ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံး နိုင်ငံ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="my">
  <siteinfo>
    <sitename>ဝီကီပီးဒီးယား</sitename>
    <dbname>mywiki</dbname>
    <base>https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AC</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.7</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">မီဒီယာ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">အထူး</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">အသုံးပြုသူ</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ဝီကီပီးဒီးယား</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ဝီကီပီးဒီးယား ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ဖိုင်</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ဖိုင် ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">မီဒီယာဝီကီ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">မီဒီယာဝီကီ ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">တမ်းပလိတ်</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">တမ်းပလိတ် ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">အကူအညီ</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">အကူအညီ ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">ကဏ္ဍ</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">ကဏ္ဍ ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">မုခ်ဝ</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">မုခ်ဝ ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="118" case="first-letter">စာမူကြမ်း</namespace>
      <namespace key="119" case="first-letter">စာမူကြမ်း ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">မော်ဂျူး</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">မော်ဂျူး ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="1728" case="first-letter">Event</namespace>
      <namespace key="1729" case="first-letter">Event talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံး နိုင်ငံ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2113</id>
    <revision>
      <id>879780</id>
      <parentid>866673</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T06:55:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>175.176.28.80</ip>
      </contributor>
      <comment>/* လက်ရှိ အယ်လ်ဒီစီနို‌င်ငံများ */</comment>
      <origin>879780</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12666" sha1="bmeo3qlbuemabwgcxylc05wxtga9ezg" xml:space="preserve">
ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံ (အယ်‌လ်‌ဒီစီ သို့မဟုတ်‌ စတုတ္ထကမ္ဘာ့နိုင်‌ငံ) များသည် ကုလသမဂ္ဂ အဆိုအရ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးဖွံ့ ဖြိုးတိုးတက်နှုန်းအနိမ့်ဆုံး
ညွှန်းကိန်းများသာရှိပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအား နှိုင်းယှဉ်ပြသသည့် လူသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုညွှန်းကိန်း အဆင့်သတ်မှတ်ချက်တွင်
အနိမ့်ဆုံး၌ရှိသောနိုင်ငံများ ဖြစ်သည်။ မှတ်ကျောက်စံနှုန်းသုံးမျိုးတွင် ဝင်ပါက တိုင်း ပြည်တစ်ပြည်ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အနိမ့်ဆုံးတိုင်း ပြည် စာရင်းဝင် အဖြစ် သတ်မှတ်သည်။

-ဝင်ငွေနိမ့်ကျခြင်း (တစ်ဦးချင်းတစ်နှစ်ဝင်ငွေအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၅ဝ ထက်နည်း ခြင်း)
-လူသားအရင်းအမြစ် အားနည်း ခြင်း (အာဟာရ၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးနှင့် သက်ကြီးစာတတ်မြောက်နှုန်း)
-စီးပွား ရေးအားနည်းမှု (စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမတည်ငြိမ်ခြင်း၊ ထုတ်ကုန်တင်ပို့မှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှုတင်ပို့မှု မတည်ငြိမ်ခြင်း၊ အစဉ်အလာမဟုတ်သည့်
စီးပွား ရေးလုပ်ငန်းများ၏ အရေးပါခြင်း၊ ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုစုစည်း ခြင်း၊ စီးပွား ရေးသေးငယ်မှုကြောင့် အဟန့်အတား ဖြစ်ခြင်း၊
သဘာဝဘေးဒဏ် ကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ပြေးရ သော လူဦး ရေ ရာခိုင်နှုန်း)
အဆိုပါ အယ်လ်ဒီစီ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အနိမ့်ဆုံး အဆင့်စံသတ်မှတ်ချက်ကို ကျော်လွှားနိုင်လျှင် နိုင်ငံသည် အဆင့်အတန်းတက်နိုင်သည်။
ကုလသမ ဖွံ့ဖြိုးမှု အနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံများ၊ ကုန်းတွင်းပိတ်ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများနှင့် သေးငယ်သည့် ကျွန်းနိုင်ငံများဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံးက
ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံများအား ကုလသမဂ္ဂ မှ ထောက်ပံ့ခြင်း၊ အားပေးခြင်းကိစ္စများကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသည်။
လက်ရှိနိုင်ငံပေါင်း ၅ဝ ခန့် ဤသတ်မှတ်ချက်စံအတွင်းဝင်သည်။ ၂ဝဝ၆ ခုနှစ် အတွက် ဖွံ့ဖြိုးမှု အနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံမှာ အရှေ့တီမောနိုင်ငံဖြစ်သည်။

== '''အသုံးအနှုန်းနှင့် အတိုကောက်စကားလုံးများ''' ==
ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံး နိုင်ငံများကို ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၊ ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်း သော နိုင်ငံများ၊ ပို၍ ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်း သော နိုင်ငံများ တစ်နည်း 'တတိယကမ္ဘာ'
နိုင်ငံများနှင့် ခွဲခြားနိုင်သည်။ ခေတ်ပြိုင်ပညာရှင်အချို.က 'တတိယကမ္ဘာ' ဟူသည့် စကားလုံးသည် ခေတ်မမီတော့ခြင်း၊ အကျုံးမဝင်တော့ဟု ဆိုသည်။
အခြား သူများကလည်း ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံများကို 'စတုတ္ထကမ္ဘာ' ဟူသည့် ဝေါဟာရကို သုံးနှုန်း ပေလိမ့်မည်။ သို့သော်လည်း ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံး
နိုင်ငံနှင့် ဖွံ့ဖြိုးမှု နည်း သော နိုင်ငံနှစ်မျိုးစလုံးကို အယ်လ်ဒီစီဟု ဖော်ပြ လေ့ရှိပြီး ကုန်းတွင်းပိတ်တိုင်း ပြည်များအား 'အယ်လ်အယ်လ်ဒီစီ' (LLDC)
ဟု ပြသကြသည်။ 'ဖွံ့ဖြိုးဆဲတိုင်း ပြည်' ကို ယေဘုယျအား ဖြင့် 'ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံး' ဟူသည့် အသုံးနှုန်းထက် ပို၍နှစ်သက်ကြသည်။

== '''အင်္ဂါရပ်များ''' ==
ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံနိုင်ငံများသည် ယေဘုယျအား ဖြင့် အလွန်အကျွံဆင်းရဲခြင်းကို ခံစားရပြီး ကျယ်ပြန့်၍ လတ်တလောပဋိပက္ခ (ပြည်တွင်းစစ်သို့မဟုတ် လူမျိုး ရေး စစ်ပွဲများ)၊ နက်ရှိုင်းသည့် နိုင်ငံရေးခြစားမှုနှင့် နိုင်ငံရေးနှင့် လူမှုရေးတည်ငြိမ်မှု ကင်းမဲ့ခြင်းများကိုပါ တွေ့ရသည်။
အစိုးရမှာလည်း ဤကဲ့သို့သော တိုင်း ပြည်များတွင် ဗဟိုမှထိန်းချုပ်သောပုံစံ၊ အာဏာရှင်အပါအဝင်နှင့် စစ်ဦးစီးဝါဒ သို့မဟုတ် စောရနက္ခမင်း
အုပ်ချုပ်သည့် အစိုးရမျိုး ဖြစ်နေတတ်သည်။ အယ်လ်ဒီစီနိုင်ငံအများစုမှာ ဆာဟာရအတွင်းပိုင်း အာဖရိကနိုင်ငံများတွင် တည်ရှိသည်။ ကုလသမဂ္ဂ က ၂ဝဝ၃ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည် သုံးသပ်ရာဝယ် ကုလသမဂ္ဂ ၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်၌အယ်လ်ဒီစီဖြစ်ဖို့ရန် စံသတ်မှတ်ချက် သုံးချက်နှင့် ကိုက်ညီရမည်ဟု ဆိုထားသည်။ သုံးနှစ်ပျမ်းမျှ တစ်ဦးချင်း တစ်နှစ်စုစုပေါင်းဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၅ဝ ထက် လျော့နည်းရမည်ဖြစ်သည်။ လူဦး ရေ ၇၅သန်းနှင့်အထက် နိုင်ငံများအား ချန်လှပ် ထား လေသည်။

== '''ကုန်သွယ်ရေးနှင့် အယ်လ်ဒီစီနိုင်ငံများ''' ==
မကြာသေးမီက ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲဟု သတ်မှတ်ထားသည့် ဒဗလျူတီအို ဒိုဟာ ဆွေးနွေးပွဲများ ပျက်ပြားသွားသဖြင့် ကမ္ဘာလုံး
ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေး စည်းမျဉ်းများနှင့် အယ်လ်ဒီစီများ၏ ကိစ္စမှာ မီဒီယာသတင်း လောကနှင့် မူဝါဒဆိုင်ရာတို့၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို တိုး၍ရရှိလာသည်။
ဟောင်ကောင်တွင် ကျင်းပသည့် ဝန်ကြီးအဖွဲ. ဆွေး နွေးပွဲများသာ အောင်မြင်စွာ အဆုံးသတ်နိုင်ပါက အယ်လ်ဒီစီနိုင်ငံများသည် အမေရိကန်
ဈေးကွက်အား ၁ဝဝ ရာခိုင်နှုန်း အကောက်ခွန်လွတ်ငြိမ်းခွင့်နှင့် ခွဲတမ်း ဝေစု ကင်းလွတ်ခွင့်တို့ ရရှိစေမည်ဟု သဘောတူကြသည်။ အင်ဂျီအိုများ၏ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာ သုံးသပ်ချက်အရမူ အယ်လ်ဒီစီတို့ တင်ပြသည့် စာပိုဒ်တွင် ၁ဝဝ ရာခိုင်နှုန်း ပြည့်မရရှိသည့် အပြင် အယ်လ်ဒီစီနိုင်ငံများမှ
လက်ရှိခံစားရရှိပြီး ဖြစ်သော အကောက်ခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ကိုပင် ဆုံးရှုံးနိုင်သေး ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

== '''လက်ရှိ အယ်လ်ဒီစီနို‌င်ငံများ''' ==

'''အာရှ (ကိုး) နိုင်ငံ'''

-အာဖဂန်နစ္စတန်

-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်

-ကမ္ဘောဒီးယား

-လာအို

-မြန်မာ

-နီပေါ

-မြောက်ကိုရီးယား 

-တီမောလက်စ်

-ယီမင်

'''အာဖရိက (၃နှစ်) နိုင်ငံ'''

-အင်ဂိုလာ

-ဘီနင်

-ဘာကီနာဖာဆို

-ဘူရွန်ဒီ

-ဗဟိုအာဖရိက

-ချဒ်

-ကော်မိုရို့စ်

-ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ

-ဂျီဘူတီ

-အီရစ်ထရီးယား

-အီသီယိုပီးယား

-ဇမ်ဘီယာ

-ဂီနီ

-ဂီနီဘစ်ဆော

-လီဆိုသို

-လိုက်ဘေးရီးယား

-မာဒါဂါးစကား

-မာလာဝီ

-မာလီ

-မော်ရီတေးနီးယား

-မိုဇမ်ဘစ်

-ဆီနီဂေါ

-ဆီယာရာလီယွန်

-ဆိုမားလီးယား

-ဆူဒန်

-တိုဂို

-ယူဂန်ဒါ

-တန်ဇန်းနီးယား

-ဇမ်ဘီယာ

'''အိုရှင်းနီးယား (သုံး နိုင်ငံ)'''

-ကီရီဘာတီ

-တူဗာလူ

-ဗင်နော့တူ

'''အမေရိက (၁ နိုင်ငံ)'''

- ဟေတီ

[[Category:ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံး နိုင်ငံများ]]</text>
      <sha1>bmeo3qlbuemabwgcxylc05wxtga9ezg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ဆွေးနွေးချက်:ဗဟိုစာမျက်နှာ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>2246</id>
    <revision>
      <id>879706</id>
      <parentid>879685</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T12:41:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ninjastrikers</username>
        <id>22896</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/Hein Thu Shein|Hein Thu Shein]] ([[User talk:Hein Thu Shein|ဆွေးနွေး]]) ၏ ပြင်ဆင်မှုကို [[User:Ninjastrikers|Ninjastrikers]] ၏ နောက်ဆုံးတည်းဖြတ်မူသို့ နောက်ပြန် ပြန်ပြင်ခဲ့သည်</comment>
      <origin>874420</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12" sha1="409sw0day6alqfknbres3ufyag7h2rb" xml:space="preserve">{{archives}}</text>
      <sha1>409sw0day6alqfknbres3ufyag7h2rb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>၁၉၆၁</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2599</id>
    <revision>
      <id>879732</id>
      <parentid>876822</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:30:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* မေလ */</comment>
      <origin>879732</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1957" sha1="ap2ylvdqxvvtd4745fnbxtyt9mqetw0" xml:space="preserve">{{လများ(၁၉၆၁)}}
{{Year nav}}
{{Year article header|1961}}

== ဇန်နဝါရီလ ==

* ဇန်နဝါရီ ၂၁ - ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ် ဦး[[မျိုးဆွေဝင်း]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။​
:: 
== ဖေဖော်ဝါရီလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== မတ်လ ==
(၁) ရက်။
::* 
== ဧပြီလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== မေလ ==

* [[၈ မေ]] - [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီး ဒေါ်[[မန်ဟောက်နျန်]]ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေ ၈ ရက်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ 
::* 
== ဇွန်လ ==
(၁) ရက်။
::* 
== ဇူလိုင်လ ==

* ဇူလိုင် ၁ - ဝေလမင်းသမီး [[ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ|ဒိုင်ယာနာ]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။ 

== ဩဂုတ်လ ==
(၁) ရက်။
::* 
== စက်တင်ဘာလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== အောက်တိုဘာလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== နိုဝင်ဘာလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== ဒီဇင်ဘာလ ==

* [[၁၈ ဒီဇင်ဘာ]] - [[ပြည်သူ့ပါတီ]] တည်ထောင်သူ၊ ၈၈ မျိုးဆက်၊ ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]သည် ၁၉၆၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ 
::*

==ကိုးကား==
{{reflist}}


[[Category:၁၉၆၁]]
[[Category:၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်]]</text>
      <sha1>ap2ylvdqxvvtd4745fnbxtyt9mqetw0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879740</id>
      <parentid>879732</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:43:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* မတ်လ */</comment>
      <origin>879740</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2287" sha1="0663isfznzemly1ilfc9sj9zqas6qyg" xml:space="preserve">{{လများ(၁၉၆၁)}}
{{Year nav}}
{{Year article header|1961}}

== ဇန်နဝါရီလ ==

* ဇန်နဝါရီ ၂၁ - ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ် ဦး[[မျိုးဆွေဝင်း]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။​
:: 
== ဖေဖော်ဝါရီလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== မတ်လ ==

* [[၂၁ မတ်]] - [[ပအိုဝ်းလူမျိုး]] နိုင်ငံရေးသမား [[ခွန်စံလွင်]]သည် ရှမ်းပြည်နယ်၊ [[တောင်ကြီးမြို့]]တွင် ၁၉၆၁ မတ် ၂၁ တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ 
::* 
== ဧပြီလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== မေလ ==

* [[၈ မေ]] - [[ချင်းပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်]] တရားသူကြီး ဒေါ်[[မန်ဟောက်နျန်]]ကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ မေ ၈ ရက်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ 
::* 
== ဇွန်လ ==
(၁) ရက်။
::* 
== ဇူလိုင်လ ==

* ဇူလိုင် ၁ - ဝေလမင်းသမီး [[ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ|ဒိုင်ယာနာ]]ကို မွေးဖွားခဲ့သည်။ 

== ဩဂုတ်လ ==
(၁) ရက်။
::* 
== စက်တင်ဘာလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== အောက်တိုဘာလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== နိုဝင်ဘာလ ==
(၁) ရက်။
::* 
== ဒီဇင်ဘာလ ==

* [[၁၈ ဒီဇင်ဘာ]] - [[ပြည်သူ့ပါတီ]] တည်ထောင်သူ၊ ၈၈ မျိုးဆက်၊ ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]သည် ၁၉၆၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ 
::*

==ကိုးကား==
{{reflist}}


[[Category:၁၉၆၁]]
[[Category:၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်]]</text>
      <sha1>0663isfznzemly1ilfc9sj9zqas6qyg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>တမ်းပလိတ်:သတင်းများ</title>
    <ns>10</ns>
    <id>2722</id>
    <revision>
      <id>879801</id>
      <parentid>878912</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T11:55:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879801</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2992" sha1="kalvlp1zt96l9es6j175ovqz21lbtiv" xml:space="preserve">{{သတင်းများ/ပုံ
| image   = Pictures of the Israeli attack on Tehran 1 Mehr (2).jpg
| width   = 
| caption = [[တီဟီရန်မြို့|မြို့တော် တီဟီရန်]]တွင် တိုက်ခိုက်ခံရမှုကြောင့် ပေါက်ကွဲမှုများဖြစ်ပွားနေစဉ်
| title   = 
| alt     = 
| link    =  
| border  = no &lt;!-- only set if image has a light background --&gt;
| caption align = left
}}
* ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် [[ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်]]ကို ကျင့်ဝတ်ချိုးဖောက်မှုဖြင့် ထိုင်းဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ ခုံရုံးက [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး]]မှ ဆိုင်းငံ့လိုက်သည်။​ 
*&lt;!--ဇွန် ၁၃--&gt;[[အစ္စရေးနိုင်ငံ]]မှ [[အီရန်နိုင်ငံ]]ရှိ မြို့များသို့ '''[[အီရန်–အစ္စရေး စစ်ပွဲ|လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ]]'''''(ယာပုံ)''ပြုလုပ်ခဲ့၍ [[:en:Islamic Revolutionary Guard Corps|အီရန်တော်လှန်ရေးအစောင့်တပ်ဖွဲ့ (IRGC)]]၏ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ် [[:en:Hossein Salami|ဟိုစိန်း ဆလာမီ]]အပါအဝင် စစ်ဘက်အရာရှိများနှင့် နျူကလီးယား သိပ္ပံပညာရှင်များ သေဆုံးခဲ့သည်။
*&lt;!--ဇွန် ၁၂--&gt;[[:en:Air India Flight 171|အိန္ဒိယလေကြောင်းလိုင်း ခရီးစဉ်အမှတ် ၁၇၁]]ဖြင့် ပျံသန်းလာသော လေယာဉ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ [[အမယ်ဒါဘတ်မြို့]]၌ ပျက်ကျခဲ့၍ လူ ၂၆၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။
*&lt;!--မေ ၂၆--&gt;[[ဘောလုံးကစားခြင်း|ဘောလုံးအားကစား]]ပြိုင်ပွဲများတွင် [[လီဗာပူးလ် ဘောလုံးအသင်း|လီဗာပူးလ် အသင်း]]သည် ၂၀၂၄-၂၅ ရာသီ [[ပရီးမီးယားလိဂ်]]ဖလားကို ဆွတ်ခူးခဲ့သည်။ အသင်းသမိုင်းတွင် ၂၀ ကြိမ်မြောက် ဖလားဆွတ်ခူးခြင်း ဖြစ်သည်။ 


&lt;noinclude&gt;
{{documentation}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kalvlp1zt96l9es6j175ovqz21lbtiv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>မွန်ပြည်နယ်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2772</id>
    <revision>
      <id>879792</id>
      <parentid>852102</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T09:34:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2405:9800:B860:3A4C:6126:31D4:62A8:96EA</ip>
      </contributor>
      <comment>Watar မှ Water</comment>
      <origin>879792</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24868" sha1="ageltun13hcqgy2hznnkop3vti3x40i" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
&lt;!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --&gt;| name = မွန်ပြည်နယ်
| native_name = {{nobold|{{mnw|တွဵုရးဍုၚ်မန်}}}}
| native_name_lang = mnw
| settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေဒေသများ|ပြည်နယ်]]
| image_skyline = 
| image_alt = 
| image_caption = 
| image_flag = Flag of Mon State (2018).svg
| flag_alt = 
| flag_size=150px
| image_seal=Seal_of_Mon_State_Government.gif
| nickname = 
| motto = 
| image_map = Mon State in Myanmar.svg
| mapsize = 150px
| map_alt = 
| map_caption = မွန်ပြည်နယ် တည်နေရာ
| pushpin_map = &lt;!-- Burma --&gt;
| pushpin_label_position = 
| pushpin_map_alt = 
| pushpin_map_caption = 
| latd = 
| latm = 
| lats = 
| latNS = 
| longd = 
| longm = 
| longs = 
| longEW = 
| coor_pinpoint = 
| coordinates_type = region:MM_type:adm1st
| coordinates_display = inline,title
| coordinates_footnotes = 
| subdivision_type = [[ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ]]
| subdivision_name = {{flag|Myanmar}}
| established_title = ပြည်နယ်အဆင့် မသတ်မှတ်ခင်
| established_date = [[တနင်္သာရီတိုင်း]]အမှတ်(၁)
| established_title1 = မွန်ပြည်နယ်အဖြစ် ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခြင်း
| established_date1 = ၃ ဇန်နဝါရီ ၁၉၇၄
| seat_type = မြို့တော်
| seat = [[မော်လမြိုင်မြို့]]
| government_footnotes = 
| leader_party = 
| leader_title = ဝန်ကြီးချုပ်
| leader_name = ဦး​အောင်ကြည်သိန်း
| leader_title1 = အစိုးရအဖွဲ့
| leader_name1 = [[မွန်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့]]
|leader_title3= တရားစီရင်​ရေး
|leader_name3=[[မွန်ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်]]
| unit_pref = Metric&lt;!-- or US or UK --&gt;
| area_footnotes = 
| area_total_km2 = 12296.6
| area_rank = ၁၂
| area_note = 
| elevation_footnotes = 
| elevation_m = 
| population_total = ၂,၀၅၄,၃၉၃
| population_as_of = ၂၀၁၄
| population_footnotes = &lt;ref name=&quot;census-2014&quot;&gt;{{cite book|title=သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|publisher=လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန|location=နေပြည်တော်|date=မေ ၂၀၁၅|series=၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ|volume=အတွဲ-၂|pages=၁၇|url=https://drive.google.com/file/d/0B067GBtstE5TeUlIVjRjSjVzWlk/view}}&lt;/ref&gt;
| population_density_km2 = auto
| population_rank = နဝမမြောက်
| population_demonym = 
| population_note = 
| demographics_type1 = လူနေမှု
| demographics1_footnotes = &lt;!-- for references: use &lt;ref&gt; tags --&gt;
| demographics1_title1 = လူမျိုးများ
| timezone1 = [[မြန်မာစံတော်ချိန်|MST]]
| utc_offset1 = +06:30
| postal_code_type = 
| postal_code = 
| area_code = 
| area_code_type = 
| iso_code = 
| unemployment_rate = 
| website = {{url|www.monstate.gov.mm}}
| footnotes = 
| coordinates_region = MM
| leader_title2 = ဥပဒေပြုလွှတ်တော်
| leader_name2 = [[မွန်ပြည်နယ် လွှတ်တော်]]
| demographics1_info1 = [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ဗမာလူမျိုး]]၊[[ထားဝယ်လူမျိုး]]၊ကရင်လူမျိုး၊ ပအိုဝ်းတောင်သူ လူမျိုး|ကရင်၊ ပအိုဝ်းတောင်သူ လူမျိုး၊
| demographics1_title2 = ကိုးကွယ်မှု
| demographics1_info2 = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]
}}

'''မွန်ပြည်နယ်''' ({{lang-mnw|တွဵုရးဍုၚ်မန်}}) သည် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]ရှိ ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အရှေ့ဘက်တွင် [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့]]၊ မြောက်ဘက်တွင် [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]]နှင့် တောင်ဘက်တွင် [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]တို့ဖြင့် ဝန်းရံလျက်ရှိသည်။ ပြည်နယ်၏ အရှေ့တောင်ဘက်တွင် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]နှင့် နယ်နိမိတ်အနည်းငယ် ထိစပ်လျက်ရှိသည်။ ပြည်နယ်၏ မြို့တော်မှာ [[မော်လမြိုင်မြို့]] ဖြစ်သည်။

== သမိုင်းကြောင်း ==
မွန်ပြည်နယ် ဟု ဖြစ်ပေါ်ခြင်း မရှိမီက မွန်ပြည်နယ်အဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားသော နယ်မြေသည် တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ [[တော်လှန်ရေးကောင်စီ]] လက်ထက်တွင် မြိတ်ခရိုင်ကို မြို့နယ် ၆ မြို့နယ်ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ထားဝယ်ခရိုင်ကို မြို့နယ် ၄ မြို့နယ်ဖြင့် လည်းကောင်း တနင်္သာရီတိုင်းအဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော် တော်လှန်ရေး ကောင်စီလက်ထက်တွင် တနင်္သာရီတိုင်းတွင် ပါဝင်သော မော်လမြိုင်ခရိုင်နှင့် သထုံခရိုင်တို့ကို တနင်္သာရီတိုင်း အမှတ် ၁ အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ထားဝယ်ခရိုင် နှင့် မြိတ်ခရိုင်တို့ကို တနင်္သာရီတိုင်း အမှတ် ၂ အဖြစ်လည်းကောင်း သတ်မှတ် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်ကောင်စီ ကာလ ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင် တနင်္သာရီတိုင်းအမှတ် ၁ ကို မွန်ပြည်နယ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.monstate.gov.mm/mon-history|title=မွန်ပြည်နယ်၏ နောက်ခံသမိုင်း|publisher=မွန်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့|accessdate=၁၅ မတ် ၂၀၁၇|archivedate=11 February 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170211052147/http://www.monstate.gov.mm/mon-history}}&lt;/ref&gt;

== တည်နေရာ နှင့် အကျယ်အဝန်း ==

မွန်ပြည်နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တောင်ဘက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာနှင့် ထိစပ်လျက်ရှိသည်။ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့နှင့်လည်း နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်လျက်ရှိသည်။ အနောက်ဘက်တွင်  မုတ္တမကွေ့ ဖြင့် ထိစပ်နေသည်။ မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၄ ဒီဂရီ ၅၂မိနစ် နှင့် ၁၇ ဒီဂရီ ၃၂မိနစ်ကြား၊ အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၆ ဒီဂရီ ၅၁မိနစ် နှင့် ၉၈ ဒီဂရီ ၁၃မိနစ်ကြားတွင် တည်ရှိသည်။&lt;ref&gt;[http://www.modins.net/myanmarinfo/state_division/mon.htm]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140601061122/http://www.modins.net/myanmarinfo/state_division/mon.htm|date=1 June 2014}}&lt;span&gt; MODiNS [ Myanmar Online Information &lt;/span&gt;&amp;#x5D;&lt;span&gt;&lt;!-- Bot generated title --&gt;&lt;/span&gt;&lt;/ref&gt; အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် စတုရန်းမိုင်ပေါင်း (၄၇၄၇.၇၆)၊ ဧကအားဖြင့် (၃၀၃၈၅၆၄) ကျယ်ဝန်းသည်။ အရှေ့အနောက် (၁၂၇)မိုင် ကျယ်ဝန်းပြီး တောင်မြောက်(၁၄၁.၈၈)မိုင်ရှည်လျားသည်။&lt;ref name=&quot;mon&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.monstate.gov.mm/mon-district-data|title=မွန်ပြည်နယ်၏ ဒေသန္တရ အချက်အလက်များ|publisher=မွန်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့|accessdate=၁၅ မတ် ၂၀၁၇|archivedate=11 February 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170211052142/http://www.monstate.gov.mm/mon-district-data}}&lt;/ref&gt;

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်း ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်သော မွန်ပြည်နယ်၏ အနောက်ဘက် နယ်နိမိတ်ကို ကပ္ပလီပင်လယ်၊ မြောက်ဘက်ကို ပဲခူး၊ အရှေ့ဘက်ကို ကရင် နှင့် တောင်ဘက်ကို တနင်္သာရီတို့က ဝိုင်းရံလျက်ရှိသည်။ မွန်ပြည်နယ်သည် စတုရန်းကီလိုမီတာ ၁၂၂၉ ကျယ်ဝန်းပြီး၊ မြို့နယ် ၁ဝ မြို့နယ်ပါဝင်ကာ၊ မော်လမြိုင်သည် မြို့တော်ဖြစ်သည်။ လူဦးရေမှာ ၂.၁၂ သန်း (၂ဝ၁၁ HMIS အချက်အလက် များအရ) ရှိပြီး၊ စတုရန်း ၁ ကီလိုမီတာလျှင် လူဦးရေ သိပ်သည်းမှုနှုန်း ၁၇၂ ဦးရှိသည်။ လူဦးရေ၏ ၂၃% သည် မြို့ပြ ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြပြီး၊ ကျန်ရှိသော ၇၇% မှာ ကျေးလက် ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသည်။ &lt;ref&gt;Myanmar Information Management Unit (MIMU)&lt;/ref&gt;

== အုပ်ချုပ်ရေး ==
=== မြို့တော် ===
မွန်ပြည်နယ်၏မြို့တော်မှာ မော်လမြိုင်မြို့ဖြစ်သည်။ကားလမ်း ရေကြောင်းလမ်း လေကြောင်းလမ်း မီးရထားလမ်းများဆုံရာမြိူ့ ဖြစ်သည်။
=== အုပ်ချုပ်ရေး ===
{{see also|မွန်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့}}
၂၀၁၁ခုနှစ်မှစတင်ကာ ဝန်ကြီးချုပ်အမှူးပြုသော ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့က မွန်ပြည်နယ်အား အုပ်ချုပ်သည်။၂၀၂၁ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင် မွန်ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အုပ်ချုပ်လျက်ရှိသည်။
=== ဥပဒေပြုရေး ===
{{see also|မွန်ပြည်နယ် လွှတ်တော်}}
၂၀၁၁ခုနှစ်မှစတင်ကာ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကို ရွေးကောက်ခံကိုယ်စားလှယ်များ၊ တပ်မတော်သားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းကာ စတင်ကျင်းပခဲ့သည်။
=== တရားစီရင်ရေး ===
{{See also|မွန်ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်}}
မွန်ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်ကို တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး (၂)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်အောက်တွင် ခရိုင်တရားရုံး (၂)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၁၀)ရုံးရှိသည်။
===  ခရိုင်၊ မြို့နယ်၊ မြို့၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု၊ ကျေးရွာ ===
==== ခရိုင်များ ====
[[File:Mon State Districts Map.svg|thumb|မွန်ပြည်နယ်​မြေပုံ|391x391px]]
မွန်ပြည်နယ်တွင် ခရိုင် (၄)ခု ရှိသည်။ 
# [[သထုံခရိုင်]]
# [[မော်လမြိုင်ခရိုင်]]
# [[ရေးခရိုင်]]
# [[ကျိုက်ထိုခရိုင်]]
====မြို့နယ်များ====
{|class=wikitable
![[မော်လမြိုင်ခရိုင်]]
|[[မော်လမြိုင်မြို့နယ်]]{{•}}[[ကျိုက်မရောမြို့နယ်]]{{•}}[[ချောင်းဆုံမြို့နယ်]]{{•}}[[သံဖြူဇရပ်မြို့နယ်]]{{•}}[[မုဒုံမြို့နယ်]]
|-
![[ရေးခရိုင်]]
|[[ရေးမြို့နယ်]]
|-

![[သထုံခရိုင်]]
|[[သထုံမြို့နယ်]]{{•}}[[ပေါင်မြို့နယ်]]
|-
![[ကျိုက်ထိုခရိုင်]]
|[[ကျိုက်ထိုမြို့နယ်]]{{•}}[[ဘီးလင်းမြို့နယ်]]
|}

'''မြို့များ'''

ရေးမြို့နယ်တွင် ရေးမြို့၊ လမိုင်းမြို့နှင့် ခေါဇာမြို့ တို့ပါဝင်

ပေါင်မြို့နယ်တွင် ပေါင်မြို့နှင့် ဇင်းကျိုက်မြို့တို့ ပါဝင်


မွန်ပြည်နယ်တွင် ခရိုင် (၄)ခု၊မြို့နယ် (၁၀) ခု၊ မြို့ပေါင်း (၁၆) မြို့၊ ရပ်ကွက်ပေါင်း (၁၀၀)၊ ကျေးရွာအုပ်စု (၃၆၈) အုပ်စုနှင့် ရွာပေါင်း (၁၁၅၂) ရှိသည်။
&lt;ref&gt;နေပြည်တော် တိုင်းဒေသကြီး နှင့် ပြည်နယ်များရှိ ခရိုင်၊ မြို့နယ်၊ မြို့၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု၊ ကျေးရွာ ဦးရေ စာရင်းချုပ် (၁၆. ၂. ၂၀၁၆)&lt;/ref&gt;

== လူဦး​ရေ ==
{{Historical populations
|footnote    = 
|source      = ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း&lt;ref name=&quot;census-2014&quot;/&gt;
|၁၉၇၃ | 1,314,224
|၁၉၈၃ | 1,680,157
|၂၀၁၄ | 2,054,393
}}
၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ မွန်ပြည်နယ်တွင် လူဦးရေ ၂သန်း နေထိုင်ကြသည်။မွန်လူမျိုး၃၈.၆%၊မြန်မာလူမျိုး၃၅.၇%၊ကရင်လူမျိုး၁၄.၂%၊အခြား၇.၂%အသီးသီးနေထိုင်ကြပါသည်။မော်လမြိုင်ခရိုင်သည်မွန်လူမျိုးအများဆုံးနေထိုင်ပြီး၊သထုံခရိုင်သည် မြန်မာလူမျိုးအများဆုံးနေထိုင်သည်ကိုတွေ့ရသည်။မွန်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းသည် မြန်မာလူမျိုးအများဆုံးနေထိုင်ကြသည်။ဘီးလင်းမြို့နယ်သည် မြန်မာလူမျိုးအများဆုံးမြို့နယ်ဖြစ်ပြီးရေးမြို့နယ်သည်လည်း မွန်လူမျိုးအများဆုံးဖြစ်သည်။မွန်ပြည်နယ်တွင် မဦးရေသည် ကျားဦးရေထက် အနည်းငယ် ပိုများသည်။ လူဦးရေသိပ်သည်းဆမှာ တစ်စတုရန်းကီလိုမီတာတွင် ၁၆၇ဦးဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်၊မန္တလေးနှင့် ဧရာဝတီတိုင်းတို့ပြီးလျှင် စတုတ္ထမြောက် လူဦးရေ အသိပ်သည်းဆုံးဖြစ်သည်။ မွန်ပြည်နယ်တွင် လူ၁၀၀လျှင် ၇၂ဦးသည် ကျေးလက်တွင် နေထိုင်ကြသည်။

== ပညာရေး ==
* [[မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်]]
* [[နည်းပညာတက္ကသိုလ်(မော်လမြိုင်)]]
* [[မော်လမြိုင်ပညာရေးဒီဂရီကောလိပ်|မော်လမြိုင်ပညာရေးကောလိပ်]]
* [[ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(သထုံ)]]
* [[အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ(မော်လမြိုင်)]]
* [[စိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံ(သထုံ)]]

== ဆက်သွယ်ရေး ==
နာမည်ကျော် [[စစ်တောင်းတံတား]]မှ ကားလမ်းခရီးဖြင့် လည်းကောင်း၊ [[သံလွင်တံတား(မော်လမြိုင်)]]မှ ရထားခရီးဖြင့်လည်းကောင်း မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားသို့ လွယ်ကူစွာ ဆက်သွယ်သွားလာနိုင်ပြီဖြစ်သည်။
[[ဖိုင်:Thom-Malay-Bridge.jpg|thumb|အတ္ထရံမြစ်ကူး (စံပယ်ဂူ) တံတား]]
မော်လမြိုင်တွင် [[ရုပ်မြင်သံကြား]]ထပ်ဆင့်လွှင့် ဌာနခွဲတစ်ခုရှိကာ  [[GSM]] ဖုန်းများကိုလည်း သုံးစွဲနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ မွန်ပြည်နယ်တစ်ဝန်း တွင် မိုက်ခရိုဝေ့ဖ် စခန်း ၉ ခုတိတိ ရှိသည်။ မွန်ပြည်နယ်တွင် ဆက်သွယ်ရေးအတွက် မိုဘိုင်းအသုံးပြုနိုင်သော ကွန်ရက်များမှာ MPT, Telenor, Ooredoo, Mytel, MEC တို့ဖြစ်ကြသည်။ ထို့အပြင် အင်တာနက်ဆက်သွယ်ရေးအတွက် MPT, Telenor နှင့် Ooredoo တို့မှလည်း အင်တာနက်ဆက်သွယ်ရေးကို FTTH လိုင်းသာမက Wireless Broadband များဖြင့်လည်း အသုံးပြုနိုင်ပြီဖြစ်သည်။

== စီးပွားရေး ==
ရာဘာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ပင်လယ်ပြင်ငါးဖမ်းခြင်း၊ နေလှန်းဆားလုပ်ငန်း၊ငါးပိငါးခြောက်လုပ်ငန်းများ နှင့် နှစ်ရှည်သစ်တောထွက် သီးနှံပစ္စည်းများ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားခြင်းတို့ဖြင့်  စီးပွားဖြစ်ထွန်းပါသည်။ ထို့ပြင် နိုင်ငံပိုင် စစ်တောင်းစက္ကူစက်၊ ဘီးလင်း[[သကြား]]စက်၊ ဘီးလင်း [[တာယာ]]စက်ရုံ၊ သံဖြူဇရပ်[[ရာဘာ]]စက်ရုံ၊ သထုံ တာယာစက်ရုံ တို့လည်း ရှိသည်။
=== တွင်းထွက်များ ===
ပေါင်မြို့နယ်ရှိ ကာဒိုက်သတ္တုမိုင်း နှင့် မုဒုံရှိ နတ်စိမ်းသတ္တုမိုင်း တို့မှ  ခဲမဖြူ ကိုလည်းကောင်း မုပ္ပလင်နှင့် ဇင်းကျိုက်တို့မှ ဂရက်နိုက် ကိုလည်းကောင်း တူးဖော်ရရှိသည်။

== စိတ်ဝင်စားဖွယ်နေရာများ ==
* [[ကျိုက်ထီးရိုးဘုရား]] ကျိုက်ထို
* [[ကျိုက္ခမီဘုရား|ကျိုက္ခမီရေလယ်ဘုရား]] သံဖြူဇရပ်
*[[ကျိုက်သံလန်စေတီ|ကျိုက်သံလန်စေတီတော်]]မော်လမြိုင်
* [[စက်စဲ|စက်စဲကမ်းခြေ အပန်းဖြေစခန်း]]သံဖြူဇရပ်
* [[သံဖြူဇရပ် စစ်သင်္ချိုင်း]]
*[[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]]
* [[ကဗျာဝကမ်းခြေ]]ရေးမြို့နယ်
* [[ချောင်းနှစ်ခွ အပန်းဖြေစခန်း]]
* [[ ဝဲကလိရေပူစမ်း]]
*ဗျိုင်းနှစ်ကောင်
*ပေါ်တော်မူဘုရား
* ရွာလွတ် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဆေးတံ
* အလံတစ်ရာစေတီတော် သထုံ
*မဲလံ ဆံတော်ရှင် ဘီးလင်း
*မြသပိတ်တောင် စေတီတော် သထုံ
* Water World ရေလှိုင်းကမ္ဘာ
*ရွှေစာရံစေတီတော် သထုံ

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

{{ပထဝီဝင်တည်နေရာ
|Centre    = မွန်ပြည်နယ်
|North     = [[ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး]]
|Northeast = 
|East      = [[ကရင်ပြည်နယ်]]
|Southeast = [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]
|South     = [[တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး]]
|Southwest = 
|West      = [[မုတ္တမပင်လယ်ကွေ့]]၊ [[မြန်မာ့ပင်လယ်]]
|Northwest = 
}}
&lt;br /&gt;
{{မွန်ပြည်နယ်}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}

[[Category:မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ]]
[[Category:မွန်ပြည်နယ်| ]]</text>
      <sha1>ageltun13hcqgy2hznnkop3vti3x40i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ထိုင်းနိုင်ငံ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3171</id>
    <revision>
      <id>879796</id>
      <parentid>878109</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T09:46:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879796</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="305892" sha1="go1rorumme2zliw52mc0pv7s0wzwthm" xml:space="preserve">{{redirect|ယိုးဒယား|ယိုးဒယားသီချင်းကြီး|ယိုးဒယားသီချင်းနှင့်အက}}
{{coord|15|101|display=title}}
{{Infobox country
| နိုင်ငံအမည်အပြည့် = ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ
| common_name = 
| အမည်_ရင်း = {{ubl|{{native name|th|ราชอาณาจักรไทย|italics=off}}|ရာဇာအာဏာစကြာထိုင်း}}
| ပုံ_အလံ = Flag of Thailand.svg
| ပုံ_တံဆိပ် = Garuda Emblem of Thailand.svg
| နိုင်ငံတော်ဆောင်ပုဒ် = ''နိုင်ငံ၊ သာသနာ၊ ဘုရင်'' (အသုံးများမှုသာ)
| နိုင်ငံတော်သီချင်း = ''[[ဖလင်း ချတ်]]''(Phleng Chat)&lt;br /&gt;({{lang-en|&quot;Thai National Anthem&quot;}})&lt;div style=&quot;padding-top:0.5em;&quot;&gt;{{center|[[File:Thai National Anthem - US Navy Band.ogg]]}}&lt;/div&gt;
| royal_anthem = ''[[သဿေရိဉဗရပါရမီ]]''&lt;br /&gt;({{lang-en|&quot;Glorify His prestige&quot;}})&lt;div style=&quot;padding-top:0.5em;&quot;&gt;{{center|[[File:Thai Royal Anthem - US Navy Band.ogg]]}}&lt;/div&gt;
| image_map = {{Switcher|[[File:Thailand (orthographic projection).svg|frameless]]|ကမ္ဘာလုံးတွင်ပြရန်|[[File:Location Thailand ASEAN.svg|upright=1.15|frameless]]|အာဆီယံတွင် ပြရန်|default=1}}
| map_caption = {{map caption |location_color= အစိမ်းရောင် |region= အာရှတိုက် |region_color= မီးခိုးရောင် |subregion= [[အာဆီယံ]]
| subregion_color = အစိမ်းနု}}
| မြို့တော် = [[ဘန်ကောက်မြို့]]
| coordinates = {{Coord|13|45|N|100|29|E|type:city}}
| အကြီးဆုံးမြို့ = မြို့တော်
| အကြီးဆုံးပြည်နယ် = 
| ရုံးသုံးဘာသာများ = [[ထိုင်းဘာသာစကား|ထိုင်းဘာသာ]]&lt;ref name=CIA&gt;[https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/thailand/ Thailand], ''The World Factbook''.&lt;/ref&gt;&lt;!--Thai is the official language. English is a non-official secondary language.--&gt;
| languages_type = Spoken languages
| languages = {{hlist|[[:en:Isan language|အီဆန်]]|[[:en:Northern Thai language|ခွန်မောင်း]]|[[:en:Southern Thai language|ပက်တိုင်း]]|[[:en:Kelantan-Pattani Malay|မလေး]]}}
| ethnic_groups = {{unbulleted list
  | {{nowrap|၈၆% [[ထိုင်းလူမျိုး|ထိုင်း]]}}&lt;br /&gt;{{nowrap|&amp;nbsp;–၃၉% [[ထိုင်းလူမျိုး|အလယ်ပိုင်း ထိုင်း]]}}&lt;br /&gt;{{nowrap|&amp;nbsp;–၂၈% [[:en:Isan people|အီဆန်]]}}&lt;br /&gt;{{nowrap|&amp;nbsp;–၁၀% [[:en:Northern Thai people|ခွန်မောင်း]]}} &lt;br /&gt;{{nowrap|&amp;nbsp;–9% [[ထိုင်းလူမျိုး|တောင်ပိုင်းထိုင်း]]}} &lt;br /&gt;{{nowrap|3% [[:en:Northern Khmer people|ခမာ]]}} &lt;br /&gt;{{nowrap|2% [[:en:Thai Malays|မလေး]]}}
  | ၉% အခြား [[:en:Ethnic groups in Thailand|၆၈ လူနည်းစုလူမျိုးစုများ]] 
}}
| ethnic_groups_ref = &lt;ref name=&quot;Springer&quot;&gt;{{cite journal |url=https://www.researchgate.net/publication/330368922 |author1=John Draper |author2=Joel Sawat Selway |title=A New Dataset on Horizontal Structural Ethnic Inequalities in Thailand in Order to Address Sustainable Development Goal 10 |journal=Social Indicators Research |page=284 |volume=141 |issue=4 |date=January 2019 |doi=10.1007/s11205-019-02065-4 |s2cid=149845432 |access-date=6 Feb 2020}}&lt;/ref&gt;
| ethnic_groups_year = ၂၀၁၉
| religion_year = 2018
| religion = {{plainlist|
* ၉၃.၅% [[:en:Buddhism in Thailand|ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ([[နိုင်ငံတော်ဘာသာ|တရားဝင်]])&lt;ref&gt;Article 67:&lt;br /&gt;&quot;The State should support and protect Buddhism.
In supporting and protecting Buddhism, [...] the State should promote and support education and dissemination of dharmic principles of Theravada Buddhism [...], and shall have measures and mechanisms to prevent Buddhism from being undermined in any form. The State should also encourage Buddhists to participate in implementing such measures or mechanisms.&quot;{{cite web|title=Constitution of the Kingdom of Thailand|url=http://www.constitutionnet.org/sites/default/files/2017-05/CONSTITUTION%2BOF%2BTHE%2BKINGDOM%2BOF%2BTHAILAND%2B%28B.E.%2B2560%2B%282017%29%29.pdf|website=constitutionnet.org|access-date=29 October 2017}}&lt;/ref&gt;
* ၅.၄% [[:en:Islam in Thailand|အစ္စလာမ်]] 
* ၁.၁၃% [[:en:Christianity in Thailand|ခရစ်ယာန်]] 
* ၀.၀၂% [[:en:Hinduism in Thailand|ဟိန္ဒူ]] 
* ၀.၀၀၃% [[:en:Irreligion|ဘာသာမဲ့]]}}
| demonym = [[:en:Demographics of Thailand|Thai]]&lt;br /&gt;[[:en:Thai people|Siamese]] (historic)
| government_type = [[:en:authoritarianism|အကြွင်းမဲ့]] [[:en:military dictatorship|စစ်အာဏာရှင်]] ([[ဒီ ဖက်တို]]) အောက်ရှိ [[ပြည်ထောင်စုစနစ်|ပြည်ထောင်စု]] [[ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီ စနစ်|ပါလီမန်]] [[:en:constitutional monarchy|စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]] ([[ဒီ ဂျူရီ]])&lt;br /&gt;
| leader_title1 = [[စကြီမင်းဆက်| ဘုရင်မင်းမြတ်]]
| leader_name1 = [[ဝဇိရာလင်္ကရဏ]] &lt;small&gt;(ရာမ ၁၀)&lt;/small&gt;
| leader_title2 = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်|ဝန်ကြီးချုပ်]]
| leader_name2 = [[ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်]] (ဆိုင်းငံ့ခံရ) &lt;br&gt;
Suriya Juangroongruangkit (ယာယီဝန်ကြီးချုပ်)
| legislature = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လွှတ်တော်]]
| upper_house = [[ထိုင်းအထက်လွှတ်တော်| ဆီးနိတ်လွှတ်တော်]]
| lower_house = [[ထိုင်းအောက်လွှတ်တော်| ကိုယ်စားလှယ်များလွှတ်တော်]]
| sovereignty_type = [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သမိုင်း|တည်ထောင်ခြင်း]]
| established_event1 = [[:en:Sukhothai Kingdom|ဆူခိုထိုင်း]]
| established_date1 = ၁၂၃၈–၁၄၄၈
| established_event2 = [[:en:Ayutthaya Kingdom|အယုဒ္ဓယနိုင်ငံ]]
| established_date2 = ၁၃၅၁–၁၇၆၇
| established_event3 = [[:en:Thonburi Kingdom|ထုံဘူရီနိုင်ငံ]]
| established_date3 = ၁၇၆၇–၁၇၈၂
| established_event4 = [[:en:Rattanakosin Kingdom|ရတနာကိုဆင်နိုင်ငံ]]
| established_date4 = ၁၇၈၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၆ ရက်
| established_event5 = {{nowrap|[[:en:Siamese revolution of 1932|စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]]}}
| established_date5 = ၁၉၃၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၄ ရက်
| established_event6 = {{nowrap|[[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ|လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံ]]}}
| established_date6 = ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၆ ရက်
| area_km2 = ၅၁၃,၁၂၀
| ဧရိယာအဆင့် = ၅၀
| area_sq_mi = ၁၉၈,၁၁၅&lt;!--Do not remove per [[WP:Manual of Style/Dates and numbers]]--&gt;
| ဧရိယာရေရာခိုင်နှုန်း = {{nowrap|၀.၄ (၂,၂၃၀ km{{smallsup|2}})}}
| population_estimate = {{IncreaseNeutral}} ၆၉,၉၅၀,၈၅၀&lt;ref name=&quot;macro&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.macrotrends.net/countries/THA/thailand/population|title = Thailand Population 1950-2021}}&lt;/ref&gt;
| population_census = ၆၄,၇၈၅,၉၀၉&lt;ref&gt;{{in lang|th}} National Statistics Office, [http://popcensus.nso.go.th/doc/8-thailand%20census.doc &quot;100th anniversary of population censuses in Thailand: Population and housing census 2010: 11th census of Thailand&quot;] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120712002347/http://popcensus.nso.go.th/doc/8-thailand%20census.doc |date=12 July 2012}}. popcensus.nso.go.th.&lt;/ref&gt;
| population_estimate_year = ၂၀၂၁
| population_estimate_rank = ၂၀
| population_census_year = ၂၀၁၀
| population_census_rank = ၂၁
| population_density_km2 = ၁၃၂.၁
| population_density_sq_mi = ၃၄၂ &lt;!--Do remove per [[WP:Manual of Style/Dates and numbers]]--&gt;
| population_density_rank = ၈၈
| GDP_PPP = {{increase}} $၁,၃၄၀ ဘီလီယံ&lt;ref name=IMFWEOTH&gt;{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=578,&amp;s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&amp;sy=2018&amp;ey=2025&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2020|publisher=[[အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့]]|access-date=10 April 2021}}&lt;/ref&gt;
| GDP_PPP_year = ၂၀၂၁
| GDP_PPP_rank = ၂၂
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $၁၉,၁၆၉&lt;ref name=IMFWEOTH/&gt;
| GDP_PPP_per_capita_rank = ၆၉
| GDP_nominal = {{increase}} $၅၃၆.၈၄၁ ဘီလီယံ&lt;ref name=IMFWEOTH/&gt;
| GDP_nominal_year = ၂၀၂၁
| GDP_nominal_rank = ၂၅
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $၇,၆၇၄&lt;ref name=IMFWEOTH/&gt;
| GDP_nominal_per_capita_rank = ၈၀
| Gini = ၃၄.၉ &lt;!--number only--&gt;
| Gini_year = ၂၀၁၉
| Gini_change = decrease&lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
| Gini_ref = &lt;ref name=&quot;wb-gini&quot;&gt;{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[ကမ္ဘာ့ဘဏ်]] |access-date=12 August 2021}}&lt;/ref&gt;
| HDI = ၀.၇၇၇ &lt;!--number only--&gt;
| HDI_year = ၂၀၁၉&lt;!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--&gt;
| HDI_change = increase&lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
| HDI_ref = &lt;ref name=&quot;UNHDR&quot;&gt;{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ်]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}&lt;/ref&gt;
| HDI_rank = ၇၉
| ဗဟိုဘဏ် = [[ထိုင်းနိုင်ငံဘဏ်]]
| ငွေ = [[ထိုင်းဘတ်ငွေ|ဘတ်]] (THB &quot;฿&quot;)
| currency_code = THB
| time_zone = [[UTC+07:00|ICT]]
| utc_offset = +7
| drives_on = ဘယ်
| calling_code = [[ထိုင်းနိုင်ငံရှိ တယ်လီဖုန်းနံပါတ်များ|+၆၆]]
| cctld = {{hlist |[[.th]] |[[.ไทย]]}}
| အထိမ်းအမှတ်များ = ပန်း - [[ငု]]၊ သစ်ပင် - [[Sweet Osmanthus]]
}}
'''ထိုင်းနိုင်ငံ''' ({{Lang-en|Kingdom of Thailand }}) သည် [[အရှေ့တောင်အာရှ]]တွင် ပါဝင်ပြီး ရုံးသုံးအမည်အားဖြင့်  ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံဟု ခေါ်ဝေါ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအား ယခင်က ဆယမ် ({{Lang-en| Siam}}) ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ [[အင်ဒိုချိုင်းနားကျွန်းဆွယ်]] အလယ်ပိုင်း အရှေ့တောင်အာရှ ကုန်းမကြီးတွင် တည်ရှိသည်။ မြောက်ဘက်တွင် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]နှင့် [[လာအိုနိုင်ငံ]] ၊ အရှေ့ဘက်တွင် [[လာအိုနိုင်ငံ]] နှင့် [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့]] နှင့် [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]၊ အနောက်ဘက်တွင် [[ကပ္ပလီပင်လယ်]]နှင့် တောင်ဘက်စွန်းတွင် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]တို့ တည်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေပိုင်နက် အနေနှင့် အရှေ့တောင်ဘက် ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့တွင် [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]နှင့် လည်းကောင်း၊ အနောက်တောင်ဘက် ကပ္ပလီပင်လယ်တွင် [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ]] နှင့် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]တို့နှင့် လည်းကောင်း ထိစပ်လျက် ရှိသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်မင်းဆက်အား [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ]]ဘုရင်မှ ဦးဆောင် အုပ်ချုပ်ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစ၍ ရာမ ၁၀ သို့မဟုတ် [[စကြီမင်းဆက်]]၏ ဒသမမြောက်ဘုရင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်လျက် ရှိသည်။ ၂၀၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်မှ စတင်အုပ်ချုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၈,၀၀၀ စတုရန်းမိုင် (၅၁၃,၀၀၀ [[စတုရန်း ကီလိုမီတာ|စတုရန်းကီလိုမီတာ]]) ကျယ်ဝန်းသဖြင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၅၁ ခုမြောက် အကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၂၀ ခုမြောက် လူဦးရေ အများဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ပြီး လူဦးရေ ၆၆ သန်း ရှိသည်။ မြို့တော်နှင့် အကြီးဆုံးမြို့မှာ [[ဘန်ကောက်မြို့]]ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း နှင့် ယဉ်ကျေးမှု အချက်အချာ ဌာနတစ်ခု ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ၏ ၇၅-၉၅% အထိမှာ [[ထိုင်းလူမျိုး]]များ ဖြစ်ကြပြီး အဓိကဒေသအလိုက် လူမျိုးအုပ်စုကြီး ၄ မျိုးရှိပြီး အလယ်ပိုင်းထိုင်း၊ အရှေ့မြောက်ထိုင်း (ခေါင်(လောင်)အီစန်)၊ မြောက်ပိုင်းထိုင်း (ခေါင်မောင်း) နှင့် တောင်ပိုင်းထိုင်းတို့ ဖြစ်ကြသည်။ တရုတ်သွေး သိသာစွာ ပါရှိသော တရုတ်ထိုင်းလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၁၄% ရှိပြီး တရုတ်သွေး အနည်းငယ်ပါဝင်သော ထိုင်းလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၄၀% အထိ ရှိသည်။&lt;ref name=&quot;Theraphan&quot;&gt;{{Cite journal |author=Theraphan Luangthongkum |authorlink1=Theraphan Luangthongkum|title=The Position of Non-Thai Languages in Thailand |work=Language, Nation and Development in Southeast Asia |publisher=ISEAS Publishing |year=2007 |page=191}}&lt;/ref&gt; ထိုင်း-မလေးလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၃% ရှိပြီး ကျန်ရှိသောသူများမှာ [[မွန်လူမျိုး|မွန်]]၊ [[ခမာလူမျိုး|ခမာ]] နှင့် အမျိုးမျိုးသော တောင်ကုန်းနေလူမျိုးစုများ ဖြစ်ကြသည်။ နိုင်ငံ၏ ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာ [[ထိုင်းဘာသာစကား]] ဖြစ်ပြီး အဓိက ကိုးကွယ်သည့် ဘာသာမှာ [[ထေရဝါဒ|ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာ]]ဖြစ်၍ လူဦးရေ၏ ၉၅% ခန့်မျှ ကိုးကွယ်ကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၈၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်အတွင်း စီးပွားရေး သိသာစွာ တိုးတက်လာခဲ့ပြီး ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ ဖွံဖြိုးသောနိုင်ငံ အသစ်တစ်ခု နှင့် အဓိက ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့သူ တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေး နှင့် ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းတို့မှာ စီးပွားရေးတွင် ဦးဆောင်သော ကဏ္ဍများ ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;middleIncomeCountry&quot;&gt;[http://www.worldbank.or.th/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/EASTASIAPACIFICEXT/THAILANDEXTN/0,,menuPK:333304~pagePK:141132~piPK:141121~theSitePK:333296,00.html Thailand and the World Bank] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216004454/http://www.worldbank.or.th/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/EASTASIAPACIFICEXT/THAILANDEXTN/0,,menuPK:333304~pagePK:141132~piPK:141121~theSitePK:333296,00.html |date=16 December 2005 }}, World Bank on Thailand country overview.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;GuardianThailandOverview&quot;&gt;The Guardian, [http://www.guardian.co.uk/country-profile/thailand Country profile: Thailand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100523002651/http://www.guardian.co.uk/country-profile/thailand |date=23 May 2010 }}, 25 April 2009.&lt;/ref&gt; အာဆီယံနိုင်ငံ ၁၀ နိုင်ငံထဲတွင် တတိယမြောက် ဘဝ အရည်အသွေး အကောင်းဆုံး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ အဖြစ် ရပ်တည်နေပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လူသားဖွံ့ဖြိုးမှု ညွှန်းကိန်းမှာ &quot;မြင့်မားသည်&quot; ဆိုသော အဆင့်တွင် ရှိနေသည်။ များပြားသော လူဦးရေနှင့် စီးပွားရေးတွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု တိုးတက်လာခြင်း တို့ကြောင့် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အင်အားအသင့်အတင့် ရှိသော နိုင်ငံ ဖြစ်လာသည်။&lt;ref&gt;Jonathan H. Ping [https://books.google.com/books?id=FGM1zEdCOmAC&amp;pg=PA103&amp;lpg=PA103&amp;dq=middle+power+philippines&amp;source=bl&amp;ots=vrzASjVnf_&amp;sig=YBVVPgRkVxzcg-VOOB5V97EwIYE&amp;hl=en&amp;ei=OBq0SbegJcnWkAW31sC5BA&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;resnum=1&amp;ct=result#PPA104,M1 Middle Power Statecraft] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160412163453/https://books.google.com/books?id=FGM1zEdCOmAC&amp;pg=PA103&amp;lpg=PA103&amp;dq=middle+power+philippines&amp;source=bl&amp;ots=vrzASjVnf_&amp;sig=YBVVPgRkVxzcg-VOOB5V97EwIYE&amp;hl=en&amp;ei=OBq0SbegJcnWkAW31sC5BA&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;resnum=1&amp;ct=result#PPA104,M1 |date=12 April 2016 }} (p 104)&lt;/ref&gt;

== အမည်ရင်းမြစ် ==

===ဆယမ် (သယမ်)===
ထိုင်းနိုင်ငံသားများက ထိုင်းနိုင်ငံကို 'မောင်းထိုင်း' ဟုခေါ်ကြပြီး ၁၉၄၉ ခုနှစ် မတိုင်မီ အထိ ပြင်ပကမ္ဘာမှ လူများမှ သယာမ်ဟုသာ သိကြသည်။ သယာမ်ဆိုသော အမည်မှာ [[သင်္သကရိုက်ဘာသာ]] သယာမ (''śyāma)'' မှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ယူဆရပြီး အမည်း သို့ အညို ဟု အဓိပ္ပာယ်ရကာ [[ရှမ်းလူမျိုး|ရှမ်း]]နှင့် အဟွမ်တို့မှာလည်း ထိုစကားလုံး၏ စာလုံးကွဲများသာ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုင်းအသံထွက်ဖြင့် ဆယမ် (Siam) မှာ မူရင်းစကားလုံး မဟုတ်ဘဲ ထိုစကားလုံးကို သင်ယူထားသူများမှ ပြောင်းလဲအသုံးပြုကြခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။&lt;ref&gt;{{cite book | author = Charles Eliot| title = The Project Gutenberg EBook of Hinduism and Buddhism, An Historical Sketch, Vol. 3 (of 3) [EBook #16847] | publisher = Routledge &amp; Kegan Paul Ltd. | year = 1921 | location = London | pages = Ch. xxxvii 1; citing in turn Footnote 189: The name is found on [[Champa]]n inscriptions of 1050 CE and according to Gerini appears in [[Ptolemy]]'s [[Geographia|Samarade]] = Sâmaraṭṭha. See Gerini, Ptolemy, p. 170. But Samarade is near Bangkok and there can hardly have been Thais there in Ptolemy's time; and Footnote 190: So too in Central Asia Kustana appears to be a learned distortion of the name [[Khotan]], made to give it a meaning in Sanskrit.}}&lt;/ref&gt; အခြားသီအိုရီ တစ်ခုအရ ၁၄ ရာစု အတွင်း အယုဓျာသည် အဓိကကျ ထင်ရှားသော နေရာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး တရုတ်တို့က ထိုဒေသအား ရှန်ဟု ခေါ်ဆိုကြကာ ပေါ်တူဂီတို့က ဆယမ်ဟု ပြောင်းလဲ ခေါ်ဆိုကြခြင်းဟု ဆိုသည်။

[[File:Kingdom &amp; People of Siam (Vol 1, 1857, 15).svg|thumb|''SPPM Mongkut Rex Siamensium''ဟု ရေးထိုးထားသော မိုင်ကုဒ်ဘုရင်၏ လက်မှတ်]]
[[ရာမ ၄|မကုဋဘုရင်]] (၁၈၅၁-၁၈၆၈) ၏ လက်မှတ်တွင်  ''SPPM'' (Somdet Phra Poramenthra Maha) သို့မဟုတ် ဆယမ်တို့၏ဘုရင် မကိုဋ် ဟု ရေးထိုးထားပြီး ဆယမ် ဆိုသောအမည်ကို တရားဝင် ခေါ်ဝေါ်လာခဲ့သည်မှာ ၁၉၃၉ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၃ ရက် အထိ ဖြစ်ပြီး ထို့နောက်တွင် ထိုင်းလန်းဟု အမည် ပြောင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;ThaiCSM&quot;&gt;[http://www.csmngt.com/thailand_history.htm Thailand (Siam) History], CSMngt-Thai. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150424080811/http://www.csmngt.com/thailand_history.htm |date=24 April 2015 }}&lt;/ref&gt; ထိုင်းလန်းအား ဆယမ် ဟု ၁၉၄၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၉ ခုနှစ် မေလ ၁၁ ရက် နေ့အထိ အမည်ပြန်ပြောင်းခဲ့ပြီး ထို့နောက်တွင် ထိုင်းလန်းဟူသော အမည်သို့ ပြန်လည် ပြောင်းလဲခဲ့ပြန်သည်။

===ထိုင်းလန်းဆိုသောအမည်===
ပြင်သစ်သမိုင်းပညာရှင် ဂျော့ရှ်ဆီးဒက်၏ အဆိုအရ ထိုင်း ဆိုသော အမည်မှာ ထိုင်းဘာသာစကားဖြင့် လွတ်လပ်သောသူ ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ထိုင်းလူမျိုးများအား ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် နေထိုင်သော လယ်ကျွန်များမှ ခွဲခြား ခေါ်ဝေါ်ခြင်းဟု ဆိုသည်။ ထင်ရှားသော ထိုင်း ပညာရှင်တစ်ဦးက ငြင်းဆိုသည်မှာ ထိုင်းဆိုသော အမည်မှာ ပြည်သူ သို့မဟုတ် လူ ဟုသာ အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ၎င်း၏ ရှာဖွေဖော်ထုတ်ချက်အရ အချို့သော ကျေးလက်ဒေသများတွင် လူအား ပုံမှန် သုံးနေကျ ထိုင်းစကားလုံး &quot;ခေါန်&quot; အစား &quot;ထိုင်း&quot; ဟု သုံးနှုန်းကြသည်ဟု ဆိုသည်။&lt;ref&gt;จิตร ภูมิศักดิ์ 1976: &quot;ความเป็นมาของคำสยาม ไทย ลาวและขอม และลักษณะทางสังคม ของชื่อชนชาติ&quot; (Jid Phumisak 1976: &quot;Coming Into Existence for the Siamese Words for Thai, Laotian and Khmer and Societal Characteristics for Nation-names&quot;)&lt;/ref&gt;

=== ထိုင်းအသံထွက် ===
ထိုင်းလူမျိုးများမှ ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံအား ယဉ်ကျေးသော အသုံးအနှုန်း &quot;ပရာထေ့ထိုင်း&quot; ဟု မကြာခဏ သုံးလေ့ ရှိကြသော်လည်း အများဆုံး အသုံးပြုကြသည့် အရပ်သုံးစကားတွင်မူ &quot;မောင်းထိုင်း&quot; သို့မဟုတ် &quot;ထိုင်း&quot; ဟုသာ သုံးနှုန်းကြသည်။ မောင်းဆိုသော စကား၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ မြို့ပြနိုင်ငံဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး ဒေသ၏ အလယ်ဗဟိုရှိ မြို့တော် သို့မဟုတ် မြို့ကို ရည်ညွှန်းလေ့ ရှိကြသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ မြို့နာမည်များတွင် အသုံးပြုသော &quot;မိုင်း&quot; နှင့် ရင်းမြစ်တူသည်။ 

ရာချာအာဏာကျက်ထိုင်း ([[ထိုင်းဘာသာစကား|ထိုင်း]]: ราชอาณาจักรไทย၊ [[ပါဠိ]]: ရာဇ.အာဏာ.စကြာ.ထိုင်း) သည် ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဗျုပ္ပတ်နှင့်ခွဲလျှင် အမည်အပိုင်းများသည် ราช (ရာချာ, ပါဠိ: ''ရာဇ'', အဓိပ္ပာယ် = ဘုရင်၊ မင်း)၊ อาณา (အာဏာ, [[ပါဠိ]]: အာဏာ {{IPA|āṇā}}) နှင့် จักร (ကျက်, ပါဠိ: ''စကြာ, စက္က''၊ အဓိပ္ပာယ် = &quot;ဘီး၊ အာဏာစက်၊ မင်းမူအာဏာပိုင် သင်္ကေတလည်းဖြစ်သည်) ဟု ခွဲခြားနိုင်သည်။။ 

၁၉၃၀ ခုနှစ်တွင် ရေးခဲ့သည့် နိုင်ငံတော်သီချင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံအား &quot;ပရာထေ့ထိုင်း (ပါဠိမူရင်း - ပဒေသ.ထိုင်း) ဟု ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်သီချင်း၏ ပထမဆုံး စာကြောင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ထိုင်းသွေးသားများ၏ စုစည်းမှု ဖြစ်သည်ဟု ထည့်သွင်းရေးသားခဲ့သည်။

===တရားဝင် အမည်===
ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ ဆိုသည်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တရားဝင် အမည် ဖြစ်သည်
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;float:center; clear:right;&quot;
|+ခေတ်အဆက်ဆက်က ထိုင်းနိုင်ငံ အမည်
!ခုနှစ် !! အမည် !!  ထိုင်းအမည် !! အင်္ဂလိပ်
|-
| ၁၂၃၈–၁၄၃၈ || [[သုခေါဒယပြည်|သုခေါဒယတိုင်းပြည်]]|| {{lang|th|อาณาจักรสุโขทัย}} ||Sukhothai Kingdom
|-
| ၁၃၅၁–၁၇၆၇ || အယုဒ္ဓယတိုင်းပြည်|| {{lang|th|อาณาจักรอยุธยา}} ||
|-
| ၁၇၆၈–၁၇၈၂ || [[ဓနပုရီပြည်|ဓနပုရီတိုင်းပြည်]]|| {{lang|th|อาณาจักรธนบุรี}} ||
|-
| ၁၇၈၂–၁၉၃၉ || [[ရတနကောသိန္ဒြပြည်|ရတနကောသိန္ဒြတိုင်းပြည်]] || {{lang|th|อาณาจักรรัตนโกสินทร์ }} || Ratanakosin, Siam
|-
| ၁၉၃၉–၁၉၄၆ || ထိုင်းလန်းဘုရင့်နိုင်ငံတော် || {{lang|th|ราชอาณาจักรไทย}} || Thailand
|-
| ၁၉၄၆–၁၉၄၉ || ဆယမ်ဘုရင့်နိုင်ငံတော် ||  {{lang|th|พระราชอาณาจักรสยาม}} || Kingdom of Siam
|-
| ၁၉၄၉–ယခု || ထိုင်းလန်းဘုရင့်နိုင်ငံတော် || {{lang|th|ราชอาณาจักรไทย}} || Thailand
|}

== သမိုင်း ==
ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ယခုလက်ရှိမှစ၍ ရေတွက်လျှင် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ကျော်မှစ၍ လူတို့ နေထိုင်ခဲ့သော သက်သေ အထောက်အထားများရှိပြီး မဲဟောင်ဆောင်ရှိ သမ်လော့ဒ်ကျောက်ဂူတွင် ကျောက်ခေတ် လက်မှုပစ္စည်းများကို တွေ့ရသည်။ အခြားသော အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများကဲ့သို့ပင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]မှ ဘာသာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုတို့ များစွာ လွှမ်းမိုးမှု ရှိပြီး အေဒီ ၁ ရာစု [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ သမိုင်း#ဖူနန် ဘုရင့်နိုင်ငံ (ခရစ်နှစ် ၁ ရာစု – ၅၅၀/၆၂၇) (Funan Kingdom (1st century – 550/627))|ဖူနန်ဘုရင့်နိုင်ငံတော်]] မှစ၍ [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ သမိုင်း#ခမာအင်ပါယာ (၈၀၂–၁၄၃၁) (Khmer Empire (802–1431))|ခမာအင်ပါယာခေတ်]]အထိ ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/589625/Thailand/274233/History?anchor=ref509754 Thailand. History] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120402103818/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/589625/Thailand/274233/History?anchor=ref509754 |date=2 April 2012 }}. ''Encyclopædia Britannica''&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံသည် အစောပိုင်း နှစ်များတွင် ခမာအင်ပါယာ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ရှိပြီး ခမာအင်ပါယာတွင် [[ဟိန္ဒူဘာသာ|ဟိန္ဒူ]]တို့၏ ရိုးရာများ ခိုင်မာစွာ အမြစ်တွယ်နေသဖြင့် ထိုလွှမ်းမိုးမှုများကို ယနေ့တိုင် ထိုင်းတို့ကြားတွင် တွေ့ရှိနိုင်သေးသည်။

[[File:WatChaiwatthanaram 2295b.JPG|thumb|250px|အယုဓယရှိ ဝပ်ချိုင်ဝပ်သန်နရန်၏ အပျက်အစီးများ]]
ထိုင်းယဉ်ကျေးမှုတွင် အိန္ဒိယတို့၏ လွှမ်းမိုးမှု ရှိသည်မှာ အိန္ဒိယမှ လာရောက်အခြေချ နေထိုင်သူများနှင့် တိုက်ရိုက် ထိတွေ့မှုကြောင့်သာ မကပဲ အိန္ဒိယ ယဉ်ကျေးမှု ကျင့်သုံးသော ဘုရင့်နိုင်ငံများဖြစ်သည့် ဗာရာဝတီ၊ သီရီဝိဇယ နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတို့ကြောင့် အဓိကပါဝင်သည်။&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Some Aspects of Asian History and Culture by Upendra Thakur p.157&lt;/ref&gt; အီးအေဗောရပ်ဇ်ကမူ အိန္ဒိယ ဘုရင် [[အသောကမင်း|အသောက]]၏ [[မောရိယတိုင်း|မောရိယ အင်ပါယာခေတ်]]တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာသည် အိန္ဒိယမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ စီးဆင်း ဝင်ရောက်သည်ဟု ယုံကြည်ပြီး ခရစ်တော်ပေါ်ပြီး ၁ ရာစု အထိ ပင် ဖြစ်သည်။ &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;နောက်ပိုင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် တောင်အိန္ဒိယမှာ ပါလာဗာမင်းဆက် နှင့် မြောက်အိန္ဒိယမှ ဂုတ်ပတားအင်ပိုင်ယာတို့၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ခံခဲ့ရသည်။

ပြင်သစ် သမိုင်းပညာရှင် ဂျော့ရှ်ဆီးဒက်၏ အဆိုအရ &quot;ထိုင်းတို့သည် အဖအိန္ဒိယ နိုင်ငံတော်၏ သမိုင်းတွင် ပထမဆုံး ပါဝင်ခဲ့သည်မှာ ၁၁ ရာစု ချန်ပါ ကျောက်ထွင်းစာများတွင် ထိုင်းကျွန်များ သို့မဟုတ် စစ်သုံးပန့်များ အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၁၂ ရာစုတွင် [[အန်ကောဝပ်]]ဘုရားကျောင်းရှိ ကျောက်ဆစ်များတွင် စစ်သူရဲအုပ်စု တစ်ခုအား [[ထိုင်းလူမျိုး|သယာမ်]]ဟု ဖော်ပြထားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် မွန်ဂိုတို့သည် [[တာလီမြို့|တာလီ]]အား ၁၂၅၃ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်တွင် သိမ်းပိုက်ပြီး ၁၂၅၃ တွင် [[ယူနန်ပြည်နယ်|ယူနန်]]အား သိမ်းသွင်းပြီးနောက် ယခင် အိန္ဒိယ လွှမ်းမိုးထားသော ဘုရင့်နိုင်ငံနေရာ၌ ထိုင်းဒေသများ ထူထောင်ရန် အခက်အခဲမရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ မီနန် မြစ်ဝှမ်းဒေသနှင့် ဗာရာဝတီရှိရာဒေသတွင် ၇ ရာစု၌ မွန်လူမျိုးများ ရှိကြပြီး ၁၁ ရာစုတွင် ခမာအင်ပိုင်ယာ ဖြစ်လာသည်။ [[ယွမ်မင်းဆက်]]၏ သမိုင်းတွင် ၁၂၈၂ ၌ [[သုခေါဒယပြည်|ဆူခိုထိုင်း]]တို့၏ သံရုံးရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ၁၂၈၇ တွင် ထိုင်းအကြီးအကဲ သုံးယောက်ဖြစ်သော မန်ရိုင်း၊ ငန်မောင်း နှင့် ရမ်ခန်ဟမ်းတို့သည် ခိုင်မာသော မဟာမိတ်စာချုပ်ကို လက်မှတ်ထိုးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။{{sfn|Cœdès|1968|pp=190–191,194–195}}

၁၃ ရာစု ခမာ အင်ပိုင်ယာ ပြိုလဲပြီးနောက်တွင် နိုင်ငံအများအပြား ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး ထိုင်းလူမျိုးများ၊ မွန်လူမျိုးများ၊ ခမာလူမျိုးများ၊ ချန်လူမျိုးများ နှင့် မလေးလူမျိုးများမှ တည်ထောင်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ပြီး ထိုင်းဒေသတဝှမ်းတွင် တွေ့ရသော ရှေးဟောင်းသုတေသနနယ်မြေများနှင့် ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများမှ တစ်ဆင့် သိရသည်။ ၁၂ ရာစု မတိုင်မီကမူ ပထမဆုံး ထိုင်းနိုင်ငံအား [[သုခေါဒယပြည်|ဗုဒ္ဓဆူခိုထိုင်းနိုင်ငံတော်]]ဟု သတ်မှတ်ခဲ့ကြပြီး ၁၂၃၈ တွင် တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

၁၃ ရာစုနှင့် ၁၄ ရာစုနှစ်အတွင်း ခမာအင်ပိုင်ယာ၏ အာဏာ လျော့ကျလာမှုနှင့် ပျက်သုဉ်းမှုတို့ အပြီးတွင် ဆူခိုထိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာပြည်၊ [[လန်န (နိုင်ငံတော်)|လန်နပြည်]] (Lanna) နှင့် [[လင်းဇင်းပြည်|လန်ချန်ပြည်]] (လင်းဇင်း) (ယခုလောနိုင်ငံ) တို့မှာ တိုးတက်ထွန်းကား လာခဲ့သည်။ သို့သော် ရာစုနှစ် တစ်ခုမျှ ကြာသောအခါတွင် ဆူခိုထိုင်းပြည်၏ အာဏာစက်ကို ၁၄ ရာစုနှစ်အလယ် [[ကျောက်ဖယားမြစ်|ကျောက်ဖယား မြစ်အောက်ပိုင်း]] သို့မဟုတ် မီနမ်ဒေသတွင် ထူထောင်ခဲ့သော [[အယုဒ္ဓယ|အယုဒ္ဓယပြည်]]က ဩဇာလွှမ်းမိုးလာခဲ့သည်။

[[File:Innocent XI Dec 1688.jpg|thumb|250px| ထိုင်းသံတမန်မှ ၁၆၈၈ ခုနှစ်တွင် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး အင်နိုဆန့် ၁၁ သို့ စာချွန်လွှာပေးအပ်စဉ်]]
အယုဒ္ဓယပြည်၏ ချဲ့ထွင်မှုသည် မီနမ်ဒေသတဝိုက်တွင် ဗဟိုပြုခဲ့ပြီး မြောက်ပိုင်းတောင်ကြားများတွင်မူ လန်နပြည်နှင့် အခြားသော ထိုင်းမြို့ပြနိုင်ငံ အသေးစားများက အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၁၄၃၁ ခုနှစ်တွင် အယုဒ္ဓယတို့မှ အန်းကောမြို့ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီးနောက်တွင် ခမာတို့က အန်းကောကို စွန့်ခွာခဲ့ကြသည်။ &lt;ref&gt;&quot;[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/04/12/AR2010041203198.html Science news: What happened at Angkor Wat] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170405053715/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/04/12/AR2010041203198.html |date=5 April 2017 }}&quot;. ''The Washington Post''. 13 April 2010.&lt;/ref&gt; ထိုင်းတို့သည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်ကြသော တရုတ် နှင့် အိန္ဒိယမှ အစပြု၍ ပါရှားပြည်နှင့် အာရပ်နိုင်ငံများနှင့် ကုန်သွယ်မှုများ ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အယုဒ္ဓယသည် အာရှရှိ အစည်ကားဆုံး ကုန်သွယ်ရာနေရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဥရောပကုန်သည်များသည် ၁၆ ရာစု အစောပိုင်းမှ စတင်ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ပထမဆုံး ရောက်ရှိလာသူမှာ ပေါ်တူဂီမြို့စား အေဖွန်ဆို ဒီ အယ်လ်ဘာကာကီ၏ သံတမန် ဖြစ်ပြီး ၁၅၁၁ ခုနှစ်တွင် စတင်ရောက်ရှိခဲ့ကာ နောက်ပိုင်းတွင် ပြင်သစ်၊ ဒတ်ချ်နှင့် အင်္ဂလိပ်တို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ၁၇၆၅-၁၇၆၇ မြန်မာဘုရင် ကုန်းဘောင် [[ဆင်ဖြူရှင်မင်း]]နှင့် ဖြစ်သော [[မြန်မာ-ယိုးဒယား စစ်ပွဲများ|ယိုးဒယား-မြန်မာစစ်ပွဲ]]တွင် အယုဒ္ဓယနေပြည်တော်အား မီးတင်ရှို့ ဖျက်ဆီးခြင်းခံခဲ့ရသည်။

၁၇၆၇ ခုနှစ် အယုဒ္ဓယပြည် မြန်မာတို့လက်သို့ ကျရောက်သွားသော အခါတွင် [[တာကသိန|မဟာတက်ဆင်]]ဘုရင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြို့တော်ကို ထွန်ဘူရီ (Thonburi) သို့ ၁၅ နှစ်ခန့်မျှ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။ ၁၇၈၂ ခုနှစ် [[စကြီမင်းဆက်]] [[ရာမ ၁|ရာမ ၁ ဘုရင်]]လက်ထက်တွင် ဘန်ကောက်ကို မြို့တော်အဖြစ် တည်ထောင်ပြီးချိန်တွင် ယခုလက်ရှိ [[ရတနကောသိန္ဒြပြည်|ရတနာကိုဆင်]]ခေတ် စတင်ခဲ့သည်။ ဗြိတိန်နီကာစွယ်စုံကျမ်း၏ အဆိုအရ ၁၇ ရာစုမှ ၁၉ ရာစု အထိ ထိုင်းနှင့် မြန်မာတို့၏ အုပ်ချုပ်မှု အောက်တွင် ရှိသော အချို့သော ဒေသများတွင် လူဦးရေ၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံမှ ၃ ပုံ ၁ပုံ အထိမှာ ကျွန်များ ဖြစ်ကြသည် ဟု ဆိုသည်။&lt;ref&gt;[http://www.britannica.com/blackhistory/article-24156 Slave-owning societies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070223090720/http://www.britannica.com/blackhistory/article-24156 |date=23 February 2007 }}. ''Encyclopædia Britannica''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20101009132129/http://kyotoreviewsea.org/slavery4.htm Slavery in Nineteenth-Century Northern Thailand]. Kyoto Review of South East Asia.&lt;/ref&gt;

===၂၀ ရာစု===
[[File:Map of Siam (territorial cessions).svg|thumb|အနောက်တိုင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံများသို့ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသော နယ်မြေများကို နှစ်အလိုက် ပြထားပုံ]]
ဥရောပမှ ဖိအားများရှိသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် ကိုလိုနီ မဖြစ်ခဲ့သော တစ်ခုတည်းသော နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.indianexpress.com/news/king-country-and-the-coup/13140/0 |title=King, country and the coup |work=The Indian Express |location=Mumbai |date=22 September 2006 |accessdate=3 November 2011 |archivedate=14 May 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110514225625/http://www.indianexpress.com/news/king-country-and-the-coup/13140/0 }}&lt;/ref&gt; ထိုသို့ မဖြစ်ရသည့် အကြောင်းမှာ လွန်ခဲ့သော ၄ ရာစု အတွင်း ပါးနပ်သော ဘုရင်များမှ ပြင်သစ်နှင့် ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာတို့ကြား အားပြိုင်မှုနှင့် တင်းမာမှုများကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ လိုအပ်သလို ကစားနိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိန် နှင့် ပြင်သစ်တို့မှ ကျောက်ဖယား တောင်ကြားတစ်ဝိုက်အား ကြားခံနယ်မြေ အဖြစ် သဘောတူညီ အာမခံချက် ပေးခဲ့ကြပြီး&lt;ref&gt;[http://treaties.fco.gov.uk/docs/fullnames/pdf/1896/TS0005%20(1896)%20C-8010%201896%2015%20JAN,%20LONDON%3B%20DECLARATION%20BETWEEN%20GB%20AND%20FRANCE%20WITH%20REGARD%20TO%20THE%20KINGDOM%20OF%20SIAM%20AND%20OTHER%20MATTERS.pdf ''Declaration between Great Britain and France with regard of the Kingdom of Siam and other matters''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170331025152/http://treaties.fco.gov.uk/docs/fullnames/pdf/1896/TS0005%20(1896)%20C-8010%201896%2015%20JAN,%20LONDON%3B%20DECLARATION%20BETWEEN%20GB%20AND%20FRANCE%20WITH%20REGARD%20TO%20THE%20KINGDOM%20OF%20SIAM%20AND%20OTHER%20MATTERS.pdf |date=31 March 2017 }} London. January 15, 1896. Treaty Series. No. 5&lt;/ref&gt; ကျန်သော အရှေ့တောင်အာရှ တဝှမ်းလုံးအား အနောက်တိုင်း အင်အားကြီး နိုင်ငံများမှ ကိုလိုနီ နယ်မြေအဖြစ် သွတ်သွင်းခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း အနောက်နိုင်ငံများ၏ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် ၁၉ ရာစု အတွင်း အပြောင်းအလဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် အပြင် ၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုမှုများစွာကိုလည်း လိုက်လျောခဲ့ရသည်။ အသိသာဆုံးမှာ မဲခေါင်မြစ် အရှေ့ဘက်ကမ်းရှိ နယ်မြေများစွာကို ပြင်သစ်ထံသို့ ဆုံးရှုံးခဲ့ရခြင်းနှင့် မလေးကျွန်းဆွယ်ရှိ ရှမ်းနှင့် ကရင်လူမျိုးတို့၏ ဒေသများအား အင်္ဂလိပ်တို့မှ တဆင့်ပြီး တဆင့် ဝါးမျိုသိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။

ဗြိတိသျှ အင်ပိုင်ယာ၏ အထောက်အပံ့ကို ရရှိရန် အတွက် စကြီမင်းဆက်မှ ပေးအပ်လိုက်ရသော လက်ဆောင်ပဏ္ဍာများတွင် တောင်ပိုင်း မလေးလူမျိုးများ အဓိက နေထိုင်သည့် ပြည်နယ် ၄ ခုအား ၁၉၀၉ ခုနှစ် အင်ဂလို-ဆိုင်ယမ်းမိစ် စာချုပ်ဖြင့် ဗြိတိသျှအင်ပိုင်ယာသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်လိုက်ရခြင်းလည်း ပါဝင်သည်။ ထို ပြည်နယ် ၄ ခုမှာ ကလန်တန်၊ တဲရန်ဂါနူး၊ ကဒါ နှင့် ပါလစ် တို့ ဖြစ်ပြီး နောင်တွင် [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]၏ မြောက်ပိုင်းပြည်နယ်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၁၉၁၇ တွင် သယာမ်နိုင်ငံသည် [[ပထမ ကမ္ဘာစစ်|ပထမကမ္ဘာစစ်]] မဟာမိတ်များတွင် ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ပထမကမ္ဘာစစ် အောင်နိုင်သူတစ်ဦး အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် စစ်ဘက်နှင့် အရပ်ဘက် အရာရှိများပါဝင်သော ခါနာရတ်ဆာဒွန် အဖွဲ့၏ သွေးထွက်သံယို မဖြစ်ပွားသော တော်လှန်ရေး တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် အာဏာ လွှဲပြောင်းမှု ဖြစ်ခဲ့ကာ ပရာဂျာဒီပေါက်ဘုရင်မှ သယာမ်  ပြည်သူတို့အား ပထမဆုံး ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ ရေးဆွဲခွင့် ပေးအပ်လိုက်ရပြီး ရာစုနှစ်များစွာ ကျင့်သုံးခဲ့သော သက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်စနစ် ပြီးဆုံး ခဲ့သည်။

၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ၏ အမည်အား သယာမ်မှ ထိုင်းလန်း ဟု ပြောင်းလဲခဲ့ကြသည်။

===ဒုတိယကမ္ဘာစစ်===
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း [[ဂျပန်ဧကရာဇ်နိုင်ငံ|ဂျပန်အင်ပိုင်ယာ]]မှ ၎င်းတို့၏ တပ်များကို ထိုင်းနိုင်ငံအား ဖြတ်၍ မလေးရှား စစ်မျက်နှာသို့ ရွေ့လျားခွင့် ပြုရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ဂျပန်တို့၏ ကျူးကျော်မှုသည် ၁၉၄၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၈ရက်၌ အခြားသော အရှေ့တောင်အာရှ တလွှား တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် အချိန်ကိုက်၍ စတင်ခဲ့ပြီး တော်ဝင်ထိုင်း ကြည်းတပ်မတော် နှင့် ၆ နာရီ မှ ၈ နာရီကြား တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်မှာ ပလာယက် ဖီဘွန်ဆောင်ခရမ်မှ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရန် အမိန့်ပေးသည့် အချိန်အထိ ပင် ဖြစ်သည်။ ထို့နောက်တွင် ဂျပန်အား လွတ်လပ်စွာ ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့် ပြုခဲ့ပြီး ၁၉၄၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်တွင် ဂျပန် နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ မဟာမိတ်စာချုပ်ကို လျှို့ဝှက် ချုပ်ဆိုခဲ့ကာ ထိုစာချုပ်အရ တိုကျိုမှ ဗြိတိသျှနှင့် ပြင်သစ်တို့သို့ ထိုင်းမှ ဆုံးရှုံးခဲ့သော နယ်မြေများကို ပြန်လည်ရယူရန် အတွက် အကူအညီပေးမည်ဟု သဘောတူညီခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;Wern&quot;/&gt;

နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် ထိုင်းမှ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နှင့် ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းတို့အား ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၅ ရက်တွင် စစ်ကြေညာခဲ့ပြီး ဂျပန်တို့အား မဟာမိတ်တို့နှင့် တိုက်ခိုက်သော စစ်ပွဲတွင် ကူညီတိုက်ခိုက်ရန် ကတိပြုခဲ့ကာ အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း ဂျပန်ကို တော်လှန်ရန် ထိုင်းလွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားမှုကိုလည်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ အာရှ အလုပ်သမား ၂၀၀,၀၀၀ ခန့် နှင့် မဟာမိတ် စစ်သုံးပန့် ၆၀,၀၀၀ ကျော်တို့သည် [[သေမင်းတမန် ရထားလမ်း]]ဟု အများသိရှိကြသော ရထားလမ်း ဖောက်လုပ်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။&lt;ref name=&quot;Wern&quot;&gt;Werner Gruhl, ''[https://books.google.com/books?id=ow5Wlmu9MPQC&amp;pg=PA112&amp;dq&amp;hl=en#v=onepage&amp;q=&amp;f=false Imperial Japan's World War Two, 1931–1945] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161213042405/https://books.google.com/books?id=ow5Wlmu9MPQC&amp;pg=PA112&amp;dq&amp;hl=en#v=onepage&amp;q=&amp;f=false |date=13 December 2016 }}'', Transaction Publishers, 2007 {{ISBN|978-0-7658-0352-8}}&lt;/ref&gt;

===ယနေ့ခေတ် သမိုင်း===
၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ ကူးပြောင်းပြီးနောက်၊ ၁၉၇၃ ခုနှစ်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးသမိုင်းကို စစ်အာဏာရှင်စနစ် က ကြီးစိုးခဲ့သည်။ ဤကာလအတွင်း အချိန်အများစု၌ စစ်တပ်အာဏာရရှိခဲ့သည်။ ထင်ရှားသောခေါင်းဆောင်များမှာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည့် ဖီဘွန်းဆောင်ခရမ်း (Luang Phibunsongkhram, လူအများက ဖီဘွန်း ဟု သိကြသည်) နှင့် သာမားဆက်တက္ကသိုလ် (Thammasat University) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး စစ်ပြီးခေတ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခေတ္တဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် အရပ်သားနိုင်ငံရေးသမား ပရီဒီ ဖနွန်ယောင် (Pridi Banomyong) တို့ ဖြစ်ကြသည်။

ပရီဒီကို ဖယ်ရှားပြီးနောက်တွင် စစ်အာဏာရှင်များ ဆက်တိုက်အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဖီဘွန်းသည် နောက်တစ်ကြိမ်အာဏာရယူခဲ့ပြီးနောက် ဆရစ် ဒါနာရာဂျာတာ (Sarit Thanarat) နှင့် သနွန်း ကစ်တီကာချောင်း (Thanom Kittikachorn) တို့က ဆက်လက်ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့လက်ထက်တွင် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက်၌ ရိုးရာအာဏာရှင်အုပ်ချုပ်မှုကို ခေတ်မီအောင်နှင့် အနောက်တိုင်းဆန်အောင် ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ သာမားဆက်ကျောင်းသားများ ဦးဆောင်သော ဒီမိုကရေစီလိုလားသူ ဆန္ဒပြသူများအား အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် သနွန်း နုတ်ထွက်ခဲ့ရာ စစ်အာဏာရှင်ခေတ် ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ ထိုအခါ ဘုရင်မင်းမြတ်က [[ဓမ္မသတ်တက္ကသိုလ်|သာမားဆက်တက္ကသိုလ်]]၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဆန်ယား ဒါမားဆက် အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တော်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၆၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၁ ခုနှစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော [[ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ]]တွင် အမေရိကန်နှင့် တောင်ဗီယက်နမ်တို့အား ကူညီခဲ့သည်။ အမေရိကန်လေတပ်မှ F-4 Phantom တိုက်လေယာဉ်များအား အူဒွန်းနှင့် အူဘွန်းလေတပ်အခြေစိုက်စခန်းများတွင် အခြေစိုက်ခဲ့ပြီး B-52 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များအား ဦးသဖောင်တွင် အခြေစိုက်ခဲ့သည်။ ထိုင်းတပ်များသည် ၁၉၆၄ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၂ ခုနှစ်အတွင်း လာအိုနိုင်ငံရှိ လျှို့ဝှက်စစ်ပွဲတွင်လည်း အများအပြား ပါဝင်ခဲ့သည်။

၁၉၇၃ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ထင်ရှားသည့် လူထုအုံကြွမှု ကြောင့် ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်သူ သနွန်း ကစ်တီကာချောင်း၏ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံရေးစနစ်ကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ ဤဖြစ်ရပ်၏ မှတ်သားဖွယ်ရာ အချက်မှာ ထိုင်းတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများ နိုင်ငံရေးတွင် လွှမ်းမိုးမှု အားကောင်းလာခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များ၏ အချိန်အတော်များများတွင် ထိုင်းနိုင်ငံအား ဝန်ကြီးချုပ် ပရမ် တင်ဆူလန်နွန်ဒါ မှ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဒီမိုကရေစီလိုလားသူဖြစ်သဖြင့် ပါလီမန်နိုင်ငံရေးကို ပြန်လည်အသက်သွင်းခဲ့သည်။ ထို့နောက်တွင် ၁၉၉၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၂ ခုနှစ်အတွင်း ခဏတာ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်မှုမှလွဲ၍ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ လူအများ၏ ထောက်ခံမှုရရှိခဲ့သော ဝန်ကြီးချုပ် [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်]] ဦးဆောင်သည့် ထိုင်းရပ်ထိုင်းပါတီသည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၆ ခုနှစ်အထိ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းရက်ထိုင်းပါတီအား ခြစားမှုဖြင့် စွပ်စွဲ၍ လူအမြောက်အမြား ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး စစ်တပ်မှ စက်တင်ဘာလတွင် အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲမှ အရပ်သားအစိုးရသို့ အာဏာလွှဲပြောင်းခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလတွင် အခြားစစ်အာဏာသိမ်းမှု တစ်ခုဖြင့် စစ်တပ်လက်အောက်သို့ ထပ်မံရောက်ရှိခဲ့သည်။

၂၀၁၁ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ  ပြီးနောက်တွင် လူထုဆန္ဒကို ဦးစားပေးသည့် ဖွေထိုင်းပါတီ (Pheu Thai Party) က အများစုအနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) ၏ ညီမဖြစ်သူ [[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်]] (Yingluck Shinawatra) သည် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အာဏာရပါတီက သက်ဆင်အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဥပဒေကြမ်း (amnesty bill) ကို အဆိုပြုပြီးနောက် ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကော်မတီ (People's Democratic Reform Committee) က ရှင်နာဝပ်ကို ဆန့်ကျင်သော နောက်ထပ်ဆန္ဒပြပွဲများကို စီစဉ်ခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite news|date=11 November 2013|title=Protests as Thailand senators debate amnesty bill|work=The Guardian|url=http://www.theguardian.com/world/2013/nov/11/thailand-protests-amnesty-bill|url-status=live|access-date=10 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20131203121817/http://www.theguardian.com/world/2013/nov/11/thailand-protests-amnesty-bill|archive-date=3 December 2013}}&lt;/ref&gt; ယင်လပ်က ပါလီမန်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အသစ်ကျင်းပရန် စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံး (Constitutional Court) က ပယ်ဖျက်ခဲ့သည်။ ဤနိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ်အာဏာသိမ်းမှုတစ်ခုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Prasirtsuk|first1=Kitti|title=Thailand in 2014: Another Coup, a Different Coup?|journal=Asian Survey|date=2015|volume=55|issue=1|pages=200–206|doi=10.1525/as.2015.55.1.200|jstor=10.1525/as.2015.55.1.200|url=https://www.jstor.org/stable/10.1525/as.2015.55.1.200|access-date=3 June 2024|issn=0004-4687|url-access=subscription}}&lt;/ref&gt;

ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အမျိုးသားငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေးကောင်စီ (National Council for Peace and Order) ခေါ် စစ်အစိုးရအဖွဲ့ကို ဗိုလ်ချုပ်ကြီး [[ပရာယွတ်ချန်အိုချာ|ပရာယွတ် ချန်အိုချာ]] (Prayut Chan-o-cha) က ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ဤကာလအတွင်း အရပ်သားနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာအခွင့်အရေးများ (Civil and political rights) ကို ကန့်သတ်ခဲ့ပြီး ဘုရင်မင်းမြတ်ကို စော်ကားမှု (lèse-majesté) စွဲချက်များ သိသိသာသာ တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးအတိုက်အခံများနှင့် သဘောထားမတိုက်ဆိုင်သူများကို &quot;သဘောထားညှိနှိုင်းရေး&quot; စခန်းများ (attitude adjustment camps) သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ &lt;ref name=&quot;Beech 2019&quot;&gt;{{Cite news|last=Beech|first=Hannah|date=8 February 2019|title=Thailand's King Rejects His Sister's Candidacy for Prime Minister|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2019/02/08/world/asia/thailand-prime-minister-princess.html|url-status=live|access-date=11 February 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190213075249/https://www.nytimes.com/2019/02/08/world/asia/thailand-prime-minister-princess.html|archive-date=13 February 2019|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;ပညာရှင်များက ဤလုပ်ရပ်များကို [[ဖက်ဆစ်ဝါဒ]] ထွန်းကားလာခြင်းအဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့ကြသည်။ &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taylor|first=James|date=1 September 2021|title=Thailand's new right, social cleansing and the continuing military–monarchy entente|url=https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/2057891120980835|url-status=live|journal=Asian Journal of Comparative Politics|volume=6|issue=3|pages=253–273|doi=10.1177/2057891120980835|issn=2057-8911|s2cid=234182253|archive-url=https://web.archive.org/web/20211118123729/https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/2057891120980835|archive-date=18 November 2021|access-date=18 November 2021|url-access=subscription}}&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းအရှည်ဆုံးဘုရင် [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ|ဘူမိဗလ]] (Bhumibol) သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏သားတော် [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ|ဝါချီရာလောင်ကွန်း]] (Vajiralongkorn) ထီးနန်းဆက်ခံခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို စစ်အစိုးရလက်အောက်တွင် ဆန္ဒခံယူပွဲ (referendum) ဖြင့် အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရသည် အနာဂတ်အစိုးရများအတွက် နှစ် ၂၀ အမျိုးသားမဟာဗျူဟာ &quot;လမ်းပြမြေပုံ&quot; (20-year national strategy 'road map') ကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကို စစ်တပ်ဦးဆောင်သော ဒီမိုကရေစီ (military-guided democracy) စနစ်ထဲသို့ ထိထိရောက်ရောက် ချုပ်နှောင်ခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Montesano|first=Michael J.|year=2019|title=The Place of the Provinces in Thailand's Twenty-Year National Strategy: Toward Community Democracy in a Commercial Nation?|url=https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ISEAS_Perspective_2019_60.pdf|url-status=live|journal=ISEAS Perspective|volume=2019|issue=60|pages=1–11|archive-url=https://web.archive.org/web/20200913092250/https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ISEAS_Perspective_2019_60.pdf|archive-date=13 September 2020|access-date=23 August 2020}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200913092250/https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ISEAS_Perspective_2019_60.pdf |date=13 September 2020 }}&lt;/ref&gt;

၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် စစ်အစိုးရသည် မတ်လတွင် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် သဘောတူခဲ့သည်။ &lt;ref name=&quot;Beech 20192&quot;&gt;{{Cite news|last=Beech|first=Hannah|date=8 February 2019|title=Thailand's King Rejects His Sister's Candidacy for Prime Minister|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2019/02/08/world/asia/thailand-prime-minister-princess.html|url-status=live|access-date=11 February 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190213075249/https://www.nytimes.com/2019/02/08/world/asia/thailand-prime-minister-princess.html|archive-date=13 February 2019|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt; ရွေးကောက်ပွဲမသမာမှု စွပ်စွဲချက်များကြားမှ ပရာယွတ်သည် ပါလန်ပရာချာရတ်ပါတီ (Palang Pracharath Party) ဦးဆောင်သော ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ (coalition) ၏ လွှတ်တော်တွင်း ထောက်ခံမှုနှင့် စစ်အစိုးရခန့်အပ်ထားသော အထက်လွှတ်တော်၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite news|date=25 March 2019|title=Thailand election results delayed as allegations of cheating grow|publisher=ABC News|location=Australia|url=https://www.abc.net.au/news/2019-03-25/thailand-election-results-delayed-concerns-over-irregularities/10937910|url-status=live|access-date=26 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190326035848/https://www.abc.net.au/news/2019-03-25/thailand-election-results-delayed-concerns-over-irregularities/10937910|archive-date=26 March 2019}}&lt;/ref&gt; ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီမိုကရေစီလိုလားသူ ဆန္ဒပြပွဲများသည် ဘုရင်၏ အခွင့်အာဏာ တိုးလာခြင်း ၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဘုရင်စနစ်၏ ထောက်ခံမှုရရှိထားသည့် [[ထိုင်းဘုရင့်တပ်မတော်|ထိုင်းတော်ဝင်တပ်မတော်]] (Royal Thai Armed Forces) မှ ဒီမိုကရေစီနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ နောက်ပြန်ဆုတ်မှုများ၊ ဒီမိုကရေစီလိုလားသည့် အနာဂတ်သို့ချီတက်ရေးပါတီ (Future Forward Party) ဖျက်သိမ်းခံရခြင်း၊ ၂၀၁၉ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနှင့် လက်ရှိနိုင်ငံရေးစနစ်အပေါ် ယုံကြည်မှုမရှိခြင်း၊ ဝမ်ချလယ်ရမ် ဆတ်ဆပ်ဆစ် (Wanchalearm Satsaksit) အပါအဝင် နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူများ အဓမ္မပျောက်ဆုံးခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်း၊ နှင့် နိုင်ငံရေးခြစားမှုများတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite news|date=11 August 2020|title=[Full statement] The demonstration at Thammasat proposes monarchy reform|work=Prachatai English|url=https://prachatai.com/english/node/8709|url-status=live|access-date=23 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820123613/https://prachatai.com/english/node/8709|archive-date=20 August 2020}}&lt;/ref&gt;ဤဆန္ဒပြပွဲများသည် ဘုရင်စနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် မကြုံစဖူးသော တောင်းဆိုမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး နိုင်ငံအတွင်း သမ္မတနိုင်ငံစနစ် (republicanism) အပေါ် အမြင့်ဆုံးသော ခံစားချက်ကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလိုလားသော အတိုက်အခံများဖြစ်သည့် မူးဖောဝပ်ပါတီ (Move Forward Party - MFP) နှင့် လူထုဆန္ဒကို ဦးစားပေးသည့် ဖွေထိုင်းပါတီ (Pheu Thai Party) တို့သည် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ (general election) တွင် အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး၊ ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ် ချန်အိုချာကို ထောက်ခံသည့် ဘုရင်စနစ်လိုလားသော စစ်တပ်နှင့်ဆက်စပ်သည့် ပါတီများ အာဏာဆုံးရှုံးခဲ့သည်။  ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်နေ့တွင် လူထုဆန္ဒကို ဦးစားပေးသည့် ဖွေထိုင်းပါတီမှ ဆရစ်သာ ထာဝိစင် (Srettha Thavisin) သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်၌ ဖွေထိုင်းပါတီ၏ ဘီလျံနာခေါင်းဆောင် သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာ မိမိကိုယ်ကို ပြည်ပတွင် နယ်နှင်ခံအဖြစ်နေထိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ သို့သော်၊ ထာဝိစင်သည် &quot;ကြီးလေးသော ကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းချိုးဖောက်မှုများ&quot;  ကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးမှ ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။

===သမိုင်းဆိုင်ရာ ဓာတ်ပုံများ===
&lt;gallery&gt;
File:BlackCeramicBanChiangCultureThailand1200-800BCE.jpg|အူဒွန်သာနီခရိုင် ဘန်ချန်အနီးတွင် တွေ့ရသော အစောဆုံး ၂၁၀၀ ဘီစီခန့်မှ လက်ရာ မြေအိုးများ
File:Pimai1.jpg|ဖီမိုင်းခေါ် ပရာဆပ် ဖီမိုင်းသည် ခမာအင်ပိုင်ယာခေတ်မှ အကြီးဆုံး ဘုရားကျောင်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။
File:วัดพนัญเชิงวรวิหาร by Pholtograph.jpg|၆၂ ပေ (၁၉ မီတာ) မျှ မြင့်မားသော ထိုင်နေသည့် ၁၃၂၄ ခုနှစ်မှ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်အား အယုဒ္ဓယတွင် တွေ့ရပုံ 
File:Wat Si Chum in Sukhothai.jpg|၁၃ ရာစုမှ ၄၉ပေ (၁၅ မီတာ) မျှ မြင့်မားသော ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် အား ဆူခိုထိုင်းမြို့ အာချာနာဘုရားတွင် တွေ့ရပုံ
File:View of Iudea (Ayutthaya), Capital of Siam ca. 1662 (SK-A-4477).jpg|ဒတ်ချ် အရှေ့အိန္ဒိယ ကုမ္ပဏီမှ ယိုဟန်း ဗင်ဘွန်းသို့ ရေးဆွဲခိုင်းခဲ့သော အယုဒ္ဓယ ပန်းချီကား ၁၆၆၅
File:Siamese envoys at Versailles.jpg|၁၆၈၆ တွင် ကိုဆာပန် မှ ထိုင်းဘုရင် နာရိုင်း၏ စာလွှာအား ဗာဆိုင်း၌ လူးဝစ်ဘုရင် ၁၄ သို့ ဆက်သစဉ်
File:Jean-Leon Gerome 001.JPG|နပိုလီယန် ၃ မှ ၁၈၆၄ တွင် ထိုင်း သံတမန်များအား လက်ခံတွေ့ဆုံစဉ်
&lt;/gallery&gt;

== နိုင်ငံရေး နှင့် အစိုးရ==
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လက်ရှိနိုင်ငံရေးသည် [[စည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ်]] ဘောင်အတွင်းမှ ကျင့်သုံးပြီး ဝန်ကြီးချုပ်သည် အစိုးရအဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ကာ ဆွေစဉ်မျိုးဆက် ဆက်ခံသော ဘုရင်သည် နိုင်ငံ၏ ဥသျှောင်ဖြစ်သည်။ တရားစီရင်ရေး ကဏ္ဍသည် အုပ်ချုပ်ရေး နှင့် ဥပဒေပြုရေးတို့မှ ကင်းလွတ်ရမည် ဖြစ်သော်လည်း တရားသူကြီးတို့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များမှာ လက်ရှိဥပဒေထက် နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်သည်ဟု သံသယရှိစရာ ဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite web |title=Thailand's juristocracy - New Mandala&lt;!-- Bot generated title --&gt; |url=http://asiapacific.anu.edu.au/newmandala/2014/05/17/thailands-juristocracy/ |accessdate=14 October 2017 |archivedate=5 September 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150905162923/http://asiapacific.anu.edu.au/newmandala/2014/05/17/thailands-juristocracy/ }}&lt;/ref&gt;

[[File:Democracy monument, Bangkok, Thailand.jpg|thumb|ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ဒီမိုကရေစီ အထိမ်းအမှတ် အဆောက်အဦး။ ၁၉၃၂ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအား ပြအိုးပေါ်ရှိ ဆွမ်းခွက် နှစ်ခု ပေါ်တွင် တင်ထားသည့်ပုံ]]

၁၉၃၂ ခုနှစ် သက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်စနစ်မှနေ၍ နိုင်ငံရေး စတင်ပြုပြင်ပြောင်းလဲခဲ့သည့် အချိန်မှစ၍ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ နှင့် ပဋိဉာဏ် ၁၉ ခုမျှ ရှိခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ .&lt;ref&gt;[http://www.bangkokpost.com/print/421966/ Bangkok Post: ''Section 44 is necessary: NCPO'']. This list contains 2 errors: it states that the 6th constitution was promulgated in 1912 (rather than 1952), and it states that the 11th constitution was promulgated in 1976 (rather than 1974).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Thanet&quot;&gt;Thanet Aphornsuvan, {{cite web |url= http://rspas.anu.edu.au/pah/human_rights/papers/2001/Thanet.pdf |archive-url= https://web.archive.org/web/20080226203229/http://rspas.anu.edu.au/pah/human_rights/papers/2001/Thanet.pdf |dead-url= yes |archive-date= 2008-02-26 |title= The Search for Order: Constitutions and Human Rights in Thai Political History |accessdate= 14 October 2017 |archivedate= 26 February 2008 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20080226203229/http://rspas.anu.edu.au/pah/human_rights/papers/2001/Thanet.pdf }}&amp;nbsp;{{small|(152&amp;nbsp;KB)}}, 2001 Symposium: Constitutions and Human Rights in a Global Age: An Asia Pacific perspective&lt;/ref&gt; ထိုကာလ တလျှောက်တွင် နိုင်ငံ၏ အစိုးရ ပုံစံသည် စစ်အာဏာရှင် အစိုးရ စနစ် မှစ၍ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံ ဒီမိုကရေစီ စနစ် အထိ အမျိုးမျိုး ရှိခဲ့သော်လည်း အစိုးရအားလုံးသည် ထီးနန်းအရာ ဆက်ခံသော ဘုရင်ကို နိုင်ငံ၏ ဥသျှောင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြသည်။&lt;ref name=&quot;multiple&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20060919/thailand_coups_060919/20060919/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20071016060633/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20060919/thailand_coups_060919/20060919/ |dead-url=yes |archive-date=16 October 2007 |title=A list of previous coups in Thailand |agency=Associated Press |date=19 September 2006 |accessdate=25 April 2010 |df= |archivedate=16 October 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071016060633/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20060919/thailand_coups_060919/20060919/ }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.foxnews.com/story/0,2933,214562,00.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080706035133/http://www.foxnews.com/story/0%2C2933%2C214562%2C00.html |archivedate=6 July 2008 |title=Raw Data: List of Recent Coups in Thailand's History |publisher=Fox News Channel |date=19 September 2006 |accessdate=25 April 2010 |deadurl=yes |df= }}&lt;/ref&gt;

၁၉၃၂ ခုနှစ် မတိုင်မီက ဆိုင်ယမ်း ဘုရင်နိုင်ငံတွင် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် မရှိခဲ့ပဲ ဥပဒေပြုခွင့်ကို ဘုရင်အား အပ်နှင်းထားသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်ခဲ့ခြင်းမှာ ၁၂ ရာစု ဆူခိုထိုင်း ဘုရင့်နိုင်ငံတော် ထူထောင်ခဲ့သည့် အချိန်မှ အစပြုခဲ့ပြီး ဘုရင်အား &quot;ဓမ္မရာဇာ&quot; သို့မဟုတ် &quot;တရားဓမ္မနှင့် အညီ အုပ်ချုပ်သော ဘုရင်&quot; ဟု သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ၁၉၃၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် ပြည်သူများ နှင့် စစ်တပ် အရာရှိများ ပါဝင်သော ၎င်းတို့ဘာသာ &quot;ခါန ရတ်ဆေးဒွန်&quot; သို့မဟုတ် &quot;ပြည်သူ့ပါတီ&quot; ဟု အမည်ပေးထားသော အဖွဲ့သည် သွေးထွက်သံယိုမှု မရှိသော တော်လှန်ရေး တစ်ခုကို ဆင်နွှဲခဲ့ပြီး နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ မျှ တစ်သွေးတစ်သံတစ်မိန့် အုပ်ချုပ်ခဲ့သော စကြီ မင်းဆက်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ထိုအဖွဲ့မှ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသည့် ဥပဒေပြုလွှတ်တော် ရှိသည့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပုံစံ ဘုရင်စနစ်ကို အကြံပြု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။

၁၉၃၂ ပရာဂျာဒီပေါ့ ဘုရင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ကျမ်းအရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ဥပဒေပြုလွှတ်တော်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ခန့်အပ်ထားသော ကိုယ်စားလှယ် ၇၀ ပါဝင်သည့် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထိုလွှတ်တော်သည် ၁၉၃၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၈ ရက်တွင် အနန်တ ဆာမာခွန် ညီလာခံ ခန်းမ၌ ပထမဆုံး အကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ ခါနရတ်ဆေးဒွန် ပါတီမှ ပြည်သူတို့သည် ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည့် အလွှတ်တော် အတွက် အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် စိတ်ပြောင်းသွားခဲ့သည်။ ထိုနှစ် ဒီဇင်ဘာတွင် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အတည်ဖြစ်သည့် အခါ၌ ရွေးကောက်ပွဲအား ၁၉၃၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပရန် အချိန်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အသစ်အရ လွှတ်တော်တွင် ခါနရတ်ဆေးဒွန်မှ တိုက်ရိုက်တင်မြှောက်ထားသော ကိုယ်စားလှယ် ၇၈ ဦးနှင့် ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ် ၇၈ ဦးတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲကာ စုစုပေါင်း အမတ် ၁၅၆ ယောက် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလမှစ၍ ထိုင်းနိုင်ငံအား ငြိမ်းချမ်းရေး နှင့် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားရေး အမျိုးသား ကောင်စီ အမည်ရသော စစ်အစိုးရမှ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့မှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ၏ တစိတ်တဒေသကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ကာ နိုင်ငံတစ်ခုလုံးကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် ညမထွက်ရ အမိန့် ကြေညာခြင်း၊ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ လူစုလူဝေး ပြုလုပ်ခြင်းများအား တားမြစ်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်သူများအား ဖမ်းဆီးခြင်း၊ အင်တာနက် ဆင်ဆာ ပြုလုပ်ခြင်း နှင့် မီဒီယာများကို ကန့်သတ်ချုပ်ခြယ်ခြင်း များ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်မှာ [[ဝသိလာလောင်ကွန်း]] သို့မဟုတ် ဒဿမမြောက် ရာမ မင်း ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏ ဖခမည်းတော်ဖြစ်သူ [[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ]] (နဝမမြောက် ရာမမင်း) နတ်ရွာစံ ကံတော်ကုန်သည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၃ ရက်မှ စ၍ ဘုရင်ဖြစ်လာခဲ့ကာ ဘုရင်အဖြစ် တရားဝင် ဆက်ခံမှုကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်မှ စတင်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အရ နိုင်ငံတော်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ပြည်သူတို့ထံတွင် အပ်နှင်း ထားသော်လည်း ဘုရင်မှ ထိုအခွင့်အာဏာများကို ထိုင်းအစိုးရ၏ လက်တံ ၃ ခုမှ တဆင့် ကျင့်သုံးသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အရ ဘုရင်တွင် အာဏာ မဆိုသလောက် အနည်းငယ်မျှသာ ရှိသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အာဏာမရှိသော ခေါင်းဆောင်နှင့် ပြယုဂ် အဖြစ် တည်ရှိသည်။ နိုင်ငံ၏ ဥသျှောင် အနေနှင့် ဘုရင်အား အခွင့်အာဏာ အချို့ပေးအပ်ထားပြီး အစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်မှုများတွင် အချို့နေရာများတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရသည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အရ ဘုရင်သည် ထိုင်းတော်ဝင်တပ်မတော်၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ ဘုရင်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖြစ်ရန် လိုအပ်ပြီး နိုင်ငံအတွင်းရှိ အခြား ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုများကိုလည်း ကာကွယ်ပေးမည့်သူ ဖြစ်သည်။ ဘုရင် အနေနှင့် အစဉ်အလာ ဖြစ်သော အာဏာ အချို့ရှိပြီး ၎င်းတို့တွင် ဆက်ခံမည့်သူအား ရွေးချယ်ခန့်အပ်ခြင်း၊ အသနားခံမှုများကို ခွင့်ပြုပေးခြင်းနှင့် ဥပဒေများကို အတည်ပြုပေးခြင်းများကို ပြုလုပ်ရသည်။ ဘုရင်အား ၎င်း၏ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုတွင် ထိုင်းပရိုင်ဗီကောင်စီမှ အကူအညီပေးသည်။

== အုပ်ချုပ်ရေး ဒေသများ ==
{{Main article|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေဒေသများ}}
ထိုင်းနိုင်ငံအား ခရိုင် ၇၆ ခု ပိုင်းခြားထားပြီး ၎င်းတို့အား တည်နေရာပေါ်တွင် မူတည်၍ ခရိုင်အုပ်စု ၅ ခု အနေနှင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ အထူးအုပ်ချုပ်ရေး ခရိုင် ၂ ခု ရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ [[ဘန်ကောက်]]နှင့် [[ပတ္တရားမြို့|ပတ္တရား]]တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဘန်ကောက်သည် ခရိုင်အဆင့်တွင် ရှိသဖြင့် အမြဲလိုပင် ခရိုင် အနေနှင့် ထည့်သွင်း ရေတွက်လေ့ ရှိသည်။                                                                                                              

ခရိုင်တစ်ခုချင်းစီအား မြို့နယ် ([[အမ်ဖေါ]]) များအနေနှင့် ပိုင်းခြားထားပြီး မြို့နယ်များအား ကျေးရွာအုပ်စု ([[တမ်ဘွန်]]) များ အဖြစ် ထပ်မံ ပိုင်းခြား ထားသည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ် စာရင်းအရ တမ်ဘွန် ၈၇၇ ခုနှင့် ဘန်ကောက်တွင် မြို့နယ် ၅၀ ခု ရှိသည်။   

ဘန်ကောက်နှင့် ထိစပ်နေသော အချို့သော ခရိုင်များကို မက်ထရိုပိုလီတန်ဘန်ကောက်ဟု ခေါ်ဆိုကြသည်။ ထိုခရိုင်များတွင် နွန်တပ်ဘူရီ၊ ပထုံဌာနီ၊ ဆမွတ်ပရာကန်၊ နခွန်ပသွန် နှင့် ဆမွတ်ဆာခုံး တို့ ပါဝင်သည်။ ခရိုင်တစ်ခုချင်းစီ၏ မြို့တော် အမည်မှာ ခရိုင် အမည်နှင့် အတူတူ ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ချင်းမိုင်ခရိုင်၏ မြို့တော်မှာ [[ချင်းမိုင်မြို့]] ဖြစ်သည်။ 

=== '''ဒေသကြီးများ''' ===
ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များကို ဒေသကြီးများ အနေနှင့် စီမံခန့်ခွဲသည်။ ဒေသကြီး ၄ ခု အနေနှင့် ပိုင်းခြား ထားပြီး ၎င်းတို့မှာ ထိုင်းမြောက်ပိုင်း၊ ထိုင်းအရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ ထိုင်းအလယ်ပိုင်း နှင့် ထိုင်းတောင်ပိုင်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။ 

ဒေသကြီး တစ်ခုစီတွင် ကွဲပြားခြားနားသော သမိုင်းနောက်ခံ၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာသာစကား နှင့် လူမျိုးများ ရှိသည်။

ဒေသကြီး ၄ ခု အတွင်း နေထိုင်ကြသော ဒေသခံ ထိုင်းလူမျိုးများတို့သည် ဂျာမနီ၏ အုပ်ချုပ်ရေး ဒေသများကို စီမံခန့်ခွဲပုံနှင့် ဗြိတိသျှတို့၏ [[စကော့တလန်နိုင်ငံ]]၊ [[ဝေလနိုင်ငံ]] နှင့် [[မြောက်အိုင်ယာလန်နိုင်ငံ]]တို့တွင် ကျင့်သုံးသော အာဏာခွဲဝေအုပ်ချုပ်သော စီမံခန့်ခွဲရေး စနစ်များကို အားကျ အတုယူကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဒေသကြီးများ ခရိုင်များဖြင့် ခွဲခြားအုပ်ချုပ်ထားသော်လည်း ဗဟိုအစိုးရမှ တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်သော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ ဒိစတြိတ်အကြီးအကဲ နှင့် ဒိစတြိတ်စာရေး စသည်များကို ဗဟိုအစိုးရမှ တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်သည်။ ဒေသကြီးများတွင် စီမံခန့်ခွဲမှု ကွဲပြားခြင်း လက္ခဏာရပ် မရှိဘဲ ပထဝီ၊ စာရင်းဇယား၊ ဘူမိဗေဒ၊ ရာသီဥတု နှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း သဘောအရသာ ခွဲခြားထားခြင်း ဖြစ်သည်။
[[File:Thailand four regions.svg|thumb|center|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသကြီး ၄ခု]]

===တောင်ပိုင်းတိုင်းဒေသကြီး===
[[File:Souththailandmap.GIF|thumb|မလေး-မွတ်စလင်များ အဓိကရှိသော နေရာများကို ပြသထားသည် ထိုင်းတောင်ပိုင်းခရိုင်များပြ မြေပုံ]]

၁၅ ရာစု အတွင်းက ထိုင်းတို့သည် မလေးကျွန်းဆွယ်ကို တောင်ပိုင်းအကျဆုံး မလက္ကာဒေသ အထိ အုပ်စိုးခဲ့ကြကာ ကျွန်းဆွယ်၏ နေရာ အတော်များများကို ချုပ်ကိုင်ထားပြီး တီးမားဆက် (စင်ကာပူ) ၊ အချို့သော အက်ဒမန် ကျွန်းများ နှင့် [[ဂျားဗားကျွန်း]]ပေါ်မှ ကိုလိုနီ တစ်ခုတို့ပင် ပါဝင်သည်။ သို့သော်လည်း ဗြိတိသျှတို့မှ အင်အားသုံး၍ ဆူလတန်အုပ်ချုပ်ရေးမှ ဆူဇရိန်တီ အုပ်ချုပ်ရေးသို့ ပြောင်းလဲခဲ့သဖြင့် နောက်ဆုံးတွင် ပိုင်ဆိုင်ရာ နေရာ လျော့နည်းသွားခဲ့သည်။

မလေးဆူလတန်နယ်များ၏ မြောက်ပိုင်းနယ်များမှ ထိုင်းဘုရင်အား နှစ်စဉ် ရွှေပန်းပွင့် ဆက်သလေ့ရှိပြီး ကျေးဇူးတင်သည့် အနေနှင့်လည်းကောင်း သစ္စာခံအနေနှင့် လည်းကောင်း အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ဗြိတိသျှတို့သည် မလေးနိုင်ငံများတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့ကြပြီး အင်ဂလို-ထိုင်း စာချုပ်အရ တောင်ပိုင်းမှ ဘန်ကောက် အထိ ရထားလမ်းဖောက်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ ထိုင်းတို့သည် ယခုအခါ မလေးရှား မြောက်ပိုင်း ပြည်နယ်များ ဖြစ်သော ကဒါး၊ ပါလစ်၊ ကလန်တန်၊ တဲရန်ဂနူး တို့အား အချုပ်အခြာအာဏာ စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး ဗြိတိသျှတို့သို့ ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ဆာတွန် နှင့် ပဌာနီ ပြည်နယ်တို့ကိုမူ ထိုင်းတို့က အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

မလေးကျွန်းဆွယ်ရှိ ခရိုင်များကို ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် အတွင်း ဂျပန်တို့မှ သိမ်းပိုက်ခဲ့ကာ ၁၉၄၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ် အထိ မလာယန်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (စီပီအမ်) မှ ကျူးကျော်ခဲ့သည်။ ဗီယက်နမ် နှင့် [[ယဉ်ကျေးမှု တော်လှန်ရေး]] အပြီး တရုတ်နိုင်ငံတို့၏ ထောက်ခံမှု မရှိတော့သည့် နောက်ပိုင်းတွင် စီပီအမ်သည် မလေးရှား နှင့် ထိုင်းအစိုးရ တို့နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ လတ်တလော မငြိမ်မသက် ဆူပူမှုများသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အပြီး ဆူကာနို၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် စတင်ခဲ့သော ပီယူအယ်လ်အိုအဖွဲ့၏  ခွဲထွက်ရေး တိုက်ခိုက်လှုပ်ရှားမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုမငြိမ်မသက်မှုများ အတွက် ဓားစာခံဖြစ်ရသည်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ နှင့် ဘေးထိုင်နေသူ မွတ်စလင်များ ဖြစ်သည်။

== နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး ==
[[File:Embassy of Thailand, Washington.jpg|thumb|right|[[ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့]] ရှိ တော်ဝင်ထိုင်းသံရုံး]]
[[File:Royal Thai Embassy Wellington New Zealand 2015.JPG|thumb|right|[[နယူးဇီလန်နိုင်ငံ]] [[ဝယ်လင်တန်မြို့]] ရှိ တော်ဝင်ထိုင်းသံရုံး]]

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ကိစ္စရပ်များကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးမှ အဓိက လုပ်ဆောင်သည်။ 

ထိုင်းနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာနှင့်သာမက ဒေသတွင်း အဖွဲ့အစည်းများတွင် အပြည့်ပါအဝ ပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ၎င်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဟုတ်သော အဓိက မဟာမိတ် နှင့် အထူး ၃၀၁ အစီရင်ခံစာ ပါ ဦးစားပေး စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုခံရသူ စာရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ [[အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း]] (အာဆီယံ)တွင် တက်ကြွစွာပါဝင်လျက်ရှိသည်။ အခြားအာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဖြစ်သော [[အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ|အင်ဒိုနီးရှား]]၊ [[မလေးရှားနိုင်ငံ|မလေးရှား]]၊ [[ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ|ဖိလစ်ပိုင်]]၊ [[စင်ကာပူနိုင်ငံ|စင်္ကာပူ]]၊ [[ဘရူနိုင်းနိုင်ငံ|ဘရူနိုင်း]]၊ [[လာအိုနိုင်ငံ|လာအို]]၊ [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ|ကမ္ဘောဒီးယား]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ|မြန်မာ]] နှင့် [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ|ဗီယက်နမ်]] နိုင်ငံတို့အကြား ဆက်ဆံရေးနီးကပ်စွာရှိပြီး ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများနှင့် စီးပွားရေး ဝန်ကြီးများသည် နှစ်စဉ် အစည်းအဝေး ကျင်းပလေ့ ရှိကြသည်။ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများနှင့် စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ဘဏ်ကိစ္စရပ်များ၊ နိုင်ငံရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုကိစ္စရပ်များ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ တိုးတက်လျက် ရှိသည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ကော်ပိုရေးရှင်း အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ယခင် လက်ထောက်ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သော ဒေါက်တာ ဆူပါချိုင်း ပနစ်ပက်ဒိုင်သည် ကုလသမဂ္ဂ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေး ညီလာခံ အဖွဲ့တွင် လက်ရှိ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အဖြစ် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့အာရှ နိုင်ငံများအစည်းအဝေး သို့ စတင်တက်ရောက်ခဲ့သည်။ 

မကြာသေးမှီနှစ်များတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာစင်မြင့်တက်တွင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ လှုပ်ရှားပါဝင်လာခဲ့သည်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှ ခွဲထွက်ကာ [[အရှေ့တီမောနိုင်ငံ|အရှေ့တီမော]] လွတ်လပ်ရေးရလာသောအခါ နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံးအကြိမ်အနေဖြင့် စစ်တပ်များ ပြည်ပသို့ထောက်ပံ့ပို့ပေးခဲ့သည်။ အဆိုပါ တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ယခုအခါ ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေး တပ်ဖွဲ့များအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေသေးသည်။ နိုင်ငံတကာနှင့် ဆက်ဆံရေးတိုးမြင့်စေရန် ရည်ရွယ်ကာ ထိုင်းနိုင်ငံသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အဖွဲ့အစည်း (Organization of American States)၊ ဥရောပ လုံခြုံရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အဖွဲ့အစည်း (Organization for Security and Cooperation in Europe) တို့နှင့် စတင်ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့သည်။ ဆက်လက်၍ [[အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ]] နှင့် [[အီရတ်နိုင်ငံ]]ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက်လည်း လုံခြုံရေးစစ်တပ်များကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် သက်ဆင်ရှင်နာဝပ် လက်ထက်တွင် [[တရုတ်နိုင်ငံ]]၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၊ ဘာရိန်းနိုင်ငံ၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] နှင့် [[အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]] တို့နှင့် လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်မှု စာချုပ်များ ချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း သက်ဆင်သည် နိုင်ငံတကာနှင့် မပြိုင်ဆိုင်နိုင်သော ထိုင်းလုပ်ငန်းများကို ပျက်စီးစေရမည် ဆိုသဖြင့် ဝေဖန်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ftawatch.org/ |title=FTA Watch Group website |publisher=Ftawatch.org |accessdate=25 April 2010 |archivedate=22 August 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090822090332/http://www.ftawatch.org/ }}&lt;/ref&gt;

သက်ဆင်မှ နိုင်ငံတကာ အကူအညီများကို ဆက်လက်မရယူတော့ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး  အလှူရှင်နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်း၍ မဟာမဲခေါင်ဒေသအတွင်းရှိ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၏ ဖွံ့ဖြိုးရေး အတွက် လုပ်ဆောင်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://yaleglobal.yale.edu/content/thaksins-chance-leading-role-region |work=The Straits Times |location=Singapore |title=Thaksin's Chance for Leading Role in the Region |date=10 March 2004 |author=John D. Ciorciari |accessdate=18 October 2017 |archivedate=26 April 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130426231843/http://yaleglobal.yale.edu/content/thaksins-chance-leading-role-region }}&lt;/ref&gt; သက်ဆင်သည် ထိုင်းအား ဒေသတွင်း ခေါင်းဆောင်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ရန် ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး လောနိုင်ငံကဲ့သို့ ဆင်းရဲသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် ဖွံ့ဖြိုးရေး စီမံကိန်းများကို စတင် အကောင်အထည် ပေါ်ခဲ့သည်။ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ အကောင်းဆုံး ကိစ္စမှာ မြန်မာနိုင်ငံရှိ အာဏာရှင်တို့နှင့် ပိုမိုရင်းနှီးသော ဆက်ဆံရေးကို ဖော်ဆောင်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20090103061415/http://www.burmait.net/ict-news/2007/aug07/thaksin-to-face-charges-over-burma-telecom-deal/ 'Thaksin to face charges over Burma telecom deal]. ICT News, 2 August 2007&lt;/ref&gt;

ထိုင်းသည် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော အီရတ်နိုင်ငံသို့ ကျူးကျော်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်း ၄၂၃ ဦး ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web|title=Thailand sends troops to bolster US occupation of Iraq|url=http://www.wsws.org/en/articles/2003/10/thai-o01.html|website=World Socialist Web Site|accessdate=28 January 2015|archivedate=19 June 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150619111555/http://www.wsws.org/en/articles/2003/10/thai-o01.html}}&lt;/ref&gt; ၎င်းတို့သည် တပ်များကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်တွင် ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ ထိုင်းစစ်သား ၂ ဦးမှာ သူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကျဆုံးခဲ့ရသည်။

အဘီဆစ်မှာ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ် အဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင် ကာဆစ်ပီယွန်အား နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် နယ်စပ်အနီးရှိ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံရှိ နှစ်ပေါင်း ၉၀၀ သက်တမ်းရှိသော ပရယ်ဗီဟီးယား ဟိန္ဒူ ဘုရားကျောင်းပျက်ကြီး၏ အနီးတွင် ထိုင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတပ်ဖွဲ့များ ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဒီးယား အစိုးရမှ ၎င်းတို့ဘက်မှ ထိုင်းစစ်သား ၄ ဦးကို သတ်ပစ်နိုင်ခဲ့ပြီး ၁၀ ဦးကို ဖမ်းမိနိုင်ခဲ့သည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း ထိုင်းအစိုးရမှ ထိုင်းစစ်သား အသေအပျောက် ဒဏ်ရာရရှိမှု မရှိဟု ကြေညာခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဒီးယား စစ်သား ၂ ဦး နှင့် ထိုင်းစစ်သား ၃ ဦးတို့ သေဆုံးခဲံရသည်။ စစ်တပ်နှစ်ခုစလုံးမှ အခြားတစ်ဖက်မှ အရင်ပစ်ခတ်သည်ဟု အပြစ်တင်ခဲ့ပြီး အခြားတစ်ဖက် ပိုင်နက် အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်မှု မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။&lt;ref&gt;The Telegraph, [http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/thailand/5101029/Troops-from-Thailand-and-Cambodia-fight-on-border.html Troops from Thailand and Cambodia fight on border] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100523080330/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/thailand/5101029/Troops-from-Thailand-and-Cambodia-fight-on-border.html |date=23 May 2010 }}, 3 April 2009&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Bloomberg, [https://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601080&amp;sid=a2G.h3Ms.a3s&amp;refer=asia Thai, Cambodian Border Fighting Stops, Thailand Says] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071014072312/http://bloomberg.com/apps/news?pid=20601080 |date=14 October 2007 }}, 3 April 2009&lt;/ref&gt;

== စစ်ရေး ==
[[File:Royal Thai Army firing M198 howitzer.jpg|thumb|left|တော်ဝင်ထိုင်းကြည်းတပ်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာ အမ် ၁၉၈ အမြောက်ကို ၂၀၁၆ ဇွန်လ ထိုင်းနိုင်ငံ လော့ဘူရီ တွင် လေ့ကျင့်ချိန်၌ ပစ်ခတ်နေစဉ်]]
[[File:HTMS Chakri Naruebet Exercise 2001.jpg|thumb|right|ထိုင်းတော်ဝင်ရေတပ်မှ လေယာဉ်တင်သင်္ဘော တစ်စင်းဖြစ်သော အိတ်ချ်တီအမ်အက်စ် စကြီ နာရူဘတ်]]
[[File:Royal Thai Air Force F-16 descends after being refueled by a KC-135.jpg|thumb|right|ထိုင်းတော်ဝင်လေတပ်မှ အက်ဖ်-၁၆ ဖိုက်တင်း ဖယ်လ်ကွန်]]

ထိုင်းတော်ဝင်တပ်မတော်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံတော်၏ စစ်တပ်များ ပါဝင်သည်။ ၎င်းတို့တွင် တော်ဝင်ထိုင်းကြည်းတပ်၊ တော်ဝင်ထိုင်း ရေတပ် နှင့် တော်ဝင်ထိုင်းလေတပ်တို့ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် ပြည်သူ့စစ် တပ်ဖွဲ့ များလည်း ပါဝင်သည်။

ထိုင်းတပ်မတော်တွင် စုစုပေါင်း စစ်သည်အင်အား အနေနှင့် အမြဲတမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်သူ ၃၀၆,၀၀၀ ဦး နှင့် အရန်အင်အား ၂၄၅,၀၀၀ ဦး ရှိသည်။ &lt;ref&gt;{{cite web|title=Thailand Military Strength|url=http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=Thailand|website=Global Firepower|accessdate=15 December 2014|archivedate=8 February 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150208024629/http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=Thailand}}&lt;/ref&gt;ထိုင်းတပ်မတော်၏ အကြီးအကဲမှာ ဘုရင် ဖြစ်သော်လည်း &lt;ref&gt;[[s:2007 Constitution of Thailand#Chapter 2 : The King|Chapter 2 of the 2007 Constitution of Thailand]]&lt;/ref&gt; ထိုရာထူးမှာ အမည်ခံမျှသာ ဖြစ်သည်။ စစ်တပ်များကို အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဦးဆောင်သော ထိုင်းကာကွယ်ရေး ဦးစီးဌာနမှ စီမံကွပ်ကဲသည်။ တော်ဝင်ထိုင်းတပ်မတော် ဌာနချုပ်မှ အမိန့်ပေး ကွပ်ကဲပြီး ၎င်းတို့ကို ထိုင်းကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်မှ ဦးဆောင်သည်။&lt;ref&gt;{{cite web |author=John Pike |url=http://www.globalsecurity.org/military/world/thailand/mod.htm |title=Ministry of Defense |publisher=GlobalSecurity.org |date=27 April 2005 |accessdate=25 April 2010 |archivedate=9 April 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100409162350/http://www.globalsecurity.org/military/world/thailand/mod.htm }}&lt;/ref&gt; ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စစ်အသုံးစရိတ်မှာ စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅.၁ ဘီလီယံ ရှိသည်။&lt;ref&gt;[http://milexdata.sipri.org/result.php4 SIPRI Military Expenditure Database – Thailand] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120503052200/http://milexdata.sipri.org/result.php4 |date=3 May 2012 }}. SIPRI, 2012. Retrieved 3 May 2012.&lt;/ref&gt;

ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းရန်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံသားတိုင်း၏ တာဝန်ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;[[s:2007 Constitution of Thailand#Chapter 4: Duties of the Thai People|Chapter 4 of the 2007 Constitution of Thailand]]&lt;/ref&gt; သို့သော်လည်း အသက် ၂၁ နှစ်ကျော်သော ယောက်ျားလေး နယ်မြေကာကွယ်ရေးကျောင်းသား အဖြစ် သင်တန်းမတက်ရသေးသူများသာ စစ်တပ်တွင် ပါဝင်ရန် ဆန္ဒပြုနိုင်သကဲ့သို့ စစ်မှုထမ်းရန် လိုသလို ဆင့်ခေါ်ချိန်တွင် ပါဝင်နိုင်သည်။ စစ်မှုထမ်းသူများ အနေနှင့် အချိန်ပြည့် လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုကာလ ၆ လမှ ၂ နှစ် အထိ အမျိုးမျိုး ကွဲပြားပြီး ၎င်းတို့၏ ပညာရေး အခြေအနေပေါ်တွင် မူတည်ကာ ၎င်းတို့ အနေနှင့် လေ့ကျင့်ရေးသင်တန်းကို တစိတ်တပိုင်း တက်ရောက်ပြီးစီးမှု၊ စစ်မှုထမ်းရန် မဆင့်ခေါ်မီ (နှစ်စဉ် ဧပြီလ ၁ရက်) မိမိတို့ ဆန္ဒအလျောက် ဆန္ဒပြုမှု စသည့် တို့အပေါ်တွင် မူတည်သည်။

ဘွဲ့ရပြီးသော သူများ အနေနှင့် စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ခြင်း ခံရပါက ၁ နှစ် အချိန်ပြည့် စစ်မှုထမ်းရပြီး ဒိစတြိတ် ရုံးတွင် မိမိတို့ ဆန္ဒအလျောက် ဆန္ဒပြုပါက ၆ လ မျှ စစ်မှု ထမ်းရသည်။ ထို့အတူပင် သုံးနှစ် သင်တန်းကို တက်ရောက်ပြီးစီးမှု အပေါ်တွင် မူတည်၍ လေ့ကျင့်ရေးကာလကို လျှော့ချပေးသည်။ ၃ နှစ်အတွင်း ၁ နှစ် သင်တန်း တက်ရောက်ပြီးပါက ၁ နှစ်သာ အချိန်ပြည့် စစ်မှုထမ်းရပြီး ၂ နှစ် သင်တန်း တက်ရောက်ပြီးပါက ၆ လသာ အချိန်ပြည့် စစ်မှုထမ်းရသည်။ ၃ နှစ် နှင့် အထက် တက်ရောက်သင်ကြား ပြီးသူများ အနေနှင့် လုံးဝကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိသည်။

ထိုင်းတပ်မတော်နေ့ကို ဇန်နဝါရီလ ၁၈ ရက်တွင် ကျင်းပပြီး အယုဓျာတိုင်းပြည်ရှိ နရဆင် ဘုရင်မှ တောင်ငူမင်းသား အား ၁၅၉၃ခုနှစ်တွင် အောင်ပွဲရသည့် နေ့ အထိမ်းအမှတ်ဖြစ်သည်။
{{Clear}}

== ပထဝီဝင် ==
[[File:Nan z doi phuka 2006 1003.jpg|thumb|left|ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း နန်ခရိုင် အတွင်း ထိုင်း-လော နယ်စပ်တလျှောက်တွင်ရှိသော လွမ်ပရာဘန်တောင်တန်းကို တွေ့မြင်ရစဉ်]]
[[File:Thailand 06 - 40 Railay (158632937).jpg|thumb|right|ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အတွေ့ရများသော ထုံးကျောက်ကျွန်းတစ်ခု]]
[[File:Isla Phi Phi Lay, Tailandia, 2013-08-19, DD 04.JPG|thumb|right|ဖီဖီကျွန်းများ]]

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အကျယ်ဝန်းမှာ ၁၉၈,၁၂၀ စတုရန်းမိုင် ( ၅၁၃,၁၂၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ)&lt;ref name=CIA /&gt; မျှ ရှိသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၅၀ ခုမြောက် အကြီးဆုံး နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် [[ယီမင်နိုင်ငံ]] ထက် အနည်းငယ်မျှ သေးငယ်ပြီး [[စပိန်နိုင်ငံ]]ထက် အနည်းငယ်မျှ ကြီးသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ခရိုင်အုပ်စုများနှင့် တစိတ်တဒေသ ဆက်နွယ်နေသော ထင်ရှားသော ပထဝီဝင်ဒေသကြီးများ ရှိသည်။ နိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်ပိုင်းမှာ ထိုင်းကုန်းမြေမြင့်၏ တောင်ကုန်းထူထပ်သော ဒေသဖြစ်ပြီး အမြင့်ဆုံးနေရာမှာ သနွန်ထုံချိုင်း တောင်တန်းရှိ ဒွိုင်းအင်ထာနွန် တောင်ဖြစ်ကာ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်ထက် ၈,၄၁၅ပေ ( ၂,၅၆၅ မီတာ) မျှ မြင့်သည်။ အရှေ့မြောက်ဘက် အီဆန်တွင် ခရတ်ကုန်းမြေမြင့်ရှိပြီး အရှေ့ဘက်တွင် [[မဲခေါင်မြစ်]] နှင့် ထိစပ်နေသည်။ နိုင်ငံ၏ အလယ်ပိုင်းတွင် အလွန်ပြန့်ပြူးသော [[ကျောက်ဖယားမြစ်]]ဝှမ်း ရှိပြီး ထိုမြစ်မှာ ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့ အတွင်းသို့ စီးဝင်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ကရား ကုန်းမြေကျဉ်းရှိပြီး ၎င်းမှာ မလေးကျွန်းဆွယ် အဖြစ်ပြန်လည် ကျယ်ပြန့်သွားသည်။ နိုင်ငံရေး အရ လူဦးရေ၊ အခြေခံ အရင်းအမြစ်၊ သဘာဝ သွင်ပြင်နှင့် လူမှုစီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှု တို့ အပေါ်တွင် မူတည်၍ ပထဝီဝင်ဒေသ ၆ ခု ရှိသည်။ အမျိုးမျိုး အဖုံဖုံ ကွဲပြားခြင်းမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရူပသွင်ပြင်၏ ထင်ရှားသော အချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။.

ကျောက်ဖယားမြစ်နှင့် မဲခေါင်မြစ်တို့သည် ထိုင်းကျေးလက်ဒေသအတွက် အဖိုးမဖြစ်နိုင်သော ရေကြောင်းလမ်း ဖြစ်သည်။ သီးနှံများအား စီးပွားဖြစ်ထုတ်လုပ်ခြင်းတွင် ထိုမြစ်နှစ်ခု နှင့် ၎င်းတို့၏ မြစ်လက်တက်များကို အသုံးပြုကြသည်။ ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့မှာ ၁၂၄,၀၀၀ စတုရန်းမိုင် (၃၂၀,၀၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ) မျှ ကျယ်ဝန်းပြီး ကျောက်ဖယားမြစ်၊ မဲကလောင်မြစ်၊ ဘန်ပကောင်းမြစ် နှင့် တာပီမြစ်တို့ စီးဝင်လျက် ရှိသည်။ တောင်ပိုင်းဒေသ နှင့် ကရားကုန်းမြေကျဉ်း ဒေသတို့တွင် ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် ကြည်၍ တိမ်သော ရေ ရှိသဖြင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွင် အထောက်အကူ ပြုသည်။ ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့၏ အရှေ့ဘက် ကမ်းမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ဗဟိုဌာနဖြစ်ပြီး ဆတာဟစ်တွင် နိုင်ငံ၏ အဆင့်မြင့် ရေနက်ဆိပ်ကမ်း ရှိကာ လမ်ချဘန်တွင် အလုပ်အများဆုံး ကုန်သွယ်ရေး ဆိပ်ကမ်း ရှိသည်။

ကပ္ပလီပင်လယ်သည် အဖိုးတန်သော သဘာဝ အရင်းအမြစ် ဖြစ်ပြီး အာရှရှိ ရေပန်းစားပြီး ဇိမ်ခံနိုင်သောသော အပန်းဖြေစခန်းများ ရှိရာ ဖြစ်သည်။ ဖူးကက်၊ ခရာဘိ၊ ရနောင်း၊ ဖန်င၊ ထရန် နှင့် ၎င်းတို့၏ ကျွန်းများသည် ကပ္ပလီပင်လယ်၏ ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်တွင် ရှိပြီး [[၂၀၀၄ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ ငလျင်|၂၀၀၄ ခုနှစ် ဆူနာမီ]] ဘေး သင့်ခဲ့သော်လည်း ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးရှိ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များကို ဆွဲဆောင်နိုင်သော နေရာများ ဖြစ်သည်။ 

ဆူးအက်တူးမြောင်း နှင့် ပနားမားတူးမြောင်း တို့နှင့် အလားသဏ္ဌာန်တူသော ကပ္ပလီပင်လယ် နှင့် ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့တို့ကို ဆက်စပ်ပေးမည့် ကရားတူးမြောင်း ဖောက်လုပ်မည့် ကိစ္စသည် တဖန်ပြန်၍ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ထိုအကြံကို ထိုင်းနိုင်ငံရေးသမားများက အကောင်းမြင်စွာဖြင့် ကြိုဆိုကြပြီး ထိုတူးမြောင်းကို ဖောက်လုပ်ခြင်းအားဖြင့် စင်ကာပူဆိပ်ကမ်းမှ ပေးရမည့် အဖိုးအခထက် သက်သာခြင်း၊ တရုတ် အိန္ဒိယတို့နှင့် ဆက်ဆံရေး တိုးတက်စေခြင်း၊ သင်္ဘောသွားလာရမည့် အချိန်ကို လျှော့ချနိုင်ခြင်း၊ မလက်ကာ ရေလက်ကြားတွင် ပင်လယ်ဓားပြတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုမှ ရှောင်ရှားနိုင်ခြင်း တို့အပြင် ထိုင်းအစိုးရ၏ အရှေ့တောင်အာရှ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုဌာန ဖြစ်လာစေမည့် ပေါ်လစီကို ထောက်ပံ့ခြင်းတို့ ကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ ထိုတူးမြောင်းကြောင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်း အပေါ်မှရသော ဝင်ငွေကို များစွာ မှီခိုနေရသော ထိုင်းတောင်ပိုင်း၏ စီးပွားရေး အခြေအနေကို တိုးတက်လာစေမည်ဟု ဆိုကြပြီး ထိုင်းအား အာရှ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ဗဟိုဌာန ဖြစ်လာစေမည့် အတွက် ထိုင်းစီးပွားရေး ပုံစံကို ပြောင်းပစ်နိုင်လိမ့်မည် ဟု ဆိုကြသည်။ ထိုတူးမြောင်း ဖောက်လုပ်ခြင်းမှာ ဧရာမ အင်ဂျင်နီယာ ဆိုင်ရာ စီမံကိန်းဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလီယံ မှ ၃၀ ဘီလီယံ အထိ ကုန်ကျမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။

===ရာသီဥတု===
[[File:Thailand map of Köppen climate classification.svg|thumb|left|ကိုပန်ရာသီဥတု အမျိုးအစားအရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြေပုံ]]
[[File:July 2011 Thailand Flooding.jpg|thumb|200px|၂၀၁၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ဂြိုဟ်တုမှ မြင်ရသော ထိုင်းနိုင်ငံ ရေလွှမ်းမိုးမှု ဖြစ်ပေါ်နေပုံ]]

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရာသီဥတုကို ရာသီအလိုက် ကွဲပြားခြားနားသော မုတ်သုံလေများ(အနောက်တောင် မုတ်သုံလေ နှင့် အရှေ့မြောက်မုတ်သုံလေ) မှ လွှမ်းမိုးထားသည်။&lt;ref name=tmd&gt;{{cite web|url=http://www.tmd.go.th/en/archive/thailand_climate.pdf|title=The Climate of Thailand|publisher=Thai Meteorological Department|accessdate=18 August 2016|archivedate=1 August 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160801225446/http://www.tmd.go.th/en/archive/thailand_climate.pdf}}&lt;/ref&gt; မေလ တွင် စတင်၍ အောက်တိုဘာလတွင် ပြီးဆုံးသော အနောက်တောင် မုတ်သုံလေတွင် အိန္ဒိယ သမုဒ္ဒရာမှ ပူနွေး၍ စွတ်စိုသော လေများသည် ထိုင်းနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခတ် သဖြင့် နိုင်ငံ၏ နေရာ အနှံ့အပြားတွင် မိုးများစွာ ရွာသွန်းသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt;အောက်တိုဘာလတွင် စတင်၍ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပြီးဆုံးသော အရှေ့မြောက်မုတ်သုံလေကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံတွင်းမှ အေးမြပြီး ခြောက်သွေ့သော လေများသည် ထိုင်းနိုင်ငံ နေရာ အနှံ့အပြားသို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်သည်။&lt;ref name=tmd /&gt; ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင်မူ အရှေ့မြောက် မုတ်သုံလေကြောင့် ဒေသ၏ အရှေ့ပိုင်း ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွင် သမမျှတသော ရာသီဥတုရှိပြီး မိုးများစွာ ရွာသွန်းသည်။&lt;ref name=tmd /&gt; ထိုင်းနိုင်ငံ ၏ နေရာ အတော်များများသည် အပူပိုင်း ခြောက်သွေ့ စိုစွတ် ရာသီဥတု သို့မဟုတ် ဆာဗားနား ရာသီဥတု ရှိပြီး ကိုပန်ရာသီဥတု အမျိုးအစားအရ အပူပိုင်း ဆာဗားနား ရာသီဥတု ရှိသည်။&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tropical Savannas|url=https://php.radford.edu/~swoodwar/biomes/?page_id=105|work=Biomes of the World|publisher=S. L. Woodward|accessdate=23 February 2014|author=Dr. Susan L. Woodward|year=1997–2014|archivedate=19 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131219124459/https://php.radford.edu/~swoodwar/biomes/?page_id=105}}&lt;/ref&gt; အရှေ့ပိုင်း၏ တောင်ဘက် နှင့် အရှေ့ဘက် အစွန်းတွင် အပူပိုင်း မုတ်သုံ ရာသီဥတု ရှိသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ရာသီ ၃ ခု ရှိသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt; ပထမ တစ်ခုမှာ မိုးရာသီ သို့မဟုတ် အနောက်တောင် မုတ်သုံ ရာသီ (မေလ အလယ်မှ အောက်တိုဘာ လလယ်အထိ) ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံနေရာ အတော်များများတွင် ကျရောက်သည်။&lt;ref name=tmd /&gt; မိုးရာသီတွင် မိုးအများအပြား ရွာသွန်းပြီး ဩဂုတ်လ နှင့် စက်တင်ဘာလ သည် တစ်နှစ်ပတ်လုံးတွင် အစိုစွတ်ဆုံး အချိန် ဖြစ်သည်။&lt;ref name=tmd /&gt; ထို့ အတွက်ကြောင့် မကြာခဏ ဆိုသလိုပင် ရေလွှမ်းမိုးမှုများ ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိသည်။&lt;ref name=tmd /&gt;အနောက်တောင် မုတ်သုံလေကြောင့် ဖြစ်ပွားသော မိုးရွာမှု အပြင့် အီကွေတာရပ်ဝန်းဇုံ (Intertropical Convergence Zone) နှင့် အပူပိုင်း ဆိုက်ကလုံး မုန်တိုင်းများကြောင့်လည်း မိုးရာသီတွင် မိုးများစွာ ရွာသွန်းလေ့ ရှိသည်။ သို့သော်လည်း ဇွန်လမှ ဇူလိုင်လ အစောပိုင်း အထိ ခြောက်သွေ့သော အချိန်ပိုင်း ၁ ပတ် မှ ၂ ပတ် အထိ ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်ရခြင်းမှာ အီကွေတာ ရပ်ဝန်းဇုံသည် တရုတ်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းသို့ ထိုကာလ အတွင်း ရွေ့လျားသွားသောကြောင့် ဖြစ်သည်။&lt;ref name=tmd /&gt; ဆောင်းရာသီ သို့မဟုတ် အရှေ့မြောက်မုတ်သုံ ရာသီဥတုသည် အောက်တိုဘာ လလယ်ပိုင်းမှ ဖေဖော်ဝါရီ လ လယ်ပိုင်း အထိ ဖြစ်သည်။ &lt;ref name=tmd /&gt; ထိုင်းနိုင်ငံ ဒေသ အတော်များများသည် ထိုရာသီ အတွင်း ခြောက်သွေ့သော ရာသီဥတုနှင့် အလွန်နိမ့်သော အပူချိန်များကို ခံစားရလေ့ ရှိသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt; ခြွင်းချက်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်း ဒေသများ ဖြစ်ပြီး ထိုနေရာများတွင်မူ မိုးများစွာ ရွာကျလေ့ ရှိပြီး အထူးသဖြင့် အောက်တိုဘာလ မှ နိုဝင်ဘာလ အတွင်း ဖြစ်သည်။&lt;ref name=tmd /&gt; နွေရာသီ သို့မဟုတ် မုတ်သုံအကြို ရာသီဥတုသည် ဖေဖော်ဝါရီ လလယ်ပိုင်းမှ မေလ အလယ်အပိုင်း အထိဖြစ်ပြီး ပူနွေးသော ရာသီဥတု ရှိသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt;

ကုန်းတွင်းပိုင်း သဘာဝရှိသော ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြောက်ပိုင်း၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ အလယ်ပိုင်း နှင့် အရှေ့ပိုင်းတို့မှာ ပူနွေးသော ရာသီဥတုကို အချိန်ကာလ ကြာမြင့်စွာ ခံစားရသည်။&lt;ref name=tmd /&gt; တစ်နှစ်တာကာလ၏ အပူဆုံး အချိန်ဖြစ်သော မတ်လ မှ မေလ အတွင်းတွင် အပူချိန်သည် ၄၀° ဆဲလ်စီးယပ်စ် (၁၀၄° ဖာရင်ဟိုက်) နှင့် အထက် မြင့်တက်လေ့ ရှိပြီး ကမ်းရိုးတန်းဒေသများမှာပူ ပင်လယ်ပြင်မှ တိုက်ခတ်သော လေညင်းကြောင့် နေ့လယ်ပိုင်းတွင် အပူချိန် သင့်တင့်မျှတသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt; ဆန့်ကျင့်ဘက် အနေနှင့် တရုတ်ပြည်မှ လေအေးများ တိုက်ခတ်ခြင်းကြောင့် အေးမြသော အပူချိန် ဖြစ်ပေါ်တတ်ပြီး အချို့သော နေရာများ (အထူးသဖြင့် မြောက်ပိုင်း နှင့် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် ၀° ဆဲလ်စီးယပ်စ် ( ၃၂° ဖာရင်ဟိုက်) အထိ ကျဆင်းလေ့ ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ပိုမို သမသော ရာသီဥတု ရှိပြီး ပင်လယ်၏ လွှမ်းမိုးမှုကြောင့် နေ့တိုင်းပြောင်းလဲမှုနှင့် ရာသီ အလိုက်ပြောင်းလဲမှု မျာစွာ မရှိပေ။&lt;ref name=tmd /&gt;

နိုင်ငံ၏ နေရာအတော်များများတွင် နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၄၇ လက်မ မှ ၆၃ လက်မအတွင်း (၁၂၀၀ မှ ၁၆၀၀ မီလီမီတာ) အတွင်း ရရှိသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt; သို့သော်လည်း တောင်ကုန်းများ၏ လေတင်အရပ်တွင် တည်ရှိသော အနောက်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းရှိ ရနောင်း ခရိုင်နှင့် အရှေ့ဘက် ကမ်းရိုးတန်းရှိ ထရတ်ခရိုင်တို့တွင် နှစ်စဉ် မိုးရေချိန် ၁၈၀ လက်မ (၄၅၀၀ မီလီမီတာ အထိ) ရရှိကြသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt; အခြောက်သွေ့ဆုံး ဒေသများမှာ လေကွယ်အရပ်များဖြစ်သော အလယ်ပိုင်း တောင်ကြားဒေသ နှင့် ထိုင်းတောင်ပိုင်း၏ မြောက်ဘက်ဆုံး အပိုင်းတို့တွင် နှစ်စဉ်ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန် ၄၇ လက်မ (၁၂၀၀ မီလီမီတာ) အောက် ရရှိသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt; ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒေသအတော်များများ (မြောက်ပိုင်း၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်း၊ အလယ်ပိုင်း နှင့် အရှေ့ပိုင်း) တို့တွင် အရှေ့မြောက်မုတ်သုံလေ တိုက်ခိုက်ချိန်တွင် ခြောက်သွေ့သော ရာသီဥတု ရှိပြီး အနောက်တောင်မုတ်သုံလေ တိုက်ခတ်ချိန်တွင် မိုးများစွာ ရွာသွန်းသည်။ &lt;ref name=tmd /&gt; ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင်မူ အရှေ့မြောက် နှင့် အနောက်တောင် မုတ်သုံ ရာသီဥတု နှစ်ခုစလုံးတွင် မိုးများစွာ ရွာသွန်းပြီး အနောက်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတွင် မိုးအများဆုံးလ မှာ စက်တင်ဘာ ဖြစ်ပြီး အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတွင် မိုးအများဆုံးလမှာ နိုဝင်ဘာလမှ ဇန်နဝါရီလ အထိ ဖြစ်သည်။ &lt;ref name=tmd /&gt;

===သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်===
ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ဆောင်ရွက်မှု ညွှန်းကိန်း (အီးပီအိုင်) တွင် အလယ်အလတ် အဆင့်တွင်သာ ရှိသော်လည်း တိုးတက်မှုများ ရှိသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၈၀ အတွင်း အဆင့် ၉၁ ရှိသည်။ အာရှပစိဖိတ် ဒေသ အတွင်းတွင်လည်း အလယ်အလတ် အဆင့်တွင်သာ ရှိသော်လည်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ တရုတ်နိုင်ငံတို့ထက် ပို၍ အဆင့်မြင့်သည်။ အီးပီအိုင် ကို ၂၀၀၁ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ဖိုရမ်တွင် စတင်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်း အနေဖြင့် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ၏ ရေရှည်တည်တံ့ဖွံ့ဖြိုးမှုပန်းတိုင် အား အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းကို မည်မျှဆောင်ရွက်နိုင်သည် ဆိုခြင်းကို တိုင်းတာသည့် ညွှန်းကိန်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအနေနှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် အဆိုးရွားဆုံး ဆောင်ရွက်မှုများမှာ လေထု၏ အရည်အသွေး (၁၆၇မှတ်)၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်း၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှု (၁၀၆မှတ်) နှင့် ရာသီဥတုနှင့် စွမ်းအင် ကဏ္ဍ (၉၃) မှတ် တို့ ဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံး အချက်မှာ ကီလိုဝပ်နာရီ အလိုက် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဒ် ထုတ်လွှတ်မှု များပြားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အကောင်းဆုံး ဆောင်ရွက်မှုများမှာ ရေအရင်းအမြစ် စီမံခန့်ခွဲမှု (၆၆မှတ်) ဖြစ်ပြီး ထိုကဏ္ဍတွင် အနာဂတ်၌လည်း ဆက်လက်၍ အဓိက တိုးတက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပြီး အညစ်အကြေးစီမံခန့်ခွဲမှု (၆၈) တို့ ဖြစ်ကြသည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://epi.yale.edu/reports/2016-report|title=2016 Report|journal=EPI Report|publisher=Yale University|accessdate=17 December 2016|archivedate=4 February 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160204021925/http://epi.yale.edu/reports/2016-report}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;EPI (2016): [http://epi.yale.edu/country/thailand Thailand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161227041212/http://epi.yale.edu/country/thailand |date=27 December 2016 }}&lt;/ref&gt;

===သားရိုင်းတိရစ္ဆာန်များ===
[[File:Asian elephant.jpg|thumb|180px|ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဆင်ရိုင်းကောင်ရေမှာ ၂၀၀၀-၃၀၀၀ ခန့်သို့ ကျဆင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=TECC&gt;{{cite web|title=Thailand's Elephants|url=http://www.thailandelephant.org/en/thaielephant.html|website=Thai Elephant Conservation Center|accessdate=3 March 2015|archivedate=5 March 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150305080708/http://www.thailandelephant.org/en/thaielephant.html}}&lt;/ref&gt;]]

ဆင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော် အထိမ်းအမှတ် ဖြစ်သည်။ ၁၈၅၀ တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ဆင်ယဉ် ကောင်ရေ ၁၀၀,၀၀၀ အထိ ရှိခဲ့သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဆင်ကောင်ရေမှာ ၂၀၀၀ ခန့်အထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။ &lt;ref name=TECC /&gt; သားသတ်သမားများသည် ဆင်များအား ဆင်စွယ်၊ အသား နှင့် အရေခွံ တို့ အတွက် ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခဲ့သည်မှာ ကြာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ဆင်ပေါက်များကို ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်း အတွက် နှင့် ခိုင်းစေရန် ဖမ်းဆီးကြလေ့ ရှိသော်လည်း ခိုင်းစေခြင်းမှာ ၁၉၈၉ ခုနှစ် အစိုးရမှ သစ်ထုတ်လုပ်ရေးကို ပိတ်ပင်လိုက်သည့် အချိန်မှစ၍ ကျဆင်းခဲ့သည်။ ယခုအခါ ဖမ်းဆီးထားသော ဆင်ကောင်ရေသည် ဆင်ရိုင်းကောင်ရေ ထက်ပိုများပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားတက်ကြွသူများမှ ဖမ်းဆီးထားသော ဆင်များမှာ ကောင်းမွန်စွာ ဆက်ဆံခြင်း မခံရဟု ပြောဆိုကြသည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2002/10/1016_021016_phajaan.html|title=Activists Denounce Thailand's Elephant &quot;Crushing&quot; Ritual|publisher=National Geographic Today|date=6 October 2002|author=Jennifer Hile|accessdate=7 June 2007|archivedate=18 February 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070218231457/http://news.nationalgeographic.com/news/2002/10/1016_021016_phajaan.html}}&lt;/ref&gt;

ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားသော သတ္တဝါမျိုးစိတ်များကို ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခြင်းသည် အဓိက ပြဿနာ တစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။ မုဆိုးများက [[ကျား]]များ၊ [[ကျားသစ်]]များ နှင့် အခြား ကြောင်မျိုးရင်းဝင် တိရစ္ဆာန်ကြီးများအား ၎င်းတို့၏ အဖိုးတန်သော သားရေ အတွက် အမဲလိုက်ခြင်းကြောင့် ကောင်ရေ လျော့နည်းလာနေသည်။ သတ္တဝါအများအပြား (ကျားများ၊ [[ဝက်ဝံ]]များ၊ [[မိကျောင်း]]များ နှင့် [[တောကြီးမြွေဟောက်]] များ) တို့အား စားကောင်းသောက်ဖွယ်ဟု ယူဆသော ၎င်းတို့၏ အသား နှင့် ကျန်းမာရေးနှင့် ပတ်သက်သော အစွမ်းသတ္တိရှိသည် ဟူသော ယူဆချက်များကြောင့် ဖမ်းဆီးခြင်း မွေးမြူခြင်းများ ပြုလုပ်ကြသည်။ ထိုသို့ ရောင်းချခြင်းမှာ တရားမဝင်သော်လည်း ဘန်ကောက်၏ ကျော်ကြားသော ညဈေးတစ်ခု ဖြစ်သည့် ချတ်တူချတ် သည် မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသော သတ္တဝါ မျိုးစိတ်များကို ရောင်းချခြင်း အတွက် လူသိများဆဲ ဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.monitor.net/monitor/9702a/endangeredfood.html |title=Endangered Animals on Restaurant Menus |author=Teena Amrit Gill |publisher=Albion Monitor/News |date=18 February 1997 |accessdate=7 June 2007 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070516023649/https://www.monitor.net/monitor/9702a/endangeredfood.html |archivedate=16 May 2007 |df= }}&lt;/ref&gt;

တောကောင်များအား အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် အဖြစ် မွေးမြူကြသည့် အလေ့အထကြောင့် အချို့သော မျိုးစိတ်များအား ခြိမ်းခြောက်လျက် ရှိသည်။ တိရစ္ဆာန် အကောင်ပေါက်ကလေးများအား ဖမ်းဆီးရောင်းချခြင်း အတွက် ၎င်းတို့၏ မိခင်အား သတ်ဖြတ်ရန် မကြာခဏဆိုသလိုပင် လိုအပ်လေ့ ရှိသည်။ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရပြီး ၎င်းတို့၏ သဘာဝ နေထိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်မှ ကွာဝေးသွားသည့် အခါတွင် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် တောကောင်များသည် သေဆုံးခြင်း နှင့် ဆက်လက်မျိုးမပွားနိုင်ခြင်းတို့ ဖြစ်လေ့ ရှိကြသည်။ ထိုဒဏ်ကို ခံရသော သတ္တဝါများမှာ [[ဟိမဝန္တာ ဝက်ဝံ]]၊ [[ပသျှူးဝက်ဝံ]]၊ လားမျောက်လွှဲကျော် နှင့် မျောက်လွှဲကျော်ကြား နှင့် ဘင်တူယောင်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။ &lt;ref name=&quot;tscwa&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.tscwa.org/forests/index.html|title=Thai Forests: Dept. National Parks, Wildlife &amp; Plants|publisher=Thai Society for the Conservation of Wild Animals|accessdate=25 October 2017|archivedate=26 November 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141126041139/http://tscwa.org/forests/index.html}}&lt;/ref&gt;

==ပညာရေး==
[[File:Thai Students.jpg|thumb|right|ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မူလတန်း ကျောင်းသားများ]]
၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် စာတတ်မြောက်မှုနှုန်းမှာ ၉၃.၅% ဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;[http://www.bti-project.org/fileadmin/Inhalte/reports/2014/pdf/BTI%202014%20Thailand.pdf BTI 2014 | Thailand country Report] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140727080624/http://www.bti-project.org/fileadmin/Inhalte/reports/2014/pdf/BTI%202014%20Thailand.pdf |date=27 July 2014 }}&lt;/ref&gt; ပညာရေးမှာ စနစ်တကျ ဖွင့်လှစ်ထားသော မူကြိုကျောင်း၊ မူလတန်းကျောင်း၊ အထက်တန်း အငယ်တန်းကျောင်း နှင့် အထက်တန်း အကြီးတန်းကျောင်း၊ များစွာသော သက်မွေးဝမ်းကျောင်း ကောလိပ်များနှင့် တက္ကသိုလ်များမှ တဆင့် သင်ကြားပေးသည်။ ပုဂ္ဂလိက ပညာရေး ကဏ္ဍမှာလည်း ကောင်းစွာဖွံ့ဖြိုးပြီး အစိုးရမှ အများပြည်သူဆိုင်ရာကျောင်းများဖြင့် မထောက်ပံ့ပေးနိုင်သော ပညာရေး အတွက် ကောင်းစွာ အထောက်အကူပေးသည်။ ပညာရေးမှာ အသက် ၁၄ နှစ် အပါအဝင် ၁၄ နှစ်အထိ မသင်မနေရဖြစ်ပြီး အစိုးရမှ အသက် ၁၇ နှစ် အထိ အခမဲ့ပညာသင်ကြားခွင့် ပေးထားသည်။ 

[[File:MahaChulalongkorn Building.jpg|thumb|left|upright|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရှေးအကျဆုံး တက္ကသိုလ်ဖြစ်သော ၁၉၁၇ တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည့် [[ချူလာလောင်ကွန်းတက္ကသိုလ်]]]]
သင်ကြားရေးမှာ ကျောင်းသား အခြေပြုသင်ကြားရေး စနစ်ထက် အလွတ်ကျက်သင်ကြားရေး စနစ်ပေါ်တွင် များစွာ မှီခိုနေသည်။ မူလတန်းနှင့် အထက်တန်းများအတွက် စိတ်ချယုံကြည်ရသော သင်ရိုးညွှန်းတမ်းမှာ အလွန်လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲတတ်သဖြင့် ကျောင်းများနှင့် ဆရာများမှာ ၎င်းတို့သင်နေရသော သင်ကြားမှုများအတွက် မသေချာ မရေရာသော အခြေအနေနှင့် အမြဲရင်ဆိုင်ရပြီး ဖတ်စာအုပ်များကို ရေးသားထုတ်ဝေသည့် စာရေးဆရာများနှင့် ထုတ်ဝေသူများမှာလည်း ထိုသို့ပြောင်းလဲမှုများနှင့် အလျင်မီအောင် စာအုပ်အသစ်ကို လျင်မြန်စွာ မရေးသား မထုတ်ဝေနိုင်ကြပေ။ တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့် ဆိုင်ရာပြဿနာများ အနေနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာတိုင်အောင် ပြင်းထန်သော အပြောင်းအလဲများ ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိသည်။ သို့သော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပညာရေးမှာ ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှစ၍ အလွန်ပင် ပြောင်းလဲတိုးတက်လာခဲ့သည်ကို တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ယနေ့ခေတ်မျိုးဆက် ကျောင်းသားအများစုမှာ ကွန်ပျူတာကို သုံးတတ်ကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ တကမ္ဘာလုံးရှိ နိုင်ငံ ၅၆ ခုအား အင်္ဂလိပ်စာ တတ်မြောက်မှု အဆင့်သတ်မှတ်ရာ၌ အဆင့် ၅၄ ရပြီး အာရှတွင် ဒုတိယမြောက် အနိမ့်ဆုံး အဆင့် ဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;Thai university applicants scored an average 28.34% in English in recent university entrance exams.In a recent IMD World Competitiveness Report, Thailand was ranked 54th out of 56 countries globally for English proficiency, the second-lowest in Asia. Singapore was third, Malaysia 28th, and Korea 46th: [http://thaiwomantalks.com/2012/03/23/the-sorry-state-of-thai-education-part-4-dismal-english-language-education/ The Sorry State of Thai Education – Part 4: Dismal English-language education] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120623050650/http://thaiwomantalks.com/2012/03/23/the-sorry-state-of-thai-education-part-4-dismal-english-language-education/ |date=23 June 2012 }}, Reuters &amp; The Korea Herald, 23 March 2012.&lt;/ref&gt;

လူနည်းစုလူမျိုးများ နေထိုင်ရာ ဒေသရှိ ကျောင်းသားများမှာ စံသတ်မှတ်ထားသော နိုင်ငံအဆင့်နှင့် နိုင်ငံတကာအဆင့် စာမေးပွဲများတွင် အမြဲပင် ရမှတ်နည်းလေ့ ရှိသည်။ &lt;ref name=DraperJ2012&gt;{{citation
 |last1        = Draper
 |first1       = John
 |year         = 2012
 |title        = Revisiting English in Thailand
 |journal      = Asian EFL Journal
 |volume       = 14
 |issue        = 4
 |pages        = 9–38
 |publisher    = Asian EFL Journal
 |issn         = 1738-1460
 |url          = http://asian-efl-journal.com/quarterly-journal/2012/12/01/revisiting-english-in-thailand/
 |access-date  = 25 October 2017
 |archive-date = 12 March 2014
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20140312225048/http://asian-efl-journal.com/quarterly-journal/2012/12/01/revisiting-english-in-thailand/
 |url-status   = live
}}&lt;/ref&gt;
&lt;ref name=OECDTH2013&gt;{{citation
 | last1 = OECD
 | year = 2013
 | title = Structural Policy Country Notes: Thailand
 | publisher = OECD
 | url = http://www.oecd.org/dev/asia-pacific/Thailand.pdf
 | access-date = 25 October 2017
 | archive-date = 12 March 2014
 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140312224513/http://www.oecd.org/dev/asia-pacific/Thailand.pdf
 | url-status = live
 }}&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.nationmultimedia.com/national/Thai-students-drop-in-world-maths-and-science-stud-30195966.html |last1=Khaopa |first1=Wannapa |date=12 December 2012 |title=Thai students drop in world maths and science study |work=The Nation |accessdate=25 October 2017 |archivedate=12 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140312224452/http://www.nationmultimedia.com/national/Thai-students-drop-in-world-maths-and-science-stud-30195966.html }}&lt;/ref&gt; ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ ပညာရေးဆိုင်ရာ အရင်းအမြစ်များအား ခွဲဝေချထားပေးမှု မညီမျှခြင်း၊ ဆရာများအား လေ့ကျင့်ပေးမှု အားနည်းခြင်း၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် စာမေးပွဲစစ်ရာတွင် သုံးသော ထိုင်းစာ တတ်ကျွမ်းမှု နည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;DraperJ2012&quot; /&gt;
&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://isaanrecord.com/2011/12/12/op-ed-solving-isaans-education-problem |last1=Draper |first1=John |date=12 December 2011 |title=Solving Isaan's education problem |publisher=The Isaan Record |accessdate=25 October 2017 |archivedate=26 February 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130226030123/http://isaanrecord.com/2011/12/12/op-ed-solving-isaans-education-problem/ }}&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://isaanrecord.com/2014/02/21/pisa-thailand-regional-breakdown-shows-inequalities-between-bangkok-and-upper-north-with-the-rest-of-thailand |last1=Draper |first1=John |date=21 February 2014 |title=PISA Thailand regional breakdown shows inequalities between Bangkok and Upper North with the rest of Thailand |publisher=The Isaan Record |accessdate=25 October 2017 |archivedate=12 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140312225108/http://isaanrecord.com/2014/02/21/pisa-thailand-regional-breakdown-shows-inequalities-between-bangkok-and-upper-north-with-the-rest-of-thailand/ }}&lt;/ref&gt;

၂၀၁၀ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ ထိုင်းကျောင်းသား ၇၂,၇၈၀ ဦးကို အိုင်ကျူစမ်းသပ် စာမေးပွဲ စစ်ဆေးခဲ့သည်။ ပျမ်းမျှ အိုင်ကျူအမှတ်မှာ ၉၈.၅၉ ဖြစ်သဖြင့် ယခင် စစ်ဆေးမှုထက် ပိုမြင့်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး အနေနှင့် အိုင်ကျူအဆင့်မှာ မညီမမျှ ဖြစ်နေပြီး တောင်ပိုင်းဒေသဖြစ်သော နရာထီဝပ်ခရိုင်တွင် အနိမ့်ဆုံး ပျမ်းမျှ ၈၈.၀၇ မှတ် ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပြီး အမြင့်ဆုံး ပျမ်းမျှအနေနှင့် နွန်တပ်ဘူရီခရိုင်တွင် ၁၀၈.၉၁ မှတ် ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနမှ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့မှု ကွာခြားချက် အပေါ်တွင် အပြစ်တင်ခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံများတွင် ကျင့်သုံးသည့် နည်းလမ်းအတိုင်း စားပွဲတင်ဆားတွင် အိုင်အိုဒင်း ထည့်သွင်းရန် အဆင့်ဆင့် ချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://thainews.prd.go.th/en/news.php?id=255407070017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110708135716/http://thainews.prd.go.th/en/news.php?id=255407070017 |archivedate=8 July 2011 |title=MOPH reports low IQ among Thai youth : National News Bureau of Thailand |publisher=Thainews.prd.go.th |date=8 July 2011 |accessdate=3 November 2011}}&lt;/ref&gt;

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် သတင်းအချက် နှင့် ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနမှ ကျောင်း ၂၇,၂၃၁ ကျောင်းတွင် စာသင်ခန်းအတွင်း၌ အလွန် လျင်မြန်သော အင်တာနက် အသုံးပြုခွင့်ရမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

==သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ==
အမျိုးသား သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ ဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေး အေဂျင်စီသည် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ ဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများကို ထောက်ပံ့ပေးပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးတွင် အသုံးချနိုင်ရန် အတွက် ကူညီပံ့ပိုးပေးသော ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရ၏ အေဂျင်စီ တစ်ခု ဖြစ်သည်။

ဆင်ခရိုထရွန် အလင်း သုတေသန ဌာနသည် ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ၊  အသုံးပြုပစ္စည်းသိပ္ပံ နှင့် ဇီဝသိပ္ပံ ဘာသာရပ်များ အတွက် ဆင်ခရိုထရွန် အလင်း နည်းပညာ ရင်းမြစ်ဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ အရှေ့မြောက်ဘက် မိုင် ၁၉၀ (၃၀၀ ကီလိုမီတာ) ခန့် အကွာ နခွန် ရာချာဆီးမားရှိ ဆူရာနရီး နည်းပညာ တက္ကသိုလ်တွင် တည်ရှိသည်။ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာနမှ ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးထားသော ထို ဌာနသည် အရှေ့တောင်အာရှရှိ ဆင်ခရိုထရွန် အကြီးစားများ ရှိရာ နေရာ ဖြစ်သည်။ ယခင်က ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ဆောတက် (SORTEC) ဆင်ခရိုထရွန် အဖြစ် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး နောက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့ကာ ၁.၂ GeV အထိ အသုံးပြုနိုင်ရန် အဆင့်မြင့်ခဲ့သည်။ ထိုဌာနမှ အသုံးပြုသူများအား ပုံမှန် အစီအစဉ် ဖြင့် ဆင်ခရိုထရွန်အလင်းများကို ပံ့ပိုးပေးသည်။
===အင်တာနက်===
ဘန်ကောက်မြို့တွင် အင်တာနက် အခမဲ့ အသုံးပြုနိုင်သည့် ဝိုင်ဖိုင် ဟော့စပေါ့ ၂၃,၀၀၀ ရှိသည်။ &lt;ref&gt;[http://www.bangkokpost.com/learning/learning-from-news/291478/bangkok-free-internet-23000-hotspots Bangkok's free internet: 23,000 hotspots | Bangkok Post: learning]. Bangkok Post (2 May 2012). Retrieved 16 April 2013.&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အင်တာနက်တွင် တစက္ကန့်လျှင် ၁၀ ဂစ်ဂါဘစ် အထိ ရသော ဖိုင်ဘာအော့ပတစ်လိုင်းများကိုလည်း ငှားရမ်း အသုံးပြုနိုင်ပြီး ကေအိုင်အာရ်ဇက်ကဲ့သို့သော အင်တာနက်ကုမ္ပဏီများမှ အိမ်သုံး အင်တာနက် အတွက် ဝန်ဆောင်မှု ပေးကြသည်။ 

အစိုးရမှ အင်တာနက်ကို ဆင်ဆာ ပြုလုပ်ထားပြီး အချို့သော ဝက်ဘ်ဆိုက်ဒ်များကို ဝင်ရောက်ခွင့်မပြုပေ။ &lt;ref name=&quot;asiancorrespondent.com&quot;&gt;[http://www.asiasentinel.com/politics/thailands-massive-internet-censorship/ &quot;Thailand’s Massive Internet Censorship&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150624040146/http://www.asiasentinel.com/politics/thailands-massive-internet-censorship/ |date=24 June 2015 }}, Asian Correspondent.com, Hybrid News Limited, 22 July 2010&lt;/ref&gt; ထိုကိစ္စရပ်အတွက် တာဝန်ရှိသော အဖွဲ့အစည်းများမှာ ထိုင်းတော်ဝင်ရဲတပ်ဖွဲ့၊ ထိုင်းဆက်သွယ်ရေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့၊ သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေး နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန တို့ ဖြစ်ကြသည်။

== စီးပွားရေး ==
ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတွင် ထွန်းသစ်စ ဈေးကွက်တစ်ခု ဖြစ်ပြီး စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း အသွင်သို့ အသစ်ပြောင်းလဲပြီး နိုင်ငံတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ဝယ်ယူနိုင်စွမ်းအား ကွာခြားမှုနှုန်း ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားမည်ဆိုပါက ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဂျီဒီပီမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၇၃ ဘီလီယံ မျှ ရှိသည်။ &lt;ref&gt;{{cite web|title=GDP (Purchasing Power Parity)|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html|website=The World Factbook|publisher=US CIA|accessdate=4 January 2015|archivedate=25 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140625150555/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2001.html}}&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံပြီးလျှင် ဒုတိယ အကြီးဆုံးသော စီးပွားရေး ရှိသော နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ကြွယ်ဝမှု ပျံ့နှံ့ခြင်းတွင် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အလယ်အလတ်နေရာတွင်ရှိပြီး စင်ကာပူ၊ ဘရူနိုင်းနှင့် မလေးရှားတို့ပြီးလျှင် စတုတ္ထမြောက် အချမ်းသာဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ 

ထိုင်းနိုင်ငံသည် အိမ်နီးချင်း ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများဖြစ်သော လောနိုင်ငံ၊ မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ တို့၏ ကျောက်ဆူးစီးပွားရေး အဖြစ် တည်ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ အမျိုးသား စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဘုတ်အဖွဲ့ (NESDB) ၏ စာရင်းဇယားအရ ၂၀၁၄ ခုနှစ် တတိယ ၃ လပတ်တွင် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း ၀.၈၄% မျှသာ ရှိသည်။ &lt;ref&gt;{{cite news|title=NESDB: Thailand facing unemployment problem|url=http://www.pattayamail.com/news/nesdb-thailand-facing-unemployment-problem-43104|accessdate=4 January 2015|work=Pattaya Mail|date=25 November 2014|archivedate=4 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150104034806/http://www.pattayamail.com/news/nesdb-thailand-facing-unemployment-problem-43104}}&lt;/ref&gt;

===လတ်တလော စီးပွားရေးသမိုင်း===
[[File:Bangkok skytrain sunset.jpg|left|thumb|[[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ် မိုးပျံရထား]]သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးရပ်ကွက်တစ်ခုဖြစ်သော ဆာသွန်ဧရိယာကို ဖြတ်သန်းသွားစဉ်။ ဘန်ကောက်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံး ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေး အချက်အချာဌာနတစ်ခု ဖြစ်သည်။]]
[[File:MahaNakhon by kylehase.jpg|right|thumb|ဘန်ကောက်ရှိ မဟာနခွန် မိုးမျှော်တိုက်]]
ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၈၅ မှ ၁၉၉၆ အတွင်း ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမြင့်မားဆုံး စီးပွားရေး တိုးတက်နှုန်း ရှိခဲ့ပြီး ပျမ်းမျှ အနေနှင့် တွက်ကြည့်မည် ဆိုပါက တစ်နှစ်လျှင် ၁၂.၄% ခန့် ရှိသည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းဘတ်ငွေ အပေါ်တွင် ဖိအားများလာခဲ့ပြီး ထိုနှစ်တွင် စီးပွားရေးမှာ ၁.၉% မျှ ကျဆင်းခဲ့ပြီး နောက်ဆက်တွဲအနေနှင့် စီးပွားရေးကပ် ဆိုက်ခဲ့ကာ ငွေကြေးကဏ္ဍ၏ အားနည်းမှုများ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ချာဗလစ် ယောင်ချိုင်ယု အစိုးရ အား ထိုင်းငွေကြေးကို ဈေးကွက်တွင်း လွတ်လပ်စွာ ဈေးနှုန်းတက်ကျခွင့် ပေးရန်အတွက် ဖိအားပေးခံခဲ့ရသည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ချာဗလစ် ယောင်ချိုင်ယု နှင့် ၎င်း၏ အစိုးရ အဖွဲ့အနေနှင့် စီးပွားပျက်ကပ်အား တုံ့ပြန်ရာတွင် နှေးကွေးသည်ဟု စွပ်စွဲတိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရပြီး ဝန်ကြီးချုပ်အား ဖိအားပေး နုတ်ထွက်စေခဲ့သည်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၇ ခုနှစ် အတွင်း ထိုင်းဘတ်ငွေ ၂၅ ဘတ်လျှင် အမေရိကန် ၁ ဒေါ်လာ နှုန်းဖြင့် တည်ငြိမ်နေခဲ့သည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ထိုင်းဘတ်သည် ဈေးအနိမ့်ဆုံး ထိုင်းဘတ်ငွေ ၅၆ ဘတ်လျှင် အမေရိကန် တစ်ဒေါ်လာသို့ ကျဆင်းခဲ့ပြီး ထိုနှစ်တွင် စီးပွားရေး ၁၀.၈% မျှ ကျဆင်းခဲ့ကာ အာရှ စီးပွားပျက်ကပ် ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးမှာ ၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည် တိုးတက်လာခဲ့ကာ ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် ၄.၂ မှ ၄.၄% အထိ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် ပို့ကုန် များပြားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အားနည်းလာခြင်း အခြေအနေကြောင့် တိုးတက်မှုနှုန်း ၂.၂% အထိ ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း နောင်နှစ်များတွင် အာရှ၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုမြင့်မားခြင်း၊ ဈေးကျသော ထိုင်းဘတ်ကြောင့် ပို့ကုန် တင်ပို့ရန် အားဖြစ်စေခြင်း၊ နိုင်ငံတွင်း အချို့သော ဧရာမ စီမံကိန်းကြီးများကြောင့် ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှု မြင့်တက်လာခြင်း နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်]] ၏ သက်ဆင်နောမစ် ဟုခေါ်သော ပံ့ပိုးမှုများကြောင့် စီးပွားရေး ပြန်လည်တိုးတက် လာခဲ့သည်။ ၂၀၀၂၊ ၂၀၀၃ နှင့် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တို့တွင် နှစ်စဉ် တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ ၅% မှ ၇% အထိ ရှိသည်။

၂၀၀၅၊ ၂၀၀၆ နှင့် ၂၀၀၇ ခုနှစ်တို့တွင် စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ ၄-၅% ခန့်တွင် ဝဲနေခဲ့သည်။ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ခိုင်မာမှုကျဆင်းလာခြင်းနှင့် ထိုင်းငွေကြေး ပိုမိုခိုင်မာလာခြင်းတို့ကြောင့် ၂၀၀၈ ခုနှစ် မတ်လတွင် ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းသည် တစ်ဒေါ်လာတွင် ၃၃ ဘတ် အထိ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ သက်ဆင်နောမစ်သည် ဝေဖန်မှုများ ခံခဲ့ရသော်လည်း တရားဝင် စာရင်းဇယားများအရ ထိုင်းနိုင်ငံ အီဆန်ဒေသ၏ လူတစ်ဦးချင်း ဂျီဒီပီမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁,၄၇၅ အထိ ၂ ဆကျော်မျှ တိုးတက်လာပြီး တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် ဘန်ကောက်ဧရိယာရှိ ဂျီဒီပီမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇,၉၀၀ မှ ၁၃,၀၀၀ အထိ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite news|title=Thai northeast vows poll payback to Shinawatra clan|url=https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iMeE4IHFr1q7Rr-eX5J1UmL3gcZQ?docId=b69c47e3-e4f5-4c32-8679-3d7ce5f040a3|accessdate=8 February 2014|agency=Agence France-Presse|date=31 January 2014|author=Aidan Jones}}&lt;/ref&gt;

၂၀၁၀ ခုနှစ် အဓိက ဆန္ဒပြမှုများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် မငြိမ်သက်မှုများနှင့်အတူ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဂျီဒီပီ တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ ယခင် အရပ်သားအစိုးရ လက်အောက် ၅-၇% မှ ၄-၅% အထိ ကျဆင်းလာခဲ့သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့် စားသုံးသူများ၏ ယုံကြည်မှု ကျဆင်းရခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းရင်းမှာ နိုင်ငံရေး မရေရာမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်။ အိုင်အမ်အက်ဖ်မှ ထိုင်း၏ စီးပွားရေးသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ် အနိမ့်ဆုံး ဂျီဒီပီ တိုးတက်မှုနှုန်း ၀.၁% မှ ၂၀၁၂ တွင် ၅.၅% သို့လည်းကောင်း ၂၀၁၃ တွင် ၇.၅ ရာခိုင်နှုန်းသို့လည်းကောင်း တိုးတက်လာနိုင်သည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံတော်ဘဏ်၏ ငွေကြေးပေါ်လစီများနှင့် ယခင် [[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်]] အစိုးရ၏ ငွေကြေးနှိုးဆွမှု အားထုတ်ချက်များပေါ်မူတည်၍ ခန့်မှန်းခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424052970203960804577243432046066486 |title=Thailand Economy To Rebound Strongly In 2012, |work=The Wall Street Journal |date=24 February 2012 |accessdate=26 April 2012 |author=Phisanu Phromchanya |archivedate=15 October 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015133916/http://www.wsj.com/articles/SB10001424052970203960804577243432046066486 }}&lt;/ref&gt;

၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၂၂ ရက် စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှု အပြီးတွင် အေအက်ဖ်ပီ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သတင်းအေဂျင်စီမှ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်အရ နိုင်ငံသည် စီးပွားရေးကျဆင်းမှု ဖြစ်ရန် တည်းတည်းသာ လိုတော့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ထိုဆောင်းပါးအရ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ အဖမ်းအဆီးများကို စိုးရိမ်၍ ထိုင်းနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာသွားကြသော ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသား ၁၈၀,၀၀၀ ဦး ခန့် အပေါ်တွင် ဦးတည်ရေးသားထားပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီမှ မတ်လ အထိ ၃ လပတ်အတွင်း ထိုင်းစီးပွားရေးသည် ၂.၁% မျှ ကျဆင်းသွားသည့် သတင်းအချက်အလက်ဖြင့် အဆုံးသတ်ထားသည်။&lt;ref&gt;{{cite news|title=Cambodian exodus from Thailand jumps to nearly 180,000|url=http://www.afp.com/en/news/cambodian-exodus-thailand-jumps-nearly-180000|accessdate=17 June 2014|agency=Agence France-Presse|date=17 June 2014|deadurl=yes|archiveurl=https://archive.today/20140617134545/http://www.afp.com/en/news/cambodian-exodus-thailand-jumps-nearly-180000|archivedate=17 June 2014|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

===ပြည်ပပို့ကုန်နှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း===

[[File:Thailand Export Treemap.png|thumb|250px|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်များကို အပိုင်းအလိုက် ပြပုံ]]
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ပို့ကုန်အပေါ်တွင် များစွာ မူတည်နေပြီး ပို့ကုန်များသည် စုစုပေါင်းပြည်တွင်းထုတ်ကုန်၏ ၃ပုံ၂ပုံမျှ ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၅ ဘီလီယံမျှ တန်ဖိုးရှိသော ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို တင်ပို့ရောင်းချလျက် ရှိသည်။ အဓိကပို့ကုန်များတွင် ဆန်၊ အဝတ်အထည်နှင့် ဖိနပ်၊ ရေထွက်ပစ္စည်းများ၊ ရာဘာ၊ ကျောက်မျက်ရတနာ၊ မော်တော်ကား၊ ကွန်ပျူတာ နှင့် လျှပ်စစ် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ပါဝင်သည်။&lt;ref name=CIA /&gt;

အဓိက လုပ်ငန်းများတွင် လျှပ်စစ် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၊ ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများ၊ ကွန်ပျူတာ ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများနှင့် ယာဉ်များ ပါဝင်သည်။ ၁၉၉၇-၁၉၉၈ အာရှ ငွေကြေးဂယက်မှ ပြန်လည် အဖတ်ဆည်ရာတွင် အခြားသော အချက်များနှင့် အတူ ပို့ကုန်သည် အဓိကနေရာမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မော်တော်ကား ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အကြီးဆုံး ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် နဝမမြောက် အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ &lt;ref name=BkP&gt;{{cite journal | journal = Bangkok Post | title = 2-million milestone edges nearer | url =http://www.bangkokpost.com/business/economics/308171/2-million-milestone-edges-nearer | first = Santan | last = Santivimolnat | publisher = The Post Publishing | date = 18 August 2012 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://thailand-business-news.com/business/43750-thailand-poised-to-surpass-car-production-target|title=Thailand poised to Surpass Car Production target|last=Languepin|first=Olivier|date=3 January 2013|work=Thailand Business News|accessdate=20 January 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130115152809/http://thailand-business-news.com/business/43750-thailand-poised-to-surpass-car-production-target|archivedate=15 January 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=OICA&gt;{{cite web | title = Production Statistics | publisher = OICA (International Organization of Motor Vehicle Manufacturers) | url = http://oica.net/category/production-statistics/ | accessdate = 26 November 2012 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20131106174001/http://www.oica.net/category/production-statistics/ | archivedate = 6 November 2013 }}&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကားလုပ်ငန်းမှ နှစ်စဉ် ကားစင်းရေ ၁.၅ သန်းခန့် ထုတ်လုပ်ပြီး အများစုမှာ လုပ်ငန်းသုံး ကားများ ဖြစ်သည်။ &lt;ref name=OICA /&gt;

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တပ်ဆင်တည်ဆောက်သော ကားအများစုမှာ နိုင်ငံခြား ထုတ်လုပ်သူများမှ တီထွင်ပြီး လိုင်စင်ယူ လုပ်ကိုင်ကြခြင်း ဖြစ်ကာ အထူးသဖြင့် ဂျပန် နှင့် ကိုရီးယားနိုင်ငံများမှ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကားလုပ်ငန်းသည် အာဆီယံ လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်မှုဇုန် အား အခွင့်ကောင်းယူ၍ ၎င်းတို့၏ ကုန်ပစ္စည်းများအတွက် ဈေးကွက်ကို ရှာဖွေကြသည်။ ဂျပန် ကုမ္ပဏီ ၅ ခု၊ အမေရိကန် ကုမ္ပဏီ ၂ ခု နှင့် အိန္ဒိယမှ တာတာ အစရှိသော ထုတ်လုပ်သူ ၈ ဦးသည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း အမိုးဖွင့် ကုန်တင်ယာဉ်များကို ထုတ်လုပ်ကြသည်။ &lt;ref name=Nikkei&gt;{{cite news|last1=Takahashi|first1=Toru|title=Thailand's love affair with the pickup truck|url=http://asia.nikkei.com/magazine/20141127-Abenomics-on-the-ballot/Business/Thailand-s-love-affair-with-the-pickup-truck|accessdate=4 January 2015|work=Nikkei Asian Review|date=27 November 2014|archivedate=3 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150103135212/http://asia.nikkei.com/magazine/20141127-Abenomics-on-the-ballot/Business/Thailand-s-love-affair-with-the-pickup-truck}}&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက် အမိုးဖွင့် ကုန်တင်ယာဉ် အသုံးအများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ယာဉ်အသစ် ရောင်းချမှု၏ ၄၂% မှာ အမိုးဖွင့်ကားများ ဖြစ်သည်။&lt;ref name=Nikkei /&gt;

===ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်း===
[[File:Wat Phra Kaew - 1.jpg|thumb|left|[[ဘန်ကောက်မြို့]]၏ တော်ဝင်နန်းတော်ဝင်းရှိ [[ဝတ်ဖရာကဲ|ဝတ်ဖရာကဲကျောင်းတိုက်]]]]
[[File:Kinnon Wat Phra Kaew.jpeg|thumb|[[ဝတ်ဖရာကဲ|ဝတ်ဖရာကဲကျောင်းတိုက်]]ရှိ ဒဏ္ဍာရီလာ [[ကိန္နရာ]] ရုပ်တု]]
[[File:Airbus A380-841, Thai Airways International AN2253510.jpg|thumb|ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားလေကြောင်း [[ထိုင်းအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်းလိုင်း|ထိုင်းလေကြောင်းလိုင်း]]မှ [[အဲယားဘတ်စ် A380]]]]

ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ စီးပွားရေး၏ ၆% မျှ ရှိသည်။ နိုင်ငံတကာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား အဖွဲ့၏ စာရင်းဇယားအရ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အရှေ့တောင်အာရှ၌ လာရောက်လည်ပတ်သူ အများဆုံး နိုင်ငံမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဂျီဒီပီ ဘတ်ငွေ ၁၂ ထရီလီယံ တွင် ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွား လုပ်ငန်းမှ ရသော ငွေ ၉ ရာခိုင်နှုန်း (ဘတ်ငွေ ၁ ထရီလီယံ ) (၂၀၁၃ ခုနှစ်) မှ ၁၆ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ရှိသည်။&lt;ref&gt;{{cite news|title=Government moves to head off tourist fears |url=http://www.bangkokpost.com/news/politics/666028/government-moves-to-head-off-tourist-fears|accessdate=24 August 2015|work=Bangkok Post|date=2015-08-24}}&lt;/ref&gt;ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှ သွယ်ဝိုက်၍ ရရှိသော ငွေကိုပါ ထည့်သွင်းရေတွက်မည် ဆိုပါက ထိုင်းနိုင်ငံ ဂျီဒီပီ၏ ၂၀.၂ ရာခိုင်နှုန်း (ဘတ်ငွေ ၂.၄ ထရီလီယံ) အထိ ရှိသည်။ &lt;ref name=WTTC-2014&gt;{{cite book|title=Travel and Tourism, Economic Impact 2014: Thailand|date=2014|publisher=World Travel &amp; Tourism Council|location=London|edition=2014|url=http://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic%20impact%20research/country%20reports/thailand2014.pdf|accessdate=10 March 2015|archive-date=19 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150319212933/http://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic%20impact%20research/country%20reports/thailand2014.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

ထိုင်းနိုင်ငံ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွား အာဏာပိုင် အဖွဲ့က &quot;အံဩဖွယ်ရာ ထိုင်းနိုင်ငံ&quot; ဟူသော ကြွေးကြော်သံကို အသုံးပြု၍ ထိုင်းနိုင်ငံအား နိုင်ငံတကာတွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် &quot;ထိုင်းဆန်မှုကို ရှာဖွေပါ&quot; ဟူသော ကမ်ပိန်းဖြင့် ထပ်မံအားဖြည့် ခဲ့သည်။&lt;ref name=TAT-History&gt;{{cite news|title=History|url=http://www.tatnews.org/history/|accessdate=7 May 2015|work=TATnews.org|agency=Tourism Authority of Thailand (TAT)|date=2015|archivedate=14 April 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150414011618/http://www.tatnews.org/history/}}&lt;/ref&gt;

အာရှမှ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများသည် ထိုင်းနိုင်ငံအား ဘန်ကောက်မြို့သို့ သွားရောက်ရန်နှင့် ၎င်း၏ ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ သမိုင်း၊ သဘာဝနှင့် ယဉ်ကျေးမှု မြင်ကွင်းများကို ကြည့်ရှု လေ့လာရန် အတွက် သွားရောက်ကြသည်။ အနောက်နိုင်ငံများမှ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများမှာမူ ဘန်ကောက်မြို့နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို လည်ပတ်ရန် အတွက်သာ မကဘဲ တောင်ပိုင်းရှိ ကမ်းခြေများ နှင့် ကျွန်းများသို့ သွားရောက် အပန်းဖြေရန် အတွက်ပါ လာရောက်ကြသည်။ မြောက်ပိုင်းမှာမူ တောတွင်း လမ်းလျှောက်ခြင်း နှင့် စွန့်စား ခရီးသွားခြင်း အတွက် သွားရောက်ရန် နေရာ ဖြစ်ပြီး အမျိုးမျိုးသော တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများ နှင့် တောအုပ် ထူထပ်သော တောင်ကုန်းများကြောင့် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများ လည်ပတ်မှုနည်းသော နေရာမှာ အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ အီဆန် ဒေသ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြား ခရီးသွားများ အဆင်ပြေစေရန် အတွက် ထိုင်း အစိုးရမှ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား ရဲတပ်ဖွဲ့ကို တည်ထောင်ထားပြီး အဓိက ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများ လည်ပတ်ရာ နေရာများတွင် ရဲစခန်းများ ဖွင့်လှစ်ပေးကာ ထိုရဲတပ်ဖွဲ့အတွက် သီးခြား အရေးပေါ် ဖုန်းနံပါတ်လည်း ထားရှိပေးထားသည်။&lt;ref&gt;[http://www.amazing-thailand.com/Police.html Tourist Police in Thailand] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080703161503/http://www.amazing-thailand.com/Police.html |date=3 July 2008 }}. Amazing-Thailand.com. Retrieved on 16 September 2010.&lt;/ref&gt;

[[File:Thai wiki.JPG|thumb|left|ခရီးသွားလုပ်ငန်း ပြပွဲရှိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ &quot;အံဩဖွယ်ရာ ထိုင်းနိုင်ငံ&quot; ပြခန်း]]

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆွဲဆောင်မှုများတွင် ရေငုပ်ခြင်း၊ သဲသောင်ကမ်းခြေများ၊ ရာပေါင်းများစွာသော အပူပိုင်း ကျွန်းများ၊ ညဘက် လည်ပတ်စရာနေရာများ၊ ရှေးဟောင်းသုတေသန နယ်မြေများ၊ ပြတိုက်များ၊ တောင်တန်းဒေသ လူမျိုးစုများ၊ သစ်ပင်ပန်းမန် နှင့် ကျေးငှက်သာရကာများ၊ နန်းတော်များ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုရားပုထိုးများ နှင့် ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ များ တို့ ပါဝင်သည်။ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွား အများအပြားမှာ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်စဉ် အတွင်း သင်တန်းများ တက်ရောက်လေ့ ရှိကြသည်။ ရေပန်းစားသော သင်တန်းများမှာ ထိုင်းအစားအစာ ချက်ပြုတ်နည်း သင်တန်း ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ သင်တန်း နှင့် ရိုးရာ ထိုင်း အနှိပ်ပညာ သင်တန်း တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမျိုးသား ပွဲတော်များတွင် ထိုင်းနှစ်သစ်ကူး ဆုန်ခရန် သင်္ကြန်ပွဲတော် မှ စ၍ လွိုင်ခရာသောင်ခေါ် မီးမျှောပွဲအထိ ပါဝင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ ဒေသ အလိုက်တွင်လည်း ရိုးရာ ပွဲတော်များ ရှိသည်။ ထင်ရှားသော ပွဲတော်များမှာ ဆူရင်ဒေသရှိ ဆင်ပွဲတော်၊ ယာဆိုသုန် ဒေသရှိ ဒုံးပျံပွဲတော် နှင့် ဒန်ဆိုင်းရှိ ပီးကသွန်ခေါ် သရဲပွဲတော် တို့  ဖြစ်ကြသည်။ ထိုင်းရိုးရာ ဟင်းလျာများသည် လတ်ဆတ်သော ပရဆေးပင်များနှင့် ဟင်းခပ်အမွေးအကြိုင်များကို အသုံးပြုမှုကြောင့် ကမ္ဘာအနှံ့တွင် ကျော်ကြားသည်။

ဘန်ကောက်ရှိ ကုန်တိုက်ကြီးများတွင် နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသခံ အမှတ်တံဆိပ် အမျိုးမျိုးတို့ကို ဝယ်ယူရရှိနိုင်သည်။ မြို့တော်၏ မြောက်ဘက်တွင် ဘီတီအက်စ် ခေါ် မိုးပျံရထားနှင့် မြေအောက်ရထားတို့ဖြင့် သွားရောက်နိုင်သော ချပ်တူချပ် စနေတနင်္ဂနွေ ဈေးရှိသည်။ ၎င်းသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံး ဈေးပင် ဖြစ်နိုင်ပြီး အိမ်သုံး ပစ္စည်းမှ စ၍ အသက်ရှင်သော (တစ်ခါတရံ မျိုးသုဉ်းလုနီးဖြစ်သော) တိရစ္ဆာန်များ ကို ဝယ်ယူရရှိနိုင်သည်။ &lt;ref&gt;[http://cms.iucn.org/index.cfm?uNewsID=850 IUCN – Home] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111003191229/http://cms.iucn.org/index.cfm?uNewsID=850 |date=3 October 2011 }}. Cms.iucn.org (24 April 2008). Retrieved on 16 September 2010.&lt;/ref&gt; ပရာတူနမ်ဈေးတွင် အဝတ်အထည် နှင့် ပတ်သက်သော ကုန်ပစ္စည်းများကို ရောင်းချသည်။ ဆီလုံ ရပ်ကွက်နှင့် ခေါက်ဆန်လမ်းရှိ ညဈေးများမှာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများ အတွက် ရည်ရွယ် ဖွင့်လှစ်ထားပြီး တီရှပ်၊ လက်မှုပစ္စည်းများ၊ နာရီ အတု နှင့် နေကာမျက်မှန် များ စသည်တို့ကို ရောင်းချသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ဒမ်မနန် ဆာဒူဝပ် ကဲ့သို့သော ရေပေါ်ဈေးများကို တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ချင်းမိုင်မြို့ သို့ လည်ပတ်ရာတွင်  မြို့ဟောင်းအတွင်းရှိ ရာချာဒါမနမ် လမ်းမပေါ်တွင် တည်ခင်းသော တနင်္ဂနွေ လမ်းလျှောက် ညနေ လမ်းဘေးဈေး သည် ဈေးဝယ်ရန် အတွက် ရည်ညွှန်းကြသော နေရာ ဖြစ်သည်။ ထိုဈေးမှ ဒေသခံများ နှင့် နိုင်ငံခြားသားများကို ဆွဲဆောင်မှု ပေးနိုင်သည်။ ချင်းမိုင် ညဈေးမှာ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများအတွက် ဦးတည်ရောင်းချသော ဈေးဖြစ်ပြီး မြို့ရိုးဟောင်းနေရာ၏ အရှေ့ဘက်ရှိ တိုက်အချို့မှစ၍ မြစ် အထိ ဖြန့်ကျက် တည်ရှိသည်။
[[File:Historic City of Ayutthaya-111233.jpg|thumb|[[ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ]] ဖြစ်သော အယုဓျာ သမိုင်းဝင် ဥယျာဉ်မှ ဗုဒ္ဓ၏ ဦးခေါင်းတော် ဝပ် မဟာသပ်]]
ပြည့်တန်ဆာ လုပ်ငန်းနှင့် လိင်မှုဆိုင်ရာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာလည်း ထိုင်းနိုင်ငံစီးပွားရေး၏ တရားဝင် မကြေညာသော်လည်း လူအများသိကြသည့် အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအား ပြည်ပရှိ အထူးအဆန်း အနေနှင့် ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများအား ဆွဲဆောင်သည့် ကမ်ပိန်းလည်း ရှိခဲ့သည်။&lt;ref&gt;Ocha, Witchayanee. &quot;Transsexual emergence: gender variant identities in Thailand.&quot; ''Culture, Health &amp; Sexuality''14.5 (2012): 563–75. Web.&lt;/ref&gt; ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်သည် ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် ပေါင်းစပ်လိုက်ပြီး ငွေကြေးဖြင့် မြူဆွယ်မှုများ ရှိလာသည့် အခါတွင် ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်း နှင့် လိင်မှုဆိုင်ရာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော ခန့်မှန်းမှု တစ်ခု အရ နှစ်စဉ် ထိုလုပ်ငန်းမှ ဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄.၃ ဘီလီယံ အထိ သို့မဟုတ် ထိုင်း စီးပွားရေး၏ ၃% အထိ ရှိသည်ဟု ခန့်မှန်း ထားသည်။ &lt;ref name=&quot;legal&quot;&gt;[http://www.theage.com.au/articles/2003/11/26/1069825832486.html?oneclick=true Thailand mulls legal prostitution.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110616233250/http://www.theage.com.au/articles/2003/11/26/1069825832486.html?oneclick=true|date=16 June 2011}} ''[[The Age]]'', 26 November 2003&lt;/ref&gt; ချူလာလောင်ကောင်း တက္ကသိုလ်မှ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တရားမဝင် စီးပွားရေး အပေါ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော သုတေသန တစ်ခု အရ ၁၉၉၃ မှ ၁၉၉၅ ခုနှစ် အတွင်း ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ ဂျီဒီပီ၏ ၂.၇% ခန့် ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့သည်။&lt;ref&gt;Pasuk Phongpaichit [http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~ppasuk/illegaleconomy.doc Thailand's illegal economy and public policy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110429011951/http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~ppasuk/illegaleconomy.doc |date=29 April 2011 }}. Seminar paper delivered at the Centre of Southeast Asian Studies, Kyoto University, Nov 1999&lt;/ref&gt; ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားတို့၏ သုံးစွဲငွေ အနည်းဆုံး ၁၀% သည် လိင်မှုဆိုင်ရာ ဖျော်ဖြေရေး လုပ်ငန်းတွင် အသုံးပြုမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Martin|first1=Lorna|title=Paradise Revealed|url=http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2006/01/25/2003290710/4|website=Taipei Times|accessdate=29 January 2015|archivedate=2 December 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141202022539/http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2006/01/25/2003290710/4}}&lt;/ref&gt;

ထိုင်းနိုင်ငံသည် လိင်ပြောင်းလဲရန် အတွက် ခွဲစိပ်ကုသရာတွင် ထိပ်တန်းမှ ရှိသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် စာရင်းဇယားအရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆေးကုသမှုဆိုင်ရာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် နှစ်စဉ် ခရီးသည် ၂.၅ သန်းကို ဆွဲဆောင်နိုင်သည် ဟု သိရသည်။ &lt;ref&gt;Finch, Steve. &quot;Thailand top destination for medical tourists.&quot; ''CMAJ : Canadian Medical Association Journal''. Canadian Medical Association, 07 Jan. 2014. Web. 1 Mar. 2017.&lt;/ref&gt; ၁၉၈၅ မှ ၁၉၉၀ အတွင်း နိုင်ငံခြားမှ နပုလ္လိင် ၅% လျှင် လိင်ပြောင်းလဲရန် ခွဲစိတ်ကုသမှု အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လာရောက်ကြသည်။ ၂၀၁၀ မှ ၂၀၁၂ အတွင်းတွင် နိုင်ငံခြားမှ နပုလ္လိင် ၉၀% ကျော် လိင်ပြောင်းလဲရန် အတွက် ခွဲစိတ်ကုသမှု ခံယူရန် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လာရောက်ကြသည် ဟု သိရသည်။ &lt;ref&gt;Chokrungvaranont, Prayuth, Gennaro Selvaggi, Sirachai Jindarak, Apichai Angspatt, Pornthep Pungrasmi, Poonpismai Suwajo, and Preecha Tiewtranon. &quot;The Development of Sex Reassignment Surgery in Thailand: A Social Perspective.&quot; ''The Scientific World Journal''. Hindawi Publishing Corporation, 2014. Web. 23 Mar. 2017.&lt;/ref&gt;
{{Clear}}

===စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်း===
[[File:Rice farmers Mae Wang Chiang Mai Province.jpg|thumb|300px|ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆန်တင်ပို့မှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုင်းအလုပ်သမားထု၏ ၄၉% သည် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကဏ္ဍတွင် လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။&lt;ref name=ODI1 /&gt;]]

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အလုပ်သမားထု၏ ၄၉% သည် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကဏ္ဍတွင် လုပ်ကိုင်လျက် ရှိကြသည်။ &lt;ref name=ODI1 /&gt; ၁၉၈၀ ခုနှစ်က ၇၀% မျှ လုပ်ကိုင်ကြသော်လည်း ယခု လျော့ကျသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆန်သည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အရေးပါသော သီးနှံဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆန်တင်ပို့မှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့ကာ လတ်တလောတွင်မှ အိန္ဒိယနိုင်ငံ နှင့် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံတို့ နောက်သို့ ရောက်ခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;International Grains Council. [http://www.igc.int/en/downloads/gmrsummary/gmrsumme.pdf &quot;Grain Market Report (GMR444)&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140702110607/http://www.igc.int/en/downloads/gmrsummary/gmrsumme.pdf |date=2 July 2014 }}, London, 14 May 2014. Retrieved 13 June 2014.&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံသည် [[မဟာမဲခေါင်ဒေသခွဲ]] အတွင်း စိုက်ပျိုးနိုင်သော မြေ အများဆုံး ရှိသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၂၇.၂၅% ရှိသည်။ &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2097.html |title=CIA World Factbook – Greater Mekong Subregion |publisher=Cia.gov |accessdate=3 November 2011 |archivedate=26 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140326095031/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2097.html }}&lt;/ref&gt; စိုက်ပျိုးနိုင်သော မြေများထဲမှ ၅၅ % ကို ဆန်စိုက်ပျိုးရန် အတွက် အသုံးချထားသည်။ &lt;ref name=IRRI_Thailand&gt;{{cite web|url=http://www.irri.org/science/cnyinfo/thailand.asp |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080327095326/http://www.irri.org/science/cnyinfo/thailand.asp |archivedate=27 March 2008 |title=Rice Around The World. Thailand |publisher=Irri.org |accessdate=25 April 2010}}&lt;/ref&gt;

စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကဏ္ဍသည် လုပ်အားကို အဓိက အသုံးချသော အလုပ် အဖြစ်မှ စက်မှုအားကို အသုံးချပြီး ပိုမို၍ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်သော ကဏ္ဍ အဖြစ် ပြောင်းလဲလျက် ရှိသည်။ &lt;ref name=ODI1&gt;Henri Leturque and Steve Wiggins 2010. [http://www.odi.org.uk/resources/details.asp?id=5108&amp;title=thailands-progress-agriculture-transition-sustained-productivity-growth Thailand's progress in agriculture: Transition and sustained productivity growth] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110427222924/http://www.odi.org.uk/resources/details.asp?id=5108&amp;title=thailands-progress-agriculture-transition-sustained-productivity-growth |date=27 April 2011 }}. London: Overseas Development Institute&lt;/ref&gt;၁၉၆၂ ခုနှစ်မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်အတွင်း စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ကဏ္ဍသည် တစ်နှစ်လျှင် ၄.၁% တိုးတက်လျက် ရှိပြီး ၁၉၈၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၇ ခုနှစ်ကြားတွင် ၂.၂% မျှ ဆက်လက်တိုးတက်လျက် ရှိသည်။&lt;ref name=ODI1 /&gt; စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးမှ ဂျီဒီပီတွင် ပါဝင်မှုနှုန်း ကျဆင်းလျက် ရှိပြီး ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို တင်ပို့ရောင်းချခြင်းမှာ မြင့်တက်လျက် ရှိသည်။

== အခြေခံ အဆောက်အအုံများ ==

=== သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ===
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍတွင် [[မီးရထား]]၊ လမ်းနှင့် လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးစနစ်များ ပါဝင်သည်။

==== မီးရထားပို့ဆောင်ရေး ====
{{See also|ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဆူခုမ်ဝစ်လိုင်း|စီလုမ်လိုင်း|label 1=အပြာရောင်လိုင်း (ဘန်ကောက်)}}
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားမီးရထားလမ်းကြောင်းအားလုံးကို [[ထိုင်းနိုင်ငံမီးရထားလုပ်ငန်း]] (State Railway of Thailand - SRT) က လည်ပတ်သည်။ မြို့ကြီးများအကြား ပြေးဆွဲသော ခရီးသည်တင် မီးရထားများအတွက် အဓိကဘူတာကြီးများမှာ ခရွန်တေ့ပ် အဖီဝပ် ဗဟိုဘူတာကြီး (Krung Thep Aphiwat Central Terminal) နှင့် ဘန်ကောက် (ဟွာလမ်ဖုန်) (Bangkok (Hua Lamphong)) ဘူတာတို့ ဖြစ်သည်။ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရေးအတွက် အဓိကဘူတာများမှာ ဖာဟွန်ယိုထင် (Phahonyothin) နှင့် အိုင်စီဒီ လတ်ကရာဘန်း (ICD Lat Krabang) တို့ ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အထိ SRT တွင် ၄,၅၀၇ ကီလိုမီတာ (၂,၈၀၁ မိုင်) ရှည်လျားသော မီးရထားလမ်းများရှိပြီး ၎င်းအားလုံးသည် မီတာဂေ့ချ် (meter gauge) ဖြစ်သည်။ မီးရထားလမ်းအများစု (၂,၇၀၂.၁ ကီလိုမီတာ) သည် တစ်လမ်းသွားဖြစ်သော်လည်း ဘန်ကောက်ဝန်းကျင်ရှိ အရေးပါသော အပိုင်းအချို့မှာ နှစ်လမ်းသွား (၁,၂၃၄.၉ ကီလိုမီတာ သို့မဟုတ် ၇၆၇.၃ မိုင်) သို့မဟုတ် သုံးလမ်းသွား (၁၀၇ ကီလိုမီတာ သို့မဟုတ် ၆၆ မိုင်) ဖြစ်ပြီး တိုးချဲ့ရန် အစီအစဉ်များလည်း ရှိသည်။.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Thongkamkoon|first=Chaiwat|date=17 November 2017|title=25601124-RaiwalDevOTP.pdf|url=https://www.otp.go.th/uploads/tiny_uploads/PDF/2560-11/25601124-RaiwalDevOTP.pdf|access-date=3 January 2024|website=Office of Transport and Traffic Policy and Planning}}{{Dead link|date=March 2024|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Thongkamkoon|first=Chaiwat|title=PowerPoint Presentation|url=https://www.boi.go.th/upload/content/Infrastructure%20Development%20Plan%20by%20Mr.%20Chaiwat%20Thongkamkoon%20(EN)_5b7f83df1eff2.pdf|access-date=3 January 2024|website=Thailand Board of Investment|archive-date=3 January 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240103133819/https://www.boi.go.th/upload/content/Infrastructure%20Development%20Plan%20by%20Mr.%20Chaiwat%20Thongkamkoon%20(EN)_5b7f83df1eff2.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[ဘန်ကောက်မြို့]]ရှိ မီးရထားပို့ဆောင်ရေးတွင် ခရီးရှည်ဝန်ဆောင်မှုများလည်း ပါဝင်သည်။ မြို့တော်တွင် အမြန်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး မီးရထားစနစ် လေးမျိုးရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ [[ဘန်ကောက် မိုးပျံရထား|ဘီတီအက်စ်]]မိုးပျံရထား (BTS Skytrain)၊ အမ်အာရ်တီ (MRT)၊ အက်စ်အာရ်တီလိုင်းများ (SRT Red Lines) နှင့် လေဆိပ်မီးရထားလိုင်း (Airport Rail Link) တို့ ဖြစ်ကြသည်။&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Malaitham|first=Sathita|date=2013|title=A Study Of Urban Rail Transit Development Effects In Bangkok Metropolitan Region|url=https://repository.kulib.kyoto-u.ac.jp/dspace/bitstream/2433/180485/2/dkogk03781.pdf|journal=Kyoto University}}&lt;/ref&gt;

ဘန်ကောက်တွင် ယခင်က Lavalin Skytrain နှင့် Bangkok Elevated Road and Train System ကဲ့သို့သော အမြန်ရထားစီမံကိန်း နှစ်ခု ပျက်ကွက်ခဲ့ဖူးသော်လည်း၊ ၁၉၉၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဘန်ကောက်မြို့တော်ဧရိယာအတွက် လူထုအမြန်ပို့ဆောင်ရေး မာစတာစီမံကိန်း (Mass Rapid Transit Master Plan in Bangkok Metropolitan Region) ကို ကက်ဘိနက်က အတည်ပြုခဲ့ပြီး ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှစ၍ ယနေ့အထိ အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။&lt;ref name=&quot;adjustplan&quot;&gt;{{cite web|script-title=th:เส้นทางปรับแผนรถไฟฟ้า|url=http://www.otp.go.th/th/Bkk_mrt/adjustplan.php|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110102075809/http://www.otp.go.th/th/Bkk_mrt/adjustplan.php|archive-date=2 January 2011|access-date=16 January 2012|work=Mass Rapid Transit Master Plan in Bangkok Metropolitan Region website|publisher=Office of Transport and Traffic Policy and Planning|language=th}}&lt;/ref&gt;

==== လမ်းပို့ဆောင်ရေး ====
ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၃၉၀,၀၀၀ ကီလိုမီတာ (၂၄၀,၀၀၀ မိုင်) ရှည်လျားသော အဝေးပြေးလမ်းမကြီးများ ရှိသည်။ &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Janssen|first=Peter|date=23 January 2017|title=Thailand's expanding state 'threatens future growth'|work=Nikkei Asian Review|url=http://asia.nikkei.com/Politics-Economy/Economy/Thailand-s-expanding-state-threatens-future-growth|url-status=live|access-date=23 January 2017|archive-url=https://archive.today/20211124094900/https://asia.nikkei.com/Politics-Economy/Economy/Thailand-s-expanding-state-threatens-future-growth|archive-date=24 November 2021}}&lt;/ref&gt;၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် လမ်းပေါင်း ၄၆၂,၁၃၃ ခုကျော်နှင့် မှတ်ပုံတင်ထားသော ယာဉ်အစီးရေ ၃၇ သန်းကျော်ရှိပြီး၊ ၎င်းတို့အနက် မော်တော်ဆိုင်ကယ်အစီးရေ သန်း ၂၀ ပါဝင်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite news|date=19 January 2017|title=Life and death on Thailand's lethal roads|publisher=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-38660283|url-status=live|access-date=17 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20191015221844/https://www.bbc.com/news/world-asia-38660283|archive-date=15 October 2019}}&lt;/ref&gt;လမ်းကြောင်းမခွဲထားသော နှစ်လမ်းသွား အဝေးပြေးလမ်းမအများအပြားကို လေးလမ်းသွား အဝေးပြေးလမ်းမများအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဘန်ကောက်မြို့တော်ဧရိယာအတွင်းတွင် ထိန်းချုပ်ဝင်/ထွက်နိုင်သော အဝေးပြေးလမ်းမများစွာ ရှိသည်။ ဘန်ကောက်မှသာလျှင် လမ်းကြောင်း ၁၁၄ ခုပေါ်တွင် အများပြည်သူသုံး ဗင်ကား ၄,၁၂၅ စီး ပြေးဆွဲလျက်ရှိသည်။&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Mahittirook|first=Amornrat|date=7 November 2016|title=Public vans likely to offer 10% fare cut|work=Bangkok Post|url=http://www.bangkokpost.com/business/tourism-and-transport/1128693/public-vans-likely-to-offer-10-fare-cut|access-date=7 November 2016|archive-date=28 March 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240328151333/https://www.bangkokpost.com/business/general/1128693/public-vans-likely-to-offer-10-fare-cut|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

အခြားလမ်းပို့ဆောင်ရေးပုံစံများတွင် တုတုများ (tuk-tuks)၊ တက္ကစီများ (၂၀၁၈ ခုနှစ်အထိ နိုင်ငံတစ်ဝန်း မှတ်ပုံတင်ထားသော တက္ကစီ ၈၀,၆၄၇ စီးကျော်ရှိသည်)&lt;ref&gt;{{Cite news|date=14 November 2018|title=The meter is ticking|work=Bangkok Post|department=Opinion|url=https://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/1575514/the-meter-is-ticking|url-status=live|access-date=14 November 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20200606194211/https://www.bangkokpost.com/opinion/opinion/1575514/the-meter-is-ticking|archive-date=6 June 2020}}&lt;/ref&gt;၊ ဗင်ကားများ (မီနီဘတ်စ်)၊ မော်တော်ဆိုင်ကယ်တက္ကစီများနှင့် ဆောင်းထယ်များ (songthaews) တို့ ပါဝင်သည်။

==== လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေး ====
၂၀၁၂ ခုနှစ်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် လေယာဉ်ပြေးလမ်းခင်းထားသော လေဆိပ် ၆၃ ခုအပါအဝင် လေဆိပ် ၁၀၃ ခုနှင့် ရဟတ်ယာဉ်ကွင်း ၆ ခု ရှိသည်။ နိုင်ငံအတွင်း အလုပ်အများဆုံးလေဆိပ်မှာ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ [[သုဝဏ္ဏဘူမိလေဆိပ်]] (Suvarnabhumi Airport) ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Bangkok Suvarnabhumi Airport – FNM2024|url=https://www.fnm2024.com/getting-there/bangkok-suvarnabhumi-airport/|access-date=2024-05-19|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

===စွမ်းအင်===
၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှု၏ ၇၅% မှာ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကို အသုံးချ ထားသည်။&lt;ref name=&quot;Energy Security&quot;&gt;{{cite web|title=International Index of Energy Security Risk|url=http://www.energyxxi.org/sites/default/files/pdf/InternationalIndex-Final2013.pdf|website=Institute for 21st Century Energy|publisher=Institute for 21st Century Energy|accessdate=14 September 2014|year=2013|archivedate=4 January 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150104014043/http://www.energyxxi.org/sites/default/files/pdf/InternationalIndex-Final2013.pdf}}&lt;/ref&gt; ကျောက်မီးသွေးသုံး ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများမှ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ၂၀%  ကို ထပ်မံထုတ်လုပ်ပေးပြီး ကျန်ရှိနေသော အပိုင်းအတွက် ဇီဝလောင်စာ၊ ရေအားလျှပ်စစ် နှင့် ဇီဝဓာတ်ငွေ့ တို့မှ ဖြည့်စွမ်းပေးသည်။&lt;ref name=&quot;Energy Security&quot; /&gt;

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ပြည်တွင်း သုံးစွဲနေသော ရေနံ၏ ၃ ပုံ ၁ပုံခန့်ကို ထုတ်လုပ်သည်။ အရှေ့တောင်အာရှ အတွင်း ဒုတိယမြောက် ရေနံတင်သွင်းမှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ များပြားစွာ ထုတ်လုပ်သော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အရင်းအမြစ် အနေနှင့် ၁၀ ထရီလီယံ ကုဗပေခန့် ရှိသည်။ အင်ဒိုနီးရှားပြီးလျှင် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ဒုတိယမြောက် အများဆုံး ကျောက်မီးသွေး ထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် လိုအပ်သော ကျောက်မီးသွေးကို တင်သွင်းရသည်။

== လူဦးရေ ==
၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ လူဦးရေ ၆၈,၈၆၃,၅၁၄ ဦးမျှ ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လူဦးရေမှာ ကျေးလက်နေထိုင်သူ အများဆုံး ဖြစ်ပြီး ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရာ ဒေသများဖြစ်သော အလယ်ပိုင်း၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်း နှင့် မြောက်ပိုင်းဒေသများတွင် စုစည်းလျက် ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၀ ခုနှစ်၌ မြို့ပြနေလူဦးရေ ၄၅.၇% မျှ ရှိပြီး အများစုမှာ ဘန်ကောက် မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဒေသတွင် စုစည်းလျက် ရှိသည်။

အစိုးရမှ ကြီးမှူးပြုလုပ်သော မိသားစု စီမံကိန်း အစီအစဉ်အရ ၁၉၆၀ တွင် လူဦးရေတိုးနှုန်း ၃.၁% မျှ ရှိသော်လည်း ယနေ့တွင် ၀.၄% မျှသာ ရှိတော့သည်။ ၁၉၇၀ တွင် အိမ်ထောင်စု တစ်ခုလျှင် လူဦးရေ ၅.၇ ဦးမျှ ပျမ်းမျှ နေထိုင်ကြသော်လည်း ၂၀၁၀ ခုနှစ် လူဦးရေ စာရင်းအရ အိမ်ထောင်စု တစ်ခု၏ ပျမ်းမျှ အရွယ်အစားမှာ ၃.၂ ဦးမျှသာ ရှိတော့သည်။
===လူမျိုးများ===
[[File:Wat phra mahathat woramahawihan nakhon si thammarat.jpg|thumb|ဝပ် ဖရာ မဟာသက်၏ ဟဲဖာခွန်သက်ပွဲတော်အတွင်း စီတန်းလှည့်လည်နေပုံ]]
၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည် ထိုင်းလူဦးရေ၏ ၉၅.၉% မျှ ရှိသည်။ ကျန်ရှိနေသာ ၄.၁% တွင် မြန်မာနွယ်ဝင် ၂.၀% ၊ အခြား ၁.၃%  နှင့် မသိရှိသော လူမျိုး ၀.၉%  မျှ ရှိသည်။&lt;ref name=CIA /&gt;

၂၀၁၁ ခုနှစ် ထိုင်းအစိုးရမှ ကုလသမဂ္ဂ လူမျိုးအပေါ်မူတည်၍ နည်းမျိုးစုံဖြင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ပပျောက်ရေး ဆိုင်ရာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် နှင့် ပတ်သက်သော ကော်မတီသို့ ပေးပို့သော အစီရင်ခံစာအရ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် လူမျိုးပေါင်း ၆၂ မျိုးအား တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ မဟီဒေါ တက္ကသိုလ်၏ ၁၉၉၇ ခုနှစ် &quot;ထိုင်းနိုင်ငံ လူမျိုးဘာသာစကားဆိုင်ရာ မြေပုံ&quot; ပါ အချက်အလက်အရ&lt;ref name=&quot;EMT&quot;&gt;{{cite book|title=Ethnolinguistic Maps of Thailand|date=2004|publisher=Office of the National Culture Commission|url=http://www.newmandala.org/wp-content/uploads/2015/05/Thailand-Ethnolinguistic-Maps.pdf|accessdate=8 October 2016|language=Thai|archive-date=9 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161009124208/http://www.newmandala.org/wp-content/uploads/2015/05/Thailand-Ethnolinguistic-Maps.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ဗဟိုထိုင်းလူမျိုး သန်း ၂၀ နှင့် ခိုရတ်ထိုင်းလူမျိုး ၆၅၀,၀၀၀ ဦး တို့ ပူးပေါင်း၍ နိုင်ငံ၏ လူဦးရေ ၆၀,၅၄၄,၃၉၇ ဦးတွင်&lt;ref&gt;World Bank Group. (n.d.). Population, total [Thailand]. Washington, DC: Author. http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=TH {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013071134/http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=TH |date=13 October 2016 }}&lt;/ref&gt; ခန့်မှန်းခြေ ထိုင်းလူမျိုး ၂၀,၆၅၀,၀၀၀ ဦး (၃၄.၁ ရာခိုင်နှုန်း) မျှ ရှိသည်။

၂၀၁၁ ခုနှစ် ထိုင်းနိုင်ငံ အစီရင်ခံစာတွင် တောင်တန်းဒေသနေ ပြည်သူများ (&quot;တောင်တန်းလူမျိုးစုများ&quot;) နှင့် အရှေ့မြောက်ဒေသရှိ လူမျိုးစုများကို ဖော်ပြထားပြီး မဟီဒေါ တက္ကသိုလ်၏ လူမျိုးဘာသာစကား ဆိုင်ရာ မြေပုံ ပါ အချက်အလက်များကို အဓိက မှီငြမ်းထားသည်။&lt;ref name=&quot;EMT&quot; /&gt;  ထို့အတွက်ကြောင့် အရှေ့မြောက်ဒေသရှိ လူဦးရေ ၃.၂၈၈ သန်းကို အမျိုးအစားခွဲခြား၍ မရပေ။ အခြား လူဦးရေနှင့် လူမျိုးစုပေါင်း ၁၉၉၇ ခန့်တွင် လူဦးရေ အနည်းငယ်သာ ရှိသည်။ ကြီးစဉ်ငယ်လိုက် စီပါက (က) လာအိုလူမျိုး ၁၅,၀၈၀,၀၀၀ (၂၄.၉ ရာခိုင်နှုန်း) တွင် ထိုင်းလာအို ၁၄ သန်း နှင့် အခြား လူနည်းစု လာအိုလူမျိုးများ ဖြစ်ကြသော ထိုင်းလွေလူမျိုး (၄ သိန်းမှ ၅ သိန်းခန့်) ၊ လာအိုလုံ လူမျိုး(၃၅၀,၀၀၀) ၊ လာအို ဝရမ်/ကလန် (၂၀၀,၀၀၀)၊ လာအိုခရမ် (၉၀,၀၀၀) ၊ လာအိုငေါ (၃၀,၀၀၀) နှင့် လာအိုတီ (၁၀,၀၀၀) ဦး (ခ) ခွန်မောင်း ၆ သန်း (၉.၉ ရာခိုင်နှုန်း မြောက်ထိုင်း ဟုလည်းခေါ်သည်)၊ (ဂ) ပက်ထိုင်း ၄.၅ သန်း (၇.၅ ရာခိုင်နှုန်း ၊ တောင်ထိုင်းဟုလည်း ခေါ်သည်)၊ (ဃ) ခမာလျူ ၁.၄သန်း (၂.၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ မြောက်ခမာဟုလည်း ခေါ်သည်။) (င) မလေးလူမျိုး ၉၀၀,၀၀၀  (၁.၅ ရာခိုင်နှုန်း) ၊ (စ) ငေါလူမျိုး ၅၀၀,၀၀၀ (၀.၈ ရာခိုင်နှုန်း) ၊ (ဆ) ဖူထိုင်း ၄၇၀,၀၀၀ (ဇ)ကိုင်/ကွေ ၄၀၀,၀၀၀ (ဆွေဟုလည်း ခေါ်သည်) (၀.၇ ရာခိုင်နှုန်း) နှင့် (ဈ) ကရင် ၃၅၀,၀၀၀ ဦး (၀.၆ ရာခိုင်နှုန်း တို့ဖြစ်ကာ &lt;ref name=&quot;CERD/C/THA/1-3&quot; /&gt; တရုတ်မှ ဆင်းသက်သည်မှာ ထင်ရှားသော ထိုင်းတရုတ်လူမျိုး မှာ လူဦးရေ၏ ၁၄% ရှိပြီး &lt;ref name=&quot;West794&quot;&gt;{{citation |author=Barbara A. West |title=Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania |publisher=Facts on File |year=2009 |page=794|isbn=1-4381-1913-5}}&lt;/ref&gt;တရုတ်သွေးစပ်သော ထိုင်းလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၄၀% &lt;ref name=&quot;Theraphan&quot; /&gt; ရှိသည်။ ထိုင်းမလေးလူမျိုးမှာ လူဦးရေ၏ ၃% မျှ ရှိပြီး ကျန်ရှိနေသော သူများမှာ မွန်လူမျိုး၊ ခမာလူမျိုးနှင့် အမျိုးမျိုးသော တောင်တန်းလူမျိုးစုများ ဖြစ်ကြသည်။ နိုင်ငံ၏ ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာ ထိုင်းဘာသာစကား ဖြစ်ပြီး အဓိက ကိုးကွယ်သည့် ဘာသာမှာ ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖြစ်ကာ လူဦးရေ၏ ၉၅% ခန့် ကိုးကွယ်ကြသည်။

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်ကြသော မြန်မာနိုင်ငံ၊ လောနိုင်ငံ နှင့် ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံတို့အပြင် နီပေါနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံများမှ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများပြားလာသဖြင့် ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံသားမဟုတ်သော လူဦးရေမှာ ၃.၅ သန်း အထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ၂ သန်းမျှသာ ရှိကာ ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် ၁.၃ သန်းသာ ရှိသည်။ &lt;ref&gt;[http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=84844 Thailand: Burmese migrant children missing out on education]. IRIN Asia. 15 June 2009. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120227185950/http://www.irinnews.org/Report.aspx?ReportId=84844 |date=27 February 2012 }}&lt;/ref&gt; ဗြိတိသျှလူမျိုး ၄၁,၀၀၀ ခန့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ကြသည်။&lt;ref&gt;{{cite news|last1=McGeown|first1=Kate|title=Hard lessons in expat paradise|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/6176647.stm|accessdate=1 March 2015|publisher=BBC News|date=14 December 2006|archivedate=11 May 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511185032/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/6176647.stm}}&lt;/ref&gt;

===လူဦးရေ အများဆုံး မြို့များ===
{{ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အကြီးဆုံး မြို့ကြီးများ}}

===ဘာသာစကားများ     ===
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာ [[ထိုင်းဘာသာစကား]] ဖြစ်သည်။ ထိုင်းဘာသာစကားသည် တိုင်း-ကဒိုင်း ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး လောဘာသာစကား၊ မြန်မာနိုင်ငံမှ ရှမ်းဘာသာစကား နှင့် တရုတ်နယ်စပ်တောင်ပိုင်းရှိ ဟိုင်နန်ပြည်နယ် နှင့် ယူနန်ပြည်နယ်တို့တွင် အသုံးပြုသော လူနည်းစု အသုံးပြုကြသည့် ဘာသာစကားများနှင့် နီးစပ်စွာ ဆင်တူသည်။ ပညာသင်ကြားရေး နှင့် အစိုးရ လုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုသော အဓိက ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ပြောဆိုကြသည်။ စံနှုန်းအနေနှင့် အလယ်ပိုင်း ထိုင်းလူမျိုးတို့ အသုံးပြုသော ဒေသသုံး ဘာသာစကား ကို အသုံးပြုကြပြီး ထိုင်း အက္ခရာကို အသုံးပြု ရေးသားကြသည်။ ထိုင်းအက္ခရာသည် အဘူဂီဒါ အရေးအသားအမျိုးအစား ဖြစ်ပြီး ခမာအက္ခရာမှ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် ထိုင်းအစိုးရမှ ကုလသမဂ္ဂ လူမျိုးအပေါ်မူတည်၍ နည်းမျိုးစုံဖြင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ပပျောက်ရေး ဆိုင်ရာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် နှင့် ပတ်သက်သော ကော်မတီသို့ ပေးပို့သော အစီရင်ခံစာအရ ဘာသာစကား ၆၂ မျိုးကို တရားဝင် အသိအမှတ် ပြုထားသည်။ ထိုအစီရင်ခံစာတွင် လူမျိုးဘာသာစကား ဆိုင်ရာ ပုံစံကို အခြေခံထားပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ တရားရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်မှု မြှင့်တင်ရေး ဌာနတွင် ရရှိနိုင်သည်။ &lt;ref name=&quot;CERD/C/THA/1-3&quot;&gt;{{cite book|title=International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination; Reports submitted by States parties under article 9 of the Convention: Thailand|date=28 July 2011|publisher=United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination|url=http://www.rlpd.go.th/rlpdnew/images/rlpd_1/HRC/CERD%201_3.pdf|accessdate=8 October 2016|language=English with appended Thai government translation|archive-date=9 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161009184727/http://www.rlpd.go.th/rlpdnew/images/rlpd_1/HRC/CERD%201_3.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;တောင်ထိုင်း ဘာသာစကားကို တောင်ပိုင်းခရိုင်များတွင် ပြောဆိုကြပြီး မြောက်ထိုင်းဘာသာစကားကို ယခင် သီးခြားနိုင်ငံဖြစ်သည့် လန်နနိုင်ငံတော်၏ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ခဲ့သော ခရိုင်များတွင် ပြောဆိုကြသည်။ နိုင်ငံတော် လူဦးရေ စာရင်းတွင်မူ ထိုင်းတော်ဝင်အစိုးရ၏ ၂၀၁၁ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာတွင် ပါဝင်သော ဘာသာစကား ၆၂ မျိုးလုံးကို အသိအမှတ်ပြုမထားဘဲ ထိုင်းဘာသာကွဲ ၄ မျိုးကိုသာ ဖော်ပြထားပြီး ထိုင်းတိုင်းဒေသကြီးများ ခွဲခြားမှုနှင့် တိုက်ဆိုက်နေသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အသုံးအများဆုံး လူနည်းစု ဘာသာစကားမှာမှာ အရှေ့မြောက် ခရိုင်များတွင် ပြောဆိုကြသော အီဆန်ဘာသာစကား၏ လောဒေသသုံး ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ထိုင်းဒေသသုံး ဘာသာစကားဟု တခါတရံ ယူဆကြသော်လည်း အမှန်တကယ်တွင်မူ လောဒေသသုံး ဘာသာစကားဖြစ်ပြီး ထိုဘာသာစကားကို ပြောဆိုကြသော ဒေသမှာ သမိုင်းကြောင်းအရ လောဘုရင့်နိုင်ငံဖြစ်သော လန်ဆန်နိုင်ငံ၏ တစိတ်တဒေသ ဖြစ်ခဲ့သည်။ တောင်ဘက်စွန်းပိုင်းတွင်မူ မလေး မွတ်စလင်များက ကလန်တန်-ပဌာနီ ဘာသာစကားကို အဓိက အသုံးပြုကြသည်။ ထိုင်းတရုတ်လူမျိုးများသည် တရုတ်စကား မျိုးစုံကို ပြောဆိုကြပြီး တီယိုချူး ဒေသသုံးဘာသာစကားကို အများဆုံး အသုံးပြုကြသည်။

လူမျိုးစု ဘာသာစကားမျိုးစုံကိုလည်း ပြောဆိုကြပြီး ၎င်းတို့တွင် အော်စထရိုအေးရှားတစ် ဘာသာစကားများ ဖြစ်သော မွန်၊ခမာ၊ ဗီယက်၊ မလာဘရီ နှင့် အော်ရန်အက်စလီ ၊ အော်စထရိုနီးရှန်း ဘာသာစကားများ ဖြစ်ကြသော ချန် နှင့် မိုကန်၊ တရုတ်-တိဘက်ဘာသာစကားများ ဖြစ်ကြသော လာဝါ၊အခါ နှင့် ကရင်၊ အခြား တိုင်း ဘာသာစကားများ ဖြစ်ကြသော တိုင်းယို၊ ဖူထိုင်း နှင့် ဆယက် တို့ ဖြစ်ကြသည်။ မုံဘာသာစကားမှာ မုံ-မျန် ဘာသာစကားများတွင် ပါဝင်ပြီး ယခုအခါ ၎င်းဘာသာ သီးခြား ဘာသာစကား မိသားစု အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ 

အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားသည် ကျောင်းများတွင် မသင်မနေရ ဘာသာစကား ဖြစ်သော်လည်း ကျွမ်းကျင်စွာ ပြောတတ်သူ နည်းပါးပြီး အထူးသဖြင့် မြို့ကြီးများ၏ ပြင်ပတွင် ပြောတတ်သူ အလွန်နည်းပါးသည်။

===ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု===
{{bar box
|title=ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု၊ ၂၀၁၀ &lt;ref name=CIA /&gt;&lt;ref name=&quot;US Department of State, Thailand&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71359.htm |title=US Department of State, Thailand |publisher=State.gov |accessdate=25 April 2010 |archivedate=12 April 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100412115209/http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71359.htm }}&lt;/ref&gt;
|titlebar=#ddd
|left1=ဘာသာတရား
|right1=ရာခိုင်နှုန်း
|float=right
|bars=
{{bar percent|[[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]|orange|93.2}}
{{bar percent|[[အစ္စလာမ်ဘာသာ]]|green|4.9}}
{{bar percent|[[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]|red|0.9}}
{{bar percent|[[ဟိန္ဒူဘာသာ]]|yellow|0.1}}
{{bar percent|ဘာသာမဲ့|grey|0.3}}
}}

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အဓိက ကိုးကွယ်သော ဘာသာတရားမှာ [[ထေရဝါဒ|ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ထိုင်း လူမျိုးသွင်ပြင်လက္ခဏာနှင့် ယဉ်ကျေးမှု၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာကိုးကွယ်မှု၌ အထွန်းကားဆုံး နိုင်ငံများတွင် တစ်နိုင်ငံ အဖြစ်ပါဝင်သည်။ ၂၀၀၀ ခုနှစ် လူဦးရေစာရင်းအရ နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၉၄.၆ ရာခိုင်နှုန်းသည် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ အဖြစ် ခံယူကြသည်။ အစ္စလာမ်ဘာသာသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဒုတိယမြောက် ကိုးကွယ်မှု အများဆုံး ဘာသာဖြစ်ပြီး လူဦးရေ၏ ၄.၉% မှာ ကိုးကွယ်ကြသည်။&lt;ref name=CIA /&gt;&lt;ref name=&quot;US Department of State, Thailand&quot; /&gt;

[[ထိုင်းနိုင်ငံရှိအစ္စလာမ်ဘာသာ|ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အစ္စလာမ်ဘာသာ]]သည်တောင်ဘက်အစွန်ဆုံး ခရိုင်များဖြစ်ကြသော ပဌာနီ၊ ယဲလာ၊ ဆတုံး၊ နရာထီဝပ်ခရိုင်တို့တွင် စုစည်းနေကြပြီး ဆုံခလ နှင့် ချွန်ပွန်းခရိုင်တို့တွင် တစိတ်တဒေသ တွေ့ရှိရသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုးကွယ်သူများမှာ လူဦးရေ၏ ၀.၉% မျှ ရှိပြီး ကျန်ရှိနေသောသူများမှာ ဆစ်ခ်ဘာသာ နှင့် ဟိန္ဒူဘာသာတို့ကို ကိုးကွယ်ကြကာ မြို့ကြီးများတွင် အများဆုံး တွေ့ရသည်။ အနည်းငယ်မျှသာ ရှိသော်လည်း သမိုင်းကြောင်းအရ အရေးပါသော ရဟူဒီဘာသာ ကိုးကွယ်သူများလည်း ရှိပြီး ၁၇ ရာစုကတည်းက တည်ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

== ယဉ်ကျေးမှု ==
[[File:Phutthamonthon Buddha.JPG|thumb|right|ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာကို အများအပြား ကိုးကွယ်ကြသည်။]]
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှုများအပေါ်တွင် [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]၊ [[လာအိုနိုင်ငံ]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[ကမ္ဘောဒီးယား]]၊ [[တရုတ်နိုင်ငံ]] မှ ယဉ်ကျေးမှုများ၏ လွှမ်းမိုးခြင်းများ အနည်းနှင့် အများဆိုသလို ရှိသည်။ ထိုင်းတို့၏ ရိုးရာတွင် အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ ကမ္ဘောဒီးယား နှင့် အခြား အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသတို့မှ လွှမ်းမိုးမှုများ ပါဝင်လျက် ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော် ဘာသာမှာ ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖြစ်ပြီး ခေတ်သစ် ထိုင်းအမျိုးသားရေး လက္ခဏာ၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာသည် အချိန်ကာလ ကြာမြင့်စွာ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာခဲ့ပြီး ဟိန္ဒူဘာသာ နှင့် အန်နီမစ်ဆင် တို့မှ ဆင်းသက်လာသော ယုံကြည်မှုများ ပါဝင်နေသကဲ့သို့ ဘိုးဘေးဘီဘင် ရှိခိုးမှု  လည်း ပါဝင်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြက္ခဒိန်မှာ ဗုဒ္ဓပြက္ခဒိန်၏ အရှေ့တိုင်း ဗားရှင်းကို အခြေခံပြီး ဂျော်ဂျီယံ ပြက္ခဒိန်ထက် ၅၄၃ နှစ်မျှ စောသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်သည် ထိုင်းပြက္ခဒိန်တွင် ၂၅၅၈ ခုနှစ် ဖြစ်သည်။

အများအားဖြင့် အသိအမှတ်ပြုခြင်း မခံရသော လူမျိုးစုများစွာတို့သည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ကြသည်။ ထိုလူမျိုးစုထဲမှ အချို့မှာ မြန်မာ၊ လော၊ ကမ္ဘောဒီးယား နှင့် မလေးရှားတို့သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ကြပြီး ရိုးရာ ဒေသခံ ယဉ်ကျေးမှု၊ ထိုင်းအမျိုးသား ယဉ်ကျေးမှုနှင့် နိုင်ငံတကာ ယဉ်ကျေးမှု လွှမ်းမိုးခြင်းများကြားတွင် ညှိနှိုင်းနေထိုင်လျက် ရှိကြသည်။ နိုင်ငံပြင်ပရောက် တရုတ်များမှာလည်း ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ပြီး အဓိကအားဖြင့် ဘန်ကောက်မြို့တွင်း နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရှိကြသည်။ ၎င်းတို့ အနေနှင့် ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းသို့ အောင်မြင်စွာ ပေါင်းစပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး တို့တွင် နေရာယူနိုင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုင်းတရုတ်လူမျိုးတို့၏ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများသည် မိသားစုနှင့် ယဉ်ကျေးမှု အဆက်အနွယ်များ တူညီကြသော ဝါးကွန်ယက် ဟု ခေါ်သည့် အရှေ့တောင်အာရှတွင် လုပ်ကိုင်သော နိုင်ငံပြင်ပရောက် တရုတ်တို့၏ စီးပွားရေး ကွန်ယက်၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ကြီးပွားတိုးတက်လာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;Weidenbaum&quot;&gt;{{cite book|author=Murray L Weidenbaum|title=The Bamboo Network: How Expatriate Chinese Entrepreneurs are Creating a New Economic Superpower in Asia|url=https://books.google.com/books?id=pcRlgZttsMUC|date=1 January 1996|publisher=Martin Kessler Books, Free Press|isbn=978-0-684-82289-1|pages=4–8|access-date=18 November 2017|archive-date=1 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160101101038/https://books.google.com/books?id=pcRlgZttsMUC|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[File:Khon Thammasat 20090306 01.jpg|thumb|right|ထိုင်းဖျော်ဖြေပွဲများတွင် ခွန် ဇာတ်မှာ စတိုင်အကျဆုံး ဖြစ်သည်။]]
ထိုင်းတို့၏ ရိုးရာနှုတ်ဆက်မှု ဝိုင်း တွင် လူနှစ်ယောက် တွေ့ဆုံရာတွင် အငယ်မှ စတင် နှုတ်ဆက်လေ့ ရှိကြသည်။ အချင်းချင်း လက်ဆုပ်ကိုင်၍ လက်ချောင်းကို အပေါ်ထောင်ကာ ဦးခေါင်းကို ညွှတ်၍ လက်ထိပ်များကို ထိကြပြီး ယောက်ျားလေး ဖြစ်ပါက ဆဝါဒီခပ်ဟု နှုတ်ဆက်၍ မိန်းကလေးဖြစ်ပါက ဆဝါဒီခါ ဟု ရေရွတ်ကြသည်။ အသက်ကြီးသူမှ ထိုအတိုင်းပင် တုံ့ပြန်ကြသည်။ လူမှု အဆင့်အတန်း နှင့် အစိုးရ အဖွဲ့အတွင်း ရာထူး အစရှိသည်တို့ပေါ်မူတည်၍လည်း မည်သူက ဝိုင်း စတင်ပြုလုပ်မည်ဆိုသည်ကို ဆုံးဖြတ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထက် အသက်ကြီးသူဖြစ်သော်လည်း တွေ့ဆုံသည့် အခါတွင် လာရောက်လည်ပတ်သူမှ စတင်၍ အရိုအသေပေးလေ့ရှိသည်။ ကလေးများ အနေဖြင့် ကျောင်းသွားရန် အိမ်မှထွက်ခွာမည်ဆိုပါက မိဘများအား ဝိုင်းပြုလုပ်၍ လေးစားသမှုကို ပြသရန် သင်ကြားထားကြသည်။ ဝိုင်းသည် အခြားသူအား လေးစားမှုအား ပြသသည့် လက္ခဏာ ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယ နှင့် နီပေါတို့မှ နာမဆတေး နှင့် အလားသဏ္ဌန်တူသည်။

အခြားသော အာရှယဉ်ကျေးမှုများ ကဲ့သို့ပင် ဘိုးဘေးဘီဘင်များအား လေးစားခြင်းသည် ထိုင်းတို့၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှု၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းတို့သည် ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်ပြီး ရက်ရောသော လူမျိုးများ ဖြစ်သော်လည်း လူမှုအဆင့်အတန်းနှင့် ပတ်သက်၍လည်း စိတ်ခံစားမှု ပြင်းထန်သည်။ ထိုင်းယဉ်ကျေးမှုတွင် အသက်ကြီးခြင်းသည် အဓိကဖြစ်သည်။ အသက်ကြီးသူများမှ မိသားစု ဆုံးဖြတ်ချက်များ နှင့် အခမ်းအနားများတွင် အဓိက အရေးပါလေ့ ရှိသည်။ အစ်ကိုကြီး အစ်မကြီးများမှ ညီညီမများပေါ်တွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု ခံယူကြသည်။

ထိုင်းတို့တွင် ရိုင်းသည်ဟု ယူဆသော အပြုအမူမှာ တစ်စုံတစ်ဦး၏ ဦးခေါင်းကို ထိခြင်းနှင့် ခြေထောက်ဖြင့် ညွှန်ပြခြင်းတို့ ဖြစ်ပြီး ခေါင်းသည် အမြင့်မြတ်ဆုံး နေရာဟု ယူဆကြကာ ခြေထောက်ကို အဆင့်နိမ့်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

===ဟင်းလျာများ===
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဟင်းလျာများတွင် ချို၊ချဉ်၊စပ်၊ငံ၊ခါး ဟူသော အရသာ ငါးမျိုး ရောနှောပါဝင်နေသည်။ ထိုင်းဟင်းလျာများ၏ အဓိကပါဝင်သော ပစ္စည်းများမှာ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ငရုတ်သီး၊ သံပရာရည်၊ စပါးလင်၊ နံနံပင်၊ ဂျင်းတက်၊ ထန်းလျက် နှင့် ငံပြာရည် တို့ ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အဓိက အစားအစာမှာ ထမင်း ဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် ဟွမ်မာလီ ထမင်းဟု ခေါ်သော စံပယ်ဆန် ဖြစ်ကာ အစားအစာအားလုံး နီးပါး၏ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆန်အများဆုံး တင်ပို့ခဲ့သော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ထိုင်းများသည် လူတစ်ယောက်လျှင် တစ်နှစ် ဆန် အိတ် ၁၀၀ ခန့် စားသုံးလေ့ ရှိသည်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် ရှိသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆန်စပါး သုတေသန တက္ကသိုလ် (အိုင်အာရ်အာရ်အိုင်) တွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ဆန်စပါးမျိုးစိတ်ပေါင်း ၅,၀၀၀ ကျော်အား သိမ်းဆည်းထားသည်။ ထိုင်းဘုရင်သည် အိုင်အာရ်အာရ်အိုင်၏ တရားဝင် နာယက ဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.irri.org/media/facts/pdfs/THAILAND.pdf |title=Cooperation of IRRI and Thailand |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20050630115646/http://www.irri.org/media/facts/pdfs/THAILAND.pdf |archivedate=30 June 2005 |df= }}&amp;nbsp;{{small|(38.7&amp;nbsp;KB)}}&lt;/ref&gt;

===မီဒီယာ===
လတ်တလောတွင် ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်း၌ ဘာသာစကားမျိုးစုံဖြင့် ရရှိနိုင်သော သတင်းစာများ နှင့် မီဒီယာများ၏ လွှမ်းမိုးမှု ရှိသည်။ လက်ရှိ ထုတ်ဝေဖြန့်ချိနေသော အင်္ဂလိပ် သတင်းစာအချို့နှင့် အမျိုးမျိုးသော ထိုင်းနှင့် တရုတ်ဘာသာ သတင်းစာများ ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ရေပန်းစားသော မဂ္ဂဇင်းများသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ သတင်းခေါင်းစီးများကို စတိုင်ထုတ် ဖော်ပြလေ့ ရှိကြသည်။ ဘန်ကောက်ရှိ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းကြီးများသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ နှင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ကြသည့်အပြင် အခြားဘာသာများဖြင့်လည်း လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် အရှေ့တောင်အာရှ၏ အကြီးဆုံး သတင်းစာ ဈေးကွက်ဖြစ်ပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ရိုက်နှိပ်ထုတ်ဝေသော သတင်းစာအရေအတွက် ခန့်မှန်းခြေ ၁၃ သန်းခန့် ရှိသည်။ ဘန်ကောက်မြို့ အပြင်ဘက် နိုင်ငံအပေါ်ပိုင်းတွင်ပင် မီဒီယာ ဖွံ့ဖြိုးမှု ရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ထိုင်းအများပြည်သူဆိုင်ရာ ဆက်သွယ်ရေးဌာန၏ ၂၀၀၃-၂၀၀၄ မီဒီယာလမ်းညွှန်စာအုပ် အရ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသ အီဆန်ရှိ ခရိုင် ၁၉ ခုတွင် သတင်းစာ ၁၁၆ စောင် နှင့် အခြား ရေဒီယို၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် ကေဘယ်လ် ချန်နယ်များ ရှိသည်။ ထို့နောက်တွင် ဘွန်ကန်ခရိုင်ကို ထပ်မံထည့်သွင်းလိုက်သည့်အခါ ခရိုင် ၂၀ ခု ဖြစ်သွားသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၂၂ ၇က် စစ်အာဏာသိမ်းမှု အပြီးတွင် မီဒီယာများ နှင့် ဖော်ထုတ်ပြသခွင့် မျိုးစုံတို့အား တင်းကြပ်စွာ တားမြစ်မှု ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

===အတိုင်းအတာစနစ်===
ထိုင်းနိုင်ငံသည် ယေဘုယျအားဖြင့် မက်ထရစ်စနစ်ကို အသုံးပြုပြီး မြေနေရာနှင့် ပတ်သက်လျှင် ရိုးရာ အတိုင်းအတာစနစ်ကို အသုံးပြုကြကာ အဆောက်အဦးများတွင် သုံးကြသော သစ် နှင့် ရေပိုက်ပစ္စည်းများ အတွက် ဗြိတိသျှစနစ်ကို မကြာခဏအသုံးပြုလေ့ ရှိကြသည်။ နှစ်များကို ဘီအီး (ဗုဒ္ဓနှစ်) ဟု ခေါင်းစဉ်တပ်လေ့ ရှိပြီး ပညာရေး၊ အစိုးရ ရုံး လုပ်ငန်း၊ အစိုးရ လုပ်ငန်း၊ စာချုပ်ပေါ် နှင့် သတင်းစာခေါင်းစီးများတွင် ဖော်ပြလေ့ ရှိကြသည်။ ဘဏ်လုပ်ငန်း တွင် အနောက်တိုင်းနှစ်ကို စံနှုန်း အဖြစ် အသုံးပြုပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်း၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းများတွင်လည်း အသုံးပြုမှု မြင့်တက်လာသည်။&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.cockatoo.com/english/thailand/thailand-weights-measures.htm |title=Weights and measures in Thailand |publisher=Cockatoo.com |date=17 December 1923 |accessdate=25 April 2010 |archivedate=10 October 2017 |archiveurl=https://wayback.archive-it.org/all/20171010141820/http://asiatour.com/thailand-regions-2009/ }}&lt;/ref&gt;

== အားကစား ==
[[File:Muay Thai match in Bangkok, Thailand.jpg|right|thumb|မွေထိုင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အထိမ်းအမှတ် အာကစားနည်း ဖြစ်သည်။]]
မွေထိုင်းသည် ကစ်ဘောက်ဆင် အားကစားနည်း၏ ထိုင်းပုံစံ ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အထိမ်းအမှတ် အားကစားနည်းလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုကစားနည်းတွင် ကစားဝိုင်းအတွင်း ခြေထောက်၊လက်သီး၊ ဒူး နှင့် တံတောင်တို့ကို အသုံးပြုပြီး အနောက်တိုင်း လက်ဝှေ့တွင် အသုံးပြုသော လက်အိတ်ကို ဝတ်ဆင်ကြသည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် ထိုင်းတို့သည် အိုလံပစ် လက်ဝှေ့အားကစားတွင် ဆုတံဆိပ်များ ဆွတ်ခူးနိုင်ခဲ့သည်။

ယနေ့ခေတ် ထိုင်းလူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် ဘောလုံး အားကစားသည် လူစိတ်ဝင်စားသော အားကစားစာရင်း၌ မွေထိုင်းကို ကျော်တက်သွားခဲ့သည်။ ထိုင်းအမျိုးသား ဘောလုံးအသင်းသည် အေအက်ဖ်စီ အာရှဖလားတွင် ခြောက်ကြိမ် ပါဝင်ကစားခဲ့ပြီး ၁၉၇၂ ခုနှစ် တွင် ဆီမီးဖိုင်နယ် အထိ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် အာရှဖလားကို ၁၉၇၂ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၀၇ ခုနှစ် ၂ ကြိမ် လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံ၊မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ဗီယက်နမ် နိုင်ငံတို့နှင့် ပူးတွဲအိမ်ရှင် အဖြစ် လက်ခံကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းလူမျိုးများ အနေနှင့် ၎င်းတို့စိတ်ကြိုက် အင်္ဂလိပ် ပရီးမီးယားလိဂ် ဘောလုံးအသင်းအား ရုပ်မြင်သံကြားရှေ့တွင် အားပေးနေခြင်း နှင့် လမ်းမပေါ်တွင် အသင်းဝတ်စုံ ဝတ်၍ လျှောက်သွားနေခြင်းတို့မှာ အထူးအဆန်း မဟုတ်ပေ။ ယခင်က ပျော်ရွှင်စွာ ကစားခဲ့ကြပြီး တစ်ချိန်က အပြိုင်အဆိုင်ကစားခဲ့ကြသော ကစားနည်းမှာ စွန်လွှတ်ခြင်း ဖြစ်သည်။

[[File:RajamangalaStadium.jpg|thumb|right|[[ရာဇမင်္ဂလာ အမျိုးသားအားကစားကွင်း|ရာဇမင်္ဂလာအားကစားကွင်း]]]]

ဘော်လီဘောသည် လူကြိုက်များသော ကစားနည်းအဖြစ် အလျင်အမြန် တိုးတက်လျက် ရှိသည်။ ထိုင်း အမျိုးသမီးအသင်းသည် ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံ ပြိုင်ပွဲ၊ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ၊ ကမ္ဘာ့ဂရင်းပရီ အာရှ ချန်ပီယံ ပြိုင်ပွဲ တို့တွင် ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့သည်။ အာရှ ချန်ပီယံ အဖြစ် ၂ ခါ ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့ပြီး အာရှဖလား တစ်ကြိမ် ရရှိခဲ့သည်။ အမျိုးသမီး ဘော်လီဘောအသင်း အောင်မြင်သည်နှင့် အမျှ အမျိုးသားအသင်းသည်လည်း တိုးတက်မှုများ ရှိနေခဲ့သည်။

ခြင်းလုံး ကစားခြင်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အခြေပြုသော ကစားနည်း ဖြစ်ပြီး ကစားသမားများ အနေနှင့် ကြိမ်ခြင်းလုံးကို ခြေထောက်၊ ဒူး၊ ရင်ဘတ် နှင့် ခေါင်းတို့ဖြင့်သာ ထိခွင့် ရှိသည်။ ပိုက်ကျော်ခြင်း သည်လည်း ခြင်းလုံး ကစားနည်းပင် ဖြစ်ပြီး ဘော်လီဘောနှင့် ဆင်တူသည်။ ကစားသမားများ အနေနှင့် ဘောလုံးကို ပိုက်ပေါ်မှ ကျော်၍ ပြိုင်ဘက်၏ အခြမ်းရှိ မြေကြီးကို ထိစေရန် အားစိုက် ကြိုးပမ်းရသည်။ အခြား အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများတွင်လည်း ရေပန်းစားသော ကစားနည်း ဖြစ်သည်။ ပိုက်ကျော်ခြင်းနှင့် ဆင်တူပြီး ခြေထောက်ဖြင့်သာ ထိရသော ကစားနည်းကို ဘူကာဘော ဟု ခေါ်သည်။

စနူကာ ကစားနည်းသည်လည်း လတ်တလောနှစ်များတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ လူကြိုက်များ ရေပန်းစားလာခဲ့ပြီး ထိုင်းစနူကာ ကစားသမား ဂျိမ်းစ် ဝပ်တနာ၏ ၁၉၉၀ ခုနှစ်များ အတွင်း အောင်မြင်မှုကြောင့် ကစားနည်း အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု တိုးပွားလာစေခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{cite news |last=Hodgson |first=Guy |date=18 April 1993 |title=Snooker: A storm coming in from the East: Thailand doesn't boast many world-beating sportsmen. But over the next fortnight James Wattana might just become one |url=http://www.independent.co.uk/sport/snooker-a-storm-coming-in-from-the-east-thailand-doesnt-boast-many-worldbeating-sportsmen-but-over-the-next-fortnight-james-wattana-might-just-become-one-guy-hodgson-reports-1455940.html |newspaper=The Independent |location=London |accessdate=25 January 2015 |archivedate=25 September 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150925232536/http://www.independent.co.uk/sport/snooker-a-storm-coming-in-from-the-east-thailand-doesnt-boast-many-worldbeating-sportsmen-but-over-the-next-fortnight-james-wattana-might-just-become-one-guy-hodgson-reports-1455940.html }}&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံမှ မွေးထုတ်ပေးခဲ့သော အခြားထင်ရှားသော ကစားသမားများမှာ ရာချာရိုသင်း ရိုသာယပ်၊ နော့ပွန် ဆိမ်ခန်း နှင့် ဒီချာဝတ် ပွန်ဂျိမ် တို့ ဖြစ်ကြသည်။&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.thenational.ae/business/industry-insights/finance/south-east-asians-proving-high-earners-on-the-tables |title=South East Asians proving high earners on the tables |last1=Goyder |first1=James |date=11 January 2014 |website=[[thenational.ae]] |accessdate=25 January 2015 |archivedate=15 March 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150315063122/http://www.thenational.ae/business/industry-insights/finance/south-east-asians-proving-high-earners-on-the-tables }}&lt;/ref&gt;

ထိုင်းအမျိုးသား ရက်ဂ်ဘီသမဂ္ဂသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အဆင့် ၆၁ ဖြစ်လာပြီးနောက် ရက်ဂ်ဘီ အားကစားသည်လည်း တိုးတက် လာခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.irb.com/unions/union=11000019/index.html |title=International Rugby Board – THAILAND |publisher=International Rugby Board |accessdate=25 April 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110928002735/http://www.irb.com/unions/union%3D11000019/index.html |archivedate=28 September 2011 |df= }}&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ၈၀ ဝယ်လ်သာဝိတ်တန်း ရက်ဂ်ဘီပြိုင်ပွဲကို ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံး အကြိမ် အိမ်ရှင် အဖြစ် လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;[http://nationmultimedia.com/2005/07/19/sport/index.php?news=sport_18070310.html The Nation] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110425010652/http://nationmultimedia.com/2005/07/19/sport/index.php?news=sport_18070310.html |date=25 April 2011 }}, 19 July 2005&lt;/ref&gt;ထိုင်းနိုင်ငံ ရက်ဂ်ဘီ သမဂ္ဂမှ ပြည်တွင်းတွင် ကျင်းပသော ပြိုင်ပွဲများတွင် တက္ကသိုလ်များ နှင့် အခြား အဖွဲ့အစည်းများ ပါဝင်ကြပြီး ၎င်းတို့တွင် ချူလာလောင်ကောင်း တက္ကသိုလ်၊ မဟာဆာရာခမ်းတက္ကသိုလ်၊ ကာဆဲဆပ်တက္ကသိုလ်၊ ဆုံခလမင်းသားတက္ကသိုလ်၊ သာမာဆပ် တက္ကသိုလ်၊ ရန်းဆစ်တက္ကသိုလ်၊ ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့၊ ထိုင်းကြည်းတပ်၊ ထိုင်းရေတပ်၊ တော်ဝင်ထိုင်းလေတပ် တို့ ပါဝင်သည်။ ထိုပြိုင်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြသော ဒေသခံ အားကစား အသင်းများမှာ ဘန်ကောက်ဗြိတိသျှ ကလပ်၊ တောင်ပိုင်းသား အားကစားကလပ် (ဘန်ကောက်) နှင့် တော်ဝင်ဘန်ကောက် အားကစားကလပ်တို့ ဖြစ်ကြသည်။ 

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဂေါက်သီး အားကစားနည်းအတွက် လူကြိုက်များ သွားရောက်ရာ နေရာဖြစ်သဖြင့် အာရှ၏ ဂေါက်သီးမြို့တော်ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။ &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.golfasia.com/golfthailand.php |title=Golf in Thailand by |publisher=Golfasia.com |accessdate=25 April 2010 |archivedate=1 May 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100501195122/http://www.golfasia.com/golfthailand.php }}&lt;/ref&gt; ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊ စင်ကာပူ၊ တောင်အာဖရိက နှင့် အနောက်နိုင်ငံများမှ ဂေါက်သီးရိုက် အားကစားသမား အများအပြားကို ဆွဲဆောင်နိုင်သဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ် လာရောက်ကစားလေ့ ရှိကြသည်။&lt;ref&gt;{{cite news |author=Chawadee Nualkhair |url=https://www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUSTRE56913I20090710 |title=Thailand woos foreign golfers with sun, sand traps |agency=Reuters |accessdate=25 April 2010 |date=10 July 2009 |archivedate=15 July 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090715051308/http://www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUSTRE56913I20090710 }}&lt;/ref&gt; ဂေါက်သီးရိုက် ကစားနည်းမှာ အလယ်အလတ်တန်းစား နှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ အကြားတွင် အထူးသဖြင့် ရေပန်းစားလာခဲ့ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ ဂေါက်ကွင်း ၂၀၀ ကျော်ရှိသည်။ အမာတာ စပရင်း ကန်းထရီး ကလပ်၊ အယ်လ်ပိုင်း ဂေါက်သီးနှင့် အားကစား ကလပ်၊ ထိုင်း ကန်းထရီး ကလပ် နှင့် ဘလက်မောင်းတိန်း ဂေါက်ကလပ် တို့မှာ ပီဂျီအေ နှင့် အယ်လ်ပီဂျီအေ ပြိုင်ပွဲများကို လက်ခံကျင်းပေးလေ့ ရှိသည်။

ဘတ်စကက်ဘော ကစားနည်းမှာလည်း အထူးသဖြင့် ကြေးစားအားကစား ကလပ် အဆင့်တွင် တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ချန်ထိုင်းလန်း ဆလမ်မာ အသင်းမှ ၂၀၁၁ ခုနှစ် အာဆီယံ ဘတ်စကက်ဘောလိဂ် ချန်ပီယံပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.aseanbasketballleague.com/teams/view/6/chang-thailand-slammers |title=Chang Thailand Slammers – AirAsia ASEAN Basketball League |publisher=aseanbasketballleague.com |accessdate=2 June 2012 |archivedate=5 June 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120605045404/http://www.aseanbasketballleague.com/teams/view/6/chang-thailand-slammers }}&lt;/ref&gt; ထိုင်းနိုင်ငံ အမျိုးသား ဘတ်စကက်ဘော အသင်းအတွက် အအောင်မြင်ခဲ့ဆုံး နှစ်မှာမူ ၁၉၆၆ ခုနှစ် အာရှအားကစားပွဲတွင် ငွေတံဆိပ်ရခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.best-basketball-tips.com/thailand-basketball.html |title=Thailand Basketball |publisher=best-basketball-tips.com |accessdate=2 June 2012 |archivedate=1 May 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120501100255/http://www.best-basketball-tips.com/thailand-basketball.html }}&lt;/ref&gt;

နိုင်ငံအတွင်း အားကစား အခြေခံ အဆောက်အအုံများ ဖွံ့ဖြိုးလာသဖြင့် အခြားသော အားကစားနည်းများမှာလည်း တဖြည်းဖြည်း ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သော နွေရာသီ အိုလံပစ် အားကစားပွဲ ၂ ခုတွင် အလေးမ နှင့် တိုက်ကွမ်ဒို အားကစားများတွင် အောင်မြင်မှုများ ရခဲ့သဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် ဆုတံဆိပ်ရနိုင်သော အားကစားနည်းမှာ လက်ဝှေ့ တစ်မျိုးတည်း မဟုတ်တော့ကြောင်း ပြသနိုင်ခဲ့သည်။

===အားကစားရုံများ===
သာမာဆပ် အားကစားရုံသည် ဘန်ကောက်ရှိ ဘက်စုံ အားကစားရုံ ဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် ဘောလုံးပြိုင်ပွဲများ အတွက်သာ အများအားဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။ ပရိသတ် ၂၅,၀၀၀ ဦး ဆံ့သည်။ သာမာဆပ် တက္ကသိုလ်၏ ရန်းဆစ်နယ်မြေတွင် တယ်ရှိသည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ် အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ အတွက် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဘန်ကောက်မြို့ ဒီမိုကရေစီ အထိမ်းအမှတ် အဆောက်အအုံကို တည်ဆောက်ခဲ့သော ခရစ်စတီးယားနီ နှင့် နေးလ်ဆင် ကုမ္ပဏီမှ တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

[[ရာဇမင်္ဂလာ အမျိုးသားအားကစားကွင်း|ရာဇမင်္ဂလအားကစားကွင်း]]သည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အကြီးဆုံးသော အားကစားကွင်း ဖြစ်ပြီး ပရိသတ် ၆၅,၀၀၀ ဦး ဝင်ဆံ့သည်။ ဘန်ကောက်မြို့ ဘန်ကာပီတွင် တည်ရှိသည်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ် အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲအတွက် ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး ထိုင်းအမျိုးသားဘောလုံးအသင်း၏ အိမ်ကွင်း ဖြစ်သည်။

လူသိများသော လုမ္ဗနီ လက်ဝှေ့ကစားကွင်းသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက် တွင် ၎င်း၏ နောက်ဆုံး မြွေထိုင်း ပြိုင်ပွဲကို လက်ခံကျင်းပခဲ့သည်။ တော်ဝင်ထိုင်းကြည်းတပ်မှ စီမံခန့်ခွဲသော ထိုကစားကွင်းသည် ၁၉၅၆ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်တွင် မြွေထိုင်း ပြိုင်ပွဲကို ကျင်းပပြီးနောက် တရားဝင် အားကစားရုံ အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၁ ရက်တွင် ရမ်အင်ထရာလမ်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး နေရာအသစ်တွင် ပရိသတ် ၃,၅၀၀ အထိ ကြည့်ရှုနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားသားများ အနေနှင့် ပွဲကြည့်ရန် ဘတ် ၁,၀၀၀ မှ ၂,၀၀၀ အထိ ပေးရပြီး ထိုင်ခုံနေရာပေါ်တွင် မူတည်၍ ဈေးကွာသွားသည်။ &lt;ref&gt;{{cite news|title=End of an era for Muay Thai at Lumpini|url=http://www.bangkokpost.com/breakingnews/393517/end-of-an-era-as-lumpini-boxing-stadium-closes-its-doors-on-friday|accessdate=6 February 2014|newspaper=Bangkok Post|date=6 February 2014|archivedate=10 October 2017|archiveurl=https://wayback.archive-it.org/all/20171010141109/https://www.bangkokpost.com/archive/end-of-an-era-as-lumpini-boxing-stadium-closes-its-doors-on-friday/393517}}&lt;/ref&gt;

==နိုင်ငံတကာ အဆင့်သတ်မှတ်ချက်များ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! အဖွဲ့အစည်း
! စစ်တမ်း
! အဆင့်
|-
| ဟယ်ရီတေ့ချ် ဖောင်ဒေးရှင်း
| စီးပွားရေး လွတ်လပ်မှု ညွှန်းကိန်း
| ၁၇၉ တွင် ၆၀
|-
| အေ.တီ.ကီယာနီ / နိုင်ငံခြားရေးရာပေါ်လစီ မဂ္ဂဇင်း
| ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုနေရာ ညွှန်းကိန်း ၂၀၁၁&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.atkearney.com/research-studies/global-services-location-index|title=Global Services Location Index – A.T. Kearney|date=3 December 2013|publisher=|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203023241/http://www.atkearney.com/research-studies/global-services-location-index|archivedate=3 December 2013|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
| ၅၀ တွင် ၇
|-
| [[နယ်စည်းမခြား သတင်းထောက်များအဖွဲ့]]
| ၂၀၁၄ ခုနှစ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သတင်းစာ လွတ်လပ်မှု ညွှန်းကိန်း 
| ၁၈၀ တွင် ၁၃၀
|-
| အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုအဖွဲ့
| ခြစားမှု ညွှန်းကိန်း
| ၁၇၉ တွင် ၈၀
|-
| [[ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ်]]
| [[လူထုဖွံ့ဖြိုးရေးညွှန်းကိန်းနိုင်ငံများစာရင်း| လူထုဖွံ့ဖြိုးရေး ညွှန်းကိန်း]]
| ၁၈၇ တွင် ၈၉
|-
| [[ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်]]
| ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြိုင်ဆိုင်နိုင်မှု အဆင့် (၂၀၀၈)
| ၁၃၄ တွင် ၃၄&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.weforum.org/pdf/gcr/2008/rankings.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090324201926/http://www.weforum.org/pdf/gcr/2008/rankings.pdf |archivedate=24 March 2009 |year=2008 |accessdate=12 September 2008 |work=World Economic Forum |publisher=weforum.org |title=Global Competitiveness Report 2008–2009|format=PDF}}&lt;/ref&gt;
|-
| ကမ္ဘာ့ ရွှေကောင်စီ
| ရွှေအရံထားရှိမှု (၂၀၁၀)
|  ၁၁၁တွင် ၂၄
|-
| အိတ်ချ်အက်စ်ဘီစီ အင်တာနေရှင်နယ်
| နိုင်ငံခြားသား ကျွမ်းကျင်ဝန်ထမ်း မေးမြန်းမှု စစ်တမ်း (၂၀၁၂)
|  ၃၀ တွင် ၂&lt;ref name=&quot;Expat Explorer Survey 2012&quot;&gt;{{cite web|title=Expat Explorer Survey 2012|url=http://www.expatexplorer.hsbc.com/files/pdfs/overall-reports/2012/report.pdf|work=Expat|publisher=HSBC Group|accessdate=24 October 2012|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121021125221/http://www.expatexplorer.hsbc.com/files/pdfs/overall-reports/2012/report.pdf|archivedate=21 October 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|}

== ဆက်စပ် ဖတ်ရှုရန် ==

* [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရ|ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရ]]
* [[ထိုင်းအောက်လွှတ်တော်]]
* [[ထိုင်းအထက်လွှတ်တော်]]
* [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်]]

== ကိုးကား ==
{{reflist|2}}


{{ပထဝီဝင်တည်နေရာ
|Centre={{THA}}
|North={{MYA}} {{LAO}}
|Northeast={{LAO}}
|East={{LAO}}&lt;br&gt;{{KHM}}
|Southeast=[[ထိုင်းပင်လယ်ကွေ့]]
|South= {{MYS}}
|Southwest=[[ကပ္ပလီပင်လယ်]]
|West={{MYA}}
|Northwest={{MYA}}
}}

{{ASEAN}}
{{အာရှတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ}}


[[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ|*]]
[[ကဏ္ဍ:အာဆီယံအသင်းဝင်နိုင်ငံများ]]
[[ကဏ္ဍ:အရှေ့တောင်အာရှရှိ နိုင်ငံများ]]
[[ကဏ္ဍ:အာရှတိုက်ရှိ နိုင်ငံများ]]
[[ကဏ္ဍ:ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ]]</text>
      <sha1>go1rorumme2zliw52mc0pv7s0wzwthm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>မြန်မာ့သမိုင်း</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4530</id>
    <revision>
      <id>879754</id>
      <parentid>866396</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T19:50:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>110.78.118.23</ip>
      </contributor>
      <comment>/* အင်းဝခေတ်  (၁၃၆၅-၁၅၂၇) */</comment>
      <origin>879754</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36206" sha1="rrrp7gt53lc0e62obcnvua6hdnb68an" xml:space="preserve">{{မြန်မာ့သမိုင်း}}
'''မြန်မာ့သမိုင်း'''သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၁၃၀၀၀ ပထမဆုံးလူသားအခြေချနေထိုင်ခဲ့သောကာလမှ ယနေ့ခေတ်အထိ အကျုံးဝင်သည်။ သမိုင်းတင်ခေတ်၏ အစောဆုံးလူသားများသည် [[တိဗက်-ဗမာနွယ် ဘာသာစကားများ|တိဗက်-ဗမာ]]စကားပြောလူမျိုးများဖြစ်ကြသည်။ သူတို့သည် ပြည်ဒေသအထိ ကျယ်ဝန်းသော [[ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြပြီး ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာကို ကိုးကွယ်ခဲ့ကြသည်။

လက်ငင်းလေ့လာနိုင်သည့် သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ ၉ရာစုအစောပိုင်းတွင် ဗမာလူမျိုးစုအဖြစ်ထင်ရှားလာကာ ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းနှင့် ၎င်း၏ အစွန်အဖျားဒေသများကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် စုစည်း၍ [[ပုဂံခေတ်|ပုဂံဘုရင့်နိုင်ငံ]]ကို ဆက်လက်တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ ဤကာလအတွင်း ဗမာဘာသာ၊ ဗမာ့ယဉ်ကျေးမှုသည် ယနေ့ပျူဟုခေါ်သော အစောပိုင်း ဓလေ့များကို တဖြည်းဖြည်း အစားထိုးဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၂၈၇ ခု [[မွန်ဂို-မြန်မာစစ်ပွဲများ|မွန်ဂိုကျူးကျော်စစ်]]ဖြစ်ပြီးနောက် ဘုရင့်နိုင်ငံငယ်အများအဖြစ် ပြိုကွဲသွားခဲ့ရာ ထိုအထဲတွင် [[အင်းဝမင်းဆက်|အင်းဝဘုရင့်နိုင်ငံ]]၊ [[ဟံသာဝတီ|ဟံသာဝတီဘုရင့်နိုင်ငံ]]၊ [[မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံတော်|မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံ]]နှင့် [[မိုင်းမော|ရှမ်းပြည်ထောင်များ]]သည် အဓိကအင်အားစုနိုင်ငံများဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုဘုရင့်နိုင်ငံများသည် တစ်နိုင်ငံနှင့် တစ်နိုင်ငံ မဟာမိတ်အကူးအပြောင်း၊ စစ်မက်အရေးအခင်းများဖြင့် နိုင်ငံ့ရှုခင်းကို လွှမ်းမိုးခြယ်လှယ်ခဲ့ကြသည်။ 

၁၆ရာစုအလယ်တွင် တောင်ငူမင်းဆက်(၁၅၁၀-၁၇၅၂)သည် နိုင်ငံကိုပြန်လည်စုစည်း၍ အရှေ့တောင်အာရှသမိုင်းတွင် အကြီးဆုံးအင်ပါယာကြီးကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတောင်ငူမင်းများသည် အဓိကအုပ်ချုပ်ရေး၊ စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ပြဋ္ဌာန်း၍ ၁၇ရာစုနှင့် ၁၈ရာစုဦးတွင် ပိုသေးငယ်၊ ပိုငြိမ်းချမ်း၍ ချမ်းသာကြွယ်ဝသော ဘုရင့်နိုင်ငံကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။ ၁၈ရာစုအလယ်တွင် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်(၁၇၅၂-၁၈၈၅)သည် နိုင်ငံကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး အစွန်အဖျားဒေသများတွင် ဗဟိုအုပ်စိုးမှုတိုးမြှင့်ထားသည့် တောင်ငူခေတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတိုင်း ဆက်လက်ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ကုန်းဘောင်မင်းဆက်သည် အာရှတိုက်တွင် စာတတ်မြောက်သူဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံများအနက်မှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံအားလုံးနှင့်လည်း စစ်မက်ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်-ဗမာစစ်ပွဲစဉ်(၁၈၂၄-၁၈၈၅)ထိ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲသုံးကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှကိုလိုနီအုပ်ချုပ်မှုလက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။ 

ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုသည် လူမှုရေး၊စီးပွားရေး၊ယဉ်ကျေးမှု၊အုပ်ချုပ်ရေးပြောင်းလဲမှုများကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ လွတ်လပ်ရေးရပြီးချိန်မှစ၍ ယနေ့အချိန်ထိ နိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေးနှင့်တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများကို ကိုယ်စားပြုသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် ခေတ်အဆက်ဆက်ဗဟိုအစိုးရများအကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းမရှိသေးပေ။
နိုင်ငံသည် ၁၉၆၂ မှ ၂၀၁၀ အထိနှင့် တစ်ဖန် ၂၀၂၁ မှ ယနေ့အထိ စစ်တပ်၏ အသွင်ပြောင်းအုပ်ချုပ်မှုအမျိုးမျိုးအောက်ရောက်ခဲ့ပြီး တိုင်းပြည်ပထဝီအနေအထားအရ ပြည်ပစွက်ဖက်မှုများ ခံရကာ ဤသို့ သံသရာလည်ဖြစ်စဉ်ကြောင့် နဂိုကိုယ်ခံအားမကောင်းနိုင်သေးသည့်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံများအနက်မှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။

== သမိုင်းမတင်မီ ==
အစောဆုံးသုတေသနအထောက်အထားများက အတည်ပြုထားသည်မှာ မြန်မာ့ဒေသတွင် ဘီစီ ၁၁၀၀၀ လောက်ကတည်းက ယဉ်ကျေးမှုများတည်ရှိခဲ့သည်။ အစောပိုင်းအခြေချနေထိုင်မှုအမှတ်အသားအများစုကို အလယ်ပိုင်းခြောက်သွေ့ဇုန်တွင် တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ကွက်တိကွက်ကြားအခြေချမှုများသည် ဧရာဝတီမြစ်ကမ်းစပ် အနီးအပါးဒေသများတွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဥရောပတိုက် ကျောက်ခေတ်ဦးနှင့် ကျောက်ခေတ်လယ်တို့နှင့် အပြိုင်ဟုယူဆရသော အချိန်၌ မြန်မာ့ကျောက်ခေတ် အညာသီယံယဉ်ကျေးမှုသည် တည်ရှိခဲ့သည်။ အပင်နှင့် တိရစ္ဆာန်များကို ပထမဆုံးစိုက်ပျိုးမွေးမြူ၍ ကျောက်ချောလက်နက်ကိရိယာများကို သုံးစွဲလာကြသော ကျောက်ခေတ်သစ်ကို မြန်မာဒေသတွင် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်အစွန်အဖျား တောင်ကြီးမြို့အနီးရှိ ဘီစီ ၁၀၀၀၀ မှ ၆၀၀၀ အတွင်း သက်တမ်းရှိသော ဂူသုံးဂူက အထောက်အထားပြသည်။

ဘီစီ ၁၅၀၀ ခန့်တွင် ဒေသတွင်းရှိလူများသည် ကြေးနီ(copper) ကို ကြေးညို(bronze) အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသုံးစွဲလာကြသည်။ စပါးစိုက်ပျိုး၍ ကြက်၊ဝက်တို့ကို မွေးမြူလာကြသည်။ သူတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဤသို့ ပထမဆုံးပြုလုပ်သော လူများအနက်မှ ဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၅၀၀ ခန့်တွင် ယနေ့မန္တလေးတောင်ဘက်ဒေသ၌ သံချက်လုပ်သော ရွာများပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ကြေးညိုအလှဆင်ခေါင်းတလားများနှင့် မြေထည်ပစ္စည်းအပိုင်းအစများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော သင်္ချိုင်းနယ်မြေများကို တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ မန္တလေးတောင်ဘက် ဆာမွန်တောင်ကြား၌ တွေ့ရသော သုတေသနအထောက်အထားများအရ ဘီစီ ၅၀၀ နှင့် အေဒီ ၂၀၀ ကြားတွင် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်သော စပါးစိုက်ရွာငယ်များရှိခဲ့သည်။ သံခေတ်အတွင်း အိန္ဒိယလွှမ်းမိုးမှုများသော မွေးကင်းစကလေးငယ်မြှုပ်နှံသည့် ဓလေ့တွင် ပြောင်းလဲမှုများပေါ်ပေါက်လာကြောင်း ဆာမွန်တောင်ကြားအပြင်ဘက် သုတေသနအထောက်အထားများက ဆိုသည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများတွင် ကလေးငယ်များကို စဥ့်အိုးကြီးများထဲတွင် ထည့်သွင်းမြှုပ်နှံ၍ ၎င်းတို့၏ အရွယ်အစားသည် မိသားစုအဆင့်အတန်းကို ဖော်ပြခြင်း စသော ပြောင်းလဲမှုများ ပါဝင်သည်။

==သရေခေတ္တရာခေတ် (ဘီစီ၉ရာစု-အေဒီ၉ရာစု)==


နောက်ဆုံးတွေ့ရှိဖော်ထုတ်ထားသည့် မြန်မာ့ သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ရှေးဦးစွာဝင်ရောက်လာခဲ့သည့် လူမျိုးများမှာ မြောက်ဘက်တွင် တိဘက်-ဗမာအနွယ်ဝင်များဖြစ်ကြသည့် [[ပျူလူမျိုး|ပျူ]]၊ [[သက်လူမျိုး|သက်]]၊ [[ကမ်းယံ]]နှင့် တောင်ဘက်တွင် [[နီဂရိတိုလူမျိုး|နီဂရီတို]]များနှင့် ယှဉ်ပြိုင်အနိုင်ရသွားသည့်  [[ဩစထြိုအေးရှားတစ် ဘာသာစကားများ|ဩစထြိုအေးရှားတစ်]]အနွယ် [[မွန်]] တို့ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အရှေ့ဘက်ဒေသများတွင်လည်း [[တိုင်လူမျိုး|တိုင်မျိုးနွယ်]]ဖြစ်သည့် [[ရှမ်းလူမျိုး]]လည်း အနည်းငယ် ရှိနေကြပြီးဖြစ်သည်။ 

ထိုလူမျိုးများအနက် ပျူလူမျိုးမှာ ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတစ်လျောက်တွင် မြို့ရွာများ တည်ထောင်ကာ နေထိုင်ကြသည်။ ၄ရာစုနှင့် ၅ရာစုများတွင် ပျူတို့ အထွဋ်အထိပ်ရောက်၍ မွန်တို့ကို လွမ်းမိုးကာ ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများဖြစ်သည့် [[ဗိဿနိုး]]၊ [[ဟန်လင်း]]နှင့် [[သရေခေတ္တရာ]]တို့မှာ အရှေ့တောင်အာရှ၏ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ထင်ရှားခဲ့သည်။ 

ထိုကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းမှာ အရှေ့ဘက်ခမာနိုင်ငံမှ အနောက်ဘက် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းအထိဖြစ်သည်။ ၉ရာစုအစောပိုင်းတွင် စည်းလုံးမှုနည်းသည့် ပျူတို့ကို မြောက်ပိုင်းမှ အင်အားကြီး နန်ကျောက်တို့က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ဖျက်စီးသဖြင့် ပျူတို့ပျက်ဆီးရသည်။ ထိုခေတ်တွင် အကြမ်းအားဖြင့် ပျူတို့က ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ခြမ်း နှင့် မွန်တို့က ဧရာဝတီမြစ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် နေထိုင်ကြသည်ဟူ‌၍ သတ်မှတ်နိုင်သည်။ အချို့သော သမိုင်းပညာရှင်များက ထိုပျူခေတ်ကို ပထမပြည်ထောင်စု ဟုလည်း သတ်မှတ်ကြ၏။

== ပုဂံခေတ် (၈၄၉-၁၂၉၇)==
[[File:Pagan Empire -- Sithu II.PNG|thumb|left|150px|နရပတိစည်သူမင်းလက်ထက် ပုဂံနေပြည်တော်]]
မြန်မာနိုင်ငံနယ်နိမိတ်ထဲသို့ နောက်ဆုံးမှ ဝင်ရောက်လာသည့် [[မြန်မာ|ဗမာ]]တို့သည် ယနေ့[[ရှမ်းပြည်နယ်]]ကိုဖြတ်ကျော်ကာ ကျောက်ဆည်နယ်သို့ တစစထိုးဖောက်လာပြီးနောက် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သည်ဟု ယူဆသောထိုဒေသတွင် ကျောက်ဆည်ဆယ့်တစ်ခရိုင်ကိုတည်ထောင်ကာ အခြေချနေထိုင်ကြသည်။  

နှစ်ကာလကြာရှည်လာပြီး လူဦးရေထူထပ်လာသောအခါ နယ်ပယ်များဆက်လက်ချဲ့ထွင်ကြသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသကို ကောင်းစွာအုပ်စီးမိတော့သည်။ အစောပိုင်းဗမာတို့သည် အကြီးအကဲဖြစ်သူကို မိမိတို့ ဘာသာစကားဖြင့်`မင်း´နှင့် ရှမ်းတို့ခေါ်သကဲ့သို့ `စော´(စဝ်)ကိုပေါင်းကာ `မင်းစော´ဟုခေါ်ကြသည်။ အချိန်ကြာသည်နှင့်အမျှ ထိုမင်းများထဲတွင် အစွမ်းအစကောင်းသူများ ပေါ်ထွန်းလာသဖြင့် ထိုအကြီးအကဲကို `မင်းကြီး´ဟုခေါ်ကြသည်။ 

ထိုသို့မင်းများထဲတွင်မှ ကျယ်ပြန့်လှသော နယ်ပယ်ကို အုပ်ချုပ်ရလွယ်ကူစေရန် ဆက်သွယ်ရေးအချက်အချာကျသည့် [[ပုဂံ]]မှ ပုဂံမင်းကြီးသည် `မင်းစော´ အပေါင်းတို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ `မူလက ပုဂံကို ရွာ၁၉ရွာဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းသည်´ ဟူသော အဆိုက ဤအချက်ကို အတည်ပြုနေသကဲ့သို့ရှိသည်။ [[အနော်ရထာ]]မင်း လက်ထက်တွင် ပုဂံ၏ အင်အား အထွဋ်အထိပ်ရောက်ကာ ရာမည(ရှေးမွန်=`ရာမည်´)မှ သထုံကို အနိုင်ရပြီး ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံနီးနီးမျှ ကျယ်ပြန့်သည့် နယ်ပယ်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုမှဆင်းသက်သည့် [[ကျန်စစ်သား]]၊ [[အလောင်းစည်သူ]] အစရှိသည့် ပုဂံမင်းများသည်လည်း ဩဇာကြီးသူများဖြစ်သည့်အတွက် တိုင်းပြည်ကို ကောင်းစွာစုစည်းထားနိုင်ခဲ့သည်။ 

သို့သော် နောက်ပိုင်းမင်းများသည် အရည်အသွေးညံ့ဖျင်းလာကြပြီး ပုဂံ၏ဩဇာမှာ သိသာစွာ ကျဆင်းလာရသည်။ နောက်ဆုံးတွင် မွန်ဂိုတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပုဂံပျက်စီး၍ ပုဂံမင်းဆက်လည်း ကျဆင်းရလေသည်။ မွန်ဂိုတို့ တပ်ဆုတ်ပြန်ပြီးနောက်တွင် နန်းတက်ကြသည့် ကျစွာ၊ စောနစ် နှင့် စောမွန်နစ်တို့ လက်ထက်များတွင် ပုဂံမင်းဆိုသည်မှာ အမည်ခံမျှသာဖြစ်၍ အမှန်တကယ် ဩဇာအာဏာမှာ ရှမ်းညီနောင် သုံးဦးလက်သို့ ရောက်ရှိနေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

== အင်းဝခေတ်  (၁၃၆၅-၁၅၂၇)==
ပုန်ဂံခေတ်ကုန်ဆုံးပြီးနောက်တွင်အစုစုကွဲပြားနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်းဒေသကို စုစည်းသိမ်းသွင်းကာ အုပ်ချုပ်သည့် မင်းတစ်ပါး ပေါ်ထွန်းလာသည်။ ထိုသူမှာ [[ရှမ်းညီနောင်သုံးဦး]] မှ ဆင်းသက်လာသည့် [[အင်းဝ]]မြို့တည် [[သတိုးမင်းဖျား]] ဆိုသူဖြစ်သည်။ ဒုတိယ နန်းတက်သည့် [[မင်းကြီးစွာစော်ကဲ]] လက်ထက်မှစကာ အောက်အရပ် ရာမညမှ မွန်ပဒေသရာဇ်များ မညီညွတ်သည်ကို အခွင့်ကောင်းယူသည့် အနေဖြင့် စစ်ပြုခဲ့သည်။ ထိုမှအစပြုကာ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] ဖြစ်ပွားသည်။ မင်းကြီးစွာစော်ကဲနောက် နန်းတက်သည့် ဆင်ဖြူရှင်၊ ဘုရင်မင်းခေါင်တို့လက်ထက်များအထိတိုင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည့် စစ်ပွဲဖြစ်ပေသည်။ 

ထိုမင်းများနောက် နန်းတက်သည့် မင်းများလက်ထက်တွင်လည်း တိုင်းပြည်အေးချမ်းရေးကို လိုလားစွာ ဆောင်ရွက်ကြသည်မရှိသလောက် နည်းပါးသဖြင့် အချိန်ကြာသည် နှင့်အမျှ အင်အားဆုတ်ယုတ်လာပြီး နောက်ဆုံးတွင် လက်အောက်ခံ ပဒေသရာဇ်များဖြစ်သည့် ရှမ်းစော်ဘွားများအင်အားကြီးလာသည်။ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်သည့် [[ရွှေနန်းကျော့ရှင်နရပတိ]] လက်ထက်တွင် ပြည်မင်း သတိုးမင်းစော နှင့် ရှမ်းစော်ဘွား မိုးညှင်းစလုံ၊ ၎င်း၏သား သိုဟန်ဘွားတို့က အင်းဝကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်လိုက်ကြသည်။ 

ထို့နောက်သိုဟန်ဘွား နန်းတက်သည်။ ပြည်သူတို့ သဖြင့် သိုဟန်ဘွားလုပ်ကြံခံရပြီးနောက် နန်းတက်သည့် အုန်းဘောင်ခုံမှိုင်းနှင့် မိုးဗြဲနရပတိ တို့လက်ထက်များတွင် ဟံသာဝတီကို သိမ်းပိုက်လိုက်သည့် တောင်ငူမှ [[တပင်ရွှေထီး]]နှင့် စစ်ပြိုင်ရန်ကြိုးပမ်းသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ထို့နောက်နန်းတက်သည့် [[နရပတိစည်သူ]] လက်ထက်တွင် [[ဘုရင့်နောင်]]၏ လက်သို့ ကျရောက်ရတော့သည်။

== တောင်ငူခေတ် (၁၅၂၇-၁၆၀၀)==
တောင်ငူ-ဟံသာဝတီခေတ်သည် မြန်မာတို့၏ အထွတ်အထိပ်ရောက်သည့် ကာလများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပုဂံပျက်သုဉ်းပြီးချိန်မှ စကာ အင်းဝကိုဗဟိုပြုနေသည့် မြန်မာတို့အတွက် အောက်ပြည်အရပ်မှ မွန်တို့၏ရန်စစ်၊မြောက်ဘက်မှ တစ်စတစ်စအင်အားကြီးလာသည့် ရှမ်းစော်ဘွားတို့၏ ရန်စစ်သာမက မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တစ်နယ်တစ်မင်း အုပ်ချုပ်နေသည်အထိ ပျက်စီးနေချိန်တွင် အင်းဝလက်အောက်ခံ ကေတုမတီ[[တောင်ငူ]]မှ [[မင်းကြီးညို]]၊ သားတော် [[တပင်ရွှေထီး]] နှင့် ယောက်ဖဖြစ်သူ [[ဘုရင့်နောင်]]တို့ ကအသီးသီး အစဉ်မပျက် နိုင်ငံကိုချဲ့ထွင်ကြရာ မင်းကြီးညိုလက်ထက်တွင် အတန်အသင့် အင်အားကောင်းမွန်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းသားဖြစ်သူ တပင်ရွှေထီးလက်ထက်တွင် အောက်ပြည်ရှိ မွန်တို့၏ပိုင်နက် နှင့် ဘုရင့်နောင်လက်ထက်တွင် ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ နယ်နိမိတ်အပြင်သို့ကျော်ကာ အနောက်ဘက်တွင် မဏိပူရ မှ အရှေ့ဘက် ထိုင်းနိုင်ငံ အယုဒ္ဒယ အထိ၊မြောက်ဘက်တွင် ကချင်ပြည်နယ်မှ တောင်ဘက်ကော့သောင် အထိ ကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။ 

နောက် [[ကမ္ဘောဇသာဒီ နန်းတော်]] ကိုလည်းတည်ခဲ့သည်။ သို့သော် အမြော်အမြင်ကြီးမားသည့် ဘုရင့်နောင်သည် သားတော် နန္ဒဘုရင်လက်ထက်တွင် မိမိတည်ထောင်သည့် နိုင်ငံကြီး အလွယ်တကူ ပြိုပျက်သွားမည့်အရေးကိုမူ ကြိုသိမသွားခဲ့နိုင်ပေ။ [[နန္ဒဘုရင်]]လက်ထက်တွင် လက်အောက်ခံ နယ်စားပယ်စားများ အသီးသီးပုန်ကန်ကြပြီး နောက်ဆုံးတွင် ရခိုင်ဘုရင် [[မင်းရာဇာကြီး]] နှင့်တောင်ငူဘုရင်ခံ [[မင်းရဲသီဟသူ]]တို့၏တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကမ္ဘောဇသာဒီနန်းတော်ကြီးဖျက်ဆီးခံရပြီး နန္ဒဘုရင်လည်းနန်းကျကာ တောင်ငူသို့ သုံ့ပန်းအဖြစ်သို့ပါပြီးနောက်ပိုင်းတွင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။[[ဖိုင်:Map_of_Taungoo_Empire_(1580).png|thumb|alt=Taungoo empire|ဘုရင့်နောင်လက်ထက် တောင်ငူဧကရာဇ်နိုင်ငံတော်]]

== ညောင်ရမ်းခေတ် (၁၆၀၀-၁၇၅၂)==
ဘုရင့်နောင်၏ မထင်မရှားသားတော်တစ်ပါးဖြစ်သည့် ညောင်ရမ်းစားရှင်သစ္စာက အကွဲအကွဲအပြားအပြားဖြစ်နေရသည့် နိုင်ငံကို စုစည်းရန်အတွက် အင်းဝကိုသိမ်းပိုက်၍ ညောင်ရမ်းမင်းဆက်(ဒုတိယအင်းဝခေတ်)ကို တည်ထောင်သည်။ သူ့လက်ထက်တွင် ရှမ်းပြည်များကို ပြန်လည်သိမ်းသွင်းနိုင်ခဲ့သည်။ သူ့အားဆက်ခံသည့် အနောက်ဘက်လွန်မင်း၏ လက်ထက်တွင် အတန်ပင် အင်အားကြီးလာပြီး တောင်ငူကိုသိမ်းပိုက်ကာ တောင်ပိုင်းမှ ပေါ်တူဂီ ငဇင်ကာကို နှိမ်နှင်းနိုင်သလို၊ အရှေ့တောင်ဘက်မှ ထိုင်းဘုရင် ဗြနရာဇ်(နာရေစွမ်)
(ဘုရင့်နောင်၏မွေးစားသား)၏ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းကို ထိုးဖောက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်များကို ဟန့်တားထားနိုင်ခဲ့သည်။

သာလွန်မင်းလက်ထက်တွင် တိုင်းပြည်အရပ်ရပ် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို စတင်ဆောင်ရွက်ရာ မြန်မာ့သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူဦးရေ စစ်တမ်းများကောက်ယူခြင်းကို ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ရာသီဥတုဆိုးဝါးမှု၊မင်းများ၏ အရည်အသွေးကျဆင်းမှုတို့ကြောင့် ဟံသာဝတီမှ မွန်တို့ကပုန်ကန်ရာ ညောင်ရမ်းခေတ် ကုန်ဆုံးရတော့သည်။ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်သည့် မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိ(ဟံသာ၀တီရောက်မင်း)လည်း ဟံသာဝတီသို့ ပါကာ နောက်ပိုင်းတွင် ကွပ်မျက်ခံခဲ့ရသည်။

== ကုန်းဘောင်ခေတ် (၁၇၅၂-၁၈၈၆)==
ညောင်ရမ်းမင်းဆက် ကျဆုံးပြီးနောက်တွင် မုဆိုးဘိုရွာသူကြီး ဦးအောင်ဇေယျက [[အလောင်းဘုရား]]ဘွဲ့ဖြင့် မွန်တို့ကိုတော်လှန်သည်။ အင်းဝကိုပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ကာ ဆက်တိုက်ဆိုသလိုပင် တိုက်ပွဲများတွင် မွန်တို့ကိုအနိုင်ရသဖြင့် အလွန်ဩဇာကြီးလာပြီး အယုဓျာတိုင် ချီတက်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် တတိယမင်းဖြစ်သည့် [[ဆင်ဖြူရှင်]]လက်ထက်မှ အယုဓျာကို အပြီးသတ်အနိုင်ရရှိသည်။ ထိုမင်းလက်ထက်တွင် မြောက်ဘက်မှ မန်ချူးတို့၏ ကျူးကျော်မှု ၅ ကြိမ်တိုင်တိုင် ခံခဲ့ရသော်လည်း ကောင်းစွာတွန်းလှန်ဟန့်တားနိုင်ခဲ့သည်။ 

၆ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သည့် [[ဗဒုံမင်း]] လက်ထက်တွင် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အတွေးအခေါ်အယူအဆတို့ကို ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ထိုမင်းလက်ထက်တွင် ခေတ်အဆက်ဆက်က မြန်မာ့နယ်နိမိတ်တွင် မပါဝင်ခဲ့သော [[ရခိုင်ပြည်နယ်]]ကို အိမ်ရှေ့မင်းသားဦးပေါ်က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကာ မဟာမုနိဘုရားကြီးကို မန္တလေးသို့ ပင့်ဆောင်လာနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် နန်းတွင်းအရှုပ်အထွေးများကြောင့် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်မှ အင်အားနည်းခြင်းသို့ရောက်လာခဲ့သည်။ ဘကြီး‌‌တော်လက်ထက်တွင် အာသံ၊မဏိပူရအရေးကြောင့် နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် စစ်ဖြစ်ကာ ရခိုင်နှင့် တနင်္သာရီကို ပေးလိုက်ရသည်။ ထို့နောက် ပုဂံမင်းလက်ထက်တွင် ဒုတိယအကြိမ် စစ်ဖြစ်ကာ မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းတစ်ခုလုံး သိမ်းပိုက်ခံရသည်။ သီပေါမင်းလက်ထက်တွင်လည်း ဘုံဘေဘားမားသစ်ကိစ္စကြောင့် တတိယအကြိမ်စစ်ဖြစ်ကာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးသူ့ကျွန်ဘဝကျရောက်ခဲ့ရသည်။ အင်္ဂလိပ်တို့၏ သုံးကြိမ်ကျူးကျော်စစ်ပြုခြင်းခံရပြီး [[သီပေါမင်း]]လက်ထက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အင်္ဂလိပ်လက်အောက် ကျရောက်သွားတော့သည်။

== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[မှန်နန်း ရာဇဝင်]]

[[မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမိုင်း]]

[[bn:মায়ানমার#ইতিহাস]]</text>
      <sha1>rrrp7gt53lc0e62obcnvua6hdnb68an</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879755</id>
      <parentid>879754</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T19:50:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>110.78.118.23</ip>
      </contributor>
      <comment>/* အင်းဝခေတ်  (၁၃၆၅-၁၅၂၇) */</comment>
      <origin>879755</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36200" sha1="9anw2nx7ge3zm6xdcfz5bxvdifz6zbp" xml:space="preserve">{{မြန်မာ့သမိုင်း}}
'''မြန်မာ့သမိုင်း'''သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၁၃၀၀၀ ပထမဆုံးလူသားအခြေချနေထိုင်ခဲ့သောကာလမှ ယနေ့ခေတ်အထိ အကျုံးဝင်သည်။ သမိုင်းတင်ခေတ်၏ အစောဆုံးလူသားများသည် [[တိဗက်-ဗမာနွယ် ဘာသာစကားများ|တိဗက်-ဗမာ]]စကားပြောလူမျိုးများဖြစ်ကြသည်။ သူတို့သည် ပြည်ဒေသအထိ ကျယ်ဝန်းသော [[ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြပြီး ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာကို ကိုးကွယ်ခဲ့ကြသည်။

လက်ငင်းလေ့လာနိုင်သည့် သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ ၉ရာစုအစောပိုင်းတွင် ဗမာလူမျိုးစုအဖြစ်ထင်ရှားလာကာ ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းနှင့် ၎င်း၏ အစွန်အဖျားဒေသများကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် စုစည်း၍ [[ပုဂံခေတ်|ပုဂံဘုရင့်နိုင်ငံ]]ကို ဆက်လက်တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ ဤကာလအတွင်း ဗမာဘာသာ၊ ဗမာ့ယဉ်ကျေးမှုသည် ယနေ့ပျူဟုခေါ်သော အစောပိုင်း ဓလေ့များကို တဖြည်းဖြည်း အစားထိုးဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၂၈၇ ခု [[မွန်ဂို-မြန်မာစစ်ပွဲများ|မွန်ဂိုကျူးကျော်စစ်]]ဖြစ်ပြီးနောက် ဘုရင့်နိုင်ငံငယ်အများအဖြစ် ပြိုကွဲသွားခဲ့ရာ ထိုအထဲတွင် [[အင်းဝမင်းဆက်|အင်းဝဘုရင့်နိုင်ငံ]]၊ [[ဟံသာဝတီ|ဟံသာဝတီဘုရင့်နိုင်ငံ]]၊ [[မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံတော်|မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံ]]နှင့် [[မိုင်းမော|ရှမ်းပြည်ထောင်များ]]သည် အဓိကအင်အားစုနိုင်ငံများဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုဘုရင့်နိုင်ငံများသည် တစ်နိုင်ငံနှင့် တစ်နိုင်ငံ မဟာမိတ်အကူးအပြောင်း၊ စစ်မက်အရေးအခင်းများဖြင့် နိုင်ငံ့ရှုခင်းကို လွှမ်းမိုးခြယ်လှယ်ခဲ့ကြသည်။ 

၁၆ရာစုအလယ်တွင် တောင်ငူမင်းဆက်(၁၅၁၀-၁၇၅၂)သည် နိုင်ငံကိုပြန်လည်စုစည်း၍ အရှေ့တောင်အာရှသမိုင်းတွင် အကြီးဆုံးအင်ပါယာကြီးကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတောင်ငူမင်းများသည် အဓိကအုပ်ချုပ်ရေး၊ စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ပြဋ္ဌာန်း၍ ၁၇ရာစုနှင့် ၁၈ရာစုဦးတွင် ပိုသေးငယ်၊ ပိုငြိမ်းချမ်း၍ ချမ်းသာကြွယ်ဝသော ဘုရင့်နိုင်ငံကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။ ၁၈ရာစုအလယ်တွင် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်(၁၇၅၂-၁၈၈၅)သည် နိုင်ငံကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး အစွန်အဖျားဒေသများတွင် ဗဟိုအုပ်စိုးမှုတိုးမြှင့်ထားသည့် တောင်ငူခေတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတိုင်း ဆက်လက်ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ကုန်းဘောင်မင်းဆက်သည် အာရှတိုက်တွင် စာတတ်မြောက်သူဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံများအနက်မှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံအားလုံးနှင့်လည်း စစ်မက်ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်-ဗမာစစ်ပွဲစဉ်(၁၈၂၄-၁၈၈၅)ထိ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲသုံးကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှကိုလိုနီအုပ်ချုပ်မှုလက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။ 

ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုသည် လူမှုရေး၊စီးပွားရေး၊ယဉ်ကျေးမှု၊အုပ်ချုပ်ရေးပြောင်းလဲမှုများကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ လွတ်လပ်ရေးရပြီးချိန်မှစ၍ ယနေ့အချိန်ထိ နိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေးနှင့်တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများကို ကိုယ်စားပြုသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် ခေတ်အဆက်ဆက်ဗဟိုအစိုးရများအကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းမရှိသေးပေ။
နိုင်ငံသည် ၁၉၆၂ မှ ၂၀၁၀ အထိနှင့် တစ်ဖန် ၂၀၂၁ မှ ယနေ့အထိ စစ်တပ်၏ အသွင်ပြောင်းအုပ်ချုပ်မှုအမျိုးမျိုးအောက်ရောက်ခဲ့ပြီး တိုင်းပြည်ပထဝီအနေအထားအရ ပြည်ပစွက်ဖက်မှုများ ခံရကာ ဤသို့ သံသရာလည်ဖြစ်စဉ်ကြောင့် နဂိုကိုယ်ခံအားမကောင်းနိုင်သေးသည့်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံများအနက်မှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။

== သမိုင်းမတင်မီ ==
အစောဆုံးသုတေသနအထောက်အထားများက အတည်ပြုထားသည်မှာ မြန်မာ့ဒေသတွင် ဘီစီ ၁၁၀၀၀ လောက်ကတည်းက ယဉ်ကျေးမှုများတည်ရှိခဲ့သည်။ အစောပိုင်းအခြေချနေထိုင်မှုအမှတ်အသားအများစုကို အလယ်ပိုင်းခြောက်သွေ့ဇုန်တွင် တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ကွက်တိကွက်ကြားအခြေချမှုများသည် ဧရာဝတီမြစ်ကမ်းစပ် အနီးအပါးဒေသများတွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဥရောပတိုက် ကျောက်ခေတ်ဦးနှင့် ကျောက်ခေတ်လယ်တို့နှင့် အပြိုင်ဟုယူဆရသော အချိန်၌ မြန်မာ့ကျောက်ခေတ် အညာသီယံယဉ်ကျေးမှုသည် တည်ရှိခဲ့သည်။ အပင်နှင့် တိရစ္ဆာန်များကို ပထမဆုံးစိုက်ပျိုးမွေးမြူ၍ ကျောက်ချောလက်နက်ကိရိယာများကို သုံးစွဲလာကြသော ကျောက်ခေတ်သစ်ကို မြန်မာဒေသတွင် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်အစွန်အဖျား တောင်ကြီးမြို့အနီးရှိ ဘီစီ ၁၀၀၀၀ မှ ၆၀၀၀ အတွင်း သက်တမ်းရှိသော ဂူသုံးဂူက အထောက်အထားပြသည်။

ဘီစီ ၁၅၀၀ ခန့်တွင် ဒေသတွင်းရှိလူများသည် ကြေးနီ(copper) ကို ကြေးညို(bronze) အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသုံးစွဲလာကြသည်။ စပါးစိုက်ပျိုး၍ ကြက်၊ဝက်တို့ကို မွေးမြူလာကြသည်။ သူတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဤသို့ ပထမဆုံးပြုလုပ်သော လူများအနက်မှ ဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၅၀၀ ခန့်တွင် ယနေ့မန္တလေးတောင်ဘက်ဒေသ၌ သံချက်လုပ်သော ရွာများပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ကြေးညိုအလှဆင်ခေါင်းတလားများနှင့် မြေထည်ပစ္စည်းအပိုင်းအစများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော သင်္ချိုင်းနယ်မြေများကို တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ မန္တလေးတောင်ဘက် ဆာမွန်တောင်ကြား၌ တွေ့ရသော သုတေသနအထောက်အထားများအရ ဘီစီ ၅၀၀ နှင့် အေဒီ ၂၀၀ ကြားတွင် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်သော စပါးစိုက်ရွာငယ်များရှိခဲ့သည်။ သံခေတ်အတွင်း အိန္ဒိယလွှမ်းမိုးမှုများသော မွေးကင်းစကလေးငယ်မြှုပ်နှံသည့် ဓလေ့တွင် ပြောင်းလဲမှုများပေါ်ပေါက်လာကြောင်း ဆာမွန်တောင်ကြားအပြင်ဘက် သုတေသနအထောက်အထားများက ဆိုသည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများတွင် ကလေးငယ်များကို စဥ့်အိုးကြီးများထဲတွင် ထည့်သွင်းမြှုပ်နှံ၍ ၎င်းတို့၏ အရွယ်အစားသည် မိသားစုအဆင့်အတန်းကို ဖော်ပြခြင်း စသော ပြောင်းလဲမှုများ ပါဝင်သည်။

==သရေခေတ္တရာခေတ် (ဘီစီ၉ရာစု-အေဒီ၉ရာစု)==


နောက်ဆုံးတွေ့ရှိဖော်ထုတ်ထားသည့် မြန်မာ့ သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ရှေးဦးစွာဝင်ရောက်လာခဲ့သည့် လူမျိုးများမှာ မြောက်ဘက်တွင် တိဘက်-ဗမာအနွယ်ဝင်များဖြစ်ကြသည့် [[ပျူလူမျိုး|ပျူ]]၊ [[သက်လူမျိုး|သက်]]၊ [[ကမ်းယံ]]နှင့် တောင်ဘက်တွင် [[နီဂရိတိုလူမျိုး|နီဂရီတို]]များနှင့် ယှဉ်ပြိုင်အနိုင်ရသွားသည့်  [[ဩစထြိုအေးရှားတစ် ဘာသာစကားများ|ဩစထြိုအေးရှားတစ်]]အနွယ် [[မွန်]] တို့ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အရှေ့ဘက်ဒေသများတွင်လည်း [[တိုင်လူမျိုး|တိုင်မျိုးနွယ်]]ဖြစ်သည့် [[ရှမ်းလူမျိုး]]လည်း အနည်းငယ် ရှိနေကြပြီးဖြစ်သည်။ 

ထိုလူမျိုးများအနက် ပျူလူမျိုးမှာ ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတစ်လျောက်တွင် မြို့ရွာများ တည်ထောင်ကာ နေထိုင်ကြသည်။ ၄ရာစုနှင့် ၅ရာစုများတွင် ပျူတို့ အထွဋ်အထိပ်ရောက်၍ မွန်တို့ကို လွမ်းမိုးကာ ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများဖြစ်သည့် [[ဗိဿနိုး]]၊ [[ဟန်လင်း]]နှင့် [[သရေခေတ္တရာ]]တို့မှာ အရှေ့တောင်အာရှ၏ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ထင်ရှားခဲ့သည်။ 

ထိုကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းမှာ အရှေ့ဘက်ခမာနိုင်ငံမှ အနောက်ဘက် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းအထိဖြစ်သည်။ ၉ရာစုအစောပိုင်းတွင် စည်းလုံးမှုနည်းသည့် ပျူတို့ကို မြောက်ပိုင်းမှ အင်အားကြီး နန်ကျောက်တို့က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ဖျက်စီးသဖြင့် ပျူတို့ပျက်ဆီးရသည်။ ထိုခေတ်တွင် အကြမ်းအားဖြင့် ပျူတို့က ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ခြမ်း နှင့် မွန်တို့က ဧရာဝတီမြစ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် နေထိုင်ကြသည်ဟူ‌၍ သတ်မှတ်နိုင်သည်။ အချို့သော သမိုင်းပညာရှင်များက ထိုပျူခေတ်ကို ပထမပြည်ထောင်စု ဟုလည်း သတ်မှတ်ကြ၏။

== ပုဂံခေတ် (၈၄၉-၁၂၉၇)==
[[File:Pagan Empire -- Sithu II.PNG|thumb|left|150px|နရပတိစည်သူမင်းလက်ထက် ပုဂံနေပြည်တော်]]
မြန်မာနိုင်ငံနယ်နိမိတ်ထဲသို့ နောက်ဆုံးမှ ဝင်ရောက်လာသည့် [[မြန်မာ|ဗမာ]]တို့သည် ယနေ့[[ရှမ်းပြည်နယ်]]ကိုဖြတ်ကျော်ကာ ကျောက်ဆည်နယ်သို့ တစစထိုးဖောက်လာပြီးနောက် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သည်ဟု ယူဆသောထိုဒေသတွင် ကျောက်ဆည်ဆယ့်တစ်ခရိုင်ကိုတည်ထောင်ကာ အခြေချနေထိုင်ကြသည်။  

နှစ်ကာလကြာရှည်လာပြီး လူဦးရေထူထပ်လာသောအခါ နယ်ပယ်များဆက်လက်ချဲ့ထွင်ကြသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသကို ကောင်းစွာအုပ်စီးမိတော့သည်။ အစောပိုင်းဗမာတို့သည် အကြီးအကဲဖြစ်သူကို မိမိတို့ ဘာသာစကားဖြင့်`မင်း´နှင့် ရှမ်းတို့ခေါ်သကဲ့သို့ `စော´(စဝ်)ကိုပေါင်းကာ `မင်းစော´ဟုခေါ်ကြသည်။ အချိန်ကြာသည်နှင့်အမျှ ထိုမင်းများထဲတွင် အစွမ်းအစကောင်းသူများ ပေါ်ထွန်းလာသဖြင့် ထိုအကြီးအကဲကို `မင်းကြီး´ဟုခေါ်ကြသည်။ 

ထိုသို့မင်းများထဲတွင်မှ ကျယ်ပြန့်လှသော နယ်ပယ်ကို အုပ်ချုပ်ရလွယ်ကူစေရန် ဆက်သွယ်ရေးအချက်အချာကျသည့် [[ပုဂံ]]မှ ပုဂံမင်းကြီးသည် `မင်းစော´ အပေါင်းတို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ `မူလက ပုဂံကို ရွာ၁၉ရွာဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းသည်´ ဟူသော အဆိုက ဤအချက်ကို အတည်ပြုနေသကဲ့သို့ရှိသည်။ [[အနော်ရထာ]]မင်း လက်ထက်တွင် ပုဂံ၏ အင်အား အထွဋ်အထိပ်ရောက်ကာ ရာမည(ရှေးမွန်=`ရာမည်´)မှ သထုံကို အနိုင်ရပြီး ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံနီးနီးမျှ ကျယ်ပြန့်သည့် နယ်ပယ်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုမှဆင်းသက်သည့် [[ကျန်စစ်သား]]၊ [[အလောင်းစည်သူ]] အစရှိသည့် ပုဂံမင်းများသည်လည်း ဩဇာကြီးသူများဖြစ်သည့်အတွက် တိုင်းပြည်ကို ကောင်းစွာစုစည်းထားနိုင်ခဲ့သည်။ 

သို့သော် နောက်ပိုင်းမင်းများသည် အရည်အသွေးညံ့ဖျင်းလာကြပြီး ပုဂံ၏ဩဇာမှာ သိသာစွာ ကျဆင်းလာရသည်။ နောက်ဆုံးတွင် မွန်ဂိုတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပုဂံပျက်စီး၍ ပုဂံမင်းဆက်လည်း ကျဆင်းရလေသည်။ မွန်ဂိုတို့ တပ်ဆုတ်ပြန်ပြီးနောက်တွင် နန်းတက်ကြသည့် ကျစွာ၊ စောနစ် နှင့် စောမွန်နစ်တို့ လက်ထက်များတွင် ပုဂံမင်းဆိုသည်မှာ အမည်ခံမျှသာဖြစ်၍ အမှန်တကယ် ဩဇာအာဏာမှာ ရှမ်းညီနောင် သုံးဦးလက်သို့ ရောက်ရှိနေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

== အင်းဝခေတ်  (၁၃၆၅-၁၅၂၇)==
ပုဂံခေတ်ကုန်ဆုံးပြီးနောက်တွင်အစုစုကွဲပြားနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်းဒေသကို စုစည်းသိမ်းသွင်းကာ အုပ်ချုပ်သည့် မင်းတစ်ပါး ပေါ်ထွန်းလာသည်။ ထိုသူမှာ [[ရှမ်းညီနောင်သုံးဦး]] မှ ဆင်းသက်လာသည့် [[အင်းဝ]]မြို့တည် [[သတိုးမင်းဖျား]] ဆိုသူဖြစ်သည်။ ဒုတိယ နန်းတက်သည့် [[မင်းကြီးစွာစော်ကဲ]] လက်ထက်မှစကာ အောက်အရပ် ရာမညမှ မွန်ပဒေသရာဇ်များ မညီညွတ်သည်ကို အခွင့်ကောင်းယူသည့် အနေဖြင့် စစ်ပြုခဲ့သည်။ ထိုမှအစပြုကာ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] ဖြစ်ပွားသည်။ မင်းကြီးစွာစော်ကဲနောက် နန်းတက်သည့် ဆင်ဖြူရှင်၊ ဘုရင်မင်းခေါင်တို့လက်ထက်များအထိတိုင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည့် စစ်ပွဲဖြစ်ပေသည်။ 

ထိုမင်းများနောက် နန်းတက်သည့် မင်းများလက်ထက်တွင်လည်း တိုင်းပြည်အေးချမ်းရေးကို လိုလားစွာ ဆောင်ရွက်ကြသည်မရှိသလောက် နည်းပါးသဖြင့် အချိန်ကြာသည် နှင့်အမျှ အင်အားဆုတ်ယုတ်လာပြီး နောက်ဆုံးတွင် လက်အောက်ခံ ပဒေသရာဇ်များဖြစ်သည့် ရှမ်းစော်ဘွားများအင်အားကြီးလာသည်။ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်သည့် [[ရွှေနန်းကျော့ရှင်နရပတိ]] လက်ထက်တွင် ပြည်မင်း သတိုးမင်းစော နှင့် ရှမ်းစော်ဘွား မိုးညှင်းစလုံ၊ ၎င်း၏သား သိုဟန်ဘွားတို့က အင်းဝကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်လိုက်ကြသည်။ 

ထို့နောက်သိုဟန်ဘွား နန်းတက်သည်။ ပြည်သူတို့ သဖြင့် သိုဟန်ဘွားလုပ်ကြံခံရပြီးနောက် နန်းတက်သည့် အုန်းဘောင်ခုံမှိုင်းနှင့် မိုးဗြဲနရပတိ တို့လက်ထက်များတွင် ဟံသာဝတီကို သိမ်းပိုက်လိုက်သည့် တောင်ငူမှ [[တပင်ရွှေထီး]]နှင့် စစ်ပြိုင်ရန်ကြိုးပမ်းသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ထို့နောက်နန်းတက်သည့် [[နရပတိစည်သူ]] လက်ထက်တွင် [[ဘုရင့်နောင်]]၏ လက်သို့ ကျရောက်ရတော့သည်။

== တောင်ငူခေတ် (၁၅၂၇-၁၆၀၀)==
တောင်ငူ-ဟံသာဝတီခေတ်သည် မြန်မာတို့၏ အထွတ်အထိပ်ရောက်သည့် ကာလများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပုဂံပျက်သုဉ်းပြီးချိန်မှ စကာ အင်းဝကိုဗဟိုပြုနေသည့် မြန်မာတို့အတွက် အောက်ပြည်အရပ်မှ မွန်တို့၏ရန်စစ်၊မြောက်ဘက်မှ တစ်စတစ်စအင်အားကြီးလာသည့် ရှမ်းစော်ဘွားတို့၏ ရန်စစ်သာမက မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တစ်နယ်တစ်မင်း အုပ်ချုပ်နေသည်အထိ ပျက်စီးနေချိန်တွင် အင်းဝလက်အောက်ခံ ကေတုမတီ[[တောင်ငူ]]မှ [[မင်းကြီးညို]]၊ သားတော် [[တပင်ရွှေထီး]] နှင့် ယောက်ဖဖြစ်သူ [[ဘုရင့်နောင်]]တို့ ကအသီးသီး အစဉ်မပျက် နိုင်ငံကိုချဲ့ထွင်ကြရာ မင်းကြီးညိုလက်ထက်တွင် အတန်အသင့် အင်အားကောင်းမွန်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းသားဖြစ်သူ တပင်ရွှေထီးလက်ထက်တွင် အောက်ပြည်ရှိ မွန်တို့၏ပိုင်နက် နှင့် ဘုရင့်နောင်လက်ထက်တွင် ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ နယ်နိမိတ်အပြင်သို့ကျော်ကာ အနောက်ဘက်တွင် မဏိပူရ မှ အရှေ့ဘက် ထိုင်းနိုင်ငံ အယုဒ္ဒယ အထိ၊မြောက်ဘက်တွင် ကချင်ပြည်နယ်မှ တောင်ဘက်ကော့သောင် အထိ ကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။ 

နောက် [[ကမ္ဘောဇသာဒီ နန်းတော်]] ကိုလည်းတည်ခဲ့သည်။ သို့သော် အမြော်အမြင်ကြီးမားသည့် ဘုရင့်နောင်သည် သားတော် နန္ဒဘုရင်လက်ထက်တွင် မိမိတည်ထောင်သည့် နိုင်ငံကြီး အလွယ်တကူ ပြိုပျက်သွားမည့်အရေးကိုမူ ကြိုသိမသွားခဲ့နိုင်ပေ။ [[နန္ဒဘုရင်]]လက်ထက်တွင် လက်အောက်ခံ နယ်စားပယ်စားများ အသီးသီးပုန်ကန်ကြပြီး နောက်ဆုံးတွင် ရခိုင်ဘုရင် [[မင်းရာဇာကြီး]] နှင့်တောင်ငူဘုရင်ခံ [[မင်းရဲသီဟသူ]]တို့၏တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကမ္ဘောဇသာဒီနန်းတော်ကြီးဖျက်ဆီးခံရပြီး နန္ဒဘုရင်လည်းနန်းကျကာ တောင်ငူသို့ သုံ့ပန်းအဖြစ်သို့ပါပြီးနောက်ပိုင်းတွင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။[[ဖိုင်:Map_of_Taungoo_Empire_(1580).png|thumb|alt=Taungoo empire|ဘုရင့်နောင်လက်ထက် တောင်ငူဧကရာဇ်နိုင်ငံတော်]]

== ညောင်ရမ်းခေတ် (၁၆၀၀-၁၇၅၂)==
ဘုရင့်နောင်၏ မထင်မရှားသားတော်တစ်ပါးဖြစ်သည့် ညောင်ရမ်းစားရှင်သစ္စာက အကွဲအကွဲအပြားအပြားဖြစ်နေရသည့် နိုင်ငံကို စုစည်းရန်အတွက် အင်းဝကိုသိမ်းပိုက်၍ ညောင်ရမ်းမင်းဆက်(ဒုတိယအင်းဝခေတ်)ကို တည်ထောင်သည်။ သူ့လက်ထက်တွင် ရှမ်းပြည်များကို ပြန်လည်သိမ်းသွင်းနိုင်ခဲ့သည်။ သူ့အားဆက်ခံသည့် အနောက်ဘက်လွန်မင်း၏ လက်ထက်တွင် အတန်ပင် အင်အားကြီးလာပြီး တောင်ငူကိုသိမ်းပိုက်ကာ တောင်ပိုင်းမှ ပေါ်တူဂီ ငဇင်ကာကို နှိမ်နှင်းနိုင်သလို၊ အရှေ့တောင်ဘက်မှ ထိုင်းဘုရင် ဗြနရာဇ်(နာရေစွမ်)
(ဘုရင့်နောင်၏မွေးစားသား)၏ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းကို ထိုးဖောက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်များကို ဟန့်တားထားနိုင်ခဲ့သည်။

သာလွန်မင်းလက်ထက်တွင် တိုင်းပြည်အရပ်ရပ် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို စတင်ဆောင်ရွက်ရာ မြန်မာ့သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူဦးရေ စစ်တမ်းများကောက်ယူခြင်းကို ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ရာသီဥတုဆိုးဝါးမှု၊မင်းများ၏ အရည်အသွေးကျဆင်းမှုတို့ကြောင့် ဟံသာဝတီမှ မွန်တို့ကပုန်ကန်ရာ ညောင်ရမ်းခေတ် ကုန်ဆုံးရတော့သည်။ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်သည့် မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိ(ဟံသာ၀တီရောက်မင်း)လည်း ဟံသာဝတီသို့ ပါကာ နောက်ပိုင်းတွင် ကွပ်မျက်ခံခဲ့ရသည်။

== ကုန်းဘောင်ခေတ် (၁၇၅၂-၁၈၈၆)==
ညောင်ရမ်းမင်းဆက် ကျဆုံးပြီးနောက်တွင် မုဆိုးဘိုရွာသူကြီး ဦးအောင်ဇေယျက [[အလောင်းဘုရား]]ဘွဲ့ဖြင့် မွန်တို့ကိုတော်လှန်သည်။ အင်းဝကိုပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ကာ ဆက်တိုက်ဆိုသလိုပင် တိုက်ပွဲများတွင် မွန်တို့ကိုအနိုင်ရသဖြင့် အလွန်ဩဇာကြီးလာပြီး အယုဓျာတိုင် ချီတက်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် တတိယမင်းဖြစ်သည့် [[ဆင်ဖြူရှင်]]လက်ထက်မှ အယုဓျာကို အပြီးသတ်အနိုင်ရရှိသည်။ ထိုမင်းလက်ထက်တွင် မြောက်ဘက်မှ မန်ချူးတို့၏ ကျူးကျော်မှု ၅ ကြိမ်တိုင်တိုင် ခံခဲ့ရသော်လည်း ကောင်းစွာတွန်းလှန်ဟန့်တားနိုင်ခဲ့သည်။ 

၆ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သည့် [[ဗဒုံမင်း]] လက်ထက်တွင် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အတွေးအခေါ်အယူအဆတို့ကို ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ထိုမင်းလက်ထက်တွင် ခေတ်အဆက်ဆက်က မြန်မာ့နယ်နိမိတ်တွင် မပါဝင်ခဲ့သော [[ရခိုင်ပြည်နယ်]]ကို အိမ်ရှေ့မင်းသားဦးပေါ်က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကာ မဟာမုနိဘုရားကြီးကို မန္တလေးသို့ ပင့်ဆောင်လာနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် နန်းတွင်းအရှုပ်အထွေးများကြောင့် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်မှ အင်အားနည်းခြင်းသို့ရောက်လာခဲ့သည်။ ဘကြီး‌‌တော်လက်ထက်တွင် အာသံ၊မဏိပူရအရေးကြောင့် နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် စစ်ဖြစ်ကာ ရခိုင်နှင့် တနင်္သာရီကို ပေးလိုက်ရသည်။ ထို့နောက် ပုဂံမင်းလက်ထက်တွင် ဒုတိယအကြိမ် စစ်ဖြစ်ကာ မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းတစ်ခုလုံး သိမ်းပိုက်ခံရသည်။ သီပေါမင်းလက်ထက်တွင်လည်း ဘုံဘေဘားမားသစ်ကိစ္စကြောင့် တတိယအကြိမ်စစ်ဖြစ်ကာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးသူ့ကျွန်ဘဝကျရောက်ခဲ့ရသည်။ အင်္ဂလိပ်တို့၏ သုံးကြိမ်ကျူးကျော်စစ်ပြုခြင်းခံရပြီး [[သီပေါမင်း]]လက်ထက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အင်္ဂလိပ်လက်အောက် ကျရောက်သွားတော့သည်။

== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[မှန်နန်း ရာဇဝင်]]

[[မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမိုင်း]]

[[bn:মায়ানমার#ইতিহাস]]</text>
      <sha1>9anw2nx7ge3zm6xdcfz5bxvdifz6zbp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879756</id>
      <parentid>879755</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T19:51:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>110.78.118.23</ip>
      </contributor>
      <origin>879756</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36331" sha1="o1fug5t2w4k5jf291jj2mfi4zw6wx7j" xml:space="preserve">{{မြန်မာ့သမိုင်း}}
'''မြန်မာ့သမိုင်း'''သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၁၃၀၀၀ ပထမဆုံးလူသားအခြေချနေထိုင်ခဲ့သောကာလမှ ယနေ့ခေတ်အထိ အကျုံးဝင်သည်။ မင်းအောင်လှိုင် အုပ်ချုပ်သကဲ့သို့မဟုတ်ခဲ့ပါ။ သမိုင်းတင်ခေတ်၏ အစောဆုံးလူသားများသည် [[တိဗက်-ဗမာနွယ် ဘာသာစကားများ|တိဗက်-ဗမာ]]စကားပြောလူမျိုးများဖြစ်ကြသည်။ သူတို့သည် ပြည်ဒေသအထိ ကျယ်ဝန်းသော [[ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြပြီး ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာကို ကိုးကွယ်ခဲ့ကြသည်။

လက်ငင်းလေ့လာနိုင်သည့် သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ ၉ရာစုအစောပိုင်းတွင် ဗမာလူမျိုးစုအဖြစ်ထင်ရှားလာကာ ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းနှင့် ၎င်း၏ အစွန်အဖျားဒေသများကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် စုစည်း၍ [[ပုဂံခေတ်|ပုဂံဘုရင့်နိုင်ငံ]]ကို ဆက်လက်တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ ဤကာလအတွင်း ဗမာဘာသာ၊ ဗမာ့ယဉ်ကျေးမှုသည် ယနေ့ပျူဟုခေါ်သော အစောပိုင်း ဓလေ့များကို တဖြည်းဖြည်း အစားထိုးဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၂၈၇ ခု [[မွန်ဂို-မြန်မာစစ်ပွဲများ|မွန်ဂိုကျူးကျော်စစ်]]ဖြစ်ပြီးနောက် ဘုရင့်နိုင်ငံငယ်အများအဖြစ် ပြိုကွဲသွားခဲ့ရာ ထိုအထဲတွင် [[အင်းဝမင်းဆက်|အင်းဝဘုရင့်နိုင်ငံ]]၊ [[ဟံသာဝတီ|ဟံသာဝတီဘုရင့်နိုင်ငံ]]၊ [[မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံတော်|မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံ]]နှင့် [[မိုင်းမော|ရှမ်းပြည်ထောင်များ]]သည် အဓိကအင်အားစုနိုင်ငံများဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုဘုရင့်နိုင်ငံများသည် တစ်နိုင်ငံနှင့် တစ်နိုင်ငံ မဟာမိတ်အကူးအပြောင်း၊ စစ်မက်အရေးအခင်းများဖြင့် နိုင်ငံ့ရှုခင်းကို လွှမ်းမိုးခြယ်လှယ်ခဲ့ကြသည်။ 

၁၆ရာစုအလယ်တွင် တောင်ငူမင်းဆက်(၁၅၁၀-၁၇၅၂)သည် နိုင်ငံကိုပြန်လည်စုစည်း၍ အရှေ့တောင်အာရှသမိုင်းတွင် အကြီးဆုံးအင်ပါယာကြီးကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတောင်ငူမင်းများသည် အဓိကအုပ်ချုပ်ရေး၊ စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ပြဋ္ဌာန်း၍ ၁၇ရာစုနှင့် ၁၈ရာစုဦးတွင် ပိုသေးငယ်၊ ပိုငြိမ်းချမ်း၍ ချမ်းသာကြွယ်ဝသော ဘုရင့်နိုင်ငံကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။ ၁၈ရာစုအလယ်တွင် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်(၁၇၅၂-၁၈၈၅)သည် နိုင်ငံကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး အစွန်အဖျားဒေသများတွင် ဗဟိုအုပ်စိုးမှုတိုးမြှင့်ထားသည့် တောင်ငူခေတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတိုင်း ဆက်လက်ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ကုန်းဘောင်မင်းဆက်သည် အာရှတိုက်တွင် စာတတ်မြောက်သူဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံများအနက်မှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံအားလုံးနှင့်လည်း စစ်မက်ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်-ဗမာစစ်ပွဲစဉ်(၁၈၂၄-၁၈၈၅)ထိ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲသုံးကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှကိုလိုနီအုပ်ချုပ်မှုလက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။ 

ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုသည် လူမှုရေး၊စီးပွားရေး၊ယဉ်ကျေးမှု၊အုပ်ချုပ်ရေးပြောင်းလဲမှုများကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ လွတ်လပ်ရေးရပြီးချိန်မှစ၍ ယနေ့အချိန်ထိ နိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေးနှင့်တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများကို ကိုယ်စားပြုသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် ခေတ်အဆက်ဆက်ဗဟိုအစိုးရများအကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းမရှိသေးပေ။
နိုင်ငံသည် ၁၉၆၂ မှ ၂၀၁၀ အထိနှင့် တစ်ဖန် ၂၀၂၁ မှ ယနေ့အထိ စစ်တပ်၏ အသွင်ပြောင်းအုပ်ချုပ်မှုအမျိုးမျိုးအောက်ရောက်ခဲ့ပြီး တိုင်းပြည်ပထဝီအနေအထားအရ ပြည်ပစွက်ဖက်မှုများ ခံရကာ ဤသို့ သံသရာလည်ဖြစ်စဉ်ကြောင့် နဂိုကိုယ်ခံအားမကောင်းနိုင်သေးသည့်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံများအနက်မှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။

== သမိုင်းမတင်မီ ==
အစောဆုံးသုတေသနအထောက်အထားများက အတည်ပြုထားသည်မှာ မြန်မာ့ဒေသတွင် ဘီစီ ၁၁၀၀၀ လောက်ကတည်းက ယဉ်ကျေးမှုများတည်ရှိခဲ့သည်။ အစောပိုင်းအခြေချနေထိုင်မှုအမှတ်အသားအများစုကို အလယ်ပိုင်းခြောက်သွေ့ဇုန်တွင် တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ကွက်တိကွက်ကြားအခြေချမှုများသည် ဧရာဝတီမြစ်ကမ်းစပ် အနီးအပါးဒေသများတွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဥရောပတိုက် ကျောက်ခေတ်ဦးနှင့် ကျောက်ခေတ်လယ်တို့နှင့် အပြိုင်ဟုယူဆရသော အချိန်၌ မြန်မာ့ကျောက်ခေတ် အညာသီယံယဉ်ကျေးမှုသည် တည်ရှိခဲ့သည်။ အပင်နှင့် တိရစ္ဆာန်များကို ပထမဆုံးစိုက်ပျိုးမွေးမြူ၍ ကျောက်ချောလက်နက်ကိရိယာများကို သုံးစွဲလာကြသော ကျောက်ခေတ်သစ်ကို မြန်မာဒေသတွင် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်အစွန်အဖျား တောင်ကြီးမြို့အနီးရှိ ဘီစီ ၁၀၀၀၀ မှ ၆၀၀၀ အတွင်း သက်တမ်းရှိသော ဂူသုံးဂူက အထောက်အထားပြသည်။

ဘီစီ ၁၅၀၀ ခန့်တွင် ဒေသတွင်းရှိလူများသည် ကြေးနီ(copper) ကို ကြေးညို(bronze) အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသုံးစွဲလာကြသည်။ စပါးစိုက်ပျိုး၍ ကြက်၊ဝက်တို့ကို မွေးမြူလာကြသည်။ သူတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဤသို့ ပထမဆုံးပြုလုပ်သော လူများအနက်မှ ဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၅၀၀ ခန့်တွင် ယနေ့မန္တလေးတောင်ဘက်ဒေသ၌ သံချက်လုပ်သော ရွာများပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ကြေးညိုအလှဆင်ခေါင်းတလားများနှင့် မြေထည်ပစ္စည်းအပိုင်းအစများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော သင်္ချိုင်းနယ်မြေများကို တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ မန္တလေးတောင်ဘက် ဆာမွန်တောင်ကြား၌ တွေ့ရသော သုတေသနအထောက်အထားများအရ ဘီစီ ၅၀၀ နှင့် အေဒီ ၂၀၀ ကြားတွင် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်သော စပါးစိုက်ရွာငယ်များရှိခဲ့သည်။ သံခေတ်အတွင်း အိန္ဒိယလွှမ်းမိုးမှုများသော မွေးကင်းစကလေးငယ်မြှုပ်နှံသည့် ဓလေ့တွင် ပြောင်းလဲမှုများပေါ်ပေါက်လာကြောင်း ဆာမွန်တောင်ကြားအပြင်ဘက် သုတေသနအထောက်အထားများက ဆိုသည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများတွင် ကလေးငယ်များကို စဥ့်အိုးကြီးများထဲတွင် ထည့်သွင်းမြှုပ်နှံ၍ ၎င်းတို့၏ အရွယ်အစားသည် မိသားစုအဆင့်အတန်းကို ဖော်ပြခြင်း စသော ပြောင်းလဲမှုများ ပါဝင်သည်။

==သရေခေတ္တရာခေတ် (ဘီစီ၉ရာစု-အေဒီ၉ရာစု)==


နောက်ဆုံးတွေ့ရှိဖော်ထုတ်ထားသည့် မြန်မာ့ သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ရှေးဦးစွာဝင်ရောက်လာခဲ့သည့် လူမျိုးများမှာ မြောက်ဘက်တွင် တိဘက်-ဗမာအနွယ်ဝင်များဖြစ်ကြသည့် [[ပျူလူမျိုး|ပျူ]]၊ [[သက်လူမျိုး|သက်]]၊ [[ကမ်းယံ]]နှင့် တောင်ဘက်တွင် [[နီဂရိတိုလူမျိုး|နီဂရီတို]]များနှင့် ယှဉ်ပြိုင်အနိုင်ရသွားသည့်  [[ဩစထြိုအေးရှားတစ် ဘာသာစကားများ|ဩစထြိုအေးရှားတစ်]]အနွယ် [[မွန်]] တို့ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အရှေ့ဘက်ဒေသများတွင်လည်း [[တိုင်လူမျိုး|တိုင်မျိုးနွယ်]]ဖြစ်သည့် [[ရှမ်းလူမျိုး]]လည်း အနည်းငယ် ရှိနေကြပြီးဖြစ်သည်။ 

ထိုလူမျိုးများအနက် ပျူလူမျိုးမှာ ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတစ်လျောက်တွင် မြို့ရွာများ တည်ထောင်ကာ နေထိုင်ကြသည်။ ၄ရာစုနှင့် ၅ရာစုများတွင် ပျူတို့ အထွဋ်အထိပ်ရောက်၍ မွန်တို့ကို လွမ်းမိုးကာ ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများဖြစ်သည့် [[ဗိဿနိုး]]၊ [[ဟန်လင်း]]နှင့် [[သရေခေတ္တရာ]]တို့မှာ အရှေ့တောင်အာရှ၏ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ထင်ရှားခဲ့သည်။ 

ထိုကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းမှာ အရှေ့ဘက်ခမာနိုင်ငံမှ အနောက်ဘက် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းအထိဖြစ်သည်။ ၉ရာစုအစောပိုင်းတွင် စည်းလုံးမှုနည်းသည့် ပျူတို့ကို မြောက်ပိုင်းမှ အင်အားကြီး နန်ကျောက်တို့က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ဖျက်စီးသဖြင့် ပျူတို့ပျက်ဆီးရသည်။ ထိုခေတ်တွင် အကြမ်းအားဖြင့် ပျူတို့က ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ခြမ်း နှင့် မွန်တို့က ဧရာဝတီမြစ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် နေထိုင်ကြသည်ဟူ‌၍ သတ်မှတ်နိုင်သည်။ အချို့သော သမိုင်းပညာရှင်များက ထိုပျူခေတ်ကို ပထမပြည်ထောင်စု ဟုလည်း သတ်မှတ်ကြ၏။

== ပုဂံခေတ် (၈၄၉-၁၂၉၇)==
[[File:Pagan Empire -- Sithu II.PNG|thumb|left|150px|နရပတိစည်သူမင်းလက်ထက် ပုဂံနေပြည်တော်]]
မြန်မာနိုင်ငံနယ်နိမိတ်ထဲသို့ နောက်ဆုံးမှ ဝင်ရောက်လာသည့် [[မြန်မာ|ဗမာ]]တို့သည် ယနေ့[[ရှမ်းပြည်နယ်]]ကိုဖြတ်ကျော်ကာ ကျောက်ဆည်နယ်သို့ တစစထိုးဖောက်လာပြီးနောက် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သည်ဟု ယူဆသောထိုဒေသတွင် ကျောက်ဆည်ဆယ့်တစ်ခရိုင်ကိုတည်ထောင်ကာ အခြေချနေထိုင်ကြသည်။  

နှစ်ကာလကြာရှည်လာပြီး လူဦးရေထူထပ်လာသောအခါ နယ်ပယ်များဆက်လက်ချဲ့ထွင်ကြသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသကို ကောင်းစွာအုပ်စီးမိတော့သည်။ အစောပိုင်းဗမာတို့သည် အကြီးအကဲဖြစ်သူကို မိမိတို့ ဘာသာစကားဖြင့်`မင်း´နှင့် ရှမ်းတို့ခေါ်သကဲ့သို့ `စော´(စဝ်)ကိုပေါင်းကာ `မင်းစော´ဟုခေါ်ကြသည်။ အချိန်ကြာသည်နှင့်အမျှ ထိုမင်းများထဲတွင် အစွမ်းအစကောင်းသူများ ပေါ်ထွန်းလာသဖြင့် ထိုအကြီးအကဲကို `မင်းကြီး´ဟုခေါ်ကြသည်။ 

ထိုသို့မင်းများထဲတွင်မှ ကျယ်ပြန့်လှသော နယ်ပယ်ကို အုပ်ချုပ်ရလွယ်ကူစေရန် ဆက်သွယ်ရေးအချက်အချာကျသည့် [[ပုဂံ]]မှ ပုဂံမင်းကြီးသည် `မင်းစော´ အပေါင်းတို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ `မူလက ပုဂံကို ရွာ၁၉ရွာဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းသည်´ ဟူသော အဆိုက ဤအချက်ကို အတည်ပြုနေသကဲ့သို့ရှိသည်။ [[အနော်ရထာ]]မင်း လက်ထက်တွင် ပုဂံ၏ အင်အား အထွဋ်အထိပ်ရောက်ကာ ရာမည(ရှေးမွန်=`ရာမည်´)မှ သထုံကို အနိုင်ရပြီး ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံနီးနီးမျှ ကျယ်ပြန့်သည့် နယ်ပယ်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုမှဆင်းသက်သည့် [[ကျန်စစ်သား]]၊ [[အလောင်းစည်သူ]] အစရှိသည့် ပုဂံမင်းများသည်လည်း ဩဇာကြီးသူများဖြစ်သည့်အတွက် တိုင်းပြည်ကို ကောင်းစွာစုစည်းထားနိုင်ခဲ့သည်။ 

သို့သော် နောက်ပိုင်းမင်းများသည် အရည်အသွေးညံ့ဖျင်းလာကြပြီး ပုဂံ၏ဩဇာမှာ သိသာစွာ ကျဆင်းလာရသည်။ နောက်ဆုံးတွင် မွန်ဂိုတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပုဂံပျက်စီး၍ ပုဂံမင်းဆက်လည်း ကျဆင်းရလေသည်။ မွန်ဂိုတို့ တပ်ဆုတ်ပြန်ပြီးနောက်တွင် နန်းတက်ကြသည့် ကျစွာ၊ စောနစ် နှင့် စောမွန်နစ်တို့ လက်ထက်များတွင် ပုဂံမင်းဆိုသည်မှာ အမည်ခံမျှသာဖြစ်၍ အမှန်တကယ် ဩဇာအာဏာမှာ ရှမ်းညီနောင် သုံးဦးလက်သို့ ရောက်ရှိနေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

== အင်းဝခေတ်  (၁၃၆၅-၁၅၂၇)==
ပုဂံခေတ်ကုန်ဆုံးပြီးနောက်တွင်အစုစုကွဲပြားနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်းဒေသကို စုစည်းသိမ်းသွင်းကာ အုပ်ချုပ်သည့် မင်းတစ်ပါး ပေါ်ထွန်းလာသည်။ ထိုသူမှာ [[ရှမ်းညီနောင်သုံးဦး]] မှ ဆင်းသက်လာသည့် [[အင်းဝ]]မြို့တည် [[သတိုးမင်းဖျား]] ဆိုသူဖြစ်သည်။ ဒုတိယ နန်းတက်သည့် [[မင်းကြီးစွာစော်ကဲ]] လက်ထက်မှစကာ အောက်အရပ် ရာမညမှ မွန်ပဒေသရာဇ်များ မညီညွတ်သည်ကို အခွင့်ကောင်းယူသည့် အနေဖြင့် စစ်ပြုခဲ့သည်။ ထိုမှအစပြုကာ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] ဖြစ်ပွားသည်။ မင်းကြီးစွာစော်ကဲနောက် နန်းတက်သည့် ဆင်ဖြူရှင်၊ ဘုရင်မင်းခေါင်တို့လက်ထက်များအထိတိုင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည့် စစ်ပွဲဖြစ်ပေသည်။ 

ထိုမင်းများနောက် နန်းတက်သည့် မင်းများလက်ထက်တွင်လည်း တိုင်းပြည်အေးချမ်းရေးကို လိုလားစွာ ဆောင်ရွက်ကြသည်မရှိသလောက် နည်းပါးသဖြင့် အချိန်ကြာသည် နှင့်အမျှ အင်အားဆုတ်ယုတ်လာပြီး နောက်ဆုံးတွင် လက်အောက်ခံ ပဒေသရာဇ်များဖြစ်သည့် ရှမ်းစော်ဘွားများအင်အားကြီးလာသည်။ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်သည့် [[ရွှေနန်းကျော့ရှင်နရပတိ]] လက်ထက်တွင် ပြည်မင်း သတိုးမင်းစော နှင့် ရှမ်းစော်ဘွား မိုးညှင်းစလုံ၊ ၎င်း၏သား သိုဟန်ဘွားတို့က အင်းဝကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်လိုက်ကြသည်။ 

ထို့နောက်သိုဟန်ဘွား နန်းတက်သည်။ ပြည်သူတို့ သဖြင့် သိုဟန်ဘွားလုပ်ကြံခံရပြီးနောက် နန်းတက်သည့် အုန်းဘောင်ခုံမှိုင်းနှင့် မိုးဗြဲနရပတိ တို့လက်ထက်များတွင် ဟံသာဝတီကို သိမ်းပိုက်လိုက်သည့် တောင်ငူမှ [[တပင်ရွှေထီး]]နှင့် စစ်ပြိုင်ရန်ကြိုးပမ်းသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ထို့နောက်နန်းတက်သည့် [[နရပတိစည်သူ]] လက်ထက်တွင် [[ဘုရင့်နောင်]]၏ လက်သို့ ကျရောက်ရတော့သည်။

== တောင်ငူခေတ် (၁၅၂၇-၁၆၀၀)==
တောင်ငူ-ဟံသာဝတီခေတ်သည် မြန်မာတို့၏ အထွတ်အထိပ်ရောက်သည့် ကာလများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပုဂံပျက်သုဉ်းပြီးချိန်မှ စကာ အင်းဝကိုဗဟိုပြုနေသည့် မြန်မာတို့အတွက် အောက်ပြည်အရပ်မှ မွန်တို့၏ရန်စစ်၊မြောက်ဘက်မှ တစ်စတစ်စအင်အားကြီးလာသည့် ရှမ်းစော်ဘွားတို့၏ ရန်စစ်သာမက မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တစ်နယ်တစ်မင်း အုပ်ချုပ်နေသည်အထိ ပျက်စီးနေချိန်တွင် အင်းဝလက်အောက်ခံ ကေတုမတီ[[တောင်ငူ]]မှ [[မင်းကြီးညို]]၊ သားတော် [[တပင်ရွှေထီး]] နှင့် ယောက်ဖဖြစ်သူ [[ဘုရင့်နောင်]]တို့ ကအသီးသီး အစဉ်မပျက် နိုင်ငံကိုချဲ့ထွင်ကြရာ မင်းကြီးညိုလက်ထက်တွင် အတန်အသင့် အင်အားကောင်းမွန်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းသားဖြစ်သူ တပင်ရွှေထီးလက်ထက်တွင် အောက်ပြည်ရှိ မွန်တို့၏ပိုင်နက် နှင့် ဘုရင့်နောင်လက်ထက်တွင် ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ နယ်နိမိတ်အပြင်သို့ကျော်ကာ အနောက်ဘက်တွင် မဏိပူရ မှ အရှေ့ဘက် ထိုင်းနိုင်ငံ အယုဒ္ဒယ အထိ၊မြောက်ဘက်တွင် ကချင်ပြည်နယ်မှ တောင်ဘက်ကော့သောင် အထိ ကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။ 

နောက် [[ကမ္ဘောဇသာဒီ နန်းတော်]] ကိုလည်းတည်ခဲ့သည်။ သို့သော် အမြော်အမြင်ကြီးမားသည့် ဘုရင့်နောင်သည် သားတော် နန္ဒဘုရင်လက်ထက်တွင် မိမိတည်ထောင်သည့် နိုင်ငံကြီး အလွယ်တကူ ပြိုပျက်သွားမည့်အရေးကိုမူ ကြိုသိမသွားခဲ့နိုင်ပေ။ [[နန္ဒဘုရင်]]လက်ထက်တွင် လက်အောက်ခံ နယ်စားပယ်စားများ အသီးသီးပုန်ကန်ကြပြီး နောက်ဆုံးတွင် ရခိုင်ဘုရင် [[မင်းရာဇာကြီး]] နှင့်တောင်ငူဘုရင်ခံ [[မင်းရဲသီဟသူ]]တို့၏တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကမ္ဘောဇသာဒီနန်းတော်ကြီးဖျက်ဆီးခံရပြီး နန္ဒဘုရင်လည်းနန်းကျကာ တောင်ငူသို့ သုံ့ပန်းအဖြစ်သို့ပါပြီးနောက်ပိုင်းတွင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။[[ဖိုင်:Map_of_Taungoo_Empire_(1580).png|thumb|alt=Taungoo empire|ဘုရင့်နောင်လက်ထက် တောင်ငူဧကရာဇ်နိုင်ငံတော်]]

== ညောင်ရမ်းခေတ် (၁၆၀၀-၁၇၅၂)==
ဘုရင့်နောင်၏ မထင်မရှားသားတော်တစ်ပါးဖြစ်သည့် ညောင်ရမ်းစားရှင်သစ္စာက အကွဲအကွဲအပြားအပြားဖြစ်နေရသည့် နိုင်ငံကို စုစည်းရန်အတွက် အင်းဝကိုသိမ်းပိုက်၍ ညောင်ရမ်းမင်းဆက်(ဒုတိယအင်းဝခေတ်)ကို တည်ထောင်သည်။ သူ့လက်ထက်တွင် ရှမ်းပြည်များကို ပြန်လည်သိမ်းသွင်းနိုင်ခဲ့သည်။ သူ့အားဆက်ခံသည့် အနောက်ဘက်လွန်မင်း၏ လက်ထက်တွင် အတန်ပင် အင်အားကြီးလာပြီး တောင်ငူကိုသိမ်းပိုက်ကာ တောင်ပိုင်းမှ ပေါ်တူဂီ ငဇင်ကာကို နှိမ်နှင်းနိုင်သလို၊ အရှေ့တောင်ဘက်မှ ထိုင်းဘုရင် ဗြနရာဇ်(နာရေစွမ်)
(ဘုရင့်နောင်၏မွေးစားသား)၏ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းကို ထိုးဖောက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်များကို ဟန့်တားထားနိုင်ခဲ့သည်။

သာလွန်မင်းလက်ထက်တွင် တိုင်းပြည်အရပ်ရပ် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို စတင်ဆောင်ရွက်ရာ မြန်မာ့သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူဦးရေ စစ်တမ်းများကောက်ယူခြင်းကို ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ရာသီဥတုဆိုးဝါးမှု၊မင်းများ၏ အရည်အသွေးကျဆင်းမှုတို့ကြောင့် ဟံသာဝတီမှ မွန်တို့ကပုန်ကန်ရာ ညောင်ရမ်းခေတ် ကုန်ဆုံးရတော့သည်။ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်သည့် မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိ(ဟံသာ၀တီရောက်မင်း)လည်း ဟံသာဝတီသို့ ပါကာ နောက်ပိုင်းတွင် ကွပ်မျက်ခံခဲ့ရသည်။

== ကုန်းဘောင်ခေတ် (၁၇၅၂-၁၈၈၆)==
ညောင်ရမ်းမင်းဆက် ကျဆုံးပြီးနောက်တွင် မုဆိုးဘိုရွာသူကြီး ဦးအောင်ဇေယျက [[အလောင်းဘုရား]]ဘွဲ့ဖြင့် မွန်တို့ကိုတော်လှန်သည်။ အင်းဝကိုပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ကာ ဆက်တိုက်ဆိုသလိုပင် တိုက်ပွဲများတွင် မွန်တို့ကိုအနိုင်ရသဖြင့် အလွန်ဩဇာကြီးလာပြီး အယုဓျာတိုင် ချီတက်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် တတိယမင်းဖြစ်သည့် [[ဆင်ဖြူရှင်]]လက်ထက်မှ အယုဓျာကို အပြီးသတ်အနိုင်ရရှိသည်။ ထိုမင်းလက်ထက်တွင် မြောက်ဘက်မှ မန်ချူးတို့၏ ကျူးကျော်မှု ၅ ကြိမ်တိုင်တိုင် ခံခဲ့ရသော်လည်း ကောင်းစွာတွန်းလှန်ဟန့်တားနိုင်ခဲ့သည်။ 

၆ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သည့် [[ဗဒုံမင်း]] လက်ထက်တွင် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အတွေးအခေါ်အယူအဆတို့ကို ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ထိုမင်းလက်ထက်တွင် ခေတ်အဆက်ဆက်က မြန်မာ့နယ်နိမိတ်တွင် မပါဝင်ခဲ့သော [[ရခိုင်ပြည်နယ်]]ကို အိမ်ရှေ့မင်းသားဦးပေါ်က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကာ မဟာမုနိဘုရားကြီးကို မန္တလေးသို့ ပင့်ဆောင်လာနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် နန်းတွင်းအရှုပ်အထွေးများကြောင့် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်မှ အင်အားနည်းခြင်းသို့ရောက်လာခဲ့သည်။ ဘကြီး‌‌တော်လက်ထက်တွင် အာသံ၊မဏိပူရအရေးကြောင့် နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် စစ်ဖြစ်ကာ ရခိုင်နှင့် တနင်္သာရီကို ပေးလိုက်ရသည်။ ထို့နောက် ပုဂံမင်းလက်ထက်တွင် ဒုတိယအကြိမ် စစ်ဖြစ်ကာ မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းတစ်ခုလုံး သိမ်းပိုက်ခံရသည်။ သီပေါမင်းလက်ထက်တွင်လည်း ဘုံဘေဘားမားသစ်ကိစ္စကြောင့် တတိယအကြိမ်စစ်ဖြစ်ကာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးသူ့ကျွန်ဘဝကျရောက်ခဲ့ရသည်။ အင်္ဂလိပ်တို့၏ သုံးကြိမ်ကျူးကျော်စစ်ပြုခြင်းခံရပြီး [[သီပေါမင်း]]လက်ထက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အင်္ဂလိပ်လက်အောက် ကျရောက်သွားတော့သည်။

== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[မှန်နန်း ရာဇဝင်]]

[[မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမိုင်း]]

[[bn:মায়ানমার#ইতিহাস]]</text>
      <sha1>o1fug5t2w4k5jf291jj2mfi4zw6wx7j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879766</id>
      <parentid>879756</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T02:57:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/110.78.118.23|110.78.118.23]] ([[User talk:110.78.118.23|ဆွေးနွေး]]) ၏ တည်းဖြတ်မူ [[Special:Diff/879756|879756]] ကို ပြန်လည်ပယ်ဖျက်လိုက်သည်</comment>
      <origin>879766</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36200" sha1="9anw2nx7ge3zm6xdcfz5bxvdifz6zbp" xml:space="preserve">{{မြန်မာ့သမိုင်း}}
'''မြန်မာ့သမိုင်း'''သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၁၃၀၀၀ ပထမဆုံးလူသားအခြေချနေထိုင်ခဲ့သောကာလမှ ယနေ့ခေတ်အထိ အကျုံးဝင်သည်။ သမိုင်းတင်ခေတ်၏ အစောဆုံးလူသားများသည် [[တိဗက်-ဗမာနွယ် ဘာသာစကားများ|တိဗက်-ဗမာ]]စကားပြောလူမျိုးများဖြစ်ကြသည်။ သူတို့သည် ပြည်ဒေသအထိ ကျယ်ဝန်းသော [[ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့ကြပြီး ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာကို ကိုးကွယ်ခဲ့ကြသည်။

လက်ငင်းလေ့လာနိုင်သည့် သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ ၉ရာစုအစောပိုင်းတွင် ဗမာလူမျိုးစုအဖြစ်ထင်ရှားလာကာ ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းနှင့် ၎င်း၏ အစွန်အဖျားဒေသများကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် စုစည်း၍ [[ပုဂံခေတ်|ပုဂံဘုရင့်နိုင်ငံ]]ကို ဆက်လက်တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ ဤကာလအတွင်း ဗမာဘာသာ၊ ဗမာ့ယဉ်ကျေးမှုသည် ယနေ့ပျူဟုခေါ်သော အစောပိုင်း ဓလေ့များကို တဖြည်းဖြည်း အစားထိုးဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ၁၂၈၇ ခု [[မွန်ဂို-မြန်မာစစ်ပွဲများ|မွန်ဂိုကျူးကျော်စစ်]]ဖြစ်ပြီးနောက် ဘုရင့်နိုင်ငံငယ်အများအဖြစ် ပြိုကွဲသွားခဲ့ရာ ထိုအထဲတွင် [[အင်းဝမင်းဆက်|အင်းဝဘုရင့်နိုင်ငံ]]၊ [[ဟံသာဝတီ|ဟံသာဝတီဘုရင့်နိုင်ငံ]]၊ [[မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံတော်|မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံ]]နှင့် [[မိုင်းမော|ရှမ်းပြည်ထောင်များ]]သည် အဓိကအင်အားစုနိုင်ငံများဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုဘုရင့်နိုင်ငံများသည် တစ်နိုင်ငံနှင့် တစ်နိုင်ငံ မဟာမိတ်အကူးအပြောင်း၊ စစ်မက်အရေးအခင်းများဖြင့် နိုင်ငံ့ရှုခင်းကို လွှမ်းမိုးခြယ်လှယ်ခဲ့ကြသည်။ 

၁၆ရာစုအလယ်တွင် တောင်ငူမင်းဆက်(၁၅၁၀-၁၇၅၂)သည် နိုင်ငံကိုပြန်လည်စုစည်း၍ အရှေ့တောင်အာရှသမိုင်းတွင် အကြီးဆုံးအင်ပါယာကြီးကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတောင်ငူမင်းများသည် အဓိကအုပ်ချုပ်ရေး၊ စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ပြဋ္ဌာန်း၍ ၁၇ရာစုနှင့် ၁၈ရာစုဦးတွင် ပိုသေးငယ်၊ ပိုငြိမ်းချမ်း၍ ချမ်းသာကြွယ်ဝသော ဘုရင့်နိုင်ငံကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။ ၁၈ရာစုအလယ်တွင် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်(၁၇၅၂-၁၈၈၅)သည် နိုင်ငံကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး အစွန်အဖျားဒေသများတွင် ဗဟိုအုပ်စိုးမှုတိုးမြှင့်ထားသည့် တောင်ငူခေတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတိုင်း ဆက်လက်ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ကုန်းဘောင်မင်းဆက်သည် အာရှတိုက်တွင် စာတတ်မြောက်သူဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံများအနက်မှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်စေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံအားလုံးနှင့်လည်း စစ်မက်ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်-ဗမာစစ်ပွဲစဉ်(၁၈၂၄-၁၈၈၅)ထိ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲသုံးကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှကိုလိုနီအုပ်ချုပ်မှုလက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။ 

ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုသည် လူမှုရေး၊စီးပွားရေး၊ယဉ်ကျေးမှု၊အုပ်ချုပ်ရေးပြောင်းလဲမှုများကို ယူဆောင်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ လွတ်လပ်ရေးရပြီးချိန်မှစ၍ ယနေ့အချိန်ထိ နိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေးနှင့်တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများကို ကိုယ်စားပြုသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် ခေတ်အဆက်ဆက်ဗဟိုအစိုးရများအကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်းမရှိသေးပေ။
နိုင်ငံသည် ၁၉၆၂ မှ ၂၀၁၀ အထိနှင့် တစ်ဖန် ၂၀၂၁ မှ ယနေ့အထိ စစ်တပ်၏ အသွင်ပြောင်းအုပ်ချုပ်မှုအမျိုးမျိုးအောက်ရောက်ခဲ့ပြီး တိုင်းပြည်ပထဝီအနေအထားအရ ပြည်ပစွက်ဖက်မှုများ ခံရကာ ဤသို့ သံသရာလည်ဖြစ်စဉ်ကြောင့် နဂိုကိုယ်ခံအားမကောင်းနိုင်သေးသည့်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးမှုအနိမ့်ဆုံးနိုင်ငံများအနက်မှ တစ်နိုင်ငံဖြစ်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။

== သမိုင်းမတင်မီ ==
အစောဆုံးသုတေသနအထောက်အထားများက အတည်ပြုထားသည်မှာ မြန်မာ့ဒေသတွင် ဘီစီ ၁၁၀၀၀ လောက်ကတည်းက ယဉ်ကျေးမှုများတည်ရှိခဲ့သည်။ အစောပိုင်းအခြေချနေထိုင်မှုအမှတ်အသားအများစုကို အလယ်ပိုင်းခြောက်သွေ့ဇုန်တွင် တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ကွက်တိကွက်ကြားအခြေချမှုများသည် ဧရာဝတီမြစ်ကမ်းစပ် အနီးအပါးဒေသများတွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဥရောပတိုက် ကျောက်ခေတ်ဦးနှင့် ကျောက်ခေတ်လယ်တို့နှင့် အပြိုင်ဟုယူဆရသော အချိန်၌ မြန်မာ့ကျောက်ခေတ် အညာသီယံယဉ်ကျေးမှုသည် တည်ရှိခဲ့သည်။ အပင်နှင့် တိရစ္ဆာန်များကို ပထမဆုံးစိုက်ပျိုးမွေးမြူ၍ ကျောက်ချောလက်နက်ကိရိယာများကို သုံးစွဲလာကြသော ကျောက်ခေတ်သစ်ကို မြန်မာဒေသတွင် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်အစွန်အဖျား တောင်ကြီးမြို့အနီးရှိ ဘီစီ ၁၀၀၀၀ မှ ၆၀၀၀ အတွင်း သက်တမ်းရှိသော ဂူသုံးဂူက အထောက်အထားပြသည်။

ဘီစီ ၁၅၀၀ ခန့်တွင် ဒေသတွင်းရှိလူများသည် ကြေးနီ(copper) ကို ကြေးညို(bronze) အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသုံးစွဲလာကြသည်။ စပါးစိုက်ပျိုး၍ ကြက်၊ဝက်တို့ကို မွေးမြူလာကြသည်။ သူတို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဤသို့ ပထမဆုံးပြုလုပ်သော လူများအနက်မှ ဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၅၀၀ ခန့်တွင် ယနေ့မန္တလေးတောင်ဘက်ဒေသ၌ သံချက်လုပ်သော ရွာများပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ကြေးညိုအလှဆင်ခေါင်းတလားများနှင့် မြေထည်ပစ္စည်းအပိုင်းအစများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော သင်္ချိုင်းနယ်မြေများကို တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ မန္တလေးတောင်ဘက် ဆာမွန်တောင်ကြား၌ တွေ့ရသော သုတေသနအထောက်အထားများအရ ဘီစီ ၅၀၀ နှင့် အေဒီ ၂၀၀ ကြားတွင် တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်သော စပါးစိုက်ရွာငယ်များရှိခဲ့သည်။ သံခေတ်အတွင်း အိန္ဒိယလွှမ်းမိုးမှုများသော မွေးကင်းစကလေးငယ်မြှုပ်နှံသည့် ဓလေ့တွင် ပြောင်းလဲမှုများပေါ်ပေါက်လာကြောင်း ဆာမွန်တောင်ကြားအပြင်ဘက် သုတေသနအထောက်အထားများက ဆိုသည်။ ဤပြောင်းလဲမှုများတွင် ကလေးငယ်များကို စဥ့်အိုးကြီးများထဲတွင် ထည့်သွင်းမြှုပ်နှံ၍ ၎င်းတို့၏ အရွယ်အစားသည် မိသားစုအဆင့်အတန်းကို ဖော်ပြခြင်း စသော ပြောင်းလဲမှုများ ပါဝင်သည်။

==သရေခေတ္တရာခေတ် (ဘီစီ၉ရာစု-အေဒီ၉ရာစု)==


နောက်ဆုံးတွေ့ရှိဖော်ထုတ်ထားသည့် မြန်မာ့ သမိုင်းမှတ်တမ်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ရှေးဦးစွာဝင်ရောက်လာခဲ့သည့် လူမျိုးများမှာ မြောက်ဘက်တွင် တိဘက်-ဗမာအနွယ်ဝင်များဖြစ်ကြသည့် [[ပျူလူမျိုး|ပျူ]]၊ [[သက်လူမျိုး|သက်]]၊ [[ကမ်းယံ]]နှင့် တောင်ဘက်တွင် [[နီဂရိတိုလူမျိုး|နီဂရီတို]]များနှင့် ယှဉ်ပြိုင်အနိုင်ရသွားသည့်  [[ဩစထြိုအေးရှားတစ် ဘာသာစကားများ|ဩစထြိုအေးရှားတစ်]]အနွယ် [[မွန်]] တို့ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အရှေ့ဘက်ဒေသများတွင်လည်း [[တိုင်လူမျိုး|တိုင်မျိုးနွယ်]]ဖြစ်သည့် [[ရှမ်းလူမျိုး]]လည်း အနည်းငယ် ရှိနေကြပြီးဖြစ်သည်။ 

ထိုလူမျိုးများအနက် ပျူလူမျိုးမှာ ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတစ်လျောက်တွင် မြို့ရွာများ တည်ထောင်ကာ နေထိုင်ကြသည်။ ၄ရာစုနှင့် ၅ရာစုများတွင် ပျူတို့ အထွဋ်အထိပ်ရောက်၍ မွန်တို့ကို လွမ်းမိုးကာ ပျူမြို့ပြနိုင်ငံများဖြစ်သည့် [[ဗိဿနိုး]]၊ [[ဟန်လင်း]]နှင့် [[သရေခေတ္တရာ]]တို့မှာ အရှေ့တောင်အာရှ၏ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွင် ထင်ရှားခဲ့သည်။ 

ထိုကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းမှာ အရှေ့ဘက်ခမာနိုင်ငံမှ အနောက်ဘက် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းအထိဖြစ်သည်။ ၉ရာစုအစောပိုင်းတွင် စည်းလုံးမှုနည်းသည့် ပျူတို့ကို မြောက်ပိုင်းမှ အင်အားကြီး နန်ကျောက်တို့က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ဖျက်စီးသဖြင့် ပျူတို့ပျက်ဆီးရသည်။ ထိုခေတ်တွင် အကြမ်းအားဖြင့် ပျူတို့က ဧရာဝတီမြစ်အနောက်ဘက်ခြမ်း နှင့် မွန်တို့က ဧရာဝတီမြစ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် နေထိုင်ကြသည်ဟူ‌၍ သတ်မှတ်နိုင်သည်။ အချို့သော သမိုင်းပညာရှင်များက ထိုပျူခေတ်ကို ပထမပြည်ထောင်စု ဟုလည်း သတ်မှတ်ကြ၏။

== ပုဂံခေတ် (၈၄၉-၁၂၉၇)==
[[File:Pagan Empire -- Sithu II.PNG|thumb|left|150px|နရပတိစည်သူမင်းလက်ထက် ပုဂံနေပြည်တော်]]
မြန်မာနိုင်ငံနယ်နိမိတ်ထဲသို့ နောက်ဆုံးမှ ဝင်ရောက်လာသည့် [[မြန်မာ|ဗမာ]]တို့သည် ယနေ့[[ရှမ်းပြည်နယ်]]ကိုဖြတ်ကျော်ကာ ကျောက်ဆည်နယ်သို့ တစစထိုးဖောက်လာပြီးနောက် ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သည်ဟု ယူဆသောထိုဒေသတွင် ကျောက်ဆည်ဆယ့်တစ်ခရိုင်ကိုတည်ထောင်ကာ အခြေချနေထိုင်ကြသည်။  

နှစ်ကာလကြာရှည်လာပြီး လူဦးရေထူထပ်လာသောအခါ နယ်ပယ်များဆက်လက်ချဲ့ထွင်ကြသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဒေသကို ကောင်းစွာအုပ်စီးမိတော့သည်။ အစောပိုင်းဗမာတို့သည် အကြီးအကဲဖြစ်သူကို မိမိတို့ ဘာသာစကားဖြင့်`မင်း´နှင့် ရှမ်းတို့ခေါ်သကဲ့သို့ `စော´(စဝ်)ကိုပေါင်းကာ `မင်းစော´ဟုခေါ်ကြသည်။ အချိန်ကြာသည်နှင့်အမျှ ထိုမင်းများထဲတွင် အစွမ်းအစကောင်းသူများ ပေါ်ထွန်းလာသဖြင့် ထိုအကြီးအကဲကို `မင်းကြီး´ဟုခေါ်ကြသည်။ 

ထိုသို့မင်းများထဲတွင်မှ ကျယ်ပြန့်လှသော နယ်ပယ်ကို အုပ်ချုပ်ရလွယ်ကူစေရန် ဆက်သွယ်ရေးအချက်အချာကျသည့် [[ပုဂံ]]မှ ပုဂံမင်းကြီးသည် `မင်းစော´ အပေါင်းတို့၏ အကြီးအကဲအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်။ `မူလက ပုဂံကို ရွာ၁၉ရွာဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းသည်´ ဟူသော အဆိုက ဤအချက်ကို အတည်ပြုနေသကဲ့သို့ရှိသည်။ [[အနော်ရထာ]]မင်း လက်ထက်တွင် ပုဂံ၏ အင်အား အထွဋ်အထိပ်ရောက်ကာ ရာမည(ရှေးမွန်=`ရာမည်´)မှ သထုံကို အနိုင်ရပြီး ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံနီးနီးမျှ ကျယ်ပြန့်သည့် နယ်ပယ်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုမှဆင်းသက်သည့် [[ကျန်စစ်သား]]၊ [[အလောင်းစည်သူ]] အစရှိသည့် ပုဂံမင်းများသည်လည်း ဩဇာကြီးသူများဖြစ်သည့်အတွက် တိုင်းပြည်ကို ကောင်းစွာစုစည်းထားနိုင်ခဲ့သည်။ 

သို့သော် နောက်ပိုင်းမင်းများသည် အရည်အသွေးညံ့ဖျင်းလာကြပြီး ပုဂံ၏ဩဇာမှာ သိသာစွာ ကျဆင်းလာရသည်။ နောက်ဆုံးတွင် မွန်ဂိုတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပုဂံပျက်စီး၍ ပုဂံမင်းဆက်လည်း ကျဆင်းရလေသည်။ မွန်ဂိုတို့ တပ်ဆုတ်ပြန်ပြီးနောက်တွင် နန်းတက်ကြသည့် ကျစွာ၊ စောနစ် နှင့် စောမွန်နစ်တို့ လက်ထက်များတွင် ပုဂံမင်းဆိုသည်မှာ အမည်ခံမျှသာဖြစ်၍ အမှန်တကယ် ဩဇာအာဏာမှာ ရှမ်းညီနောင် သုံးဦးလက်သို့ ရောက်ရှိနေခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

== အင်းဝခေတ်  (၁၃၆၅-၁၅၂၇)==
ပုဂံခေတ်ကုန်ဆုံးပြီးနောက်တွင်အစုစုကွဲပြားနေသည့် မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်းဒေသကို စုစည်းသိမ်းသွင်းကာ အုပ်ချုပ်သည့် မင်းတစ်ပါး ပေါ်ထွန်းလာသည်။ ထိုသူမှာ [[ရှမ်းညီနောင်သုံးဦး]] မှ ဆင်းသက်လာသည့် [[အင်းဝ]]မြို့တည် [[သတိုးမင်းဖျား]] ဆိုသူဖြစ်သည်။ ဒုတိယ နန်းတက်သည့် [[မင်းကြီးစွာစော်ကဲ]] လက်ထက်မှစကာ အောက်အရပ် ရာမညမှ မွန်ပဒေသရာဇ်များ မညီညွတ်သည်ကို အခွင့်ကောင်းယူသည့် အနေဖြင့် စစ်ပြုခဲ့သည်။ ထိုမှအစပြုကာ [[အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်]] ဖြစ်ပွားသည်။ မင်းကြီးစွာစော်ကဲနောက် နန်းတက်သည့် ဆင်ဖြူရှင်၊ ဘုရင်မင်းခေါင်တို့လက်ထက်များအထိတိုင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရသည့် စစ်ပွဲဖြစ်ပေသည်။ 

ထိုမင်းများနောက် နန်းတက်သည့် မင်းများလက်ထက်တွင်လည်း တိုင်းပြည်အေးချမ်းရေးကို လိုလားစွာ ဆောင်ရွက်ကြသည်မရှိသလောက် နည်းပါးသဖြင့် အချိန်ကြာသည် နှင့်အမျှ အင်အားဆုတ်ယုတ်လာပြီး နောက်ဆုံးတွင် လက်အောက်ခံ ပဒေသရာဇ်များဖြစ်သည့် ရှမ်းစော်ဘွားများအင်အားကြီးလာသည်။ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်သည့် [[ရွှေနန်းကျော့ရှင်နရပတိ]] လက်ထက်တွင် ပြည်မင်း သတိုးမင်းစော နှင့် ရှမ်းစော်ဘွား မိုးညှင်းစလုံ၊ ၎င်း၏သား သိုဟန်ဘွားတို့က အင်းဝကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်လိုက်ကြသည်။ 

ထို့နောက်သိုဟန်ဘွား နန်းတက်သည်။ ပြည်သူတို့ သဖြင့် သိုဟန်ဘွားလုပ်ကြံခံရပြီးနောက် နန်းတက်သည့် အုန်းဘောင်ခုံမှိုင်းနှင့် မိုးဗြဲနရပတိ တို့လက်ထက်များတွင် ဟံသာဝတီကို သိမ်းပိုက်လိုက်သည့် တောင်ငူမှ [[တပင်ရွှေထီး]]နှင့် စစ်ပြိုင်ရန်ကြိုးပမ်းသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ထို့နောက်နန်းတက်သည့် [[နရပတိစည်သူ]] လက်ထက်တွင် [[ဘုရင့်နောင်]]၏ လက်သို့ ကျရောက်ရတော့သည်။

== တောင်ငူခေတ် (၁၅၂၇-၁၆၀၀)==
တောင်ငူ-ဟံသာဝတီခေတ်သည် မြန်မာတို့၏ အထွတ်အထိပ်ရောက်သည့် ကာလများအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပုဂံပျက်သုဉ်းပြီးချိန်မှ စကာ အင်းဝကိုဗဟိုပြုနေသည့် မြန်မာတို့အတွက် အောက်ပြည်အရပ်မှ မွန်တို့၏ရန်စစ်၊မြောက်ဘက်မှ တစ်စတစ်စအင်အားကြီးလာသည့် ရှမ်းစော်ဘွားတို့၏ ရန်စစ်သာမက မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး တစ်နယ်တစ်မင်း အုပ်ချုပ်နေသည်အထိ ပျက်စီးနေချိန်တွင် အင်းဝလက်အောက်ခံ ကေတုမတီ[[တောင်ငူ]]မှ [[မင်းကြီးညို]]၊ သားတော် [[တပင်ရွှေထီး]] နှင့် ယောက်ဖဖြစ်သူ [[ဘုရင့်နောင်]]တို့ ကအသီးသီး အစဉ်မပျက် နိုင်ငံကိုချဲ့ထွင်ကြရာ မင်းကြီးညိုလက်ထက်တွင် အတန်အသင့် အင်အားကောင်းမွန်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းသားဖြစ်သူ တပင်ရွှေထီးလက်ထက်တွင် အောက်ပြည်ရှိ မွန်တို့၏ပိုင်နက် နှင့် ဘုရင့်နောင်လက်ထက်တွင် ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံ နယ်နိမိတ်အပြင်သို့ကျော်ကာ အနောက်ဘက်တွင် မဏိပူရ မှ အရှေ့ဘက် ထိုင်းနိုင်ငံ အယုဒ္ဒယ အထိ၊မြောက်ဘက်တွင် ကချင်ပြည်နယ်မှ တောင်ဘက်ကော့သောင် အထိ ကျယ်ပြန့်လာခဲ့သည်။ 

နောက် [[ကမ္ဘောဇသာဒီ နန်းတော်]] ကိုလည်းတည်ခဲ့သည်။ သို့သော် အမြော်အမြင်ကြီးမားသည့် ဘုရင့်နောင်သည် သားတော် နန္ဒဘုရင်လက်ထက်တွင် မိမိတည်ထောင်သည့် နိုင်ငံကြီး အလွယ်တကူ ပြိုပျက်သွားမည့်အရေးကိုမူ ကြိုသိမသွားခဲ့နိုင်ပေ။ [[နန္ဒဘုရင်]]လက်ထက်တွင် လက်အောက်ခံ နယ်စားပယ်စားများ အသီးသီးပုန်ကန်ကြပြီး နောက်ဆုံးတွင် ရခိုင်ဘုရင် [[မင်းရာဇာကြီး]] နှင့်တောင်ငူဘုရင်ခံ [[မင်းရဲသီဟသူ]]တို့၏တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကမ္ဘောဇသာဒီနန်းတော်ကြီးဖျက်ဆီးခံရပြီး နန္ဒဘုရင်လည်းနန်းကျကာ တောင်ငူသို့ သုံ့ပန်းအဖြစ်သို့ပါပြီးနောက်ပိုင်းတွင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။[[ဖိုင်:Map_of_Taungoo_Empire_(1580).png|thumb|alt=Taungoo empire|ဘုရင့်နောင်လက်ထက် တောင်ငူဧကရာဇ်နိုင်ငံတော်]]

== ညောင်ရမ်းခေတ် (၁၆၀၀-၁၇၅၂)==
ဘုရင့်နောင်၏ မထင်မရှားသားတော်တစ်ပါးဖြစ်သည့် ညောင်ရမ်းစားရှင်သစ္စာက အကွဲအကွဲအပြားအပြားဖြစ်နေရသည့် နိုင်ငံကို စုစည်းရန်အတွက် အင်းဝကိုသိမ်းပိုက်၍ ညောင်ရမ်းမင်းဆက်(ဒုတိယအင်းဝခေတ်)ကို တည်ထောင်သည်။ သူ့လက်ထက်တွင် ရှမ်းပြည်များကို ပြန်လည်သိမ်းသွင်းနိုင်ခဲ့သည်။ သူ့အားဆက်ခံသည့် အနောက်ဘက်လွန်မင်း၏ လက်ထက်တွင် အတန်ပင် အင်အားကြီးလာပြီး တောင်ငူကိုသိမ်းပိုက်ကာ တောင်ပိုင်းမှ ပေါ်တူဂီ ငဇင်ကာကို နှိမ်နှင်းနိုင်သလို၊ အရှေ့တောင်ဘက်မှ ထိုင်းဘုရင် ဗြနရာဇ်(နာရေစွမ်)
(ဘုရင့်နောင်၏မွေးစားသား)၏ မြန်မာနိုင်ငံတောင်ပိုင်းကို ထိုးဖောက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်များကို ဟန့်တားထားနိုင်ခဲ့သည်။

သာလွန်မင်းလက်ထက်တွင် တိုင်းပြည်အရပ်ရပ် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို စတင်ဆောင်ရွက်ရာ မြန်မာ့သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူဦးရေ စစ်တမ်းများကောက်ယူခြင်းကို ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ရာသီဥတုဆိုးဝါးမှု၊မင်းများ၏ အရည်အသွေးကျဆင်းမှုတို့ကြောင့် ဟံသာဝတီမှ မွန်တို့ကပုန်ကန်ရာ ညောင်ရမ်းခေတ် ကုန်ဆုံးရတော့သည်။ နောက်ဆုံးမင်းဖြစ်သည့် မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိ(ဟံသာ၀တီရောက်မင်း)လည်း ဟံသာဝတီသို့ ပါကာ နောက်ပိုင်းတွင် ကွပ်မျက်ခံခဲ့ရသည်။

== ကုန်းဘောင်ခေတ် (၁၇၅၂-၁၈၈၆)==
ညောင်ရမ်းမင်းဆက် ကျဆုံးပြီးနောက်တွင် မုဆိုးဘိုရွာသူကြီး ဦးအောင်ဇေယျက [[အလောင်းဘုရား]]ဘွဲ့ဖြင့် မွန်တို့ကိုတော်လှန်သည်။ အင်းဝကိုပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ကာ ဆက်တိုက်ဆိုသလိုပင် တိုက်ပွဲများတွင် မွန်တို့ကိုအနိုင်ရသဖြင့် အလွန်ဩဇာကြီးလာပြီး အယုဓျာတိုင် ချီတက်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် တတိယမင်းဖြစ်သည့် [[ဆင်ဖြူရှင်]]လက်ထက်မှ အယုဓျာကို အပြီးသတ်အနိုင်ရရှိသည်။ ထိုမင်းလက်ထက်တွင် မြောက်ဘက်မှ မန်ချူးတို့၏ ကျူးကျော်မှု ၅ ကြိမ်တိုင်တိုင် ခံခဲ့ရသော်လည်း ကောင်းစွာတွန်းလှန်ဟန့်တားနိုင်ခဲ့သည်။ 

၆ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သည့် [[ဗဒုံမင်း]] လက်ထက်တွင် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အတွေးအခေါ်အယူအဆတို့ကို ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းသော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ ထိုမင်းလက်ထက်တွင် ခေတ်အဆက်ဆက်က မြန်မာ့နယ်နိမိတ်တွင် မပါဝင်ခဲ့သော [[ရခိုင်ပြည်နယ်]]ကို အိမ်ရှေ့မင်းသားဦးပေါ်က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကာ မဟာမုနိဘုရားကြီးကို မန္တလေးသို့ ပင့်ဆောင်လာနိုင်ခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် နန်းတွင်းအရှုပ်အထွေးများကြောင့် ကုန်းဘောင်မင်းဆက်မှ အင်အားနည်းခြင်းသို့ရောက်လာခဲ့သည်။ ဘကြီး‌‌တော်လက်ထက်တွင် အာသံ၊မဏိပူရအရေးကြောင့် နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် စစ်ဖြစ်ကာ ရခိုင်နှင့် တနင်္သာရီကို ပေးလိုက်ရသည်။ ထို့နောက် ပုဂံမင်းလက်ထက်တွင် ဒုတိယအကြိမ် စစ်ဖြစ်ကာ မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းတစ်ခုလုံး သိမ်းပိုက်ခံရသည်။ သီပေါမင်းလက်ထက်တွင်လည်း ဘုံဘေဘားမားသစ်ကိစ္စကြောင့် တတိယအကြိမ်စစ်ဖြစ်ကာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးသူ့ကျွန်ဘဝကျရောက်ခဲ့ရသည်။ အင်္ဂလိပ်တို့၏ သုံးကြိမ်ကျူးကျော်စစ်ပြုခြင်းခံရပြီး [[သီပေါမင်း]]လက်ထက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အင်္ဂလိပ်လက်အောက် ကျရောက်သွားတော့သည်။

== ကိုးကား ==
{{reflist}}
[[မှန်နန်း ရာဇဝင်]]

[[မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမိုင်း]]

[[bn:মায়ানমার#ইতিহাস]]</text>
      <sha1>9anw2nx7ge3zm6xdcfz5bxvdifz6zbp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5304</id>
    <revision>
      <id>879749</id>
      <parentid>877832</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T18:57:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>115</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:Organization-Chart_of_MoST_MYR_6-3-2023.jpg|Organization-Chart_of_MoST_MYR_6-3-2023.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Krd|Krd]] because: No permission since 22 June 2025.</comment>
      <origin>879749</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16317" sha1="4vqrym7dtkewiopo4rz7hlh3ameh8i3" xml:space="preserve">{{Infobox Government agency
|agency_name     = သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန
| nativename      =Ministry of Science and Technology 
| nativename_a    =
| nativename_r    =
|seal            =Seal of MOST.jpeg
|seal_width      =
|seal_caption    =
|formed          =  
*၂ ​အောက်တိုဘာ ၁၉၉၆
*၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁
|preceding1      =[[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]]
| dissolved         = ၃၀ မတ် ၂၀၁၆ {{small|(ပထမအကြိမ်)}}
|agency_type     = ဝန်ကြီးဌာန
|jurisdiction    = မြန်မာနိုင်ငံ
|headquarters    = ရုံးအမှတ် (၂၁)၊ [[နေပြည်တော်]]
|coordinates     =
|succeeding        =
|budget          =
|minister1_name     = ဒေါက်တာမျိုးသိန်း​ကျော်&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cincds.gov.mm/node/13146|title=ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း}}&lt;/ref&gt;
| minister1_pfo   =
| deputyminister1_name = ​ဒေါက်တာ ​အောင်​ဇေယျ
| deputyminister1_pfo  =
| deputyminister2_name = 
| deputyminister2_pfo  = &lt;!-- up to |deputyminister7_name= --&gt;
|child1_agency   =
|child2_agency   =
|child3_agency   =
|child4_agency   =
|website         = {{url|www.most.gov.mm}}
}}
'''သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန''' (အင်္ဂလိပ်: Ministry of Science and Technology) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ သိပ္ပံ၊ နည်းပညာနှင့် သုတေသနကဏ္ဍများကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် လိုအပ်သော လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးရန်အတွက် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော ပြည်ထောင်စု[[ဝန်ကြီးဌာန]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။

== သမိုင်းကြောင်း ==
သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကဏ္ဍ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ဤကဏ္ဍဆိုင်ရာ လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးတို့သည် နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးပါသောကဏ္ဍများ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (၂) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၃၆/၉၆)ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ 

၂၀၁၆ ခုနှစ် သမ္မတ [[ထင်ကျော် (နိုင်ငံတော်သမ္မတ)|ဦးထင်ကျော်]]လက်ထက်တွင် ဖျက်သိမ်းပြီး [[ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန (သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ)]] အဖြစ် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ထားရှိခဲ့ကာ  ၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(၁၇) ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]၏ အမိန့်အမှတ် (၁၃၈/၂၀၂၁)ဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ 

သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနသည် နိုင်ငံတော်၏ လုပ်ငန်းခွင်များအတွက် လိုအပ်သော ပညာရှင်များနှင့် နည်းပညာရှင်များ မွေးထုတ်ပေးရန်၊ နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဝန်ကြီးရုံးနှင့် ဦးစီးဌာန (၇) ခုဖြင့် လုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

=== အဓိက ဦးစီးဌာနများနှင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များ- ===

* [[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃) ခုနှင့် ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇) ခုတို့မှ အင်ဂျင်နီယာပညာရှင်၊ ဗိသုကာပညာရှင်၊ ကွန်ပျူတာပညာရှင်နှင့် သုတေသီများကို မွေးထုတ်ပေးသည်။

* [[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန|နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန]]၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် သက်မွေးသင်တန်းကျောင်း (၇) ခု၊ နည်းပညာအထက်တန်းကျောင်း (၃၅) ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၅) ခုနှင့် အစိုးရနည်းပညာကောလိပ် (၃) ခုတို့မှ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများနှင့် နည်းပညာရှင်များကို မွေးထုတ်ပေးသည်။
* [[သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုဦးစီးဌာန]]သည် အမျိုးသားအရည်အသွေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စံချိန်စံညွှန်းလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ သုတေသနဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ လွှဲပြောင်းထောက်ပံ့ရေးတို့ကို ဆောင်ရွက်သည်။
* [[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် မော်တော်ယာဉ်နည်းပညာဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်သည်။
* [[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန|ဇီဝနည်းပညာသုတေသနဦးစီးဌာန]]သည် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာကဏ္ဍများတွင် ဇီဝနည်းပညာဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့များကို ဆောင်ရွက်သည်။
* [[အဏုမြူစွမ်းအင်ဦးစီးဌာန]]သည် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများနှင့် ကုသရေးစင်တာများတွင် ဓာတ်ရောင်ခြည်အန္တရာယ်ကင်းရှင်းစေရေး၊ နျူကလီးယားနှင့် ဓာတ်ရောင်ခြည်ဆိုင်ရာ သုတေသနများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သည်။
* [[လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေးဦးစီးဌာန]]သည် ဝန်ကြီးဌာနတစ်ခုလုံး၏ စီမံကိန်းနှင့် လုပ်ငန်းများအတွက် အရည်အသွေးအာမခံမှုနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ခေတ်ကာလလိုအပ်ချက်များကို လေ့လာဆန်းစစ် အကဲဖြတ်သည်။

== ဖွဲ့စည်းပုံ ==
သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်ရှိ ဦးစီးဌာနများမှာ

# ဦးစီးရုံး

#[[နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေး ဦးစီးဌာန]]
#[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန|အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဦးစီးဌာန]]
#[[နည်းပညာမြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဦးစီးဌာန]]
#သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာန
#အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန
#ဇီဝနည်းပညာသုတေသန ဦးစီးဌာန
#လေ့လာဆန်းစစ်အကဲဖြတ်ရေး ဦးစီးဌာန

ဝန်ကြီးဌာနလက်​အောက်တွင် နည်းပညာတက္ကသိုလ် (၃၃)ခု၊ ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ် (၂၇)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာ​ကောလိပ် (၇)ခု၊ အစိုးရစက်မှုလက်မှုသိပ္ပံ (၂၂)ခု၊ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်း​ကျောင်း (၃၅)ခု၊ သက်​မွေးပညာသင်တန်း​ကျောင်း (၉)ခုတို့ တည်ရှိသည်။
===ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ===
*[[မြန်မာ့သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]]
*[[နည်းပညာ၊_သက်မွေးပညာနှင့်_လေ့ကျင့်ရေး_ဦးစီးဌာန]]
*[[စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာ ဦးစီးဌာန]]
*[[အဆင့်မြင့်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဦးစီးဌာန]]
*အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန
*စက်မှုနည်းပညာ မြှင့်တင်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာန
*ဒြပ်ပစ္စည်းသိပ္ပံနှင့် ဒြပ်ပစ္စည်းအင်ဂျင်နီယာ သုတေသနဦးစီးဌာန
*နည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန
*[[ဇီဝနည်းပညာ သုတေသနဦးစီးဌာန]]
*အမျိုးသားဓာတ်ခွဲခန်း တို့ဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;{{cite web| url=http://most.gov.mm/most2mm/home.do;jsessionid=34676444F450BDF72A46EF10CF98E63C| title=သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန| accessdate=၂၀၁၄-၁၀-၁၉}}{{Dead link|date=January 2021 }}&lt;/ref&gt;

==အကြီးအကဲများ==
===ဝန်ကြီးများစာရင်း (၁၉၉၆ - ၂၀၁၁)===
{| class=&quot;wikitable collapsible collapsed sortable&quot; style=&quot;border:0;&quot;
|-
! စဉ်
! အမည်
! တာဝန်စတင်
! တာဝန်ပြီးဆုံး
! ရက်ပေါင်း
! နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ
|-
|၁
|ဦး​သောင်း
| ၁၉၉၆
|၂၀၁၀
|
|rowspan=2| ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး [[သန်းရွှေ (ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|သန်းရွှေ]]
|-
|၂
|သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]]
|၂၀၁၀
|၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|
|}
===ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများစာရင်း (၂၀၁၁ - လက်ရှိ)===
{| class=&quot;wikitable collapsible collapsed&quot; style=&quot;border:0;&quot;
|-
! စဉ်
! အမည်
! တာဝန်စတင်
! တာဝန်ပြီးဆုံး
! ရက်​ပေါင်း
! ခန့်အပ်သူ
|-
|၁။
|သူရ [[အေးမြင့် (ဝန်ကြီး)|ဦးအေးမြင့်]]
|၃၀ မတ် ၂၀၁၁
|ဩဂုတ် ၂၀၁၂
|
|rowspan=3|[[ဦးသိန်းစိန်|ဦးသိန်းစိန်]]
|-
|၂။
|ဒေါက်တာ [[ကိုကိုဦး]]
|၇ စက်တင်ဘာ ၂၀၁၂
|၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅
|{{age in days|2012|9|7|2015|12|9}}
|-
|၃။
|ဒေါက်တာ [[ခင်စန်းရီ]]&lt;br/&gt;{{small|(ပူးတွဲ)}}
|ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၅
|၃၀ မတ် ၂၀၁၆
|-
| ၄။
|​ဒေါက်တာ မျိုးသိန်း​ကျော်
|၁၇ ဇွန် ၂၀၂၁
|လက်ရှိ
|{{age in days|2021|6|17}}
|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ
|}
== လုပ်ငန်းစဉ်များ ==
သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းစဉ်များအား အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကဏ္ဍအလိုက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။
*အဆင့်မြင့်ပညာရေးကဏ္ဍ
*စက်မှုနှင့် သက်မွေးပညာရေးကဏ္ဍ
*ဥပဒေများ ရေးဆွဲအတည်ပြုရေးကဏ္ဍ
*သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကဏ္ဍ
==ဆက်စပ်ကြည့်ရှုရန်==
*[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ နည်းပညာတက္ကသိုလ်များ]]
== ကိုးကား ==
{{reflist}}

== ပြင်ပအဆက်အသွယ် ==
*[http://www.most.gov.mm ဝန်ကြီးဌာန၏ အင်တာနက်စာမျက်နှာ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210314035918/http://www.most.gov.mm/ |date=14 March 2021 }}

{{မြန်မာနိုင်ငံ}}
[[Category:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးဌာနများ]]</text>
      <sha1>4vqrym7dtkewiopo4rz7hlh3ameh8i3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ပြည်သူ့ရေးရာ စီမံခန့်ခွဲမှု</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7046</id>
    <revision>
      <id>879781</id>
      <parentid>791099</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T07:16:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>121.54.164.48</ip>
      </contributor>
      <origin>879781</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4509" sha1="tnknlg0jtx8me58wzybo0029qbddpdx" xml:space="preserve">'''ပြည်သူ့ရေးရာ စီမံခန့်ခွဲမှု'''(Public Administration) ဆိုတာ အစိုးရ ပေါ်လစီ အခွဲတွေကို လေ့လာတာ၊ ဖွံ့ဖြိုးအောင်လုပ်တာ၊ ဖော်ဆောင်တာလို့ အကြမ်းအားဖြင့် ဖော်ပြနိုင်ပါတယ်။ ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုပတ်သက်၍ ချဉ်းကပ်မှု (၂) ပိုင်း‌တွေ့ရှိရပါသည်။ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုနှင့် အားလုံးပါဝင်မှုဆိုင်ရာချဉ်းကပ်မှုများ ဖြစ်ပါသည်။ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုအပိုင်းတွင် ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှု ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်သည့် စီမံခန့်ခွဲမှု တာဝန်ယူသူများ၏ လုပ်ငန်းများအဖြစ် ရှုမြင်ကြပြီး အားလုံးပါဝင်မှုကို ရည်ရွယ်သူများက ‌ောက်ခြေဝန်ထမ်းမှ ဌာနအကြီးအကဲအထိ ‌ောင်ရွက်ရသည့် လုပ်ငန်း စဉ်တိုင်းကို ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းစဉ်များအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။ ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုကို ယခင်က အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွင် တာဝန်ရှိသူများ၏ အစိုးရမူဝါဒများကို ‌ောင်မြင်အောင် ‌ောင်ရွက် သည့်လုပ်ငန်းအဖြစ် ရှုမြင်ကြပြီး ယနေ့ကာလတွင် အုပ်ချုပ်ရေး ၊ ဥပဒေပြုရေးနှင့် တရားစီရင်ရေး လုပ်ငန်းများကို တာဝန်ယူဆောင်ရွက်မှုများနှင့် အချင်းချင်းအပြန်အလှန် ထိန်း‌ြောင်းမှု ဖြစ်စဉ်များကိုပါ ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုအဖြစ်ရှုမြင်လာကြသည်။ အစိုးရတစ်ရပ်၏ မူဝါဒများ‌ောင်မြင်အောင် ကဏ္ဍကြီး (၃) ရပ်မှ ‌ောင်ရွက်မှုများဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံရေး‌ောင်ရွက်မှု၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ်ရှုမြင် လာကြသည်။

လူသားများအနေဖြင့် ‌ွေးဖွားခြင်းမှသည် ‌ေဆုံးသည့်အချိန်တိုင် အုပ်ချုပ်ရေး တစ်နည်းအားဖြင့် ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ကင်းလွတ်မှုမရှိနိုင်ပေ။ ပြည်သူများ၏ နိစ္စဓူဝ ‌ောင်ရွက်သည့် လုပ်ငန်းစဉ် များကို အစိုးရကိုယ်စား တာဝန်ယူ၍ ဝန်ဆောင်မှုပေးရသည့် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ်ဖြစ်သဖြင့် ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုကို ‌ောင်မြင်အောင် ‌ော်‌ောင်ဆောင်ရွက်နိုင်မှု ရှိမရှိသည် အစိုးရတစ်ရပ်အား မှတ် ‌ျောက်တင်နိုင်မည့် စံတစ်ရပ်အဖြစ်ရှုမြင်နိုင်ပေမည်။
{{stub}}</text>
      <sha1>tnknlg0jtx8me58wzybo0029qbddpdx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879797</id>
      <parentid>879781</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T09:53:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်</comment>
      <origin>879797</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4576" sha1="ipfzfqk340jjd04wxwry3zfnkqlt81z" xml:space="preserve">'''ပြည်သူ့ရေးရာ စီမံခန့်ခွဲမှု'''(Public Administration) ဆိုတာ အစိုးရ ပေါ်လစီ အခွဲတွေကို လေ့လာတာ၊ ဖွံ့ဖြိုးအောင်လုပ်တာ၊ ဖော်ဆောင်တာလို့ အကြမ်းအားဖြင့် ဖော်ပြနိုင်ပါတယ်။ ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုပတ်သက်၍ ချဉ်းကပ်မှု (၂) ပိုင်း‌တွေ့ရှိရပါသည်။ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုနှင့် အားလုံးပါဝင်မှုဆိုင်ရာချဉ်းကပ်မှုများ ဖြစ်ပါသည်။ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုအပိုင်းတွင် ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှု ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်သည့် စီမံခန့်ခွဲမှု တာဝန်ယူသူများ၏ လုပ်ငန်းများအဖြစ် ရှုမြင်ကြပြီး အားလုံးပါဝင်မှုကို ရည်ရွယ်သူများက ‌ောက်ခြေဝန်ထမ်းမှ ဌာနအကြီးအကဲအထိ ‌ောင်ရွက်ရသည့် လုပ်ငန်း စဉ်တိုင်းကို ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းစဉ်များအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။ ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုကို ယခင်က အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွင် တာဝန်ရှိသူများ၏ အစိုးရမူဝါဒများကို ‌ောင်မြင်အောင် ‌ောင်ရွက် သည့်လုပ်ငန်းအဖြစ် ရှုမြင်ကြပြီး ယနေ့ကာလတွင် အုပ်ချုပ်ရေး ၊ ဥပဒေပြုရေးနှင့် တရားစီရင်ရေး လုပ်ငန်းများကို တာဝန်ယူဆောင်ရွက်မှုများနှင့် အချင်းချင်းအပြန်အလှန် ထိန်း‌ြောင်းမှု ဖြစ်စဉ်များကိုပါ ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုအဖြစ်ရှုမြင်လာကြသည်။ အစိုးရတစ်ရပ်၏ မူဝါဒများ‌ောင်မြင်အောင် ကဏ္ဍကြီး (၃) ရပ်မှ ‌ောင်ရွက်မှုများဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံရေး‌ောင်ရွက်မှု၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ်ရှုမြင် လာကြသည်။

လူသားများအနေဖြင့် ‌ွေးဖွားခြင်းမှသည် ‌ေဆုံးသည့်အချိန်တိုင် အုပ်ချုပ်ရေး တစ်နည်းအားဖြင့် ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ကင်းလွတ်မှုမရှိနိုင်ပေ။ ပြည်သူများ၏ နိစ္စဓူဝ ‌ောင်ရွက်သည့် လုပ်ငန်းစဉ် များကို အစိုးရကိုယ်စား တာဝန်ယူ၍ ဝန်ဆောင်မှုပေးရသည့် လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ်ဖြစ်သဖြင့် ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုကို ‌ောင်မြင်အောင် ‌ော်‌ောင်ဆောင်ရွက်နိုင်မှု ရှိမရှိသည် အစိုးရတစ်ရပ်အား မှတ် ‌ျောက်တင်နိုင်မည့် စံတစ်ရပ်အဖြစ်ရှုမြင်နိုင်ပေမည်။
{{stub}}

[[ကဏ္ဍ:နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ]]</text>
      <sha1>ipfzfqk340jjd04wxwry3zfnkqlt81z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9366</id>
    <revision>
      <id>879775</id>
      <parentid>878691</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T04:59:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ကိုးကား */</comment>
      <origin>879775</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="69222" sha1="2eddv982q3f58m94w9mfie14a8rub2r" xml:space="preserve">{{Infobox ဗဟိုဘဏ်
| bank_name      = Central Bank of Myanmar
| bank_name_in_local =မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်
| image_1        = Central Bank of Myanmar seal.png
| image_title_1  = တံဆိပ်
| image_width_1  = 125px
| image_2        = Naypyidaw -- Central Bank of Myanmar.JPG
| image_title_2  = ဌာနချုပ်
| image_width_2  = 
| headquarters   = {{flagicon|Myanmar}}[[နေပြည်တော်]]
| coordinates    = 
| established    = ၁၉၄၈ {{Start date and age|1948|4|3}}
| president      = ​[[သန်းသန်းဆွေ|ဒေါ်သန်းသန်း​ဆွေ]]
| leader_title   = ဥက္ကဋ္ဌ
| bank_of        = [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| currency       = [[မြန်မာကျပ်ငွေ]]
| currency_iso   = MMK
| reserves       =
| borrowing_rate =
| deposit_rate   =
| website        = {{url|www.cbm.gov.mm}}
| preceded       = ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်&lt;br /&gt;ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ်
| succeeded      =
| footnotes      =
|heads_title=ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ|heads_name=ဦးအောင်အောင်၊ ဒေါ်တင်မိုးမိုး၊ ဦးမျိုးမင်း၊ ဒေါ်ခိုင်ရွှေဝါ၊ ဦးရဲအောင်}}

'''မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်''' သည် အစိုးရပိုင်ဘဏ်ဖြစ်ပြီး မြန်မာငွေစက္ကူများ ရိုက်ထုတ်ခွင့်ရှိသောဘဏ်ဖြစ်သည်။ ရုံးချုပ်သည် [[နေပြည်တော်]]တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ်လုပ်ငန်း မူဝါဒများကို ချမှတ်ချုပ်ကိုင်ထားသည်။

== နောက်ခံသမိုင်း ==

=== ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ် (၁၉၄၈-၆၇) ===
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဗဟိုဘဏ်လုပ်ငန်းကို ၁၉၄၇ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ် အက်ဥပဒေအရ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ဧပြီလ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ်မှ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘဏ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ရီဇက်ဘဏ် (Reserve Bank of India) ၏ ရန်ကုန်ဘဏ်ခွဲ လုပ်ငန်းများကို လွှဲပြောင်းယူခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ၁၉၅၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ် အက်ဥပဒေကို ထပ်မံပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး ထိုဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ်ကို ထူထောင်သောအခါမှသာ ဗဟိုဘဏ်လုပ်ငန်းကို အပြည့်အဝ ဆောင်ရွက်လာနိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းသို့ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ၁၉၄၆ ခုနှစ် ငွေကြေးအက်ဥပဒေအရ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် မြန်မာနိုင်ငံ ငွေကြေးဘုတ်အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ထိုဘဏ်ကို ရန်ကုန်မြို့ ကုန်သည်လမ်းနှင့် ဆူးလေဘုရားလမ်းထောင့်တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်၍ လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၂ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ် အက်ဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုဘဏ်၏ ခွင့်ပြုမတည်ငွေရင်းကို ကျပ်သန်း ၄၀ သတ်မှတ်ထားပြီး ငွေကျပ် ၁၀ သန်းကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ထည့်ဝင်ခဲ့သည်။

=== ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ် (၁၉၆၇-၇၅) ===
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆိုရှယ်လစ်စနစ် ကျင့်သုံးလာသည့် ၁၉၆၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် ဘဏ်များကို ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၇ ရက်နေ့၌ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ် အက်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းပြီး ဘဏ်များအား စုပေါင်း၍ တစ်ခုတည်းသော ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၎င်းဘဏ်ကို နိုင်ငံတော်က အပြည့်အဝထည့်ဝင်သော မူလမတည်ရင်းနှီးငွေ ကျပ် ၂၀၀ သန်းဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ 

=== ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ် (၁၉၇၅-၁၉၉၀) ===
၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၇၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်က ဘဏ်ဥပဒေကို ထပ်မံပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ထိုဥပဒေအရ ပြည်သူ့ဘဏ်ကို ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ်၊ [[မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်]]၊ [[မြန်မာ့နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘဏ်]]နှင့် [[မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်|မြန်မာ့စိုက်ပျိုးရေးဘဏ်]] ဟူသော နိုင်ငံပိုင်ဘဏ် လေးဘဏ်အဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ် ဘဏ်ဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ်၏ မူလမတည်ငွေရင်းသည် ကျပ်သန်း ၂၀၀ ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်က အပြည့်အဝ ထည့်ဝင်ခဲ့သည်။

=== မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် (၁၉၉၀-လက်ရှိ) ===
၁၉၈၈ ခုနှစ်မှစ၍ မြန်မာ့စီးပွားရေးစနစ်ကို စီမံကိန်းစီးပွားရေးစနစ်မှ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ဈေးကွက်စီးပွားရေးမူဝါဒများနှင့်အညီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ နိုင်ငံတော်က ချမှတ်ကျင့်သုံးနေသော ဈေးကွက်စီးပွားရေးနှင့် ကိုက်ညီသည့် ငွေရေးကြေးရေးစနစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်နှင့် ငွေရေးကြေးရေးလုပ်ငန်း စွမ်းဆောင်မှုအရည်အသွေး မြင့်မားလာစေရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ဥပဒေကို ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ် ဇူလိုင်လ ၂ ရက်နေ့တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ထိုဥပဒေအရ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ခွင့်ပြုမတည်ငွေရင်း ကျပ်သန်း ၅၀၀ အနက် ကျပ်သန်း ၂၀၀ ကို နိုင်ငံတော်က ထည့်ဝင်ခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot; /&gt;

== လုပ်ငန်းတာဝန်များ ==
မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ အဓိကရည်မှန်းချက်မှာ ပြည်တွင်းပြည်ပတွင် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန် ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဗဟိုဘဏ်သည် ထိရောက်သော ငွေပေးချေမှုစနစ်များ၊ ငွေကြေးလွယ်ကူမှုနှင့် ကြွေးမြီပေးဆပ်နိုင်မှုတို့ ကောင်းမွန်သည့် ခိုင်မာသော ငွေရေးကြေးရေးစနစ်တစ်ရပ်ကို တည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ ၎င်းရည်မှန်းချက်များဖြင့် စနစ်တကျ၊ ဟန်ချက်ညီညီ၊ ရှင်သန်သော စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ငွေကြေး၊ ချေးငွေနှင့် ငွေရေးကြေးရေးအခြေအနေများကို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ အဓိကလုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;/&gt;
*ငွေကြေးမူဝါဒကို ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
*နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းမူဝါဒကို ဆုံးဖြတ်ခြင်းနှင့် အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း၊
*အစိုးရအား နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းစနစ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အကြံပြုခြင်း၊
*နိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံခြားသုံးသီးသန့်ငွေကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊
*ပြည်တွင်းသုံးစွဲငွေကို တစ်ဦးတည်းထုတ်ဝေသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊
*ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများကို ကြီးကြပ်စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ကြပ်မတ်ကွပ်ကဲခြင်း၊
*ဘဏ်များ၏ နောက်ဆုံးအားထားရာ ငွေချေးသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
*ဘဏ်လုပ်ငန်း ချေးငွေနှင့် ငွေကြေးနယ်ပယ်ရှိ အစိုးရအချင်းချင်းကြား ထူထောင်ထားသော အဖွဲ့အစည်းများတွင် နိုင်ငံတော်၏ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အပေးအယူ ပြုလုပ်မှုများကို ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် တာဝန်ဝတ္တရားအားလုံးကို အစိုးရအမည်ဖြင့် တာဝန်ခံ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အစိုးရကိုယ်စား အဆိုပါအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊

== ဖွဲ့စည်းပုံ ==

=== ဝန်ထမ်းအင်အားနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ ===
ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ်တွင် ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့၌ အရာထမ်း ၈၅ ဦးနှင့် အမှုထမ်း ၈၄၅ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်း ၉၃၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၉ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်ကောင်စီက ဖွဲ့စည်းပုံကို တိုးချဲ့ပေးခဲ့ရာ အရာထမ်း ၁၀၀ ဦး၊ အမှုထမ်း ၁၂၃၃ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်း ၁၃၃၃ ဦးအထိ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ လုပ်ငန်းများ ပိုမိုများပြားလာသည့်အတွက် နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့က ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အရာထမ်း ၁၅၁ ဦး၊ အမှုထမ်း ၁၅၀၅ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်း ၁၆၅၆ ဦးရှိ ဖွဲ့စည်းပုံကို ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို စီမံခန့်ခွဲရေးဌာန၊ ငွေကြေးဌာန၊ စာရင်းဌာန၊ ဘဏ်တွင်းစာရင်းစစ်နှင့် ဘဏ်လုပ်ငန်းများ ကြီးကြပ်စစ်ဆေးရေးဌာန၊ သုတေသနနှင့် အလုပ်သင်ကြားရေးဌာနနှင့် လုံခြုံရေးဌာနဟူသော ဌာနကြီးခြခုဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်တွင် နိုင်ငံပိုင်ကဏ္ဍသာမက ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ နိုင်ငံခြားသုံးငွေသုံးစွဲမှုများကိုပါ စီမံခန့်ခွဲရန် လိုအပ်လာသောကြောင့် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ၁၉၉၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ရက်နေ့ ခွင့်ပြုချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်တွင် နိုင်ငံခြားသုံးငွေ စီမံခန့်ခွဲမှုဌာနကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းဌာနသည် မြန်မာ့နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘဏ်ထံမှ နိုင်ငံခြားငွေ စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းများကို လွှဲပြောင်းလက်ခံ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

၁၉၉၆ ခုနှစ် မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဗဟိုဘဏ်ရုံးချုပ်အား ရန်ကုန်မြို့၊ ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ စက်မှုလမ်းအမှတ် (၂၆) သို့ ပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ကျင့်သုံးသော နိုင်ငံများရှိ ဗဟိုဘဏ်များကဲ့သို့ပင် ဘဏ်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ မူဝါဒများ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို စိစစ်ချမှတ်သည့် လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန၏ တာဝန်ပေးအပ်ချက်အရ ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ဘဏ်လုပ်ငန်းစိစစ်ရေးဌာနကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

=== နေပြည်တော်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်းနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအသစ် ===
၂၀၀၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ရုံးချုပ်အား နေပြည်တော်ရှိ ရုံးအမှတ် (၂၆) နေရာသို့ ယာယီပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ထိုသို့ပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို နေပြည်တော် ရုံးချုပ်၊ ရန်ကုန်ဘဏ်ခွဲနှင့် မန္တလေးဘဏ်ခွဲအဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အရာထမ်း ၁၈၁ ဦး၊ အမှုထမ်း ၁၃၄၁ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်းအင်အား ၁၅၂၂ ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းပုံကို တိုးချဲ့ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် အောက်တိုဘာ ၂ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ရုံးချုပ်အား ရုံးအမှတ် (၅၅) သို့ ထပ်မံပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ပြောင်းလဲလာသည့် ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ ဖွဲ့စည်းမှုနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန်၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၏ သဘောတူညီမှုဖြင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရက ချမှတ်ကျင့်သုံးမည့် စီးပွားရေးမူဝါဒ၊ ဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒများကို အထောက်အကူပြုနိုင်သော ငွေကြေးမူဝါဒများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ဖော်ဆောင်ကျင့်သုံးနိုင်ရန်၊ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်နှင့်လျော်ညီစွာ လွတ်လပ်သော ဗဟိုဘဏ်အဖြစ် သီးခြားရပ်တည်နိုင်ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာဗဟိုဘဏ်များနည်းတူ ငွေရေးကြေးရေးတည်ငြိမ်မှုအား အဓိကတာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်၊ ဌာနများတိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းရန် လိုအပ်လာခြင်းတို့ကြောင့် ၂၀၁၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ထိုပြင်ဆင်မှုအရ အရာထမ်း ၄၉၄ ဦးနှင့် အမှုထမ်း ၂၀၃၁ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်း ၂၅၂၅ ဦး ရှိသော ဌာနကြီး ၁၅ ခုဖြင့် ဗဟိုဘဏ်၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot; /&gt;
{|
|
* ဥက္ကဋ္ဌရုံး
* စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့်လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးရေးဌာန
* ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများကြီးကြပ်စစ်ဆေးရေးဌာန
* စာရင်းဌာန
* ငွေရေးကြေးရေးဈေးကွက်ဌာန
* ငွေပေးချေမှုနှင့် စာရင်းရှင်းလင်းမှုစနစ်ဌာန
|
* ငွေကြေးမူဝါဒရေးရာနှင့် ဘဏ်လုပ်ငန်းစည်းမျဉ်းဌာန
* ငွေရေးငွေကြေး အဖွဲ့အစည်းများ ကြပ်မတ်ကွပ်ကဲရေးနှင့် ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးဌာန
* မူဝါဒရေးရာသုတေသန၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် သင်တန်းဌာန
* ငွေကြေးမူဝါဒရေးရာဌာန
* ငွေကြေးလုပ်ငန်းစီမံခန့်ခွဲမှုဌာန
|
* နိုင်ငံခြားသုံးငွေစီမံခန့်ခွဲမှုဌာန
* ဘဏ်တွင်းစာရင်းစစ်ဌာန
* ဒါရိုက်တာအဖွဲ့အတွင်းရေးမှူး
* ရန်ကုန်ဘဏ်ခွဲ
* မန္တလေးဘဏ်ခွဲ
|}

=== လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံ ===
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၎င်းပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းမှုအရ မူလဖွဲ့စည်းပုံအင်အား ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ အရာထမ်းရာထူး ၈၁၉ နေရာနှင့် အမှုထမ်းရာထူး ၂၈၀၃ နေရာ၊ စုစုပေါင်း ရာထူး ၃၆၂၂ နေရာတို့ဖြင့် ဌာနများ တိုးချဲ့၍ ဌာနကြီး ၇ ခုဖြင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။[၁] ဌာနကြီးတိုင်းအား ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အဆင့်ရှိသူက ကြီးကြပ်တာဝန်ခံသည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/ppd/book/2471|title=၂၀၂၄ခုနှစ်၊ဧပြီလ၂၆ရက်နေ့ထုတ်၊မြန်မာနိုင်ငံတော်ပြန်တမ်းပါ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် အမိန့်ကြော်ငြာစာ(၁၁/၂၀၂၄) ဌာနများပြောင်းလဲ၍ အမည်ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ခြင်း|work=မြန်မာနိုင်ငံတော်ပြန်တမ်းစာစောင်|access-date=၁ မေ ၂၀၂၄|date=၁၅ မတ် ၂၀၂၄}}&lt;/ref&gt; ဌာနကြီးများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/55343|title=ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းအကြီးအမှူးများပြောင်းရွှေ့ခန့်ထားခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၁ မေ ၂၀၂၄|date=၂၇ ဧပြီ ၂၀၂၄}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/54874|title=ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းအကြီးအမှူး ခန့်ထားခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၁ မေ ၂၀၂၄|date=၁၃ ဧပြီ ၂၀၂၄}}&lt;/ref&gt;

# ဥက္ကဋ္ဌရုံး
# စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးရေးဌာနကြီး
# ငွေကြေးမူဝါဒရေးရာ၊ သုတေသန၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် သင်တန်းဌာနကြီး
# ဘဏ်လုပ်ငန်းစည်းမျဉ်းနှင့် ကြီးကြပ်စစ်ဆေးရေးဌာနကြီး
# ငွေရေးကြေးရေးဈေးကွက်၊ ငွေပေးချေမှုနှင့် စာရင်းရှင်းလင်းမှုဌာနကြီး
# နိုင်ငံခြားသုံးငွေစီမံခန့်ခွဲမှုဌာနကြီး
# ငွေကြေးစီမံခန့်ခွဲမှုဌာနကြီး 

== ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်တာဝန်ယူခဲ့သူများ ==

{| class=&quot;wikitable mw-collapsible&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |စဉ်
! rowspan=&quot;2&quot; |အမည်
! rowspan=&quot;2&quot; |ရာထူး
! colspan=&quot;3&quot; |တာဝန်သက်တမ်း
|-
!စတင်
!ပြီးဆုံး
!ရက်ပေါင်း
|-
|၁
|ဦးကျော်ငြိမ်း
| rowspan=&quot;13&quot;|ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ
|၁ ဇူလိုင် ၁၉၅၄
|၂၅ မတ် ၁၉၆၈
|{{age in days|1954|7|1|1968|3|25}}
|-
|၂
|ဦးကျော်ညွှန့်
|၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၁
|၃၁ ဇူလိုင် ၁၉၇၅
|{{age in days|1971|12|18|1975|7|31}}
|-
|၃
|ဒေါက်တာဦးအေးလှိုင်
|၈ ဩဂုတ် ၁၉၇၅
|၁၂ ဩဂုတ် ၁၉၈၁
|{{age in days|1975|8|8|1981|8|12}}
|-
|၄
|ဦးအောင်ဆင့်
|၅ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၁
|၂၂ မတ် ၁၉၈၅
|{{age in days|1981|9|5|1985|3|22}}
|-
|၅
|ဦးကျော်မြင့်
|၁၅ ဇူလိုင် ၁၉၈၅
|၁၁ ဧပြီ ၁၉၈၆
|{{age in days|1985|7|15|1986|4|11}}
|-
|၆
|ဦးမောင်မောင်လှ
|၁၁ ဧပြီ ၁၉၈၆
|၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၉၈၇
|{{age in days|1986|4|11|1987|10|15}}
|-
|၇
|ဦးမောင်မောင်ဟန်
|၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၉၈၈
|၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၂
|{{age in days|1988|1|11|1992|12|27}}
|-
|၈
|ဦးကြည်အေး
|၃၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၂
|၂ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၇
|{{age in days|1992|12|31|1997|11|2}}
|-
|၉
|[[ကျော်ကျော်မောင်|ဦးကျော်ကျော်မောင်]]
|၂၀ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၇
|၁၁ ဧပြီ ၂၀၀၇
|{{age in days|1997|11|20|2007|4|11}}
|-
|၁၀
|[[သန်းညိန်း|ဦးသန်းညိန်း]]
|၁၂ ဧပြီ ၂၀၀၇
|၃၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃
|{{age in days|2007|4|12|2013|7|31}}
|-
|၁၁
|[[ကျော်ကျော်မောင်|ဦးကျော်ကျော်မောင်]]
|၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၃
|၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
|{{age in days|2013|8|1|2021|2|1}}
|-
|၁၂
|[[သန်းညိန်း|ဦးသန်းညိန်း]]
|၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
|၁၉  ဩဂုတ် ၂၀၂၂
|{{age in days|2021|2|1|2022|8|19}}
|-
|၁၃
|[[သန်းသန်းဆွေ|ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ]] &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cbm.gov.mm/my/content/40|title=မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သော ဥက္ကဋ္ဌကြီးများ|work=CBM Myanmar|access-date=၁ မေ ၂၀၂၄}}&lt;/ref&gt; 
|၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၂
|လက်ရှိ
|{{age in days|2022|8|19}}
|}

== ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များ ==

=== မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များ ===

* ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၉ အရ အမိန့်အမှတ် ၇၈/၂၀၂၃ ဖြင့် ဒေါက်တာရီအေး၊ ဦးတင်မြင့်နှင့် ဒေါက်တာလှညွန့်တို့ကို မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်။

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များ
!စဥ်
!အမည်
!ရာထူး
!တာဝန်ယူသည့်ရက်
!ကိုးကား
|-
|၁။
|ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ
|ဥက္ကဋ္ဌ
|{{Start date and age|2022|8|19}}
|
|-
|၂။
|ဦးဇောမြင့်နိုင်
|ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ
|
|
|-
|၃။
|ဒေါက်တာလင်းအောင်
| rowspan=&quot;7&quot; |ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်
|
|
|-
|၄။
|ဒေါက်တာခင်နိုင်ဦး
| rowspan=&quot;2&quot; |{{Start date and age|2021|2|10}}
| rowspan=&quot;2&quot; |နစက အမိန့်အမှတ် (၄၆/၂၀၂၁)
|-
|၅။
|ဦးအောင်ကျော်သန်း
|-
|၆။ 
|ဒေါက်တာရီအေး
| rowspan=&quot;3&quot; |{{Start date and age|2023|8|26}}
| rowspan=&quot;3&quot; |နစက အမိန့်အမှတ် ၇၈/၂၀၂၃
|-
|၇။ 
|ဦးတင်မြင့်
|-
|၈။
|ဒေါက်တာလှညွန့်
|-
|၉။
|ဒေါက်တာ[[ဇော်ဦး (ဒေါက်တာ)|ဇော်ဦး]]
|{{Start date and age|2025|5|4}}
|နစက အမိန့်အမှတ် ၃၆/၂၀၂၅
|}

== ငွေစက္ကူထုတ်ဝေမှု ==
{{See also|မြန်မာကျပ်ငွေ}}
ငွေအကြွေနှင့် ငွေစက္ကူကိုင်တွယ်သုံးစွဲရာတွင် အဆင်ပြေလွယ်ကူစေရန် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟို ဘဏ်သည် ၁၉၉ဝ ခုနှစ် မှ ၂ဝဝဝ ပြည့်နှစ်အထိ ၁ဝပြား၊ ၂၅ပြား၊ ၅ဝပြား၊ ၁ဝိ/-၊ ၅ဝိ/-၊ ၁ဝိ/- တန် ငွေအကြွေများ၊ ၅ဝိ/-တန်နှင့် ၁ဝဝိ/-တန်ငွေဒင်္ဂါးများကိုလည်းကောင်း၊ ငွေစက္ကူများနှင့် ပတ်သက်၍ [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်]]ပုံပါ ၁ဝိ/-တန်ကိုလည်းကောင်း၊ မြန်မာ့တူရိယာစောင်းရုပ်ပုံပါ ၅ဝ ပြားတန်ငွေစက္ကူနှင့် ကေသရာဇာခြင်္သေ့မင်းရုပ်ပုံပါ ၁ဝိ/-၊ ၅ဝိ/-၊ ၁ဝိ/-၊ ၂ဝိ/-၊ ၅ဝိ/-၊ ၁ဝဝိ/-၊ ၂ဝဝိ/-၊ ၅ဝဝိ/- နှင့် ၁ဝဝဝိ/-တန် တို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဆင်ဖြူတော်ရုပ်ပုံပါ ၅ဝဝဝိ/-တန် ငွေစက္ကူသစ်ကို ၁-၁ဝ-၂ဝဝ၉ ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း၊မြန်မာနိုင်ငံမြေပုံ၊ ၎င်းကို ဝန်းရံထားသော သပြေခက် နှစ်ခက်၊ မျက်နှာချင်းဆိုင် တည်ရှိနေသည့် ဆင်ဖြူတော် နှစ်စီးနှင့် ထိပ်တွင် ကြာဖြူတစ်ပွင့် ပုံပါ [[တစ်သောင်းကျပ်တန် ငွေစက္ကူ|၁ဝဝဝဝိ/-တန်]] ငွေစက္ကူအသစ်အား (၁၅-၆-၂၀၁၂) ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

ပြည်တွင်း၌လှည့်လှည်သုံးစွဲရန် မသင့်တော်သော ဟောင်းနွမ်း၊ စုတ်ပြဲ၊ ချို့ယွင်းငွေစက္ကူများကို မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်မှ ပြန်လည်သိမ်းဆည်းပြီး၊ ချို့ယွင်းငွေစက္ကူများအား ကုန်ကြမ်းအဖြစ် အသုံးပြု၍ စက္ကူထုတ်လုပ်ရန်အတွက် စက္ကူစက်ရုံကို ပလိပ်မြို့၌ ၂၄-၃-၂ဝဝ၂ ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ရွှေပြည်သာစက်မှုဇုန်၌ ၂၅-၁၂-၂ဝဝ၃ ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ပြည်တွင်း၌ နိုင်ငံခြားငွေကိုင်တွယ်သုံးစွဲမှု အဆင်ပြေစေရန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက် လည်ပတ်သော ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်များ အလွယ်တကူ သုံးစွဲနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ ၄-၂-၁၉၉၃ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံခြားငွေ လက်မှတ် (Foreign Exchange Certificate) ၁ ယူနစ်၊ ၅ ယူနစ်၊ ၁ဝ ယူနစ်နှင့် ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ၂ဝ ယူနစ် နိုင်ငံခြားငွေလက်မှတ်များ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားငွေ လက်မှတ်ကို မည်သူမဆို ကိုင်တွယ် အသုံးပြုနိုင်ပြီး နိုင်ငံခြား ဘဏ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိသည့် နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များတွင်လည်း နိုင်ငံခြားငွေလက်မှတ်ဖြင့် နိုင်ငံခြား သုံးငွေစာရင်း ဖွင့်ခွင့် ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ၁၅-၁-၁၉၉၁ ရက်နေ့မှစတင်၍ ရွှေဒင်္ဂါးများအား တစ်ကျပ် သား၊ ငါးမူးသား၊ တစ်မတ်သားတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၁-၉-၂ဝဝ၅ ရက်နေ့မှ စတင်၍ တစ်ကျပ်သား၊ ငါးမူးသား၊ တစ်မတ်သား တို့ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ၈-၁၁-၂ဝ၁ဝ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ငါးကျပ်သား၊ တစ်ဆယ် ကျပ်သား၊ နှစ်ဆယ် ကျပ်သား တို့ဖြင့် လည်းကောင်း ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး နေ့စဉ် ရွှေဈေးနှုန်းအပေါ် မူတည်၍ မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် သတ်မှတ် ရောင်းချခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;/&gt;

== ဘဏ်လုပ်ငန်းလိုင်စင်ထုတ်ပေးမှု ==
(၁၉၉၂) ခုနှစ်မှ စ၍ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ဥပဒေအရ ဘဏ်လုပ်ငန်းလိုင်စင်များကို စိစစ်ထုတ်ပေးခဲ့ရာ (၂ဝဝ၄) ခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်းပုဂ္ဂလိကဘဏ် (၂၃)ဘဏ်ရှိလာခဲ့သည်။ (၂၀၁၂) ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ (၃၀)ရက်နေ့အထိ ပြည်တွင်းပုဂ္ဂလိကဘဏ်(၁၉)ဘဏ်သို့ လိုင်စင်ထုတ်ပေးထားပြီး ၎င်းဘဏ်များအနေဖြင့် ပြည်တွင်းကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။ ဘဏ်ခွဲစုစုပေါင်း(၄၃၃)ဘဏ်ကို ဖွင့်လှစ်ထားပြီးဖြစ်သည်။ (၂၀၁၂) ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၃၀) ရက်နေ့ စာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငွေရေးကြေးရေးကုမ္ပဏီ (၁)ခုရှိသည်။

၁၉၉၃ ခုနှစ်မှ ၂ဝ၁ဝ ပြည့်နှစ်အထိ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ခွင့်ပြုခဲ့သော နိုင်ငံခြားဘဏ်များ၏ ကိုယ်စားလှယ်ရုံးပေါင်း ၅ဝ ရုံးရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ် '''အာရှ ငွေရေးကြေးရေး အကျပ်အတည်း''' ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံခြားဘဏ် ၃၈ ဘဏ်သည် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးများ ပိတ်သိမ်းခဲ့သည်။ (၂၀၁၂) ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလကုန်အထိ [[စင်ကာပူနိုင်ငံ]]နှင့် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]မှ (၄)ဘဏ်စီ၊ [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]မှ (၃)ဘဏ်၊ [[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ]]၊ [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]၊ [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ]]နှင့် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]] များမှ (၂)ဘဏ်စီ၊ [[ဘရူနိုင်းနိုင်ငံ]]၊ [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]၊ [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့မှ (၁)ဘဏ်စီဖြင့် စုစုပေါင်းနိုင်ငံခြားဘဏ် ကိုယ်စားလှယ်ရုံး (၂၃)ရုံး လာရောက် ဖွင့်လှစ်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဂျပန်နိုင်ငံမှ ငွေရေးကြေးရေးကုမ္ပဏီကိုယ်စားလှယ်ရုံး (၁)ရုံးလည်း ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များ ငွေရေးကြေးရေး ခိုင်မာမှုရှိစေရန် ကြီးကြပ်စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိပြီး တည်ဆဲဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်း၊ စည်းကမ်း၊ ညွှန်ကြားချက်များနှင့်အညီ လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်း ကိုလည်း စိစစ်ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ပြည်တွင်း ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များ ၏ နေ့စဉ် စာရင်းဇယားများ ကို ပေးပို့စေ၍ ဘဏ်များ၏ နေ့စဉ် ဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေနှင့် အပတ်စဉ်၊ လစဉ် ဘဏ္ဍာရေး အခြေအနေများ ကို ဘဏ္ဍာရေးနှင့်အခွန် ဝန်ကြီးဌာနသို့ တင်ပြလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ် သည် ၂ဝဝ၂ခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည် တရားမဝင်သော နည်းလမ်းဖြင့် ရရှိသည့် ငွေကြေးနှင့် ပစ္စည်းများ ထိန်းချုပ်ရေး ဥပဒေကို ဘဏ်များက ထိရောက်စွာ လိုက်နာ ဆောင်ရွက်နိုင်စေရန် စည်းမျဉ်းများ၊ လမ်းညွှန်ချက်များနှင့် ညွှန်ကြားချက်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ငွေကြေးခဝါချမှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုအား ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှု တိုက်ဖျက်ရေး ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများတွင် ဘဏ်ဖောက်သည်၏ သတင်း အချက်အလက်များအား ဝီရိယပြု ရယူ စိစစ်ခြင်း၊ မှတ်တမ်းပြုစု ထိန်းသိမ်းခြင်း နှင့် သံသယဖြစ်ဖွယ်ငွေကြေး လွှဲပြောင်းမှုများ နှင့် သတ်မှတ် ပမာဏ နှင့် အထက် ကျော်လွန်သည့် ငွေကြေး လွှဲပြောင်းမှု သတင်းပေးပို့ခြင်း လိုအပ်ချက်တို့ အကျုံးဝင်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် အကြမ်းဖက်သမားများ အား ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ဆောင်ရွက်ချက်များ ကာကွယ် ထိန်းချုပ်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေး ကောင်စီ ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၂၆၇ နှင့် ၁၃၇၃ အား အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်သည် ကုလသမဂ္ဂ မှ ထုတ်ပြန်သည့် စာရင်းဝင်များနှင့် ရရန်ပိုင်ခွင့်များကို ထိန်းချုပ်ထားရန်နှင့် သံသယရှိသော အကြမ်းဖက်သမားများနှင့် အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်း၏ စာရင်းလွှဲပြောင်းမှုများကို တားမြစ်ရန်၊ ဘဏ်နှင့် ငွေရေးကြေးရေး အဖွဲ့အစည်းများသို့ ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်လျက်ရှိသည်။

== အတိုးနှုန်း ==
၁၉၆၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၈၉ ခုနှစ်အထိ ဗဟိုဘဏ်အတိုးနှုန်းကို ၄ရာခိုင်နှုန်းသတ်မှတ်ခဲ့ရာမှ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ကျင့်သုံးလာသည့်အခါ အတိုးနှုန်းများကို နိုင်ငံတော် ၏ စီးပွားရေး အခြေ အနေနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိစေရန် ၁၉၈၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ တိုးမြှင့်ခြင်း၊ ပြင်ဆင်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ လက်ရှိအတိုးနှုန်းမှ တစ်နှစ်လျှင် (၁၀%) ဖြစ်ပြီး၊ အပ်ငွေအဖြစ် အနည်းဆုံးအတိုးနှုန်းမှာ တစ်နှစ်လျှင် (၈%) နှင့် ချေးငွေအပေါ် အများဆုံးအတိုးနှုန်းမှာ တစ်နှစ်လျှင် (၁၃ %) သတ်မှတ်ထားရှိသည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;/&gt;

== အစိုးရငွေတိုက်စာချုပ်များ ထုတ်ဝေမှု ==
မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်သည် ပြည်သူများ ငွေကြေး စုဆောင်းမှု အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိလာပြီး အရင်းအနှီး ဈေးကွက် ပေါ်ထွန်းလာရေး အတွက် အစိုးရ ကိုယ်စား ၃ နှစ်နှင့် ၅ နှစ်သက်တမ်းရှိ ကျပ်တစ်သောင်းတန်နှင့် ကျပ်တစ်သိန်းတန် အစိုးရ ငွေတိုက်စာချုပ်များကို ရန်ကုန်မြို့တွင် ၁၉၉၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ လည်းကောင်း၊ မန္တလေးမြို့တွင် ၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှစ၍ လည်းကောင်း ထုတ်ဝေ ရောင်းချခဲ့သည်။ ၃ နှစ် သက်တမ်းရှိ ကျပ်တစ်သန်းတန် အစိုးရငွေတိုက် စာချုပ်များကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့မှ စ၍ လည်းကောင်း၊ ၅ နှစ် သက်တမ်း ရှိ ကျပ် တစ်သန်းတန် အစိုးရငွေတိုက်စာချုပ်ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း ထုတ်ဝေ ရောင်းချခဲ့သည်။ ၂ဝ၁ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ ၂ နှစ် သက်တမ်းရှိ အစိုးရ ငွေတိုက်စာချုပ်များ နှင့် ကျပ် ၁ဝသန်းတန် ငွေတိုက် စာချုပ်များကို တိုးချဲ့ထုတ်ဝေ ရောင်းချခဲ့သည်။ ၂ နှစ်ငွေတိုက် စာချုပ်၊ ၃ နှစ်ငွေတိုက်စာချုပ်၊ ၅ နှစ်ငွေတိုက်စာချုပ်တို့အပေါ်ပေးသည့် အတိုးနှုန်းများမှာ ၁ နှစ်လျှင် ၁ဝ.၅%၊ ၁၁%နှင့် ၁၁.၅% အသီးသီးဖြစ်သည်။ ၂ဝ၁ဝ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ အစိုးရငွေတိုက် စာချုပ် စုစုပေါင်း ကျပ်သန်းပေါင်း ၁,၄၈၃,၅၃၃.၄၈သန်း ထုတ်ဝေရောင်းချခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;/&gt;

== ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ==
မြန်မာနိုင်ငံ သည် ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်နေ့မှစ၍ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာ ခဲ့ပြီးနောက် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ နှင့် အတူ အာဆီယံ အဖွဲ့၏ ညီညွတ်မှု၊ စီးပွားရေး နှင့် နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုအတွက် လည်းကောင်း၊ ငွေရေးကြေးရေး ကဏ္ဍတွင်လည်းကောင်း ပူးပေါင်း ပါဝင် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် သည် [[အာဆီယံ]]ဗဟိုဘဏ်များ ဆွေးနွေးမှုဖိုရမ် အဖွဲ့ (ASEAN Central Bank Forum) တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်ကို ထူထောင်ရာတွင် အဓိကကျသောလယ်ယာကဏ္ဍ၊ စက်မှုကဏ္ဍနှင့် ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍတို့ကို ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရေးအတွက် နိုင်ငံတော်က ချမှတ် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည့် မူဝါဒ လမ်းညွှန်ချက်များကို အထောက်အကူ ပြုနိုင်ရန် ပြည်တွင်းပြည်ပတွင် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ပိုမို တည်တံ့ ခိုင်မာရေး အတွက် ချမှတ်ထားသော မူဝါဒဘောင် အတွင်းမှ ဘဏ်များအချင်းချင်း ပူးပေါင်း ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန် ဘဏ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ကူညီ ရိုင်းပင်းရန်၊ ဘဏ်များ၏ အကျိုးကို ပံ့ပိုးဆောင်ရွက်ပေးရေးကို ဦးဆောင်မှုပေးရန်နှင့် ပြည်သူများက ဘဏ်များနှင့် ဘဏ်ဝန်ဆောင်မှုများကို အားကိုး သည့် အလေ့အထများ ပေါ်ထွန်းလာစေရန် ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ၁ရက်နေ့တွင် ကုန်သွယ်မှုမူဝါဒကောင်စီ အစည်းအဝေး အမှတ်စဉ် ၄/၉၉ ဆုံးဖြတ်ချက် အရ မြန်မာနိုင်ငံ ဘဏ်များအသင်းကို စတင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များ အသင်းသည် လစဉ် ပုံမှန်အစည်းအဝေးများကျင်းပရန် ဘဏ်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီး လိုအပ်ပါက အရေးပေါ်အစည်းအဝေးများ ကျင်းပ သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ် နှင့် နိုင်ငံခြား ဘဏ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ရသော [[မြန်မာ့နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘဏ်]]၊ [[မြန်မာ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်|မြန်မာ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကူးသန်ရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်]]၊ [[မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်|မြန်မာ့ စီးပွားရေးဘဏ်]] တို့နှင့် ပြည်ပရှိ နိုင်ငံခြားဘဏ်များအကြား နိုင်ငံခြားငွေစာရင်းများ လွှဲပြောင်းပေးပို့ရာတွင် ၂ဝဝ၄ခုနှစ် မတ်လ မှ စတင်၍ Society For Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT) စနစ်သုံး၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်နှင့် နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များ၊ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များ၏ ရုံးချုပ်များအကြား ဘဏ်လုပ်ငန်း ဆက်သွယ်ရေးကွန်ယက်ကို ၂ဝဝ၈ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ လ မှ စ၍ အဆင့်ဆင့် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ ဘဏ်ဆက်သွယ်ရေးကွန်ယက်ဖြင့် Banking Network အဖွဲ့ဘဏ်များအကြား ရုံးစာ နှင့် စာရင်းများကို On-line ဖြင့်အပြန်အလှန် ပေးပို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါကွန်ယက်ကို အသုံးပြု၍ ဘဏ်များ၏ ငွေရေး ကြေးရေး တည်ငြိမ်မှု ကို ဗဟိုဘဏ်မှ စောင့်ကြည့်ပြီး ကြိုတင်သတိပေးစနစ် (Early Warning System) လုပ်ငန်းကိုလည်းကောင်း၊ အီလက်ထရောနစ် နည်းပညာ ဖြင့် ဘဏ်အချင်းချင်း ငွေလွှဲများကို ပြောင်းခြင်း (Electronic Fund Transfer) လုပ်ငန်းကိုလည်းကောင်း၊ ဗဟိုဘဏ်နှင့် ဘဏ်များ အကြား အလိုအလျောက်ချက်လက်မှတ်များ စာရင်းရှင်းလင်းခြင်း လုပ်ငန်းကိုလည်းကောင်း တစ်ဆင့်ပြီး တစ်ဆင့် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ နိုင်ငံတော် ငွေပေးချေမှု စနစ် တွင် လုံခြုံစိတ်ချ မြန်ဆန်မြင့်မားစေရန် Certified Cheque ကို ၂ဝဝ၈ခုနှစ်ဇန်နဝါရီလမှ စတင် အသုံးပြုစေခဲ့သည်။

ဘဏ္ဍာရေး နှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန၊ ဝန်ကြီးဦးဆောင်သော အရင်းအနှီး ဈေးကွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ကော်မတီကို ၁-၇-၂ဝဝ၈ ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း၊ ပြည်တွင်း ငွေချေးစာချုပ် ဈေးကွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆပ်ကော်မတီ၊ အများနှင့် သက်ဆိုင်သောကုမ္ပဏီများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆပ်ကော်မတီ၊ ငွေချေး သက်သေခံ လက်မှတ်များ လဲလှယ်ရောင်းဝယ်ရေး ဥပဒေ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ပြုစုရေးဆပ်ကော်မတီ၊ ငွေချေး သက်သေခံ လက်မှတ် လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းရေး ဆပ်ကော်မတီ၊ လေ့ကျင့် ပညာပေးရေး နှင့် ပြန်ကြားရေး ဆပ်ကော်မတီ၊ စာရင်းကိုင် နှင့် စာရင်းစစ်များဆိုင်ရာ ဆပ်ကော်မတီဟူသော ဆပ်ကော်မတီ ၆ခု ကို ၁၉-၈-၂ဝဝ၈ ရက်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အရင်းအနှီး ဈေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးရေး အတွက် လမ်းပြမြေပုံ ချမှတ်ပြီး အဆင့်၃ဆင့်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ထို့ပြင် ငွေတိုက် စာချုပ်များကို ဗဟိုဘဏ်ကိုယ်စား မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ် နှင့် မြန်မာ့ငွေချေးသက်သေခံ လက်မှတ်များ လဲလှယ်ရောင်းဝယ်ရေးကုမ္ပဏီတို့အား ရောင်းချစေခဲ့သည်။ ငွေချေးသက်သေခံ လက်မှတ်များ လဲလှယ်ရောင်းဝယ်ရေး ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရန်အတွက် မူကြမ်းရေးဆွဲကာ အဆင့်ဆင့်တင်ပြခဲ့ပြီး [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]မှ အတည်ပြုချက်ရရှိပြီးဖြစ်၍ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]]သို့ တင်ပြထားဆဲဖြစ်သည်။

ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရလက်ထက်တွင် နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းများ ပေါင်းစည်းခြင်း (Exchange Rate Unification-ERU) အဖြစ် (၁.၄.၂၀၁၂) ရက်နေ့မှ စတင်၍ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းစနစ်အား SDR နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည့်စနစ်မှ ထိန်းကျောင်းမှုရှိသည့် နှုန်းရှင်ငွေလဲလှယ်နှုန်းစနစ်သစ် (Managed Floating Exchange Rate Regime) သို့ ပြောင်းလဲကျင့်သုံးလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်မှုနှုန်းများကို လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်စေမည့် ငွေကြေးမူဝါဒကိုချမှတ်ပြီး အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ယခုလက်ရှိ ကာလတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ရည်ရွယ်၍ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် အဓိကငွေကြေးမူဝါဒများအဖြစ် သီးသန့်ငွေလိုအပ်ချက်၊ အတိုးနှုန်းမူဝါဒနှင့် ငွေကြေးဈေးကွက်တွင် ငွေချေးစာချုပ်များကို ရောင်းဝယ်ခြင်း၊ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းအတွက် Exchange Rate တွက်ချက် သတ်မှတ်ပေးခြင်းနှင့် ပြည်တွင်းဘဏ်များ၏ နိုင်ငံခြားငွေ ရောင်းဝယ်လိုခြင်းများအတွက် နေ့စဉ် Auction ဆောင်ရွက်၍ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ နိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံခြားသုံးသီးသန့်ငွေ (Foreign Exchange Reserve) အား စီမံခန့်ခွဲခြင်း စသော နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုကာ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြောင်းလဲလာသော ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်နှင့် ကိုက်ညီသည့် ငွေရေးကြေးရေးကဏ္ဍကို တည်ငြိမ်စေလျက် ဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ခိုင်ခံ့တည်မြဲစေရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် လျက်ရှိသည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;&gt;{{cite web
|url= http://www.cbm.gov.mm/my/content/%E1%80%BB%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%AC%E1%82%8F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%98%E1%80%8F%E1%80%B9
|title= မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် ၏ နောက်ခံသမိုင်း
|accessdate= ၂၇
|accessdaymonth= အောက်တိုဘာ
|accessyear= ၂၀၁၄
|archivedate= 2 October 2014
|archiveurl= https://web.archive.org/web/20141002001612/http://www.cbm.gov.mm/my/content/%E1%80%BB%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%AC%E1%82%8F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%98%E1%80%8F%E1%80%B9
}}&lt;/ref&gt;

== တည်နေရာများ ==
မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်အား အောက်ဖော်ပြပါ လိပ်စာများအတိုင်း ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။&lt;ref&gt;{{cite web
|url= http://www.cbm.gov.mm/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=80&amp;Itemid=5&amp;lang=my
|title= ဆက်သွယ်ရန်လိပ်စာ
|accessdate= ၂၁
|accessdaymonth= ဖေဖော်ဝါရီ
|accessyear= ၂၀၁၂
}}&lt;/ref&gt;

* မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်(နေပြည်တော်) သည် ရုံးအမှတ် (၅၅)၊ နေပြည်တော်တွင် တည်ရှိသည်။
* မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်(ရန်ကုန်) သည် ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ ရန်ကုန်မြို့တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် (မန္တလေး) သည် ၂၆ လမ်း နှင့် ၈၂ လမ်းထောင့် အောင်မြေသာစံမြို့နယ် မန္တလေးမြို့တွင် တည်ရှိသည်။

== ကြေညာချက်များ ==

=== ၂၀၂၅ ===

* ၃၀ ဇွန် - ဗဟိုဘဏ်၏ စိစစ်ချက်အရ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ပို့ကုန်တင်ပို့ခဲ့သည့် ကုမ္ပဏီ ၁၉၇ ခုသည် ပို့ကုန်ရငွေများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရန် ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ယင်းကုမ္ပဏီများသည် နိုင်ငံခြားသုံးငွေ စီမံခန့်ခွဲမှုဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် အမိန့်ကြော်ငြာစာပါ သတ်မှတ်ချက်များကို လိုက်နာခြင်းမရှိသည့်အတွက် အဆိုပါကုမ္ပဏီများနှင့် ၎င်းတို့၏ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များကို အမည်မည်းစာရင်း (Blacklist) ထည့်သွင်းလိုက်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/71702|title=အမည်မည်းစာရင်းကြေညာခြင်း|accessdate=2025-7-1|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt;

==ကိုးကား==
{{reflist}}


{{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}}

[[ကဏ္ဍ:ဗဟိုဘဏ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ်များ]]</text>
      <sha1>2eddv982q3f58m94w9mfie14a8rub2r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879778</id>
      <parentid>879775</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T06:07:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ၂၀၂၅ */</comment>
      <origin>879778</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="69887" sha1="en041l50tn3wdw7260ap1n33wsm5wgg" xml:space="preserve">{{Infobox ဗဟိုဘဏ်
| bank_name      = Central Bank of Myanmar
| bank_name_in_local =မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်
| image_1        = Central Bank of Myanmar seal.png
| image_title_1  = တံဆိပ်
| image_width_1  = 125px
| image_2        = Naypyidaw -- Central Bank of Myanmar.JPG
| image_title_2  = ဌာနချုပ်
| image_width_2  = 
| headquarters   = {{flagicon|Myanmar}}[[နေပြည်တော်]]
| coordinates    = 
| established    = ၁၉၄၈ {{Start date and age|1948|4|3}}
| president      = ​[[သန်းသန်းဆွေ|ဒေါ်သန်းသန်း​ဆွေ]]
| leader_title   = ဥက္ကဋ္ဌ
| bank_of        = [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| currency       = [[မြန်မာကျပ်ငွေ]]
| currency_iso   = MMK
| reserves       =
| borrowing_rate =
| deposit_rate   =
| website        = {{url|www.cbm.gov.mm}}
| preceded       = ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်&lt;br /&gt;ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ်
| succeeded      =
| footnotes      =
|heads_title=ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ|heads_name=ဦးအောင်အောင်၊ ဒေါ်တင်မိုးမိုး၊ ဦးမျိုးမင်း၊ ဒေါ်ခိုင်ရွှေဝါ၊ ဦးရဲအောင်}}

'''မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်''' သည် အစိုးရပိုင်ဘဏ်ဖြစ်ပြီး မြန်မာငွေစက္ကူများ ရိုက်ထုတ်ခွင့်ရှိသောဘဏ်ဖြစ်သည်။ ရုံးချုပ်သည် [[နေပြည်တော်]]တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ်လုပ်ငန်း မူဝါဒများကို ချမှတ်ချုပ်ကိုင်ထားသည်။

== နောက်ခံသမိုင်း ==

=== ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ် (၁၉၄၈-၆၇) ===
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဗဟိုဘဏ်လုပ်ငန်းကို ၁၉၄၇ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ် အက်ဥပဒေအရ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ဧပြီလ ၃ ရက်နေ့တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ်မှ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၎င်းဘဏ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ရီဇက်ဘဏ် (Reserve Bank of India) ၏ ရန်ကုန်ဘဏ်ခွဲ လုပ်ငန်းများကို လွှဲပြောင်းယူခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ၁၉၅၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ် အက်ဥပဒေကို ထပ်မံပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး ထိုဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ်ကို ထူထောင်သောအခါမှသာ ဗဟိုဘဏ်လုပ်ငန်းကို အပြည့်အဝ ဆောင်ရွက်လာနိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းသို့ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ၁၉၄၆ ခုနှစ် ငွေကြေးအက်ဥပဒေအရ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် မြန်မာနိုင်ငံ ငွေကြေးဘုတ်အဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ထိုဘဏ်ကို ရန်ကုန်မြို့ ကုန်သည်လမ်းနှင့် ဆူးလေဘုရားလမ်းထောင့်တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်၍ လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၂ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ဘဏ် အက်ဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုဘဏ်၏ ခွင့်ပြုမတည်ငွေရင်းကို ကျပ်သန်း ၄၀ သတ်မှတ်ထားပြီး ငွေကျပ် ၁၀ သန်းကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ထည့်ဝင်ခဲ့သည်။

=== ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ် (၁၉၆၇-၇၅) ===
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆိုရှယ်လစ်စနစ် ကျင့်သုံးလာသည့် ၁၉၆၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် ဘဏ်များကို ပြည်သူပိုင်သိမ်းခဲ့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၇ ရက်နေ့၌ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ် အက်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းပြီး ဘဏ်များအား စုပေါင်း၍ တစ်ခုတည်းသော ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ဘဏ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၎င်းဘဏ်ကို နိုင်ငံတော်က အပြည့်အဝထည့်ဝင်သော မူလမတည်ရင်းနှီးငွေ ကျပ် ၂၀၀ သန်းဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ 

=== ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ် (၁၉၇၅-၁၉၉၀) ===
၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၇၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်က ဘဏ်ဥပဒေကို ထပ်မံပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ထိုဥပဒေအရ ပြည်သူ့ဘဏ်ကို ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ်၊ [[မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်]]၊ [[မြန်မာ့နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘဏ်]]နှင့် [[မြန်မာ့လယ်ယာဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်|မြန်မာ့စိုက်ပျိုးရေးဘဏ်]] ဟူသော နိုင်ငံပိုင်ဘဏ် လေးဘဏ်အဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ် ဘဏ်ဥပဒေအရ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ်၏ မူလမတည်ငွေရင်းသည် ကျပ်သန်း ၂၀၀ ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်က အပြည့်အဝ ထည့်ဝင်ခဲ့သည်။

=== မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် (၁၉၉၀-လက်ရှိ) ===
၁၉၈၈ ခုနှစ်မှစ၍ မြန်မာ့စီးပွားရေးစနစ်ကို စီမံကိန်းစီးပွားရေးစနစ်မှ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ဈေးကွက်စီးပွားရေးမူဝါဒများနှင့်အညီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ နိုင်ငံတော်က ချမှတ်ကျင့်သုံးနေသော ဈေးကွက်စီးပွားရေးနှင့် ကိုက်ညီသည့် ငွေရေးကြေးရေးစနစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန်နှင့် ငွေရေးကြေးရေးလုပ်ငန်း စွမ်းဆောင်မှုအရည်အသွေး မြင့်မားလာစေရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ဥပဒေကို ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ် ဇူလိုင်လ ၂ ရက်နေ့တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ထိုဥပဒေအရ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ခွင့်ပြုမတည်ငွေရင်း ကျပ်သန်း ၅၀၀ အနက် ကျပ်သန်း ၂၀၀ ကို နိုင်ငံတော်က ထည့်ဝင်ခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot; /&gt;

== လုပ်ငန်းတာဝန်များ ==
မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ အဓိကရည်မှန်းချက်မှာ ပြည်တွင်းပြည်ပတွင် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန် ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဗဟိုဘဏ်သည် ထိရောက်သော ငွေပေးချေမှုစနစ်များ၊ ငွေကြေးလွယ်ကူမှုနှင့် ကြွေးမြီပေးဆပ်နိုင်မှုတို့ ကောင်းမွန်သည့် ခိုင်မာသော ငွေရေးကြေးရေးစနစ်တစ်ရပ်ကို တည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ ၎င်းရည်မှန်းချက်များဖြင့် စနစ်တကျ၊ ဟန်ချက်ညီညီ၊ ရှင်သန်သော စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ငွေကြေး၊ ချေးငွေနှင့် ငွေရေးကြေးရေးအခြေအနေများကို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ အဓိကလုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;/&gt;
*ငွေကြေးမူဝါဒကို ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
*နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းမူဝါဒကို ဆုံးဖြတ်ခြင်းနှင့် အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း၊
*အစိုးရအား နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းစနစ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အကြံပြုခြင်း၊
*နိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံခြားသုံးသီးသန့်ငွေကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊
*ပြည်တွင်းသုံးစွဲငွေကို တစ်ဦးတည်းထုတ်ဝေသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊
*ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများကို ကြီးကြပ်စစ်ဆေးခြင်းနှင့် ကြပ်မတ်ကွပ်ကဲခြင်း၊
*ဘဏ်များ၏ နောက်ဆုံးအားထားရာ ငွေချေးသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
*ဘဏ်လုပ်ငန်း ချေးငွေနှင့် ငွေကြေးနယ်ပယ်ရှိ အစိုးရအချင်းချင်းကြား ထူထောင်ထားသော အဖွဲ့အစည်းများတွင် နိုင်ငံတော်၏ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အပေးအယူ ပြုလုပ်မှုများကို ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် တာဝန်ဝတ္တရားအားလုံးကို အစိုးရအမည်ဖြင့် တာဝန်ခံ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အစိုးရကိုယ်စား အဆိုပါအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊

== ဖွဲ့စည်းပုံ ==

=== ဝန်ထမ်းအင်အားနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ ===
ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံဘဏ်တွင် ၁၉၇၆ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့၌ အရာထမ်း ၈၅ ဦးနှင့် အမှုထမ်း ၈၄၅ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်း ၉၃၀ ဦး ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၉ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်ကောင်စီက ဖွဲ့စည်းပုံကို တိုးချဲ့ပေးခဲ့ရာ အရာထမ်း ၁၀၀ ဦး၊ အမှုထမ်း ၁၂၃၃ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်း ၁၃၃၃ ဦးအထိ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ လုပ်ငန်းများ ပိုမိုများပြားလာသည့်အတွက် နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့က ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အရာထမ်း ၁၅၁ ဦး၊ အမှုထမ်း ၁၅၀၅ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်း ၁၆၅၆ ဦးရှိ ဖွဲ့စည်းပုံကို ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို စီမံခန့်ခွဲရေးဌာန၊ ငွေကြေးဌာန၊ စာရင်းဌာန၊ ဘဏ်တွင်းစာရင်းစစ်နှင့် ဘဏ်လုပ်ငန်းများ ကြီးကြပ်စစ်ဆေးရေးဌာန၊ သုတေသနနှင့် အလုပ်သင်ကြားရေးဌာနနှင့် လုံခြုံရေးဌာနဟူသော ဌာနကြီးခြခုဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်တွင် နိုင်ငံပိုင်ကဏ္ဍသာမက ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ နိုင်ငံခြားသုံးငွေသုံးစွဲမှုများကိုပါ စီမံခန့်ခွဲရန် လိုအပ်လာသောကြောင့် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ၁၉၉၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ရက်နေ့ ခွင့်ပြုချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်တွင် နိုင်ငံခြားသုံးငွေ စီမံခန့်ခွဲမှုဌာနကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းဌာနသည် မြန်မာ့နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘဏ်ထံမှ နိုင်ငံခြားငွေ စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းများကို လွှဲပြောင်းလက်ခံ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

၁၉၉၆ ခုနှစ် မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဗဟိုဘဏ်ရုံးချုပ်အား ရန်ကုန်မြို့၊ ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ စက်မှုလမ်းအမှတ် (၂၆) သို့ ပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ကျင့်သုံးသော နိုင်ငံများရှိ ဗဟိုဘဏ်များကဲ့သို့ပင် ဘဏ်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ မူဝါဒများ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို စိစစ်ချမှတ်သည့် လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန၏ တာဝန်ပေးအပ်ချက်အရ ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ဘဏ်လုပ်ငန်းစိစစ်ရေးဌာနကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

=== နေပြည်တော်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်းနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအသစ် ===
၂၀၀၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ရုံးချုပ်အား နေပြည်တော်ရှိ ရုံးအမှတ် (၂၆) နေရာသို့ ယာယီပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ထိုသို့ပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို နေပြည်တော် ရုံးချုပ်၊ ရန်ကုန်ဘဏ်ခွဲနှင့် မန္တလေးဘဏ်ခွဲအဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အရာထမ်း ၁၈၁ ဦး၊ အမှုထမ်း ၁၃၄၁ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်းအင်အား ၁၅၂၂ ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းပုံကို တိုးချဲ့ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် အောက်တိုဘာ ၂ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ရုံးချုပ်အား ရုံးအမှတ် (၅၅) သို့ ထပ်မံပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။

၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ပြောင်းလဲလာသည့် ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ ဖွဲ့စည်းမှုနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန်၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၏ သဘောတူညီမှုဖြင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရက ချမှတ်ကျင့်သုံးမည့် စီးပွားရေးမူဝါဒ၊ ဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒများကို အထောက်အကူပြုနိုင်သော ငွေကြေးမူဝါဒများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ဖော်ဆောင်ကျင့်သုံးနိုင်ရန်၊ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်နှင့်လျော်ညီစွာ လွတ်လပ်သော ဗဟိုဘဏ်အဖြစ် သီးခြားရပ်တည်နိုင်ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာဗဟိုဘဏ်များနည်းတူ ငွေရေးကြေးရေးတည်ငြိမ်မှုအား အဓိကတာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်၊ ဌာနများတိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းရန် လိုအပ်လာခြင်းတို့ကြောင့် ၂၀၁၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ထိုပြင်ဆင်မှုအရ အရာထမ်း ၄၉၄ ဦးနှင့် အမှုထမ်း ၂၀၃၁ ဦး၊ စုစုပေါင်း ဝန်ထမ်း ၂၅၂၅ ဦး ရှိသော ဌာနကြီး ၁၅ ခုဖြင့် ဗဟိုဘဏ်၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot; /&gt;
{|
|
* ဥက္ကဋ္ဌရုံး
* စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့်လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးရေးဌာန
* ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများကြီးကြပ်စစ်ဆေးရေးဌာန
* စာရင်းဌာန
* ငွေရေးကြေးရေးဈေးကွက်ဌာန
* ငွေပေးချေမှုနှင့် စာရင်းရှင်းလင်းမှုစနစ်ဌာန
|
* ငွေကြေးမူဝါဒရေးရာနှင့် ဘဏ်လုပ်ငန်းစည်းမျဉ်းဌာန
* ငွေရေးငွေကြေး အဖွဲ့အစည်းများ ကြပ်မတ်ကွပ်ကဲရေးနှင့် ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးဌာန
* မူဝါဒရေးရာသုတေသန၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် သင်တန်းဌာန
* ငွေကြေးမူဝါဒရေးရာဌာန
* ငွေကြေးလုပ်ငန်းစီမံခန့်ခွဲမှုဌာန
|
* နိုင်ငံခြားသုံးငွေစီမံခန့်ခွဲမှုဌာန
* ဘဏ်တွင်းစာရင်းစစ်ဌာန
* ဒါရိုက်တာအဖွဲ့အတွင်းရေးမှူး
* ရန်ကုန်ဘဏ်ခွဲ
* မန္တလေးဘဏ်ခွဲ
|}

=== လက်ရှိဖွဲ့စည်းပုံ ===
၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၎င်းပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းမှုအရ မူလဖွဲ့စည်းပုံအင်အား ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ အရာထမ်းရာထူး ၈၁၉ နေရာနှင့် အမှုထမ်းရာထူး ၂၈၀၃ နေရာ၊ စုစုပေါင်း ရာထူး ၃၆၂၂ နေရာတို့ဖြင့် ဌာနများ တိုးချဲ့၍ ဌာနကြီး ၇ ခုဖြင့် လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။[၁] ဌာနကြီးတိုင်းအား ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အဆင့်ရှိသူက ကြီးကြပ်တာဝန်ခံသည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/ppd/book/2471|title=၂၀၂၄ခုနှစ်၊ဧပြီလ၂၆ရက်နေ့ထုတ်၊မြန်မာနိုင်ငံတော်ပြန်တမ်းပါ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် အမိန့်ကြော်ငြာစာ(၁၁/၂၀၂၄) ဌာနများပြောင်းလဲ၍ အမည်ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ခြင်း|work=မြန်မာနိုင်ငံတော်ပြန်တမ်းစာစောင်|access-date=၁ မေ ၂၀၂၄|date=၁၅ မတ် ၂၀၂၄}}&lt;/ref&gt; ဌာနကြီးများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/55343|title=ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းအကြီးအမှူးများပြောင်းရွှေ့ခန့်ထားခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၁ မေ ၂၀၂၄|date=၂၇ ဧပြီ ၂၀၂၄}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/54874|title=ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းအကြီးအမှူး ခန့်ထားခြင်း|work=MOI Myanmar|access-date=၁ မေ ၂၀၂၄|date=၁၃ ဧပြီ ၂၀၂၄}}&lt;/ref&gt;

# ဥက္ကဋ္ဌရုံး
# စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးရေးဌာနကြီး
# ငွေကြေးမူဝါဒရေးရာ၊ သုတေသန၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် သင်တန်းဌာနကြီး
# ဘဏ်လုပ်ငန်းစည်းမျဉ်းနှင့် ကြီးကြပ်စစ်ဆေးရေးဌာနကြီး
# ငွေရေးကြေးရေးဈေးကွက်၊ ငွေပေးချေမှုနှင့် စာရင်းရှင်းလင်းမှုဌာနကြီး
# နိုင်ငံခြားသုံးငွေစီမံခန့်ခွဲမှုဌာနကြီး
# ငွေကြေးစီမံခန့်ခွဲမှုဌာနကြီး 

== ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်တာဝန်ယူခဲ့သူများ ==

{| class=&quot;wikitable mw-collapsible&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |စဉ်
! rowspan=&quot;2&quot; |အမည်
! rowspan=&quot;2&quot; |ရာထူး
! colspan=&quot;3&quot; |တာဝန်သက်တမ်း
|-
!စတင်
!ပြီးဆုံး
!ရက်ပေါင်း
|-
|၁
|ဦးကျော်ငြိမ်း
| rowspan=&quot;13&quot;|ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ
|၁ ဇူလိုင် ၁၉၅၄
|၂၅ မတ် ၁၉၆၈
|{{age in days|1954|7|1|1968|3|25}}
|-
|၂
|ဦးကျော်ညွှန့်
|၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၁
|၃၁ ဇူလိုင် ၁၉၇၅
|{{age in days|1971|12|18|1975|7|31}}
|-
|၃
|ဒေါက်တာဦးအေးလှိုင်
|၈ ဩဂုတ် ၁၉၇၅
|၁၂ ဩဂုတ် ၁၉၈၁
|{{age in days|1975|8|8|1981|8|12}}
|-
|၄
|ဦးအောင်ဆင့်
|၅ စက်တင်ဘာ ၁၉၈၁
|၂၂ မတ် ၁၉၈၅
|{{age in days|1981|9|5|1985|3|22}}
|-
|၅
|ဦးကျော်မြင့်
|၁၅ ဇူလိုင် ၁၉၈၅
|၁၁ ဧပြီ ၁၉၈၆
|{{age in days|1985|7|15|1986|4|11}}
|-
|၆
|ဦးမောင်မောင်လှ
|၁၁ ဧပြီ ၁၉၈၆
|၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၉၈၇
|{{age in days|1986|4|11|1987|10|15}}
|-
|၇
|ဦးမောင်မောင်ဟန်
|၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၉၈၈
|၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၂
|{{age in days|1988|1|11|1992|12|27}}
|-
|၈
|ဦးကြည်အေး
|၃၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၉၂
|၂ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၇
|{{age in days|1992|12|31|1997|11|2}}
|-
|၉
|[[ကျော်ကျော်မောင်|ဦးကျော်ကျော်မောင်]]
|၂၀ နိုဝင်ဘာ ၁၉၉၇
|၁၁ ဧပြီ ၂၀၀၇
|{{age in days|1997|11|20|2007|4|11}}
|-
|၁၀
|[[သန်းညိန်း|ဦးသန်းညိန်း]]
|၁၂ ဧပြီ ၂၀၀၇
|၃၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၃
|{{age in days|2007|4|12|2013|7|31}}
|-
|၁၁
|[[ကျော်ကျော်မောင်|ဦးကျော်ကျော်မောင်]]
|၁ ဩဂုတ် ၂၀၁၃
|၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
|{{age in days|2013|8|1|2021|2|1}}
|-
|၁၂
|[[သန်းညိန်း|ဦးသန်းညိန်း]]
|၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁
|၁၉  ဩဂုတ် ၂၀၂၂
|{{age in days|2021|2|1|2022|8|19}}
|-
|၁၃
|[[သန်းသန်းဆွေ|ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ]] &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cbm.gov.mm/my/content/40|title=မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သော ဥက္ကဋ္ဌကြီးများ|work=CBM Myanmar|access-date=၁ မေ ၂၀၂၄}}&lt;/ref&gt; 
|၁၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၂
|လက်ရှိ
|{{age in days|2022|8|19}}
|}

== ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များ ==

=== မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များ ===

* ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၉ အရ အမိန့်အမှတ် ၇၈/၂၀၂၃ ဖြင့် ဒေါက်တာရီအေး၊ ဦးတင်မြင့်နှင့် ဒေါက်တာလှညွန့်တို့ကို မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခဲ့သည်။

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များ
!စဥ်
!အမည်
!ရာထူး
!တာဝန်ယူသည့်ရက်
!ကိုးကား
|-
|၁။
|ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ
|ဥက္ကဋ္ဌ
|{{Start date and age|2022|8|19}}
|
|-
|၂။
|ဦးဇောမြင့်နိုင်
|ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ
|
|
|-
|၃။
|ဒေါက်တာလင်းအောင်
| rowspan=&quot;7&quot; |ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်
|
|
|-
|၄။
|ဒေါက်တာခင်နိုင်ဦး
| rowspan=&quot;2&quot; |{{Start date and age|2021|2|10}}
| rowspan=&quot;2&quot; |နစက အမိန့်အမှတ် (၄၆/၂၀၂၁)
|-
|၅။
|ဦးအောင်ကျော်သန်း
|-
|၆။ 
|ဒေါက်တာရီအေး
| rowspan=&quot;3&quot; |{{Start date and age|2023|8|26}}
| rowspan=&quot;3&quot; |နစက အမိန့်အမှတ် ၇၈/၂၀၂၃
|-
|၇။ 
|ဦးတင်မြင့်
|-
|၈။
|ဒေါက်တာလှညွန့်
|-
|၉။
|ဒေါက်တာ[[ဇော်ဦး (ဒေါက်တာ)|ဇော်ဦး]]
|{{Start date and age|2025|5|4}}
|နစက အမိန့်အမှတ် ၃၆/၂၀၂၅
|}

== ငွေစက္ကူထုတ်ဝေမှု ==
{{See also|မြန်မာကျပ်ငွေ}}
ငွေအကြွေနှင့် ငွေစက္ကူကိုင်တွယ်သုံးစွဲရာတွင် အဆင်ပြေလွယ်ကူစေရန် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟို ဘဏ်သည် ၁၉၉ဝ ခုနှစ် မှ ၂ဝဝဝ ပြည့်နှစ်အထိ ၁ဝပြား၊ ၂၅ပြား၊ ၅ဝပြား၊ ၁ဝိ/-၊ ၅ဝိ/-၊ ၁ဝိ/- တန် ငွေအကြွေများ၊ ၅ဝိ/-တန်နှင့် ၁ဝဝိ/-တန်ငွေဒင်္ဂါးများကိုလည်းကောင်း၊ ငွေစက္ကူများနှင့် ပတ်သက်၍ [[အောင်ဆန်း|ဗိုလ်ချုပ်]]ပုံပါ ၁ဝိ/-တန်ကိုလည်းကောင်း၊ မြန်မာ့တူရိယာစောင်းရုပ်ပုံပါ ၅ဝ ပြားတန်ငွေစက္ကူနှင့် ကေသရာဇာခြင်္သေ့မင်းရုပ်ပုံပါ ၁ဝိ/-၊ ၅ဝိ/-၊ ၁ဝိ/-၊ ၂ဝိ/-၊ ၅ဝိ/-၊ ၁ဝဝိ/-၊ ၂ဝဝိ/-၊ ၅ဝဝိ/- နှင့် ၁ဝဝဝိ/-တန် တို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဆင်ဖြူတော်ရုပ်ပုံပါ ၅ဝဝဝိ/-တန် ငွေစက္ကူသစ်ကို ၁-၁ဝ-၂ဝဝ၉ ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း၊မြန်မာနိုင်ငံမြေပုံ၊ ၎င်းကို ဝန်းရံထားသော သပြေခက် နှစ်ခက်၊ မျက်နှာချင်းဆိုင် တည်ရှိနေသည့် ဆင်ဖြူတော် နှစ်စီးနှင့် ထိပ်တွင် ကြာဖြူတစ်ပွင့် ပုံပါ [[တစ်သောင်းကျပ်တန် ငွေစက္ကူ|၁ဝဝဝဝိ/-တန်]] ငွေစက္ကူအသစ်အား (၁၅-၆-၂၀၁၂) ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

ပြည်တွင်း၌လှည့်လှည်သုံးစွဲရန် မသင့်တော်သော ဟောင်းနွမ်း၊ စုတ်ပြဲ၊ ချို့ယွင်းငွေစက္ကူများကို မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်မှ ပြန်လည်သိမ်းဆည်းပြီး၊ ချို့ယွင်းငွေစက္ကူများအား ကုန်ကြမ်းအဖြစ် အသုံးပြု၍ စက္ကူထုတ်လုပ်ရန်အတွက် စက္ကူစက်ရုံကို ပလိပ်မြို့၌ ၂၄-၃-၂ဝဝ၂ ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ရွှေပြည်သာစက်မှုဇုန်၌ ၂၅-၁၂-၂ဝဝ၃ ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ပြည်တွင်း၌ နိုင်ငံခြားငွေကိုင်တွယ်သုံးစွဲမှု အဆင်ပြေစေရန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက် လည်ပတ်သော ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်များ အလွယ်တကူ သုံးစွဲနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ ၄-၂-၁၉၉၃ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံခြားငွေ လက်မှတ် (Foreign Exchange Certificate) ၁ ယူနစ်၊ ၅ ယူနစ်၊ ၁ဝ ယူနစ်နှင့် ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ၂ဝ ယူနစ် နိုင်ငံခြားငွေလက်မှတ်များ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားငွေ လက်မှတ်ကို မည်သူမဆို ကိုင်တွယ် အသုံးပြုနိုင်ပြီး နိုင်ငံခြား ဘဏ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိသည့် နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များတွင်လည်း နိုင်ငံခြားငွေလက်မှတ်ဖြင့် နိုင်ငံခြား သုံးငွေစာရင်း ဖွင့်ခွင့် ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ၁၅-၁-၁၉၉၁ ရက်နေ့မှစတင်၍ ရွှေဒင်္ဂါးများအား တစ်ကျပ် သား၊ ငါးမူးသား၊ တစ်မတ်သားတို့ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၁-၉-၂ဝဝ၅ ရက်နေ့မှ စတင်၍ တစ်ကျပ်သား၊ ငါးမူးသား၊ တစ်မတ်သား တို့ဖြင့် လည်းကောင်း၊ ၈-၁၁-၂ဝ၁ဝ ရက်နေ့မှ စတင်၍ ငါးကျပ်သား၊ တစ်ဆယ် ကျပ်သား၊ နှစ်ဆယ် ကျပ်သား တို့ဖြင့် လည်းကောင်း ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး နေ့စဉ် ရွှေဈေးနှုန်းအပေါ် မူတည်၍ မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် သတ်မှတ် ရောင်းချခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;/&gt;

== ဘဏ်လုပ်ငန်းလိုင်စင်ထုတ်ပေးမှု ==
(၁၉၉၂) ခုနှစ်မှ စ၍ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ဥပဒေအရ ဘဏ်လုပ်ငန်းလိုင်စင်များကို စိစစ်ထုတ်ပေးခဲ့ရာ (၂ဝဝ၄) ခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်းပုဂ္ဂလိကဘဏ် (၂၃)ဘဏ်ရှိလာခဲ့သည်။ (၂၀၁၂) ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ (၃၀)ရက်နေ့အထိ ပြည်တွင်းပုဂ္ဂလိကဘဏ်(၁၉)ဘဏ်သို့ လိုင်စင်ထုတ်ပေးထားပြီး ၎င်းဘဏ်များအနေဖြင့် ပြည်တွင်းကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဘဏ်လုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။ ဘဏ်ခွဲစုစုပေါင်း(၄၃၃)ဘဏ်ကို ဖွင့်လှစ်ထားပြီးဖြစ်သည်။ (၂၀၁၂) ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၃၀) ရက်နေ့ စာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငွေရေးကြေးရေးကုမ္ပဏီ (၁)ခုရှိသည်။

၁၉၉၃ ခုနှစ်မှ ၂ဝ၁ဝ ပြည့်နှစ်အထိ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ခွင့်ပြုခဲ့သော နိုင်ငံခြားဘဏ်များ၏ ကိုယ်စားလှယ်ရုံးပေါင်း ၅ဝ ရုံးရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ် '''အာရှ ငွေရေးကြေးရေး အကျပ်အတည်း''' ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံခြားဘဏ် ၃၈ ဘဏ်သည် ကိုယ်စားလှယ်ရုံးများ ပိတ်သိမ်းခဲ့သည်။ (၂၀၁၂) ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလကုန်အထိ [[စင်ကာပူနိုင်ငံ]]နှင့် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]မှ (၄)ဘဏ်စီ၊ [[ဂျပန်နိုင်ငံ]]မှ (၃)ဘဏ်၊ [[ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ]]၊ [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]၊ [[ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ]]နှင့် [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]] များမှ (၂)ဘဏ်စီ၊ [[ဘရူနိုင်းနိုင်ငံ]]၊ [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]၊ [[တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ]]နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့မှ (၁)ဘဏ်စီဖြင့် စုစုပေါင်းနိုင်ငံခြားဘဏ် ကိုယ်စားလှယ်ရုံး (၂၃)ရုံး လာရောက် ဖွင့်လှစ်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဂျပန်နိုင်ငံမှ ငွေရေးကြေးရေးကုမ္ပဏီကိုယ်စားလှယ်ရုံး (၁)ရုံးလည်း ဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီးဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များ ငွေရေးကြေးရေး ခိုင်မာမှုရှိစေရန် ကြီးကြပ်စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိပြီး တည်ဆဲဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်း၊ စည်းကမ်း၊ ညွှန်ကြားချက်များနှင့်အညီ လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်း ကိုလည်း စိစစ်ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ပြည်တွင်း ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များ ၏ နေ့စဉ် စာရင်းဇယားများ ကို ပေးပို့စေ၍ ဘဏ်များ၏ နေ့စဉ် ဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေနှင့် အပတ်စဉ်၊ လစဉ် ဘဏ္ဍာရေး အခြေအနေများ ကို ဘဏ္ဍာရေးနှင့်အခွန် ဝန်ကြီးဌာနသို့ တင်ပြလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ် သည် ၂ဝဝ၂ခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည် တရားမဝင်သော နည်းလမ်းဖြင့် ရရှိသည့် ငွေကြေးနှင့် ပစ္စည်းများ ထိန်းချုပ်ရေး ဥပဒေကို ဘဏ်များက ထိရောက်စွာ လိုက်နာ ဆောင်ရွက်နိုင်စေရန် စည်းမျဉ်းများ၊ လမ်းညွှန်ချက်များနှင့် ညွှန်ကြားချက်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ငွေကြေးခဝါချမှုနှင့် အကြမ်းဖက်မှုအား ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှု တိုက်ဖျက်ရေး ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများတွင် ဘဏ်ဖောက်သည်၏ သတင်း အချက်အလက်များအား ဝီရိယပြု ရယူ စိစစ်ခြင်း၊ မှတ်တမ်းပြုစု ထိန်းသိမ်းခြင်း နှင့် သံသယဖြစ်ဖွယ်ငွေကြေး လွှဲပြောင်းမှုများ နှင့် သတ်မှတ် ပမာဏ နှင့် အထက် ကျော်လွန်သည့် ငွေကြေး လွှဲပြောင်းမှု သတင်းပေးပို့ခြင်း လိုအပ်ချက်တို့ အကျုံးဝင်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် အကြမ်းဖက်သမားများ အား ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ဆောင်ရွက်ချက်များ ကာကွယ် ထိန်းချုပ်မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေး ကောင်စီ ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၁၂၆၇ နှင့် ၁၃၇၃ အား အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်သည် ကုလသမဂ္ဂ မှ ထုတ်ပြန်သည့် စာရင်းဝင်များနှင့် ရရန်ပိုင်ခွင့်များကို ထိန်းချုပ်ထားရန်နှင့် သံသယရှိသော အကြမ်းဖက်သမားများနှင့် အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်း၏ စာရင်းလွှဲပြောင်းမှုများကို တားမြစ်ရန်၊ ဘဏ်နှင့် ငွေရေးကြေးရေး အဖွဲ့အစည်းများသို့ ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်လျက်ရှိသည်။

== အတိုးနှုန်း ==
၁၉၆၁ ခုနှစ်မှ ၁၉၈၉ ခုနှစ်အထိ ဗဟိုဘဏ်အတိုးနှုန်းကို ၄ရာခိုင်နှုန်းသတ်မှတ်ခဲ့ရာမှ ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် ကျင့်သုံးလာသည့်အခါ အတိုးနှုန်းများကို နိုင်ငံတော် ၏ စီးပွားရေး အခြေ အနေနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိစေရန် ၁၉၈၉ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ တိုးမြှင့်ခြင်း၊ ပြင်ဆင်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏ လက်ရှိအတိုးနှုန်းမှ တစ်နှစ်လျှင် (၁၀%) ဖြစ်ပြီး၊ အပ်ငွေအဖြစ် အနည်းဆုံးအတိုးနှုန်းမှာ တစ်နှစ်လျှင် (၈%) နှင့် ချေးငွေအပေါ် အများဆုံးအတိုးနှုန်းမှာ တစ်နှစ်လျှင် (၁၃ %) သတ်မှတ်ထားရှိသည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;/&gt;

== အစိုးရငွေတိုက်စာချုပ်များ ထုတ်ဝေမှု ==
မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်သည် ပြည်သူများ ငွေကြေး စုဆောင်းမှု အခွင့်အလမ်းများ ပိုမိုရရှိလာပြီး အရင်းအနှီး ဈေးကွက် ပေါ်ထွန်းလာရေး အတွက် အစိုးရ ကိုယ်စား ၃ နှစ်နှင့် ၅ နှစ်သက်တမ်းရှိ ကျပ်တစ်သောင်းတန်နှင့် ကျပ်တစ်သိန်းတန် အစိုးရ ငွေတိုက်စာချုပ်များကို ရန်ကုန်မြို့တွင် ၁၉၉၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ လည်းကောင်း၊ မန္တလေးမြို့တွင် ၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှစ၍ လည်းကောင်း ထုတ်ဝေ ရောင်းချခဲ့သည်။ ၃ နှစ် သက်တမ်းရှိ ကျပ်တစ်သန်းတန် အစိုးရငွေတိုက် စာချုပ်များကို ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့မှ စ၍ လည်းကောင်း၊ ၅ နှစ် သက်တမ်း ရှိ ကျပ် တစ်သန်းတန် အစိုးရငွေတိုက်စာချုပ်ကို ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း ထုတ်ဝေ ရောင်းချခဲ့သည်။ ၂ဝ၁ဝ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ ၂ နှစ် သက်တမ်းရှိ အစိုးရ ငွေတိုက်စာချုပ်များ နှင့် ကျပ် ၁ဝသန်းတန် ငွေတိုက် စာချုပ်များကို တိုးချဲ့ထုတ်ဝေ ရောင်းချခဲ့သည်။ ၂ နှစ်ငွေတိုက် စာချုပ်၊ ၃ နှစ်ငွေတိုက်စာချုပ်၊ ၅ နှစ်ငွေတိုက်စာချုပ်တို့အပေါ်ပေးသည့် အတိုးနှုန်းများမှာ ၁ နှစ်လျှင် ၁ဝ.၅%၊ ၁၁%နှင့် ၁၁.၅% အသီးသီးဖြစ်သည်။ ၂ဝ၁ဝ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ အစိုးရငွေတိုက် စာချုပ် စုစုပေါင်း ကျပ်သန်းပေါင်း ၁,၄၈၃,၅၃၃.၄၈သန်း ထုတ်ဝေရောင်းချခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;/&gt;

== ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ==
မြန်မာနိုင်ငံ သည် ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်နေ့မှစ၍ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအဖွဲ့၏ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာ ခဲ့ပြီးနောက် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ နှင့် အတူ အာဆီယံ အဖွဲ့၏ ညီညွတ်မှု၊ စီးပွားရေး နှင့် နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုအတွက် လည်းကောင်း၊ ငွေရေးကြေးရေး ကဏ္ဍတွင်လည်းကောင်း ပူးပေါင်း ပါဝင် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် သည် [[အာဆီယံ]]ဗဟိုဘဏ်များ ဆွေးနွေးမှုဖိုရမ် အဖွဲ့ (ASEAN Central Bank Forum) တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်ကို ထူထောင်ရာတွင် အဓိကကျသောလယ်ယာကဏ္ဍ၊ စက်မှုကဏ္ဍနှင့် ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍတို့ကို ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရေးအတွက် နိုင်ငံတော်က ချမှတ် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည့် မူဝါဒ လမ်းညွှန်ချက်များကို အထောက်အကူ ပြုနိုင်ရန် ပြည်တွင်းပြည်ပတွင် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ပိုမို တည်တံ့ ခိုင်မာရေး အတွက် ချမှတ်ထားသော မူဝါဒဘောင် အတွင်းမှ ဘဏ်များအချင်းချင်း ပူးပေါင်း ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန် ဘဏ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ကူညီ ရိုင်းပင်းရန်၊ ဘဏ်များ၏ အကျိုးကို ပံ့ပိုးဆောင်ရွက်ပေးရေးကို ဦးဆောင်မှုပေးရန်နှင့် ပြည်သူများက ဘဏ်များနှင့် ဘဏ်ဝန်ဆောင်မှုများကို အားကိုး သည့် အလေ့အထများ ပေါ်ထွန်းလာစေရန် ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ၁ရက်နေ့တွင် ကုန်သွယ်မှုမူဝါဒကောင်စီ အစည်းအဝေး အမှတ်စဉ် ၄/၉၉ ဆုံးဖြတ်ချက် အရ မြန်မာနိုင်ငံ ဘဏ်များအသင်းကို စတင် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ်များ အသင်းသည် လစဉ် ပုံမှန်အစည်းအဝေးများကျင်းပရန် ဘဏ်လုပ်ငန်းဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီး လိုအပ်ပါက အရေးပေါ်အစည်းအဝေးများ ကျင်းပ သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ် နှင့် နိုင်ငံခြား ဘဏ်လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ရသော [[မြန်မာ့နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘဏ်]]၊ [[မြန်မာ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်|မြန်မာ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကူးသန်ရောင်းဝယ်ရေးဘဏ်]]၊ [[မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်|မြန်မာ့ စီးပွားရေးဘဏ်]] တို့နှင့် ပြည်ပရှိ နိုင်ငံခြားဘဏ်များအကြား နိုင်ငံခြားငွေစာရင်းများ လွှဲပြောင်းပေးပို့ရာတွင် ၂ဝဝ၄ခုနှစ် မတ်လ မှ စတင်၍ Society For Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT) စနစ်သုံး၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်နှင့် နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များ၊ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များ၏ ရုံးချုပ်များအကြား ဘဏ်လုပ်ငန်း ဆက်သွယ်ရေးကွန်ယက်ကို ၂ဝဝ၈ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ လ မှ စ၍ အဆင့်ဆင့် တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ ဘဏ်ဆက်သွယ်ရေးကွန်ယက်ဖြင့် Banking Network အဖွဲ့ဘဏ်များအကြား ရုံးစာ နှင့် စာရင်းများကို On-line ဖြင့်အပြန်အလှန် ပေးပို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါကွန်ယက်ကို အသုံးပြု၍ ဘဏ်များ၏ ငွေရေး ကြေးရေး တည်ငြိမ်မှု ကို ဗဟိုဘဏ်မှ စောင့်ကြည့်ပြီး ကြိုတင်သတိပေးစနစ် (Early Warning System) လုပ်ငန်းကိုလည်းကောင်း၊ အီလက်ထရောနစ် နည်းပညာ ဖြင့် ဘဏ်အချင်းချင်း ငွေလွှဲများကို ပြောင်းခြင်း (Electronic Fund Transfer) လုပ်ငန်းကိုလည်းကောင်း၊ ဗဟိုဘဏ်နှင့် ဘဏ်များ အကြား အလိုအလျောက်ချက်လက်မှတ်များ စာရင်းရှင်းလင်းခြင်း လုပ်ငန်းကိုလည်းကောင်း တစ်ဆင့်ပြီး တစ်ဆင့် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ နိုင်ငံတော် ငွေပေးချေမှု စနစ် တွင် လုံခြုံစိတ်ချ မြန်ဆန်မြင့်မားစေရန် Certified Cheque ကို ၂ဝဝ၈ခုနှစ်ဇန်နဝါရီလမှ စတင် အသုံးပြုစေခဲ့သည်။

ဘဏ္ဍာရေး နှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန၊ ဝန်ကြီးဦးဆောင်သော အရင်းအနှီး ဈေးကွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ကော်မတီကို ၁-၇-၂ဝဝ၈ ရက်နေ့တွင် လည်းကောင်း၊ ပြည်တွင်း ငွေချေးစာချုပ် ဈေးကွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆပ်ကော်မတီ၊ အများနှင့် သက်ဆိုင်သောကုမ္ပဏီများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆပ်ကော်မတီ၊ ငွေချေး သက်သေခံ လက်မှတ်များ လဲလှယ်ရောင်းဝယ်ရေး ဥပဒေ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ပြုစုရေးဆပ်ကော်မတီ၊ ငွေချေး သက်သေခံ လက်မှတ် လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းရေး ဆပ်ကော်မတီ၊ လေ့ကျင့် ပညာပေးရေး နှင့် ပြန်ကြားရေး ဆပ်ကော်မတီ၊ စာရင်းကိုင် နှင့် စာရင်းစစ်များဆိုင်ရာ ဆပ်ကော်မတီဟူသော ဆပ်ကော်မတီ ၆ခု ကို ၁၉-၈-၂ဝဝ၈ ရက်နေ့တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် အရင်းအနှီး ဈေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးရေး အတွက် လမ်းပြမြေပုံ ချမှတ်ပြီး အဆင့်၃ဆင့်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ ထို့ပြင် ငွေတိုက် စာချုပ်များကို ဗဟိုဘဏ်ကိုယ်စား မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ် နှင့် မြန်မာ့ငွေချေးသက်သေခံ လက်မှတ်များ လဲလှယ်ရောင်းဝယ်ရေးကုမ္ပဏီတို့အား ရောင်းချစေခဲ့သည်။ ငွေချေးသက်သေခံ လက်မှတ်များ လဲလှယ်ရောင်းဝယ်ရေး ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရန်အတွက် မူကြမ်းရေးဆွဲကာ အဆင့်ဆင့်တင်ပြခဲ့ပြီး [[အမျိုးသားလွှတ်တော်]]မှ အတည်ပြုချက်ရရှိပြီးဖြစ်၍ [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]]သို့ တင်ပြထားဆဲဖြစ်သည်။

ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရလက်ထက်တွင် နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းများ ပေါင်းစည်းခြင်း (Exchange Rate Unification-ERU) အဖြစ် (၁.၄.၂၀၁၂) ရက်နေ့မှ စတင်၍ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းစနစ်အား SDR နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည့်စနစ်မှ ထိန်းကျောင်းမှုရှိသည့် နှုန်းရှင်ငွေလဲလှယ်နှုန်းစနစ်သစ် (Managed Floating Exchange Rate Regime) သို့ ပြောင်းလဲကျင့်သုံးလျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်မှုနှုန်းများကို လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်စေမည့် ငွေကြေးမူဝါဒကိုချမှတ်ပြီး အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ယခုလက်ရှိ ကာလတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ရည်ရွယ်၍ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်သည် အဓိကငွေကြေးမူဝါဒများအဖြစ် သီးသန့်ငွေလိုအပ်ချက်၊ အတိုးနှုန်းမူဝါဒနှင့် ငွေကြေးဈေးကွက်တွင် ငွေချေးစာချုပ်များကို ရောင်းဝယ်ခြင်း၊ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းအတွက် Exchange Rate တွက်ချက် သတ်မှတ်ပေးခြင်းနှင့် ပြည်တွင်းဘဏ်များ၏ နိုင်ငံခြားငွေ ရောင်းဝယ်လိုခြင်းများအတွက် နေ့စဉ် Auction ဆောင်ရွက်၍ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်အောင် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ နိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံခြားသုံးသီးသန့်ငွေ (Foreign Exchange Reserve) အား စီမံခန့်ခွဲခြင်း စသော နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုကာ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြောင်းလဲလာသော ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်နှင့် ကိုက်ညီသည့် ငွေရေးကြေးရေးကဏ္ဍကို တည်ငြိမ်စေလျက် ဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ခိုင်ခံ့တည်မြဲစေရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် လျက်ရှိသည်။&lt;ref name=&quot;cbm&quot;&gt;{{cite web
|url= http://www.cbm.gov.mm/my/content/%E1%80%BB%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%AC%E1%82%8F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%98%E1%80%8F%E1%80%B9
|title= မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် ၏ နောက်ခံသမိုင်း
|accessdate= ၂၇
|accessdaymonth= အောက်တိုဘာ
|accessyear= ၂၀၁၄
|archivedate= 2 October 2014
|archiveurl= https://web.archive.org/web/20141002001612/http://www.cbm.gov.mm/my/content/%E1%80%BB%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%AC%E1%82%8F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%B9%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%B1%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%98%E1%80%8F%E1%80%B9
}}&lt;/ref&gt;

== တည်နေရာများ ==
မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်အား အောက်ဖော်ပြပါ လိပ်စာများအတိုင်း ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။&lt;ref&gt;{{cite web
|url= http://www.cbm.gov.mm/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=80&amp;Itemid=5&amp;lang=my
|title= ဆက်သွယ်ရန်လိပ်စာ
|accessdate= ၂၁
|accessdaymonth= ဖေဖော်ဝါရီ
|accessyear= ၂၀၁၂
}}&lt;/ref&gt;

* မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်(နေပြည်တော်) သည် ရုံးအမှတ် (၅၅)၊ နေပြည်တော်တွင် တည်ရှိသည်။
* မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်(ရန်ကုန်) သည် ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ ရန်ကုန်မြို့တွင် တည်ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် (မန္တလေး) သည် ၂၆ လမ်း နှင့် ၈၂ လမ်းထောင့် အောင်မြေသာစံမြို့နယ် မန္တလေးမြို့တွင် တည်ရှိသည်။

== ကြေညာချက်များ ==

=== ၂၀၂၅ ===

* ၃၀ ဇွန် - ဗဟိုဘဏ်၏ စိစစ်ချက်အရ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ပို့ကုန်တင်ပို့ခဲ့သည့် ကုမ္ပဏီ ၁၉၇ ခုသည် ပို့ကုန်ရငွေများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရန် ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ယင်းကုမ္ပဏီများသည် နိုင်ငံခြားသုံးငွေ စီမံခန့်ခွဲမှုဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် အမိန့်ကြော်ငြာစာပါ သတ်မှတ်ချက်များကို လိုက်နာခြင်းမရှိသည့်အတွက် အဆိုပါကုမ္ပဏီများနှင့် ၎င်းတို့၏ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များကို အမည်မည်းစာရင်း (Blacklist) ထည့်သွင်းလိုက်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/71702|title=အမည်မည်းစာရင်းကြေညာခြင်း|accessdate=2025-7-1|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cbm.gov.mm/content/9749|title=၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အထိ ပို့ကုန်တင်ပို့ခဲ့ပြီး ပို့ကုန်ရငွေများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရန် ကျန်ရှိသည့် ကုမ္ပဏီ(၁၉၇)ခု အား အမည်မည်းစာရင်း ကြေညာခြင်း|publisher=Central Bank of Myanmar|accessdate=2025-7-1|date=2025-6-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250701060356/https://www.cbm.gov.mm/content/9749|archivedate=2025-7-1}}&lt;/ref&gt;

==ကိုးကား==
{{reflist}}


{{မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘဏ်များ}}

[[ကဏ္ဍ:ဗဟိုဘဏ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘဏ်များ]]</text>
      <sha1>en041l50tn3wdw7260ap1n33wsm5wgg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ဝီကီပီးဒီးယား:လက်ဖက်ရည်ဆိုင် (နည်းပညာ)</title>
    <ns>4</ns>
    <id>9992</id>
    <revision>
      <id>879760</id>
      <parentid>879021</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T23:39:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>21591</id>
      </contributor>
      <comment>/* Tech News: 2025-27 */ အပိုင်းသစ်</comment>
      <origin>879760</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="141067" sha1="a538ioghxjgqhyhd0an8rzx9qhg3d48" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;
{{လက်ဖက်ရည်ဆိုင် ခေါင်းစီး|နည်းပညာ|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်၏ '''နည်းပညာ''' အခန်းသည် '''ဝီကီပီးဒီးယား''' ''အကြောင်း'' နည်းပညာဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးရန် ဖြစ်သည်။ ဝီကီဆော့ဖ်ဝဲလ်အမှားများ သတင်းပို့ရန်နှင့် အင်္ဂါရပ်အသစ်များ တောင်းဆိုရန်များကို [[mw:Phabricator|Phabricator]] တွင် ပြုလုပ်ပါ ( [[mw:How to report a bug|ဆော့ဖ်ဝဲလ်အမှားများ သတင်းပို့နည်း]] ကို ကြည့်ပါ)။
&lt;!-- All of the text for this top section is found at template:Villagepumppages --&gt;
မီဒီယာဝီကီ (MediaWiki) ဆိုင်ရာ အထွေထွေ မေးခွန်းများအတွက် [[mw:Project:Support desk|မီဒီယာဝီကီ အကူအညီ စားပွဲ]] သို့ သွားပါ။
|center=&lt;div id=&quot;villagepumpfaq&quot; style=&quot;padding-right: 30px; text-align: center; margin: 0 auto;&quot;&gt;{{FAQ|see also=[[Wikipedia:FAQ/Technical]]|style=margin: 0 auto; width: 85%;|collapsed=yes}}&lt;/div&gt;
|3=WP:VPT|4=WP:VP/T|5=WP:TECHPUMP|6=WP:PUMPTECH}}&lt;!--

--&gt;__NEWSECTIONLINK__&lt;!--

--&gt;
__TOC__
{{anchor|below_toc}}
{{clear}}&lt;!--

ကဏ္ဍကို စာမျက်နှာ အောက်ဆုံးသို့ ကျေးဇူးပြု၍ မရွှေ့ပါနှင့်။ စာမျက်နှာ မော်ကွန်းထိန်းသိမ်းရာတွင် ပါဝင်သွားနိုင်၍ ဖြစ်သည်။

--&gt;[[&lt;!-- OK --&gt;Category:ဝီကီပီးဒီးယား လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]


&lt;/noinclude&gt;&lt;!--

မေးခွန်းအသစ်များကို ကျေးဇူးပြု၍ စာမျက်နှာ အောက်ဆုံးတွင် ရေးသားပါ။ မေးခွန်းမေးမြန်းရန် အလွယ်ကူဆုံးနည်းလမ်းမှာ စာမျက်နှာအပေါ်ဖက်နားရှိ &quot;ဆွေးနွေးချက်အသစ်&quot; ကိုနှိပ်နိုင်ပါသည်။

--&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-03&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W03&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/03|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* The Single User Login system is being updated over the next few months. This is the system which allows users to fill out the login form on one Wikimedia site and get logged in on all others at the same time. It needs to be updated because of the ways that browsers are increasingly restricting cross-domain cookies. To accommodate these restrictions, login and account creation pages will move to a central domain, but it will still appear to the user as if they are on the originating wiki. The updated code will be enabled this week for users on test wikis. This change is planned to roll out to all users during February and March. See [[mw:Special:MyLanguage/MediaWiki Platform Team/SUL3#Deployment|the SUL3 project page]] for more details and a timeline.

'''Updates for editors'''
* On wikis with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:PageAssessments|PageAssessments]] installed, you can now [[mw:Special:MyLanguage/Extension:PageAssessments#Search|filter search results]] to pages in a given WikiProject by using the &lt;code dir=ltr&gt;inproject:&lt;/code&gt; keyword. (These wikis: {{int:project-localized-name-arwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-enwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-enwikivoyage/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-frwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-huwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-newiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-trwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-zhwiki/en}}) [https://phabricator.wikimedia.org/T378868] 
* One new wiki has been created: a {{int:project-localized-name-group-wikipedia}} in [[d:Q34129|Tigre]] ([[w:tig:|&lt;code&gt;w:tig:&lt;/code&gt;]]) [https://phabricator.wikimedia.org/T381377]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:35}} community-submitted {{PLURAL:35|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, there was a bug with updating a user's edit-count after making a rollback edit, which is now fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T382592]

'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-tools.svg|12px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] Wikimedia REST API users, such as bot operators and tool maintainers, may be affected by ongoing upgrades. Starting the week of January 13, we will begin rerouting [[phab:T374683|some page content endpoints]] from RESTbase to the newer MediaWiki REST API endpoints for all wiki projects. This change was previously available on testwiki and should not affect existing functionality, but active users of the impacted endpoints may raise issues directly to the [[phab:project/view/6931/|MediaWiki Interfaces Team]] in Phabricator if they arise.
* Toolforge tool maintainers can now share their feedback on Toolforge UI, an initiative to provide a web platform that allows creating and managing Toolforge tools through a graphic interface, in addition to existing command-line workflows. This project aims to streamline active maintainers’ tasks, as well as make registration and deployment processes more accessible for new tool creators. The initiative is still at a very early stage, and the Cloud Services team is in the process of collecting feedback from the Toolforge community to help shape the solution to their needs. [[wikitech:Wikimedia Cloud Services team/EnhancementProposals/Toolforge UI|Read more and share your thoughts about Toolforge UI]]. 
* [[File:Octicons-tools.svg|12px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] For tool and library developers who use the OAuth system: The identity endpoint used for [[mw:Special:MyLanguage/OAuth/For Developers#Identifying the user|OAuth 1]] and [[mw:Special:MyLanguage/OAuth/For Developers#Identifying the user 2|OAuth 2]] returned a JSON object with an integer in its &lt;code&gt;sub&lt;/code&gt; field, which was incorrect (the field must always be a string). This has been fixed; the fix will be deployed to Wikimedia wikis on the week of January 13. [https://phabricator.wikimedia.org/T382139]
* Many wikis currently use [[:mw:Parsoid/Parser Unification/Cite CSS|Cite CSS]] to render custom footnote markers in Parsoid output. Starting January 20 these rules will be disabled, but the developers ask you to ''not'' clean up your &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[MediaWiki:Common.css]]&lt;/bdi&gt; until February 20 to avoid issues during the migration. Your wikis might experience some small changes to footnote markers in Visual Editor and when using experimental Parsoid read mode, but if there are changes these are expected to bring the rendering in line with the legacy parser output. [https://phabricator.wikimedia.org/T370027]

'''Meetings and events'''
* The next meeting in the series of [[c:Special:MyLanguage/Commons:WMF support for Commons/Commons community calls|Wikimedia Foundation Community Conversations with the Wikimedia Commons community]] will take place on [[m:Special:MyLanguage/Event:Commons community discussion - 15 January 2025 08:00 UTC|January 15 at 8:00 UTC]] and [[m:Special:MyLanguage/Event:Commons community discussion - 15 January 2025 16:00 UTC|at 16:00 UTC]]. The topic of this call is defining the priorities in tool investment for Commons. Contributors from all wikis, especially users who are maintaining tools for Commons, are welcome to attend.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/03|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W03&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၁:၄၂၊ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28048614 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-04&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W04&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/04|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* Administrators can mass-delete multiple pages created by a user or IP address using [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Nuke|Extension:Nuke]]. It previously only allowed deletion of pages created in the last 30 days. It can now delete pages from the last 90 days, provided it is targeting a specific user or IP address. [https://phabricator.wikimedia.org/T380846]
* On [[phab:P72148|wikis that use]] the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Patrolled edits|Patrolled edits]] feature, when the rollback feature is used to revert an unpatrolled page revision, that revision will now be marked as &quot;manually patrolled&quot; instead of &quot;autopatrolled&quot;, which is more accurate. Some editors that use [[mw:Special:MyLanguage/Help:New filters for edit review/Filtering|filters]] on Recent Changes may need to update their filter settings. [https://phabricator.wikimedia.org/T302140]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:31}} community-submitted {{PLURAL:31|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, the Visual Editor's &quot;Insert link&quot; feature did not always suggest existing pages properly when an editor started typing, which has now been [[phab:T383497|fixed]].

'''Updates for technical contributors'''
* The Structured Discussion extension (also known as Flow) is being progressively removed from the wikis. This extension is unmaintained and causes issues. It will be replaced by [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]], which is used on any regular talk page. [[mw:Special:MyLanguage/Structured Discussions/Deprecation#Deprecation timeline|The last group of wikis]] ({{int:project-localized-name-cawikiquote/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-fiwikimedia/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-gomwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kabwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ptwikibooks/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-sewikimedia/en}}) will soon be contacted. If you have questions about this process, please ping [[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] at your wiki. [https://phabricator.wikimedia.org/T380912]
* The latest quarterly [[mw:Technical_Community_Newsletter/2025/January|Technical Community Newsletter]] is now available. This edition includes: updates about services from the Data Platform Engineering teams, information about Codex from the Design System team, and more.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/04|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W04&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၁:၃၆၊ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28129769 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-05&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W05&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/05|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* Patrollers and admins - what information or context about edits or users could help you to make patroller or admin decisions more quickly or easily? The Wikimedia Foundation wants to hear from you to help guide its upcoming annual plan. Please consider sharing your thoughts on this and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Product &amp; Technology OKRs|13 other questions]] to shape the technical direction for next year.

'''Updates for editors'''
* iOS Wikipedia App users worldwide can now access a [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/iOS/Personalized Wikipedia Year in Review/How your data is used|personalized Year in Review]] feature, which provides insights based on their reading and editing history on Wikipedia. This project is part of a broader effort to help welcome new readers as they discover and interact with encyclopedic content.
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] Edit patrollers now have a new feature available that can highlight potentially problematic new pages. When a page is created with the same title as a page which was previously deleted, a tag ('Recreated') will now be added, which users can filter for in [[{{#special:RecentChanges}}]] and [[{{#special:NewPages}}]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T56145]
* Later this week, there will be a new warning for editors if they attempt to create a redirect that links to another redirect (a [[mw:Special:MyLanguage/Help:Redirects#Double redirects|double redirect]]). The feature will recommend that they link directly to the second redirect's target page. Thanks to the user SomeRandomDeveloper for this improvement. [https://phabricator.wikimedia.org/T326056]
* [[File:Octicons-tools.svg|12px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] Wikimedia wikis allow [[w:en:WebAuthn|WebAuthn]]-based second factor checks (such as hardware tokens) during login, but the feature is [[m:Community Wishlist Survey 2023/Miscellaneous/Fix security key (WebAuthn) support|fragile]] and has very few users. The MediaWiki Platform team is temporarily disabling adding new WebAuthn keys, to avoid interfering with the rollout of [[mw:MediaWiki Platform Team/SUL3|SUL3]] (single user login version 3). Existing keys are unaffected. [https://phabricator.wikimedia.org/T378402]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:30}} community-submitted {{PLURAL:30|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''

* For developers that use the [[wikitech:Data Platform/Data Lake/Edits/MediaWiki history dumps|MediaWiki History dumps]]: The Data Platform Engineering team has added a couple of new fields to these dumps, to support the [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts|Temporary Accounts]] initiative. If you maintain software that reads those dumps, please review your code and the updated documentation, since the order of the fields in the row will change. There will also be one field rename: in the &lt;bdi lang=&quot;zxx&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;code&gt;mediawiki_user_history&lt;/code&gt;&lt;/bdi&gt; dump, the &lt;bdi lang=&quot;zxx&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;code&gt;anonymous&lt;/code&gt;&lt;/bdi&gt; field will be renamed to &lt;bdi lang=&quot;zxx&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;code&gt;is_anonymous&lt;/code&gt;&lt;/bdi&gt;. The changes will take effect with the next release of the dumps in February. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/LKMFDS62TXGDN6L56F4ABXYLN7CSCQDI/] 

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/05|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W05&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၂:၁၄၊ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28149374 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-06&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W06&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/06|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* Editors who use the &quot;Special characters&quot; editing-toolbar menu can now see the 32 special characters you have used most recently, across editing sessions on that wiki. This change should help make it easier to find the characters you use most often. The feature is in both the 2010 wikitext editor and VisualEditor. [https://phabricator.wikimedia.org/T110722]
* Editors using the 2010 wikitext editor can now create sublists with correct indentation by selecting the line(s) you want to indent and then clicking the toolbar buttons.[https://phabricator.wikimedia.org/T380438] You can now also insert &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;&lt;code&gt;&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; tags using a new toolbar button.[https://phabricator.wikimedia.org/T383010] Thanks to user stjn for these improvements.
* Help is needed to ensure the [[mw:Special:MyLanguage/Citoid/Enabling Citoid on your wiki|citation generator]] works properly on each wiki.
** (1) Administrators should update the local versions of the page &lt;code dir=ltr&gt;MediaWiki:Citoid-template-type-map.json&lt;/code&gt; to include entries for &lt;code dir=ltr&gt;preprint&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr&gt;standard&lt;/code&gt;, and &lt;code dir=ltr&gt;dataset&lt;/code&gt;; Here are example diffs to replicate [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=MediaWiki%3ACitoid-template-type-map.json&amp;diff=1189164774&amp;oldid=1165783565 for 'preprint'] and [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=MediaWiki%3ACitoid-template-type-map.json&amp;diff=1270832208&amp;oldid=1270828390 for 'standard' and 'dataset'].
** (2.1) If the citoid map in the citation template used for these types of references is missing, [[mediawikiwiki:Citoid/Enabling Citoid on your wiki#Step 2.a: Create a 'citoid' maps value for each citation template|one will need to be added]]. (2.2) If the citoid map does exist, the TemplateData will need to be updated to include new field names. Here are example updates [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3ACitation%2Fdoc&amp;diff=1270829051&amp;oldid=1262470053 for 'preprint'] and [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3ACitation%2Fdoc&amp;diff=1270831369&amp;oldid=1270829480 for 'standard' and 'dataset']. The new fields that may need to be supported are &lt;code dir=ltr&gt;archiveID&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr&gt;identifier&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr&gt;repository&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr&gt;organization&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr&gt;repositoryLocation&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr&gt;committee&lt;/code&gt;, and &lt;code dir=ltr&gt;versionNumber&lt;/code&gt;. [https://phabricator.wikimedia.org/T383666]
* One new wiki has been created: a {{int:project-localized-name-group-wikipedia/en}} in [[d:Q15637215|Central Kanuri]] ([[w:knc:|&lt;code&gt;w:knc:&lt;/code&gt;]]) [https://phabricator.wikimedia.org/T385181]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:27}} community-submitted {{PLURAL:27|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, the [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/Help:Extension:Wikisource/Wikimedia OCR|OCR (optical character recognition) tool]] used for Wikisource now supports a new language, Church Slavonic. [https://phabricator.wikimedia.org/T384782]

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/06|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W06&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၀:၀၈၊ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28203495 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-07&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W07&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/07|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''

* The Product and Technology Advisory Council (PTAC) has published [[m:Special:MyLanguage/Product and Technology Advisory Council/February 2025 draft PTAC recommendation for feedback|a draft of their recommendations]] for the Wikimedia Foundation's Product and Technology department. They have recommended focusing on [[m:Special:MyLanguage/Product and Technology Advisory Council/February 2025 draft PTAC recommendation for feedback/Mobile experiences|mobile experiences]], particularly contributions. They request community [[m:Talk:Product and Technology Advisory Council/February 2025 draft PTAC recommendation for feedback|feedback at the talk page]] by 21 February.

'''Updates for editors'''
* The &quot;Special pages&quot; portlet link will be moved from the &quot;Toolbox&quot; into the &quot;Navigation&quot; section of the main menu's sidebar by default. This change is because the Toolbox is intended for tools relating to the current page, not tools relating to the site, so the link will be more logically and consistently located. To modify this behavior and update CSS styling, administrators can follow the instructions at [[phab:T385346|T385346]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T333211]
* As part of this year's work around improving the ways readers discover content on the wikis, the Web team will be running an experiment with a small number of readers that displays some suggestions for related or interesting articles within the search bar. Please check out [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Content Discovery Experiments#Experiment 1: Display article recommendations in more prominent locations, search|the project page]] for more information.
* [[File:Octicons-tools.svg|12px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] Template editors who use TemplateStyles can now customize output for users with specific accessibility needs by using accessibility related media queries (&lt;code dir=ltr&gt;[https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/@media/prefers-reduced-motion prefers-reduced-motion]&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr&gt;[https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/@media/prefers-reduced-transparency prefers-reduced-transparency]&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr&gt;[https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/@media/prefers-contrast prefers-contrast]&lt;/code&gt;, and &lt;code dir=ltr&gt;[https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/CSS/@media/forced-colors forced-colors]&lt;/code&gt;). Thanks to user Bawolff for these improvements. [https://phabricator.wikimedia.org/T384175]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:22}} community-submitted {{PLURAL:22|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, the global blocks log will now be shown directly on the {{#special:CentralAuth}} page, similarly to global locks, to simplify the workflows for stewards. [https://phabricator.wikimedia.org/T377024]

'''Updates for technical contributors'''
* Wikidata [[d:Special:MyLanguage/Help:Default values for labels and aliases|now supports a special language as a &quot;default for all languages&quot;]] for labels and aliases. This is to avoid excessive duplication of the same information across many languages. If your Wikidata queries use labels, you may need to update them as some existing labels are getting removed. [https://phabricator.wikimedia.org/T312511]
* The function &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;getDescription&lt;/code&gt; was invoked on every Wiki page read and accounts for ~2.5% of a page's total load time. The calculated value will now be cached, reducing load on Wikimedia servers. [https://phabricator.wikimedia.org/T383660]
* As part of the RESTBase deprecation [[mw:RESTBase/deprecation|effort]], the &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;/page/related&lt;/code&gt; endpoint has been blocked as of February 6, 2025, and will be removed soon. This timeline was chosen to align with the deprecation schedules for older Android and iOS versions. The stable alternative is the &quot;&lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;morelike&lt;/code&gt;&quot; action API in MediaWiki, and [[gerrit:c/mediawiki/services/mobileapps/+/982154/13/pagelib/src/transform/FooterReadMore.js|a migration example]] is available. The MediaWiki Interfaces team [[phab:T376297|can be contacted]] for any questions. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/GFC2IJO7L4BWO3YTM7C5HF4MCCBE2RJ2/]

'''In depth'''

* The latest quarterly [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Language and Internationalization newsletter]] is available. It includes: Updates about the &quot;Contribute&quot; menu; details on some of the newest language editions of Wikipedia; details on new languages supported by the MediaWiki interface; updates on the Community-defined lists feature; and more. 
* The latest [[mw:Extension:Chart/Project/Updates#January 2025: Better visibility into charts and tabular data usage|Chart Project newsletter]] is available. It includes updates on the progress towards bringing better visibility into global charts usage and support for categorizing pages in the Data namespace on Commons.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/07|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W07&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၀:၁၁၊ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28231022 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-08&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W08&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/08|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* Communities using growth tools can now showcase one event on the &lt;code&gt;{{#special:Homepage}}&lt;/code&gt; for newcomers. This feature will help newcomers to be informed about editing activities they can participate in. Administrators can create a new event to showcase at &lt;code&gt;{{#special:CommunityConfiguration}}&lt;/code&gt;. To learn more about this feature, please read [[diffblog:2025/02/12/community-updates-module-connecting-newcomers-to-your-initiatives/|the Diff post]], have a look [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Community updates module|at the documentation]], or contact [[mw:Talk:Growth|the Growth team]].

'''Updates for editors'''
[[File:Page Frame Features on desktop.png|thumb|Highlighted talk pages improvements]]
* Starting next week, talk pages at these wikis – {{int:project-localized-name-eswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-frwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-itwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-jawiki/en}} – will get [[diffblog:2024/05/02/making-talk-pages-better-for-everyone/|a new design]]. This change was extensively tested as a Beta feature and is the last step of [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Feature summary|talk pages improvements]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T379102]
* You can now navigate to view a redirect page directly from its action pages, such as the history page. Previously, you were forced to first go to the redirect target. This change should help editors who work with redirects a lot. Thanks to user stjn for this improvement. [https://phabricator.wikimedia.org/T5324]
* When a Cite reference is reused many times, wikis currently show either numbers like &quot;1.23&quot; or localized alphabetic markers like &quot;a b c&quot; in the reference list. Previously, if there were so many reuses that the alphabetic markers were all used, [[MediaWiki:Cite error references no backlink label|an error message]] was displayed.  As part of the work to [[phab:T383036|modernize Cite customization]], these errors will no longer be shown and instead the backlinks will fall back to showing numeric markers like &quot;1.23&quot; once the alphabetic markers are all used.
* The log entries for each change to an editor's user-groups are now clearer by specifying exactly what has changed, instead of the plain before and after listings. Translators can [[phab:T369466|help to update the localized versions]]. Thanks to user Msz2001 for these improvements.
* A new filter has been added to the [[{{#special:Nuke}}]] tool, which allows administrators to mass delete pages, to enable users to filter for pages in a range of page sizes (in bytes). This allows, for example, deleting pages only of a certain size or below. [https://phabricator.wikimedia.org/T378488]
* Non-administrators can now check which pages are able to be deleted using the [[{{#special:Nuke}}]] tool. Thanks to user MolecularPilot for this and the previous improvements. [https://phabricator.wikimedia.org/T376378]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:25}} community-submitted {{PLURAL:25|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed in the configuration for the AV1 video file format, which enables these files to play again. [https://phabricator.wikimedia.org/T382193]

'''Updates for technical contributors'''
* Parsoid Read Views is going to be rolling out to most Wiktionaries over the next few weeks, following the successful transition of Wikivoyage to Parsoid Read Views last year. For more information, see the [[mw:Special:MyLanguage/Parsoid/Parser Unification|Parsoid/Parser Unification]] project page. [https://phabricator.wikimedia.org/T385923][https://phabricator.wikimedia.org/T371640]
* Developers of tools that run on-wiki should note that &lt;code dir=ltr&gt;mw.Uri&lt;/code&gt; is deprecated. Tools requiring &lt;code dir=ltr&gt;mw.Uri&lt;/code&gt; must explicitly declare &lt;code dir=ltr&gt;mediawiki.Uri&lt;/code&gt; as a ResourceLoader dependency, and should migrate to the browser native &lt;code dir=ltr&gt;URL&lt;/code&gt; API soon. [https://phabricator.wikimedia.org/T384515]

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/08|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W08&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၁:၁၆၊ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28275610 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-09&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W09&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/09|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* Administrators can now customize how the [[m:Special:MyLanguage/User language|Babel feature]] creates categories using [[{{#special:CommunityConfiguration/Babel}}]]. They can rename language categories, choose whether they should be auto-created, and adjust other settings. [https://phabricator.wikimedia.org/T374348]
* The &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[https://www.wikimedia.org/ wikimedia.org]&lt;/bdi&gt; portal has been updated – and is receiving some ongoing improvements – to modernize and improve the accessibility of our portal pages. It now has better support for mobile layouts, updated wording and links, and better language support. Additionally, all of the Wikimedia project portals, such as &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[https://wikibooks.org wikibooks.org]&lt;/bdi&gt;, now support dark mode when a reader is using that system setting. [https://phabricator.wikimedia.org/T373204][https://phabricator.wikimedia.org/T368221][https://meta.wikimedia.org/wiki/Project_portals]
* One new wiki has been created: a {{int:project-localized-name-group-wiktionary/en}} in [[d:Q33965|Santali]] ([[wikt:sat:|&lt;code&gt;wikt:sat:&lt;/code&gt;]]) [https://phabricator.wikimedia.org/T386619]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:30}} community-submitted {{PLURAL:30|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed that prevented clicking on search results in the web-interface for some Firefox for Android phone configurations. [https://phabricator.wikimedia.org/T381289]

'''Meetings and events'''
* The next Language Community Meeting is happening soon, February 28th at [https://zonestamp.toolforge.org/1740751200 14:00 UTC]. This week's meeting will cover: highlights and technical updates on keyboard and tools for the Sámi languages, Translatewiki.net contributions from the Bahasa Lampung community in Indonesia, and technical Q&amp;A. If you'd like to join, simply [[mw:Wikimedia Language and Product Localization/Community meetings#28 February 2025|sign up on the wiki page]].

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/09|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W09&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၀:၄၁၊ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28296129 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-10&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W10&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/10|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* All logged-in editors using the mobile view can now edit a full page. The &quot;{{int:Minerva-page-actions-editfull}}&quot; link is accessible from the &quot;{{int:minerva-page-actions-overflow}}&quot; menu in the toolbar. This was previously only available to editors using the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Advanced mobile contributions|Advanced mobile contributions]] setting. [https://phabricator.wikimedia.org/T387180]
* Interface administrators can now help to remove the deprecated Cite CSS code matching &quot;&lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;mw-ref&lt;/code&gt;&quot; from their local &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[MediaWiki:Common.css]]&lt;/bdi&gt;. The list of wikis in need of cleanup, and the code to remove, [https://global-search.toolforge.org/?q=mw-ref%5B%5E-a-z%5D&amp;regex=1&amp;namespaces=8&amp;title=.*css can be found with this global search] and in [https://ace.wikipedia.org/w/index.php?title=MediaWiki:Common.css&amp;oldid=145662#L-139--L-144 this example], and you can learn more about how to help on the [[mw:Parsoid/Parser Unification/Cite CSS|CSS migration project page]]. The Cite footnote markers (&quot;&lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;[1]&lt;/code&gt;&quot;) are now rendered by [[mw:Special:MyLanguage/Parsoid|Parsoid]], and the deprecated CSS is no longer needed. The CSS for backlinks (&quot;&lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;mw:referencedBy&lt;/code&gt;&quot;) should remain in place for now. This cleanup is expected to cause no visible changes for readers. Please help to remove this code before March 20, after which the development team will do it for you.
* When editors embed a file (e.g. &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;[[File:MediaWiki.png]]&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;) on a page that is protected with cascading protection, the software will no longer restrict edits to the file description page, only to new file uploads.[https://phabricator.wikimedia.org/T24521] In contrast, transcluding a file description page (e.g. &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{:File:MediaWiki.png}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;) will now restrict edits to the page.[https://phabricator.wikimedia.org/T62109]
* When editors revert a file to an earlier version it will now require the same permissions as ordinarily uploading a new version of the file. The software now checks for 'reupload' or 'reupload-own' rights,[https://phabricator.wikimedia.org/T304474] and respects cascading protection.[https://phabricator.wikimedia.org/T140010]
* When administrators are listing pages for deletion with the Nuke tool, they can now also list associated talk pages and redirects for deletion, alongside pages created by the target, rather than needing to manually delete these pages afterwards. [https://phabricator.wikimedia.org/T95797]
* The [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/03|previously noted]] update to Single User Login, which will accommodate browser restrictions on cross-domain cookies by moving login and account creation to a central domain, will now roll out to all users during March and April. The team plans to enable it for all new account creation on [[wikitech:Deployments/Train#Tuesday|Group0]] wikis this week. See [[mw:Special:MyLanguage/MediaWiki Platform Team/SUL3#Deployment|the SUL3 project page]] for more details and an updated timeline.
* Since last week there has been a bug that shows some interface icons as black squares until the page has fully loaded. It will be fixed this week. [https://phabricator.wikimedia.org/T387351]
* One new wiki has been created: a {{int:project-localized-name-group-wikipedia/en}} in [[d:Q2044560|Sylheti]] ([[w:syl:|&lt;code&gt;w:syl:&lt;/code&gt;]]) [https://phabricator.wikimedia.org/T386441]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:23}} community-submitted {{PLURAL:23|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed with loading images in very old versions of the Firefox browser on mobile. [https://phabricator.wikimedia.org/T386400]

'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.19|MediaWiki]]

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/10|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W10&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၂:၃၀၊ ၄ မတ် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28334563 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-11&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W11&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/11|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* Editors who use password managers at multiple wikis may notice changes in the future. The way that our wikis provide information to password managers about reusing passwords across domains has recently been updated, so some password managers might now offer you login credentials that you saved for a different Wikimedia site. Some password managers already did this, and are now doing it for more Wikimedia domains. This is part of the [[mw:Special:MyLanguage/MediaWiki Platform Team/SUL3|SUL3 project]] which aims to improve how our unified login works, and to keep it compatible with ongoing changes to the web-browsers we use. [https://phabricator.wikimedia.org/T385520][https://phabricator.wikimedia.org/T384844]
* The Wikipedia Apps Team is inviting interested users to help improve Wikipedia’s offline and limited internet use. After discussions in [[m:Afrika Baraza|Afrika Baraza]] and the last [[m:Special:MyLanguage/ESEAP Hub/Meetings|ESEAP call]], key challenges like search, editing, and offline access are being explored, with upcoming focus groups to dive deeper into these topics. All languages are welcome, and interpretation will be available. Want to share your thoughts? [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Improving Wikipedia Mobile Apps for Offline &amp; Limited Internet Use|Join the discussion]] or email &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;aramadan@wikimedia.org&lt;/bdi&gt;!
* All wikis will be read-only for a few minutes on March 19. This is planned at [https://zonestamp.toolforge.org/1742392800 14:00 UTC]. More information will be published in Tech News and will also be posted on individual wikis in the coming weeks.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:27}} community-submitted {{PLURAL:27|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.20|MediaWiki]]

'''In depth'''
* The latest quarterly [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters/33|Growth newsletter]] is available. It includes: the launch of the Community Updates module, the most recent changes in Community Configuration, and the upcoming test of in-article suggestions for first-time editors.
* An old API that was previously used in the Android Wikipedia app is being removed at the end of March. There are no current software uses, but users of the app with a version that is older than 6 months by the time of removal (2025-03-31), will no longer have access to the Suggested Edits feature, until they update their app. You can [[diffblog:2025/02/24/sunset-of-wikimedia-recommendation-api/|read more details about this change]].

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/11|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W11&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၃:၀၉၊ ၁၀ မတ် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28372257 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-12&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W12&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/12|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* Twice a year, around the equinoxes, the Wikimedia Foundation's Site Reliability Engineering (SRE) team performs [[m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|a datacenter server switchover]], redirecting all traffic from one primary server to its backup. This provides reliability in case of a crisis, as we can always fall back on the other datacenter. [http://listen.hatnote.com/ Thanks to the Listen to Wikipedia] tool, you can hear the switchover take place: Before it begins, you'll hear the steady stream of edits; Then, as the system enters a brief read-only phase, the sound stops for a couple of minutes, before resuming after the switchover. You can [[diffblog:2025/03/12/hear-that-the-wikis-go-silent-twice-a-year/|read more about the background and details of this process on the Diff blog]]. If you want to keep an ear out for the next server switchover, listen to the wikis on [https://zonestamp.toolforge.org/1742392800 March 19 at 14:00 UTC].

'''Updates for editors'''

* The [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&amp;filter-type=automatic&amp;filter-id=previous-edits&amp;active-list=suggestions&amp;from=en&amp;to=es improved Content Translation tool dashboard] is now available in [[phab:T387820|10 Wikipedias]] and will be available for all Wikipedias [[phab:T387821|soon]]. With [[mw:Special:MyLanguage/Content translation#Improved translation experience|the unified dashboard]], desktop users can now: Translate new sections of an article; Discover and access topic-based [https://ig.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&amp;active-list=suggestions&amp;from=en&amp;to=ig&amp;filter-type=automatic&amp;filter-id=previous-edits article suggestion filters] (initially available only for mobile device users); Discover and access the [[mw:Special:MyLanguage/Translation suggestions: Topic-based &amp; Community-defined lists|Community-defined lists]] filter, also known as &quot;Collections&quot;, from wiki-projects and campaigns.
* On Wikimedia Commons, a [[c:Commons:WMF support for Commons/Upload Wizard Improvements#Improve category selection|new system to select the appropriate file categories]] has been introduced: if a category has one or more subcategories, users will be able to click on an arrow that will open the subcategories directly within the form, and choose the correct one. The parent category name will always be shown on top, and it will always be possible to come back to it. This should decrease the amount of work for volunteers in fixing/creating new categories. The change is also available on mobile. These changes are part of planned improvements to the UploadWizard.
* The Community Tech team is seeking wikis to join a pilot for the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2023/Multiblocks|Multiblocks]] feature and a refreshed Special:Block page in late March. Multiblocks enables administrators to impose multiple different types of blocks on the same user at the same time. If you are an admin or steward and would like us to discuss joining the pilot with your community, please leave a message on the [[m:Talk:Community Wishlist Survey 2023/Multiblocks|project talk page]].
* Starting March 25, the Editing team will test a new feature for Edit Check at [[phab:T384372|12 Wikipedias]]: [[mw:Special:MyLanguage/Help:Edit check#Multi-check|Multi-Check]]. Half of the newcomers on these wikis will see all [[mw:Special:MyLanguage/Help:Edit check#ref|Reference Checks]] during their edit session, while the other half will continue seeing only one. The goal of this test is to see if users are confused or discouraged when shown multiple Reference Checks (when relevant) within a single editing session. At these wikis, the tags used on edits that show References Check will be simplified, as multiple tags could be shown within a single edit. Changes to the tags are documented [[phab:T373949|on Phabricator]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T379131]
* The [[m:Special:MyLanguage/Global reminder bot|Global reminder bot]], which is a service for notifying users that their temporary user-rights are about to expire, now supports using the localized name of the user-rights group in the message heading. Translators can see the [[m:Global reminder bot/Translation|listing of existing translations and documentation]] to check if their language needs updating or creation.
* The [[Special:GlobalPreferences|GlobalPreferences]] gender setting, which is used for how the software should refer to you in interface messages, now works as expected by overriding the local defaults. [https://phabricator.wikimedia.org/T386584]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:26}} community-submitted {{PLURAL:26|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, the Wikipedia App for Android had a bug fixed for when a user is browsing and searching in multiple languages. [https://phabricator.wikimedia.org/T379777]

'''Updates for technical contributors'''
* Later this week, the way that Codex styles are loaded will be changing. There is a small risk that this may result in unstyled interface message boxes on certain pages. User generated content (e.g. templates) is not impacted. Gadgets may be impacted. If you see any issues [[phab:T388847|please report them]]. See the linked task for details, screenshots, and documentation on how to fix any affected gadgets.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.21|MediaWiki]]

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/12|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W12&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၃:၄၇၊ ၁၇ မတ် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28412594 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-13&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W13&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/13|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* The Wikimedia Foundation is seeking your feedback on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Product &amp; Technology OKRs|drafts of the objectives and key results that will shape the Foundation's Product and Technology priorities]] for the next fiscal year (starting in July). The objectives are broad high-level areas, and the key-results are measurable ways to track the success of their objectives. Please share your feedback on the talkpage, in any language, ideally before the end of April.

'''Updates for editors'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]] will be released to multiple wikis (see [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Deployment status#Global Deployment Plan|deployment plan]] for details) in April 2025, and the team has begun the process of engaging communities on the identified wikis. The extension provides tools to organize, manage, and promote collaborative activities (like events, edit-a-thons, and WikiProjects) on the wikis. The extension has three tools: [[m:Special:MyLanguage/Event Center/Registration|Event Registration]], [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Collaboration list|Collaboration List]], and [[m:Special:MyLanguage/Campaigns/Foundation Product Team/Invitation list|Invitation Lists]]. It is currently on 13 Wikipedias, including English Wikipedia, French Wikipedia, and Spanish Wikipedia, as well as Wikidata. Questions or requests can be directed to the [[mw:Help talk:Extension:CampaignEvents|extension talk page]] or in Phabricator (with &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; style=&quot;white-space: nowrap;&quot;&gt;#campaigns-product-team&lt;/bdi&gt; tag).
* Starting the week of March 31st, wikis will be able to set which user groups can view private registrants in [[m:Special:MyLanguage/Event Center/Registration|Event Registration]], as part of the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents]] extension. By default, event organizers and the local wiki admins will be able to see private registrants. This is a change from the current behavior, in which only event organizers can see private registrants. Wikis can change the default setup by [[m:Special:MyLanguage/Requesting wiki configuration changes|requesting a configuration change]] in Phabricator (and adding the &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; style=&quot;white-space: nowrap;&quot;&gt;#campaigns-product-team&lt;/bdi&gt; tag). Participants of past events can cancel their registration at any time.
* Administrators at wikis that have a customized &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[MediaWiki:Sidebar]]&lt;/bdi&gt; should check that it contains an entry for the {{int:specialpages}} listing. If it does not, they should add it using &lt;code dir=ltr style=&quot;white-space: nowrap;&quot;&gt;* specialpages-url|specialpages&lt;/code&gt;. Wikis with a default sidebar will see the link moved from the page toolbox into the sidebar menu in April. [https://phabricator.wikimedia.org/T388927]
* The Minerva skin (mobile web) combines both Notice and Alert notifications within the bell icon ([[File:OOjs UI icon bell.svg|16px|link=|class=skin-invert]]). There was a long-standing bug where an indication for new notifications was only shown if you had unseen Alerts. This bug is now fixed. In the future, Minerva users will notice a counter atop the bell icon when you have 1 or more unseen Notices and/or Alerts. [https://phabricator.wikimedia.org/T344029]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:23}} community-submitted {{PLURAL:23|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* VisualEditor has introduced a [[mw:VisualEditor/Hooks|new client-side hook]] for developers to use when integrating with the VisualEditor target lifecycle. This hook should replace the existing lifecycle-related hooks, and be more consistent between different platforms. In addition, the new hook will apply to uses of VisualEditor outside of just full article editing, allowing gadgets to interact with the editor in DiscussionTools as well. The Editing Team intends to deprecate and eventually remove the old lifecycle hooks, so any use cases that this new hook does not cover would be of interest to them and can be [[phab:T355555|shared in the task]].
* Developers who use the &lt;code dir=ltr&gt;mw.Api&lt;/code&gt; JavaScript library, can now identify the tool using it with the &lt;code dir=ltr&gt;userAgent&lt;/code&gt; parameter: &lt;code dir=ltr&gt;var api = new mw.Api( { userAgent: 'GadgetNameHere/1.0.1' } );&lt;/code&gt;. If you maintain a gadget or user script, please set a user agent, because it helps with library and server maintenance and with differentiating between legitimate and illegitimate traffic. [https://phabricator.wikimedia.org/T373874][https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Wikimedia_Foundation_User-Agent_Policy]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.22|MediaWiki]]

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/13|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W13&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၂:၄၁၊ ၂၄ မတ် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28443127 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-14&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W14&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/14|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* The Editing team is working on a new [[mw:Special:MyLanguage/Edit Check|Edit check]]: [[mw:Special:MyLanguage/Edit check#26 March 2025|Peacock check]]. This check's goal is to identify non-neutral terms while a user is editing a wikipage, so that they can be informed that their edit should perhaps be changed before they publish it. This project is at the early stages, and the team is looking for communities' input: [[phab:T389445|in this Phabricator task]], they are gathering on-wiki policies, templates used to tag non-neutral articles, and the terms (jargon and keywords) used in edit summaries for the languages they are currently researching. You can participate by editing the table on Phabricator, commenting on the task, or directly messaging [[m:user:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]].
* [[mw:Special:MyLanguage/MediaWiki Platform Team/SUL3|Single User Login]] has now been updated on all wikis to move login and account creation to a central domain. This makes user login compatible with browser restrictions on cross-domain cookies, which have prevented users of some browsers from staying logged in.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:35}} community-submitted {{PLURAL:35|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* Starting on March 31st, the MediaWiki Interfaces team will begin a limited release of generated OpenAPI specs and a SwaggerUI-based sandbox experience for [[mw:Special:MyLanguage/API:REST API|MediaWiki REST APIs]]. They invite developers from a limited group of non-English Wikipedia communities (Arabic, German, French, Hebrew, Interlingua, Dutch, Chinese) to review the documentation and experiment with the sandbox in their preferred language. In addition to these specific Wikipedia projects, the sandbox and OpenAPI spec will be available on the [[testwiki:Special:RestSandbox|on the test wiki REST Sandbox special page]] for developers with English as their preferred language. During the preview period, the MediaWiki Interfaces Team also invites developers to [[mw:MediaWiki Interfaces Team/Feature Feedback/REST Sandbox|share feedback about your experience]]. The preview will last for approximately 2 weeks, after which the sandbox and OpenAPI specs will be made available across all wiki projects.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.23|MediaWiki]]

'''In depth'''
* Sometimes a small, [[gerrit:c/operations/cookbooks/+/1129184|one line code change]] can have great significance: in this case, it means that for the first time in years we're able to run all of the stack serving &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[http://maps.wikimedia.org/ maps.wikimedia.org]&lt;/bdi&gt; - a host dedicated to serving our wikis and their multi-lingual maps needs - from a single core datacenter, something we test every time we perform a [[m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|datacenter switchover]]. This is important because it means that in case one of our datacenters is affected by a catastrophe, we'll still be able to serve the site. This change is the result of [[phab:T216826|extensive work]] by two developers on porting the last component of the maps stack over to [[w:en:Kubernetes|kubernetes]], where we can allocate resources more efficiently than before, thus we're able to withstand more traffic in a single datacenter. This work involved a lot of complicated steps because this software, and the software libraries it uses, required many long overdue upgrades. This type of work makes the Wikimedia infrastructure more sustainable.

'''Meetings and events'''
* [[mw:Special:MyLanguage/MediaWiki Users and Developers Workshop Spring 2025|MediaWiki Users and Developers Workshop Spring 2025]] is happening in Sandusky, USA, and online, from 14–16 May 2025. The workshop will feature discussions around the usage of MediaWiki software by and within companies in different industries and will inspire and onboard new users. Registration and presentation signup is now available at the workshop's website.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/14|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W14&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၀:၀၄၊ ၁ ဧပြီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28473566 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-15&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W15&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/15|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* From now on, [[m:Special:MyLanguage/Interface administrators|interface admins]] and [[m:Special:MyLanguage/Central notice administrators|centralnotice admins]] are technically required to enable [[m:Special:MyLanguage/Help:Two-factor authentication|two-factor authentication]] before they can use their privileges. In the future this might be expanded to more groups with advanced user-rights. [https://phabricator.wikimedia.org/T150898]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:20}} community-submitted {{PLURAL:20|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* The Design System Team is preparing to release the next major version of Codex (v2.0.0) on April 29. Editors and developers who use CSS from Codex should see the [[mw:Codex/Release Timeline/2.0|2.0 overview documentation]], which includes guidance related to a few of the breaking changes such as &lt;code dir=ltr style=&quot;white-space: nowrap;&quot;&gt;font-size&lt;/code&gt;, &lt;code dir=ltr style=&quot;white-space: nowrap;&quot;&gt;line-height&lt;/code&gt;, and &lt;code dir=ltr style=&quot;white-space: nowrap;&quot;&gt;size-icon&lt;/code&gt;.
* The results of the [[mw:Developer Satisfaction Survey/2025|Developer Satisfaction Survey (2025)]]  are now available. Thank you to all participants. These results help the Foundation decide what to work on next and to review what they recently worked on.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.24|MediaWiki]]

'''Meetings and events'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Hackathon 2025|2025 Wikimedia Hackathon]] will take place in Istanbul, Turkey, between 2–4 May. Registration for attending the in-person event will close on 13 April. Before registering, please note the potential need for a [https://www.mfa.gov.tr/turkish-representations.en.mfa visa] or [https://www.mfa.gov.tr/visa-information-for-foreigners.en.mfa e-visa] to enter the country.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/15|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W15&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၁၈:၅၁၊ ၇ ဧပြီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28507470 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-16&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W16&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/16|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* Later this week, the default thumbnail size will be increased from 220px to 250px. This changes how pages are shown in all wikis and has been requested by some communities for many years, but wasn't previously possible due to technical limitations. [https://phabricator.wikimedia.org/T355914]
* File thumbnails are now stored in discrete sizes. If a page specifies a thumbnail size that's not among the standard sizes (20, 40, 60, 120, 250, 330, 500, 960), then MediaWiki will pick the closest larger thumbnail size but will tell the browser to downscale it to the requested size. In these cases, nothing will change visually but users might load slightly larger images. If it doesn't matter which thumbnail size is used in a page, please pick one of the standard sizes to avoid the extra in-browser down-scaling step. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Images#Thumbnail_sizes][https://phabricator.wikimedia.org/T355914]

'''Updates for editors'''
* The Wikimedia Foundation are working on a system called [[m:Edge Uniques|Edge Uniques]] which will enable [[:w:en:A/B testing|A/B testing]], help protect against [[:w:en:Denial-of-service attack|Distributed denial-of-service attacks]] (DDoS attacks), and make it easier to understand how many visitors the Wikimedia sites have. This is so that they can more efficiently build tools which help readers, and make it easier for readers to find what they are looking for.
* To improve security for users, a small percentage of logins will now require that the account owner input a one-time password [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:EmailAuth|emailed to their account]]. It is recommended that you [[Special:Preferences#mw-prefsection-personal-email|check]] that the email address on your account is set correctly, and that it has been confirmed, and that you have an email set for this purpose. [https://phabricator.wikimedia.org/T390662]
* &quot;Are you interested in taking a short survey to improve tools used for reviewing or reverting edits on your Wiki?&quot; This question will be [[phab:T389401|asked at 7 wikis starting next week]], on Recent Changes and Watchlist pages. The [[mw:Special:MyLanguage/Moderator Tools|Moderator Tools team]] wants to know more about activities that involve looking at new edits made to your Wikimedia project, and determining whether they adhere to your project's policies.
* On April 15, the full Wikidata graph will no longer be supported on &lt;bdi lang=&quot;zxx&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[https://query.wikidata.org/ query.wikidata.org]&lt;/bdi&gt;. After this date, scholarly articles will be available through &lt;bdi lang=&quot;zxx&quot; dir=&quot;ltr&quot; style=&quot;white-space:nowrap;&quot;&gt;[https://query-scholarly.wikidata.org/ query-scholarly.wikidata.org]&lt;/bdi&gt;, while the rest of the data hosted on Wikidata will be available through the &lt;bdi lang=&quot;zxx&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[https://query.wikidata.org/ query.wikidata.org]&lt;/bdi&gt; endpoint. This is part of the scheduled split of the Wikidata Graph, which was [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/September 2024 scaling update|announced in September 2024]]. More information is [[d:Wikidata:SPARQL query service/WDQS graph split|available on Wikidata]].
* The latest quarterly [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Newsletter/First quarter of 2025|Wikimedia Apps Newsletter]] is now available. It covers updates, experiments, and improvements made to the Wikipedia mobile apps.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:30}} community-submitted {{PLURAL:30|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* The latest quarterly [[mw:Technical Community Newsletter/2025/April|Technical Community Newsletter]] is now available. This edition includes: an invitation for tool maintainers to attend the Toolforge UI Community Feedback Session on April 15th; recent community metrics; and recent technical blog posts.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.25|MediaWiki]]

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/16|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W16&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၀:၂၃၊ ၁၅ ဧပြီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28540654 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-17&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W17&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/17|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Main Page|Wikifunctions]] is now integrated with [[w:dag:Solɔɣu|Dagbani Wikipedia]] since April 15. It is the first project that will be able to call [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Introduction|functions from Wikifunctions]] and integrate them in articles. A function is something that takes one or more inputs and transforms them into a desired output, such as adding up two numbers, converting miles into metres, calculating how much time has passed since an event, or declining a word into a case. Wikifunctions will allow users to do that through a simple call of [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Catalogue|a stable and global function]], rather than via a local template. [https://www.wikifunctions.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikifunctions:Status_updates/2025-04-16]
* A new type of lint error has been created: [[Special:LintErrors/empty-heading|{{int:linter-category-empty-heading}}]] ([[mw:Special:MyLanguage/Help:Lint errors/empty-heading|documentation]]). The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Linter|Linter extension]]'s purpose is to identify wikitext patterns that must or can be fixed in pages and provide some guidance about what the problems are with those patterns and how to fix them. [https://phabricator.wikimedia.org/T368722]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:37}} community-submitted {{PLURAL:37|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* Following its publication on HuggingFace, the &quot;Structured Contents&quot; dataset, developed by Wikimedia Enterprise, is [https://enterprise.wikimedia.com/blog/kaggle-dataset/ now also available on Kaggle]. This Beta initiative is focused on making Wikimedia data more machine-readable for high-volume reusers. They are releasing this beta version in a location that open dataset communities already use, in order to seek feedback, to help improve the product for a future wider release. You can read more about the overall [https://enterprise.wikimedia.com/blog/structured-contents-snapshot-api/#open-datasets Structured Contents project], and about the [https://enterprise.wikimedia.com/blog/structured-contents-wikipedia-infobox/ first release that's freely usable].
* There is no new MediaWiki version this week.

'''Meetings and events'''
* The Editing and Machine Learning Teams invite interested volunteers to a video meeting to discuss [[mw:Special:MyLanguage/Edit check/Peacock check|Peacock check]], which is the latest [[mw:Special:MyLanguage/Edit check|Edit check]] that will detect &quot;peacock&quot; or &quot;overly-promotional&quot; or &quot;non-neutral&quot; language whilst an editor is typing. Editors who work with newcomers, or help to fix this kind of writing, or are interested in how we use artificial intelligence in our projects are encouraged to attend. The [[mw:Special:MyLanguage/Editing team/Community Conversations#Next Conversation|meeting will be on April 28, 2025]] at [https://zonestamp.toolforge.org/1745863200 18:00–19:00 UTC] and hosted on Zoom.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/17|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W17&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၀:၅၉၊ ၂၁ ဧပြီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28578245 --&gt;

== Sub-referencing: User testing ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]]
&lt;small&gt;''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''&lt;/small&gt;

Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further:

#'''Try it out and share your feedback'''
#:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. 
#'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs'''
#:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''.

We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well.

Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! &lt;/div&gt; &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])&lt;/bdi&gt;  ၁၅:၀၃၊ ၂၈ ဧပြီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&amp;oldid=28628657 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-18&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W18&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/18|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* Event organizers who host collaborative activities on [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Deployment status#Global Deployment Plan|multiple wikis]], including Bengali, Japanese, and Korean Wikipedias, will have access to the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]] this week. Also, admins in the Wikipedia where the extension is enabled will automatically be granted the event organizer right soon. They won't have to manually grant themselves the right before they can manage events as [[phab:T386861|requested by a community]].
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:19}} community-submitted {{PLURAL:19|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* The release of the next major version of [[mw:Special:MyLanguage/Codex|Codex]], the design system for Wikimedia, is scheduled for 29 April 2025. Technical editors will have access to the release by the week of 5 May 2025. This update will include a number of [[mw:Special:MyLanguage/Codex/Release_Timeline/2.0#Breaking_changes|breaking changes]] and minor [[mw:Special:MyLanguage/Codex/Release_Timeline/2.0#Visual_changes|visual changes]]. Instructions on handling the breaking and visual changes are documented on [[mw:Special:MyLanguage/Codex/Release Timeline/2.0#|this page]]. Pre-release testing is reported in [[phab:T386298|T386298]], with post-release issues tracked in [[phab:T392379|T392379]] and [[phab:T392390|T392390]].
* Users of [[wikitech:Special:MyLanguage/Help:Wiki_Replicas|Wiki Replicas]] will notice that the database views of &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;ipblocks&lt;/code&gt;, &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;ipblocks_ipindex&lt;/code&gt;, and &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;ipblocks_compat&lt;/code&gt; are [[phab:T390767|now deprecated]]. Users can query the &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Block_table|block]]&lt;/code&gt; and &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Block_target_table|block_target]]&lt;/code&gt; new views that mirror the new tables in the production database instead. The deprecated views will be removed entirely from Wiki Replicas in June, 2025.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.27|MediaWiki]]

'''In depth'''
* The latest quarterly [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/April|Language and Internationalization Newsletter]] is now available. This edition includes an overview of the improved [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&amp;campaign=contributionsmenu&amp;to=es&amp;filter-type=automatic&amp;filter-id=previous-edits&amp;active-list=suggestions&amp;from=en#/ Content Translation Dashboard Tool], [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/April#Language Support for New and Existing Languages|support for new languages]], [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/April#Wiki Loves Ramadan Articles Made In Content Translation Mobile Workflow|highlights from the Wiki Loves Ramadan campaign]], [[m:Special:MyLanguage/Research:Languages Onboarding Experiment 2024 - Executive Summary|results from the Language Onboarding Experiment]], an analysis of topic diversity in articles, and information on upcoming community meetings and events.

'''Meetings and events'''
* The [[Special:MyLanguage/Grants:Knowledge_Sharing/Connect/Calendar|Let's Connect Learning Clinic]] will take place on [https://zonestamp.toolforge.org/1745937000 April 29 at 14:30 UTC]. This edition will focus on &quot;Understanding and Navigating Conflict in Wikimedia Projects&quot;. You can [[m:Special:MyLanguage/Event:Learning Clinic %E2%80%93 Understanding and Navigating Conflict in Wikimedia Projects (Part_1)|register now]] to attend.
* The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Hackathon 2025|2025 Wikimedia Hackathon]], which brings the global technical community together to connect, brainstorm, and hack existing projects, will take place from May 2 to 4th, 2025, at Istanbul, Turkey.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/18|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W18&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၁၉:၃၀၊ ၂၈ ဧပြီ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28585685 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-19&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W19&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/19|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* The Wikimedia Foundation has shared the latest draft update to their [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026|annual plan]] for next year (July 2025–June 2026). This includes an [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026|executive summary]] (also on [[diffblog:2025/04/25/sharing-the-wikimedia-foundations-2025-2026-draft-annual-plan/|Diff]]), details about the three main [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Goals|goals]] ([[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Product &amp; Technology OKRs|Infrastructure]], [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Goals/Volunteer Support|Volunteer Support]], and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Goals/Effectiveness|Effectiveness]]), [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Global Trends|global trends]], and the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Budget Overview|budget]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026/Financial Model|financial model]]. Feedback and questions are welcome on the [[m:Talk:Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026|talk page]] until the end of May.

'''Updates for editors'''
* For wikis that have the [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Deployment status|CampaignEvents extension enabled]], two new feature improvements have been released:
** Admins can now choose which namespaces are permitted for [[m:Special:MyLanguage/Event Center/Registration|Event Registration]] via [[mw:Special:MyLanguage/Community Configuration|Community Configuration]] ([[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:CampaignEvents/Registration/Permitted namespaces|documentation]]). The default setup is for event registration to be permitted in the Event namespace, but other namespaces (such as the project namespace or WikiProject namespace) can now be added. With this change, communities like WikiProjects can now more easily use Event Registration for their collaborative activities.
** Editors can now [[mw:Special:MyLanguage/Transclusion|transclude]] the Collaboration List on a wiki page ([[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:CampaignEvents/Collaboration list/Transclusion|documentation]]). The Collaboration List is an automated list of events and WikiProjects on the wikis, accessed via {{#special:AllEvents}} ([[w:en:Special:AllEvents|example]]). Now, the Collaboration List can be added to all sorts of wiki pages, such as: a wiki mainpage, a WikiProject page, an affiliate page, an event page, or even a user page.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:27}} community-submitted {{PLURAL:27|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* Developers who use the &lt;code dir=ltr&gt;moment&lt;/code&gt; library in gadgets and user scripts should revise their code to use alternatives like the &lt;code dir=ltr&gt;Intl&lt;/code&gt; library or the new &lt;code dir=ltr&gt;mediawiki.DateFormatter&lt;/code&gt; library. The &lt;code dir=ltr&gt;moment&lt;/code&gt; library has been deprecated and will begin to log messages in the developer console. You can see a global search for current uses, and [[phab:T392532|ask related questions in this Phabricator task]].
* Developers who maintain a tool that queries the Wikidata term store tables (&lt;code dir=ltr style=&quot;white-space: nowrap;&quot;&gt;wbt_*&lt;/code&gt;) need to update their code to connect to a separate database cluster. These tables are being split into a separate database cluster. Tools that query those tables via the wiki replicas must be adapted to connect to the new cluster instead. [[wikitech:News/2025 Wikidata term store database split|Documentation and related links are available]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T390954]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.44/wmf.28|MediaWiki]]

'''In depth'''
* The latest [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project/Updates|Chart Project newsletter]] is available. It includes updates on preparing to expand the deployment to additional wikis as soon as this week (starting May 6) and scaling up over the following weeks, plus exploring filtering and transforming source data.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/19|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W19&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၀:၁၃၊ ၆ မေ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28665011 --&gt;

== We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! ==

''(Apologies for posting in English)''

Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them.

As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]].

After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki.

The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org.

If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]].

Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]])  ၁၅:၀၇၊ ၆ မေ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&amp;oldid=28663781 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-20&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W20&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/20|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia URL Shortener|&quot;Get shortened URL&quot;]] link on the sidebar now includes a [[phab:T393309|QR code]]. Wikimedia site users can now use it by scanning or downloading it to quickly share and access shared content from Wikimedia sites, conveniently.

'''Updates for editors'''
* The Wikimedia Foundation is working on a system called [[m:Edge Uniques|Edge Uniques]], which will enable [[w:en:A/B testing|A/B testing]], help protect against [[w:en:Denial-of-service attack|distributed denial-of-service attacks]] (DDoS attacks), and make it easier to understand how many visitors the Wikimedia sites have. This is to help more efficiently build tools which help readers, and make it easier for readers to find what they are looking for. Tech News has [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/16|previously written about this]]. The deployment will be gradual. Some might see the Edge Uniques cookie the week of 19 May. You can discuss this on the [[m:Talk:Edge Uniques|talk page]].
* Starting May 19, 2025, Event organisers in wikis with the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]] enabled can use [[m:Special:MyLanguage/Event Center/Registration|Event Registration]] in the project namespace (e.g., Wikipedia namespace, Wikidata namespace). With this change, communities don't need admins to use the feature. However, wikis that don't want this change can remove and add the permitted namespaces at [[Special:CommunityConfiguration/CampaignEvents]].
* The Wikipedia project now has a {{int:project-localized-name-group-wikipedia/en}} in [[d:Q36720|Nupe]] ([[w:nup:|&lt;code&gt;w:nup:&lt;/code&gt;]]). This is a language primarily spoken in the North Central region of Nigeria. Speakers of this language are invited to contribute to [[w:nup:Tatacin feregi|new Wikipedia]].
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:27}} community-submitted {{PLURAL:27|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* Developers can now access pre-parsed Dutch Wikipedia, amongst others (English, German, French, Spanish, Italian, and Portuguese) through the [https://enterprise.wikimedia.com/docs/snapshot/#structured-contents-snapshot-bundle-info-beta Structured Contents snapshots (beta)]. The content includes parsed Wikipedia abstracts, descriptions, main images, infoboxes, article sections, and references.
* The &lt;code dir=&quot;ltr&quot;&gt;/page/data-parsoid&lt;/code&gt; REST API endpoint is no longer in use and will be deprecated. It is [[phab:T393557|scheduled to be turned off]] on June 7, 2025.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.1|MediaWiki]]

'''In depth'''
* The [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/News/2025_Cloud_VPS_VXLAN_IPv6_migration IPv6 support] is a newly introduced Cloud virtual network that significantly boosts Wikimedia platforms' scalability, security, and readiness for the future. If you are a technical contributor eager to learn more, check out [https://techblog.wikimedia.org/2025/05/06/wikimedia-cloud-vps-ipv6-support/ this blog post] for an in-depth look at the journey to IPv6.

'''Meetings and events'''
* The 2nd edition of 2025 of [[m:Special:MyLanguage/Afrika Baraza|Afrika Baraza]], a virtual platform for African Wikimedians to connect, will take place on [https://zonestamp.toolforge.org/1747328400 May 15 at 17:00 UTC]. This edition will focus on discussions regarding [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2025-2026|Wikimedia Annual planning and progress]].
* The [[m:Special:MyLanguage/MENA Connect Community Call|MENA Connect Community Call]], a virtual meeting for [[w:en:Middle East and North Africa|MENA]] Wikimedians to connect, will take place on [https://zonestamp.toolforge.org/1747501200 May 17 at 17:00 UTC]. You can [[m:Event:MENA Connect (Wiki_Diwan) APP Call|register now]] to attend.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/20|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W20&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၂:၃၆၊ ၁၂ မေ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28714188 --&gt;

== Join the 6th Wikipedia Pages Wanting Photos Campaign – 2025 Edition ==

Dear Wikipedia community,

(''Please help translate to your language'')

We invite your community to participate in the 6th edition of the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2025|Wikipedia Pages Wanting Photos Campaign]], a global campaign taking place from July 1 to August 31, 2025.

Participants will choose among Wikipedia pages without photos, then add a suitable photo from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests ([[:m:Wiki Loves Africa|Wiki Loves Africa]], [[:m:Wiki Loves Earth|Wiki Loves Earth]], [[:m:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]], [[:m:Wiki Loves Monuments|Wiki Loves Monuments]], etc.) over the years.

More than 80 Wikimedia affiliates have participated since the campaign was launched in 2020 and have added images to more than 400,000 Wikipedia articles in over 245 Wikipedia languages. Thanks to the volunteer contributors!

We now invite your community to organize and lead the campaign within your community. As a local organizer, you may:

*Encourage individual members to take part by adding images to Wikipedia articles.
*Host edit-a-thons focused on improving visual content.
*Organize training workshops to teach contributors how to correctly integrate images into Wikipedia.

These activities will help build local capacity and increase visual content across Wikipedia.

Please note that for participants to be eligible to participate in the campaign, they need to have registered an account for at least a year before the official start date of the contest. That is, for the 2025  edition, they must have registered an account on or before July 1, 2025. The account can be from any Wikimedia project wikis.

The organizing team is looking for a contact person to coordinate WPWP participation at the Wikimedia user group or chapter level (geographically or thematically) or for a language Wikipedia. 

We would be glad for you to [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2025/Participating Communities|sign up directly]] at [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2025/Participating Communities|WPWP Participating Communities]]. 

With kind regards,

[[User:Reading Beans]]
On behalf of the Wikipedia Pages Wanting Photos campaign 2025. [[အသုံးပြုသူ:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:MediaWiki message delivery|ဆွေးနွေး]])  ၂၁:၅၃၊ ၁၈ မေ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:T Cells@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2025/Call_for_participation_letter/Village_pump&amp;oldid=28751075 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-21&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W21&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/21|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* The Editing Team and the Machine Learning Team are working on a new check for newcomers: [[mw:Edit check/Peacock check|Peacock check]]. Using a prediction model, this check will encourage editors to improve the tone of their edits, using artificial intelligence. We invite volunteers to review the first version of the Peacock language model for the following languages: Arabic, Spanish, Portuguese, English, and Japanese. Users from these wikis interested in reviewing this model are [[mw:Edit check/Peacock check/model test|invited to sign up at MediaWiki.org]]. The deadline to sign up is on May 23, which will be the start date of the test.

'''Updates for editors'''

* From May 20, 2025, [[m:Special:MyLanguage/Oversight policy|oversighters]] and [[m:Special:MyLanguage/Meta:CheckUsers|checkusers]] will need to have their accounts secured with two-factor authentication (2FA) to be able to use their advanced rights. All users who belong to these two groups and do not have 2FA enabled have been informed. In the future, this requirement may be extended to other users with advanced rights. [[m:Special:MyLanguage/Mandatory two-factor authentication for users with some extended rights|Learn more]].
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]]  [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2023/Multiblocks|Multiblocks]] will begin mass deployment by the end of the month: all non-Wikipedia projects plus Catalan Wikipedia will adopt Multiblocks in the week of May 26, while all other Wikipedias will adopt it in the week of June 2. Please [[m:Talk:Community Wishlist Survey 2023/Multiblocks|contact the team]] if you have concerns. Administrators can test the new user interface now on your own wiki by browsing to [{{fullurl:Special:Block|usecodex=1}} {{#special:Block}}?usecodex=1], and can test the full multiblocks functionality [[testwiki:Special:Block|on testwiki]]. Multiblocks is the feature that makes it possible for administrators to impose different types of blocks on the same user at the same time. See the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Manage blocks|help page]] for more information. [https://phabricator.wikimedia.org/T377121]
* Later this week, the [[{{#special:SpecialPages}}]] listing of almost all special pages will be updated with a new design. This page has been [[phab:T219543|redesigned]] to improve the user experience in a few ways, including: The ability to search for names and aliases of the special pages, sorting, more visible marking of restricted special pages, and a more mobile-friendly look. The new version can be [https://meta.wikimedia.beta.wmflabs.org/wiki/Special:SpecialPages previewed] at Beta Cluster now, and feedback shared in the task. [https://phabricator.wikimedia.org/T219543]
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart extension]] is being enabled on more wikis. For a detailed list of when the extension will be enabled on your wiki, please read the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|deployment timeline]].
* [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Main Page|Wikifunctions]] will be deployed on May 27 on five Wiktionaries: [[wikt:ha:|Hausa]], [[wikt:ig:|Igbo]], [[wikt:bn:|Bengali]], [[wikt:ml:|Malayalam]], and [[wikt:dv:|Dhivehi/Maldivian]]. This is the second batch of deployment planned for the project. After deployment, the projects will be able to call [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Introduction|functions from Wikifunctions]] and integrate them in their pages. A function is something that takes one or more inputs and transforms them into a desired output, such as adding up two numbers, converting miles into metres, calculating how much time has passed since an event, or declining a word into a case. Wikifunctions will allow users to do that through a simple call of [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Catalogue|a stable and global function]], rather than via a local template.
* Later this week, the Wikimedia Foundation will publish a hub for [[diffblog:2024/07/09/on-the-value-of-experimentation/|experiments]]. This is to showcase and get user feedback on product experiments. The experiments help the Wikimedia movement [[diffblog:2023/07/13/exploring-paths-for-the-future-of-free-knowledge-new-wikipedia-chatgpt-plugin-leveraging-rich-media-social-apps-and-other-experiments/|understand new users]], how they interact with the internet and how it could affect the Wikimedia movement. Some examples are [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Generated Video|generated video]], the [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Roblox game|Wikipedia Roblox speedrun game]] and [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Discord bot|the Discord bot]].
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:29}} community-submitted {{PLURAL:29|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, there was a bug with creating an account using the API, which has now been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T390751]

'''Updates for technical contributors'''
* Gadgets and user scripts that interact with [[{{#special:Block}}]] may need to be updated to work with the new [[mw:Special:MyLanguage/Help:Manage blocks|manage blocks interface]]. Please review the [[mw:Help:Manage blocks/Developers|developer guide]] for more information. If you need help or are unable to adapt your script to the new interface, please let the team know on the [[mw:Help talk:Manage blocks/Developers|talk page]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T377121]
* The &lt;code dir=ltr&gt;mw.title&lt;/code&gt; object allows you to get information about a specific wiki page in the [[w:en:Wikipedia:Lua|Lua]] programming language. Starting this week, a new property will be added to the object, named &lt;code dir=ltr&gt;isDisambiguationPage&lt;/code&gt;. This property allows you to check if a page is a disambiguation page, without the need to write a custom function. [https://phabricator.wikimedia.org/T71441]
* [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] User script developers can use a [[toolforge:gitlab-content|new reverse proxy tool]] to load javascript and css from [[gitlab:|gitlab.wikimedia.org]] with &lt;code dir=ltr&gt;mw.loader.load&lt;/code&gt;. The tool's author hopes this will enable collaborative development workflows for user scripts including linting, unit tests, code generation, and code review on &lt;bdi lang=&quot;zxx&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;gitlab.wikimedia.org&lt;/bdi&gt; without a separate copy-and-paste step to publish scripts to a Wikimedia wiki for integration and acceptance testing. See [[wikitech:Tool:Gitlab-content|Tool:Gitlab-content on Wikitech]] for more information.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.2|MediaWiki]]

'''Meetings and events'''
* The 12th edition of [[m:Special:MyLanguage/Wiki Workshop 2025|Wiki Workshop 2025]], a forum that brings together researchers that explore all aspects of Wikimedia projects, will be held virtually on 21-22 May. Researchers can [https://pretix.eu/wikimedia/wikiworkshop2025/ register now].

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/21|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W21&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၃:၁၁၊ ၁၉ မေ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28724712 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-22&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W22&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/22|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* A community-wide discussion about a very delicate issue for the development of [[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]] is now open on Meta: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. The discussion is open until June 12 at [[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]], and every opinion is welcomed. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation.

'''Updates for editors'''
* Since last week, on all wikis except [[phab:T388604|the largest 20]], people using the mobile visual editor will have [[phab:T385851|additional tools in the menu bar]], accessed using the new &lt;code&gt;+&lt;/code&gt; toolbar button. To start, the new menu will include options to add: citations, hieroglyphs, and code blocks. Deployment to the remaining wikis is [[phab:T388605|scheduled]] to happen in June.
* [[File:Octicons-tools.svg|12px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] The &lt;code dir=ltr&gt;[[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:ParserFunctions##ifexist|#ifexist]]&lt;/code&gt; parser function will no longer register a link to its target page. This will improve the usefulness of [[{{#special:WantedPages}}]], which will eventually only list pages that are the target of an actual red link. This change will happen gradually as the source pages are updated. [https://phabricator.wikimedia.org/T14019]
* This week, the Moderator Tools team will launch [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], starting at Indonesian Wikipedia. This new filter highlights edits that are likely to be reverted. The goal is to help Recent Changes patrollers identify potentially problematic edits. Other wikis will benefit from this filter in the future.
* Upon clicking an empty search bar, logged-out users will see suggestions of articles for further reading. The feature will be available on both desktop and mobile. Readers of Catalan, Hebrew, and Italian Wikipedias and some sister projects will receive the change between May 21 and mid-June. Readers of other wikis will receive the change later. The goal is to encourage users to read the wikis more. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Content Discovery Experiments/Search Suggestions|Learn more]].
* Some users of the Wikipedia Android app can use a new feature for readers, [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/TrivaGame|WikiGames]], a daily trivia game based on real historical events. The release has started as an A/B test, available to 50% of users in the following languages: English, French, Portuguese, Russian, Spanish, Arabic, Chinese, and Turkish.
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Newsletter|Newsletter extension]] that is available on MediaWiki.org allows the creation of [[mw:Special:Newsletters|various newsletters]] for global users. The extension can now publish new issues as section links on an existing page, instead of requiring a new page for each issue. [https://phabricator.wikimedia.org/T393844]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:32}} community-submitted {{PLURAL:32|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* The previously deprecated &lt;code dir=ltr&gt;[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Ipblocks table|ipblocks]]&lt;/code&gt; views in [[wikitech:Help:Wiki Replicas|Wiki Replicas]] will be removed in the beginning of June. Users are encouraged to query the new &lt;code dir=ltr&gt;[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Block table|block]]&lt;/code&gt; and &lt;code dir=ltr&gt;[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Block target table|block_target]]&lt;/code&gt; views instead.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.3|MediaWiki]]

'''Meetings and events'''
* [[d:Special:MyLanguage/Event:Wikidata and Sister Projects|Wikidata and Sister Projects]] is a multi-day online event that will focus on how Wikidata is integrated to Wikipedia and the other Wikimedia projects. The event runs from May 29 – June 1. You can [[d:Special:MyLanguage/Event:Wikidata and Sister Projects#Sessions|read the Program schedule]] and [[d:Special:RegisterForEvent/1291|register]].

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/22|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W22&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၀:၀၃၊ ၂၆ မေ ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28788673 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-23&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W23&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/23|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart extension]] is now available on all Wikimedia wikis. Editors can use this new extension to create interactive data visualizations like bar, line, area, and pie charts. Charts are designed to replace many of the uses of the legacy [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|Graph extension]].

'''Updates for editors'''
* It is now easier to configure automatic citations for your wiki within the visual editor's [[mw:Special:MyLanguage/Citoid/Enabling Citoid on your wiki|citation generator]]. Administrators can now set a default template by using the &lt;code dir=ltr&gt;_default&lt;/code&gt; key in the local &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[MediaWiki:Citoid-template-type-map.json]]&lt;/bdi&gt; page ([[mw:Special:Diff/6969653/7646386|example diff]]). Setting this default will also help to future-proof your existing configurations when [[phab:T347823|new item types]] are added in the future. You can still set templates for individual item types as they will be preferred to the default template. [https://phabricator.wikimedia.org/T384709]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:20}} community-submitted {{PLURAL:20|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* Starting the week of June 2, bots logging in using &lt;code dir=ltr&gt;action=login&lt;/code&gt; or &lt;code dir=ltr&gt;action=clientlogin&lt;/code&gt; will fail more often. This is because of stronger protections against suspicious logins. Bots using [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Bot passwords|bot passwords]] or using a loginless authentication method such as [[mw:Special:MyLanguage/OAuth/Owner-only consumers|OAuth]] are not affected. If your bot is not using one of those, you should update it; using &lt;code dir=ltr&gt;action=login&lt;/code&gt; without a bot password was deprecated [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/message/3EEMN7VQX5G7WMQI5K2GP5JC2336DPTD/|in 2016]]. For most bots, this only requires changing what password the bot uses. [https://phabricator.wikimedia.org/T395205]
* From this week, Wikimedia wikis will allow ES2017 features in JavaScript code for official code, gadgets, and user scripts. The most visible feature of ES2017 is &lt;bdi lang=&quot;zxx&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;&lt;code&gt;async&lt;/code&gt;/&lt;code&gt;await&lt;/code&gt;&lt;/bdi&gt; syntax, allowing for easier-to-read code. Until this week, the platform only allowed up to ES2016, and a few months before that, up to ES2015. [https://phabricator.wikimedia.org/T381537]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.4|MediaWiki]]

'''Meetings and events'''
* Scholarship applications to participate in the [[m:Special:MyLanguage/GLAM Wiki 2025|GLAM Wiki Conference 2025]] are now open. The conference will take place from 30 October to 1 November, in Lisbon, Portugal. GLAM contributors who lack the means to support their participation can [[m:Special:MyLanguage/GLAM Wiki 2025/Scholarships|apply here]]. Scholarship applications close on June 7th.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/23|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W23&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၃:၅၃၊ ၂ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28819186 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-24&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W24&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/24|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product|Trust and Safety Product team]] is finalizing work needed to roll out [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts|temporary accounts]] on large Wikipedias later this month. The team has worked with stewards and other users with extended rights to predict and address many use cases that may arise on larger wikis, so that community members can continue to effectively moderate and patrol temporary accounts. This will be the second of three phases of deployment – the last one will take place in September at the earliest. For more information about the recent developments on the project, [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts/Updates|see this update]]. If you have any comments or questions, write on the [[mw:Talk:Trust and Safety Product/Temporary Accounts|talk page]], and [[m:Event:CEE Catch up Nr. 10 (June 2025)|join a CEE Catch Up]] this Tuesday.

'''Updates for editors'''
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Watchlist expiry|watchlist expiry]] feature allows editors to watch pages for a limited period of time. After that period, the page is automatically removed from your watchlist. Starting this week, you can set a preference for the default period of time to watch pages. The [[Special:Preferences#mw-prefsection-watchlist-pageswatchlist|preferences]] also allow you to set different default watch periods for editing existing pages, pages you create, and when using rollback. [https://phabricator.wikimedia.org/T265716]
[[File:Talk pages default look (April 2023).jpg|thumb|alt=Screenshot of the visual improvements made on talk pages|Example of a talk page with the new design, in French.]]
* The appearance of talk pages will change at almost all Wikipedias ([[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2024/19|some]] have already received this design change, [[phab:T379264|a few]] will get these changes later). You can read details about the changes [[diffblog:2024/05/02/making-talk-pages-better-for-everyone/|on ''Diff'']]. It is possible to opt out of these changes [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|in user preferences]] (&quot;{{int:discussiontools-preference-visualenhancements}}&quot;). [https://phabricator.wikimedia.org/T319146][https://phabricator.wikimedia.org/T392121]
* Users with specific extended rights (including administrators, bureaucrats, checkusers, oversighters, and stewards) can now have IP addresses of all temporary accounts [[phab:T358853|revealed automatically]] during time-limited periods where they need to combat high-speed account-hopping vandalism. This feature was requested by stewards. [https://phabricator.wikimedia.org/T386492]
* This week, the Moderator Tools and Machine Learning teams will continue the rollout of [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], releasing it to several more Wikipedias. This filter utilizes the Revert Risk model, which was created by the Research team, to highlight edits that are likely to be reverted and help Recent Changes patrollers identify potentially problematic contributions. The feature will be rolled out to the following Wikipedias: {{int:project-localized-name-afwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-bewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-bnwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-cywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hawwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-iswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kkwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-simplewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-trwiki/en}}. The rollout will continue in the coming weeks to include [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|the rest of the Wikipedias in this project]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T391964]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:27}} community-submitted {{PLURAL:27|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* AbuseFilter editors active on Meta-Wiki and large Wikipedias are kindly asked to update AbuseFilter to make it compatible with temporary accounts. A link to the instructions and the private lists of filters needing verification are [[phab:T369611|available on Phabricator]].
* Lua modules now have access to the name of a page's associated thumbnail image, and on [https://gerrit.wikimedia.org/g/operations/mediawiki-config/+/2e4ab14aa15bb95568f9c07dd777065901eb2126/wmf-config/InitialiseSettings.php#10849 some wikis] to the WikiProject assessment information. This is possible using two new properties on [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Scribunto/Lua reference manual#added-by-extensions|mw.title objects]], named &lt;code dir=ltr&gt;pageImage&lt;/code&gt; and &lt;code dir=ltr&gt;pageAssessments&lt;/code&gt;. [https://phabricator.wikimedia.org/T131911][https://phabricator.wikimedia.org/T380122]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.5|MediaWiki]]

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/24|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W24&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၀၁:၁၅၊ ၁၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28846858 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-25&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W25&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/25|Translations]] are available.

'''Updates for editors'''
* You can [https://wikimediafoundation.limesurvey.net/359761?lang=en nominate your favorite tools] for the sixth edition of the [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]]. Nominations are anonymous and will be open until June 25. You can re-use the survey to nominate multiple tools.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:33}} community-submitted {{PLURAL:33|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].

'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.6|MediaWiki]]

'''In depth'''
* Foundation staff and technical volunteers use Wikimedia APIs to build the tools, applications, features, and integrations that enhance user experiences. Over the coming years, the MediaWiki Interfaces team will be investing in Wikimedia web (HTTP) APIs to better serve technical volunteer needs and protect Wikimedia infrastructure from potential abuse. You can [https://techblog.wikimedia.org/2025/06/12/apis-as-a-product-investing-in-the-current-and-next-generation-of-technical-contributors/ read more about their plans to evolve the APIs in this Techblog post].

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/25|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W25&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၃:၃၇၊ ၁၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28870688 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-26&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W26&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/26|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* This week, the Moderator Tools and Machine Learning teams will continue the rollout of [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], releasing it to the third and last batch of Wikipedias. This filter utilizes the Revert Risk model, which was created by the Research team, to highlight edits that are likely to be reverted and help Recent Changes patrollers identify potentially problematic contributions. The feature will be rolled out to the following Wikipedias: {{int:project-localized-name-azwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-lawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mkwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mlwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mrwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nnwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-pawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-swwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-tewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-tlwiki/en}}. The rollout will continue in the coming weeks to include [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|the rest of the Wikipedias in this project]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T391964]

'''Updates for editors'''
* Last week, [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts|temporary accounts]] were rolled out on Czech, Korean, and Turkish Wikipedias. This and next week, deployments on larger Wikipedias will follow. [[mw:Talk:Trust and Safety Product/Temporary Accounts|Share your thoughts]] about the project. [https://phabricator.wikimedia.org/T340001]
* Later this week, the Editing team will release [[mw:Special:MyLanguage/Help:Edit check#Multi check|Multi Check]] to all Wikipedias (except English Wikipedia). This feature shows multiple [[mw:Special:MyLanguage/Help:Edit check#Reference check|Reference checks]] within the editing experience. This encourages users to add citations when they add multiple new paragraphs to a Wikipedia article. This feature was previously available as an A/B test. [https://analytics.wikimedia.org/published/reports/editing/multi_check_ab_test_report_final.html#summary-of-results The test shows] that users who are shown multiple checks are 1.3 times more likely to add a reference to their edit, and their edit is less likely to be reverted (-34.7%). [https://phabricator.wikimedia.org/T395519]
* A few pages need to be renamed due to software updates and to match more recent Unicode standards. All of these changes are related to title-casing changes. Approximately 71 pages and 3 files will be renamed, across 15 wikis; the complete list is in [[phab:T396903|the task]]. The developers will rename these pages next week, and they will fix redirects and embedded file links a few minutes later via a system settings update.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:24}} community-submitted {{PLURAL:24|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed that had caused pages to scroll upwards when text near the top was selected. [https://phabricator.wikimedia.org/T364023]

'''Updates for technical contributors'''
* Editors can now use Lua modules to filter and transform tabular data for use with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Extension:Chart]]. This can be used for things like selecting a subset of rows or columns from the source data, converting between units, statistical processing, and many other useful transformations. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Transforms|Information on how to use transforms is available]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project/Updates]
* The &lt;code dir=ltr&gt;all_links&lt;/code&gt; variable in [[Special:AbuseFilter|AbuseFilter]] is now renamed to &lt;code dir=ltr&gt;new_links&lt;/code&gt; for consistency with other variables. Old usages will still continue to work. [https://phabricator.wikimedia.org/T391811]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.7|MediaWiki]]

'''In depth'''
* The latest quarterly [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters/34|Growth newsletter]] is available. It includes: the recent updates for the &quot;Add a Link&quot; Task, two new Newcomer Engagement Features, and updates to Community Configuration.

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/26|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W26&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၃:၁၉၊ ၂၃ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28870688 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Tech News: 2025-27&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;technews-2025-W27&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/27|Translations]] are available.

'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]] has been enabled on all Wikipedias. The extension makes it easier to organize and participate in collaborative activities, like edit-a-thons and WikiProjects, on the wikis. The extension has three features: [[m:Special:MyLanguage/Event Center/Registration|Event Registration]], [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Collaboration list|Collaboration List]], and [[m:Campaigns/Foundation Product Team/Invitation list|Invitation List]]. To request the extension for your wiki, visit the [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Deployment status#How to Request the CampaignEvents Extension for your wiki|Deployment information page]].

'''Updates for editors'''
* AbuseFilter maintainers can now [[mw:Special:MyLanguage/Extension:IPReputation/AbuseFilter variables|match against IP reputation data]] in [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilters]]. IP reputation data is information about the proxies and VPNs associated with the user's IP address. This data is not shown publicly and is not generated for actions performed by registered accounts. [https://phabricator.wikimedia.org/T354599]
* Hidden content that is within [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Collapsible elements|collapsible parts of wikipages]] will now be revealed when someone searches the page using the web browser's &quot;Find in page&quot; function (Ctrl+F or ⌘F) in supporting browsers. [https://phabricator.wikimedia.org/T327893][https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML/Reference/Global_attributes/hidden#browser_compatibility]
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] A new feature, called [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData/Template discovery|Favourite Templates]], will be deployed later this week on all projects (except English Wikipedia, which will receive the feature next week), following a piloting phase on Polish and Arabic Wikipedia, and Italian and English Wikisource. The feature will provide a better way for new and experienced contributors to recall and discover templates via the template dialog, by allowing users to put templates on a special &quot;favourite list&quot;. The feature works with both the visual editor and the wikitext editor. The feature is a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist/Focus areas/Template recall and discovery|community wishlist focus area]].
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:31}} community-submitted {{PLURAL:31|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed that had caused some Notifications to be sent multiple times. [https://phabricator.wikimedia.org/T397103]

'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.8|MediaWiki]]

'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&amp;nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/27|Translate]]&amp;nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&amp;nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&amp;nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;technews-2025-W27&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt;  ၂၃:၃၉၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&amp;oldid=28917415 --&gt;</text>
      <sha1>a538ioghxjgqhyhd0an8rzx9qhg3d48</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12301</id>
    <revision>
      <id>879719</id>
      <parentid>841115</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T14:36:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879719</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25843" sha1="hhmet3o9rz77z0zvqd7mq9zeh3m2v7z" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name        = ဦးကိုကိုကြီး
| image       = Ko Ko Gyi.jpg
| alt         = 
| caption     =
| birth_name  = 
| birth_date  = {{Birth date and age|1961|12|18|df=y}}
| birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ မြန်မာနိုင်ငံ
| death_date  = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} or {{Death-date and age|Month DD, YYYY|Month DD, YYYY}} (death date then birth date) --&gt;
| death_place = 
| education   = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (ပထမနှစ်၊ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးပညာ)
|years_active = 
| party       =ပြည်သူ့ပါတီ 
| parents     = ဦးသောင်းထွန်း
| spouse      = {{marriage|ဒေါ်ခင်သူသူဝင်း|2014}} 
|movement     = [[ရှစ်လေးလုံး|ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်း]]&lt;br /&gt;[[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး]]
|organization = [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်]]&lt;br /&gt;[[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]]
| other_names = 
| known_for   = 
| occupation  = နိုင်ငံရေးသမား
}}
[[File:Burma Democracy Activist Ko Ko Gyi.jpg|thumb|၈ လေးလုံး အရေးအခင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုကိုကြီး (အလယ်) အစိုးရ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် ရန်ကုန် ပြည်တွင်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာစဉ် (၂၀၁၂)]]
'''ဦးကိုကိုကြီး''' ([[၁၈ ဒီဇင်ဘာ]] [[၁၉၆၁]] မွေးဖွား) သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈ မျိုးဆက်]] ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်၊ လက်ရှိတွင် [[ပြည်သူ့ပါတီ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့သူနှင့် ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်ပါသည်။&lt;ref&gt;https://news-eleven.com/article/117352&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားခြင်းနှင့် ပညာရေး ==
ကိုကိုကြီးကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်မှုလက်မှု အထက်တန်းကျောင်း အမှတ် (၁) မှ လျှပ်စစ်ဘာသာရပ်ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ အထက်တန်း (ခ) အဆင့်ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်အတွင်း AGTI (EP) စက်မှုလက်မှု သိပ္ပံမှ လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဒီပလိုမာကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ စာမေးပွဲ၌ သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ ဘာသာရပ်များတွင် ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ တက္ကသိုလ်ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]၌ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ ပထမဆုံးအသုတ်အဖြစ် စတင်တက်ရောက် သင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် HGP အထက်တန်းရှေ့နေ စာမေးပွဲကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဘာသာရပ်၌ ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။

== ၁၉၈၈ ခုနှစ် ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု ==
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တံတားနီ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုမှစတင်၍ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ကျောင်းများပိတ်သိမ်းပြီးနောက် ပြန့်ကျဲသွားသော ကျောင်းသားအင်အားစုများကို စုစည်းကာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းရန် ဦးဆောင်စည်းရုံးခဲ့သူတစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံကြီးတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ သမဂ္ဂမြက်ခင်းပြင်တွင် ကျင်းပဖွဲ့စည်းခဲ့သော ညီလာခံမှ 'ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်' ၏ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု၏ စင်ပြိုင်အစိုးရ ထောက်ခံရေး စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နဝတ (တပ်မတော်) မှ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဖွဲ့စည်းရေးတွင် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။

== ဗကသ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများ (၁၉၈၉-၁၉၉၀) ==
၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်အလိုက် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများနှင့် စုစည်း၍ [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်|ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်]] ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ၌ ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၁ အဖြစ် ဆက်လက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဗကသများ အဖွဲ့ချုပ်၊ အလုပ်သမားများ သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့ (အယ်လ်အက်စ်-LS)၊ ရဟန်းပျိုများအဖွဲ့၊ အထိန်းသိမ်းခံ ကျောင်းသားဟောင်းများ အဖွဲ့ (၇၄ မှိုင်း) နှင့် အခြား တပ်ဦးများနှင့် ပူးပေါင်းကာ ဒေါ်ခင်ကြည် ဈာပနကော်မတီအမည်ဖြင့် ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် တပ်ပေါင်းစုအသွင် စတင်ဖွဲ့စည်း လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက် ကိုဘုန်းမော် ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားကျင်းပရေး ဦးဆောင်ကော်မတီ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများအကြား တောင်းဆိုချက် (၅) ချက်ကို ဘုံသဘောတူညီမှုဖြင့် ညှိနှိုင်းချမှတ် စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကို[[ဖုန်းမော်|ဘုန်းမော်]]ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည် ဝမ်းနည်းခြင်း ရက်သတ္တပတ်အဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်း မြို့နယ်အနှံ့အပြား၌ ဒီမိုကရေစီရေး လူထုဟောပြောပွဲများကို ကျင်းပဟောပြောခဲ့သည်။ &quot;လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကြားဖြတ်အစိုးရပြဿနာ&quot; ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စာတမ်းတစ်စောင်ကို ဗကသခေါင်းဆောင်များအကြား တင်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ပြီး၊ ထိုစာတမ်းနှင့်အတူ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် အထိမ်းအမှတ်၊ အခမ်းအနားများ၊ စည်းဝေးဟောပြောမှုများနှင့် စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗကသ၊ [[လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]]၊ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] (လူငယ်) တို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး၍ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြတ်သန်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရေး၊ တိုင်းရင်းသားများ တန်းတူညီမျှမှုရှိရေး၊ ကျောင်းသားလူငယ် ကိုယ်စားလှယ်များ လွှတ်တော်တွင်းပါဝင်ရေး ဟူသော အချက်လေးချက်ကို ပါတီဂိုဏ်းဂဏစွဲမပါဘဲ အမျိုးသားရေး ဦးတည်ချက်ဖြင့် ချမှတ်ထုတ်ပြန်နိုင်ခဲ့သည်။

[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ မေလ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရှိရေး ကြိုးပမ်းခြင်းများကို ဆောင်ရွက်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လ ဂန္ဒီညီလာခံ ကျင်းပရေးကို ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပြီး၊ ဂန္ဒီသဘောထား ကြေညာချက်ကို ဗကသအနေဖြင့် ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် နဝတနှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေရမှု (၁/၉၀ နှင့် ဂန္ဒီ) ကို ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးရန် [[နိုင်ငံတော် သံဃမဟာနာယကအဖွဲ့]]အား မေတ္တာရပ်ခံသည့် ကြေညာချက်ကို ဦးရေဝတ (ပျံလွန်တော်မူပြီး) (အထက်ဗမာပြည် လေးပြင်လေးရပ် သံဃာ့သာမဂ္ဂီ ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးပညိန္ဒ (အောက်ဗမာပြည် ရဟန်းပျိုသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးမောင်ကို (ကွယ်လွန်) (အလုပ်သမား သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့) တို့နှင့်အတူ လေးဦးပူးတွဲ လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့) သံဃာတော်များ သပိတ်မှောက်ကံဆောင်ပွဲ (ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇန ကံဆောင်ပွဲ) အတွက် ပံ့ပိုးကူညီပေးခဲ့သည်။

== ထောင်ဒဏ်ကျခံရခြင်းနှင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခြင်း ==
၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင် လက်ရှိသင်ယူနေသော နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ နောက်ဆုံးနှစ်မှ နုတ်ထွက်ကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ပညာရေးဝန်ကြီးထံ လိပ်မူ၍ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းတည်ရှိခွင့်ကို တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်လ်ဆု ရရှိခြင်း ထောက်ခံဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သည်ဟူသော စွဲချက်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထောင်ဒဏ် အနှစ် (၂၀) ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် သရက်အကျဉ်းထောင်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခံရပြီး ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် လွတ်မြောက်ကြောင်း အသိပေးခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ထိုနေ့မှစ၍ ပုဒ်မ ၁၀(က) ဖြင့် ဆက်လက်ချုပ်နှောင်ခြင်းခံရသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၃ နှစ် ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရသည်။

== ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့ ထူထောင်ခြင်းနှင့် နောက်ပိုင်းလှုပ်ရှားမှုများ ==
၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှ လွတ်မြောက်လာကြသော ၈၈ အရေးတော်ပုံက ကျောင်းသားလူငယ်များနှင့် အမျိုးသမီးများကို စုစည်းပြီး ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားများအဖွဲ့ကို ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် [[မင်းကိုနိုင်]]တို့နှင့်အတူ ထူထောင်ခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့ချုပ်၊ သက်ကြီးနိုင်ငံရေးသမားကြီးများ၊ စာပေအနုပညာရှင်ကြီးများ၊ ကို[[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]နှင့် မိတ်ဆွေများ၊ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်ကျောင်းသားများနှင့် လက်တွဲကာ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေများကို လေ့လာဆွေးနွေးခဲ့သည်။ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာရေး နည်းလမ်းများကို ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ ကိုကိုကြီး၊ မင်းကိုနိုင်၊ ဌေးကြွယ်၊ ပြုံးချိုနှင့် မင်းဇေယျာတို့ကို စစ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ အစပြု၍ ကျန် ၈၈ မျိုးဆက်တို့က အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုအမည်ဖြင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ရာ ဒေါ်အမာ၊ ဇာဂနာ စသည့် အတိုက်အခံ စာပေပညာရှင်များ အပါအဝင် လူထုလူတန်းစားပေါင်းစုံ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရာမှ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်သူလူထု၏ ရင်ဖွင့်ချက်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားမိသားစုများကို သွားရောက်အားပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုများကို စစ်အုပ်စု၏ ကြံ့ဖွံ့များနှင့် စွမ်းအားရှင်များက နှောင့်ယှက်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ၈ လေးလုံး (၁၉) နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ စစ်အုပ်စု၏ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန် တိုးမြှင့်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြလမ်းလျှောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် မင်းကိုနိုင်နှင့် အခြား ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသား ၁၂ ဦးနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရသည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် စစ်အစိုးရက ထောင်ဒဏ် (၆၅) နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပြီး ရှမ်းပြည်နယ် [[မိုင်းဆတ်မြို့|မိုင်းဆတ်]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။

== လက်ရှိ ရပ်တည်ချက် ==
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ နိုင်ငံရေး စတင်လှုပ်ရှားစဉ်မှစ၍ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံနေရချိန်များ အပါအဝင် ကျောင်းသားသမဂ္ဂသည် လွတ်လပ်ပြီး အမှီအခိုကင်းသော (Natural and Independent) သမဂ္ဂ ဖြစ်ရမည်ဟူသော ခံယူချက်ကိုလည်းကောင်း၊ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖြေရှင်းရမည်ဟူသော မူကိုလည်းကောင်း တစိုက်မတ်မတ် စွဲကိုင်ရင်း ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

==ပြန်လွတ်လာ==
၂၀၁၂-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၃)ရက်နေ့၊  နိုင်ငံတော် သမ္မတ[[ဦးသိန်းစိန်]]၏ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် အကျဉ်းသား ၆၅၁ဦး လွှတ်ရာတွင် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

ယခုအခါတွင် ပြည်သူ့ပါတီဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

== နိုင်ငံရေးသမားဘဝ ==
[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် NLD ပါတီ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/u-kokogyi-will-race-election-under-nld-flag-/2867661.html|title=၈၈ ဦးကိုကိုကြီး NLD မှ ဝင်ပြိုင်မည်|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese}}&lt;/ref&gt;နောက်ဆုံးတွင် ပါတီ၏ ဝင်ပြိုင်မည့် ကိုယ်စားလှယ်စားရင်းတွင် မပါဝင်ခဲ့ပေ။ နောက်ပိုင်းတွင် ပါတီမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး၊ ထိုအတွက်ကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကိုယ်ပိုင်ပါတီဖြစ်သည့် [[ပြည်သူ့ပါတီ|ပြည်သူ့ပါတီ (People's Party)]] ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။&lt;br /&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

{{Lifetime|၁၉၆၁| }}
[[Category:၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ]]
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]]
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၆၁ မွေးဖွားသူများ]]</text>
      <sha1>hhmet3o9rz77z0zvqd7mq9zeh3m2v7z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879720</id>
      <parentid>879719</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T14:39:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* နိုင်ငံရေးသမားဘဝ */</comment>
      <origin>879720</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25041" sha1="3q0no7xqors3sem1yn9zx17l2m0fu70" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name        = ဦးကိုကိုကြီး
| image       = Ko Ko Gyi.jpg
| alt         = 
| caption     =
| birth_name  = 
| birth_date  = {{Birth date and age|1961|12|18|df=y}}
| birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ မြန်မာနိုင်ငံ
| death_date  = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} or {{Death-date and age|Month DD, YYYY|Month DD, YYYY}} (death date then birth date) --&gt;
| death_place = 
| education   = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (ပထမနှစ်၊ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးပညာ)
|years_active = 
| party       =ပြည်သူ့ပါတီ 
| parents     = ဦးသောင်းထွန်း
| spouse      = {{marriage|ဒေါ်ခင်သူသူဝင်း|2014}} 
|movement     = [[ရှစ်လေးလုံး|ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်း]]&lt;br /&gt;[[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး]]
|organization = [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်]]&lt;br /&gt;[[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]]
| other_names = 
| known_for   = 
| occupation  = နိုင်ငံရေးသမား
}}
[[File:Burma Democracy Activist Ko Ko Gyi.jpg|thumb|၈ လေးလုံး အရေးအခင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုကိုကြီး (အလယ်) အစိုးရ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် ရန်ကုန် ပြည်တွင်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာစဉ် (၂၀၁၂)]]
'''ဦးကိုကိုကြီး''' ([[၁၈ ဒီဇင်ဘာ]] [[၁၉၆၁]] မွေးဖွား) သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈ မျိုးဆက်]] ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်၊ လက်ရှိတွင် [[ပြည်သူ့ပါတီ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့သူနှင့် ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်ပါသည်။&lt;ref&gt;https://news-eleven.com/article/117352&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားခြင်းနှင့် ပညာရေး ==
ကိုကိုကြီးကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်မှုလက်မှု အထက်တန်းကျောင်း အမှတ် (၁) မှ လျှပ်စစ်ဘာသာရပ်ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ အထက်တန်း (ခ) အဆင့်ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်အတွင်း AGTI (EP) စက်မှုလက်မှု သိပ္ပံမှ လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဒီပလိုမာကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ စာမေးပွဲ၌ သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ ဘာသာရပ်များတွင် ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ တက္ကသိုလ်ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]၌ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ ပထမဆုံးအသုတ်အဖြစ် စတင်တက်ရောက် သင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် HGP အထက်တန်းရှေ့နေ စာမေးပွဲကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဘာသာရပ်၌ ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။

== ၁၉၈၈ ခုနှစ် ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု ==
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တံတားနီ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုမှစတင်၍ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ကျောင်းများပိတ်သိမ်းပြီးနောက် ပြန့်ကျဲသွားသော ကျောင်းသားအင်အားစုများကို စုစည်းကာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းရန် ဦးဆောင်စည်းရုံးခဲ့သူတစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံကြီးတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ သမဂ္ဂမြက်ခင်းပြင်တွင် ကျင်းပဖွဲ့စည်းခဲ့သော ညီလာခံမှ 'ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်' ၏ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု၏ စင်ပြိုင်အစိုးရ ထောက်ခံရေး စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နဝတ (တပ်မတော်) မှ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဖွဲ့စည်းရေးတွင် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။

== ဗကသ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများ (၁၉၈၉-၁၉၉၀) ==
၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်အလိုက် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများနှင့် စုစည်း၍ [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်|ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်]] ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ၌ ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၁ အဖြစ် ဆက်လက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဗကသများ အဖွဲ့ချုပ်၊ အလုပ်သမားများ သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့ (အယ်လ်အက်စ်-LS)၊ ရဟန်းပျိုများအဖွဲ့၊ အထိန်းသိမ်းခံ ကျောင်းသားဟောင်းများ အဖွဲ့ (၇၄ မှိုင်း) နှင့် အခြား တပ်ဦးများနှင့် ပူးပေါင်းကာ ဒေါ်ခင်ကြည် ဈာပနကော်မတီအမည်ဖြင့် ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် တပ်ပေါင်းစုအသွင် စတင်ဖွဲ့စည်း လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက် ကိုဘုန်းမော် ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားကျင်းပရေး ဦးဆောင်ကော်မတီ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများအကြား တောင်းဆိုချက် (၅) ချက်ကို ဘုံသဘောတူညီမှုဖြင့် ညှိနှိုင်းချမှတ် စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကို[[ဖုန်းမော်|ဘုန်းမော်]]ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည် ဝမ်းနည်းခြင်း ရက်သတ္တပတ်အဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်း မြို့နယ်အနှံ့အပြား၌ ဒီမိုကရေစီရေး လူထုဟောပြောပွဲများကို ကျင်းပဟောပြောခဲ့သည်။ &quot;လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကြားဖြတ်အစိုးရပြဿနာ&quot; ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စာတမ်းတစ်စောင်ကို ဗကသခေါင်းဆောင်များအကြား တင်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ပြီး၊ ထိုစာတမ်းနှင့်အတူ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် အထိမ်းအမှတ်၊ အခမ်းအနားများ၊ စည်းဝေးဟောပြောမှုများနှင့် စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗကသ၊ [[လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]]၊ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] (လူငယ်) တို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး၍ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြတ်သန်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရေး၊ တိုင်းရင်းသားများ တန်းတူညီမျှမှုရှိရေး၊ ကျောင်းသားလူငယ် ကိုယ်စားလှယ်များ လွှတ်တော်တွင်းပါဝင်ရေး ဟူသော အချက်လေးချက်ကို ပါတီဂိုဏ်းဂဏစွဲမပါဘဲ အမျိုးသားရေး ဦးတည်ချက်ဖြင့် ချမှတ်ထုတ်ပြန်နိုင်ခဲ့သည်။

[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ မေလ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရှိရေး ကြိုးပမ်းခြင်းများကို ဆောင်ရွက်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လ ဂန္ဒီညီလာခံ ကျင်းပရေးကို ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပြီး၊ ဂန္ဒီသဘောထား ကြေညာချက်ကို ဗကသအနေဖြင့် ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် နဝတနှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေရမှု (၁/၉၀ နှင့် ဂန္ဒီ) ကို ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးရန် [[နိုင်ငံတော် သံဃမဟာနာယကအဖွဲ့]]အား မေတ္တာရပ်ခံသည့် ကြေညာချက်ကို ဦးရေဝတ (ပျံလွန်တော်မူပြီး) (အထက်ဗမာပြည် လေးပြင်လေးရပ် သံဃာ့သာမဂ္ဂီ ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးပညိန္ဒ (အောက်ဗမာပြည် ရဟန်းပျိုသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးမောင်ကို (ကွယ်လွန်) (အလုပ်သမား သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့) တို့နှင့်အတူ လေးဦးပူးတွဲ လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့) သံဃာတော်များ သပိတ်မှောက်ကံဆောင်ပွဲ (ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇန ကံဆောင်ပွဲ) အတွက် ပံ့ပိုးကူညီပေးခဲ့သည်။

== ထောင်ဒဏ်ကျခံရခြင်းနှင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခြင်း ==
၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင် လက်ရှိသင်ယူနေသော နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ နောက်ဆုံးနှစ်မှ နုတ်ထွက်ကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ပညာရေးဝန်ကြီးထံ လိပ်မူ၍ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းတည်ရှိခွင့်ကို တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်လ်ဆု ရရှိခြင်း ထောက်ခံဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သည်ဟူသော စွဲချက်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထောင်ဒဏ် အနှစ် (၂၀) ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် သရက်အကျဉ်းထောင်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခံရပြီး ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် လွတ်မြောက်ကြောင်း အသိပေးခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ထိုနေ့မှစ၍ ပုဒ်မ ၁၀(က) ဖြင့် ဆက်လက်ချုပ်နှောင်ခြင်းခံရသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၃ နှစ် ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရသည်။

== ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့ ထူထောင်ခြင်းနှင့် နောက်ပိုင်းလှုပ်ရှားမှုများ ==
၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှ လွတ်မြောက်လာကြသော ၈၈ အရေးတော်ပုံက ကျောင်းသားလူငယ်များနှင့် အမျိုးသမီးများကို စုစည်းပြီး ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားများအဖွဲ့ကို ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် [[မင်းကိုနိုင်]]တို့နှင့်အတူ ထူထောင်ခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့ချုပ်၊ သက်ကြီးနိုင်ငံရေးသမားကြီးများ၊ စာပေအနုပညာရှင်ကြီးများ၊ ကို[[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]နှင့် မိတ်ဆွေများ၊ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်ကျောင်းသားများနှင့် လက်တွဲကာ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေများကို လေ့လာဆွေးနွေးခဲ့သည်။ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာရေး နည်းလမ်းများကို ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ ကိုကိုကြီး၊ မင်းကိုနိုင်၊ ဌေးကြွယ်၊ ပြုံးချိုနှင့် မင်းဇေယျာတို့ကို စစ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ အစပြု၍ ကျန် ၈၈ မျိုးဆက်တို့က အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုအမည်ဖြင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ရာ ဒေါ်အမာ၊ ဇာဂနာ စသည့် အတိုက်အခံ စာပေပညာရှင်များ အပါအဝင် လူထုလူတန်းစားပေါင်းစုံ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရာမှ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်သူလူထု၏ ရင်ဖွင့်ချက်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားမိသားစုများကို သွားရောက်အားပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုများကို စစ်အုပ်စု၏ ကြံ့ဖွံ့များနှင့် စွမ်းအားရှင်များက နှောင့်ယှက်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ၈ လေးလုံး (၁၉) နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ စစ်အုပ်စု၏ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန် တိုးမြှင့်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြလမ်းလျှောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် မင်းကိုနိုင်နှင့် အခြား ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသား ၁၂ ဦးနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရသည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် စစ်အစိုးရက ထောင်ဒဏ် (၆၅) နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပြီး ရှမ်းပြည်နယ် [[မိုင်းဆတ်မြို့|မိုင်းဆတ်]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။

၂၀၁၂-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၃)ရက်နေ့၊  နိုင်ငံတော် သမ္မတ[[ဦးသိန်းစိန်]]၏ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် အကျဉ်းသား ၆၅၁ဦး လွှတ်ရာတွင် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

== နိုင်ငံရေးသမားဘဝ ==
[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် NLD ပါတီ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/u-kokogyi-will-race-election-under-nld-flag-/2867661.html|title=၈၈ ဦးကိုကိုကြီး NLD မှ ဝင်ပြိုင်မည်|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese}}&lt;/ref&gt;နောက်ဆုံးတွင် ပါတီ၏ ဝင်ပြိုင်မည့် ကိုယ်စားလှယ်စားရင်းတွင် မပါဝင်ခဲ့ပေ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2015/08/07/79290.html|title=ပါတီထောင်မည့် ကိုကိုကြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;နောက်ပိုင်းတွင် ပါတီမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး၊ ထိုအတွက်ကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကိုယ်ပိုင်ပါတီဖြစ်သည့် [[ပြည်သူ့ပါတီ|ပြည်သူ့ပါတီ (People's Party)]] ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

{{Lifetime|၁၉၆၁| }}
[[Category:၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ]]
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]]
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၆၁ မွေးဖွားသူများ]]</text>
      <sha1>3q0no7xqors3sem1yn9zx17l2m0fu70</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879726</id>
      <parentid>879720</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:17:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* နိုင်ငံရေးသမားဘဝ */</comment>
      <origin>879726</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28706" sha1="qjk6y0dxc0a0by38ah7dpbz06uwp8kv" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name        = ဦးကိုကိုကြီး
| image       = Ko Ko Gyi.jpg
| alt         = 
| caption     =
| birth_name  = 
| birth_date  = {{Birth date and age|1961|12|18|df=y}}
| birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ မြန်မာနိုင်ငံ
| death_date  = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} or {{Death-date and age|Month DD, YYYY|Month DD, YYYY}} (death date then birth date) --&gt;
| death_place = 
| education   = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (ပထမနှစ်၊ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးပညာ)
|years_active = 
| party       =ပြည်သူ့ပါတီ 
| parents     = ဦးသောင်းထွန်း
| spouse      = {{marriage|ဒေါ်ခင်သူသူဝင်း|2014}} 
|movement     = [[ရှစ်လေးလုံး|ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်း]]&lt;br /&gt;[[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး]]
|organization = [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်]]&lt;br /&gt;[[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]]
| other_names = 
| known_for   = 
| occupation  = နိုင်ငံရေးသမား
}}
[[File:Burma Democracy Activist Ko Ko Gyi.jpg|thumb|၈ လေးလုံး အရေးအခင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုကိုကြီး (အလယ်) အစိုးရ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် ရန်ကုန် ပြည်တွင်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာစဉ် (၂၀၁၂)]]
'''ဦးကိုကိုကြီး''' ([[၁၈ ဒီဇင်ဘာ]] [[၁၉၆၁]] မွေးဖွား) သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈ မျိုးဆက်]] ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်၊ လက်ရှိတွင် [[ပြည်သူ့ပါတီ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့သူနှင့် ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်ပါသည်။&lt;ref&gt;https://news-eleven.com/article/117352&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားခြင်းနှင့် ပညာရေး ==
ကိုကိုကြီးကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်မှုလက်မှု အထက်တန်းကျောင်း အမှတ် (၁) မှ လျှပ်စစ်ဘာသာရပ်ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ အထက်တန်း (ခ) အဆင့်ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်အတွင်း AGTI (EP) စက်မှုလက်မှု သိပ္ပံမှ လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဒီပလိုမာကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ စာမေးပွဲ၌ သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ ဘာသာရပ်များတွင် ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ တက္ကသိုလ်ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]၌ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ ပထမဆုံးအသုတ်အဖြစ် စတင်တက်ရောက် သင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် HGP အထက်တန်းရှေ့နေ စာမေးပွဲကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဘာသာရပ်၌ ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။

== ၁၉၈၈ ခုနှစ် ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု ==
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တံတားနီ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုမှစတင်၍ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ကျောင်းများပိတ်သိမ်းပြီးနောက် ပြန့်ကျဲသွားသော ကျောင်းသားအင်အားစုများကို စုစည်းကာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းရန် ဦးဆောင်စည်းရုံးခဲ့သူတစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံကြီးတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ သမဂ္ဂမြက်ခင်းပြင်တွင် ကျင်းပဖွဲ့စည်းခဲ့သော ညီလာခံမှ 'ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်' ၏ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု၏ စင်ပြိုင်အစိုးရ ထောက်ခံရေး စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နဝတ (တပ်မတော်) မှ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဖွဲ့စည်းရေးတွင် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။

== ဗကသ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများ (၁၉၈၉-၁၉၉၀) ==
၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်အလိုက် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများနှင့် စုစည်း၍ [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်|ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်]] ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ၌ ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၁ အဖြစ် ဆက်လက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဗကသများ အဖွဲ့ချုပ်၊ အလုပ်သမားများ သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့ (အယ်လ်အက်စ်-LS)၊ ရဟန်းပျိုများအဖွဲ့၊ အထိန်းသိမ်းခံ ကျောင်းသားဟောင်းများ အဖွဲ့ (၇၄ မှိုင်း) နှင့် အခြား တပ်ဦးများနှင့် ပူးပေါင်းကာ ဒေါ်ခင်ကြည် ဈာပနကော်မတီအမည်ဖြင့် ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် တပ်ပေါင်းစုအသွင် စတင်ဖွဲ့စည်း လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက် ကိုဘုန်းမော် ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားကျင်းပရေး ဦးဆောင်ကော်မတီ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများအကြား တောင်းဆိုချက် (၅) ချက်ကို ဘုံသဘောတူညီမှုဖြင့် ညှိနှိုင်းချမှတ် စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကို[[ဖုန်းမော်|ဘုန်းမော်]]ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည် ဝမ်းနည်းခြင်း ရက်သတ္တပတ်အဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်း မြို့နယ်အနှံ့အပြား၌ ဒီမိုကရေစီရေး လူထုဟောပြောပွဲများကို ကျင်းပဟောပြောခဲ့သည်။ &quot;လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကြားဖြတ်အစိုးရပြဿနာ&quot; ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စာတမ်းတစ်စောင်ကို ဗကသခေါင်းဆောင်များအကြား တင်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ပြီး၊ ထိုစာတမ်းနှင့်အတူ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် အထိမ်းအမှတ်၊ အခမ်းအနားများ၊ စည်းဝေးဟောပြောမှုများနှင့် စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗကသ၊ [[လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]]၊ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] (လူငယ်) တို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး၍ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြတ်သန်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရေး၊ တိုင်းရင်းသားများ တန်းတူညီမျှမှုရှိရေး၊ ကျောင်းသားလူငယ် ကိုယ်စားလှယ်များ လွှတ်တော်တွင်းပါဝင်ရေး ဟူသော အချက်လေးချက်ကို ပါတီဂိုဏ်းဂဏစွဲမပါဘဲ အမျိုးသားရေး ဦးတည်ချက်ဖြင့် ချမှတ်ထုတ်ပြန်နိုင်ခဲ့သည်။

[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ မေလ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရှိရေး ကြိုးပမ်းခြင်းများကို ဆောင်ရွက်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လ ဂန္ဒီညီလာခံ ကျင်းပရေးကို ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပြီး၊ ဂန္ဒီသဘောထား ကြေညာချက်ကို ဗကသအနေဖြင့် ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် နဝတနှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေရမှု (၁/၉၀ နှင့် ဂန္ဒီ) ကို ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးရန် [[နိုင်ငံတော် သံဃမဟာနာယကအဖွဲ့]]အား မေတ္တာရပ်ခံသည့် ကြေညာချက်ကို ဦးရေဝတ (ပျံလွန်တော်မူပြီး) (အထက်ဗမာပြည် လေးပြင်လေးရပ် သံဃာ့သာမဂ္ဂီ ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးပညိန္ဒ (အောက်ဗမာပြည် ရဟန်းပျိုသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးမောင်ကို (ကွယ်လွန်) (အလုပ်သမား သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့) တို့နှင့်အတူ လေးဦးပူးတွဲ လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့) သံဃာတော်များ သပိတ်မှောက်ကံဆောင်ပွဲ (ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇန ကံဆောင်ပွဲ) အတွက် ပံ့ပိုးကူညီပေးခဲ့သည်။

== ထောင်ဒဏ်ကျခံရခြင်းနှင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခြင်း ==
၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင် လက်ရှိသင်ယူနေသော နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ နောက်ဆုံးနှစ်မှ နုတ်ထွက်ကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ပညာရေးဝန်ကြီးထံ လိပ်မူ၍ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းတည်ရှိခွင့်ကို တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်လ်ဆု ရရှိခြင်း ထောက်ခံဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သည်ဟူသော စွဲချက်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထောင်ဒဏ် အနှစ် (၂၀) ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် သရက်အကျဉ်းထောင်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခံရပြီး ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် လွတ်မြောက်ကြောင်း အသိပေးခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ထိုနေ့မှစ၍ ပုဒ်မ ၁၀(က) ဖြင့် ဆက်လက်ချုပ်နှောင်ခြင်းခံရသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၃ နှစ် ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရသည်။

== ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့ ထူထောင်ခြင်းနှင့် နောက်ပိုင်းလှုပ်ရှားမှုများ ==
၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှ လွတ်မြောက်လာကြသော ၈၈ အရေးတော်ပုံက ကျောင်းသားလူငယ်များနှင့် အမျိုးသမီးများကို စုစည်းပြီး ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားများအဖွဲ့ကို ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် [[မင်းကိုနိုင်]]တို့နှင့်အတူ ထူထောင်ခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့ချုပ်၊ သက်ကြီးနိုင်ငံရေးသမားကြီးများ၊ စာပေအနုပညာရှင်ကြီးများ၊ ကို[[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]နှင့် မိတ်ဆွေများ၊ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်ကျောင်းသားများနှင့် လက်တွဲကာ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေများကို လေ့လာဆွေးနွေးခဲ့သည်။ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာရေး နည်းလမ်းများကို ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ ကိုကိုကြီး၊ မင်းကိုနိုင်၊ ဌေးကြွယ်၊ ပြုံးချိုနှင့် မင်းဇေယျာတို့ကို စစ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ အစပြု၍ ကျန် ၈၈ မျိုးဆက်တို့က အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုအမည်ဖြင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ရာ ဒေါ်အမာ၊ ဇာဂနာ စသည့် အတိုက်အခံ စာပေပညာရှင်များ အပါအဝင် လူထုလူတန်းစားပေါင်းစုံ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရာမှ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်သူလူထု၏ ရင်ဖွင့်ချက်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားမိသားစုများကို သွားရောက်အားပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုများကို စစ်အုပ်စု၏ ကြံ့ဖွံ့များနှင့် စွမ်းအားရှင်များက နှောင့်ယှက်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ၈ လေးလုံး (၁၉) နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ စစ်အုပ်စု၏ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန် တိုးမြှင့်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြလမ်းလျှောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် မင်းကိုနိုင်နှင့် အခြား ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသား ၁၂ ဦးနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရသည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် စစ်အစိုးရက ထောင်ဒဏ် (၆၅) နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပြီး ရှမ်းပြည်နယ် [[မိုင်းဆတ်မြို့|မိုင်းဆတ်]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။

၂၀၁၂-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၃)ရက်နေ့၊  နိုင်ငံတော် သမ္မတ[[ဦးသိန်းစိန်]]၏ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် အကျဉ်းသား ၆၅၁ဦး လွှတ်ရာတွင် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

== နိုင်ငံရေးသမားဘဝ ==
[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် NLD ပါတီ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/u-kokogyi-will-race-election-under-nld-flag-/2867661.html|title=၈၈ ဦးကိုကိုကြီး NLD မှ ဝင်ပြိုင်မည်|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese}}&lt;/ref&gt;နောက်ဆုံးတွင် ပါတီ၏ ဝင်ပြိုင်မည့် ကိုယ်စားလှယ်စားရင်းတွင် မပါဝင်ခဲ့ပေ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2015/08/07/79290.html|title=ပါတီထောင်မည့် ကိုကိုကြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;နောက်ပိုင်းတွင် ပါတီမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး၊ ထိုအတွက်ကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကိုယ်ပိုင်ပါတီဖြစ်သည့် [[ပြည်သူ့ပါတီ|ပြည်သူ့ပါတီ (People's Party)]] ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ===
၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဦးကိုကိုကြီးမှာ [[တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ တောင်ဥက္ကလာပ မဲဆန္ဒနယ် မဲရလဒ်
! စဉ် !! ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအမည် !! ပါတီအမည် !! မဲရုံမဲ !! ကြိုတင်မဲ !! စုစုပေါင်းမဲ !! ရာခိုင်နှုန်း
|-
| ၁ || ဦးသက်တိုင်စိုး || အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ || ၆၃,၃၁၉ || ၂၁,၉၁၃ || ၈၅,၂၃၂ || ၈၆.၂၉%
|-
| ၂ || ဒေါက်တာမြင့်အောင် || ပြည်ထောင်စုကံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ || ၅,၉၅၃ || ၂,၄၈၉ || ၈,၄၄၂ || ၈.၅၅%
|-
| ၃ || ဦးကိုကိုကြီး || ပြည်သူ့ပါတီ || ၂,၀၈၁ || ၆၂၅ || ၂,၇၀၆ || ၂.၇၄%
|-
| ၄ || ဦးမင်းနောင် || အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ || ၇၉၅ || ၂၉၈ || ၁,၀၉၃ || ၁.၁၀%
|-
| ၅ || ဦးမြင့်ကိုကို || ပြည်သူ့ရေးရှိုင်ပါတီ || ၇၇၅ || ၂၂၀ || ၉၉၅ || ၁.၀၁%
|-
| ၆ || ဦးခင်မောင်ကြည် || ပြည်ထောင်စုကောင်းကျိုးရေးရှိုင်ပါတီ || ၂၀၈ || ၉၈ || ၃၀၆ || ၀.၃၁%
|}


* အာဏာသိမ်းပိုက်ပြီးနောက် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]မှ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်]]အသစ်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၆ ရက်နေ့တွင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;can&quot;&gt;{{cite news|title=၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် စစ်ကောင်စီခန့်ကော်မရှင်ဖျက်သိမ်း|url=https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020/5979372.html|accessdate=၂၀၂၅ ဇွန် ၁၂|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250612074949/https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020/5979372.html|archivedate=၂၀၂၅ ဇွန် ၁၂}}&lt;/ref&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

{{Lifetime|၁၉၆၁| }}
[[Category:၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ]]
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]]
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၆၁ မွေးဖွားသူများ]]</text>
      <sha1>qjk6y0dxc0a0by38ah7dpbz06uwp8kv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879727</id>
      <parentid>879726</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:21:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879727</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29066" sha1="8f1zjk5ar7u1t5vrpqqneewdqeou17z" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name        = ဦးကိုကိုကြီး
| image       = Ko Ko Gyi.jpg
| alt         = 
| caption     =
| birth_name  = 
| birth_date  = {{Birth date and age|1961|12|18|df=y}}
| birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ မြန်မာနိုင်ငံ
| death_date  = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} or {{Death-date and age|Month DD, YYYY|Month DD, YYYY}} (death date then birth date) --&gt;
| death_place = 
| education   = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (ပထမနှစ်၊ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးပညာ)
|years_active = 
| party       =ပြည်သူ့ပါတီ 
| parents     = ဦးသောင်းထွန်း
| spouse      = {{marriage|ဒေါ်ခင်သူသူဝင်း|2014}} 
|movement     = [[ရှစ်လေးလုံး|ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်း]]&lt;br /&gt;[[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး]]
|organization = [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်]]&lt;br /&gt;[[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]]
| other_names = 
| known_for   = 
| occupation  = နိုင်ငံရေးသမား
}}
[[File:Burma Democracy Activist Ko Ko Gyi.jpg|thumb|၈ လေးလုံး အရေးအခင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုကိုကြီး (အလယ်) အစိုးရ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် ရန်ကုန် ပြည်တွင်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာစဉ် (၂၀၁၂)]]
'''ဦးကိုကိုကြီး''' ([[၁၈ ဒီဇင်ဘာ]] [[၁၉၆၁]] မွေးဖွား) သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈ မျိုးဆက်]] ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်၊ လက်ရှိတွင် [[ပြည်သူ့ပါတီ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့သူနှင့် ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်ပါသည်။&lt;ref&gt;https://news-eleven.com/article/117352&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားခြင်းနှင့် ပညာရေး ==
ကိုကိုကြီးကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်မှုလက်မှု အထက်တန်းကျောင်း အမှတ် (၁) မှ လျှပ်စစ်ဘာသာရပ်ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ အထက်တန်း (ခ) အဆင့်ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်အတွင်း AGTI (EP) စက်မှုလက်မှု သိပ္ပံမှ လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဒီပလိုမာကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ စာမေးပွဲ၌ သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ ဘာသာရပ်များတွင် ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ တက္ကသိုလ်ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]၌ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ ပထမဆုံးအသုတ်အဖြစ် စတင်တက်ရောက် သင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် HGP အထက်တန်းရှေ့နေ စာမေးပွဲကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဘာသာရပ်၌ ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။

== ၁၉၈၈ ခုနှစ် ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု ==
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တံတားနီ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုမှစတင်၍ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ကျောင်းများပိတ်သိမ်းပြီးနောက် ပြန့်ကျဲသွားသော ကျောင်းသားအင်အားစုများကို စုစည်းကာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းရန် ဦးဆောင်စည်းရုံးခဲ့သူတစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံကြီးတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ သမဂ္ဂမြက်ခင်းပြင်တွင် ကျင်းပဖွဲ့စည်းခဲ့သော ညီလာခံမှ 'ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်' ၏ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု၏ စင်ပြိုင်အစိုးရ ထောက်ခံရေး စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နဝတ (တပ်မတော်) မှ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဖွဲ့စည်းရေးတွင် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။

== ဗကသ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများ (၁၉၈၉-၁၉၉၀) ==
၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်အလိုက် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများနှင့် စုစည်း၍ [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်|ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်]] ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ၌ ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၁ အဖြစ် ဆက်လက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဗကသများ အဖွဲ့ချုပ်၊ အလုပ်သမားများ သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့ (အယ်လ်အက်စ်-LS)၊ ရဟန်းပျိုများအဖွဲ့၊ အထိန်းသိမ်းခံ ကျောင်းသားဟောင်းများ အဖွဲ့ (၇၄ မှိုင်း) နှင့် အခြား တပ်ဦးများနှင့် ပူးပေါင်းကာ ဒေါ်ခင်ကြည် ဈာပနကော်မတီအမည်ဖြင့် ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် တပ်ပေါင်းစုအသွင် စတင်ဖွဲ့စည်း လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက် ကိုဘုန်းမော် ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားကျင်းပရေး ဦးဆောင်ကော်မတီ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများအကြား တောင်းဆိုချက် (၅) ချက်ကို ဘုံသဘောတူညီမှုဖြင့် ညှိနှိုင်းချမှတ် စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကို[[ဖုန်းမော်|ဘုန်းမော်]]ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည် ဝမ်းနည်းခြင်း ရက်သတ္တပတ်အဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်း မြို့နယ်အနှံ့အပြား၌ ဒီမိုကရေစီရေး လူထုဟောပြောပွဲများကို ကျင်းပဟောပြောခဲ့သည်။ &quot;လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကြားဖြတ်အစိုးရပြဿနာ&quot; ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စာတမ်းတစ်စောင်ကို ဗကသခေါင်းဆောင်များအကြား တင်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ပြီး၊ ထိုစာတမ်းနှင့်အတူ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် အထိမ်းအမှတ်၊ အခမ်းအနားများ၊ စည်းဝေးဟောပြောမှုများနှင့် စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗကသ၊ [[လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]]၊ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] (လူငယ်) တို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး၍ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြတ်သန်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရေး၊ တိုင်းရင်းသားများ တန်းတူညီမျှမှုရှိရေး၊ ကျောင်းသားလူငယ် ကိုယ်စားလှယ်များ လွှတ်တော်တွင်းပါဝင်ရေး ဟူသော အချက်လေးချက်ကို ပါတီဂိုဏ်းဂဏစွဲမပါဘဲ အမျိုးသားရေး ဦးတည်ချက်ဖြင့် ချမှတ်ထုတ်ပြန်နိုင်ခဲ့သည်။

[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ မေလ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရှိရေး ကြိုးပမ်းခြင်းများကို ဆောင်ရွက်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လ ဂန္ဒီညီလာခံ ကျင်းပရေးကို ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပြီး၊ ဂန္ဒီသဘောထား ကြေညာချက်ကို ဗကသအနေဖြင့် ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် နဝတနှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေရမှု (၁/၉၀ နှင့် ဂန္ဒီ) ကို ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးရန် [[နိုင်ငံတော် သံဃမဟာနာယကအဖွဲ့]]အား မေတ္တာရပ်ခံသည့် ကြေညာချက်ကို ဦးရေဝတ (ပျံလွန်တော်မူပြီး) (အထက်ဗမာပြည် လေးပြင်လေးရပ် သံဃာ့သာမဂ္ဂီ ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးပညိန္ဒ (အောက်ဗမာပြည် ရဟန်းပျိုသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးမောင်ကို (ကွယ်လွန်) (အလုပ်သမား သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့) တို့နှင့်အတူ လေးဦးပူးတွဲ လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့) သံဃာတော်များ သပိတ်မှောက်ကံဆောင်ပွဲ (ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇန ကံဆောင်ပွဲ) အတွက် ပံ့ပိုးကူညီပေးခဲ့သည်။

== ထောင်ဒဏ်ကျခံရခြင်းနှင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခြင်း ==
၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင် လက်ရှိသင်ယူနေသော နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ နောက်ဆုံးနှစ်မှ နုတ်ထွက်ကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ပညာရေးဝန်ကြီးထံ လိပ်မူ၍ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းတည်ရှိခွင့်ကို တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်လ်ဆု ရရှိခြင်း ထောက်ခံဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သည်ဟူသော စွဲချက်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထောင်ဒဏ် အနှစ် (၂၀) ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် သရက်အကျဉ်းထောင်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခံရပြီး ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် လွတ်မြောက်ကြောင်း အသိပေးခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ထိုနေ့မှစ၍ ပုဒ်မ ၁၀(က) ဖြင့် ဆက်လက်ချုပ်နှောင်ခြင်းခံရသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၃ နှစ် ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရသည်။

== ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့ ထူထောင်ခြင်းနှင့် နောက်ပိုင်းလှုပ်ရှားမှုများ ==
၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှ လွတ်မြောက်လာကြသော ၈၈ အရေးတော်ပုံက ကျောင်းသားလူငယ်များနှင့် အမျိုးသမီးများကို စုစည်းပြီး ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားများအဖွဲ့ကို ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် [[မင်းကိုနိုင်]]တို့နှင့်အတူ ထူထောင်ခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့ချုပ်၊ သက်ကြီးနိုင်ငံရေးသမားကြီးများ၊ စာပေအနုပညာရှင်ကြီးများ၊ ကို[[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]နှင့် မိတ်ဆွေများ၊ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်ကျောင်းသားများနှင့် လက်တွဲကာ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေများကို လေ့လာဆွေးနွေးခဲ့သည်။ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာရေး နည်းလမ်းများကို ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ ကိုကိုကြီး၊ မင်းကိုနိုင်၊ ဌေးကြွယ်၊ ပြုံးချိုနှင့် မင်းဇေယျာတို့ကို စစ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ အစပြု၍ ကျန် ၈၈ မျိုးဆက်တို့က အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုအမည်ဖြင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ရာ ဒေါ်အမာ၊ ဇာဂနာ စသည့် အတိုက်အခံ စာပေပညာရှင်များ အပါအဝင် လူထုလူတန်းစားပေါင်းစုံ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရာမှ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်သူလူထု၏ ရင်ဖွင့်ချက်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားမိသားစုများကို သွားရောက်အားပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုများကို စစ်အုပ်စု၏ ကြံ့ဖွံ့များနှင့် စွမ်းအားရှင်များက နှောင့်ယှက်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ၈ လေးလုံး (၁၉) နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ စစ်အုပ်စု၏ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန် တိုးမြှင့်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြလမ်းလျှောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် မင်းကိုနိုင်နှင့် အခြား ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသား ၁၂ ဦးနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရသည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် စစ်အစိုးရက ထောင်ဒဏ် (၆၅) နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပြီး ရှမ်းပြည်နယ် [[မိုင်းဆတ်မြို့|မိုင်းဆတ်]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။

၂၀၁၂-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၃)ရက်နေ့၊  နိုင်ငံတော် သမ္မတ[[ဦးသိန်းစိန်]]၏ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် အကျဉ်းသား ၆၅၁ဦး လွှတ်ရာတွင် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

== နိုင်ငံရေးသမားဘဝ ==
[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် NLD ပါတီ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/u-kokogyi-will-race-election-under-nld-flag-/2867661.html|title=၈၈ ဦးကိုကိုကြီး NLD မှ ဝင်ပြိုင်မည်|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese}}&lt;/ref&gt;နောက်ဆုံးတွင် ပါတီ၏ ဝင်ပြိုင်မည့် ကိုယ်စားလှယ်စားရင်းတွင် မပါဝင်ခဲ့ပေ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2015/08/07/79290.html|title=ပါတီထောင်မည့် ကိုကိုကြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;နောက်ပိုင်းတွင် ပါတီမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး၊ ထိုအတွက်ကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကိုယ်ပိုင်ပါတီဖြစ်သည့် [[ပြည်သူ့ပါတီ|ပြည်သူ့ပါတီ (People's Party)]] ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ===
၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဦးကိုကိုကြီးမှာ [[တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ ပြည်သူ့လွှတ်တော် တောင်ဥက္ကလာပ မဲဆန္ဒနယ် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးစီ မဲရရှိမှု
! စဉ် !! ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအမည် !! ပါတီအမည် !! မဲရုံမဲ !! ကြိုတင်မဲ !! စုစုပေါင်းမဲ !! ရာခိုင်နှုန်း
|-
| ၁။ || ဦးသက်တိုင်စိုး || [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ]]|| ၆၃,၃၁၉ || ၂၁,၉၁၃ || ၈၅,၂၃၂ || ၈၆.၂၉%
|-
| ၂။ || ဒေါက်တာမြင့်အောင် || [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]|| ၅,၉၅၃ || ၂,၄၈၉ || ၈,၄၄၂ || ၈.၅၅%
|-
| ၃။ || ဦးကိုကိုကြီး || [[ပြည်သူ့ပါတီ]]|| ၂,၀၈၁ || ၆၂၅ || ၂,၇၀၆ || ၂.၇၄%
|-
| ၄။ || ဦးမင်းနောင် || အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ || ၇၉၅ || ၂၉၈ || ၁,၀၉၃ || ၁.၁၀%
|-
| ၅။ || ဦးမြင့်ကိုကို || [[ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ]]|| ၇၇၅ || ၂၂၀ || ၉၉၅ || ၁.၀၁%
|-
| ၇။ || ဦးခင်မောင်ကြည် || [[ပြည်ထောင်စုကောင်းကျိုးဆောင်ပါတီ]]|| ၂၀၈ || ၉၈ || ၃၀၆ || ၀.၃၁%
|}
* အာဏာသိမ်းပိုက်ပြီးနောက် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]မှ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်]]အသစ်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၆ ရက်နေ့တွင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;can&quot;&gt;{{cite news|title=၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် စစ်ကောင်စီခန့်ကော်မရှင်ဖျက်သိမ်း|url=https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020/5979372.html|accessdate=၂၀၂၅ ဇွန် ၁၂|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250612074949/https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020/5979372.html|archivedate=၂၀၂၅ ဇွန် ၁၂}}&lt;/ref&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

{{Lifetime|၁၉၆၁| }}
[[Category:၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ]]
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]]
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၆၁ မွေးဖွားသူများ]]</text>
      <sha1>8f1zjk5ar7u1t5vrpqqneewdqeou17z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879728</id>
      <parentid>879727</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:24:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု */</comment>
      <origin>879728</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29996" sha1="8j4prjhp5shdur7ppjnnaijxqu1y5cc" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name        = ဦးကိုကိုကြီး
| image       = Ko Ko Gyi.jpg
| alt         = 
| caption     =
| birth_name  = 
| birth_date  = {{Birth date and age|1961|12|18|df=y}}
| birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ မြန်မာနိုင်ငံ
| death_date  = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} or {{Death-date and age|Month DD, YYYY|Month DD, YYYY}} (death date then birth date) --&gt;
| death_place = 
| education   = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (ပထမနှစ်၊ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးပညာ)
|years_active = 
| party       =ပြည်သူ့ပါတီ 
| parents     = ဦးသောင်းထွန်း
| spouse      = {{marriage|ဒေါ်ခင်သူသူဝင်း|2014}} 
|movement     = [[ရှစ်လေးလုံး|ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်း]]&lt;br /&gt;[[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး]]
|organization = [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်]]&lt;br /&gt;[[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]]
| other_names = 
| known_for   = 
| occupation  = နိုင်ငံရေးသမား
}}
[[File:Burma Democracy Activist Ko Ko Gyi.jpg|thumb|၈ လေးလုံး အရေးအခင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုကိုကြီး (အလယ်) အစိုးရ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် ရန်ကုန် ပြည်တွင်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာစဉ် (၂၀၁၂)]]
'''ဦးကိုကိုကြီး''' ([[၁၈ ဒီဇင်ဘာ]] [[၁၉၆၁]] မွေးဖွား) သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈ မျိုးဆက်]] ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်၊ လက်ရှိတွင် [[ပြည်သူ့ပါတီ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့သူနှင့် ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်ပါသည်။&lt;ref&gt;https://news-eleven.com/article/117352&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားခြင်းနှင့် ပညာရေး ==
ကိုကိုကြီးကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်မှုလက်မှု အထက်တန်းကျောင်း အမှတ် (၁) မှ လျှပ်စစ်ဘာသာရပ်ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ အထက်တန်း (ခ) အဆင့်ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်အတွင်း AGTI (EP) စက်မှုလက်မှု သိပ္ပံမှ လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဒီပလိုမာကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ စာမေးပွဲ၌ သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ ဘာသာရပ်များတွင် ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ တက္ကသိုလ်ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]၌ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ ပထမဆုံးအသုတ်အဖြစ် စတင်တက်ရောက် သင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် HGP အထက်တန်းရှေ့နေ စာမေးပွဲကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဘာသာရပ်၌ ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။

== ၁၉၈၈ ခုနှစ် ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု ==
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တံတားနီ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုမှစတင်၍ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ကျောင်းများပိတ်သိမ်းပြီးနောက် ပြန့်ကျဲသွားသော ကျောင်းသားအင်အားစုများကို စုစည်းကာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းရန် ဦးဆောင်စည်းရုံးခဲ့သူတစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံကြီးတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ သမဂ္ဂမြက်ခင်းပြင်တွင် ကျင်းပဖွဲ့စည်းခဲ့သော ညီလာခံမှ 'ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်' ၏ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု၏ စင်ပြိုင်အစိုးရ ထောက်ခံရေး စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နဝတ (တပ်မတော်) မှ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဖွဲ့စည်းရေးတွင် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။

== ဗကသ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများ (၁၉၈၉-၁၉၉၀) ==
၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်အလိုက် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများနှင့် စုစည်း၍ [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်|ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်]] ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ၌ ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၁ အဖြစ် ဆက်လက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဗကသများ အဖွဲ့ချုပ်၊ အလုပ်သမားများ သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့ (အယ်လ်အက်စ်-LS)၊ ရဟန်းပျိုများအဖွဲ့၊ အထိန်းသိမ်းခံ ကျောင်းသားဟောင်းများ အဖွဲ့ (၇၄ မှိုင်း) နှင့် အခြား တပ်ဦးများနှင့် ပူးပေါင်းကာ ဒေါ်ခင်ကြည် ဈာပနကော်မတီအမည်ဖြင့် ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် တပ်ပေါင်းစုအသွင် စတင်ဖွဲ့စည်း လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက် ကိုဘုန်းမော် ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားကျင်းပရေး ဦးဆောင်ကော်မတီ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများအကြား တောင်းဆိုချက် (၅) ချက်ကို ဘုံသဘောတူညီမှုဖြင့် ညှိနှိုင်းချမှတ် စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကို[[ဖုန်းမော်|ဘုန်းမော်]]ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည် ဝမ်းနည်းခြင်း ရက်သတ္တပတ်အဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်း မြို့နယ်အနှံ့အပြား၌ ဒီမိုကရေစီရေး လူထုဟောပြောပွဲများကို ကျင်းပဟောပြောခဲ့သည်။ &quot;လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကြားဖြတ်အစိုးရပြဿနာ&quot; ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စာတမ်းတစ်စောင်ကို ဗကသခေါင်းဆောင်များအကြား တင်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ပြီး၊ ထိုစာတမ်းနှင့်အတူ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် အထိမ်းအမှတ်၊ အခမ်းအနားများ၊ စည်းဝေးဟောပြောမှုများနှင့် စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗကသ၊ [[လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]]၊ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] (လူငယ်) တို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး၍ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြတ်သန်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရေး၊ တိုင်းရင်းသားများ တန်းတူညီမျှမှုရှိရေး၊ ကျောင်းသားလူငယ် ကိုယ်စားလှယ်များ လွှတ်တော်တွင်းပါဝင်ရေး ဟူသော အချက်လေးချက်ကို ပါတီဂိုဏ်းဂဏစွဲမပါဘဲ အမျိုးသားရေး ဦးတည်ချက်ဖြင့် ချမှတ်ထုတ်ပြန်နိုင်ခဲ့သည်။

[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ မေလ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရှိရေး ကြိုးပမ်းခြင်းများကို ဆောင်ရွက်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လ ဂန္ဒီညီလာခံ ကျင်းပရေးကို ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပြီး၊ ဂန္ဒီသဘောထား ကြေညာချက်ကို ဗကသအနေဖြင့် ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် နဝတနှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေရမှု (၁/၉၀ နှင့် ဂန္ဒီ) ကို ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးရန် [[နိုင်ငံတော် သံဃမဟာနာယကအဖွဲ့]]အား မေတ္တာရပ်ခံသည့် ကြေညာချက်ကို ဦးရေဝတ (ပျံလွန်တော်မူပြီး) (အထက်ဗမာပြည် လေးပြင်လေးရပ် သံဃာ့သာမဂ္ဂီ ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးပညိန္ဒ (အောက်ဗမာပြည် ရဟန်းပျိုသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးမောင်ကို (ကွယ်လွန်) (အလုပ်သမား သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့) တို့နှင့်အတူ လေးဦးပူးတွဲ လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့) သံဃာတော်များ သပိတ်မှောက်ကံဆောင်ပွဲ (ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇန ကံဆောင်ပွဲ) အတွက် ပံ့ပိုးကူညီပေးခဲ့သည်။

== ထောင်ဒဏ်ကျခံရခြင်းနှင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခြင်း ==
၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင် လက်ရှိသင်ယူနေသော နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ နောက်ဆုံးနှစ်မှ နုတ်ထွက်ကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ပညာရေးဝန်ကြီးထံ လိပ်မူ၍ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းတည်ရှိခွင့်ကို တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်လ်ဆု ရရှိခြင်း ထောက်ခံဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သည်ဟူသော စွဲချက်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထောင်ဒဏ် အနှစ် (၂၀) ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် သရက်အကျဉ်းထောင်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခံရပြီး ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် လွတ်မြောက်ကြောင်း အသိပေးခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ထိုနေ့မှစ၍ ပုဒ်မ ၁၀(က) ဖြင့် ဆက်လက်ချုပ်နှောင်ခြင်းခံရသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၃ နှစ် ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရသည်။

== ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့ ထူထောင်ခြင်းနှင့် နောက်ပိုင်းလှုပ်ရှားမှုများ ==
၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှ လွတ်မြောက်လာကြသော ၈၈ အရေးတော်ပုံက ကျောင်းသားလူငယ်များနှင့် အမျိုးသမီးများကို စုစည်းပြီး ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားများအဖွဲ့ကို ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် [[မင်းကိုနိုင်]]တို့နှင့်အတူ ထူထောင်ခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့ချုပ်၊ သက်ကြီးနိုင်ငံရေးသမားကြီးများ၊ စာပေအနုပညာရှင်ကြီးများ၊ ကို[[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]နှင့် မိတ်ဆွေများ၊ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်ကျောင်းသားများနှင့် လက်တွဲကာ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေများကို လေ့လာဆွေးနွေးခဲ့သည်။ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာရေး နည်းလမ်းများကို ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ ကိုကိုကြီး၊ မင်းကိုနိုင်၊ ဌေးကြွယ်၊ ပြုံးချိုနှင့် မင်းဇေယျာတို့ကို စစ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ အစပြု၍ ကျန် ၈၈ မျိုးဆက်တို့က အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုအမည်ဖြင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ရာ ဒေါ်အမာ၊ ဇာဂနာ စသည့် အတိုက်အခံ စာပေပညာရှင်များ အပါအဝင် လူထုလူတန်းစားပေါင်းစုံ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရာမှ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်သူလူထု၏ ရင်ဖွင့်ချက်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားမိသားစုများကို သွားရောက်အားပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုများကို စစ်အုပ်စု၏ ကြံ့ဖွံ့များနှင့် စွမ်းအားရှင်များက နှောင့်ယှက်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ၈ လေးလုံး (၁၉) နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ စစ်အုပ်စု၏ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန် တိုးမြှင့်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြလမ်းလျှောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် မင်းကိုနိုင်နှင့် အခြား ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသား ၁၂ ဦးနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရသည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် စစ်အစိုးရက ထောင်ဒဏ် (၆၅) နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပြီး ရှမ်းပြည်နယ် [[မိုင်းဆတ်မြို့|မိုင်းဆတ်]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။

၂၀၁၂-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၃)ရက်နေ့၊  နိုင်ငံတော် သမ္မတ[[ဦးသိန်းစိန်]]၏ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် အကျဉ်းသား ၆၅၁ဦး လွှတ်ရာတွင် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

== နိုင်ငံရေးသမားဘဝ ==
[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် NLD ပါတီ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/u-kokogyi-will-race-election-under-nld-flag-/2867661.html|title=၈၈ ဦးကိုကိုကြီး NLD မှ ဝင်ပြိုင်မည်|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese}}&lt;/ref&gt;နောက်ဆုံးတွင် ပါတီ၏ ဝင်ပြိုင်မည့် ကိုယ်စားလှယ်စားရင်းတွင် မပါဝင်ခဲ့ပေ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2015/08/07/79290.html|title=ပါတီထောင်မည့် ကိုကိုကြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;နောက်ပိုင်းတွင် ပါတီမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး၊ ထိုအတွက်ကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကိုယ်ပိုင်ပါတီဖြစ်သည့် [[ပြည်သူ့ပါတီ|ပြည်သူ့ပါတီ (People's Party)]] ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ===
၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဦးကိုကိုကြီးမှာ [[တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ ပြည်သူ့လွှတ်တော် တောင်ဥက္ကလာပ မဲဆန္ဒနယ် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးစီ မဲရရှိမှု&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ (၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ)|trans-title=Voter turnout for each Pyithu Hluttaw candidate (2020 General Election)|url=https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/1.%20Pyithu%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Pyithu%20Each%20Candidate%20Result.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20210201042254/https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/1.%20Pyithu%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Pyithu%20Each%20Candidate%20Result.pdf|archive-date=1 February 2021|website=[[Union Election Commission]]|language=Burmese}}&lt;/ref&gt;
! စဉ် !! ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအမည် !! ပါတီအမည် !! မဲရုံမဲ !! ကြိုတင်မဲ !! စုစုပေါင်းမဲ !! ရာခိုင်နှုန်း
|-
| ၁။ || ဦးသက်တိုင်စိုး || [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ]]|| ၆၃,၃၁၉ || ၂၁,၉၁၃ || ၈၅,၂၃၂ || ၈၆.၂၉%
|-
| ၂။ || ဒေါက်တာမြင့်အောင် || [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]|| ၅,၉၅၃ || ၂,၄၈၉ || ၈,၄၄၂ || ၈.၅၅%
|-
| ၃။ || ဦးကိုကိုကြီး || [[ပြည်သူ့ပါတီ]]|| ၂,၀၈၁ || ၆၂၅ || ၂,၇၀၆ || ၂.၇၄%
|-
| ၄။ || ဦးမင်းနောင် || အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ || ၇၉၅ || ၂၉၈ || ၁,၀၉၃ || ၁.၁၀%
|-
| ၅။ || ဦးမြင့်ကိုကို || [[ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ]]|| ၇၇၅ || ၂၂၀ || ၉၉၅ || ၁.၀၁%
|-
| ၇။ || ဦးခင်မောင်ကြည် || [[ပြည်ထောင်စုကောင်းကျိုးဆောင်ပါတီ]]|| ၂၀၈ || ၉၈ || ၃၀၆ || ၀.၃၁%
|}
* အာဏာသိမ်းပိုက်ပြီးနောက် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]မှ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်]]အသစ်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၆ ရက်နေ့တွင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;can&quot;&gt;{{cite news|title=၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် စစ်ကောင်စီခန့်ကော်မရှင်ဖျက်သိမ်း|url=https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020/5979372.html|accessdate=၂၀၂၅ ဇွန် ၁၂|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250612074949/https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020/5979372.html|archivedate=၂၀၂၅ ဇွန် ၁၂}}&lt;/ref&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

{{Lifetime|၁၉၆၁| }}
[[Category:၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ]]
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]]
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၆၁ မွေးဖွားသူများ]]</text>
      <sha1>8j4prjhp5shdur7ppjnnaijxqu1y5cc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879729</id>
      <parentid>879728</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:25:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု */</comment>
      <origin>879729</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30075" sha1="6pensudlb7efcx63hl27yqp1m4h8vcs" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name        = ဦးကိုကိုကြီး
| image       = Ko Ko Gyi.jpg
| alt         = 
| caption     =
| birth_name  = 
| birth_date  = {{Birth date and age|1961|12|18|df=y}}
| birth_place = [[ရန်ကုန်မြို့]]၊ မြန်မာနိုင်ငံ
| death_date  = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} or {{Death-date and age|Month DD, YYYY|Month DD, YYYY}} (death date then birth date) --&gt;
| death_place = 
| education   = [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]] (ပထမနှစ်၊ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးပညာ)
|years_active = 
| party       =ပြည်သူ့ပါတီ 
| parents     = ဦးသောင်းထွန်း
| spouse      = {{marriage|ဒေါ်ခင်သူသူဝင်း|2014}} 
|movement     = [[ရှစ်လေးလုံး|ရှစ်လေးလုံး အရေးအခင်း]]&lt;br /&gt;[[ရွှေဝါရောင် တော်လှန်ရေး]]
|organization = [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်]]&lt;br /&gt;[[၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများ]]
| other_names = 
| known_for   = 
| occupation  = နိုင်ငံရေးသမား
}}
[[File:Burma Democracy Activist Ko Ko Gyi.jpg|thumb|၈ လေးလုံး အရေးအခင်းနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုကိုကြီး (အလယ်) အစိုးရ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် ရန်ကုန် ပြည်တွင်းလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာစဉ် (၂၀၁၂)]]
'''ဦးကိုကိုကြီး''' ([[၁၈ ဒီဇင်ဘာ]] [[၁၉၆၁]] မွေးဖွား) သည် [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း|၈၈ မျိုးဆက်]] ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင်၊ လက်ရှိတွင် [[ပြည်သူ့ပါတီ]]ကို တည်ထောင်ခဲ့သူနှင့် ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်ပါသည်။&lt;ref&gt;https://news-eleven.com/article/117352&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားခြင်းနှင့် ပညာရေး ==
ကိုကိုကြီးကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ စက်မှုလက်မှု အထက်တန်းကျောင်း အမှတ် (၁) မှ လျှပ်စစ်ဘာသာရပ်ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ အထက်တန်း (ခ) အဆင့်ကို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၀ မှ ၁၉၈၃ ခုနှစ်အတွင်း AGTI (EP) စက်မှုလက်မှု သိပ္ပံမှ လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာ ဒီပလိုမာကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် အခြေခံပညာ စာမေးပွဲ၌ သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ ဘာသာရပ်များတွင် ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၄-၁၉၈၅ တက္ကသိုလ်ပညာသင်နှစ်တွင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]၌ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ ပထမဆုံးအသုတ်အဖြစ် စတင်တက်ရောက် သင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် HGP အထက်တန်းရှေ့နေ စာမေးပွဲကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဘာသာရပ်၌ ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။

== ၁၉၈၈ ခုနှစ် ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှု ==
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တံတားနီ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုမှစတင်၍ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ကျောင်းများပိတ်သိမ်းပြီးနောက် ပြန့်ကျဲသွားသော ကျောင်းသားအင်အားစုများကို စုစည်းကာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းရန် ဦးဆောင်စည်းရုံးခဲ့သူတစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၈၈၈၈ အရေးတော်ပုံကြီးတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ သမဂ္ဂမြက်ခင်းပြင်တွင် ကျင်းပဖွဲ့စည်းခဲ့သော ညီလာခံမှ 'ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်' ၏ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ကြားဖြတ်အစိုးရ ဖွဲ့စည်းရေးနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု၏ စင်ပြိုင်အစိုးရ ထောက်ခံရေး စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ နဝတ (တပ်မတော်) မှ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ဖွဲ့စည်းရေးတွင် ပံ့ပိုးကူညီခဲ့သည်။

== ဗကသ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများ (၁၉၈၉-၁၉၉၀) ==
၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်အလိုက် ကျောင်းသားသမဂ္ဂများနှင့် စုစည်း၍ [[ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်|ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်]] ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ၌ ဒုဥက္ကဋ္ဌ-၁ အဖြစ် ဆက်လက်တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဗကသများ အဖွဲ့ချုပ်၊ အလုပ်သမားများ သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့ (အယ်လ်အက်စ်-LS)၊ ရဟန်းပျိုများအဖွဲ့၊ အထိန်းသိမ်းခံ ကျောင်းသားဟောင်းများ အဖွဲ့ (၇၄ မှိုင်း) နှင့် အခြား တပ်ဦးများနှင့် ပူးပေါင်းကာ ဒေါ်ခင်ကြည် ဈာပနကော်မတီအမည်ဖြင့် ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့တွင် တပ်ပေါင်းစုအသွင် စတင်ဖွဲ့စည်း လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက် ကိုဘုန်းမော် ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားကျင်းပရေး ဦးဆောင်ကော်မတီ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် အင်အားစုများအကြား တောင်းဆိုချက် (၅) ချက်ကို ဘုံသဘောတူညီမှုဖြင့် ညှိနှိုင်းချမှတ် စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကို[[ဖုန်းမော်|ဘုန်းမော်]]ကျဆုံးခြင်း နှစ်ပတ်လည် ဝမ်းနည်းခြင်း ရက်သတ္တပတ်အဖြစ် ရန်ကုန်တိုင်း မြို့နယ်အနှံ့အပြား၌ ဒီမိုကရေစီရေး လူထုဟောပြောပွဲများကို ကျင်းပဟောပြောခဲ့သည်။ &quot;လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကြားဖြတ်အစိုးရပြဿနာ&quot; ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စာတမ်းတစ်စောင်ကို ဗကသခေါင်းဆောင်များအကြား တင်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ပြီး၊ ထိုစာတမ်းနှင့်အတူ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီးနောက် အထိမ်းအမှတ်၊ အခမ်းအနားများ၊ စည်းဝေးဟောပြောမှုများနှင့် စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗကသ၊ [[လူ့ဘောင်သစ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]]၊ [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်]] (လူငယ်) တို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေး၍ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြတ်သန်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရေး၊ တိုင်းရင်းသားများ တန်းတူညီမျှမှုရှိရေး၊ ကျောင်းသားလူငယ် ကိုယ်စားလှယ်များ လွှတ်တော်တွင်းပါဝင်ရေး ဟူသော အချက်လေးချက်ကို ပါတီဂိုဏ်းဂဏစွဲမပါဘဲ အမျိုးသားရေး ဦးတည်ချက်ဖြင့် ချမှတ်ထုတ်ပြန်နိုင်ခဲ့သည်။

[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၁၉၉၀|၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ မေလ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများ အနိုင်ရရှိရေး ကြိုးပမ်းခြင်းများကို ဆောင်ရွက်လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်လ ဂန္ဒီညီလာခံ ကျင်းပရေးကို ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပြီး၊ ဂန္ဒီသဘောထား ကြေညာချက်ကို ဗကသအနေဖြင့် ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် နဝတနှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံနေရမှု (၁/၉၀ နှင့် ဂန္ဒီ) ကို ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးရန် [[နိုင်ငံတော် သံဃမဟာနာယကအဖွဲ့]]အား မေတ္တာရပ်ခံသည့် ကြေညာချက်ကို ဦးရေဝတ (ပျံလွန်တော်မူပြီး) (အထက်ဗမာပြည် လေးပြင်လေးရပ် သံဃာ့သာမဂ္ဂီ ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးပညိန္ဒ (အောက်ဗမာပြည် ရဟန်းပျိုသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဦးမောင်ကို (ကွယ်လွန်) (အလုပ်သမား သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအဖွဲ့) တို့နှင့်အတူ လေးဦးပူးတွဲ လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့) သံဃာတော်များ သပိတ်မှောက်ကံဆောင်ပွဲ (ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇန ကံဆောင်ပွဲ) အတွက် ပံ့ပိုးကူညီပေးခဲ့သည်။

== ထောင်ဒဏ်ကျခံရခြင်းနှင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခြင်း ==
၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင် လက်ရှိသင်ယူနေသော နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာ နောက်ဆုံးနှစ်မှ နုတ်ထွက်ကြောင်း တင်ပြခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့စွဲဖြင့် ပညာရေးဝန်ကြီးထံ လိပ်မူ၍ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ တရားဝင်ဖွဲ့စည်းတည်ရှိခွင့်ကို တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်းအတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်လ်ဆု ရရှိခြင်း ထောက်ခံဆန္ဒပြပွဲ ဦးဆောင်သည်ဟူသော စွဲချက်ဖြင့် ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထောင်ဒဏ် အနှစ် (၂၀) ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

၁၉၉၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် သရက်အကျဉ်းထောင်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခံရပြီး ၁၉၉၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် လွတ်မြောက်ကြောင်း အသိပေးခံခဲ့ရသည်။ သို့သော် ထိုနေ့မှစ၍ ပုဒ်မ ၁၀(က) ဖြင့် ဆက်လက်ချုပ်နှောင်ခြင်းခံရသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အကျဉ်းထောင်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၃ နှစ် ထောင်ဒဏ်ကျခံခဲ့ရသည်။

== ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားများအဖွဲ့ ထူထောင်ခြင်းနှင့် နောက်ပိုင်းလှုပ်ရှားမှုများ ==
၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှ လွတ်မြောက်လာကြသော ၈၈ အရေးတော်ပုံက ကျောင်းသားလူငယ်များနှင့် အမျိုးသမီးများကို စုစည်းပြီး ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားများအဖွဲ့ကို ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် [[မင်းကိုနိုင်]]တို့နှင့်အတူ ထူထောင်ခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အဖွဲ့ချုပ်၊ သက်ကြီးနိုင်ငံရေးသမားကြီးများ၊ စာပေအနုပညာရှင်ကြီးများ၊ ကို[[ဇာဂနာ(ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင်)|ဇာဂနာ]]နှင့် မိတ်ဆွေများ၊ မျိုးဆက်သစ်လူငယ်ကျောင်းသားများနှင့် လက်တွဲကာ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေများကို လေ့လာဆွေးနွေးခဲ့သည်။ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာရေး နည်းလမ်းများကို ထောက်ခံကြောင်း ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းအထိ ကိုကိုကြီး၊ မင်းကိုနိုင်၊ ဌေးကြွယ်၊ ပြုံးချိုနှင့် မင်းဇေယျာတို့ကို စစ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ အစပြု၍ ကျန် ၈၈ မျိုးဆက်တို့က အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုအမည်ဖြင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ လွတ်မြောက်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ရာ ဒေါ်အမာ၊ ဇာဂနာ စသည့် အတိုက်အခံ စာပေပညာရှင်များ အပါအဝင် လူထုလူတန်းစားပေါင်းစုံ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ထိန်းသိမ်းခံထားရာမှ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် အဖြူရောင်လှုပ်ရှားမှုများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခဲ့ရာ ပြည်သူလူထု၏ ရင်ဖွင့်ချက်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားမိသားစုများကို သွားရောက်အားပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဤလှုပ်ရှားမှုများကို စစ်အုပ်စု၏ ကြံ့ဖွံ့များနှင့် စွမ်းအားရှင်များက နှောင့်ယှက်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် ၈ လေးလုံး (၁၉) နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ စစ်အုပ်စု၏ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ အဆမတန် တိုးမြှင့်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြလမ်းလျှောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့တွင် မင်းကိုနိုင်နှင့် အခြား ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသား ၁၂ ဦးနှင့်အတူ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရသည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် စစ်အစိုးရက ထောင်ဒဏ် (၆၅) နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပြီး ရှမ်းပြည်နယ် [[မိုင်းဆတ်မြို့|မိုင်းဆတ်]]အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းကျခံခဲ့ရသည်။

၂၀၁၂-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(၁၃)ရက်နေ့၊  နိုင်ငံတော် သမ္မတ[[ဦးသိန်းစိန်]]၏ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် အကျဉ်းသား ၆၅၁ဦး လွှတ်ရာတွင် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

== နိုင်ငံရေးသမားဘဝ ==
[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် NLD ပါတီ အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/u-kokogyi-will-race-election-under-nld-flag-/2867661.html|title=၈၈ ဦးကိုကိုကြီး NLD မှ ဝင်ပြိုင်မည်|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese}}&lt;/ref&gt;နောက်ဆုံးတွင် ပါတီ၏ ဝင်ပြိုင်မည့် ကိုယ်စားလှယ်စားရင်းတွင် မပါဝင်ခဲ့ပေ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/2015/08/07/79290.html|title=ပါတီထောင်မည့် ကိုကိုကြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;နောက်ပိုင်းတွင် ပါတီမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး၊ ထိုအတွက်ကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကိုယ်ပိုင်ပါတီဖြစ်သည့် [[ပြည်သူ့ပါတီ|ပြည်သူ့ပါတီ (People's Party)]] ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ===
[[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် ဦးကိုကိုကြီးမှာ [[တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ်]] မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု [[ပြည်သူ့လွှတ်တော်]] ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ ပြည်သူ့လွှတ်တော် တောင်ဥက္ကလာပ မဲဆန္ဒနယ် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးစီ မဲရရှိမှု&lt;ref&gt;{{Cite web|title=ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ (၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ)|trans-title=Voter turnout for each Pyithu Hluttaw candidate (2020 General Election)|url=https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/1.%20Pyithu%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Pyithu%20Each%20Candidate%20Result.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20210201042254/https://uecdata.s3.ap-southeast-1.amazonaws.com/2020%20Election%20Result%20%28%20Percentage%20%29/1.%20Pyithu%20Result%20%28%20Percentage%20%29/Pyithu%20Each%20Candidate%20Result.pdf|archive-date=1 February 2021|website=[[Union Election Commission]]|language=Burmese}}&lt;/ref&gt;
! စဉ် !! ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအမည် !! ပါတီအမည် !! မဲရုံမဲ !! ကြိုတင်မဲ !! စုစုပေါင်းမဲ !! ရာခိုင်နှုန်း
|-
| ၁။ || ဦးသက်တိုင်စိုး || [[အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ]]|| ၆၃,၃၁၉ || ၂၁,၉၁၃ || ၈၅,၂၃၂ || ၈၆.၂၉%
|-
| ၂။ || ဒေါက်တာမြင့်အောင် || [[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]|| ၅,၉၅၃ || ၂,၄၈၉ || ၈,၄၄၂ || ၈.၅၅%
|-
| ၃။ || ဦးကိုကိုကြီး || [[ပြည်သူ့ပါတီ]]|| ၂,၀၈၁ || ၆၂၅ || ၂,၇၀၆ || ၂.၇၄%
|-
| ၄။ || ဦးမင်းနောင် || အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ || ၇၉၅ || ၂၉၈ || ၁,၀၉၃ || ၁.၁၀%
|-
| ၅။ || ဦးမြင့်ကိုကို || [[ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ]]|| ၇၇၅ || ၂၂၀ || ၉၉၅ || ၁.၀၁%
|-
| ၇။ || ဦးခင်မောင်ကြည် || [[ပြည်ထောင်စုကောင်းကျိုးဆောင်ပါတီ]]|| ၂၀၈ || ၉၈ || ၃၀၆ || ၀.၃၁%
|}
* အာဏာသိမ်းပိုက်ပြီးနောက် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ|စစ်ကောင်စီ]]မှ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်]]အသစ်က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၆ ရက်နေ့တွင် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ပယ်ဖျက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;can&quot;&gt;{{cite news|title=၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် စစ်ကောင်စီခန့်ကော်မရှင်ဖျက်သိမ်း|url=https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020/5979372.html|accessdate=၂၀၂၅ ဇွန် ၁၂|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250612074949/https://burmese.voanews.com/a/myanmar-election-2020/5979372.html|archivedate=၂၀၂၅ ဇွန် ၁၂}}&lt;/ref&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

{{Lifetime|၁၉၆၁| }}
[[Category:၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ]]
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ]]
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၆၁ မွေးဖွားသူများ]]</text>
      <sha1>6pensudlb7efcx63hl27yqp1m4h8vcs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ကိုကိုကြီး၊ တောင်တွင်းကြီး</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12330</id>
    <revision>
      <id>879723</id>
      <parentid>813731</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:03:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879723</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9815" sha1="ln0mkutggyfixvex8a9ct85pypd2lrw" xml:space="preserve">{{Infobox အတ္ထုပ္ပတ္တိ
| အမည် = တောင်တွင်းကြီး ကိုကိုကြီး
| ဓာတ်ပုံ = 
| သက်တမ်း = (၁၉၃၁-၁၉၈၁)
| မွေးသက္ကရာဇ် = {{Birth date|၁၉၁၃|၀၂|၁၅}}
| အမည်ရင်း = ကိုကိုကြီး
| မိဘအမည် =  ဦးဘိုထိန်+ ဒေါ်စံရှင်
| မွေးဖွားရာဒေသ = [[တပ်ကုန်းမြို့နယ်]]၊ ရှောက်ကုန်းကျေးရွာ
| နိုင်ငံသား = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}
| လူမျိုး = မြန်မာ
| ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာ = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
| ပညာအရည်အချင်း = ဒဿမတန်း
| အလုပ်အကိုင် = ကျောင်းဆရာ၊ စာရေးဆရာ
| ကြင်ဖော် = ဒေါ်ခင်ခင်ကြီး
| သားသမီး = သားငါးယောက် 
|ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု = 
| ထင်ရှားသည့်လက်ရာများ = 
| ရရှိခဲ့သည့်ဘွဲ့တံဆိပ်များ = ဘာသာပြန် [[အမျိုးသား စာပေဆု]] (၁၉၇၁)
| ကွယ်လွန်ရက် = {{Death date and age|၁၉၈၁|၁၀|၂၅|၁၉၁၃|၀၂|၁၅}}
| ကွယ်လွန်ရာဒေသ = 
| ကလောင် အမည်ခွဲများ = မရှိပါ
| လက်မှတ် =
| ကွန်ယက် =
 }}
တောင်တွင်းကြီး '''ကိုကိုကြီး''' (၁၉၃၁-၁၉၈၁) သည် [[တပ်ကုန်းမြို့နယ်]]၊ [[ရှောက်ကုန်းကျေးရွာ]]ဇာတိ ဖြစ်သည်။ ၁၉၁၃ ခု၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် အဖ ဦးဘိုထိန်၊ အမိ ဒေါ်စံရှင်တို့မှ မွေးဖွားသည်။ မွေးချင်း ညီအစ်ကို သုံးယောက်ရှိသည့် အနက် အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။


ဦးကိုကိုကြီးသည် ငယ်စဉ်ကပင် မိဘများနှင့်အတူ တောင်တွင်းကြီးသို့ ပြောင်းရွှေ့ နေထိုင်ခဲ့သည်။ [[မင်းဘူးမြို့]]၊ အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်း၌ ဒဿမတန်း အောင်မြင်သည့် ၁၉၃၁ ခုနှစ်အထိ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၃၃ မှ ၁၉၄ဝ အထိ တောင်တွင်းကြီး ဆရာတော် အရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ထူထောင်သော ဗုဒ္ဓသာသနာပြုကျောင်းတွင် စေတနာ့ဝန်ထမ်း ကျောင်းဆရာ လုပ်သည်။ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် ဆရာဖြစ်သင်တန်း တတ်ရောက် အောင်မြင်သည်။


၁၉၃၄ တွင် ကျောင်းဆရာလုပ်ရင်း [[တို့ဗမာ အစည်းအရုံး]]သို့ ဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၅ တွင် [[တောင်တွင်းကြီးမြို့နယ်]] တို့ဗမာ အစည်းအရုံး၏ အတွင်းရေးမှူးနှင့် လက်ရုံးတပ် တာဝန်ခံ စသည့် တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်သည်။ ၁၉၃၇ တွင် [[လီနင်]] အတ္ထုပ္ပတ္တိကို မြန်မာဘာသာဖြင့် ပထမဆုံး ပြန်ဆိုရေးသားသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် မတိုင်မီ တို့ဗမာ အစည်းအရုံးကြီး၏ကြွေးကြော်သံ ဂျာနယ်၊ ဘာမား ဂျာနယ်၊ တိုးတတ်ရေး မဂ္ဂဇင်းတို့၌ ဘာသာပြန်၊ အတ္ထုပ္ပတ္တိနှင့် ဆောင်းပါးများ ရေးခဲ့သည်။


၁၉၄ဝ-၄၁ ခုနှစ်တွင် မန္တလေးမြို့ ဗုဒ္ဓဘာသာသနနုဂ္ဂဟ အမျိုးသားကျောင်း၌ ကျောင်းဆရာ လုပ်သည်။ ၁၉၄၂ တွင် စစ်ကိုင်းတောင်ရိုး ဘီအိုင်အေ (BIA) ၌ တာဝန်ခံ အဖြစ် တာဝန်ယူသည်။ ထို့နောက် [[မြင်းခြံခရိုင်]]၊ [[ဆီမီးခုံမြို့]] ဘီအိုင်အေ (BIA) အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့တွင် အာရှလူငယ် အစည်းအရုံး၌ တာဝန်ယူသည်။ ဂျပန် တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်သည်။ [[ဒုတိယကမ္ဘာစစ်]] ပြီးသောအခါ [[မကွေးခရိုင်]]၊ [[ဖဆပလ]] ပြန်ကြားရေးမှူး၊ ထို့နောက် မကွေးခရိုင် အမှုထမ်းပေါင်းစုံက စည်းရုံးရေး တာဝန်ခံ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ ထို့နောက် [[ပြည်သူ့ရဲဘော် ပါတီ]] အဖြစ် တောခိုခဲ့သည်။


၁၉၄၈ ခုနှစ်၌ စာပေဗိမာန်တွင် စာပြုအဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေး၊ အဘိဓမ္မာ၊ သမိုင်းစသည့် စာအုပ်များနှင့် ဝတ္ထုရှည်၊ ဝတ္ထုတိုပေါင်း ၄ဝ ကျော်ကို ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ ကလေးများ အတွက် ဆောင်းပါးပုံပြင်ပေါင်း ၂ဝဝ ကျော်ကိုလည်း မန္တလေး [[လူထု သတင်းစာ]]၊  ဂျာနယ်နှင့် [[ရှုမဝ ရုပ်စုံမဂ္ဂဇင်း]]များ၌ ရေးသားခဲ့သည်။ ဦးကိုကိုကြီး (တောင်တွင်းကြီး) ကလောင်အမည်ဖြင့် ဘုံရိပ်သာ၊ ပုရစ်လူရည်ချွန်မှတ်တမ်း စသည်တို့ကို ဘာသာပြန်ခဲ့သည်။ ဘာသာပြန် လုံးချင်း စာအုပ်ပေါင်း ၂၅ အုပ်ခန့် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် 'တောင်တွင်းကြီး ကိုကိုကြီး' ကလောင်အမည် ယူခဲ့သည်။ ထို့နောက် စာအုပ်တိုက်ဖွင့်၍ ဂန္ထဝင်မြောက် စာပေများ ရေးသားခဲ့ရာ 'ဂေါ်ကီ'၊ 'အမေ' စသည့် စာအုပ်များသည် ထင်ရှားလေသည်။


ရုရှား စာရေးဆရာကြီး ဂေါ်ကီ၏ The Three ဝတ္ထုကို 'သူတို့သုံးယောက်' အမည်ဖြင့် ဘာသာပြန်ခဲ့သည်။ ရုရှား ကျောမွဲတို့၏ အကြောင်း ဘဝသရုပ်ဖော် ဝတ္ထု ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ စာအုပ်ဖြင့် ၁၉၇၁ ခုနှစ်အတွက် ဘာသာပြန် အမျိုးသား စာပေဆု ရရှိခဲ့သည်။

== ဘဝနိဂုံး ==
၁၉၈၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်သည်။ ဦးကိုကိုကြီး ကွယ်လွန်သည့် အချိန်တွင် ဇနီး ခင်ခင်ကြီးနှင့် သားငါးယောက် ကျန်ရစ်သည်။&lt;ref&gt;အားမာန်သစ် စာပေမှ ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ပထမအကြိမ် ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေတဲ့ သန်းဝင်လှိုင် ရေးသားပြုစုတဲ့ 'အကျော်ဇေယျ စာဆိုတော်များ' စာအုပ်မှ&lt;/ref&gt;
== ကိုးကား ==
&lt;references/&gt;
* (က) မလိခ၊ မြန်မာစာပေအဘိဓာန် တွဲ (၃)၊ စာ-၆၂၊ ၆၃။
* (ခ) မြန်မာစွယ်စုံကျမ်း နှစ်ချုပ် (၁၉၈၂)၊ စာ-၁၄၆။

[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၁၃ မွေးဖွားသူများ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၈၁ ကွယ်လွန်သူများ]]</text>
      <sha1>ln0mkutggyfixvex8a9ct85pypd2lrw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879725</id>
      <parentid>879723</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:08:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879725</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10715" sha1="5w7owet1agai5h5079zw3flzk1awd0d" xml:space="preserve">{{Infobox အတ္ထုပ္ပတ္တိ
| အမည် = တောင်တွင်းကြီး ကိုကိုကြီး
| ဓာတ်ပုံ = 
| သက်တမ်း = (၁၉၃၁-၁၉၈၁)
| မွေးသက္ကရာဇ် = {{Birth date|၁၉၁၃|၀၂|၁၅}}
| အမည်ရင်း = ကိုကိုကြီး
| မိဘအမည် =  ဦးဘိုထိန်+ ဒေါ်စံရှင်
| မွေးဖွားရာဒေသ = [[တပ်ကုန်းမြို့နယ်]]၊ ရှောက်ကုန်းကျေးရွာ
| နိုင်ငံသား = {{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}
| လူမျိုး = မြန်မာ
| ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာ = [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
| ပညာအရည်အချင်း = ဒဿမတန်း
| အလုပ်အကိုင် = ကျောင်းဆရာ၊ စာရေးဆရာ
| ကြင်ဖော် = ဒေါ်ခင်ခင်ကြီး
| သားသမီး = သားငါးယောက် 
|ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု = 
| ထင်ရှားသည့်လက်ရာများ = 
| ရရှိခဲ့သည့်ဘွဲ့တံဆိပ်များ = ဘာသာပြန် [[အမျိုးသား စာပေဆု]] (၁၉၇၁)
| ကွယ်လွန်ရက် = {{Death date and age|၁၉၈၁|၁၀|၂၅|၁၉၁၃|၀၂|၁၅}}
| ကွယ်လွန်ရာဒေသ = 
| ကလောင် အမည်ခွဲများ = မရှိပါ
| လက်မှတ် =
| ကွန်ယက် =
 }}
တောင်တွင်းကြီး '''ကိုကိုကြီး''' (၁၉၃၁-၁၉၈၁) ကို ၁၉၁၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် [[မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး|မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊]] [[တပ်ကုန်းမြို့နယ်]]၊ ရှောက်ကုန်းကျေးရွာ၌ အဖ ဦးဘိုထိန်နှင့် အမိ ဒေါ်စံရှင်တို့က မွေးဖွားခဲ့သည်။ မွေးချင်းညီအစ်ကို သုံးဦးအနက် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်ကပင် မိဘများနှင့်အတူ တောင်တွင်းကြီးသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် တောင်တွင်းကြီး ကိုကိုကြီး ဟူသော ကလောင်အမည်ကို ယူခဲ့သည်။

== ပညာရေးနှင့် ဆရာဘဝ ==
ဦးကိုကိုကြီးသည် [[မင်းဘူးမြို့]]ရှိ အစိုးရအထက်တန်းကျောင်း၌ ၁၉၃၁ ခုနှစ်အထိ ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီး ဒဿမတန်း အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၃ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၀ ပြည့်နှစ်အထိ တောင်တွင်းကြီး ဆရာတော် အရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ထူထောင်သော ဗုဒ္ဓသာသနာပြုကျောင်းတွင် စေတနာ့ဝန်ထမ်း ကျောင်းဆရာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် ဆရာဖြစ်သင်တန်း တက်ရောက်အောင်မြင်ခဲ့သည်။

== နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများ ==
၁၉၃၄ ခုနှစ်တွင် ကျောင်းဆရာအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေရင်း တို့ဗမာအစည်းအရုံးသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၅ ခုနှစ်တွင် တောင်တွင်းကြီးမြို့နယ် တို့ဗမာအစည်းအရုံး၏ အတွင်းရေးမှူးနှင့် လက်ရုံးတပ်တာဝန်ခံ စသည့်တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် မတိုင်မီ တို့ဗမာအစည်းအရုံးကြီး၏ ကြွေးကြော်သံဂျာနယ်၊ ဘာမားဂျာနယ်၊ တိုးတက်ရေးမဂ္ဂဇင်းတို့၌ ဘာသာပြန်၊ အတ္ထုပ္ပတ္တိနှင့် ဆောင်းပါးများ ရေးသားခဲ့သည်။

== စစ်အတွင်းနှင့် စစ်ပြီးခေတ် တာဝန်များ ==
၁၉၄၀-၄၁ ခုနှစ်တွင် မန္တလေးမြို့ ဗုဒ္ဓဘာသာသာသနနုဂ္ဂဟ အမျိုးသားကျောင်း၌ ကျောင်းဆရာအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် စစ်ကိုင်းတောင်ရိုး ဘီအိုင်အေ (BIA) ၌ တာဝန်ခံအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် မြင်းခြံခရိုင်၊ ဆီမီးခုံမြို့ရှိ ဘီအိုင်အေ (BIA) အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွင် အာရှလူငယ်အစည်းအရုံး၌ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပြီးသောအခါ မကွေးခရိုင်၊ ဖဆပလ ပြန်ကြားရေးမှူး အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ထို့နောက် မကွေးခရိုင် အမှုထမ်းပေါင်းစုံစည်းရုံးရေး တာဝန်ခံအဖြစ်လည်းကောင်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပြည်သူ့ရဲဘော်ပါတီအဖြစ် တောခိုခဲ့သည်။

== စာပေဘဝနှင့် ထင်ရှားသော လက်ရာများ ==
၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် စာပေဗိမာန်၌ စာပြုအဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေး၊ အဘိဓမ္မာ၊ သမိုင်း စသည့် စာအုပ်များနှင့် ဝတ္ထုရှည်၊ ဝတ္ထုတိုပေါင်း ၄၀ ကျော်ကို ဘာသာပြန်ဆိုခဲ့သည်။ ကလေးများအတွက် ဆောင်းပါးပုံပြင်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ကိုလည်း မန္တလေးလူထုသတင်းစာ၊ ဂျာနယ်နှင့် ရှုမဝရုပ်စုံမဂ္ဂဇင်းများ၌ ရေးသားခဲ့သည်။

ဦးကိုကိုကြီး (တောင်တွင်းကြီး) ကလောင်အမည်ဖြင့် ဘုံရိပ်သာ၊ ပုရစ်လူရည်ချွန်မှတ်တမ်း စသည်တို့ကို ဘာသာပြန်ခဲ့သည်။ ဘာသာပြန် လုံးချင်းစာအုပ်ပေါင်း ၂၅ အုပ်ခန့် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် 'တောင်တွင်းကြီး ကိုကိုကြီး' ကလောင်အမည်ကို အတည်တကျ ယူခဲ့သည်။ ထို့နောက် ကိုယ်ပိုင်စာအုပ်တိုက်ဖွင့်၍ ဂန္ထဝင်မြောက်စာပေများ ရေးသားခဲ့ရာ 'ဂေါ်ကီ'၊ 'အမေ' စသည့် စာအုပ်များသည် အထူးထင်ရှားသည်။

== ဆုများ ==
ရုရှားစာရေးဆရာကြီး ဂေါ်ကီ၏ &quot;The Three&quot; ဝတ္ထုကို 'သူတို့သုံးယောက်' အမည်ဖြင့် ဘာသာပြန်ခဲ့သည်။ ယင်းဝတ္ထုသည် ရုရှားကျောမွဲတို့၏ ဘဝသရုပ်ဖော်ဝတ္ထုဖြစ်သည်။ အဆိုပါစာအုပ်ဖြင့် ၁၉၇၁ ခုနှစ်အတွက် ဘာသာပြန် အမျိုးသားစာပေဆု ကို ရရှိခဲ့သည်။

== ဘဝနိဂုံး ==
၁၉၈၁ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်သည်။ ဦးကိုကိုကြီး ကွယ်လွန်သည့် အချိန်တွင် ဇနီး ခင်ခင်ကြီးနှင့် သားငါးယောက် ကျန်ရစ်သည်။&lt;ref&gt;အားမာန်သစ် စာပေမှ ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ပထမအကြိမ် ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေတဲ့ သန်းဝင်လှိုင် ရေးသားပြုစုတဲ့ 'အကျော်ဇေယျ စာဆိုတော်များ' စာအုပ်မှ&lt;/ref&gt;
== ကိုးကား ==
&lt;references/&gt;
* (က) မလိခ၊ မြန်မာစာပေအဘိဓာန် တွဲ (၃)၊ စာ-၆၂၊ ၆၃။
* (ခ) မြန်မာစွယ်စုံကျမ်း နှစ်ချုပ် (၁၉၈၂)၊ စာ-၁၄၆။

[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာ စာရေးဆရာများ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၁၃ မွေးဖွားသူများ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၈၁ ကွယ်လွန်သူများ]]</text>
      <sha1>5w7owet1agai5h5079zw3flzk1awd0d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>တမ်းပလိတ်:Location map Thailand</title>
    <ns>10</ns>
    <id>12665</id>
    <revision>
      <id>879761</id>
      <parentid>387488</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T23:48:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Milenioscuro</username>
        <id>15585</id>
      </contributor>
      <comment>svg</comment>
      <origin>879761</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="597" sha1="e9i48ejmi1obygl412wiczpf55l7v6h" xml:space="preserve">{{#switch:{{{1}}}
| name   = ထိုင်းနိုင်ငံ
| top    = 20.6
| bottom = 5.4
| left   = 97.1
| right  = 106.0
| image  = Thailand adm location map.svg
| image1 = Thailand relief location map.svg
| defaultscale = 0.57
}}&lt;noinclude&gt;
{{Location map/Info}}
{{Documentation}}

[[Category:နိုင်ငံအလိုက် တည်နေရာပြ မြေပုံတမ်းပလိတ်များ|Thailand]]
[[Category:ထိုင်းနိုင်ငံ တည်နေရာပြ မြေပုံတမ်းပလိတ်များ|*]]

&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>e9i48ejmi1obygl412wiczpf55l7v6h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ဒေးဗစ် လိုး</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19107</id>
    <revision>
      <id>879747</id>
      <parentid>870088</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T17:55:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>115</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:David_Low_(cartoonist)_1943.jpg|David_Low_(cartoonist)_1943.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Jameslwoodward|Jameslwoodward]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:David Low (cartoonist) 1947.jpg|]].</comment>
      <origin>879747</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3640" sha1="muj98j325s2c686upurq0li1o59oe9y" xml:space="preserve">မျက်မှောက်ခေတ်တွင် ရုပ်ပြောင်ကာတွန်းများ ခေတ်စားလာသည့်အလျောက် နိုင်ငံရေး ရုပ်ပြောင် ကာတွန်းရေးဆွဲသူတို့တွင် ဒေးဗစ်လိုး (ခရစ် ၁၈၉၁ - ၁၉၆၃)သည် အလွန်ထင်ရှားပေသည်။ ဒေးဗစ် လိုးသည် [[နယူးဇီလန်နိုင်ငံ]]၊ [[ဒန်နီဒင်မြို့]]၌ ၁၈၉၁ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဖွား မြင်သည်။ ဦးစွာ၌ နယူးဇီလန်နှင့် [[ဩစတြေးလီးယားနိုင်ငံ]]များတွင် ရုပ်ပြောင်ကာတွန်းရေးဆရာအဖြစ် လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီးနောက် [[လန်ဒန်မြို့]]သို့ ရွှေ့ ပြောင်းလာခဲ့သည်။ ၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် လန်ဒန်မြို့၌ ထုတ်ဝေသော စတားအမည်ရှိ သတင်းစာတွင် [[ရုပ်ပြောင်ကာတွန်းရေးဆရာ]]အဖြစ် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်သည်။ ဒေးဗစ်လိုးရေးဆွဲသော ရုပ်ပြောင်ကာတွန်းများမှာ အလွန်သရုပ်ပေါ်သဖြင့် ထင်ရှားကျော်စောလေသည်။ ၁၉၂၇ ခုနှစ်တွင် လော့ဗီဗားဗရွတ်ပိုင် အီးဗနင်းစတင်းဒတ် သတင်းစာတိုက်၌ ရုပ်ပြောင်ကာတွန်းရေးဆရာအဖြစ် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်သည်။ ဒေးဗစ်လိုးသည် ထင်ရှားသော နိုင်ငံပြုသုခမိန် တို့၏ ထူးခြားပေါ်လွင်နေသော အချက်များကို သူရေးဆွဲသောရုပ်ပြောင်များ ဖြင့် သရုပ်ပေါ်စေ၏။ အထူးသဖြင့် ကာနယ်ဗလင့် အမည်တပ်သည့် ဗြိတိသျှ ကွန်ဆားဗတစ် နိုင်ငံရေးသမား၏ ရုပ်ပြောင်သည် ဒေးဗစ်လိုး၏ လက်စွမ်းကို အကဲခတ်နိုင်စေသော ရုပ်ပြောင်အဖြစ်ထင်ရှားသည်။ ဒေးဗစ် လိုးသည် ရုပ်ပြောင်ရေးဆွဲရုံမကဘဲ ခေတ်ပေါ်ရုပ်ပြောင်သမိုင်းစာအုပ်ကိုလည်း ရေးသားပြုစုခဲ့လေသည်။ဒေးဗစ်လိုးသည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်သည်။&lt;ref&gt;မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)&lt;/ref&gt;

== ကိုးကား ==
&lt;references/&gt;

{{lifetime|၁၈၉၁|၁၉၆၃}}
[[Category:နယူးဇီလန် ကာတွန်းဆရာများ]] 
[[Category:ဗြိတိသျှ ကာတွန်းဆရာများ]]</text>
      <sha1>muj98j325s2c686upurq0li1o59oe9y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>၈ မေ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>21149</id>
    <revision>
      <id>879733</id>
      <parentid>870664</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:33:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* မွေးဖွားသူများ */</comment>
      <origin>879733</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8761" sha1="6kudi3u68gp9znxa0mjpahlncdr8gm4" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable&quot; | align=right 
|-
| {{မေလ}}
|}
[[မေ]]လ၊ (၈)ရက်နေ့ သည် [[ဂရီဂေါရီးယန်းပြက္ခဒိန်]]အရ တစ်နှစ်တာ၏ (၁၂၈)ရက်မြောက် ([[ရက်ထပ်နှစ်]]ဖြစ်လျှင် (၁၂၉)ရက်မြောက်)) နေ့ရက် ဖြစ်သည်။ ယင်းတစ်နှစ်တာ ကုန်ဆုံးရန် ရက်ပေါင်း (၂၃၇) ရက် ကျန်သေးသည်။ 

== ဖြစ်စဉ်များ ==
=== ၁၆၀၀ ခုနှစ် မတိုင်မှီ ===
*၄၅၃ ဘီစီ &amp;ndash; နွေဦးနှင့် ဆောင်းဦးခေတ်: ကျင်းနိုင်ငံတွင်းရှိ အိမ်တော်များကြား စစ်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကျောင်အိမ်တော်(House of Zhao)သည် ရှီအိမ်တော်(House of Zhi) ကို  ကျင်းယန်တိုက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်စေခဲ့သည်။
*[[၄၁၃]] &amp;ndash; ဧကရာဇ် [[:en:Honorius (emperor)|ဟိုနိုရီးယပ်စ်]] သည် [[:en:Visigoths|ဗစ်စီဂေါ့သ်]] တို့၏ လုယက်ဖျက်ဆီးခြင်းကို ခံရသော အီတလီပြည်နယ်များဖြစ်သည့် [[:en:Province of Viterbo|တူးရှား]]၊ [[:en:Campania|ကန်ပါးနီးယား]]၊ [[:en:Picenum|ပိုင်စီနမ်]]၊ [[:en:Samnium|ဆမ်နီယမ်]]၊ [[:en:Apulia|အာပူလီယာ]]၊ [[:en:Lucania|လူစီယားနား]] နှင့် [[:en:Calabria|ကာလာဘရီးယား]] တို့အား အခွန်သက်သာခွင့် အမိန့်တော်ပြန်တမ်းအား လတ်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Pharr|first1=Clyde|last2=Davidson|first2=Theresa Sherrer|last3=Pharr|first3=Mary Brown|last4=Williams|first4=Dickerman|title=The Theodosian Code and Novels, and the Sirmondian Constitutions|location=Union, N.J.|publisher=Lawbook Exchange|date=2006|isbn=9781584771463|url=https://books.google.com/books?id=-ROBb7SIvYgC|page=319}}&lt;/ref&gt;
*[[၅၈၉]] &amp;ndash; [[:en:Reccared I|ပထမမြောက် ရပ်စ်ကာရက်ဒ်]]သည် [[:en:Third Council of Toledo|တတိယမြောက် တိုလေဒိုကောင်စီ]]ကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး [[:en:Visigoths|စပိန် ဗစ်စီဂေါ့သစ်]]တို့အား [[ကက်သလစ် အသင်းတော်]]သို့ ဝင်ရောက်စေခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Rosenwein|first=Barbara H.|title=Reading the Middle Ages: Sources From Europe, Byzantium, and the Islamic World|location=Toronto|publisher=University of Toronto Press|date=2018|isbn=9781442636736|url=https://books.google.com/books?id=6JNbAgAAQBAJ|page=49|postscript=none}}; {{cite book|last=Vogel|first=Albrecht|chapter=Toledo, Councils of|title=A Religious Encyclopædia, or, Dictionary of Biblical, Historical, Doctrinal and Practical Theology. Volume III|editor-last1=Schaff|editor-first1=Philip|editor-last2=Jackson|editor-first2=Samuel Macauley|editor-last3=Schaff|editor-first3=David S.|location=Edinburgh|publisher=T. &amp; T. Clark|date=1882|oclc=28786745|url=https://books.google.com/books?id=qPZMAQAAMAAJ|page=2367}}&lt;/ref&gt;
*[[၁၃၆၀]] &amp;ndash အင်္ဂလန်နိုင်ငံမှ [[:en:Edward III of England|တတိယမြောက် အက်ဒွပ်ဘုရင်]]နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ [[:en:John II of France|ဒုတိယမြောက် ဂျွန်ဘုရင်]]တို့အကြား [[:en:Treaty of Brétigny|ဘရီတီနီ စာချုပ်]]&lt;ref name=p118&gt;p118 Hersch Lauterpacht, &quot;Volume 20 of International Law Reports, Cambridge University Press, 1957, {{ISBN|0-521-46365-3}}&lt;/ref&gt;
*[[၁၄၂၉]] &amp;ndash; [[ဂျုန်းအော့အတ်]] သည် [[:en:Siege of Orléans|အော်လီယန်းမြို့အား လုပ်ကြံသိမ်းပိုက်ခြင်း]]မှ ကယ်တင်ခဲ့ပြီး နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏အရှိန်ကို အပြောင်းအလဲဖြစ်စေခဲ့သည်။
*[[၁၄၅၀]] &amp;ndash; [[:en:Henry VI of England|ဆဋ္ဌမမြောက် ဟင်နရီဘုရင်]]အား ကန်တစ်ရှ်မန်း [[:en:Jack Cade's Rebellion|ပုန်ကန်မှု]] ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
*[[၁၅၁၆]] &amp;ndash; ထရင်း ဒိုင်း(Trịnh Duy) ဦးဆောင်သော ဘုရင့်အစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် ဧကရာဇ် လီတောင်း(Lê Tương)အား လုပ်ကြံခဲ့ပြီးထွက်ပြေးခဲ့ရာ မြို့တော် [[ဟနွိုင်းမြို့|တန်လောင်Thăng Long]]မှာ ကျဆုံးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
*[[၁၅၄၁]] &amp;ndash; စပိန် စူးစမ်းရှာဖွေရေးသမား [[:en:Hernando de Soto|ဟာနန်ဒို ဒီ ဆော်တို]]သည် ယနေ့ခေတ် [[:en:Walls, Mississippi|ဝေါလ်မြို့]]၊ [[မစ္စစ္စပီပြည်နယ်]] အနီးတွင် ရပ်တန့်ခဲ့ပြီး [[မစ္စစ္စပီမြစ်]]ကြီးအား တွေ့မြင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Dye|first=David H.|chapter=Reconstruction of the de Soto Route in Arkansas: The Mississippi Alluvial Plain|title=The Expedition of Hernando de Soto West of the Mississippi, 1541-1543: Proceedings of the de Soto Symposia, 1988 and 1990|editor-last1=Young|editor-first1=Gloria A.|editor-last2=Hoffman|editor-first2=Michael P.|location=Fayetteville, Ark.|publisher=University of Arkansas Press|date=1993|isbn=9781557282705|url=https://books.google.com/books?id=EIt0uRRwPPMC|page=40}}&lt;/ref&gt;(ထိုမြစ်သည် စပိန်တို့အတွက် ၁၅၁၉ ခုနှစ် [[:en:Alonso Álvarez de Pineda|အလန်ဆို အာဗာရပ်ဇ် ဒီ ပီနီဒါ]] ပေးခဲ့သော အမည်ဖြစ်သည့်  ''Río de Espíritu Santo'' ဟု နာမည်တွင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Weber|first=David John|title=The Spanish Frontier in North America|location=New Haven, Conn.|publisher=Yale University Press|date=2009|isbn=9780300140682|url=https://books.google.com/books?id=MUCmD15yEAYC|page=29}}&lt;/ref&gt;
*


===၁၉၀၁–လက်ရှိ===
*[[၂၀၂၅]] &amp;ndash; [[၂၀၂၅ ခုနှစ် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ]]မှ ကာဒီနယ် ရောဘတ်ပရီဗို့စ် အား [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး လီယို ၁၄]] ဘွဲ့ဖြင့် [[ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော်]] ၏ ၂၆၇ ပါးမြောက် [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး]]အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web |title=USA Cardinal Prevost elected Pope Leo XIV |url=https://www.reuters.com/world/europe/usa-cardinal-prevost-elected-pope-leo-xiv-2025-05-08/ |website=Reuters |access-date=8 May 2025}}&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားသူများ ==
*[[၁၉၆၁]] - ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]] - [[ပြည်သူ့ပါတီ]] တည်ထောင်သူ၊ နိုင်ငံရေးသမား 
*
*

== ကွယ်လွန်သူများ ==
*
*

== ပွဲတော်ရက်များ ==
* [[ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီနေ့]] - ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အားလုံး၏ [[ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီနေ့]]  ဖြစ်သည်။ 
*
*

== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==


{{လများ}}
[[Category:ရက်စွဲများ]][[Category:မေ]]</text>
      <sha1>6kudi3u68gp9znxa0mjpahlncdr8gm4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879736</id>
      <parentid>879733</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:34:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပြင်ပလင့်ခ်များ */</comment>
      <origin>879736</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8804" sha1="dngho5n043p5vtm420pl2v83swsmeqe" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable&quot; | align=right 
|-
| {{မေလ}}
|}
[[မေ]]လ၊ (၈)ရက်နေ့ သည် [[ဂရီဂေါရီးယန်းပြက္ခဒိန်]]အရ တစ်နှစ်တာ၏ (၁၂၈)ရက်မြောက် ([[ရက်ထပ်နှစ်]]ဖြစ်လျှင် (၁၂၉)ရက်မြောက်)) နေ့ရက် ဖြစ်သည်။ ယင်းတစ်နှစ်တာ ကုန်ဆုံးရန် ရက်ပေါင်း (၂၃၇) ရက် ကျန်သေးသည်။ 

== ဖြစ်စဉ်များ ==
=== ၁၆၀၀ ခုနှစ် မတိုင်မှီ ===
*၄၅၃ ဘီစီ &amp;ndash; နွေဦးနှင့် ဆောင်းဦးခေတ်: ကျင်းနိုင်ငံတွင်းရှိ အိမ်တော်များကြား စစ်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကျောင်အိမ်တော်(House of Zhao)သည် ရှီအိမ်တော်(House of Zhi) ကို  ကျင်းယန်တိုက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်စေခဲ့သည်။
*[[၄၁၃]] &amp;ndash; ဧကရာဇ် [[:en:Honorius (emperor)|ဟိုနိုရီးယပ်စ်]] သည် [[:en:Visigoths|ဗစ်စီဂေါ့သ်]] တို့၏ လုယက်ဖျက်ဆီးခြင်းကို ခံရသော အီတလီပြည်နယ်များဖြစ်သည့် [[:en:Province of Viterbo|တူးရှား]]၊ [[:en:Campania|ကန်ပါးနီးယား]]၊ [[:en:Picenum|ပိုင်စီနမ်]]၊ [[:en:Samnium|ဆမ်နီယမ်]]၊ [[:en:Apulia|အာပူလီယာ]]၊ [[:en:Lucania|လူစီယားနား]] နှင့် [[:en:Calabria|ကာလာဘရီးယား]] တို့အား အခွန်သက်သာခွင့် အမိန့်တော်ပြန်တမ်းအား လတ်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Pharr|first1=Clyde|last2=Davidson|first2=Theresa Sherrer|last3=Pharr|first3=Mary Brown|last4=Williams|first4=Dickerman|title=The Theodosian Code and Novels, and the Sirmondian Constitutions|location=Union, N.J.|publisher=Lawbook Exchange|date=2006|isbn=9781584771463|url=https://books.google.com/books?id=-ROBb7SIvYgC|page=319}}&lt;/ref&gt;
*[[၅၈၉]] &amp;ndash; [[:en:Reccared I|ပထမမြောက် ရပ်စ်ကာရက်ဒ်]]သည် [[:en:Third Council of Toledo|တတိယမြောက် တိုလေဒိုကောင်စီ]]ကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး [[:en:Visigoths|စပိန် ဗစ်စီဂေါ့သစ်]]တို့အား [[ကက်သလစ် အသင်းတော်]]သို့ ဝင်ရောက်စေခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Rosenwein|first=Barbara H.|title=Reading the Middle Ages: Sources From Europe, Byzantium, and the Islamic World|location=Toronto|publisher=University of Toronto Press|date=2018|isbn=9781442636736|url=https://books.google.com/books?id=6JNbAgAAQBAJ|page=49|postscript=none}}; {{cite book|last=Vogel|first=Albrecht|chapter=Toledo, Councils of|title=A Religious Encyclopædia, or, Dictionary of Biblical, Historical, Doctrinal and Practical Theology. Volume III|editor-last1=Schaff|editor-first1=Philip|editor-last2=Jackson|editor-first2=Samuel Macauley|editor-last3=Schaff|editor-first3=David S.|location=Edinburgh|publisher=T. &amp; T. Clark|date=1882|oclc=28786745|url=https://books.google.com/books?id=qPZMAQAAMAAJ|page=2367}}&lt;/ref&gt;
*[[၁၃၆၀]] &amp;ndash အင်္ဂလန်နိုင်ငံမှ [[:en:Edward III of England|တတိယမြောက် အက်ဒွပ်ဘုရင်]]နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ [[:en:John II of France|ဒုတိယမြောက် ဂျွန်ဘုရင်]]တို့အကြား [[:en:Treaty of Brétigny|ဘရီတီနီ စာချုပ်]]&lt;ref name=p118&gt;p118 Hersch Lauterpacht, &quot;Volume 20 of International Law Reports, Cambridge University Press, 1957, {{ISBN|0-521-46365-3}}&lt;/ref&gt;
*[[၁၄၂၉]] &amp;ndash; [[ဂျုန်းအော့အတ်]] သည် [[:en:Siege of Orléans|အော်လီယန်းမြို့အား လုပ်ကြံသိမ်းပိုက်ခြင်း]]မှ ကယ်တင်ခဲ့ပြီး နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏အရှိန်ကို အပြောင်းအလဲဖြစ်စေခဲ့သည်။
*[[၁၄၅၀]] &amp;ndash; [[:en:Henry VI of England|ဆဋ္ဌမမြောက် ဟင်နရီဘုရင်]]အား ကန်တစ်ရှ်မန်း [[:en:Jack Cade's Rebellion|ပုန်ကန်မှု]] ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
*[[၁၅၁၆]] &amp;ndash; ထရင်း ဒိုင်း(Trịnh Duy) ဦးဆောင်သော ဘုရင့်အစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် ဧကရာဇ် လီတောင်း(Lê Tương)အား လုပ်ကြံခဲ့ပြီးထွက်ပြေးခဲ့ရာ မြို့တော် [[ဟနွိုင်းမြို့|တန်လောင်Thăng Long]]မှာ ကျဆုံးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
*[[၁၅၄၁]] &amp;ndash; စပိန် စူးစမ်းရှာဖွေရေးသမား [[:en:Hernando de Soto|ဟာနန်ဒို ဒီ ဆော်တို]]သည် ယနေ့ခေတ် [[:en:Walls, Mississippi|ဝေါလ်မြို့]]၊ [[မစ္စစ္စပီပြည်နယ်]] အနီးတွင် ရပ်တန့်ခဲ့ပြီး [[မစ္စစ္စပီမြစ်]]ကြီးအား တွေ့မြင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Dye|first=David H.|chapter=Reconstruction of the de Soto Route in Arkansas: The Mississippi Alluvial Plain|title=The Expedition of Hernando de Soto West of the Mississippi, 1541-1543: Proceedings of the de Soto Symposia, 1988 and 1990|editor-last1=Young|editor-first1=Gloria A.|editor-last2=Hoffman|editor-first2=Michael P.|location=Fayetteville, Ark.|publisher=University of Arkansas Press|date=1993|isbn=9781557282705|url=https://books.google.com/books?id=EIt0uRRwPPMC|page=40}}&lt;/ref&gt;(ထိုမြစ်သည် စပိန်တို့အတွက် ၁၅၁၉ ခုနှစ် [[:en:Alonso Álvarez de Pineda|အလန်ဆို အာဗာရပ်ဇ် ဒီ ပီနီဒါ]] ပေးခဲ့သော အမည်ဖြစ်သည့်  ''Río de Espíritu Santo'' ဟု နာမည်တွင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Weber|first=David John|title=The Spanish Frontier in North America|location=New Haven, Conn.|publisher=Yale University Press|date=2009|isbn=9780300140682|url=https://books.google.com/books?id=MUCmD15yEAYC|page=29}}&lt;/ref&gt;
*


===၁၉၀၁–လက်ရှိ===
*[[၂၀၂၅]] &amp;ndash; [[၂၀၂၅ ခုနှစ် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ]]မှ ကာဒီနယ် ရောဘတ်ပရီဗို့စ် အား [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး လီယို ၁၄]] ဘွဲ့ဖြင့် [[ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော်]] ၏ ၂၆၇ ပါးမြောက် [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး]]အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web |title=USA Cardinal Prevost elected Pope Leo XIV |url=https://www.reuters.com/world/europe/usa-cardinal-prevost-elected-pope-leo-xiv-2025-05-08/ |website=Reuters |access-date=8 May 2025}}&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားသူများ ==
*[[၁၉၆၁]] - ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]] - [[ပြည်သူ့ပါတီ]] တည်ထောင်သူ၊ နိုင်ငံရေးသမား 
*
*

== ကွယ်လွန်သူများ ==
*
*

== ပွဲတော်ရက်များ ==
* [[ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီနေ့]] - ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အားလုံး၏ [[ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီနေ့]]  ဖြစ်သည်။ 
*
*
*

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}

== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==


{{လများ}}
[[Category:ရက်စွဲများ]][[Category:မေ]]</text>
      <sha1>dngho5n043p5vtm420pl2v83swsmeqe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879737</id>
      <parentid>879736</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:35:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* မွေးဖွားသူများ */</comment>
      <origin>879737</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8551" sha1="eui8btfbq0mksregl3qjyy57ic9ja99" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable&quot; | align=right 
|-
| {{မေလ}}
|}
[[မေ]]လ၊ (၈)ရက်နေ့ သည် [[ဂရီဂေါရီးယန်းပြက္ခဒိန်]]အရ တစ်နှစ်တာ၏ (၁၂၈)ရက်မြောက် ([[ရက်ထပ်နှစ်]]ဖြစ်လျှင် (၁၂၉)ရက်မြောက်)) နေ့ရက် ဖြစ်သည်။ ယင်းတစ်နှစ်တာ ကုန်ဆုံးရန် ရက်ပေါင်း (၂၃၇) ရက် ကျန်သေးသည်။ 

== ဖြစ်စဉ်များ ==
=== ၁၆၀၀ ခုနှစ် မတိုင်မှီ ===
*၄၅၃ ဘီစီ &amp;ndash; နွေဦးနှင့် ဆောင်းဦးခေတ်: ကျင်းနိုင်ငံတွင်းရှိ အိမ်တော်များကြား စစ်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကျောင်အိမ်တော်(House of Zhao)သည် ရှီအိမ်တော်(House of Zhi) ကို  ကျင်းယန်တိုက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်စေခဲ့သည်။
*[[၄၁၃]] &amp;ndash; ဧကရာဇ် [[:en:Honorius (emperor)|ဟိုနိုရီးယပ်စ်]] သည် [[:en:Visigoths|ဗစ်စီဂေါ့သ်]] တို့၏ လုယက်ဖျက်ဆီးခြင်းကို ခံရသော အီတလီပြည်နယ်များဖြစ်သည့် [[:en:Province of Viterbo|တူးရှား]]၊ [[:en:Campania|ကန်ပါးနီးယား]]၊ [[:en:Picenum|ပိုင်စီနမ်]]၊ [[:en:Samnium|ဆမ်နီယမ်]]၊ [[:en:Apulia|အာပူလီယာ]]၊ [[:en:Lucania|လူစီယားနား]] နှင့် [[:en:Calabria|ကာလာဘရီးယား]] တို့အား အခွန်သက်သာခွင့် အမိန့်တော်ပြန်တမ်းအား လတ်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Pharr|first1=Clyde|last2=Davidson|first2=Theresa Sherrer|last3=Pharr|first3=Mary Brown|last4=Williams|first4=Dickerman|title=The Theodosian Code and Novels, and the Sirmondian Constitutions|location=Union, N.J.|publisher=Lawbook Exchange|date=2006|isbn=9781584771463|url=https://books.google.com/books?id=-ROBb7SIvYgC|page=319}}&lt;/ref&gt;
*[[၅၈၉]] &amp;ndash; [[:en:Reccared I|ပထမမြောက် ရပ်စ်ကာရက်ဒ်]]သည် [[:en:Third Council of Toledo|တတိယမြောက် တိုလေဒိုကောင်စီ]]ကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး [[:en:Visigoths|စပိန် ဗစ်စီဂေါ့သစ်]]တို့အား [[ကက်သလစ် အသင်းတော်]]သို့ ဝင်ရောက်စေခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Rosenwein|first=Barbara H.|title=Reading the Middle Ages: Sources From Europe, Byzantium, and the Islamic World|location=Toronto|publisher=University of Toronto Press|date=2018|isbn=9781442636736|url=https://books.google.com/books?id=6JNbAgAAQBAJ|page=49|postscript=none}}; {{cite book|last=Vogel|first=Albrecht|chapter=Toledo, Councils of|title=A Religious Encyclopædia, or, Dictionary of Biblical, Historical, Doctrinal and Practical Theology. Volume III|editor-last1=Schaff|editor-first1=Philip|editor-last2=Jackson|editor-first2=Samuel Macauley|editor-last3=Schaff|editor-first3=David S.|location=Edinburgh|publisher=T. &amp; T. Clark|date=1882|oclc=28786745|url=https://books.google.com/books?id=qPZMAQAAMAAJ|page=2367}}&lt;/ref&gt;
*[[၁၃၆၀]] &amp;ndash အင်္ဂလန်နိုင်ငံမှ [[:en:Edward III of England|တတိယမြောက် အက်ဒွပ်ဘုရင်]]နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ [[:en:John II of France|ဒုတိယမြောက် ဂျွန်ဘုရင်]]တို့အကြား [[:en:Treaty of Brétigny|ဘရီတီနီ စာချုပ်]]&lt;ref name=p118&gt;p118 Hersch Lauterpacht, &quot;Volume 20 of International Law Reports, Cambridge University Press, 1957, {{ISBN|0-521-46365-3}}&lt;/ref&gt;
*[[၁၄၂၉]] &amp;ndash; [[ဂျုန်းအော့အတ်]] သည် [[:en:Siege of Orléans|အော်လီယန်းမြို့အား လုပ်ကြံသိမ်းပိုက်ခြင်း]]မှ ကယ်တင်ခဲ့ပြီး နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏အရှိန်ကို အပြောင်းအလဲဖြစ်စေခဲ့သည်။
*[[၁၄၅၀]] &amp;ndash; [[:en:Henry VI of England|ဆဋ္ဌမမြောက် ဟင်နရီဘုရင်]]အား ကန်တစ်ရှ်မန်း [[:en:Jack Cade's Rebellion|ပုန်ကန်မှု]] ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
*[[၁၅၁၆]] &amp;ndash; ထရင်း ဒိုင်း(Trịnh Duy) ဦးဆောင်သော ဘုရင့်အစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် ဧကရာဇ် လီတောင်း(Lê Tương)အား လုပ်ကြံခဲ့ပြီးထွက်ပြေးခဲ့ရာ မြို့တော် [[ဟနွိုင်းမြို့|တန်လောင်Thăng Long]]မှာ ကျဆုံးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
*[[၁၅၄၁]] &amp;ndash; စပိန် စူးစမ်းရှာဖွေရေးသမား [[:en:Hernando de Soto|ဟာနန်ဒို ဒီ ဆော်တို]]သည် ယနေ့ခေတ် [[:en:Walls, Mississippi|ဝေါလ်မြို့]]၊ [[မစ္စစ္စပီပြည်နယ်]] အနီးတွင် ရပ်တန့်ခဲ့ပြီး [[မစ္စစ္စပီမြစ်]]ကြီးအား တွေ့မြင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Dye|first=David H.|chapter=Reconstruction of the de Soto Route in Arkansas: The Mississippi Alluvial Plain|title=The Expedition of Hernando de Soto West of the Mississippi, 1541-1543: Proceedings of the de Soto Symposia, 1988 and 1990|editor-last1=Young|editor-first1=Gloria A.|editor-last2=Hoffman|editor-first2=Michael P.|location=Fayetteville, Ark.|publisher=University of Arkansas Press|date=1993|isbn=9781557282705|url=https://books.google.com/books?id=EIt0uRRwPPMC|page=40}}&lt;/ref&gt;(ထိုမြစ်သည် စပိန်တို့အတွက် ၁၅၁၉ ခုနှစ် [[:en:Alonso Álvarez de Pineda|အလန်ဆို အာဗာရပ်ဇ် ဒီ ပီနီဒါ]] ပေးခဲ့သော အမည်ဖြစ်သည့်  ''Río de Espíritu Santo'' ဟု နာမည်တွင်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite book|last=Weber|first=David John|title=The Spanish Frontier in North America|location=New Haven, Conn.|publisher=Yale University Press|date=2009|isbn=9780300140682|url=https://books.google.com/books?id=MUCmD15yEAYC|page=29}}&lt;/ref&gt;
*


===၁၉၀၁–လက်ရှိ===
*[[၂၀၂၅]] &amp;ndash; [[၂၀၂၅ ခုနှစ် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲ]]မှ ကာဒီနယ် ရောဘတ်ပရီဗို့စ် အား [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး လီယို ၁၄]] ဘွဲ့ဖြင့် [[ရိုမန်ကက်သလစ်အသင်းတော်]] ၏ ၂၆၇ ပါးမြောက် [[ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး]]အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web |title=USA Cardinal Prevost elected Pope Leo XIV |url=https://www.reuters.com/world/europe/usa-cardinal-prevost-elected-pope-leo-xiv-2025-05-08/ |website=Reuters |access-date=8 May 2025}}&lt;/ref&gt;

== မွေးဖွားသူများ ==
*
*
*

== ကွယ်လွန်သူများ ==
*
*

== ပွဲတော်ရက်များ ==
* [[ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီနေ့]] - ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အားလုံး၏ [[ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီနေ့]]  ဖြစ်သည်။ 
*
*
*

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}

== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==


{{လများ}}
[[Category:ရက်စွဲများ]][[Category:မေ]]</text>
      <sha1>eui8btfbq0mksregl3qjyy57ic9ja99</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>၁၈ ဒီဇင်ဘာ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>21583</id>
    <revision>
      <id>879738</id>
      <parentid>450578</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:35:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* မွေးဖွားသူများ */</comment>
      <origin>879738</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1212" sha1="7g6qxgwllf71t2ojrgrrmh8wtwp3ytf" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable&quot; | align=right 
|-
| {{ဒီဇင်ဘာလ}}
|}
[[ဒီဇင်ဘာ]]လ၊ (၁၈)ရက်နေ့ သည် [[ဂရီဂေါရီးယန်းပြက္ခဒိန်]]အရ တစ်နှစ်တာ၏ (၃၅၂)ရက်မြောက် ([[ရက်ထပ်နှစ်]]ဖြစ်လျှင် (၃၅၃)ရက်မြောက်) နေ့ရက် ဖြစ်သည်။ ယင်းတစ်နှစ်တာ ကုန်ဆုံးရန် ရက်ပေါင်း (၁၃) ရက် ကျန်သေးသည်။ 

== ဖြစ်စဉ်များ ==
*
*
*

== မွေးဖွားသူများ ==
*[[၁၉၆၁]] - ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]] - [[ပြည်သူ့ပါတီ]] တည်ထောင်သူ၊ နိုင်ငံရေးသမား
*
*

== ကွယ်လွန်သူများ ==
*
*
*

== ပွဲတော်ရက်များ ==
*
*
*

== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==


{{လများ}}
[[Category:ရက်စွဲများ]][[Category:ဒီဇင်ဘာ]]</text>
      <sha1>7g6qxgwllf71t2ojrgrrmh8wtwp3ytf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>တပ်ကုန်းမြို့နယ်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>52858</id>
    <revision>
      <id>879724</id>
      <parentid>877132</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:08:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ထင်ရှားကျော်ကြား */</comment>
      <origin>879724</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6244" sha1="9sxdip9z0c0xakesv5isc49i5g0nj7u" xml:space="preserve">{{Infobox မြို့
|official_name = တပ်ကုန်းမြို့နယ်
|other_name = Tatkon Township
|native_name =
|nickname = 
|settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]]
|motto =
|image_skyline =
|imagesize  = 
|image_caption = 
|image_flag = 
|flag_size =
|image_seal = 
|seal_size =
|image_map =
|mapsize = 
|map_caption =
|pushpin_map =Burma
|pushpin_label_position =
|pushpin_mapsize=
|pushpin_map_caption    =
|coordinates_display    =
|coordinates_region     =MM
|subdivision_type       = နိုင်ငံ
|subdivision_name       ={{flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}
|subdivision_type1      = [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများ|နယ်မြေ]] 
|subdivision_name1      =[[နေပြည်တော် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ]]
|subdivision_type2      =
|subdivision_name2      =
|subdivision_type3      = မြို့တော်
|subdivision_name3      = [[တပ်ကုန်းမြို့]]
|government_footnotes   =
|government_type        =
|leader_title           =
|leader_name            =
|established_title      =  
|established_date       = 
|area_magnitude         = 
|unit_pref                =Imperial
|area_footnotes           =
|area_total_km2           =
|area_land_km2            =
|population_as_of               = ၂၀၁၄
|population_footnotes           =
|population_note                =
|population_total               = ၂၁၆,၉၅၀
|population_density_km2         =
|timezone               = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]]
|utc_offset             =  +6:30
|timezone_DST           =
|utc_offset_DST         =
|latd=20|latm=7|lats=|latNS=N
|longd=96|longm=13|longs=|longEW=E
|elevation_footnotes    =  
|elevation_m            = 
|elevation_ft           = 
|postal_code_type       =  
|postal_code            =
|area_code              =
|blank_name             =
|blank_info             =
|website                = 
|footnotes              = 
}}

'''တပ်ကုန်းမြို့နယ်''' သည် [[နေပြည်တော် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ]]တွင် ပါဝင်သော မြို့နယ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ တပ်ကုန်းမြို့နယ်ရှိ လူဦးရေမှာ ၂၁၆,၉၅၀ ယောက်&lt;ref&gt;{{Citation|date= 26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၃၆|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate= February 23, 2015|archive-date= 12 September 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140912105647/http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|url-status= dead}}&lt;/ref&gt; ဖြစ်သည်။

[[တပ်ကုန်းမြို့]]အား ပြည်ထဲရေးဌာန၊ မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးဌာနခွဲ၏ (၅-၇-၆၀)နေ့စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် (၅၇၃)ဖြင့် တရားဝင် မြို့နယ်အဖြစ် အသိအမှတ် ပြုခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ၁၉၅၇-ခု၊ နိုဝင်ဘာလ (၃၀)ရက်နေ့တွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဦးဘဆွေ ကြွရောက်၍ မြို့နယ်ဖွင့်ပွဲ ကျင်းပခဲ့သည်။ ပထမဆုံး မြို့ပိုင်မှာ ဦးထွန်းမောင် ဖြစ်ပြီး ၁၃၁၃-ခု၊ နတ်တော်လဆန်း (၉)ရက်နေ့တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည်။ &lt;ref&gt;ဆင်ကျုံးဆရာတော် ရေးသားပြုစုသည့်၊ ရမည်းသင်းခရိုင်သမိုင်းနှင့် ရမည်းသင်း ရာဇဝင်၊ ဒုကြိမ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၊ ၂၀၁၀၊ စာ-၁၄&lt;/ref&gt;

== ယခင်ဖွဲ့စည်းပုံ ==
မူလက [[မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး|မန္တလေးတိုင်း]]အတွင်းရှိ မြို့နယ်ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေတွင်း ပါဝင်သောမြို့နယ် ဖြစ်လာသည်။&lt;ref&gt;[[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈)|မြန်မာနိုင်ငံ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ]]&lt;/ref&gt;

== အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ ==

* [[ဦးခန္တီ|ခန္တီ၊ ဦး၊ ရသေ့ကြီး]] (ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ သာသနာပြုပုဂ္ဂိုလ်) &lt;ref&gt;[[ဦးခန္တီ]]&lt;/ref&gt;
* [[ညောင်လွန့်တောရဆရာတော်]] (‌ေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာ သံဃာတော် ရဟန္တာ မထေရ်ကြီး) &lt;ref&gt;[[ညောင်လွန့်တောရဆရာတော်]]&lt;/ref&gt;
* တောင်တွင်းကြီး [[ကိုကိုကြီး၊ တောင်တွင်းကြီး|ကိုကိုကြီး]] - စာရေးဆရာ (၁၉၃၁-၁၉၈၁)


== ကိုးကား ==
{{reflist}}


{{နေပြည်တော် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ}}
[[Category:နေပြည်တော်]]


{{Myanmar-geo-stub}}</text>
      <sha1>9sxdip9z0c0xakesv5isc49i5g0nj7u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အဖျောက်မြို့</title>
    <ns>0</ns>
    <id>53182</id>
    <revision>
      <id>879784</id>
      <parentid>878278</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T07:36:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>115</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:အဖျောက်မြို့.jpg|အဖျောက်မြို့.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Bedivere|Bedivere]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Maung Myay Zuu|]].</comment>
      <origin>879784</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10526" sha1="qaql0z0b5p0jxl4c6bv7qadp44r191k" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
|official_name = အဖျောက်မြို့
|pushpin_label_position = bottom
|pushpin_map = Myanmar
|pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။
|image_skyline = 
|image_caption = အဖျောက်မြို့
|pushpin_mapsize = 300
|subdivision_type = နိုင်ငံ
|subdivision_name = {{flag|Myanmar}}
|subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]]
|subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]]
|subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]]
|subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]]
|subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]]
|subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]&lt;ref&gt;GAD, Feb 2011.&lt;/ref&gt;
|coordinates_display = inline, title
|latNS = N
|latd = 17.38239
|longEW = E
|longd = 95.69338
|P-code = MMR013005703
}}
[[File:အင်းဝကျောင်းတိုက်.jpg|thumb|[[မဟာသုတကာရီအင်းဝကျောင်းတိုက်]]]]
'''အ‌ဖျောက်မြို့'''({{Lang-en|'''Ahphyauk'''}})သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ [[တိုက်ကြီးမြို့]] အနောက်မြောက်ယွန်း၊ [[ဧရာဝတီမြစ်]] အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။

==သမိုင်းကြောင်း==

[[မွန်ဘာသာ]]'''အော့ဖရော့''' မှ '''အဖယောက်''' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် '''အဖျောက်''' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် ငပိဆိပ် ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ [[ကင်းဝန်မင်းကြီး]]၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက်၊ ဓမ္မဝိလာသိနီ သိမ်ကျောက်စာအရ [[ရာမညတိုင်း]] တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင်
အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း  လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။

တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ
အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။
သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင်
လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။

==ထင်ရှားသောနေရာများ==

*[[မဟာသုတကာရီအင်းဝကျောင်းတိုက်]]
*[[လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီး]]နှင့် ပိဋကတ်ကျောက်စာတော်များ 
*[[မြတ်လေးရုံဘုရားကြီး]]

==ကိုးကား==
{{Reflist}}

{{ရန်ကုန်တိုင်း}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}

[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]
[[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]</text>
      <sha1>qaql0z0b5p0jxl4c6bv7qadp44r191k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879785</id>
      <parentid>879784</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T07:36:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>115</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:အင်းဝကျောင်းတိုက်.jpg|အင်းဝကျောင်းတိုက်.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Bedivere|Bedivere]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Maung Myay Zuu|]].</comment>
      <origin>879785</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10369" sha1="b08lwt981s71fqxbg6gmvra9viwh5gl" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
|official_name = အဖျောက်မြို့
|pushpin_label_position = bottom
|pushpin_map = Myanmar
|pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။
|image_skyline = 
|image_caption = အဖျောက်မြို့
|pushpin_mapsize = 300
|subdivision_type = နိုင်ငံ
|subdivision_name = {{flag|Myanmar}}
|subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]]
|subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]]
|subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]]
|subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]]
|subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]]
|subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]&lt;ref&gt;GAD, Feb 2011.&lt;/ref&gt;
|coordinates_display = inline, title
|latNS = N
|latd = 17.38239
|longEW = E
|longd = 95.69338
|P-code = MMR013005703
}}
'''အ‌ဖျောက်မြို့'''({{Lang-en|'''Ahphyauk'''}})သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ [[တိုက်ကြီးမြို့]] အနောက်မြောက်ယွန်း၊ [[ဧရာဝတီမြစ်]] အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။

==သမိုင်းကြောင်း==

[[မွန်ဘာသာ]]'''အော့ဖရော့''' မှ '''အဖယောက်''' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် '''အဖျောက်''' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် ငပိဆိပ် ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ [[ကင်းဝန်မင်းကြီး]]၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက်၊ ဓမ္မဝိလာသိနီ သိမ်ကျောက်စာအရ [[ရာမညတိုင်း]] တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင်
အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း  လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။

တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ
အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။
သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင်
လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။

==ထင်ရှားသောနေရာများ==

*[[မဟာသုတကာရီအင်းဝကျောင်းတိုက်]]
*[[လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီး]]နှင့် ပိဋကတ်ကျောက်စာတော်များ 
*[[မြတ်လေးရုံဘုရားကြီး]]

==ကိုးကား==
{{Reflist}}

{{ရန်ကုန်တိုင်း}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}

[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]
[[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]</text>
      <sha1>b08lwt981s71fqxbg6gmvra9viwh5gl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879798</id>
      <parentid>879785</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T09:55:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ [[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့များ]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်</comment>
      <origin>879798</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10484" sha1="c4zc0pcs81lmqmdb0pdfc58pgmc3fdm" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
|official_name = အဖျောက်မြို့
|pushpin_label_position = bottom
|pushpin_map = Myanmar
|pushpin_map_caption = အဖျောက်မြို့ တည်နေရာ၊ မြန်မာ။
|image_skyline = 
|image_caption = အဖျောက်မြို့
|pushpin_mapsize = 300
|subdivision_type = နိုင်ငံ
|subdivision_name = {{flag|Myanmar}}
|subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းဒေသကြီးများ|တိုင်းဒေသကြီး]]
|subdivision_name1 = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး|ရန်ကုန်]]
|subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]]
|subdivision_name2 = [[ရန်ကုန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်]]
|subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]]
|subdivision_name3 = [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]&lt;ref&gt;GAD, Feb 2011.&lt;/ref&gt;
|coordinates_display = inline, title
|latNS = N
|latd = 17.38239
|longEW = E
|longd = 95.69338
|P-code = MMR013005703
}}
'''အ‌ဖျောက်မြို့'''({{Lang-en|'''Ahphyauk'''}})သည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးခရိုင်]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ [[တိုက်ကြီးမြို့]] အနောက်မြောက်ယွန်း၊ [[ဧရာဝတီမြစ်]] အရှေ့ဘက်ကမ်းဘေးတွင်ရှိပြီး တိုက်ကြီးမြို့မှ မြောက်ဘက် ရန်ကုန်-ပြည် ကားလမ်းအတိုင်း ၆ မိုင်၊ ဥတိုလမ်းဆုံမှ အဖျောက်မြို့အရောက် ၁၈ မိုင် စုစုပေါင်း ၂၄ မိုင်ရှိသည်။

==သမိုင်းကြောင်း==

[[မွန်ဘာသာ]]'''အော့ဖရော့''' မှ '''အဖယောက်''' ဟု ဆင်းသက်လာခဲ့ပြီး ယခုအခေါ် '''အဖျောက်''' ဟူ၍ တွင်လာခဲ့သည်။ အင်းအိုင်၊ ချောင်းမြောင်းများ ပေါများပြီး ငါးပိ၊ ငါးခြောက်ပေါများစွာ ထွက်ရှိရာအရပ် ငပိဆိပ် ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ [[ကင်းဝန်မင်းကြီး]]၏ ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွင် 'အဖျောံ' ဟူသော အရေးအသားကို တွေ့ရသည်။ ကနဦး အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော် ၃၀၀ ခန့်သာ ရှိခဲ့ပြီး မြို့သက် ၁၅၅ နှစ် ကျော်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ပန်းတုန်းပိတ်ကျောင်းတိုက်၊ ဓမ္မဝိလာသိနီ သိမ်ကျောက်စာအရ [[ရာမညတိုင်း]] တလိုင်းသုံးရပ် ထူထောင်ခဲ့စဉ်က ကုသိမအဝန်း၊ ဟံသာဝတီအဝန်း၊ မုတ္တမအဝန်း တို့တွင်
အဖျောက်မြို့သည် 'ကုသိမအဝန်း' တွင် ပါဝင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ မြို့တည်သက္ကရာဇ်ခုနှစ်ကိုကား မတွေ့ရှိရသေးပေ။ သို့ရာတွင် ဟံသာဝတီအဝန်းဟု ဆိုရာတွင် ဗဒုံမင်း လက်ထက် ၁၁၄၅၊ ၁၁၄၆၊ ၁၁၆၄ စစ်တမ်းများအရ ဟံသာဝတီသုံးမြို့ရှိကြောင်း  လေ့လာတွေ့ရှိရသဖြင့် ထိုနှစ်များ၌ မြို့ငယ် တစ်မြို့ တည်နေပေပြီ။ ၁၂၈၅ ခုနှစ်မှ မြို့ကွက်ဖော်ထုတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

တစ်ချိန်က ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ တိုက်နယ်ရွာကြီး တစ်ရွာဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ် တိုက်နယ်သူကြီး ဦးလူမောင် (အဖျောက်၊ ရင်းဧ၊ ဇလွန်၊ ပိုင်ကျုံ) လေးတိုက်နယ် သူကြီးမှစ၍ တိုက်နယ်သူကြီး ဦးကျော်လှိုင် (၁၂၈၅ ခုနှစ်) အထိ မြို့ကွက်သည် ရေကာတာအလျားအလိုက် အပိုင်း သုံးပိုင်း ပိုင်းပြီး ရေလဲ ရဲစခန်းပိုင်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ပိုင်းမှ အဖျောက်ရဲစခန်းပိုင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် တိုက်နယ်မှ 'အဖျောက်မြို့' ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ မြို့ကွက် လေးရပ်ကွက် သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြို့အလျား ၂မိုင်၊ အနံ ၁ မိုင် မြို့တန်းရှည်ဖြစ်ပြီး အကျယ်အဝန်း ဧရိယာ စတုရန်းမိုင် ၃၉ ဒသမ ၂၇ ရှိသည်။ ယခုအခါ အိမ်ခြေပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော်၊ လူဦးရေ ၁၅၈၃၀ ရှိနေပေပြီ (စာကြွင်း ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်း ဖြစ်ပါသည်)။

တစ်ချိန်က အဖျောက်မြို့ ဒေသခံတို့သည် မြို့နယ်ရုံးစိုက်ရာ ဇလွန်မြို့၊ ခရိုင်ရုံးတည်ရာ ဟင်္သာတမြို့နှင့် တိုင်ရုံး ပုသိမ်မြို့ တို့သို့ အချိန်ကုန် လူပန်း အဆင့်ဆင့် ခက်ခဲစွာ သွားလာနေကြရာမှ
အဖျောက်-တိုက်ကြီး-ရန်ကုန် ခရီးသို့ အားထားသွားလာလိုကြသဖြင့် အဖျောက်မြို့ကို ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း သွတ်သွင်း ဖွဲ့စည်းပေးရန် နိုင်ငံတော်သို့ တင်ပြလျှောက်ထားခဲ့ကြသည်။ သို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁-၂-၁၉၉၉ ရက်စွဲပါ စာအမှတ် ၁၀၀/၂၃-၂၄၁/ ဥ-ဒ-၁ အမိန့်အရ မူလ ဟင်္သာတခရိုင် ဇလွန်မြို့နယ်အတွင်းမှ အဖျောက်မြို့ ရပ်ကွက် လေးရပ်ကွက်နှင့် ရေပေါ်သောင်၊ ကြွေပန်းကန်ချောင်း၊ ငါးလာချောင်း၊ သဲဖြူ၊ မိုးကုလား၊ အုန်းပင်ကွင်း ကျေးရွာအုပ်စု ၆ စု နှင့် ကျေးရွာခွဲပေါင်း ၃၄ ရွာ စုစုပေါင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၃၉ ဒသမ ၂၇ စတုရန်းမိုင်ကို တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပေသည်။
သို့ဖြစ်၍ ဇလွန်မြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမျိုးတင့် (ပ/၃၃၄၆) ထံမှ တိုက်ကြီးမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမြင့်သန်း (ပ/၃၀၆၉) က ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက်နေ့တွင်
လွှဲပြောင်းလက်ခံရယူခဲ့သဖြင့် အဖျောက်မြို့သည် ယနေ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး တိုက်ကြီးမြို့နယ်အတွင်း ပါဝင်လာခဲ့သော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။

==ထင်ရှားသောနေရာများ==

*[[မဟာသုတကာရီအင်းဝကျောင်းတိုက်]]
*[[လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီး]]နှင့် ပိဋကတ်ကျောက်စာတော်များ 
*[[မြတ်လေးရုံဘုရားကြီး]]

==ကိုးကား==
{{Reflist}}

{{ရန်ကုန်တိုင်း}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}

[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]
[[Category:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]
[[ကဏ္ဍ:ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးရှိ မြို့များ]]</text>
      <sha1>c4zc0pcs81lmqmdb0pdfc58pgmc3fdm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ကဏ္ဍ:၁၉၆၁ မွေးဖွားသူများ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>60245</id>
    <revision>
      <id>879739</id>
      <parentid>286179</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:40:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879739</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="434" sha1="avlu8g8by83u249vaq453v6p3g8hbxi" xml:space="preserve">ဤ ကဏ္ဍသည် '''[[၁၉၆၁]] ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားသူများ'''အတွက် ဖြစ်သည်။{{year by category|m=၁|c=၉|d=၆|y=၁|cat=မွေးဖွားသူများ|sortkey=မွေးဖွားသူများ|parent=နှစ်အလိုက်မွေးဖွားသူများ|subcat=}}
{{CategoryTOC}}
[[Category:၁၉၆၁]]</text>
      <sha1>avlu8g8by83u249vaq453v6p3g8hbxi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ခင်ဝင့်ဝါ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>73212</id>
    <revision>
      <id>879750</id>
      <parentid>868075</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T19:03:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>51.75.77.249</ip>
      </contributor>
      <origin>879750</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19087" sha1="bzmtu8ar1or5a90y02kcmm8j64l6hyb" xml:space="preserve">==ငယ်ဘဝ==
ခင်ဝင့်ဝါအား စက်တင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့၊ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ဦး လှဟန်၊ ဒေါ် ကြည်ကြည်ဆွေ တို့က [[ရန်ကုန်မြို့]]တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မွေးချင်း (၄) ယောက်အနက် အငယ်ဆုံးသမီး ဖြစ်သည်။

==အနုပညာလမ်းကြောင်း ==
အနုပညာအား ဝါသနာပါသောကြောင့် တက္ကသိုလ်ပညာ သင်ကြားနေစဉ် Star &amp; Models Agency သို့ မိဘများအား အသိမပေးဘဲ သင်တန်းတက်ရောက်ခဲ့သည်။ ပြိုင်ပွဲများ ဝင်ရောက်မည့်အချိန်ရောက်မှသာ မိဘများအား အသိပေးခဲ့သည်။&lt;ref&gt;[http://www.papawady.com/2015/03/khin-wint-wah-interview-about-her-model.html Khin Wint Wah Interview About Her Model Career | PAPAWADY&lt;!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် --&gt;]&lt;/ref&gt;

၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် Miss MK Gem ပြိုင်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရာ Queen of Beauty Award ဆုကို ရရှိခဲ့သည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် [[ဘီလာရုဇ်နိုင်ငံ|ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ]]၊ [[မင့်စ်မြို့]]၌ ကျင်းပသော Miss Supranational ပြိုင်ပွဲသို့ ယှဉ်ပြိုင်ရာ Miss Internet ဆု အပါအဝင် ဆု (၄) ခု ရရှိခဲ့သည်။ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်သော အလှမယ်များတွင် ဒုတိယမြောက် အစောဆုံးဖြစ်ရာ အင်တာနက်သုံးစွဲသော ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ မြန်မာအများစု၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို ရရှိခဲ့သည်။

== မြန်မာ့ ရုပ်ရှင် ထူးချွန်ဆုရရှိခြင်း ==
ခင်ဝင့်ဝါသည်  ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွက် အကောင်းဆုံး အမျိုးသမီး ဇာတ်ပို့ဆုကို  ‘[[လှပ်၍လွင့်သော|လှပ်၍ လွင့်သော]]’ ဇာတ်ကားဖြင့်ရရှိခဲ့သည်။ အဆိုပါ အကယ်ဒမီဆုသည် သရုပ်ဆောင် ခင်ဝင့်ဝါ  အတွက် ပထမဆုံး အကယ်ဒမီဆုဖြစ်သည်။

==လူမှုဘဝ==
ခင်ဝင့်ဝါသည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဖြစ်သည်။ အရပ် ၅ ပေ ၆ လက်မ (၁.၆၈ မီတာ) ရှိပြီး အလေးချိန် ၁၀၀ ပေါင် (၄၆ ကီလို) ခန့် ရှိသည်။ ရုက္ခဗေဒဘာသာရပ်ဖြင့် အဝေးသင်ဘွဲ့ ရယူခဲ့သည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် သင်္ကြန်ကာလတွင် အဆိုတော် စိုင်းစိုင်းခမ်းလှိုင်နှင့်အတူ အယ်လ်ပိုင်းမဏ္ဍပ်တွင် တွေ့ရှိရသောကြောင့် ကောလာဟလ သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါကိစ္စအား သင်္ကြန်နှင့်ပတ်သက်သော သီချင်းရုပ်ရှင် ရိုက်ကူးခြင်းဖြစ်ကြောင်း သက်ဆိုင်သူများက ဖြေရှင်းပေးခဲ့သည်။&lt;ref&gt;http://www.myanmarcelebrity.com/2014/04/sai-sai-khin-wint-wah-alpine-thingyan.html&lt;/ref&gt;

၂၀၁၅ ဇွန်လတွင် ရိုက်ကူးခဲ့သော ''အချစ်ကို ဝန်းရံကြ'' ဇာတ်ကားတွင် တွဲဖက်သရုပ်ဆောင်သူ ဇေရဲထက်၏ သာမန်ထက်လွန်ကဲသည့် သရုပ်ဆောင်မှုကြောင့် ပရိသတ်တို့၏ ဝေဖန်သံများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ဖြေရှင်းချက် တစ်စုံတစ်ရာ မပြုခဲ့ပေ။&lt;ref&gt;[http://www.youtube.com/watch?v=SQAUSxkRs1A Khin Win Wah &amp; Zay Ye Htet Star In Comedy Movie - YouTube&lt;!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် --&gt;]&lt;/ref&gt;

၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင် အောင်ရဲလင်းနှင့်အတူ LINE Myanmar တွင် အသုံးပြုနိုင်မည့် စတစ်ကာများ၏ သရုပ်ဆောင်များအဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်းခံရသည်။

၂၀၁၆ ဧပြီလတွင် ဖြန့်ဝေခဲ့သော Enrique Iglesias နှင့် Nicky Jam တို့၏ El perdon (English: Forgiveness) သီချင်းအား ပြန်လည်သရုပ်ဖော်သည့် ဇာတ်လမ်းတိုတွင် ပါဝင်ခဲ့ရာ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် နေရွှေသွေးအောင်နှင့် ပတ်သက်၍ ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ သို့သော် အဆိုပါကိစ္စအား နှစ်ဦးစလုံးက ငြင်းဆိုခဲ့သည်။&lt;ref&gt;[http://www.youtube.com/watch?v=ZepVMgPn3ZA Khin Wint Wah's Response: Starring In &quot;Forgiveness&quot; Copy MTV by Phoe La Pyae - YouTube&lt;!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် --&gt;]&lt;/ref&gt;

၂၀၁၆ အောက်တိုဘာလတွင် အဆိုတော် ရွှေထူးနှင့်အတူ OPPO F1s ၏ အမှတ်တံဆိပ်ကိုယ်စားပြုပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။

==လူမှုရေးလုပ်ငန်းများ==
၂၀၁၃ အောက်တိုဘာလတွင် Miss Supranational Myanmar Organization နှင့်အတူ လှည်းကူးမြို့နယ်ရှိ မြန်မာစိမ်းလန်းမြေ လူငယ်ဖွံ့ဖြိုးရေး ပရဟိတဂေဟာမှ မိဘမဲ့ကလေးများအတွက် အဝတ်အစားနှင့် စားစရာများ သွားရောက် ပေးအပ်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;http://info.myanmarcelebrity.com/2013/10/donation-khin-wint-war-miss.html{{Dead link|date=January 2021 }}&lt;/ref&gt;

၂၀၁၄ ဇန်နဝါရီလတွင် မကွေးတိုင်း၊ မင်းဘူးမြို့နယ်သို့ ဗြဟ္မစိုရ် အဖွဲ့နှင့်အတူ သွား​ရောက်ကာ ငွေကြေးလိုအပ်သော နေရာများ၌ ထောက်ပံ့မှု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါအဖွဲ့၏ (၁၁) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့်လည်း နာရေးကူညီမှု လုပ်ငန်းများတွင် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပါဝင်ခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;http://www.myanmarcelebrity.com/2014/01/khin-wint-wahs-minbu-social-service-trip.html&lt;/ref&gt;

၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် မြစ်ရေလွှမ်းခြင်းတွင် ဒုက္ခသည်များအတွက် ရန်ပုံငွေဖျော်ဖြေပွဲများတွင် ပါဝင်ခြင်း&lt;ref&gt;http://www.myanmarcelebrity.com/2015/08/po-po-organized-charity-bazaar-to.html&lt;/ref&gt;၊ အလှူငွေ ကောက်ခံခြင်းနှင့် ရေဘေးသင့်ဒေသများသို့ သွားရောက်လှူဒါန်းခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

==ရိုက်ကူးထားသော ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ==

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! ဇာတ်ကား
! ထုတ်ဝေနှစ်
! ဒါရိုက်တာ
! တွဲဖက် သရုပ်ဆောင်များ
|-
|''တိမ်တိုက်တံတား''
| ၂၀၁၇
| ဩရသ
| နေတိုး
|-
|''မင်းနဲ့ဝေးရင် သေလိမ့်မယ်''
| ၂၀၁၇
| လွင်ဗိုလ်
| မြတ်သူကျော်
|-
|''ကိုယ်ချစ်မဝ မယ်မင်းကြီးမ''
| ၂၀၁၇
| သားကြီး
| ဖြိုးငွေစိုး
|-
|''သစ္စာမဲ့ကြောင်း ထင်ရှားပါသဖြင့်''
| ၂၀၁၇
| အောင်ဇော်လင်း
| အောင်သူ၊ ကျော်ကျော်
|-
|''အချစ်ကို ဝန်းရံကြ''
| ၂၀၁၅
| သိန်းဟန် (ဖီးနစ်)
| ဇေရဲထက်
|-
|''စိတ်ကြီးဝင်ကြသူများ''
| ၂၀၁၇
| မောင်မျိုးမင်း
| နေတိုး၊ ကျော်ကျော်ဗိုလ်၊ ထွန်းထွန်း (Examplez)၊ ရဲလေး၊ မင်းမော်ကွန်း၊ အိချောပို၊ နန်းခင်ဇေယျာ၊  ရွှေသမီး၊ ထွန်းအိန္ဒြာဗိုလ်၊ အိန္ဒြာကျော်ဇင်၊ ရဲအောင်၊ ရန်အောင်၊ လူမင်း
|-
|''ရင်ဘတ်ထဲက ကျောက်စာ''
| ၂၀၁၇
| နေမျိုးလွင်
| နေတိုး၊၊ ခိုင်နှင်းဝေ
|-
|''ယုံတဲ့သူကို ပုံပြောမယ်''
| ၂၀၁၅
| နေစိုးသော်
| နေတိုး
|-
|''ဂျာကင်အဟောင်းလေး''
| ၂၀၁၅
| အောင်ဇော်လင်း
| လွှမ်းပိုင်
|-
|''အသည်းတစ်ခြမ်း''
| ၂၀၁၆
| ကျော်ဇောလင်း
| ဇေရဲထက်၊၊ ဇော်လင်း
|-
|''ရှေ့ ကိုက် ၁၀၀ တွင် အချစ်ရှိသည်''
| ၂၀၁၆
| အောင်ဇော်လင်း
| နေတိုး
|-
|''ပင်လယ်ပုံပြင်''
| ၂၀၁၆
| ကျော်ဇောလင်း
| ဇေရဲထက်၊ ယွန်းရွှေရည်၊ ကိုပေါက်၊ ငှက်ပျောကြော်
|-
|''အယောင်ဆောင်နှင်းဆီ''
| ၂၀၁၆
| သားညီ
| မင်းသွေး၊ မေတ္တာ၊၊ မုဏ်း
|-
|''ရွှေမင်းသားရဲ့ ကြင်ယာတော်''
| ၂၀၁၆
| ကျော်သက်ကြီး
| ဇေရဲထက်၊ ဝါဝါအောင်၊ နှိုင်းယှဉ်မြင်းမိုရ်
|-
|''သိန်းဖေ''
| ၂၀၁၆
| သိန်းဟန် (ဖီးနစ်)
| နေဒွေး
|-
|''ဇာတ်လိုက်က ကျွန်တော်''
| ၂၀၁၆
| နေပိုင်
| ညီထွဋ်ခေါင်၊ စွမ်းရည်
|-
|''မိန်းကလေးပဲရှင် … ချစ်တတ်တာပေါ့''
| ၂၀၁၆
| ကျော်ဇောလင်း
| ဇေရဲထက်၊ ယွန်းရွှေရည်
|-
|''ခေတ်သစ်ဧကရီ''
| ၂၀၁၆
| 
| သိန်းလင်းစိုး၊ ကျော်ကျော်၊ ခန့်စည်သူ၊ နန်းသူဇာ၊ အိချောပို၊ မေမြင်းမိုရ်
|-
|''နှင်းခသည့်ဆောင်း''
| ၂၀၁၆
| အောင်ဘပါဝါ
| မင်းထက်အောင်
|-
|''အားနည်းချက်က ချစ်တတ်တယ်''
| ၂၀၁၆
| 
| ပြေတီဦး၊ ဖြိုးငွေစိုး၊၊ ရတနာဗိုလ်
|-
|-
|''အလွမ်းပင်လယ်''
| ၂၀၁၆
| နေပိုင်
| ကောင်းပြည့်
|-
|''ဆူးခက်တွေပြန်နေကျ လမ်းကလေးပေါ်မှာ''
| ၂၀၁၆
| နေသူရိန်၊ နေပိုင်
| အောင်ရဲလင်း၊ ဖူးဖူး၊၊ မြင့်မြတ်၊ ပိုးအိအိခန့်
|-
|''ကိုကို … မငိုပါနဲ့''
| ၂၀၁၄
| နေမျိုးလွင်
| ကောင်းပြည့်
|-
|''ရက်မြတ်သင့် ချိန်ခါ''
| ၂၀၁၄
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| ကျော်ရဲအောင်၊ စိုင်းစိုင်းခမ်းလှိုင်၊ ခင်ဇာခြည်ကျော်
|-
|''လှည့်စားတတ်တဲ့ကောင်မလေး''
| ၂၀၁၄
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| ဖြိုးငွေစိုး
|-
|''စိတ်ကောက်လေဒီ''
| ၂၀၁၄
| သားညီ
| ကောင်းပြည့်၊ ထူး
|-
|''ကြောင်လေးတစ်ကောင် လျှောက်တဲ့လမ်း'' (Catwalk)
| ၂၀၁၄
| နေမျိုးလွင်
| နေမင်း၊ သားညီ
|-
|''နတ်သမီးနှင့် ကျွန်တော်''
| ၂၀၁၄
| ကြည်ဖြူသျှင်
| ကောင်းပြည့်၊ ပွင့်
|-
|''ပုစ္ဆာဆန်သော တစ္ဆေမလေး''
| ၂၀၁၄ 
| နေသူရိန်
| နေမင်း၊ ဆုမြတ်နိုးဦး
|-
|''အရုပ်လေးကို ကျွန်တော်ပြန်မပေးပါ''
| ၂၀၁၄
| သည်ခေတ်နေ
| နေတိုး၊ ဆုမြတ်နိုးဦး
|-
|''အိပ်မက်ဆိုးမှ နိုးထခွင့်ပေးပါ''
| ၂၀၁၄
| ကျော်ဇ
| စွမ်း၊ မေသန်းနု
|-
|''လရောင်နမ်းမည့် ပန်းသခင်''
| ၂၀၁၄
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| နေမင်း
|-
|-
|''ပင်လယ်ကြိုက်''
| ၂၀၁၅
| ပြည်ဟိန်းသီဟ
| နေတိုး၊ ကျော်ကျော်ဗိုလ်
|-
|''အိုလင်းတစ္ဆေ''
| ၂၀၁၅
| နေမျိုးလွင်
| နေတိုး
|-
|''နိုင်း နိုင်း နိုင်း'' (999)
| ၂၀၁၅
| ကြည်ဖြူသျှင်
| ကောင်းပြည့်
|-
|''ချွန်စက်''
| ၂၀၁၄
| မီးပွား
| စည်ဖြိုး၊ သားညီ
|-
| ''ယတြာ''
| ၂၀၁၄
| နေမျိုးလွင်
| ခန့်စည်သူ 
|-
|''သင်္ကြန်မုဆိုးနှင့် ရေသူမလေး''
| ၂၀၁၅
| ရွှေဇင်မင်း
| ကောင်းပြည့်
|-
|''တကယ်လိုအပ်တဲ့အရာ''
| ၂၀၁၅
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| စိုင်းစိုင်းခမ်းလှိုင်၊ သူရိယ၊ ဆုမြတ်နိုးဦး
|-
|''ဟိုဘက် ဒီဘက် မှတ်စု''
| ၂၀၁၅
| သည်ခေတ်နေ
| နေတိုး၊ မိုးဟေကို
|-
|''ကမ်းခြေမှာတွေ့တဲ့ ခရု''
| ၂၀၁၅
| ပြည်ဟိန်းသီဟ
| နေတိုး
|-
|''စိတ်ကြိုးပြတ် နတ်မိမယ်''
| ၂၀၁၆
| သားညီ
| ဇေရဲထက်၊၊ မုဏ်း
|-
|''ခွင်ရိုက်တဲ့ ဖူးစာ''
| ၂၀၁၅
| မောင်ဒေါန
| မိုးအောင်ရင်၊၊ ဗေလုဝ
|-
|''ရေစက်ခါး''
| ၂၀၁၆
| စိုးကျော်စံ
| ကောင်းပြည့်၊၊ ယွန်းရွှေရည်
|-
|''နှလုံးသားလေး တင်းမထားနိုင်ဘူးကွယ်''
| ၂၀၁၅
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| အောင်ရဲလင်း၊ ဟန်လင်းသန့်
|-
|''ဖလိုင်းကစ်နှင့် ဖရီးကစ်''
| ၂၀၁၅
| ပြည်ဟိန်းသီဟ
| ခန့်စည်သူ
|-
|''ခြောက် ခြောက် ခြောက်''
| ၂၀၁၅
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| ခန့်စည်သူ၊ ရွှေမှုံရတီ၊ ငွေမှုံရတီ
|-
|''အကျယ်ချုပ်''
| ၂၀၁၅
| ဆုဩချယ်
| ထိုက်စံမော့စ်၊ မေသဉ္ဇာဦး
|-
|''ဘဝခြားနေတဲ့ ရွှေမင်းသမီးလေး''
| ၂၀၁၅
| နေသူရိန်
| ကောင်းပြည့်၊ ဒိန်းဒေါင်၊ ဇော်ဇော်အောင်
|-
|''မရှိမဖြစ် အဘ''
| ၂၀၁၅
| မောင်ဒေါန
| ခန့်စည်သူ
|-
|}

==ကိုးကား==
{{reflist}}

== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
* {{Facebook | Khin-Wint-Wah-731919976867151}}
* {{Instagram | khinwintwah}}

[[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ]] [[Category:မြန်မာ အလှမယ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၉၄ မွေးဖွားသူများ]]
[[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]]</text>
      <sha1>bzmtu8ar1or5a90y02kcmm8j64l6hyb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879767</id>
      <parentid>879750</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T02:58:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/51.75.77.249|51.75.77.249]] ([[User talk:51.75.77.249|ဆွေးနွေး]]) ၏ တည်းဖြတ်မူ [[Special:Diff/879750|879750]] ကို ပြန်လည်ပယ်ဖျက်လိုက်သည်</comment>
      <origin>879767</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21924" sha1="3z8qxuy2k784i39uciy8bf6e5f0un0e" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name         = ခင်ဝင့်ဝါ
| image        = Khin Wint Wah.jpg 
| caption      = 
| native_name  = 
| native_name_lang = 
| birth_date   = {{birth date and age|df=yes|1994|9|21}}
| birth_place  = [[ရန်ကုန်]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| birth_name = ချောစုလှိုင်
| nationality  = 
| occupation   = အလှမယ် သရုပ်ဆောင် မော်ဒယ်
| years_active = ၂၀၁၂–လက်ရှိ
| height       = {{height|ft=5|in=6|m}}
| weight       = {{convert|100|lb|kg}}
| religion     = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
| awards       = 
* Queen of Beauty Award (Miss MK Gem 2012)
* Miss Internet Award (Miss Supranational 2013)
* Most Beauty Girl in the World Award (Miss Supranational 2013)
* People Choice Award (Miss Supranational 2013)
* Face of Miss Supranational Award (Miss Supranational 2013)
* [[File:အကယ်ဒမီ.gif|10px]] [[မြန်မာ့ ရုပ်ရှင် ထူးချွန်ဆု|အမျိုးသမီး ဇာတ်ပို့ဆု ]] (၂၀၁၉)
| website      = 
| nickname     =
| background   = 
|
|ethnicity=မွန်လူမျိုး|citizenship=မြန်မာ}}

'''ခင်ဝင့်ဝါ''' (၂၁ စက်တင်ဘာ ၁၉၉၄ မွေးဖွား) သည်  [[မြန်မာ့ ရုပ်ရှင် ထူးချွန်ဆု]]ရ ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင် တစ်ဦးဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://news-eleven.com/article/247872|title=၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်နှင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တို့အတွက် အကယ်ဒမီဆုများ ပေးအပ်ချီးမြှင့် အမျိုးသားဇာတ်ဆောင်ဆုများကို မြင့်မြတ်၊ စိုင်းစိုင်းခမ်းလှိုင်၊ ပြေတီဦးတို့ကလည်းကောင်း၊ အမျိုးသမီးဇာတ်ဆောင်ဆုကို  အိန္ဒြာကျော်ဇင်၊ စိုးပြည့်သဇင်နှင့် ရွှေမှုန်ရတီတို့က ရရှိပြီး အကယ်ဒမီဆုပေါင်း ၂၂ ဆု ပေးအပ်ချီးမြှင့်ခဲ့|work=Eleven Media Group|access-date=၁၁ မေ ၂၀၂၃|date=၇ မေ ၂၀၂၃}}&lt;/ref&gt;မြန်မာနိုင်ငံရှိ အလှမယ်၊ ရုပ်ရှင်မင်းသမီးနှင့် ကြော်ငြာမော်ဒယ်တစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။

==ငယ်ဘဝ==
ခင်ဝင့်ဝါအား စက်တင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့၊ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ဦး လှဟန်၊ ဒေါ် ကြည်ကြည်ဆွေ တို့က [[ရန်ကုန်မြို့]]တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မွေးချင်း (၄) ယောက်အနက် အငယ်ဆုံးသမီး ဖြစ်သည်။

==အနုပညာလမ်းကြောင်း ==
အနုပညာအား ဝါသနာပါသောကြောင့် တက္ကသိုလ်ပညာ သင်ကြားနေစဉ် Star &amp; Models Agency သို့ မိဘများအား အသိမပေးဘဲ သင်တန်းတက်ရောက်ခဲ့သည်။ ပြိုင်ပွဲများ ဝင်ရောက်မည့်အချိန်ရောက်မှသာ မိဘများအား အသိပေးခဲ့သည်။&lt;ref&gt;[http://www.papawady.com/2015/03/khin-wint-wah-interview-about-her-model.html Khin Wint Wah Interview About Her Model Career | PAPAWADY&lt;!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် --&gt;]&lt;/ref&gt;

၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် Miss MK Gem ပြိုင်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရာ Queen of Beauty Award ဆုကို ရရှိခဲ့သည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် [[ဘီလာရုဇ်နိုင်ငံ|ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ]]၊ [[မင့်စ်မြို့]]၌ ကျင်းပသော Miss Supranational ပြိုင်ပွဲသို့ ယှဉ်ပြိုင်ရာ Miss Internet ဆု အပါအဝင် ဆု (၄) ခု ရရှိခဲ့သည်။ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်ယှဉ်ပြိုင်သော အလှမယ်များတွင် ဒုတိယမြောက် အစောဆုံးဖြစ်ရာ အင်တာနက်သုံးစွဲသော ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ မြန်မာအများစု၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို ရရှိခဲ့သည်။

== မြန်မာ့ ရုပ်ရှင် ထူးချွန်ဆုရရှိခြင်း ==
ခင်ဝင့်ဝါသည်  ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွက် အကောင်းဆုံး အမျိုးသမီး ဇာတ်ပို့ဆုကို  ‘[[လှပ်၍လွင့်သော|လှပ်၍ လွင့်သော]]’ ဇာတ်ကားဖြင့်ရရှိခဲ့သည်။ အဆိုပါ အကယ်ဒမီဆုသည် သရုပ်ဆောင် ခင်ဝင့်ဝါ  အတွက် ပထမဆုံး အကယ်ဒမီဆုဖြစ်သည်။

==လူမှုဘဝ==
ခင်ဝင့်ဝါသည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ဖြစ်သည်။ အရပ် ၅ ပေ ၆ လက်မ (၁.၆၈ မီတာ) ရှိပြီး အလေးချိန် ၁၀၀ ပေါင် (၄၆ ကီလို) ခန့် ရှိသည်။ ရုက္ခဗေဒဘာသာရပ်ဖြင့် အဝေးသင်ဘွဲ့ ရယူခဲ့သည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် သင်္ကြန်ကာလတွင် အဆိုတော် စိုင်းစိုင်းခမ်းလှိုင်နှင့်အတူ အယ်လ်ပိုင်းမဏ္ဍပ်တွင် တွေ့ရှိရသောကြောင့် ကောလာဟလ သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါကိစ္စအား သင်္ကြန်နှင့်ပတ်သက်သော သီချင်းရုပ်ရှင် ရိုက်ကူးခြင်းဖြစ်ကြောင်း သက်ဆိုင်သူများက ဖြေရှင်းပေးခဲ့သည်။&lt;ref&gt;http://www.myanmarcelebrity.com/2014/04/sai-sai-khin-wint-wah-alpine-thingyan.html&lt;/ref&gt;

၂၀၁၅ ဇွန်လတွင် ရိုက်ကူးခဲ့သော ''အချစ်ကို ဝန်းရံကြ'' ဇာတ်ကားတွင် တွဲဖက်သရုပ်ဆောင်သူ ဇေရဲထက်၏ သာမန်ထက်လွန်ကဲသည့် သရုပ်ဆောင်မှုကြောင့် ပရိသတ်တို့၏ ဝေဖန်သံများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ဖြေရှင်းချက် တစ်စုံတစ်ရာ မပြုခဲ့ပေ။&lt;ref&gt;[http://www.youtube.com/watch?v=SQAUSxkRs1A Khin Win Wah &amp; Zay Ye Htet Star In Comedy Movie - YouTube&lt;!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် --&gt;]&lt;/ref&gt;

၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင် အောင်ရဲလင်းနှင့်အတူ LINE Myanmar တွင် အသုံးပြုနိုင်မည့် စတစ်ကာများ၏ သရုပ်ဆောင်များအဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်းခံရသည်။

၂၀၁၆ ဧပြီလတွင် ဖြန့်ဝေခဲ့သော Enrique Iglesias နှင့် Nicky Jam တို့၏ El perdon (English: Forgiveness) သီချင်းအား ပြန်လည်သရုပ်ဖော်သည့် ဇာတ်လမ်းတိုတွင် ပါဝင်ခဲ့ရာ တွဲဖက်သရုပ်ဆောင် နေရွှေသွေးအောင်နှင့် ပတ်သက်၍ ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ သို့သော် အဆိုပါကိစ္စအား နှစ်ဦးစလုံးက ငြင်းဆိုခဲ့သည်။&lt;ref&gt;[http://www.youtube.com/watch?v=ZepVMgPn3ZA Khin Wint Wah's Response: Starring In &quot;Forgiveness&quot; Copy MTV by Phoe La Pyae - YouTube&lt;!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် --&gt;]&lt;/ref&gt;

၂၀၁၆ အောက်တိုဘာလတွင် အဆိုတော် ရွှေထူးနှင့်အတူ OPPO F1s ၏ အမှတ်တံဆိပ်ကိုယ်စားပြုပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။

==လူမှုရေးလုပ်ငန်းများ==
၂၀၁၃ အောက်တိုဘာလတွင် Miss Supranational Myanmar Organization နှင့်အတူ လှည်းကူးမြို့နယ်ရှိ မြန်မာစိမ်းလန်းမြေ လူငယ်ဖွံ့ဖြိုးရေး ပရဟိတဂေဟာမှ မိဘမဲ့ကလေးများအတွက် အဝတ်အစားနှင့် စားစရာများ သွားရောက် ပေးအပ်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;http://info.myanmarcelebrity.com/2013/10/donation-khin-wint-war-miss.html{{Dead link|date=January 2021 }}&lt;/ref&gt;

၂၀၁၄ ဇန်နဝါရီလတွင် မကွေးတိုင်း၊ မင်းဘူးမြို့နယ်သို့ ဗြဟ္မစိုရ် အဖွဲ့နှင့်အတူ သွား​ရောက်ကာ ငွေကြေးလိုအပ်သော နေရာများ၌ ထောက်ပံ့မှု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါအဖွဲ့၏ (၁၁) နှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ်အနေဖြင့်လည်း နာရေးကူညီမှု လုပ်ငန်းများတွင် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပါဝင်ခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;http://www.myanmarcelebrity.com/2014/01/khin-wint-wahs-minbu-social-service-trip.html&lt;/ref&gt;

၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် မြစ်ရေလွှမ်းခြင်းတွင် ဒုက္ခသည်များအတွက် ရန်ပုံငွေဖျော်ဖြေပွဲများတွင် ပါဝင်ခြင်း&lt;ref&gt;http://www.myanmarcelebrity.com/2015/08/po-po-organized-charity-bazaar-to.html&lt;/ref&gt;၊ အလှူငွေ ကောက်ခံခြင်းနှင့် ရေဘေးသင့်ဒေသများသို့ သွားရောက်လှူဒါန်းခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

==ရိုက်ကူးထားသော ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများ==

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! ဇာတ်ကား
! ထုတ်ဝေနှစ်
! ဒါရိုက်တာ
! တွဲဖက် သရုပ်ဆောင်များ
|-
|''တိမ်တိုက်တံတား''
| ၂၀၁၇
| ဩရသ
| နေတိုး
|-
|''မင်းနဲ့ဝေးရင် သေလိမ့်မယ်''
| ၂၀၁၇
| လွင်ဗိုလ်
| မြတ်သူကျော်
|-
|''ကိုယ်ချစ်မဝ မယ်မင်းကြီးမ''
| ၂၀၁၇
| သားကြီး
| ဖြိုးငွေစိုး
|-
|''သစ္စာမဲ့ကြောင်း ထင်ရှားပါသဖြင့်''
| ၂၀၁၇
| အောင်ဇော်လင်း
| အောင်သူ၊ ကျော်ကျော်
|-
|''အချစ်ကို ဝန်းရံကြ''
| ၂၀၁၅
| သိန်းဟန် (ဖီးနစ်)
| ဇေရဲထက်
|-
|''စိတ်ကြီးဝင်ကြသူများ''
| ၂၀၁၇
| မောင်မျိုးမင်း
| နေတိုး၊ ကျော်ကျော်ဗိုလ်၊ ထွန်းထွန်း (Examplez)၊ ရဲလေး၊ မင်းမော်ကွန်း၊ အိချောပို၊ နန်းခင်ဇေယျာ၊  ရွှေသမီး၊ ထွန်းအိန္ဒြာဗိုလ်၊ အိန္ဒြာကျော်ဇင်၊ ရဲအောင်၊ ရန်အောင်၊ လူမင်း
|-
|''ရင်ဘတ်ထဲက ကျောက်စာ''
| ၂၀၁၇
| နေမျိုးလွင်
| နေတိုး၊၊ ခိုင်နှင်းဝေ
|-
|''ယုံတဲ့သူကို ပုံပြောမယ်''
| ၂၀၁၅
| နေစိုးသော်
| နေတိုး
|-
|''ဂျာကင်အဟောင်းလေး''
| ၂၀၁၅
| အောင်ဇော်လင်း
| လွှမ်းပိုင်
|-
|''အသည်းတစ်ခြမ်း''
| ၂၀၁၆
| ကျော်ဇောလင်း
| ဇေရဲထက်၊၊ ဇော်လင်း
|-
|''ရှေ့ ကိုက် ၁၀၀ တွင် အချစ်ရှိသည်''
| ၂၀၁၆
| အောင်ဇော်လင်း
| နေတိုး
|-
|''ပင်လယ်ပုံပြင်''
| ၂၀၁၆
| ကျော်ဇောလင်း
| ဇေရဲထက်၊ ယွန်းရွှေရည်၊ ကိုပေါက်၊ ငှက်ပျောကြော်
|-
|''အယောင်ဆောင်နှင်းဆီ''
| ၂၀၁၆
| သားညီ
| မင်းသွေး၊ မေတ္တာ၊၊ မုဏ်း
|-
|''ရွှေမင်းသားရဲ့ ကြင်ယာတော်''
| ၂၀၁၆
| ကျော်သက်ကြီး
| ဇေရဲထက်၊ ဝါဝါအောင်၊ နှိုင်းယှဉ်မြင်းမိုရ်
|-
|''သိန်းဖေ''
| ၂၀၁၆
| သိန်းဟန် (ဖီးနစ်)
| နေဒွေး
|-
|''ဇာတ်လိုက်က ကျွန်တော်''
| ၂၀၁၆
| နေပိုင်
| ညီထွဋ်ခေါင်၊ စွမ်းရည်
|-
|''မိန်းကလေးပဲရှင် … ချစ်တတ်တာပေါ့''
| ၂၀၁၆
| ကျော်ဇောလင်း
| ဇေရဲထက်၊ ယွန်းရွှေရည်
|-
|''ခေတ်သစ်ဧကရီ''
| ၂၀၁၆
| 
| သိန်းလင်းစိုး၊ ကျော်ကျော်၊ ခန့်စည်သူ၊ နန်းသူဇာ၊ အိချောပို၊ မေမြင်းမိုရ်
|-
|''နှင်းခသည့်ဆောင်း''
| ၂၀၁၆
| အောင်ဘပါဝါ
| မင်းထက်အောင်
|-
|''အားနည်းချက်က ချစ်တတ်တယ်''
| ၂၀၁၆
| 
| ပြေတီဦး၊ ဖြိုးငွေစိုး၊၊ ရတနာဗိုလ်
|-
|-
|''အလွမ်းပင်လယ်''
| ၂၀၁၆
| နေပိုင်
| ကောင်းပြည့်
|-
|''ဆူးခက်တွေပြန်နေကျ လမ်းကလေးပေါ်မှာ''
| ၂၀၁၆
| နေသူရိန်၊ နေပိုင်
| အောင်ရဲလင်း၊ ဖူးဖူး၊၊ မြင့်မြတ်၊ ပိုးအိအိခန့်
|-
|''ကိုကို … မငိုပါနဲ့''
| ၂၀၁၄
| နေမျိုးလွင်
| ကောင်းပြည့်
|-
|''ရက်မြတ်သင့် ချိန်ခါ''
| ၂၀၁၄
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| ကျော်ရဲအောင်၊ စိုင်းစိုင်းခမ်းလှိုင်၊ ခင်ဇာခြည်ကျော်
|-
|''လှည့်စားတတ်တဲ့ကောင်မလေး''
| ၂၀၁၄
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| ဖြိုးငွေစိုး
|-
|''စိတ်ကောက်လေဒီ''
| ၂၀၁၄
| သားညီ
| ကောင်းပြည့်၊ ထူး
|-
|''ကြောင်လေးတစ်ကောင် လျှောက်တဲ့လမ်း'' (Catwalk)
| ၂၀၁၄
| နေမျိုးလွင်
| နေမင်း၊ သားညီ
|-
|''နတ်သမီးနှင့် ကျွန်တော်''
| ၂၀၁၄
| ကြည်ဖြူသျှင်
| ကောင်းပြည့်၊ ပွင့်
|-
|''ပုစ္ဆာဆန်သော တစ္ဆေမလေး''
| ၂၀၁၄ 
| နေသူရိန်
| နေမင်း၊ ဆုမြတ်နိုးဦး
|-
|''အရုပ်လေးကို ကျွန်တော်ပြန်မပေးပါ''
| ၂၀၁၄
| သည်ခေတ်နေ
| နေတိုး၊ ဆုမြတ်နိုးဦး
|-
|''အိပ်မက်ဆိုးမှ နိုးထခွင့်ပေးပါ''
| ၂၀၁၄
| ကျော်ဇ
| စွမ်း၊ မေသန်းနု
|-
|''လရောင်နမ်းမည့် ပန်းသခင်''
| ၂၀၁၄
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| နေမင်း
|-
|-
|''ပင်လယ်ကြိုက်''
| ၂၀၁၅
| ပြည်ဟိန်းသီဟ
| နေတိုး၊ ကျော်ကျော်ဗိုလ်
|-
|''အိုလင်းတစ္ဆေ''
| ၂၀၁၅
| နေမျိုးလွင်
| နေတိုး
|-
|''နိုင်း နိုင်း နိုင်း'' (999)
| ၂၀၁၅
| ကြည်ဖြူသျှင်
| ကောင်းပြည့်
|-
|''ချွန်စက်''
| ၂၀၁၄
| မီးပွား
| စည်ဖြိုး၊ သားညီ
|-
| ''ယတြာ''
| ၂၀၁၄
| နေမျိုးလွင်
| ခန့်စည်သူ 
|-
|''သင်္ကြန်မုဆိုးနှင့် ရေသူမလေး''
| ၂၀၁၅
| ရွှေဇင်မင်း
| ကောင်းပြည့်
|-
|''တကယ်လိုအပ်တဲ့အရာ''
| ၂၀၁၅
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| စိုင်းစိုင်းခမ်းလှိုင်၊ သူရိယ၊ ဆုမြတ်နိုးဦး
|-
|''ဟိုဘက် ဒီဘက် မှတ်စု''
| ၂၀၁၅
| သည်ခေတ်နေ
| နေတိုး၊ မိုးဟေကို
|-
|''ကမ်းခြေမှာတွေ့တဲ့ ခရု''
| ၂၀၁၅
| ပြည်ဟိန်းသီဟ
| နေတိုး
|-
|''စိတ်ကြိုးပြတ် နတ်မိမယ်''
| ၂၀၁၆
| သားညီ
| ဇေရဲထက်၊၊ မုဏ်း
|-
|''ခွင်ရိုက်တဲ့ ဖူးစာ''
| ၂၀၁၅
| မောင်ဒေါန
| မိုးအောင်ရင်၊၊ ဗေလုဝ
|-
|''ရေစက်ခါး''
| ၂၀၁၆
| စိုးကျော်စံ
| ကောင်းပြည့်၊၊ ယွန်းရွှေရည်
|-
|''နှလုံးသားလေး တင်းမထားနိုင်ဘူးကွယ်''
| ၂၀၁၅
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| အောင်ရဲလင်း၊ ဟန်လင်းသန့်
|-
|''ဖလိုင်းကစ်နှင့် ဖရီးကစ်''
| ၂၀၁၅
| ပြည်ဟိန်းသီဟ
| ခန့်စည်သူ
|-
|''ခြောက် ခြောက် ခြောက်''
| ၂၀၁၅
| ကိုဇော် (အာရုဏ်ဦး)
| ခန့်စည်သူ၊ ရွှေမှုံရတီ၊ ငွေမှုံရတီ
|-
|''အကျယ်ချုပ်''
| ၂၀၁၅
| ဆုဩချယ်
| ထိုက်စံမော့စ်၊ မေသဉ္ဇာဦး
|-
|''ဘဝခြားနေတဲ့ ရွှေမင်းသမီးလေး''
| ၂၀၁၅
| နေသူရိန်
| ကောင်းပြည့်၊ ဒိန်းဒေါင်၊ ဇော်ဇော်အောင်
|-
|''မရှိမဖြစ် အဘ''
| ၂၀၁၅
| မောင်ဒေါန
| ခန့်စည်သူ
|-
|}

==ကိုးကား==
{{reflist}}

== ပြင်ပလင့်ခ်များ ==
* {{Facebook | Khin-Wint-Wah-731919976867151}}
* {{Instagram | khinwintwah}}

[[Category:မြန်မာ အမျိုးသမီး ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်များ]] [[Category:မြန်မာ အလှမယ်များ]]
[[ကဏ္ဍ:၁၉၉၄ မွေးဖွားသူများ]]
[[ကဏ္ဍ:သက်ရှိထင်ရှားပုဂ္ဂိုလ်များ]]</text>
      <sha1>3z8qxuy2k784i39uciy8bf6e5f0un0e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>မော်ဂျူး:Location map/data/Thailand</title>
    <ns>828</ns>
    <id>114561</id>
    <revision>
      <id>879762</id>
      <parentid>475513</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T00:44:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Milenioscuro</username>
        <id>15585</id>
      </contributor>
      <comment>svg</comment>
      <origin>879762</origin>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="227" sha1="0k4ba0otp47p37el8sk4fh734gpvvxb" xml:space="preserve">return {
	name = 'ထိုင်းနိုင်ငံ',
	top = 20.6,
	bottom = 5.4,
	left = 97.1,
	right = 106.0,
	defaultscale = 0.6,
	image = 'Thailand adm location map.svg',
	image1 = 'Thailand relief location map.svg'
}</text>
      <sha1>0k4ba0otp47p37el8sk4fh734gpvvxb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ဝိတိုရိယနှင့်အဲလ်ဘတ်ပြတိုက်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>131507</id>
    <revision>
      <id>879757</id>
      <parentid>698924</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T21:42:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>115</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Alessandro_Botticelli_Portrait_of_a_Lady_(Smeralda_Brandini.jpg with [[File:Alessandro_Botticelli_Portrait_of_a_Lady_(Smeralda_Brandini).jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|C</comment>
      <origin>879757</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18582" sha1="ice76a58k20zvfl3no31r8q0pu6p8zz" xml:space="preserve">{{rough translation}}
[[ဖိုင်:V&amp;A_Museum_Foyer,_London_-_Oct_2012.jpg|thumb| ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဝိ &amp; အဲလ် ၏အဓိက ဝင်ပေါက်ရှိ rotunda တွင် ‌ေဖေးပွိုင့်တစ်ခုအနေဖြင့် Dale Chihuly မှ ၁၁ မီတာမြင့်သောဖန်ဖန်ထည်ပစ္စည်း တပ်ဆင်ခဲ့သည်။ ]]
လန်ဒန်ရှိ '''ဝိတိုရိယနှင့် အဲလ်ဘတ်ကို''' ( '''V&amp;A''' ဟုမကြာခဏခေါ်ဆိုလေ့ရှိသည်) သည်ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး အသုံးချ နှင့် အလှဆင်အနုပညာ နှင့်ဒီဇိုင်းပြတိုက်အပြင်အမြဲတမ်းစုဆောင်းထားသော ၂.၂၇သန်း ကျော်စုဆောင်းထားသောပန်းပုဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ|ဘုရင်မဗစ်တိုးရီးယား]] နှင့် မင်းသားအဲလ်ဘတ် တို့၏အမည်ကိုခံယူခဲ့သည်။ 

အဆိုပါ ဝိ &amp; အဲလ် ထဲမှာတည်ရှိပါတယ် ဘရောမ်တန် ၏ခရိုင် ကန်ဆင်တန် နှင့်ချယ်လ်ဆီး၏တော်ဝင်ဘိုရော့ချ် &quot;အဖြစ်လူသိများဖြစ်လာသည်တစ်ခုဧရိယာထဲမှာ Albertopolis ဘာလို့လဲဆိုတော့မင်းသားအဲလ်ဘတ်သည်၎င်း၏အသင်း&quot; အဲလ်ဘတ်သတိရအောက်မေ့ သူဆက်နွယ်ခဲ့သောနှင့်အတူအဓိကယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့အစည်းများ။ ၎င်းတို့တွင် Natural History Museum ၊ သိပ္ပံပြတိုက် ၊ Royal Albert Hall နှင့် လန်ဒန်ဧကရာဇ်ကောလိပ် တို့ ပါဝင်သည်။ ပြတိုက်သည် ဒစ်ဂျစ်တယ်၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ မီဒီယာနှင့်အားကစားဌာန တို့မှပံ့ပိုးသော ဌာနဆိုင်ရာမဟုတ်သောပြည်သူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သည်။ အခြားဗြိတိသျှပြတိုက်များကဲ့သို့ပင်ဝင်ပေါက်သည်အခမဲ့ဖြစ်သည်။ 

V&amp;A သည် {{Convert|12.5|acre|ha}}   &lt;ref&gt;{{Template:Cite web|url=http://www.vam.ac.uk/page/f/futureplan/|title=FuturePlan&amp;nbsp;– Victoria and Albert Museum|publisher=vam.ac.uk|date=6 May 2011|accessdate=12 May 2011}}&lt;/ref&gt; နှင့် 145 ပြခန်း။ ၎င်း၏စုဆောင်းမှုသည်ရှေးခေတ်မှယနေ့ခေတ်အထိ ဥရောပ ၊ မြောက်အမေရိက ၊ အာရှနှင့် မြောက်အမေရိက တို့၏ယဉ်ကျေးမှုများမှနှစ်ပေါင်း ၅၀၀၀ ကြာအနုပညာလက်ရာများရှိသည်။ သို့သော် ရှေးခေတ်ကရှေးခေတ် အနုပညာကိုစုဆောင်းထားခြင်းမရှိပါ။ အဆိုပါ၏ပိုင်ဆိုင်မှု [[ကြွေထည်]], ဖန်ချည်မျှင်နှင့်အထည်, ဝတ်စုံ, ငွေ, သံထည်ပြုလုပ်ခြင်း, ရတနာ, ပရိဘောဂ, [[အလယ်ခေတ်]] တ္ထု, ပန်းပု, ထုတ် ခြင်းနှင့် ပုံနှိပ်အနုပညာ, drawings နဲ့ဓာတ်ပုံတွေကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးနှင့်စုံဆုံးအကြားရှိပါတယ်။ 

ပြတိုက်သည်ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရှေးဟောင်း ပန်းပုလက်ရာများစုဆောင်းထားသောပိုင်ဆိုင်မှုဖြစ်ပြီး အီတလီ အပြင်ဘက်တွင်အကြီးဆုံး Renaissance ပစ္စည်းများပိုင်ဆိုင်သည်။ အာရှဌာနများတွင်တောင်အာရှ၊ တရုတ်၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယားနှင့် [[မူဆလင် ကမ္ဘာ|အစ္စလာမ်ကမ္ဘာ]] မှအနုပညာများပါဝင်သည်။ အရှေ့အာရှစုဆောင်းမှုသည်ဥရောပတွင်အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့်ကြွေထည်မြေထည်ပစ္စည်းများနှင့် သတ္တုထည် များဖြစ်သည်။ အစ္စလာမ့်စုဆောင်းမှုသည်အနောက်နိုင်ငံများတွင်အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့်၎င်းသည်ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အကြီးမားဆုံး ပြတိုက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ 

၂၀၀၁ ခုနှစ်မှစ၍ ပြတိုက်သည်ပေါင် ၁၅၀ ပြန်လည်ပြုပြင်ရေးအစီအစဉ်ကိုစတင်ခဲ့သည်။ ၁၇- ၁၈ နှင့် ၁၈ ရာစုဥရောပပြခန်းများကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည်မူလ Aston Webb အတွင်းပိုင်းကိုပြန်လည် ထား၍ ဥရောပမှစုဆောင်းထားသော 1600-1815 ကိုလက်ခံခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{Template:Cite web|title='Our Europe is an inclusive Europe': the Victoria and Albert Museum's new European Galleries|url=http://www.apollo-magazine.com/our-europe-is-an-inclusive-europe-the-victoria-and-albert-museums-new-european-galleries/|publisher=[[Apollo (magazine)|Apollo]]|date=2015-12-04}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Template:Cite web|title=FuturePlan Live: Europe 1600 – 1815|url=http://www.vam.ac.uk/page/f/futureplan-live-europe-1600-1800/|publisher=[[Victoria &amp; Albert Museum]]}}&lt;/ref&gt; အရှေ့လန်ဒန်ရှိ V &amp;amp;amp; A ကလေးသူငယ်ပြတိုက်သည်ပြတိုက်၏ ဌာနခွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီးလန်ဒန်ရှိဌာနခွဲအသစ်ကိုစီစဉ်ထားသည်။ &lt;ref&gt;{{Template:Cite web|url=https://www.vam.ac.uk/info/va-east-project|title=V&amp;A · The V&amp;A East project}}&lt;/ref&gt;

== ပြတိုက်၏ဗိသုကာ ==
[[ဖိုင်:Victoria_and_Albert_Museum_pediment.jpg|right|thumb| Godfrey Sykes မှဒီဇိုင်းချမှတ်ထားသောမြောက်ဘက်မျက်နှာစာ၏အနည်ထိုင်ထားသည့် Mosaic ]]
[[ဖိုင်:Main_entrance_of_Victoria_and_Albert_Museum.JPG|thumb| အဓိကဝင်ပေါက်၏အသေးစိတ်အချက်အလက်များ ]]
&lt;gallery&gt;
ဖိုင်:London-Victoria and Albert Museum-Building-01.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;ဥယျာဉ်မြောက်ဘက်တွင်ဗိုလ်ကြီး Francis Fowke၊ တော်ဝင်အင်ဂျင်နီယာများက ၁၈၆၄-၆၉ 
ဖိုင်:London-Victoria and Albert Museum-05.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;အနောက်ဘက် Cast တရားရုံး, ဟင်နရီ Young က Darracott ဖြစ်သူ Scott 1870-73 
ဖိုင်:London-Victoria and Albert Museum-Library-01.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;၁၈၇၇-၁၈၈၈ ဖြစ်သူ Scott နှင့်အခြားဒီဇိုင်နာများမှအနုပညာစာကြည့်တိုက် 
ဖိုင်:Londres 465..jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;Aston ဝက်ဘ် 1899-1909 အသုံးပြုပုံအဓိကဝင်ပေါက် 
&lt;/gallery&gt;

=== စစ်ပြီးကာလကာလ ===
[[ဖိုင်:V&amp;ABombDamage.JPG|right|thumb| ပြပွဲလမ်းမျက်နှာစာတွင်ဗုံးပျက်စီးခြင်း ]]

== collection များကို ==
လန်ဒန်ရှိအခြားအမျိုးသားပြတိုက်များနှင့်ထပ်တူထပ်နေခြင်းကိုရှောင်ရှားရန်ကြိုးပမ်းမှုကြောင့်ပြတိုက်၏စုဆောင်းသည့်နေရာများကိုအနှစ်ချုပ်ရန်မလွယ်ကူပါ။ ယေဘုယျအားဖြင့်အနောက်၏ရှေးဟောင်းကမ္ဘာနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းအရှေ့ ကိုဗြိတိသျှပြတိုက်သို့ပေးအပ်သည်။ အနောက်တိုင်းပန်းချီကားများကိုမူ အမျိုးသားပြခန်း သို့ချန်လှပ်ထားသည်။ ဥပမာအားဖြင့်ခြယ်သထားသည့် ပုံတူပန်းချီကားများ ၊ V&amp;A အဓိကအမျိုးသားစုဆောင်းမှုရှိသည်။ ။ 

ဗစ်တိုးရီးယားနှင့်အဲလ်ဘတ်ပြတိုက်ကိုစုဆောင်းမှုဌာန ၄ ခုခွဲထားသည်။ ၁) အာရှ၊ ၂) ပရိဘောဂ၊ ချည်မျှင်နှင့်ဖက်ရှင်၊ ၃။ ပန်းပု၊ သတ္တု၊ ကြွေထည်မြေထည်၊ နှင့် 4) စကားလုံး &amp; Image ကို။ {{Template:Citation needed|date=March 2016}}    ပြတိုက်မှူးများသည်စုဆောင်းထားသည့်အရာများကိုဂရုစိုက်ပြီးအများပြည်သူနှင့်ပညာရှင်များအားပြသခြင်းမပြုသေးသောအရာများအားလက်လှမ်းမီသည်။ 

စုဆောင်းခြင်းဌာနကိုထပ်မံခွဲခြားထားသောareasရိယာ (၁၆) ခုခွဲထားသည် &amp;nbsp; အရာဝတ္ထုပေါင်းသန်း (၁၀၀) ကျော်သည်အရာဝတ္ထုအားလုံးကို V&amp;A တွင်ပြသထားခြင်းမဟုတ်ပါ။ တစ်ဦး repository ကိုရှိပါတယ် Blythe အိမ်, အနောက် Kensington, အဖြစ် V ကို &amp; တစ်ဦးကစီမံခန့်ခွဲနောက်ဆက်တွဲအဖွဲ့အစည်းများ, &lt;ref&gt;V&amp;A Collecting Plan Including Acquisition &amp; Disposal Policy, August 2004.&lt;/ref&gt; အခြားအဖွဲ့အစည်းများဖို့ပြတိုက်တစ်လုံးထွက်ပေါ်လာပြပွဲ။ အောက်ပါသည်ပြသထားသောစုဆောင်းမှုတစ်ခုစီနှင့်စုဆောင်းထားသောအတွင်းရှိအရာဝတ္ထုအရေအတွက်ကိုဖော်ပြထားသည်။ 
{| class=&quot;wikitable&quot;
! စုဆောင်းမှု 
! ပစ္စည်းအရေအတွက် 
|-
| ဗိသုကာ (RIBA ၏နောက်ဆက်တွဲ) 
| 2,050,000 
|-
| အာရှ 
| 160,000 
|-
| ဗြိတိသျှပြခန်း (ဌာနခွဲ၏ပြသမှု) 
| ။ ။ ။ 
|-
| ကြွေထည် 
| 74,000 
|-
| ကလေးဘဝ (V&amp;A ၏နောက်ဆက်တွဲ) 
| ၂၀၀၀၀ 
|-
| ဒီဇိုင်း၊ ဗိသုကာနှင့်ဒစ်ဂျစ်တယ် 
| 800 
|-
| ဖက်ရှင် &amp; ရတနာ 
| ၂၈၀၀၀ 
|-
| ပရိဘောဂ 
| ၁၄၀၀၀ 
|-
| ဖန်ခွက် 
| ၆၀၀၀ 
|-
| သတ္တုလုပ်ငန်း 
| 31,000 
|-
| ပန်းချီကားနှင့်ပန်းချီကားများ 
| 202,500 
|-
| ဓာတ်ပုံ 
| 500,000 
|-
| Print &amp; Books 
| 1,500,000 
|-
| ပန်းပု 
| ၁၇,၅၀၀ 
|-
| အထည်အလိပ် 
| ၃၈၀၀၀ 
|-
| ပြဇာတ်ရုံ (ယခင်က ပြဇာတ်ရုံပြတိုက် ၏နောက်ဆက်တွဲ V &amp; A ပြဇာတ်ရုံစုဆောင်းခြင်းစာဖတ်ခြင်းခန်းပါဝင်သည်) 
| 1,905,000 
|}
&lt;gallery&gt;
ဖိုင်:WLA vanda Pakistan Kusana Dynasty Bodhisattva Maitreya.jpg|ဗောဓိသတ္တ မေတ္တယျ၊ ဂန္ဓာရ , ပါကစ္စတန်၊ ကာသန မင်းဆက်၊ အေဒီ ၂ မှ ၄ ရာစုအထိ
ဖိုင်:India, madhya pradesh, jina parshvanatha dalla tempèesta, 600-700.JPG|၇ ရာစု၊ အိန္ဒိယ၊ [[Parshvanatha|Lord Parshvanatha]] ၊
ဖိုင်:India, uttar pradesh, jina rishabhanatha, 800-900.JPG|အိန္ဒိယ ၉ ရာစုရက်စွဲပါ [[Rishabhanatha|Lord Rishabhanatha]] ကိုပုံဖော်သောပုံ
ဖိုင်:Rock crystal ewer.jpg|10 ရာစု, ကျောက်ဆောင်ကြည်လင် ewer
ဖိုင်:India, orissa, dea ambika, 1150-1200.JPG|[[Ambika (Jainism)|ဂျိန်းနတ်ဘုရားမ Ambika]], Odisha, အိန္ဒိယ, 12 ရာစု
ဖိုင်:WLA vanda Lidded incense burner.jpg|ဂျပန်နံ့သာပေါင်းမီးရှို့စက်၊ 'Dai Nippon, Koko Sei'၊ လက်မှတ်ထိုးထားသော gilt ကြေးဝါနှင့်အခြားအပျော့သတ္တုစပ်သတ္တုစပ်များတပ်ဆင်ထားသော c.1877
ဖိုင်:Betel container.jpg|ဟင်္သာကွမ်းအစ်၊ ၁၉ ရာစု၊ ရွှေသား၊ မြနှင့် အဖိုးတန်ပတ္တမြားများဖြင့် ဖန်တီးပြုလုပ်ထားသည့် ရွှေနန်းတော်သုံးမြန်မာမှုလက်ရာစစ်စစ်ဖြစ်သည်။ မန္တလေး၊ မြန်မာ
&lt;/gallery&gt; V&amp;A သည်အထည်အလိပ်နှင့်အ ၀ တ်အထည်ထိန်းသိမ်းရေးအစီအစဉ်ကိုဆက်လက်လုပ်ဆောင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် Zemire ဟုခေါ်သောအရေးကြီးသော်လည်းအကြီးအကျယ်ညစ်ညမ်းမှု၊ ပျက်စီးခြင်းနှင့်ရေပျက်စီးခြင်း Zemire ဟုခေါ်သော Dior ဝတ်စုံကို ''Golden Age of Couture'' ပြပွဲ၏ပြသရန်အခြေအနေသို့ပြန်လည်ရောက်ရှိစေသည်။ &lt;ref&gt;{{Template:Cite web|url=http://www.vam.ac.uk/content/journals/conservation-journal/issue-56/costume-cleaning-conundrums/|title=Costume cleaning conundrums|author=Frances Hartog|publisher=vam.ac.uk|date=Autumn 2008|accessdate=16 March 2012}}&lt;/ref&gt; &lt;gallery&gt;
ဖိုင်:Sackbackgown.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;1770s [[Sack-back gown|အိတ် - ပြန်ဂါဝန်]] 
ဖိုင်:WLA vanda Wedding Dress ca 1870.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;c.1870 မင်္ဂလာဆောင်ဝတ်စုံ 
ဖိုင်:1912 evening dress.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;1912 [[Lucy, Lady Duff-Gordon|Lucile]] ညနေခင်းစားဆင်ယင် 
ဖိုင်:Christian Dior evening gown called &quot;Zémire&quot;, Fall-Winter 1954 05.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;၁၉၅၄ 'Zemire' ဟုခေါ်သည့် Dior ညနေခင်းဂါဝန် 
&lt;/gallery&gt;&lt;gallery&gt;
ဖိုင်:Alessandro Botticelli Portrait of a Lady (Smeralda Brandini).jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;[[Sandro Botticelli|Botticelli]] - ''[[Portrait of a Lady known as Smeralda Brandini|၁၄၆၇-၁၄၇၅ Smeralda Brandini ဟုလူသိများသောအမျိုးသမီး၏ပုံတူ]]'' 
ဖိုင်:Rembrandt - The Departure of the Shunammite Woman.1.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;[[Rembrandt]] - ''ရှုနင်မိန်းမအမျိုးသမီးမှထွက်ခွာခြင်း'' ၊ c ။ 1640 
ဖိုင်:Tintoretto - Self-Portrait as a Young Man.jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;[[Tintoretto]] - ''လူငယ်တစ် ဦး အနေဖြင့်ကိုယ်တိုင်ပုံတူ'' [[Tintoretto|ကူးယူခြင်း]] ၊ c ။ 1548 
ဖိုင်:V&amp;A - Raphael, The Miraculous Draught of Fishes (1515).jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;[[Raphael]] - ''ငါး၏အံ့ဖွယ်အမူကြမ်း'', 1515 
ဖိုင်:V&amp;A - Raphael, St Paul Preaching in Athens (1515).jpg|&lt;nowiki&gt; &lt;/nowiki&gt;[[Raphael]] - ၁၅၁၅ ''အေသင်မြို့၌စိန့်ပေါလုဟောပြောခြင်း'' 
&lt;/gallery&gt;

=== ပန်းပု ===

== ကြည့်ရှုပါ ==

[[ကဏ္ဍ:ဝီကီဒေတာရှိ ကိုဩဒိနိတ်များ]]</text>
      <sha1>ice76a58k20zvfl3no31r8q0pu6p8zz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>လက်တို့စ်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>206144</id>
    <revision>
      <id>879715</id>
      <parentid>701732</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T14:18:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kaday Han Thaw</username>
        <id>122086</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[လက်တို့]] စာမျက်နှာကို [[လက်တို့စ်]] သို့ Kaday Han Thawက ရွှေ့ခဲ့သည်</comment>
      <origin>701732</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1692" sha1="tr3srbjb5kaqbyfm1gag8jqcl3rd2ft" xml:space="preserve">'''လက်တို့''' ({{Lang-en|Lactose}}) သည် ဒိုင်ဆကာရိုက် (disaccharide) ခေါ်သည့် သကြားတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ သကြားတမျိုးပင်ဖြစ်ပြီး ဂလက်တို့နှင့်ဂလူးကို့မှအပိုင်းတချို့ ပေါင်းကာ ဓာတ်တွဲပုံသေနည်း C12H22O11 ဖြစ်လာသည်။ နို့၌ လက်တို့ပမာဏ ၂-၈% ပါဝင်လေသည်။ လက်တို့ဟူသောအမည်ကို လက်တင်ဘာသာအရ နို့ကို လက်တစ် (Lactis) ခေါ်၍ သကြားအဓိပ္ပာယ်ရအောင် -ose နောက်မှ ပေါင်းထည့်လေသည်။ နို့သကြားဟု ယူရန်ရှိသည်။ ဤဓာတ်ပေါင်းသည် ရေတွင်ပျော်နိုင်သော ရေငွေ့မစုပ်သည့် အဖြူရောင်အနှစ်ဖြစ်ပြီး ခပ်ပျော့ပျော့ချိုသည်။ အစားအသောက်လုပ်ငန်းတွင် သုံးသည်။&lt;ref name=Ull&gt;{{cite encyclopedia|encyclopedia=Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry|authors=Gerrit M. Westhoff, Ben F.M. Kuster, Michiel C. Heslinga, Hendrik Pluim, Marinus Verhage|year=2014|pages=1–9|doi= 10.1002/14356007.a15_107.pub2|publisher=Wiley-VCH|chapter=Lactose and Derivatives|isbn=9783527306732}}&lt;/ref&gt;

==ကိုးကား==
{{reflist}}</text>
      <sha1>tr3srbjb5kaqbyfm1gag8jqcl3rd2ft</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>တယ်လီဂရမ် (ဆော့ဖ်ဝဲ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>209883</id>
    <revision>
      <id>879753</id>
      <parentid>801073</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T19:38:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.18.229.16</ip>
      </contributor>
      <comment>8888</comment>
      <origin>879753</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7240" sha1="ba0mb5z7g4xukpaays7962hb6spqleu" xml:space="preserve">
{{Infobox software|title=တယ်လီဂရမ် မက်ဆင်ဂျာ|repo={{URL|https://github.com/telegramdesktop/tdesktop}}|license=[[GNU General Public License|GNU GPLv2 or GPLv3]] ([[Client (computing)|clients]]),&lt;ref name=&quot;teleapps&quot;&gt;{{cite web|url=https://telegram.org/apps|title=List of Telegram applications|date=6 February 2014|access-date=6 February 2014|archive-date=22 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160522063000/https://telegram.org/apps|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[Proprietary software|proprietary]] ([[Server (computing)|server]])|genre=[[Instant messaging]]|language=English, Russian, Persian, Turkish, Italian, Arabic, Ukrainian, [[Uzbek language|Uzbek]], Portuguese, Spanish, German, Dutch, French, Korean, [[Indonesian language|Indonesian]], [[Malay language|Malay]], [[Belarusian language|Belarusian]], [[Catalan language|Catalan]], Polish|language footnote={{cite web|title=Telegram Messenger|url=https://telegram.org/|publisher=Telegram Messenger LLP|access-date=25 February 2021|archive-date=2 October 2003|archive-url=https://web.archive.org/web/20031002010853/http://telegram.org/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;|language count=19|platform=[[Android (operating system)|Android]], [[iOS]], [[Microsoft Windows|Windows]], [[macOS]], [[Linux]], [[Web app|Web platform]]|programming language=[[C++]]|ver layout=stacked|logo=Telegram 2019 Logo.svg|released={{Start date and age|df=yes|2013|8|14|}}|developer=Telegram FZ LLC&lt;br /&gt;Telegram Messenger Inc.|collapsible=no|caption=[[Android (operating system)|Android]] ပေါ်တွင် တယ်လီဂရမ် အသုံးပြုနေပုံ|screenshot size=220px|screenshot=Telegram Android screenshot.svg|logo size=100px|website={{URL|https://telegram.org/}}}}{{Infobox website|name=Telegram Messenger [[Limited liability partnership|LLP]]|logo=[[File:Telegram 2019 Logo.svg|100px]]|location=[[လန်ဒန်မြို့]]၊ ယူကေ&lt;br /&gt;(legal domicile)&lt;br /&gt;[[ဒူဘိုင်းမြို့]], [[အာရပ်စော်ဘွားများနိုင်ငံ|ယူအေအီး]]&lt;br /&gt;(operational center)|founder={{Unbulleted list|နီကိုလိုင်း ဒူရဖ် | ပဗဲလ် ဒူရဖ်}}|CEO=ပဗဲလ် ဒူရဖ်|industry=[[ဆော့ဖ်ဝဲ]]|url={{URL|https://telegram.org/}}|foundation={{Start date and age|2013|3}}|area_served=တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာ}}'''တယ်လီဂရမ်''' (အင်္ဂလိပ်: Telegram) သည် အခမဲ့အိုးပင်းဆို့'စ် ဖြစ်ပြီး မည်သည့် စက်လည်ပတ်ရေးစနစ်တွင်မဆို အသုံးပြုနိုင်သည့် [[တိမ်တိုက် ကွန်ပျူတာ]] အခြေပြု မက်ဆေ့ပို့ဆော့ဖ်ဝဲ ဖြစ်သည်။ ၎င်းဖြင့် တစ်ဦးမှတစ်ဦးသို့ အသွင်ဝှက်ထားကာ ဗီဒီယိုခေါ်ဆိုခြင်း၊&lt;ref&gt;[https://thenextweb.com/apps/2020/08/14/telegram-introduces-end-to-end-encrypted-video-calls/ &quot;Telegram introduces end-to-end encrypted video calls&quot;]. ''The Next Web''. [https://web.archive.org/web/20210301150437/https://thenextweb.com/apps/2020/08/14/telegram-introduces-end-to-end-encrypted-video-calls/ Archived] from the original on 1 March 2021. Retrieved 29 March 2021.888&lt;/ref&gt; [[ဗွီအိုအိုင်ပီ]]၊ ဖိုင်ဝေမျှခြင်းနှင့်အခြားလုပ်ဆောင်ချက်များစွာကို ပြလုပ်နိုင်ရန်ထောက်ပံ့ပေးသည်။ တယ်လီဂရမ်ကို ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် iOS အတွက် စတင်ဖြန့်ချိခဲ့ပြီး ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် Android အတွက် စတင်ဖြန့်ချိခဲ့သည်။ တယ်လီဂရမ်၏ ဆာဗာများသည် ဒေတာဝန်အားကို ကွဲပြားစေရန် [[ဒေတာစင်တာ]]များကို ကမ္ဘာ့နေရာငါးခုတွင် ခွဲခြားထားရှိပြီး Operation စင်တာကိုမူ [[အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စုနိုင်ငံ|ယူအေအိးနိုင်ငံ]]၊ [[ဒူဘိုင်းမြို့]]တွင်အခြေစိုက်သည်။&lt;ref&gt;EWDN, Editor (30 August 2013). [https://www.reuters.com/article/idUS74722569420130830 &quot;Russia's Zuckerberg launches Telegram, a new instant messenger service&quot;]. ''Reuters''. [https://web.archive.org/web/20210128165349/https://www.reuters.com/article/idUS74722569420130830 Archived] from the original on 28 January 2021. Retrieved 8 November 2020&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://telegram.org/evolution#october-2013 &quot;The Evolution of Telegram&quot;]. ''Telegram''. [https://web.archive.org/web/20210126120356/https://telegram.org/evolution#october-2013 Archived] from the original on 26 January 2021. Retrieved 4 January 2021.&lt;/ref&gt; [[အန်းဒရွိုက်(မိုဘိုင်းလ်စက်လည်ပတ်ရေးစနစ်)|အန်းဒရွိုက်]]၊ [[iOS]]၊ [[မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ဝင်းဒိုးစ်|ဝင်းဒိုးစ်]]  [[macOS]] နှင့် [[လင်းနပ်စ်]] တို့အတွက် တရားဝင်အက်ပလီကေးရှင်းများရှိပြီး တယ်လီဂရမ်ကို အသုံးပြုနိုင်မည့် အကောင့်ဖွင့်ရန် iOS (သို့) အန်းဒရွိုက် မိုဘိုင်းဖုန်းတစ်ခုနှင့် ဖုန်းနံပါတ်တစ်ခု လိုအပ်သည်။ &lt;ref name=&quot;desktop-login&quot; group=&quot;စကားၾကၫ့္ခ်င္လို&quot;&gt;Witman, Emma (22 January 2021). [https://www.businessinsider.com/how-to-make-a-telegram-account &quot;How to make a Telegram account and start using the popular group chatting app&quot;]. ''Business Insider''. [https://web.archive.org/web/20210209074302/https://www.businessinsider.com/how-to-make-a-telegram-account Archived] from the original on 9 February 2021. Retrieved 28 May 2021.&lt;/ref&gt;

== ဆက်လက်ဖတ်ရှုရန် ==

* [[အင်တာနက် ကိုယ်ပိုင်အခွင့်အရေး|အင်တာနက်လုံခြုံရေး]]

== ကိုးကားချက် ==
{{reflist}}

== ပြင်ပလင့်များ ==

* {{Official website|URL=https://telegram.org}}


[[ကဏ္ဍ:လင်းနပ်စ် ဆော့ဝဲလ်]]
[[ကဏ္ဍ:ဆက်သွယ်ရေး ဆော့ဖ်ဝဲလ်]]
[[ကဏ္ဍ:၂၀၁၃ ဆော့ဖ်ဝဲလ်]]</text>
      <sha1>ba0mb5z7g4xukpaays7962hb6spqleu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ငါးမျိုးစိတ်များ စာရင်း</title>
    <ns>0</ns>
    <id>210068</id>
    <revision>
      <id>879769</id>
      <parentid>859960</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T03:38:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879769</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25411" sha1="apkggndt4w7rmz315l3ojxj30xe3wom" xml:space="preserve">{{Incomplete list}}
အောက်ပါဇယားတွင် ငါး[[မျိုးစိတ်]]များ စာရင်းကို အမည်၊ မျိုးစိတ်၊ အင်္ဂလိပ်အခေါ်အဝေါ်ဟူ၍ ခေါင်းစဉ်အလိုက် ဖော်ပြထားသည်။ အချို့ [[ငါး]]မျိုးများသည် မျိုးစိတ်မတူဘဲ အမည်နှင့် အခေါ်အဝေါ် တူနေသည်ကို တွေ့ရမည်။

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!အမည် 
Burmese Common Name
!မျိုးစိတ်အမည် / သိပ္ပံ အမည်
Latin/Scientific Name
!အင်္ဂလိပ် အမည်
English Common Name
!မှတ်ချက်
Remarks
!ပုံများ
Images
|-
|[[ငါးဘဲဖြူ]]
|''Amblypharyngodon mola''
|Mola carplet
|
|[[ဖိုင်:AmblypharyngodonMola.png|thumb]]
|-
|[[ငါးဘဲဖြူ]]
|Amblypharyngodon atkinsonii
|Burmese carplet
|
|[[ဖိုင်:Burmese carplet Hmawbi.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးပြေမ]]
|''Anabas testudineus''
|Climbing perch
|တနင်္သာရီဒေသတွင် ရှမ်းပဒက် လို့ခေါ်သည်
|[[ဖိုင်:Anabas testudineus.png|thumb]]
|-
|ငါးစိန်လုံး
|''Aplochelius panchax''
|Blue panchax
|
|[[ဖိုင်:Whitespot(Aplocheilus panchax).jpg|thumb]]
|-
|[[ကကူရံ]]
|''Eleutheronema tetradactylum''
|Four finger Threadfin
|မြိတ်=ကျွဲရင်၊ ရခိုင်=ငါးတကလခွာ၊ မွန်=ကခူရင်
|[[ဖိုင်:Eleutheronema tetradactylum Thomas.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးပုဏ္ဏား]]
|''Polynemus paradiseus''
|Paradise threadfin
|
|[[ဖိုင်:Polynemus paradiseus.png|thumb]]
|-
|ကဘလူး / ကဘလဲ
|''Mugil cephalus''
|Flathead grey mullet
|
|[[ဖိုင်:Mugil cephalus Minorca cropped.jpg|thumb]]
|-
|ငါးစင်း
|''Rhinomugil corsula''
|Corsula mugil
|
|[[ဖိုင်:False four-eyed fish (Rhinomugil corsula).jpg|thumb]]
|-
|ငါးနီတူ
|Stolephorus commersonnii
|Commerson's Anchovy
|
|[[ဖိုင်:Stolephorus indicus (larger specimens) with commerson's anchovy (smaller specimens) in a lab.jpg|thumb]]
|-
|ငါးနီတူ
|Corsula sp.
|Sprat
|
|
|-
|ငါးပြား
|Setipinna wheeleri/ Setipinna sp.
|Hairfin Anchovy
|
|
|-
|ငါးဇင်းပြား
|Ilisha megaloptera
|Bigeye ilisha
|
|[[ဖိုင်:Ilisha megaloptera.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးသလောက်]]
|''Tenualosa ilisha''
|Hilsa shad
|
|[[ဖိုင်:ইলিশ মাছ.JPG|thumb]]
|-
|ငါးသလောက်ယောက်ဖ
|''Tenualosa toli''
|Toli shad
|
|
|-
|ငါးလဘိဘေးကျား
|''Gudusia variegata''
|Burmese river shad
|
|[[ဖိုင်:Clupea variegata Achilles 161.jpg|thumb]]
|-
|ငါးလပေ
|''Gudusia chapra''
|Indian river shad
|
|
|-
|[[ကသဘိုး]]
|''Glossogobius giuris''
|Tank goby
|
|[[ဖိုင်:Glossogobius giuris.png|thumb]]
|-
|ငါးသစ်တုံး
|''Oxyeleotris marmorata''
|Marble goby
|
|[[ဖိုင်:Oxyel marmor 080425 7661 tdp.jpg|thumb]]
|-
|[[ငကွန်းရှပ်|ငါးကွန်းရှပ်]]
|''Scomberomorus guttatus''
|Indo-Pacific King mackerel
|Saba (鯖) in Japanese
|[[ဖိုင်:FMIB 43174 Spanish Mackerel (Scomberomorus maculatus).jpeg|thumb]]
|-
|[[ငါးခွေးလျှာ]]
|''Cynoglossus lingua''
|Long tongue sole, Textile tongue sole
|
|[[ဖိုင်:Cynoglossus feldmanni2.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးပါးနီ]]
|''Lutjanus sp.''
|Red snapper, Blood-red snapper, etc.
|
|
|-
|[[ငါးရွှေ]]
|''Congresox talabon/talabonoides''
|conger eel
|ရခိုင်မုန့်တီမှာ သုံးတဲ့ငါးမျိုး
|
|-
|[[ကော့ဒငါး]]
|''Gadus morhua''
|Atlantic cod
|
|
|-
|[[ငါးပျံ]]
|''Parexocoetus brachypterus''
|Sailfin flying fish
|
|
|-
|[[ငါးပြက်၊ ငါးပုတ်သင်၊ ငါးဘဲဖြူ|ငါးပြက်၊ ငါးပုတ်သင်]]
|''Otolithoides pama''
|Pama croaker
|
|
|-
|[[ငါးမုတ်]]
|''Bramidae sp.''
|Pomfret
|
|[[ဖိုင်:White Pomfret.JPG|thumb]]
|-
|ငါးကြံရွက်
|''Coilia dussumieri''
|Grenadier anchovy
|
|[[ဖိုင်:Coilia dussumieri.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးမန်းကား]]
|''Glaucostegus obtusus''
|Widenose guitarfish
|
|
|-
|[[ငါးမန်းကျွဲ]]
|''Sphyrna blochii''
|Winghead shark
|
|
|-
|[[ငါးမန်းစွယ်သည်]]
|''Pristis microdon''
|Largetooth sawfish
|
|
|-
|[[ငါးလက်ထုံ]]
|''Narcine timlei''
|Indian electric ray, Blackspotted numbfish
|
|
|-
|[[ငါးရံ့]]
|''Channa striata''
|Common snakehead
|
|[[ဖိုင်:Channa luci-stri 090819-12081 tsa.jpg|thumb]]
|-
|ဒိုင်းငါးရံ့
|''Channa marulius, Channa aurolineatus''
|Bullseye snakehead
|
|[[ဖိုင်:Channa aurolineata.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးပနော်]]
|''Channa panaw''
|Panaw snakehead
|
|
|-
|N/A
|Channa punctata
|Spotted snakehead
|
|
|-
|ငါးရံ့ခေါင်းတို
|''Channa gachua''
|Dwarf snakehead
|
|[[ဖိုင်:Channa gachua ♂.jpg|thumb]]
|-
|ငါးအုံမက်
|''Channa harcourtbutleri''
|Inle snakehead
|
|
|-
|ကချင်ငါးရံ့
|''Channa burmanica''
|Northern Burmese snakehead
|
|
|-
|ရခိုင်ငါးရံ့
|''Channa pulchra''
|Peacock snakehead
|
|[[ဖိုင်:Channa pulchra 2404.jpg|thumb]]
|-
|ချင်းငါးရံ့
|''Channa ornatipinnis''
|Ornate snakehead
|
|
|-
|မီးရေခဲ ငါးရံ့
|''Channa sp. pyrophthalmus''
|Fire and ice snakehead
|
|[[ဖိုင်:Fire and Ice snakehead.jpg|thumb]]
|-
|
|Channa rubora
|Red rim rainbow snakehead
|
|[[ဖိုင်:Red rim rainbow.jpg|thumb]]
|-
|
|Channa coccinea
|Crimson blue snakehead
|
|[[ဖိုင်:Crimson blue.jpg|thumb]]
|-
|
|Channa rakhinica
|Mimetic snakehead
|
|
|-
|[[ငါးနှပ်]]
|''Harpodon nehereus''
|Bombay duck
|
|
|-
|ရေခဲငါး
|''Schizothorax sp.''
|Snowtrout
|
|[[ဖိုင်:Schizothorax plagiostomus.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးပူတင်း]]
|''Triodonthus sp., Diodon sp.,''
''Tetraodon sp., Leiodon sp.''
|Pufferfish
|
|[[ဖိုင်:Tetraodon cutcutia.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးခုံးမ]]
|''Puntius sp., Pethia sp.,''
''Barbonymus sp., Hypsibarbus sp.,''

''Systomus sp., Poropuntius sp.''
|Barb
|
|[[ဖိုင်:Puntius chola.jpg|thumb]]
|-
|မေမြို့ငါးခုံးမ
|''Pethia padamya''
|Odessa barb
|
|[[ဖိုင်:Pethia padamya male.png|thumb]]
|-
|မှည့်တစ်ပေါက်
|''Pethia stoliczkanus''
|Stoliczka Barb
|
|
|-
|ငါးရစ်
|''Puntius schanicus''
|N/A
|
|
|-
|ငါးခုံးမကြီးမျိုး (ပခုံးထီး / ညံ့မွွွန်း (ကရင်))
|''Hampala sp.''
|Hampala Barb
|သံလွင်မြစ် က ''Hampala salweenensis'', တနင်္သာရီက ''Hampala macrolepidota''
|[[ဖိုင်:Hampal macrol 101016-7858 mp.JPG|thumb]]
|-
|ငါးဂုတ်
|''Chagunius nicholsi''
|Irrawaddy Chaguni
|ဧရာဝတီမြစ်မျိုး
|[[ဖိုင်:Chagunius Myit Nge.jpg|thumb]]
|-
|ငါးဂုတ်
|''Chagunius baileyi''
|Salween Chaguni
|သံလွင်မြစ်မျိုး
|
|-
|ငါးရှလက်
|Semiplotus modestus / Seimiplotus cirrhosus
|Burmese kingfish
|
|[[ဖိုင်:Semiplotus modestus Achilles 133.jpg|thumb]]
|-
|ငါးခုံးမပါးနီ
|''Systomus rubripinnis''
|Javean Barb
|
|[[ဖိုင်:Systomus rubripinnis.jpg|thumb]]
|-
|ငါးခုံးမ
|''Systomus sarana''
|Olive Barb
|
|
|-
|ဂလက်စီ
|''Celestichthys margaritatus''
|Celestial pearl danio /
Galaxy danio
|
|[[ဖိုင်:Danio margaritatus (zoom) 2.jpg|thumb]]
|-
|ငါးသငယ်
|''Celestichthys erythromicron''
|Emerald dwarf danio
|
|[[ဖိုင်:Kerabat Ikan Zebra Danio erythromicron cropped.jpg|thumb]]
|-
|ငါးမီး‌ောက်ကျား‌ေး
|''Celestichthys choprae / flagrans / htamanthius''
|Glowlight danio
|
|[[ဖိုင်:Glowlight Danio - Danio Choprae.JPG|thumb]]
|-
|ဒယ်နီရိုကြီး
|''Danio sysphigmatus''
|Myanmar chain danio/Moustache danio
|
|[[ဖိုင်:Danio sysphigmatus.jpg|thumb]]
|-
|စက်ကျား ဒယ်နီရို
|''Danio nigrofasciatus''
|Spotted danio
|
|[[ဖိုင်:Danio nigrofasciatus.jpg|thumb]]
|-
|နှင်းဆီ ဒယ်နီရို
|''Danio roseus''
|Rose danio
|
|[[ဖိုင်:Danio roseus.jpg|thumb]]
|-
|တင်ဝင်း ဒယ်နီရို
|''Danio tinwini''
|Gold ring danio
|
|[[ဖိုင်:Danio tinwini.jpg|thumb]]
|-
|ငါးကျားသစ်စင်း / ကျားသစ် ဒယ်နီရို
|''Danio kyathit''
|Kyathit danio
|
|[[ဖိုင်:Danio kyathit.jpg|thumb]]
|-
|ပုလဲ ဒယ်နီရို
|''Danio albolineata''
|Pearl danio
|ပုလဲတွင် ကိုယ်ဘေးက Rose danio ထက်
lateral line အရောင် ပိုမြင်သာသည်။
|[[ဖိုင်:Danio albolineatus.jpg|thumb]]
|-
|ရိုးမ ဒယ်နီရို
|''Danio feegradei''
|Yoma danio
|
|
|-
|ဇီးဘရား ဒယ်နီရို
|''Danio rerio''
|Zebra danio
|အလှမွေးမျိုး (ဇီးဘရားလို့ ခေါ်လေ့ရှိသည်)
|[[ဖိုင်:Zebrafisch.jpg|thumb]]
|-
|ငါးညောင်ရှည်
|''Inlecypris auropurpureus / shanensis''
|False barilius
|
|[[ဖိုင်:Devario auropurpureus.jpg|thumb]]
|-
|ငါးအိမ်းမ
|''Opsarius sp. Barilius sp.''
|Green barred Hill Trout, Blue hillstream trout
|
|[[ဖိုင်:OP2.jpg|thumb]]
|-
|‌စောဘွားငါး
|''Sawbwa resplendens''
|Sawbwa barb
|
|[[ဖိုင်:Sawbwa resplendens.jpg|thumb]]
|-
|N/A
|''Microrasbora gatesi''
|Burmese golden rasbora
|ငါးအသေးမျိုး
|
|-
|N/A
|''Microrasbora kubotai''
|Kubotai rasbora
|ငါးအသေးမျိုး
|[[ဖိုင်:Microdevario kubotai-hires.jpg|thumb]]
|-
|ကြေးနီပျက်
|Microrasbora rubescens
|Red Dwarf rasbora
|ငါးအသေးမျိုး
|
|-
|ငါးခဲတံ /
ငါးလုံး
|''Rasbora daniconious''
|Slender rasbora
|
|[[ဖိုင်:Slender Rasbora.jpg|thumb]]
|-
|ငါးလုံး
|''Rasbora rasbora''
|Gangetic scissortail rasbora
|
|[[ဖိုင်:Gangetic Scissortail Rasbora.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးလဝါ]]
|''Raiamas guttatus''
|Burmese trout
|
|[[ဖိုင်:Barilius guttatus Achilles 149.jpg|thumb]]
|-
|ငါးရေပေါ်
|''Esomus caudiocellatus / Esomus ahli''
|Eyespot flying barb
|Barb နမည်ပါသော်လည်း ငါးခုံးမမျိုးမဟုတ်ပါ
|[[ဖိုင်:Esomus caudiocellatus.jpg|thumb]]
|-
|ငါးမော့တော့
|''Esomus danrica''
|Indian flying barb
|Barb နမည်ပါသော်လည်း ငါးခုံးမမျိုးမဟုတ်ပါ။ Slender Danio နဲ့ ပုံတူနီးပါး။
|[[ဖိုင်:Esomus danricus.jpg|thumb]]
|-
|ငါးမော့တော့ /
ငါးခရမ်း
|''Devario annandalei''
|Giant devario
|
|
|-
|ငါးဘက်ကြား
|''Devario sondhii''
|Fireline devario
|
|
|-
|N/A
|''Danionella translucida''
|
|ငါးအသေးမျိုး
|[[ဖိုင်:Danionella translucida bolton aquarium.JPG|thumb]]
|-
|N/A
|''Danionella dracula''
|Dracula danio
|ကချင်ပြည်နယ်မှ ငါးအသေးမျိုး
|
|-
|N/A
|''Danionella cerebrum''
|
|ပဲခူးနှင့်ရန်ကုန်တိုင်းတွင်းရှိတဲ့ ငါးအသေးမျိုး
|[[ဖိုင်:Danionella cerebrum.jpg|thumb]]
|-
|
|''Danionella mirfica''
|
|ကချင်ပြည်နယ်မှ ငါးအသေးမျိုး
|
|-
|ငါးမော့တော့
|''Laubuka sp.''
|Leaping barb
|Barb နမည်ပါသော်လည်း ငါးခုံးမမျိုးမဟုတ်ပါ
|[[ဖိုင်:Perilampus laubuca Mintern 151.jpg|thumb]]
|-
|ငါးရင်ပေါင်စာ
|Salmostoma sardinella
|Sardinella Razorbelly Minnow
|
|[[ဖိုင်:Salmostoma horai.jpg|thumb]]
|-
|ငါးလူး
|Labeo boga / Labeo bata
|
|
|[[ဖိုင်:Labeo boga Griesbach 128.jpg|thumb]]
|-
|စပါးငါး
|''Oryzias sp.''
|Ricefish
|
|[[ဖိုင်:Oryzias javanicus 3.jpg|thumb]]
|-
|ငါးတိုင်တက် /
ငါးကျောက်ကပ်
|''Garra sp.''
|Garra
|
|[[ဖိုင်:Panda Garra.jpg|thumb]]
|-
|ကျောက်ငါးသလဲထိုး
|Homalopteroides sp.
|Lizard Loach
|
|[[ဖိုင်:Homalopteroides sp..jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးသလဲထိုး]]
|''Acantopsis, Botia, Acanthocobitis, Paracanthocobitis, Lepidocephalichthys, Balitora, Cobitis, Nemacheilus, Petruichthys, Pangio,''
''Schistura, Syncrossus sp.''
|Loach
|
|[[ဖိုင်:Horseface loach reduced.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးသလဲထိုး]]
|''Lepidocephalichthys berdmorei''
|Burmese sand loach
|ပုံမှန်စားလေ့ရှိသည့် ငါးသလဲထိုးမျိုး
|
|-
|ရွှေစာရေး/ ငါးဆော့ကျား
|''Botia histrionica''
|Golden zebra loach, Burmese loach
|
|[[ဖိုင်:Botia histrionica.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးဖယ်အောင်း]]
|''Osteobrama belangeri''
|Manipur osteobrama
|
|[[ဖိုင်:Rohtee belangeri Achilles 147.jpg|thumb]]
|-
|ငါးဖမ်းမ
|''Osteobrama feae''
|N/A
|
|
|-
|
|''Osteobrama cotio''
|N/A
|
|
|-
|ငါးစော့ / ငါး
|Osteobrama cunma
|Cunma osteobrama
|
|
|-
|ရှမ်းငါးလူး
|''Gymnostomus horai''
|N/A
|
|
|-
|[[ငါးမျက်ဆန်နီ]]
|''Labeo kontius''
|Pigmouth carp
|
|
|-
|ငါးလူး
|''Labeo boga / Labeo bata''
|N / A
|
|
|-
|ငါးလူးမှီးကွက်
|''Labeo dyochelius''
|N/A
|
|
|-
|ငါးနက်ပြာ
|Labeo calbasu
|Orangefin labeo
|
|
|-
|[[ငါးသိုင်း]]ခေါင်းပွ
|''Catla catla''
|Catla
|
|[[ဖိုင်:Catla catla.JPG|thumb]]
|-
|[[ငါးမြစ်ချင်း]]
|''Labeo rohita''
|Rohu
|
|[[ဖိုင်:Labeo rohita.JPG|thumb]]
|-
|[[ငါးကြင်း]]
|''Cirrhinus cirrhosus''
|Mrigal Carp
|
|
|-
|[[ငါးဖိန်း]]
|''Cyprinus intha''
|Inle carp
|အင်းသားငါးကြင်း
|
|-
|ကျောက်ငါးကြင်း
|''Neolissochilus sp., Tor sp.''
|Mahseer
|တချို့ဒေသများတွင် နတ်ငါး ၊ ငါးမူး ၊
ငါးဒေါက် လို့ခေါ်ကြသည်။
|[[ဖိုင်:Stracheyi Mahseer.png|thumb]]
|-
|[[ရေနရား]]
|''Syngnathidae sp.''
|Pipefishes, seahorses, seadragons, etc.
|
|
|-
|‌ရေနရားသေး /မိကျောင်းသွားကြားထိုးတံငါး
|''Indostomus paradoxus''
|Armoured stickleback
|
|[[ဖိုင်:Indostomus paradoxus.JPG|thumb]]
|-
|စကတ်ငါး
|''Scatophagus spp.''
|Scatfish
|ရေချိုရေငန်စပ်ငါး
|[[ဖိုင်:Scatfish 1.jpg|thumb]]
|-
|[[ကကတစ်]]
|''Lates calcarifer''
|Asian sea bass / Barramundi
|မွန်=ကခတောက်
|[[ဖိုင်:Barramundi.jpg|thumb]]
|-
|ငါးနံကြောင်
|''Terapon jarbua''
|Target fish
|ရေချိုရေငန်စပ်ငါး
|[[ဖိုင်:Terapon jarbua.jpg|thumb]]
|-
|လေးသည်တော်ငါး
|''Toxotes blythii''
|Clouded archerfish
|
|
|-
|[[ငါးဖျံ]]
|''Periophthalmus sp., Boleophthalmus sp., Apocryptes sp., Pseudoapocryptes sp.''
|Mudskipper
|ရေချိုရေငန်စပ်ငါး
|
|-
|တံငါငို
|''Erethistes sp.''
|Stone catfish
|
|[[ဖိုင်:Erethistes Pusillus.JPG|thumb]]
|-
|[[ငါးအုပ်ဖား]]
|''Pseudotropius garua''
|Flat-headed catfish
|
|
|-
|ငါးဆူးကုတ်
|''Batasio sp.''
|N/A
|
|
|-
|[[ငါးခူ]]
|''Clarias batrachus''
|Asian walking catfish
|
|
|-
|ငါးခူရှင်ဖ
|''Silurus burmanensis''
|Inle catfish
|
|
|-
|[[ငါးကျည်း]]
|''Heteropneustes fossilis''
|Stinging catfish
|
|[[ဖိုင်:Stinging catfish.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးစင်ရိုင်း|ငါးဇင်ရိုင်း]]
|''Mystus vittatus''
|Striped dwarf catfish
|
|[[ဖိုင်:Mystus vittatus.jpg|thumb]]
|-
|ငါးဇင်ရိုင်းကျွဲ
|Mystus bleekeri
|Day's Mystus
|
|
|-
|ငါးရွှေး
|Mystus gulio
|Long whiskered catfish
|
|
|-
|ငါးပက်လက်/
ငါးနောက်သွား
|''Mystus leucophasis''
|Asian upside down catfish
|
|[[ဖိုင်:Asian upside down catfish.png|thumb]]
|-
|[[ငါးတန်]]
|''Pangasius pangasius''
|Pangas catfish
|သဘာဝ မျိုး
|
|-
|ငါးတန်
|''Pangasius hypophthalamus''
|Pangas catfish
|မွေးမြူရေးမျိုး
|
|-
|[[ငါးထွေ]]
|''Rita sacerdotum''
|Salween rita
|
|
|-
|[[ငါးပတ်|ငါးဘတ်]]
|''Wallago attu''
|Wallago
|
|[[ဖိုင်:Wallago attu.jpg|thumb]]
|-
|ငါးဂျောင်း
|''Sperata aor''
|Long-whiskered catfish
|
|[[ဖိုင်:Sperata aor.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးနုသန်း]]
|''Ompok bimaculatus''
|Butter catfish
|
|[[ဖိုင်:Ompok bimaculatus.JPG|thumb]]
|-
|ငါးနုသန်း
|''Ompok pabo''
|Pabo catfish
|
|
|-
|ငါးကျောက်ဖား
|''Chaca burmensis''
|Chaca
|
|
|-
|ငါးမြင်းကကလောင်
|Eutropiichthys vacha
|
|
|[[ဖိုင်:Eutropiichthys vacha Day Suzini 114.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးမြင်း]]
|''Silonia childreni''
|White catfish
|
|
|-
|[[ငါးမြင်းရင်း]]
|''Silonia silondia''
|Silond catfish
|
|
|-
|ငါးမောင်းမ
|''Bagarius sp.''
|Goonch Catfish
|
|[[ဖိုင်:Bagarius yarrelli.jpg|thumb]]
|-
|ငါးအိုက် / ငါးရွေး
|''Hemibagrus microphthalmus''
|N/A
|
|
|-
|ငါးသံချိတ်ပါး
|''Gagata cenia''
|India gagata
|
|
|-
|
|Pachypterus acutirostris
|
|
|[[ဖိုင်:Pachypterus acutirostris.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးလင်ပန်း]]
|''Anguilla marmorata/nebulosa/bicolor/bengalensis''
|True Freshwater Eels
|
|
|-
|[[ငါးရှဉ့်‎]]
|''Monopterus cuchia''
|Asian swamp eel
|
|
|-
|[[ငါးမြွေထိုး]]
|''Macrongathus sp.''
|Spiny eel
|
|
|-
|ငါးလမြွေ
|''Mastacembelus sp.''
|Spiny eel
|ငါးမြွေထိုး အကြီးမျိုး
|
|-
|[[ငါးဝက်မ]]
|''Nandus nandus''
|Gangetic leaffish
|
|[[ဖိုင်:Nandus nandus in Assam.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးဝက်မ|ငါးကျား(?)]]
|''Datnioides polota''
|Silver tigerfish, Four-banded tiger perch
|ရေချိုရေငန်စပ်ငါး
|
|-
|[[လိပ်စွန်]]
|''Rhinoptera javanica''
|Flapnose ray
|
|
|-
|[[လေရှူငါး]]
|''Protopterus sp.''
|Lungfish
|
|[[ဖိုင်:Marbled lungfish 2.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးစင်စပ်|ငါးဇင်စပ်]]
|''Parambassis sp.''
|Glass perch
|တချို့ဒေသများတွင် ငါးဖြူစလင် ၊ ကြောင်မစား
လို့ခေါ်ကြသည်။
|[[ဖိုင်:The complete aquarium book; the care and breeding of goldfish and tropical fishes (1936) (20678517211).jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးဖောင်ရိုး]]
|''Xenentodon cancila''
|Needlenose garfish
|
|[[ဖိုင်:Xenentodon cancila (Wroclaw zoo)-1.JPG|thumb]]
|-
|ငါးဖောင်ရိုး အသေး
|''Dermogenys burmanica''
|Burmese halfbeak
|
|[[ဖိုင်:Burmese halfbeak.jpg|thumb]]
|-
|[[ငါးဖယ်]]
|''Notopterus notopterus''
|Bronze featherback
|တချို့ရေလုပ်သားများမှ ငါးလာ ခေါ်ကြသည်။
|[[ဖိုင်:Notopterus notopterus43.JPG|thumb]]
|-
|[[ငါးဖယ်]]
|''Chitala chitala''
|Indian featherback
|Chitala နဲ့ Notopterus မှာ ခေါင်းပုံကွာပါသည်။
|[[ဖိုင်:Chitala chitala.jpg|thumb]]
|-
|မွေးမြူရေးငါးခူ
|''Clarias gariepineus''
|African catfish
|
|
|-
|ငါးဖယ် စက်ကျား
|''Chitala blanci''
|Royal featherback
|မယ်ခေါင်မြစ်ဝှမ်းတွင်းရှိသည့်မျိုးဖြစ်သည်။
|[[ဖိုင်:Adult Clown featherback in aquarium.jpg|thumb]]
|-
|မိချောင်းမွှေးငါး /
မြန်မာ တောင်တိုအယ်ရိုဝါးနား
|''Sclerophages inscriptus''
|Batik Arowana
|
|
|-
|ငါးဖျင်းသလက်
|''Trichopodus trichopterus''
|Three spot gourami
|
|
|-
|ငါးဖျင်းသလက် အသေး
|Trichogaster labiosa
|Thick lipped gourami
|
|
|-
|[[ငါးဖျင်းသလက်]]
|''Tricogaster fasciatus''
|Banded gourami
|
|
|-
|ငါးတောက်ခေါက်ပု
|''Trichiopsis pumila''
|Sparkling gourami
|
|
|-
|ငါးတောက်ခေါက်
|''Trichiopsis vittata''
|Croaking gourami
|နမည်မှားအရ မြန်မာဖိုက်တာ ၊ မြောင်း ဘက်တာလို့
ခေါ်တာတွေရှိကြသည်။
|[[ဖိုင်:Trichopsis vittata.jpg|thumb]]
|-
|ငါးကျား
|''Parasphaerichthys ocellatus''
|Eyespot gourami
|
|
|-
|ငါးမီးလောင်
|''Badis sp.''
|Chameleon fish
|
|[[ဖိုင်:Badis ruber (Schreitmüller, 1923).jpg|thumb]]
|-
|တရုတ်ငါးမီးလောင်
|Dario dayingensis
|
|
|
|-
|ကချင် ငါးမီးလောင်လေး
|''Dario tigris''
|Black Tiger Dario
|
|[[ဖိုင်:Sparring black tiger darios.jpg|thumb]]
|-
|ငါးမီးလောင်လေး
|Dario hysginon
|
|
|
|-
|ငါးရင်ပေါင်စာ
|Cabdio morar
|Morari
|
|[[ဖိုင်:Cabdio morar.jpg|thumb]]
|-
|
|'''ဒေသမျိုးမဟုတ်သည့် ငါးများ'''
|'''Non-Native fish'''
|
|
|-
|မွေးမြူရေး ငါးခုံးမ
|''Barbonymus schwanenfeldii''
|Tinfoil Barb
|
|
|-
|မွေးမြူရေး ငါးခုံးမ
|''Barbonymus gonionotus''
|Java Barb
|
|
|-
|မိချောင်းငါး
|''Atractosteus spatula''
|Alligator Gar
|
|[[ဖိုင်:Alligator gar (Atractosteus spatula) I.jpg|thumb]]
|-
|ရောင်စုံငါးကြင်း/ကွိုင်ငါးကြင်း
|''Cyprinus rubrofuscus''
|Koi carp
|
|[[ဖိုင်:A swirl of Koi; March 2009.jpg|thumb]]
|-
|[[ရွှေငါး]]
|''Carassius auratus''
|Goldfish
|
|[[ဖိုင်:Goldfish3.jpg|thumb]]
|-
|မြက်စားငါးကြင်း
|''Ctenopharyngodon idella''
|Grass carp
|
|
|-
|တီလားပီးယား/ဂျပန်ငါး
|''Oreochromis sp.''
|Tilapia
|
|[[ဖိုင်:Tilapia sparrmanii.jpg|thumb]]
|-
|ပီးကော့ဘားစ်
|Cichla sp.
|Peacock Bass
|
|[[ဖိုင်:ButterflyPeacockBass 01.jpg|thumb]]
|-
|တောင်ရှည် အယ်ရိုဝါးနား
|Osteoglossum bicirrhosum
|Silver Arowana
|
|[[ဖိုင်:Gfp-arowana.jpg|thumb]]
|-
|[[ဆယ်လမွန်ငါး]]
|''Salmo sp.'' (Atlantic သမုဒ္ဒရာမျိုး),
''Oncorhynchus sp.'' (Pacific သမုဒ္ဒရာမျိုး)
|Salmon
|
|[[ဖိုင်:Pink salmon FWS.jpg|thumb]]
|-
|တိုက်ငါး/ ဘက်တာ
|''Betta sp.''
|Siamese fighting fish / Betta
|
|[[ဖိုင်:Male Betta -34245661920.jpg|thumb]]
|-
|တက်ထွာငါး
|''Paracheirodon sp.''
|Tetra
|
|[[ဖိုင်:NeonTetra.JPG|thumb]]
|-
|ရေချို ငါးမုတ်
|''Piaractus brachypomus''
|Pacu
|မွေးမြူရေးမျိုး
|
|-
|ငါးဖျင်းသလက်
|''Trichogaster pectoralis''
|Snakeskin gourami
|မွေးမြူရေးမျိုး
|
|-
|စုပ်ခွက်ငါး
|''Hypostomus sp.,''
''Pterygoplichthys sp.,''
|Common pleco
|
|[[ဖိုင်:Pleco (Hypostomus sp.) (5558386422).jpg|thumb]]
|-
|ဒေါင်းငါး
|''Poecelia reticulata''
|Guppy
|မြောင်းငါး
|
|-
|ခြင်စားငါး (အ‌ေါ်)
|''Gambusia sp.''
|Mosquitofish
|
|
|}


[[ကဏ္ဍ:ငါး]]</text>
      <sha1>apkggndt4w7rmz315l3ojxj30xe3wom</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ပိုရိုရို ပင်ဂွင်းငယ်လေး</title>
    <ns>0</ns>
    <id>222885</id>
    <revision>
      <id>879751</id>
      <parentid>879663</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T19:24:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2603:9000:9900:5155:CC21:CFBA:51E2:7FA3</ip>
      </contributor>
      <comment>LeapFrog The Letter Factory</comment>
      <origin>879751</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4577" sha1="b94ef4n0lf5caqn2uzzmh5y1s2xy9ih" xml:space="preserve">{{Infobox television|name=ပိုရိုရို ပင်ဂွင်းငယ်လေး|distributor=|producer=|editor=|location=|cinematography=|camera=|runtime=5 မိနစ် (ရာသီ ၁-၃ နှင့် နိုးကြားမှု)&lt;br&gt;၁၁ မိနစ် (ရာသီ ၄-၇)|company={{unbulleted list|Ocon Animation Studios|[[Iconix Entertainment]]}}|channel=[[EBS1]]|list_episodes=|picture_format=|audio_format=|first_run=|first_aired={{Start date|2003|11|27}}|last_aired={{End date|2021|2|16}}|preceded_by=|followed_by=|related=|executive_producer=|num_episodes=၂၆၀ (နိုးကြားခြင်းအပါအဝင် ၃၁၂)|alt_name=|starring=|genre=[[ကလေး]]တွေ|creator=|developer=|writer=|director=|creative_director=|presenter=|judges=|num_seasons=၇ (နိုးကြားခြင်းအပါအဝင် ၈)|voices=|narrated=|theme_music_composer=|opentheme=|endtheme=|composer=|country=[[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]|language=ကိုရီးယား|show_name_2=뽀롱뽀롱 뽀로로}}'''''ပိုရိုရို ပင်ဂွင်းငယ်လေး''''' () သည် တောင်ကိုရီးယား ကွန်ပြူတာ-ကာတွန်း ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ   Production [https://www.google.com/search?q=PorchLight+Entertainment&amp;sca_esv=13e69eccba0c2d69&amp;ei=HfcxaNTWLpjJptQPn8SY4AY&amp;ved=0ahUKEwiU2cfHxryNAxWYpIkEHR8iBmwQ4dUDCBA&amp;uact=5&amp;oq=PorchLight+Entertainment&amp;gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiGFBvcmNoTGlnaHQgRW50ZXJ0YWlubWVudDILEC4YgAQY0QMYxwEyCxAAGIAEGJECGIoFMgsQABiABBiRAhiKBTIFEAAYgAQyBRAAGIAEMgUQABiABDIFEAAYgAQyBRAAGIAEMgUQABiABDIFEAAYgAQyGhAuGIAEGNEDGMcBGJcFGNwEGN4EGOAE2AEBSNQQUABYjQ9wAHgBkAEAmAGJAaAB5wGqAQMxLjG4AQPIAQD4AQGYAgGgAmqYAwC6BgYIARABGBSSBwMwLjGgB-MKsgcDMC4xuAdqwgcDMy0xyAcK&amp;sclient=gws-wiz-serp PorchLight Entertainment Co Ltd] [https://www.google.com/search?q=Ocon+Studios&amp;sca_esv=894da33211f3edad&amp;hl=en&amp;source=hp&amp;ei=f4s7aIeXBcm2ptQP-OHD4QE&amp;iflsig=AOw8s4IAAAAAaDuZj1mTRQBu4IR6S23eGFjoVaf0l7QF&amp;ved=0ahUKEwjH0q-q6c6NAxVJm4kEHfjwMBwQ4dUDCA0&amp;uact=5&amp;oq=Ocon+Studios&amp;gs_lp=Egdnd3Mtd2l6IgxPY29uIFN0dWRpb3MyBRAAGIAEMgUQABiABDIFEAAYgAQyCxAAGIAEGJECGIoFMgUQABiABDIFEAAYgAQyBhAAGBYYHjIGEAAYFhgeMgYQABgWGB4yBhAAGBYYHkj7DlAAWLcNcAB4AJABAJgBrAGgAYsLqgEDNC44uAEDyAEA-AEBmAIMoAKGDMICChAuGIAEGEMYigXCAgsQABiABBixAxiDAcICCxAuGIAEGNEDGMcBwgIIEAAYgAQYsQPCAg4QLhiABBixAxjRAxjHAcICBRAuGIAEwgILEC4YgAQYkQIYigXCAgoQABiABBhDGIoFwgILEC4YgAQYxwEYrwHCAggQLhiABBixA8ICCxAuGIAEGLEDGIMBwgIOEAAYgAQYsQMYgwEYigXCAgcQABiABBgKmAMAkgcEMS4xMaAH7GeyBwQxLjExuAeGDMIHCTAuMS40LjYuMcgHaw&amp;sclient=gws-wiz Ocon Studios] [https://www.google.com/search?sca_esv=c211461c68f64b7c&amp;lns_surface=26&amp;authuser=0&amp;hl=en&amp;q=Educational+Broadcasting+System&amp;kgmid=/m/026g7g5&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj2i_fq9pWOAxUs5skDHZzhOe0Q9_gLKAB6BAhxEAE&amp;biw=1912&amp;bih=954&amp;dpr=1 EBS] [https://www.google.com/search?q=SK+Broadband&amp;sca_esv=7f6b8dae05f48483&amp;ei=lRRcaNjbEOmbwbkPqpq7iQc&amp;ved=0ahUKEwiY-srI8IyOAxXpTTABHSrNLnEQ4dUDCBA&amp;uact=5&amp;oq=SK+Broadband&amp;gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiDFNLIEJyb2FkYmFuZDIREC4YgAQYkQIY0QMYxwEYigUyBRAAGIAEMgsQABiABBiRAhiKBTIFEAAYgAQyCxAAGIAEGJECGIoFMgcQABiABBgKMgUQABiABDIHEAAYgAQYCjIFEAAYgAQyBRAAGIAEMiAQLhiABBiRAhjRAxjHARiKBRiXBRjcBBjeBBjgBNgBAUibDVCWAVj6C3ABeAGQAQCYAXKgAbYCqgEDMS4yuAEDyAEA-AEBmAICoAJ5wgIKEAAYsAMY1gQYR5gDAIgGAZAGCLoGBggBEAEYFJIHATKgB5ELsgcBMbgHY8IHAzMtMsgHIQ&amp;sclient=gws-wiz-serp SK Broadband] ဖြစ်သည်။ Produced By EBS SK Broadband Ocon Animation Studios And PorchLight Entertainment Co Ltd 

* [https://web.archive.org/web/20150101012606/http://pbskids.org/ PBS Kids]
* [https://www.youtube.com/watch?v=Yq65P1-veIk LeapFrog The Letter Factory]

© PorchLight Entertainment / OCON / EBS / SKbroadband

== Offcial Website ==

* [https://web.archive.org/web/20051228113429/http://porchlight.com/ PorchLight Entertainment]
* [https://web.archive.org/web/20170518152125/http://ocon.co.kr/ Ocon Studios Offcial Website]
* [https://anikids.ebs.co.kr/anikidsmain?NaPm=ct%3Dhf2bview%7Cci%3D0Gy1001FZzHfpCO600-M%7Ctr%3Dsa%7Cet%3Dhf3rbd2w%7Cba%3D1%2E0%7Caa%3D1%2E0%7Chk%3Db03c9555b13a8cdb2e0c58e6759281a4efcd510d EBS]
* [https://www.bworld.co.kr/myb/btv/link/pages/btvPlusMain.do#none SK Broadband] 
* [https://web.archive.org/web/20091231052346/http://pororo.net/en/ Pororo The Little Penguin]
*
*© PorchLight Entertainment / OCON / EBS / SKbroadband
[[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယား ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ]]</text>
      <sha1>b94ef4n0lf5caqn2uzzmh5y1s2xy9ih</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879759</id>
      <parentid>879751</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T23:00:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2603:9000:9900:5155:948F:D508:744A:EA4A</ip>
      </contributor>
      <comment>Nelvana</comment>
      <origin>879759</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4504" sha1="361v6fxj1md46byqaq8oreeuop48zb8" xml:space="preserve">{{Infobox television|name=ပိုရိုရို ပင်ဂွင်းငယ်လေး|distributor=|producer=|editor=|location=|cinematography=|camera=|runtime=5 မိနစ် (ရာသီ ၁-၃ နှင့် နိုးကြားမှု)&lt;br&gt;၁၁ မိနစ် (ရာသီ ၄-၇)|company={{unbulleted list|Ocon Animation Studios|[[Iconix Entertainment]]}}|channel=[[EBS1]]|list_episodes=|picture_format=|audio_format=|first_run=|first_aired={{Start date|2003|11|27}}|last_aired={{End date|2021|2|16}}|preceded_by=|followed_by=|related=|executive_producer=|num_episodes=၂၆၀ (နိုးကြားခြင်းအပါအဝင် ၃၁၂)|alt_name=|starring=|genre=[[ကလေး]]တွေ|creator=|developer=|writer=|director=|creative_director=|presenter=|judges=|num_seasons=၇ (နိုးကြားခြင်းအပါအဝင် ၈)|voices=|narrated=|theme_music_composer=|opentheme=|endtheme=|composer=|country=[[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ]]|language=ကိုရီးယား|show_name_2=뽀롱뽀롱 뽀로로}}'''''ပိုရိုရို ပင်ဂွင်းငယ်လေး''''' () သည် တောင်ကိုရီးယား ကွန်ပြူတာ-ကာတွန်း ရုပ်မြင်သံကြား ဇာတ်လမ်းတွဲ   Production [https://www.google.com/search?q=Nelvana&amp;sca_esv=45911bb8ff09c0be&amp;ei=ihZjaI-8M6ObwbkP7dikIA&amp;ved=0ahUKEwiPqeC1n5qOAxWjTTABHW0sCQQQ4dUDCBE&amp;uact=5&amp;oq=Nelvana&amp;gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiB05lbHZhbmEyFBAuGIAEGJECGLEDGNEDGMcBGIoFMgsQABiABBiRAhiKBTIFEAAYgAQyBRAAGIAEMgUQABiABDIFEAAYgAQyBRAuGIAEMgUQABiABDIFEAAYgAQyBRAAGIAEMiMQLhiABBiRAhixAxjRAxjHARiKBRiXBRjcBBjeBBjgBNgBAUjMTlAAWABwAHgAkAEAmAF0oAF0qgEDMC4xuAEDyAEA-AEBmAIBoAKIAZgDALoGBggBEAEYFJIHAzAuMaAHrwmyBwMwLjG4B4gBwgcDMy0xyAcQ&amp;sclient=gws-wiz-serp Nelvana Co Ltd] [https://www.google.com/search?q=Ocon+Studios&amp;sca_esv=894da33211f3edad&amp;hl=en&amp;source=hp&amp;ei=f4s7aIeXBcm2ptQP-OHD4QE&amp;iflsig=AOw8s4IAAAAAaDuZj1mTRQBu4IR6S23eGFjoVaf0l7QF&amp;ved=0ahUKEwjH0q-q6c6NAxVJm4kEHfjwMBwQ4dUDCA0&amp;uact=5&amp;oq=Ocon+Studios&amp;gs_lp=Egdnd3Mtd2l6IgxPY29uIFN0dWRpb3MyBRAAGIAEMgUQABiABDIFEAAYgAQyCxAAGIAEGJECGIoFMgUQABiABDIFEAAYgAQyBhAAGBYYHjIGEAAYFhgeMgYQABgWGB4yBhAAGBYYHkj7DlAAWLcNcAB4AJABAJgBrAGgAYsLqgEDNC44uAEDyAEA-AEBmAIMoAKGDMICChAuGIAEGEMYigXCAgsQABiABBixAxiDAcICCxAuGIAEGNEDGMcBwgIIEAAYgAQYsQPCAg4QLhiABBixAxjRAxjHAcICBRAuGIAEwgILEC4YgAQYkQIYigXCAgoQABiABBhDGIoFwgILEC4YgAQYxwEYrwHCAggQLhiABBixA8ICCxAuGIAEGLEDGIMBwgIOEAAYgAQYsQMYgwEYigXCAgcQABiABBgKmAMAkgcEMS4xMaAH7GeyBwQxLjExuAeGDMIHCTAuMS40LjYuMcgHaw&amp;sclient=gws-wiz Ocon Studios] [https://www.google.com/search?sca_esv=c211461c68f64b7c&amp;lns_surface=26&amp;authuser=0&amp;hl=en&amp;q=Educational+Broadcasting+System&amp;kgmid=/m/026g7g5&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj2i_fq9pWOAxUs5skDHZzhOe0Q9_gLKAB6BAhxEAE&amp;biw=1912&amp;bih=954&amp;dpr=1 EBS] [https://www.google.com/search?q=SK+Broadband&amp;sca_esv=7f6b8dae05f48483&amp;ei=lRRcaNjbEOmbwbkPqpq7iQc&amp;ved=0ahUKEwiY-srI8IyOAxXpTTABHSrNLnEQ4dUDCBA&amp;uact=5&amp;oq=SK+Broadband&amp;gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiDFNLIEJyb2FkYmFuZDIREC4YgAQYkQIY0QMYxwEYigUyBRAAGIAEMgsQABiABBiRAhiKBTIFEAAYgAQyCxAAGIAEGJECGIoFMgcQABiABBgKMgUQABiABDIHEAAYgAQYCjIFEAAYgAQyBRAAGIAEMiAQLhiABBiRAhjRAxjHARiKBRiXBRjcBBjeBBjgBNgBAUibDVCWAVj6C3ABeAGQAQCYAXKgAbYCqgEDMS4yuAEDyAEA-AEBmAICoAJ5wgIKEAAYsAMY1gQYR5gDAIgGAZAGCLoGBggBEAEYFJIHATKgB5ELsgcBMbgHY8IHAzMtMsgHIQ&amp;sclient=gws-wiz-serp SK Broadband] ဖြစ်သည်။ Produced By EBS SK Broadband Ocon Animation Studios And PorchLight Entertainment Co Ltd 

* [https://www.numuki.com/games/the-backyardigans/ The Backyardigans Games]
* [http://r53-vip-soup.pbskids.org/berenstainbears/ The Berenstain Bears Offcial Website]

© PorchLight Entertainment / OCON / EBS / SKbroadband

== Offcial Website ==

* [http://web.archive.org/web/20100815020433/http://www.nelvana.com/ Nelvana Co Ltd]
* [https://web.archive.org/web/20170518152125/http://ocon.co.kr/ Ocon Studios Offcial Website]
* [https://anikids.ebs.co.kr/anikidsmain?NaPm=ct%3Dhf2bview%7Cci%3D0Gy1001FZzHfpCO600-M%7Ctr%3Dsa%7Cet%3Dhf3rbd2w%7Cba%3D1%2E0%7Caa%3D1%2E0%7Chk%3Db03c9555b13a8cdb2e0c58e6759281a4efcd510d EBS]
* [https://www.bworld.co.kr/myb/btv/link/pages/btvPlusMain.do#none SK Broadband] 
* [https://web.archive.org/web/20091231052346/http://pororo.net/en/ Pororo The Little Penguin]
*
*© Nelvana / OCON / EBS / SKbroadband
[[ကဏ္ဍ:တောင်ကိုရီးယား ရုပ်သံဇာတ်လမ်းတွဲများ]]</text>
      <sha1>361v6fxj1md46byqaq8oreeuop48zb8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>243584</id>
    <revision>
      <id>879788</id>
      <parentid>879006</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T08:18:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်း */</comment>
      <origin>879788</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16400" sha1="9x6i7y2a37rpvt7ox766l58sgfdp1zu" xml:space="preserve">{{Infobox officeholder
| name                = ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်&lt;br&gt;Paethongtarn Shinawatra
| native_name         = แพทองธาร ชินวัตร
| image               = Paetongtarn Shinawatra, Feb 13, 2024 01 (cropped).jpg
| image_size          =
| alt                 = 
| caption             = ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ် အား ၂၀၂၄ ဇူလိုင်လ က တွေ့ရစဉ်
| office1             = (၃၁)ဦးမြောက် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ဝန်ကြီးချုပ်
| monarch1             = [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ]]
| term_start1         = ၁၆ ဩဂုတ်၂၀၂၄
| term_end1           =
| predecessor1        = [[ဆေထာ ထဝီဆင်]]
| successor1          = 
| office2             = ဖူထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင်
| term_start2         = ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃
| term_end2           = ၁၈ ဩဂုတ်၂၀၂၄
| predecessor2        = 
| successor2          = 
| birth_date          = {{Birth date and age|df=y|1986|08|21}}
| birth_place         = [[ဘန်ကောက်မြို့]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]
| father              = [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်]]
| mother              = Potjaman Na Pombejra
| relatives           = ပန်ထုံတန် ရှင်နာဝပ်(အကို)&lt;br&gt;[[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်]] (အဒေါ်)
| education           = [[စုဠာလင်္ကရဏတက္ကသိုလ်|ချူလာလောင်ကွန်း တက္ကသိုလ်]] (BA)&lt;br&gt;ဆရီတက္ကသိုလ်(MSc)
| party               = ဖူထိုင်းပါတီ
| other_names         = 
| spouse              = Pitaka Suksawat
| children            = ၂
}}
'''ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်''' ({{lang-en|Paethongtarn Shinawatra}}၊ {{lang-th|แพทองธาร ชินวัตร}})(၂၉ ဩဂုတ် ၁၉၈၆ ဖွား)  သည် ထိုင်းနိုင်ငံ အမျိုးသမီးနိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး (၃၁) ဦးမြောက် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်သည်။သူသည် အသက် (၃၇) နှစ် နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အသက်ငယ်ဆုံး ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာပြီး၊ သူ့ အဒေါ်  [[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်|ယင်လပ်]] ပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယမြောက် အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cdey2rgk325o|title=ထိုင်းနဲ့ အာရှရဲ့ အသက်အငယ်ဆုံးအမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာတဲ့ပေထုန်တန်|accessdate=2025-6-23|publisher=BBC Burmese}}&lt;/ref&gt; ၂၀၀၆ခုနှစ်တွင် စစ်တပ်မှ ဖြုတ်ချခြင်းခံခဲ့ရသော ဝန်ကြီးချုပ် [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်]]၏ သမီးဖြစ်ကာ ၂၀၁၄ခုနှစ်တွင် စစ်တပ်မှဖြုတ်ချခံခဲ့ရသော ဝန်ကြီးချုပ် [[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်]]၏ တူမ လည်းဖြစ်သည်။ [[ထိုင်းအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၃|၂၀၂၃ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ဖွေထိုင်းပါတီ]] (Pheu Thai Party)မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး [[ဆေထာ ထဝီဆင်]] ရာထူးမှ ရပ်စဲခံရပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာသူ ဖြစ်သည်။

== ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ ==
ပေထုံတန်ရှင်နာဝပ်ကို ၁၉၈၆ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၂၁)ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီး သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်၏ အငယ်ဆုံးသမီးဖြစ်သည်။ ချူလာလောင်ကွန်းတက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ၊ လူမှုဗေဒ၊ မနုဿဗေဒဘာသာရပ်များဆိုင်ရာ ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ဆရီတက္ကသိုလ်မှ ဟိုတယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ဘွဲ့လွန်ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web |last=matichon |date=2022-03-22 |title=เปิดประวัติ อุ๊งอิ๊ง-แพทองธาร ทายาทชินวัตร หัวหน้าครอบครัวเพื่อไทย |url=https://www.matichon.co.th/politics/news_3245808 |access-date= |website=มติชนออนไลน์ |language=th}}&lt;/ref&gt;
ပေထုံတန်သည် SC Asset ကော်ပိုရေးရှင်း၏ နံပါတ်တစ် ရှယ်ယာရှင်ဖြစ်ကာ ထိုင်းကွန်းဖောင်ဒေးရှင်း၏ ဒါရိုက်တာလည်းဖြစ်သည်။ Pitaka Suksawat နှင့် လက်ထပ်ခဲ့ကာ သားတစ်ယောက်နှင့် သမီးတစ်ယောက် ထွန်းကားခဲ့သည်။

==နိုင်ငံရေး==
၂၀၂၂ခုနှစ် မတ်လ ၂၀ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်သော အစည်းအဝေး၌ ပေထုံတန်အား ဖူထိုင်းပါတီမိသားစု၏ အကြီးအကဲအဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ခုနှစ် ဧပြီလတွင်ကျင်းပသော နှစ်ပတ်လည်တွေ့ဆုံပွဲ၌ ၎င်းအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် စစ်အုပ်စုအပြောင်းအလဲကို မြင်လိုပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးအတွက် မယှဉ်ပြိုင်မီ အတွေ့အကြုံအများကြီးလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကြိုတင်စစ်တမ်းများအရ ပေထုံတန်သည် ဖူထိုင်းပါတီ၏ လူကြိုက်အများဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ပေထုံတန်သည် အခြားသူနှစ်ဦးနှင့်အတူ ဖူထိုင်းပါတီ၏ ၂၀၂၃ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း (၃)ဦးအနက် တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မဲဆွယ်စည်းရုံးနေစဉ်ကာလတွင် ကိုယ်ဝန်အရင့်အမာဖြင့်ဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲရက်ရောက်ရန် နှစ်ပတ်အလိုခန့်တွင် ကလေးမီးဖွားခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ကလေးမီးဖွားပြီး ရက်ပိုင်းတွင် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;bbc1&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cpr52x3x81lo|title=စစ်တပ်ကအသာစီးယူထားတဲ့ ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc2&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/c190wr2ggp2o|title=ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ - ထိုင်းနိုင်ငံရေးကို ကိုင်လှုပ်နေကြတဲ့ လူငယ်တွေ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ele2&quot;&gt;{{cite news|url=https://news-eleven.com/article/246679|title=ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်စာရင်းတင်သွင်းမှု စတင်ခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံကိုပြင်ဆင်မည်ဟု အတိုက်အခံများ ကတိပြု}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ele1&quot;&gt;{{cite news|url=https://news-eleven.com/article/247532|title=ထိုင်းမဲဆန္ဒရှင်များက ရှင်နာဝပ် တတိယမျိုးဆက်ကို အာဏာပြန်ရစေမှာလား}}&lt;/ref&gt;

== ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်း ==
သူသည် ၂၀၂၃ ထိုင်းနိုင်ငံအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ တွင် ဖူထိုင်းပါတီကိုယ်စားပြုပြီး ဝင်ပြိုင်ခဲ့သည်။မဲနိုင်ခဲ့ပြီး ဖူထိုင်းပါတီ ၏ ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း အဖြစ် ရေပန်းစားခဲ့သည်။သို့သော်လည်း သူ သည် ဝန်ကြီးချုပ် အမည်စာရင်း မတင်သွင်းခဲ့ဘဲ [[ဆေထာ ထဝီဆင်]] ကိုသာ အမည်တင်သွင်းခဲ့သည်။ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၃၀ ဦးမြောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာသည့်   ဆေထာ ထဝီဆင် သည်  အစိုးရအဖွဲ့ထဲ ဝန်ကြီးတစ်ဦး ခန့်အပ်ခဲ့မှုနှင့်စပ်လျဉ်းပြီး ဥပဒေချိုးဖောက်သည်ဟု ဆိုကာ  ထိုင်းအခြေခံဥပဒေတရားရုံး က ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်တွင် ရာထူးမှရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အာဏာရဖြူထိုင်းပါတီက  သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်၏ သမီးဖြစ်သူ  ၎င်းအား ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းအဖြစ်ရွေးချယ်ကြောင်း ဩဂုတ် ၁၅ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၂၄ ဩဂုတ်လ ၁၆ ရက် တွင် ထိုင်းလွှတ်တော် က မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပြီး သူ့အား ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၃၁ ဦးမြောက် ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/8/16/thailands-ruling-coalition-nominates-paetongtarn-as-pm-parliament-to-vote|title=Paetongtarn Shinawatra becomes Thailand’s next PM, youngest ever|work=aljazeera|access-date=16 Aug 2024|date=16 Aug 2024}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bangkokpost.com/thailand/politics/2848292/paetongtarn-shinawatra-elected-thailands-31st-prime-minister|title=Paetongtarn Shinawatra elected Thailand’s 31st prime minister|work=bangkokpost|access-date=16 Aug 2024|date=16 Aug 2024}}&lt;/ref&gt;

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းအောက်လွှတ်တော် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် Natthaphong Ruengpanyawut က ဝန်ကြီးချုပ်ပေထုံတန် အား ပြဿနာများစွာကို ဖြေရှင်းရန် ပျက်ကွက်ခြင်းနှင့် သူမ၏ မိသားစုနှင့် [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်|သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်]]၏ အကျိုးစီးပွားကို ဆောင်ရွက်နေခြင်းတို့ဖြင့် စွပ်စွဲကာ အယုံအကြည်မရှိ အဆိုကို တင်သွင်းခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{cite news|title=Thailand's prime minister faces a no-confidence vote over alleged influence by her father|url=https://apnews.com/article/thailand-paetongtarn-thaksin-confidence-vote-4c4dd0be876b9df503b29b1bc06465f3|work=AP News|date=24 March 2025}}&lt;/ref&gt; သို့သော် မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှု၌ ဖယ်သောင်းတန်က ၃၁၉ မဲဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သဖြင့် အဆိုမှာ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Thai prime minister survives a challenge by rivals who say her father is pulling the strings|url=https://apnews.com/article/thailand-no-confidence-vote-paetongtarn-fda1ba87ea3aaf920ee65c447e77a08f|access-date=2025-03-26|website=AP News|date=26 March 2025|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ရာထူးမှ ဆိုင်းငံခံခြင်း ===
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေခုံရုံးက ဝန်ကြီးချုပ် ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်ကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ရန် စွပ်စွဲထားသည့် အမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ၇-၂ မဲဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်တာဝန်ယာယီမှ ဆိုင်းငံ့ခြင်း ခံရသည်။ ကမ္ဘောဒီးယားခေါင်းဆောင်ဟောင်း ဟွန်ဆန်နှင့် တယ်လီဖုန်းပြောဆိုမှု ပေါက်ကြားခဲ့ခြင်းအပေါ် ရိုးသားမှုမရှိခြင်းနှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းများကို ချိုးဖောက်ခြင်းတို့ဖြင့် စွပ်စွဲထားသည့် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၃၆ ဦး၏ လျှောက်လွှာကို ခုံရုံးက လက်ခံခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Wongcha-um|first=Panu|last2=Thepgumpanat|first2=Panarat|date=2025-07-01|title=Thai court suspends PM from duty pending case seeking her dismissal|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/thai-constitutional-court-weigh-petition-seeking-pms-dismissal-2025-07-01/|access-date=2025-07-01|work=Reuters|language=en}}&lt;/ref&gt;

==ကိုးကား==
{{reflist}}


{{Lifetime|၁၉၈၆||}}
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်း နိုင်ငံရေးသမားများ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်များ]]</text>
      <sha1>9x6i7y2a37rpvt7ox766l58sgfdp1zu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879799</id>
      <parentid>879788</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T10:11:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ရာထူးမှ ဆိုင်းငံခံခြင်း */</comment>
      <origin>879799</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16403" sha1="k7s7y5bjbqgj95pcx3vj4hu37uc81n5" xml:space="preserve">{{Infobox officeholder
| name                = ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်&lt;br&gt;Paethongtarn Shinawatra
| native_name         = แพทองธาร ชินวัตร
| image               = Paetongtarn Shinawatra, Feb 13, 2024 01 (cropped).jpg
| image_size          =
| alt                 = 
| caption             = ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ် အား ၂၀၂၄ ဇူလိုင်လ က တွေ့ရစဉ်
| office1             = (၃၁)ဦးမြောက် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ဝန်ကြီးချုပ်
| monarch1             = [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ]]
| term_start1         = ၁၆ ဩဂုတ်၂၀၂၄
| term_end1           =
| predecessor1        = [[ဆေထာ ထဝီဆင်]]
| successor1          = 
| office2             = ဖူထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင်
| term_start2         = ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၃
| term_end2           = ၁၈ ဩဂုတ်၂၀၂၄
| predecessor2        = 
| successor2          = 
| birth_date          = {{Birth date and age|df=y|1986|08|21}}
| birth_place         = [[ဘန်ကောက်မြို့]]၊ [[ထိုင်းနိုင်ငံ]]
| father              = [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်]]
| mother              = Potjaman Na Pombejra
| relatives           = ပန်ထုံတန် ရှင်နာဝပ်(အကို)&lt;br&gt;[[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်]] (အဒေါ်)
| education           = [[စုဠာလင်္ကရဏတက္ကသိုလ်|ချူလာလောင်ကွန်း တက္ကသိုလ်]] (BA)&lt;br&gt;ဆရီတက္ကသိုလ်(MSc)
| party               = ဖူထိုင်းပါတီ
| other_names         = 
| spouse              = Pitaka Suksawat
| children            = ၂
}}
'''ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်''' ({{lang-en|Paethongtarn Shinawatra}}၊ {{lang-th|แพทองธาร ชินวัตร}})(၂၉ ဩဂုတ် ၁၉၈၆ ဖွား)  သည် ထိုင်းနိုင်ငံ အမျိုးသမီးနိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး (၃၁) ဦးမြောက် [[ထိုင်းနိုင်ငံ]] ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်သည်။သူသည် အသက် (၃၇) နှစ် နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အသက်ငယ်ဆုံး ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာပြီး၊ သူ့ အဒေါ်  [[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်|ယင်လပ်]] ပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယမြောက် အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cdey2rgk325o|title=ထိုင်းနဲ့ အာရှရဲ့ အသက်အငယ်ဆုံးအမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာတဲ့ပေထုန်တန်|accessdate=2025-6-23|publisher=BBC Burmese}}&lt;/ref&gt; ၂၀၀၆ခုနှစ်တွင် စစ်တပ်မှ ဖြုတ်ချခြင်းခံခဲ့ရသော ဝန်ကြီးချုပ် [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်]]၏ သမီးဖြစ်ကာ ၂၀၁၄ခုနှစ်တွင် စစ်တပ်မှဖြုတ်ချခံခဲ့ရသော ဝန်ကြီးချုပ် [[ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်]]၏ တူမ လည်းဖြစ်သည်။ [[ထိုင်းအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၃|၂၀၂၃ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် [[ဖွေထိုင်းပါတီ]] (Pheu Thai Party)မှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး [[ဆေထာ ထဝီဆင်]] ရာထူးမှ ရပ်စဲခံရပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာသူ ဖြစ်သည်။

== ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဝ ==
ပေထုံတန်ရှင်နာဝပ်ကို ၁၉၈၆ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၂၁)ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့၌ မွေးဖွားခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီး သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်၏ အငယ်ဆုံးသမီးဖြစ်သည်။ ချူလာလောင်ကွန်းတက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ၊ လူမှုဗေဒ၊ မနုဿဗေဒဘာသာရပ်များဆိုင်ရာ ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ဆရီတက္ကသိုလ်မှ ဟိုတယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ဘွဲ့လွန်ဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web |last=matichon |date=2022-03-22 |title=เปิดประวัติ อุ๊งอิ๊ง-แพทองธาร ทายาทชินวัตร หัวหน้าครอบครัวเพื่อไทย |url=https://www.matichon.co.th/politics/news_3245808 |access-date= |website=มติชนออนไลน์ |language=th}}&lt;/ref&gt;
ပေထုံတန်သည် SC Asset ကော်ပိုရေးရှင်း၏ နံပါတ်တစ် ရှယ်ယာရှင်ဖြစ်ကာ ထိုင်းကွန်းဖောင်ဒေးရှင်း၏ ဒါရိုက်တာလည်းဖြစ်သည်။ Pitaka Suksawat နှင့် လက်ထပ်ခဲ့ကာ သားတစ်ယောက်နှင့် သမီးတစ်ယောက် ထွန်းကားခဲ့သည်။

==နိုင်ငံရေး==
၂၀၂၂ခုနှစ် မတ်လ ၂၀ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်သော အစည်းအဝေး၌ ပေထုံတန်အား ဖူထိုင်းပါတီမိသားစု၏ အကြီးအကဲအဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ခုနှစ် ဧပြီလတွင်ကျင်းပသော နှစ်ပတ်လည်တွေ့ဆုံပွဲ၌ ၎င်းအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် စစ်အုပ်စုအပြောင်းအလဲကို မြင်လိုပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးအတွက် မယှဉ်ပြိုင်မီ အတွေ့အကြုံအများကြီးလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကြိုတင်စစ်တမ်းများအရ ပေထုံတန်သည် ဖူထိုင်းပါတီ၏ လူကြိုက်အများဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ပေထုံတန်သည် အခြားသူနှစ်ဦးနှင့်အတူ ဖူထိုင်းပါတီ၏ ၂၀၂၃ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း (၃)ဦးအနက် တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မဲဆွယ်စည်းရုံးနေစဉ်ကာလတွင် ကိုယ်ဝန်အရင့်အမာဖြင့်ဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲရက်ရောက်ရန် နှစ်ပတ်အလိုခန့်တွင် ကလေးမီးဖွားခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ကလေးမီးဖွားပြီး ရက်ပိုင်းတွင် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;bbc1&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cpr52x3x81lo|title=စစ်တပ်ကအသာစီးယူထားတဲ့ ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc2&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/c190wr2ggp2o|title=ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ - ထိုင်းနိုင်ငံရေးကို ကိုင်လှုပ်နေကြတဲ့ လူငယ်တွေ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ele2&quot;&gt;{{cite news|url=https://news-eleven.com/article/246679|title=ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အမည်စာရင်းတင်သွင်းမှု စတင်ခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံကိုပြင်ဆင်မည်ဟု အတိုက်အခံများ ကတိပြု}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ele1&quot;&gt;{{cite news|url=https://news-eleven.com/article/247532|title=ထိုင်းမဲဆန္ဒရှင်များက ရှင်နာဝပ် တတိယမျိုးဆက်ကို အာဏာပြန်ရစေမှာလား}}&lt;/ref&gt;

== ဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်း ==
သူသည် ၂၀၂၃ ထိုင်းနိုင်ငံအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ တွင် ဖူထိုင်းပါတီကိုယ်စားပြုပြီး ဝင်ပြိုင်ခဲ့သည်။မဲနိုင်ခဲ့ပြီး ဖူထိုင်းပါတီ ၏ ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း အဖြစ် ရေပန်းစားခဲ့သည်။သို့သော်လည်း သူ သည် ဝန်ကြီးချုပ် အမည်စာရင်း မတင်သွင်းခဲ့ဘဲ [[ဆေထာ ထဝီဆင်]] ကိုသာ အမည်တင်သွင်းခဲ့သည်။ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၃၀ ဦးမြောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာသည့်   ဆေထာ ထဝီဆင် သည်  အစိုးရအဖွဲ့ထဲ ဝန်ကြီးတစ်ဦး ခန့်အပ်ခဲ့မှုနှင့်စပ်လျဉ်းပြီး ဥပဒေချိုးဖောက်သည်ဟု ဆိုကာ  ထိုင်းအခြေခံဥပဒေတရားရုံး က ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်တွင် ရာထူးမှရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အာဏာရဖြူထိုင်းပါတီက  သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်၏ သမီးဖြစ်သူ  ၎င်းအား ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းအဖြစ်ရွေးချယ်ကြောင်း ဩဂုတ် ၁၅ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၂၀၂၄ ဩဂုတ်လ ၁၆ ရက် တွင် ထိုင်းလွှတ်တော် က မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပြီး သူ့အား ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၃၁ ဦးမြောက် ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/8/16/thailands-ruling-coalition-nominates-paetongtarn-as-pm-parliament-to-vote|title=Paetongtarn Shinawatra becomes Thailand’s next PM, youngest ever|work=aljazeera|access-date=16 Aug 2024|date=16 Aug 2024}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bangkokpost.com/thailand/politics/2848292/paetongtarn-shinawatra-elected-thailands-31st-prime-minister|title=Paetongtarn Shinawatra elected Thailand’s 31st prime minister|work=bangkokpost|access-date=16 Aug 2024|date=16 Aug 2024}}&lt;/ref&gt;

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းအောက်လွှတ်တော် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် Natthaphong Ruengpanyawut က ဝန်ကြီးချုပ်ပေထုံတန် အား ပြဿနာများစွာကို ဖြေရှင်းရန် ပျက်ကွက်ခြင်းနှင့် သူမ၏ မိသားစုနှင့် [[သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်|သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်]]၏ အကျိုးစီးပွားကို ဆောင်ရွက်နေခြင်းတို့ဖြင့် စွပ်စွဲကာ အယုံအကြည်မရှိ အဆိုကို တင်သွင်းခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{cite news|title=Thailand's prime minister faces a no-confidence vote over alleged influence by her father|url=https://apnews.com/article/thailand-paetongtarn-thaksin-confidence-vote-4c4dd0be876b9df503b29b1bc06465f3|work=AP News|date=24 March 2025}}&lt;/ref&gt; သို့သော် မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် မဲခွဲဆုံးဖြတ်မှု၌ ဖယ်သောင်းတန်က ၃၁၉ မဲဖြင့် အနိုင်ရရှိခဲ့သဖြင့် အဆိုမှာ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Thai prime minister survives a challenge by rivals who say her father is pulling the strings|url=https://apnews.com/article/thailand-no-confidence-vote-paetongtarn-fda1ba87ea3aaf920ee65c447e77a08f|access-date=2025-03-26|website=AP News|date=26 March 2025|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ရာထူးမှ ဆိုင်းငံ့ခံခြင်း ===
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေခုံရုံးက ဝန်ကြီးချုပ် ပေထုံတန် ရှင်နာဝပ်ကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ရန် စွပ်စွဲထားသည့် အမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ၇-၂ မဲဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်တာဝန်ယာယီမှ ဆိုင်းငံ့ခြင်း ခံရသည်။ ကမ္ဘောဒီးယားခေါင်းဆောင်ဟောင်း ဟွန်ဆန်နှင့် တယ်လီဖုန်းပြောဆိုမှု ပေါက်ကြားခဲ့ခြင်းအပေါ် ရိုးသားမှုမရှိခြင်းနှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းများကို ချိုးဖောက်ခြင်းတို့ဖြင့် စွပ်စွဲထားသည့် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၃၆ ဦး၏ လျှောက်လွှာကို ခုံရုံးက လက်ခံခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Wongcha-um|first=Panu|last2=Thepgumpanat|first2=Panarat|date=2025-07-01|title=Thai court suspends PM from duty pending case seeking her dismissal|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/thai-constitutional-court-weigh-petition-seeking-pms-dismissal-2025-07-01/|access-date=2025-07-01|work=Reuters|language=en}}&lt;/ref&gt;

==ကိုးကား==
{{reflist}}


{{Lifetime|၁၉၈၆||}}
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်း နိုင်ငံရေးသမားများ]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်များ]]</text>
      <sha1>k7s7y5bjbqgj95pcx3vj4hu37uc81n5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>၂၀၂၅</title>
    <ns>0</ns>
    <id>264017</id>
    <revision>
      <id>879776</id>
      <parentid>879681</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T04:59:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ဇူလိုင် */</comment>
      <origin>879776</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15153" sha1="p96u8jr4i7n0iug128e3682wj8xohew" xml:space="preserve">{{Year nav|2025}}
{{Year article header|2025}}

== ဖြစ်ရပ်များ ==

=== ဇန်နဝါရီ ===

* ၃၁ ဇန်နဝါရီ - ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]က အမိန့်အမှတ် ၁၆/၂၀၂၅ အားဖြင့် [[မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်|မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်]]အသစ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ယခင်ကော်မရှင်အားလုံးကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ အပါအဝင် လူ (၉) ဦးဖြင့် အသစ်ဖွဲ့စည်းထားသည်။

=== ဖေဖော်ဝါရီ ===

* ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ - ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦး[[ဇော်ဦး၊ ဦး|ဇော်ဦး]]ကို ၎င်း၏လက်ရှိ တာဝန်ဝတ္တရားများအပြင် အီရန်အစ္စလာမ်မစ်သမ္မတနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးအာဏာကုန်လွှဲအပ် ခြင်းခံရသော ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် သံအမတ်ကြီးအဖြစ် ပူးတွဲခန့်အပ်လိုက်သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mofa.gov.mm/%E1%80%9E%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%AE%E1%80%B8-%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%87%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%B8-%E1%80%A1/|title=သံအမတ်ကြီး ဦးဇော်ဦးအား အီရန်အစ္စလာမ်မစ်သမ္မတနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ပူးတွဲခန့်အပ်}}&lt;/ref&gt;
* ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ - ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် [[ချင်းပြည်ကောင်စီ]] (Chinland Council - CC) နှင့် ကြားကာလချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (Interim Chin National Consultative Council - ICNCC) တို့ ပူးပေါင်းကာ ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ (Chin National Council) ကို ဖွဲ့စည်းရန် သဘောတူညီခဲ့သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/61392/|title=ချင်းအင်အားစုအားလုံး ပါသည့် ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ ဖွဲ့စည်းမည်|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250619101121/https://myanmar-now.org/mm/news/61392/|archivedate=19 June 2025|publisher=Myanmar Now|accessdate=19 June 2025}}&lt;/ref&gt;

=== မတ် ===

* ၂၈ မတ် - မြန်မာ စံတော်ချိန် မွန်းလွဲ ၁၂ နာရီ ၅၀ မိနစ် ၅၄ စက္ကန့်(06:20:54 UTC)တွင် မြန်မာနိုင်ငံ [[စစ်ကိုင်းမြို့]]နှင့် [[မန္တလေးမြို့]] အနီး၌ ဗဟိုပြု  မိုးမင့် စကေး Mw ၇.၇–၇.၉ ရှိ [[၂၀၂၅ မြန်မာ ငလျင်|ငလျင်]] လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။

=== ဧပြီ ===
* ဧပြီ ၂၅ -  နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ် ၃၃/၂၀၂၅ အားဖြင့် [[မျိုးမြင့်|ဦးမျိုးမြင့်]]အား [[ဆောက်လုပ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန|ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite news|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250605113216/https://www.moi.gov.mm/announcements/69222|archivedate=2025-6-5|title=ဒုတိယဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|accessdate=2025-6-5|publisher=Ministry of Information|date=04/25/2025|url=https://www.moi.gov.mm/announcements/69222}}&lt;/ref&gt;

=== မေ ===

* ၂၂ မေ - အငြိမ်းစား ဗိုလ်မှူးချုပ် [[ချိုထွန်းအောင်]]ကို Golden Valley Warriors (GVW) အဖွဲ့က မေလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။

=== ဇွန် ===

* ၃ ဇွန်  - နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အမိန့်အမှတ် ၃၉/၂၀၂၅ အားဖြင့် ဒေါက်တာ သန်းစိုးအား [[လူမှုဝန်ထမ်း ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန|လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန]]၊ ဒုတိယဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/index.php/announcements/70678|title=ဒုတိယဝန်ကြီး ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250605083845/https://www.moi.gov.mm/index.php/announcements/70678|archivedate=2025-6-5|accessdate=2025-6-5|publisher=Ministry of Information|date=06/03/2025}}&lt;/ref&gt;
* ၄ ဇွန် - အမေရိကန်သမ္မတ [[ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်]]သည် ဗီဇာသက်တမ်းကျော်လွန်နေထိုင်မှု မြင့်မားသည့် နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံသားများကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ ပြည်ဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်သည့် အမိန့်တစ်ရပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုး ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၎င်းပိတ်ပင်မှုစာရင်းတွင် [[မြန်မာ–အမေရိကန် ဆက်ဆံရေး|မြန်မာနိုင်ငံ]]လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားများကို နိုင်ငံခြားသားများ၏ အကြမ်းဖက်မှုများမှ ကာကွယ်ရန်နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအတွက်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဤသို့ တားမြစ်ပိတ်ပင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Waldenberg|first=Kristen Holmes, Alayna Treene, Kaitlan Collins, Samantha|date=2025-06-04|title=Trump signs proclamation to ban travel from several countries {{!}} CNN Politics|url=https://www.cnn.com/2025/06/04/politics/trump-travel-ban-proclamation|access-date=2025-06-05|website=CNN|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ၁၃ ဇွန် - ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊​ ဇွန် ၁၃ ရက်တွင် အကြမ်းမဖက်အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (CDM) တွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိသည့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများကို အရေးယူမည့်အချက်များပါဝင်သည့်  &quot;အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ” ကို  ပြဋ္ဌာန်းလိုက်ကြောင်း [[ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ|ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ]] (CRPH) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bur.mizzima.com/2025/06/14/58832|title=Non – CDM များကို အရေးယူမည့်အချက်များပါဝင်သည့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေ CRPH ပြဋ္ဌာန်း|accessdate=2025-6-14|publisher=Mizzima|archivedate=2025-6-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250614105525/https://bur.mizzima.com/2025/06/14/58832}}&lt;/ref&gt;
* ၁၉ ဇွန် - ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန် (၁၉) ရက်တွင် [[ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥပဒေ]] [[s:နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ_ဥပဒေအမှတ်_၄၀/၂၀၂၅|တတိယအကြိမ် ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေ]]ကို နစကက ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး၊​ ယင်းပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေအရ အများပြည်သူ၏ ယုံကြည်လေးစားမှုကို ခံယူရရှိသူပုဂ္ဂိုလ်များ သို့မဟုတ် [[နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း]]များဖြင့် ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲကို အနည်းဆုံး သုံးဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းရမည်ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{Citeweb|url=https://www.bbc.com/burmese/articles/cgeqjq8g8w4o|title=ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေ တတိယအကြိမ် ပြင်ဆင် ပြဋ္ဌာန်း|accessdate=2025-6-21|publisher=BBC Burmese|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250621135204/https://www.bbc.com/burmese/articles/cgeqjq8g8w4o|archivedate=2025-6-21|date=2025-6-20}}&lt;/ref&gt;
* [[၂၃ ဇွန်]] - မြန်မာပို့စ်မော်ဒန် စာရေးဆရာနှင့် [[ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ|ဗကပ]]၏ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးဟောင်း ဦး[[ငြိမ်းအေးအိမ်]]သည် ရန်ကုန်မြို့၌ [[ကင်ဆာရောဂါ|ကင်ဆာ]]ရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်သည်။ 
* [[၂၇ ဇွန်]] - နိုင်ငံရေးသမား နှင့် ဒုတိယအကြိမ် [[မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်|မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်]] ဥက္ကဋ္ဌ [[အောင်ကျော်ဦး|ဦးအောင်ကျော်ဦး]] သည် မန္တလေးမြို့ [[မန္တလေးအကျဉ်းထောင်|အိုးဘိုအကျဥ်းထောင်]]ထဲ ကွယ်လွန်သည်။ 
* [[၂၉ ဇွန်]] - [[တအောင်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်|တအာင်း(ပလောင်)အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်]] (PSLF/TNLA) ထိန်းချုပ်ရာ [[ကျောက်မဲမြို့]]ကို စစ်ကောင်စီက ယနေ့ (ဇွန်လ ၂၉ ရက်) နေ့လယ်ပိုင်းက လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရာ အမျိုးသမီး နှစ်ဦး နှင့် အမျိုးသား‌ လေးဦး၊ စုစုပေါင်း ခြောက်ဦး ထိမှန်ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း TNLA က သတင်းထုတ်ပြန်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bur.mizzima.com/2025/06/29/60568|title=ကျောက်မဲကို စစ်ကောင်စီ လေကြောင်းဗုံးကြဲ၊ အမျိုးသမီး ၂ ဦး အပါအဝင် ၆ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရ|accessdate=2025-6-29|publisher=Mizzima}}&lt;/ref&gt; 
* [[၃၀ ဇွန်]] - [[မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်|ဗဟိုဘဏ်]]၏ စိစစ်ချက်အရ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ပို့ကုန်တင်ပို့ခဲ့သည့် ကုမ္ပဏီ ၁၉၇ ခုသည် ပို့ကုန်ရငွေများ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရန် ကျန်ရှိနေသေးသည်။ ယင်းကုမ္ပဏီများသည် နိုင်ငံခြားသုံးငွေ စီမံခန့်ခွဲမှုဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် အမိန့်ကြော်ငြာစာပါ သတ်မှတ်ချက်များကို လိုက်နာခြင်းမရှိသည့်အတွက် အဆိုပါကုမ္ပဏီများနှင့် ၎င်းတို့၏ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်များကို အမည်မည်းစာရင်း (Blacklist) ထည့်သွင်းလိုက်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ်က ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/71702|title=အမည်မည်းစာရင်းကြေညာခြင်း|accessdate=2025-7-1|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; 

=== ဇူလိုင် ===

=== ဩဂုတ် ===

=== စက်တင်ဘာ ===

=== အောက်တိုဘာ ===

=== နိုဝင်ဘာ ===

=== ဒီဇင်ဘာ ===

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}

[[Category:၂၀၂၅| ]]</text>
      <sha1>p96u8jr4i7n0iug128e3682wj8xohew</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အထက(သုဝဏ္ဏ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>268365</id>
    <revision>
      <id>879741</id>
      <parentid>879533</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:47:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>115</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:အထက((သုဝဏ္ဏ)).jpg|အထက((သုဝဏ္ဏ)).jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Krd|Krd]] because: No permission since 21 June 2025.</comment>
      <origin>879741</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8488" sha1="d44u49cub477a3yv9pqyzrmaoh8eop4" xml:space="preserve">အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း၊ သုဝဏ္ဏ(အတိုကောက် အ.ထ.က(သုဝဏ္ဏ)သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်မြို့၊ သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်၊ သုဝဏ္ဏမြို့၊၂၅ရပ်ကွက်၊သုဓမ္မာလမ်းမ‌ဘေးတွင်တည်ရှိပါသည်။၁၉၂ဝ ပြည့်နှစ်တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။သူငယ်တန်းမှဒွာဒသမတန်းအထိပညာသင်ကြားပေးနေသည့်မိခင်ကျောင်းတော်ကြီးဖြစ်သည်။
{{Infobox school
| name = အ.ထ.က-သုဝဏ္ဏ
| image=
| caption = Basic Education High School(THUWANNA)
| logo =အထက(သုဝဏ္ဏ).jpg 
| motto = ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော်ကြီးကို တည်ဆောက်အံ့
| motto_translation =
| established =1948 
| type =အများဆိုင်
| acres =
| founder = 
| principal = ဒေါ်‌အေးမြင့်စန်း
| faculty = 
| students = ၂၂၀၀ ဦး
| mascot = 
| colors = အဖြူ နှင့် အစိမ်း
| city = [[ရန်ကုန်မြို့]]
| state = [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]
| country = [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| website =
| grades = သူငယ်တန်း - ဒွာဒဿမတန်း
KG - Grade 12
| address = သံသုမာလမ်း,၂၅ရပ်ကွက်,သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်
| newspaper = 
| yearbook = 
| nickname = ထ(သု)
| schoolnumber = 1
| schoolboard =
}}
[[ကဏ္ဍ:ရန်ကုန်မြို့ရှိ အထက်တန်းကျောင်းများ]]

== ထင်ရှားသည့်‌‌နေရာများ ==

===ထင်ရှားသောနေရာများ===

•ကျောင်သူငယ်တန်းမှဒွာဒသမတန်းအထိပညာသင်ကြားပေးနေသည့်မိခင်ကျောင်းတော်ကြီးလည်းဖြစ်ပါသည်။းမုန့်ဈေးတန်း(အစိုတန်းနှင့်အခြောက်တန်း)ဟူ၍ရှိပြီးသင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်အတွင်းရှိအကောင်းဆုံးကျောင်းမုန့်ဈေးတန်းဖြစ်သည်။[၁]

•သင်္ဃန်းကျွန်းခရိုင်ပညာ‌ရေးမှုးရုံး(ယခင်-အရှေ့ပိုင်းခရိုင်ပညာရေးမှုးရုံး)

•ကံ့ကော်‌ဆောင်(အ‌စောဆုံးတည်ဆောက်ထား‌သောအဆာင်များထဲမှတစ်ခု)

•ကျောင်းစာကြည့်တိုက်(လူကြီးစာဖတ်ခန်းနှင့်ကလေးစာဖတ်ခန်းဟူ၍ရှိသည်)

•အင်ကြင်းဆောင်၊ဇီဇဝါ‌ဆောင်နှင့်သရဖီ‌ဆောင်တို့၏တည်ဆောက်ပုံမှာ Educationကိုကိုယ်စားပြုသည့်အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ E ပုံသဏ္ဌာန်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့တည်ဆောက်ရခြင်း ရည်ရွယ်ချက်မှာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တွင်း ပညာရေးအဆောက်အအုံဖြစ်ကြောင်းသိစေလိုခြင်းဖြစ်သည်။

•ကျောင်းအရှေ့ဘောလုံးကွင်း(အင်ကြင်‌ဆောင်အရှေ့တွင်ရှိ၍ကျယ်ဝန်းသည်)

•ကျောင်း၏ပရဝန်မှာအလွန်ကျယ်ဝန်းလှ၍ကျောင်းအဝင်အထွက်ဂိတ်၆ပေါက်အထိရှိသည်။(သို့သော်ယခုအခါ‌ကျောင်းသား/သူများ၏လုံခြုံရေးအရနှစ်ပေါက်သာအသုံးပြုသည်)

== ကျောင်းဆောင်များ ==
ကျောင်းဝင်းအတွင်း အဓိကကျောင်းဆောင်များနှင့် အဆောက်အအုံများမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်–

* '''အဆောင် ၁'''
** ပထမအထပ်: ရူပဗေဒလက်တွေ့ခန်းဓာတုဗေဒလက်တွေ့ခန်း၊ ကျောင်းဆေးခန်း
** မြေညီအထပ်: ကျောင်းအုပ်ကြီးရုံးခန်း၊ VIP ဧည့်ခန်း၊ ကွန်ပျူတာအခန်း၊ စာရေးမရုံးခန်း
* '''ကံ့ကော်ဆောင်'''
** ပထမအထပ်: စာသင်ခန်း ၅ ခန်း
** မြေညီအထပ်: စာသင်ခန်း ၅ ခန်း၊ လှေကား ၁ ခု၊ အမျိုးသားသန့်စင်ခန်း ၅ ခန်း၊ အမျိုးသမီးသန့်စင်ခန်း ၅ ခန်း
* '''အင်းကြင်းဆောင်'''
** ပထမအထပ်: စာသင်ခန်း ၅ ခန်း
** မြေညီအထပ်: စာသင်ခန်း ၃ ခန်း၊ လှေကား ၂ ခု
* '''ဇီဇဝါ‌‌ေဆာင်'''
** ပထမအထပ်: စာကြည့်တိုက် ၂ ခန်း၊ ဘုရားခန်း
** မြေညီအထပ်: စာသင်ခန်း ၃ ခန်း၊ လှေကား ၂ ခု၊ အမျိုးသားသန့်စင်ခန်း ၃ ခန်း၊ အမျိုးသမီးသန့်စင်ခန်း ၃ ခန်း၊ ဆရာ/မ သန့်စင်ခန်း
* '''သရဖီဆောင်'''
** ပထမအထပ်: စာသင်ခန်း ၄ ခန်း
** မြေညီအထပ်: စာသင်ခန်း ၃ ခန်း၊ လှေကား ၂ ခု၊ အမျိုးသားသန့်စင်ခန်း ၃ ခန်း၊ အမျိုးသမီးသန့်စင်ခန်း ၃ ခန်း
* '''စံပယ်ဆောင်'''
** ပထမအထပ်: စာသင်ခန်း ၃ ခန်း
** မြေညီအထပ်: စာသင်ခန်း ၃ ခန်း၊ လှေကား ၂ ခု၊ သန့်စင်ခန်း ၃ ခန်း
* '''သပြေဆောင်'''
** ပထမအထပ်: စာသင်ခန်း ၃ ခန်း
** မြေညီအထပ်: စာသင်ခန်း ၃ ခန်း၊ လှေကား ၂ ခု၊ သန့်စင်ခန်း ၂ ခန်း
* '''အဆောင်သစ် (၁)'''
** မြေညီထပ်: စာသင်ခန်း ၃ ခန်း၊ သန့်စင်ခန်း ၃ ခန်း
* '''အဆောင်သစ် (၂)'''
** ဒုတိယအထပ်: စာသင်ခန်း ၅ ခန်း
** ပထမအထပ်: စာသင်ခန်း ၅ ခန်း
** မြေညီအထပ်: စာသင်ခန်း ၅ ခန်း၊ လှေကား ၁ ခု
* '''ဟောပြောခန်းမ'''
*
* ယုဇနအဆောင်   ကျောင်းသားဟောင်းများအသင်းရုံးခန်း၊ဆရာ/မ ‌ေအိမ်အခန်းများ၊အိမ်သာ၊ဆရာ/မဟောင်းများကျန်းမာရေးစေတနာ့‌ေဆးခန်း

ကျောင်းဝင်းအတွင်းသို့ ဝင်ထွက်နိုင်သော ဂိတ်ပေါက် ၆ ခု ရှိသည်။</text>
      <sha1>d44u49cub477a3yv9pqyzrmaoh8eop4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ:Salai Rungtoi/sandbox</title>
    <ns>2</ns>
    <id>268873</id>
    <revision>
      <id>879712</id>
      <parentid>879586</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T13:48:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879712</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="148235" sha1="k0bocuy7wlao0l5hlaybpltq8knljc4" xml:space="preserve">{{User sandbox}}
&lt;!-- ဤစာကြောင်း၏ အောက်တွင် တည်းဖြတ်ပါ --&gt;


== ပြည်သူ့ပါတီ ==

== ချင်းပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များ ==
[[ချင်းပြည်နယ် လွှတ်တော်|ချင်းပြည်နယ်လွှတ်တော်]] မဲဆန္ဒနယ်များ သည် ချင်းပြည်နယ်၏ ဥပဒေပြုရေး ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်များမှ သတ်မှတ်ထားသော မဲဆန္ဒနယ်များ ဖြစ်သည်။ ချင်းပြည်နယ်လွှတ်တော်တွင် ကိုယ်စားလှယ် နေရာ ၂၄ ခု ရှိရာ၊ ရွေးကောက်ခံသည့် နေရာသည် ၁၈ ခုရှိပြီး၊ ကျန် ၆ နေရာသည် တပ်မတော်သားများ ဖြစ်သည်။ 

ချင်းပြည်နယ်လွှတ်တော်တွင် ရွေးကောက်ခံသည့် မဲဆန္ဒနယ်များ စုစုပေါင်း (၁၈) ခု ရှိသည်။

==  အကျဉ်းချုပ် ==

=== ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ်များ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲန္ဒနယ်များမှ ရွေးကောက်ခံ ကိုယ်စားလှယ်များ
!
!၂၀၁၀
!၂၀၁၅
!၂၀၂၀
!၂၀၂၅-၂၀၂၆
|-
|ဖလမ်းမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|ဖလမ်းမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|-
|ဟားခါးမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|ဟားခါးမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|-
|ထန်တလန်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|ထန်တလန်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|-
|တီးတိန်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|တီးတိန်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|-
|တွန်းဇံမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|တွန်းဇံမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|-
|မင်းတပ်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|မင်းတပ်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|-
|မတူပီမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|မတူပီမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|-
|ကန်ပက်လက်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|ကန်ပက်လက်မြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|-
|ပလက်ဝမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၁)
|
|
|
|
|-
|ပလက်ဝမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် (၂)
|
|
|
|
|}

=== ရွေးကောက်ခံ ပါတီများ နေရာရရှိမှု ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ရွေးကောက်ပွဲအလိုက် နိုင်ငံရေးပါတီ နေရာရရှိမှုများ
!စဉ်
!ရွေးကောက်ခံ နိုင်ငံရေးပါတီများ
!၂၀၁၀
!၂၀၁၅
!၂၀၂၀
!
|-
|၁။
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|{{Increase}} ၆
|
|
|
|-
|၂။
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|{{Increase}} ၅
|
|ပါတီပယ်ဖျက်ခဲ့။
|
|-
|၃။
|[[ချင်းအမျိုးသားပါတီ]]
|{{Increase}} ၁
|
|
|
|-
|
|
|
|
|
|
|-
|
|
|
|
|
|
|-
|
|
|
|
|
|
|}

== ဖလမ်းမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၁) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ဖလမ်းမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၁) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|၂၀၁၅
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|၂၀၂၀
|
|
|
|
|
|
|
|
|}
=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ၁။ ကျင်မွာလ်ရပ်ကွက် ([[ဖလမ်းမြို့]])၊ ၂။ ဗလိုင်းရပ်ကွက် (ဖလမ်းမြို့)၊ ၃။ ကြောင်းထဲကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ တာရွှန်ကျေးရွားအုပ်စု၊ ၅။ စီဇာမွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ဇောလ်နိုးကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၇။​ ငါမွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဘွာလ်ခွါကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၉။ ဖိုင်ဇောလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ဖါရ်ခေါမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၁၁။​ တီးဆဲင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ ဒုမန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ လုံးဟော့ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။​ လုံဘန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ ခေါ်လှယ်ကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၁၆။ လာသီးကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၁၇။ ဆိမ်ဇောလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ မွန်လီးကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၁၉။​ လိုးကျွမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။​ ဇူးလ်သူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။​ ခုမ်းဇိန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။​ ဇာလန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။​ ဝေဘူလကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။​ ဇာသွားလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၂၅။​ ခိသမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ လုံသဲကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၁၇။​ တောရ်သန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၈။ မိုရန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၉​။ ခုပ်လင်ကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၃၀။ ကြောင်းကွာကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၃၁။ လျန်ရိကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၂။ တောရ်ဇံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၃။​ ကောင်ဒွန်ကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၃၄။​ ခေါ်ပွါလ်ကျေးရွာအုပ်စု ၃၅။ ခေါ်ဒါရ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၆။ ဆိုင်မွန်ကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၃၇။ ဘိုးကျုံးကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၃၈။​ ရာလ်လန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၉။ ကေဟိုင်မွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၀။ လင်ဟိုင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၁။ ထုံးထုလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၄၂။​ လင်သဲကျေးရွာအုပ်စု။

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးကြားမန်
|[[တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ]]
|၇၉၉
|၁၁၇
|၉၁၆
|၈.၄၇%
|-
|၂။ 
|ဦးကျွန်ခဲန်း
|[[ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ]]
|၄,၀၈၆
|၆၉၉
|၄,၇၈၅
|၄၄.၂၂%
|-
|၃။ 
|ဦးရုလ်ဇမ်း
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၂,၆၂၂
|၁,၂၂၆
|၃,၈၄၈
|၃၅.၅၆%
|-
|၄။ 
|ဒေါ်လဲန်ဗဲလ်
|[[ချင်းအမျိုးသားပါတီ]]
|၁,၀၉၈
|၁၇၁
|၁,၂၆၉
|၁၁.၇၂%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၈,၆၀၅'''
|'''၂,၂၁၃'''
|'''၁၀,၈၁၈'''
|'''၉၉.၉၇%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးကျွန်ခဲန်းက အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ်၊​ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁)တွင် ဟားခါးမြို့နယ်အတွင်းရှိ ၁။ ဈေးဟောင်းရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊​ ၂။​ ပြည်တော်သာရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၃။ မြို့သစ်ရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၄။​မြို့ဟောင်းရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၅။ ခွါဘဲကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ချွန်ကျုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ဇိုးခွားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဒါအိုချိမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ နှီရ်လောန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ဖါရွန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ဗန်ဟားကျေးရွာအုပ်စ,၊ ၁၂။ ဘွာလ်တပ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ မာလ်ဆောမ်ကျွေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ ရင်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။​ ရွာန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ သီနမ်းကျွေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။​ သီဖူလ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ဟရန်ဟရိန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ ဟိုင်ဖိုင်ကျေးရွာအုပ်စု။

== ဖလမ်းမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၂) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၂) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|
|
|
|
|
|
|
|
|}
=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ၁။ ဖာရ်ထောက်ရပ်ကွက် (ဖလမ်းမြို့)၊ ၂။ တလန်လိုးရပ်ကွက် (ဖလမ်းမြို့)၊ ၃။ အမှတ် (၁) ရပ်ကွက် (ရိခေါ်ဒါရ်မြို့)၊ ၄။ အမှတ် (၂) ရပ်ကွက် (ရိခေါ်ဒါရ်မြို့)၊ ၅။ မန်ခင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ လိုင်ဇိုးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ အဲလ်မွန်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ တားလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ရမ်ထလိုးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ တီးလီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ရုလ်ဘူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ အဲလ်ဇာမွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ တျဒိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ ဟရိန်နှန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ ဇာထလိရ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ ကလောမွန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ ကျဲရ်မွန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ရာလ်လန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ ဆွန်းတလား (ဟောင်း)ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ ရဲလ်စိန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ လှောင်မွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။ ခွန်လီကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ ဆယ်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ ထလန်ကျိန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ လိုးဆာအိုးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ ဘွာလ်မင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၇။ လွန်ခွါးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၈။​ ခေါဆွမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၉။ ဆိမ်/ဒီဟိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၀။ တီးလုမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၁။ တလန်ဇောလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၂။ ခေါ်လုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၃။ ဇို/ဒီဟိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၄။ ဒါရ်သဲသီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၅။ ငါလ်သီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၆။ အိုင်ရဲဘွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၇။ ဇောင်သဲကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၈။ ဆယ်လောန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၉။ စီငိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၀။ မှောင်ကွန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၁။ တီးဘွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၂။ ဆတောမ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၃။ ဗန်ဗားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၄။ လိုင်ဇောလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၅။ ခေါ်ထိရ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၆။ ထိန်းစာန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၇။ ဆာအက်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၈။ ကြောင်ဟွေ့ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၉။ သီးကျိရ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၀။ ကျော့သဲကျေးရွာအုပ်စု။

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးဇုန်လှယ်ထန်း
| [[ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ]]
|၄,၅၂၃
|၇၀၇
|၅,၂၃၀
|၅၂.၀၁%
|-
|၂။ 
|ဦးဗန်လုံး
|[[တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ]]
|၆၇၈
|၈၈
|၇၆၆
|၇.၆၂%
|-
|၃။ 
|ဒေါ်ရွှေထွေး
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၃,၁၀၈
|၉၅၀
|၄,၀၅၈
|၄၀.၃၇%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၈,၃၀၉'''
|'''၁,၇၄၅'''
|'''၁၀,၀၅၄'''
|'''၁၀၀%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးဇုန်လှယ်ထန်းက အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၀|၂၀၁၀ ခုနှစ်၊​ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၂)တွင် [[ဟားခါးမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ ကျောဘုတ်ရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၂။ စျေးသစ်ရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၃။ ကျန်ဗားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ ခွာပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ ဆတ္တားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ဆွမ်ဆင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ဆူရ်ခွားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဒေါင်ဗားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ဒွမ်ဗားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ဖိုင်ဖာ (က) ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ဘုံသွကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ ဘွန်လုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ လေပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ လောက်လုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ လုံခင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ လုံရန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ လုံသာရ်ကျေးရွာအုပ်စု။&lt;br /&gt;

=== '''၂၀၂၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

== ဟားခါးမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၁) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၃) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
!
!
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!ရွေးကောက်ပွဲ
!မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၅,၆၉၃
|၂၁,၀၈၂
|၁,၃၅၉
|၂၂,၄၄၁
|၈၇.၃၄%
|၆၅၂
|၀
|၆၅၂
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===
၁။ ဈေးဟောင်းရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊​ ၂။​ ပြည်တော်သာရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၃။ မြို့သစ်ရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၄။​မြို့ဟောင်းရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၅။ ခွါဘဲကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ချွန်ကျုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ဇိုးခွားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဒါအိုချိမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ နှီရ်လောန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ဖါရွန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ဗန်ဟားကျေးရွာအုပ်စ,၊ ၁၂။ ဘွာလ်တပ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ မာလ်ဆောမ်ကျွေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ ရင်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။​ ရွာန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ သီနမ်းကျွေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။​ သီဖူလ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ဟရန်ဟရိန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ ဟိုင်ဖိုင်ကျေးရွာအုပ်စု။

== ဟားခါးမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၂) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၃) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
!
!
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!ရွေးကောက်ပွဲ
!မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၅,၆၉၃
|၂၁,၀၈၂
|၁,၃၅၉
|၂၂,၄၄၁
|၈၇.၃၄%
|၆၅၂
|၀
|၆၅၂
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ၁။ ကျောဘုတ်ရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၂။ စျေးသစ်ရပ်ကွက် (ဟားခါးမြို့)၊ ၃။ ကျန်ဗားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ ခွာပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ ဆတ္တားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ဆွမ်ဆင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ဆူရ်ခွားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဒေါင်ဗားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ဒွမ်ဗားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ဖိုင်ဖာ (က) ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ဘုံသွကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ ဘွန်လုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ လေပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ လောက်လုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ လုံခင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ လုံရန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ လုံသာရ်ကျေးရွာအုပ်စု။

== ထန်တလန်မြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၁) ==


=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၃) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
!
!
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!ရွေးကောက်ပွဲ
!မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၅,၆၉၃
|၂၁,၀၈၂
|၁,၃၅၉
|၂၂,၄၄၁
|၈၇.၃၄%
|၆၅၂
|၀
|၆၅၂
|}

=== '''၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၀|၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၃) တွင် [[ထန်တလန်မြို့နယ်|ထန်ထလန်မြို့နယ်]]တစ်ခုလုံး ဖြစ်သည်။

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးပေါလ်ထန်ထိုင်း
|[[ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ]]
|၁၁,၉၅၀
|၄၂၀
|၁,၂၃၇၀
|၅၆.၇၆%
|-
|၂။ 
|ဦးဘွေထန်းကျင်ဇ
|[[ညီညွတ်သော ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ|ညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ]]
|၁,၂၈၃
|၆၄
|၁,၃၄၇
|၆.၁၈%
|-
|၃။ 
|ဦးမှုံကီယို
|[[ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ]]
|၇,၃၉၇
|၈၇၆
|၈,၀၇၂
|၃၇.၀၆%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၂၀,၄၃၀'''
|'''၁,၃၅၉'''
|'''၂၁,၇၈၉'''
|'''၁၀၀%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးပေါလ်ထန်ထိုင်းက အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၃) တွင် [[ထန်တလန်မြို့နယ်|ထန်ထလန်မြို့နယ်]]တစ်ခုလုံး ဖြစ်သည်။ 

=== '''၂၀၂၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၃) တွင် [[ထန်တလန်မြို့နယ်|ထန်ထလန်မြို့နယ်]]တစ်ခုလုံး ဖြစ်သည်။

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၄) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၄) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
!
!
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!ရွေးကောက်ပွဲ
!မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၃၆၂၃
|၁၆၉၃၆
|၁၄၂၈
|၁၈၃၆၄
|၇၇.၇၄%
|၁၄၄၈
|၀
|၁၄၄၈
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၄) တွင် [[ဟားခါးမြို့နယ်]]တစ်ခုလုံး ဖြစ်သည်။

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။
|ဦးစတီဗင်ထာဘိတ်
|[[ချင်းအမျိုးသားပါတီ]]
|၁၀၀၀၀
|၄၃၅
|၁၀၄၃၅
|၆၁.၇%
|-
|၂။
|ဦးဗျက်ခမ်း
|[[တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ]]
|၁၇၂၁
|၁၁၀
|၁၈၃၁
|၁၀.၈%
|-
|၃။
|ဦးယောဟန်
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၃၇၆၇
|၈၈၃
|၄၆၅၀
|၂၇.၅%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|၁၅၄၈၈
|၁၄၂၈
|၁၆၉၁၆
|၁၀၀%
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးစတီဗင်ထာဘိတ်က အနိုင်ရသည်။
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ်၊​ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၄)တွင် [[ဖလမ်းမြို့နယ်]]တစ်ခုလုံး ဖြစ်သည်။

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၃) တွင် [[ထန်တလန်မြို့နယ်|ထန်ထလန်မြို့နယ်]]တစ်ခုလုံး ဖြစ်သည်။

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၅) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၅) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
!
!
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!ရွေးကောက်ပွဲ
!မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၂,၃၅၆
|၁၅,၄၉၂
|၂,၂၈၁
|၁၇,၇၇၃
|၇၉.၅၀%
|၄၆၃
|၂
|၄၆၅
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၅) တွင် [[တီးတိန်မြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ စကောလမ်းရပ်ကွက် (တီးတိန်မြို့)၊ ၂။ မြို့မရပ်ကွက် (တီးတိန်မြို့)၊ ၃။ ကဂင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ ကျိန်းပီးကွတ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ ကွေးလမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ဂမ်ငိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ဂမ်လိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဆွောင်းဆန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ဇိမ်းပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ တက်လွီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ တုန်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ တွာလ်မူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ တွီးထန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ တွီးတော့ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ တွီးဒိလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ တွီးပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ ထန်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ထာလ်မွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ ဒိမ်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ ဖိုင်ယားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ ဝါလ်ဂွမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။ ဘွန်လီကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ ဘုမ်ဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ ဘုတ်ဖီရ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ မွာလ်လွမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ မွေဇောလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၇။ လိုင်လိုးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၈။ လိုင်တွီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၉။ လိုင်လွီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၀။ ဝေါင်မွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၁။ ဟောက်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၂။ အန်းလန့်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၃။ ဆွောင်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု။

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးခုပ်ကျင့်ထန်
|တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ
|၄၈၀၅
|၃၄၂
|၅၁၄၇
|၂၉.၇%
|-
|၂။ 
|ဦးခုပ်လျန်း
|ချင်းအမျိုးသားပါတီ
|၄၁၂၉
|၃၅၇
|၄၄၈၆
|၂၅.၉%
|-
|၃။ 
|ဦးခမ်ဆွင်းမုန်
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၄၉၅၂
|၁၄၈၂
|၆၄၃၄
|၃၇.၂%
|-
|၄။
|ဦးဂင့်ဟဲ့လျန်း
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|၁၁၄၁
|၁၀၀
|၁၂၄၁
|၇.၂%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၁၅,၀၂၇'''
|'''၂,၂၈၁'''
|'''၁၇,၃၀၈'''
|'''၁၀၀%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးခမ်ဆွင်းမုန်က အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၅)တွင် [[တီးတိန်မြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ စကောလမ်းရပ်ကွက် (တီးတိန်မြို့)၊ ၂။ မြို့မရပ်ကွက် (တီးတိန်မြို့)၊ ၃။ ကဂင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ ကျိန်းပီးကွတ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ ကွေးလမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ဂမ်ငိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ဂမ်လိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဆွောင်းဆန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ဇိမ်းပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ တက်လွီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ တုန်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ တွာလ်မူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ တွီးထန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ တွီးတော့ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ တွီးဒိလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ တွီးပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ ထန်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ထာလ်မွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ ဒိမ်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ ဖိုင်ယားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ ဝါလ်ဂွမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။ ဘွန်လီကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ ဘုမ်ဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ ဘုတ်ဖီရ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ မွာလ်လွမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ မွေဇောလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၇။ လိုင်လိုးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၈။ လိုင်တွီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၉။ လိုင်လွီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၀။ ဝေါင်မွာလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၁။ ဟောက်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၂။ အန်းလန့်ကျေးရွာအုပ်စု။   တို့ ပါဝင်သည်။  

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၆) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၆) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၁,၄၆၆
|၁၅,၂၅၉
|၂,၄၃၈
|၁၇,၆၉၇
|၈၂.၄၄%
|၅၀၅
|၁
|၅၀၆
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၆) တွင် [[တီးတိန်မြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ လွယ်ဘွားလ်ရပ်ကွက် (တီးတိန်မြို့)၊ ၂။ လေးလွမ်းရပ်ကွက် (တီးတိန်မြို့)၊ ၃။ ကပ်တဲလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ ခိန်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ ခေါ်ဆပ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ငါလ်ဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ဆယ်ဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဆိုင်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ဆွောင်းပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ဆွောင်းဖေကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ထေးဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ ထုတ်လိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ ဒမ်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၁၄။ ဒေါ်လွန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ ပတ်ဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ ပင်းပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ ပန်ဆပ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ဖူးနွမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။​ ဗန်းတဲ့ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ ဘွင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ ဘွန်မန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။​ မွာလ်ဘင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ လိမ်ခိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ လိုင်ဘုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ ဟေလေးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ လမ်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု။ 

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးဆွန်ဒုတ်ကျင့်
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၄,၈၂၄
|၁,၂၈၀
|၆,၁၀၄
|၃၅.၅%
|-
|၂။ 
|ဦးထောင်းဆောမ်းပေါင်
|တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ
|၃,၂၆၉
|၄၁၁
|၃,၆၈၀
|၂၁.၄%
|-
|၃။ 
|ဦးလန်းဇမန်
|ချင်းအမျိုးသားပါတီ
|၅,၀၉၉
|၅၄၇
|၅,၆၄၆
|၃၂.၈၅%
|-
|၄။
|ဦးအက်စ်ဘီခန့်ဇမ်းဝုန်
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|၁,၅၆၁
|၂၀၀
|၁,၇၆၁
|၁၀.၂၄%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၁၄,၇၅၃'''
|'''၂,၄၃၈'''
|'''၁၇,၁၉၁'''
|'''၉၉.၉၉%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးဆွန်ဒုတ်ကျင့်က အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၆) တွင် [[တီးတိန်မြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ လွယ်ဘွားလ်ရပ်ကွက် (တီးတိန်မြို့)၊ ၂။ လေးလွမ်းရပ်ကွက် (တီးတိန်မြို့)၊ ၃။ ကပ်တဲလ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ ခိန်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ ခေါ်ဆပ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ငါလ်ဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ဆယ်ဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ဆိုင်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ဆွောင်းပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ဆွောင်းဖေကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ထေးဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ ထုတ်လိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ ဒမ်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊​ ၁၄။ ဒေါ်လွန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ ပတ်ဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ ပင်းပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ ပန်ဆပ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ဖူးနွမ်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။​ ဗန်းတဲ့ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ ဘွင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ ဘွန်မန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။​ မွာလ်ဘင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ လိမ်ခိုင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ လိုင်ဘုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ ဟေလေးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ လမ်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၇။ ဆွောင်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စု။ တို့ ပါဝင်သည်။ 
* ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲအတွင်းတွင် မဲဆန္ဒနယ် (၅) ဖြစ်ခဲ့သော ဆွောင်းဇန်ကျေးရွာအုပ်စုကို ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းကာ မဲဆန္ဒနယ် (၆) ထဲသို့ ပူးသွင်းခဲ့သည်။

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၁၅|၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ]]၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၆) တွင် 

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၇) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၇) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၁၃,၄၇၀
|၁၁,၆၇၁
|၈၃၇
|၁၂,၅၀၈
|၉၂.၈၆%
|၃၄၂
|၀
|၃၄၂
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၇) တွင် [[တွန်းဇံမြို့နယ်]] တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည်။ 

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးခမ်ဟောက်လျန်း
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|၄,၅၂၉
|၁၆၇
|၄,၆၉၆
|၃၈.၆၀%
|-
|၂။ 
|ဦးနိန်းခင်းပေါင်
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၅,၀၂၇
|၅၅၂
|၅,၅၇၉
|၄၅.၈၇%
|-
|၃။ 
|ဦးလွန်ခိုဟန်
|တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ
|၁,၇၇၃
|၁၁၈
|၁,၈၉၁
|၁၅.၅၃%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၁၁,၃၂၉'''
|'''၈၃၇'''
|'''၁၂,၁၆၆'''
|'''၁၀၀%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးနိန်းခင်းပေါင်က အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၇) တွင် [[တွန်းဇံမြို့နယ်]] တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည်။ ယခင် သတ်မှတ်ချက်အတိုင်းတိတိကျကျရှိပြီး၊ မည်သည့်အပြောင်းအလဲမျှ မပြုလုပ်ခဲ့ပါ။

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၇) တွင်

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၈) ==
=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၈) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၀,၁၃၇
|၁၅,၂၈၅
|၁,၈၉၈
|၁၇,၁၈၃
|၈၅.၃၃%
|၆၅၅
|၀
|၆၅၅
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၈) တွင် [[မင်းတပ်မြို့နယ်]] တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည်။ 

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးထန်းကီး
|ချင်းအမျိုးသားပါတီ
|၁,၉၅၅
|၁၅၂
|၂,၁၀၇
|၁၂.၇၅%
|-
|၂။ 
|ဦးဖေလိန်းမောင်
|တိုးရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ
|၃,၅၃၈
|၄၃၀
|၃,၉၆၈
|၂၄.၀၁%
|-
|၃။ 
|ဦးလိန်းအွမ်
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|၂,၂၅၅
|၁၃၇
|၂,၃၉၂
|၁၄.၄၇%
|-
|၄။
|ဦးဟာရှိန်းဘွေ
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၅,၇၇၇
|၁,၁၀၅
|၆,၈၈၂
|၄၁.၆၄%
|-
|၅။
|ဦးအောင်လိန်းဖေ
|ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားနိုင်ငံရေးအဖွဲ့ချုပ်
|၁,၁၀၅
|၇၄
|၁,၁၇၉
|၇.၁၃%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၁၄,၆၃၀'''
|'''၁,၈၉၈'''
|'''၁၆,၅၂၈'''
|'''၁၀၀%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးဟာရှိန်းဘွေက အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၈) တွင် [[မင်းတပ်မြို့နယ်]] တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည်။ 
* ယခင် သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း တိတိကျကျရှိပြီး၊ မည်သည့်အပြောင်းအလဲမျှ မပြုလုပ်ခဲ့ပါ။

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၈) တွင်

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၉) ==
=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၉) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၅,၄၅၂
|၂၁,၂၅၄
|၂,၂၆၄
|၂၃,၅၁၈
|၉၂.၄၀%
|၈၇၆
|၈
|၈၈၄
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၉) တွင် [[မတူပီမြို့နယ်]] တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည်။ 

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးဆန်လှေးမန်
|တိုးရင်းသားလူမျိုးစုများဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၅,၅၅၁
|၄၅၄
|၆,၀၀၅
|၂၆.၅၃%
|-
|၂။ 
|ဒေါက်တာဌေးဝင်း
|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ
|၄,၇၃၉
|၂၄၄
|၄,၉၈၃
|၂၂.၀၂%
|-
|၃။ 
|ဦးပေါ်လျှံလွင်
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|၆,၀၅၁
|၃၃၄
|၆,၃၈၅
|၂၈.၂၁%
|-
|၄။
|ဦးအာမိ
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၄,၀၂၉
|၁,၂၃၂
|၅,၂၆၁
|၂၃.၂၄%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၂၀,၃၇၀'''
|'''၂,၂၆၄'''
|'''၂၂,၆၃၄'''
|'''၉၉.၉၉%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးပေါ်လျှံလွင်က အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၉) တွင် [[ကန်ပက်လက်မြို့နယ်]] တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည်။ 
* ယခင် မဲဆန္ဒနယ် (၁၀) ဖြစ်သည့် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်နှင့် မဲဆန္ဒနယ် (၉) ဖြစ်သည့် မတူပီမြို့နယ်တို့ကို အပြန်အလှန်လဲလှယ်ပြင်ဆင်ခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲဆန္ဒနယ် (၁၀) တွင် မတူပီမြို့နယ်ကို သတ်မှတ်ကာ၊ မဲဆန္ဒနယ် (၉) တွင် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ကို သတ်မှတ်ထားသည်။

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၁၀) ==
=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၁၀) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၁၀,၁၆၃
|၇,၅၀၈
|၉၈၁
|၈,၄၈၉
|၈၃.၅၃%
|၄၂၈
|၀
|၄၂၈
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၀) တွင် [[ကန်ပက်လက်မြို့နယ်]] တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည်။ 

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးမနားနိုင်း
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၂,၃၀၀
|၅၉၉
|၂,၈၉၉
|၃၅.၉၆%
|-
|၂။ 
|ဦးမနားရှင်း
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|၂,၅၈၂
|၁၃၃
|၂,၇၁၅
|၃၃.၆၆%
|-
|၃။ 
|ဦးလိန်းပိုင်း
|ချင်းအမျိုးသားပါတီ
|၁,၀၆၀
|၇၇
|၁,၁၃၇
|၁၄.၁၀%
|-
|၄။
|ဦးလှမောင်
|တိုးရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ
|၁,၁၃၈
|၁၇၂
|၁,၃၁၀
|၁၆.၂၆%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၇,၀၈၀'''
|'''၉၈၁'''
|'''၈,၀၆၁'''
|'''၉၉.၉၉%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးမနားနိုင်းက အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၀) တွင် [[မတူပီမြို့နယ်]] တစ်ခုလုံး ပါဝင်သည်။ 
* ယခင် မဲဆန္ဒနယ် (၁၀) ဖြစ်သည့် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်နှင့် မဲဆန္ဒနယ် (၉) ဖြစ်သည့် မတူပီမြို့နယ်တို့ကို အပြန်အလှန်လဲလှယ်ပြင်ဆင်ခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲဆန္ဒနယ် (၁၀) တွင် မတူပီမြို့နယ်ကို သတ်မှတ်ကာ၊ မဲဆန္ဒနယ် (၉) တွင် ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ကို သတ်မှတ်ထားသည်။

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၁၁) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၁၁) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၃,၁၆၄
|၁၉,၆၄၅
|၅၁၄
|၂၀,၁၅၉
|၈၇.၀၃%
|၁,၈၄၆
|၂၂
|၁,၈၆၈
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၁) တွင် [[ပလက်ဝမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ မြို့မရပ်ကွက် (ပလက်ဝမြို့)၊ ၂။ ထမန်သားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃။ ရုပ်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ တွီးကင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ ဘောင်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ပိန္နဲတပင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ငရှားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ငဒက်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ကျီးလေကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ကြွေသောင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ကိုမ်းချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ ပြင်ငူကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ တွီးဆီးဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ မြောင်းချောင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ ငတိန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ ဒလက်မေကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ အောက်ဘလုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ တုတ်ကြည်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ ကုန်းတော်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ ထရွန်အုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ ဇဉ်ဘော်ငးပြင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။ ရှင်မဒင်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ သာယာကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ ယင်းခံဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ မီးဇာကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ စက်ပစ်ပြင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၇။ အထက်သွမ်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၈။ ထက်ဘလုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၉။ ကိုမ်းတောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၀။ ဆတ်ချောင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၁။ ရှင်းလက်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၂။ ရွှေလောက်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၃။ ဆင်းအုံဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၄။ ရှာအိုကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၅။ ပါရာကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၆။ ပတိန်တလန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၇။ ဝါးရုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၈။ မအူကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၉။ မြိတ်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၀။ ပကာဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၁။ မော်တလားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၂။ ရွှေလောက်ပွီကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၃။ အုန်းသီးဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၄။ ဒူရီတောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၅။ ကုန်ပြင်ကျေးရွာအုပ်စု။ ပါဝင်သည်။ 

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးကျော်ကျော်ဖြူ
|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ
|၂,၀၈၄
|၂၇
|၂,၁၁၁
|၁၁.၅၄%
|-
|၂။ 
|ဦးကျော်မြင့်
|ညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ
|၄,၂၄၃
|၆၁
|၄,၃၀၄
|၂၃.၅၂%
|-
|၃။ 
|ဦးဝှေ့ယိန်း
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|၈,၂၉၅
|၁၁၂
|၈,၄၀၇
|၄၅.၉၆%
|-
|၄။
|ဦးသိန်းထွန်း
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၃,၁၅၅
|၃၁၄
|၃,၄၆၉
|၁၈.၉၆%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၁၇,၇၇၇'''
|'''၅၁၄'''
|'''၁၈,၂၉၁'''
|'''၉၉.၉၈%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးဝှေ့ယိန်းက အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၁) တွင် [[ပလက်ဝမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ မြို့မရပ်ကွက် (ပလက်ဝမြို့)၊ ၂။ ထမန်သားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃။ ရုပ်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ တွီးကင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ ဘောင်ပီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ ပိန္နဲတပင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ ငရှားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ ငဒက်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ ကျီးလေကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ကြွေသောင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ကိုမ်းချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ ပြင်ငူကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ တွီးဆီးဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ မြောင်းချောင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ ငတိန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ ဒလက်မေကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ အောက်ဘလုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ တုတ်ကြည်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ ကုန်းတော်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ ထရွန်အုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ ဇဉ်ဘော်ငးပြင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။ ရှင်မဒင်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ သာယာကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ ယင်းခံဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ မီးဇာကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ စက်ပစ်ပြင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၇။ အထက်သွမ်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၈။ ထက်ဘလုံးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၉။ ကိုမ်းတောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၀။ ဆတ်ချောင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၁။ ရှင်းလက်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၂။ ရွှေလောက်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၃။ ဆင်းအုံဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၄။ ရှာအိုကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၅။ ပါရာကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၆။ ပတိန်တလန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၇။ ဝါးရုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၈။ မအူကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၉။ မြိတ်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၀။ ပကာဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၁။ မော်တလားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၂။ ရွှေလောက်ပွီကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၃။ အုန်းသီးဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၄။ ဒူရီတောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၅။​ ကုန်ပြင်ကျေးရွာအုပ်စု တို့ ပါဝင်သည်။ 
* ယခင် သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း တိတိကျကျရှိပြီး၊ မည်သည့်အပြောင်းအလဲမျှ မပြုလုပ်ခဲ့ပါ။

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၁) တွင်

== မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် (၁၂) ==

=== မဲပေးသူဦးရေ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+မဲဆန္ဒနယ် (၁၁) မဲပေးသူဦးရေ အခြေအနေ
! rowspan=&quot;2&quot; |ရွေးကောက်ပွဲများ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲဆန္ဒရှင် ဦးရေ
! colspan=&quot;3&quot; |မဲပေးသူဦးရေ
! rowspan=&quot;2&quot; |မဲပေးသူ ရာခိုင်နှုန်း
! colspan=&quot;3&quot; |ပယ်/ပျောက်မဲအရေအတွက်
|-
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ပယ်
!ပျောက်
!ပေါင်း
|-
|၂၀၁၀
|၂၃,၄၆၇
|၁၈,၅၂၇
|၄၉၂
|၁၉,၀၁၉
|၈၁.၀၅%
|၁,၆၅၄
|၅၄
|၁၇၀၈
|}

=== ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၁) တွင် [[ပလက်ဝမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ ရွာမရပ်ကွက် (ပလက်ဝမြို့)၊ ၂။ ရိက္ခာရပ်ကွက် (ပလက်ဝမြို့)၊ ၃။ ကင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄။ မွန်းထောင့်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅။ စိမ့်စင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၆။ လယ်လှကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ အောက်သွမ်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ နှမဒါကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ အဘော်သားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ ကမ်းလားဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ ခဝဲကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ ရပ်ချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ ဘဲဒုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ ဖတ်ချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ ယေ့လားဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ ဆမီးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ ပါမောင့်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ကြက်မအုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ လစ်ချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ တင်းဘုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ ဝါတိန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။ ဝက်မကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ ဆော်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ ဘော်ကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ ကနောင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ ပျဉ်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၇။ စင်းတီတောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၈။ ကယက်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၉။ အောက်မီကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၀။ ဒီးလောင်းကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၁။ တိုင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၂။ မီးချောင်းဘော်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၃။ တွီဆော့ကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၄။ ဝါဒုံကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၅။ လောင်းယော်ကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၆။ စင်းလီကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၇။ အထက်သဉ့်တောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၈။ ကိုဖေရှေကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၉။ အလယ်ဒင်ကင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၀။ ခိုက်ခါကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၁။ အပ်စကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၂။ ထင်းခေါင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၃။ ချောင်းစနူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၄။ မှုံတုံးနူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၅။ ထိုးနူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၆။ ခန်တိုက်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၇။ ဂါရာပြင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၈။ လန်ဒန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၉။ ခွေးခေါင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၀။ ခါအိမ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၁။ တပ်ချောင်း (ဝါတပ်ရန်း) ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၂။ ဝါချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၃။ မော်ကျချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၄။ ကောက်စဉ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၅။ မော်စုံးကြီးကျေးရွာအုပ်စု။
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးချင်းစီ၏ ဆန္ဒမဲရရှိမှုအခြေအနေ
!စဉ်
!ကိုယ်စားလှယ်လောင်း
!ပါတီ
!မဲရုံမဲ
!ကြိုတင်မဲ
!ပေါင်း
!ခိုင်လုံမဲ ရာခိုင်နှုန်း
|-
|၁။ 
|ဦးဆလိုင်းခွဲယန်
|ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ
|၅,၇၂၀
|၃၅၅
|၆,၀၇၅
|၃၅.၁၀%
|-
|၂။ 
|ဦးဘူးလွင်
|ချင်းတိုးတက်ရေးပါတီ
|၅,၆၉၅
|၆၃
|၅,၇၅၈
|၃၃.၂၅%
|-
|၃။ 
|ဦးမောင်စံအေး
|တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးပါတီ
|၁,၅၃၈
|၂၇
|၁,၅၆၅
|၉.၀၄%
|-
|၄။
|ဦးမြင့်မောင်
|ညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ
|၁,၃၅၀
|၁၇
|၁,၃၆၇
|၇.၈၉%
|-
|၅။
|ဦးသန်းကျော်အောင်
|အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ
|၂,၅၁၆
|၃၀
|၂,၅၄၆
|၁၄.၇၀%
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''စုစုပေါင်း'''
|'''၁၆,၈၁၉'''
|'''၄၉၂'''
|'''၁၇,၃၁၁'''
|'''၉၉.၉၈%'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |*ဦးဆလိုင်းခွဲယန်က အနိုင်ရသည်။ 
|}

=== '''၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ''' ===

* ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၀ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ၏ ချင်းပြည်နယ် အမျိုးသားလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ်(၁၁) တွင် [[ပလက်ဝမြို့နယ်]]အတွင်းရှိ ၁။ ရွာမရပ်ကွက် (ပလက်ဝမြို့)၊ ၂။ ရိက္ခာရပ်ကွက် ([[ပလက်ဝမြို့]])၊ ၃။ အမှတ် (၁) ရပ်ကွက် ([[ဆမီးမြို့]])၊ ၄။ အမှတ် (၂) ရပ်ကွက် (ဆမီးမြို့)၊ ၆။ ကင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၇။ မွန်းထောင့်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၈။ စိမ့်စင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၉။ လယ်လှကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၀။ အောက်သွမ်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၁။ နှမဒါကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၂။ အဘော်သားကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၃။ ကမ်းလားဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၄။ ခဝဲကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၅။ ရပ်ချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၆။ ဘဲဒုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၇။ ဖတ်ချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၈။ ယေ့လားဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၁၉။ ပါမောင့်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၀။ ကြက်မအုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၁။ လစ်ချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၂။ တင်းဘုံကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၃။ ဝါတိန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၄။ ဝက်မကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၅။ ဆော်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၆။ ဘော်ကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၇။ ကနောင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၈။ ပျဉ်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၂၉။ စင်းတီတောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၀။ ကယက်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၁။ အောက်မီကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၂။ ဒီးလောင်းကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၃။ တိုင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၄။ မီးချောင်းဘော်ဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၅။ တွီဆော့ကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၆။ ဝါဒုံကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၇။ လောင်းယော်ကုန်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၈။ စင်းလီကျေးရွာအုပ်စု၊ ၃၉။ အထက်သဉ့်တောင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၀။ ကိုဖေရှေကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၁။ အလယ်ဒင်ကင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၂။ ခိုက်ခါကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၃။ အပ်စကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၄။ ထင်းခေါင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၅။ ချောင်းစနူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၆။ မှုံတုံးနူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၇။ ထိုးနူးကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၈။ ခန်တိုက်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၄၉။ ဂါရာပြင်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၀။ လန်ဒန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၁။ ခွေးခေါင်းကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၂။ ခါအိမ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၃။ တပ်ချောင်း (ဝါတပ်ရန်း) ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၄။ ဝါချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၅။ မော်ကျချောင်းဝကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၆။ ကောက်စဉ်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ၅၇။ မော်စုံးကြီးကျေးရွာအုပ်စု။
* ယခင် သတ်မှတ်ချက်အရ၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ဆမီးကျေးရွာအုပ်စုကို မြို့နယ်ခွဲအဆင့်အဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့သောကြောင့် ဆမီးမြို့အတွင်းရှိ ရပ်ကွက်နှစ်ခုကို မဲဆန္ဒနယ် (၁၂) ထဲသို့ ထည့်သွင်းထားသည်။

=== ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ===

== အမိန့်ပေးမှု အင်္ဂါစဉ် ရာထူးများ ==
စဉ်	အမိန့်ပေးမှု ရာထူးများ	အင်္ဂလိပ်အခေါ်အဝါ်

၁။	တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်	Commander-in-Chief of the Defence Services

၂။	ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်	Vice Commander-in-Chief of the Defence Services

၃။	ညှိနှိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူး(ကြည်း၊ ရေ၊ လေ)	Chief of General Staff

၄။	ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(ရေ)

၅။	ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်(လေ)

၆။	စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ် (ကြည်း)

၇။	စစ်ရေးချုပ်

၈။	စစ်ထောက်ချုပ်

၉။	စစ်ဥပဒေချုပ်

၁၀။	စစ်ဘက်ရေးရာလုံခြုံရေးအရာရှိချုပ်

၁၁။	ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရေးအရာရှိချုပ်

၁၂။	အမှတ်(၁)စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့မှူး

၁၃။	အမှတ်(၂)စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့မှူး

၁၄။	အမှတ်(၃)စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့မှူး

အမှတ်(၄)စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့မှူး

အမှတ်(၅)စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့မှူး

အမှတ်(၆)စစ်ဆင်ရေးအထူးအဖွဲ့မှူး


[[အသုံးပြုသူ:Salai Rungtoi/sandbox2]]


ဦးနေဝင်းထွန်း

အထူးသဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အခင်းအကျင်းတွင် စစ်ယူနီဖောင်းဝတ်ဆင်လာသော PNO ၏ လက်ရှိ ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ် ဦးနေဝင်းထွန်းဖြစ်သည်။ PNO ၏ ဝါဒဖြန့်သတင်းများကို တင်ဆက်နေသည့် ယူကျု့ချန်နယ်တစ်ခုက ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် စစ်ယူနီဖောင်းဝတ်ဆင်ထားသော ဦးနေဝင်းထွန်းကို အင်တာဗျူးထားသည့် ရုပ်သံဗီဒီယိုများကို ဆက်တိုက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာမှ ၎င်း၏ အပြောင်းအရွေ့ကို စတင်သတိထားမိခဲ့ကြသည်။ PNO စစ်ဝတ်စုံကို ဝတ်ဆင်ထားပြီး ပတ္တမြားစီခြယ်ထားသည့် နဂါးပုံရင်ထိုး ဝတ်ဆင်ထားသော ဦးနေဝင်းထွန်းက &quot;ဘယ်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးမဆို သယံဇာတတူးဖော်သင့်ကြောင်း&quot; အကျယ်တဝင့် ဖြေကြားနေသည့် ရုပ်သံကို အပိုင်းဆက်ဖြင့် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဦးနေဝင်းထွန်း၏ နောက်ကြောင်းကို ပြန်ကြည့်လျှင် ၎င်းတည်ထောင်ခဲ့သော ပတ္တမြားနဂါး (Ruby Dragon) ကုမ္ပဏီသည် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ (နအဖ) လက်ထက်တွင် ပတ္တမြား၊ ကျောက်စိမ်း၊ ရွှေ၊ ကျောက်မီးသွေး စသည့် သယံဇာတတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းများဖြင့် ကြီးပွားလာခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဝိုင်၊ သကြား၊ ဘိလပ်မြေထုတ်လုပ်ရေးများသာမက ဟိုတယ်နှင့် အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းများအထိ တိုးချဲ့ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်များကတည်းက ၎င်း၏ ကုမ္ပဏီများသည် ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးအရ အရေးယူပိတ်ဆို့သည့် နိုင်ငံစာရင်းထဲ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဦးနေဝင်းထွန်းကိုလည်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ပိတ်ဆို့ အရေးယူခဲ့သည်။

၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် စစ်တပ်အရာရှိကြီးများ အရပ်ဝတ်လဲကာ လွှတ်တော်ထဲဝင်လာချိန်တွင် တွင်းထွက်သူဌေးကြီး ဦးနေဝင်းထွန်းသည် အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်မဲဆန္ဒနယ် အမှတ် ၉ မှ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်လာချိန်တွင် သတ္တုနှင့် သယံဇာတရေးရာကော်မတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ခဲ့ပြီး မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေမူကြမ်းကိုလည်း အမျိုးသားလွှတ်တော်ထဲ တင်သွင်းခဲ့သူဖြစ်သည်။ အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (PR) ကျင့်သုံးရေးဆိုင်ရာအဆို အကောင်အထည်ဖော်ရေးကော်မရှင်တွင်လည်း ဦးနေဝင်းထွန်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

စစ်အစိုးရခေတ်လွန် ရွေးကောက်ခံအစိုးရများလက်ထက်တွင် ပတ္တမြားနဂါးကုမ္ပဏီအုပ်စုသည် စင်ကာပူနိုင်ငံအခြေစိုက်ကုမ္ပဏီများနှင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်သည့်အထိ စီးပွားရေးတိုးချဲ့ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ သားဖြစ်သူ ဦးရဲမြတ်သူနှင့် ချွေးမဖြစ်သူ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသား Jennifer Janeth တို့ ဦးဆောင်သည့် Noble Twin Dragon ကုမ္ပဏီက အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းများကို ထိုင်းကုမ္ပဏီများနှင့်ပါ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ ရန်ကုန်မြို့၊ ပြည်လမ်း ၇ မိုင်ခွဲတွင် တည်ဆောက်သော Pyay Tower and Residences က ထင်ရှားသည်။

ဤသို့ သားဖြစ်သူအထိ စီးပွားရေးနယ်ပယ်တွင် ခြေဆန့်ထားနိုင်သော ဦးနေဝင်းထွန်းသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အခင်းအကျင်းတွင်မူ စစ်ရေးစစ်ရာထဲ ပိုမိုခြေလှမ်းလာခဲ့သည်။ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဘဝက တိုင်းရင်းသားဝတ်စုံပေါ်ရှိ ကျောက်သံပတ္တမြားများဖြင့် စီခြယ်ထားသည့် နဂါးရင်ထိုးသည် စစ်ယူနီဖောင်းပေါ် ရောက်ရှိလာသည်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးနေဝင်းထွန်းက ပအိုဝ်းပြည်သူ့စစ် (PNO) ၏ ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ် ဖြစ်လာချိန်တွင် တပ်၏ နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ငွေကြေးပိုမိုသုံးစွဲလာသည်ဟု စစ်ရေးလေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။

== ၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများ ==
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းယူခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး၌ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများနှင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ မြို့ပြဒေသများတွင် ပစ်မှတ်ထား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများ သိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ ဤလုပ်ကြံမှုများသည် အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သော မြို့ပြပြောက်ကျားအဖွဲ့များ သို့မဟုတ် ခုခံရေးအဖွဲ့များက စစ်ကောင်စီနှင့် ဆက်စပ်သည်ဟု ယူဆရသော ပုဂ္ဂိုလ်များကို ပစ်မှတ်ထား လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။

=== လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများ ===
လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံရသူများသည် ၎င်းတို့၏ စစ်ကောင်စီနှင့် ဆက်နွှယ်မှု သို့မဟုတ် ထောက်ခံမှုတို့ကြောင့် ပစ်မှတ်ထားခံရလေ့ရှိသည်။

=== ပစ်မှတ်ထားခံရသူ အမျိုးအစားများ ===
အဓိကအားဖြင့် ပစ်မှတ်ထားခံရသော ပုဂ္ဂိုလ်များမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်-

* စစ်ဘက်ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်ဟောင်းများနှင့် လက်ရှိအရာရှိများ
* အရပ်ဘက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများနှင့် စစ်ကောင်စီခန့် အရာရှိများ (ဥပမာ- ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ)
* စီးပွားရေးသမားများနှင့် သတင်းပေးများဟု ယူဆခံရသူများ (စစ်တပ်နှင့် နီးစပ်သော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ သို့မဟုတ် စစ်ကောင်စီအတွက် သတင်းပေးအဖြစ် သံသယရှိသူများ)
* အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) နှင့် ခုခံရေးအဖွဲ့များနှင့် ဆက်စပ်သူများ (ဤပုဂ္ဂိုလ်များကိုမူ စစ်ကောင်စီ သို့မဟုတ် ၎င်း၏ ထောက်ခံသူများက ပစ်မှတ်ထား လုပ်ကြံလေ့ရှိသည်)

=== ထင်ရှားသော လုပ်ကြံမှုဖြစ်စဉ်များ ===
၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော ထင်ရှားသည့် လုပ်ကြံမှုများနှင့် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်မှုအချို့မှာ-

ဗိုလ်မှူးဟောင်း သိန်းအောင် (Mytel ဆက်သွယ်ရေးကုမ္ပဏီ ဘဏ္ဍာရေးအရာရှိချုပ်)

ဖြစ်စဉ်: ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်၊ မရမ်းကုန်းမြို့နယ်၌ လုပ်ကြံခံရပြီး သေဆုံးခဲ့သည်။

အငြိမ်းစား ဗိုလ်ကြီး သိန်းမြင့် (မြန်မာနိုင်ငံ စစ်မှုထမ်းဟောင်းအဖွဲ့၊ နေပြည်တော် တပ်ကုန်းမြို့နယ်ဥက္ကဋ္ဌ)

ဖြစ်စဉ်: ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် လုပ်ကြံခံရပြီး သေဆုံးခဲ့သည်။

အငြိမ်းစား ဗိုလ်မှူးဟောင်း တင်မောင်အေး

ဖြစ်စဉ်: ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၃ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်၊ မြောက်ဒဂုံ၌ လုပ်ကြံခံရပြီး သေဆုံးခဲ့သည်။

ဗိုလ်မှူးချုပ်ဟောင်း အုန်းသွင် နှင့် ၎င်း၏ သားမက်ဖြစ်သူ ဗိုလ်ကြီးဟောင်း ရဲတေဇ

ဖြစ်စဉ်: ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ် အုန်းသွင်သည် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို လူသိရှင်ကြား ထောက်ခံသူတစ်ဦးဖြစ်သဖြင့် Inya Urban Force (IUF) အဖွဲ့က ပစ်မှတ်ထား လုပ်ကြံခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်မှူးချုပ်ဟောင်း ချိုထွန်းအောင် (ဝဏ္ဏကျော်ထင်)

ဖြစ်စဉ်: ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်၊ မရမ်းကုန်းမြို့နယ်ရှိ ၎င်း၏နေအိမ်ရှေ့၌ Golden Valley Warriors (GVW) အဖွဲ့၏ သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့သည်။ GVW က ၎င်းအား အမျိုးသားကာကွယ်ရေးတက္ကသိုလ် (NDC) တွင် စစ်ကောင်စီအရာရှိများအား သင်ကြားပို့ချနေမှုနှင့် စစ်ကောင်စီအား ထောက်ခံမှုတို့ကြောင့် စစ်ရေးပစ်မှတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ [၁][၂]

ဒေါ်သန်းသန်းဆွေ (ဗဟိုဘဏ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ)

ဖြစ်စဉ်: ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၇ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်၌ ပစ်ခတ်လုပ်ကြံခံခဲ့ရသော်လည်း အသက်ရှင်လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် စစ်ကောင်စီနှင့် နီးစပ်ပြီး စစ်ကောင်စီ ပြောသမျှ ပြုမူဆောင်ရွက်သည်ဟု နာမည်ကြီးသူဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် စစ်ကောင်စီက ၎င်းအား ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ရာထူးတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

=== လုပ်ကြံမှုများ၏ ရည်ရွယ်ချက်နှင့် အကြောင်းပြချက်များ ===
ခုခံရေးအဖွဲ့များက ၎င်းတို့၏ လုပ်ကြံမှုများအတွက် အဓိကအားဖြင့် အောက်ပါအချက်များကို အကြောင်းပြလေ့ရှိသည်-

စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း: စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ထောက်ခံအားပေးခြင်း သို့မဟုတ် စစ်ကောင်စီ၏ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားတွင် ပါဝင်ကူညီခြင်း။

စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အထောက်အပံ့ပေးခြင်း: စစ်ကောင်စီအရာရှိများအား စစ်သင်တန်းများ ပို့ချခြင်း သို့မဟုတ် အကြံဉာဏ်များ ပေးခြင်း။

လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများတွင် ပါဝင်ခြင်း: ဒီမိုကရေစီလိုလားသူများနှင့် တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုများအပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို ထောက်ခံအားပေးခြင်း။

လက်တုံ့ပြန်ခြင်း: စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူများ (ဥပမာ- ကိုဂျင်မီနှင့် ဦးဖြိုးဇေယျာသော်) အား သေဒဏ်စီရင်ခဲ့ခြင်းအပေါ် တုံ့ပြန်ခြင်း။

== သက်ရောက်မှုများနှင့် အကျိုးဆက်များ ==
လုံခြုံရေး စိုးရိမ်ပူပန်မှု မြင့်တက်လာခြင်း: စစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ၊ ၎င်း၏ ထောက်ခံသူများနှင့် ဆက်စပ်ပုဂ္ဂိုလ်များအတွက် လုံခြုံရေးအာမခံချက် နည်းပါးလာသည်။ အချို့အရာရှိဟောင်းများသည် နေပြည်တော်သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခြင်းများ ပြုလုပ်လာကြသည်။

မြို့ပြစစ်ပွဲများ ပြင်းထန်လာခြင်း: ဤလုပ်ကြံမှုများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပဋိပက္ခတွင် မြို့ပြပြောက်ကျားလှုပ်ရှားမှုများ၏ အခန်းကဏ္ဍကို မီးမောင်းထိုးပြပြီး မြို့ပြစစ်ပွဲများ ပိုမိုပြင်းထန်လာစေသည်။

စစ်ကောင်စီ၏ တုံ့ပြန်မှု: စစ်ကောင်စီက လုပ်ကြံမှုများအပေါ် တုံ့ပြန်မှုအနေဖြင့် ကျယ်ပြန့်သော ဖမ်းဆီးမှုများ၊ လုံခြုံရေးတင်းကျပ်မှုများနှင့် နယ်မြေရှင်းလင်းရေးများကို လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ဗိုလ်မှူးချုပ် ချိုထွန်းအောင် လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် သံသယရှိသူ ၁၆ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ရာ အသက်ခြောက်နှစ်အရွယ် ကလေးငယ်တစ်ဦးပင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ [၃][၄]

နိုင်ငံရေးအမြင် ကွဲပြားမှု: ဤလုပ်ကြံမှုများအပေါ် ပြည်သူလူထုနှင့် နိုင်ငံရေးသမားများအကြား အမြင်အမျိုးမျိုး ကွဲပြားလျက်ရှိရာ အချို့က ၎င်းကို တော်လှန်ရေး၏ မလွှဲမရှောင်သာသော အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ရှုမြင်ပြီး အချို့ကမူ ရက်စက်သော လုပ်ရပ်အဖြစ် ရှုတ်ချကြသည်။


== တမ်းပလိတ် စမ်းသပ်ခြင်း ==


{{sidebar|-
|name=နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဆောင်းပါးများ
|bodyclass=vcard hlist
|abovestyle=font-size:140%; background:	#006B31
|above=[[File:State_seal_of_Myanmar.svg|80px|center]]&lt;span class=&quot;vcard&quot;&gt;&lt;span class=&quot;fn&quot;&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:0.35em&quot;&gt;[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ |&lt;span style=&quot;font-size:0.85em;&quot;&gt;{{color|	#ffffff|နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ }}&lt;/span&gt;]]&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:0.6em; color:	#ffffff;&quot;&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:0.7em&quot;&gt;အကြောင်း ပါဝင်သော ဆောင်းပါးများ&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;&lt;br&gt;


|contentstyle=padding:0.3em;|navbarstyle=text-align:center;|content1=----
'''နောက်ခံအကြောင်းအရာ'''&lt;br&gt;
* [[၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံစစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း|အာဏာသိမ်းမှု (၂၀၂၁)]]
* [[မြန်မာနိုင်ငံ ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)|ဆန္ဒပြမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]]
----
'''ခေါင်းဆောင်များ'''&lt;br&gt;
* [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ]]
* [[စိုးဝင်း (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး)|ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ]]
* [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ|ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ]]
* [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်]]
* [[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏_ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့|ကောင်စီ၏ ဗဟိုအကြံပေးအဖွဲ့]]
*[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ#နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးအဖွဲ့|ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏ အကြံပေးအဖွဲ့]]
----
'''အုပ်ချုပ်ရေး'''&lt;br&gt;
* [[ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီများ|တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]
* [[အိမ်စောင့်အစိုးရ (၂၀၂၁)|အိမ်စောင့်အစိုးရ]]
* [[အိမ်စောင့်အစိုးရ_(၂၀၂၁)#ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့|ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့]] &lt;small&gt;(ကက်ဘီနက်)&lt;/small&gt;
** ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ &lt;small&gt;(ကက်ဘီနက်အဖွဲ့ဝင်များ)&lt;/small&gt;
*[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာချက်များ|စစ်အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေများ]]
----
''' မူဝါဒနှင့် ဆောင်ရွက်များ'''&lt;br&gt;
[[ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အိမ် ဝင်ရောက်သူ ဖြစ်ရပ်များ| နေအိမ် ဝင်ရောက်သူ ဖြစ်ရပ်]]&lt;br&gt;
[[ခြံအမှတ် (၅၄)၊ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်း]]
----
'''နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး'''&lt;br&gt;
အာဆီယံ

----
'''စစ်ပွဲများ'''&lt;br&gt;
*[[မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]]
*
----
'''လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် စစ်ရာဇဝဏ်များ'''&lt;br&gt;
*[[မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အစုအပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများ|အစုအပြုံလိုက် အသတ်ခံမှုများ (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]]
----
'''ထုတ်ပြန်သည့်အမိန့်များ'''&lt;br /&gt;
*[https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AF%E1%80%81%E1%80%BA%E1%80%9D:%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%99%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80% အမိန့်၊ ထုတ်ပြန်ချက်၊ ကြေညာချက်များ]
----
'''အဓိကဖြစ်ရပ်များ'''&lt;br /&gt;
*[[မြန်မာ့ပြည်တွင်းစစ် အချိန်မှတ်တမ်း (၂၀၂၁-လက်ရှိ)]]
----
'''ခုခံတော်လှန်ရေးနှင့် အတိုက်အခံများ'''&lt;br /&gt;
*[[အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ|အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရ]]
*[[ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်]]
*[[ကဏ္ဍ:၂၀၂၁ နောက်ပိုင်း ဖွဲ့စည်းသည့် တော်လှန်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့များ|၂၀၂၁ နောက်ပိုင်းလက်နက်ကိုင်များ]]
*[[မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ|တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ]]
}}


{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+

|}နိုင်ငံတော်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီကို '''ပည်ေထာင်စုသမတြမန်မာိုင်ငံေတာ် တပ်မေတာ်ကာကွယ်ေရးဦးစီးချပ်ုံး အမိန့်အမှတ် ( ၉ / ၂၀၂၁)၊ ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။''' 

'''နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်ကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁ - ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂)''' 

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးမှ ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သော [[s:ဥပဒေကဲ့သို့_အာဏာတည်သောအမိန့်_၁/၂၀၂၁|အမိန့်အမှတ် (၁/၂၀၂၁)]] ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုအမိန့်တွင် ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၈ (က) အရ နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးအာဏာများကို တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ထံ လွှဲအပ်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ဤအမိန့်ဖြင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် အရေးပေါ်အခြေအနေကျရောက်ကြောင်း ကြေညာကာ [[s:ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်_ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ#အခန်း_(၁၁)|ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၁၇]] အရ ဤအမိန့်ထုတ်ပြန်သည့်နေ့မှစတင်၍ တစ်နှစ်တာကာလအထိ အရေးပေါ်အခြေအနေကို သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

'''တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးမှာ ထုတ်ပြန်သည့်အမိန့်များ'''
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
!စဥ်
!အမိန့်အမှတ်
!ခေါင်းစဥ်
!ရက်စွဲ
!ရင်းမြစ်
|-
|၁
|၁/၂၀၂၁
|ပြည်ထောင်စုတရားသူကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ် တရားသူကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း
|၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်
|
|-
|၂
|၂/၂၀၂၁
|တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်တရားသူကြီးချုပ်များနှင့် တရားသူကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း
|
|
|-
|၃
|၃/၂၀၂၁
|အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း
|
|&lt;ref&gt;{{Cite web|url=အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း|title=https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%B8_%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%94%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%90%E1%80%BA_%E1%81%83/%E1%81%82%E1%81%80%E1%81%82%E1%81%81|publisher=Wikisource}}&lt;/ref&gt;
|-
|၄
|၄/၂၀၂၁
| မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌနှင့်အဖွဲ့ဝင်များ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း
|
|
|-
|၅
|၅/၂၀၂၁
|ဒုတိယဝန်ကြီးများ တာဝန်မှရပ်စဲခြင်း
|
|
|-
|၆
|၆/၂၀၂၁
|ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများ ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်း
|
|
|}
'''နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ အမိန့်များ'''

ကောင်စီအတွင်းရေမှူးဖြစ်သော အောင်လင်းဒွေးက လက်မှတ်ထိုးထုတ်ပြန်လေ့ရှိသည်။  

== အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခြင်း ==
၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ [[မြင့်ဆွေ (ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး)|ဦးမြင့်ဆွေ]]သည် [[s:ဥပဒေကဲ့သို့_အာဏာတည်သောအမိန့်_၁/၂၀၂၁|ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သောအမိန့် (၁/၂၀၂၁)]] ကို ထုတ်ပြန်ကာ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းလုံး၌ တစ်နှစ်တာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့သည်။ ဤအမိန့်သည် [[အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ၊ ၂၀၂၀|၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲ]]တွင် မဲစာရင်း ကွာခြားမှုများရှိခြင်းနှင့် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ၎င်းပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ပျက်ကွက်ခြင်းတို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်မှုကို ထိခိုက်စေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်များအပေါ် အခြေခံခဲ့သည်။ အဆိုပါအမိန့်အရ နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေး အာဏာအားလုံးကို [[တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်]]ထံသို့ လွှဲအပ်ခဲ့သည်။

=== သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခြင်း ===
[[s:ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်_ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ#%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%B1%E1%80%AB%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%9C%E1%80%86%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8B%E1%80%B9%E1%80%8C%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8|၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၂ ပုဒ်မခွဲ (ခ)]] အရ၊ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့် ကာလကုန်ဆုံးပါက ခြောက်လစီ နှစ်ကြိမ်အထိ ထပ်မံတိုးမြှင့်နိုင်သည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ ဤပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့သော တစ်နှစ်တာ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကုန်ဆုံးပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက အရေးပေါ်အခြေအနေကို ခြောက်လစီ သက်တမ်းများဖြင့် အကြိမ်ကြိမ် ထပ်မံတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

==== အရေးပေါ်အခြေအနေ ပထမကြိမ် သက်တမ်းတိုးမြှင့်ခြင်း (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၂ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၂) ====
၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ ယာယီသမ္မတ အပါအဝင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ အားလုံးက ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) ပုဒ်မ ၄၂၅ နှင့် အညီ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလအား ခြောက်လသက်တမ်း တိုးမြှင့်ကြောင်းကို တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်းကို အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးကောင်စီ ကြေညာချက်အမှတ် ၁/၂၀၂၂ အားဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

အဆိုပါအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးထွဋ် နှင့် နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင်တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ပြင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (နစက) အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေးနှင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦးတို့ကို အထူးဖိတ်ကြား၍ တက်ရောက်စေခဲ့သည်။ 

==== ဒုတိယအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၂ - ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၃) ====
ပထမအကြိမ် သက်တမ်းကုန်ဆုံးပြီးနောက်၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၂/၂၀၂၂) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းနှင့် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများဖြစ်ကြသော ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး (ကာကွယ်ရေး)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးထွဋ် (ပြည်ထဲရေး)၊ ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင် (နိုင်ငံခြားရေး)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင် (နယ်စပ်ရေးရာ) တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ထို့အပြင်၊ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နစက အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေးနှင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး တို့လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ ကမူ ကျန်းမာရေးအခြေအနေကြောင့် အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း ခွင့်ပန်ကြားခဲ့သည်။

==== တတိယအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၃ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၃) ====
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၃) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။

* ကောင်စီအမိန့်အမှတ် ၆/၂၀၂၃ အားဖြင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးအဖွဲ့ကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို (၅) ခုအား ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ 

==== စတုတ္ထအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၃ - ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၄) ====
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၂/၂၀၂၃) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဩဂုတ်လ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းတို့အပြင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများဖြစ်ကြသည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး (ကာကွယ်ရေး)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးထွဋ် (ပြည်ထဲရေး)၊ ဦးသန်းဆွေ (နိုင်ငံခြားရေး)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင် (နယ်စပ်ရေးရာ) နှင့် ဒေါက်တာသီတာဦး (ဥပဒေရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်) တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေးနှင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦးတို့လည်း အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

==== ပဉ္စမအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၄ - ၃၀ ဇူလိုင် ၂၀၂၄) ====
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၏ [[အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ|အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ]] အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၄) ကို ကျင်းပခဲ့ပြီး၊ နောက်တစ်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသည့်ကာလကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နောက်ထပ် (၆) လ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လိုက်ကြောင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၄၂၅ အရ ကြေညာခဲ့သည်။

အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးသို့ ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ၊ ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူ၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတီခွန်မြတ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ဒုတိယတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းတို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ထို့အပြင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများဖြစ်သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တင်အောင်စန်း (ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန)၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် (ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန)၊ ဦးသန်းဆွေ (နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန) နှင့် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ထွန်းထွန်းနောင် (နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန) တို့လည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ အထူးဖိတ်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အောင်လင်းဒွေးနှင့် တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦးတို့လည်း အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

==== ဆဋ္ဌမအကြိမ် အရေးပေါ်အခြေအနေကာလ (၁ ဩဂုတ် ၂၀၂၄ - ၃၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၅) ====
ကျန်းမာရေး အခြေအနေများကြောင့် ဆေးခွင့်ယူထားသည့် ယာယီသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေသည် တာဝန်များ ဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက်နေစဉ် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ယာယီသမ္မတတာဝန်များအား နစကဥက္ကဋ္ဌထံသို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်က လွှဲပြောင်းအပ်နှံခဲ့သည်။

== ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်သံရုံး၊ ဘန်ကောက်မြို့ ==
မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် နှစ်နိုင်ငံ သံတမန်အဆက်အသွယ်ကို ၂၀၂၁ တွင် ထူတော်ခဲ့သည်။</text>
      <sha1>k0bocuy7wlao0l5hlaybpltq8knljc4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>269024</id>
    <revision>
      <id>879793</id>
      <parentid>877724</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T09:36:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879793</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25318" sha1="hb1fcfpayzvfvjmnyngattu1zgm68lu" xml:space="preserve">{{Infobox official post
| post = ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံတော်
| body = 
| native_name = นายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย
| insignia = Seal of the Office of the Prime Minister of Thailand.svg
| insigniacaption = ဝန်ကြီးချုပ်အမှတ်တံဆိပ်တော်
| flag = Flag of the Prime Minister of Thailand.svg
| flagcaption = ဝန်ကြီးချုပ်အလံတော်
| flagborder = yes
| image = Suriya_Juangroongruangkit,_13_January_2023.jpg
| incumbent = Suriya Juangrong
| incumbentsince = ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၄ (ယာယီဝန်ကြီးချုပ်)
| department = ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး၊ တော်ဝင်ထိုင်းအစိုရအဖွဲ့
| style = {{ubli|Prime Minister&lt;br&gt;(informal)|[[Excellency|His Excellency]]&lt;br&gt;(diplomatic)}}

| type = အစိုးရအကြီးအကဲ
| member_of = ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးကောင်စီ၊ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဆောင်ရွက်မှုကွပ်ကဲရေးဌာန
| reports_to = {{hlist| [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ | ထိုင်းဘုရင်မင်းမြတ်]]|
ထိုင်းလွှတ်တော်}}
| residence = ဗိဿားနိုးလောက စံအိမ်တော်
| seat = အစိုးရအိမ်တော်
| nominator = အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ (လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အများစု မဲပေးမှုရလဒ်အရ)


| appointer = [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ | ထိုင်းဘုရင်မင်းမြတ်]]၏ အမိန့်တော်အရ
| termlength = လေးနှစ် (တစ်ကြိမ်သက်တမ်းတိုးလို့ရ၊ သက်တမ်းစုစုပေါင်းရှစ်နှစ်ထက်မပိုရ)
| constituting_instrument = ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ
| formation = {{start date and age|1932|6|28|df=y}}
| first = Manopakorn Nitithada
| deputy = ဒုတိယဝန်ကြီးများ
| salary = [[ထိုင်းဘတ်ငွေ|฿]]125,590 per month ($3,676 USD) &lt;ref&gt;{{cite news |last1=Nanuam |first1=Wassana |title=PM, cabinet to offer their salaries to Covid sufferers |url=https://www.bangkokpost.com/thailand/general/2146327/pm-cabinet-to-offer-their-salaries-to-covid-sufferers#:~:text=Currently%2C%20Prime%20Minister%20Prayut%20receives%20a%20monthly%20salary%20of%2075%2C590%20baht%20and%20a%20monthly%20position%20allowance%20of%2050%2C000%20baht%20which%20comes%20to%20125%2C590%20baht%20in%20total.%20Over%20three%20months%20he%20will%20be%20donating%20376%2C770%20baht. |website=Bangkok Post |access-date=3 November 2021}}&lt;/ref&gt;

| website = {{URL|http://www.thaigov.go.th/}}
|name=ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံတော်၏ ဝန်ကြီးချုပ်}}

'''ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်''' ({{lang-th|นายกรัฐมนตรี}}; ရောမ: Nayok Ratthamontri, ပါဠိစကားလုံးမှာ '''နာယက ရဋ္ဌမန္တီ''' မှ ဆင်းသက်) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံတော်]]၏ အုပ်ချုပ်ရေး အစိုးရ အကြီးအကဲ ဖြစ်သည်။  ဝန်ကြီးချုပ်သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရ|ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့]]၏ အကြီးအမှူး ဖြစ်သည့်အပြင် ဝန်ကြီးအဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်သည်။ ဤရာထူးကို ၁၉၃၂ ခုနှစ် ယိုးဒယားတော်လှန်ရေး ဖြစ်ပွားပြီးနောက် နိုင်ငံသည် စည်းမျဉ်းခံ ဘုရင်စနစ် ဖြစ်လာချိန်မှ စတင်ခဲ့သည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှု မတိုင်မီကာလက ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းကို [[ထိုင်းအောက်လွှတ်တော်|ထိုင်းပြည်သူ့လွှတ်တော်]] (အောက်လွှတ်တော်) တွင် ရိုးရိုးမဲပိုများခြင်းဖြင့် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် [[စကြီမင်းဆက်|ထိုင်းဘုရင်]]က ခန့်အပ်ကာ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုစေခဲ့သည်။ လွှတ်တော်၏ ရွေးချယ်မှုသည် အများအားဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းသည် အောက်လွှတ်တော်ရှိ အကြီးဆုံး နိုင်ငံရေးပါတီ၏ ခေါင်းဆောင် သို့မဟုတ် အကြီးဆုံး ပါတီညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခြင်းအပေါ် အခြေခံခဲ့သည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ ဝန်ကြီးချုပ်သည် ရာထူးသက်တမ်းကို ဆက်တိုက်ဖြစ်စေ၊ မဆက်တိုက်ဖြစ်စေ စုစုပေါင်း ရှစ်နှစ်ထက် ပို၍ ထမ်းဆောင်ခွင့် မရှိပေ။

== သမိုင်း ==
ပြည်သူ့ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ (ထိုင်း: ประธานคณะกรรมการราษฎร) ရာထူးကို ၁၉၃၂ ခုနှစ် ယာယီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် ပထမဆုံး စတင်ဖန်တီးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် &quot;ယိုးဒယားဝန်ကြီးချုပ်&quot; (ထိုင်း: นายกรัฐมนตรีสยาม) ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ယိုးဒယားနိုင်ငံသည် သွေးမဲ့တော်လှန်ရေးအပြီး ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့သောကြောင့် ဤရာထူးကို ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးကို ပုံစံယူထားသည်။ သို့သော် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် သီးခြားအစိုးရအဖွဲ့အကြီးအမှူးဟူသော အယူအဆမှာ အသစ်အဆန်း မဟုတ်ပေ။

၁၉၃၂ ခုနှစ်မတိုင်မီက ထိုင်းနိုင်ငံကို အကြွင်းမဲ့ဘုရင်များက အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်အကြီးအမှူးနှင့် အစိုးရအကြီးအမှူး နှစ်မျိုးလုံးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သို့သော် [[စကြီမင်းဆက်]]၏ အလယ်ပိုင်းနှင့် နောက်ပိုင်း နန်းစံကာလများအတွင်း အချို့ပုဂ္ဂိုလ်များသည် အစိုးရအဖွဲ့အကြီးအမှူးနှင့် ညီမျှသော ရာထူးကို ရယူထားသည်ဟု ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။ [[ရာမ ၄|မကုဋဘုရင်]] နန်းစံစဉ်ကာလတွင် ဘုရင်ခံသည် အကြွင်းမဲ့အာဏာရှင်စနစ်တွင်ပင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ 

[[ရာမ ၅|ချူလာလောင်ကွန်း]]ဘုရင် နန်းစံစဉ်ကာလတွင် Damrong Rajanubhab မင်းသား သည် ဤအခန်းကဏ္ဍကို ရယူခဲ့သည်။ အမှန်အားဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်၏ ရှေ့ပြေးရာထူးဟု အများဆုံး သတ်မှတ်ခံရသော ရာထူးမှာ ရှေးခေတ် '''သမူဟနာယက''' (ထိုင်း: สมุหนายก) ရာထူး ဖြစ်ပြီး ၎င်းကို '''အဂ္ဂမဟာသေနာပတိ''' (ထိုင်း: อัครมหาเสนาบดี) သို့မဟုတ် &quot;အရပ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၏ အကြီးအမှူး ဝန်ကြီး&quot; က အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

ယိုးဒယားနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်မှာ တရားသူကြီးတစ်ဦးဖြစ်သူ '''ဖရာ မနောပကွန် နိတိတာဒါ''' '''(Phra Manopakorn Nithithada)''' ဖြစ်သည်။ ဤရာထူး၏ ဘွဲ့အမည်ကို ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် &quot;ယိုးဒယားဝန်ကြီးချုပ်&quot; မှ &quot;ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်&quot; ဟု ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ယိုးဒယားကို ထိုင်းဟု အမည်ပြောင်းလဲခြင်းနှင့်အတူ အမြဲတမ်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ တည်ရှိခဲ့သော ကာလအများစုတွင် ဤရာထူးကို စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်များက ရယူခဲ့ကြပြီး (စုစုပေါင်း ၃၀ ဦးအနက် ၁၆ ဦး) ဖြစ်သည်။ စစ်တပ်၏ လွှမ်းမိုးမှုသည် နိုင်ငံ၏ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဖရာ ဖဟွန်း ဖွန်ဖယုဟ်သေနာ လက်ထက်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် ၁၉၃၃ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုတွင် ၎င်း၏ အရပ်သား ဦးဆောင်သူကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။ အကြာဆုံး ရာထူးထမ်းဆောင်ခဲ့သော ဝန်ကြီးချုပ်မှာ စစ်သေနာပတိချုပ် ပလက် ဖိဘူးလ်ဆိုင်ခရမ် ဖြစ်ပြီး ၁၄ နှစ်၊ ၁၁ လနှင့် ၁၈ ရက်ကြာ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ အတိုဆုံး ထမ်းဆောင်ခဲ့သူမှာ ထဝီ ဘူညာခက် ဖြစ်ပြီး ၁၈ ရက်သာ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ၉ ဦးကို အာဏာသိမ်းမှုများဖြင့် ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး ၃ ဦးကို တရားရုံးအမိန့်ဖြင့် အရည်အချင်းပျက်ယွင်းစေခဲ့ကာ ၁၁ ဦးမှာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့ကြသည်။ ရာထူးရယူခဲ့သူများအနက် အငယ်ဆုံးမှာ အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ်ရှိ ဖဲသွန်တန်း ရှင်နာဝပ် ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ယင်းလပ် ရှင်နာဝပ် ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ရရှိခဲ့သည်။ မနောပကွန် နိတိတာဒါ နောက်ပိုင်း ဝန်ကြီးချုပ်တိုင်းသည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ ဖြစ်ကြသည်။

လက်ရှိ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် ဝန်ကြီးချုပ်သည် ရာထူးသက်တမ်းကို ဆက်တိုက်ဖြစ်စေ၊ မဆက်တိုက်ဖြစ်စေ စုစုပေါင်း ရှစ်နှစ်ထက် ပို၍ ထမ်းဆောင်ခွင့် မရှိကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ဤရာထူးသက်တမ်း ကန့်သတ်ချက်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် သက်တမ်းကို မည်သို့ ရေတွက်မည်နှင့် ပတ်သက်၍ ငြင်းခုံမှုများ ရှိခဲ့ပြီးနောက် တရားဥပဒေအရ စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ခုံရုံးက ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းသည့်အချိန်မှ စတင်ရေတွက်ရမည်ဟု ၆-၃ ဖြင့် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုမှစ၍ ရာထူးရယူခဲ့သော်လည်း ပရာယု ချန်အိုချာ အနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ခွင့် ရခဲ့သည်။

== တာဝန်များ၊ အခွင့်အာဏာများနှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ==
ဝန်ကြီးချုပ်သည် အစိုးရအဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌ (သဘာပတိ) ဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးများ ခန့်အပ်ခြင်းနှင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်းတို့ကို ၎င်းတို့၏ အကြံဉာဏ်ဖြင့်သာ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ အစိုးရအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်သည် ၎င်းတို့၏ဝန်ကြီးများ အပါအဝင် အစိုးရတစ်ရပ်လုံး၏ ပျက်ကွက်မှုနှင့် စွမ်းဆောင်ရည်များအတွက် နောက်ဆုံးတွင် တာဝန်ရှိပါသည်။ အထင်ရှားဆုံး အစိုးရအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဝန်ကြီးချုပ်သည် နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုပြီး ပြည်တွင်းရှိ အစိုးရ၏ အဓိက ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူလည်း ဖြစ်သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်သည် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီး ဆယ့်ငါးရက်အတွင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေနှင့်အညီ အမျိုးသားလွှတ်တော်၏ ပူးတွဲအစည်းအဝေးရှေ့တွင် အစိုးရ၏ မူဝါဒထုတ်ပြန်ချက်ကို တင်သွင်း၍ အစိုးရအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်သည် ဌာနဆိုင်ရာများစွာကို တိုက်ရိုက်တာဝန်ယူသည်။ ၎င်းတို့တွင် အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ၊ ရသုံးမှန်းခြေငွေစာရင်းဗျူရို၊ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီရုံး၊ နိုင်ငံတော်ကောင်စီရုံး၊ ရာထူးဝန်အဖွဲ့ရုံး၊ အမျိုးသားစီးပွားရေးနှင့် လူမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့ရုံး၊ ပြည်သူ့ကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကော်မရှင်ရုံး နှင့် ပြည်တွင်းလုံခြုံရေး စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုတို့ ပါဝင်သည်။ အမျိုးသားလွှတ်တော်တွင် တင်သွင်းသည့် ငွေရေးကြေးရေး ဥပဒေကြမ်းအားလုံးကို ဥပဒေပြုရာတွင် ဝန်ကြီးချုပ်၏ အတည်ပြုချက် လိုအပ်သည်။

=== '''တာဝန်ခံမှုနှင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း''' ===
ဝန်ကြီးချုပ်ကို အယုံကြည်မရှိမဲဖြင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ ပထမဦးစွာ လွှတ်တော်အမတ်များ၏ ငါးပုံတစ်ပုံ မဲဖြင့် အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးရန် လုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်သည်။ ထို့နောက် ဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွင် မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပြီး ရိုးရှင်းသော အများစုမဲဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ကို ရာထူးမှ ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်ကို လွှတ်တော်အစည်းအဝေးတစ်ခုအတွင်း ထပ်မံပြုလုပ်၍ မရပါ။

== ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးနှင့် တရားဝင်နေအိမ် ==
{{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး|Thai Garuda emblem.png}}

ဝန်ကြီးချုပ်အား ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး (ထိုင်း: สำนักนายกรัฐมนตรี) က ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ဤရုံးသည် အစိုးရဝန်ကြီးနှစ်ဦး ဦးဆောင်သော အစိုးရအဖွဲ့အဆင့် ဌာနတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးများသည် ထိုင်းအစိုးရအိမ်တော် (ထိုင်း: ทำเนียบรัฐบาล) တွင် တည်ရှိပြီး ယင်းအစိုးရအိမ်တော်မှာ [[ဘန်ကောက်မြို့]]၊ [[ဒူဆစ်မြို့နယ်]]တွင် တည်ရှိသည်။

ဝန်ကြီးချုပ်၏ တရားဝင်နေထိုင်ရာ နေအိမ်မှာ ဘန်ကောက်မြို့လယ်ရှိ Phitsanulok Mansion (ထိုင်း: บ้านพิษณุโลก) ဖြစ်သည်။ ဤစံအိမ်တော်ကို ဆဋ္ဌမမြောက် ရာမဘုရင် ([[ရာမ ၆|ဝဇိရာဝုဓမင်း]] ဟုလည်း တင်စားခေါ်ဝေါ်) လက်ထက် ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင် တရားဝင်နေထိုင်ရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုအိမ်ကြီးတွင် သရဲတစ္ဆေများစွာရှိသည်ဟု ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်နေသောကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်အများစုသည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အိမ်များတွင် နေထိုင်ကြပြီး တရားဝင်လုပ်ငန်းကိစ္စများအတွက်သာ အိမ်ကို အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။

== ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်များ ==
ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် (ထိုင်း: รองนายกรัฐมนตรี, ရောင်နာယို့ရပ်ထမွန်ထရီ) များစွာကို ခန့်အပ်နိုင်သည်။ ဤရာထူးကို အခြားသော ဝန်ကြီးဌာနဆိုင်ရာ ရာထူးများနှင့်လည်း ပေါင်းစပ်ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။

{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;50%&quot;
!
! colspan=&quot;2&quot; |လက်ရှိထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယဝန်ကြီးများ
!
|-
!
!ရာထူးများ
! နာမည်
!ခန့်အပ်ခြင်း
|-
|၁
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး
| Anutin Charnvirakul
|၁၀-၇-၂၀၁၉
|-
|၂
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး
| Phumtham Wechayachai
|၁-၉-၂၀၂၃
|-
|၃
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် 
စွမ်းအင်ဝန်ကြီး
| Pirapan Salirathavibhaga
|၁-၉-၂၀၂၃
|-
|၄
| ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့် 
ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး
| Suriya Juangroongruangkit
|၁၇-၄-၂၀၂၄
|-
|၅
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်
ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး
| Pichai Chunhavajira
|၁၇-၄-၂၀၂၄
|-
|၆
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်
ဒီဂျီတယ်စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး
| Prasert Jantararauangtong
|၃-၉-၂၀၂၄
|}

== ဝန်ကြီးချုပ်စာရင်း ==
=== ဝန်ကြီးချုပ်၏အလံများ ===
&lt;gallery class=&quot;left&quot;&gt;
ဖိုင်:Flag_of_the_Prime_Minister_of_Thailand_(1936-1939).svg|alt=Flag of the prime minister of Thailand 1936–1939| ၁၉၃၆-၁၉၃၉ &amp;#x2013; ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်၏ အလံ
ဖိုင်:Flag_of_the_Prime_Minister_of_Thailand_(1939).svg|alt=Flag of the prime minister of Thailand 1939–1979| ၁၉၃၉ &amp;#x2013; ၁၉၇၉ ခုနှစ်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်၏ အလံ
ဖိုင်:Flag_of_the_Prime_Minister_of_Thailand.svg|alt=Flag of the prime minister of Thailand 1979–present| ၁၉၇၉ &amp;#x2013; လက်ရှိ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်၏ အလံ
&lt;/gallery&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

[[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်များ|*]]</text>
      <sha1>hb1fcfpayzvfvjmnyngattu1zgm68lu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879795</id>
      <parentid>879793</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T09:44:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879795</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25405" sha1="31pg4bc2w439aaqq813w711t2pquw1w" xml:space="preserve">{{Infobox official post
| post = ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံတော်
| body = 
| native_name = นายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย
| insignia = Seal of the Office of the Prime Minister of Thailand.svg
| insigniacaption = ဝန်ကြီးချုပ်အမှတ်တံဆိပ်တော်
| flag = Flag of the Prime Minister of Thailand.svg
| flagcaption = ဝန်ကြီးချုပ်အလံတော်
| flagborder = yes
| image = Suriya_Juangroongruangkit,_13_January_2023.jpg
| incumbent = Suriya Juangrongruangkit (ဆူရိယ ဂျောင်ရွန်းရောင်းကစ်)
| incumbentsince = ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၄ (ယာယီဝန်ကြီးချုပ်)
| department = ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး၊ တော်ဝင်ထိုင်းအစိုရအဖွဲ့
| style = {{ubli|Prime Minister&lt;br&gt;(informal)|[[Excellency|His Excellency]]&lt;br&gt;(diplomatic)}}

| type = အစိုးရအကြီးအကဲ
| member_of = ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးကောင်စီ၊ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးဆောင်ရွက်မှုကွပ်ကဲရေးဌာန
| reports_to = {{hlist| [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ | ထိုင်းဘုရင်မင်းမြတ်]]|
ထိုင်းလွှတ်တော်}}
| residence = ဗိဿားနိုးလောက စံအိမ်တော်
| seat = အစိုးရအိမ်တော်
| nominator = အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ (လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အများစု မဲပေးမှုရလဒ်အရ)


| appointer = [[မဟာဝဇိရာလင်္ကရဏ | ထိုင်းဘုရင်မင်းမြတ်]]၏ အမိန့်တော်အရ
| termlength = လေးနှစ် (တစ်ကြိမ်သက်တမ်းတိုးလို့ရ၊ သက်တမ်းစုစုပေါင်းရှစ်နှစ်ထက်မပိုရ)
| constituting_instrument = ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ
| formation = {{start date and age|1932|6|28|df=y}}
| first = Manopakorn Nitithada
| deputy = ဒုတိယဝန်ကြီးများ
| salary = [[ထိုင်းဘတ်ငွေ|฿]]125,590 per month ($3,676 USD) &lt;ref&gt;{{cite news |last1=Nanuam |first1=Wassana |title=PM, cabinet to offer their salaries to Covid sufferers |url=https://www.bangkokpost.com/thailand/general/2146327/pm-cabinet-to-offer-their-salaries-to-covid-sufferers#:~:text=Currently%2C%20Prime%20Minister%20Prayut%20receives%20a%20monthly%20salary%20of%2075%2C590%20baht%20and%20a%20monthly%20position%20allowance%20of%2050%2C000%20baht%20which%20comes%20to%20125%2C590%20baht%20in%20total.%20Over%20three%20months%20he%20will%20be%20donating%20376%2C770%20baht. |website=Bangkok Post |access-date=3 November 2021}}&lt;/ref&gt;

| website = {{URL|http://www.thaigov.go.th/}}
|name=ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံတော်၏ ဝန်ကြီးချုပ်}}

'''ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်''' ({{lang-th|นายกรัฐมนตรี}}; ရောမ: Nayok Ratthamontri, ပါဠိစကားလုံးမှာ '''နာယက ရဋ္ဌမန္တီ''' မှ ဆင်းသက်) သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ|ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံတော်]]၏ အုပ်ချုပ်ရေး အစိုးရ အကြီးအကဲ ဖြစ်သည်။  ဝန်ကြီးချုပ်သည် [[ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရ|ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့]]၏ အကြီးအမှူး ဖြစ်သည့်အပြင် ဝန်ကြီးအဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌလည်း ဖြစ်သည်။ ဤရာထူးကို ၁၉၃၂ ခုနှစ် ယိုးဒယားတော်လှန်ရေး ဖြစ်ပွားပြီးနောက် နိုင်ငံသည် စည်းမျဉ်းခံ ဘုရင်စနစ် ဖြစ်လာချိန်မှ စတင်ခဲ့သည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှု မတိုင်မီကာလက ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းကို [[ထိုင်းအောက်လွှတ်တော်|ထိုင်းပြည်သူ့လွှတ်တော်]] (အောက်လွှတ်တော်) တွင် ရိုးရိုးမဲပိုများခြင်းဖြင့် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် [[စကြီမင်းဆက်|ထိုင်းဘုရင်]]က ခန့်အပ်ကာ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုစေခဲ့သည်။ လွှတ်တော်၏ ရွေးချယ်မှုသည် အများအားဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းသည် အောက်လွှတ်တော်ရှိ အကြီးဆုံး နိုင်ငံရေးပါတီ၏ ခေါင်းဆောင် သို့မဟုတ် အကြီးဆုံး ပါတီညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခြင်းအပေါ် အခြေခံခဲ့သည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ ဝန်ကြီးချုပ်သည် ရာထူးသက်တမ်းကို ဆက်တိုက်ဖြစ်စေ၊ မဆက်တိုက်ဖြစ်စေ စုစုပေါင်း ရှစ်နှစ်ထက် ပို၍ ထမ်းဆောင်ခွင့် မရှိပေ။

== သမိုင်း ==
ပြည်သူ့ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ (ထိုင်း: ประธานคณะกรรมการราษฎร) ရာထူးကို ၁၉၃၂ ခုနှစ် ယာယီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် ပထမဆုံး စတင်ဖန်တီးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် &quot;ယိုးဒယားဝန်ကြီးချုပ်&quot; (ထိုင်း: นายกรัฐมนตรีสยาม) ဟု ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ယိုးဒယားနိုင်ငံသည် သွေးမဲ့တော်လှန်ရေးအပြီး ၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့သောကြောင့် ဤရာထူးကို ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးကို ပုံစံယူထားသည်။ သို့သော် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် သီးခြားအစိုးရအဖွဲ့အကြီးအမှူးဟူသော အယူအဆမှာ အသစ်အဆန်း မဟုတ်ပေ။

၁၉၃၂ ခုနှစ်မတိုင်မီက ထိုင်းနိုင်ငံကို အကြွင်းမဲ့ဘုရင်များက အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်အကြီးအမှူးနှင့် အစိုးရအကြီးအမှူး နှစ်မျိုးလုံးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ သို့သော် [[စကြီမင်းဆက်]]၏ အလယ်ပိုင်းနှင့် နောက်ပိုင်း နန်းစံကာလများအတွင်း အချို့ပုဂ္ဂိုလ်များသည် အစိုးရအဖွဲ့အကြီးအမှူးနှင့် ညီမျှသော ရာထူးကို ရယူထားသည်ဟု ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။ [[ရာမ ၄|မကုဋဘုရင်]] နန်းစံစဉ်ကာလတွင် ဘုရင်ခံသည် အကြွင်းမဲ့အာဏာရှင်စနစ်တွင်ပင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ 

[[ရာမ ၅|ချူလာလောင်ကွန်း]]ဘုရင် နန်းစံစဉ်ကာလတွင် Damrong Rajanubhab မင်းသား သည် ဤအခန်းကဏ္ဍကို ရယူခဲ့သည်။ အမှန်အားဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်၏ ရှေ့ပြေးရာထူးဟု အများဆုံး သတ်မှတ်ခံရသော ရာထူးမှာ ရှေးခေတ် '''သမူဟနာယက''' (ထိုင်း: สมุหนายก) ရာထူး ဖြစ်ပြီး ၎င်းကို '''အဂ္ဂမဟာသေနာပတိ''' (ထိုင်း: อัครมหาเสนาบดี) သို့မဟုတ် &quot;အရပ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၏ အကြီးအမှူး ဝန်ကြီး&quot; က အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

ယိုးဒယားနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်မှာ တရားသူကြီးတစ်ဦးဖြစ်သူ '''ဖရာ မနောပကွန် နိတိတာဒါ''' '''(Phra Manopakorn Nithithada)''' ဖြစ်သည်။ ဤရာထူး၏ ဘွဲ့အမည်ကို ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် &quot;ယိုးဒယားဝန်ကြီးချုပ်&quot; မှ &quot;ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်&quot; ဟု ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် ယိုးဒယားကို ထိုင်းဟု အမည်ပြောင်းလဲခြင်းနှင့်အတူ အမြဲတမ်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ တည်ရှိခဲ့သော ကာလအများစုတွင် ဤရာထူးကို စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်များက ရယူခဲ့ကြပြီး (စုစုပေါင်း ၃၀ ဦးအနက် ၁၆ ဦး) ဖြစ်သည်။ စစ်တပ်၏ လွှမ်းမိုးမှုသည် နိုင်ငံ၏ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဖရာ ဖဟွန်း ဖွန်ဖယုဟ်သေနာ လက်ထက်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် ၁၉၃၃ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုတွင် ၎င်း၏ အရပ်သား ဦးဆောင်သူကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။ အကြာဆုံး ရာထူးထမ်းဆောင်ခဲ့သော ဝန်ကြီးချုပ်မှာ စစ်သေနာပတိချုပ် ပလက် ဖိဘူးလ်ဆိုင်ခရမ် ဖြစ်ပြီး ၁၄ နှစ်၊ ၁၁ လနှင့် ၁၈ ရက်ကြာ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ အတိုဆုံး ထမ်းဆောင်ခဲ့သူမှာ ထဝီ ဘူညာခက် ဖြစ်ပြီး ၁၈ ရက်သာ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ် ၉ ဦးကို အာဏာသိမ်းမှုများဖြင့် ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး ၃ ဦးကို တရားရုံးအမိန့်ဖြင့် အရည်အချင်းပျက်ယွင်းစေခဲ့ကာ ၁၁ ဦးမှာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့ကြသည်။ ရာထူးရယူခဲ့သူများအနက် အငယ်ဆုံးမှာ အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ်ရှိ ဖဲသွန်တန်း ရှင်နာဝပ် ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ယင်းလပ် ရှင်နာဝပ် ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ရရှိခဲ့သည်။ မနောပကွန် နိတိတာဒါ နောက်ပိုင်း ဝန်ကြီးချုပ်တိုင်းသည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ ဖြစ်ကြသည်။

လက်ရှိ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင် ဝန်ကြီးချုပ်သည် ရာထူးသက်တမ်းကို ဆက်တိုက်ဖြစ်စေ၊ မဆက်တိုက်ဖြစ်စေ စုစုပေါင်း ရှစ်နှစ်ထက် ပို၍ ထမ်းဆောင်ခွင့် မရှိကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ဤရာထူးသက်တမ်း ကန့်သတ်ချက်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် သက်တမ်းကို မည်သို့ ရေတွက်မည်နှင့် ပတ်သက်၍ ငြင်းခုံမှုများ ရှိခဲ့ပြီးနောက် တရားဥပဒေအရ စိန်ခေါ်မှု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ခုံရုံးက ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းသည့်အချိန်မှ စတင်ရေတွက်ရမည်ဟု ၆-၃ ဖြင့် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုမှစ၍ ရာထူးရယူခဲ့သော်လည်း ပရာယု ချန်အိုချာ အနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ခွင့် ရခဲ့သည်။

== တာဝန်များ၊ အခွင့်အာဏာများနှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များ ==
ဝန်ကြီးချုပ်သည် အစိုးရအဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌ (သဘာပတိ) ဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးများ ခန့်အပ်ခြင်းနှင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်းတို့ကို ၎င်းတို့၏ အကြံဉာဏ်ဖြင့်သာ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ အစိုးရအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်အနေဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်သည် ၎င်းတို့၏ဝန်ကြီးများ အပါအဝင် အစိုးရတစ်ရပ်လုံး၏ ပျက်ကွက်မှုနှင့် စွမ်းဆောင်ရည်များအတွက် နောက်ဆုံးတွင် တာဝန်ရှိပါသည်။ အထင်ရှားဆုံး အစိုးရအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဝန်ကြီးချုပ်သည် နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုပြီး ပြည်တွင်းရှိ အစိုးရ၏ အဓိက ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူလည်း ဖြစ်သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်သည် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပြီး ဆယ့်ငါးရက်အတွင်း ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေနှင့်အညီ အမျိုးသားလွှတ်တော်၏ ပူးတွဲအစည်းအဝေးရှေ့တွင် အစိုးရ၏ မူဝါဒထုတ်ပြန်ချက်ကို တင်သွင်း၍ အစိုးရအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်သည် ဌာနဆိုင်ရာများစွာကို တိုက်ရိုက်တာဝန်ယူသည်။ ၎င်းတို့တွင် အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ၊ ရသုံးမှန်းခြေငွေစာရင်းဗျူရို၊ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီရုံး၊ နိုင်ငံတော်ကောင်စီရုံး၊ ရာထူးဝန်အဖွဲ့ရုံး၊ အမျိုးသားစီးပွားရေးနှင့် လူမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့ရုံး၊ ပြည်သူ့ကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကော်မရှင်ရုံး နှင့် ပြည်တွင်းလုံခြုံရေး စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုတို့ ပါဝင်သည်။ အမျိုးသားလွှတ်တော်တွင် တင်သွင်းသည့် ငွေရေးကြေးရေး ဥပဒေကြမ်းအားလုံးကို ဥပဒေပြုရာတွင် ဝန်ကြီးချုပ်၏ အတည်ပြုချက် လိုအပ်သည်။

=== '''တာဝန်ခံမှုနှင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခြင်း''' ===
ဝန်ကြီးချုပ်ကို အယုံကြည်မရှိမဲဖြင့် ရာထူးမှ ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ ပထမဦးစွာ လွှတ်တော်အမတ်များ၏ ငါးပုံတစ်ပုံ မဲဖြင့် အဆိုပါကိစ္စရပ်နှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးရန် လုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်သည်။ ထို့နောက် ဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွင် မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပြီး ရိုးရှင်းသော အများစုမဲဖြင့် ဝန်ကြီးချုပ်ကို ရာထူးမှ ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ ဤလုပ်ငန်းစဉ်ကို လွှတ်တော်အစည်းအဝေးတစ်ခုအတွင်း ထပ်မံပြုလုပ်၍ မရပါ။

== ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးနှင့် တရားဝင်နေအိမ် ==
{{ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး|Thai Garuda emblem.png}}

ဝန်ကြီးချုပ်အား ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး (ထိုင်း: สำนักนายกรัฐมนตรี) က ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ဤရုံးသည် အစိုးရဝန်ကြီးနှစ်ဦး ဦးဆောင်သော အစိုးရအဖွဲ့အဆင့် ဌာနတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးများသည် ထိုင်းအစိုးရအိမ်တော် (ထိုင်း: ทำเนียบรัฐบาล) တွင် တည်ရှိပြီး ယင်းအစိုးရအိမ်တော်မှာ [[ဘန်ကောက်မြို့]]၊ [[ဒူဆစ်မြို့နယ်]]တွင် တည်ရှိသည်။

ဝန်ကြီးချုပ်၏ တရားဝင်နေထိုင်ရာ နေအိမ်မှာ ဘန်ကောက်မြို့လယ်ရှိ Phitsanulok Mansion (ထိုင်း: บ้านพิษณุโลก) ဖြစ်သည်။ ဤစံအိမ်တော်ကို ဆဋ္ဌမမြောက် ရာမဘုရင် ([[ရာမ ၆|ဝဇိရာဝုဓမင်း]] ဟုလည်း တင်စားခေါ်ဝေါ်) လက်ထက် ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင် တရားဝင်နေထိုင်ရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုအိမ်ကြီးတွင် သရဲတစ္ဆေများစွာရှိသည်ဟု ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်နေသောကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်အများစုသည် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အိမ်များတွင် နေထိုင်ကြပြီး တရားဝင်လုပ်ငန်းကိစ္စများအတွက်သာ အိမ်ကို အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။

== ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်များ ==
ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် (ထိုင်း: รองนายกรัฐมนตรี, ရောင်နာယို့ရပ်ထမွန်ထရီ) များစွာကို ခန့်အပ်နိုင်သည်။ ဤရာထူးကို အခြားသော ဝန်ကြီးဌာနဆိုင်ရာ ရာထူးများနှင့်လည်း ပေါင်းစပ်ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။

{| class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;50%&quot;
!
! colspan=&quot;2&quot; |လက်ရှိထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဒုတိယဝန်ကြီးများ
!
|-
!
!ရာထူးများ
! နာမည်
!ခန့်အပ်ခြင်း
|-
|၁
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး
| Anutin Charnvirakul
|၁၀-၇-၂၀၁၉
|-
|၂
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး
| Phumtham Wechayachai
|၁-၉-၂၀၂၃
|-
|၃
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် 
စွမ်းအင်ဝန်ကြီး
| Pirapan Salirathavibhaga
|၁-၉-၂၀၂၃
|-
|၄
| ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့် 
ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး
| Suriya Juangroongruangkit
|၁၇-၄-၂၀၂၄
|-
|၅
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်
ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး
| Pichai Chunhavajira
|၁၇-၄-၂၀၂၄
|-
|၆
| ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်
ဒီဂျီတယ်စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး
| Prasert Jantararauangtong
|၃-၉-၂၀၂၄
|}

== ဝန်ကြီးချုပ်စာရင်း ==
=== ဝန်ကြီးချုပ်၏အလံများ ===
&lt;gallery class=&quot;left&quot;&gt;
ဖိုင်:Flag_of_the_Prime_Minister_of_Thailand_(1936-1939).svg|alt=Flag of the prime minister of Thailand 1936–1939| ၁၉၃၆-၁၉၃၉ &amp;#x2013; ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်၏ အလံ
ဖိုင်:Flag_of_the_Prime_Minister_of_Thailand_(1939).svg|alt=Flag of the prime minister of Thailand 1939–1979| ၁၉၃၉ &amp;#x2013; ၁၉၇၉ ခုနှစ်အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်၏ အလံ
ဖိုင်:Flag_of_the_Prime_Minister_of_Thailand.svg|alt=Flag of the prime minister of Thailand 1979–present| ၁၉၇၉ &amp;#x2013; လက်ရှိ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်၏ အလံ
&lt;/gallery&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}

[[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး]]
[[ကဏ္ဍ:ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်များ|*]]</text>
      <sha1>31pg4bc2w439aaqq813w711t2pquw1w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီး</title>
    <ns>0</ns>
    <id>271261</id>
    <revision>
      <id>879782</id>
      <parentid>879402</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T07:35:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>115</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:ကျောက်‌စာတော်.jpg|ကျောက်‌စာတော်.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Bedivere|Bedivere]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Maung Myay Zuu|]].</comment>
      <origin>879782</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9037" sha1="7uyff9aqfvl2evzw8ur0dl1crj1ewhg" xml:space="preserve">{{Notability}}
{{unreferenced}}
{{Infobox religious building
| name = လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီး
| image = လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီး.jpg
| location =[[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၊  [[အဖျောက်မြို့]]
| religious_affiliation = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
 }}
လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီးသည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] အမှတ် (၃) ရပ်ကွက်တွင် တည်ရှိသည်။  မြတ်စွာဘုရားရှင် ဟောကြားခဲ့သော ပိဋကတ် ဓမ္မခန် ဒေသနာတော် များကို ကျောက်စာများ ထွင်းထု၍ [[ဝိနည်း]] ၁၁၂ချပ်၊ [[သုတ္တန်]] ၄ဝ၃ ချပ်နှင့် [[အဘိဓမ္မာ]] ၂ဝ၅ ချပ်၊ စုစုပေါင်း ကျောက်စာချပ်ရေ ၇၂၀ ကို [[ကုသိုလ်တော် ဘုရား(မန္တလေး)|မန္တလေးကုသိုလ်တော်ဘုရားကြီး]]မှ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းကြီး]] ရေးထိုးခဲ့သည့် ကျောက်စာ ချပ်ရေထက် ကိုးချပ်လျော့၍ တည်ထား ကိုးကွယ်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒုတိယအကြီးဆုံး ကျောက်စာတိုက်လည်း ဖြစ်သည်။
&lt;ref&gt;မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း&lt;/ref&gt;

==သမိုင်းကြောင်း==

[[File:ဆတနအပကင.jpg|thumb|မဟာသံတန်ဆောင်းတော်ကြီး]]
ဝေနေယျသုခလောကမာရ်အောင်ပြည်လုံးကျက်သရေဟု ဘွဲ့အမည်တွင်သည့် လောကမာရ်အောင် ဘုရားကြီး ကို ဦးပွကြီး-ဒေါ်မမတို့က မတည်ကာ ရဟန်းရှင်လူ အများပြည်သူတို့က မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၂၇၈ခုနှစ် တန်ခူးလပြည့်ကျော် ၃ ရက်တွင် တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့သည်။ ရုပ်ပွားတော် သီတင်းသုံးလျက်ရှိသည့် တန်ဆောင်းတော်ကြီး၏ အကျယ်အဝန်းသည် အလျား ပေ ၁၅၀ နှင့် အနံ ၉၅ ပေဖြစ်သည်။ ယင်းစံကျောင်းတော်ကို မြန်မာမှုလက်ရာ စုလစ်မွတ်ချွန်းများဖြင့် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၇၈ ခုနှစ် သလင်းလပြည့်ကျော် ၃ ရက်တွင်  စတင်တည်ထားခဲ့ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် နှစ် ၁၆၀ပြည့် အခမ်းအနားကို စည်ကား သိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပခဲ့သည်။ 

[[File : ဦးပွကြီးဒေါ်မမ.jpg|thumb|ဦးပွကြီး-ဒေါ်မမ]]

စံကျောင်း အတွင်း သီတင်းသုံးနေသည့် ထိုင်တော်မူ စကျင်ကျောက်ဗုဒ္ဓ ရုပ်ပွားတော်ကို မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၂၇၈ ခုနှစ် တန်ခူးလပြည့်ကျော် ၃ ရက် (ခရစ်နှစ် ၁၉၁၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်) တွင် စတင်ထုလုပ်ခဲ့သည်။ ရုပ်ပွားတော်ကြီး ကို အလှူရှင်ဦးပွကြီး၏ မတည်ငွေ ကျပ် ၁၀၀၀ အပါအဝင် ကျန် အလှူရှင် ၁၃ ဦးတို့၏ စုပေါင်းအလှူတော် ၄၅၅၄ ကျပ်ဖြင့် ထုလုပ် ပူဇော်ခဲ့သည်။ အလှူရှင် ဦးပွကြီးနှင့် ဒေါ်မမ တို့သည် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် သီတင်းသုံးရန် သံ များကို အသုံးပြုထားသည့် ဂန္ဓကုဋိတိုက်ကို တည်ဆောက်လှူဒါန်းခဲ့ရာ မဟာသံတန်ဆောင်း ဟု ထင်ရှားခဲ့သည်။ တန်ဆောင်းကြီးကို သံ များဖြင့်သာ တည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ သဖြင့် ရန်ကုန်မြို့ စမ်းချောင်း မြို့နယ်ရှိ ကိုး ထပ်ကြီး ဘုရားတန်ဆောင်းကို ဦးစွာလေ့လာခဲ့ ပြီး ၁၉၁၆ ခုနှစ်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့ သည်။ သံတန်ဆောင်းအတွင်း ရုပ်ပွား တော် မြတ် ကိန်းဝပ်စံပယ်လျက်ရှိသည့် ဂန္ဓကုဋီ တိုက်သည် အလျား ၇၈ ပေ၊ အနံ ပေ ၃ဝ ရှိသည်။ ဂန္ဓကုဋီတိုက် အမိုး၏ အလယ် တွင် စေတီတော်တစ်ဆူကို တည်ထားခဲ့ရာ လောကမာန်အောင်စေတီတော်ဟုပင် ထင်ရှားသည်။ အတွင်းဂန္ဓကုဋီတိုက် အမိုး၏ အလယ် တွင် စေတီတော်တစ်ဆူကို တည်ထားခဲ့ရာ လောကမာန်အောင်စေတီတော်ဟုပင် ထင်ရှား ခဲ့သည်။ 
ဦးပွကြီးသည် သံတန်ဆောင်းတော် ကြီး တည်ဆောက်ရာတွင် သံထည်ပစ္စည်းများ တပ်ဆင် တည်ဆောက်ခြင်း လုပ်ငန်းကို တရုတ်လူမျိုး ဦးအရူးအားလည်းကောင်း၊ ပန်းရန်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို အိန္ဒိယ လူမျိုး အဒူလာမစ် ခေါ် ဦးမဲဇလီအား လည်းကောင်း အပ်နှံခဲ့သည်။ တန်ဆောင်း တော်ကြီးသို့ သွားသည့် နတ်လမ်းစောင်းတန်း သည် ၁၂ ဒသမ ၅ ပေကျယ်သည့် ခန်းပွင့် ၃၄ ခု ပါရှိကာ ၄၂၅ ပေရှည်လျားသည်။ ကြမ်းခင်း ကို အင်္ဂတေလောင်း၍ သစ်သား မပါဘဲ သံတိုင်၊ သံထောက်၊ သံတန်းများဖြင့်သာ တည်ဆောက်ခဲ့သည့် စောင်းတန်းသည် ကြမ်းခင်းများကို ပြန်လည်ပြုပြင်၍ ကြွေပြား များခင်းထားခြင်းနှင့် အမိုးများ လဲထားခြင်းမှ လွဲ၍ မူလလက်ရာအတိုင်း တည်ရှိနေပါသည်။ ယခုအခါတွင် အဖျောက်မြို့ရှိ လောကမာရ် အောင်ဘုရား သံတန်ဆောင်းကြီးနှင့် ပိဋကတ် ကျောက်စာများသည် သံဃိကပိုင် ရှေးဟောင်း အဆောက်အအုံများအဖြစ် တည်ရှိနေကာ အရှည်တည်တံ့စေရန် ဆရာတော် သံဃာတော် များ၊ ဂေါပကအဖွဲ့နှင့် မြို့သူမြို့သားများက ဝိုင်းဝ ဝိုင်းဝန် စောင့်ရှောက်လျက်ရှိကြပါသည်။</text>
      <sha1>7uyff9aqfvl2evzw8ur0dl1crj1ewhg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879783</id>
      <parentid>879782</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T07:35:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>115</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:ဦးပွကြီးဒေါ်မမ.jpg|ဦးပွကြီးဒေါ်မမ.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Bedivere|Bedivere]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files uploaded by Maung Myay Zuu|]].</comment>
      <origin>879783</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8929" sha1="t1cnln1wh79jyy4mlov0wwbxck2yrsr" xml:space="preserve">{{Notability}}
{{unreferenced}}
{{Infobox religious building
| name = လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီး
| image = လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီး.jpg
| location =[[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၊  [[အဖျောက်မြို့]]
| religious_affiliation = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
 }}
လောကမာရ်အောင်ဘုရားကြီးသည် [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]၊ [[တိုက်ကြီးမြို့နယ်]]၊ [[အဖျောက်မြို့]] အမှတ် (၃) ရပ်ကွက်တွင် တည်ရှိသည်။  မြတ်စွာဘုရားရှင် ဟောကြားခဲ့သော ပိဋကတ် ဓမ္မခန် ဒေသနာတော် များကို ကျောက်စာများ ထွင်းထု၍ [[ဝိနည်း]] ၁၁၂ချပ်၊ [[သုတ္တန်]] ၄ဝ၃ ချပ်နှင့် [[အဘိဓမ္မာ]] ၂ဝ၅ ချပ်၊ စုစုပေါင်း ကျောက်စာချပ်ရေ ၇၂၀ ကို [[ကုသိုလ်တော် ဘုရား(မန္တလေး)|မန္တလေးကုသိုလ်တော်ဘုရားကြီး]]မှ [[မင်းတုန်းမင်း|မင်းတုန်းမင်းကြီး]] ရေးထိုးခဲ့သည့် ကျောက်စာ ချပ်ရေထက် ကိုးချပ်လျော့၍ တည်ထား ကိုးကွယ်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒုတိယအကြီးဆုံး ကျောက်စာတိုက်လည်း ဖြစ်သည်။
&lt;ref&gt;မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း&lt;/ref&gt;

==သမိုင်းကြောင်း==

[[File:ဆတနအပကင.jpg|thumb|မဟာသံတန်ဆောင်းတော်ကြီး]]
ဝေနေယျသုခလောကမာရ်အောင်ပြည်လုံးကျက်သရေဟု ဘွဲ့အမည်တွင်သည့် လောကမာရ်အောင် ဘုရားကြီး ကို ဦးပွကြီး-ဒေါ်မမတို့က မတည်ကာ ရဟန်းရှင်လူ အများပြည်သူတို့က မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၂၇၈ခုနှစ် တန်ခူးလပြည့်ကျော် ၃ ရက်တွင် တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့သည်။ ရုပ်ပွားတော် သီတင်းသုံးလျက်ရှိသည့် တန်ဆောင်းတော်ကြီး၏ အကျယ်အဝန်းသည် အလျား ပေ ၁၅၀ နှင့် အနံ ၉၅ ပေဖြစ်သည်။ ယင်းစံကျောင်းတော်ကို မြန်မာမှုလက်ရာ စုလစ်မွတ်ချွန်းများဖြင့် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၇၈ ခုနှစ် သလင်းလပြည့်ကျော် ၃ ရက်တွင်  စတင်တည်ထားခဲ့ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် နှစ် ၁၆၀ပြည့် အခမ်းအနားကို စည်ကား သိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပခဲ့သည်။ 


စံကျောင်း အတွင်း သီတင်းသုံးနေသည့် ထိုင်တော်မူ စကျင်ကျောက်ဗုဒ္ဓ ရုပ်ပွားတော်ကို မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၂၇၈ ခုနှစ် တန်ခူးလပြည့်ကျော် ၃ ရက် (ခရစ်နှစ် ၁၉၁၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်) တွင် စတင်ထုလုပ်ခဲ့သည်။ ရုပ်ပွားတော်ကြီး ကို အလှူရှင်ဦးပွကြီး၏ မတည်ငွေ ကျပ် ၁၀၀၀ အပါအဝင် ကျန် အလှူရှင် ၁၃ ဦးတို့၏ စုပေါင်းအလှူတော် ၄၅၅၄ ကျပ်ဖြင့် ထုလုပ် ပူဇော်ခဲ့သည်။ အလှူရှင် ဦးပွကြီးနှင့် ဒေါ်မမ တို့သည် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော် သီတင်းသုံးရန် သံ များကို အသုံးပြုထားသည့် ဂန္ဓကုဋိတိုက်ကို တည်ဆောက်လှူဒါန်းခဲ့ရာ မဟာသံတန်ဆောင်း ဟု ထင်ရှားခဲ့သည်။ တန်ဆောင်းကြီးကို သံ များဖြင့်သာ တည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ သဖြင့် ရန်ကုန်မြို့ စမ်းချောင်း မြို့နယ်ရှိ ကိုး ထပ်ကြီး ဘုရားတန်ဆောင်းကို ဦးစွာလေ့လာခဲ့ ပြီး ၁၉၁၆ ခုနှစ်တွင် စတင် တည်ဆောက်ခဲ့ သည်။ သံတန်ဆောင်းအတွင်း ရုပ်ပွား တော် မြတ် ကိန်းဝပ်စံပယ်လျက်ရှိသည့် ဂန္ဓကုဋီ တိုက်သည် အလျား ၇၈ ပေ၊ အနံ ပေ ၃ဝ ရှိသည်။ ဂန္ဓကုဋီတိုက် အမိုး၏ အလယ် တွင် စေတီတော်တစ်ဆူကို တည်ထားခဲ့ရာ လောကမာန်အောင်စေတီတော်ဟုပင် ထင်ရှားသည်။ အတွင်းဂန္ဓကုဋီတိုက် အမိုး၏ အလယ် တွင် စေတီတော်တစ်ဆူကို တည်ထားခဲ့ရာ လောကမာန်အောင်စေတီတော်ဟုပင် ထင်ရှား ခဲ့သည်။ 
ဦးပွကြီးသည် သံတန်ဆောင်းတော် ကြီး တည်ဆောက်ရာတွင် သံထည်ပစ္စည်းများ တပ်ဆင် တည်ဆောက်ခြင်း လုပ်ငန်းကို တရုတ်လူမျိုး ဦးအရူးအားလည်းကောင်း၊ ပန်းရန်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို အိန္ဒိယ လူမျိုး အဒူလာမစ် ခေါ် ဦးမဲဇလီအား လည်းကောင်း အပ်နှံခဲ့သည်။ တန်ဆောင်း တော်ကြီးသို့ သွားသည့် နတ်လမ်းစောင်းတန်း သည် ၁၂ ဒသမ ၅ ပေကျယ်သည့် ခန်းပွင့် ၃၄ ခု ပါရှိကာ ၄၂၅ ပေရှည်လျားသည်။ ကြမ်းခင်း ကို အင်္ဂတေလောင်း၍ သစ်သား မပါဘဲ သံတိုင်၊ သံထောက်၊ သံတန်းများဖြင့်သာ တည်ဆောက်ခဲ့သည့် စောင်းတန်းသည် ကြမ်းခင်းများကို ပြန်လည်ပြုပြင်၍ ကြွေပြား များခင်းထားခြင်းနှင့် အမိုးများ လဲထားခြင်းမှ လွဲ၍ မူလလက်ရာအတိုင်း တည်ရှိနေပါသည်။ ယခုအခါတွင် အဖျောက်မြို့ရှိ လောကမာရ် အောင်ဘုရား သံတန်ဆောင်းကြီးနှင့် ပိဋကတ် ကျောက်စာများသည် သံဃိကပိုင် ရှေးဟောင်း အဆောက်အအုံများအဖြစ် တည်ရှိနေကာ အရှည်တည်တံ့စေရန် ဆရာတော် သံဃာတော် များ၊ ဂေါပကအဖွဲ့နှင့် မြို့သူမြို့သားများက ဝိုင်းဝ ဝိုင်းဝန် စောင့်ရှောက်လျက်ရှိကြပါသည်။</text>
      <sha1>t1cnln1wh79jyy4mlov0wwbxck2yrsr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ယန်းဂ် ကိုင်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>271592</id>
    <revision>
      <id>879764</id>
      <parentid>879536</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T01:42:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kaday Han Thaw</username>
        <id>122086</id>
      </contributor>
      <origin>879764</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3088" sha1="jb3lti2sf5uolxrosdh3n7qfsvpbthc" xml:space="preserve">{{infobox musical artist
| name             = ယန်းဂ် ကိုင်
| image            = Yungkaipelupo.jpg
| caption          = ယန်းဂ် ကိုင် (၂၀၂၅)
| birth_name       = မာ့က်စ် အာလွီရှို ဂျံ
| alias            = 
| birth_date       = {{birth date and age|2000|08|09}}
| birth_place      = [[ကနေဒါ]] [[ဗန်ကူဗာမြို့]]
{{Infobox person | child=yes
| education = }}
| genre            = {{flatlist|
* [[:en:Lo-fi music#Bedroom pop|ဘက်ဒရူးမ် ပေါ့ပ်]]
* အင်ဒီ ပေါ့ပ်}}
| occupation       = 
| years_active     = ၂၀၂၂ ~
| label            = 
| past_member_of   = 
| spouse           = 
| partner          = 
| website          = 
}}

'''မာ့က်စ် အာလွီရှို ဂျံ'''(Max Aloysius Zhang, [[၉ ဩဂုတ်]] [[၂၀၀၀]] ~ )သည် '''ယန်းဂ် ကိုင်'''(yung kai)ဟူသော စင်မြင့် အမည်ဖြင့်လည်း ကျော်ကြားသော တရုတ်နွယ် ကနေဒါလူမျိုး အဆိုတော်-တေးရေးဆရာနှင့် ဂီတပညာရှင် ဖြစ်သည်။

[[၂၀၂၄]] ခုနှစ်တွင် ထွက်ရှိခဲ့သော ဆင်ဂယ်လ် 〈Blue〉ဖြင့် လူသိများသည်။ အဆိုပါ သီချင်းသည် [[တစ်တော့|တစ်က်တော့က်]]နှင့် [[အင်စတာဂရမ်]]တို့တွင် ရေပန်းစားလာကာ ဗိုင်ရယ် ဟစ် မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့ပြီး [[:en:Billboard_Global_200|ဘီလ်ဘုတ် ဂလိုဘယ်လ် ၂၀၀]] ဇယားတွင် နံပါတ် ၁၉ နေရာအထိ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ဖိလစ်ပိုင် ဟော့တ် ၁၀၀ ဇယားတွင် ထိပ်ဆုံး ၅ နေရာသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အင်ဒိုနီးရှား ဆွန်းဂ်စ်(Indonesia Songs) ဇယားတွင် နံပါတ် ၁ နေရာသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;saulog&quot;&gt;{{Cite web |last=Saulog |first=Gabriel |date=၂၀၂၅-၀၂-၀၅ |title=Yung Kai's &quot;Blue&quot; Rises To No. 4 On The Philippines Hot 100 |url=https://billboardphilippines.com/market/chart-beat/yung-kais-blue-rises-to-no-4-on-the-billboard-philippines-hot-100-chart/ |access-date=၂၀၂၅-၀၃-၂၇ |website=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |language=en-US |archive-date=February 18, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250218094251/https://billboardphilippines.com/market/chart-beat/yung-kais-blue-rises-to-no-4-on-the-billboard-philippines-hot-100-chart/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}</text>
      <sha1>jb3lti2sf5uolxrosdh3n7qfsvpbthc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879765</id>
      <parentid>879764</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T01:44:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kaday Han Thaw</username>
        <id>122086</id>
      </contributor>
      <origin>879765</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3094" sha1="go3e4swtv44sw1av2ee4l4t0utbm5wm" xml:space="preserve">{{infobox musical artist
| name             = ယန်းဂ် ကိုင်
| image            = Yungkaipelupo.jpg
| caption          = ယန်းဂ် ကိုင် (၂၀၂၅)
| birth_name       = မာ့က်စ် အာလွီရှို ဂျံ
| alias            = 
| birth_date       = {{birth date and age|2000|08|09}}
| birth_place      = [[ကနေဒါ]] [[ဗန်ကူးဗားမြို့]]
{{Infobox person | child=yes
| education = }}
| genre            = {{flatlist|
* [[:en:Lo-fi music#Bedroom pop|ဘက်ဒရူးမ် ပေါ့ပ်]]
* အင်ဒီ ပေါ့ပ်}}
| occupation       = 
| years_active     = ၂၀၂၂ ~
| label            = 
| past_member_of   = 
| spouse           = 
| partner          = 
| website          = 
}}

'''မာ့က်စ် အာလွီရှို ဂျံ'''(Max Aloysius Zhang, [[၉ ဩဂုတ်]] [[၂၀၀၀]] ~ )သည် '''ယန်းဂ် ကိုင်'''(yung kai)ဟူသော စင်မြင့် အမည်ဖြင့်လည်း ကျော်ကြားသော တရုတ်နွယ် ကနေဒါလူမျိုး အဆိုတော်-တေးရေးဆရာနှင့် ဂီတပညာရှင် ဖြစ်သည်။

[[၂၀၂၄]] ခုနှစ်တွင် ထွက်ရှိခဲ့သော ဆင်ဂယ်လ် 〈Blue〉ဖြင့် လူသိများသည်။ အဆိုပါ သီချင်းသည် [[တစ်တော့|တစ်က်တော့က်]]နှင့် [[အင်စတာဂရမ်]]တို့တွင် ရေပန်းစားလာကာ ဗိုင်ရယ် ဟစ် မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့ပြီး [[:en:Billboard_Global_200|ဘီလ်ဘုတ် ဂလိုဘယ်လ် ၂၀၀]] ဇယားတွင် နံပါတ် ၁၉ နေရာအထိ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ဖိလစ်ပိုင် ဟော့တ် ၁၀၀ ဇယားတွင် ထိပ်ဆုံး ၅ နေရာသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အင်ဒိုနီးရှား ဆွန်းဂ်စ်(Indonesia Songs) ဇယားတွင် နံပါတ် ၁ နေရာသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;saulog&quot;&gt;{{Cite web |last=Saulog |first=Gabriel |date=၂၀၂၅-၀၂-၀၅ |title=Yung Kai's &quot;Blue&quot; Rises To No. 4 On The Philippines Hot 100 |url=https://billboardphilippines.com/market/chart-beat/yung-kais-blue-rises-to-no-4-on-the-billboard-philippines-hot-100-chart/ |access-date=၂၀၂၅-၀၃-၂၇ |website=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |language=en-US |archive-date=February 18, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250218094251/https://billboardphilippines.com/market/chart-beat/yung-kais-blue-rises-to-no-4-on-the-billboard-philippines-hot-100-chart/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

== ကိုးကား ==
{{reflist}}</text>
      <sha1>go3e4swtv44sw1av2ee4l4t0utbm5wm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ဟဲအိအန်ခေတ်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>271656</id>
    <revision>
      <id>879773</id>
      <parentid>879624</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T04:55:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ခင်မောင်မောင်လွင်</username>
        <id>40414</id>
      </contributor>
      <comment>/* သမိုင်းကြောင်း */</comment>
      <origin>879773</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2265" sha1="ezulmdygvvwxderhzti9ha5mc5uyh0t" xml:space="preserve">'''ဟဲအိအန်ခေတ်''' သည် ဂျပနိုင်ငံ၏ သမိုင်းကြောင်းတွင် ၇၉၄ ခုနှစ်မှ ၁၁၈၅ ခုနှစ်အထိကာလကို ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုသည့် ခေတ်ကာလတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤနှစ်ကာလအပိုင်းအခြားသည် မြို့တော်ဖြစ်သည့် &quot;ဟဲအိအန်ခယော&quot; ကို အစွဲပြုကာ ခေါ်ဝေါ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဟဲအိအန်ခယောဆိုသည်မှာ လက်ရှိအချိန် &quot;ကျိုတိုမြို့&quot; ၏ ရှေးကျသည့် အမည်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

==သမိုင်းကြောင်း==
ဟဲအိအန်ခေတ်ကာလသည် ၇၉၄ ခုနှစ် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ မြို့တော်သည် &quot;ဟဲအိအန်ခယော&quot; သို့ ပြောင်းရွှေ့သည့်အချိန်ကာလမှ စတင်ခဲ့သည်။ ကမာကူရခေတ်ကာလ စတင်သည့် ၁၁၈၅ ခုနှစ်မတိုင်မီအထိ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;[[Louis-Frédéric|Nussbaum, Louis-Frédéric]]. (2002). &quot;Heian-jidai&quot; in ''Japan Encyclopedia,'' p. 302.&lt;/ref&gt;

ထိုအချိန်ကာလတွင် ကျိုတိုမြို့သည် ဂျပန်ယဉ်ကျေးမှု၏ ဗဟိုနေရာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပထမဆုံးထင်ရှားသည့် ဝတ္ထုကို ဤခေတ်ကာလတွင် ရေးသားခဲ့သည်။ ရေးသားသူစာရေးဆရာမှာ အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ ဟဲအိအန်ခေတ်ကာလတွင်လည်း ကဗျာများသည် အထူးရေပန်းစားခဲ့သည်။

==အချိန်ကာလ==
==ရုပ်ပုံများ==
==ကိုးကား==
{{reflist}}</text>
      <sha1>ezulmdygvvwxderhzti9ha5mc5uyh0t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879774</id>
      <parentid>879773</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T04:58:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ခင်မောင်မောင်လွင်</username>
        <id>40414</id>
      </contributor>
      <comment>/* အချိန်ကာလ */</comment>
      <origin>879774</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3174" sha1="q0xfse67boz0azxdj8e63jvlgv9lu0i" xml:space="preserve">'''ဟဲအိအန်ခေတ်''' သည် ဂျပနိုင်ငံ၏ သမိုင်းကြောင်းတွင် ၇၉၄ ခုနှစ်မှ ၁၁၈၅ ခုနှစ်အထိကာလကို ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုသည့် ခေတ်ကာလတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဤနှစ်ကာလအပိုင်းအခြားသည် မြို့တော်ဖြစ်သည့် &quot;ဟဲအိအန်ခယော&quot; ကို အစွဲပြုကာ ခေါ်ဝေါ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဟဲအိအန်ခယောဆိုသည်မှာ လက်ရှိအချိန် &quot;ကျိုတိုမြို့&quot; ၏ ရှေးကျသည့် အမည်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

==သမိုင်းကြောင်း==
ဟဲအိအန်ခေတ်ကာလသည် ၇၉၄ ခုနှစ် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ မြို့တော်သည် &quot;ဟဲအိအန်ခယော&quot; သို့ ပြောင်းရွှေ့သည့်အချိန်ကာလမှ စတင်ခဲ့သည်။ ကမာကူရခေတ်ကာလ စတင်သည့် ၁၁၈၅ ခုနှစ်မတိုင်မီအထိ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။&lt;ref&gt;[[Louis-Frédéric|Nussbaum, Louis-Frédéric]]. (2002). &quot;Heian-jidai&quot; in ''Japan Encyclopedia,'' p. 302.&lt;/ref&gt;

ထိုအချိန်ကာလတွင် ကျိုတိုမြို့သည် ဂျပန်ယဉ်ကျေးမှု၏ ဗဟိုနေရာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ပထမဆုံးထင်ရှားသည့် ဝတ္ထုကို ဤခေတ်ကာလတွင် ရေးသားခဲ့သည်။ ရေးသားသူစာရေးဆရာမှာ အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ ဟဲအိအန်ခေတ်ကာလတွင်လည်း ကဗျာများသည် အထူးရေပန်းစားခဲ့သည်။

==အချိန်ကာလအလိုက်မှတ်တမ်း==
*၇၉၄ - ဘုရင်ကမ်းမုသည် မြို့တော်ကို &quot;ဟဲအိအန်ခယော&quot; (ယခု-ကျိုတိုမြို့) သို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။
*၈၀၄ - ဆိုင်းချော (ဒန်းဂယောဒိုင်းရှိ ဟုလည်းသိကြ) သည် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် တန်းဒိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာဂိုဏ်းကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။
*၈၀၆ - ခူးခိုင်း (ခိုးဘိုးဒိုင်းရှိ ဟုလည်းသိကြ) သည် ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ရှင်းဂွန်းဗုဒ္ဓဘာသာကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။

==ရုပ်ပုံများ==
==ကိုးကား==
{{reflist}}</text>
      <sha1>q0xfse67boz0azxdj8e63jvlgv9lu0i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Maharpyinnyar</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271680</id>
    <revision>
      <id>879787</id>
      <parentid>879679</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T08:03:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ninjastrikers</username>
        <id>22896</id>
      </contributor>
      <comment>/* ဘဒ္ဒန္တ ဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ အား မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန် အဆိုပြုထားခြင်း */ အပိုင်းသစ်</comment>
      <origin>879787</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13782" sha1="oyb0pf5r4mzf82q6i10jjsjpt7m1sq9" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Maharpyinnyar ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၃:၃၀၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)

==[[:ဘဒ္ဒန္တ ဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ]] အား [[Wikipedia:Criteria for speedy deletion|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်]] အဆိုပြုထားခြင်း==
[[File:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
{{Quote box|quote=&lt;p&gt;ဤသည်မှာ သင် ပထမဆုံး ဖန်တီးသော ဆောင်းပါးဖြစ်ပါက [[WP:Your first article|သင်၏ ပထမဆုံး ဆောင်းပါးအား ရေးသားနည်း လမ်းညွှန်]]ကို ဖတ်ရှုပေးပါ။&lt;/p&gt;&lt;!---&lt;p&gt;You may want to consider using the [[Wikipedia:Article wizard|Article Wizard]] to help you create articles.&lt;/p&gt; ---&gt;|width=20%|align=right}}
[[:ဘဒ္ဒန္တ ဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ]] စာမျက်နှာအား ဝီကီပီးဒီးယားမှ မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် အဆိုပြုထားပါသည်။ ဤသည်မှာ [[Wikipedia:မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ#A7|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက် အပိုင်း A7]] အရ ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ဆောင်းပါးသည် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး၊ တိရစ္ဆာန် တစ်ကောင်ချင်း၊ အဖွဲ့အစည်း (တီးဝိုင်းအဖွဲ့၊ ကလပ်၊ ကုမ္ပဏီ စသည်)၊ ဝက်ဘ်အကြောင်းအရာ၊ သို့မဟုတ် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအကြောင်းဖြစ်ပြီး၊ အကြောင်းအရာသည် ထင်ရှားကျော်ကြားခြင်း သို့မဟုတ် အရေးပါခြင်းကို လက်ခံနိုင်လောက်အောင် ပြသနိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ဖြစ်သည်။ [[Wikipedia:မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ#ဆောင်းပါးများ|မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန်အတွက် သတ်မှတ်ချက်များ]]ဖြင့် ဤသို့သော ဆောင်းပါးများသည် အချိန်မရွေး ဖျက်ပစ်ခြင်း ခံရနိုင်သည်။ ကျေးဇူးပြု၍  [[WP:N|မည်သည့်အချက်များအား ထင်ရှားအရေးပါမှုအဖြစ် လက်ခံသည်]]ဆိုခြင်းအား ဖတ်ရှုပါ။ 

အကယ်၍ သင့်အနေဖြင့် ဤစာမျက်နှာသည် ဤအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဖျက်ရန် မသင့်ဟု ယူဆပါက၊ [[:ဘဒ္ဒန္တ ဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ|စာမျက်နှာသို့ သွားရောက်ကာ]] &quot;ဤမဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ရန်&quot;ကို နှိပ်ပြီး '''အဆိုပြုခြင်းကို ကန့်ကွက်နိုင်သည်'''။ ဤသို့ဖြင့် သင်သည် ရှင်းပြနိုင်မည့် အခွင့်အရေး ရရှိမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း စာမျက်နှာတစ်ခုသည် မဆိုင်းမတွ ဖျက်ပစ်ရန် သတ်မှတ်ခံရပြီးပါက စာမျက်နှာကို ချက်ခြင်း ဖယ်ရှားပစ်နိုင်သည်ကို သတိပြုပါ။ မဆိုင်းမတွ ဖျက်ရန် သတိပေးချက်ကို သင်ကိုယ်တိုင် မဖယ်ရှားပါနှင့်။ အကယ်၍ စာမျက်နှာသည် ဖျက်ပစ်ပြီးဖြစ်ပြီး ဖျက်ပစ်ခံလိုက်ရသော အချက်အလက်များအား နောင်တွင် ကိုးကားရန် ပြန်လည်အလိုရှိပါက ကျေးဇူးပြု၍ ဖျက်ပစ်လိုက်သော စီမံခန့်ခွဲသူ (အက်ဒမင်)အား ဆက်သွယ်ပါ။ &lt;!-- Template:Db-notability-notice --&gt; [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;  ၀၈:၀၃၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>oyb0pf5r4mzf82q6i10jjsjpt7m1sq9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ကဏ္ဍ:Pages using infoboxes with thumbnail images</title>
    <ns>14</ns>
    <id>271689</id>
    <revision>
      <id>879707</id>
      <parentid>879700</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T12:44:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ninjastrikers</username>
        <id>22896</id>
      </contributor>
      <origin>879707</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="279" sha1="27zti19qgthaaspvk64cum0g8a6xbcg" xml:space="preserve">{{Possibly empty category}}
{{Wikipedia category|tracking=yes|hidden=yes|description=Pages are added to this category by '''[[Module:InfoboxImage]]'''.}}
{{polluted category}}

[[ကဏ္ဍ:ရှင်းလင်းရန် လိုအပ်သော infobox များ]]</text>
      <sha1>27zti19qgthaaspvk64cum0g8a6xbcg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Weherbal</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271691</id>
    <revision>
      <id>879705</id>
      <timestamp>2025-06-30T12:32:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879705</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8529" sha1="s9vwc7jss94b5ynpjc5an19x02b5hj1" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Weherbal ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၂:၃၂၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>s9vwc7jss94b5ynpjc5an19x02b5hj1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ပြည်သူ့ပါတီ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>271692</id>
    <revision>
      <id>879708</id>
      <timestamp>2025-06-30T13:35:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>&quot; '''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သ...&quot; အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်</comment>
      <origin>879708</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3783" sha1="ik0i50sbp9e9pto0v4unt0cup5qhzvc" xml:space="preserve">
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===

=== ၂၀၂၃ ===
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ထို့ပြင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ပူးပေါင်းထားသည်။

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>ik0i50sbp9e9pto0v4unt0cup5qhzvc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879709</id>
      <parentid>879708</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T13:43:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ၂၀၂၃ */</comment>
      <origin>879709</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5070" sha1="dbrczlf21arfujpqb61k6i4i8ett6va" xml:space="preserve">
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် '''ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီ'''အမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ထို့ပြင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ပူးပေါင်းထားသည်။

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>dbrczlf21arfujpqb61k6i4i8ett6va</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879710</id>
      <parentid>879709</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T13:45:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း */</comment>
      <origin>879710</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5379" sha1="t41ssrxgew41sgubkb6h0mqp9my126u" xml:space="preserve">
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ထို့ပြင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ပူးပေါင်းထားသည်။

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>t41ssrxgew41sgubkb6h0mqp9my126u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879711</id>
      <parentid>879710</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T13:46:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပါတီပူးပေါင်းခြင်း */</comment>
      <origin>879711</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5514" sha1="gxaiuuezetwb387im6jmbnv841f9vcp" xml:space="preserve">
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ပူးပေါင်းထားသည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>gxaiuuezetwb387im6jmbnv841f9vcp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879713</id>
      <parentid>879711</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T14:04:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879713</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6498" sha1="61fn0twa2g8b2jz56842yn5zqwtxigd" xml:space="preserve">{{Infobox political party|headquarters=အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်း၊ [[ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်]]၊ [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]|party name=ပြည်သူ့ပါတီ|bgcolor=#fecb00|colorcode=#fecb00|leader=ဦး[[ကိုကိုကြီး]]|founded={{start date and age|2023|12|29}}}}

'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် ပယ်ဖျက်ခံရသော အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (NUDP) သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/pp-party-and-nudp-02272023044822.html|title=ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ NUDP ပါတီပူးပေါင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=RFA Burmese}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ပါတီသတင်း ==

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>61fn0twa2g8b2jz56842yn5zqwtxigd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879714</id>
      <parentid>879713</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T14:12:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879714</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6602" sha1="dxmjecst6s6ak2a8ufg2tulvclhnkm5" xml:space="preserve">{{Short description|မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးပါတီ}}{{Infobox political party|headquarters=အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်း၊ [[ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်]]၊ [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]|party name=ပြည်သူ့ပါတီ|bgcolor=#fecb00|colorcode=#fecb00|leader=ဦး[[ကိုကိုကြီး]]|founded={{start date and age|2023|12|29}}}}

'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် ပယ်ဖျက်ခံရသော အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (NUDP) သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/pp-party-and-nudp-02272023044822.html|title=ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ NUDP ပါတီပူးပေါင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=RFA Burmese}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ပါတီသတင်း ==

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>dxmjecst6s6ak2a8ufg2tulvclhnkm5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879721</id>
      <parentid>879714</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T14:48:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879721</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6677" sha1="4b8u1mlbefye9x8y6fvz0tamvzenrhk" xml:space="preserve">{{Short description|မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးပါတီ}}{{Infobox political party|headquarters=အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်း၊ [[ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်]]၊ [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]|party name=ပြည်သူ့ပါတီ|bgcolor=#fecb00|colorcode=#fecb00|leader=ဦး[[ကိုကိုကြီး]]|founded={{start date and age|2023|12|29}}}}{{Distinguish|ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ}}
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် ပယ်ဖျက်ခံရသော အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (NUDP) သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/pp-party-and-nudp-02272023044822.html|title=ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ NUDP ပါတီပူးပေါင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=RFA Burmese}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ပါတီသတင်း ==

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>4b8u1mlbefye9x8y6fvz0tamvzenrhk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879722</id>
      <parentid>879721</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:02:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879722</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8410" sha1="bkgkm5242qa1wyejvnzgs6ob2ia49ps" xml:space="preserve">{{Short description|မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးပါတီ}}{{Infobox political party|headquarters=အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်း၊ [[ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်]]၊ [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]|party name=ပြည်သူ့ပါတီ|bgcolor=#fecb00|colorcode=#fecb00|leader=ဦး[[ကိုကိုကြီး]]|founded={{start date and age|2023|12|29}}}}{{Distinguish|ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ}}
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီမှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် ပယ်ဖျက်ခံရသော အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (NUDP) သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/pp-party-and-nudp-02272023044822.html|title=ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ NUDP ပါတီပူးပေါင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=RFA Burmese}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===
ပြည်သူ့ပါတီက တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် ၁၁ ခုတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၂ ဦးဝင်ပြိုင်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt; သို့သော် အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ကိုယ်စားလှယ် ၁၄၄ ဦးသာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး လွှတ်တော် တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိပါ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/5001/|title=ဦးကိုကိုကြီးနှင့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်တို့၏ ပါတီများ လွှတ်တော်တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိ|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now|date=November 10, 2020}}&lt;/ref&gt; ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးမှာ တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ပါတီသတင်း ==

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>bkgkm5242qa1wyejvnzgs6ob2ia49ps</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879730</id>
      <parentid>879722</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:26:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <origin>879730</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8517" sha1="hcphwooz54xy2j0bvai6iaez7q3a4p4" xml:space="preserve">{{Short description|မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးပါတီ}}{{Infobox political party|headquarters=အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်း၊ [[ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်]]၊ [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]|party name=ပြည်သူ့ပါတီ|bgcolor=#fecb00|colorcode=#fecb00|leader=ဦး[[ကိုကိုကြီး]]|founded={{start date and age|2023|12|29}}}}{{Distinguish|ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ}}
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]မှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်]]သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် ပယ်ဖျက်ခံရသော အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (NUDP) သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/pp-party-and-nudp-02272023044822.html|title=ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ NUDP ပါတီပူးပေါင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=RFA Burmese}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==

* ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)
* တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===
ပြည်သူ့ပါတီက တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် ၁၁ ခုတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၂ ဦးဝင်ပြိုင်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt; သို့သော် အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ကိုယ်စားလှယ် ၁၄၄ ဦးသာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး လွှတ်တော် တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိပါ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/5001/|title=ဦးကိုကိုကြီးနှင့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်တို့၏ ပါတီများ လွှတ်တော်တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိ|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now|date=November 10, 2020}}&lt;/ref&gt; ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးမှာ တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ပါတီသတင်း ==

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>hcphwooz54xy2j0bvai6iaez7q3a4p4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879731</id>
      <parentid>879730</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T15:28:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပါတီဌာနချုပ် */</comment>
      <origin>879731</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8443" sha1="qjnu6m7cswoe7xxm118eg5ztqfb86nw" xml:space="preserve">{{Short description|မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးပါတီ}}{{Infobox political party|headquarters=အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်း၊ [[ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်]]၊ [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]|party name=ပြည်သူ့ပါတီ|bgcolor=#fecb00|colorcode=#fecb00|leader=ဦး[[ကိုကိုကြီး]]|founded={{start date and age|2023|12|29}}}}{{Distinguish|ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ}}
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]မှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်]]သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် ပယ်ဖျက်ခံရသော အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (NUDP) သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/pp-party-and-nudp-02272023044822.html|title=ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ NUDP ပါတီပူးပေါင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=RFA Burmese}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂) တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားသည်။

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===
ပြည်သူ့ပါတီက တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် ၁၁ ခုတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၂ ဦးဝင်ပြိုင်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt; သို့သော် အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ကိုယ်စားလှယ် ၁၄၄ ဦးသာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး လွှတ်တော် တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိပါ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/5001/|title=ဦးကိုကိုကြီးနှင့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်တို့၏ ပါတီများ လွှတ်တော်တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိ|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now|date=November 10, 2020}}&lt;/ref&gt; ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးမှာ တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ပါတီသတင်း ==

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>qjnu6m7cswoe7xxm118eg5ztqfb86nw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879742</id>
      <parentid>879731</parentid>
      <timestamp>2025-06-30T16:13:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ninjastrikers</username>
        <id>22896</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[:en:User:Qwertyytrewqqwerty/DisamAssist|DisamAssist]] ကို အသုံးပြု၍ [[ကိုကိုကြီး]] သို့  သံတူကြောင်းကွဲလင့်ခ်ကို ပြင်ဆင်နေသည်။ ([[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)]] သို့ လင့်ခ်ပြောင်းလဲပြီးပြီ)</comment>
      <origin>879742</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8519" sha1="9br3z0cn1gwrwddmjd4tnzyipwqldvx" xml:space="preserve">{{Short description|မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးပါတီ}}{{Infobox political party|headquarters=အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်း၊ [[ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်]]၊ [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]|party name=ပြည်သူ့ပါတီ|bgcolor=#fecb00|colorcode=#fecb00|leader=ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]|founded={{start date and age|2023|12|29}}}}{{Distinguish|ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ}}
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]မှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်]]သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် ပယ်ဖျက်ခံရသော အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (NUDP) သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/pp-party-and-nudp-02272023044822.html|title=ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ NUDP ပါတီပူးပေါင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=RFA Burmese}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂) တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားသည်။

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===
ပြည်သူ့ပါတီက တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် ၁၁ ခုတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၂ ဦးဝင်ပြိုင်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt; သို့သော် အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ကိုယ်စားလှယ် ၁၄၄ ဦးသာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး လွှတ်တော် တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိပါ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/5001/|title=ဦးကိုကိုကြီးနှင့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်တို့၏ ပါတီများ လွှတ်တော်တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိ|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now|date=November 10, 2020}}&lt;/ref&gt; ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးမှာ တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ပါတီသတင်း ==

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>9br3z0cn1gwrwddmjd4tnzyipwqldvx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879768</id>
      <parentid>879742</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T03:02:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Salai Rungtoi</username>
        <id>22844</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပါတီပူးပေါင်းခြင်း */</comment>
      <origin>879768</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8546" sha1="8vhuxx8ywp5lopracnlq7szbzedriaw" xml:space="preserve">{{Short description|မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးပါတီ}}{{Infobox political party|headquarters=အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂)၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်း၊ [[ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်]]၊ [[ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး]]|party name=ပြည်သူ့ပါတီ|bgcolor=#fecb00|colorcode=#fecb00|leader=ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]|founded={{start date and age|2023|12|29}}}}{{Distinguish|ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ}}
'''ပြည်သူ့ပါတီ''' (အင်္ဂလိပ်: People's Party) သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ [[မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပါတီများ စာရင်း|နိုင်ငံရေးပါတီ]]တစ်ခု ဖြစ်သည်။ [[ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်း]] ကျောင်းသားမျိုးဆက်ဖြစ်သော ဦး[[ကိုကိုကြီး (နိုင်ငံရေးသမား)|ကိုကိုကြီး]]က ဦးဆောင်သည့် ပါတီ ဖြစ်သည်။

== ပါတီမှတ်ပုံတင်ခြင်း ==

=== ၂၀၁၈ ===
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဦးကိုကိုကြီးသည် ရှစ်လေးလုံးပြည်သူ့ပါတီအမည်ဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရန် ပြန်လည်လျှောက်ထားခဲ့သည်။ သို့သော် ပါတီအမည် ကန့်ကွက်ခံရမှုကြောင့် ရှစ်လကျော်အကြာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ (၂၃) ရက်နေ့တွင်မှ ပါတီမှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။​&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burma.irrawaddy.com/news/short-news/2018/08/24/167741.html|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရပြီ|accessdate=2025-6-30|publisher=The Irrawaddy}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://burmese.voanews.com/a/the-people-party-ko-ko-gyi-/4542387.html|title=၈ လေးလုံးတဖြစ်လဲ ပြည်သူ့ပါတီ မှတ်ပုံတင်ပြီး|accessdate=2025-6-30|publisher=VOA Burmese|date=၂၄ ဩဂုတ်၊ ၂၀၁၈}}&lt;/ref&gt;

=== ၂၀၂၃ ===
[[နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ]]မှ အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော [[ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်|ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်]]သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား အသစ်ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေအရ ပြန်လည်မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ (၂၉) ရက်နေ့၌ ပြည်သူ့ပါတီကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေအရ ကြေညာချက်အမှတ် (၅၄/၂၀၂၃) ဖြင့် ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်အမှတ်မှာ (၄၇) ဖြစ်သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://news-eleven.com/article/286309|title=ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party)  ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု|accessdate=2025-6-30|publisher=Eleven Media}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.moi.gov.mm/news/49778|title=ပြည်သူ့ပါတီ (People’s Party) ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြုခြင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=Ministry of Information}}&lt;/ref&gt; ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

== ပါတီပူးပေါင်းခြင်း ==
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးစိန်ဝင်း ဦးဆောင်သည့် ပယ်ဖျက်ခံရသော အမျိုးသားညီညွတ်သောဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (NUDP) သည် ဦးကိုကိုကြီး ဦးဆောင်သော ပြည်သူ့ပါ တီနှင့်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/burmese/news/pp-party-and-nudp-02272023044822.html|title=ဦးကိုကိုကြီးရဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ NUDP ပါတီပူးပေါင်း|accessdate=2025-6-30|publisher=RFA Burmese}}&lt;/ref&gt;

== ပါတီဌာနချုပ် ==
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်၊ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမ၊ မဟာဗန္ဓုလအိမ်ရာ၊ အမှတ် (၆၂)၊ တိုက် (ဒီ)၊ (၉) လွှာ၊ အခန်း (၉၀၂) တွင် ပါတီရုံးချုပ်ဖွင့်လှစ်ထားသည်။&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

== ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ပြိုင်မှု ==

=== ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ===
ပြည်သူ့ပါတီက တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် ၁၁ ခုတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၂ ဦးဝင်ပြိုင်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/4198/|title=ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရန် ဦးကိုကိုကြီး၏ ပြည်သူ့ပါတီက ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၅၀ ကျော်ရွေးချယ်|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now}}&lt;/ref&gt; သို့သော် အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ကိုယ်စားလှယ် ၁၄၄ ဦးသာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး လွှတ်တော် တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိပါ။ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://myanmar-now.org/mm/news/5001/|title=ဦးကိုကိုကြီးနှင့် ဒေါ်သက်သက်ခိုင်တို့၏ ပါတီများ လွှတ်တော်တစ်နေရာမှ အနိုင်ရမှုမရှိ|accessdate=2025-6-30|publisher=Myanmar Now|date=November 10, 2020}}&lt;/ref&gt; ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးမှာ တောင်ဥက္ကလာပမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်ကိုယ်စားပြု ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။​&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

=== ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲ ===

== ပါတီသတင်း ==

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}
[[ကဏ္ဍ:မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးပါတီများ]]</text>
      <sha1>8vhuxx8ywp5lopracnlq7szbzedriaw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>လက်တို့</title>
    <ns>0</ns>
    <id>271693</id>
    <redirect title="လက်တို့စ်" />
    <revision>
      <id>879716</id>
      <timestamp>2025-06-30T14:18:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kaday Han Thaw</username>
        <id>122086</id>
      </contributor>
      <comment>[[လက်တို့]] စာမျက်နှာကို [[လက်တို့စ်]] သို့ Kaday Han Thawက ရွှေ့ခဲ့သည်</comment>
      <origin>879716</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41" sha1="k54bin7qb3v193ykpc5tdo68k9jp83w" xml:space="preserve">#REDIRECT [[လက်တို့စ်]]</text>
      <sha1>k54bin7qb3v193ykpc5tdo68k9jp83w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Potozstudy</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271694</id>
    <revision>
      <id>879717</id>
      <timestamp>2025-06-30T14:33:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879717</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8531" sha1="06sril40tvjvjz8vup2ni8hr5esjns4" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Potozstudy ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၄:၃၃၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>06sril40tvjvjz8vup2ni8hr5esjns4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Myo Paing Htet</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271695</id>
    <revision>
      <id>879718</id>
      <timestamp>2025-06-30T14:33:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879718</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8535" sha1="rtajf3sdz6799puj3jwn4odcf1y0cio" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Myo Paing Htet ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၄:၃၃၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>rtajf3sdz6799puj3jwn4odcf1y0cio</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:J. Kassio</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271696</id>
    <revision>
      <id>879734</id>
      <timestamp>2025-06-30T15:33:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879734</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8530" sha1="tpe8xx8owkb2rb87sr31ikx8gb584n4" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် J. Kassio ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၅:၃၃၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>tpe8xx8owkb2rb87sr31ikx8gb584n4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:KoKoLay116137</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271697</id>
    <revision>
      <id>879735</id>
      <timestamp>2025-06-30T15:33:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879735</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8534" sha1="qi4e2qlwddz2bwoj27n24nbuiuh6k9d" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် KoKoLay116137 ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၅:၃၃၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>qi4e2qlwddz2bwoj27n24nbuiuh6k9d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:JuniorifssSk8</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271698</id>
    <revision>
      <id>879743</id>
      <timestamp>2025-06-30T16:33:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879743</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8534" sha1="jx9zypwxkysebttfjbvyf31tmo1nz6b" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် JuniorifssSk8 ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၆:၃၃၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>jx9zypwxkysebttfjbvyf31tmo1nz6b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:VRICKk</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271699</id>
    <revision>
      <id>879744</id>
      <timestamp>2025-06-30T16:34:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879744</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8527" sha1="n9vtchlmvzth47ymqseoo8me19zn85t" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် VRICKk ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၆:၃၄၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>n9vtchlmvzth47ymqseoo8me19zn85t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Ashinvisddha</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271700</id>
    <revision>
      <id>879745</id>
      <timestamp>2025-06-30T16:34:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879745</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8533" sha1="o37dz4ymbcx9vdcal840zejlkm9cvpu" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Ashinvisddha ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၆:၃၄၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>o37dz4ymbcx9vdcal840zejlkm9cvpu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ဘဒ္ဒန္တ ဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>271701</id>
    <revision>
      <id>879746</id>
      <timestamp>2025-06-30T17:06:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Maharpyinnyar</username>
        <id>132279</id>
      </contributor>
      <comment>ယခင်က ဖျက်ထားသော စာမျက်နှာတစ်ခုကို ကိုးကားများဖြင့် ပြန်လည်ဖန်တီးသည်။</comment>
      <origin>879746</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7392" sha1="gsruwkjvm8z1632kivcckfiznj8r8ef" xml:space="preserve">{{Infobox religious biography
| name               = ဘဒ္ဒန္တဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ
| image              = 
| caption            = 
| dharma_names       = ဝေဒေဟသာမိ
| birth_name         = စောရင်အေး
| birth_date         = {{Birth date|1942|10|25|df=y}}
| birth_place        = ကော့ဝန်းရွာ၊ [[လှိုင်းဘွဲမြို့နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| death_date         = 
| nationality        = မြန်မာ
| religion           = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
| school             = 
| title              = ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်းဆရာတော်
| education          = 
| ordination         = ၁၉၅၁ (သာမဏေ)&lt;br&gt;၁၉၆၁ (ရဟန်း)
| temple             = [[ကမော့ကချူးကျောင်း]]
| teacher            = ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရ
| students           = 
}}

'''ဘဒ္ဒန္တဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ''' (၁၉၄၂-လက်ရှိ) သည် ကရင်ပြည်နယ်၊ လှိုင်းဘွဲမြို့နယ်မှ ထင်ရှားသော ပညာတော်သင်ရဟန်းတစ်ပါးဖြစ်ပြီး '''ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်းဆရာတော်''' အဖြစ် ကျော်ကြားသည်။&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://mahar.asia/?p=4400/|title=ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်းဆရာတော် – ဘဒ္ဒန္တ – ဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ၏ထေရုပ္ပတ္တိ – အကျဉ်းချုပ်|publisher=မဟာပညာ|date=August 22, 2010|accessdate=|language=}}&lt;/ref&gt; 

==ငယ်ဘဝ==
ဆရာတော်ကို ၁၉၄၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက် (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၀၄ ခု တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်ကျော် ၃ ရက်) တွင် [[လှိုင်းဘွဲမြို့နယ်]]၊ [[ကော့ဝန်းရွာ]]၌ ဦးမောင်ကောက် (ခေါ်) ဦးစိန်နှင့် ဒေါ်မြသင်းတို့မှ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မွေးချင်း ၄ ဦးအနက် အကြီးဆုံးသားဖြစ်ပြီး ငယ်နာမည်မှာ '''စောရင်အေး''' ဖြစ်သည်။

==ရဟန်းဘဝ==
===သာမဏေဘဝ===
၁၉၅၁ ခုနှစ် (အသက် ၉ နှစ်) တွင် ကော့ဝန်းကျောင်းဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ ရှင်သာမဏေအဖြစ် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဘွဲ့တော်မှာ '''ရှင်ဝေဒေဟသာမိ''' ဖြစ်သည်။

===ရဟန်းဘဝ===
၁၉၆၁ ခုနှစ် မေလ ၄ ရက် (၁၃၂၃ ခု ကဆုန်လဆန်း ၄ ရက်) တွင် ကော့ဝန်းကျောင်းခဏ္ဍသိမ်၌ ကော့ဝန်းကျောင်းဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

==ပညာရေး==
ဆရာတော်သည် အောက်ပါဆရာတော်ကြီးများထံတွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့သည်:
* မော်လမြိုင်မြို့ ဓမ္မာရာမစာသင်တိုက် - ဆရာတော်ဘဒ္ဒန္တမုနိန္ဒ
* ရန်ကုန်မြို့ ဒေဝသာဂရသိမ်ကုန်း ဓမ္မိကာရုံပါဠိတက္ကသိုလ်
* မန္တလေးမြို့ တောင်ပြင်ရွှေရေးဆောင်တိုက် - ဆရာတော်ဦးပဏ္ဍဝ
* မန္တလေးမြို့ ထီးလင်းတိုက် - ဆရာတော်ဘဒ္ဒန္တဝဇိရဗုဒ္ဓိ

==ဘွဲ့တံဆိပ်များ==
* သာသနဓဇဓမ္မာစရိယ
* ဝိနယပါရဂူ (ဘီအေ)
* ဒီဃဘာဏက

==သာသနာ့တာဝန်များ==
၁၉၆၅ ခုနှစ်မှစတင်၍ အောက်ပါတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်:
* မော်လမြိုင်မြို့ ဈေးချိုရပ်တော်ကူးကျောင်းတွင် စာချဆရာ
* ကော့ဝန်းကျောင်းတွင် ပရိယတ္တိစာပေပို့ချ
* ရန်ကုန်မြို့ ခြောက်ထပ်ကြီးဘုရားကြီးတိုက်တွင် စာချဆရာ

==စာပေလက်ရာများ==
ဆရာတော်သည် ပါဠိ၊ အဌကထာ၊ ဋီကာကျမ်းများကို အခြေခံ၍ အောက်ပါစာပေများကို ရေးသားပြုစုခဲ့သည်:
* ဝိနယပါရဂူလမ်းညွှန်
* ဒီဃဘာဏကကျမ်း
* သာသနဓဇဓမ္မာစရိယဖြေရှင်းချက်

==ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့များ==
ဆရာတော်သည် ရန်ကုန်မြို့ ခြောက်ထပ်ကြီးဘုရားကြီးတိုက်မှ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် ဂုဏ်ပြုခံယူခဲ့ရပြီး ကရင်ပြည်နယ်သူပြည်နယ်သားများက &quot;ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်းဆရာတော်&quot; အဖြစ် ဂုဏ်ပြုခြင်းခံရသည်။ &lt;ref&gt;{{cite news|url=https://mahar.asia/?p=4610/|title=ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်း ဆရာတော်ဘုရားကြီးကိုယ်တိုင် ဦးစီးကြီးမှူးကျင်းပခဲ့သော ခြောက်ထပ်ကြီး(ရန်ကုန်) ကရင့်ရိုးရာ လက်ချီပွဲ မြင်ကွင်းတချို့ (၂၀၁၀)|publisher=မဟာပညာ|date=August 22, 2010|accessdate=|language=}}&lt;/ref&gt; 

==ကိုးကား==
{{Reflist}}

{{DEFAULTSORT:ဝေဒေဟသာမိ၊ ဘဒ္ဒန္တ}}
[[Category:၁၉၄၂ မွေးဖွားသူများ]]
[[Category:မြန်မာ ဗုဒ္ဓဘာသာ ရဟန်းတော်များ]]
[[Category:ကရင်ပြည်နယ်မှ ပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[Category:ပညာတော်သင်ရဟန်းများ]]</text>
      <sha1>gsruwkjvm8z1632kivcckfiznj8r8ef</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>879786</id>
      <parentid>879746</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T08:02:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ninjastrikers</username>
        <id>22896</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>clearly [[WP:A7]], single source and fails [[WP:GNG]]</comment>
      <origin>879786</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7406" sha1="32j53aod68hnorj7diie9p2yzscmhr2" xml:space="preserve">{{Db-person}}
{{Infobox religious biography
| name               = ဘဒ္ဒန္တဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ
| image              = 
| caption            = 
| dharma_names       = ဝေဒေဟသာမိ
| birth_name         = စောရင်အေး
| birth_date         = {{Birth date|1942|10|25|df=y}}
| birth_place        = ကော့ဝန်းရွာ၊ [[လှိုင်းဘွဲမြို့နယ်]]၊ [[ကရင်ပြည်နယ်]]၊ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]
| death_date         = 
| nationality        = မြန်မာ
| religion           = [[ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ]]
| school             = 
| title              = ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်းဆရာတော်
| education          = 
| ordination         = ၁၉၅၁ (သာမဏေ)&lt;br&gt;၁၉၆၁ (ရဟန်း)
| temple             = [[ကမော့ကချူးကျောင်း]]
| teacher            = ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရ
| students           = 
}}

'''ဘဒ္ဒန္တဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ''' (၁၉၄၂-လက်ရှိ) သည် ကရင်ပြည်နယ်၊ လှိုင်းဘွဲမြို့နယ်မှ ထင်ရှားသော ပညာတော်သင်ရဟန်းတစ်ပါးဖြစ်ပြီး '''ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်းဆရာတော်''' အဖြစ် ကျော်ကြားသည်။&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://mahar.asia/?p=4400/|title=ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်းဆရာတော် – ဘဒ္ဒန္တ – ဝေဒေဟသာမိဘိဝံသ၏ထေရုပ္ပတ္တိ – အကျဉ်းချုပ်|publisher=မဟာပညာ|date=August 22, 2010|accessdate=|language=}}&lt;/ref&gt; 

==ငယ်ဘဝ==
ဆရာတော်ကို ၁၉၄၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက် (မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၀၄ ခု တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်ကျော် ၃ ရက်) တွင် [[လှိုင်းဘွဲမြို့နယ်]]၊ [[ကော့ဝန်းရွာ]]၌ ဦးမောင်ကောက် (ခေါ်) ဦးစိန်နှင့် ဒေါ်မြသင်းတို့မှ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မွေးချင်း ၄ ဦးအနက် အကြီးဆုံးသားဖြစ်ပြီး ငယ်နာမည်မှာ '''စောရင်အေး''' ဖြစ်သည်။

==ရဟန်းဘဝ==
===သာမဏေဘဝ===
၁၉၅၁ ခုနှစ် (အသက် ၉ နှစ်) တွင် ကော့ဝန်းကျောင်းဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ ရှင်သာမဏေအဖြစ် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဘွဲ့တော်မှာ '''ရှင်ဝေဒေဟသာမိ''' ဖြစ်သည်။

===ရဟန်းဘဝ===
၁၉၆၁ ခုနှစ် မေလ ၄ ရက် (၁၃၂၃ ခု ကဆုန်လဆန်း ၄ ရက်) တွင် ကော့ဝန်းကျောင်းခဏ္ဍသိမ်၌ ကော့ဝန်းကျောင်းဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တဝိသုဒ္ဓါစာရကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

==ပညာရေး==
ဆရာတော်သည် အောက်ပါဆရာတော်ကြီးများထံတွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့သည်:
* မော်လမြိုင်မြို့ ဓမ္မာရာမစာသင်တိုက် - ဆရာတော်ဘဒ္ဒန္တမုနိန္ဒ
* ရန်ကုန်မြို့ ဒေဝသာဂရသိမ်ကုန်း ဓမ္မိကာရုံပါဠိတက္ကသိုလ်
* မန္တလေးမြို့ တောင်ပြင်ရွှေရေးဆောင်တိုက် - ဆရာတော်ဦးပဏ္ဍဝ
* မန္တလေးမြို့ ထီးလင်းတိုက် - ဆရာတော်ဘဒ္ဒန္တဝဇိရဗုဒ္ဓိ

==ဘွဲ့တံဆိပ်များ==
* သာသနဓဇဓမ္မာစရိယ
* ဝိနယပါရဂူ (ဘီအေ)
* ဒီဃဘာဏက

==သာသနာ့တာဝန်များ==
၁၉၆၅ ခုနှစ်မှစတင်၍ အောက်ပါတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်:
* မော်လမြိုင်မြို့ ဈေးချိုရပ်တော်ကူးကျောင်းတွင် စာချဆရာ
* ကော့ဝန်းကျောင်းတွင် ပရိယတ္တိစာပေပို့ချ
* ရန်ကုန်မြို့ ခြောက်ထပ်ကြီးဘုရားကြီးတိုက်တွင် စာချဆရာ

==စာပေလက်ရာများ==
ဆရာတော်သည် ပါဠိ၊ အဌကထာ၊ ဋီကာကျမ်းများကို အခြေခံ၍ အောက်ပါစာပေများကို ရေးသားပြုစုခဲ့သည်:
* ဝိနယပါရဂူလမ်းညွှန်
* ဒီဃဘာဏကကျမ်း
* သာသနဓဇဓမ္မာစရိယဖြေရှင်းချက်

==ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့များ==
ဆရာတော်သည် ရန်ကုန်မြို့ ခြောက်ထပ်ကြီးဘုရားကြီးတိုက်မှ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် ဂုဏ်ပြုခံယူခဲ့ရပြီး ကရင်ပြည်နယ်သူပြည်နယ်သားများက &quot;ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်းဆရာတော်&quot; အဖြစ် ဂုဏ်ပြုခြင်းခံရသည်။ &lt;ref&gt;{{cite news|url=https://mahar.asia/?p=4610/|title=ပြည်နယ်ကျက်သရေကျောင်း ဆရာတော်ဘုရားကြီးကိုယ်တိုင် ဦးစီးကြီးမှူးကျင်းပခဲ့သော ခြောက်ထပ်ကြီး(ရန်ကုန်) ကရင့်ရိုးရာ လက်ချီပွဲ မြင်ကွင်းတချို့ (၂၀၁၀)|publisher=မဟာပညာ|date=August 22, 2010|accessdate=|language=}}&lt;/ref&gt; 

==ကိုးကား==
{{Reflist}}

{{DEFAULTSORT:ဝေဒေဟသာမိ၊ ဘဒ္ဒန္တ}}
[[Category:၁၉၄၂ မွေးဖွားသူများ]]
[[Category:မြန်မာ ဗုဒ္ဓဘာသာ ရဟန်းတော်များ]]
[[Category:ကရင်ပြည်နယ်မှ ပုဂ္ဂိုလ်များ]]
[[Category:ပညာတော်သင်ရဟန်းများ]]</text>
      <sha1>32j53aod68hnorj7diie9p2yzscmhr2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Rofikbinkorim.sm</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271702</id>
    <revision>
      <id>879748</id>
      <timestamp>2025-06-30T18:34:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879748</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8537" sha1="ajicozckkn4t8f268kiwx3rcqcthkm7" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Rofikbinkorim.sm ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၈:၃၄၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>ajicozckkn4t8f268kiwx3rcqcthkm7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Ozx5678</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271703</id>
    <revision>
      <id>879752</id>
      <timestamp>2025-06-30T19:34:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879752</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8528" sha1="6kggc5tap5zepvb1urn5cop963nugux" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Ozx5678 ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၉:၃၄၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>6kggc5tap5zepvb1urn5cop963nugux</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Dwarfroe</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271704</id>
    <revision>
      <id>879758</id>
      <timestamp>2025-06-30T22:40:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879758</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8529" sha1="et17f2thaaqyh5ema2ra13h0bhnjsjh" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Dwarfroe ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၂၂:၄၀၊ ၃၀ ဇွန် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>et17f2thaaqyh5ema2ra13h0bhnjsjh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:LNTG</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271705</id>
    <revision>
      <id>879763</id>
      <timestamp>2025-07-01T01:41:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879763</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8531" sha1="jkszsog0qrulhc2mrds6ll7f01rfsk4" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် LNTG ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၁:၄၁၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>jkszsog0qrulhc2mrds6ll7f01rfsk4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Carryreen</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271706</id>
    <revision>
      <id>879770</id>
      <timestamp>2025-07-01T03:41:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879770</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8536" sha1="o37jrougpsczfwscdtucjivsmpbzf7q" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Carryreen ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၃:၄၁၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>o37jrougpsczfwscdtucjivsmpbzf7q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Mayzinko**123</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271707</id>
    <revision>
      <id>879771</id>
      <timestamp>2025-07-01T04:41:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879771</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8540" sha1="22hrjzik1tld1zp907zlsalamt9gsfl" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Mayzinko**123 ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၄:၄၁၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>22hrjzik1tld1zp907zlsalamt9gsfl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:บอล007</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271708</id>
    <revision>
      <id>879772</id>
      <timestamp>2025-07-01T04:42:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879772</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8539" sha1="t4nu15l2rs5jdfyfh9ksh0fjjscw7bl" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် บอล007 ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၄:၄၂၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>t4nu15l2rs5jdfyfh9ksh0fjjscw7bl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Ukiom</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271709</id>
    <revision>
      <id>879777</id>
      <timestamp>2025-07-01T05:42:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879777</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8532" sha1="672n3605a60220mdap4w7ndlicg2wde" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Ukiom ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၅:၄၂၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>672n3605a60220mdap4w7ndlicg2wde</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Zwae</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271710</id>
    <revision>
      <id>879779</id>
      <timestamp>2025-07-01T06:42:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879779</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8531" sha1="bqw1svu888xbxl2njazo72pazb2r2yp" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Zwae ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၆:၄၂၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>bqw1svu888xbxl2njazo72pazb2r2yp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Jikyawt</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271711</id>
    <revision>
      <id>879789</id>
      <timestamp>2025-07-01T08:43:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879789</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8534" sha1="jjx21l49uq675o07prdkmqnias9e5xv" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Jikyawt ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၈:၄၃၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>jjx21l49uq675o07prdkmqnias9e5xv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:လှမင်းသူ</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271712</id>
    <revision>
      <id>879790</id>
      <timestamp>2025-07-01T08:43:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879790</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8551" sha1="asp8bwl2iyrnusrzl4lzwzqw959kcth" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် လှမင်းသူ ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၈:၄၃၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>asp8bwl2iyrnusrzl4lzwzqw959kcth</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Dr-Andr888</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271713</id>
    <revision>
      <id>879791</id>
      <timestamp>2025-07-01T08:43:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879791</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8537" sha1="en0osxzjw36mbikskky31rynmonhggl" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Dr-Andr888 ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၈:၄၃၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>en0osxzjw36mbikskky31rynmonhggl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:PhyoWai Hzee</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271714</id>
    <revision>
      <id>879794</id>
      <timestamp>2025-07-01T09:43:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879794</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8539" sha1="dlrpeumvro0cnsjh9p3d6h3qx7p6kq7" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် PhyoWai Hzee ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၀၉:၄၃၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>dlrpeumvro0cnsjh9p3d6h3qx7p6kq7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Geierstein41</title>
    <ns>3</ns>
    <id>271715</id>
    <revision>
      <id>879800</id>
      <timestamp>2025-07-01T10:43:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Welcome-Bot</username>
        <id>40494</id>
      </contributor>
      <comment>ကြိုဆိုပါသည်!</comment>
      <origin>879800</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8539" sha1="1beu3zl0zgm5jh7ex5ygzpnh172q94w" xml:space="preserve">== ဝီကီပီးဒီးယားမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုပါတယ် Geierstein41 ! ==

{| class=&quot;plainlinks&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;margin:0 0 1em; width:100%;&quot;
| style=&quot;width:45%; vertical-align:top; border:1px solid #fad67d; background-color:#faf6ed;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-colors-alacarte.svg|21px|link=|]] '''ပထမအဆင့် မိတ်ဆက်'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[Wikipedia:နိဒါန်း|ဝီကီပီးဒီးယား]]ရဲ့ '''[[Wikipedia:Five pillars|လမ်းစဉ်ငါးရပ်]]'''ကို ဦးစွာဖတ်ကြည့်ဖို့ အကြံပြုပါတယ်။ အကောင့်ကို မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ပြီးတဲ့နောက် '''[[အကူအညီ:မိတ်ဆက်|မိတ်ဆက်ခြင်း]]''' နှင့် '''[[WP:FAQ|မေးလေ့ရှိသော မေးခွန်းများ]]''' က သင့်ကို အများကြီး အကူအညီပေးပါလိမ့်မယ်။ သူတို့တွေက ဝီကီပီးဒီးယားမှာ တည်းဖြတ်နည်းနဲ့ ရေးသားဟန်တွေ၊ အခြား သိသင့်တာတွေကို ပြောပြပေးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဝီကီပီးဒီးယားမှာ ပါဝင်ဖို့ သင့်မှာ နည်းပညာဆိုင်ရာတွေ တတ်ကျွမ်းနေဖို့ မလိုပါဘူး။ ပါဝင်ဆောင်ရွက်တဲ့နေရာမှာ ''[[WP:BOLD|သတ္တိရှိပါ]]''။ ပြီးတော့ တခြားသူတွေအပေါ်မှာ ''ရိုးရိုးသားသား ပြုမူဆက်ဆံပါ''။ ဒီနေရာဟာ ''[[w:wiki|ဝီကီ]]'' ဖြစ်ပြီး အလွန့်အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #fad67d; background-color:#faecc8; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Help-browser.svg|21px|link=| ]] '''အကူအညီရယူခြင်း'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* အကူအညီလိုရင် ဝီကီပီးဒီးယား [[Wikipedia:လက်ဖက်ရည်ဆိုင်|လက်ဖက်ရည်ဆိုင်]]မှာ ဒါမှမဟုတ် [[ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်|Facebook]] ထဲက [http://www.facebook.com/groups/my.wikipedia မြန်မာဝီကီအဖွဲ့ရဲ့စာမျက်နှာ] မှာ ဝင်ရောက်မေးမြန်း ဆွေးနွေးနိုင်ပါတယ်။
* ဝီကီကို ဘယ်လိုစသုံးရမယ် ဆိုတာကိုတော့ [[Wikipedia:Cheatsheet|တည်းဖြတ်နည်း]] စာမျက်နှာမှာ ကြည့်ပါ။
* တည်းဖြတ်ခြင်းအကြောင်း နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ်လေ့လာချင်တယ် ဆိုရင်တော့ [[Wikipedia:ဆောင်းပါးများကို တည်းဖြတ်ခြင်း|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* မေးမြန်းစရာတွေ ရှိတယ်ဆိုရင် [[WP:Q|ဒီနေရာမှာ]] မေးမြန်းနိုင်ပါတယ်။ 
* သင့်အနေနဲ့ [[WP:Administrators|စီမံခန့်ခွဲသူ]]တစ်ဦးဦးကိုလည်း သူတို့ရဲ့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာကနေတဆင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
* ယူနီကုဒ်ဖောင့် သွင်းဖို့ အခက်အခဲရှိရင် [https://unicodetoday.org/fonts/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
* ဘာကီးဘုတ် သုံးရမလဲ မသိရင် [https://unicodetoday.org/keyboards/ ဒီမှာ] ကြည့်ပါ။
&lt;/div&gt;
| style=&quot;padding:0 0.5em;&quot; |
| style=&quot;width:55%; vertical-align:top; border:1px solid #abd5f5; background-color:#f1f5fc;&quot; |
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Gnome-applications-utilities.svg|21px|link=|]] '''မှတ်သားဖွယ်ရာများ'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
* စမ်းသပ်ကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် [[Wikipedia:Sandbox|ဒီစာမျက်နှာ]]ကို သုံးပြီး စာမျက်နှာတည်းဖြတ်မှုကို စမ်းသပ်နိုင်ပါတယ်။
* ဆောင်းပါးသစ်တစ်ပုဒ် စတင်ရေးသားချင်တယ်ဆိုရင် [[WP:YFA|သင်၏ ပထမဆုံးဆောင်းပါး]] စာမျက်နှာကို ဖတ်ကြည့်ပါ။
* ဆောင်းပါးသစ်အတွက် အမည်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိနေရင် [[Wikipedia:ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်များ|ဒီစာမျက်နှာကို]] ဖတ်ကြည့်ပါ။
* [[Help:ပုံတင်နည်းလမ်းညွှန်]] မှာ ပုံတင်နည်း၊ ထည့်သွင်းအသုံးပြုနည်းတွေ ရှင်းပြထားပါတယ်။
* [[Wikipedia:ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ|ပုံအသုံးပြုခြင်း မူဝါဒ]] က မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှာ ဘယ်လိုပုံတွေ တင်သင့် မတင်သင့်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
* ကျေးဇူးပြုပြီးတော့ ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာတွေမှာ &amp;#126;&amp;#126;&amp;#126;&amp;#126; ရိုက်ထည့်ပြီး သင့်အမည်ကို လက်မှတ်ထိုးပေးပါ။
* သင့်အကောင့်အတွက် [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|gadgets]] (custom features) ကိုလည်း အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
* [[wiktionary:my:Wiktionary:သတ်ပုံ|သတ်ပုံကျမ်း]]မှာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံသတ်ညွှန်းများ စစ်နိုင်ပါတယ်။
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #abd5f5; background-color:#d0e5f5; padding:0.2em 0.5em; font-size:110%;&quot;&gt;[[File:Tango Globe of Letters.svg|21px|link=| ]] '''Welcome!'''&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;padding:0.4em 1em 0.3em;&quot;&gt;
[[File:Nice Cup of Tea.jpg|200px|right|မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားမှ လှိုက်လှဲစွာ ကြိုဆိုပါတယ်။ မိတ်ဆွေ စိတ်ပါဝင်စားရာ ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်၍ ဆောင်းပါး ရေးသားနိုင်ပါတယ်။]] Welcome to '''Myanmar Wikipedia'''! I hope you enjoy improving and editing this [[ဝီကီပီးဒီးယား|Wikipedia]] project. These pages are especially useful for those who are literate in Burmese.  However, even experienced Wikipedians who don't know any Burmese have helped out with other things, such as updating images from Commons, so don't be afraid to improve the wiki any way you can!  Remember, someone else can always come later and fix any changes you make that are not perfect. Thank you.
&lt;/div&gt;
|}&lt;!-- Template:Welcome --&gt; --[[အသုံးပြုသူ:Welcome-Bot|Welcome-Bot]] ([[အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက်:Welcome-Bot|ဆွေးနွေး]])  ၁၀:၄၃၊ ၁ ဇူလိုင် ၂၀၂၅ (UTC)</text>
      <sha1>1beu3zl0zgm5jh7ex5ygzpnh172q94w</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>