ |language=th}}</ref> | linelength = '''Total''': {{convert|55.63|km|mi|abbr=on}}<br>{{convert|46.91|km|abbr=on}} ''<small>(operational)</small>''<br>{{convert|8.72|km|abbr=on}} ''<small>(future)</small>'' | gauge = {{track gauge|sg|allk=on}} | electrification = {{750 V DC|conductor=y}} | speed_km/h = 80 | signalling = [[Siemens Mobility|Siemens]] Trainguard LZB700M fixed block [[Automatic train control|ATC]] under [[Automatic train operation|ATO]] GoA 2 (STO) | map = {{MRT Blue Line route}} | map_state = show }} [[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ MRT '''အပြာရောင်လိုင်း''' (ထိုင်း: รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน){{Efn|အပြာရောင်လိုင်းကို ထိုင်းလို "ရော့ဖိုင်-သိုင်ဒင်"/ "ရော့ဖိုင်-စိုင်စီငွန်" လို့ ခေါ်ပါသည်။ တရားဝင်နာမည် အားဖြင့် รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล - ရော့ဖိုင်ဖာ မဟာနခွန် စိုင်ချာလောမ်ရာချာမောင်ကွန် လို့ သတ်မှတ်ပါသည်။|name=You are}} သည် [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထားစနစ်]]၏ [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]နှင့် [[စီလုမ်လိုင်း]]တို့ နောက်ပိုင်း ဘန်ကောက်မြို့၏ တတိယမြောက် အမြန်ရထားလိုင်း ဖြစ်သည်။ MRT စနစ်၏ ပထမဆုံးလိုင်း ဖြစ်ပြီး Bangkok Expressway and Metro Public Company Limited မှ စီမံခန့်ခွဲသည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ စုစုပေါင်းအရှည်မှာ ၄၈ ကီလိုမီတာ (၂၉.၈၃ မိုင်) ရှည်လျားပြီး လက်ဆောင်းဘူတာ (Lak Song) မှ ထားဖရာဘူတာ (Tha Phra) အထိ စက်ဝိုင်းတစ်ခြမ်းပုံစံ သို့မဟုတ် ခရုပတ်ပုံစံလမ်းကြောင်းအဖြစ် လည်ပတ်နေကာ ထားဖရာဘူတာသည် ရထားပြောင်းစီးနိုင်သောဘူတာရုံအဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။ MRT အပြာရောင်လိုင်း၏ ပထမဆုံးအပိုင်းအနေဖြင့် ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာ (Hua Lamphong) မှ ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) အထိ ၂၀ ကီလိုမီတာ (၁၂.၄၃ မိုင်) ရှည်လျားသော တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းပုံစံလမ်းကြောင်းကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာ (Tao Poon) အထိ ၁.၂ ကီလိုမီတာ (၀.၇၅ မိုင်) ထပ်မံတိုးချဲ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဟွာလမ်ဖုန်းမှ အနောက်ဘက်သို့ ဘန်ကောက် တရုတ်တန်း နှင့် [[ရတနကောသိန္ဒြကျွန်း]]ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် လိုင်းကို ထပ်မံတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တာပွန်ဘူတာမှ တောင်ဘက်သို့ ထွန်ဘူရီဘက်ခြမ်း (Thonburi) ရှိ ဘူတာအသစ်များမှတစ်ဆင့် ထားဖရာအထိ လိုင်းကို တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး တစ်ဝက်စက်ဝိုင်းလိုင်းကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။ လက်ဆောင်းဘူတာမှ ဖူ့ထာမွန်ထွန်ဆိုင် ၄ လမ်းမကြီး (Phutthamonthon Sai 4) အထိ ၇.၈ ကီလိုမီတာ (၄.၈ မိုင်) ရှည်လျားသော ဘူတာ ၄ ခုပါဝင်သည့် နောက်ထပ်တိုးချဲ့မှုကို စီစဉ်ထားသော်လည်း လက်ရှိအချိန်အထိ တည်ဆောက်ခြင်း မရှိသေးပါ။ MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့၏ အဓိကစီးပွားရေး၊ လူနေထိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ နေရာများကို ချိတ်ဆက်ပေးထားသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ပျမ်းမျှခရီးသည် ၄၀၀,၀၀၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်တွင် ကိုဗစ်-၁၉ တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်သော ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်းတွင်မူ နေ့စဉ်ခရီးသည်ဦးရေသည် ၇၆,၀၀၀ မှ ၁၁၆,၀၀၀ ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ == ထူးခြားချက် == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ဘန်ကောက်မြို့ပြ၏ သိပ်သည်းဆ မြင့်မားသော [[ဘန်ကောက်မက်ထရိုပိုလီတန်ဧရိယာ|မက်ထရိုပိုလစ်တန်ပတ်ဝန်းကျင်]]တွင် မြို့ပြသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် အချက်အချာကြပြီး၊ မြေအောက်နှင့် မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားလမ်း၊ ဘူတာအဆောက်အအုံများဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ဆောက်ထားသည်။ ဘူတာ ၃၈ ခုရှိသည်အနက် ဘူတာ (၂၂) ခုမှာ မြေအောက်ဘူတာများဖြစ်ပြီး ဘူတာ (၁၆) ခုမှာ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသောဘူတာများဖြစ်ရာ ဘူတာများ၏ ၅၈% ခန့်သည် မြေအောက်တွင် တည်ရှိသည်။ စုစုပေါင်း ရထားလမ်းအရှည်အရဆိုလျှင် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၅၄% ခန့်သည် မြေအောက် (အများအားဖြင့် မြို့လယ်ခေါင်ဧရိယာ) တွင် ပြေးဆွဲပြီး ကျန် ၄၆% မှာ မြင့်တင်ထားသော လမ်းကြောင်းများဖြစ်ကာ အများအားဖြင့် အပြင်ဘက် တိုးချဲ့ထားသော မြို့ပြင်နေရာများတွင် ဖြစ်သည်။ == လမ်းကြောင်း == MRT အပြာရောင်လိုင်းသည် ထားဖရာ (Tha Phra) ဘူတာ၏ အပေါ်ပိုင်းပလက်ဖောင်းမှ စတင်သည်။ ၎င်းသည် ဂျာရန်းဆနစ်ဝေါင်လမ်းမကြီး အပေါ်မှ မြောက်ဘက်သို့ မြေပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ကုန်းပေါ်ရထားလမ်းဖြင့် ဘန်အော် (Bang O) ဘူတာအထိ ပြေးဆွဲသည်။ ထို့နောက် [[ကျောက်ဖယားမြစ်]] (Chao Phraya River) ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဘန်ဖို (Bang Pho) ဘူတာနှင့် တာပွန်ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် မြေအောက်သို့ ဝင်ရောက်ပြီး ဘန်စိုးဘူတာ (Bang Sue) သို့ ရောက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ်ဖန်ဖတ်လမ်း၊ ဖဟွန်ယိုထင်လမ်း (Phahon Yothin) နှင့် လက်ဖရောင်လမ်း (Lat Phrao) များကို ဖြတ်သန်းကာ ရာချာဒါဖီဆက်လမ်း (Ratchadaphisek Road) အတိုင်း တောင်ဘက်သို့ ကွေ့၍ Queen Sirikit National Convention Centre ဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ထို့နောက် ရာမ ၄ လမ်းမကြီးအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ကွေ့သည်။ ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာကို ဖြတ်သန်းပြီး တရုတ်တန်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]အောက်မှ ဖြတ်၍ ကုန်းပေါ်မြှင့်တင်ထားသော ရထားသံလမ်းပေါ်သို့ ပြန်တက်ကာ ထားဖရာဘူတာ၏ အောက်ပိုင်းပလက်ဖောင်းသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤလိုင်းသည် ဖက်ကဆမ်လမ်းအတိုင်း အနောက်ဘက်သို့ ဆက်လက်ပြေးဆွဲပြီး လက်ဆောင်းဘူတာသို့ ရောက်ရှိသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့ပတ်လည်တွင် ခပ်ဆင်ဆင် စက်ဝိုင်းပုံစံ လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ ==ဘူတာများ== {| class="wikitable" style="margin:auto;font-align:center;text-align:center;font-size:80%;&quot;" |- ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ကုဒ်နံပါတ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" colspan="3" span |ဘူတာနာမည် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" |'''ပုံ''' ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ဖွင့်လှစ်နှစ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ပလက်ဖောင်အမျိုးအစား ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |နေရာ ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ကားပါကင် & Ride ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |ရထားပြောင်းစီးခြင်း ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" rowspan="2" span |မှတ်ချက် |- ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |မြန်မာ ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |အင်္ဂလိပ် ! style="background:#{{rcr|MRT|Blue}}; color:orange;" span |ထိုင်း |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|01}} <small>''(အပေါ်ထပ် Platform 3&4)''</small> |ထားဖရာ |Tha Phra |ท่าพระ |[[File:MRT Ta Phra station entrance gate.jpg|frameless|220x220px]] | rowspan="5" |{{Start date and age|2019|12|23|df=y}} |ကျွန်းအမျိုးအစား | rowspan="10" |ကုန်းပေါ်ရထားလမ်း | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' <br>• {{rint|bangkok|Blue}} <small>''(ဟွာလမ်ဖုန်ဘူတာနှင့် လက်ဆောင်ဘူတာဘက်သို့ ပြောင်းစီးနိုင်သည်)''</small><br>• {{rint|bangkok|Grey}} <small>''(အနာဂတ်)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ -''' ထားဖရာဝတ်ကျောင်း |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|02}} |ဂျာရန်း ၁၃ |Charan 13 |จรัญฯ 13 |[[File:MRT Charan 13 – Platform.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• HomePro Charansanitwong<br>• Siam Technology College |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|03}} |ဖိုင်ချိုင် |Fai Chai |ไฟฉาย |[[File:MRT Fai Chai – bowstring bridge – train crossing.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|04}} |ဘန်ခွန်းနွန်း |Bang Khun Non |บางขุนนนท์ |[[File:MRT bang Khun Non - Station.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း'''<br>• '''{{rint|bangkok|Orange}}လိမ္မော်ရောင်လိုင်း''' <small>''(တည်ဆောက်ဆဲ)''</small><br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} အနီရောင်လိုင်း<small>''(အနာဂတ်)''</small><br> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Makro Charansanitwong<br>• MWA Bangkok Noi ရုံး<br>• Suwannaram School<br>• Suwannaram Temple<br>• Si Sudaram Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|05}} |ဘန်ယီခန်း |Bang Yi Khan |บางยี่ขัน |[[File:MRT Bang Yi Khan – Platform – intersection crossing bridge.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Indie Market Pin Klao<br>• Pata ကုန်တိုက် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|06}} |စီရင်ထွန်း |Sirindhorn |สิรินธร |[[File:MRT Sirindhorn – Station 1.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|12|04|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|07}} |ဘန်ဖလတ် |Bang Phlat |บางพลัด |[[File:MRT Bang Plad - Platform with glass wall.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' ဘန်ဖတ်မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးရုံး |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|08}} |ဘန်အော် |Bang O |บางอ้อ |[[File:MRT Bang O - Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' Yanhee ဆေးရုံ |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|09}} |ဘန်ဖို |Bang Pho |บางโพ |[[File:MRT Bang Pho - Exit 1.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''ပြောင်းစီးနိုင်ခြင်း''' ဘန်ဖိုသမ္ဗာန်ဆိပ်:<br>• {{RouteBox|Mine Smart Ferry|Mine Smart Ferry|MediumPurple|White|border=|bold=}}<br>• <small>{{RouteBox|CHAOPHRAYA EXPRESS|Chao Phraya Express Boat|OrangeRed|Blue|border=|bold=}}</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Quartermaster School<br>• Gateway At Bangsue |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|10}} |တာပွန် |[[Tao Poon MRT station|Tao Poon]] |เตาปูน |[[File:MRT Purple Line Tao Poon Station (34).jpg|frameless]] |{{Start date and age|2017|08|11|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Purple}}ခရမ်းရောင်လိုင်း | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• တာပွန်ဈေး<br>• Lotus's Prachachuen ကုန်တိုက် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|11}} |ဘန်စိုး |Bang Sue |บางซื่อ |[[File:201701 Exit 2 of Bang Sue Station.jpg|frameless]] | rowspan="18" |{{Start date and age|2004|07|03|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | rowspan="22" |မြေ အောက် ရထား လမ်း | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' ကရုန်ထေ့ပ်အဖီဝတ်ဘူတာကြီး<br>• {{Rint|bangkok|DarkRed}} အနီရောင်လိုင်း<br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} အနီဖျော့ရောင်လိုင်း<br>• {{rint|bangkok|ARL}} ''လေဆိပ်လိုင်း (အနာဂတ်)'' | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br> * Siam Cement Group ရုံး * ဗဟိုကလေးနှင့် မိသားစုဆိုင်ရာ တရာရုံး |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|12}} |ကမ်ဖဲန်ဖက် |Kamphaeng Phet |กำแพงเพชร |[[File:D85 7046 MRT in Thailand Photographed by Trisorn Triboon (122).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | √ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• [[Or Tor Kor Market]]<br>• Red Building<br>• <br>• Mixt Chatuchak<br>• [[J.J Mall]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|13}} |ဆွန်ကျသူကျက် |Chatuchak Park |สวนจตุจักร |[[File:Chatuchak Park MRT Station, Aug 2016.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''ရထားပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Sukhumvit}} [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]၏ မောချစ်ဘူတာ | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Chatuchak Weekend Market]]<br>• Mixt Chatuchak<br>• [[J.J Mall]]<br>• [[Chatuchak Park]]<br>• [[Children's Discovery Museum Bangkok 1|Children's Discovery Museum]]<br>• [[Queen Sirikit Park]]<br>• [[Wachirabenchathat Park|Rot Fai Park]]<br>• Civil Aviation Training Centre<br>• [[Department of Land Transport (Thailand)|Department of Land Transport]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|14}} |ဖဟွန်ယိုထင် |Phahon Yothin | พหลโยธิน |[[File:Phahon Yothin MRT Station platforms (2).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Sukhumvit}} [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]၏ ဟာယက်လက်ဖရောင်ဘူတာ | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Central Ladprao|Central Ladphrao & Centara Grand at Central Ladphrao Hotel]]<br>• [[Union Mall]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|15}} |လက်ဖရောင် |Lat Phrao | ลาดพร้าว |[[File:Lat Phrao Station - platform level (2).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Yellow}}အဝါရောင်လိုင်း | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|16}} |ရာချာဒါဖီဆက် |Ratchadaphisek |รัชดาภิเษก |[[File:Ratchadaphisek Station - platform level (1).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|17}} |ဆုထီစန် |Sutthisan |สุทธิสาร |[[File:Sutthisan Station - entrance no.3 (2).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Sutthisan Police Station<br>• [[Muang Thai Life Assurance|Muang Thai Life Assurance Head Office]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|18}} |ဟွေခွါန် |Huai Khwang |ห้วยขวาง |[[File:Huai Khwang Station MRT สถานี ห้วยขวาง (April2021) 01.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | | |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|19}} |ဆွန်ဝတ်ဌနာထမ် |Thailand Cultural Centre | ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย |[[File:TLCC Station - Blue Line platform level (1).jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Orange}} လိမ္မော်ရောင်လိုင်း <small>''(ဆောက်လုပ်ဆဲ)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• The Esplanade Ratchada<br>• The One Ratchada Market<br>• AIA Capital Centre<br>• [[Stock Exchange of Thailand]]<br>• Embassy of The People's Republic of China<br>• [[Thailand Cultural Centre]]<br>• China Cultural Centre<br>• [[Ministry of Culture (Thailand)|Ministry of Culture]]<br>• [[Thai Life Insurance|Thai Life Insurance Head Office]]<br>• Big C Place Ratchada<br>• The Street Ratchada<br>• CW Tower<br>• RS Tower |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|20}} |ဖရားရာမ် ၉ |Phra Ram 9 |พระราม 9 |[[File:Phra Ram 9 Station - platform level.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Central Rama 9<br>• G Tower<br>• Fortune Town<br>• Jodd Fairs Rama 9<br>• Uniliver House |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|21}} |ဖက်ချဘူရီ |Phetchaburi | เพชรบุรี |[[File:Phetchaburi MRT Station platform level.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | align="left" |'''ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း''' {{Rint|bangkok|LightBlue}} <small>''(အနာဂတ်)''</small> and • {{rint|bangkok|ARL}} လေဆိပ်ရထားလိုင်း၏ မက္ကဆန်ဘူတာ<br>• {{Rint|bangkok|LightRed}} <small>''(future)''</small><br>• [[Don Mueang–Suvarnabhumi–U-Tapao high-speed railway|HSR Eastern Line]] <small>''(under construction)''</small><br>and [[Asok Halt railway station|Asok]] for [[Eastern Line (Thailand)|SRT Eastern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Singha Complex ရုံးတာဝါ<br>• Don Bosco နည်းပညာကျောင်း<br>• Saint Dominic ကျောင်း<br>• [[သီရိနဂရိန္ဒြဝိရောဓ တက္ကသိုလ်]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|22}} |ဆူခုမ်ဝစ် |Sukhumvit | สุขุมวิท |[[File:Sukhumvit Station platform level.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | align="left" |'''ရထးပြောင်းစီးခြင်း''' {{rint|bangkok|Sukhumvit}} [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]]၏ အဆော့ဘူတာ | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Terminal 21ည ကုန်တိုက်<br>• Interchange 21 တိုက်<br>• Soi Cowboy လမ်းဈေး<br>• Exchange Tower တိုက် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|23}} |ဆွန်သီရိခေတ် |Queen Sirikit National Convention Centre | ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ |[[File:Platform 2 of Queen Sirikit Centre Station.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Queen Sirikit National Convention Centre<br>• Benjakitti ပန်းခြံ<br>• ThaiBev ဌာနချုပ်ရုံး<br>• Khlong Toei Witthaya School<br>• The Parq<br>• FYI Centre<br>• ခလောင်းသွယ်ဈေးကြီး |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|24}} |ခလောင်းသွယ် |Khlong Toei | คลองเตย |[[File:Platform 1 of Khlong Toei Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• MEA Khlong Toei Head Office<br>• MedPark Hospital<br>• Tobacco Authority of Thailand<br>• Benjakitti Park ဆေးရုံး<br>• Plai Nern Palace |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|25}} |လုမ္ဗီနီ |Lumphini | ลุมพินี |[[File:Si Lom Station entrance at Lumphini Park.jpg|frameless]] |အထပ်ပေါင်းဘူတာ | - | align="left" |ရထားလိုင်းပြောင်းစီးခြင်း {{Rint|bangkok|LightBlue}} <small>''(အနာဂတ်)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• One Bangkok ကုန်တိုက်<br>• [[လုမ္ဗနီပန်းခြံ (ဘန်ကောက်)|လုမ္ဖီနီပန်းခြံ]] ''ဂိတ် ၂''<br>• Q House Lumphini<br>• ဂျာမနီသံရုံး<br>• ဂျပန်သံရုံး<br>• ဩစတေးလျသံရုံး<br>• Goethe-Institut Thailand |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|26}} |စီလုမ် |Si Lom | สีลม |[[File:MRT Blue Line Silom Station (1).jpg|frameless]] |အထပ်ပေါင်းဘူတာ | - | align="left" |'''Connecting station''' to [[Sala Daeng BTS station|Sala Daeng]] for {{rint|bangkok|Silom}} via a 180-metre elevated pedestrian walkway. | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Lumphini Park]] ''Gate 4''<br>• [[Dusit Central Park]]<br>• Silom Edge<br>• Chulalongkorn Hospital<br>• Silom Complex<br>• Thaniya Shopping Centre<br>• [[Patpong Night Market]] This station has the longest escalator in Southeast Asia Region at 43-metre.<ref>{{Cite web |last=Thailand |first=Render |date=2016-02-27 |title=MRT ที่สร้างยากสุด ลึกสุด และบันไดเลื่อนยาวสุด..? |url=https://www.renderthailand.com/silom-mrt-station/ |access-date=2024-09-04 |website=RENDER THAILAND |language=th}}</ref> |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|27}} |ဆမ်းယန်း |Sam Yan | สามย่าน |[[File:201701 Exit 2 of Sam Yan Station.jpg|frameless]] |အထပ်ပေါင်းဘူတာ |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Chamchuri Square]]<br>• [[Samyan Mitrtown]]<br>• Hua Lamphong Temple<br>• [[Chulalongkorn University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|28}} |ဟွာလမ်ဖုန် |Hua Lamphong | หัวลำโพง |[[File:Hua Lamphong MRT Station 202104.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''Connecting station''' with [[Hua Lamphong railway station|Bangkok]] for<br>• {{rint|bangkok|DarkRed}} <small>''(future)''</small><br>• [[Northern Line (Thailand)|SRT Northern Line]]<br>• [[Northeastern Line (Thailand)|SRT Northeastern Line]]<br>• [[Eastern Line (Thailand)|SRT Eastern Line]]<br>• [[Southern Line (Thailand)|SRT Southern Line]] | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Khlong Phadung Krung Kasem]]<br>• [[Golden Buddha (statue)|Traimit Withayaram Temple]]<br>• The Chinatown Gate<br>• [[Yaowarat Road]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|29}} |ဝတ်မန်ကွန် |Wat Mangkon | วัดมังกร |[[File:MRT Wat Mangkon train station (Entrance 1).jpg|frameless]] | rowspan="5" |{{Start date and age|2019|07|29|df=y}} |အထပ်ပေါင်းဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Wat Mangkon Kamalawat|Mangkon Kamalawat Temple]]<br>• [[Chinatown, Bangkok|Chinatown]]<br>• Suea Pa Plaza<br>• Kanma Tuyaram Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|30}} |ဆမ်းယော့ |Sam Yot | สามยอด |[[File:MRT Sam Yot train station (Entrance 1).jpg|frameless]] |အထပ်ပေါင်းဘူတာ | - | align="left" |'''Interchange station''' with {{rint|bangkok|Purple}} <small>''(under construction)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Giant Swing]] (including [[Wat Suthat]] and Wat Dev Mandir)<br>• [[Khlong Ong Ang]]<br>• Mega Plaza Saphan Lek<br>• [[Phahurat]]<br>• [[Rommaninat Park]]<br>• [[The Old Siam Plaza]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|31}} |ဆနမ်ချိုင် |Sanam Chai | สนามไชย |[[File:202403 Exit 1 of Sanam Chai Station in Front of Museum Siam.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | align="left" |'''Connecting station''' with Rajinee Pier for<br>• {{RouteBox|Mine Smart Ferry|Mine Smart Ferry|MediumPurple|White|border=|bold=}}<br>• <small>{{RouteBox|CHAOPHRAYA EXPRESS|Chao Phraya Express Boat|OrangeRed|Blue|border=|bold=}}</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Museum Siam]]<br>• [[Wat Rajabopit School]]<br>• Rajinee School<br>• [[Pak Khlong Talat]]<br>• [[Wat Pho]]<br>• [[Grand Palace|The Grand Palace]]<br>• [[Wat Phra Kaew]]<br>• [[Tha Tian Market]]<br>• [[Silpakorn University]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|32}} |အစ်စရာဖပ် |Itsaraphap | อิสรภาพ |[[File:Itsaraphap MRT Station 03.jpg|frameless]] |ကျွန်းအမျိုးအစား | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''': <br>• Wat Ratchasihatharam School<br>• Ratchasihatharam Temple<br>• Mai Phiren Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|01}} |ထားဖရာ <small>''(Platform 1&2)''</small> |Tha Phra | ท่าพระ |[[File:MRT Ta Phra station entrance gate.jpg|frameless|220x220px]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | rowspan="7" |Elevated | - | align="left" |'''Interchange station''' to <br>• {{rint|bangkok|Blue}} <small>''(for [[Tao Poon MRT station|Tao Poon]] and [[Chatuchak Park MRT station|Chatuchak Park]])''</small><br>• {{Rint|bangkok|Grey}} <small>''(future)''</small> | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' Tha Phra Temple |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|33}} |ဘန်ဖိုင် |Bang Phai |บางไผ่ |[[File:Steel footbridge, Bang Phai MRT Station.jpg|frameless]] | rowspan="2" |{{Start date and age|2019|08|24|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• Wat Nuannoradit School<br>• Nuannoradit Temple<br>• Phaya Thai 3 Hospital |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|34}} |ဘန်ဝါး |Bang Wa |บางหว้า |[[File:Platform level Bang Wa Station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | align="left" |'''Connecting station''' to {{rint|bangkok|Silom}} and Bang Wa Pier for [[Khlong Phasi Charoen boat service|Khlong Phasi Charoen Boat Service]] via a 200-metre elevated pedestrian walkway. | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' ဆယမ်တက္ကသိုလ် |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|35}} |ဖက်ကဆမ် ၄၈ |Phetkasem 48 |เพชรเกษม 48 |[[File:MRT Phetkasem 48 station - platform toward Bang Wa station.jpg|frameless]] | rowspan="4" |{{Start date and age|2019|09|21|df=y}} |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' * Chanpradittharam Witthayakhom School |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|36}} |ဖာစီကျရင် |Phasi Charoen |ภาษีเจริญ |[[File:MRT Phasi Charoen station - Station view from Seacon Bangkae.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' [[Seacon Bangkae|Seacon Bangkhae]] |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|37}} |ဘန်ခဲ |Bang Khae |บางแค |[[File:MRT Bangkae station - station.jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ | - | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''':<br>• [[Bang Khae Market]]<br>• Wonder Department Store<br>• Wat Nimmanoradee School<br>• [[Wat Nimmanoradi|Nimmanoradee Temple]]<br>• Lotus's Bang Khae<br>• Ban Bang Khae Social Welfare Development • Rajavinit Prathom Bangkhae School |- | align="center" | {{MRT Station Numbering|BL|38}} |လက်ဆောင်း |Lak Song |หลักสอง |[[File:MRT Blue Line Lak Song Station (2).jpg|frameless]] |ဘေးနှစ်ဖက်ဘူတာ |√ | | align="left" |'''အထင်ကရနေရာများ - ''' The Mall Lifestore Bangkhae |} == ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် == * [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]] * [[ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း]] * [[စီလုမ်လိုင်း]] * [[ထိုင်းနိုင်ငံလူထုအမြန်ရထားပို့ဆောင်ရေးအာဏာပိုင်]] == မှတ်စု == {{Notelist}} == ကိုးကား == {{Reflist}} [[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရထားပို့ဆောင်ရေး]] [[ကဏ္ဍ:ဘန်ကောက်မြို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး]] g1tkmfvbzx9xnnara700p19pplb7zh3 10 271231 877976 2025-06-15T05:30:16Z Salai Rungtoi 22844 "{{#ifexist:{{{1}}} MRT station|[[{{{1}}} MRT station|{{{1}}}]]|[[{{{1}}} MRT station|{{{1}}}]]}}<noinclude> {{documentation}}</noinclude>" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 877976 wikitext text/x-wiki {{#ifexist:{{{1}}} MRT station|[[{{{1}}} MRT station|{{{1}}}]]|[[{{{1}}} MRT station|{{{1}}}]]}}<noinclude> {{documentation}}</noinclude> 1hkm4yctgvogru432btx8mmni497eb0 10 271232 877977 2025-06-15T05:34:11Z Salai Rungtoi 22844 "<includeonly><span style="display:inline-block; position:relative; vertical-align:middle; width:{{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} * 30 / 25}}px; height:{{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} * 19 / 30}}px; box-shadow: 0 0 0 0.5px black; border:solid {{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} / 16}}px {{#switch: {{{name|{{{1|}}}}}} |BL=#FFC90E |PP|YL|PK|MT|OR|BR..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 877977 wikitext text/x-wiki <includeonly><span style="display:inline-block; position:relative; vertical-align:middle; width:{{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} * 30 / 25}}px; height:{{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} * 19 / 30}}px; box-shadow: 0 0 0 0.5px black; border:solid {{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} / 16}}px {{#switch: {{{name|{{{1|}}}}}} |BL=#FFC90E |PP|YL|PK|MT|OR|BR|GY|GYEX|SV|LB=white |#CCC}}; border-radius:10%; background:{{#switch: {{{name|{{{1|}}}}}} |BL=#{{Rcr|MRT|Blue}} |PP=#{{Rcr|MRT|Purple}} |YL=#{{Rcr|MRT|Yellow}} |PK|MT=#{{Rcr|MRT|Pink}} |OR=#{{Rcr|MRT|Orange}} |BR=#{{Rcr|MRT|Brown}} |GY|GYEX=#{{Rcr|MRT|Grey}} |SV=#{{Rcr|MRT|Silver}} |LB=#{{Rcr|MRT|Light Blue}} |transparent}};"><span style="position:absolute; text-align:center; width:{{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} * 30 / 25}}px; height: {{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} / 2}}px; font-family: Arial; font-weight:Bold; font-style:normal; font-size: {{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} * 11 / 25}}px; line-height: {{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} * 11 / 25}}px; bottom:{{#expr: {{{size|{{{3|30}}}}}} * 1 / 50}}px; left:0; color:{{#switch: {{{name|{{{1|}}}}}} |BL=#FFC90E |PP|PK|MT|OR|BR|GY|GYEX|SV=white |YL|LB=black |#CCC}};">{{{name|{{{1|}}}}}}{{{number|{{{num|{{{2|}}}}}}}}}</span></span></includeonly><noinclude>{{doc}}</noinclude> eweak2141f4ja6f55ob9sxkb67dnjdy 3 271233 877981 2025-06-15T05:46:17Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877981 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Han zin 007buckpastsy ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၅:၄၆၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 4wn9xu2tklhg2pw97n724eymiudyg85 3 271234 877993 2025-06-15T06:46:30Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 877993 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Echo Clavin ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၆:၄၆၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 9hz46ipe82ehxjxd1fgcy764vl9htc4 3 271235 878001 2025-06-15T08:46:49Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 878001 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Shdudhdjc ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၈:၄၆၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 553flnx6ul38odp5r4bfua304cp6q3n 3 271236 878002 2025-06-15T08:46:59Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 878002 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် ၸၢႆးလၢဝ်ၶိူဝ်း67 ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၈:၄၆၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 48qvksshec0gzwzjkws4gl94mft3i53 3 271237 878009 2025-06-15T09:47:09Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 878009 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် အောင်သန်းမြင့် ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၉:၄၇၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) bfeaey4y62hdi0wk646tkbd5mck0tbz 3 271238 878010 2025-06-15T09:47:19Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 878010 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် ClustalX ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၀၉:၄၇၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) tdsnk5lk4si0eug4qot0pwxoglzu950 828 271239 878025 2025-06-15T10:35:20Z Salai Rungtoi 22844 "return { name = 'Chiang Mai Province', top = 20.1480, bottom = 17.2099135, left = 97.9765, right = 99.5714, image = 'Transportation Map focusing Chiang Mai Province No label 01.png', image1 = 'Thailand Chiang Mai location map.svg' }" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 878025 Scribunto text/plain return { name = 'Chiang Mai Province', top = 20.1480, bottom = 17.2099135, left = 97.9765, right = 99.5714, image = 'Transportation Map focusing Chiang Mai Province No label 01.png', image1 = 'Thailand Chiang Mai location map.svg' } 93mjbuddd65qv3t6sbax5upxh50fzgv 3 271240 878032 2025-06-15T10:47:29Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 878032 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Thaung Thaung Nyan ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၀:၄၇၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) kcxvmmytkmkr58hwbjkhfhikglsn8bd 1 271241 878037 2025-06-15T11:14:07Z 117.18.229.194 "အကောင့်ဝင်ချင် ~~~~" အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 878037 wikitext text/x-wiki အကောင့်ဝင်ချင် [[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/117.18.229.194|117.18.229.194]] ၁၁:၁၄၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) d5rxa2xk23pg756qascme6xqstb5tda 878038 878037 2025-06-15T11:16:07Z 117.18.229.194 /* အကောင့်ဝင်လို့မရလို့ပါ */ အပိုင်းသစ် 878038 wikitext text/x-wiki အကောင့်ဝင်ချင် [[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/117.18.229.194|117.18.229.194]] ၁၁:၁၄၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) == အကောင့်ဝင်လို့မရလို့ပါ == ဝင်လို့ရအောင်လုပ်ပေးပါ [[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/117.18.229.194|117.18.229.194]] ၁၁:၁၆၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) 42eme5mrtd6hampkrp7ektu5xjz0fuy 878039 878038 2025-06-15T11:17:51Z 117.18.229.194 /* အကောင့်ဝင်လို့မရလို့ပါ */ အကြောင်းပြန်ခြင်း 878039 wikitext text/x-wiki အကောင့်ဝင်ချင် [[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/117.18.229.194|117.18.229.194]] ၁၁:၁၄၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) == အကောင့်ဝင်လို့မရလို့ပါ == ဝင်လို့ရအောင်လုပ်ပေးပါ [[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/117.18.229.194|117.18.229.194]] ၁၁:၁၆၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) :09686124457 [[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/117.18.229.194|117.18.229.194]] ၁၁:၁၇၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) k2ak3x3n7lovpdod30poqia34pdmf19 0 271242 878040 2025-06-15T11:21:40Z Salai Rungtoi 22844 "[[:en:Special:Redirect/revision/1295582838|Air India]]" စာမျက်နှာကို ဘာသာပြန်ရင်း ဖန်တီးခဲ့သည် 878040 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline|airline=Air India|image=VT-JRF @ JFK, 2024-11-04.png|image_upright=1.2|caption=An Air India [[Airbus A350]]|logo=Air India 2023.svg|logo_size=|founded={{start date and age|1932|10|15|df=yes}}<br />{{small|(as ''Tata Airlines'')}}|commenced={{start date and age|1946|07|29|df=yes}}<ref name="Britannica"/>|IATA=AI|ICAO=AIC|callsign=AIRINDIA<ref>{{cite report|url=http://www.faa.gov/documentLibrary/media/Order/7340_2F_Bsc_w_Chgs_1-3_Contractions.pdf|title=7340.2F with Change 1 and Change 2 and Change 3|publisher=[[Federal Aviation Administration]]|date=15 September 2016|access-date=30 January 2017|pages=3–1–11|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170203160048/https://www.faa.gov/documentLibrary/media/Order/7340_2F_Bsc_w_Chgs_1-3_Contractions.pdf|archive-date=3 February 2017}}</ref>|aoc=|hubs=[[Indira Gandhi International Airport|Delhi]]|secondary_hubs={{ubl|class=nowrap | [[Kempegowda International Airport|Bengaluru]] | [[Chhatrapati Shivaji Maharaj International Airport|Mumbai]]}}|focus_cities={{ubl|class=nowrap | [[Sardar Vallabhbhai Patel International Airport|Ahmedabad]] | [[Chennai International Airport|Chennai]] | [[Rajiv Gandhi International Airport|Hyderabad]] | [[Cochin International Airport|Kochi]] | [[Netaji Subhas Chandra Bose International Airport|Kolkata]] | [[Thiruvananthapuram International Airport|Thiruvananthapuram]]}}|frequent_flyer=Maharaja Club|alliance=[[Star Alliance]]|fleet_size=[[Air India fleet|196]] (excl. subsidiary)|destinations=[[List of Air India destinations|92]]|parent=[[Air India Limited]]|key_people={{bulleted list| | [[Natarajan Chandrasekaran]] ([[Chairman]]) | [[Campbell Wilson]] ([[Chief executive officer|CEO]] & [[Managing director|MD]])}}|headquarters=[[Gurugram]], [[Haryana]], India|subsidiaries={{ubl|class=nowrap | [[Air India Express]]}}|revenue={{increase}}{{INRConvert|38812|c|lk=r}} (FY 2024)<ref name="Air India 2022">{{Cite news|url=https://www.tata.com/content/dam/tata/pdf/fy24/Tata-Sons-Annual-Report-FY24.pdf|title=Tata Sons FY24 Annual Report|access-date=6 September 2024|archive-date=12 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240912035823/https://www.tata.com/content/dam/tata/pdf/fy24/Tata-Sons-Annual-Report-FY24.pdf|url-status=live}}</ref>|operating_income=|profit={{positive decrease}}{{INRConvert|-4444|c}} (FY 2024)<ref name="Air India 2022"/>|assets=|equity=|website={{URL|https://www.airindia.com}}}} အဲအိန္ဒိယ (Air India) သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အလံတင်လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်ပြီး၊ အဓိကဗဟိုချက်မှာ ဒေလီမြို့ရှိ အင်ဒီရာ ဂန္ဒီ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်ဖြစ်သည်။ ဒုတိယဗဟိုချက်များမှာ ဘန်ဂါလူရူမြို့ရှိ ကမ်ပေဂေါဒါ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်နှင့် မွန်ဘိုင်းမြို့ရှိ ချာတရာပတီ ရှီဗာဂျီ မဟာရာ့ဂျ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်တို့ဖြစ်ပြီး၊ အိန္ဒိယတစ်ဝန်းရှိ အခြားအရေးပါသောမြို့ကြီးများတွင်လည်း အဓိကပျံသန်းရာမြို့များအဖြစ် ရှိသည်။ ဟာရီယာနာပြည်နယ်၊ ဂါးရူဂရမ်မြို့တွင် ရုံးချုပ်တည်ရှိပြီး၊ ၎င်းလေကြောင်းလိုင်းသည် တာတာအုပ်စု (၇၄.၉%) နှင့် စင်ကာပူလေကြောင်း (၂၅.၁%) တို့ ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်သော Air India Limited ၏ လက်အောက်ခံဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ အဲအိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးစဉ် ၁၀၂ ခုသို့ Airbus နှင့် Boeing လေယာဉ်အမျိုးမျိုးဖြင့် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပြီး၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ခရီးသည်တင်ဆောင်မှုအပိုင်း၌ IndiGo ပြီးနောက် ဒုတိယအကြီးဆုံး လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် Star Alliance ၏ ၂၇ ခုမြောက် အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သမိုင်းကြောင်း အဲအိန္ဒိယကို ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဂျေ. အာ. ဒီ. တာတာ (J. R. D. Tata) က တာတာလေကြောင်း (Tata Airlines) အဖြစ် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တာတာကိုယ်တိုင်ပင် ပထမဆုံးသော တစ်လုံးထိုး အင်ဂျင်တပ် de Havilland Puss Moth လေယာဉ်ကို မောင်းနှင်ကာ ကရာချိမှ မွန်ဘိုင်းမြို့ ဂျူးဟု (Juhu) လေဆိပ်သို့ လေကြောင်းစာပို့လုပ်ငန်းကို စတင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မဒရပ်စ် (ယခု ချန်နိုင်း) အထိ ဆက်လက်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးနောက် ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယအစိုးရက ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့ပြီး အဲအိန္ဒိယ (Air India) ဟု အမည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် Gauri Shankar အမည်ရှိ ပထမဆုံး Boeing 707 လေယာဉ်ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂျက်လေယာဉ်ကို အသုံးပြုသော ပထမဆုံး အာရှလေကြောင်းလိုင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ (ဤလေယာဉ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် Air India Flight 403 အဖြစ် ပျက်ကျခဲ့သည်)။ ၂၀၀၀-၂၀၀၁ ခုနှစ်များတွင် အဲအိန္ဒိယကို ပုဂ္ဂလိကပိုင် ပြန်လည်လွှဲပြောင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ၂၀၀၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် Indian Airlines နှင့် ပေါင်းစည်းပြီးနောက် အရှုံးပေါ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ရာ ၆၉ နှစ်အကြာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်းနှင့် ဆက်စပ်ပိုင်ဆိုင်မှုများကို တာတာအုပ်စုသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/transportation/airlines-/-aviation/air-india-is-now-a-tata-property-69-years-after-the-group-ceded-control/articleshow/89153880.cms|title=Air India is now a Tata property, 69 years after the group ceded control|newspaper=The Economic Times|date=27 January 2022|access-date=10 September 2024|archive-date=10 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240910162859/https://economictimes.indiatimes.com/industry/transportation/airlines-/-aviation/air-india-is-now-a-tata-property-69-years-after-the-group-ceded-control/articleshow/89153880.cms|url-status=live}}</ref> လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် လေယာဉ်အမျိုးအစားများ အဲအိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ လက်အောက်ခံဖြစ်သော Air India Express မှတစ်ဆင့် ပြည်တွင်းနှင့် အာရှဒေသတွင်း ခရီးစဉ်များကိုလည်း ပြေးဆွဲသည်။ အဲအိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်းနှင့် ခရီးတိုပြည်ပလမ်းကြောင်းအများစုအတွက် Airbus A320 မိသားစုဝင်နှင့် Boeing 737 ကဲ့သို့သော ကိုယ်ထည်ကျဉ်းလေယာဉ်များကို အသုံးပြုသည်။ ခရီးရှည်ပြည်ပလမ်းကြောင်းများအတွက်မူ Airbus A350, Boeing 777 နှင့် Boeing 787 ကဲ့သို့သော ကိုယ်ထည်ကျယ်လေယာဉ်များကို အသုံးပြုသည်။ အဲအိန္ဒိယ၏ အထိမ်းအမှတ်သည် Maharajah (ဧကရာဇ်) ဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်း၏ Jharokha ပြတင်းပေါက် ပုံစံကို မှီငြမ်းထားသည့် လိုဂိုအသစ်ဖြင့် အစားထိုးမခံရမီက ပျံသန်းနေသည့် ဟင်္သာရုပ်နှင့် ၎င်းအတွင်းရှိ Konark ဘီးပုံသဏ္ဍာန်ဟောင်း လိုဂိုကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ 9y4jrxf0fcyswkypl1d6lgof8h34kwc 878041 878040 2025-06-15T11:24:41Z Salai Rungtoi 22844 878041 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline|airline=Air India|image=VT-JRF @ JFK, 2024-11-04.png|image_upright=1.2|caption=An Air India [[Airbus A350]]|logo=Air India 2023.svg|logo_size=|founded={{start date and age|1932|10|15|df=yes}}<br />{{small|(as ''Tata Airlines'')}}|commenced={{start date and age|1946|07|29|df=yes}}<ref name="Britannica"/>|IATA=AI|ICAO=AIC|callsign=AIRINDIA<ref>{{cite report|url=http://www.faa.gov/documentLibrary/media/Order/7340_2F_Bsc_w_Chgs_1-3_Contractions.pdf|title=7340.2F with Change 1 and Change 2 and Change 3|publisher=[[Federal Aviation Administration]]|date=15 September 2016|access-date=30 January 2017|pages=3–1–11|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170203160048/https://www.faa.gov/documentLibrary/media/Order/7340_2F_Bsc_w_Chgs_1-3_Contractions.pdf|archive-date=3 February 2017}}</ref>|aoc=|hubs=[[Indira Gandhi International Airport|Delhi]]|secondary_hubs={{ubl|class=nowrap | [[Kempegowda International Airport|Bengaluru]] | [[Chhatrapati Shivaji Maharaj International Airport|Mumbai]]}}|focus_cities={{ubl|class=nowrap | [[Sardar Vallabhbhai Patel International Airport|Ahmedabad]] | [[Chennai International Airport|Chennai]] | [[Rajiv Gandhi International Airport|Hyderabad]] | [[Cochin International Airport|Kochi]] | [[Netaji Subhas Chandra Bose International Airport|Kolkata]] | [[Thiruvananthapuram International Airport|Thiruvananthapuram]]}}|frequent_flyer=Maharaja Club|alliance=[[Star Alliance]]|fleet_size=[[Air India fleet|196]] (excl. subsidiary)|destinations=[[List of Air India destinations|92]]|parent=[[Air India Limited]]|key_people={{bulleted list| | [[Natarajan Chandrasekaran]] ([[Chairman]]) | [[Campbell Wilson]] ([[Chief executive officer|CEO]] & [[Managing director|MD]])}}|headquarters=[[Gurugram]], [[Haryana]], India|subsidiaries={{ubl|class=nowrap | [[Air India Express]]}}|revenue={{increase}}{{INRConvert|38812|c|lk=r}} (FY 2024)<ref name="Air India 2022">{{Cite news|url=https://www.tata.com/content/dam/tata/pdf/fy24/Tata-Sons-Annual-Report-FY24.pdf|title=Tata Sons FY24 Annual Report|access-date=6 September 2024|archive-date=12 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240912035823/https://www.tata.com/content/dam/tata/pdf/fy24/Tata-Sons-Annual-Report-FY24.pdf|url-status=live}}</ref>|operating_income=|profit={{positive decrease}}{{INRConvert|-4444|c}} (FY 2024)<ref name="Air India 2022"/>|assets=|equity=|website={{URL|https://www.airindia.com}}}} '''အဲအိန္ဒိယ''' (Air India) သည် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၏ အလံတင်လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်ပြီး၊ အဓိကဗဟိုချက်မှာ ဒေလီမြို့ရှိ အင်ဒီရာ ဂန္ဒီ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်ဖြစ်သည်။ ဒုတိယဗဟိုချက်များမှာ [[ဘန်ဂလိုမြို့|ဘန်ဂါလူရူမြို့]]ရှိ ကမ်ပေဂေါဒါ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်နှင့် [[မွမ်ဘိုင်းမြို့]]ရှိ ချာတရာပတီ ရှီဗာဂျီ မဟာရာ့ဂျ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်တို့ဖြစ်ပြီး၊ အိန္ဒိယတစ်ဝန်းရှိ အခြားအရေးပါသောမြို့ကြီးများတွင်လည်း အဓိကပျံသန်းရာမြို့များအဖြစ် ရှိသည်။ ဟာရီယာနာပြည်နယ်၊ ဂါးရူဂရမ်မြို့တွင် ရုံးချုပ်တည်ရှိပြီး၊ ၎င်းလေကြောင်းလိုင်းသည် တာတာအုပ်စု (၇၄.၉%) နှင့် [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူလေကြောင်း]] (၂၅.၁%) တို့ ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်သော Air India Limited ၏ လက်အောက်ခံဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ အဲအိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးစဉ် ၁၀၂ ခုသို့ Airbus နှင့် ဘိုရင်းလေယာဉ်အမျိုးမျိုးဖြင့် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပြီး၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ခရီးသည်တင်ဆောင်မှုအပိုင်း၌ IndiGo ပြီးနောက် ဒုတိယအကြီးဆုံး လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် Star Alliance ၏ ၂၇ ခုမြောက် အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == အဲအိန္ဒိယကို ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဂျေ. အာ. ဒီ. တာတာ (J. R. D. Tata) က တာတာလေကြောင်း (Tata Airlines) အဖြစ် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တာတာကိုယ်တိုင်ပင် ပထမဆုံးသော တစ်လုံးထိုး အင်ဂျင်တပ် de Havilland Puss Moth လေယာဉ်ကို မောင်းနှင်ကာ ကရာချိမှ မွန်ဘိုင်းမြို့ ဂျူးဟု (Juhu) လေဆိပ်သို့ လေကြောင်းစာပို့လုပ်ငန်းကို စတင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မဒရပ်စ် (ယခု ချန်နိုင်း) အထိ ဆက်လက်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးနောက် ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယအစိုးရက ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့ပြီး အဲအိန္ဒိယ (Air India) ဟု အမည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် Gauri Shankar အမည်ရှိ ပထမဆုံး Boeing 707 လေယာဉ်ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂျက်လေယာဉ်ကို အသုံးပြုသော ပထမဆုံး အာရှလေကြောင်းလိုင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ (ဤလေယာဉ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် Air India Flight 403 အဖြစ် ပျက်ကျခဲ့သည်)။ ၂၀၀၀-၂၀၀၁ ခုနှစ်များတွင် အဲအိန္ဒိယကို ပုဂ္ဂလိကပိုင် ပြန်လည်လွှဲပြောင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ၂၀၀၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် Indian Airlines နှင့် ပေါင်းစည်းပြီးနောက် အရှုံးပေါ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ရာ ၆၉ နှစ်အကြာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်းနှင့် ဆက်စပ်ပိုင်ဆိုင်မှုများကို တာတာအုပ်စုသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/transportation/airlines-/-aviation/air-india-is-now-a-tata-property-69-years-after-the-group-ceded-control/articleshow/89153880.cms|title=Air India is now a Tata property, 69 years after the group ceded control|newspaper=The Economic Times|date=27 January 2022|access-date=10 September 2024|archive-date=10 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240910162859/https://economictimes.indiatimes.com/industry/transportation/airlines-/-aviation/air-india-is-now-a-tata-property-69-years-after-the-group-ceded-control/articleshow/89153880.cms|url-status=live}}</ref> == လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် လေယာဉ်အမျိုးအစားများ == အဲအိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ လက်အောက်ခံဖြစ်သော Air India Express မှတစ်ဆင့် ပြည်တွင်းနှင့် အာရှဒေသတွင်း ခရီးစဉ်များကိုလည်း ပြေးဆွဲသည်။ အဲအိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်းနှင့် ခရီးတိုပြည်ပလမ်းကြောင်းအများစုအတွက် Airbus A320 မိသားစုဝင်နှင့် Boeing 737 ကဲ့သို့သော ကိုယ်ထည်ကျဉ်းလေယာဉ်များကို အသုံးပြုသည်။ ခရီးရှည်ပြည်ပလမ်းကြောင်းများအတွက်မူ Airbus A350, Boeing 777 နှင့် Boeing 787 ကဲ့သို့သော ကိုယ်ထည်ကျယ်လေယာဉ်များကို အသုံးပြုသည်။ အဲအိန္ဒိယ၏ အထိမ်းအမှတ်သည် Maharajah (ဧကရာဇ်) ဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်း၏ Jharokha ပြတင်းပေါက် ပုံစံကို မှီငြမ်းထားသည့် လိုဂိုအသစ်ဖြင့် အစားထိုးမခံရမီက ပျံသန်းနေသည့် ဟင်္သာရုပ်နှင့် ၎င်းအတွင်းရှိ Konark ဘီးပုံသဏ္ဍာန်ဟောင်း လိုဂိုကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ == ကိုးကား == gmr961zrtu4jcsjpazui5bs5nbfsjdy 878043 878041 2025-06-15T11:31:08Z Salai Rungtoi 22844 878043 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline|airline=အဲအိန္ဒိယ <br> Air India |image=VT-JRF @ JFK, 2024-11-04.png|image_upright=1.2|caption=An Air India [[Airbus A350]]|logo=Air India 2023.svg|logo_size=|founded={{start date and age|1932|10|15|df=yes}}<br />{{small|(as ''Tata Airlines'')}}|commenced={{start date and age|1946|07|29|df=yes}} |IATA=AI|ICAO=AIC|callsign=AIRINDIA<ref>{{cite report|url=http://www.faa.gov/documentLibrary/media/Order/7340_2F_Bsc_w_Chgs_1-3_Contractions.pdf|title=7340.2F with Change 1 and Change 2 and Change 3|publisher=[[Federal Aviation Administration]]|date=15 September 2016|access-date=30 January 2017|pages=3–1–11|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170203160048/https://www.faa.gov/documentLibrary/media/Order/7340_2F_Bsc_w_Chgs_1-3_Contractions.pdf|archive-date=3 February 2017}}</ref>|aoc=|hubs=[[Indira Gandhi International Airport|Delhi]]|secondary_hubs={{ubl|class=nowrap | [[Kempegowda International Airport|Bengaluru]] | [[Chhatrapati Shivaji Maharaj International Airport|Mumbai]]}}|focus_cities={{ubl|class=nowrap | [[Sardar Vallabhbhai Patel International Airport|Ahmedabad]] | [[Chennai International Airport|Chennai]] | [[Rajiv Gandhi International Airport|Hyderabad]] | [[Cochin International Airport|Kochi]] | [[Netaji Subhas Chandra Bose International Airport|Kolkata]] | [[Thiruvananthapuram International Airport|Thiruvananthapuram]]}}|frequent_flyer=Maharaja Club|alliance=[[Star Alliance]]|fleet_size=[[Air India fleet|196]] (excl. subsidiary)|destinations=[[List of Air India destinations|92]]|parent=[[Air India Limited]]|key_people={{bulleted list| | [[Natarajan Chandrasekaran]] ([[Chairman]]) | [[Campbell Wilson]] ([[Chief executive officer|CEO]] & [[Managing director|MD]])}}|headquarters=[[Gurugram]], [[Haryana]], India|subsidiaries={{ubl|class=nowrap | [[Air India Express]]}}|revenue={{increase}}{{INRConvert|38812|c|lk=r}} (FY 2024)<ref name="Air India 2022">{{Cite news|url=https://www.tata.com/content/dam/tata/pdf/fy24/Tata-Sons-Annual-Report-FY24.pdf|title=Tata Sons FY24 Annual Report|access-date=6 September 2024|archive-date=12 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240912035823/https://www.tata.com/content/dam/tata/pdf/fy24/Tata-Sons-Annual-Report-FY24.pdf|url-status=live}}</ref>|operating_income=|profit={{positive decrease}}{{INRConvert|-4444|c}} (FY 2024)<ref name="Air India 2022"/>|assets=|equity=|website={{URL|https://www.airindia.com}}}}{{About|အဲအိန္ဒိယ (Air India)|အိန္ဒိယလေကြောင်းလိုင်း (Indian Airlines) ကုမ္ပဏီတစ်ခု|အိန္ဒိယလေကြောင်းလိုင်း}} '''အဲအိန္ဒိယ''' (Air India) သည် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၏ အလံတင်လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်ပြီး၊ အဓိကဗဟိုချက်မှာ ဒေလီမြို့ရှိ အင်ဒီရာ ဂန္ဒီ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်ဖြစ်သည်။ ဒုတိယဗဟိုချက်များမှာ [[ဘန်ဂလိုမြို့|ဘန်ဂါလူရူမြို့]]ရှိ ကမ်ပေဂေါဒါ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်နှင့် [[မွမ်ဘိုင်းမြို့]]ရှိ ချာတရာပတီ ရှီဗာဂျီ မဟာရာ့ဂျ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်တို့ဖြစ်ပြီး၊ အိန္ဒိယတစ်ဝန်းရှိ အခြားအရေးပါသောမြို့ကြီးများတွင်လည်း အဓိကပျံသန်းရာမြို့များအဖြစ် ရှိသည်။ ဟာရီယာနာပြည်နယ်၊ ဂါးရူဂရမ်မြို့တွင် ရုံးချုပ်တည်ရှိပြီး၊ ၎င်းလေကြောင်းလိုင်းသည် တာတာအုပ်စု (၇၄.၉%) နှင့် [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူလေကြောင်း]] (၂၅.၁%) တို့ ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်သော Air India Limited ၏ လက်အောက်ခံဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ အဲအိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးစဉ် ၁၀၂ ခုသို့ Airbus နှင့် ဘိုရင်းလေယာဉ်အမျိုးမျိုးဖြင့် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပြီး၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ခရီးသည်တင်ဆောင်မှုအပိုင်း၌ IndiGo ပြီးနောက် ဒုတိယအကြီးဆုံး လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် Star Alliance ၏ ၂၇ ခုမြောက် အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == အဲအိန္ဒိယကို ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဂျေ. အာ. ဒီ. တာတာ (J. R. D. Tata) က တာတာလေကြောင်း (Tata Airlines) အဖြစ် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တာတာကိုယ်တိုင်ပင် ပထမဆုံးသော တစ်လုံးထိုး အင်ဂျင်တပ် de Havilland Puss Moth လေယာဉ်ကို မောင်းနှင်ကာ ကရာချိမှ မွန်ဘိုင်းမြို့ ဂျူးဟု (Juhu) လေဆိပ်သို့ လေကြောင်းစာပို့လုပ်ငန်းကို စတင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မဒရပ်စ် (ယခု ချန်နိုင်း) အထိ ဆက်လက်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးနောက် ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယအစိုးရက ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့ပြီး အဲအိန္ဒိယ (Air India) ဟု အမည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် Gauri Shankar အမည်ရှိ ပထမဆုံး Boeing 707 လေယာဉ်ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂျက်လေယာဉ်ကို အသုံးပြုသော ပထမဆုံး အာရှလေကြောင်းလိုင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ (ဤလေယာဉ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် Air India Flight 403 အဖြစ် ပျက်ကျခဲ့သည်)။ ၂၀၀၀-၂၀၀၁ ခုနှစ်များတွင် အဲအိန္ဒိယကို ပုဂ္ဂလိကပိုင် ပြန်လည်လွှဲပြောင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ၂၀၀၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် Indian Airlines နှင့် ပေါင်းစည်းပြီးနောက် အရှုံးပေါ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ရာ ၆၉ နှစ်အကြာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်းနှင့် ဆက်စပ်ပိုင်ဆိုင်မှုများကို တာတာအုပ်စုသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/transportation/airlines-/-aviation/air-india-is-now-a-tata-property-69-years-after-the-group-ceded-control/articleshow/89153880.cms|title=Air India is now a Tata property, 69 years after the group ceded control|newspaper=The Economic Times|date=27 January 2022|access-date=10 September 2024|archive-date=10 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240910162859/https://economictimes.indiatimes.com/industry/transportation/airlines-/-aviation/air-india-is-now-a-tata-property-69-years-after-the-group-ceded-control/articleshow/89153880.cms|url-status=live}}</ref> == လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် လေယာဉ်အမျိုးအစားများ == အဲအိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ လက်အောက်ခံဖြစ်သော Air India Express မှတစ်ဆင့် ပြည်တွင်းနှင့် အာရှဒေသတွင်း ခရီးစဉ်များကိုလည်း ပြေးဆွဲသည်။ အဲအိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်းနှင့် ခရီးတိုပြည်ပလမ်းကြောင်းအများစုအတွက် Airbus A320 မိသားစုဝင်နှင့် Boeing 737 ကဲ့သို့သော ကိုယ်ထည်ကျဉ်းလေယာဉ်များကို အသုံးပြုသည်။ ခရီးရှည်ပြည်ပလမ်းကြောင်းများအတွက်မူ Airbus A350, Boeing 777 နှင့် Boeing 787 ကဲ့သို့သော ကိုယ်ထည်ကျယ်လေယာဉ်များကို အသုံးပြုသည်။ အဲအိန္ဒိယ၏ အထိမ်းအမှတ်သည် Maharajah (ဧကရာဇ်) ဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်း၏ Jharokha ပြတင်းပေါက် ပုံစံကို မှီငြမ်းထားသည့် လိုဂိုအသစ်ဖြင့် အစားထိုးမခံရမီက ပျံသန်းနေသည့် ဟင်္သာရုပ်နှင့် ၎င်းအတွင်းရှိ Konark ဘီးပုံသဏ္ဍာန်ဟောင်း လိုဂိုကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ မတော်တဆများ အဲအိန္ဒိယ ခရီးစဉ်အမှတ် ၁၇၁ ဖြင့် ပျံသန်းလာသော (ယာပုံ) လေယာဉ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ အမယ်ဒါဘတ်မြို့၌ ပျက်ကျခဲ့၍ လူ ၂၆၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။ == ကိုးကား == aov5cpgp8315066yrgmmqq1b92wpm9e 878044 878043 2025-06-15T11:36:59Z Salai Rungtoi 22844 /* လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် လေယာဉ်အမျိုးအစားများ */ 878044 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline|airline=အဲအိန္ဒိယ <br> Air India |image=VT-JRF @ JFK, 2024-11-04.png|image_upright=1.2|caption=An Air India [[Airbus A350]]|logo=Air India 2023.svg|logo_size=|founded={{start date and age|1932|10|15|df=yes}}<br />{{small|(as ''Tata Airlines'')}}|commenced={{start date and age|1946|07|29|df=yes}} |IATA=AI|ICAO=AIC|callsign=AIRINDIA<ref>{{cite report|url=http://www.faa.gov/documentLibrary/media/Order/7340_2F_Bsc_w_Chgs_1-3_Contractions.pdf|title=7340.2F with Change 1 and Change 2 and Change 3|publisher=[[Federal Aviation Administration]]|date=15 September 2016|access-date=30 January 2017|pages=3–1–11|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20170203160048/https://www.faa.gov/documentLibrary/media/Order/7340_2F_Bsc_w_Chgs_1-3_Contractions.pdf|archive-date=3 February 2017}}</ref>|aoc=|hubs=[[Indira Gandhi International Airport|Delhi]]|secondary_hubs={{ubl|class=nowrap | [[Kempegowda International Airport|Bengaluru]] | [[Chhatrapati Shivaji Maharaj International Airport|Mumbai]]}}|focus_cities={{ubl|class=nowrap | [[Sardar Vallabhbhai Patel International Airport|Ahmedabad]] | [[Chennai International Airport|Chennai]] | [[Rajiv Gandhi International Airport|Hyderabad]] | [[Cochin International Airport|Kochi]] | [[Netaji Subhas Chandra Bose International Airport|Kolkata]] | [[Thiruvananthapuram International Airport|Thiruvananthapuram]]}}|frequent_flyer=Maharaja Club|alliance=[[Star Alliance]]|fleet_size=[[Air India fleet|196]] (excl. subsidiary)|destinations=[[List of Air India destinations|92]]|parent=[[Air India Limited]]|key_people={{bulleted list| | [[Natarajan Chandrasekaran]] ([[Chairman]]) | [[Campbell Wilson]] ([[Chief executive officer|CEO]] & [[Managing director|MD]])}}|headquarters=[[Gurugram]], [[Haryana]], India|subsidiaries={{ubl|class=nowrap | [[Air India Express]]}}|revenue={{increase}}{{INRConvert|38812|c|lk=r}} (FY 2024)<ref name="Air India 2022">{{Cite news|url=https://www.tata.com/content/dam/tata/pdf/fy24/Tata-Sons-Annual-Report-FY24.pdf|title=Tata Sons FY24 Annual Report|access-date=6 September 2024|archive-date=12 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240912035823/https://www.tata.com/content/dam/tata/pdf/fy24/Tata-Sons-Annual-Report-FY24.pdf|url-status=live}}</ref>|operating_income=|profit={{positive decrease}}{{INRConvert|-4444|c}} (FY 2024)<ref name="Air India 2022"/>|assets=|equity=|website={{URL|https://www.airindia.com}}}}{{About|အဲအိန္ဒိယ (Air India)|အိန္ဒိယလေကြောင်းလိုင်း (Indian Airlines) ကုမ္ပဏီတစ်ခု|အိန္ဒိယလေကြောင်းလိုင်း}} '''အဲအိန္ဒိယ''' (Air India) သည် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၏ အလံတင်လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်ပြီး၊ အဓိကဗဟိုချက်မှာ ဒေလီမြို့ရှိ အင်ဒီရာ ဂန္ဒီ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်ဖြစ်သည်။ ဒုတိယဗဟိုချက်များမှာ [[ဘန်ဂလိုမြို့|ဘန်ဂါလူရူမြို့]]ရှိ ကမ်ပေဂေါဒါ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်နှင့် [[မွမ်ဘိုင်းမြို့]]ရှိ ချာတရာပတီ ရှီဗာဂျီ မဟာရာ့ဂျ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်တို့ဖြစ်ပြီး၊ အိန္ဒိယတစ်ဝန်းရှိ အခြားအရေးပါသောမြို့ကြီးများတွင်လည်း အဓိကပျံသန်းရာမြို့များအဖြစ် ရှိသည်။ ဟာရီယာနာပြည်နယ်၊ ဂါးရူဂရမ်မြို့တွင် ရုံးချုပ်တည်ရှိပြီး၊ ၎င်းလေကြောင်းလိုင်းသည် တာတာအုပ်စု (၇၄.၉%) နှင့် [[စင်ကာပူ လေကြောင်းလိုင်း|စင်ကာပူလေကြောင်း]] (၂၅.၁%) တို့ ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်သော Air India Limited ၏ လက်အောက်ခံဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ အဲအိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးစဉ် ၁၀၂ ခုသို့ Airbus နှင့် ဘိုရင်းလေယာဉ်အမျိုးမျိုးဖြင့် ပြေးဆွဲလျက်ရှိပြီး၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ခရီးသည်တင်ဆောင်မှုအပိုင်း၌ IndiGo ပြီးနောက် ဒုတိယအကြီးဆုံး လေကြောင်းလိုင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် Star Alliance ၏ ၂၇ ခုမြောက် အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ == သမိုင်းကြောင်း == အဲအိန္ဒိယကို ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဂျေ. အာ. ဒီ. တာတာ (J. R. D. Tata) က တာတာလေကြောင်း (Tata Airlines) အဖြစ် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ တာတာကိုယ်တိုင်ပင် ပထမဆုံးသော တစ်လုံးထိုး အင်ဂျင်တပ် de Havilland Puss Moth လေယာဉ်ကို မောင်းနှင်ကာ ကရာချိမှ မွန်ဘိုင်းမြို့ ဂျူးဟု (Juhu) လေဆိပ်သို့ လေကြောင်းစာပို့လုပ်ငန်းကို စတင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မဒရပ်စ် (ယခု ချန်နိုင်း) အထိ ဆက်လက်ပျံသန်းခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးနောက် ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယအစိုးရက ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့ပြီး အဲအိန္ဒိယ (Air India) ဟု အမည်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် Gauri Shankar အမည်ရှိ ပထမဆုံး Boeing 707 လေယာဉ်ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဂျက်လေယာဉ်ကို အသုံးပြုသော ပထမဆုံး အာရှလေကြောင်းလိုင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ (ဤလေယာဉ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် Air India Flight 403 အဖြစ် ပျက်ကျခဲ့သည်)။ ၂၀၀၀-၂၀၀၁ ခုနှစ်များတွင် အဲအိန္ဒိယကို ပုဂ္ဂလိကပိုင် ပြန်လည်လွှဲပြောင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ၂၀၀၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် Indian Airlines နှင့် ပေါင်းစည်းပြီးနောက် အရှုံးပေါ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ် ပုဂ္ဂလိကပိုင်ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ရာ ၆၉ နှစ်အကြာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်းနှင့် ဆက်စပ်ပိုင်ဆိုင်မှုများကို တာတာအုပ်စုသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။<ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/transportation/airlines-/-aviation/air-india-is-now-a-tata-property-69-years-after-the-group-ceded-control/articleshow/89153880.cms|title=Air India is now a Tata property, 69 years after the group ceded control|newspaper=The Economic Times|date=27 January 2022|access-date=10 September 2024|archive-date=10 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240910162859/https://economictimes.indiatimes.com/industry/transportation/airlines-/-aviation/air-india-is-now-a-tata-property-69-years-after-the-group-ceded-control/articleshow/89153880.cms|url-status=live}}</ref> == လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် လေယာဉ်အမျိုးအစားများ == အဲအိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ လက်အောက်ခံဖြစ်သော Air India Express မှတစ်ဆင့် ပြည်တွင်းနှင့် အာရှဒေသတွင်း ခရီးစဉ်များကိုလည်း ပြေးဆွဲသည်။ အဲအိန္ဒိယသည် ပြည်တွင်းနှင့် ခရီးတိုပြည်ပလမ်းကြောင်းအများစုအတွက် Airbus A320 မိသားစုဝင်နှင့် [[ဘိုးအင်း ၇၃၇|Boeing 737]] ကဲ့သို့သော ကိုယ်ထည်ကျဉ်းလေယာဉ်များကို အသုံးပြုသည်။ ခရီးရှည်ပြည်ပလမ်းကြောင်းများအတွက်မူ Airbus A350, [[ဘိုးအင်း ၇၇၇|Boeing 777]] နှင့် Boeing 787 ကဲ့သို့သော ကိုယ်ထည်ကျယ်လေယာဉ်များကို အသုံးပြုသည်။ အဲအိန္ဒိယ၏ အထိမ်းအမှတ်သည် Maharajah (ဧကရာဇ်) ဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် လေကြောင်းလိုင်း၏ Jharokha ပြတင်းပေါက် ပုံစံကို မှီငြမ်းထားသည့် လိုဂိုအသစ်ဖြင့် အစားထိုးမခံရမီက ပျံသန်းနေသည့် ဟင်္သာရုပ်နှင့် ၎င်းအတွင်းရှိ Konark ဘီးပုံသဏ္ဍာန်ဟောင်း လိုဂိုကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ == မတော်တဆများ == အဲအိန္ဒိယ ခရီးစဉ်အမှတ် ၁၇၁ ဖြင့် ပျံသန်းလာသော လေယာဉ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ [[အမယ်ဒါဘတ်မြို့]]၌ ပျက်ကျခဲ့၍ လူ ၂၆၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cx2ewr59vp2o|title=အဲအိန္ဒိယ လေယာဥ်ပျက်ကျမှု အနည်းဆုံး လူ ၂၀၀ သေဆုံးခဲ့၊ တယောက် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်တဲ့ သတင်းထွက်ပေါ်လာ|accessdate=2025-6-14}}</ref> == ကိုးကား == pz51fq2qfddbp71br5dmqvi2333bwvg 3 271243 878046 2025-06-15T11:47:39Z Welcome-Bot 40494 ကြိုဆိုပါသည်! 878046 wikitext text/x-wiki == ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Clud6ix ! == {| class="plainlinks" cellspacing="0" cellpadding="0" style="margin:0 0 1em; width:100%;" | style="width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;" | <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> * အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။ * ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။ * တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ * သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။ * ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ * ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။ </div> | style="padding:0 0.5em;" | | style="width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;" | <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''</div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;"> * စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။ * ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။ * ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။ * [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။ * [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။ * ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &#126;&#126;&#126;&#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။ * သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ * [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။ </div> <div style="border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;">[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''</div> <div style="padding:0.4em 1em 0.3em;"> [[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese. However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can! Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you. </div> |}<!-- Template:Welcome --> --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]]) ၁၁:၄၇၊ ၁၅ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC) m7sg8zojxta2zyimhhi50irbejbwzac 0 271244 878055 2025-06-15T11:58:19Z Salai Rungtoi 22844 "[[:en:Special:Redirect/revision/1295181808|AirAsia]]" စာမျက်နှာကို ဘာသာပြန်ရင်း ဖန်တီးခဲ့သည် 878055 wikitext text/x-wiki {{Infobox airline|airline=AirAsia|logo=AirAsia New Logo.svg|logo_size=150|image=AirAsia, 9M-AGD, Airbus A320-251N (46937602544).jpg|image_size=250|caption=AirAsia [[Airbus A320neo]]|fleet_size=255 (including subsidiaries)|destinations=[[List of AirAsia Group destinations|166]] (including subsidiaries)|IATA=AK|ICAO=AXM|callsign=RED CAP|parent=[[Tune Group]]|founded={{start date and age|1993|12|20|df=yes}}|headquarters=[[Kuala Lumpur International Airport]]<br />[[Sepang]], [[Selangor]], [[Malaysia]]|key_people={{bulleted list| | [[Tony Fernandes]] ([[Executive Director]] & [[Chief executive officer|CEO]]) | [[Kamarudin Meranun]] (Executive [[Chairman]])}}|bases={{ubl|class=nowrap | [[Senai International Airport|Johor Bahru]] | [[Kota Kinabalu International Airport|Kota Kinabalu]] | [[Kuala Lumpur International Airport|Kuala Lumpur–International]] | [[Kuching International Airport|Kuching]] | [[Penang International Airport|Penang]]}}|hubs=|secondary_hubs=|frequent_flyer=AirAsia Rewards<ref>{{cite web |url=https://www.airasia.com/rewards/ |title=AirAsia Rewards | publisher=Airasia.com |access-date=25 April 2023 }}</ref>|subsidiaries={{ubl|class=nowrap | [[AirAsia Cambodia]] | [[AirAsia X]] | [[Indonesia AirAsia]] | [[Philippines AirAsia]] | [[Thai AirAsia]] | [[Thai AirAsia X]]}}|revenue={{increase}} [[Malaysian ringgit|RM]] 1.50 billion (2024)|operating_income={{decrease}} RM &minus;919 million (2024)|net_income={{decrease}} RM &minus;491 million (2024)|assets={{increase}} RM 28.98 billion (2024)|equity={{increase}} RM &minus;10.1 billion (2024)|num_employees=23,000 (2023)|website={{URL|www.airasia.com}}|aoc=|traded_as={{myx|5099}}|ISIN=MYL5099OO006|notes=Financials are from [[Bursa Malaysia]].<ref name="financials">{{Cite report|title=Capital A Berhad Fourth Quarter Report Ended 31 December 2024 |website=Bursa Malaysia |url=https://disclosure.bursamalaysia.com/FileAccess/apbursaweb/download?id=232493&name=EA_FR_ATTACHMENTS |date=28 February 2025 |access-date=7 March 2025}}</ref>}} Capital A Berhad (MYX: 5099) ကုမ္ပဏီလက်အောက်မှ လည်ပတ်နေသော '''အဲအေးရှား''' (AirAsia) သည် မလေးရှားနိုင်ငံ [[ကွာလာလမ်ပူမြို့]]အနီးတွင် ရုံးချုပ်တည်ရှိသည့် နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ ကုန်ကျစရိတ်နည်း လေကြောင်းလိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် လုပ်ငန်းများစတင်ခဲ့သည့် ဤလေကြောင်းလိုင်းသည် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် လေယာဉ်အစီးရေနှင့် ပျံသန်းရာခရီးစဉ်အရေအတွက်အရ အကြီးဆုံးလေကြောင်းလိုင်းဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၅ နိုင်ငံရှိ ဦးတည်ရာ ခရီးစဉ် ၁၆၆ ခုကျော်သို့ ပြည်တွင်းပြည်ပ ပုံမှန်ခရီးစဉ်များကို ပြေးဆွဲလျက်ရှိသည်။ ၎င်း၏ အဓိကဗဟိုချက်မှာ [[ကွာလာလမ်ပူ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်|ကွာလာလမ်ပူ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်]] (KLIA) ဖြစ်ပြီး Terminal 2 (ကုန်ကျစရိတ်နည်းလေကြောင်းလိုင်းများအတွက် ဂိတ်) မှ လည်ပတ်သည်။ == တွဲဖက်လေကြောင်းလိုင်းများနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ == အဲအေးရှားတွင် ဒေသတွင်းဈေးကွက်များကို ဦးတည်သည့် တွဲဖက်လေကြောင်းလိုင်းများလည်း ရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ ထိုင်းအဲအေးရှား (Thai AirAsia)၊ အင်ဒိုနီးရှားအဲအေးရှား (Indonesia AirAsia)၊ ဖိလစ်ပိုင်အဲအေးရှား (Philippines AirAsia) နှင့် အဲအေးရှား ကမ္ဘောဒီးယား (AirAsia Cambodia) တို့ဖြစ်ကြကာ ဘန်ကောက်၊ ဂျာကာတာ၊ မနီလာနှင့် ဖနွမ်းပင်မြို့များတွင် အခြေစိုက်စခန်းများရှိသည်။ လေကြောင်းလိုင်း၏ ခရီးရှည်ခရီးစဉ်ဌာနခွဲဖြစ်သော အဲအေးရှား အိတ်စ် (AirAsia X) သည် အဓိကအားဖြင့် ခရီးဝေးလမ်းကြောင်းများကို ပြေးဆွဲသည်။ ခရီးသည်ဝန်ဆောင်မှုများအပြင် အဲအေးရှားသည် ၎င်း၏ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးဌာနခွဲဖြစ်သည့် Teleport ကိုလည်း စီမံခန့်ခွဲသည်။ ဤလေကြောင်းလိုင်းများအားလုံးသည် အရှေ့တောင်အာရှကို အာရှ၊ ဩစတြေးလျ၊ အာဖရိကနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသများနှင့် ချိတ်ဆက်ပေးသော ကျယ်ပြန့်သည့် ကွန်ရက်တစ်ခုကို ဖန်တီးထားသည်။ [[ကဏ္ဍ:မလေးရှားနိုင်ငံအခြေစိုက် လေကြောင်းလိုင်းများ]] 25cvuxmaf64u6mtydfnyubqhbazzmp3