ဝီကီရင်းမြစ် mywikisource https://my.wikisource.org/wiki/%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AC MediaWiki 1.45.0-wmf.5 first-letter မီဒီယာ အထူး ဆွေးနွေးချက် အသုံးပြုသူ အသုံးပြုသူ ဆွေးနွေးချက် ဝီကီရင်းမြစ် ဝီကီရင်းမြစ် ဆွေးနွေးချက် ဖိုင် ဖိုင် ဆွေးနွေးချက် မီဒီယာဝီကီ မီဒီယာဝီကီ ဆွေးနွေးချက် တမ်းပလိတ် တမ်းပလိတ် ဆွေးနွေးချက် အကူအညီ အကူအညီ ဆွေးနွေးချက် ကဏ္ဍ ကဏ္ဍ ဆွေးနွေးချက် မုခ်ဝ မုခ်ဝ ဆွေးနွေးချက် စာရေးသူ စာရေးသူ ဆွေးနွေးချက် ဘာသာပြန် ဘာသာပြန် ဆွေးနွေးချက် စာမျက်နှာ စာမျက်နှာ ဆွေးနွေးချက် အညွှန်း အညွှန်း ဆွေးနွေးချက် TimedText TimedText talk မော်ဂျူး မော်ဂျူး ဆွေးနွေးချက် မိုးကမ္မဝါစာတမ်း 0 2806 18893 18852 2025-06-15T14:47:16Z Tejinda 173 18893 wikitext text/x-wiki {{header | title = မိုးကမ္မဝါစာတမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <h3>မိုးကမ္မဝါ စာတမ်း</h3> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်]] | previous2 = | next = [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/လူတို့ဆောင်ရွက်ရန် စီမံချက်|လူတို့ဆောင်ရွက်ရန် စီမံချက်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/လူတို့ဆောင်ရွက်ရန် စီမံချက်|လူတို့ဆောင်ရွက်ရန် စီမံချက်]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/မိုးပရိတ်ရွတ်ရန် စီမံချက်|မိုးပရိတ်ရွတ်ရန် စီမံချက်]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/ငါးရံ့မင်း ပရိတ်တော်ကြီး|ငါးရံ့မင်း ပရိတ်တော်ကြီး]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/မိုးကမ္မဝါကြီး|မိုးကမ္မဝါကြီး]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/မိုးကမ္မဝါ ဖတ်ပွဲ အစီအစဉ်|မိုးကမ္မဝါ ဖတ်ပွဲ အစီအစဉ်]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/မိုးအမိန့်တော်ပြန်တမ်းကြီး|မိုးအမိန့်တော်ပြန်တမ်းကြီး]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/ပဗ္ဗာဇနိယ ကမ္မဝါစာ|ပဗ္ဗာဇနိယ ကမ္မဝါစာ]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/သတိပြုရန်|မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/သတိပြုရန်]] [[Category:ကမ္မဝါစာ]] [[Category:ကိုလိုနီခေတ်]] [[Category:မြန်မာဘာသာ]] q8tk6jjqvccpah833sgc9m18b3cl78a 18895 18893 2025-06-15T14:49:19Z Tejinda 173 18895 wikitext text/x-wiki {{header | title = မိုးကမ္မဝါစာတမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <h3>မိုးကမ္မဝါ စာတမ်း</h3> | previous = [[ဂေါဏသုရာဒီပနီ]] | previous2 = | next = [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/လူတို့ဆောင်ရွက်ရန် စီမံချက်|လူတို့ဆောင်ရွက်ရန် စီမံချက်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/လူတို့ဆောင်ရွက်ရန် စီမံချက်|လူတို့ဆောင်ရွက်ရန် စီမံချက်]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/မိုးပရိတ်ရွတ်ရန် စီမံချက်|မိုးပရိတ်ရွတ်ရန် စီမံချက်]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/ငါးရံ့မင်း ပရိတ်တော်ကြီး|ငါးရံ့မင်း ပရိတ်တော်ကြီး]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/မိုးကမ္မဝါကြီး|မိုးကမ္မဝါကြီး]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/မိုးကမ္မဝါ ဖတ်ပွဲ အစီအစဉ်|မိုးကမ္မဝါ ဖတ်ပွဲ အစီအစဉ်]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/မိုးအမိန့်တော်ပြန်တမ်းကြီး|မိုးအမိန့်တော်ပြန်တမ်းကြီး]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/ပဗ္ဗာဇနိယ ကမ္မဝါစာ|ပဗ္ဗာဇနိယ ကမ္မဝါစာ]] * [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/သတိပြုရန်|မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/သတိပြုရန်]] [[Category:ကမ္မဝါစာ]] [[Category:ကိုလိုနီခေတ်]] [[Category:မြန်မာဘာသာ]] 70au0ppp5i61vh80ful04cd662isrea ဝိနယသံခိပ် 0 3412 18891 10822 2025-06-15T14:45:07Z Tejinda 173 18891 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>မာတိကာ</b> | previous = | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ဝန္ဒနာပဏာမ|၁။ ဝန္ဒနာပဏာမ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} * [[ဝိနယသံခိပ်/ဝန္ဒနာပဏာမ|၁။ ဝန္ဒနာပဏာမ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သိက္ခာသုံးပါး။|၂။ သိက္ခာသုံးပါး။]] * [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿယလေးပါး|၃။ နိဿယလေးပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ|၄။ သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား|၅။ သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ်ခံနည်း|၆။ အကပ်ခံနည်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း|၇။ အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကာလိကလေးပါးအမြွက်|၈။ ကာလိကလေးပါးအမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယ အသားမျိုး|၉။ အကပ္ပိယ အသားမျိုး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး|၁၀။ အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်|၁၁။ ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်|၁၂။ ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်|၁၃။ ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အမှီလေးပါး|၁၄။ အမှီလေးပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ပါရာဇိကလေးပါး|၁၅။ ပါရာဇိကလေးပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ်|၁၆။ သံဃာဒိသိသ်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿဂ္ဂိယ|၁၇။ နိဿဂ္ဂိယ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သုဒ္ဓပါစိတ်|၁၈။ သုဒ္ဓပါစိတ်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သေခိယ|၁၉။ သေခိယ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သမုဋ္ဌာန်စသည်|၂၀။ သမုဋ္ဌာန်စသည်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အဓိကရုဏ်းလေးပါး|၂၁။ အဓိကရုဏ်းလေးပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သမထခုနစ်ပါး|၂၂။ သမထခုနစ်ပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အာပတ်ကုစားနည်းများ|၂၃။ အာပတ်ကုစားနည်းများ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း|၂၄။ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း|၂၅။ ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း|၂၆။ သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပသမ္ဗဒကံ|၂၇။ ဥပသမ္ဗဒကံ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ|၂၈။ နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်|၂၉။ ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သိမာဝိနိစ္ဆယ|၃၀။ သိမာဝိနိစ္ဆယ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာ|၃၁။ ဥပုသ် ပဝါရဏာ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ|၃၂။ ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဝါဆိုခန်း|၃၃။ ဝါဆိုခန်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကထိန်ခန်း|၃၄။ ကထိန်ခန်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာ|နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာ]] {{PD-old}} [[Category:မြန်မာကဗျာများ]] [[Category:ကိုလိုနီခေတ်]] [[Category:မြန်မာဘာသာ]] [[Category:သံပေါက်]] bs2z9fow7ym0hc3tgba8p5ddreke1tj 18892 18891 2025-06-15T14:46:10Z Tejinda 173 18892 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>မာတိကာ</b> | previous = [[လယ်တီနိဗ္ဗာန်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ဝန္ဒနာပဏာမ|၁။ ဝန္ဒနာပဏာမ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} * [[ဝိနယသံခိပ်/ဝန္ဒနာပဏာမ|၁။ ဝန္ဒနာပဏာမ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သိက္ခာသုံးပါး။|၂။ သိက္ခာသုံးပါး။]] * [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿယလေးပါး|၃။ နိဿယလေးပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ|၄။ သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား|၅။ သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ်ခံနည်း|၆။ အကပ်ခံနည်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း|၇။ အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကာလိကလေးပါးအမြွက်|၈။ ကာလိကလေးပါးအမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယ အသားမျိုး|၉။ အကပ္ပိယ အသားမျိုး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး|၁၀။ အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်|၁၁။ ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်|၁၂။ ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်|၁၃။ ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အမှီလေးပါး|၁၄။ အမှီလေးပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ပါရာဇိကလေးပါး|၁၅။ ပါရာဇိကလေးပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ်|၁၆။ သံဃာဒိသိသ်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿဂ္ဂိယ|၁၇။ နိဿဂ္ဂိယ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သုဒ္ဓပါစိတ်|၁၈။ သုဒ္ဓပါစိတ်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သေခိယ|၁၉။ သေခိယ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သမုဋ္ဌာန်စသည်|၂၀။ သမုဋ္ဌာန်စသည်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အဓိကရုဏ်းလေးပါး|၂၁။ အဓိကရုဏ်းလေးပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သမထခုနစ်ပါး|၂၂။ သမထခုနစ်ပါး]] * [[ဝိနယသံခိပ်/အာပတ်ကုစားနည်းများ|၂၃။ အာပတ်ကုစားနည်းများ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း|၂၄။ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း|၂၅။ ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း|၂၆။ သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပသမ္ဗဒကံ|၂၇။ ဥပသမ္ဗဒကံ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ|၂၈။ နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်|၂၉။ ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်]] * [[ဝိနယသံခိပ်/သိမာဝိနိစ္ဆယ|၃၀။ သိမာဝိနိစ္ဆယ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာ|၃၁။ ဥပုသ် ပဝါရဏာ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ|၃၂။ ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ဝါဆိုခန်း|၃၃။ ဝါဆိုခန်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/ကထိန်ခန်း|၃၄။ ကထိန်ခန်း]] * [[ဝိနယသံခိပ်/နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာ|နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာ]] {{PD-old}} [[Category:မြန်မာကဗျာများ]] [[Category:ကိုလိုနီခေတ်]] [[Category:မြန်မာဘာသာ]] [[Category:သံပေါက်]] h1qxiw6dbk2hzbpufo1advyxmcrm58v ဝိနယသံခိပ်/ကထိန်ခန်း 0 3413 18857 10824 2025-06-15T14:36:03Z Tejinda 173 18857 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၃၄။ ကထိန်ခန်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ဝါဆိုခန်း|၃၃။ ဝါဆိုခန်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာ|နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p><b>ကထိန်ခင်းနည်း</b></p> <p style="text-align: left;">၅၃၇။ ထိုတိုက်ထဲ၌၊ ခိုင်မြဲစွာလှ၊ စီဝရ တွက်၊ ကြောင့်ကြစိုက်ထား၊ အနက်သွား၊ ခေါ်ငြား ကထိနာ။<br />၅၃၈။ မိုဃ်းနောက်ဆုံးလ၊ ကထိန်ကျ၊ ခင်းရ ထိုအခါ။<br />၅၃၉။ ဤတိုက်တွင်းမှာ၊ ဝါ ပဌမ၊ ကျွတ်သူမှ၊ ခင်းရပုဂ္ဂိုလ်မှာ။<br />၅၄၀။ ခံ ရွေး ပေး နှင်း၊ စွန့် ထိုးခြင်း၊ တင် ခင်း နုမောဒါ။</p> <p><b>ကထိန်သင်္ကန်းကပ်လှူပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">* ဣမံ စီဝရံ ကထိနတ္ထာယ သံဃဿ ဒမ္မိ။<br />* ဣမိနာ စီဝရန ကထိနံ အတ္ထရထ။</p> <p><b>ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု စွန့်ပုံ</b></p> <p>* ဣမံ စီဝရံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">ဒုကုဋ်ဖြစ်အံ့ ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ။<br />ဧကသီဖြစ်အံ့ ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ အဓိဋ္ဌာမိ။<br />သင်းပိုင်ဖြစ်အံ့ ဣမံ အန္တရဝါသကံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>ကထိန်ခင်းပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">ဒုကုဋ်ဖြစ်အံ့ ဣမာယ သံဃာဋိယာ ကထိနံ အတ္ထရာမိ။<br />ဧကသီဖြစ်အံ့ ဣမိနာ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ကထိနံ အတ္ထရာမိ။<br />သင်းပိုင်ဖြစ်အံ့ ဣမိနာ အန္တရဝါသကေန ကထိနံ အတ္ထရာမိ။</p> <p><b>အနုမောဒနာတောင်းပန်ရန်</b></p> <p style="text-align: left;">အတ္ထကံ အာဝုသော သံဃဿ ကထိနံ ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော အနုမောဒထ။ (သုံးကြိမ်ဆိုလေ)<br />မထေရ်ငယ်ဖြစ်မူ (အာဝုသော နေရာတွင် ဘန္တေ ဟုပြင်ဆို။)</p> <p><b>သံဃာမှအနုမောဒနာပြုရန်</b></p> <p>အတ္တတံ ဘန္တေ သံဃဿ ကထိနံ ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော၊ အနုမောဒါမ။ (သုံးကြိမ်ဆို)</p> <p>ကထိန်ခင်းနည်းပြီး၏၊</p> <p>-------------</p> <p><b>မာတိကာရှစ်ပါး</b></p> <p style="text-align: left;">၅၄၁။ ပုဗ္ဗကရဏံ၊ ပစ္စုဒ္ဓံ၊ ဓိဋ္ဌာန် အတ္ထာရ။<br />၅၄၂။ မာတိ ဗောဓံ၊ ဥဒ္ဓါရံ၊ နိသံ အင်ရှစ်ဝ။<br />၅၄၃။ လျှော် စီ ဖြတ် တဲ၊ ချုပ် ဆိုး နဲ၊ ထိုးမြဲ ခွန် ပုဗ္ဗ။<br />၅၄၄။ ပစ္စုဒ္ဓါရံ၊ အဓိဋ္ဌာန်၊ ခင်းပြန် အတ္ထာရ။<br />၅၄၅။ ဖဲသွား ပြီး ပြေ၊ ဆုံးဖြတ်ထွေ၊ ပျောက်လေ နှုတ်ပြီကြား။<br />၅၄၆။ အာသာပြတ်တုံ၊ ဆောင်းလကုန်၊ နှုတ်ကြုံ မာရှစ်ပါး။ မာတိကာရှစ်ပါးပြီး၏။<br />၅၄၇။ သင်္ကန်းနှင့်စပ်၊ ကျောင်းနှင့်စပ်၊ နှစ်ရပ် ဗောဓပြား။<br />၅၄၈။ အန္တရုဗ္ဘာ၊ သုဟုဗ္ဘာ၊ နှစ်ဖြာ နှုတ်ခြင်းပြား။<br />၅၄၉။ နိသင် ငါးမှာ၊ ရှေး၌သာ၊ သေချာ ပြပြီးငြား။<br />ကထိန်အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>-----------</p> [[Category:သံပေါက်]] fp7s6bx7vq9jsckd104245ipc59dmx5 ဝိနယသံခိပ်/ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက် 0 3414 18880 10826 2025-06-15T14:41:53Z Tejinda 173 18880 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၁။ ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး|၁၀။ အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်|၁၂။ ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၁၁၉။ ပင်စည် အမြစ်၊ အဆစ် ညွန့်ဖျား၊ အစေ့အား၊ ငါးပါး ဗီဇဂါမ်။<br />၁၂၀။ ဖျက်ဆီးတုံလတ်၊ သင့်ဒုက္ကဋ်၊ ငါးရပ်လွတ်ကြောင်းဖန်။<br />၁၂၁။ မီး, ဓါး, လက်သဲ၊ ကပ္ပိနဲ၊ နုဆဲ ပယ်နုတ်ခံ။<br />၁၂၂။ လူ သာမဏေ၊ ကပ္ပိစေ၊ လွတ်လေ မျိုးသန္တာန်။</p> <p style="text-align: left;">* ကပ္ပိစေလိုသောရဟန်းက ''<b>ကပ္ပိယံ ကရောဟိ</b>'' ဟုဆို။<br />* လူ သာမဏေက ''<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ'</b>' ဟုဆိုရမည်။</p> <p style="text-align: left;">၁၂၃။ မီးနှင့် တို့လင့်၊ ပူရှိန်သင့်၊ အခွင့် လျော်လောက်တန်။<br />၁၂၄။ ပြတ်ရာ ပေါက်ရာ၊ ထင်မှသာ၊ မြောက်ရာ ဓားလက်တံ။<br />၁၂၅။ တစ်ခုမိက၊ တောင်ရှိများစေ၊ ထိစပ်ပေ၊ မြောက်လေ ကပ္ပိယံ။<br />ကပ္ပိခြင်းငါးပါး အမြွက် ပြီး၏၊<br />ဆွမ်းဟူသော မှီရာ နိဿယ အမြွက်ပြီး၏၊</p> [[Category:သံပေါက်]] 93d6oorcpysmqi5m82r2egiq4pzqzfx ဝိနယသံခိပ်/ကာလိကလေးပါးအမြွက် 0 3415 18883 10828 2025-06-15T14:43:04Z Tejinda 173 18883 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၈။ ကာလိကလေးပါးအမြွက်</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း|၇။ အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယ အသားမျိုး|၉။ အကပ္ပိယ အသားမျိုး]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၉၂။ ယာဝ ယာမ၊ သတ္တာဟ၊ ယာဝ ဇီဝိကာ။<br />၉၃။ ကပ်ပြီးသည်မှ၊ ထိုလေးဝ၊ ကာလပိုင်းခြားရာ။<br />၉၄။ ထိုနေ့နံနက်၊ ယာမ်သုံးချက်၊ ရက်ခွန် သက်ဆုံးသာ။<br />၉၅။ အရပ်တိုင်းမှာ၊ အာဟာရကိစ္စ၊ စားရိုးကျ၊ ယာဝ ကာလိကာ။<br />၉၆။ ဘောဇဉ်ခဲဖွယ်၊ အသွယ်သွယ်၊ အကျယ်များလှစွာ။</p> <p><b>အဖျော်ရှစ်မျိုး</b></p> <p style="text-align: left;">၉၇။ သပြေ သရက်၊ မုဒြက်၊ ဖက်သက် သစ်မည်စည်။<br />၉၈။ ငှက်ပျောနှစ်မျိုး၊ ကြာစွယ်တိုး၊ ရှစ်မျိုးအဖျော်ရည်။</p> <p><b>သီးကြီးကိုးမျိုး</b></p> <p style="text-align: left;">၉၉။ ထန်း အုန်း နှစ်ကွဲ၊ ပိန္နဲနှစ်ပါး၊ သုံးသခွါး၊ နှစ်ပါးဗူး ဖရုံ။<br />၁၀၀။ သီးကြီးကိုးပါး၊ ပဲမျိုးများ၊ စပါး ခုနစ်မည်။<br />၁၀၁။ အလျော်စပါး၊ လေးမျိုးအား၊ ရှောင်ရှားအဖျော်ရည်။</p> <p><b>သတ္တာဟကာလိက</b></p> <p style="text-align: left;">၁၀၂။ ထော ဆီ ဆီ ပျား၊ တင်လဲအား၊ ငါးပါး သတ္တာဟ။<br />၁၀၃။ ကြံရည်၌မူ၊ ရေစင်ကူ၊ မာသူ အပ်သည်သာ။</p> <p><b>ယာဝဇီဝိတ</b></p> <p style="text-align: left;">၁၀၄။ အရပ်တိုင်းမှာ၊ အာဟာရကိစ္စ၊ မစားကြ၊ ယာဝ ဇီဝိတာ။<br />၁၀၅။ ဆီးဖြူ ရှိရှား၊ သဖန်းခါး၊ များ၏ အနန္တာ။<br />၁၀၆။ အကပ်နှင့်တကွ၊ သူ့ကာလ၊ လွန်ကသန္နိဓာ။<br />၁၀၇။ အတို အရှည်၊ ရောမိချေ၊ အရှေသူ့ဖက်ပါ။<br />ကာလိကလေးပါးအမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 9395r6j7mcgyuqh5f9cq7h11c1fzlfz ဝိနယသံခိပ်/ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက် 0 3416 18879 10830 2025-06-15T14:41:38Z Tejinda 173 18879 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၂။ ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်|၁၁။ ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်|၁၃။ ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၁၂၆။ ဂဟေပတိ၊ သမ္မုတိ၊ ဂေါနိဿဒိကာ။<br />၁၂၇။ ဥဿာဝနန္တိ၊ အမည်ရှိ၊ ကုဋိ လေးပါးဖြာ။<br />၁၂၈။ ရဟန်း ဥစ္စာ၊ နေဖို့ငှာ၊ လောက်ရာ သဟသေး။<br />၁၂၉။ ကပ္ပိယမှု၊ ညီစွာပြု၊ ကုဋိ အင်္ဂါလေး။<br />၁၃၀။ လူ့ သန္တက၊ ကပ္ပိယ ဟူ၊ ဆို၍ လှု၊ မှတ်ယူ ဂဟပတိ။<br />၁၃၁။ ချီကြွ မြွက်ကြား၊ ဆုံး ပြိုင် ငြား၊ နတ်သွားဥဿာမှာ။<br />၁၃၂။ ရဟန်းအပိုင်၊ ရှေးဦးတိုင်ကို၊ ပွေ့ကိုင်ချီချ၊ မြေအကျနှင့်၊ ကပ္ပိယစကား၊ ဆုံးပြိုင်ငြား၊ မှတ်သား ဥဿဝနန္တိကာ။<br />၁၃၃။ နွားတို့နေဘိ၊ အနက်ရှိ၊ ဂေါနီသာဒိကာ။<br />၁၃၄။ တိုက်တာအာရာမ်၊ ကျောင်းအာရာမ်၊ နှစ်တန်မရှိရာ။<br />၁၃၅။ အာရာမ ဝိဟာရ၊ နှစ်ပါးပြ၊ ရာမ လိုရင်းသာ။<br />၁၃၆။ လုံးလုံးမရှိ၊ အနည်းရှိ၊ တိုက်၏အာရာမ်မှာ။<br />၁၃၇။ သမုတ်တုံဘိ၊ သမ္မုတိ၊ ဥ တ္တိ ဒုတိယာ။<br />၁၃၈။ ပန်ကြားမှုလည်း၊ အပ်သတည်း၊ နှစ်နည်း အဆိုလာ။<br />၁၃၉။ အကပ္ပိယ၊ ဖြစ်နေက၊ မုချ သမုတ်ရာ။<br />၁၄၀။ ရှေးရှိတိုင် အုတ်၊ ကုန် ပယ် နုတ်၊ ငြိမ်းချုပ် သာသနာ။<br />၁၄၁။ လုံးစုံထက်ဝယ်၊ ကာရံချက်၊ ပျက်၏ဂေါနိသာ။<br />၁၄၂။ အမိုးအကုန်၊ ဖျက်ပယ်တုံ၊ ပျက်ကုန်ကြွင်းနှစ်မှာ။<br />၁၄၃။ အင်္ဂါမညီ၊ ကျောင်းကုဋီ၊ အကပ္ပီယ သာ။<br />၁၄၄။ အန္တောဝုတ္ထ အန္တောပက္က သာမံပက္က၊ ဤသုံးဝ၊ ယာဝ ယာမမှာ။<br />၁၄၅။ သိုမှီးသည်ကို၊ ဝုတ္တ ဆို၊ ကျို ချက် ပက္ကမှာ။<br />၁၄၆။ ကုဋီပျက်တွင်း၊ သိုမှီးခြင်း၊ အလျင်းမပြုရာ။<br />၁၄၇။ ထို၌ချက်အပ်၊ ယင်းနှစ်ရပ်၊ မအပ်လေသည်သာ။<br />၁၄၈။ ဘယ်၌မကိုင်၊ သင်းနှစ်ဆိုင်၊ ကိုယ်တိုင်မချက်ရာ။<br />၁၄၉။ ကျက်ပြီးကိုလျက်၊ တစ်ဖန်ချက်၊ သက်သက်အပ်သည်သာ။<br />၁၅၀။ ရှေ့ကာလီနှစ်၊ ရောပြန်လစ်၊ အပြစ် ရှိပြန်လာ။<br />၁၅၁။ သတ္တာ ဇီဝိ၊ ကိုယ်ချက်မိ၊ သုဒ္ဓိ အပ်သည်သာ။<br />၁၅၂။ အကပ္ပိယ၊ ကျောင်း ဖြစ်က၊ များလှ ပြစ်နာဆာ။<br />၁၅၃။ ဝိနည်းမတတ်၊ ကျောင်းထိုင်လတ်၊ အာပတ် မဆုံးရာ။</p> <p><b>ကျောင်းရေစက်ချတွင် ထည့်သွင်းရန်</b></p> <p>* ဣမံ ဝိဟာရံ ကပ္ပိယကုဋိံ ကာတုံ သံဃဿ ဒေမ၊ ကာယ ကာယပဋိဗဒ္ဓေဟိ ဖုသိတွာ ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္စထ။</p> <p>ဂဟေပတိ ကပ္ပိယ ကုဋိ-ဖြစ်ရန် ဤစာကို ထည့်သွင်းကာ ရေစက်ချကြပါကုန်။</p> <p>ကျောင်းဟူသော မှီရာနိဿယအမြွက် ပြီး၏၊</p> <p>---------------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 2dvvwvn50a2bwmdczg8twumrwms840e ဝိနယသံခိပ်/ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း 0 3417 18866 10832 2025-06-15T14:38:24Z Tejinda 173 18866 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၅။ ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း|၂၄။ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း|၂၆။ သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၃၆၀။ ဒေသနာဂါမ်၊ ကြွင်းငါးတန်၊ ကြားရန် အနည်းနည်း။<br />၃၆၁။ စွန့်ခြင်းရှေ့ရှိ၊ နိဿဂ္ဂိ၊ ကြားဘိ နောက်မှတည်း။<br />၃၆၂။ အခွဲ အဖြတ်၊ ရှေးရှိလတ်၊ အပ်ကျည် ပါစိတ် စသည်တည်း။<br />၃၆၃။ ပါဋိဒေသနိယာ၊ လေးမျိုးမှာ၊ ကြားရာ တစ်မျိုးတည်း။<br />၃၆၄။ အာယတိံ သံဝရ၊ ရှိမှထ၊ ဆိုကြ ဆရာနည်း။</p> <p><b>ဒေသနာကြားပုံ</b></p> <p style="text-align: left;"><b>ထေရ်ငယ်-</b>အဟံ ဘန္တေ သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အာရောစယာမိ။<br /><b>ထေရ်ကြီး</b> - သာဓု သာဓု သာဓု။<br /><b>ငယ် </b>- အဟံ ဘန္တေ သမ္ဗဟုလာ နာနာဝတ္ထုကာ သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ တာ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ။<br /><b>ကြီး </b>- ပဿသိ အာဝုသော တာ အာပတ္တိယော။<br /><b>ငယ် </b>-အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ။<br /><b>ကြီး -</b>အာယတိံ အာဝုသော သံဝရေယျာသိ။<br /><b>ငယ်</b>&nbsp;-သာဓု သုဋ္ဌု ဘန္တေ သံဝရိဿာမိ။<br /><b>ကြီး -</b>သာဓု သာဓု သာဓု၊ အဟံ အာဝုသော သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အာဝိကရောမိ။<br /><b>ငယ်-&nbsp;</b>သာဓု ဘန္တေ သာဓု သာဓု။<br /><b>ကြီး </b>- အဟံ အာဝုသော သမ္ဗဟုလာ နာနာဝတ္ထုမာ သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇိံ၊ တာ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ။<br /><b>ငယ် -</b>ပဿထ ဘန္တေ တာ အာပတ္တိယော။<br /><b>ကြီး -</b>အာမ အာဝုသော ပဿာမိ။<br /><b>ငယ်-&nbsp;</b>အာယတိံ ဘန္တေ သံဝရေယျာထ။<br /><b>ကြီး-&nbsp;</b>သာဓု သုဋ္ဌု အာဝုသော သံဝရိဿာမိ။<br /><b>ငယ် -</b>သာဓု ဘန္တေ သာဓု သာဓု။</p> <p><b>(ထေရ်ငယ် ထေရ်ကြီးတို့ အပြန်အလှန် ဒေသနာကြားပုံ။)</b></p> <p style="text-align: left;">၃၆၅။ စေ့ ဆော် သင့် မှု၊ ဖုံးလွှမ်းမှု၊ လေးခု အဂတိ။<br />၃၆၆။ လက္ခဏာ ညီ၊ အလဇ္ဇီ၊ ဖြစ်ပြီ ဟောချက်ရှိ။<br />၃၆၇။ ဆန္ဒာ ဘယာ၊ မျက်ဒေါသာ၊ မောဟာ လေးဂတိ။<br />ကြွင်းအာပတ် ငါးပါးကုစားနည်း ပြီး၏၊</p> <p>---------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 71pnpuxmm6g8yykdwv8fw33blev1h71 ဝိနယသံခိပ်/ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက် 0 3418 18878 10834 2025-06-15T14:41:24Z Tejinda 173 18878 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၃။ ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်|၁၂။ ကျောင်းဟူသောမှီရာ နိဿယအမြွက်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/အမှီလေးပါး|၁၄။ အမှီလေးပါး]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၁၅၄။ သတ္တာ ဇိဝ၊ ကာလိက၊ ဒွယ ဆေးပစ္စည်း။<br />၁၅၅။ အနာကြီးငယ်၊ ရောဂါသယ်၊ မှီတွယ် နိဿယည်း။<br />၁၅၆။ အတွင်းအပြင်၊ နှစ်မျိုးထင်၊ မျိုလျှင်အတွင်းတည်း။<br />၁၅၇။ အတွင်းဂရု၊ ပြင်လဟု၊ နှစ်ခု ခွဲဝေနည်း။<br />၁၅၈။ ပစ္စုပ် နာဂတ်၊ နာ နှစ်ရပ်၊ ရအပ် ပါသည်ချည်း။<br />၁၅၉။ အကြွင်းဆိုဖွယ်၊ အသွယ်သွယ်၊ ရှေးဝယ်ဆိုပြီးနည်း။<br />၁၆၀။ ဆေးကု ဆေးပေး၊ ဆေးနည်းပေး၊ ရွေးလေ အပ်မအပ်။<br />၁၆၁။ သီတင်းဖော်ငါး၊ နှစ်ပါး မိဘ၊ ကပ္ပိယ၊ မိဘလုပ်ကျွေးသူ။<br />၁၆၂။ ရှင် ရဟန်းလောင်း၊ ကျောင်းမှီ ကျောင်းကပ်၊ ဆဲ့တစ်ရပ်၊ ကုအပ်ပေးအပ်သူ။<br />၁၆၃။ ဆွေးမျိုးနွယ်စပ်၊ မကျန်းလတ်၊ ကုအပ် ပြောအပ်သူ။<br />၁၆၄။ ဆေးဝါးသူ့မှာ၊ မရှိရာ၊ ပေးပါခိုက်တန့်ဟူ။<br />၁၆၅။ ထိုမှာကြွင်းငြား၊ သူစိမ်းများ၊ သုံးပါးမအပ်ယူ။<br />၁၆၆။ ခွင့်မပြု၊ မလျော်ရာ၌၊ သဒ္ဓါလှူရေး၊ ပစ္စည်းလေး၊ ပေးလျှင် ဒုက္ကဋ်ဟူ။<br />ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>--------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 9fmve2tggpekkdwe6z42vspkyehiffx ဝိနယသံခိပ်/နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာ 0 3419 18856 10836 2025-06-15T14:35:49Z Tejinda 173 18856 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ကထိန်ခန်း|၃၄။ ကထိန်ခန်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၁။ ငါးရာ့ငါးဆယ်၊ လင်္ကာချယ်၊ ဤဝယ် ပြီးကဗျာ။<br />၂။ ဝိနယ သံခိပ်၊ ဘွဲ့တံဆိပ်၊ ခတ်နှိပ် မည်သညာ။<br />၃။ မုံရွာ လယ်တီ၊ တောရပ် မှီ၊ မထေရ် ဉာဏ်ဓဇာ။<br />၄။ နော ဆ ဒွေက၊ ဝါခေါင်လ၊ ပြီးထ ဤကျမ်းစာ။<br />၅။ လိုရင်းအကုန်၊ အကျဉ်းခြုံ၊ နှုတ်ငုံ သူတို့မှာ။<br />၆။ ဝိနယ ဓရ၊ ပါမောက္ခ၊ အမျာ့ ကိုးကွယ်ရာ။<br />၇။ ကျမ်းပြုပါရ၊ ဤပုညကြောင့်၊ ဒုက္ခခပ်သိမ်း၊ ငြိမ်းစေခလို၊ ဆုပန်ဆို၊ ဗိုလ်လူ သတ္တဝါ။<br />၈။ အနာမျိုးကင်း၊ မိုးမင်းသည်းထန်၊ နိုင်ငံခပ်သိမ်း၊ တရား ထိန်း၊ ငြိမ်းစေ အဖြာဖြာ။<br />၉။ ရှစ်သောင်းလေးထောင်၊ တရားရောင်လည်း၊ မိုက်မှောင် ပယ်ထွန်း၊ ထိန်ထိန်ရွှန်း၊ ထွန်းစေ သာသနာ။<br />နိဂုံးနှင့်ပတ္ထနာပြီး၏၊<br />ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း ဤတွင်ပြီး၏၊</p> <p>--------- * --------</p> [[Category:သံပေါက်]] 7joeb94lqvldtd3hf2uiq4uoswq6ha5 ဝိနယသံခိပ်/နိဿဂ္ဂိယ 0 3420 18874 10838 2025-06-15T14:40:28Z Tejinda 173 18874 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၇။ နိဿဂ္ဂိယ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ်|၁၆။ သံဃာဒိသိသ်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သုဒ္ဓပါစိတ်|၁၈။ သုဒ္ဓပါစိတ်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၂၁၀။ သင်္ကန်းကာလ၊ တစ်လမျှ၊ ငါးလ ကထိန်ရှိ။<br />၂၁၁။ အကာလ တွင်၊ ဆယ်ရက်စဉ်၊ လွန်လျှင် နိဿဂ္ဂ။</p> <p><b>နိဿဂ္ဂိသင်္ကန်းတစ်ထည်စွန့်ပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">ဣဒံ မေ ဘန္တေ စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ။<br />ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ။</p> <p><b>စွန့်ပြီးနောက် ဒေသနာကြားပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">သင်္ကန်းရှင်- အဟံ ဘန္တေ ဧကံ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ အာပန္နော။<br />တံ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ။</p> <p style="text-align: left;"><b>ဝိနည်းဓိုရ်-</b>ပဿသိ အာဝုသော တံ အာပတ္တိံ။<br /><b>ဝိနည်းရှင် -</b>အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ။<br /><b>ဝိနည်းဓိုရ်-</b>အာယတိံ အာဝုသော သံဝရေယျာသိ။<br /><b>ဝိနည်းရှင်- </b>သာဓု သုဋ္ဌု ဘန္တေ သံဝရဿမိ။</p> <p><b>ဝိနည်းဓိုရ်မှ သင်္ကန်းပြန်ပေးပုံ</b></p> <p>ဣမံ စီဝရံ အာယသ္မတော ဒမ္မိ။</p> <p><b>နိဿဂ္ဂိသင်္ကန်း အများကို စွန့်ပုံ</b></p> <p>ဣမာနိ ဘန္တေ စီဝရာနိ ဒသာဟာတိက္ကန္တာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ၊ ဣမာနာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ။</p> <p><b>စွန့်ပြီးနောက် ဒေသနာကြားပုံ</b></p> <p style="text-align: left;"><b>သင်္ကန်းရှင်- </b>အဟံ သန္တေ ဒွေ နိဿဂ္ဂိယာနိ ပါစိတ္တိယာနိ အာပန္နော၊ တာနိ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ။<br /><b>ဝိနည်းဓိုရ်- </b>ပဿသိ အာဝုသော တာ အာပတ္တိယော။<br />(အကြွင်းတူပြီ၊ သုံးထည်စသည်ဖြစ်မူ ဒွေ နေရာမှာ သမ္ဗဟုလာနိ ဟုပြင်ဆိုလေ။)</p> <p><b>ဝိနည်းဓိုရ်မှ သင်္ကန်းပြန်ပေးပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">ဣမာနိ စီရာနိ အာယသ္မတော ဒမ္မိ။<br />(အကျယ်သိလိုမူ ဝိနယသံခိပ်ကျမ်းတွင် ကြည့်ကြပါကုန်)</p> <p>၂၁၂။ အမည်ဖော်ရင်း၊ သုံးထည်တွင်း၊ ညဉ့်ကင်း နိဿဂ္ဂိ။</p> <p><b>အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p style="text-align: left;"><b>သင်းပိုင်-</b> ဣမံ အန္တရဝါသကံ အဓိဋ္ဌာမိ။<br /><b>ဧကသီ-</b> ဣမံ ဥတ္တရသင်္ဂံ အဓိဋ္ဌာမိ။<br /><b>ဒုကုဋ်- </b>ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>သင်္ကန်းစွန့်ပုံ</b></p> <p>အနည်းတစ်ထည်စွန့်ပုံ--</p> <p>ဣဒံ မေ ဘန္တေ စီဝရံ ရတ္တိ ဝိပ္ပဝုတ္ထံ၊ အညတြ ဘိက္ခု သမ္မုတိယာ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ။</p> <p><b>အများစွန့်ပုံ</b></p> <p>ဣမာနိ မေ ဘန္တေ စီဝရာနိ ရတ္တိဝိပ္ပဝုတ္ထာနိ၊ အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ နိဿဂ္ဂိယာနိ။ ဣမာနာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇမိ။</p> <p style="text-align: left;">၂၁၃။ ဆွေမတော်သူ၊ တောင်း၍ယူ၊ ရမူ နိဿဂ္ဂိ။<br />၂၁၄။ မဖိတ်သူက၊ လှူမည်ကြားလျှင်၊ ကောင်းစေချင်၍၊ စီရင် လေးငြား၊ အဖိုးပွါး၊ စွန့်ငြား နိဿဂ္ဂိ။<br />၂၁၅။ သင်္ကန်းဖိုးကို၊ ခံပါဆို၊ ကိုယ် နှုတ်ပယ်မြစ်ဘိ။<br />၂၁၆။ ကပ္ပိယကို၊ ညွှန်းပါဆို၊ လိုရာ ညွှန်းအပ်၏၊<br />၂၁၇။ ရဟန်းညွှန်းလေး၊ လူညွှန်းလေး၊ ဒွေးမှာ မညွှန်းပေ။<br />၂၁၈။ မျက်မှောက် မျက်ကွယ်၊ ညွှန်းနှစ်သွယ်၊ မျက်ကွယ် သုံးယောက်ထွေ။<br />၂၁၉။ ရှေ့ဝယ်ဖိတ်သွား၊ ပြန်ဖိတ်ကြား၊ တစ်ပါးသူကိုစေ။<br />၂၂၀။ လှူရစ် ခံရစ်၊ အဆိုရစ်၊ စင်စစ် ပါကောင်းလေ။<br />၂၂၁။ သုံးကြိမ်တောင်းအပ်၊ ခြောက်ကြိမ်ရပ်၊ ပြောအပ်ရဟန်း ညွှန်းလေး။<br />၂၂၂။ အကြိမ်လွန်မိ၊ ရတုံဘိ၊ နိဿဂ္ဂိ သင့်ရေး။<br />၂၂၃။ အတောင်း အရပ်၊ ကြိမ်မမှတ်၊ ပြုအပ် လူညွှန်းလေး။<br />၂၂၄။ မျက်မှောက် မျက်ကွယ်၊ ကျန်နှစ်သွယ်၊ ရှောင်ပယ် တောင်းရပ်ရေး။<br />၂၂၅။ ကိုယ်တိုင်ခံခြင်း၊ ခံစေခြင်း၊ ဝမ်းတွင်း သာယာမိ။<br />၂၂၆။ ကြေး ခဲ ပိုက်ဆံ၊ ရွှေ ငွေ ဘဏ်၊ အမှန် နိဿဂ္ဂိ။<br />၂၂၇။ ဒွါရသုံးသွယ်၊ ခု ခု ပယ်၊ မတွယ် မငြိဘိ။</p> <p><b>အလှူခံသည့်ငွေကို ပယ်စွန့်ပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">အဟံ ဘန္တေ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေသိံ၊ ဣဒံ မေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ။<br />ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇမိ။</p> <p style="text-align: left;">၂၂၈။ အာရာမ်ကျောင်းတွင်း၊ မေ့ရစ်လျှင်းဘိ၊ လူရှိ၊ မိမိကိုယ် တိုင်ထား။<br />၂၂၉။ ရွှေ ငွေ ဝတ္ထု၊ ရောင်းဝယ်မှု၊ ပြုလျှင် နိဿဂ္ဂိ။</p> <p><b>ရောင်းဝယ်သည့် ရွှေ ငွေကို ပယ်စွန့်ပုံ&nbsp;</b></p><p>အဟံ ဘန္တေ ရှုပိယ သံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိံ၊ ဣဒံမေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာယံ သံဃဿ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာယံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမိ။</p> <p style="text-align: left;">၂၃၀။ ခံယူ ရောင်းဝယ်၊ စီရင်ချယ်၊ ကိုယ်တွယ် သုံးသပ်ဘိ။<br />၂၃၁။ အာပတ်ကြီးငယ်၊ မလွဲဖွယ်၊ လေးသွယ် မှုပြစ်ရှိ။<br />၂၃၂။ ကြေး ခဲ ပိုက်ဆံ၊ ရွှေ ငွေ ဘဏ်၊ ခံလျှင် အာပတ်ကြီး။<br />၂၃၃။ ရတနာဆယ်ပါး၊ စပါးခုနစ်၊ ခေတ္တ ဝတ္ထု၊ နှစ်ခု ရေကန်၊ အာရာမ် ဥယျာဉ်၊ မြင်း ဆင် ကျွဲ နွား၊ သား ငါး ခွေး ဝက်၊ ကြက် ငှက် တိရစ္ဆာန်၊ အလှူခံ၊ အမှန် ဒုက္ကဋ်ချည်း။<br />၂၃၄။ ပုဂ္ဂိုလ် သံဃာ၊ ဂိုဏ်းအားလာ၊ ခံငှါ မအပ်သိ။<br />၂၃၅။ ဘုရား တရား၊ စေတီအားနှင့်၊ ကျောင်းအားတစ်တန်၊ နဝကံ၊ ပယ်ရန် ခွင့်မရှိ။<br />၂၃၆။ ရွှေ ငွေချယ်လတ်၊ ကျောင်းနှစ်စပ်၊ မအပ်သည် မရှိ။<br />၂၃၇။ အရောင်း အဝယ်၊ လဲလှယ် ငှားရမ်း၊ စကားကြမ်း၊ စွန်းလေ နိဿဂ္ဂိ။</p> <p><b>နိဿဂ္ဂိ ဝတ္ထုကို စွန့်ပုံ</b></p> <p>အဟံ ဘန္တေ ကယဝက္ကယံ သမာပဇ္ဇိံ၊ ဣဒံမေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ။</p> <p><b>စွန့်ပြီးဝတ္ထုကို ပြန်ပေးပုံ</b></p> <p>ဣမံ ဝတ္ထံ အာယသ္မတော ဒမ္မိ။</p> <p>၂၃၈။ အဆင်းသဏ္ဌာန်၊ လောက်သည်မှန်လျက်၊ ဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ်၊ မပြုလတ်ပဲ၊ ဆယ်ရက်ကဲ၊ စွန့်မြဲ ထိုပတ္တ။</p> <p><b>နိဿဂ္ဂိ သပိတ်ကိုစွန့်ပုံ</b></p> <p>အယံ မေ ပတ္တာ ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော၊ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ။</p> <p><b>စွန့်ပြီးသပိတ်ကို ပြန်ပေးပုံ</b></p> <p>ဣမံ ပတ္တံ အာယသ္မတော ဒမ္မိ။</p> <p style="text-align: left;">၂၃၉။ ငါးဖွဲ့ မပြည့်၊ သပိတ်ရှိငြား၊ သူတစ်ပါး၊ တောင်းငြား နိဿဂ္ဂိ။<br />၂၄၀။ သတ္တ ငါးတန်၊ သူ့ရက်လွန်၊ အမှန် နိဿဂ္ဂိ။<br />၂၄၁။ ဖော်ရဟန်းအား၊ သင်္ကန်းပေး၍၊ အရေးမလှ၊ ယူပြန်က၊ ရလျှင် နိဿဂ္ဂိ။<br />၂၄၂။ ကြွင်းပစ္စည်းကို၊ ထိုနည်းအတူ၊ ပေးပြီးမူ၊ ယူလျှင် ဒုက္ကဋ်သိ။<br />၂၄၃။ သံဃာအားမူ၊ လှူမည်မြွက်ကြား၊ ညွတ်ပြီးသားကို၊ မိမိကိုယ်သို့၊ ညွတ်စေမြို့၊ စွန့်တို့ နိဿဂ္ဂိ။<br />၂၄၄။ သံဃာတော်၌၊ ထုတ်ဖော်မြွက်ကြား၊ ညွတ်ပြီးသားကို၊ တစ်ပါးပုဂ္ဂလ၊ ညွတ်စေက၊ သုဒ္ဓပါစိတ္တိ။<br />နိဿဂ္ဂိအမြွက်မြီး၏၊</p> <p>-----------</p> [[Category:သံပေါက်]] aq0oi30rm91016ctxd9wt7zdxd2lk3a ဝိနယသံခိပ်/နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ 0 3421 18863 10840 2025-06-15T14:37:38Z Tejinda 173 18863 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၈။ နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပသမ္ဗဒကံ|၂၇။ ဥပသမ္ဗဒကံ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်|၂၉။ ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၄၃၀။ ငါးဝါ တွင်းဝယ်၊ ဥပဇ္ဈာယ်၊ မှီတွယ် မကင်းရာ။<br />၄၃၁။ ဖဲ ပြောင်း ထွက် သေ၊ နှင်ထုတ်ချေ၊ ငြိမ်းလေ နိဿယည်း။<br />၄၃၂။ ငါးဝါ ပြည့်မြောက်၊ ပါတိမောက် နှုတ်၊ ဥပုသ် ပဝါရဏာ၊ ကမ္မာ ကမ္မ၊ ကျေလည်က၊ လွတ်ထ နိဿယည်း။<br />နိဿယည်းမုတ္တကအင်္ဂါပြီး၏၊</p> <p>----------------------------</p> [[Category:သံပေါက်]] jomnx8hn4f85p0s0rtasnj8j0yohvf0 ဝိနယသံခိပ်/နိဿယလေးပါး 0 3422 18888 10842 2025-06-15T14:44:21Z Tejinda 173 18888 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၃။ နိဿယလေးပါး</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သိက္ခာသုံးပါး။|၂။ သိက္ခာသုံးပါး။]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ|၄။ သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p>၁၂။ သင်္ကန်း ပစ္စေး၊ ဆွမ်းပစ္စေး၊ ကျောင်းဆေးမှီလေးဖြာ။</p> <p><b>သင်္ကန်းကိုးထည်သရုပ်</b></p> <p>၁၃။ သင်း ကိုယ် ဒု အိပ်၊ မျက် ပရိက်၊ နိသိဒ် မိုဃ်း အမာ။</p> <p>၁၄။ ရှေ့ခြောက်ထည်လျှင်၊ ယခုမြင်၊ မထင်နောက်သုံးမှာ။</p> <p><b>သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန်တင်နည်း</b></p> <p style="text-align: left;">၁၅။ အလျား ရှစ်သစ်၊ နံ လေးသစ်၊ ရှင်ချစ် လက်တော်သာ။<br />၁၆။ အလျား တောင်မှန်၊ ထွာအနံ၊ ခေါ်ရန် မဇ္ဇိုမာ။<br />၁၇။ မဇ္ဇိုမတွင်၊ ထက်ဝက်တွင်၊ မျက်မြင်ငါတို့မှာ။<br />၁၈။ ဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ်၊ လောက်ပြီမှတ်၊ အာပတ် ဝတ္ထုလာ။<br />၁၉။ ကိုယ်ပိုင် သန္တက၊ ရသည်မှ၊ ဒသ ရက်တွင်းမှာ။<br />၂၀။ ဓိဋ္ဌာန်တင်မှု၊ ဝိကပ်မှု၊ မပြုအာပတ်လာ။<br />၂၁။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠအမည်၊ သူ့အမည်၊ နှစ်ထည် အဓိဋ္ဌာ။<br />၂၂။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠအသုံး၊ ကိုးထည်လုံး၊ ရှေ့ထုံးအစဉ်လာ။<br />၂၃။ ကိုယ် နှုတ် နှစ်ပြင်၊ တစ် အင်အင်၊ တင်လေ အဓိဋ္ဌာ။<br />၂၄။ နီး ဝေး နည်း များ၊ လေးထွေပြား၊ ခြားတုံ အဆိုမှာ။<br />၂၅။ ဣဒံ ဣမာနိ၊ ဧတံ ဧတာနိ၊ ဆိုရိုးရှိ၊ နီးဘိ နှစ်တောင့်ထွာ။</p> <p><b>နှစ်တောင်ထွာအတွင်း အနီးတစ်ထည်ကို&nbsp;</b></p><p>ဣမံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>နှစ်ထည်သုံးထည် အများကို</b></p> <p>ဣမာနိ စီဝရာနိ ပရိက္ခာရစောဠာနိ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>နှစ်တောင့်ထွာမှအပ အဝေးတစ်ထည်ကို&nbsp;</b></p><p>ဧတံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>နှစ်ထည်သုံးထည်အများကို</b></p> <p>ဧတာနိ စီဝရာနိ ပရိက္ခာရစောဠာနိ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p>ဟုဆို၍ အဓိဋ္ဌာန်တင်လေ။</p> <p style="text-align: left;">၂၆။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠတင်မှု၊ သင်္ကန်းစု၊ ပြုဖွယ် ထူးမလာ။<br />၂၇။ သူ့အမည်နှင့်၊ တင်တုံလင့်၊ ကျင့်ဝတ် အဖြာဖြာ။<br />၂၈။ သင်း ကိုယ် ဒု မိုဃ်း၊ မာ နိ မျိုး၊ တင်ရိုး ဧက်စီသာ။<br />၂၉။ လျားနံ ပမာဏ၊ ပြည့်မှီမှ၊ တင်ရ ခြောက်ထည်မှာ။<br />၃၀။ ငါးတောင်တောင့်ဆုပ်၊ သုံးတောင်ဆုပ်၊ ဒုကုဋ် ကိုယ်ရုံမှာ။<br />၃၁။ အလျားထိုဟန်၊ နှစ်တောင်နံ၊ တင်ရန်သင်းပိုင်မှာ။<br />၃၂။ နှစ်ထွာ ထွာခွဲ၊ မြိတ်ဆာတွဲ၊ လုပ်မြဲ နိသိဒ်မှာ။<br />၃၃။ လေးနှင့်နှစ်တန်၊ ထွာတော်မှန်၊ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာ။<br />၃၄။ ခြောက်ထွာရှည်နွှဲ၊ နှစ်ထွာခွဲ၊ လုပ်မြဲ မိုဃ်းရည်မှာ။<br />၃၅။ ပရိက် အိပ် မျက်၊ ဤသုံးချက်၊ မမြွက်လျားနံမှာ။<br />၃၆။ သုံးထည်အရိုး၊ ကောင်းစွာဆိုး၊ မာ မိုဃ်းသင့်ရုံသာ။<br />၃၇။ ကပ္ပဗိန္ဒု၊ ထိုးရိုး ပြု၊ သင်း ဒု ကိုယ် မိုဃ်း မာ။<br />၃၈။ ဓိဋ္ဌာန်ဟောင်းပစ်၊ စွန့်ပြီးလစ်၊ အသစ်တင်မြဲသာ။</p> <p><b>အနီးဒုကုဋ်ကို ပစ္စဒ္ဓိရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဣမံ သံဃာဋိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမီ။</p> <p><b>အနီးဒုကုဋ်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အဝေးဒုကုဋ်ကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဧတံ သံဃာဋိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အဝေးဒုကုဋ်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဧတံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အနီး ဧကသီကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အနီး ဧကသီကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အဝေး ဧကသီကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဧတံ ဥတ္တရာသင်္ဂ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အဝေး ဧကသီကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဧတံ ဥတ္တရာသင်္ဂ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အနီးသင်းပိုင်ကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဣမံ အန္တရဝါသကံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အနီးသင်းပိုင်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဣမံ အန္တရဝါသကံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အဝေးသင်းပိုင်ကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဧတံ အန္တရဝါသကံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အဝေးသင်းပိုင်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဧတံ အန္တရဝါသကံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အနီး မိုဃ်းရေခံသင်္ကန်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဣမံ ဝဿိကသာဋိကံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အနီးမိုဃ်းရေခံသင်္ကန်းကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဣမံ ဝဿိကသာဋိကံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အဝေးမိုဃ်းရေခံသင်္ကန်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဧတံ ဝဿိကသာဋိကံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အဝေးမိုဃ်းရေခံသင်္ကန်းကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဧတံ ဝဿိကသာဋိကံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အနီးအမာလွှမ်းသင်္ကန်းကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဣမံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အနီးအမာလွှမ်းသင်္ကန်းကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဣမံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>အဝေးအမာလွှမ်းသင်္ကန်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပုံ</b></p> <p>ဧတံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>အဝေးအမာလွှမ်းသင်္ကန်းကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဧတံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p style="text-align: left;">၃၉။ သုံးထည်ကိုလျှင်၊ အမည်တင်၊ ညဉ့်ပင် မကင်းရာ။<br />၄၀။ ဌာနဆဲ့ငါး၊ ဝေဖန်ထား၊ များလှဆိုခွင့်မှာ။<br />၄၁။ မိုဃ်းလေးလတွင်၊ မိုဃ်းကိုတင်၊ လွန်လျှင် ဝိကပ္ပါ။<br />၄၂။ အနာရှိလျှင်၊ မာ ကိုတင်၊ လွန်လျှင် ဝိကပ္ပါ။<br />၄၃။ နိသီဒန၊ တင်တုံက၊ လေးလ မကင်းရာ။<br />၄၄။ ပေးစွန့် ခိုးယူ၊ ကျွမ်းဝင်ယူ၊ လူထွက် ချသိက္ခာ။<br />၄၅။ သေဆုံး လိင်ပြန်၊ ပစ္စုဒ္ဓံ၊ ရှစ်တန် ကျဓိဋ္ဌာ။<br />၄၆။ သင်း ကိုယ် ဒု အား၊ ပေါက်မှုပွား၊ ကိုးပါး ကျကြောင်းလာ။<br />သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန်တင်နည်းပြီး၏၊</p> <p>-----------------</p> <p><b>သင်္ကန်း ဝိကပ္ပနာပြုနည်း</b></p> <p style="text-align: left;">၄၇။ ပရမ္မုခါ၊ သမ္မုခါ၊ နှစ်ဖြာ ဝိကပ္ပ။<br />၄၈။ ဝိနည်းဓိုရ်ပါး၊ ချဉ်းကပ်ငြား၊ နှစ်ပါးပြုဖို့ရ။</p> <p><b>အနီးတစ်ထည် အနည်း ဝိကပ္ပနာပြုပုံ</b></p> <p>* ဣမံ စီဝရံ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ။</p> <p><b>အနီးအများ ဝိကပ္ပနာပြုပုံ</b></p> <p>* ဣမာနိ စိဝရာနိ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ။</p> <p><b>အဝေးတစ်ထည် အနည်း ဝိကပ္ပနာပြုပုံ</b></p> <p>* ဧတံ စီဝရံ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ။</p> <p><b>အဝေးအများ ဝိကပ္ပနာပြုပုံ</b></p> <p>* ဧတာနိ စီဝရာနိ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ။</p> <p>၄၉။ ဝိနည်းလိမ္မာ၊ မြတ်ဆရာ၊ ပြန်ပါ ဝိကပ္ပ။</p> <p><b>ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာက ဝိကပ္ပနာပြန်ပုံ</b></p> <p>* မယှံ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိဝါ ယထာပစ္စယံ ကရောဟိ။</p> <p>၅၀။ သီတင်းဖော်မှန်၊ သမ္ပဒါန်၊ ငါးတန်လိုရာပြ။</p> <p><b>သီတင်းသုံးဖော်အား သမ္ပဒါန်ထား၍ ဝိကပ္ပနာပြုပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">* ဣမံ စိဝရံ တိဿဿ ဘိက္ခုနော ဝိကပ္ပေမိ။<br />* ဣမံ စိဝရံ တိဿဿ သာမဏေရဿ ဝိကပ္ပေမိ။</p> <p><b>ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်က ဝိကပ္ပနာပြန်ပုံ</b></p> <p>* တိဿဿ သန္တကံ ပရိဘုဉ္စဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိဝါ ယထာပစ္စယံ ကရောဟိ။</p> <p>၅၁။ ကိုယ်မပြုပဲ၊ သူ့ကိုလွှဲ၊ ခေါ်မြဲ ပရမ္မုခ။</p> <p><b>ကိုယ်တိုင်မပြုပဲ ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်ကို လွှဲအပ်၍ ဝိကပ္ပနာ ပြုမှုလွှဲအပ်ပုံ</b></p> <p>* ဣမံ စိဝရံ ဝိကပ္ပနတ္ထာယ တုယှံ ဒမ္မိ။</p> <p><b>ဝိနည်းမိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်က ဝိကပ္ပနာပြုပုံ</b></p> <p>* အဟံ ဣမံ စိဝရံ တိဿဿ ဘိက္ခုနော ဒမ္မိ။</p> <p><b>ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်က ဝိကပ္ပနာပြုပုံ</b></p> <p>* တိဿဿ သန္တကံ ပရိဘုဉ္စဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိ ဝါ ယထာပစ္စယံ ကရာဟိ။</p> <p>၅၂။ ဝိကပ်ပြန်တုံ၊ ဆောက်နှင်းပုံ၊ ဝတ်ရုံပေးစွန့်ရ။</p> <p>သင်္ကန်း ဝိကပ္ပနာပြုနည်း ပြီး၏၊</p> <p>----------</p> [[Category:သံပေါက်]] i3qimfpe4cu87w7eryg77n77fmrwl1v ဝိနယသံခိပ်/ပါရာဇိကလေးပါး 0 3423 18876 10844 2025-06-15T14:40:56Z Tejinda 173 18876 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၅။ ပါရာဇိကလေးပါး</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/အမှီလေးပါး|၁၄။ အမှီလေးပါး]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ်|၁၆။ သံဃာဒိသိသ်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၁၇၄။ လူ နတ် တိရိစ်၊ ပြိတ် ဘီလူးတုံ၊ ဤငါးစုံ၊ မေထုန် ဝတ္ထုချည်း။<br />၁၇၅။ အထီး အမ၊ ပဏ္ဍက၊ ဒွယ ဥဘောဗျည်း။<br />၁၇၆။ ကျင်ကြောင်းနှစ်ပါး၊ ခံတွင်းအား၊ သုံးပါးမဂ်ခေါ်နည်း။<br />၁၇၇။ မဂ်သုံးခုမှာ၊ စိုစွတ်ရာ၊ ပမာနှမ်းမျှတည်း။<br />၁၇၈။ နိမိတ်ရောက်ထိ၊ သာယာမိ၊ ပါရာဇိကချည်း။<br />၁၇၉။ ရွှေစင်တစ်မတ်၊ ငွေငါးကျပ်၊ ထိုက်လတ်လူ့ပစ္စည်း။<br />၁၈၀။ ခိုးခြင်းဆယ့်ငါး၊ တစ်ပါးပါး၊ ခိုးငြားရှုံးခဲ့ပြီ။<br />၁၈၁။ ကိုယ်တိုင် စေနည်း၊ စွန့်လွတ် နည်း၊ ကျိုးပြီး ဝန်ချငါး။<br />၁၈၂။ ရှေ့ကျ ပြိုင်ကျ၊ တိုင်ပင်ကျ၊ ချိန်းကျ မှတ်ကျငါး။<br />၁၈၃။ ချောင်းလိမ် နိုင်ထက်၊ ကြံဖန်ချက်၊ ဖုံးဝက် ပြောင်းကမ္ဗည်း။<br />၁၈၄။ လူ့အသက်ကို၊ သေစေလို၊ ကိုယ်နှုတ် စေ့ဆော်ဘိ။<br />၁၈၅။ စေ့ဆော်ချက်ကြောင့်၊ အသက် ဇီဝ၊ သေဆုံးက၊ ကျပြီပါရာဇိ။<br />၁၈၆။ ကိုယ်တိုင် ခိုင်းစေ၊ ပစ်လွှတ်ထွေ၊ ပုံသေ ထာဝရ။<br />၁၈၇။ ဝိဇ္ဇာမန္တာန်၊ တန်ခိုးဖန်၊ ခြောက်တန် ပယောဂ။<br />၁၈၈။ ဝတ္ထု ကာလ၊ ဩကာသ၊ သတ္ထ ဣရိယာ။<br />၁၈၉။ အမှုထွေပြား၊ ဤခြောက်ပါး၊ သူ့အားစေခိုင်းရာ။<br />၁၉၀။ တိုက်တွန်း ချီးမွမ်း၊ သေဘို့ညွှန်း၊ စွန်းပြီ ထိုသူမှာ။<br />၁၉၁။ စျာန် မဂ် ဖိုလ်ကို၊ ကိုယ်၌ရှိပြု၊ ပြောကြားမှု၊ ကုသား ပါရာဇိ။<br />၁၉၂။ ရဟန်းတော်များ၊ မပေးငြားပဲ၊ လျောက်လျားကိုယ်စိုး၊ ရှင်လုပ်မျိုး၊ လိင်ခိုး ပါရာဇိ။<br />၁၉၃။ ကပ် မင်း ရန်သူ၊ ခိုးသူ ဓားပြ၊ ကန္တာရ၊ ရောဂ အပ် ကြောင်းရှိ။<br />၁၉၄။ အကြောင်းရှိ၍၊ ဝတ်မိပြီးခါ၊ သာမဏေ ကောင်း၊ ရဟန်းကောင်းနှင့်၊ ပေါင်းဖော်တစ်မျိုး၊ စိတ်မရိုး၊ ထေရ်ခိုး ပါရာဇိ။<br />၁၉၅။ သာမဏေစင်၊ ဖြစ်လျက်ပင်ကို၊ သင်္ဃာနှင့်သာ၊ တွေ့သော အခါ၊ ငါရဟန်းဟူ၊ ပြခန်းတစ်မျိုး။ စိတ်မရိုး၊ ထေရ်ခိုး ပါရာဇိ။<br />၁၉၆။ ရဟန်းစင်ဘိ၊ တိတ္ထိ အမှု၊ အသွင်ယူ၊ မှတ်ယူ ပါရာဇိ။<br />၁၉၇။ မိဘ ရဟန္တာ၊ သတ်သုံးဖြာ၊ သံဃာ သင်းခွဲမှု။<br />၁၉၈။ သွေးစိမ်း တည်စေ၊ ဤငါးထွေ၊ ရှုးလေ ရှင်ဖြစ်မှု။<br />၁၉၉။ ဘိက္ခုနီ အား၊ မဂ်သုံးပါး၊ ပြစ်မှား ကျူးလွန်ပြု။<br />၂၀၀။ ဥဘောဗျည်းပါ၊ ဤနှစ်ဖြာ၊ ပါရာဇိက စု။<br />ပါရာဇိကပြီး၏၊</p> <p>-------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 0x7doqmtmyifin1xevbjlhek75du50x ဝိနယသံခိပ်/ဝန္ဒနာပဏာမ 0 3424 18890 10846 2025-06-15T14:44:49Z Tejinda 173 18890 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁။ ဝန္ဒနာပဏာမ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်|မာတိကာ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သိက္ခာသုံးပါး။|၂။ သိက္ခာသုံးပါး။]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p>နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ</p> <p>၁။ ဘုရားတရား၊ သံဃာအား၊ သုံးပါးဝန္ဒနာ။</p> [[Category:သံပေါက်]] 4npcc48ke6c9iarutacl2xkw6girhop ဝိနယသံခိပ်/ဝါဆိုခန်း 0 3425 18858 10848 2025-06-15T14:36:20Z Tejinda 173 18858 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၃၃။ ဝါဆိုခန်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ|၃၂။ ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ကထိန်ခန်း|၃၄။ ကထိန်ခန်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၅၂၃။ ပုရိမိကာ၊ ပစ္ဆိမာ၊ နှစ်ဖြာ ဝါကပ်နည်း။<br />၅၂၄။ ဝါနှစ် လတွင်၊ လဆုတ် တစ်ရက်၊ ဝါကပ် ရက်၊ နှစ်ချက်စဉ်တိုင်းတည်း။<br />၅၂၅။ ဝါကပ် ကြုံတွေ့၊ တစ်လ ရွေ့၊ ရှေ့သို့တိုးသတည်း။<br />၅၂၆။ လှည်း လှေ နှစ်ဖြာ၊ နွားခြံ မှာ၊ ဝါကပ် ရသတည်း။<br />၅၂၇။ ရွာ၌ ကပ်ရာ၊ ရွာ သွားရာ၊ မကွာ လိုက်သတည်း။<br />၅၂၈။ ဝစီ ဘေဒ၊ အာလယ၊ ဒွယ ဝါကပ်နည်း။<br />၅၂၉။ စကားပြည့်စုံ၊ မပြည့်စုံ၊ နှစ်ပုံ နှုတ်မြွက်နည်း။</p> <p><b>ဝါကပ်ဆိုပုံပါဌ်</b></p> <p style="text-align: left;">ဣမသ္မံ ဝိဟာရေ ဣမံ တေမာသံ ဝဿံ ဥပေမိ။<br />(သုံးကြိမ်ဆိုလေ)</p> <p style="text-align: left;">၅၃၀။ ဝဿ ရတ္တိ၊ ဆေဒ ဒွိ၊ ကြောင်းရှိ အသီးသီး။<br />၅၃၁။ သုံးဆယ့်နှစ်သာ၊ ပါဠိ လာ၊ ဝါပြတ် အကြောင်းတည်း။<br />၅၃၂။ ညဉ့် ပြတ် ကြောင်းကား၊ အလွန်များ၊ ထင်ရှား ကျမ်းဂန် လာ။<br />၅၃၃။ သီတင်းသုံးဖော်၊ မိဘသော်၊ မခေါ်သွားထိုက်ပါ။<br />၅၃၄။ ထို့ပြင်သေသ၊ ကြွင်းသမျှ၊ ပင့်မှသွားထိုက်ရာ။<br />၅၃၅။ ကပ္ပိယ စကား၊ ပါရှိငြား၊ သွားအပ် သည်ချည်းသာ။<br />၅၃၆။ လဆန်း ကိုးရက်၊ ဝါပန်ထွက်၊ ပြန်ရက်မရှိပြီ။<br />ဝါဆိုခန်းပြီး၏၊</p> <p>--------</p> [[Category:သံပေါက်]] jjlc1fqmql221ucrpgw6xoos198rbgi ဝိနယသံခိပ်/သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ 0 3426 18887 10850 2025-06-15T14:44:07Z Tejinda 173 18887 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၄။ သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿယလေးပါး|၃။ နိဿယလေးပါး]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား|၅။ သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၅၃။ သင်း ကိုယ် ဒု မိုဃ်း၊ မာ ငါးမျိုး၊ ထိုးလေ ဗိန္ဒုညှင်း။<br />၅၄။ ကြေးညှိ သစ်စိမ်း၊ ရွှံ့ညွန်လိမ်း၊ ခပ်သိမ်း မည်းနက်ဆင်း။<br />၅၅။ သင်္ကန်းထောင့်မှာ၊ တစ်ခုသာ၊ ပမာ ဒေါင်းမျက်ကွင်း။<br />၅၆။ သမန်းမျက်ဖျား၊ အငယ်ထား၊ အပ်ငြား ဗိန္ဒုညှင်း။</p> <p><b>အကပ္ပိယ ဆိုးရည်ကိုးမျိုး</b></p> <p style="text-align: left;">၅၇။ နံနွင်း ထန်းကျင့်၊ ဆူးပန်းပွင့်၊ ပေါက်ပွင့် ပိန္နဲနွယ်။<br />၅၀။ ကြပိုင် ဒေါက်ရပ်၊ မဲ ဒန်းမှတ်၊ မအပ်ဆိုးရည်ဝယ်။</p> <p><b>ဇာတိဘေဒသင်္ကန်း ခြောက်ထည်</b></p> <p>၅၉။ ခုံ ပိုး ဝါ ဘန်၊ ကမ္ဗလံ၊ ပိုက်ဆံ ချည်ခြောက်ပါး။</p> <p><b>အနုလောမ သင်္ကန်းခြောက်ထည်</b></p> <p style="text-align: left;">၆၀။ ပဋ္ဋုဏ် စိန၊ သောမာရ၊ ကုလ နတ်လှူငြား။<br />၆၁။ ဧဟိ ဘ္ခုံ၊ တန်ခိုးကြုံ၊ နုလုံ ခြောက်ထည်ပြား။<br />သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယပြီး၏၊</p> <p>-----------------</p> [[Category:သံပေါက်]] cfrme4pp1saz1o9jn12gsa6bweg6oqr ဝိနယသံခိပ်/သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား 0 3427 18886 10852 2025-06-15T14:43:53Z Tejinda 173 18886 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၅။ သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ|၄။ သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ်ခံနည်း|၆။ အကပ်ခံနည်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၆၂။ မြေ သံ နှစ်ရပ်၊ သပိတ်အပ်၊ ကြီး လတ် ငယ်သုံးစား။<br />၆၃။ သုံးပြည့်တစ်ခွက်၊ နှစ်ကြိမ်ဝက်၊ ချင့်တွက်အမှန်ထား။<br />၆၄။ ဥက္ကဌ် မဇ္ဈ၊ ဩမက၊ နာမအစဉ်အား။<br />၆၅။ သုံးလုံးအနေ၊ သုံးစီဝေ၊ ကိုးထွေ သပိတ်ပြား။<br />၆၆။ စ ဆုံး ကြီး ငယ်၊ နှစ်လုံးပယ်၊ အလယ် ခုနှစ်ပါး။<br />၆၇။ ဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ်၊ လောက်သည်မှတ်၊ တင်အပ် တစ်လုံးငြား။<br />၆၈။ ဖုတ်သားကောင်းလျက်၊ အဆင်းနက်၊ ချောညက် ဓိဋ္ဌာန်နား။<br />၆၉။ တစ်လုံးတင်ဘိ၊ အကြွင်းရှိ၊ ဝိကပ် ပြု၍ထား။<br />၇၀။ ဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ်၊ ပစ္စုဒ္ဓပ်၊ ကျလတ် သင်္ကန်းလား။<br />၇၁။ ဆပ် ဆန် ထမင်း၊ ဝင်လောက်လျင်း၊ ပေါက်ခြင်း ကျကြောင်းထား။<br />၇၂။ စ ဆုံးနှစ်တန်၊ ဆွမ်းမခံ၊ သုံးရန်အိုးခွက်လား။</p> <p><b>သပိတ်ကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ် ပြုပုံ</b></p> <p>ဣမံ ပတ္တံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ။</p> <p><b>သပိတ်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ</b></p> <p>ဣမံ ပတ္တံ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>သပိတ်ကို ဝိကပ္ပနာပြုပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">ဣမံ ပတ္တံ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ။<br />ဣမေ ပတ္တေ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ။</p> <p><b>သပိတ်ကို ဝိကပ္ပနာပြန်ပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">မယှံ သန္တကံ ပရိဘုဉ္စဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိဝါ ယထာပစ္စယံ ကရောဟိ။<br />သပိတ်အများဖြစ်မှု ''မယှံ သန္တကာနိ'' ဟုပြင်ဆိုရုံမျှသာ ထူး၏။</p> <p style="text-align: left;">၇၃။ ကြေးနီ မြေ သံ၊ ဤသုံးတန်၊ စားရန် ခွက်သုံးပါး။<br />သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား ပြီး၏၊</p> <p>---------- * --------</p> [[Category:သံပေါက်]] 18748e9je9c4wdwy4ddr5faopv49gjk ဝိနယသံခိပ်/သမထခုနစ်ပါး 0 3428 18869 10854 2025-06-15T14:39:13Z Tejinda 173 18869 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၂။ သမထခုနစ်ပါး</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/အဓိကရုဏ်းလေးပါး|၂၁။ အဓိကရုဏ်းလေးပါး]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/အာပတ်ကုစားနည်းများ|၂၃။ အာပတ်ကုစားနည်းများ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၃၂၇။ သမ္မု သတိ၊ အမုဠှိ၊ ပဋိ ယေဘုယျ။<br />၃၂၈။ ပါပိသိက၊ တိဏဝတ္တာ၊ ခုနစ်ဖြာ၊ ငြိမ်းငှာ သမထ။<br />၃၂၉။ ခန္ဓကမှာ၊ အကျယ်လာ၊ ဤမှာ အကျဉ်းမျှ။<br />သမထခုနစ်ပါး အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>-----------</p> [[Category:သံပေါက်]] 2ed4hujs9e144gkub93hgtk533xlloq ဝိနယသံခိပ်/သမုဋ္ဌာန်စသည် 0 3429 18871 10856 2025-06-15T14:39:45Z Tejinda 173 18871 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၀။ သမုဋ္ဌာန်စသည်</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သေခိယ|၁၉။ သေခိယ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/အဓိကရုဏ်းလေးပါး|၂၁။ အဓိကရုဏ်းလေးပါး]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၃၁၄။ ကိုယ် နှုတ်၊ ကိုယ် နှုတ်၊ စိတ်ယှဉ်ထုတ်၊ သုမုဋ္ဌာန် ခြောက်ပါး။ (ကာယ၊ ဝါစာ၊ ကာယဝါစာ၊ ကာယစိတ္တ၊ ဝါစာစိတ္တ၊ ကာယဝါစာ စိတ္တ=သမုဋ္ဌာန်-၆-ပါး။)<br />၃၁၅။ ပြု မပြုနှင့်၊ နှစ်ခုအစုံ၊ မပြုတုံနှင့်၊ ပြုတုံရံခါ၊ ပြုခါသင့်မှု၊ ပြုမပြု၊ ငါးခုကိရိပြား။<br />၃၁၆။ သညာမောက္ခ၊ နောမောက္ခ၊ ဒွယ သညာပြား။<br />၃၁၇။ လောကဝဇ္ဇ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ၊ သစိတ္တက၊ အစိတ္တက၊ ဤနှစ်ဝ၊ ဝဇ္ဇစိတ္တပြား။<br />သမုဋ္ဌာန် ကြိယာ သညာ ဝဇ္ဇ စိတ္တ အပြားပြီး၏၊</p> <p>------------</p> [[Category:သံပေါက်]] kpcm9h7k0v8ca5c46zy53wwntavq5ug ဝိနယသံခိပ်/သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း 0 3430 18865 10858 2025-06-15T14:38:08Z Tejinda 173 18865 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၆။ သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း|၂၅။ ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပသမ္ဗဒကံ|၂၇။ ဥပသမ္ဗဒကံ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၃၆၈။ သူ့မိ သူ့ဘ၊ ခွင့် ပြုမှ၊ ပြုရ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။<br />၃၆၉။ ဆံရိတ် တစ်ခန်း၊ သင်္ကန်း ပေးတုံ၊ သရဏဂုံ ပေးငြား၊ ဤသုံးပါး၊ ခေါ်ငြား ပဗ္ဗဇ္ဇာ။<br />၃၇၀။ တိုက်တွင်းဝယ်တိ၊ သံဃာရှိ၊ ပန်ဘိ ဆံရိတ်မှာ။</p> <p><b>သင်္ကန်းပေးခြင်း</b></p> <p style="text-align: left;">၃၇၁။ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၊ အင်္ဂါညီလှ၊ ဆယ်ဝါရ၊ ပေးကြသင်္ကန်းမှာ။<br />၃၇၂။ ခိုင်းစေတုံလတ်၊ ကိုယ်စားမှတ်၊ ပြုအပ်ထေရ်ငယ်မှာ။</p> <p><b>သရဏဂုံပေးခြင်း</b></p> <p style="text-align: left;">၃၇၃။ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၊ အင်္ဂါညီမှ၊ ဆယ်ဝါရ၊ ပေးကြ သရဏာ။<br />၃၇၄။ နိဂ္ဂဟိတန်၊ မ ကာရန်၊ နှစ်တန် ပေးနည်းလာ။<br />၃၇၅။ ဌာန် ကရဏ၊ ပယတ် ကျ၊ ပြီသ လိုလှစွာ။<br />၃၇၆။ ဆရာလည်းပြီ၊ တပည့်ပြီ၊ စုံညီကြမှသာ။<br />ရှင်ပြုခန်း အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>----------------</p> [[Category:သံပေါက်]] bgsmwsgpbcy5mgbte4rg2uifmyzexp8 ဝိနယသံခိပ်/သိက္ခာသုံးပါး။ 0 3431 18889 10860 2025-06-15T14:44:35Z Tejinda 173 18889 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂။ သိက္ခာသုံးပါး။</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ဝန္ဒနာပဏာမ|၁။ ဝန္ဒနာပဏာမ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿယလေးပါး|၃။ နိဿယလေးပါး]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၂။ ရဟန်းတရား၊ အမြတ်ထား၊ သုံးပါးကျင့်သိက္ခာ။<br />၃။ အာဒိဗြဟ္မ၊ စရိယနှင့်၊ အာဘိသမာစာရိယ၊ ဤနှစ်ဝ၊ သီလသာသနာ။<br />၄။ နှစ်ရာ့နှစ်ဆယ်၊ ခုနှစ်သွယ်၊ အကျယ်အာဒီသာ။<br />၅။ ခန္ဓကဝတ်၊ အကျင့်မြတ်၊ မှတ်လေဘိသမာ။<br />၆။ အာဘိသမာစာရိ၊ မပြည့်ဘိ၊ အာဒိကြောင်မြဲသာ။<br />၇။ သမာပတ္တိ၊ ရှစ်ပါးရှိ၊ အဓိစိတ္တသာ။<br />၈။ ဝိပဿနာသုံးတန်၊ မဂ်ဖိုလ်ဉာဏ်၊ အမှန်ဓိပညာ။<br />၉။ သိက္ခာလိုလား၊ အမျိုးသား၊ ကြိုးစားကျင့်ကြရာ။<br />၁၀။ ရဟန်းဖြစ်စ၊ ဓိသီလ၊ ပြပိမ့်ရှေးဦးစွာ။<br />၁၁။ သိက္ခာလိုလား၊ မျိုးကောင်းသား၊ ကျိုးများစေဖို့ရာ။<br />ဝန္ဒနာပဏာမနှင့်တကွ သိက္ခာသုံးပါးကို ပြဆိုခန်းပြီး၏၊<br />----- * ----</p> [[Category:သံပေါက်]] cslixa7b7taoisoa79z100dfrvtyyyp ဝိနယသံခိပ်/သိမာဝိနိစ္ဆယ 0 3432 18861 10862 2025-06-15T14:37:10Z Tejinda 173 18861 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၃၀။ သိမာဝိနိစ္ဆယ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်|၂၉။ ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာ|၃၁။ ဥပုသ် ပဝါရဏာ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p><b>ဗဒ္ဓသိမ် အဗဒ္ဓသိမ်</b></p> <p style="text-align: left;">၄၃၉။ ကြီးငယ် ကျိုး ရိပ်၊ အနိမိတ်၊ ဗဟိတ် တည်သမုတ်။<br />၄၄၀။ အိုင် သမုဒ် မြစ်၊ စပ် လွှမ်း လစ်၊ ဆယ့်တစ် သိမ်ပျက် ထုတ်။<br />၄၄၁။ ဗဒ္ဓါ ဗဒ္ဓ၊ သိမ်နှစ်ဝ၊ ဗဒ္ဓ ခဏ် မဟာ။<br />၄၄၂။ တိုက်ထောက် ခဏ္ဍ၊ တိုက်လုံးကျ၊ ဗဒ္ဓ သိမ်မဟာ။<br />၄၄၃။ နိမိတ် ကမ္မဝါ၊ ပရိသာ၊ သုံးဖြာ သံ ဝပ် လာ။<br />၄၄၄။ တောင် ကျောက် တော သစ်၊ မဂ် ရေ မြစ်၊ တောင်ရှစ် နိမိတ်လာ။<br />၄၄၅။ ဗာတ္တိံပလ၊ တင်လဲမျှ၊ လောက်ထ ကျောက်နိ မှာ။<br />၄၄၆။ ထွက်ရေ လောင်းရေ၊ ဤ နှစ်ထွေ၊ လောက်လေ ရေနိမှာ။<br />၄၄၇။ ကံပြီးရုံမျှ၊ တည်နေက၊ လောက်ထ ရေနိ သာ။<br />(ဗဒ္ဓအချင်းချင်း အဇ္ဈောတ္ထရ သမ္ဗန္ဓ သင်္ကရ)<br />၄၄၈။ ဗဒ္ဓသိမ်ချင်း၊ လွှမ်း စပ်ခြင်း၊ အလျှင်း မပြုရာ။<br />၄၄၉။ သိမ်မှီထိက၊ ကံပျက်ရ၊ သီမ သင်္ကရာ။<br />၄၅၀။ သိမ်ဟောင်းတစိ၊ ရှိ မရှိ၊ အသိ ခက်လှစွာ။<br />၄၅၁။ သိမ်မှီ ရောထ၊ သင်္ကရ၊ ကြောင့်ကြ စိုက်ဖို့ရာ။<br />ဗဒ္ဓသိမ်ခန်း အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>-------------</p> <p><b>ဂါမသိမ် သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ် ဥဒကုက္ခေပသိမ်</b></p> <p style="text-align: left;">၄၅၂။ ရွာနယ် မြို့နယ်၊ နိဂုံး နယ်၊ သိမ်နယ် သီးသီးသာ။<br />၄၅၃။ ဂါမ ကြီး၌၊ နယ်သီး ကွက်မှု၊ မင်းစိုးပြု၊ ဝိသုဂါမသာ။<br />ဂါမသိမ်အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>-----------------</p> <p style="text-align: left;">၄၅၄။ ရွာနယ် လွတ်လေ၊ တော တောင်မြေ၊ ယူလေ သတ္တဗ္ဘန္တရာ။<br />၄၅၅။ တောင် နှစ်ဆယ့်ရှစ်၊ အဗ္ဘန် တစ်၊ ခုနစ် ဆ နော ဧး။<br />၄၅၆။ ထုတ်ချင်း ခတ်မူ၊ နှစ် ပြန်ယူ၊ တောင်မူ ဒွိ နော တေး။<br />၄၅၇။ သံဃာ စွန်းမှ၊ ခုနစ် အန္တရာ၊ ယူမြဲသာ၊ သံဃာ ပွား တိုင်းပွား။<br />သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ် အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>--------------</p> <p style="text-align: left;">၄၅၈။ မြစ် သမုဒ္ဒရာ၊ ဇာတဿရ၊ ရေနယ်ကျ၊ ဥဒက္ခေပါ။<br />၄၅၉။ မိုဃ်းမှန်ရွာက၊ မိုဃ်း လေးလတွင်း၊ သင်းပိုင် စွတ်လောက်၊ စီးတုံမြောက်၊ လောက်ပြီ မြစ်အင်္ဂါ။<br />၄၆၀။ မိုဃ်းခေါင်သော်လည်း၊ ဆောင်းနွေရောက်ဘိ၊ ရေမရှိ၊ သဲ တိမြစ်ပင်သာ။<br />၄၆၁။ လူ မပြုဘဲ၊ သူ့ အလိုဇာစ်၊ အင်း အိုင် ဖြစ်၍၊ မိုဃ်းခေတ် လေးလ၊ ရေတည်က၊ လောက်ထ ဇာတဿာ။<br />၄၆၂။ ဆောင်း နွေရောက်ဘိ၊ ရေ မရှိ၊ ပကတိပင်သာ။<br />၄၆၃။ အားကုန်လွှဲ၍၊ ရေ သံ ကြဲ ပစ်၊ ကျရာခေတ်၊ သိမ်ဖြစ် ရေသောင်မှာ။<br />၄၆၄။ ရေပြင် ရွှံ့ပြင်၊ ဖြစ်ခဲ့လျှင်၊ ထိုတွင် သိမ် ငြမ်းထား။<br />၄၆၅။ လှေ ဖောင်နှင့်သာ၊ ပြုကြရာ၊ ကမ်းမှာ မချည်ရ။<br />ဥဒကုက္ခေပသိမ် အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>--------------</p> <p><b>အဗဒ္ဓချင်း အဇ္ဈောတ္တရဏ သမ္ဗန္ဓ သင်္ကရ</b></p> <p style="text-align: left;">၄၆၆။ ဂါမ နှင့် သတ်၊ ဥ ရောလတ်၊ မအပ် ကံပျက်ကြ။ (ဗဒ္ဓနှင့် အဗဒ္ဓ အဇ္ဈောတ္ထရဏ သမ္ဗန္ဓ သင်္ကရ)<br />၄၆၇။ ဂါမ နှင့် ဗဒ်၊ လွှမ်း စပ် ရောဘိ၊ ပြစ် မရှိ၊ နိဿိ နိဿယ။<br />၄၆၈။ ဗဒ္ဓနှင့် သတ်၊ ဥ ရော လတ်၊ သုံးရပ် အပြစ်ရ။<br />သိမ်ခန်း အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>------------</p> [[Category:သံပေါက်]] tlzqputgw04ory8a84rs94nulx1l8mt ဝိနယသံခိပ်/သုဒ္ဓပါစိတ် 0 3433 18873 10864 2025-06-15T14:40:13Z Tejinda 173 18873 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၈။ သုဒ္ဓပါစိတ်</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿဂ္ဂိယ|၁၇။ နိဿဂ္ဂိယ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သေခိယ|၁၉။ သေခိယ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၂၄၅။ ချွတ်ယွင်းစေလို၊ မုသားဆို၊ ထိုသူ ပါစိတ္တိ။<br />၂၄၆။ ပြက်ရယ်ပြုလို၊ ပြက်ချော်ဆို၊ ထိုသူ ဒုဗ္ဘာသိ။<br />၂၄၇။ ဝန်ခံစကား၊ ပျက်စေငြား၊ သူအား ပဋိဿဝိ။<br />၂၄၈။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ရဟန်းအား၊ ဆဲငြား ပါစိတ္တိ။<br />၂၄၉။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ပြက်ရယ်အား၊ ဆိုငြား ပါစိတ္တိ။<br />၂၅၀။ မျိုး မည် နွယ် ကံ၊ တတ် နာ သဏ်၊ ကိလံ အာ အက် ထိ။<br />၂၅၁။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ယူဆောင်ကြား၍၊ စကားကုန်သွင်း၊ ရဟန်းချင်း၊ ဖျက်လျှင်း ပါစိတ္တိ။<br />၂၅၂။ သာမဏေ, လူ၊ နှစ်ဦးသူအား၊ ပြိုင်တူဆိုကာ၊ ပါဠိစာ၊ ချရာ ပါစိတ္တိ။<br />၂၅၃။ ပဒါ နုပဒ၊ နွက္ခရဟု၊ အနုဗျဉ္စနံ၊ ဤလေးတန်၊ ခွဲရန် အာပတ္တိ။<br />၂၅၄။ လူ သာမဏေ၊ မေထုန်လောက်တန်၊ တိရစ္ဆာန်နှင့်၊ သုံးညဉ့်လွန်တူ၊ အိပ်မိမူ၊ မှတ်ယူ ပါစိတ္တိ။<br />၂၅၅။ ထက်ဝက်လွန်တုံ၊ မိုးကာစုံ၊ လောက်လုံ ပါစိတ္တိ။<br />၂၅၆။ အမြင့်တောင့်ထွာ၊ ရှိခဲ့လာ၊ အကာဆိုလောက်၏၊<br />၂၅၇။ တစ်ပြင်အောက်ထက်၊ အမိုးယှက်၍၊ ထွက်ဝင်တံခါး၊ တူကြငြား၊ ဆောင်ခြားမဟုတ် သိ။<br />၂၅၈။ အမနှင့်မူ၊ တစ်ညဉ့်တာမျှ၊ ခွင့်မရ၊ အိပ်က ပါစိတ္တိ။<br />၂၅၉။ ဆယ့်နှစ်တောင်တွင်း၊ ယောကျ်ားကင်းလျက်၊ ခြောက်ခွန်း ထက်များ၊ ဣတ္ထိအား၊ ဟောငြား ပါစိတ္တိ။<br />၂၆၀။ ဇာတိမြေကို၊ ကိုယ်တိုင်တူးငြား၊ တူးစေငြား၊ နှစ်ပါး ပါစိတ်သင့်။<br />၂၆၁။ ကပ္ပိံယံ၊ ကရောဟိ၊ ဒေဟိ ဇာန၊ အာဟရ၊ အတ္တော၊ ဤအပြော၊ အပ်သော ပြုလုပ်ခွင့်။<br />၂၆၂။ နွယ် မြက် သစ်ပင်၊ စိမ်းစိုစဉ်၊ ဖျက်လျှင် ပါစိတ်သင့်။<br />၂၆၃။ ပိုးရှိရေကို၊ မြေပေါ်မြက်ပေါ်၊ လောင်းမိသော်၊ ချွတ်လျော် ပါစိတ္တိ။<br />၂၆၄။ ပိုးရှိရေကို၊ သောက်လေ ချိုးလေ၊ ဆေးကြောလေ၊ စွန်းချေ ပါစိတ္တိ။<br />၂၆၅။ တိရစ္ဆာန်ကို၊ သေစေလိုမှု၊ သေကြောင်းပြု၊ သတ်မှု ပါစိတ္တိ။<br />၂၆၆။ လင်နှင့်မယား၊ နှစ်ပါးပျော်ခင်း၊ တိုက်ခင်းတွင်း၊ ချဉ်းနေ ပါစိတ္တိ။<br />၂၆၇။ မိန်းမနှင့်သာ၊ ဖုံးကွယ်ရာတွင်း၊ နှစ်ယောက်ချင်း၊ နေလျင်း ပါစိတ္တိ။<br />၂၆၈။ မကွယ်မကာ၊ လွင်ပြင်မှာလည်း၊ ဥပစာတွင်း၊ အဖော်ကင်း၊ နေလျဉ်း ပါစိတ္တိ။<br />(၁၂-တောင်ကို ဥပစာဆိုသည်။)<br />၂၆၉။ မိန်းမနှင့်လျှင်၊ တိုင်ပင်နှောနှီး၊ ချိန်းချက်ပြီး၊ ခရီး ပါစိတ္တိ။<br />၂၇၀။ သေရက်ငါးထွေ၊ သေရည်ငါးပါး၊ ယစ်မျိုးများ၊ မျိုငြား ပါစိတ္တိ။<br />၂၇၁။ ပိဋ္ဌ ပူဝ၊ ဩဒန၊ ကိဏ္ဏ သမ္ဘာရာ။<br />၂၇၂။ ပုပ္ဖ ဖလ၊ မဓုက၊ ဂုဠ သမ္ဘာရာ။<br />၂၇၃။ မြှောက်ကြဲ လှုပ်ယမ်း၊ ကူးသန်း ငုပ်ပေါ်၊ လှေလှော် ဖောင်ခတ်၊ ရေနှင့်စပ်ငြား၊ ပျော်ကစား၊ သင့်ငြား ပါစိတ္တိ။<br />၂၇၄။ ကိုယ်တွင်ထိလျှင်း၊ ရဟန်းချင်းအား၊ ပျော်ကစား၊ သင့်ငြား ပါစိတ္တိ။<br />၂၇၅။ လူ ရှင် တိရစ္ဆာန်၊ ရယ်မြူးရန်၊ ထိပြန် ဒုက္ကဋ်သိ။<br />၂၇၆။ ရဟန်းချင်းလျှင်၊ ပညတ်တော်ပြ၊ ဆုံးမသည်ကို၊ မကျင့် လို၍၊ မရိုမသေ၊ လှန်ပြန်ချေ၊ သင့်လေ ပါစိတ်မှု။<br />၂၇၇။ သုတ် ဘိဓမ္မာ၊ ကျမ်းလာဖော်ပြ၊ ဆုံးမသည်ကို၊ မနာလို၍၊ မရိုမသေ၊ လှန်ပြန်ချေ၊ သင့်လေ ဒုက္ကဋ်မှု။<br />၂၇၈။ ထိတ်လှန့် ကြောက်ရန်၊ ကြံဖန်ထွေပြား၊ ရဟန်းအား၊ ချောက်ငြား ပါစိတ္တိ။<br />၂၇၉။ ဆောင်းအခါ၌၊ အနာကင်းလျက်၊ မီးထင်းထည့်မှု၊ လှုံဖို့ပြု၊ သင့်မှု ပါစိတ်တည်း။<br />၂၈၀။ ရယ်လိုစိတ်နှင့်၊ သပိတ် သင်္ကန်း၊ ခါးပန်းကစ၊ မဝှက်ရ၊ ဝှက်က အာပတ်တည်း။<br />၂၈၁။ ဝိနည်းကြောင်းဖြင့်၊ ကောင်းစွာအမှန်၊ ငြိမ်းပြီးကံကို၊ တစ်ဖန်လှုပ်ရှား၊ လှန်ပြန်ငြား၊ သူ့အား ပါစိတ်တည်း။<br />၂၈၂။ အာပတ်မှုကို၊ ပြုမှန်းသိလျက်၊ ငဲ့ကွက်သောအား၊ ဖော် မကြား၊ ဖုံးထားအာပတ်တည်း။<br />၂၈၃။ ရဟန်းခံနေ့၊ မစေ့အသက်၊ သိလျက်သိမ်ဝင်၊ ကံဆောင် လျှင်၊ ထိုရှင်အာပတ်တည်း။<br />၂၈၄။ ဓားပြ ခိုးသူ၊ မင်းဘဏ် ယူ၊ ခွန်မူ ရှောင်သမား။<br />၂၈၅။ သိလျက်တိုင်ပင်၊ ခရီးနှင်၊ ရွာစဉ် အာပတ်များ။<br />၂၈၆။ ပညတ်တော်ပြ၊ ဆုံးမသည်ကို၊ မနာလို၍၊ ပုဂ္ဂိုလ်သူမြတ်၊ ဝိနည်းတတ်ဝယ်၊ မေးဦးမယ်ဟု၊ လွှဲ ဖယ်မှု၊ သူအား အာပတ်တည်း။<br />၂၈၇။ ဝိနည်းတရား၊ သင်သူအားကို၊ မသင်လိုအောင်၊ ပြစ်ပို ကျိုးမဲ့၊ ပြောဆိုခဲ့၊ ဖွဲ့ပြီ ပါစိတ်တည်း။<br />၂၈၈။ လွန်ကျူးမှုတိ၊ ဧကန်သိလျက်၊ မသိလေယောင်၊ ဟန် ဆောင်လေက၊ မောဟတင်ထား၊ နောက် ဆောင်ငြား၊ သူအား ပါစိတ်တည်း။<br />၂၈၉။ ဒေါသထွက်၍၊ ရိုက်နှက်ထောင်းထု၊ ပစ်ခတ်မှု၊ ပြုတိုင်း အာပတ်တည်း။<br />၂၉၀။ ဒေါသထွက်၍၊ ရိုက်နှက်မည်လား၊ လက်ဝါးလက်ဆုပ်၊ ကြိမ်တုတ်တံဖျာ၊ မိုးခဲ့ရာ၊ သင့်လာ အာပတ်တည်း။<br />၂၉၁။ သူတစ်ပါးကို၊ မြင် ကြား သင်္ကာ၊ မရှိပါပဲ၊ အာပတ် ခြောက်ထွေ၊ စွပ်စွဲချေ၊ သင့်လေအာပတ်တည်း။<br />၂၉၂။ အမျက်ကြုတ်၍၊ ကုက္ကုစ္စဖြစ်၊ ပြောဆိုလစ်၊ စွန်းညစ် အာပတ်တည်း။<br />၂၉၃။ အမျက်ရှိ၍၊ မိမိစကား၊ ပြောဆိုငြားလျှင်၊ ကြားဖို့ တစ်စောင်း၊ ကပ်ခိုအောင်း၊ ချောင်းမြောင်း အာပတ် တည်း။<br />၂၉၄။ ဓမ္မိကမှန်၊ သံဃာ့ကံ၌၊ ညီရန်ဆန္ဒ၊ ပေးပြီးမှ၊ ရှုတ်ချ ပါစိတ်တည်း။<br />၂၉၅။ ဆုံးဖြတ်မှုရေး၊ ကံပြုရေးနှင့်၊ စည်းဝေးဝင်ပြီး၊ မှုမပြီးမီ၊ ဖျက်ဆီးလိုရေး၊ မပေးဆန္ဒ၊ ထွက်သွားက၊ သင့်ထ ပါစိတ် တည်း။<br />၂၉၆။ ရဟန်းအားကို၊ အများသံဃာ၊ ညီညာကြေအေး၊ သင်္ကန်း ပေး၍၊ အရေးတစ်ဖန်၊ ရှုတ်ချပြန်၊ စွန်းရန် ပါစိတ်တည်း။<br />၂၉၇။ ထိန်းပါအပ်နှံ၊ လူတို့ဘဏ်၊ လက်ခံ ပါစိတ်တည်း။<br />၂၉၈။ ကျပျောက်မေ့ကျန်၊ တွေ့ရှိဘဏ်၊ ယူပြန်ပါစိတ်တည်း။<br />၂၉၉။ ရဟန်းဥပစာ၊ မေ့ကျန်ရာ၊ ကောင်းစွာယူသိမ်းဆည်း။<br />၃၀၀။ ဆယ့်နှစ်တောင်တိ၊ ရဟန်းရှိငြား၊ မပန်ကြားဘဲ၊ နေလွဲ ရွာဝင်၊ ပြုခဲ့လျှင်၊ ရွာဝင် ပါစိတ်တည်း။<br />၃၀၁။ ရိုး စွယ် ဦးချို၊ အပ်ကျည်ကိုလျှင်၊ ကိုယ်တိုင်ပြုလျှင်း၊ ပြုစေခြင်း၊ ခွဲခြင်းပါစိတ်တည်း။<br />၃၀၂။ အပေါင်အောက်မှာ၊ တစ်ထောင့်ထွာ၊ ရှည်ရာ ညောင် စောင်းခြေ။<br />၃၀၃။ ထိုထက်ရှည်မှု၊ လွန်ပြု၊ ဖြတ်မှု ပါစိတ်ပေ။<br />၃၀၄။ ညောင်စောင်းလဲမွေး၊ ပြုမိရေး၊ ဆုတ် ရှေး ပါစိတ္တိ။<br />၃၀၅။ မိုဃ်း မာ နိသိ၊ လွန်တုံဘိ၊ ဖြတ်ရှိ ပါစိတ္တိ။<br />၃၀၆။ ဘုရားသုံးထယ်၊ မှီရာဝယ်၊ ဖြတ်ပယ် ပါစိတ်တည်း။&nbsp;</p><p style="text-align: left;">သုဒ္ဓပါစိတ်ပြီး၏၊</p> <p>-----------</p> [[Category:သံပေါက်]] me5iawamzcwje1x2v1p46d9hy2pt6te ဝိနယသံခိပ်/သေခိယ 0 3434 18872 10866 2025-06-15T14:39:59Z Tejinda 173 18872 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၉။ သေခိယ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သုဒ္ဓပါစိတ်|၁၈။ သုဒ္ဓပါစိတ်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သမုဋ္ဌာန်စသည်|၂၀။ သမုဋ္ဌာန်စသည်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;"><b>ပရိမဏ္ဍလဝဂ်<br /></b>၃၀၇။ ဝတ် ရုံ နှစ်ဖြာ၊ ဝန်းညီစွာနှင့်၊ ရွာမှာကြုံတောင်း၊ ကောင်းစွာ ဖုံးလွှမ်း၊ မယမ်း ခြေလက်၊ မျက်လွှာလည်းချ၊ ခါးမှ ထက်ရောက်၊ မမြှောက်ကိုယ်ရုံ၊ ဆယ်ပါးတုံ၊ လုံစေ အသီးသီး။<br />ပရိမဏ္ဍလဝဂ်ပြီး၏၊</p> <p>--------------</p> <p style="text-align: left;"><b>ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ်<br /></b>၃၀၈။ ပြောသံ မကျယ်၊ ရယ်သံ မထွက်၊ ကိုယ် လက် ဦးခေါင်း၊ မလှုပ်ရှောင်း၊ ကောင်းစွာ ချီစောင့်စည်း။<br />ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ်ပြီး၏၊</p> <p>------------</p> <p style="text-align: left;"><b>ခမ္ဘကတဝဂ်<br /></b>၃၀၉။ ခါးထောက် ခေါင်းခြုံ၊ နင်းတုံခြေစွန်၊ နှစ်တန်ဒူးဝန်း၊ ဆွမ်းခံရုံသေ၊ မလေငြိမ်စိတ်၊ သပိတ်မှာထား၊ ဟင်းအား မျှရုံ၊ ညီတုံနားရေး၊ သတိရှေး၊ ကျင့်ရေးဆယ်မျိုးတည်း။<br />ခမ္ဘကတဝဂ်ပြီး၏၊</p> <p>----------</p> <p style="text-align: left;"><b>သက္ကစ္စဝဂ်<br /></b>၃၁၀။ ရိုသေဆွမ်းစား၊ စိတ်ထား ခွက်တွင်၊ အစဉ်ယူလျှင်း၊ ဟင်းအားမျှချိန်၊ မနှိမ်ဆွမ်းဦး၊ အထူးများလို၊ ဟင်းကို မဝှက်၊ ကျန်းမာလျက်နှင့်၊ သက်သက်ကိုယ်ဖို့၊ တောင်းလို့မစား၊ သပိတ်များကို၊ စိတ်ထားမကောင်း၊ ကဲ့ရဲ့ ကြောင်းနှင့်၊ စောင်း၍မရှု၊ ဒေါင်းဥနှယ်မှီး၊ မကြီးမရှည်၊ ဝန်းညီဆွမ်းလုပ်၊ သရုပ်ဆယ်ပါး၊ သိက္ခာများ၊ မှတ်သား ကျင့်ဖို့တည်း။<br />သက္ကစ္စဝဂ်ပြီး၏၊</p> <p>-----------</p> <p style="text-align: left;"><b>ကဗဠဝဂ်<br /></b>၃၁၁။ ဆွမ်းလုပ်မလာ၊ တင်ကာဖွင့်ခြင်း၊ ခံတွင်းလက်ထည့်၊ ဆွမ်းပြည့်လျက်သား၊ စကားပြောဆို၊ ဆွမ်းကို မြှောက် လတ်၊ ဆွမ်းလုပ်ဖြတ်ငြား၊ ပါးစောင်းထားနှင့်၊ လက်ဖျား တွက်ကာ၊ ဆွမ်းကြဲကာတည့်၊ လျှာကိုထုတ်လတ်၊ တစပ် စပ်၊ မအပ်ကြဉ်ရှောင်ရေး။<br />ကဗလဝဂ်ပြီး၏၊</p> <p>-------------</p> <p style="text-align: left;"><b>သုရုသုရုဝဂ်<br /></b>၃၁၂။ မြည်သံရှုပ်ရှုပ်၊ နှုတ် သပိတ် လက်၊ လျက်၍တစ်ခန်း၊ ဆွမ်းရှိလက်နှင့်၊ ရေခွက်ကိုင်ထွေ၊ ဆွမ်းရှိရေကို၊ သွန်လေ အိမ်ကြား၊ ထီး ဓား တောင်းဝှေး၊ လေးလက်ရှိအား၊ တရား ဟောမှု၊ ဤဆယ်ခု၊ မပြုကြဉ်ရှောင်ရေး။<br />သုရုသုရုဝဂ်ပြီး၏၊</p> <p>--------------</p> <p style="text-align: left;"><b>ပါဒုကဝဂ်<br /></b>၃၁၃။ ခြေနင်း၊ ဖိနပ်၊ ယာဉ်စီးလတ်ထွေ၊ အိပ်လျက်နေနှင့်၊ ဖွဲ့နေဒူးနှစ်၊ ဦးရစ် ခေါင်းမြီး၊ မြေကြီးနေရာ၊ နိမ့်ရာမြင့်ဆိုင်၊ ရပ် ထိုင်နှစ်ပါး၊ နောက်ရှေ့သွားပြီး၊ ခရီးမဲ့ရှိ၊ မနာဘိလျက်၊ ပါဠိဟောလတ်၊ မတ်တတ်နှစ်ကျင်၊ သစ်ပင် မြက် ရေ၊ နှစ်ထွေကျင်ရေး၊ နှပ် တံတွေးမှု၊ ဆယ့်ငါးခု၊ မပြုကြဉ် ရှောင်ရေး။<br />ပါဒုကဝဂ်ပြီး၏၊<br />သေခိယပြီး၏၊</p> <p>----------</p> [[Category:သံပေါက်]] akgupfwagnl2u9h29oyxrnkad15d3fo ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ် 0 3435 18875 10868 2025-06-15T14:40:42Z Tejinda 173 18875 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၆။ သံဃာဒိသိသ်</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ပါရာဇိကလေးပါး|၁၅။ ပါရာဇိကလေးပါး]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿဂ္ဂိယ|၁၇။ နိဿဂ္ဂိယ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၂၀၁။ သာယာစိတ်နှင့်၊ နိမိတ်၌မှု၊ လုံ့လကူ၊ လွတ်မူ သံဃာဒိ။<br />၂၀၂။ သာယာစိတ်နှင့်၊ ဣတ္ထိကာယ၊ တစ်စစ၊ ထိက သံဃာဒိ။<br />၂၀၃။ မ ရုပ် တန်ဆာ၊ ရတနာ၊ အစာ စပါးသတ်။<br />၂၀၄။ လက်နက်ကြိယာ၊ စည်ဘဏ္ဍ၊ အနာမာသမှတ်။<br />၂၀၅။ သာယာစိတ်ျနှင့်၊ ဣတ္ထိကိုတုံ၊ မေထုန်စကား၊ မဂ်စကား၊ မဂ်စကား၊ ပြောကြား သံဃာဒိ။<br />၂၀၆။ သာယာစိတ်နှင့်၊ ဣတ္ထိကိုတုံ၊ မေထုန်အလှူ၊ ချီးမွမ်းမူ၊ မှတ်ယူ သံဃာဒိ။<br />၂၀၇။ မိန်းမယောကျ်ား၊ နှစ်ယောက်အားကို၊ မယားလင်ဖြစ်၊ အောင်သွယ်လစ်၊ စွန်းညစ် သံဃာဒိ။<br />၂၀၈။ ရဟန်းအားကို၊ ကြား မြင် သင်္ကာ၊ မရှိပါပဲ၊ သာသနာမှ၊ ရွေ့လျောကျအောင်၊ အန္တိမ ပြစ်၊ စွပ် စွဲလစ်၊ စွန်းညစ် သံဃာဒိ။<br />၂၀၉။ အမျိုးအမည်၊ စသည်ထူးခြား၊ မှုတစ်ပါးကို၊ ကြားမှု မြင်မှု၊ အရင်းပြုလျက်၊ ဝတ္ထုအန္တိ၊ စွပ်စွဲဘိ၊ စွန်းငြိ သံဃာဒိ။<br />သံဃာဒိသိသ်ပြီး၏၊</p> <p>----------------------</p> [[Category:သံပေါက်]] ks15kqnvjiqwhxki48lffpq5a9cl7ek ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း 0 3436 18867 10870 2025-06-15T14:38:42Z Tejinda 173 18867 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၄။ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/အာပတ်ကုစားနည်းများ|၂၃။ အာပတ်ကုစားနည်းများ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း|၂၅။ ကြွင်းသော အာပတ်ငါးပါး ကုစားနည်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၃၃၈။ သင့်တုံ အာပတ်၊ ပကတတ်၊ ကင်းလတ် အန္တရာယ်။<br />၃၃၉။ ကြားငှာစွမ်းငြား၊ သညီပွား၊ ရှစ်ပါးသရုပ်ချယ်။<br />၃၄၀။ ဖုံးလွှမ်းလိုငြား၊ ဖုံးလွှမ်းမူ၊ ဆယ်ပါးဖုံးလွှမ်းဖွယ်။<br />၃၄၁။ မဖုံးလွှမ်းမူ၊ မာနတ်ယူ၊ ဖုံးမူ ပရိဝါသ်။<br />၃၄၂။ အပ္ပဋိစ္ဆန်၊ ပဋိစ္ဆန်၊ နှစ်တန် မာနတ်မှတ်။<br />၃၄၃။ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ သမောဓာန်၊ သုဒ္ဓန် ပရိဝါသ်။<br />၃၄၄။ ဩဓာန် အဂ္ဃံ၊ မိဿကံ၊ သုံးတန် သမောမှတ်။<br />၃၄၅။ ဝတ်တင်းလင်းရှိ၊ သံဃာဒိ၊ သင့်ဘိ အန္တရာ။<br />၃၄၆။ ကျင့်ပြီးရက်တွင်း၊ ပျက်တုံလျှင်း၊ အရင်းငင်ဖို့ရာ။<br />၃၄၇။ အန္တရာပတ်၊ မဖုံးလတ်၊ မာနတ်မှာ ထည့်ပါ။<br />၃၄၈။ ဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင်း၊ မူလတွင်း၊ ပေါင်းသွင်းဩဓာနာ။<br />၃၄၉။ ရှည် တို ထွေလာ၊ အာပတ်အများ၊ ရှိငြားတစ်ထုံး၊ အရှည်ဆုံး၌၊ ပေါင်းရုံး၍သာ၊ ကျင့်ဆောင်ရာ၊ မှတ်ပါ အဂ္ဃတည်း။<br />၃၅၀။ မတူအမှု၊ ဝတ္ထုထွေပြား၊ အာပတ်များ၊ ပေါင်းငြား မိဿက။<br />၃၅၁။ ဖုံးလွှမ်းရက်ကို၊ သက်သက်မသိ၊ မမှတ်မိငြား၊ ယုံမှားရှိရာ၊ ကျင့်အပ်စွာ၊ သညာသုဒ္ဓန္တ။<br />၃၅၂။ စူဠ မဟာ၊ သုဒ္ဓန်မှာ၊ နှစ်ဖြာ အပြားရ။<br />၃၅၃။ အနိက္ခိတ္တ၊ နိက္ခိတ္တ၊ ပြားထ ဝတ်နှစ်မျိုး။<br />၃၅၄။ အနာရောစန သဟဝါသာ၊ ဝိပ္ပဝါ၊ သုံးဖြာဝတ်ပျက် ကြောင်း။<br />၃၅၅။ တိုက်တွင်းနေခါ၊ တိုက်လုံးသာ၊ ပြင်မှာတောင်ဆယ့်နှစ်။<br />၃၅၆။ ဒိဋ္ဌ သုတ၊ ရှိချေက၊ ဌာန မရွှေ့ခေတ်။<br />၃၅၇။ ရဟန်းနှင့်မူ၊ အမိုးတူ၊ အိပ်မူ သဟဖြစ်။<br />၃၅၈။ ပကတတ်ကင်းလျက်၊ အရုဏ်တက်၊ ဝတ်ပျက် ဝိပ္ပဝါသ ဖြစ်။<br />၃၅၉။ ဦနဂဏေ၊ ဒေဝသိက၊ သဟဝါသာ၊ ဝိပ္ပဝါ၊ လေးဖြာ မာနတ်၌။<br />သံဃာဒိသိသ်အာပတ်ကုစားနည်း အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>------------</p> [[Category:သံပေါက်]] kcf92sdc02uv11sugkepjsg4uncvszv ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယ အသားမျိုး 0 3437 18882 10872 2025-06-15T14:42:23Z Tejinda 173 18882 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၉။ အကပ္ပိယ အသားမျိုး</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ကာလိကလေးပါးအမြွက်|၈။ ကာလိကလေးပါးအမြွက်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး|၁၀။ အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <h3>၉။ အကပ္ပိယ အသားမျိုး</h3> <p style="text-align: left;">၁၀၈။ လူ ခွေး မြင်း ဆင်၊ သစ် ကျား ခြင်၊ ဝံလျှင် အောင်း မြွေမျိုး။<br />၁၀၉။ ရိုး ရေ သား သွေး၊ အမွေးတို့ပါ၊ မသုံးရာ၊ ဆယ်ဖြာ အသားမျိုး။<br />၁၁၀။ လူမှာ ထုလ္လစ္စဉ်း၊ အကြွင်းဒုက္ကဋ်၊ ထောပတ်တမူ၊ သားဆီဟူ၊ လူကြဉ်သုံးအပ်ကိုး။<br />၁၁၁။ ဆင်ခြင်မဲ့ပါ၊ ဆဲ့တစ်ဖြာ၊ အာပတ် အစိတ်မျိုး။<br />၁၁၂။ သီတင်းငါးရပ်၊ ရည်၍ အပ်၊ မအပ် ထိုအသား။<br />၁၁၃။ မြင်ခြင်း ကြားခြင်း၊ ယုံမှားခြင်း ကင်းစေ စွန်းသုံးပါး။<br />အကပ္ပိယအသားမျိုးပြီး၏၊</p> [[Category:သံပေါက်]] fy9bv6m63a25ts7t95m9hys8uwbpwd5 ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး 0 3438 18881 10874 2025-06-15T14:42:07Z Tejinda 173 18881 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၀။ အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ္ပိယ အသားမျိုး|၉။ အကပ္ပိယ အသားမျိုး]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်|၁၁။ ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၁၁၄။ သီး ပွင့် ကသေ၊ မြေ ဒန်ပူ ဝါး၊ဆေးဝါး စေခံ လာဘ်ငဲ့မှန်၊ ဒူသန် ကုလရှစ်။<br />၁၁၅။ ကုလ ဒူသန်၊ အင် ရှစ် တန်၊ နေသန် နှစ်ဆယ့်တစ်။<br />၁၁၆။ ရွှေ ငွေ ခံငြား၊ စျာန် မဂ်ကြား၊ ဆေးဝါး ဗေဒင်ဖြစ်။<br />၁၁၇။ မိစ္ဆာဇီဝ၊ ဟောဖော်ပြ၊ တစ်ရာ့ငါးဆယ့်နှစ်။<br />၁၁၈။ ထိုနှင့်ရလတ်၊ ပစ္စည်းရပ်၊ မအပ်ကြဉ်ပယ်ပစ်။<br />အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုးပြီး၏၊</p> <p>----------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 1ptcujdceia80stzxehqml19ut59mbs ဝိနယသံခိပ်/အကပ်ခံနည်း 0 3439 18885 10876 2025-06-15T14:43:38Z Tejinda 173 18885 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၆။ အကပ်ခံနည်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား|၅။ သပိတ်အပြား၊ ခွက်အပြား]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း|၇။ အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၇၄။ နှစ်တောင့်ထွာမှတ်၊ ဟတ္ထပါသ်၊ ပညတ် ဝိနည်းလာ။<br />၇၅။ ပေး ယူ လက်နှစ်၊ ကြဉ် ပယ်ပစ်၊ ကြွင်းလစ် ကိုယ်အင်္ဂါ။<br />၇၆။ ဟတ္ထပါသ်တွင်း၊ ဝင်တုံလျင်း၊ ကပ်ခြင်း မြောက်ထိုက်စွာ။<br />၇၇။ ပေးခြင်းသုံးတန်၊ ခံခြင်းနှစ်ပါး၊ စိတ်နှစ်ပါး၊ စုံငြားကပ်အင်္ဂါ။<br />၇၈။ ထယမမဇ္ဈေ၊ ချီကြွနိုင်ဖွယ်၊ မြူရထရ်၊ အတွယ်မရှိရာ။<br />၇၉။ အဓိဋ္ဌာန်ပျက်၊ အင်ရှစ်ချက်၊ ကပ်ပျက်ကြောင်းအင်္ဂါ။<br />၈၀။ မရွေ့ဌာန၊ ကိုင်ရုံမျှ၊ ဒုရုပစိဏ္ဏာ။<br />၈၁။ တည်ရာဌာန၊ ရွေ့စေက၊ ဥဂ္ဂဟိတကာ။<br />အကပ်ခံနည်းပြီး၏၊</p> <p>-----------</p> [[Category:သံပေါက်]] f7bemragrrwb60w8ftbewaj14luor1j ဝိနယသံခိပ်/အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း 0 3440 18884 10878 2025-06-15T14:43:21Z Tejinda 173 18884 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၇။ အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုနည်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/အကပ်ခံနည်း|၆။ အကပ်ခံနည်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ကာလိကလေးပါးအမြွက်|၈။ ကာလိကလေးပါးအမြွက်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၈၂။ ထမင်း မုန့် ငါး၊ အမဲသား၊ ငါးပါး ဘောဇဉ်စစ်။<br />၈၃။ သလေးမျိုးနှင့်၊ ကောက်မျိုးအများ၊ ဂျုံ စပါး၊ တစ်ပါး တနတ်ကောက်မျိုး။<br />၈၄။ ပြောင်းနှင့်လူး ဆပ်၊ ခုနှစ်ရပ်၊ ပညတ် စပါးမျိုး။<br />၈၅။ စားစဉ် ဘောဇဉ်၊ ပါသ်တွင်းဝင်၊ ဆောင်စဉ် ကိုယ်နှုတ်ပြစ်။<br />၈၆။ အင်္ဂါငါးလီ၊ ပြည့်စုံညီ၊ သင့်ပြီ ပဝါရေတ်။<br />၈၇။ နေရာမရွေ့၊ ထိုသည်နေ့၊ လိုရွေ့စားထိုက်ငြား။<br />၈၈။ နေရာရွေ့မိ၊ စားလိုဘိ၊ ဝိနည်းကံနှင့်စား။<br />၈၉။ အတိရိတ္တံ၊ ဝိနည်းကံ၊ ပြုရန်အင်္ဂါသတ်။<br />၉၀။ ကပ္ပိယမှန်၊ အကပ်ခံ၊ ချီပြန် ဟတ္တပါသ်။<br />၉၁။ နေရာမထ၊ စားပြီးမှ၊ အလမေတံရွတ်။</p> <p><b>ဝိနည်းဓိုရ်ထံ အတိရိတ်ဝိနည်းကံပြုပုံ&nbsp;</b></p><p>အတိရိတ္တံ ကရောထ ဘန္တေ။</p> <p><b>ဝိနည်းဓိုရ်က အတိရိတ်ပြုပုံ</b></p> <p>အလမေတံ သဗ္ဗံ။</p> <p>အတိရိတ် ဝိနည်းကံပြုနည်း ပြီး၏။</p> <p>--------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 6w4s2ah58ackl4e7yz8fr7l7rox4a8k ဝိနယသံခိပ်/အဓိကရုဏ်းလေးပါး 0 3441 18870 10880 2025-06-15T14:39:29Z Tejinda 173 18870 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၁။ အဓိကရုဏ်းလေးပါး</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သမုဋ္ဌာန်စသည်|၂၀။ သမုဋ္ဌာန်စသည်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သမထခုနစ်ပါး|၂၂။ သမထခုနစ်ပါး]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၃၁၈။ ဝိဝါ နုဝါ၊ အာပတ္တာ၊ ကိစ္စာဓိကရ။<br />၃၁၉။ ဓမ္မာ ဓမ္မ၊ စသည်အစုံ၊ ငြင်းခုံဖြစ်ပွား၊ ဆယ့်ရှစ်ပါး၊ မှတ်သား ဝိပါဒ။<br />၃၂၀။ ဓမ္မ ဝိနယ၊ ဘာသိတ၊ စိဏ္ဏ ပညတ္တံ။<br />၃၂၁။ အာပတ် ဂရုက၊ ဒုဋ္ဌုလ္လ၊ သာဝသေက မှန်။<br />၃၂၂။ ပဋိပက္ခ၊ ပွားတုံက၊ ဝါဒဆယ့်ရှစ်တန်။<br />၃၂၃။ စေဒနာမှု၊ စွပ်စွဲမှု၊ အနုဝါဒတည်း။<br />၃၂၄။ ပါ သံ ထုလ် ပါ၊ ဒုက် ဒုဗ် ပါ၊ သတ္တာ နုဝါဒ။<br />၃၂၅။ အာပတ်ခုနစ်ဖြာ၊ သင့်ထုံလာ၊ အာပတ္တာဓိတည်း။<br />၃၂၆။ ဉတ္တိသုံးတန်၊ ပလောကန်၊ လေးတန် ကိစ္စာဓိ။<br />အဓိကရုဏ်းလေးပါးအမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>---------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 334fshuqhwphkvgmkr976xejatvk339 ဝိနယသံခိပ်/အမှီလေးပါး 0 3442 18877 10882 2025-06-15T14:41:10Z Tejinda 173 18877 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၁၄။ အမှီလေးပါး</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်|၁၃။ ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ပါရာဇိကလေးပါး|၁၅။ ပါရာဇိကလေးပါး]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၁၆၇။ နှစ် ဝိညတ္တိ၊ ပရိကထာ၊ ဩဘာသာ၊ တစ်ဖြာ နိမိတ္တ။<br />၁၆၈။ တောင်းမှုကား ဝိ၊ ပရိ ရိပ်ခြည်၊ ချိတ်သည် ဩဘာ၊ နိမိတ်မှာ၊ လိုရာလုပ်၍ပြ။<br />၁၆၉။ ဆွမ်း သင်္ကန်းမှာ၊ ထိုလေးဖြာ၊ ဝေးစွာကြဉ်အပ်စွ။<br />၁၇၀။ ကျောင်းပစ္စည်းမှာ၊ မပြုရာ၊ နှစ်ဖြာ ဝိညတ္တ။<br />၁၇၁။ ဆေးပစ္စည်းမှာ၊ ဂိလာနာ၊ လေးဖြာ ကပ္ပိယ။<br />၁၇၂။ မှီရာလေးသင်း၊ မာရ်ကျော့ကွင်း၊ ဝဋ်တွင်း နက်လေစွ။<br />၁၇၃။ ရဟန်းပြီးရေး၊ အမှီလေး၊ မှီရေး လိမ္မာမှ။<br />အမှီလေးပါးပြီး၏၊</p> <p>-------------</p> [[Category:သံပေါက်]] tanq5ukm4f895eyjl3u8qwwerg98z4g ဝိနယသံခိပ်/အာပတ်ကုစားနည်းများ 0 3443 18868 10884 2025-06-15T14:38:58Z Tejinda 173 18868 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၃။ အာပတ်ကုစားနည်းများ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သမထခုနစ်ပါး|၂၂။ သမထခုနစ်ပါး]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း|၂၄။ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကုစားနည်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၃၃၀။ ပါရာဇိက၊ သင့်တုံက၊ ကုသလမ်းမရှိ။<br />၃၃၁။ လူ သာမဏေ၊ လုပ်၍နေ၊ စင်လေ အာပတ္တိ။<br />၃၃၂။ စျာန် မဂ် အန္တရာယ်၊ မငြိတွယ်၊ စင်ကြယ် ဝိသုဒ္ဓိ။<br />၃၃၃။ မပျော်မွေ့ပဲ၊ လူးလဲခံကာ၊ မနေရာ၊ သိက္ခာချလေဘိ။<br />၃၃၄။ သိက္ခာတင်က၊ ပဉ္စင်္ဂ၊ ချမူ ဆဠင်္ဂါ။</p> <p><b>သိက္ခာတင် ပဉ္စင်္ဂ</b></p> <p style="text-align: left;">၁။ <b>ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ</b>=ပဉ္စင်းလောင်း၏ ပြည့်စုံခြင်း။<br />၂။ <b>ဉတ္တိသမ္ပတ္တိ</b>=ဉတ်၏ပြည့်စုံခြင်း။<br />၃။ <b>ကမ္မဝါစာသမ္ပတ္တိ</b>=ကမ္မဝါစာ၏ ပြည့်စုံခြင်း။<br />၄။ <b>သီမာသမ္ပတ္တိ</b>=သိမ်၏ ပြည့်စုံခြင်း။<br />၅။ <b>ပရိသာသမ္ပတ္တိ</b>=ပရိသတ်၏ ပြည့်စုံခြင်း။<br />ဟူ၍အင်္ဂါငါးပါးတည်း။</p> <p><b>သိက္ခာချ ဆဠင်္ဂါ</b></p> <p style="text-align: left;">၁။ သိက္ခာချလိုသော စိတ်ရှိခြင်း။<br />၂။ သိက္ခာကျစေနိုင်သည့် ခေတ်ပုဒ်မှန်ကန်ခြင်း။<br />၃။ ဝတ္တမာန် ပဉ္စမီဖြစ်သော ပစ္စုပ္ပန်ကာလဖြစ်ခြင်း။<br />၄။ ဝစီပယောဂဖြင့် မြွက်ဆိုခြင်း။<br />၅။ နားထောင်သူ လူပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ခြင်း။<br />၆။ သိက္ခာချသော ခေတ်ပုဒ်ဆုံးသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် သိက္ခာ ကျပြီဟု သိခြင်း။<br />ဟု အင်္ဂါခြောက်ပါးတည်း။</p> <p style="text-align: left;">၃၃၅။ စိတ် ခေတ် ကာလ၊ ပယောဂ၊ ဇာန ပုဂ္ဂလာ။<br />၃၃၆။ ချလိုစိတ်သန်၊ ခေတ်ပုဒ်မှန်၊ ပစ္စုပ္ပန်နှင့်သာ။<br />၃၃၇။ ဝစီ မြွက်ဆို၊ လူပုဂ္ဂိုလ်၊ ဆိုခြင်း သိမှသာ။<br />ပါရာဇိကအာပတ်ကုစားနည်းပြီး၏၊</p> <p>----------------------</p> [[Category:သံပေါက်]] ryalqx4jjdsyn43zl0hdxgi72yt30zn ဝိနယသံခိပ်/ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက် 0 3444 18862 10886 2025-06-15T14:37:24Z Tejinda 173 18862 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၉။ ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ|၂၈။ နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/သိမာဝိနိစ္ဆယ|၃၀။ သိမာဝိနိစ္ဆယ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p style="text-align: left;">၄၃၃။ ဆယ်ဝါရ လျှင်း၊ ဝိဘင်း နှစ်ဖြာ၊ နှုတ်တက်စွာ၊ ကမ္မာ ကမ္မသိ။<br />၄၃၄။ ဝတ်ခန္ဓက၊ ကျေပွန်လှ၊ မြောက်ထ ဥပဇ္ဈိ။<br />၄၃၅။ နိဿယည်း ဆရာ၊ ဥပဇ္ဈာ၊ အင်္ဂါ ထူးမရှိ။<br />၄၃၆။ ဝိနယ ဓရ၊ ပါမောက္ခ၊ ဂဏ ဓိဂတိ။<br />၄၃၇။ ရှင်ပြု တစ်တန်၊ ရဟန်းခံ နှင့်၊ ကံငယ် ကံကြီး၊ ဝိနည်း အရာ၊ အဖြာဖြာ၊ သူသာ စိုးရဘိ။<br />၄၃၈။ ရှင် ရဟန်းမွေး၊ ပြုစုရေး၊ လုပ်ကျွေး ခံထိုက်၏၊<br />ဥပဇ္ဈာယ် နိဿယည်း အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>--------------------------------</p> [[Category:သံပေါက်]] ds5iwcwrl12agmc55gcn46lfdcp7v3h ဝိနယသံခိပ်/ဥပသမ္ဗဒကံ 0 3445 18864 10888 2025-06-15T14:37:54Z Tejinda 173 18864 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၂၇။ ဥပသမ္ဗဒကံ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း|၂၆။ သာမဏေရ ပဗ္ဗဇ္ဇကံ ဆံရိတ်ခြင်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ|၂၈။ နိဿယမုတ္တအင်္ဂါ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p><b>ဝတ္ထုသမ္ဗတ္တိ</b></p> <p style="text-align: left;">၃၇၇။ ဝတ် ဥတ် ကမ္မဝါ၊ သိမ် ပရိသာ၊ ငါးဖြာ သမ္ပတ္တိ။<br />၃၇၈။ ပဉ္စင်း မြောက်ရန်၊ အင် ငါးတန်၊ ပြန်လေ ဝိပတ္တိ။<br />၃၇၉။ ပဉ္စင်းလောင်းကို၊ ဝတ္ထုဆို၊ ထိုမှာ သံ ဝပ်ရှိ။<br />၃၈၀။ ဦနဝီသ၊ အန္တိမ၊ အဘဗ္ဗ၊ တစ်ဆယ့်တစ်။<br />၃၈၁။ ဆယ်သုံး ဝိပတ်၊ ကင်းစင်လတ်၊ အမြတ် သမ္ပတ္တိ။<br />၃၈၂။ သန္ဓေတည်နေ့၊ စတုံ၍၊ ပြေ့စေ ဝီသတိ။<br />၃၈၃။ ခုနှစ်လ ဖွား၊ ဆယ်လ ဖွား၊ ထင်ရှား လူဝယ်ရှိ။<br />၃၈၄။ ဖွား သက္ကရာဇ်၊ ဆယ့်ကိုးနှစ်မှ၊ ငါးလ နှစ်လ၊ စွန်းတုံက၊ ဂဗ္ဘဝီသပြည့်။<br />၃၈၅။ ရက်သုံးဆယ်လ၊ ဆယ့်နှစ်လ၊ ဝဿ အမှန်သိ။<br />၃၈၆။ ဆယ့်ကိုး နှစ်ကို၊ ခြောက်လ ပို၊ ဝါဆို ထပ်သည့်တွက်။<br />၃၈၇။ လေးလ မျှတုံ၊ ယုတ်လျော့ကုန်၊ မစုံ လ အတွက်။<br />၃၈၈။ ယုတ် ပိုညှိက၊ ကျန် သေသ၊ နှစ်လ ခြောက်ရက်တွက်။<br />၃၈၉။ သုံးလ စွန်းက၊ ခုနစ် လ၊ ဂဗ္ဘဝီသပြည့်။<br />ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိပြီး၏၊</p> <p>------------------</p> <p><b>ဥတ္တိ အနုဿဝန သမ္ပတ္တိ</b></p> <p><b>ဌာန် ကရိုဏ်း ပယတ်</b></p> <p style="text-align: left;">၃၉၀။ ဝတ် သံ ပုဂ် ဉတ်၊ မသုံးသပ်၊ ဉတ်ကို နောက်မှထား။<br />၃၉၁။ ဉတ္တိဝိပတ်၊ အင်ငါးရပ်၊ သမ္ပတ် အပြန်ငါး။<br />၃၉၂။ ကမ္မဝါလဲ၊ ဉတ္တိနဲ၊ ခွဲလေ ဝိပ် သံ ငါး။<br />၃၉၃။ အက္ခရ ပဒံ၊ ယုတ်လျော့ ကျန်၊ ဆယ်တန် သဒ္ဒါမှား။<br />၃၉၄။ ကမ္မဝါမှာ၊ ကံပျက်ရာ၊ ဉတ်မှာ ထိုနည်းလား။<br />၃၉၅။ ရင် လည် အာ အာ၊ သွား နှုတ် နှာ၊ ဖြစ်ရာ ဌာန် ခုနစ်။<br />၃၉၆။ လျှာလယ် လျှာဖျား၊ နီး အပါး၊ ဌာန်အား ကရိုဏ်းလေး။<br />၃၉၇။ ဖွင့်ပိတ် ခိုက်ထိ၊ စဉ်းငယ်ထိ၊ ပြုဘိ ပယတ်လေး။<br />၃၉၈။ က ခ ဂ ဃ င၊ အ အာ ဟ၊ အဋ္ဌ လည်ချောင်းဖြစ်။</p> <p><b>(ကဏ္ဍဇ ရှစ်လုံး)</b></p> <p>၃၉၉။ စ ဆ ဇ စျ ဉ၊ ဣ ဤ ယ၊ အဋ္ဌ အာစောက်ဖြစ်။</p> <p><b>(တာလုဇ ရှစ်လုံး)</b></p> <p>၄၀၀။ ဋ ဌ ဍ ¡ ဏ၊ ရ နှင့် ဠ၊ သတ္တ အာခေါင်ဖြစ်။</p> <p><b>(မုဒ္ဓဇ ခုနစ်လုံး)</b></p> <p>၄၀၁။ တ ထ ဒ ဓ န၊ လ နှင့် သ၊ သတ္တ သွားမှာဖြစ်။</p> <p><b>(ဒန္တဇ ခုနစ်လုံး)</b></p> <p>၄၀၂။ ပ ဖ ဗ ဘ မ၊ ဥ ဦ မျှ၊ သတ္တ သွားမှာဖြစ်။</p> <p><b>(ဩဋ္ဌဇ ခုနစ်လုံး)</b></p> <p style="text-align: left;">၄၀၃။ ဝဂ္ဂန် ပဉ္စ၊ နိဂ္ဂဟိတ၊ ဆမှာ နှာခေါင်းဖြစ်။<br />၄၀၄။ လည် နှုတ် ဩ သာ၊ ဧ လည် အာ၊ ဝ မှာ သွား နှုတ်ဖြစ်။<br />၄၀၅။ ဝဂ္ဂန် ယ ရ လ ဝ၊ ယှဉ်သည့် ဟ၊ ဥရ ဌာန်၌ဖြစ်။<br />၄၀၆။ အာစောက် မဇ္ဈ၊ ခေါင် ပဂ္ဂ၊ ဒန္တ လျှာ ဖျား စပ်။<br />၄၀၇။ အ သံဝုဋ၊ ကြွင်း သရ၊ သ ဟ ဝိဝဋာ။<br />၄၀၈။ ဝဂ်မှာ ဖုဋ္ဌံ၊ ယ ဝ မှန်၊ ဤသံဖုဋ္ဌ သာ။<br />ဌာန် ကရိုဏ်း ပယတ်ပြီး၏၊</p> <p>---------------</p> <p><b>ဗျဉ္စနဗုဒ္ဓိ ဆယ်ပါး</b></p> <p style="text-align: left;">၄၀၉။ လျော့ တင်း ရှည် တို၊ လေး ပေါ့ ဆို၊ ပိတ်သို လွှတ် စပ် ဖြတ်။<br />၄၁၀။ ပ တ သိထိ၊ ဝဂ်တွင်ရှိ၊ ဓနိ ဒု စ မှတ်။<br />၄၁၁။ ငါးလုံး ဒီဃ၊ သုံး ရဿ၊ ဂ လ နှစ် မည်တပ်။<br />၄၁၂။ သံယုပ် နိဂ္ဂဟိတ၊ နှောင်းပြန်က၊ ရဿ ဂရုမှတ်။<br />၄၁၃။ ဗိန္ဓုနိဂ္ဂဟိတ်၊ ခံတွင်းပိတ်၊ မပိတ် ဝိမုတ်မှတ်။<br />၄၁၄။ သမ္ဗန် သန္ဓိ၊ ပုဒ်ဖြတ် ဘိ၊ ဝဝတ္ထိတ မှတ်။<br />၄၁၅။ သိ ဓ နိဂ် ဝိ၊ ပြန်လှန်ဘိ၊ ပျက်၏ ဉတ် ကမ္မဝါ။<br />၄၁၆။ ဒီ ရသ် ဂ လံ၊ ဝဝတ် သံ၊ ကံကို မဖျက်ရာ။<br />သာဝနံ ဟာပေတိအရကို ပြဆိုချက်ပြီး၏၊</p> <p>---------------</p> <p><b>သိမ်</b></p> <p style="text-align: left;">၄၁၇။ ကမ္မ ပတ္တ၊ မလာကြ၊ဆန္ဒ မဆောင်ဘိ။<br />၄၁၈။ မျက်မှောက်မြစ်တား၊ ဤသုံးပါး၊ ပျက်ငြား ဝိပတ္တိ။<br />၄၁၉။ နာနာ သံဝါသက၊ နှစ်မျိုးပြ၊ ကမ္မ လဒ္ဓိ ဒွိ။<br />၄၂၀။ ဥက္ခိတ် ကမ္မ၊ နုဝတ္တ၊ လဒ္ဓ နာနာ သိ။<br />၄၂၁။ မရှု မကု၊ မစွန့်မှု၊ သုံးခု ဥက္ခိတ်ရှိ။<br />၄၂၂။ အယူကြိုက်လတ်၊ ပကတတ်၊ အမြတ် သီလရှိ။<br />၄၂၃။ နာနာ သံဝါသက၊ အန္တိမ၊ အ ပကတက္ကသိ။<br />၄၂၄။ ထိုမှကြွင်းလတ်၊ ပကတတ်၊ အမြတ်သီလရှိ။<br />၄၂၅။ ငါးပါး ပကတတ်၊ ဂိုဏ်း ပြည့်လတ်၊ ကမ္မ ပတ္တသိ။<br />၄၂၆။ ဂိုဏ်း မပြည့်လာ၊ ဝိပတ် သာ၊ ပြည့်လာ သမ္ပတ္တိ။<br />၄၂၇။ ထိုမှ ကြွင်းထွေ၊ သိမ်တွင်းနေ၊ ထိုက်လေ ဆန္ဒ သာ။<br />၄၂၈။ ဆန္ဒ မလာ၊ ဝိပတ် သာ၊ လာလျှင် သမ္ပတ်ငြား။<br />၄၂၉။ မျက်မှောက် တားမြစ်၊ ဝိပတ်ဖြစ်၊ မမြစ် သမ္ပတ်ငြား။<br />ရဟန်းခံခန်း အမြွက်ပြီး၏၊</p> <p>--------------</p> [[Category:သံပေါက်]] 8vb935tzr1qznuo276ffqn86qninvqz ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာ 0 3446 18860 10890 2025-06-15T14:36:56Z Tejinda 173 18860 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၃၁။ ဥပုသ် ပဝါရဏာ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/သိမာဝိနိစ္ဆယ|၃၀။ သိမာဝိနိစ္ဆယ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ|၃၂။ ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p><b>ပုဗ္ဗကရဏ လေးပါး</b></p> <p style="text-align: left;">၄၆၉။ တံမြက် နေရာ၊ ရေ နှစ်ဖြာ၊ ညဉ့်မှာ ဆီမီးလေး။<br />၄၇၀။ ပုဗ္ဗကရဏ၊ အမည်ရ၊ မဆွ ပြုအပ်သေး။<br />ပုဗ္ဗကရဏ လေးပါးပြီး၏၊</p> <p>---------------</p> <p><b>ပုဗ္ဗကိစ္စ ငါးပါး</b></p> <p style="text-align: left;">၄၇၁။ ဆန္ဒ ပါရိ၊ သုဒ္ဓိ ဥတု၊ ဘိက္ခု ဂဏန၊ ဩဝါဒ၊ ပုဗ္ဗကိစ္စရေး။<br />၄၇၂။ ဥပုသ် ပဝါရဏာ၊ ရှေး၌သာ၊ ထိုက်ရာ ပြုအပ်သေး။<br />၄၇၃။ ဆန္ဒ ပါရိ၊ သုဒ္ဓိ နှစ်ပါး၊ ပေး ဆောင် ကြား၊ ကံအား လျော်ကန်စွာ။<br />၄၇၄။ သိမ်အပြင်၌၊ သင်္ဃာရှိမှ၊ ထိုကိစ္စ၊ ပြုကြ စဉ်အလာ။<br />၄၇၅။ သံဃာ့ ဟတ္ထပါသ်၊ မဝင်လတ်၊ ပေးအပ် ထိုသုံးဖြာ။<br />၄၇၆။ ဥပုသ် မိမိ၊ မပြီးရှိ၊ ပါရိသုဒ္ဓိပေး။<br />၄၇၇။ ပဝါရဏာ၊ လိုသေးပါ၊ ပဝါရဏာ ပေး။<br />၄၇၈။ ဥပုသ် ပဝါရဏံ၊ ပြုပြီးမှန်၊ ဆန္ဒ ကိုသာပေး။<br />၄၇၉။ ဆန္ဒ ပေးမှာ၊ သူ့ ဖို့သာ၊ ကြွင်းမှာ နှစ်ပါးရေး။<br />၄၈၀။ ဆန္ဒ ပါရိ၊ ဆန္ဒ ပဝါရဏာ၊ အစုံမှာ၊ နှစ်ဖြာစိတ်ချရေး။</p><p style="text-align: left;"><br /><b>ဆန္ဒပေးပုံ</b> = ဆန္ဒံ ဒမ္မိ၊ ဆန္ဒံ မေ ဟရ၊ ဆန္ဒံ မေ အာရောစေဟိ။<br /><b>ဆန္ဒရှောင်ပုံ</b>= အာမ ဘန္တေ (ပေးသူ ဆောင်သူ သုံးကြိမ်စီဆို)<br /><b>ပါရိသုဒ္ဓိပေးပုံ</b>= ပါရိသုဒ္ဓံ ဒမ္မိ၊ ပါရိသုဒ္ဓံ မေ ဟရ၊ ပါရိသုဒ္ဓံ မေ အာရေစေဟိ။<br /><b>ပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ပုံ</b>= အာမ ဘန္တေ (ပေးသူ ဆောင်သူ သုံးကြိမ်စီဆို)<br /><b>ပါရိသုဒ္ဓိပေးပုံ</b>= ပါရိသုဒ္ဓံ ဒမ္ဗိ၊ ပါရိသုဒ္ဓံ မေဟရ၊ ပါရိသုဒ္ဓိံ မေ အာရေစေဟိ။<br /><b>ပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ပုံ</b>= အာမဘန္တေ (ပေးသူ ဆောင်သူ သုံးကြိမ်စီဆို)</p><p style="text-align: left;"><br />၄၈၁။ ဆောင်သူမှာလည်း၊ သံဃာဟတ္ထပါသ်၊ ချောစွာကပ်၊ ကြားအပ် မနှောင့်နှေး။</p> <p><b>ဆန္ဒ ပါရိသုဒ္ဓိ လျှောက်ကြားပုံ</b></p> <p style="text-align: left;"><b>ဆန္ဒကြားပုံ</b>= တိဿနာမေန ဘန္တေ ဘိက္ခုနာ ဆန္ဒော ဒိန္နော။ (သုံးကြိမ်ဆို)<br /><b>သံဃာအများက</b>= သာဓု သာဓု သာဓု။ (ဆိုကြရမည်။)<br /><b>ပါဝါရဏာပေးပုံ</b>= ပဝါရဏံ ဒမ္မိ၊ ပဝါရဏံ မေဟရ၊ ပဝါရဏံ မေ အာရောစေဟိ၊ မမတ္တာယ ပဝါရဟိ။<br /><b>ပဝါရဏာဆောင်ပုံ</b>= အာမဘန္တေ။ (ပေးသူ၊ ဆောင်သူ သုံးကြိမ်စီဆို)</p> <p><b>ပဝါရဏာ ပေးသူကိုယ်စား ပဝါရဏာပြုပုံ&nbsp;</b></p><p>တိဿော ဘန္တေ ဘိက္ခု သံဃံ ပဝါရေတိ ဒိဋ္ဌေနဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒတု တံ သံဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿတိ။ (သုံးကြိမ်ဆို)</p> <p style="text-align: left;">၄၈၂။ ဥတု မာသ၊ ပက္ခ တိထီ၊ အစဉ်မှီ၊ ပြီးပြီ လျှောက်ကြားရေး၊<br />၄၈၃။ ရဟန်းတွက်ရေ၊ ကြားမြဲပေ၊ လျှောက်လေ ဩဝါရေး။<br />ပုဗ္ဗကိစ္စ ငါးပါးပြီး၏၊</p> <p>-----------</p> <p><b>ပတ္တကလ္လအင်္ဂါလေးပါး</b></p> <p style="text-align: left;">၄၈၄။ ပတ္တကလ္လံ၊ အင်လေးတန်၊ သိရန် ကြားကြသေး။<br />၄၈၅။ ဥပုသ်နေ့ကြိုက်၊ သိမ်ပြင်၌၊ ကံထိုက် သံဃာညီ။<br />၄၈၆။ သဘာဝါ ပတ်၊ မရှိလတ်၊ ကင်းလွတ် ဝဇ္ဇနီ။<br />၄၈၇။ ပတ္တကလ္လာ၊ အင်လေးဖြာ၊ ညီခါ ကံပြုပြီ။<br />၄၈၈။ သုံး ဥက္ခိတ္တ၊ အန္တိမ၊ ကြဉ်က ကံထိုက်ပြီ။<br />၄၈၉။ ဟတ္ထပါသ၊ ကပ်တုံက၊ ကာယ သာမဂ္ဂီ။<br />၄၉၀။ ဆန္ဒ လာရောက်၊ မျက်မှောက် ရှိကြ၊ မမြစ်က၊ စိတ္တ သာမဂ္ဂီ။<br />၄၉၁။ ကိုယ် စိတ် နှစ်ဖြာ၊ ညီညွတ်လာ၊ သံဃာ ညီညွတ်ပြီ။<br />၄၉၂။ လူ ဘိ သိက် သာ၊ သာ သိက္ခာ၊ ပါရာ ဥက္ခိတ်တည်း။<br />၄၉၃။ ပဏ် ထေ ပက် စ္ဆာန်၊ ပဉ္စာနန်၊ ဒူသံ ဥဘောဗျည်း<br />၄၉၄။ ဟတ္ထပါသ် မှ၊ ကြဉ်ပယ်ရ၊ ဧကဝီသ တည်း။<br />ပတ္တကလ္လအင်္ဂါ လေးပါးပြီး၏၊</p> <p>-----------------</p> <p><b>ဥပေါသထ ဘေဒ</b></p> <p style="text-align: left;">၄၉၅။ အစင်ဆေးရိုး၊ ဥပုသ် ကိုး၊ သုံးမျိုး သုံးထွေ ပြား။<br />၄၉၆။ သံဃ ဂဏ၊ ပုဂ္ဂလ၊ သုံးဝ ပြုသူပြား။<br />၄၉၇။ သူတ္တုဒ္ဒေသာ၊ ပါရိသုဒ္ဓိ၊ ဓိဋ္ဌာန်ဘိ၊ ကြိ ပြုပုံပြား။<br />၄၉၈။ စာတုဒ္ဒသီ၊ ပန္နရသီ၊ သာမဂ္ဂီ၊ သုံးလီ နေ့အပြား။<br />၄၉၉။ ပါတိမောက်သုတ်၊ ရွတ်ဖော်ထုတ်၊ သုတ္တုဒ္ဒေသငြား။<br />၅၀၀။ နိဒါန်း ပါရာဇိ၊ သံဃာဒိ၊ အနိ ဝိတ္ထာရာ။<br />၅၀၁။ ပါတိမောက်သုတ်၊ ငါးခန်း ထုတ်၊ သရုပ် ဖော်ပြရာ။<br />၅၀၂။ အကျဉ်း အကျယ်၊ သုတ္တုဒ်ဝယ်၊ ငါးသွယ် အပြားလာ။<br />၅၀၃။ မီး မင်း ခိုးသူ၊ မိုဃ်းရေ လူ၊ ဘီလူး သားရဲ မြွေ။<br />၅၀၄။ အသက် ဗြဟ္မ၊ စရိယ၊ ဒသ အန္တေရေ။<br />၅၀၅။ အချင်းချင်း ကြား၊ သံဃာ ကြား၊ နှစ်ပါး ပါရိမှာ။<br />၅၀၆။ နှစ်ပါး သုံးပါး၊ ချင်းချင်း ကြား၊ နည်းများ သံဃာမှာ။<br />၅၀၇။ ဓမ္မာ ဓမ္မ၊ သမဂ္ဂ၊ ဝဂ္ဂ လေးမျိုးဖြာ။<br />ဥပုသ်အပြား ပြီး၏၊</p> <p>-------------</p> <p><b>ပဝါရဏာ ဘေဒ</b></p> <p style="text-align: left;">၅၀၈။ သံဃ ဂဏ၊ ပုဂ္ဂလ၊ သုံးဝ ပဝါရဏာ။<br />၅၀၉။ တေ ဒွေ ဧက၊ ဝါစိက နှင့်၊ သမာန ဝဿံ၊ ဤလေးတန်၊ ဆိုဟန် ပြားသည်သာ။<br />၅၁၀။ တေ ဒွေ ဧက၊ သမာန၊ သံဃ ပဝါရဏာ။<br />၅၁၁။ စာတုဒ္ဒသီ၊ ပန္နရသီ၊ သာမဂ္ဂီ၊ သုံးလီ နေ့တွက်မှာ။<br />၅၁၂။ နှစ် သုံး လေးပါး၊ ဂဏ ထား၊ ငါးပါး သံဃာသာ။<br />၅၁၃။ အကြွင်းဆိုဖွယ်၊ ဥပုဒ်နှယ်၊ သွယ်သွယ် ခွဲစိတ်ဖြာ။<br />ပဝါရဏာ အပြားပြီး၏၊</p> <p>----------------</p> [[Category:သံပေါက်]] i2uee46fqsd8bahqw2e8ktog61u7fp9 ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ 0 3447 18859 10892 2025-06-15T14:36:39Z Tejinda 173 18859 wikitext text/x-wiki {{header | title = ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>၃၂။ ဥပုသ် ပဝါရဏာပြုပုံ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်/ဥပုသ် ပဝါရဏာ|၃၁။ ဥပုသ် ပဝါရဏာ]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်/ဝါဆိုခန်း|၃၃။ ဝါဆိုခန်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p><b>ပုဂ္ဂလ အဓိဋ္ဌာန်ပြုပုံ</b></p> <p>၅၁၄။ တစ်ပါးတည်းသာ၊ နေသူမှာ၊ ပြုပါအဓိဋ္ဌာန်။</p> <p><b>စာတုဒ္ဒသီနေ့ အဓိဋ္ဌာန် ဥပုသ်ပြုပုံ</b></p> <p>အဇ္ဇ မေ ဥပေါသထော စတုဒ္ဒသော အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>စာတုဒ္ဒသီနေ့ အဓိဋ္ဌာန် ပဝါရဏာပြုပုံ</b></p> <p>အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ စာတုဒ္ဒသီ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p><b>ပန္နရသီနေ့ အဓိဋ္ဌာန် ပဝါရဏာပြုပုံ</b></p> <p>အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ ပန္နရသီ အဓိဋ္ဌာမိ။</p> <p>ပုဂ္ဂလ အဓိဋ္ဌာန် ဥပုသ်၊ ပဝါရဏာပြုပုံ ပြီး၏၊</p> <p>----------------------</p> <p><b>ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပုသ်ပြုပုံ</b></p> <p>၅၁၅။ နှစ်ယောက်မူကား၊ ဉတ်မထား၊ သုံးပါးဉတ္တိကံ။</p> <p><b>နှစ်ပါး ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပုသ်ပြုပုံ</b></p> <p><b>ထေရ်ကြီး</b></p> <p>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ အာဝုသော ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေဟိ။</p> <p><b>ထေရ်ငယ်</b></p> <p style="text-align: left;">ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေထ။<br />(သုံးကြိမ်စီဆို၊ အပြန်အလှန် သာဓုသုံးကြိမ်စီဆိုလေ။)</p> <p><b>သုံးပါး ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပုသ် ဉတ်ထား၍ ပြုပုံ</b></p> <p><b>ဉတ္တိပါဠိ</b></p> <p>သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ အဇ္ဇုပေါသတော စာတုဒ္ဒသော ယဒါ ယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ မယံ အညမညံ ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပေါသထံ ကရေယျာမ။ ။</p> <p><b>ထေရ်ကြီး</b></p> <p style="text-align: left;">ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ အာဝုသော စသည်သုံးကြိမ်ဆို ထေရ်ငယ် ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ စသည် သုံးကြိမ်ဆိုလေ။<br />(အပြန်အလှန် သုံးကြိမ်ဆိုလေ။)<br />ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပုသ်ပြုပုံ ပြီး၏၊</p> <p>--------------------------</p> <p><b>သံဃ ဥပုသ်ပြုပုံ</b></p> <p style="text-align: left;">၅၁၆။ ပါတိမောက္ခ၊ ရွတ်ဆိုပြ၊ သံဃ ဥပုသ်မှာ။<br />၅၁၇။ နှစ် ဥဒ္ဒေသ၊ ထေရ်ကြီး ရ၊ ထေရ ပိုင်သည်သာ။<br />၅၁၈။ ပြလို့ ပြမှု၊ တိုက်တွန်းမှု၊ ပြုထိုက်တော့သည်သာ။</p> <h4 style="text-align: left;">သံဃာ့ထေရ်ကြီးအား တိုက်တွန်းပုံ</h4> <p>သံဃော ဘန္တေ ထေရံ အဇ္ဈေသတိ၊ ဥဒ္ဒိသတု၊ ဘန္တေ ထေရော ပါတိမောက္ခံ။ (သုံးကြိမ်ဆို၍ တောင်းပန်။)</p> <p>၅၁၉။ နှစ် ဥဒ္ဒေသ၊ မရ က၊ ရသူ ပိုင်သည်သာ။</p> <h4 style="text-align: left;">နှစ် ဥဒ္ဒေသရသူအား တိုက်တွန်းပုံ</h4> <p>သံဃော ဘန္တေ အာယသမ္မန္တံ အဇ္ဈေသတိ၊ ဥဒ္ဒိသတု ဘန္တေ အာယသ္မာ ပါတိမောက္ခံ။ (သုံးကြိမ်ဆို ၍တောင်းပန်။)</p> <p style="text-align: left;">၅၂၀။ အန္တရာယ်ကင်းပ၊ အကျယ် ရ၊ ပြပေ အကျယ်သာ။<br />၅၂၁။ အန္တရာယ်နှင့်၊ အကျယ်မရ၊ အကျဉ်းမျှ၊ ပြနည်း ထွေ ထွေလာ။<br />၅၂၂။ ကြွင်းကျန်သမျှ၊ ဥဒ္ဒေသ၊ သုတ သိမ်းမြဲလာ။<br />ဥပုသ်အပြားပြီး၏၊</p> <p>----------</p> <p><b>ပဝါရဏာ အပြား</b></p> <p><b>နှစ်ပါး ပဝါရဏာပြုပုံ</b></p> <p>ထေရ်ကြီး အဟံ အာဝုသော အာယသ္မန္တံ ပဝါရေမိ၊ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒတု မံ အာယသ္မာ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမိ။ (သုံးကြိမ်ဆို)</p> <p><b>ထေရ်ငယ်</b></p> <p>(အာဝုသော-တွင်-ဘန္တေ-ဟုပြင်ဆိုရုံမျှသာထူး၏)</p> <p><b>သုံးပါး ပဝါရဏာပြုပုံ</b></p> <p><b>ဉတ္တိပါဠိ</b></p> <p>သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ၊ အဇ္ဇ ပဝါရဏာ ပန္နရသီ၊ ယဒါ ယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ၊ မယံ အညမညံ ပဝါရေယျမ။</p> <p>(တစ်ဆယ့်လေးရက်ဖြစ်လျှင် ပန္နရသီတွင် စာတုဒ္ဒသီ ဟုပြင်လေ။)</p> <p><b>ပဝါရဏာပြုပုံပါဠိ</b></p> <p style="text-align: left;">ထေရ်ကြီး အဟံ အာဝုသော အာယသ္မန္တေ ပဝါရေမိ၊ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တာ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿမိ။<br />(သုံးကြိမ်ဆိုလေ)။<br />(ထေရ်ငယ်မှာ အာဝုသော တွင် ဘန္တေ ဟု ပြင်ဆိုရုံမျှသာထူး၏၊)</p> <p><b>လေးပါး ပဝါရဏာပြုပုံ</b></p> <p>(လေးပါး ပဝါရဏာပြုရာတွင် ဉတ္တိပါဌ် ပဝါရဏာပါဌ်တို့မှ အာယသ္မန္တော ဟုပြင်ဆိုရုံမျှသာထူး၏၊)</p> <p><b>ငါးပါးမှစ၍ သံဃပဝါရဏာပြုပုံ</b></p> <p><b>သာမညဉတ္တိပါဌ်</b></p> <p style="text-align: left;">သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံဃော၊ အဇ္ဇ ပဝါရဏာ ပန္နရသီ၊ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သံဃော ပဝါရေယျ။<br />(တစ်ဆယ့်လေးရက်ဖြစ်လျှင် ပန္နရသီတွင် စာတုဒ္ဒသီ ဟုပြင်ဆိုလေ။)</p> <p><b>ပဝါရဏာပါဌ်ကို သုံးကြိမ်ဆိုလျှင်</b></p> <p>သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံဃော၊ အဇ္ဇ ပဝါရဏာ ပန္နရသီ၊ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သံဃော တေဝါစိကံ ပဝါရေယျ။</p> <p>(အန္တရာယ်စသည်ရှိ၍ နှစ်ကြိမ်မျှသာ ပဝါရဏာပါဌ်ကို ရွတ်ဆိုလိုလျှင် တေဝါစိကံတွင် ဒွေဝါစိကံ ဟူ၍လည်း တစ်ကြိမ်မျှသာ ရွတ်ဆိုလိုလျှင် ဧကဝါစိကံဟူ၍လည်း ကောင်း ပြင်ဆိုလေ၊ ဝါတူချင်း စုပေါင်း ရွတ်ဆိုလိုလျှင် သမာနဝဿိကံ ဟုပြင်ပါလေ။)</p> <p><b>ပဝါရဏာပါဌ်</b></p> <p><b>ထေရ်ကြီး</b></p> <p style="text-align: left;">သံဃံ အာဝုသော ပဝါရေမိ ဒိဋ္ဌေနဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တေ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿမိ။ (သုံးကြိမ်ဆို)<br />ထေရ်ငယ်ဖြစ်မူ (အာဝုသော နေရာတွင် ဘန္တေဟု ပြင်ဆိုရုံမျှသာ ထူး၏၊ အချင်းချင်း အပြန်အလှန် သာဓုသုံးကြိမ်စီ ဆိုကြပါကုန်။)<br />ဥပုသ် ပဝါရဏာပြီး၏၊</p> <p>-----------</p> [[Category:သံပေါက်]] py830n9fhxybpbl2jedch669maz4fz3 မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/သတိပြုရန် 0 4713 18896 18817 2025-06-15T14:50:03Z Tejinda 173 18896 wikitext text/x-wiki {{header | title = မိုးကမ္မဝါစာတမ်း | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <h3>သတိပြုရန်</h3> | previous = [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း/ပဗ္ဗာဇနိယ ကမ္မဝါစာ|ပဗ္ဗာဇနိယ ကမ္မဝါစာ]] | previous2 = | next = [[လယ်တီနိဗ္ဗာန်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <p>ရောဂါဆိုး, အနာဆိုး, ကပ်ဥပဒ်မျိုးတို့ကို ပျောက်ငြိမ်း စေတတ်သော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မဝါစာကြီးပေတည်း၊ ရောဂါဆိုး, အနာဆိုး သည် ကား- ပုလိပ်ဖျားရောဂါမျိုး, တုပ်ကွေးဖျားရောဂါမျိုး, ကာလဝမ်း ရောဂါမျိုး, ကျောက်ဆိုး, ဝက်သက်ဆိုး ရောဂါမျိုးများပေတည်း၊ မြို့ရွာတို့၌ ထိုရောဂါဆိုးများ ကျရောက်ခဲ့သော် လူသန်လူမြန်တို့ကို အသင်းပေါင်း ၂-သင်း၊ ၃-သင်းဖွဲ့ရမည်။</p> <p>တစ်သင်းလျှင် လူနှစ်ကျိပ်ထက် မနည်းစေရ၊ မြို့လမ်းမ, ရွာလမ်းမ တို့၌ မတ်တတ်လျှောက်သွား၍ တစ်ယောက်က စာကိုကြည့် လျက် တိုင်ရမည်၊ အများတို့က တညီတညာတည်း ကျယ်စွာသော အသံတို့ဖြင့် လိုက်၍ ဆိုကြရမည်။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်သူ တိုင်လျှင် သာ၍ကောင်း၏၊ နေ့ချင်း, ညချင်း ပျောက်ငြိမ်းလိမ့်မည်၊ နွားခြံ, ကျွဲခြံတို့၌ နွားနာဆိုး, ကျွဲနာဆိုး ကျ ရောက်ခဲ့သော် နွားခြံ, ကျွဲခြံတွင်းသို့ဝင်၍ ဖတ်ရမည်၊ ကျောင်းတို့၌ လည်းကောင်း, အိမ်တို့၌လည်းကောင်း အခြောက်အခြိမ်းရှိနေခဲ့သော် ထိုကျောင်း ထိုအိမ်အတွင်း၌ ဖတ်ရမည်။</p> <p>ဒုတိယ, တတိယ ကမ္မဝါစာတို့၌ ပေယျာလ၊ ထိုး၍ ရေးလိုက် သည်၊ ပေယျာလကိုတွေ့လျှင် ပဌမ ၁-ဂဏန်းအတိုင်း အကျယ်ထုတ် ဖော်၍ ဖတ်ရမည်။</p> <p>အန္တရာယ်ကင်း ကမ္မဝါစာ ပြီး၏၊</p> <p>------------</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား မိုးကမ္မဝါစာ စာတမ်း,</p> <p>အန္တရာယ်ကင်း ကမ္မဝါစာကျမ်း ပြီးပြီ။</p> [[Category:ကမ္မဝါစာ]] gaithy2yn7ex9u50megs2zi4lqtpijq လယ်တီနိဗ္ဗာန် 0 5782 18855 2025-06-15T14:20:14Z Tejinda 173 "{{header | title = [[လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး]] | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>လယ်တီနိဗ္ဗာန်</b> | previous = မိုးကမ္မဝါစာတမ်..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 18855 wikitext text/x-wiki {{header | title = [[လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး]] | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>လယ်တီနိဗ္ဗာန်</b> | previous = [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်လက်စွဲကျမ်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <h3>လယ်တီနိဗ္ဗာန်</h3> <h3>ကျေးဇူးတော်ရှင် လယ်တီဆရာတော် မဟာထေရ်မြတ်ကြီးထံ လျှောက်လွှာဘုရား</h3> <p>သက္ကရာဇ် ၁၂၈၃-ခု၊ တန်ခူးလဆန်း ၁၅-ရက်နေ့ တပည့်တော် ဝဏ္ဏိတ ရိုသေစွာရှိခိုးလျှောက်ပါသည် ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာထေရ် မြတ်ကြီးဘုရား၊ လျှောက်ထားရန်မှာ-မဟာထေရ်မြတ်ကြီး သင်ကြားပြသ ဆုံးမဩဝါဒပေးသနားတော်မူချက်အရ</p> <p>ခန္ဓာငါးပါး၊ ၅-ညဟောကိန်းကြီး။</p> <p>အာယတနတစ်ဆဲ့နှစ်ပါး၊ ၁၂-ညဟောကိန်းကြီး။</p> <p>ဓာတ်တစ်ဆဲ့ရှစ်ပါး၊ ၁၈-ညဟောကိန်းကြီး။</p> <p>ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်တစ်ဆဲ့နှစ်ရပ်၊ ၁၂-ညဟောကိန်းကြီး။</p> <p>ဤဟောကိန်းကြီးတို့ကို ပိုင်နိုင်စွာ ညတရားပွဲကြီးတို့၌ ဟော ပြောနိုင်ပါသော်လည်း နိဗ္ဗာန်တရား ဟောကိန်းကြီးတစ်ခု ကြွင်းကျန် နေပါသေးသည်၊ ယခုဟောပြောလျက်ရှိသော နိဗ္ဗာန်တရားမှာ “ဇာတိအစရှိသော မီးဆဲ့တစ်တန်၊ ငြိမ်းရာမှန်သည့်၊ ပြည် နိဗ္ဗာန်သို့ အမြန်ရောက်ရပါလို၏”ဟု ဆုတောင်းရိုးအစဉ်ရှိသည့် အတိုင်းသာ ဟောပြောနေရာ စိုစိုရွှန်းရွန်း မြိန်မြိန်ယှက်ယှက်မရှိလှပါ၊ တရားနာ ပရိသတ်များကလည်း လိုလိုချင်ချင်ရှိမည်မထင်ပါ၊ ပျင်း, မုန်း, ငြီး တောက်ကြီး ဖြစ်နေပုံ လက္ခဏာတွေ့ရှိပါသည်။</p> <p>ငြီးတောက်ခြင်း၏ အကြောင်းကား-ဆုတောင်းချက် အရိုး အစဉ်၌ ဇာတိပဋိသန္ဓေနေရန်ဘဝသစ်မရှိ၊ ဘဝသစ်မရှိလျှင် ခန္ဓာငါးပါးမရှိ၊ ခန္ဓာငါးပါးမရှိလျှင် ခံစားစံစားတတ်သော ဝေဒနာက္ခန္ဓာမှ ဆိတ်ကင်း၏၊</p> <p>ဝေဒနာက္ခန္ဓာမရှိလျှင် ထိုနိဗ္ဗာန်၌ ခံစားခြင်းသဘောလည်းမရှိ၊ ခံစားအပ် သော အာရုံလည်းမရှိနိုင်၊ ထို့ပြင်တစ်ရပ်၊ ကိလေ သာကြွင်း, ခန္ဓာကြွင်း မရှိသော အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်ကို ဆုတောင်း ရိုးအစဉ်ရှိသော်လည်း တကယ်ရောက်လို, ပေါက်လို, ရလိုကြသော လက္ခဏာမတွေ့ရပါ၊ နိဗ္ဗာန်ကို အမြန်ရောက်ရပါလို၏ ဆိုသော်လည်း အမြန်ရောက်လိုသော လက္ခဏာမမြင်ပါ။</p> <p>အထောင်အသောင်းရှိသော တရားနာပရိသတ်တို့အား နိဗ္ဗာန်ကို အမြန်ရောက်လိုသူရှိက ထွက်ခဲ့ကြစမ်းပါဟု ခေါ်သော်လည်း တစ် ယောက်တစ်လေမျှ ထွက်ပေါ်ဝံ့သူ လူစွမ်းကောင်း မတွေ့ခဲ့ရသေးပါ၊ တရားနာပရိသတ်အများကို ထားဘိဦး၊ တရားဟော ဓမ္မကထိက ပုဂ္ဂိုလ်အား အရှင်ဘုရားကော နိဗ္ဗာန်ကို မြန်မြန်ရောက်လိုပါသလားဟု တရားနာပရိသတ် အများကမေးလျှင် ဤပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အခက် အခဲနှင့် တွေ့နေပါသည်။</p> <p>သို့ပါ၍ ယခုခေတ်ကာလ ပရိသတ်တို့နှင့် သင့်လျော်သော နိဗ္ဗာန် ဟောကိန်းကြီးတစ်ခု၊ ထုတ်ဆင်ရေးသား ပေးသနားတော်မူပါရန် ရိုသေစွာလျှောက်ပါသည်ဘုရား။</p> <p>ဝဏ္ဏိတ</p><p>နယ်လှည့်တရားဟောကိုယ်စားလှည်</p> <p>ရတနာပုံ- လယ်တီစံကျောင်း</p> <p>စဉ်ရှင်တံခါးအနီး၊ အနောက်ပြင်</p> <p>မန္တလေးမြို့။</p> <h3>လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ မိန့်ခွန်းတော်</h3> <p>သက္ကရာဇ် ၁၂၈၃-ခု၊ တန်ခူးလဆန်း ၁၅-ရက်နေ့ ဆရာတော် ၏ ကိုယ်စားလှည် နယ်လှည့်ဓမ္မကထိက မောင်ဝဏ္ဏိတ လျှောက်ထား ချက်အရ နိဗ္ဗာန်ဟောကိန်းတရားကြီးကို နောင်သာသနာတစ်ခွင်တွင် အစဉ်တည်ထွန်းရစ်အောင် ပျံ့ပျံ့ပျူးပျူး အထူးပေါ်လွင်ထင်ရှားစွာ ရေးသားပေအံ့။</p> <p>လယ်တီဆရာတော် ရွှေဥဒေါင်းတောင် ရွှေမြို့။</p> <hr> <h3>သောတာပတ္တိဖိုလ်သို့ ရောက်ရခြင်း အကျိုးထူး</h3> <p>ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသူ နိဗ္ဗာန်ဘုံသားတို့၏ ဒိဋ္ဌိဝီစိကိစ္ဆာဟူသော သံငြောင့်ကြီးနှစ်စင်း ကျွတ်ငြိမ်းခြင်း သန္တိသုခကို အာရုံပြု၍ အတု မရှိသော ပီတိသောမနဿဖြစ်ပွါးမှုကို ပြဆိုသောပါဠိတော်ကြီး။</p> <p><b>ပထဗျာ ဧကရဇ္ဇေန၊</b><br> <b>သဂ္ဂဿ ဂမနေနဝါ၊</b><br> <b>သဗ္ဗလောကာ ဓိပစ္စေန၊</b><br> <b>သောတာပတ္တိဖလံဝရံ။။</b></p> <p><b>ပထဗျာ</b>=လေးကျွန်းတစ်ခွင် မြေအပြင်၌၊ <b>ဧကရဇ္ဇေနဝါ</b>= တစ်ယောက်ထည်းသော စကြာမင်းစည်းစိမ်ထက်လည်းကောင်း၊ <b>သဂ္ဂဿ</b>=နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်သို့၊ <b>ဂမနေနဝါ</b>=ရောက်၍ရရှိသော နတ်စည်းစိမ်ထက်လည်းကောင်း၊ <b>သဗ္ဗလောကာဓိပစ္စေနဝါ</b>၊ အလုံးစုံသော လူ့ပြည် နတ်ပြည်ဗြဟ္မာ့ပြည်လောကကို လွှမ်းမိုးပိုင်သ အစိုးရသော ဗြဟ္မာ့စည်းစိမ်ထက်လည်းကောင်း၊ <b>သောတာပတ္တိဖလံ</b>=သောတာပတ္တိ ဖိုလ်သည်၊ <b>ဝရံ</b>=လွန်မြတ်၏၊</p> <hr> <h3>တိုက်တွန်းချက်</h3> <p><b>နိရယေ ဘယသန္တာပံ၊</b><br> <b>နိဗ္ဗာနေ ဝိပုလံသုခံ။</b><br> <b>ယထာဘူတံ ဝိညာပေတုံ၊</b><br> <b>ဒေသေတဗ္ဗံဟိ ယောဂိနာ။။</b></p> <p><b>နိရယေ</b>=ငရဲအစရှိသော သံသရာဝဋ်ထဲ၌၊ <b>ဘယသန္တာပံ</b>= ကြောက် ဖွယ်သရဲ ပူပန်ဆင်းရဲခြင်းဘေးကိုလည်းကောင်း၊ <b>နိဗ္ဗာနေ</b>=နိဗ္ဗာန်၌၊ <b>ဝိပုလံ</b>=ပြန်ပပြောကြီးကျယ်သော၊ <b>သုခံ</b>=ချမ်းသာခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ <b>ယာဘူတံ</b>=ဟုန်မှန်သည့်အတိုင်း၊ <b>ဝိညာပေတုံ</b>=တရားနာ ပရိသတ်အများ မြင်လုံးထွားအောင် ထင်ရှားစေခြင်းငှါ၊ <b>ယောဂိနော</b>=ယောဂီပုဂ္ဂိုလ်သည်၊ <b>ဒေသေတဗ္ဗံဟိ-ဒေသေတဗ္ဗံဧဝ</b>=သဘောကျအောင် ဟောပြောရာသာ လျှင်ကတည်း။</p> <p>--------- * --------</p> <h3>ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်</h3> <p>လယ်တီနိဗ္ဗာန်</p> <p><b>နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။</b></p> <p><b>တတ္ထ ယဒါ အတ္တဒိဋ္ဌိသဟဂတာ တဏှာ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောတိ၊ တဒါ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတဓမ္မာစ အပါယ ဘဝါစ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ၊ တင်္ခဏတော ပဋ္ဌာယ တဿ ပုဂ္ဂလဿ ဘဝါဘဝေသု ဒုစ္စရိတ ဘယေဟိစ အပါယ ဒုက္ခေဟိစ ဝိမောက္ခော ဟောတိ၊ ဣဒံ ဗုဒ္ဓသာသနေ သဥပါဒိ သေသံနာမ အသင်္ခတံ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနံ ဟောတိ။။</b></p> <p><b>တတ္ထ</b>=ထိုသစ္စာလေးပါးတို့တွင်၊ <b>ယဒါ</b>=အကြင်အခါ၌၊ <b>အတ္တဒိဋ္ဌိ သဟဂတာ</b>=အတ္တဒိဋ္ဌိနှင့်တကွဖြစ်သော၊ <b>တဏှာ</b>=တဏှာဟူသော သမုဒယသစ္စာကို၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>=အကြွင်းမဲ့ဖြတ်အပ်ပြီးသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>တဒါ</b>=ထိုအခါ၌၊ <b>သဗ္ဗေ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>ဒုစ္စရိတဓမ္မာစ</b>=ဒုစ္စရိုတ်တရား တို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>=အကြွင်းမဲ့ပြတ်ငြိမ်းကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>တင်္ခဏတော</b>=ထိုအတ္တဒိဋ္ဌိနှင့်တကွဖြစ်သော တဏှာချုပ်ငြိမ်းရာခဏမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>တဿ ပုဂ္ဂလဿ</b>=ထိုသက္ကာယ ဒိဋ္ဌိ ချုပ်ငြိမ်းပြီးသောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>ဘဝါဘဝေသု</b>=ဘဝကြီးငယ် အသွယ်သွယ်တို့၌၊ <b>ဒုစ္စရိတဘယေဟိစ</b>=ဒုစ္စရိုက်ဘေးကြီးတို့မှလည်း ကောင်း၊ <b>အပါယဒုက္ခေဟိစ</b>=အပါယ်ဆင်းရဲတို့မှလည်းကောင်း၊ <b>ဝိမောက္ခော</b>=ကျွတ်လွတ်ကင်းရှင်းသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>ဣဒံ</b>=ဤ ဒုစ္စရိုက်ဘေး, အပါယ်ဘေးတို့မှ ကင်းဝေး လွတ်ငြိမ်းခြင်းသည်၊ <b>ဗုဒ္ဓသာသနေ</b>=မြတ်စွာဘုရားသာသနာတော်ကြီး၌၊ <b>သဥပါဒိသေသံ နာမ</b>=ဥပါဒိသေသအမည်ရှိသော၊ ဝါ=ကိလေသာနှင့် ခန္ဓာအကြွင်း ရှိသေးသော၊ <b>အသင်္ခတံ</b>=ပြုပြင်စီရင်ရခြင်း ကင်းဝေးသော၊ <b>ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနံ</b>=ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်ကြီးမည်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p>ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်ပြီး၏၊</p> <p>* * *</p> <h3>ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာန်</h3> <p><b>ယဒါ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာ ကာမတဏှာ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောတိ၊ တဒါ သဗ္ဗေ ကာမပုညာဘိသင်္ခါရာစ ကာမ သုဂတိဘဝါစ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ။ တင်္ခဏတော ပဋ္ဌာယ တဿ ပုဂ္ဂလဿ အနာဂတေ ဘဝါဘဝေသု ကာမပုညာဘိသင်္ခါရေဟိစ ကာမကိလေသ ဝိစိတရင်္ဂ သင်္ခေါဘိတေဟိ ဒုစ္စရိတ ဒုရာစာရ ဒုရာဇီဝ ဗဟုလေဟိ အစ္စာသန္န အပါယဒုဂ္ဂတိ ဝိနိပတန ဓမ္မေဟိ ကာမ သုဂတိဘဝေဟိစ ဝိမောက္ခော ဟောတိ၊ ဣဒံ ဗုဒ္ဓသာသနေ သဥပါဒိသေသံနာမ အသင်္ခတံ ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာနံ ဟောတိ။</b></p> <p><b>ယဒါ</b>=အကြင်အခါ၌၊ <b>ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာ</b>=မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိနှင့်မယှဉ်သော၊ <b>ကာမတဏှာ</b>=ကာမတဏှာသည်၊ ဝါ=ကာမတဏှာကို၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>= အကြွင်းမဲ့ဖြတ်အပ်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>တဒါ</b>=ထိုကာမတဏှာ ပြတ်ငြိမ်းရာကာလ၌၊ <b>သဗ္ဗေ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>ကာမပုညာဘိ သင်္ခါရာစ</b>=ကာမကုသိုလ်ဟုဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရတို့သည် လည်းကောင်း၊ <b>ကာမသုဂတိဘဝါစ</b>=ကာမသုဂတိဘဝတို့သည်လည်း ကောင်း၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>=အကြွင်းမဲ့ပြတ်ငြိမ်းကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>တင်္ခဏတော</b>= ထိုဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တ တဏှာချုပ်ငြိမ်းရာခဏမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>တဿ ပုဂ္ဂဿ</b>=ထိုကာမတဏှာ ကင်းကွာပြီးသောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>အနာဂတေ</b>=နောင်အနာဂတ်ကာလ၌၊ <b>ဘဝါဘဝေသု</b>=ဘဝကြီးငယ် အသွယ်သွယ်တို့၌၊ <b>ကာမပုညာဘိ သင်္ခါရေဟိစ</b>=ကာမကုသိုလ် ဟုဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရတို့မှလည်းကောင်း၊ <b>ကာမကိလေသ ဝိစိတရင်္ဂ သင်္ခေါဘိတေဟိ</b>=ကာမဂုဏ်ကိလေသာ အဖြာဖြာသော လှိုင်းဂယက်တို့ဖြင့် သွက်သွက်ခုန်အောင် တုန်လှုပ်ချောက်ခြား ကုန်သော၊ <b>ဒုစ္စရိတ ဒုရာစာရ ဒုရာဇီဝ ဗဟုလေဟိ</b>=မကောင်းသော လေ့လာမှု, မကောင်းသောကျင့်ကြံမှု, မကောင်းသော အသက်မွေးမှု များပြား ကုန်သော၊ ဝါ=များပြားသော ဒုစ္စရိုက်မျိုး, ဒုရာစာရမျိုး, ဒုရာဇီဝ မျိုးရှိကုန်သော၊ <b>အစ္စာသန္နအပါယဒုဂ္ဂတိ ဝိနိပတနဓမ္မေဟိ</b>=အလွန် နီးသော အပါယ်ဘေး, ဒုဂ္ဂတိဘေး, ဝိနိပတနဘေး ရှိကုန်သော၊ ဝါ=အပါယ်ဘေး, ဒုဂ္ဂတိဘေး, ဝိနိပတနဘေးတို့နှင့် အလွန်ပင် နီး ကုန်သော၊ <b>ကာမသုဂတိဘဝေဟိစ</b>=ကာမသုဂတိဘဝတို့မှလည်းကောင်း၊ <b>ဝိမောက္ခော</b>=ကျွတ်လွတ် ငြိမ်းအေးတော့သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p><b>ဣဒံ</b>=ဤကာမသုဂတိဘဝတို့မှ ကျွတ်လွတ်ငြိမ်းအေးခြင်းသည်၊ <b>ဗုဒ္ဓသာသနေ</b>=မြတ်စွာဘုရားကြီး သာသနာတော်၌၊ <b>သဥပါဒိသေသံနာမ</b>= ကိလေသာနှင့် ခန္ဓာအကြွင်းရှိသေးသည် အဖြစ်ကြောင့် သဥပါဒိသေသ အမည်ရှိသော၊ <b>အသင်္ခတံ</b>=ပြုပြင်မှု မရှိသော၊ <b>ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာနံ</b>= ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးမည်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p>ဒုတိယမဟာနိဗ္ဗာန်ပြီး၏၊</p> <hr> <h3>တတိယ မဟာနိဗ္ဗာန်</h3> <p><b>ယဒါ ရူပရာဂ အရူပရာဂ သင်္ခါတာ ဘဝတဏှာ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောတိ။ တဒါသဗ္ဗေ မဟဂ္ဂတပုညာ ဘိသင်္ခါရာစ ရူပါရူပဗြဟ္မဘဝါစ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ။ တင်္ခဏတော ပဋ္ဌာယ တဿ ပုဂ္ဂလဿ ရူပါရူပ ပုညာဘိ သင်္ခါရေဟိစ သဿတုစ္ဆေဒ ဂါဟ မာနာ တိမာန ဗဟုလေဟိ အနိစ္စ အဓူဝ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မေဟိ ရူပါရူပ ဘဝေဟိစ ဝိမောက္ခေ ဟောတိ။ ဣဒံ ဗုဒ္ဓသာသနေ အနုပါဒိသေသံနာမ အသင်္ခတံ တတိယ မဟာနိဗ္ဗာနံ ဟောတိ။</b></p> <p><b>ယဒါ</b>=အကြင်အခါ၌၊ <b>ရူပရာဂ အရူပရာဂသင်္ခါတာ</b>=ရူပရာဂ အရူပရာဂဟုဆိုအပ်သော၊ <b>ဘဝတဏှာ</b>=ဘဝတဏှာကို၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>= အကြွင်းမဲ့ဖြတ်အပ်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>တဒါ</b>=ထိုအခါ၌၊ <b>သဗ္ဗေ</b>= အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>မဟဂ္ဂတ ပုညာဘိသင်္ခါရာစ</b>=မဟဂ္ဂုတ်ကုသိုလ် ဟုဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရတို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>ရူပါရူပဗြဟ္မ ဘဝါစ</b>= ရူပဗြဟ္မာ အရူပဗြဟ္မာဘဝတို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>= အကြွင်းမဲ့ပြတ်ငြိမ်းကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>တင်္ခဏတော</b>= ထိုရူပရာဂ အရူပရာဂ ချုပ်ငြိမ်းရာ ခဏမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>တဿ ပုဂ္ဂဿ</b>=ထိုဘဝတဏှာ ချုပ်ငြိမ်းပြီးသောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>ရူပါရူပ ပုညာဘိသင်္ခါရေဟိစ</b>=ရူပကုသိုလ် အရူပကုသိုလ်ဟုဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရတို့မှလည်းကောင်း၊ <b>သဿတုစ္ဆေဒဂါဟ မာနာတိမာန ဗဟုလေဟိ</b>=သဿတအယူ, ဥစ္ဆေဒအယူ, မာန်မူခြင်း, အလွန်မာန် မူခြင်း များပြားကုန်သော၊ ဝါ=များပြားသော သဿတအယူ, ဥစ္ဆေဒအယူ, မာန်မူခြင်း, အလွန်မာန်မူခြင်းရှိကုန်သော၊ <b>အနိစ္စ အဓူဝ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မေဟိ</b>=မမြဲခြင်းသဘော, မတည်တံ့ခြင်းသဘော, ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိကုန်သော၊ <b>ရူပါရူပဘဝေဟိစ</b>=ရူပဘဝ အရူဘဝတို့မှလည်း ကောင်း၊ <b>ဝိမောက္ခော</b>=ကျွတ်လွတ်ငြိမ်းအေး တော့သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>ဣဒံ</b>=ဤရူပဘဝ အရူပဘဝတို့မှ ကျွတ်လွတ်ခြင်းသည်၊ <b>ဗုဒ္ဓသာသနေ</b>= မြတ်စွာဘုရား သာသနာတော်ကြီး၌၊ <b>အနုပါဒိသေသံနာမ</b>= ကိလေသာ ခန္ဓာ အကြွင်းမရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်၊ <b>တတိယမဟာနိဗ္ဗာနံ</b>= တတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးမည်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p>တတိယမဟာနိဗ္ဗာန်ပြီး၏၊</p> <p>* * *</p> <h3>ဘုရားရွှေလက်ထက်တော်၌ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြသော နတ်လူတို့သာ များပြားကြောင်းကိုပြဆိုချက်</h3> <p><b>ဧတ္ထ စ အသင်္ခတန္တိ တဿ နိဗ္ဗာနဿ ဇရာ မရဏာဘာဝေန နိစ္စဓုဝါ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မတ္တာ တဒတ္ထာယ ပုနုနမမဂဂ္ဂဘာဝနာကိစ္စာဘာဝတော သင်္ခါရ ဒုက္ခ ရဟိတံ။ တတ္ထ ဗုဒ္ဓကာလေပိ ဒေဝမနုဿာ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာဧဝ ဗဟုတရာ ဟောန္တိ။။</b></p> <p><b>ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာ အပ္ပကာဝ ဟောန္တိ။။</b></p> <p><b>တတိယ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာပန အပ္ပက တရာဧဝ။</b></p> <p><b>ကသ္မာ ဣန္ဒြိယဓမ္မာနံ မုဓုတရ ဗဟုလတ္တာတိ၊</b></p> <p><b>စ</b>=ဆက်၍ဆိုဦးအံ့၊ <b>ဧတ္ထ</b>=ဤနိဗ္ဗာန်ဆိုရာစကားရပ်၌၊ <b>အသင်္ခတန္တိ</b>=အသင်္ခတံဟူသည်ကား၊ <b>တဿ နိဗ္ဗာနဿ</b>=ထိုနိဗ္ဗာန်ကြီး၏ <b>ဇရာမရဏာ ဘာဝေန</b>=အိုရခြင်း, သေရခြင်း အလျင်းမရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်၊ <b>နိစ္စဓုဝါ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မတ္တာ</b>=မြဲခြင်းသဘော, တည်တံ့ ခြင်းသဘော, မဖောက်ပြန်ခြင်းသဘောရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်၊ <b>တဒတ္ထာယ</b>=ထိုနိဗ္ဗာန်အကျိုးငှါ၊ <b>ပုန မဂ္ဂဘာဝနာကိစ္စ ဘာဝတော</b>= တစ်ဖန်မဂ်လေးပါးကို ပွါးများရန် ကိစ္စမရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်၊ <b>သင်္ခါရဒုက္ခရဟိတံ</b>=ပြုပြင်ရခြင်းဟူသော သင်္ခါရဒုက္ခမှ ကင်းသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>တတ္ထ</b>=ထိုသုံးမျိုးသောနိဗ္ဗာန်၌၊ <b>ဗုဒ္ဓ ကာလေပိ</b>=မြတ်စွာ ဘုရား ရွှေလက်တော်အခါ၌လည်း၊ <b>ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာ ဧဝ</b>=ပထမနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့သာ ရောက်ကုန်သော၊ <b>ဒေဝမနုဿာ</b>=နတ်, လူတို့သည်၊ <b>ဗဟုတရ</b>=အထူးသဖြင့်များကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာ</b>=ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ ရောက်ကုန်သော၊ <b>ဒေဝမနုဿာ</b>=နတ်, လူတို့သည်၊ <b>အပ္ပကာ</b>=နည်းကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ် ကုန်၏၊ <b>တတိယမဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာ</b>=တတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ ရောက် ကုန်သော၊ <b>ဒေဝမနုဿာ</b>=နတ်,လူတို့သည်၊ <b>အပ္ပကတရာ</b>=အလွန်နည်း ကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>ကသ္မာ</b>=အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား၊ <b>ဣန္ဒြိယဓမ္မာနံ</b>=ဣန္ဒြေတရားတို့၏၊ <b>မုဓုတရဗဟုလတ္တာ</b>=နုနယ်သူတို့က အလွန်ပေါများသည်အဖြစ်ကြောင့်တည်း၊ <b>ဣတိအယံ</b>=ဤသည်ကား၊ <b>ပရိဟာရော</b>=အဖြေတည်း။</p> <p>[သုံးပါးသောနိဗ္ဗာန်တို့တွင် ကိလေသာနှင့်ခန္ဓာကြွင်း ရှိသေး သောကြောင့် သဥပါဒိသေသ ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ ဆိုက်ရောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်အား ထိုနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ ဆိုက် ရောက်သော ဘဝမှစ၍ ဘဝကြီးငယ်တို့၌ ကျင်လည်ရ သည်ရှိသော် အလုံးစုံသော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတို့သည်လည်းကောင်း၊ အလုံးစုံသော ဒုစ္စရိုက်မျိုး အမိုက်မျိုးတို့သည်လည်းကောင်း၊ အလုံးစုံသော အပါယ်ဆင်းရဲတို့သည်လည်းကောင်း၊ မရှိ ကြတော့ပြီ၊ နတ်ပြည်လူ့ပြည်တို့၌ ကျင်လည်ရသည်ရှိသော် လည်းယုတ်နိမ့်သော ဘဝတို့မရှိကြတော့ပြီ၊ မြင့်မြတ်သော ဘဝတို့သည်သာလျှင် ရှိကြကုန်တော့သည်။]</p> <p><b>တတ္ထ သဥပါဒိသေသံ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနံ ပတ္တဿ တတော ပဋ္ဌာယ ဘဝါဘဝေသု သံသရန္တဿ သဗ္ဗာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယောစ သဗ္ဗာနိ ဒုစ္စရိတာနိစ သဗ္ဗာနိ အပါယ ဒုက္ခာနိစ နတ္ထိ၊ ဒေဝမနုေဿသု သံသရန္တဿပိ ဟိနဘဝါနာမ နတ္ထိ၊ ပဏိတဘဝါ ဧဝ အတ္ထိ။။</b></p> <p><b>တတ္ထ</b>=ထိုသုံးပါးသောနိဗ္ဗာန်တို့တွင်၊ <b>သဥပါဒိသေသံ</b>=ကိလေ သာနှင့်ခန္ဓာ အကြွင်းရှိသေးသောကြောင့် သဥပါဒိသေသ အမည်ရှိသော၊ <b>ပထမမဟာနိဗ္ဗာနံ</b>=ပထမနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့၊ <b>ပတ္တဿ</b>=ရောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>တတော</b>=ထိုပထမနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ရောက်သောဘဝမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>ဘဝါဘဝေသု</b>=ဘဝကြီးငယ် အသွယ်သွယ်တို့၌၊ <b>သံ သရန္တဿ</b>=ကျင်လည်ရသည်ရှိသော်၊ <b>သဗ္ဗာ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယောစ</b>=မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>သဗ္ဗာနိ</b>=အလုံးစုံ ကုန်သော၊ <b>ဒုစ္စရိတာနိစ</b>=ဒုစ္စရိုက်မျိုး အမိုက်မျိုးတို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>သဗ္ဗာနိ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>အပါယဒုက္ခာနိစ</b>=အပါယ်ဆင်းရဲတို့သည် လည်းကောင်း၊ <b>နတ္ထိ</b>=မရှိကုန်တော့ပြီ၊ <b>ဒေဝမနုေဿသု</b>=နတ်ပြည်, လူပြည်တို့၌၊ <b>သံသရန္တဿပိ</b>=ကျင်လည်ရသည်ရှိသော်လည်း၊ <b>ဟိန ဘဝါနာမ</b>=ယုတ်နိမ့်သောဘဝတို့မည်သည်၊ <b>နတ္ထိ</b>=မရှိကုန်၊ <b>ပဏိတဘဝါ ဧဝ</b>=မြင့်မြတ်သော ဘဝတို့သည်သာလျှင်၊ <b>အတ္ထိ</b>=ရှိကုန်၏၊</p> <h3>ဒုတိယနိဗ္ဗာန်နှင့်တတိယနိဗ္ဗာန်သို့ဆိုက်ရောက်ကြသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အလားကို ပြဆိုချက်</h3> <p><b>သဥပါဒိသေသံ ဒုတိယမဟာနိဗ္ဗာနံ ပတ္တဿ တတော ပဋ္ဌာယ ကာမဘဝေသု ပဋိသန္ဓိ ဧဝ နတ္ထိ။ ဥပရိမဂ္ဂံ လဘိတွာ တသ္မိံ ဘဝေဝါ ပရိနိဗ္ဗာယတိ။ စျာနံ ဘာဝေတွာ ဥပရိဗြဟ္မ လောကံဝါ ဂစ္ဆတိ၊ အနုပါဒိ သေသံ တတိယမဟာနိဗ္ဗာနံ ပတ္တဿ ပန ပုနဗ္ဘဝေါ နာမ နတ္ထိ။ တသ္မိံ ဘဝေဧဝ ပရိနိဗ္ဗာယတိ။။</b></p> <p><b>သဥပါဒိသေသံ</b>=သဥပါဒိသေသအမည်ရှိသော၊ <b>ဒုတိယ မဟာ နိဗ္ဗာနံ</b>=ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့၊ <b>ပတ္တဿ</b>=ရောက်သောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>တတော</b>=ထိုဒုတိယနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်သောဘဝမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>ကာမဘဝေသု</b>=ကာမဘဝတို့၌၊ <b>ပဋိသန္ဓိဧဝ</b>=ပဋိသန္ဓေနေရခြင်း သည်သာလျှင်၊ <b>နတ္တိ</b>=မရှိတော့ပြီ။ <b>ဥပရိမဂ္ဂံ</b>=အထက်မဂ်တရားကို၊ <b>လဘိတွာ</b>=ရ၍၊ <b>တသ္မိံ ဘဝေဝါ</b>=ထိုဘဝ၌မူလည်း၊ <b>ပရိနိဗ္ဗာယတိ</b>= ပရိနိဗ္ဗာန်စံရ၏၊ <b>စျာနံ</b>=စျာန်ကို၊ <b>ဘာဝေတွာ</b>=ပွါးများ၍၊ <b>ဥပရိဗြဟ္မ လောကံဝါ</b>=အထက်ဗြဟ္မာဘုံသို့မူလည်း၊ <b>ဂစ္ဆတိ</b>=သွားရလေ၏၊ <b>ပန</b>=တတိယနိဗ္ဗာန်စံပုဂ္ဂိုလ်တို့ကိုဆိုဦးအံ့၊ <b>အနုပါဒိသေသံ</b>=အနုပါဒိ သေသအမည်ရှိသော၊ <b>တတိယ မဟာနိဗ္ဗာနံ</b>=တတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့၊ <b>ပတ္တဿ</b>=ရောက်သောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>ပုနဗ္ဘဝေါနာမ</b>=တစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်း မည်သည်၊ <b>နတ္ထိ</b>=မရှိတော့ပြီ၊ <b>တသ္မိံဘဝေဧဝ</b>=ထိုဘဝ၌သာလျှင်၊ <b>ပရိနိဗ္ဗာယတိ</b>=ပရိနိဗ္ဗာန်စံရ၏၊</p> <p>* * *</p> <h3>သံသရာ သုံးကြောင်း သုံးသွယ်ကို ပြဆိုချက်</h3> <p>၁။ သံသရာသည်ရှိ၏၊</p> <p>၂။ သံသရာဝဋ်သည်ရှိ၏၊</p> <p>၃။ သံသရာဝဋ်ဒုက္ခသည်ရှိ၏၊</p> <p>၄။ သံသရာဝဋ်ဒုက္ခမှ ကျွတ်ခြင်းသည်ရှိ၏၊ ထိုတွင်</p> <p>၁။ သံသရာဆိုသည်ကား - တစ်ယောက်, တစ်ယောက်သောသတ္တဝါဟုခေါ်ဝေါ်အပ်သော ခန္ဓာ, အာယတန, ဓာတ်တို့၏ အနမတဂ္ဂ သံသရာကာလ၌ ဘဝအဆက်ဆက် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် အားဖြင့် မပြတ်မလပ် ဆက်လက်ဖြစ်ပွါးလျက်နေသော အစဉ်သည် သံသရာ မည်၏၊</p> <p>ထိုသံသရာသည်</p> <p>အောက်သံသရာ,<br> အလယ်သံသရာ,<br> အထက်သံသရာ</p> ဟူ၍သုံးကြောင်းသုံးသွယ်ရှိ၏၊</p> <p>ထိုတွင်</p><p>အောက်သံသရာ။ ။ အပါယ်လေးဘုံ နယ်ပယ်ကြီးသည် အောက်သံသရာမည်၏၊</p> <p>အလယ်သံသရာ။ ။ လူ့ပြည်နှင့် နတ်ပြည်ခြောက်ထပ် သည် အလယ်သံသရာမည်၏၊</p> <p>အထက်သံသရာ။။ ဗြဟ္မာပြည် နှစ်ဆယ်သည် အထက် သံသရာမည်၏၊</p> <p>----* * *--</p> <h3>သံသရာဝဋ် ၃-ပါး</h3> <p>၁။ ကိလေသဝဋ်,<br> ၂။ ကမ္မဝဋ်,<br> ၃။ ဝိပါကဝဋ်,<br> အောက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ် ၃-ပါး၊</p> <p>အလယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ် ၃-ပါး၊</p> <p>အထက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ် ၃-ပါး၊</p> <p>အောက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ် ၃-ပါး</p> <p>၁။ ကိလေသဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ အတ္တဒိဋ္ဌိကြီးကိုဆိုသည်။</p> <p>၂။ ကမ္မဝဋ်ဆိုသည်ကား။ ။ အကုသိုလ်ကံဟောင်း, ကံသစ်အနန္တကို ဆိုသည်။</p> <p>၃။ ဝိပါကဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ ငရဲ, တိရစ္ဆာန်, ပြိတ္တာ, အသုရကာယ် ဟုဆိုအပ်သော အပါယ်လေးဘုံသားတို့၏ ခန္ဓာကိုယ် တွေကို ဆိုလိုသည်။</p> <p>အဘယ်ကြောင့် အတ္တဒိဋ္ဌိကို အပါယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ကိလေသ ဝဋ်ဟူ၍ ဆိုသနည်းဟူမူကား။</p> <p>ထိုအတ္တဒိဋ္ဌိ ရှိနေသောသူသည် လူ့ဘုံ လူ့ဘဝမှာ ဖြစ်နေသော် လည်း အပါယ်ဘုံသို့ တလဲလဲသာ ကျရောက်ရ၏၊ ထိုအတူ နတ်ဘုံ, နတ်ဘဝ, ဗြဟ္မာဘုံ ဗြဟ္မာဘဝမှာဖြစ်နေသော်လည်း အပါယ်ဘုံသို့ တလဲလဲသာ ကျရောက်ရ၏၊ ထို့ကြောင့် အတ္တဒိဋ္ဌိကို အပါယ်သံသရာ၏ ဆိုင်ရာ ကိလေသဝဋ် ဆိုသတည်း။</p> <p>အဘယ်ကြောင့် အကုသိုလ် ကံဟောင်း, ကံသစ်အနန္တကို အပါယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ကမ္မဝဋ်ဟူ၍ဆိုသနည်းဟူမူကား<br> <p>တစ်ယောက်သောသတ္တဝါ၏ သန္တာန်မှာ ရှေးရှေးသော ဘဝ အနန္တတို့၌လည်းကောင်း, ယခုဘဝ၌လည်းကောင်း, အမိုက် အမှား ဖြစ်ပွါးခဲ့၍ အတ္တဒိဋ္ဌိ၏ သိမ်းပိုက်ချက်ဖြင့် အတ္တဒိဋ္ဌိ၏ လက်ဆုပ် ထဲတွင် ယနေ့ထက်တိုင်ပါရှိ၍နေကြကုန်သော အပါယ်လားကြောင်း အကုသိုလ် ကံဟောင်း အနန္တတို့သည်လည်း ရှိကုန်၏၊ နောင် အတ္တဒိဋ္ဌိ ရှိနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ထိုအတ္တဒိဋ္ဌိမှ ဖြစ်ပွါးလတ္တံ့ကုန်သော အပါယ်လား ကြောင်း အကုသိုလ်ကံသစ်ပေါင်း အနန္တသည် ကမ္မဝဋ်ဆိုသတည်း။</p> <p>အလယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာဝဋ် ၃-ပါး</p> <p>၁။ ကိလေသဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ကာမတဏှာကြီးကို ဆိုသည်။</p> <p>၂။ ကမ္မဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ လူ့ချမ်းသာ, နတ်ချမ်းသာကို တောင့်တ၍ ပြုအပ်သော ဒါနမှု, သီလမှု, ဘာဝနာမှုတို့ကို ဆိုသည်။</p> <p>၃။ ဝိပါကဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ လူ့ဘုံသား, နတ်ပြည် ခြောက်ထပ် နတ်ဘုံသားတို့၏ ခန္ဓာတို့ကိုဆိုသည်။</p> <p>အဘယ်ကြောင့် ကာမတဏှာကြီးကို ကိလေသဝဋ်ဟူ၍ ဆိုသနည်းဟူမူကား<br> <p>ထိုကာမတဏှာနုသယကြီးရှိနေသောသူသည် အထက် ဘဝဂ်ဘုံမှာဖြစ်နေသော်လည်း အောက်လူ့ဘုံ, နတ်ဘုံသို့ တလဲလဲသာ ကျရောက်ရ၏၊ ထို့ကြောင့် ကာမတဏှာနုသယကြီးကို အလယ် သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ကိလေသဝဋ် ဆိုသတည်း။</p> <p>ကာမတဏှာကြီး ဆိုသည်ကား<br> <p>မျက်စိအရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>နားအရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>နှာခေါင်းအရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>လျှာအရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>ကိုယ်အင်္ဂါ အရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>ဤအကောင်းကြိုက်မှုကြီးငါးပါးကို ကာမတဏှာ-ဟုဆိုသည်။</p> <p>ကာမဂုဏ်ငါးပါးတို့၌ သာယာသော မက်မောမှုကြီးငါးပါးတို့ပေတည်း။ အထက်သံသရာ၏ ဆိုင်ရာဝဋ် ၃-ပါး</p> <p>၁။ ကိလေသဝဋ်ဆိုသည်ကား- ဘဝတဏှာကြီးကိုဆိုသည်။</p> <p>၂။ ကမ္မဝဋ်ဆိုသည်ကား- မဟဂ္ဂုတ်ကုသိုလ် ကိုးပါးကို ဆို သည်။</p> <p>၃။ ဝိပါကဝဋ်ဆိုသည်ကား- ရူပဗြဟ္မာ အရူပဗြဟ္မာတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်ကိုဆိုသည်။</p> <p>ဘဝတဏှာဆိုသည်ကား။။ဗြဟ္မာတို့၏သန္တာန်၌ရှိသော စျာန် အဘိညာဏ် သမာပတ်ဟုဆိုအပ်သော ကမ္မဘဝ၌ သာယာသော တဏှာတစ်ပါး၊ ထိုကမ္မဘဝ၏အကျိုး တန်ခိုးဣဒ္ဓိပါဒ်တို့၌ သာယာသော တဏှာတစ်ပါး၊ ဤတဏှာနှစ်ပါးကို အထက်သံသရာ၏ ဆိုင်ရာ ကိလေသဝဋ်ဆို၏၊</p> <p>ကမ္မဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ပထမစျာန်ကုသိုလ်, ဒုတိယစျာန် ကုသိုလ်အစရှိသော ရူပကုသိုလ်ငါးပါး၊ အရူပကုသိုလ်လေးပါး၊ ဤ မဟဂ္ဂုတ်ကုသိုလ်ကိုးပါးကို ကမ္မဝဋ်ဆို၏၊</p> <p><b>သံသာရဝဋ္ဋဒုက္ခတော</b>-သံသရာဝဋ် ဒုက္ခဆိုသည်ကား<br> <p>၁။ ဇာတိဒုက္ခ။</p> <p>၂။ ဇရာဒုက္ခ။</p> <p>၃။ မရဏဒုက္ခ။</p> <p>၄။ သောကဒုက္ခ။</p> <p>၅။ ပရိဒေဝဒုက္ခ။</p> <p>၆။ ဒုက္ခ-ဒုက္ခ။</p> <p>၇။ ဒေါမနဿဒုက္ခ။</p> <p>၈။ ဥပါယာသဒုက္ခ။</p> <p>၉။ အပိယသမ္ပယောဂဒုက္ခ။</p> <p>၁၀။ ပိယဝိပ္ပယောဂဒုက္ခ။</p> <p>၁၁။ ဣစ္ဆာဝိဃာတဒုက္ခ။</p> <p>ထိုဒုက္ခ၏ အကျယ်ကိုမူကား။။ ဒုက္ခသစ္စာ မူလနိဒ္ဒေသတို့၌ ကြည့်လေ။</p> <p>ထိုသံသရာဝဋ်ဒုက္ခသည်လည်း။</p> <p>အောက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ သံသာရဝဋ်ဒုက္ခတစ်မျိုး။</p> <p>အလယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ သံသာရဝဋ်ဒုက္ခတစ်မျိုး။</p> <p>အထက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ သံသာရဝဋ်ဒုက္ခတစ်မျိုး။ဟူ၍ ထိုက်သည်အားလျော်စွာ သုံးမျိုးစီရှိကြ၏၊</p> <h3>ဗုဒ္ဓဘာသာနိဗ္ဗာန်</h3> <p>သံသရာဝဋ်ဒုက္ခမှ ကျွတ်လွတ်ခြင်းဆိုသည်ကား-နိဗ္ဗာန်ကိုဆို သတည်း။</p> <h3>နိဗ္ဗာန် ၃-မျိုး</h3> <p>ထိုနိဗ္ဗာန်သည်လည်း</p> <p>၁။ ပထမနိဗ္ဗာန်၊</p> <p>၂။ ဒုတိယနိဗ္ဗာန်၊</p> <p>၃။ တတိယနိဗ္ဗာန်၊</p> ဟူ၍ ၃-မျိုးရှိ၏၊</p> <p>ထိုတွင် ပထမနိဗ္ဗာန်ဆိုသည်ကား- အပါယ်သံသရာ၏ ဆိုင်ရာ ဝဋ်ဒုက္ခတို့၏ နောင်ဖြစ်ပေါ်ရန် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်း ခြင်းကို ပထမနိဗ္ဗာန်ဆို၏၊</p> <p>ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ဆိုသည်ကား- လူ့ဘဝ, နတ်ဘဝ အဆက်ဆက် ဟုဆိုအပ်သော အလယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ်ဒုက္ခတို့၏ နောင်ဖြစ် ပေါ်ရန် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကို ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ဆို၏၊</p> <p>တတိယနိဗ္ဗာန်ဆိုသည်ကား- ရူပ, အရူပဗြဟ္မာဘဝ အဆက် ဆက်ဟုဆိုအပ်သော အထက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ်ဒုက္ခတို့၏ နောင် ဖြစ်ပေါ်ရန် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကို တတိယ နိဗ္ဗာန်ဆို၏၊</p> <h3>ပထမနိဗ္ဗာန်</h3> <p>အတ္တဒိဋ္ဌိနှင့်တကွသော တဏှာကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်အပ် သည်ရှိသော် အလုံးစုံသော ဒုစ္စရိုတ်နှင့်တကွ အပါယ်ဘဝတွေကို ပယ်သတ်ခြင်းကိစ္စ ပြီးစီးလေ၏၊ ထိုဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ်တဏှာကို ပယ်သတ် သည်ကအစပြု၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် ဒုစ္စရိုတ်ဘေး, အပါယ်ဘေးတို့မှ ကျွတ်လွတ်လေ၏၊ ဤဘေးကြီးနှစ်ပါးမှ ကျွတ်လွတ် ငြိမ်းအေးမှု ကြီးကိုပင် ဗုဒ္ဓဘာသာသာသနာတော်၌ သဥပါဒိသေသ အသင်္ခတ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်ကြီးဟူ၍ ဆိုအပ်ပေသည်၊ ဤပထမနိဗ္ဗာန်ကြီးသည် ပထမအရိယာ သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်, ဒုတိယအရိယာ သကဒါဂါမ် ပုဂ္ဂိုလ် ခံစားအပ်သော နိဗ္ဗာန်ကြီးပေတည်း။</p> <p>မိမိခန္ဓာ၌ အနတ္တဉာဏ်အမြင် ပေါက်ရောက်၍ အတ္တဒိဋ္ဌိ အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းပြီးသောသူသည် ခပ်သိမ်းသောဒိဋ္ဌိ အမှောက်အမှားတို့မှလည်း ကျွတ်လွတ်ကြလေ၏၊ ခပ်သိမ်းသော အပါယ်လားကြောင်း မကောင်းမှုကံဟောင်း, မကောင်းမှု ကံသစ် တို့မှလည်း ကျွတ်လွတ်ကြလေ၏၊ နောင်အပါယ်သံသရာ၌ ဖြစ်လတ္တံ့ သော အပါယ်ခန္ဓာ၊ အပါယ်ဘဝအနန္တတို့မှလည်း အတ္တဒိဋ္ဌိ ကျွတ် လွတ်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အကြွင်းအကျန်မရှိ ကျွတ်လွတ် ကြလေ၏၊ ထိုသူများ၏ ခန္ဓာအစဉ်မှာ အပါယ်ဘုံ အပါယ်ဘဝ၊ အောက်ဘုံ အောက်ဘဝသို့ လျောကျမြဲဓမ္မတာ လမ်းကြီးသည်လည်း ပျောက်ကွယ် လေ၏၊ မိမိအလိုရှိရာ သုဂတိဘုံဘဝ မြင့်သည် ထက်မြင့်ရာ ဘဝ အဆက်ဆက်သို့ ဆန်တက်ခြင်းဟူသော ဓမ္မတာ လမ်းသစ်ကြီး တစ်ခုသည်သာ တည်ရှိလေ၏၊</p> <p>လူ့ဘုံလူ့ဘဝတွင်လည်း သီလသိက္ခာ အလိမ္မာယုတ်ညံ့သော လူ့ဘဝ စည်းစိမ်ချမ်းသာ ကိုယ်အင်္ဂါယုတ်ညံ့သော လူ့ဘဝတို့မှလည်း ကျွတ်လွတ်လေ၏၊ သီလသိက္ခာ အလိမ္မာကြီးမြတ်သော လူ့ဘဝ၊ စည်းစိမ်ချမ်းသာ ကိုယ်အင်္ဂါ မြင့်မြတ်သော လူ့ဘဝ၌သာ ဖြစ်ရလေ၏၊ နတ်ဘုံနတ်ဘဝတို့၌လည်း ထိုအတူပင်တည်း။</p> <p>ထိုပထမနိဗ္ဗာန်၌တည်သော သူသည် ပုထုဇ္ဇန်အဖြစ်မှ ကျွတ် လွတ်၍ အရိယာအဖြစ်၌တည်လေ၏၊ လောကီဘုံသားအဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်၍ လောကုတ္တရာဘုံသားအဖြစ်၌ တည်လေ၏၊ ပထမ နိဗ္ဗာန်ဘုံသားအဖြစ်၌ တည်လေ၏၊ ထိုသူသည် လူ့ဘုံ, နတ်ဘုံ, ဗြဟ္မာဘုံတို့၌ ဘဝများစွာ, ကမ္ဘာများစွာသံသရာ၌ ကျင်လည်ရ ငြားသော် လည်း သံသရာအလျဉ်၌ မြုပ်သောသွားခြင်း, မျောသော သွားခြင်းဟူ၍ မရှိလေပြီ၊ အတ္တဒိဋ္ဌိရှိနေကြသောသူတို့၏ သံသရာ၌ ကျင်လည်ခြင်းသည် မြစ်ရေအယဉ်၌ ကျရောက် ခြောက်သွေ့သော သစ်တုံးကဲ့သို့ မြုပ်သော ကျင်လည်ခြင်း, မျောသော ကျင်လည်ခြင်း ဖြစ်လေ၏၊ အတ္တဒိဋ္ဌိ အကြွင်းအကျန်မရှိ၊ ကျွတ်လွတ်ကြကုန်သော သူတို့၏ ကျင်လည်ခြင်းမှာ မူကား၊ မြုပ်သော ကျင်လည်ခြင်း, မျောသော ကျင်လည်ခြင်းလည်းမဟုတ်၊ မြစ်ရိုးမြစ်စဉ် တစ်လျှောက်၌ သင်္ဘောကြီးငယ်တို့သည် အလိုရှိရာ မြစ်စဉ်တစ်လျှောက် သွားလာ၍နေကြဘိသကဲ့သို့ မိမိတို့အလိုရှိရာ သုဂတိ ဘုံဘဝတစ်လျှောက်သို့ သွားလာ၍ သာနေကြကုန်၏၊ ဖြစ်လေ ရာဘုံဘဝ၌လည်း လောကီချမ်းသာ, လောကုတ္တရာ ချမ်းသာနှစ်ပါးကို အစုံခံစားရလေ၏၊ လူဖြစ်သော ဘဝ၌ လူချမ်းသာ, နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာ ဟုဆိုအပ်သော ချမ်းသာနှစ်ပါးကို စွယ်စုံခံစားရလေ၏၊ ထိုတွင် လူ့ချမ်းသာကိုခံစားမှုကား၊ ထင်ရှား သိသာပြီ၊ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို အဘယ် သို့ ခံစားသနည်းဟူမူကား။</p> <p>နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာ ခံစားပုံ</p> <p>ဒုစ္စရိုတ်မှုကို ပြုကျင့်၍နေသော သူများကို မြင်ရကြားရသည် ရှိသော် ဤသူများသည် ဒုစ္စရိုက်အမှုကို ပြုကြပေ၏၊ အပါယ်သို့ ကျရှာကြရလိမ့်မည်၊ ငါ့မှာဤကဲ့သို့သော ဒုစ္စရိုက်မှ ဘဝအဆက်ဆက် လွတ်ငြိမ်းပေပြီဟု ဝမ်းမြောက်ခြင်းကြီးစွာ ဖြစ်ရလေ၏၊ ခွေး, ဝက်, ကြက်, ငှက် အစရှိသော အပါယ်ဘုံသားသတ္တဝါများကို တွေ့မြင်ရာ၌ ဤ သတ္တဝါများသည် ဆင်းရဲတွင်းကြီး နက်နဲလေစွ၊ ငါ့မှာ-ဤကဲ့သို့ သော အပါယ်ဆင်းရဲဒုက္ခမှ လွတ်ငြိမ်းပေပြီ-ဟု ဝမ်းမြောက်ခြင်းကြီးစွာ ဖြစ်ရလေ၏၊။ဤကား နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို ခံစားရပုံတည်း။</p> <p>ဤ၌ လောကီချမ်းသာမှာ မျက်မြင်ဒိဋ္ဌဖြစ်ကြ၍ အလွန်ကြီး ကျယ် ကောင်းမြတ်သည်ဟုထင်ကြတတ်၏၊ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာမှာ လွတ်ငြိမ်းမှုဖြစ်၍ အထည်ဝတ္ထုကိုမမြင်ရသောကြောင့် ကြီးမြတ် သည်ဟု မထင်တတ်ကြ၊ ထိုသို့ကား မဟုတ်၊ လောကီချမ်းသာတို့ထက် လွတ်ငြိမ်းမှုဟူသော နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာသည် ကြီးကျယ်မြင့်မြတ်၏၊ လေးကျွန်းလုံးကို အစိုးရသော စကြာမန္ဓာတ်မင်းတို့၏ စည်းစိမ် ချမ်းသာထက် ငရဲဘဝမှအစဉ်ထာဝရ လွတ်ငြိမ်းမှုသည် အဆ သိန်းသန်းကုဋေ မရေတွက်နိုင်အောင်ကြီးမြတ်၏၊ ထို့အတူ နတ်မင်းကြီး, သိကြားမင်းကြီး, ဗြဟ္မာမင်းကြီးတို့၏ လောကီ စည်းစိမ်ချမ်းသာထက် အဆသိန်းသန်းကုဋေ မရေတွက်နိုင်အောင် ကြီးမြတ်၏၊ မြတ်စွာဘုရား သာသနာတော်ကြီးကို တွေ့ကြုံလိုသည်ဟု</p> <p>လွန်မင်းစွာ တောင့်တကြရာ၌ လောကီချမ်းသာအတွက်နှင့် တောင့်တကြရသည်မဟုတ်၊ ဤလွတ်ငြိမ်း မှုဟူသော နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာ အတွက်နှင့်သာ တောင့်တကြရကုန်၏၊</p> <p>ဤကား-ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသူ, ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသားတို့၏ ပထမ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို ခံစားရပုံတည်း။</p> <p>ပထမနိဗ္ဗာန်ပြီး၏၊</p> <hr> <h3>ဒုတိယနိဗ္ဗာန်</h3> <p>အကြင်အခါ၌ ဒိဋ္ဌိနှင့်မယှဉ်သော ကာမတဏှာကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်အပ်၏၊ ထိုအခါ ကာမသုဂတိဘုံတို့၌ အသစ်ဖြစ် ပေါ်လတ္တံ့ သောဘဝတို့ကို ပယ်သတ်ခြင်းကိစ္စ ပြီးစီးလေတော့၏၊ ကာမတဏှာ ဟူသမျှတို့ကိုလည်း ပယ်သတ်ခြင်းကိစ္စ ပြီးစီးလေတော့၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် နောင်အနာဂတ်အခါ ကာမဂုဏ်နှင့်စပ်သော ကိလေသာ လှိုင်းတံပိုးတို့ဖြင့် ပြိုးပြွမ်းသော ဒုစ္စရိုက် ဒုရာဇီဝဘေး, အပါယ်လေးပါးဘေး ကာမသုဂတိဘဝတို့မှ ကျွတ်လွတ်လေ၏။ ဤကျွတ်လွတ်မှုကြီးကို ဗုဒ္ဓသာသနာတော်၌ သဥပါဒိသေသ ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးဟူ၍ ခေါ်ဆိုအပ်သည်။ (တတိယအရိယာ အနာဂါမ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ ခံစားအပ်သော နိဗ္ဗာန်ကြီးပေတည်း။)</p> <p>ကာမတဏှာကြီးကို ပယ်ဖြတ်ခြင်းငှါ လူ့ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာတို့၏ ဒုက္ခအချက်တို့ကို ထင်လင်းစွာကြည့်ရှုရာ အနာဂါမိမဂ်ကိုရသဖြင့် ထိုကာမတဏှာကြီးသည် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းလေ၏။ ကာမတဏှာကြီး ချုပ်ငြိမ်းသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် လူ့အဖြစ်, နတ်အဖြစ်ကိုပေးနိုင်သော ကုသိုလ်ကမ္မဘဝတို့သည်လည်းကောင်း, လူ့ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာ အဆက်ဆက်တို့သည်လည်းကောင်း, အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းကြလေကုန်၏။ လူ့ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာတို့၏ ဒုက္ခအချက်ကို မြင်ရာ၌ ဥပမာကား<br> <h3>မစင် သေတ္တာ ဥပမာ</h3> <p>မစင်ဘင်ပုပ် သေတ္တာကြီးတစ်ခုသည် ရှိလေရာ၏။ ထိုသေတ္တာ၏ ပြင်ပ၌အနီ, အဝါစသော ဆေးအမျိုးမျိုး၊ ပိုး, ဖဲ, ကတ္တီပါ အစရှိသော အထည်အမျိုးမျိုး ခြယ်လယ်လျက်ရှိ၏။ အတွင်း၌မူကား မစင်ဘင်ပုပ်တွေ အပြည့်ရှိ၏။ ဘီလူးကြီး, သူရဲကြီး, သံဘက်ကြီး သုံးကောင်လည်းရှိ၏။ အဆိပ်ထန်သော မြွေဆိုး, ကင်းဆိုး, အမျိုးမျိုးလည်းရှိလေ၏။ မစင်ဘင်ပုပ်ကို စားသောက်၍နေသော ပိုးလောက်တွေလည်း အပြည့်ရှိလေရာ၏။</p> <p>ဤဥပမာ၌-ကာမဘုံသားတို့၏ ခန္ဓာသည် မစင်ဘင်ပုပ်တို့ဖြင့်ပြည့်သော သေတ္တာကြီး ငယ်နှင့်တူ၏။ တဏှာ, မာန, ဒိဋ္ဌိသုံးပါးသည် သေတ္တာတွင်း၌ရှိသော ဘီလူးကြီး, သူရဲကြီး, သံဘက်ကြီး သုံးကောင်နှင့်တူ၏။ ကျန်ရှိသော ကိလေသာအများသည် ထိုသေတ္တာတွင်း၌ရှိသော အဆိပ်ထန်သော မြွေဆိုး, ကင်းဆိုး အမျိုးမျိုးနှင့်တူ၏။ ဇာတိ, ဇရာ, မရဏ, သောက, ပရိဒေဝ-စသော ဒုက္ခအချက်များသည် ထိုသေတ္တာတွင်း၌ မစင်ဘင်ပုပ်တို့ကို စားနေကြသော ပိုးလောက်အများနှင့်တူ၏။</p> <p>ဤကား လူ့ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာတို့၌ ဒုက္ခထင်မြင်ပုံတည်း။</p> <p>ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>တတိယ နိဗ္ဗာန်</h3> <p>အကြင်အခါ ရူပဘုံ၌ တပ်မက်သော ရူပရာဂ၊ အရူပဘုံ၌ တပ်မက်သော အရူပရာဂ၊ ဤတဏှာနှစ်ပါးကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်အပ်၏။ ထိုအခါ ရူပဗြဟ္မာဘဝ, အရူပဗြဟ္မာဘဝတို့ကို ပယ်ခြင်းကိစ္စပြီးစီးလေ၏။ ထိုအခါမှစ၍ နောင်အနာဂတ်ကာလ၌ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် သဿတဒိဋ္ဌိဘေးကြီး,<br> ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိဘေးကြီး,<br> မာနဘေးကြီး,<br> အနိစ္စဘေးကြီးတို့ဖြင့် နှိပ်စက်သော ရူပဘဝ, အရူပဘဝတို့မှ ကျွတ်လွတ်လေ၏။ အလုံးစုံသော ကိလေသာ ဘေးကြီးတို့နှင့်တကွ အလုံးစုံသော ဘုံဘဝဘေးကြီးတွေမှ ကျွတ်လွတ်လေ၏။ ဤကျွတ်လွတ်မှုကြီးကို ဗုဒ္ဓသာသနာတော်၌ အနုပါဒိသေသ အသင်္ခတ မဟာနိဗ္ဗာန်ကြီးဟူ၍ ဆိုအပ်သည်။ (စတုတ္ထအရိယာ ရဟန္တာအရှင်မြတ်တို့ခံစားအပ်သော နိဗ္ဗာန်ကြီးပေတည်း။)</p> <p>ဘဝတဏှာကြီးကို ပယ်ဖျောက်ခြင်းငှါ ဗြဟ္မာခန္ဓာတို့၏ ဒုက္ခအချက်ကြီးကို ထင်လင်းစွာ ကြည့်ရှုကြလေရာ၏။ အရဟတ္တမဂ်ကို ရသဖြင့် ဘဝတဏှာကြီးသည် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းလေ၏။ ဘဝတဏှာကြီး ချုပ်ငြိမ်းသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ဗြဟ္မာအဖြစ်ကို ပေးနိုင်သော ကုသိုလ်ကမ္မဘဝတို့သည်လည်းကောင်း, ဗြဟ္မာခန္ဓာ အဆက်ဆက်တို့သည်လည်းကောင်း, အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းကြလေကုန်၏။ ဗြဟ္မာခန္ဓာတို့၏ ဒုက္ခအချက်ကို မြင်ရာ၌ ဥပမာကား<br> <h3>ဖွဲသေတ္တာ-ဥပမာ</h3> <p>ဖွဲသေတ္တာကြီးတစ်ခုသည် ရှိလေရာ၏။ ထိုဖွဲသေတ္တာကြီး၏ အပြင်ပ၌ အနီ, အဝါစသော ဆေးအမျိုးမျိုး၊ ပိုး, ဖဲ, ကတ္တီပါ အစရှိသော အထည်အမျိုးမျိုး၊ ခြယ်လယ်လျက်ရှိ၏။ အတွင်း၌မူကား ဖွဲကြမ်းတွေလည်းရှိ၏။ ဘီလူးကြီး, သူရဲကြီး, သံဘက်ကြီး သုံးကောင်လည်းရှိ၏။ အဆိပ်ထန်သော မြွေဆိုး, ကင်းဆိုး, အမျိုးမျိုးလည်းရှိ၏။ ဖွဲကြမ်းတွေကို စားသောက်၍နေသော ပိုးမျိုးလည်းအပြည့်ရှိ၏။</p> <p>ဤဥပမာ၌-ဗြဟ္မာတို့၏ခန္ဓာသည် ဖွဲနု ဖွဲကြမ်းတို့ဖြင့် ပြည့်သော သေတ္တာကြီးနှင့်တူ၏။ တဏှာ, မာန, ဒိဋ္ဌိသုံးပါးတို့သည် ထိုသေတ္တာတွင်း၌ရှိသော ဘီလူးကြီး, သူရဲကြီး, သံဘက်ကြီး သုံးကောင်နှင့်တူ၏။ ထိုမှတစ်ပါးသော ကိလေသာတရားများသည် သေတ္တာတွင်း၌ရှိနေသော အဆိပ်ထန်သော မြွေဆိုး, ကင်းဆိုး, အမျိုးမျိုးနှင့်တူ၏။ ဇာတိ, ဇရာ, မရဏဒုက္ခများသည် ထိုသေတ္တာတွင်း၌ ဖွဲနု ဖွဲကြမ်းတို့ကို စားနေကြသော ပိုးမျိုးနှင့်တူ၏။</p> <p>ဗြဟ္မာခန္ဓာသည် ဖွဲနု ဖွဲကြမ်းတို့ဖြင့် ပြည့်သော သေတ္တာကြီးနှင့်တူပုံကား- ဖွဲကြမ်းမည်သည် ဘယ်ဟာမှ အသုံးမကျ၊ ပိုးစာ, မွှားစာ, မီးစာမျှသာဖြစ်လေ၏။</p> <p>ထို့အတူ ဤသတ္တဝါများသည် အနမတဂ္ဂသံသရာ၌ ဘဝခန္ဓာကို ရခဲ့ကြသည်မှာ အနန္တရှိကြလေပြီ။ သို့သော် အပါယဒုက္ခ တစ်ခုကိုမျှသာဖြစ်၍ ကုန်ဆုံးခဲ့လေ၏။ ထို့ကြောင့် ဗြဟ္မာခန္ဓာသည် ဖွဲကြမ်းသေတ္တာကြီးနှင့်တူလှ၏။</p> <p>ဤကား ဗြဟ္မာခန္ဓာတို့၌ ဒုက္ခထင်ပုံတည်း။</p> <p>တတိယ နိဗ္ဗာန်ပြီး၏။</p> <p>ဤနိဗ္ဗာန် သုံးရပ်တို့တွင် ယခုအခါ ဗုဒ္ဓဘာသာ သာသနာအတွင်း၌ ပထမနိဗ္ဗာန်ကိုရခြင်းငှါ အလွန်အရေးကြီးလှ၏။ ထိုနိဗ္ဗာန်ကိုလည်း ယခုလူ့ဘဝ၌သော်လည်း ရနိုင်သောအခွင့် ကာလရှိနေ၏။ နတ်ပြည်သို့ရောက်၍ နတ်ဘဝ၌သော်လည်း ရနိုင်သောအခွင့် ကာလရှိနေ၏။ ဘုရားသာသနာကြီးနှင့် တွေ့ကြုံပါလျက် ဤပထမနိဗ္ဗာန်ကိုမျှ မရခဲ့သည်ရှိသော် ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒဒုလ္လဘကို တွေ့ကြုံရပါလျက် လိုရင်းအကျိုးကို မရဘဲ ရှိရလေ၏။</p> <p>ယခုကာလ၌ လူအများတို့သည် မိမိတို့ကိုယ်ကို ယခုဘုရားသာသနာတွင်းမှာ နိဗ္ဗာန်ကိုမရနိုင်ကြကုန်ပြီ၊ နောက် အရိမေတ္တေယျ မြတ်စွာဘုရား သာသနာသို့ ရောက်မှရနိုင်ကြလိမ့်မည်-ဟု မှတ်ထင်လျက်ရှိကြကုန်၏။ ထိုမှတ်ထင်ချက်သည် နိယတဗျာဒိတ်ရပြီးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့မှသာလျှင် မှတ်ထင်ချက်အတိုင်း ရနိုင်ကြကုန်လတ္တံ့။ နိယတဗျာဒိတ်ကို မရဘူးသော အနိယတပုဂ္ဂိုလ်တို့မှာမူကား မှတ်ထင်ချက်အတိုင်း ရနိုင်ကြရန် အလွန်ခဲယဉ်းလှ၏။</p> <p>ခဲယဉ်းပုံကား<br> ယခု ဘုရားသာသနာ ကွယ်လွန်ပြီးသည်နောက် မေတ္တေယျမြတ်စွာဘုရားပွင့်တော်မူရာကာလသည် အလွန်ဝေးကွာလျက် ရှိသေး၏။ လူ့ဘဝပေါင်း, နတ်ဘဝပေါင်း သိန်းသောင်းများစွာ ကျင်လည်ကြရသော်လည်း ထိုမြတ်စွာဘုရားသာသနာသို့ ရောက်နိုင်ကြမည် မဟုတ်သေး။ စပ်ကြား၌လည်း သာသနာပ အမိုက်တောကြီးမှာ ကျင်လည်ကြရလိမ့်မည်။ အတ္တဒိဋ္ဌိကြီး တင်းလင်းနှင့် ထိုအမိုက်တောကြီးအတွင်းမှာ ဘဝပေါင်းများစွာ ကျင်လည်ရသည်ရှိသော် အပါယ်ဘုံသို့ ဘဝပေါင်းမည်မျှ ကျရလိမ့်မည်မသိ။ အပါယ်ဘုံသို့ တစ်ကြိမ်တစ်ခါ ကျခဲ့ပြန်လျှင်လည်း ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ခန္ဓာဓမ္မတာ လမ်းကြီးအတိုင်း အပါယ်နယ်မှာပင် ဘဝပေါင်း သိန်းသောင်းများစွာ ကျင်လည်၍နေရသည်ရှိသော် ထိုမြတ်စွာဘုရားသာသနာတော်နှင့် တွေ့ကြုံရန် အဝေးကြီးဝေးကွာ၍ နေကြရလိမ့်မည်မသိ။ ဤကား ပညာရှိတို့ အထူးစဉ်းစားကြရန် အချက်ကြီးပေတည်း။</p> <h3>ကြေကြေမွမွနုတ်တက်ရအောင် ကျက်မှတ်ကြရန်</h3> <p>၁။ <b>စတ္တာရော</b>=လေးပါးကုန်သော၊ <b>မဟာဘူတာ</b>=မဟာဘုတ်တို့ဟူသည်ကား<br> <b>ပထဝီ</b>=မြေလည်းတစ်ပါး၊<br> <b>အာပေါ</b>=ရေလည်းတစ်ပါး၊<br> <b>တေဇော</b>=မီးလည်းတစ်ပါး၊<br> <b>ဝါယော</b>=လေလည်းတစ်ပါး၊<br> <b>ဣမေ</b>=ဤလေးပါးတို့ပေတည်း။</p> <p><b>တတ္ထ</b>=ထိုလေးပါးတို့တွင်<br> <b>ကက္ခဠဘာဝေါ</b>=ခက်မာသော သဘောသည်လည်းကောင်း၊ <b>မုဒုဘာဝေါ</b>=နူးညံ့သောသဘောသည်လည်းကောင်း၊ <b>ပထဝီ</b>=ပရမတ် နှစ် မြေအစစ်ပေတည်း၊</p> <p><b>အာဗန္ဓနံ</b>=ဖွဲ့စေးမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>ပဂ္ဃရဏံ</b>=ယိုစီးမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>အပေါ</b>=ပရမတ်နှစ် ရေအစစ်ပေတည်း။</p> <p><b>ဥဏှ ဘာဝေါ</b>=ပူသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း၊ <b>သီတ ဘာဝေါ</b>=အေးသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း၊ <b>တေဇော</b>=ပရမတ်နှစ် မီးအစစ်ပေတည်း။</p> <p><b>ဝိတ္ထမ္ဘနံ</b>=ထောက်ကန် တောင့်တင်းမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>သမုဒီရဏံ</b>=လှုပ်ကြွ ရွေ့ရှားမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>ဝါယော</b>=ပရမတ်နှစ် လေအစစ်ပေတည်း။</p> <p>မြေ, ရေ, လေ, မီး ဓာတ်ကြီးလေးပါးကို အသီးအသီး ပရမတ်ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် လင်းပြပေအံ့။</p> <h3>ပရမတ်နှစ် မြေဓာတ်စစ်</h3> <p>ပရမတ်နှစ်မြေဓာတ်စစ်ဆိုသည်ကား-ခက်မာသော အမူအရာ အခြင်းအရာကြိယာမျှသာတည်း။ အဏုမြူကို အစိတ်တစ်သိန်းစိတ်၍ တစ်စိတ်စာမျှ အခဲအကျိတ် အဆန်အမာ အထည်ဒြဗ်ဟူ၍မရှိ။ အလွန်ကြည်လင်လှစွာသော မြစ်ရေ ချောင်းရေ စိမ့်ရေ စမ်းရေ တို့၌လည်းကောင်း၊ နေရောင် လရောင် ကြယ်ရောင် မီးရောင် ပတ္တမြားရောင်တို့၌လည်းကောင်း၊ အနီးအဝေး ပျံ့နှံ့၍ သွားသော ခေါင်းလောင်းသံ ကြေးစည်သံ စသည်တို့၌လည်းကောင်း၊ လေပြေလေညှင်း လေပြင်းမုန်တိုင်းတို့၌လည်းကောင်း၊ အဝေးအနီး ပျံ့နှံ့လွင့်ပါး၍သွားသော အမွှေးနံ့, အပုပ်နံ့တို့လည်းကောင်း၊ ထိုပရမတ်ဓာတ်မြေသည် အပြည့်ပါရှိ၏။ အထည်ဝတ္ထုဟူ၍မရှိ။ ခက်မာသော အမူအရာ သက်သက်မျှသာဖြစ်သော ထိုမြေဓာတ်သည်လည်း လွန်ကဲသော ခက်မာမှုကို ထောက်၍ နုံ့သောခက်မာမှုကို နူးညံ့သည်ဟုဆိုရသည်။</p> <p>ထို့ကြောင့် ဝရဇိန်ကျောက်သွား၌ရှိသော ခက်မာမှုကို အလွန်ဆုံးထား၍ လရောင် ကြယ်ရောင် ကလာပ်၌ရှိသောခက်မာမှုကို အနုံ့ဆုံးထား၍ စပ်ကြား၌ ခက်မာမှုအဆင့်ဆင့်, နူးညံ့မှုအဆင့်ဆင့်ဖြစ်၍ နေသော ထိုမြေဓာတ်၏အလားကို သိရမည်။ ဤမြေဓာတ်၌ ခက်မာခြင်းလက္ခဏာဆိုသည်ကို ပရမတ်သဘောနှင့် ကြည့်ရမည်။ ပကတိလူတို့၏ အမှတ်သညာနှင့်မကြည့်ရ။ ပကတိလူတို့၏ အမှတ်သညာနှင့်ကြည့်ခဲ့သော် လရောင် ကြယ်ရောင်စသည်တို့၌ ခက်မာသောအမှုကို မတွေ့နိုင်ရှိလိမ့်မည်။ ထိုခက်မာသော အခြင်းအရာ ကြိယာသဘော သက်သက်မျှသာဖြစ်သော ပရမတ်မြေဓာတ်သည် <b>အာပေါ</b>ဟူသော ပရမတ် စေး ဖွဲ့စည်းမှုကြောင့် မြေဓာတ်ပေါင်း ကုဋေသိန်းသောင်း ပေါင်းဖွဲ့မိသည်ရှိသော် အနုမြူတစ်ခုဟူသော ဝတ္ထုအထည်ဒြဗ်ဖြစ်၏။ အဏုမြူပေါင်း ကုဋေသိန်းသောင်း ပေါင်းဖွဲ့မိသည်ရှိသော် ကြမ်းပိုးဖြစ်၏။</p> <p>ထိုမှအဆင့်ဆင့်ပွါး၍ သတ္တဝါတွင် ယူဇနာလေးထောင် ရှစ်ရာရှိသော အသုရိန်နတ်ကြီးတိုင်အောင် ဗဟိဒ္ဓသန္တာန်တွင် ယူဇနာ ရှစ်သောင်းလေးထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး၊ နှစ်သိန်းလေးသောင်း အထုရှိသော မဟာပထဝီမြေကြီးတိုင်အောင် သိလေ။ သန်းအစရှိသော အဏုမြူအစရှိသော သက်ရှိသက်မဲ့ ရုပ်စုခဲဟူသမျှတို့၌ ခက်မာခြင်းဟူသော ဤမြေဓာတ်သည် အထည်ခံ အမာခံဖြစ်သတည်း။ ဤမြေဓာတ်မှတစ်ပါး အထည်ဝတ္ထု ရကောင်းသောဓာတ်မရှိ။ ရေဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်တို့သည်လည်း မြေဓာတ်၌ တွယ်ကြရကုန်သည်၊ ဤသို့မြေဓာတ်၏ ကိစ္စကြီးကျယ်ဟန်ကိုသိရမည်။</p> <h3>မြင်မိုရ်တောင်နှင့် မဟာပထဝီမြေ</h3> <p>မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး တစ်ခုလုံး၌လည်းကောင်း၊ မဟာပထဝီမြေကြီး တစ်ခုလုံး၌လည်းကောင်း၊ ပရမတ်မြေဓာတ်သက်သက်ကို ကြည့်လိုသည်ရှိသော် အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ်မရှိ။ ခက်မာသော အခြင်းအရာ ကြိယာသဘော သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ကြည့်ရသည်။ အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ်မရှိဘဲ မှန်ထဲ၌ထင်သောအရိပ်ကဲ့သို့ ရေထဲ၌ထင်သော အရိပ်ကဲ့သို့ မြင်လိမ့်မည်။ အဏုမြူမျှလောက် အရှည်အတို အကြီးအငယ် အခဲအမာ ထင်၍လာလျှင် ပရမတ်မြေအစစ် မဟုတ်ပြီ။ သဏ္ဌာနပညတ်ဒြဗ် အထည်နှင့်ရောပြီ။ သဏ္ဌာနပညတ်ဒြဗ် အထည်နှင့် ရောခဲ့လျှင် ဖြစ်မှုပျက်မှုကို ရှုသောအခါ မထင်နိုင်ဘဲနေတတ်သည်။</p> <p>မြင့်မိုရ်တောင် မဟာပထဝီမြေကြီးတို့ကို အကုန်ခြုံ၍ ကြည့်သောအခါ၌ပင် အခဲအကျိတ် အထည်ဝတ္ထု အဏုမြူမျှ မရောမယှက်ဘဲ ပရမတ်အစစ် အမှန်ဖြစ်သော ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်သက်သက်ကို ထင်မြင်အောင်ရှုနိုင်သူအား ထိုအောက် ငယ်သော သက်ရှိသက်မဲ့တို့၌ ပရမတ်စစ်ဖြစ်သော မြေဓာတ်ကို ထင်မြင်အောင်ရှုမှု အလွန်လွယ်လှတော့သည်၊ မှန်၌ထင်သော အရိပ်, ရေ၌ ထင်သောအရိပ်, သစ်ပင်ရိပ်, တောင်ရိပ် အစရှိသော အရိပ်တို့သည် မြင့်မိုရ်တောင်မျှပင် ကြီးမားစွာ ထင်မြင်ရငြားသော်လည်း အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ်မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ပျောက်ခွင့်ပျက်ခွင့်ဆိုက်ခဲ့လျှင် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်အတွင်းမှာပင် အကြိမ်တစ်ရာမက ပျောက်နိုင်ပျက်နိုင်သကဲ့သို့၊ ထို့အတူ မြင့်မိုရ်တောင်နှင့်အမျှ ပျံ့နှံ့ကြီးကျယ်၍နေသော ထိုပရမတ်မြေဓာတ်သည်လည်း တစ်ခုတည်းသော ပရမတ်ဆန် ပရမတ်ခဲဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိသည့်အတွက် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်အတွင်းမှာပင် အကြိမ်တစ်ရာမက ပျောက်ပျက် ကွယ်ပနိုင်ရာသော အရိပ်နိမိတ် ထင်မြင်နိုင်လိမ့်မည်။ မိမိကိုယ်၌ ထိုပရမတ်စစ်ဖြစ်သော မြေဓာတ်ကို အလင်းပေါက်အောင် ကြည့်ရှုသောအခါ ဉာဏ်ငုံနိုင်လောက်ရုံ ဉာဏ်ဝါးနိုင်လောက်ရုံ ပိုင်း၍ပိုင်း၍ကြည့်။</p> <h3>ဦးခေါင်းကို ပိုင်း၍ကြည့်ပုံ</h3> <p>ဦးခေါင်းကိုပိုင်း၍ ကြည့်သောအခါ တွင်းအပြင် မခြားမနား ထုတ်ခြင်းပေါက်အောင်ကြည့်။ မြေဓာတ်မဟုတ်သော အဆင်းဓာတ် ခုခံ၍နေတတ်သည်၊ သဏ္ဌာနပညတ် ဒြဗ်အထည်ကြီးလည်း ခုခံ၍နေတတ်သည်၊ ဉာဏ်ကိုကြပ်ကြပ်လှုပ်၍ ပေးလေ။ ခြေဖဝါးတိုင်အောင် အောက်အဖို့စုကိုလည်း ဉာဏ်နိုင်ရုံ နိုင်ရုံပိုင်း၍ကြည့်။ တစ်ကိုယ်လုံး စပ်မိသောအခါ ဉာဏ်ကိုဦးထိပ်ကနေ၍ ရွယ်လိုက်လျှင် ခြေဖဝါးတိုင်အောင် ထုတ်ခြင်းပေါက် ထွင်း၍သွားလိမ့်မည်။ မိမိကိုယ်ခန္ဓာတစ်ခု၌ ဓာတ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့လျှင် စကြာဝဠာအနန္တ, ကမ္ဘာအနန္တ၌ရှိသမျှသော သတ္တဝါခန္ဓာစုအကုန်လုံး ဓာတ်ပေါက်ပြီးဖြစ်တော့သည်။</p> <p>ဤပရမတ်မြေဓာတ် တစ်ခုပေါက်၍သွားလျှင် ကြွင်းသော ရေဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်, စက္ခု, သောတ စသော အဇ္ဈတ္တိကဓာတ်၊ ရူပ, သဒ္ဒ စသော ဗာဟိရဓာတ်စု ရှုနည်း ဖောက်နည်း အလွန်လွယ်၍ ကုန်တော့သည်။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား <b>ပထဝီ</b>ဟူသော မြေဓာတ်ကို ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ပရမတ်နှစ် ရေဓာတ်စစ်</h3> <p>ပရမတ်နှစ် ရေဓာတ်အစစ်ကား-တွယ်မှု, ကပ်မှု, ဖွဲ့စေးမှုသည်သာလျှင် ပရမတ်ရေဓာတ် အစစ်တည်း။ ထိုတွယ်မှု, ကပ်မှု, ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ပရမတ်ရေဓာတ်သည် ထက်သန်ခြင်းသို့ ရောက်သည်ရှိသော် စိုစွတ်ခြင်း, ယိုစီးခြင်းဟူသော <b>ပဂ္ဃရဏ</b>ရေဓာတ်ဖြစ်လေ၏။ ထိုတွယ်မှု, ကပ်မှု, စေးမှုဟူသော <b>အာဗန္ဓန</b>ကြိယာ သက်သက်မျှသာ ဖြစ်သော ပရမတ်ရေ အစစ်သည်လည်း အဏုမြူကို အစိတ်တစ်သိန်းစိတ်သော်လည်း တစ်စိတ်စာမျှ အခဲအကျိတ် အဆန်အမာ အထည်ဒြဗ်ဟူ၍ မရှိ။ တွယ်ကပ်ဖွဲ့စေးခြင်းကြိယာ အမူအရာ သက်သက်မျှသာတည်း။ ထိုတွယ်မှု , ကပ်မှု, ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ပရမတ်ရေဓာတ်သည် မြေဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်သုံးပါးတို့ကို တစ်ခုထဲ တစ်သားထဲ ကဲ့သို့နေအောင် ဖွဲ့နှောင်စည်းကြပ် ပေးသည်ဖြစ်၍ ကလာပ်တူ မဟာဘုတ်တို့သည် တစ်ပါးကိုတစ်ပါး အားပြုခွင့်ရကြကုန်သည်၊ တစ်ပါးကိုတစ်ပါး ထောက်ပံ့ခွင့်ရကြကုန်သည်၊ ဖွဲ့နှောင်စည်းကြပ် ချုပ်ထိန်း၍နေသော ရေဓာတ် ချုပ်ကွယ် ပျောက်ပျက်ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုဓာတ်ကြီးသုံးပါးတို့သည် အစည်းပြည်ပျက်၍ ခဏချင်းပျောက်ပျက် ကွယ်ဆုံးကြလေကုန်၏။</p> <p>ဤကား ကလာပ်တစ်ခုတည်း၌ ရေဓာတ်၏ကျေးဇူးကို ဆိုသော စကားရပ်တည်း။</p> <p>လောက၌ ပရမာဏုမြူမှစ၍ သတ္တဝါ၌ အသူရိန်နတ်ကြီးဟုဆိုအပ်သော ရုပ်တုံးရုပ်ခဲကြီးတိုင်အောင် ဗဟိဒ္ဓ၌ မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး၊ စကြဝဠာတောင်ကြီး၊ မဟာပထဝီမြေကြီးတိုင်အောင် သဏ္ဍာန်ကြီးငယ် အထည်ဒြဗ်အနေနှင့် ရုပ်တရားတို့ အကျိတ်အခဲ အတုံးအခဲဖြစ်၍နေကြမှုသည်လည်း ဤရေဓာတ်၏ ကျေးဇူးပင်တည်း။ ဤရေဓာတ်မှတစ်ပါး အကျိတ်အခဲဖြစ်အောင် ဖွဲ့စည်းသောဓာတ်ဟူ၍ မရှိပြီ။</p> <p>ရှစ်သောင်းလေးထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး၌ရှိသော ဖွဲ့စည်းမှုသည် ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည် ဖြစ်အံ့၊ ထိုမြင့်မိုရ်တောင်ကြီးသည် ယခုခဏချင်း ကွယ်ပျောက်ရာ၏။ ရှစ်သောင်းနှစ်ထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော စကြဝဠာတောင်ကြီး၌ရှိသော ဖွဲ့စည်းမှုသည် ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည်ဖြစ်အံ့၊ ထိုစကြဝဠာတောင်ကြီးသည် ယခုခဏချင်း ကွယ်ပျောက်ရာ၏။ မဟာပထဝီမြေကြီး၌ရှိသော ဖွဲ့စည်းမှုသည်လည်း ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည် ဖြစ်အံ့၊ ဤမဟာပထဝီမြေကြီးသည် ယခုခဏချင်း ကွယ်ပျောက်၍ ကောင်းကင်အတိသာ ဖြစ်လေရာ၏။</p> <p>အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူ ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော ချုပ်ထိန်းမှုမရှိခဲ့သည်ရှိသော် မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သီလာပထဝီဖြစ်၍နေသော တစ်ခဲနက်သော ပရမတ်မြေ၊ ပရမတ်မီး၊ ပရမတ်လေတို့သည် တစ်ပါးကိုတစ်ပါး ထောက်ခံမှု, မှီတွယ်မှု အစည်းအရုံး ခဏချင်း ကင်းလွတ်ကြလေကုန်၏။ နိဗ္ဗာန်မှတစ်ပါးသော သင်္ခတလက္ခဏာရှိသော ပရမတ္ထဓမ္မတို့မည်သည် ထောက်ခံမှု, မှီတွယ်မှုနှင့်ကင်း၍ မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်မျှ အသက်ရှည်၍ တည်နေနိုင်သောမည်သည် မရှိလေကုန်။ မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး, စကြာဝဠာတောင်ကြီး မဟာပထဝီမြေကြီးတို့၌ ပရမတ်မြေဓာတ်သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ ကြည့်ရှုလိုသည်ရှိသော် ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်နှင့်မရောစေမူ၍ ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော ရေဓာတ်မှု သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ ကြည့်ရသည်၊ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်စုလည်းခုခံ၍နေတတ်သည်။ (ကြည့်ရှုသော ဓမ္မဝဝတ္ထာနဉာဏ်၌ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်စု ခုခံ၍နေခဲ့လျှင် နောက်၌ ဖြစ်မှုပျက်မှုကို ရှုသောအခါ မထင်နိုင်ဘဲနေတတ်သည်) ပရမတ်အစစ်ကို အမြင်စင်ကြယ်လှပါမှ အနိစ္စအစစ်၊ ဒုက္ခအစစ်၊ အနတ္တအစစ်ကို မြင်နိုင်သည်။</p> <p>မြေဓာတ်၌ ဆိုခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ဤရေဓာတ်၌လည်း ဖွဲ့စည်းမှုသက်သက်ဟုဆိုအပ်သော ရေဓာတ်အမြင် စင်ကြယ်သောအခါ မြင့်မိုရ် မဟာပထဝီတစ်ခုလုံး၌ အကျိတ်အခဲ အဆန်အမာ မရှိသည့်အတွက် မှန်ထဲရေထဲမှာ ထင်မြင်ရသော မိုးရိပ်တိမ်ရိပ် နေဝန်း လဝန်း အရိပ် သစ်ပင်တို့ကဲ့သို့ ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော <b>အာပေါလက္ခဏာ</b>ကြီး ထင်မြင်လိမ့်မည်။ မြင့်မိုရ်တောင် မဟာပထဝီတို့၌ ထင်မြင်နိုင်သောအခါ လူ, နတ်, ဗြဟ္မာ သတ္တဝါခပ်သိမ်းတို့၌ ထင်မှုမြင်မှု အလွန်လွယ်လှတော့သည်၊ သတ္တဝါသဏ္ဌာန်မှာ ထင်မြင်မှုသာ လိုရင်းဖြစ်သည်၊ မြင့်မိုရ် မဟာပထဝီတို့က ချီ၍ပြလိုက်သည်မှာ သတ္တဝါသဏ္ဌာန်၌ ထင်လွယ် မြင်လွယ်အောင် ချီလိုက်သည်၊ မိမိသဏ္ဌာန်၌ ဦးခေါင်းခြေဖဝါး ထုတ်ချင်းပေါက်အောင် ထင်လင်းပြီးမှ သူတစ်ပါးသဏ္ဌာန်စုကိုလည်း ထို့အတူ ထုတ်ချင်းပေါက်အောင်ရှုလေ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား၊ <b>အာပေါ</b>ဟူသော ရေဓာတ်ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ပရမတ်နှစ်-မီးဓာတ်အစစ်</h3> <p>ပူမှု, အေးမှုဟူသော အမူအရာ ကြိယာမှုသက်သက်သည် ပရမတ်နှစ်, မီးဓာတ်စစ်မည်၏။ ပူမှုအေးမှုဟူသည်လည်း ကလာပ်တူ မဟာဘုတ် သုံးပါးတို့ကို ရင့်မာသန်စွမ်းအောင် ပေါင်းနွေးမှုပေတည်း။ အပူစွမ်း အအေးစွမ်း နှစ်ပါးစုံသည်ပင်လျှင် ကလာပ်တူ မဟာဘုတ်တို့ကို ရင့်မာအောင် ထက်သန်အောင် အသီးအသီး အစွမ်းသတ္တိနှင့် ပြည့်စုံကြအောင် ပေါင်းနွေးမှုရှိသည်ချည်းဖြစ်သည်။</p> <p>အမိဝမ်းမှဥ၍ မြုံ၌တည်ရှိသော ကြက်ဥတို့သည် အမိဖြစ်သူ ကြက်မက မပြတ်ဝပ်၍ အငွေ့ပေးမှ အစဉ်အတိုင်း ရင့်မာသန်စွမ်း၍ ကြက်သူငယ်အဖြစ်သို့ ရောက်သဖြင့် ပေါက်ဖွားနိုင်သည်၊ အမိကြက်မက မဝပ်ဘဲ အငွေ့မပေးဘဲ နေခဲ့သည်ရှိသော် ကြက်သူငယ်အဖြစ်သို့ မရောက်နိုင်ပြီ။ အမိဝမ်းတွင်းက ထုံခဲ့သော အငွေ့အကုန်တွင် ပုပ်ခြင်းသို့ ရောက်လေတော့သည်။</p> <p>ဤအတူ <b>တေဇော</b>ဟူသော ဤမီးဓာတ်သည် အမိကြက်မနှင့် တူသည်၊ အတူတကွဖြစ်သော မြေဓာတ်, ရေဓာတ်, လေဓာတ်, ဤဓာတ်ကြီးသုံးပါးတို့သည် ကြက်ဥနှစ်တို့နှင့် တူကြကုန်သည်။ မီးဓာတ်နှင့်အတူတွဲဖက်ရမှ မြေဓာတ်ဟူသော ခက်မာမှုသည် အောင်မြင်စွာ ဖြစ်နိုင်သည်၊ ရေဓာတ်ဟူသော ဖွဲ့စည်းမှုသည်လည်း အောင်မြင်စွာ ဖြစ်နိုင်သည်၊ လေဓာတ်ဟူသော အဝှန်အဝါမှုသည်လည်း အောင်မြင်စွာ ဖြစ်နိုင်သည်၊ မီးဓာတ်နှင့်ကင်း၍ အောင်မြင်စွာ မဖြစ်နိုင်ကြကုန်။</p> <p>မဟာသမုဒ္ဒရာရေ၊ သီတာရေ၊ ကမ္ဘာကိုခံသော ရေတို့သည်လည်း <b>သီတဓာတ်</b>မီး၏ အစီးအပွါးတို့သာတည်း။ <b>သီတဓာတ်</b>မီး၏ အုပ်စိုးချက်နှင့် ဆက်လက်ဖြစ်ပွါးကာနေကြရကုန်သည်၊ မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သီလာပထဝီမြေကြီးတို့သည်လည်း <b>သိတဓာတ်</b>မီး၏ အစီးအပွါးတို့သာတည်း၊ တစ်ပါးသောဓာတ်တို့နှင့် မရောနှောစေပဲ မီးဓာတ်သက်သက်ကို ရှုသောအခါ အေးသောဝတ္ထုတို့၌ အေးမှုသက်သက်ကိုရှုရမည်၊ ပူသောဝတ္ထုတို့၌ ပူမှုသက်သက်ကို ရှုရမည်၊ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်ပညတ်နှင့် ရော၍မနေစေနှင့်။ ပူမှုအေးမှုဟူသော ဤပရမတ်မီးဓာတ်၌ အဆန်အမာဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ဤမီးဓာတ်ကို အမြင်စင်ကြယ်သောအခါလည်း ရေကြည်မှန်ကြည်စသည်တို့၌ နေဝန်း, လဝန်း, အရိပ် တိမ်ရိပ် မိုးရိပ်တို့ကဲ့သို့ ဉာဏ်အမြင်မှာသာ ကြီးကျယ်၍ အထည်ဒြဗ်မရှိကြောင်း ထင်ရှားလိမ့်မည်။ မိမိကိုယ်ကို ရှုသောအခါ ဉာဏ်နိုင်ရုံ ပိုင်း၍ပိုင်း၍ရှု၊ မိမိကိုယ်မှာ အလင်းထင်မြင်နိုင်လျှင် သတ္တဝါအနန္တမှာပင် ထင်တော့သည်။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား <b>တေဇော</b>ဟူသောမီးဓာတ်ကို ပရမတ်ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းအမြွက်မျှပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ပရမတ်နှစ်- လေဓာတ်အစစ်</h3> <p>မီးတောက်မီးခိုး၏ အတွင်း၌ မီးဓာတ်၏ အာနုဘော်ကြောင့် မီးဓာတ်ကိုပင် အစဉ်ဖြစ်ပွါး၍ သွားနိုင်အောင် လှုံ့ဆော် ချီးပင့်မှုဟူသော ဝါယောဓာတ်သည်ပါရှိ၏။ ထို<b>ဝါယော</b>အတွက်ကြောင့် မီး၏ပြန့်ပွါးခြင်း, မီးရှိန်၏ပြန့်ပွါးခြင်း, မီးရောင်၏ ပြန့်ပွါးခြင်း, မီးတောက်၏ လူလူ တက်ပွါးခြင်း, အခိုးထွက်ခြင်း, အဆင့်ဆင့် မီးကူးခြင်းအစရှိသော မီးဓာတ်၏ ပြန့်ပွါးစည်ကားမှုတို့သည် ထင်ရှားဖြစ်ကုန်၏သို့၊ ထိုအတူ <b>ဝါယော</b>မည်သော ဤလေဓာတ်သည် ပူမှု, အေးမှုဟူသော အရှိန်အဝှန်ပေတည်း။</p> <p>မီးစာရှိရာ၌ အနည်းငယ်ချထားသောမီးသည် ထိုအရှိန်ကြောင့်မီးစာရှိသမျှ အကုန်ပြန့်ပွါးနိုင်သည်၊ မီး၌ အတွင်းအရှိန် အဝှန်ညံ့၍ မပွါးတဲ့နိုင် မတောက်တဲ့နိုင်ရှိလျှင် ယပ်နှင့်ယပ်၍ ပြောင်းနှင့်မှုတ်၍ အပ-က အရှိန်အဝှန် ကူရသေးသည်၊ ပူမှုရှိလျှင် ပူရှိန် ပူဟုန်ရှိမြဲ၊ အေးမှုရှိလျှင် အေးရှိန် အေးဟုန်ရှိမြဲ၊ ပူမှု အေးမှုကား တစ်ခြား၊ အရှိန်အဟုန်ကား တစ်ခြား၊ ပူမှုအေးမှုကား ပရမတ်မီးဓာတ်တည်း၊ အရှိန်အဝှန်ကား ပရမတ်လေဓာတ်တည်း။</p> <p>ထိုအရှိန်အဝှန်ဟူသော လေဓာတ်သည် ကလာပ်တူဖြစ်သော မြေဓာတ်, ရေဓာတ်, မီးဓာတ်တို့၏ အားခွန်ဗလလည်းမည်၏၊ ထိုအရှိန်အဝှန်ပွါးရာ ကလာပ်တူ မဟာဘုတ် ရုပ်ကလာပ်တို့သည် ဖြစ်ပေါ်၍လိုက်ရကုန်၏၊ ထိုအဟုန်အဝှန်သည် အလွန်ထက်သန်သည်ရှိသော် လေပြင်းမုန်တိုင်းဖြစ်လေ၏။ ထိုအဝှန်အဟုန်သည် လေမွေ့ရာ, လေခေါင်းအုံး စသည်တို့ကဲ့သို့ ထောက်ကန်တောင့်တင်းမှု, ချီးပင့် ထမ်းဆောင်မှုဖြစ်၍ <b>ဝိတ္ထမ္ဘိတလက္ခဏာ</b>ဟု ကျမ်းဂန်တို့၌ ဆိုပေသည်၊ မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သီတာပထဝီစသည်တို့၌ရှိသော <b>သီတဓာတ်</b>မီးသည် ထိုအဟုန်အဝှန်ဟူသော လေဓာတ်၏အစွမ်းဖြင့် ခဏတိုင်းခဏတိုင်း ပွါးများ၍ ကမ္ဘာပျက်သည်တိုင်အောင် ရုပ်ကလာပ်အဆက်ဆက်တို့ကို ပွါးများစေနိုင်သည်။ (မြင်အောင် ကြည့်။)</p> <h3>ဝါယောလှုံ့ဆော်မှု</h3> <p>ဟဒယဝတ္ထု၌ ဖြစ်ပေါ်သော တစ်ခု, တစ်ခုသောစိတ်ကြောင့် ခဏချင်း ခဏချင်း တစ်ကိုယ်လုံး စိတ္တဇရုပ်ကလာပ်ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွါးမှု, ဥတုဇရုပ်ကလာပ်တို့ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွါးမှု, ဝမ်းထဲသို့ရောက်သော အစာအာဟာရဓာတ်တို့၏ တစ်ကိုယ်လုံး အနှံ့အပြား ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွါးမှု, ကလလရေကြည်မှစ၍ သတ္တဝါတို့၏ အစဉ်အတိုင်း တိုးပွါးစည်ကားမှု, အညွန့်အညှောက်ပေါ်ပေါက်သည်မှစ၍ သစ်ပင်ချုံမြက်တို့ အစဉ်အတိုင်း တိုးပွါးစည်ကားမှုတို့သည်လည်း <b>ဝါယော</b>လှုံ့ဆော်မှုနှင့် ဖြစ်ကြကုန်သည်သာတည်း။</p> <p>မြင့်မိုရ်တောင် စကြာဝဠာတောင် မဟာပထဝီမြေကြီးမှစ၍ သက်ရှိသက်မဲ့အလုံးစုံတို့ကို ရွရွရွရွ ထင်အောင်ကြည့်လေ၊ မိမိကိုယ်မှစ၍ အကုန်လုံးနှံ့အောင်ကြည့်၊ ဦးထိပ်မှစ၍ ခြေဖဝါးတိုင် အလင်းပေါက်အောင်ကြည့်၊ ဤပရမတ်နှစ် လေဓာတ်စစ်သည်လည်း အဆန်အမာဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ရေထဲမှန်ထဲ၌ ထင်သော လူရိပ်စသည်ကဲ့သို့ ထင်မြင်လိမ့်မည်၊ မျက်စိတွင်မြင်နေကြဖြစ်သော အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်ပညတ်ကြီးခုခံ၍နေတတ်သည်၊ အဟုတ်မရှိသော ထိုပညတ်ကိုဉာဏ်ဖြင့် မှုတ်လွင့်၍ ပစ်လေ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား <b>ဝါယော</b>ဟူသော လေဓာတ်ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>မြေ, ရေ, မီး, လေ-ဟူသော ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၏ အချင်းချင်းမှီတွယ်ကြပုံ၊ တစ်ပါးပျက်လျှင် အကုန်လုံး ပျက်ကြပုံကို ပြဆိုလိုက်ဦးအံ့</h3> <p>ခက်မာမှု၊ ဖွဲ့စည်းမှု၊ ပေါင်းနွေးမှု၊ အရှိန်အဟုန်မှု၊ ဤလေးခုသော အခြင်းအရာ အမူအရာကြိယာကြီးတို့သည် သဘောလက္ခဏာအားဖြင့် အသီးအသီး ထင်ရှားကြကုန်၏၊ တည်ရာဌာနအားဖြင့် ခက်မာမှုကို မ-တည်ပြု၍ တစ်ခုထည်းကဲ့သို့ တည်ကြကုန်၏၊ ဖြစ်အတူ ပျက်အတူ တည်အတူတို့သာတည်း။</p> <p>ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်ပျက်ဆုံးလျှင် တည်ရာမရှိသည်ဖြစ်၍ ကြွင်းသော ဓာတ်သုံးပါးလည်း ပျက်ဆုံးရတော့သည်၊ ထိုအတူ ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော ရေဓာတ်ပျက်ဆုံးလျှင်လည်း အဖွဲ့အစည်းပျက်သဖြင့် တစ်ပါးနှင့်တစ်ပါး ထောက်ပံ့မှုကင်းကြ၍ အကုန်ပျက်ဆုံးကြတော့သည်၊ ပေါင်းနွေး၍ ထက်သန်အောင် ပြုမှုဟူသော မီးဓာတ်ပျက်ဆုံးလျှင်လည်း ကြွင်းသော ဓာတ်သုံးပါးတို့သည် မိမိသဘောအတိုင်း ပြည့်စုံစွာ မတည်နိုင်ကြ၍ အကုန်လုံး ပျက်ဆုံးကြတော့သည်၊ ကြံခိုင်တောင့်တင်းမှုဟူသော လေဓာတ်ပျက်ဆုံးလျှင်လည်း ကြွင်းသောဓာတ်တို့သည် အားပြတ်၍ ပျက်ဆုံးကြကုန်တော့သည်၊ မီးဟူသော ပူမှုအေးမှုသည် လှုံ့ဆော်မှု တလူလူဆောင်ရွက်ခြင်းဟူသော လေဓာတ်နှင့်တွဲရမှ ဖြစ်နိုင်သည်၊ လေဓာတ်မရှိလျှင် အားပြတ်၍ ခဏချင်းကွယ်ဆုံးလေ၏။</p> <p>ထို့အတူ ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်သည်လည်း ခက်မာခြင်းကြိယာကို ကြံ့ယံ့ တင်းယင်းအောင် ချီးပင့်သော လေဓာတ်မရှိလျှင် အားပြတ်၍ ကွယ်ဆုံးလေ၏၊ ဖွဲ့စည်းခြင်းဟူသော ရေဓာတ်သည်လည်း ဖွဲ့ကွယ်ခြင်းကြိယာကို ကြံ့ယံ့တင်းအောင်ချီးပင့်သော လေဓာတ်မရှိလျှင် အားပြတ်၍ ကွယ်ဆုံးလေ၏၊ ဤကား အခြင်းအရာကြီးလေးပါးတို့၏ အချင်းချင်းမှီတွယ်ကြပုံ၊ တစ်ပါးပျက်လျှင် အကုန်လုံးပျက်ပုံကို ပြဆိုလိုက်သောအချက်တည်း။</p> <p>ဤဓာတ်ကြီးလေးပါးကို သဘောပိုင်နိုင်စွာ ဉာဏ်အမြင်ပေါက်ရောက်ပါလျှင် ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်သို့ လွယ်ကူစွာဆိုက်ရောက်နိုင်ကြကုန်လတ္တံ့၊ ထိုဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၌ အချုပ်အခြာ ဦးစီးဦးကိုင်ကား <b>တေဇော</b>ပင်တည်း၊ စကြာဝဠာ ကမ္ဘာမြေရေနှင့်တကွ ရုပ်သဏ္ဌာန်နှင့်စပ်သော သက်ရှိသက်မဲ့ အလုံးစုံသည် <b>တေဇော</b>၏ အစီးအပွါးချည်းတည်း၊ ဓာတ်မီး၏အစီအပွါးချည်းတည်း၊ <b>တေဇော</b>ဟူသော ဓာတ်မီး၏ <b>ဣဒ္ဓိပ္ပါဒ်</b>တန်းခိုးအကျိုးများကို ဘုရားသဗ္ဗညုတို့၏ ဉာဏ်တော်သည်သာ မှီနိုင်ရာသတည်း။</p> <p>ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ခြောက်မျိုးသော ဓာတ်ကြည်ဓာတ်လင်း မှန်ကြည်မှန်လင်း ကိုယ်တွင်းအပြည့် ခြယ်လယ်ပုံပြဆိုချက်</h3> <p><b>ပသာဒေါ</b>=အကြည်၊ <b>မဏ္ဍော</b>=အကြည်၊ <b>အစ္ဆော</b>=အကြည်၊ [အကြည်ဟောသဒ္ဒါစု]</p> <p>ထိုသဒ္ဒါတို့တွင် <b>မဏ္ဍ</b>သဒ္ဒါ၏နာမသတ်အနက်ကိုယူ၍ ဖန်မန်ဟူသောစကား၌ မန်ဟူ၍ဆိုသည်။ ထိုမန်ကိုပင် ယခုကာလမှန်ဟူ၍ဆိုကြသည်။ ထိုမှန်သည်<br> ဥတုဇဓာတ်မှန်၊<br> ကမ္မဇဓာတ်မှန်၊<br> ဟူ၍-နှစ်မျိုးရှိ၏။</p> <p>ရန်ကုန်မြို့-မန္တလေးမြို့တို့၌ မှန်တန်းမှာ လုပ်အပ်သော မှန်စု၊ မျက်မှန်-မှန်ပြောင်းမှန်စုသည် ဥတုဇဓာတ်မှန်စုပေတည်း၊ သတ္တဝါတို့၏ အဇ္ဈတ္တသန္တာန်အတွင်း၌ ဖြစ်သောမှန်စုသည် ကမ္မဇဓာတ်မှန်စုပေတည်း။</p> <h3>ကမ္မဇဓာတ်မှန်</h3> <p>ထိုကမ္မဇဓာတ်မှန်သည်<br> စက္ခုခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> သောတခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> ဃာနခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> ဇိဝှါခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> ကာယခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> မနောခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> ဟူ၍-ခြောက်မျိုးအပြားရှိ၏၊</p> <p>စက္ခုဓာတ်မှန်သည် မျက်အိမ်တွင်း၌တည်၏၊ သောတဓာတ်မှန်သည် နားတွင်း၌တည်၏၊ ဃာနဓာတ်မှန်သည် နှာခေါင်းတွင်း၌တည်၏၊ ဇိဝှါဓာတ်မှန်သည် လျှာအပြင်၌တည်၏၊ ကာယဓာတ်မှန်သည် တစ်ကိုယ်လုံးအပြည့်အနှံ့တည်၏၊ မနောဓာတ်မှန်သည် နှလုံးအိမ်၌တည်၏၊ ဤအကြည်ဓာတ် ၆-မျိုးကိုရှု၍ ထင်မြင်သော ယောဂီပုဂ္ဂိုလ်အား ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးသည် အလွန်ကြည်လှစွာသော ဖန်တုံး ဖန်တိုင်ကြီး, မှန်တုံးမှန်တိုင်ကြီးနှင့် အလွန်တူလှ၏၊ (ဤအကြည်ဓာတ် ၆-မျိုးကိုပင် သင်္ဂြီုဟ်ဒွါရသင်္ဂဟ၌ ဒွါရဟုခေါ်သည်။)</p> <p><b>ဒွါရ</b>ဆိုသည်လည်း<br> အကာသဒွါရ၊<br> မဏ္ဍဒွါရ၊<br> ဟူ၍-နှစ်မျိုး အပြားရှိ၏၊</p> <p>ဘုန်းရှိသောသူတို့၏အိမ်၌ တံခါးနှစ်မျိုးရှိ၏၊ အိမ်တွင်း အိမ်ပြင် ထွက်ဝင်ရန် အပေါက်တံခါး, လေဝင်ရန် လေသာပြူတင်းပေါက် တံခါး၍ အပေါက်တံခါးတစ်မျိုး၊ အပေါက်ကားမရှိ၊ မှန်ချပ်တပ်၍ထားသော အကြည်တံခါး၊ အလင်းတံခါးတစ်မျိုး။</p> <p>ထို၂-မျိုးတို့တွင် မှန်ချပ်တပ်သော အကြည်တံခါး၊ အလင်းတံခါး၏ ကိစ္စမူကား၊ ထိုမှန်ချပ် မျက်နှာစာ၌ အဝေးအနီးတွင် ရှိရှိသမျှသော နေ, လ, နက္ခတ်, တာရာ, တိမ်တိုက်, တိမ်တောင် ကောင်းကင်, မြေပြင်, ရေပြင်, တော, တောင်, သစ်ပင်, အိမ်, ကျောင်းကန်, ဘုရားစေတီအစရှိသော အဆောက်အဦတို့သည် မိမိတို့သဏ္ဌာန်အတိုင်း မှန်ချပ်အပြင်မှာ ထင်လာရကုန်၏။</p> <p>အိမ်တွင်း၌နေကြကုန်သော အိမ်သူအိမ်သားတို့သည် အိမ်တွင်း၌နေလျက်ပင် ထိုမှန်ချပ်မှာ ထင်လာသော နေဝန်းသဏ္ဌာန် လဝန်းသဏ္ဌာန် နေရောင် လရောင်အစရှိသော အလုံးစုံတိုကို အကုန်အစင်မြင်ရကုန်၏။ အိမ်ပြင်ကနေ၍ ထိုမှန်တံခါးဖြင့်အိမ်တွင်းသို့ ကြည့်ပြန်လျှင်လည်း အိမ်တွင်းရှိရှိသမျှ အကုန်မြင်ရ၏။ ထိုမှန်တံခါးမှာ နေရောင် လရောင် မီးရောင်တို့သည်မှန်၏။</p> <p>ထိုတံခါးနှစ်မျိုးအပြည့်ရှိသော အိမ်ကြီးနှင့်အလားတူ ဤတစ်ခုခုသော လူ့ခန္ဓာ-နတ်ခန္ဓာ နွား, ကျွဲ, ဆင်, မြင်း, ကြက်, ငှက် စသော ခန္ဓာစုမှာလည်း အာကာသတံခါးတစ်မျိုး၊ <b>မဏ္ဍ</b>မှန်တံခါးတစ်မျိုးဟူ၍ နှစ်မျိုးစီရှိကြ၏။</p> <h3>အာကာသတံခါး</h3> <p>အာကာသတံခါးဆိုသည်ကား<br> ခံတွင်းပေါက်၊ လည်ချောင်းပေါက်၊ နှာရည်ထွက်သော နှာခေါင်းပေါက်၊ မျက်ရည်ထွက်သော မျက်စိပေါက် အစရှိသော၏ ဒွါရကိုးပေါက်ဟူ၍ဆိုအပ်သော အပေါက်စု ကိုးသောင်းကိုးထောင်သော မွေးညင်းပေါက်စုသည် အာကာသတံခါးမျိုးစုတည်း။</p> <p>ဆိုခဲ့ပြီးသော-<br> စက္ခုအကြည်,<br> သောတအကြည်,<br> ဃာနအကြည်,<br> ဇိဝှါအကြည်,<br> ကာယအကြည်,<br> မနောအကြည်,<br> တည်းဟူသော အဇ္ဈတ္တကမ္မဇဓာတ်မှန်မျိုးတို့သည်ကား<br> အာကာသတံခါးပေါက်မဟုတ်၊ မှန်ချပ်တွေနှင့်အလားတူသော မှန်ပေါက်, အကြည်ပေါက်, အလင်းပေါက်တို့ပေတည်း။</p> <h3>နန်းအိမ် ဥပမာ</h3> <p>ကမ္မဇဓာတ်မှန် ခြောက်မျိုးတို့၏ကိစ္စ။။ ကမ္မဇဓာတ်မှန် ခြောက်မျိုးတို့၏ ကိစ္စမူကား - အမိုးအကာ လေသာပြူတင်း အလုံးစုံ ဖန်မှန်အတိပြီးသော နန်းအိမ်ကြီးသည်ရှိ၏၊ အလယ်၌ အတုမရှိ အလွန်ကြည်သော ဖန်လုံးမှန်လုံး တစ်ခုလည်းရှိ၏၊ ထိုနန်းအိမ်ကြီးမှာ အထက်ကောင်းကင် တစ်ခွင်လုံး၌ရှိနေကုန်သော တမ်တိုက်တိမ်လွှာ နေ, လ, နက္ခတ်, တာရာအပေါင်းတို့သည်လည်းကောင်း၊ ကောင်းကင်၌ ပျံသွားသော ငှက်တို့သည်လည်းကောင်း၊ အထက်အမိုးရှိ မှန်ချပ်တို့မှ ဝင်၍ အိမ်တွင်းရှိမှန်လုံးမှာ အကုန်ပေါ်ကြကုန်၏။ အထက်အမိုး မှန်ချပ်စုမှာ နေဝန်း, လဝန်းတစ်ခုစီ၊ အိမ်တွင်းရှိမှန်လုံးမှာ နေဝန်းတစ်ခု လဝန်းတစ်ခုပေါ်၏။ ထို့အတူ အထက်ကောင်းကင်၌ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အမိုးမှန်ချပ်တို့၌လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်းမှန်လုံး၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်းပေါ်ကြကုန်၏။</p> <p>ထို့အတူ အရှေ့အရပ်၌ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အရှေ့နံရံ ပြူတင်း မှန်ချပ်တို့၌လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်းရှိမှန်လုံး၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နကိပေါ်ကုန်၏။ အနောက်အရပ်၌ ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အနောက် နံရံပြူတင်း မှန်ပေါက်တို့၌လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်းရှိ မှန်လုံး၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်ကုန်၏။ မြောက်အရပ်၌ ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည်၊ မြောက်နံရံ ပြူတင်း မှန်ပေါက်တို့၌ လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်းရှိ မှန်လုံး၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နက် ပေါ်လာကုန်၏။ အောက်အရပ်၌ ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အောက်ကြမ်းပြင် မှန်ချပ်စု၌လည်းကောင်း၊ အိမ်အလယ်၌ မှန်လုံးတစ်ခု၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်ကြကုန်၏။</p> <h3>နန်းအိမ်ကြီးနှင့် ခန္ဓာကိုယ်တူပုံ</h3> <p>ဤနန်းအိမ်ကြီးအလားတူ ဤကိုယ်ခန္ဓာ၌လည်း <b>မနော</b>ဟူသော အကြည်ဓာတ် မှန်လုံးကြီးသည် နှလုံးအိမ်တွင်း၌တည်၏။ ထို<b>မနော</b>ဟူသော အကြည်သည်သာလျှင် တလျှမ်းလျှမ်း တလက်လက် ပြိုးပြိုးပြက် တောက်ထွန်း၏။</p> <p>“<b>ဘိက္ခဝေ</b>=ရဟန်းတို့၊ <b>ဣဒံစိတ္တံ</b>=ဤစိတ်ဟူသော ဓာတ်သည်၊ <b>ပဘဿရံ</b>=တထိန်ထိန်တလက်လက် ပြိုးပြိုးပြက်ရှိ၏”။</p> <p>အဟိတ်စိတ်ပင်ဖြစ်သော်လည်း အသက်ထက်ဆုံး တွေ့ဘူးသမျှ ကြုံဘူးသမျှကို အောက်မေ့လို၍ ရှေးရှုပြုလိုက်လျှင် အလိုရှိရာ အာရုံဝတ္ထုအမှု ကိစ္စစုသည် ထိုစိတ်အကြည်မှာ ထင်လာ ပေါ်လာရသည်၊ အဟိတ်ဟူသော မနောအကြည်ထက် ဒွိဟိတ်မနောက သာလွန်၍ ကြည်သည်၊ ဒွိဟိတ်မနောအကြည်ထက် တိဟိတ်မနောအကြည်က သာလွန်၍ကြည်သည်။</p> <p>ဘုံအားဖြင့် လူတိဟိတ်မနောထက် ဘုမ္မစိုးမနောက သာလွန်၍ကြည်သည်။<br> ထို့ထက် တာဝတိံသာမနော။<br> ထို့ထက် ယာမာမနော။<br> ထို့ထက် တုသိတာမနော။<br> ထို့ထက် နိမ္မာနရတိမနော။<br> ထို့ထက် ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တိ မနော။<br> စသည်ဖြင့် အထက်ဘဝဂ်တိုင်အောင် အဆင့်ဆင့်သိလေ။</p> <p>ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့်<br> ပုထုဇ္ဇန်သာမန်ထက် ပကတိသာဝကဗောဓိအလောင်း မနော။<br> ထို့ထက် မဟာသာဝကဗောဓိအလောင်း မနော။<br> ထို့ထက် အဂ္ဂသာဝကဗောဓိအလောင်း မနော။<br> ထို့ထက် ပစ္စေကဗောဓိအလောင်း မနော။<br> ထို့ထက်သဗ္ဗညုဗောဓိ အလောင်းတော်ကြီးများ မနောက သာလွန်၍ကြည်သည်။</p> <p>ဘုရားအဖြစ်သို့ရောက်တော်မူပြီးသော မနောအကြည်သည် အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်၏၊ ထိုထက် တိုးတက်ဖွယ်ကိစ္စ မရှိပြီ။ စကြဝဠာအနန္တ ကမ္ဘာအနန္တ သတ္တဝါအနန္တ သင်္ခါရအနန္တ ပညတ်အနန္တ နိဗ္ဗာန်ဧက ဤအလုံးစုံသောတရားစုသည် သဗ္ဗညု မနောအကြည်တွင် မထင်သည်ဟူ၍မရှိပေ၊ အလုံးစုံ အကုန်ထင်ကြရပေ၏။</p> <p>ဤမနောအကြည်သည် နန်းအိမ်ကြီးအလယ်၌ စိုက်ထားသော မှန်လုံးကြီးနှင့်တူ၏၊ စက္ခု, သောတ, ဃာန, ဇိဝှါ, ကာယဟူသော အကြည်ငါးမျိုးတို့သည် နန်းအိမ်ကြီးမှာ ခြောက်မျက်နှာရှိ မှန်ချပ်တို့နှင့် တူကုန်၏။ မျက်စိဖြင့်မြင်ကောင်းသော အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဝတ္ထုဟူသမျှသည် စက္ခုအကြည်၊ မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ အသံဟူသမျှသည် သောတအကြည် မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ အနံ့ဟူသမျှသည် ဃာနအကြည် မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ အရသာဟူသမျှသည် ဇိဝှါအကြည် မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ တွေ့၍ ထိ၍ သိကောင်းသော အပူအချမ်း, အကြမ်း အနုဟူသမျှသည် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ကာယအကြည်နှင့် မနောအကြည်နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ ကြွင်းသော ဓမ္မာရုံဟူသမျှသည် မနောအကြည်သက်သက်၌ ဆိုက်ရသည်။</p> <h3>အကြည်-၂-ခု တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်ပုံ</h3> <p>မျက်စိဖြင့် လကိုကြည့်သောအခါ မျက်စိအကြည်မှာ လဝန်းသဏ္ဌာန်တစ်ခု။။ နှလုံးအိမ် မနောအကြည်မှာ လဝန်းသဏ္ဌာန် တစ်ခု။ ရောင်ခြည် ရွှန်းရွှန်း ထိန်ထိန်ထွန်းသော လဝန်းသဏ္ဌာန်နှစ်ခုတို့သည် မရှေးမနှောင်းတစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်း ထိုနှစ်ဌာနမှာ ပေါ်ရကုန်သည်။</p> <h3>ငှက်ရိပ်, လူရိပ်-ဥပမာ</h3> <p>မရှေးမနောင်းတစ်ပြိုင်နက်ကျပုံကား။။ ငှက်နှင့် ငှက်ရိပ် သစ်ကိုင်းနှင့် သစ်ကိုင်းရိပ်မှာ မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် နားဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မှန်ကြည့်သောအခါ လူနှင့် လူရိပ် တစ်ပြိုင်နက် ပြုံးခြင်း ရယ်ခြင်း မဲ့ခြင်း စသည်ကဲ့သို့လည်းကောင်း မှတ်ရမည်။</p> <h3>အရှေ့အရပ်မှ နေဝန်း</h3> <p>အရှေ့လောကဓာတ်မှ ထွက်ပေါ်၍လာသော နေဝန်း၏ အရိပ်သဏ္ဌာန်ကြီးသည် နန်းအိမ်ကြီးမှာ အရှေ့နံရံရှိ မှန်အကြည်ပေါက်မှ အိမ်လယ်ရှိမှန်လုံးတိုင်အောင် ထိုးဝင်၍ မှန်လုံးထဲမှာ ထိန်ထိန်ရွှန်းရွှန်း နေဝန်းသဏ္ဌာန်ကြီးထင်လေ၏။ အရှေ့အရပ် မျက်နှာကိုမကြည့်ဘဲ ထိုမှန်လုံးကိုကြည့်၍ပင် နေဝန်းသဏ္ဌာန်ကြီးကိုမြင်နိုင်၏။</p> <p>ဤအတူ မျက်စိဖြင့် လ-ကိုကြည့်လေရာ၏။ လ-၏ရွှန်းရွှန်း ဖိတ်ဖိတ် အရိပ်သဏ္ဌာန်ကြီးသည် စက္ခုဟူသော ကမ္မဇဓာတ်မှန် အကြည်ပေါက် နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ မနောဟူသော ကမ္မဇဓာတ်မှန် တိုင်အောင် ထိုးဝင်၍ နှလုံးအိမ်တွင်းမှာ ထိန်ထိန်ရွှန်းရွှန်း လဝန်းသဏ္ဌာန် တစ်ခုပေါ်လေသည်၊ စက္ခုအကြည်မှာပေါ်သည်နှင့် နှလုံးအိမ်တွင်းမှာ ပေါ်မှုသည် မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်းသာတည်း။</p> <p>ကွယ်ပျောက်မှုမှာမူကား- စက္ခုအကြည်မှာ လဝန်းသဏ္ဌာန် ကွယ်ပျောက်သော်လည်း မနောအကြည်မှာ ပျောက်တဲ့နိုင်သည် မဟုတ်။ (မြင်အောင် ကြည့်ပါလေ) သည်တစ်ချက် ကောင်းကောင်း မြင်လျှင် အကြည်ခြောက်မျိုးအကုန် ဓာတ်ပေါက်အောင် မြင်နိုင်လိမ့်မည်။</p> <p>ထိုလဝန်းသဏ္ဌာန်အရိပ်ကြီး၏ စက္ခုမှန်ကြည်မှာ ထင်မှု၊ နှလုံးအိမ်တွင်း မနောမှန်ကြည်မှာ ထင်မှု ပေါ်မှုသည် မိုးကြိုးမှန်သကဲ့သို့ ပြင်ထန်၏၊ ထိုအတူ နေဝန်းကို ကြည့်ရှုရာ၌လည်း မျက်စိဟူသော စက္ခုအကြည်မှာ နေဝန်းသဏ္ဌာန် အရိပ်ကြီးတစ်ခ၊ု မနောအကြည်မှာ နေဝန်းသဏ္ဌာန်အရိပ်ကြီးတစ်ခု၊ မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက်တစ်ချက်ထည်းသာတည်း။ သစ်ပင်ကိုကြည့်ရာ၌ စက္ခုမှာ သစ်ပင်သဏ္ဌာန် အရိပ်တစ်ခု၊ မနောမှာ သစ်ပင်သဏ္ဌာန်အရိပ်တစ်ခု၊ တစ်ပြိုင်နက် ပေါ်သည်။ လူကိုကြည့်ရာ၌ စက္ခုမှာလူသဏ္ဌာန် အရိပ်ကြီးတစ်ခု၊ မနောမှာ လူသဏ္ဌာန် အရိပ်ကြီးတစ်ခု၊ တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်သည်။ ထိုပေါ်မှုသည် မိုးကြိုးကြီးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည် မျက်စိနှင့် မြင်မြင်သမျှ ခပ်သိမ်းတို့၌ ဤနည်းအတူချည်း သိလေ။</p> <h3>စက္ခုဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>တိမ်တိုက်ချင်းချင်း ခွပ်ကြသောအခါ လျှပ်ရောင်ဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ လေချင်းချင်းတိုက်ကြသောအခါ ကြယ်ပျံသည်ဟု ခေါ်ကြသော ဥက္ကာလုံးဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ခက်မာသော ဝတ္ထုတစ်ခုနှင့် ခက်မာသောဝတ္ထုတစ်ခု ထိခိုက်ကြသောအခါ အသံဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့လည်းကောင်း သံမီးခတ်နှင့် အနှစ်အဆီရှိသောကျောက် ထိခိုက်မိကြသောအခါ မီးပွင့် မီးပွား ဖြစ်ပေါ်သကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ထို့အတူ လဝန်းသဏ္ဌာန်စသော အရိပ်သည် စက္ခုအကြည်မှာ ထိခိုက်သောအခါ မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သော ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် စက္ခုအကြည်ပေါ်မှာ ဝိညာဏ်စိတ် တဖွါးဖွါး ဖြစ်ပေါ်လာသည်၊ ထိုဝိညာဏ်စိတ်ကို စက္ခုပေါ်မှာဖြစ်ခြင်းကြောင့် <b>စက္ခုဝိညာဏ်စိတ်</b>ခေါ်သည်၊ ထိခိုက်ချက်စဲပြန်လျှင် မီးပွားသေပျောက်သကဲ့သို့ ထိုဝိညာဏ် သေပျောက်ပြန်၏။</p> <p>မနောအကြည်မှာ ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် ထိုလဝန်းသဏ္ဌာန်ကိုသိသော ဝီထိစိတ်အစဉ် တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်လေသည်။</p> <p>ခေါင်းလောင်းကြေးစည်တို့ကို ဒုတ်တံနှင့် တစ်ချက် နှက်လိုက်လျှင် နှက်လိုက်သော ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် အသံကလာပ်တွေ တဖွါးဖွါး ပေါ်၍နေသကဲ့သို့တည်း၊ ထိုဒဏ်ငြိမ်းပြန်လျှင် အသံပျောက်ဆုံးပြန်သကဲ့သို့ လဝန်းသဏ္ဌာန် ထိခိုက်ချက် ဒဏ်ဟုန်ငြိမ်းပြန်လျှင် ထိုဝီထိစိတ်အစဉ်သည် သေပျောက်ပျက်ဆုံးပြန်လေ၏၊ (မျက်စိဖြင့် မြင်မြင်သမျှမှာ ဤနည်းအတူချည်းသိလေ။)</p> <p>စက္ခုအကြည်၊ ရူပါရုံ၊ စက္ခုဝိညာဏ်၊ ဓာတ်သုံးပါးတစ်ချက်ထည်း ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏။</p> <h3>သောတဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>မိုးသံလုံး၊ ရေသံလုံး၊ လေသံလုံး၊ စည်သံလုံး၊ ခေါင်းလောင်း သံလုံး၊ လူသံ၊ ခွေးသံ၊ ကြက်သံ၊ ငှက်သံ အစရှိသော အသံစုသည် နားခေါ်သော <b>သောတဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ <b>မနောဓာတ်</b>မှန်၌ လည်းကောင်း၊ ဤအကြည် ဓာတ်မှန်နှစ်ခု၌ မရှေး မနှောင်း တစ်ပြိုင် နက်တစ်ချက်ထည်း ပေါ်သည်ခိုက်သည်။</p> <p>ထိုထိခိုက်မှုသည်လည်း မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည်၊ <b>သောတအကြည်</b>မှာ အသံလုံးပေါ်ချက် ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် <b>သောတအကြည်</b>ပေါ်မှာ <b>ဝိညာဏ်စိတ်</b> တဖွါးဖွါး ဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထို <b>ဝိညာဏ်စိတ်</b>ကို <b>သောတအကြည်</b>ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့် <b>သောတဝိညာဏ်စိတ်</b>ခေါ်သည်၊ အသံစဲပြန်လျှင် ထို<b>သောတဝိညာဏ်စိတ်</b>သည် သေပျောက်ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊</p> <p><b>မနောအကြည်</b>မှာ ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် ထိုအသံကို သိသော <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> တဖွါးဖွါး ဖြစ်ပေါ်သည်၊ အောက်က ပြဆိုခဲ့ပြီး သော ခေါင်းလောင်းပမာကဲ့သို့ ထိုအသံ ခိုက်ဒဏ်ငြိမ်းပြန်လျှင် ထို <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> သေပျောက်ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊ [နားနှင့်ကြားကြားသမျှ ဤနည်းချည်းသိလေ။]</p> <p><b>သောတအကြည်</b>၊ <b>သဒ္ဒါရုံ</b>၊ <b>သောတဝိညာဏ်စိတ်</b>၊ ဓာတ်သုံးပါးကို တစ်ချက်ထည်းဓာတ်ဉာဏ် ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏၊</p> <hr> <h3>ဃာနဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>ခွေးသေကောင်ပုပ်အနံ့၊ လူသေကောင်ပုပ်အနံ့၊ မြွေသေကောင် ပုပ်အနံ့၊ စပယ်နံ့၊ နှင်းဆီနံ့၊ ဒေါနနံ့၊ ရေမွှေးနံ့အစရှိသော အနံ့စုသည် နှာခေါင်းခေါ်သော <b>ဃာနဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ <b>မနောဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ ဤအကြည်ဓာတ်မှန် နှစ်ခု၌ မရှေး မနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်ထည်း ပေါ်သည် ခိုက်သည်။</p> <p>ထိုထိခိုက်မှုသည်လည်း မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည်၊ <b>ဃာန အကြည်</b>မှာအနံ့လုံးပေါ်ချက် ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြေင့် <b>ဃာန အကြည်</b>ပေါ်မှာ <b>ဝိညာဏ်စိတ်</b> တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထို <b>ဝိညာဏ် စိတ်</b>ကို <b>ဃာနအကြည်</b>ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့် <b>ဃာနဝိညာဏ် စိတ်</b>ခေါ်သည်၊ အနံ့စဲပြန်လျှင် ထို<b>ဃာနဝိညာဏ်စိတ်</b>သည် သေပျောက် ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊</p> <p><b>မနောအကြည်</b>မှာ ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် ထိုအနံ့ကို သိသော <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထိုအနံ့ခိုက်ဒဏ် ငြိမ်းပြန်လျှင် ထို<b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> သေပျောက်ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊ (နှာခေါင်း နှင့်နံသမျှ ဤနည်းချည်းသိလေ။)။</p> <p>နှာခေါင်းရှိ<b>ဃာနအကြည်</b>၊ အနံ့အမျိုးမျိုးဟူသော<b>ဂန္ဓာရုံ</b>၊ ထိုနှာခေါင်းအကြည်မှာဖြစ်ပေါ်သော<b>ဃာနဝိညာဏ်စိတ်</b>၊ ဤသုံးပါးကို တစ်ချက်ထည်း ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းပြီး၏၊</p> <hr> <h3>ဇိဝှါဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>အချို၊ အချဉ်၊ အငံ၊အစပ်၊ အဖန်၊ အခါး အစရှိသော အရသာ စုသည် လျှာခေါ်သော <b>ဇိဝှါဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ <b>မနောဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ ဤအကြည် ဓာတ်မှန်နှစ်ခု၌ မရှေး မနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်ထည်း ပေါ်သည်ခိုက်သည်၊ ထိုထိခိုက်မှု သည်လည်း မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည်၊ <b>ဇိဝှါအကြည်</b>မှာ အရသာပေါ်ချက် ထိခိုက်ချက်ဒဏ် အဟုန်ကြောင့် <b>ဇိဝှါအကြည်</b>ပေါ်မှာ အရသာလုံးပေါ်ချက် ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် <b>ဇိဝှါအကြည်</b>ပေါ်မှာ <b>ဝိညာဏ် စိတ်</b> တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထို<b>ဝိညာဏ်စိတ်</b>ကို <b>ဇိဝှါအကြည်</b>ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့် <b>ဇိဝှါဝိညာဏ်စိတ်</b>ပေါ်သည်၊ အရသာစဲပြန်လျှင် ထို<b>ဇိဝှါ ဝိညာဏ်စိတ်</b>သည် သေပျောက်ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊</p> <p><b>မနောအကြည်</b>မှာ ထိခိုက်ချက် ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် ထို အရသာကိုသိသော <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထိုအရသာ ခိုက် ဒဏ်ငြိမ်းပြန်လျှင် ထို<b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> သေပျောက် ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊ (လျှာနှင့်လျှက်သမျှ ဤနည်းချည်းသိလေ။)</p> <p>လျှာအပြင်<b>ဇိဝှါအကြည်</b>၊ အချိုအချဉ်အစရှိသော <b>ရသာရုံ</b> လျှာအကြည်ပေါ်မှာဖြစ်ပေါ်သော <b>ဇိဝှါဝိညာဏ်စိတ်</b> ဤဓာတ်သုံးပါးကို တစ်ချက်ထည်းဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <hr> <h3>ကာယဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p><b>ကာယ</b>ဟူသော-မှန်အကြည်သည်ကား ဦခေါင်း ဦးထိပ်မှစ၍ ခြေဖဝါးအပြင်တိုင်အောင် ကိုယ်တွင်းကိုယ်ပ အသားအသွေး ရှိသမျှ အလုံးစုံကို အကုန်နှံ့ပြား၍တည်၏၊ မြမြထက်သော အပ်သွားနှင့် ထိုး၍ စမ်းလျှင် နာမှန်းသိရာအရပ်စုသည် <b>ကာယဓာတ်ကြည်</b> ရှိသည်ချည်း တည်း။</p> <p><b>ပထဝီကြမ်း</b>, <b>ပထဝီနု</b> အမျိုးမျိုး၊ အပူအအေးဟူသော <b>တေဇော</b> အမျိုးမျိုး၊ အဟုန်ကြမ်းအဟုန်နုဟူသော <b>ဝါယော</b>အမျိုးမျိုးစုသည် ထို<b>ကာယအကြည်</b>မှာချည်း ဆိုက်ရသည်၊ ခြေဖဝါး အပြင်ကို မီးနှင့်ကင်၍ ပူမှန်းသိရာ၊ ရေနှင့်ဆေး၍ အေးမှန်းသိရာတို့၌ ထိုပူမှု, အေးမှုတို့သည် ခြေဖဝါးအပြင်ရှိ <b>ကာယဓာတ်ကြည်</b>စုမှာတစ်ချက်၊ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ <b>မနောအကြည်ကြီး</b>မှာတစ်ချက်၊ တစ်ပြိုင်နက် ပေါ်လေ၏၊ ခိုက်လေ၏၊ တိုက်လေ၏၊</p> <p>ထိုထိမှု ခိုက်မှု တိုက်မှုသည် မိုးကြိုးမှန်ကဲ့သို့ ပြင်းထန်၏၊ ပြင်းထန်သောဒဏ်ချက်ကြောင့် ခြေဖဝါး အပြင်တစ်ခုလုံးမှာ <b>ကာယ ဝိညာဏ်စိတ်</b> အပြည့်ပေါ်လေ၏၊ နှလုံးအိမ်အတွင်းမှာ ထိုအပူ အအေး ကိုသိသော <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> တထွေထွေ ဖြစ်ပေါ်လေ၏၊ ထိုအပူ ထိုအအေးစု ပျောက်စဲလျှင် ထို<b>ဝိညာဏ်စု</b>, ထို<b>ဝီထိအစု</b> ပျောက်ပျက် သေဆုံးလေ၏၊</p> <p>အတွင်းပြင် တစ်ကိုယ်လုံး၌ ပူမှန်းသိရာဌာန၊ အေးမှန်း သိရာဌာန၊ နာမှန်းသိရာဌာန၊ ကျင်မှန်းသိရာဌာန၊ ကိုက်မှန်း, ခဲမှန်း, ညောင်းမှန်း, ညာမှန်း, ထုံမှန်း, အောင့်မှန်း, အင့်မှန်း, လှုပ်မှန်း, တုံမှန်း သိရာဌာန စသည်တို့မှာ ဤနည်းချည်းတည်း။ (<b>ကာယဝိညာဏ်ဓာတ်</b> ပေါ်မှုကိုသိလေ။ )</p> <p><b>ကာယဓာတ်မှန်</b>၊ <b>ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ</b>၊ <b>ကာယဝိညာဏ်စိတ်</b>၊ ဓာတ်သုံးမျိုးကို ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏၊</p> <hr> <h3>မနောဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>နှလုံးအိမ်တွင်း၌ စန်းရေပွက်သကဲ့သို့ တလက်လက် တလင်း လင်း တဖွါးဖွါးမပြတ်မစဲ အမြဲဖြစ်ပေါ်၍ နေသော<b>ဘဝင်စိတ်</b>ကို <b>မနော အကြည်</b>ဆိုသည်။</p> <p>ထို<b>ဘဝင်စိတ်</b>-ဟုဆိုအပ်သော <b>မနောအကြည်</b>သည် ရှေးဘဝ ဟောင်းနှင့်စပ်သော အာရုံကိုသာ အာရုံပြုသည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း၊ ထိုသို့ပြုသော်လည်း ထင်လင်းသောပြုခြင်းမဟုတ်၊ မထင်မရှားသော ပြုခြင်းသာဖြစ်၍လည်းကောင်း၊ အဘယ်ကိုအာရုံပြုသည်ဟု ပုဂ္ဂိုလ် သဏ္ဌာန်မှာ ပေါ်တော့သည်မဟုတ်။ တစ်ညဉ့်လုံး အိပ်၍နေရာ အိပ်မက်မှာကိုလွှတ်၍ <b>ဘဝင်စိတ်</b>အာရုံပြုချက်နှင့် ငါသည်-ဘယ် အာရုံကို တွေ့မြင်ရသည်ဟု မသိလေ။ ထို<b>ဘဝင်</b>ဟူသော <b>မနော အကြည်</b>လည်း မြစ်ရေအစဉ်ကဲ့သို့ ဖြစ်၍နေစဉ်အခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် သေငယ်သေ၍ နေသတည်း။</p> <p>အကြင်အခါ နေဝန်းလဝန်းစသော အာရုံနိမိတ်သည် <b>စက္ခု အကြည်</b>စသော အကြည်ငါးမျိုးတို့မှဝင်၍ ထို<b>ဘဝင်</b>ဟူသော <b>မနော အကြည်</b>မှာပေါ်၏၊ ခိုက်၏၊ ထိုအခါ <b>ဘဝင်အကြည်</b>သည် ဒုတ် လှံ ဒဏ်ထိသော မြွေကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ တီကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဆတ် ဆတ်ခါ ထကြွ၍ ပြတ်စဲပြီးလျှင် ထိုနေရာမှာ ကြယ်ဥက္ကာလုံးတွေ ပေါ်ထွက်သကဲ့သို့ ထိခိုက်လာသော အာရုံကိုသိသော <b>ဝီထိစိတ်</b>တွေ ပေါ်ထွက်လေ၏၊ ထိုအခိုက်အတိုက် ပြယ်ပျောက်ပြန်လျှင် ကြယ် ဥက္ကာလုံးတွေ ကွယ်ပျောက်ပျက်ဆုံးသကဲ့သို့ သေပျောက် ပျက် ဆုံးလေ၏၊</p> <p>အကြင်အခါ၌ မြင်မှု၊ ကြားမှု၊ နံမှု၊ လျက်မှု၊ ကိုယ်မှာ တွေထိ မှုတို့မှအလွတ်ဖြစ်၍ ခြောက်ပါးသောအာရုံတို့သည် <b>မနောအကြည်</b> သက်သက်မှာသာ ဝင်၍ထင်လာကုန်၏၊ ထိုအခါမှာလည်း ထို<b>ဘဝင်</b> ဟူသော <b>မနောအကြည်</b>သည် ဆတ်ဆတ်ခါခါ လှုပ်ကြွ၍ ပြတ်စဲပြီးလျှင် <b>အာဝဇ္ဇန်းဇော</b>တို့သည်ဖြစ်ပေါ်၍ ထိုအာရုံဝတ္ထု အမှုကိစ္စတို့ကို ကြံဖန်ကုန်၏၊ အထင်အခိုက် စဲပြန်လျှင် ထို<b>အာဝဇ္ဇန်းဇော</b>တို့သည် ပေါ်ထွက်သောကြယ်ဥက္ကာလုံး တွေပျောက်ကွယ်သကဲ့သို့ ပျောက်ကွယ် သေဆုံးကြလေကုန်၏၊</p> <p><b>ဘဝင်</b>ဟူသော<b>မနောအကြည်ဓာတ်</b>၊ <b>ဓမ္မာရုံ</b>၊ <b>မနောဝိညာဏ်</b> ဓာတ်သုံးပါးကို ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <hr> <h3><b>အနိစ္စ</b>, <b>ဒုက္ခ</b>, <b>အနတ္တ</b> လက္ခဏာရေးသုံးပါးကို ထင်ရှားအောင်ပြပေအံ့</h3> <p><b>လက္ခဏာရေးသုံးပါး</b>ကို ရှုလိုမြင်လိုသောသူသည် ထို<b>လက္ခဏာ ရေးသုံးပါး</b>၏ ခိုရာမှီရာဖြစ်သော <b>ရုပ်ဓာတ်နာမ်ဓာတ်</b>တို့ကို တစ်ကိုယ် ကောင်လုံး အုန်းအုန်းဆူကြွ အကုန်ထအောင်ဆွရသည်၊ တစ်ကိုယ် ကောင်လုံး အုန်းအုန်းဆူကြွ အကုန်ထမှမြင်ရသည်။</p> <p>ဆွပုံဆွနည်း</p> <p>ဆွပုံဆွနည်းမှာ၊ ဤ<b>ခန္ဓာ</b>ကို</p> <p>နှစ်ပုံခွဲ၍ ဆွနည်း၊<br> သုံးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း၊<br> လေးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း၊<br> ငါးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း၊<br> ခြောက်ပုံခွဲ၍ ဆွနည်း</p> <p>စသည်ဖြင့်များသော အပြားရှိ၏၊</p> <p>နှစ်ပုံခွဲ၍ဆွနည်း</p> <p><b>ရုပ်</b>တစ်စု၊ <b>နာမ်</b>တစ်စုပြု၍ ဆွနည်းသည် နှစ်ပုံခွဲ၍ဆွနည်း မည်၏။</p> <p>သုံးပုံခွဲ၍ဆွဲနည်း</p> <p><b>ဝေဒနာ</b>သုံးပါးနှင့် သုံးပုံခွဲ၍ဆွနည်းသည် သုံးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း မည်၏။</p> <p>လေးပုံခွဲ၍ဆွနည်း</p> <p><b>အာဟာရ</b>လေးပါးပြု၍ ဆွနည်းသည် လေးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း မည်၏။</p> <p>ငါးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း</p> <p><b>ခန္ဓာငါးပါး</b>ပြု၍ ဆွနည်းသည် ငါးပုံပြု၍ဆွနည်းမည်၏။</p> <p>ခြောက်ပုံခွဲ၍ ဆွနည်း</p> <p>မြေတစ်စု၊ ရေတစ်စု၊ လေတစ်စု၊ မီးတစ်စု၊ <b>ဝိညာဏ်</b>တစ်စု၊ <b>အာကသ</b>တစ်စုပြု၍ ဆွနည်းသည် ခြောက်ပုံခွဲ၍ ဆွနည်းမည်၏၊</p> <p>(<b>အာယတန</b>နှင့်ခွဲလျှင် ဆဲ့နှစ်ပုံဖြစ်၏၊ ဓာတ်ခွဲလျှင် ဆဲ့ရှစ်ပုံ ဖြစ်၏၊</p> <p><b>ကောဋ္ဌာသ</b>နှင့်ခွဲလျှင် သုံးဆယ့်နှစ်ဖြစ်၏၊ <b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းနှင့်ခွဲမူကား၊ တရားသရုပ် အလွန်များ၏၊)</p> <p>ဤခန္ဓာကို <b>လက္ခဏာရေး</b>နှင့် ကြိတ်နယ်လိုသောသူမှာ<b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းမလို၊ <b>ပညာပါရမီ</b>ပွါးများဘို့ <b>ပဋိသမ္ဘီဒါဉာဏ်</b>ပွါးများဖို့ အရာ၌သာ <b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းလိုသည်။ တရားကိုယ် အစိတ် အလီများ ပြားလွန်းလျှင် ခွဲမှုခြမ်းမှုဝန်ကြီး၍ ခရီးမတွင်ရှိမည် အစိတ်များလျှင် မမြင်နိုင် မထင်နိုင်သော တရားစုအများပါရှိသည်။</p> <p>မမြင်သောတရားကို <b>လက္ခဏာရေး</b>တင်၍လည်း <b>ဘာဝနာ အစစ်</b>မဖြစ်။ တရားကိုယ်တရားချက်ကို အတတ်မြင်၍တင်မှ <b>ဘာဝနာ အစစ်</b>ဖြစ်သည်။</p> <p>မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း <b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းကို တာဝတိံသာ၌ တစ်ခါ၊ စန္ဒကူးတောတွင် <b>ရှင်သာရိပုတ္တရာ</b>ကိုတစ်ခါသာ ဟောလေသည်။ သည့်ပြင် ဘယ်သတ္တဝါကို <b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းနှင့်ဟော၍ ချွတ်သည်ဟုမရှိ၊ တာဝတိံသာတွင် <b>အဘိဓမ္မာ</b>ဟောစဉ်အခါမှာလည်း နတ်ဗြဟ္မာတို့ကို <b>သုတ္တန်နည်း</b>ညှပ်၍ ညှပ်၍ ချွတ်ရသည်။</p> <p><b>ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဋ္ဌာန်း</b>ကို စီးဖြန်းလိုသောသူသည် ကျယ်ဝန်း နက်နဲလှ၍ စျာန်မရ။။<b>စတုဓာတုဝဝတ္ထာန်ကမ္မဋ္ဌာန်း</b>ကို <b>ဗုဒ္ဓါနုဿ တိကမ္မဋ္ဌာန်း</b>ကို စီးဖြန်းလိုသောသူသည် ကျယ်ဝန်းနက်နဲလှ၍ စျာန်မရ။ ။<b>စတုဓာတုဝဝတ္ထာန် ကမ္မဋ္ဌာန်း</b>ကို စီးဖြန်းသောသူသည် သိမ်မွေ့ နက်နဲ လှ၍ စျာန်မရ။။ဤအတူမှတ်။။</p> <p><b>အရှင်သာရိပုတ္တရာ</b>သည် တရားအစိတ်အလီ ကျယ်ဝန်း များပြား ၍နေသောကြောင့် ဆဲ့ငါးရက်မှ<b>ရဟန္တာ</b>ဖြစ်သည်။ <b>အရှင်မောဂ္ဂလာန်</b>မှာ တရားအစိတ်အလီ သင့်တင့်ရုံခွဲခြမ်း၍ ရှုသောကြောင့် နှစ်ရက်နှင့် <b>ရဟန္တာ</b>ဖြစ်သည်။ (သက်သေ။)</p> <p>ဓာတ်ခြောက်ပါးခွဲ၍ <b>ပက္ကုသာတိမင်း</b>ကျွတ်ရာမှာ ဓာတ်ကြီး လေးပါး၌ <b>လက္ခဏာရေးသုံး</b>တင်လျှင် <b>ဥပါဒါရုပ်</b>စုပြီးတော့သည်။ စိတ်၌ <b>လက္ခဏာရေးသုံးပါး</b>တင်လျှင် <b>စေတသိက်</b>စုပြီးတော့သည်။ <b>အာကာ သဓာတ်</b>မှာ ထင်ရှားလှ၍ အကူအပံ့မျှထည့်လေသည်။ ဘုံနန်း ပြာသာဒ် ဆောက်လုပ်ရာ၌ သည်တိုင်, ထုပ်လျောက်, ရက်မ, ဆင့်, ကြမ်း, ဒိုင်း ကျားတို့နှင့် သတ္တဝါမှာ အမာခံအထည်ခံ ဓာတ်ကြီးလေးပါး တူသည်။ ပြာသာဒ်အမွန်းအခြယ် ကြိယာစုနှင့် အကြည်ဓာတ်ခြောက် မျိုးတူသည်။</p> <p><b>သန္တတိ</b>ခွါပုံ</p> <p><b>အနိစ္စလက္ခဏာ</b>ကို <b>သန္တတိ</b>ဖုံးလွမ်းသည်။ <b>သန္တတိ</b>ကိုခွမှ <b>အနိစ္စ လက္ခဏာ</b>ပေါ်သည်ဟူသော ကျမ်းဂန်စကား၌-<b>သန္တတိ</b>ကို ခွါမှုသည် <b>အာဟာရ</b>နှင့်စပ်၍ ခွါမှု, <b>ဣရိယာပထ</b>နှင့် စပ်၍ခွါမှု, အနာရောဂါနှင့် စပ်၍ ခွါမှုစသည်ဖြင့် များပြား၏။</p> <p><b>အာဟာရ</b>နှင့်စပ်၍ ခွါပုံ</p> <p><b>အာဟာရ</b>နှင့်စပ်၍ ခွါမှုကို ဆိုပေအံ့။</p> <p>“<b>သဗ္ဗေသတ္တာ အာဟာရဋ္ဌိတိကာ</b>”</p> <p><b>သဗ္ဗေ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>သတ္တာ</b>=သတ္တဝါတို့သည်၊ <b>အာဟာ ရဋ္ဌိတိကာ</b>=အာဟာရနှင့်တွဲဖက်၍ အသက်ရှည်ရ တည်ရကြကုန်၏၊ (<b>ပါဠိတော်</b>)</p> <p>တစ်ထပ်စာပြု၍ မျိုအပ်သောအစာ၌ ဓာတ်ဆီထက်ဝက်၊ ဓာတ်မီးထက်ဝက်ပါ၏၊ ဆာလောင်နွမ်းလျ၍နေသောသူ၌ ဆာလောင် မှုကား <b>ပါစကဓာတ်မီး</b>သည် အစာအိမ်မှာ အစာမရှိ၍ အထက် နှလုံးအသည်းသို့ မီးကူးလျှင် နှလုံးအသည်းစသော ရင်တွင်းသားတို့မှ ဓာတ်မီးထ၍ လောင်သည်ကို ဆာလောင်ခေါ်သည်။ နွမ်းလျမူကား၊ တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ရုပ်ဓာတ်တို့ လျော့ပါးမှုတည်း။</p> <hr> <h3>ရေမြှုပ်ဆိုင် ဥပမာ</h3> <p>လေဟုန်လှိုင်းဟုန်ကြောင့် ရေမှဖြစ်သော လူပမာနရှိသော ရေမြှုပ်စုကြီးသည် ရေမှလွတ်၍ ကုန်းပေါ်သို့ရောက်လေရာ ရေနှင့် ကွာ၍ <b>အာပေါအစေး</b>ခြောက်သဖြင့် အတွင်းတစ်ခွင်လုံး အပြင် တစ်ခွင်လုံးရှိ ရေပွက်တို့သည် ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ်ကြေ ပျက်ကြ ကုန်၏၊ အတွင်း တစ်ခုလုံး ရေပွက်ငယ်နှင့်ကြေပျက်ပုံကို အကုန်မြင်အောင် ကြည့်။ ထိုအခါ အတွင်းသား ရေပွက်တို့ကြေ ပျက်ကြကုန်သည်အတွက် ရေမြှုပ်ခဲကြီး အတွင်းသားအားလုံး ကြဲ၍ဟာ၍ ကုန်သဖြင့် တရွေ့တရွေ့ ကြုံ၍သွား၏ ကျန်ရှိသော ရေမြှုပ်သားတို့လည်း လျော့လျော့ပါးပါး အားနွဲ့အင်နွဲ့ဖြစ်ကြကုန်၏၊ (မြင်အောင်ကြည့်။)</p> <hr> <h3>မီးအိမ်ပျံ ဥပမာ</h3> <p>မီးအိမ်ပျံမှိုင်းခံရာ၌ ရေနံတိုင်ကြီးကို မီးညှိ၍ အတွင်းသို့ သွင်းလိုက်လျှင် မီးတောက်များမှထွက်သော အခိုးတို့သည် အိမ်တွင်း တစ်ခွင်လုံး အပြည့်တိုးပွါးကာနေကုန်၏၊</p> <p>ဤကိုယ်တစ်ကောင်လုံးသည် မီးအိမ်ရှည်ကြီးနှင့်တူ၏၊ တစ်ထပ် စာမျိုလိုက်သော အစာစုသည် မီးအိမ်တွင်သွင်းလိုက်သော ရေနံတိုင် မီးတောက်ကြီးနှင့်တူ၏၊ အစာသစ်တွင်ပါသော ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး တို့မှထ၍ တစ်ကိုယ်လုံး အပြည့်တိုးပွါးသော မြေ, ရေ, မီး, လေ <b>မဟာဘုတ် ရုပ်သစ်ကလာပ်သစ်</b>တို့သည် မီးအိမ်တွင်း၌ မှိုင်းခိုး တိုးပွါး ပြည့်လျှမ်းသည်နှင့်တူ၏၊</p> <p>ဤဥပမာ၌-အစာအိမ်၌ ထမင်းအစာရောက်သောအခါ အတွင်းတစ်ခွင်လုံး အပ်သွားရာမှမလပ်ရအောင် <b>ဘုတ်သစ်</b>, <b>ရုပ်သစ်</b>, <b>ကလာပ်သစ်</b>တို့ တိုးတက်ဖြစ်ပွါးပုံကို အတပ်မြင်အောင်ပြသည်။ (မြင်အောင်ကြည့်။)</p> <hr> <h3>မှန်တုံး, ဖန်တုံး-ဥပမာ</h3> <p>လူကောင်ပမာဏရှိသော မှန်တုံးဖန်တုံးကြီးဝယ် အလယ် အတွင်း၌ မီးတိုင်သွင်း၍ ထွန်းထားလျှင် မီးတောက်သည်နှင့်တပြိုင်နက် မှန်တုံးဖန်တုံးတစ်ခုလုံး မီးရောင်အပြည့်အနှံ့ဖြစ်ပေါ်၏၊ ထွန်းထား သောမီး တရွေ့တရွေ့ သေ၍သေ၍ မှိန်၍မှိန်၍သွားလျှင် ထိုမီးရောင် တို့လည်း ချုပ်ယုတ်နည်းပါး၍သွားကုန်၏၊ မီးတောက်သေလျှင် မီးရောင်တို့လည်း အကုန်ပျောက်ကုန်၏၊ ဤဥပမာဖြင့်- ထို<b>ရုပ်သစ် ကလာပ်သစ်</b>တို့သည် အစာအိမ်မှ အာဟာရဆူလျှင် ဆူဆူတက် တိုးပွားကုန်၏၊ အာဟာရကျလျှင်ကျကြကုန်၏၊ အာဟာရကုန်လျှင် ကုန်ကြကုန်၏ဟုပြသည်။ (မြင်အောင်ကြည့်။)</p> <p><b>သန္တတိ</b>ခွါပုံကိုဆိုအံ့</p> <p>ယခုနေ့ညစာစားပြီးနောက် အစာရေစာစားပြီးဖြတ်လိုက်အံ့၊ ဤကိုယ်သည် အဘယ်သို့ဖြစ်သွားမည်နည်း-ဟု ဉာဏ်နှင့်ကြည့်၊ ယခု စားသောအစာ မကျမှီအတွင်း ယင်းအစာတွင်ပါသော ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီးတို့၏အဟုန်ကြောင့် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီးတို့သည် လျှမ်လျှမ်းတောက်မျှအကုန်ထ၍ တစ်ကိုယ်လုံးဝယ် အထည်ခံ အမာခံ ဖြစ်သော ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့ကို အပြည့်အနှံ့ပွါးစေကုန်၏၊</p> <p>မြေ, ရေ, မီး, လေ, ဓာတ်ကြီးလေးပါး အသစ်အသစ် ဖြစ်ပေါ် တိုးပွါးလျှင် ကြာအိုင်ကြီးဥပမာကဲ့သို့ <b>စက္ခု</b>, <b>သောတ</b>, <b>ဃာန</b>, <b>ဇိဝှါ</b>, <b>ကာယ</b>, <b>မန</b>, ဓာတ်ကြည်ခြောက်ပါးတို့လည်း လင်းလင်းလက်တိုးပွါးကုန်၏၊ နွေအခါ ခြောက်သွေ့ ကျဲချောင်၍နေသော တောကြီးမှာ မိုးကြီး ကြီးစွာရွာ၍ ယခုအသစ်ဖြစ်ပေါ်ပေါက်ပွါးသော အညွန့်အရွက်တို့ဖြင့် ထူထပ်ပိတ်ဆို့ ညို့ညို့ မှိုင်းမှိုင်းဖြစ်သကဲ့သို့တည်း။ (မီးအိမ်ပျံ ဥပမာနှင့် လည်း တူအောင်ကြည့်။)</p> <p>မျက်လုံးနှစ်ခုသည် ထိုတောအုပ်၌ ချုံဖုတ်ငယ်နှစ်ခုနှင့်တူ၏၊ ထိုချုံငယ်နှစ်ခုသည် အရွက်ကြွေ၍ ကျဲရရဲနေစဉ် မိုးကြီးရွာ၍ အတွင်း ပြင် အရွက်အညွန့်ပြည့်သဖြင့် တစ်ချုံလုံးစွဲ၍ ရွန်း၍ ပိတ်၍ပိန်း ၍ စိမ်းစိမ်းညို့ညို့ မို့မို့ မှိုင်းမှိုင်းဖြစ်ပြန်၏၊ (ချုံဖြစ်ပုံကို မြင်အောင်ကြည့်)</p> <p>မျက်လုံးနှစ်လုံးမှာလည်း ဝမ်း၌အစာမရှိ၍ မျက်လုံး ရုပ်ခဲ အတွင်းသား ကျဲရရဲနေပုံ၊ အစာမျိုသောအခါ မိုးကြီးရွာ၍ တစ်ချုံလုံး ပေါက်သော အရွက်အညွန့်ပြည့်သကဲ့သို့ အစာ၌ပါသော ဓာတ်ဆီ အခိုးဓာတ်မီးအခိုးတက်၍ မျက်လုံးတွင်းရှိ ဓာတ်ဆီဓာတ်မီးတို့ကို လန်းလန်း ရွှင်ဖြိုး ကြွအောင်နှိုး၍ ထိုဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီးတို့၏ အစီးအပွါး ဓာတ်ဆီ လေးပါး အကြည်ဓာတ်သုံးပါးတို့ တစ်ဖွားဖွားဖြစ်ပေါ် တိုးတက်ပြည့် လျှမ်းပုံများကို အတပ်မြင် အောင်ကြည့်။ ဤသို့သော အချက်သို့ဆိုက်မှ <b>ဒွိဟိတ်</b>, <b>တိဟိတ်</b> နှစ်ပါးကွဲပြားသည်။ <b>ဒွိဟိတ်</b>မှန်လျှင် မြင်အောင် မကြည့်နိုင်။ <b>တိဟိတ်</b>မှန်မှအတတ်မြင် အောင်ကြည်နိုင်သည်။</p> <p>ထို့ကြောင့် ကျွတ်ထိုက်သော <b>တိဟိတ်အင်္ဂါ</b>ကို ပြရာ၌“<b>ဥဒယတ္တဂါမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော ဥဒယတ္တဂါမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော</b>”</p> <p>ဟု ဟောတော်မူသည်။</p> <p><b>ဥဒယတ္တဂါမိနိယာ</b>=<b>ရုပ်ဓာတ်နာမ်ဓာတ်</b>တို့၏ အသစ်အသစ် တဖွားဖွား ဖြစ်ပေါ်တိုးတက် ချက်ကိုလည်းကောင်း, ဖြစ်ပေါ် တိုး တက်ပြီးသော် ထို<b>ရုပ်ဓာတ်နာမ်ဓာတ်</b>တို့၏ အစဉ်အတိုင်း ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ် ချုပ်ပျက်ကွယ်ပျောက်ချက်ကိုလည်းကောင်း၊ အတတ်သိမြင် နိုင်သော၊ <b>ပညာယ</b>=<b>ပညာ</b>နှင့်၊ <b>သမန္နာဂတော</b>=ပြည့်စုံ၏၊</p> <p>မျိုအပ်သော တောဖြစ်, တောင်ဖြစ်, မြေဖြစ်, ရေဖြစ်, အစာ ရေစာ၌ပါသော <b>ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီဓာတ်မီး</b>တို့မှ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ် ကြသော <b>ရုပ်သစ်ကလာပ်သစ်</b>တို့ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်လည်း ထိုတဖွါးဖွါး ဖြစ်ပေါ် ကြကုန်သော <b>ရုပ်သစ် နာမ်သစ် ကလာပ်သစ်</b>တို့သည် အခိုက် အတန့်ဖြစ် ပေါ်လာသော <b>အာဂန္တု</b>တို့သာတည်း။ ငါနှင့်မဆိုင် ငါပိုင် မဟုတ်ကုန်။ အနာပုတ်ကြီး၌ မဲရိုင်းယင်မတို့ လွှတ်၍ကျသော သိမ်မွေ့ သေးငယ် လှစွာသော လောက်ရှင်တွေနှင့်ထပ်တူတို့သာတည်း။ ကိုယ်တွင်း၌ပင် ဖြစ်ကုန်သော်လည်း ထိုလောက်ရှင်တို့ကို ငါ့ကိုယ် ငါ့ကိုယ်ဟု အတွင်းပြု၍ သိမ်းပိုက်ခြင်းငှါမထိုက်ပေ။</p> <p>ထိုမျက်စိနှစ်လုံး၌ <b>ဥတုဇရုပ်ကြမ်း</b>ဖြစ်သော အသားကြမ်း အသွေးကြမ်းစုသည် အထည်ခံတည်း။ ထိုအထည်ခံရုပ်ကြမ်းစုကားသေသည်နောက်တိုင်အောင် ကျန်ရှိလေ၏၊ <b>အကာရုပ် အခွံရုပ်စု</b> ပေတည်။ သတ္တဝါဟုမှောက်မှားကြသော <b>ရုပ်နုဓာတ်နု</b>တို့မူကား သေ သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ချုပ်ကွယ်ကုန်၏၊</p> <p>ဖြစ်ပွါးချက်ကို မြင်ရသည်ဆိုသော်လည်း ဝတ္ထု အထည်ဒြဗ် အနေနှင့် မမြင်စေနှင့်။ ရိတ်ရိတ်ရိတ်ရိတ် မာချက်တိုးတက်၍ လာ သည်ကား <b>ပထဝီ</b>တည်း၊ <b>မြေဓာတ်</b>တည်းစသည်ဖြင့် အမူအရာ ကြိယာ မျှကို မျက်လုံးသားတစ်ခုလုံး ဉာဏ်နှင့်ကြည့်။ မြင်အောင် ကြည့်နိုင် လျှင်<b>တိဟိတ်</b>။ မကြည့်နိုင်လျှင် <b>ဒွိဟိတ်</b>။</p> <p>ထိုသို့ တိုးတက်ဖြစ်ပွါး၍ မျက်လုံးပြည့်သောအခါ ထို သတ္တဝါ အား ငါငါဟူသော<b>ငါလုံး</b>၊ ငါငါဟူသော<b>ငါလုံး</b>နှင့်တကွ ကြွရွ တောင့်တင်း သော စိတ်သညာသည် ဖြစ်ပေါ်လာ၏၊ ဖြစ်ပေါ်လာသော ရုပ်သစ်တို့ကို ငါပြု၍ ကြည်ကြည်လင်လင် ငါမြင်သည်ဟု <b>မိစ္ဆာ အယူ</b>ဖြစ်၏၊ ထို<b>ရုပ်သစ် ကလာပ်သစ်</b>တို့ကို <b>အာဂန္တုက</b> ပြင်ပစင်စစ် လောက်ရှင်တို့နှင့်မခြား ထင်နိုင်မှသာ <b>မိစ္ဆာအယူ</b>ပျောက်၍ <b>သမ္မာ အယူ</b>ရောက်နိုင်မည်။</p> <p><b>ဥဒယ</b>ကိုပြသော အချက်ပြီး၏။</p> <p>* * *</p> <hr> <h3>တောချုံပိတ်ပေါင်းဥပမာ</h3> <p>ထိုနေ့ညစာကိစ္စနှင့် မျိုလိုက်သော အစာတို့သည် သန်းခေါင် ကျော်မျှသာ မပုပ်မနွမ်းတည်နိုင်ကုန်သည်။ သန်းခေါင်ကျော်ကို လွန်လျှင်ပင် မစင်ပုပ်အဖြစ်သို့ တရွေ့တရွေ့ရောက်လေ၍ ပုပ်သိုး ရိနွမ်း၍ ကျလေကုန်၏၊</p> <p>ထိုအခါ မိုးဓာတ်ရေဓာတ်နှင့်ဝေး၍ တဖြေးဖြေး ရင့်ရော် ရော့ရဲသဖြင့် ထိုတောအုပ် ထိုချုံငယ်ရှိသစ်ရွက်တို့သည် ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ်ကြွေကျ၍ တောအလုံး, ချုံအလုံး အရိုးကျဲကျဲ အခြင်ကျဲကျဲ မွဲခြောက်ခေါင်းပါးပြန်သကဲ့သို့ ထိုအတူ သန်ခေါင်ကျော်တိုင်အောင် ကိုယ်နှင့်အပြည့်, မျက်လုံးအိမ်နှင့်အပြည့် ဖြစ်ပွားတိုးတက်ကြကုန်သော ဓာတ်ကြီးလေးပါး အကြည်ဓာတ်အများတို့သည် ဓာတ်ဆီဓာတ်မီးတို့ တရွေ့တရွေ့ဆုတ်ယုတ်သည်နှင့် ထက်ကြပ်တကွ ဆုတ်ယုတ် ကွယ် ပျောက်ကြပြန်ကုန်၏၊</p> <p>မျက်လုံးသားသည် အရိုးကျဲကျဲ အခြင်ကျဲကျဲ ရော့ရဲနွမ်းပါး ကြုံ၍သွားပြန်၏၊ သတ္တဝါသည်လည်းကြည့်မှုမြင်မှု မရွှင်မပြရှိပြန်၏၊ တောချုံငယ်၌ အတွင်းပြင်တစ်ခွင် အရွက်တွေကြွေ ချက်နှင့် ထပ်တူ ထပ်မျှ မြင်အောင်ကြည့်။ (မြင်လျှင်<b>တိဟိတ်</b>။ မမြင်လျှင်<b>ဒွိဟိတ်</b>။)</p> <hr> <h3>မြစ်ချောင်းဥပမာ</h3> <p>မြစ်နားတစ်လျှောက်ရှိ ချောင်းထဲ, မြောင်းထဲ, အင်းထဲ, အိုင်ထဲမှာ မြစ်ရေကြီးစွာတက်သောအခါ အပြည့်အလျှမ်းရှိနေသော ချောင်းရေ, မြောင်းရေ, အင်းရေ, အိုင်ရေတို့သည် မြစ်မက ရေကျ၍သွားလျှင် လျော၍ပါလေကုန်သည်နှင့်လည်း အတန်ငယ်တူပါ၏။</p> <p>ငါမနိုင်-ငါမဆိုင်-ငါမပိုင်</p> <p>အစာသစ်ဆိုရသော <b>ဗဟိဒ္ဓ ဓာတ်ဆီဓာတ်မီး</b>တို့မှာကွယ်၍ ဖြစ်ပွားရသော ထိုမျက်လုံးရှိ <b>အဇ္ဈတ္တရုပ်နာမ်စု</b>သည် <b>ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး</b>တို့ ဆုတ်ယုတ်ကျလျောလျှင် ဆုတ်ယုတ်ကျလေသောကြောင့် ဆိုခဲ့ပြီးသော<b>အာဂန္တု</b>အဖြစ်သည် ထင်ရှားလှ၏၊ ငါမပိုင် ငါမနိုင်၍ မဆိုင်မှုသည်ထင်ရှားလှ၏၊ အကြောင်းတစ်ခုကြောင့် ထိုအနာပုပ် တွင်းမှာပင် သေပျောက်ကွယ်ဆုံးကြသော လောက်ငယ်တွေနှင့် တူလှ ပေ၏၊ မြင်အောင်ကြည့်။ (မြင်လျှင်<b>တိဟိတ်</b>၊ မမြင်လျှင်<b>ဒွိဟိတ်</b>။)</p> <p>အစာအသက်-ခုနစ်ရက်</p> <p>အစာသစ်အိမ်မှာ <b>ပါစကဓာတ်မီး</b>အဆီထုတ်ပြီးသော <b>ရသ ဓာတ်ရည်</b>စုသည် <b>ဖရဏဓာတ်လေ</b>ကြောင့် ဆူဝေလျှောက်သွား၍ တစ်ကိုယ်လုံးအပြည့် ရှိနေသောအခါ <b>ဥသ္မာဓာတ်မီးရှိန်</b> စောင့်ရှောက် ချက်ကြောင့် ရုတ်တရက်အကုန် မပုပ်မရိ မကုန်မခန်းတဲ့မူ၍ တရွေ တရွေသာ ရိကုန်ခန်းသဖြင့် တစ်ကြိမ်မျိုသောအစာ အသက် ခုနစ်ရက် ဖြစ်ရလေသည်။</p> <p>ထို့ကြောင့် အစာသစ်အိမ်မှာ အစာသစ် ကုန်ပြီးနောက် ထို အစာသစ်မှဖြစ်သော ဓာတ်ဆီညွန့် ဓာတ်မီး ညွန့်ဟုဆိုအပ်သော <b>ရသဓာတ်ဆီ</b>တို့ စောင့်ထိန်းချက်ကြောင့် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အတွင်း ဓာတ်နုတို့သည် ခဏစဉ်အတိုင်း တစ်ဖြုတ်ဖြုတ်ချုပ်ကုန်ငြားသော် လည်း ရုတ်တရက်မကုန်တဲ့မူ၍ ခုနစ်ရက်တိုင်အောင် မြင့်၍ သွားကုန်၏၊ ခုနစ်ရက်တိုင်လျှင် အကြွင်းမရှိ ကုန်ကုန်၏၊ သတ္တဝါသေပြီဆို ရ၏၊</p> <hr> <h3>ကြာရုံကြီး-ဥပမာ</h3> <p>ဤအချက်ကို ကြာရုံကြီးဥပမာနှင့်ထင်စွာပြဦးအံ့။ အိုင်တွင်း၌ ရေရှိသောအခါ ကြာရုံရွှင်လန်း၏၊ အိုင်တွင်၌ ရေကုန်လျှင် ကုန်ခြင်း ကြာရုံမသေတဲ့သေး၊ ရွှံစုပ်၍နေသော ရေအစောင့် အရှောက်နှင့် မသေဘဲ နေနိုင်သေးသည်။ ရွှံစုပ်သောရေကုန်၍ ရွှံခြောက်မှသေသည်။</p> <p>သေပုံ</p> <p>သေပုံကား။ ။ရွှံစုပ်သောရေသည် အားရှိတုံးအခါ ကြာမြစ်မှ လျှောက်၍ ကြာရွက်ဖျားတိုင်အောင်တက်သည်။ နေပူ၍တစ်နေ့တစ် ခြား ရေအားနည်းသောအခါ ကြာရွက်ဖျားမှစ၍ တရွေ့တရွေ့ ရေသက် ကုန်ခန်းသည်။ ရေသက်ကုန်ခန်းရာ ကုန်ခန်းရာမှ ခြောက်သွေ့ သေ ဆုံး၍လိုက်သည်။ ရွှံစုပ်သောရေသက် အကုန်လုံးကုန်သော အခါ အပင်ပါအမြစ်ပါသေဆုံးသည်။</p> <p>ဝမ်း၌တည်သော အစာသစ်သည် ကြာအိုင်ရှိရေနှင့်တူသည်။ ဝမ်း၌အစာသစ်ကုန်ပြီးနောက်ထိုအစာသစ်မှ တစ်ကိုယ်လုံး ပျံ့နှံ့၍ နေသော <b>ရသဓာတ်ဆီ</b>သည် ရွှံစုပ်၍ထားသော ရွှံထဲရှိရေနှင့် တူသည်။ ဝမ်း၌အစာကုန်သော်လည်း ထို<b>ရသဓာတ်ဆီ</b> စောင့်ရှောက်ချက် ကြောင့် ခုနစ်ရက်အသက်ရှည်မှုသည် ရွံထဲ ရေစောင့် ချက်ကြောင့် ကြာရုံ မသေဘဲ နေသေးသည်နှင့်တူသည်။</p> <p>ထိုကြာရုံသည် မသေသေးသော်လည်း အိုင်တွင်းရေ လျှော့ပါး လျှင် လျှော့ပါးသည်၊ အိုင်တွင်းရေကုန်လျှင် မသေရုံမျှ ကျန်ရှိသည်။ အိုင်တွင်းရေကုန်လျှင် ရွှံတွင်းရေလည်း တစ်နာရီတစ်ခြား တစ်နေ့ တစ်ခြားခန်း၍ သွားသကဲ့သို့ ဝမ်း၌ရှိသော အစာကုန်လျှင် ကိုယ်တွင်း ၌ရှိသော <b>ရသဓာတ်ဆီ</b>တို့လည်း တစ်နာရီတစ်ခြား တစ်နေ့တစ်ခြားကုန် ခန်းသည်။ ရွှံတွင်းရေ တစ်နာရီတစ်ခြားခန်း ၍သွားလျှင် ကြာရုံမှာလည်း ကြာရွက်ဖျားမှစ၍ တစ်နာရီ တစ်ခြားအစေးကုန်ခန်း၍ လျှော့ပါး၍ သွားသကဲ့သို့ ကိုယ်တွင်း ရှိ<b>ရသဓာတ်ဆီ</b> တစ်နာရီတစ်ခြား ကုန်ခန်း၍ သွားလျှင်လည်း ကိုယ်တွင်းရှိ ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့ ခြေဖျား လက်ဖျား နားရွက်မျက်လုံးစသည်တို့မှစ၍ ကုန်ခန်းကြ ကုန်သည်။ ရွံတွင်းရှိရေ အကြွင်းအကျန်မရှိ ကုန်၍ ခြောက်သွေ့ သောအခါ အမြစ်ပါကြာပင် သေဆုံးသကဲ့သို့ အသည်းနှလုံးရှိ <b>ရသာ ဓာတ်ဆီ</b>တိုင်အောင် အကြွင်းအကျန်မရှိ ကုန်ခန်းသောအခါ အသည်း နှလုံးရှိ ဓာတ်နုတို့ အကုန်ချုပ်ဆုံး၍ သတ္တဝါသေပြီဆိုရသည်။ (ဥပမာမှာ အမြင် လင်းအောင်ကြည့်။)</p> <hr> <h3>မျက်လုံးတွင်းရှိ ဓာတ်ဆီ-ဓာတ်မီး-ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့ချုပ်ယုတ်ကွယ်ပျောက်ပုံ</h3> <p>အထက်၌ ဆိုခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ဝမ်းတွင်းရှိအစာကျသော အခါမှစ၍ မျက်လုံးတွင်းရှိဓာတ်ဆီဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည် တို့သည် အားအင်လျော့ပါးကုန်၏၊ ထင်းအားမီးအားကောင်း၍ ခွင်ပေါ်ရှိ အိုးတွင်း၌ ဆူဝေပြည့်လျှမ်း၍တက်သော ရေပွက် ရေမြှုပ်တို့သည် ထင်းအားမီးအား အားနည်းသောအခါ လျော့ပါး၍ ကျကုန်သကဲ့သို့ ထင်းကုန် မီးကုန်သည့်အခါ ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ် ကြေပျက် ချုပ်ဆုံး ကြကုန်သကဲ့သို့ အစာသစ်အိမ်တွင် အစာကုန်သောအခါမှစ၍ မျက်လုံးတွင်း၌ ဓာတ်ဆီဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့သည် တရွေ့ တရွေ့ အားနည်းကုန်၍ ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ် ချုပ်ကြပျက်ကြ ကွယ်ပျောက်ကြကုန်၏၊ မျက်လုံးနှစ်ခုကို ကွက်ခြား၍ဆိုသည်မှာ ဉာဏ်အမြင် လင်းတဲ့မည်နေရာဖြစ်၍ ကွက်ခြားသည်။ မျက်လုံးနှစ်ခု၌ အတပ်မြင်ပြီးမှ တစ်ကိုယ်လုံးဉာဏ်ဖြန့်ရမည်။</p> <h3>အသက်ဟူသော ဇီဝိတရုပ်သည် အပိုင်းအပိုင်းပြတ်ပုံ</h3> <p>ထိုသို့ချုပ်သောအခါ ထိုသတ္တဝါသည်လည်း တရွေ့တရွေ့ နွမ်းပါးကြုံ၍သွားတော့သည်။ ထို<b>ဓာတ်နု</b>တို့ ချုပ်ကုန်ရာသို့ ထိုသတ္တဝါ၏ အားသည်လည်း ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် အပိုင်းပြတ်၍ ပါလေတော့သည်။ ထိုသတ္တဝါ၏ အသက်သည်လည်း အပိုင်းအပိုင်းပြတ်၍ ပါလေတော့ သည်။</p> <p>အားဟူသည်ကား - <b>ဗလဓာတ်</b>ပေတည်း။</p> <p>အသက်ဟူသည်ကား - <b>ဇီဝိတရုပ်</b>စုတည်း။</p> <p>အသက်အပိုင်းအပိုင်း ကြွေ၍ကြွေ၍ ပါလေသော အခါမှစ၍ ထိုသတ္တဝါ နဲနဲ နဲနဲသေပြီ၊ သို့သော်လည်း <b>ဇီဝိတရုပ်</b> အကြွင်းအကျန် များသေး၍ အသေမခေါ်ကြသေး။ ထိုသို့ တစ်နာရီထက် တစ်နာရီ တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အတွင်း<b>ဓာတ်နု</b> <b>အားနု</b> အသက်တို့ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ် မစဲချုပ်၍ အတွင်ချုပ်၍ နှစ်ရက် သုံးရက် လေးရက် ငါးရက် ခြောက် ရက်တိုင်သေ၍သွားသဖြင့် အရွက်ဖျားမှစ၍ အစဉ်အတိုင်း သေ၍ လာသော ကြာရုံကဲ့သို့ ထိုသတ္တဝါဝယ် ဦးခေါင်းခြေလက် မျက်စိ နား နှာစသော ကိုယ်အင်္ဂါအဖျားအနာမှစ၍ အသက်ကုန်၍ ကုန်၍ သွား၏၊</p> <h3>သတ္တဝါသေဆုံးပုံ</h3> <p>နောက်ဆုံး၌ နှလုံးအသည်းရှိ ဓာတ်ဆီနု, ဓာတ်မီးနု, ဓာတ်ကြီး နု, ဓာတ်ကြည်နုတို့ အကြွင်းအကျန်မရှိ ကုန်ဆုံးကွယ်ပျောက်သောအခါ အသက်လည်း အကြွင်းအကျန်မရှိ ကုန်ဆုံးလေတော့သည်။ ထိုအခါ ထိုသတ္တဝါကို သေပြီဆိုကြသည်။</p> <h3><b>ဇိရဏ ဓာတ်မီး</b>၏သတ္တိ</h3> <p>အစာသစ်အိမ်၌ အစာပြတ်သောအခါမှစ၍ တစ်ကိုယ်လုံး အပြည့်ရှိသော <b>ဇိရဏဓာတ်မီး</b>တို့သည် အခွင်ကြီးရကြ၍ မျက်လုံး တွင်းရှိ <b>ဇိရဏဓာတ်မီး</b>တို့သည် မျက်လုံးတွင်းရှိ ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့ကို အစဉ်အတိုင်း ကုန်အောင် ခန်းအောင် အမျှင်းမျှင်း လောင်ကုန်၏၊ ထိုဓာတ်ဆီ, ဓာမီး, ဓာတ်ကြီး, ဓာတ်ကြည်တို့သည် အသက်ခဲစုနှင့်တကွ တစ်ဖြစ်ဖြစ် ကွယ်ပျောက် ကုန်ဆုံးကြကုန်၏၊ ဤအတူ ဦးနှောက်ခဲကြီးတစ်ခုလုံးရှိ <b>ဇိရဏဓာတ်မီး</b>တို့သည် ထိုဦးနှောက် ခဲကြီး အပြည်ရှိသော ဓာတ်ဆီအနု၊ ဓာတ်မီးအနု၊ ဓာတ်ကြီးအနု၊ ဓာတ်ကြည် အနုတို့ကို အသက်ခဲစုနှင့်တကွ တမျှင်းမျှင်း ကုန်ခန်းစေ ကုန်၏၊</p> <p>ထိုအတူ အသည်းတွင်းရှိ အဆုတ်တွင်းရှိ နှလုံးတွင်းရှိ စသည် ဖြင့် 'တစ်ကိုယ်လုံးကုန်အောင် ဉာဏ်နိုင်ရုံ ကွက်၍ ကွက်၍ ကြည့်လေ' ရေမြှုပ်ခဲကြီးရှိ ရေပွက်ငယ်တို့ ချုပ်ကြကုန်သကဲသို့လည်းကောင်း။ ကြာရုံတွင်းရှိ အစေးတို့ ချုပ်ကြကုန်သကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ထပ်တူ ထပ်မျှမြင် အောင်ကြည့်။ တကယ်မြင်ပေလျှင် “<b>ဖေဏပိဏ္ဍူပမံရူပံ ဖေဏပိဏ္ဍူပမံရူပံ</b>”ဟု ဟောတော်မူသော <b>ခန္ဓသံယုတ်</b>ကို ဟုတ်လှပေသည်ဟု ဖြစ်လတ္တံ့။ <b>ရူပံ</b>=ရုပ်ကောင်ကြီးသည်၊ <b>ဖေဏပိဏ္ဍူပမံ</b>=အထက်က ထုတ်ပြ သော ရေမြှုပ်ခဲကြီးနှင့် တထပ်ထည်းတူလှ၏၊</p> <p>တစ်ကိုယ်လုံးရှိ မာချက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်ကြီး။</p> <p>ဖွဲ့မှု စေးမှုဟူသော ရေဓာတ်ကြီး။</p> <p>နွေးမှု အေးမှုဟူသော မီးဓာတ်ကြီး။</p> <p>တောင့်မှုတင်းမှုဟူသော လေဓာတ်ကြီး။</p> <p>ဤဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၏ ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် ရွေ့ရွေ့ ရွေ့ရွေ့ ချုပ်ယုတ် ကုန်ခန်းချက်တို့ကို မြင်လတ္တံ့။</p> <p>စိတ်စေတသိက်တို့နှင့်တကွသော ဓာတ်ကြည်မျိုးတို့သည်ကား၊ မိုးတိမ်တိုက်ကြီး၏ အပေါ်တွင်ဖြစ်ပေါ်ထင်မြင်ရသော သက်တန့်ရေး တို့နှင့် တူကုန်၏၊ မြေ, ရေ, မီး, ဟူသော <b>မဟာဘုတ် ဓာတ်ကြီး</b>စုသည် မိုးတိမ်တိုက်နှင့်တူ၏၊ မိုးတိမ်တိုက် ထူထပ်လျှင် ထိုသက်တန်ရေးတို့လည်း နတ်ဝတ်ပုဆိုးကို ဖြန့်တန်း၍ လှန်းထားသကဲ့သို့ ရှိကုန်၏၊ မိုးတိမ် တိုက်ပါးလျားလျှင် ပါးလျားကုန်၏၊ မိုးတိမ်တိုက် အပိုင်းအပိုင်းပြတ်၍ သွားလျှင် အပိုင်းအပိုင်း ပြတ်ကုန်၏၊ မိုးတိမ်ကွယ်ပျောက်လျှင် ကွယ် ပျောက်ကုန်၏၊ ဤဥပမာအတိုင်းတည်း။ (ထင်မြင်အောင်ကြည့်လေ။)</p> <p>ဤသို့သောအချက်သို့ဆိုက်မှ <b>ဒွိဟိတ်</b>, <b>တိဟိတ်</b> နှစ်ပါး ကွဲသည်။ <b>ဒွိဟိတ်</b>မှန်လျှင် မြင်အောင်မကြည့်နိုင်၊ <b>တိဟိတ်</b>မှန်လျှင် အတပ်မြင်အောင် ကြည့်နိုင်သည်။ ဤသို့လျှင် ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် တိုးတက် ဖြစ်ပွါးမှုဟူသော <b>ဥဒယသဘော</b>, ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် ဆုတ်ယုတ် ကုန်ခန်းမှုဟူသော <b>ဝယသဘော</b>ကို တကယ်မြင်ပေမူကား<br> <p><b>ယောစ ဝဿသတံ ဇီဝေ</b>၊</p> <p><b>အပဿံ ဥဒယဗ္ဗယံ</b>။</p> <p><b>ဧကာဟံ ဇီဝိတံ သေယျော</b>၊</p> <p><b>ပဿတော ဥဒယဗ္ဗယံ</b>။</p> <p>ဟုချီးမွမ်းချက်နှင့် ထိုက်သင့်ပေတော့သည်။</p> <p><b>ယောစ</b>=အကြင်သူသည်လည်း၊ <b>ဥဒယဗ္ဗယံ</b>=ရုပ်နာမ်ဓမ္မတို့၏ ဥဒယဖြစ်ပုံ-ဝယဖြစ်ပုံကို၊ <b>အပဿံ</b>=အိပ်မက်တွင်မျှမမြင်ဘူးဘဲ၊ <b>ဝဿသတံ</b>=အနှစ်တရာပတ်လုံး၊ <b>ဇီဝေ</b>=အသက်ရှည်၏၊ <b>တဿ</b>=ထိုသူ ၏၊ <b>ဇီဝိတာ</b>=အနှစ်တရာအသက်ရှည်မှုထက်၊ <b>ဥဒယဗ္ဗယံ</b>=ရုပ်နာမ်ဓမ္မတို့၏ ဥဒယဖြစ်ပုံ-ဝယဖြစ်ပုံကို၊ <b>ပဿတော</b>=မြင်သောသူ၏၊ <b>ဧကာဟံ</b>= တစ်ရက်မျှ၊ <b>ဇီဝိတံ</b>=အသက်ရှည်ခြင်းသည်၊ <b>သေယျော</b>=မြတ်သေး၏၊</p> <p>ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် ပြိုပျက်မှုကို အတပ်မြင်လျှင် <b>အနိစ္စ လက္ခဏာ</b>ကိုလည်း အတပ်မြင်လတ္တံ့။ အနိစ္စဖြစ်၍ ထိုတရားတို့နွမ်းပါး ညှိုးချုံမှု, သေဆုံးပျက်မှုသည်ပင် ဒုက္ခဖြစ်ရကား <b>ဒုက္ခလက္ခဏာ</b>ကိုလည်း အတပ်မြင်လတ္တံ့။ အနှစ်မရှိ၍ သိရသော <b>ဒုက္ခလက္ခဏာ</b>၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏ အလိုရှိချက်သို့ မလိုက်၍သိရသော <b>အနတ္တလက္ခဏာ</b>၊ ထိုတရားတို့ ဖြစ်မှု, တည်မှု, ပွါးမှု, ဆုတ်ယုတ်မှု, ချုပ်ဆုံးမှုတို့မှာ အာဏာပေး၍ အရေး မရသောကြောင့် အစိုးမရ၍ သိရသော <b>အနတ္တလက္ခဏာ</b>၊ ဤအရာကို လည်း ကောင်းစွာထင်လင်းကုန်လတ္တံ့။</p> <h3><b>သန္တတိပညတ်</b> အတပ်မြင်ရန်</h3> <p>ဤသို့လျှင် တစ်နေ့တစ်နေ့လျှင် နှစ်ထပ်နှစ်ထပ်မျို၍ မြေဖြစ် ရေဖြစ် ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီးတို့ကို အလျဉ်မပြတ်ရအောင် ဆက်သွင်းသဖြင့် အတွင်းဓာတ်ဆီ၊ အတွင်းဓာတ်မီး၊ အတွင်းဓာတ်ကြီး၊ အတွင်းဓာတ် ကြည်တို့၏ ချုပ်ချုပ်ဖြစ်ဖြစ် အသစ်အဟောင်း သောင်းပြောင်း ရောထွေ အနေမပြတ် ဆက်လက်မြင့်ရှည် အစဉ်တည်မှုသည် <b>သန္တတိ ပညတ်</b> မည်၏၊</p> <p>ထို<b>သန္တတိပညတ်</b> မြှေးယှက်မှုကြောင့် ခိုတောင်လဲ ရွက်အုပ်နု သစ်ပင်၌ အသစ်အသစ်နုသောအရွက်တို့၏ ဖုံးလွမ်းချက်ကြောင့် အနေမပျက် စည်ကားလျက်သာမြင်ရသဖြင့် တစ်နေ့မစဲ တစ်ဖွဲဖွဲ ကြွေချက် အရွက်ဟောင်းကုန်၍ကုန်၍ သွားချက်များကို အပင်ကို ကြည့် ၍သိခွင့်မရှိ။</p> <p>ဤအတူ လူတို့ခန္ဓာမှာလည်း ရှေးရှေးအနပ်က မျိုအပ်သော ဓာတ်ဆီဓာတ်မီးတို့အတွက်နှင့် တိုးတက်ပြည့်လျှမ်းသော တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့သည် တစ်ဆဲ့ငါးနာရီမျှ တည်တံ့စွာနေကြ၍ တစ်ဆဲ့ငါးနာရီကို လွန်သောအခါမှစ၍ ထိုသစ်ပင် ရှိ သစ်ရွက်ဟောင်းတို့ကဲ့သို့ တရွေ့တရွေ့ ချုပ်ပျက် ကွယ်ဆုံးကြကုန်၏၊ ခုနစ်ရက်ခန့်တိုင်လျှင် ထိုအနပ်မှ ဖြစ်ပွါးကြကုန်သော ဓာတ်အပေါင်း တို့သည် မကြွင်းမကျန် ကွယ်ဆုံးကုန်၏။</p> <p>ထိုအနပ်ဝယ် တစ်ဆဲ့ငါးနာရီကျော်၍ အဖော်လျော့ပါး အင်အား နည်းချိန်သို့ကျလျှင် ဒုတိယအနပ် ထောက်ရပြန်၏၊ ပထမ အနပ်စား ယိုယွင်းရာကို ဒုတိယအနပ်က ဖြည့်ပေး၏၊ ဒုတိယအနပ်စာ ယိုယွင်းရာကို တတိယအနပ်က ဖြည့်ပေး၏၊ ဤသို့ ရှေးရှေး အနပ်စာ ဆုတ်ယုတ်လျော့ပါး အင်အားချိနဲ့ရှိချိန်ကျလျှင် နောက်နောက် အနပ် ထောက်၍ ဖြည့်ကာဖြည့်ကာလာခဲ့သောကြောင့် ရှေးရှေးအနပ် အတွက် တိုးတက်သမျှ တစ်ဆဲ့ငါးနာရီကျော်ကစ၍ တစ်ခုမကျန်ကုန်သည် တိုင်အောင် ကြေပျက်ကွယ်ဆုံး၍သွားသည်ကို မသိကြမမြင်ကြ ရှိလေသည်။ မသိကြသော်လည်း ပထမအနပ်က ဖြစ်ပေါ်သော မျက် လုံးသားသည် ခုနစ်ရက်တွင်ကုန်၏၊</p> <p>ထို့အတူ ဦးဏှောက်ခဲစု, အသည်းခဲစု, လျှာခဲစု, ကိုးရာသော သားတစ်ခဲစု, သလိပ်ရည်သလိပ်ခဲစု, သည်းခြေရည် သည်းခြေခဲစု, သွေးရည်သွေးလဲစုအလုံးစုံသည် ခုနစ်ရက်တွင်ကုန်ဆုံးသည်။ တစ်ဆဲ့ ငါးနာရီကျော်၍ အတန်ငယ် ကွယ်ပျက်လျော့ပါးသည်မှစ၍ ကွယ်ပျက် တိုင်း ကွယ်ပျက်တိုင်းမှာလည်း တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အားခဲ အသက်ခဲတို့လည်း ဖျက်ဖျက်ကြွေ၍ပါလေကုန်သည်။</p> <p>ယခုနေ့မှစ၍ အစာရေစာကို အပြီးဖြတ်ခဲ့သော်ဟု ကြံ၍ရှုမှ <b>သန္တတိပညတ်</b> ပြယ်ပျောက်၍ မြစ်ရေကိုကြည့်၍ နေသော ယောက်ျား သည် ထွေထွေ ထွေထွေ မျောသွားလေသော မြစ်ရေ ဟောင်းစုကို လည်း မျောလေမှန်းသိရလေသည်။ ထိုနေရာမှာ ထပ်ခါထပ်ခါ နောက်ထပ် လာ၍ဖြစ်လာသော ရေသစ်စုကိုလည်း နောက်လာ သက်သက် ဖြည့်လျှောက်ချက်ဟု အတပ်မြင်သည်။</p> <p>ဤအတူ ဖွါးမြင်စမှစ၍ ယခုနေ့တိုင် တစ်နာရီမစဲ အသားခဲ, ဦးဏှောက်ခဲ, အဆုပ်ခဲ, နှလုံးခဲ, အသည်းခဲ, မျက်လုံးခဲ, အားခဲ, အသက်ခဲ, ထိုတစ်ကိုယ်လုံးမှ ခဏမစဲ ကြေပြုန်း ကွယ်လွန်၍ သွားချက်တို့ကို မြင်သာသည်။ ထိုကိုမြင်ရလျှင် နောက်နောက် မျိုအပ်သော အထက် စုသည် ထိုယိုယွင်းကွယ်ဆုံးသော နေရာစုကို အခြေအနေ မဖောက်ပြား အောင် အစားစိုက်မှု, အစားသွင်းမှု, အစား ထူထောင်မှုသာဟု မြင်နိုင်မည်။ ထိုနှစ်ချက်ကိုမြင်လျှင်လည်း တစ်နေ့လျှင် နှစ်ထပ်နှစ်ထပ် စားမှုသည် အသက်မပြတ်ရအောင် အသက်သစ်သွင်းမှုပင်တည်း ဟုမြင်နိုင်မည်။</p> <h3>စပါးဆန်ထဲမှာ အသက်နေပုံ</h3> <p>ထိုသို့မြင်ရလျှင် လဆန်းမှာနေခိုက် လပြည့်ကျော်ဖို့ အသက်စု သည် စပါးဆန်ထဲမှာ ရှိသေးသည်ဟုမြင်နိုင်သည်။ အသစ်အသစ်မျိုမှ ထိုအစာအတွက် အသစ်အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာသော အသက်စု, ခန္ဓာစု, စိတ်စုကို ထိုအစာ ထိုဆန်စပါးမှာ အပါပြု၍ စပါးဆန်ထဲမှာ ရှိသေး သည်ဟူသတည်း။ ထိုစပါးထိုဆန်ကို မရ၍ မမျိုရလျှင် ထိုအသက် မပေါ်လာပြီ။</p> <p>ဤသို့မြင်ရလျှင် တစ်လောကလုံး အသက်မွေးရန်ကိစ္စနှင့် ကြောင့်ကြစိုက်ကြ အားထုတ်ကြသော ရောင်းမှုဝယ်မှု လယ်ယာ ဥယျာဉ်လုပ်မှု လက်မှုပညာနှုတ်မှုပညာ ပစ္စည်းဥစ္စာရှာမှု အလုံးစုံသည် အသစ်သစ်ဆက်ရန် အသက်သစ်သွင်းရန် အမှုတို့သာဟု မြင်လတ္တံ့။ <b>အနမတဂ္ဂသံသရာ</b>တလျှောက် ပေါက်အောင်ကြည့်။ စကြာဝဠာ နှံ့အောင်ကြည့်။</p> <p>ယခုနေ့စကြာဝဠာအနန္တသားတို့ တစ်ပြိုင်နက် အစာအပြီး ဖြတ်ကြ ကုန်အံ့၊ ရှစ်ရက်ကိုးရက်ဆယ်ရက်တိုင်လျှင် အနန္တ စကြာဝဠာသည် မသာတော အသေတော အလောင်းကောင်တောကြီး အပြီးဖြစ်လတ္တံ့။ နှစ်လ, သုံးလ, ဆယ်လ, ကိုးလကြာ လျှင်စကြာဝဠာအနန္တလုံး အရိုး တောကြီးအပြီးဖြစ်လတ္တံ့။ (မြင်အောင်ကြည့်)</p> <p>ဤတွင်ရွေကား- <b>အနိစ္စလက္ခဏာ</b>ကို ကွယ်ကာဖုံးပိတ်သော <b>သန္တတိ ပညတ်</b>ကို အစာအာဟာရနှင့် စပ်၍ခွါ၍ <b>အနိစ္စလက္ခဏာ</b>ကို ထင်ရှားအောင် ပြဆိုချက်ပေတည်း။ * * *</p> <hr> <h3><b>သန္တတိပညတ်</b>ကို <b>ဣရိယာပထ</b>နှင့် စပ်၍ခွါပုံ</h3> <p>ထို<b>သန္တတိပညတ်</b>ကို <b>ဣရိယာပုထ်</b>နှင့်စပ်၍ ခွါနည်းကို အမြွက် မျှဆိုလိုက်အံ့။</p> <p><b>ဣရိယာပုထ</b>ကို ခွါမှုသည်ကား- <b>ဣရိယာပုထ်</b> အပြောင်းအလဲကို မပြုမူ၍ တစ်ခုတည်းသော <b>ဣရိယာပုထ်</b>၌ထား၍ ကြည့်ခြင်းတည်း။ ယခုအချိန်မှစ၍ ကိုယ်အင်္ဂါကြီးငယ်ကို အတန်ငယ်မျှ မလှုပ် မရှားပြီ၊ မျက်တောင်မျှမခတ်ပြီ၊ တစင်းထဲစင်း၍အပြီး အိပ်တော့အံ့ ဟုပြု၍ ဤကိုယ်ဘယ်ကိုသွားမည်ဟု ဉာဏ်နှင့်ကြည့်။ ထိုသို့ကိုယ်ကို အသေထားသောအခါ ကိုယ်မှာ အပေါ်ကျသော မြေဓာတ်၊ ရေဓာတ် တို့က အောက်ကျသော မြေဓာတ်၊ ရေဓာတ်တို့ကို တအိအိ ဘိနှိပ်ကြိတ် နင်း၍ သွားလတ္တံ့။ ဓာတ်ချင်းအနှိပ်အကြိတ်နာ အောက်ခံဓာတ်စုမှ ဓာတ်မီး ထ၍ထ၍လာလတ္တံ့။။</p> <p>အလှုပ်အရှားမရှိ၍ အငွေ့အခိုးမထွက်ရသဖြင့် အမြဲထာဝရ အင်္ဂါကြီးငယ်လျှောက်သွား၍နေသော ဓာတ်မီးဓာတ်လေတို့လည်း အခိုးထုတ်ခွင့်မရ၍ အဆစ်အဖုစုတွင် စုမိစုရာစု၍ ထကြွသောင်း ကျန်းလတ္တံ့။။ထိုသို့ဖြစ်လာမှုကိုမြင်လျှင် ဤခန္ဓာသည် အပြု အပြင်မရှိဘဲ ဆယ်နာရီ တစ်ဆဲ့ငါးနာရီကျော်လျှင် အောက်ခြမ်း တစ်ပြင်လုံး ပူလောင်၍လာလတ္တံ့။</p> <p>အောက်မှထသော ဓာတ်မီးတို့သည် ကိုယ်လုံးအနှံ့တက်၍ တစ်ကိုယ်လုံး ညောင်းမှုညာမှု ထုံမှုကျင်မှုတွေ ဖြစ်လတ္တံ့။ အခိုးထုတ်မှု လှုပ်မှုရှားမှု မပြုသောအတွက်ကြောင့် ထိုဓာတ်မီးတို့သည် တရွေ့တရွေ့ တစ်နာရီတစ်ခြား တစ်နေ့တစ်ခြား အတွင်း<b>ဓာတ်နု</b>တို့ကို အတွင်း လောင်မြိုက်ကုန်လတ္တံ့။ ထိုအခါ တစ်ကိုယ်လုံးရှိသော ဓာတ်ဆီနု, ဓာတ်မီးနု, ဓာတ်ကြီးနု ဓာတ်ကြည်စုတို့သည် အားခဲတွေ အသက် ခဲတွေနှင့်တကွ ဖျစ်ဖျစ် ဖျစ်ဖျစ် ဖျက်ဖျက် ဖျက်ဖျက် ကြေပျက်ကွယ်ဆုံး ပိန်ချုံးလျော့ပါး၍ များမကြာမီ အသေကြီးသို့ ဆိုက်လတ္တံ့။ တရွေ့ တရွေ့ အတွင်း<b>ဓာတ်နု</b>တို့ ကြေပျက်ရာ ကြေပျက်ရာတို့၌ ထိုထိုနေရာမှ အသက်ခဲအားခဲတို့လည်း အဆုပ်ဆုပ်ပြိုကွဲ ကွယ်ဆုံး၍ သွားပုံကို မြင်အောင်ကြည့်။</p> <p>ဤသို့သောအဖြစ်ကို အတပ်မြင်ခဲ့လျှင် ကိုယ်ခန္ဓာတို့၏ <b>ဇာတိ</b> အမျိုး အရိုးဇစ်မြစ် <b>ဒုက္ခစစ်ကြောင်း</b>ကိုသိလတ္တံ့။ အညာမှ စိးလာ သောရေတို့မည်သည် ခိုင်ခံ့သော ဆည်ရိုး ဆည်ဘောင်နှင့် တားဆီး နိုင်ပါမူ တန့်ရပ်ပေါင်းဖွဲ့ကာ ရက်ကြာ နေ့များနေပါ၏၊ ဆည်ရိုး ဆည်ဘောင်မရှိခဲ့လျှင် မျက်စိတစ်မှိတ်မျှ ရပါတန့်၍မနေ နိမ့်ရာ အကြေသို့ စီးသွားမြဲ <b>ဓမ္မတာ</b>အတိုင်းသာ စီးဆင်းမျောသွား၏။</p> <p>ဤအတူ ဤကိုယ်ခန္ဓာတို့သည် ပြုပြင်ထိန်းကျောင်းမှုနှင့် ထက်ကြပ်မကွာ စောင့်ရှောက်ပါမူ အတော်အတန် သဏ္ဌာန်ရုပ်ဆင်း အသင်းမပျက် သာယာဖက်၌ တန့်ရပ်ပေါင်းဖွဲ့ကာ နေပါသေး၏၊ အပြင်အပြု အမှုမဖက် သက်သက်နေခဲ့လျှင် မျက်တောင်တစ်ခတ်မျှ တန့်ရပ်တည်နေခြင်းမရှိ၊ ယိုင်ယိညှိုးနွမ်း ဒုက္ခလမ်းသို့သာ သွားမြဲ <b>ဓမ္မတာ</b>ဖြစ်သတည်း။</p> <p>ထိုဒုက္ခဖက်သို့ တစ်သွန်ထဲလဲ၍ ကစင့်ကရဲ ပြိုကွဲကုန်ဆုံး သည် တိုင်အောင် မတန့်မနား သွားမြဲ<b>ဓမ္မတာ</b>အတွက်ကြောင့် ပေါက် လွတ်လျောက်လျား သွားခွင့်မပေးမူ၍ ဒုက္ခမီး မကြီးမီ တင်ကူး၍ တင်ကူး၍ ပြောင်းမှုလဲမှု လွှဲမှုဖယ်မှု ပြုမှုပြင်မှုတို့ကို အစဉ်အမြဲ ကြောင့်ကြစိုက်ကြရကုန်၏၊</p> <p>အိပ်၍ကြာညောင်းလျှင် ထိုင်ရသည်၊ မထိုင်လျှင် မကြာမီ ကိုးကွယ်ရာမဲ့ အဖြစ်သို့ရောက်၍ ပျက်ဆုံးမည်။ ကြွင်းသော <b>ဣရိယာ ပုထ်</b>တို့၌လည်း ဤနည်းချည်းမြင်လေ။ သို့သော်လည်း ဒုက္ခဖက်သို့ တစ်သွန်ထဲလဲ၍ အမြဲသွားမှုကြောင့် တင်ကူး၍ ပြုပြင်ကြကုန်သည်ဟု နက်နဲစွာမသိကြ၊ အရိုးအစဉ် အနေမျှ သိကြသည်။ ပြုပြင်နိုင်လှ၍ အခြေအနေမပျက်နေသည်ကို <b>သန္တတိ</b> ဖုံးလွှမ်းချက်ခေါ်သည်။</p> <p><b>ဣရိယာပုထ်</b>ကိုခွါ၍ <b>ဒုက္ခသစ္စာ</b>မှုကို မြင်အောင် ကြည့်နည်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <p>-------------</p> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ဓာတ်ကြီးလေးပါး ဓာတ်ခြောက်ပါးတို့ကို ပေါက်ရောက်အောင် ကြည့်ရှုနိုင်ကြသော <b>ယောဂီ</b>တို့သည် ဤဘုရား သာသနာတော်အတွင်း၌ <b>ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသူ ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသား</b>ဖြစ် ကြ၍ တစ်ဘဝထက် တစ်ဘဝမြင့်သည်ထက် မြင့်ကြပြီးလျှင် <b>အနု ပါဒိသေသ တတိယနိဗ္ဗာန်</b>သို့ ဝင်စံကြရမည်အမှန် ဖြစ်သည်။</p> <p>ဤစကား၌ <b>သဥပါဒိသေသ ပထမနိဗ္ဗာန်</b>ဆိုသည်ကား-ခပ်သိမ်း သော ဘုရားရှင်တို့၏ သာသနာ၌ ကျွတ်လွတ်ကြကုန်သော <b>အရိယာ ပုဂ္ဂိုလ်</b>အပေါင်းတို့တွင် <b>သောတာပန်</b>အဖြစ်နှင့်ကျွတ်ကြသူတို့သည် အများဆုံးဖြစ်ကုန်၏၊ <b>သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်</b>တို့တွင်လည်း သိကြားမင်း, စူဠရထနတ်သား, မဟာရထနတ်သား, အနေကဝဏ္ဏ နတ်သား, ဝိသာခါ, အနာထပိဏ်တို့ကဲ့သို့ <b>ဝဋ္ဋဇ္ဈာသယ</b>, <b>ဝဋ္ဋာဘိရတ ဘုံစဉ်စံ သောတာပန်</b> မျိုးတို့သည် အညံ့ဆုံးသော <b>သောတာပန်</b>မျိုး ဖြစ်၍ အများဆုံးဖြစ် ကြကုန်၏၊</p> <p>ယခုအခါ၌ နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်တို့တွင် တစ်ခု, တစ်ခုသော နတ်ပြည်မှာပင် ဘုံစဉ်စံသော <b>သောတာပန်အရိယာ</b> နတ်မျိုး အသင်္ချေယျ အနန္တ ရှိနေကြကုန်၏၊ ယခုအခါ နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်သည် အရိယာ တို့ဖြင့်ပြည့်လျက်ရှိကြ၏၊ ဘုရားသာသနာ၌ ကျွတ်ကြသူ အပေါင်းတို့တွင် အညံ့ဆုံးဖြစ်၍ အများဆုံးဖြစ်ကြကုန်သော <b>ဝဋ္ဋဇ္ဈာသယ</b>, <b>ဝဋ္ဋာဘိရတ ဘုံစဉ်စံ သောတာပန်</b>တို့၏ အလားကို ပြဆို၍ ထိုအမေး နှစ်ချက်ကို ဖြေဆိုရာ၏၊</p> <p><b>သဥပါဒိသေသပထမဟာနိဗ္ဗာန်</b>ဆိုသည်ကား၊ အဘယ်နည်း ဟူသောအမေး၌<br> <p><b>သဥပါဒိသေသ မထမမဟာနိဗ္ဗာန်</b>သည်</p> <p><b>သောတာပတ္တိမဂ်ခဏ</b>၌ ရောက်ရသော<b>နိဗ္ဗာန်</b>၊</p> <p><b>သကဒါဂါမိမဂ်ခဏ</b>၌ ရောက်ရသော<b>နိဗ္ဗာန်</b>၊</p> <p><b>အနာဂါမိမဂ်ခဏ</b>၌ရောက်ရသော <b>နိဗ္ဗာန်</b>၊</p> <p><b>အရဟတ္တမဂ်ခဏ</b>၌ ရောက်ရသော<b>နိဗ္ဗာန်</b>၊</p> ဟူ၍ ရောက်ကြသူတို့၏ အခိုက်အတန့်အားဖြင့်လေးပါးရှိ၏၊</p> <p>ထိုလေးပါးတို့သည် <b>သဥပါဒိသေသ</b>ချည်းဖြစ်၍ ကျမ်းဂန်တို့၌ <b>သဥပါဒိသေသ နိဗ္ဗာန်</b>တစ်ခုသာ ဆိုကြကုန်၏၊ ထိုလေးပါးတို့တွင် <b>သောတာပန်</b>တို့ ရောက်ကြ ရကြ ခံစံကြရသော <b>နိဗ္ဗာန်</b>သည် <b>သဥပါ ဒိသေသ ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်</b>ပေတည်း။</p> <p><b>အင်္ဂုတ္တိုရ်ပါဠိတော်</b>၌မူကား- <b>ဘင်္ဂဉာဏ်</b>မှစ၍ <b>ဗလဝ ဝိပဿနာ</b> အခိုက်သို့ ရောက်၍နေသော <b>ဝိပဿနာယုတ္တ ကလျာဏပုထုဇ္ဇန် ပုဂ္ဂိုလ်</b>ကိုလည်း <b>သဥပါဒိသေသ ပုဂ္ဂိုလ်</b>ဟူ၍ ဟောတော်မူ၏၊</p> <p><b>တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ၊ အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သဗ္ဗောဓိ ပရာယနော</b></p> ဟူ၍ သုတ္တန်, အဘိဓမ္မာ ပါဠိတော်အရပ်ရပ်တို့၌ ဟောတော် မူ၏၊</p> <p><b>တိဏ္ဏံသံယောဇနာနံ</b>=<b>သက္ကာယဒိဋ္ဌိ</b>, <b>ဝိစိကိစ္ဆာ</b>, <b>သီလပဗ္ဗတ ပရာမာသ</b>-ဟူသော သုံးပါးသော<b>သံယောဇဉ်</b>တို့၏၊ <b>ပရိက္ခယာ</b>= ကုန်ဆုံး ချုပ်ငြိမ်း ရုပ်သိမ်းခြင်းကြောင့်၊ <b>သောတာပန္နော</b>=မြင့်မြတ်ရာသို့သာ တစ်ဖြောင့်တည်းဆန်တက်သော သီလ, သမာဓိ, ပညာ-ဟူသော <b>ဓမ္မသောတ</b>၊ မြင့်မြတ်သောဘုံအစဉ်, ပဋိသန္ဓေအစဉ်ဟူသော <b>ဘဝ သောတ</b>သို့ အစစွာဆိုက်ရောက်သော <b>သောတာပန်</b>သည်၊ <b>ဟောတိ</b>= ဖြစ်၏၊ <b>အဝိနိပါတဓမ္မော</b>=စုတေသည်၏အခြားမဲ့၌ အလိုမရှိ ရာဘဝသို့ ပရမ်းပတာကျခြင်း <b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b>မှ အပြီးကင်းလွတ်ပြီ။ <b>နိယတော</b>= ဘဝအဆက်ဆက် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် မပျက်ကွက်ဘဲ အစဉ်မြဲသော သီလ, သမာဓိ, ပညာနှင့်ပြည့်စုံ၏၊ <b>သဗ္ဗောဓိ ပရာယနော</b>=အထက်မဂ် အထက်ဖိုလ်လျှင် လိုခါရကြောင်း မတိမ်းစောင်းနိုင်သော လည်းလျှောင်း မှီခိုရာရှိသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p>သံသရာဘေးအပေါင်းတို့တွင် အဆိုဝါးဆုံး အညစ်ညမ်းဆုံး အကြမ်းတမ်းဆုံး အယုတ်မာဆုံး ဘေးကြီးစုကား<br> <p><b>သက္ကာယဒိဋ္ဌိ</b>, <b>ဝိစိကိစ္ဆာ</b>, <b>သီလဗ္ဗတရာမာသ</b>-ဟူသော <b>ကိလေသ ဝဋ်ဆိုးကြီး</b>တစ်ပါး၊</p> <p><b>ဒုစ္စရိုက်ဆယ်ပါး</b> ဟူသော <b>ကမ္မဝဋ်ဆိုးကြီး</b>တစ်ပါး၊</p> <p><b>အပါယ်ကျမှု</b> ဟူသော <b>ဝိပါကဝဋ်ဆိုးကြီး</b>တစ်ပါး၊</p> <p>ဤဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါးသည် သံသရာ၌ အဆိုးဝါးဆုံး အညစ် ညမ်းဆုံး အကြမ်းတမ်းဆုံးဖြစ်၏၊ ကြွင်းသော <b>ကိလေသဝဋ် ကမ္မဝဋ် ဝိပါကဝဋ်</b> တို့ကား မထောင်းတာရှိ၏၊</p> <p>ကြွင်းသောဝဋ်ဆိုသည်ကား <b>ကာမသုဂတိ</b>ခုနစ်ဘုံ၌ ကျင်လည်ရန် <b>ကာမတဏှာ</b>, <b>ကာမကုသိုလ်</b>, <b>ကာမသုဂတိဘဝ</b>ဟူ၍ <b>ကာမဝဋ်သုံးပါး</b>။ <b>ရူပ</b> ၁၆-ဘုံ၌ကျင်လည်ရန် <b>ရူပတဏှာ</b>, <b>ရူပကုသိုလ်</b>, <b>ရူပဘဝ</b>ဟူ၍ <b>ရူပဝဋ်သုံးပါး</b>။။ <b>အရူပဘုံ</b>၌ကျင်လည်ရန် <b>အရူပတဏှာ</b>, <b>အရူပကုသိုလ်</b>, <b>အရူပဘဝ</b>ဟူ၍ <b>အရူပဝဋ်သုံးပါး</b>။။ဤဝဋ်စုကို ကြွင်းသောဝဋ်ဆိုသည်။</p> <p><b>သောတာပတ္တိမဂ်ခဏ</b>၌ ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး နောင်အကြွင်းမရှိ ကုန်ငြိမ်း၏၊ <b>ကာမသုဂတိ</b>ခုနစ်ဘုံ၌လည်း <b>အဟိတ်ဘဝ ဒွိဟိတ်ဘဝ</b>၊ ကုန်ငြိမ်း၏၊ စည်းစိမ်ချမ်းသာ အလိမ်မာ ဘုန်းတန်ခိုး ယုတ်ညံ့သော လူမျိုး နတ်မျိုးဖြစ်မှု ကုန်ငြိမ်း၏ဟူလိုသည်။ ဗြဟ္မာဘုံမှာလည်း ဗြဟ္မာယုတ် ဗြဟ္မာညံ့ဖြစ်မှု ကုန်ငြိမ်း၏၊ <b>သောတာပတ္တိမဂ်ခဏ</b>၌ ဤအလုံးစုံသော ကုန်ငြိမ်းမှုသည် <b>သဥပါဒိသေသ ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်ကြီး</b>ပေတည်း။</p> <h3><b>သဥပါဒိသေသ</b> ခေါ်ပုံ</h3> <p>အဘယ်ကြောင့် <b>သဥပါဒိသေသ</b>ခေါ်သနည်းဟူမူကား။ရှေ့သို့ ဘုံစဉ်စံစား၍သွားရန် တဏှာကြွင်းနှင့်တကွ လူ့ဘဝ, နတ်ဘဝ, ဗြဟ္မာ ဘဝတွေ များစွာကြွင်းကျန်လျက်ရှိသေးသောကြောင့် <b>သဥပါ ဒိသေသ</b> ခေါ်သတည်း၊ ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ငြိမ်းမှုကြောင့် <b>နိဗ္ဗာန်</b>ခေါ်သည်၊ (ဝဋ်ကောင်တွေ ကျန်ရှိသေးသောကြောင့် <b>သဥပါဒိသေ သ</b>ခေါ်သည် ဟူလို။)</p> <p>ဘုံစဉ်စံ <b>သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်</b>တို့သည် ထို<b>နိဗ္ဗာန်ဘုံဌာန</b>သို့ အဘယ် သို့ရောက်ကြကုန်သနည်းဟူသော အမေး၌<br> <p>ဘုံဌာန ဆိုသည်ကား-<b>အဝတ္ထာဘုံ</b>ပေတည်း၊ အခွင့်ထူး, အရာထူး, <b>ဌာနန္တရထူး</b>ပေတည်း။</p> <p>ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါးရှိနေသော <b>ပုထုဇ္ဇန်</b>၏ အဖြစ်ကား တစ် ဌာနတည်း၊ <b>ပုထုဇ္ဇနဘူမိ</b>ခေါ်၏၊ <b>လောကိယဘူမိ</b>လည်းခေါ်၏၊</p> <p>ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ကုန်ငြိမ်းသော <b>အရိယာ</b>၏အဖြစ်သည် ကား အရာထူးတစ်ပါး၊ <b>ဌာနန္တရထူး</b> တစ်ပါးတည်း၊ <b>အရိယဘူမိ</b>ခေါ်၏၊ <b>လောကုတ္တရဘူမိ</b>လည်းခေါ်၏၊</p> <p>ဤသို့လျှင် <b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့ ရောက်သောအခါမှစ၍ နောက် အနာဂတ် သံသရာတစ်ခွင်လုံး ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ကင်းရှင်း မှုနယ်ကြီး သည် အခွင့်ထူး, အရာထူး, <b>ဌာနန္တရခေတ်</b>အထူး, နယ်အထူး ဖြစ်၍ <b>နိဗ္ဗာန်ဘုံဌာန</b>ဆိုသတည်း။</p> <p><b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့မရောက်မီ <b>အနမတဂ္ဂ အတိတ် သံသရာ ကာလ</b>၌ ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါးရှိနေသော <b>ပုထုဇ္ဇန်</b>အဖြစ်နှင့်သာ လာခဲ့ ရ၏၊ <b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့ ရောက်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ထိုအဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်၍ ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ကင်းငြိမ်းခြင်းဟူသော အခွင်ထူး, အရာထူး, <b>ဌာနန္တရထူး</b>သို့ ရောက်သည်ကို <b>သဥပါဒိသေသ ပထမမဟာ နိဗ္ဗာန်</b>သို့ ရောက်သည်ဟုဆိုသတည်း။</p> <p>ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး၏ ကင်းငြိမ်းမှုသည်လည်း အမြဲနိစ္စ ထာဝရ တည်လေတော့သည်ဖြစ်၍ <b>အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်</b>နှင့် တစ်ပြင်တည်း တစ်ဆက်တည်း တစ်ခုတည်းသာတည်း၊ နှစ်ခုဆိုရန် အပိုင်းအခြားမရှိပြီ၊ ထိုဘုံစဉ်စံ <b>သောတာပန်</b>တို့သည်လည်း <b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့ ဆိုက်သည် နှင့်တစ်ပြိုင်နက် <b>လောကီဘုံသူ လောကီဘုံသား</b> အဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်၍ <b>နိဗ္ဗာန်ဘုံသူ နိဗ္ဗာန်ဘုံသား</b>အဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏၊ <b>လောကုတ္တရာ ဘုံသူ လောကုတ္တရာဘုံသား</b> အဖြစ်သို့ရောက်ကြလေကုန်၏၊ <b>အရိယာ ဘုံသူ အရိယာဘုံသား</b> အဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏၊ ထိုခဏမှစ၍ အဆုံးဘဝ၌ <b>အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာန်</b>သို့ ဆိုက်ရောက်သည်တိုင်အောင် ဘဝအဆက်ဆက် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် ထို<b>ပထမနိဗ္ဗာန်</b>ဟူသော <b>ဌာနန္တ</b>၌ တည်ကြကုန်၍ <b>ဥပါဒိကြွင်း</b>-ဟုဆိုအပ်သော လူ့ဘဝ လူ့ချမ်းသာ နတ်ဘဝ နတ်ချမ်းသာ ဗြဟ္မာဘဝ ဗြဟ္မာချမ်းသာတို့ကို အစဉ်ခံစား စံစား၍သွား ကြရကုန်၏၊ ထို့ကြောင့် “<b>တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ</b>” -ဟူ၍ ဟောတော်မူ၏။</p> <p><b>အဝိနိပါတဓမ္မော</b>=စုတေသည်၏အခြားမဲ့၌ အလိုမရှိရာ ဘဝသို့ ပရမ်းပတာကျခြင်း <b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b>မှ အပြီးကင်းလွတ်ပြီ။</p> <p>ဟူသောစကား၌ <b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b>ဆိုသည်ကား- <b>ပုထုဇ္ဇန် သတ္တဝါ</b>တို့သည် မိမိတို့ရင်တွင်း နှလုံးတွင်း၌ မြင်းမိုရ်တောင်ကြီးကဲ့သို့ အလွန်ဝန်လေးလှစွာသော ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါးရှိ၍နေသည့်အတွက် သေကြသောအခါ၌ ဘယ်ဘုံမှာငါဖြစ်မည်-ဟု မိမိတို့ဖြစ်လိုရာဘုံ၌ ဖြစ်နိုင်ကြကုန်သည် မဟုတ်၊ ကံပစ်ချရာဟု ကံတစ်ခု ကြမ္မာတစ်ခု ပေါက်လွတ် ထားကြကုန်၏၊</p> <h3>ထန်းသီးခိုင်-ဥပမာ</h3> <p>ထန်းပင်ပေါ်၌ ရှိနေကြကုန်သော ထန်းသီးခိုင်တွေကို ခုတ်ချိုင် သောအခါ အခိုင်အညှာပြတ်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ထန်းသီးခိုင်တို့သည် ဘယ်နေရာကိုငါကျမည်-ဟု ရွေးချယ်၍ ကျနိုင်ကုန်သည်မဟုတ်၊ ပေါက် လွတ်ဒလကျန်း ပရမ်းပတာ ကျကြလေကုန် သကဲ့သို့ ထို့အတူ လူ့ပြည်မှ သေလျှင်လည်း ပေါက်လွတ် ကျကြရကုန်ပေ၏၊ နတ်ပြည်ခြောက်ထပ် တို့မှ သေလျှင်လည်း ပေါက်လွတ် ကျကြရကုန်၏၊ ဗြဟ္မာပြည်မှ သေလျှင် လည်း ပေါက်လွတ် ကျကြရကုန်၏၊ ကံပြစ်ချရာ ကျရောက်ကြရကုန်၏၊</p> <p>ဤသို့သေသည့်နောက်၌ ပေါက်လွတ်လျောက်လျား ပစ်၍ ထားကြရသောအမှု <b>ကမ္မသကာ</b> ကျချင်ရာရာ ပေါက်လွတ် ကျရောက် ကြရသော <b>ဓမ္မတာ</b>မှုကြီးကို <b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b> ဆိုသတည်း၊ ဤသံသရာ ၌ ပညာရှိကြီးတို့သည် အလွန်စက်ဆုပ်ကြရသော သံသရာ ဘေးကြီးပေ တည်း၊ ပညာနည်းသောသူတို့သည်သာလျှင် အများ<b>ဓမ္မတာ</b>ပေ-ဟု ကြေအေးကြကုန်၏၊</p> <p><b>သောတာပတ္တိမဂ် ဖိုလ်</b>သို့ရောက်ကြ၍ ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ကျွတ်ကြသောအခါမှ ထို<b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b> အပြီးကင်းလွတ် ကြလေ ကုန်၏၊ သေကြသည် နောက်၌ ရောက်လိုရာဘဝသို့ ရောက်နိုင်ကြ ကုန်၏၊ အလိုဆန္ဒအထူးမရှိဘဲ လွှတ်၍ထားပြန်လျှင် ယခုဘဝထက် ကောင်းမြတ်သောဘဝသို့ တက်လမ်းဆန်လမ်း တစ်လမ်းသာရှိကြ ကုန်၏၊ ရောက်လိုရာဘဝသို့ ရောက်နိုင်ကြကုန်၏ ဟူရာ၌ စျာန်ရ စျာန်မရ စသည်တို့နှင့် လျော်စွာသိလေ၊ ထို့ကြောင့်-“<b>အဝိနိပါတ ဓမ္မော အဝိနိပါတ ဓမ္မော</b>” ဟူ၍ ဟောတော်မူပေသည်။</p> <p><b>နိယတော</b>=ဘဝအဆက်ဆက် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် မပျက် ကွက်ဘဲ အစဉ်မြဲသော သီလ, သမာဓိ, ပညာနှင့် ပြည့်စုံ၏။</p> <p>ဟူရာ၌-<b>ပုထုဇ္ဇန်</b>တို့၌ရှိကြသော သီလ, သမာဓိ, ပညာမည် သည် အဟုန်နှင့်တကွပြေးသောမြင်း၏ကျောက်ကုန်း၌ ပေါက်လွတ် တင် ထားသော အုန်းသီးနှင့်တူ၏၊ ဘဝပြောင်းမှုနှင့် တစ်ချက်လှုပ်လျှင် အကုန်ကျ၏၊ ဘဝတွင်းမှာပင် ခုတင်ခုကျ၏၊ <b>သောတာပန်</b>တို့၌ တည်ရှိ သော <b>နိစ္စသီလ</b>မျိုး, ကုသိုလ်<b>ဓမ္မ</b>တို့၌ တည်ကြည်နိုင်သော <b>သမာဓိ</b>မျိုး, <b>သစ္စာလေးပါး</b>ကိုမြင်သော <b>ဉာဏ်ပညာ</b>မျိုးသည် သံကြိုး သံလွန်တို့ဖြင့် ကောင်းစွာဖွဲ့အပ်သော မြင်းတန်ဆာနှင့်တူ၏၊</p> <p>ဘဝကမ္ဘာသံသရာ အစဉ်မြဲ၏၊ သီလ, သမာဓိ, ပညာတို့ သည်သာ အစဉ်မြဲသည်မဟုတ်ကုန်၊ ထိုဘုံစဉ်စံ <b>သောတာပန်</b>တို့အား ကိုးကွယ်ရာ ဘုရားလည်းအစဉ်မြဲ၏၊ တရားလည်း အစဉ်မြဲ၏၊ သံဃာလည်း အစဉ် မြဲ၏၊ သာသနာလည်းအစဉ်မြဲ၏၊ ဘဝများစွာ ကမ္ဘာအဆက်ဆက် ကျင်လည်၍ သွားကြကုန်သော်လည်း <b>သဗ္ဗညု မြတ်စွာဘုရား</b>တို့၏ ဂုဏ်တော်ကျေးဇူးတော်တို့သည် ထိုသူတို့မှာ တစ်ဘဝထက်တစ်ဘဝ ထင်လင်းထင်ရှား၍ သွားကုန်၏၊ တရားဂုဏ်, သံဃာဂုဏ်, သာသနာ့ ဂုဏ်တို့လည်း ထို့အတူထင်ရှား၍ သွားကုန်၏၊ ထိုသူတို့မှာ <b>သာသနာပ သောဘဝ</b>, <b>သာသနာပသောကမ္ဘာ</b>ဟူ၍ မရှိကြကုန်ပြီ။</p> <p><b>ပုထုဇ္ဇန်</b>တို့မည်သည် သံသရာ၌ ရံခါရံခါ ရှေးဘဝဟူ၍ မသိ၊ နောက်ဘဝဟူ၍မသိ၊ <b>မောဟတုံး</b>ဖြစ်၍ ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ ဖြစ် ချင်တတ်တိုင်း ရိုင်းစိုင်းမိုက်မဲ၍နေကြသော ဘဝတွေလည်း များစွာ ရှိကုန်၏၊ ရံခါရံခါ ကိုးကွယ်ရာမဟုတ်သော အယုတ်တမာကြီးတွေကို ဘုရားပြုလုပ်၍ တစ်ဘဝတစ်မျိုး ကိုးကွယ်ရာပေါင်း ထောင်သောင်း မက ပြောင်းလဲ၍ နေကြသော ဘဝတွေမှာလည်း များစွာရှိကုန်၏၊</p> <p>ဤသံသရာ၌ ပညာရှိကြီးတို့သည် ဘုရားမဟုတ် ဘာမ ဟုတ်သော အယုတ်တမာကြီးတွေကို ဘုရားလုပ်၍ တစ်ဘဝတစ်မျိုး ကိုးကွယ်ရာ မှောက်မှားမှုကြီးကိုလည်း အလွန်နာကျေးကြကုန်၏၊</p> <p>အဘယ့်ကြောင့်နည်းဆိုသော်-ကိုးကွယ်ရာမှောက်မှားလျှင် ထို ဘဝမှာရစရာမရှိ၊ အကုန်လုံး မှောက်မှားလေတော့သည်၊ <b>ဂေါသီလ</b>, <b>ဂေါဝတ</b> အစရှိသည်ဖြင့် တရားမဟုတ် ဘာမဟုတ်သော အယုတ် တမာ အကျင့်တွေကို အထွတ်အမြတ် တရားပြုလုပ်၍ တစ်ဘဝတစ်မျိုး ကိုးကွယ်ရာပေါင်း ထောင်သောင်းမက ပြောင်းလဲ၍နေကြသော ဘဝတွေလည်း များစွာရှိကုန်၏။</p> <p>ဤကဲ့သို့မဟုတ်သော <b>လောကုတ္တရာဘုံသူ လောကုတ္တရာ ဘုံသား</b> ဖြစ်ကြကုန်သော ထိုဘုံစဉ်စံ<b>အရိယာ</b>တို့မှာ ဘဝများစွာ ကမ္ဘာအဆက် ဆက်တို့၌ ဘုရား, တရား, သံဃာ ကိုးကွယ်ရာ ပြောင်းရွှေ့ခြင်း မရှိကြကုန် ပြီဟူလိုသည်၊ ထို့ကြောင့်-“<b>နိယတောနိယတော</b>”ဟူ၍ ဟောတော်မူပေ၏၊</p> <p><b>သမ္ဗောဓိပရာယနော</b>=အထက်မဂ် အထက်ဖိုလ်လျှင် လိုခါရ ကြောင်း မတိမ်းစောင်းနိုင်သော လည်းလျောင်း မှီခိုရာရှိသည် ဟူရာ၌မိမိတို့အတွက် အထက်မဂ် အထက်ဖိုလ် အထက်နိဗ္ဗာန်ဟူသော အကြောင်းကြောင့် နောက်ဘုရား နောက်သာသနာကို မြော်ဖွယ်ရာကိစ္စ မရှိကြကုန်ပြီဟူလို၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဆိုသော်-ထိုသူတို့မှာ <b>သောတ</b> အမည်ရှိသော <b>ဗောဓိပက္ခိယ</b>သုံးဆဲ့ခုနစ်ပါးတို့သည် <b>အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာန်</b>သို့ကျအောင် တစ်ဘဝထက် တစ်ဘဝ တစ်ကမ္ဘာထက် တစ်ကမ္ဘာ တိုးပွါးစည်ကား၍သာ သွားကြလေကုန်၏၊ ငါတို့ <b>မြတ်စွာဘုရား သာသနာ တော်မြတ်ကြီး</b> သုံးပါးတို့သည် ထိုသူတို့သန္တာန်မှာ တစ်ဘဝထက် တစ်ဘဝ ထွန်းလင်း စည်ကား၍သွားကြကုန်၏၊</p> <p>ထို့ကြောင့် ဤဘုရားသာသနာ ကွယ်သည့်နောက် <b>အနမတဂ္ဂ သံသရာ</b>မှာ ဘုရားပွင့်မှုမရှိပြီ ဆိုသော်လည်း ထိုလူတို့ ပူဖွယ် မရှိကြကုန်ပြီ၊ ထို့ကြောင့်-“<b>သမ္ဗောဓိပရာယနော သမ္ဗောဓိပရာယနော</b>” ဟူ၍ဟောတော်မူသည်။</p> <p>(ဤမျှသော စကားရပ်တို့ဖြင့် ငါတို့ဘုရားသာသနာ၌ အကျွတ် ရကြသူ အပေါင်းတို့တွင် အညံ့ဆုံး အများဆုံးဖြစ်သော ဘုံစဉ်စံ <b>သောတာပန်</b>တို့၏ <b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့ ဆိုက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် <b>သဥပါဒိသေသ ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်</b>သို့ရောက်ကြောင်း <b>နိဗ္ဗာန်</b>ကိုရကြောင်း အမျိုးအရိုးအားဖြင့် <b>လောကီဘုံသူ လောကီဘုံသား</b>အဖြစ်မှ ကျွတ်၍ <b>လောကုတ္တရာဘုံသူ လောကုတ္တရာဘုံသား</b> <b>အရိယာဘုံသူ အရိယာဘုံသား နိဗ္ဗာန်ဘုံသူ နိဗ္ဗာန်ဘုံသား</b>အဖြစ်သို့ အမှန်ရောက်ကြောင်း <b>အကနိဋ္ဌဘုံ</b>သို့ ကျရောက်အောင် ဘဝများစွာ ကမ္ဘာအဆက်ဆက် <b>သဥပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်</b>၌တည်၍ ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ငြိမ်းခြင်းတည်းဟူသော <b>သန္တိသုခ နိဗ္ဗာနသုခ</b>နှင့်တကွ လူချမ်းသာ နတ်ချမ်းသာ ဗြဟ္မာချမ်းသာ တည်းဟူသော လောကီ လောကုတ္တရာ ချမ်းသာနှစ်ပါးကို အစဉ်ခံစား စံစား၍ သွားကြရကြောင်းကို အကျဉ်းအားဖြင့် ထင်ရှားစွာပြဆို လိုက်သည်။)</p> <p><b>အကနိဋ္ဌဘုံ</b>သို့ကျအောင်-ဟူသောစကား၌ အထက်မဂ် အထက်ဖိုလ်သို့ ရောက်ကြသည့်အခါ ဒုတိယ, တတိယ, စတုတ္ထ <b>သဥပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်</b> သုံးပါးပါခြုံ၍ ဆိုလိုက်သည်၊ ဤစကားရပ် ကိုလည်း လောက၌ နိဗ္ဗာန်စာအုပ် မလည်မပတ်တွေ များလှ၍ ပညာရှိတို့ ရိပ်မိရုံမျှ ပြဆိုလိုက်သည်။</p> <p>-----------------</p> <h3>ကျေးဇူးတော်ရှင် ဆရာတော်မဟာထေရ်မြတ် ဘုရားကြီး၏ အာသီသပတ္ထနာ ဆုတောင်းတော်မူချက်</h3> <p><b>ပုညေနေတေန နိဗ္ဗာနံ</b>၊</p> <p><b>လဒ္ဓါ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဣဓ</b>။</p> <p><b>ပရမတ္ထံ အာရာဓေန္တု</b>၊</p> <p><b>ဇနာ သဗ္ဗေပိ သုဗ္ဗတာ</b>။</p> <p><b>ဧတေနပုညေန</b>=နိဗ္ဗာန်အချက် တရားနက်ကို ပြက်ပြက် ထင်ထင် ဉာဏ်မြင်သန့်ရှင်း အလင်းပေါက်မှု ရေးသားပြုစုရသော ဤကောင်း မှုကြောင့်၊ <b>ဣဓ</b>=မျက်မှောက်ဒိဋ္ဌ ဤဘဝ၌၊ <b>သန္ဒိဋ္ဌိကံ</b>=ကိုယ်တွေ့မျက်မြင် အထင်အရှားရှိနေသော၊ <b>နိဗ္ဗာနံ</b>=အန္တရာယ်ခပ်သိမ်း ဘေးခပ်သိမ်းတို့၏ ကင်းငြိမ်းချမ်းသာခြင်းတည်းဟူသော <b>သန္ဒိဋ္ဌိက နိဗ္ဗာန်</b>ကို၊ <b>လဒ္ဓါ</b>= ကိုယ်တွေ့ဒိဋ္ဌ ရကုန်ကြ၍၊ <b>သုဗ္ဗတာ</b>=စင်ကြယ်ကောင်းမြတ် ချီးမွမ်း အပ်သော ပဋိပတ် ကိုယ်ကျင့်တရားကို မနေမနား အားထုတ်ကြကုန်၍၊ <b>သဗ္ဗေပိ</b>=အလုံးစုံးလည်းဖြစ်ကုန်သော၊ <b>ဇနာ</b>=လူ, နတ်, ဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့ သည်၊ <b>ဣဓေဝ</b>=ရှင်ချစ်ဂေါတမ ဘုရားသာသနာ ဤအခါ၌ပင်လျှင်၊ <b>ပရမတ္ထံ</b>=အထွတ်အမြတ် ပရမတ်ဖြစ်သော၊ <b>နိဗ္ဗာနံ</b>=နိဗ္ဗာန်ကို၊ <b>အာရာဓေန္တု</b>=အလိုပြည့်၍ ကိုယ်တွေ့ဉာဏ်မြင် အစဉ်ပေါက်ရောက် ပြီးမြောက်ခံစံကြပါစေကုန်သတည်း။</p> <p>လယ်တီနိဗ္ဗာန်ကျမ်း ပြီးပြီ။</p> <p>* * *</p> nf5cogaibuamh1ktk172csf767ohlyw 18894 18855 2025-06-15T14:47:48Z Tejinda 173 18894 wikitext text/x-wiki {{header | title = [[လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး]] | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>လယ်တီနိဗ္ဗာန်</b> | previous = [[မိုးကမ္မဝါစာတမ်း]] | previous2 = | next = [[ဝိနယသံခိပ်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <h3>လယ်တီနိဗ္ဗာန်</h3> <h3>ကျေးဇူးတော်ရှင် လယ်တီဆရာတော် မဟာထေရ်မြတ်ကြီးထံ လျှောက်လွှာဘုရား</h3> <p>သက္ကရာဇ် ၁၂၈၃-ခု၊ တန်ခူးလဆန်း ၁၅-ရက်နေ့ တပည့်တော် ဝဏ္ဏိတ ရိုသေစွာရှိခိုးလျှောက်ပါသည် ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာထေရ် မြတ်ကြီးဘုရား၊ လျှောက်ထားရန်မှာ-မဟာထေရ်မြတ်ကြီး သင်ကြားပြသ ဆုံးမဩဝါဒပေးသနားတော်မူချက်အရ</p> <p>ခန္ဓာငါးပါး၊ ၅-ညဟောကိန်းကြီး။</p> <p>အာယတနတစ်ဆဲ့နှစ်ပါး၊ ၁၂-ညဟောကိန်းကြီး။</p> <p>ဓာတ်တစ်ဆဲ့ရှစ်ပါး၊ ၁၈-ညဟောကိန်းကြီး။</p> <p>ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်တစ်ဆဲ့နှစ်ရပ်၊ ၁၂-ညဟောကိန်းကြီး။</p> <p>ဤဟောကိန်းကြီးတို့ကို ပိုင်နိုင်စွာ ညတရားပွဲကြီးတို့၌ ဟော ပြောနိုင်ပါသော်လည်း နိဗ္ဗာန်တရား ဟောကိန်းကြီးတစ်ခု ကြွင်းကျန် နေပါသေးသည်၊ ယခုဟောပြောလျက်ရှိသော နိဗ္ဗာန်တရားမှာ “ဇာတိအစရှိသော မီးဆဲ့တစ်တန်၊ ငြိမ်းရာမှန်သည့်၊ ပြည် နိဗ္ဗာန်သို့ အမြန်ရောက်ရပါလို၏”ဟု ဆုတောင်းရိုးအစဉ်ရှိသည့် အတိုင်းသာ ဟောပြောနေရာ စိုစိုရွှန်းရွန်း မြိန်မြိန်ယှက်ယှက်မရှိလှပါ၊ တရားနာ ပရိသတ်များကလည်း လိုလိုချင်ချင်ရှိမည်မထင်ပါ၊ ပျင်း, မုန်း, ငြီး တောက်ကြီး ဖြစ်နေပုံ လက္ခဏာတွေ့ရှိပါသည်။</p> <p>ငြီးတောက်ခြင်း၏ အကြောင်းကား-ဆုတောင်းချက် အရိုး အစဉ်၌ ဇာတိပဋိသန္ဓေနေရန်ဘဝသစ်မရှိ၊ ဘဝသစ်မရှိလျှင် ခန္ဓာငါးပါးမရှိ၊ ခန္ဓာငါးပါးမရှိလျှင် ခံစားစံစားတတ်သော ဝေဒနာက္ခန္ဓာမှ ဆိတ်ကင်း၏၊</p> <p>ဝေဒနာက္ခန္ဓာမရှိလျှင် ထိုနိဗ္ဗာန်၌ ခံစားခြင်းသဘောလည်းမရှိ၊ ခံစားအပ် သော အာရုံလည်းမရှိနိုင်၊ ထို့ပြင်တစ်ရပ်၊ ကိလေ သာကြွင်း, ခန္ဓာကြွင်း မရှိသော အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်ကို ဆုတောင်း ရိုးအစဉ်ရှိသော်လည်း တကယ်ရောက်လို, ပေါက်လို, ရလိုကြသော လက္ခဏာမတွေ့ရပါ၊ နိဗ္ဗာန်ကို အမြန်ရောက်ရပါလို၏ ဆိုသော်လည်း အမြန်ရောက်လိုသော လက္ခဏာမမြင်ပါ။</p> <p>အထောင်အသောင်းရှိသော တရားနာပရိသတ်တို့အား နိဗ္ဗာန်ကို အမြန်ရောက်လိုသူရှိက ထွက်ခဲ့ကြစမ်းပါဟု ခေါ်သော်လည်း တစ် ယောက်တစ်လေမျှ ထွက်ပေါ်ဝံ့သူ လူစွမ်းကောင်း မတွေ့ခဲ့ရသေးပါ၊ တရားနာပရိသတ်အများကို ထားဘိဦး၊ တရားဟော ဓမ္မကထိက ပုဂ္ဂိုလ်အား အရှင်ဘုရားကော နိဗ္ဗာန်ကို မြန်မြန်ရောက်လိုပါသလားဟု တရားနာပရိသတ် အများကမေးလျှင် ဤပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အခက် အခဲနှင့် တွေ့နေပါသည်။</p> <p>သို့ပါ၍ ယခုခေတ်ကာလ ပရိသတ်တို့နှင့် သင့်လျော်သော နိဗ္ဗာန် ဟောကိန်းကြီးတစ်ခု၊ ထုတ်ဆင်ရေးသား ပေးသနားတော်မူပါရန် ရိုသေစွာလျှောက်ပါသည်ဘုရား။</p> <p>ဝဏ္ဏိတ</p><p>နယ်လှည့်တရားဟောကိုယ်စားလှည်</p> <p>ရတနာပုံ- လယ်တီစံကျောင်း</p> <p>စဉ်ရှင်တံခါးအနီး၊ အနောက်ပြင်</p> <p>မန္တလေးမြို့။</p> <h3>လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ မိန့်ခွန်းတော်</h3> <p>သက္ကရာဇ် ၁၂၈၃-ခု၊ တန်ခူးလဆန်း ၁၅-ရက်နေ့ ဆရာတော် ၏ ကိုယ်စားလှည် နယ်လှည့်ဓမ္မကထိက မောင်ဝဏ္ဏိတ လျှောက်ထား ချက်အရ နိဗ္ဗာန်ဟောကိန်းတရားကြီးကို နောင်သာသနာတစ်ခွင်တွင် အစဉ်တည်ထွန်းရစ်အောင် ပျံ့ပျံ့ပျူးပျူး အထူးပေါ်လွင်ထင်ရှားစွာ ရေးသားပေအံ့။</p> <p>လယ်တီဆရာတော် ရွှေဥဒေါင်းတောင် ရွှေမြို့။</p> <hr> <h3>သောတာပတ္တိဖိုလ်သို့ ရောက်ရခြင်း အကျိုးထူး</h3> <p>ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသူ နိဗ္ဗာန်ဘုံသားတို့၏ ဒိဋ္ဌိဝီစိကိစ္ဆာဟူသော သံငြောင့်ကြီးနှစ်စင်း ကျွတ်ငြိမ်းခြင်း သန္တိသုခကို အာရုံပြု၍ အတု မရှိသော ပီတိသောမနဿဖြစ်ပွါးမှုကို ပြဆိုသောပါဠိတော်ကြီး။</p> <p><b>ပထဗျာ ဧကရဇ္ဇေန၊</b><br> <b>သဂ္ဂဿ ဂမနေနဝါ၊</b><br> <b>သဗ္ဗလောကာ ဓိပစ္စေန၊</b><br> <b>သောတာပတ္တိဖလံဝရံ။။</b></p> <p><b>ပထဗျာ</b>=လေးကျွန်းတစ်ခွင် မြေအပြင်၌၊ <b>ဧကရဇ္ဇေနဝါ</b>= တစ်ယောက်ထည်းသော စကြာမင်းစည်းစိမ်ထက်လည်းကောင်း၊ <b>သဂ္ဂဿ</b>=နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်သို့၊ <b>ဂမနေနဝါ</b>=ရောက်၍ရရှိသော နတ်စည်းစိမ်ထက်လည်းကောင်း၊ <b>သဗ္ဗလောကာဓိပစ္စေနဝါ</b>၊ အလုံးစုံသော လူ့ပြည် နတ်ပြည်ဗြဟ္မာ့ပြည်လောကကို လွှမ်းမိုးပိုင်သ အစိုးရသော ဗြဟ္မာ့စည်းစိမ်ထက်လည်းကောင်း၊ <b>သောတာပတ္တိဖလံ</b>=သောတာပတ္တိ ဖိုလ်သည်၊ <b>ဝရံ</b>=လွန်မြတ်၏၊</p> <hr> <h3>တိုက်တွန်းချက်</h3> <p><b>နိရယေ ဘယသန္တာပံ၊</b><br> <b>နိဗ္ဗာနေ ဝိပုလံသုခံ။</b><br> <b>ယထာဘူတံ ဝိညာပေတုံ၊</b><br> <b>ဒေသေတဗ္ဗံဟိ ယောဂိနာ။။</b></p> <p><b>နိရယေ</b>=ငရဲအစရှိသော သံသရာဝဋ်ထဲ၌၊ <b>ဘယသန္တာပံ</b>= ကြောက် ဖွယ်သရဲ ပူပန်ဆင်းရဲခြင်းဘေးကိုလည်းကောင်း၊ <b>နိဗ္ဗာနေ</b>=နိဗ္ဗာန်၌၊ <b>ဝိပုလံ</b>=ပြန်ပပြောကြီးကျယ်သော၊ <b>သုခံ</b>=ချမ်းသာခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ <b>ယာဘူတံ</b>=ဟုန်မှန်သည့်အတိုင်း၊ <b>ဝိညာပေတုံ</b>=တရားနာ ပရိသတ်အများ မြင်လုံးထွားအောင် ထင်ရှားစေခြင်းငှါ၊ <b>ယောဂိနော</b>=ယောဂီပုဂ္ဂိုလ်သည်၊ <b>ဒေသေတဗ္ဗံဟိ-ဒေသေတဗ္ဗံဧဝ</b>=သဘောကျအောင် ဟောပြောရာသာ လျှင်ကတည်း။</p> <p>--------- * --------</p> <h3>ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်</h3> <p>လယ်တီနိဗ္ဗာန်</p> <p><b>နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။</b></p> <p><b>တတ္ထ ယဒါ အတ္တဒိဋ္ဌိသဟဂတာ တဏှာ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောတိ၊ တဒါ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတဓမ္မာစ အပါယ ဘဝါစ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ၊ တင်္ခဏတော ပဋ္ဌာယ တဿ ပုဂ္ဂလဿ ဘဝါဘဝေသု ဒုစ္စရိတ ဘယေဟိစ အပါယ ဒုက္ခေဟိစ ဝိမောက္ခော ဟောတိ၊ ဣဒံ ဗုဒ္ဓသာသနေ သဥပါဒိ သေသံနာမ အသင်္ခတံ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနံ ဟောတိ။။</b></p> <p><b>တတ္ထ</b>=ထိုသစ္စာလေးပါးတို့တွင်၊ <b>ယဒါ</b>=အကြင်အခါ၌၊ <b>အတ္တဒိဋ္ဌိ သဟဂတာ</b>=အတ္တဒိဋ္ဌိနှင့်တကွဖြစ်သော၊ <b>တဏှာ</b>=တဏှာဟူသော သမုဒယသစ္စာကို၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>=အကြွင်းမဲ့ဖြတ်အပ်ပြီးသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>တဒါ</b>=ထိုအခါ၌၊ <b>သဗ္ဗေ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>ဒုစ္စရိတဓမ္မာစ</b>=ဒုစ္စရိုတ်တရား တို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>=အကြွင်းမဲ့ပြတ်ငြိမ်းကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>တင်္ခဏတော</b>=ထိုအတ္တဒိဋ္ဌိနှင့်တကွဖြစ်သော တဏှာချုပ်ငြိမ်းရာခဏမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>တဿ ပုဂ္ဂလဿ</b>=ထိုသက္ကာယ ဒိဋ္ဌိ ချုပ်ငြိမ်းပြီးသောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>ဘဝါဘဝေသု</b>=ဘဝကြီးငယ် အသွယ်သွယ်တို့၌၊ <b>ဒုစ္စရိတဘယေဟိစ</b>=ဒုစ္စရိုက်ဘေးကြီးတို့မှလည်း ကောင်း၊ <b>အပါယဒုက္ခေဟိစ</b>=အပါယ်ဆင်းရဲတို့မှလည်းကောင်း၊ <b>ဝိမောက္ခော</b>=ကျွတ်လွတ်ကင်းရှင်းသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>ဣဒံ</b>=ဤ ဒုစ္စရိုက်ဘေး, အပါယ်ဘေးတို့မှ ကင်းဝေး လွတ်ငြိမ်းခြင်းသည်၊ <b>ဗုဒ္ဓသာသနေ</b>=မြတ်စွာဘုရားသာသနာတော်ကြီး၌၊ <b>သဥပါဒိသေသံ နာမ</b>=ဥပါဒိသေသအမည်ရှိသော၊ ဝါ=ကိလေသာနှင့် ခန္ဓာအကြွင်း ရှိသေးသော၊ <b>အသင်္ခတံ</b>=ပြုပြင်စီရင်ရခြင်း ကင်းဝေးသော၊ <b>ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနံ</b>=ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်ကြီးမည်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p>ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်ပြီး၏၊</p> <p>* * *</p> <h3>ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာန်</h3> <p><b>ယဒါ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာ ကာမတဏှာ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောတိ၊ တဒါ သဗ္ဗေ ကာမပုညာဘိသင်္ခါရာစ ကာမ သုဂတိဘဝါစ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ။ တင်္ခဏတော ပဋ္ဌာယ တဿ ပုဂ္ဂလဿ အနာဂတေ ဘဝါဘဝေသု ကာမပုညာဘိသင်္ခါရေဟိစ ကာမကိလေသ ဝိစိတရင်္ဂ သင်္ခေါဘိတေဟိ ဒုစ္စရိတ ဒုရာစာရ ဒုရာဇီဝ ဗဟုလေဟိ အစ္စာသန္န အပါယဒုဂ္ဂတိ ဝိနိပတန ဓမ္မေဟိ ကာမ သုဂတိဘဝေဟိစ ဝိမောက္ခော ဟောတိ၊ ဣဒံ ဗုဒ္ဓသာသနေ သဥပါဒိသေသံနာမ အသင်္ခတံ ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာနံ ဟောတိ။</b></p> <p><b>ယဒါ</b>=အကြင်အခါ၌၊ <b>ဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တာ</b>=မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိနှင့်မယှဉ်သော၊ <b>ကာမတဏှာ</b>=ကာမတဏှာသည်၊ ဝါ=ကာမတဏှာကို၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>= အကြွင်းမဲ့ဖြတ်အပ်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>တဒါ</b>=ထိုကာမတဏှာ ပြတ်ငြိမ်းရာကာလ၌၊ <b>သဗ္ဗေ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>ကာမပုညာဘိ သင်္ခါရာစ</b>=ကာမကုသိုလ်ဟုဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရတို့သည် လည်းကောင်း၊ <b>ကာမသုဂတိဘဝါစ</b>=ကာမသုဂတိဘဝတို့သည်လည်း ကောင်း၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>=အကြွင်းမဲ့ပြတ်ငြိမ်းကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>တင်္ခဏတော</b>= ထိုဒိဋ္ဌိဝိပ္ပယုတ္တ တဏှာချုပ်ငြိမ်းရာခဏမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>တဿ ပုဂ္ဂဿ</b>=ထိုကာမတဏှာ ကင်းကွာပြီးသောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>အနာဂတေ</b>=နောင်အနာဂတ်ကာလ၌၊ <b>ဘဝါဘဝေသု</b>=ဘဝကြီးငယ် အသွယ်သွယ်တို့၌၊ <b>ကာမပုညာဘိ သင်္ခါရေဟိစ</b>=ကာမကုသိုလ် ဟုဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရတို့မှလည်းကောင်း၊ <b>ကာမကိလေသ ဝိစိတရင်္ဂ သင်္ခေါဘိတေဟိ</b>=ကာမဂုဏ်ကိလေသာ အဖြာဖြာသော လှိုင်းဂယက်တို့ဖြင့် သွက်သွက်ခုန်အောင် တုန်လှုပ်ချောက်ခြား ကုန်သော၊ <b>ဒုစ္စရိတ ဒုရာစာရ ဒုရာဇီဝ ဗဟုလေဟိ</b>=မကောင်းသော လေ့လာမှု, မကောင်းသောကျင့်ကြံမှု, မကောင်းသော အသက်မွေးမှု များပြား ကုန်သော၊ ဝါ=များပြားသော ဒုစ္စရိုက်မျိုး, ဒုရာစာရမျိုး, ဒုရာဇီဝ မျိုးရှိကုန်သော၊ <b>အစ္စာသန္နအပါယဒုဂ္ဂတိ ဝိနိပတနဓမ္မေဟိ</b>=အလွန် နီးသော အပါယ်ဘေး, ဒုဂ္ဂတိဘေး, ဝိနိပတနဘေး ရှိကုန်သော၊ ဝါ=အပါယ်ဘေး, ဒုဂ္ဂတိဘေး, ဝိနိပတနဘေးတို့နှင့် အလွန်ပင် နီး ကုန်သော၊ <b>ကာမသုဂတိဘဝေဟိစ</b>=ကာမသုဂတိဘဝတို့မှလည်းကောင်း၊ <b>ဝိမောက္ခော</b>=ကျွတ်လွတ် ငြိမ်းအေးတော့သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p><b>ဣဒံ</b>=ဤကာမသုဂတိဘဝတို့မှ ကျွတ်လွတ်ငြိမ်းအေးခြင်းသည်၊ <b>ဗုဒ္ဓသာသနေ</b>=မြတ်စွာဘုရားကြီး သာသနာတော်၌၊ <b>သဥပါဒိသေသံနာမ</b>= ကိလေသာနှင့် ခန္ဓာအကြွင်းရှိသေးသည် အဖြစ်ကြောင့် သဥပါဒိသေသ အမည်ရှိသော၊ <b>အသင်္ခတံ</b>=ပြုပြင်မှု မရှိသော၊ <b>ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာနံ</b>= ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးမည်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p>ဒုတိယမဟာနိဗ္ဗာန်ပြီး၏၊</p> <hr> <h3>တတိယ မဟာနိဗ္ဗာန်</h3> <p><b>ယဒါ ရူပရာဂ အရူပရာဂ သင်္ခါတာ ဘဝတဏှာ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောတိ။ တဒါသဗ္ဗေ မဟဂ္ဂတပုညာ ဘိသင်္ခါရာစ ရူပါရူပဗြဟ္မဘဝါစ သမုစ္ဆိန္နာ ဟောန္တိ။ တင်္ခဏတော ပဋ္ဌာယ တဿ ပုဂ္ဂလဿ ရူပါရူပ ပုညာဘိ သင်္ခါရေဟိစ သဿတုစ္ဆေဒ ဂါဟ မာနာ တိမာန ဗဟုလေဟိ အနိစ္စ အဓူဝ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မေဟိ ရူပါရူပ ဘဝေဟိစ ဝိမောက္ခေ ဟောတိ။ ဣဒံ ဗုဒ္ဓသာသနေ အနုပါဒိသေသံနာမ အသင်္ခတံ တတိယ မဟာနိဗ္ဗာနံ ဟောတိ။</b></p> <p><b>ယဒါ</b>=အကြင်အခါ၌၊ <b>ရူပရာဂ အရူပရာဂသင်္ခါတာ</b>=ရူပရာဂ အရူပရာဂဟုဆိုအပ်သော၊ <b>ဘဝတဏှာ</b>=ဘဝတဏှာကို၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>= အကြွင်းမဲ့ဖြတ်အပ်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>တဒါ</b>=ထိုအခါ၌၊ <b>သဗ္ဗေ</b>= အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>မဟဂ္ဂတ ပုညာဘိသင်္ခါရာစ</b>=မဟဂ္ဂုတ်ကုသိုလ် ဟုဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရတို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>ရူပါရူပဗြဟ္မ ဘဝါစ</b>= ရူပဗြဟ္မာ အရူပဗြဟ္မာဘဝတို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>သမုစ္ဆိန္နာ</b>= အကြွင်းမဲ့ပြတ်ငြိမ်းကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>တင်္ခဏတော</b>= ထိုရူပရာဂ အရူပရာဂ ချုပ်ငြိမ်းရာ ခဏမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>တဿ ပုဂ္ဂဿ</b>=ထိုဘဝတဏှာ ချုပ်ငြိမ်းပြီးသောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>ရူပါရူပ ပုညာဘိသင်္ခါရေဟိစ</b>=ရူပကုသိုလ် အရူပကုသိုလ်ဟုဆိုအပ်သော ပုညာဘိသင်္ခါရတို့မှလည်းကောင်း၊ <b>သဿတုစ္ဆေဒဂါဟ မာနာတိမာန ဗဟုလေဟိ</b>=သဿတအယူ, ဥစ္ဆေဒအယူ, မာန်မူခြင်း, အလွန်မာန် မူခြင်း များပြားကုန်သော၊ ဝါ=များပြားသော သဿတအယူ, ဥစ္ဆေဒအယူ, မာန်မူခြင်း, အလွန်မာန်မူခြင်းရှိကုန်သော၊ <b>အနိစ္စ အဓူဝ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မေဟိ</b>=မမြဲခြင်းသဘော, မတည်တံ့ခြင်းသဘော, ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိကုန်သော၊ <b>ရူပါရူပဘဝေဟိစ</b>=ရူပဘဝ အရူဘဝတို့မှလည်း ကောင်း၊ <b>ဝိမောက္ခော</b>=ကျွတ်လွတ်ငြိမ်းအေး တော့သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>ဣဒံ</b>=ဤရူပဘဝ အရူပဘဝတို့မှ ကျွတ်လွတ်ခြင်းသည်၊ <b>ဗုဒ္ဓသာသနေ</b>= မြတ်စွာဘုရား သာသနာတော်ကြီး၌၊ <b>အနုပါဒိသေသံနာမ</b>= ကိလေသာ ခန္ဓာ အကြွင်းမရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်၊ <b>တတိယမဟာနိဗ္ဗာနံ</b>= တတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးမည်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p>တတိယမဟာနိဗ္ဗာန်ပြီး၏၊</p> <p>* * *</p> <h3>ဘုရားရွှေလက်ထက်တော်၌ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြသော နတ်လူတို့သာ များပြားကြောင်းကိုပြဆိုချက်</h3> <p><b>ဧတ္ထ စ အသင်္ခတန္တိ တဿ နိဗ္ဗာနဿ ဇရာ မရဏာဘာဝေန နိစ္စဓုဝါ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မတ္တာ တဒတ္ထာယ ပုနုနမမဂဂ္ဂဘာဝနာကိစ္စာဘာဝတော သင်္ခါရ ဒုက္ခ ရဟိတံ။ တတ္ထ ဗုဒ္ဓကာလေပိ ဒေဝမနုဿာ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာဧဝ ဗဟုတရာ ဟောန္တိ။။</b></p> <p><b>ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာ အပ္ပကာဝ ဟောန္တိ။။</b></p> <p><b>တတိယ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာပန အပ္ပက တရာဧဝ။</b></p> <p><b>ကသ္မာ ဣန္ဒြိယဓမ္မာနံ မုဓုတရ ဗဟုလတ္တာတိ၊</b></p> <p><b>စ</b>=ဆက်၍ဆိုဦးအံ့၊ <b>ဧတ္ထ</b>=ဤနိဗ္ဗာန်ဆိုရာစကားရပ်၌၊ <b>အသင်္ခတန္တိ</b>=အသင်္ခတံဟူသည်ကား၊ <b>တဿ နိဗ္ဗာနဿ</b>=ထိုနိဗ္ဗာန်ကြီး၏ <b>ဇရာမရဏာ ဘာဝေန</b>=အိုရခြင်း, သေရခြင်း အလျင်းမရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်၊ <b>နိစ္စဓုဝါ ဝိပရိဏာမ ဓမ္မတ္တာ</b>=မြဲခြင်းသဘော, တည်တံ့ ခြင်းသဘော, မဖောက်ပြန်ခြင်းသဘောရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်၊ <b>တဒတ္ထာယ</b>=ထိုနိဗ္ဗာန်အကျိုးငှါ၊ <b>ပုန မဂ္ဂဘာဝနာကိစ္စ ဘာဝတော</b>= တစ်ဖန်မဂ်လေးပါးကို ပွါးများရန် ကိစ္စမရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်၊ <b>သင်္ခါရဒုက္ခရဟိတံ</b>=ပြုပြင်ရခြင်းဟူသော သင်္ခါရဒုက္ခမှ ကင်းသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>တတ္ထ</b>=ထိုသုံးမျိုးသောနိဗ္ဗာန်၌၊ <b>ဗုဒ္ဓ ကာလေပိ</b>=မြတ်စွာ ဘုရား ရွှေလက်တော်အခါ၌လည်း၊ <b>ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာ ဧဝ</b>=ပထမနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့သာ ရောက်ကုန်သော၊ <b>ဒေဝမနုဿာ</b>=နတ်, လူတို့သည်၊ <b>ဗဟုတရ</b>=အထူးသဖြင့်များကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>ဒုတိယ မဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာ</b>=ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ ရောက်ကုန်သော၊ <b>ဒေဝမနုဿာ</b>=နတ်, လူတို့သည်၊ <b>အပ္ပကာ</b>=နည်းကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ် ကုန်၏၊ <b>တတိယမဟာနိဗ္ဗာနပတ္တာ</b>=တတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ ရောက် ကုန်သော၊ <b>ဒေဝမနုဿာ</b>=နတ်,လူတို့သည်၊ <b>အပ္ပကတရာ</b>=အလွန်နည်း ကုန်သည်၊ <b>ဟောန္တိ</b>=ဖြစ်ကုန်၏၊ <b>ကသ္မာ</b>=အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား၊ <b>ဣန္ဒြိယဓမ္မာနံ</b>=ဣန္ဒြေတရားတို့၏၊ <b>မုဓုတရဗဟုလတ္တာ</b>=နုနယ်သူတို့က အလွန်ပေါများသည်အဖြစ်ကြောင့်တည်း၊ <b>ဣတိအယံ</b>=ဤသည်ကား၊ <b>ပရိဟာရော</b>=အဖြေတည်း။</p> <p>[သုံးပါးသောနိဗ္ဗာန်တို့တွင် ကိလေသာနှင့်ခန္ဓာကြွင်း ရှိသေး သောကြောင့် သဥပါဒိသေသ ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ ဆိုက်ရောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်အား ထိုနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ ဆိုက် ရောက်သော ဘဝမှစ၍ ဘဝကြီးငယ်တို့၌ ကျင်လည်ရ သည်ရှိသော် အလုံးစုံသော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတို့သည်လည်းကောင်း၊ အလုံးစုံသော ဒုစ္စရိုက်မျိုး အမိုက်မျိုးတို့သည်လည်းကောင်း၊ အလုံးစုံသော အပါယ်ဆင်းရဲတို့သည်လည်းကောင်း၊ မရှိ ကြတော့ပြီ၊ နတ်ပြည်လူ့ပြည်တို့၌ ကျင်လည်ရသည်ရှိသော် လည်းယုတ်နိမ့်သော ဘဝတို့မရှိကြတော့ပြီ၊ မြင့်မြတ်သော ဘဝတို့သည်သာလျှင် ရှိကြကုန်တော့သည်။]</p> <p><b>တတ္ထ သဥပါဒိသေသံ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာနံ ပတ္တဿ တတော ပဋ္ဌာယ ဘဝါဘဝေသု သံသရန္တဿ သဗ္ဗာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယောစ သဗ္ဗာနိ ဒုစ္စရိတာနိစ သဗ္ဗာနိ အပါယ ဒုက္ခာနိစ နတ္ထိ၊ ဒေဝမနုေဿသု သံသရန္တဿပိ ဟိနဘဝါနာမ နတ္ထိ၊ ပဏိတဘဝါ ဧဝ အတ္ထိ။။</b></p> <p><b>တတ္ထ</b>=ထိုသုံးပါးသောနိဗ္ဗာန်တို့တွင်၊ <b>သဥပါဒိသေသံ</b>=ကိလေ သာနှင့်ခန္ဓာ အကြွင်းရှိသေးသောကြောင့် သဥပါဒိသေသ အမည်ရှိသော၊ <b>ပထမမဟာနိဗ္ဗာနံ</b>=ပထမနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့၊ <b>ပတ္တဿ</b>=ရောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>တတော</b>=ထိုပထမနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့ရောက်သောဘဝမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>ဘဝါဘဝေသု</b>=ဘဝကြီးငယ် အသွယ်သွယ်တို့၌၊ <b>သံ သရန္တဿ</b>=ကျင်လည်ရသည်ရှိသော်၊ <b>သဗ္ဗာ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယောစ</b>=မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>သဗ္ဗာနိ</b>=အလုံးစုံ ကုန်သော၊ <b>ဒုစ္စရိတာနိစ</b>=ဒုစ္စရိုက်မျိုး အမိုက်မျိုးတို့သည်လည်းကောင်း၊ <b>သဗ္ဗာနိ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>အပါယဒုက္ခာနိစ</b>=အပါယ်ဆင်းရဲတို့သည် လည်းကောင်း၊ <b>နတ္ထိ</b>=မရှိကုန်တော့ပြီ၊ <b>ဒေဝမနုေဿသု</b>=နတ်ပြည်, လူပြည်တို့၌၊ <b>သံသရန္တဿပိ</b>=ကျင်လည်ရသည်ရှိသော်လည်း၊ <b>ဟိန ဘဝါနာမ</b>=ယုတ်နိမ့်သောဘဝတို့မည်သည်၊ <b>နတ္ထိ</b>=မရှိကုန်၊ <b>ပဏိတဘဝါ ဧဝ</b>=မြင့်မြတ်သော ဘဝတို့သည်သာလျှင်၊ <b>အတ္ထိ</b>=ရှိကုန်၏၊</p> <h3>ဒုတိယနိဗ္ဗာန်နှင့်တတိယနိဗ္ဗာန်သို့ဆိုက်ရောက်ကြသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အလားကို ပြဆိုချက်</h3> <p><b>သဥပါဒိသေသံ ဒုတိယမဟာနိဗ္ဗာနံ ပတ္တဿ တတော ပဋ္ဌာယ ကာမဘဝေသု ပဋိသန္ဓိ ဧဝ နတ္ထိ။ ဥပရိမဂ္ဂံ လဘိတွာ တသ္မိံ ဘဝေဝါ ပရိနိဗ္ဗာယတိ။ စျာနံ ဘာဝေတွာ ဥပရိဗြဟ္မ လောကံဝါ ဂစ္ဆတိ၊ အနုပါဒိ သေသံ တတိယမဟာနိဗ္ဗာနံ ပတ္တဿ ပန ပုနဗ္ဘဝေါ နာမ နတ္ထိ။ တသ္မိံ ဘဝေဧဝ ပရိနိဗ္ဗာယတိ။။</b></p> <p><b>သဥပါဒိသေသံ</b>=သဥပါဒိသေသအမည်ရှိသော၊ <b>ဒုတိယ မဟာ နိဗ္ဗာနံ</b>=ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့၊ <b>ပတ္တဿ</b>=ရောက်သောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>တတော</b>=ထိုဒုတိယနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်သောဘဝမှ၊ <b>ပဋ္ဌာယ</b>=စ၍၊ <b>ကာမဘဝေသု</b>=ကာမဘဝတို့၌၊ <b>ပဋိသန္ဓိဧဝ</b>=ပဋိသန္ဓေနေရခြင်း သည်သာလျှင်၊ <b>နတ္တိ</b>=မရှိတော့ပြီ။ <b>ဥပရိမဂ္ဂံ</b>=အထက်မဂ်တရားကို၊ <b>လဘိတွာ</b>=ရ၍၊ <b>တသ္မိံ ဘဝေဝါ</b>=ထိုဘဝ၌မူလည်း၊ <b>ပရိနိဗ္ဗာယတိ</b>= ပရိနိဗ္ဗာန်စံရ၏၊ <b>စျာနံ</b>=စျာန်ကို၊ <b>ဘာဝေတွာ</b>=ပွါးများ၍၊ <b>ဥပရိဗြဟ္မ လောကံဝါ</b>=အထက်ဗြဟ္မာဘုံသို့မူလည်း၊ <b>ဂစ္ဆတိ</b>=သွားရလေ၏၊ <b>ပန</b>=တတိယနိဗ္ဗာန်စံပုဂ္ဂိုလ်တို့ကိုဆိုဦးအံ့၊ <b>အနုပါဒိသေသံ</b>=အနုပါဒိ သေသအမည်ရှိသော၊ <b>တတိယ မဟာနိဗ္ဗာနံ</b>=တတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးသို့၊ <b>ပတ္တဿ</b>=ရောက်သောပုဂ္ဂိုလ်အား၊ <b>ပုနဗ္ဘဝေါနာမ</b>=တစ်ဖန် ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်း မည်သည်၊ <b>နတ္ထိ</b>=မရှိတော့ပြီ၊ <b>တသ္မိံဘဝေဧဝ</b>=ထိုဘဝ၌သာလျှင်၊ <b>ပရိနိဗ္ဗာယတိ</b>=ပရိနိဗ္ဗာန်စံရ၏၊</p> <p>* * *</p> <h3>သံသရာ သုံးကြောင်း သုံးသွယ်ကို ပြဆိုချက်</h3> <p>၁။ သံသရာသည်ရှိ၏၊</p> <p>၂။ သံသရာဝဋ်သည်ရှိ၏၊</p> <p>၃။ သံသရာဝဋ်ဒုက္ခသည်ရှိ၏၊</p> <p>၄။ သံသရာဝဋ်ဒုက္ခမှ ကျွတ်ခြင်းသည်ရှိ၏၊ ထိုတွင်</p> <p>၁။ သံသရာဆိုသည်ကား - တစ်ယောက်, တစ်ယောက်သောသတ္တဝါဟုခေါ်ဝေါ်အပ်သော ခန္ဓာ, အာယတန, ဓာတ်တို့၏ အနမတဂ္ဂ သံသရာကာလ၌ ဘဝအဆက်ဆက် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် အားဖြင့် မပြတ်မလပ် ဆက်လက်ဖြစ်ပွါးလျက်နေသော အစဉ်သည် သံသရာ မည်၏၊</p> <p>ထိုသံသရာသည်</p> <p>အောက်သံသရာ,<br> အလယ်သံသရာ,<br> အထက်သံသရာ</p> ဟူ၍သုံးကြောင်းသုံးသွယ်ရှိ၏၊</p> <p>ထိုတွင်</p><p>အောက်သံသရာ။ ။ အပါယ်လေးဘုံ နယ်ပယ်ကြီးသည် အောက်သံသရာမည်၏၊</p> <p>အလယ်သံသရာ။ ။ လူ့ပြည်နှင့် နတ်ပြည်ခြောက်ထပ် သည် အလယ်သံသရာမည်၏၊</p> <p>အထက်သံသရာ။။ ဗြဟ္မာပြည် နှစ်ဆယ်သည် အထက် သံသရာမည်၏၊</p> <p>----* * *--</p> <h3>သံသရာဝဋ် ၃-ပါး</h3> <p>၁။ ကိလေသဝဋ်,<br> ၂။ ကမ္မဝဋ်,<br> ၃။ ဝိပါကဝဋ်,<br> အောက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ် ၃-ပါး၊</p> <p>အလယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ် ၃-ပါး၊</p> <p>အထက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ် ၃-ပါး၊</p> <p>အောက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ် ၃-ပါး</p> <p>၁။ ကိလေသဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ အတ္တဒိဋ္ဌိကြီးကိုဆိုသည်။</p> <p>၂။ ကမ္မဝဋ်ဆိုသည်ကား။ ။ အကုသိုလ်ကံဟောင်း, ကံသစ်အနန္တကို ဆိုသည်။</p> <p>၃။ ဝိပါကဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ ငရဲ, တိရစ္ဆာန်, ပြိတ္တာ, အသုရကာယ် ဟုဆိုအပ်သော အပါယ်လေးဘုံသားတို့၏ ခန္ဓာကိုယ် တွေကို ဆိုလိုသည်။</p> <p>အဘယ်ကြောင့် အတ္တဒိဋ္ဌိကို အပါယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ကိလေသ ဝဋ်ဟူ၍ ဆိုသနည်းဟူမူကား။</p> <p>ထိုအတ္တဒိဋ္ဌိ ရှိနေသောသူသည် လူ့ဘုံ လူ့ဘဝမှာ ဖြစ်နေသော် လည်း အပါယ်ဘုံသို့ တလဲလဲသာ ကျရောက်ရ၏၊ ထိုအတူ နတ်ဘုံ, နတ်ဘဝ, ဗြဟ္မာဘုံ ဗြဟ္မာဘဝမှာဖြစ်နေသော်လည်း အပါယ်ဘုံသို့ တလဲလဲသာ ကျရောက်ရ၏၊ ထို့ကြောင့် အတ္တဒိဋ္ဌိကို အပါယ်သံသရာ၏ ဆိုင်ရာ ကိလေသဝဋ် ဆိုသတည်း။</p> <p>အဘယ်ကြောင့် အကုသိုလ် ကံဟောင်း, ကံသစ်အနန္တကို အပါယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ကမ္မဝဋ်ဟူ၍ဆိုသနည်းဟူမူကား<br> <p>တစ်ယောက်သောသတ္တဝါ၏ သန္တာန်မှာ ရှေးရှေးသော ဘဝ အနန္တတို့၌လည်းကောင်း, ယခုဘဝ၌လည်းကောင်း, အမိုက် အမှား ဖြစ်ပွါးခဲ့၍ အတ္တဒိဋ္ဌိ၏ သိမ်းပိုက်ချက်ဖြင့် အတ္တဒိဋ္ဌိ၏ လက်ဆုပ် ထဲတွင် ယနေ့ထက်တိုင်ပါရှိ၍နေကြကုန်သော အပါယ်လားကြောင်း အကုသိုလ် ကံဟောင်း အနန္တတို့သည်လည်း ရှိကုန်၏၊ နောင် အတ္တဒိဋ္ဌိ ရှိနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ထိုအတ္တဒိဋ္ဌိမှ ဖြစ်ပွါးလတ္တံ့ကုန်သော အပါယ်လား ကြောင်း အကုသိုလ်ကံသစ်ပေါင်း အနန္တသည် ကမ္မဝဋ်ဆိုသတည်း။</p> <p>အလယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာဝဋ် ၃-ပါး</p> <p>၁။ ကိလေသဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ကာမတဏှာကြီးကို ဆိုသည်။</p> <p>၂။ ကမ္မဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ လူ့ချမ်းသာ, နတ်ချမ်းသာကို တောင့်တ၍ ပြုအပ်သော ဒါနမှု, သီလမှု, ဘာဝနာမှုတို့ကို ဆိုသည်။</p> <p>၃။ ဝိပါကဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ လူ့ဘုံသား, နတ်ပြည် ခြောက်ထပ် နတ်ဘုံသားတို့၏ ခန္ဓာတို့ကိုဆိုသည်။</p> <p>အဘယ်ကြောင့် ကာမတဏှာကြီးကို ကိလေသဝဋ်ဟူ၍ ဆိုသနည်းဟူမူကား<br> <p>ထိုကာမတဏှာနုသယကြီးရှိနေသောသူသည် အထက် ဘဝဂ်ဘုံမှာဖြစ်နေသော်လည်း အောက်လူ့ဘုံ, နတ်ဘုံသို့ တလဲလဲသာ ကျရောက်ရ၏၊ ထို့ကြောင့် ကာမတဏှာနုသယကြီးကို အလယ် သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ကိလေသဝဋ် ဆိုသတည်း။</p> <p>ကာမတဏှာကြီး ဆိုသည်ကား<br> <p>မျက်စိအရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>နားအရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>နှာခေါင်းအရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>လျှာအရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>ကိုယ်အင်္ဂါ အရသာ အကောင်းကြိုက်။</p> <p>ဤအကောင်းကြိုက်မှုကြီးငါးပါးကို ကာမတဏှာ-ဟုဆိုသည်။</p> <p>ကာမဂုဏ်ငါးပါးတို့၌ သာယာသော မက်မောမှုကြီးငါးပါးတို့ပေတည်း။ အထက်သံသရာ၏ ဆိုင်ရာဝဋ် ၃-ပါး</p> <p>၁။ ကိလေသဝဋ်ဆိုသည်ကား- ဘဝတဏှာကြီးကိုဆိုသည်။</p> <p>၂။ ကမ္မဝဋ်ဆိုသည်ကား- မဟဂ္ဂုတ်ကုသိုလ် ကိုးပါးကို ဆို သည်။</p> <p>၃။ ဝိပါကဝဋ်ဆိုသည်ကား- ရူပဗြဟ္မာ အရူပဗြဟ္မာတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်ကိုဆိုသည်။</p> <p>ဘဝတဏှာဆိုသည်ကား။။ဗြဟ္မာတို့၏သန္တာန်၌ရှိသော စျာန် အဘိညာဏ် သမာပတ်ဟုဆိုအပ်သော ကမ္မဘဝ၌ သာယာသော တဏှာတစ်ပါး၊ ထိုကမ္မဘဝ၏အကျိုး တန်ခိုးဣဒ္ဓိပါဒ်တို့၌ သာယာသော တဏှာတစ်ပါး၊ ဤတဏှာနှစ်ပါးကို အထက်သံသရာ၏ ဆိုင်ရာ ကိလေသဝဋ်ဆို၏၊</p> <p>ကမ္မဝဋ်ဆိုသည်ကား။။ပထမစျာန်ကုသိုလ်, ဒုတိယစျာန် ကုသိုလ်အစရှိသော ရူပကုသိုလ်ငါးပါး၊ အရူပကုသိုလ်လေးပါး၊ ဤ မဟဂ္ဂုတ်ကုသိုလ်ကိုးပါးကို ကမ္မဝဋ်ဆို၏၊</p> <p><b>သံသာရဝဋ္ဋဒုက္ခတော</b>-သံသရာဝဋ် ဒုက္ခဆိုသည်ကား<br> <p>၁။ ဇာတိဒုက္ခ။</p> <p>၂။ ဇရာဒုက္ခ။</p> <p>၃။ မရဏဒုက္ခ။</p> <p>၄။ သောကဒုက္ခ။</p> <p>၅။ ပရိဒေဝဒုက္ခ။</p> <p>၆။ ဒုက္ခ-ဒုက္ခ။</p> <p>၇။ ဒေါမနဿဒုက္ခ။</p> <p>၈။ ဥပါယာသဒုက္ခ။</p> <p>၉။ အပိယသမ္ပယောဂဒုက္ခ။</p> <p>၁၀။ ပိယဝိပ္ပယောဂဒုက္ခ။</p> <p>၁၁။ ဣစ္ဆာဝိဃာတဒုက္ခ။</p> <p>ထိုဒုက္ခ၏ အကျယ်ကိုမူကား။။ ဒုက္ခသစ္စာ မူလနိဒ္ဒေသတို့၌ ကြည့်လေ။</p> <p>ထိုသံသရာဝဋ်ဒုက္ခသည်လည်း။</p> <p>အောက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ သံသာရဝဋ်ဒုက္ခတစ်မျိုး။</p> <p>အလယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ သံသာရဝဋ်ဒုက္ခတစ်မျိုး။</p> <p>အထက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ သံသာရဝဋ်ဒုက္ခတစ်မျိုး။ဟူ၍ ထိုက်သည်အားလျော်စွာ သုံးမျိုးစီရှိကြ၏၊</p> <h3>ဗုဒ္ဓဘာသာနိဗ္ဗာန်</h3> <p>သံသရာဝဋ်ဒုက္ခမှ ကျွတ်လွတ်ခြင်းဆိုသည်ကား-နိဗ္ဗာန်ကိုဆို သတည်း။</p> <h3>နိဗ္ဗာန် ၃-မျိုး</h3> <p>ထိုနိဗ္ဗာန်သည်လည်း</p> <p>၁။ ပထမနိဗ္ဗာန်၊</p> <p>၂။ ဒုတိယနိဗ္ဗာန်၊</p> <p>၃။ တတိယနိဗ္ဗာန်၊</p> ဟူ၍ ၃-မျိုးရှိ၏၊</p> <p>ထိုတွင် ပထမနိဗ္ဗာန်ဆိုသည်ကား- အပါယ်သံသရာ၏ ဆိုင်ရာ ဝဋ်ဒုက္ခတို့၏ နောင်ဖြစ်ပေါ်ရန် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်း ခြင်းကို ပထမနိဗ္ဗာန်ဆို၏၊</p> <p>ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ဆိုသည်ကား- လူ့ဘဝ, နတ်ဘဝ အဆက်ဆက် ဟုဆိုအပ်သော အလယ်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ်ဒုက္ခတို့၏ နောင်ဖြစ် ပေါ်ရန် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကို ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ဆို၏၊</p> <p>တတိယနိဗ္ဗာန်ဆိုသည်ကား- ရူပ, အရူပဗြဟ္မာဘဝ အဆက် ဆက်ဟုဆိုအပ်သော အထက်သံသရာ၏ဆိုင်ရာ ဝဋ်ဒုက္ခတို့၏ နောင် ဖြစ်ပေါ်ရန် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းခြင်းကို တတိယ နိဗ္ဗာန်ဆို၏၊</p> <h3>ပထမနိဗ္ဗာန်</h3> <p>အတ္တဒိဋ္ဌိနှင့်တကွသော တဏှာကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်အပ် သည်ရှိသော် အလုံးစုံသော ဒုစ္စရိုတ်နှင့်တကွ အပါယ်ဘဝတွေကို ပယ်သတ်ခြင်းကိစ္စ ပြီးစီးလေ၏၊ ထိုဒိဋ္ဌိသမ္ပယုတ်တဏှာကို ပယ်သတ် သည်ကအစပြု၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် ဒုစ္စရိုတ်ဘေး, အပါယ်ဘေးတို့မှ ကျွတ်လွတ်လေ၏၊ ဤဘေးကြီးနှစ်ပါးမှ ကျွတ်လွတ် ငြိမ်းအေးမှု ကြီးကိုပင် ဗုဒ္ဓဘာသာသာသနာတော်၌ သဥပါဒိသေသ အသင်္ခတ ပထမ မဟာနိဗ္ဗာန်ကြီးဟူ၍ ဆိုအပ်ပေသည်၊ ဤပထမနိဗ္ဗာန်ကြီးသည် ပထမအရိယာ သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်, ဒုတိယအရိယာ သကဒါဂါမ် ပုဂ္ဂိုလ် ခံစားအပ်သော နိဗ္ဗာန်ကြီးပေတည်း။</p> <p>မိမိခန္ဓာ၌ အနတ္တဉာဏ်အမြင် ပေါက်ရောက်၍ အတ္တဒိဋ္ဌိ အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းပြီးသောသူသည် ခပ်သိမ်းသောဒိဋ္ဌိ အမှောက်အမှားတို့မှလည်း ကျွတ်လွတ်ကြလေ၏၊ ခပ်သိမ်းသော အပါယ်လားကြောင်း မကောင်းမှုကံဟောင်း, မကောင်းမှု ကံသစ် တို့မှလည်း ကျွတ်လွတ်ကြလေ၏၊ နောင်အပါယ်သံသရာ၌ ဖြစ်လတ္တံ့ သော အပါယ်ခန္ဓာ၊ အပါယ်ဘဝအနန္တတို့မှလည်း အတ္တဒိဋ္ဌိ ကျွတ် လွတ်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် အကြွင်းအကျန်မရှိ ကျွတ်လွတ် ကြလေ၏၊ ထိုသူများ၏ ခန္ဓာအစဉ်မှာ အပါယ်ဘုံ အပါယ်ဘဝ၊ အောက်ဘုံ အောက်ဘဝသို့ လျောကျမြဲဓမ္မတာ လမ်းကြီးသည်လည်း ပျောက်ကွယ် လေ၏၊ မိမိအလိုရှိရာ သုဂတိဘုံဘဝ မြင့်သည် ထက်မြင့်ရာ ဘဝ အဆက်ဆက်သို့ ဆန်တက်ခြင်းဟူသော ဓမ္မတာ လမ်းသစ်ကြီး တစ်ခုသည်သာ တည်ရှိလေ၏၊</p> <p>လူ့ဘုံလူ့ဘဝတွင်လည်း သီလသိက္ခာ အလိမ္မာယုတ်ညံ့သော လူ့ဘဝ စည်းစိမ်ချမ်းသာ ကိုယ်အင်္ဂါယုတ်ညံ့သော လူ့ဘဝတို့မှလည်း ကျွတ်လွတ်လေ၏၊ သီလသိက္ခာ အလိမ္မာကြီးမြတ်သော လူ့ဘဝ၊ စည်းစိမ်ချမ်းသာ ကိုယ်အင်္ဂါ မြင့်မြတ်သော လူ့ဘဝ၌သာ ဖြစ်ရလေ၏၊ နတ်ဘုံနတ်ဘဝတို့၌လည်း ထိုအတူပင်တည်း။</p> <p>ထိုပထမနိဗ္ဗာန်၌တည်သော သူသည် ပုထုဇ္ဇန်အဖြစ်မှ ကျွတ် လွတ်၍ အရိယာအဖြစ်၌တည်လေ၏၊ လောကီဘုံသားအဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်၍ လောကုတ္တရာဘုံသားအဖြစ်၌ တည်လေ၏၊ ပထမ နိဗ္ဗာန်ဘုံသားအဖြစ်၌ တည်လေ၏၊ ထိုသူသည် လူ့ဘုံ, နတ်ဘုံ, ဗြဟ္မာဘုံတို့၌ ဘဝများစွာ, ကမ္ဘာများစွာသံသရာ၌ ကျင်လည်ရ ငြားသော် လည်း သံသရာအလျဉ်၌ မြုပ်သောသွားခြင်း, မျောသော သွားခြင်းဟူ၍ မရှိလေပြီ၊ အတ္တဒိဋ္ဌိရှိနေကြသောသူတို့၏ သံသရာ၌ ကျင်လည်ခြင်းသည် မြစ်ရေအယဉ်၌ ကျရောက် ခြောက်သွေ့သော သစ်တုံးကဲ့သို့ မြုပ်သော ကျင်လည်ခြင်း, မျောသော ကျင်လည်ခြင်း ဖြစ်လေ၏၊ အတ္တဒိဋ္ဌိ အကြွင်းအကျန်မရှိ၊ ကျွတ်လွတ်ကြကုန်သော သူတို့၏ ကျင်လည်ခြင်းမှာ မူကား၊ မြုပ်သော ကျင်လည်ခြင်း, မျောသော ကျင်လည်ခြင်းလည်းမဟုတ်၊ မြစ်ရိုးမြစ်စဉ် တစ်လျှောက်၌ သင်္ဘောကြီးငယ်တို့သည် အလိုရှိရာ မြစ်စဉ်တစ်လျှောက် သွားလာ၍နေကြဘိသကဲ့သို့ မိမိတို့အလိုရှိရာ သုဂတိ ဘုံဘဝတစ်လျှောက်သို့ သွားလာ၍ သာနေကြကုန်၏၊ ဖြစ်လေ ရာဘုံဘဝ၌လည်း လောကီချမ်းသာ, လောကုတ္တရာ ချမ်းသာနှစ်ပါးကို အစုံခံစားရလေ၏၊ လူဖြစ်သော ဘဝ၌ လူချမ်းသာ, နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာ ဟုဆိုအပ်သော ချမ်းသာနှစ်ပါးကို စွယ်စုံခံစားရလေ၏၊ ထိုတွင် လူ့ချမ်းသာကိုခံစားမှုကား၊ ထင်ရှား သိသာပြီ၊ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို အဘယ် သို့ ခံစားသနည်းဟူမူကား။</p> <p>နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာ ခံစားပုံ</p> <p>ဒုစ္စရိုတ်မှုကို ပြုကျင့်၍နေသော သူများကို မြင်ရကြားရသည် ရှိသော် ဤသူများသည် ဒုစ္စရိုက်အမှုကို ပြုကြပေ၏၊ အပါယ်သို့ ကျရှာကြရလိမ့်မည်၊ ငါ့မှာဤကဲ့သို့သော ဒုစ္စရိုက်မှ ဘဝအဆက်ဆက် လွတ်ငြိမ်းပေပြီဟု ဝမ်းမြောက်ခြင်းကြီးစွာ ဖြစ်ရလေ၏၊ ခွေး, ဝက်, ကြက်, ငှက် အစရှိသော အပါယ်ဘုံသားသတ္တဝါများကို တွေ့မြင်ရာ၌ ဤ သတ္တဝါများသည် ဆင်းရဲတွင်းကြီး နက်နဲလေစွ၊ ငါ့မှာ-ဤကဲ့သို့ သော အပါယ်ဆင်းရဲဒုက္ခမှ လွတ်ငြိမ်းပေပြီ-ဟု ဝမ်းမြောက်ခြင်းကြီးစွာ ဖြစ်ရလေ၏၊။ဤကား နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို ခံစားရပုံတည်း။</p> <p>ဤ၌ လောကီချမ်းသာမှာ မျက်မြင်ဒိဋ္ဌဖြစ်ကြ၍ အလွန်ကြီး ကျယ် ကောင်းမြတ်သည်ဟုထင်ကြတတ်၏၊ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာမှာ လွတ်ငြိမ်းမှုဖြစ်၍ အထည်ဝတ္ထုကိုမမြင်ရသောကြောင့် ကြီးမြတ် သည်ဟု မထင်တတ်ကြ၊ ထိုသို့ကား မဟုတ်၊ လောကီချမ်းသာတို့ထက် လွတ်ငြိမ်းမှုဟူသော နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာသည် ကြီးကျယ်မြင့်မြတ်၏၊ လေးကျွန်းလုံးကို အစိုးရသော စကြာမန္ဓာတ်မင်းတို့၏ စည်းစိမ် ချမ်းသာထက် ငရဲဘဝမှအစဉ်ထာဝရ လွတ်ငြိမ်းမှုသည် အဆ သိန်းသန်းကုဋေ မရေတွက်နိုင်အောင်ကြီးမြတ်၏၊ ထို့အတူ နတ်မင်းကြီး, သိကြားမင်းကြီး, ဗြဟ္မာမင်းကြီးတို့၏ လောကီ စည်းစိမ်ချမ်းသာထက် အဆသိန်းသန်းကုဋေ မရေတွက်နိုင်အောင် ကြီးမြတ်၏၊ မြတ်စွာဘုရား သာသနာတော်ကြီးကို တွေ့ကြုံလိုသည်ဟု</p> <p>လွန်မင်းစွာ တောင့်တကြရာ၌ လောကီချမ်းသာအတွက်နှင့် တောင့်တကြရသည်မဟုတ်၊ ဤလွတ်ငြိမ်း မှုဟူသော နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာ အတွက်နှင့်သာ တောင့်တကြရကုန်၏၊</p> <p>ဤကား-ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသူ, ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသားတို့၏ ပထမ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို ခံစားရပုံတည်း။</p> <p>ပထမနိဗ္ဗာန်ပြီး၏၊</p> <hr> <h3>ဒုတိယနိဗ္ဗာန်</h3> <p>အကြင်အခါ၌ ဒိဋ္ဌိနှင့်မယှဉ်သော ကာမတဏှာကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်အပ်၏၊ ထိုအခါ ကာမသုဂတိဘုံတို့၌ အသစ်ဖြစ် ပေါ်လတ္တံ့ သောဘဝတို့ကို ပယ်သတ်ခြင်းကိစ္စ ပြီးစီးလေတော့၏၊ ကာမတဏှာ ဟူသမျှတို့ကိုလည်း ပယ်သတ်ခြင်းကိစ္စ ပြီးစီးလေတော့၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် နောင်အနာဂတ်အခါ ကာမဂုဏ်နှင့်စပ်သော ကိလေသာ လှိုင်းတံပိုးတို့ဖြင့် ပြိုးပြွမ်းသော ဒုစ္စရိုက် ဒုရာဇီဝဘေး, အပါယ်လေးပါးဘေး ကာမသုဂတိဘဝတို့မှ ကျွတ်လွတ်လေ၏။ ဤကျွတ်လွတ်မှုကြီးကို ဗုဒ္ဓသာသနာတော်၌ သဥပါဒိသေသ ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ကြီးဟူ၍ ခေါ်ဆိုအပ်သည်။ (တတိယအရိယာ အနာဂါမ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ ခံစားအပ်သော နိဗ္ဗာန်ကြီးပေတည်း။)</p> <p>ကာမတဏှာကြီးကို ပယ်ဖြတ်ခြင်းငှါ လူ့ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာတို့၏ ဒုက္ခအချက်တို့ကို ထင်လင်းစွာကြည့်ရှုရာ အနာဂါမိမဂ်ကိုရသဖြင့် ထိုကာမတဏှာကြီးသည် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းလေ၏။ ကာမတဏှာကြီး ချုပ်ငြိမ်းသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် လူ့အဖြစ်, နတ်အဖြစ်ကိုပေးနိုင်သော ကုသိုလ်ကမ္မဘဝတို့သည်လည်းကောင်း, လူ့ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာ အဆက်ဆက်တို့သည်လည်းကောင်း, အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းကြလေကုန်၏။ လူ့ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာတို့၏ ဒုက္ခအချက်ကို မြင်ရာ၌ ဥပမာကား<br> <h3>မစင် သေတ္တာ ဥပမာ</h3> <p>မစင်ဘင်ပုပ် သေတ္တာကြီးတစ်ခုသည် ရှိလေရာ၏။ ထိုသေတ္တာ၏ ပြင်ပ၌အနီ, အဝါစသော ဆေးအမျိုးမျိုး၊ ပိုး, ဖဲ, ကတ္တီပါ အစရှိသော အထည်အမျိုးမျိုး ခြယ်လယ်လျက်ရှိ၏။ အတွင်း၌မူကား မစင်ဘင်ပုပ်တွေ အပြည့်ရှိ၏။ ဘီလူးကြီး, သူရဲကြီး, သံဘက်ကြီး သုံးကောင်လည်းရှိ၏။ အဆိပ်ထန်သော မြွေဆိုး, ကင်းဆိုး, အမျိုးမျိုးလည်းရှိလေ၏။ မစင်ဘင်ပုပ်ကို စားသောက်၍နေသော ပိုးလောက်တွေလည်း အပြည့်ရှိလေရာ၏။</p> <p>ဤဥပမာ၌-ကာမဘုံသားတို့၏ ခန္ဓာသည် မစင်ဘင်ပုပ်တို့ဖြင့်ပြည့်သော သေတ္တာကြီး ငယ်နှင့်တူ၏။ တဏှာ, မာန, ဒိဋ္ဌိသုံးပါးသည် သေတ္တာတွင်း၌ရှိသော ဘီလူးကြီး, သူရဲကြီး, သံဘက်ကြီး သုံးကောင်နှင့်တူ၏။ ကျန်ရှိသော ကိလေသာအများသည် ထိုသေတ္တာတွင်း၌ရှိသော အဆိပ်ထန်သော မြွေဆိုး, ကင်းဆိုး အမျိုးမျိုးနှင့်တူ၏။ ဇာတိ, ဇရာ, မရဏ, သောက, ပရိဒေဝ-စသော ဒုက္ခအချက်များသည် ထိုသေတ္တာတွင်း၌ မစင်ဘင်ပုပ်တို့ကို စားနေကြသော ပိုးလောက်အများနှင့်တူ၏။</p> <p>ဤကား လူ့ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာတို့၌ ဒုက္ခထင်မြင်ပုံတည်း။</p> <p>ဒုတိယနိဗ္ဗာန်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>တတိယ နိဗ္ဗာန်</h3> <p>အကြင်အခါ ရူပဘုံ၌ တပ်မက်သော ရူပရာဂ၊ အရူပဘုံ၌ တပ်မက်သော အရူပရာဂ၊ ဤတဏှာနှစ်ပါးကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်အပ်၏။ ထိုအခါ ရူပဗြဟ္မာဘဝ, အရူပဗြဟ္မာဘဝတို့ကို ပယ်ခြင်းကိစ္စပြီးစီးလေ၏။ ထိုအခါမှစ၍ နောင်အနာဂတ်ကာလ၌ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် သဿတဒိဋ္ဌိဘေးကြီး,<br> ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိဘေးကြီး,<br> မာနဘေးကြီး,<br> အနိစ္စဘေးကြီးတို့ဖြင့် နှိပ်စက်သော ရူပဘဝ, အရူပဘဝတို့မှ ကျွတ်လွတ်လေ၏။ အလုံးစုံသော ကိလေသာ ဘေးကြီးတို့နှင့်တကွ အလုံးစုံသော ဘုံဘဝဘေးကြီးတွေမှ ကျွတ်လွတ်လေ၏။ ဤကျွတ်လွတ်မှုကြီးကို ဗုဒ္ဓသာသနာတော်၌ အနုပါဒိသေသ အသင်္ခတ မဟာနိဗ္ဗာန်ကြီးဟူ၍ ဆိုအပ်သည်။ (စတုတ္ထအရိယာ ရဟန္တာအရှင်မြတ်တို့ခံစားအပ်သော နိဗ္ဗာန်ကြီးပေတည်း။)</p> <p>ဘဝတဏှာကြီးကို ပယ်ဖျောက်ခြင်းငှါ ဗြဟ္မာခန္ဓာတို့၏ ဒုက္ခအချက်ကြီးကို ထင်လင်းစွာ ကြည့်ရှုကြလေရာ၏။ အရဟတ္တမဂ်ကို ရသဖြင့် ဘဝတဏှာကြီးသည် အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းလေ၏။ ဘဝတဏှာကြီး ချုပ်ငြိမ်းသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ဗြဟ္မာအဖြစ်ကို ပေးနိုင်သော ကုသိုလ်ကမ္မဘဝတို့သည်လည်းကောင်း, ဗြဟ္မာခန္ဓာ အဆက်ဆက်တို့သည်လည်းကောင်း, အကြွင်းအကျန်မရှိ ချုပ်ငြိမ်းကြလေကုန်၏။ ဗြဟ္မာခန္ဓာတို့၏ ဒုက္ခအချက်ကို မြင်ရာ၌ ဥပမာကား<br> <h3>ဖွဲသေတ္တာ-ဥပမာ</h3> <p>ဖွဲသေတ္တာကြီးတစ်ခုသည် ရှိလေရာ၏။ ထိုဖွဲသေတ္တာကြီး၏ အပြင်ပ၌ အနီ, အဝါစသော ဆေးအမျိုးမျိုး၊ ပိုး, ဖဲ, ကတ္တီပါ အစရှိသော အထည်အမျိုးမျိုး၊ ခြယ်လယ်လျက်ရှိ၏။ အတွင်း၌မူကား ဖွဲကြမ်းတွေလည်းရှိ၏။ ဘီလူးကြီး, သူရဲကြီး, သံဘက်ကြီး သုံးကောင်လည်းရှိ၏။ အဆိပ်ထန်သော မြွေဆိုး, ကင်းဆိုး, အမျိုးမျိုးလည်းရှိ၏။ ဖွဲကြမ်းတွေကို စားသောက်၍နေသော ပိုးမျိုးလည်းအပြည့်ရှိ၏။</p> <p>ဤဥပမာ၌-ဗြဟ္မာတို့၏ခန္ဓာသည် ဖွဲနု ဖွဲကြမ်းတို့ဖြင့် ပြည့်သော သေတ္တာကြီးနှင့်တူ၏။ တဏှာ, မာန, ဒိဋ္ဌိသုံးပါးတို့သည် ထိုသေတ္တာတွင်း၌ရှိသော ဘီလူးကြီး, သူရဲကြီး, သံဘက်ကြီး သုံးကောင်နှင့်တူ၏။ ထိုမှတစ်ပါးသော ကိလေသာတရားများသည် သေတ္တာတွင်း၌ရှိနေသော အဆိပ်ထန်သော မြွေဆိုး, ကင်းဆိုး, အမျိုးမျိုးနှင့်တူ၏။ ဇာတိ, ဇရာ, မရဏဒုက္ခများသည် ထိုသေတ္တာတွင်း၌ ဖွဲနု ဖွဲကြမ်းတို့ကို စားနေကြသော ပိုးမျိုးနှင့်တူ၏။</p> <p>ဗြဟ္မာခန္ဓာသည် ဖွဲနု ဖွဲကြမ်းတို့ဖြင့် ပြည့်သော သေတ္တာကြီးနှင့်တူပုံကား- ဖွဲကြမ်းမည်သည် ဘယ်ဟာမှ အသုံးမကျ၊ ပိုးစာ, မွှားစာ, မီးစာမျှသာဖြစ်လေ၏။</p> <p>ထို့အတူ ဤသတ္တဝါများသည် အနမတဂ္ဂသံသရာ၌ ဘဝခန္ဓာကို ရခဲ့ကြသည်မှာ အနန္တရှိကြလေပြီ။ သို့သော် အပါယဒုက္ခ တစ်ခုကိုမျှသာဖြစ်၍ ကုန်ဆုံးခဲ့လေ၏။ ထို့ကြောင့် ဗြဟ္မာခန္ဓာသည် ဖွဲကြမ်းသေတ္တာကြီးနှင့်တူလှ၏။</p> <p>ဤကား ဗြဟ္မာခန္ဓာတို့၌ ဒုက္ခထင်ပုံတည်း။</p> <p>တတိယ နိဗ္ဗာန်ပြီး၏။</p> <p>ဤနိဗ္ဗာန် သုံးရပ်တို့တွင် ယခုအခါ ဗုဒ္ဓဘာသာ သာသနာအတွင်း၌ ပထမနိဗ္ဗာန်ကိုရခြင်းငှါ အလွန်အရေးကြီးလှ၏။ ထိုနိဗ္ဗာန်ကိုလည်း ယခုလူ့ဘဝ၌သော်လည်း ရနိုင်သောအခွင့် ကာလရှိနေ၏။ နတ်ပြည်သို့ရောက်၍ နတ်ဘဝ၌သော်လည်း ရနိုင်သောအခွင့် ကာလရှိနေ၏။ ဘုရားသာသနာကြီးနှင့် တွေ့ကြုံပါလျက် ဤပထမနိဗ္ဗာန်ကိုမျှ မရခဲ့သည်ရှိသော် ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒဒုလ္လဘကို တွေ့ကြုံရပါလျက် လိုရင်းအကျိုးကို မရဘဲ ရှိရလေ၏။</p> <p>ယခုကာလ၌ လူအများတို့သည် မိမိတို့ကိုယ်ကို ယခုဘုရားသာသနာတွင်းမှာ နိဗ္ဗာန်ကိုမရနိုင်ကြကုန်ပြီ၊ နောက် အရိမေတ္တေယျ မြတ်စွာဘုရား သာသနာသို့ ရောက်မှရနိုင်ကြလိမ့်မည်-ဟု မှတ်ထင်လျက်ရှိကြကုန်၏။ ထိုမှတ်ထင်ချက်သည် နိယတဗျာဒိတ်ရပြီးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့မှသာလျှင် မှတ်ထင်ချက်အတိုင်း ရနိုင်ကြကုန်လတ္တံ့။ နိယတဗျာဒိတ်ကို မရဘူးသော အနိယတပုဂ္ဂိုလ်တို့မှာမူကား မှတ်ထင်ချက်အတိုင်း ရနိုင်ကြရန် အလွန်ခဲယဉ်းလှ၏။</p> <p>ခဲယဉ်းပုံကား<br> ယခု ဘုရားသာသနာ ကွယ်လွန်ပြီးသည်နောက် မေတ္တေယျမြတ်စွာဘုရားပွင့်တော်မူရာကာလသည် အလွန်ဝေးကွာလျက် ရှိသေး၏။ လူ့ဘဝပေါင်း, နတ်ဘဝပေါင်း သိန်းသောင်းများစွာ ကျင်လည်ကြရသော်လည်း ထိုမြတ်စွာဘုရားသာသနာသို့ ရောက်နိုင်ကြမည် မဟုတ်သေး။ စပ်ကြား၌လည်း သာသနာပ အမိုက်တောကြီးမှာ ကျင်လည်ကြရလိမ့်မည်။ အတ္တဒိဋ္ဌိကြီး တင်းလင်းနှင့် ထိုအမိုက်တောကြီးအတွင်းမှာ ဘဝပေါင်းများစွာ ကျင်လည်ရသည်ရှိသော် အပါယ်ဘုံသို့ ဘဝပေါင်းမည်မျှ ကျရလိမ့်မည်မသိ။ အပါယ်ဘုံသို့ တစ်ကြိမ်တစ်ခါ ကျခဲ့ပြန်လျှင်လည်း ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ခန္ဓာဓမ္မတာ လမ်းကြီးအတိုင်း အပါယ်နယ်မှာပင် ဘဝပေါင်း သိန်းသောင်းများစွာ ကျင်လည်၍နေရသည်ရှိသော် ထိုမြတ်စွာဘုရားသာသနာတော်နှင့် တွေ့ကြုံရန် အဝေးကြီးဝေးကွာ၍ နေကြရလိမ့်မည်မသိ။ ဤကား ပညာရှိတို့ အထူးစဉ်းစားကြရန် အချက်ကြီးပေတည်း။</p> <h3>ကြေကြေမွမွနုတ်တက်ရအောင် ကျက်မှတ်ကြရန်</h3> <p>၁။ <b>စတ္တာရော</b>=လေးပါးကုန်သော၊ <b>မဟာဘူတာ</b>=မဟာဘုတ်တို့ဟူသည်ကား<br> <b>ပထဝီ</b>=မြေလည်းတစ်ပါး၊<br> <b>အာပေါ</b>=ရေလည်းတစ်ပါး၊<br> <b>တေဇော</b>=မီးလည်းတစ်ပါး၊<br> <b>ဝါယော</b>=လေလည်းတစ်ပါး၊<br> <b>ဣမေ</b>=ဤလေးပါးတို့ပေတည်း။</p> <p><b>တတ္ထ</b>=ထိုလေးပါးတို့တွင်<br> <b>ကက္ခဠဘာဝေါ</b>=ခက်မာသော သဘောသည်လည်းကောင်း၊ <b>မုဒုဘာဝေါ</b>=နူးညံ့သောသဘောသည်လည်းကောင်း၊ <b>ပထဝီ</b>=ပရမတ် နှစ် မြေအစစ်ပေတည်း၊</p> <p><b>အာဗန္ဓနံ</b>=ဖွဲ့စေးမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>ပဂ္ဃရဏံ</b>=ယိုစီးမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>အပေါ</b>=ပရမတ်နှစ် ရေအစစ်ပေတည်း။</p> <p><b>ဥဏှ ဘာဝေါ</b>=ပူသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း၊ <b>သီတ ဘာဝေါ</b>=အေးသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း၊ <b>တေဇော</b>=ပရမတ်နှစ် မီးအစစ်ပေတည်း။</p> <p><b>ဝိတ္ထမ္ဘနံ</b>=ထောက်ကန် တောင့်တင်းမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>သမုဒီရဏံ</b>=လှုပ်ကြွ ရွေ့ရှားမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>ဝါယော</b>=ပရမတ်နှစ် လေအစစ်ပေတည်း။</p> <p>မြေ, ရေ, လေ, မီး ဓာတ်ကြီးလေးပါးကို အသီးအသီး ပရမတ်ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် လင်းပြပေအံ့။</p> <h3>ပရမတ်နှစ် မြေဓာတ်စစ်</h3> <p>ပရမတ်နှစ်မြေဓာတ်စစ်ဆိုသည်ကား-ခက်မာသော အမူအရာ အခြင်းအရာကြိယာမျှသာတည်း။ အဏုမြူကို အစိတ်တစ်သိန်းစိတ်၍ တစ်စိတ်စာမျှ အခဲအကျိတ် အဆန်အမာ အထည်ဒြဗ်ဟူ၍မရှိ။ အလွန်ကြည်လင်လှစွာသော မြစ်ရေ ချောင်းရေ စိမ့်ရေ စမ်းရေ တို့၌လည်းကောင်း၊ နေရောင် လရောင် ကြယ်ရောင် မီးရောင် ပတ္တမြားရောင်တို့၌လည်းကောင်း၊ အနီးအဝေး ပျံ့နှံ့၍ သွားသော ခေါင်းလောင်းသံ ကြေးစည်သံ စသည်တို့၌လည်းကောင်း၊ လေပြေလေညှင်း လေပြင်းမုန်တိုင်းတို့၌လည်းကောင်း၊ အဝေးအနီး ပျံ့နှံ့လွင့်ပါး၍သွားသော အမွှေးနံ့, အပုပ်နံ့တို့လည်းကောင်း၊ ထိုပရမတ်ဓာတ်မြေသည် အပြည့်ပါရှိ၏။ အထည်ဝတ္ထုဟူ၍မရှိ။ ခက်မာသော အမူအရာ သက်သက်မျှသာဖြစ်သော ထိုမြေဓာတ်သည်လည်း လွန်ကဲသော ခက်မာမှုကို ထောက်၍ နုံ့သောခက်မာမှုကို နူးညံ့သည်ဟုဆိုရသည်။</p> <p>ထို့ကြောင့် ဝရဇိန်ကျောက်သွား၌ရှိသော ခက်မာမှုကို အလွန်ဆုံးထား၍ လရောင် ကြယ်ရောင် ကလာပ်၌ရှိသောခက်မာမှုကို အနုံ့ဆုံးထား၍ စပ်ကြား၌ ခက်မာမှုအဆင့်ဆင့်, နူးညံ့မှုအဆင့်ဆင့်ဖြစ်၍ နေသော ထိုမြေဓာတ်၏အလားကို သိရမည်။ ဤမြေဓာတ်၌ ခက်မာခြင်းလက္ခဏာဆိုသည်ကို ပရမတ်သဘောနှင့် ကြည့်ရမည်။ ပကတိလူတို့၏ အမှတ်သညာနှင့်မကြည့်ရ။ ပကတိလူတို့၏ အမှတ်သညာနှင့်ကြည့်ခဲ့သော် လရောင် ကြယ်ရောင်စသည်တို့၌ ခက်မာသောအမှုကို မတွေ့နိုင်ရှိလိမ့်မည်။ ထိုခက်မာသော အခြင်းအရာ ကြိယာသဘော သက်သက်မျှသာဖြစ်သော ပရမတ်မြေဓာတ်သည် <b>အာပေါ</b>ဟူသော ပရမတ် စေး ဖွဲ့စည်းမှုကြောင့် မြေဓာတ်ပေါင်း ကုဋေသိန်းသောင်း ပေါင်းဖွဲ့မိသည်ရှိသော် အနုမြူတစ်ခုဟူသော ဝတ္ထုအထည်ဒြဗ်ဖြစ်၏။ အဏုမြူပေါင်း ကုဋေသိန်းသောင်း ပေါင်းဖွဲ့မိသည်ရှိသော် ကြမ်းပိုးဖြစ်၏။</p> <p>ထိုမှအဆင့်ဆင့်ပွါး၍ သတ္တဝါတွင် ယူဇနာလေးထောင် ရှစ်ရာရှိသော အသုရိန်နတ်ကြီးတိုင်အောင် ဗဟိဒ္ဓသန္တာန်တွင် ယူဇနာ ရှစ်သောင်းလေးထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး၊ နှစ်သိန်းလေးသောင်း အထုရှိသော မဟာပထဝီမြေကြီးတိုင်အောင် သိလေ။ သန်းအစရှိသော အဏုမြူအစရှိသော သက်ရှိသက်မဲ့ ရုပ်စုခဲဟူသမျှတို့၌ ခက်မာခြင်းဟူသော ဤမြေဓာတ်သည် အထည်ခံ အမာခံဖြစ်သတည်း။ ဤမြေဓာတ်မှတစ်ပါး အထည်ဝတ္ထု ရကောင်းသောဓာတ်မရှိ။ ရေဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်တို့သည်လည်း မြေဓာတ်၌ တွယ်ကြရကုန်သည်၊ ဤသို့မြေဓာတ်၏ ကိစ္စကြီးကျယ်ဟန်ကိုသိရမည်။</p> <h3>မြင်မိုရ်တောင်နှင့် မဟာပထဝီမြေ</h3> <p>မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး တစ်ခုလုံး၌လည်းကောင်း၊ မဟာပထဝီမြေကြီး တစ်ခုလုံး၌လည်းကောင်း၊ ပရမတ်မြေဓာတ်သက်သက်ကို ကြည့်လိုသည်ရှိသော် အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ်မရှိ။ ခက်မာသော အခြင်းအရာ ကြိယာသဘော သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ကြည့်ရသည်။ အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ်မရှိဘဲ မှန်ထဲ၌ထင်သောအရိပ်ကဲ့သို့ ရေထဲ၌ထင်သော အရိပ်ကဲ့သို့ မြင်လိမ့်မည်။ အဏုမြူမျှလောက် အရှည်အတို အကြီးအငယ် အခဲအမာ ထင်၍လာလျှင် ပရမတ်မြေအစစ် မဟုတ်ပြီ။ သဏ္ဌာနပညတ်ဒြဗ် အထည်နှင့်ရောပြီ။ သဏ္ဌာနပညတ်ဒြဗ် အထည်နှင့် ရောခဲ့လျှင် ဖြစ်မှုပျက်မှုကို ရှုသောအခါ မထင်နိုင်ဘဲနေတတ်သည်။</p> <p>မြင့်မိုရ်တောင် မဟာပထဝီမြေကြီးတို့ကို အကုန်ခြုံ၍ ကြည့်သောအခါ၌ပင် အခဲအကျိတ် အထည်ဝတ္ထု အဏုမြူမျှ မရောမယှက်ဘဲ ပရမတ်အစစ် အမှန်ဖြစ်သော ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်သက်သက်ကို ထင်မြင်အောင်ရှုနိုင်သူအား ထိုအောက် ငယ်သော သက်ရှိသက်မဲ့တို့၌ ပရမတ်စစ်ဖြစ်သော မြေဓာတ်ကို ထင်မြင်အောင်ရှုမှု အလွန်လွယ်လှတော့သည်၊ မှန်၌ထင်သော အရိပ်, ရေ၌ ထင်သောအရိပ်, သစ်ပင်ရိပ်, တောင်ရိပ် အစရှိသော အရိပ်တို့သည် မြင့်မိုရ်တောင်မျှပင် ကြီးမားစွာ ထင်မြင်ရငြားသော်လည်း အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ်မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ပျောက်ခွင့်ပျက်ခွင့်ဆိုက်ခဲ့လျှင် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်အတွင်းမှာပင် အကြိမ်တစ်ရာမက ပျောက်နိုင်ပျက်နိုင်သကဲ့သို့၊ ထို့အတူ မြင့်မိုရ်တောင်နှင့်အမျှ ပျံ့နှံ့ကြီးကျယ်၍နေသော ထိုပရမတ်မြေဓာတ်သည်လည်း တစ်ခုတည်းသော ပရမတ်ဆန် ပရမတ်ခဲဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိသည့်အတွက် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်အတွင်းမှာပင် အကြိမ်တစ်ရာမက ပျောက်ပျက် ကွယ်ပနိုင်ရာသော အရိပ်နိမိတ် ထင်မြင်နိုင်လိမ့်မည်။ မိမိကိုယ်၌ ထိုပရမတ်စစ်ဖြစ်သော မြေဓာတ်ကို အလင်းပေါက်အောင် ကြည့်ရှုသောအခါ ဉာဏ်ငုံနိုင်လောက်ရုံ ဉာဏ်ဝါးနိုင်လောက်ရုံ ပိုင်း၍ပိုင်း၍ကြည့်။</p> <h3>ဦးခေါင်းကို ပိုင်း၍ကြည့်ပုံ</h3> <p>ဦးခေါင်းကိုပိုင်း၍ ကြည့်သောအခါ တွင်းအပြင် မခြားမနား ထုတ်ခြင်းပေါက်အောင်ကြည့်။ မြေဓာတ်မဟုတ်သော အဆင်းဓာတ် ခုခံ၍နေတတ်သည်၊ သဏ္ဌာနပညတ် ဒြဗ်အထည်ကြီးလည်း ခုခံ၍နေတတ်သည်၊ ဉာဏ်ကိုကြပ်ကြပ်လှုပ်၍ ပေးလေ။ ခြေဖဝါးတိုင်အောင် အောက်အဖို့စုကိုလည်း ဉာဏ်နိုင်ရုံ နိုင်ရုံပိုင်း၍ကြည့်။ တစ်ကိုယ်လုံး စပ်မိသောအခါ ဉာဏ်ကိုဦးထိပ်ကနေ၍ ရွယ်လိုက်လျှင် ခြေဖဝါးတိုင်အောင် ထုတ်ခြင်းပေါက် ထွင်း၍သွားလိမ့်မည်။ မိမိကိုယ်ခန္ဓာတစ်ခု၌ ဓာတ်ပေါက်အောင်မြင်ခဲ့လျှင် စကြာဝဠာအနန္တ, ကမ္ဘာအနန္တ၌ရှိသမျှသော သတ္တဝါခန္ဓာစုအကုန်လုံး ဓာတ်ပေါက်ပြီးဖြစ်တော့သည်။</p> <p>ဤပရမတ်မြေဓာတ် တစ်ခုပေါက်၍သွားလျှင် ကြွင်းသော ရေဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်, စက္ခု, သောတ စသော အဇ္ဈတ္တိကဓာတ်၊ ရူပ, သဒ္ဒ စသော ဗာဟိရဓာတ်စု ရှုနည်း ဖောက်နည်း အလွန်လွယ်၍ ကုန်တော့သည်။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား <b>ပထဝီ</b>ဟူသော မြေဓာတ်ကို ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ပရမတ်နှစ် ရေဓာတ်စစ်</h3> <p>ပရမတ်နှစ် ရေဓာတ်အစစ်ကား-တွယ်မှု, ကပ်မှု, ဖွဲ့စေးမှုသည်သာလျှင် ပရမတ်ရေဓာတ် အစစ်တည်း။ ထိုတွယ်မှု, ကပ်မှု, ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ပရမတ်ရေဓာတ်သည် ထက်သန်ခြင်းသို့ ရောက်သည်ရှိသော် စိုစွတ်ခြင်း, ယိုစီးခြင်းဟူသော <b>ပဂ္ဃရဏ</b>ရေဓာတ်ဖြစ်လေ၏။ ထိုတွယ်မှု, ကပ်မှု, စေးမှုဟူသော <b>အာဗန္ဓန</b>ကြိယာ သက်သက်မျှသာ ဖြစ်သော ပရမတ်ရေ အစစ်သည်လည်း အဏုမြူကို အစိတ်တစ်သိန်းစိတ်သော်လည်း တစ်စိတ်စာမျှ အခဲအကျိတ် အဆန်အမာ အထည်ဒြဗ်ဟူ၍ မရှိ။ တွယ်ကပ်ဖွဲ့စေးခြင်းကြိယာ အမူအရာ သက်သက်မျှသာတည်း။ ထိုတွယ်မှု , ကပ်မှု, ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ပရမတ်ရေဓာတ်သည် မြေဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်သုံးပါးတို့ကို တစ်ခုထဲ တစ်သားထဲ ကဲ့သို့နေအောင် ဖွဲ့နှောင်စည်းကြပ် ပေးသည်ဖြစ်၍ ကလာပ်တူ မဟာဘုတ်တို့သည် တစ်ပါးကိုတစ်ပါး အားပြုခွင့်ရကြကုန်သည်၊ တစ်ပါးကိုတစ်ပါး ထောက်ပံ့ခွင့်ရကြကုန်သည်၊ ဖွဲ့နှောင်စည်းကြပ် ချုပ်ထိန်း၍နေသော ရေဓာတ် ချုပ်ကွယ် ပျောက်ပျက်ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုဓာတ်ကြီးသုံးပါးတို့သည် အစည်းပြည်ပျက်၍ ခဏချင်းပျောက်ပျက် ကွယ်ဆုံးကြလေကုန်၏။</p> <p>ဤကား ကလာပ်တစ်ခုတည်း၌ ရေဓာတ်၏ကျေးဇူးကို ဆိုသော စကားရပ်တည်း။</p> <p>လောက၌ ပရမာဏုမြူမှစ၍ သတ္တဝါ၌ အသူရိန်နတ်ကြီးဟုဆိုအပ်သော ရုပ်တုံးရုပ်ခဲကြီးတိုင်အောင် ဗဟိဒ္ဓ၌ မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး၊ စကြဝဠာတောင်ကြီး၊ မဟာပထဝီမြေကြီးတိုင်အောင် သဏ္ဍာန်ကြီးငယ် အထည်ဒြဗ်အနေနှင့် ရုပ်တရားတို့ အကျိတ်အခဲ အတုံးအခဲဖြစ်၍နေကြမှုသည်လည်း ဤရေဓာတ်၏ ကျေးဇူးပင်တည်း။ ဤရေဓာတ်မှတစ်ပါး အကျိတ်အခဲဖြစ်အောင် ဖွဲ့စည်းသောဓာတ်ဟူ၍ မရှိပြီ။</p> <p>ရှစ်သောင်းလေးထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး၌ရှိသော ဖွဲ့စည်းမှုသည် ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည် ဖြစ်အံ့၊ ထိုမြင့်မိုရ်တောင်ကြီးသည် ယခုခဏချင်း ကွယ်ပျောက်ရာ၏။ ရှစ်သောင်းနှစ်ထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော စကြဝဠာတောင်ကြီး၌ရှိသော ဖွဲ့စည်းမှုသည် ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည်ဖြစ်အံ့၊ ထိုစကြဝဠာတောင်ကြီးသည် ယခုခဏချင်း ကွယ်ပျောက်ရာ၏။ မဟာပထဝီမြေကြီး၌ရှိသော ဖွဲ့စည်းမှုသည်လည်း ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည် ဖြစ်အံ့၊ ဤမဟာပထဝီမြေကြီးသည် ယခုခဏချင်း ကွယ်ပျောက်၍ ကောင်းကင်အတိသာ ဖြစ်လေရာ၏။</p> <p>အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူ ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော ချုပ်ထိန်းမှုမရှိခဲ့သည်ရှိသော် မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သီလာပထဝီဖြစ်၍နေသော တစ်ခဲနက်သော ပရမတ်မြေ၊ ပရမတ်မီး၊ ပရမတ်လေတို့သည် တစ်ပါးကိုတစ်ပါး ထောက်ခံမှု, မှီတွယ်မှု အစည်းအရုံး ခဏချင်း ကင်းလွတ်ကြလေကုန်၏။ နိဗ္ဗာန်မှတစ်ပါးသော သင်္ခတလက္ခဏာရှိသော ပရမတ္ထဓမ္မတို့မည်သည် ထောက်ခံမှု, မှီတွယ်မှုနှင့်ကင်း၍ မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်မျှ အသက်ရှည်၍ တည်နေနိုင်သောမည်သည် မရှိလေကုန်။ မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး, စကြာဝဠာတောင်ကြီး မဟာပထဝီမြေကြီးတို့၌ ပရမတ်မြေဓာတ်သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ ကြည့်ရှုလိုသည်ရှိသော် ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်နှင့်မရောစေမူ၍ ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော ရေဓာတ်မှု သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ ကြည့်ရသည်၊ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်စုလည်းခုခံ၍နေတတ်သည်။ (ကြည့်ရှုသော ဓမ္မဝဝတ္ထာနဉာဏ်၌ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်စု ခုခံ၍နေခဲ့လျှင် နောက်၌ ဖြစ်မှုပျက်မှုကို ရှုသောအခါ မထင်နိုင်ဘဲနေတတ်သည်) ပရမတ်အစစ်ကို အမြင်စင်ကြယ်လှပါမှ အနိစ္စအစစ်၊ ဒုက္ခအစစ်၊ အနတ္တအစစ်ကို မြင်နိုင်သည်။</p> <p>မြေဓာတ်၌ ဆိုခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ဤရေဓာတ်၌လည်း ဖွဲ့စည်းမှုသက်သက်ဟုဆိုအပ်သော ရေဓာတ်အမြင် စင်ကြယ်သောအခါ မြင့်မိုရ် မဟာပထဝီတစ်ခုလုံး၌ အကျိတ်အခဲ အဆန်အမာ မရှိသည့်အတွက် မှန်ထဲရေထဲမှာ ထင်မြင်ရသော မိုးရိပ်တိမ်ရိပ် နေဝန်း လဝန်း အရိပ် သစ်ပင်တို့ကဲ့သို့ ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော <b>အာပေါလက္ခဏာ</b>ကြီး ထင်မြင်လိမ့်မည်။ မြင့်မိုရ်တောင် မဟာပထဝီတို့၌ ထင်မြင်နိုင်သောအခါ လူ, နတ်, ဗြဟ္မာ သတ္တဝါခပ်သိမ်းတို့၌ ထင်မှုမြင်မှု အလွန်လွယ်လှတော့သည်၊ သတ္တဝါသဏ္ဌာန်မှာ ထင်မြင်မှုသာ လိုရင်းဖြစ်သည်၊ မြင့်မိုရ် မဟာပထဝီတို့က ချီ၍ပြလိုက်သည်မှာ သတ္တဝါသဏ္ဌာန်၌ ထင်လွယ် မြင်လွယ်အောင် ချီလိုက်သည်၊ မိမိသဏ္ဌာန်၌ ဦးခေါင်းခြေဖဝါး ထုတ်ချင်းပေါက်အောင် ထင်လင်းပြီးမှ သူတစ်ပါးသဏ္ဌာန်စုကိုလည်း ထို့အတူ ထုတ်ချင်းပေါက်အောင်ရှုလေ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား၊ <b>အာပေါ</b>ဟူသော ရေဓာတ်ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ပရမတ်နှစ်-မီးဓာတ်အစစ်</h3> <p>ပူမှု, အေးမှုဟူသော အမူအရာ ကြိယာမှုသက်သက်သည် ပရမတ်နှစ်, မီးဓာတ်စစ်မည်၏။ ပူမှုအေးမှုဟူသည်လည်း ကလာပ်တူ မဟာဘုတ် သုံးပါးတို့ကို ရင့်မာသန်စွမ်းအောင် ပေါင်းနွေးမှုပေတည်း။ အပူစွမ်း အအေးစွမ်း နှစ်ပါးစုံသည်ပင်လျှင် ကလာပ်တူ မဟာဘုတ်တို့ကို ရင့်မာအောင် ထက်သန်အောင် အသီးအသီး အစွမ်းသတ္တိနှင့် ပြည့်စုံကြအောင် ပေါင်းနွေးမှုရှိသည်ချည်းဖြစ်သည်။</p> <p>အမိဝမ်းမှဥ၍ မြုံ၌တည်ရှိသော ကြက်ဥတို့သည် အမိဖြစ်သူ ကြက်မက မပြတ်ဝပ်၍ အငွေ့ပေးမှ အစဉ်အတိုင်း ရင့်မာသန်စွမ်း၍ ကြက်သူငယ်အဖြစ်သို့ ရောက်သဖြင့် ပေါက်ဖွားနိုင်သည်၊ အမိကြက်မက မဝပ်ဘဲ အငွေ့မပေးဘဲ နေခဲ့သည်ရှိသော် ကြက်သူငယ်အဖြစ်သို့ မရောက်နိုင်ပြီ။ အမိဝမ်းတွင်းက ထုံခဲ့သော အငွေ့အကုန်တွင် ပုပ်ခြင်းသို့ ရောက်လေတော့သည်။</p> <p>ဤအတူ <b>တေဇော</b>ဟူသော ဤမီးဓာတ်သည် အမိကြက်မနှင့် တူသည်၊ အတူတကွဖြစ်သော မြေဓာတ်, ရေဓာတ်, လေဓာတ်, ဤဓာတ်ကြီးသုံးပါးတို့သည် ကြက်ဥနှစ်တို့နှင့် တူကြကုန်သည်။ မီးဓာတ်နှင့်အတူတွဲဖက်ရမှ မြေဓာတ်ဟူသော ခက်မာမှုသည် အောင်မြင်စွာ ဖြစ်နိုင်သည်၊ ရေဓာတ်ဟူသော ဖွဲ့စည်းမှုသည်လည်း အောင်မြင်စွာ ဖြစ်နိုင်သည်၊ လေဓာတ်ဟူသော အဝှန်အဝါမှုသည်လည်း အောင်မြင်စွာ ဖြစ်နိုင်သည်၊ မီးဓာတ်နှင့်ကင်း၍ အောင်မြင်စွာ မဖြစ်နိုင်ကြကုန်။</p> <p>မဟာသမုဒ္ဒရာရေ၊ သီတာရေ၊ ကမ္ဘာကိုခံသော ရေတို့သည်လည်း <b>သီတဓာတ်</b>မီး၏ အစီးအပွါးတို့သာတည်း။ <b>သီတဓာတ်</b>မီး၏ အုပ်စိုးချက်နှင့် ဆက်လက်ဖြစ်ပွါးကာနေကြရကုန်သည်၊ မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သီလာပထဝီမြေကြီးတို့သည်လည်း <b>သိတဓာတ်</b>မီး၏ အစီးအပွါးတို့သာတည်း၊ တစ်ပါးသောဓာတ်တို့နှင့် မရောနှောစေပဲ မီးဓာတ်သက်သက်ကို ရှုသောအခါ အေးသောဝတ္ထုတို့၌ အေးမှုသက်သက်ကိုရှုရမည်၊ ပူသောဝတ္ထုတို့၌ ပူမှုသက်သက်ကို ရှုရမည်၊ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်ပညတ်နှင့် ရော၍မနေစေနှင့်။ ပူမှုအေးမှုဟူသော ဤပရမတ်မီးဓာတ်၌ အဆန်အမာဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ဤမီးဓာတ်ကို အမြင်စင်ကြယ်သောအခါလည်း ရေကြည်မှန်ကြည်စသည်တို့၌ နေဝန်း, လဝန်း, အရိပ် တိမ်ရိပ် မိုးရိပ်တို့ကဲ့သို့ ဉာဏ်အမြင်မှာသာ ကြီးကျယ်၍ အထည်ဒြဗ်မရှိကြောင်း ထင်ရှားလိမ့်မည်။ မိမိကိုယ်ကို ရှုသောအခါ ဉာဏ်နိုင်ရုံ ပိုင်း၍ပိုင်း၍ရှု၊ မိမိကိုယ်မှာ အလင်းထင်မြင်နိုင်လျှင် သတ္တဝါအနန္တမှာပင် ထင်တော့သည်။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား <b>တေဇော</b>ဟူသောမီးဓာတ်ကို ပရမတ်ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းအမြွက်မျှပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ပရမတ်နှစ်- လေဓာတ်အစစ်</h3> <p>မီးတောက်မီးခိုး၏ အတွင်း၌ မီးဓာတ်၏ အာနုဘော်ကြောင့် မီးဓာတ်ကိုပင် အစဉ်ဖြစ်ပွါး၍ သွားနိုင်အောင် လှုံ့ဆော် ချီးပင့်မှုဟူသော ဝါယောဓာတ်သည်ပါရှိ၏။ ထို<b>ဝါယော</b>အတွက်ကြောင့် မီး၏ပြန့်ပွါးခြင်း, မီးရှိန်၏ပြန့်ပွါးခြင်း, မီးရောင်၏ ပြန့်ပွါးခြင်း, မီးတောက်၏ လူလူ တက်ပွါးခြင်း, အခိုးထွက်ခြင်း, အဆင့်ဆင့် မီးကူးခြင်းအစရှိသော မီးဓာတ်၏ ပြန့်ပွါးစည်ကားမှုတို့သည် ထင်ရှားဖြစ်ကုန်၏သို့၊ ထိုအတူ <b>ဝါယော</b>မည်သော ဤလေဓာတ်သည် ပူမှု, အေးမှုဟူသော အရှိန်အဝှန်ပေတည်း။</p> <p>မီးစာရှိရာ၌ အနည်းငယ်ချထားသောမီးသည် ထိုအရှိန်ကြောင့်မီးစာရှိသမျှ အကုန်ပြန့်ပွါးနိုင်သည်၊ မီး၌ အတွင်းအရှိန် အဝှန်ညံ့၍ မပွါးတဲ့နိုင် မတောက်တဲ့နိုင်ရှိလျှင် ယပ်နှင့်ယပ်၍ ပြောင်းနှင့်မှုတ်၍ အပ-က အရှိန်အဝှန် ကူရသေးသည်၊ ပူမှုရှိလျှင် ပူရှိန် ပူဟုန်ရှိမြဲ၊ အေးမှုရှိလျှင် အေးရှိန် အေးဟုန်ရှိမြဲ၊ ပူမှု အေးမှုကား တစ်ခြား၊ အရှိန်အဟုန်ကား တစ်ခြား၊ ပူမှုအေးမှုကား ပရမတ်မီးဓာတ်တည်း၊ အရှိန်အဝှန်ကား ပရမတ်လေဓာတ်တည်း။</p> <p>ထိုအရှိန်အဝှန်ဟူသော လေဓာတ်သည် ကလာပ်တူဖြစ်သော မြေဓာတ်, ရေဓာတ်, မီးဓာတ်တို့၏ အားခွန်ဗလလည်းမည်၏၊ ထိုအရှိန်အဝှန်ပွါးရာ ကလာပ်တူ မဟာဘုတ် ရုပ်ကလာပ်တို့သည် ဖြစ်ပေါ်၍လိုက်ရကုန်၏၊ ထိုအဟုန်အဝှန်သည် အလွန်ထက်သန်သည်ရှိသော် လေပြင်းမုန်တိုင်းဖြစ်လေ၏။ ထိုအဝှန်အဟုန်သည် လေမွေ့ရာ, လေခေါင်းအုံး စသည်တို့ကဲ့သို့ ထောက်ကန်တောင့်တင်းမှု, ချီးပင့် ထမ်းဆောင်မှုဖြစ်၍ <b>ဝိတ္ထမ္ဘိတလက္ခဏာ</b>ဟု ကျမ်းဂန်တို့၌ ဆိုပေသည်၊ မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သီတာပထဝီစသည်တို့၌ရှိသော <b>သီတဓာတ်</b>မီးသည် ထိုအဟုန်အဝှန်ဟူသော လေဓာတ်၏အစွမ်းဖြင့် ခဏတိုင်းခဏတိုင်း ပွါးများ၍ ကမ္ဘာပျက်သည်တိုင်အောင် ရုပ်ကလာပ်အဆက်ဆက်တို့ကို ပွါးများစေနိုင်သည်။ (မြင်အောင် ကြည့်။)</p> <h3>ဝါယောလှုံ့ဆော်မှု</h3> <p>ဟဒယဝတ္ထု၌ ဖြစ်ပေါ်သော တစ်ခု, တစ်ခုသောစိတ်ကြောင့် ခဏချင်း ခဏချင်း တစ်ကိုယ်လုံး စိတ္တဇရုပ်ကလာပ်ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွါးမှု, ဥတုဇရုပ်ကလာပ်တို့ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွါးမှု, ဝမ်းထဲသို့ရောက်သော အစာအာဟာရဓာတ်တို့၏ တစ်ကိုယ်လုံး အနှံ့အပြား ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွါးမှု, ကလလရေကြည်မှစ၍ သတ္တဝါတို့၏ အစဉ်အတိုင်း တိုးပွါးစည်ကားမှု, အညွန့်အညှောက်ပေါ်ပေါက်သည်မှစ၍ သစ်ပင်ချုံမြက်တို့ အစဉ်အတိုင်း တိုးပွါးစည်ကားမှုတို့သည်လည်း <b>ဝါယော</b>လှုံ့ဆော်မှုနှင့် ဖြစ်ကြကုန်သည်သာတည်း။</p> <p>မြင့်မိုရ်တောင် စကြာဝဠာတောင် မဟာပထဝီမြေကြီးမှစ၍ သက်ရှိသက်မဲ့အလုံးစုံတို့ကို ရွရွရွရွ ထင်အောင်ကြည့်လေ၊ မိမိကိုယ်မှစ၍ အကုန်လုံးနှံ့အောင်ကြည့်၊ ဦးထိပ်မှစ၍ ခြေဖဝါးတိုင် အလင်းပေါက်အောင်ကြည့်၊ ဤပရမတ်နှစ် လေဓာတ်စစ်သည်လည်း အဆန်အမာဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ရေထဲမှန်ထဲ၌ ထင်သော လူရိပ်စသည်ကဲ့သို့ ထင်မြင်လိမ့်မည်၊ မျက်စိတွင်မြင်နေကြဖြစ်သော အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်ပညတ်ကြီးခုခံ၍နေတတ်သည်၊ အဟုတ်မရှိသော ထိုပညတ်ကိုဉာဏ်ဖြင့် မှုတ်လွင့်၍ ပစ်လေ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား <b>ဝါယော</b>ဟူသော လေဓာတ်ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>မြေ, ရေ, မီး, လေ-ဟူသော ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၏ အချင်းချင်းမှီတွယ်ကြပုံ၊ တစ်ပါးပျက်လျှင် အကုန်လုံး ပျက်ကြပုံကို ပြဆိုလိုက်ဦးအံ့</h3> <p>ခက်မာမှု၊ ဖွဲ့စည်းမှု၊ ပေါင်းနွေးမှု၊ အရှိန်အဟုန်မှု၊ ဤလေးခုသော အခြင်းအရာ အမူအရာကြိယာကြီးတို့သည် သဘောလက္ခဏာအားဖြင့် အသီးအသီး ထင်ရှားကြကုန်၏၊ တည်ရာဌာနအားဖြင့် ခက်မာမှုကို မ-တည်ပြု၍ တစ်ခုထည်းကဲ့သို့ တည်ကြကုန်၏၊ ဖြစ်အတူ ပျက်အတူ တည်အတူတို့သာတည်း။</p> <p>ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်ပျက်ဆုံးလျှင် တည်ရာမရှိသည်ဖြစ်၍ ကြွင်းသော ဓာတ်သုံးပါးလည်း ပျက်ဆုံးရတော့သည်၊ ထိုအတူ ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော ရေဓာတ်ပျက်ဆုံးလျှင်လည်း အဖွဲ့အစည်းပျက်သဖြင့် တစ်ပါးနှင့်တစ်ပါး ထောက်ပံ့မှုကင်းကြ၍ အကုန်ပျက်ဆုံးကြတော့သည်၊ ပေါင်းနွေး၍ ထက်သန်အောင် ပြုမှုဟူသော မီးဓာတ်ပျက်ဆုံးလျှင်လည်း ကြွင်းသော ဓာတ်သုံးပါးတို့သည် မိမိသဘောအတိုင်း ပြည့်စုံစွာ မတည်နိုင်ကြ၍ အကုန်လုံး ပျက်ဆုံးကြတော့သည်၊ ကြံခိုင်တောင့်တင်းမှုဟူသော လေဓာတ်ပျက်ဆုံးလျှင်လည်း ကြွင်းသောဓာတ်တို့သည် အားပြတ်၍ ပျက်ဆုံးကြကုန်တော့သည်၊ မီးဟူသော ပူမှုအေးမှုသည် လှုံ့ဆော်မှု တလူလူဆောင်ရွက်ခြင်းဟူသော လေဓာတ်နှင့်တွဲရမှ ဖြစ်နိုင်သည်၊ လေဓာတ်မရှိလျှင် အားပြတ်၍ ခဏချင်းကွယ်ဆုံးလေ၏။</p> <p>ထို့အတူ ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်သည်လည်း ခက်မာခြင်းကြိယာကို ကြံ့ယံ့ တင်းယင်းအောင် ချီးပင့်သော လေဓာတ်မရှိလျှင် အားပြတ်၍ ကွယ်ဆုံးလေ၏၊ ဖွဲ့စည်းခြင်းဟူသော ရေဓာတ်သည်လည်း ဖွဲ့ကွယ်ခြင်းကြိယာကို ကြံ့ယံ့တင်းအောင်ချီးပင့်သော လေဓာတ်မရှိလျှင် အားပြတ်၍ ကွယ်ဆုံးလေ၏၊ ဤကား အခြင်းအရာကြီးလေးပါးတို့၏ အချင်းချင်းမှီတွယ်ကြပုံ၊ တစ်ပါးပျက်လျှင် အကုန်လုံးပျက်ပုံကို ပြဆိုလိုက်သောအချက်တည်း။</p> <p>ဤဓာတ်ကြီးလေးပါးကို သဘောပိုင်နိုင်စွာ ဉာဏ်အမြင်ပေါက်ရောက်ပါလျှင် ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်သို့ လွယ်ကူစွာဆိုက်ရောက်နိုင်ကြကုန်လတ္တံ့၊ ထိုဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၌ အချုပ်အခြာ ဦးစီးဦးကိုင်ကား <b>တေဇော</b>ပင်တည်း၊ စကြာဝဠာ ကမ္ဘာမြေရေနှင့်တကွ ရုပ်သဏ္ဌာန်နှင့်စပ်သော သက်ရှိသက်မဲ့ အလုံးစုံသည် <b>တေဇော</b>၏ အစီးအပွါးချည်းတည်း၊ ဓာတ်မီး၏အစီအပွါးချည်းတည်း၊ <b>တေဇော</b>ဟူသော ဓာတ်မီး၏ <b>ဣဒ္ဓိပ္ပါဒ်</b>တန်းခိုးအကျိုးများကို ဘုရားသဗ္ဗညုတို့၏ ဉာဏ်တော်သည်သာ မှီနိုင်ရာသတည်း။</p> <p>ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ခြောက်မျိုးသော ဓာတ်ကြည်ဓာတ်လင်း မှန်ကြည်မှန်လင်း ကိုယ်တွင်းအပြည့် ခြယ်လယ်ပုံပြဆိုချက်</h3> <p><b>ပသာဒေါ</b>=အကြည်၊ <b>မဏ္ဍော</b>=အကြည်၊ <b>အစ္ဆော</b>=အကြည်၊ [အကြည်ဟောသဒ္ဒါစု]</p> <p>ထိုသဒ္ဒါတို့တွင် <b>မဏ္ဍ</b>သဒ္ဒါ၏နာမသတ်အနက်ကိုယူ၍ ဖန်မန်ဟူသောစကား၌ မန်ဟူ၍ဆိုသည်။ ထိုမန်ကိုပင် ယခုကာလမှန်ဟူ၍ဆိုကြသည်။ ထိုမှန်သည်<br> ဥတုဇဓာတ်မှန်၊<br> ကမ္မဇဓာတ်မှန်၊<br> ဟူ၍-နှစ်မျိုးရှိ၏။</p> <p>ရန်ကုန်မြို့-မန္တလေးမြို့တို့၌ မှန်တန်းမှာ လုပ်အပ်သော မှန်စု၊ မျက်မှန်-မှန်ပြောင်းမှန်စုသည် ဥတုဇဓာတ်မှန်စုပေတည်း၊ သတ္တဝါတို့၏ အဇ္ဈတ္တသန္တာန်အတွင်း၌ ဖြစ်သောမှန်စုသည် ကမ္မဇဓာတ်မှန်စုပေတည်း။</p> <h3>ကမ္မဇဓာတ်မှန်</h3> <p>ထိုကမ္မဇဓာတ်မှန်သည်<br> စက္ခုခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> သောတခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> ဃာနခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> ဇိဝှါခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> ကာယခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> မနောခေါ်သောဓာတ်မှန်,<br> ဟူ၍-ခြောက်မျိုးအပြားရှိ၏၊</p> <p>စက္ခုဓာတ်မှန်သည် မျက်အိမ်တွင်း၌တည်၏၊ သောတဓာတ်မှန်သည် နားတွင်း၌တည်၏၊ ဃာနဓာတ်မှန်သည် နှာခေါင်းတွင်း၌တည်၏၊ ဇိဝှါဓာတ်မှန်သည် လျှာအပြင်၌တည်၏၊ ကာယဓာတ်မှန်သည် တစ်ကိုယ်လုံးအပြည့်အနှံ့တည်၏၊ မနောဓာတ်မှန်သည် နှလုံးအိမ်၌တည်၏၊ ဤအကြည်ဓာတ် ၆-မျိုးကိုရှု၍ ထင်မြင်သော ယောဂီပုဂ္ဂိုလ်အား ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးသည် အလွန်ကြည်လှစွာသော ဖန်တုံး ဖန်တိုင်ကြီး, မှန်တုံးမှန်တိုင်ကြီးနှင့် အလွန်တူလှ၏၊ (ဤအကြည်ဓာတ် ၆-မျိုးကိုပင် သင်္ဂြီုဟ်ဒွါရသင်္ဂဟ၌ ဒွါရဟုခေါ်သည်။)</p> <p><b>ဒွါရ</b>ဆိုသည်လည်း<br> အကာသဒွါရ၊<br> မဏ္ဍဒွါရ၊<br> ဟူ၍-နှစ်မျိုး အပြားရှိ၏၊</p> <p>ဘုန်းရှိသောသူတို့၏အိမ်၌ တံခါးနှစ်မျိုးရှိ၏၊ အိမ်တွင်း အိမ်ပြင် ထွက်ဝင်ရန် အပေါက်တံခါး, လေဝင်ရန် လေသာပြူတင်းပေါက် တံခါး၍ အပေါက်တံခါးတစ်မျိုး၊ အပေါက်ကားမရှိ၊ မှန်ချပ်တပ်၍ထားသော အကြည်တံခါး၊ အလင်းတံခါးတစ်မျိုး။</p> <p>ထို၂-မျိုးတို့တွင် မှန်ချပ်တပ်သော အကြည်တံခါး၊ အလင်းတံခါး၏ ကိစ္စမူကား၊ ထိုမှန်ချပ် မျက်နှာစာ၌ အဝေးအနီးတွင် ရှိရှိသမျှသော နေ, လ, နက္ခတ်, တာရာ, တိမ်တိုက်, တိမ်တောင် ကောင်းကင်, မြေပြင်, ရေပြင်, တော, တောင်, သစ်ပင်, အိမ်, ကျောင်းကန်, ဘုရားစေတီအစရှိသော အဆောက်အဦတို့သည် မိမိတို့သဏ္ဌာန်အတိုင်း မှန်ချပ်အပြင်မှာ ထင်လာရကုန်၏။</p> <p>အိမ်တွင်း၌နေကြကုန်သော အိမ်သူအိမ်သားတို့သည် အိမ်တွင်း၌နေလျက်ပင် ထိုမှန်ချပ်မှာ ထင်လာသော နေဝန်းသဏ္ဌာန် လဝန်းသဏ္ဌာန် နေရောင် လရောင်အစရှိသော အလုံးစုံတိုကို အကုန်အစင်မြင်ရကုန်၏။ အိမ်ပြင်ကနေ၍ ထိုမှန်တံခါးဖြင့်အိမ်တွင်းသို့ ကြည့်ပြန်လျှင်လည်း အိမ်တွင်းရှိရှိသမျှ အကုန်မြင်ရ၏။ ထိုမှန်တံခါးမှာ နေရောင် လရောင် မီးရောင်တို့သည်မှန်၏။</p> <p>ထိုတံခါးနှစ်မျိုးအပြည့်ရှိသော အိမ်ကြီးနှင့်အလားတူ ဤတစ်ခုခုသော လူ့ခန္ဓာ-နတ်ခန္ဓာ နွား, ကျွဲ, ဆင်, မြင်း, ကြက်, ငှက် စသော ခန္ဓာစုမှာလည်း အာကာသတံခါးတစ်မျိုး၊ <b>မဏ္ဍ</b>မှန်တံခါးတစ်မျိုးဟူ၍ နှစ်မျိုးစီရှိကြ၏။</p> <h3>အာကာသတံခါး</h3> <p>အာကာသတံခါးဆိုသည်ကား<br> ခံတွင်းပေါက်၊ လည်ချောင်းပေါက်၊ နှာရည်ထွက်သော နှာခေါင်းပေါက်၊ မျက်ရည်ထွက်သော မျက်စိပေါက် အစရှိသော၏ ဒွါရကိုးပေါက်ဟူ၍ဆိုအပ်သော အပေါက်စု ကိုးသောင်းကိုးထောင်သော မွေးညင်းပေါက်စုသည် အာကာသတံခါးမျိုးစုတည်း။</p> <p>ဆိုခဲ့ပြီးသော-<br> စက္ခုအကြည်,<br> သောတအကြည်,<br> ဃာနအကြည်,<br> ဇိဝှါအကြည်,<br> ကာယအကြည်,<br> မနောအကြည်,<br> တည်းဟူသော အဇ္ဈတ္တကမ္မဇဓာတ်မှန်မျိုးတို့သည်ကား<br> အာကာသတံခါးပေါက်မဟုတ်၊ မှန်ချပ်တွေနှင့်အလားတူသော မှန်ပေါက်, အကြည်ပေါက်, အလင်းပေါက်တို့ပေတည်း။</p> <h3>နန်းအိမ် ဥပမာ</h3> <p>ကမ္မဇဓာတ်မှန် ခြောက်မျိုးတို့၏ကိစ္စ။။ ကမ္မဇဓာတ်မှန် ခြောက်မျိုးတို့၏ ကိစ္စမူကား - အမိုးအကာ လေသာပြူတင်း အလုံးစုံ ဖန်မှန်အတိပြီးသော နန်းအိမ်ကြီးသည်ရှိ၏၊ အလယ်၌ အတုမရှိ အလွန်ကြည်သော ဖန်လုံးမှန်လုံး တစ်ခုလည်းရှိ၏၊ ထိုနန်းအိမ်ကြီးမှာ အထက်ကောင်းကင် တစ်ခွင်လုံး၌ရှိနေကုန်သော တမ်တိုက်တိမ်လွှာ နေ, လ, နက္ခတ်, တာရာအပေါင်းတို့သည်လည်းကောင်း၊ ကောင်းကင်၌ ပျံသွားသော ငှက်တို့သည်လည်းကောင်း၊ အထက်အမိုးရှိ မှန်ချပ်တို့မှ ဝင်၍ အိမ်တွင်းရှိမှန်လုံးမှာ အကုန်ပေါ်ကြကုန်၏။ အထက်အမိုး မှန်ချပ်စုမှာ နေဝန်း, လဝန်းတစ်ခုစီ၊ အိမ်တွင်းရှိမှန်လုံးမှာ နေဝန်းတစ်ခု လဝန်းတစ်ခုပေါ်၏။ ထို့အတူ အထက်ကောင်းကင်၌ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အမိုးမှန်ချပ်တို့၌လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်းမှန်လုံး၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်းပေါ်ကြကုန်၏။</p> <p>ထို့အတူ အရှေ့အရပ်၌ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အရှေ့နံရံ ပြူတင်း မှန်ချပ်တို့၌လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်းရှိမှန်လုံး၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နကိပေါ်ကုန်၏။ အနောက်အရပ်၌ ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အနောက် နံရံပြူတင်း မှန်ပေါက်တို့၌လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်းရှိ မှန်လုံး၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်ကုန်၏။ မြောက်အရပ်၌ ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည်၊ မြောက်နံရံ ပြူတင်း မှန်ပေါက်တို့၌ လည်းကောင်း၊ အိမ်တွင်းရှိ မှန်လုံး၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နက် ပေါ်လာကုန်၏။ အောက်အရပ်၌ ရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အောက်ကြမ်းပြင် မှန်ချပ်စု၌လည်းကောင်း၊ အိမ်အလယ်၌ မှန်လုံးတစ်ခု၌လည်းကောင်း၊ တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်ကြကုန်၏။</p> <h3>နန်းအိမ်ကြီးနှင့် ခန္ဓာကိုယ်တူပုံ</h3> <p>ဤနန်းအိမ်ကြီးအလားတူ ဤကိုယ်ခန္ဓာ၌လည်း <b>မနော</b>ဟူသော အကြည်ဓာတ် မှန်လုံးကြီးသည် နှလုံးအိမ်တွင်း၌တည်၏။ ထို<b>မနော</b>ဟူသော အကြည်သည်သာလျှင် တလျှမ်းလျှမ်း တလက်လက် ပြိုးပြိုးပြက် တောက်ထွန်း၏။</p> <p>“<b>ဘိက္ခဝေ</b>=ရဟန်းတို့၊ <b>ဣဒံစိတ္တံ</b>=ဤစိတ်ဟူသော ဓာတ်သည်၊ <b>ပဘဿရံ</b>=တထိန်ထိန်တလက်လက် ပြိုးပြိုးပြက်ရှိ၏”။</p> <p>အဟိတ်စိတ်ပင်ဖြစ်သော်လည်း အသက်ထက်ဆုံး တွေ့ဘူးသမျှ ကြုံဘူးသမျှကို အောက်မေ့လို၍ ရှေးရှုပြုလိုက်လျှင် အလိုရှိရာ အာရုံဝတ္ထုအမှု ကိစ္စစုသည် ထိုစိတ်အကြည်မှာ ထင်လာ ပေါ်လာရသည်၊ အဟိတ်ဟူသော မနောအကြည်ထက် ဒွိဟိတ်မနောက သာလွန်၍ ကြည်သည်၊ ဒွိဟိတ်မနောအကြည်ထက် တိဟိတ်မနောအကြည်က သာလွန်၍ကြည်သည်။</p> <p>ဘုံအားဖြင့် လူတိဟိတ်မနောထက် ဘုမ္မစိုးမနောက သာလွန်၍ကြည်သည်။<br> ထို့ထက် တာဝတိံသာမနော။<br> ထို့ထက် ယာမာမနော။<br> ထို့ထက် တုသိတာမနော။<br> ထို့ထက် နိမ္မာနရတိမနော။<br> ထို့ထက် ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တိ မနော။<br> စသည်ဖြင့် အထက်ဘဝဂ်တိုင်အောင် အဆင့်ဆင့်သိလေ။</p> <p>ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့်<br> ပုထုဇ္ဇန်သာမန်ထက် ပကတိသာဝကဗောဓိအလောင်း မနော။<br> ထို့ထက် မဟာသာဝကဗောဓိအလောင်း မနော။<br> ထို့ထက် အဂ္ဂသာဝကဗောဓိအလောင်း မနော။<br> ထို့ထက် ပစ္စေကဗောဓိအလောင်း မနော။<br> ထို့ထက်သဗ္ဗညုဗောဓိ အလောင်းတော်ကြီးများ မနောက သာလွန်၍ကြည်သည်။</p> <p>ဘုရားအဖြစ်သို့ရောက်တော်မူပြီးသော မနောအကြည်သည် အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်၏၊ ထိုထက် တိုးတက်ဖွယ်ကိစ္စ မရှိပြီ။ စကြဝဠာအနန္တ ကမ္ဘာအနန္တ သတ္တဝါအနန္တ သင်္ခါရအနန္တ ပညတ်အနန္တ နိဗ္ဗာန်ဧက ဤအလုံးစုံသောတရားစုသည် သဗ္ဗညု မနောအကြည်တွင် မထင်သည်ဟူ၍မရှိပေ၊ အလုံးစုံ အကုန်ထင်ကြရပေ၏။</p> <p>ဤမနောအကြည်သည် နန်းအိမ်ကြီးအလယ်၌ စိုက်ထားသော မှန်လုံးကြီးနှင့်တူ၏၊ စက္ခု, သောတ, ဃာန, ဇိဝှါ, ကာယဟူသော အကြည်ငါးမျိုးတို့သည် နန်းအိမ်ကြီးမှာ ခြောက်မျက်နှာရှိ မှန်ချပ်တို့နှင့် တူကုန်၏။ မျက်စိဖြင့်မြင်ကောင်းသော အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဝတ္ထုဟူသမျှသည် စက္ခုအကြည်၊ မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ အသံဟူသမျှသည် သောတအကြည် မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ အနံ့ဟူသမျှသည် ဃာနအကြည် မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ အရသာဟူသမျှသည် ဇိဝှါအကြည် မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ တွေ့၍ ထိ၍ သိကောင်းသော အပူအချမ်း, အကြမ်း အနုဟူသမျှသည် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ကာယအကြည်နှင့် မနောအကြည်နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရသည်၊ ကြွင်းသော ဓမ္မာရုံဟူသမျှသည် မနောအကြည်သက်သက်၌ ဆိုက်ရသည်။</p> <h3>အကြည်-၂-ခု တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်ပုံ</h3> <p>မျက်စိဖြင့် လကိုကြည့်သောအခါ မျက်စိအကြည်မှာ လဝန်းသဏ္ဌာန်တစ်ခု။။ နှလုံးအိမ် မနောအကြည်မှာ လဝန်းသဏ္ဌာန် တစ်ခု။ ရောင်ခြည် ရွှန်းရွှန်း ထိန်ထိန်ထွန်းသော လဝန်းသဏ္ဌာန်နှစ်ခုတို့သည် မရှေးမနှောင်းတစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်း ထိုနှစ်ဌာနမှာ ပေါ်ရကုန်သည်။</p> <h3>ငှက်ရိပ်, လူရိပ်-ဥပမာ</h3> <p>မရှေးမနောင်းတစ်ပြိုင်နက်ကျပုံကား။။ ငှက်နှင့် ငှက်ရိပ် သစ်ကိုင်းနှင့် သစ်ကိုင်းရိပ်မှာ မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် နားဘိသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ မှန်ကြည့်သောအခါ လူနှင့် လူရိပ် တစ်ပြိုင်နက် ပြုံးခြင်း ရယ်ခြင်း မဲ့ခြင်း စသည်ကဲ့သို့လည်းကောင်း မှတ်ရမည်။</p> <h3>အရှေ့အရပ်မှ နေဝန်း</h3> <p>အရှေ့လောကဓာတ်မှ ထွက်ပေါ်၍လာသော နေဝန်း၏ အရိပ်သဏ္ဌာန်ကြီးသည် နန်းအိမ်ကြီးမှာ အရှေ့နံရံရှိ မှန်အကြည်ပေါက်မှ အိမ်လယ်ရှိမှန်လုံးတိုင်အောင် ထိုးဝင်၍ မှန်လုံးထဲမှာ ထိန်ထိန်ရွှန်းရွှန်း နေဝန်းသဏ္ဌာန်ကြီးထင်လေ၏။ အရှေ့အရပ် မျက်နှာကိုမကြည့်ဘဲ ထိုမှန်လုံးကိုကြည့်၍ပင် နေဝန်းသဏ္ဌာန်ကြီးကိုမြင်နိုင်၏။</p> <p>ဤအတူ မျက်စိဖြင့် လ-ကိုကြည့်လေရာ၏။ လ-၏ရွှန်းရွှန်း ဖိတ်ဖိတ် အရိပ်သဏ္ဌာန်ကြီးသည် စက္ခုဟူသော ကမ္မဇဓာတ်မှန် အကြည်ပေါက် နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ မနောဟူသော ကမ္မဇဓာတ်မှန် တိုင်အောင် ထိုးဝင်၍ နှလုံးအိမ်တွင်းမှာ ထိန်ထိန်ရွှန်းရွှန်း လဝန်းသဏ္ဌာန် တစ်ခုပေါ်လေသည်၊ စက္ခုအကြည်မှာပေါ်သည်နှင့် နှလုံးအိမ်တွင်းမှာ ပေါ်မှုသည် မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်းသာတည်း။</p> <p>ကွယ်ပျောက်မှုမှာမူကား- စက္ခုအကြည်မှာ လဝန်းသဏ္ဌာန် ကွယ်ပျောက်သော်လည်း မနောအကြည်မှာ ပျောက်တဲ့နိုင်သည် မဟုတ်။ (မြင်အောင် ကြည့်ပါလေ) သည်တစ်ချက် ကောင်းကောင်း မြင်လျှင် အကြည်ခြောက်မျိုးအကုန် ဓာတ်ပေါက်အောင် မြင်နိုင်လိမ့်မည်။</p> <p>ထိုလဝန်းသဏ္ဌာန်အရိပ်ကြီး၏ စက္ခုမှန်ကြည်မှာ ထင်မှု၊ နှလုံးအိမ်တွင်း မနောမှန်ကြည်မှာ ထင်မှု ပေါ်မှုသည် မိုးကြိုးမှန်သကဲ့သို့ ပြင်ထန်၏၊ ထိုအတူ နေဝန်းကို ကြည့်ရှုရာ၌လည်း မျက်စိဟူသော စက္ခုအကြည်မှာ နေဝန်းသဏ္ဌာန် အရိပ်ကြီးတစ်ခ၊ု မနောအကြည်မှာ နေဝန်းသဏ္ဌာန်အရိပ်ကြီးတစ်ခု၊ မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက်တစ်ချက်ထည်းသာတည်း။ သစ်ပင်ကိုကြည့်ရာ၌ စက္ခုမှာ သစ်ပင်သဏ္ဌာန် အရိပ်တစ်ခု၊ မနောမှာ သစ်ပင်သဏ္ဌာန်အရိပ်တစ်ခု၊ တစ်ပြိုင်နက် ပေါ်သည်။ လူကိုကြည့်ရာ၌ စက္ခုမှာလူသဏ္ဌာန် အရိပ်ကြီးတစ်ခု၊ မနောမှာ လူသဏ္ဌာန် အရိပ်ကြီးတစ်ခု၊ တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်သည်။ ထိုပေါ်မှုသည် မိုးကြိုးကြီးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည် မျက်စိနှင့် မြင်မြင်သမျှ ခပ်သိမ်းတို့၌ ဤနည်းအတူချည်း သိလေ။</p> <h3>စက္ခုဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>တိမ်တိုက်ချင်းချင်း ခွပ်ကြသောအခါ လျှပ်ရောင်ဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ လေချင်းချင်းတိုက်ကြသောအခါ ကြယ်ပျံသည်ဟု ခေါ်ကြသော ဥက္ကာလုံးဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ခက်မာသော ဝတ္ထုတစ်ခုနှင့် ခက်မာသောဝတ္ထုတစ်ခု ထိခိုက်ကြသောအခါ အသံဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့လည်းကောင်း သံမီးခတ်နှင့် အနှစ်အဆီရှိသောကျောက် ထိခိုက်မိကြသောအခါ မီးပွင့် မီးပွား ဖြစ်ပေါ်သကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ထို့အတူ လဝန်းသဏ္ဌာန်စသော အရိပ်သည် စက္ခုအကြည်မှာ ထိခိုက်သောအခါ မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သော ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် စက္ခုအကြည်ပေါ်မှာ ဝိညာဏ်စိတ် တဖွါးဖွါး ဖြစ်ပေါ်လာသည်၊ ထိုဝိညာဏ်စိတ်ကို စက္ခုပေါ်မှာဖြစ်ခြင်းကြောင့် <b>စက္ခုဝိညာဏ်စိတ်</b>ခေါ်သည်၊ ထိခိုက်ချက်စဲပြန်လျှင် မီးပွားသေပျောက်သကဲ့သို့ ထိုဝိညာဏ် သေပျောက်ပြန်၏။</p> <p>မနောအကြည်မှာ ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် ထိုလဝန်းသဏ္ဌာန်ကိုသိသော ဝီထိစိတ်အစဉ် တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်လေသည်။</p> <p>ခေါင်းလောင်းကြေးစည်တို့ကို ဒုတ်တံနှင့် တစ်ချက် နှက်လိုက်လျှင် နှက်လိုက်သော ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် အသံကလာပ်တွေ တဖွါးဖွါး ပေါ်၍နေသကဲ့သို့တည်း၊ ထိုဒဏ်ငြိမ်းပြန်လျှင် အသံပျောက်ဆုံးပြန်သကဲ့သို့ လဝန်းသဏ္ဌာန် ထိခိုက်ချက် ဒဏ်ဟုန်ငြိမ်းပြန်လျှင် ထိုဝီထိစိတ်အစဉ်သည် သေပျောက်ပျက်ဆုံးပြန်လေ၏၊ (မျက်စိဖြင့် မြင်မြင်သမျှမှာ ဤနည်းအတူချည်းသိလေ။)</p> <p>စက္ခုအကြည်၊ ရူပါရုံ၊ စက္ခုဝိညာဏ်၊ ဓာတ်သုံးပါးတစ်ချက်ထည်း ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏။</p> <h3>သောတဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>မိုးသံလုံး၊ ရေသံလုံး၊ လေသံလုံး၊ စည်သံလုံး၊ ခေါင်းလောင်း သံလုံး၊ လူသံ၊ ခွေးသံ၊ ကြက်သံ၊ ငှက်သံ အစရှိသော အသံစုသည် နားခေါ်သော <b>သောတဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ <b>မနောဓာတ်</b>မှန်၌ လည်းကောင်း၊ ဤအကြည် ဓာတ်မှန်နှစ်ခု၌ မရှေး မနှောင်း တစ်ပြိုင် နက်တစ်ချက်ထည်း ပေါ်သည်ခိုက်သည်။</p> <p>ထိုထိခိုက်မှုသည်လည်း မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည်၊ <b>သောတအကြည်</b>မှာ အသံလုံးပေါ်ချက် ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် <b>သောတအကြည်</b>ပေါ်မှာ <b>ဝိညာဏ်စိတ်</b> တဖွါးဖွါး ဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထို <b>ဝိညာဏ်စိတ်</b>ကို <b>သောတအကြည်</b>ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့် <b>သောတဝိညာဏ်စိတ်</b>ခေါ်သည်၊ အသံစဲပြန်လျှင် ထို<b>သောတဝိညာဏ်စိတ်</b>သည် သေပျောက်ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊</p> <p><b>မနောအကြည်</b>မှာ ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် ထိုအသံကို သိသော <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> တဖွါးဖွါး ဖြစ်ပေါ်သည်၊ အောက်က ပြဆိုခဲ့ပြီး သော ခေါင်းလောင်းပမာကဲ့သို့ ထိုအသံ ခိုက်ဒဏ်ငြိမ်းပြန်လျှင် ထို <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> သေပျောက်ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊ [နားနှင့်ကြားကြားသမျှ ဤနည်းချည်းသိလေ။]</p> <p><b>သောတအကြည်</b>၊ <b>သဒ္ဒါရုံ</b>၊ <b>သောတဝိညာဏ်စိတ်</b>၊ ဓာတ်သုံးပါးကို တစ်ချက်ထည်းဓာတ်ဉာဏ် ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏၊</p> <hr> <h3>ဃာနဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>ခွေးသေကောင်ပုပ်အနံ့၊ လူသေကောင်ပုပ်အနံ့၊ မြွေသေကောင် ပုပ်အနံ့၊ စပယ်နံ့၊ နှင်းဆီနံ့၊ ဒေါနနံ့၊ ရေမွှေးနံ့အစရှိသော အနံ့စုသည် နှာခေါင်းခေါ်သော <b>ဃာနဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ <b>မနောဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ ဤအကြည်ဓာတ်မှန် နှစ်ခု၌ မရှေး မနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်ထည်း ပေါ်သည် ခိုက်သည်။</p> <p>ထိုထိခိုက်မှုသည်လည်း မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည်၊ <b>ဃာန အကြည်</b>မှာအနံ့လုံးပေါ်ချက် ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြေင့် <b>ဃာန အကြည်</b>ပေါ်မှာ <b>ဝိညာဏ်စိတ်</b> တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထို <b>ဝိညာဏ် စိတ်</b>ကို <b>ဃာနအကြည်</b>ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့် <b>ဃာနဝိညာဏ် စိတ်</b>ခေါ်သည်၊ အနံ့စဲပြန်လျှင် ထို<b>ဃာနဝိညာဏ်စိတ်</b>သည် သေပျောက် ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊</p> <p><b>မနောအကြည်</b>မှာ ထိခိုက်ချက်ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် ထိုအနံ့ကို သိသော <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထိုအနံ့ခိုက်ဒဏ် ငြိမ်းပြန်လျှင် ထို<b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> သေပျောက်ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊ (နှာခေါင်း နှင့်နံသမျှ ဤနည်းချည်းသိလေ။)။</p> <p>နှာခေါင်းရှိ<b>ဃာနအကြည်</b>၊ အနံ့အမျိုးမျိုးဟူသော<b>ဂန္ဓာရုံ</b>၊ ထိုနှာခေါင်းအကြည်မှာဖြစ်ပေါ်သော<b>ဃာနဝိညာဏ်စိတ်</b>၊ ဤသုံးပါးကို တစ်ချက်ထည်း ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းပြီး၏၊</p> <hr> <h3>ဇိဝှါဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>အချို၊ အချဉ်၊ အငံ၊အစပ်၊ အဖန်၊ အခါး အစရှိသော အရသာ စုသည် လျှာခေါ်သော <b>ဇိဝှါဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ <b>မနောဓာတ်</b>မှန်၌လည်းကောင်း၊ ဤအကြည် ဓာတ်မှန်နှစ်ခု၌ မရှေး မနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်ထည်း ပေါ်သည်ခိုက်သည်၊ ထိုထိခိုက်မှု သည်လည်း မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည်၊ <b>ဇိဝှါအကြည်</b>မှာ အရသာပေါ်ချက် ထိခိုက်ချက်ဒဏ် အဟုန်ကြောင့် <b>ဇိဝှါအကြည်</b>ပေါ်မှာ အရသာလုံးပေါ်ချက် ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် <b>ဇိဝှါအကြည်</b>ပေါ်မှာ <b>ဝိညာဏ် စိတ်</b> တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထို<b>ဝိညာဏ်စိတ်</b>ကို <b>ဇိဝှါအကြည်</b>ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့် <b>ဇိဝှါဝိညာဏ်စိတ်</b>ပေါ်သည်၊ အရသာစဲပြန်လျှင် ထို<b>ဇိဝှါ ဝိညာဏ်စိတ်</b>သည် သေပျောက်ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊</p> <p><b>မနောအကြည်</b>မှာ ထိခိုက်ချက် ဒဏ်အဟုန်ကြောင့် ထို အရသာကိုသိသော <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> တဖွါးဖွါးဖြစ်ပေါ်သည်၊ ထိုအရသာ ခိုက် ဒဏ်ငြိမ်းပြန်လျှင် ထို<b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> သေပျောက် ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊ (လျှာနှင့်လျှက်သမျှ ဤနည်းချည်းသိလေ။)</p> <p>လျှာအပြင်<b>ဇိဝှါအကြည်</b>၊ အချိုအချဉ်အစရှိသော <b>ရသာရုံ</b> လျှာအကြည်ပေါ်မှာဖြစ်ပေါ်သော <b>ဇိဝှါဝိညာဏ်စိတ်</b> ဤဓာတ်သုံးပါးကို တစ်ချက်ထည်းဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <hr> <h3>ကာယဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p><b>ကာယ</b>ဟူသော-မှန်အကြည်သည်ကား ဦခေါင်း ဦးထိပ်မှစ၍ ခြေဖဝါးအပြင်တိုင်အောင် ကိုယ်တွင်းကိုယ်ပ အသားအသွေး ရှိသမျှ အလုံးစုံကို အကုန်နှံ့ပြား၍တည်၏၊ မြမြထက်သော အပ်သွားနှင့် ထိုး၍ စမ်းလျှင် နာမှန်းသိရာအရပ်စုသည် <b>ကာယဓာတ်ကြည်</b> ရှိသည်ချည်း တည်း။</p> <p><b>ပထဝီကြမ်း</b>, <b>ပထဝီနု</b> အမျိုးမျိုး၊ အပူအအေးဟူသော <b>တေဇော</b> အမျိုးမျိုး၊ အဟုန်ကြမ်းအဟုန်နုဟူသော <b>ဝါယော</b>အမျိုးမျိုးစုသည် ထို<b>ကာယအကြည်</b>မှာချည်း ဆိုက်ရသည်၊ ခြေဖဝါး အပြင်ကို မီးနှင့်ကင်၍ ပူမှန်းသိရာ၊ ရေနှင့်ဆေး၍ အေးမှန်းသိရာတို့၌ ထိုပူမှု, အေးမှုတို့သည် ခြေဖဝါးအပြင်ရှိ <b>ကာယဓာတ်ကြည်</b>စုမှာတစ်ချက်၊ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ <b>မနောအကြည်ကြီး</b>မှာတစ်ချက်၊ တစ်ပြိုင်နက် ပေါ်လေ၏၊ ခိုက်လေ၏၊ တိုက်လေ၏၊</p> <p>ထိုထိမှု ခိုက်မှု တိုက်မှုသည် မိုးကြိုးမှန်ကဲ့သို့ ပြင်းထန်၏၊ ပြင်းထန်သောဒဏ်ချက်ကြောင့် ခြေဖဝါး အပြင်တစ်ခုလုံးမှာ <b>ကာယ ဝိညာဏ်စိတ်</b> အပြည့်ပေါ်လေ၏၊ နှလုံးအိမ်အတွင်းမှာ ထိုအပူ အအေး ကိုသိသော <b>ဝီထိစိတ်အစဉ်</b> တထွေထွေ ဖြစ်ပေါ်လေ၏၊ ထိုအပူ ထိုအအေးစု ပျောက်စဲလျှင် ထို<b>ဝိညာဏ်စု</b>, ထို<b>ဝီထိအစု</b> ပျောက်ပျက် သေဆုံးလေ၏၊</p> <p>အတွင်းပြင် တစ်ကိုယ်လုံး၌ ပူမှန်းသိရာဌာန၊ အေးမှန်း သိရာဌာန၊ နာမှန်းသိရာဌာန၊ ကျင်မှန်းသိရာဌာန၊ ကိုက်မှန်း, ခဲမှန်း, ညောင်းမှန်း, ညာမှန်း, ထုံမှန်း, အောင့်မှန်း, အင့်မှန်း, လှုပ်မှန်း, တုံမှန်း သိရာဌာန စသည်တို့မှာ ဤနည်းချည်းတည်း။ (<b>ကာယဝိညာဏ်ဓာတ်</b> ပေါ်မှုကိုသိလေ။ )</p> <p><b>ကာယဓာတ်မှန်</b>၊ <b>ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ</b>၊ <b>ကာယဝိညာဏ်စိတ်</b>၊ ဓာတ်သုံးမျိုးကို ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏၊</p> <hr> <h3>မနောဝိညာဏ်စိတ်</h3> <p>နှလုံးအိမ်တွင်း၌ စန်းရေပွက်သကဲ့သို့ တလက်လက် တလင်း လင်း တဖွါးဖွါးမပြတ်မစဲ အမြဲဖြစ်ပေါ်၍ နေသော<b>ဘဝင်စိတ်</b>ကို <b>မနော အကြည်</b>ဆိုသည်။</p> <p>ထို<b>ဘဝင်စိတ်</b>-ဟုဆိုအပ်သော <b>မနောအကြည်</b>သည် ရှေးဘဝ ဟောင်းနှင့်စပ်သော အာရုံကိုသာ အာရုံပြုသည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း၊ ထိုသို့ပြုသော်လည်း ထင်လင်းသောပြုခြင်းမဟုတ်၊ မထင်မရှားသော ပြုခြင်းသာဖြစ်၍လည်းကောင်း၊ အဘယ်ကိုအာရုံပြုသည်ဟု ပုဂ္ဂိုလ် သဏ္ဌာန်မှာ ပေါ်တော့သည်မဟုတ်။ တစ်ညဉ့်လုံး အိပ်၍နေရာ အိပ်မက်မှာကိုလွှတ်၍ <b>ဘဝင်စိတ်</b>အာရုံပြုချက်နှင့် ငါသည်-ဘယ် အာရုံကို တွေ့မြင်ရသည်ဟု မသိလေ။ ထို<b>ဘဝင်</b>ဟူသော <b>မနော အကြည်</b>လည်း မြစ်ရေအစဉ်ကဲ့သို့ ဖြစ်၍နေစဉ်အခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် သေငယ်သေ၍ နေသတည်း။</p> <p>အကြင်အခါ နေဝန်းလဝန်းစသော အာရုံနိမိတ်သည် <b>စက္ခု အကြည်</b>စသော အကြည်ငါးမျိုးတို့မှဝင်၍ ထို<b>ဘဝင်</b>ဟူသော <b>မနော အကြည်</b>မှာပေါ်၏၊ ခိုက်၏၊ ထိုအခါ <b>ဘဝင်အကြည်</b>သည် ဒုတ် လှံ ဒဏ်ထိသော မြွေကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ တီကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဆတ် ဆတ်ခါ ထကြွ၍ ပြတ်စဲပြီးလျှင် ထိုနေရာမှာ ကြယ်ဥက္ကာလုံးတွေ ပေါ်ထွက်သကဲ့သို့ ထိခိုက်လာသော အာရုံကိုသိသော <b>ဝီထိစိတ်</b>တွေ ပေါ်ထွက်လေ၏၊ ထိုအခိုက်အတိုက် ပြယ်ပျောက်ပြန်လျှင် ကြယ် ဥက္ကာလုံးတွေ ကွယ်ပျောက်ပျက်ဆုံးသကဲ့သို့ သေပျောက် ပျက် ဆုံးလေ၏၊</p> <p>အကြင်အခါ၌ မြင်မှု၊ ကြားမှု၊ နံမှု၊ လျက်မှု၊ ကိုယ်မှာ တွေထိ မှုတို့မှအလွတ်ဖြစ်၍ ခြောက်ပါးသောအာရုံတို့သည် <b>မနောအကြည်</b> သက်သက်မှာသာ ဝင်၍ထင်လာကုန်၏၊ ထိုအခါမှာလည်း ထို<b>ဘဝင်</b> ဟူသော <b>မနောအကြည်</b>သည် ဆတ်ဆတ်ခါခါ လှုပ်ကြွ၍ ပြတ်စဲပြီးလျှင် <b>အာဝဇ္ဇန်းဇော</b>တို့သည်ဖြစ်ပေါ်၍ ထိုအာရုံဝတ္ထု အမှုကိစ္စတို့ကို ကြံဖန်ကုန်၏၊ အထင်အခိုက် စဲပြန်လျှင် ထို<b>အာဝဇ္ဇန်းဇော</b>တို့သည် ပေါ်ထွက်သောကြယ်ဥက္ကာလုံး တွေပျောက်ကွယ်သကဲ့သို့ ပျောက်ကွယ် သေဆုံးကြလေကုန်၏၊</p> <p><b>ဘဝင်</b>ဟူသော<b>မနောအကြည်ဓာတ်</b>၊ <b>ဓမ္မာရုံ</b>၊ <b>မနောဝိညာဏ်</b> ဓာတ်သုံးပါးကို ဓာတ်ဉာဏ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <hr> <h3><b>အနိစ္စ</b>, <b>ဒုက္ခ</b>, <b>အနတ္တ</b> လက္ခဏာရေးသုံးပါးကို ထင်ရှားအောင်ပြပေအံ့</h3> <p><b>လက္ခဏာရေးသုံးပါး</b>ကို ရှုလိုမြင်လိုသောသူသည် ထို<b>လက္ခဏာ ရေးသုံးပါး</b>၏ ခိုရာမှီရာဖြစ်သော <b>ရုပ်ဓာတ်နာမ်ဓာတ်</b>တို့ကို တစ်ကိုယ် ကောင်လုံး အုန်းအုန်းဆူကြွ အကုန်ထအောင်ဆွရသည်၊ တစ်ကိုယ် ကောင်လုံး အုန်းအုန်းဆူကြွ အကုန်ထမှမြင်ရသည်။</p> <p>ဆွပုံဆွနည်း</p> <p>ဆွပုံဆွနည်းမှာ၊ ဤ<b>ခန္ဓာ</b>ကို</p> <p>နှစ်ပုံခွဲ၍ ဆွနည်း၊<br> သုံးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း၊<br> လေးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း၊<br> ငါးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း၊<br> ခြောက်ပုံခွဲ၍ ဆွနည်း</p> <p>စသည်ဖြင့်များသော အပြားရှိ၏၊</p> <p>နှစ်ပုံခွဲ၍ဆွနည်း</p> <p><b>ရုပ်</b>တစ်စု၊ <b>နာမ်</b>တစ်စုပြု၍ ဆွနည်းသည် နှစ်ပုံခွဲ၍ဆွနည်း မည်၏။</p> <p>သုံးပုံခွဲ၍ဆွဲနည်း</p> <p><b>ဝေဒနာ</b>သုံးပါးနှင့် သုံးပုံခွဲ၍ဆွနည်းသည် သုံးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း မည်၏။</p> <p>လေးပုံခွဲ၍ဆွနည်း</p> <p><b>အာဟာရ</b>လေးပါးပြု၍ ဆွနည်းသည် လေးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း မည်၏။</p> <p>ငါးပုံခွဲ၍ ဆွနည်း</p> <p><b>ခန္ဓာငါးပါး</b>ပြု၍ ဆွနည်းသည် ငါးပုံပြု၍ဆွနည်းမည်၏။</p> <p>ခြောက်ပုံခွဲ၍ ဆွနည်း</p> <p>မြေတစ်စု၊ ရေတစ်စု၊ လေတစ်စု၊ မီးတစ်စု၊ <b>ဝိညာဏ်</b>တစ်စု၊ <b>အာကသ</b>တစ်စုပြု၍ ဆွနည်းသည် ခြောက်ပုံခွဲ၍ ဆွနည်းမည်၏၊</p> <p>(<b>အာယတန</b>နှင့်ခွဲလျှင် ဆဲ့နှစ်ပုံဖြစ်၏၊ ဓာတ်ခွဲလျှင် ဆဲ့ရှစ်ပုံ ဖြစ်၏၊</p> <p><b>ကောဋ္ဌာသ</b>နှင့်ခွဲလျှင် သုံးဆယ့်နှစ်ဖြစ်၏၊ <b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းနှင့်ခွဲမူကား၊ တရားသရုပ် အလွန်များ၏၊)</p> <p>ဤခန္ဓာကို <b>လက္ခဏာရေး</b>နှင့် ကြိတ်နယ်လိုသောသူမှာ<b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းမလို၊ <b>ပညာပါရမီ</b>ပွါးများဘို့ <b>ပဋိသမ္ဘီဒါဉာဏ်</b>ပွါးများဖို့ အရာ၌သာ <b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းလိုသည်။ တရားကိုယ် အစိတ် အလီများ ပြားလွန်းလျှင် ခွဲမှုခြမ်းမှုဝန်ကြီး၍ ခရီးမတွင်ရှိမည် အစိတ်များလျှင် မမြင်နိုင် မထင်နိုင်သော တရားစုအများပါရှိသည်။</p> <p>မမြင်သောတရားကို <b>လက္ခဏာရေး</b>တင်၍လည်း <b>ဘာဝနာ အစစ်</b>မဖြစ်။ တရားကိုယ်တရားချက်ကို အတတ်မြင်၍တင်မှ <b>ဘာဝနာ အစစ်</b>ဖြစ်သည်။</p> <p>မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း <b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းကို တာဝတိံသာ၌ တစ်ခါ၊ စန္ဒကူးတောတွင် <b>ရှင်သာရိပုတ္တရာ</b>ကိုတစ်ခါသာ ဟောလေသည်။ သည့်ပြင် ဘယ်သတ္တဝါကို <b>အဘိဓမ္မာ</b>နည်းနှင့်ဟော၍ ချွတ်သည်ဟုမရှိ၊ တာဝတိံသာတွင် <b>အဘိဓမ္မာ</b>ဟောစဉ်အခါမှာလည်း နတ်ဗြဟ္မာတို့ကို <b>သုတ္တန်နည်း</b>ညှပ်၍ ညှပ်၍ ချွတ်ရသည်။</p> <p><b>ဗုဒ္ဓါနုဿတိကမ္မဋ္ဌာန်း</b>ကို စီးဖြန်းလိုသောသူသည် ကျယ်ဝန်း နက်နဲလှ၍ စျာန်မရ။။<b>စတုဓာတုဝဝတ္ထာန်ကမ္မဋ္ဌာန်း</b>ကို <b>ဗုဒ္ဓါနုဿ တိကမ္မဋ္ဌာန်း</b>ကို စီးဖြန်းလိုသောသူသည် ကျယ်ဝန်းနက်နဲလှ၍ စျာန်မရ။ ။<b>စတုဓာတုဝဝတ္ထာန် ကမ္မဋ္ဌာန်း</b>ကို စီးဖြန်းသောသူသည် သိမ်မွေ့ နက်နဲ လှ၍ စျာန်မရ။။ဤအတူမှတ်။။</p> <p><b>အရှင်သာရိပုတ္တရာ</b>သည် တရားအစိတ်အလီ ကျယ်ဝန်း များပြား ၍နေသောကြောင့် ဆဲ့ငါးရက်မှ<b>ရဟန္တာ</b>ဖြစ်သည်။ <b>အရှင်မောဂ္ဂလာန်</b>မှာ တရားအစိတ်အလီ သင့်တင့်ရုံခွဲခြမ်း၍ ရှုသောကြောင့် နှစ်ရက်နှင့် <b>ရဟန္တာ</b>ဖြစ်သည်။ (သက်သေ။)</p> <p>ဓာတ်ခြောက်ပါးခွဲ၍ <b>ပက္ကုသာတိမင်း</b>ကျွတ်ရာမှာ ဓာတ်ကြီး လေးပါး၌ <b>လက္ခဏာရေးသုံး</b>တင်လျှင် <b>ဥပါဒါရုပ်</b>စုပြီးတော့သည်။ စိတ်၌ <b>လက္ခဏာရေးသုံးပါး</b>တင်လျှင် <b>စေတသိက်</b>စုပြီးတော့သည်။ <b>အာကာ သဓာတ်</b>မှာ ထင်ရှားလှ၍ အကူအပံ့မျှထည့်လေသည်။ ဘုံနန်း ပြာသာဒ် ဆောက်လုပ်ရာ၌ သည်တိုင်, ထုပ်လျောက်, ရက်မ, ဆင့်, ကြမ်း, ဒိုင်း ကျားတို့နှင့် သတ္တဝါမှာ အမာခံအထည်ခံ ဓာတ်ကြီးလေးပါး တူသည်။ ပြာသာဒ်အမွန်းအခြယ် ကြိယာစုနှင့် အကြည်ဓာတ်ခြောက် မျိုးတူသည်။</p> <p><b>သန္တတိ</b>ခွါပုံ</p> <p><b>အနိစ္စလက္ခဏာ</b>ကို <b>သန္တတိ</b>ဖုံးလွမ်းသည်။ <b>သန္တတိ</b>ကိုခွမှ <b>အနိစ္စ လက္ခဏာ</b>ပေါ်သည်ဟူသော ကျမ်းဂန်စကား၌-<b>သန္တတိ</b>ကို ခွါမှုသည် <b>အာဟာရ</b>နှင့်စပ်၍ ခွါမှု, <b>ဣရိယာပထ</b>နှင့် စပ်၍ခွါမှု, အနာရောဂါနှင့် စပ်၍ ခွါမှုစသည်ဖြင့် များပြား၏။</p> <p><b>အာဟာရ</b>နှင့်စပ်၍ ခွါပုံ</p> <p><b>အာဟာရ</b>နှင့်စပ်၍ ခွါမှုကို ဆိုပေအံ့။</p> <p>“<b>သဗ္ဗေသတ္တာ အာဟာရဋ္ဌိတိကာ</b>”</p> <p><b>သဗ္ဗေ</b>=အလုံးစုံကုန်သော၊ <b>သတ္တာ</b>=သတ္တဝါတို့သည်၊ <b>အာဟာ ရဋ္ဌိတိကာ</b>=အာဟာရနှင့်တွဲဖက်၍ အသက်ရှည်ရ တည်ရကြကုန်၏၊ (<b>ပါဠိတော်</b>)</p> <p>တစ်ထပ်စာပြု၍ မျိုအပ်သောအစာ၌ ဓာတ်ဆီထက်ဝက်၊ ဓာတ်မီးထက်ဝက်ပါ၏၊ ဆာလောင်နွမ်းလျ၍နေသောသူ၌ ဆာလောင် မှုကား <b>ပါစကဓာတ်မီး</b>သည် အစာအိမ်မှာ အစာမရှိ၍ အထက် နှလုံးအသည်းသို့ မီးကူးလျှင် နှလုံးအသည်းစသော ရင်တွင်းသားတို့မှ ဓာတ်မီးထ၍ လောင်သည်ကို ဆာလောင်ခေါ်သည်။ နွမ်းလျမူကား၊ တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ရုပ်ဓာတ်တို့ လျော့ပါးမှုတည်း။</p> <hr> <h3>ရေမြှုပ်ဆိုင် ဥပမာ</h3> <p>လေဟုန်လှိုင်းဟုန်ကြောင့် ရေမှဖြစ်သော လူပမာနရှိသော ရေမြှုပ်စုကြီးသည် ရေမှလွတ်၍ ကုန်းပေါ်သို့ရောက်လေရာ ရေနှင့် ကွာ၍ <b>အာပေါအစေး</b>ခြောက်သဖြင့် အတွင်းတစ်ခွင်လုံး အပြင် တစ်ခွင်လုံးရှိ ရေပွက်တို့သည် ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ်ကြေ ပျက်ကြ ကုန်၏၊ အတွင်း တစ်ခုလုံး ရေပွက်ငယ်နှင့်ကြေပျက်ပုံကို အကုန်မြင်အောင် ကြည့်။ ထိုအခါ အတွင်းသား ရေပွက်တို့ကြေ ပျက်ကြကုန်သည်အတွက် ရေမြှုပ်ခဲကြီး အတွင်းသားအားလုံး ကြဲ၍ဟာ၍ ကုန်သဖြင့် တရွေ့တရွေ့ ကြုံ၍သွား၏ ကျန်ရှိသော ရေမြှုပ်သားတို့လည်း လျော့လျော့ပါးပါး အားနွဲ့အင်နွဲ့ဖြစ်ကြကုန်၏၊ (မြင်အောင်ကြည့်။)</p> <hr> <h3>မီးအိမ်ပျံ ဥပမာ</h3> <p>မီးအိမ်ပျံမှိုင်းခံရာ၌ ရေနံတိုင်ကြီးကို မီးညှိ၍ အတွင်းသို့ သွင်းလိုက်လျှင် မီးတောက်များမှထွက်သော အခိုးတို့သည် အိမ်တွင်း တစ်ခွင်လုံး အပြည့်တိုးပွါးကာနေကုန်၏၊</p> <p>ဤကိုယ်တစ်ကောင်လုံးသည် မီးအိမ်ရှည်ကြီးနှင့်တူ၏၊ တစ်ထပ် စာမျိုလိုက်သော အစာစုသည် မီးအိမ်တွင်သွင်းလိုက်သော ရေနံတိုင် မီးတောက်ကြီးနှင့်တူ၏၊ အစာသစ်တွင်ပါသော ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး တို့မှထ၍ တစ်ကိုယ်လုံး အပြည့်တိုးပွါးသော မြေ, ရေ, မီး, လေ <b>မဟာဘုတ် ရုပ်သစ်ကလာပ်သစ်</b>တို့သည် မီးအိမ်တွင်း၌ မှိုင်းခိုး တိုးပွါး ပြည့်လျှမ်းသည်နှင့်တူ၏၊</p> <p>ဤဥပမာ၌-အစာအိမ်၌ ထမင်းအစာရောက်သောအခါ အတွင်းတစ်ခွင်လုံး အပ်သွားရာမှမလပ်ရအောင် <b>ဘုတ်သစ်</b>, <b>ရုပ်သစ်</b>, <b>ကလာပ်သစ်</b>တို့ တိုးတက်ဖြစ်ပွါးပုံကို အတပ်မြင်အောင်ပြသည်။ (မြင်အောင်ကြည့်။)</p> <hr> <h3>မှန်တုံး, ဖန်တုံး-ဥပမာ</h3> <p>လူကောင်ပမာဏရှိသော မှန်တုံးဖန်တုံးကြီးဝယ် အလယ် အတွင်း၌ မီးတိုင်သွင်း၍ ထွန်းထားလျှင် မီးတောက်သည်နှင့်တပြိုင်နက် မှန်တုံးဖန်တုံးတစ်ခုလုံး မီးရောင်အပြည့်အနှံ့ဖြစ်ပေါ်၏၊ ထွန်းထား သောမီး တရွေ့တရွေ့ သေ၍သေ၍ မှိန်၍မှိန်၍သွားလျှင် ထိုမီးရောင် တို့လည်း ချုပ်ယုတ်နည်းပါး၍သွားကုန်၏၊ မီးတောက်သေလျှင် မီးရောင်တို့လည်း အကုန်ပျောက်ကုန်၏၊ ဤဥပမာဖြင့်- ထို<b>ရုပ်သစ် ကလာပ်သစ်</b>တို့သည် အစာအိမ်မှ အာဟာရဆူလျှင် ဆူဆူတက် တိုးပွားကုန်၏၊ အာဟာရကျလျှင်ကျကြကုန်၏၊ အာဟာရကုန်လျှင် ကုန်ကြကုန်၏ဟုပြသည်။ (မြင်အောင်ကြည့်။)</p> <p><b>သန္တတိ</b>ခွါပုံကိုဆိုအံ့</p> <p>ယခုနေ့ညစာစားပြီးနောက် အစာရေစာစားပြီးဖြတ်လိုက်အံ့၊ ဤကိုယ်သည် အဘယ်သို့ဖြစ်သွားမည်နည်း-ဟု ဉာဏ်နှင့်ကြည့်၊ ယခု စားသောအစာ မကျမှီအတွင်း ယင်းအစာတွင်ပါသော ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီးတို့၏အဟုန်ကြောင့် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီးတို့သည် လျှမ်လျှမ်းတောက်မျှအကုန်ထ၍ တစ်ကိုယ်လုံးဝယ် အထည်ခံ အမာခံ ဖြစ်သော ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့ကို အပြည့်အနှံ့ပွါးစေကုန်၏၊</p> <p>မြေ, ရေ, မီး, လေ, ဓာတ်ကြီးလေးပါး အသစ်အသစ် ဖြစ်ပေါ် တိုးပွါးလျှင် ကြာအိုင်ကြီးဥပမာကဲ့သို့ <b>စက္ခု</b>, <b>သောတ</b>, <b>ဃာန</b>, <b>ဇိဝှါ</b>, <b>ကာယ</b>, <b>မန</b>, ဓာတ်ကြည်ခြောက်ပါးတို့လည်း လင်းလင်းလက်တိုးပွါးကုန်၏၊ နွေအခါ ခြောက်သွေ့ ကျဲချောင်၍နေသော တောကြီးမှာ မိုးကြီး ကြီးစွာရွာ၍ ယခုအသစ်ဖြစ်ပေါ်ပေါက်ပွါးသော အညွန့်အရွက်တို့ဖြင့် ထူထပ်ပိတ်ဆို့ ညို့ညို့ မှိုင်းမှိုင်းဖြစ်သကဲ့သို့တည်း။ (မီးအိမ်ပျံ ဥပမာနှင့် လည်း တူအောင်ကြည့်။)</p> <p>မျက်လုံးနှစ်ခုသည် ထိုတောအုပ်၌ ချုံဖုတ်ငယ်နှစ်ခုနှင့်တူ၏၊ ထိုချုံငယ်နှစ်ခုသည် အရွက်ကြွေ၍ ကျဲရရဲနေစဉ် မိုးကြီးရွာ၍ အတွင်း ပြင် အရွက်အညွန့်ပြည့်သဖြင့် တစ်ချုံလုံးစွဲ၍ ရွန်း၍ ပိတ်၍ပိန်း ၍ စိမ်းစိမ်းညို့ညို့ မို့မို့ မှိုင်းမှိုင်းဖြစ်ပြန်၏၊ (ချုံဖြစ်ပုံကို မြင်အောင်ကြည့်)</p> <p>မျက်လုံးနှစ်လုံးမှာလည်း ဝမ်း၌အစာမရှိ၍ မျက်လုံး ရုပ်ခဲ အတွင်းသား ကျဲရရဲနေပုံ၊ အစာမျိုသောအခါ မိုးကြီးရွာ၍ တစ်ချုံလုံး ပေါက်သော အရွက်အညွန့်ပြည့်သကဲ့သို့ အစာ၌ပါသော ဓာတ်ဆီ အခိုးဓာတ်မီးအခိုးတက်၍ မျက်လုံးတွင်းရှိ ဓာတ်ဆီဓာတ်မီးတို့ကို လန်းလန်း ရွှင်ဖြိုး ကြွအောင်နှိုး၍ ထိုဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီးတို့၏ အစီးအပွါး ဓာတ်ဆီ လေးပါး အကြည်ဓာတ်သုံးပါးတို့ တစ်ဖွားဖွားဖြစ်ပေါ် တိုးတက်ပြည့် လျှမ်းပုံများကို အတပ်မြင် အောင်ကြည့်။ ဤသို့သော အချက်သို့ဆိုက်မှ <b>ဒွိဟိတ်</b>, <b>တိဟိတ်</b> နှစ်ပါးကွဲပြားသည်။ <b>ဒွိဟိတ်</b>မှန်လျှင် မြင်အောင် မကြည့်နိုင်။ <b>တိဟိတ်</b>မှန်မှအတတ်မြင် အောင်ကြည်နိုင်သည်။</p> <p>ထို့ကြောင့် ကျွတ်ထိုက်သော <b>တိဟိတ်အင်္ဂါ</b>ကို ပြရာ၌“<b>ဥဒယတ္တဂါမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော ဥဒယတ္တဂါမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော</b>”</p> <p>ဟု ဟောတော်မူသည်။</p> <p><b>ဥဒယတ္တဂါမိနိယာ</b>=<b>ရုပ်ဓာတ်နာမ်ဓာတ်</b>တို့၏ အသစ်အသစ် တဖွားဖွား ဖြစ်ပေါ်တိုးတက် ချက်ကိုလည်းကောင်း, ဖြစ်ပေါ် တိုး တက်ပြီးသော် ထို<b>ရုပ်ဓာတ်နာမ်ဓာတ်</b>တို့၏ အစဉ်အတိုင်း ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ် ချုပ်ပျက်ကွယ်ပျောက်ချက်ကိုလည်းကောင်း၊ အတတ်သိမြင် နိုင်သော၊ <b>ပညာယ</b>=<b>ပညာ</b>နှင့်၊ <b>သမန္နာဂတော</b>=ပြည့်စုံ၏၊</p> <p>မျိုအပ်သော တောဖြစ်, တောင်ဖြစ်, မြေဖြစ်, ရေဖြစ်, အစာ ရေစာ၌ပါသော <b>ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီဓာတ်မီး</b>တို့မှ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ် ကြသော <b>ရုပ်သစ်ကလာပ်သစ်</b>တို့ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်လည်း ထိုတဖွါးဖွါး ဖြစ်ပေါ် ကြကုန်သော <b>ရုပ်သစ် နာမ်သစ် ကလာပ်သစ်</b>တို့သည် အခိုက် အတန့်ဖြစ် ပေါ်လာသော <b>အာဂန္တု</b>တို့သာတည်း။ ငါနှင့်မဆိုင် ငါပိုင် မဟုတ်ကုန်။ အနာပုတ်ကြီး၌ မဲရိုင်းယင်မတို့ လွှတ်၍ကျသော သိမ်မွေ့ သေးငယ် လှစွာသော လောက်ရှင်တွေနှင့်ထပ်တူတို့သာတည်း။ ကိုယ်တွင်း၌ပင် ဖြစ်ကုန်သော်လည်း ထိုလောက်ရှင်တို့ကို ငါ့ကိုယ် ငါ့ကိုယ်ဟု အတွင်းပြု၍ သိမ်းပိုက်ခြင်းငှါမထိုက်ပေ။</p> <p>ထိုမျက်စိနှစ်လုံး၌ <b>ဥတုဇရုပ်ကြမ်း</b>ဖြစ်သော အသားကြမ်း အသွေးကြမ်းစုသည် အထည်ခံတည်း။ ထိုအထည်ခံရုပ်ကြမ်းစုကားသေသည်နောက်တိုင်အောင် ကျန်ရှိလေ၏၊ <b>အကာရုပ် အခွံရုပ်စု</b> ပေတည်။ သတ္တဝါဟုမှောက်မှားကြသော <b>ရုပ်နုဓာတ်နု</b>တို့မူကား သေ သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ချုပ်ကွယ်ကုန်၏၊</p> <p>ဖြစ်ပွါးချက်ကို မြင်ရသည်ဆိုသော်လည်း ဝတ္ထု အထည်ဒြဗ် အနေနှင့် မမြင်စေနှင့်။ ရိတ်ရိတ်ရိတ်ရိတ် မာချက်တိုးတက်၍ လာ သည်ကား <b>ပထဝီ</b>တည်း၊ <b>မြေဓာတ်</b>တည်းစသည်ဖြင့် အမူအရာ ကြိယာ မျှကို မျက်လုံးသားတစ်ခုလုံး ဉာဏ်နှင့်ကြည့်။ မြင်အောင် ကြည့်နိုင် လျှင်<b>တိဟိတ်</b>။ မကြည့်နိုင်လျှင် <b>ဒွိဟိတ်</b>။</p> <p>ထိုသို့ တိုးတက်ဖြစ်ပွါး၍ မျက်လုံးပြည့်သောအခါ ထို သတ္တဝါ အား ငါငါဟူသော<b>ငါလုံး</b>၊ ငါငါဟူသော<b>ငါလုံး</b>နှင့်တကွ ကြွရွ တောင့်တင်း သော စိတ်သညာသည် ဖြစ်ပေါ်လာ၏၊ ဖြစ်ပေါ်လာသော ရုပ်သစ်တို့ကို ငါပြု၍ ကြည်ကြည်လင်လင် ငါမြင်သည်ဟု <b>မိစ္ဆာ အယူ</b>ဖြစ်၏၊ ထို<b>ရုပ်သစ် ကလာပ်သစ်</b>တို့ကို <b>အာဂန္တုက</b> ပြင်ပစင်စစ် လောက်ရှင်တို့နှင့်မခြား ထင်နိုင်မှသာ <b>မိစ္ဆာအယူ</b>ပျောက်၍ <b>သမ္မာ အယူ</b>ရောက်နိုင်မည်။</p> <p><b>ဥဒယ</b>ကိုပြသော အချက်ပြီး၏။</p> <p>* * *</p> <hr> <h3>တောချုံပိတ်ပေါင်းဥပမာ</h3> <p>ထိုနေ့ညစာကိစ္စနှင့် မျိုလိုက်သော အစာတို့သည် သန်းခေါင် ကျော်မျှသာ မပုပ်မနွမ်းတည်နိုင်ကုန်သည်။ သန်းခေါင်ကျော်ကို လွန်လျှင်ပင် မစင်ပုပ်အဖြစ်သို့ တရွေ့တရွေ့ရောက်လေ၍ ပုပ်သိုး ရိနွမ်း၍ ကျလေကုန်၏၊</p> <p>ထိုအခါ မိုးဓာတ်ရေဓာတ်နှင့်ဝေး၍ တဖြေးဖြေး ရင့်ရော် ရော့ရဲသဖြင့် ထိုတောအုပ် ထိုချုံငယ်ရှိသစ်ရွက်တို့သည် ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ်ကြွေကျ၍ တောအလုံး, ချုံအလုံး အရိုးကျဲကျဲ အခြင်ကျဲကျဲ မွဲခြောက်ခေါင်းပါးပြန်သကဲ့သို့ ထိုအတူ သန်ခေါင်ကျော်တိုင်အောင် ကိုယ်နှင့်အပြည့်, မျက်လုံးအိမ်နှင့်အပြည့် ဖြစ်ပွားတိုးတက်ကြကုန်သော ဓာတ်ကြီးလေးပါး အကြည်ဓာတ်အများတို့သည် ဓာတ်ဆီဓာတ်မီးတို့ တရွေ့တရွေ့ဆုတ်ယုတ်သည်နှင့် ထက်ကြပ်တကွ ဆုတ်ယုတ် ကွယ် ပျောက်ကြပြန်ကုန်၏၊</p> <p>မျက်လုံးသားသည် အရိုးကျဲကျဲ အခြင်ကျဲကျဲ ရော့ရဲနွမ်းပါး ကြုံ၍သွားပြန်၏၊ သတ္တဝါသည်လည်းကြည့်မှုမြင်မှု မရွှင်မပြရှိပြန်၏၊ တောချုံငယ်၌ အတွင်းပြင်တစ်ခွင် အရွက်တွေကြွေ ချက်နှင့် ထပ်တူ ထပ်မျှ မြင်အောင်ကြည့်။ (မြင်လျှင်<b>တိဟိတ်</b>။ မမြင်လျှင်<b>ဒွိဟိတ်</b>။)</p> <hr> <h3>မြစ်ချောင်းဥပမာ</h3> <p>မြစ်နားတစ်လျှောက်ရှိ ချောင်းထဲ, မြောင်းထဲ, အင်းထဲ, အိုင်ထဲမှာ မြစ်ရေကြီးစွာတက်သောအခါ အပြည့်အလျှမ်းရှိနေသော ချောင်းရေ, မြောင်းရေ, အင်းရေ, အိုင်ရေတို့သည် မြစ်မက ရေကျ၍သွားလျှင် လျော၍ပါလေကုန်သည်နှင့်လည်း အတန်ငယ်တူပါ၏။</p> <p>ငါမနိုင်-ငါမဆိုင်-ငါမပိုင်</p> <p>အစာသစ်ဆိုရသော <b>ဗဟိဒ္ဓ ဓာတ်ဆီဓာတ်မီး</b>တို့မှာကွယ်၍ ဖြစ်ပွားရသော ထိုမျက်လုံးရှိ <b>အဇ္ဈတ္တရုပ်နာမ်စု</b>သည် <b>ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး</b>တို့ ဆုတ်ယုတ်ကျလျောလျှင် ဆုတ်ယုတ်ကျလေသောကြောင့် ဆိုခဲ့ပြီးသော<b>အာဂန္တု</b>အဖြစ်သည် ထင်ရှားလှ၏၊ ငါမပိုင် ငါမနိုင်၍ မဆိုင်မှုသည်ထင်ရှားလှ၏၊ အကြောင်းတစ်ခုကြောင့် ထိုအနာပုပ် တွင်းမှာပင် သေပျောက်ကွယ်ဆုံးကြသော လောက်ငယ်တွေနှင့် တူလှ ပေ၏၊ မြင်အောင်ကြည့်။ (မြင်လျှင်<b>တိဟိတ်</b>၊ မမြင်လျှင်<b>ဒွိဟိတ်</b>။)</p> <p>အစာအသက်-ခုနစ်ရက်</p> <p>အစာသစ်အိမ်မှာ <b>ပါစကဓာတ်မီး</b>အဆီထုတ်ပြီးသော <b>ရသ ဓာတ်ရည်</b>စုသည် <b>ဖရဏဓာတ်လေ</b>ကြောင့် ဆူဝေလျှောက်သွား၍ တစ်ကိုယ်လုံးအပြည့် ရှိနေသောအခါ <b>ဥသ္မာဓာတ်မီးရှိန်</b> စောင့်ရှောက် ချက်ကြောင့် ရုတ်တရက်အကုန် မပုပ်မရိ မကုန်မခန်းတဲ့မူ၍ တရွေ တရွေသာ ရိကုန်ခန်းသဖြင့် တစ်ကြိမ်မျိုသောအစာ အသက် ခုနစ်ရက် ဖြစ်ရလေသည်။</p> <p>ထို့ကြောင့် အစာသစ်အိမ်မှာ အစာသစ် ကုန်ပြီးနောက် ထို အစာသစ်မှဖြစ်သော ဓာတ်ဆီညွန့် ဓာတ်မီး ညွန့်ဟုဆိုအပ်သော <b>ရသဓာတ်ဆီ</b>တို့ စောင့်ထိန်းချက်ကြောင့် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အတွင်း ဓာတ်နုတို့သည် ခဏစဉ်အတိုင်း တစ်ဖြုတ်ဖြုတ်ချုပ်ကုန်ငြားသော် လည်း ရုတ်တရက်မကုန်တဲ့မူ၍ ခုနစ်ရက်တိုင်အောင် မြင့်၍ သွားကုန်၏၊ ခုနစ်ရက်တိုင်လျှင် အကြွင်းမရှိ ကုန်ကုန်၏၊ သတ္တဝါသေပြီဆို ရ၏၊</p> <hr> <h3>ကြာရုံကြီး-ဥပမာ</h3> <p>ဤအချက်ကို ကြာရုံကြီးဥပမာနှင့်ထင်စွာပြဦးအံ့။ အိုင်တွင်း၌ ရေရှိသောအခါ ကြာရုံရွှင်လန်း၏၊ အိုင်တွင်၌ ရေကုန်လျှင် ကုန်ခြင်း ကြာရုံမသေတဲ့သေး၊ ရွှံစုပ်၍နေသော ရေအစောင့် အရှောက်နှင့် မသေဘဲ နေနိုင်သေးသည်။ ရွှံစုပ်သောရေကုန်၍ ရွှံခြောက်မှသေသည်။</p> <p>သေပုံ</p> <p>သေပုံကား။ ။ရွှံစုပ်သောရေသည် အားရှိတုံးအခါ ကြာမြစ်မှ လျှောက်၍ ကြာရွက်ဖျားတိုင်အောင်တက်သည်။ နေပူ၍တစ်နေ့တစ် ခြား ရေအားနည်းသောအခါ ကြာရွက်ဖျားမှစ၍ တရွေ့တရွေ့ ရေသက် ကုန်ခန်းသည်။ ရေသက်ကုန်ခန်းရာ ကုန်ခန်းရာမှ ခြောက်သွေ့ သေ ဆုံး၍လိုက်သည်။ ရွှံစုပ်သောရေသက် အကုန်လုံးကုန်သော အခါ အပင်ပါအမြစ်ပါသေဆုံးသည်။</p> <p>ဝမ်း၌တည်သော အစာသစ်သည် ကြာအိုင်ရှိရေနှင့်တူသည်။ ဝမ်း၌အစာသစ်ကုန်ပြီးနောက်ထိုအစာသစ်မှ တစ်ကိုယ်လုံး ပျံ့နှံ့၍ နေသော <b>ရသဓာတ်ဆီ</b>သည် ရွှံစုပ်၍ထားသော ရွှံထဲရှိရေနှင့် တူသည်။ ဝမ်း၌အစာကုန်သော်လည်း ထို<b>ရသဓာတ်ဆီ</b> စောင့်ရှောက်ချက် ကြောင့် ခုနစ်ရက်အသက်ရှည်မှုသည် ရွံထဲ ရေစောင့် ချက်ကြောင့် ကြာရုံ မသေဘဲ နေသေးသည်နှင့်တူသည်။</p> <p>ထိုကြာရုံသည် မသေသေးသော်လည်း အိုင်တွင်းရေ လျှော့ပါး လျှင် လျှော့ပါးသည်၊ အိုင်တွင်းရေကုန်လျှင် မသေရုံမျှ ကျန်ရှိသည်။ အိုင်တွင်းရေကုန်လျှင် ရွှံတွင်းရေလည်း တစ်နာရီတစ်ခြား တစ်နေ့ တစ်ခြားခန်း၍ သွားသကဲ့သို့ ဝမ်း၌ရှိသော အစာကုန်လျှင် ကိုယ်တွင်း ၌ရှိသော <b>ရသဓာတ်ဆီ</b>တို့လည်း တစ်နာရီတစ်ခြား တစ်နေ့တစ်ခြားကုန် ခန်းသည်။ ရွှံတွင်းရေ တစ်နာရီတစ်ခြားခန်း ၍သွားလျှင် ကြာရုံမှာလည်း ကြာရွက်ဖျားမှစ၍ တစ်နာရီ တစ်ခြားအစေးကုန်ခန်း၍ လျှော့ပါး၍ သွားသကဲ့သို့ ကိုယ်တွင်း ရှိ<b>ရသဓာတ်ဆီ</b> တစ်နာရီတစ်ခြား ကုန်ခန်း၍ သွားလျှင်လည်း ကိုယ်တွင်းရှိ ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့ ခြေဖျား လက်ဖျား နားရွက်မျက်လုံးစသည်တို့မှစ၍ ကုန်ခန်းကြ ကုန်သည်။ ရွံတွင်းရှိရေ အကြွင်းအကျန်မရှိ ကုန်၍ ခြောက်သွေ့ သောအခါ အမြစ်ပါကြာပင် သေဆုံးသကဲ့သို့ အသည်းနှလုံးရှိ <b>ရသာ ဓာတ်ဆီ</b>တိုင်အောင် အကြွင်းအကျန်မရှိ ကုန်ခန်းသောအခါ အသည်း နှလုံးရှိ ဓာတ်နုတို့ အကုန်ချုပ်ဆုံး၍ သတ္တဝါသေပြီဆိုရသည်။ (ဥပမာမှာ အမြင် လင်းအောင်ကြည့်။)</p> <hr> <h3>မျက်လုံးတွင်းရှိ ဓာတ်ဆီ-ဓာတ်မီး-ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့ချုပ်ယုတ်ကွယ်ပျောက်ပုံ</h3> <p>အထက်၌ ဆိုခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ဝမ်းတွင်းရှိအစာကျသော အခါမှစ၍ မျက်လုံးတွင်းရှိဓာတ်ဆီဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည် တို့သည် အားအင်လျော့ပါးကုန်၏၊ ထင်းအားမီးအားကောင်း၍ ခွင်ပေါ်ရှိ အိုးတွင်း၌ ဆူဝေပြည့်လျှမ်း၍တက်သော ရေပွက် ရေမြှုပ်တို့သည် ထင်းအားမီးအား အားနည်းသောအခါ လျော့ပါး၍ ကျကုန်သကဲ့သို့ ထင်းကုန် မီးကုန်သည့်အခါ ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ် ကြေပျက် ချုပ်ဆုံး ကြကုန်သကဲ့သို့ အစာသစ်အိမ်တွင် အစာကုန်သောအခါမှစ၍ မျက်လုံးတွင်း၌ ဓာတ်ဆီဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့သည် တရွေ့ တရွေ့ အားနည်းကုန်၍ ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ် ချုပ်ကြပျက်ကြ ကွယ်ပျောက်ကြကုန်၏၊ မျက်လုံးနှစ်ခုကို ကွက်ခြား၍ဆိုသည်မှာ ဉာဏ်အမြင် လင်းတဲ့မည်နေရာဖြစ်၍ ကွက်ခြားသည်။ မျက်လုံးနှစ်ခု၌ အတပ်မြင်ပြီးမှ တစ်ကိုယ်လုံးဉာဏ်ဖြန့်ရမည်။</p> <h3>အသက်ဟူသော ဇီဝိတရုပ်သည် အပိုင်းအပိုင်းပြတ်ပုံ</h3> <p>ထိုသို့ချုပ်သောအခါ ထိုသတ္တဝါသည်လည်း တရွေ့တရွေ့ နွမ်းပါးကြုံ၍သွားတော့သည်။ ထို<b>ဓာတ်နု</b>တို့ ချုပ်ကုန်ရာသို့ ထိုသတ္တဝါ၏ အားသည်လည်း ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် အပိုင်းပြတ်၍ ပါလေတော့သည်။ ထိုသတ္တဝါ၏ အသက်သည်လည်း အပိုင်းအပိုင်းပြတ်၍ ပါလေတော့ သည်။</p> <p>အားဟူသည်ကား - <b>ဗလဓာတ်</b>ပေတည်း။</p> <p>အသက်ဟူသည်ကား - <b>ဇီဝိတရုပ်</b>စုတည်း။</p> <p>အသက်အပိုင်းအပိုင်း ကြွေ၍ကြွေ၍ ပါလေသော အခါမှစ၍ ထိုသတ္တဝါ နဲနဲ နဲနဲသေပြီ၊ သို့သော်လည်း <b>ဇီဝိတရုပ်</b> အကြွင်းအကျန် များသေး၍ အသေမခေါ်ကြသေး။ ထိုသို့ တစ်နာရီထက် တစ်နာရီ တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အတွင်း<b>ဓာတ်နု</b> <b>အားနု</b> အသက်တို့ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ်ဖြုတ် မစဲချုပ်၍ အတွင်ချုပ်၍ နှစ်ရက် သုံးရက် လေးရက် ငါးရက် ခြောက် ရက်တိုင်သေ၍သွားသဖြင့် အရွက်ဖျားမှစ၍ အစဉ်အတိုင်း သေ၍ လာသော ကြာရုံကဲ့သို့ ထိုသတ္တဝါဝယ် ဦးခေါင်းခြေလက် မျက်စိ နား နှာစသော ကိုယ်အင်္ဂါအဖျားအနာမှစ၍ အသက်ကုန်၍ ကုန်၍ သွား၏၊</p> <h3>သတ္တဝါသေဆုံးပုံ</h3> <p>နောက်ဆုံး၌ နှလုံးအသည်းရှိ ဓာတ်ဆီနု, ဓာတ်မီးနု, ဓာတ်ကြီး နု, ဓာတ်ကြည်နုတို့ အကြွင်းအကျန်မရှိ ကုန်ဆုံးကွယ်ပျောက်သောအခါ အသက်လည်း အကြွင်းအကျန်မရှိ ကုန်ဆုံးလေတော့သည်။ ထိုအခါ ထိုသတ္တဝါကို သေပြီဆိုကြသည်။</p> <h3><b>ဇိရဏ ဓာတ်မီး</b>၏သတ္တိ</h3> <p>အစာသစ်အိမ်၌ အစာပြတ်သောအခါမှစ၍ တစ်ကိုယ်လုံး အပြည့်ရှိသော <b>ဇိရဏဓာတ်မီး</b>တို့သည် အခွင်ကြီးရကြ၍ မျက်လုံး တွင်းရှိ <b>ဇိရဏဓာတ်မီး</b>တို့သည် မျက်လုံးတွင်းရှိ ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့ကို အစဉ်အတိုင်း ကုန်အောင် ခန်းအောင် အမျှင်းမျှင်း လောင်ကုန်၏၊ ထိုဓာတ်ဆီ, ဓာမီး, ဓာတ်ကြီး, ဓာတ်ကြည်တို့သည် အသက်ခဲစုနှင့်တကွ တစ်ဖြစ်ဖြစ် ကွယ်ပျောက် ကုန်ဆုံးကြကုန်၏၊ ဤအတူ ဦးနှောက်ခဲကြီးတစ်ခုလုံးရှိ <b>ဇိရဏဓာတ်မီး</b>တို့သည် ထိုဦးနှောက် ခဲကြီး အပြည်ရှိသော ဓာတ်ဆီအနု၊ ဓာတ်မီးအနု၊ ဓာတ်ကြီးအနု၊ ဓာတ်ကြည် အနုတို့ကို အသက်ခဲစုနှင့်တကွ တမျှင်းမျှင်း ကုန်ခန်းစေ ကုန်၏၊</p> <p>ထိုအတူ အသည်းတွင်းရှိ အဆုတ်တွင်းရှိ နှလုံးတွင်းရှိ စသည် ဖြင့် 'တစ်ကိုယ်လုံးကုန်အောင် ဉာဏ်နိုင်ရုံ ကွက်၍ ကွက်၍ ကြည့်လေ' ရေမြှုပ်ခဲကြီးရှိ ရေပွက်ငယ်တို့ ချုပ်ကြကုန်သကဲသို့လည်းကောင်း။ ကြာရုံတွင်းရှိ အစေးတို့ ချုပ်ကြကုန်သကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ထပ်တူ ထပ်မျှမြင် အောင်ကြည့်။ တကယ်မြင်ပေလျှင် “<b>ဖေဏပိဏ္ဍူပမံရူပံ ဖေဏပိဏ္ဍူပမံရူပံ</b>”ဟု ဟောတော်မူသော <b>ခန္ဓသံယုတ်</b>ကို ဟုတ်လှပေသည်ဟု ဖြစ်လတ္တံ့။ <b>ရူပံ</b>=ရုပ်ကောင်ကြီးသည်၊ <b>ဖေဏပိဏ္ဍူပမံ</b>=အထက်က ထုတ်ပြ သော ရေမြှုပ်ခဲကြီးနှင့် တထပ်ထည်းတူလှ၏၊</p> <p>တစ်ကိုယ်လုံးရှိ မာချက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်ကြီး။</p> <p>ဖွဲ့မှု စေးမှုဟူသော ရေဓာတ်ကြီး။</p> <p>နွေးမှု အေးမှုဟူသော မီးဓာတ်ကြီး။</p> <p>တောင့်မှုတင်းမှုဟူသော လေဓာတ်ကြီး။</p> <p>ဤဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၏ ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် ရွေ့ရွေ့ ရွေ့ရွေ့ ချုပ်ယုတ် ကုန်ခန်းချက်တို့ကို မြင်လတ္တံ့။</p> <p>စိတ်စေတသိက်တို့နှင့်တကွသော ဓာတ်ကြည်မျိုးတို့သည်ကား၊ မိုးတိမ်တိုက်ကြီး၏ အပေါ်တွင်ဖြစ်ပေါ်ထင်မြင်ရသော သက်တန့်ရေး တို့နှင့် တူကုန်၏၊ မြေ, ရေ, မီး, ဟူသော <b>မဟာဘုတ် ဓာတ်ကြီး</b>စုသည် မိုးတိမ်တိုက်နှင့်တူ၏၊ မိုးတိမ်တိုက် ထူထပ်လျှင် ထိုသက်တန်ရေးတို့လည်း နတ်ဝတ်ပုဆိုးကို ဖြန့်တန်း၍ လှန်းထားသကဲ့သို့ ရှိကုန်၏၊ မိုးတိမ် တိုက်ပါးလျားလျှင် ပါးလျားကုန်၏၊ မိုးတိမ်တိုက် အပိုင်းအပိုင်းပြတ်၍ သွားလျှင် အပိုင်းအပိုင်း ပြတ်ကုန်၏၊ မိုးတိမ်ကွယ်ပျောက်လျှင် ကွယ် ပျောက်ကုန်၏၊ ဤဥပမာအတိုင်းတည်း။ (ထင်မြင်အောင်ကြည့်လေ။)</p> <p>ဤသို့သောအချက်သို့ဆိုက်မှ <b>ဒွိဟိတ်</b>, <b>တိဟိတ်</b> နှစ်ပါး ကွဲသည်။ <b>ဒွိဟိတ်</b>မှန်လျှင် မြင်အောင်မကြည့်နိုင်၊ <b>တိဟိတ်</b>မှန်လျှင် အတပ်မြင်အောင် ကြည့်နိုင်သည်။ ဤသို့လျှင် ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် တိုးတက် ဖြစ်ပွါးမှုဟူသော <b>ဥဒယသဘော</b>, ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် ဆုတ်ယုတ် ကုန်ခန်းမှုဟူသော <b>ဝယသဘော</b>ကို တကယ်မြင်ပေမူကား<br> <p><b>ယောစ ဝဿသတံ ဇီဝေ</b>၊</p> <p><b>အပဿံ ဥဒယဗ္ဗယံ</b>။</p> <p><b>ဧကာဟံ ဇီဝိတံ သေယျော</b>၊</p> <p><b>ပဿတော ဥဒယဗ္ဗယံ</b>။</p> <p>ဟုချီးမွမ်းချက်နှင့် ထိုက်သင့်ပေတော့သည်။</p> <p><b>ယောစ</b>=အကြင်သူသည်လည်း၊ <b>ဥဒယဗ္ဗယံ</b>=ရုပ်နာမ်ဓမ္မတို့၏ ဥဒယဖြစ်ပုံ-ဝယဖြစ်ပုံကို၊ <b>အပဿံ</b>=အိပ်မက်တွင်မျှမမြင်ဘူးဘဲ၊ <b>ဝဿသတံ</b>=အနှစ်တရာပတ်လုံး၊ <b>ဇီဝေ</b>=အသက်ရှည်၏၊ <b>တဿ</b>=ထိုသူ ၏၊ <b>ဇီဝိတာ</b>=အနှစ်တရာအသက်ရှည်မှုထက်၊ <b>ဥဒယဗ္ဗယံ</b>=ရုပ်နာမ်ဓမ္မတို့၏ ဥဒယဖြစ်ပုံ-ဝယဖြစ်ပုံကို၊ <b>ပဿတော</b>=မြင်သောသူ၏၊ <b>ဧကာဟံ</b>= တစ်ရက်မျှ၊ <b>ဇီဝိတံ</b>=အသက်ရှည်ခြင်းသည်၊ <b>သေယျော</b>=မြတ်သေး၏၊</p> <p>ရိတ်ရိတ် ရိတ်ရိတ် ပြိုပျက်မှုကို အတပ်မြင်လျှင် <b>အနိစ္စ လက္ခဏာ</b>ကိုလည်း အတပ်မြင်လတ္တံ့။ အနိစ္စဖြစ်၍ ထိုတရားတို့နွမ်းပါး ညှိုးချုံမှု, သေဆုံးပျက်မှုသည်ပင် ဒုက္ခဖြစ်ရကား <b>ဒုက္ခလက္ခဏာ</b>ကိုလည်း အတပ်မြင်လတ္တံ့။ အနှစ်မရှိ၍ သိရသော <b>ဒုက္ခလက္ခဏာ</b>၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏ အလိုရှိချက်သို့ မလိုက်၍သိရသော <b>အနတ္တလက္ခဏာ</b>၊ ထိုတရားတို့ ဖြစ်မှု, တည်မှု, ပွါးမှု, ဆုတ်ယုတ်မှု, ချုပ်ဆုံးမှုတို့မှာ အာဏာပေး၍ အရေး မရသောကြောင့် အစိုးမရ၍ သိရသော <b>အနတ္တလက္ခဏာ</b>၊ ဤအရာကို လည်း ကောင်းစွာထင်လင်းကုန်လတ္တံ့။</p> <h3><b>သန္တတိပညတ်</b> အတပ်မြင်ရန်</h3> <p>ဤသို့လျှင် တစ်နေ့တစ်နေ့လျှင် နှစ်ထပ်နှစ်ထပ်မျို၍ မြေဖြစ် ရေဖြစ် ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီးတို့ကို အလျဉ်မပြတ်ရအောင် ဆက်သွင်းသဖြင့် အတွင်းဓာတ်ဆီ၊ အတွင်းဓာတ်မီး၊ အတွင်းဓာတ်ကြီး၊ အတွင်းဓာတ် ကြည်တို့၏ ချုပ်ချုပ်ဖြစ်ဖြစ် အသစ်အဟောင်း သောင်းပြောင်း ရောထွေ အနေမပြတ် ဆက်လက်မြင့်ရှည် အစဉ်တည်မှုသည် <b>သန္တတိ ပညတ်</b> မည်၏၊</p> <p>ထို<b>သန္တတိပညတ်</b> မြှေးယှက်မှုကြောင့် ခိုတောင်လဲ ရွက်အုပ်နု သစ်ပင်၌ အသစ်အသစ်နုသောအရွက်တို့၏ ဖုံးလွမ်းချက်ကြောင့် အနေမပျက် စည်ကားလျက်သာမြင်ရသဖြင့် တစ်နေ့မစဲ တစ်ဖွဲဖွဲ ကြွေချက် အရွက်ဟောင်းကုန်၍ကုန်၍ သွားချက်များကို အပင်ကို ကြည့် ၍သိခွင့်မရှိ။</p> <p>ဤအတူ လူတို့ခန္ဓာမှာလည်း ရှေးရှေးအနပ်က မျိုအပ်သော ဓာတ်ဆီဓာတ်မီးတို့အတွက်နှင့် တိုးတက်ပြည့်လျှမ်းသော တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ဓာတ်ဆီ ဓာတ်မီး ဓာတ်ကြီး ဓာတ်ကြည်တို့သည် တစ်ဆဲ့ငါးနာရီမျှ တည်တံ့စွာနေကြ၍ တစ်ဆဲ့ငါးနာရီကို လွန်သောအခါမှစ၍ ထိုသစ်ပင် ရှိ သစ်ရွက်ဟောင်းတို့ကဲ့သို့ တရွေ့တရွေ့ ချုပ်ပျက် ကွယ်ဆုံးကြကုန်၏၊ ခုနစ်ရက်ခန့်တိုင်လျှင် ထိုအနပ်မှ ဖြစ်ပွါးကြကုန်သော ဓာတ်အပေါင်း တို့သည် မကြွင်းမကျန် ကွယ်ဆုံးကုန်၏။</p> <p>ထိုအနပ်ဝယ် တစ်ဆဲ့ငါးနာရီကျော်၍ အဖော်လျော့ပါး အင်အား နည်းချိန်သို့ကျလျှင် ဒုတိယအနပ် ထောက်ရပြန်၏၊ ပထမ အနပ်စား ယိုယွင်းရာကို ဒုတိယအနပ်က ဖြည့်ပေး၏၊ ဒုတိယအနပ်စာ ယိုယွင်းရာကို တတိယအနပ်က ဖြည့်ပေး၏၊ ဤသို့ ရှေးရှေး အနပ်စာ ဆုတ်ယုတ်လျော့ပါး အင်အားချိနဲ့ရှိချိန်ကျလျှင် နောက်နောက် အနပ် ထောက်၍ ဖြည့်ကာဖြည့်ကာလာခဲ့သောကြောင့် ရှေးရှေးအနပ် အတွက် တိုးတက်သမျှ တစ်ဆဲ့ငါးနာရီကျော်ကစ၍ တစ်ခုမကျန်ကုန်သည် တိုင်အောင် ကြေပျက်ကွယ်ဆုံး၍သွားသည်ကို မသိကြမမြင်ကြ ရှိလေသည်။ မသိကြသော်လည်း ပထမအနပ်က ဖြစ်ပေါ်သော မျက် လုံးသားသည် ခုနစ်ရက်တွင်ကုန်၏၊</p> <p>ထို့အတူ ဦးဏှောက်ခဲစု, အသည်းခဲစု, လျှာခဲစု, ကိုးရာသော သားတစ်ခဲစု, သလိပ်ရည်သလိပ်ခဲစု, သည်းခြေရည် သည်းခြေခဲစု, သွေးရည်သွေးလဲစုအလုံးစုံသည် ခုနစ်ရက်တွင်ကုန်ဆုံးသည်။ တစ်ဆဲ့ ငါးနာရီကျော်၍ အတန်ငယ် ကွယ်ပျက်လျော့ပါးသည်မှစ၍ ကွယ်ပျက် တိုင်း ကွယ်ပျက်တိုင်းမှာလည်း တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အားခဲ အသက်ခဲတို့လည်း ဖျက်ဖျက်ကြွေ၍ပါလေကုန်သည်။</p> <p>ယခုနေ့မှစ၍ အစာရေစာကို အပြီးဖြတ်ခဲ့သော်ဟု ကြံ၍ရှုမှ <b>သန္တတိပညတ်</b> ပြယ်ပျောက်၍ မြစ်ရေကိုကြည့်၍ နေသော ယောက်ျား သည် ထွေထွေ ထွေထွေ မျောသွားလေသော မြစ်ရေ ဟောင်းစုကို လည်း မျောလေမှန်းသိရလေသည်။ ထိုနေရာမှာ ထပ်ခါထပ်ခါ နောက်ထပ် လာ၍ဖြစ်လာသော ရေသစ်စုကိုလည်း နောက်လာ သက်သက် ဖြည့်လျှောက်ချက်ဟု အတပ်မြင်သည်။</p> <p>ဤအတူ ဖွါးမြင်စမှစ၍ ယခုနေ့တိုင် တစ်နာရီမစဲ အသားခဲ, ဦးဏှောက်ခဲ, အဆုပ်ခဲ, နှလုံးခဲ, အသည်းခဲ, မျက်လုံးခဲ, အားခဲ, အသက်ခဲ, ထိုတစ်ကိုယ်လုံးမှ ခဏမစဲ ကြေပြုန်း ကွယ်လွန်၍ သွားချက်တို့ကို မြင်သာသည်။ ထိုကိုမြင်ရလျှင် နောက်နောက် မျိုအပ်သော အထက် စုသည် ထိုယိုယွင်းကွယ်ဆုံးသော နေရာစုကို အခြေအနေ မဖောက်ပြား အောင် အစားစိုက်မှု, အစားသွင်းမှု, အစား ထူထောင်မှုသာဟု မြင်နိုင်မည်။ ထိုနှစ်ချက်ကိုမြင်လျှင်လည်း တစ်နေ့လျှင် နှစ်ထပ်နှစ်ထပ် စားမှုသည် အသက်မပြတ်ရအောင် အသက်သစ်သွင်းမှုပင်တည်း ဟုမြင်နိုင်မည်။</p> <h3>စပါးဆန်ထဲမှာ အသက်နေပုံ</h3> <p>ထိုသို့မြင်ရလျှင် လဆန်းမှာနေခိုက် လပြည့်ကျော်ဖို့ အသက်စု သည် စပါးဆန်ထဲမှာ ရှိသေးသည်ဟုမြင်နိုင်သည်။ အသစ်အသစ်မျိုမှ ထိုအစာအတွက် အသစ်အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာသော အသက်စု, ခန္ဓာစု, စိတ်စုကို ထိုအစာ ထိုဆန်စပါးမှာ အပါပြု၍ စပါးဆန်ထဲမှာ ရှိသေး သည်ဟူသတည်း။ ထိုစပါးထိုဆန်ကို မရ၍ မမျိုရလျှင် ထိုအသက် မပေါ်လာပြီ။</p> <p>ဤသို့မြင်ရလျှင် တစ်လောကလုံး အသက်မွေးရန်ကိစ္စနှင့် ကြောင့်ကြစိုက်ကြ အားထုတ်ကြသော ရောင်းမှုဝယ်မှု လယ်ယာ ဥယျာဉ်လုပ်မှု လက်မှုပညာနှုတ်မှုပညာ ပစ္စည်းဥစ္စာရှာမှု အလုံးစုံသည် အသစ်သစ်ဆက်ရန် အသက်သစ်သွင်းရန် အမှုတို့သာဟု မြင်လတ္တံ့။ <b>အနမတဂ္ဂသံသရာ</b>တလျှောက် ပေါက်အောင်ကြည့်။ စကြာဝဠာ နှံ့အောင်ကြည့်။</p> <p>ယခုနေ့စကြာဝဠာအနန္တသားတို့ တစ်ပြိုင်နက် အစာအပြီး ဖြတ်ကြ ကုန်အံ့၊ ရှစ်ရက်ကိုးရက်ဆယ်ရက်တိုင်လျှင် အနန္တ စကြာဝဠာသည် မသာတော အသေတော အလောင်းကောင်တောကြီး အပြီးဖြစ်လတ္တံ့။ နှစ်လ, သုံးလ, ဆယ်လ, ကိုးလကြာ လျှင်စကြာဝဠာအနန္တလုံး အရိုး တောကြီးအပြီးဖြစ်လတ္တံ့။ (မြင်အောင်ကြည့်)</p> <p>ဤတွင်ရွေကား- <b>အနိစ္စလက္ခဏာ</b>ကို ကွယ်ကာဖုံးပိတ်သော <b>သန္တတိ ပညတ်</b>ကို အစာအာဟာရနှင့် စပ်၍ခွါ၍ <b>အနိစ္စလက္ခဏာ</b>ကို ထင်ရှားအောင် ပြဆိုချက်ပေတည်း။ * * *</p> <hr> <h3><b>သန္တတိပညတ်</b>ကို <b>ဣရိယာပထ</b>နှင့် စပ်၍ခွါပုံ</h3> <p>ထို<b>သန္တတိပညတ်</b>ကို <b>ဣရိယာပုထ်</b>နှင့်စပ်၍ ခွါနည်းကို အမြွက် မျှဆိုလိုက်အံ့။</p> <p><b>ဣရိယာပုထ</b>ကို ခွါမှုသည်ကား- <b>ဣရိယာပုထ်</b> အပြောင်းအလဲကို မပြုမူ၍ တစ်ခုတည်းသော <b>ဣရိယာပုထ်</b>၌ထား၍ ကြည့်ခြင်းတည်း။ ယခုအချိန်မှစ၍ ကိုယ်အင်္ဂါကြီးငယ်ကို အတန်ငယ်မျှ မလှုပ် မရှားပြီ၊ မျက်တောင်မျှမခတ်ပြီ၊ တစင်းထဲစင်း၍အပြီး အိပ်တော့အံ့ ဟုပြု၍ ဤကိုယ်ဘယ်ကိုသွားမည်ဟု ဉာဏ်နှင့်ကြည့်။ ထိုသို့ကိုယ်ကို အသေထားသောအခါ ကိုယ်မှာ အပေါ်ကျသော မြေဓာတ်၊ ရေဓာတ် တို့က အောက်ကျသော မြေဓာတ်၊ ရေဓာတ်တို့ကို တအိအိ ဘိနှိပ်ကြိတ် နင်း၍ သွားလတ္တံ့။ ဓာတ်ချင်းအနှိပ်အကြိတ်နာ အောက်ခံဓာတ်စုမှ ဓာတ်မီး ထ၍ထ၍လာလတ္တံ့။။</p> <p>အလှုပ်အရှားမရှိ၍ အငွေ့အခိုးမထွက်ရသဖြင့် အမြဲထာဝရ အင်္ဂါကြီးငယ်လျှောက်သွား၍နေသော ဓာတ်မီးဓာတ်လေတို့လည်း အခိုးထုတ်ခွင့်မရ၍ အဆစ်အဖုစုတွင် စုမိစုရာစု၍ ထကြွသောင်း ကျန်းလတ္တံ့။။ထိုသို့ဖြစ်လာမှုကိုမြင်လျှင် ဤခန္ဓာသည် အပြု အပြင်မရှိဘဲ ဆယ်နာရီ တစ်ဆဲ့ငါးနာရီကျော်လျှင် အောက်ခြမ်း တစ်ပြင်လုံး ပူလောင်၍လာလတ္တံ့။</p> <p>အောက်မှထသော ဓာတ်မီးတို့သည် ကိုယ်လုံးအနှံ့တက်၍ တစ်ကိုယ်လုံး ညောင်းမှုညာမှု ထုံမှုကျင်မှုတွေ ဖြစ်လတ္တံ့။ အခိုးထုတ်မှု လှုပ်မှုရှားမှု မပြုသောအတွက်ကြောင့် ထိုဓာတ်မီးတို့သည် တရွေ့တရွေ့ တစ်နာရီတစ်ခြား တစ်နေ့တစ်ခြား အတွင်း<b>ဓာတ်နု</b>တို့ကို အတွင်း လောင်မြိုက်ကုန်လတ္တံ့။ ထိုအခါ တစ်ကိုယ်လုံးရှိသော ဓာတ်ဆီနု, ဓာတ်မီးနု, ဓာတ်ကြီးနု ဓာတ်ကြည်စုတို့သည် အားခဲတွေ အသက် ခဲတွေနှင့်တကွ ဖျစ်ဖျစ် ဖျစ်ဖျစ် ဖျက်ဖျက် ဖျက်ဖျက် ကြေပျက်ကွယ်ဆုံး ပိန်ချုံးလျော့ပါး၍ များမကြာမီ အသေကြီးသို့ ဆိုက်လတ္တံ့။ တရွေ့ တရွေ့ အတွင်း<b>ဓာတ်နု</b>တို့ ကြေပျက်ရာ ကြေပျက်ရာတို့၌ ထိုထိုနေရာမှ အသက်ခဲအားခဲတို့လည်း အဆုပ်ဆုပ်ပြိုကွဲ ကွယ်ဆုံး၍ သွားပုံကို မြင်အောင်ကြည့်။</p> <p>ဤသို့သောအဖြစ်ကို အတပ်မြင်ခဲ့လျှင် ကိုယ်ခန္ဓာတို့၏ <b>ဇာတိ</b> အမျိုး အရိုးဇစ်မြစ် <b>ဒုက္ခစစ်ကြောင်း</b>ကိုသိလတ္တံ့။ အညာမှ စိးလာ သောရေတို့မည်သည် ခိုင်ခံ့သော ဆည်ရိုး ဆည်ဘောင်နှင့် တားဆီး နိုင်ပါမူ တန့်ရပ်ပေါင်းဖွဲ့ကာ ရက်ကြာ နေ့များနေပါ၏၊ ဆည်ရိုး ဆည်ဘောင်မရှိခဲ့လျှင် မျက်စိတစ်မှိတ်မျှ ရပါတန့်၍မနေ နိမ့်ရာ အကြေသို့ စီးသွားမြဲ <b>ဓမ္မတာ</b>အတိုင်းသာ စီးဆင်းမျောသွား၏။</p> <p>ဤအတူ ဤကိုယ်ခန္ဓာတို့သည် ပြုပြင်ထိန်းကျောင်းမှုနှင့် ထက်ကြပ်မကွာ စောင့်ရှောက်ပါမူ အတော်အတန် သဏ္ဌာန်ရုပ်ဆင်း အသင်းမပျက် သာယာဖက်၌ တန့်ရပ်ပေါင်းဖွဲ့ကာ နေပါသေး၏၊ အပြင်အပြု အမှုမဖက် သက်သက်နေခဲ့လျှင် မျက်တောင်တစ်ခတ်မျှ တန့်ရပ်တည်နေခြင်းမရှိ၊ ယိုင်ယိညှိုးနွမ်း ဒုက္ခလမ်းသို့သာ သွားမြဲ <b>ဓမ္မတာ</b>ဖြစ်သတည်း။</p> <p>ထိုဒုက္ခဖက်သို့ တစ်သွန်ထဲလဲ၍ ကစင့်ကရဲ ပြိုကွဲကုန်ဆုံး သည် တိုင်အောင် မတန့်မနား သွားမြဲ<b>ဓမ္မတာ</b>အတွက်ကြောင့် ပေါက် လွတ်လျောက်လျား သွားခွင့်မပေးမူ၍ ဒုက္ခမီး မကြီးမီ တင်ကူး၍ တင်ကူး၍ ပြောင်းမှုလဲမှု လွှဲမှုဖယ်မှု ပြုမှုပြင်မှုတို့ကို အစဉ်အမြဲ ကြောင့်ကြစိုက်ကြရကုန်၏၊</p> <p>အိပ်၍ကြာညောင်းလျှင် ထိုင်ရသည်၊ မထိုင်လျှင် မကြာမီ ကိုးကွယ်ရာမဲ့ အဖြစ်သို့ရောက်၍ ပျက်ဆုံးမည်။ ကြွင်းသော <b>ဣရိယာ ပုထ်</b>တို့၌လည်း ဤနည်းချည်းမြင်လေ။ သို့သော်လည်း ဒုက္ခဖက်သို့ တစ်သွန်ထဲလဲ၍ အမြဲသွားမှုကြောင့် တင်ကူး၍ ပြုပြင်ကြကုန်သည်ဟု နက်နဲစွာမသိကြ၊ အရိုးအစဉ် အနေမျှ သိကြသည်။ ပြုပြင်နိုင်လှ၍ အခြေအနေမပျက်နေသည်ကို <b>သန္တတိ</b> ဖုံးလွှမ်းချက်ခေါ်သည်။</p> <p><b>ဣရိယာပုထ်</b>ကိုခွါ၍ <b>ဒုက္ခသစ္စာ</b>မှုကို မြင်အောင် ကြည့်နည်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <p>-------------</p> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ဓာတ်ကြီးလေးပါး ဓာတ်ခြောက်ပါးတို့ကို ပေါက်ရောက်အောင် ကြည့်ရှုနိုင်ကြသော <b>ယောဂီ</b>တို့သည် ဤဘုရား သာသနာတော်အတွင်း၌ <b>ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသူ ပထမနိဗ္ဗာန်ဘုံသား</b>ဖြစ် ကြ၍ တစ်ဘဝထက် တစ်ဘဝမြင့်သည်ထက် မြင့်ကြပြီးလျှင် <b>အနု ပါဒိသေသ တတိယနိဗ္ဗာန်</b>သို့ ဝင်စံကြရမည်အမှန် ဖြစ်သည်။</p> <p>ဤစကား၌ <b>သဥပါဒိသေသ ပထမနိဗ္ဗာန်</b>ဆိုသည်ကား-ခပ်သိမ်း သော ဘုရားရှင်တို့၏ သာသနာ၌ ကျွတ်လွတ်ကြကုန်သော <b>အရိယာ ပုဂ္ဂိုလ်</b>အပေါင်းတို့တွင် <b>သောတာပန်</b>အဖြစ်နှင့်ကျွတ်ကြသူတို့သည် အများဆုံးဖြစ်ကုန်၏၊ <b>သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်</b>တို့တွင်လည်း သိကြားမင်း, စူဠရထနတ်သား, မဟာရထနတ်သား, အနေကဝဏ္ဏ နတ်သား, ဝိသာခါ, အနာထပိဏ်တို့ကဲ့သို့ <b>ဝဋ္ဋဇ္ဈာသယ</b>, <b>ဝဋ္ဋာဘိရတ ဘုံစဉ်စံ သောတာပန်</b> မျိုးတို့သည် အညံ့ဆုံးသော <b>သောတာပန်</b>မျိုး ဖြစ်၍ အများဆုံးဖြစ် ကြကုန်၏၊</p> <p>ယခုအခါ၌ နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်တို့တွင် တစ်ခု, တစ်ခုသော နတ်ပြည်မှာပင် ဘုံစဉ်စံသော <b>သောတာပန်အရိယာ</b> နတ်မျိုး အသင်္ချေယျ အနန္တ ရှိနေကြကုန်၏၊ ယခုအခါ နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်သည် အရိယာ တို့ဖြင့်ပြည့်လျက်ရှိကြ၏၊ ဘုရားသာသနာ၌ ကျွတ်ကြသူ အပေါင်းတို့တွင် အညံ့ဆုံးဖြစ်၍ အများဆုံးဖြစ်ကြကုန်သော <b>ဝဋ္ဋဇ္ဈာသယ</b>, <b>ဝဋ္ဋာဘိရတ ဘုံစဉ်စံ သောတာပန်</b>တို့၏ အလားကို ပြဆို၍ ထိုအမေး နှစ်ချက်ကို ဖြေဆိုရာ၏၊</p> <p><b>သဥပါဒိသေသပထမဟာနိဗ္ဗာန်</b>ဆိုသည်ကား၊ အဘယ်နည်း ဟူသောအမေး၌<br> <p><b>သဥပါဒိသေသ မထမမဟာနိဗ္ဗာန်</b>သည်</p> <p><b>သောတာပတ္တိမဂ်ခဏ</b>၌ ရောက်ရသော<b>နိဗ္ဗာန်</b>၊</p> <p><b>သကဒါဂါမိမဂ်ခဏ</b>၌ ရောက်ရသော<b>နိဗ္ဗာန်</b>၊</p> <p><b>အနာဂါမိမဂ်ခဏ</b>၌ရောက်ရသော <b>နိဗ္ဗာန်</b>၊</p> <p><b>အရဟတ္တမဂ်ခဏ</b>၌ ရောက်ရသော<b>နိဗ္ဗာန်</b>၊</p> ဟူ၍ ရောက်ကြသူတို့၏ အခိုက်အတန့်အားဖြင့်လေးပါးရှိ၏၊</p> <p>ထိုလေးပါးတို့သည် <b>သဥပါဒိသေသ</b>ချည်းဖြစ်၍ ကျမ်းဂန်တို့၌ <b>သဥပါဒိသေသ နိဗ္ဗာန်</b>တစ်ခုသာ ဆိုကြကုန်၏၊ ထိုလေးပါးတို့တွင် <b>သောတာပန်</b>တို့ ရောက်ကြ ရကြ ခံစံကြရသော <b>နိဗ္ဗာန်</b>သည် <b>သဥပါ ဒိသေသ ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်</b>ပေတည်း။</p> <p><b>အင်္ဂုတ္တိုရ်ပါဠိတော်</b>၌မူကား- <b>ဘင်္ဂဉာဏ်</b>မှစ၍ <b>ဗလဝ ဝိပဿနာ</b> အခိုက်သို့ ရောက်၍နေသော <b>ဝိပဿနာယုတ္တ ကလျာဏပုထုဇ္ဇန် ပုဂ္ဂိုလ်</b>ကိုလည်း <b>သဥပါဒိသေသ ပုဂ္ဂိုလ်</b>ဟူ၍ ဟောတော်မူ၏၊</p> <p><b>တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ၊ အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သဗ္ဗောဓိ ပရာယနော</b></p> ဟူ၍ သုတ္တန်, အဘိဓမ္မာ ပါဠိတော်အရပ်ရပ်တို့၌ ဟောတော် မူ၏၊</p> <p><b>တိဏ္ဏံသံယောဇနာနံ</b>=<b>သက္ကာယဒိဋ္ဌိ</b>, <b>ဝိစိကိစ္ဆာ</b>, <b>သီလပဗ္ဗတ ပရာမာသ</b>-ဟူသော သုံးပါးသော<b>သံယောဇဉ်</b>တို့၏၊ <b>ပရိက္ခယာ</b>= ကုန်ဆုံး ချုပ်ငြိမ်း ရုပ်သိမ်းခြင်းကြောင့်၊ <b>သောတာပန္နော</b>=မြင့်မြတ်ရာသို့သာ တစ်ဖြောင့်တည်းဆန်တက်သော သီလ, သမာဓိ, ပညာ-ဟူသော <b>ဓမ္မသောတ</b>၊ မြင့်မြတ်သောဘုံအစဉ်, ပဋိသန္ဓေအစဉ်ဟူသော <b>ဘဝ သောတ</b>သို့ အစစွာဆိုက်ရောက်သော <b>သောတာပန်</b>သည်၊ <b>ဟောတိ</b>= ဖြစ်၏၊ <b>အဝိနိပါတဓမ္မော</b>=စုတေသည်၏အခြားမဲ့၌ အလိုမရှိ ရာဘဝသို့ ပရမ်းပတာကျခြင်း <b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b>မှ အပြီးကင်းလွတ်ပြီ။ <b>နိယတော</b>= ဘဝအဆက်ဆက် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် မပျက်ကွက်ဘဲ အစဉ်မြဲသော သီလ, သမာဓိ, ပညာနှင့်ပြည့်စုံ၏၊ <b>သဗ္ဗောဓိ ပရာယနော</b>=အထက်မဂ် အထက်ဖိုလ်လျှင် လိုခါရကြောင်း မတိမ်းစောင်းနိုင်သော လည်းလျှောင်း မှီခိုရာရှိသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <p>သံသရာဘေးအပေါင်းတို့တွင် အဆိုဝါးဆုံး အညစ်ညမ်းဆုံး အကြမ်းတမ်းဆုံး အယုတ်မာဆုံး ဘေးကြီးစုကား<br> <p><b>သက္ကာယဒိဋ္ဌိ</b>, <b>ဝိစိကိစ္ဆာ</b>, <b>သီလဗ္ဗတရာမာသ</b>-ဟူသော <b>ကိလေသ ဝဋ်ဆိုးကြီး</b>တစ်ပါး၊</p> <p><b>ဒုစ္စရိုက်ဆယ်ပါး</b> ဟူသော <b>ကမ္မဝဋ်ဆိုးကြီး</b>တစ်ပါး၊</p> <p><b>အပါယ်ကျမှု</b> ဟူသော <b>ဝိပါကဝဋ်ဆိုးကြီး</b>တစ်ပါး၊</p> <p>ဤဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါးသည် သံသရာ၌ အဆိုးဝါးဆုံး အညစ် ညမ်းဆုံး အကြမ်းတမ်းဆုံးဖြစ်၏၊ ကြွင်းသော <b>ကိလေသဝဋ် ကမ္မဝဋ် ဝိပါကဝဋ်</b> တို့ကား မထောင်းတာရှိ၏၊</p> <p>ကြွင်းသောဝဋ်ဆိုသည်ကား <b>ကာမသုဂတိ</b>ခုနစ်ဘုံ၌ ကျင်လည်ရန် <b>ကာမတဏှာ</b>, <b>ကာမကုသိုလ်</b>, <b>ကာမသုဂတိဘဝ</b>ဟူ၍ <b>ကာမဝဋ်သုံးပါး</b>။ <b>ရူပ</b> ၁၆-ဘုံ၌ကျင်လည်ရန် <b>ရူပတဏှာ</b>, <b>ရူပကုသိုလ်</b>, <b>ရူပဘဝ</b>ဟူ၍ <b>ရူပဝဋ်သုံးပါး</b>။။ <b>အရူပဘုံ</b>၌ကျင်လည်ရန် <b>အရူပတဏှာ</b>, <b>အရူပကုသိုလ်</b>, <b>အရူပဘဝ</b>ဟူ၍ <b>အရူပဝဋ်သုံးပါး</b>။။ဤဝဋ်စုကို ကြွင်းသောဝဋ်ဆိုသည်။</p> <p><b>သောတာပတ္တိမဂ်ခဏ</b>၌ ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး နောင်အကြွင်းမရှိ ကုန်ငြိမ်း၏၊ <b>ကာမသုဂတိ</b>ခုနစ်ဘုံ၌လည်း <b>အဟိတ်ဘဝ ဒွိဟိတ်ဘဝ</b>၊ ကုန်ငြိမ်း၏၊ စည်းစိမ်ချမ်းသာ အလိမ်မာ ဘုန်းတန်ခိုး ယုတ်ညံ့သော လူမျိုး နတ်မျိုးဖြစ်မှု ကုန်ငြိမ်း၏ဟူလိုသည်။ ဗြဟ္မာဘုံမှာလည်း ဗြဟ္မာယုတ် ဗြဟ္မာညံ့ဖြစ်မှု ကုန်ငြိမ်း၏၊ <b>သောတာပတ္တိမဂ်ခဏ</b>၌ ဤအလုံးစုံသော ကုန်ငြိမ်းမှုသည် <b>သဥပါဒိသေသ ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်ကြီး</b>ပေတည်း။</p> <h3><b>သဥပါဒိသေသ</b> ခေါ်ပုံ</h3> <p>အဘယ်ကြောင့် <b>သဥပါဒိသေသ</b>ခေါ်သနည်းဟူမူကား။ရှေ့သို့ ဘုံစဉ်စံစား၍သွားရန် တဏှာကြွင်းနှင့်တကွ လူ့ဘဝ, နတ်ဘဝ, ဗြဟ္မာ ဘဝတွေ များစွာကြွင်းကျန်လျက်ရှိသေးသောကြောင့် <b>သဥပါ ဒိသေသ</b> ခေါ်သတည်း၊ ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ငြိမ်းမှုကြောင့် <b>နိဗ္ဗာန်</b>ခေါ်သည်၊ (ဝဋ်ကောင်တွေ ကျန်ရှိသေးသောကြောင့် <b>သဥပါဒိသေ သ</b>ခေါ်သည် ဟူလို။)</p> <p>ဘုံစဉ်စံ <b>သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ်</b>တို့သည် ထို<b>နိဗ္ဗာန်ဘုံဌာန</b>သို့ အဘယ် သို့ရောက်ကြကုန်သနည်းဟူသော အမေး၌<br> <p>ဘုံဌာန ဆိုသည်ကား-<b>အဝတ္ထာဘုံ</b>ပေတည်း၊ အခွင့်ထူး, အရာထူး, <b>ဌာနန္တရထူး</b>ပေတည်း။</p> <p>ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါးရှိနေသော <b>ပုထုဇ္ဇန်</b>၏ အဖြစ်ကား တစ် ဌာနတည်း၊ <b>ပုထုဇ္ဇနဘူမိ</b>ခေါ်၏၊ <b>လောကိယဘူမိ</b>လည်းခေါ်၏၊</p> <p>ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ကုန်ငြိမ်းသော <b>အရိယာ</b>၏အဖြစ်သည် ကား အရာထူးတစ်ပါး၊ <b>ဌာနန္တရထူး</b> တစ်ပါးတည်း၊ <b>အရိယဘူမိ</b>ခေါ်၏၊ <b>လောကုတ္တရဘူမိ</b>လည်းခေါ်၏၊</p> <p>ဤသို့လျှင် <b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့ ရောက်သောအခါမှစ၍ နောက် အနာဂတ် သံသရာတစ်ခွင်လုံး ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ကင်းရှင်း မှုနယ်ကြီး သည် အခွင့်ထူး, အရာထူး, <b>ဌာနန္တရခေတ်</b>အထူး, နယ်အထူး ဖြစ်၍ <b>နိဗ္ဗာန်ဘုံဌာန</b>ဆိုသတည်း။</p> <p><b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့မရောက်မီ <b>အနမတဂ္ဂ အတိတ် သံသရာ ကာလ</b>၌ ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါးရှိနေသော <b>ပုထုဇ္ဇန်</b>အဖြစ်နှင့်သာ လာခဲ့ ရ၏၊ <b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့ ရောက်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ထိုအဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်၍ ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ကင်းငြိမ်းခြင်းဟူသော အခွင်ထူး, အရာထူး, <b>ဌာနန္တရထူး</b>သို့ ရောက်သည်ကို <b>သဥပါဒိသေသ ပထမမဟာ နိဗ္ဗာန်</b>သို့ ရောက်သည်ဟုဆိုသတည်း။</p> <p>ထိုဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး၏ ကင်းငြိမ်းမှုသည်လည်း အမြဲနိစ္စ ထာဝရ တည်လေတော့သည်ဖြစ်၍ <b>အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်</b>နှင့် တစ်ပြင်တည်း တစ်ဆက်တည်း တစ်ခုတည်းသာတည်း၊ နှစ်ခုဆိုရန် အပိုင်းအခြားမရှိပြီ၊ ထိုဘုံစဉ်စံ <b>သောတာပန်</b>တို့သည်လည်း <b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့ ဆိုက်သည် နှင့်တစ်ပြိုင်နက် <b>လောကီဘုံသူ လောကီဘုံသား</b> အဖြစ်မှ ကျွတ်လွတ်၍ <b>နိဗ္ဗာန်ဘုံသူ နိဗ္ဗာန်ဘုံသား</b>အဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏၊ <b>လောကုတ္တရာ ဘုံသူ လောကုတ္တရာဘုံသား</b> အဖြစ်သို့ရောက်ကြလေကုန်၏၊ <b>အရိယာ ဘုံသူ အရိယာဘုံသား</b> အဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏၊ ထိုခဏမှစ၍ အဆုံးဘဝ၌ <b>အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာန်</b>သို့ ဆိုက်ရောက်သည်တိုင်အောင် ဘဝအဆက်ဆက် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် ထို<b>ပထမနိဗ္ဗာန်</b>ဟူသော <b>ဌာနန္တ</b>၌ တည်ကြကုန်၍ <b>ဥပါဒိကြွင်း</b>-ဟုဆိုအပ်သော လူ့ဘဝ လူ့ချမ်းသာ နတ်ဘဝ နတ်ချမ်းသာ ဗြဟ္မာဘဝ ဗြဟ္မာချမ်းသာတို့ကို အစဉ်ခံစား စံစား၍သွား ကြရကုန်၏၊ ထို့ကြောင့် “<b>တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ</b>” -ဟူ၍ ဟောတော်မူ၏။</p> <p><b>အဝိနိပါတဓမ္မော</b>=စုတေသည်၏အခြားမဲ့၌ အလိုမရှိရာ ဘဝသို့ ပရမ်းပတာကျခြင်း <b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b>မှ အပြီးကင်းလွတ်ပြီ။</p> <p>ဟူသောစကား၌ <b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b>ဆိုသည်ကား- <b>ပုထုဇ္ဇန် သတ္တဝါ</b>တို့သည် မိမိတို့ရင်တွင်း နှလုံးတွင်း၌ မြင်းမိုရ်တောင်ကြီးကဲ့သို့ အလွန်ဝန်လေးလှစွာသော ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါးရှိ၍နေသည့်အတွက် သေကြသောအခါ၌ ဘယ်ဘုံမှာငါဖြစ်မည်-ဟု မိမိတို့ဖြစ်လိုရာဘုံ၌ ဖြစ်နိုင်ကြကုန်သည် မဟုတ်၊ ကံပစ်ချရာဟု ကံတစ်ခု ကြမ္မာတစ်ခု ပေါက်လွတ် ထားကြကုန်၏၊</p> <h3>ထန်းသီးခိုင်-ဥပမာ</h3> <p>ထန်းပင်ပေါ်၌ ရှိနေကြကုန်သော ထန်းသီးခိုင်တွေကို ခုတ်ချိုင် သောအခါ အခိုင်အညှာပြတ်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ထန်းသီးခိုင်တို့သည် ဘယ်နေရာကိုငါကျမည်-ဟု ရွေးချယ်၍ ကျနိုင်ကုန်သည်မဟုတ်၊ ပေါက် လွတ်ဒလကျန်း ပရမ်းပတာ ကျကြလေကုန် သကဲ့သို့ ထို့အတူ လူ့ပြည်မှ သေလျှင်လည်း ပေါက်လွတ် ကျကြရကုန်ပေ၏၊ နတ်ပြည်ခြောက်ထပ် တို့မှ သေလျှင်လည်း ပေါက်လွတ် ကျကြရကုန်၏၊ ဗြဟ္မာပြည်မှ သေလျှင် လည်း ပေါက်လွတ် ကျကြရကုန်၏၊ ကံပြစ်ချရာ ကျရောက်ကြရကုန်၏၊</p> <p>ဤသို့သေသည့်နောက်၌ ပေါက်လွတ်လျောက်လျား ပစ်၍ ထားကြရသောအမှု <b>ကမ္မသကာ</b> ကျချင်ရာရာ ပေါက်လွတ် ကျရောက် ကြရသော <b>ဓမ္မတာ</b>မှုကြီးကို <b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b> ဆိုသတည်း၊ ဤသံသရာ ၌ ပညာရှိကြီးတို့သည် အလွန်စက်ဆုပ်ကြရသော သံသရာ ဘေးကြီးပေ တည်း၊ ပညာနည်းသောသူတို့သည်သာလျှင် အများ<b>ဓမ္မတာ</b>ပေ-ဟု ကြေအေးကြကုန်၏၊</p> <p><b>သောတာပတ္တိမဂ် ဖိုလ်</b>သို့ရောက်ကြ၍ ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ကျွတ်ကြသောအခါမှ ထို<b>ဝိနိပါတဘေးကြီး</b> အပြီးကင်းလွတ် ကြလေ ကုန်၏၊ သေကြသည် နောက်၌ ရောက်လိုရာဘဝသို့ ရောက်နိုင်ကြ ကုန်၏၊ အလိုဆန္ဒအထူးမရှိဘဲ လွှတ်၍ထားပြန်လျှင် ယခုဘဝထက် ကောင်းမြတ်သောဘဝသို့ တက်လမ်းဆန်လမ်း တစ်လမ်းသာရှိကြ ကုန်၏၊ ရောက်လိုရာဘဝသို့ ရောက်နိုင်ကြကုန်၏ ဟူရာ၌ စျာန်ရ စျာန်မရ စသည်တို့နှင့် လျော်စွာသိလေ၊ ထို့ကြောင့်-“<b>အဝိနိပါတ ဓမ္မော အဝိနိပါတ ဓမ္မော</b>” ဟူ၍ ဟောတော်မူပေသည်။</p> <p><b>နိယတော</b>=ဘဝအဆက်ဆက် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် မပျက် ကွက်ဘဲ အစဉ်မြဲသော သီလ, သမာဓိ, ပညာနှင့် ပြည့်စုံ၏။</p> <p>ဟူရာ၌-<b>ပုထုဇ္ဇန်</b>တို့၌ရှိကြသော သီလ, သမာဓိ, ပညာမည် သည် အဟုန်နှင့်တကွပြေးသောမြင်း၏ကျောက်ကုန်း၌ ပေါက်လွတ် တင် ထားသော အုန်းသီးနှင့်တူ၏၊ ဘဝပြောင်းမှုနှင့် တစ်ချက်လှုပ်လျှင် အကုန်ကျ၏၊ ဘဝတွင်းမှာပင် ခုတင်ခုကျ၏၊ <b>သောတာပန်</b>တို့၌ တည်ရှိ သော <b>နိစ္စသီလ</b>မျိုး, ကုသိုလ်<b>ဓမ္မ</b>တို့၌ တည်ကြည်နိုင်သော <b>သမာဓိ</b>မျိုး, <b>သစ္စာလေးပါး</b>ကိုမြင်သော <b>ဉာဏ်ပညာ</b>မျိုးသည် သံကြိုး သံလွန်တို့ဖြင့် ကောင်းစွာဖွဲ့အပ်သော မြင်းတန်ဆာနှင့်တူ၏၊</p> <p>ဘဝကမ္ဘာသံသရာ အစဉ်မြဲ၏၊ သီလ, သမာဓိ, ပညာတို့ သည်သာ အစဉ်မြဲသည်မဟုတ်ကုန်၊ ထိုဘုံစဉ်စံ <b>သောတာပန်</b>တို့အား ကိုးကွယ်ရာ ဘုရားလည်းအစဉ်မြဲ၏၊ တရားလည်း အစဉ်မြဲ၏၊ သံဃာလည်း အစဉ် မြဲ၏၊ သာသနာလည်းအစဉ်မြဲ၏၊ ဘဝများစွာ ကမ္ဘာအဆက်ဆက် ကျင်လည်၍ သွားကြကုန်သော်လည်း <b>သဗ္ဗညု မြတ်စွာဘုရား</b>တို့၏ ဂုဏ်တော်ကျေးဇူးတော်တို့သည် ထိုသူတို့မှာ တစ်ဘဝထက်တစ်ဘဝ ထင်လင်းထင်ရှား၍ သွားကုန်၏၊ တရားဂုဏ်, သံဃာဂုဏ်, သာသနာ့ ဂုဏ်တို့လည်း ထို့အတူထင်ရှား၍ သွားကုန်၏၊ ထိုသူတို့မှာ <b>သာသနာပ သောဘဝ</b>, <b>သာသနာပသောကမ္ဘာ</b>ဟူ၍ မရှိကြကုန်ပြီ။</p> <p><b>ပုထုဇ္ဇန်</b>တို့မည်သည် သံသရာ၌ ရံခါရံခါ ရှေးဘဝဟူ၍ မသိ၊ နောက်ဘဝဟူ၍မသိ၊ <b>မောဟတုံး</b>ဖြစ်၍ ကိုးကွယ်ရာမရှိဘဲ ဖြစ် ချင်တတ်တိုင်း ရိုင်းစိုင်းမိုက်မဲ၍နေကြသော ဘဝတွေလည်း များစွာ ရှိကုန်၏၊ ရံခါရံခါ ကိုးကွယ်ရာမဟုတ်သော အယုတ်တမာကြီးတွေကို ဘုရားပြုလုပ်၍ တစ်ဘဝတစ်မျိုး ကိုးကွယ်ရာပေါင်း ထောင်သောင်း မက ပြောင်းလဲ၍ နေကြသော ဘဝတွေမှာလည်း များစွာရှိကုန်၏၊</p> <p>ဤသံသရာ၌ ပညာရှိကြီးတို့သည် ဘုရားမဟုတ် ဘာမ ဟုတ်သော အယုတ်တမာကြီးတွေကို ဘုရားလုပ်၍ တစ်ဘဝတစ်မျိုး ကိုးကွယ်ရာ မှောက်မှားမှုကြီးကိုလည်း အလွန်နာကျေးကြကုန်၏၊</p> <p>အဘယ့်ကြောင့်နည်းဆိုသော်-ကိုးကွယ်ရာမှောက်မှားလျှင် ထို ဘဝမှာရစရာမရှိ၊ အကုန်လုံး မှောက်မှားလေတော့သည်၊ <b>ဂေါသီလ</b>, <b>ဂေါဝတ</b> အစရှိသည်ဖြင့် တရားမဟုတ် ဘာမဟုတ်သော အယုတ် တမာ အကျင့်တွေကို အထွတ်အမြတ် တရားပြုလုပ်၍ တစ်ဘဝတစ်မျိုး ကိုးကွယ်ရာပေါင်း ထောင်သောင်းမက ပြောင်းလဲ၍နေကြသော ဘဝတွေလည်း များစွာရှိကုန်၏။</p> <p>ဤကဲ့သို့မဟုတ်သော <b>လောကုတ္တရာဘုံသူ လောကုတ္တရာ ဘုံသား</b> ဖြစ်ကြကုန်သော ထိုဘုံစဉ်စံ<b>အရိယာ</b>တို့မှာ ဘဝများစွာ ကမ္ဘာအဆက် ဆက်တို့၌ ဘုရား, တရား, သံဃာ ကိုးကွယ်ရာ ပြောင်းရွှေ့ခြင်း မရှိကြကုန် ပြီဟူလိုသည်၊ ထို့ကြောင့်-“<b>နိယတောနိယတော</b>”ဟူ၍ ဟောတော်မူပေ၏၊</p> <p><b>သမ္ဗောဓိပရာယနော</b>=အထက်မဂ် အထက်ဖိုလ်လျှင် လိုခါရ ကြောင်း မတိမ်းစောင်းနိုင်သော လည်းလျောင်း မှီခိုရာရှိသည် ဟူရာ၌မိမိတို့အတွက် အထက်မဂ် အထက်ဖိုလ် အထက်နိဗ္ဗာန်ဟူသော အကြောင်းကြောင့် နောက်ဘုရား နောက်သာသနာကို မြော်ဖွယ်ရာကိစ္စ မရှိကြကုန်ပြီဟူလို၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဆိုသော်-ထိုသူတို့မှာ <b>သောတ</b> အမည်ရှိသော <b>ဗောဓိပက္ခိယ</b>သုံးဆဲ့ခုနစ်ပါးတို့သည် <b>အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာန်</b>သို့ကျအောင် တစ်ဘဝထက် တစ်ဘဝ တစ်ကမ္ဘာထက် တစ်ကမ္ဘာ တိုးပွါးစည်ကား၍သာ သွားကြလေကုန်၏၊ ငါတို့ <b>မြတ်စွာဘုရား သာသနာ တော်မြတ်ကြီး</b> သုံးပါးတို့သည် ထိုသူတို့သန္တာန်မှာ တစ်ဘဝထက် တစ်ဘဝ ထွန်းလင်း စည်ကား၍သွားကြကုန်၏၊</p> <p>ထို့ကြောင့် ဤဘုရားသာသနာ ကွယ်သည့်နောက် <b>အနမတဂ္ဂ သံသရာ</b>မှာ ဘုရားပွင့်မှုမရှိပြီ ဆိုသော်လည်း ထိုလူတို့ ပူဖွယ် မရှိကြကုန်ပြီ၊ ထို့ကြောင့်-“<b>သမ္ဗောဓိပရာယနော သမ္ဗောဓိပရာယနော</b>” ဟူ၍ဟောတော်မူသည်။</p> <p>(ဤမျှသော စကားရပ်တို့ဖြင့် ငါတို့ဘုရားသာသနာ၌ အကျွတ် ရကြသူ အပေါင်းတို့တွင် အညံ့ဆုံး အများဆုံးဖြစ်သော ဘုံစဉ်စံ <b>သောတာပန်</b>တို့၏ <b>သောတာပတ္တိမဂ်</b>သို့ ဆိုက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် <b>သဥပါဒိသေသ ပထမမဟာနိဗ္ဗာန်</b>သို့ရောက်ကြောင်း <b>နိဗ္ဗာန်</b>ကိုရကြောင်း အမျိုးအရိုးအားဖြင့် <b>လောကီဘုံသူ လောကီဘုံသား</b>အဖြစ်မှ ကျွတ်၍ <b>လောကုတ္တရာဘုံသူ လောကုတ္တရာဘုံသား</b> <b>အရိယာဘုံသူ အရိယာဘုံသား နိဗ္ဗာန်ဘုံသူ နိဗ္ဗာန်ဘုံသား</b>အဖြစ်သို့ အမှန်ရောက်ကြောင်း <b>အကနိဋ္ဌဘုံ</b>သို့ ကျရောက်အောင် ဘဝများစွာ ကမ္ဘာအဆက်ဆက် <b>သဥပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်</b>၌တည်၍ ဝဋ်ဆိုးကြီးသုံးပါး ငြိမ်းခြင်းတည်းဟူသော <b>သန္တိသုခ နိဗ္ဗာနသုခ</b>နှင့်တကွ လူချမ်းသာ နတ်ချမ်းသာ ဗြဟ္မာချမ်းသာ တည်းဟူသော လောကီ လောကုတ္တရာ ချမ်းသာနှစ်ပါးကို အစဉ်ခံစား စံစား၍ သွားကြရကြောင်းကို အကျဉ်းအားဖြင့် ထင်ရှားစွာပြဆို လိုက်သည်။)</p> <p><b>အကနိဋ္ဌဘုံ</b>သို့ကျအောင်-ဟူသောစကား၌ အထက်မဂ် အထက်ဖိုလ်သို့ ရောက်ကြသည့်အခါ ဒုတိယ, တတိယ, စတုတ္ထ <b>သဥပါဒိသေသနိဗ္ဗာန်</b> သုံးပါးပါခြုံ၍ ဆိုလိုက်သည်၊ ဤစကားရပ် ကိုလည်း လောက၌ နိဗ္ဗာန်စာအုပ် မလည်မပတ်တွေ များလှ၍ ပညာရှိတို့ ရိပ်မိရုံမျှ ပြဆိုလိုက်သည်။</p> <p>-----------------</p> <h3>ကျေးဇူးတော်ရှင် ဆရာတော်မဟာထေရ်မြတ် ဘုရားကြီး၏ အာသီသပတ္ထနာ ဆုတောင်းတော်မူချက်</h3> <p><b>ပုညေနေတေန နိဗ္ဗာနံ</b>၊</p> <p><b>လဒ္ဓါ သန္ဒိဋ္ဌိကံ ဣဓ</b>။</p> <p><b>ပရမတ္ထံ အာရာဓေန္တု</b>၊</p> <p><b>ဇနာ သဗ္ဗေပိ သုဗ္ဗတာ</b>။</p> <p><b>ဧတေနပုညေန</b>=နိဗ္ဗာန်အချက် တရားနက်ကို ပြက်ပြက် ထင်ထင် ဉာဏ်မြင်သန့်ရှင်း အလင်းပေါက်မှု ရေးသားပြုစုရသော ဤကောင်း မှုကြောင့်၊ <b>ဣဓ</b>=မျက်မှောက်ဒိဋ္ဌ ဤဘဝ၌၊ <b>သန္ဒိဋ္ဌိကံ</b>=ကိုယ်တွေ့မျက်မြင် အထင်အရှားရှိနေသော၊ <b>နိဗ္ဗာနံ</b>=အန္တရာယ်ခပ်သိမ်း ဘေးခပ်သိမ်းတို့၏ ကင်းငြိမ်းချမ်းသာခြင်းတည်းဟူသော <b>သန္ဒိဋ္ဌိက နိဗ္ဗာန်</b>ကို၊ <b>လဒ္ဓါ</b>= ကိုယ်တွေ့ဒိဋ္ဌ ရကုန်ကြ၍၊ <b>သုဗ္ဗတာ</b>=စင်ကြယ်ကောင်းမြတ် ချီးမွမ်း အပ်သော ပဋိပတ် ကိုယ်ကျင့်တရားကို မနေမနား အားထုတ်ကြကုန်၍၊ <b>သဗ္ဗေပိ</b>=အလုံးစုံးလည်းဖြစ်ကုန်သော၊ <b>ဇနာ</b>=လူ, နတ်, ဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့ သည်၊ <b>ဣဓေဝ</b>=ရှင်ချစ်ဂေါတမ ဘုရားသာသနာ ဤအခါ၌ပင်လျှင်၊ <b>ပရမတ္ထံ</b>=အထွတ်အမြတ် ပရမတ်ဖြစ်သော၊ <b>နိဗ္ဗာနံ</b>=နိဗ္ဗာန်ကို၊ <b>အာရာဓေန္တု</b>=အလိုပြည့်၍ ကိုယ်တွေ့ဉာဏ်မြင် အစဉ်ပေါက်ရောက် ပြီးမြောက်ခံစံကြပါစေကုန်သတည်း။</p> <p>လယ်တီနိဗ္ဗာန်ကျမ်း ပြီးပြီ။</p> <p>* * *</p> 7jr38sx51xgdi39m12o44iyarpm62sg ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း 0 5783 18897 2025-06-15T15:30:52Z Tejinda 173 "{{header | title = [[လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး]] | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း</b> | previous = ဝိနယသံခိပ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 18897 wikitext text/x-wiki {{header | title = [[လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး]] | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်]] | previous2 = | next = [[ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီကျမ်း]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <h3>ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း</h3> --- <h3>၁-ဝန္ဒနာပဏာမနှင့်တကွ သိက္ခာသုံးပါးပြဆိုခန်း</h3> <p><b>နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ</b>။</p> <p>၁။ ဘုရား, တရား, သံဃာအား၊ သုံးပါးဝန္ဒနာ။</p> <p>“<b>တိဿော ဣမာ ဘိက္ခဝေ ဝန္ဒနာ။ ကတမာ တိဿော။ ကာယေ န ဝန္ဒတိ၊ ဝါစာယ ဝန္ဒတိ</b>”။ (အင်္ဂုတ္တရ တိကပါဠိတော်)။</p> <p>လောက၌ ဒွါရဖြင့် ဆို၍ ရှိခိုးခြင်းသည် ပါဠိတော်နှင့် လျော်လှ ပေ၏၊ အဋ္ဌကထာကြီးတို့၌ကား။ (ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ၊ ပ)</p> <p>“<b>စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာတိ ကရဏဝသေန စက္ခူတိ လဒ္ဓ ဝေါဟာရေန ရူပဒဿန သမတ္ထေန စက္ခုဝိညာဏေန ရူပံ ဒိသွာ။ ပေါရာဏာ ပနာဟု-စက္ခုံ ရူပံ န ပဿတိ၊ အစိတ္တကတ္တာ။ စိတ္တံ န ပဿတိ၊ အစက္ခု ကတ္တာ၊ ဒွါရာရမ္မဏ သံဃဋ္ဋနေန ပန ပသာဒဝတ္ထုကေန စိတ္တေန ပဿတိ၊ ဤဒိသီ ပနေသာ ဓနုနာ ဝဇ္ဈတီတိ အာဒီသုဝိယ သသမ္ဘာရ ကထာနာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ စက္ခုဝိညာဏေန ရူပံ ဒိသွာတိ အယမေဝေတ္ထ အတ္ထောတိ</b>”</p> <p>ဟု လာ၏၊ ကံဖြင့်ဆို၍ ရှိခိုးခြင်းသည် ဤအဋ္ဌကထာကြီးများ နှင့်လျော်၏၊ လျော်ပုံကား-<b>စက္ခု</b>သည်လည်း ဒွါရရုပ်မျိုးဖြစ်၏၊ <b>ကာယဝစီ</b> တို့သည်လည်း ဒွါရရုပ်မျိုးဖြစ်ကြကုန်၏၊ ထို့ကြောင့် “<b>စက္ခု နာရူပံ ဒိသွာ</b>“၌ <b>စက္ခုနာ</b>-ဟူသော စကားသည် <b>သသမ္ဘာရကထာ ကာရဏူပစာ</b> စကားမျိုး ဖြစ်သကဲ့သို့ “<b>ကာယေန ဝန္ဒတိ</b>”-၌ <b>ကာယေန</b> ဟူသောစကားသည်လည်း <b>သသမ္ဘာရကထာ ကာရဏူပစာ</b> စကားမျိုးပင် ဖြစ်၏၊ ထို၌ <b>စက္ခုသဒ္ဒါ</b>ဖြင့် <b>စက္ခုဝိညာဏ်</b>ကို ယူ၏သို့ ဤ၌ <b>ကာယသဒ္ဒါ</b>ဖြင့် ကာယဒွါရ၌ဖြစ်သော စေတနာကံ ကိုယူ။</p> <p>ပဏာမပြီး၏။</p> --- <h3>သိက္ခာသုံးပါးပြဆိုခန်း</h3> <p>၂။ ရဟန်းတရား၊ အမြတ်ထား၊ သုံးပါး ကျင့်သိက္ခာ။</p> <p>သိက္ခာသုံးမျိုး</p> <p>“<b>တိဿော ဣမာ ဘိက္ခဝေ သိက္ခာ၊ ကတမာ တိဿော၊ အဓိသီလ သိက္ခာ၊ အဓိစိတ္တ သိက္ခာ၊ အဓိပညာ သိက္ခာ</b>”။ (အင်္ဂုတ္တရ-တိက)။ အင်္ဂုတ္တိုရ်ပါဠိတော်။ ၃။ အာဒိဗြဟ္မ၊ စရိယနှင့်၊ အဘိသမာစာရိက၊ ဤနှစ်ဝ၊ သီလသာသနာ။</p> <p>အဓိသီလသိက္ခာ</p> <p><b>အဓိသီလ သာသနာ</b>, <b>အဓိသီလ သိက္ခာ</b> အတူတူပင်တည်း။ လူတို့၏ ငါးပါးသီလ, ဆယ်ပါးသီလ, ရှစ်ပါးသော ဥပေါသထသီလ တို့ထက် လွန်ကဲထူးမြတ်သော သီလသိက္ခာမျိုးဖြစ်၍ ထိုနှစ်ပါးသော သီလတို့ကို “<b>အဓိသီလသိက္ခာ</b>” ဆိုသည်၊ မြတ်စွာဘုရားတို့ ဖြစ်ပွင့် တော်မူသောအခါ၌သာ လောက၌ ဖြစ်ပေါ်သည်။</p> <p>၄။ နှစ်ရာ့နှစ်ဆယ်၊ ခုနစ်သွယ်၊ အကျယ်-အာဒိသာ။</p> <p>အာဒိဗြဟ္မစရိယက သီလ</p> <p><b>အာဒိဗြဟ္မစရိယကသီလ</b>ဆိုသည်ကား ပါတိမောက်မှာ အကျယ် လာသော ၂၂၇-ပါးသော သိက္ခာပဒ သီလတို့ကို ဆိုသည်၊ အကျဉ်း အားဖြင့် ရဟန်းတို့၏ အာဇီဝဋ္ဌမက သီလကိုဆိုသည်၊ ထိုသီလသည် မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယ၏ အစအဦးဖြစ်၍ “<b>အာဒိဗြဟ္မစရိယက သီလ</b>“မည်၏။</p> <p>“<b>မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဿ အာဒိ ဘာဝဘူတန္တိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ၊ အာဇီဝဋ္ဌမက သီလေဿ တံ အဓိဝစနံ</b>”။ (ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ-ပ)။</p> <p>အစအဦးဆိုသည်ကား နံနက်အခါ၌ အရှေ့အရပ်မှတက်သော နေအရုဏ်သည် ထိုနေ့၏ အစအဦးဖြစ်၍ ထိုနေ့၌ အတွင်းဝင် ဖြစ်လေ သကဲ့သို့ ဤ ၂၂၇-ပါးသော သိက္ခာပဒသီလ အပေါင်းသည် သောတာ ပတ္တိမဂ္ဂသီလ၏ အစအဦး အခြေအမြစ်ဖြစ်၍ သောတာပတ္တိမဂ္ဂသီလ၌ သင်္ဂြီုဟ်ရေတွက်ခြင်းသို့ ရောက်၏။</p> <p>ယခုကာလ ဤသီလနှင့် ပြည့်စုံကြကုန်သော သီလဝန္တ ရဟန်း တို့သည် အရိယာပုဂ္ဂိုလ် ရှစ်ယောက်တို့တွင် သေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့၌ သင်္ဂြီုဟ် ရေတွက်ခြင်းသို့ ရောက်ကုန်၏။</p> <p>“<b>သေက္ခော ဘိက္ခူတိ ပုထုဇ္ဇနကလျာဏေန သဒွိံ သတ္တအရိယာ တိဿော သိက္ခာ သိက္ခန္တီတိ သေက္ခာ၊ တေသု ယော ကောစိ သေက္ခော ဘိက္ခူတိ ဝေဒိတဗ္ဗော</b>”။အဋ္ဌကထာ။(ပါရာဇိကဏ္ဍ အဋ္ဌကထာ-ပ)။</p> <p>“<b>ကေ သိက္ခန္တီတိ။ သေခါ စ ပုထုဇ္ဇနကလျာဏကာ စ သိက္ခန္တိ</b>”။</p> <p>(ပရိဝါပါဠိတော်)။</p> <p>၅။ ခန္ဓကဝတ်၊ အကျင့်မြတ်၊ မှတ်လေ ဘိသမာ။</p> <p>အဘိဓမ္မာစာရိကသီလ</p> <p>မဟာဝါခန္ဓက, စူဠဝါခန္ဓကတို့၌လာသော ဥပဇ္ဈာယဝတ်, အာစရိယဝတ် အစရှိသော ကျင့်ဝတ်တရားတို့သည် ထို<b>အာဒိဗြဟ္မ စရိယက သီလ</b>ပေါ်တွင် အရောင်တင် အမွှန်းတင် သီလဖြစ်ပေ၍ အထွတ်အမြတ်ဖြစ်သော အကျင့်အာစာရ ဟူသောအနက်ကြောင့် “<b>အဘိသမာစရိကသီလ</b>“မည်ကုန်၏။</p> <p>“<b>ဥဘတော ဝိဘင်္ဂ ပရိယာပန္နံ အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ။ ခန္ဓက ဝတ္တပရိယာပန္နံ အာဘိသမာစာရိကံ</b>။ (ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ)။</p> <p>လောကုတ္တရာသီလ သည်မူကား အနုတ္တရ အဓိသီလ ပေတည်း။</p> <p>၆။ အာဘိ သမာစာရိ၊ မပြည့်ဘိ၊ အာဒိ-ကြောင်မြဲ သာ။</p> <p>ဥပဇ္ဈာယဝတ်, အာစရိယဝတ် အစရှိသော ခန္ဓကဝတ် အကျင့် တို့ကို ပြည့်စုံစွာ မဖြည့်နိုင်သော ရဟန်းအား အာဒိဗြဟ္မစရိယက သီလ သည် ပြည့်စုံမြဲ မဟုတ်၊ နွားပြောက် နွားကျားကဲ့သို့ အကြောင်အကျားသာ ဖြစ်မြဲတည်း။</p> <p>“<b>သော ဝတ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု အာဘိသမာစာရိကံ ဓမ္မံ အပရိပူရေတွာ အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ ဓမ္မံ ပရိပူရေဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ</b>”။။ အင်္ဂုတ္တိုရ် ပါဠိတော်။(အင်္ဂုတ္တရ၊ (ဒုတိယအုပ်) နှာ-၁၂/ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ-ပ၊ ၁၂ တန္နိဿယပါဠိ။)</p> <p>ထိုအကျင့်တို့ကို သဒ္ဓါ, ဝိရိယ နုန့်ကြသော သူတို့သည် ဖြည့်ကျင့် လိုသော စိတ်ပင် မရှိကြကုန်၊ ထိုသူတို့သည် သဒ္ဓါ, ဝိရိယ ထက်သန်လှမှ ဖြည့်ကျင့်နိုင်ရာသော အချို့သော အာဒိဗြဟ္မစရိယက သိက္ခာပုဒ်တို့၌ လည်းကောင်း, သမထကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ် ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်တို့၌ လည်းကောင်း စိတ်ပင် မရှိကြကုန်၊ သဒ္ဓါ, ဝီရိယကို ထူထောင်၍ ထိုဝတ် အကျင့်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်နိုင်သော သူတို့သည်မူကား အာဒိဗြဟ္မစရိယက သိက္ခာပုဒ်တို့၌လည်း ခဲယဉ်းမှု မရှိကြကုန်၊ ဓုတင်အလုပ်, သမထ ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်, ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်တို့၌လည်း နည်းလမ်းကျကျ သိမှုသာလို၏၊ ဝီရိယအတွက်မှာ ခက်ခဲမှု မရှိကြကုန်။</p> <p>၇။ သမာပတ္တိ၊ ရှစ်ပါးရှိ၊ အဓိစိတ္တသာ။</p> <p>ဝိပဿနာ၏ အခြေပါဒဖြစ်သော ပဌမစျာန် သမာပတ်, ဒုတိယ စျာန် သမာပတ်အစရှိသော သမာပတ် ရှစ်ပါးသည် အဓိစိတ္တသိက္ခာ မည်၏၊ လောကုတ္တရာ စိတ်သည်မူကား- အနုတ္တရ အဓိစိတ္တပေတည်း။ “<b>ဝိပဿနာ ပါဒကံ အဋ္ဌသမာပတ္တိ စိတ္တံ အဓိစိတ္တန္တိ ဝုစ္စတိ</b>”။ (ပါရာဇိကဏ်အဋ္ဌကထာ။)</p> <p>၈။ ဝိပဿနာသုံးတန်၊ မဂ်, ဖိုလ်ဉာဏ်၊ အမှန် ဓိပညာ။</p> <p>အဓိပညာသိက္ခာ</p> <p>အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ်, ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ်, အနတ္တာ နုပဿနာဉာဏ် သုံးပါးသည်လည်းကောင်း၊ မဂ်ဉာဏ်လေးပါး, ဖိုလ်ဉာဏ် လေးပါးသည်လည်းကောင်း “<b>အဓိပညာ သိက္ခာ</b>“မည်၏၊ ထိုတွင် မဂ်ဉာဏ်လေးပါး, ဖိုလ်ဉာဏ်လေးပါးသည် မိမိထက်လွန်သော အထက် ဉာဏ် လာရန်မရှိပေသောကြောင့် <b>အနုတ္တရ အဓိပညာ</b>မည်၏။</p> <p>“<b>တိလက္ခဏာကာရ ပရိစ္ဆေဒကံ ပန ဝိပဿနာဉာဏံ အဓိပညာတိ ဝုစ္စတိ။ တတောပိ-စ မဂ္ဂံ ဖလပညာဝ အဓိပညာ</b>”။</p> <p>(ပါရာဇိကဏ် အဋ္ဌကထာ)</p> <p>၉။ သိက္ခာလိုလား၊ အမျိုးသား၊ ကြိုးစား ကျင့်ကြရာ။</p> <p>ဝိဂ္ဂဟ</p> <p><b>လဇ္ဇီပေသလ သိက္ခာကာမ</b> ဟူသောပုဒ်၌ “<b>တိဿော သိက္ခာ သိက္ခိတုံ ကာမေတိ ဣစ္ဆတီတိ သိက္ခာကာမော</b>” ပြု။</p> <p>အရကောက်</p> <p>ယခုဘဝ၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သိက္ခာသုံးပါးတို့ကို ပေါက်ရောက် အောင် ကျင့်ကြံလိုသော ဆန္ဒဥဿဟ တင်းလင်းရှိနေသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို <b>သိက္ခာကာမ ပုဂ္ဂိုလ်</b>ဆိုသည်။ ယခုကာလ၌မူကား အဓိသီလသိက္ခာ၌သာ သိက္ခာကာမဖြစ်နိုင်ကြ၏၊ အဓိသီလသိက္ခာတွင်မှလည်း အာပတ်သင့် တတ်သော သိက္ခာမှုတို့၌သာ ဂရုစိုက်ကြ၏၊ အမွှန်းတင်ကိစ္စနှင့် အပိုအမိုဖြည့်ကျင့်ရသော ဝတ်ကြီး ဝတ်ငယ်တို့၌ အားမစိုက်ကြပြီ။</p> <p>အထက် သိက္ခာနှစ်ပါးတို့ကိုမူကား ထိုသိက္ခာ သာသနာတို့၏ ကွယ်ပရာ ကွယ်ပကြောင်း တရားတို့ကို လိုက်စားမွေးမြူ၍ နေကြသော အခါဖြစ်၍ ဓုရ နိက္ခိတ္တပြု၍ ထားကြ၏၊ ထိုသိက္ခာ သာသနာ နှစ်ပါးတို့၏ ကွယ်ပရာ ကွယ်ပကြောင်းတရားဆိုသည်ကား <b>စေတောဝိနိဗဒ္ဓ</b>တရား ငါးပါးတို့နှင့် <b>လာဘသက္ကာရ သိလောက</b>တို့၌ ငြိတွယ်သော တဏှာ တရားစုပေတည်း။</p> <p>စေတောဝိနိဗဒ္ဓ</p> <p>၁။ ကျောင်းကောင်း, ဆွမ်းကောင်း, သင်္ကန်းကောင်း, ပရိက္ခရာ ဘဏ္ဍာကောင်းတို့၌ သာယာသော တဏှာ တပါး၊<br> ၂။ မိမိကိုယ်ခန္ဓာ၌ သာယာသောတဏှာတစ်ပါး၊<br> ၃။ မိမိကိုယ်အင်္ဂါ အသွေးအရောင်တို့၌ သာယာသောတဏှာ တစ်ပါး၊<br> ၄။ စားမှု အိပ်မှုတို့၌ အလေးဂရုပြုသော တဏှာတစ်ပါး၊<br> ၅။ ရဟန်းသီလကိုဖြည့်ကျင့်မှုသည် ယခုဘဝ၌ မဂ်ဖိုလ်၏ ပါဒကအကျိုးငှာမဟုတ်၊ ယခုဘဝ၌ ကုသိုလ်လည်း ရ၏၊ ဝမ်းလည်းဝ၏၊ နောက်ဘဝ၌ လူကောင်း နတ် ကောင်း ဖြစ်ရ၏ဟု စိတ်ရှိခြင်း တစ်ပါး၊<br> ဤကား စိတ်ကို ဘာဝနာအလုပ်သို့ မညွတ်ရအောင် ဘွဲ့နှောင် ချည်တုပ်၍နေသော <b>စေတောဝိနိဗဒ္ဓတရား</b> ငါးပါးတည်း။</p> <p>၁။ လာဘ်များမှု၊<br> ၂။ ကျောင်းကောင်း ဆွမ်းကောင်း သင်္ကန်း သပိတ် ပရိက္ခရာ ကောင်းရတတ်သည်ကို သာယာမှု၊<br> ၃။ အကျော်အစောကို သာယာမှု၊ နောက်သုံးပါး။ ဤ တရားတို့သည် အထက် သာသနာကြီး နှစ်ပါးတို့ကို ကွယ်ပစေတတ်ကုန်၏။</p> <p>၁၀။ ရဟန်းဖြစ်စ၊ ဓိသီလ၊ ပြပိမ့်ရှေးဦးစွာ။ ရဟန်းဖြစ်စ၌ ရှေးဦးစွာ ကျင့်အပ်သော <b>အဓိသီလသိက္ခာ</b> အစီ အရင်ကို ရှေးဦးစွာ ပြဆိုပေအံ့။ ရှေးဦးစွာ ကျင့်အပ်သည် ဟူရာ၌။ “<b>ပုဗ္ဗေဝ ခေါ ပနဿ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ အာဇီဝေါ သုပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ</b>”။ (ဥပရိပဏ္ဏာသပါဠိတော် ၃၃၇)</p> <p>၁၁။ သိက္ခာလိုလား၊ မျိုးကောင်းသား၊ ကျိုးများပေ ဖို့ရာ။</p> <p>သာသနာတော်၌ ရဟန်းပြုကြမှုသည် တစ်စုံတစ်ခုသော ဘေးကြောင့်ပြုမှု, လူလုပ်လျှင် ဆင်းရဲမည်ကိုမြင်၍ အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်း အနေနှင့်ပြုမှု, သံသရာဘေးကို ကြောက်သဖြင့် သံသရာဝဋ်မှ လွတ်တဲ့ရန် သိက္ခာသုံးပါးကို အားထုတ်လို၍ <b>သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတ</b> အနေနှင့်ပြုမှု ဟူ၍ ရှိ၏၊ ထိုတွင် <b>သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတ</b>ကို ရည်၍ “သိက္ခာလိုလား၊ မျိုးကောင်းသား” ဟု ဆိုရပေသည်။</p> <p>သိက္ခာသုံးပါးကို ပြဆိုခန်းပြီး၏။</p> --- <h3>၂-သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန် တင်နည်း</h3> <p>၁၂။ သင်္ကန်းပစ္စေး၊ ဆွမ်းပစ္စေး၊ ကျောင်းဆေး မှီလေးဖြာ။</p> <p>ရဟန်းခံရာ သိမ်အပြင်၌ ဆုံးမခန်းတွင်</p> <p>“<b>စတ္တာရော နိဿယာ အာစိက္ခိတဗ္ဗာ၊ စတ္တာရိ အကရဏီယာနိ အာစိက္ခိတဗ္ဗာနိ</b>“(ဝိနည်းမဟာဝါ-ပါဠိတော်)</p> ဟူ၍ လာရှိသည့်အတိုင်း မှီရာလေးပါးကို ရှေးဦးစွာ ပြဆိုမည် ဟူလို။</p> <p>၁၃။ သင်း, ကိုယ်, ဒု, အိပ်၊ မျက်, ပရိက်၊ နိသိဒ်, မိုး, အမာ။</p> <p>သင်္ကန်းကိုးထည်</p> <p>၁။ သင်းပိုင်၊<br> ၂။ ကိုယ်ရုံ၊<br> ၃။ ဒုကုဋ်၊<br> ၄။ အိပ်ရာခင်း၊<br> ၅။ မျက်နှာသုတ်ပဝါ၊<br> ၆။ ပရိက္ခရစောဠပုဆိုး၊<br> ၇။ နိသီဒိုင်အခင်း၊<br> ၈။ မိုးရေခံသင်္ကန်း၊<br> ၉။ အမာလွှမ်းသင်္ကန်း။ (သင်္ကန်းကိုးထည် သရုပ်)</p> <p>၁။ <b>အန္တရ ဝါသကော</b>၊ သင်းပိုင်။</p> <p>၂။ <b>ဥတ္တရာသင်္ဂေါ</b>၊ ကိုယ်ရုံ။</p> <p>၃။ <b>သံဃာဋိ</b>၊ ဒုကုဋ်။</p> <p>၄။ <b>ပစ္စတ္ထရဏံ</b>၊ အပေါ်လွှမ်းအိပ်ရာခင်း။</p> <p>၅။ <b>မုခပုဉ္ဆနစောဠံ</b>၊ မျက်နှာသုတ်ပဝါ။</p> <p>၆။ <b>ပရိက္ခာရစောဠံ</b>၊ ရေစစ်ပဝါ, လက်သုတ်ပဝါ, သပိတ် အိတ်, ဖိနပ်အိတ် အစရှိသော အတိုအထွာ ပရိက္ခရာ ပုဆိုး အမျိုးမျိုး။</p> <p>၇။ <b>နိသီဒနံ</b>၊ နိသီဒိုင်အခင်း။</p> <p>၈။ <b>ဝဿိကသာဋိကာ</b>၊ မိုးရေခံပုဆိုး။</p> <p>၉။ <b>ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိ</b>၊ အမာလွမ်းသင်္ကန်း။</p> <p>(ပါဠိအမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်ရန် ဆောင်ပုဒ်။) “<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ။</b></p> <p><b>ဝဿိက သာဋိကံ ဝဿာနံ စာတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတုံ တတော ပရံ ဝိကပ္ပေတုံ။ နိသီဒနံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ။ ပစ္စတ္ထရဏံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ။ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ယာဝ အာဗာဓာ အဓိဋ္ဌာတုံ တတော ပရံ ဝိကပ္ပေတုံ။ မုခပုဉ္ဆနစောဠံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ။ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ</b>”။ မဟာဝါပါဠိတော်။ (ဝိနည်းမဟာဝါ-ပါဠိတော်) <b>အဓိဋ္ဌာတုံ</b>=ငါ့ဥစ္စာဟု အမှတ်ပြုရန် အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်းငှါ၊ <b>ဝိကပ္ပေတုံ</b>=ငါ့ဥစ္စာဟု အာသာမကပ် ကင်းကွာ လတ်အောင် ဝိကပ္ပနာ ပြုခြင်းငှာ၊ (အနက်ပေး။)</p> <p>ကိုးထည် အစီအစဉ်မှာ ရှေ့သံပေါက် အတိုင်းစဉ်။ သင်း, ကိုယ်, ဒု, အိပ်, မျက်, ပရိက်, နိသိဒ်, မိုးအမာ။ (ရှေ့သံပေါက်။)</p> <p>၁၄။ ရှေ့ခြောက်ထည်လျှင်၊ ယခုမြင်၊ မထင်နောက် သုံးမှာ။</p> <p>ရှေ့ခြောက်ထည်သည်သာလျှင် ယခုကာလ၌ သုံးရိုး စွဲရိုး မျက်မြင် ဒိဋ္ဌဖြစ်၏၊ နိသီဒိုင်, မိုးရေခံ, အမာလွှမ်းဟူသော နောက်သုံးထည် တို့ကိုမူကား ယခုကာလ၌ သုံးရိုးစွဲရိုး မထင်မမြင်ပြီ။</p> <p>၁၅။ အလျား ရှစ်သစ်၊ နံလေးသစ်၊ ရှင်ချစ် လက် တော်သာ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာ လောက်ရာသော အတိုင်းအရှည် ပမာဏမှာ မြတ်စွာဘုရား၏ လက်သစ်တော်အားဖြင့် အလျား ရှစ်သစ်၊ အနံ လေးသစ်ရှိသော အဝတ်ထည်သည် အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာလောက်၏။</p> <p>“<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အာယာမတော အဋ္ဌင်္ဂုလံ သုဂတင်္ဂုလေန စတုရင်္ဂုလဝိတ္ထတံ ပစ္ဆိမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတုံ</b>”။ (မဟာဝါ။)</p> <p><b>စတုရင်္ဂုလဝိတ္ထတံ</b>=လက်လေးသစ်မှန် အနံပြန့်ကျယ် အဝတ် ထည်ကို၊ <b>ပစ္ဆိမံ စီဝရံ</b>=အယုတ်ဆုံး သင်္ကန်းပြု၍ ဟုပေး။</p> <p>၁၆။ အလျားတောင်မှန်၊ ထွာအနံ၊ ခေါ်ရန် မဇ္ဈိမာ။</p> <p>ဘုရားလက်သစ်နှင့် ပြဆိုသော ထိုဝတ်ထည်သည် <b>မဇ္ဈိမပုရိသ</b> ခေါ်သော ဝဍ္ဎကီ အတောင်အားဖြင့် အလျားတစ်တောင်၊ အနံ တစ်ထွာရှိ၏၊ လက်သန်းတောင် လက်သန်းထွာကို ဆရာတို့ ယူကြ၏၊ “<b>သုဂတ ဝိဒတ္ထိယာတိ သုဂတဝိဒတ္ထိနာမ ဣဒါနိ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ တိဿော ဝဒတ္ထိယော၊ ဝဍ္ဎုကီ ဟတ္ထေန ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော ဟောတိ</b>”။ (ကုဋိကာရ အဋ္ဌကထာ)။</p> <p>ဘုရားမှ <b>မဇ္ဈိမ</b>သည် သုံးဆတက်၏၊ ထို့ကြောင့် ဘုရား၏လက် ရှစ်ဆစ်သည် မဇ္ဈိမ တစ်တောင်ဖြစ်၏၊ ဘုရား၏ လက်လေးသစ်သည် မဇ္ဈိမတစ်ထွာ ဖြစ်သတည်း။</p> <p>၁၇။ မဇ္ဈိမတွင်၊ ထက်ဝက်တင်၊ မျက်မြင် ငါတို့မှာ။</p> <p>မျက်မြင်ငါတို့မှာ ဆိုသည်ကား <b>ပကတိပုရိသ</b>ကို ဆိုသတည်း၊ မဇ္ဈိမတွင်ထက်ဝက်တင်သည်ရှိသော် မဇ္ဈိမ တစ်တောင်သည် ပကတိ တစ်တောင့်ထွာ ဖြစ်၏၊ မဇ္ဈိမ တစ်ထွာသည် ပကတိ တစ်ထွာခြောက် သစ်ဖြစ်၏၊ မဇ္ဈိမနှင့် ဝဍ္ဎကီကား တူ၏၊ လက်သမားတောင်ခေါ်သည်။</p> <p>၁၈။ ဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ်၊ လောက်ပြီမှတ်၊ အာပတ် ဝတ္ထု လာ။</p> <p>ပကတိ ပုရိသခေါ်သော ငါတို့အတောင် အထွာအားဖြင့် အလျား တစ်တောင့်ထွာ၊ အနံတစ်ထွာခြောက်သစ်ရှိသော အဝတ်အထည်သည် အဓိဋ္ဌာန်လောက်၏၊ ဝိကပ္ပနာလောက်၏၊ သင်္ကန်းသာမညနှင့် စပ်ယှဉ် သော ထိုထိုသိက္ခာပုဒ်တို့၌ “<b>ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ စီဝရံ</b>” ဟူ၍ အာပတ်ဝတ္ထု အဖြစ်ဖြင့် လာ၏။</p> <p>မဇ္ဈိမ ဝဍ္ဎကီတို့မှာ ငါတို့ ပကတိ တက်နည်းကိုကား ဝိနယာ လင်္ကာရဋီကာ, သဒ္ဒသုတ္တ နိဒ္ဒေသတို့၌ လာသည်ကို ပမာဏ ပြုကြရ ကုန်၏၊ ထိုကျမ်းဆရာတို့သည်လည်း</p> <p>“<b>အဋ္ဌာရသ ဟတ္ထုဗ္ဗေဓော၊ ဂေါတမော သကျဝဍ္ဎနော</b>” ဟူ၍ ငါတို့ဘုရား အရပ်တော်ကို ပြဆိုသောကျမ်းဂန်များကိုမှီ၍ မဇ္ဈိမမှ ထက်ဝက်တက်သည်ကို ပြဆိုကြပေကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရား အရပ်တော်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ လေးတောင်သာ ရှိမြဲဖြစ်၏၊ ထိုကို သုံးဆတက်သော် မဇ္ဈိမ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ဖြစ်၏၊ ထိုကို ထက်ဝက် တက်သော် ပကတိပုရိသ တစ်ဆယ့်ရှစ်တောင် ဖြစ်သတည်း။</p> <p>၁၉။ ကိုယ်ပိုင်သန္တက၊ ရသည်မှ၊ ဒသက ရက်တွင်း မှာ။</p> <p>၂၀။ ဓိဋ္ဌာန်တင်မှု၊ ဝိကပ်မှု၊ မပြု အာပတ်လာ။</p> <p>မိမိတို့ အတောင်နှင့် အလျား တစ်တောင့်ထွာ, အနံ တစ်ထွာ ၆-သစ်ရှိသော အဝတ်အထည်မျိုး၊ ထိုထက် အလျားအနံကြီးသော အဝတ်ထည်မျိုးတို့ကို ကိုယ်ပိုင်သန္တကအဖြစ်နှင့် ရခဲ့သည်ရှိသော် မိမိ လက်သို့ပင် မရောက်သေးသော်လည်း သေချာစွာ သိရှိခဲ့ပါလျှင် ရသောနေ့မှစ၍ ဆယ်ရက်အတွင်း၌ အဓိဋ္ဌာန်သော်လည်း တင်ရာ၏၊ ဝိကပ္ပနာသော်လည်းပြုရာ၏၊ တစ်ခုခု မပြုခဲ့သော် တစ်ဆယ့်တစ်ရက် အရုဏ်တက်သည်နှင့်တပြိုင်နက် နိဿဂ္ဂိ ပါစိတ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>မှတ်ချက်။။အရုဏ် ဟူသောစကားဖြင့် တစ်ရက်လုံးကို သိမ်းကျုံးလိုရင်းဖြစ်၏၊ ထို့ကြောင့် လဆန်းတစ်ရက်နေ့ မွန်းတည့်ချိန်မှာ ဖြစ်စေ၊ ညဉ့်သန်းခေါင်မှာ ဖြစ်စေ၊ သင်္ကန်းရလာခဲ့သော် လဆန်း ၂- ရက် အရုဏ်တက်လျှင် ထိုနေ့ဆုံး၏၊ ထိုအခါမှ လဆန်းတစ်ရက် နံနက် အရုဏ်ကို ထိုသင်္ကန်းရသည်မည်၏၊ ငါ့သင်္ကန်းသညိ တစ်အရုဏ်ရပြီ ဆိုရ၏၊ ဝါဆို ဝါကပ်အရာ ပရိဝါသ် မာနတ်စသည်တို့၌လည်း ဤနည်း အတူ။</p> <p>၂၁။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠအမည်၊ သူ့အမည်၊ နှစ်ထည် အဓိဋ္ဌာ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန် တင်နည်းသည် <b>ပရိက္ခာရစောဠ</b> အမည်နှင့် တင်နည်း၊ <b>သံဃာဋိ, ဥတ္တရာသင်္ဂ, အန္တရဝါသက, ပစ္စတ္ထရဏ</b> အစရှိသော အသီး အသီးသော သူ့အမည်နှင့်တင်နည်းဟူ၍ တင်နည်းနှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၂၂။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠအသုံး၊ ကိုးထည်လုံး၊ ရှေးထုံး အစဉ်လာ။</p> <p><b>ပရိက္ခာရစောဠ</b> ဟူသောအမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်နည်းသည် သင်္ကန်းကိုးထည်တို့တွင် သပိတ်အိတ်, ဖိနတ်အိပ် အစရှိသော ပရိက္ခာရ စောဠ အထည်မျိုးတို့၌သာ တင်ရသည် မဟုတ်၊ ကိုးထည်လုံး၌ပင် တင်လိုသော် တင်ရသော ရှေးထုံးအစဉ် လာ၏။</p> <p>“<b>ပရိက္ခာရစောဠံနာမ ပါဋေက္ကံ နိဓာန မုခမေတံ</b>”။</p> <p>အဋ္ဌကထာကြီး။(ပါရာဇိကဏ္ဍ အဋ္ဌကထာ-ဒု)</p> <p>“<b>ပရိက္ခာရစောဠိယော သဗ္ဗ၊ တထာ ဝတွာ အဓိဋ္ဌတိ</b>”။</p> <p>(ခုဒ္ဒသိက္ခာ)။</p> <p>အဋ္ဌကထာကြီး၌ တိစီဝရိက်သာ <b>ပရိက္ခာရစောဠ</b>တင်မှုကို ဆို လျက်ရှိ၏။</p> <p>၂၃။ ကိုယ်, နှုတ် နှစ်ပြင်၊ တအင်အင်၊ တင်လေ အဓိဋ္ဌာ။</p> <p>သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန်တင်နည်းသည် ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့်တင်ခြင်း, နှုတ်အင်္ဂါ ဖြင့်တင်ခြင်း ဟူ၍နှစ်ပါးရှိ၏၊ ထိုနှစ်ပါး တို့တွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် တင်လေ ဟူလိုသည်။</p> <p>“<b>ဒွေ စီဝရဿ အဓိဋ္ဌာနာနိ ကာယေန အဓိဋ္ဌေတိ၊ ဝါစာယ အဓိဋ္ဌေတိ</b>”။ (ပရိဝါပါဠိတော်)။</p> <p>ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့်တင်ရာ၌<br> “<b>ဣမံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>”။</p> <p>(ဝိနယသင်္ဂ-အဋ္ဌကထာ)။</p> <p>ဟု နှလုံးသွင်းခြင်းနှင့်တကွ အဝတ်သင်္ကန်းကို လက်ဖြင့် ကိုင် တွယ်၍ သုံးသပ်ရသည်။</p> <p>နှုတ်အင်္ဂါဖြင့် တင်ရာ၌ကား အဝတ်သင်္ကန်းကို အာရုံပြု၍ “<b>ဣမံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>”</p> <p>ဟု နှုတ်မြွက်ရသည်၊ နှုတ်ကလည်းဆို၊ ကိုယ်ကလည်း သုံးသပ် ပေမူ ကိုယ်နှုတ်နှစ်ပါးဖြင့် တင်သည်မည်၏။</p> <p>၂၄။ နီး, ဝေး, နည်း, များ၊ လေးထွေပြား၊ ခြားတုံ အဆိုမှာ။</p> <p>၂၅။ ဣမံ, ဣမာနိ၊ ဧတံ, ဧတာနိ၊ ဆိုရိုးရှိ၊ နီးဘိနှစ်တောင့်ထွာ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန်တင်နည်း ၄-မျိုး</p> <p>၁။ အနီး၌ရှိသော အဝတ်သင်္ကန်း၊<br> ၂။ အဝေး၌ရှိသော အဝတ်သင်္ကန်း၊<br> ၃။ တစ်ထည်တည်းသော အဝတ်သင်္ကန်း၊<br> ၄။ နှစ်ထည်သုံးထည် စသည်များသော အဝတ်သင်္ကန်း ဟူ၍ လေးထွေလေးပါး အပြားရှိ၏၊ ဆိုပုံလည်းခြားနား စေရ၏၊</p> <p>တင်နည်းပုံစံ</p> <p>၁။ အနီးတထည်ဖြစ်အံ့၊ <b>ဣဒံ</b>-ဟု။</p> <p>၂။ အနီး နှစ်ထည်သုံးထည် စသည်အများဖြစ်အံ့၊ <b>ဣမာနိ</b>ဟု။</p> <p>၃။ အဝေး တစ်ထည်ဖြစ်အံ့၊ <b>ဧတံ</b>-ဟု။</p> <p>၄။ အဝေး အများဖြစ်အံ့၊ <b>ဧတာနိ</b>-ဟု ဆိုရိုးရှိ၏၊ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်အတွင်း၌ တည်ရှိသော အဝတ် သင်္ကန်းကို အနီးဆိုသည်၊ နှစ်တောင့်ထွာမှ အပ၌တည်ရှိသော အဝတ် သင်္ကန်းကို အဝေးဆိုသည်၊ ယူဇနာတစ်ရာပင်ဝေးသော်လည်း ထို သင်္ကန်းကို စိတ်တမ်း၍ နှုတ်ဖြင့်တင်ဆိုလျှင် မြောက်တော့သည်။</p> <p>၁။ <b>ဣမံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p>၂။ <b>ဣမာနိ စီဝရာနိ ပရိက္ခာရစောဠာနိ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p>၃။ <b>ဧတံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p>၄။ <b>ဧတာနိ စီဝရာနိ ပရိက္ခာရစောဠာနိ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p>(ဝိနယသင်္ဂဟ-အဋ္ဌကထာ)။</p> <p>အထည်ပေါင်း တစ်ရာကိုပင် တပါတည်း တင်ရ၏၊</p> <p>၂၆။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠတင်မှု၊ သင်္ကန်းစု၊ ပြုဖွယ်ထူး မလာ။</p> <p><b>ပရိက္ခာရစောဠ</b> အမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်ပြီးသော သင်္ကန်း တို့၌ စောင့်ရှောက်ခြင်း စသည်ဖြင့် ပြုဖွယ်ကိစ္စအထူး မလာပြီ၊ အလိုရှိ တိုင်း သုံးဆောင်ရတော့သည်၊ အဓိဋ္ဌာန်ပျက်ကြောင်းများမှာ နောက်၌ လာလတ္တံ့။</p> <p>၂၇။ သူ့အမည်နှင့်၊ တင်တုံလင့်၊ ကျင့်ဝတ်အဖြာဖြာ။</p> <p><b>သံဃာဋိ, ဥတ္တရာသင်္ဂ, အန္တရဝါသက</b> အစရှိသော အသီးအသီး သော သူ့အမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်ရာ၌မူကား ကျင့်ဝတ်တရား အဖြာဖြာ များ၏။</p> <p>၂၈။ သင်း, ကိုယ်, ဒု, မိုး၊ မာနိမျိုး၊ တင်ရိုးဧက်စီသာ။</p> <p>သင်းပိုင်, ကိုယ်ရုံ, ဒုကုဋ်, မိုးရေခံ, အမာလွှမ်း, နိသီိဒိုင်တို့ကို သူ့အမည်နှင့် တင်သည်ရှိသော် တစ်ထည်စီသာ ထားရာသည်၊ အဓိဋ္ဌာန် တင် သင်းပိုင်တစ်ထည်သာ ရှိရာသည်၊ နှစ်ထည်မရှိရ၊ အသစ်တစ် ထည်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်လိုသော် သင်းပိုင်ဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပြီးမှ အသစ်ကို တင်ရသည်၊ ကြွင်းသော ငါးထည်တို့၌လည်း ဤနည်းတူ၊ အိပ်ရာခင်း, မျက်နှာသုတ်, ပရိက္ခာရစောဠတို့၌မူကား များစွာပင် တင်၍ ထားရ၏။</p> <p>၂၉။ လျား နံ ပမာဏ၊ ပြည့်မီမှ၊ တင်ရခြောက်ထည် မှာ။</p> <p>သင်း, ကိုယ်, ဒု, မိုး, မာ, နိ ဟူသော ခြောက်ထည်တို့ကို သူ့ အမည်နှင့်တင်ရာ၌ အသီးသီး အလျားအနံ ပမာဏ ပြည့်မီမှသာ တင်ရသည်။</p> <p>၃၀။ ငါးတောင်-တောင်ဆုပ်၊ သုံးတောင်-ဆုပ်၊ ဒုကုဋ် ကိုယ်ရုံမှာ။</p> <p>ဒုကုဋ် ကိုယ်ရုံတို့၌ အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် အလျား ၅-တောင်တောင်ဆုပ်၊ အနံ သုံးတောင် တောင်ဆုပ်ရှိမှသာ အဓိဋ္ဌာန်းနားသည်၊ ငါးတောင် တောင်ဆုပ်တောင်ဆုပ်ဆိုသည်ကား တောင်ရှည် လေး တောင်နှင့် တောင်ဆုပ်တစ်ခုကို ဆိုသည်။ သုံးတောင် တောင်ဆုပ်မှာ လည်း ဤနည်းတူ။</p> <p>၃၁။ အလျားလိုဟန်၊ နှစ်တောင်နံ၊ တင်ရန် သင်းပိုင် မှာ။</p> <p>သင်းပိုင်၌ အလျားပမာဏ ဒုကုဋ်ကိုယ်ရုံတို့ အတိုင်းပင်။ အနံမှာ အယုတ်ဆုံး နှစ်တောင်ပမာဏရှိမှ တင်ရသည်။</p> <p>၃၂။ နှစ်ထွာ,ထွာခွဲ၊ မြိတ်ထွာတွဲ၊ လုပ်မြဲ နိသိဒ်မှာ။</p> <p>နိသီဒိုင်၌ အလွန်ဆုံးအားဖြင့် ဘုရားအထွာတော်နှင့် အလျား နှစ်ထွာ၊ အနံတစ်ထွာခွဲ အမြိတ်အဆာ တစ်ထွာလုပ်မြဲဖြစ်သည်။ ထိုထက် မလွန်ရ။</p> <p>၃၃။ လေးနှင့်-နှစ်တန်၊ ထွာတော်မှန်၊ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာ။</p> <p>အမာလွှမ်း၌ ဘုရားအထွာတော်နှင့် အလျားလေးထွာ၊ အနံ နှစ်ထွာ အလွန်ဆုံး၊ ထိုထက် မလွန်ရ။</p> <p>၃၄။ ခြောက်ထွာရှည်နွှဲ၊ နှစ်ထွာခွဲ၊ လုပ်မြဲ မိုးရေမှာ။</p> <p>မိုးရေခံ၌ ဘုရားအထွာတော်နှင့် အလျားခြောက်ထွာ၊ အနံ နှစ်ထွာခွဲ လုပ်မြဲ၊ ထိုထက် မလွန်ရ။</p> <p>၃၅။ ပရိက်, အိပ်, မျက်၊ ဤသုံးချက်၊ မမြွက်လျားနံမှာ။</p> <p>ဤသုံးထည်တို့၌ အလျားအနံ ပမာဏကို ကျမ်းဂန်တို့၌ အမြွက် အဆို မရှိ။ “<b>ဧကံပိ ဝဋ္ဋတိ၊ ဗဟူနိပိ ဝဋ္ဋန္တိ</b>“(ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)- ဟူ၍လာ၏၊</p> <p>၃၆။ သုံးထည် အရိုး၊ ကောင်းစွာဆိုး၊ မာ, မိုး, သင့်ရုံသာ။</p> <p>ဒုကုဋ်, ကိုယ်ရုံ, သင်းပိုင်တို့၌ ကောင်းစွာဆိုးမှ အဓိဋ္ဌာန် နားသည်၊ မာ, မိုးတို့၌ အဆင်းပျက်ရုံ ဆိုးလျှင် ပြီး၏။</p> <p>၃၇။ ကပ္ပဗိန္ဒု၊ ထိုရိုးပြု၊ သင်း, ဒု, ကိုယ်, မိုး, မာ။</p> <p>ဤငါးထည်တို့သည်ကား ကိုယ်၌ ဝတ်ရုံသော သင်္ကန်းမျိုး ဖြစ် ကုန်၍ ဆိုးခြင်း ကပ္ပဗိန္ဒု ထိုးခြင်းတို့ကို ပြုပြီးမှ အဓိဋ္ဌာန်တင် ထိုက် ကုန်သည်။ အိပ်, မျက်, ပရိက်, နိသိဒ်တို့ကား ဝတ်ရုံသော သင်္ကန်းမျိုး မဟုတ်ကုန်၊ ဆိုးမှု, ကပ္ပဗိန္ဒု ထိုးမှု မလို။</p> <p>၃၈။ ဓိဋ္ဌာန်ဟောင်းပစ်၊ စွန့်ပြီးလစ်၊ အသစ် တင်မြဲ သာ။</p> <p>သင်း, ဒု, ကိုယ်, မိုး, မာတို့၌ တစ်ထည်သာ အပ်သောကြောင့် အမည်နှင့်တင်၍ ဆောင်သော အဟောင်း ရှိခဲ့လျှင် အဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု၍ အဓိဋ္ဌာန်စွန့်ပြီးမှ အသစ်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ရမည်။ တင်ပုံ</p> <p>“<b>ဣမံ သံဃာဋိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>“(ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)။ ဒုကုဋ် အဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု၍ “<b>ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>” ဒုကုဋ်သစ်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်။</p> <p>အဝေး၌ ရှိနေသော ဒုကုဋ်ဟောင်းကို အဝေးကနေ၍ စွန့်ရာ၌ “<b>ဧတံ သံဃာဋိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>“(ဝိနယသင်္ဂဟအဋ္ဌကထာ) ဟုစွန့်။ အဝေးအဓိဋ္ဌာန်၌ လည်း ထိုနည်းအတူ။</p> <p><b>ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ အန္တရဝါသကံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ အန္တရဝါသကံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ဝဿိကသာဋိကံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ဝဿိကသာဋိကံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။ (ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)</p> <p>၃၉။ သုံးထည်ကိုလျှင်၊ အမည်တင်၊ ညဉ့်ပင် မကင်း ရာ။</p> <p>၄၀။ ဌာနဆယ့်ငါး၊ ဝေဖန်ထား၊ များလှ ဆိုခွင့်မှာ။</p> <p>ဒု, ကိုယ်, သင်းတို့ကို အမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်ပြီးသည်ရှိသော် တင်ပြီးသောနေ့မှစ၍ သင်္ကန်းနှင့် တစ်ညဉ့်မျှကင်း၍ မနေရာ၊ အရုဏ် တက်ဆဲအခါ၌ လိုရင်းတည်း။</p> <p>မကင်းအောင်နေရာသော အစီအရင်ကိုလည်း သင်္ကန်းထား ရာဌာန တစ်ဆယ်ငါးပါးတို့နှင့် ဝေဖန်၍ ပါဠိတော်၌ ကျယ်စွာဟော ဖော်၍ ထား၏၊ ပြောဆိုဖွယ် အလွန်များ၏။</p> <p>ထိုဌာနတို့၌ မလိမ္မာခဲ့သော် နေလေရာဌာန၌လည်းကောင်း၊ လမ်းခရီးသွားဆဲအခါ၌လည်းကောင်း၊ အရုဏ်တက်ဆဲအခါတွင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်အတွင်း၌ သင်္ကန်းကို အမြဲထား၍ဆောင်လျှင် ပြီးတော့သည်။</p> <p>ဘိက္ခုသမ္မုတိကိုရခဲ့သော်လည်းကောင်း ကထိန်အာနိသင်ကို ရခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ညဉ့်ကင်းသော်လည်း အပြစ်မရှိ၊ အခန့်မတော် လှ၍ ညဉ့်ကင်းမည်ရှိခဲ့သော် အဝေးမှလှမ်း၍သော်လည်း ပစ္စုဒ္ဓိုရ် ပြုလိုက်ရသည်၊ အရုဏ်တက်သည်နောက် အဝေးမှလှမ်း၍ အဓိဋ္ဌာန် တင်လိုလျှင် တင်ရ၏။</p> <p>၄၁။ မိုးလေးလတွင်၊ မိုးကိုတင်၊ လွန်လျှင် ဝိကပ္ပါ။</p> <p>မိုးရေခံသင်္ကန်းမှာ ဝါဆိုလပြည့်ကျော် တစ်ရက်မှစ၍ တန် ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့တိုင် မိုးလေးလအတွင်း၌သာ အဓိဋ္ဌာန်တင်ရ သည်၊ ဆောင်းလေးလ, နွေလေးလတို့၌ ဝိကပ္ပနာပြု၍ ထားရသည်။</p> <p>၄၂။ အနာရှိလျှင်၊ မာကိုတင်၊ လွန်လျှင် ဝိကပ္ပါ။</p> <p>အမာလွှမ်းသင်္ကန်းမှာ အိုင်းကျသော ယားနာကြီး, ဝဲနာကြီး စသည်ရှိသောအခါ၌သာ အဓိဋ္ဌာန်တင်ရသည်၊ ထိုအနာပျောက်ငြိမ်း သော အခါ၌ ဝိကပ္ပနာပြု၍ ထားရသည်။</p> <p>၄၃။ နိသီဒန၊ တင်တုံက၊ လေးလ မကင်းရာ။</p> <p>နိသီဒိုင်သင်္ကန်းကို <b>နိသီဒန</b>အမည်နှင့်တင်၍ ဆောင်စဉ်အခါ လေးလလုံးလုံး ကင်း၍ မထားရာ။</p> <p>၄၄။ ပေးစွန့်, ခိုးယူ၊ ကျွမ်းဝင်ယူ၊ လူထွက် ချသိက္ခာ။</p> <p>၄၅။ သေဆုံး, လိင်ပြန်၊ ပစ္စုဒ္ဓံ၊ ရှစ်တန်-ကျဓိဋ္ဌာ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန် တင်ထားသော သင်္ကန်းသည် ရှစ်ပါးသော အကြောင်း တို့ကြောင့် အဓိဋ္ဌာန်ကျ၏၊ ထိုသင်္ကန်းကို သူတစ်ပါးအား ပေးလိုက်စွန့် လိုက်သော်လည်းကောင်း, ထိုသင်္ကန်းကို သူတစ်ပါးတို့ ခိုး၍ တိုက်၍ လုယက်၍ ယူခဲ့သော်ကောင်း အကျွမ်းဝင်၍ <b>ဝိဿာသဂ္ဂါဟ</b> ယူနည်းဖြင့် ယူခဲ့သော်လည်းကောင်း သင်္ကန်းရှင်သည် ဘိက္ခုနီဖြစ်၍ သိက္ခာမချရပဲ လူဝတ်လဲ၍ လူထွက်ခဲ့သော်လည်းကောင်း, ရဟန်းယောက်ျားဖြစ်၍ သိက္ခာချခဲ့သော်လည်းကောင်း, သင်္ကန်းရှင်ရဟန်း သေဆုံးခဲ့သော် လည်းကောင်း, ဣတ္ထိလိင်, ပုလ္လိင် ပြန်ခဲ့သော်လည်းကောင်း, ပစ္စုဒ္ဓိုရ် ပြုခဲ့သော်လည်းကောင်း အဓိဋ္ဌာန်ကျ၏၊ သင်္ကန်းရှင် ပါရာဇိကကျခဲ့သော် အဓိဋ္ဌာန်ကျသည် မကျသည်ကို အဆိုမရှိ၊ သိက္ခာကျ၌ ရေတွက်ရာ၏။</p> <p>၄၆။ သင်း, ကိုယ်, ဒုအား၊ ပေါက်မှုပွား၊ ကိုးပါးကျ ကြောင်းလာ။</p> <p>သင်းပိုင်, ကိုယ်ရုံ, ဒုကုဋ်တို့မှာ ပေါက်ခြင်းကို ထည့်၍ အဓိဋ္ဌာန် ကျကြောင်း ကိုးပါးလာ၏၊ သုံးထည်လုံးမှာ အလျားစွန်းမှ တစ်ထွာ၏ အတွင်း၌ အနံစွန်း၌မူကား ကိုယ်ရုံဒုကုဋ်တို့မှာ ရှစ်သစ်အတွင်း၌ သင်းပိုင်မှာ လေးသစ် အတွင်း၌ လက်သန်းသည်းခွန်အပြင် ပမာဏမျှ ကျယ်လှစွာ ပေါက်ခဲ့သော် အဓိဋ္ဌာန်ကျ၏၊ ရှေ့ရှစ်ပါးကား <b>ပရိက္ခာရစောဠံ</b> အဓိဋ္ဌာန်နှင့်လည်း ဆိုင်၏၊ အပေါက်ပေါက်မှုသည် <b>တိစီဝရိတ်</b> အဓိဋ္ဌာန် ကြီးနှင့်သာ ဆိုင်၏။</p> <p>သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန် တင်နည်းပြီး၏။</p> <h3>၃-သင်္ကန်းဝိကပ္ပနာပြုနည်း</h3> <p>၄၇။ ပရမ္မုခါ၊ သံမုခါ၊ နှစ်ဖြာ ဝိကပ္ပ။</p> <p>ဝိကပ္ပနာ ပြုနည်းသည် သမ္မုခါဝိကပ္ပနာ, ပရမ္မုခါ ဝိကပ္ပနာဟူ၍ နှစ်ပါးရှိ၏၊ သမ္မုခါဝိကပ္ပနာ-မိမိနှုတ်ဖြင့် ပြုအပ်သော ဝိကပ္ပနာ၊ ပရမ္မုခါ ဝိကပ္ပနာ-သူတစ်ပါးနှုတ်ဖြင့် ပြုအပ်သော ဝိကပ္ပနာဟုဆိုကြ၏။</p> <br> <p>၄၈။ ဝိနည်းဓိုရ်ပါး၊ ချဉ်းကပ်ငြား၊ နှစ်ပါး ပြုဘို့ရ။</p> <p>ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်ထံ ချဉ်းကပ်၍ ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်အား ပြုရမည်၊ ဝိကပ္ပနာ ပြုလိုသော သင်္ကန်းကို ဝိနည်းဓိုရ်ရှေ့၌ ထား၍။ “<b>ဣမံ စီဝရံ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ</b>”။ (ပါစိတ်ပါဠိတော်)။</p> <br> <p>သင်္ကန်းအများဖြစ်ခဲ့လျှင်</p> <p>“<b>ဣမာနိ စီဝရာနိ တုယှံဝိကပ္ပေမိ</b>” ဆို။</p> <p>(ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)</p> <p>အဝေးရှိ သင်္ကန်း၌ “<b>ဧတံ ဧတာနိ</b>”-ဆို။</p> <br> <p>၄၉။ ဝိနည်းလိမ္မာ၊ မြတ်ဆရာ၊ ပြန်ပါ ဝိကပ္ပ။</p> <p>ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာက ဝိကပ္ပနာပြန်ရသည်။</p> <p>“<b>မယှံ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိဝါ ယထာပစ္စယံ ကရောဟိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ) ဆို၍ပြန်၊ ငါ၏ဥစ္စာကို သုံးလိုသုံး စွန့်လိုစွန့် အကြောင်းအား လျော်စွာ လိုရာပြုလေ ဟူလိုသည်။</p> <br> <p>၅၀။ သီတင်းဖော်မှန်၊ သမ္ပဒါန်၊ ငါးတန် လိုရာပြ။</p> <p>သမ္မုခါ ဝိကပ္ပနာ ပြုပုံတနည်းမှာ သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက် တို့တွင် သင်္ကန်းရှင် အလိုရှိရာ တစ်ယောက် ယောက်ကို သမ္ပဒါန်ထား ၍ပြု၏။</p> <p>“<b>ဣမံ စီဝရံ တိဿဿ ဘိက္ခုနော ဝိကပ္ပေမိ။ တိဿာယ ဘိက္ခုနိယာ။ တိဿာယ သိက္ခမာနာယ။ တိဿဿ သာမဏေရဿ။ တိဿာယ သာမဏေရိယာ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)</p> <p>ဟု မိမိနှင့် အကျွမ်းဝင်သူ တစ်ယောက်ယောက်၏ နာမည်ကို ဖော်၍ဆို၊ ဝိနည်းဓိုရ်က ပြန်ရာ၌ “<b>တိဿဿ သန္တကံ</b>” ဆို၍ ပြန်လေ။</p> <br> <p>၅၁။ ကိုယ်မပြုပဲ၊ သူ့ကိုလွှဲ၊ ခေါ်မြဲ ပရမ္မုခ။</p> <p><b>တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ</b>-ဟု မိမိ မပြုမူ၍ ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာကိုပင် ဝိကပ္ပနာ ပြုမှုပါ လွှဲအပ်လိုက်၏။</p> <p>“<b>ဣမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနတ္ထာယ တုယှံ ဒမ္မိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ- အဋ္ဌကထာ) လွှဲပုံ။ အလိုရှိရာ သီတင်းသုံးဖော်ကို ညွှန်းပါဟု ဝိနည်းဓိုရ်က ဆိုရာ အလိုရှိရာပုဂ္ဂိုလ်၏ နာမည်ကို ပြောကြားလျှင် ထိုနေရာ၌ပင်လျှင် ထိုနာမည်ကို သမ္ပဒါန်ပြု၍။</p> <p>“<b>အဟံ ဣမံ စီဝရံ တိဿဿ ဘိက္ခုနော ဒမ္မိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟအဋ္ဌကထာ) ဟုဝိနည်းဓိုရ် ဆရာကပင် ဝိကပ္ပနာပြု။</p> <p>“<b>တိဿဿ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိ ဝါ ယထာပစ္စယံ ကရောဟိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ-အဋ္ဌကထာ) ဟုဝိနည်းဓိုရ်ပင် ဝိကပ္ပနာပြန်။ “<b>တိဿယ ဘိက္ခုနိယာ</b>” စသည်ကိုလည်း သိလေ။</p> <br> <p>၅၂။ ဝိကပ်ပြန်တုံ၊ ဆောင်နှင်းပုံ၊ ဝတ်ရုံစွန့်ပေးရ။</p> <p>ဤ ဝိကပ္ပနာ ပြန်မှုကိုလည်း ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ဟူ၍ပင် ခေါ်၏၊</p> <p>မသိမ်းပိုက် မူ၍ တဖန်ပြန်ထုတ်မှု ဆိုလိုသည်။ ဤသို့ ဝိကပ္ပနာပြန်၍ တဖန်သင်္ကန်းရှင်အား ဆောင်နှင်းလွှဲပုံလိုက်သောအခါမှစ၍ ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာ၏ဥစ္စာ သီတင်းသုံးဖော် တစ်ယောက်ယောက်၏ ဥစ္စာအနေနှင့် ထား၍ မိမိပိုင် ဥစ္စာကဲ့သို့ အလိုရှိတိုင်း သုံးရ၏။</p> <br> <p>သင်္ကန်းဝိကပ္ပနာပြုနည်း ပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၄-သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ</h3> <p>၅၃။ သင်း, ကိုယ်, ဒု, မိုး၊ မာ-ငါးမျိုး၊ ထိုးလေ ဗိန္ဒုညှင်း။</p> <p>၅၄။ ကြေးညှိ သစ်စိမ်း ရွှံ့ညွန်လိမ်း၊ ခပ်သိမ်းမည်း နက်ဆင်း။</p> <p>၅၅။ သင်္ကန်းထောင့်မှာ၊ တစ်ခုသာ၊ ပမာ ဒေါင်းမျက် ကွင်း။</p> <p>၅၆။ သမန်းမြက်ဖျား၊ အငယ်ထား၊ အပ်ငြား ဗိန္ဒု ညှင်း။</p> <p>ဝတ်ရုံ၍ သုံးဆောင်ရသော ထိုသင်္ကန်းငါးမျိုးတို့၌ ကပ္ပဗိန္ဒု ထိုးပြီးမှ ဝတ်ရုံရသည်၊ ကြေးညှိမျိုး, သစ်ရွက်စိမ်းမျိုး, လိမ်းကပ်သော ရွှံ့ညွန်မျိုး, ထိုမှကြွင်းသော ခပ်သိမ်းသော မည်းနက်သော အဆင်းမျိုး တို့တွင် တစ်ခုခုကို သင်္ကန်းထောင့်၌ အကြီးဆုံးအားဖြင့် ဥဒေါင်းမျက်ကွင်း ပမာဏ၊ အငယ်ဆုံးအားဖြင့် သမန်းမြက်ဖျား ခန့်မျှသော်လည်း ထိုးရမည်။ “<b>အန္တမသော ကုသဂ္ဂေနပိ အနာဒိယိတွာ</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော်)။</p> <br> <p>၅၇။ နနွင်း, ထန်းကျင့်၊ ဆူးပန်းပွင့်၊ ပေါက်ပွင့် ပိန္နဲနွယ်။</p> <p>၅၈။ ကြပိုင်, ဒေါက်ရပ်၊ မဲ, ဒန်း, မှတ်၊ မအပ် ဆိုးရည် ဝယ်။</p> <p>အကပ္ပိယ ဆိုးရည်</p> <p>၁။ နနွင်း<br> ၂။ ထန်းကျင့် ခေါ်သော တိန်းညက်နှစ်<br> ၃။ ဆူးပန်းပွင့်<br> ၄။ ပေါက်ပွင့်<br> ၅။ ပိန္နဲနွယ်<br> ၆။ ကြပိုင်ခေါက်<br> ၇။ ဒေါက်ရပ်ခေါက်<br> ၈။ မဲရွက်<br> ၉။ ဒန်းရွက်</p> <p>အကပ္ပိယ ဆိုးရည်ကိုးပါး။</p> <br> <p>၅၉။ ခုံ, ပိုး, ဝါ, ဘန်၊ ကမ္ဗလံ၊ ပိုက်ဆံချည်ခြောက်ပါး။</p> <p>၆၀။ ပဋ္ဋုဏ်, စိန၊ သောမာရ၊ ကုလ, နတ်လှူငြား။</p> <p>၆၁။ ဧဟိဘိက္ခုံ၊ တန်ခိုးကြုံ၊ နုလုံ ခြောက်ထည်ပြား။</p> <p>မူလသင်္ကန်း ခြောက်မျိုး</p> <p>၁။ <b>ခေါမံ</b>၊ ခုံချည်သင်္ကန်း။</p> <p>၂။ <b>ကောသေယျံ</b>၊ ပိုးချည်သင်္ကန်း၊</p> <p>၃။ <b>ကပ္ပါသိကံ</b>၊ ဝါချည်သင်္ကန်း။</p> <p>၄။ <b>သာဏံ</b>၊ ပိုက်ဆံချည် သင်္ကန်း။</p> <p>၅။ <b>ကမ္ဗလံ</b>၊ သိုးမွေးချည်သင်္ကန်း၊</p> <p>၆။ <b>ဘင်္ဂံ</b>=ဘန်ချည်သင်္ကန်း</p> <p>ဇာတ်အားဖြင့် ပြားသောသင်္ကန်းခြောက်ထည်။</p> <br> <p>အနုလောမသင်္ကန်း ခြောက်မျိုး</p> <p>၁။ <b>ပဋ္ဋုဏ္ဏံ</b>၊ ပဋ္ဋုဏ်တိုင်း၌ ဖြစ်သောသင်္ကန်း။</p> <p>၂။ <b>သောမာရံ</b>၊ သောမာရတိုင်း၌ဖြစ်သော သင်္ကန်း။</p> <p>၃။ <b>စိနံ</b>၊ စိန့်တိုင်း၌ ဖြစ်သောသင်္ကန်း။</p> <p>၄။ <b>ဒုကူလံ</b>၊ ဘွဲ့ဖြူပုဆိုးမျိုး။</p> <p>၅။ <b>ဒေဝဒိန္နံ</b>၊ နတ်တို့လှူအပ်သောသင်္ကန်း။</p> <p>၆။ <b>ဣဒ္ဓိဇံ</b>၊ ဧဟိဘိက္ခူ ခေါ်တော်မူဘိ ပုညိဒ္ဓိကြောင့် ဖြစ်လာသောသင်္ကန်း။</p> <p>အဋ္ဌကထာတို့၌လာသော ကပ္ပိယာနုလောမ သင်္ကန်း ၆-မျိုး။</p> <br> <p>သင်္ကန်းဟူသောမှီရာ နိဿယပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၅-သပိတ်အပြား ခွက်အပြား</h3> <p>၆၂။ မြေသံနှစ်ရပ်၊ သပိတ်အပ်၊ ကြီး, လတ်,ငယ် သုံးစား။</p> <p>သပိတ်နှစ်မျိုး</p> <p>သပိတ်သည်- မြေသပိတ်, သံသပိတ် ဟူ၍ ကပ္ပိယသပိတ် နှစ်လုံးရှိ၏၊ သစ်သားသပိတ်၊ ကြေးသပိတ်၊ ဖလ်သပိတ် စသည်မအပ်။</p> <p>ထိုကပ္ပိယသပိတ် နှစ်လုံးသည်လည်း အကြီး အလတ် အငယ်ဟု သုံးစားစီ ရှိကြသည်။</p> <br> <p>၆၃။ သုံးပြည်တခွက်၊ နှစ်ကြိမ်ဝက်၊ ချင့်တွက် အမှန် ထား။</p> <p>၆၄။ ဥက္ကဌ်, မဇ္ဈ၊ ဩမက၊ နာမ အစဉ်အား။</p> <p>ဥက္ကဋ္ဌသပိတ်</p> <p>နှစ်ကြိမ်ဝက် ဆိုသည်ကား သုံးပြည့်တစ်ခွက် ဝင်သော သပိတ် သည် ဥက္ကဋ္ဌ သပိတ်မည်၏။</p> <p>မဇ္ဈိမသပိတ်</p> <p>သုံးခွက်နှင့် တစလယ် ဝင်သောသပိတ်သည် မဇ္ဈိမသပိတ် မည်၏။</p> <p>ဩမက သပိတ်</p> <p>သုံးစလယ်နှင့် တလမယ် ဝင်သောသပိတ်သည် ဩမက သပိတ် မည်၏၊</p> <p>ခုဒ္ဒသိက္ခာ အုတ်ကျောင်းနိဿယ၌ ဆွမ်းနှစ်ပြည် ပဲဟင်း အမဲ ငါးတခွက်သားစီ။ သုံးပြည့်တခွက်ဝင်သည်ကား ဥက္ကဋ္ဌ သပိတ်မည်၏ ဟုဆိုပေ၏။</p> <br> <p>၆၅။ သုံးလုံးအနေ၊ သုံးစီဝေ၊ ကိုးထွေ သပိတ်ပြား။</p> <p>သပိတ်ကိုးလုံး</p> <p>(က) ဥက္ကဋ္ဌကို အကြီး၊ အလတ်၊ အငယ် သုံးလုံးပြု။ သုံးပြည့် တခွက်ထက်ပို၍ဝင်မူ ဥက္ကဋ္ဌကြီး၊</p> <p>(ခ) သုံးပြည့်တခွက် တိတိဝင်မူ ဥက္ကဋ္ဌလတ်၊</p> <p>(ဂ) သုံးပြည့်တခွက်အောက် လျော့၍ဝင်မူ ဥက္ကဋ္ဌငယ်။</p> <p>ထို့အတူ မဇ္ဈိမ၊ ဩမကတို့၌လည်း သုံးလုံးစီ ဝေဖန်သော် သပိတ် အပြား ကိုးလုံးဖြစ်၏။</p> <p>မှတ်ချက်။။နှစ်ပြည့်တစ်ခွက်နှင့် တလမယ်ဝင်တွင် ဥက္ကဋ္ဌ၊ ထိုအောက် မဇ္ဈိမ၊ တပြည့် တစလယ်နှင့်် တလမယ်ဝင်တွင် မဇ္ဈိမ၊ ထိုအောက် ဩမက၊ ဤသို့ အထက်အောက် သုံးပုံကွဲအောင် ပိုင်းခြား လေ။</p> <br> <p>၆၆။ စဆုံးကြီးငယ်၊ နှစ်လုံးပယ်၊ အလယ် ခုနှစ်ပါး။</p> <p>၆၇။ ဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ်၊ လောက်သည်မှတ်၊ တင်အပ် တလုံး ငြား။</p> <p>ဥက္ကဋ္ဌကြီးကို အစဆိုသည်။ ဩမက ငယ်ကို အဆုံးဆိုသည်။</p> <p>ထိုနှစ်လုံး ကိုပယ်၍ အလယ် ခုနစ်လုံးသည် အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာ လောက်၏၊ အဓိဋ္ဌာန်မှာမူကား တစ်လုံးသာ တင်ရသည်။</p> <br> <p>၆၈။ ဖုတ်သား ကောင်းလျက်၊ အဆင်းနက်၊ ချော ညက် ဓိဋ္ဌာန်နား။</p> <p>၆၉။ တလုံးတင်ဘိ၊ အကြွင်းရှိ၊ ဝိကပ်ပြု၍ထား။</p> <p>အဖုတ်ကောင်း၍ ကောင်းစွာကျက်သဖြင့် အဆင်းမည်းနက် လျက် ချောညက်သောသပိတ်သည်သာလျှင် အဓိဋ္ဌာန်နားသည်။ တလုံးတင်၍ အကြွင်းရှိလျှင် ဝိကပ္ပနာချည်းပြု၍ သုံးဆောင်ရသည်။ အသစ်ကိုတင် လိုလျှင် အဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပြီးမှတင်ရသည်။</p> <br> <p>၇၀။ ဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ်၊ ပစ္စုဒ္ဓပ်၊ ကျလတ် သင်္ကန်းလား။</p> <p>၇၁။ ဆပ်ဆန် ထမင်း၊ ဝင်လောက်လျှင်း၊ ပေါက်ခြင်း ကျ ကြောင်းထား။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန်တင်နည်း ဝိကပ္ပနာပြုနည်း ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုနည်း၊ အဓိဋ္ဌာန် ကျရန် အကြောင်းကိုးပါး။ ဤအစီအရင် အလုံးစုံတို့သည် သင်္ကန်း၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသောနည်းနှင့် အလားတူကုန်ပြီ။ အပေါက်၌မူကား ဆပ်ထမင်း လုံး ဝင်လောက်အောင် ပေါက်သည်ကိုယူ။</p> <br> <p>၇၂။ စဆုံးနှစ်တန်၊ ဆွမ်းမခံ၊ သုံးရန် အိုးခွက်ထား။</p> <p>ထိုနှစ်လုံးတို့ကိုမူကား ဆွမ်းခံမှုကို လွတ်၍ အိုးခွက် အရာ၌ ထား၍ သုံးဆောင်ရ၏၊ ဆွမ်းစားခွက်အရာ၌ ထား၍ ဆွမ်းစားရ၏၊။</p> <p>(က) “<b>ဣမံ ပတ္တံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>“(ပါရာဇိကဏ္ဍ-အဋ္ဌကထာ)</p> <p>အဟောင်းအဓိဋ္ဌာန်စွန့်။</p> <p>(ခ) “<b>ဣမံ ပတ္တံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>“(ပါရာဇိကဏ်-အဋ္ဌကထာ)</p> <p>အသစ်အဓိဋ္ဌာန်တင်။</p> <p>(က) “<b>ဣမံ ပတ္တံ တုံယှံ ဝိကပ္ပေမိ၊ ဣမေ ပတ္တေ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ</b>”။ အကြွင်းတို့ကို ဝိကပ္ပနာပြု။</p> <p>(ခ) “<b>မယှံ သန္တကံ မယှံ သန္တကာနိ ပရိဘုဉ္ဇဝါ</b>” စသည် ဝိကပ္ပနာ ပြန်။ ဝိကပ္ပနာပြန်ပြီး နောက်အလိုရှိတိုင်း သုံးရ၏။</p> <br> <p>၇၃။ ကြေးနီ, မြေ, သံ၊ ဤသုံးတန်၊ စားရန် ခွက်သုံး ပါး။</p> <p>ခွတ်သုံးပါး</p> <p>ဆွမ်းစားခွက် သုံးပါး။ သစ်သားခွက်၊ နှီးခွက် စသည်ကား မအပ်။ ယာဝကာလိက ဝတ္ထုမျိုးကိုယူ။ ဤသပိတ်အရာ၌ မြေသပိတ်၌ နှစ်ကြိမ် ဖုတ်မှ သံသပိတ်၌ ငါးကြိမ် ဖုတ်မှ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သည်ဟု အဋ္ဌကထာ ကြီး၌ဆို၏၊ ထိုစကားကို ဋီကာကြီးတို့က ပယ်ကြကုန်၍ တစ်ကြိမ်ပင် ဖုတ်သော်လည်း တညီတညာ ကောင်းစွာကျက်၍ အဆင်းမည်းနက် သည်သာ ပမာဏဟု ယူကြကုန်၏၊ ကင်္ခါ ခုဒ္ဒသိက္ခာတို့၌လည်း ထိုစကား မပါ။ ဋီကာကြီးတို့ဆိုတိုင်း စိတ်ချရာ၏။</p> <br> <p>သပိတ်အပြား ခွက်အပြားပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၆-အကပ်ခံနည်း</h3> <p>၇၄။ နှစ်တောင့်ထွာမှတ်၊ ဟတ္ထပါသ်၊ ပညတ် ဝိနည်းလာ။</p> <p>နှစ်တောင့်ထွာပမာဏကိုအမှတ်ပြု၍ ဝိနည်း ပညတ်တော်အရာ ၌ <b>ဟတ္ထပါသ်</b> ဟူ၍လာ၏။</p> <br> <p>၇၅။ ပေး, ယူ-လက်-နှစ်၊ ကြဉ်ပယ်ပစ်၊ ကြွင်းလစ်၊ ကိုယ် အင်္ဂါ။</p> <p>၇၆။ ဟတ္ထပါသ်တွင်း၊ ဝင်တုံလျှင်း၊ ကပ်ခြင်း မြောက် ထိုက်စွာ။</p> <p>ပေးသောသူ၏ ပေးသောလက်ကိုလည်းကောင်း၊ ခံယူ သောသူ၏ ခံသောလက်ကိုလည်းကောင်း, ကြဉ်ပယ်လွှတ်ထား၍ ကြွင်းသော ကိုယ်အင်္ဂါ တစ်ခုခုသည် တစ်ဦးနှင့် တစ်ဦး၏ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ် တွင်း၌ ဝင်သည် ဖြစ်အံ့ ကပ်ခြင်းမြောက်ထိုက်၏၊ ပေးသော လက်ခံသောလက် နီးမှုသည် အင်္ဂါမဟုတ်။ စားပွဲခုံကြီး ပျပ်ခွက်ကြီးများနှင့် ကပ်ကြရာ၌ စားပွဲခုံကြီး ပျပ်ခွက်ကြီးခြား၍ နေသဖြင့်ကပ်သူနှင့် ခံသူ ကွာလှမ်း၍နေတတ်၏၊ သတိရှိကြစေကုန်။</p> <br> <p>၇၇။ ပေးခြင်းသုံးတန်၊ ခံခြင်းနှစ်ပါး၊ စိတ်နှစ်ပါး၊ စုံငြား ကပ်အင်္ဂါ။</p> <p>ပေးခြင်းသုံးတန် ဆိုသည်ကား ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့် ကပ်ခြင်း၊ ကိုယ် အင်္ဂါနှင့် စပ်သော ပန်းကန် ခွက်လျောက် ဖြင့်ကပ်ခြင်း, ခံသူ၏လက်တွင်း သပိတ်အတွင်းသို့ကျရောက်အောင် ပစ်လွှတ်၍ ကပ်ခြင်း၊ ဤသုံးပါး တည်း။ ခံခြင်းနှစ်ပါးဆိုသည်ကား ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့်ခံခြင်း ကိုယ်နှင့်ထိစပ် သောသပိတ် ခွက်လျောက်ဖြင့်ခံခြင်း ဤနှစ်ပါးတည်း။ စိတ်နှစ်ပါး ဆိုသည်ကား ပေးသူကလည်း ပေးမည်ဟု စိတ်ရှိခြင်း ခံသူကလည်း ခံမည်ဟု စိတ်ရှိခြင်း၊ ဤနှစ်ပါးတည်း။ ရှေ့အဖို့၌ သပိတ်နှင့်ခံမည်ဟု အသင့်ပြင်ဆင်၍နေ၏၊ ပေးဆဲအခါ၌ အိပ်ပျော်နေ၍ မသိလိုက်၊ အကပ်မြောက်၏၊ ပရိဝါ၌လည်းကောင်း ခုဒ္ဒသိက္ခာ၌လည်းကောင်း စိတ်နှစ်ပါးကို အင်္ဂါပြု၍ မဆိုလိုသောကြောင့် အကပ်မြောက်ရာ အင်္ဂါ ငါးပါးဟု လာသတည်း။</p> <br> <p>၇၈။ ထာမ မဇ္ဈ၊ ချီကြွနိုင်ဖွယ်၊ မြူရထရ်-အတွယ် မရှိရာ။</p> <p>ကပ်အပ်သောဝတ္ထုနှင့် ထည့်ရာခံရာဖြစ်သော စားပွဲခုံ အစရှိ သော ဝတ္ထုသည် အလေးဆုံးအားဖြင့် အား အလယ်အလတ် ရှိသော ထာမ မဇ္ဈိမဖြစ်သူ တစ်ယောက်အားနှင့် ချီကြွနိုင်ကောင်းသော ဝတ္ထုမှ အကပ် မြောက်သည်။ ထိုထက်လေးမူ အကပ်မမြောက်။ အငယ်ဆုံး အားဖြင့် ရထေရေဏုမြူခန့်ရှိမှ ကပ်ရသည်။ ထိုအောက်ငယ်သော တဇ္ဇာရီမြူ, အဏုမြူ, ပရမာဏုမြူများမှာကပ်ဖွယ်ကိစ္စမရှိ၊ တဇ္ဇာရီမြူဆို သည် နံရံပေါက် စသည်မှ ဝင်သောနေရောင်နှင့် ပေါင်းမိမှထင်မြင်ရသော မြူမျိုးတည်း။ လေပြင်းတိုက်၍ တံမြက်လှည်း၍ လှည်းနွားစသည် သွား၍ ထကြွထင်ရှားသော မြူမျိုးသည် ရထရေဏုမြူမည်၏၊ ဆွမ်းခံစဉ်အခါ ဆွမ်းစားစဉ်အခါတို့မှာ သပိတ်စသည်တို့၌ ထိုမြူမျိုးကျခဲ့သော် အကပ်ခံ ပြီးမှခံရ စားရသည်။ အတွယ်မရှိရာဆိုသည်ကား အပင်၌ ပေါက် ရောက်ဆဲသော ဝတ္ထု, သစ်ပင် တိုင်စသည်တို့၌ ကြိုးလွန်နှင့် ဖွဲ့ချည်လျက် ရှိသော ဝတ္ထုသည် အကပ်မမြောက်။ ထိုကဲ့သို့ အဖွဲ့အတွယ်မရှိမှ မြောက် သည်။</p> <br> <p>၇၉။ အဓိဋ္ဌာန်ပျက်၊ အင်ရှစ်ချက်၊ ကပ်ပျက်ကြောင်း အင်္ဂါ။</p> <p>သင်္ကန်း သပိတ် အဓိဋ္ဌာန် ကျခန်း၌<br> - ပေးစွန့်ခိုးယူ, ကျွမ်းဝင်ယူ၊ လူထွက်ချ, သိက္ခာ။<br> - သေဆုံးလိင်ပြန်၊ ပစ္စုဒ္ဓံ၊ ရှစ်တန် ကျဓိဋ္ဌာ။</p> <p>ဟူ၍ ဆိုခဲ့သော အင်္ဂါရှစ်ပါးသည် အကပ်ပျက်ကြောင်း အင်္ဂါ လည်းဖြစ်၏၊ ဤ၌ ပစ္စုဒ္ဓံအရကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ် ပြုသည်နှင့် အလားတူ ကပ်၍ ထားသောဝတ္ထု၌ အကပ်ကို စွန့်၏ဟု စိတ်ဖြင့် အကပ်စွန့်မှုကိုယူ။ “<b>ပဋိဂ္ဂဟဏံနာမ လိင်္ဂပရိဝတ္တနေန ကာလံကိရိယာယ သိက္ခာပစ္စက္ခာနေန ဟီနာယာဝတ္တနေန အနုပသမ္ပန္နဿ ဒါနေန အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေန အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဟေဏေနစ ဝိဇဟတိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍအဋ္ဌကထာ) (ဝိနယသင်္ဂဟအဋ္ဌကထာ)</p> <p>ဤပါဌ်၌ ပေးမှုနှင့်စွန့်မှုခွဲ၍လာ၏၊ အကျွမ်းဝင်၍ ယူမူသည် အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဟဏေန၌ ပါဝင်လေ၏၊ ခုဒ္ဒသိက္ခာ၌ လူထွက်မှု ကျန်ရှိ၏၊ သိက္ခာကျရာ၌ သင်္ဂြီုဟ်လိုရိပ်ရှိ၏၊ အကပ်စွန့်မှုကား သာရတ္ထဒီပနီ အလို။ ကပ်ပြီးဝတ္ထုကို လူသာမဏေတို့ ကိုင်မိထိမိသော်လည်း အကပ်မပျက်။ ကိုင်မိ ထိမိသော် အကပ်ပျက်သည်ဟု ထင်မှတ်ကြ၏။</p> <br> <p>၈၀။ မရွေ့ ဌာန၊ ကိုင်ရုံမျှ၊ ဒုရုပစိဏ္ဏာ။</p> <p>၈၁။ တည်ရာဌာန၊ ရွေ့စေက၊ ဥဂ္ဂဟိတကာ။</p> <p><b>ဒုရုပစိဏ္ဏ</b></p> <p>ရဟန်းတို့ စားသောက်ရန် အကပ်မခံသေးသော ဆွမ်းသပိတ် စသည်တို့ကို သိလျက်နှင့် ထိအံ့၊ ကိုင်အံ့၊ နေရာမှ မရွေ့စေမူ၍ လှုပ်ရှား စေအံ့၊ ဒုရုပစိဏ္ဏဒုက္ကဋ်သင့်၏၊ ထိုဝတ္ထုကို ထိုရဟန်း မစားအပ်ပြီ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့ အပ်သေး၏။</p> <p><b>ဥဂ္ဂဟိတက</b></p> <p>လှုပ်ရှားစေရုံမျှ မကပဲ တည်ရာဌာနမှ ရွေ့စေငြားအံ့ ထိုဝတ္ထု သည် ဥဂ္ဂဟိတက ဝတ္ထု မည်၏၊ မကောင်းသဖြင့် ကိုင်ယူအပ်သော ဝတ္ထုမည်၏၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့လည်း မစားအပ်ပြီ။ ဒုရုပစိဏ္ဏ ဒုက္ကဋ်နှင့် ဥဂ္ဂဟိတကဒုက္ကဋ်ခွဲခြားပုံ။</p> <br> <p>အကပ်ခံနည်းပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၇-အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ပြုနည်း</h3> <p>၈၂။ ထမင်း, မုန့်, ငါး, အမဲ, သား ငါးပါးဘောဇဉ်စစ်။</p> <p>၈၃။ သလေးမျိုးနှင့်၊ ကောက်မျိုးအများ၊ ဂျုံစပါး၊ တပါးနတ်ကောက်မျိုး။</p> <p>၈၄။ ပြောင်းနှင့် လူး, ဆပ်၊ ခုနှစ်ရပ်၊ ပညတ်စပါးမျိုး။</p> <p>ဘောဇဉ်ငါးမျိုး</p> <p>၁။ ထမင်းမျိုး၊</p> <p>၂။ မုယောမုန့်မျိုး၊</p> <p>၃။ ဂျုံမုန့်မျိုး၊</p> <p>၄။ ရေသတ္တဝါသားမျိုး၊</p> <p>၅။ ကုန်းသတ္တဝါသားမျိုး၊</p> <p>ဘောဇဉ်ငါးပါး အစစ်တည်း။</p> <p>၁။ ထိုတွင် သလေးစပါးမျိုး၊ ကောက်ရင် ကောက်ကြီး စပါး မျိုး၊ ဂျုံစပါးမျိုး၊ နတ်ကောက်စပါးမျိုး၊ ပြောင်းမျိုး၊ လူးမျိုး၊ ဆပ်မျိုး၊ ဤစပါးမျိုး ခုနှစ်ပါးတို့၏ဆန်ကို ချက်အပ်သော ထမင်းသည် ထမင်းဘောဇဉ် မည်၏။</p> <p>၂။ ဂျုံဆန်တို့ကို အမှုန့်ထောင်း၍ သကြား ထောပတ်တို့နှင့် နယ်၍ မုန့်ရှက်မုန့်ပြားလုပ်၍ အိုးကင်း၌ ကြော်အပ် သော မုန့်မျိုးသည် မုယောမုန့် မည်၏။</p> <p>၃။ ဂျုံဆန်တို့ကို ကျက်စွာလှော်၍ ညက်စွာကြိတ်အပ် ထောင်း အပ်သော ဂျုံမုန့်မျိုး၊ ထိုဂျုံမုန့်တို့ကို သကြားနှင့် ရောနှော၍ အလုံးအပြားပြုလုပ်၍ အခြောက်လှော် သင်း၍ ထားအပ်သော မုန့်လုံးမုန့်ပြားမျိုးသည် <b>သတ္တု</b>ခေါ်သော ဂျုံမုန့်မျိုး မည်၏။</p> <p>၄-၅။ ရေသတ္တဝါသား ကုန်းသတ္တဝါသား ထင်ရှားပြီ။ ငါတို့ နိုင်ငံ၌ ပြုလုပ်ကြသော မုန့်မျိုးသည် မုယောမုန့် အလား ရှိ၏။</p> <br> <p>၈၅။ စားဆဲ ဘောဇဉ်၊ ဟတ်တွင်းဝင်၊ ဆောင်စဉ် ကိုယ် နှုတ်မြစ်။</p> <p>၈၆။ အင်္ဂါငါးလီ၊ ပြည့်စုံညီ၊ သင့်ပြီ ပဝါရိတ်။</p> <p>ပဝါရိတ်အင်္ဂါ</p> <p>၁။ ဆွမ်း စားဆဲဖြစ်သော ရဟန်း၏ မပြီးသေးသော စားခြင်း မျိုခြင်းတင်းလင်း ရှိခိုက်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၂။ ထိုရဟန်း စားဆဲဝတ္ထု, ထိုရဟန်းအား ပေးရန် ကပ်ရန် ဆောင်အပ်သောဝတ္ထုနှစ်ပါးသည် ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ဘောဇဉ် မျိုးလည်း ဖြစ်စေ၊</p> <p>၃။ ပေးသူ ကပ်သူ ရှင်လူရဟန်းသည် ထိုရဟန်း၏ ဟတ္ထ ပါသ်တွင်း၌ တည်သည်လည်း ဖြစ်စေ၊</p> <p>၄။ ပေးခြင်း ကပ်ခြင်းငှာ ထိုရဟန်းသို့ ရှေးရှုသည်ပိုးခြင်း ကြိယာ ထင်ရှားရှိခိုက်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၅။ မပေးနှင့် မလိုချင်ဘူး ငါတန်ပြီ ဟူသောအနက်ကို ဦးခေါင်း ခါခြင်း လက်ကာခြင်းစသော ကိုယ်အင်္ဂါထုတ် ဖော်၍ ပြောဆိုခြင်းဟူသော နှုတ်အင်္ဂါ နှစ်ပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် မြစ်ပယ်သည်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>ဤအင်္ဂါငါးလီ ပြည့်စုံညီညွှတ်ခဲ့သော် ထိုရဟန်းသည် ပဝါရိတ် သင့်၏၊ ပဝါရိတ် ရဟန်းဆိုရ၏၊ အပြစ်ကား မရှိသေး။</p> <br> <p>၈၇။ နေရာမရွေ့၊ ထိုသည့်နေ့၊ လိုရွေ့ စားထိုက်ငြား။</p> <p>ဣရိယာပုထ် မပြောင်း မရွေ့သေးသည်ရှိသော် ထိုနေ့ မွန်းမလွဲမီ အတွင်း၌ ပေးလာကပ်လာသမျှသော ဘောဇဉ် ခဲဘွယ်တို့ကို အလိုရှိ သရွေ့ စားအပ်၏၊ တင်ပျဉ်ခွေလျက် မြစ်မိခဲ့သော် တင်ပျဉ်ခွေကို မပျက်စေရ။ ဆောင့်ကြောင့်ထိုင်လျက် မြစ်ခဲ့မိသော် ဆောင့်ကြောင့် ထိုင်မှုကို မပျက်စေရ။ ကြွင်းသော ဣရိယာပုထ်တို့၌လည်း နည်းတူ။</p> <br> <p>၈၈။ နေရာရွေ့မိ၊ စားလိုဘိ၊ ဝိနည်းကံနှင့်စား။</p> <p>နေရာ ရွေ့ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုနေ့ မွန်းမလွဲမီအတွင်း တစ်စုံတစ်ခု သော ကာလိကဝတ္ထုကိုမျှ အလိုအလျောက် မစားအပ်ပြီ၊ စားလိုသည် ရှိသော် စားလိုသမျှသော ဝတ္ထုကို ဝိနည်းကံပြုပြီးမှ စားအပ်တော့သည်။</p> <br> <p>၈၉။ အတိရိတ္တံ၊ ဝိနည်းကံ၊ ပြုရန် အင်္ဂါသတ်။</p> <p>အတိရိတ် ဝိနည်းကံပြုရန် အင်္ဂါခုနစ်ပါးရှိသည်။</p> <p>၉၀။ ကပ္ပိယမှန်၊ အကပ်ခံ၊ ချီပြန် ဟတ္ထပါသ်။</p> <p>၉၁။ နေရာမထ၊ စားပြီးမှ၊ အလမေတံရွတ်။</p> <p>ထိုနေ့မွန်းမလွဲမီအတွင်း၌ စားသောက်သုံးဆောင် လိုသမျှသော ကာလိကဝတ္ထုမျိုးတို့ကို သပိတ်၌ ထည့်ပြီးလျှင် ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်ထံသို့ သွား၍ “<b>အတိရိတ္တံ ကရောထ ဘန္တေ</b>”ဟုဆိုရမည်။</p> <p>အင်္ဂါခုနစ်ပါးတို့တွင်အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ခုနစ်ပါး</p> <p>၁။ ကပ္ပိယမှန် ဆိုသည်ကား သပိတ်၌ထည့်သော ဝတ္ထုစု သည် ကပ္ပိယချည်းဖြစ်စေရမည်။ ဗီဇဂါမ်ဝတ္ထုမျိုး ပါရှိခဲ့လျှင် ကပ္ပိပြီးမှ ထည့်ရမည်။</p> <p>၂။ အကပ်ခံ ဆိုသည်ကား အကပ်ခံပြီးလည်းဖြစ်စေရမည်။</p> <p>၃။ ချီပြန်ဆိုသည်ကား သပိတ်ရှင် ရဟန်းသည် ထိုသပိတ် ကို အောက်၌ချ၍မထားရ။ လက်နှင့်ပွေ့ချီ၍ထား ရမည်။</p> <p>၄။ ဟတ္တပါသ် ဆိုသည်ကား ထိုရဟန်းသည် ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဟတ္တပါသ်အတွင်း၌တည်ရှိရမည်။</p> <p>၅။ နေရာမထဟူသော အင်္ဂါကိုမူကား ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ် သည်လည်း ထိုအခါ၌ ပဝါရိတ်သင့်၍နေသော ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်ခဲ့သော်သာလို၏၊ ပဝါရိတ် သင့်သောပုဂ္ဂိုလ် မဟုတ် ပေလျှင် နေရာမထ အင်္ဂါမလိုပြီ။</p> <p>၆။ စားပြီးမှ ဆိုသည်ကား ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာသည် ထိုနေ့၌ ဘောဇဉ်မျိုး တစ်ပါးပါးကိုစားပြီးလည်း ဖြစ်စေရမည်။</p> <p>ရှေ့အဖို့၌ မစားမိသေးသော် ပြုကာနီးဆဲဆဲမှာပင် တခြား တပါးက ယူစေ၍ ထမင်းလုံး တစ်ခုကိုပင်သော် လည်း မျိုပြီးမှပြုရမည်။</p> <p>၇။ အလမေတံ ရွတ်ဆိုသည်ကား ထိုသပိတ်ကို ကိုင်၍ “<b>အလ မေတံ သဗ္ဗံ</b>” ဟူ၍ သုံးကြိမ် ရွတ်ဆိုရမည်။ <b>ဧတံ သဗ္ဗံ</b>၊ ဤအလုံးစုံသည်။ <b>အလံ</b>၊ ငါဝိနည်းဓိုရ် အလို မရှိပြီ။ (ဤကား အနက်) ဤသို့ဆိုသဖြင့် ထိုသပိတ်၌ ပါရှိသမျှသော ဝတ္ထု အစုသည် အတိရိတ္တ ဝတ္ထုစုဖြစ် လေ၏၊ ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်၏ အပိုအမို အကြွင်းအကျန် ဖြစ်လေ၏ ဟူလို။ ဤသို့ အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ပြုအပ်ပြီး သော ဝတ္ထုစုကို ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာမှတပါး ထိုရဟန်းနှင့် တကွ တခြားတစ်ပါးသော ပဝါရိတ်သင့်သောရဟန်း မသင့်သော ရဟန်းအလုံးစုံသည်ပင် သုံးဆောင်အပ် ၏။</p> <br> <p>အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ပြုနည်း ပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၈-ကာလိက လေးပါး အမြွက်</h3> <p>၉၂။ ယာဝ, ယာမ၊ သတ္တာဟ၊ ယာဝဇီဝိကာ။</p> <p>ကာလိကမျိုးသည်</p> <p>ကာလိက လေးမျိုး</p> <p>၁။ ယာဝ ကာလိကမျိုး၊</p> <p>၂။ ယာမ ကာလိကမျိုး၊</p> <p>၃။ သတ္တာဟ ကာလိကမျိုး၊</p> <p>၄။ ယာဝ ဇီဝိကမျိုး၊</p> <p>ဟူ၍ လေးမျိုး အပြားရှိ၏။</p> <br> <p>၉၃။ ကပ်ပြီးသည်မှ၊ ထိုလေးဝ၊ ကာလ ပိုင်းခြားရာ။</p> <p>ကပ်ပြီးသောအခါမှ ဤဝတ္ထုကား ယခုနေ့ မွန်းမလွဲမီ အတွင်း ၌သာ ရဟန်းတို့ မျိုခြင်းငှာအပ်သည်။ မွန်းလွဲသည်မှစ၍ ယနေ့နက်ဖြန် စသည် မအပ်ပြီ။ ဤသို့စသဖြင့် ပိုင်းခြားခြင်းသို့ ရောက်၏၊</p> <br> <p>၉၄။ ထိုနေ့နံနက်၊ ယံသုံးချက်၊ ရက်ခွန်, ထက် ဆုံးသာ။</p> <p>ကာလိကအသက်</p> <p>အကပ်ခံသောနေ့ကို ထိုနေ့ဆိုသည်။ ထိုနေ့ မွန်းမလွဲမီကာလ၊ ထိုနေ့ညဉ့်ဦးယံကာလ၊ ထိုနေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်းခုနစ်လီကာလ၊ ထိုနေ့မှ စ၍ အသက်ထက်ဆုံး အစဉ်အတိုင်း ယှဉ်လေ။</p> <br> <p>၉၅။ အရပ် တိုင်းမှာ၊ အာဟာရ ကိစ္စ၊ စားရိုးကျ၊ ယာဝကာလိကာ။</p> <p>ယာဝကာလိကမျိုး</p> <p>အကြင် ဝတ္ထုမျိုးသည် ထိုထိုအရပ်တို့၌ ပကတိ အာဟာရကိစ္စနှင့် အစဉ်အဆက် စားရိုးကျ၏၊ ထိုဝတ္ထုမျိုး သည် ယာဝကာလိကမျိုးမည်၏၊</p> <br> <p>၉၆။ ဘောဇဉ်, ခဲဘွယ်၊ အသွယ်သွယ်၊ အကျယ် များ လှစွာ။</p> <p>(သိသာပြီ)။</p> <br> <p>၉၇။ သပြေ, သရက်၊ မုဒြက်၊ ဖက်သက်, သစ်မည် စည်။</p> <p>၉၈။ ငှက်ပျောနှစ်မျိုး၊ ကြာစွယ်တိုး၊ ရှစ်မျိုး အဖျော် ရည်။</p> <p>ယာမကာလိကမျိုး</p> <p>၁။ သပြေသီးအဖျော်၊</p> <p>၂။ သရက်သီးအဖျော်၊</p> <p>၃။ မုဒြက်သီး အဖျော်၊</p> <p>၄။ ဖက်သက်တရော်သီး အဖျော်၊</p> <p>၅။ သစ်မည် စည်ပွင့် အဖျော်၊</p> <p>၆။ အိမ်ငှက်ပျောသီး အဖျော်၊</p> <p>၇။ တောငှက်ပျောသီး အဖျော်၊</p> <p>၈။ ကြာစွယ်အဖျော်၊</p> <p>ဟူ၍ ယာမကာလိက ဝတ္ထု၌ဟောတော်မူရင်း အဖျော်မျိုးရှစ်ပါး။</p> <p>သစ်မည်စည်ပွင့်သည် အလွန်အရည်ပေါ၏၊ ရေမရောပဲနှင့်ပင် သောက် လောက်အောင် ရနိုင်သော ဇာတိရသရှိ၏၊ ဇာတိရသအတိုင်း အဖျော် ကိစ္စနှင့် မွန်းလွဲသောအခါ သောက်ခြင်းငှာ မအပ်။ ရေနှင့်ရောမှ အပ် သည်။ ယာဝ ကာလိကဝတ္ထုတို့မှဖြစ်သော ဇာတိရသတို့၌ ဤနည်း ချည်းမှတ်။ ကြံရည်, တင်လဲရည်, ပျားရည်တို့၌လည်း ရေရောမှ ထို ဖျော်ရည်ကိစ္စ၌ အပ်သည်။ ရေမရောလျှင် သတ္တာဟကာလိက အတိုင်း ပင်။</p> <br> <p>၉၉။ ထန်း, အုန်း, နှစ်ကွဲ၊ ပိန္နဲနှစ်ပါး၊ သုံးသခွါး၊ နှစ်ပါးဗူး, ဖရုံ။</p> <p>သစ်သီးကြီးကိုးမျိုး</p> <p>၁။ ထန်းသီး၊</p> <p>၂။ အုန်းသီး၊</p> <p>၃။ အိမ်ပိန္နဲသီး၊</p> <p>၄။ တောင်ပိန္နဲသီး၊</p> <p>၅။ သခွါးငဆစ်သီး၊</p> <p>၆။ သခွါးငပြုတ်သီး၊</p> <p>၇။ သခွါးငကြောင်သီး၊</p> <p>၈။ ဗူးသီး၊</p> <p>၉။ ဖရုံသီး၊</p> <p>ဤကား သီးကြီးကိုးပါးတည်း။</p> <br> <p>၁၀၀။ သီးကြီးကိုးပါး၊ ပဲမျိုးများ၊ စပါးခုနစ်မည်။</p> <p>၁၀၁။ အလျော်စပါး၊ လေးမျိုးအား၊ ရှောင်ရှား အဖျော် ရည်။</p> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သီးကြီးကိုးပါးတစ်ရပ်၊</p> <p>အလုံးစုံသော ပဲမျိုးတစ်ရပ်၊</p> <p>စပါးမျိုး ခုနစ်ပါးတစ်ရပ်။</p> <p>ကြိတ်စပါး အစရှိသော အနုလောမ စပါးမျိုးတစ်ရပ်၊ ဤလေးရပ် တို့ကို နေလွဲသောအခါ သောက်မျိုရန် အဖျော်ရည်ပြု လုပ်မှု၌ ရှောင်ကြဉ် အပ်ကုန်၏၊ အဖျော်ရည် လုပ်နည်းမှာ အကပ်မခံသေးသော သပြေသီး, သရက်သီး စသည်ကို ရေအေး၌ စိမ်စေ၍ သောက်ချိန်ကျသောအခါ လူသာမဏေတို့ကို ကောင်းစွာစစ်စေပြီးမှ အကပ်ခံ၍ သောက်အပ်၏၊ ကောင်းစွာစစ်ခြင်းဆိုသည်ကား ယာဝကာလိကဝတ္ထုတို့၏ အဖတ် အနယ်ဟူ၍ မပါစေရ။ အရည်ကြည်သက်သက်ရအောင် ရေစစ်ပဝါ ထူထူနှင့် စစ်ရမည်။ အဖတ်ဟူ၍ မုန့်ညင်းစေ့ခန့်မျှ ပါရှိလျှင်ပင် မသောက် အပ်ပြီ၊ ဇီးဖြူ သျှိသျှား သဖန်းခါး အစရှိသော ယာဝဇီဝိက ဝတ္ထုတို့နှင့် ပြုလုပ်သော အဖျော်ရည်၌မူကား အဖတ်ပါသော်လည်း ကိစ္စမရှိ။</p> <br> <p>၁၀၂။ ထော, ဆီ, ဆီ, ပျား၊ တင်လဲအား၊ ငါးပါး၊ သတ္တာ ဟာ။</p> <p>သတ္တာဟကာလိကမျိုး</p> <p>၁။ ထောပတ်မျိုး၊</p> <p>၂။ ဆီဦးမျိုး၊</p> <p>၃။ ဆီမျိုး၊</p> <p>၄။ ပျားရည်မျိုး၊</p> <p>၅။ သကာတင်လဲ</p> <p>ဟူသော တင်လဲမျိုး။</p> <p>ဤဝတ္ထုငါးမျိုးသည် သတ္တာဟကာလိက မည်၏၊ အကပ်ခံပြီး နောက် ခုနစ်ရက် သုံးဆောင်ရ၏။</p> <br> <p>၁၀၃။ ကြံရည်၌မူ၊ ရေစင်ကူ၊ မာသူ အပ်သည်သာ။</p> <p>“<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဥစ္ဆုရသံ၊ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဂိလာနဿ ဂုဠ အဂိလာနဿ ဂုဠောဒကံ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်) ဟူသော ပါဠိတော်နှင့်အညီ အကပ်ခံ၍ ထိုနေ့မွန်းလွဲသောအခါမှစ၍ ကြံရည်၊ တင်လဲရည်၊ သကြားခဲ၊ သကာခဲ၊ ထန်းလျက်ရည်၊ ထန်းလျက်ခဲ၊ ထန်းလျက်တင်လဲ၊ ထန်းလျက်သကာတို့သည် ဂိလာနပုဂ္ဂိုလ်အား ရေမရောပဲပင် အပ်ကုန်၏၊ မာကျန်းသူတို့အား ရေနှင့်ရော၍ အဖျော် ကိစ္စ၌ သုံးဆောင်အပ်၏၊ထောပတ်, ပျား, ဆီတို့၌လည်း ထို့အတူမှတ်။</p> <p>၁၀၄။ အရပ်တိုင်းမှာ၊ အာဟာရ ကိစ္စ၊ မစားကြ၊ ယာဝဇီဝိကာ။</p> <p>၁၀၅။ ဇီးဖြူ, သျှိသျှား၊ သဖန်းခါး၊ များ၏ အနန္တာ။</p> <p>ယာဝဇီဝိကမျိုး</p> <p>အကြင်ဝတ္ထုမျိုးကို ထိုထိုအရပ်ဒေသတို့၌ ပကတိသော အာဟာရကိစ္စနှင့် စားရိုးပင်မရှိ။ ထိုဝတ္ထုမျိုးသည် ယာဝဇီဝိက ဝတ္ထု မည်၏၊ ဇီးဖြူ သျှိသျှား သဖန်းခါး စသည်ဖြင့် ထိုယာဝဇီဝိကမျိုးသည် အသင်္ချေအနန္တ များပြား၏။</p> <br> <p>၁၀၆။ အကပ်နှင့်တကွ၊ သူ့ကာလ၊ လွန်က သန္နိဓာ။</p> <p>အကပ်ခံပြီး၍ အကပ်နှင့်တကွ မိမိဥစ္စာအဖြစ်ဖြင့် ထားရာ ခုနစ်ရက်ကိုလွန်ခဲ့လျှင် ထိုဝတ္ထုလည်း နိဿဂ္ဂိ ဖြစ်၏၊ သန္နိဓိပါစိတ် အာပတ်လည်း သင့်၏၊ ခုနစ်ရက်မလွန်မီ လူသာမဏေတို့အား စွန့်၍ ထားရာသည်။</p> <br> <p>၁၀၇။ အတိုအရှေ၊ ရောမိချေ၊ အရှေ သူ့ဘက်ပါ။</p> <p>ယာဝကာလိကသည် အတိုဆုံးဖြစ်၏၊ ထိုထက် ယာမကာလိက ရှည်၏၊ ထိုထက် သတ္တာဟကာလိက ရှည်၏၊ ထိုထက်ယာဝဇီဝိကသည် အရှည်ဆုံးဖြစ်၏။</p> <p>ကာလိကချင်း ရောပုံ</p> <p>အတိုမျိုးနှင့် အရှည်မျိုးရောမိကြသည်ရှိသော် အရှည်က အတို ဘက်သို့ပါရသည်။ ထိုနေ့၌ အကပ်ခံအပ်သော ရှည်သော နောက် ကာလိကဝတ္ထုတို့သည် တိုသော ရှေ့ကာလိကဝတ္ထုတို့နှင့် ရောနှောမိ ကြကုန်သည်ရှိသော် မိမိတို့၏ ရှည်သောကာလကိုစွန့်၍ တိုသော ကာလိက အဖြစ်သို့ရောက်ကြလေကုန်၏၊ တိုသော ကာလိက အတိုင်း သာအပ်ကြလေကုန်၏၊ ဟူလိုသည်။ ရှေးရှေးနေ့၌ ကပ်ပြီးသော ရှည် သော နောက်ကာလိက နှစ်ပါးတို့နှင့် တိုသောရှေ့ကာလိကနှစ်ပါးတို့ ရောနှောမိကြရာ၌ အရှည်အတိုနှစ်ပါးလုံး မျိုခြင်းငှာ မအပ်သော အကပ္ပိယအဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏။</p> <p>အထူးမှတ်ချက်။။အထူးမူကား ရှေးရှေးရက်, ရှေးရှေးလ, ရှေးရှေးနှစ်တို့က အကပ်ခံ၍ရှိနေသော ဆားအစရှိသော ယာဝဇီဝိက ဝတ္ထုနှင့် သတ္တာဟကာလိက ဝတ္ထုရောနှောမိကြရာ၌ ရှေးရှေးကအကပ်နှင့် လွန်ခဲ့သောအတွက် အထူးမရှိ၊ သတ္တာဟ ကာလိကအတိုင်း လိုက်လေ၏၊ ယမန်နေ့၌ စားသောက်၍ ခံတွင်း၌ ငြိကပ်ရှိနေသော ဆွမ်းဆေးအစရှိ သော အညစ်အကြေးများသည် နောက်နေ့၌စားသော ဆွမ်းအစရှိသော ယာဝကာလိက ဝတ္ထုများနှင့် ခံတွင်းမှာ ရောနှော မိခဲ့သည်ရှိသော် သန္နိဓိအာပတ်ကို ဖြစ်စေတတ်၏၊ ထိုကြောင့် ခံတွင်း၌လည်းကောင်း၊ သပိတ် ပန်းကန် ခွက်လျောက်တို့၌လည်းကောင်း အဆီအစေး အညစ် အကြေး အကပ်အငြိ မရှိစေရအောင် စင်ကြယ်စွာ ဆေးကြောမှုကို ဂရုစိုက်ကြကုန်ရာ၏။</p> <br> <p>ကာလိကလေးပါး အမြွက်ပြီး၏။</p> <h3>၉-အကပ္ပိယအသားမျိုး</h3> <p>၁၀၈။ လူ, ခွေး, မြင်း, ဆင်၊ သစ်, ကျား, ခြင်၊ ဝံလျှင်, အောင်း, မြွေမျိုး။</p> <p>၁၀၉။ ရိုး, ရေ, သား, သွေး၊ အမွေးတို့ပါ၊ မသုံးရာ၊ ဆယ်ဖြာ အသားမျိုး။</p> <p>အသားကြီးဆယ်ပါး</p> <p>၁။ လူသား၊ ၆။ ကျားသား၊<br> ၂။ ခွေးသား၊ ၇။ ခြင်္သေ့သား၊<br> ၃။ မြင်းသား၊ ၈။ ဝံသား၊<br> ၄။ ဆင်သား၊ ၉။ အောင်းသား၊<br> ၅။ သစ်သား၊ ၁၀။ မြွေသား၊</p> <p>မစားအပ်သော အကပ္ပိယအသားကြီး ဆယ်ပါး။</p> <p>ထိုသတ္တဝါတို့၏ အရိုး, အရေ, အသား, အသွေး, အမွေး တိ့ုကိုလည်း ရဟန်းတို့အား သုံးဆောင်ခြင်းငှာ မအပ်ကုန်။</p> <p>၁၁၀။ လူမှာ ထုလ္လစဉ်း၊ အကြွင်းဒုက္ကဋ်၊ ထောပတ်တမူ၊ သားဆီဟူ၊ လူကြဉ်-သုံးအပ်ကိုး။</p> <p>သိသည်ဖြစ်စေ၊ မသိသည်ဖြစ်စေ၊ လူသားကိုစားမိလျှင် ထုလ္လစဉ်း အာပတ်သင့်၏။ အကြွင်း ကိုးပါးတို့၏ အသားကို စားမိလျှင် ဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။ နို့ရည် ဆီဦးထောပတ် ဝသာတေလခေါ်သော သားဆီ တို့ကို မူကား လူကိုကြဉ်၍ အကြွင်းကိုးပါးတို့မှာ သုံးဆောင်ခြင်းငှာ အပ်ကုန်၏။</p> <p>၁၁၁။ ဆင်ခြင်မဲ့ပါ၊ ဆယ့်တဖြာ၊ အာပတ် အစိတ်မျိုး။ ဆွမ်းစားသောအခါ ဆွမ်းပွဲမှာ အသားဟင်းများ ပါရှိခဲ့သော် ဘာသားလဲဟူ၍ အတပ်သိရန် ဆင်ခြင်မှုကို အမြဲသတိ ရှိစေရမည်။ ဆင်ခြင်မဲ့၍ အမှတ်တမဲ့ စားမိခဲ့လျှင် ကပ္ပိယအသားပင် ဖြစ်သော်လည်း ဝတ်ပျက်မှုအတွက် ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏။</p> <p><b>န ဘိက္ခဝေ အပဋိဝေက္ခိတွာ မံသံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ပရိေဉ္ဇယျ၊ အာပတ္တိဒုက္ကဋဿ။</b> (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်) ပါဠိတော်ရှိ၏။ ဤအသားသည် အပဋိဝေက္ခိတ အသားမည်၏။ မစားအပ်သော အသား ဆယ်တပါးဖြစ်၏။ အာပတ်အစိတ်မျိုးဆိုသည်ကား အစိတ္တက အာပတ်မျိုးတည်း။ အကပ္ပိယအသား ဟူ၍ မသိ၍စားမိသော်လည်း သင့်တတ်သော အာပတ်မျိုးတည်း။</p> <p>၁၁၂။ သီတင်းငါးရပ်၊ ရည်၍သတ်၊ မအပ် ထိုအသား။</p> <p>၁၁၃။ မြင်ခြင်း, ကြားခြင်း၊ ယုံမှားခြင်း၊ ကင်းစေ စွန်း သုံးပါး။</p> <p>သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက်တို့တွင် တစ်ယောက်ယောက်ကို ရည်၍ ကျွေးမွေးလှူဒါန်းရန် သတ်အပ်သည်မှန်က ထိုအသားကို သီတင်းသုံးဖော် ငါးဦးလုံးမအပ်ပြီ။</p> <p>အစွန်းသုံးပါး</p> <p>သီတင်းသုံးဖော်တစ်ယောက်ယောက်ဖို့ သတ်သည်ဟု မြင်၍ သိခြင်း၊ ကြား၍သိခြင်း၊ ယုံမှားသင်္ကာ မကင်းရှိခြင်း၊ ဤကား အစွန်း သုံးပါးတည်း။ ထိုအစွန်းသုံးပါးတွင် တစ်ပါးပါးရှိခဲ့သော် ထိုအသား ကို မစားအပ်။ အစွန်းသုံးပါးကင်းရှင်းမှ စားအပ်သည်။ ဤအာပတ်ကား သစိတ္တက အာပတ်တည်း။ ရည်၍သတ်သည် မှန်ငြားသော်လည်း ရည်၍ သတ်သောအသား မဟုတ်ပါဟု ဒါယကာတို့က လိမ်လည်၍ပြောခဲ့လျှင် ပြောတိုင်း ယုံကြည်၍ စားမူကား အာပတ်လွတ်၏။</p> <p>အကပ္ပိယအသားမျိုး ပြီး၏။</p> --- <h3>၁၀-အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး</h3> <p>၁၁၄။ သီး, ပွင့်, ကသေ။ မြေ, ဒန်ပူ ဝါး၊ ဆေးဝါး, စေခံ၊ လာတ်ငဲ့မှန်၊ ဒူသန် ကုလရှစ်။</p> <p>လာဘ်ကိုငဲ့၍ သစ်သီးပေးခြင်း၊ ပန်း သစ်ပွင့်ပေးခြင်း၊ ရေချိုး ကသည်မှုန့်၊ မျက်နှာချည်မှုန့်ပေးခြင်း၊ အိမ်၌ သုံးရန် သစ်, ဝါးပေးခြင်း၊ ဆေးဝါး ဓာတ်စာပေးခြင်း၊ လူ့အစေအပါးခံ၍ တမန်ကိစ္စနှင့်သွား လာခြင်း။ ကုလဒူသနရှစ်ပါး။</p> <p>၁၁၅။ ကုလဒူသန်၊ အင်ရှစ်တန်၊ နေသန် နှစ်ဆယ့် တစ်။</p> <p>၁၁၆။ ရွှေ, ငွေ, ခံငြား၊ စျာန်မဂ်ကြား၊ ဆေးဝါး, ဗေဒင် ဖြစ်။</p> <p>၁၁၇။ မိစ္ဆာ ဇီဝ၊ ဟောဖော်ပြ၊ တရာ့ငါးဆယ့်နှစ်။</p> <p>၁၁၈။ ထိုနှင့်ရလတ်၊ ပစ္စည်းရပ်၊ မအပ်ကြဉ်ပယ်ပစ်။</p> <p>၁။ ကုလဒူသနမှု ရှစ်ပါးနှင့် ရသောပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၂။ အနေသနမှု နှစ်ဆယ့်တပါးနှင့်ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၃။ ရွှေ, ငွေကိုခံမှု ရောင်းဝယ်လဲလှယ်မှု တို့နှင့်ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၄။ စျာန်မဂ်ဖိုလ်တရားကို ပြောကြား ဝါကြွား၍ ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၅။ ဆေးဝါးကုသ၍ ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၆။ ဗေဒင်ယာယီဟောပြော၍ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၇။ ဗြဟ္မဇာလသုတ်ကြီး၌လာသော မိစ္ဆာဇီဝအမှုမျိုး တရာ့ငါးဆယ့်နှစ်ပါးနှင့်ရသော ပစ္စည်းမျိုးသည် သီတင်း သုံးဖော် ငါးယောက်တို့အား သုံးဆောင်ခြင်းငှာ မအပ်။</p> <p>အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး ပြီး၏။</p> --- <h3>၁၁-ကပ္ပိခြင်းငါးပါးအမြွက်</h3> <p>၁၁၉။ ပင်စည်, အမြစ်၊ အဆစ်, ညွှန့်ဖျား၊ အစေ့အား၊ ငါးပါးဗီဇဂါမ်။</p> <p>၁၂၀။ ဖျက်ဆီးကုန်လတ်၊ သင့်ဒုက္ကဋ်၊ ငါးရပ် လွတ် ကြောင်းဖန်။</p> <p>၁၂၁။ မီး, ထား, လက်သဲ၊ ကပ္ပိနဲ၊ နုဆဲ, ပယ်နုတ်ခံ။</p> <p>၁၂၂။ လူသာမဏေ၊ ကပ္ပိစေ၊ လွတ်လေ မျိုးသန္တာန်။</p> <p>စိုက်လျှင် အပင်ပေါက်တတ်သော မျိုးခေါ်သော ဝတ္ထုသည် ငါးပါးရှိ၏။</p> <p>ဗီဇဂါမ်ငါးမျိုး</p> <p>၁။ ပင်စည်မျိုး၊<br> ၂။ အမြစ်မျိုး၊<br> ၃။ အဆစ်မျိုး၊<br> ၄။ အညွန့်မျိုး၊<br> ၅။ အစေ့အဆံမျိုး၊</p> <p>ဤငါးပါးတည်း၊ ဗီဇဂါမ်ငါးပါး ခေါ်၏။ ထိုငါးပါးတို့ကို အနာ အကျင် ဖြစ်အောင်မျှ ပြုခြင်းငှာ မအပ်။ ပြုခဲ့သော် ဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။ ထိုဒုက္ကဋ် အာပတ်မှ လွတ်ကြောင်း ငါးရပ်ရှိ၏။</p> <p>ကပ္ပိခြင်း ငါးမျိုး</p> <p>၁။ မီးဖြင့် ကပ္ပိစေခြင်းတစ်ပါး၊<br> ၂။ ဓားဖြင့် ကပ္ပိစေခြင်းတစ်ပါး၊<br> ၃။ လက်သည်းဖြင့် ကပ္ပိစေခြင်းတစ်ပါး၊<br> ၄။ မျိုးမရလောက်အောင် နုသေးသည်တစ်ပါး၊<br> ၅။ အစေ့ကို မျိုးမပျက်စေရအောင် အသီးအခြား ထုတ် နုတ်ပယ်ရှား၍ ရကောင်းသည်တစ်ပါး၊ ဤငါးပါးတည်း။ ဤငါးပါးတွင် နောက်နှစ်ပါး၌ ဝိနည်းကံ မရှိ။</p> <p>ရှေ့သုံးပါး၌ကား လူသာမဏေကို ကပ္ပိစေရမည်။</p> <p>ကပ္ပိပုံ</p> <p>ကပ္ပိထိုက်သော ဗီဇဂါမ်ဝတ္ထုတို့ကို တပေါင်းတစုတည်း ထိစပ်မိ အောင်ထား၍ “<b>ကပ္ပိယံ ကရောဟိ</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော်)ဟု ရဟန်းက ဆိုရာ၏။ ထိုအခါ လူသာမဏေဖြစ် သူက “<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” (<b>ကပ္ပိယကရောဟိတိ ဝစန မတ္တမေဝ ပါဠိဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ ကပ္ပိယံ အနုပသမ္မန္နေန ဝုတ္တဝစနံ ပန ဝိနယာလင်္ကာရ ဋီကာယံ အာဂတံ။-ကူဒါနီ “ဘန္တေ” တိ ပက္ခိပိတွာဝုတ္တံ တံဂရုဂါရဝမေ ပါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ</b>) ဆို၍ ကပ္ပိခြင်းကို ပြုရာ၏။</p> <p>၁၂၃။ မီးနှင့်တို့လင့်၊ ပူရှိန်သင့်၊ အခွင့် လျော်လောက် တန်။</p> <p>မီးဖြင့်ကပ္ပိပုံ</p> <p>မီးဖြင့် ကပ္ပိရာ၌ ရဲရဲညီးသောမီးဖြင့် တခုခုသော ဗီဇဂါမ်ဝတ္ထု၌ “<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” ဆို၍ တစိတ်တဒေသ၌ တို့ရာ၏။ တို့ရာဌာန၌ ပူရှိန် သင့်ခဲ့လျှင် ကပ္ပိယဝိနည်းကံ မြောက်ခွင့်လျော်လောက်ပြီ။ တပေါင်း တစုတည်း ထိစပ်၍ တည်ရှိသမျှ အလုံးစုံသည် တောင်ပမာဏ ပင်ရှိ သော်လည်း ကပ္ပိယဝတ္ထုချည်း ဖြစ်လေ၏။ အကပ်မခံ မီ လူ သာမဏေ တို့၏ လက်မှာရှိစဉ် မီးလက်၌ရှိသော လူသာမဏေအား ကပ္ပိလိုက် လောဟု ရဟန်းက ဆိုရာ၏။ “<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” ဟု လူသာမဏေက ဆိုဆို တို့တို့ ထိအောင် တို့ရာ၏။ လူသာမဏေလက်တွင် အုပ်ခွက်စသည် အတွင်း၌ ထိစပ်၍ တည်ရှိသမျှ အလုံးစုံသည် ကပ္ပိခြင်း မြောက်၏ ဟူ၍လည်း ဆိုကြ၏။</p> <p>ဓါးဖြင့်ကပ္ပိပုံ</p> <p>ဓါးဖြင့်ကပ္ပိရာ၌ အသွားထက်ခဲ့လျှင် အသွားနှင့်၊ အဦးထက်ခဲ့ လျှင် အဦးနှင့်“<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” ဆို၍ ခုတ်မှု ထိုးမှု ကြိတ်နှိပ် ထိုးဖောက်မှု ကိုပြုရာ၏။</p> <p>လက်သည်းဖြင့်ကပ္ပိပုံ</p> <p>လက်သည်းဖြင့် ကပ္ပိရာ၌ အစွန်းထက်သော လက်သည်းဖြင့် ထိုးဆိတ်ရာ၏။</p> <p>၁၂၄။ ပြတ်ရာ, ပေါက်ရာ ထင်မှသာ၊ မြောက်ရာ ဓါး, လက်, ကံ။</p> <p>ကံကား ကပ္ပိမှုကို ဆိုသတည်း။ ဤဓါး လက်သည်းတို့ဖြင့် ကပ္ပိမှု၌ ပိမ့်ဝင်ရုံမျှနှင့် မအပ်။ ပေါက်ပြတ် ရာထင်မှ အပ်သည်၊ <b>ဆေဒံ ဝါ ဝေဓံ ဝါ ဒဿန္တေန</b> ဟု လာသည်၊ အကြွင်းဆိုဖွယ် အကျယ်မှာ မီးကပ္ပိနည်း အတိုင်း သိလေ။ လူသာမဏေ လက်မှာရှိစဉ် ကပ္ပိစေမှုအပ်ကြောင်းကို အုတ်ကျောင်းဆရာတော်လည်း ဆုံးဖြတ်၏။ သုဒုဒ္ဒသဝိလာသနီ ဆန်းဋီကာကို ပြုစီရင်တော်မူသော ဆိတ်ဖြူဆရာတော်သည် ကျောင်း ပေါ်ကနေ၍ “<b>ကပ္ပိယံ ကရောဟိ</b>” ဟုဆိုလိုက်၏။ ကျောင်းအောက် မီးတင်းကုတ်၌နေလျက် သာမဏေသည် “<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” ဆို၍ မီးဖြင့် ထိပါးစေ၍ ကပ်လာသည်ကို တွေ့မြင် ဖူးသည်ဟု ငါတို့ ကျေးဇူးရှင် စံကျောင်းဆရာတော် ဘုရားကြီးလည်း မိန့်ဖူး၏။</p> <p>၁၂၅။ တခုမိက၊ တောင်ရှိများစေ၊ ထိစပ်ပေ၊ မြောက် လေကပ္ပိယံ။</p> <p>။(သိသာပြီ)။</p> <p>ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>၁၂-ကျောင်းဟူသော မှီရာနိဿယအမြွက်</h3> <p>၁၂၆။ ဂဟပတိ၊ သမ္မုတိ၊ ဂေါနိသာဒိကာ။</p> <p>၁၂၇။ ဥဿာဝနန္တိ၊ အမည်ရှိ၊ ကုဋိလေးပါးဖြာ။</p> <p>ကုဋိလေးမျိုး</p> <p>ရဟန်းတို့နေရာကျောင်းကို ကုဋိဆိုသည်၊ ထိုကုဋိမျိုးကား<br> ၁။ ဂဟပတိကုဋိ၊<br> ၂။ သမ္မုတိကုဋိ၊<br> ၃။ ဂေါနိသာဒိကာကုဋိ၊<br> ၄။ ဥဿာဝနန္တိကာကုဋိ၊<br> ဟူ၍ လေးပါးရှိသည်။</p> <p>၁၂၈။ ရဟန်းဥစ္စာ၊ နေဖို့ငှာ၊ လောက်ရာ သဟသေး။</p> <p>၁၂၉။ ကပ္ပိယမှု၊ ညီစွာပြု၊ ကုဋိ အင်္ဂါလေး။</p> <p>ကပ္ပိယကုဋိအင်္ဂါ</p> <p>၁။ ရဟန်းသံဃာတို့၏ အပိုင်ဥစ္စာလည်းဖြစ်စေ၊<br> ၂။ ရဟန်းသံဃာတို့အမြဲနေဖို့ရာကျောင်းလည်းဖြစ်စေ၊<br> ၃။ သဟသေယျ အာပတ်သင့်လောက်သော အမိုးအကာ နှင့် ပြည့်စုံသည်လည်းဖြစ်စေ၊<br> ၄။ ကပ္ပိယဝေါဟာရနှင့် လှူဒါန်းခြင်း ဉတ်ကမ္မဝါစာနှင့် သမုတ်ခြင်း စသည်ဖြင့် ထိုထိုကုဋီအားလျော်စွာ ကပ္ပိယ အစီအရင်ကို နေရာကျ ပြုလုပ်သည်လည်းဖြစ် စေ။</p> <p>ဤကား ကပ္ပိယကုဋိ၏ သာမညအင်္ဂါလေးပါး။</p> <p>ကုဋိတစ်မျိုး</p> <p>၁။ ပဌမအင်္ဂါမရှိသော လူတို့၏ အိမ်ရာ တိုက်တာများ သည်လည်းကောင်း၊<br> ၂။ ဒုတိယအင်္ဂါ မရှိသော ရဟန်းတို့နေဖို့မဟုတ် အခိုက် အတန့်မျှ သုံးဆောင်ဖို့ ဖြစ်သော ဝစ္စကုဋီ, ပဿာဝ ကုဋိ, ဥပုသ်အိမ်, သိမ်, တန်ဆောင်း စသည်များသည် လည်းကောင်း၊<br> ၃။ တတိယအင်္ဂါ မရှိသော ရဟန်းတို့ နေဖို့ရာပင်ဖြစ်သော် လည်း သဟသေယျ အာပတ်သင့်လောက် အောင် အမိုးမရှိသော ကျောင်း, အကာမရှိသောကျောင်း, အမိုးအကာ ပျက်၍နေသောကျောင်းများသည်လည်း ကောင်း၊</p> <p>ကပ္ပိယကုဋိလေးပါးမှ အလွတ်ဖြစ်သော ပဉ္စမကပ္ပိယကုဋိ ဟူ၍ ဆိုအပ်၏။</p> <p>၁၃၀။ လူ့သန္တက၊ ကပ္ပိယဟူ၊ ဆို၍လှူ၊ မှတ်ယူ ဂဟပတိ။</p> <p>ဂဟပတိကုဋိ</p> <p>မလှူမှီ ရှေးအဖို့၌ လူတို့၏ အပိုင်ဥစ္စာလည်းဖြစ်စေ၊ ကျောင်းပြီး ၍လှူဒါန်းသောအခါ၌ ကပ္ပိယစကားကို မြွက်ဆို၍ လှူဒါန်းသည်လည်း ဖြစ်စေ၊ ဤအင်္ဂါနှစ်ပါး ရှိသောကျောင်းကုဋိသည် ဂဟပတိ ကုဋိမည်၏။</p> <p>“<b>ဣမံ ဝိဟာရံ ကပ္ပိယကုဋိံ ကာတုံ သံဃဿ ဒေမ</b>”။ (သံဃိကဘို့)<br> “<b>အာယသ္မတော ဒေမ။ တိဿဿ ဒေမ</b>” (ပုဂ္ဂလိကဘို့)။</p> <p>ဤကား ကပ္ပိယစကား တစ်ရပ်တည်း။ ရေစက်ချ၍ ဤကပ္ပိယ စကား ပါရှိမှ ကပ္ပိယကုဋိဖြစ်သည်။</p> <p>၁၃၁။ ချီကြွမြွက်ကြား၊ ဆုံးပြိုင်ငြား၊ နက်သွား ဥဿာမှာ။</p> <p>ဥဿာဝနန္ထိကပုဒ်၌ ဥကား ချီကြွခြင်း အနက်ရှိ၏။ သာဝနကား မြွက်ကြားခြင်း အနက်ရှိ၏။ အန္တိက၌ အန္တကား အဆုံးဟူသော အနက်ရှိ၏။ ချီကြွမှု၊ ကပ္ပိယစကား မြွက်ကြားမှု၊ ဤအမှုနှစ်ပါးတို့၏ တစ်ပြိုင်နက် ပြီးဆုံးခြင်းရှိသော ကုဋိဆိုလိုသည်။</p> <p>၁၃၂။ ရဟန်းအပိုင်၊ ရှေးဦးတိုင်ကို၊ ပွေ့ကိုင်ချီချ၊ မြေ အကျနှင့်၊ ကပ္ပိယ စကား၊ ဆုံးပြိုင်ငြား၊ မှတ် သား ဥဿာဝနန္တိကာ။</p> <p>ဥဿာဝနန္တိတာကုဋိ</p> <p>ရဟန်းသံဃာတို့၏ ပုဂ္ဂလိက သံဃိကဖြစ်သော သစ်ဝါး အုတ် ကျောက်တို့နှင့် ဆောက်လုပ်သည်လည်း ဖြစ်စေ။ ရှေးဦးစွာ စိုက်ထူ သောတိုင်ရှေးဦးစွာတက်သောအုတ်ကျောက်တို့ကို ရဟန်းတို့ပွေ့ကိုင်ချီ၍ မြေသို့ကျသည်နှင့် ကပ္ပိယစကား အဆုံးပြိုင်မိသည်လည်းဖြစ်စေ။ ဤ အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော ကုဋိသည် ဥဿာဝနန္တိကာကုဋိ မည်၏။</p> <p>သစ်ဝါးတို့ကို ဆောက်ရာ၌ ရှေးဦးစွာ စိုက်ထူသောတိုင်ကို ရဟန်း တို့ကိုယ်တိုင် ပွေ့ချီ၍ထားပြီးလျှင် “<b>ကပ္ပိယကုဋိံ ကရောမ</b>” ဟု ကပ္ပိယ စကားကို မြွက်ဆို၍ တိုင်ကိုတွင်း၌ချစိုက်ရမည်။ မြေသို့တိုင်အကျနှင့် မအက္ခရာပြိုင်စေရမည်။ မပြိုင်မိအံ့ထင်လျှင် တစ်ဖန် ကြွချီ၍ချရမည်။ ပြိုင်မိပြီဟု စိတ်ချရမှ တန်။</p> <p>တိုင်မပါပဲ အုတ်နံရံ ကျောက်နံရံတို့ကို ထစေ၍ ဆောက်လုပ်ရာ၌ အုတ်မြစ်ချသော ကျောက်အုတ်တို့ကား မြေအလားရှိ ကုန်သည်ဖြစ်၍ အင်္ဂါမလောက်ကုန်။ မြေမှအထက်သို့ပေါ်တက်သောနံရံသည်သာ ကျောင်းအင်္ဂါ၌ ပါဝင်၏။ ထို့ကြောင့် ရှေးဦးစွာ နံရံကိစ္စနှင့် မြေမှအထက် သို့တက်သော တစ်ခုသောအုတ်ချပ် တစ်ခုသောကျောက်ချပ်ကို ရဟန်း ကိုယ်တိုင် ချီမ၍ “<b>ကပ္ပိယကုဋိံ ကရောမ</b>”ဟု ဆို၍ချရမည်။ မြေအကျနှင့် ကပ္ပိယစကား အဆုံးပြိုင်မိ စေရမည်။ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ဖြစ်ခဲ့လျှင် ရဟန်း တစ်ပါးနှင့်ပင် ပြီးသင့်၏။ အများချီကြွ၍ အများဆိုကြ၍ စိုက်ခြင်းသည် တစ်ယောက်တစ်ယောက်စကားအဆုံးနှင့် ဧကန်ပြိုင်မိရန် ပြုလုပ်မှု ပေတည်း။ ရဟန်းတို့ မနိုင်နိုင်ခဲ့လျှင် လူတို့ကို ကြွချီစေ၍ ရဟန်းတို့က ကိုင်ကာမျှပြု၍မြွက်ဆိုရမည်။</p> <p>၁၃၃။ နွားတို့နေဘိ၊ အနက်ရှိ၊ ဂေါနိသာဒိကာ။</p> <p><b>ဂေါနိသာဒိက</b> သဒ္ဒါသည် နွားတို့နေရာ ဟူသောအနက်ရှိ၏။ တိုက်တာ ကျောင်းကန် အရံအကာ မရှိသည်ကို ဆိုလိုရင်း ဖြစ်သည်။</p> <p>၁၃၄။ တိုက်တာ အရံ၊ ကျောင်းအရံ၊ နှစ်တန် မရှိရာ။</p> <p>၁၃၅။ အာရာမ, ဝိဟာရ၊ နှစ်ပါးပြ၊ ရာမ လိုရင်းသာ။</p> <p>၁၃၆။ လုံးလုံးမရှိ၊ အနည်းရှိ၊ တိုက်၏အရံမှာ။</p> <p>ဂေါနိသာဒိကာနှစ်မျိုး</p> <p>၁။ တိုက်တာ အကာအရံ မရှိလျှင် အာရာမ ဂေါနိသာဒိကာ ခေါ်၏။<br> ၂။ တိုက်တွင်းရှိ ကျောင်းများမှာ အကာအရံ မရှိခဲ့လျှင် ဝိဟာရဂေါနိသာဒိကာ မည်၏။</p> <p>ထိုနှစ်ပါးတွင် တိုက်တာအကာအရံမရှိမှုသာ လိုရင်းဖြစ်၏။ တိုက်တွင်းရှိ ကျောင်းများ၌ ကျောင်းအောက်မှာ နွားမဝင်နိုင်ရန် အကာအရံ ရှိမှုမရှိမှုသည် လိုရင်းမဟုတ်။</p> <p>အရံဆိုရာမှာလည်း နွားတို့ကို ကာဆီးနိုင်ရန် အမြင့် နှစ်တောင့် ခြောက်သစ်ခန့်ရှိ၍ တစ်ကိုယ်လုံးကို ဝန်းဝိုင်းမိအောင်ရှိခဲ့သော် လည်း ကောင်း၊ ထက်ဝက်ထက် များခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ထက်ဝက်ခန့် ရှိခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ အရံသည် ထက်ဝက်ထက်နည်းခဲ့သော်လည်း ကောင်း၊ အရံ မရှိသည်မည်၏။ ဤအရံမရှိမှုသည် ဂေါနိသာဒိကာကုဋိ၏ အင်္ဂါပင်တည်း။</p> <p>ဤကုဋိ၌ အရံအမြင့်ပမာဏကို ကျမ်းဂန်တို့မှာ မဆို။ သဟသေယျအရာ၌ တစ်တောင်ထွာ အမြင့်လာ၏။ ဝိနိစ္ဆယဋီကာ၌ ထိုတစ် တောင်ထွာကို မဇ္ဈိမပုရိသတစ်တောင်ထွာ ဟုဆို၏။ ပကတိပုရိသ နှစ်တောင်ခြောက်သစ် ရှိ၏။ ထိုကိုနည်းမှီ၍ ဤ၌အမြင့်နှစ်တောင့် ခြောက်သစ်ခန့် ဟုဆိုလိုက်ပေသည်။</p> <p>၁၃၇။ သမုတ်တုံဘိ၊ သမ္မုတိ၊ ဉတ္တိဒုတိယာ။</p> <p>၁၃၈။ ပန်ကြားမှုလည်း၊ အပ်သတည်း၊ နှစ်နည်း အဆိုလာ။</p> <p>၁၃၉။ အကပ္ပိယ၊ ဖြစ်နေက၊ မုချ သမုတ်ရာ။</p> <p>သမ္မုတိကုဋိ</p> <p>ကပ္ပိယကုဋိအင်္ဂါ ချို့တဲ့သဖြင့် အကပ္ပိကုဋိ ဖြစ်၍နေသော ကျောင်းကို ကပ္ပိယကုဋိ ဖြစ်စေခြင်းငှာ ဉတ္တိဒုတိယ ကမ္မဝါစာဖြင့် သမုတ်ရသည်၊ ထိုကုဋိကို သမ္မုတိကုဋိ ခေါ်သည်။ အဋ္ဌကထာ၌ကား ပန်ကြားမှုဟူသော အပလောကနကံဖြင့်လည်း သမုတ်အပ်၏ ဟုလာ ပေ၏။</p> <p>သမ္မုတိကုဋိတစ်မျိုး</p> <p>ဝိနည်းမတတ်သော ရဟန်းတို့ အလှူခံ၍ ရှိနေသော ကျောင်း ဟောင်း၊ ဝိနည်းမတတ်သောရဟန်းတို့ ဆောက်လုပ်သော ကျောင်းသစ်၊ ဝိနည်းမတတ်သော ရဟန်းတို့ အမိုးဟောင်းကိုဖျက်၍ အသစ်မိုးသော ကျောင်းမျိုး ဤကဲ့သို့သော ကျောင်းများကို နောက်ဆက်ခံ၍နေသော လဇ္ဇီပေသလ ရဟန်းသည် သမ္မုတိ ကပ္ပိယကုဋိဖြစ်အောင် ပြုလုပ်၍ နေရမည်။ ဉတ္တိဒုတိယ ကမ္မဝါစာဖြင့်သော်လည်း သမုတ်ရမည်။ အပလောကန ကံဖြင့်သော်လည်း သမုတ်ရမည် ဟူလို။</p> <p>သမုတ်ပုံ</p> <p>သမုတ်ပုံကား- လေးပါး လေးပါးထက်အလွန်ဖြစ်သော ရဟန်း တို့သည် ခဏ္ဍသိမ်၌ စည်းဝေးကြ၍ မည်သည့်ကျောင်းကို အဘယ ဝိဟာရဟူ၍ အမည်မှည့်ပါ၏ဟု မထေရ်ကြီးက ထိုကျောင်းကို အမည် ပေး၊ ဉတ်ကမ္မဝါတို့၌ ထိုအမည်နှင့်ဖတ်။</p> <p><b>သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံဃော၊ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ။ သံဃော အဘယံနာမ ဝိဟာရံ ကပ္ပိယဘူမိံ သမ္မန္နေယျ၊ ဧသာ ဉတ္တိ။</b></p> <p><b>သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံဃော သံဃောအဘယံ နာမဝိဟာရံ ကပ္ပိယဘူမိံ သမ္မန္နတိ၊ ယဿာ ယသ္မတော ခမတိ အဘယဿ နာမဝိဟာရဿ ကပ္ပိယဘူမိယာ သမ္မုတိ၊ သောတုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သောသာသေယျ။</b></p> <p><b>သမ္မတော သံဃေန အဘယောနာမ ဝိဟာရော ကပ္ပိယဘူမိ။ ခမတိ သံဃဿ၊ တသ္မာတုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမိ။</b> (ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်)။ (သမ္မုတိ ကမ္မဝါ)။</p> <p>ကျောင်းအမည် ထင်ရှားစေခြင်းငှာ နာမသဒ္ဒါထည့်ပေသည်။ ဤကပ္ပိယဘူမိ သမ္မုတိကံသည် အသမ္မုခါ ကရဏီယကံ ရှစ်ပါး၌ မပါငြားသော်လည်း ကျောင်းမှခွာ၍ ခဏ္ဍသိမ်မှာ ပြုခြင်းငှာ အပ်သည် သာမှတ်။</p> <p><b>ယတ္တ ယတ္တ ကမ္မဝါစာယံ အယန္တိ ဝါဣမေတိ ဝါ သမ္မုခါနိဒ္ဒေသ နိယမောနတ္တိ သဗ္ဗံ တံ အသမ္မုခါ ကရဏီယံ။</b></p> <p>ဟူသော ပရိဝါ, ဝဇိရဗုဒ္ဓိဋီကာနှင့် အညီတည်း။ ထိုတိုက်၌ ခဏ္ဍသိမ် မရှိခဲ့သော် တိုက်တပါး၌ရှိသော ခဏ္ဍသိမ်မှာလည်း ပြုရပါ၏။</p> <p>“<b>ကမ္မဝါစံ အဝတွာ အပလောကနေနပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ</b>”</p> <p>(ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)</p> <p>ဟူ၍ အဋ္ဌကထာ၌ ဆိုသောကြောင့် အပလောကနကံဖြင့်လည်း သမုတ်ရလေ၏။</p> <p>သမုတ်ပုံမှာ-ကမ္မဝါစာဖြင့် သမုတ်နည်း အတိုင်းပင်၊ ကမ္မဝါစာ ဖတ်မည့်နေရာ၌ အပလောကန စာစီရေး၍ ဖတ်မှုမျှသာ ထူး၏။</p> <p><b>သံဃံ ဘန္တေ အာပုစ္ဆာမိ၊ အဘယော နာမ ဝိဟာရော အကပ္ပိယဘူမိ ဇာတော တဿ ဝိဟာရဿ ကပ္ပိယဘူမိယာ သမ္မုတိ ရုစ္စတိ၊ သံဃဿ၊ ဒုတိယမ္ပိ၊ တတိယမ္ပိ။</b></p> <p>ခဏ္ဍ သိမ်အပြင် သံဃဟတ္ထပါသ်၌ သုံးကြိမ်ဖတ်ကြားလေ။</p> <p>၁၄၀။ ရှေးရှိတိုင်အုတ်၊ ကုန်ပယ်နုတ်၊ ငြိမ်းချုပ် ဘာဝနာ။</p> <p>ပွေ့ချီ၍ ကပ္ပိယစကားနှင့် စိုက်ထူအပ်သော တိုင်နှင့် ယက်မ ခါးပန်းတဆက်တည်း ဆက်လက်၍ ထိုအခါ၌လည်းကောင်း၊ နောက် မှသော်လည်းကောင်း စိုက်ထူဆောက်လုပ်အပ်သော အလုံးစုံသော တိုင်စုသည် ကပ္ပိချည်း ဖြစ်လေ၏။ ထိုတိုင်စုကို တစ်ခုမကျန် အကုန် ပယ်၍ ပစ်သောအခါ၌ ဥဿာဝနန္တိကာ ကပ္ပိယကုဋိ ပျက်၏။ ထပ်မံ၍ ဆောက်လုပ်ပြန်သော် ကပ္ပိယဖြစ်အောင် အသစ်တဖန် ပြုရပြန်၏။</p> <p>၁၄၁။ လုံးလုံးထက်ဝက်၊ ကာရံချက်၊ ပျက်၏ ဂေါနိသာ။</p> <p>တိုက် အကာအရံ မရှိ၍ ကပ္ပိယ ဂေါနိသာဒိကာ အရံဖြစ်၍ နေသော တိုက်တာကို အကုန်လုံး ရံပြန်သော်လည်းကောင်း၊ ထက်ဝက်မျှ ရံပြန်သော်လည်းကောင်း ဂေါနိသာဒိကာ ကပ္ပိယကုဋိ ပျက်၏။ ထို တိုက်တွင်း၌ ရှိသမျှသော ကျောင်းတို့လည်း အကပ္ပိယကုဋိကျောင်း တွေဖြစ်၍ကုန်၏။ သမ္မုတိကပ္ပိယကုဋိ ဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ကြရာ၏။</p> <p>၁၄၂။ အမိုးအကုန်၊ ဖျက်ပယ်တုံ၊ ပျက်ကုန် ကြွင်း နှစ်မှာ။</p> <p>ဂဟပတိကုဋိနှင့် သမ္မုတိကုဋိကို ကြွင်းနှစ်ဆိုသည်။ ထိုကုဋိတို့ သည်မူကား ဝမ်းဘဲတောင် ခေါင်ဖုံးမျှမကျန် အမိုးတို့ကို အကုန်ဖျက်ခဲ့ သော် ကပ္ပိယကုဋိ ပျက်ကုန်၏။ မိုးပြန်သောအခါ အကပ္ပိယကုဋိ ဖြစ်ကြကုန်၏။ ထို့ကြောင့် ထိုကျောင်းတို့၌ အသစ်မိုးရန် အမိုးဟောင်း တို့ကို ဖျက်ခဲ့သည်ရှိသော် အကုန်မဖျက်ရာ။ သွပ်တစ်ချပ် ပျဉ်တစ်ချပ် ကပ်တစ်ချပ် သက်ငယ်တစ်ချပ်မျှကိုသော်လည်း ချန်ထား၍ အသစ်ကို မိုးမိမှ ချန်ထားသည်ကို ပယ်ဖျက်ရာ၏။ ဝမ်းဘဲတောင် ခေါင်ဖုံးများ သည်လည်းအမိုးအရာ၌ တည်ကုန်၏။ ထို့ကြောင့် ဝမ်းဘဲတောင် ခေါင်ဖုံးကျန်ရှိလျှင်ပင် မပျက်ပြီ။ အဆောင်များစွာရှိခဲ့ရာ အဆောင် အချင်းချင်း အမိုးဆက်လက်သဖြင့် တစ်ခုသော သဟသေယျ ဥပစာ ဖြစ်ခဲ့အံ့။ တစ်ဆောင်ကို အကုန်ဖျက်၍ မိုးသော်လည်း ကြွင်းသော အဆောင်တို့က စောင့်ရှောက်ကုန်၏ ဟု ယူကြ၏။</p> <p>၁၄၃။ အင်္ဂါမညီ၊ ကျောင်းကုဋီ၊ အကပ္ပိယသာ။</p> <p>ရှေး၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သာမညအင်္ဂါ အသီးသီးသော ဝိသေသ အင်္ဂါတို့နှင့် မညီညွတ်သောကျောင်းများသည် အကပ္ပိယကုဋီမည်၏။ အကပ္ပိယကုဋီဆိုသော်လည်း မနေအပ် မထိုင်အပ်သော ကျောင်းဟု ဆိုလိုသည် မဟုတ်။ နောက်ရှိ ပြဆိုလတ္တံ့သော ကာလိကဝတ္ထုများနှင့် စပ်၍ အာပတ်အပြစ်ရှိသောကြောင့် ဆိုသတည်း။</p> <p>၁၄၄။ အန္တော ဝုတ္ထ၊ အန္တော ပက္က၊ သာမံ ပက္က၊ ဤသုံးဝ၊ ယာဝ,ယာမမှာ။</p> <p>ဒုက္ကဋ်သုံးမျိုး</p> <p>၁။ အန္တော ဝုတ္ထဒုက္ကဋ်၊<br> ၂။ အန္တော ပက္ကဒုက္ကဋ်၊<br> ၃။ သာမံ ပက္ကဒုက္ကဋ်</p> <p>ဟူ၍ ဒုက္ကဋ်သုံးမျိုးရှိ၏။ ထိုသုံးမျိုးသည် ယာဝကာလိက, ယာမ ကာလိကဟူသော ရှေ့ကာလိကနှစ်ပါး၌သာ ရှိ၏။ နောက်ကာလိက နှစ်ပါး၌ မရှိ။</p> <p>၁၄၅။ သိုမှီးသည်ကို၊ ဝုတ္တဆို၊ ကျိုချက် ပက္ကမှာ။</p> <p>ဝုတ္ထဆိုသည်ကား သိုမှီးသည်ကို ဆိုသည်။ ပက္က ဆိုသည်ကား ကျိုချက်သည်ကို ဆိုသည်။</p> <p>အန္တောဝုတ္ထ</p> <p>အကပ္ပိယကုဋိအတွင်း၌ အရုဏ်တက်သည်တိုင်အောင် ညဉ့် သိပ်၍ ထားအပ်သော ဝတ္ထုကို အန္တောဝုတ္ထ ခေါ်သည်။</p> <p>အန္တောပက္က</p> <p>အကပ္ပိယကုဋိတွင်း၌ ချက်ပြုတ် ကြော်လှော်အပ်သောဝတ္ထုကို အန္တောပက္ကခေါ်သည်။</p> <p>သာမံပက္က</p> <p>ရဟန်းကိုယ်တိုင် ချက်အပ်သော ဝတ္ထုကို သာမံပက္ကဆိုသည်။</p> <p>၁၄၆။ ကုဋိပျက်တွင်း၊ သိုမှီးခြင်း၊ အလျင်း မပြုရာ။</p> <p>ကုဋိပျက် ဆိုသည်ကား အကပ္ပိယကုဋိဖြစ်သော ကျောင်းမျိုးကို ဆိုသတည်း။ ထိုအကပ္ပိယကုဋိတို့၌ သဟသေယျ လောက်ကောင်းသော အမိုးအရံတွင်း၌ ရှေ့ကာလိကနှစ်မျိုးတို့ကို အရုဏ်တက်သည့်တိုင်အောင် သိုမှီး၍ ညဉ့်သိပ်ထားခြင်းကို အလျင်းမပြုရာ။ ညဉ့်သိပ်ထားခြင်းကို ပြုခဲ့သော် ထိုဝတ္ထုသည် အန္တောဝုတ္ထဖြစ်၏။ ထိုဝတ္ထုကို စားသောက်သော ရဟန်းအား အန္တောဝုတ္ထ ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်၏။</p> <p>၁၄၇။ ထို၌ချက်အပ်၊ ယင်းနှစ်ရပ်၊ မအပ်လေသည်သာ။</p> <p>ထိုကပ္ပိယကျောင်းတွင်း၌ ထိုရှေ့ကာလိက နှစ်မျိုးတို့ကို လူ သာမဏေတို့ ချက် ပြုတ် ကြော် လှော်ခဲ့သည် ရှိသော်ထိုဝတ္ထုသည် အန္တောပက္ကမည်၏။ ထိုဝတ္ထုကို စားသောက်သော ရဟန်းအား အန္တောပက္က ဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>၁၄၈။ ဘယ်၌မဆို၊ ယင်းနှစ်ကို၊ ကိုယ်တိုင် မချက်ရာ။</p> <p>ထိုရှေ့ကာလိက နှစ်မျိုးတို့ကို အကပ္ပိယ ကျောင်းတွင်း၌ ဖြစ်စေ၊ တစ်ပါးသော အရပ်ဌာနဖြစ်စေ ရဟန်းကိုယ်တိုင် ကြော်လှော်ချက်ပြုတ် ဖုတ် ကင် ပေါင်း နွေးခြင်းကို မပြုရာ။ ပြုခဲ့သော် ထိုဝတ္ထုသည် သာမံ ပက္ကဖြစ်၏။ ထိုဝတ္ထုကို စားသောက်သောရဟန်းအား သာမံပက္ကဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>၁၄၉။ ကျက်ပြီးကိုလျက်၊ တဖန်ချက်၊ သက်သက်အပ် သည်သာ။</p> <p>၁၅၀။ ရှေ့ကာလိနှစ်၊ ရောပြန်လစ်၊ အပြစ်ရှိပြန်လာ။</p> <p>လူသာမဏေတို့ ချက်၍ ကျက်ပြီးဖြစ်သော ရှေ့ကာလိကနှစ်မျိုး တို့ကို တဖန်ချက်မှုသည် ပုနပက္ကမည်၏။ ထိုတဖန်ချက်မှုကိုမူကား ရဟန်းကိုယ်တိုင်ပင် ပြုအပ်၏။ အပြစ်မရှိ။ ကျက်ပြီးသော ထမင်းအေး ဟင်းအေးကို ရဟန်းကိုယ်တိုင်ပင် မီး၌ နွေးအပ်၏။</p> <p>ကျက်ပြီးသော ထမင်းကို ယက်မန်းဖြစ်အောင် ရဟန်းကိုယ်တိုင် ကျိုအပ်၏။ ရဟန်းကိုယ်တိုင် ကျိုချက်အပ်သော ဝတ္ထုကိုမူကား ရှေ့ ကာလိကနှစ်မျိုးတို့နှင့် မရောမယှက်စေ၍ သတ်သတ် စားသောက် အပ်၏။ ရှေ့ကာလိကဝတ္ထု နှစ်မျိုးတို့နှင့် ရောနှော၍ စားသောက်ခဲ့သော် အပြစ်ရှိပြန်၏။ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်ပြန်၏။</p> <p>ရှေ့ကာလိက နှစ်မျိုးတို့၌ အန္တောဝုတ္ထ၊ အန္တောပက္က၊ သာမံပက္က၊ ပုနပက္က၊ လေးချက်ပြီး၏။</p> --- <p>၁၅၁။ သတ္တာ, ဇီဝိ၊ ကိုယ်ချက်မိ၊ သုဒ္ဓိအပ်သည်သာ။</p> <p>နောက်ကာလိကနှစ်မျိုးတို့ကိုမူကား-အကပ္ပိယကုဋိတွင်း၌ ညဉ့် သိပ်၍တသက်လုံးထားသော်လည်း အန္တောဝုတ္ထ ဒုက္ကဋ်မရှိ။ ထိုအရပ် တွင်း၌ ကြော်လှော် ချက်ပြုတ်သော်လည်း အန္တောပက္က ဒုက္ကဋ် မရှိ။ အစိမ်းသက်သက်ကို ရဟန်းကိုယ်တိုင် ချက်သော်လည်း သာမံပက္က ဒုက္ကဋ် မရှိ။ ဒုက္ကဋ်သုံးမျိုးကင်းလွတ်၏။</p> <p>ကင်းလွတ်၏ ဆိုသော်လည်း ထိုကဲ့သို့ အကပ္ပိယ ကုဋိတွင်း၌ ညဉ့်သိပ်ခြင်း ချက်ပြုတ်ခြင်း ကိုယ်တိုင်ချက်ခြင်းတို့ကို ပြုပြီးသည်ရှိသော် ထိုဝတ္ထုကို ရှေ့ကာလိကနှစ်မျိုးတို့နှင့် ရောနှော၍မစားမသောက်အပ်။ စားသောက်ခဲ့သော် ဒုက္ကဋ်သုံးမျိုး သင့်ပြန်၏။</p> <p>၁၅၂။ အကပ္ပိ၊ ကျောင်းဖြစ်က၊ များလှပြစ်ဆာနာ။</p> <p>ကပ္ပိယ ကုဋိအင်္ဂါလက္ခဏာ မရှိသော အကပ္ပိယကုဋိ ကျောင်း ဖြစ်ခဲ့သော် ထိုကျောင်းသည် ကာလိက လေးပါးနှင့်စပ်၍ အလွန်အပြစ် ဆာနာ များလှ၏။</p> <p>၁၅၃။ ဝိနည်းမတတ်၊ ကျောင်းထိုင်လတ်၊ အာပတ် မဆုံးရာ။</p> <p>ဝိနည်း မတတ်ပါပဲနှင့် ကျောင်းထိုင်ပုဂ္ဂိုလ် လုပ်ခဲ့သော် ကျောင်း သည် အကပ္ပိယကုဋိ ကျောင်းသာ ဖြစ်ရာ၏။ အလုံးစုံသော ကာလိက ဝတ္ထုမျိုးတို့ကိုလည်း ထိုကျောင်းတွင်း၌ ထားလေရာ၏။ ဆန်သည်လည်း အန္တောဝုတ္ထ ဆန်ဖြစ်၏။ ငါးပိ ငါးခြောက်စသည်တို့သည်လည်း အန္တော ဝုတ္ထတို့သာ ဖြစ်ကုန်၏။ ညဉ့်သိပ်၍ ထားအပ်ကုန်သော အုန်း, ငှက်ပျော စသည်တို့သည်လည်း အန္တောဝုတ္ထတို့သာဖြစ်ကုန်၏။</p> <p>ထောပတ်, ဆီဦး, သကာ, သကြား, ဆီ, ဆား, ဆေး, ကွမ်း စသော နောက်ကာလိကဝတ္ထုမျိုးတို့ကိုလည်း ထိုကျောင်းတွင်း၌ သိုမှီးပြီးလျှင် ထောပတ်, ဆီဦး, သကာ, သကြားတို့ကို သစ်သီး ခဲဘွယ် မုန့်ခဲဘွယ်တို့နှင့် ရောဖက်၍ စားခြင်း ဆီ, ဆားတို့ကို ဟင်းခတ်ခြင်း အကြော် အလှော် ပြုလုပ်ခြင်းသကာ သကြား, ဆားတို့ကို ညနေအခါ၌ အဖျော်ရည်မှာ ထည့်ခြင်းအစရှိသည်တို့ဖြင့် သက်တော်ရှည်၍ နေ့ရက်တွေများသမျှ ကာလပတ်လုံး အန္တောဝုတ္ထ ဒုက္ကဋ်အာပတ်တွေ မဆုံးနိုင်ရှိလေရာ၏ ဟူလိုသည်။</p> <p><b>ဣမံ ဝိဟာရံ ကပ္ပိယကုဋိံ ကာတုံ သံဃဿ ဒေမ။ ကာယကာယ ပဋိဗဒ္ဓေဟိ ဖုသိတွာ ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္ဇထ။</b> ။သုံးခေါက်ဆို။</p> <p><b>ဣမံ ဝိဟာရံ</b>=ဤကျောင်းကို၊ <b>ကပ္ပိယကုဋိံ</b>=ရဟန်းတော်မြတ် တို့အား သင့်လျော်လျောက်ပတ် အလွန်အပ်သော ကပ္ပိယကုဋိကို၊ <b>ကာတုံ</b>=ပြုစိမ့်သောငှာ၊ <b>သံဃဿ</b>၊ အရပ်ဒိသာ ရှစ်မျက်နှာမှ ရောက်လာ သမျှဓမ္မမွေ့လျော် သံဃာတော်အား၊ <b>ဒေမ</b>=လှူဒါန်းပါကုန်၏။ <b>တုမှေ</b>= အရှင်ဘုရားတို့သည်၊ <b>ကာယ ကာယပဋိဗဒ္ဓေဟိ</b>=ခြေဖဝါး, လက်ဖဝါး, တင်ပါး, ကျောက်ကုန်းအစရှိကုန်သော ကိုယ်အင်္ဂါ၊ ဖိနပ်, သင်္ကန်း အပေါ်လွှမ်း အစရှိကုန်သော ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထုတို့ဖြင့်၊ <b>ယထာသုခံ</b>= အလိုတော်ရှိတိုင်း၊ <b>ဖုသိတွာ</b>=ထိပါး၍၊ <b>ပရိဘုဉ္ဇထ</b>=ဣရိယာပထ မျှတမှီ တင်း သီတင်းသုံးကာ သုံးဆောင်တော်မူပါကုန်လော။</p> <p>ကပ္ပိယကုဋိ မြောက်အောင် ကျောင်းရေစက်ချနည်း၊ ဆိုနေကျ ရေစက်ချ၌ လောင်းစွက် ထည့်သွင်း၍ ဆိုရန်၊ မိမိပုဂ္ဂလိက ကျောင်းဖြစ်ခဲ့ သော် “<b>သံဃဿ</b>” နေရာမှာ “<b>အာယသ္မတော</b>” ဟုထည့်လေ၊ သူတစ်ပါး ဘို့ ချ၍ပေးသူဖြစ်ခဲ့သော် “<b>သံဃဿ</b>“နေရာမှ “<b>အာယသ္မတော တိဿထေရဿ။ အာယသ္မတော သုမနထေရဿ</b>” စသည်ဖြင့် ကျောင်း ရှင်ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဘွဲ့အမည်ကို ထည့်လေ။</p> <p>ကျောင်းဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>၁၃-ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယအမြွက်</h3> <p>၁၅၄။ သတ္တာ, ဇီဝိ၊ ကိုယ်ချက်မိ၊ သုဒ္ဓိအပ်သည်သာ။</p> <p>ဆေးပစ္စည်းနှစ်မျိုး</p> <p>ဆေးပစ္စည်းသည်<br> ၁။ ထောပတ်၊ ဆီဦး၊ ပျား၊ တင်လဲဟူသော သတ္တာဟ ကာလိကမျိုး၊<br> ၂။ ငရုတ်, ပိတ်ချင်း၊ ချင်း၊ ဇီးဖြူ၊ သျှိသျှား၊ သဖန်းခါး စသော ယာဝဇီဝိကမျိုး</p> <p>ဟူ၍နှစ်မျိုးရှိ၏။</p> <p>၁၅၅။ အနာကြီးငယ်၊ ရောဂါသယ်၊ မှီတွယ်နိဿယည်း။</p> <p>ဆေးပစ္စည်းသည် နေလွဲသောအခါ၌ အနာဟူသော ဂေလည အကြောင်းရှိမှ သုံးဆောင်ရသည်၊ ဂေလည အကြောင်းမှာလည်း လျော်ရာ လျော်ရာ သူ့အနာနှင့် သူ့ဆေးကိုသာ လိုအပ်၏။ မိမိသန္တန်၌ ရှိသော အနာကို အမြွက်ထောင်၍ ထိုအနာနှင့် မဆိုင်ပါပဲ စားလိုရာရာ ဆေးကို မစားမသောက်အပ်။</p> <p>၁၅၆။ အတွင်းအပြင်၊ နှစ်မျိုးထင်၊ မျိုလျှင် အတွင်း တည်း။</p> <p>၁၅၇။ အတွင်းဂရု၊ ပြင်လဟု၊ နှစ်စု ခွဲဝေနည်း။</p> <p>တစ်နည်း ဆေးပစ္စည်း နှစ်မျိုး</p> <p>ဆေးပစ္စည်းသည်<br> ၁။ အတွင်းအသုံးအဆောင်မျိုး၊<br> ၂။ အပအသုံးအဆောင်မျိုး</p> <p>ဟူ၍နှစ်မျိုးထင်၏။</p> <p>၁။ လည်ချောင်း တွင်းသို့ မျိုရန်ဝတ္ထုမျိုးသည် အတွင်း အသုံးအဆောင်မျိုးမည်၏။<br> ၂။ လည်ချောင်းပေါက်မှ အပဖြစ်သော ကိုယ်အင်္ဂါတို့၌ လိမ်းကျံခြင်းစသည်ဖြင့် သုံးဆောင်အပ်သော ဝတ္ထုမျိုး သည် အပအသုံးအဆောင်မျိုး မည်၏။</p> <p>မှတ်ချက်။။ခံတွင်းသည်လည်း ဤအရာ၌ အပအင်္ဂါပင်ဖြစ်၏။ ဝမ်းတွင်းသို့မျိုရန်မဟုတ်ပဲ ခံတွင်းထဲ၌သာ ဝါးရန် ငုံရန် ဝတ္ထုမျိုးသည် လည်း အပအသုံးအဆောင်မျိုးပင်ဖြစ်၏။ လည်ချောင်းတွင်းသို့ မဝင်အောင် တတ်နိုင်ပေမူကား အကပ်မခံသော ဝက်သား, ကြက်သား, ငါးအမဲတို့ကိုပင် နေလွဲသောအခါ၌ ခံတွင်းမှာထည့်သွင်း၍ ငုံခြင်း, ဝါးခြင်း လျှာအရသာခံစားခြင်းငှာ အပ်၏။ ဗာဟိရ သုံးဆောင်မှုဖြစ် သောကြောင့် အကပ်မခံသည့်အတွက် နေလွဲသည့်အတွက်နှင့် အပြစ်မရှိ။</p> <p>ဂရု, လဟု ဝေဖန်ချက်</p> <p>၁။ ထိုနှစ်မျိုးတို့တွင် အတွင်းအသုံးအဆောင်မျိုးသည် ဘောဇနဝဂ်၌လာသော သန္နိဓိ, အဒိန္န ဝိကာလ ဘောဇန စသော ပါစိတ်အာပတ်ကြီးတို့၏ အရာဖြစ်၍ ဂရုဖြစ်၏၊ လေး၏။<br> ၂။ အပ အသုံးအဆောင်မျိုးသည် ထိုသိက္ခာပုဒ်ကြီးတို့၏ အရာ မဟုတ်သောကြောင့်လဟုဖြစ်၏၊ ပေါ့၏။ ထိုအာပတ်တို့တွင်လည်း ဝိကာလဘောဇန အာပတ်သည် သန္နိဓိအာပတ် အဒိန္နအာပတ်တို့ထက် ပေါ့၏။ ရှေးရှေးနေ့က အကပ်ခံ၍ ထားသောဒန်ပူကို နောက်နောက်နေ့၌စားရာ ဒန်ပူရည်နှင့် ယာဝ ကာလိက ဝတ္ထုရောနှော၍ လည်ချောင်းသို့ဝင်သည်ဖြစ်အံ့၊ သန္နိဓိပါစိတ် သင့်၏။</p> <p>နေလွဲသောအခါ၌ အဖျော်ရည်နှင့် ရောနှော၍ လည်ချောင်းသို့ ဝင်သည်ဖြစ်အံ့၊ သန္နိဓိပါစိတ် သင့်၏။ ဝိကာလဘောဇန အာပတ်မှုကား မသင့်။</p> <p>အဘယ်ကြောင့်နည်းဆိုသော် သွားခံတွင်းကို စင်ကြယ်စေရန် အကြောင်း အမြွက်ထင်ရှား ရှိပေသောကြောင့်တည်း။</p> <p>နောက်ကာလိကနှစ်ပါးတို့၌ ထိုကဲ့သို့သော အကြောင်း အမြွက် ရှိပေလျှင်ပင် ဝိကာလဘောဇန အာပတ်သည် လွတ်ကင်းတတ်၏။ အာဗာဓဂေလည အကြောင်းရှိမှသာ လွတ်ကင်းတတ်သည် မဟုတ်ဟု အဋ္ဌကထာနည်း အားဖြင့် သိအပ်၏။ သက်သက်သော အခိုးမျိုးအနံ့ မျိုးတို့သည်ကား ကာလိကလေးပါးမှ လွတ်ကုန်၏။</p> <p>၁၅၈။ ပစ္စုပ်, နာဂတ်၊ နာ, နှစ်ရပ်၊ ရအပ်ပါသည်ချည်း။</p> <p>အနာနှစ်မျိုး</p> <p>ယခုကိုယ်ခန္ဓာ၌ ဖြစ်၍နေဆဲဖြစ်သော ပစ္စုပ္ပန်အနာ ရှေ့သို့ဖြစ် လာမည်ကို စိုးရိမ်ရသော အနာဂတ်အနာ နှစ်မျိုးလုံးကိုပင် ရသင့်၏။ ပုတီးစိပ် ပါဠိ၌ “<b>ဥပ္ပန္နာနံ ဝေယျာဗျာဓိကာနံ ဝေဒနာနံ ပဋိဃာတာယ</b>” ဟူသောပါဌ်ဖြင့် ဥပ္ပန္နဖြစ်သော ပစ္စုပ္ပန် အနာအတွက် စား သောက်ရသော ဆေးမျိုး၌ ပစ္စဝေက္ခဏာ ဆင်ခြင်ပုံကို ပြတော်မူ၏။ “<b>အဗျာပဇ္ဇာ ပရမတာယ</b>” ပါဌ်ဖြင့် ရှေ့သို့ဖြစ်လာမည့် စိုးရိမ်ရ သော အနာဂတ်အနာအတွက် စားသောက်ရသော ပါဒရက်ဆေး အာယုဝဍ္ဎုနဆေးတို့၌ ပစ္စဝေက္ခဏာ ဆင်ခြင်ပုံကို ပြတော်မူ၏။</p> <p>၁၅၉။ အကြွင်းဆိုဖွယ်၊ အသွယ်သွယ်၊ ရှေးဝယ် ဆိုပြီး နည်း။</p> <p>ဤ ဆေးပစ္စည်းအရာ၌ အသွယ်သွယ် ဆိုဖွယ်အကြွင်းများကို ရှေးကာလိကလေးပါး အရာ၌ဆိုခဲ့ပြီိ။</p> <p>၁၆၀။ ဆေးကု, ဆေးပေး၊ ဆေးနည်းပေး၊ ရွေးလေ-အပ်, မအပ်။</p> <p>ဆေးကုမှု မိမိ၌ရှိသော ဆေးကိုပေးမှု ဆေးနည်းများကို ပြောကြား ရေးပေးမှုတို့၌ အပ်, မအပ်ကို ရွေးချယ်ရာ၏။ ဘယ်ဟာ ကိုစားလော့၊ သောက်လော့၊ ရေချိုးလော့၊ ချွေးအောင်းလော့ စသည်ဖြင့် သူနာအား ဆေးဝါးဓာတ်စာကို ပြောကြားမှု ယာယီ ယတြာ ဂါထာ မန္တရား အင်းအိုင်များနှင့် ကုစားမှုတို့ကို ဆေးကုမှု အသီးဆိုသည်။</p> <p>၁၆၁။ သီတင်းဖော်-ငါး၊ နှစ်ပါး မိ, ဘ၊ ကပ္ပိယ၊ မိဘ လုပ်ကျွေးသူ။</p> <p>၁၆၂။ ရှင်, ရဟန်းလောင်း၊ ကျောင်းမှီ, ကျောင်းကပ်၊ ဆယ့်တရပ်၊ ကုအပ်-ပေးအပ်သူ။</p> <p>၁၆၃။ ဆွေမျိုးနွယ်စပ်၊ မကျန်းလတ်၊ ကုအပ် ပြော အပ်သူ။</p> <p>၁၆၄။ ဆေးဝါးသူ့မှာ၊ မရှိရာ၊ ပေးပါ ခိုက်တန့်ယူ။</p> <p>၁၆၅။ ထိုမှကြွင်းငြား၊ သူစိမ်းများ၊ သုံးပါး မအပ်ယူ။</p> <p>(က) သီတင်းသုံးဖော်ငါးဦး<br> (ခ) မိမိ၏အမိ, အဘနှစ်ပါး<br> (ဂ) မိမိ၏ ကပ္ပိယကာရက၊<br> (ဃ) မိမိ၏ အမိ, အဘတို့ကို လုပ်ကျွေးသမူ ပြုပေသောသူ၊ (၉-ယောက်)။<br> (င) ကျောင်း၌နေသော ရှင်လောင်း, ရဟန်းလောင်း၊<br> (စ) ရဟန်းတို့ကိုမှီ၍ ကျောင်း၌နေသော ကျောင်းမှီ ကျောင်းကပ်။</p> <p>ဤ တကျိပ်တစ်ယောက်တို့ မကျန်းမမာရှိခဲ့သော် ဆေးကုမှု မိမိ၌ ရှိသော ဆေးကိုပေးမှု မရှိလျှင် ရှာကြံ၍ပေးမှု ဆေးနည်းပေးမှု ဆေး နည်းပြောမှု အလုံးစုံ အပ်ပါ၏။</p> <p>မိမိ၏ ဆွေခုနစ်ဆက် မျိုးခုနစ်ဆက်တွင် ပါဝင်သောသူဖြစ်အံ့၊ မိမိ၏ ဆေးကို မပေးအပ်၊ ပါးစပ်ပြော နှင့်ကုရ၏၊ ဆေးနည်းပြောရ၏၊ သူ့မှာမရှိခဲ့သော် နောင်အနာပျောက်ငြိမ်းသောအခါ၌ အစားပေးရ လိမ့်မည်ဆို၍ အခိုက်အတန့်အနေအားဖြင့် မိမိဆေးကိုစိုက်ထုတ်၍ ပေးနှင့်ရ၏၊ နောင်အခါ မပေးသော်လည်း တောင်းဖွယ်ကိစ္စမရှိ။</p> <p>ဤသူတို့မှ ကြွင်းသော သူစိမ်းပြင်ပဖြစ်သူတို့ မကျန်းမမာ ရှိရာ၌ ကား ကုလည်းမကုအပ်။ ပေးလည်း မပေးအပ်။ ဆေးဝါးဓာတ်စာ နည်းလမ်းများကိုပင် မပြောအပ်။ ပြောလိုသော် တစ်စုံတစ်ယောက် သောသူကို မိမိနေရာ၌ တံမြက်လှည်းမှု အမှိုက်ကျုံးမှု ရေခပ်မှု စသည်ကို ပြုစေ၍ ဝေယျာဝစ္စကရအရာ၌ တည်သောအခါ ထိုသူအား ပေးရာ၏၊ ပြောရာ၏၊ ထိုသူက တဆင့်ပေးသော် ပြောသော် ရဟန်းမှာအပြစ် မရှိ။ သူနာ တင်းလင်းနှင့် မဟုတ်ပဲ မိမိမျက်မှောက်သို့ ရောက်လာ သူတို့အား ကျန်းမာရန် အခွင့်အလမ်း များကို သင်ကြား ဆုံးမသော အားဖြင့် နည်းများကို ပြောကြားရာ၌ကား အပြစ်မရှိဟု ငါတို့ယူ၏။ ၁၆၆။ ခွင့်မပြုပါ၊ မလျော်ရာ၌၊ သဒ္ဓါလှူရေး၊ ပစ္စည်း လေး၊ ပေးလျှင် ဒုက္ကဋ်ဟူ။</p> <p>သဒ္ဓါဒေယျ ပစ္စည်းဝတ္ထုတို့ကို ဘုရားခွင့်မပြုသော သူတို့အား ပေးခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ရဟန်းတော် တို့အား မလျော်သောအမှုတို့၌ သုံးစွဲခဲ့သော်လည်းကောင်း သဒ္ဓါဒေယျ ဝိနိပါတ ဒုက္ကဋ်သင့်၏။ အာပတ် ပင် ငယ်သော်လည်း သံသရာပြစ် ဆိုးရွားလှ၏။ ငါပိုင်သောဝတ္ထု ဖြစ် သည်ဟု မတော်ရာ ဖြုန်းတီး၍ မပစ်ရာ၊ သတိ ရှိကြစေကုန်။ ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်ပြီး၏။</p> <h3>၁၄-အမှီလေးပါး</h3> <p>၁၆၇။ နှစ်-ဝိညတ္တိ၊ ပရိကထာ၊ ဩဘာဘာ၊ တစ်ဖြာနိမိတ္တ။</p> <p>၁၆၈။ တောင်းမှုကား-ဝိ၊ ပရိ-ရိပ်ခြည်၊ ချိတ်သည် ဩဘာ၊ နိမိတ်မှာ၊ လိုရာလုပ်၍ပြ။</p> <p>ပယောဂလေးပါး<br> ပစ္စည်းလေးပါးအတွက်နှင့် ပယောဂပြုမှုသည် လေးပါးရှိ၏။<br> ၁။ ဝိညတ်တစ်ပါး၊<br> ၂။ ပရိကထာတစ်ပါး၊<br> ၃။ ဩဘာသတစ်ပါး။<br> ၄။ နိမိတ်တစ်ပါး၊</p> <p>၁။ တိုက်ရိုက်တောင်းသည်ကား ဝိညတ်၊ ထိုဝိညတ်သည် ကာယဝိညတ်၊ ဝစီဝိညတ် နှစ်ပါး ရှိ၏၊<br> ၂။ စောင်းပါးရိပ်ခြည် ပြောဆိုသည်ကား ပရိကထာ။<br> ၃။ မရှောင်သာအောင်ချိတ်ငင်စကား ပြောဆို သည်ကား ဩဘာသ၊<br> ၄။ လိုရာကို ပြုလုပ်၍ ပြသည်ကား နိမိတ္တ၊ အလိုရှိရာကို လက်နှင့်ပြ၍ တောင်းသည်ကား ကာယဝိညတ်မှု တည်း။ ဘယ်သင်းကို လှူပါဟု နှုတ်မြွက်၍ တောင်း သည်ကား ဝစီဝိညတ်တည်း။</p> <p>၁၆၉။ ဆွမ်း, သင်္ကန်းမှာ၊ ထိုလေးဖြာ၊ ဝေးစွာကြဉ် အပ်စွ။</p> <p>၁၇၀။ ကျောင်းပစ္စည်းမှာ၊ မပြုရာ၊ နှစ်ဖြာ-ဝိညတ္တ။</p> <p>၁၇၁။ ဆေးပစ္စည်းမှာ၊ ဂိလာနာ၊ လေးဖြာ ကပ္ပိယ။</p> <p>ဆွမ်းပစ္စည်း, သင်္ကန်းပစ္စည်းတို့မှာ အဆွေမတော်သောသူ, မဖိတ် မကြားသောသူတို့၌ ထိုလေးပါးလုံး မအပ်၊ အလိုရှိမူ “<b>ဥဒ္ဒိဿ အရိယာ တိဋ္ဌန္တိ၊ သော အရိယာ န ယာစနာ</b>” ဟူသော ပါဠိနှင့်အညီ ထိုသူတို့ ရှိရာသွား၍ ကာယဝိညတ်ဖြင့် ရပ်ရာ၏၊ ဘာကို အလိုရှိတော်မူပါ သနည်းဟုမေးမှ ဘာကို အလိုရှိသည်ဟု ဝစီဝိညတ်ကို ပြုအပ်၏၊ ကျောင်းပစ္စည်းမှာ ဝိညတ်နှစ်ပါး မအပ်၊ အကြွင်းသုံးပါးအပ်၏၊ ဂိလာနပုဂ္ဂိုလ်အား ဆေးပစ္စည်းမှာ လေးပါးလုံး အပ်၏။</p> <p>၁၇၂။ မှီရာ လေးသင်း၊ မာရ်ကျော့ကွင်း၊ ဝဋ်တွင်း နက်လေစွ။</p> <p>၁၇၃။ ရဟန်းပြီရေး၊ အမှီလေး၊ မှီရေး လိမ္မာမှ။</p> <p>ဤ မှီရာ ဟူသောပစ္စည်းလေးပါးကို မာရ်နတ်မင်း ကျော့ကွင်း ဟူ၍ ဟောတော်မူ၏၊ သာယာတွယ်ငြိ၍ ကျော့ကွင်းမိခဲ့လျှင် ဝဋ်ဒုက္ခတွင်း နက်လှ၏၊ အမှီလေးပါး၌ မှီရေး လိမ္မာကြမှ ရဟန်းကောင်း ပြီကြမည် ဟူလိုသည်။</p> <p>အမှီလေးပါး ပြီး၏။</p> <hr> <h3>၁၅-ပါရာဇိက</h3> <p>၁၇၄။ လူ, နတ်, တိရိစ်၊ ပြိတ်, ဘီလူးတုံ၊ ဤငါးစုံ၊ မေထုန်ဝတ္ထုချည်း။</p> <p>မေထုန်ဝတ္ထုငါးမျိုး<br> ၁။ လူမျိုး၊<br> ၂။ နတ်မျိုး၊<br> ၃။ ဘီလူးမျိုး၊<br> ၄။ ပြိတ္တာမျိုး၊<br> ၅။ တိရစ္ဆာန်မျိုး၊<br> မေထုန်မှုမြောက်ထိုက်သော မေထုန်ဝတ္ထုငါးမျိုး။</p> <p>၁၇၅။ အထီး, မိန်းမ၊ ပဏ္ဍက၊ ဒွယဥဘောဗျည်း။</p> <p>၁။ ယောက်ျား၊<br> ၂။ မိန်းမ၊<br> ၃။ ပဏ္ဍုတ်၊<br> ၄-၅။ ဥဘတောဗျည်းနှစ်မျိုး၊ ဣတ္ထိဥဘတောဗျည်း၊ ပုရိသဥဘတောဗျည်း။</p> <p>၁၇၆။ ကျင်ကြောင်း နှစ်ပါး၊ ခံတွင်းအား၊ သုံးပါး မဂ် ခေါ်နည်း။</p> <p>မဂ်သုံးပါး<br> ကျင်ကြီးကြောင်း-၁၊ ကျင်ငယ်ကြောင်း-၁၊ ခံတွင်းပေါက်-၁၊ မဂ်သုံးပါးမည်၏။</p> <p>၁၇၇။ မဂ်သုံးခုမှာ၊ စိုစွတ်ရာ၊ ပမာနှမ်းမျှတည်း။</p> <p>၁၇၈။ နိမိတ်ရောက်ထိ၊ သာယာမိ၊ ပါရာဇိကချည်း။</p> <p>မဂ်အပေါင်းတို့တွင် တစ်ခုခုသောမဂ်၌ မိမိ၏ ပယောဂ နှင့်သော်လည်းကောင်း, သူတစ်ပါး၏ ပယောဂ နှင့်သော်လည်းကောင်း, စိုစွတ်ရာအရပ်တွင်းသို့ နှမ်းတစေ့ခန့်မျှ မိမိ၏ အင်္ဂါနိမိတ်ရောက်သည် ထိသည်ကို သာယာသောစိတ်ဖြစ်ငြားအံ့ ပါရာဇိကကျ၏၊ သာယာ ဆဲခဏ၌ ရဟန်းဘဝမှလည်း ရွေ့လျှော၏၊ နောင်လည်း ရဟန်းတဖန် မပြုထိုက်ပြီဟူလို။</p> <p>၁၇၉။ ရွှေစင်တမတ်၊ ငွေငါးကျပ်၊ ထိုက်လတ် လူ့ပစ္စည်း။</p> <p>၁၈၀။ ခိုးခြင်း ဆယ့်ငါး၊ တပါးပါး၊ ခိုးငြားရှုံးခဲ့ပြီ။</p> <p>ရွှေစင်တစ်မတ် ထိုက်တန်သော ဝတ္ထုသည် ပါရာဇိက ကျ လောက်၏၊ ငွေနှင့် တိုင်းတာမူ ငွေစင်ငွေ ကောင်း ငါးကျပ် ထိုက်တန်လျှင် ပါရာဇိက ကျလောက်၏၊ လူမျိုး ဇာတိရှိသောသူ၏ ဥစ္စာမှသာ ပါရာဇိကျ၊ နတ်, ဘီလူး, ပြိတ္တာ, တိရစ္ဆာန်တို့၏ ဥစ္စာ၌ ပါရာဇိက မကျ၊ ထိုဥစ္စာကို တစ်ဆယ့်ငါးပါးသော ခိုးခြင်းတို့တွင် တစ်ပါးပါးသော ခိုးခြင်းဖြင့် ခိုးယူငြားအံ့ ရှုံးခြင်းသို့ ရောက်ပြီမှတ်။<br> ခိုးခြင်း နှစ်ဆယ့်ငါးပါး ရှိသည်တွင် နာနာဘဏ္ဍပဉ္စက, ဧက ဘဏ္ဍပဉ္စက နှစ်ပါးသည် ကြွင်းသော ပဉ္စက သုံးပါးတို့၌ အတွင်းဝင် သောကြောင့် ဤ၌တစ်ဆယ့်ငါးပါးဆိုသည်။</p> <p>၁၈၁။ ကိုယ်တိုင်စေနည်း၊ စွန့်လွှတ်နည်း၊ ကျိုးပြီး, ဝန်ချငါး။</p> <p>ခိုးခြင်းငါးပါး<br> ၁။ ကိုယ်တိုင်ခိုးနည်း၊<br> ၂။ စေခိုင်း၍ ခိုးနည်း၊<br> ၃။ စွန့်လွှတ်၍ ခိုးနည်း၊<br> ၄။ မခိုးမီကပင် ခိုးခြင်းအကျိုး ပြီးနှင့်ရသော ခိုးနည်း၊<br> ၅။ ဝန်ချမှုနှင့် ပြီးစီးသောခိုးနည်း၊<br> ဟူ၍ငါးပါး၊ သာဟတ္ထိက ပဉ္စကတည်း။</p> <p>၁၈၂။ ရှေ့ကျပြိုင်ကျ၊ တိုင်ပင်ကျ၊ ချိန်းကျ, မှတ်ကျငါး။</p> <p>ကျနည်းငါးပါး<br> ၁။ ခိုးမှုပယောဂ မပြီးမီ ရှေး၌ ပါရာဇိကကျနည်း၊<br> ၂။ ခိုးမှုပယောဂနှင့် အတူတကွ ပြိုင်၍ကျနည်း၊<br> ၃။ မခိုးမီပင် တိုင်ပင်ရာ၌ကျနည်း၊<br> ၄။ မခိုးမီပင် ချိန်းချက်မှု၌ ကျနည်း၊<br> ၅။ မခိုးမီပင် အမှတ်သညာပေးမှု၌ ကျနည်း ဟူ၍ ငါးပါးပုဗ္ဗပယောဂ ပဉ္စကတည်း။</p> <p>၁၈၃။ ချောင်းလိမ်, နိုင်ထက်၊ ကြံဖန်ချက်၊ ဖုံးဝှက် ပြောင်းကမ္ပည်း။</p> <p>ယူနည်းငါးပါး<br> ၁။ ချောင်းမြောင်း ဖုံးကွယ် လိမ်လည် လှည့်စား၍ယူနည်း၊<br> ၂။ အနိုင်အထက်ကျင့်၍ ယူနည်း၊<br> ၃။ ကြံဖန်မှန်းဆ ၍ယူနည်း၊<br> ၄။ ဝတ္ထုကို ဖုံးဝှက်၍ယူနည်း၊<br> ၅။ လိပ်ကမ္ပည်းဒဏ်ပြောင်းလဲ၍ ယူနည်း၊ ဟူ၍ငါးပါး၊ ထေယျာဝဟာရ ပဉ္စကတည်း။</p> <p>၁၈၄။ လူ့အသက်ကို၊ သေစေလို၊ ကိုယ်နှုတ် စေ့ဆော် ဘိ။</p> <p>၁၈၅။ စေ့ဆော်ချက်ကြောင့်၊ အသက်ဇီဝ၊ သေဆုံးက၊ ကျပြီပါရာဇိ။</p> <p>လူသတ္တဝါ၏ အသက်ကို သေစေလိုသောစိတ်ဖြင့် ကိုယ် ပယောဂနှုတ်ပယောဂကို ပြုသော် ထိုပယောဂကြောင့် ထိုလူသတ္တဝါ သေခဲ့အံ့၊ ပါရာဇိက ကျ၏။</p> <p>၁၈၆။ ကိုယ်တိုင်, ခိုင်းစေ၊ ပစ်လွှတ်ထွေ၊ ပုံသေ ထာဝရ။</p> <p>၁၈၇။ ဝိဇ္ဇာမန္တန်၊ တန်ခိုးဖန်၊ ခြောက်တန် ပယောဂ။</p> <p>ပယောဂခြောက်ပါး<br> ၁။ ကိုယ်တိုင်သတ်ခြင်း၊<br> ၂။ သူတစ်ပါးကို ခိုင်းစေ၍သတ်ခြင်း၊<br> ၃။ လက်နက်နှင့်ပစ်လွှတ်၍ သတ်ခြင်း၊<br> ၄။ ထာဝရ ပယောဂကိုပြု၍သတ်ခြင်း၊<br> ၅။ မန္တန်, မန္တရား, ဆေးဝါး, အင်းအိုင်ဟူသော ဝိဇ္ဇာမယ အတတ်နှင့် သတ်ခြင်း၊<br> ၆။ ကမ္မဝိပါကဇိဒ္ဓိ တန်ခိုးနှင့် သတ်ခြင်း၊<br> ဟူ၍ ပယောဂခြောက်ပါးရှိ၏။</p> <p>၁၈၈။ ဝတ္ထု, ကာလ၊ ဩကာသ၊ သတ္ထ, ဣရိယာ။</p> <p>၁၈၉။ အမှုထွေပြား၊ ဤခြောက်ပါး၊ သူ့အား စေခိုင်းရာ။</p> <p>၁။ သတ်အပ်သောသူ ဟူသော ဝတ္ထု၊<br> ၂။ အချိန်ကာလ၊<br> ၃။ အရပ်ဌာန၊<br> ၄။ လက်နက်၊<br> ၅။ ဣရိယာပုထ်၊<br> ၆။ ထိုးခြင်း, ခုတ်ခြင်းစသော သတ်မှုကြိယာ အထွေ အပြား၊<br> ဤကား သူတစ်ပါးအားစေခိုင်းရာ၌ စေခိုင်းသူ ကံမြောက်သည်, မမြောက်သည်ကို ဆုံးဖြတ်ကြောင်း ခြောက်ပါးတည်း။</p> <p>ကံမြောက်, မမြောက်<br> ဤသူကို သတ်ချေဟု စေရာ၌ ထိုသူကိုသတ်မှ စေခိုင်းသူ ကံမြောက်သည်၊ တစ်ပါးသောသူကို သတ်လျှင် ကံမမြောက်၊ ဤအချိန်မှာ သတ်ချေဟု စေရာ၌ ထိုအချိန်မှာ သတ်မှ စေခိုင်းသူ ကံမြောက်သည်၊ အချိန်လွှဲလျှင် စေခိုင်းသူ ကံမမြောက်။<br> ဤအတူ နေရာအရပ်ဌာနကိုမှတ်၍ စေခိုင်းရာ၍လည်းကောင်း၊ မည့်သည့်လက်နက်နှင့်သတ်လေဟု လက်နက်ကိုမှတ်၍ စေခိုင်းရာ၌ လည်းကောင်း၊ မည်သည့်ဣရိသာပုထ်မှာ သတ်လေဟု ဣရိယာပုထ် ကိုမှတ်၍ စေခိုင်းရာ၌လည်းကောင်း၊ ထိုးခြင်း, ခုတ်ခြင်း စသည်တို့တွင် တစ်ခုခုကိုမှတ်၍ စေခိုင်းရာ၌လည်းကောင်း၊ စေခိုင်းတိုင်းကျမှ စေခိုင်းသူ ကံမြောက်သည်၊ တစ်ခုခုလွဲလျှင် စေခိုင်းသူလွတ်လေ၏။</p> <p>၁၉၀။ တိုက်တွန်း, ချီးမွမ်း၊ သေဖို့ညွှန်း၊ စွန်းပြီ ထို သူ့မှာ။</p> <p>မသေနိုင်သော သူကို သေတဲ့နိုင်အောင် တိုက်တွန်းမှု၊ မသေချင် သောသူ၊ မသေဝံ့သောသူကို သေချင်အောင် သေဝံ့အောင် သေမှုကို ချီးမွမ်းမှု၊ သေလိုသောသူကို သေရန် နည်းလမ်းပြညွှန်း မှုများသည်လည်း ပယောဂ စွန်းငြိလျက်ရှိ၏၊ ထိုပယောဂကြောင့် သေခဲ့လျှင် ပါရာဇိက ကျ၏။</p> <p>၁၉၁။ စျာန်, မဂ်, ဖိုလ်ကို၊ ကိုယ်၌ရှိပြု၊ ပြောကြားမှု၊ မုသား ပါရာဇိ။</p> <p>မိမိကိုယ်၌ မရှိသော စျာန်, မဂ်, ဖိုလ်တို့ကို မိမိကိုယ်၌ အရှိပြု၍ လူ့ဇာတ်၌ရှိသောသူအား မုသားစိုက် ၍ တိုက်ရိုက် ပြေားကြားခဲ့သည် ရှိသော် ပါရာဇိက ကျ၏။</p> <p>၁၉၂။ ရဟန်းတော်များ၊ မပေးငြားပဲ၊ လျောက်လျား ကိုယ်စိုး၊ ရှင်လုပ်မျိုး၊ လိင်ခိုး ပါရာဇိ။</p> <p>ရဟန်းများထံ သင်္ကန်းတောင်းမှု၊ သင်္ကန်းပေးမှု မရှိ၊ မိမိ အလိုအလျောက် ကိုယ်စိုးရ စိတ်စိုးရ သင်္ကန်းကိုဝတ်၍ ရှင်သာမဏေ လုပ်သော အမှုမျိုးသည် လိင်ခိုးပါရာဇိက မည်၏၊ ဤသို့ ဝတ်ပြီး၍ နောက်၌ ရဟန်းကောင်း ရှင်ကောင်းများနှင့် ပေါင်းဖက်ခြင်းကို ပြုပြန် မှုကား လိင်ခိုး ထေရ်ခိုး နှစ်မျိုးဖြစ်၏၊ ဥဘယထေန ခေါ်၏၊</p> <p>၁၉၃။ ကပ်, မင်း, ရန်သူ၊ ခိုးသူဓားပြ၊ ကန္တာရ၊ ရောဂ အပ်ကြောင်းရှိ။</p> <p>ကပ် ဥပဒ်ဘေး၊ မင်းဘေး၊ ရန်သူဘေး၊ ခိုးသူ-ဓားပြဘေး၊ ကန္တာရခရီးခဲဘေး၊ မိမိ၌စွဲရှိသော အနာရောဂါ ဘေး၊ ဤဘေးစုမှ လွတ်ခြင်းငှာ သင်္ကန်းကို အလိုအလျောက် ဝတ်သော်လည်း အပြစ်မရှိ။</p> <p>၁၉၄။ အကြောင်းရှိ၍၊ ဝတ်မိပြီးခါ၊ သာမဏေကောင်း၊ ရဟန်းကောင်းနှင့်၊ ပေါင်းဖော် တစ်မျိုး စိတ်မရိုး၊ ထေရ်ခိုး ပါရာဇိ။</p> <p>ကပ်ဘေးစသည်မှ လွန်မြောက်နိုင်ရန် မိမိအလိုလို သင်္ကန်းကို ဝတ်ပြီးသောအခါ၌ တပါးသော သာမဏေကောင်း ရဟန်းကောင်းတို့နှင့် တွေ့ကြုံသောအခါ မိမိကိုယ်ကို ဟုတ်မှန်တိုင်း ပြောကြားရမည်ကို မပြောကြားပဲ ရှင်ကောင်းရဟန်းကောင်းတို့နှင့် ပေါင်းဖော်ဆက်ဆံခြင်းကို ပြုခဲ့အံ့၊ မရိုးမဖြောင့်သောစိတ်ဖြင့် ပေါင်း ဖော်ခြင်းကြောင့် ထေရ်ခိုး ပါရာဇိက ရောက်၏။</p> <p>၁၉၅။ သာမဏေစင်၊ ဖြစ်လျက်ပင်ကို၊ သင်္ဃာနှင့်သာ၊ တွေ့သောခါ၌၊ ငါရဟန်းဟု၊ ပြခန်းတမျိုး၊ စိတ် မရိုး၊ ထေရ်ခိုး ပါရာဇိ။</p> <p>သာမဏေကောင်းသည် ရဟန်းများနှင့် တွေ့ကြုံသောအခါ၌ မိမိကိုယ်ကို ရဟန်းဟု ပြောငြားအံ့၊ ထေရ်ခိုး၊ ပါရာဇိက ရောက်၏၊</p> <p>၁၉၆။ ရဟန်းစင်ဘိ၊ တိတ္ထိအမူ၊ အသွင်ယူ၊ မှတ်ယူ ပါရာဇိ၊</p> <p>ရဟန်းဖြစ်ပါလျက် တိတ္ထိတို့၏ အယူကိုနှစ်သက်၍ တိတ္ထိတို့၏ အသွင်ကိုယူခဲ့အံ့။ ပါရာဇိက ကျ၏။</p> <p>၁၉၇။ မိ, ဘ, ရဟန္တာ၊ သတ်သုံးဖြာ၊ သံဃာ သင်းခွဲမှု။</p> <p>၁၉၈။ သွေးစိမ်းတည်စေ၊ ဤငါးထွေ၊ ရှုံးလေ ရှင်ဖြစ်မှု။</p> <p>အနန္တရိယ ကံငါးပါး<br> ၁။ အမိကို သတ်သောသူ၊<br> ၂။ အဘကို သတ်သောသူ၊<br> ၃။ ရဟန္တာကိုသတ်သောသူ၊<br> ၄။ သံဃာကို သင်းခွဲသောသူ၊<br> ၅။ မြတ်စွာဘုရား၌ သွေးစိမ်းတည်အောင် ပြုသောသူ။</p> <p>၁၉၉။ ဘိက္ခုနီအား၊ မဂ်သုံးပါး၊ ပြစ်မှား ကျူးလွန်ပြု။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၂၀၀။ ဥဘောဗျည်းပါ၊ ဤနှစ်ဖြာ၊ ပါရာဇိက စုဥဘောဗျည်းပါ၊ ဤနှစ်ဖြာ၊ ပါရာဇိက စု။<br> (သိသာပြီ)</p> <p>ပါရာဇိက ကျသုံးမျိုး<br> ၁။ လူ ပါရာဇိကကျ၊<br> ၂။ ရှင်သာမဏေ ပါရာဇိကကျ၊<br> ၃။ ရဟန်း ပါရာဇိကကျသုံးမျိုး။</p> <p>ပါရာဇိက ပြီး၏။</p> <hr> <h3>၁၆-သံဃာဒိသိသ်</h3> <p>၂၀၁။ သာယာစိတ်နှင့်၊ နိမိတ်၌မှု၊ လုံ့လကူ၊ လွှတ်မူ သံဃာဒိ။</p> <p>သုက်လွတ်ခြင်း၌ သာယာသောစိတ်နှင့်တကွ လက်စသော ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့် လွှတ်စေခြင်းငှာ အင်္ဂါနိမိတ်၌ လုံ့လပယောဂပြုသော ရဟန်းအား သံဃာဒိသိသ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>၂၀၂။ သာယာစိတ်နှင့်၊ ဣတ္ထိကာယ၊ တစစ၊ ထိက သံဃာဒိ။</p> <p>သုံးသပ်မှု၌ သာယာသောစိတ်ဖြင့် ဣတ္ထိတို့၏ ကိုယ်အင်္ဂါ ဖြစ်သော ဆံပင်ခြေလက် အစရှိသည်ကို မိမိကိုယ်အင်္ဂါဖြင့် ကိုင်မိ ထိမိ သုံးသပ်မိသော ရဟန်းအား သံဃာဒိသိသ် အာပတ်သင့်၏၊</p> <p>၂၀၃။ မ-ရုပ်, တန်ဆာ၊ ရတနာ၊ အစာ စပါးသတ်။</p> <p>၂၀၄။ လက်နက်ကြိယာ၊ စည်ဘဏ္ဍာ၊ အနာမာသ မှတ်။</p> <p>လူမိန်းမရုပ်၊ နတ်မိန်းမရုပ်၊ တိရစ္ဆာန်မိန်းမရုပ် အစရှိသော အမရုပ်မျိုး၊ မိန်းမတို့ဝတ်ဆင်သော တန်ဆာ မျိုး၊ ရွှေ, ငွေ, ပုလဲ, မြ, ကျောက်မျက်ရွှဲ, ခရုသင်း, ကျောက်သလင်း, သန္တာ, ပတ္တမြားနီ, ပတ္တမြားပြောက် ဟူသော ဆယ်ပါးသောရတနာမျိုး၊ အစာစပါး ခုနစ်မျိုး၊ စစ်သည်တို့၏လည်းကောင်း၊ သူခိုး ဓားပြတို့၏လည်း ကောင်း၊ မုဆိုးတံငါတို့၏လည်းကောင်း၊ သတ္တဝါတပါးကို နှိပ်စက်ကြောင်းဖြစ်သော လက်နက်ကြိယာ ဘဏ္ဍာမျိုးကို ကိုင်တွယ်သုံးသပ်လျှင် ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်ရာ အနာမာသဝတ္ထုမျိုးမှတ်။</p> <p>၂၀၅။ သာယာစိတ်နှင့်၊ ဣတ္ထိကိုတုံ၊ မေထုန်စကား၊ မဂ်စကား၊ ပြောကြား သံဃာဒိ။</p> <p>သာယာသောစိတ်ဖြင့် ဣတ္ထိဖြစ်သူကို မေထုန်မှုနှင့် စပ်ယှဉ်သော စကားမျိုး၊ ဝစ္စ, ပဿာဝမဂ် နှစ်ပါးနှင့် စပ်ယှဉ်သော စကားမျိုးတို့ကို ပြောဆိုငြားအံ့၊ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>၂၀၆။ သာယာ စိတ်နှင့်၊ ဣတ္ထိကိုတုံ၊ မေထုန်အလှူ၊ ချီးမွမ်းမူ၊ မှတ်ယူ သံဃာဒိ။</p> <p>မိမိကို မေထုန်မှုဖြင့် ပြုစုလုပ်ကျွေးစေခြင်းငှာ ပြုစုလုပ်ကျွေး ခြင်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ပြောဆိုငြားအံ့၊ သံဃာဒိသိသ်သင့်၏၊</p> <p>၂၀၇။ မိန်းမ ယောက်ျား၊ နှစ်ယောက်အားကို၊ မယား လင်ဖြစ်၊ အောင်သွယ်လစ်၊ စွန်းညစ်သံဃာဒိ။</p> <p>မိန်းမ ယောက်ျားနှစ်ယောက်တို့၏ အလယ်၌ လင်မယားဖြစ် ကြစေရန် အောင်သွယ်မှုကို ပြုသော ရဟန်းအား သံဃာဒိသိသ်သင့်၏၊</p> <p>၂၀၈။ ရဟန်းအားကို၊ ကြားမြင်, သင်္ကာ၊ မရှိပါပဲ၊ သာသနာမှ ရွေ့လျောကျအောင်၊ အန္တိမပြစ်၊ စွပ်စွဲလစ်၊ စွန်းညစ်သံဃာဒိ။</p> <p>ထိုအမှုကို မြင်ခြင်း၊ ကြားခြင်း ယုံမှားခြင်း မရှိပါပဲလျက် သက် သက်အားဖြင့် သာသနာမှ ရွေ့လျောစေခြင်းငှာ တပါးသော ရဟန်းကို အန္တိမဝတ္ထုဖြင့် စွပ်စွဲ စောဒနာသည်ရှိသော် သံဃာဒိသိသ် သင့်၏၊</p> <p>၂၀၉။ အမျိုးအမည်၊ စသည်တူငြား၊ မှုတပါးကို၊ ကြားမှု, မြင်မှု၊ အရင်းပြုလျက်၊ ဝတ္ထုအန္တိ၊ စွပ်စွဲဘိ၊ စွန်းငြိသံဃာဒိ။</p> <p>လူ, တိရစ္ဆာန်စသော တပါးသောသူပြုသည်ကို မြင်ခြင်း ကြားခြင်း ယုံမှားခြင်းရှိရာ ထိုသူ၏အမှုကို ထိုသူနှင့် အမျိုးအမည် စသည် တူကြသော ရဟန်းတစ်ပါးအပေါ်၌ တင်စီး၍ ဤမည်သော ရဟန်း၏ အန္တိမဝတ္ထုကို ကျူးလွန်မှုကို ငါမြင်သည်၊ ငါကြားသည် ငါယုံမှားသင်္ကာ ရှိသည်ဟု စွပ်စွဲ စောဒနာသည်ရှိသော် သံဃာဒိသိသ် သင့်၏၊ သံဃာဒိသိသ် ပြီး၏။</p> <hr> <h3>၁၇-နိဿဂ္ဂိယ</h3> <p>၂၁၀။ သင်္ကန်းကာလ၊ တလမျှ၊ ငါးလ-ကထိန်ရှိ။</p> <p>သင်္ကန်းကာလ မည်သည် ကထိန်ခင်းမှု မရှိသော ရဟန်းမှာ သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော် တစ်ရက်မှ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်တိုင် တစ်လမျှသာရှိ၏၊ ကထိန်ခင်းမှုရှိသော ရဟန်းမှာ ထိုတစ်လနှင့်တကွ ဆောင်းလေးလ အဆုံး တပေါင်းလပြည့်တိုင် ငါးလရ၏၊ အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာနှင့် ကင်း၍ ထားခွင့်ရသော ကာလတည်း။</p> <p>၂၁၁။ အကာလတွင်၊ ဆယ်ရက်စဉ်၊ လွန်လျှင် နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>ပြဆိုပြီးသော သင်္ကန်းကာလမှ အပဖြစ်သော လစုကို အကာလ ဟုဆိုသည်၊ ထိုအကာလအခါ၌ အဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ္ပနာလောက်သော အဝတ်သင်္ကန်းများကို မိမိကိုယ်ပိုင် ဥစ္စာအဖြစ်ဖြင့် ရခဲ့သည်ရှိသော် ဆယ်ရက်အတွင်း၌ အဓိဋ္ဌာန်မှု ဝိကပ္ပနာမှု တစ်ခုခုကို ပြုရမည်။ မပြုမူ၍ ဆယ်ရက်ကိုလွန်ခဲ့သော် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ နိဿဂ္ဂိဖြစ်မှု ဆိုသည်ကား ထိုသင်္ကန်းကိုလည်း ပုဂ္ဂိုလ် ဂိုဏ်း သံဃာတို့အား စွန့်ရ၏၊ ပါစိတ်အာပတ် ကိုလည်း ဒေသနာကြားရ၏ ဆိုလိုသည်။</p> <p>စွန့်ပုံကား<br> ထိုအဝတ်သင်္ကန်းကိုယူ၍ ဝိနည်းဓိုရ် ရဟန်းထံသို့သွား၍ အကြောင်းကို ပြန်ပြော၍။<br> “<b>ဣဒံ မေ ဘန္တေ စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ</b>“၊ “<b>ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိက- ပါဠိတော်-နှာ-၂၉၆) ဟု ဆို၍ ဝိနည်းဓိုရ်ရဟန်းအား စွန့်ပြီးလျှင် ထိုအာပတ်ကို ထိုရဟန်းထံမှာ ဒေသနာကြား။</p> <p>ကြားပုံ<br> “<b>အဟံ ဘန္တေ ဧကံ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ အာပန္နော၊ တံ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟု ကြား။</p> <p>“<b>ပဿသိ အာဝုသော တံ အာပတ္တိံ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆)ဟု ဝိနည်းဓိုရ်က ဆို။</p> <p>“<b>အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟုဝန်ခံ။</p> <p>“<b>အာယတိံ အာဝုသော သံဝရေယျာသိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟု ဆုံးမ။</p> <p>“<b>သာဓု သုဋ္ဌု ဘန္တေ သံဝရိဿာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟု ဝန်ခံ။</p> <p>ဒေသနာကြား အနက်လွယ်ပြီ။ တဖန် ဝိနည်းဓိုရ်က ထိုသင်္ကန်းကို ထိုရဟန်းအား ပြန်၍ပေး။</p> <p>ပေးပုံ<br> “<b>ဣမံ စီဝရံ အာယသ္မတော ဒမ္မိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟုပေးပြီးလျှင် အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာတစ်ခုခု ဝိနည်းဓိုရ် ရှေ့မှာ ပြု၍ထား၊ နိဿဂ္ဂိ သင်္ကန်းအများဖြစ်ခဲ့သော် ဗဟုဝုစ်နှင့်ဆို။</p> <p>ဆိုပုံ<br> “<b>ဣမာနိ မေ ဘန္တေ စီဝရာနိ ဒသဟာတိက္ကန္တာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ၊ ဣမာ နာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဒေသနာ ကြားရာ၌လည်း နှစ်ထည်ဖြစ်အံ့။</p> <p>“<b>အဟံ ဘန္တေ ဒွေ နိဿဂ္ဂိယာနိ ပါစိတ္တိယာနိ အာပန္နော၊ တာနိ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆)၊ “<b>ပဿသိ အာဝုသော တာ အာပတ္တိယော</b>” ဟုဆို၊ သုံးထည်မှစ၍ အများဖြစ်ခဲ့သော် ဒွေ နေရာမှာ <b>သမ္ဗဟုလာနိ</b>-ဟု ဆို၊ ဂိုဏ်း, သံဃာတို့၌ စွန့်နည်းကို ကျမ်းဂန် တို့မှာ ယူလေ။</p> <p>ဒေသနာကြားရာ၌ ပကတိကြားမြဲတိုင်း ကြားလိုသော် ထိုပါစိတ် ကိုပါအောင် နှလုံးသွင်း၍ ကြားလျှင်လည်း ပြီးပါ၏၊ နောက်၌လည်း ဤနည်းတူ သိလေ။</p> <p>၂၁၂။ အမည်ဖော်ရင်း၊ သုံးထည်တွင်း၊ ညဉ့်ကင်း နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>တိစီဝရိတ် အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ<br> <b>ဣမံ အန္တရဝါသကံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>၊<br> <b>ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>၊<br> <b>ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ</b><br> ဟု အမည်ကို ဖော်လျက် အဓိဋ္ဌာန်တင်၍ ဆောင်သည်ကို ဝိနည်းတိစီဝရိတ် ဆောင်နည်းခေါ်သည်။ ထိုသုံးထည် အတွင်းတွင် တစ်ထည်ထည်နှင့်မျှ အရုဏ်တက်သည်တိုင်အောင် ကင်းကွာ၍ မနေ အပ်။ နေခဲ့လျှင် နိဿဂ္ဂိပါစိတ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>ညဉ့်ကင်းမှု, မကင်းမှု၌ ရဟန်းနေရာဌာန အထွေအပြား၊ သင်္ကန်းထားရာဌာန အထွေအပြားသို့ လိုက်၍ ပြောဆိုဖွယ် အလွန် ကျယ်၏၊ အဋ္ဌကထာမှာ ယူလေ။</p> <p>“<b>ဣဒံ မေ ဘန္တေ စီဝရံ ရတ္တိ ဝိပ္ပဝုတ္ထံ၊ အညတြ ဘိက္ခု သမ္မုတိယာ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာ ဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော် နှာ-၂၉၉) စွန့်ပုံ။</p> <p>နှစ်ထည် သုံးထည်ဖြစ်ခဲ့လျှင်<br> “<b>ဣမာနိ မေ ဘန္တေ စီဝရာနိ ရတ္တိ ဝိပ္ပဝုတ္ထာနိ၊ အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ နိဿဂ္ဂိယာနိ၊ ဣမာ နာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော်-နှာ-၂၉၉)ဟု ဆိုလေ။</p> <p>ကထိန်ရှိခဲ့သော် ပလိဗောဓ နှစ်ပါးမပြတ်မီ ကင်းရ၏၊ ဂိလာန ဖြစ်၍ ဘိက္ခုသမ္မုတိကို ရသူဖြစ်လျှင်လည်း ကင်းရ၏၊ အကြောင်း မညီညွတ်၍ သင်္ကန်းနှင့်ကင်းကွာ၍ အရုဏ်တက်အောင် နေရခွင့်ရှိခဲ့ သော် အဝေးက နေ၍ပင် ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုရ၏၊ “<b>ဧတာနိ စီဝရာနိ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>”ဟု သင်္ကန်းရှိရာကို မှန်း၍ဆို၊ အဓိဋ္ဌာန်ကျလေ၏၊ ဆယ်ရက် မလွန်မီ တဖန်တင်ရမည်။</p> <p>၂၁၃။ ဆွေမတော်သူ၊ တောင်း၍ယူ၊ ရမူ နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>မိမျိုးခုနစ်ဆက် ဘမျိုးခုနစ်ဆက်မှ အလွတ်ဖြစ်၍ ဆွေမျိုး မတော်သောသူကို အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာလောက်သော အဝတ်သင်္ကန်း ကိုတောင်း၍ ရခဲ့သည်ရှိသော် နိဿဂ္ဂိသင့်၏၊ ခိုးသူလုယူ၍လည်း ကောင်း, ပျောက်ပျက်၍လည်းကောင်း, သင်္ကန်းဝတ်စရာ မရှိသောအခါ ဝတ်လောက် ရုံလောက်ရုံမျှ တောင်းရ၏။</p> <p>၂၁၄။ မဖိတ်သူက၊ လှူမည်ကြားလျှင်၊ ကောင်းစေ ချင်၍၊ စီရင်လေငြား၊ အတိုးပွား၊ စွန့်ငြား နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>ရှေး၌ မဖိတ်မကြားသောသူက မိမိကို သင်္ကန်းကပ်လှူလိမ့်မည်ဟု ကြားသိလေရာ သင်္ကန်းကို ကောင်းစေလိုလှ၍ ဘယ်လိုသင်္ကန်းကို လှူပါဟုပြောဆိုငြားအံ့၊ လှူဒါန်းသူ ရည်မှန်းရင်းထက် အဖိုးငွေပိုမို တိုးပွား၍ ကုန်ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုသင်္ကန်းနိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ အဖိုးငွေတိုးပွားမူ မရှိခဲ့လျှင် လိုရာကို ပြောဆိုရ၏။</p> <p>သင်္ကန်း၌သာ မဟုတ်ကျောင်းဆောက်လုပ်လှူဒါန်းရာ၌လည်း ကောင်း၊ တစ်ပါးသော ဝတ္ထု ဘဏ္ဍာလှူဒါန်း ရာ၌လည်းကောင်း အဖိုးတိုး ပွားအောင် ရဟန်းက ကြောင့်ကြစိုက်ခြင်းငှာ မအပ်။</p> <p>၂၁၅။ သင်္ကန်းဖိုးကို၊ ခံပါဆို၊ ကိုယ်, နှုတ်, ပယ်မြစ်ဘိ။</p> <p>၂၁၆။ ကပ္ပိယကို၊ ညွှန်းပါဆို၊ လိုရာညွှန်းအပ်၏၊</p> <p>မလိမ္မာသောသူသည် သင်္ကန်းဖိုး ငွေဒင်္ဂါးကို ယူခဲ့၍ အရှင် ဘုရားအား သင်္ကန်းဖိုးလှူပါ၏၊ သင်္ကန်းဖိုးကို အလှူခံပါဟု ဆိုခဲ့လျှင် ငါတို့ရဟန်းမှာ ရွှေငွေကို အလှူမခံ၊ သင်္ကန်းကိုသာခံသည် ဟုဆို၍ ပယ်မြစ်ရမည်။ ထိုအခါ ကပ္ပိယကာရက ရှိပါသလော၊ ရှိလျှင် ညွှန်းပါ ဟုဆိုခဲ့သော် မည်သူရှိလေ၏ ဟုအလိုရှိရာ ညွှန်းအပ်၏။</p> <p>ဝေယျာဝစ္စကရ ကပ္ပိရကာရက အပြား</p> <p>၂၁၇။ ရဟန်းညွှန်းလေး၊ လူညွှန်းလေး၊ ဒွေးမှာ မညွှန်းပေ။</p> <p>ကပ္ပိယကာရက ဆယ်မျိုး<br> (က) ကပ္ပိယကာရကသည် ရဟန်းညွှန်း လေးယောက်၊<br> (ခ) ပစ္စည်းရှင်ဖြစ်သူ လူညွှန်းလေးယောက်၊<br> (ဂ) မညွှန်းရပဲ အလိုလို ပြုလုပ်သူ နှစ်ယောက် ဟူ၍ တစ်ကျိပ်ရှိ၏။</p> <p>၂၁၈။ မျက်မှောက်, မျက်ကွယ်၊ ညွှန်းနှစ်သွယ်၊ မျက်ကွယ် သုံးယောက်ထွေ။</p> <p>၂၁၉။ ရှေ့ဝယ်ဖိတ်သွား၊ ပြန်ဖိတ်ကြား၊ တစ်ပါးသူကို စေ။</p> <p>၂၂၀။ လှူရစ်, ခံရစ်၊ အဆိုနှစ်၊ စင်စစ်-ပါကောင်းလေ။</p> <p>“မျက်မှောက်, မျက်ကွယ်၊ ညွှန်းနှစ်သွယ်“ဆိုသည်ကား<br> ၁။ ရဟန်းညွှန်း၌ ပစ္စည်းရှင်က ကပ္ပိယကာရက ညွှန်းပါ ဆိုရာ ရဟန်းမျက်မှောက်မှာ ရှိသောသူကို ဤသူပင် ကပ္ပိယ ကာရကဟု မျက်မှောက်ညွှန်း၌ တစ်ယောက်-<br> ၁။ ၂။ ဝေးရာမျက်ကွယ်မှာ ရှိနေသောသူကို မည်သည့်နေရာ ဌာနမှာ မည်သူသည် ငါတို့၏ ကပ္ပိယကာရက ဖြစ်သည်ဟု မျက်ကွယ်ညွှန်း တစ်ယောက်-<br> ၁။ “မျက်ကွယ် သုံးယောက်ထွေ” ဆိုသည်ကား ထိုရဟန်းညွှန်း နှစ်ယောက်တို့တွင် မျက်ကွယ်ညွှန်းသည် သုံးယောက် အထွေအပြား ရှိပြန်၏၊ ပြားပုံကို နောက်သံပေါက်ဖြင့်ပြ၏။<br> ၁။ မျက်ကွယ်မှာ ဖြစ်၍ ထိုသူ့ထံသို့ သွားမည်ရှိရာ ရဟန်းအား အပြီးဖိတ်ကြား၍ သွားသည်တရပ်။<br> ၂။ ထိုသူ့ထံက ပြန်၍ ရဟန်းအား ဖိတ်ကြားသည် တရပ်။<br> ၃။ တပါးသူကို စေလွှတ်၍ ရဟန်းအား ဖိတ်ကြားစေသည် တရပ်<br> ဟူ၍ မျက်ကွယ်ညွှန်း သုံးယောက် ဖြစ်ပြန်၏၊ ရဟန်းအား ဖိတ်ကြားပုံကို နောက်သံပေါက်ဖြင့်ပြ၏။</p> <p>ထိုသူအား သင်္ကန်းဖိုးငွေ မည်မျှကို အပ်ပေးခဲ့ပါမည်၊ အရှင် အလိုရှိသောအခါ ထိုသူ့ထံမှာ သင်္ကန်းကို တောင်းခံရစ်ပါ ဟူ၍ ဖိတ်ကြား ၏၊ ထိုသူကိုလည်း ရဟန်းတော်အလိုရှိသောအခါ သင်္ကန်းဝယ်၍ လှူရစ်ပါဟု ပြောခဲ့၏။</p> <p>မျက်မှောက်ညွှန်း တစ်ယောက်၊ မျက်ကွယ်ညွှန်း သုံးယောက်၊ ရဟန်းညွှန်းလေးယောက်ဖြစ်၏၊ လေးယောက် လုံးမှာပင် လှူရစ်, ခံရစ်၊ အဆိုနှစ်ကို စင်စစ်ရကောင်း၏၊ ထိုအဆို နှစ်ခုရှိမှ တောင်းအပ်သည်။ လူညွှန်း လေးမှာလည်း “မျက်မှောက်, မျက်ကွယ်၊ ညွှန်းနှစ်သွယ်” ဆိုသည်ကား<br> ကပ္ပိယကာရကကို ညွှန်းပြတော်မူပါဟု လူကဆိုရာ ရဟန်းက ငါ့မှာ ကပ္ပိယကာရက မရှိဟုဆို၏၊ ထိုအခါ ပစ္စည်းရှင် ဖြစ်သူလူက ရဟန်းမျက်မှောက်၌ ရှိနေသည့် လူတစ်ယောက်ကို အမောင်သည် ကပ္ပိယကာရက လုပ်ပါဟု ပြောဆို၍ လုပ်ပါမည် ဆိုသောအခါမှ ဤလူ သည် အရှင်၏ ကပ္ပိယကာရက ဖြစ်ပါသည်ဟု ညွှန်းပြ၏၊ မျက်မှောက် ညွှန်းတည်း။<br> အရပ်ထဲမှာ မည်သူ ကပ္ပိယကာရကပြုလုပ်ပါစေမည်။ မျက်ကွယ် ညွှန်းတည်း။ မျက်ကွယ်သုံးယောက် ထွေပြားပုံ လှူရစ်, ခံရစ် ဖိတ်ကြား ပုံမှာ ရဟန်းညွှန်းနှင့် တူပြီ။</p> <p>၂၂၁။ သုံးကြိမ်တောင်းအပ်၊ ခြောက်ကြိမ်ရပ်၊ ပြောအပ် ရဟန်းညွှန်းလေး။</p> <p>၂၂၂။ အကြိမ်လွန်မိ၊ ရတုံဘိ၊ နိဿဂ္ဂိသင့်ရေး။</p> <p>၂၂၃။ အတောင်း, အရပ်။ ကြိမ်မမှတ်၊ ပြုအပ် လူညွှန်း လေး။</p> <p>ရဟန်းညွှန်း လေးဦး၌ ထိုသူနှင့် တွေ့ဆုံ၍ ငါသင်္ကန်း အလိုရှိပြီ ဟု နှုတ်ဖြင့်တောင်းခြင်း၊ ထိုသူ့အိမ်သို့သွား၍ ကိုယ်နှင့်ရပ်ခြင်းကို ပြုအပ်၏။</p> <p>ထိုတွင် နှုတ်ဖြင့်တောင်းရာ၌ တစ်ကြိမ်နှင့် မလှူလျှင် နှစ်ကြိမ် သုံးကြိမ်ပင် တောင်းရ၏၊ သုံးကြိမ်မှ မလှူလျှင် ခြောက်ကြိမ်တိုင်အောင် ရပ်ရ၏၊ သုံးကြိမ်တောင်း ခြောက်ကြိမ်ရပ်၍မှ မလှူခဲ့လျှင် တောင်းမှု ရပ်မှုကို မပြုရပြီ၊ ပစ္စည်းရှင်ကိုသာ မည်သူထံမှာ သင်အပ်နှံ၍ထားသော သင်္ကန်းဖိုးသည် ငါတို့၌ အကျိုးမရှိဖြစ်နေပြီ၊ သင်တို့ဥစ္စာကို အချီးနှီး မဖြစ်ကြစေနှင့် ဟုပြန်ပြောရမည်၊ မပြောလျှင် ဝတ္တဘေဒဒုက္ကဋ် သင့်၏၊ သုံးကြိမ် ခြောက်ကြိမ်ထက်လွန်၍ တောင်းမှု, ရပ်မှုနှင့်ရခဲ့သော် နိဿဂ္ဂိ သင့်၏။</p> <p>လူညွှန်း လေးဦး၌မူကား အကြိမ်မည်မျှသာ တောင်းရသည်, ရပ်ရသည်ဟု အရေအတွက် အမှတ်မရှိ၊ အကြိမ်တစ်ရာ, တစ်ထောင်ပင် တောင်းရ၏၊ ရပ်ရ၏၊ တောင်း၍, ရပ်၍မှ မလှူမဒါန်းနေခဲ့လျှင် ပစ္စည်း ရှင်ကို ပြောဆို၍ ကပ္ပိယကာရကလွှဲပြောင်းပေးရ၏။</p> <p>ရဟန်းညွှန်းသည် ကြပ်၏၊ လူညွှန်းသည်ချောင်၏၊ လူဖြစ်သူတို့ လိမ္မာကြဖို့ကောင်းလှ၏။</p> <p>၂၂၄။ မျက်မှောက်, မျက်ကွယ်၊ ကျန်နှစ်သွယ်၊ ရှောင် ပယ် တောင်းရပ်လေး။</p> <p>အညွှန်းမရှိသော ကပ္ပိယကာရကသည်လည်း မျက်မှောက်တစ် ယောက် မျက်ကွယ်တစ်ယောက်ဟူ၍ နှစ်ယောက်ရှိ၏၊ ရဟန်းက ကပ္ပိယမညွှန်းပဲ ရှိနေသောအခါ ရဟန်းမျက်မှောက်ရှိသူ လူတစ် ယောက်က ငါ့ကိုပေးပါ ငါကပ္ပိယကာရက လုပ်ပါမည်ဟု ဆိုလေရာ ထိုသူလက်၌ သင်္ကန်းဖိုးကို ပေး၍သွား၏၊ ရွှေငွေရှင် ထိုသူနှစ်ဦး တို့သည်ပင်လျှင် ရဟန်းအား ဖိတ်ကြားမှုကို မပြုကြကုန်၊ ဤကား မျက် မှောက်တည်း။</p> <p>ရွှေ ငွေရှင်သည် လွတ်ရာ၌ တစ်ယောက်သောသူကို ရဟန်း တော်အား သင်္ကန်းဝယ်၍ လှူလိုက်ပါဟု အပ်နှံ၍ ထား၏၊ ဖိတ်မှု ကြားမှု မရှိ။ မျက်ကွယ်တည်း၊ ဤနှစ်ယောက်၌မူကား တောင်းမှု,ရပ်မှု မအပ်ပြီ၊ ကြောင့်ကြစိုက်ဖွယ် မရှိပြီ။</p> <p>၂၂၅။ ကိုယ်တိုင်ခံခြင်း၊ ခံစေခြင်း၊ ဝမ်းတွင်း သာယာ မိ။</p> <p>၂၂၆။ ကြေး, ခဲ, ပိုက်ဆံ၊ ရွှေ, ငွေ, ဘဏ်၊ အမှန် နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>ကြေးနီပိုက်ဆံ, ခဲပိုက်ဆံတို့နှင့်တကွ ရွှေ, ငွေတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ရွှေ,ငွေဖြင့်ပြုသော ထုံးဘူး, ဖလား အစရှိသော ဝတ္ထုဘဏ္ဍာမျိုးတို့ကို လည်းကောင်း၊ ကိုယ်တိုင်ခံမှု ယူမှု သူတစ်ပါးကို အခံအယူစေခိုင်းမှု ကိုယ် နှုတ်ဖြင့် ခံလည်းမခံ ပယ်လည်း မပယ်မူ၍ ဝမ်းထဲကသာစိတ်ဖြင့် သာယာခံယူမူတို့ကို ပြုသည်ရှိသော် ထိုဝတ္ထုသည် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ ဝတ္ထုကိုလည်း စွန့်အပ်၏၊ ပါစိတ်အာပတ်ကိုလည်း ဒေသနာကြားအပ်၏ ဟူလိုသည်။ ပိုက်ဆံဖြစ်၍နေသော ကြေးနီပြား, ခဲပြားများသည် ရွှေ,ငွေနှင့် အတူတူပင်။</p> <p>ထိုဝတ္ထုတို့ကို ရဟန်းထံသို့ ယူခဲ့၍ ကိုယ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ နှုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း လှူရာ၌ ကိုယ်ဖြင့်ခံယူမူ, ကောင်းပြီ ငါယူ၏ စသည်ကို ဆို၍ နှုတ်ဖြင့်ခံယူမူ, အရှင်မရှိသော ထိုဝတ္ထုတို့ကို တွေ့မြင်ရာ ကိုယ်တိုင် ကိုင်ယူမှုမျိုးသည် ကိုယ်တိုင်ခံယူမှု မည်၏၊ သူတစ်ပါးတို့ကို ခံလိုက်ယူလိုက်ဟု စေခိုင်းမှုသည် ခံစေယူစေမှုမည်၏။</p> <p>မျက်မှောက်, မျက်ကွယ် အနီးဝေး၌ရှိနေသော ထိုဝတ္ထုမျိုးကို အရှင်ဘုရားအား လှူပါ၏၊ စွန့်ပါ၏၊ သုံးစွဲပါဟု ပေးအပ်လှူဒါန်းရာ၌ ကိုယ်နှုတ်ဖြင့် ခံလည်းမခံ ပယ်လည်းမပယ် ဝမ်းထဲကသာ ကောင်း၏ ဟူ၍ သာယာမှုသည် စိတ်ဖြင့် သာယာခြင်း မည်၏၊ ရွှေငွေအရာထား၍ သုံးကြသော နွတ်ခေါ်သော စက္ကူများသည်လည်း ရွှေငွေနှင့် အတူတူပင်။</p> <p>၂၂၇။ ဒွါရသုံးသွယ်၊ ခုခုပယ်၊ မတွယ် မငြိဘိ။</p> <p>ထိုသို့ကိုယ်နှုတ်တို့ဖြင့် ပေးမှုအပ်မှု လှူဒါန်းမှုတို့ကို ပြုနေဆဲ အခါ၌ ကာယဒွါရ, ဝစီဒွါရ, မနောဒွါရသုံးပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် မအပ်ဖူး မခံဖူးဟူသော အခြင်းအရာတို့ကို ပြုလိုက်သည်ရှိသော် အာပတ်ကြီးငယ် အတွယ်အငြိမရှိ၊ လွတ်ကင်းလေ၏၊ စိတ်ကပင် သာယာ၍ နေသော်လည်း ကိုယ်နှုတ်နှစ်ပါးတွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် ပယ်သော အခြင်းအရာကို ပြုလိုက်လျှင် အပြစ်ကင်းလွတ်တော့သည်။</p> <p>ထိုကဲ့သို့ ကိုယ်ဖြင့် နှုတ်ဖြင့် ပေးမှု, အပ်မှု လှူဒါန်းမှုတင်းလင်း မရှိမူ၍ အလိုအလျောက်တည်နေသော ရွှေ,ငွေတို့ကို စိတ်ဖြင့် ဘယ်လိုပင် သာယာမိသော်လည်း အာပတ်မရှိ။</p> <p>စွန့်ပုံကား-သံဃာ့အလယ်၌ စွန့်ရသည်။</p> <p>“<b>အဟံ ဘန္တေ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေသိံ၊ ဣဒံ မေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော်-နှာ-၃၄၆)။ ဟုစွန့်၊ အာပတ်ကို ဒေသနာကြား။ ပြန်ပေးမရှိ။</p> <p>စွန့်ရာဌာနသို့ ဂဟဋ္ဌဖြစ်သူ လူများလာခဲ့သည်ရှိသော် ဤဝတ္ထုကို သိလော့ဟုဆိုရ၏၊ ထိုဝတ္ထုကို ယူ၍ ထောပတ် ဆီဦး စသည်ကို ဝယ်ခြမ်း၍ လှူလာခဲ့လျှင် ရွှေ,ငွေရှင်ဖြစ်သော ရဟန်းကို ချန်လှပ်၍ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့ သုံးဆောင်အပ်၏။</p> <p>ထိုသို့ မပြုခဲ့လျှင် လွတ်ရာ၌ စွန့်ပစ်လိုက်လော့ဟု ဆိုရမည်။ စွန့်ပစ်သည်ဖြစ်စေ, ယူ၍သွားသည်ဖြစ် စေ အနပေက္ခသာ နေရသည်၊ ထိုသို့ပြုလုပ်သူ လူမရှိခဲ့လျှင် လဇ္ဇီသဘောရှိသော ရဟန်းတစ်ပါးပါးကို ဉတ်ကမ္မဝါစာဖြင့် ရူပိယဆဋ္ဋက သမ္မုတိကို ပေး၍စွန့်ပစ်စေရသည်။</p> <p>၂၂၈။ အရံကျောင်းတွင်း၊ မေ့ရစ်လျှင်းဘိ၊ လူမရှိ၊ မိမိ ကိုယ်တိုင်ထား။</p> <p>ရဟန်းတို့ အမြဲနေရာ ကျောင်းတိုက်တွင်း၌သော်လည်းကောင်း ရဟန်းတို့ တည်းခိုနေထိုင်ရာ ဇရပ် တန်ဆောင်းတွင်း၌သော်လည်း ကောင်း၊ ရွှေ,ငွေရတနာတို့ကို လူတို့မေ့ရစ်၍ သွားကြကုန်သည်ရှိသော် လူရှိခဲ့လျှင် လူကို သိမ်းယူစေ၍ လုံးရေ, ချပ်ပြား အမှတ်အသား ထား စေရမည်၊ လူမရှိခဲ့လျှင် ရဟန်းကိုယ်တိုင်ကိုင်ယူ၍ သိမ်းထားရမည်၊ လူတို့ဥစ္စာ ဘဏ္ဍာ မိန်းမတို့တန်ဆာ ဘဏ္ဍာတို့၌လည်း ထိုနည်းတူ။</p> <p>၂၂၉။ ရွှေ ငွေဝတ္ထု၊ ရောင်းဝယ်မှု၊ ပြုလျှင် နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>ပြဆိုခဲ့သော ဒင်္ဂါးပိုက်ဆံတို့ကို လဲလှယ် ရောင်းဝယ်မှုကို ပြုသည် ရှိသော် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ ရွှေငွေနှင့် ရွှေငွေချင်းသော်လည်းကောင်း, ရဟန်းက ကပ္ပိယဝတ္ထုဖြစ်၍ သူတစ်ပါးက ရွှေငွေဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ကောင်း, ရဟန်းကိုယ်တိုင် လဲလှယ်ခြင်းကို ပြုခဲ့သည်ရှိသော် ရဟန်းမှာ ရသောဝတ္ထုသည် ရွှေငွေပင်ဖြစ်စေ ကပ္ပိယ ဝတ္ထုပင်ဖြစ်စေ နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ သံဃာ့အလယ်၌စွန့်။</p> <p>စွန့်ပုံ<br> “<b>အဟံ ဘန္တေ ရူပိယ သံဝေါဟာရံ သမာပဇိံ၊ ဣဒံ မေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍပါဠိတော်-နှာ-၃၄၈) ပြန်ပေးမရှိ။ ရှေးနည်းအတိုင်း ပြုလေ။</p> <p>၂၃၀။ ခံသူရောင်းဝယ်၊ စီရင်ချယ်၊ ကိုင်တွယ် သုံးသပ် ဘိ။</p> <p>၂၃၁။ အာပတ် ကြီး, ငယ်၊ မလွဲဖွယ်၊ လေးသွယ် မှုပြစ် ရှိ။</p> <p>၁။ ရွှေငွေရတနာတို့နှင့် စပ်ဆိုင်ရာ ခံယူမှုတစ်ပါး၊<br> ၂။ လဲလှယ်မူတစ်ပါး၊<br> ၃။ စီရင်မှုတစ်ပါး၊<br> ၄။ ကိုင်တွယ်သုံးသပ်မှုတစ်ပါး၊<br> အာပတ်ကြီးငယ်ကို ပြုတတ်သော အပြစ်ရှိသော အမှုကြီး, ငယ်လေးပါး။</p> <p>ထိုလေးပါးတို့တွင်<br> ခံယူမှုဆိုသည်ကား-“ကိုယ်တိုင်ခံခြင်း၊ ခံစေခြင်း၊ ဝမ်းတွင်း သာယာမှု”ဟူသော သံပေါက် အရကို ဆိုသည်။<br> ရောင်းဝယ်မှု ဆိုသည်ကား -“ရွှေငွေဝတ္ထု၊ ရောင်းဝယ်မှု၊ ပြုလျှင် နိဿဂ္ဂိ”ဟူသော သံပေါက်အရကို ဆိုသည်။<br> စီရင်ခြယ်ဆိုသည်ကား-“ရွှေငွေဝတ္ထု၊ ရောင်းဝယ်မှု၊ ပြုလျှင် နိဿဂ္ဂိ”ဟူသော သံပေါက်အရကို ဆိုသည်။<br> စီရင်ခြယ်ဆိုသည်ကား ရွှေငွေဘဏ္ဍာမျိုးကို သည်မှာထားလော့၊ ဟိုမှာ ထားလော့ ထုတ်လော့၊ သွင်းလော့၊ ပေးလိုက် ယူလိုက်၊ ဤဝတ္ထုနှင့် ဘာကိုဝယ်လိုက်၊ ကူလီခပေးလိုက်၊ စာရေးခပေးလိုက် စသည်ဖြင့် ရွှေငွေပိုက်ဆံ ဒင်္ဂါးကို တိုက်ရိုက် စီရင်ခြယ်လှယ်မှုကို ဆိုသည်။ ကိုင်တွယ်သုံးသပ်မှု ဆိုသည်ကား-ပကတိသော ရွှေ ငွေကိုလည်း ကောင်း၊ ဖလား, ထုံးဘူးစသော ရွှေ ငွေဖြင့် ပြုလုပ်သော ဝတ္ထုများကို လည်းကောင်း ကိုင်တွယ်ထိပါး သုံးသပ်မှုတည်း၊ ရွှေချ၍ထားသော ဘုရား စေတီကိုပင် ရွှေ,ငွေကို သာယာသောစိတ်နှင့် ကိုင်ခြင်း, တွယ်ခြင်း, သုံးသပ် ထိပါးခြင်းငှာ မအပ်။</p> <p>၂၃၂။ ကြေး, ခဲ-ပိုက်ဆံ၊ ရွှေ ငွေ ဘဏ်၊ ခံလျှင် အာပတ် ကြီး။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၂၃၃။ ရတနာဆယ်ပါး၊ စပါးခုနစ်၊ ခေတ္တ, ဝတ္ထု၊ နှစ်ခု ရေကန်၊ အရံဥယျာဉ်၊ မြင်း, ဆင်, ကျွဲ, နွား၊ သား, ငါး, ခွေး, ဝက်၊ ကြက်, ငှက်, တိရစ္ဆာန်၊ အလှူခံ၊ အမှန် ဒုက္ကဋ်ချည်း။</p> <p>ခေတ္တ<br> ရတနာဆယ်ပါး, စပါးမျိုးခုနစ်ပါးတို့ကို ရှေး၌ဆိုခဲ့ပြီ။ ကောက်ရင်၊ ကောက်ကြီး၊ ပြောင်းရင်၊ ပြောင်းကြီး၊ လူး၊ ဆပ်၊ ဂျုံ-အစရှိသောစပါး မျိုးတို့ကို စိုက်ပျိုးရာ မြေအရပ်သည် ခေတ္တမည်၏၊ [လယ်ဟုခေါ်၏၊]</p> <p>ဝတ္ထု<br> ပဲမျိုး, နှမ်းမျိုး, ကြံမျိုး, ဗူး, ဖရုံ, ဖရဲ, သခွါးအစရှိသည်တို့ကို စိုက်ပျိုးရာ ရေအရပ်သည် ဝတ္ထုမည်၏၊ [ယာ-ဟုခေါ်၏၊]</p> <p>နှစ်ခုရေကန်<br> အခွန်ရသော တစ်ဘက်ဆည်ကန်၊ လေးထောင့်ကန်တို့ကို နှစ်ခုရေကန်ဆိုသည်။</p> <p>အရံဥယျာဉ်<br> အရံဥယျာဉ် ဆိုသည်ကား-ငှက်ပျောခြံ၊ နာနတ်ခြံ၊ သရက်၊ ပိန္နဲ၊ ဒညင်း၊ ဒူးရင်း-စသည်ထွက်သော သစ်သီ,းပန်းမာလ်၊ အရံဥယျာဉ်မျိုး တို့ကိုဆိုသည်။ အာရာမ-ဟူသော ဝေါဟာရနှင့် လှူလျှင်ခံအပ်၏၊ ဤဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုမျိုးတို့၌ ခံအပ်သော ကပ္ပိယနည်းလမ်းလည်း များစွာရှိသေး၏၊ အဋ္ဌကထာမှာယူလေ။</p> <p>၂၃၄။ ပုဂ္ဂိုလ်, သံဃာ၊ ဂိုဏ်းအားသာ၊ ခံငှာ မအပ်သိ။</p> <p>ဤရွှေငွေ ရတနာ စသည်တို့ကို အရှင်ဘုရားအား လှူပါ၏။<br> မည်သည့်ရဟန်းအားလှူပါ၏၊ မည့်သည့် ဂိုဏ်းအား လှူပါ၏၊ သံဃာအား လှူပါ၏ဟု ပုဂ္ဂိုလ်,ဂိုဏ်း,သံဃာကို သုံးသပ်၍ လှူလျှင် ခံခြင်းငှာ မအပ်။ ငါတို့ မခံအပ်ဘူးဟု မြစ်ပယ်ရမည်။</p> <p>၂၃၅။ ဘုရား, တရား၊ စေတီအားနှင့်၊ ကျောင်းအား တတန်၊ နဝကံ၊ ပယ်ရန် ခွင့်မရှိ။</p> <p>အဋ္ဌကထာ၌ စေတီအကျိုးငှာ မခံအပ်ဆိုသည်မှာ စေတီအကျိုး ငှာ အရှင်ဘုရားအား လှူပါ၏ဟုဆို၍ လှူသည်ကိုယူ။ စေတီ စသည်ကို သမ္ပဒါန်ထား၍<br> “<b>ဗုဒ္ဓဿ ဒေမ</b>၊ <b>ဓမ္မဿ ဒေမ</b>၊<br> <b>စေတိယဿ ဒေမ</b>၊ <b>နဝကမ္မ ဿ ဒေမ</b>”<br> ဟု ဘုရား, တရား, စေတီ, ကျောင်း, ပြာသာဒ်, နဝကမ္မအမှုတို့ကို သုံးသပ်၍ လှူခဲ့လျှင် ပယ်ခွင့်မရှိ၊ ပယ်ခြင်းငှာ မအပ်။ ရေစက်ခံသော ပုဂ္ဂိုလ်အား အပြစ်မရှိ။</p> <p>ရေစက်ခံမှု၌ အပြစ်မရှိသော်လည်း ထိုကဲ့သို့ လှူပြီးသော ရွှေငွေ စသော နိဿဂ္ဂိဝတ္ထုမျိုး ရတနာဆယ်ပါး စပါးမျိုးတို့ကိုမူကား စီရင်ခြင်း ကိုင်တွယ်သုံးသပ်ခြင်းတို့ကို လွတ်စေ၍ ကပ္ပိယကာရကတို့အား ကပ္ပိယ စကားဖြင့် ပြောကြားရ၏။</p> <p>နဝကမ္မဆိုသည်ကား-ဘုရားတည်မှု, ဘုရားပြင်ဆင်မှု, ဇရပ်တန် ဆောင်း,ကျောင်း,ကန် ဆောက်လုပ်မှု ပြင်ဆင်မှု ရေတွင်း,ရေကန် တူးဖော်မှု ပြင်ဆင်မှု ဘုန်းကြီးပျံ, ပြာသာဒ် တလား, ရထား, လောင်တိုက် လုပ်ဆောင်မှုစသည်တို့တည်း။</p> <p>ထိုအမှုတို့ကို လုပ်ဆောင်ရန် ရည်စူး၍ ငွေဒင်္ဂါးတို့ကို ရှေ့၌ ထားပြီးလျှင် ရေစက်ချတော်မူပါဘုရား ဟုဆိုလျှင်<br> “<b>ဣမာနိ ကဟာပဏာနိ နဝကမ္မဿ ဒေမ</b>”<br> ဟု ရေစက်ချ၍ ပေးခြင်းငှာ အပ်၏ဟု ယူကြကုန်၏၊ ပြုလုပ်ကြ ကုန်၏။</p> <p>၂၃၆။ ရွှေ,ငွေ ခြယ်လတ်၊ ကျောင်းနှင့်စပ်၊ မအပ်သည် မရှိ။</p> <p>ရွှေ ငွေရတနာ ခြယ်လှယ်သော ကျောင်းကြိယာမျိုး ဟူသမျှ သည် မအပ်ဟူ၍ မရှိ၊ အလှူခံကောင်းသည်။ ရွှေ ငွေရတနာကို ကိုင်မည်ဟု နှလုံး မပြုမူ၍ တိုင်ကိုကိုင်မည် နံရံကဲလားကိုကိုင်မည်ဟု နှလုံးပြု၍ တိုင်တွယ် သုံးသပ်ခြင်းငှာ အပ်၏၊ ညောင်စောင်း အင်းပျဉ်, အိုးအင် အုတ်ခွက်,မျက်နှာကြက်, ကန့်လန့်ကာ စာတိုက် ဘီရိုစသော ကျောင်းအသုံးအဆောင်မျိုးတို့၌လည်း ထို့အတူမှတ်။</p> <p>၂၃၇။ အရောင်းအဝယ်၊ လဲလှယ်, ငှားရန်၊ စကားကြမ်း၊ စွန်း၏ နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>သပိတ်သင်္ကန်းအစရှိသော ကပ္ပိယဝတ္ထုတို့၌ သီတင်းသုံးဖော် ငါးဦးတို့မှတစ်ပါး လူဖြစ်သောသူတို့နှင့် ရုန်းရင်းသော စကားကို မြွက်ဆို၍ ရောင်းမှုဝယ်မှု လဲလှယ်မှု အဖိုးအခနှင့် လှည်းလှေ ကူလီငှားရမ်းမှုတို့ကို ပြုသည်ရှိသော် နိဿဂ္ဂိပါစိတ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>ကြမ်းသောစကားမျိုးဆိုသည်ကား-ရောင်းဝယ်လဲလှယ် ငှားရမ်းမှု တို့၌ လူဖြစ်သူတို့ ပြောဆိုကြသော စကားမျိုးတို့ကို ဆိုသတည်း။ ဤကပ္ပိယဝတ္ထုမျိုးတို့၌ ဤဝတ္ထုနှင့် ဘယ်ဟာကို ဝယ်ချေလော့၊ ဘယ်ဟာနှင့် လဲချေလော့၊ ဘယ်ဟာကို ငှားရမ်းချေလော့ဟု လူဖြစ်သော သူတို့ကို စေခိုင်းရ၏။</p> <p>ရှေး၌ ပြဆိုခဲ့သော နိဿဂ္ဂိဝတ္ထု ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုမျိုးတို့၌ ဤကဲ့သို့ ဆို၍စေခိုင်းခြင်းငှာ မအပ်၊ စေခိုင်းရန် လူမရှိခဲ့သော် မိမိကိုယ်တိုင်ပင် ကပ္ပိယ စကားမျိုးနှင့် ပြုလုပ်ရ၏။</p> <p>ကပ္ပိယစကားမျိုးဆိုသည်ကား-ငါ့မှာဆန်ရှိ၏၊ ပိတ်ရှိ၏၊ သင့် လက်မှ ဘယ်ဟာကို အလိုရှိ၏ဟု ပြောရ၏၊ လှည်းအလိုရှိသည် လှေ အလိုရှိသည် ဘယ်ဟာကို လုပ်ပေးလော့၊ ဆန်ရလတ္တံ့, ပိတ်ရလတ္တံ့ဟု ပြောရ၏၊ အကပ္ပိယစကားဖြင့် ရောင်းဝယ်လဲလှယ် ခိုင်းစေခဲ့မှုဖြင့် ရရှိသောဝတ္ထုသည် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ စွန့်၍ အာပတ်ကို ဒေသနာကြား အပ်၏၊ လှည်းငှား လှေငှားမှုစသည်တို့၌ ပါစိတ်အာပတ်ကိုသာ ဒေသနာကြားအပ်၏။</p> <p>ဤကပ္ပိယဝတ္ထုမျိုး၌ကား ဝိနည်းဓိုရ် ပြန်၍ပေးသော အခါ ထိုရဟန်းသုံးဆောင်ရ၏။</p> <p>စွန့်ပုံ<br> “<b>အဟံ ဘန္တေ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိံ၊ ဣဒံ မေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ၊<br> ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ ပါဠိတော် နှာ-၃၅၁) စွန့်ပုံ။</p> <p>စွန့်ပြီးလျှင် ဒေသနာကြား။</p> <p><b>ဣမံ ဝတ္ထုံ အာယသ္မတော ဒမ္မိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍပါဠိတော်)။ ပြန်ပေး။</p> <p>၂၃၈။ အဆင်းသဏ္ဍာန်၊ လောက်သည်မှန်လျက်၊ ဓိဋ္ဌာန်,ဝိကပ်၊ မပြုလတ်ဘဲ၊ ဆယ်ရက်ကဲ၊ စွန့်မြဲ ထိုပတ္တ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အဆင်း, အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အကြီး, အငယ်သဏ္ဍာန်လုံလောက်လျက် အဓိဋ္ဌာန်သော်လည်း မတင် ဝိကပ္ပနာ သော်လည်းမပြုဘဲ ဆယ်ရက်လွန်သောသပိတ်သည် နိဿဂ္ဂိ ဖြစ်၏၊ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အဆင်းဆိုသည်ကား-ကောင်းစွာ ကျက် သည်ဖြစ်၍မည်းနက်သောအဆင်း ပေတည်း။ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အကြီးအငယ် သဏ္ဍာန်မှာ ရှေ့၌ပြဆိုခဲ့ပြီ။</p> <p>စွန့်ပုံ<br> “<b>အယံ မေ ဘန္တေ (အာဝုသော) ပတ္တော ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော၊ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍပါဠိတော်)၊ စွန့်ပုံ၊ ဒေသနာကြား၊ ပြန်၍ပေး။</p> <p>အဋ္ဌကထာကြီး၌ မြေသပိတ်မှာ နှစ်ကြိမ်၊ သံသပိတ်မှာ ငါးကြိမ် ဖုတ်မှ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သည်ဟူ၏၊သာရတ္ထဒီပနီ၌ အကြိမ်သည် ပမာဏ မဟုတ်၊ မည်းနက်သောအဆင်းရှိ၍ သမဏသာရုပ္ပဖြစ်သည်သာ ပမာဏ ဟူ၏၊ ကင်္ခါ၌လည်း သမဏသာရုပ္ပဖြစ်သည်ကိုသာဆို၏၊ အကြိမ်ကို မဆို။</p> <p>၂၃၉။ ငါးဘွဲ့မပြည့်၊ သပိတ်ရှိငြား၊ သူတစ်ပါး၊ တောင်း ငြား နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန်တင်သော သပိတ်သည် အထက်နှုတ်ခမ်းမှစ၍ ကွဲအက် သောအရေးအကြောင်း ရှိလာခဲ့သော် အရေး၏နှစ်ဖက်၌ စူးနှင့်ဖောက်၍ ကြိုးနှင့်ဘွဲ့သည်ကို အဘွဲ့ဟုဆိုသည်။ ကွဲကြောင်း ရှည်လျှင် လက်နှစ် သစ်ခြား၍ အဘွဲ့များစွာ ဘွဲ့ရသည်၊ ငါးဘွဲ့ရှိလျှင် ထိုသပိတ်ကို စွန့်၍ ဆွေမတော်သောသူကိုပင် သပိတ်လှူပါဟု တောင်းရ၏၊ ငါးဘွဲ့မပြည့်မီ တောင်းခဲ့သော် ရသောသပိတ်သည် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏။</p> <p>၂၄၀။ သတ္တာငါးတန်၊ သူ့ရက်လွန်၊ အမှန်နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>“ထော, ဆီ, ဆီပျား၊ တင်လဲအား၊ ငါးပါး သတ္တာဟာ”ဟူ၍ ၁၀၂- တွင် ဆိုခဲ့ပြီးသော သတ္တာဟကာလိက ဆေးငါးပါးသည် အကပ်ခံ၍ ခုနစ်ရက်ကို လွန်သည်ရှိသော် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ စွန့်ပြီးကို ဝိနည်းဓိုရ်က ပြန်ပေး၍ ရသော်လည်း ကိုယ်အင်္ဂါနှင့်စပ်ရာ၌ အသုံးမပြုရ။</p> <p>၂၄၁။ ဖော်ရဟန်းအား၊ သင်္ကန်းပေး၍၊ အရေးမလှ၊ ယူပြန်က၊ ရလျှင်နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>၂၄၂။ ကြွင်းပစ္စည်းကို၊ ထိုနည်းအတူ၊ ပေးပြီးမူ၊ ယူ လျှင်ဒုက္ကဋ်သိ။</p> <p>အပေါင်းအဖော်ဖြစ်သောရဟန်းအား ဝိကပ္ပနာလောက်သော အဝတ်သင်္ကန်းကို ပေးကမ်းချီးမြှောက်ပြီးမှ စိတ်တိုင်းမကျ၍ တဖန် အတင်းတောင်းခံ လုယက်၍ ယူပြန်အံ့၊ ရသောသင်္ကန်းသည် နိဿဂ္ဂိ ဖြစ်၏၊ မိမိဥစ္စာ အမှတ်နှင့် လုယူသည်ကို ဆိုသည်။ နောက် သံပေါက် လွယ်ပြီ။</p> <p>၂၄၃။ သံဃာအားမူ၊ လှူမည်မြွက်ကြား၊ ညွတ်ပြီး သားကို၊ မိမိကိုယ်ဖို့၊ ညွတ်စေမြို့၊ စွန့်ဖို့နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>၂၄၄။ သံဃာတော်၌၊ ထုတ်ဖော်မြွက်ကြား၊ ညွတ်ပြီး သားကို၊ တစ်ပါးပုဂ္ဂလ၊ ညွတ်စေက၊ သုဒ္ဓပါစိတ္တိ။</p> <p>သံဃိကအလှူ လှူမည်, သံဃိကကျောင်း ဆောက်မည်ဟု နှုတ်မြွက်၍ သံဃာအား ညွတ်ပြီးသော လာဘ်ကို သိလျက်နှင့် ငါ့အား လှူပါ၊ ငါ့ဖို့ဆောက်ပါဟု မိမိသို့ ညွတ်စေသောရဟန်းအား ထိုလာဘ်သည် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ စွန့်။ ဒေသနာကြား၊ ပြန်ပေး။</p> <p>မိမိမှတစ်ပါး အခြားတစ်ဦးတစ်ယောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်အား လှူပါ, ဆောက်ပါဟု ပုဂ္ဂိုလ်သို့ ညွတ်စေမူကား သုဒ္ဓပါစိတ် အာပတ်သင့်၏၊ မည်သည့်တိုက် သံဃာအား လှူမည်ဟု နှုတ်မြွက်၍ ညွတ်ပြီး သော ဝတ္ထုကို အခြားသော တိုက်သံဃာသို့သော်လည်းကောင်း၊ စေတီ တော်သို့သော်လည်းကောင်း ညွတ်စေအံ့၊ ဒုက္ကဋ်။</p> <p>မည်သည့်စေတီတော်အား လှူမည်ဟု နှုတ်မြွက်၍ ညွတ်ပြီး သောဝတ္ထုကို အခြားစေတီတော်သို့လည်းကောင်း၊ သံဃာတော်သို့ လည်းကောင်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်သို့လည်းကောင်း ညွတ်စေအံ့၊ ဒုက္ကဋ်။ မည်သည့်ပုဂ္ဂိုလ်အား လှူမည်ဟု နှုတ်မြွက်၍ ညွတ်ပြီးသော ဝတ္ထုကို အခြားပုဂ္ဂိုလ်သို့လည်းကောင်း၊ သံဃာတော်သို့သော်လည်း ကောင်း၊ စေတီတော်သို့သော်လည်းကောင်း ညွတ်စေအံ့၊ ဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>ပစ္စည်းရှင်တို့က အရှင်ဘုရား အလိုရှိရာ ညွှန်ပြရာ လှူပါမည် ညွှန်ပြတော်မူပါဆိုလျှင် ထိုပစ္စည်း အသုံးကျမည့်နေရာ အကျိုးများ မည့်နေရာကို မြော်မြင်၍ ညွှန်ပြအပ်၏။</p> <p>နိဿဂ္ဂိအမြွက် ပြီး၏။</p> <hr> <h3>၁၈-သုဒ္ဓပါစိတ်</h3> <p>၂၄၅။ ချွတ်ယွင်းစေလို၊ မုသားဆို၊ ထိုသူ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၄၆။ ပြက်ရယ်ပြုလို၊ ပြက်ချော်ဆို၊ ထိုသူ ဒုဗ္ဘာသိ။</p> <p>၂၄၇။ ဝန်ခံစကား၊ ပျက်စေငြား၊ သူ့အား ပဋိဿဝိ။</p> <p>သူတစ်ပါးစိတ်၌ ဟုတ်သည်ကို မဟုတ်ဟူ၍ မဟုတ်သည်ကို အဟုတ်ဟူ၍ အထင်အမှတ် လွဲချော် ချွတ်ယွင်းစေလိုသောစိတ်နှင့် မဟုတ်စကား မုသားပြောဆိုသောရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ ချွတ်ယွင်းစေလိုသော စိတ်မျိုးမရှိပဲ အပျက်အချော် ကရော် ကမည် ရယ်စရာ ပြုံးစရာအလိုနှင့် မဟုတ်စကား ပြောဆိုသောသူအား <b>ဒုဗ္ဘာသိ</b>အာပတ်သင့်၏။</p> <p>ရှေးအဖို့၌ ဖြောင့်စင်းသောစိတ်နှင့် လာမည် ပြုမည်စသည်ဖြင့် သူတပါးတို့အား ဝန်ခံပြီးသောစကားကို အချိန်ကျခါ မလာ မပြုနေလျက် ပျက်ကွက်စေသော ရဟန်းအား <b>ပဋိဿဝဒုက္ကဋ်</b>သင့်၏၊ အချိန်မကျမီတင် ကူး၍ ဝန်ခံမှုကို ပြောဆိုနုတ်သိမ်းလျှင် လွတ်ခွင့်ရှိ၏။</p> <br> <p>၂၄၈။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ရဟန်းအား၊ ဆဲငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၄၉။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ပြက်ရယ်အား၊ ဆိုငြား ဒုဗ္ဘာသိ။</p> <p>၂၅၀။ မျိုး, မည်, နွယ်, ကံ၊ တတ်, နာ, သဏ်၊ ကိလံ, အာ, အက်ထိ။</p> <p>ဒေါသစိတ်ဖြင့် ရဟန်းဖြစ်သော သူတစ်ပါးကို ဆယ်ပါးသော ဆဲရေးခြင်းတို့တွင် တစ်ပါးပါးသော ဆဲရေးခြင်းဖြင့် ဆဲဆို ထိပါးသော ရဟန်းအား ထိုရဟန်းသည် ကြားသိခဲ့သော် <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <br> <h4>ဆဲရေးခြင်းဆယ်ပါး</h4> <p>ဆယ်ပါးသော ဆဲရေးခြင်းဆိုသည်ကား<br> ၁။ အမျိုးကို ထိခြင်း၊<br> ၂။ အမည်ကို ထိခြင်း၊<br> ၃။ အနွယ်ကို ထိခြင်း၊<br> ၄။ ထိုသူ ပြုလုပ်သောအမှုကို ထိခြင်း၊<br> ၅။ အတတ်ပညာကို ထိခြင်း၊<br> ၆။ ထိုသူ၌ ရှိသော အနာရောဂါကို ထိခြင်း၊<br> ၇။ အနိမ့်,အမြင့် အတိုအရှည် အဖြူအမည်းစသော ထိုသူတို့၏ အဆင်းသဏ္ဌာန်ကို ထိခြင်း၊<br> ၈။ လောဘကြီးမှု, ဒေါသကြီးမှု, မိုက်မဲမှု, မာန, ဒိဋ္ဌိ, ဣဿာ, မစ္ဆေရစသော ကိလေသာကို ထိခြင်း၊<br> ၉။ ပါရာဇိက စသော ထိုသူမှာရှိနေသော အာပတ်ကို ထိခြင်း၊<br> ၁၀။ အမျိုးမျိုးသော ဆဲရေးတိုင်းထွာမှု</p> <p>ဤကား ဆဲရေးခြင်း ဆယ်ပါးတည်း။</p> <br> <p>လင်္ကာ၌ <b>ကမ္မ</b>ကို ကံ-ဆိုသည်၊ <b>လိင်္ဂ</b>ခေါ်သော အဆင်းသဏ္ဌာန် ကို သဏ်-ဆိုသည်၊ <b>ကိလေသာ</b>ကို ကိလံ-ဆိုသည်၊ <b>အာပတ်</b>ကို အာဆိုသည်၊ <b>အက္ကောသ</b>ခေါ်သော လောကဆဲရေးမှုကို အက်-ဆိုသည်၊ ထိကား ထုတ်ဖော်ထိပါး၍ ပြောဆိုမှုတွေကို ဆဲရေးမှုခေါ်သည်ဟု ပြသည်၊ ဒေါသစိတ်ဖြင့် သူတစ်ပါး မခံနိုင်မည့် အရာကိုရှာ၍ ဆိုသည်ကို ထိပါးမှုဆိုသည်။</p> <p>လူ,သာမဏေတို့ကို ဆဲဆိုထိပါးခဲ့သော် <b>ဒုက္ကဋ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ ဒေါသစိတ်မရှိပဲ ပြက်ရယ်ပြုမှုဖြင့် လူ, ရှင်, ရဟန်းအား ထိပါးပြော ဆိုခဲ့သော် <b>ဒုဗ္ဘာသီ</b> အာပတ်သင့်၏။</p> <br> <p>၂၅၁။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ယူဆောင်ကြား၍၊ စကားကုန်း သွင်း၊ ရဟန်းချင်း၊ ဖျက်လျှင်း ပါစိတ္တိ။</p> <p>ရဟန်းတစ်ပါးက ရဟန်းတစ်ပါးအား ဆယ်ပါးသော ဆဲရေးမှု တို့တွင် တစ်ခုခုဖြင့် ထိထိပါးပါး ပြောဆိုသည်ကို တစ်ယောက်သော ရဟန်းက ကြားသိလေ၍ ပြောဆိုသော ရဟန်း၏ အကျိုးမဲ့ကို အလိုရှိ သော်လည်းကောင်း၊ တစ်ဦးသောရဟန်းကို မျက်နှာလုပ်လို၍သော်လည်း ကောင်း သင့်ကို မည်သူက သည်လိုဆိုသည် ပြောသည်ဟု ရဟန်းအချင်း ချင်းကို ကုန်းတိုက်စကားဖြင့်ပြော၍ ဖျက်ဆီးသောရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b> အာပတ်သင့်၏၊ လူ, သာမဏေတို့ကို ထိုသို့ဖျက်ဆီးလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၅၂။ သာမဏေလူ၊ နှစ်ဦးသူအား၊ ပြိုင်တူဆိုကာ၊ ပါဠိစာ၊ ချရာ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၅၃။ ပဒါ-နုပဒ၊ နွက္ခရဟု၊ အနုဗျဉ္ဇနံ၊ ဤလေးတန်၊ ခွဲရန် အာပတ္တိ။</p> <p>လူသာမဏေတို့အား သင်္ဂါယနာ သုံးတန်တင်သော ပါဠိတော် ပါဌ်, အဋ္ဌကထာပါဌ်များကို ပို့ချသင်ကြားသောအခါ ပါဠိကို ပြိုင်တူ ရွတ်ဆို၍ ပို့ချသင်ကြားသောရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ ပါဠိတော်လာ ဂါထာပါဒ, စုဏ္ဏိယဝါကျတို့၌<br> ၁။ <b>ပဒ</b>၊<br> ၂။ <b>အနုပဒ</b>၊<br> ၃။ <b>အနွက္ခရ</b>၊<br> ၄။ <b>အနုဗျဉ္ဇန</b><br> ဟူ၍ အစိတ်လေးပါး ရှိ၏။</p> <br> <h4>ပဒပြိုင်ပုံ</h4> <p>ဂါထာတို့၌ ပဌမပါဒကို စုဏ္ဏိယတို့၌ ပဌမဝါကျကို ချပို့ရာ အချီ, အချ ပြိုင်မိကြရာ၌ ပဒပြိုင်မှု၌ အာပတ် တစ်ချက်သင့်၏၊</p> <br> <h4>အနုပဒပြိုင်ပုံ</h4> <p>ပဌမပါဒ, ပဌမဝါကျတို့၌ မပြိုင်ကြမူ၍ နောက်နောက်သော ပါဒ,ဝါကျတို့၌ ပြိုင်မိကြမူ အနုပဒပြိုင်မှုနှင့် တစ်ပါဒ, တစ်ဝါကျလျှင် အာပတ်တစ်ချက်စီသင့်၏။</p> <br> <h4>အနွက္ခရပြိုင်ပုံ</h4> <p>ရဟန်းကသာ အတွင်ရွတ်ဆို၍သွားရာ လူသာမဏေက မလိုက်ပဲ တစ်ခုသော အက္ခရာကို အပြိုင်ရွတ်၍ ရပ်နေအံ့။ အနွက္ခရ ပြိုင်မှုနှင့် အာပတ်သင့်၏။</p> <br> <h4>အနုဗျဉ္ဇနပြိုင်ပုံ</h4> <p>“<b>ရူပံ အနတ္တာ, ဝေဒနာ အနတ္တာ</b>” ကို နှုတ်တိုက်ချရာ၌ ရူပံ အနတ္တာ-ပုဒ်ကို ချပြီး၍ ဝေဒနာ အနတ္တာ-ကို ချရာ၌ လူ,သာမဏေက ရူပံ အနတ္တာ-ဟူသော ရှေ့ပဒပါချီ၍ လာသဖြင့် ဝေဒနာ အနတ္တာ-၌ ရဟန်းဆိုသော အနတ္တာနှင့် ရှေ့ပဒ အနတ္တာ ပြိုင်မိကြအံ့။ အနုဗျဉ္ဇန ပြိုင်မှုနှင့် အာပတ်သင့်၏။</p> <br> <p>၂၅၄။ လူ,သာမဏေ၊ မေထုန်လောက်တန်၊ တိရစ္ဆာန် နှင့်၊ သုံးညဉ့်လွန်တူ၊ အိပ်မိမူ၊ မှတ်ယူ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၅၅။ ထက်ဝက်လွန်တုံ၊ မိုးကာစုံ၊ လောက်လုံ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၅၆။ အမြင့်တောင့်ထွာ၊ ရှိခဲ့လာ၊ အကာ ဆိုလောက် ၏။</p> <p>၂၅၇။ တပြင် အောက်ထက်၊ အမိုးယှက်၍၊ ထွက်ဝင် တံခါး၊ တူကြငြား၊ ဆောင်ခြား မဟုတ်သိ။</p> <p>လူ, သာမဏေနှင့်လည်းကောင်း၊ ခွေး, ဝက်, ကြောင်, ကြက် အစရှိသော မေထုန်အမှုဖြင့် လောက်သော တိရစ္ဆာန်များနှင့်လည်း ကောင်း၊ သုံးညဉ့်ထက်လွန်၍ တစ်မိုးတစ်ရံအတွင်း၌ အရုဏ်တက် အောင် အိပ်နေသော ရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ တစ်မိုးတစ်ရံ ဆိုရာ၌လည်း ထက်ဝက်ထက်များသောအမိုး, ထက်ဝက် ထက်များသော အကာရှိလျှင် <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်လောက်ပြီ။</p> <p>အမိုးထက်ဝက်, အကာထက်ဝက်သာရှိလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ အကာ၌ လည်း ရေတံစက်ကျရာအတွင်း၌ အယုတ်ဆုံး အမြင့်အားဖြင့် မဇ္ဈိမပုရိသ တစ်တောင့်ထွာရှိမှ အကာလောက်သည်။ ပကတိပုရိသ နှစ်တောင့် ခြောက်သစ်တည်း၊ ဝိနိစ္ဆယဋီကာ။</p> <p>အဆောင်တွေများစွာ တစ်ပြင်တည်းဆက်၍ တည်ရာ၌ အမိုးချင်းယှက်လျက် တစ်ဆောင်နှင့် တစ်ဆောင် အမိုးတွင်း, အကာ တွင်းမှ လျှောက်သွားနိုင်လောက်သော ထွက်ပေါက်, ဝင်ပေါက်တူ ခဲ့ကြသော်လည်းကောင်း၊ သုံးဆင့်တိုက်, လေးဆင့်တိုက်တို့၌ အမိုးတွင်းမှ တစ်ဆင့်နှင့်တစ်ဆင့်တက်ကာ, ဆင်းကာ သွား,လာနိုင်ခဲ့သော်လည်း ကောင်း၊ အဆောင်ခြားသည် အဆင့်ခြားသည်ဟု မမှတ်လင့်။ အလုံးစုံ သော အဆောင်စု, အဆင့်စုသည် တစ်ခုသော ဥပစာရှိကြသည်ဖြစ်၍ တစ်ဆောင်တည်းပင် မည်၏။</p> <p>တစ်ဆောင်၌လည်းကောင်း တစ်ဆင့်၌လည်းကောင်း အိပ်သော လူ,သာမဏေ စသည်သည်တစ်ပါးသော အဆောင်, တစ်ပါးသော အဆင့်၌ အိပ်သော ရဟန်းအား ပါစိတ်, ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို ဖြစ်စေနိုင်၏၊ ကုဋိလေးလုံးတို့၌ ကပ္ပိယကုဋိအင်္ဂါတွင် ဤသဟသေယျ လောက်သော အမိုး,အကာအင်္ဂါသည်ပါရှိ၏၊အကပ္ပိယကုဋိတို့၌ ယာဝကာလိက, ယာမကာလိက ဝတ္ထုတို့၏ အန္တောဝုတ္ထ အန္တောပက္က ဖြစ်ထိုက်ရာဌာန ဟူသည်လည်း ဤသဟသေယျ အာပတ်သင့်လောက် ရာဌာနကို ဆိုသတည်း။ ကပ္ပိယကုဋိတို့၌ကား အန္တောဝုတ္ထ, အန္တောပက္က ဟူ၍ မရှိပြီ။</p> <br> <p>၂၅၈။ အမနှင့်မူ၊ တစ်ညဉ့်တာမျှ၊ ခွင့်မရ၊ အိပ်က ပါစိတ္တိ။</p> <p>လူ မိန်းမ၊ မေထုန်လောက်သော ပါရာဇိက လောက်ကောင်း သော တိရစ္ဆာန်မတို့နှင့်မူကား သဟသေယျ လောက်သောနေရာ၌ တစ်မိုးတစ်ရံတွင်းမှာ တစ်ညဉ့်မျှ ပြိုင်၍ အိပ်ခွင့်မရ။ နေဝင်သည့်နောက် ထိုဌာနအတွင်း၌ မာတုဂါမသည်အိပ်၍နေအံ့။ ရဟန်းသည် မာတုဂါမ ရှိမှန်းသိသည်ဖြစ်စေ, မသိသည်ဖြစ်စေ ကိုယ်ကိုလှဲ၍ အိပ်သည်နှင့်် တစ်ပြိုင်နက်အာပတ်သင့်၏၊ မှီရာဌာန၌ မှီ၍ထိုင်လျက်အိပ်မူ အာပတ် လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၅၉။ ဆယ့်နှစ်တောင်တွင်း၊ ယောက်ျားကင်းလျက်၊ ခြောက်ခွန်းထက်များ၊ ဣတ္ထိအား၊ ဟောငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>မျက်စိမြင်ကောင်းသောနေရာတွင် ဆယ့်နှစ်တောင်အတွင်း၌ သိ,ကြားလိမ္မာသော ယောက်ျားဖြစ်သောသူ မရှိဘဲ ဣတ္ထိတို့အား ခြောက်ခွန်းထက်လွန်၍ ပါဠိတော်ပါဌ်, အဋ္ဌကထာပါဌ်များကို ဟောသော ရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ ခြောက်ခွန်းမျှကား ဟောရ၏၊ တစ်ခွန်းဆိုသည်ကား ဂါထာတို့၌တစ်ပါဒသည် တစ်ခွန်းမည်၏၊ စုဏ္ဏိယတို့၌ ဝါကျတစ်ခုသည် တစ်ခွန်းမည်၏၊ “<b>ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ</b>“သည် တစ်ခွန်းမည်၏၊ “<b>ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိ သိက္ခာပဒံ သမာဒိယာမိ</b>” သည် တစ်ခွန်းမည်၏။</p> <p>သရဏဂုံပေးမှု သီလဥပုသ်ပေးမှုများသည် တရားဟောမှု မဟုတ်သောကြောင့် အပ်၏ဟူ၍လည်း ယူကြကုန်၏၊ ဆင်ခြင်။ သရဏဂုံ,သီလ ဥပုသ်ပေးရာ၌ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်တွင်း၌ သိ,ကြားလိမ္မာသော ယောက်ျားကို နေစေ၍ ပေးရမည်၊ ထိုယောက်ျား သည် သရဏဂုံသီလ ဥပုသ်မခံသော်လည်း အနီး၌ရှိနေလျှင် အပ်တော့ သည်။</p> <br> <p>၂၆၀။ ဇာတိမြေကို၊ ကိုယ်တိုင်တူးငြား၊ တူးစေငြား၊ နှစ်ပါး ပါစိတ်သင့်။</p> <p>ဤမဟာပထဝီမြေကြီး၌ ဖြစ်မြဲပကတိတည်လျက်ရှိသော မြေမှုန့်မျိုးမြေစိုင်ခဲမျိုး ထက်ဝက်အောက်နည်းသောကျောက်, နည်း သောသဲတို့နှင့်ရောသော မီးမသင့်ဘူးသေးသောမြေကို <b>ဇာတိမြေ</b> ဆိုသည်။ ထိုမြေကို သိလျက်နှင့် ကိုယ်တိုင် တူးမှု ဆွမှု ပွန်းအောင် ပဲ့အောင်ပြုမှု ထိုမြေပေါ်၌ ကိုယ်တိုင် မီးကိုထားမှုစသည်ကို ပြုခဲ့သော် လည်းကောင်း, သူတစ်ပါးကိုတူးလော့ ဆွလော့ အစရှိသောအကပ္ပိယ စကားဖြင့် စေခိုင်းခဲ့သော်လည်းကောင်း အမှုနှစ်ပါးအတွက် <b>ပါစိတ်</b> နှစ်ချက်သင့်၏။</p> <br> <p>၂၆၁။ ကပ္ပိယံ ကရောဟိ၊ ဒေဟိ, ဇာန၊ အာဟာရ, အတ္ထော၊ ဤအပြော၊ အပ်သော ပြုလုပ်ခွင့်။</p> <p>ဤမြေကို <b>ကပ္ပိလော</b>၊ ဤနေရာ၌ တွင်းကိုကပ္ပိလော့၊ ဤမြေကို ယူ၍ပေးလော့၊ ဤမြေကို သိလော့၊ ဤမြေကို ဆောင်ခဲ့လော့၊ ဤမြေဖြင့် အလိုရှိသည်၊ ဤအလုံးစုံသည် ကပ္ပိယစကားချည်းသာတည်း။</p> <br> <p>၂၆၂။ နွယ်, မြက်, သစ်ပင်၊ စိမ်းစိုစဉ်၊ ဖျက်လျှင် ပါစိတ်သင့်။</p> <p><b>ဗီဇဂါမ်</b>ငါးမျိုးတို့မှ ပေါ်ထွက်ပေါက်ရောက်၍ ထိုအပင်၌ စိမ်းစိုသော သဘောနှင့်တကွ ပွားမှု ကြီးမှု အရွက်အညွန့် ပေါက်ရောက်မှု ရှိနေသော နွယ်မြက်သစ်ပင်ဟူသော <b>ဘူတဂါမ်</b>ဝတ္ထုကို ကိုယ်တိုင်ဖြတ် ခုတ် ချိုးဖဲ့ခြင်းစသည်ဖြင့် ဖျက်ဆီးခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ သူတစ်ပါးအား ဤအပင်ကိုဖြတ်လော့၊ ဤအကိုင်းကို ချိုးလော့၊ ဤအရွက် အပွင့်ကို ဆွတ်လော့၊ ဤအမြစ်ကိုတူးလော့၊ ဤသစ်ပင်ကို မီးရှို့လော့ အစရှိသော အကပ္ပိစကားတို့ဖြင့် စေခိုင်းခဲ့သော်လည်းကောင်း <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏၊ ဤ၌လည်း “<b>ကပ္ပိယံ ကရောဟိ</b>“အစရှိသော စကားတို့သည် ကပ္ပိယ စကားတို့တည်း၊ ဗီဇဂါမ်ငါးပါးကို ရှေ့၌ဆိုခဲ့ပြီ။</p> <br> <p>၂၆၃။ ပိုးရှိရေကို၊ မြေပေါ်, မြက်ပေါ်၊ လောင်းမိသော်၊ ချွတ်ချော် ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၆၄။ ပိုးရှိရေကို၊ သောက်လေ, ချိုးလေ၊ ဆေးကြော လေ၊ စွန်းချေ ပါစိတ္တိ။</p> <p>ဤကဲ့သို့ လောင်းခြင်း, သောက်ခြင်း စသည်ကိုပြုလျှင် ဤပိုး တို့သည် သေကြေကုန်လိမ့်မည်ဟု သိမြင်လျက် ပြုသည်ကို ဆိုသည်။</p> <br> <p>၂၆၅။ တိရစ္ဆာန်ကို၊ သေစေလိုမှု၊ သေကြောင်းပြု၊ သတ်မှု ပါစိတ္တိ။</p> <p>ရှေ့နှစ်ပါးတို့၌ သေစေလိုမှု မဟုတ်သောကြောင့် သတ်မှု <b>ပါစိတ်</b>မဟုတ်၊ ဤ၌သာ သေစေလိုမှုနှင့်ပြုသော ပယောဂမျိုးဖြစ်၍ သတ်မှု <b>ပါစိတ်</b>ဆိုသည်။</p> <br> <p>၂၆၆။ လင်နှင့်, မယား၊ နှစ်ပါးပျော်ခင်း၊ တိုက်ခန်း တွင်း၊ ချဉ်းနေ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၆၇။ မိန်းမနှင့်သာ၊ ပုန်းကွယ်ရာတွင်း၊ နှစ်ယောက် ချင်း၊ နေလျှင်း ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၆၈။ မကွယ်မကာ၊ လွင်ပြင်မှာလည်း၊ ဥပစာတွင်း၊ အဖော်ကင်း၊ နေလျှင်း ပါစိတ္တိ။</p> <p>(၁၂-တောင်ကို <b>ဥပစာ</b>ဆိုသည်။ ။အကြွင်းသိသာပြီ)။</p> <br> <p>၂၆၉။ မိန်းမနှင့်လျှင်၊ တိုင်ပင်နှောနှီး၊ ချိန်းချက်ပြီး၊ ခရီး ပါစိတ္တိ။</p> <p>အမိရင်း အမရင်း နှမရင်းနှင့်ပင် ဖြစ်သော်လည်း ရွာတပါးသို့ အတူသွားလာရန် တိုင်ပင်မှုကို မပြုရာ။ ထွက်မိသည်နောက် တွေ့ဆုံကြ၍ အတူတကွ သွားကြသော် အာပတ်လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၇၀။ သေရက် ငါးထွေ၊ သေရည် ငါးပါး၊ ယစ်မျိုးများ၊ မျိုငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၇၁။ ပိဋ္ဌ, ပူဝ၊ ဩဒန၊ ကိဏ္ဏ, သမ္ဘာရာ။</p> <br> <h4>သေရည်ငါးမျိုး</h4> <p>၁။ <b>ပိဋ္ဌသုရာ</b>၊<br> ၂။ <b>ပူဝသုရာ</b>၊<br> ၃။ <b>ဩဒနသုရာ</b>၊<br> ၄။ <b>ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တသုရာ</b>၊<br> ၅။ <b>သမ္ဘာရသံယုတ္တသုရာ</b>။</p> <br> <h4>အဓိပ္ပါယ်</h4> <p>၁။ <b>ပိဋ္ဌသုရာ</b>၊ ဆန်မှုန့်ကို ပြုလုပ်သော သေရည်။</p> <p>၂။ <b>ပူဝသုရာ</b>၊ မုယောမုန့်ကို ပြုလုပ်သော သေရည်။</p> <p>၃။ <b>ဩဒနသုရာ</b>၊ ထမင်းကို ပြုလုပ်သောသေရည်။</p> <p>၄။ <b>ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တသုရာ</b>၊ တဆေးမှုန့်ကိုခပ်၍ ပြုလုပ်သော သေရည်။</p> <p>၅။ <b>သမ္ဘာရ သံယုတ္တသုရာ</b>၊ အဆောက်အဦ အမျိုးမျိုးတို့ကို ပေါင်းစု၍ ပြုလုပ်သောသေရည်။</p> <br> <p>၁၇၂။ ပုပ္ဖ, ဖလ၊ မဓုက၊ ဂုဠ, သမ္ဘာရာ။</p> <br> <h4>တစ်နည်း သေရည်ငါးမျိုး</h4> <p>၁။ <b>ပုပ္ဖါသဝ</b>၊<br> ၂။ <b>ဖလာသဝ</b>၊<br> ၃။ <b>မဓွာသဝ</b>၊<br> ၄။ <b>ဂုဠာသဝ</b>၊<br> ၅။ <b>သမ္ဘာရသံယုတ္တ</b>။</p> <br> <h4>အဓိပ္ပါယ်</h4> <p>၁။ <b>ပုပ္ဖါသဝ</b>၊ သစ်ပွင့်ရည်မှဖြစ်သော အရက်။</p> <p>၂။ <b>ဖလာသဝ</b>၊ သစ်သီးရည်မှ ဖြစ်သောအရက်။</p> <p>၃။ <b>မဓွာသဝ</b>၊ မုဒြက်ရည်မှဖြစ်သော အရက်။</p> <p>၄။ <b>ဂုဠာသဝ</b>၊ ကြံရည်မှ ဖြစ်သောအရက်။</p> <p>၅။ <b>သမ္ဘာရသံယုတ္တ</b>၊ အဆောက်အဦတို့ကို ပေါင်းစု၍ ဖြစ်သောအရက်။</p> <p>ဤယစ်မျိုးများကို သောက်စားခဲ့လျှင် မျိုတိုင်းမျိုတိုင်း <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <br> <p>၂၇၃။ မြှောက်ကြဲ လှုပ်ယမ်း၊ ကူးသန်း ငုပ်ပေါ်၊ လှေ လှော်ဘောင်ခတ်၊ ရေနှင့်စပ်ငြား၊ ပျော် ကစား၊ သင့်ငြား ပါစိတ္တိ။။သိသာပြီ။</p> <p>အပျော်အပါး ကစားမြူးထူးလိုသော စိတ်ဖြင့် ပန်းကန်, ဇွန်း, ခွက်၌ရှိသော ရေကိုမျှ, ခံတွင်း၌ ရှိသောရေ ကိုမျှ လှုပ်ရှားကစားခြင်းငှာ မအပ်။</p> <br> <p>၂၇၄။ ကိုယ်တွင် ထိလျှင်း၊ ရဟန်းချင်းအား၊ ပျော် ကစား၊ သင့်ငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၇၅။ လူ, ရှင်, တိရစ္ဆာန်၊ ရယ်မြူးရန်၊ ထိပြန် ဒုက္ကဋ် သိ။</p> <p>ရယ်မြူးလိုသော စိတ်ဖြင့် ရဟန်းဖြစ်သူကို ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့် ထိပါးခဲ့သော် <b>ပါစိတ်</b>။ လူ, သာမဏေ, တိရစ္ဆာန် သတ္တဝါများကို ထိပါးခဲ့သော် <b>ဒုက္ကဋ်</b>သင့်၏။</p> <br> <p>၂၇၆။ ရဟန်းချင်းလျှင်၊ ပညတ်တော်ပြ၊ ဆုံးမသည်ကို၊ မကျင့်လို၍၊ မရိုမသေ၊ ပြန်လှန် ချေ၊ သင့်လေ ပါစိတမှု။</p> <p>ဝိနည်းပညတ်တော်ကို ဖော်ပြ၍ ဆုံးမသည်ဟူလို။</p> <br> <p>၂၇၇။ သုတ်, အဘိဓမ္မာ၊ ကျမ်းလာ ဖော်ပြ၊ ဆုံးမ သည်ကို၊ မနာလို၍၊ မရိုမသေ၊ လှန်ပြန်ချေ၊ သင့်လေ ဒုက္ကဋ်မှု။</p> <p>ကျမ်းဂန် ပါဠိကို ပြ၍ဆုံးမသော်လည်း ထိုပါဠိကိုပင် အမှန် အကန်ဟူ၍ မယုံကြည်ခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ပါဠိကိုပင် ယုံကြည်ခဲ့ သော်လည်း ထိုသူယူသော အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို မယုံကြည်ခဲ့သော်လည်း ကောင်း ပြန်လှန်သော်လည်း အာပတ်မသင့်။</p> <br> <p>၂၇၈။ ထိတ်လန့် ခြောက်ရန်၊ ကြံဖန်ထွေပြား၊ ရဟန်း အား၊ ခြောက်ငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>ကြောက်တတ်သော ရဟန်းကို တစ္ဆေလုပ်၍ ခြောက်ခြင်း စသည်တည်း၊ လူ,သာမဏေတို့ကို ခြောက်လျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၇၉။ ဆောင်းအခါ၌၊ အနာကင်းလျက်၊ မီးထင်း ထည့်မှု၊ လှုံဖို့ပြု၊ သင့်မှု ပါစိတ်တည်း။</p> <p>မီးတောက်အောင်ထည့်မှုကိုယူ၊ မီးလှုံဖို့ သက်သက်ဖြစ်ခဲ့မူ ကိုယ်တိုင်လည်း မပြုရ၊ လူ,သာမဏေတို့ကိုလည်း မခိုင်းရ။ သူတို့ အလိုအလျောက် တောက်အောင်ပြု၍ ပေးလျှင် လှုံရုံမျှ လှုံ၏၊ လှုံစဉ်အခါ၌လည်း မီးထင်းကို တောက်အောင် မပြင်ဆင်ရ၊ မီးလှုံရန် မီးသိလော့ဟု ကပ္ပိယစကားနှင့် စေခိုင်းမူ အပ်၏ဟု ယူကြ၏၊ ဆင်ခြင် လေ။</p> <p>မီးကျီးသက်သက်၌ကား အပ်၏။</p> <br> <p>၂၈၀။ ရယ်လိုစိတ်နှင့်၊ သပိတ်,သင်္ကန်း၊ ခါးပန်းကစ၊ မဝှက်ရ၊ ဝှက်က အာပတ်တည်း။</p> <p>တစ်ပါးသော ရဟန်း၏ သပိတ်သင်္ကန်း ခါးပန်း အပ်ကျည် တောက် နိသီဒိုင်တို့ကို ဝှက်လျှင် <b>ပါစိတ်</b>။ထိုမှကြွင်းသော ပရိက္ခရာတို့၌ လည်းကောင်း၊ လူသာမဏေတို့၏ ဥစ္စာ၌လည်းကောင်း <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၈၁။ ဝိနည်းကြောင်းဖြင့်၊ ကောင်းစွာအမှန်၊ ငြိမ်းပြီး ကံကို၊ တဖန်လှုပ်ရှား၊ လှန်ပြန်ငြား၊ သူအား ပါစိတ်တည်း။ (သိသာပြီ)။</p> <br> <p>၂၈၂။ အာပတ်မှုကို၊ ပြုမှန်းသိလျက်၊ ငဲ့ကွက်သော အား၊ ဖော်မကြား၊ ဖုံးထား အာပတ်တည်း။</p> <p>တစ်ပါးသောရဟန်း အာပတ်သင့်သည်ကို သိလျက် သူတစ်ပါး သိမည်ကို ညှာတာငဲ့ကွက်၍ တခြားသော ရဟန်းအား မပြောမကြားမူ၍ ထိုရဟန်းနှင့် စိတ်တူသဘောတူ ဖုံး၍ ထားသောရဟန်းအား အာပတ် သင့်၏၊ သံဃာဒိသိသ်မှုကို ဖုံးလျှင်<b>ပါစိတ်</b>၊ ကြွင်းသော အာပတ်စုကို ဖုံးလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ သာမဏေတို့၏ အပြစ်ကြီးငယ်ကို ဖုံးလျှင်လည်း <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ ဖုံးလိုသောစိတ်မရှိမူ၍ သူ့အမှုနှင့်သူ ထင်ရှားမည်ဟု နေလျှင် မပြောကြား သော်လည်း လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၈၃။ ရဟန်းခံနေ့၊ မစေ့အသက်၊ သိလျက်သိမ်ဝင်၊ ကံဆောင်လျှင်၊ ထိုရှင် အာပတ်တည်း။</p> <p>ပဋိသန္ဓေနှင့်ယူ၍မျှ အသက်နှစ်ဆယ် မစေ့သောသူကို သိလျက် နှင့်သိမ်ဝင်၍ ရဟန်းခံ ကံဆောင်သော ရဟန်းအား အာပတ်သင့်၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာမှာ <b>ပါစိတ်</b>၊ ကမ္မဝါဆရာ ကာရကသံဃာတို့မှာ <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ ထိုသူလည်း ရဟန်းမဖြစ်၊ ရဟန်းဖြစ်သည် ထင်မှတ်၍ ရဟန်းကောင်း တို့နှင့် ပေါင်းဖော်၍နေသော်လည်း အပြစ်မရှိ။ သိသောအခါ ထပ်မံ၍ ခံရသည်။</p> <br> <p>၂၈၄။ ဓားပြ,ခိုးသူ၊ မင်းဘဏ်ယူ၊ ခွန်မူရှောင်သမား။</p> <p>၂၈၅။ သိလျက်တိုင်ပင်၊ ခရီးနှင်၊ ရွာစဉ် အာပတ်များ။</p> <p>သိလျက်နှင့် သဘောတူတိုင်ပင်၍ ခိုးသူဓားပြတို့နှင့်သော်လည်း ကောင်း, မင်း၏ ဘဏ္ဍာတော်အရာတော် များကို ခိုးယူထွက်သွားသော သူများနှင့်လည်းကောင်း, လမ်းစခန်း၌ ကင်းထား၍ ကောက်ခံသော အခွန်တော်များကို မပေးဆောင်ရအောင် ကြံဖန်စဉ်းလဲရှောင်လွှဲ၍ သွားသောသူများနှင့်လည်းကောင်း အတူတကွတိုင်ပင်၍ ကုန်းကြောင်း, ရေကြောင်းခရီးသွားသော ရဟန်းအား ရွာစဉ်ရှိသောလမ်း၌သွားမူ တစ်ရွာလျှင် အာပတ်တစ်ချက်စီ သင့်၏၊ မသိ၍ တိုင်ပင်၍ အတူသွား ရာ၌လည်းကောင်း, သိသော်လည်း မိမိက တိုင်ပင်မှုမပြုပဲ အတူသွားရာ၌ လည်းကောင်း အာပတ်လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၈၆။ ပညတ်တော်ပြ၊ ဆုံးမသည်ကို၊ မနာလို၍ ပုဂ္ဂိုလ် သူမြတ်၊ ဝိနည်းတတ်ဝယ်၊ မေးဦးမယ်ဟု၊ လွှဲ ဖယ်မှု၊ သူ့အား အာပတ်တည်း။</p> <p>ရဟန်းချင်းချင်း ဝိနည်းပညတ်တော်ကို ဖော်ပြ၍ ဆုံးမမြစ်တား ရာ၌ လွှဲဖယ်လျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ သုတ္တန် အဘိဓမ္မာကို ဖော်ပြ၍ ဆုံးမမြစ်တား ရာ၌ လွှဲဖယ်လျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ ဝိနည်း, သုတ္တန်, အဘိဓမ္မာနှင့် လူ,သာမဏေ တို့က ဆုံးမမြစ်တားရာ၌ လွှဲဖယ်လျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၈၇။ ဝိနည်းတရား၊ သင်သူအားကို၊ မသင်လိုအောင်၊ ပြစ်ပိုကျိုးမဲ့၊ ပြောဆိုခဲ့၊ ဘွဲ့ပြီ ပါစိတ်တည်း။</p> <p>ဝိနည်းတော်ကို သင်အံလေ့ကျက်၍နေသော ရဟန်းများထံ ဝိနည်းတတ်သည့်အတွက် <b>ကုက္ကုစ္စ</b>တရား ပွားများရန် အပြစ်ပိုရုံသာ ရှိသည်၊ တစ်စုံတစ်ခု အကျိုးမရှိဟု ပြစ်ပိုကျိုးမဲ့ ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချ ပြောဆိုခဲ့သော် အာပတ် ဘွဲ့မိ၏၊ အာပတ်သင့်၏ ဆိုလိုသည်၊ သုတ္တန်တရား အဘိဓမ္မာ တရားများကို ကဲ့ရဲ့ရာ၌ <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <p>ကျမ်းဂန်ကို ကဲ့ရဲ့လိုသော စိတ်မရှိမူ၍ ဤစာနှင့် ဤသူ အခါ မတန်သေးထင်၍ သဒ္ဒါကို သင်ဦး၊ ဝိနည်းကို နောက်မှသင်ရမည် စသည် ဖြင့်ဆိုရာ အာပတ်လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၈၈။ လွန်ကျူးမှုတိ၊ ဧကန် သိလျက်၊ မသိလေယောင်၊ ဟန်ဆောင်လေက၊ မောဟ တင်ထား၊ နောက် ဆောင်ငြား၊ သူအား ပါစိတ်တည်း။</p> <p>သိလျက်နှင့် လွန်ကျူးပြီးနောက် သံဃာများက မသိ၍ လွန်ကျူး မိရှာသည်ဟု မှတ်ထင်ကြလေအောင် ဥပုသ်နေ့တွင် သိမ်အပြင်မှာ ပါတိမောက်နာသောအခါ၌ ဤအမှုများသည် ပါတိမောက်မှာ လာသည် ဟု ယခုမှ သိပေသည်ဟု ဟန်ဆောင်မှုကို ပြုရသော ရဟန်းအား <b>မောဟာရောပနက</b> တင်ထားရသည်။ တင်ထားပြီးနောက် ထို့အတူ မသိလေယောင် ဟန်ဆောင်မှုကို ပြုပြန်သော ရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏၊</p> <br> <p>၂၈၉။ ဒေါသထွက်၍၊ ရိုက်နှက်ထောင်းထု၊ ပစ်ခတ်မှု၊ ပြုတိုင်း အာပတ်တည်း။</p> <p>ရဟန်းကို ပြုလျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ ရဟန်းမှတစ်ပါး လူ,သာမဏေ, ခွေး, ဝက်, ကြက်, ငှက် အစရှိသော ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့အား ပြုခဲ့လျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <p>မိမိကိုယ်ကို ထိပါးမည်စိုး၍ ကာဆီးမှုနှင့် ခုခံရိုက်နှက် ထောင်းထု ပစ်ခတ်မှု ပြုရာ၌ကား သေစေလိုသော စိတ်မရှိခဲ့သော် ရန်သူတပါးသေ ၍ပင် သွားသော်လည်း <b>အနာပတ္တိ</b>။</p> <br> <p>၂၉၀။ ဒေါသထွက်၍၊ ရိုက်နှက်မည်လား၊ လက်ဝါး လက်အုပ်၊ ကြိမ်တုတ် တံဖျာ၊ မိုးခဲ့ရာ၊ သင့်ရာ အာပတ်တည်း။</p> <p>မိမိကိုယ်ကို ကာကွယ်ရန် မိုးရာ၌ <b>အနာပတ္တိ</b>။ (သိသာပြီ)။</p> <br> <p>၂၉၁။ သူတပါးကို၊ မြင်, ကြား, သင်္ကာ၊ မရှိပါဘဲ၊ အာပတ်ခြောက်ထွေ၊ စွပ်စွဲချေ၊ သင့်လေ အာပတ်တည်း။</p> <p>မြင်ခြင်း, ကြားခြင်း, မသင်္ကာခြင်း အရင်းမရှိပဲလျက် သူတစ်ပါးကို ပါရာဇိကမှ တစ်ပါးသော အာပတ် အပြစ်နှင့် စွပ်စွဲ စောဒနာငြားအံ့ ရဟန်းကို သံဃာဒိသိသ်နှင့်စွပ်စွဲလျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ ကြွင်းသော အာပတ်ငါးမျိုး နှင့် စွပ်စွဲလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ သာမဏေကို လိင်အမှု, ဒဏ်အမှုနှင့် စွပ်စွဲလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၉၂။ အမျက်ကြုတ်၍၊ ကုက္ကုစ္စဖြစ်၊ ပြောဆိုလစ်၊ စွန်းညစ် အာပတ်တည်း။</p> <p>အမျက်ဒေါသရှိ၍ တစ်ပါးသောသူအား ကုက္ကုစ္စ နှိပ်စက်၍ စိတ်လက်မချမ်းသာ ရှိလေအောင် သင်သည် ရဟန်းဖြစ်မည်မထင် အစရှိ သည်ဖြင့် ပြောဆိုရာ၌ ရဟန်းအား ပြောဆိုလျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ သာမဏေအား ပြောဆိုလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၉၃။ အမျက်ရှိ၍၊ မိမိစကား၊ ပြောဆိုငြားလျှင်၊ ကြားဖို့ တစောင်း၊ ကပ်ခိုအောင်း၊ ချောင်းမြောင်း အာပတ်တည်း။</p> <p>ရဟန်းကိုချောင်းလျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ လူ, သာမဏေကို ချောင်းလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၉၄။ ဓမ္မိကမှန်၊ သံဃာ့ကံ၌၊ ညီရန်ဆန္ဒ၊ ပေးပြီးမှ၊ ရှုတ်ချ ပါစိတ်တည်း။</p> <p>တစ်ခုခုသော သံဃာကံ၌ စိတ္တသာမဂ္ဂီ အညီအညွတ် ဖြစ်စေရန် ဆန္ဒပေးပြီးမှ ထိုကံကို မကြိုက်သံ ပြော၍ ရှုတ်ချသော ရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <br> <p>၂၉၅။ ဆုံးဖြတ်မှုရေး၊ ကံပြုရေးနှင့်၊ စည်းဝေးဝင်ပြီး၊ မှုမပြီးမီ၊ ဖျက်ဆီးလိုရေး၊ မပေးဆန္ဒ၊ ထွက်သွား က၊ သင့်က ပါစိတ်တည်း။</p> <p>ထိုအမှု ထိုကံကို ပျက်စီးစေလို၍ ဆန္ဒမပေးဘဲ သံဃာ့ဘောင်မှ ထွက်သွားသည် ဟူလို။</p> <br> <p>၂၉၆။ ရဟန်း အားကို၊ အများ သံဃာ၊ ညီညာ ကြေအေး၊ သင်္ကန်းပေး၍၊ အရေးတစ်ဖန်၊ ရှုတ်ချပြန်၊ စွန်း ရန် ပါစိတ်တည်း။</p> <p>သံဃာများသည် ဆန္ဒာဂတိသို့ လိုက်၍ သံဃိကသင်္ကန်းကို သူတို့မေတ္တာရှိရာ ပေးကြသည်ဟု ရှုတ်ချမှုတည်း။</p> <br> <p>၂၉၇။ ထိန်းပါအပ်နှံ၊ လူတို့ဘဏ်၊ လက်ခံပါစိတ်တည်း။</p> <p>၂၉၈။ ကျပျောက်, မေ့ကျန်၊ တွေ့ရှိဘဏ်၊ ယူပြန် ပါစိတ်တည်း။</p> <p>၂၉၉။ ရဟန်း ဥပစာ၊ မေ့ကျန်ရာ၊ ကောင်းစွာ ယူသိမ်း ဆည်း။</p> <p>လူတို့၏ ဥစ္စာဘဏ္ဍာကို ရဟန်းတို့အား ထိန်းသိမ်းစောင့် ရှောက်ရန် အပ်နှံသည်ရှိသော် အမိ၏ ဥစ္စာကိုသော်လည်း လက်မခံရ။ လက်ခံလျှင် <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <p>လူတို့လက်မှကျ၍ နေရစ်သော ဝတ္ထု, ပျောက်ကွယ်၍ နေသော ဝတ္ထု, မေ့ကျန်၍ နေရစ်သောဝတ္ထုများကို ရဟန်းတို့၏ ဥပစာမဟုတ် သော အရပ်ဌာနများ၌ တွေ့ရှိခဲ့သော် ပံ့သုကူသညာမရှိဘဲ ထိန်းသိမ်း၍ ထားခြင်းငှာ အယူမခိုင်းရ။</p> <p>ရဟန်းတို့နေရာ တိုက်တာတွင်း၌သော်လည်းကောင်း, တိုက်တာ ၏ အနီးအစပ်ဖြစ်သော တိုက်တာ ဥပစာအတွင်း၌လည်းကောင်း, တိုက်တာမှ အလွတ်ဖြစ်သော ခဏခေတ္တ တည်းခိုနေထိုင်ရာ ဇရပ် တန်ဆောင်း စသည်တို့၌လည်းကောင်း မေ့ကျန်ရစ်သော လူတို့၏ ဥစ္စာဘဏ္ဍာဝတ္ထုများကို တွေ့ရှိခဲ့သော် ကပ္ပိယရှိလျှင် ကပ္ပိယကို ကောက် ယူသိမ်းထားစေရာ၏၊ ကပ္ပိယမရှိသော် ရွှေထုပ် ငွေထုပ်ပင်ဖြစ်သော် လည်း ဥစ္စာရှင် ပေါ်လာလျှင်ပေးအပ်ရန် ရဟန်းကိုယ်တိုင်ပင် ကိုင်ယူ သိမ်းထားအပ်၏။</p> <p>ဤအရပ်မှာ အခြားသူမရှိ ရဟန်းများပင် ရလိမ့်မည်ဟု ရဟန်းများကို ယုံမှားသင်္ကာ ဖြစ်လောက်သော အရပ်ဌာန၌ တွေ့ရှိခဲ့သော် လမ်းခရီးသွားရာ နားနေရာမှာပင်ဖြစ်သော်လည်း ကောက်ယူသိမ်း ဆည်း ထားရာ၏၊ သတင်းပေးရာ၏၊ ပစ္စည်းရှင်ပါဆို၍ ပေါ်လာလျှင်သေချာ အောင် မေးဆေး၍ အပ်ပေးရာ၏။</p> <p>ရွာတွင်း၌ ကြောင့်ကြမကင်းရှိ၍ လူတို့အလိုအလျောက် ကျောင်း မှာထား၍ သွားခဲ့သော် မပျောက် မပျက်အောင် ကြောင့်ကြစိုက်ရာ၏၊ မငြင်းသာသော သူတို့က အပ်နှံလာသော် လက်မခံအပ်ဟု ပယ်ပြီးလျှင် ကျောင်းတွင်းမှာ ဤနေရာဌာနသည် လုံခြုံပါ၏ဟု လုံခြုံ ရာဌာနကိုမူကား ပြအပ်၏၊ ဤနေရာမှာ ထားလော့ဟူ၍ မဆိုအပ်။ ထား၍ သွားလျှင် ကောင်းစွာစောင့်ရှောက်ရသည်။</p> <br> <p>၃၀၀။ ဆယ့်နှစ်တောင်ထိ၊ ရဟန်းရှိငြား၊ မပန်ကြားဘဲ၊ နေလွဲရွာဝင်၊ ပြုခဲ့လျှင်၊ ရွာဝင် ပါစိတ်တည်း။</p> <p>ဆယ့်နှစ်တောင်မှ အပ၌သာ ရှိခဲ့မူ ပန်ဖွယ်မရှိ၊ ဆယ့်နှစ်တောင် အတွင်း၌ ရဟန်းရှိငြားသော်လည်း ပန်ကြား၍နေခဲ့လျှင် လွန်နှင့်ရန် အခွင့်ရှိသော အရေးတကြီးဖြစ်ခဲ့သော် မပန်ကြားဘဲ ဝင်သော်လည်း အာပတ် မသင့်။</p> <br> <p>၃၀၁။ ရိုး, စွယ်, ဦးချို၊ အပ်ကျည်ကိုလျှင်၊ ကိုယ်တိုင် ပြုလျှင်း၊ ပြုစေခြင်း၊ ခွဲခြင်း ပါစိတ္တိ။</p> <p>အရိုး, အစွယ်, ဦးချိုတို့ကို အပ်ကျည်တောက်ပြုမိ ပြုစေမိလျှင် ခွဲဖျက်ပြီးမှ အာပတ်ကို ဒေသနာကြားရသည်။အပြီးရသော်လည်း အပ်ထည့်၍ မဆောင်ရ။</p> <br> <p>၃၀၂။ အပေါင်အောက်မှာ၊ တစ်ထောင့်ထွာ၊ ရှည်ရာ ညောင်စောင်းခြေ။</p> <p>၃၀၃။ ထိုထက်ရှည်မှု၊ လွန်၍ပြု၊ ဖြတ်မှု ပါစိတ်ပေ။</p> <p>ညောင်စောင်းခြေ, အင်းပျဉ်ခြေကို အပေါင်မှအောက်၌ ဘုရား လက်ရှစ်သစ်၊ မဇ္ဈိမတစ်ထောင်, ပကတိ တစ်ထောင့်ထွာသာရှည်ရ၏၊ ထိုထက်ရှည်စွာ ပြုသော်လည်းကောင်း, ပြုစေသော်လည်းကောင်း ဖြတ်ခြင်း ရှေးရှိသော <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <br> <p>၃၀၄။ ညောင်စောင်းလဲမွေး၊ ပြုမိရေး၊ ဆုတ်ရှေး ပါစိတ္တိ။</p> <p>မွေးသောလဲကို ဆုတ်ခွာဖျက်ဆီးပြီးမှ အာပတ်ကို ဒေသနာ ကြားရမည်၊ ဤညောင်စောင်း, အင်းပျဉ်တို့၌ ရှည်သောအခြေကို တိုအောင်ဖြတ်မှု၊ မွေးသောလဲကို ဆုတ်ခွာမှုကိုပြု၍ အာပတ်ကို ဒေသနာကြားပြီးသော် ထိုရဟန်းကား မသုံးဆောင်ရ။</p> <br> <p>၃၀၅။ မိုး, မာ, နိသိ၊ လွန်တုံဘိ၊ ဖြတ်ရှိ ပါစိတ်တည်း။</p> <p>နိသီဒိုင်သင်္ကန်း, အမာလွှမ်းသင်္ကန်း, မိုးရေခံသင်္ကန်းတို့၌ ပမာဏကို လွန်ခဲ့သည်ရှိသော် ဖြတ်ခြင်း ရှေးရှိသော <b>ပါစိတ်</b>တည်း၊ ဖြတ်ပြီးမှ ဒေသနာကြားရသော ပါစိတ်အာပတ်မျိုး-ဟူလို။</p> <br> <p>၃၀၆။ ဘုရားသုံးထည်၊ မှီရာဝယ်၊ ဖြတ်ပယ် ပါစိတ် တည်း။</p> <p>သင်းပိုင်, ကိုယ်ရုံ, ဒုကုဋ်သင်္ကန်းတို့မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ သင်းပိုင်တော်, ကိုယ်ရုံတော်, ဒုကုဋ်တော်ကို မှီအောင်ပြုခဲ့သော် ဖြတ်ခြင်း ရှေးရှိသော <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏၊ ဤသင်္ကန်းခြောက်ထည်တို့၌ ဖြတ်၍ ဒေသနာကြားပြီးသော် ဗိတာန် မျက်နှာကြက် စသည်ပြု၍ သုံးဆောင် ရ၏။</p> <br> <p><b>သုဒ္ဓပါစိတ် ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <h3>၁၉-သေခိယ</h3> <p>၃၀၇။ ဝတ်ရုံ နှစ်ဖြာ၊ ဝန်းညီစွာနှင့်၊ ရွာမှာကြုံတောင်း၊ ကောင်းစွာ ဖုံးလွှမ်း၊ မယမ်း ခြေလက်၊ မျက်လွှာ လည်းချ၊ ခါးမှထက်ရောက်၊ မမြှောက် ကိုယ်ရုံ၊ ဆယ်ပါးတုံ၊ လုံစေအသီးသီး။</p> <p>ဝတ်ရုံနှစ်ဖြာ၊ ဝန်းညီစွာ-ဆိုသည်ကား သင်းပိုင်ကို အဝန်းညီစွာ ဝတ်ရမည်၊ ကိုယ်ရုံကို အဝန်းညီစွာ ရုံရမည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>ဤ၌ သင်းပိုင်ဝတ်သောအခါ အထက်၌ ချက်အဝန်း, အောက်၌ ပုဆစ်ဒူးဝန်းကို ဖုံးမိအောင် ဝတ်ရမည်။ ပုဆစ်ဒူးဝန်းမှအောက်၌ လက်ရှစ်သစ်ခန့်ချ၍ ဝတ်ရမည်-ဟုလာ၏။</p> <p>လက်ကန်တော့ တင်သော ကိုယ်ရုံကို ရုံသောအခါ အစွန်းနှစ်ခု တို့ကို ညီမျှအောင်ပြု၍ ရုံရမည်ဟုလာ၏။</p> <p>အချို့ဆရာတို့ကား အောက်အစွန်းနှစ်ခုကို ယူကြ၏၊ အချို့ဆရာ တို့ကား အထက်အစွန်းနှစ်ခုကို ညီစွာပြု၍ လိပ်၍ လက်ဝဲလက်သို့တင်၍ ရုံသည်ကိုယူကြ၏။</p> <p>ဝိနိစ္ဆယဋီကာ၌ကား- ရင်အပြင် ကျောက်ကုန်းအပြင်နှစ်ဖက်၌ ကျသော အစွန်းနှစ်ဖက်ကို ဖွင့်ဆို၏၊“<b>ဥဘော ကဏ္ဏေ သမံ ကတွာ</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော် နှာ-၂၄၀) ဟူသော ပါဌ်၏ ပြန်ဘက်ဖြစ်သော “<b>ပုရတောဝါ ပစ္ဆတောဝါ ဩလမ္ဗေန္တော ပါရူပတိ</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော် နှာ-၂၄၀) ဟူသော ပါဠိနှင့် ဝိနိစ္ဆယဋီကာ ညီသကဲ့သို့ ရှိ၏။</p> <p>သင်းပိုင်ဝတ်မှု၌ “<b>နာဘိမဏ္ဍလံ ဇာဏုမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော် နှာ-၂၃၉) ဟူသော ပါဠိဖြင့် သင်းပိုင်ဝတ်မှုဖြင့် လြုံခုံစေထိုက် သော ကိုယ်အစိတ်ကို လုံခြုံစေမှုကို ပြ၏။</p> <p>“<b>ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေတိ</b>” ဟူသော ပါဠိဖြင့် အာပတ်ဝတ္ထုကို ပြ၏။</p> <p>ဤပါဠိဖြင့် သလုံးမြင်းခေါင်း၌ ဝဲယာ နောက် ရှေ့ဝန်းဝိုင်း၍ ကျသော သင်္ကန်း၊ အနားစွန်းချင်း မညီမညာ ရှိလျှင်သာ အာပတ်သင့်၏၊ ညီညာလို့ရှိလျှင် အပြစ်မရှိဟု သိအပ်၏။</p> <p>ကိုယ်ရုံ ရုံမှု၌လည်း “<b>ဥဘော ကဏ္ဏေ သမံ ကတွာ</b>” ဖြင့် ဝတ်ရုံရသော အစီအရင်ကို ပြ၏။</p> <p>“<b>ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေတိ</b>” ဖြင့် အာပတ် ဝတ္ထုကို ပြ၏။</p> <p>ဤပါဠိဖြင့် သင်းပိုင် ဝတ်မှု၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသည့်အတိုင်း အောက်၌ ကျသော သင်္ကန်းအနားစွန်းချင်း မညီမညာ ရှိလျှင်သာ အာပတ်သင့်၏၊ ညီညာလို့ရှိလျှင် မသင့်ဟု သိအပ်၏။</p> <p>ဤဝတ်မှုရုံမှု နှစ်ပါးတို့၌ ဝတ်ခြင်း ရုံခြင်းကို ပြုသောအခါ၌ သိက္ခာပုဒ်ကို ရိုသေသောစိတ်ဖြင့် <b>ပရိမဏ္ဍလ</b> ဖြစ်အောင် ကြည့်ရှု၍ မဝတ်မရုံလျှင်သာ အာပတ်၊ ကြည့်ရှု၍ ဝတ်ရုံပြီးနောက် မညီမညွတ် ဖြစ်၍ သွားသော်လည်း အာပတ်မရှိ။</p> <p>ဘုရားစေတီရှေ့ ဆရာသမား ထေရ်ကြီးဝါကြီးများရှေ့ သံဃာ တော်အစည်းအဝေးရှိရာ ရွာတွင်းသို့ ဝင်သောအခါတို့၌ကား မညီ မညွတ်ရှိခဲ့လျှင် ပြင်ဆင်၍ ဝတ်ရုံခြင်းသည် အထူးသင့်မြတ်၏။</p> <p>ထို့ကြောင့် ဥပုသ်ကံ ပဝါရဏာကံ ထိုထိုသံဃာ့ကံ အစည်းအဝေး တို့၌ “<b>ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ</b>”ဟူ၍သော် လည်းကောင်း။</p> <p>ရွာတွင်း ဝင်မှုတို့၌ “<b>အန္တရဝါသကံ နိဝါသေတွာ</b>” ဟူ၍သော် လည်းကောင်း ပြင်ဆင်၍ ဝတ်ရုံမှုများသည် ထင်ရှားစွာ လာရှိပေ သတည်း။ “<b>ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာနာဒိ ကာလံသန္ဓာယ ဝုတ္တံ</b>” (ဝိနိစ္ဆယဋီကာ ဒု-နှာ-၁၀) ဟူသော ဋီကာများ၌လည်း ဤအဓိပ္ပါယ်ကိုယူ။ ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာန ထေရုပဋ္ဌာန သံဃသန္နိပါတမှ တစ်ပါးအလွတ်နေရာတို့မှာ ဝတ်ရုံမှုကို ပြုသောအခါ၌ မညီမညွတ် ဝတ်ချင်တတ်တိုင်း ဝတ်ရုံအပ်၏ဟု မယူလင့်။</p> <p>ရွာမှာကြုံတောင်း၊ ကောင်းစွာဖုံးလွှမ်း ဆိုသည်ကား ရွာတွင်းသို့ သွားမည် ရွာတွင်း၌ နေထိုင်မည်ရှိရာ၌ <b>သုပ္ပဋိစ္ဆန္နကိစ္စ</b>ဖြင့် ရုံမှုကို ဆိုသတည်း။ လည်းပင်းကို ဖုံးခြင်း, လက်လိပ်ကိုဖြေ၍ လက်ကောက်ဝတ် တိုင်အောင်ဖုံးခြင်း ခါးပတ်သီးတပ်ခြင်းတို့ကိုပြု၍ ရွာတွင်းသို့သွားရာ၏။</p> <p>ထိုင်သောအခါ၌ ဦးခေါင်းအင်္ဂါကို လည်းကောင်း၊ လက်ကောက် ဝတ်မှစ၍ လက်ဝါးအင်္ဂါကိုလည်းကောင်း, သလုံးသားမှ အောက်ဖြစ်သော ခြေအင်္ဂါ တို့ကိုလည်းကောင်း ထုတ်ဖော်၍ ကြွင်းသော ကိုယ်အင်္ဂါ အလုံးကို ဖုံး၍နေရမည်ဟုလာ၏။</p> <p>ဤ<b>သုပ္ပဋိစ္ဆန္နကိစ္စ</b>၌ “<b>ကာယံ ဝိဝရိတွာ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆတိ နိသီဒတိ</b>“(ပါစိတ်ပါဠိတော်-နှာ-၂၄၀) ဟူ၍ ပါဠိတော်၌ လာသောကြောင့် ကိုယ်အင်္ဂါကို ဖွင့်ခြင်းသည်သာ အာပတ်ဝတ္ထုဖြစ်၏၊ လက်ခြေအင်္ဂါကို ဖွင့်သော်လည်း အာပတ်ဝတ္ထု မဟုတ်ဟုမှတ်။</p> <p>မယမ်းခြေလက် ဆိုသည်ကား-ရွာတွင်း၌ သွားလာ နေထိုင် သောအခါ၌ လက်ခြေတို့ကို ထိန်းသိမ်းသော သတိမရှိဘဲ ပေါက်လွှတ် ထားသဖြင့် လက်ခြေကစား လှုပ်ရှားခြင်း ထိုင်နေသောအခါ၌ လက်ခြေ မငြိမ်သက်ခြင်းတို့ကို မပြုရာ။ မျက်လွှာမှာ ရှေ့သို့ လေးတောင်ခန့် အတွင်းသာ စိုက်၍ကြည့်ရှုရာသည်။ ကိုယ်ရုံသင်္ကန်းကို ခါးမှအထက်သို့ ပင့်မြှောက်ခြင်းကို မပြုရ။</p> <p><b>ပရိမဏ္ဍလဝဂ်ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၀၈။ ပြောသံမကျယ်၊ ရယ်သံမထွက်၊ ကိုယ်လက် ဦးခေါင်း၊ မလှုပ်ရှောင်း၊ ကောင်းစွာချီ စောင့် စည်း။</p> <p>စကားသံကို ကျယ်စွာလွှတ်၍မပြောရ၊ တဆယ့် နှစ်တောင် ခန့်သာ အသံထွက်စေရမည်။ တရားဟောမှု၌ကား တရားနာသူရှိသမျှ ကြားနိုင်ကြရန် အသံလွှတ်ရ၏၊ ရယ်ခွင့်ရှိသော်လည်း ပြုံးရုံမျှပြုံးရသည်။ အသံထွက်အောင် မရယ်ရ။ ကိုယ်အင်္ဂါ လက်မောင်းအင်္ဂါ ဦးခေါင်း အင်္ဂါတို့ကို တောင့်တင်းစွာပြု၍ ထားရမည်။ ငိုက်မြည်းသော သူကဲ့သို့ ရော့ရဲစွာ လွှတ်ပုံ၍ တိမ်းတီးတိမ်းပါး မထားရ၊ ရွာတွင်း၌ သွားခြင်းထိုင် နေခြင်း နှစ်ပါးစီ ယူလေ။</p> <p><b>ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ်ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၀၉။ ခါးထောက်, ခေါင်းခြုံ၊ နင်းတုံ ခြေစွန်၊ နှစ်တန် ဒူးဝန်း၊ ဆွမ်းခံ ရိုသေ၊ မလေ ငြိမ်စိတ်၊ သပိတ် မှာထား၊ ဟင်း အားမျှရုံ၊ ညီတုံနားရေး၊ သတိ ရှေး၊ ကျင့်ရေး ဆယ်မျိုးတည်း။</p> <p>ခါး၌ လက်ထောက်ခြင်း ဦးခေါင်းခြုံခြင်း မြေ၌ ခြေဖဝါးကို အညီအမျှမနင်းမူ၍ ဖနောင့်နှင့်သော်လည်းကောင်း၊ ခြေဖျားနှင့်သော် လည်းကောင်း၊ ဖဝါးစောင်းနှင့်သော်လည်းကောင်း နင်းခြင်းများကိုမပြုရ။</p> <p>နှစ်တန် ဒူးဝန်းဆိုသည်ကား- လက်နှစ်ဖက်ကိုယှက်၍ ဒူးနှစ် ဘက်ကို ပွေ့ပိုက်၍ထိုင်ခြင်း သင်္ကန်းဖြင့် ဒူးနှစ်ဘက်ကို ပွေ့ပိုက်၍ ထိုင်ခြင်းကိုဆိုသည်။ လက်အာယောဂပတ်ဘွဲ့ခြင်း၊ ပုဆိုးအာယောဂပတ် ဘွဲ့ခြင်း ခေါ်သည်။</p> <p>ဆွမ်းခံရို သေဆိုသည်ကား-လောင်းသောဆွမ်းကို မခံလိုဘိ သကဲ့သို့ လောင်းဆဲအခါ၌ ပေါ့စီပေါ့စား မပြုမူ၍ ဆင်းရဲစွာသော ယောကျ်ားအား ရွှေငွေရတနာကို ပေးလာသော် မဖိတ်မယိုစေဘဲ ရိုသေစွာခံဘိသကဲ့သို့ခံယူရမည် ဟူလိုသည်။</p> <p>မလေ ငြိမ်စိတ်၊ သပိတ်မှာထား- ဆိုသည်ကား ဆွမ်းလောင်း သောအခါ၌ တစ်ခြားတစ်ပါးသို့ မကြည့်မရှု၊ တစ်ခြားတစ်ပါးသို့ စိတ်မသွား၍ တည်ငြိမ်သော စိတ်ကိုသပိတ်၌စိုက်ထား၍ လောင်းမှုပြီး မှုကို အာရုံပြု၍ ဂရုစိုက်ရမည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>ဟင်းအားမျှရုံ ဆိုသည်ကား- ပဲဟင်းတို့ကို ဆွမ်း၏ လေးဖို့တစ်ဖို့ ထက် ပိုမို၍ မခံရ၊ ဆွမ်းနှင့် မျှလောက်ရုံ လေးဖို့တစ်ဖို့ခန့်မျှ ခံရမည် ဆိုလိုသည်။ ညီတုံနားရေး ဆိုသည်ကား- သပိတ်နှုတ်ခမ်းနှင့် ညီမျှရုံသာ ခံရမည်။ မို့မောက်အောင် မခံရ။</p> <p><b>ခမ္ဘကတဝဂ်ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၁၀။ ရိုသေ ဆွမ်းစား၊ စိတ်ထားခွက်တွင်၊ အစဉ်ယူ လျှင်း၊ ဟင်းအားမျှချိန်၊ မနှိမ် ဆွမ်းဦး၊ အထူး များလို၊ ဟင်းကိုမဝှက်၊ ကျန်းမာလျက်နှင့်၊ သက် သက်ကိုယ်ဖို့၊ တောင်းလို့မစား၊ သပိတ်များကို၊ စိတ်ထား မကောင်း၊ ကဲ့ရဲ့ကြောင်းနှင့်၊ စောင်း၍ မရှု၊ ဒေါင်းဥနှယ်မှီး၊ မကြီးမရှည်၊ ဝန်းညီ ဆွမ်းလုတ်၊ သရုပ်ဆယ်ပါး၊ သိက္ခာများ၊ မှတ် သား ကျင့်ဖို့တည်း။</p> <p>၁။ ရိုသေဆွမ်းစား ဆိုသည်ကား- မစားလိုဘိသကဲ့သို့ မပြုမူ၍နတ်သုဓာဘုတ်ကိုစားဘိသကဲ့သို့ရိုသေစွာ စားရမည်။</p> <p>၂။ စိတ်ထားခွက်တွင် ဆိုသည်ကား တစ်ပါးတခြားကို မော့၍ မစားရ၊ ဆွမ်းစားခွက်၊ ဆွမ်းစား ပန်းကန်၊ ဆွမ်းစား သပိတ်၌ စိတ်ကို ငြိမ်သက်စွာ ကြည့်ရှုစိုက်ထား၍ စားရမည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>၃။ အစဉ်ယူလျှင်း ဆိုသည်ကား ဆွမ်းကိုတစ်လုတ်တစ် နေရာ မယူမူ၍ယူမိရာက အစဉ်အတိုင်းယူ၍ စားရ မည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>၄။ ဟင်းအားမျှချိန် ဆိုသည်ကား ပဲဟင်းကို ဆွမ်းလေးဖို့ တစ်ဖို့ထက် ပိုမို၍ မစားရ၊ လေးဖို့တစ်ဖို့မျှ နှိုင်းချိန်၍ စားရမည် ဟူလိုသည်။</p> <p>၅။ မနှိမ်ဆွမ်းဦးဆိုသည်ကား သပိတ်၌တည်ရှိသော ဆွမ်းကို အလယ်တည့်တည့်က ဖြိုနှိပ်၍မစားရ။ အစွန်းအနားက စ၍ စားရမည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>၆။ ပဲဟင်း, စမဲဟင်းလျာတို့ကို များများလိုက်စေလို လောင်း စေလိုသဖြင့် ဆွမ်းနှင့်ဖုံးဝှက်၍ မထားရ၊</p> <p>၇။ ကျန်းမာလျက်နှင့် ဆွမ်း ပဲဟင်း စမဲဟင်းလျာတို့ကို ကိုယ့်ဖို့တောင်း၍ မစားရ။</p> <p>၈။ အတူ ဆွမ်းစား၍နေကြစဉ် ကဲ့ရဲ့လိုသော စိတ်ဖြင့် သူတစ်ပါးတို့၏ သပိတ်ကို မကြည့်ရ။</p> <p>၉။ ဥဒေါင်းဥမျှကြီးသော ဆွမ်းလုတ်ကိုလည်း မပြုရ။</p> <p>၁၀။ ရှည်လည်း မရှည်စေမူ၍ အဝန်းညီစွာပြု၍ စားရမည်။</p> <p><b>သက္ကစ္စဝဂ်ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၁၁။ ဆွမ်းလုတ်မလာ၊ တင်ကာဖွင့်ခြင်း၊ ခံတွင်းလက် ထည့်၊ ဆွမ်းပြည့်လျက်သား၊ စကားပြောဆို၊ ဆွမ်းကိုမြှောက်လတ်၊ ဆွမ်းလုတ်ဖြတ်ငြား၊ ပါးစောင်ထားနှင့်၊ လက်ဖျားတွက်ကာ၊ ဆွမ်းကြဲ ကာတည့်၊ လျှာကိုထုတ်လတ်၊ တစပ်စပ်၊ မအပ် ကြဉ်ရှောင်ရေး။</p> <p>ခံတွင်းဝသို့ ဆွမ်းလုတ်မရောက်မီ တင်ရင်၍ခံတွင်းကို ဖွင့်မှု, ဆွမ်းလုတ်ကို ခွံ့သောအခါ လက်ပါခံတွင်းသို့ သွင်းမှု, ခံတွင်း၌ စကားမပီသလောက်အောင် ဆွမ်းပြည့်၍နေစဉ် စကားပြောမှု, ဆွမ်းခဲကို မြှောက်ကြဲမှု, လက်၌တည်ရှိသော ဆွမ်းလုတ်တစ်ခုကို သွားဖြင့် ကိုက်ဖြတ်၍ စားမှု, ဆွမ်းလုတ်ကို ပါးစောင်၌ထား၍စားမှု, ဆွမ်းကပ် သောလက်ချောင်းတို့ကို ခါတွက်၍စားမှု, ဆွမ်းလုံးတို့ကို ဆွမ်းစားရာ ဌာန၌ ပစ်ကြဲ၍စားမှု, လျှာကိုထုတ်၍ ဆွမ်းလုတ်ကိုခံမှု, စပ်စပ် စပ်စပ်အသံပြု၍စားမှု၊ ဤဆယ်ခုကို မပြုအပ်။</p> <p><b>ကဗဠဝဂ် ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၁၂။ မြည်သံရှုပ်ရှုပ်၊ နှုတ်သပိတ်လက်၊ လျက်၍ တစ်ခန်း၊ ဆွမ်းရှိလက်နှင့်၊ ရေခွက် ကိုင်ထွေ၊ ဆွမ်းရှိရေကို၊ သွန်လေ အိမ်ကြား၊ ထီး,ဓား တောင်ဝှေး၊ လေးလက်ရှိအား၊ တရားဟောမှု၊ ဤဆယ်ခု၊ မပြု ကြဉ်ရှောင်ရေး။</p> <p>ရှုပ်ရှုပ်ဟူသောအသံ ရှူးရှူးဟူသောအသံကို ပြု၍မစားအပ်။ နှုတ်ခမ်းကို လျှာနှင့်လျက်မှု, သပိတ်ကို လက်နှင့်လျက်မှု, လက်ဝါး၌ ကပ်သော အာမိသကို လျှာနှင့်လျက်မှု, ဆွမ်းအာမိသရှိသောလက်နှင့် ရေခွက် ရေဖလားကို ကိုင်မှု, ဆွမ်းလုံးရှိသော သပိတ်ဆေးရေကို အိမ်ကြို အိမ်ကြား ဆွမ်းစားရာဌာန၌ သွန်မှု, လက်၌ ထီးကိုင်လျက်ရှိသောသူ, ဓါး, သံလျက်, သေနတ်လက်နက် ကိုင်လျက်ရှိသောသူ, မဇ္ဈိမပုရိသ လေးတောင် ပမာဏရှိသော လှံတံတောင်ဝှေး ကိုင်လျက်ရှိသောသူ, လေးလက်နက် ကိုင်လျက်ရှိသောသူတို့အား တရားဟောမှု၊ ဤဆယ်ပါး တို့ကိုလည်း မပြုအပ်။</p> <p><b>သုရုသုရုဝဂ် ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၁၃။ ခြေနင်း, ဖိနပ်၊ ယာဉ်စီးလတ်ထွေ၊ အိပ်လျက် နေနှင့်၊ ဘွဲ့နေဒူးနှစ်၊ ဦးရစ်, ခေါင်းမြီး၊ မြေကြီး နေရာ၊ နိမ့်မြင့်ရာဆိုင်၊ ရပ်ထိုင်နှစ်ပါး၊ နောက် ရှေ့သွားပြီး၊ ခရီးမဲ့ရှိ၊ မနာဘိလျက်၊ ပါဠိဟော လတ်၊ မတ်တတ် နှစ်ကြဉ်၊ သစ်ပင်, မြက်, ရေ၊ နှစ်ထွေ ကြဉ်ရေး၊ နှပ်တံတွေးမှု၊ ဆယ့်ငါးခု၊ မပြုရှောင်ကြဉ်ရေး။</p> <p>၁။ အသီးမတပ်သော ခြေနင်းစီးလျက်ရှိသောသူ</p> <p>၂။ အသီးတပ်သော ဖိနပ်စီးလျက် ရှိသောသူ၊<br> ၃။ ယာဉ်စီးလျက် ရှိသောသူ၊<br> ၄။ အိပ်ရာ၌အိပ်လျက် နေသောသူ၊<br> ၅။ လက်နှင့်လည်းကောင်း, ပုဆိုးနှင့်လည်းကောင်း, ဒူးပိုက်၍ နေသောသူ၊<br> ၆။ ဆံစွန်းမျှမပေါ်ရအောင် ခေါင်းလုံးအုပ်၍ ဦးထုပ် ဦးရစ်ပေါင်းသောသူ၊<br> ၇။ ခေါင်းမြီးခြုံသောသူ၊<br> ဤသူများကိုလည်း အနာရောဂါရှိခိုက် မဟုတ်ကြသော အခါ၌ တရားမဟောအပ်။</p> <p>၈။ မြေကြီး၌နေလျက် ဖျာ, ရိုင်, သင်ဖြူးစသော နေရာ၌ နေသောသူအားတရားမဟောအပ်။</p> <p>၉။ နိမ့်ရာ၌နေလျက် မြင့်ရာ၌နေသော သူအား တရား မဟောအပ်။</p> <p>၁၀။ မတ်တတ်ရပ်လျက် ထိုင်၍နေသောသူအား တရားမဟောအပ်။</p> <p>၁၁။ ရှေ့နောက်သွား၍ နေကြရာ၌ နောက်နေသော ရဟန်းသည် ရှေ့သွားသောသူအား တရား မဟော အပ်။</p> <p>၁၂။ ခရီးမဲ့ရှိ ဆိုသည်ကား ခရီးမဲ့သောသူ, ခရီးရှိသောသူ ဆိုလိုသည်။ လမ်းခရီးမှ အပ၌နေသော ရဟန်း သည် လမ်းခရီး၌ နေသောသူအား မဟောအပ်။</p> <p>မနာဘိလျက် ဆိုသည်ကား ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သူတို့အား အနာ ရောဂါရှိခိုက် ဖြစ်ကြလျှင် ဟောအပ်၏ ဟူလို။</p> <p>ပါဠိတရားဆိုသည်ကား မဟာဝါအဋ္ဌကထာနှင့် တစ်ကွသော ပိဋကတ်သုံးပုံ ပါဠိဘာသာတရားကို သာ ဟောခဲ့လျှင် အာပတ်သင့်သည်။ မြန်မာစကား ဘာသာတစ်ပါးနှင့်ဟောလျှင် အာပတ်မသင့်။ အာပတ် မသင့်သော်လည်း ဟောခြင်းငှါ မလျော်။</p> <p>၁၃။ မတ်တတ် နှစ်ကြဉ် ဆိုသည်ကား ပကတိ ကျန်းမာလျက် ကျင်ကြီး ကျင်ငယ် နှစ်ပါးကို မတ်တတ်ရပ် လျက် မစွန့်အပ်။</p> <p>၁၄။ သစ်ပင်, မြက်, ရေ၊ နှစ်ထွေကြဉ်ရေး၊ နှပ်တံတွေး ဆိုသည်ကား စိမ်းရှင်သော သစ်ပင် သစ်ခက် ပေါ်တို့၌ လည်းကောင်း၊ စိမ်းရှင်သော ကောက်ပဲ မြက်ပင် စသည်တို့၌လည်းကောင်း၊</p> <p>၁၅။ သောက်မှု ချိုးမှု ဆေးကြောမှုတို့ ဖြင့်လူတို့ အသုံးပြု ကြသော ကန်ရေ တွင်းရေ အင်းရေ အိုင်ရေ ချောင်း ရေ မြောင်းရေတို့၌လည်းကောင်း၊ ကျင်ကြီး ကျင်ငယ် စွန့်ရေး၊ နှပ်တံတွေး စွန့်ရေးများကို မပြုအပ်။</p> <p><b>(ပါဒုကဝဂ် ပြီး၏)။ သေခိယ ပြီး၏။</b></p> <br> --- <h3>၂၀-သမုဋ္ဌာနာဒိ</h3> <p>၃၁၄။ ကိုယ်, နှုတ် ကိုယ်နှုတ်၊ စိတ်ယှဉ်ထုတ်၊ သမုဋ္ဌာန် ခြောက်ပါး။</p> <p>ကာယ, ဝါစာ, ကာယဝါစာ, ကာယစိတ္တ, ဝါစာစိတ္တ, ကာယဝါစာ စိတ္တ ဟူ၍ အာပတ်ကို ဖြစ်စေတတ်သော သမုဋ္ဌာန်ခြောက်ပါး လာ၏၊ ကိုယ်အမူအရာသက်သက်နှင့် သင့်သောအာပတ်၊ နှုတ်အမူအရာသက် သက်နှင့် သင့်သောအာပတ်၊ ကိုယ်နှုတ်နှစ်ပါးနှင့် သင့်သောအာပတ်၊ ဤသုံးပါးကား အစိတ္တက အာပတ်မျိုးတည်း။ စိတ်ယှဉ်ထုတ် ဆိုသည် ကား ထိုသုံးပါးကို စိတ်နှင့်ယှဉ်၍ ထုတ်ဖော်ပြန်သော် သုံးပါးပွားပြန်၏၊ ခြောက်ပါးဖြစ်၏။</p> <p>၃၁၅။ ပြု, မပြုနှင့်၊ နှစ်ခုအစုံ၊ မပြုတုံနှင့်၊ ပြုတုံရံခါ၊ ပြုခါသင့်မှု၊ ပြုမပြု၊ ငါးခုကြိပြား။</p> <p>၁။ ကိုယ်နှုတ် အမူအရာကိုပြု၍ သင့်သောအာပတ်,<br> ၂။ မပြု၍သင့်သောအာပတ်,<br> ၃။ ပြု မပြုနှစ်ပါးစုံ၍သင့်သော အာပတ်,<br> ၄။ ရံခါပြု၍ သင့်သည် ရံခါ မပြု၍သင့်သည်ဟု နှစ်မျိုး ရှိသော အာပတ်,<br> ၅။ ရံခါပြု၍ သင့်သည် ရံခါပြုမပြု နှစ်ပါးစုံ၍ သင့်သည်ဟု နှစ်မျိုးရှိသော အာပတ်ဟူ၍ ကြိယာ အပြားအားဖြင့် ငါးပါးရှိ၏။</p> <p>၃၁၆။ သညာမောက္ခ၊ နောမောက္ခ၊ ဒွယ သညာပြား။</p> <p>၁။ ထိုအမှုကို ပြုလိုသောစိတ်မရှိလျှင် ပြုမိသော်လည်း အာပတ်လွတ်၏၊ သညာဝိမောက္ခတည်း။</p> <p>၂။ ထိုအမှုကို ပြုလိုသောစိတ်မရှိသော်လည်း ပြုမိလျှင် အာပတ်မလွတ်။ နော သညာဝိမောက္ခတည်း။ ဤသို့ သညာအပြားအားဖြင့် နှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၃၁၇။ လောကဝဇ္ဇ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ၊ သစိတ္တက၊ အစိတ္တက၊ ဤနှစ်ဝ၊ ဝဇ္ဇစိတ္တပြား။</p> <p>၁။ လောကဝဇ္ဇ အာပတ်,<br> ၂။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ အာပတ်,<br> ၁။ သစိတ္တက အာပတ်,<br> ၂။ အစိတ္တက အာပတ်,<br> ဟူ၍ ဝဇ္ဇအပြား အားဖြင့် နှစ်ပါး၊ စိတ္တ အပြားအားဖြင့် နှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၁။ ပါရာဇိကအာပတ် စသည်ကဲ့သို့ အကုသိုလ် စိတ်နှင့် ပြုမှ သင့်သောအာပတ်မျိုးသည် လောကဝဇ္ဇ အာပတ်မျိုး မည်၏။</p> <p>၂။ သဟသေယျအာပတ် စသည်ကဲ့သို့ ဘုရားပညတ် ၍သာ အပြစ်အာပတ်ဖြစ်ရသော အာပတ်မျိုး သည် ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ အာပတ်မျိုးမည်၏။</p> <p>၁။ သညာဝိမောက္ခမျိုးသည် သစိတ္တက အာပတ်မျိုး မည်၏။</p> <p>၂။ နော သညာဝိမောက္ခမျိုးသည် အစိတ္တက အာပတ်မျိုး မည်၏၊။ အကျယ်ကို အဋ္ဌကထာမှာယူလေ။</p> <p>သမုဋ္ဌာန် ကြိယာ ဝဇ္ဇ စိတ္တ အပြား ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၁-အဓိကရုဏ်း လေးပါးအမြွက်</h3> <p>၁။ ဝိဝါဒါဓိကရုဏ်း, ၂။ အနုဝါဒါဓိကရုဏ်း, ၃။ အာပတ္တာဓိ ကရုဏ်း, ၄။ ကိစ္စာဓိကရုဏ်း။ အဓိကရုဏ်း လေးပါး ဆောင်ပုဒ်။</p> <p>၃၁၈။ ဝိဝါ, နုဝါ၊ အာပတ္တာ၊ ကိစ္စာဓိကရ။ဝိဝါ, နုဝါ၊ အာပတ္တာ၊ ကိစ္စာဓိကရ။ သိသာပြီ။</p> <p>၃၁၉။ ဓမ္မာဓမ္မ၊ စသည်အစုံ၊ ငြင်းခုံဖြစ်ပွား၊ ဆယ့် ရှစ်ပါး၊ မှတ်သား ဝိဝါဒ။</p> <p>၃၂၀။ ဓမ္မဝိနယ၊ ဘာသိတ၊ စိဏ္ဏပညတ္တံ။</p> <p>၃၂၁။ အာပတ်, ဂရုက၊ ဒုဋ္ဌုလ္လ၊ သာဝသေသမှန်။</p> <p>၃၂၂။ ပဋိပက္ခ၊ ပွားတုံက၊ ဝါဒ ဆယ့်ရှစ်တန်။</p> <p>ဓမ္မ, ဝိနယ, ဘာသိတ, အာစိဏ္ဏ, ပညတ္တ, အာပတ္တိ, ဂရုက, သာဝသေသ, ဒုဋ္ဌုလ္လ။ ဤကိုးပါးကို မူတည်ပြီးလျှင် ပဋိပက္ခ အစုပြု၍ ပွားသည်ရှိသော် ဝိဝါဒဝတ္ထု တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးဖြစ်၏၊ ဓမ္မ, အဓမ္မ, ဝိနယ, အဝိနယ, ဘာသိတ, အဘာသိတ, အာစိဏ္ဏ, အနာစိဏ္ဏ, ပညတ္တ, အပညတ္တ, အာပတ္တိ, အနာပတ္တိ, ဂရုက, လဟုက, သာဝသေသ, အနဝသေသ, ဒုဋ္ဌုလ္လ, အဒုဋ္ဌုလ္လ။ တစ်ခုသောအမှုကို တစ်ဦးက ဓမ္မဟူ၍ ဆို၏၊တရားလမ်းမှန် ဖြစ်၏ဟုဆိုလိုသည်။ တစ်ဦးက အဓမ္မ ဟူ၍ဆို၏၊ တရားလမ်းမှန်မဟုတ်ဟု ဆိုလိုသည်။ ဝိဝါဒဖြစ်ကြ၏၊ အကြွင်းရှစ်စုံ တို့၌လည်း ဤနည်းတူ။</p> <p>၃၂၃။ စောဒနာမှု၊ စွပ်စွဲမှု၊ အနုဝါဒတည်း။</p> <p>၃၂၄။ ပါ, သံ, ထု, ပါ၊ ဒုက်, ဒုဗ်, ပါ၊ သတ္တာနု ဝါဒ။</p> <p>ရဟန်းအချင်းချင်း အာပတ်ဖြင့် စောဒနာမှု စွပ်စွဲမှုကို အနုဝါဒါဓိ ကရုဏ်းခေါ်သည်။ ပါရာဇိက, သံဃာဒိသိသ်, ထုလ္လစ္စဉ်း, ပါစိတ်, ဒုက္ကဋ်, ဒုဗ္ဘာသိ, ပါဋိဒေသနီ၊ ဤအာပတ်ခုနစ်ပုံကို အနုဝါဒဝတ္ထုခုနစ်ပါး ခေါ်သည်။</p> <p>၃၂၅။ အာပတ်ခုနစ်ဖြာ၊ သင့်တုံလာ၊ အာပတ္တာဓိ တည်း။</p> <p>ရဟန်းတို့၌ အာပတ်ခုနစ်ပုံတို့တွင် တစ်ခုခုသော အာပတ် သင့်မှုကို အာပတ္တာဓိကရုဏ်း ခေါ်သည်။</p> <p>၃၂၆။ ဉတ္တိသုံးတန်၊ ပလောကံ၊ လေးတန် ကိစ္စာဓိ။</p> <p>အပလောကနကံ, ဉတ္တိကံ, ဉတ္တိဒုတိယကံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကံ၊ ဤကံလေးမျိုးကို ကိစ္စာဓိကရုဏ်း ခေါ်သည်။</p> <p>အဓိကရုဏ်းလေးပါး အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၂-သမထခုနစ်ပါး</h3> <p>၃၂၇။ သမ္မု, သတိ၊ အမုဠှိ၊ ပဋိ, ယေဘုယျ။</p> <p>၃၂၈။ ပါပိသိက၊ တိဏဝတ္ထာ၊ ခုနစ်ဖြာ၊ ငြိမ်းငှာ သမထ။</p> <p>သမ္မုခါဝိနယ, သတိဝိနယ, အမုဠှဝိနယ, ပဋိညာတကရဏ, ယေဘုယျသိက, တဿပါပိယသိက, တိဏဝတ္ထာရက။ ဤကား အဓိကရုဏ်း လေးပါးတို့ကို ပြေငြိမ်းစေနိုင်သော သမထကြီးခုနစ်ပါး တည်း။</p> <p>၃၂၉။ ခန္ဓကမှာ၊ အကျယ်သာ၊ ဤမှာ အကျဉ်းမျှ၊ (သိသာပြီ) သမထခုနစ်ပါး ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၃-ပါရာဇိက အာပတ်ကုစားနည်း</h3> <p>၃၃၀။ ပါရာဇိက၊ သင့်တုံက၊ ကုသလမ်းမရှိ။</p> <p>ပါရာဇိက၊ သင့်တုံက၊ ကုသလမ်းမရှိ။(သိသာပြီ)။</p> <p>၃၃၁။ လူ, သာမဏေ၊ လုပ်၍နေ၊ စင်လေ အာပတ္တိ။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၃၃၂။ စျာန်, မဂ် အန္တရာယ်၊ မငြိတွယ်၊ စင်ကြယ် ဝိသုဒ္ဓိ။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၃၃၃။ မပျော်မွေ့ဘဲ၊ လူးလဲ ခံကာ၊ မနေရာ၊ သိက္ခာ ချလေဘိ။</p> <p>သာသနာတော်၌ ဂန္ထဓုရ ဝိပဿနာဓုရ ဟူ၍ ဓုရ နှစ်ပါးရှိ၏၊</p> <p>စာပေကျမ်းဂန်သင်ကြားမှုသည် ဂန္ထဓုရမည်၏၊ ဘာဝနာ ကမ္မဋ္ဌာန်း စီးဖြန်းမှုသည် ဝိပဿနာဓုရမည်၏၊ သာသနာတော်၌ ရဟန်းဖြစ်သော သူသည် ဓုရနှစ်ပါးတွင် တစ်ပါးပါးသောဓုရ၌ ပျော်မွေ့ရာ၏၊ တစ်ပါးပါး သောဓုရ၌ မပျော်မွေ့ဘဲ သက်မွေးဝမ်းကျောင်းမျှနှင့် ကိစ္စကုန်၍ သိက္ခာ သီလနည်းပါး စတုပစ္စယတဏှာလွန်ကဲလျက် အလူးအလဲ ခံကာမနေရာ၊ သိက္ခာချ၍ လူထွက်ရာ၏။</p> <p>၃၃၄။ သိက္ခာတင်က၊ ပဉ္စင်္ဂ၊ ချမူ ဆဠင်္ဂါ။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်ရန် သိက္ခာတင်သောအခါ၌ ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိ သမ္ပတ္တိ, ကမ္မဝါစာသမ္ပတ္တိ, သီမာသမ္ပတ္တိ, ပရိသာသမ္ပတ္တိ ဟူသော သမ္ပတ္တိအင်္ဂါငါးပါးနှင့်ပြည့်စုံလျှင် ရဟန်းဖြစ်၏၊ လူဖြစ်လို၍ တင်ပြီးသော သိက္ခာကို ချသောအခါ၌မူကား အင်္ဂါခြောက်ပါးစုံလင်မှ ကျ၏။</p> <p>၃၃၅။ စိတ်, ခေတ်, ကာလ၊ ပယောဂ၊ ဇာန, ပုဂ္ဂလာ။</p> <p>(အင်္ဂါခြောက်ပါးတည်း။)</p> <p>၃၃၆။ ချလိုစိတ်သန်၊ ခေတ်ပုဒ်မှန်၊ ပစ္စုပ္ပန်နှင့် သာ။</p> <p>(အင်္ဂါခြောက်ပါးအကျယ်။)</p> <p>၃၃၇။ ဝစီ မြွက်ဆို၊ လူပုဂ္ဂိုလ်၊ ဆိုခြင်း သိမှသာ။</p> <p>(အင်္ဂါခြောက်ပါးအကျယ်။)</p> <p>၁- သိက္ခာချလိုသောစိတ်ရှိသည်လည်းဖြစ်စေ။</p> <p>၂- ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ အစရှိသော သိက္ခာကို ကျစေနိုင်သော ခေတ်ပုဒ်လည်း မှန်စေ။</p> <p>၃- ပစ္စုပ္ပန်ကာလနှင့် ယှဉ်သော ဝတ္တမာန် ဝိဘတ်၊ ပဉ္စမီ ဝိဘတ်များလည်း ဖြစ်စေ။</p> <p>၄- မြွက်ဆိုခြင်း ဝစီပယောဂကို ပြုသည်လည်း ဖြစ်စေ။</p> <p>၅- နားထောင်သူကလည်း လူပုဂ္ဂိုလ်မှန်စေ၊</p> <p>၆- ထိုခေတ်ပုဒ်ကို ရွတ်ဆို၍ ဆုံးလျှင် ဆုံးခြင်း ဤသူသည် ရဟန်းသိက္ခာကို စွန့်ပါသည်တကားဟု သိသည်လည်း ဖြစ်စေ။</p> <p>ဤအင်္ဂါခြောက်ပါး စုံလင်ခဲ့လျှင် ထိုခဏ၌ သိက္ခာကျလေ၏၊ ပစ္စုပ္ပန် ကာလဆိုရာ၌ “အလံ မေ ဗုဒ္ဓေန” စသည်တို့ကိုလည်း သင်္ဂြီုဟ် လေ။</p> <p><b>ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ</b>၊ <b>ဓမ္မံ ပစ္စက္ခာမိ</b>၊ <b>သံဃံ ပစ္စက္ခာမိ</b>၊ <b>သိက္ခံ ပစ္စက္ခာမိ</b>”</p> <p>(ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော်-နှာ-၃၂) စသည်။</p> <p><b>ဂိဟီတိ မံ ဓာရေဟိ</b>၊ <b>ဂဟဋ္ဌောတိ မံ ဓာရေဟိ</b>” “<b>ဥပါသကောတိ မံ ဓာရေဟိ</b>” “<b>သာမဏေရောတိ မံ ဓာရေဟိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော်-နှာ၃၂) စသည်။</p> <p>ခေတ်ပုဒ်အများ ရှိသည်တွင် တစ်ခုသော ခေတ်ပုဒ်နှင့်ပင် သိက္ခာကျ၏။</p> <p><b>ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ</b>=ဘုရားကိုစွန့်ပါ၏ ဆိုသော်လည်း ဘုရားကို မကိုးကွယ်လို၍ ဆိုသည်မဟုတ်။ သိက္ခာကျ ရုံမျှ ဆိုသည်ဖြစ်၍ အကုသိုလ်မဖြစ်။</p> <p><b>သိက္ခံ ပစ္စက္ခာမိ</b> နှင့် <b>ဂိဟီတိ မံ ဓာရေဟိ</b>-ကို ဆိုကြ၏။</p> <p>မဆိုမီရှေးအဖို့၌ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကိုလည်းကောင်း၊ လူဖြစ်ရန် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း သိနိုင်သော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုရွေးချယ်၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ထံ၌ ချရာ၏၊ ချသောအခါ၌လည်း အကြိမ်များစွာ ရွတ်ဆို၍ချရာ၏။</p> <p>ဤပုဂ္ဂိုလ်ထံမှာ သုံးကြိမ် လေးကြိမ်၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ထံမှာ သုံးကြိမ် လေးကြိမ်သော်လည်းချရာ၏။</p> <p>အင်္ဂါခြောက်ပါး ညီညွတ်ပြီဟု စိတ်ချရမှတန်လေ။ သိက္ခာချပါ လျက် အင်္ဂါမညီညွတ်၍ သိက္ခာမကျ ရှိနေခဲ့သော်လူ့ဘောင်သို့ ရောက် ကာလ ပါရာဇိကမှုကို ကျူးလွန်မိလျှင် ထိုအခါမှပါရာဇိကကျမှု ရောက် လေရာ၏၊ သံဃာဒိသိသ်မှုကို ကျူးလွန်ခဲ့သော် သံဃာဒိသိသ် သင့် လေရာ၏၊ သတိမူကြလေကုန်။</p> <p>ပါရာဇိက အာပတ်ကုစားနည်းပြီး၏။</p> --- <h3>၂၄-သံဃာဒိသိသ်အာပတ် ကုစားနည်း</h3> <p>၃၃၈။ သင့်တုံအာပတ်၊ ပကတတ်၊ ကင်းလတ် အန္တရာယ်။</p> <p>၃၃၉။ ကြားငှာ စွမ်းငြား၊ သညီပွား၊ ရှစ်ပါး သရုပ် ခြယ်။</p> <p>၃၄၀။ ဖုံးလွှမ်း လိုငြား၊ ဖုံးလွှမ်းငြား၊ ဆယ်ပါး ဖုံးလွှမ်းဖွယ်။</p> <p>၁။ သညီပွား ဆိုသည်ကား အာပတ်သင့်သည်လည်း ဖြစ်စေ၊</p> <p>၂။ အာပတ်သင့်ပြီဟူသော အမှတ်ရှိသည် လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၃။ ဥက္ခိတ္တက ရဟန်းမဟုတ် ပကတတ်ရဟန်း မှန်သည် လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၄။ ငါကား ပကတတ်ရဟန်းဘဲ ဟုအမှတ်ရှိသည် လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၅။ ထိုအခါ၌ အန္တရာယ်ဆယ်ပါး မရှိသည်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၆။ မရှိဟု သိသည်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၇။ ဒေသနာကြားရန် တစ်ပါးသော ရဟန်းထံသို့ သွားနိုင် ဒေသနာကြားနိုင်သည်လည်း ဖြစ်စေ၊</p> <p>၈။ သွားနိုင် ကြားနိုင်၏ဟု သိသည်လည်းဖြစ်စေ၊ ဤသို့ ရှေ့လေးပါးကို အမှတ်အသိနှင့် အသီးသီးပွား၍ ရှစ်ပါး ဖြစ်အောင် ဝေဖန်ရမည်။</p> <p>၎င်းရှစ်ပါးကို ဖုံးလွှမ်းလိုသောစိတ်ရှိသည်လည်း ဖြစ်စေ၊ ဒေသနာမကြားမူ၍ အရုဏ်တက်စေသဖြင့် ဖုံးလွှမ်းသည်လည်းဖြစ်စေ၊ ဤနှစ်ပါးကိုထည့်သော် အာပတ်ဖုံးလွှမ်းကြောင်း အင်္ဂါဆယ်ပါးဖြစ်၏၊ ပါရာဇိကမှတစ်ပါး ခပ်သိမ်းသော အာပတ်တို့နှင့် ဆက်ဆံသော အင်္ဂါစုပေတည်း။ ဤအင်္ဂါဆယ်ပါးနှင့် ညီညွတ်စွာဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင် ခပ်သိမ်းသော အာပတ်တို့၌ပင် အရုဏ်တက်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ပဋိစ္ဆာဒန ဒုက္ကဋ်ထပ်မံ၍ သင့်၏။</p> <p>သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကို ဖုံးလွှမ်းခဲ့သော် ထိုသံဃာဒိသိသ် အာပတ်သည် ပဋိစ္ဆန္နအာပတ်မည်၏။</p> <p>သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ဟူ၍ မသိသော်လည်း ယခုငါပြုသော အမှုသည် အာပတ်သင့်သော အမှုဖြစ်သည်ဟု ဝတ္ထုကိုသိလျက်နှင့် ဖုံးလွှမ်းလျှင်ပင် ပဋိစ္ဆန္နဖြစ်ပြီ၊ တစ်ပါးသော အာပတ်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သော် လည်းကောင်း၊ သံဃာဒိသိသ်ဟုတ်မည်လောဟု ယုံမှားရှိခဲ့သော်လည်း ကောင်း ဖုံးလွှမ်းသော်လည်း ပဋိစ္ဆန္န မဖြစ်။</p> <p>၃၄၁။ မဖုံးလွှမ်းမူ၊ မာနတ်ယူ၊ ဖုံးမူ ပရိဝါသ်။(သိသာပြီ)။</p> <p>၃၄၂။ အပဋိစ္ဆာန်၊ ပဋိစ္ဆာန်၊ နှစ်တန် မာနတ်မှတ်။</p> <p>၁။ အပဋိစ္ဆန္နမာနတ်,<br> ၂။ ပဋိစ္ဆန္နမာနတ်<br> ဟူ၍မာနတ်ကျင့်မှုနှစ်မျိုးရှိ၏။</p> <p>အာပတ်သင့်၍ ထိုနေ့ အရုဏ်မတက် မီအတွင်း၌ တစ်ပါးသော ရဟန်းထံ၌<br> “<b>အဟံ ဘန္တေ သံဃာဒိသေသံ အာပန္နော။ တံ တုမှမူလေ အာဝိ ကရောမိ</b>” ဟူ၍လည်းကောင်း။“<b>အာရောစယာမိ</b>” ဟူ၍လည်းကောင်း ကြားခဲ့လျှင် ဖုံးလွှမ်းခြင်း မရှိပြီ။ ဒေသနာဂါမ် အာပတ်မဟုတ်သော ကြောင့် “<b>ပဋိဒေသေမိ</b>” ဟူ၍ မဆိုရ။</p> <p>ထိုအပဋိစ္ဆန္န အာပတ်အတွက် ကျင့်ရသော မာနတ်သည် အပဋိစ္ဆန္နမာနတ်မည်၏။</p> <p>ဖုံးလွှမ်းသော ပဋိစ္ဆန္နအာပတ်အတွက် ဖုံးလွှမ်းသောရက် အရေ အတွက်စေ့အောင် ပရိဝါသ်နေပြီးမှ ထိုပရိဝါသ်၏အဆုံး၌ ကျင့်ရသော မာနတ်သည် ပဋိစ္ဆန္န မာနတ်မည်၏။</p> <p>၃၄၃။ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ သမောဓာန်၊ သုဒ္ဓန် ပရိဝါသ်။</p> <p>ပရိဝါသ်သည်</p> <p>၁။ ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသ်,<br> ၂။ သမောဓာနပရိဝါသ်,<br> ၃။ သုဒ္ဓန္တ ပရိဝါသ် ဟူ၍သုံးမျိုး ရှိ၏။</p> <p>၃၄၄။ ဩဓာန်, အဂ္ဃံ၊ မိဿကံ၊ သုံးတန် သမောမှတ်။</p> <p>ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသ်သည် အပြားမရှိ၊ သမောဓာန ပရိဝါသ်သည်</p> <p>၁။ ဩဓာနသမောဓာန်, ၂။ အဂ္ဃသမောဓာန်, ၃။ မိဿကသမောဓာန်-ဟူ၍ သုံးပါးပြား၏။</p> <p>၃၄၅။ ဝတ်တင်းလင်းရှိ၊ သံဃာဒိ၊ သင့်ဘိ အန္တရာ။</p> <p>၃၄၆။ ကျင့်ပြီးရက်တွင်း၊ ပျက်တုံလျှင်း၊ အရင်း ဝင်ဘို့ ရာ။</p> <p>၃၄၇။ အန္တရာပတ်၊ မဖုံးလတ်၊ မာနတ်မှာ ထည့်ပါ။</p> <p>၃၄၈။ ဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင်း၊ မူလတွင်း၊ ပေါင်းသွင်း ဩဓာ နာ။</p> <p>ဝတ်ကိုမချမီအတွင်း ဝတ်တင်းလင်းရှိနေစဉ် သင့်လာသော သံဃာဒိသိသ် အာပတ်သည် အန္တရာပတ် မည်၏၊ အန္တရာပတ် သင့်သည်ရှိသော် ကျင့်ပြီးသော ရက်စုသည် ပျက်၍ကုန်၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို ဉတ်ကမ္မဝါစာ ဖြင့် အရင်းသို့ငင်ရ၏၊ ထိုအန္တရာပတ်ကို မဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင် ဩဓာနသမောဓာန်ခေါ်သည်။ ဝတ်ကိုချ၍ ထားဆဲအခါ၌ သင့်သော သံဃာဒိသိသ်ကိုမူကား အန္တရာပတ်ဟူ၍ မဆိုအပ်။ မဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင် နောက်မှ အသီးအခြား ပရိဝါသ်နေရမည်။ အန္တရာပတ်သင့်မှုသည် ပရိဝါသ် ကျင့်ဆဲ၌ သင့်သည်လည်းရှိ၏၊ မာနတ် ရက်စေ့ပြီးသော အဗ္ဗာနာရဟ အခိုက်၌ သင့်သည်လည်းရှိ၏၊ အဗ္ဗာနာရဟ အခိုက်၌ပင် သင့်သော်လည်း ပရိဝါသ် ကျင့်ပြီးသော ရက်တို့ပါ အကုန်ပျက်ကုန်၏၊ အစ, အလယ်တို့၌ သင့်မူ ဆိုဖွယ်မရှိ။</p> <p>၃၄၉။ ရှည်, တို ထွေလာ၊ အာပတ်အများ၊ ရှိငြားတထုံး၊ အရှည်ဆုံး၌၊ ပေါင်းရုံး၍သာ၊ ကျင့်ဆောင်ရာ၊ မှတ်ပါ အဂ္ဃတည်း။</p> <p>ရက်ရှည်ဖုံးလွှမ်းသောအာပတ် ရက်တိုဖုံးလွှမ်းသော အာပတ် ဟူ၍အထွေအလာ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်များ ရှိနေခဲ့သော် အရှည်ဆုံး သော အာပတ်၌ အလုံးစုံကို ပေါင်းရုံး၍ ပေးအပ်ကျင့်အပ်သော ပရိဝါသ်သည် အဂ္ဃသမောဓာန် မည်၏။</p> <p>၃၅၀။ မတူအမူ၊ ဝတ္ထုထွေပြား၊ အာပတ်များ၊ ပေါင်း ငြားမိဿက။</p> <p>အချို့သော အာပတ်ကား သုက္ကဝိဿဋ္ဌိမူနှင့် သင့်သည်။ အချို့ကား ကာယသံသဂ္ဂမှုနှင့် သင့်သည်။ ဤသို့ စသည်ဖြင့် အမှုဝတ္ထု မတူကြသောအာပတ်များတို့ကို ပေါင်းရုံး၍ ပေးအပ်, ကျင့်အပ်သော ပရိဝါသ်သည် မိဿက သမောဓာန်မည်၏။</p> <p>၃၅၁။ ဖုံးလွှမ်းရက်ကို၊ သက်သက်မသိ၊ မမှတ်မိငြား၊ ယုံမှားရှိရာ၊ ကျင့်အပ်စွာ၊ သညာ သုဒ္ဓန္တ။</p> <p>၃၅၂။ စူဠ, မဟာ၊ သုဒ္ဓန်မှာ၊ နှစ်ဖြာ အပြားရ။</p> <p>သံဃာဒိသိသ်အာပတ် အနည်းအများ သင့်ပြီး၍ ရက်ပေါင်း မည်မျှဖုံးလွှမ်းမိသည်ဟူ၍ သက်သက်မ သိသောသူ, မမှတ်မိသောသူ, ယုံမှားဒွိဟရှိ၍နေသောသူအား ပေးအပ်ကျင့်အပ်သော ပရိဝါသ်သည် သုဒ္ဓန်ပရိဝါသ် မည်၏၊ ထိုသုဒ္ဓန်သည်, စူဠသုဒ္ဓန် မဟာသုဒ္ဓန် ဟူ၍ နှစ်ပါးရှိ၏၊ ရဟန်းခံသောနေ့မှစ၍ မည်သည့်ရက် မည်သည့်လတိုင် အောင် ငါသည်စင်ကြယ်ခဲ့၏၊ သည်ကနောက်ကို သံဃာဒိသိသ်မှ စင်ကြယ်သည်ဟူ၍ မထင်ရှိနေရာ၌ စင်ကြယ်သည် မထင်သော နေ့ရက်စုကို ရေတွက်၍ထိုနေ့ရက်စု အရေအတွက်စေ့အောင် ကျင့်ရ သော သုဒ္ဓန်သည် စူဠသုဒ္ဓန်မည်၏၊ ရဟန်းခံသောနေ့မှစ၍ ယနေ့တိုင် အောင်ပင် သံဃာဒိသိသ် အာပတ်မှတစ်နေ့ တစ်ရက်မျှ စင်ကြယ်သည် မထင်ရှိ နေရာ၌ ရဟန်းခံသောနေ့မှစ၍ ပရိဝါသ်ယူနေသော နေ့တိုင် အောင် နေ့ရက်တို့ကို ရေတွက်၍ စေ့အောင် ကျင့်ရသော သုဒ္ဓန်သည် မဟာသုဒ္ဓန်မည်၏။</p> <p>၃၅၃။ အနိက္ခိတ္တ၊ နိက္ခိတ္တ၊ ပြားက ဝတ်နှစ်မျိုး။</p> <p>ရဟန်းသံဃာ နည်းပါး၍ စောင့်ရှောက်ခြင်းငှာ လွယ်သော အရပ်ဒေသ၌ အနိက္ခိတ္တဝတ်လျော်၏၊ သိမ်အပြင်၌ ဆောက်တည်၍ တစ်ကြိမ်ကြားပြီးနောက် အဗ္ဗာန်သွင်းသည်တိုင်အောင် မချဘဲ ကျင့်ရ သော ဝတ်ကို အနိက္ခိတ္တဝတ်ခေါ်သည်။</p> <p>၃၅၄။ အနာရောစ၊ သဟဝါသာ၊ ဝိပ္ပဝါ၊ သုံးဖြာ ဝတ် ပျက်ကြောင်း။</p> <p>အနာရောစန တစ်ပါး၊ သဟဝါသ တစ်ပါး၊ ဝိပ္ပဝါသ တစ်ပါး၊ ကျင့်ဆောက်တည်၍နေသော ဝတ်ပျက်ကြောင်း သုံးပါးတည်း။ ရတ္တိစ္ဆေဒသုံးပါးခေါ်သည်။</p> <p>၃၅၅။ တိုက်တွင်းနေခါ၊ တိုက်လုံးသာ၊ ပြင်မှာ တောင် ဆယ့်နှစ်။</p> <p>၃၅၆။ ဒိဋ္ဌ, သုတ ရှိချေက၊ ဌာန မရွေ့ခေတ်။</p> <p>တိုက်တွင်း၌သာ နေ၍ ကျင့်သူမှာ တိုက်တာဥပစာရသိမ် တစ်ခုလုံးသည် အာရောစနခေတ်ပေတည်း။။တိုက်ပြင်၌ ထွက်၍ ကျင့်သူမှာ မိမိနေရာမှ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်တွင်း အရပ်သည် အာရော စန ခေတ်ပေတည်း။</p> <p>နိက္ခိတ္တဝတ်သားတိုမှာ တိုက်တွင်း၌လည်း တစ်ဆယ့်နှစ်တောင် သာ အာရောစနခေတ်ရှိ၏ ဟုလာသော ဋီကာဝါဒကို မယူအပ်။ ထိုခေတ်အတွင်းသို့ ရောက်လာသမျှသော ရဟန်းတို့ကို မကြား ပဲမနေရ။ ရဟန်းသစ် ရောက်လာမှန်းသိ၍ မကြားမိသော်လည်း ထိုဝတ်ပျက်၏၊ သိလျက်နှင့်မကြားလျှင် ညဉ့်လည်းပြတ်၏၊ ဝတ္တဘေဒ ဒုက္ကဋ်လည်း သင့်၏၊ မသိ၍ မကြားမိလျှင် ညဉ့်သာပြတ်၏၊ ဝတ္တဘေဒ ဒုက္ကဋ် လွတ်၏၊ ရဟန်းတို့၏ အဆင်းကိုမြင်ရမှု, ရဟန်းတို့၏ အသံကိုကြားရမှု, ရဟန်းတို့၏ တီးနှက်သော ကလတက်သံ ကြေးစည်သံ ခေါင်းလောင်းသံ စသော အသံကြားမှု ရှိရာတို့၌ကား အနီးအဝေး ဌာနမရွေးပြီ။ တစ် ယူဇနာ ကွာဝေးရာ၌ပင် ဖြစ်ငြားသော်လည်း ရဟန်းမှန်းသိခဲ့သော် ရဟန်းပြုလုပ်သော အသံမှန်း သိခဲ့သော် သွား၍ကြားရမည်။ မကြားခဲ့ လျှင် ညဉ့်လည်းပြတ်၏၊ ဒုက္ကဋ်လည်း သင့်၏၊ မသိ၍ မကြားမိခဲ့လျှင် ညဉ့်သာပြတ်၏၊ ဒုက္ကဋ် အာပတ်လွှတ်၏၊ အကယ်မသိ၍ မကြားမိလျှင် နှစ်ပါးစုံမှလွတ်၏ဟု ဆိုကြ၏၊ ဆင်ခြင်ကြလေ။</p> <p>၃၅၇။ ရဟန်းနှင့်မူ၊ အမိုးတူ၊ အိပ်မူ သဟဖြစ်။</p> <p>အမိုးတစ်ခုလုံး၌ ဝတ်သားချင်းဖြစ်စေ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းနှင့် ဖြစ်စေညဉ့်အခါ၌ အတူအိပ်မိသည်ကို သဟဝါသ ဆိုသည်။ ထိုညဉ့်ပြတ် ၍ ရတ္တိစ္ဆေဒဖြစ်၏။</p> <p>၃၅၈။ ပကတတ် ကင်းလျက်၊ အရုဏ်တက်၊ ဝတ်ပျက် ဝိပ္ပဝါသဖြစ်။</p> <p>အရုဏ်တက်ဆဲအခါ၌ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်အတွင်း ပကတတ် ရဟန်းနှင့်ကင်း၍ အရုဏ်တက်စေခဲ့သော် ဝိပ္ပဝါသ ဖြစ်၏၊ ထိုညဉ့် ပြတ်၏၊ တိုက်တွင်း၌ပင် အရုဏ်တက်ဆဲအခါ၌ ပကတတ် ရဟန်းနှင့် တစ်ဆယ့်နှစ်တောင် မကင်းရ ယူကြကုန်၏။</p> <p>၃၅၉။ ဦနေဂဏေ၊ ဒေဝသိက၊ သဟဝါသာ၊ ဝိပ္ပဝါ၊ လေးဖြာမာနတ်၌။</p> <p>မာနတ်ကျင့်သောအခါ၌ကား <b>ဦနေဂဏေ, ဒေဝသိက, အနာရောစန, သဟဝါသ ဝိပ္ပဝါသ</b>-ဟူ၍ ရတ္တိစ္ဆေဒ အကြောင်း လေးပါးရှိ၏၊ ဆောက်တည်၍ ရှေးဦးစွာ ကြားစဉ်အခါ၌ပကတတ်ရဟန်း လေးပါးအောက် မလျော့စေရ၊ လျော့ခဲ့လျှင် <b>ဦနေဂဏေ စရတိ</b>-ဟူသော ရတ္တိစ္ဆေဒ ဖြစ်၏၊ ကြားမှုမှာလည်း ပရိဝါသ်သားမှာ ဝတ်ကိုမချဘဲ ကျင့်ခဲ့သော်တစ်ကြိမ်ကြားအပ်ပြီးသော ရဟန်းကို တဖန်ကြားဖွယ် ကိစ္စမရှိ။ မာနတ်၌မူကား ကြားအပ်ပြီးသော ရဟန်းကိုပင်သော်လည်း ထပ်မံ၍နေ့စဉ်ကြားရသည်။ မကြားခဲ့လျှင် ထိုနေ့ပျက်၏၊ ရတ္တိစ္ဆေဒ ဖြစ်၏၊ နောက်နှစ်ပါးကား ရှေးအတိုင်းပင်။</p> <p>သံဃာဒိသိသ်အာပတ် ကုစားနည်း ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၅-ဒေသနာ ဂါမ်အာပတ်ကုစားနည်း အမြွက်</h3> <p>၃၆၀။ ဒေသနာဂါမ်၊ ကြွင်းငါးတန်၊ ကြားရန် အနည်း နည်း။</p> <p>၃၆၁။ စွန့်ခြင်းရှေးရှိ၊ နိဿဂ္ဂိ၊ ကြားဘိ နောက်မှတည်း။</p> <p>၃၆၂။ အခွဲ အဖြတ်၊ ရှေးရှိလတ်၊ အပ်ကျည် ပါစိတ် စသည်တည်း။</p> <p>၃၆၃။ ပါဋိဒေသနိယာ၊ လေးမျိုးဖြာ၊ ကြားရာ တစ်မျိုး တည်း။</p> <p>၃၆၄။ အာယတိံသံဝရ၊ ရှိမှထ၊ ဆိုကြ ဆရာနည်း။</p> <p>ဒေသနာဂါမ်အာပတ်ကို ဒေသနာကြားပါသော်လည်း “<b>အာယတိံ အာဝုသော သံဝရေယျာသိ</b>”ဟု ဆိုပေရာ “<b>သာဓု သုဋ္ဌု ဘန္တေ သံဝရိ ဿာမိ</b>” ဟုပဋိညာဉ် ပြုသည့်အတိုင်း ဤအမှုကို နောင်ငါမပြုပါပြီဟု နောင်ရှောင်ကြဉ် မည်ဟူသော စိတ်နှင့်ကြားမှ ထိုအာပတ်ထသည်။ ဒေသနာလည်း ကြား၏၊ နောင် ထိုအမှုကို ပြုလိုလျက်လည်း ရှိနေ၏ ဆိုလျှင် ထိုအာပတ်မှ မထဟု အချို့ဆရာတို့ ယူဆကြ၏၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ အဋ္ဌဝတ္ထုက ပါရာဇိက၌သာ အာယတိံ သံဝရ မရှိလျှင် မထသည်။ ကြွင်းသော အာပတ်တို့၌ ထပါ၏ ဟူ၍ လည်းဆိုကြ၏၊ နိဿဂ္ဂိအာပတ် ခွဲခြင်းဖြတ်ခြင်း ရှေးရှိသော အာပတ်တို့၌ ရှိသောဝတ္ထုကို မစွန့်မခွဲ မဖျက်မူ၍ ဒေသနာကြားသော်လည်း မထ။ ဒေသနာ ကြားရိုး ကြားစဉ်၌“<b>အဟံ ဘန္တေ သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အာဝိကရောမိ၊ အာရောစေမိ၊ အာရောစယာမိ</b>”-တို့ကား ဒေသနာ ကြားမှုမဟုတ်။ ပုထုဇ္ဇန်ဂတိဖြစ်၍ ယခုနေ့၌ သင့်သော် သင့်ခဲ့ရာသော သံဃာဒိသိသ် အာပတ်စုကို ရည်၍ အာဝီကရဏ ပြုမှုသာတည်း။ “<b>အဟံ ဘန္တေ သမ္ဗဟုလာ နာနာဝတ္ထုကာ သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇံ တာ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ</b>”-သည်သာ ဒေသနာဂါမ် အာပတ်တို့ကို ဒေသနာကြားမှုတည်း။ “<b>ပဿသိ အာဝုသော တာ အာပတ္တိယော။ အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ</b>”-တို့ကား ပဋိညာဉ်တို့ပေ တည်း။ <b>အာယတိံ အာဝုသော သံဝရေယျာသိ၊ သာဓု သုဋ္ဌု ဘန္တေ သံဝရိဿာမိ</b>”-တို့ကား <b>ပဋိညာယ ကာရေတဗ္ဗော</b> (ပါစိတ်ပါဠိတော် နှာ၂၇၂) ဟူသော သမထအရ ပဋိညာတကရဏမှုတို့ပေတည်း။ ဤဒေသနာ ကြားမှုသည် အာပတ္တာဓိကရုဏ်းကို ငြိမ်းစေမှုပေတည်း။။ သမ္မုခါဝိနယ သမထ၊ ပဋိညာတကရဏ သမထ-ဟူ၍နှစ်ပါးရ၏၊။ အနက်ကိုသိကြ၍ ကြားမှလျော်မည်။</p> <p>၃၆၅။ စေ့ဆော်သမှု၊ ဖုံးလွှမ်းမှု၊ လေးခု အဂတိ။</p> <p>၃၆၆။ လက္ခဏာညီ၊ အလဇ္ဇီ၊ ဖြစ်ပြီ ဟောချက်ရှိ။</p> <p>၃၆၇။ ဆန္ဒာဘယာ၊ မျက်ဒေါသာ၊ မောဟာ လေးဂတိ။</p> <p>“<b>သဉ္စိစ္စ အာပတ္တံ အာပဇ္ဇတိ။ အာပတ္တံ ပရိဂူဟတိ။ အဂတိ ဂမနဉ္စ ဂစ္ဆတိ။ ဧဒိသော ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီ ပုဂ္ဂလော</b>“(ပရိဝါပါဠိတော် နှာ-) ဤပါဠိတော်နှင့် အညီပညတ်တော်ကို သိလျက်နှင့် စေ့ဆော်၍ အာပတ်မှု ကို ပြုကျင့်သောရဟန်း, ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ဆယ်ပါးသော ဖုံးလွှမ်းကြောင်း နှင့်အညီ အရုဏ်တက်သည်တိုင်အောင် ဒေသနာမကြားဘဲ အာပတ် ကိုဖုံးလွှမ်း၍ ထားသောရဟန်း, ရဟန်းဖြစ်လျက် ဆန္ဒာဂတိ ဘယာဂတိ ဒေါသာဂတိ မောဟာဂတိသို့ လိုက်သော ရဟန်းများသည် အလဇ္ဇီ လက္ခဏာသို့ ရောက်၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်နှင့် အာမိသသမ္ဘောဂ ဓမ္မသမ္ဘောဂ မပြုအပ်။ ဥပုသ်ပဝါရဏာ ကံကြီးကံငယ်အတူပြုမှု-ဟူသော သံဝါသ မှုကိုကား မပြုအပ်ဟု ပညတ်တော်မရှိ။ (မဟာဝါ၊ ဝဇီရဗုဒ္ဓိ။) ဒေသနာဂါမ်အာပတ် ကုစားနည်း အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၆-ရှင်ပြုခန်းအမြွက်</h3> <p>၃၆၈။ သူ့မိသူ့ဘ၊ ခွင့်ပြုမှ၊ ပြုရ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။</p> <p>သူ့မိသူ့ဘ၊ ခွင့်ပြုမှ၊ ပြုရ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၃၆၉။ ဆံရိတ်တစ်ခန်း၊ သင်္ကန်းပေးတုံ၊ သရဏဂုံပေး ငြား၊ ဤသုံးပါး၊ ခေါ်ငြား ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ ရှင်ပြုမှုသည် ဆံရိတ်ခြင်းတစ်ပါး, သင်္ကန်းပေးခြင်းတစ်ပါး, သရဏဂုံပေးခြင်းတစ်ပါး-ဟူ၍သုံးပါးရှိ၏။</p> <p>၃၇၀။ တိုက်တွင်းဝယ်ဘိ၊ သံဃာရှိ၊ ပန်ဘိ ဆံရိတ်မှာ။</p> <p>မိမိနေရာ ကျောင်းတိုက်၌ ရဟန်းသံဃာ အများရှိခဲ့လျှင် သံဃာကို အပလောကနကံဖြင့် ပန်ကြားပြီးမှ ရှင်လောင်းကို ရဟန်းများ ကိုယ်တိုင်ဆံရိတ်အပ်သည်။ သို့မဟုတ်လျှင် ဆံပင်ရှည်နှင့် ရှင်ပြု၍ ပေးပါဟုလာခဲ့သော် ဦးခေါင်းရိတ်ပြီးကိုမှ ငါတို့ရှင်ပြု၍ပေးသည်ဟု ပြောရမည်။ လူတို့ အလိုအလျောက် ဆံရိတ်၍လာလျှင်ကောင်းလှ၏၊ ဆံရိတ်မှုဟူသော ရှင်ပြုခန်းအမြွက် ပြီး၏။</p> --- <p>၃၇၁။ ဥပဇ္ဈာယ် ဆရာ၊ အင်္ဂါညီလှ၊ ဆယ်ဝါရ၊ ပေးကြ သင်္ကန်းမှာ။</p> <p>ဥဘတောဝိဘင်းကိုရခြင်း အစရှိသော ဗဟုသုတအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံ၍ ဆယ်ဝါရပြီးသော ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာသည် သာလျှင် သာမဏေ လောင်းအား သင်္ကန်းပေးခြင်းဟူသော ပဗ္ဗဇ္ဇအမှုကို အစိုးတရပြု ထိုက်သည်။ ဆယ်ဝါမရသေးသော ရဟန်းငယ်၊ အဝါ ခြောက်ဆယ် ပင်ရသော်လည်း ဗဟုသုတအင်္ဂါနှင့် မပြည့်စုံသော ရဟန်းသည် သာမဏေလောင်းအား သင်္ကန်းပေးခြင်းအမှုကို အစိုးတရမပြုအပ်။</p> <p>၃၇၂။ ခိုင်းစေတုံလတ်၊ ကိုယ်စားမှတ်၊ ပြုအပ် ထေရ် ငယ်မှာ။</p> <p>ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသောဆရာက ဤရှင်လောင်းကို သင်္ကန်းပေးလိုက်လောဟု စေခိုင်းလျှင် ရဟန်းငယ်ပင်ပေးရ၏၊ မခိုင်း သော်လည်း ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၏ ကိုယ်စားရည်မှတ်၍ ပေးလျှင်လည်း ပေးအပ်၏၊ ယခုအခါ၌လည်း ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါနှင့် မပြည့်စုံကြကုန်သော ရဟန်းတို့သည် မိမိတို့ကျောင်း၌ မိမိ၏တပည့်ဖြစ်သူ ရှင်လောင်းများကို မိမိတို့ကိုယ်တိုင် သင်္ကန်းပေး၍ ရှင်ပြုကြသောအခါ ဤလောက၌ သံဃာတော် ဆရာတော် မြတ်တို့သည် ရှိကြပေကုန်၏၊ ထိုဆရာမြတ် တို့၏ ကိုယ်စားလည် ကိုယ်စားပြု၍ ငါသည် ဤရှင်လောင်းအား သင်္ကန်းပေးမည်၊ ငါ၏အလိုအလျောက် အစိုးတရ ပေးမည်မဟုတ်ဟု စိတ်ကိုဖြစ်စေ၍ ပေးကြကုန်ရာ၏၊ “<b>သကလဝဋ္ဋ</b>“ကို ဆိုစေ၍ တောင်း နည်း ပေးနည်း အရိုးအစဉ်ရှိလေ၏၊ “<b>သကလဝဋ္ဋ</b>” ကို မဆိုသော်လည်း မိမိလက်ဖြင့် သင်္ကန်းတို့ကို ကိုင်ယူ၍ ဤသင်္ကန်းတို့ကို သင့်အား ရှင်ပြု ခြင်းငှါ ငါပေး၏၊ ဝတ်ချေ ရုံချေလောဟူ၍ ဆိုလျှင်ပင် ယူ၍ ဝတ်ရ ရုံရ၏၊ ရဟန်းကိုယ်တိုင် ဝတ်ရုံ၍ပေးလျှင် ဆိုဖွယ်မရှိ၊ ကိုယ်တိုင်မပေးမူ၍ ဤသင်္ကန်းတို့ကိုယူ၍ ဤရှင်လောင်းအား သင်္ကန်းဝတ်ရုံ၍ ပေးလိုက် လော့ဟု ရဟန်းရှင်လူတို့ကို စေခိုင်း၍ ဝတ်ရုံစေခြင်းငှါ အပ်၏၊ သင်္ကန်းပေးမှုဟူသော ရှင်ပြုခန်း အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <p>၃၇၃။ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၊ အင်္ဂါညီမှ၊ ဆယ်ဝါရ၊ ပေးကြ သရဏာ။</p> <p>သရဏဂုံပေးမှု၌ကား ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ ကိုယ်တိုင်ပေးမှုသည်သာ ကျမ်းဂန်တို့၌လာ၏၊ သင်္ကန်းပေးမှုကဲ့သို့ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာက စေခိုင်းသော် လည်းကောင်း၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၏ ကိုယ်စားပြု၍သော်လည်းကောင်း ပေးခြင်းငှာ အပ်ရာပါ၏။</p> <p>၃၇၄။ နိဂ္ဂဟိတန်၊ မကာရန်၊ နှစ်တန်ပေးနည်းလာ။</p> <p>“<b>ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ</b>” အစရှိသည်ဖြင့် သရဏဂုံကို ပေးရာ၌ နိဂ္ဂဟိတန္တနှင့်လည်း ပေးအပ်၏၊ မကာရန္တနှင့်လည်း ပေးအပ်၏၊ နိဂ္ဂဟိတန္တ ဆိုသည်ကား သေးသေးတင်နှင့်ရှိနေသော အက္ခရာတို့၌ ခံတွင်းနှုတ်ခမ်းတို့ကိုပိတ်ခြင်း အဆုံးရှိသည်ကိုပြု၍ ရွတ်ဆိုခြင်းတည်း။ မကာရန္တဆိုသည်လည်း ထို့အတူ ခံတွင်း, နှုတ်ခမ်းတို့ကို ပိတ်ခြင်း အဆုံးရှိသည်ကို ပြု၍ ရွတ်ဆိုခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ အထူးမူကား နိဂ္ဂဟိတ် မည်သည် ရှေ့သရကို မှီသော ဗျည်းအထူးဖြစ်ပေ၍ ဗုဒ္ဓံ၌ ဓဗျည်းနှင့်မှီရာ တူကြ၏၊ ထို့ကြောင့် နိဂ္ဂဟိတန္တနှင့် ရွတ်ဆိုသောအခါ၌ ဓဗျည်းနှင့် နိဂ္ဂဟိတ်၏အကြားမှ အသံတစ်မျိုးအခြားမရှိစေမူ၍ တစ်ဆက်တည်းပြု၍ ရွတ်ဆိုရာ၏၊ ဓ ဗျည်းပြီသသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ခံတွင်းပိတ်မှုကို ပြုရာ၏၊ ခံတွင်းပိတ်မှု နောက်ကျ၍မနေစေရာ ဟူလိုသည်။ မအက္ခရာ သည်မူကား ဤ၌ သရမရှိသော်လည်း နောက်သရကိုမှီသော ဗျည်းမျိုး ဖြစ်ပေ၍ ဗုဒ္ဓံ၌ ဓဗျည်းနှင့် မှီရာ ကွဲပြားကြ၏၊ ထို့ကြောင့် မကာရန္တနှင့် ရွတ်ဆိုသောအခါ၌ ဓ ဗျည်းနှင့် မ အက္ခရာ၏ အကြားမှာ အတန်ငယ် ခြားပြီးမှ ပိတ်မှုကို ပြုရာ၏။</p> <p><b>ဣမာနိ စ ပန ဒဒမာနေန ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီတိ ဧဝံ ဧကသမ္ဗန္ဓာနိ အနုနာသိကန္တာနိဝါ ကတွာ ဒါတဗ္ဗာနိ ဗုဒ္ဓမ် သရဏမ် ဂစ္ဆာမီတိ ဧဝံဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ, မကာရန္တာနိဝါ ကတွာ ဒါ တဗ္ဗာနိ</b>။။(အဋ္ဌကထာ)။</p> <p>(မဟာဝါအဋ္ဌကထာ)</p> <p>၃၇၅။ ဌာန်, ကရဏ၊ ပယတ်ကျ၊ ပြီသလိုလှစွာ။</p> <p>၃၇၆။ ဆရာလည်းပြီ၊ တပည့်ပြီ၊ စုံညီကြမှသာ။</p> <p>တစ်လုံးတစ်လုံးသော အက္ခရာ၌ ဌာန်, ကရိုဏ်း, ပယတ်, သုံးပါးအပြီအသ အကျအန အလွန်လိုလှစွာ၏၊ ပေးသူဆရာကလည်း ကျကျနန ပြီသပါမှ လိုက်သူတပည့်ကလည်း ကျကျနန ပြီသပါမှ သရဏ ဂုံမြောက်သည်။ တစ်ဦးဦးက ပြီရုံမျှနှင့် မမြောက်ဟုလာ၏၊ သရဏံပုဒ်၌ ရကြီး, ဏကြီး နှစ်လုံးသည် မုဒ္ဓဇချည်း ဖြစ်ကြ၏၊ အာခေါင်အရပ်မှ ဖြစ်ကြ၏၊ လျှာဖျား၏အနီးဖြစ်သော လျှာအရပ်သည် ထိုနှစ်လုံး၏ကရိုဏ်းဖြစ်၏၊ လျှာကို အထက်သို့ ခေါက်လိပ်၍ ရွတ်မှ အထက်အာ ခေါင်ကို ထိခိုက်၏၊ သွားသံပါခဲ့လျှင် ဏကြီး မဟုတ်ပြီ။ ဒန္တဇနငယ် ဖြစ်လေ၏။</p> <p>ဌာန် ကရိုဏ်း ပယတ်တို့နှင့် ပြည့်စုံစွာ ရွတ်ဖတ်မှုမည်သည် ဆရာနည်းကောင်းလှမှ နေရာကျနိုင်သည်။ သရဏဂုံ ဌာန်ကရိုဏ်း မကျ၍ သာမဏေအစစ်မဖြစ်သော်လည်း ဖြစ်သည်မှတ်၍နေလျှင် အပြစ်မရှိ။ မဖြစ်မှန်း သိလျက် သာမဏေကောင်းတို့နှင့် ပေါင်းဖော်၍ နေသော်လည်းကောင်း သင်္ကန်းခံယူမှုက စောင့်ရှောက်လျက် ရှိသော ကြောင့် ထေနကမဖြစ်။ သရဏဂုံ အောင်မြင်ခဲ့လျှင်“<b>တတိယမ္ပိ သံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ</b>“၌ မိအက္ခရာ အဆုံးတွင် ရှင်သာမဏေအစစ်ဖြစ်လေ၏၊ သာမဏေတို့ ကျင့်အပ်သော ဆယ်ပါးသီလ လိင်ဆယ်ပါး ဒဏ်ဆယ် ပါးတို့မှစ၍ အလုံးစုံသော ကျင့်ဝတ်တရားတို့ကို ဆောက်တည်မှုကိစ္စ တစ်ချက်တည်းပြီးလေ၏၊ သီလခံဖွယ်ကိစ္စမရှိ၊ ခံသော်လည်း အပြစ်မရှိ၊ ကျေပွန်ရခြင်းအကျိုးရှိ၏၊ သာမဏေဖြစ်ပြီးလျှင် ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော ဆရာရှိခဲ့လျှင် ထိုဆရာထံ၌ ဥပဇ္ဈာယ် ယူစေရမည်။ “<b>ဥပဇ္ဈာယော မေ ဘန္တေ ဟောဟိ</b>” ဟုသုံးခေါက်ဆို၍ ယူ။ ဆယ်ပါးသီလကိုလည်းကောင်း၊ လိင်ဆယ်ပါး ဒဏ်ဆယ်ပါး တို့ကိုလည်းကောင်းအမြဲဆောင်စေရမည်။</p> <p>လိင်ဆယ်ပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးကို ပြုမိသော် သရဏဂုံ ပျက်၏၊ သင်္ကန်းပေးမှုကား မပျက်။ လူဖြစ်သည် မဟုတ်။ နောင်ကြဉ်ရှောင်ပါ မည်ဆိုလျှင် ရေဒဏ် သဲဒဏ်ပေး၍ သရဏဂုံကိုသာ ထပ်မံ၍ ပေးအပ် ၏၊ နောက်လွန် ကျူးပြန်၍ နောင်ကြဉ်ရှောင်ပါတော့မည် ဆိုပြန်လျှင် သုံးကြိမ်တိုင်အောင် သရဏဂုံကိုသာ ထပ်မံ၍ပေးအပ်၏၊ နောက် လွန် ကျူးပြန်၍ ရှေ့သို့လည်း ကြဉ်ရှောင်မည့်သူ မဟုတ်ဟု သိခဲ့လျှင် လူဝတ် လဲ၍ တစ်ခါတည်း သွားစေ ရသည်။ ဤကား လိင်ပေးမှု အစီအရင် တည်း။</p> <p>လိင်အမှုကို ပြုမိတိုင်း လူဝတ်လဲ၍ လိင်ပြန်ရသည်ချည်း မှတ် ထင်ကြကုန်၏၊ အချို့ဆရာတို့ကား ကျူးလွန်မှု ထင်ရှားမရှိပဲနှင့်ပင် စင်ကြယ်စေခြင်းငှာဆို၍ ဝါဝင် ဝါကျွတ်တို့၌ လိင်ဆေးသည်ဟု တစ်နှစ် လျှင်နှစ်ကြိမ် လူဝတ်လဲစေကြကုန်၏၊ ကျမ်းဂန် မရှိ။</p> <p>ရှင်ပြုခန်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <h3>၂၇-ရဟန်းခံခန်းအမြွက်</h3> <p>၃၇၇။ ဝတ်, ဉတ်, ကမ္မဝါ၊ သိမ်, ပရိသာ၊ ငါးဖြာ သမ္ပတ္တိ။</p> <p>၃၇၈။ ပဉ္စင်းမြောက်ရန်၊ အင်ငါးတန်၊ ပြန်လေ ဝိပတ္တိ။</p> <p>ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိသမ္ပတ္တိ, ကမ္ပဝါစာသမ္ပတ္တိ, သီမာသမ္ပတ္တိ, ပရိသာသမ္ပတ္တိ-ဟူ၍ ရဟန်းပဉ္စင်းအဖြစ် ထမြောက်ရန် အင်္ဂါငါးပါး၊ ထိုမှပြန်သော် ရဟန်းပဉ္စင်းအဖြစ် မမြောက်ရန် ဝိပတ္တိငါးပါးဖြစ်၏၊ ဝတ္ထုဝိပတ္တိ, ဉတ္တိဝိပတ္တိ, ကမ္မဝါစာဝိပတ္တိ, သီမာဝိပတ္တိ, ပရိသာဝိပတ္တိ။</p> <p>၃၇၉။ ပဉ္စင်းလောင်းကို၊ ဝတ္ထုဆို၊ ထိုမှာ သံ, ဝိပ်ရှိ။</p> <p>ပဉ္စင်းလောင်းကို ဝတ္ထုဆို၏၊ ထိုပဉ္စင်းလောင်းမှာ သမ္ပတ္တိ, ဝိပတ္တိနှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၃၈၀။ ဦနဝီသ၊ အန္တိမ၊ ဘဗ္ဗ တစ်ဆယ့်တစ်။</p> <p>၃၈၁။ ဆယ့်သုံးဝိပတ်၊ ကင်းစင်လတ်၊ အမြတ် သမ္ပတ္တိ။</p> <p>အသက်နှစ်ဆယ် မပြည့်သောသူ၊ ပါရာဇိက ကျပြီးသောသူ၊ ပဏ်, ထေ, ပက်, ဆန်၊ ပဉ္စာနန်၊ ဒူသံ, ဥဘောဗျည်း-ဟူ၍ ဆိုလတ္တံ့သော ပဏ္ဍုက်အစရှိသော အဘဗ္ဗပုဂ္ဂိုလ် တစ်ကျိပ်တစ်ယောက်၊ ဤ တစ်ဆယ့် သုံးယောက်တို့သည် ရဟန်းမဖြစ်ထိုက်ကုန်။ ထိုသူတို့ကို ပဉ္စင်းခံခဲ့သော် ဝတ္ထုအတွက်နှင့် ထိုကံပျက်၏၊ ထိုသူတို့ကိုကြဉ်၍ သမ္ပတ္တိကို သိအပ်၏။</p> <p>၃၈၂။ သန္ဓေတည်နေ့၊ စတုံရွေ့၊ ပြေ့စေ ဝီသတိ။ “<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဂဗ္ဘဝီသံ ဥပသမ္ပာဒေတုံ</b>“(ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်-နှာ-)။ <b>ဘိက္ခဝေ</b>=တို့၊ <b>ဂဗ္ဘဝီသံ</b>=အမိဝမ်း၌ ကိန်းနေသော ပဋိသန္ဓေ လရက်တို့ကို ထည့်စွက်၍ အသက်နှစ်ဆယ် ပြည့်သောသူကို၊ <b>ဥပသမ္ပာ ဒေတုံ</b>=ရဟန်းပဉ္စင်း ခံစေခြင်းငှာ၊ <b>အနုဇာနာမိ</b>=ငါဘုရားခွင့်ပြု၏-ဟူ၍ လာသောကြောင့် ပဋိသန္ဓေ တည်နေသော နေ့မှစ၍ အနှစ်နှစ်ဆယ်ပြည့် စေရာ၏။</p> <p>၃၈၃။ ခုနစ်လဖွား၊ ဆယ်လဖွား၊ ထင်ရှားလူဝယ်ရှိ။</p> <p>လောက၌ ခုနစ်လဖွား၊ ဆယ်လဖွား၊ နှစ်မျိုးသာ ထင်ရှားရှိ၏။</p> <p>၃၈၄။ ဖွားသက္ကရာဇ်၊ ဆယ့်ကိုးနှစ်မှ၊ ငါးလ, နှစ်လ၊ စွန်းတုံက၊ ဂဗ္ဘဝီသပြည့်။</p> <p>ဖွားသက္ကရာဇ်ကို တွက်စစ်၍ ဆယ့်ကိုးနှစ် လုံးလုံးပြည့်သည်မှ ခုနစ်လဖွားသူမှာ ငါးလစွန်းလျှင် ဂဗ္ဘဝီသ ပြည့်၏၊ ဆယ်လဖွားသူမှာ နှစ်လစွန်းလျှင် ဂဗ္ဘဝီသပြည့်၏၊။အဋ္ဌကထာနည်းတည်း။</p> <p>၃၈၅။ ရက်သုံးဆယ်လ၊ ဆယ့်နှစ်လ၊ ဝဿ အမှန်သိ။ အဋ္ဌကထာ၌ လာသော အာစရိယဝါဒ အလိုကား “<b>တိံသရတ္တိ ဒိဝေါမာသော</b>”ဟူ၍ ဟောတော်မူသော ကြောင့် ရက်ပေါင်းသုံးဆယ် ပြည့်မှ တစ်လအမှန်ဖြစ်သည်။ “<b>ဒွါဒသမာသာ ဧကံ သံဝစ္ဆရံ</b>” ဟူ၍ ဟောတော်မူသောကြောင့် တစ်ဆယ့်နှစ်လသည်သာ တစ်နှစ်အမှန် ဖြစ်သည်။ တစ်နှစ်တစ်နှစ်အဖို့တွင် အရက်သုံးဆယ် မပြည့်သော ရက်မစုံ လပေါင်း ခြောက်လ ပါရှိ၏၊ ဝါထပ်သည့်အတွက် တစ်နှစ်တွင် တစ်ဆယ့် သုံးလရှိသော နှစ်မျိုးသည် သုံးနှစ်လျှင် တစ်ကြိမ် တစ်ကြိမ်လာ၏။</p> <p>၃၈၆။ ဆယ့်ကိုးနှစ်ကို၊ ခြောက်လပို၊ ဝါဆိုထပ်သည့် တွက်။</p> <p>၃၈၇။ လေးလမျှတုံ၊ ယုတ်လျော့ကုန်၊ မစုံလ အတွက်။</p> <p>ဖွားသည့်နေ့မှစ၍ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်ပြည့်ပြီးဟု ဆိုရသောအခါ ဝါဆိုထပ်သည့်အတွက် ခြောက်လအပို ထွက်လာ၏၊ ရက်မစုံလအတွက် ရက်ပေါင်း ၁၁၄-ရက်ယုတ်လျော့လျက်ရှိ၏၊ ထိုရက်ပေါင်းကို လေးလမျှ ဆိုသည်။ သုံးလနှင့် ၂၄-ရက်တည်း။</p> <p>၃၈၈။ ယုတ်ပိုညှိက၊ ကျန်သေသ၊ နှစ်လခြောက် ရက် ထွက်။</p> <p>ဝါထပ်အတွက် ခြောက်လပိုသည်တွင် ရက်မစုံအတွက် ယုတ်ခဲ့ သော ရက်တို့နှင့် ပယ်နှုတ်နှိုင်းညှိသည်ရှိသော် အကျန် နှစ်လ ခြောက်ရက် အပိုထွက်သည်။</p> <p>၃၈၉။ သုံးလစွန်းက၊ ခုနစ်လ၊ ဂဗ္ဘဝီသပြည့်။</p> <p>ခုနစ်လ ဖွားသူမှာ တစ်ဆယ့်ကိုးမှ သုံးလစွန်းခဲ့လျှင် ဂဗ္ဘဝီသ ပြည့်၏၊ ရဟန်းခံရပြီ။ ဆယ်လဖွားမှာမူကား ပဋိသန္ဓေ ဆယ်လနှင့် ထိုအပိုနှစ်လ ခြောက်ရက်ကိုပေါင်းသော် တစ်နှစ်ပြည့်လျက်ရှိသော ကြောင့် ဖွားသက္ကရာဇ်နှစ် တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်ပြည့်ခဲ့လျှင် ဂဗ္ဘဝီသပြည့်၏၊ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်လုံးလုံးရှိလျှင် ရဟန်းခံရပြီ။ ရဟန်းလောင်း၏ အမိဖြစ် သူက သူ၏သားသည် ဆယ်လဖွားဖြစ်ပါသည်ဟု အတပ်ပြောသော် လည်း အမှန်မုချ အယုံရခက်လှသော အရာမျိုးဖြစ်ခဲ့၍ အယုတ် ဆုံးအားဖြင့် ခုနစ်လဖွားကို အတည်ပြု၍ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်နှင့် သုံးလ အောက် မယုတ်စေရ။ ပိုလျှင်သာ ပိုစေရမည်ဟု ငါတို့ကျေးဇူးရှင် စံကျောင်းဆရာတော်ဘုရားကြီး မိန့်တော်မူ၏။</p> <p>ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၃၉၀။ ဝတ်, သံ, ပုဂ်, ဉတ်၊ မသုံးသပ်၊ ဉတ်ကိုနောက် မှာထား။</p> <p>၃၉၁။ ဉတ္တိဝိပတ်၊ အင်ငါးရပ်၊ သမ္ပတ် အပြန်ငါး။</p> <p>ဉတ်တွင်း၌ ဝတ္ထုကို မသုံးသပ်ခြင်း, သံဃာကို မသုံးသပ်ခြင်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို မသုံးသပ်ခြင်း၊ ဉတ်ကိုမသုံးသပ် ခြင်း၊ ဉတ်ကို ကမ္မဝါစာ၏ နောက်မှာထားခြင်း-ဟူ၍ ဉတ္တိဝိပတ္တိငါးပါးရှိ၏၊ ဝတ္ထုကိုသုံးသပ်ခြင်း စသည်ဖြင့် ထိုမှပြန်၍ ဉတ္တိသမ္ပတ္တိငါးပါးကို သိအပ်၏။</p> <p>၃၉၂။ ကမ္မဝါလဲ၊ ဉတ္တိနဲ၊ ခွဲလေ, ဝိပ်, သံ, ငါး။</p> <p>၃၉၃။ အက္ခရပဒံ၊ ယုတ်လျော့ကျန်၊ ဆယ်တန် သဒ္ဒါ မှား။</p> <p>၃၉၄။ ကမ္မဝါမှာ၊ ကံပျက်ရာ၊ ဉတ်မှာ ထိုနည်းလား။</p> <p>အနုဿာဝနာ-ခေါ်သော ကမ္မဝါ၌လည်း ဉတ်မှာကဲ့သို့ ဝတ္ထု, သံဃာ, ပုဂ္ဂိုလ်, ကမ္မဝါတို့ကို မသုံးသပ်ခြင်း သုံးသပ်ခြင်း ကမ္မဝါကိုဉတ်၏ ရှေ့၌ ဖတ်ခြင်း၊ ဉတ်၏နောက်၌ ဖတ်ခြင်းဟူ၍ ဝိပတ္တိငါးပါးသမ္ပတ္တိ ငါးပါးရှိ၏။</p> <p>ကမ္မဝါတွင်း၌ အက္ခရာပုဒ် ယုတ်လျော့ ကြွင်းကျန်ခြင်း၊ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိခေါ်သော သဒ္ဒါဆယ်ပါး တိမ်းပါးချွတ် ယွင်းခြင်းတို့သည် ကမ္မဝါဝိပတ္တိအတွက်ကံပျက်ရန် အမှုတို့ဖြစ်ကုန်၏၊ ဉတ်၌လည်း ဤအက္ခရာပုဒ် ယုတ်လျော့ ခြင်း၊ သဒ္ဒါဆယ်ပါး တိမ်းပါးခြင်းတို့သည် ကမ္မဝါနည်းတူ ကံပျက်ရန်အမှုတို့ပင်တည်း။</p> <p>အက္ခရပဒံ-ဟူသော နောက်သံပေါက် နှစ်ခုသည် ပါဠိတော်၌ “<b>သာဝနံဟာပေတိ</b>” ဟူသော စတုတ္ထဝိပတ္တိ အရကို ဖော်ပြသော သံပေါက်စုသာတည်း။ အသီးအခြားမဟုတ်။ “ဉတ္တိဝိပတ္တိ၌ <b>ဉတ္တိ နပရာမသတိ</b>” နှင့် အနု ဿာဝနာဝိပတ္တိ၌ “<b>သာဝနံ ဟာပေတိ</b>“သည် အတူတူပင်။ “<b>ပစ္ဆာ ဉတ္တံ ထပေတိ</b>” နှင့် “<b>အကာလေဝါ သာဝေတိ</b>” သည်အတူတူပင်။</p> <p>ထို့ကြောင့် ဉတ္တိဝိပတ္တိ ကမ္မဝါစာဝိပတ္တိနှစ်ပါးကို တစ်ပေါင်း တည်း ပြု၍ ပြဆိုပေအံ့။</p> <p>ဝတ္ထုကို မသုံးသပ်ခြင်းဆိုသည်ကား ဉတ်၌လည်းကောင်း၊ ကမ္မဝါသုံးချက်တို့၌လည်းကောင်း ရဟန်းလောင်း၏ အမည်ကို မသုံး သပ်ခြင်းတည်း။ မဖတ်ခြင်းတည်း။</p> <p>သံဃပုဒ်တို့ကို မဖတ်ခြင်းသည် သံဃာကို မသုံးသပ်ခြင်းမည်၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၏ အမည်နာမ မပါခြင်းသည် ပုဂ္ဂိုလ်ကို မသုံး သပ်ခြင်းမည်၏။</p> <p>ဉတ်နေရာ၌ ဉတ်ကိုလုံးလုံး မဖတ်ဘဲ ကမ္မဝါ သက်သက်သာ ဖတ်ခြင်း၊ ကမ္မဝါနေရာ၌ ကမ္မဝါကိုလုံးလုံး မဖတ်ဘဲဉတ်ကိုသာ လေးကြိမ်ဖတ်ခြင်းသည် ဉတ်ကိုမသုံးသပ်ခြင်း၊ ကမ္မဝါစာကို ယုတ်လျော့ စေခြင်းမည်၏၊ဉတ်၌အကျုံးဝင်သော အချို့အချို့သော အက္ခရာတို့ကို စွန့်ခြင်း, မကောင်းသဖြင့် ရွတ်ဆိုခြင်း, ကမ္မဝါတို့၌ အကျုံး ဝင်သော အချို့အချို့သော အက္ခရာပုဒ်တို့ကို စွန့်ခြင်း, မကောင်းသဖြင့်ရွတ်ဆိုခြင်း များသည်လည်း ဉတ်ကိုမသုံး သပ်ခြင်း၊ ကမ္မဝါကို ယုတ်စေခြင်း မည်၏၊ ဉတ်ကို ကမ္မဝါတို့၏ နောက်၌ ထားခြင်း၊ ကမ္မဝါတို့ကို ဉတ်၏ရှေ့၌ ဖတ်ခြင်းထင်ရှားပြီ။</p> <p>ဝတ္ထုပုဂ္ဂလတို့ကို သုံးသပ်မှု၌ သိမ်အပြင်၌ သံဃာစုံလင်၍ ကမ္မဝါဖတ်တော့မည်ရှိရာ မဖတ်မီတင်ကူး၍ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာက သံဃာ အများကြားသိကြစေရန် ရဟန်းလောင်းကိုလည်း နာဂ-ဟူ၍ အမည် ပေးရမည်။ မိမိကိုယ်ကိုလည်း တိဿ-ဟူ၍ အမည်ပေးရမည်။ ဉတ်၌ လည်းကောင်း၊ ကမ္မဝါစာတို့၌လည်းကောင်း-နာဂ-ဟူ၍ ရွတ်ဆိုသည် ရှိသော် ရဟန်းလောင်း မောင်မည်သူကိုဆိုသည်ဟူ၍ သံဃာတော်တို့က သိတော်မူကြပါကုန်။ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာဖြစ်သူ အကျွန်ုပ်ကိုလည်း တိဿ ဟူ၍ အမည်ပေးပါ၏၊ ဉတ်၌လည်းကောင်း၊ ကမ္မဝါစာ တို့၌လည်း ကောင်း တိဿဟူ၍ရွတ်ဆိုသည်ရှိသော် ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာဖြစ်သူ အကျွန်ုပ် ကို ဆိုသည်ဟူ၍ သံဃာတော်တို့က သိတော်မူကြပါကုန်။ (အမည်ပေးပုံ)။ ရဟန်းခံ ကမ္မဝါသို့ မရောက်မီ ဆုံးမခန်း စစ်မေးခန်းတို့၌လည်း သမ္မုတိဉတ်ပါရှိသည်၊ ထိုဉတ်၌လည်း ဝတ္ထုပုဂ္ဂလတို့ ပါရှိကြသည် ဖြစ်၍ အမည်ကို တင်ကူး၍ မှည့်မှ သင့်လျော်သည်။ ရှေးဦးစွာ အမည် ပေးမှုကို မပြုမှု မပြုမူ၍ ဉတ်ကမ္မဝါစာတို့၌သာ နာဂအမည် တိဿ အမည်တို့ကိုရွတ်ဆို၍ သွားသည်ရှိသော် ယခုရှိနေကြသော ရဟန်း လောင်း၏အမည်မဟုတ်၊ ဥပဇ္ဈယ်ဆရာ ပြုလုပ်သူ၏အမည် မဟုတ် သဖြင့် ရဟန်းလောင်းဖြစ်သူ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာဖြစ်သူတို့ကို မထိမငြိ သည်ဖြစ်၍ ဝတ္ထုပုဂ္ဂလတို့ကို မသုံးသပ်ရာပင်ကျ၏၊။(ဝိမတိဋီကာအဆို)။ သာဝနံ ဟာပေတိ-၌။။<b>ဥရ</b>၊ ရင်း <br> <b>ကဏ္ဌ</b>၊ လည်ချောင်း။<br><b>တာလု</b>၊ အာစောက်။ <br> <b>မုဒ္ဓ</b>၊ အာခေါင်။ <br> <b>ဒန္တ</b>၊ သွား။ <br> <b>ဩဋ္ဌ</b>၊ နှုတ်ခမ်း။ <br> <b>နာသိကာ</b>၊ နှာခေါင်း။ <br> ။(ဌာန်ခုနစ်ပါး ဆောင်ပုဒ်)။</p> <p><b>ဇိဝှါမဇ္ဈ</b>၊ လျှာလယ်။ <b>ဇိဝှေါပဂ္ဂ</b>၊ လျှာဖျား၏ အနီး။ <b>ဇိဝှဂ္ဂ</b>၊ လျှာဖျား။ <b>သကဋ္ဌာန</b>၊ မိမိတို့၏ဌာန်။။(က ရိုဏ်းလေးပါး ဆောင်ပုဒ်)။ <br> <b>သံဝုဋ</b>၊ ပိတ်မှု။ <br> <b>ဝိဝဋ</b>၊ ဖွင့်မှု။ <br> <b>ဖုဋ္ဌ</b>၊ ထိမှု။<br><b>ဤသံဖုဋ္ဌ</b>၊ စဉ်းငယ်ထိမှု။ (ပယတ်လေးပါး ဆောင်ပုဒ်)။</p> <p>အထက်သွား၏ အတွင်းဖြစ်သော အာခေါင်အရပ်မှစ၍ လည်ချောင်းပေါက်မှဝသို့ ဆိုက်အောင် ခံတွင်း၏ အထက်အပြင်ကို နှစ်ဖို့ပြု၍အတွင်းအဖို့ကို အာစောက်ခေါ်သည်။ ပြင်အဖို့ကို အာခေါင် ခေါ်သည်။ လျှာထိပ်ဟူ၍လည်း ဆိုကြ၏၊ ခံတွင်းမှ နှာခေါင်းသို့ ထွက်သွားသော အပေါက်တစ်လျှောက်လုံးကို နာသိကဌာန်ဆိုသည်။ သံဝုဋု၊ ပိတ်ခြင်းဆိုသည်ကား ဖွင့်၍ မလွှတ်ဘဲ ချုပ်အုပ်၍ ရွတ်ဆိုခြင်းကို ဆိုသည်။</p> <p>ပတ်ဝိုင်းကို လက်ဖြင့်တီးကြရာ၌ စီတန်း၍နေသော ဗုံတောင် ကြီးငယ်စုံနှင့် ဌာန်ခုနစ်ပါးတူသည်။</p> <p>အလိုရှိရာကို လှည့်လည်၍ တီးခေါက်သောလက်နှင့် ကရိုဏ်း လေးပါးတူသည်။</p> <p>တစ်ခုသောဗုံကို တီးခေါက်ရာ၌ တစ်ခုသော ဗုံမျက်နှာအပြင်မှ အသံတို, အသံရှည်, အသံမာ, အသံပျော့ အမျိုးမျိုးဖြစ်လေအောင် ပြုပြင်သောအမူအရာ အထွေအပြားတို့နှင့် ပယတ်လေးပါးတူသည်။</p> <p>၃၉၅။ ရင်, လည်, အာ, အာ၊ သွား, နှုတ်, နှာ ဖြစ်ရာ ဌာန်ခုနစ်။။(ကဏ္ဌဇ ရှစ်လုံး)</p> <p>၃၉၆။ လျှာလယ်, လျှာဖျား၊ နီးအပါး၊ ဌာန်အား ကရိုဏ်းလေး။။(သိသာပြီ)</p> <p>၃၉၇။ ပိတ်, ဖွင့်, ခိုက်ထိ၊ စဉ်းငယ်ထိ၊ ပြုဘိ ပယတ် လေး။။(သိသာပြီ)</p> <p>၃၉၈။ က, ခ, ဂ, ဃ, င၊ အ, အာ, ဟ၊ အဋ္ဌ လည်ချောင်း ဖြစ်။။(ကဏ္ဌဇ ရှစ်လုံး)</p> <p>၃၉၉။ စ, ဆ, ဇ, စျ, ည၊ ဣ, ဤ, ယ၊ အဋ္ဌ အာစောက် ဖြစ်။ ။။(တာလုဇ ရှစ်လုံး)</p> <p>၄၀၀။ ဋ, ဌ, ဍ, ¡, ဏ၊ ရနှင့်ဠ၊ သတ္တ အာခေါင်ဖြစ်။ (မုဒ္ဓဇ ခုနစ်လုံး)</p> <p>၄၀၁။ တ, ထ, ဒ, ဓ, န၊ လနှင့်သ၊ သတ္တ အာခေါင်ဖြစ်။ (ဒန္တဇ ခုနစ်လုံး)</p> <p>၄၀၂။ ပ, ဖ, ဗ, ဘ, မ၊ ဥ, ဦ, မျှ၊ သတ္တ နှုတ်ခမ်းဖြစ်။ (ဩဋ္ဌဇ ခုနစ်လုံး)</p> <p>၄၀၃။ ဝဂ္ဂန်ပဉ္စ၊ နိဂ္ဂဟိတ၊ ဆမှာ နှာခေါင်းဖြစ်။</p> <p>င, ဉ,ဏ, န, မ၊ ဤဝဂ္ဂန္တငါးလုံးကို ဝဂ္ဂန်ပဉ္စ ဆိုသည်။ သေးသေးတင်ခေါ်သော ဗိန္ဒုငယ်တစ်ခုကို နိဂ္ဂဟိတ ခေါ်သည်။</p> <p>၄၀၄။ လည်, နှုတ်, ဩဘာ၊ ဧ, လည်, အာ၊ ဝ-မှာ သွား, နှုတ်ဖြစ်။</p> <p>ဩ-သည် လည်ချောင်း နှုတ်ခမ်း၌ ဖြစ်၏၊ ဧ-သည် လည် ချောင်းအာစောက်၌ဖြစ်၏၊ ဝ-သည် သွားနှုတ် ခမ်း၌ ဖြစ်၏။</p> <p>၄၀၅။ ဝဂ္ဂန်, ယ, ဝ၊ ယှဉ်သည်ဟ၊ ဥရဌာန်၌ဖြစ်။</p> <p>ဝဂ္ဂန္တငါးလုံး ယ,ရ,လ, ဝလေးလုံး၊ ဤကိုးလုံးနှင့် ယှဉ်သော ဟအက္ခရာသည် ရင်၌ဖြစ်သည်ဟု လာ၏၊ ဠကြီးနှင့် ယှဉ်လျှင်လည်း ထို့အတူတူယူလေ။ ။ငှ, ဥှ, နှ, မှ, ယှ, ရှ, လှ, ဝှ, ဠှ။</p> <p>၄၀၆။ အာစောက် မဇ္ဈ၊ ခေါင်-ပဂ္ဂ၊ ဒန္တ-လျှာဖျားစမ်။</p> <p>အာစောက်ဌာန်နှင့် ဇိဝှါမဇ္ဈကရိုဏ်း တွဲဖက်၊ အာခေါင် ဌာန် နှင့်ဇိဝှေါပဂ္ဂကရိုဏ်း တွဲဖက်။ သွားအရပ်နှင့် ဇိဝှဂ္ဂကရိုဏ်း တွဲဖက်။ တလုဇ အက္ခရာတို့ကို ဖြစ်စေလိုသော် လျှာလယ်အရပ်၌ လှုံ့ဆော်၍ ပေးမှဖြစ်နိုင် ကြကုန်၏၊ စဝဂ်ပဉ္စ၊ ဣ, ဤ, ယတို့ကို ရွတ်ဆို၍ ကြည့်လေ။ မဇ္ဈိမသား သီဟိုဠ်သားတို့သည် စဝဂ် ငါးလုံးတို့ကို အစဉ် အတိုင်း ကျ, ချ, ဂျ, ဃျ, နျ-ဟုရွတ်ကြကုန်၏။</p> <p>မုဒ္ဓဇအက္ခရာတို့ကို ဖြစ်စေလိုသော် လျှာဖျား၏ အနီး၌ဖြစ် သောလျှာအရပ်၌ လှုံ့ဆော်၍ပေးမှ ဖြစ်နိုင်ကြကုန်၏၊ ဋဝဂ်ပဉ္စ၊ ရနှင့် ဠတို့ကို ရွတ်ဆို၍ ကြည့်လေ။</p> <p>ရကြီးကို ပြီသအောင် ရွတ်လိုသော် လျှာကိုအထက်သို့ ခေါက် လိပ်၍ အထက် အာခေါင်အရပ်ကို ထိခိုက် ပေးမှ လျှာလိပ်သံပေါ်၍ ရကြီးအက္ခရာ ပြီသစွာဖြစ်နိုင်သည်။ ဋ, ဌ, ဍ, ¡, ဠကြီးတို့ကို ရွတ်လိုသော အခါ၌လည်း လျှာကို အထက်သို့ခေါက်လိပ်၍ ပေးရမည်။ ရကြီးနှင့် ဌာန်တူ ကရိုဏ်းတူဖြစ်ကြသည်။ လျှာကိုအထက်သို့ ခေါက်လိပ်၍ မပေးခဲ့လျှင် တ, ထ, ဒ, ဓ, န, လ-ဟူသော ဒန္တဇတွေဖြစ်၍ကုန်၏၊ မုဒ္ဓဇတွေမဖြစ်လာကုန်။</p> <p><b>သုဏာတု မေ</b>-၌ ဏာကို ရွတ်မည်ဟု ရွတ်ပါသော်လည်း လျှာကို တန်းတန်းထား၍ ရွတ်ခဲ့သော် ဒန္တဇ နာအက္ခရာသာ ဖြစ်လေ၏၊ <b>ပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စ</b>-၌ ဋိကို, <b>အနုသိဋ္ဌော</b>၌ ဋ္ဌောကို ရွတ်မည်ဟု ရွတ်ပါ သော်လည်း လျှာကိုတန်းလန်းထား၍ ရွတ်ခဲ့သော် ဒန္တဇတိ, ဒန္တဇထော တို့သာ ဖြစ်၍သွားကုန်၏၊ ဤမုဒ္ဓဇခုနစ်လုံးတို့နှင့် ဒန္တဇခုနစ်လုံးတို့သည် ဌာန်လည်း တစ်ခြားစီ ဖြစ်ကြကုန်၏၊ ကရိုဏ်းလည်း တခြားစီဖြစ်ကြ ကုန်၏၊ ဋသံနှင့် တသံကွဲအောင်ရွတ်ရလိမ့် မည်။ ဌသံနှင့် ထသံကွဲစေရ မည်။ ဍသံနှင့် ဒသံကွဲစေရမည်။ ¡သံနှင့် ယသံကွဲစေရမည်။ ဠသံနှင့် လသံ ကွဲစေရ မည်။ ကွဲအောင် မရွတ်တတ်လျှင် ကမ္မဝါဘတ်ခြင်းငှာ မထိုက်။ <b>သုဏာတု</b>-၌ပင်လျှင် အလွဲလွဲအချော်အချော် ဖြစ်လိမ့်မည် သတိကြီးကြီးထားသင့်လှ၏။</p> <p>ဒန္တ-လျှာဖျားစပ် ဆိုသည်ကား ဒန္တဌာန်နှင့် လျှာဖျား ကရိုဏ်း တွဲဖက်။ ဒန္တဇ အက္ခရာတို့ကို ဖြစ်စေလိုသော် လျှင်ပြင်နှင့် အထက်သွားကို လှုံ့ဆော်၍ပေးမှ ဖြစ်နိုင်သည်။ တဝဂ်ပဉ္စ၊ လနှင့် သတို့ကိုရွတ်ဆို၍ ကြည့်လေ။ လျှာက အထက်သို့ ခေါက်လိပ်၍ ရွတ်ဆိုခဲ့လျှင်မုဒ္ဓဇ တွေဖြစ်၍ လာလိမ့်မည်။ <b>သုဏာတု</b>-၌တုကို လျှာလိပ်သံနှင့် ရွတ်ခဲ့လျှင် ဋုဖြစ်၍သွား၏၊ <b>နာဂေါ</b>၌ နာကိုလျှာလိပ်သံနှင့် ရွတ်ခဲ့လျှင် ဏာဖြစ်၍ သွား၏၊ အကြွင်းသိသာပြီ။</p> <p>ဆိုပြီးသည်မှ ကြွင်းကုန်သော ကဏ္ဌဇရှစ်လုံး ဩဋ္ဌဇခုနစ်လုံးတို့၌ ဌာန်နှင့်ကရိုဏ်း အခြားမရှိ။ ဌာန်သည်ပင်လျှင် ကရိုဏ်းဖြစ်၏၊ ကဝဂ်ပဉ္စ၊ အာ, အာ, ဟတို့၌ လည်ချောင်းသားချင်း လှုံ့ဆော်သည်။ ပဝဂ်ပဉ္စ၊ ဥဝဏ္ဏတို့မှာ နှုတ်ခမ်းသား နှစ်ခုချင်း လှုံ့ဆော်သည်။ ကရိုဏ်း အသီးသီး အခြားမရှိပြီ။ နှာခေါင်းဖြစ်အက္ခရာ ခြောက်လုံးတို့၌ နှုတ်ခမ်းကို ကရိုဏ်းဆိုသင့်၏၊ နှုတ်ခမ်းကို ပိတ်၍ပေးမှ နှာခေါင်းသို့လေနှင့်တကွ အသံလုံး၍သွားသဖြင့် နှာခေါင်း သံ ပြီစွာပေါ်လေသည်။</p> <p>၄၀၇။ အ-သံဝုဋ၊ ကြွင်းသရ၊ သ, ဟ-ဝိဝဋာ။</p> <p>၄၀၈။ ဝဂ်မှာဖုဋ္ဌံ၊ ယ, ဝ, မှန်။ ဤသံဖုဋ္ဌသာ။</p> <p>အသရသည် သံဝုဋပယတ်ရှိ၏၊ လည်ချောင်းကို ပိတ်သော အခြင်းအရာထင်၏၊ ပိတ်လေ ပြီသလေဖြစ်၏၊ ကြွင်းသော သရ ခုနစ်လုံး၊ သ, ဟတို့သည် ဝိပဋပယတ် ရှိကြကုန်၏၊ အာကို ရွတ်ဆို သောအခါ လည်ချောင်းပေါက်ကို ပွင့်ပွင့်ပြု၍ရွတ်။ ဣ, ဤကို ရွတ်သောအခါ အာစောက်ဌာန်နှင့် လျှာလယ်ကရိုဏ်းကို ပွင့်ပွင့်ပြု၍ ရွတ်။ ဧ, ဩ, သ, ဟ-တို့မှာလည်း သူတို့နှင့်ဆိုင်ရာ ဌာန်ကရိုဏ်း တို့နှင့်ခွဲလေ။ ကဝဂ်ငါးလုံး၊ စဝဂ်ငါးလုံး၊ ဋဝဂ်ငါးလုံး၊ တဝဂ်ငါးလုံး၊ ပဝဂ်ငါးလုံးတို့ကိုရွတ်သောအခါ သူ့ဌာန်တို့နှင့် သူ့ကရိုဏ်းတို့ကို နာနာထိခိုက်စေ၍ရွတ်။ ယ, ရ, လ, ဝ-တို့ကို ရွတ်သောအခါ သူတို့ဌာန်နှင့် ကရိုဏ်းတို့ကို စဉ်းငယ်သော ထိခိုက်စေ၍ ရွတ်။။ပဝဂ် ငါးလုံးတို့သည် နှုတ်ခမ်း၌ ဖြစ်ကုန်၏၊ ဥ, ဦ နှစ်လုံးတို့လည်း နှုတ်ခမ်း၌ဖြစ်ကုန်၏၊ ပယတ်မူကားကွဲကြ၏၊ ပဝဂ်မှာ ဖုဋ္ဌပယတ်ရှိ၏၊ နှုတ်ခမ်းချင်း နာနာ ထိလေ-ပြီသလေဖြစ်ကြကုန်၏၊ ဥ-ဦ နှစ်လုံးတို့မှာ ဝိဝဋပယတ် ရှိကြ ကုန်၏၊ နှုတ်ခမ်းချင်း ဖွင့်၍ရွတ်မှ ပြီသကုန်၏၊ ထိ၍ရွတ်လျှင် မပြီသ ကုန်ပြီ။ ဤနည်းကို အမှီပြု၍ ကြွင်းသော ဌာန်တူ ကရိုဏ်းတူ ပယတ်ကွဲ အက္ခရာတို့၌ ရွတ်ပုံအထူးအပြားတွေကို အကုန်ဝေဖန်၍ ရှင်းလင်းစွာ သိလေမြင်လေ။</p> <p>ဌာန်-ကရိုဏ်း-ပယတ်-ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p><b>သိထိလံ ဓနိတဉ္စေဝ၊ ဒီဃံ ရဿံ ဂရုံ လဟုံ။<br> နိဂ္ဂဟီတံ ဝမုတ္တဉ္စ သမ္ဗန္ဓဉ္စ ဝ ဝတ္ထိတံ။</b></p> <p><b>သိထိလံ</b>=လျော့လျော့ ရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်း ကောင်း၊ <b>ဓနိတေဉ္စ</b>=တင်းတင်းရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်း ကောင်း၊ <b>ဒီဃံ</b>=ရှည်ရှည်ရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>ရဿံ</b>=တိုတိုရွတ်အပ်သောအက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>ဂရုံ</b>=လေးလေး ရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>လဟုံ</b>=ပေါ့ပေါ့ ရွတ်အပ် သော အက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>နိဂ္ဂဟီတံ</b>=ခံတွင်းကိုပိတ်၍ ရွတ်အပ် သော အက္ခရာ ဗိန္ဒုအက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>စိမုတ္တဉ္စ</b>=ခံတွင်းကို မပိတ်မူ၍ ရွတ်အပ်သောအက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>သမ္ဗန္ဓဉ္စ</b>=သန္ဓိမစပ် ပုဒ်ဖြတ်၍ ရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်းကောင်း။ သဒ္ဒါဆယ်ပါး ဆောင်ပုဒ်။ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိ ဆယ်ပါးလည်းခေါ်၏။</p> <p>၄၀၉။ လျှော့, တင်း, ရှည်, တို၊ လေး, ပေါ့ကို၊ ပိတ်သို, လွှတ်, စပ်, ဖြတ်။</p> <p>၄၁၀။ ပ, ထ, သိသိ၊ ဝဂ်တွင်ရှိ၊ ဓနိ, ဒု, စ, မှတ်။</p> <p>ဝဂ်နှစ်ဆယ့်ငါးလုံးတွင်ရှိသော ပထမအက္ခရာငါးလုံး, တတိယ အက္ခရာ ငါးလုံးသည် သိထိလမည်၏၊ က၊ ဂ၊ စ၊ ဇ၊ ဋ၊ ဍ၊ တ၊ ဒ၊ ပ၊ ဗ၊ ဤဆယ်လုံးကို ဆိုသတည်း။ ဒုတိယအက္ခရာ၊ စတုတ္ထအက္ခရာ ငါးလုံးသည် ဓနိတမည်၏၊ ခ၊ ဃ၊ ဆ၊ စျ၊ ဌ၊ ¡၊ ထ၊ ဓ၊ ဖ၊ ဘ၊ ဤဆယ်လုံးကို ဆိုသတည်း။</p> <p>၄၁၁။ ငါးလုံးဒီဃ၊ သုံးရဿ၊ ဂ, လ, နှစ်မည်ထပ်။</p> <p>အာ၊ ဤ၊ ဦ၊ ဧ၊ ဩ၊ ဤငါးလုံးသည် ဒီဃလည်းမည်၏၊ ဂရုလည်းမည်၏၊ အ၊ ဣ၊ ဥ-ဤသုံးလုံးကား ရဿလည်းမည်၏၊ လဟုလည်းမည်၏၊ ဂ၊ လ-ဆိုသည်ကား ဂရုလဟု-ဆိုလိုသည်။။ ဤအရာ၌ ဒီဃသရနှင့် ယှဉ်သောဗျည်းတို့သည်လည်း ဒီဃပင်မည် ကုန်၏၊ ရဿသရနှင့်ယှဉ်သောဗျည်းတို့သည်လည်း ရဿပင်မည် ကုန်၏။</p> <p>၄၂၂။ သံယုဂ်, နိဂ္ဂဟိတ၊ နှောင်းပြန်က၊ ရဿ-ဂရုမှတ်။</p> <p>ရဿပင် ဖြစ်သော်လည်း နောက်၌ သံယုတ်ရှိခဲ့သော်လည်း ကောင်း၊ နိဂ္ဂဟိတ်ရှိခဲ့သော်လည်းကောင်း ဂရုမည်ပြန်၏၊။ <b>အတ္ထ, ဓမ္မ, ဣဋ္ဌ, ယိဋ္ဌ, ဥဒ္ဓ, မုဒ္ဓ, သံဃ</b>-စသည်တည်း။</p> <p>၄၂၃။ ဗိန္ဒု, နိဂ္ဂဟိတ်၊ ခံတွင်းပိတ်၊ မပိတ် ဝိမုတ်မှတ်။</p> <p>ခံတွင်းကို ပိတ်၍ ရွတ်အပ်သော ဗိန္ဒုတစ်ခုသည် နိဂ္ဂဟိတ် မည်၏၊ ခံတွင်းကို မပိတ်မူ၍ ရွတ်အပ်သော အက္ခရာစုသည် ဝိမုတ္တ မည်၏။</p> <p><b>နိဂ္ဂဟိတန္တိ ယံ ကရဏာနိ နိဂ္ဂဟေတွာ အဝိဿဇ္ဇေတွာ အဝိဝဋေနမုခေန သာနုနာသိကံ ကတွာ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဝိမုတ္တန္တိ ယံ ကရဏာနိ အနိဂ္ဂဟေတွာ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝိဝဋေန မုခေန သာနုနာသိကံ အကတွာဝုစ္စတိ</b>။။ အဋ္ဌကထာပါဠိ။</p> <p>၄၁၄။ သမ္ဗန်သန္ဓိ၊ ပုဒ်ဖြတ်ဘိ၊ ဝ ဝတ္ထိတမှတ်။</p> <p><b>ယဿာ ယသ္မတော ခမတိ</b>။ <b>ယဿ အာယသ္မတော ခမတိ</b>။။ နှစ်ချက်သင့်၏။</p> <p>၄၁၅။ သိ, ဓ, နိဂ်-ဝိ၊ ပြန်လှန်ဘိ၊ ပျက်၏ ဉတ်ကမ္မဝါ။</p> <p>သိထိလ-ဓနိတ တစ်စုံ၊ နိဂ္ဂဟိတ-ဝိမုတ္တ တစ်စုံ၊ ဤသဒ္ဒါအစုံ နှစ်ခုသည် ပြန်၍ရွတ်ဆိုခဲ့သော် ဉတ္တိဝိပတ္တိ ကမ္မဝါမာဝိပတ္တိဖြစ်၏၊ ကံပျက်၏။</p> <p>၄၁၆။ ဒီ-ရသ်, ဝ ဝတ်, သံ၊ ကံကိုမဖျက်ရာ။</p> <p>ဒီဃ-ရဿ တစ်စုံ၊ ဂရုလဟု တစ်စုံ၊ သမ္ဗန္ဓ-ဝဝတ္တိတ တစ်စုံ၊ ဤသုံးစုံတို့သည် ပြန်လှန်ဤ ရွတ်ဆိုမိသော် လည်း ကံကိုမဖျက်တတ်ကုန်၊ ဝိမတိဋ္ဋီကာ၌မူကား သိထိလချင်းဖြစ်သော်လည်း ဝဂ်တစ်ပါး၌ သိထိလ အက္ခရာကို ဝဂ်တစ်ပါး၌ သိထိလပြု၍ ရွတ်ဆိုခဲ့သော် ကံပျက်၏ဟုဆို၏၊ <b>သုဏာတု</b>၌ ဏာသည် မုဒ္ဓဇ ဏကြီး၏ အရာသာဖြစ်၏၊ ဒန္တဇ နငယ်၏အရာမဟုတ်။ ဏကြီးဖြစ်အောင် လျှာကို ပြုပြင်မှု၌ မလိမ်မာ သောသူအား ဏကြီးကို ရွတ်ဆိုမည်ဟု ကမ္မဝါစာကို ကြောင်ကြောင် ကြည့်၍ ရွတ်ဆိုသော်လည်း နှုတ်လျှာမှာ နငယ်သာ ဖြစ်နေတတ်၏၊ ဤသို့ ဌာန်းကရိုဏ်းအစီအရင်တို့၌ မလိမ်မာသည့်အတွက် ပျက်ကွက် မှားယွင်းမှုတို့ကို ရည်၍ဋီကာရှင်ဆိုပေသည်။</p> <p>ဉတ်ကမ္မဝါ ရွတ်ဖတ်သူသည် ဌာန်, ကရုဏ်း, ပယတ်တို့၌ သော်လည်းကောင်း၊ သဒ္ဒါဆယ်ပါးတို့၌လည်းကောင်း ကောင်းစွာ လိမ္မာရာ၏၊ လိမ်မာသောသူမှသာလျှင် ဖတ်ရွတ်ခြင်းငှာ ထိုက်၏၊ ထို့ကြောင့် မဟုတ်လော ဉတ်ကမ္မဝါစာတို့နှင့် စပ်လျဉ်းရာတို့၌ <b>ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော</b>-ဟူ၍ ဗျတ္တပဋိဗလကို အထူးထုတ်ဖော်၍ ဟောတော်မူပေသတည်း။ ထိုအစီအရင်တို့ကို သိတတ်ရုံမျှနှင့်လည်း မဖြစ်သေး။ သိမ်အပြင်၌ ကမ္မဝါဖတ်ခွင်သို့မဝင်မီ ရှေးအဖို့ကပင် ထိထိအက္ခရာတို့၌ ဌာန်ကရိုဏ်းကျ နှုတ်လျှာကျိုးပြီးသော သူမှသာ ကမ္မဝါဖတ်ခွင်သို့ ဝင်သင့်သည်။ စိတ်ကပင် သိသော်လည်း နှုတ်လျှာ မကျိုးသူးချေက သံဃာအလယ်၌ ဖတ်သောအခါ နှုတ်လျှာ အချာ်အချွတ် များ၍နေတတ်လှ၏၊ ထို့ကြောင့် ရဟန်းပြုပြီးသော အခါမှစ၍ ကမ္မဝါဖတ်သင်ကြားမှုများကို အထူးကြောင့်ကြစိုက်ကြ ကုန်ရာ၏၊ ငါတို့ မုံရွာမြို့လယ်တီတိုက်တွင်း၌ရှိ ရဟန်းငယ်တို့သည် သီတင်းနေ့တို့၌ ကမ္မဝါဖတ်တတ်မြောက် လိမ်မာပြီးသော မထေရ်ကြီးတို့ ကျောင်း၌ စည်းဝေး၍ ကမ္မဝါဖတ်သင်ကြားမှုကို အမြဲပြုကြရကုန်၏၊ သတိရှိကြစေကုန်။</p> <p><b>သာဝနံ ဟာပေတိ</b> အရကို ပြဆိုချက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>တစ်ဆယ့်တစ်ပါးသော ဝိပတ္တိသိမ်တို့မှ ကင်းလွတ်၍ နိမိတ္တ သမ္ပတ္တိ, ပရိသာသမ္ပတ္တိ, ကမ္မဝါစာ သမ္ပတ္တိ-ဟူသော သုံးပါးသော သမ္ပတ္တိအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသောသိမ်၌ ဆောင်ရွက်သော ထိုကံသည် သီမာသမ္ပတ္တိနှင့် ပြည့်စုံသော ကံမည်၏၊ သိမ်အကြောင်းအရာကိုမူကား နောက်မှအသီးအခြား ဆိုလတ္တံ့။</p> <p>၄၁၇။ ကမ္မပတ္တ၊ မလာကြ၊ ဆန္ဒ မဆောင်ဘိ။</p> <p>၄၁၈။ မျက်မှောက်မြစ်တား၊ ဤသုံးပါး၊ ပျက်ငြား ဝိပတ္တိ။</p> <p>ကမ္မပတ္တသံဃာ-သိမ်အပြင်သို့ မလာ မရောက်ခြင်း, ဆန္ဒထိုက် သောရဟန်းတို့၏ ဆန္ဒကို မဆောင်ခြင်း, သိမ်သို့ရောက်၍ မျက်မှောက်၌ ရှိကုန်သော သူတို့၏ တားမြစ်ခြင်း။ ပရိသတ်မှ ဖြစ်သော ဝိပတ္တိသုံးပါး။</p> <p>၄၁၉။ နာနာသံဝါသက၊ နှစ်မျိုးပြ၊ ကမ္မ, လဒ္ဓိ, ဒွိ။</p> <p>ကမ္မနာနာသံဝါသက ပုဂ္ဂိုလ် တစ်မျိုး၊ လဒ္ဓိနာနာသံဝါသက ပုဂ္ဂိုလ်တစ်မျိုး။</p> <p>၄၂၀။ ဥက္ခိတ်-ကမ္မ၊ နုဝတ္တ၊ လဒ္ဓနာနာသိ။</p> <p>ဥက္ခိတ္တက ပုဂ္ဂိုလ်သုံးယောက်သည် ကမ္မနာနာ သံဝါသက ပုဂ္ဂိုလ်မည်၏၊ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တက ပုဂ္ဂိုလ်သုံးယောက်သည် လဒ္ဓိနာနာ သံဝါသကပုဂ္ဂိုလ်မည်၏။</p> <p>၄၂၁။ မရှု, မကု၊ မစွန့်မှု၊ သုံးခု ဥက္ခိတ်ရှိ။</p> <p>၄၂၂။ အယူကြိုက်ကာ၊ အစဉ်ပါ၊ သုံးဖြာ နုဝတ္တိ။</p> <p><b>ပဿသိ အာဝုသော တံ အာပတ္တံ</b>-ဟု ဆိုသည်ရှိသော် <b>အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ</b>-ဟု ဝန်မခံလိုသော ရဟန်းသည် အာပတ်ကို မရှုသော ရဟန်းမည်၏၊ သင့်ပြီးသောအာပတ်ကို ထင်စွာမပြု ဒေသနာမကြား နေ့လွန်ငြားအောင် ဖုံးဝှက်၍ထားသော ရဟန်းသည် အာပတ်ကို မကုစားသော ရဟန်းမည်၏၊ အရိဋ္ဌ ရဟန်းတို့ကဲ့သို့ ပါပဒိဋ္ဌိ ကိုယူ၍ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် ဉတ်ကမ္မဝါစာတို့ဖြင့် ဆုံးမပါလျက် မစွန့်သော ရဟန်းသည် ဒိဋ္ဌိကိုမစွန့်သော ရဟန်းမည်၏၊ ထိုအကြောင်းတို့ကြောင့် ဥက္ခေပနိယကံ အပြုခံရသော ရဟန်းသုံးပါးတို့သည် ဥက္ခိတ္တက ရဟန်း မည်ကုန်၏၊ ထိုရဟန်းတို့ကို ကမ္မနာနာသံဝါသက ရဟန်းဟူ၍ ခေါ်၏၊ ထိုရဟန်းတို့၏ အလိုအယူကိုကြိုက်၍ အသင်းအပင်း ပြုလုပ်ကြ ကုန်သော ရဟန်းတို့သည် ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တက မည်ကုန်၏၊ လဒ္ဓိနာနာ သံဝါသကဟူ၍ လည်းခေါ်၏။</p> <p>၄၂၃။ နာနာသံဝါသက၊ အန္တိမ၊ အပကတတ္တသိ။</p> <p>၄၂၄။ ထိုမှကြွင်းလတ်၊ ပကတတ်၊ အမြတ် သီလရှိ။</p> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော နာနာသံဝါသက ရဟန်းမျိုး အန္တိမဝတ္ထုသို့ ရောက်ပြီးသော ရဟန်းတို့သည် အပကတတ် ရဟန်းတို့ မည်ကုန်၏၊ ထိုမှကြွင်းသော ရဟန်းတို့သည် ဤဥပသမ္ဗဒကံ၌ ပကတတ်ရဟန်းတို့ မည်ကုန်၏၊ ပကတိ သီလရှိသောရဟန်းဆိုလိုသည်။</p> <p>၄၂၅။ ငါးပါး ပကတတ်၊ ဂိုဏ်းပြည့်လတ်၊ ကမ္မပတ္တသိ။ (သိသာပြီ)</p> <p>၄၂၆။ ဂိုဏ်းမပြည့်လာ၊ ဝိပတ်သာ၊ ပြည့်လာသမ္ပတ္တိ။ တစ်ခုသောသိမ်တွင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်တွင်း၍ ပဉ္စဝဂ္ဂ ဂိုဏ်းပြည့်မလာလျှင် ဝိပတ္တိဖြစ်၏၊ဂိုဏ်း ပြည့်လာလျှင် ဝိမ္ပတ္တိဖြစ်၏။</p> <p>၄၂၇။ ထိုမှကြွင်းထွေ၊ သိမ်တွင်းနေ၊ ထိုက်လေ ဆန္ဒ သာ။</p> <p>၄၂၈။ ဆန္ဒမလာ၊ ဝိပတ်သာ၊ လာလျှင် သမ္ပတ်ငြား။</p> <p>ပကတတ်ငါးပါးတို့မှတစ်ပါး ထိုသိမ်တွင်း၌ ကြွင်းကျန်သမျှ သောရဟန်းတို့သည် ထိုကံ၌ ဆန္ဒပေးထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ဆန္ဒသည် ကံပြုသံဃာတို့၏အထံသို့ မရောက်လာ သည်ဖြစ်အံ့၊ ထိုကံသည် ဝဂ္ဂကံဖြစ်၍ ဝပတ္တိဖြစ်၏၊ ရောက်လာသည် ဖြစ်အံ့၊ သမ္ပတ္တိဖြစ်၏၊ ဆန္ဒပေးနည်း ဆန္ဒဆောင်နည်း ဆန္ဒကြားနည်း တို့ကို ဥပုသ်အခန်း၌ ဆိုလတ္တံ့။</p> <p>၄၂၉။ မျက်မှောက်တားမြစ်၊ ဝိပတ်ဖြစ်၊ မမြစ် သမ္ပတ် ငြား။</p> <p><b>သုဏာ တု မေ</b>-အစရှိသည်ဖြင့် ဖတ်မှု ရွတ်မှု ကံပြုဆဲအခါ၌ ထိုပရိသတ်၌ အကျုံးဝင်သော သံဃာတစ်ပါးပါးက ထိုထိုကံကို တား မြစ်ခဲ့ပြန်သော် ဝိပတ္တိဖြစ်၏၊ တားမြစ်သူမရှိဘဲ ချေားမောစွာ ပြီးစီး၍ သွားလျှင် သမ္ပတ္တိဖြစ်၏။</p> <p>တားမြစ်ဆိုသည်ကား-ဤကံကို မပြုကြပါနှင့်ဟူ၍လည်း ကောင်း, မပြုမတော်ဟူ၍လည်းကောင်း, ပြုသည်ကို ငါတို့မကြိုက် ငါတို့သဘောမတူ ငါတို့သဘောမကျ ဟူ၍လည်းကောင်း, ကမ္မဝါဖတ်ပုံကို ငါတို့သဘော မကျဟူ၍လည်းကောင်း, ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့် တားမြစ်ခဲ့ ငြားအံ့၊ ကဲ့ရဲ့ပြစ်တင်စကား ပြောဆိုငြားအံ့၊ အများကြားအောင်ပင် မပြောသော်လည်း မိမိအနီး၌ရှိသောသူ အချင်းချင်းအား တိုးတိုး စကား ပြောဆိုငြားအံ့၊ ကောင်းသောစိတ်နှင့် ပြောသည်ဖြစ်စေ၊ မကောင်းသော စိတ်နှင့် ပြောသည်ဖြစ်စေ ထိုကံ ပျက်၏။</p> <p>ကံပျက်၏ ဆိုသည်ကား-တားမြစ်မှုနှင့် တိုက်ဆိုက်မိသော ဉတ်ကမ္မဝါစာ အကြိမ်ပျက်၏၊ ဆုံးအောင် ဖတ်၍ သွားသော်လည်း ကံမမြောက်ပြီ။ ထိုတွင် ရပ်တန့်၍ တားမြစ်သူနှင့် ပြောဆိုပြီးငြိမ်းမှ သုဏာတုမေက ပြန်၍ ဖတ်ရပြန်၏၊ နှစ်ပါး,သုံးပါးပြိုင်၍ ဖတ်ကြရာ၌ တစ်ပါးပါးက နောက်ကျ၍ နေခဲ့သော်လည်းကောင်း, စာပျောက်၍ နေခဲ့သော်လည်းကောင်း, ရပ်ပါဦး ဆိုင်းပါဦးဟု ဆိုကြသည်များကို တားမြစ်ရာရောက်သည်ဟု ငါတို့ကျေးဇူးရှင် စံကျောင်းဆရာတော် ဘုရားကြီး အယူရှိတော်မူ၏၊ သတိပြုကြပါကုန်။</p> <p>ပရိသတ်အတွက်နှင့် ကံပျက်မှုပြီး၏။</p> <p>ဤသို့လျှင် ပြဆိုခဲ့ပြီးသော အလုံးစုံသော ဝိပတ္တိတို့ကို ကင်းလွတ် စေ၍ အလုံးစုံသော သမ္ပတ္တိတို့ကို ပြည့်စုံစေ၍ပြုလုပ်အပ်သော ဥပသမ္ပဒ ကံသည် ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိအင်္ဂါ, ဉတ္တိသမ္ပပတ္တိအင်္ဂါ, အနုဿဝနသမ္ပတ္တိအင်္ဂါ, သီမာသမ္ပတ္တိအင်္ဂါ, ပရိသာသမ္ပတ္တိအင်္ဂါ၊ ဤအင်္ဂါငါးပါးတို့နှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ကံမြောက်၏၊ ရဟန်းကောင်း စစ်စစ်ဖြစ်၏၊ ပဉ္စအင်္ဂါ နှင့် ပြည့်စုံစွာဖြစ်ပေသောကြောင့် ပဉ္စင်းဟူသောစကားအနက်ပြည့်စုံ၏၊ စတုတ္ထကမ္မဝါတွင် <b>သောဘာယျ</b>-၌ ယျအက္ခရာကို ရွတ်ဆို၍ ပြီးဆုံး သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် မြတ်စွာဘုရား၏ အမွေခံသားတော်အဖြစ်သို့ ရောက်လေ၏၊ ဒဠှီကမ္မဖြစ်စေခြင်းငှာ ဆယ်ဝါမရမီအတွင်း၌ ဆရာ အမျိုးမျိုးတို့နှင့်အခါခါ ရဟန်းထပ်ခြင်းသည် အလွန်ကောင်းမြတ်သော အမှုဖြစ်ပေ၏၊ ငါတို့ တပည့်တပန်းများမှာ သုံးကြိမ်အောက်မနည်းစေရ။ ရဟန်းထပ်ရိုး ပြု၍ထား၏။</p> <p>ရဟန်းခံခန်း အမြွက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၂၈-နိဿယမုတ္ထကအင်္ဂါ</h3> <p>၄၃၀။ ငါးဝါတွင်းဝယ်၊ ဥပဇ္ဈာယ်၊ မှီတွယ်မကင်းရာ။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်ပြီးသည်မှ ငါးနှစ်အတွင်း၌ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ, နိဿယည်း ဆရာနှစ်ပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးကို မှီတွယ်၍သာ နေရသည်။ မိမိဥပဇ္ဈာယ်ဆရာနေသော တိုက်တာမှ တစ်ပါးသောတိုက်တာ၌ နေသောအခါ နိဿယည်းဆရာ အင်္ဂါမြောက်သော ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ် ထံမှာနိဿယည်းယူ၍ နေရသည်။ “<b>အာစရိယော မေ ဘန္တေ ဟောတိ။ အာယသ္မတော နိဿာယ ဝစ္ဆမိ</b>”။ နိဿယည်းယူပုံ။ “<b>ပတိရူပံ</b>” ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ “<b>ပါသာဒိကေန သမ္ပာဒေဟိ</b>” ဟူ၍လည်းကောင်း ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာဆိုလိမ့်မည်။ “<b>အာမ ဘန္တေ</b>“ဆိုလေ။</p> <p>၄၃၁။ ဖဲ, ပြောင်း, ထွက်, သေ၊ နှင်ထုတ်ချေ၊ ငြိမ်းလေ နိဿယည်း။</p> <p>ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ အရပ်တစ်ပါးသို့ အပြီးဖဲမသွားခဲ့သော်လည်း ကောင်း, တိတ္ထိဘောင်သို့ ပြောင်းသွားခဲ့သော် လည်းကောင်း, လူထွက်ခဲ့ သော်လည်းကောင်း, သေဆုံးခဲ့သော်လည်းကောင်း, တပည့်ဖြစ်သူ ရဟန်းငယ်ကို ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာက နှင်ထုတ်ခဲ့သော်လည်းကောင်း, ဥပဇ္ဈာယ်နှင့်စပ်သောအမှီပျက်၏၊ နိဿယည်းဟူ၍ နေရာမှလည်း နိဿယည်းဆရာ ဖဲသွားခြင်းစသည် ငါးပါးတွင် မိမိဥဇ္ဈာယ်ဆရာရင်းနှင့် တွေ့ဆုံမှုကို ထည့်၍ အမှီပျက်အင်္ဂါ ခြောက်ပါးရှိ၏။</p> <p>၄၃၂။ ငါးဝါပြည့်မြောက်၊ ပါတိမောက်နှုတ်၊ ဥပုသ်, ပဝါရဏာ၊ ကမ္မာ ကမ္မ၊ ကြေလည်က၊ လွတ်ထ နိဿယည်း။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်သည်မှ ငါးဝါရသည်လည်းဖြစ်စေ, ပါတိမောက် နှစ်စောင်ကို နှုတ်တက်ရွရွ ရဘူးသည်လည်း ဖြစ်စေ, ဥပုသ်ပဝါရဏာမှု ပရိဝါသ်မာရ်နတ်စသော အချို့သောကံကြီး ကံငယ်မှုတို့၌ ကြေလည်ပွန်း တီးရှိသည်လည်းဖြစ်စေ ဤအင်္ဂါစုနှင့် ပြည့်စံလျှင် နိဿယည်းလွှတ်၏၊ နိဿယမုတ္တကပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာကို လွှတ်၍နေလိုရာ၌ ပေါက်လွှတ်နေရပြီ။</p> <p>အဋ္ဌကထာတို့၌ သုတ္တန်မှ လေးဘာဏဝါရမျှ အရဆောင်ရမည်။ <b>အန္ဓကဝိန္ဒသုတ်, အမ္ဗဋ္ဌသုတ်, မဟာ ရာဟုလောဝါဒသုတ်</b> အစရှိသည် တို့နှင့်တူမျှသော တစ်ခုခုသော ဓမ္မကထာအစဉ်ကို ပြောဟော တတ်စေရ မည်။</p> <p>မင်္ဂလာတရား ၁၊ ဆွမ်း, သင်္ကန်းအလှူ အနုမောဒနာတရား ၁၊ အသုဘတရား ၁-ဟူ၍ တရားသုံးပုဒ်ကို ရစေရမည်။ အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်အောင် လမ်းပေါက်သော တစ်ခုသော သမထကမ္မဋ္ဌာန်း ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းအစီအရင်ကို တတ်စေရမည်ဟူ၍ ဆိုသေး၏၊ အလျော်အားဖြင့် ဆိုသည်ဟုမှတ်။ ရှေးအင်္ဂါစာသာ လိုရင်းတည်း။</p> <p>ဒွေမာတိကာကို နှုတ်တက်ရွရွ ရစေရမည် ဟူသော စကားမှာ လည်း ယခုအခါ၌ ဘိက္ခုနီမတို့ မရှိကြကုန် ပြီဖြစ်၍ ဘိက္ခုနီပါတိမောက်ကို အရမလိုပြီ။ ဘိက္ခုပါတိမောက် တစ်စောင်လျှင်ပင် သင့်လျော်ပြီဆိုကြ၏။</p> <p>ပရိသုပဋ္ဌာပကအင်္ဂါ၌ ဥဘတောဝိဘင်းကို ရစေရမည်ဟု ပါရှိသည်ကို ဋီကာကြီးတို့၌ <b>အတ္ထဝသေနပိ ယောဇေသုံ</b>-ဟုပါဠိကိုပင် မရသော်လည်း ရှေးဆရာများ အယူကို ပြဆိုသည်နှင့် မညီ ဤနိဿယ မုတ္တက အင်္ဂါမှာလည်း ဒွေမာတိကာပါဠိကိုပင် မရသော်လည်း စာကို လက်ကိုင်လက်စွဲပြု၍ ကြည့်ရှုဆင်ခြင်သောအခါ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို အစုံအလင်သိမြင်မှတ်မိခဲ့လျှင်ပင် သင့်လျော်ပြီဟူ၍လည်း ဆိုကြ၏။</p> <p>ပါဠိတော်- <b>ဥပယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ</b>-ဟူ၍ ဥဘတော ဝိဘင်းကိုအလွန်ကြေပွန်စွာ ရစေရမည်ဟု လာရှိပါလျက် <b>အသက္ကောန္တေဟိတိ ဇနေဟိ သဒ္ဓံ ပရိဝတ္တနက္ခမာ ကာတဗ္ဗာ</b>-ဟူ၍ ဥဘတောဝိဘင်းကို တစ်ပါးချင်းနှင့် ချောမောစွာ မရနိုင်ခဲ့ပါလျှင် သုံးပါးတွဲ၍ ပြန်သော် ချောမောနိုင်လောက်အောင် ရစေရမည်ဟု ကာလတို့လိုက်၍ အဋ္ဌကထာ ဆရာတို့ လျှော့ပေါ့၍ ပြဋ္ဌာန်းကြသော အချက်များနှင့် အနက်အဓိပ္ပါယ် ထင်မြင်နိုင်လျက်ပင် သင့်လျော်ပြီဟု ယခုကာလနှင့် တိုင်းတာ၍ ယူကြ သော အရာသည်သင့်လျော်သကဲ့သို့ရှိ၏။</p> <p>နိဿယမုတ္တက အင်္ဂါပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၂၉-ဥပဇ္ဈာယ်-နိဿယည်း အမြွက်</h3> <p>၄၃၃။ ဆယ်ဝါရလျှင်း၊ ဝိဘင်းနှစ်ဖြာ၊ နှုတ်တက်စွာ၊ ကမ္မာ ကမ္မသိ။</p> <p>၄၃၄။ ဝတ်ခန္ဓက၊ ကြေပွန်လှ၊ မြောက်ထ ဥပဇ္ဈိ။</p> <p>၄၃၅။ နိဿယည်းဆရာ၊ ဥပဇ္ဈာ၊ အင်္ဂါထူးမရှိ။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်သည်မှစ၍ ဆယ်ဝါရပြီးသည်လည်းဖြစ်စေ, ဘိက္ခု ဝိဘင်း ဘိက္ခုနီဝိဘင်း ဟူသော ဥဘတောဝိဘင်းကို နှုတ်တက်ရွရွ ရဘူးသည်လည်းဖြစ်စေ, စူဠဝါကမ္မခန္ဓက ပရိဝါကမ္မဝဂ်တို့၌လာသော ကံကြီးကံငယ်တို့၌ ကြေလည်တတ်သိ ရှိသည်လည်းဖြစ်စေ, ဥပဇ္ဈာယ် ဝတ် သဒ္ဓိဝိဟာရိကဝတ်အစရှိသော ခန္ဓကဝတ်တို့၌ တတ်သိလိမ္မာ ရှိသည်လည်းဖြစ်စေ၊ ဤအင်္ဂါစုနှင့် ပြည့်စံလျှင် ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာမြောက်၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်ပေးထိုက်၏၊ နိဿယည်း ပေးထိုက်၏၊ နိဿယည်းဆရာ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာအင်္ဂါအထူး မရှိကြ။</p> <p>၄၃၆။ ဝိနယဓရ၊ ပါမောက္ခ၊ ဂဏ ဓိပတိ။</p> <p>ထိုအင်္ဂါစုနှင့် ပြည့်စုံပေလျှင် ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်မြောက်၏၊ ဝိနည်းအရာ၌ ဒိသာပါမောက္ခကြီးဖြစ်၏၊ ဂိုဏ်းထောက် ဂိုဏ်းချုပ် လုပ်ထိုက်၏၊ ။ဂဏာဓိပတိ ဂဏာစရိယ ဂဏပါမောက္ခ လုပ်ထိုက်၏။</p> <p>၄၃၇။ ရှင်ပြုတတန်၊ ရဟန်းခံနှင့်၊ ကံငယ်ကံကြီး၊ ဝိနည်းအရာ၊ အဖြာဖြာ၊ သူသာ စိုးရဘိ။</p> <p>ရှင်ပြုခန်း၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ဆံရိတ်ခြင်း သင်္ကန်းပေးခြင်း သရဏဂုံပေးခြင်းဟူသော ရှင်ပြုမှု, ရဟန်းခံရာ သိမ်အပြင်၌ ဥပဇ္ဈာယ် ဆရာပြုလုပ်မှု, ဥပုသ်ပဝါရဏာ အစရှိသော ကံကြီးကံငယ် ဆောင်ရွက်မှု, ဝိနည်းနှင့် စပ်သော အဓိကရုဏ်း ဆုံးဖြတ် စီရင်မှုတို့၌ ဤသူသည်သာ အစိုးရ၏။</p> <p>၄၃၈။ ရှင်ရဟန်းမွေး၊ ပြုစုရေး၊ လုပ်ကျွေးခံထိုက်၏၊<br>ဥပဇ္ဈာယ်ပေး၍ နိဿယည်းပေး၍ ရှင်သာမဏေမွေးထိုက်၏၊ ရဟန်းပဉ္စင်းမွေးထိုက်၏၊ ရဟန်း သာမဏေတို့၏ အခြံရံမှု ဝတ်ကြီး ဝတ်ငယ်ပြုစုမှုကို ခံထိုက်၏၊ ဤ၌လည်း ဥဘတောဝိဘင်းကို ရစေရမည် ဟူသော ဒုတိယအင်္ဂါ၌ ဘိက္ခုနီဝိဘင်းကို အရမလိုလှပြီ။ ကြည့်ရှုချပို့မူပင် ပြီးသင့်ပြီ။ ဘိက္ခုဝိဘင်းသည်သာ ယခုအခါ လိုရင်း ဖြစ်တော့သည်။ ဘိက္ခုဝိဘင်းကို တစ်ယောက်အားနှင့် ချောမောစွာရအောင် မတတ် နိုင်ခဲ့လျှင် သုံးယောက်စပ် ချောမောလျှင် သင့်လျော်ပြီဟု ဆိုကြ၏၊ ဝိဘင်းနှစ်စောင်ကို ပါဠိအာဂုံမရသော်လည်း အနက်ထင်၍ အဓိပ္ပါယ် သိလျှင် ပြီး၏ဟု ဋီကာကြီးများနည်းအတိုင်း ယူကြ၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါ နိဿယည်း အင်္ဂါတို့နှင့်ပင် မပြည့်စုံငြားသော်လည်း နိဿယနံစောင်နှင့် ကြည့်ရှု၍ စာပေကျမ်းဂန် ပို့ချနိုင်လျှင်ပင် ဓမ္မာစရိယအနေနှင့် ရဟန်း သာမဏေ မွေးရ၏၊ ဝတ်ကြီး ဝတ်ငယ် အပြုအစုခံရ၏၊ သာမဏေတို့ကို ရဟန်းခံမည်ရှိသော အခါ၌မူကား ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါ နိဿယည်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော ဆရာထံ အပ်နှံ၍ ပြုရာ၏၊ ကမ္မဝါစာကို ဌာန်ကရိုဏ်း မှန်စွာနှင့် နေရာကျ ဖတ်တတ်သော ဆရာကို ရှာကြံပင့်ဆောင်ရာ၏၊ ကုသိုလ်ပါရမီ အစအန ကောင်းသော ရဟန်းလောင်းများဖြစ်ခဲ့လျှင် တော်ကာလျော်ကာ ဥပဇ္ဈာယ် တော်ကာလျော်ကာ ကမ္မဝါဆရာနှင့် မပြီး သင့်။ မလွှဲသာ၍ ပြီးခဲ့ရလျှင် ဆရာကောင်းများထံမှာ အမြန်ထပ်ရမည်။ ဥပဇ္ဈာယ်-နိဿယည်း အမြွက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၃၀-သိမ်ခန်းအမြွက်</h3> <p><b>အတိခုဒ္ဒကာ အတိမဟတီ။ ခဏ္ဍနိမိတ္တာ။ ခဏ္ဍနိမိတ္တာ၊ ဆာယာနမိတ္တာ။ အနိမိတ္တာ။ ဗဟိသီမေဌီတသမ္မတာ။ နဒိယံသမ္မတာ။ သမုဒ္ဒေသမ္မတာ။ ဇာတဿရေသမ္မတာ။ သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒန္တေန သမ္မတာ။ သီမာယ သီမံ အဇ္ဈောတ္ထရန္တေနသမ္မတာ။</b>။ ဝိပတ္တိသိမ်ပျက် တစ်ဆယ့်တစ်ပါး ဆောင်ပုဒ်။</p> <p><b>အတိခုဒ္ဒကာ</b>=နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက် မထိုင်လောက်ဖွယ် အလွန် ငယ်သော သိမ်မပျက်၊ <b>အထိမဟတီ</b>=သုံးယူဇနာထက်ကျယ်ပြီး အလွန်ကြီးသောသိမ်ပျက်၊ <b>ခဏ္ဍနိမိတ္တာ</b>=နိမိတ်ကျိုးပြတ်သော သိမ်ပျက်၊ <b>ဆာယာနိမိတ္တာ</b>=တောရိပ် တောင်ရိပ် သစ်ပင်ရိပ်ကို နိမိတ်ပြုလုပ်သော သိမ်ပျက်၊ <b>အနိမိတ္တာ</b>=နိမိတ်လုံးလုံးမရှိဘဲ သမုတ်သော သိမ်ပျက်၊ <b>ဗလိသီမေ ဌိတသမ္မတာ</b>=သိမ်ပ၌ တည်၍ သမုတ်သောသိမ်ပျက်၊ <b>နဒိယံသမ္မတာ</b>= မြစ်ပြင်၌သမုတ်သောသိမ်ပျက်။ <b>သမုဒ္ဒေသမ္မတာ</b>=သမုဒ္ဒရာအပြင်၌ သမုတ်သောသိမ်ပျက်၊ <b>ဇာတဿရေသမ္မတာ</b>=ဇာတဿရအိုင်အပြင်၌ သမုတ်သော သိမ်ပျက်၊ <b>သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒန္တေန သမ္မတာ</b>=သိမ်ဟောင်း နှင့်စပ် နဘေထပ်၍ သမုတ်သောသိမ် ပျက်၊ <b>သီမာယ သီမံ အဇ္ဈောတ္တရန္တေ သမ္မတာ</b>=သိမ်ဟောင်းကို ခြုံငုံ၍ သမုတ်အပ်သော သိမ်ပျက်။ (အနက်။)</p> <p>၄၃၉။ ကြီး, ငယ်, ကျိုး, ရပ်၊ အနိမိတ်၊ ဗဟိဒ်တည် သမုတ်။</p> <p>၄၄၀။ အိုင်, သမုဒ်, မြစ်၊ စပ်, လွှမ်းလစ်၊ ဆယ့်တစ် သိမ်ပျက်ထုတ်။ (လင်္ကာဖြစ်၍ အချို့နောက် ပြန် သည်။)</p> <p>၄၄၁။ <b>ဗဒ္ဓါ, ဗဒ္ဓ</b>၊ သိမ်နှစ်ဝ၊ <b>ဗဒ္ဓ, ခဏ်, မဟာ</b>။ သမုတ်၍ ဖြစ်သော ဗဒ္ဓသိမ်၊ သမုတ်မှုမရှိသော အဗဒ္ဓသိမ်ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိ၏၊ ထိုတွင် ဗဒ္ဓသိမ်သည် ခဏ္ဍသိမ် မဟာသိမ်ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပြန်၏။</p> <p>၄၄၂။ တိုက်ထောင့်ခဏ္ဍ၊ တိုက်လုံးကျ၊ ဗဒ္ဓ သိမ်မဟာ။ တိုက်ထောင့်တစ်ခုလုံးကို မခြုံမငုံမူ၍ ကျောင်းတိုက်၏ တစ်ပိုင်းတစ်စိတ်, တစ်ထောင့် တစ်ကွက်၌ သမုတ်သော ဗဒ္ဓသိမ်သည် မဟာသိမ်မည်၏၊ ဘုရားလက်ထက်တော်၌ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှာ တစ်ဆယ့် ရှစ်ရပ်သော ကျောင်းတိုက်ကြီးတို့ကို တသိမ်တည်းပြု၍ သမုတ်၏၊ သီဟိုဠ်ကျွန်း၌ အရှင်မဟိန္ဒထေရ်သည် အနုရာဓမြို့ပါ ခြုံ၍ သမုတ်၏၊ အနုရာဓမြို့သည် သိမ်တွင်းကျ၏၊ ယခုကာလ၌ကား သိမ်ဆိုလျှင် လူများ မဝင်ရဟု ထင်မှတ်ကြ၏၊ မာတုဂါမများ မဝင်ဝံ့ရှိကြ၏၊ အနုရာဓမြို့သူ တို့ကား သိမ်တွင်း၌ နေကြရကုန်၏။</p> <p>၄၄၃။ နိမိတ်ကမ္မဝါ၊ ပရိသာ၊ သုံးဖြာ, သံ, ဝိပ်, လာ။</p> <p>ထိုဗဒ္ဓသိမ်နှစ်ပါး၌ နိမိတ္တသမ္ပတ္တိ-ဝိပတ္တိ၊ ကမ္မဝါစာ သမ္ပတ္တိဝိပတ္တိ၊ ပရိသာသမ္ပတ္တိ-ဝိပတ္တိဟူ၍ သမ္ပတ္တိ သုံးပါးစီလာရှိ၏၊ ထိုတွင် ကမ္မဝါ သမ္ပတ္တိ-ဝိပတ္တိ၊ ပရိသာသမ္မတ္တ-ဝိပတ္တိတို့မှာ ရဟန်းခံရာ၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော နည်းကိုမှီ၍ သိအပ်၏၊ ဤ၌ ဝတ်, ဉတ်, ကမ္မဝါ, သိမ်, ပရိသာ၊ ငါးဖြာ သမ္ပတ္တိ-ဟူ၍ ဆိုခဲ့သော ငါပါးတို့၌ ဉတ်, ကမ္မဝါ, ပရိသတ်သုံးပါးတို့ကိုယူလေ။ သမုတ်ဆဲဖြစ်သော အိမ်ကိုပင် ဝတ္ထုပြု၍ ဆိုလိုမူကား <b>အတိခုဒ္ဒက, အတိမဟန္တ, နဒိယံသမ္မတ, သမုဒ္ဒေသမ္မတ, ဇာတဿရေသမ္မတ</b>တို့ကို ဝတ္ထုဝိပတ္ထိ သိမ်ဆိုလေ။ <b>ဆာယာနိမိတ္တ, ခဏ္ဍနိမိတ္တ, နိမိတ္တ</b>တို့ကား နိမိတ္တဝိပတ္တိ သိမ်ဆိုလေ။ <b>ဗဟိသိမေ ဌီတသမ္မတ</b>ကား ကမ္မဝါစာဝိပတ္တိ၌ လျော်၏။</p> <p>၄၄၄။ တောင်, ကျောက်, တော, သစ်၊ မဂ်, ရေ, မြစ်၊ တောင်, ရှစ်-နိမိတ်လာ။</p> <p>တောင်နိမိတ်, ကျောက်နိမိတ်၊ တောနိမိတ်၊ သစ်ပင်နိမိတ်, ခရီးနိမိတ်, ရေနိမိတ်, မြစ်နိမိတ်, တောင်ပို့နိ မိတ်-ဟူ၍ နိမိတ်ရှစ်ပါး လာ၏။</p> <p>၄၄၅။ ဗတ္တံပလ၊ တင်လဲလျှ၊ လောက်ထ ကျောက်နိမှာ။</p> <p>ချိန်ဝန်ဖြစ်လာ ပိုလ်ကို ပလဆိုသည်။ သုံးဆယ့်နှစ်ပိုလ်ရှိသော တင်လဲခဲလျှင် သဏ္ဌာန် ပမာဏရှိသော ကျောက်တုံးသည် ကျောက် နိမိတ်၌ အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် နိမိတ်လောက်၏၊ ထိုထက် ကြီးမူကား ခုနစ်တောင့်ထွာရှိသော ဆင်ကောင်ပမာဏအောက် ယုတ်သည်တိုင် အောင် ကြီးစေရ၏၊ ထိုထက်ကြီးမူ ကျောက်နိမိတ် မကြားရ။ တောင် နိမိတ်ပြု၍ ကြားရ၏။</p> <p>၄၄၆။ ထွက်ရေ, လောင်းရေ၊ ဤနှစ်ထွေ၊ လောက်လေ ရေနိမှာ။</p> <p>၄၄၇။ ကံပြီးရုံမျှ၊ တည်နေက၊ လောက်ထရေနိသာ။</p> <p>ရေနိမိတ်သိမ်၏ ပတ်လည်အရပ် ရှစ်မျက်နှာ ရှစ်ဌာနတို့မှာ တူး၍ထားသောတွင်းတို့၌ ထိုတွင်းမှထွက်သော ရေဖြစ်စေ၊ အခြား တစ်ပါးမှ ခပ်ဆောင်၍ လောင်းသောရေဖြစ်စေ၊ ရေနိမိတ်လောက် သည်ချည်းဖြစ်၏၊ အနည်းအများမှာလည်း နိမိတ်ကြားကာနီးမှသည် သိမ်သမုတ်ကမ္မဝါ ပြီးဆုံးသည်တိုင်အောင် မကုန်မခန်းဘဲ တည်နေ လောက်အောင် ရှိသည်ပင်နိမိတ်လောက်၏၊ ကြွင်းသောနိမိတ်ကိုမူကား ယခုကာလ၌ လုပ်ရိုးမပြုကြ၍ မဆိုလိုက်ပြီ၊ အဋ္ဌကထာမှာ ယူလေ။</p> <p><b>ဗဒ္ဓအချင်းချင်း၊ အဇ္ဈောတ္ထရဏ၊ သမ္ဗန္ဓသင်္ကရာ။</b></p> <p>၄၄၈။ ဗဒ္ဓသိမ်ချင်း၊ လွှမ်း, စပ်ခြင်း၊ အလျှင်း မပြုရာ။</p> <p><b>အဇ္ဈောတ္တရဏ</b>ကို လွှမ်းဆိုသည်။ <b>သမ္ဗန္ဓ</b>ကို စပ်ဆိုသည်။ သိမ် ဟောင်း၌ သိမ်သစ်က, လွှမ်းမိုးမှု, ထိစပ်မှုတို့ကို ဆိုသည်။</p> <p>၄၄၉။ သိမ်မှီထိက၊ ကံပျက်ရ၊ သီမ သင်္ကရာ။</p> <p>သိမ်မှီဆိုသည်ကား သိမ်တွင်းမှာ ဆောက်သော ဇရပ် တန်ဆောင်း စသည် သိမ်တွင်းမှာ ပေါက်သော သစ်ပင် ချုံနွယ်စသည် သိမ်တွင်းမှာရှိသော တုံး, တိုင်, သစ်ဝါး စသည်တို့ကို သိမ်မှီဆိုသည်။ ဗဒ္ဓသိမ်တစ်ခုမှ ပေါက်သော သစ်ပင်ချုံနွယ်သည် တစ်ပါးသော ဗဒ္ဓသိမ်၌ ထိ၍တည်အံ့၊ တစ်ပါးသော ဗဒ္ဓသိမ်၌ ပေါက်သော သစ်ပင် ချုံနွယ် တို့ကို ထိစပ်ရာယှက်၍တည်အံ့၊ သီမာ သင်္ကရဖြစ်၏၊ ဤသိမ်၌ ကံပြု လိုလျှင် ထိုသိမ်တွင်းရှိ သံဃာကိုလည်း ဟတ္တပါသ်တွင် ပါဝင်စေရ၏၊ ထိုသိမ်၌ ကံပြုလျှင် ဤသိမ်တွင်းရှိ သံဃာကိုလည်းပါဝင်စေရ၏၊ မပါဝင်ခဲ့လျှင် ထိုကံပျက်၏၊ ထိစပ်ရောယှက်သော အကိုင်းအခက်တို့ကို သော်လည်းကောင်း ဖြတ်တောက်ရှင်းလင်း ပြီးမှ ပြုရ၏၊ မြေ၌နွယ်၍ သွားသောမြက်နွယ်ကူးယှက်သည်ကိုပင် သုတ်သင်ကြကုန်ရာ၏၊ သိမ်နုတ်ဆဲအခါ သိမ်သမုတ်ဆဲအခါတို့၌လည်း သိမ်တွင်းနှင့် သိမ်ပြင်မှီ ဝတ္ထု ကူးယှက်ခြင်းများကို သုတ်သင်ကြကုန်ရာ၏၊ သိမ်ပြင် အရပ်သည် ဗဒ္ဓသိမ်ဟောင်းရှိနေသောဌာနဖြစ်ခဲ့သော် ထိုသိမ်ဟောင်းအတွင်း၌ ရှိနေသော သံဃာကို မသိမ်းမိလျှင် သိမ်နုတ်ကံ ပျက်ရာ၏။</p> <p>၄၅၀။ သိမ်ဟောင်းတစိ၊ ရှိ, မရှိ၊ အသိခက်လှစွာ။</p> <p>၄၅၁။ သိမ်မှီရောထ၊ သင်္ကရ၊ ကြောင့်ကြ စိုက်ဖို့ရာ။</p> <p>တော၌ဖြစ်စေ ရွာ၌ဖြစ်စေ သာသနာတော် အဓွန့်ရှည်ကြာလှပြီ ဖြစ်၍ ဤနေရာ၌ကား သိမ်ဟောင်းရှိ၏၊ မရှိဟု ပိုင်နိုင်စွာ သိခြင်းငှါ ခက်ခဲလှ၏၊ ထို့ကြောင့် ရဟန်းခံမှု, ဥပုသ်ပဝါရဏာပြုမှု, ပရိဝါသ်, မာရ်နတ် အဗ္ဘာန် ကံဆောင်မှုတို့၌ မိမိတို့၌ ကံဆောင်ရာသိမ်နှင့် သိမ်၏အပြင်ပအရပ်တို့၌ တုံး, တိုင်, ကလကာ, ဖျာ, သင်ဖြူး, မဏ္ဍပ် ကန္နား, သစ်ကိုင်း, သစ်ခက်, နွယ်မြက်စသည် ကူးယှက်မည်ကို သုတ် သင်ခြင်းငှာ အထူးကြောင့်ကြစိုက်ကြကုန်ရာ၏၊ အချို့သူတို့ကား သိမ်ပြင်အရပ်သည် ဗဒ္ဓသိမ်မဟုတ် ဂါမသိမ်ဖြစ်၍ ကူးယှက်သော်လည်း အပြစ်မရှိ ဆိုကြ၏၊ ဗဒ္ဓသိမ်မဟုတ်ဟု အတတ် မသိနိုင်ရှိ၏၊ ထိုနေရာမှာ သိမ်သမုတ်လိုလျှင် သိမ်နုတ်မှုကို ပြုရမည်ပင် ဖြစ်၏၊ ထို့ကြောင့် သုတ် သင်ခြင်းသည်သာ သင့်၏။</p> <p>ဗဒ္ဓသိမ်အမြွက် ပြီး၏။</p> <p>ဂါမသိမ်၊ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်၊ ဥဒကုက္ခေပသိမ်။</p> <p>၄၅၂။ ရွာနယ်, မြို့နယ်၊ နိဂုံးနယ်၊ သိမ်နယ် သီသီးသာ။</p> <p>ထိုထိုတိုင်းပြည်အတွင်း၌ သူကြီးတစ်ယောက် ကြီးစိုးရာ ဖြစ်ကြသော ရွာနယ်အသီးသီး မြို့နယ်အသီသီး နိဂုံးနယ်အသီးသီးသည် တစ်ခုတစ်ခုစီသော ဂါမသိမ်အသီးသီးဖြစ်ကြသည်။ အသီးသီးသော ဗဒ္ဓသိမ်စုနှင့် တူ၏၊ တစ်ခုသောရွာနယ်၌ရှိသော သံဃာကို အကုန် သိမ်းရုံးနိုင်ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုနေရွာအတွင်း၌ ဘယ်နေရာ၌မဆို ဥပသမ္ပဒစသော ကံကြီးကံငယ်တို့ကို ပြုရ၏၊ အနီးအစပ်ဖြစ်ကုန်သော တစ်ပါးသော ရွာနယ်တို့နှင့် သစ်ပင်ချုံနွယ် စသည်ကူးယှက်သော်လည်း အဋ္ဌကထာတို့၌ သင်္ကရပြုမှုကို ပြဆိုချက်မရှိ။</p> <p>၄၅၃။ ဂါမကြီး၌၊ နယ်သီးကွက်မှု၊ မင်းစိုးပြု၊ ဝိသုဂါမ သာ။</p> <p>တစ်ခုသောရွာနယ်ကြီးအတွင်း၌ မြေကွက်ကြီးတစ်ကွက်ကို အရပ်လေးမျက်နှာတို့၌ သတ်မှတ်ပိုင်းခြား၌ ဤမြေအရပ်သည် နယ်သီးဖြစ်စေဟု မြေရေကိုပိုင်သော မင်းစိုးရာဇာတို့က နယ်သီးပြုလုပ် ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုအရပ်အကွက်သည် အသီးသော ဂါမသိမ်တစ်ခုဖြစ် ပြန်၏၊ <b>ဝိသုံဂါမသိမ်</b>ဟူ၍ ခေါ်သည်။</p> <p><b>ယံပိ ဧကသ္မံ ယေဝ ဂါမခေတ္တေ ဧကံ ပဒေသံ အယံပိ ဝိသုံဂါမော ဟောတူတိ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ရာဇာ ကဿစိ ဒေတိ။ သောပိဝိသုံ ဂါမသီမာ ဟောတိယေဝ။</b></p> <p>ဟူသော အဋ္ဌကထာ၌ ယခုကာလကဲ့သို့ သိမ်သမုတ်ရန် အမိန့်ခံသော ဝိသုံဂါမကို ပြဆိုရင်းမဟုတ်။ တစ်ဦးတစ်ယောက်သော သူအား အထူးချီးမြှေသောအားဖြင့် နယ်စား ပယ်စားကွက်ခြား၍ ပေးမှုကိုဆိုသတည်း။ <b>ကဿစိ ဟောတိ</b>၊ ဟူ၍ ဆိုပေသည်။ ဤကဲ့သို့ ပေးအပ်သောအရပ်သည်လည်း ဝိသုံဂါမတစ်မျိုး။ ယခုကာလ၌ ဗဒ္ဓသိမ်သမုတ်လောက်ရုံ အနည်းအကျဉ်းမျှဖြစ်သော မြေကွက်ကို သိမ်သမုတ်ရန် အမိန့်ခံရာမျိုး၌မူကား နယ်စားပယ်စားအဖြစ်ဖြင့် တစ်စုံတစ်ယောက်သောသူအား မပေးဘဲနှင့်ပင်လျှင် ဤအရပ်သည် နယ်သီး ပယ်သီးဖြစ်စေဟူ၍ ရေမြေကိုပိုင်သော မင်းစိုးရာဇာတို့က ပြုလုပ်၍ ပေးခဲ့သည်ရှိသော် ဝိသုံးဂါမဖြစ်တော့သည် သာတည်း။ ထိုအရပ် အကွက်သည် ရွာကြီးနယ် မဟုတ်ပြီ၊ ရွာကြီး သူကြီးပိုင်မဟုတ်ပြီ၊ ဘယ်သူပိုင်သနည်းဟူမူ နယ်သီးပြုလုပ်သော မင်းစိုးရာဇာပိုင်၏၊ ထိုအရပ်အကွက်သည် ဥယျာဉ်လယ်ယာ လုပ်ကိုင်စားသောက်သူ မြေရှင် ၏မြေပင်ဖြစ်၏၊ လုပ်ကိုင်စားသောက်ရ၏၊ ဝိသုံဂါမအဖြစ်ဖြင့် ကံကြီး ကံငယ်လည်းဆောင်ရ၏၊ ဗဒ္ဓသိမ်သမုတ်လိုလျှင် ဂါမကြီးကို မသိမ်း ဘဲပင် သမုတ်ရ၏။</p> <p>ဤဝိသုံဂါမ၏ အကြောင်းအရာတို့ကို ပြည့်စုံစွာ သိလိုသည် ရှိသော် ငါတို့စီရင်သော ဝိသုံဂါမဝိနိစ္ဆယ၊ မဟာဝိသုဒ္ဓါရာမ ဆရာတော် စီရင်သော ဝိသုံဂါမဝိနိစ္ဆယ၊ ရွှေရေးဆောင်ဆရာတော် စီရင်သော ဝိသုံဂါမဝိနိစ္ဆယ-တို့မှာ ကြည့်လေ။</p> <p>ဂါမသိမ်အမြွက် ပြီး၏။</p> <p>၄၅၄။ ရွာနယ်လွတ်လေ၊ တောတောင်မြေ၊ ယူလေ သတ္တဗ္ဘန္တရာ။</p> <p>လူတို့နေရာ ရွာနယ်မြို့နယ် နိဂုံးနယ်တို့မှ အလွတ်ဖြစ်၍ ဤ အရပ်ကား မည်သည့်ရွာနယ်ဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုခွင့် မရှိသော တော အရပ်တောင်အရပ်များ၌ <b>သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်</b>ကို ရအပ်၏။</p> <p><b>အဂါမကောစေတိ ဂါမ နိဂမ နဂရ သီမာဟိ အပရိစ္ဆိန္နေ အဋဝိပဒေသေ</b> ဟူသော မဟာဝါအဋ္ဌကထာနှင့် အညီတည်း။</p> <p>၄၅၅။ တောင်နှစ်ဆယ့်ရှစ်၊ အဗ္ဘာန်တစ်၊ ခုနစ်ဆ နောဧး။</p> <p>၄၅၆။ ထုတ်ချင်းခတ်မူ၊ နှစ်ပြန်ယူ၊ တော်မူ ဒွိ, နော, တေး။</p> <p>၄၅၇။ သံဃာစွန်းမှ၊ ခုနစ်အန္တရာ၊ ယူမြဲသာ၊ သံဃာ ပွားတိုင်းပွား။</p> <p>နှစ်ဆယ့်ရှစ်တောင်သည် အဗ္ဘန္တရတစ်ခုမည်၏၊ အဗ္ဘန္တရ ခုနစ်ခုသည် အတောင်(၁၉၆) ရှိ၏၊ တဘက်အဘို့တည်း။ အရှေ့ အနောက်ဖြစ်စေ၊ တောင်မြောက်ဖြစ်စေ ထုတ်ချင်းခတ်တိုင်းတာသည် ရှိသော် အတောင်(၃၉၂)ဖြစ်၏၊ ဤကား သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်တစ်ခု၏ အကျယ်ပမာဏတည်း။ ဥပုသ်ပဝါရဏာပြု သောအခါ၌လည်းကောင်း၊ ဥပသမ္ပဒ အစရှိသော ကံကြီးကံငယ်ပြုသောအခါ၌လည်းကောင်း ထိုမျှလောက်သော အရပ်အဘို့သည် တစ်ခုသော မဟာသိမ်နှင့် အလားတူ၏၊ သံဃာအများ စည်းဝေးရာ၌ သံဃာပရိသတ်၏ အစွန်းမှ ပြင်ဘက်၌ သတ္တဗ္ဘန္တရသွား၏၊ ထို့ကြောင့် သတ္တဗ္ဘန္တသိမ်မည်သည် သံဃာပွားတိုင်းသိမ်နယ် ကျယ်ပွား၏၊ နောက် ဥဒကုက္ခေပ သိမ်မှာလည်း ဤနည်းတူ။</p> <p>၄၅၈။ မြစ်သမုဒြာ၊ ဇာတဿရ၊ ရေနယ်ကျ၊ ဥဒကုက္ခေ ပါ။</p> <p>မြစ်ကြီး မြစ်ငယ် ပင်လယ် သမုဒြာ ဇာတဿရခေါ်သော အင်းကြီးအင်းငယ် အိုင်ကြီး အိုင်ငယ် ရေနယ် ရေခေတ် ဟူသမျှတို့၌ <b>ဥဒကုက္ခေပ သိမ်</b>ကိုရအပ်၏။</p> <p>၄၅၉။ မိုးမှန်ရွာက၊ မိုးလေးလတွင်း၊ သင်းပိုင်စွတ် လောက်၊ စီးတုံမြောက်၊ လောက်ပြီး မြစ်အင်္ဂါ။</p> <p>၄၆၀။ မိုးခေါင်သော်လည်းကောင်း၊ ဆောင်းနွေ ရောက် ဘိ၊ ရေမရှိ၊ သဲတိမြစ်ပင်သာ။</p> <p>မိုးမှန် ဆိုသည်ကား မင်း စိုးရာဇာတို့ တရား စောင့်သောအခါ၌ မိုးဥတုမှာ ငါးရက်တစ်ကြိမ် ဆယ်ရက်တစ်ကြိမ် မလွန်မူ၍ရွာသော မိုးကိုမိုးမှန်ဆိုသည်။ ထိုကဲ့သို့ရွာသောအခါ၌ မိုးလေးလပတ်လုံး အဝန်း ညီစွာဝတ်ရုံ ၍ကူးသောရဟန်း၏ သင်းပိုင်စွန်းကို စွတ်လောက်အောင် မပြတ်စီးသော ရေရှိသော ချောင်းမြောင်းသည် အယုတ် ဆုံးအားဖြင့် မြစ်အင်္ဂါလောက်၏၊ မိုးမှန် မရွာမူ၍ မိုးပါးရှားသောအခါ၌ မိုးလအတွင်း မှာပင် ရေပြတ်ခဲ့သော် လည်းကောင်း၊ ဆောင်း နွေလတို့၌ ရေမရှိခဲ့သော် လည်းကောင်း၊ သဲသောင်ပြင်အတိ ဖြစ်နေသော်လည်း မြစ်ပင် သာ တည်း။ မြစ်အင်္ဂါမပြက် သဲပြင်သောင်ပြင်ပေါ်၌ပင် ကံကြီးကံငယ်ပြုရ၏။</p> <p>၄၆၁။ လူမပြုဘဲ၊ သူ့အလိုဇဇ်၊ အင်း, အိုင်ဖြစ်၍၊ မိုးခေတ်လေးလ၊ ရေတည်က၊ လောက်ထ ဇာတဿာ။</p> <p>၄၆၂။ ဆောင်းနွေရောက်ဘိ၊ ရေမရှိ၊ ပကတိပင်သာ။</p> <p>မိုးမှန်ရွာသောအခါ၌ လူတို့၏ တူးမှုဆွမူဆယ်မူဖို့မူတို့ဖြင့် ပြုလုပ်ခြင်း မရှိဘဲ ရေ၏အစွမ်းသက်သက်အားဖြင့် အင်း အိုင် ကြီး ငယ်ဖြစ်၍ မိုးလေးလပတ်လုံး လက်ခြေ ဆေးလောက်အောင် ရေမပြတ်တည်နေသော ဌာန ဇာတဿရအင်္ဂါလောက်၏၊ မိုးပါးရှား သောအခါ မိုးလေးလအတွင်း၌သော်လည်းကောင်း၊ ဆောင်းနွေတို့၌ သော်လည်းကောင်း ရေမရှိသော်လည်း ထိုနေရာတို့၌ လူတို့သည် ဘူး, ဖရုံ, ဂျုံ မယင်းစိုက်ပျိုးမှုကို မပြုကြသည် ဖြစ်ကုန်မှုကား ဇာတဿရ ပကတိအတိုင်းပင် ရေမရှိသော အိုင်အပြင်၌ ကံကြီးကံငယ်ဆောင်ရ၏။</p> <p>၄၆၃။ အားကုန်လွှဲ၍၊ ရေ, သဲ, ကြဲပစ်၊ ကျရာခေတ်၊ သိမ်ဖြစ်ရေ, သောင်မှာ။</p> <p>ရေရှိရာ၌ ရေကိုလည်းကောင်း၊ သဲသောင်ပြင်၌ သဲတို့ကိုလည်း ကောင်း အားကုန်လွှဲ၍ ပစ်ကြဲသည်ရှိသော် ထိုရေ ထိုသဲကျရာအရပ် အတွင်းဖြစ်သော ရေပြင် သောင်ပြင်အရပ်သည်ဥဒကုက္ခေပသိမ်ဖြစ်၏၊ ရေကြဲမှု သဲပစ်မှုတို့မှာ သိမ်ရောက်ရာဌာနကို မှန်းထားလိုသော်သာ ကြဲပစ်ခွင့်ရှိသည်။ ရေသဲပစ်ကြဲမှ ဥဒကုက္ခေပသိမ် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုရင်း မဟုတ်။ ထိုနေရာ၌ ကံပြုဆဲအခါမှာ သံဃာ၏ထက်ဝန်းကျင် အရပ် ရှစ်မျက်နှာတို့၌ ရေတစ်လှမ်း သဲတစ်လှမ်းအတွင်းသည် အလိုလိုသိမ် ဖြစ်၏၊ ဝဂ္ဂကမ္မကို စောင့်ရှောက်ရသော ကံဆောင်မှုနှင့်စပ်၍ ဖြစ်လေ သောကြောင့် ကံပြုဆဲအခါ၌သာ ထိုသိမ်သည် တည်ရှိသည်။ ကံမပြုမီ ရှေးအဖို့၌လည်းကောင်း၊ ကံပြုပြီးမှ နောက်အဖို့၌လည်းကောင်း ထိုနေရာမှာ သိမ်ရှိသည်မဆိုရ၊ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်၌လည်း ဤနည်းတူ၊ ငါတို့အလို။ ဤနေရာ၌ဝါဒ အလွန်များ၏၊ စဉ်းစား၍ ယူလေ။</p> <p>၄၆၄။ ရေပြင်, ရွှ့ပြင်၊ ဖြစ်ခဲလျှင်၊ ထိုတွင် သိမ်ငြမ်း ထား။</p> <p>မြစ်အင်္ဂါ ဇာတရဿ အင်းအိုင် အင်္ဂါညီညွတ်ရာ အရပ်တိုင်း၌ သိမ်ငြမ်းဆောက်၍ ပြုအပ်၏ ဟူလို။</p> <p>၄၆၅။ လှေ, ဘောင်နှင့်သာ၊ ပြုကြရာ၊ ကမ်းမှာ မချည် ရ။</p> <p>လှေ, ဘောင်တို့နှင့် ကံပြုကြရာ၌ လှေကြိုး ဖောင်ကြိုးများကို မြစ်ကမ်း၌ လှမ်း၍မချည်ရ။ ထိုနေရာ၌သာ ဝါးစိုက်၍ ကျောက်ချ၍ ပြုရမည်။</p> <p><b>အဗဒ္ဓချင်း အဇ္ဈောတ္ထရဏ၊ သမ္ဗန္ဓ၊ သင်္ကရ။</b></p> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော တောအရပ်၌ သံဃာနှစ်သင်းတို့သည် တစ်ဌာန နှင့်တစ်ဌာန သတ္တဗ္ဘန္တ နှစ်ပြန်စာအတွင်း ၌ ကံပြုကြကုန်၏၊ နှစ်ကျိပ် တစ်ယောက် စည်းဝေးလောက်သည်မှစ၍ ထိုထက်အလွန်သိမ်နယ်ချင်း ထပ်မိကြအံ့ အဇ္ဈောတ္ထရဏဖြစ်၏၊ နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက် စည်းဝေး လောက်သည်မှ ယုတ်လျော့၍ထပ်မိကြအံ့ သမ္ဗန္ဓ ဖြစ်၏၊ သိမ်နယ်တွင်း၌ ပေါက်ရောက်သော သစ်ပင်ချုံနွယ် ကူးယှက် ထိပါးခဲ့အံ့၊ သင်္ကရဖြစ်၏၊ ။ကံပြုမှု တစ်ပြိုင် နက် ကျခဲ့လျှင် နောက်သိမ်ပျက်၏၊။ ဥပကုက္ခေပ သိမ်ချင်းလည်း ဤနည်းတူ။ သတ္တဗ္ဘန္တရနှင့်ဥပကုက္ခေပ ဖြစ်မှုကား တည်နေရာဌာနချင်း တခြားစီဖြစ်ကြ၍ အဇ္ဈောတ္ထရဏ သမ္ဗန္ဓ နှစ်ပါးမရ။ သစ်ပင်ချုံ နွယ် စသည် ကူးယှက်မှု အတွက်နှင့် ကံပျက်သင်္ကရကိုသာ ရထိုက်၏၊ ထို့ကြောင့် သံဃာ တစ်သင်းနှင့် တစ်သင်း တောနယ်မှာ ဖြစ်ခဲ့အံ့။ အတောင်သုံးရာခန့်ထက် မနည်းစေမူ၍ ပြုကြရာ၏၊ ရေနယ်မှာ ဖြစ်အံ့၊ အတောင်တစ်ရာထက် မနည်းစေမူ၍ ပြုကြရာ၏၊ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူ သိမ်နယ်နိမိတ်ကို အမှန်အကန် သိခြင်းငှာ ခက်ခဲလှ၏၊ သံဃာပွားတိုင်းလည်း သိမ်ပွားတတ်၏၊ ကျယ်၌ကား မလွန်ဆန်နိုင်။ ထို့ကြောင့်ပေတည်း။</p> <p>၄၆၆။ ဂါမနှင့်, သတ်၊ ဥ-ရောလတ်၊ မအပ်ကံပျက်ကြ။</p> <p>ဂါမနှင့် သတ္တဗ္ဘန္တရ၊ ဂါမနှင့် ဥဒကုက္ခေပတို့၌ အဇ္ဈောတ္တရဏ သမ္ဗန္ဓနှစ်ပါးမရှိ။ သစ်ပင် ချုံနွယ်စသည် ကူးယှက် ထိစပ်မူအတွက် ကံပျက်သင်္ကရကိုသာ ရအပ်၏။</p> <p><b>ဗဒ္ဓနှင့် အဗဒ္ဓ၊ အဇ္ဈောတ္တရဏ၊ သမ္ဗန္ဓ၊ သင်္ကရ။</b></p> <p>၄၆၇။ ဂါမနှင့် ဗဒ်၊ လွှမ်းစပ်ရောဘိ၊ ပြစ်မရှိ၊ နိဿိ, နိဿယ။</p> <p>ရဏ အပြစ်လည်းမရှိ၊ သမ္ဗန္ဓ အပြစ်လည်းမရှိ၊ သစ်ပင် ချုံနွယ် စသည်ကူးယှက်သော်လည်း ကံပျက်ရန် သင်္ကရ အပြစ်လည်း မရှိ။</p> <p>၄၆၈။ ဗဒ္ဓနှင့်သတ်၊ ဥ-ရောလတ်၊ သုံးရပ် အပြစ်ရ။</p> <p>သတ္တဗ္ဘန္တရ အပိုင်းအခြားနှင့် တစ်သင်းသော သံဃာ ကံပြု၍ နေဆဲအခါ၌ အတောင်သုံးရာကျော်မျှ ကွာဝေးသောဌာနက ထို သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်ကိုခြုံ၍ စပ်၍ သစ်ပင်စသည် ရောယှက်၍ ဗဒ္ဓသိမ် သမုတ်ခဲ့သော် သုံးပါးလုံးအတွက်ပင် ထိုဗဒ္ဓသိမ်ပျက်ရာ၏၊ ရှေးအခါ၌ ဗဒ္ဓသိမ်ရှိဖူးသောရွာသည် နောက်အခါ၌ ပျက်ပြား၍ တောနယ်ဖြစ် လေ၏၊ ထိုသိမ်ရှိရာအရပ်၌ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်နှင့် ကံပြုရာ၌လည်း သုံးပါးပင်ရသင်၏၊ ဤ၌ သင်္ကရမှုမှာ ထို ဗဒ္ဓသိမ်ဟောင်း၌ သံဃာရှိလျက် မသိမ်းခဲ့မှသာ ကံပျက်ရာ၏၊ ဥဒကုက္ခေပ၌လည်း ဗဒ္ဓသိမ် အရပ်သည် ရေလွှမ်းကမ်းပြိုမှုနှင့် မြစ်ပြင်ဖြစ်၍သွားရာ၌ မြစ်ပြင်မှာ ဥဒကုက္ခပ သိမ်အဖြစ်နှင့် ကံပြုကြရာ၌ ဥဒကုက္ခေပ အပိုင်းအခြားသည် ဗဒ္ဓသိမ် အရပ်ကို လွှမ်းမိုးမှု, စပ်မှု၊ ထိုဗဒ္ဓသိမ်အရပ်၌ ကျောက်ချ၍ ထိုးဝါးစိုက်၍ ပြင်ပ၌ ကံပြုမှုစသည်ဖြင့် အပြစ်သုံးပါးကို ထိုက်သည့်အားလျော်စွာ သိလေ။</p> <p>သိဟိုဠ်ကျွန်းကလျာဏီမြစ်၏ မြစ်ကို ဖြတ်သန်းသော တံတား ကြီးတစ်ခုရှိ၏၊ မြစ်လယ်မှာ ထိုတံတား၏ အနီး၌ ဥဒကုက္ခေပသိမ် တန်ဆောင်းငယ် ဆောက်လုပ်လျက်ရှိ၏၊ ကံပြုသောအခါ၌ တံတား ပေါ်မှ နင်းကြမ်း ထိုး၍ သိမ်တန်ဆောင်းတို့ကူးကြ၏၊ သိမ်တန်ဆောင်း၌ သံဃာစုံ၍ ကံပြုမည်ရှိသောအခါ၌ ထိုနင်းကြမ်းကို နုတ်ယူ၍ ထား၏၊ ကံပြုပြီးလျှင် ထိုနင်းကြမ်းက ခင်းပြန်၍ တံတားသို့ လျှောက်ကူးကြ၏၊ တံတားချေဖြစ်သော တိုင်တို့သည် ကံပြုရာဌာနမှ ရေတံကျ အတွင်း၌ ကျကုန်၏၊ အပ်, မအပ်အဓိကရုဏ်းကြီးစွာ ဖြစ်ကြ၏၊ ဂိုဏ်းပင် ကွဲကြ၏၊ ခမည်းတော် မင်းတုံးရှင်ဘုရင်လက်ထက်၌ သီဟိုဠ်မှ အဆုံး အဖြတ်ခံယူရန် နှစ်ကြိမ်လာရောက်၏၊ ပထမအကြိမ်မှာ ထိုသိမ် မ အပ်ကြောင်းကို သာသနာပိုင်ဆရာတော်ကြီးက ပါဠိဘာသာနှင့် ဝိနိစ္ဆယစကားရေးသား ဆုံးဖြတ်၍ ပေးလိုက်သည်။ ဒုတိယအကြိမ်မှာ ထိုသိမ်အပ်ကြောင်းကို ခင်မကန်ဆရာတော်ကြီးက ပါဠိဘာသာနှင့် ဝိနိစ္ဆယစကား ရေးသားဆုံးဖြတ်၍ ပေးလိုက်သည်။ ဂိုဏ်းနှစ်ဂိုဏ်းသည် ဝိနိစ္ဆယ စာတမ်းကြီး ကိုယ်စီလက်ကိုင် ရှိကြသဖြင့် ရှေးကထက် တိုးတက်၍ အခိုင်အမြဲ ကွဲပြားကြ၏၊ သာသနာပိုင်ဆရာတော်ကြီး ဝိနိစ္ဆယကို ချီးမွမ်းသူ များကြ၏။</p> <p>သိမ်အရာမည်သည် အလွန်ခဲခက်လှ၏၊ နက်နဲလှ၏၊ ကျမ်းဂန် လည်းတတ်ပါမှ, အာစရိယလဒ္ဓေါပဒေသလည်း ကောင်းလှပါမှ, ဝိနည်း ဓိုရ်ကြီးများ ပြုလုပ်သည်ကိုလည်း တွေ့ဘူး ကြုံဘူးပါမှ, နေရာကျစီရင် တတ်သည်။ တော်ကာလျော်ကာ ဆရာနှင့်ထိုက်တန်သော အမှုပင် မဟုတ်။</p> <p>သိမ်ခန်းအမြွက် ပြီး၏။</p> <h3>၃၁-ပုဗ္ဗကရဏ-ပုဗ္ဗကိစ္စ</h3> <p>၄၆၉။ တံမြက်, နေရာ၊ ရေနှစ်ဖြာ၊ ညဉ့်မှာ ဆီမီးလေး။</p> <p>၄၇၀။ ပုဗ္ဗကရဏ၊ အမည်ရ၊ မဆွပြုအပ်သေး။</p> <p>ဥပုသ်နေ့, ပဝါရဏာနေ့တို့မှာ ညဉ့်အခါ၌ ဥပုသ်ပြုကြရန် ပဝါရဏာပြုကြရန် နေမဝင်မီကပင် သိမ်အပြင်၌ တံမြက်လှည်းခြင်း, နေရာခင်းခြင်း, ခြေဆေးရေ သောက်ရေတည်ခြင်း, နေဝင်သောအခါ၌ ဆီမီးထွန်းခြင်း၊ ဤကား သိမ်တွင်းသို့ သံဃာမရောက်မီ ရှေးမဆွက ပြုနှင့်ရသော <b>ပုဗ္ဗကရဏ</b> လေးပါးတည်း။</p> <p>ပုဗ္ဗကရဏလေးပါး ပြီး၏။</p> <p>၄၇၁။ ဆန္ဒ, ပါရိ၊ သုဒ္ဓိ, ဥတု၊ ဘိက္ခုဂဏန၊ ဩဝါဒ၊ ပုဗ္ဗကိစ္စရေး။</p> <p>၄၇၂။ ဥပုသ်, ပဝါရဏာ၊ ရှေး၌သာ၊ ဆိုက်ရာ ပြုအပ် သေး။</p> <p>နေဝင်၌ သိမ်ပြင်၌ သံဃာစုံညီစွာ စည်းဝေးမိသောအခါ၌ ဥပုသ်ပဝါရဏာမပြုမီ ဤ<b>ပုဗ္ဗကိစ္စ</b>ငါးပါးကို ထိုက်သည်အားလျော်စွာ ပြုရသည်။ ယခုအခါ၌ ဘိက္ခုနီမရှိ။ ထိုကြောင့် သံဃာ့ဥပုသ်၌ပင် ဘိက္ခုနီဩဝါဒကို ကြားဖွယ်မရှိ။ ဂဏပုဂ္ဂလ ဥပုသ် ပဝါရဏာတို့၌ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိနှစ်ပါး ကြားဖွယ်မရှိ။ ရဟန်းတစ်ပါး နှစ်ပါး သုံးပါးနေသော တိုက်တာအတွင်း၌ သံဃာရေတွက်မှု ဘိက္ခုဂဏနကို ပြုဖွယ်မရှိ။ ဥတု, မာသ, ပက, နေ့, ရက်များကို သိမ်အပြင် သံဃာအစည်းအဝေး၌ ကြားရ မည်ဟု ပါဠိတော်မလာ၊ အဋ္ဌကထာ၌လာ၏၊ ပါဠိတော်၌ကား တိုက်တာရှိ ရဟန်းအလုံးစုံသည် ပက္ခဂဏနကို သိအောင်ပြုကြရမည်ဟုလာ၏၊ ပက္ခဂဏနဆိုသည်ကား-ထိုလဆန်းပက္ခ, လဆုတ်ပက္ခတို့၌ ရောက်ဆဲ သောနေ့ရက်ကိုဆိုသည်။ လူတို့က ယနေ့လဆန်း ဘယ်နှစ်ရက် ပါလဲဟုမေးလျှင် ဘယ်အခါမဆို ပြောတတ်စေရမည် ဟူလိုသည်။ သို့သော်လည်း အဋ္ဌကထာ၌ လာလျက်ရှိသောကြောင့် အဋ္ဌကထာကို အလေးပြုသော အားဖြင့် အလုံးစုံကိုပင်ပြုခွင့်ရှိလျှင် ရှိလျှောက် မရှိလျောက် မေးဖြေဖော် ကြားမှုကို ပြုရာ၏၊ ပါဠိတော်၌ ဥပုသ်နေ့မှန်း မသိမရှိကြစေရန် ပြောကြားမှု လာသေး၏၊ ဥပုသ်နေ့ ပြောကြားမှုဆိုသည်ကား-လကွယ်, လပြည့်, ဥပုသ်နေ့တိုင် ရောက်လျှင် ဥပုသ်နေ့မှန်း မသိမရှိကြစေရန် နေ့အဖို့ကပင် တိုက်တာရှိ ရဟန်းသံဃာတို့အား မထေရ်ကြီးက ကြောင့် ကြစိုက်၍ ပြောကြားမှုတည်း။</p> <p>၄၇၃။ ဆန္ဒပေးခြင်း, သုဒ္ဓိ နှစ်ပါး၊ ပေးဆောင်ကြား၊ ကံအား လျော်ကန်စွာ။</p> <p><b>ဆန္ဒပေးခြင်း, ဆန္ဒဆောင်ခြင်း, ဆန္ဒကြားခြင်း</b>၊ <b>ပါရိသုဒ္ဓိပေးခြင်း, ပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ခြင်း, ပါရိသုဒ္ဓိကြားခြင်း</b> သုံးပါးစီရှိ၏၊ ပါရိသုဒ္ဓိဖြင့် ပဝါရဏာပေးခြင်း, ပဝါရဏာဆောင်ခြင်း, ပဝါရဏာကြားခြင်းကို လည်းယူ။ ကျောင်းတိုက်တစ်ခုလုံးကို တသိမ်တည်း သမုတ်၍ထားသော မဟာသိမ်ကျောင်းတိုက်များ၌ ပြုကြရသော ပုဗ္ဗကိစ္စမျိုးတည်း။ ဆန္ဒပေးမှု, ဆန္ဒဆောင်မှု, ဆန္ဒကြားမှုသည်ကား ယခုအခါမှာ သိမ်သမုတ်ရာ၌ ပြုလုပ် ကြ၏၊ ကံအားလျော်စွာ ဆိုသည်ကား-ပါရိသုဒ္ဓိ ဆောင်မှုသည် သံဃာ့ဥပုသ်နှင့်သာ ဆိုင်၏၊ ပဝါရဏာဆောင် မှုသည် သံဃာ့ပဝါရဏာ နှင့်သာ ဆိုင်၏၊ ဆန္ဒဆောင်မှုကား သံဃာ့ကံ အများနှင့်ဆိုင်၏။</p> <p>၄၇၄။ သိမ်အပြင်၌၊ သံဃာရှိက၊ ထိုကိစ္စ၊ ပြုကြ စဉ် အလာ။</p> <p>မဟာသိမ်ကျောင်းတိုက်၌ ဥပုသ်အိမ်တွင် ဥပုသ်ပဝါရဏာ ကိစ္စနှင့် သံဃာလေးပါး စည်းဝေးမိသောအခါ၌ ဆန္ဒဆောင်ခြင်း, ပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ခြင်း, ပဝါရဏာဆောင်ခြင်းဟူသော ထိုပုဗ္ဗကိစ္စသုံးပါးကို ပြုကြမြဲအစဉ်အလာ ဖြစ်သည်။ ဥပုသ်ကံမှာ လေးပါး၊ ပဝါရဏာကံမှာ ငါးပါးခွဲ၍ယူ။</p> <p>၄၇၅။ သံဃဟတ္ထပါသ်၊ မဝင်လတ်၊ ပေးအပ် ထိုသုံးဖြာ။</p> <p>သံဃာစည်းဝေးရာဌာနနှင့် တစ်သိမ်တည်း ဖြစ်ကြသော တိုက်တာအတွင်းမှာနေလျက် သံဃာ၏ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ် အတွင်းသို့ မဝင်သောသူသည် ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ပဝါရဏာ ထိုက်ရာရေး၍ သာ နေအပ်၏။</p> <p>၄၇၆။ ဥပုသ်မိမိ၊ မပြီးရှိ၊ ပါရိသုဒ္ဓိပေး။</p> <p>ဥပုသ်ကံပြုဆဲအခါ၌ သံဃာ့ဟတ္ထပါသ်သို့ မဝင်ဘဲနေသော ရဟန်းသည် မိမိမှာ ဥပုသ်မပြုရသေးသူဖြစ်ခဲ့သော် ပါရိသုဒ္ဓိကို ပေးရမည်။</p> <p>၄၇၇။ ပဝါရဏာ၊ လိုလေပါ၊ ပဝါရဏာပေး။</p> <p>ပဝါရဏာကံ ပြုဆဲအခါ၌ သံဃာ့ဟတ္ထပါသ်သို့ မကပ်လိုသော ရဟန်းသည် မိမိမှာ ပဝါရဏာမပြုသေးသူ ဖြစ်ခဲ့သော် ပဝါရဏာကို ပေးရမည်။</p> <p>၄၇၈။ ဥပုသ်ပဝါရဏံ၊ ပြုပြီးမှန်၊ ဆန္ဒံကိုသာပေး။</p> <p>ထိုရဟန်းသည် ဥပုသ်ပြုပြီး ပဝါရဏာပြုပြီး ဖြစ်ခဲ့သော် ဆန္ဒကိုသာ ပေး။</p> <p>၄၇၉။ ဆန္ဒပေးမှာ၊ သူ့ဖို့သာ၊ ကြွင်းမှာ နှစ်ပါးရေး။</p> <p>ဆန္ဒပေးမှုမှာ ကိုယ့်ဖို့မဟုတ် သူ့ဖို့သာ ဖြစ်သည်။ ဆန္ဒမပေးဘဲ ထိုသိမ်ထဲမှာနေခဲ့သော် သံဃာတို့ ဆောင်ရွက်သော ကံသည် ဝဂ္ဂကံ ဖြစ်၍ပျက်၏၊ ထို့ကြောင့် သူဖို့ဆိုသည်။ ပါရိသုဒ္ဓိပေး ပဝါရဏာ ပေးနှစ်ပါးမှာ သံဃဥပုသ်ကံ ပဝါရဏာကံလည်း ချောမောလေ၏၊ မိမိမှာ ဥပုသ်ပြုမူ ပဝါရဏာပြုမှုလည်း ပြီးစီး၏၊ ထို့ကြောင့် ကြွင်းမှာ နှစ်ပါးရေး ဆိုပေသည်။</p> <p>၄၈၀။ ဆန္ဒ, ပါရိ၊ ဆန္ဒ, ပဝါရဏာ၊ အစုံမှာ၊ နှစ်ဖြာ စိတ်ချရေး။</p> <p>သံဃဥပုသ်ကံမှာ ဆန္ဒနှင့် ပါရိသုဒ္ဓိ၌ အစုံပေးခြင်းသည် မိမိအကျိုး သံဃာ့အကျိုး နှစ်ပါးအတွက်ပင် စိတ်ချရတော့သည်။ သိမ်အပြင်၌ သံဃာလေးပါး ငါးပါးနှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်စပ်မိအောင် စည်းဝေး၍ရှိနေ သောအခါ၌ သံဃာဘောင်တို့မဝင်လိုသောရဟန်းသည် သံဃာ့ဟတ္ထပါသ်မှ အပ၌ တည်နေသော တစ်ပါးပါးသော ရဟန်းထံ သွား၍ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ အစုံပေးရမည်။</p> <p>ပေးပုံကား-ရှေးဦးစွာ ဒေသနာကြားရာ၏၊ ကြားပြီးမှ။ “<b>ဆန္ဒဒမ္မိ၊ ဆန္ဒံ မေ ဟရ၊ ဆန္ဒံ မေ အာရောစေဟိ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်-နှာ-၁၆၃) ဟုသုံးကြိမ်ဆို။ တစ်ဦးသောရဟန်းက “<b>အာမေ ဘန္တေ</b>”-ဟုဆို။ ဆန္ဒ ပေးပြီး၏။</p> <p>“<b>ပါရိသုဒွိံ ဒမ္မိ၊ ပါရိသုဒွိံ မေ ဟရ။ ပါရိသုဒွိံ မေ အာရောစေဟိ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်-နှာ-၁၆၁) ဟုသုံးကြိမ်ဆို။။ တစ်ဦးသောရဟန်းက “<b>အာမေ ဘန္တေ</b>”-ဟုဆို။။ပါရိသုဒ္ဓိ ပေးပြီး၏။</p> <p>၄၈၁။ ဆောင်သူမှာလည်း၊ သံဃာ ဟတ္ထပါသ်၊ ချောစွာ ကပ်၊ ကြားအပ် မနှောင့်နှေး။</p> <p>လက်ခံသောရဟန်းက ထိုနေရာမှ အခြားတစ်ပါးသို့ မသွား မှု၍သိမ်အပြင် သံဃာဘောင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်တွင်း၌ ထိုင်နေ၍ သံဃာတော်တို့အား ထိုဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိတို့ကို လျှောက်ထားရမည်။ လျှောက်ကြားပုံကား။ ။ဆန္ဒပေးသော ရဟန်း၏ဘွဲ့ကို ထုတ်ဖော်၍ “<b>တိဿ နာမေန ဘန္တေ ဘိက္ခုနာ ဆန္ဒော ဒိန္နော</b>”။ သုံးကြိမ်ဆို။ “<b>တိဿ နာမေန ဘန္တေ ဘိက္ခုနာ ပါရိသုဒ္ဓိ ဒိန္န</b>”။ သုံးကြိမ်ဆို။ သံဃာတော်တို့က “<b>သာဓု သာဓု</b>” ဆိုကြလိမ်မည်။ ဆန္ဒကြား ပါရိသုဒ္ဓိကြား ပြီး၏၊။ ဆန္ဒပဝါရဏာလည်း ထိုနည်းတူ။။“<b>ပဝါရဏံ၊ ဒမ္မိ၊ ပဝါရဏံ မေဟရ၊ ပဝါရဏံ မေ အာရောစေဟိ၊ မမတ္တာယ ပဝါရေဟိ</b>”။။ သုံးကြိမ်ဆို။ ဤ၌ မမတ္တာယ ပဝါရေဟိ ပို၏၊ ငါ၏အကျိုးငှာ ပဝါရဏာ ပြုပါလေ ဆိုလိုသည်။</p> <p>ဆောင်သောရဟန်းသည် သံဃာဘောင်သို့ရောက်၍ ဆန္ဒ ပဝါရဏာနှစ်ပါးကို သံဃာအားကြားပြီးသောအခါ၌ ပေးလိုက်သော ရဟန်းအတွက် ပဝါရဏာပြုရသည်။</p> <p>“<b>တိဿော ဘန္တေ ဘိက္ခု သံဃံ ပဝါရေတိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယဝါ။ ဝဒတု တံ သံဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿတိ</b>”။ (သုံး ကြိမ်ပြုလေ။)</p> <p>ဆောင်သောရဟန်းသည် သံဃာ့ဟတ္တပါသ်သို့ရောက်လျှင် ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိလည်းရောက်တော့သည်။ ကြားမှုမှာ မကြားဘဲနေခဲ့လျှင် ဆောင်သောရဟန်းမှာ ဒုက္ကဋ်သင့်၏၊ ထိုဒုက္ကဋ်မှ လွတ်အောင်ကြားရ သည်။ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ကြားပြီးနောက် ဥပုသ်ကံ၌ လေးပါးသောရဟန်း ပဝါရဏာကံ၌ ငါးပါးသော ရဟန်းတို့သည် ထိုကံ ပြီးသည်တိုင်အောင် ဟတ္ထပါသ်ကိုစွန့်၍ မထမသွားရာ။ ဟတ္ထပါသ်ကို စွန့်၍ထသွားခဲ့သော် ထိုဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိသည် ပျက်ပြန်၏၊ အသစ်တစ်ဖန် ယူရပြန်၏။</p> <p>၄၈၂။ ဥတု, မာသ၊ ပက္ခ, တိထီ၊ အစဉ်ချီ၊ ပြီပြီ လျှောက် ကြားရေး။</p> <p>၄၈၃။ ရဟန်း တွက်ရေ၊ ကြားမြဲပေ၊ လျှောက်လေ ဩဝါ ရေး။</p> <p>(ဤသံပေါက် နှစ်ခုသိ သာပြီ)။</p> <p>ပုဗ္ဗကိစ္စလေးပါး ပြီး၏။</p> <h3>၃၂-ပတ္တကလ္လအင်္ဂါလေးပါး</h3> <p>၄၈၄။ ပတ္တကလ္လံ၊ အင်းလေးတန်၊ သိရန်ကြားကြလေး။</p> <p>၄၈၅။ ဥပုသ်နေ့ကြိုက်၊ သိမ်ပြင်၌၊ ကံထိုက် သံဃာညီ။</p> <p>၄၈၆။ သဘာဂါပတ်၊ မရှိလတ်၊ ကင်းလတ် ဝဇ္ဇနီ။</p> <p>၄၈၇။ ပတ္တကလ္လာ၊ အင်လေးဖြာ၊ ညီခါ ကံပြုပြီ။</p> <p>ဥပုသ်ကံ၌ ဥပုသ်နေ့ ကြိုက်ကြုံခြင်းတစ်ပါး, တစ်ခုသော သိမ်အပြင်၌ကံထိုက်သော သံဃာတို့ ဟတ္တပါသ် စပ်မိအောင် အညီ အညွတ် စည်းဝေးမိခြင်း တစ်ပါး, အမှုဝတ္ထု သဘောတူသင့်သောဝတ္ထု သဘောတူအာပတ်မှ ကင်းရှင်းကြခြင်းတစ်ပါး, လူသာမဏေ စသော ဝဇ္ဇနီယပုဂ္ဂိုလ် နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက်တို့၏ သံဃဟတ္ထပါဟ်တွင်း၌ မရှိကြခြင်း တစ်ပါး။ <b>ပတ္တကလ္လ အင်္ဂါလေးပါး</b>။ ဤအင်္ဂါလေးပါးညီလျှင် ဥပုသ်ကံ၌ ကံပြုထိုက်ပြီ။</p> <p>၄၈၈။ သုံးဥက္ခိတ္တ၊ အန္တိမ၊ ကြဉ်က ကံထိုက်ပြီ။</p> <p>ကံထိုက်သော ရဟန်းဆိုသည်ကား ဥက္ခိတ္တကသုံးမျိုးတို့မှ ကင်း လွတ်၍ ပါရာဇိက အန္တိမမှု မရှိသော ရဟန်းတည်း။ အာပတ်ကို မရှုမှု, အာပတ်ကို မကုစားမှု, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကို မစွန့်မှုတို့ကြောင့် ဥက္ခေပနိယ ကံပြုခံရသော ရဟန်းသုံးမျိုးကို <b>သုံးဥက္ခိတ္တ</b>ဆိုသည်။</p> <p>၄၈၉။ ဟတ္တပါသ၊ ကပ်တုံက၊ ကာယသာမဂ္ဂီ။</p> <p>၄၉၀။ ဆန္ဒလာရောက်၊ မျက်မှောက်ရှိကြ၊ မမြစ်က၊ စိတ္တ သာမဂ္ဂီ။</p> <p>သံဃာညီ ဟူသော အထက်စကား၌---<b>ကာယသာမဂ္ဂီ၊ စိတ္တ သာမဂ္ဂီ</b>ဟူ၍ သာမဂ္ဂီနှစ်ပါးရှိ၏၊ ဟတ္တပါသ် တွင်းသို့ လာရောက်သည်ကို ကာယမဂ္ဂီ ခေါ်သည်။။ တသိမ်တည်း၌နေလျက် သံဃာ့ဟတ္ထပါသ်သို့ မကပ်ဘဲ ပြင်၌နေသော ပုဂ္ဂိုလ်မှာ သံဃာ့ဘောင်သို့လာရောက်သည်ကို ကာယသာမဂ္ဂီခေါ်သည်။ တစ်သိမ်တည်း၌နေလျက် သံဃာ့ဟတ္ထပါသ် သို့မကပ်ဘဲ ပြင်၌နေသော ပုဂ္ဂိုလ်မှာ သံဃာဘောင်သို့ ကိုယ်တိုင် မလာသော်လည်း ဆန္ဒ ရောက်လာမှု ဟတ္ထပါသ်တွင်းသို့ လာရောက် သောမျက်မှောက်ရှိ သံဃာများထဲကလည်း ပြုဆဲဖြစ်သော သံဃာ့ကံကို မကြိုက်မမြွက်ဆိုတားမြစ်ခြင်းတို့မှ ကင်းလွတ်မှုတို့ကို စိတ္တသာမဂ္ဂီ ဆိုသည်။</p> <p>၄၉၁။ ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ၊ ညီညွတ်လာ၊ သံဃာ ညီ ညွတ်ပြီ။</p> <p>ကာယသာမဂ္ဂီ စိတ္တသာမဂ္ဂီ နှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံပေလျှင် သံဃာညီညွှတ်ပြီ။</p> <p>၄၉၂။ လူ, ဘိ, သိက်, သာ၊ သာ, သိက္ခာ၊ ပါရာ, ဥက္ခိတ် တည်း။</p> <p>၄၉၃။ ပဏ်, ထေ, ပက်, ဆန်၊ ပဉ္စာနန်၊ ဒုသံ, ဥဘော ဗျည်း။</p> <p>၄၉၄။ ဟတ္ထပါသ်မှ၊ ကြဉ်ဖယ်ရ၊ ဧကဝီသတည်း။ ဝဇ္ဇနီယ ပုဂ္ဂိုလ် နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက်။</p> <p>လူ, ဘိက္ခုနီ, သိက္ခမာန်, သာမဏေယောကျ်ား, သာမဏေမိန်းမ, သိက္ခာချပြီးသောသူ, ပါရာဇိက ကျသူ, ဥက္ခိတ္တက ရဟန်းသုံးမျိုး, နပုံပဏ္ဍုတ်, ထေယျသံဝါသပုဂ္ဂိုလ်, တိတ္ထိဘောင်သို့ ပြောင်းသွားသော တိတ္ထိယပက္ခန္တက ပုဂ္ဂိုလ်, ဂဠုန်နဂါးစသော တိရစ္ဆာန်, မာတုဃာတက စသော ပဉ္စာနန္တရိယကံထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်ငါးယောက်, ဘိက္ခုနီကို ဖျက်ဆီးဖူးသော ဘိက္ခုနီဒူသကပုဂ္ဂိုလ်, ဥဘတောဗျည်း။</p> <p>ပတ္တကလ္လအင်္ဂါလေးပါး ပြီး၏၊</p> <h3>၃၃-ဥပုသ်အပြား</h3> <p>၄၉၅။ အစင်ဆေးရိုး၊ ဥပုသ်ကိုး၊ သုံးမျိုး သုံးထွေပြား။</p> <p>အစင်ဆေးမှုကို ဥပုသ်ပြုမူခေါ်သည်။ ထိုဥပုသ်သည် ကိုးပါး လာ၏၊ ပဝါရဏာလည်း ကိုးပါးလာ၏၊</p> <p>၄၉၆။ သံဃ ဂဏ၊ ပုဂ္ဂလ၊ သုံးဝ ပြုသူပြား။</p> <p>၄၉၇။ သုတ္တုဒ္ဒေသာ၊ ပါရိသုဒ္ဓိ၊ ဒိဋ္ဌာန်ဘိ၊ တြိပြုပုံပြား။</p> <p>၄၉၈။ စာတုဒ္ဒသီ၊ ပန္နရသီ၊ သာမဂ္ဂီ၊ သုံးလီ နေ့အပြား။</p> <p>ဥပုသ်သည် ပြုသူပုဂ္ဂိုလ် အပြားအားဖြင့် <b>သံဃာ့ဥပုသ်, ဂဏဥပုသ်, ပုဂ္ဂလဥပုသ်</b>-ဟူ၍သုံးပါး။ ပြုသော အခြင်းအရာအားဖြင့် <b>သုတ္ထုဒ္ဒေသဥပုသ်, ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်, အဓိဋ္ဌာန်ဥပုသ်</b>-ဟူ၍သုံးပါး။ နေ့ အပြားအားဖြင့် <b>စာတုဒ္ဒသီဥပုသ်, ပန္နရသီဥပုသ်, သာမဂ္ဂီဥပုသ်</b> ဟူ၍ သုံးပါး။</p> <p>၄၉၉။ ပါတိမောက်သုတ်၊ ရွတ်ဖော်ထုတ်၊ သုတ္တု ဒွေသငြား။</p> <p><b>သုတ္တုဒ္ဒေသ</b>ပုဒ်၌ <b>သုတ္တ</b>ဆိုသည်ကား ပါတိမောက်ပါဠိကို ဆို သတည်း။ <b>ဥဒ္ဒေသ</b>ဆိုသည်ကား သံဃာအ လယ်၌ ထိုပါတိမောက်ပါဠိကို ရွတ်ဆိုဖော်ပြမှုကို ဆိုသတည်း။</p> <p>၅၀၀။ နိဒါန်း, ပါရာဇိ၊ သံဃာဒိ၊ အနိ, ဝိတ္တာရာ။</p> <p>၅၀၁။ ပါတိမောက်သုတ်၊ ငါးခဏ်းထုတ်၊ သရုပ်ဖော် ပြရာ။</p> <p>၅၀၂။ အကျဉ်း, အကျယ်၊ သုတ္တုဒ်ဝယ်၊ ငါးသွယ် အပြားလာ။</p> <p>ထိုပါတိမောက် ပါဠိကို ရွတ်ဆိုဖော်ပြမှုသည် ဥဒ္ဒေသ အပိုင်း အခြားအားဖြင့် <b>နိဒါနုဒ္ဒေသ, ပါရာဇိကုဒ္ဒေသ, သံဃာဒိသေသုဒ္ဒေသ, အနိယတုဒ္ဒေသ, ဝိတ္ထာရုဒ္ဒေသ</b>-ဟူ၍ သုတ္တုဒ္ဒေသ အပြားငါးပါးရှိ၏။</p> <p>၅၀၃။ မီး,မင်း, ခိုးသူ၊ မိုးရေ, လူ၊ ဘီးလူး, သားရဲ, မြွေ။</p> <p>၅၀၄။ အသက်, ဗြဟ္မ၊ စရိယ၊ ဒသ အန္တရေ။</p> <p><b>အန္တရာယ်ဆယ်ပါး</b>၊ မီးအန္တရာယ် စသည်ဆိုလေ။</p> <p>၅၀၅။ အချင်းချင်းကြား၊ သံဃာကြား၊ နှစ်ပါး ပါရိမှာ။</p> <p><b>ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်</b>မှာ အချင်းချင်း လျှောက်ကြားသော ပါရိသုဒ္ဓိ, သံဃာထံမှာ လျှောက်ကြားသော ပါရိသုဒ္ဓိ ဟူ၍နှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၅၀၆။ နှစ်ပါး, သုံးပါး၊ ချင်းချင်းကြား၊ နည်းများ သံဃာ မှာ။</p> <p>သိမ်အပြင်၌နှစ်ပါးသာရှိ၍ နှစ်ပါးချင်းချင်းကြားသော ပါရိသုဒ္ဓိ သုံးပါးသာရှိ၍ သုံးပါးအချင်းချင်း ကြားသော ပါရိသုဒ္ဓိဟူ၍ အချင်း ချင်းကြား နှစ်မျိုးရှိ၏၊ သံဃဥပုသ် သံဃပဝါရဏာ ပြုပြီး၍ သိမ်ပြင်၌ ရှိနေသော သံဃာအထံမှာ နောက်မှရောက်လာသော ရဟန်းတို့က လျှောက်ကြားရသော သံဃာကြား ပါရိသုဒ္ဓိမှာမူကား နောက်မှရောက် သော ရဟန်းအနည်းအများကိုလိုက်၍ တစ်ပါးနှစ်ပါးစသည် အနည်း လည်းရှိ၏၊ တစ်ကျိပ်နှစ်ကျိပ်စသည် အများလည်းရှိ၏။</p> <p>၅၀၇။ ဓမ္မာ, ဓမ္မ၊ သမဂ္ဂ၊ ဝဂ္ဂ, လေးမျိုးဖြာ။</p> <p>ဥပုသ်ကံသည် <b>အဓမ္မဝဂ္ဂကံ, အဓမ္မသမဂ္ဂကံ, ဓမ္မဝဂ္ဂကံ, ဓမ္မ သမဂ္ဂကံ</b>-ဟူ၍ လေးပါးရှိ၏၊။ အကျယ်ကို ပါဠိတော်၌ ကြည့်လေ။ ဥပုသ်အပြား ပြီး၏။</p> <h3>၃၄-ပဝါရဏာအပြား</h3> <p>၅၀၈။ သံဃ, ဂဏ၊ ပုဂ္ဂလ၊ သုံးဝ ပဝါရဏာ။ <b>သံဃာ ပဝါရဏာ၊ ဂဏပဝါရဏာ၊ ပုဂ္ဂလပဝါရဏာ</b>။</p> <p>၅၀၉။ တေး, ဒွေး, ဧက၊ ဝါစိကနှင့်၊ သမာနဝဿံ၊ ဤလေးတန်၊ ဆိုဟတ်ပြားသည်သာ။</p> <p><b>တေဝါစိကပဝါရဏာ, ဒွေဝါစိကပဝါရဏာ, ဧကဝါစိက ပဝါရဏာ, သမာနဝဿိကပဝါရဏာ</b>-ဟူ၍ ရွတ်ဆိုဟန် အခြင်းအရာ အားဖြင့် လေးပါး။ သမာနဝဿိကကို အခြားယူခဲ့လျှင် သုံးပါးဖြစ်၏၊ သိမ်အပြင်တွင် ပဝါရဏာပြုသော သံဃာတစ်ရာအရေအတွက် ရှိရာ၌ “<b>သံဃံ ဘန္တေ ပဝါရေမိ</b>” အစရှိသော စကားကို သုံးကြိမ်စီဆို၍ တစ်ပါး ချင်း ပြုသည်ကို တေဝါစိကပဝါရဏာ ဆိုသည်။</p> <p>အန္တရာယ်ရှိလာ၍ သုံးကြိမ်စီ ဆိုခွင့်မရရာ၌ နှစ်ကြိမ်စီဆို၍ ပြုသည်ကို ဒွေဝါစိကပဝါရဏာဆိုသည်။ နှစ်ကြိမ်စီဆိုမှ ဆိုခွင့် မရရာ၌ တစ်ကြိမ်စီဆို၍ ပြုသည်ကို ဧက ဝါစိက ပဝါရဏာဆိုသည်။ အန္တရာယ်အတွက် အသီးသီး တစ်ပါးချင်းဆိုခွင့် မရရာ၌ ဝါတူချင်းပေါင်း၍ ဆယ်ပါးတစ်တွဲ ငါးပါးတစ်တွဲ စသည်ဖြင့် ဆို၍ပြု သည်ကို သမာနဝဿိက ပဝါရဏာဆိုသည်။ ဉတ်ထားပုံ အသီးသီး ရှိသည်။</p> <p>၅၁၀။ တေး, ဒွေး, ဧက၊ သမာန၊ သံဃပဝါရဏာ။</p> <p>ဤမတဝါစိကစသည် လေးပါးကား သံဃပဝါရဏာချည်းတည်း။</p> <p>၅၁၁။ စာတုဒ္ဒသိ, ပန္နရသီ၊ သာမဂ္ဂီ၊ သုံးလီ နေ့တွက် မှာ။</p> <p>ပဝါရဏာနေ့ပြားသည်အတွက် <b>စာတုဒ္ဒသီပဝါရဏာ</b> စသည် သုံးလီပြား။ ထိုနေ့စုကိုလည်း သီတင်းကျွတ် လဆန်း ၁၄-ရက်မှစ၍ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ အတွင်း၌သာ မှတ်။</p> <p>၅၁၂။ နှစ်, သုံး လေးပါး၊ ဂဏမထား၊ ငါးပါးသံဃာသာ။</p> <p>ပဝါရဏာကံ၌ ရဟန်း နှစ်ပါး, သုံးပါး, လေးပါးသည် ဂဏ ပဝါရဏာမည်၏၊ ရဟန်းငါးပါးရှိမှ သံဃပဝါရဏာ ခေါ်သည်။</p> <p>၅၁၃။ အကြွင်းဆိုဘွယ်၊ ဥပုသ်နှယ်၊ သွယ်သွယ် ခွဲစိတ် ဖြာ။</p> <p>ဥပုသ်ပဝါရဏာ ပြုပြီးသော သံဃာများထံ၌ နောက်မှရောက် လာသော ရဟန်အနည်းအများတို့ လျှောက်ကြားရသော အစီအရင် ဆိုဖွယ်အသွယ်သွယ်မှာ ဥပုသ်ခန်း၌ကဲ့သို့ ခွဲစိတ်ဖြာရာ၏၊</p> <p>ပဝါရဏာအပြား ပြီး၏။</p> <h3>၃၅-ဥပုသ်ပဝါရဏာပြုပုံ</h3> <p>၅၁၄။ တစ်ပါးတည်းသာ၊ နေသူမှာ၊ ပြုပါအဓိဋ္ဌာန်။ ကျောင်းတိုက်တစ်ခု၌ တစ်ပါးတည်းရှိနေသော ရဟန်းသည် အဓိဋ္ဌာန်ဟူသော ပုဂ္ဂလဥပုသ်ကိုပြု။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် ဥပုသ်နေ့၌ သိမ်အပြင်၌ တံမြက်စည်းလှည်းခြင်းစသော ပုဗ္ဗကရဏလေးပါးကိုပြု၍ အဖော်သံဃာများကို စောင့်စားရဦးမည်။ အဖော်သံဃာလာသူ မရှိပြီဟု စိတ်ချရမှ အဓိဋ္ဌာန်ဥပုသ်ကို ပြုရသည်။</p> <p>စာတုဒ္ဒသီနေ့ ဖြစ်အံ့-“<b>အဇ္ဇမေ ဥပေါသထော ပန္နရသော အဓိဋ္ဌာမိ</b>” ဟုသုံးကြိမ်ဆို။ ပဝါရဏာမှာလည်း ထိုနည်းတူ။ “<b>အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ စာတုဒ္ဒသီ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။ <b>အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ ပန္နရသီ အဓိဋ္ဌာမိ</b>”။</p> <p>ပုဂ္ဂလအဓိဋ္ဌာန် ဥပုသ်ပြုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၅၁၅။ နှစ်ယောက်မူကား၊ ဉတ်မထား၊ သုံးပါးဉတ္တိကံ။</p> <p>နှစ်ပါးသာရှိသော တိုက်တာဖြစ်အံ့၊ ပုဗ္ဗကရဏ လေးပါးကို ပြု၍ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်ပြု။ သိမ်၌တည်၍ဒေသနာ ကြားပြီးလျှင် သီတင်းကြီး သီတင်းငယ် အစဉ်အတိုင်း ပါရိသုဒ္ဓိကြား။</p> <p>“<b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ အာဝုသော</b>။ <b>ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေဟိ</b>။<br> <b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ၊ ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေဟိ</b>။<br> <b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ၊ ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေထ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်၊ နှာ-၁၆၇။)။ အကျွန်ုပ်ကို အာပတ်မှ စင်ကြယ်သောသူဟူ၍ မှတ်တော်မူပါဆိုလိုသည်။ တစ်ပါးပုဂ္ဂိုလ်က “<b>သာဓု သာဓု</b>” ဆို။</p> <p>နှစ်ပါးပြီး၏။</p> <p>သုံးပါးရှိသော တိုက်တာဖြစ်အံ့-ဉတ်ထား၍ပြု-“<b>သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ</b>၊ (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်၊ နှာ-၁၆၇။)၊ <b>အဇ္ဇုပေါသထော စာတုဒ္ဒသော</b>။ <b>ယဒါ ယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ</b>။ <b>မယံ အညမညံ ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပေါသထံ ကရေယျာမ</b>”။(ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်၊ နှာ-၁၆၇။)။ဉတ်။ ပြီးမှ ထေရ်စဉ်အတိုင်းဆို။ “<b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ အာဝုသော ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေထ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်၊ နှာ-၁၆၇။)။သုံးကြိမ်ဆို။ နှစ်ပါးတို့က “<b>သာဓု သာဓု</b>” ဆို။</p> <p>အချင်းချင်းကြား ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပုသ် ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>သံဃာကြား ပါရိသုဒ္ဒိ၌ မဟာသိမ်ဖြစ်သော တိုက်၌ သံဃဥပုသ် ပြုကြရာ အချို့သော ရဟန်းတို့သည် ကိစ္စတစ်ပါးရှိ၍ တိုက်ပသို့ သွားကြရာ တိုက်တွင်းရှိ သံဃာတို့ သံဃာဥပုသ်ပြုကြ၍ ပြီးဆုံးမှ ရောက်လာကြကုန်၏၊ ပြီးနှင့်သော သံဃာတို့ထံ၌ ပါရိသုဒ္ဓိကို ကြား၍ ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်ကိုသာ ပြုကြရ၏၊ “<b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ၊ ပရိသုဒ္ဓေါ တိ မံ ဓာရေထ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော် နှာ-၁၆၇) ဟုအသီးသီး ဆိုရမည်။</p> <p>နောက်လာသော ရဟန်းတို့သည် အရပ်တစ်ပါးက လာကြသော အာဂန္တု ပုဂ္ဂိုလ်တို့ ဖြစ်လျှင်လည်း ဤနည်းအတူပင် ရှေး၌ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သံဃာကြား ပါရိသုဒ္ဓိ အပြားတို့ကို ဤနည်းကိုမှီ၍ အကုန်သိလေ။ ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပုသ်ပြုနည်း ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၅၁၆။ ပါတိမောက္ခ၊ ရွတ်ဆိုပြ၊ သံဃာပုသ်မှာ။</p> <p>သံဃဥပုသ်-ဆိုသည်ကား သုတ္တုဒ္ဒေသ ဥပုသ်တည်း။ ပါတိ မောက်ပြမှုတည်း။ နေဝင်လျှင် တိုက်ရှိ သံဃာတို့သည် ဥပုသ်အိမ်၌ စည်းဝေးကြကုန်၏၊ စည်းဝေးမိသောအခါ၌ သံဃာအစည်းအဝေးသို့ မလာနိုင်သော ဂိလာနရဟန်း ဗဟုကိစ္စရဟန်းတို့သည် ဝိနည်းအရာ၌ လိမ္မာသောရဟန်းတို့ထံ၌ ဒေသနာကြားပြီးမှ ဆန္ဒပေးခြင်း ပါရိသုဒ္ဒိ ပေးခြင်းတို့ကို ပြုကြရကုန်၏၊ ထိုရဟန်းတို့သည်လည်း ရှေ့၌ပြဆိုခဲ့ပြီး သောအတိုင်း ထိုဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိတို့ကို ဆောင်ယူ၍ သံဃာ့ဘောင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါဟ်တွင်းသို့ ဝင်ကြကုန်၍၊ မိမိတို့ဆောင်ယူလာ သော ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိတို့ကို ရှေး၌ပြဆိုခဲ့ပြီးသည့်အတိုင်း သံဃာတို့အား လျှောက်ကြားကြရကုန်၏။</p> <p>ထိုနောက်အဋ္ဌကထာနည်းအားဖြင့် ဥတု, မာသ, ပက္ခ, တိထီ တို့ကိုလည်းကောင်း၊ သိမ်အပြင်၌ရှိသော သံဃာအရေအတွက်ကို လည်းကောင်း၊ ဘိက္ခုနီမတို့၏ ဩဝါဒစကားကိုလည်းကောင်း ကြား ရာ၏၊ ထိုနောက် ပတ္တကလ္လအင်္ဂါလေးပါးကို ကြားရာ၏၊ သီတင်းကြီးက မေး၍ သီတင်းငယ်က ဖြေ။</p> <p>“<b>သမ္မဇ္ဇနီ ပဒီပေါစ၊ ဥဒကံ အာသနေနစ။ ဥပေါသထဿ ဧတာနိ၊ ပုဗ္ဗကရဏန္တိ ဝုစ္စတိ</b>” (ပါတိမောက္ခ ပါဠိ-နှာ ) ဟူသော အဋ္ဌကထာပါဠိ လာသည်နှင့်အညီ သိမ်အပြင်၌ တံမြက်လှည်းခြင်း အစရှိသော ပုဗ္ဗကရဏာအပြား လေးပါးရှိသည်တွင်<br> ၁။ တံမြက်လှည်းခြင်းကိစ္စ ပြည့်စုံပြီလော။<br> (ပြည့်စုံပါပြီဘုရား။)<br><br> ၂။ ဆီမီးထွန်းခြင်းကိစ္စ ပြည့်စုံပြီလော။<br> (ပြည့်စုံပါပြီဘုရား။)<br><br> ၃။ သောက်ရေ သုံးဆောင်ရေ တည်ထားခြင်းကိစ္စ ပြည့်စုံပြီ လော။ (ပြည့်စုံပါပြီဘုရား။)<br><br> ၄။ နေရာခင်းခြင်းကိစ္စပြည့်စုံပြီလော။ (ပြည့်စုံပါပြီဘုရား။)</p> <p>“<b>ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ဥတုက္ခာနံ၊ ဘိက္ခု ဂဏနာစ ဩဝါဒေါ၊</b><br> <b>ဥပေါသထဿ ဧတာနိ၊ ပုဗ္ဗကိစ္စန္တိ ဝုစ္စတိ</b>” (ပါတိ မောက္ခပါဠိ-နှာ ) ဟူသော အဋ္ဌကထာပါဌ်လာသည်နှင့်အညီ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ခြင်းအစရှိသော ပုဗ္ဗကိစ္စအပြား ငါးပါးရှိသည်တွင် ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ခြင်းကိစ္စ ပြီးပြီလော။</p> <p>မဟာသိမ်မဟုတ်၊ ခဏ္ဍသိမ်ဖြစ်၍ ဆောင်ဘွယ်ကိစ္စ မရှိပါပြီဘုရား။ ယခုရောက်ဆဲကား အဘယ်ဥတု၊ အဘယ်မာသ, အဘယ်ပက္ခ, ပန္နရသီ-တိထီရက်စေ့ ဝါဆိုလပြည့်နေ့ ဖြစ်ပါသည်ဘုရား။ ဤဂိမှာန ဥတု၌ လွန်သော အဖို့ကား အဘယ်မျှနည်း။ လအားဖြင့် လေးလ လွန်ပါပြီ။ ပက္ခအားဖြင့် ရှစ်ပက္ခလွန်ပါပြီ။ ဤဝါဆိုလ၌ ရက်အားဖြင့် တစ်ဆယ့်လေးရက်လွန်ပါပြီဘုရား။</p> <p>ဤဂိမှာနဥတု၌ လာလတ္တံ့သော အဖို့ကား အဘယ်မျှနည်း။</p> <p>ဝါဆိုလပြည့်သည် ဂိမှာနဥတု၏ အဆုံးနေ့ဖြစ်၍ လာလတ္တံ့သောအဖို့ မရှိပါဘုရား။</p> <p>ဤသိမ်အပြင်၌ သံဃာအရအတွက်ကား အဘယ်မျှနည်း။</p> <p>ဤသိမ်အပြင်၌ သံဃာအရေအတွက်မည်မျှ ရှိပါသည်ဘုရား။</p> <p>ဘိက္ခုနီမတို့က တောင်းပန်ကြသော ဩဝါဒကိစ္စ ပြီးပြေကြပြီ လော။ ဘိက္ခုနီမတို့ မရှိကြသောအခါဖြစ်၍ ကြောင့်ကြစိုက်ဖွယ် မရှိ၊ ပြီးပြေပါပြီဘုရား။</p> <p>“<b>ဥပေါသထော ယာဝတိကာစ ဘိက္ခု ကမ္မပတ္တာ၊ သဘောဂါပတ္တိယောစ နဝိဇန္တိ။ ဝဇ္ဇနီယာစ ပုဂ္ဂလာ တသ္မံ န ဟောန္တိ၊ ပတ္တကလ္လန္တိ ဝုစ္စတိ</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိ- ) ဟူသောအဋ္ဌကထာ လာသည် နှင့်အညီ ယခု ပြုကြလတ္တံ့သော ဥပုသ်ကံသည် ဥပုသ်နေ့သုံးပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးကြိမ်ကြိုက်ခြင်း, ဥက္ခိတ္တက အန္တိမ မဟုတ် အယုတ်ဆုံးအား ဖြင့် လေးပါးသော ပကတတ်ရဟန်းတို့သည် အချင်းချင်း ဟတ္ထပါသ်ကို မစွန့်မူ၍ တစ်ခုသော သိမ်အပြင်၌ တည်ခြင်း, ဝတ္ထုသဘောတူသော အာပတ်မှ စင်ကြယ်ကြခြင်း, သံဃဟတ္ထပါသ်တွင်း၌ နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက် သော ဝဇ္ဇနီယပုဂ္ဂိုလ်တို့ မရှိခြင်းဟူသော ပတ္တကလ္လ အင်္ဂါလေးပါးနှင့် ညီညွတ်နှင့် ညီညွတ်ပါ၏လော။ ညီညွတ်ပါသည်ဘုရား။</p> <p>မေးခန်း-ဖြေခန်း ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>ထို့နောက် ပါတိမောက်ပြစေရန် တောင်းပန်ရာ၏၊</p> <p>၅၁၇။ နှစ်ဥဒ္ဒေသ၊ ထေရ်ကြီးရ၊ ထေရ ပိုင်သည်သာ။</p> <p>သံဃာထေရ်ကြီးသည် အစ၌ နှစ်ဥဒ္ဒေသမျှပင် ကျေပွန်စွာ ရပေသည်ဖြစ်အံ့။ ထိုဥပုသ်ကံကို သံဃာထေရ်ကြီး ပိုင်၏၊ ၅၁၈။ ပြလိုပြမှု၊ တိုက်တွန်းမှု၊ ပြုထိုက်တော့သည်သာ။</p> <p>ပိုင်၏ ဆိုသည်ကား မိမိပင် ပြလိုလျှင်ပြရ၏၊ သူတစ်ပါးကို တိုက်တွန်းလိုလျှင် တိုက်တွန်းရ၏၊ ဤသို့ သံဃာထေရ်ကြီးကိုပင် တောင်းပန်ရမည်။</p> <p>“<b>သံဃော ဘန္တေ ထေရံ အဇ္ဈသတိ၊ ဥဒ္ဒိသတု၊ ဘန္တေ ထေရော ပါတိမောက္ခံ</b>“၊ (ပါတိမောက္ခပါဠိ-)။ စွမ်းနိုင်သော ရဟန်းတစ်ပါးက သုံးကြိမ် တောင်းပန်။ <b>သံဃော</b>=သည်။ <b>ထေရံ</b>=ကို။ <b>အဇ္ဈေသတိ</b>=တောင်းပန်၏၊ <b>ထေရော</b>=သည်။ <b>ပါတိမောက္ခ</b>=ကို။ <b>ဥဒ္ဒိသတု</b>=ရွတ်ဆိုဖော်ပြပါလော့။ ထိုအခါ သံဃာထေရ်ကြီးသည်---</p> <p>“<b>ပုဗ္ဗကရဏ ပုဗ္ဗကိစ္စာနိ သမာဒမေတွာ ဒေသိတာ ပတ္တိကဿ သမဂ္ဂဿ ဘိက္ခုသံဃဿ အနုမတိယာ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတုံ အာရာဓနံ ကရောမ</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိ- )ဟုရွတ်ဆိုပြီးလျှင်။ “<b>သုဏာတု မေ အာဝုသော သံဃော</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိ- ) စသည်ဖြင့်ဉတ်ထား၍ “<b>ကိံ သံဃဿ ပုဗ္ဗကိစ္စံ</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိ)စသည်ဖြင့် ရွတ်ဆို၍ ပါတိမောက် ပြရာ၏။</p> <p>၅၁၉။ နှစ်ဥဒ္ဒေသ၊ မရက၊ ရသူပိုင်သည်သာ။</p> <p>သံဃထေရ်ကြီးသည် နှစ်ဥဒ္ဒေသမျှ မရခဲ့အံ့။ ထေရ်ငယ်များက ရခဲ့အံ့။ ရသူပိုင်၏၊ ရသောရဟန်းကို တိုက်တွန်းရ၏၊ “<b>သံဃော ဘန္တေ အာယသ္မန္တံ အဇ္ဈေသတိ</b>။ <b>ဥဒ္ဒိသတု ဘန္တေ အာယသ္မာ ပါတိမောက္ခံ</b>။ (သုံးကြိမ်ဆို။)</p> <p>ထို့နောက် ပါတိမောက်ပြ ဆရာသည် “<b>ပုဗ္ဗကရဏ ပုဗ္ဗကိစ္စာနိ</b>။<br> လ။ <b>ကရောမ</b>”-ဟု ရွတ်ဆို၍ “<b>သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံဃော</b>”-စသည်ဖြင့် ဉတ်ကိုရွတ်ဆိုပြီးမှ “<b>ကိံ သံဃဿ</b>”-စသော ပါတိမောက်ပါဠိကို ပြဆိုရမည်။</p> <p>၅၂၀။ အန္တရာယ်နှင့်၊ အကျယ်မရ၊ အကျဉ်းမျှ၊ ပြနည်း ထွေထွေလာ။</p> <p>၅၂၂။ ကြွင်းကျန်သမျှ၊ ဥဒ္ဒေသ၊ သုတသိမ်းမြဲသာ။</p> <p>အန္တရာယ် တစ်ပါးပါး ရှိလာခဲ့သော်လည်းကောင်း, အကျယ်မရခဲ့ သော်လည်းကောင်း အကျဉ်းပြရာ၏၊ ထိုအကျဉ်းပြနည်းသည် ဥဒ္ဒေသ အပြားသို့လိုက်၍ အထွေထွေရှိ၏၊ ချောမောစွာရသော ဥဒ္ဒေသကို ရွတ်ဆိုဖော် ပြီးနောက် ကြွင်းကျန်သော ဥဒ္ဒေသတို့ကို <b>သုတ</b>သဒ္ဒါဖြင့် သိမ်းမြဲဖြစ်၏၊ နှစ်ဥဒ္ဒေသမျှကိုသာ သံဃထေရ် ပြရာ၏၊။<b>ကိံ သံဃဿ ပုဗ္ဗကစ္စံ</b> မှစ၍ <b>ပါရာဇိကုဒ္ဒေသော ဒုတိယော</b>-တိုင်အောင် နှစ်ဥဒ္ဒေသကို ပြီပြင်စွာ ရွတ်ဆိုပြီးလျှင် ကြွင်းကျန်သော သံဃာဒိသေသုဒ္ဒေသ, အနိယတုဒ္ဒေသ, တိံသနိဿဂ္ဂိယ-စသည်တို့ကို <b>သုတ</b>သဒ္ဒါဖြင့် သိမ်းရ မည်။</p> <p>သိမ်းပုံကား<br> “<b>ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ခေါ အာယသ္မန္တေ နိဒါနံ</b>။ <b>ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဓမ္မာ</b>”-ဟု ဆိုပြီးလျှင်။</p> <p>“<b>သုတာ ခေါ ပနာ ယသ္မန္တေဟိ တေရသ သံဃာဒိသေသာ ဓမ္မာ</b>။ <b>သုတာ ဒွေ အနိယတာ ဓမ္မာ</b>။ <b>သုတာ တိံသနိဿဂ္ဂိယာ ဓမ္မာ</b>။ <b>သုတာ ဒွေနဝုတိ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာ</b>။<br> <b>သုတာ စတ္တာရော ပါဋိဒေသနိယာဓမ္မာ</b>။<br> <b>သုတာ သေခိယာဓမ္မာ</b>။<br> <b>သုတာ သတ္တအဓိကရဏ သမထာဓမ္မာ</b>။<br> <b>ဧတ္တကံ တဿ ဘဂဝတော သုတ္တာဂဟံ သုတ္တပရိယာပန္နံ အနွဍ္ဎုမာသံ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ</b>။ <b>တတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သမဂ္ဂေဟိ သမ္မောဒမာနေဟိ အဝိဝဒမာနေဟိ သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိယာအနုလောမပါဠိယော။) ဟုရွတ်ဆို၍ အဆုံးသတ်ရမည်။</p> <p>တစ်ဥဒ္ဒေသမျှသာရသော သီတင်းငယ် ပြရာ၌။ <b>နိဒါနုဒ္ဒေသော ပထမော</b> ဆိုလျှင် <b>ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ခေါ အာယသ္မန္တော နိဒါနံ</b>ဟု ဆိုပြီးမှ“<b>သုတာခေါ ပနာယသ္မန္တေဟိ စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဓမ္မာ</b>။ <b>သုတာ တေရသ သံဃာဒိသေသာ ဓမ္မာ</b>။လ။ <b>သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ</b>”</p> <p>(ပါတိမောက္ခပါဠိယာ-အနုလောမပါဠိယော။) ဟု ရွတ်ဆို၍ အဆုံးသတ်ရမည်။</p> <p>ပါတိမောက် ရွတ်ဆို၍ ပြီးလျှင် ထိုပရိသတ်မှာ ပါရှိသော အလုံးစုံသော ရဟန်းသံဃာအား ဥပုသ်ပြုခြင်း ကိစ္စ ပြီးလေ၏။</p> <p>ဥပုသ်ပြုပုံအပြား ပြီး၏၊</p> <p>---</p> <p>ပဝါရဏာပြုရာ၌ ပုဗ္ဗကရဏ ပုဗ္ဗကိစ္စ ပတ္တကလ္လတို့မှာ ဥပုသ်၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသောအတိုင်းပင်။ <b>ဥပေါသထဿ ဧတာနိ</b>-၌ <b>ပဝါရဏာယ ဧတာနိ</b>-ဟုဆို။ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ဥတုက္ခာနံ။ <b>ဥပေါသထော ယာဝတိကာ</b>၌ ဆန္ဒ ပဝါရဏာ ဥတုက္ခာနံ။ <b>ဥပေါသထော ယာဝတိကာ</b>-၌ <b>ပဝါရဏာ ယာဝတိကာ</b>။ (ပါတိမောက္ခ ပါဠိယာ- အနုလောဖပါဠိယော။)။ <b>ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတုံ</b>-၌ <b>ပဝါရတုံ</b>။ <b>အဇ္ဇုပေါသထော ပန္နရသော</b>-၌ <b>အဇ္ဇပဝါရဏာ ပန္နရသီ</b> ဟုပြင်၍ဆိုလေ။နှစ်ယောက်ပြုရာ၌ ဉတ်ထားဖွယ် မရှိ။ အချင်းချင်းသာ ဖိတ်ကြားရသည်။</p> <p>“<b>အဟံ အာဝုသော အာယသ္မန္တံ ပဝါရေမိ</b>။ <b>ဒိဋ္ဌေနဝါ သုတေနဝါ ပရိကင်္ကာဝါ ဝဒတု မံ အာယသ္မာ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ</b>။ <b>ပဿန္တော ပဋိကရိဿမိ</b>။ (ဝိနည်းမဟာဝါ-နှာ/မူလသိက္ခာ-နှာ )။ <b>ဒုတိယမ္ပိ၊ တတိယမ္ပိ</b>” သီတင်းကြီး သုံးကြိမ်ဆို။ သီတင်းငယ်က သာဓု- သာဓုဆို။ သီတင်း ငယ်မှာ အာဝုသော နေရာ၌ ဘန္တေ ဆို။</p> <p>သုံးယောက်ပြုရာ၌ ဉတ်ထား<br> “<b>သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ</b>။ <b>အဇ္ဇပဝါရဏာ ပန္နရသီ</b>။ <b>ယဒါ ယသ္မန္တာ နံ ပတ္တကလ္လံ</b>။ <b>မယံ အညမညံ ပဝါရေယျာမ</b>”။ဉတ်။ ထို့နောက်ထေရ်စဉ် အတိုင်းပြု</p> <p>“<b>အဟံ အာဝုသော အာယသ္မန္တေ ပဝါရေမိ</b>။ <b>ဒိဋ္ဌေန ဝါသုတေနဝါ သုတေနဝါ ပရိသင်္ကာယဝါ ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ</b>။ <b>ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမိ</b>။ (ဝိနည်းမဟာဝါ-နှာ/မူလသိက္ခာ-နှာ )။ <b>ဒုတိယမ္ပိ</b>။ <b>သာဓု သာဓု</b>”။</p> <p>လေးယောက်ပြုရာ၌လည်း ထိုနည်းအတိုင်းပင်။ <b>အာယသ္မန္တာ</b> နေရာ၌ <b>အာယသ္မန္တော</b> ဟု ဩနှင့် လာ၏။</p> <p>ငါးယောက်ဖြစ်ခဲ့လျှင် သံဃပဝါရဏာပြု</p> <p>“<b>သုဏာတု မေ ဘန္တေသံဃော၊ အဇ္ဇပဝါရဏာ ပန္နရသီ၊ ယဒိသံဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သံဃောပဝါရေယျ</b>”။ သာမည ဉတ်၊ တေဝါစိက စသည်ပြုလိုရာနှင့် ဆက်ဆံ၏၊။ “<b>သံဃော တေဝါစိကံ ပဝါရေယျ</b>”။ တေဝါစိကဉတ်။ တစ်ပါးချင်း ဒုတိယမ္ပိ၊ တတိယမ္ပိတိုင်အောင် သုံးကြိမ်စီဆို၍သာ ပြုရသည်။ အန္တရာယ်ရှိခဲ့သော် အန္တရာယ်ကို ထောက်၍။ “<b>ဒွေဝါစိကံ ပဝါရေယျ</b>။ <b>ဧကဝါစိကံ ပဝါရေယျ</b>။ <b>သမာနဝဿိကံ ပဝါရေယျ</b>” ဟု လျော်ရာ ဉတ်၍ထား။ ဒွေဝါစိက ဟုဉတ်ထားလျှင် တစ်ပါးချင်း ဒုတိယမ္ပိတိုင်ရုံ နှစ်ကြိမ်စီသာပြု။ ဧကဝါစိကံဟု ဉတ်ထားလျှင် တစ်ပါး တစ်ကြိမ်စီသာပြု။သမာန ဝဿိကံ-ဟုဉတ်ထားခဲ့လျှင် ဝါတူချင်းပေါင်း၍ သုံးကြိမ်စီ။</p> <p>“<b>သံဃံ အာဝုသော ပဝါရေမိ</b>” (သံဃာထေရ်ကြီး။)<br> “<b>သံဃံ ဘန္တေ ပဝါရေမိ</b>” (ကြွင်းသံဃာစု။)</p> <p><b>ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော</b>-ကား အကြီးအငယ် မခြားရ။</p> <p>သာမဂီဥပုသ် သာမဂ္ဂီပဝါရဏာတို့မူကား တိုက်တာအတွင်း၌ ပဓိကရုဏ်းကြီးစွာ ဖြစ်နေ၍ ဥပုသ်ပဝါရဏာ ပင် မပြုပဲနေကြရသော တိုက်တာ၌ အဓိကရုဏ်းပြေငြိမ်းသောနေ့မှာ ထိုဥပုသ် ထိုပဝါရဏာတို့ကို ပြုကြရကုန်၏။</p> <p>ထိုတွင် ဥပုသ်မှာ တစ်နှစ်လုံး အတွင်း၌ ပကတိ ဥပုသ်နေ့တို့ကို ချန်လှပ်၍ ကြွင်းသောနေ့တို့၌ ဘယ်နေ့မဆို အဓိကရုဏ်းပြေငြိမ်းရာ နေ့၌ ပြုရာ၏၊ သာမဂ္ဂီ အဝါရဏာမှာ သီတင်းကျွတ် လဆုတ်တစ်ရက် နေ့မှ စ၍ တန်ဆောင် မုန်းလပြည့်အတွင်း၌ စာတုဒ္ဒသီ ပန္နရသီနေ့တို့ကို ချန်လှပ်၍ ကြွင်းသောနေ့တို့၌ ပြုအပ်၏၊ ရဟန်းဖြစ်ပါလျက် ဥပုသ် ပဝါရဏာမှုများ၌ မလိမ္မာခဲ့သော် အလွန်ရှက်ဖွယ်ကောင်းလှ၏၊ ထို့ကြောင့် ဥပုသ်ပဝါရဏာတို့၌ အတန်ငယ် ကျယ်၍သွားပေသည်။ ဥပုသ်ပဝါရဏာပြုပုံ ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၃၆-ဝါဆိုခန်း</h3> <p>၅၂၃။ ပုရိမိကာ၊ ပစ္ဆိမာ၊ နှစ်ဖြာ ဝါကပ်နည်း။</p> <p>၅၂၄။ ဝါနှစ်လတွင်၊ လဆုတ်တစ်ရက်၊ ဝါကပ်ရက်၊<br> နှစ်ချက် စဉ်တိုင်းတည်း။</p> <p><b>ပုရိမိကာ ဝါကပ်ခြင်း</b>, <b>ပစ္ဆိမိကာ ဝါကပ်ခြင်း</b> ဟူ၍ဝါကပ်ခြင်း နှစ်ပါးရှိ၏၊ ဝါဆို ဝါခေါင်နှစ်လသည် ဝါကပ်လမည်၏၊ ဝါဆိုလပြည့် ကျော်တစ်ရက်နေ့၊ ဝါခေါင်လပြည့်ကျော် တစ်ရက်နေ့ ဤနှစ်ရက်တို့သည် အစဉ်အတိုင်း ပုရိမ+ပစ္ဆိမ နှစ်ချက် ဝါကပ်ရက်တည်း။</p> <p>၅၂၅။ ဝါကပ်ကြုံတွေ့ တစ်လရွေ့၊ ရှေ့သို့တိုးသတည်း။ ဝါထပ်သည့်နှစ်ဖြစ်ခဲ့သော် တစ်လရွေ့၏၊ နောက်ဝါဆို လဆုတ် တစ်ရက်နေ့၌ ပုရိမဝါ၊ ဝါခေါင်လဆုတ် တစ်ရက်နေ့၌ ပစ္ဆိမဝါကပ်ရသည်။ ဝါထပ်ရက်ငင်မှုမည်သည် မင်းစိုးရာဇာတို့နှင့် စပ်၏၊ ထို့ကြောင့် “<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ရာဇာနံ အနုဝတ္တိတုံ</b>” ဟူ၍ ဟောတော်မူသည်။ မင်းစိုးရာဇာတို့က နိုင်ငံအဝန်းနှင့်တကွ ယခုနှစ် ဝါထပ်ရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့လျှင် ရဟန်းသံဃာတော်တို့ကလည်း ထပ်ကြရမည်။ မင်းစိုး ရာဇာတို့က ဝါထပ်မှုမရှိခဲ့လျှင် ရဟန်းသံဃာတော်တို့ကလည်း ဝါထပ်မှု မပြုရဟူလိုသည်။ မင်းစိုးရာဇာတို့က ဝါမထပ်သော နှစ်မှာ အချို့သော ရဟန်းသံဃာတော်တို့က မိမိတို့အလိုနှင့် ဝါထပ်ငြားအံ့၊ ဝါဆို ဝါကပ် နှင့်စပ်သော ပညတ်တော်တို့သည် ယခင်ပါဠိတော်နှင့်အညီ ထိုနှစ် အတွင်းမှာ မင်းစိုးရာဇာတို့၏ ဥတုမာသပက္ခ တိထီ ဝေါဟာရသို့သာ အစဉ်လိုက်ကြကုန်ရာ၏၊ ထိုရဟန်းသံဃာတော်တို့၏ ဝေါဟာရတို့ မလိုက်ကြကုန်ရာ-အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား ရာဇာပဓာန အရာမျိုး ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ မင်းစိုးရာဇာတို့က လွှဲအပ်ခြင်းမရှိဘဲ မိမိတို့ အလိုအလျောက် ဗေဒင်ကိန်းခန်းအတွက်နှင့် ဝါထပ်ရက်ငင်မှုကို ပြုခြင်းငှာ မထိုက်။</p> <p>၅၂၆။ လှည်း, လှေ, နှစ်ဖြာ၊ နွားခြံမှာ၊ ဝါကပ်ရသည် ချည်း။</p> <p>လမ်းခရီး သွားဆဲဖြစ်သော လှည်းဝိုင်း, သွားဆဲဖြစ်သော လှေ, သင်္ဘော၊ နွားကျောင်းသားတို့နေရာ နွားခြံဌာနတို့၌လည်း ဝါကပ်ရ၏။</p> <p>၅၂၇။ ရွာ၌ကပ်ရာ၊ ရွာသွားရာ၊ မကွာလိုက်သတည်း။</p> <p>ရွာ၌ ဝါကပ်ပြီးမှ တစ်စုံတစ်ခုသော ဘေးရန်တို့ကြောင့် ဝါတွင်း မှာပင် ဌာနတစ်ပါးသို့ ထိုရွာပြောင်းရွေ့၍ သွားခဲ့သော် ရဟန်းသည် လည်း ထိုရွာသွားရာတို့ လိုက်၍နေရ၏၊ ဝါမပျက်။</p> <p>၅၂၈။ ဝစီဘေဒ၊ အာလယ၊ ဒွာယ ဝါကပ်နည်း။</p> <p>ဝါကပ်နည်းသည် <b>ဝစိဘေဒက</b> မြွက်ဆို၍ ကပ်နည်း၊ <b>စိတ္တုပ္ပါဒ အာလယ</b>မျှပြု၍ ကပ်နည်းဟူ၍ နှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၅၂၉။ စကားပြည့်စုံ၊ မပြည့်စုံ၊ နှစ်ပုံနှုတ်မြွက်နည်း။</p> <p>“<b>ဣမသ္မံ ဝိဟာရေ ဣမံ တေမာသံ ဝဿံ ဥပေမိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟနှာ-၂၁၆)။</p> <p>စကားပြည့်စုံနည်း။ ဝိဟာရ၊ တေမာသသဒ္ဒါ မပါစေ၍ “<b>ဣဓ ဝဿံ ဥပေမိ</b>” မျှဆို၍ကား စကားမပြည့်စုံနည်း။ အမိုးနှင့် ပြည့်စုံခြင်း, အကာနှင့်ပြည့်စုံခြင်း, တံခါးအိမ် တံခါးဘွဲ့ တံခါးရွက်နှင့် ပြည့်စုံခြင်း, ဝါတွင်းသုံးလ အမြဲနေရန် ကျောင်းဖြစ်ခြင်း၊ ဤအင်္ဂါ လေးပါးနှင့် ပြည့်စုံသောကျောင်းမျိုး၌သာ ပြည့်စုံသော ဝစီဘေဒကို မြွက်ဆို၍ ကပ်ရမည်။ ကျောင်း မဟုတ်သော ခရီးသွားဆဲ လှည်း, လှေ, သင်္ဘောတို့မှာ အမိုးအကာ တံခါးနှင့်တကွ ယာယီကုဋိ ပြုလုပ်၍ ဝါကပ် ရာ၌ “<b>ဣဓ ဝဿံ ဥပေမိ</b>” ဤမျှသာဆို၍ ကပ်ရမည်။ ထိုကဲ့သို့သော ကုဋိကိုမျှ မရခဲ့သော် လှည်း, လှေ, အမိုးတွင်းသို့ ဝင်၍ “<b>ဣဓ ဝဿံ ဝသိဿာမိ</b>” ဟု စိတ္တုပ္ပါဒ အာလယမျှကိုပြု၍ ကပ်ရသည်။ ကျောင်း အဟုတ်သောကြောင့် <b>ဝိဟာရ</b>သဒ္ဒါကို မဆိုရ။ လှည်း, လှေ သင်္ဘောတို့၌ ဝါဆို၍လိုက်သွားရာ ဝါတွင်းမှာပင် မိမိအလိုရှိရာ ရပ်ရွာသို့ ရောက်ခဲ့လျှင် ဆင်း၍နေရစ်ရ၏၊ ထိုရွာမှာ ဝါကျွတ်စေရ၏၊ ထို့ကြောင့် <b>တေမာသံ</b> သဒ္ဒါကို မဆိုရ။ လှည်း လှေ သင်္ဘောတို့၌ပင် ဝါကျွတ်သည်တိုင်အောင် နေရလိမ့်မည်ဖြစ်လျှင် <b>တေမာသံ</b>သဒ္ဒါကို ဆိုသင့်ရာ၏၊ အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော ကျောင်းမှာ ကပ်ရာ၌ နှုတ်မြွက်၍ မဆိုမိသော်လည်း ဤကျောင်း၌ သုံးလပတ်လုံး ငါနေမည် ဟုစိတ်ဖြစ်ခဲ့လျှင် ဝါကပ်ခြင်း မြောက်ပါ၏။</p> <p>၅၃၀။ ဝဿရတ္တိ၊ ဆေဒဒ္ဒိ၊ ကြောင်းရှိ အသီးသီး။</p> <p><b>ဝဿစ္ဆေဒ</b>အကြောင်း <b>ရတ္တိစ္ဆေဒ</b>အကြောင်း အသီးသီးရှိသည်။ <b>ဝဿစ္ဆေဒ</b> ဆိုသည်ကား ကပ်ဆိုပြီးသော ဝါကို ဖျက်ဆီးမှုတည်း။ <b>ရတ္တိစ္ဆေဒ</b>-ဆိုသည်ကား သတ္တာဟဆောင်၍ သွားမှုတည်း။</p> <p>၅၃၁။ သုံးဆယ့်နှစ်သာ၊ ပါဠိလာ၊ ဝါပြတ် အကြောင်း တည်း။</p> <p>ဆိုခဲ့ပြီးသော ဖျက်ထိုက်သောအကြောင်း သုံးဆယ့်နှစ်ပါးရှိ၏၊ ထိုသုံးဆယ့်နှစ်ပါးသော အကြောင်းတို့ တွင် တစ်ခုခုသောအကြောင်း ရှိနေခဲ့သော် ပုရိမဝါဆိုနေ့၌ ဝါမဆိုဘဲနေခြင်းငှာလည်း အပ်၏၊ ထိုအန္တရာယ်မရှိခဲ့လျှင် ဒုတိယဝါ၌လည်း ထိုအန္တရာယ်ရှိခဲ့ပြန်သော် ဒုတိယဝါ၌ ဝါမဆိုဘဲလည်း နေအပ်၏၊ “<b>ကေနစိ အန္တရာယေန ပုရိမိကံ အနုပဂတေန ပစ္ဆိမိကာ ဥပဂန္တဗ္ဗာ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ-ဋ္ဌ-နှာ-၂၁၅)။ အဋ္ဌကထာ။ <b>ကနစိ အန္တရာယေန</b>-၌ ဝဿစ္ဆေဒ အကြောင်းစုတွင် ပါဝင်သော အန္တရာယ်စုကိုလည်းကောင်း ထိုမှတပါးသော အန္တရာယ်စု ကိုလည်း ကောင်းယူ၊ အန္တရာယ်တစ်စုံတစ်ခုရှိခဲ့လျှင် ပုရိမဝါ၌ ဝါမကပ်ဘဲ နေရသည်ကို ပြဆိုသဖြင့် ဒုတိယဝါ၌လည်း ထိုအန္တရာယ်မျိုး ရှိခဲ့ပြန်လျှင် မကပ်ဘဲ နေရ၏ ဟူသောအနက်သည် ပြီး၏၊ သုံးဆယ့်နှစ်ပါးသော အကြောင်းဆိုသည်ကား သားရဲဘေး, မြွေကင်းဘေး ခိုးသူ ဓားမြဘေး, ဘီလူး သဘက်ဘေး, ဆွမ်း မပြည့်စုံခြင်း, ကျောင်း မပြည့်စုံခြင်း, ဆေး ပစ္စည်း မပြည့်စုံခြင်း, ပတိရူပဖြစ်သော တကာဥပါသကာအလုပ် အကျွေးကို မရခြင်း, ဗြဟ္စစရိအန္တရာယ်မျိုး ကိုးပါး, အရပ်တစ်ပါး၌ သံဃာကွဲပြားရန် အားထုတ်မှုကို ကြားသိရခြင်း စသည်တို့တည်း။ ဤအကြောင်းစုတို့ တစ်ခုခုရှိခဲ့လျှင် ဆိုခဲ့ပြီးသော ဝါကိုပြတ်၍ အရပ် တစ်ပါးသို့ သွားရ၏။</p> <p>၅၃၂။ ညဉ့်ပြတ် ကြောင်းကား၊ အလွန်များ၊ ထင်ရှား ကျမ်းဂန်လာ။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၅၃၃။ သီတင်းသုံးဖော်၊ မိဘသော်။ မခေါ်သွား ထိုက်ပါ။</p> <p>သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက် မိဘနှစ်ပါးတို့၌ အကြောင်းရှိခဲ့သော် ကပ္ပိယစကားနှင့် မပင့် မခေါ်သော်လည်း ဝါပန်၍ သွားအပ်၏၊ ခုနစ်ရက် ကို မလွန်စေမူ၍ ပြန်ရ၏။</p> <p>၅၃၄။ ထိုပြင်သေသ၊ ကြွင်းသမျှ၊ ပင့်မှ သွားထိုက်ရာ။</p> <p>၅၃၅။ ကပ္ပိယစကား၊ ပါရှိငြား၊ သွားအပ်သည် ချည်း သာ။</p> <p>ထိုခုနစ်ယောက်တို့မှ ကြွင်းကုန်သော သူတို့ဖြစ်ခဲ့ကြမူ ပင့်ခေါ်မူ ရှိမှ ဝါပန်၍ သွားအပ်သည်။ ကပ္ပိယ စကားနှင့် ပင့်ခဲ့လျှင် ဘယ်သူ့ထံသို့ မဆို ဝါပန်၍ သွားလျှင်သွားအပ်သည်ချည်းတည်း။</p> <p>“<b>ဣဓာမိ ဒါနဉ္စ ဒါတုံ ဓမ္မဉ္စ သောတုံ ဘိက္ခူစ ပဿိတုံ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ-ဋ္ဌ-နှာ-၂၁၇)။ ကပ္ပိယစကားတည်း။ အရှင်သံဃာတော်မြတ် တို့အား မည်သည့်ဝတ္ထုကို လှူဒါန်းလိုပါသည်။ ဟောကြားတော်မူသော တရားတော်ကိုလည်း နာခံလိုပါသည်။ ရွှေမျက်နှာတော်ကိုလည်း ဖူးမျှော် လိုပါသည်။</p> <p>ကပ္ပိယစကား-“<b>အန္တော သတ္တာဟေ ပဋိနိဝတ္တေဿမိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ-ဋ္ဌ-နှာ-၂၁၇)။ (ဝါပန်) သွားမည်ပြုသောနေ့၌ ယနေ့ပြန်ခဲ့ မည်နက်ဖန်ပြန်ခဲ့မည်ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ခုနစ်ရက်အတွင်း ပြန်ခဲ့မည် ဟူ၍လည်းကောင်း ရှေ့အဖို့၌ နှလုံးသွင်းသည်ဖြစ်အံ့။ သွားခါနီး မေ့လျော့၍ ဝါမပန်ဘဲ သွားသော်လည်း ဝါ မပျက်။ ဝါပန်၍ ထွက် သွားပြီးမှ ထီးမေ့ကျန်ခြင်း၊ ဖိနပ်မေ့ကျန်ခြင်း စသည်တို့ကြောင့် တိုက်တွင်းသို့ တစ်ဖန်ပြန်၍ဝင်ရောက်ခဲ့သော် ပန်ပြီးဝါပျက်၏၊ ထိုကဲ့သို့ ပြန်ဝင်မိသည်ရှိသော် သည်နေ့၌ မသွားရပြီ။ တိုက်တွင်းမှာနေပြီး၍ နက်ဖန်မှ ဝါပန်သွားရသည်။ သည်နေ့၌ပင် တစ်ဖန် ဝါပန်၍ သွားခဲ့မိအံ့။ ဝါပျက်၏ဟု ဆိုကြ၏၊ ဆင်ခြင်။</p> <p>၅၃၆။ လဆန်းကိုးရက်၊ ဝါပန်ထွက်၊ ပြန်ရက်မရှိပြီ။</p> <p>သီတင်းကျွတ် လဆန်း၊ ကိုးရက်နေ့၌ သတ္တာဟဆောင်၍ ဝါပန်၍ထွက်သွားသောရဟန်းအား ရောက်ရာဌာနမှာ သတ္တမအာရုဏ်၌ ဝါကျွတ်သည် ဖြစ်၍ သတ္တာဟကိစ္စအတွက်နှင့် ထိုတိုက်သို့ တစ်ဖန်ပြန်ခွင့် မရှိပြီ။ မပြန်လိုလျှင် နေရ၏၊ ပြန်လိုလျှင် ပြန်ရ၏ဟူလိုသည်။ အချို့ကား ဝါမပန်ပဲ ထိုလဆန်းကိုးရက်နေ့၌ ထွက်သွားကြ၏၊ ငါတို့ ကျေးဇူးရှင် ဆရာတော်ကြီးကား ဝါပန်၍ သွားရမည်ဟုမိန့်၏၊ ဝါဆိုပြီး၍ ဝါပန်ခြင်း ကို မပြု၊ ခုနစ်ရက်တွင်း၌ ပြန်ခဲ့မည်ဟူသော နှလုံးသွင်းကိုမျှ မပြုမိဘဲ တိုက်တွင်းမှ ထွက်သွားခဲ့သော် ထိုအရံကို လွန်သည် နှင့်တပြိုင်နက် ဝါပျက်၏၊ ယခုနေ့ပင် ပြန်ခဲ့မည် အကြံနှင့် ဝါမပန်ဘဲ ထွက်သွားပြီး၍ တိုက်တွင်းတို့ရောက်မှ ယနေ့မပြန်သေးပြီဟု အကြံဖြစ်ခဲ့အံ့။ အကြံဖြစ်ရာ ဌာန၌ ဝါပျက်၏၊ အရံမရှိသော ကျောင်းတိုက်၌ အဆုံးစွန် သော ကျောင်းမှ ခဲတကျလွန်လျှင် ဝါပျက်၏၊ (မဟာအဋ္ဌကထာအလို။) အရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအလိုကား ဒုတိယခဲတကျကိုလွန်မှ ဝါပျက်၏၊ အချို့သောသူတို့သည် အရံမရှိသော တောကျောင်း၌ ဝါဆိုကြသောအခါ အရှေ့အရပ်၌ မည်သည့်သစ်ပင်ထိ၊ တောင်အရပ်၌ မည်သည့် သစ်ပင်ထိ-စသည်ဖြင့် အရုဏ် စောင့်ရှောက်ရန် အပိုင်းအခြား မှန်း ထား၍ ဆိုကြကုန်၏၊ မှန်းထား၍ ရသည် မဟုတ်။ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ခဲတကျ အတိုင်းသာ အပိုင်းအခြား သွား၏။</p> <p>ဝါဆိုခန်း ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၃၇-ကထိန်အမြွက်</h3> <p>၅၃၇။ ထိုတိုက်ထဲ၌၊ ခိုင်မြဲစွာလှ၊ စီဝရတွက်၊ ကြောင့် ကြစိုက်ထား၊ အနက်သွား၊ ခေါ်ငြား ကထိန်။</p> <p><b>ကထိန</b> သဒ္ဒါသည် မလှုပ်မရှား ခိုင်မြဲခြင်းအနက်ကို ဟော၏၊ တိုက်တာအတွင်း၌ ကထိန်ခင်းမှုမည်သည် ထိုတိုက်နှင့်စပ်၍ အလွန် ခိုင်မြဲသော စီဝရပလိဗောဓမှုကို ပြုခြင်းတည်း။ တပေါင်းလပြည့်နေ့ တိုင်အောင် စီဝရကာလသမယကို ခိုင်မြဲစေနိုင်သော ဒဠှီကမ္မမှုကြီး ဆိုလိုသည်။</p> <p>၅၃၈။ မိုးနောက်ဆုံးလ၊ ကထိန်ကျ၊ ခင်းရထိုအခါ။</p> <p>ကထိန်ခင်းမှုသည် မိုးလေးလတို့တွင် နောက်ဆုံးတစ်လသည် ကထိန်ကာလကျ၏၊ ထိုတစ်လအတွင်း၌ ခင်းရ၏၊ သီတင်းကျွတ် လပြည့်ကျော်တစ်ရက်မှ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်တိုင် တစ်လကို ဆိုသည်။</p> <p>၅၃၉။ ဤတိုက်တွင်းမှာ၊ ဝါပထမ၊ ကျွတ်သူမှ၊ ခင်းရ ပုဂ္ဂိုလ်မှာ။</p> <p>ပုဂ္ဂိုလ်မှာမူကား ဤတိုက်တွင်းမှာ ပထမဝါကပ်ခဲ့၍ သီတင်း ကျွတ်လပြည့်နေ့၌ ပဝါရဏာပြု၍ လပြည့်ကျော် တစ်ရက်နေ့၌ ပထမဝါ ကောင်းစွာကျွတ်လတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်သာ ကထိန်ခင်းရသည်။ ဒုတိယ ဝါသားရဟန်း, ဝါပျက်သောရဟန်း, ဝါမကပ်ခဲ့ရသောရဟန်းတို့ မခင်းရ ကုန်။ ပုရိမဝါသားပင် ဖြစ်သော်လည်း မိမိဝါကျွတ်ရာ တိုက်တာ၌သာ ခင်းရသည်။ တစ်ပါးတိုက်တာ၌ မခင်းရ။</p> <p>၅၄၀။ ခံ, ရွေး, ပေးနှင်း၊ စွန့်, ထိုးခြင်း၊ တင်, ခင်း နုမောဒါ။</p> <p>၁။ ကထိန်သင်္ကန်းကို အလှူခံမှု။<br> ၂။ သံဃာတော်တို့က ကထိန်ခင်း ထိုက်သောပုဂ္ဂိုလ်ကို ရွေးချယ် ခန်း။<br> ၃။ သိမ်တွင်းတို့သွား၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား ကထိန်သင်္ကန်းကို ပေးခန်း။<br> ၄။ တိစီဝရိက်အဓိဋ္ဌာန် တင်ရှိသော သင်္ကန်းဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု၍ အဓိဋ္ဌာန်စွန့်မှု။<br> ၅။ ခင်းမည့်သင်္ကန်းသစ်ကို ကပ္ပဗိန္ဓုထိုးမှု။<br> ၆။ အမည်ဖြင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်မှု။<br> ၇။ နှုတ်မြွက်၍ခင်းမှု။<br> ၈။ အနုမောဒနာခန်း။</p> <p>အစဉ်အတိုင်း ပြုရန်ကိစ္စရှစ်ပါး။</p> <p>ပြုပုံကား။ ကထိန်လှူလိုသော ဒါယကာသည် ဝါဦး ဝါလယ် ဆီကပင် မိမိကြည်ညိုရာ ကျောင်းတိုက်၌ ဝါကျွတ်လျှင် အရှင်တို့ တိုက်တာမှာ ကထိန်သင်္ကန်းကပ်လှူလိုပါသည်ဟု လျှောက်ကြားထားခြင်း ငှာ သင့်မြတ်လှ၏၊ ထိုတိုက်တာတွင် သံဃာထေရ်ကြီးများက ဝါတွင်း အခါကပင် ကထိန်ခင်းထိုက်သော အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံအောင် ကြောင့်ကြစိုက်မှု, ဝိနည်း တိစီဝရိက်ဆောင်မှု, အမေးအဖြေ သင်ကြားမှု များကို ကြောင့်ကြစိုက်၍ ထားရမည်။ ဒါယကာတို့မှာလည်း သံဃိက အလှူစစ်မှ အကျိုးကြီးသည်ဖြစ်၍ သံဃိက အလှူမြောက်လေအောင် ပုဂ္ဂိုလ်ကို ရည်စူးခြင်းမှ ကင်းစေရာ၏၊ သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော် တစ်ရက်နေ့မှစ၍ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်အတွင်း သင့်လျော်ရာနေ့ရက်၌ သင်္ကန်းသုံးထည်တို့တွင် တစ်ထည်ထည်ကို ယူဆောင်၍ ထိုတိုက်တွင်းရှိ သံဃာ ထေရ်ကြီးထံတို့သွား၍<br> “<b>ဣမံ စီဝရံ ကထိနတ္တာယ သံဃဿဒမ္မိ</b>။<br> <b>ဣမိနာ စီဝရေန ကထိနံ အတ္ထရထ</b>”၊ ဆို၍လှူဒါန်းရမည်။</p> <p>မဆိုတတ်ရှိလျှင် သံဃထေရ်ကြီးက သင်ကြား၍ ရေစက်ခံ၊ အနက်ပါ ဆိုစေ။ မျက်နှာသုတ် ပဝါများ အပိုအမို ပါရှိခဲ့သေးလျှင် ဉတ်သင်္ကန်း၏ အရံပြု၍-“<b>ဣမာနိ စီဝရာနိ သံဃဿ ဒေမ</b>” ဟုရေစက်ချ၍ သင့်ရာက ထား။</p> <p>ခံခန်းပြီး၏။</p> <p>ကထိန်မည်သည် နေ့လွန်ခြင်းငှာ မအပ်ရကား ထိုနေ့၌ပင် တိုက်ရှိသံဃာကုန်စည်းဝေး၍ ကထိန်ခင်းထိုက် သော အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသောပုဂ္ဂိုလ်ကို ရွေးချယ်၍ ဤနေရာ၌မေးခန်းဖြေခန်းထွက်။ ရွေးချယ်ခန်း ပြီး၏။</p> <p>မေးဖြေရွေးချယ်၍ ရသောအခါ လေးပါး, ငါးပါးသော သံဃာ သည် ထိုပုဂ္ဂိုလ် ထိုသင်္ကန်းတို့ကို ယူဆောင် ၍ ခဏ္ဍသိမ်သို့ သွားပြီးလျှင် ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို <b>တိဿ</b>-ဟုအမည်မှည့်။ ဉတ်ကမ္မဝါစာဖတ်ကြား၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား သင်္ကန်းကိုပေး။ သင်္ကန်းလျာ မဟုတ်၊ သင်္ကန်းပြီးပြီးဖြစ် လျှင် ဉတ်ကမ္မဝါစာ၌ “<b>ဣဒံ ဃံဃဿ ကထိနစီဝရံ</b>” ဟုဖတ်။ ပေးခန်း ပြီး၏။</p> <p>ဉတ်ကမ္မဝါစာ ဆုံးလျှင် ထိုပုဂ္ဂိုလ်က ခင်းလိုရာဌာနကို ထို သင်္ကန်းကို ယူခဲ့၍ ထိုနေရာ၌ထိုင်နေ၍ ဉတ်သင်္ကန်းသည် ဒုဂုဏ် သင်္ကန်း ဖြစ်ခဲ့သော် ဒုဂုဏ်ဟောင်းကို ကိုင်ပြီး “<b>ဣမံ စီဝရံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>” ဆို၍ အဓိဋ္ဌာန်စွန့်။</p> <p>စွန့်ခန်းပြီး၏။</p> <p>ဉတ်သင်္ကန်း၌ ကပ္ပဗိန္ဒုထိုး။</p> <p>ထိုးခန်းပြီး၏။</p> <p>ဉတ်သင်္ကန်းကို “<b>ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>“(ဝိနယသင်္ဂဟ။ဋ္ဌ-နှာ) ဟုမြွက်ဆို၍ အဓိဋ္ဌာန်တင်။</p> <p>တင်ခန်းပြီး၏။</p> <p>ထိုသင်္ကန်းကိုကိုင်၍ “<b>ဣမာယ သံဃာဋိယာ ကထိနံ အတ္ထရာမိ</b>“( ဝိပါ-၅ နှာ ၃၀၉)ဟုသုံးကြိမ် ဆို၍ခင်း။ ထိုသို့ဆိုသည်ကိုပင် အခင်းဆို သတည်း။ ကိုယ်ရုံ ဖြစ်ခဲ့သော် “<b>ဣမိနာ ဥတ္တရာသံင်္ဂေန</b>” ဟုဆို၊ သင်းပိုင်ဖြစ်ခဲ့သော်“<b>ဣမိနာ အန္တရဝါသကေန</b>” ဟုဆို၊ သိမ်အပြင်မှာ လည်းခင်းရပါ၏၊ တန်ဆောင်း, မဏ္ဍပ်, ပရိသတ် အလယ်မှာလည်း ခင်းရ၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်မှာခင်းခြင်း မြောက်ပြီ၊ တိုက်တွင်းရှိ သံဃာများမှာ အခင်းမမြောက်ကြသေး။</p> <p>ခင်းခန်းပြီး၏။</p> <p>ခင်း၍ပြီးလျှင် ဃံဃာတို့ကို အနုမောဒနာပြုကြစေရန် တောင်း ပန်ရမည်။ <b>အတ္ထတံ အာဝုသော သံဃဿ ကထိနံ၊ ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော အနုမောဒထ</b>”။ (ဝိပါ-၅ နှာ ၃၀၉)။ သုံးခေါက်ဆို။ သံဃာတို့က ပုရိမဝါ ချောမောစွာ ကျွတ်ခဲ့သော ရဟန်းမှ ပါဝင်ရသည်။ အနုမောဒနာ ပြုသူတို့မှာ ကထိန်ခင်းခြင်း မြောက်ပြန်၏၊ ကထိန် အာနိသင်ငါးပါးကို ရထိုက်ကြလေ၏။</p> <p>အနုမောဒနာခန်း ပြီး၏။</p> <p>ထိုတိုက်၌ သံဃာမလုံမလောက်ရှိခဲ့သော် တစ်ပါးတိုက်တာမှ ဉတ်ကမ္မဝါစာဖတ်တတ်သော ရဟန်းများကို ပင့်ခေါ်၍ ဖတ်စေရမည်။ ဒါယကာတို့က တစ်ပါးတိုက်တာမှ သူတို့ကြည်ညိုရာ ပုဂ္ဂိုလ်များကို ပင့်လိုလျှင် ပင့်စေရပါ၏၊ မျက်နှာသုတ်ပဝါမှစ၍ အလုံးစုံသော သင်္ကန်း အထည်များတို့ကို သံဃိကအနေနှင့်ချည်း လှူကြသည်ဖြစ်လျှင် အနုမောဒနာပြုသော ထိုတိုက်တာ သံဃာသာရ၏၊ ဒါယကာတို့က တစ်ပါးတိုက်တာမှ ပင့်သံဃာများသို့ အသီးပြု၍ထားသော သင်္ကန်းများ ဖြစ်ခဲ့လျှင် သူတို့အလိုရှိရာ လှူရ၏၊ သင်္ကန်းမှ တစ်ပါးသော ဝတ္ထု ပရိက္ခရာတို့ကိုမူကား ထိုအခါ၌ ထိုတိုက်တွင်းမှာ ရှိနေသော တစ်ပါး တိုက်တာ သံဃာများလည်း ညီတူညီမျှ ရထိုက်၏၊ သာမဏောများ ကိုလည်း အနုမောဒနာပြုစေ၍ သင်္ကန်းများကို အဖို့ပေးဝေကြ၏၊ ကထိန်ခင်းနည်း အကျဉ်းချုပ်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ကထိန်ခင်းရာ အင်္ဂါရှစ်ပါး</h3> <p>၅၄၁။ ပုဗ္ဗကရဏံ၊ ပစ္စုဒ္ဓံ၊ ဓိဋ္ဌာန်, အတ္ထာရ။</p> <p>၅၄၂။ မာတိ, ဗောဓံ၊ ဥဒ္ဓါရံ၊ နိသံ အင်ရှစ်ဝ။</p> <p><b>ပုဗ္ဗကရဏ</b>ကိုသိခြင်း, <b>ပစ္စုဒ္ဓိုရ်</b>ကိုသိခြင်း, <b>အဓိဋ္ဌာန်</b>ကိုသိခြင်း, ခင်းမှုဟူသော <b>အတ္ထာရ</b>ကိုသိခြင်း, <b>မာတိကာ</b>ရှစ်ပါးကို သိခြင်း, <b>ပလိဗောဓ</b> နှစ်ပါးကို သိခြင်း, <b>ဥဒ္ဓါရ</b>ဟု ဆိုအပ်သော ကထိန်နုတ်ခြင်း နှစ်ပါးကိုသိခြင်း, <b>အာနိသင်</b>ငါးပါးကိုသိခြင်း။ (အင်္ဂါရှစ်ပါး။)</p> <p>၅၄၃။ လျှော်, စီ, ဖြတ်, တွဲ၊ ချုပ်, ဆိုးနဲ၊ ထိုးမြဲ, ခွန်ပုဗ္ဗ။</p> <p>သင်္ကန်းလျှာ အဝတ်ကို ဖွတ်လျှော်ရခြင်း, ပဉ္စခဏ်း သတ္တခဏ်း စသည်မျဉ်းချမှု အမှတ်ပြုမှုတို့ဖြင့် စီရင်ရခြင်း, စီရင်ချက်အတိုင်း ဖြတ်ရခြင်း, တဲအပ်တွယ်ရခြင်း, ချုပ်ရခြင်း, ဆိုးရခြင်း, ကပ္ပဗိန္ဒုထိုးရခြင်း၊ ပုဗ္ဗကရဏ ခုနစ်ပါး။</p> <p>၅၄၄။ ပစ္စုဒ္ဓါရုံ၊ အဓိဋ္ဌာန်၊ ခင်းပြန် အတ္ထာရ။</p> <p>သင်္ကန်းဟောင်းကို <b>ပစ္စုဒ္ဓိုရ်</b>ပြုရခြင်း, ကထိန်သင်္ကန်းကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ရခြင်း, နှုတ်မြွက်၍ ခင်းရခြင်း။ ယခုကာလ၌ကား ချုပ်ပြီးဆိုးပြီးကို ဉတ်သင်္ကန်းပြုလုပ်ရန် လှူကြသည်ဖြစ်၍ ပုဗ္ဗကရဏ ခုနစ်ပါးတွင် ကပ္ပဗိန္ဒုထိုးမှု တစ်ခုသာ ပြုခွင့်ရှိပေသည်။</p> <p>၅၄၅။ ဖဲသွား, ပြီးပြေ၊ ဆုံးဖြတ်ထွေ၊ ပျောက်လေ, နုတ်ပြီးကြား။</p> <p>၅၄၆။ အာသာ ပြတ်တုံ၊ ဆောင်းလကုန်၊ နုတ်ကြုံ, မာ, ရှစ်ပါး။</p> <p>မာတိကာရှစ်ပါး၏ သရုပ်ကား-ကထိန် အာနိသင်ကို ရရှိသော ရဟန်းတို့တွင် အချို့သောရဟန်းသည် တပေါင်းလပြည့် မတိုင်မီ အတွင်း၌ ပြီးပြီးသောသင်္ကန်းကိုယူ၍ တပေါင်းလအတွင်းမပြန်ပြီဟု ထိုတိုက်တာမှ အရပ်တစ်ပါးသို့ <b>ဖဲသွားခြင်း</b>တစ်ပါး, ဤသို့ ဖဲသွားရာ၌ သင်္ကန်းချုပ်လုပ်ရန်ကိစ္စသည် တိုက်တွင်း၌ပင် ပြီးစီးလျက် ရှိသောကြောင့် တိုက်တွင်း၌ပင် စီဝရပလိဗောဓပြတ်၏။</p> <p>တပေါင်းလအတွင်း ဤတိုက်သို့မပြန်ပြီဟု ထွက်သောကြောင့် တိုက်အရံကိုလွန်သည်နှင့် တပြိုင်နက် အာဝါသပလိဗောဓပြတ်၏၊ ပလိဗောဓ နှစ်ပါးပြတ်ရာ၌ ထိုပုဂ္ဂိုလ်မှာ ကထိန်ပျက်၏၊ ဖဲသွားခြင်းလျှင် အဆုံးရှိ သော ကထိန်နုတ်ခြင်းမည်၏-၁။</p> <p><b>ပြီးပြေ</b> ဆိုသည်ကား-မချုပ်မဆိုးရသေးသော သင်္ကန်းကို ယူ၍ ထိုနည်းတူထွက်သွား၏၊ သင်္ကန်းကို အရပ်တစ်ပါးရောက်မှ ချုပ်မည်ဟု ယူခဲ့၍ အရပ်တစ်ပါး၌ ချုပ်လုပ်၏၊ ဤသို့ မပြန်ပြီဟုတွက်သောကြောင့် တိုက်အရံကို လွန်ရာ၌ အာဝါသပလိဗောဓ မပြတ်သေး၊ သင်္ကန်းချုပ် လုပ်ပြီးပြေမှ ပြတ်၏၊ ကထိန်ငြိမ်း၏၊ သင်္ကန်းပြီးခြင်းလျှင် အဆုံးရှိသော ကထိန်နုတ်ခြင်းမည်၏-၂။</p> <p>ရောက်ရာ၌ သင်္ကန်းကိုလည်း ချုပ်လုပ်မည့် တပေါင်းလပြည့် အတွင်းမှာပင် တိုက်တာသို့ ပြန်မည်ဟု ထွက်သွား၍ တိုက်ပြင် အရပ် တစ်ပါးသို့ရောက်မှ သင်္ကန်းကိုလည်း မချုပ်ပြီ တိုက်တာသို့လည်း မပြန်ပြီဟု စိတ်<b>ဆုံး ဖြတ်ရာ၏</b>၊ ဆုံးဖြတ်ရာ၌ ကထိန်ငြိမ်း၏၊ (သိသာ ပြီ-၃)။</p> <p><b>ပျောက်လေ</b> ဆိုသည်ကားထိုနည်းတူ ထွက်သွား၍ တိုက်ပြင်သို့ ရောက်မှ သင်္ကန်းလည်း ပျောက်၍သွား ၏၊ မပြန်လိုပြီဟု စိတ်ဖြစ်၏၊ ကထိန်ငြိမ်း၏၊။(သိသာပြီ-၄)။</p> <p><b>နုတ်ပြီကြား</b> ဆိုသည်ကား-ထိုနည်းတူ ထွက်သွားရာ၏၊ ထိုရဟန်းထွက်သွားသည်နောက် ထိုတိုက်မှာ ကထိန်နုတ်ရန် အကြောင်း ရှိ၍ ထိုကထိန်ကိုနုတ်ရ၏၊ သင်္ကန်းကို ရောက်ရာ၌ ချုပ်လုပ်ပြီးမှ ထိုတိုက်တာမှာ ကထိန်နုတ်ကြောင်းကို ကြား၏၊ ပြန်မည်ဟု စိတ်ရှိသော် လည်း နုတ်ကြောင်းကို ကြားသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ထိုရဟန်းမှာ ကထိန်ငြိမ်း၏၊ -၅။</p> <p>ထိုနည်းတူ ထွက်သွား၍ ရောက်ရာ၌ သင်္ကန်းကို ချုပ်လုပ်၍ ပြန်မည်ဟု ကြံလျက် မပြန်ဖြစ်တဲ့နိုင်ရှိ၍ တပေါင်းလအတွင်းမှာ ပြတ်လာရာ ထိုတိုက်တာ၌ အကြောင်းရှိ၍ ထိုကထိန်ကို နုတ်ကြသည်ကို ထိုရဟန်းလည်း ရောက်လာခိုက်ကြုံ၍ သံဃာတို့နှင့်အတူ နုတ်ရာပါ လေ၏၊ ငြိမ်း၏။</p> <p><b>အာသာပြတ်တုံ</b>ဆိုသည်ကား-အရပ်တစ်ပါး၌ သင်္ကန်းလျာ ရလိမ့်မည်ဟု အာသာနှင့် ထိုတိုက်တာသို့ မပြန်ပြီဟု ထွက်သွား၏၊ အာသာရှိသေးသည့်အတွက် တိုက်ပြင်အရပ်တစ်ပါးသို့ ရောက်သော် လည်း စီဝရပလိဗော ဓရှိသေး၏၊ အာသာပြတ်၏၊ ကထိန်ငြိမ်း၏၊ အာသာနှင့်တကွ ထွက်သွားရာ အာသာရှိရာက သင်္ကန်းလျာရမူကား ထိုသင်္ကန်းလျာအတွက် ချုပ်လုပ်ရန် စီဝရပလိဗောဓ ဆက်၍ သွားပြန်၏၊ ပြီးပြေ ဆုံးဖြတ် စသည်တို့သို့ရောက်ပြန်လေ၏၊ အကျယ်ကို ခန္ဓက ပရိဝါရတို့၌ယူလေ။</p> <p>မာတိကာ ရှစ်ပါး ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၅၄၇။ သင်္ကန်းနှင့်စပ်၊ ကျောင်းနှင့်စပ်၊ နှစ်ရပ် ဗောဓ ပြား။ (ဤပလိဗောဓနှစ်ပါး ထင်ရှားပြီ)။</p> <p>၅၄၈။ အန္တရုဗ္ဘာ၊ သဟုဗ္ဘာ၊ နှစ်ဖြာ နုတ်ခြင်းပြား။</p> <p><b>အန္တရုဗ္ဘာရ</b>နုတ်ခြင်း, <b>သဟုဗ္ဘာရ</b>နုတ်ခြင်းဟူ၍ နုတ်ခြင်း နှစ်ပါးရှိ၏၊ ထိုတိုက်တွင်း၌ ကထိန်နုတ်မှုကိုပင် ထိုရဟန်းမပြန်မီနုတ်မှု, ထိုရဟန်းပြန်လာ၍ မှီသဖြင့် ထိုရဟန်းနှင့်တကွ နှုတ်မှုဟူ၍ နှစ်ပါးဖြစ် သတည်း။</p> <p>၅၄၉။ နိသင်ငါးမှာ၊ ရှေး၌သာ၊ သေချာ ပြပြီးငြား။</p> <p>ပုဗ္ဗပရဏမှစ၍ ဤအလုံးစုံကိုသိသော ရဟန်းမှ အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ကထိန်ခင်းခြင်းငှာ ထိုက်သည်ဟု ပရိဝါ၌ လာသည်။ “<b>အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဘဗ္ဗဘော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ</b>။ <b>အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ</b>”။ (ပါဠိတော်။)ရှေ့ရှစ်ပါးကား အင်္ဂါ ရှစ်ပါးကို မသိခြင်း ရှစ်ပါးတည်း။</p> <p>ကထိန်အမြွက် ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၁။ ငါးရာငါးဆယ်၊ လင်္ကာချယ်၊ ဤဝယ် ပြီးကဗျာ။</p> <p>၂။ ဝိနယသံခိပ်၊ ဘွဲ့တံဆိပ်၊ ခပ်နှိပ် မည်သညာ။</p> <p>၃။ မုံရွာလယ်တီ၊ တောရပ်မှီ၊ မထေရ် ဉာဏ်ဓဇာ။</p> <p>၄။ နော, ဆ, ဒွေ, က၊ ဝါခေါင်လ၊ ပြီးထ ဤကျမ်း စာ။</p> <p>၅။ လိုရင်းအကုန်၊ အကျဉ်းခြုံ၊ နှုတ်ငုံသူတို့မှာ။</p> <p>၆။ ဝိနယဓရ၊ ပါမောက္ခ၊ အမျာ့ ကိုးကွယ်ရာ။</p> <p>၇။ ကျမ်းပြုပါရ၊ ဤပုညကြောင့်၊ ဒုက္ခခပ်သိမ်း၊ ငြိမ်း စေ ခလို၊ ဆုပန်ဆို၊ ဗိုလ်လူ သတ္တဝါ။</p> <p>၈။ အနာမျိုးကင်း၊ မိုးမင်း သည်းထန်၊ နိုင်ငံခပ် သိမ်း၊ တရားထိန်း၊ ငြိမ်းစေ အဖြာဖြာ။</p> <p>၉။ ရှစ်သောင်းလေးထောင်၊ တရားရောင်လည်း၊ မိုက် မှောင်ပယ်တွန်း၊ ထိန်ထိန်ရွှန်း၊ ထွန်းစေ သာသနာ။</p> <p>ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း ပြီး၏။</p> <p>--- * ---</p> 93baxksr4ggidgljzoj1zc4yt8y7egh 18898 18897 2025-06-15T15:59:41Z Tejinda 173 18898 wikitext text/x-wiki {{header | title = [[လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး]] | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်]] | previous2 = | next = [[ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီ]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <h3>ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း</h3> --- <h3>၁-ဝန္ဒနာပဏာမနှင့်တကွ သိက္ခာသုံးပါးပြဆိုခန်း</h3> <p><b>နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ</b>။</p> <p>၁။ ဘုရား, တရား, သံဃာအား၊ သုံးပါးဝန္ဒနာ။</p> <p>“<b>တိဿော ဣမာ ဘိက္ခဝေ ဝန္ဒနာ။ ကတမာ တိဿော။ ကာယေ န ဝန္ဒတိ၊ ဝါစာယ ဝန္ဒတိ</b>”။ (အင်္ဂုတ္တရ တိကပါဠိတော်)။</p> <p>လောက၌ ဒွါရဖြင့် ဆို၍ ရှိခိုးခြင်းသည် ပါဠိတော်နှင့် လျော်လှ ပေ၏၊ အဋ္ဌကထာကြီးတို့၌ကား။ (ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ၊ ပ)</p> <p>“<b>စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာတိ ကရဏဝသေန စက္ခူတိ လဒ္ဓ ဝေါဟာရေန ရူပဒဿန သမတ္ထေန စက္ခုဝိညာဏေန ရူပံ ဒိသွာ။ ပေါရာဏာ ပနာဟု-စက္ခုံ ရူပံ န ပဿတိ၊ အစိတ္တကတ္တာ။ စိတ္တံ န ပဿတိ၊ အစက္ခု ကတ္တာ၊ ဒွါရာရမ္မဏ သံဃဋ္ဋနေန ပန ပသာဒဝတ္ထုကေန စိတ္တေန ပဿတိ၊ ဤဒိသီ ပနေသာ ဓနုနာ ဝဇ္ဈတီတိ အာဒီသုဝိယ သသမ္ဘာရ ကထာနာမ ဟောတိ၊ တသ္မာ စက္ခုဝိညာဏေန ရူပံ ဒိသွာတိ အယမေဝေတ္ထ အတ္ထောတိ</b>”</p> <p>ဟု လာ၏၊ ကံဖြင့်ဆို၍ ရှိခိုးခြင်းသည် ဤအဋ္ဌကထာကြီးများ နှင့်လျော်၏၊ လျော်ပုံကား-<b>စက္ခု</b>သည်လည်း ဒွါရရုပ်မျိုးဖြစ်၏၊ <b>ကာယဝစီ</b> တို့သည်လည်း ဒွါရရုပ်မျိုးဖြစ်ကြကုန်၏၊ ထို့ကြောင့် “<b>စက္ခု နာရူပံ ဒိသွာ</b>“၌ <b>စက္ခုနာ</b>-ဟူသော စကားသည် <b>သသမ္ဘာရကထာ ကာရဏူပစာ</b> စကားမျိုး ဖြစ်သကဲ့သို့ “<b>ကာယေန ဝန္ဒတိ</b>”-၌ <b>ကာယေန</b> ဟူသောစကားသည်လည်း <b>သသမ္ဘာရကထာ ကာရဏူပစာ</b> စကားမျိုးပင် ဖြစ်၏၊ ထို၌ <b>စက္ခုသဒ္ဒါ</b>ဖြင့် <b>စက္ခုဝိညာဏ်</b>ကို ယူ၏သို့ ဤ၌ <b>ကာယသဒ္ဒါ</b>ဖြင့် ကာယဒွါရ၌ဖြစ်သော စေတနာကံ ကိုယူ။</p> <p>ပဏာမပြီး၏။</p> --- <h3>သိက္ခာသုံးပါးပြဆိုခန်း</h3> <p>၂။ ရဟန်းတရား၊ အမြတ်ထား၊ သုံးပါး ကျင့်သိက္ခာ။</p> <p>သိက္ခာသုံးမျိုး</p> <p>“<b>တိဿော ဣမာ ဘိက္ခဝေ သိက္ခာ၊ ကတမာ တိဿော၊ အဓိသီလ သိက္ခာ၊ အဓိစိတ္တ သိက္ခာ၊ အဓိပညာ သိက္ခာ</b>”။ (အင်္ဂုတ္တရ-တိက)။ အင်္ဂုတ္တိုရ်ပါဠိတော်။ ၃။ အာဒိဗြဟ္မ၊ စရိယနှင့်၊ အဘိသမာစာရိက၊ ဤနှစ်ဝ၊ သီလသာသနာ။</p> <p>အဓိသီလသိက္ခာ</p> <p><b>အဓိသီလ သာသနာ</b>, <b>အဓိသီလ သိက္ခာ</b> အတူတူပင်တည်း။ လူတို့၏ ငါးပါးသီလ, ဆယ်ပါးသီလ, ရှစ်ပါးသော ဥပေါသထသီလ တို့ထက် လွန်ကဲထူးမြတ်သော သီလသိက္ခာမျိုးဖြစ်၍ ထိုနှစ်ပါးသော သီလတို့ကို “<b>အဓိသီလသိက္ခာ</b>” ဆိုသည်၊ မြတ်စွာဘုရားတို့ ဖြစ်ပွင့် တော်မူသောအခါ၌သာ လောက၌ ဖြစ်ပေါ်သည်။</p> <p>၄။ နှစ်ရာ့နှစ်ဆယ်၊ ခုနစ်သွယ်၊ အကျယ်-အာဒိသာ။</p> <p>အာဒိဗြဟ္မစရိယက သီလ</p> <p><b>အာဒိဗြဟ္မစရိယကသီလ</b>ဆိုသည်ကား ပါတိမောက်မှာ အကျယ် လာသော ၂၂၇-ပါးသော သိက္ခာပဒ သီလတို့ကို ဆိုသည်၊ အကျဉ်း အားဖြင့် ရဟန်းတို့၏ အာဇီဝဋ္ဌမက သီလကိုဆိုသည်၊ ထိုသီလသည် မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယ၏ အစအဦးဖြစ်၍ “<b>အာဒိဗြဟ္မစရိယက သီလ</b>“မည်၏။</p> <p>“<b>မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဿ အာဒိ ဘာဝဘူတန္တိ အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ၊ အာဇီဝဋ္ဌမက သီလေဿ တံ အဓိဝစနံ</b>”။ (ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ-ပ)။</p> <p>အစအဦးဆိုသည်ကား နံနက်အခါ၌ အရှေ့အရပ်မှတက်သော နေအရုဏ်သည် ထိုနေ့၏ အစအဦးဖြစ်၍ ထိုနေ့၌ အတွင်းဝင် ဖြစ်လေ သကဲ့သို့ ဤ ၂၂၇-ပါးသော သိက္ခာပဒသီလ အပေါင်းသည် သောတာ ပတ္တိမဂ္ဂသီလ၏ အစအဦး အခြေအမြစ်ဖြစ်၍ သောတာပတ္တိမဂ္ဂသီလ၌ သင်္ဂြီုဟ်ရေတွက်ခြင်းသို့ ရောက်၏။</p> <p>ယခုကာလ ဤသီလနှင့် ပြည့်စုံကြကုန်သော သီလဝန္တ ရဟန်း တို့သည် အရိယာပုဂ္ဂိုလ် ရှစ်ယောက်တို့တွင် သေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့၌ သင်္ဂြီုဟ် ရေတွက်ခြင်းသို့ ရောက်ကုန်၏။</p> <p>“<b>သေက္ခော ဘိက္ခူတိ ပုထုဇ္ဇနကလျာဏေန သဒွိံ သတ္တအရိယာ တိဿော သိက္ခာ သိက္ခန္တီတိ သေက္ခာ၊ တေသု ယော ကောစိ သေက္ခော ဘိက္ခူတိ ဝေဒိတဗ္ဗော</b>”။အဋ္ဌကထာ။(ပါရာဇိကဏ္ဍ အဋ္ဌကထာ-ပ)။</p> <p>“<b>ကေ သိက္ခန္တီတိ။ သေခါ စ ပုထုဇ္ဇနကလျာဏကာ စ သိက္ခန္တိ</b>”။</p> <p>(ပရိဝါပါဠိတော်)။</p> <p>၅။ ခန္ဓကဝတ်၊ အကျင့်မြတ်၊ မှတ်လေ ဘိသမာ။</p> <p>အဘိဓမ္မာစာရိကသီလ</p> <p>မဟာဝါခန္ဓက, စူဠဝါခန္ဓကတို့၌လာသော ဥပဇ္ဈာယဝတ်, အာစရိယဝတ် အစရှိသော ကျင့်ဝတ်တရားတို့သည် ထို<b>အာဒိဗြဟ္မ စရိယက သီလ</b>ပေါ်တွင် အရောင်တင် အမွှန်းတင် သီလဖြစ်ပေ၍ အထွတ်အမြတ်ဖြစ်သော အကျင့်အာစာရ ဟူသောအနက်ကြောင့် “<b>အဘိသမာစရိကသီလ</b>“မည်ကုန်၏။</p> <p>“<b>ဥဘတော ဝိဘင်္ဂ ပရိယာပန္နံ အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ။ ခန္ဓက ဝတ္တပရိယာပန္နံ အာဘိသမာစာရိကံ</b>။ (ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ)။</p> <p>လောကုတ္တရာသီလ သည်မူကား အနုတ္တရ အဓိသီလ ပေတည်း။</p> <p>၆။ အာဘိ သမာစာရိ၊ မပြည့်ဘိ၊ အာဒိ-ကြောင်မြဲ သာ။</p> <p>ဥပဇ္ဈာယဝတ်, အာစရိယဝတ် အစရှိသော ခန္ဓကဝတ် အကျင့် တို့ကို ပြည့်စုံစွာ မဖြည့်နိုင်သော ရဟန်းအား အာဒိဗြဟ္မစရိယက သီလ သည် ပြည့်စုံမြဲ မဟုတ်၊ နွားပြောက် နွားကျားကဲ့သို့ အကြောင်အကျားသာ ဖြစ်မြဲတည်း။</p> <p>“<b>သော ဝတ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု အာဘိသမာစာရိကံ ဓမ္မံ အပရိပူရေတွာ အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ ဓမ္မံ ပရိပူရေဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ</b>”။။ အင်္ဂုတ္တိုရ် ပါဠိတော်။(အင်္ဂုတ္တရ၊ (ဒုတိယအုပ်) နှာ-၁၂/ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂ-ပ၊ ၁၂ တန္နိဿယပါဠိ။)</p> <p>ထိုအကျင့်တို့ကို သဒ္ဓါ, ဝိရိယ နုန့်ကြသော သူတို့သည် ဖြည့်ကျင့် လိုသော စိတ်ပင် မရှိကြကုန်၊ ထိုသူတို့သည် သဒ္ဓါ, ဝိရိယ ထက်သန်လှမှ ဖြည့်ကျင့်နိုင်ရာသော အချို့သော အာဒိဗြဟ္မစရိယက သိက္ခာပုဒ်တို့၌ လည်းကောင်း, သမထကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ် ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်တို့၌ လည်းကောင်း စိတ်ပင် မရှိကြကုန်၊ သဒ္ဓါ, ဝီရိယကို ထူထောင်၍ ထိုဝတ် အကျင့်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်နိုင်သော သူတို့သည်မူကား အာဒိဗြဟ္မစရိယက သိက္ခာပုဒ်တို့၌လည်း ခဲယဉ်းမှု မရှိကြကုန်၊ ဓုတင်အလုပ်, သမထ ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်, ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်တို့၌လည်း နည်းလမ်းကျကျ သိမှုသာလို၏၊ ဝီရိယအတွက်မှာ ခက်ခဲမှု မရှိကြကုန်။</p> <p>၇။ သမာပတ္တိ၊ ရှစ်ပါးရှိ၊ အဓိစိတ္တသာ။</p> <p>ဝိပဿနာ၏ အခြေပါဒဖြစ်သော ပဌမစျာန် သမာပတ်, ဒုတိယ စျာန် သမာပတ်အစရှိသော သမာပတ် ရှစ်ပါးသည် အဓိစိတ္တသိက္ခာ မည်၏၊ လောကုတ္တရာ စိတ်သည်မူကား- အနုတ္တရ အဓိစိတ္တပေတည်း။ “<b>ဝိပဿနာ ပါဒကံ အဋ္ဌသမာပတ္တိ စိတ္တံ အဓိစိတ္တန္တိ ဝုစ္စတိ</b>”။ (ပါရာဇိကဏ်အဋ္ဌကထာ။)</p> <p>၈။ ဝိပဿနာသုံးတန်၊ မဂ်, ဖိုလ်ဉာဏ်၊ အမှန် ဓိပညာ။</p> <p>အဓိပညာသိက္ခာ</p> <p>အနိစ္စာနုပဿနာဉာဏ်, ဒုက္ခာနုပဿနာဉာဏ်, အနတ္တာ နုပဿနာဉာဏ် သုံးပါးသည်လည်းကောင်း၊ မဂ်ဉာဏ်လေးပါး, ဖိုလ်ဉာဏ် လေးပါးသည်လည်းကောင်း “<b>အဓိပညာ သိက္ခာ</b>“မည်၏၊ ထိုတွင် မဂ်ဉာဏ်လေးပါး, ဖိုလ်ဉာဏ်လေးပါးသည် မိမိထက်လွန်သော အထက် ဉာဏ် လာရန်မရှိပေသောကြောင့် <b>အနုတ္တရ အဓိပညာ</b>မည်၏။</p> <p>“<b>တိလက္ခဏာကာရ ပရိစ္ဆေဒကံ ပန ဝိပဿနာဉာဏံ အဓိပညာတိ ဝုစ္စတိ။ တတောပိ-စ မဂ္ဂံ ဖလပညာဝ အဓိပညာ</b>”။</p> <p>(ပါရာဇိကဏ် အဋ္ဌကထာ)</p> <p>၉။ သိက္ခာလိုလား၊ အမျိုးသား၊ ကြိုးစား ကျင့်ကြရာ။</p> <p>ဝိဂ္ဂဟ</p> <p><b>လဇ္ဇီပေသလ သိက္ခာကာမ</b> ဟူသောပုဒ်၌ “<b>တိဿော သိက္ခာ သိက္ခိတုံ ကာမေတိ ဣစ္ဆတီတိ သိက္ခာကာမော</b>” ပြု။</p> <p>အရကောက်</p> <p>ယခုဘဝ၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သိက္ခာသုံးပါးတို့ကို ပေါက်ရောက် အောင် ကျင့်ကြံလိုသော ဆန္ဒဥဿဟ တင်းလင်းရှိနေသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို <b>သိက္ခာကာမ ပုဂ္ဂိုလ်</b>ဆိုသည်။ ယခုကာလ၌မူကား အဓိသီလသိက္ခာ၌သာ သိက္ခာကာမဖြစ်နိုင်ကြ၏၊ အဓိသီလသိက္ခာတွင်မှလည်း အာပတ်သင့် တတ်သော သိက္ခာမှုတို့၌သာ ဂရုစိုက်ကြ၏၊ အမွှန်းတင်ကိစ္စနှင့် အပိုအမိုဖြည့်ကျင့်ရသော ဝတ်ကြီး ဝတ်ငယ်တို့၌ အားမစိုက်ကြပြီ။</p> <p>အထက် သိက္ခာနှစ်ပါးတို့ကိုမူကား ထိုသိက္ခာ သာသနာတို့၏ ကွယ်ပရာ ကွယ်ပကြောင်း တရားတို့ကို လိုက်စားမွေးမြူ၍ နေကြသော အခါဖြစ်၍ ဓုရ နိက္ခိတ္တပြု၍ ထားကြ၏၊ ထိုသိက္ခာ သာသနာ နှစ်ပါးတို့၏ ကွယ်ပရာ ကွယ်ပကြောင်းတရားဆိုသည်ကား <b>စေတောဝိနိဗဒ္ဓ</b>တရား ငါးပါးတို့နှင့် <b>လာဘသက္ကာရ သိလောက</b>တို့၌ ငြိတွယ်သော တဏှာ တရားစုပေတည်း။</p> <p>စေတောဝိနိဗဒ္ဓ</p> <p>၁။ ကျောင်းကောင်း, ဆွမ်းကောင်း, သင်္ကန်းကောင်း, ပရိက္ခရာ ဘဏ္ဍာကောင်းတို့၌ သာယာသော တဏှာ တပါး၊<br> ၂။ မိမိကိုယ်ခန္ဓာ၌ သာယာသောတဏှာတစ်ပါး၊<br> ၃။ မိမိကိုယ်အင်္ဂါ အသွေးအရောင်တို့၌ သာယာသောတဏှာ တစ်ပါး၊<br> ၄။ စားမှု အိပ်မှုတို့၌ အလေးဂရုပြုသော တဏှာတစ်ပါး၊<br> ၅။ ရဟန်းသီလကိုဖြည့်ကျင့်မှုသည် ယခုဘဝ၌ မဂ်ဖိုလ်၏ ပါဒကအကျိုးငှာမဟုတ်၊ ယခုဘဝ၌ ကုသိုလ်လည်း ရ၏၊ ဝမ်းလည်းဝ၏၊ နောက်ဘဝ၌ လူကောင်း နတ် ကောင်း ဖြစ်ရ၏ဟု စိတ်ရှိခြင်း တစ်ပါး၊<br> ဤကား စိတ်ကို ဘာဝနာအလုပ်သို့ မညွတ်ရအောင် ဘွဲ့နှောင် ချည်တုပ်၍နေသော <b>စေတောဝိနိဗဒ္ဓတရား</b> ငါးပါးတည်း။</p> <p>၁။ လာဘ်များမှု၊<br> ၂။ ကျောင်းကောင်း ဆွမ်းကောင်း သင်္ကန်း သပိတ် ပရိက္ခရာ ကောင်းရတတ်သည်ကို သာယာမှု၊<br> ၃။ အကျော်အစောကို သာယာမှု၊ နောက်သုံးပါး။ ဤ တရားတို့သည် အထက် သာသနာကြီး နှစ်ပါးတို့ကို ကွယ်ပစေတတ်ကုန်၏။</p> <p>၁၀။ ရဟန်းဖြစ်စ၊ ဓိသီလ၊ ပြပိမ့်ရှေးဦးစွာ။ ရဟန်းဖြစ်စ၌ ရှေးဦးစွာ ကျင့်အပ်သော <b>အဓိသီလသိက္ခာ</b> အစီ အရင်ကို ရှေးဦးစွာ ပြဆိုပေအံ့။ ရှေးဦးစွာ ကျင့်အပ်သည် ဟူရာ၌။ “<b>ပုဗ္ဗေဝ ခေါ ပနဿ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ အာဇီဝေါ သုပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ</b>”။ (ဥပရိပဏ္ဏာသပါဠိတော် ၃၃၇)</p> <p>၁၁။ သိက္ခာလိုလား၊ မျိုးကောင်းသား၊ ကျိုးများပေ ဖို့ရာ။</p> <p>သာသနာတော်၌ ရဟန်းပြုကြမှုသည် တစ်စုံတစ်ခုသော ဘေးကြောင့်ပြုမှု, လူလုပ်လျှင် ဆင်းရဲမည်ကိုမြင်၍ အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်း အနေနှင့်ပြုမှု, သံသရာဘေးကို ကြောက်သဖြင့် သံသရာဝဋ်မှ လွတ်တဲ့ရန် သိက္ခာသုံးပါးကို အားထုတ်လို၍ <b>သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတ</b> အနေနှင့်ပြုမှု ဟူ၍ ရှိ၏၊ ထိုတွင် <b>သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတ</b>ကို ရည်၍ “သိက္ခာလိုလား၊ မျိုးကောင်းသား” ဟု ဆိုရပေသည်။</p> <p>သိက္ခာသုံးပါးကို ပြဆိုခန်းပြီး၏။</p> --- <h3>၂-သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန် တင်နည်း</h3> <p>၁၂။ သင်္ကန်းပစ္စေး၊ ဆွမ်းပစ္စေး၊ ကျောင်းဆေး မှီလေးဖြာ။</p> <p>ရဟန်းခံရာ သိမ်အပြင်၌ ဆုံးမခန်းတွင်</p> <p>“<b>စတ္တာရော နိဿယာ အာစိက္ခိတဗ္ဗာ၊ စတ္တာရိ အကရဏီယာနိ အာစိက္ခိတဗ္ဗာနိ</b>“(ဝိနည်းမဟာဝါ-ပါဠိတော်)</p> ဟူ၍ လာရှိသည့်အတိုင်း မှီရာလေးပါးကို ရှေးဦးစွာ ပြဆိုမည် ဟူလို။</p> <p>၁၃။ သင်း, ကိုယ်, ဒု, အိပ်၊ မျက်, ပရိက်၊ နိသိဒ်, မိုး, အမာ။</p> <p>သင်္ကန်းကိုးထည်</p> <p>၁။ သင်းပိုင်၊<br> ၂။ ကိုယ်ရုံ၊<br> ၃။ ဒုကုဋ်၊<br> ၄။ အိပ်ရာခင်း၊<br> ၅။ မျက်နှာသုတ်ပဝါ၊<br> ၆။ ပရိက္ခရစောဠပုဆိုး၊<br> ၇။ နိသီဒိုင်အခင်း၊<br> ၈။ မိုးရေခံသင်္ကန်း၊<br> ၉။ အမာလွှမ်းသင်္ကန်း။ (သင်္ကန်းကိုးထည် သရုပ်)</p> <p>၁။ <b>အန္တရ ဝါသကော</b>၊ သင်းပိုင်။</p> <p>၂။ <b>ဥတ္တရာသင်္ဂေါ</b>၊ ကိုယ်ရုံ။</p> <p>၃။ <b>သံဃာဋိ</b>၊ ဒုကုဋ်။</p> <p>၄။ <b>ပစ္စတ္ထရဏံ</b>၊ အပေါ်လွှမ်းအိပ်ရာခင်း။</p> <p>၅။ <b>မုခပုဉ္ဆနစောဠံ</b>၊ မျက်နှာသုတ်ပဝါ။</p> <p>၆။ <b>ပရိက္ခာရစောဠံ</b>၊ ရေစစ်ပဝါ, လက်သုတ်ပဝါ, သပိတ် အိတ်, ဖိနပ်အိတ် အစရှိသော အတိုအထွာ ပရိက္ခရာ ပုဆိုး အမျိုးမျိုး။</p> <p>၇။ <b>နိသီဒနံ</b>၊ နိသီဒိုင်အခင်း။</p> <p>၈။ <b>ဝဿိကသာဋိကာ</b>၊ မိုးရေခံပုဆိုး။</p> <p>၉။ <b>ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိ</b>၊ အမာလွမ်းသင်္ကန်း။</p> <p>(ပါဠိအမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်ရန် ဆောင်ပုဒ်။) “<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ။</b></p> <p><b>ဝဿိက သာဋိကံ ဝဿာနံ စာတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတုံ တတော ပရံ ဝိကပ္ပေတုံ။ နိသီဒနံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ။ ပစ္စတ္ထရဏံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ။ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ယာဝ အာဗာဓာ အဓိဋ္ဌာတုံ တတော ပရံ ဝိကပ္ပေတုံ။ မုခပုဉ္ဆနစောဠံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ။ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ</b>”။ မဟာဝါပါဠိတော်။ (ဝိနည်းမဟာဝါ-ပါဠိတော်) <b>အဓိဋ္ဌာတုံ</b>=ငါ့ဥစ္စာဟု အမှတ်ပြုရန် အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်းငှါ၊ <b>ဝိကပ္ပေတုံ</b>=ငါ့ဥစ္စာဟု အာသာမကပ် ကင်းကွာ လတ်အောင် ဝိကပ္ပနာ ပြုခြင်းငှာ၊ (အနက်ပေး။)</p> <p>ကိုးထည် အစီအစဉ်မှာ ရှေ့သံပေါက် အတိုင်းစဉ်။ သင်း, ကိုယ်, ဒု, အိပ်, မျက်, ပရိက်, နိသိဒ်, မိုးအမာ။ (ရှေ့သံပေါက်။)</p> <p>၁၄။ ရှေ့ခြောက်ထည်လျှင်၊ ယခုမြင်၊ မထင်နောက် သုံးမှာ။</p> <p>ရှေ့ခြောက်ထည်သည်သာလျှင် ယခုကာလ၌ သုံးရိုး စွဲရိုး မျက်မြင် ဒိဋ္ဌဖြစ်၏၊ နိသီဒိုင်, မိုးရေခံ, အမာလွှမ်းဟူသော နောက်သုံးထည် တို့ကိုမူကား ယခုကာလ၌ သုံးရိုးစွဲရိုး မထင်မမြင်ပြီ။</p> <p>၁၅။ အလျား ရှစ်သစ်၊ နံလေးသစ်၊ ရှင်ချစ် လက် တော်သာ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာ လောက်ရာသော အတိုင်းအရှည် ပမာဏမှာ မြတ်စွာဘုရား၏ လက်သစ်တော်အားဖြင့် အလျား ရှစ်သစ်၊ အနံ လေးသစ်ရှိသော အဝတ်ထည်သည် အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာလောက်၏။</p> <p>“<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အာယာမတော အဋ္ဌင်္ဂုလံ သုဂတင်္ဂုလေန စတုရင်္ဂုလဝိတ္ထတံ ပစ္ဆိမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတုံ</b>”။ (မဟာဝါ။)</p> <p><b>စတုရင်္ဂုလဝိတ္ထတံ</b>=လက်လေးသစ်မှန် အနံပြန့်ကျယ် အဝတ် ထည်ကို၊ <b>ပစ္ဆိမံ စီဝရံ</b>=အယုတ်ဆုံး သင်္ကန်းပြု၍ ဟုပေး။</p> <p>၁၆။ အလျားတောင်မှန်၊ ထွာအနံ၊ ခေါ်ရန် မဇ္ဈိမာ။</p> <p>ဘုရားလက်သစ်နှင့် ပြဆိုသော ထိုဝတ်ထည်သည် <b>မဇ္ဈိမပုရိသ</b> ခေါ်သော ဝဍ္ဎကီ အတောင်အားဖြင့် အလျားတစ်တောင်၊ အနံ တစ်ထွာရှိ၏၊ လက်သန်းတောင် လက်သန်းထွာကို ဆရာတို့ ယူကြ၏၊ “<b>သုဂတ ဝိဒတ္ထိယာတိ သုဂတဝိဒတ္ထိနာမ ဣဒါနိ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ တိဿော ဝဒတ္ထိယော၊ ဝဍ္ဎုကီ ဟတ္ထေန ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော ဟောတိ</b>”။ (ကုဋိကာရ အဋ္ဌကထာ)။</p> <p>ဘုရားမှ <b>မဇ္ဈိမ</b>သည် သုံးဆတက်၏၊ ထို့ကြောင့် ဘုရား၏လက် ရှစ်ဆစ်သည် မဇ္ဈိမ တစ်တောင်ဖြစ်၏၊ ဘုရား၏ လက်လေးသစ်သည် မဇ္ဈိမတစ်ထွာ ဖြစ်သတည်း။</p> <p>၁၇။ မဇ္ဈိမတွင်၊ ထက်ဝက်တင်၊ မျက်မြင် ငါတို့မှာ။</p> <p>မျက်မြင်ငါတို့မှာ ဆိုသည်ကား <b>ပကတိပုရိသ</b>ကို ဆိုသတည်း၊ မဇ္ဈိမတွင်ထက်ဝက်တင်သည်ရှိသော် မဇ္ဈိမ တစ်တောင်သည် ပကတိ တစ်တောင့်ထွာ ဖြစ်၏၊ မဇ္ဈိမ တစ်ထွာသည် ပကတိ တစ်ထွာခြောက် သစ်ဖြစ်၏၊ မဇ္ဈိမနှင့် ဝဍ္ဎကီကား တူ၏၊ လက်သမားတောင်ခေါ်သည်။</p> <p>၁၈။ ဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ်၊ လောက်ပြီမှတ်၊ အာပတ် ဝတ္ထု လာ။</p> <p>ပကတိ ပုရိသခေါ်သော ငါတို့အတောင် အထွာအားဖြင့် အလျား တစ်တောင့်ထွာ၊ အနံတစ်ထွာခြောက်သစ်ရှိသော အဝတ်အထည်သည် အဓိဋ္ဌာန်လောက်၏၊ ဝိကပ္ပနာလောက်၏၊ သင်္ကန်းသာမညနှင့် စပ်ယှဉ် သော ထိုထိုသိက္ခာပုဒ်တို့၌ “<b>ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ စီဝရံ</b>” ဟူ၍ အာပတ်ဝတ္ထု အဖြစ်ဖြင့် လာ၏။</p> <p>မဇ္ဈိမ ဝဍ္ဎကီတို့မှာ ငါတို့ ပကတိ တက်နည်းကိုကား ဝိနယာ လင်္ကာရဋီကာ, သဒ္ဒသုတ္တ နိဒ္ဒေသတို့၌ လာသည်ကို ပမာဏ ပြုကြရ ကုန်၏၊ ထိုကျမ်းဆရာတို့သည်လည်း</p> <p>“<b>အဋ္ဌာရသ ဟတ္ထုဗ္ဗေဓော၊ ဂေါတမော သကျဝဍ္ဎနော</b>” ဟူ၍ ငါတို့ဘုရား အရပ်တော်ကို ပြဆိုသောကျမ်းဂန်များကိုမှီ၍ မဇ္ဈိမမှ ထက်ဝက်တက်သည်ကို ပြဆိုကြပေကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရား အရပ်တော်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ လေးတောင်သာ ရှိမြဲဖြစ်၏၊ ထိုကို သုံးဆတက်သော် မဇ္ဈိမ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ဖြစ်၏၊ ထိုကို ထက်ဝက် တက်သော် ပကတိပုရိသ တစ်ဆယ့်ရှစ်တောင် ဖြစ်သတည်း။</p> <p>၁၉။ ကိုယ်ပိုင်သန္တက၊ ရသည်မှ၊ ဒသက ရက်တွင်း မှာ။</p> <p>၂၀။ ဓိဋ္ဌာန်တင်မှု၊ ဝိကပ်မှု၊ မပြု အာပတ်လာ။</p> <p>မိမိတို့ အတောင်နှင့် အလျား တစ်တောင့်ထွာ, အနံ တစ်ထွာ ၆-သစ်ရှိသော အဝတ်အထည်မျိုး၊ ထိုထက် အလျားအနံကြီးသော အဝတ်ထည်မျိုးတို့ကို ကိုယ်ပိုင်သန္တကအဖြစ်နှင့် ရခဲ့သည်ရှိသော် မိမိ လက်သို့ပင် မရောက်သေးသော်လည်း သေချာစွာ သိရှိခဲ့ပါလျှင် ရသောနေ့မှစ၍ ဆယ်ရက်အတွင်း၌ အဓိဋ္ဌာန်သော်လည်း တင်ရာ၏၊ ဝိကပ္ပနာသော်လည်းပြုရာ၏၊ တစ်ခုခု မပြုခဲ့သော် တစ်ဆယ့်တစ်ရက် အရုဏ်တက်သည်နှင့်တပြိုင်နက် နိဿဂ္ဂိ ပါစိတ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>မှတ်ချက်။။အရုဏ် ဟူသောစကားဖြင့် တစ်ရက်လုံးကို သိမ်းကျုံးလိုရင်းဖြစ်၏၊ ထို့ကြောင့် လဆန်းတစ်ရက်နေ့ မွန်းတည့်ချိန်မှာ ဖြစ်စေ၊ ညဉ့်သန်းခေါင်မှာ ဖြစ်စေ၊ သင်္ကန်းရလာခဲ့သော် လဆန်း ၂- ရက် အရုဏ်တက်လျှင် ထိုနေ့ဆုံး၏၊ ထိုအခါမှ လဆန်းတစ်ရက် နံနက် အရုဏ်ကို ထိုသင်္ကန်းရသည်မည်၏၊ ငါ့သင်္ကန်းသညိ တစ်အရုဏ်ရပြီ ဆိုရ၏၊ ဝါဆို ဝါကပ်အရာ ပရိဝါသ် မာနတ်စသည်တို့၌လည်း ဤနည်း အတူ။</p> <p>၂၁။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠအမည်၊ သူ့အမည်၊ နှစ်ထည် အဓိဋ္ဌာ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန် တင်နည်းသည် <b>ပရိက္ခာရစောဠ</b> အမည်နှင့် တင်နည်း၊ <b>သံဃာဋိ, ဥတ္တရာသင်္ဂ, အန္တရဝါသက, ပစ္စတ္ထရဏ</b> အစရှိသော အသီး အသီးသော သူ့အမည်နှင့်တင်နည်းဟူ၍ တင်နည်းနှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၂၂။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠအသုံး၊ ကိုးထည်လုံး၊ ရှေးထုံး အစဉ်လာ။</p> <p><b>ပရိက္ခာရစောဠ</b> ဟူသောအမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်နည်းသည် သင်္ကန်းကိုးထည်တို့တွင် သပိတ်အိတ်, ဖိနတ်အိပ် အစရှိသော ပရိက္ခာရ စောဠ အထည်မျိုးတို့၌သာ တင်ရသည် မဟုတ်၊ ကိုးထည်လုံး၌ပင် တင်လိုသော် တင်ရသော ရှေးထုံးအစဉ် လာ၏။</p> <p>“<b>ပရိက္ခာရစောဠံနာမ ပါဋေက္ကံ နိဓာန မုခမေတံ</b>”။</p> <p>အဋ္ဌကထာကြီး။(ပါရာဇိကဏ္ဍ အဋ္ဌကထာ-ဒု)</p> <p>“<b>ပရိက္ခာရစောဠိယော သဗ္ဗ၊ တထာ ဝတွာ အဓိဋ္ဌတိ</b>”။</p> <p>(ခုဒ္ဒသိက္ခာ)။</p> <p>အဋ္ဌကထာကြီး၌ တိစီဝရိက်သာ <b>ပရိက္ခာရစောဠ</b>တင်မှုကို ဆို လျက်ရှိ၏။</p> <p>၂၃။ ကိုယ်, နှုတ် နှစ်ပြင်၊ တအင်အင်၊ တင်လေ အဓိဋ္ဌာ။</p> <p>သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန်တင်နည်းသည် ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့်တင်ခြင်း, နှုတ်အင်္ဂါ ဖြင့်တင်ခြင်း ဟူ၍နှစ်ပါးရှိ၏၊ ထိုနှစ်ပါး တို့တွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် တင်လေ ဟူလိုသည်။</p> <p>“<b>ဒွေ စီဝရဿ အဓိဋ္ဌာနာနိ ကာယေန အဓိဋ္ဌေတိ၊ ဝါစာယ အဓိဋ္ဌေတိ</b>”။ (ပရိဝါပါဠိတော်)။</p> <p>ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့်တင်ရာ၌<br> “<b>ဣမံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>”။</p> <p>(ဝိနယသင်္ဂ-အဋ္ဌကထာ)။</p> <p>ဟု နှလုံးသွင်းခြင်းနှင့်တကွ အဝတ်သင်္ကန်းကို လက်ဖြင့် ကိုင် တွယ်၍ သုံးသပ်ရသည်။</p> <p>နှုတ်အင်္ဂါဖြင့် တင်ရာ၌ကား အဝတ်သင်္ကန်းကို အာရုံပြု၍ “<b>ဣမံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>”</p> <p>ဟု နှုတ်မြွက်ရသည်၊ နှုတ်ကလည်းဆို၊ ကိုယ်ကလည်း သုံးသပ် ပေမူ ကိုယ်နှုတ်နှစ်ပါးဖြင့် တင်သည်မည်၏။</p> <p>၂၄။ နီး, ဝေး, နည်း, များ၊ လေးထွေပြား၊ ခြားတုံ အဆိုမှာ။</p> <p>၂၅။ ဣမံ, ဣမာနိ၊ ဧတံ, ဧတာနိ၊ ဆိုရိုးရှိ၊ နီးဘိနှစ်တောင့်ထွာ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန်တင်နည်း ၄-မျိုး</p> <p>၁။ အနီး၌ရှိသော အဝတ်သင်္ကန်း၊<br> ၂။ အဝေး၌ရှိသော အဝတ်သင်္ကန်း၊<br> ၃။ တစ်ထည်တည်းသော အဝတ်သင်္ကန်း၊<br> ၄။ နှစ်ထည်သုံးထည် စသည်များသော အဝတ်သင်္ကန်း ဟူ၍ လေးထွေလေးပါး အပြားရှိ၏၊ ဆိုပုံလည်းခြားနား စေရ၏၊</p> <p>တင်နည်းပုံစံ</p> <p>၁။ အနီးတထည်ဖြစ်အံ့၊ <b>ဣဒံ</b>-ဟု။</p> <p>၂။ အနီး နှစ်ထည်သုံးထည် စသည်အများဖြစ်အံ့၊ <b>ဣမာနိ</b>ဟု။</p> <p>၃။ အဝေး တစ်ထည်ဖြစ်အံ့၊ <b>ဧတံ</b>-ဟု။</p> <p>၄။ အဝေး အများဖြစ်အံ့၊ <b>ဧတာနိ</b>-ဟု ဆိုရိုးရှိ၏၊ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်အတွင်း၌ တည်ရှိသော အဝတ် သင်္ကန်းကို အနီးဆိုသည်၊ နှစ်တောင့်ထွာမှ အပ၌တည်ရှိသော အဝတ် သင်္ကန်းကို အဝေးဆိုသည်၊ ယူဇနာတစ်ရာပင်ဝေးသော်လည်း ထို သင်္ကန်းကို စိတ်တမ်း၍ နှုတ်ဖြင့်တင်ဆိုလျှင် မြောက်တော့သည်။</p> <p>၁။ <b>ဣမံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p>၂။ <b>ဣမာနိ စီဝရာနိ ပရိက္ခာရစောဠာနိ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p>၃။ <b>ဧတံ စီဝရံ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p>၄။ <b>ဧတာနိ စီဝရာနိ ပရိက္ခာရစောဠာနိ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p>(ဝိနယသင်္ဂဟ-အဋ္ဌကထာ)။</p> <p>အထည်ပေါင်း တစ်ရာကိုပင် တပါတည်း တင်ရ၏၊</p> <p>၂၆။ ပရိက္ခာရ၊ စောဠတင်မှု၊ သင်္ကန်းစု၊ ပြုဖွယ်ထူး မလာ။</p> <p><b>ပရိက္ခာရစောဠ</b> အမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်ပြီးသော သင်္ကန်း တို့၌ စောင့်ရှောက်ခြင်း စသည်ဖြင့် ပြုဖွယ်ကိစ္စအထူး မလာပြီ၊ အလိုရှိ တိုင်း သုံးဆောင်ရတော့သည်၊ အဓိဋ္ဌာန်ပျက်ကြောင်းများမှာ နောက်၌ လာလတ္တံ့။</p> <p>၂၇။ သူ့အမည်နှင့်၊ တင်တုံလင့်၊ ကျင့်ဝတ်အဖြာဖြာ။</p> <p><b>သံဃာဋိ, ဥတ္တရာသင်္ဂ, အန္တရဝါသက</b> အစရှိသော အသီးအသီး သော သူ့အမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်ရာ၌မူကား ကျင့်ဝတ်တရား အဖြာဖြာ များ၏။</p> <p>၂၈။ သင်း, ကိုယ်, ဒု, မိုး၊ မာနိမျိုး၊ တင်ရိုးဧက်စီသာ။</p> <p>သင်းပိုင်, ကိုယ်ရုံ, ဒုကုဋ်, မိုးရေခံ, အမာလွှမ်း, နိသီိဒိုင်တို့ကို သူ့အမည်နှင့် တင်သည်ရှိသော် တစ်ထည်စီသာ ထားရာသည်၊ အဓိဋ္ဌာန် တင် သင်းပိုင်တစ်ထည်သာ ရှိရာသည်၊ နှစ်ထည်မရှိရ၊ အသစ်တစ် ထည်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်လိုသော် သင်းပိုင်ဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပြီးမှ အသစ်ကို တင်ရသည်၊ ကြွင်းသော ငါးထည်တို့၌လည်း ဤနည်းတူ၊ အိပ်ရာခင်း, မျက်နှာသုတ်, ပရိက္ခာရစောဠတို့၌မူကား များစွာပင် တင်၍ ထားရ၏။</p> <p>၂၉။ လျား နံ ပမာဏ၊ ပြည့်မီမှ၊ တင်ရခြောက်ထည် မှာ။</p> <p>သင်း, ကိုယ်, ဒု, မိုး, မာ, နိ ဟူသော ခြောက်ထည်တို့ကို သူ့ အမည်နှင့်တင်ရာ၌ အသီးသီး အလျားအနံ ပမာဏ ပြည့်မီမှသာ တင်ရသည်။</p> <p>၃၀။ ငါးတောင်-တောင်ဆုပ်၊ သုံးတောင်-ဆုပ်၊ ဒုကုဋ် ကိုယ်ရုံမှာ။</p> <p>ဒုကုဋ် ကိုယ်ရုံတို့၌ အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် အလျား ၅-တောင်တောင်ဆုပ်၊ အနံ သုံးတောင် တောင်ဆုပ်ရှိမှသာ အဓိဋ္ဌာန်းနားသည်၊ ငါးတောင် တောင်ဆုပ်တောင်ဆုပ်ဆိုသည်ကား တောင်ရှည် လေး တောင်နှင့် တောင်ဆုပ်တစ်ခုကို ဆိုသည်။ သုံးတောင် တောင်ဆုပ်မှာ လည်း ဤနည်းတူ။</p> <p>၃၁။ အလျားလိုဟန်၊ နှစ်တောင်နံ၊ တင်ရန် သင်းပိုင် မှာ။</p> <p>သင်းပိုင်၌ အလျားပမာဏ ဒုကုဋ်ကိုယ်ရုံတို့ အတိုင်းပင်။ အနံမှာ အယုတ်ဆုံး နှစ်တောင်ပမာဏရှိမှ တင်ရသည်။</p> <p>၃၂။ နှစ်ထွာ,ထွာခွဲ၊ မြိတ်ထွာတွဲ၊ လုပ်မြဲ နိသိဒ်မှာ။</p> <p>နိသီဒိုင်၌ အလွန်ဆုံးအားဖြင့် ဘုရားအထွာတော်နှင့် အလျား နှစ်ထွာ၊ အနံတစ်ထွာခွဲ အမြိတ်အဆာ တစ်ထွာလုပ်မြဲဖြစ်သည်။ ထိုထက် မလွန်ရ။</p> <p>၃၃။ လေးနှင့်-နှစ်တန်၊ ထွာတော်မှန်၊ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာ။</p> <p>အမာလွှမ်း၌ ဘုရားအထွာတော်နှင့် အလျားလေးထွာ၊ အနံ နှစ်ထွာ အလွန်ဆုံး၊ ထိုထက် မလွန်ရ။</p> <p>၃၄။ ခြောက်ထွာရှည်နွှဲ၊ နှစ်ထွာခွဲ၊ လုပ်မြဲ မိုးရေမှာ။</p> <p>မိုးရေခံ၌ ဘုရားအထွာတော်နှင့် အလျားခြောက်ထွာ၊ အနံ နှစ်ထွာခွဲ လုပ်မြဲ၊ ထိုထက် မလွန်ရ။</p> <p>၃၅။ ပရိက်, အိပ်, မျက်၊ ဤသုံးချက်၊ မမြွက်လျားနံမှာ။</p> <p>ဤသုံးထည်တို့၌ အလျားအနံ ပမာဏကို ကျမ်းဂန်တို့၌ အမြွက် အဆို မရှိ။ “<b>ဧကံပိ ဝဋ္ဋတိ၊ ဗဟူနိပိ ဝဋ္ဋန္တိ</b>“(ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)- ဟူ၍လာ၏၊</p> <p>၃၆။ သုံးထည် အရိုး၊ ကောင်းစွာဆိုး၊ မာ, မိုး, သင့်ရုံသာ။</p> <p>ဒုကုဋ်, ကိုယ်ရုံ, သင်းပိုင်တို့၌ ကောင်းစွာဆိုးမှ အဓိဋ္ဌာန် နားသည်၊ မာ, မိုးတို့၌ အဆင်းပျက်ရုံ ဆိုးလျှင် ပြီး၏။</p> <p>၃၇။ ကပ္ပဗိန္ဒု၊ ထိုရိုးပြု၊ သင်း, ဒု, ကိုယ်, မိုး, မာ။</p> <p>ဤငါးထည်တို့သည်ကား ကိုယ်၌ ဝတ်ရုံသော သင်္ကန်းမျိုး ဖြစ် ကုန်၍ ဆိုးခြင်း ကပ္ပဗိန္ဒု ထိုးခြင်းတို့ကို ပြုပြီးမှ အဓိဋ္ဌာန်တင် ထိုက် ကုန်သည်။ အိပ်, မျက်, ပရိက်, နိသိဒ်တို့ကား ဝတ်ရုံသော သင်္ကန်းမျိုး မဟုတ်ကုန်၊ ဆိုးမှု, ကပ္ပဗိန္ဒု ထိုးမှု မလို။</p> <p>၃၈။ ဓိဋ္ဌာန်ဟောင်းပစ်၊ စွန့်ပြီးလစ်၊ အသစ် တင်မြဲ သာ။</p> <p>သင်း, ဒု, ကိုယ်, မိုး, မာတို့၌ တစ်ထည်သာ အပ်သောကြောင့် အမည်နှင့်တင်၍ ဆောင်သော အဟောင်း ရှိခဲ့လျှင် အဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု၍ အဓိဋ္ဌာန်စွန့်ပြီးမှ အသစ်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ရမည်။ တင်ပုံ</p> <p>“<b>ဣမံ သံဃာဋိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>“(ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)။ ဒုကုဋ် အဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု၍ “<b>ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>” ဒုကုဋ်သစ်ကို အဓိဋ္ဌာန်တင်။</p> <p>အဝေး၌ ရှိနေသော ဒုကုဋ်ဟောင်းကို အဝေးကနေ၍ စွန့်ရာ၌ “<b>ဧတံ သံဃာဋိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>“(ဝိနယသင်္ဂဟအဋ္ဌကထာ) ဟုစွန့်။ အဝေးအဓိဋ္ဌာန်၌ လည်း ထိုနည်းအတူ။</p> <p><b>ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ အန္တရဝါသကံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ အန္တရဝါသကံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ဝဿိကသာဋိကံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ဝဿိကသာဋိကံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>။</p> <p><b>ဣမံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။ (ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)</p> <p>၃၉။ သုံးထည်ကိုလျှင်၊ အမည်တင်၊ ညဉ့်ပင် မကင်း ရာ။</p> <p>၄၀။ ဌာနဆယ့်ငါး၊ ဝေဖန်ထား၊ များလှ ဆိုခွင့်မှာ။</p> <p>ဒု, ကိုယ်, သင်းတို့ကို အမည်နှင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်ပြီးသည်ရှိသော် တင်ပြီးသောနေ့မှစ၍ သင်္ကန်းနှင့် တစ်ညဉ့်မျှကင်း၍ မနေရာ၊ အရုဏ် တက်ဆဲအခါ၌ လိုရင်းတည်း။</p> <p>မကင်းအောင်နေရာသော အစီအရင်ကိုလည်း သင်္ကန်းထား ရာဌာန တစ်ဆယ်ငါးပါးတို့နှင့် ဝေဖန်၍ ပါဠိတော်၌ ကျယ်စွာဟော ဖော်၍ ထား၏၊ ပြောဆိုဖွယ် အလွန်များ၏။</p> <p>ထိုဌာနတို့၌ မလိမ္မာခဲ့သော် နေလေရာဌာန၌လည်းကောင်း၊ လမ်းခရီးသွားဆဲအခါ၌လည်းကောင်း၊ အရုဏ်တက်ဆဲအခါတွင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်အတွင်း၌ သင်္ကန်းကို အမြဲထား၍ဆောင်လျှင် ပြီးတော့သည်။</p> <p>ဘိက္ခုသမ္မုတိကိုရခဲ့သော်လည်းကောင်း ကထိန်အာနိသင်ကို ရခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ညဉ့်ကင်းသော်လည်း အပြစ်မရှိ၊ အခန့်မတော် လှ၍ ညဉ့်ကင်းမည်ရှိခဲ့သော် အဝေးမှလှမ်း၍သော်လည်း ပစ္စုဒ္ဓိုရ် ပြုလိုက်ရသည်၊ အရုဏ်တက်သည်နောက် အဝေးမှလှမ်း၍ အဓိဋ္ဌာန် တင်လိုလျှင် တင်ရ၏။</p> <p>၄၁။ မိုးလေးလတွင်၊ မိုးကိုတင်၊ လွန်လျှင် ဝိကပ္ပါ။</p> <p>မိုးရေခံသင်္ကန်းမှာ ဝါဆိုလပြည့်ကျော် တစ်ရက်မှစ၍ တန် ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့တိုင် မိုးလေးလအတွင်း၌သာ အဓိဋ္ဌာန်တင်ရ သည်၊ ဆောင်းလေးလ, နွေလေးလတို့၌ ဝိကပ္ပနာပြု၍ ထားရသည်။</p> <p>၄၂။ အနာရှိလျှင်၊ မာကိုတင်၊ လွန်လျှင် ဝိကပ္ပါ။</p> <p>အမာလွှမ်းသင်္ကန်းမှာ အိုင်းကျသော ယားနာကြီး, ဝဲနာကြီး စသည်ရှိသောအခါ၌သာ အဓိဋ္ဌာန်တင်ရသည်၊ ထိုအနာပျောက်ငြိမ်း သော အခါ၌ ဝိကပ္ပနာပြု၍ ထားရသည်။</p> <p>၄၃။ နိသီဒန၊ တင်တုံက၊ လေးလ မကင်းရာ။</p> <p>နိသီဒိုင်သင်္ကန်းကို <b>နိသီဒန</b>အမည်နှင့်တင်၍ ဆောင်စဉ်အခါ လေးလလုံးလုံး ကင်း၍ မထားရာ။</p> <p>၄၄။ ပေးစွန့်, ခိုးယူ၊ ကျွမ်းဝင်ယူ၊ လူထွက် ချသိက္ခာ။</p> <p>၄၅။ သေဆုံး, လိင်ပြန်၊ ပစ္စုဒ္ဓံ၊ ရှစ်တန်-ကျဓိဋ္ဌာ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန် တင်ထားသော သင်္ကန်းသည် ရှစ်ပါးသော အကြောင်း တို့ကြောင့် အဓိဋ္ဌာန်ကျ၏၊ ထိုသင်္ကန်းကို သူတစ်ပါးအား ပေးလိုက်စွန့် လိုက်သော်လည်းကောင်း, ထိုသင်္ကန်းကို သူတစ်ပါးတို့ ခိုး၍ တိုက်၍ လုယက်၍ ယူခဲ့သော်ကောင်း အကျွမ်းဝင်၍ <b>ဝိဿာသဂ္ဂါဟ</b> ယူနည်းဖြင့် ယူခဲ့သော်လည်းကောင်း သင်္ကန်းရှင်သည် ဘိက္ခုနီဖြစ်၍ သိက္ခာမချရပဲ လူဝတ်လဲ၍ လူထွက်ခဲ့သော်လည်းကောင်း, ရဟန်းယောက်ျားဖြစ်၍ သိက္ခာချခဲ့သော်လည်းကောင်း, သင်္ကန်းရှင်ရဟန်း သေဆုံးခဲ့သော် လည်းကောင်း, ဣတ္ထိလိင်, ပုလ္လိင် ပြန်ခဲ့သော်လည်းကောင်း, ပစ္စုဒ္ဓိုရ် ပြုခဲ့သော်လည်းကောင်း အဓိဋ္ဌာန်ကျ၏၊ သင်္ကန်းရှင် ပါရာဇိကကျခဲ့သော် အဓိဋ္ဌာန်ကျသည် မကျသည်ကို အဆိုမရှိ၊ သိက္ခာကျ၌ ရေတွက်ရာ၏။</p> <p>၄၆။ သင်း, ကိုယ်, ဒုအား၊ ပေါက်မှုပွား၊ ကိုးပါးကျ ကြောင်းလာ။</p> <p>သင်းပိုင်, ကိုယ်ရုံ, ဒုကုဋ်တို့မှာ ပေါက်ခြင်းကို ထည့်၍ အဓိဋ္ဌာန် ကျကြောင်း ကိုးပါးလာ၏၊ သုံးထည်လုံးမှာ အလျားစွန်းမှ တစ်ထွာ၏ အတွင်း၌ အနံစွန်း၌မူကား ကိုယ်ရုံဒုကုဋ်တို့မှာ ရှစ်သစ်အတွင်း၌ သင်းပိုင်မှာ လေးသစ် အတွင်း၌ လက်သန်းသည်းခွန်အပြင် ပမာဏမျှ ကျယ်လှစွာ ပေါက်ခဲ့သော် အဓိဋ္ဌာန်ကျ၏၊ ရှေ့ရှစ်ပါးကား <b>ပရိက္ခာရစောဠံ</b> အဓိဋ္ဌာန်နှင့်လည်း ဆိုင်၏၊ အပေါက်ပေါက်မှုသည် <b>တိစီဝရိတ်</b> အဓိဋ္ဌာန် ကြီးနှင့်သာ ဆိုင်၏။</p> <p>သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန် တင်နည်းပြီး၏။</p> <h3>၃-သင်္ကန်းဝိကပ္ပနာပြုနည်း</h3> <p>၄၇။ ပရမ္မုခါ၊ သံမုခါ၊ နှစ်ဖြာ ဝိကပ္ပ။</p> <p>ဝိကပ္ပနာ ပြုနည်းသည် သမ္မုခါဝိကပ္ပနာ, ပရမ္မုခါ ဝိကပ္ပနာဟူ၍ နှစ်ပါးရှိ၏၊ သမ္မုခါဝိကပ္ပနာ-မိမိနှုတ်ဖြင့် ပြုအပ်သော ဝိကပ္ပနာ၊ ပရမ္မုခါ ဝိကပ္ပနာ-သူတစ်ပါးနှုတ်ဖြင့် ပြုအပ်သော ဝိကပ္ပနာဟုဆိုကြ၏။</p> <br> <p>၄၈။ ဝိနည်းဓိုရ်ပါး၊ ချဉ်းကပ်ငြား၊ နှစ်ပါး ပြုဘို့ရ။</p> <p>ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်ထံ ချဉ်းကပ်၍ ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်အား ပြုရမည်၊ ဝိကပ္ပနာ ပြုလိုသော သင်္ကန်းကို ဝိနည်းဓိုရ်ရှေ့၌ ထား၍။ “<b>ဣမံ စီဝရံ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ</b>”။ (ပါစိတ်ပါဠိတော်)။</p> <br> <p>သင်္ကန်းအများဖြစ်ခဲ့လျှင်</p> <p>“<b>ဣမာနိ စီဝရာနိ တုယှံဝိကပ္ပေမိ</b>” ဆို။</p> <p>(ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)</p> <p>အဝေးရှိ သင်္ကန်း၌ “<b>ဧတံ ဧတာနိ</b>”-ဆို။</p> <br> <p>၄၉။ ဝိနည်းလိမ္မာ၊ မြတ်ဆရာ၊ ပြန်ပါ ဝိကပ္ပ။</p> <p>ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာက ဝိကပ္ပနာပြန်ရသည်။</p> <p>“<b>မယှံ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိဝါ ယထာပစ္စယံ ကရောဟိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ) ဆို၍ပြန်၊ ငါ၏ဥစ္စာကို သုံးလိုသုံး စွန့်လိုစွန့် အကြောင်းအား လျော်စွာ လိုရာပြုလေ ဟူလိုသည်။</p> <br> <p>၅၀။ သီတင်းဖော်မှန်၊ သမ္ပဒါန်၊ ငါးတန် လိုရာပြ။</p> <p>သမ္မုခါ ဝိကပ္ပနာ ပြုပုံတနည်းမှာ သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက် တို့တွင် သင်္ကန်းရှင် အလိုရှိရာ တစ်ယောက် ယောက်ကို သမ္ပဒါန်ထား ၍ပြု၏။</p> <p>“<b>ဣမံ စီဝရံ တိဿဿ ဘိက္ခုနော ဝိကပ္ပေမိ။ တိဿာယ ဘိက္ခုနိယာ။ တိဿာယ သိက္ခမာနာယ။ တိဿဿ သာမဏေရဿ။ တိဿာယ သာမဏေရိယာ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)</p> <p>ဟု မိမိနှင့် အကျွမ်းဝင်သူ တစ်ယောက်ယောက်၏ နာမည်ကို ဖော်၍ဆို၊ ဝိနည်းဓိုရ်က ပြန်ရာ၌ “<b>တိဿဿ သန္တကံ</b>” ဆို၍ ပြန်လေ။</p> <br> <p>၅၁။ ကိုယ်မပြုပဲ၊ သူ့ကိုလွှဲ၊ ခေါ်မြဲ ပရမ္မုခ။</p> <p><b>တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ</b>-ဟု မိမိ မပြုမူ၍ ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာကိုပင် ဝိကပ္ပနာ ပြုမှုပါ လွှဲအပ်လိုက်၏။</p> <p>“<b>ဣမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနတ္ထာယ တုယှံ ဒမ္မိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ- အဋ္ဌကထာ) လွှဲပုံ။ အလိုရှိရာ သီတင်းသုံးဖော်ကို ညွှန်းပါဟု ဝိနည်းဓိုရ်က ဆိုရာ အလိုရှိရာပုဂ္ဂိုလ်၏ နာမည်ကို ပြောကြားလျှင် ထိုနေရာ၌ပင်လျှင် ထိုနာမည်ကို သမ္ပဒါန်ပြု၍။</p> <p>“<b>အဟံ ဣမံ စီဝရံ တိဿဿ ဘိက္ခုနော ဒမ္မိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟအဋ္ဌကထာ) ဟုဝိနည်းဓိုရ် ဆရာကပင် ဝိကပ္ပနာပြု။</p> <p>“<b>တိဿဿ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိ ဝါ ယထာပစ္စယံ ကရောဟိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ-အဋ္ဌကထာ) ဟုဝိနည်းဓိုရ်ပင် ဝိကပ္ပနာပြန်။ “<b>တိဿယ ဘိက္ခုနိယာ</b>” စသည်ကိုလည်း သိလေ။</p> <br> <p>၅၂။ ဝိကပ်ပြန်တုံ၊ ဆောင်နှင်းပုံ၊ ဝတ်ရုံစွန့်ပေးရ။</p> <p>ဤ ဝိကပ္ပနာ ပြန်မှုကိုလည်း ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ဟူ၍ပင် ခေါ်၏၊</p> <p>မသိမ်းပိုက် မူ၍ တဖန်ပြန်ထုတ်မှု ဆိုလိုသည်။ ဤသို့ ဝိကပ္ပနာပြန်၍ တဖန်သင်္ကန်းရှင်အား ဆောင်နှင်းလွှဲပုံလိုက်သောအခါမှစ၍ ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာ၏ဥစ္စာ သီတင်းသုံးဖော် တစ်ယောက်ယောက်၏ ဥစ္စာအနေနှင့် ထား၍ မိမိပိုင် ဥစ္စာကဲ့သို့ အလိုရှိတိုင်း သုံးရ၏။</p> <br> <p>သင်္ကန်းဝိကပ္ပနာပြုနည်း ပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၄-သင်္ကန်းဟူသော မှီရာနိဿယ</h3> <p>၅၃။ သင်း, ကိုယ်, ဒု, မိုး၊ မာ-ငါးမျိုး၊ ထိုးလေ ဗိန္ဒုညှင်း။</p> <p>၅၄။ ကြေးညှိ သစ်စိမ်း ရွှံ့ညွန်လိမ်း၊ ခပ်သိမ်းမည်း နက်ဆင်း။</p> <p>၅၅။ သင်္ကန်းထောင့်မှာ၊ တစ်ခုသာ၊ ပမာ ဒေါင်းမျက် ကွင်း။</p> <p>၅၆။ သမန်းမြက်ဖျား၊ အငယ်ထား၊ အပ်ငြား ဗိန္ဒု ညှင်း။</p> <p>ဝတ်ရုံ၍ သုံးဆောင်ရသော ထိုသင်္ကန်းငါးမျိုးတို့၌ ကပ္ပဗိန္ဒု ထိုးပြီးမှ ဝတ်ရုံရသည်၊ ကြေးညှိမျိုး, သစ်ရွက်စိမ်းမျိုး, လိမ်းကပ်သော ရွှံ့ညွန်မျိုး, ထိုမှကြွင်းသော ခပ်သိမ်းသော မည်းနက်သော အဆင်းမျိုး တို့တွင် တစ်ခုခုကို သင်္ကန်းထောင့်၌ အကြီးဆုံးအားဖြင့် ဥဒေါင်းမျက်ကွင်း ပမာဏ၊ အငယ်ဆုံးအားဖြင့် သမန်းမြက်ဖျား ခန့်မျှသော်လည်း ထိုးရမည်။ “<b>အန္တမသော ကုသဂ္ဂေနပိ အနာဒိယိတွာ</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော်)။</p> <br> <p>၅၇။ နနွင်း, ထန်းကျင့်၊ ဆူးပန်းပွင့်၊ ပေါက်ပွင့် ပိန္နဲနွယ်။</p> <p>၅၈။ ကြပိုင်, ဒေါက်ရပ်၊ မဲ, ဒန်း, မှတ်၊ မအပ် ဆိုးရည် ဝယ်။</p> <p>အကပ္ပိယ ဆိုးရည်</p> <p>၁။ နနွင်း<br> ၂။ ထန်းကျင့် ခေါ်သော တိန်းညက်နှစ်<br> ၃။ ဆူးပန်းပွင့်<br> ၄။ ပေါက်ပွင့်<br> ၅။ ပိန္နဲနွယ်<br> ၆။ ကြပိုင်ခေါက်<br> ၇။ ဒေါက်ရပ်ခေါက်<br> ၈။ မဲရွက်<br> ၉။ ဒန်းရွက်</p> <p>အကပ္ပိယ ဆိုးရည်ကိုးပါး။</p> <br> <p>၅၉။ ခုံ, ပိုး, ဝါ, ဘန်၊ ကမ္ဗလံ၊ ပိုက်ဆံချည်ခြောက်ပါး။</p> <p>၆၀။ ပဋ္ဋုဏ်, စိန၊ သောမာရ၊ ကုလ, နတ်လှူငြား။</p> <p>၆၁။ ဧဟိဘိက္ခုံ၊ တန်ခိုးကြုံ၊ နုလုံ ခြောက်ထည်ပြား။</p> <p>မူလသင်္ကန်း ခြောက်မျိုး</p> <p>၁။ <b>ခေါမံ</b>၊ ခုံချည်သင်္ကန်း။</p> <p>၂။ <b>ကောသေယျံ</b>၊ ပိုးချည်သင်္ကန်း၊</p> <p>၃။ <b>ကပ္ပါသိကံ</b>၊ ဝါချည်သင်္ကန်း။</p> <p>၄။ <b>သာဏံ</b>၊ ပိုက်ဆံချည် သင်္ကန်း။</p> <p>၅။ <b>ကမ္ဗလံ</b>၊ သိုးမွေးချည်သင်္ကန်း၊</p> <p>၆။ <b>ဘင်္ဂံ</b>=ဘန်ချည်သင်္ကန်း</p> <p>ဇာတ်အားဖြင့် ပြားသောသင်္ကန်းခြောက်ထည်။</p> <br> <p>အနုလောမသင်္ကန်း ခြောက်မျိုး</p> <p>၁။ <b>ပဋ္ဋုဏ္ဏံ</b>၊ ပဋ္ဋုဏ်တိုင်း၌ ဖြစ်သောသင်္ကန်း။</p> <p>၂။ <b>သောမာရံ</b>၊ သောမာရတိုင်း၌ဖြစ်သော သင်္ကန်း။</p> <p>၃။ <b>စိနံ</b>၊ စိန့်တိုင်း၌ ဖြစ်သောသင်္ကန်း။</p> <p>၄။ <b>ဒုကူလံ</b>၊ ဘွဲ့ဖြူပုဆိုးမျိုး။</p> <p>၅။ <b>ဒေဝဒိန္နံ</b>၊ နတ်တို့လှူအပ်သောသင်္ကန်း။</p> <p>၆။ <b>ဣဒ္ဓိဇံ</b>၊ ဧဟိဘိက္ခူ ခေါ်တော်မူဘိ ပုညိဒ္ဓိကြောင့် ဖြစ်လာသောသင်္ကန်း။</p> <p>အဋ္ဌကထာတို့၌လာသော ကပ္ပိယာနုလောမ သင်္ကန်း ၆-မျိုး။</p> <br> <p>သင်္ကန်းဟူသောမှီရာ နိဿယပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၅-သပိတ်အပြား ခွက်အပြား</h3> <p>၆၂။ မြေသံနှစ်ရပ်၊ သပိတ်အပ်၊ ကြီး, လတ်,ငယ် သုံးစား။</p> <p>သပိတ်နှစ်မျိုး</p> <p>သပိတ်သည်- မြေသပိတ်, သံသပိတ် ဟူ၍ ကပ္ပိယသပိတ် နှစ်လုံးရှိ၏၊ သစ်သားသပိတ်၊ ကြေးသပိတ်၊ ဖလ်သပိတ် စသည်မအပ်။</p> <p>ထိုကပ္ပိယသပိတ် နှစ်လုံးသည်လည်း အကြီး အလတ် အငယ်ဟု သုံးစားစီ ရှိကြသည်။</p> <br> <p>၆၃။ သုံးပြည်တခွက်၊ နှစ်ကြိမ်ဝက်၊ ချင့်တွက် အမှန် ထား။</p> <p>၆၄။ ဥက္ကဌ်, မဇ္ဈ၊ ဩမက၊ နာမ အစဉ်အား။</p> <p>ဥက္ကဋ္ဌသပိတ်</p> <p>နှစ်ကြိမ်ဝက် ဆိုသည်ကား သုံးပြည့်တစ်ခွက် ဝင်သော သပိတ် သည် ဥက္ကဋ္ဌ သပိတ်မည်၏။</p> <p>မဇ္ဈိမသပိတ်</p> <p>သုံးခွက်နှင့် တစလယ် ဝင်သောသပိတ်သည် မဇ္ဈိမသပိတ် မည်၏။</p> <p>ဩမက သပိတ်</p> <p>သုံးစလယ်နှင့် တလမယ် ဝင်သောသပိတ်သည် ဩမက သပိတ် မည်၏၊</p> <p>ခုဒ္ဒသိက္ခာ အုတ်ကျောင်းနိဿယ၌ ဆွမ်းနှစ်ပြည် ပဲဟင်း အမဲ ငါးတခွက်သားစီ။ သုံးပြည့်တခွက်ဝင်သည်ကား ဥက္ကဋ္ဌ သပိတ်မည်၏ ဟုဆိုပေ၏။</p> <br> <p>၆၅။ သုံးလုံးအနေ၊ သုံးစီဝေ၊ ကိုးထွေ သပိတ်ပြား။</p> <p>သပိတ်ကိုးလုံး</p> <p>(က) ဥက္ကဋ္ဌကို အကြီး၊ အလတ်၊ အငယ် သုံးလုံးပြု။ သုံးပြည့် တခွက်ထက်ပို၍ဝင်မူ ဥက္ကဋ္ဌကြီး၊</p> <p>(ခ) သုံးပြည့်တခွက် တိတိဝင်မူ ဥက္ကဋ္ဌလတ်၊</p> <p>(ဂ) သုံးပြည့်တခွက်အောက် လျော့၍ဝင်မူ ဥက္ကဋ္ဌငယ်။</p> <p>ထို့အတူ မဇ္ဈိမ၊ ဩမကတို့၌လည်း သုံးလုံးစီ ဝေဖန်သော် သပိတ် အပြား ကိုးလုံးဖြစ်၏။</p> <p>မှတ်ချက်။။နှစ်ပြည့်တစ်ခွက်နှင့် တလမယ်ဝင်တွင် ဥက္ကဋ္ဌ၊ ထိုအောက် မဇ္ဈိမ၊ တပြည့် တစလယ်နှင့်် တလမယ်ဝင်တွင် မဇ္ဈိမ၊ ထိုအောက် ဩမက၊ ဤသို့ အထက်အောက် သုံးပုံကွဲအောင် ပိုင်းခြား လေ။</p> <br> <p>၆၆။ စဆုံးကြီးငယ်၊ နှစ်လုံးပယ်၊ အလယ် ခုနှစ်ပါး။</p> <p>၆၇။ ဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ်၊ လောက်သည်မှတ်၊ တင်အပ် တလုံး ငြား။</p> <p>ဥက္ကဋ္ဌကြီးကို အစဆိုသည်။ ဩမက ငယ်ကို အဆုံးဆိုသည်။</p> <p>ထိုနှစ်လုံး ကိုပယ်၍ အလယ် ခုနစ်လုံးသည် အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာ လောက်၏၊ အဓိဋ္ဌာန်မှာမူကား တစ်လုံးသာ တင်ရသည်။</p> <br> <p>၆၈။ ဖုတ်သား ကောင်းလျက်၊ အဆင်းနက်၊ ချော ညက် ဓိဋ္ဌာန်နား။</p> <p>၆၉။ တလုံးတင်ဘိ၊ အကြွင်းရှိ၊ ဝိကပ်ပြု၍ထား။</p> <p>အဖုတ်ကောင်း၍ ကောင်းစွာကျက်သဖြင့် အဆင်းမည်းနက် လျက် ချောညက်သောသပိတ်သည်သာလျှင် အဓိဋ္ဌာန်နားသည်။ တလုံးတင်၍ အကြွင်းရှိလျှင် ဝိကပ္ပနာချည်းပြု၍ သုံးဆောင်ရသည်။ အသစ်ကိုတင် လိုလျှင် အဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုပြီးမှတင်ရသည်။</p> <br> <p>၇၀။ ဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ်၊ ပစ္စုဒ္ဓပ်၊ ကျလတ် သင်္ကန်းလား။</p> <p>၇၁။ ဆပ်ဆန် ထမင်း၊ ဝင်လောက်လျှင်း၊ ပေါက်ခြင်း ကျ ကြောင်းထား။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန်တင်နည်း ဝိကပ္ပနာပြုနည်း ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုနည်း၊ အဓိဋ္ဌာန် ကျရန် အကြောင်းကိုးပါး။ ဤအစီအရင် အလုံးစုံတို့သည် သင်္ကန်း၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသောနည်းနှင့် အလားတူကုန်ပြီ။ အပေါက်၌မူကား ဆပ်ထမင်း လုံး ဝင်လောက်အောင် ပေါက်သည်ကိုယူ။</p> <br> <p>၇၂။ စဆုံးနှစ်တန်၊ ဆွမ်းမခံ၊ သုံးရန် အိုးခွက်ထား။</p> <p>ထိုနှစ်လုံးတို့ကိုမူကား ဆွမ်းခံမှုကို လွတ်၍ အိုးခွက် အရာ၌ ထား၍ သုံးဆောင်ရ၏၊ ဆွမ်းစားခွက်အရာ၌ ထား၍ ဆွမ်းစားရ၏၊။</p> <p>(က) “<b>ဣမံ ပတ္တံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>“(ပါရာဇိကဏ္ဍ-အဋ္ဌကထာ)</p> <p>အဟောင်းအဓိဋ္ဌာန်စွန့်။</p> <p>(ခ) “<b>ဣမံ ပတ္တံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>“(ပါရာဇိကဏ်-အဋ္ဌကထာ)</p> <p>အသစ်အဓိဋ္ဌာန်တင်။</p> <p>(က) “<b>ဣမံ ပတ္တံ တုံယှံ ဝိကပ္ပေမိ၊ ဣမေ ပတ္တေ တုယှံ ဝိကပ္ပေမိ</b>”။ အကြွင်းတို့ကို ဝိကပ္ပနာပြု။</p> <p>(ခ) “<b>မယှံ သန္တကံ မယှံ သန္တကာနိ ပရိဘုဉ္ဇဝါ</b>” စသည် ဝိကပ္ပနာ ပြန်။ ဝိကပ္ပနာပြန်ပြီး နောက်အလိုရှိတိုင်း သုံးရ၏။</p> <br> <p>၇၃။ ကြေးနီ, မြေ, သံ၊ ဤသုံးတန်၊ စားရန် ခွက်သုံး ပါး။</p> <p>ခွတ်သုံးပါး</p> <p>ဆွမ်းစားခွက် သုံးပါး။ သစ်သားခွက်၊ နှီးခွက် စသည်ကား မအပ်။ ယာဝကာလိက ဝတ္ထုမျိုးကိုယူ။ ဤသပိတ်အရာ၌ မြေသပိတ်၌ နှစ်ကြိမ် ဖုတ်မှ သံသပိတ်၌ ငါးကြိမ် ဖုတ်မှ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သည်ဟု အဋ္ဌကထာ ကြီး၌ဆို၏၊ ထိုစကားကို ဋီကာကြီးတို့က ပယ်ကြကုန်၍ တစ်ကြိမ်ပင် ဖုတ်သော်လည်း တညီတညာ ကောင်းစွာကျက်၍ အဆင်းမည်းနက် သည်သာ ပမာဏဟု ယူကြကုန်၏၊ ကင်္ခါ ခုဒ္ဒသိက္ခာတို့၌လည်း ထိုစကား မပါ။ ဋီကာကြီးတို့ဆိုတိုင်း စိတ်ချရာ၏။</p> <br> <p>သပိတ်အပြား ခွက်အပြားပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၆-အကပ်ခံနည်း</h3> <p>၇၄။ နှစ်တောင့်ထွာမှတ်၊ ဟတ္ထပါသ်၊ ပညတ် ဝိနည်းလာ။</p> <p>နှစ်တောင့်ထွာပမာဏကိုအမှတ်ပြု၍ ဝိနည်း ပညတ်တော်အရာ ၌ <b>ဟတ္ထပါသ်</b> ဟူ၍လာ၏။</p> <br> <p>၇၅။ ပေး, ယူ-လက်-နှစ်၊ ကြဉ်ပယ်ပစ်၊ ကြွင်းလစ်၊ ကိုယ် အင်္ဂါ။</p> <p>၇၆။ ဟတ္ထပါသ်တွင်း၊ ဝင်တုံလျှင်း၊ ကပ်ခြင်း မြောက် ထိုက်စွာ။</p> <p>ပေးသောသူ၏ ပေးသောလက်ကိုလည်းကောင်း၊ ခံယူ သောသူ၏ ခံသောလက်ကိုလည်းကောင်း, ကြဉ်ပယ်လွှတ်ထား၍ ကြွင်းသော ကိုယ်အင်္ဂါ တစ်ခုခုသည် တစ်ဦးနှင့် တစ်ဦး၏ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ် တွင်း၌ ဝင်သည် ဖြစ်အံ့ ကပ်ခြင်းမြောက်ထိုက်၏၊ ပေးသော လက်ခံသောလက် နီးမှုသည် အင်္ဂါမဟုတ်။ စားပွဲခုံကြီး ပျပ်ခွက်ကြီးများနှင့် ကပ်ကြရာ၌ စားပွဲခုံကြီး ပျပ်ခွက်ကြီးခြား၍ နေသဖြင့်ကပ်သူနှင့် ခံသူ ကွာလှမ်း၍နေတတ်၏၊ သတိရှိကြစေကုန်။</p> <br> <p>၇၇။ ပေးခြင်းသုံးတန်၊ ခံခြင်းနှစ်ပါး၊ စိတ်နှစ်ပါး၊ စုံငြား ကပ်အင်္ဂါ။</p> <p>ပေးခြင်းသုံးတန် ဆိုသည်ကား ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့် ကပ်ခြင်း၊ ကိုယ် အင်္ဂါနှင့် စပ်သော ပန်းကန် ခွက်လျောက် ဖြင့်ကပ်ခြင်း, ခံသူ၏လက်တွင်း သပိတ်အတွင်းသို့ကျရောက်အောင် ပစ်လွှတ်၍ ကပ်ခြင်း၊ ဤသုံးပါး တည်း။ ခံခြင်းနှစ်ပါးဆိုသည်ကား ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့်ခံခြင်း ကိုယ်နှင့်ထိစပ် သောသပိတ် ခွက်လျောက်ဖြင့်ခံခြင်း ဤနှစ်ပါးတည်း။ စိတ်နှစ်ပါး ဆိုသည်ကား ပေးသူကလည်း ပေးမည်ဟု စိတ်ရှိခြင်း ခံသူကလည်း ခံမည်ဟု စိတ်ရှိခြင်း၊ ဤနှစ်ပါးတည်း။ ရှေ့အဖို့၌ သပိတ်နှင့်ခံမည်ဟု အသင့်ပြင်ဆင်၍နေ၏၊ ပေးဆဲအခါ၌ အိပ်ပျော်နေ၍ မသိလိုက်၊ အကပ်မြောက်၏၊ ပရိဝါ၌လည်းကောင်း ခုဒ္ဒသိက္ခာ၌လည်းကောင်း စိတ်နှစ်ပါးကို အင်္ဂါပြု၍ မဆိုလိုသောကြောင့် အကပ်မြောက်ရာ အင်္ဂါ ငါးပါးဟု လာသတည်း။</p> <br> <p>၇၈။ ထာမ မဇ္ဈ၊ ချီကြွနိုင်ဖွယ်၊ မြူရထရ်-အတွယ် မရှိရာ။</p> <p>ကပ်အပ်သောဝတ္ထုနှင့် ထည့်ရာခံရာဖြစ်သော စားပွဲခုံ အစရှိ သော ဝတ္ထုသည် အလေးဆုံးအားဖြင့် အား အလယ်အလတ် ရှိသော ထာမ မဇ္ဈိမဖြစ်သူ တစ်ယောက်အားနှင့် ချီကြွနိုင်ကောင်းသော ဝတ္ထုမှ အကပ် မြောက်သည်။ ထိုထက်လေးမူ အကပ်မမြောက်။ အငယ်ဆုံး အားဖြင့် ရထေရေဏုမြူခန့်ရှိမှ ကပ်ရသည်။ ထိုအောက်ငယ်သော တဇ္ဇာရီမြူ, အဏုမြူ, ပရမာဏုမြူများမှာကပ်ဖွယ်ကိစ္စမရှိ၊ တဇ္ဇာရီမြူဆို သည် နံရံပေါက် စသည်မှ ဝင်သောနေရောင်နှင့် ပေါင်းမိမှထင်မြင်ရသော မြူမျိုးတည်း။ လေပြင်းတိုက်၍ တံမြက်လှည်း၍ လှည်းနွားစသည် သွား၍ ထကြွထင်ရှားသော မြူမျိုးသည် ရထရေဏုမြူမည်၏၊ ဆွမ်းခံစဉ်အခါ ဆွမ်းစားစဉ်အခါတို့မှာ သပိတ်စသည်တို့၌ ထိုမြူမျိုးကျခဲ့သော် အကပ်ခံ ပြီးမှခံရ စားရသည်။ အတွယ်မရှိရာဆိုသည်ကား အပင်၌ ပေါက် ရောက်ဆဲသော ဝတ္ထု, သစ်ပင် တိုင်စသည်တို့၌ ကြိုးလွန်နှင့် ဖွဲ့ချည်လျက် ရှိသော ဝတ္ထုသည် အကပ်မမြောက်။ ထိုကဲ့သို့ အဖွဲ့အတွယ်မရှိမှ မြောက် သည်။</p> <br> <p>၇၉။ အဓိဋ္ဌာန်ပျက်၊ အင်ရှစ်ချက်၊ ကပ်ပျက်ကြောင်း အင်္ဂါ။</p> <p>သင်္ကန်း သပိတ် အဓိဋ္ဌာန် ကျခန်း၌<br> - ပေးစွန့်ခိုးယူ, ကျွမ်းဝင်ယူ၊ လူထွက်ချ, သိက္ခာ။<br> - သေဆုံးလိင်ပြန်၊ ပစ္စုဒ္ဓံ၊ ရှစ်တန် ကျဓိဋ္ဌာ။</p> <p>ဟူ၍ ဆိုခဲ့သော အင်္ဂါရှစ်ပါးသည် အကပ်ပျက်ကြောင်း အင်္ဂါ လည်းဖြစ်၏၊ ဤ၌ ပစ္စုဒ္ဓံအရကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ် ပြုသည်နှင့် အလားတူ ကပ်၍ ထားသောဝတ္ထု၌ အကပ်ကို စွန့်၏ဟု စိတ်ဖြင့် အကပ်စွန့်မှုကိုယူ။ “<b>ပဋိဂ္ဂဟဏံနာမ လိင်္ဂပရိဝတ္တနေန ကာလံကိရိယာယ သိက္ခာပစ္စက္ခာနေန ဟီနာယာဝတ္တနေန အနုပသမ္ပန္နဿ ဒါနေန အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေန အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဟေဏေနစ ဝိဇဟတိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍအဋ္ဌကထာ) (ဝိနယသင်္ဂဟအဋ္ဌကထာ)</p> <p>ဤပါဌ်၌ ပေးမှုနှင့်စွန့်မှုခွဲ၍လာ၏၊ အကျွမ်းဝင်၍ ယူမူသည် အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဟဏေန၌ ပါဝင်လေ၏၊ ခုဒ္ဒသိက္ခာ၌ လူထွက်မှု ကျန်ရှိ၏၊ သိက္ခာကျရာ၌ သင်္ဂြီုဟ်လိုရိပ်ရှိ၏၊ အကပ်စွန့်မှုကား သာရတ္ထဒီပနီ အလို။ ကပ်ပြီးဝတ္ထုကို လူသာမဏေတို့ ကိုင်မိထိမိသော်လည်း အကပ်မပျက်။ ကိုင်မိ ထိမိသော် အကပ်ပျက်သည်ဟု ထင်မှတ်ကြ၏။</p> <br> <p>၈၀။ မရွေ့ ဌာန၊ ကိုင်ရုံမျှ၊ ဒုရုပစိဏ္ဏာ။</p> <p>၈၁။ တည်ရာဌာန၊ ရွေ့စေက၊ ဥဂ္ဂဟိတကာ။</p> <p><b>ဒုရုပစိဏ္ဏ</b></p> <p>ရဟန်းတို့ စားသောက်ရန် အကပ်မခံသေးသော ဆွမ်းသပိတ် စသည်တို့ကို သိလျက်နှင့် ထိအံ့၊ ကိုင်အံ့၊ နေရာမှ မရွေ့စေမူ၍ လှုပ်ရှား စေအံ့၊ ဒုရုပစိဏ္ဏဒုက္ကဋ်သင့်၏၊ ထိုဝတ္ထုကို ထိုရဟန်း မစားအပ်ပြီ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့ အပ်သေး၏။</p> <p><b>ဥဂ္ဂဟိတက</b></p> <p>လှုပ်ရှားစေရုံမျှ မကပဲ တည်ရာဌာနမှ ရွေ့စေငြားအံ့ ထိုဝတ္ထု သည် ဥဂ္ဂဟိတက ဝတ္ထု မည်၏၊ မကောင်းသဖြင့် ကိုင်ယူအပ်သော ဝတ္ထုမည်၏၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့လည်း မစားအပ်ပြီ။ ဒုရုပစိဏ္ဏ ဒုက္ကဋ်နှင့် ဥဂ္ဂဟိတကဒုက္ကဋ်ခွဲခြားပုံ။</p> <br> <p>အကပ်ခံနည်းပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၇-အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ပြုနည်း</h3> <p>၈၂။ ထမင်း, မုန့်, ငါး, အမဲ, သား ငါးပါးဘောဇဉ်စစ်။</p> <p>၈၃။ သလေးမျိုးနှင့်၊ ကောက်မျိုးအများ၊ ဂျုံစပါး၊ တပါးနတ်ကောက်မျိုး။</p> <p>၈၄။ ပြောင်းနှင့် လူး, ဆပ်၊ ခုနှစ်ရပ်၊ ပညတ်စပါးမျိုး။</p> <p>ဘောဇဉ်ငါးမျိုး</p> <p>၁။ ထမင်းမျိုး၊</p> <p>၂။ မုယောမုန့်မျိုး၊</p> <p>၃။ ဂျုံမုန့်မျိုး၊</p> <p>၄။ ရေသတ္တဝါသားမျိုး၊</p> <p>၅။ ကုန်းသတ္တဝါသားမျိုး၊</p> <p>ဘောဇဉ်ငါးပါး အစစ်တည်း။</p> <p>၁။ ထိုတွင် သလေးစပါးမျိုး၊ ကောက်ရင် ကောက်ကြီး စပါး မျိုး၊ ဂျုံစပါးမျိုး၊ နတ်ကောက်စပါးမျိုး၊ ပြောင်းမျိုး၊ လူးမျိုး၊ ဆပ်မျိုး၊ ဤစပါးမျိုး ခုနှစ်ပါးတို့၏ဆန်ကို ချက်အပ်သော ထမင်းသည် ထမင်းဘောဇဉ် မည်၏။</p> <p>၂။ ဂျုံဆန်တို့ကို အမှုန့်ထောင်း၍ သကြား ထောပတ်တို့နှင့် နယ်၍ မုန့်ရှက်မုန့်ပြားလုပ်၍ အိုးကင်း၌ ကြော်အပ် သော မုန့်မျိုးသည် မုယောမုန့် မည်၏။</p> <p>၃။ ဂျုံဆန်တို့ကို ကျက်စွာလှော်၍ ညက်စွာကြိတ်အပ် ထောင်း အပ်သော ဂျုံမုန့်မျိုး၊ ထိုဂျုံမုန့်တို့ကို သကြားနှင့် ရောနှော၍ အလုံးအပြားပြုလုပ်၍ အခြောက်လှော် သင်း၍ ထားအပ်သော မုန့်လုံးမုန့်ပြားမျိုးသည် <b>သတ္တု</b>ခေါ်သော ဂျုံမုန့်မျိုး မည်၏။</p> <p>၄-၅။ ရေသတ္တဝါသား ကုန်းသတ္တဝါသား ထင်ရှားပြီ။ ငါတို့ နိုင်ငံ၌ ပြုလုပ်ကြသော မုန့်မျိုးသည် မုယောမုန့် အလား ရှိ၏။</p> <br> <p>၈၅။ စားဆဲ ဘောဇဉ်၊ ဟတ်တွင်းဝင်၊ ဆောင်စဉ် ကိုယ် နှုတ်မြစ်။</p> <p>၈၆။ အင်္ဂါငါးလီ၊ ပြည့်စုံညီ၊ သင့်ပြီ ပဝါရိတ်။</p> <p>ပဝါရိတ်အင်္ဂါ</p> <p>၁။ ဆွမ်း စားဆဲဖြစ်သော ရဟန်း၏ မပြီးသေးသော စားခြင်း မျိုခြင်းတင်းလင်း ရှိခိုက်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၂။ ထိုရဟန်း စားဆဲဝတ္ထု, ထိုရဟန်းအား ပေးရန် ကပ်ရန် ဆောင်အပ်သောဝတ္ထုနှစ်ပါးသည် ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ဘောဇဉ် မျိုးလည်း ဖြစ်စေ၊</p> <p>၃။ ပေးသူ ကပ်သူ ရှင်လူရဟန်းသည် ထိုရဟန်း၏ ဟတ္ထ ပါသ်တွင်း၌ တည်သည်လည်း ဖြစ်စေ၊</p> <p>၄။ ပေးခြင်း ကပ်ခြင်းငှာ ထိုရဟန်းသို့ ရှေးရှုသည်ပိုးခြင်း ကြိယာ ထင်ရှားရှိခိုက်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၅။ မပေးနှင့် မလိုချင်ဘူး ငါတန်ပြီ ဟူသောအနက်ကို ဦးခေါင်း ခါခြင်း လက်ကာခြင်းစသော ကိုယ်အင်္ဂါထုတ် ဖော်၍ ပြောဆိုခြင်းဟူသော နှုတ်အင်္ဂါ နှစ်ပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် မြစ်ပယ်သည်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>ဤအင်္ဂါငါးလီ ပြည့်စုံညီညွှတ်ခဲ့သော် ထိုရဟန်းသည် ပဝါရိတ် သင့်၏၊ ပဝါရိတ် ရဟန်းဆိုရ၏၊ အပြစ်ကား မရှိသေး။</p> <br> <p>၈၇။ နေရာမရွေ့၊ ထိုသည့်နေ့၊ လိုရွေ့ စားထိုက်ငြား။</p> <p>ဣရိယာပုထ် မပြောင်း မရွေ့သေးသည်ရှိသော် ထိုနေ့ မွန်းမလွဲမီ အတွင်း၌ ပေးလာကပ်လာသမျှသော ဘောဇဉ် ခဲဘွယ်တို့ကို အလိုရှိ သရွေ့ စားအပ်၏၊ တင်ပျဉ်ခွေလျက် မြစ်မိခဲ့သော် တင်ပျဉ်ခွေကို မပျက်စေရ။ ဆောင့်ကြောင့်ထိုင်လျက် မြစ်ခဲ့မိသော် ဆောင့်ကြောင့် ထိုင်မှုကို မပျက်စေရ။ ကြွင်းသော ဣရိယာပုထ်တို့၌လည်း နည်းတူ။</p> <br> <p>၈၈။ နေရာရွေ့မိ၊ စားလိုဘိ၊ ဝိနည်းကံနှင့်စား။</p> <p>နေရာ ရွေ့ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုနေ့ မွန်းမလွဲမီအတွင်း တစ်စုံတစ်ခု သော ကာလိကဝတ္ထုကိုမျှ အလိုအလျောက် မစားအပ်ပြီ၊ စားလိုသည် ရှိသော် စားလိုသမျှသော ဝတ္ထုကို ဝိနည်းကံပြုပြီးမှ စားအပ်တော့သည်။</p> <br> <p>၈၉။ အတိရိတ္တံ၊ ဝိနည်းကံ၊ ပြုရန် အင်္ဂါသတ်။</p> <p>အတိရိတ် ဝိနည်းကံပြုရန် အင်္ဂါခုနစ်ပါးရှိသည်။</p> <p>၉၀။ ကပ္ပိယမှန်၊ အကပ်ခံ၊ ချီပြန် ဟတ္ထပါသ်။</p> <p>၉၁။ နေရာမထ၊ စားပြီးမှ၊ အလမေတံရွတ်။</p> <p>ထိုနေ့မွန်းမလွဲမီအတွင်း၌ စားသောက်သုံးဆောင် လိုသမျှသော ကာလိကဝတ္ထုမျိုးတို့ကို သပိတ်၌ ထည့်ပြီးလျှင် ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်ထံသို့ သွား၍ “<b>အတိရိတ္တံ ကရောထ ဘန္တေ</b>”ဟုဆိုရမည်။</p> <p>အင်္ဂါခုနစ်ပါးတို့တွင်အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ခုနစ်ပါး</p> <p>၁။ ကပ္ပိယမှန် ဆိုသည်ကား သပိတ်၌ထည့်သော ဝတ္ထုစု သည် ကပ္ပိယချည်းဖြစ်စေရမည်။ ဗီဇဂါမ်ဝတ္ထုမျိုး ပါရှိခဲ့လျှင် ကပ္ပိပြီးမှ ထည့်ရမည်။</p> <p>၂။ အကပ်ခံ ဆိုသည်ကား အကပ်ခံပြီးလည်းဖြစ်စေရမည်။</p> <p>၃။ ချီပြန်ဆိုသည်ကား သပိတ်ရှင် ရဟန်းသည် ထိုသပိတ် ကို အောက်၌ချ၍မထားရ။ လက်နှင့်ပွေ့ချီ၍ထား ရမည်။</p> <p>၄။ ဟတ္တပါသ် ဆိုသည်ကား ထိုရဟန်းသည် ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဟတ္တပါသ်အတွင်း၌တည်ရှိရမည်။</p> <p>၅။ နေရာမထဟူသော အင်္ဂါကိုမူကား ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ် သည်လည်း ထိုအခါ၌ ပဝါရိတ်သင့်၍နေသော ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်ခဲ့သော်သာလို၏၊ ပဝါရိတ် သင့်သောပုဂ္ဂိုလ် မဟုတ် ပေလျှင် နေရာမထ အင်္ဂါမလိုပြီ။</p> <p>၆။ စားပြီးမှ ဆိုသည်ကား ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာသည် ထိုနေ့၌ ဘောဇဉ်မျိုး တစ်ပါးပါးကိုစားပြီးလည်း ဖြစ်စေရမည်။</p> <p>ရှေ့အဖို့၌ မစားမိသေးသော် ပြုကာနီးဆဲဆဲမှာပင် တခြား တပါးက ယူစေ၍ ထမင်းလုံး တစ်ခုကိုပင်သော် လည်း မျိုပြီးမှပြုရမည်။</p> <p>၇။ အလမေတံ ရွတ်ဆိုသည်ကား ထိုသပိတ်ကို ကိုင်၍ “<b>အလ မေတံ သဗ္ဗံ</b>” ဟူ၍ သုံးကြိမ် ရွတ်ဆိုရမည်။ <b>ဧတံ သဗ္ဗံ</b>၊ ဤအလုံးစုံသည်။ <b>အလံ</b>၊ ငါဝိနည်းဓိုရ် အလို မရှိပြီ။ (ဤကား အနက်) ဤသို့ဆိုသဖြင့် ထိုသပိတ်၌ ပါရှိသမျှသော ဝတ္ထု အစုသည် အတိရိတ္တ ဝတ္ထုစုဖြစ် လေ၏၊ ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်၏ အပိုအမို အကြွင်းအကျန် ဖြစ်လေ၏ ဟူလို။ ဤသို့ အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ပြုအပ်ပြီး သော ဝတ္ထုစုကို ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာမှတပါး ထိုရဟန်းနှင့် တကွ တခြားတစ်ပါးသော ပဝါရိတ်သင့်သောရဟန်း မသင့်သော ရဟန်းအလုံးစုံသည်ပင် သုံးဆောင်အပ် ၏။</p> <br> <p>အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ပြုနည်း ပြီး၏။</p> <br> --- <h3>၈-ကာလိက လေးပါး အမြွက်</h3> <p>၉၂။ ယာဝ, ယာမ၊ သတ္တာဟ၊ ယာဝဇီဝိကာ။</p> <p>ကာလိကမျိုးသည်</p> <p>ကာလိက လေးမျိုး</p> <p>၁။ ယာဝ ကာလိကမျိုး၊</p> <p>၂။ ယာမ ကာလိကမျိုး၊</p> <p>၃။ သတ္တာဟ ကာလိကမျိုး၊</p> <p>၄။ ယာဝ ဇီဝိကမျိုး၊</p> <p>ဟူ၍ လေးမျိုး အပြားရှိ၏။</p> <br> <p>၉၃။ ကပ်ပြီးသည်မှ၊ ထိုလေးဝ၊ ကာလ ပိုင်းခြားရာ။</p> <p>ကပ်ပြီးသောအခါမှ ဤဝတ္ထုကား ယခုနေ့ မွန်းမလွဲမီ အတွင်း ၌သာ ရဟန်းတို့ မျိုခြင်းငှာအပ်သည်။ မွန်းလွဲသည်မှစ၍ ယနေ့နက်ဖြန် စသည် မအပ်ပြီ။ ဤသို့စသဖြင့် ပိုင်းခြားခြင်းသို့ ရောက်၏၊</p> <br> <p>၉၄။ ထိုနေ့နံနက်၊ ယံသုံးချက်၊ ရက်ခွန်, ထက် ဆုံးသာ။</p> <p>ကာလိကအသက်</p> <p>အကပ်ခံသောနေ့ကို ထိုနေ့ဆိုသည်။ ထိုနေ့ မွန်းမလွဲမီကာလ၊ ထိုနေ့ညဉ့်ဦးယံကာလ၊ ထိုနေ့မှစ၍ ရက်ပေါင်းခုနစ်လီကာလ၊ ထိုနေ့မှ စ၍ အသက်ထက်ဆုံး အစဉ်အတိုင်း ယှဉ်လေ။</p> <br> <p>၉၅။ အရပ် တိုင်းမှာ၊ အာဟာရ ကိစ္စ၊ စားရိုးကျ၊ ယာဝကာလိကာ။</p> <p>ယာဝကာလိကမျိုး</p> <p>အကြင် ဝတ္ထုမျိုးသည် ထိုထိုအရပ်တို့၌ ပကတိ အာဟာရကိစ္စနှင့် အစဉ်အဆက် စားရိုးကျ၏၊ ထိုဝတ္ထုမျိုး သည် ယာဝကာလိကမျိုးမည်၏၊</p> <br> <p>၉၆။ ဘောဇဉ်, ခဲဘွယ်၊ အသွယ်သွယ်၊ အကျယ် များ လှစွာ။</p> <p>(သိသာပြီ)။</p> <br> <p>၉၇။ သပြေ, သရက်၊ မုဒြက်၊ ဖက်သက်, သစ်မည် စည်။</p> <p>၉၈။ ငှက်ပျောနှစ်မျိုး၊ ကြာစွယ်တိုး၊ ရှစ်မျိုး အဖျော် ရည်။</p> <p>ယာမကာလိကမျိုး</p> <p>၁။ သပြေသီးအဖျော်၊</p> <p>၂။ သရက်သီးအဖျော်၊</p> <p>၃။ မုဒြက်သီး အဖျော်၊</p> <p>၄။ ဖက်သက်တရော်သီး အဖျော်၊</p> <p>၅။ သစ်မည် စည်ပွင့် အဖျော်၊</p> <p>၆။ အိမ်ငှက်ပျောသီး အဖျော်၊</p> <p>၇။ တောငှက်ပျောသီး အဖျော်၊</p> <p>၈။ ကြာစွယ်အဖျော်၊</p> <p>ဟူ၍ ယာမကာလိက ဝတ္ထု၌ဟောတော်မူရင်း အဖျော်မျိုးရှစ်ပါး။</p> <p>သစ်မည်စည်ပွင့်သည် အလွန်အရည်ပေါ၏၊ ရေမရောပဲနှင့်ပင် သောက် လောက်အောင် ရနိုင်သော ဇာတိရသရှိ၏၊ ဇာတိရသအတိုင်း အဖျော် ကိစ္စနှင့် မွန်းလွဲသောအခါ သောက်ခြင်းငှာ မအပ်။ ရေနှင့်ရောမှ အပ် သည်။ ယာဝ ကာလိကဝတ္ထုတို့မှဖြစ်သော ဇာတိရသတို့၌ ဤနည်း ချည်းမှတ်။ ကြံရည်, တင်လဲရည်, ပျားရည်တို့၌လည်း ရေရောမှ ထို ဖျော်ရည်ကိစ္စ၌ အပ်သည်။ ရေမရောလျှင် သတ္တာဟကာလိက အတိုင်း ပင်။</p> <br> <p>၉၉။ ထန်း, အုန်း, နှစ်ကွဲ၊ ပိန္နဲနှစ်ပါး၊ သုံးသခွါး၊ နှစ်ပါးဗူး, ဖရုံ။</p> <p>သစ်သီးကြီးကိုးမျိုး</p> <p>၁။ ထန်းသီး၊</p> <p>၂။ အုန်းသီး၊</p> <p>၃။ အိမ်ပိန္နဲသီး၊</p> <p>၄။ တောင်ပိန္နဲသီး၊</p> <p>၅။ သခွါးငဆစ်သီး၊</p> <p>၆။ သခွါးငပြုတ်သီး၊</p> <p>၇။ သခွါးငကြောင်သီး၊</p> <p>၈။ ဗူးသီး၊</p> <p>၉။ ဖရုံသီး၊</p> <p>ဤကား သီးကြီးကိုးပါးတည်း။</p> <br> <p>၁၀၀။ သီးကြီးကိုးပါး၊ ပဲမျိုးများ၊ စပါးခုနစ်မည်။</p> <p>၁၀၁။ အလျော်စပါး၊ လေးမျိုးအား၊ ရှောင်ရှား အဖျော် ရည်။</p> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သီးကြီးကိုးပါးတစ်ရပ်၊</p> <p>အလုံးစုံသော ပဲမျိုးတစ်ရပ်၊</p> <p>စပါးမျိုး ခုနစ်ပါးတစ်ရပ်။</p> <p>ကြိတ်စပါး အစရှိသော အနုလောမ စပါးမျိုးတစ်ရပ်၊ ဤလေးရပ် တို့ကို နေလွဲသောအခါ သောက်မျိုရန် အဖျော်ရည်ပြု လုပ်မှု၌ ရှောင်ကြဉ် အပ်ကုန်၏၊ အဖျော်ရည် လုပ်နည်းမှာ အကပ်မခံသေးသော သပြေသီး, သရက်သီး စသည်ကို ရေအေး၌ စိမ်စေ၍ သောက်ချိန်ကျသောအခါ လူသာမဏေတို့ကို ကောင်းစွာစစ်စေပြီးမှ အကပ်ခံ၍ သောက်အပ်၏၊ ကောင်းစွာစစ်ခြင်းဆိုသည်ကား ယာဝကာလိကဝတ္ထုတို့၏ အဖတ် အနယ်ဟူ၍ မပါစေရ။ အရည်ကြည်သက်သက်ရအောင် ရေစစ်ပဝါ ထူထူနှင့် စစ်ရမည်။ အဖတ်ဟူ၍ မုန့်ညင်းစေ့ခန့်မျှ ပါရှိလျှင်ပင် မသောက် အပ်ပြီ၊ ဇီးဖြူ သျှိသျှား သဖန်းခါး အစရှိသော ယာဝဇီဝိက ဝတ္ထုတို့နှင့် ပြုလုပ်သော အဖျော်ရည်၌မူကား အဖတ်ပါသော်လည်း ကိစ္စမရှိ။</p> <br> <p>၁၀၂။ ထော, ဆီ, ဆီ, ပျား၊ တင်လဲအား၊ ငါးပါး၊ သတ္တာ ဟာ။</p> <p>သတ္တာဟကာလိကမျိုး</p> <p>၁။ ထောပတ်မျိုး၊</p> <p>၂။ ဆီဦးမျိုး၊</p> <p>၃။ ဆီမျိုး၊</p> <p>၄။ ပျားရည်မျိုး၊</p> <p>၅။ သကာတင်လဲ</p> <p>ဟူသော တင်လဲမျိုး။</p> <p>ဤဝတ္ထုငါးမျိုးသည် သတ္တာဟကာလိက မည်၏၊ အကပ်ခံပြီး နောက် ခုနစ်ရက် သုံးဆောင်ရ၏။</p> <br> <p>၁၀၃။ ကြံရည်၌မူ၊ ရေစင်ကူ၊ မာသူ အပ်သည်သာ။</p> <p>“<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဥစ္ဆုရသံ၊ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဂိလာနဿ ဂုဠ အဂိလာနဿ ဂုဠောဒကံ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်) ဟူသော ပါဠိတော်နှင့်အညီ အကပ်ခံ၍ ထိုနေ့မွန်းလွဲသောအခါမှစ၍ ကြံရည်၊ တင်လဲရည်၊ သကြားခဲ၊ သကာခဲ၊ ထန်းလျက်ရည်၊ ထန်းလျက်ခဲ၊ ထန်းလျက်တင်လဲ၊ ထန်းလျက်သကာတို့သည် ဂိလာနပုဂ္ဂိုလ်အား ရေမရောပဲပင် အပ်ကုန်၏၊ မာကျန်းသူတို့အား ရေနှင့်ရော၍ အဖျော် ကိစ္စ၌ သုံးဆောင်အပ်၏၊ထောပတ်, ပျား, ဆီတို့၌လည်း ထို့အတူမှတ်။</p> <p>၁၀၄။ အရပ်တိုင်းမှာ၊ အာဟာရ ကိစ္စ၊ မစားကြ၊ ယာဝဇီဝိကာ။</p> <p>၁၀၅။ ဇီးဖြူ, သျှိသျှား၊ သဖန်းခါး၊ များ၏ အနန္တာ။</p> <p>ယာဝဇီဝိကမျိုး</p> <p>အကြင်ဝတ္ထုမျိုးကို ထိုထိုအရပ်ဒေသတို့၌ ပကတိသော အာဟာရကိစ္စနှင့် စားရိုးပင်မရှိ။ ထိုဝတ္ထုမျိုးသည် ယာဝဇီဝိက ဝတ္ထု မည်၏၊ ဇီးဖြူ သျှိသျှား သဖန်းခါး စသည်ဖြင့် ထိုယာဝဇီဝိကမျိုးသည် အသင်္ချေအနန္တ များပြား၏။</p> <br> <p>၁၀၆။ အကပ်နှင့်တကွ၊ သူ့ကာလ၊ လွန်က သန္နိဓာ။</p> <p>အကပ်ခံပြီး၍ အကပ်နှင့်တကွ မိမိဥစ္စာအဖြစ်ဖြင့် ထားရာ ခုနစ်ရက်ကိုလွန်ခဲ့လျှင် ထိုဝတ္ထုလည်း နိဿဂ္ဂိ ဖြစ်၏၊ သန္နိဓိပါစိတ် အာပတ်လည်း သင့်၏၊ ခုနစ်ရက်မလွန်မီ လူသာမဏေတို့အား စွန့်၍ ထားရာသည်။</p> <br> <p>၁၀၇။ အတိုအရှေ၊ ရောမိချေ၊ အရှေ သူ့ဘက်ပါ။</p> <p>ယာဝကာလိကသည် အတိုဆုံးဖြစ်၏၊ ထိုထက် ယာမကာလိက ရှည်၏၊ ထိုထက် သတ္တာဟကာလိက ရှည်၏၊ ထိုထက်ယာဝဇီဝိကသည် အရှည်ဆုံးဖြစ်၏။</p> <p>ကာလိကချင်း ရောပုံ</p> <p>အတိုမျိုးနှင့် အရှည်မျိုးရောမိကြသည်ရှိသော် အရှည်က အတို ဘက်သို့ပါရသည်။ ထိုနေ့၌ အကပ်ခံအပ်သော ရှည်သော နောက် ကာလိကဝတ္ထုတို့သည် တိုသော ရှေ့ကာလိကဝတ္ထုတို့နှင့် ရောနှောမိ ကြကုန်သည်ရှိသော် မိမိတို့၏ ရှည်သောကာလကိုစွန့်၍ တိုသော ကာလိက အဖြစ်သို့ရောက်ကြလေကုန်၏၊ တိုသော ကာလိက အတိုင်း သာအပ်ကြလေကုန်၏၊ ဟူလိုသည်။ ရှေးရှေးနေ့၌ ကပ်ပြီးသော ရှည် သော နောက်ကာလိက နှစ်ပါးတို့နှင့် တိုသောရှေ့ကာလိကနှစ်ပါးတို့ ရောနှောမိကြရာ၌ အရှည်အတိုနှစ်ပါးလုံး မျိုခြင်းငှာ မအပ်သော အကပ္ပိယအဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏။</p> <p>အထူးမှတ်ချက်။။အထူးမူကား ရှေးရှေးရက်, ရှေးရှေးလ, ရှေးရှေးနှစ်တို့က အကပ်ခံ၍ရှိနေသော ဆားအစရှိသော ယာဝဇီဝိက ဝတ္ထုနှင့် သတ္တာဟကာလိက ဝတ္ထုရောနှောမိကြရာ၌ ရှေးရှေးကအကပ်နှင့် လွန်ခဲ့သောအတွက် အထူးမရှိ၊ သတ္တာဟ ကာလိကအတိုင်း လိုက်လေ၏၊ ယမန်နေ့၌ စားသောက်၍ ခံတွင်း၌ ငြိကပ်ရှိနေသော ဆွမ်းဆေးအစရှိ သော အညစ်အကြေးများသည် နောက်နေ့၌စားသော ဆွမ်းအစရှိသော ယာဝကာလိက ဝတ္ထုများနှင့် ခံတွင်းမှာ ရောနှော မိခဲ့သည်ရှိသော် သန္နိဓိအာပတ်ကို ဖြစ်စေတတ်၏၊ ထိုကြောင့် ခံတွင်း၌လည်းကောင်း၊ သပိတ် ပန်းကန် ခွက်လျောက်တို့၌လည်းကောင်း အဆီအစေး အညစ် အကြေး အကပ်အငြိ မရှိစေရအောင် စင်ကြယ်စွာ ဆေးကြောမှုကို ဂရုစိုက်ကြကုန်ရာ၏။</p> <br> <p>ကာလိကလေးပါး အမြွက်ပြီး၏။</p> <h3>၉-အကပ္ပိယအသားမျိုး</h3> <p>၁၀၈။ လူ, ခွေး, မြင်း, ဆင်၊ သစ်, ကျား, ခြင်၊ ဝံလျှင်, အောင်း, မြွေမျိုး။</p> <p>၁၀၉။ ရိုး, ရေ, သား, သွေး၊ အမွေးတို့ပါ၊ မသုံးရာ၊ ဆယ်ဖြာ အသားမျိုး။</p> <p>အသားကြီးဆယ်ပါး</p> <p>၁။ လူသား၊ ၆။ ကျားသား၊<br> ၂။ ခွေးသား၊ ၇။ ခြင်္သေ့သား၊<br> ၃။ မြင်းသား၊ ၈။ ဝံသား၊<br> ၄။ ဆင်သား၊ ၉။ အောင်းသား၊<br> ၅။ သစ်သား၊ ၁၀။ မြွေသား၊</p> <p>မစားအပ်သော အကပ္ပိယအသားကြီး ဆယ်ပါး။</p> <p>ထိုသတ္တဝါတို့၏ အရိုး, အရေ, အသား, အသွေး, အမွေး တိ့ုကိုလည်း ရဟန်းတို့အား သုံးဆောင်ခြင်းငှာ မအပ်ကုန်။</p> <p>၁၁၀။ လူမှာ ထုလ္လစဉ်း၊ အကြွင်းဒုက္ကဋ်၊ ထောပတ်တမူ၊ သားဆီဟူ၊ လူကြဉ်-သုံးအပ်ကိုး။</p> <p>သိသည်ဖြစ်စေ၊ မသိသည်ဖြစ်စေ၊ လူသားကိုစားမိလျှင် ထုလ္လစဉ်း အာပတ်သင့်၏။ အကြွင်း ကိုးပါးတို့၏ အသားကို စားမိလျှင် ဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။ နို့ရည် ဆီဦးထောပတ် ဝသာတေလခေါ်သော သားဆီ တို့ကို မူကား လူကိုကြဉ်၍ အကြွင်းကိုးပါးတို့မှာ သုံးဆောင်ခြင်းငှာ အပ်ကုန်၏။</p> <p>၁၁၁။ ဆင်ခြင်မဲ့ပါ၊ ဆယ့်တဖြာ၊ အာပတ် အစိတ်မျိုး။ ဆွမ်းစားသောအခါ ဆွမ်းပွဲမှာ အသားဟင်းများ ပါရှိခဲ့သော် ဘာသားလဲဟူ၍ အတပ်သိရန် ဆင်ခြင်မှုကို အမြဲသတိ ရှိစေရမည်။ ဆင်ခြင်မဲ့၍ အမှတ်တမဲ့ စားမိခဲ့လျှင် ကပ္ပိယအသားပင် ဖြစ်သော်လည်း ဝတ်ပျက်မှုအတွက် ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏။</p> <p><b>န ဘိက္ခဝေ အပဋိဝေက္ခိတွာ မံသံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ပရိေဉ္ဇယျ၊ အာပတ္တိဒုက္ကဋဿ။</b> (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်) ပါဠိတော်ရှိ၏။ ဤအသားသည် အပဋိဝေက္ခိတ အသားမည်၏။ မစားအပ်သော အသား ဆယ်တပါးဖြစ်၏။ အာပတ်အစိတ်မျိုးဆိုသည်ကား အစိတ္တက အာပတ်မျိုးတည်း။ အကပ္ပိယအသား ဟူ၍ မသိ၍စားမိသော်လည်း သင့်တတ်သော အာပတ်မျိုးတည်း။</p> <p>၁၁၂။ သီတင်းငါးရပ်၊ ရည်၍သတ်၊ မအပ် ထိုအသား။</p> <p>၁၁၃။ မြင်ခြင်း, ကြားခြင်း၊ ယုံမှားခြင်း၊ ကင်းစေ စွန်း သုံးပါး။</p> <p>သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက်တို့တွင် တစ်ယောက်ယောက်ကို ရည်၍ ကျွေးမွေးလှူဒါန်းရန် သတ်အပ်သည်မှန်က ထိုအသားကို သီတင်းသုံးဖော် ငါးဦးလုံးမအပ်ပြီ။</p> <p>အစွန်းသုံးပါး</p> <p>သီတင်းသုံးဖော်တစ်ယောက်ယောက်ဖို့ သတ်သည်ဟု မြင်၍ သိခြင်း၊ ကြား၍သိခြင်း၊ ယုံမှားသင်္ကာ မကင်းရှိခြင်း၊ ဤကား အစွန်း သုံးပါးတည်း။ ထိုအစွန်းသုံးပါးတွင် တစ်ပါးပါးရှိခဲ့သော် ထိုအသား ကို မစားအပ်။ အစွန်းသုံးပါးကင်းရှင်းမှ စားအပ်သည်။ ဤအာပတ်ကား သစိတ္တက အာပတ်တည်း။ ရည်၍သတ်သည် မှန်ငြားသော်လည်း ရည်၍ သတ်သောအသား မဟုတ်ပါဟု ဒါယကာတို့က လိမ်လည်၍ပြောခဲ့လျှင် ပြောတိုင်း ယုံကြည်၍ စားမူကား အာပတ်လွတ်၏။</p> <p>အကပ္ပိယအသားမျိုး ပြီး၏။</p> --- <h3>၁၀-အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး</h3> <p>၁၁၄။ သီး, ပွင့်, ကသေ။ မြေ, ဒန်ပူ ဝါး၊ ဆေးဝါး, စေခံ၊ လာတ်ငဲ့မှန်၊ ဒူသန် ကုလရှစ်။</p> <p>လာဘ်ကိုငဲ့၍ သစ်သီးပေးခြင်း၊ ပန်း သစ်ပွင့်ပေးခြင်း၊ ရေချိုး ကသည်မှုန့်၊ မျက်နှာချည်မှုန့်ပေးခြင်း၊ အိမ်၌ သုံးရန် သစ်, ဝါးပေးခြင်း၊ ဆေးဝါး ဓာတ်စာပေးခြင်း၊ လူ့အစေအပါးခံ၍ တမန်ကိစ္စနှင့်သွား လာခြင်း။ ကုလဒူသနရှစ်ပါး။</p> <p>၁၁၅။ ကုလဒူသန်၊ အင်ရှစ်တန်၊ နေသန် နှစ်ဆယ့် တစ်။</p> <p>၁၁၆။ ရွှေ, ငွေ, ခံငြား၊ စျာန်မဂ်ကြား၊ ဆေးဝါး, ဗေဒင် ဖြစ်။</p> <p>၁၁၇။ မိစ္ဆာ ဇီဝ၊ ဟောဖော်ပြ၊ တရာ့ငါးဆယ့်နှစ်။</p> <p>၁၁၈။ ထိုနှင့်ရလတ်၊ ပစ္စည်းရပ်၊ မအပ်ကြဉ်ပယ်ပစ်။</p> <p>၁။ ကုလဒူသနမှု ရှစ်ပါးနှင့် ရသောပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၂။ အနေသနမှု နှစ်ဆယ့်တပါးနှင့်ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၃။ ရွှေ, ငွေကိုခံမှု ရောင်းဝယ်လဲလှယ်မှု တို့နှင့်ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၄။ စျာန်မဂ်ဖိုလ်တရားကို ပြောကြား ဝါကြွား၍ ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၅။ ဆေးဝါးကုသ၍ ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၆။ ဗေဒင်ယာယီဟောပြော၍ရသော ပစ္စည်းမျိုး၊<br> ၇။ ဗြဟ္မဇာလသုတ်ကြီး၌လာသော မိစ္ဆာဇီဝအမှုမျိုး တရာ့ငါးဆယ့်နှစ်ပါးနှင့်ရသော ပစ္စည်းမျိုးသည် သီတင်း သုံးဖော် ငါးယောက်တို့အား သုံးဆောင်ခြင်းငှာ မအပ်။</p> <p>အကပ္ပိယပစ္စည်းမျိုး ပြီး၏။</p> --- <h3>၁၁-ကပ္ပိခြင်းငါးပါးအမြွက်</h3> <p>၁၁၉။ ပင်စည်, အမြစ်၊ အဆစ်, ညွှန့်ဖျား၊ အစေ့အား၊ ငါးပါးဗီဇဂါမ်။</p> <p>၁၂၀။ ဖျက်ဆီးကုန်လတ်၊ သင့်ဒုက္ကဋ်၊ ငါးရပ် လွတ် ကြောင်းဖန်။</p> <p>၁၂၁။ မီး, ထား, လက်သဲ၊ ကပ္ပိနဲ၊ နုဆဲ, ပယ်နုတ်ခံ။</p> <p>၁၂၂။ လူသာမဏေ၊ ကပ္ပိစေ၊ လွတ်လေ မျိုးသန္တာန်။</p> <p>စိုက်လျှင် အပင်ပေါက်တတ်သော မျိုးခေါ်သော ဝတ္ထုသည် ငါးပါးရှိ၏။</p> <p>ဗီဇဂါမ်ငါးမျိုး</p> <p>၁။ ပင်စည်မျိုး၊<br> ၂။ အမြစ်မျိုး၊<br> ၃။ အဆစ်မျိုး၊<br> ၄။ အညွန့်မျိုး၊<br> ၅။ အစေ့အဆံမျိုး၊</p> <p>ဤငါးပါးတည်း၊ ဗီဇဂါမ်ငါးပါး ခေါ်၏။ ထိုငါးပါးတို့ကို အနာ အကျင် ဖြစ်အောင်မျှ ပြုခြင်းငှာ မအပ်။ ပြုခဲ့သော် ဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။ ထိုဒုက္ကဋ် အာပတ်မှ လွတ်ကြောင်း ငါးရပ်ရှိ၏။</p> <p>ကပ္ပိခြင်း ငါးမျိုး</p> <p>၁။ မီးဖြင့် ကပ္ပိစေခြင်းတစ်ပါး၊<br> ၂။ ဓားဖြင့် ကပ္ပိစေခြင်းတစ်ပါး၊<br> ၃။ လက်သည်းဖြင့် ကပ္ပိစေခြင်းတစ်ပါး၊<br> ၄။ မျိုးမရလောက်အောင် နုသေးသည်တစ်ပါး၊<br> ၅။ အစေ့ကို မျိုးမပျက်စေရအောင် အသီးအခြား ထုတ် နုတ်ပယ်ရှား၍ ရကောင်းသည်တစ်ပါး၊ ဤငါးပါးတည်း။ ဤငါးပါးတွင် နောက်နှစ်ပါး၌ ဝိနည်းကံ မရှိ။</p> <p>ရှေ့သုံးပါး၌ကား လူသာမဏေကို ကပ္ပိစေရမည်။</p> <p>ကပ္ပိပုံ</p> <p>ကပ္ပိထိုက်သော ဗီဇဂါမ်ဝတ္ထုတို့ကို တပေါင်းတစုတည်း ထိစပ်မိ အောင်ထား၍ “<b>ကပ္ပိယံ ကရောဟိ</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော်)ဟု ရဟန်းက ဆိုရာ၏။ ထိုအခါ လူသာမဏေဖြစ် သူက “<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” (<b>ကပ္ပိယကရောဟိတိ ဝစန မတ္တမေဝ ပါဠိဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ ကပ္ပိယံ အနုပသမ္မန္နေန ဝုတ္တဝစနံ ပန ဝိနယာလင်္ကာရ ဋီကာယံ အာဂတံ။-ကူဒါနီ “ဘန္တေ” တိ ပက္ခိပိတွာဝုတ္တံ တံဂရုဂါရဝမေ ပါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ</b>) ဆို၍ ကပ္ပိခြင်းကို ပြုရာ၏။</p> <p>၁၂၃။ မီးနှင့်တို့လင့်၊ ပူရှိန်သင့်၊ အခွင့် လျော်လောက် တန်။</p> <p>မီးဖြင့်ကပ္ပိပုံ</p> <p>မီးဖြင့် ကပ္ပိရာ၌ ရဲရဲညီးသောမီးဖြင့် တခုခုသော ဗီဇဂါမ်ဝတ္ထု၌ “<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” ဆို၍ တစိတ်တဒေသ၌ တို့ရာ၏။ တို့ရာဌာန၌ ပူရှိန် သင့်ခဲ့လျှင် ကပ္ပိယဝိနည်းကံ မြောက်ခွင့်လျော်လောက်ပြီ။ တပေါင်း တစုတည်း ထိစပ်၍ တည်ရှိသမျှ အလုံးစုံသည် တောင်ပမာဏ ပင်ရှိ သော်လည်း ကပ္ပိယဝတ္ထုချည်း ဖြစ်လေ၏။ အကပ်မခံ မီ လူ သာမဏေ တို့၏ လက်မှာရှိစဉ် မီးလက်၌ရှိသော လူသာမဏေအား ကပ္ပိလိုက် လောဟု ရဟန်းက ဆိုရာ၏။ “<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” ဟု လူသာမဏေက ဆိုဆို တို့တို့ ထိအောင် တို့ရာ၏။ လူသာမဏေလက်တွင် အုပ်ခွက်စသည် အတွင်း၌ ထိစပ်၍ တည်ရှိသမျှ အလုံးစုံသည် ကပ္ပိခြင်း မြောက်၏ ဟူ၍လည်း ဆိုကြ၏။</p> <p>ဓါးဖြင့်ကပ္ပိပုံ</p> <p>ဓါးဖြင့်ကပ္ပိရာ၌ အသွားထက်ခဲ့လျှင် အသွားနှင့်၊ အဦးထက်ခဲ့ လျှင် အဦးနှင့်“<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” ဆို၍ ခုတ်မှု ထိုးမှု ကြိတ်နှိပ် ထိုးဖောက်မှု ကိုပြုရာ၏။</p> <p>လက်သည်းဖြင့်ကပ္ပိပုံ</p> <p>လက်သည်းဖြင့် ကပ္ပိရာ၌ အစွန်းထက်သော လက်သည်းဖြင့် ထိုးဆိတ်ရာ၏။</p> <p>၁၂၄။ ပြတ်ရာ, ပေါက်ရာ ထင်မှသာ၊ မြောက်ရာ ဓါး, လက်, ကံ။</p> <p>ကံကား ကပ္ပိမှုကို ဆိုသတည်း။ ဤဓါး လက်သည်းတို့ဖြင့် ကပ္ပိမှု၌ ပိမ့်ဝင်ရုံမျှနှင့် မအပ်။ ပေါက်ပြတ် ရာထင်မှ အပ်သည်၊ <b>ဆေဒံ ဝါ ဝေဓံ ဝါ ဒဿန္တေန</b> ဟု လာသည်၊ အကြွင်းဆိုဖွယ် အကျယ်မှာ မီးကပ္ပိနည်း အတိုင်း သိလေ။ လူသာမဏေ လက်မှာရှိစဉ် ကပ္ပိစေမှုအပ်ကြောင်းကို အုတ်ကျောင်းဆရာတော်လည်း ဆုံးဖြတ်၏။ သုဒုဒ္ဒသဝိလာသနီ ဆန်းဋီကာကို ပြုစီရင်တော်မူသော ဆိတ်ဖြူဆရာတော်သည် ကျောင်း ပေါ်ကနေ၍ “<b>ကပ္ပိယံ ကရောဟိ</b>” ဟုဆိုလိုက်၏။ ကျောင်းအောက် မီးတင်းကုတ်၌နေလျက် သာမဏေသည် “<b>ကပ္ပိယံ ဘန္တေ</b>” ဆို၍ မီးဖြင့် ထိပါးစေ၍ ကပ်လာသည်ကို တွေ့မြင် ဖူးသည်ဟု ငါတို့ ကျေးဇူးရှင် စံကျောင်းဆရာတော် ဘုရားကြီးလည်း မိန့်ဖူး၏။</p> <p>၁၂၅။ တခုမိက၊ တောင်ရှိများစေ၊ ထိစပ်ပေ၊ မြောက် လေကပ္ပိယံ။</p> <p>။(သိသာပြီ)။</p> <p>ကပ္ပိခြင်း ငါးပါးအမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>၁၂-ကျောင်းဟူသော မှီရာနိဿယအမြွက်</h3> <p>၁၂၆။ ဂဟပတိ၊ သမ္မုတိ၊ ဂေါနိသာဒိကာ။</p> <p>၁၂၇။ ဥဿာဝနန္တိ၊ အမည်ရှိ၊ ကုဋိလေးပါးဖြာ။</p> <p>ကုဋိလေးမျိုး</p> <p>ရဟန်းတို့နေရာကျောင်းကို ကုဋိဆိုသည်၊ ထိုကုဋိမျိုးကား<br> ၁။ ဂဟပတိကုဋိ၊<br> ၂။ သမ္မုတိကုဋိ၊<br> ၃။ ဂေါနိသာဒိကာကုဋိ၊<br> ၄။ ဥဿာဝနန္တိကာကုဋိ၊<br> ဟူ၍ လေးပါးရှိသည်။</p> <p>၁၂၈။ ရဟန်းဥစ္စာ၊ နေဖို့ငှာ၊ လောက်ရာ သဟသေး။</p> <p>၁၂၉။ ကပ္ပိယမှု၊ ညီစွာပြု၊ ကုဋိ အင်္ဂါလေး။</p> <p>ကပ္ပိယကုဋိအင်္ဂါ</p> <p>၁။ ရဟန်းသံဃာတို့၏ အပိုင်ဥစ္စာလည်းဖြစ်စေ၊<br> ၂။ ရဟန်းသံဃာတို့အမြဲနေဖို့ရာကျောင်းလည်းဖြစ်စေ၊<br> ၃။ သဟသေယျ အာပတ်သင့်လောက်သော အမိုးအကာ နှင့် ပြည့်စုံသည်လည်းဖြစ်စေ၊<br> ၄။ ကပ္ပိယဝေါဟာရနှင့် လှူဒါန်းခြင်း ဉတ်ကမ္မဝါစာနှင့် သမုတ်ခြင်း စသည်ဖြင့် ထိုထိုကုဋီအားလျော်စွာ ကပ္ပိယ အစီအရင်ကို နေရာကျ ပြုလုပ်သည်လည်းဖြစ် စေ။</p> <p>ဤကား ကပ္ပိယကုဋိ၏ သာမညအင်္ဂါလေးပါး။</p> <p>ကုဋိတစ်မျိုး</p> <p>၁။ ပဌမအင်္ဂါမရှိသော လူတို့၏ အိမ်ရာ တိုက်တာများ သည်လည်းကောင်း၊<br> ၂။ ဒုတိယအင်္ဂါ မရှိသော ရဟန်းတို့နေဖို့မဟုတ် အခိုက် အတန့်မျှ သုံးဆောင်ဖို့ ဖြစ်သော ဝစ္စကုဋီ, ပဿာဝ ကုဋိ, ဥပုသ်အိမ်, သိမ်, တန်ဆောင်း စသည်များသည် လည်းကောင်း၊<br> ၃။ တတိယအင်္ဂါ မရှိသော ရဟန်းတို့ နေဖို့ရာပင်ဖြစ်သော် လည်း သဟသေယျ အာပတ်သင့်လောက် အောင် အမိုးမရှိသော ကျောင်း, အကာမရှိသောကျောင်း, အမိုးအကာ ပျက်၍နေသောကျောင်းများသည်လည်း ကောင်း၊</p> <p>ကပ္ပိယကုဋိလေးပါးမှ အလွတ်ဖြစ်သော ပဉ္စမကပ္ပိယကုဋိ ဟူ၍ ဆိုအပ်၏။</p> <p>၁၃၀။ လူ့သန္တက၊ ကပ္ပိယဟူ၊ ဆို၍လှူ၊ မှတ်ယူ ဂဟပတိ။</p> <p>ဂဟပတိကုဋိ</p> <p>မလှူမှီ ရှေးအဖို့၌ လူတို့၏ အပိုင်ဥစ္စာလည်းဖြစ်စေ၊ ကျောင်းပြီး ၍လှူဒါန်းသောအခါ၌ ကပ္ပိယစကားကို မြွက်ဆို၍ လှူဒါန်းသည်လည်း ဖြစ်စေ၊ ဤအင်္ဂါနှစ်ပါး ရှိသောကျောင်းကုဋိသည် ဂဟပတိ ကုဋိမည်၏။</p> <p>“<b>ဣမံ ဝိဟာရံ ကပ္ပိယကုဋိံ ကာတုံ သံဃဿ ဒေမ</b>”။ (သံဃိကဘို့)<br> “<b>အာယသ္မတော ဒေမ။ တိဿဿ ဒေမ</b>” (ပုဂ္ဂလိကဘို့)။</p> <p>ဤကား ကပ္ပိယစကား တစ်ရပ်တည်း။ ရေစက်ချ၍ ဤကပ္ပိယ စကား ပါရှိမှ ကပ္ပိယကုဋိဖြစ်သည်။</p> <p>၁၃၁။ ချီကြွမြွက်ကြား၊ ဆုံးပြိုင်ငြား၊ နက်သွား ဥဿာမှာ။</p> <p>ဥဿာဝနန္ထိကပုဒ်၌ ဥကား ချီကြွခြင်း အနက်ရှိ၏။ သာဝနကား မြွက်ကြားခြင်း အနက်ရှိ၏။ အန္တိက၌ အန္တကား အဆုံးဟူသော အနက်ရှိ၏။ ချီကြွမှု၊ ကပ္ပိယစကား မြွက်ကြားမှု၊ ဤအမှုနှစ်ပါးတို့၏ တစ်ပြိုင်နက် ပြီးဆုံးခြင်းရှိသော ကုဋိဆိုလိုသည်။</p> <p>၁၃၂။ ရဟန်းအပိုင်၊ ရှေးဦးတိုင်ကို၊ ပွေ့ကိုင်ချီချ၊ မြေ အကျနှင့်၊ ကပ္ပိယ စကား၊ ဆုံးပြိုင်ငြား၊ မှတ် သား ဥဿာဝနန္တိကာ။</p> <p>ဥဿာဝနန္တိတာကုဋိ</p> <p>ရဟန်းသံဃာတို့၏ ပုဂ္ဂလိက သံဃိကဖြစ်သော သစ်ဝါး အုတ် ကျောက်တို့နှင့် ဆောက်လုပ်သည်လည်း ဖြစ်စေ။ ရှေးဦးစွာ စိုက်ထူ သောတိုင်ရှေးဦးစွာတက်သောအုတ်ကျောက်တို့ကို ရဟန်းတို့ပွေ့ကိုင်ချီ၍ မြေသို့ကျသည်နှင့် ကပ္ပိယစကား အဆုံးပြိုင်မိသည်လည်းဖြစ်စေ။ ဤ အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော ကုဋိသည် ဥဿာဝနန္တိကာကုဋိ မည်၏။</p> <p>သစ်ဝါးတို့ကို ဆောက်ရာ၌ ရှေးဦးစွာ စိုက်ထူသောတိုင်ကို ရဟန်း တို့ကိုယ်တိုင် ပွေ့ချီ၍ထားပြီးလျှင် “<b>ကပ္ပိယကုဋိံ ကရောမ</b>” ဟု ကပ္ပိယ စကားကို မြွက်ဆို၍ တိုင်ကိုတွင်း၌ချစိုက်ရမည်။ မြေသို့တိုင်အကျနှင့် မအက္ခရာပြိုင်စေရမည်။ မပြိုင်မိအံ့ထင်လျှင် တစ်ဖန် ကြွချီ၍ချရမည်။ ပြိုင်မိပြီဟု စိတ်ချရမှ တန်။</p> <p>တိုင်မပါပဲ အုတ်နံရံ ကျောက်နံရံတို့ကို ထစေ၍ ဆောက်လုပ်ရာ၌ အုတ်မြစ်ချသော ကျောက်အုတ်တို့ကား မြေအလားရှိ ကုန်သည်ဖြစ်၍ အင်္ဂါမလောက်ကုန်။ မြေမှအထက်သို့ပေါ်တက်သောနံရံသည်သာ ကျောင်းအင်္ဂါ၌ ပါဝင်၏။ ထို့ကြောင့် ရှေးဦးစွာ နံရံကိစ္စနှင့် မြေမှအထက် သို့တက်သော တစ်ခုသောအုတ်ချပ် တစ်ခုသောကျောက်ချပ်ကို ရဟန်း ကိုယ်တိုင် ချီမ၍ “<b>ကပ္ပိယကုဋိံ ကရောမ</b>”ဟု ဆို၍ချရမည်။ မြေအကျနှင့် ကပ္ပိယစကား အဆုံးပြိုင်မိ စေရမည်။ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ဖြစ်ခဲ့လျှင် ရဟန်း တစ်ပါးနှင့်ပင် ပြီးသင့်၏။ အများချီကြွ၍ အများဆိုကြ၍ စိုက်ခြင်းသည် တစ်ယောက်တစ်ယောက်စကားအဆုံးနှင့် ဧကန်ပြိုင်မိရန် ပြုလုပ်မှု ပေတည်း။ ရဟန်းတို့ မနိုင်နိုင်ခဲ့လျှင် လူတို့ကို ကြွချီစေ၍ ရဟန်းတို့က ကိုင်ကာမျှပြု၍မြွက်ဆိုရမည်။</p> <p>၁၃၃။ နွားတို့နေဘိ၊ အနက်ရှိ၊ ဂေါနိသာဒိကာ။</p> <p><b>ဂေါနိသာဒိက</b> သဒ္ဒါသည် နွားတို့နေရာ ဟူသောအနက်ရှိ၏။ တိုက်တာ ကျောင်းကန် အရံအကာ မရှိသည်ကို ဆိုလိုရင်း ဖြစ်သည်။</p> <p>၁၃၄။ တိုက်တာ အရံ၊ ကျောင်းအရံ၊ နှစ်တန် မရှိရာ။</p> <p>၁၃၅။ အာရာမ, ဝိဟာရ၊ နှစ်ပါးပြ၊ ရာမ လိုရင်းသာ။</p> <p>၁၃၆။ လုံးလုံးမရှိ၊ အနည်းရှိ၊ တိုက်၏အရံမှာ။</p> <p>ဂေါနိသာဒိကာနှစ်မျိုး</p> <p>၁။ တိုက်တာ အကာအရံ မရှိလျှင် အာရာမ ဂေါနိသာဒိကာ ခေါ်၏။<br> ၂။ တိုက်တွင်းရှိ ကျောင်းများမှာ အကာအရံ မရှိခဲ့လျှင် ဝိဟာရဂေါနိသာဒိကာ မည်၏။</p> <p>ထိုနှစ်ပါးတွင် တိုက်တာအကာအရံမရှိမှုသာ လိုရင်းဖြစ်၏။ တိုက်တွင်းရှိ ကျောင်းများ၌ ကျောင်းအောက်မှာ နွားမဝင်နိုင်ရန် အကာအရံ ရှိမှုမရှိမှုသည် လိုရင်းမဟုတ်။</p> <p>အရံဆိုရာမှာလည်း နွားတို့ကို ကာဆီးနိုင်ရန် အမြင့် နှစ်တောင့် ခြောက်သစ်ခန့်ရှိ၍ တစ်ကိုယ်လုံးကို ဝန်းဝိုင်းမိအောင်ရှိခဲ့သော် လည်း ကောင်း၊ ထက်ဝက်ထက် များခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ထက်ဝက်ခန့် ရှိခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ အရံသည် ထက်ဝက်ထက်နည်းခဲ့သော်လည်း ကောင်း၊ အရံ မရှိသည်မည်၏။ ဤအရံမရှိမှုသည် ဂေါနိသာဒိကာကုဋိ၏ အင်္ဂါပင်တည်း။</p> <p>ဤကုဋိ၌ အရံအမြင့်ပမာဏကို ကျမ်းဂန်တို့မှာ မဆို။ သဟသေယျအရာ၌ တစ်တောင်ထွာ အမြင့်လာ၏။ ဝိနိစ္ဆယဋီကာ၌ ထိုတစ် တောင်ထွာကို မဇ္ဈိမပုရိသတစ်တောင်ထွာ ဟုဆို၏။ ပကတိပုရိသ နှစ်တောင်ခြောက်သစ် ရှိ၏။ ထိုကိုနည်းမှီ၍ ဤ၌အမြင့်နှစ်တောင့် ခြောက်သစ်ခန့် ဟုဆိုလိုက်ပေသည်။</p> <p>၁၃၇။ သမုတ်တုံဘိ၊ သမ္မုတိ၊ ဉတ္တိဒုတိယာ။</p> <p>၁၃၈။ ပန်ကြားမှုလည်း၊ အပ်သတည်း၊ နှစ်နည်း အဆိုလာ။</p> <p>၁၃၉။ အကပ္ပိယ၊ ဖြစ်နေက၊ မုချ သမုတ်ရာ။</p> <p>သမ္မုတိကုဋိ</p> <p>ကပ္ပိယကုဋိအင်္ဂါ ချို့တဲ့သဖြင့် အကပ္ပိကုဋိ ဖြစ်၍နေသော ကျောင်းကို ကပ္ပိယကုဋိ ဖြစ်စေခြင်းငှာ ဉတ္တိဒုတိယ ကမ္မဝါစာဖြင့် သမုတ်ရသည်၊ ထိုကုဋိကို သမ္မုတိကုဋိ ခေါ်သည်။ အဋ္ဌကထာ၌ကား ပန်ကြားမှုဟူသော အပလောကနကံဖြင့်လည်း သမုတ်အပ်၏ ဟုလာ ပေ၏။</p> <p>သမ္မုတိကုဋိတစ်မျိုး</p> <p>ဝိနည်းမတတ်သော ရဟန်းတို့ အလှူခံ၍ ရှိနေသော ကျောင်း ဟောင်း၊ ဝိနည်းမတတ်သောရဟန်းတို့ ဆောက်လုပ်သော ကျောင်းသစ်၊ ဝိနည်းမတတ်သော ရဟန်းတို့ အမိုးဟောင်းကိုဖျက်၍ အသစ်မိုးသော ကျောင်းမျိုး ဤကဲ့သို့သော ကျောင်းများကို နောက်ဆက်ခံ၍နေသော လဇ္ဇီပေသလ ရဟန်းသည် သမ္မုတိ ကပ္ပိယကုဋိဖြစ်အောင် ပြုလုပ်၍ နေရမည်။ ဉတ္တိဒုတိယ ကမ္မဝါစာဖြင့်သော်လည်း သမုတ်ရမည်။ အပလောကန ကံဖြင့်သော်လည်း သမုတ်ရမည် ဟူလို။</p> <p>သမုတ်ပုံ</p> <p>သမုတ်ပုံကား- လေးပါး လေးပါးထက်အလွန်ဖြစ်သော ရဟန်း တို့သည် ခဏ္ဍသိမ်၌ စည်းဝေးကြ၍ မည်သည့်ကျောင်းကို အဘယ ဝိဟာရဟူ၍ အမည်မှည့်ပါ၏ဟု မထေရ်ကြီးက ထိုကျောင်းကို အမည် ပေး၊ ဉတ်ကမ္မဝါတို့၌ ထိုအမည်နှင့်ဖတ်။</p> <p><b>သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံဃော၊ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ။ သံဃော အဘယံနာမ ဝိဟာရံ ကပ္ပိယဘူမိံ သမ္မန္နေယျ၊ ဧသာ ဉတ္တိ။</b></p> <p><b>သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံဃော သံဃောအဘယံ နာမဝိဟာရံ ကပ္ပိယဘူမိံ သမ္မန္နတိ၊ ယဿာ ယသ္မတော ခမတိ အဘယဿ နာမဝိဟာရဿ ကပ္ပိယဘူမိယာ သမ္မုတိ၊ သောတုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ၊ သောသာသေယျ။</b></p> <p><b>သမ္မတော သံဃေန အဘယောနာမ ဝိဟာရော ကပ္ပိယဘူမိ။ ခမတိ သံဃဿ၊ တသ္မာတုဏှီ၊ ဧဝမေတံ ဓာရယာမိ။</b> (ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်)။ (သမ္မုတိ ကမ္မဝါ)။</p> <p>ကျောင်းအမည် ထင်ရှားစေခြင်းငှာ နာမသဒ္ဒါထည့်ပေသည်။ ဤကပ္ပိယဘူမိ သမ္မုတိကံသည် အသမ္မုခါ ကရဏီယကံ ရှစ်ပါး၌ မပါငြားသော်လည်း ကျောင်းမှခွာ၍ ခဏ္ဍသိမ်မှာ ပြုခြင်းငှာ အပ်သည် သာမှတ်။</p> <p><b>ယတ္တ ယတ္တ ကမ္မဝါစာယံ အယန္တိ ဝါဣမေတိ ဝါ သမ္မုခါနိဒ္ဒေသ နိယမောနတ္တိ သဗ္ဗံ တံ အသမ္မုခါ ကရဏီယံ။</b></p> <p>ဟူသော ပရိဝါ, ဝဇိရဗုဒ္ဓိဋီကာနှင့် အညီတည်း။ ထိုတိုက်၌ ခဏ္ဍသိမ် မရှိခဲ့သော် တိုက်တပါး၌ရှိသော ခဏ္ဍသိမ်မှာလည်း ပြုရပါ၏။</p> <p>“<b>ကမ္မဝါစံ အဝတွာ အပလောကနေနပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ</b>”</p> <p>(ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ)</p> <p>ဟူ၍ အဋ္ဌကထာ၌ ဆိုသောကြောင့် အပလောကနကံဖြင့်လည်း သမုတ်ရလေ၏။</p> <p>သမုတ်ပုံမှာ-ကမ္မဝါစာဖြင့် သမုတ်နည်း အတိုင်းပင်၊ ကမ္မဝါစာ ဖတ်မည့်နေရာ၌ အပလောကန စာစီရေး၍ ဖတ်မှုမျှသာ ထူး၏။</p> <p><b>သံဃံ ဘန္တေ အာပုစ္ဆာမိ၊ အဘယော နာမ ဝိဟာရော အကပ္ပိယဘူမိ ဇာတော တဿ ဝိဟာရဿ ကပ္ပိယဘူမိယာ သမ္မုတိ ရုစ္စတိ၊ သံဃဿ၊ ဒုတိယမ္ပိ၊ တတိယမ္ပိ။</b></p> <p>ခဏ္ဍ သိမ်အပြင် သံဃဟတ္ထပါသ်၌ သုံးကြိမ်ဖတ်ကြားလေ။</p> <p>၁၄၀။ ရှေးရှိတိုင်အုတ်၊ ကုန်ပယ်နုတ်၊ ငြိမ်းချုပ် ဘာဝနာ။</p> <p>ပွေ့ချီ၍ ကပ္ပိယစကားနှင့် စိုက်ထူအပ်သော တိုင်နှင့် ယက်မ ခါးပန်းတဆက်တည်း ဆက်လက်၍ ထိုအခါ၌လည်းကောင်း၊ နောက် မှသော်လည်းကောင်း စိုက်ထူဆောက်လုပ်အပ်သော အလုံးစုံသော တိုင်စုသည် ကပ္ပိချည်း ဖြစ်လေ၏။ ထိုတိုင်စုကို တစ်ခုမကျန် အကုန် ပယ်၍ ပစ်သောအခါ၌ ဥဿာဝနန္တိကာ ကပ္ပိယကုဋိ ပျက်၏။ ထပ်မံ၍ ဆောက်လုပ်ပြန်သော် ကပ္ပိယဖြစ်အောင် အသစ်တဖန် ပြုရပြန်၏။</p> <p>၁၄၁။ လုံးလုံးထက်ဝက်၊ ကာရံချက်၊ ပျက်၏ ဂေါနိသာ။</p> <p>တိုက် အကာအရံ မရှိ၍ ကပ္ပိယ ဂေါနိသာဒိကာ အရံဖြစ်၍ နေသော တိုက်တာကို အကုန်လုံး ရံပြန်သော်လည်းကောင်း၊ ထက်ဝက်မျှ ရံပြန်သော်လည်းကောင်း ဂေါနိသာဒိကာ ကပ္ပိယကုဋိ ပျက်၏။ ထို တိုက်တွင်း၌ ရှိသမျှသော ကျောင်းတို့လည်း အကပ္ပိယကုဋိကျောင်း တွေဖြစ်၍ကုန်၏။ သမ္မုတိကပ္ပိယကုဋိ ဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ကြရာ၏။</p> <p>၁၄၂။ အမိုးအကုန်၊ ဖျက်ပယ်တုံ၊ ပျက်ကုန် ကြွင်း နှစ်မှာ။</p> <p>ဂဟပတိကုဋိနှင့် သမ္မုတိကုဋိကို ကြွင်းနှစ်ဆိုသည်။ ထိုကုဋိတို့ သည်မူကား ဝမ်းဘဲတောင် ခေါင်ဖုံးမျှမကျန် အမိုးတို့ကို အကုန်ဖျက်ခဲ့ သော် ကပ္ပိယကုဋိ ပျက်ကုန်၏။ မိုးပြန်သောအခါ အကပ္ပိယကုဋိ ဖြစ်ကြကုန်၏။ ထို့ကြောင့် ထိုကျောင်းတို့၌ အသစ်မိုးရန် အမိုးဟောင်း တို့ကို ဖျက်ခဲ့သည်ရှိသော် အကုန်မဖျက်ရာ။ သွပ်တစ်ချပ် ပျဉ်တစ်ချပ် ကပ်တစ်ချပ် သက်ငယ်တစ်ချပ်မျှကိုသော်လည်း ချန်ထား၍ အသစ်ကို မိုးမိမှ ချန်ထားသည်ကို ပယ်ဖျက်ရာ၏။ ဝမ်းဘဲတောင် ခေါင်ဖုံးများ သည်လည်းအမိုးအရာ၌ တည်ကုန်၏။ ထို့ကြောင့် ဝမ်းဘဲတောင် ခေါင်ဖုံးကျန်ရှိလျှင်ပင် မပျက်ပြီ။ အဆောင်များစွာရှိခဲ့ရာ အဆောင် အချင်းချင်း အမိုးဆက်လက်သဖြင့် တစ်ခုသော သဟသေယျ ဥပစာ ဖြစ်ခဲ့အံ့။ တစ်ဆောင်ကို အကုန်ဖျက်၍ မိုးသော်လည်း ကြွင်းသော အဆောင်တို့က စောင့်ရှောက်ကုန်၏ ဟု ယူကြ၏။</p> <p>၁၄၃။ အင်္ဂါမညီ၊ ကျောင်းကုဋီ၊ အကပ္ပိယသာ။</p> <p>ရှေး၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သာမညအင်္ဂါ အသီးသီးသော ဝိသေသ အင်္ဂါတို့နှင့် မညီညွတ်သောကျောင်းများသည် အကပ္ပိယကုဋီမည်၏။ အကပ္ပိယကုဋီဆိုသော်လည်း မနေအပ် မထိုင်အပ်သော ကျောင်းဟု ဆိုလိုသည် မဟုတ်။ နောက်ရှိ ပြဆိုလတ္တံ့သော ကာလိကဝတ္ထုများနှင့် စပ်၍ အာပတ်အပြစ်ရှိသောကြောင့် ဆိုသတည်း။</p> <p>၁၄၄။ အန္တော ဝုတ္ထ၊ အန္တော ပက္က၊ သာမံ ပက္က၊ ဤသုံးဝ၊ ယာဝ,ယာမမှာ။</p> <p>ဒုက္ကဋ်သုံးမျိုး</p> <p>၁။ အန္တော ဝုတ္ထဒုက္ကဋ်၊<br> ၂။ အန္တော ပက္ကဒုက္ကဋ်၊<br> ၃။ သာမံ ပက္ကဒုက္ကဋ်</p> <p>ဟူ၍ ဒုက္ကဋ်သုံးမျိုးရှိ၏။ ထိုသုံးမျိုးသည် ယာဝကာလိက, ယာမ ကာလိကဟူသော ရှေ့ကာလိကနှစ်ပါး၌သာ ရှိ၏။ နောက်ကာလိက နှစ်ပါး၌ မရှိ။</p> <p>၁၄၅။ သိုမှီးသည်ကို၊ ဝုတ္တဆို၊ ကျိုချက် ပက္ကမှာ။</p> <p>ဝုတ္ထဆိုသည်ကား သိုမှီးသည်ကို ဆိုသည်။ ပက္က ဆိုသည်ကား ကျိုချက်သည်ကို ဆိုသည်။</p> <p>အန္တောဝုတ္ထ</p> <p>အကပ္ပိယကုဋိအတွင်း၌ အရုဏ်တက်သည်တိုင်အောင် ညဉ့် သိပ်၍ ထားအပ်သော ဝတ္ထုကို အန္တောဝုတ္ထ ခေါ်သည်။</p> <p>အန္တောပက္က</p> <p>အကပ္ပိယကုဋိတွင်း၌ ချက်ပြုတ် ကြော်လှော်အပ်သောဝတ္ထုကို အန္တောပက္ကခေါ်သည်။</p> <p>သာမံပက္က</p> <p>ရဟန်းကိုယ်တိုင် ချက်အပ်သော ဝတ္ထုကို သာမံပက္ကဆိုသည်။</p> <p>၁၄၆။ ကုဋိပျက်တွင်း၊ သိုမှီးခြင်း၊ အလျင်း မပြုရာ။</p> <p>ကုဋိပျက် ဆိုသည်ကား အကပ္ပိယကုဋိဖြစ်သော ကျောင်းမျိုးကို ဆိုသတည်း။ ထိုအကပ္ပိယကုဋိတို့၌ သဟသေယျ လောက်ကောင်းသော အမိုးအရံတွင်း၌ ရှေ့ကာလိကနှစ်မျိုးတို့ကို အရုဏ်တက်သည့်တိုင်အောင် သိုမှီး၍ ညဉ့်သိပ်ထားခြင်းကို အလျင်းမပြုရာ။ ညဉ့်သိပ်ထားခြင်းကို ပြုခဲ့သော် ထိုဝတ္ထုသည် အန္တောဝုတ္ထဖြစ်၏။ ထိုဝတ္ထုကို စားသောက်သော ရဟန်းအား အန္တောဝုတ္ထ ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်၏။</p> <p>၁၄၇။ ထို၌ချက်အပ်၊ ယင်းနှစ်ရပ်၊ မအပ်လေသည်သာ။</p> <p>ထိုကပ္ပိယကျောင်းတွင်း၌ ထိုရှေ့ကာလိက နှစ်မျိုးတို့ကို လူ သာမဏေတို့ ချက် ပြုတ် ကြော် လှော်ခဲ့သည် ရှိသော်ထိုဝတ္ထုသည် အန္တောပက္ကမည်၏။ ထိုဝတ္ထုကို စားသောက်သော ရဟန်းအား အန္တောပက္က ဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>၁၄၈။ ဘယ်၌မဆို၊ ယင်းနှစ်ကို၊ ကိုယ်တိုင် မချက်ရာ။</p> <p>ထိုရှေ့ကာလိက နှစ်မျိုးတို့ကို အကပ္ပိယ ကျောင်းတွင်း၌ ဖြစ်စေ၊ တစ်ပါးသော အရပ်ဌာနဖြစ်စေ ရဟန်းကိုယ်တိုင် ကြော်လှော်ချက်ပြုတ် ဖုတ် ကင် ပေါင်း နွေးခြင်းကို မပြုရာ။ ပြုခဲ့သော် ထိုဝတ္ထုသည် သာမံ ပက္ကဖြစ်၏။ ထိုဝတ္ထုကို စားသောက်သောရဟန်းအား သာမံပက္ကဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>၁၄၉။ ကျက်ပြီးကိုလျက်၊ တဖန်ချက်၊ သက်သက်အပ် သည်သာ။</p> <p>၁၅၀။ ရှေ့ကာလိနှစ်၊ ရောပြန်လစ်၊ အပြစ်ရှိပြန်လာ။</p> <p>လူသာမဏေတို့ ချက်၍ ကျက်ပြီးဖြစ်သော ရှေ့ကာလိကနှစ်မျိုး တို့ကို တဖန်ချက်မှုသည် ပုနပက္ကမည်၏။ ထိုတဖန်ချက်မှုကိုမူကား ရဟန်းကိုယ်တိုင်ပင် ပြုအပ်၏။ အပြစ်မရှိ။ ကျက်ပြီးသော ထမင်းအေး ဟင်းအေးကို ရဟန်းကိုယ်တိုင်ပင် မီး၌ နွေးအပ်၏။</p> <p>ကျက်ပြီးသော ထမင်းကို ယက်မန်းဖြစ်အောင် ရဟန်းကိုယ်တိုင် ကျိုအပ်၏။ ရဟန်းကိုယ်တိုင် ကျိုချက်အပ်သော ဝတ္ထုကိုမူကား ရှေ့ ကာလိကနှစ်မျိုးတို့နှင့် မရောမယှက်စေ၍ သတ်သတ် စားသောက် အပ်၏။ ရှေ့ကာလိကဝတ္ထု နှစ်မျိုးတို့နှင့် ရောနှော၍ စားသောက်ခဲ့သော် အပြစ်ရှိပြန်၏။ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်ပြန်၏။</p> <p>ရှေ့ကာလိက နှစ်မျိုးတို့၌ အန္တောဝုတ္ထ၊ အန္တောပက္က၊ သာမံပက္က၊ ပုနပက္က၊ လေးချက်ပြီး၏။</p> --- <p>၁၅၁။ သတ္တာ, ဇီဝိ၊ ကိုယ်ချက်မိ၊ သုဒ္ဓိအပ်သည်သာ။</p> <p>နောက်ကာလိကနှစ်မျိုးတို့ကိုမူကား-အကပ္ပိယကုဋိတွင်း၌ ညဉ့် သိပ်၍တသက်လုံးထားသော်လည်း အန္တောဝုတ္ထ ဒုက္ကဋ်မရှိ။ ထိုအရပ် တွင်း၌ ကြော်လှော် ချက်ပြုတ်သော်လည်း အန္တောပက္က ဒုက္ကဋ် မရှိ။ အစိမ်းသက်သက်ကို ရဟန်းကိုယ်တိုင် ချက်သော်လည်း သာမံပက္က ဒုက္ကဋ် မရှိ။ ဒုက္ကဋ်သုံးမျိုးကင်းလွတ်၏။</p> <p>ကင်းလွတ်၏ ဆိုသော်လည်း ထိုကဲ့သို့ အကပ္ပိယ ကုဋိတွင်း၌ ညဉ့်သိပ်ခြင်း ချက်ပြုတ်ခြင်း ကိုယ်တိုင်ချက်ခြင်းတို့ကို ပြုပြီးသည်ရှိသော် ထိုဝတ္ထုကို ရှေ့ကာလိကနှစ်မျိုးတို့နှင့် ရောနှော၍မစားမသောက်အပ်။ စားသောက်ခဲ့သော် ဒုက္ကဋ်သုံးမျိုး သင့်ပြန်၏။</p> <p>၁၅၂။ အကပ္ပိ၊ ကျောင်းဖြစ်က၊ များလှပြစ်ဆာနာ။</p> <p>ကပ္ပိယ ကုဋိအင်္ဂါလက္ခဏာ မရှိသော အကပ္ပိယကုဋိ ကျောင်း ဖြစ်ခဲ့သော် ထိုကျောင်းသည် ကာလိက လေးပါးနှင့်စပ်၍ အလွန်အပြစ် ဆာနာ များလှ၏။</p> <p>၁၅၃။ ဝိနည်းမတတ်၊ ကျောင်းထိုင်လတ်၊ အာပတ် မဆုံးရာ။</p> <p>ဝိနည်း မတတ်ပါပဲနှင့် ကျောင်းထိုင်ပုဂ္ဂိုလ် လုပ်ခဲ့သော် ကျောင်း သည် အကပ္ပိယကုဋိ ကျောင်းသာ ဖြစ်ရာ၏။ အလုံးစုံသော ကာလိက ဝတ္ထုမျိုးတို့ကိုလည်း ထိုကျောင်းတွင်း၌ ထားလေရာ၏။ ဆန်သည်လည်း အန္တောဝုတ္ထ ဆန်ဖြစ်၏။ ငါးပိ ငါးခြောက်စသည်တို့သည်လည်း အန္တော ဝုတ္ထတို့သာ ဖြစ်ကုန်၏။ ညဉ့်သိပ်၍ ထားအပ်ကုန်သော အုန်း, ငှက်ပျော စသည်တို့သည်လည်း အန္တောဝုတ္ထတို့သာဖြစ်ကုန်၏။</p> <p>ထောပတ်, ဆီဦး, သကာ, သကြား, ဆီ, ဆား, ဆေး, ကွမ်း စသော နောက်ကာလိကဝတ္ထုမျိုးတို့ကိုလည်း ထိုကျောင်းတွင်း၌ သိုမှီးပြီးလျှင် ထောပတ်, ဆီဦး, သကာ, သကြားတို့ကို သစ်သီး ခဲဘွယ် မုန့်ခဲဘွယ်တို့နှင့် ရောဖက်၍ စားခြင်း ဆီ, ဆားတို့ကို ဟင်းခတ်ခြင်း အကြော် အလှော် ပြုလုပ်ခြင်းသကာ သကြား, ဆားတို့ကို ညနေအခါ၌ အဖျော်ရည်မှာ ထည့်ခြင်းအစရှိသည်တို့ဖြင့် သက်တော်ရှည်၍ နေ့ရက်တွေများသမျှ ကာလပတ်လုံး အန္တောဝုတ္ထ ဒုက္ကဋ်အာပတ်တွေ မဆုံးနိုင်ရှိလေရာ၏ ဟူလိုသည်။</p> <p><b>ဣမံ ဝိဟာရံ ကပ္ပိယကုဋိံ ကာတုံ သံဃဿ ဒေမ။ ကာယကာယ ပဋိဗဒ္ဓေဟိ ဖုသိတွာ ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္ဇထ။</b> ။သုံးခေါက်ဆို။</p> <p><b>ဣမံ ဝိဟာရံ</b>=ဤကျောင်းကို၊ <b>ကပ္ပိယကုဋိံ</b>=ရဟန်းတော်မြတ် တို့အား သင့်လျော်လျောက်ပတ် အလွန်အပ်သော ကပ္ပိယကုဋိကို၊ <b>ကာတုံ</b>=ပြုစိမ့်သောငှာ၊ <b>သံဃဿ</b>၊ အရပ်ဒိသာ ရှစ်မျက်နှာမှ ရောက်လာ သမျှဓမ္မမွေ့လျော် သံဃာတော်အား၊ <b>ဒေမ</b>=လှူဒါန်းပါကုန်၏။ <b>တုမှေ</b>= အရှင်ဘုရားတို့သည်၊ <b>ကာယ ကာယပဋိဗဒ္ဓေဟိ</b>=ခြေဖဝါး, လက်ဖဝါး, တင်ပါး, ကျောက်ကုန်းအစရှိကုန်သော ကိုယ်အင်္ဂါ၊ ဖိနပ်, သင်္ကန်း အပေါ်လွှမ်း အစရှိကုန်သော ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထုတို့ဖြင့်၊ <b>ယထာသုခံ</b>= အလိုတော်ရှိတိုင်း၊ <b>ဖုသိတွာ</b>=ထိပါး၍၊ <b>ပရိဘုဉ္ဇထ</b>=ဣရိယာပထ မျှတမှီ တင်း သီတင်းသုံးကာ သုံးဆောင်တော်မူပါကုန်လော။</p> <p>ကပ္ပိယကုဋိ မြောက်အောင် ကျောင်းရေစက်ချနည်း၊ ဆိုနေကျ ရေစက်ချ၌ လောင်းစွက် ထည့်သွင်း၍ ဆိုရန်၊ မိမိပုဂ္ဂလိက ကျောင်းဖြစ်ခဲ့ သော် “<b>သံဃဿ</b>” နေရာမှာ “<b>အာယသ္မတော</b>” ဟုထည့်လေ၊ သူတစ်ပါး ဘို့ ချ၍ပေးသူဖြစ်ခဲ့သော် “<b>သံဃဿ</b>“နေရာမှ “<b>အာယသ္မတော တိဿထေရဿ။ အာယသ္မတော သုမနထေရဿ</b>” စသည်ဖြင့် ကျောင်း ရှင်ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဘွဲ့အမည်ကို ထည့်လေ။</p> <p>ကျောင်းဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>၁၃-ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယအမြွက်</h3> <p>၁၅၄။ သတ္တာ, ဇီဝိ၊ ကိုယ်ချက်မိ၊ သုဒ္ဓိအပ်သည်သာ။</p> <p>ဆေးပစ္စည်းနှစ်မျိုး</p> <p>ဆေးပစ္စည်းသည်<br> ၁။ ထောပတ်၊ ဆီဦး၊ ပျား၊ တင်လဲဟူသော သတ္တာဟ ကာလိကမျိုး၊<br> ၂။ ငရုတ်, ပိတ်ချင်း၊ ချင်း၊ ဇီးဖြူ၊ သျှိသျှား၊ သဖန်းခါး စသော ယာဝဇီဝိကမျိုး</p> <p>ဟူ၍နှစ်မျိုးရှိ၏။</p> <p>၁၅၅။ အနာကြီးငယ်၊ ရောဂါသယ်၊ မှီတွယ်နိဿယည်း။</p> <p>ဆေးပစ္စည်းသည် နေလွဲသောအခါ၌ အနာဟူသော ဂေလည အကြောင်းရှိမှ သုံးဆောင်ရသည်၊ ဂေလည အကြောင်းမှာလည်း လျော်ရာ လျော်ရာ သူ့အနာနှင့် သူ့ဆေးကိုသာ လိုအပ်၏။ မိမိသန္တန်၌ ရှိသော အနာကို အမြွက်ထောင်၍ ထိုအနာနှင့် မဆိုင်ပါပဲ စားလိုရာရာ ဆေးကို မစားမသောက်အပ်။</p> <p>၁၅၆။ အတွင်းအပြင်၊ နှစ်မျိုးထင်၊ မျိုလျှင် အတွင်း တည်း။</p> <p>၁၅၇။ အတွင်းဂရု၊ ပြင်လဟု၊ နှစ်စု ခွဲဝေနည်း။</p> <p>တစ်နည်း ဆေးပစ္စည်း နှစ်မျိုး</p> <p>ဆေးပစ္စည်းသည်<br> ၁။ အတွင်းအသုံးအဆောင်မျိုး၊<br> ၂။ အပအသုံးအဆောင်မျိုး</p> <p>ဟူ၍နှစ်မျိုးထင်၏။</p> <p>၁။ လည်ချောင်း တွင်းသို့ မျိုရန်ဝတ္ထုမျိုးသည် အတွင်း အသုံးအဆောင်မျိုးမည်၏။<br> ၂။ လည်ချောင်းပေါက်မှ အပဖြစ်သော ကိုယ်အင်္ဂါတို့၌ လိမ်းကျံခြင်းစသည်ဖြင့် သုံးဆောင်အပ်သော ဝတ္ထုမျိုး သည် အပအသုံးအဆောင်မျိုး မည်၏။</p> <p>မှတ်ချက်။။ခံတွင်းသည်လည်း ဤအရာ၌ အပအင်္ဂါပင်ဖြစ်၏။ ဝမ်းတွင်းသို့မျိုရန်မဟုတ်ပဲ ခံတွင်းထဲ၌သာ ဝါးရန် ငုံရန် ဝတ္ထုမျိုးသည် လည်း အပအသုံးအဆောင်မျိုးပင်ဖြစ်၏။ လည်ချောင်းတွင်းသို့ မဝင်အောင် တတ်နိုင်ပေမူကား အကပ်မခံသော ဝက်သား, ကြက်သား, ငါးအမဲတို့ကိုပင် နေလွဲသောအခါ၌ ခံတွင်းမှာထည့်သွင်း၍ ငုံခြင်း, ဝါးခြင်း လျှာအရသာခံစားခြင်းငှာ အပ်၏။ ဗာဟိရ သုံးဆောင်မှုဖြစ် သောကြောင့် အကပ်မခံသည့်အတွက် နေလွဲသည့်အတွက်နှင့် အပြစ်မရှိ။</p> <p>ဂရု, လဟု ဝေဖန်ချက်</p> <p>၁။ ထိုနှစ်မျိုးတို့တွင် အတွင်းအသုံးအဆောင်မျိုးသည် ဘောဇနဝဂ်၌လာသော သန္နိဓိ, အဒိန္န ဝိကာလ ဘောဇန စသော ပါစိတ်အာပတ်ကြီးတို့၏ အရာဖြစ်၍ ဂရုဖြစ်၏၊ လေး၏။<br> ၂။ အပ အသုံးအဆောင်မျိုးသည် ထိုသိက္ခာပုဒ်ကြီးတို့၏ အရာ မဟုတ်သောကြောင့်လဟုဖြစ်၏၊ ပေါ့၏။ ထိုအာပတ်တို့တွင်လည်း ဝိကာလဘောဇန အာပတ်သည် သန္နိဓိအာပတ် အဒိန္နအာပတ်တို့ထက် ပေါ့၏။ ရှေးရှေးနေ့က အကပ်ခံ၍ ထားသောဒန်ပူကို နောက်နောက်နေ့၌စားရာ ဒန်ပူရည်နှင့် ယာဝ ကာလိက ဝတ္ထုရောနှော၍ လည်ချောင်းသို့ဝင်သည်ဖြစ်အံ့၊ သန္နိဓိပါစိတ် သင့်၏။</p> <p>နေလွဲသောအခါ၌ အဖျော်ရည်နှင့် ရောနှော၍ လည်ချောင်းသို့ ဝင်သည်ဖြစ်အံ့၊ သန္နိဓိပါစိတ် သင့်၏။ ဝိကာလဘောဇန အာပတ်မှုကား မသင့်။</p> <p>အဘယ်ကြောင့်နည်းဆိုသော် သွားခံတွင်းကို စင်ကြယ်စေရန် အကြောင်း အမြွက်ထင်ရှား ရှိပေသောကြောင့်တည်း။</p> <p>နောက်ကာလိကနှစ်ပါးတို့၌ ထိုကဲ့သို့သော အကြောင်း အမြွက် ရှိပေလျှင်ပင် ဝိကာလဘောဇန အာပတ်သည် လွတ်ကင်းတတ်၏။ အာဗာဓဂေလည အကြောင်းရှိမှသာ လွတ်ကင်းတတ်သည် မဟုတ်ဟု အဋ္ဌကထာနည်း အားဖြင့် သိအပ်၏။ သက်သက်သော အခိုးမျိုးအနံ့ မျိုးတို့သည်ကား ကာလိကလေးပါးမှ လွတ်ကုန်၏။</p> <p>၁၅၈။ ပစ္စုပ်, နာဂတ်၊ နာ, နှစ်ရပ်၊ ရအပ်ပါသည်ချည်း။</p> <p>အနာနှစ်မျိုး</p> <p>ယခုကိုယ်ခန္ဓာ၌ ဖြစ်၍နေဆဲဖြစ်သော ပစ္စုပ္ပန်အနာ ရှေ့သို့ဖြစ် လာမည်ကို စိုးရိမ်ရသော အနာဂတ်အနာ နှစ်မျိုးလုံးကိုပင် ရသင့်၏။ ပုတီးစိပ် ပါဠိ၌ “<b>ဥပ္ပန္နာနံ ဝေယျာဗျာဓိကာနံ ဝေဒနာနံ ပဋိဃာတာယ</b>” ဟူသောပါဌ်ဖြင့် ဥပ္ပန္နဖြစ်သော ပစ္စုပ္ပန် အနာအတွက် စား သောက်ရသော ဆေးမျိုး၌ ပစ္စဝေက္ခဏာ ဆင်ခြင်ပုံကို ပြတော်မူ၏။ “<b>အဗျာပဇ္ဇာ ပရမတာယ</b>” ပါဌ်ဖြင့် ရှေ့သို့ဖြစ်လာမည့် စိုးရိမ်ရ သော အနာဂတ်အနာအတွက် စားသောက်ရသော ပါဒရက်ဆေး အာယုဝဍ္ဎုနဆေးတို့၌ ပစ္စဝေက္ခဏာ ဆင်ခြင်ပုံကို ပြတော်မူ၏။</p> <p>၁၅၉။ အကြွင်းဆိုဖွယ်၊ အသွယ်သွယ်၊ ရှေးဝယ် ဆိုပြီး နည်း။</p> <p>ဤ ဆေးပစ္စည်းအရာ၌ အသွယ်သွယ် ဆိုဖွယ်အကြွင်းများကို ရှေးကာလိကလေးပါး အရာ၌ဆိုခဲ့ပြီိ။</p> <p>၁၆၀။ ဆေးကု, ဆေးပေး၊ ဆေးနည်းပေး၊ ရွေးလေ-အပ်, မအပ်။</p> <p>ဆေးကုမှု မိမိ၌ရှိသော ဆေးကိုပေးမှု ဆေးနည်းများကို ပြောကြား ရေးပေးမှုတို့၌ အပ်, မအပ်ကို ရွေးချယ်ရာ၏။ ဘယ်ဟာ ကိုစားလော့၊ သောက်လော့၊ ရေချိုးလော့၊ ချွေးအောင်းလော့ စသည်ဖြင့် သူနာအား ဆေးဝါးဓာတ်စာကို ပြောကြားမှု ယာယီ ယတြာ ဂါထာ မန္တရား အင်းအိုင်များနှင့် ကုစားမှုတို့ကို ဆေးကုမှု အသီးဆိုသည်။</p> <p>၁၆၁။ သီတင်းဖော်-ငါး၊ နှစ်ပါး မိ, ဘ၊ ကပ္ပိယ၊ မိဘ လုပ်ကျွေးသူ။</p> <p>၁၆၂။ ရှင်, ရဟန်းလောင်း၊ ကျောင်းမှီ, ကျောင်းကပ်၊ ဆယ့်တရပ်၊ ကုအပ်-ပေးအပ်သူ။</p> <p>၁၆၃။ ဆွေမျိုးနွယ်စပ်၊ မကျန်းလတ်၊ ကုအပ် ပြော အပ်သူ။</p> <p>၁၆၄။ ဆေးဝါးသူ့မှာ၊ မရှိရာ၊ ပေးပါ ခိုက်တန့်ယူ။</p> <p>၁၆၅။ ထိုမှကြွင်းငြား၊ သူစိမ်းများ၊ သုံးပါး မအပ်ယူ။</p> <p>(က) သီတင်းသုံးဖော်ငါးဦး<br> (ခ) မိမိ၏အမိ, အဘနှစ်ပါး<br> (ဂ) မိမိ၏ ကပ္ပိယကာရက၊<br> (ဃ) မိမိ၏ အမိ, အဘတို့ကို လုပ်ကျွေးသမူ ပြုပေသောသူ၊ (၉-ယောက်)။<br> (င) ကျောင်း၌နေသော ရှင်လောင်း, ရဟန်းလောင်း၊<br> (စ) ရဟန်းတို့ကိုမှီ၍ ကျောင်း၌နေသော ကျောင်းမှီ ကျောင်းကပ်။</p> <p>ဤ တကျိပ်တစ်ယောက်တို့ မကျန်းမမာရှိခဲ့သော် ဆေးကုမှု မိမိ၌ ရှိသော ဆေးကိုပေးမှု မရှိလျှင် ရှာကြံ၍ပေးမှု ဆေးနည်းပေးမှု ဆေး နည်းပြောမှု အလုံးစုံ အပ်ပါ၏။</p> <p>မိမိ၏ ဆွေခုနစ်ဆက် မျိုးခုနစ်ဆက်တွင် ပါဝင်သောသူဖြစ်အံ့၊ မိမိ၏ ဆေးကို မပေးအပ်၊ ပါးစပ်ပြော နှင့်ကုရ၏၊ ဆေးနည်းပြောရ၏၊ သူ့မှာမရှိခဲ့သော် နောင်အနာပျောက်ငြိမ်းသောအခါ၌ အစားပေးရ လိမ့်မည်ဆို၍ အခိုက်အတန့်အနေအားဖြင့် မိမိဆေးကိုစိုက်ထုတ်၍ ပေးနှင့်ရ၏၊ နောင်အခါ မပေးသော်လည်း တောင်းဖွယ်ကိစ္စမရှိ။</p> <p>ဤသူတို့မှ ကြွင်းသော သူစိမ်းပြင်ပဖြစ်သူတို့ မကျန်းမမာ ရှိရာ၌ ကား ကုလည်းမကုအပ်။ ပေးလည်း မပေးအပ်။ ဆေးဝါးဓာတ်စာ နည်းလမ်းများကိုပင် မပြောအပ်။ ပြောလိုသော် တစ်စုံတစ်ယောက် သောသူကို မိမိနေရာ၌ တံမြက်လှည်းမှု အမှိုက်ကျုံးမှု ရေခပ်မှု စသည်ကို ပြုစေ၍ ဝေယျာဝစ္စကရအရာ၌ တည်သောအခါ ထိုသူအား ပေးရာ၏၊ ပြောရာ၏၊ ထိုသူက တဆင့်ပေးသော် ပြောသော် ရဟန်းမှာအပြစ် မရှိ။ သူနာ တင်းလင်းနှင့် မဟုတ်ပဲ မိမိမျက်မှောက်သို့ ရောက်လာ သူတို့အား ကျန်းမာရန် အခွင့်အလမ်း များကို သင်ကြား ဆုံးမသော အားဖြင့် နည်းများကို ပြောကြားရာ၌ကား အပြစ်မရှိဟု ငါတို့ယူ၏။ ၁၆၆။ ခွင့်မပြုပါ၊ မလျော်ရာ၌၊ သဒ္ဓါလှူရေး၊ ပစ္စည်း လေး၊ ပေးလျှင် ဒုက္ကဋ်ဟူ။</p> <p>သဒ္ဓါဒေယျ ပစ္စည်းဝတ္ထုတို့ကို ဘုရားခွင့်မပြုသော သူတို့အား ပေးခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ရဟန်းတော် တို့အား မလျော်သောအမှုတို့၌ သုံးစွဲခဲ့သော်လည်းကောင်း သဒ္ဓါဒေယျ ဝိနိပါတ ဒုက္ကဋ်သင့်၏။ အာပတ် ပင် ငယ်သော်လည်း သံသရာပြစ် ဆိုးရွားလှ၏။ ငါပိုင်သောဝတ္ထု ဖြစ် သည်ဟု မတော်ရာ ဖြုန်းတီး၍ မပစ်ရာ၊ သတိ ရှိကြစေကုန်။ ဆေးဟူသော မှီရာနိဿယ အမြွက်ပြီး၏။</p> <h3>၁၄-အမှီလေးပါး</h3> <p>၁၆၇။ နှစ်-ဝိညတ္တိ၊ ပရိကထာ၊ ဩဘာဘာ၊ တစ်ဖြာနိမိတ္တ။</p> <p>၁၆၈။ တောင်းမှုကား-ဝိ၊ ပရိ-ရိပ်ခြည်၊ ချိတ်သည် ဩဘာ၊ နိမိတ်မှာ၊ လိုရာလုပ်၍ပြ။</p> <p>ပယောဂလေးပါး<br> ပစ္စည်းလေးပါးအတွက်နှင့် ပယောဂပြုမှုသည် လေးပါးရှိ၏။<br> ၁။ ဝိညတ်တစ်ပါး၊<br> ၂။ ပရိကထာတစ်ပါး၊<br> ၃။ ဩဘာသတစ်ပါး။<br> ၄။ နိမိတ်တစ်ပါး၊</p> <p>၁။ တိုက်ရိုက်တောင်းသည်ကား ဝိညတ်၊ ထိုဝိညတ်သည် ကာယဝိညတ်၊ ဝစီဝိညတ် နှစ်ပါး ရှိ၏၊<br> ၂။ စောင်းပါးရိပ်ခြည် ပြောဆိုသည်ကား ပရိကထာ။<br> ၃။ မရှောင်သာအောင်ချိတ်ငင်စကား ပြောဆို သည်ကား ဩဘာသ၊<br> ၄။ လိုရာကို ပြုလုပ်၍ ပြသည်ကား နိမိတ္တ၊ အလိုရှိရာကို လက်နှင့်ပြ၍ တောင်းသည်ကား ကာယဝိညတ်မှု တည်း။ ဘယ်သင်းကို လှူပါဟု နှုတ်မြွက်၍ တောင်း သည်ကား ဝစီဝိညတ်တည်း။</p> <p>၁၆၉။ ဆွမ်း, သင်္ကန်းမှာ၊ ထိုလေးဖြာ၊ ဝေးစွာကြဉ် အပ်စွ။</p> <p>၁၇၀။ ကျောင်းပစ္စည်းမှာ၊ မပြုရာ၊ နှစ်ဖြာ-ဝိညတ္တ။</p> <p>၁၇၁။ ဆေးပစ္စည်းမှာ၊ ဂိလာနာ၊ လေးဖြာ ကပ္ပိယ။</p> <p>ဆွမ်းပစ္စည်း, သင်္ကန်းပစ္စည်းတို့မှာ အဆွေမတော်သောသူ, မဖိတ် မကြားသောသူတို့၌ ထိုလေးပါးလုံး မအပ်၊ အလိုရှိမူ “<b>ဥဒ္ဒိဿ အရိယာ တိဋ္ဌန္တိ၊ သော အရိယာ န ယာစနာ</b>” ဟူသော ပါဠိနှင့်အညီ ထိုသူတို့ ရှိရာသွား၍ ကာယဝိညတ်ဖြင့် ရပ်ရာ၏၊ ဘာကို အလိုရှိတော်မူပါ သနည်းဟုမေးမှ ဘာကို အလိုရှိသည်ဟု ဝစီဝိညတ်ကို ပြုအပ်၏၊ ကျောင်းပစ္စည်းမှာ ဝိညတ်နှစ်ပါး မအပ်၊ အကြွင်းသုံးပါးအပ်၏၊ ဂိလာနပုဂ္ဂိုလ်အား ဆေးပစ္စည်းမှာ လေးပါးလုံး အပ်၏။</p> <p>၁၇၂။ မှီရာ လေးသင်း၊ မာရ်ကျော့ကွင်း၊ ဝဋ်တွင်း နက်လေစွ။</p> <p>၁၇၃။ ရဟန်းပြီရေး၊ အမှီလေး၊ မှီရေး လိမ္မာမှ။</p> <p>ဤ မှီရာ ဟူသောပစ္စည်းလေးပါးကို မာရ်နတ်မင်း ကျော့ကွင်း ဟူ၍ ဟောတော်မူ၏၊ သာယာတွယ်ငြိ၍ ကျော့ကွင်းမိခဲ့လျှင် ဝဋ်ဒုက္ခတွင်း နက်လှ၏၊ အမှီလေးပါး၌ မှီရေး လိမ္မာကြမှ ရဟန်းကောင်း ပြီကြမည် ဟူလိုသည်။</p> <p>အမှီလေးပါး ပြီး၏။</p> <hr> <h3>၁၅-ပါရာဇိက</h3> <p>၁၇၄။ လူ, နတ်, တိရိစ်၊ ပြိတ်, ဘီလူးတုံ၊ ဤငါးစုံ၊ မေထုန်ဝတ္ထုချည်း။</p> <p>မေထုန်ဝတ္ထုငါးမျိုး<br> ၁။ လူမျိုး၊<br> ၂။ နတ်မျိုး၊<br> ၃။ ဘီလူးမျိုး၊<br> ၄။ ပြိတ္တာမျိုး၊<br> ၅။ တိရစ္ဆာန်မျိုး၊<br> မေထုန်မှုမြောက်ထိုက်သော မေထုန်ဝတ္ထုငါးမျိုး။</p> <p>၁၇၅။ အထီး, မိန်းမ၊ ပဏ္ဍက၊ ဒွယဥဘောဗျည်း။</p> <p>၁။ ယောက်ျား၊<br> ၂။ မိန်းမ၊<br> ၃။ ပဏ္ဍုတ်၊<br> ၄-၅။ ဥဘတောဗျည်းနှစ်မျိုး၊ ဣတ္ထိဥဘတောဗျည်း၊ ပုရိသဥဘတောဗျည်း။</p> <p>၁၇၆။ ကျင်ကြောင်း နှစ်ပါး၊ ခံတွင်းအား၊ သုံးပါး မဂ် ခေါ်နည်း။</p> <p>မဂ်သုံးပါး<br> ကျင်ကြီးကြောင်း-၁၊ ကျင်ငယ်ကြောင်း-၁၊ ခံတွင်းပေါက်-၁၊ မဂ်သုံးပါးမည်၏။</p> <p>၁၇၇။ မဂ်သုံးခုမှာ၊ စိုစွတ်ရာ၊ ပမာနှမ်းမျှတည်း။</p> <p>၁၇၈။ နိမိတ်ရောက်ထိ၊ သာယာမိ၊ ပါရာဇိကချည်း။</p> <p>မဂ်အပေါင်းတို့တွင် တစ်ခုခုသောမဂ်၌ မိမိ၏ ပယောဂ နှင့်သော်လည်းကောင်း, သူတစ်ပါး၏ ပယောဂ နှင့်သော်လည်းကောင်း, စိုစွတ်ရာအရပ်တွင်းသို့ နှမ်းတစေ့ခန့်မျှ မိမိ၏ အင်္ဂါနိမိတ်ရောက်သည် ထိသည်ကို သာယာသောစိတ်ဖြစ်ငြားအံ့ ပါရာဇိကကျ၏၊ သာယာ ဆဲခဏ၌ ရဟန်းဘဝမှလည်း ရွေ့လျှော၏၊ နောင်လည်း ရဟန်းတဖန် မပြုထိုက်ပြီဟူလို။</p> <p>၁၇၉။ ရွှေစင်တမတ်၊ ငွေငါးကျပ်၊ ထိုက်လတ် လူ့ပစ္စည်း။</p> <p>၁၈၀။ ခိုးခြင်း ဆယ့်ငါး၊ တပါးပါး၊ ခိုးငြားရှုံးခဲ့ပြီ။</p> <p>ရွှေစင်တစ်မတ် ထိုက်တန်သော ဝတ္ထုသည် ပါရာဇိက ကျ လောက်၏၊ ငွေနှင့် တိုင်းတာမူ ငွေစင်ငွေ ကောင်း ငါးကျပ် ထိုက်တန်လျှင် ပါရာဇိက ကျလောက်၏၊ လူမျိုး ဇာတိရှိသောသူ၏ ဥစ္စာမှသာ ပါရာဇိကျ၊ နတ်, ဘီလူး, ပြိတ္တာ, တိရစ္ဆာန်တို့၏ ဥစ္စာ၌ ပါရာဇိက မကျ၊ ထိုဥစ္စာကို တစ်ဆယ့်ငါးပါးသော ခိုးခြင်းတို့တွင် တစ်ပါးပါးသော ခိုးခြင်းဖြင့် ခိုးယူငြားအံ့ ရှုံးခြင်းသို့ ရောက်ပြီမှတ်။<br> ခိုးခြင်း နှစ်ဆယ့်ငါးပါး ရှိသည်တွင် နာနာဘဏ္ဍပဉ္စက, ဧက ဘဏ္ဍပဉ္စက နှစ်ပါးသည် ကြွင်းသော ပဉ္စက သုံးပါးတို့၌ အတွင်းဝင် သောကြောင့် ဤ၌တစ်ဆယ့်ငါးပါးဆိုသည်။</p> <p>၁၈၁။ ကိုယ်တိုင်စေနည်း၊ စွန့်လွှတ်နည်း၊ ကျိုးပြီး, ဝန်ချငါး။</p> <p>ခိုးခြင်းငါးပါး<br> ၁။ ကိုယ်တိုင်ခိုးနည်း၊<br> ၂။ စေခိုင်း၍ ခိုးနည်း၊<br> ၃။ စွန့်လွှတ်၍ ခိုးနည်း၊<br> ၄။ မခိုးမီကပင် ခိုးခြင်းအကျိုး ပြီးနှင့်ရသော ခိုးနည်း၊<br> ၅။ ဝန်ချမှုနှင့် ပြီးစီးသောခိုးနည်း၊<br> ဟူ၍ငါးပါး၊ သာဟတ္ထိက ပဉ္စကတည်း။</p> <p>၁၈၂။ ရှေ့ကျပြိုင်ကျ၊ တိုင်ပင်ကျ၊ ချိန်းကျ, မှတ်ကျငါး။</p> <p>ကျနည်းငါးပါး<br> ၁။ ခိုးမှုပယောဂ မပြီးမီ ရှေး၌ ပါရာဇိကကျနည်း၊<br> ၂။ ခိုးမှုပယောဂနှင့် အတူတကွ ပြိုင်၍ကျနည်း၊<br> ၃။ မခိုးမီပင် တိုင်ပင်ရာ၌ကျနည်း၊<br> ၄။ မခိုးမီပင် ချိန်းချက်မှု၌ ကျနည်း၊<br> ၅။ မခိုးမီပင် အမှတ်သညာပေးမှု၌ ကျနည်း ဟူ၍ ငါးပါးပုဗ္ဗပယောဂ ပဉ္စကတည်း။</p> <p>၁၈၃။ ချောင်းလိမ်, နိုင်ထက်၊ ကြံဖန်ချက်၊ ဖုံးဝှက် ပြောင်းကမ္ပည်း။</p> <p>ယူနည်းငါးပါး<br> ၁။ ချောင်းမြောင်း ဖုံးကွယ် လိမ်လည် လှည့်စား၍ယူနည်း၊<br> ၂။ အနိုင်အထက်ကျင့်၍ ယူနည်း၊<br> ၃။ ကြံဖန်မှန်းဆ ၍ယူနည်း၊<br> ၄။ ဝတ္ထုကို ဖုံးဝှက်၍ယူနည်း၊<br> ၅။ လိပ်ကမ္ပည်းဒဏ်ပြောင်းလဲ၍ ယူနည်း၊ ဟူ၍ငါးပါး၊ ထေယျာဝဟာရ ပဉ္စကတည်း။</p> <p>၁၈၄။ လူ့အသက်ကို၊ သေစေလို၊ ကိုယ်နှုတ် စေ့ဆော် ဘိ။</p> <p>၁၈၅။ စေ့ဆော်ချက်ကြောင့်၊ အသက်ဇီဝ၊ သေဆုံးက၊ ကျပြီပါရာဇိ။</p> <p>လူသတ္တဝါ၏ အသက်ကို သေစေလိုသောစိတ်ဖြင့် ကိုယ် ပယောဂနှုတ်ပယောဂကို ပြုသော် ထိုပယောဂကြောင့် ထိုလူသတ္တဝါ သေခဲ့အံ့၊ ပါရာဇိက ကျ၏။</p> <p>၁၈၆။ ကိုယ်တိုင်, ခိုင်းစေ၊ ပစ်လွှတ်ထွေ၊ ပုံသေ ထာဝရ။</p> <p>၁၈၇။ ဝိဇ္ဇာမန္တန်၊ တန်ခိုးဖန်၊ ခြောက်တန် ပယောဂ။</p> <p>ပယောဂခြောက်ပါး<br> ၁။ ကိုယ်တိုင်သတ်ခြင်း၊<br> ၂။ သူတစ်ပါးကို ခိုင်းစေ၍သတ်ခြင်း၊<br> ၃။ လက်နက်နှင့်ပစ်လွှတ်၍ သတ်ခြင်း၊<br> ၄။ ထာဝရ ပယောဂကိုပြု၍သတ်ခြင်း၊<br> ၅။ မန္တန်, မန္တရား, ဆေးဝါး, အင်းအိုင်ဟူသော ဝိဇ္ဇာမယ အတတ်နှင့် သတ်ခြင်း၊<br> ၆။ ကမ္မဝိပါကဇိဒ္ဓိ တန်ခိုးနှင့် သတ်ခြင်း၊<br> ဟူ၍ ပယောဂခြောက်ပါးရှိ၏။</p> <p>၁၈၈။ ဝတ္ထု, ကာလ၊ ဩကာသ၊ သတ္ထ, ဣရိယာ။</p> <p>၁၈၉။ အမှုထွေပြား၊ ဤခြောက်ပါး၊ သူ့အား စေခိုင်းရာ။</p> <p>၁။ သတ်အပ်သောသူ ဟူသော ဝတ္ထု၊<br> ၂။ အချိန်ကာလ၊<br> ၃။ အရပ်ဌာန၊<br> ၄။ လက်နက်၊<br> ၅။ ဣရိယာပုထ်၊<br> ၆။ ထိုးခြင်း, ခုတ်ခြင်းစသော သတ်မှုကြိယာ အထွေ အပြား၊<br> ဤကား သူတစ်ပါးအားစေခိုင်းရာ၌ စေခိုင်းသူ ကံမြောက်သည်, မမြောက်သည်ကို ဆုံးဖြတ်ကြောင်း ခြောက်ပါးတည်း။</p> <p>ကံမြောက်, မမြောက်<br> ဤသူကို သတ်ချေဟု စေရာ၌ ထိုသူကိုသတ်မှ စေခိုင်းသူ ကံမြောက်သည်၊ တစ်ပါးသောသူကို သတ်လျှင် ကံမမြောက်၊ ဤအချိန်မှာ သတ်ချေဟု စေရာ၌ ထိုအချိန်မှာ သတ်မှ စေခိုင်းသူ ကံမြောက်သည်၊ အချိန်လွှဲလျှင် စေခိုင်းသူ ကံမမြောက်။<br> ဤအတူ နေရာအရပ်ဌာနကိုမှတ်၍ စေခိုင်းရာ၍လည်းကောင်း၊ မည့်သည့်လက်နက်နှင့်သတ်လေဟု လက်နက်ကိုမှတ်၍ စေခိုင်းရာ၌ လည်းကောင်း၊ မည်သည့်ဣရိသာပုထ်မှာ သတ်လေဟု ဣရိယာပုထ် ကိုမှတ်၍ စေခိုင်းရာ၌လည်းကောင်း၊ ထိုးခြင်း, ခုတ်ခြင်း စသည်တို့တွင် တစ်ခုခုကိုမှတ်၍ စေခိုင်းရာ၌လည်းကောင်း၊ စေခိုင်းတိုင်းကျမှ စေခိုင်းသူ ကံမြောက်သည်၊ တစ်ခုခုလွဲလျှင် စေခိုင်းသူလွတ်လေ၏။</p> <p>၁၉၀။ တိုက်တွန်း, ချီးမွမ်း၊ သေဖို့ညွှန်း၊ စွန်းပြီ ထို သူ့မှာ။</p> <p>မသေနိုင်သော သူကို သေတဲ့နိုင်အောင် တိုက်တွန်းမှု၊ မသေချင် သောသူ၊ မသေဝံ့သောသူကို သေချင်အောင် သေဝံ့အောင် သေမှုကို ချီးမွမ်းမှု၊ သေလိုသောသူကို သေရန် နည်းလမ်းပြညွှန်း မှုများသည်လည်း ပယောဂ စွန်းငြိလျက်ရှိ၏၊ ထိုပယောဂကြောင့် သေခဲ့လျှင် ပါရာဇိက ကျ၏။</p> <p>၁၉၁။ စျာန်, မဂ်, ဖိုလ်ကို၊ ကိုယ်၌ရှိပြု၊ ပြောကြားမှု၊ မုသား ပါရာဇိ။</p> <p>မိမိကိုယ်၌ မရှိသော စျာန်, မဂ်, ဖိုလ်တို့ကို မိမိကိုယ်၌ အရှိပြု၍ လူ့ဇာတ်၌ရှိသောသူအား မုသားစိုက် ၍ တိုက်ရိုက် ပြေားကြားခဲ့သည် ရှိသော် ပါရာဇိက ကျ၏။</p> <p>၁၉၂။ ရဟန်းတော်များ၊ မပေးငြားပဲ၊ လျောက်လျား ကိုယ်စိုး၊ ရှင်လုပ်မျိုး၊ လိင်ခိုး ပါရာဇိ။</p> <p>ရဟန်းများထံ သင်္ကန်းတောင်းမှု၊ သင်္ကန်းပေးမှု မရှိ၊ မိမိ အလိုအလျောက် ကိုယ်စိုးရ စိတ်စိုးရ သင်္ကန်းကိုဝတ်၍ ရှင်သာမဏေ လုပ်သော အမှုမျိုးသည် လိင်ခိုးပါရာဇိက မည်၏၊ ဤသို့ ဝတ်ပြီး၍ နောက်၌ ရဟန်းကောင်း ရှင်ကောင်းများနှင့် ပေါင်းဖက်ခြင်းကို ပြုပြန် မှုကား လိင်ခိုး ထေရ်ခိုး နှစ်မျိုးဖြစ်၏၊ ဥဘယထေန ခေါ်၏၊</p> <p>၁၉၃။ ကပ်, မင်း, ရန်သူ၊ ခိုးသူဓားပြ၊ ကန္တာရ၊ ရောဂ အပ်ကြောင်းရှိ။</p> <p>ကပ် ဥပဒ်ဘေး၊ မင်းဘေး၊ ရန်သူဘေး၊ ခိုးသူ-ဓားပြဘေး၊ ကန္တာရခရီးခဲဘေး၊ မိမိ၌စွဲရှိသော အနာရောဂါ ဘေး၊ ဤဘေးစုမှ လွတ်ခြင်းငှာ သင်္ကန်းကို အလိုအလျောက် ဝတ်သော်လည်း အပြစ်မရှိ။</p> <p>၁၉၄။ အကြောင်းရှိ၍၊ ဝတ်မိပြီးခါ၊ သာမဏေကောင်း၊ ရဟန်းကောင်းနှင့်၊ ပေါင်းဖော် တစ်မျိုး စိတ်မရိုး၊ ထေရ်ခိုး ပါရာဇိ။</p> <p>ကပ်ဘေးစသည်မှ လွန်မြောက်နိုင်ရန် မိမိအလိုလို သင်္ကန်းကို ဝတ်ပြီးသောအခါ၌ တပါးသော သာမဏေကောင်း ရဟန်းကောင်းတို့နှင့် တွေ့ကြုံသောအခါ မိမိကိုယ်ကို ဟုတ်မှန်တိုင်း ပြောကြားရမည်ကို မပြောကြားပဲ ရှင်ကောင်းရဟန်းကောင်းတို့နှင့် ပေါင်းဖော်ဆက်ဆံခြင်းကို ပြုခဲ့အံ့၊ မရိုးမဖြောင့်သောစိတ်ဖြင့် ပေါင်း ဖော်ခြင်းကြောင့် ထေရ်ခိုး ပါရာဇိက ရောက်၏။</p> <p>၁၉၅။ သာမဏေစင်၊ ဖြစ်လျက်ပင်ကို၊ သင်္ဃာနှင့်သာ၊ တွေ့သောခါ၌၊ ငါရဟန်းဟု၊ ပြခန်းတမျိုး၊ စိတ် မရိုး၊ ထေရ်ခိုး ပါရာဇိ။</p> <p>သာမဏေကောင်းသည် ရဟန်းများနှင့် တွေ့ကြုံသောအခါ၌ မိမိကိုယ်ကို ရဟန်းဟု ပြောငြားအံ့၊ ထေရ်ခိုး၊ ပါရာဇိက ရောက်၏၊</p> <p>၁၉၆။ ရဟန်းစင်ဘိ၊ တိတ္ထိအမူ၊ အသွင်ယူ၊ မှတ်ယူ ပါရာဇိ၊</p> <p>ရဟန်းဖြစ်ပါလျက် တိတ္ထိတို့၏ အယူကိုနှစ်သက်၍ တိတ္ထိတို့၏ အသွင်ကိုယူခဲ့အံ့။ ပါရာဇိက ကျ၏။</p> <p>၁၉၇။ မိ, ဘ, ရဟန္တာ၊ သတ်သုံးဖြာ၊ သံဃာ သင်းခွဲမှု။</p> <p>၁၉၈။ သွေးစိမ်းတည်စေ၊ ဤငါးထွေ၊ ရှုံးလေ ရှင်ဖြစ်မှု။</p> <p>အနန္တရိယ ကံငါးပါး<br> ၁။ အမိကို သတ်သောသူ၊<br> ၂။ အဘကို သတ်သောသူ၊<br> ၃။ ရဟန္တာကိုသတ်သောသူ၊<br> ၄။ သံဃာကို သင်းခွဲသောသူ၊<br> ၅။ မြတ်စွာဘုရား၌ သွေးစိမ်းတည်အောင် ပြုသောသူ။</p> <p>၁၉၉။ ဘိက္ခုနီအား၊ မဂ်သုံးပါး၊ ပြစ်မှား ကျူးလွန်ပြု။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၂၀၀။ ဥဘောဗျည်းပါ၊ ဤနှစ်ဖြာ၊ ပါရာဇိက စုဥဘောဗျည်းပါ၊ ဤနှစ်ဖြာ၊ ပါရာဇိက စု။<br> (သိသာပြီ)</p> <p>ပါရာဇိက ကျသုံးမျိုး<br> ၁။ လူ ပါရာဇိကကျ၊<br> ၂။ ရှင်သာမဏေ ပါရာဇိကကျ၊<br> ၃။ ရဟန်း ပါရာဇိကကျသုံးမျိုး။</p> <p>ပါရာဇိက ပြီး၏။</p> <hr> <h3>၁၆-သံဃာဒိသိသ်</h3> <p>၂၀၁။ သာယာစိတ်နှင့်၊ နိမိတ်၌မှု၊ လုံ့လကူ၊ လွှတ်မူ သံဃာဒိ။</p> <p>သုက်လွတ်ခြင်း၌ သာယာသောစိတ်နှင့်တကွ လက်စသော ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့် လွှတ်စေခြင်းငှာ အင်္ဂါနိမိတ်၌ လုံ့လပယောဂပြုသော ရဟန်းအား သံဃာဒိသိသ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>၂၀၂။ သာယာစိတ်နှင့်၊ ဣတ္ထိကာယ၊ တစစ၊ ထိက သံဃာဒိ။</p> <p>သုံးသပ်မှု၌ သာယာသောစိတ်ဖြင့် ဣတ္ထိတို့၏ ကိုယ်အင်္ဂါ ဖြစ်သော ဆံပင်ခြေလက် အစရှိသည်ကို မိမိကိုယ်အင်္ဂါဖြင့် ကိုင်မိ ထိမိ သုံးသပ်မိသော ရဟန်းအား သံဃာဒိသိသ် အာပတ်သင့်၏၊</p> <p>၂၀၃။ မ-ရုပ်, တန်ဆာ၊ ရတနာ၊ အစာ စပါးသတ်။</p> <p>၂၀၄။ လက်နက်ကြိယာ၊ စည်ဘဏ္ဍာ၊ အနာမာသ မှတ်။</p> <p>လူမိန်းမရုပ်၊ နတ်မိန်းမရုပ်၊ တိရစ္ဆာန်မိန်းမရုပ် အစရှိသော အမရုပ်မျိုး၊ မိန်းမတို့ဝတ်ဆင်သော တန်ဆာ မျိုး၊ ရွှေ, ငွေ, ပုလဲ, မြ, ကျောက်မျက်ရွှဲ, ခရုသင်း, ကျောက်သလင်း, သန္တာ, ပတ္တမြားနီ, ပတ္တမြားပြောက် ဟူသော ဆယ်ပါးသောရတနာမျိုး၊ အစာစပါး ခုနစ်မျိုး၊ စစ်သည်တို့၏လည်းကောင်း၊ သူခိုး ဓားပြတို့၏လည်း ကောင်း၊ မုဆိုးတံငါတို့၏လည်းကောင်း၊ သတ္တဝါတပါးကို နှိပ်စက်ကြောင်းဖြစ်သော လက်နက်ကြိယာ ဘဏ္ဍာမျိုးကို ကိုင်တွယ်သုံးသပ်လျှင် ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်ရာ အနာမာသဝတ္ထုမျိုးမှတ်။</p> <p>၂၀၅။ သာယာစိတ်နှင့်၊ ဣတ္ထိကိုတုံ၊ မေထုန်စကား၊ မဂ်စကား၊ ပြောကြား သံဃာဒိ။</p> <p>သာယာသောစိတ်ဖြင့် ဣတ္ထိဖြစ်သူကို မေထုန်မှုနှင့် စပ်ယှဉ်သော စကားမျိုး၊ ဝစ္စ, ပဿာဝမဂ် နှစ်ပါးနှင့် စပ်ယှဉ်သော စကားမျိုးတို့ကို ပြောဆိုငြားအံ့၊ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>၂၀၆။ သာယာ စိတ်နှင့်၊ ဣတ္ထိကိုတုံ၊ မေထုန်အလှူ၊ ချီးမွမ်းမူ၊ မှတ်ယူ သံဃာဒိ။</p> <p>မိမိကို မေထုန်မှုဖြင့် ပြုစုလုပ်ကျွေးစေခြင်းငှာ ပြုစုလုပ်ကျွေး ခြင်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ပြောဆိုငြားအံ့၊ သံဃာဒိသိသ်သင့်၏၊</p> <p>၂၀၇။ မိန်းမ ယောက်ျား၊ နှစ်ယောက်အားကို၊ မယား လင်ဖြစ်၊ အောင်သွယ်လစ်၊ စွန်းညစ်သံဃာဒိ။</p> <p>မိန်းမ ယောက်ျားနှစ်ယောက်တို့၏ အလယ်၌ လင်မယားဖြစ် ကြစေရန် အောင်သွယ်မှုကို ပြုသော ရဟန်းအား သံဃာဒိသိသ်သင့်၏၊</p> <p>၂၀၈။ ရဟန်းအားကို၊ ကြားမြင်, သင်္ကာ၊ မရှိပါပဲ၊ သာသနာမှ ရွေ့လျောကျအောင်၊ အန္တိမပြစ်၊ စွပ်စွဲလစ်၊ စွန်းညစ်သံဃာဒိ။</p> <p>ထိုအမှုကို မြင်ခြင်း၊ ကြားခြင်း ယုံမှားခြင်း မရှိပါပဲလျက် သက် သက်အားဖြင့် သာသနာမှ ရွေ့လျောစေခြင်းငှာ တပါးသော ရဟန်းကို အန္တိမဝတ္ထုဖြင့် စွပ်စွဲ စောဒနာသည်ရှိသော် သံဃာဒိသိသ် သင့်၏၊</p> <p>၂၀၉။ အမျိုးအမည်၊ စသည်တူငြား၊ မှုတပါးကို၊ ကြားမှု, မြင်မှု၊ အရင်းပြုလျက်၊ ဝတ္ထုအန္တိ၊ စွပ်စွဲဘိ၊ စွန်းငြိသံဃာဒိ။</p> <p>လူ, တိရစ္ဆာန်စသော တပါးသောသူပြုသည်ကို မြင်ခြင်း ကြားခြင်း ယုံမှားခြင်းရှိရာ ထိုသူ၏အမှုကို ထိုသူနှင့် အမျိုးအမည် စသည် တူကြသော ရဟန်းတစ်ပါးအပေါ်၌ တင်စီး၍ ဤမည်သော ရဟန်း၏ အန္တိမဝတ္ထုကို ကျူးလွန်မှုကို ငါမြင်သည်၊ ငါကြားသည် ငါယုံမှားသင်္ကာ ရှိသည်ဟု စွပ်စွဲ စောဒနာသည်ရှိသော် သံဃာဒိသိသ် သင့်၏၊ သံဃာဒိသိသ် ပြီး၏။</p> <hr> <h3>၁၇-နိဿဂ္ဂိယ</h3> <p>၂၁၀။ သင်္ကန်းကာလ၊ တလမျှ၊ ငါးလ-ကထိန်ရှိ။</p> <p>သင်္ကန်းကာလ မည်သည် ကထိန်ခင်းမှု မရှိသော ရဟန်းမှာ သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော် တစ်ရက်မှ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်တိုင် တစ်လမျှသာရှိ၏၊ ကထိန်ခင်းမှုရှိသော ရဟန်းမှာ ထိုတစ်လနှင့်တကွ ဆောင်းလေးလ အဆုံး တပေါင်းလပြည့်တိုင် ငါးလရ၏၊ အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာနှင့် ကင်း၍ ထားခွင့်ရသော ကာလတည်း။</p> <p>၂၁၁။ အကာလတွင်၊ ဆယ်ရက်စဉ်၊ လွန်လျှင် နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>ပြဆိုပြီးသော သင်္ကန်းကာလမှ အပဖြစ်သော လစုကို အကာလ ဟုဆိုသည်၊ ထိုအကာလအခါ၌ အဓိဋ္ဌာန်ဝိကပ္ပနာလောက်သော အဝတ်သင်္ကန်းများကို မိမိကိုယ်ပိုင် ဥစ္စာအဖြစ်ဖြင့် ရခဲ့သည်ရှိသော် ဆယ်ရက်အတွင်း၌ အဓိဋ္ဌာန်မှု ဝိကပ္ပနာမှု တစ်ခုခုကို ပြုရမည်။ မပြုမူ၍ ဆယ်ရက်ကိုလွန်ခဲ့သော် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ နိဿဂ္ဂိဖြစ်မှု ဆိုသည်ကား ထိုသင်္ကန်းကိုလည်း ပုဂ္ဂိုလ် ဂိုဏ်း သံဃာတို့အား စွန့်ရ၏၊ ပါစိတ်အာပတ် ကိုလည်း ဒေသနာကြားရ၏ ဆိုလိုသည်။</p> <p>စွန့်ပုံကား<br> ထိုအဝတ်သင်္ကန်းကိုယူ၍ ဝိနည်းဓိုရ် ရဟန်းထံသို့သွား၍ အကြောင်းကို ပြန်ပြော၍။<br> “<b>ဣဒံ မေ ဘန္တေ စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ</b>“၊ “<b>ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိက- ပါဠိတော်-နှာ-၂၉၆) ဟု ဆို၍ ဝိနည်းဓိုရ်ရဟန်းအား စွန့်ပြီးလျှင် ထိုအာပတ်ကို ထိုရဟန်းထံမှာ ဒေသနာကြား။</p> <p>ကြားပုံ<br> “<b>အဟံ ဘန္တေ ဧကံ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ အာပန္နော၊ တံ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟု ကြား။</p> <p>“<b>ပဿသိ အာဝုသော တံ အာပတ္တိံ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆)ဟု ဝိနည်းဓိုရ်က ဆို။</p> <p>“<b>အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟုဝန်ခံ။</p> <p>“<b>အာယတိံ အာဝုသော သံဝရေယျာသိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟု ဆုံးမ။</p> <p>“<b>သာဓု သုဋ္ဌု ဘန္တေ သံဝရိဿာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟု ဝန်ခံ။</p> <p>ဒေသနာကြား အနက်လွယ်ပြီ။ တဖန် ဝိနည်းဓိုရ်က ထိုသင်္ကန်းကို ထိုရဟန်းအား ပြန်၍ပေး။</p> <p>ပေးပုံ<br> “<b>ဣမံ စီဝရံ အာယသ္မတော ဒမ္မိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဟုပေးပြီးလျှင် အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာတစ်ခုခု ဝိနည်းဓိုရ် ရှေ့မှာ ပြု၍ထား၊ နိဿဂ္ဂိ သင်္ကန်းအများဖြစ်ခဲ့သော် ဗဟုဝုစ်နှင့်ဆို။</p> <p>ဆိုပုံ<br> “<b>ဣမာနိ မေ ဘန္တေ စီဝရာနိ ဒသဟာတိက္ကန္တာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ၊ ဣမာ နာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆) ဒေသနာ ကြားရာ၌လည်း နှစ်ထည်ဖြစ်အံ့။</p> <p>“<b>အဟံ ဘန္တေ ဒွေ နိဿဂ္ဂိယာနိ ပါစိတ္တိယာနိ အာပန္နော၊ တာနိ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-နှာ-၂၉၆)၊ “<b>ပဿသိ အာဝုသော တာ အာပတ္တိယော</b>” ဟုဆို၊ သုံးထည်မှစ၍ အများဖြစ်ခဲ့သော် ဒွေ နေရာမှာ <b>သမ္ဗဟုလာနိ</b>-ဟု ဆို၊ ဂိုဏ်း, သံဃာတို့၌ စွန့်နည်းကို ကျမ်းဂန် တို့မှာ ယူလေ။</p> <p>ဒေသနာကြားရာ၌ ပကတိကြားမြဲတိုင်း ကြားလိုသော် ထိုပါစိတ် ကိုပါအောင် နှလုံးသွင်း၍ ကြားလျှင်လည်း ပြီးပါ၏၊ နောက်၌လည်း ဤနည်းတူ သိလေ။</p> <p>၂၁၂။ အမည်ဖော်ရင်း၊ သုံးထည်တွင်း၊ ညဉ့်ကင်း နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>တိစီဝရိတ် အဓိဋ္ဌာန်တင်ပုံ<br> <b>ဣမံ အန္တရဝါသကံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>၊<br> <b>ဣမံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>၊<br> <b>ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ</b><br> ဟု အမည်ကို ဖော်လျက် အဓိဋ္ဌာန်တင်၍ ဆောင်သည်ကို ဝိနည်းတိစီဝရိတ် ဆောင်နည်းခေါ်သည်။ ထိုသုံးထည် အတွင်းတွင် တစ်ထည်ထည်နှင့်မျှ အရုဏ်တက်သည်တိုင်အောင် ကင်းကွာ၍ မနေ အပ်။ နေခဲ့လျှင် နိဿဂ္ဂိပါစိတ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>ညဉ့်ကင်းမှု, မကင်းမှု၌ ရဟန်းနေရာဌာန အထွေအပြား၊ သင်္ကန်းထားရာဌာန အထွေအပြားသို့ လိုက်၍ ပြောဆိုဖွယ် အလွန် ကျယ်၏၊ အဋ္ဌကထာမှာ ယူလေ။</p> <p>“<b>ဣဒံ မေ ဘန္တေ စီဝရံ ရတ္တိ ဝိပ္ပဝုတ္ထံ၊ အညတြ ဘိက္ခု သမ္မုတိယာ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာ ဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော် နှာ-၂၉၉) စွန့်ပုံ။</p> <p>နှစ်ထည် သုံးထည်ဖြစ်ခဲ့လျှင်<br> “<b>ဣမာနိ မေ ဘန္တေ စီဝရာနိ ရတ္တိ ဝိပ္ပဝုတ္ထာနိ၊ အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ နိဿဂ္ဂိယာနိ၊ ဣမာ နာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော်-နှာ-၂၉၉)ဟု ဆိုလေ။</p> <p>ကထိန်ရှိခဲ့သော် ပလိဗောဓ နှစ်ပါးမပြတ်မီ ကင်းရ၏၊ ဂိလာန ဖြစ်၍ ဘိက္ခုသမ္မုတိကို ရသူဖြစ်လျှင်လည်း ကင်းရ၏၊ အကြောင်း မညီညွတ်၍ သင်္ကန်းနှင့်ကင်းကွာ၍ အရုဏ်တက်အောင် နေရခွင့်ရှိခဲ့ သော် အဝေးက နေ၍ပင် ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုရ၏၊ “<b>ဧတာနိ စီဝရာနိ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>”ဟု သင်္ကန်းရှိရာကို မှန်း၍ဆို၊ အဓိဋ္ဌာန်ကျလေ၏၊ ဆယ်ရက် မလွန်မီ တဖန်တင်ရမည်။</p> <p>၂၁၃။ ဆွေမတော်သူ၊ တောင်း၍ယူ၊ ရမူ နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>မိမျိုးခုနစ်ဆက် ဘမျိုးခုနစ်ဆက်မှ အလွတ်ဖြစ်၍ ဆွေမျိုး မတော်သောသူကို အဓိဋ္ဌာန် ဝိကပ္ပနာလောက်သော အဝတ်သင်္ကန်း ကိုတောင်း၍ ရခဲ့သည်ရှိသော် နိဿဂ္ဂိသင့်၏၊ ခိုးသူလုယူ၍လည်း ကောင်း, ပျောက်ပျက်၍လည်းကောင်း, သင်္ကန်းဝတ်စရာ မရှိသောအခါ ဝတ်လောက် ရုံလောက်ရုံမျှ တောင်းရ၏။</p> <p>၂၁၄။ မဖိတ်သူက၊ လှူမည်ကြားလျှင်၊ ကောင်းစေ ချင်၍၊ စီရင်လေငြား၊ အတိုးပွား၊ စွန့်ငြား နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>ရှေး၌ မဖိတ်မကြားသောသူက မိမိကို သင်္ကန်းကပ်လှူလိမ့်မည်ဟု ကြားသိလေရာ သင်္ကန်းကို ကောင်းစေလိုလှ၍ ဘယ်လိုသင်္ကန်းကို လှူပါဟုပြောဆိုငြားအံ့၊ လှူဒါန်းသူ ရည်မှန်းရင်းထက် အဖိုးငွေပိုမို တိုးပွား၍ ကုန်ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုသင်္ကန်းနိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ အဖိုးငွေတိုးပွားမူ မရှိခဲ့လျှင် လိုရာကို ပြောဆိုရ၏။</p> <p>သင်္ကန်း၌သာ မဟုတ်ကျောင်းဆောက်လုပ်လှူဒါန်းရာ၌လည်း ကောင်း၊ တစ်ပါးသော ဝတ္ထု ဘဏ္ဍာလှူဒါန်း ရာ၌လည်းကောင်း အဖိုးတိုး ပွားအောင် ရဟန်းက ကြောင့်ကြစိုက်ခြင်းငှာ မအပ်။</p> <p>၂၁၅။ သင်္ကန်းဖိုးကို၊ ခံပါဆို၊ ကိုယ်, နှုတ်, ပယ်မြစ်ဘိ။</p> <p>၂၁၆။ ကပ္ပိယကို၊ ညွှန်းပါဆို၊ လိုရာညွှန်းအပ်၏၊</p> <p>မလိမ္မာသောသူသည် သင်္ကန်းဖိုး ငွေဒင်္ဂါးကို ယူခဲ့၍ အရှင် ဘုရားအား သင်္ကန်းဖိုးလှူပါ၏၊ သင်္ကန်းဖိုးကို အလှူခံပါဟု ဆိုခဲ့လျှင် ငါတို့ရဟန်းမှာ ရွှေငွေကို အလှူမခံ၊ သင်္ကန်းကိုသာခံသည် ဟုဆို၍ ပယ်မြစ်ရမည်။ ထိုအခါ ကပ္ပိယကာရက ရှိပါသလော၊ ရှိလျှင် ညွှန်းပါ ဟုဆိုခဲ့သော် မည်သူရှိလေ၏ ဟုအလိုရှိရာ ညွှန်းအပ်၏။</p> <p>ဝေယျာဝစ္စကရ ကပ္ပိရကာရက အပြား</p> <p>၂၁၇။ ရဟန်းညွှန်းလေး၊ လူညွှန်းလေး၊ ဒွေးမှာ မညွှန်းပေ။</p> <p>ကပ္ပိယကာရက ဆယ်မျိုး<br> (က) ကပ္ပိယကာရကသည် ရဟန်းညွှန်း လေးယောက်၊<br> (ခ) ပစ္စည်းရှင်ဖြစ်သူ လူညွှန်းလေးယောက်၊<br> (ဂ) မညွှန်းရပဲ အလိုလို ပြုလုပ်သူ နှစ်ယောက် ဟူ၍ တစ်ကျိပ်ရှိ၏။</p> <p>၂၁၈။ မျက်မှောက်, မျက်ကွယ်၊ ညွှန်းနှစ်သွယ်၊ မျက်ကွယ် သုံးယောက်ထွေ။</p> <p>၂၁၉။ ရှေ့ဝယ်ဖိတ်သွား၊ ပြန်ဖိတ်ကြား၊ တစ်ပါးသူကို စေ။</p> <p>၂၂၀။ လှူရစ်, ခံရစ်၊ အဆိုနှစ်၊ စင်စစ်-ပါကောင်းလေ။</p> <p>“မျက်မှောက်, မျက်ကွယ်၊ ညွှန်းနှစ်သွယ်“ဆိုသည်ကား<br> ၁။ ရဟန်းညွှန်း၌ ပစ္စည်းရှင်က ကပ္ပိယကာရက ညွှန်းပါ ဆိုရာ ရဟန်းမျက်မှောက်မှာ ရှိသောသူကို ဤသူပင် ကပ္ပိယ ကာရကဟု မျက်မှောက်ညွှန်း၌ တစ်ယောက်-<br> ၁။ ၂။ ဝေးရာမျက်ကွယ်မှာ ရှိနေသောသူကို မည်သည့်နေရာ ဌာနမှာ မည်သူသည် ငါတို့၏ ကပ္ပိယကာရက ဖြစ်သည်ဟု မျက်ကွယ်ညွှန်း တစ်ယောက်-<br> ၁။ “မျက်ကွယ် သုံးယောက်ထွေ” ဆိုသည်ကား ထိုရဟန်းညွှန်း နှစ်ယောက်တို့တွင် မျက်ကွယ်ညွှန်းသည် သုံးယောက် အထွေအပြား ရှိပြန်၏၊ ပြားပုံကို နောက်သံပေါက်ဖြင့်ပြ၏။<br> ၁။ မျက်ကွယ်မှာ ဖြစ်၍ ထိုသူ့ထံသို့ သွားမည်ရှိရာ ရဟန်းအား အပြီးဖိတ်ကြား၍ သွားသည်တရပ်။<br> ၂။ ထိုသူ့ထံက ပြန်၍ ရဟန်းအား ဖိတ်ကြားသည် တရပ်။<br> ၃။ တပါးသူကို စေလွှတ်၍ ရဟန်းအား ဖိတ်ကြားစေသည် တရပ်<br> ဟူ၍ မျက်ကွယ်ညွှန်း သုံးယောက် ဖြစ်ပြန်၏၊ ရဟန်းအား ဖိတ်ကြားပုံကို နောက်သံပေါက်ဖြင့်ပြ၏။</p> <p>ထိုသူအား သင်္ကန်းဖိုးငွေ မည်မျှကို အပ်ပေးခဲ့ပါမည်၊ အရှင် အလိုရှိသောအခါ ထိုသူ့ထံမှာ သင်္ကန်းကို တောင်းခံရစ်ပါ ဟူ၍ ဖိတ်ကြား ၏၊ ထိုသူကိုလည်း ရဟန်းတော်အလိုရှိသောအခါ သင်္ကန်းဝယ်၍ လှူရစ်ပါဟု ပြောခဲ့၏။</p> <p>မျက်မှောက်ညွှန်း တစ်ယောက်၊ မျက်ကွယ်ညွှန်း သုံးယောက်၊ ရဟန်းညွှန်းလေးယောက်ဖြစ်၏၊ လေးယောက် လုံးမှာပင် လှူရစ်, ခံရစ်၊ အဆိုနှစ်ကို စင်စစ်ရကောင်း၏၊ ထိုအဆို နှစ်ခုရှိမှ တောင်းအပ်သည်။ လူညွှန်း လေးမှာလည်း “မျက်မှောက်, မျက်ကွယ်၊ ညွှန်းနှစ်သွယ်” ဆိုသည်ကား<br> ကပ္ပိယကာရကကို ညွှန်းပြတော်မူပါဟု လူကဆိုရာ ရဟန်းက ငါ့မှာ ကပ္ပိယကာရက မရှိဟုဆို၏၊ ထိုအခါ ပစ္စည်းရှင် ဖြစ်သူလူက ရဟန်းမျက်မှောက်၌ ရှိနေသည့် လူတစ်ယောက်ကို အမောင်သည် ကပ္ပိယကာရက လုပ်ပါဟု ပြောဆို၍ လုပ်ပါမည် ဆိုသောအခါမှ ဤလူ သည် အရှင်၏ ကပ္ပိယကာရက ဖြစ်ပါသည်ဟု ညွှန်းပြ၏၊ မျက်မှောက် ညွှန်းတည်း။<br> အရပ်ထဲမှာ မည်သူ ကပ္ပိယကာရကပြုလုပ်ပါစေမည်။ မျက်ကွယ် ညွှန်းတည်း။ မျက်ကွယ်သုံးယောက် ထွေပြားပုံ လှူရစ်, ခံရစ် ဖိတ်ကြား ပုံမှာ ရဟန်းညွှန်းနှင့် တူပြီ။</p> <p>၂၂၁။ သုံးကြိမ်တောင်းအပ်၊ ခြောက်ကြိမ်ရပ်၊ ပြောအပ် ရဟန်းညွှန်းလေး။</p> <p>၂၂၂။ အကြိမ်လွန်မိ၊ ရတုံဘိ၊ နိဿဂ္ဂိသင့်ရေး။</p> <p>၂၂၃။ အတောင်း, အရပ်။ ကြိမ်မမှတ်၊ ပြုအပ် လူညွှန်း လေး။</p> <p>ရဟန်းညွှန်း လေးဦး၌ ထိုသူနှင့် တွေ့ဆုံ၍ ငါသင်္ကန်း အလိုရှိပြီ ဟု နှုတ်ဖြင့်တောင်းခြင်း၊ ထိုသူ့အိမ်သို့သွား၍ ကိုယ်နှင့်ရပ်ခြင်းကို ပြုအပ်၏။</p> <p>ထိုတွင် နှုတ်ဖြင့်တောင်းရာ၌ တစ်ကြိမ်နှင့် မလှူလျှင် နှစ်ကြိမ် သုံးကြိမ်ပင် တောင်းရ၏၊ သုံးကြိမ်မှ မလှူလျှင် ခြောက်ကြိမ်တိုင်အောင် ရပ်ရ၏၊ သုံးကြိမ်တောင်း ခြောက်ကြိမ်ရပ်၍မှ မလှူခဲ့လျှင် တောင်းမှု ရပ်မှုကို မပြုရပြီ၊ ပစ္စည်းရှင်ကိုသာ မည်သူထံမှာ သင်အပ်နှံ၍ထားသော သင်္ကန်းဖိုးသည် ငါတို့၌ အကျိုးမရှိဖြစ်နေပြီ၊ သင်တို့ဥစ္စာကို အချီးနှီး မဖြစ်ကြစေနှင့် ဟုပြန်ပြောရမည်၊ မပြောလျှင် ဝတ္တဘေဒဒုက္ကဋ် သင့်၏၊ သုံးကြိမ် ခြောက်ကြိမ်ထက်လွန်၍ တောင်းမှု, ရပ်မှုနှင့်ရခဲ့သော် နိဿဂ္ဂိ သင့်၏။</p> <p>လူညွှန်း လေးဦး၌မူကား အကြိမ်မည်မျှသာ တောင်းရသည်, ရပ်ရသည်ဟု အရေအတွက် အမှတ်မရှိ၊ အကြိမ်တစ်ရာ, တစ်ထောင်ပင် တောင်းရ၏၊ ရပ်ရ၏၊ တောင်း၍, ရပ်၍မှ မလှူမဒါန်းနေခဲ့လျှင် ပစ္စည်း ရှင်ကို ပြောဆို၍ ကပ္ပိယကာရကလွှဲပြောင်းပေးရ၏။</p> <p>ရဟန်းညွှန်းသည် ကြပ်၏၊ လူညွှန်းသည်ချောင်၏၊ လူဖြစ်သူတို့ လိမ္မာကြဖို့ကောင်းလှ၏။</p> <p>၂၂၄။ မျက်မှောက်, မျက်ကွယ်၊ ကျန်နှစ်သွယ်၊ ရှောင် ပယ် တောင်းရပ်လေး။</p> <p>အညွှန်းမရှိသော ကပ္ပိယကာရကသည်လည်း မျက်မှောက်တစ် ယောက် မျက်ကွယ်တစ်ယောက်ဟူ၍ နှစ်ယောက်ရှိ၏၊ ရဟန်းက ကပ္ပိယမညွှန်းပဲ ရှိနေသောအခါ ရဟန်းမျက်မှောက်ရှိသူ လူတစ် ယောက်က ငါ့ကိုပေးပါ ငါကပ္ပိယကာရက လုပ်ပါမည်ဟု ဆိုလေရာ ထိုသူလက်၌ သင်္ကန်းဖိုးကို ပေး၍သွား၏၊ ရွှေငွေရှင် ထိုသူနှစ်ဦး တို့သည်ပင်လျှင် ရဟန်းအား ဖိတ်ကြားမှုကို မပြုကြကုန်၊ ဤကား မျက် မှောက်တည်း။</p> <p>ရွှေ ငွေရှင်သည် လွတ်ရာ၌ တစ်ယောက်သောသူကို ရဟန်း တော်အား သင်္ကန်းဝယ်၍ လှူလိုက်ပါဟု အပ်နှံ၍ ထား၏၊ ဖိတ်မှု ကြားမှု မရှိ။ မျက်ကွယ်တည်း၊ ဤနှစ်ယောက်၌မူကား တောင်းမှု,ရပ်မှု မအပ်ပြီ၊ ကြောင့်ကြစိုက်ဖွယ် မရှိပြီ။</p> <p>၂၂၅။ ကိုယ်တိုင်ခံခြင်း၊ ခံစေခြင်း၊ ဝမ်းတွင်း သာယာ မိ။</p> <p>၂၂၆။ ကြေး, ခဲ, ပိုက်ဆံ၊ ရွှေ, ငွေ, ဘဏ်၊ အမှန် နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>ကြေးနီပိုက်ဆံ, ခဲပိုက်ဆံတို့နှင့်တကွ ရွှေ, ငွေတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ရွှေ,ငွေဖြင့်ပြုသော ထုံးဘူး, ဖလား အစရှိသော ဝတ္ထုဘဏ္ဍာမျိုးတို့ကို လည်းကောင်း၊ ကိုယ်တိုင်ခံမှု ယူမှု သူတစ်ပါးကို အခံအယူစေခိုင်းမှု ကိုယ် နှုတ်ဖြင့် ခံလည်းမခံ ပယ်လည်း မပယ်မူ၍ ဝမ်းထဲကသာစိတ်ဖြင့် သာယာခံယူမူတို့ကို ပြုသည်ရှိသော် ထိုဝတ္ထုသည် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ ဝတ္ထုကိုလည်း စွန့်အပ်၏၊ ပါစိတ်အာပတ်ကိုလည်း ဒေသနာကြားအပ်၏ ဟူလိုသည်။ ပိုက်ဆံဖြစ်၍နေသော ကြေးနီပြား, ခဲပြားများသည် ရွှေ,ငွေနှင့် အတူတူပင်။</p> <p>ထိုဝတ္ထုတို့ကို ရဟန်းထံသို့ ယူခဲ့၍ ကိုယ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ နှုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း လှူရာ၌ ကိုယ်ဖြင့်ခံယူမူ, ကောင်းပြီ ငါယူ၏ စသည်ကို ဆို၍ နှုတ်ဖြင့်ခံယူမူ, အရှင်မရှိသော ထိုဝတ္ထုတို့ကို တွေ့မြင်ရာ ကိုယ်တိုင် ကိုင်ယူမှုမျိုးသည် ကိုယ်တိုင်ခံယူမှု မည်၏၊ သူတစ်ပါးတို့ကို ခံလိုက်ယူလိုက်ဟု စေခိုင်းမှုသည် ခံစေယူစေမှုမည်၏။</p> <p>မျက်မှောက်, မျက်ကွယ် အနီးဝေး၌ရှိနေသော ထိုဝတ္ထုမျိုးကို အရှင်ဘုရားအား လှူပါ၏၊ စွန့်ပါ၏၊ သုံးစွဲပါဟု ပေးအပ်လှူဒါန်းရာ၌ ကိုယ်နှုတ်ဖြင့် ခံလည်းမခံ ပယ်လည်းမပယ် ဝမ်းထဲကသာ ကောင်း၏ ဟူ၍ သာယာမှုသည် စိတ်ဖြင့် သာယာခြင်း မည်၏၊ ရွှေငွေအရာထား၍ သုံးကြသော နွတ်ခေါ်သော စက္ကူများသည်လည်း ရွှေငွေနှင့် အတူတူပင်။</p> <p>၂၂၇။ ဒွါရသုံးသွယ်၊ ခုခုပယ်၊ မတွယ် မငြိဘိ။</p> <p>ထိုသို့ကိုယ်နှုတ်တို့ဖြင့် ပေးမှုအပ်မှု လှူဒါန်းမှုတို့ကို ပြုနေဆဲ အခါ၌ ကာယဒွါရ, ဝစီဒွါရ, မနောဒွါရသုံးပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် မအပ်ဖူး မခံဖူးဟူသော အခြင်းအရာတို့ကို ပြုလိုက်သည်ရှိသော် အာပတ်ကြီးငယ် အတွယ်အငြိမရှိ၊ လွတ်ကင်းလေ၏၊ စိတ်ကပင် သာယာ၍ နေသော်လည်း ကိုယ်နှုတ်နှစ်ပါးတွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် ပယ်သော အခြင်းအရာကို ပြုလိုက်လျှင် အပြစ်ကင်းလွတ်တော့သည်။</p> <p>ထိုကဲ့သို့ ကိုယ်ဖြင့် နှုတ်ဖြင့် ပေးမှု, အပ်မှု လှူဒါန်းမှုတင်းလင်း မရှိမူ၍ အလိုအလျောက်တည်နေသော ရွှေ,ငွေတို့ကို စိတ်ဖြင့် ဘယ်လိုပင် သာယာမိသော်လည်း အာပတ်မရှိ။</p> <p>စွန့်ပုံကား-သံဃာ့အလယ်၌ စွန့်ရသည်။</p> <p>“<b>အဟံ ဘန္တေ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေသိံ၊ ဣဒံ မေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော်-နှာ-၃၄၆)။ ဟုစွန့်၊ အာပတ်ကို ဒေသနာကြား။ ပြန်ပေးမရှိ။</p> <p>စွန့်ရာဌာနသို့ ဂဟဋ္ဌဖြစ်သူ လူများလာခဲ့သည်ရှိသော် ဤဝတ္ထုကို သိလော့ဟုဆိုရ၏၊ ထိုဝတ္ထုကို ယူ၍ ထောပတ် ဆီဦး စသည်ကို ဝယ်ခြမ်း၍ လှူလာခဲ့လျှင် ရွှေ,ငွေရှင်ဖြစ်သော ရဟန်းကို ချန်လှပ်၍ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့ သုံးဆောင်အပ်၏။</p> <p>ထိုသို့ မပြုခဲ့လျှင် လွတ်ရာ၌ စွန့်ပစ်လိုက်လော့ဟု ဆိုရမည်။ စွန့်ပစ်သည်ဖြစ်စေ, ယူ၍သွားသည်ဖြစ် စေ အနပေက္ခသာ နေရသည်၊ ထိုသို့ပြုလုပ်သူ လူမရှိခဲ့လျှင် လဇ္ဇီသဘောရှိသော ရဟန်းတစ်ပါးပါးကို ဉတ်ကမ္မဝါစာဖြင့် ရူပိယဆဋ္ဋက သမ္မုတိကို ပေး၍စွန့်ပစ်စေရသည်။</p> <p>၂၂၈။ အရံကျောင်းတွင်း၊ မေ့ရစ်လျှင်းဘိ၊ လူမရှိ၊ မိမိ ကိုယ်တိုင်ထား။</p> <p>ရဟန်းတို့ အမြဲနေရာ ကျောင်းတိုက်တွင်း၌သော်လည်းကောင်း ရဟန်းတို့ တည်းခိုနေထိုင်ရာ ဇရပ် တန်ဆောင်းတွင်း၌သော်လည်း ကောင်း၊ ရွှေ,ငွေရတနာတို့ကို လူတို့မေ့ရစ်၍ သွားကြကုန်သည်ရှိသော် လူရှိခဲ့လျှင် လူကို သိမ်းယူစေ၍ လုံးရေ, ချပ်ပြား အမှတ်အသား ထား စေရမည်၊ လူမရှိခဲ့လျှင် ရဟန်းကိုယ်တိုင်ကိုင်ယူ၍ သိမ်းထားရမည်၊ လူတို့ဥစ္စာ ဘဏ္ဍာ မိန်းမတို့တန်ဆာ ဘဏ္ဍာတို့၌လည်း ထိုနည်းတူ။</p> <p>၂၂၉။ ရွှေ ငွေဝတ္ထု၊ ရောင်းဝယ်မှု၊ ပြုလျှင် နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>ပြဆိုခဲ့သော ဒင်္ဂါးပိုက်ဆံတို့ကို လဲလှယ် ရောင်းဝယ်မှုကို ပြုသည် ရှိသော် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ ရွှေငွေနှင့် ရွှေငွေချင်းသော်လည်းကောင်း, ရဟန်းက ကပ္ပိယဝတ္ထုဖြစ်၍ သူတစ်ပါးက ရွှေငွေဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ကောင်း, ရဟန်းကိုယ်တိုင် လဲလှယ်ခြင်းကို ပြုခဲ့သည်ရှိသော် ရဟန်းမှာ ရသောဝတ္ထုသည် ရွှေငွေပင်ဖြစ်စေ ကပ္ပိယ ဝတ္ထုပင်ဖြစ်စေ နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ သံဃာ့အလယ်၌စွန့်။</p> <p>စွန့်ပုံ<br> “<b>အဟံ ဘန္တေ ရူပိယ သံဝေါဟာရံ သမာပဇိံ၊ ဣဒံ မေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ၊ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍပါဠိတော်-နှာ-၃၄၈) ပြန်ပေးမရှိ။ ရှေးနည်းအတိုင်း ပြုလေ။</p> <p>၂၃၀။ ခံသူရောင်းဝယ်၊ စီရင်ချယ်၊ ကိုင်တွယ် သုံးသပ် ဘိ။</p> <p>၂၃၁။ အာပတ် ကြီး, ငယ်၊ မလွဲဖွယ်၊ လေးသွယ် မှုပြစ် ရှိ။</p> <p>၁။ ရွှေငွေရတနာတို့နှင့် စပ်ဆိုင်ရာ ခံယူမှုတစ်ပါး၊<br> ၂။ လဲလှယ်မူတစ်ပါး၊<br> ၃။ စီရင်မှုတစ်ပါး၊<br> ၄။ ကိုင်တွယ်သုံးသပ်မှုတစ်ပါး၊<br> အာပတ်ကြီးငယ်ကို ပြုတတ်သော အပြစ်ရှိသော အမှုကြီး, ငယ်လေးပါး။</p> <p>ထိုလေးပါးတို့တွင်<br> ခံယူမှုဆိုသည်ကား-“ကိုယ်တိုင်ခံခြင်း၊ ခံစေခြင်း၊ ဝမ်းတွင်း သာယာမှု”ဟူသော သံပေါက် အရကို ဆိုသည်။<br> ရောင်းဝယ်မှု ဆိုသည်ကား -“ရွှေငွေဝတ္ထု၊ ရောင်းဝယ်မှု၊ ပြုလျှင် နိဿဂ္ဂိ”ဟူသော သံပေါက်အရကို ဆိုသည်။<br> စီရင်ခြယ်ဆိုသည်ကား-“ရွှေငွေဝတ္ထု၊ ရောင်းဝယ်မှု၊ ပြုလျှင် နိဿဂ္ဂိ”ဟူသော သံပေါက်အရကို ဆိုသည်။<br> စီရင်ခြယ်ဆိုသည်ကား ရွှေငွေဘဏ္ဍာမျိုးကို သည်မှာထားလော့၊ ဟိုမှာ ထားလော့ ထုတ်လော့၊ သွင်းလော့၊ ပေးလိုက် ယူလိုက်၊ ဤဝတ္ထုနှင့် ဘာကိုဝယ်လိုက်၊ ကူလီခပေးလိုက်၊ စာရေးခပေးလိုက် စသည်ဖြင့် ရွှေငွေပိုက်ဆံ ဒင်္ဂါးကို တိုက်ရိုက် စီရင်ခြယ်လှယ်မှုကို ဆိုသည်။ ကိုင်တွယ်သုံးသပ်မှု ဆိုသည်ကား-ပကတိသော ရွှေ ငွေကိုလည်း ကောင်း၊ ဖလား, ထုံးဘူးစသော ရွှေ ငွေဖြင့် ပြုလုပ်သော ဝတ္ထုများကို လည်းကောင်း ကိုင်တွယ်ထိပါး သုံးသပ်မှုတည်း၊ ရွှေချ၍ထားသော ဘုရား စေတီကိုပင် ရွှေ,ငွေကို သာယာသောစိတ်နှင့် ကိုင်ခြင်း, တွယ်ခြင်း, သုံးသပ် ထိပါးခြင်းငှာ မအပ်။</p> <p>၂၃၂။ ကြေး, ခဲ-ပိုက်ဆံ၊ ရွှေ ငွေ ဘဏ်၊ ခံလျှင် အာပတ် ကြီး။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၂၃၃။ ရတနာဆယ်ပါး၊ စပါးခုနစ်၊ ခေတ္တ, ဝတ္ထု၊ နှစ်ခု ရေကန်၊ အရံဥယျာဉ်၊ မြင်း, ဆင်, ကျွဲ, နွား၊ သား, ငါး, ခွေး, ဝက်၊ ကြက်, ငှက်, တိရစ္ဆာန်၊ အလှူခံ၊ အမှန် ဒုက္ကဋ်ချည်း။</p> <p>ခေတ္တ<br> ရတနာဆယ်ပါး, စပါးမျိုးခုနစ်ပါးတို့ကို ရှေး၌ဆိုခဲ့ပြီ။ ကောက်ရင်၊ ကောက်ကြီး၊ ပြောင်းရင်၊ ပြောင်းကြီး၊ လူး၊ ဆပ်၊ ဂျုံ-အစရှိသောစပါး မျိုးတို့ကို စိုက်ပျိုးရာ မြေအရပ်သည် ခေတ္တမည်၏၊ [လယ်ဟုခေါ်၏၊]</p> <p>ဝတ္ထု<br> ပဲမျိုး, နှမ်းမျိုး, ကြံမျိုး, ဗူး, ဖရုံ, ဖရဲ, သခွါးအစရှိသည်တို့ကို စိုက်ပျိုးရာ ရေအရပ်သည် ဝတ္ထုမည်၏၊ [ယာ-ဟုခေါ်၏၊]</p> <p>နှစ်ခုရေကန်<br> အခွန်ရသော တစ်ဘက်ဆည်ကန်၊ လေးထောင့်ကန်တို့ကို နှစ်ခုရေကန်ဆိုသည်။</p> <p>အရံဥယျာဉ်<br> အရံဥယျာဉ် ဆိုသည်ကား-ငှက်ပျောခြံ၊ နာနတ်ခြံ၊ သရက်၊ ပိန္နဲ၊ ဒညင်း၊ ဒူးရင်း-စသည်ထွက်သော သစ်သီ,းပန်းမာလ်၊ အရံဥယျာဉ်မျိုး တို့ကိုဆိုသည်။ အာရာမ-ဟူသော ဝေါဟာရနှင့် လှူလျှင်ခံအပ်၏၊ ဤဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုမျိုးတို့၌ ခံအပ်သော ကပ္ပိယနည်းလမ်းလည်း များစွာရှိသေး၏၊ အဋ္ဌကထာမှာယူလေ။</p> <p>၂၃၄။ ပုဂ္ဂိုလ်, သံဃာ၊ ဂိုဏ်းအားသာ၊ ခံငှာ မအပ်သိ။</p> <p>ဤရွှေငွေ ရတနာ စသည်တို့ကို အရှင်ဘုရားအား လှူပါ၏။<br> မည်သည့်ရဟန်းအားလှူပါ၏၊ မည့်သည့် ဂိုဏ်းအား လှူပါ၏၊ သံဃာအား လှူပါ၏ဟု ပုဂ္ဂိုလ်,ဂိုဏ်း,သံဃာကို သုံးသပ်၍ လှူလျှင် ခံခြင်းငှာ မအပ်။ ငါတို့ မခံအပ်ဘူးဟု မြစ်ပယ်ရမည်။</p> <p>၂၃၅။ ဘုရား, တရား၊ စေတီအားနှင့်၊ ကျောင်းအား တတန်၊ နဝကံ၊ ပယ်ရန် ခွင့်မရှိ။</p> <p>အဋ္ဌကထာ၌ စေတီအကျိုးငှာ မခံအပ်ဆိုသည်မှာ စေတီအကျိုး ငှာ အရှင်ဘုရားအား လှူပါ၏ဟုဆို၍ လှူသည်ကိုယူ။ စေတီ စသည်ကို သမ္ပဒါန်ထား၍<br> “<b>ဗုဒ္ဓဿ ဒေမ</b>၊ <b>ဓမ္မဿ ဒေမ</b>၊<br> <b>စေတိယဿ ဒေမ</b>၊ <b>နဝကမ္မ ဿ ဒေမ</b>”<br> ဟု ဘုရား, တရား, စေတီ, ကျောင်း, ပြာသာဒ်, နဝကမ္မအမှုတို့ကို သုံးသပ်၍ လှူခဲ့လျှင် ပယ်ခွင့်မရှိ၊ ပယ်ခြင်းငှာ မအပ်။ ရေစက်ခံသော ပုဂ္ဂိုလ်အား အပြစ်မရှိ။</p> <p>ရေစက်ခံမှု၌ အပြစ်မရှိသော်လည်း ထိုကဲ့သို့ လှူပြီးသော ရွှေငွေ စသော နိဿဂ္ဂိဝတ္ထုမျိုး ရတနာဆယ်ပါး စပါးမျိုးတို့ကိုမူကား စီရင်ခြင်း ကိုင်တွယ်သုံးသပ်ခြင်းတို့ကို လွတ်စေ၍ ကပ္ပိယကာရကတို့အား ကပ္ပိယ စကားဖြင့် ပြောကြားရ၏။</p> <p>နဝကမ္မဆိုသည်ကား-ဘုရားတည်မှု, ဘုရားပြင်ဆင်မှု, ဇရပ်တန် ဆောင်း,ကျောင်း,ကန် ဆောက်လုပ်မှု ပြင်ဆင်မှု ရေတွင်း,ရေကန် တူးဖော်မှု ပြင်ဆင်မှု ဘုန်းကြီးပျံ, ပြာသာဒ် တလား, ရထား, လောင်တိုက် လုပ်ဆောင်မှုစသည်တို့တည်း။</p> <p>ထိုအမှုတို့ကို လုပ်ဆောင်ရန် ရည်စူး၍ ငွေဒင်္ဂါးတို့ကို ရှေ့၌ ထားပြီးလျှင် ရေစက်ချတော်မူပါဘုရား ဟုဆိုလျှင်<br> “<b>ဣမာနိ ကဟာပဏာနိ နဝကမ္မဿ ဒေမ</b>”<br> ဟု ရေစက်ချ၍ ပေးခြင်းငှာ အပ်၏ဟု ယူကြကုန်၏၊ ပြုလုပ်ကြ ကုန်၏။</p> <p>၂၃၆။ ရွှေ,ငွေ ခြယ်လတ်၊ ကျောင်းနှင့်စပ်၊ မအပ်သည် မရှိ။</p> <p>ရွှေ ငွေရတနာ ခြယ်လှယ်သော ကျောင်းကြိယာမျိုး ဟူသမျှ သည် မအပ်ဟူ၍ မရှိ၊ အလှူခံကောင်းသည်။ ရွှေ ငွေရတနာကို ကိုင်မည်ဟု နှလုံး မပြုမူ၍ တိုင်ကိုကိုင်မည် နံရံကဲလားကိုကိုင်မည်ဟု နှလုံးပြု၍ တိုင်တွယ် သုံးသပ်ခြင်းငှာ အပ်၏၊ ညောင်စောင်း အင်းပျဉ်, အိုးအင် အုတ်ခွက်,မျက်နှာကြက်, ကန့်လန့်ကာ စာတိုက် ဘီရိုစသော ကျောင်းအသုံးအဆောင်မျိုးတို့၌လည်း ထို့အတူမှတ်။</p> <p>၂၃၇။ အရောင်းအဝယ်၊ လဲလှယ်, ငှားရန်၊ စကားကြမ်း၊ စွန်း၏ နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>သပိတ်သင်္ကန်းအစရှိသော ကပ္ပိယဝတ္ထုတို့၌ သီတင်းသုံးဖော် ငါးဦးတို့မှတစ်ပါး လူဖြစ်သောသူတို့နှင့် ရုန်းရင်းသော စကားကို မြွက်ဆို၍ ရောင်းမှုဝယ်မှု လဲလှယ်မှု အဖိုးအခနှင့် လှည်းလှေ ကူလီငှားရမ်းမှုတို့ကို ပြုသည်ရှိသော် နိဿဂ္ဂိပါစိတ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>ကြမ်းသောစကားမျိုးဆိုသည်ကား-ရောင်းဝယ်လဲလှယ် ငှားရမ်းမှု တို့၌ လူဖြစ်သူတို့ ပြောဆိုကြသော စကားမျိုးတို့ကို ဆိုသတည်း။ ဤကပ္ပိယဝတ္ထုမျိုးတို့၌ ဤဝတ္ထုနှင့် ဘယ်ဟာကို ဝယ်ချေလော့၊ ဘယ်ဟာနှင့် လဲချေလော့၊ ဘယ်ဟာကို ငှားရမ်းချေလော့ဟု လူဖြစ်သော သူတို့ကို စေခိုင်းရ၏။</p> <p>ရှေး၌ ပြဆိုခဲ့သော နိဿဂ္ဂိဝတ္ထု ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုမျိုးတို့၌ ဤကဲ့သို့ ဆို၍စေခိုင်းခြင်းငှာ မအပ်၊ စေခိုင်းရန် လူမရှိခဲ့သော် မိမိကိုယ်တိုင်ပင် ကပ္ပိယ စကားမျိုးနှင့် ပြုလုပ်ရ၏။</p> <p>ကပ္ပိယစကားမျိုးဆိုသည်ကား-ငါ့မှာဆန်ရှိ၏၊ ပိတ်ရှိ၏၊ သင့် လက်မှ ဘယ်ဟာကို အလိုရှိ၏ဟု ပြောရ၏၊ လှည်းအလိုရှိသည် လှေ အလိုရှိသည် ဘယ်ဟာကို လုပ်ပေးလော့၊ ဆန်ရလတ္တံ့, ပိတ်ရလတ္တံ့ဟု ပြောရ၏၊ အကပ္ပိယစကားဖြင့် ရောင်းဝယ်လဲလှယ် ခိုင်းစေခဲ့မှုဖြင့် ရရှိသောဝတ္ထုသည် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ စွန့်၍ အာပတ်ကို ဒေသနာကြား အပ်၏၊ လှည်းငှား လှေငှားမှုစသည်တို့၌ ပါစိတ်အာပတ်ကိုသာ ဒေသနာကြားအပ်၏။</p> <p>ဤကပ္ပိယဝတ္ထုမျိုး၌ကား ဝိနည်းဓိုရ် ပြန်၍ပေးသော အခါ ထိုရဟန်းသုံးဆောင်ရ၏။</p> <p>စွန့်ပုံ<br> “<b>အဟံ ဘန္တေ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိံ၊ ဣဒံ မေ ဘန္တေ နိဿဂ္ဂိယံ၊<br> ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ ပါဠိတော် နှာ-၃၅၁) စွန့်ပုံ။</p> <p>စွန့်ပြီးလျှင် ဒေသနာကြား။</p> <p><b>ဣမံ ဝတ္ထုံ အာယသ္မတော ဒမ္မိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍပါဠိတော်)။ ပြန်ပေး။</p> <p>၂၃၈။ အဆင်းသဏ္ဍာန်၊ လောက်သည်မှန်လျက်၊ ဓိဋ္ဌာန်,ဝိကပ်၊ မပြုလတ်ဘဲ၊ ဆယ်ရက်ကဲ၊ စွန့်မြဲ ထိုပတ္တ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အဆင်း, အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အကြီး, အငယ်သဏ္ဍာန်လုံလောက်လျက် အဓိဋ္ဌာန်သော်လည်း မတင် ဝိကပ္ပနာ သော်လည်းမပြုဘဲ ဆယ်ရက်လွန်သောသပိတ်သည် နိဿဂ္ဂိ ဖြစ်၏၊ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အဆင်းဆိုသည်ကား-ကောင်းစွာ ကျက် သည်ဖြစ်၍မည်းနက်သောအဆင်း ပေတည်း။ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အကြီးအငယ် သဏ္ဍာန်မှာ ရှေ့၌ပြဆိုခဲ့ပြီ။</p> <p>စွန့်ပုံ<br> “<b>အယံ မေ ဘန္တေ (အာဝုသော) ပတ္တော ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော၊ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍပါဠိတော်)၊ စွန့်ပုံ၊ ဒေသနာကြား၊ ပြန်၍ပေး။</p> <p>အဋ္ဌကထာကြီး၌ မြေသပိတ်မှာ နှစ်ကြိမ်၊ သံသပိတ်မှာ ငါးကြိမ် ဖုတ်မှ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သည်ဟူ၏၊သာရတ္ထဒီပနီ၌ အကြိမ်သည် ပမာဏ မဟုတ်၊ မည်းနက်သောအဆင်းရှိ၍ သမဏသာရုပ္ပဖြစ်သည်သာ ပမာဏ ဟူ၏၊ ကင်္ခါ၌လည်း သမဏသာရုပ္ပဖြစ်သည်ကိုသာဆို၏၊ အကြိမ်ကို မဆို။</p> <p>၂၃၉။ ငါးဘွဲ့မပြည့်၊ သပိတ်ရှိငြား၊ သူတစ်ပါး၊ တောင်း ငြား နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>အဓိဋ္ဌာန်တင်သော သပိတ်သည် အထက်နှုတ်ခမ်းမှစ၍ ကွဲအက် သောအရေးအကြောင်း ရှိလာခဲ့သော် အရေး၏နှစ်ဖက်၌ စူးနှင့်ဖောက်၍ ကြိုးနှင့်ဘွဲ့သည်ကို အဘွဲ့ဟုဆိုသည်။ ကွဲကြောင်း ရှည်လျှင် လက်နှစ် သစ်ခြား၍ အဘွဲ့များစွာ ဘွဲ့ရသည်၊ ငါးဘွဲ့ရှိလျှင် ထိုသပိတ်ကို စွန့်၍ ဆွေမတော်သောသူကိုပင် သပိတ်လှူပါဟု တောင်းရ၏၊ ငါးဘွဲ့မပြည့်မီ တောင်းခဲ့သော် ရသောသပိတ်သည် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏။</p> <p>၂၄၀။ သတ္တာငါးတန်၊ သူ့ရက်လွန်၊ အမှန်နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>“ထော, ဆီ, ဆီပျား၊ တင်လဲအား၊ ငါးပါး သတ္တာဟာ”ဟူ၍ ၁၀၂- တွင် ဆိုခဲ့ပြီးသော သတ္တာဟကာလိက ဆေးငါးပါးသည် အကပ်ခံ၍ ခုနစ်ရက်ကို လွန်သည်ရှိသော် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ စွန့်ပြီးကို ဝိနည်းဓိုရ်က ပြန်ပေး၍ ရသော်လည်း ကိုယ်အင်္ဂါနှင့်စပ်ရာ၌ အသုံးမပြုရ။</p> <p>၂၄၁။ ဖော်ရဟန်းအား၊ သင်္ကန်းပေး၍၊ အရေးမလှ၊ ယူပြန်က၊ ရလျှင်နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>၂၄၂။ ကြွင်းပစ္စည်းကို၊ ထိုနည်းအတူ၊ ပေးပြီးမူ၊ ယူ လျှင်ဒုက္ကဋ်သိ။</p> <p>အပေါင်းအဖော်ဖြစ်သောရဟန်းအား ဝိကပ္ပနာလောက်သော အဝတ်သင်္ကန်းကို ပေးကမ်းချီးမြှောက်ပြီးမှ စိတ်တိုင်းမကျ၍ တဖန် အတင်းတောင်းခံ လုယက်၍ ယူပြန်အံ့၊ ရသောသင်္ကန်းသည် နိဿဂ္ဂိ ဖြစ်၏၊ မိမိဥစ္စာ အမှတ်နှင့် လုယူသည်ကို ဆိုသည်။ နောက် သံပေါက် လွယ်ပြီ။</p> <p>၂၄၃။ သံဃာအားမူ၊ လှူမည်မြွက်ကြား၊ ညွတ်ပြီး သားကို၊ မိမိကိုယ်ဖို့၊ ညွတ်စေမြို့၊ စွန့်ဖို့နိဿဂ္ဂိ။</p> <p>၂၄၄။ သံဃာတော်၌၊ ထုတ်ဖော်မြွက်ကြား၊ ညွတ်ပြီး သားကို၊ တစ်ပါးပုဂ္ဂလ၊ ညွတ်စေက၊ သုဒ္ဓပါစိတ္တိ။</p> <p>သံဃိကအလှူ လှူမည်, သံဃိကကျောင်း ဆောက်မည်ဟု နှုတ်မြွက်၍ သံဃာအား ညွတ်ပြီးသော လာဘ်ကို သိလျက်နှင့် ငါ့အား လှူပါ၊ ငါ့ဖို့ဆောက်ပါဟု မိမိသို့ ညွတ်စေသောရဟန်းအား ထိုလာဘ်သည် နိဿဂ္ဂိဖြစ်၏၊ စွန့်။ ဒေသနာကြား၊ ပြန်ပေး။</p> <p>မိမိမှတစ်ပါး အခြားတစ်ဦးတစ်ယောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်အား လှူပါ, ဆောက်ပါဟု ပုဂ္ဂိုလ်သို့ ညွတ်စေမူကား သုဒ္ဓပါစိတ် အာပတ်သင့်၏၊ မည်သည့်တိုက် သံဃာအား လှူမည်ဟု နှုတ်မြွက်၍ ညွတ်ပြီး သော ဝတ္ထုကို အခြားသော တိုက်သံဃာသို့သော်လည်းကောင်း၊ စေတီ တော်သို့သော်လည်းကောင်း ညွတ်စေအံ့၊ ဒုက္ကဋ်။</p> <p>မည်သည့်စေတီတော်အား လှူမည်ဟု နှုတ်မြွက်၍ ညွတ်ပြီး သောဝတ္ထုကို အခြားစေတီတော်သို့လည်းကောင်း၊ သံဃာတော်သို့ လည်းကောင်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်သို့လည်းကောင်း ညွတ်စေအံ့၊ ဒုက္ကဋ်။ မည်သည့်ပုဂ္ဂိုလ်အား လှူမည်ဟု နှုတ်မြွက်၍ ညွတ်ပြီးသော ဝတ္ထုကို အခြားပုဂ္ဂိုလ်သို့လည်းကောင်း၊ သံဃာတော်သို့သော်လည်း ကောင်း၊ စေတီတော်သို့သော်လည်းကောင်း ညွတ်စေအံ့၊ ဒုက္ကဋ် အာပတ်သင့်၏။</p> <p>ပစ္စည်းရှင်တို့က အရှင်ဘုရား အလိုရှိရာ ညွှန်ပြရာ လှူပါမည် ညွှန်ပြတော်မူပါဆိုလျှင် ထိုပစ္စည်း အသုံးကျမည့်နေရာ အကျိုးများ မည့်နေရာကို မြော်မြင်၍ ညွှန်ပြအပ်၏။</p> <p>နိဿဂ္ဂိအမြွက် ပြီး၏။</p> <hr> <h3>၁၈-သုဒ္ဓပါစိတ်</h3> <p>၂၄၅။ ချွတ်ယွင်းစေလို၊ မုသားဆို၊ ထိုသူ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၄၆။ ပြက်ရယ်ပြုလို၊ ပြက်ချော်ဆို၊ ထိုသူ ဒုဗ္ဘာသိ။</p> <p>၂၄၇။ ဝန်ခံစကား၊ ပျက်စေငြား၊ သူ့အား ပဋိဿဝိ။</p> <p>သူတစ်ပါးစိတ်၌ ဟုတ်သည်ကို မဟုတ်ဟူ၍ မဟုတ်သည်ကို အဟုတ်ဟူ၍ အထင်အမှတ် လွဲချော် ချွတ်ယွင်းစေလိုသောစိတ်နှင့် မဟုတ်စကား မုသားပြောဆိုသောရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ ချွတ်ယွင်းစေလိုသော စိတ်မျိုးမရှိပဲ အပျက်အချော် ကရော် ကမည် ရယ်စရာ ပြုံးစရာအလိုနှင့် မဟုတ်စကား ပြောဆိုသောသူအား <b>ဒုဗ္ဘာသိ</b>အာပတ်သင့်၏။</p> <p>ရှေးအဖို့၌ ဖြောင့်စင်းသောစိတ်နှင့် လာမည် ပြုမည်စသည်ဖြင့် သူတပါးတို့အား ဝန်ခံပြီးသောစကားကို အချိန်ကျခါ မလာ မပြုနေလျက် ပျက်ကွက်စေသော ရဟန်းအား <b>ပဋိဿဝဒုက္ကဋ်</b>သင့်၏၊ အချိန်မကျမီတင် ကူး၍ ဝန်ခံမှုကို ပြောဆိုနုတ်သိမ်းလျှင် လွတ်ခွင့်ရှိ၏။</p> <br> <p>၂၄၈။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ရဟန်းအား၊ ဆဲငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၄၉။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ပြက်ရယ်အား၊ ဆိုငြား ဒုဗ္ဘာသိ။</p> <p>၂၅၀။ မျိုး, မည်, နွယ်, ကံ၊ တတ်, နာ, သဏ်၊ ကိလံ, အာ, အက်ထိ။</p> <p>ဒေါသစိတ်ဖြင့် ရဟန်းဖြစ်သော သူတစ်ပါးကို ဆယ်ပါးသော ဆဲရေးခြင်းတို့တွင် တစ်ပါးပါးသော ဆဲရေးခြင်းဖြင့် ဆဲဆို ထိပါးသော ရဟန်းအား ထိုရဟန်းသည် ကြားသိခဲ့သော် <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <br> <h4>ဆဲရေးခြင်းဆယ်ပါး</h4> <p>ဆယ်ပါးသော ဆဲရေးခြင်းဆိုသည်ကား<br> ၁။ အမျိုးကို ထိခြင်း၊<br> ၂။ အမည်ကို ထိခြင်း၊<br> ၃။ အနွယ်ကို ထိခြင်း၊<br> ၄။ ထိုသူ ပြုလုပ်သောအမှုကို ထိခြင်း၊<br> ၅။ အတတ်ပညာကို ထိခြင်း၊<br> ၆။ ထိုသူ၌ ရှိသော အနာရောဂါကို ထိခြင်း၊<br> ၇။ အနိမ့်,အမြင့် အတိုအရှည် အဖြူအမည်းစသော ထိုသူတို့၏ အဆင်းသဏ္ဌာန်ကို ထိခြင်း၊<br> ၈။ လောဘကြီးမှု, ဒေါသကြီးမှု, မိုက်မဲမှု, မာန, ဒိဋ္ဌိ, ဣဿာ, မစ္ဆေရစသော ကိလေသာကို ထိခြင်း၊<br> ၉။ ပါရာဇိက စသော ထိုသူမှာရှိနေသော အာပတ်ကို ထိခြင်း၊<br> ၁၀။ အမျိုးမျိုးသော ဆဲရေးတိုင်းထွာမှု</p> <p>ဤကား ဆဲရေးခြင်း ဆယ်ပါးတည်း။</p> <br> <p>လင်္ကာ၌ <b>ကမ္မ</b>ကို ကံ-ဆိုသည်၊ <b>လိင်္ဂ</b>ခေါ်သော အဆင်းသဏ္ဌာန် ကို သဏ်-ဆိုသည်၊ <b>ကိလေသာ</b>ကို ကိလံ-ဆိုသည်၊ <b>အာပတ်</b>ကို အာဆိုသည်၊ <b>အက္ကောသ</b>ခေါ်သော လောကဆဲရေးမှုကို အက်-ဆိုသည်၊ ထိကား ထုတ်ဖော်ထိပါး၍ ပြောဆိုမှုတွေကို ဆဲရေးမှုခေါ်သည်ဟု ပြသည်၊ ဒေါသစိတ်ဖြင့် သူတစ်ပါး မခံနိုင်မည့် အရာကိုရှာ၍ ဆိုသည်ကို ထိပါးမှုဆိုသည်။</p> <p>လူ,သာမဏေတို့ကို ဆဲဆိုထိပါးခဲ့သော် <b>ဒုက္ကဋ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ ဒေါသစိတ်မရှိပဲ ပြက်ရယ်ပြုမှုဖြင့် လူ, ရှင်, ရဟန်းအား ထိပါးပြော ဆိုခဲ့သော် <b>ဒုဗ္ဘာသီ</b> အာပတ်သင့်၏။</p> <br> <p>၂၅၁။ ဆဲခြင်းဆယ်ပါး၊ ယူဆောင်ကြား၍၊ စကားကုန်း သွင်း၊ ရဟန်းချင်း၊ ဖျက်လျှင်း ပါစိတ္တိ။</p> <p>ရဟန်းတစ်ပါးက ရဟန်းတစ်ပါးအား ဆယ်ပါးသော ဆဲရေးမှု တို့တွင် တစ်ခုခုဖြင့် ထိထိပါးပါး ပြောဆိုသည်ကို တစ်ယောက်သော ရဟန်းက ကြားသိလေ၍ ပြောဆိုသော ရဟန်း၏ အကျိုးမဲ့ကို အလိုရှိ သော်လည်းကောင်း၊ တစ်ဦးသောရဟန်းကို မျက်နှာလုပ်လို၍သော်လည်း ကောင်း သင့်ကို မည်သူက သည်လိုဆိုသည် ပြောသည်ဟု ရဟန်းအချင်း ချင်းကို ကုန်းတိုက်စကားဖြင့်ပြော၍ ဖျက်ဆီးသောရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b> အာပတ်သင့်၏၊ လူ, သာမဏေတို့ကို ထိုသို့ဖျက်ဆီးလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၅၂။ သာမဏေလူ၊ နှစ်ဦးသူအား၊ ပြိုင်တူဆိုကာ၊ ပါဠိစာ၊ ချရာ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၅၃။ ပဒါ-နုပဒ၊ နွက္ခရဟု၊ အနုဗျဉ္ဇနံ၊ ဤလေးတန်၊ ခွဲရန် အာပတ္တိ။</p> <p>လူသာမဏေတို့အား သင်္ဂါယနာ သုံးတန်တင်သော ပါဠိတော် ပါဌ်, အဋ္ဌကထာပါဌ်များကို ပို့ချသင်ကြားသောအခါ ပါဠိကို ပြိုင်တူ ရွတ်ဆို၍ ပို့ချသင်ကြားသောရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ ပါဠိတော်လာ ဂါထာပါဒ, စုဏ္ဏိယဝါကျတို့၌<br> ၁။ <b>ပဒ</b>၊<br> ၂။ <b>အနုပဒ</b>၊<br> ၃။ <b>အနွက္ခရ</b>၊<br> ၄။ <b>အနုဗျဉ္ဇန</b><br> ဟူ၍ အစိတ်လေးပါး ရှိ၏။</p> <br> <h4>ပဒပြိုင်ပုံ</h4> <p>ဂါထာတို့၌ ပဌမပါဒကို စုဏ္ဏိယတို့၌ ပဌမဝါကျကို ချပို့ရာ အချီ, အချ ပြိုင်မိကြရာ၌ ပဒပြိုင်မှု၌ အာပတ် တစ်ချက်သင့်၏၊</p> <br> <h4>အနုပဒပြိုင်ပုံ</h4> <p>ပဌမပါဒ, ပဌမဝါကျတို့၌ မပြိုင်ကြမူ၍ နောက်နောက်သော ပါဒ,ဝါကျတို့၌ ပြိုင်မိကြမူ အနုပဒပြိုင်မှုနှင့် တစ်ပါဒ, တစ်ဝါကျလျှင် အာပတ်တစ်ချက်စီသင့်၏။</p> <br> <h4>အနွက္ခရပြိုင်ပုံ</h4> <p>ရဟန်းကသာ အတွင်ရွတ်ဆို၍သွားရာ လူသာမဏေက မလိုက်ပဲ တစ်ခုသော အက္ခရာကို အပြိုင်ရွတ်၍ ရပ်နေအံ့။ အနွက္ခရ ပြိုင်မှုနှင့် အာပတ်သင့်၏။</p> <br> <h4>အနုဗျဉ္ဇနပြိုင်ပုံ</h4> <p>“<b>ရူပံ အနတ္တာ, ဝေဒနာ အနတ္တာ</b>” ကို နှုတ်တိုက်ချရာ၌ ရူပံ အနတ္တာ-ပုဒ်ကို ချပြီး၍ ဝေဒနာ အနတ္တာ-ကို ချရာ၌ လူ,သာမဏေက ရူပံ အနတ္တာ-ဟူသော ရှေ့ပဒပါချီ၍ လာသဖြင့် ဝေဒနာ အနတ္တာ-၌ ရဟန်းဆိုသော အနတ္တာနှင့် ရှေ့ပဒ အနတ္တာ ပြိုင်မိကြအံ့။ အနုဗျဉ္ဇန ပြိုင်မှုနှင့် အာပတ်သင့်၏။</p> <br> <p>၂၅၄။ လူ,သာမဏေ၊ မေထုန်လောက်တန်၊ တိရစ္ဆာန် နှင့်၊ သုံးညဉ့်လွန်တူ၊ အိပ်မိမူ၊ မှတ်ယူ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၅၅။ ထက်ဝက်လွန်တုံ၊ မိုးကာစုံ၊ လောက်လုံ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၅၆။ အမြင့်တောင့်ထွာ၊ ရှိခဲ့လာ၊ အကာ ဆိုလောက် ၏။</p> <p>၂၅၇။ တပြင် အောက်ထက်၊ အမိုးယှက်၍၊ ထွက်ဝင် တံခါး၊ တူကြငြား၊ ဆောင်ခြား မဟုတ်သိ။</p> <p>လူ, သာမဏေနှင့်လည်းကောင်း၊ ခွေး, ဝက်, ကြောင်, ကြက် အစရှိသော မေထုန်အမှုဖြင့် လောက်သော တိရစ္ဆာန်များနှင့်လည်း ကောင်း၊ သုံးညဉ့်ထက်လွန်၍ တစ်မိုးတစ်ရံအတွင်း၌ အရုဏ်တက် အောင် အိပ်နေသော ရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ တစ်မိုးတစ်ရံ ဆိုရာ၌လည်း ထက်ဝက်ထက်များသောအမိုး, ထက်ဝက် ထက်များသော အကာရှိလျှင် <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်လောက်ပြီ။</p> <p>အမိုးထက်ဝက်, အကာထက်ဝက်သာရှိလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ အကာ၌ လည်း ရေတံစက်ကျရာအတွင်း၌ အယုတ်ဆုံး အမြင့်အားဖြင့် မဇ္ဈိမပုရိသ တစ်တောင့်ထွာရှိမှ အကာလောက်သည်။ ပကတိပုရိသ နှစ်တောင့် ခြောက်သစ်တည်း၊ ဝိနိစ္ဆယဋီကာ။</p> <p>အဆောင်တွေများစွာ တစ်ပြင်တည်းဆက်၍ တည်ရာ၌ အမိုးချင်းယှက်လျက် တစ်ဆောင်နှင့် တစ်ဆောင် အမိုးတွင်း, အကာ တွင်းမှ လျှောက်သွားနိုင်လောက်သော ထွက်ပေါက်, ဝင်ပေါက်တူ ခဲ့ကြသော်လည်းကောင်း၊ သုံးဆင့်တိုက်, လေးဆင့်တိုက်တို့၌ အမိုးတွင်းမှ တစ်ဆင့်နှင့်တစ်ဆင့်တက်ကာ, ဆင်းကာ သွား,လာနိုင်ခဲ့သော်လည်း ကောင်း၊ အဆောင်ခြားသည် အဆင့်ခြားသည်ဟု မမှတ်လင့်။ အလုံးစုံ သော အဆောင်စု, အဆင့်စုသည် တစ်ခုသော ဥပစာရှိကြသည်ဖြစ်၍ တစ်ဆောင်တည်းပင် မည်၏။</p> <p>တစ်ဆောင်၌လည်းကောင်း တစ်ဆင့်၌လည်းကောင်း အိပ်သော လူ,သာမဏေ စသည်သည်တစ်ပါးသော အဆောင်, တစ်ပါးသော အဆင့်၌ အိပ်သော ရဟန်းအား ပါစိတ်, ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို ဖြစ်စေနိုင်၏၊ ကုဋိလေးလုံးတို့၌ ကပ္ပိယကုဋိအင်္ဂါတွင် ဤသဟသေယျ လောက်သော အမိုး,အကာအင်္ဂါသည်ပါရှိ၏၊အကပ္ပိယကုဋိတို့၌ ယာဝကာလိက, ယာမကာလိက ဝတ္ထုတို့၏ အန္တောဝုတ္ထ အန္တောပက္က ဖြစ်ထိုက်ရာဌာန ဟူသည်လည်း ဤသဟသေယျ အာပတ်သင့်လောက် ရာဌာနကို ဆိုသတည်း။ ကပ္ပိယကုဋိတို့၌ကား အန္တောဝုတ္ထ, အန္တောပက္က ဟူ၍ မရှိပြီ။</p> <br> <p>၂၅၈။ အမနှင့်မူ၊ တစ်ညဉ့်တာမျှ၊ ခွင့်မရ၊ အိပ်က ပါစိတ္တိ။</p> <p>လူ မိန်းမ၊ မေထုန်လောက်သော ပါရာဇိက လောက်ကောင်း သော တိရစ္ဆာန်မတို့နှင့်မူကား သဟသေယျ လောက်သောနေရာ၌ တစ်မိုးတစ်ရံတွင်းမှာ တစ်ညဉ့်မျှ ပြိုင်၍ အိပ်ခွင့်မရ။ နေဝင်သည့်နောက် ထိုဌာနအတွင်း၌ မာတုဂါမသည်အိပ်၍နေအံ့။ ရဟန်းသည် မာတုဂါမ ရှိမှန်းသိသည်ဖြစ်စေ, မသိသည်ဖြစ်စေ ကိုယ်ကိုလှဲ၍ အိပ်သည်နှင့်် တစ်ပြိုင်နက်အာပတ်သင့်၏၊ မှီရာဌာန၌ မှီ၍ထိုင်လျက်အိပ်မူ အာပတ် လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၅၉။ ဆယ့်နှစ်တောင်တွင်း၊ ယောက်ျားကင်းလျက်၊ ခြောက်ခွန်းထက်များ၊ ဣတ္ထိအား၊ ဟောငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>မျက်စိမြင်ကောင်းသောနေရာတွင် ဆယ့်နှစ်တောင်အတွင်း၌ သိ,ကြားလိမ္မာသော ယောက်ျားဖြစ်သောသူ မရှိဘဲ ဣတ္ထိတို့အား ခြောက်ခွန်းထက်လွန်၍ ပါဠိတော်ပါဌ်, အဋ္ဌကထာပါဌ်များကို ဟောသော ရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>အာပတ်သင့်၏၊ ခြောက်ခွန်းမျှကား ဟောရ၏၊ တစ်ခွန်းဆိုသည်ကား ဂါထာတို့၌တစ်ပါဒသည် တစ်ခွန်းမည်၏၊ စုဏ္ဏိယတို့၌ ဝါကျတစ်ခုသည် တစ်ခွန်းမည်၏၊ “<b>ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ</b>“သည် တစ်ခွန်းမည်၏၊ “<b>ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိ သိက္ခာပဒံ သမာဒိယာမိ</b>” သည် တစ်ခွန်းမည်၏။</p> <p>သရဏဂုံပေးမှု သီလဥပုသ်ပေးမှုများသည် တရားဟောမှု မဟုတ်သောကြောင့် အပ်၏ဟူ၍လည်း ယူကြကုန်၏၊ ဆင်ခြင်။ သရဏဂုံ,သီလ ဥပုသ်ပေးရာ၌ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်တွင်း၌ သိ,ကြားလိမ္မာသော ယောက်ျားကို နေစေ၍ ပေးရမည်၊ ထိုယောက်ျား သည် သရဏဂုံသီလ ဥပုသ်မခံသော်လည်း အနီး၌ရှိနေလျှင် အပ်တော့ သည်။</p> <br> <p>၂၆၀။ ဇာတိမြေကို၊ ကိုယ်တိုင်တူးငြား၊ တူးစေငြား၊ နှစ်ပါး ပါစိတ်သင့်။</p> <p>ဤမဟာပထဝီမြေကြီး၌ ဖြစ်မြဲပကတိတည်လျက်ရှိသော မြေမှုန့်မျိုးမြေစိုင်ခဲမျိုး ထက်ဝက်အောက်နည်းသောကျောက်, နည်း သောသဲတို့နှင့်ရောသော မီးမသင့်ဘူးသေးသောမြေကို <b>ဇာတိမြေ</b> ဆိုသည်။ ထိုမြေကို သိလျက်နှင့် ကိုယ်တိုင် တူးမှု ဆွမှု ပွန်းအောင် ပဲ့အောင်ပြုမှု ထိုမြေပေါ်၌ ကိုယ်တိုင် မီးကိုထားမှုစသည်ကို ပြုခဲ့သော် လည်းကောင်း, သူတစ်ပါးကိုတူးလော့ ဆွလော့ အစရှိသောအကပ္ပိယ စကားဖြင့် စေခိုင်းခဲ့သော်လည်းကောင်း အမှုနှစ်ပါးအတွက် <b>ပါစိတ်</b> နှစ်ချက်သင့်၏။</p> <br> <p>၂၆၁။ ကပ္ပိယံ ကရောဟိ၊ ဒေဟိ, ဇာန၊ အာဟာရ, အတ္ထော၊ ဤအပြော၊ အပ်သော ပြုလုပ်ခွင့်။</p> <p>ဤမြေကို <b>ကပ္ပိလော</b>၊ ဤနေရာ၌ တွင်းကိုကပ္ပိလော့၊ ဤမြေကို ယူ၍ပေးလော့၊ ဤမြေကို သိလော့၊ ဤမြေကို ဆောင်ခဲ့လော့၊ ဤမြေဖြင့် အလိုရှိသည်၊ ဤအလုံးစုံသည် ကပ္ပိယစကားချည်းသာတည်း။</p> <br> <p>၂၆၂။ နွယ်, မြက်, သစ်ပင်၊ စိမ်းစိုစဉ်၊ ဖျက်လျှင် ပါစိတ်သင့်။</p> <p><b>ဗီဇဂါမ်</b>ငါးမျိုးတို့မှ ပေါ်ထွက်ပေါက်ရောက်၍ ထိုအပင်၌ စိမ်းစိုသော သဘောနှင့်တကွ ပွားမှု ကြီးမှု အရွက်အညွန့် ပေါက်ရောက်မှု ရှိနေသော နွယ်မြက်သစ်ပင်ဟူသော <b>ဘူတဂါမ်</b>ဝတ္ထုကို ကိုယ်တိုင်ဖြတ် ခုတ် ချိုးဖဲ့ခြင်းစသည်ဖြင့် ဖျက်ဆီးခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ သူတစ်ပါးအား ဤအပင်ကိုဖြတ်လော့၊ ဤအကိုင်းကို ချိုးလော့၊ ဤအရွက် အပွင့်ကို ဆွတ်လော့၊ ဤအမြစ်ကိုတူးလော့၊ ဤသစ်ပင်ကို မီးရှို့လော့ အစရှိသော အကပ္ပိစကားတို့ဖြင့် စေခိုင်းခဲ့သော်လည်းကောင်း <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏၊ ဤ၌လည်း “<b>ကပ္ပိယံ ကရောဟိ</b>“အစရှိသော စကားတို့သည် ကပ္ပိယ စကားတို့တည်း၊ ဗီဇဂါမ်ငါးပါးကို ရှေ့၌ဆိုခဲ့ပြီ။</p> <br> <p>၂၆၃။ ပိုးရှိရေကို၊ မြေပေါ်, မြက်ပေါ်၊ လောင်းမိသော်၊ ချွတ်ချော် ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၆၄။ ပိုးရှိရေကို၊ သောက်လေ, ချိုးလေ၊ ဆေးကြော လေ၊ စွန်းချေ ပါစိတ္တိ။</p> <p>ဤကဲ့သို့ လောင်းခြင်း, သောက်ခြင်း စသည်ကိုပြုလျှင် ဤပိုး တို့သည် သေကြေကုန်လိမ့်မည်ဟု သိမြင်လျက် ပြုသည်ကို ဆိုသည်။</p> <br> <p>၂၆၅။ တိရစ္ဆာန်ကို၊ သေစေလိုမှု၊ သေကြောင်းပြု၊ သတ်မှု ပါစိတ္တိ။</p> <p>ရှေ့နှစ်ပါးတို့၌ သေစေလိုမှု မဟုတ်သောကြောင့် သတ်မှု <b>ပါစိတ်</b>မဟုတ်၊ ဤ၌သာ သေစေလိုမှုနှင့်ပြုသော ပယောဂမျိုးဖြစ်၍ သတ်မှု <b>ပါစိတ်</b>ဆိုသည်။</p> <br> <p>၂၆၆။ လင်နှင့်, မယား၊ နှစ်ပါးပျော်ခင်း၊ တိုက်ခန်း တွင်း၊ ချဉ်းနေ ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၆၇။ မိန်းမနှင့်သာ၊ ပုန်းကွယ်ရာတွင်း၊ နှစ်ယောက် ချင်း၊ နေလျှင်း ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၆၈။ မကွယ်မကာ၊ လွင်ပြင်မှာလည်း၊ ဥပစာတွင်း၊ အဖော်ကင်း၊ နေလျှင်း ပါစိတ္တိ။</p> <p>(၁၂-တောင်ကို <b>ဥပစာ</b>ဆိုသည်။ ။အကြွင်းသိသာပြီ)။</p> <br> <p>၂၆၉။ မိန်းမနှင့်လျှင်၊ တိုင်ပင်နှောနှီး၊ ချိန်းချက်ပြီး၊ ခရီး ပါစိတ္တိ။</p> <p>အမိရင်း အမရင်း နှမရင်းနှင့်ပင် ဖြစ်သော်လည်း ရွာတပါးသို့ အတူသွားလာရန် တိုင်ပင်မှုကို မပြုရာ။ ထွက်မိသည်နောက် တွေ့ဆုံကြ၍ အတူတကွ သွားကြသော် အာပတ်လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၇၀။ သေရက် ငါးထွေ၊ သေရည် ငါးပါး၊ ယစ်မျိုးများ၊ မျိုငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၇၁။ ပိဋ္ဌ, ပူဝ၊ ဩဒန၊ ကိဏ္ဏ, သမ္ဘာရာ။</p> <br> <h4>သေရည်ငါးမျိုး</h4> <p>၁။ <b>ပိဋ္ဌသုရာ</b>၊<br> ၂။ <b>ပူဝသုရာ</b>၊<br> ၃။ <b>ဩဒနသုရာ</b>၊<br> ၄။ <b>ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တသုရာ</b>၊<br> ၅။ <b>သမ္ဘာရသံယုတ္တသုရာ</b>။</p> <br> <h4>အဓိပ္ပါယ်</h4> <p>၁။ <b>ပိဋ္ဌသုရာ</b>၊ ဆန်မှုန့်ကို ပြုလုပ်သော သေရည်။</p> <p>၂။ <b>ပူဝသုရာ</b>၊ မုယောမုန့်ကို ပြုလုပ်သော သေရည်။</p> <p>၃။ <b>ဩဒနသုရာ</b>၊ ထမင်းကို ပြုလုပ်သောသေရည်။</p> <p>၄။ <b>ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တသုရာ</b>၊ တဆေးမှုန့်ကိုခပ်၍ ပြုလုပ်သော သေရည်။</p> <p>၅။ <b>သမ္ဘာရ သံယုတ္တသုရာ</b>၊ အဆောက်အဦ အမျိုးမျိုးတို့ကို ပေါင်းစု၍ ပြုလုပ်သောသေရည်။</p> <br> <p>၁၇၂။ ပုပ္ဖ, ဖလ၊ မဓုက၊ ဂုဠ, သမ္ဘာရာ။</p> <br> <h4>တစ်နည်း သေရည်ငါးမျိုး</h4> <p>၁။ <b>ပုပ္ဖါသဝ</b>၊<br> ၂။ <b>ဖလာသဝ</b>၊<br> ၃။ <b>မဓွာသဝ</b>၊<br> ၄။ <b>ဂုဠာသဝ</b>၊<br> ၅။ <b>သမ္ဘာရသံယုတ္တ</b>။</p> <br> <h4>အဓိပ္ပါယ်</h4> <p>၁။ <b>ပုပ္ဖါသဝ</b>၊ သစ်ပွင့်ရည်မှဖြစ်သော အရက်။</p> <p>၂။ <b>ဖလာသဝ</b>၊ သစ်သီးရည်မှ ဖြစ်သောအရက်။</p> <p>၃။ <b>မဓွာသဝ</b>၊ မုဒြက်ရည်မှဖြစ်သော အရက်။</p> <p>၄။ <b>ဂုဠာသဝ</b>၊ ကြံရည်မှ ဖြစ်သောအရက်။</p> <p>၅။ <b>သမ္ဘာရသံယုတ္တ</b>၊ အဆောက်အဦတို့ကို ပေါင်းစု၍ ဖြစ်သောအရက်။</p> <p>ဤယစ်မျိုးများကို သောက်စားခဲ့လျှင် မျိုတိုင်းမျိုတိုင်း <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <br> <p>၂၇၃။ မြှောက်ကြဲ လှုပ်ယမ်း၊ ကူးသန်း ငုပ်ပေါ်၊ လှေ လှော်ဘောင်ခတ်၊ ရေနှင့်စပ်ငြား၊ ပျော် ကစား၊ သင့်ငြား ပါစိတ္တိ။။သိသာပြီ။</p> <p>အပျော်အပါး ကစားမြူးထူးလိုသော စိတ်ဖြင့် ပန်းကန်, ဇွန်း, ခွက်၌ရှိသော ရေကိုမျှ, ခံတွင်း၌ ရှိသောရေ ကိုမျှ လှုပ်ရှားကစားခြင်းငှာ မအပ်။</p> <br> <p>၂၇၄။ ကိုယ်တွင် ထိလျှင်း၊ ရဟန်းချင်းအား၊ ပျော် ကစား၊ သင့်ငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>၂၇၅။ လူ, ရှင်, တိရစ္ဆာန်၊ ရယ်မြူးရန်၊ ထိပြန် ဒုက္ကဋ် သိ။</p> <p>ရယ်မြူးလိုသော စိတ်ဖြင့် ရဟန်းဖြစ်သူကို ကိုယ်အင်္ဂါဖြင့် ထိပါးခဲ့သော် <b>ပါစိတ်</b>။ လူ, သာမဏေ, တိရစ္ဆာန် သတ္တဝါများကို ထိပါးခဲ့သော် <b>ဒုက္ကဋ်</b>သင့်၏။</p> <br> <p>၂၇၆။ ရဟန်းချင်းလျှင်၊ ပညတ်တော်ပြ၊ ဆုံးမသည်ကို၊ မကျင့်လို၍၊ မရိုမသေ၊ ပြန်လှန် ချေ၊ သင့်လေ ပါစိတမှု။</p> <p>ဝိနည်းပညတ်တော်ကို ဖော်ပြ၍ ဆုံးမသည်ဟူလို။</p> <br> <p>၂၇၇။ သုတ်, အဘိဓမ္မာ၊ ကျမ်းလာ ဖော်ပြ၊ ဆုံးမ သည်ကို၊ မနာလို၍၊ မရိုမသေ၊ လှန်ပြန်ချေ၊ သင့်လေ ဒုက္ကဋ်မှု။</p> <p>ကျမ်းဂန် ပါဠိကို ပြ၍ဆုံးမသော်လည်း ထိုပါဠိကိုပင် အမှန် အကန်ဟူ၍ မယုံကြည်ခဲ့သော်လည်းကောင်း၊ ပါဠိကိုပင် ယုံကြည်ခဲ့ သော်လည်း ထိုသူယူသော အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို မယုံကြည်ခဲ့သော်လည်း ကောင်း ပြန်လှန်သော်လည်း အာပတ်မသင့်။</p> <br> <p>၂၇၈။ ထိတ်လန့် ခြောက်ရန်၊ ကြံဖန်ထွေပြား၊ ရဟန်း အား၊ ခြောက်ငြား ပါစိတ္တိ။</p> <p>ကြောက်တတ်သော ရဟန်းကို တစ္ဆေလုပ်၍ ခြောက်ခြင်း စသည်တည်း၊ လူ,သာမဏေတို့ကို ခြောက်လျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၇၉။ ဆောင်းအခါ၌၊ အနာကင်းလျက်၊ မီးထင်း ထည့်မှု၊ လှုံဖို့ပြု၊ သင့်မှု ပါစိတ်တည်း။</p> <p>မီးတောက်အောင်ထည့်မှုကိုယူ၊ မီးလှုံဖို့ သက်သက်ဖြစ်ခဲ့မူ ကိုယ်တိုင်လည်း မပြုရ၊ လူ,သာမဏေတို့ကိုလည်း မခိုင်းရ။ သူတို့ အလိုအလျောက် တောက်အောင်ပြု၍ ပေးလျှင် လှုံရုံမျှ လှုံ၏၊ လှုံစဉ်အခါ၌လည်း မီးထင်းကို တောက်အောင် မပြင်ဆင်ရ၊ မီးလှုံရန် မီးသိလော့ဟု ကပ္ပိယစကားနှင့် စေခိုင်းမူ အပ်၏ဟု ယူကြ၏၊ ဆင်ခြင် လေ။</p> <p>မီးကျီးသက်သက်၌ကား အပ်၏။</p> <br> <p>၂၈၀။ ရယ်လိုစိတ်နှင့်၊ သပိတ်,သင်္ကန်း၊ ခါးပန်းကစ၊ မဝှက်ရ၊ ဝှက်က အာပတ်တည်း။</p> <p>တစ်ပါးသော ရဟန်း၏ သပိတ်သင်္ကန်း ခါးပန်း အပ်ကျည် တောက် နိသီဒိုင်တို့ကို ဝှက်လျှင် <b>ပါစိတ်</b>။ထိုမှကြွင်းသော ပရိက္ခရာတို့၌ လည်းကောင်း၊ လူသာမဏေတို့၏ ဥစ္စာ၌လည်းကောင်း <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၈၁။ ဝိနည်းကြောင်းဖြင့်၊ ကောင်းစွာအမှန်၊ ငြိမ်းပြီး ကံကို၊ တဖန်လှုပ်ရှား၊ လှန်ပြန်ငြား၊ သူအား ပါစိတ်တည်း။ (သိသာပြီ)။</p> <br> <p>၂၈၂။ အာပတ်မှုကို၊ ပြုမှန်းသိလျက်၊ ငဲ့ကွက်သော အား၊ ဖော်မကြား၊ ဖုံးထား အာပတ်တည်း။</p> <p>တစ်ပါးသောရဟန်း အာပတ်သင့်သည်ကို သိလျက် သူတစ်ပါး သိမည်ကို ညှာတာငဲ့ကွက်၍ တခြားသော ရဟန်းအား မပြောမကြားမူ၍ ထိုရဟန်းနှင့် စိတ်တူသဘောတူ ဖုံး၍ ထားသောရဟန်းအား အာပတ် သင့်၏၊ သံဃာဒိသိသ်မှုကို ဖုံးလျှင်<b>ပါစိတ်</b>၊ ကြွင်းသော အာပတ်စုကို ဖုံးလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ သာမဏေတို့၏ အပြစ်ကြီးငယ်ကို ဖုံးလျှင်လည်း <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ ဖုံးလိုသောစိတ်မရှိမူ၍ သူ့အမှုနှင့်သူ ထင်ရှားမည်ဟု နေလျှင် မပြောကြား သော်လည်း လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၈၃။ ရဟန်းခံနေ့၊ မစေ့အသက်၊ သိလျက်သိမ်ဝင်၊ ကံဆောင်လျှင်၊ ထိုရှင် အာပတ်တည်း။</p> <p>ပဋိသန္ဓေနှင့်ယူ၍မျှ အသက်နှစ်ဆယ် မစေ့သောသူကို သိလျက် နှင့်သိမ်ဝင်၍ ရဟန်းခံ ကံဆောင်သော ရဟန်းအား အာပတ်သင့်၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာမှာ <b>ပါစိတ်</b>၊ ကမ္မဝါဆရာ ကာရကသံဃာတို့မှာ <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ ထိုသူလည်း ရဟန်းမဖြစ်၊ ရဟန်းဖြစ်သည် ထင်မှတ်၍ ရဟန်းကောင်း တို့နှင့် ပေါင်းဖော်၍နေသော်လည်း အပြစ်မရှိ။ သိသောအခါ ထပ်မံ၍ ခံရသည်။</p> <br> <p>၂၈၄။ ဓားပြ,ခိုးသူ၊ မင်းဘဏ်ယူ၊ ခွန်မူရှောင်သမား။</p> <p>၂၈၅။ သိလျက်တိုင်ပင်၊ ခရီးနှင်၊ ရွာစဉ် အာပတ်များ။</p> <p>သိလျက်နှင့် သဘောတူတိုင်ပင်၍ ခိုးသူဓားပြတို့နှင့်သော်လည်း ကောင်း, မင်း၏ ဘဏ္ဍာတော်အရာတော် များကို ခိုးယူထွက်သွားသော သူများနှင့်လည်းကောင်း, လမ်းစခန်း၌ ကင်းထား၍ ကောက်ခံသော အခွန်တော်များကို မပေးဆောင်ရအောင် ကြံဖန်စဉ်းလဲရှောင်လွှဲ၍ သွားသောသူများနှင့်လည်းကောင်း အတူတကွတိုင်ပင်၍ ကုန်းကြောင်း, ရေကြောင်းခရီးသွားသော ရဟန်းအား ရွာစဉ်ရှိသောလမ်း၌သွားမူ တစ်ရွာလျှင် အာပတ်တစ်ချက်စီ သင့်၏၊ မသိ၍ တိုင်ပင်၍ အတူသွား ရာ၌လည်းကောင်း, သိသော်လည်း မိမိက တိုင်ပင်မှုမပြုပဲ အတူသွားရာ၌ လည်းကောင်း အာပတ်လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၈၆။ ပညတ်တော်ပြ၊ ဆုံးမသည်ကို၊ မနာလို၍ ပုဂ္ဂိုလ် သူမြတ်၊ ဝိနည်းတတ်ဝယ်၊ မေးဦးမယ်ဟု၊ လွှဲ ဖယ်မှု၊ သူ့အား အာပတ်တည်း။</p> <p>ရဟန်းချင်းချင်း ဝိနည်းပညတ်တော်ကို ဖော်ပြ၍ ဆုံးမမြစ်တား ရာ၌ လွှဲဖယ်လျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ သုတ္တန် အဘိဓမ္မာကို ဖော်ပြ၍ ဆုံးမမြစ်တား ရာ၌ လွှဲဖယ်လျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ ဝိနည်း, သုတ္တန်, အဘိဓမ္မာနှင့် လူ,သာမဏေ တို့က ဆုံးမမြစ်တားရာ၌ လွှဲဖယ်လျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၈၇။ ဝိနည်းတရား၊ သင်သူအားကို၊ မသင်လိုအောင်၊ ပြစ်ပိုကျိုးမဲ့၊ ပြောဆိုခဲ့၊ ဘွဲ့ပြီ ပါစိတ်တည်း။</p> <p>ဝိနည်းတော်ကို သင်အံလေ့ကျက်၍နေသော ရဟန်းများထံ ဝိနည်းတတ်သည့်အတွက် <b>ကုက္ကုစ္စ</b>တရား ပွားများရန် အပြစ်ပိုရုံသာ ရှိသည်၊ တစ်စုံတစ်ခု အကျိုးမရှိဟု ပြစ်ပိုကျိုးမဲ့ ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချ ပြောဆိုခဲ့သော် အာပတ် ဘွဲ့မိ၏၊ အာပတ်သင့်၏ ဆိုလိုသည်၊ သုတ္တန်တရား အဘိဓမ္မာ တရားများကို ကဲ့ရဲ့ရာ၌ <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <p>ကျမ်းဂန်ကို ကဲ့ရဲ့လိုသော စိတ်မရှိမူ၍ ဤစာနှင့် ဤသူ အခါ မတန်သေးထင်၍ သဒ္ဒါကို သင်ဦး၊ ဝိနည်းကို နောက်မှသင်ရမည် စသည် ဖြင့်ဆိုရာ အာပတ်လွတ်၏။</p> <br> <p>၂၈၈။ လွန်ကျူးမှုတိ၊ ဧကန် သိလျက်၊ မသိလေယောင်၊ ဟန်ဆောင်လေက၊ မောဟ တင်ထား၊ နောက် ဆောင်ငြား၊ သူအား ပါစိတ်တည်း။</p> <p>သိလျက်နှင့် လွန်ကျူးပြီးနောက် သံဃာများက မသိ၍ လွန်ကျူး မိရှာသည်ဟု မှတ်ထင်ကြလေအောင် ဥပုသ်နေ့တွင် သိမ်အပြင်မှာ ပါတိမောက်နာသောအခါ၌ ဤအမှုများသည် ပါတိမောက်မှာ လာသည် ဟု ယခုမှ သိပေသည်ဟု ဟန်ဆောင်မှုကို ပြုရသော ရဟန်းအား <b>မောဟာရောပနက</b> တင်ထားရသည်။ တင်ထားပြီးနောက် ထို့အတူ မသိလေယောင် ဟန်ဆောင်မှုကို ပြုပြန်သော ရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏၊</p> <br> <p>၂၈၉။ ဒေါသထွက်၍၊ ရိုက်နှက်ထောင်းထု၊ ပစ်ခတ်မှု၊ ပြုတိုင်း အာပတ်တည်း။</p> <p>ရဟန်းကို ပြုလျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ ရဟန်းမှတစ်ပါး လူ,သာမဏေ, ခွေး, ဝက်, ကြက်, ငှက် အစရှိသော ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့အား ပြုခဲ့လျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <p>မိမိကိုယ်ကို ထိပါးမည်စိုး၍ ကာဆီးမှုနှင့် ခုခံရိုက်နှက် ထောင်းထု ပစ်ခတ်မှု ပြုရာ၌ကား သေစေလိုသော စိတ်မရှိခဲ့သော် ရန်သူတပါးသေ ၍ပင် သွားသော်လည်း <b>အနာပတ္တိ</b>။</p> <br> <p>၂၉၀။ ဒေါသထွက်၍၊ ရိုက်နှက်မည်လား၊ လက်ဝါး လက်အုပ်၊ ကြိမ်တုတ် တံဖျာ၊ မိုးခဲ့ရာ၊ သင့်ရာ အာပတ်တည်း။</p> <p>မိမိကိုယ်ကို ကာကွယ်ရန် မိုးရာ၌ <b>အနာပတ္တိ</b>။ (သိသာပြီ)။</p> <br> <p>၂၉၁။ သူတပါးကို၊ မြင်, ကြား, သင်္ကာ၊ မရှိပါဘဲ၊ အာပတ်ခြောက်ထွေ၊ စွပ်စွဲချေ၊ သင့်လေ အာပတ်တည်း။</p> <p>မြင်ခြင်း, ကြားခြင်း, မသင်္ကာခြင်း အရင်းမရှိပဲလျက် သူတစ်ပါးကို ပါရာဇိကမှ တစ်ပါးသော အာပတ် အပြစ်နှင့် စွပ်စွဲ စောဒနာငြားအံ့ ရဟန်းကို သံဃာဒိသိသ်နှင့်စွပ်စွဲလျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ ကြွင်းသော အာပတ်ငါးမျိုး နှင့် စွပ်စွဲလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>၊ သာမဏေကို လိင်အမှု, ဒဏ်အမှုနှင့် စွပ်စွဲလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၉၂။ အမျက်ကြုတ်၍၊ ကုက္ကုစ္စဖြစ်၊ ပြောဆိုလစ်၊ စွန်းညစ် အာပတ်တည်း။</p> <p>အမျက်ဒေါသရှိ၍ တစ်ပါးသောသူအား ကုက္ကုစ္စ နှိပ်စက်၍ စိတ်လက်မချမ်းသာ ရှိလေအောင် သင်သည် ရဟန်းဖြစ်မည်မထင် အစရှိ သည်ဖြင့် ပြောဆိုရာ၌ ရဟန်းအား ပြောဆိုလျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ သာမဏေအား ပြောဆိုလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၉၃။ အမျက်ရှိ၍၊ မိမိစကား၊ ပြောဆိုငြားလျှင်၊ ကြားဖို့ တစောင်း၊ ကပ်ခိုအောင်း၊ ချောင်းမြောင်း အာပတ်တည်း။</p> <p>ရဟန်းကိုချောင်းလျှင် <b>ပါစိတ်</b>၊ လူ, သာမဏေကို ချောင်းလျှင် <b>ဒုက္ကဋ်</b>။</p> <br> <p>၂၉၄။ ဓမ္မိကမှန်၊ သံဃာ့ကံ၌၊ ညီရန်ဆန္ဒ၊ ပေးပြီးမှ၊ ရှုတ်ချ ပါစိတ်တည်း။</p> <p>တစ်ခုခုသော သံဃာကံ၌ စိတ္တသာမဂ္ဂီ အညီအညွတ် ဖြစ်စေရန် ဆန္ဒပေးပြီးမှ ထိုကံကို မကြိုက်သံ ပြော၍ ရှုတ်ချသော ရဟန်းအား <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <br> <p>၂၉၅။ ဆုံးဖြတ်မှုရေး၊ ကံပြုရေးနှင့်၊ စည်းဝေးဝင်ပြီး၊ မှုမပြီးမီ၊ ဖျက်ဆီးလိုရေး၊ မပေးဆန္ဒ၊ ထွက်သွား က၊ သင့်က ပါစိတ်တည်း။</p> <p>ထိုအမှု ထိုကံကို ပျက်စီးစေလို၍ ဆန္ဒမပေးဘဲ သံဃာ့ဘောင်မှ ထွက်သွားသည် ဟူလို။</p> <br> <p>၂၉၆။ ရဟန်း အားကို၊ အများ သံဃာ၊ ညီညာ ကြေအေး၊ သင်္ကန်းပေး၍၊ အရေးတစ်ဖန်၊ ရှုတ်ချပြန်၊ စွန်း ရန် ပါစိတ်တည်း။</p> <p>သံဃာများသည် ဆန္ဒာဂတိသို့ လိုက်၍ သံဃိကသင်္ကန်းကို သူတို့မေတ္တာရှိရာ ပေးကြသည်ဟု ရှုတ်ချမှုတည်း။</p> <br> <p>၂၉၇။ ထိန်းပါအပ်နှံ၊ လူတို့ဘဏ်၊ လက်ခံပါစိတ်တည်း။</p> <p>၂၉၈။ ကျပျောက်, မေ့ကျန်၊ တွေ့ရှိဘဏ်၊ ယူပြန် ပါစိတ်တည်း။</p> <p>၂၉၉။ ရဟန်း ဥပစာ၊ မေ့ကျန်ရာ၊ ကောင်းစွာ ယူသိမ်း ဆည်း။</p> <p>လူတို့၏ ဥစ္စာဘဏ္ဍာကို ရဟန်းတို့အား ထိန်းသိမ်းစောင့် ရှောက်ရန် အပ်နှံသည်ရှိသော် အမိ၏ ဥစ္စာကိုသော်လည်း လက်မခံရ။ လက်ခံလျှင် <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <p>လူတို့လက်မှကျ၍ နေရစ်သော ဝတ္ထု, ပျောက်ကွယ်၍ နေသော ဝတ္ထု, မေ့ကျန်၍ နေရစ်သောဝတ္ထုများကို ရဟန်းတို့၏ ဥပစာမဟုတ် သော အရပ်ဌာနများ၌ တွေ့ရှိခဲ့သော် ပံ့သုကူသညာမရှိဘဲ ထိန်းသိမ်း၍ ထားခြင်းငှာ အယူမခိုင်းရ။</p> <p>ရဟန်းတို့နေရာ တိုက်တာတွင်း၌သော်လည်းကောင်း, တိုက်တာ ၏ အနီးအစပ်ဖြစ်သော တိုက်တာ ဥပစာအတွင်း၌လည်းကောင်း, တိုက်တာမှ အလွတ်ဖြစ်သော ခဏခေတ္တ တည်းခိုနေထိုင်ရာ ဇရပ် တန်ဆောင်း စသည်တို့၌လည်းကောင်း မေ့ကျန်ရစ်သော လူတို့၏ ဥစ္စာဘဏ္ဍာဝတ္ထုများကို တွေ့ရှိခဲ့သော် ကပ္ပိယရှိလျှင် ကပ္ပိယကို ကောက် ယူသိမ်းထားစေရာ၏၊ ကပ္ပိယမရှိသော် ရွှေထုပ် ငွေထုပ်ပင်ဖြစ်သော် လည်း ဥစ္စာရှင် ပေါ်လာလျှင်ပေးအပ်ရန် ရဟန်းကိုယ်တိုင်ပင် ကိုင်ယူ သိမ်းထားအပ်၏။</p> <p>ဤအရပ်မှာ အခြားသူမရှိ ရဟန်းများပင် ရလိမ့်မည်ဟု ရဟန်းများကို ယုံမှားသင်္ကာ ဖြစ်လောက်သော အရပ်ဌာန၌ တွေ့ရှိခဲ့သော် လမ်းခရီးသွားရာ နားနေရာမှာပင်ဖြစ်သော်လည်း ကောက်ယူသိမ်း ဆည်း ထားရာ၏၊ သတင်းပေးရာ၏၊ ပစ္စည်းရှင်ပါဆို၍ ပေါ်လာလျှင်သေချာ အောင် မေးဆေး၍ အပ်ပေးရာ၏။</p> <p>ရွာတွင်း၌ ကြောင့်ကြမကင်းရှိ၍ လူတို့အလိုအလျောက် ကျောင်း မှာထား၍ သွားခဲ့သော် မပျောက် မပျက်အောင် ကြောင့်ကြစိုက်ရာ၏၊ မငြင်းသာသော သူတို့က အပ်နှံလာသော် လက်မခံအပ်ဟု ပယ်ပြီးလျှင် ကျောင်းတွင်းမှာ ဤနေရာဌာနသည် လုံခြုံပါ၏ဟု လုံခြုံ ရာဌာနကိုမူကား ပြအပ်၏၊ ဤနေရာမှာ ထားလော့ဟူ၍ မဆိုအပ်။ ထား၍ သွားလျှင် ကောင်းစွာစောင့်ရှောက်ရသည်။</p> <br> <p>၃၀၀။ ဆယ့်နှစ်တောင်ထိ၊ ရဟန်းရှိငြား၊ မပန်ကြားဘဲ၊ နေလွဲရွာဝင်၊ ပြုခဲ့လျှင်၊ ရွာဝင် ပါစိတ်တည်း။</p> <p>ဆယ့်နှစ်တောင်မှ အပ၌သာ ရှိခဲ့မူ ပန်ဖွယ်မရှိ၊ ဆယ့်နှစ်တောင် အတွင်း၌ ရဟန်းရှိငြားသော်လည်း ပန်ကြား၍နေခဲ့လျှင် လွန်နှင့်ရန် အခွင့်ရှိသော အရေးတကြီးဖြစ်ခဲ့သော် မပန်ကြားဘဲ ဝင်သော်လည်း အာပတ် မသင့်။</p> <br> <p>၃၀၁။ ရိုး, စွယ်, ဦးချို၊ အပ်ကျည်ကိုလျှင်၊ ကိုယ်တိုင် ပြုလျှင်း၊ ပြုစေခြင်း၊ ခွဲခြင်း ပါစိတ္တိ။</p> <p>အရိုး, အစွယ်, ဦးချိုတို့ကို အပ်ကျည်တောက်ပြုမိ ပြုစေမိလျှင် ခွဲဖျက်ပြီးမှ အာပတ်ကို ဒေသနာကြားရသည်။အပြီးရသော်လည်း အပ်ထည့်၍ မဆောင်ရ။</p> <br> <p>၃၀၂။ အပေါင်အောက်မှာ၊ တစ်ထောင့်ထွာ၊ ရှည်ရာ ညောင်စောင်းခြေ။</p> <p>၃၀၃။ ထိုထက်ရှည်မှု၊ လွန်၍ပြု၊ ဖြတ်မှု ပါစိတ်ပေ။</p> <p>ညောင်စောင်းခြေ, အင်းပျဉ်ခြေကို အပေါင်မှအောက်၌ ဘုရား လက်ရှစ်သစ်၊ မဇ္ဈိမတစ်ထောင်, ပကတိ တစ်ထောင့်ထွာသာရှည်ရ၏၊ ထိုထက်ရှည်စွာ ပြုသော်လည်းကောင်း, ပြုစေသော်လည်းကောင်း ဖြတ်ခြင်း ရှေးရှိသော <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏။</p> <br> <p>၃၀၄။ ညောင်စောင်းလဲမွေး၊ ပြုမိရေး၊ ဆုတ်ရှေး ပါစိတ္တိ။</p> <p>မွေးသောလဲကို ဆုတ်ခွာဖျက်ဆီးပြီးမှ အာပတ်ကို ဒေသနာ ကြားရမည်၊ ဤညောင်စောင်း, အင်းပျဉ်တို့၌ ရှည်သောအခြေကို တိုအောင်ဖြတ်မှု၊ မွေးသောလဲကို ဆုတ်ခွာမှုကိုပြု၍ အာပတ်ကို ဒေသနာကြားပြီးသော် ထိုရဟန်းကား မသုံးဆောင်ရ။</p> <br> <p>၃၀၅။ မိုး, မာ, နိသိ၊ လွန်တုံဘိ၊ ဖြတ်ရှိ ပါစိတ်တည်း။</p> <p>နိသီဒိုင်သင်္ကန်း, အမာလွှမ်းသင်္ကန်း, မိုးရေခံသင်္ကန်းတို့၌ ပမာဏကို လွန်ခဲ့သည်ရှိသော် ဖြတ်ခြင်း ရှေးရှိသော <b>ပါစိတ်</b>တည်း၊ ဖြတ်ပြီးမှ ဒေသနာကြားရသော ပါစိတ်အာပတ်မျိုး-ဟူလို။</p> <br> <p>၃၀၆။ ဘုရားသုံးထည်၊ မှီရာဝယ်၊ ဖြတ်ပယ် ပါစိတ် တည်း။</p> <p>သင်းပိုင်, ကိုယ်ရုံ, ဒုကုဋ်သင်္ကန်းတို့မှာ မြတ်စွာဘုရား၏ သင်းပိုင်တော်, ကိုယ်ရုံတော်, ဒုကုဋ်တော်ကို မှီအောင်ပြုခဲ့သော် ဖြတ်ခြင်း ရှေးရှိသော <b>ပါစိတ်</b>သင့်၏၊ ဤသင်္ကန်းခြောက်ထည်တို့၌ ဖြတ်၍ ဒေသနာကြားပြီးသော် ဗိတာန် မျက်နှာကြက် စသည်ပြု၍ သုံးဆောင် ရ၏။</p> <br> <p><b>သုဒ္ဓပါစိတ် ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <h3>၁၉-သေခိယ</h3> <p>၃၀၇။ ဝတ်ရုံ နှစ်ဖြာ၊ ဝန်းညီစွာနှင့်၊ ရွာမှာကြုံတောင်း၊ ကောင်းစွာ ဖုံးလွှမ်း၊ မယမ်း ခြေလက်၊ မျက်လွှာ လည်းချ၊ ခါးမှထက်ရောက်၊ မမြှောက် ကိုယ်ရုံ၊ ဆယ်ပါးတုံ၊ လုံစေအသီးသီး။</p> <p>ဝတ်ရုံနှစ်ဖြာ၊ ဝန်းညီစွာ-ဆိုသည်ကား သင်းပိုင်ကို အဝန်းညီစွာ ဝတ်ရမည်၊ ကိုယ်ရုံကို အဝန်းညီစွာ ရုံရမည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>ဤ၌ သင်းပိုင်ဝတ်သောအခါ အထက်၌ ချက်အဝန်း, အောက်၌ ပုဆစ်ဒူးဝန်းကို ဖုံးမိအောင် ဝတ်ရမည်။ ပုဆစ်ဒူးဝန်းမှအောက်၌ လက်ရှစ်သစ်ခန့်ချ၍ ဝတ်ရမည်-ဟုလာ၏။</p> <p>လက်ကန်တော့ တင်သော ကိုယ်ရုံကို ရုံသောအခါ အစွန်းနှစ်ခု တို့ကို ညီမျှအောင်ပြု၍ ရုံရမည်ဟုလာ၏။</p> <p>အချို့ဆရာတို့ကား အောက်အစွန်းနှစ်ခုကို ယူကြ၏၊ အချို့ဆရာ တို့ကား အထက်အစွန်းနှစ်ခုကို ညီစွာပြု၍ လိပ်၍ လက်ဝဲလက်သို့တင်၍ ရုံသည်ကိုယူကြ၏။</p> <p>ဝိနိစ္ဆယဋီကာ၌ကား- ရင်အပြင် ကျောက်ကုန်းအပြင်နှစ်ဖက်၌ ကျသော အစွန်းနှစ်ဖက်ကို ဖွင့်ဆို၏၊“<b>ဥဘော ကဏ္ဏေ သမံ ကတွာ</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော် နှာ-၂၄၀) ဟူသော ပါဌ်၏ ပြန်ဘက်ဖြစ်သော “<b>ပုရတောဝါ ပစ္ဆတောဝါ ဩလမ္ဗေန္တော ပါရူပတိ</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော် နှာ-၂၄၀) ဟူသော ပါဠိနှင့် ဝိနိစ္ဆယဋီကာ ညီသကဲ့သို့ ရှိ၏။</p> <p>သင်းပိုင်ဝတ်မှု၌ “<b>နာဘိမဏ္ဍလံ ဇာဏုမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန</b>” (ပါစိတ်ပါဠိတော် နှာ-၂၃၉) ဟူသော ပါဠိဖြင့် သင်းပိုင်ဝတ်မှုဖြင့် လြုံခုံစေထိုက် သော ကိုယ်အစိတ်ကို လုံခြုံစေမှုကို ပြ၏။</p> <p>“<b>ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေတိ</b>” ဟူသော ပါဠိဖြင့် အာပတ်ဝတ္ထုကို ပြ၏။</p> <p>ဤပါဠိဖြင့် သလုံးမြင်းခေါင်း၌ ဝဲယာ နောက် ရှေ့ဝန်းဝိုင်း၍ ကျသော သင်္ကန်း၊ အနားစွန်းချင်း မညီမညာ ရှိလျှင်သာ အာပတ်သင့်၏၊ ညီညာလို့ရှိလျှင် အပြစ်မရှိဟု သိအပ်၏။</p> <p>ကိုယ်ရုံ ရုံမှု၌လည်း “<b>ဥဘော ကဏ္ဏေ သမံ ကတွာ</b>” ဖြင့် ဝတ်ရုံရသော အစီအရင်ကို ပြ၏။</p> <p>“<b>ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေတိ</b>” ဖြင့် အာပတ် ဝတ္ထုကို ပြ၏။</p> <p>ဤပါဠိဖြင့် သင်းပိုင် ဝတ်မှု၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသည့်အတိုင်း အောက်၌ ကျသော သင်္ကန်းအနားစွန်းချင်း မညီမညာ ရှိလျှင်သာ အာပတ်သင့်၏၊ ညီညာလို့ရှိလျှင် မသင့်ဟု သိအပ်၏။</p> <p>ဤဝတ်မှုရုံမှု နှစ်ပါးတို့၌ ဝတ်ခြင်း ရုံခြင်းကို ပြုသောအခါ၌ သိက္ခာပုဒ်ကို ရိုသေသောစိတ်ဖြင့် <b>ပရိမဏ္ဍလ</b> ဖြစ်အောင် ကြည့်ရှု၍ မဝတ်မရုံလျှင်သာ အာပတ်၊ ကြည့်ရှု၍ ဝတ်ရုံပြီးနောက် မညီမညွတ် ဖြစ်၍ သွားသော်လည်း အာပတ်မရှိ။</p> <p>ဘုရားစေတီရှေ့ ဆရာသမား ထေရ်ကြီးဝါကြီးများရှေ့ သံဃာ တော်အစည်းအဝေးရှိရာ ရွာတွင်းသို့ ဝင်သောအခါတို့၌ကား မညီ မညွတ်ရှိခဲ့လျှင် ပြင်ဆင်၍ ဝတ်ရုံခြင်းသည် အထူးသင့်မြတ်၏။</p> <p>ထို့ကြောင့် ဥပုသ်ကံ ပဝါရဏာကံ ထိုထိုသံဃာ့ကံ အစည်းအဝေး တို့၌ “<b>ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ</b>”ဟူ၍သော် လည်းကောင်း။</p> <p>ရွာတွင်း ဝင်မှုတို့၌ “<b>အန္တရဝါသကံ နိဝါသေတွာ</b>” ဟူ၍သော် လည်းကောင်း ပြင်ဆင်၍ ဝတ်ရုံမှုများသည် ထင်ရှားစွာ လာရှိပေ သတည်း။ “<b>ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာနာဒိ ကာလံသန္ဓာယ ဝုတ္တံ</b>” (ဝိနိစ္ဆယဋီကာ ဒု-နှာ-၁၀) ဟူသော ဋီကာများ၌လည်း ဤအဓိပ္ပါယ်ကိုယူ။ ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာန ထေရုပဋ္ဌာန သံဃသန္နိပါတမှ တစ်ပါးအလွတ်နေရာတို့မှာ ဝတ်ရုံမှုကို ပြုသောအခါ၌ မညီမညွတ် ဝတ်ချင်တတ်တိုင်း ဝတ်ရုံအပ်၏ဟု မယူလင့်။</p> <p>ရွာမှာကြုံတောင်း၊ ကောင်းစွာဖုံးလွှမ်း ဆိုသည်ကား ရွာတွင်းသို့ သွားမည် ရွာတွင်း၌ နေထိုင်မည်ရှိရာ၌ <b>သုပ္ပဋိစ္ဆန္နကိစ္စ</b>ဖြင့် ရုံမှုကို ဆိုသတည်း။ လည်းပင်းကို ဖုံးခြင်း, လက်လိပ်ကိုဖြေ၍ လက်ကောက်ဝတ် တိုင်အောင်ဖုံးခြင်း ခါးပတ်သီးတပ်ခြင်းတို့ကိုပြု၍ ရွာတွင်းသို့သွားရာ၏။</p> <p>ထိုင်သောအခါ၌ ဦးခေါင်းအင်္ဂါကို လည်းကောင်း၊ လက်ကောက် ဝတ်မှစ၍ လက်ဝါးအင်္ဂါကိုလည်းကောင်း, သလုံးသားမှ အောက်ဖြစ်သော ခြေအင်္ဂါ တို့ကိုလည်းကောင်း ထုတ်ဖော်၍ ကြွင်းသော ကိုယ်အင်္ဂါ အလုံးကို ဖုံး၍နေရမည်ဟုလာ၏။</p> <p>ဤ<b>သုပ္ပဋိစ္ဆန္နကိစ္စ</b>၌ “<b>ကာယံ ဝိဝရိတွာ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆတိ နိသီဒတိ</b>“(ပါစိတ်ပါဠိတော်-နှာ-၂၄၀) ဟူ၍ ပါဠိတော်၌ လာသောကြောင့် ကိုယ်အင်္ဂါကို ဖွင့်ခြင်းသည်သာ အာပတ်ဝတ္ထုဖြစ်၏၊ လက်ခြေအင်္ဂါကို ဖွင့်သော်လည်း အာပတ်ဝတ္ထု မဟုတ်ဟုမှတ်။</p> <p>မယမ်းခြေလက် ဆိုသည်ကား-ရွာတွင်း၌ သွားလာ နေထိုင် သောအခါ၌ လက်ခြေတို့ကို ထိန်းသိမ်းသော သတိမရှိဘဲ ပေါက်လွှတ် ထားသဖြင့် လက်ခြေကစား လှုပ်ရှားခြင်း ထိုင်နေသောအခါ၌ လက်ခြေ မငြိမ်သက်ခြင်းတို့ကို မပြုရာ။ မျက်လွှာမှာ ရှေ့သို့ လေးတောင်ခန့် အတွင်းသာ စိုက်၍ကြည့်ရှုရာသည်။ ကိုယ်ရုံသင်္ကန်းကို ခါးမှအထက်သို့ ပင့်မြှောက်ခြင်းကို မပြုရ။</p> <p><b>ပရိမဏ္ဍလဝဂ်ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၀၈။ ပြောသံမကျယ်၊ ရယ်သံမထွက်၊ ကိုယ်လက် ဦးခေါင်း၊ မလှုပ်ရှောင်း၊ ကောင်းစွာချီ စောင့် စည်း။</p> <p>စကားသံကို ကျယ်စွာလွှတ်၍မပြောရ၊ တဆယ့် နှစ်တောင် ခန့်သာ အသံထွက်စေရမည်။ တရားဟောမှု၌ကား တရားနာသူရှိသမျှ ကြားနိုင်ကြရန် အသံလွှတ်ရ၏၊ ရယ်ခွင့်ရှိသော်လည်း ပြုံးရုံမျှပြုံးရသည်။ အသံထွက်အောင် မရယ်ရ။ ကိုယ်အင်္ဂါ လက်မောင်းအင်္ဂါ ဦးခေါင်း အင်္ဂါတို့ကို တောင့်တင်းစွာပြု၍ ထားရမည်။ ငိုက်မြည်းသော သူကဲ့သို့ ရော့ရဲစွာ လွှတ်ပုံ၍ တိမ်းတီးတိမ်းပါး မထားရ၊ ရွာတွင်း၌ သွားခြင်းထိုင် နေခြင်း နှစ်ပါးစီ ယူလေ။</p> <p><b>ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ်ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၀၉။ ခါးထောက်, ခေါင်းခြုံ၊ နင်းတုံ ခြေစွန်၊ နှစ်တန် ဒူးဝန်း၊ ဆွမ်းခံ ရိုသေ၊ မလေ ငြိမ်စိတ်၊ သပိတ် မှာထား၊ ဟင်း အားမျှရုံ၊ ညီတုံနားရေး၊ သတိ ရှေး၊ ကျင့်ရေး ဆယ်မျိုးတည်း။</p> <p>ခါး၌ လက်ထောက်ခြင်း ဦးခေါင်းခြုံခြင်း မြေ၌ ခြေဖဝါးကို အညီအမျှမနင်းမူ၍ ဖနောင့်နှင့်သော်လည်းကောင်း၊ ခြေဖျားနှင့်သော် လည်းကောင်း၊ ဖဝါးစောင်းနှင့်သော်လည်းကောင်း နင်းခြင်းများကိုမပြုရ။</p> <p>နှစ်တန် ဒူးဝန်းဆိုသည်ကား- လက်နှစ်ဖက်ကိုယှက်၍ ဒူးနှစ် ဘက်ကို ပွေ့ပိုက်၍ထိုင်ခြင်း သင်္ကန်းဖြင့် ဒူးနှစ်ဘက်ကို ပွေ့ပိုက်၍ ထိုင်ခြင်းကိုဆိုသည်။ လက်အာယောဂပတ်ဘွဲ့ခြင်း၊ ပုဆိုးအာယောဂပတ် ဘွဲ့ခြင်း ခေါ်သည်။</p> <p>ဆွမ်းခံရို သေဆိုသည်ကား-လောင်းသောဆွမ်းကို မခံလိုဘိ သကဲ့သို့ လောင်းဆဲအခါ၌ ပေါ့စီပေါ့စား မပြုမူ၍ ဆင်းရဲစွာသော ယောကျ်ားအား ရွှေငွေရတနာကို ပေးလာသော် မဖိတ်မယိုစေဘဲ ရိုသေစွာခံဘိသကဲ့သို့ခံယူရမည် ဟူလိုသည်။</p> <p>မလေ ငြိမ်စိတ်၊ သပိတ်မှာထား- ဆိုသည်ကား ဆွမ်းလောင်း သောအခါ၌ တစ်ခြားတစ်ပါးသို့ မကြည့်မရှု၊ တစ်ခြားတစ်ပါးသို့ စိတ်မသွား၍ တည်ငြိမ်သော စိတ်ကိုသပိတ်၌စိုက်ထား၍ လောင်းမှုပြီး မှုကို အာရုံပြု၍ ဂရုစိုက်ရမည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>ဟင်းအားမျှရုံ ဆိုသည်ကား- ပဲဟင်းတို့ကို ဆွမ်း၏ လေးဖို့တစ်ဖို့ ထက် ပိုမို၍ မခံရ၊ ဆွမ်းနှင့် မျှလောက်ရုံ လေးဖို့တစ်ဖို့ခန့်မျှ ခံရမည် ဆိုလိုသည်။ ညီတုံနားရေး ဆိုသည်ကား- သပိတ်နှုတ်ခမ်းနှင့် ညီမျှရုံသာ ခံရမည်။ မို့မောက်အောင် မခံရ။</p> <p><b>ခမ္ဘကတဝဂ်ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၁၀။ ရိုသေ ဆွမ်းစား၊ စိတ်ထားခွက်တွင်၊ အစဉ်ယူ လျှင်း၊ ဟင်းအားမျှချိန်၊ မနှိမ် ဆွမ်းဦး၊ အထူး များလို၊ ဟင်းကိုမဝှက်၊ ကျန်းမာလျက်နှင့်၊ သက် သက်ကိုယ်ဖို့၊ တောင်းလို့မစား၊ သပိတ်များကို၊ စိတ်ထား မကောင်း၊ ကဲ့ရဲ့ကြောင်းနှင့်၊ စောင်း၍ မရှု၊ ဒေါင်းဥနှယ်မှီး၊ မကြီးမရှည်၊ ဝန်းညီ ဆွမ်းလုတ်၊ သရုပ်ဆယ်ပါး၊ သိက္ခာများ၊ မှတ် သား ကျင့်ဖို့တည်း။</p> <p>၁။ ရိုသေဆွမ်းစား ဆိုသည်ကား- မစားလိုဘိသကဲ့သို့ မပြုမူ၍နတ်သုဓာဘုတ်ကိုစားဘိသကဲ့သို့ရိုသေစွာ စားရမည်။</p> <p>၂။ စိတ်ထားခွက်တွင် ဆိုသည်ကား တစ်ပါးတခြားကို မော့၍ မစားရ၊ ဆွမ်းစားခွက်၊ ဆွမ်းစား ပန်းကန်၊ ဆွမ်းစား သပိတ်၌ စိတ်ကို ငြိမ်သက်စွာ ကြည့်ရှုစိုက်ထား၍ စားရမည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>၃။ အစဉ်ယူလျှင်း ဆိုသည်ကား ဆွမ်းကိုတစ်လုတ်တစ် နေရာ မယူမူ၍ယူမိရာက အစဉ်အတိုင်းယူ၍ စားရ မည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>၄။ ဟင်းအားမျှချိန် ဆိုသည်ကား ပဲဟင်းကို ဆွမ်းလေးဖို့ တစ်ဖို့ထက် ပိုမို၍ မစားရ၊ လေးဖို့တစ်ဖို့မျှ နှိုင်းချိန်၍ စားရမည် ဟူလိုသည်။</p> <p>၅။ မနှိမ်ဆွမ်းဦးဆိုသည်ကား သပိတ်၌တည်ရှိသော ဆွမ်းကို အလယ်တည့်တည့်က ဖြိုနှိပ်၍မစားရ။ အစွန်းအနားက စ၍ စားရမည်ဆိုလိုသည်။</p> <p>၆။ ပဲဟင်း, စမဲဟင်းလျာတို့ကို များများလိုက်စေလို လောင်း စေလိုသဖြင့် ဆွမ်းနှင့်ဖုံးဝှက်၍ မထားရ၊</p> <p>၇။ ကျန်းမာလျက်နှင့် ဆွမ်း ပဲဟင်း စမဲဟင်းလျာတို့ကို ကိုယ့်ဖို့တောင်း၍ မစားရ။</p> <p>၈။ အတူ ဆွမ်းစား၍နေကြစဉ် ကဲ့ရဲ့လိုသော စိတ်ဖြင့် သူတစ်ပါးတို့၏ သပိတ်ကို မကြည့်ရ။</p> <p>၉။ ဥဒေါင်းဥမျှကြီးသော ဆွမ်းလုတ်ကိုလည်း မပြုရ။</p> <p>၁၀။ ရှည်လည်း မရှည်စေမူ၍ အဝန်းညီစွာပြု၍ စားရမည်။</p> <p><b>သက္ကစ္စဝဂ်ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၁၁။ ဆွမ်းလုတ်မလာ၊ တင်ကာဖွင့်ခြင်း၊ ခံတွင်းလက် ထည့်၊ ဆွမ်းပြည့်လျက်သား၊ စကားပြောဆို၊ ဆွမ်းကိုမြှောက်လတ်၊ ဆွမ်းလုတ်ဖြတ်ငြား၊ ပါးစောင်ထားနှင့်၊ လက်ဖျားတွက်ကာ၊ ဆွမ်းကြဲ ကာတည့်၊ လျှာကိုထုတ်လတ်၊ တစပ်စပ်၊ မအပ် ကြဉ်ရှောင်ရေး။</p> <p>ခံတွင်းဝသို့ ဆွမ်းလုတ်မရောက်မီ တင်ရင်၍ခံတွင်းကို ဖွင့်မှု, ဆွမ်းလုတ်ကို ခွံ့သောအခါ လက်ပါခံတွင်းသို့ သွင်းမှု, ခံတွင်း၌ စကားမပီသလောက်အောင် ဆွမ်းပြည့်၍နေစဉ် စကားပြောမှု, ဆွမ်းခဲကို မြှောက်ကြဲမှု, လက်၌တည်ရှိသော ဆွမ်းလုတ်တစ်ခုကို သွားဖြင့် ကိုက်ဖြတ်၍ စားမှု, ဆွမ်းလုတ်ကို ပါးစောင်၌ထား၍စားမှု, ဆွမ်းကပ် သောလက်ချောင်းတို့ကို ခါတွက်၍စားမှု, ဆွမ်းလုံးတို့ကို ဆွမ်းစားရာ ဌာန၌ ပစ်ကြဲ၍စားမှု, လျှာကိုထုတ်၍ ဆွမ်းလုတ်ကိုခံမှု, စပ်စပ် စပ်စပ်အသံပြု၍စားမှု၊ ဤဆယ်ခုကို မပြုအပ်။</p> <p><b>ကဗဠဝဂ် ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၁၂။ မြည်သံရှုပ်ရှုပ်၊ နှုတ်သပိတ်လက်၊ လျက်၍ တစ်ခန်း၊ ဆွမ်းရှိလက်နှင့်၊ ရေခွက် ကိုင်ထွေ၊ ဆွမ်းရှိရေကို၊ သွန်လေ အိမ်ကြား၊ ထီး,ဓား တောင်ဝှေး၊ လေးလက်ရှိအား၊ တရားဟောမှု၊ ဤဆယ်ခု၊ မပြု ကြဉ်ရှောင်ရေး။</p> <p>ရှုပ်ရှုပ်ဟူသောအသံ ရှူးရှူးဟူသောအသံကို ပြု၍မစားအပ်။ နှုတ်ခမ်းကို လျှာနှင့်လျက်မှု, သပိတ်ကို လက်နှင့်လျက်မှု, လက်ဝါး၌ ကပ်သော အာမိသကို လျှာနှင့်လျက်မှု, ဆွမ်းအာမိသရှိသောလက်နှင့် ရေခွက် ရေဖလားကို ကိုင်မှု, ဆွမ်းလုံးရှိသော သပိတ်ဆေးရေကို အိမ်ကြို အိမ်ကြား ဆွမ်းစားရာဌာန၌ သွန်မှု, လက်၌ ထီးကိုင်လျက်ရှိသောသူ, ဓါး, သံလျက်, သေနတ်လက်နက် ကိုင်လျက်ရှိသောသူ, မဇ္ဈိမပုရိသ လေးတောင် ပမာဏရှိသော လှံတံတောင်ဝှေး ကိုင်လျက်ရှိသောသူ, လေးလက်နက် ကိုင်လျက်ရှိသောသူတို့အား တရားဟောမှု၊ ဤဆယ်ပါး တို့ကိုလည်း မပြုအပ်။</p> <p><b>သုရုသုရုဝဂ် ပြီး၏။</b></p> <br> --- <br> <p>၃၁၃။ ခြေနင်း, ဖိနပ်၊ ယာဉ်စီးလတ်ထွေ၊ အိပ်လျက် နေနှင့်၊ ဘွဲ့နေဒူးနှစ်၊ ဦးရစ်, ခေါင်းမြီး၊ မြေကြီး နေရာ၊ နိမ့်မြင့်ရာဆိုင်၊ ရပ်ထိုင်နှစ်ပါး၊ နောက် ရှေ့သွားပြီး၊ ခရီးမဲ့ရှိ၊ မနာဘိလျက်၊ ပါဠိဟော လတ်၊ မတ်တတ် နှစ်ကြဉ်၊ သစ်ပင်, မြက်, ရေ၊ နှစ်ထွေ ကြဉ်ရေး၊ နှပ်တံတွေးမှု၊ ဆယ့်ငါးခု၊ မပြုရှောင်ကြဉ်ရေး။</p> <p>၁။ အသီးမတပ်သော ခြေနင်းစီးလျက်ရှိသောသူ</p> <p>၂။ အသီးတပ်သော ဖိနပ်စီးလျက် ရှိသောသူ၊<br> ၃။ ယာဉ်စီးလျက် ရှိသောသူ၊<br> ၄။ အိပ်ရာ၌အိပ်လျက် နေသောသူ၊<br> ၅။ လက်နှင့်လည်းကောင်း, ပုဆိုးနှင့်လည်းကောင်း, ဒူးပိုက်၍ နေသောသူ၊<br> ၆။ ဆံစွန်းမျှမပေါ်ရအောင် ခေါင်းလုံးအုပ်၍ ဦးထုပ် ဦးရစ်ပေါင်းသောသူ၊<br> ၇။ ခေါင်းမြီးခြုံသောသူ၊<br> ဤသူများကိုလည်း အနာရောဂါရှိခိုက် မဟုတ်ကြသော အခါ၌ တရားမဟောအပ်။</p> <p>၈။ မြေကြီး၌နေလျက် ဖျာ, ရိုင်, သင်ဖြူးစသော နေရာ၌ နေသောသူအားတရားမဟောအပ်။</p> <p>၉။ နိမ့်ရာ၌နေလျက် မြင့်ရာ၌နေသော သူအား တရား မဟောအပ်။</p> <p>၁၀။ မတ်တတ်ရပ်လျက် ထိုင်၍နေသောသူအား တရားမဟောအပ်။</p> <p>၁၁။ ရှေ့နောက်သွား၍ နေကြရာ၌ နောက်နေသော ရဟန်းသည် ရှေ့သွားသောသူအား တရား မဟော အပ်။</p> <p>၁၂။ ခရီးမဲ့ရှိ ဆိုသည်ကား ခရီးမဲ့သောသူ, ခရီးရှိသောသူ ဆိုလိုသည်။ လမ်းခရီးမှ အပ၌နေသော ရဟန်း သည် လမ်းခရီး၌ နေသောသူအား မဟောအပ်။</p> <p>မနာဘိလျက် ဆိုသည်ကား ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သူတို့အား အနာ ရောဂါရှိခိုက် ဖြစ်ကြလျှင် ဟောအပ်၏ ဟူလို။</p> <p>ပါဠိတရားဆိုသည်ကား မဟာဝါအဋ္ဌကထာနှင့် တစ်ကွသော ပိဋကတ်သုံးပုံ ပါဠိဘာသာတရားကို သာ ဟောခဲ့လျှင် အာပတ်သင့်သည်။ မြန်မာစကား ဘာသာတစ်ပါးနှင့်ဟောလျှင် အာပတ်မသင့်။ အာပတ် မသင့်သော်လည်း ဟောခြင်းငှါ မလျော်။</p> <p>၁၃။ မတ်တတ် နှစ်ကြဉ် ဆိုသည်ကား ပကတိ ကျန်းမာလျက် ကျင်ကြီး ကျင်ငယ် နှစ်ပါးကို မတ်တတ်ရပ် လျက် မစွန့်အပ်။</p> <p>၁၄။ သစ်ပင်, မြက်, ရေ၊ နှစ်ထွေကြဉ်ရေး၊ နှပ်တံတွေး ဆိုသည်ကား စိမ်းရှင်သော သစ်ပင် သစ်ခက် ပေါ်တို့၌ လည်းကောင်း၊ စိမ်းရှင်သော ကောက်ပဲ မြက်ပင် စသည်တို့၌လည်းကောင်း၊</p> <p>၁၅။ သောက်မှု ချိုးမှု ဆေးကြောမှုတို့ ဖြင့်လူတို့ အသုံးပြု ကြသော ကန်ရေ တွင်းရေ အင်းရေ အိုင်ရေ ချောင်း ရေ မြောင်းရေတို့၌လည်းကောင်း၊ ကျင်ကြီး ကျင်ငယ် စွန့်ရေး၊ နှပ်တံတွေး စွန့်ရေးများကို မပြုအပ်။</p> <p><b>(ပါဒုကဝဂ် ပြီး၏)။ သေခိယ ပြီး၏။</b></p> <br> --- <h3>၂၀-သမုဋ္ဌာနာဒိ</h3> <p>၃၁၄။ ကိုယ်, နှုတ် ကိုယ်နှုတ်၊ စိတ်ယှဉ်ထုတ်၊ သမုဋ္ဌာန် ခြောက်ပါး။</p> <p>ကာယ, ဝါစာ, ကာယဝါစာ, ကာယစိတ္တ, ဝါစာစိတ္တ, ကာယဝါစာ စိတ္တ ဟူ၍ အာပတ်ကို ဖြစ်စေတတ်သော သမုဋ္ဌာန်ခြောက်ပါး လာ၏၊ ကိုယ်အမူအရာသက်သက်နှင့် သင့်သောအာပတ်၊ နှုတ်အမူအရာသက် သက်နှင့် သင့်သောအာပတ်၊ ကိုယ်နှုတ်နှစ်ပါးနှင့် သင့်သောအာပတ်၊ ဤသုံးပါးကား အစိတ္တက အာပတ်မျိုးတည်း။ စိတ်ယှဉ်ထုတ် ဆိုသည် ကား ထိုသုံးပါးကို စိတ်နှင့်ယှဉ်၍ ထုတ်ဖော်ပြန်သော် သုံးပါးပွားပြန်၏၊ ခြောက်ပါးဖြစ်၏။</p> <p>၃၁၅။ ပြု, မပြုနှင့်၊ နှစ်ခုအစုံ၊ မပြုတုံနှင့်၊ ပြုတုံရံခါ၊ ပြုခါသင့်မှု၊ ပြုမပြု၊ ငါးခုကြိပြား။</p> <p>၁။ ကိုယ်နှုတ် အမူအရာကိုပြု၍ သင့်သောအာပတ်,<br> ၂။ မပြု၍သင့်သောအာပတ်,<br> ၃။ ပြု မပြုနှစ်ပါးစုံ၍သင့်သော အာပတ်,<br> ၄။ ရံခါပြု၍ သင့်သည် ရံခါ မပြု၍သင့်သည်ဟု နှစ်မျိုး ရှိသော အာပတ်,<br> ၅။ ရံခါပြု၍ သင့်သည် ရံခါပြုမပြု နှစ်ပါးစုံ၍ သင့်သည်ဟု နှစ်မျိုးရှိသော အာပတ်ဟူ၍ ကြိယာ အပြားအားဖြင့် ငါးပါးရှိ၏။</p> <p>၃၁၆။ သညာမောက္ခ၊ နောမောက္ခ၊ ဒွယ သညာပြား။</p> <p>၁။ ထိုအမှုကို ပြုလိုသောစိတ်မရှိလျှင် ပြုမိသော်လည်း အာပတ်လွတ်၏၊ သညာဝိမောက္ခတည်း။</p> <p>၂။ ထိုအမှုကို ပြုလိုသောစိတ်မရှိသော်လည်း ပြုမိလျှင် အာပတ်မလွတ်။ နော သညာဝိမောက္ခတည်း။ ဤသို့ သညာအပြားအားဖြင့် နှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၃၁၇။ လောကဝဇ္ဇ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ၊ သစိတ္တက၊ အစိတ္တက၊ ဤနှစ်ဝ၊ ဝဇ္ဇစိတ္တပြား။</p> <p>၁။ လောကဝဇ္ဇ အာပတ်,<br> ၂။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ အာပတ်,<br> ၁။ သစိတ္တက အာပတ်,<br> ၂။ အစိတ္တက အာပတ်,<br> ဟူ၍ ဝဇ္ဇအပြား အားဖြင့် နှစ်ပါး၊ စိတ္တ အပြားအားဖြင့် နှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၁။ ပါရာဇိကအာပတ် စသည်ကဲ့သို့ အကုသိုလ် စိတ်နှင့် ပြုမှ သင့်သောအာပတ်မျိုးသည် လောကဝဇ္ဇ အာပတ်မျိုး မည်၏။</p> <p>၂။ သဟသေယျအာပတ် စသည်ကဲ့သို့ ဘုရားပညတ် ၍သာ အပြစ်အာပတ်ဖြစ်ရသော အာပတ်မျိုး သည် ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ အာပတ်မျိုးမည်၏။</p> <p>၁။ သညာဝိမောက္ခမျိုးသည် သစိတ္တက အာပတ်မျိုး မည်၏။</p> <p>၂။ နော သညာဝိမောက္ခမျိုးသည် အစိတ္တက အာပတ်မျိုး မည်၏၊။ အကျယ်ကို အဋ္ဌကထာမှာယူလေ။</p> <p>သမုဋ္ဌာန် ကြိယာ ဝဇ္ဇ စိတ္တ အပြား ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၁-အဓိကရုဏ်း လေးပါးအမြွက်</h3> <p>၁။ ဝိဝါဒါဓိကရုဏ်း, ၂။ အနုဝါဒါဓိကရုဏ်း, ၃။ အာပတ္တာဓိ ကရုဏ်း, ၄။ ကိစ္စာဓိကရုဏ်း။ အဓိကရုဏ်း လေးပါး ဆောင်ပုဒ်။</p> <p>၃၁၈။ ဝိဝါ, နုဝါ၊ အာပတ္တာ၊ ကိစ္စာဓိကရ။ဝိဝါ, နုဝါ၊ အာပတ္တာ၊ ကိစ္စာဓိကရ။ သိသာပြီ။</p> <p>၃၁၉။ ဓမ္မာဓမ္မ၊ စသည်အစုံ၊ ငြင်းခုံဖြစ်ပွား၊ ဆယ့် ရှစ်ပါး၊ မှတ်သား ဝိဝါဒ။</p> <p>၃၂၀။ ဓမ္မဝိနယ၊ ဘာသိတ၊ စိဏ္ဏပညတ္တံ။</p> <p>၃၂၁။ အာပတ်, ဂရုက၊ ဒုဋ္ဌုလ္လ၊ သာဝသေသမှန်။</p> <p>၃၂၂။ ပဋိပက္ခ၊ ပွားတုံက၊ ဝါဒ ဆယ့်ရှစ်တန်။</p> <p>ဓမ္မ, ဝိနယ, ဘာသိတ, အာစိဏ္ဏ, ပညတ္တ, အာပတ္တိ, ဂရုက, သာဝသေသ, ဒုဋ္ဌုလ္လ။ ဤကိုးပါးကို မူတည်ပြီးလျှင် ပဋိပက္ခ အစုပြု၍ ပွားသည်ရှိသော် ဝိဝါဒဝတ္ထု တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးဖြစ်၏၊ ဓမ္မ, အဓမ္မ, ဝိနယ, အဝိနယ, ဘာသိတ, အဘာသိတ, အာစိဏ္ဏ, အနာစိဏ္ဏ, ပညတ္တ, အပညတ္တ, အာပတ္တိ, အနာပတ္တိ, ဂရုက, လဟုက, သာဝသေသ, အနဝသေသ, ဒုဋ္ဌုလ္လ, အဒုဋ္ဌုလ္လ။ တစ်ခုသောအမှုကို တစ်ဦးက ဓမ္မဟူ၍ ဆို၏၊တရားလမ်းမှန် ဖြစ်၏ဟုဆိုလိုသည်။ တစ်ဦးက အဓမ္မ ဟူ၍ဆို၏၊ တရားလမ်းမှန်မဟုတ်ဟု ဆိုလိုသည်။ ဝိဝါဒဖြစ်ကြ၏၊ အကြွင်းရှစ်စုံ တို့၌လည်း ဤနည်းတူ။</p> <p>၃၂၃။ စောဒနာမှု၊ စွပ်စွဲမှု၊ အနုဝါဒတည်း။</p> <p>၃၂၄။ ပါ, သံ, ထု, ပါ၊ ဒုက်, ဒုဗ်, ပါ၊ သတ္တာနု ဝါဒ။</p> <p>ရဟန်းအချင်းချင်း အာပတ်ဖြင့် စောဒနာမှု စွပ်စွဲမှုကို အနုဝါဒါဓိ ကရုဏ်းခေါ်သည်။ ပါရာဇိက, သံဃာဒိသိသ်, ထုလ္လစ္စဉ်း, ပါစိတ်, ဒုက္ကဋ်, ဒုဗ္ဘာသိ, ပါဋိဒေသနီ၊ ဤအာပတ်ခုနစ်ပုံကို အနုဝါဒဝတ္ထုခုနစ်ပါး ခေါ်သည်။</p> <p>၃၂၅။ အာပတ်ခုနစ်ဖြာ၊ သင့်တုံလာ၊ အာပတ္တာဓိ တည်း။</p> <p>ရဟန်းတို့၌ အာပတ်ခုနစ်ပုံတို့တွင် တစ်ခုခုသော အာပတ် သင့်မှုကို အာပတ္တာဓိကရုဏ်း ခေါ်သည်။</p> <p>၃၂၆။ ဉတ္တိသုံးတန်၊ ပလောကံ၊ လေးတန် ကိစ္စာဓိ။</p> <p>အပလောကနကံ, ဉတ္တိကံ, ဉတ္တိဒုတိယကံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကံ၊ ဤကံလေးမျိုးကို ကိစ္စာဓိကရုဏ်း ခေါ်သည်။</p> <p>အဓိကရုဏ်းလေးပါး အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၂-သမထခုနစ်ပါး</h3> <p>၃၂၇။ သမ္မု, သတိ၊ အမုဠှိ၊ ပဋိ, ယေဘုယျ။</p> <p>၃၂၈။ ပါပိသိက၊ တိဏဝတ္ထာ၊ ခုနစ်ဖြာ၊ ငြိမ်းငှာ သမထ။</p> <p>သမ္မုခါဝိနယ, သတိဝိနယ, အမုဠှဝိနယ, ပဋိညာတကရဏ, ယေဘုယျသိက, တဿပါပိယသိက, တိဏဝတ္ထာရက။ ဤကား အဓိကရုဏ်း လေးပါးတို့ကို ပြေငြိမ်းစေနိုင်သော သမထကြီးခုနစ်ပါး တည်း။</p> <p>၃၂၉။ ခန္ဓကမှာ၊ အကျယ်သာ၊ ဤမှာ အကျဉ်းမျှ၊ (သိသာပြီ) သမထခုနစ်ပါး ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၃-ပါရာဇိက အာပတ်ကုစားနည်း</h3> <p>၃၃၀။ ပါရာဇိက၊ သင့်တုံက၊ ကုသလမ်းမရှိ။</p> <p>ပါရာဇိက၊ သင့်တုံက၊ ကုသလမ်းမရှိ။(သိသာပြီ)။</p> <p>၃၃၁။ လူ, သာမဏေ၊ လုပ်၍နေ၊ စင်လေ အာပတ္တိ။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၃၃၂။ စျာန်, မဂ် အန္တရာယ်၊ မငြိတွယ်၊ စင်ကြယ် ဝိသုဒ္ဓိ။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၃၃၃။ မပျော်မွေ့ဘဲ၊ လူးလဲ ခံကာ၊ မနေရာ၊ သိက္ခာ ချလေဘိ။</p> <p>သာသနာတော်၌ ဂန္ထဓုရ ဝိပဿနာဓုရ ဟူ၍ ဓုရ နှစ်ပါးရှိ၏၊</p> <p>စာပေကျမ်းဂန်သင်ကြားမှုသည် ဂန္ထဓုရမည်၏၊ ဘာဝနာ ကမ္မဋ္ဌာန်း စီးဖြန်းမှုသည် ဝိပဿနာဓုရမည်၏၊ သာသနာတော်၌ ရဟန်းဖြစ်သော သူသည် ဓုရနှစ်ပါးတွင် တစ်ပါးပါးသောဓုရ၌ ပျော်မွေ့ရာ၏၊ တစ်ပါးပါး သောဓုရ၌ မပျော်မွေ့ဘဲ သက်မွေးဝမ်းကျောင်းမျှနှင့် ကိစ္စကုန်၍ သိက္ခာ သီလနည်းပါး စတုပစ္စယတဏှာလွန်ကဲလျက် အလူးအလဲ ခံကာမနေရာ၊ သိက္ခာချ၍ လူထွက်ရာ၏။</p> <p>၃၃၄။ သိက္ခာတင်က၊ ပဉ္စင်္ဂ၊ ချမူ ဆဠင်္ဂါ။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်ရန် သိက္ခာတင်သောအခါ၌ ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိ သမ္ပတ္တိ, ကမ္မဝါစာသမ္ပတ္တိ, သီမာသမ္ပတ္တိ, ပရိသာသမ္ပတ္တိ ဟူသော သမ္ပတ္တိအင်္ဂါငါးပါးနှင့်ပြည့်စုံလျှင် ရဟန်းဖြစ်၏၊ လူဖြစ်လို၍ တင်ပြီးသော သိက္ခာကို ချသောအခါ၌မူကား အင်္ဂါခြောက်ပါးစုံလင်မှ ကျ၏။</p> <p>၃၃၅။ စိတ်, ခေတ်, ကာလ၊ ပယောဂ၊ ဇာန, ပုဂ္ဂလာ။</p> <p>(အင်္ဂါခြောက်ပါးတည်း။)</p> <p>၃၃၆။ ချလိုစိတ်သန်၊ ခေတ်ပုဒ်မှန်၊ ပစ္စုပ္ပန်နှင့် သာ။</p> <p>(အင်္ဂါခြောက်ပါးအကျယ်။)</p> <p>၃၃၇။ ဝစီ မြွက်ဆို၊ လူပုဂ္ဂိုလ်၊ ဆိုခြင်း သိမှသာ။</p> <p>(အင်္ဂါခြောက်ပါးအကျယ်။)</p> <p>၁- သိက္ခာချလိုသောစိတ်ရှိသည်လည်းဖြစ်စေ။</p> <p>၂- ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ အစရှိသော သိက္ခာကို ကျစေနိုင်သော ခေတ်ပုဒ်လည်း မှန်စေ။</p> <p>၃- ပစ္စုပ္ပန်ကာလနှင့် ယှဉ်သော ဝတ္တမာန် ဝိဘတ်၊ ပဉ္စမီ ဝိဘတ်များလည်း ဖြစ်စေ။</p> <p>၄- မြွက်ဆိုခြင်း ဝစီပယောဂကို ပြုသည်လည်း ဖြစ်စေ။</p> <p>၅- နားထောင်သူကလည်း လူပုဂ္ဂိုလ်မှန်စေ၊</p> <p>၆- ထိုခေတ်ပုဒ်ကို ရွတ်ဆို၍ ဆုံးလျှင် ဆုံးခြင်း ဤသူသည် ရဟန်းသိက္ခာကို စွန့်ပါသည်တကားဟု သိသည်လည်း ဖြစ်စေ။</p> <p>ဤအင်္ဂါခြောက်ပါး စုံလင်ခဲ့လျှင် ထိုခဏ၌ သိက္ခာကျလေ၏၊ ပစ္စုပ္ပန် ကာလဆိုရာ၌ “အလံ မေ ဗုဒ္ဓေန” စသည်တို့ကိုလည်း သင်္ဂြီုဟ် လေ။</p> <p><b>ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ</b>၊ <b>ဓမ္မံ ပစ္စက္ခာမိ</b>၊ <b>သံဃံ ပစ္စက္ခာမိ</b>၊ <b>သိက္ခံ ပစ္စက္ခာမိ</b>”</p> <p>(ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော်-နှာ-၃၂) စသည်။</p> <p><b>ဂိဟီတိ မံ ဓာရေဟိ</b>၊ <b>ဂဟဋ္ဌောတိ မံ ဓာရေဟိ</b>” “<b>ဥပါသကောတိ မံ ဓာရေဟိ</b>” “<b>သာမဏေရောတိ မံ ဓာရေဟိ</b>” (ပါရာဇိကဏ္ဍ-ပါဠိတော်-နှာ၃၂) စသည်။</p> <p>ခေတ်ပုဒ်အများ ရှိသည်တွင် တစ်ခုသော ခေတ်ပုဒ်နှင့်ပင် သိက္ခာကျ၏။</p> <p><b>ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ</b>=ဘုရားကိုစွန့်ပါ၏ ဆိုသော်လည်း ဘုရားကို မကိုးကွယ်လို၍ ဆိုသည်မဟုတ်။ သိက္ခာကျ ရုံမျှ ဆိုသည်ဖြစ်၍ အကုသိုလ်မဖြစ်။</p> <p><b>သိက္ခံ ပစ္စက္ခာမိ</b> နှင့် <b>ဂိဟီတိ မံ ဓာရေဟိ</b>-ကို ဆိုကြ၏။</p> <p>မဆိုမီရှေးအဖို့၌ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကိုလည်းကောင်း၊ လူဖြစ်ရန် ပြုလုပ်မှုကိုလည်းကောင်း သိနိုင်သော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုရွေးချယ်၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ထံ၌ ချရာ၏၊ ချသောအခါ၌လည်း အကြိမ်များစွာ ရွတ်ဆို၍ချရာ၏။</p> <p>ဤပုဂ္ဂိုလ်ထံမှာ သုံးကြိမ် လေးကြိမ်၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ထံမှာ သုံးကြိမ် လေးကြိမ်သော်လည်းချရာ၏။</p> <p>အင်္ဂါခြောက်ပါး ညီညွတ်ပြီဟု စိတ်ချရမှတန်လေ။ သိက္ခာချပါ လျက် အင်္ဂါမညီညွတ်၍ သိက္ခာမကျ ရှိနေခဲ့သော်လူ့ဘောင်သို့ ရောက် ကာလ ပါရာဇိကမှုကို ကျူးလွန်မိလျှင် ထိုအခါမှပါရာဇိကကျမှု ရောက် လေရာ၏၊ သံဃာဒိသိသ်မှုကို ကျူးလွန်ခဲ့သော် သံဃာဒိသိသ် သင့် လေရာ၏၊ သတိမူကြလေကုန်။</p> <p>ပါရာဇိက အာပတ်ကုစားနည်းပြီး၏။</p> --- <h3>၂၄-သံဃာဒိသိသ်အာပတ် ကုစားနည်း</h3> <p>၃၃၈။ သင့်တုံအာပတ်၊ ပကတတ်၊ ကင်းလတ် အန္တရာယ်။</p> <p>၃၃၉။ ကြားငှာ စွမ်းငြား၊ သညီပွား၊ ရှစ်ပါး သရုပ် ခြယ်။</p> <p>၃၄၀။ ဖုံးလွှမ်း လိုငြား၊ ဖုံးလွှမ်းငြား၊ ဆယ်ပါး ဖုံးလွှမ်းဖွယ်။</p> <p>၁။ သညီပွား ဆိုသည်ကား အာပတ်သင့်သည်လည်း ဖြစ်စေ၊</p> <p>၂။ အာပတ်သင့်ပြီဟူသော အမှတ်ရှိသည် လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၃။ ဥက္ခိတ္တက ရဟန်းမဟုတ် ပကတတ်ရဟန်း မှန်သည် လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၄။ ငါကား ပကတတ်ရဟန်းဘဲ ဟုအမှတ်ရှိသည် လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၅။ ထိုအခါ၌ အန္တရာယ်ဆယ်ပါး မရှိသည်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၆။ မရှိဟု သိသည်လည်းဖြစ်စေ၊</p> <p>၇။ ဒေသနာကြားရန် တစ်ပါးသော ရဟန်းထံသို့ သွားနိုင် ဒေသနာကြားနိုင်သည်လည်း ဖြစ်စေ၊</p> <p>၈။ သွားနိုင် ကြားနိုင်၏ဟု သိသည်လည်းဖြစ်စေ၊ ဤသို့ ရှေ့လေးပါးကို အမှတ်အသိနှင့် အသီးသီးပွား၍ ရှစ်ပါး ဖြစ်အောင် ဝေဖန်ရမည်။</p> <p>၎င်းရှစ်ပါးကို ဖုံးလွှမ်းလိုသောစိတ်ရှိသည်လည်း ဖြစ်စေ၊ ဒေသနာမကြားမူ၍ အရုဏ်တက်စေသဖြင့် ဖုံးလွှမ်းသည်လည်းဖြစ်စေ၊ ဤနှစ်ပါးကိုထည့်သော် အာပတ်ဖုံးလွှမ်းကြောင်း အင်္ဂါဆယ်ပါးဖြစ်၏၊ ပါရာဇိကမှတစ်ပါး ခပ်သိမ်းသော အာပတ်တို့နှင့် ဆက်ဆံသော အင်္ဂါစုပေတည်း။ ဤအင်္ဂါဆယ်ပါးနှင့် ညီညွတ်စွာဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင် ခပ်သိမ်းသော အာပတ်တို့၌ပင် အရုဏ်တက်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ပဋိစ္ဆာဒန ဒုက္ကဋ်ထပ်မံ၍ သင့်၏။</p> <p>သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ကို ဖုံးလွှမ်းခဲ့သော် ထိုသံဃာဒိသိသ် အာပတ်သည် ပဋိစ္ဆန္နအာပတ်မည်၏။</p> <p>သံဃာဒိသိသ် အာပတ်ဟူ၍ မသိသော်လည်း ယခုငါပြုသော အမှုသည် အာပတ်သင့်သော အမှုဖြစ်သည်ဟု ဝတ္ထုကိုသိလျက်နှင့် ဖုံးလွှမ်းလျှင်ပင် ပဋိစ္ဆန္နဖြစ်ပြီ၊ တစ်ပါးသော အာပတ်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့သော် လည်းကောင်း၊ သံဃာဒိသိသ်ဟုတ်မည်လောဟု ယုံမှားရှိခဲ့သော်လည်း ကောင်း ဖုံးလွှမ်းသော်လည်း ပဋိစ္ဆန္န မဖြစ်။</p> <p>၃၄၁။ မဖုံးလွှမ်းမူ၊ မာနတ်ယူ၊ ဖုံးမူ ပရိဝါသ်။(သိသာပြီ)။</p> <p>၃၄၂။ အပဋိစ္ဆာန်၊ ပဋိစ္ဆာန်၊ နှစ်တန် မာနတ်မှတ်။</p> <p>၁။ အပဋိစ္ဆန္နမာနတ်,<br> ၂။ ပဋိစ္ဆန္နမာနတ်<br> ဟူ၍မာနတ်ကျင့်မှုနှစ်မျိုးရှိ၏။</p> <p>အာပတ်သင့်၍ ထိုနေ့ အရုဏ်မတက် မီအတွင်း၌ တစ်ပါးသော ရဟန်းထံ၌<br> “<b>အဟံ ဘန္တေ သံဃာဒိသေသံ အာပန္နော။ တံ တုမှမူလေ အာဝိ ကရောမိ</b>” ဟူ၍လည်းကောင်း။“<b>အာရောစယာမိ</b>” ဟူ၍လည်းကောင်း ကြားခဲ့လျှင် ဖုံးလွှမ်းခြင်း မရှိပြီ။ ဒေသနာဂါမ် အာပတ်မဟုတ်သော ကြောင့် “<b>ပဋိဒေသေမိ</b>” ဟူ၍ မဆိုရ။</p> <p>ထိုအပဋိစ္ဆန္န အာပတ်အတွက် ကျင့်ရသော မာနတ်သည် အပဋိစ္ဆန္နမာနတ်မည်၏။</p> <p>ဖုံးလွှမ်းသော ပဋိစ္ဆန္နအာပတ်အတွက် ဖုံးလွှမ်းသောရက် အရေ အတွက်စေ့အောင် ပရိဝါသ်နေပြီးမှ ထိုပရိဝါသ်၏အဆုံး၌ ကျင့်ရသော မာနတ်သည် ပဋိစ္ဆန္န မာနတ်မည်၏။</p> <p>၃၄၃။ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ သမောဓာန်၊ သုဒ္ဓန် ပရိဝါသ်။</p> <p>ပရိဝါသ်သည်</p> <p>၁။ ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသ်,<br> ၂။ သမောဓာနပရိဝါသ်,<br> ၃။ သုဒ္ဓန္တ ပရိဝါသ် ဟူ၍သုံးမျိုး ရှိ၏။</p> <p>၃၄၄။ ဩဓာန်, အဂ္ဃံ၊ မိဿကံ၊ သုံးတန် သမောမှတ်။</p> <p>ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသ်သည် အပြားမရှိ၊ သမောဓာန ပရိဝါသ်သည်</p> <p>၁။ ဩဓာနသမောဓာန်, ၂။ အဂ္ဃသမောဓာန်, ၃။ မိဿကသမောဓာန်-ဟူ၍ သုံးပါးပြား၏။</p> <p>၃၄၅။ ဝတ်တင်းလင်းရှိ၊ သံဃာဒိ၊ သင့်ဘိ အန္တရာ။</p> <p>၃၄၆။ ကျင့်ပြီးရက်တွင်း၊ ပျက်တုံလျှင်း၊ အရင်း ဝင်ဘို့ ရာ။</p> <p>၃၄၇။ အန္တရာပတ်၊ မဖုံးလတ်၊ မာနတ်မှာ ထည့်ပါ။</p> <p>၃၄၈။ ဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင်း၊ မူလတွင်း၊ ပေါင်းသွင်း ဩဓာ နာ။</p> <p>ဝတ်ကိုမချမီအတွင်း ဝတ်တင်းလင်းရှိနေစဉ် သင့်လာသော သံဃာဒိသိသ် အာပတ်သည် အန္တရာပတ် မည်၏၊ အန္တရာပတ် သင့်သည်ရှိသော် ကျင့်ပြီးသော ရက်စုသည် ပျက်၍ကုန်၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို ဉတ်ကမ္မဝါစာ ဖြင့် အရင်းသို့ငင်ရ၏၊ ထိုအန္တရာပတ်ကို မဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင် ဩဓာနသမောဓာန်ခေါ်သည်။ ဝတ်ကိုချ၍ ထားဆဲအခါ၌ သင့်သော သံဃာဒိသိသ်ကိုမူကား အန္တရာပတ်ဟူ၍ မဆိုအပ်။ မဖုံးလွှမ်းခဲ့လျှင် နောက်မှ အသီးအခြား ပရိဝါသ်နေရမည်။ အန္တရာပတ်သင့်မှုသည် ပရိဝါသ် ကျင့်ဆဲ၌ သင့်သည်လည်းရှိ၏၊ မာနတ် ရက်စေ့ပြီးသော အဗ္ဗာနာရဟ အခိုက်၌ သင့်သည်လည်းရှိ၏၊ အဗ္ဗာနာရဟ အခိုက်၌ပင် သင့်သော်လည်း ပရိဝါသ် ကျင့်ပြီးသော ရက်တို့ပါ အကုန်ပျက်ကုန်၏၊ အစ, အလယ်တို့၌ သင့်မူ ဆိုဖွယ်မရှိ။</p> <p>၃၄၉။ ရှည်, တို ထွေလာ၊ အာပတ်အများ၊ ရှိငြားတထုံး၊ အရှည်ဆုံး၌၊ ပေါင်းရုံး၍သာ၊ ကျင့်ဆောင်ရာ၊ မှတ်ပါ အဂ္ဃတည်း။</p> <p>ရက်ရှည်ဖုံးလွှမ်းသောအာပတ် ရက်တိုဖုံးလွှမ်းသော အာပတ် ဟူ၍အထွေအလာ သံဃာဒိသိသ် အာပတ်များ ရှိနေခဲ့သော် အရှည်ဆုံး သော အာပတ်၌ အလုံးစုံကို ပေါင်းရုံး၍ ပေးအပ်ကျင့်အပ်သော ပရိဝါသ်သည် အဂ္ဃသမောဓာန် မည်၏။</p> <p>၃၅၀။ မတူအမူ၊ ဝတ္ထုထွေပြား၊ အာပတ်များ၊ ပေါင်း ငြားမိဿက။</p> <p>အချို့သော အာပတ်ကား သုက္ကဝိဿဋ္ဌိမူနှင့် သင့်သည်။ အချို့ကား ကာယသံသဂ္ဂမှုနှင့် သင့်သည်။ ဤသို့ စသည်ဖြင့် အမှုဝတ္ထု မတူကြသောအာပတ်များတို့ကို ပေါင်းရုံး၍ ပေးအပ်, ကျင့်အပ်သော ပရိဝါသ်သည် မိဿက သမောဓာန်မည်၏။</p> <p>၃၅၁။ ဖုံးလွှမ်းရက်ကို၊ သက်သက်မသိ၊ မမှတ်မိငြား၊ ယုံမှားရှိရာ၊ ကျင့်အပ်စွာ၊ သညာ သုဒ္ဓန္တ။</p> <p>၃၅၂။ စူဠ, မဟာ၊ သုဒ္ဓန်မှာ၊ နှစ်ဖြာ အပြားရ။</p> <p>သံဃာဒိသိသ်အာပတ် အနည်းအများ သင့်ပြီး၍ ရက်ပေါင်း မည်မျှဖုံးလွှမ်းမိသည်ဟူ၍ သက်သက်မ သိသောသူ, မမှတ်မိသောသူ, ယုံမှားဒွိဟရှိ၍နေသောသူအား ပေးအပ်ကျင့်အပ်သော ပရိဝါသ်သည် သုဒ္ဓန်ပရိဝါသ် မည်၏၊ ထိုသုဒ္ဓန်သည်, စူဠသုဒ္ဓန် မဟာသုဒ္ဓန် ဟူ၍ နှစ်ပါးရှိ၏၊ ရဟန်းခံသောနေ့မှစ၍ မည်သည့်ရက် မည်သည့်လတိုင် အောင် ငါသည်စင်ကြယ်ခဲ့၏၊ သည်ကနောက်ကို သံဃာဒိသိသ်မှ စင်ကြယ်သည်ဟူ၍ မထင်ရှိနေရာ၌ စင်ကြယ်သည် မထင်သော နေ့ရက်စုကို ရေတွက်၍ထိုနေ့ရက်စု အရေအတွက်စေ့အောင် ကျင့်ရ သော သုဒ္ဓန်သည် စူဠသုဒ္ဓန်မည်၏၊ ရဟန်းခံသောနေ့မှစ၍ ယနေ့တိုင် အောင်ပင် သံဃာဒိသိသ် အာပတ်မှတစ်နေ့ တစ်ရက်မျှ စင်ကြယ်သည် မထင်ရှိ နေရာ၌ ရဟန်းခံသောနေ့မှစ၍ ပရိဝါသ်ယူနေသော နေ့တိုင် အောင် နေ့ရက်တို့ကို ရေတွက်၍ စေ့အောင် ကျင့်ရသော သုဒ္ဓန်သည် မဟာသုဒ္ဓန်မည်၏။</p> <p>၃၅၃။ အနိက္ခိတ္တ၊ နိက္ခိတ္တ၊ ပြားက ဝတ်နှစ်မျိုး။</p> <p>ရဟန်းသံဃာ နည်းပါး၍ စောင့်ရှောက်ခြင်းငှာ လွယ်သော အရပ်ဒေသ၌ အနိက္ခိတ္တဝတ်လျော်၏၊ သိမ်အပြင်၌ ဆောက်တည်၍ တစ်ကြိမ်ကြားပြီးနောက် အဗ္ဗာန်သွင်းသည်တိုင်အောင် မချဘဲ ကျင့်ရ သော ဝတ်ကို အနိက္ခိတ္တဝတ်ခေါ်သည်။</p> <p>၃၅၄။ အနာရောစ၊ သဟဝါသာ၊ ဝိပ္ပဝါ၊ သုံးဖြာ ဝတ် ပျက်ကြောင်း။</p> <p>အနာရောစန တစ်ပါး၊ သဟဝါသ တစ်ပါး၊ ဝိပ္ပဝါသ တစ်ပါး၊ ကျင့်ဆောက်တည်၍နေသော ဝတ်ပျက်ကြောင်း သုံးပါးတည်း။ ရတ္တိစ္ဆေဒသုံးပါးခေါ်သည်။</p> <p>၃၅၅။ တိုက်တွင်းနေခါ၊ တိုက်လုံးသာ၊ ပြင်မှာ တောင် ဆယ့်နှစ်။</p> <p>၃၅၆။ ဒိဋ္ဌ, သုတ ရှိချေက၊ ဌာန မရွေ့ခေတ်။</p> <p>တိုက်တွင်း၌သာ နေ၍ ကျင့်သူမှာ တိုက်တာဥပစာရသိမ် တစ်ခုလုံးသည် အာရောစနခေတ်ပေတည်း။။တိုက်ပြင်၌ ထွက်၍ ကျင့်သူမှာ မိမိနေရာမှ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်တွင်း အရပ်သည် အာရော စန ခေတ်ပေတည်း။</p> <p>နိက္ခိတ္တဝတ်သားတိုမှာ တိုက်တွင်း၌လည်း တစ်ဆယ့်နှစ်တောင် သာ အာရောစနခေတ်ရှိ၏ ဟုလာသော ဋီကာဝါဒကို မယူအပ်။ ထိုခေတ်အတွင်းသို့ ရောက်လာသမျှသော ရဟန်းတို့ကို မကြား ပဲမနေရ။ ရဟန်းသစ် ရောက်လာမှန်းသိ၍ မကြားမိသော်လည်း ထိုဝတ်ပျက်၏၊ သိလျက်နှင့်မကြားလျှင် ညဉ့်လည်းပြတ်၏၊ ဝတ္တဘေဒ ဒုက္ကဋ်လည်း သင့်၏၊ မသိ၍ မကြားမိလျှင် ညဉ့်သာပြတ်၏၊ ဝတ္တဘေဒ ဒုက္ကဋ် လွတ်၏၊ ရဟန်းတို့၏ အဆင်းကိုမြင်ရမှု, ရဟန်းတို့၏ အသံကိုကြားရမှု, ရဟန်းတို့၏ တီးနှက်သော ကလတက်သံ ကြေးစည်သံ ခေါင်းလောင်းသံ စသော အသံကြားမှု ရှိရာတို့၌ကား အနီးအဝေး ဌာနမရွေးပြီ။ တစ် ယူဇနာ ကွာဝေးရာ၌ပင် ဖြစ်ငြားသော်လည်း ရဟန်းမှန်းသိခဲ့သော် ရဟန်းပြုလုပ်သော အသံမှန်း သိခဲ့သော် သွား၍ကြားရမည်။ မကြားခဲ့ လျှင် ညဉ့်လည်းပြတ်၏၊ ဒုက္ကဋ်လည်း သင့်၏၊ မသိ၍ မကြားမိခဲ့လျှင် ညဉ့်သာပြတ်၏၊ ဒုက္ကဋ် အာပတ်လွှတ်၏၊ အကယ်မသိ၍ မကြားမိလျှင် နှစ်ပါးစုံမှလွတ်၏ဟု ဆိုကြ၏၊ ဆင်ခြင်ကြလေ။</p> <p>၃၅၇။ ရဟန်းနှင့်မူ၊ အမိုးတူ၊ အိပ်မူ သဟဖြစ်။</p> <p>အမိုးတစ်ခုလုံး၌ ဝတ်သားချင်းဖြစ်စေ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းနှင့် ဖြစ်စေညဉ့်အခါ၌ အတူအိပ်မိသည်ကို သဟဝါသ ဆိုသည်။ ထိုညဉ့်ပြတ် ၍ ရတ္တိစ္ဆေဒဖြစ်၏။</p> <p>၃၅၈။ ပကတတ် ကင်းလျက်၊ အရုဏ်တက်၊ ဝတ်ပျက် ဝိပ္ပဝါသဖြစ်။</p> <p>အရုဏ်တက်ဆဲအခါ၌ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်အတွင်း ပကတတ် ရဟန်းနှင့်ကင်း၍ အရုဏ်တက်စေခဲ့သော် ဝိပ္ပဝါသ ဖြစ်၏၊ ထိုညဉ့် ပြတ်၏၊ တိုက်တွင်း၌ပင် အရုဏ်တက်ဆဲအခါ၌ ပကတတ် ရဟန်းနှင့် တစ်ဆယ့်နှစ်တောင် မကင်းရ ယူကြကုန်၏။</p> <p>၃၅၉။ ဦနေဂဏေ၊ ဒေဝသိက၊ သဟဝါသာ၊ ဝိပ္ပဝါ၊ လေးဖြာမာနတ်၌။</p> <p>မာနတ်ကျင့်သောအခါ၌ကား <b>ဦနေဂဏေ, ဒေဝသိက, အနာရောစန, သဟဝါသ ဝိပ္ပဝါသ</b>-ဟူ၍ ရတ္တိစ္ဆေဒ အကြောင်း လေးပါးရှိ၏၊ ဆောက်တည်၍ ရှေးဦးစွာ ကြားစဉ်အခါ၌ပကတတ်ရဟန်း လေးပါးအောက် မလျော့စေရ၊ လျော့ခဲ့လျှင် <b>ဦနေဂဏေ စရတိ</b>-ဟူသော ရတ္တိစ္ဆေဒ ဖြစ်၏၊ ကြားမှုမှာလည်း ပရိဝါသ်သားမှာ ဝတ်ကိုမချဘဲ ကျင့်ခဲ့သော်တစ်ကြိမ်ကြားအပ်ပြီးသော ရဟန်းကို တဖန်ကြားဖွယ် ကိစ္စမရှိ။ မာနတ်၌မူကား ကြားအပ်ပြီးသော ရဟန်းကိုပင်သော်လည်း ထပ်မံ၍နေ့စဉ်ကြားရသည်။ မကြားခဲ့လျှင် ထိုနေ့ပျက်၏၊ ရတ္တိစ္ဆေဒ ဖြစ်၏၊ နောက်နှစ်ပါးကား ရှေးအတိုင်းပင်။</p> <p>သံဃာဒိသိသ်အာပတ် ကုစားနည်း ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၅-ဒေသနာ ဂါမ်အာပတ်ကုစားနည်း အမြွက်</h3> <p>၃၆၀။ ဒေသနာဂါမ်၊ ကြွင်းငါးတန်၊ ကြားရန် အနည်း နည်း။</p> <p>၃၆၁။ စွန့်ခြင်းရှေးရှိ၊ နိဿဂ္ဂိ၊ ကြားဘိ နောက်မှတည်း။</p> <p>၃၆၂။ အခွဲ အဖြတ်၊ ရှေးရှိလတ်၊ အပ်ကျည် ပါစိတ် စသည်တည်း။</p> <p>၃၆၃။ ပါဋိဒေသနိယာ၊ လေးမျိုးဖြာ၊ ကြားရာ တစ်မျိုး တည်း။</p> <p>၃၆၄။ အာယတိံသံဝရ၊ ရှိမှထ၊ ဆိုကြ ဆရာနည်း။</p> <p>ဒေသနာဂါမ်အာပတ်ကို ဒေသနာကြားပါသော်လည်း “<b>အာယတိံ အာဝုသော သံဝရေယျာသိ</b>”ဟု ဆိုပေရာ “<b>သာဓု သုဋ္ဌု ဘန္တေ သံဝရိ ဿာမိ</b>” ဟုပဋိညာဉ် ပြုသည့်အတိုင်း ဤအမှုကို နောင်ငါမပြုပါပြီဟု နောင်ရှောင်ကြဉ် မည်ဟူသော စိတ်နှင့်ကြားမှ ထိုအာပတ်ထသည်။ ဒေသနာလည်း ကြား၏၊ နောင် ထိုအမှုကို ပြုလိုလျက်လည်း ရှိနေ၏ ဆိုလျှင် ထိုအာပတ်မှ မထဟု အချို့ဆရာတို့ ယူဆကြ၏၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ အဋ္ဌဝတ္ထုက ပါရာဇိက၌သာ အာယတိံ သံဝရ မရှိလျှင် မထသည်။ ကြွင်းသော အာပတ်တို့၌ ထပါ၏ ဟူ၍ လည်းဆိုကြ၏၊ နိဿဂ္ဂိအာပတ် ခွဲခြင်းဖြတ်ခြင်း ရှေးရှိသော အာပတ်တို့၌ ရှိသောဝတ္ထုကို မစွန့်မခွဲ မဖျက်မူ၍ ဒေသနာကြားသော်လည်း မထ။ ဒေသနာ ကြားရိုး ကြားစဉ်၌“<b>အဟံ ဘန္တေ သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အာဝိကရောမိ၊ အာရောစေမိ၊ အာရောစယာမိ</b>”-တို့ကား ဒေသနာ ကြားမှုမဟုတ်။ ပုထုဇ္ဇန်ဂတိဖြစ်၍ ယခုနေ့၌ သင့်သော် သင့်ခဲ့ရာသော သံဃာဒိသိသ် အာပတ်စုကို ရည်၍ အာဝီကရဏ ပြုမှုသာတည်း။ “<b>အဟံ ဘန္တေ သမ္ဗဟုလာ နာနာဝတ္ထုကာ သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇံ တာ တုမှမူလေ ပဋိဒေသေမိ</b>”-သည်သာ ဒေသနာဂါမ် အာပတ်တို့ကို ဒေသနာကြားမှုတည်း။ “<b>ပဿသိ အာဝုသော တာ အာပတ္တိယော။ အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ</b>”-တို့ကား ပဋိညာဉ်တို့ပေ တည်း။ <b>အာယတိံ အာဝုသော သံဝရေယျာသိ၊ သာဓု သုဋ္ဌု ဘန္တေ သံဝရိဿာမိ</b>”-တို့ကား <b>ပဋိညာယ ကာရေတဗ္ဗော</b> (ပါစိတ်ပါဠိတော် နှာ၂၇၂) ဟူသော သမထအရ ပဋိညာတကရဏမှုတို့ပေတည်း။ ဤဒေသနာ ကြားမှုသည် အာပတ္တာဓိကရုဏ်းကို ငြိမ်းစေမှုပေတည်း။။ သမ္မုခါဝိနယ သမထ၊ ပဋိညာတကရဏ သမထ-ဟူ၍နှစ်ပါးရ၏၊။ အနက်ကိုသိကြ၍ ကြားမှလျော်မည်။</p> <p>၃၆၅။ စေ့ဆော်သမှု၊ ဖုံးလွှမ်းမှု၊ လေးခု အဂတိ။</p> <p>၃၆၆။ လက္ခဏာညီ၊ အလဇ္ဇီ၊ ဖြစ်ပြီ ဟောချက်ရှိ။</p> <p>၃၆၇။ ဆန္ဒာဘယာ၊ မျက်ဒေါသာ၊ မောဟာ လေးဂတိ။</p> <p>“<b>သဉ္စိစ္စ အာပတ္တံ အာပဇ္ဇတိ။ အာပတ္တံ ပရိဂူဟတိ။ အဂတိ ဂမနဉ္စ ဂစ္ဆတိ။ ဧဒိသော ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီ ပုဂ္ဂလော</b>“(ပရိဝါပါဠိတော် နှာ-) ဤပါဠိတော်နှင့် အညီပညတ်တော်ကို သိလျက်နှင့် စေ့ဆော်၍ အာပတ်မှု ကို ပြုကျင့်သောရဟန်း, ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ဆယ်ပါးသော ဖုံးလွှမ်းကြောင်း နှင့်အညီ အရုဏ်တက်သည်တိုင်အောင် ဒေသနာမကြားဘဲ အာပတ် ကိုဖုံးလွှမ်း၍ ထားသောရဟန်း, ရဟန်းဖြစ်လျက် ဆန္ဒာဂတိ ဘယာဂတိ ဒေါသာဂတိ မောဟာဂတိသို့ လိုက်သော ရဟန်းများသည် အလဇ္ဇီ လက္ခဏာသို့ ရောက်၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်နှင့် အာမိသသမ္ဘောဂ ဓမ္မသမ္ဘောဂ မပြုအပ်။ ဥပုသ်ပဝါရဏာ ကံကြီးကံငယ်အတူပြုမှု-ဟူသော သံဝါသ မှုကိုကား မပြုအပ်ဟု ပညတ်တော်မရှိ။ (မဟာဝါ၊ ဝဇီရဗုဒ္ဓိ။) ဒေသနာဂါမ်အာပတ် ကုစားနည်း အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>၂၆-ရှင်ပြုခန်းအမြွက်</h3> <p>၃၆၈။ သူ့မိသူ့ဘ၊ ခွင့်ပြုမှ၊ ပြုရ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။</p> <p>သူ့မိသူ့ဘ၊ ခွင့်ပြုမှ၊ ပြုရ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၃၆၉။ ဆံရိတ်တစ်ခန်း၊ သင်္ကန်းပေးတုံ၊ သရဏဂုံပေး ငြား၊ ဤသုံးပါး၊ ခေါ်ငြား ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ ရှင်ပြုမှုသည် ဆံရိတ်ခြင်းတစ်ပါး, သင်္ကန်းပေးခြင်းတစ်ပါး, သရဏဂုံပေးခြင်းတစ်ပါး-ဟူ၍သုံးပါးရှိ၏။</p> <p>၃၇၀။ တိုက်တွင်းဝယ်ဘိ၊ သံဃာရှိ၊ ပန်ဘိ ဆံရိတ်မှာ။</p> <p>မိမိနေရာ ကျောင်းတိုက်၌ ရဟန်းသံဃာ အများရှိခဲ့လျှင် သံဃာကို အပလောကနကံဖြင့် ပန်ကြားပြီးမှ ရှင်လောင်းကို ရဟန်းများ ကိုယ်တိုင်ဆံရိတ်အပ်သည်။ သို့မဟုတ်လျှင် ဆံပင်ရှည်နှင့် ရှင်ပြု၍ ပေးပါဟုလာခဲ့သော် ဦးခေါင်းရိတ်ပြီးကိုမှ ငါတို့ရှင်ပြု၍ပေးသည်ဟု ပြောရမည်။ လူတို့ အလိုအလျောက် ဆံရိတ်၍လာလျှင်ကောင်းလှ၏၊ ဆံရိတ်မှုဟူသော ရှင်ပြုခန်းအမြွက် ပြီး၏။</p> --- <p>၃၇၁။ ဥပဇ္ဈာယ် ဆရာ၊ အင်္ဂါညီလှ၊ ဆယ်ဝါရ၊ ပေးကြ သင်္ကန်းမှာ။</p> <p>ဥဘတောဝိဘင်းကိုရခြင်း အစရှိသော ဗဟုသုတအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံ၍ ဆယ်ဝါရပြီးသော ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာသည် သာလျှင် သာမဏေ လောင်းအား သင်္ကန်းပေးခြင်းဟူသော ပဗ္ဗဇ္ဇအမှုကို အစိုးတရပြု ထိုက်သည်။ ဆယ်ဝါမရသေးသော ရဟန်းငယ်၊ အဝါ ခြောက်ဆယ် ပင်ရသော်လည်း ဗဟုသုတအင်္ဂါနှင့် မပြည့်စုံသော ရဟန်းသည် သာမဏေလောင်းအား သင်္ကန်းပေးခြင်းအမှုကို အစိုးတရမပြုအပ်။</p> <p>၃၇၂။ ခိုင်းစေတုံလတ်၊ ကိုယ်စားမှတ်၊ ပြုအပ် ထေရ် ငယ်မှာ။</p> <p>ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသောဆရာက ဤရှင်လောင်းကို သင်္ကန်းပေးလိုက်လောဟု စေခိုင်းလျှင် ရဟန်းငယ်ပင်ပေးရ၏၊ မခိုင်း သော်လည်း ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၏ ကိုယ်စားရည်မှတ်၍ ပေးလျှင်လည်း ပေးအပ်၏၊ ယခုအခါ၌လည်း ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါနှင့် မပြည့်စုံကြကုန်သော ရဟန်းတို့သည် မိမိတို့ကျောင်း၌ မိမိ၏တပည့်ဖြစ်သူ ရှင်လောင်းများကို မိမိတို့ကိုယ်တိုင် သင်္ကန်းပေး၍ ရှင်ပြုကြသောအခါ ဤလောက၌ သံဃာတော် ဆရာတော် မြတ်တို့သည် ရှိကြပေကုန်၏၊ ထိုဆရာမြတ် တို့၏ ကိုယ်စားလည် ကိုယ်စားပြု၍ ငါသည် ဤရှင်လောင်းအား သင်္ကန်းပေးမည်၊ ငါ၏အလိုအလျောက် အစိုးတရ ပေးမည်မဟုတ်ဟု စိတ်ကိုဖြစ်စေ၍ ပေးကြကုန်ရာ၏၊ “<b>သကလဝဋ္ဋ</b>“ကို ဆိုစေ၍ တောင်း နည်း ပေးနည်း အရိုးအစဉ်ရှိလေ၏၊ “<b>သကလဝဋ္ဋ</b>” ကို မဆိုသော်လည်း မိမိလက်ဖြင့် သင်္ကန်းတို့ကို ကိုင်ယူ၍ ဤသင်္ကန်းတို့ကို သင့်အား ရှင်ပြု ခြင်းငှါ ငါပေး၏၊ ဝတ်ချေ ရုံချေလောဟူ၍ ဆိုလျှင်ပင် ယူ၍ ဝတ်ရ ရုံရ၏၊ ရဟန်းကိုယ်တိုင် ဝတ်ရုံ၍ပေးလျှင် ဆိုဖွယ်မရှိ၊ ကိုယ်တိုင်မပေးမူ၍ ဤသင်္ကန်းတို့ကိုယူ၍ ဤရှင်လောင်းအား သင်္ကန်းဝတ်ရုံ၍ ပေးလိုက် လော့ဟု ရဟန်းရှင်လူတို့ကို စေခိုင်း၍ ဝတ်ရုံစေခြင်းငှါ အပ်၏၊ သင်္ကန်းပေးမှုဟူသော ရှင်ပြုခန်း အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <p>၃၇၃။ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၊ အင်္ဂါညီမှ၊ ဆယ်ဝါရ၊ ပေးကြ သရဏာ။</p> <p>သရဏဂုံပေးမှု၌ကား ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ ကိုယ်တိုင်ပေးမှုသည်သာ ကျမ်းဂန်တို့၌လာ၏၊ သင်္ကန်းပေးမှုကဲ့သို့ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာက စေခိုင်းသော် လည်းကောင်း၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၏ ကိုယ်စားပြု၍သော်လည်းကောင်း ပေးခြင်းငှာ အပ်ရာပါ၏။</p> <p>၃၇၄။ နိဂ္ဂဟိတန်၊ မကာရန်၊ နှစ်တန်ပေးနည်းလာ။</p> <p>“<b>ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ</b>” အစရှိသည်ဖြင့် သရဏဂုံကို ပေးရာ၌ နိဂ္ဂဟိတန္တနှင့်လည်း ပေးအပ်၏၊ မကာရန္တနှင့်လည်း ပေးအပ်၏၊ နိဂ္ဂဟိတန္တ ဆိုသည်ကား သေးသေးတင်နှင့်ရှိနေသော အက္ခရာတို့၌ ခံတွင်းနှုတ်ခမ်းတို့ကိုပိတ်ခြင်း အဆုံးရှိသည်ကိုပြု၍ ရွတ်ဆိုခြင်းတည်း။ မကာရန္တဆိုသည်လည်း ထို့အတူ ခံတွင်း, နှုတ်ခမ်းတို့ကို ပိတ်ခြင်း အဆုံးရှိသည်ကို ပြု၍ ရွတ်ဆိုခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ အထူးမူကား နိဂ္ဂဟိတ် မည်သည် ရှေ့သရကို မှီသော ဗျည်းအထူးဖြစ်ပေ၍ ဗုဒ္ဓံ၌ ဓဗျည်းနှင့်မှီရာ တူကြ၏၊ ထို့ကြောင့် နိဂ္ဂဟိတန္တနှင့် ရွတ်ဆိုသောအခါ၌ ဓဗျည်းနှင့် နိဂ္ဂဟိတ်၏အကြားမှ အသံတစ်မျိုးအခြားမရှိစေမူ၍ တစ်ဆက်တည်းပြု၍ ရွတ်ဆိုရာ၏၊ ဓ ဗျည်းပြီသသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ခံတွင်းပိတ်မှုကို ပြုရာ၏၊ ခံတွင်းပိတ်မှု နောက်ကျ၍မနေစေရာ ဟူလိုသည်။ မအက္ခရာ သည်မူကား ဤ၌ သရမရှိသော်လည်း နောက်သရကိုမှီသော ဗျည်းမျိုး ဖြစ်ပေ၍ ဗုဒ္ဓံ၌ ဓဗျည်းနှင့် မှီရာ ကွဲပြားကြ၏၊ ထို့ကြောင့် မကာရန္တနှင့် ရွတ်ဆိုသောအခါ၌ ဓ ဗျည်းနှင့် မ အက္ခရာ၏ အကြားမှာ အတန်ငယ် ခြားပြီးမှ ပိတ်မှုကို ပြုရာ၏။</p> <p><b>ဣမာနိ စ ပန ဒဒမာနေန ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီတိ ဧဝံ ဧကသမ္ဗန္ဓာနိ အနုနာသိကန္တာနိဝါ ကတွာ ဒါတဗ္ဗာနိ ဗုဒ္ဓမ် သရဏမ် ဂစ္ဆာမီတိ ဧဝံဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ, မကာရန္တာနိဝါ ကတွာ ဒါ တဗ္ဗာနိ</b>။။(အဋ္ဌကထာ)။</p> <p>(မဟာဝါအဋ္ဌကထာ)</p> <p>၃၇၅။ ဌာန်, ကရဏ၊ ပယတ်ကျ၊ ပြီသလိုလှစွာ။</p> <p>၃၇၆။ ဆရာလည်းပြီ၊ တပည့်ပြီ၊ စုံညီကြမှသာ။</p> <p>တစ်လုံးတစ်လုံးသော အက္ခရာ၌ ဌာန်, ကရိုဏ်း, ပယတ်, သုံးပါးအပြီအသ အကျအန အလွန်လိုလှစွာ၏၊ ပေးသူဆရာကလည်း ကျကျနန ပြီသပါမှ လိုက်သူတပည့်ကလည်း ကျကျနန ပြီသပါမှ သရဏ ဂုံမြောက်သည်။ တစ်ဦးဦးက ပြီရုံမျှနှင့် မမြောက်ဟုလာ၏၊ သရဏံပုဒ်၌ ရကြီး, ဏကြီး နှစ်လုံးသည် မုဒ္ဓဇချည်း ဖြစ်ကြ၏၊ အာခေါင်အရပ်မှ ဖြစ်ကြ၏၊ လျှာဖျား၏အနီးဖြစ်သော လျှာအရပ်သည် ထိုနှစ်လုံး၏ကရိုဏ်းဖြစ်၏၊ လျှာကို အထက်သို့ ခေါက်လိပ်၍ ရွတ်မှ အထက်အာ ခေါင်ကို ထိခိုက်၏၊ သွားသံပါခဲ့လျှင် ဏကြီး မဟုတ်ပြီ။ ဒန္တဇနငယ် ဖြစ်လေ၏။</p> <p>ဌာန် ကရိုဏ်း ပယတ်တို့နှင့် ပြည့်စုံစွာ ရွတ်ဖတ်မှုမည်သည် ဆရာနည်းကောင်းလှမှ နေရာကျနိုင်သည်။ သရဏဂုံ ဌာန်ကရိုဏ်း မကျ၍ သာမဏေအစစ်မဖြစ်သော်လည်း ဖြစ်သည်မှတ်၍နေလျှင် အပြစ်မရှိ။ မဖြစ်မှန်း သိလျက် သာမဏေကောင်းတို့နှင့် ပေါင်းဖော်၍ နေသော်လည်းကောင်း သင်္ကန်းခံယူမှုက စောင့်ရှောက်လျက် ရှိသော ကြောင့် ထေနကမဖြစ်။ သရဏဂုံ အောင်မြင်ခဲ့လျှင်“<b>တတိယမ္ပိ သံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ</b>“၌ မိအက္ခရာ အဆုံးတွင် ရှင်သာမဏေအစစ်ဖြစ်လေ၏၊ သာမဏေတို့ ကျင့်အပ်သော ဆယ်ပါးသီလ လိင်ဆယ်ပါး ဒဏ်ဆယ် ပါးတို့မှစ၍ အလုံးစုံသော ကျင့်ဝတ်တရားတို့ကို ဆောက်တည်မှုကိစ္စ တစ်ချက်တည်းပြီးလေ၏၊ သီလခံဖွယ်ကိစ္စမရှိ၊ ခံသော်လည်း အပြစ်မရှိ၊ ကျေပွန်ရခြင်းအကျိုးရှိ၏၊ သာမဏေဖြစ်ပြီးလျှင် ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော ဆရာရှိခဲ့လျှင် ထိုဆရာထံ၌ ဥပဇ္ဈာယ် ယူစေရမည်။ “<b>ဥပဇ္ဈာယော မေ ဘန္တေ ဟောဟိ</b>” ဟုသုံးခေါက်ဆို၍ ယူ။ ဆယ်ပါးသီလကိုလည်းကောင်း၊ လိင်ဆယ်ပါး ဒဏ်ဆယ်ပါး တို့ကိုလည်းကောင်းအမြဲဆောင်စေရမည်။</p> <p>လိင်ဆယ်ပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးကို ပြုမိသော် သရဏဂုံ ပျက်၏၊ သင်္ကန်းပေးမှုကား မပျက်။ လူဖြစ်သည် မဟုတ်။ နောင်ကြဉ်ရှောင်ပါ မည်ဆိုလျှင် ရေဒဏ် သဲဒဏ်ပေး၍ သရဏဂုံကိုသာ ထပ်မံ၍ ပေးအပ် ၏၊ နောက်လွန် ကျူးပြန်၍ နောင်ကြဉ်ရှောင်ပါတော့မည် ဆိုပြန်လျှင် သုံးကြိမ်တိုင်အောင် သရဏဂုံကိုသာ ထပ်မံ၍ပေးအပ်၏၊ နောက် လွန် ကျူးပြန်၍ ရှေ့သို့လည်း ကြဉ်ရှောင်မည့်သူ မဟုတ်ဟု သိခဲ့လျှင် လူဝတ် လဲ၍ တစ်ခါတည်း သွားစေ ရသည်။ ဤကား လိင်ပေးမှု အစီအရင် တည်း။</p> <p>လိင်အမှုကို ပြုမိတိုင်း လူဝတ်လဲ၍ လိင်ပြန်ရသည်ချည်း မှတ် ထင်ကြကုန်၏၊ အချို့ဆရာတို့ကား ကျူးလွန်မှု ထင်ရှားမရှိပဲနှင့်ပင် စင်ကြယ်စေခြင်းငှာဆို၍ ဝါဝင် ဝါကျွတ်တို့၌ လိင်ဆေးသည်ဟု တစ်နှစ် လျှင်နှစ်ကြိမ် လူဝတ်လဲစေကြကုန်၏၊ ကျမ်းဂန် မရှိ။</p> <p>ရှင်ပြုခန်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <h3>၂၇-ရဟန်းခံခန်းအမြွက်</h3> <p>၃၇၇။ ဝတ်, ဉတ်, ကမ္မဝါ၊ သိမ်, ပရိသာ၊ ငါးဖြာ သမ္ပတ္တိ။</p> <p>၃၇၈။ ပဉ္စင်းမြောက်ရန်၊ အင်ငါးတန်၊ ပြန်လေ ဝိပတ္တိ။</p> <p>ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိသမ္ပတ္တိ, ကမ္ပဝါစာသမ္ပတ္တိ, သီမာသမ္ပတ္တိ, ပရိသာသမ္ပတ္တိ-ဟူ၍ ရဟန်းပဉ္စင်းအဖြစ် ထမြောက်ရန် အင်္ဂါငါးပါး၊ ထိုမှပြန်သော် ရဟန်းပဉ္စင်းအဖြစ် မမြောက်ရန် ဝိပတ္တိငါးပါးဖြစ်၏၊ ဝတ္ထုဝိပတ္တိ, ဉတ္တိဝိပတ္တိ, ကမ္မဝါစာဝိပတ္တိ, သီမာဝိပတ္တိ, ပရိသာဝိပတ္တိ။</p> <p>၃၇၉။ ပဉ္စင်းလောင်းကို၊ ဝတ္ထုဆို၊ ထိုမှာ သံ, ဝိပ်ရှိ။</p> <p>ပဉ္စင်းလောင်းကို ဝတ္ထုဆို၏၊ ထိုပဉ္စင်းလောင်းမှာ သမ္ပတ္တိ, ဝိပတ္တိနှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၃၈၀။ ဦနဝီသ၊ အန္တိမ၊ ဘဗ္ဗ တစ်ဆယ့်တစ်။</p> <p>၃၈၁။ ဆယ့်သုံးဝိပတ်၊ ကင်းစင်လတ်၊ အမြတ် သမ္ပတ္တိ။</p> <p>အသက်နှစ်ဆယ် မပြည့်သောသူ၊ ပါရာဇိက ကျပြီးသောသူ၊ ပဏ်, ထေ, ပက်, ဆန်၊ ပဉ္စာနန်၊ ဒူသံ, ဥဘောဗျည်း-ဟူ၍ ဆိုလတ္တံ့သော ပဏ္ဍုက်အစရှိသော အဘဗ္ဗပုဂ္ဂိုလ် တစ်ကျိပ်တစ်ယောက်၊ ဤ တစ်ဆယ့် သုံးယောက်တို့သည် ရဟန်းမဖြစ်ထိုက်ကုန်။ ထိုသူတို့ကို ပဉ္စင်းခံခဲ့သော် ဝတ္ထုအတွက်နှင့် ထိုကံပျက်၏၊ ထိုသူတို့ကိုကြဉ်၍ သမ္ပတ္တိကို သိအပ်၏။</p> <p>၃၈၂။ သန္ဓေတည်နေ့၊ စတုံရွေ့၊ ပြေ့စေ ဝီသတိ။ “<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဂဗ္ဘဝီသံ ဥပသမ္ပာဒေတုံ</b>“(ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်-နှာ-)။ <b>ဘိက္ခဝေ</b>=တို့၊ <b>ဂဗ္ဘဝီသံ</b>=အမိဝမ်း၌ ကိန်းနေသော ပဋိသန္ဓေ လရက်တို့ကို ထည့်စွက်၍ အသက်နှစ်ဆယ် ပြည့်သောသူကို၊ <b>ဥပသမ္ပာ ဒေတုံ</b>=ရဟန်းပဉ္စင်း ခံစေခြင်းငှာ၊ <b>အနုဇာနာမိ</b>=ငါဘုရားခွင့်ပြု၏-ဟူ၍ လာသောကြောင့် ပဋိသန္ဓေ တည်နေသော နေ့မှစ၍ အနှစ်နှစ်ဆယ်ပြည့် စေရာ၏။</p> <p>၃၈၃။ ခုနစ်လဖွား၊ ဆယ်လဖွား၊ ထင်ရှားလူဝယ်ရှိ။</p> <p>လောက၌ ခုနစ်လဖွား၊ ဆယ်လဖွား၊ နှစ်မျိုးသာ ထင်ရှားရှိ၏။</p> <p>၃၈၄။ ဖွားသက္ကရာဇ်၊ ဆယ့်ကိုးနှစ်မှ၊ ငါးလ, နှစ်လ၊ စွန်းတုံက၊ ဂဗ္ဘဝီသပြည့်။</p> <p>ဖွားသက္ကရာဇ်ကို တွက်စစ်၍ ဆယ့်ကိုးနှစ် လုံးလုံးပြည့်သည်မှ ခုနစ်လဖွားသူမှာ ငါးလစွန်းလျှင် ဂဗ္ဘဝီသ ပြည့်၏၊ ဆယ်လဖွားသူမှာ နှစ်လစွန်းလျှင် ဂဗ္ဘဝီသပြည့်၏၊။အဋ္ဌကထာနည်းတည်း။</p> <p>၃၈၅။ ရက်သုံးဆယ်လ၊ ဆယ့်နှစ်လ၊ ဝဿ အမှန်သိ။ အဋ္ဌကထာ၌ လာသော အာစရိယဝါဒ အလိုကား “<b>တိံသရတ္တိ ဒိဝေါမာသော</b>”ဟူ၍ ဟောတော်မူသော ကြောင့် ရက်ပေါင်းသုံးဆယ် ပြည့်မှ တစ်လအမှန်ဖြစ်သည်။ “<b>ဒွါဒသမာသာ ဧကံ သံဝစ္ဆရံ</b>” ဟူ၍ ဟောတော်မူသောကြောင့် တစ်ဆယ့်နှစ်လသည်သာ တစ်နှစ်အမှန် ဖြစ်သည်။ တစ်နှစ်တစ်နှစ်အဖို့တွင် အရက်သုံးဆယ် မပြည့်သော ရက်မစုံ လပေါင်း ခြောက်လ ပါရှိ၏၊ ဝါထပ်သည့်အတွက် တစ်နှစ်တွင် တစ်ဆယ့် သုံးလရှိသော နှစ်မျိုးသည် သုံးနှစ်လျှင် တစ်ကြိမ် တစ်ကြိမ်လာ၏။</p> <p>၃၈၆။ ဆယ့်ကိုးနှစ်ကို၊ ခြောက်လပို၊ ဝါဆိုထပ်သည့် တွက်။</p> <p>၃၈၇။ လေးလမျှတုံ၊ ယုတ်လျော့ကုန်၊ မစုံလ အတွက်။</p> <p>ဖွားသည့်နေ့မှစ၍ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်ပြည့်ပြီးဟု ဆိုရသောအခါ ဝါဆိုထပ်သည့်အတွက် ခြောက်လအပို ထွက်လာ၏၊ ရက်မစုံလအတွက် ရက်ပေါင်း ၁၁၄-ရက်ယုတ်လျော့လျက်ရှိ၏၊ ထိုရက်ပေါင်းကို လေးလမျှ ဆိုသည်။ သုံးလနှင့် ၂၄-ရက်တည်း။</p> <p>၃၈၈။ ယုတ်ပိုညှိက၊ ကျန်သေသ၊ နှစ်လခြောက် ရက် ထွက်။</p> <p>ဝါထပ်အတွက် ခြောက်လပိုသည်တွင် ရက်မစုံအတွက် ယုတ်ခဲ့ သော ရက်တို့နှင့် ပယ်နှုတ်နှိုင်းညှိသည်ရှိသော် အကျန် နှစ်လ ခြောက်ရက် အပိုထွက်သည်။</p> <p>၃၈၉။ သုံးလစွန်းက၊ ခုနစ်လ၊ ဂဗ္ဘဝီသပြည့်။</p> <p>ခုနစ်လ ဖွားသူမှာ တစ်ဆယ့်ကိုးမှ သုံးလစွန်းခဲ့လျှင် ဂဗ္ဘဝီသ ပြည့်၏၊ ရဟန်းခံရပြီ။ ဆယ်လဖွားမှာမူကား ပဋိသန္ဓေ ဆယ်လနှင့် ထိုအပိုနှစ်လ ခြောက်ရက်ကိုပေါင်းသော် တစ်နှစ်ပြည့်လျက်ရှိသော ကြောင့် ဖွားသက္ကရာဇ်နှစ် တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်ပြည့်ခဲ့လျှင် ဂဗ္ဘဝီသပြည့်၏၊ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်လုံးလုံးရှိလျှင် ရဟန်းခံရပြီ။ ရဟန်းလောင်း၏ အမိဖြစ် သူက သူ၏သားသည် ဆယ်လဖွားဖြစ်ပါသည်ဟု အတပ်ပြောသော် လည်း အမှန်မုချ အယုံရခက်လှသော အရာမျိုးဖြစ်ခဲ့၍ အယုတ် ဆုံးအားဖြင့် ခုနစ်လဖွားကို အတည်ပြု၍ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်နှင့် သုံးလ အောက် မယုတ်စေရ။ ပိုလျှင်သာ ပိုစေရမည်ဟု ငါတို့ကျေးဇူးရှင် စံကျောင်းဆရာတော်ဘုရားကြီး မိန့်တော်မူ၏။</p> <p>ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိ ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၃၉၀။ ဝတ်, သံ, ပုဂ်, ဉတ်၊ မသုံးသပ်၊ ဉတ်ကိုနောက် မှာထား။</p> <p>၃၉၁။ ဉတ္တိဝိပတ်၊ အင်ငါးရပ်၊ သမ္ပတ် အပြန်ငါး။</p> <p>ဉတ်တွင်း၌ ဝတ္ထုကို မသုံးသပ်ခြင်း, သံဃာကို မသုံးသပ်ခြင်း၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို မသုံးသပ်ခြင်း၊ ဉတ်ကိုမသုံးသပ် ခြင်း၊ ဉတ်ကို ကမ္မဝါစာ၏ နောက်မှာထားခြင်း-ဟူ၍ ဉတ္တိဝိပတ္တိငါးပါးရှိ၏၊ ဝတ္ထုကိုသုံးသပ်ခြင်း စသည်ဖြင့် ထိုမှပြန်၍ ဉတ္တိသမ္ပတ္တိငါးပါးကို သိအပ်၏။</p> <p>၃၉၂။ ကမ္မဝါလဲ၊ ဉတ္တိနဲ၊ ခွဲလေ, ဝိပ်, သံ, ငါး။</p> <p>၃၉၃။ အက္ခရပဒံ၊ ယုတ်လျော့ကျန်၊ ဆယ်တန် သဒ္ဒါ မှား။</p> <p>၃၉၄။ ကမ္မဝါမှာ၊ ကံပျက်ရာ၊ ဉတ်မှာ ထိုနည်းလား။</p> <p>အနုဿာဝနာ-ခေါ်သော ကမ္မဝါ၌လည်း ဉတ်မှာကဲ့သို့ ဝတ္ထု, သံဃာ, ပုဂ္ဂိုလ်, ကမ္မဝါတို့ကို မသုံးသပ်ခြင်း သုံးသပ်ခြင်း ကမ္မဝါကိုဉတ်၏ ရှေ့၌ ဖတ်ခြင်း၊ ဉတ်၏နောက်၌ ဖတ်ခြင်းဟူ၍ ဝိပတ္တိငါးပါးသမ္ပတ္တိ ငါးပါးရှိ၏။</p> <p>ကမ္မဝါတွင်း၌ အက္ခရာပုဒ် ယုတ်လျော့ ကြွင်းကျန်ခြင်း၊ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိခေါ်သော သဒ္ဒါဆယ်ပါး တိမ်းပါးချွတ် ယွင်းခြင်းတို့သည် ကမ္မဝါဝိပတ္တိအတွက်ကံပျက်ရန် အမှုတို့ဖြစ်ကုန်၏၊ ဉတ်၌လည်း ဤအက္ခရာပုဒ် ယုတ်လျော့ ခြင်း၊ သဒ္ဒါဆယ်ပါး တိမ်းပါးခြင်းတို့သည် ကမ္မဝါနည်းတူ ကံပျက်ရန်အမှုတို့ပင်တည်း။</p> <p>အက္ခရပဒံ-ဟူသော နောက်သံပေါက် နှစ်ခုသည် ပါဠိတော်၌ “<b>သာဝနံဟာပေတိ</b>” ဟူသော စတုတ္ထဝိပတ္တိ အရကို ဖော်ပြသော သံပေါက်စုသာတည်း။ အသီးအခြားမဟုတ်။ “ဉတ္တိဝိပတ္တိ၌ <b>ဉတ္တိ နပရာမသတိ</b>” နှင့် အနု ဿာဝနာဝိပတ္တိ၌ “<b>သာဝနံ ဟာပေတိ</b>“သည် အတူတူပင်။ “<b>ပစ္ဆာ ဉတ္တံ ထပေတိ</b>” နှင့် “<b>အကာလေဝါ သာဝေတိ</b>” သည်အတူတူပင်။</p> <p>ထို့ကြောင့် ဉတ္တိဝိပတ္တိ ကမ္မဝါစာဝိပတ္တိနှစ်ပါးကို တစ်ပေါင်း တည်း ပြု၍ ပြဆိုပေအံ့။</p> <p>ဝတ္ထုကို မသုံးသပ်ခြင်းဆိုသည်ကား ဉတ်၌လည်းကောင်း၊ ကမ္မဝါသုံးချက်တို့၌လည်းကောင်း ရဟန်းလောင်း၏ အမည်ကို မသုံး သပ်ခြင်းတည်း။ မဖတ်ခြင်းတည်း။</p> <p>သံဃပုဒ်တို့ကို မဖတ်ခြင်းသည် သံဃာကို မသုံးသပ်ခြင်းမည်၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ၏ အမည်နာမ မပါခြင်းသည် ပုဂ္ဂိုလ်ကို မသုံး သပ်ခြင်းမည်၏။</p> <p>ဉတ်နေရာ၌ ဉတ်ကိုလုံးလုံး မဖတ်ဘဲ ကမ္မဝါ သက်သက်သာ ဖတ်ခြင်း၊ ကမ္မဝါနေရာ၌ ကမ္မဝါကိုလုံးလုံး မဖတ်ဘဲဉတ်ကိုသာ လေးကြိမ်ဖတ်ခြင်းသည် ဉတ်ကိုမသုံးသပ်ခြင်း၊ ကမ္မဝါစာကို ယုတ်လျော့ စေခြင်းမည်၏၊ဉတ်၌အကျုံးဝင်သော အချို့အချို့သော အက္ခရာတို့ကို စွန့်ခြင်း, မကောင်းသဖြင့် ရွတ်ဆိုခြင်း, ကမ္မဝါတို့၌ အကျုံး ဝင်သော အချို့အချို့သော အက္ခရာပုဒ်တို့ကို စွန့်ခြင်း, မကောင်းသဖြင့်ရွတ်ဆိုခြင်း များသည်လည်း ဉတ်ကိုမသုံး သပ်ခြင်း၊ ကမ္မဝါကို ယုတ်စေခြင်း မည်၏၊ ဉတ်ကို ကမ္မဝါတို့၏ နောက်၌ ထားခြင်း၊ ကမ္မဝါတို့ကို ဉတ်၏ရှေ့၌ ဖတ်ခြင်းထင်ရှားပြီ။</p> <p>ဝတ္ထုပုဂ္ဂလတို့ကို သုံးသပ်မှု၌ သိမ်အပြင်၌ သံဃာစုံလင်၍ ကမ္မဝါဖတ်တော့မည်ရှိရာ မဖတ်မီတင်ကူး၍ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာက သံဃာ အများကြားသိကြစေရန် ရဟန်းလောင်းကိုလည်း နာဂ-ဟူ၍ အမည် ပေးရမည်။ မိမိကိုယ်ကိုလည်း တိဿ-ဟူ၍ အမည်ပေးရမည်။ ဉတ်၌ လည်းကောင်း၊ ကမ္မဝါစာတို့၌လည်းကောင်း-နာဂ-ဟူ၍ ရွတ်ဆိုသည် ရှိသော် ရဟန်းလောင်း မောင်မည်သူကိုဆိုသည်ဟူ၍ သံဃာတော်တို့က သိတော်မူကြပါကုန်။ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာဖြစ်သူ အကျွန်ုပ်ကိုလည်း တိဿ ဟူ၍ အမည်ပေးပါ၏၊ ဉတ်၌လည်းကောင်း၊ ကမ္မဝါစာ တို့၌လည်း ကောင်း တိဿဟူ၍ရွတ်ဆိုသည်ရှိသော် ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာဖြစ်သူ အကျွန်ုပ် ကို ဆိုသည်ဟူ၍ သံဃာတော်တို့က သိတော်မူကြပါကုန်။ (အမည်ပေးပုံ)။ ရဟန်းခံ ကမ္မဝါသို့ မရောက်မီ ဆုံးမခန်း စစ်မေးခန်းတို့၌လည်း သမ္မုတိဉတ်ပါရှိသည်၊ ထိုဉတ်၌လည်း ဝတ္ထုပုဂ္ဂလတို့ ပါရှိကြသည် ဖြစ်၍ အမည်ကို တင်ကူး၍ မှည့်မှ သင့်လျော်သည်။ ရှေးဦးစွာ အမည် ပေးမှုကို မပြုမှု မပြုမူ၍ ဉတ်ကမ္မဝါစာတို့၌သာ နာဂအမည် တိဿ အမည်တို့ကိုရွတ်ဆို၍ သွားသည်ရှိသော် ယခုရှိနေကြသော ရဟန်း လောင်း၏အမည်မဟုတ်၊ ဥပဇ္ဈယ်ဆရာ ပြုလုပ်သူ၏အမည် မဟုတ် သဖြင့် ရဟန်းလောင်းဖြစ်သူ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာဖြစ်သူတို့ကို မထိမငြိ သည်ဖြစ်၍ ဝတ္ထုပုဂ္ဂလတို့ကို မသုံးသပ်ရာပင်ကျ၏၊။(ဝိမတိဋီကာအဆို)။ သာဝနံ ဟာပေတိ-၌။။<b>ဥရ</b>၊ ရင်း <br> <b>ကဏ္ဌ</b>၊ လည်ချောင်း။<br><b>တာလု</b>၊ အာစောက်။ <br> <b>မုဒ္ဓ</b>၊ အာခေါင်။ <br> <b>ဒန္တ</b>၊ သွား။ <br> <b>ဩဋ္ဌ</b>၊ နှုတ်ခမ်း။ <br> <b>နာသိကာ</b>၊ နှာခေါင်း။ <br> ။(ဌာန်ခုနစ်ပါး ဆောင်ပုဒ်)။</p> <p><b>ဇိဝှါမဇ္ဈ</b>၊ လျှာလယ်။ <b>ဇိဝှေါပဂ္ဂ</b>၊ လျှာဖျား၏ အနီး။ <b>ဇိဝှဂ္ဂ</b>၊ လျှာဖျား။ <b>သကဋ္ဌာန</b>၊ မိမိတို့၏ဌာန်။။(က ရိုဏ်းလေးပါး ဆောင်ပုဒ်)။ <br> <b>သံဝုဋ</b>၊ ပိတ်မှု။ <br> <b>ဝိဝဋ</b>၊ ဖွင့်မှု။ <br> <b>ဖုဋ္ဌ</b>၊ ထိမှု။<br><b>ဤသံဖုဋ္ဌ</b>၊ စဉ်းငယ်ထိမှု။ (ပယတ်လေးပါး ဆောင်ပုဒ်)။</p> <p>အထက်သွား၏ အတွင်းဖြစ်သော အာခေါင်အရပ်မှစ၍ လည်ချောင်းပေါက်မှဝသို့ ဆိုက်အောင် ခံတွင်း၏ အထက်အပြင်ကို နှစ်ဖို့ပြု၍အတွင်းအဖို့ကို အာစောက်ခေါ်သည်။ ပြင်အဖို့ကို အာခေါင် ခေါ်သည်။ လျှာထိပ်ဟူ၍လည်း ဆိုကြ၏၊ ခံတွင်းမှ နှာခေါင်းသို့ ထွက်သွားသော အပေါက်တစ်လျှောက်လုံးကို နာသိကဌာန်ဆိုသည်။ သံဝုဋု၊ ပိတ်ခြင်းဆိုသည်ကား ဖွင့်၍ မလွှတ်ဘဲ ချုပ်အုပ်၍ ရွတ်ဆိုခြင်းကို ဆိုသည်။</p> <p>ပတ်ဝိုင်းကို လက်ဖြင့်တီးကြရာ၌ စီတန်း၍နေသော ဗုံတောင် ကြီးငယ်စုံနှင့် ဌာန်ခုနစ်ပါးတူသည်။</p> <p>အလိုရှိရာကို လှည့်လည်၍ တီးခေါက်သောလက်နှင့် ကရိုဏ်း လေးပါးတူသည်။</p> <p>တစ်ခုသောဗုံကို တီးခေါက်ရာ၌ တစ်ခုသော ဗုံမျက်နှာအပြင်မှ အသံတို, အသံရှည်, အသံမာ, အသံပျော့ အမျိုးမျိုးဖြစ်လေအောင် ပြုပြင်သောအမူအရာ အထွေအပြားတို့နှင့် ပယတ်လေးပါးတူသည်။</p> <p>၃၉၅။ ရင်, လည်, အာ, အာ၊ သွား, နှုတ်, နှာ ဖြစ်ရာ ဌာန်ခုနစ်။။(ကဏ္ဌဇ ရှစ်လုံး)</p> <p>၃၉၆။ လျှာလယ်, လျှာဖျား၊ နီးအပါး၊ ဌာန်အား ကရိုဏ်းလေး။။(သိသာပြီ)</p> <p>၃၉၇။ ပိတ်, ဖွင့်, ခိုက်ထိ၊ စဉ်းငယ်ထိ၊ ပြုဘိ ပယတ် လေး။။(သိသာပြီ)</p> <p>၃၉၈။ က, ခ, ဂ, ဃ, င၊ အ, အာ, ဟ၊ အဋ္ဌ လည်ချောင်း ဖြစ်။။(ကဏ္ဌဇ ရှစ်လုံး)</p> <p>၃၉၉။ စ, ဆ, ဇ, စျ, ည၊ ဣ, ဤ, ယ၊ အဋ္ဌ အာစောက် ဖြစ်။ ။။(တာလုဇ ရှစ်လုံး)</p> <p>၄၀၀။ ဋ, ဌ, ဍ, ¡, ဏ၊ ရနှင့်ဠ၊ သတ္တ အာခေါင်ဖြစ်။ (မုဒ္ဓဇ ခုနစ်လုံး)</p> <p>၄၀၁။ တ, ထ, ဒ, ဓ, န၊ လနှင့်သ၊ သတ္တ အာခေါင်ဖြစ်။ (ဒန္တဇ ခုနစ်လုံး)</p> <p>၄၀၂။ ပ, ဖ, ဗ, ဘ, မ၊ ဥ, ဦ, မျှ၊ သတ္တ နှုတ်ခမ်းဖြစ်။ (ဩဋ္ဌဇ ခုနစ်လုံး)</p> <p>၄၀၃။ ဝဂ္ဂန်ပဉ္စ၊ နိဂ္ဂဟိတ၊ ဆမှာ နှာခေါင်းဖြစ်။</p> <p>င, ဉ,ဏ, န, မ၊ ဤဝဂ္ဂန္တငါးလုံးကို ဝဂ္ဂန်ပဉ္စ ဆိုသည်။ သေးသေးတင်ခေါ်သော ဗိန္ဒုငယ်တစ်ခုကို နိဂ္ဂဟိတ ခေါ်သည်။</p> <p>၄၀၄။ လည်, နှုတ်, ဩဘာ၊ ဧ, လည်, အာ၊ ဝ-မှာ သွား, နှုတ်ဖြစ်။</p> <p>ဩ-သည် လည်ချောင်း နှုတ်ခမ်း၌ ဖြစ်၏၊ ဧ-သည် လည် ချောင်းအာစောက်၌ဖြစ်၏၊ ဝ-သည် သွားနှုတ် ခမ်း၌ ဖြစ်၏။</p> <p>၄၀၅။ ဝဂ္ဂန်, ယ, ဝ၊ ယှဉ်သည်ဟ၊ ဥရဌာန်၌ဖြစ်။</p> <p>ဝဂ္ဂန္တငါးလုံး ယ,ရ,လ, ဝလေးလုံး၊ ဤကိုးလုံးနှင့် ယှဉ်သော ဟအက္ခရာသည် ရင်၌ဖြစ်သည်ဟု လာ၏၊ ဠကြီးနှင့် ယှဉ်လျှင်လည်း ထို့အတူတူယူလေ။ ။ငှ, ဥှ, နှ, မှ, ယှ, ရှ, လှ, ဝှ, ဠှ။</p> <p>၄၀၆။ အာစောက် မဇ္ဈ၊ ခေါင်-ပဂ္ဂ၊ ဒန္တ-လျှာဖျားစမ်။</p> <p>အာစောက်ဌာန်နှင့် ဇိဝှါမဇ္ဈကရိုဏ်း တွဲဖက်၊ အာခေါင် ဌာန် နှင့်ဇိဝှေါပဂ္ဂကရိုဏ်း တွဲဖက်။ သွားအရပ်နှင့် ဇိဝှဂ္ဂကရိုဏ်း တွဲဖက်။ တလုဇ အက္ခရာတို့ကို ဖြစ်စေလိုသော် လျှာလယ်အရပ်၌ လှုံ့ဆော်၍ ပေးမှဖြစ်နိုင် ကြကုန်၏၊ စဝဂ်ပဉ္စ၊ ဣ, ဤ, ယတို့ကို ရွတ်ဆို၍ ကြည့်လေ။ မဇ္ဈိမသား သီဟိုဠ်သားတို့သည် စဝဂ် ငါးလုံးတို့ကို အစဉ် အတိုင်း ကျ, ချ, ဂျ, ဃျ, နျ-ဟုရွတ်ကြကုန်၏။</p> <p>မုဒ္ဓဇအက္ခရာတို့ကို ဖြစ်စေလိုသော် လျှာဖျား၏ အနီး၌ဖြစ် သောလျှာအရပ်၌ လှုံ့ဆော်၍ပေးမှ ဖြစ်နိုင်ကြကုန်၏၊ ဋဝဂ်ပဉ္စ၊ ရနှင့် ဠတို့ကို ရွတ်ဆို၍ ကြည့်လေ။</p> <p>ရကြီးကို ပြီသအောင် ရွတ်လိုသော် လျှာကိုအထက်သို့ ခေါက် လိပ်၍ အထက် အာခေါင်အရပ်ကို ထိခိုက် ပေးမှ လျှာလိပ်သံပေါ်၍ ရကြီးအက္ခရာ ပြီသစွာဖြစ်နိုင်သည်။ ဋ, ဌ, ဍ, ¡, ဠကြီးတို့ကို ရွတ်လိုသော အခါ၌လည်း လျှာကို အထက်သို့ခေါက်လိပ်၍ ပေးရမည်။ ရကြီးနှင့် ဌာန်တူ ကရိုဏ်းတူဖြစ်ကြသည်။ လျှာကိုအထက်သို့ ခေါက်လိပ်၍ မပေးခဲ့လျှင် တ, ထ, ဒ, ဓ, န, လ-ဟူသော ဒန္တဇတွေဖြစ်၍ကုန်၏၊ မုဒ္ဓဇတွေမဖြစ်လာကုန်။</p> <p><b>သုဏာတု မေ</b>-၌ ဏာကို ရွတ်မည်ဟု ရွတ်ပါသော်လည်း လျှာကို တန်းတန်းထား၍ ရွတ်ခဲ့သော် ဒန္တဇ နာအက္ခရာသာ ဖြစ်လေ၏၊ <b>ပဋိစ္ဆန္နာနဉ္စ</b>-၌ ဋိကို, <b>အနုသိဋ္ဌော</b>၌ ဋ္ဌောကို ရွတ်မည်ဟု ရွတ်ပါ သော်လည်း လျှာကိုတန်းလန်းထား၍ ရွတ်ခဲ့သော် ဒန္တဇတိ, ဒန္တဇထော တို့သာ ဖြစ်၍သွားကုန်၏၊ ဤမုဒ္ဓဇခုနစ်လုံးတို့နှင့် ဒန္တဇခုနစ်လုံးတို့သည် ဌာန်လည်း တစ်ခြားစီ ဖြစ်ကြကုန်၏၊ ကရိုဏ်းလည်း တခြားစီဖြစ်ကြ ကုန်၏၊ ဋသံနှင့် တသံကွဲအောင်ရွတ်ရလိမ့် မည်။ ဌသံနှင့် ထသံကွဲစေရ မည်။ ဍသံနှင့် ဒသံကွဲစေရမည်။ ¡သံနှင့် ယသံကွဲစေရမည်။ ဠသံနှင့် လသံ ကွဲစေရ မည်။ ကွဲအောင် မရွတ်တတ်လျှင် ကမ္မဝါဘတ်ခြင်းငှာ မထိုက်။ <b>သုဏာတု</b>-၌ပင်လျှင် အလွဲလွဲအချော်အချော် ဖြစ်လိမ့်မည် သတိကြီးကြီးထားသင့်လှ၏။</p> <p>ဒန္တ-လျှာဖျားစပ် ဆိုသည်ကား ဒန္တဌာန်နှင့် လျှာဖျား ကရိုဏ်း တွဲဖက်။ ဒန္တဇ အက္ခရာတို့ကို ဖြစ်စေလိုသော် လျှင်ပြင်နှင့် အထက်သွားကို လှုံ့ဆော်၍ပေးမှ ဖြစ်နိုင်သည်။ တဝဂ်ပဉ္စ၊ လနှင့် သတို့ကိုရွတ်ဆို၍ ကြည့်လေ။ လျှာက အထက်သို့ ခေါက်လိပ်၍ ရွတ်ဆိုခဲ့လျှင်မုဒ္ဓဇ တွေဖြစ်၍ လာလိမ့်မည်။ <b>သုဏာတု</b>-၌တုကို လျှာလိပ်သံနှင့် ရွတ်ခဲ့လျှင် ဋုဖြစ်၍သွား၏၊ <b>နာဂေါ</b>၌ နာကိုလျှာလိပ်သံနှင့် ရွတ်ခဲ့လျှင် ဏာဖြစ်၍ သွား၏၊ အကြွင်းသိသာပြီ။</p> <p>ဆိုပြီးသည်မှ ကြွင်းကုန်သော ကဏ္ဌဇရှစ်လုံး ဩဋ္ဌဇခုနစ်လုံးတို့၌ ဌာန်နှင့်ကရိုဏ်း အခြားမရှိ။ ဌာန်သည်ပင်လျှင် ကရိုဏ်းဖြစ်၏၊ ကဝဂ်ပဉ္စ၊ အာ, အာ, ဟတို့၌ လည်ချောင်းသားချင်း လှုံ့ဆော်သည်။ ပဝဂ်ပဉ္စ၊ ဥဝဏ္ဏတို့မှာ နှုတ်ခမ်းသား နှစ်ခုချင်း လှုံ့ဆော်သည်။ ကရိုဏ်း အသီးသီး အခြားမရှိပြီ။ နှာခေါင်းဖြစ်အက္ခရာ ခြောက်လုံးတို့၌ နှုတ်ခမ်းကို ကရိုဏ်းဆိုသင့်၏၊ နှုတ်ခမ်းကို ပိတ်၍ပေးမှ နှာခေါင်းသို့လေနှင့်တကွ အသံလုံး၍သွားသဖြင့် နှာခေါင်း သံ ပြီစွာပေါ်လေသည်။</p> <p>၄၀၇။ အ-သံဝုဋ၊ ကြွင်းသရ၊ သ, ဟ-ဝိဝဋာ။</p> <p>၄၀၈။ ဝဂ်မှာဖုဋ္ဌံ၊ ယ, ဝ, မှန်။ ဤသံဖုဋ္ဌသာ။</p> <p>အသရသည် သံဝုဋပယတ်ရှိ၏၊ လည်ချောင်းကို ပိတ်သော အခြင်းအရာထင်၏၊ ပိတ်လေ ပြီသလေဖြစ်၏၊ ကြွင်းသော သရ ခုနစ်လုံး၊ သ, ဟတို့သည် ဝိပဋပယတ် ရှိကြကုန်၏၊ အာကို ရွတ်ဆို သောအခါ လည်ချောင်းပေါက်ကို ပွင့်ပွင့်ပြု၍ရွတ်။ ဣ, ဤကို ရွတ်သောအခါ အာစောက်ဌာန်နှင့် လျှာလယ်ကရိုဏ်းကို ပွင့်ပွင့်ပြု၍ ရွတ်။ ဧ, ဩ, သ, ဟ-တို့မှာလည်း သူတို့နှင့်ဆိုင်ရာ ဌာန်ကရိုဏ်း တို့နှင့်ခွဲလေ။ ကဝဂ်ငါးလုံး၊ စဝဂ်ငါးလုံး၊ ဋဝဂ်ငါးလုံး၊ တဝဂ်ငါးလုံး၊ ပဝဂ်ငါးလုံးတို့ကိုရွတ်သောအခါ သူ့ဌာန်တို့နှင့် သူ့ကရိုဏ်းတို့ကို နာနာထိခိုက်စေ၍ရွတ်။ ယ, ရ, လ, ဝ-တို့ကို ရွတ်သောအခါ သူတို့ဌာန်နှင့် ကရိုဏ်းတို့ကို စဉ်းငယ်သော ထိခိုက်စေ၍ ရွတ်။။ပဝဂ် ငါးလုံးတို့သည် နှုတ်ခမ်း၌ ဖြစ်ကုန်၏၊ ဥ, ဦ နှစ်လုံးတို့လည်း နှုတ်ခမ်း၌ဖြစ်ကုန်၏၊ ပယတ်မူကားကွဲကြ၏၊ ပဝဂ်မှာ ဖုဋ္ဌပယတ်ရှိ၏၊ နှုတ်ခမ်းချင်း နာနာ ထိလေ-ပြီသလေဖြစ်ကြကုန်၏၊ ဥ-ဦ နှစ်လုံးတို့မှာ ဝိဝဋပယတ် ရှိကြ ကုန်၏၊ နှုတ်ခမ်းချင်း ဖွင့်၍ရွတ်မှ ပြီသကုန်၏၊ ထိ၍ရွတ်လျှင် မပြီသ ကုန်ပြီ။ ဤနည်းကို အမှီပြု၍ ကြွင်းသော ဌာန်တူ ကရိုဏ်းတူ ပယတ်ကွဲ အက္ခရာတို့၌ ရွတ်ပုံအထူးအပြားတွေကို အကုန်ဝေဖန်၍ ရှင်းလင်းစွာ သိလေမြင်လေ။</p> <p>ဌာန်-ကရိုဏ်း-ပယတ်-ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p><b>သိထိလံ ဓနိတဉ္စေဝ၊ ဒီဃံ ရဿံ ဂရုံ လဟုံ။<br> နိဂ္ဂဟီတံ ဝမုတ္တဉ္စ သမ္ဗန္ဓဉ္စ ဝ ဝတ္ထိတံ။</b></p> <p><b>သိထိလံ</b>=လျော့လျော့ ရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်း ကောင်း၊ <b>ဓနိတေဉ္စ</b>=တင်းတင်းရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်း ကောင်း၊ <b>ဒီဃံ</b>=ရှည်ရှည်ရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>ရဿံ</b>=တိုတိုရွတ်အပ်သောအက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>ဂရုံ</b>=လေးလေး ရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>လဟုံ</b>=ပေါ့ပေါ့ ရွတ်အပ် သော အက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>နိဂ္ဂဟီတံ</b>=ခံတွင်းကိုပိတ်၍ ရွတ်အပ် သော အက္ခရာ ဗိန္ဒုအက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>စိမုတ္တဉ္စ</b>=ခံတွင်းကို မပိတ်မူ၍ ရွတ်အပ်သောအက္ခရာသော်လည်းကောင်း၊ <b>သမ္ဗန္ဓဉ္စ</b>=သန္ဓိမစပ် ပုဒ်ဖြတ်၍ ရွတ်အပ်သော အက္ခရာသော်လည်းကောင်း။ သဒ္ဒါဆယ်ပါး ဆောင်ပုဒ်။ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိ ဆယ်ပါးလည်းခေါ်၏။</p> <p>၄၀၉။ လျှော့, တင်း, ရှည်, တို၊ လေး, ပေါ့ကို၊ ပိတ်သို, လွှတ်, စပ်, ဖြတ်။</p> <p>၄၁၀။ ပ, ထ, သိသိ၊ ဝဂ်တွင်ရှိ၊ ဓနိ, ဒု, စ, မှတ်။</p> <p>ဝဂ်နှစ်ဆယ့်ငါးလုံးတွင်ရှိသော ပထမအက္ခရာငါးလုံး, တတိယ အက္ခရာ ငါးလုံးသည် သိထိလမည်၏၊ က၊ ဂ၊ စ၊ ဇ၊ ဋ၊ ဍ၊ တ၊ ဒ၊ ပ၊ ဗ၊ ဤဆယ်လုံးကို ဆိုသတည်း။ ဒုတိယအက္ခရာ၊ စတုတ္ထအက္ခရာ ငါးလုံးသည် ဓနိတမည်၏၊ ခ၊ ဃ၊ ဆ၊ စျ၊ ဌ၊ ¡၊ ထ၊ ဓ၊ ဖ၊ ဘ၊ ဤဆယ်လုံးကို ဆိုသတည်း။</p> <p>၄၁၁။ ငါးလုံးဒီဃ၊ သုံးရဿ၊ ဂ, လ, နှစ်မည်ထပ်။</p> <p>အာ၊ ဤ၊ ဦ၊ ဧ၊ ဩ၊ ဤငါးလုံးသည် ဒီဃလည်းမည်၏၊ ဂရုလည်းမည်၏၊ အ၊ ဣ၊ ဥ-ဤသုံးလုံးကား ရဿလည်းမည်၏၊ လဟုလည်းမည်၏၊ ဂ၊ လ-ဆိုသည်ကား ဂရုလဟု-ဆိုလိုသည်။။ ဤအရာ၌ ဒီဃသရနှင့် ယှဉ်သောဗျည်းတို့သည်လည်း ဒီဃပင်မည် ကုန်၏၊ ရဿသရနှင့်ယှဉ်သောဗျည်းတို့သည်လည်း ရဿပင်မည် ကုန်၏။</p> <p>၄၂၂။ သံယုဂ်, နိဂ္ဂဟိတ၊ နှောင်းပြန်က၊ ရဿ-ဂရုမှတ်။</p> <p>ရဿပင် ဖြစ်သော်လည်း နောက်၌ သံယုတ်ရှိခဲ့သော်လည်း ကောင်း၊ နိဂ္ဂဟိတ်ရှိခဲ့သော်လည်းကောင်း ဂရုမည်ပြန်၏၊။ <b>အတ္ထ, ဓမ္မ, ဣဋ္ဌ, ယိဋ္ဌ, ဥဒ္ဓ, မုဒ္ဓ, သံဃ</b>-စသည်တည်း။</p> <p>၄၂၃။ ဗိန္ဒု, နိဂ္ဂဟိတ်၊ ခံတွင်းပိတ်၊ မပိတ် ဝိမုတ်မှတ်။</p> <p>ခံတွင်းကို ပိတ်၍ ရွတ်အပ်သော ဗိန္ဒုတစ်ခုသည် နိဂ္ဂဟိတ် မည်၏၊ ခံတွင်းကို မပိတ်မူ၍ ရွတ်အပ်သော အက္ခရာစုသည် ဝိမုတ္တ မည်၏။</p> <p><b>နိဂ္ဂဟိတန္တိ ယံ ကရဏာနိ နိဂ္ဂဟေတွာ အဝိဿဇ္ဇေတွာ အဝိဝဋေနမုခေန သာနုနာသိကံ ကတွာ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဝိမုတ္တန္တိ ယံ ကရဏာနိ အနိဂ္ဂဟေတွာ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝိဝဋေန မုခေန သာနုနာသိကံ အကတွာဝုစ္စတိ</b>။။ အဋ္ဌကထာပါဠိ။</p> <p>၄၁၄။ သမ္ဗန်သန္ဓိ၊ ပုဒ်ဖြတ်ဘိ၊ ဝ ဝတ္ထိတမှတ်။</p> <p><b>ယဿာ ယသ္မတော ခမတိ</b>။ <b>ယဿ အာယသ္မတော ခမတိ</b>။။ နှစ်ချက်သင့်၏။</p> <p>၄၁၅။ သိ, ဓ, နိဂ်-ဝိ၊ ပြန်လှန်ဘိ၊ ပျက်၏ ဉတ်ကမ္မဝါ။</p> <p>သိထိလ-ဓနိတ တစ်စုံ၊ နိဂ္ဂဟိတ-ဝိမုတ္တ တစ်စုံ၊ ဤသဒ္ဒါအစုံ နှစ်ခုသည် ပြန်၍ရွတ်ဆိုခဲ့သော် ဉတ္တိဝိပတ္တိ ကမ္မဝါမာဝိပတ္တိဖြစ်၏၊ ကံပျက်၏။</p> <p>၄၁၆။ ဒီ-ရသ်, ဝ ဝတ်, သံ၊ ကံကိုမဖျက်ရာ။</p> <p>ဒီဃ-ရဿ တစ်စုံ၊ ဂရုလဟု တစ်စုံ၊ သမ္ဗန္ဓ-ဝဝတ္တိတ တစ်စုံ၊ ဤသုံးစုံတို့သည် ပြန်လှန်ဤ ရွတ်ဆိုမိသော် လည်း ကံကိုမဖျက်တတ်ကုန်၊ ဝိမတိဋ္ဋီကာ၌မူကား သိထိလချင်းဖြစ်သော်လည်း ဝဂ်တစ်ပါး၌ သိထိလ အက္ခရာကို ဝဂ်တစ်ပါး၌ သိထိလပြု၍ ရွတ်ဆိုခဲ့သော် ကံပျက်၏ဟုဆို၏၊ <b>သုဏာတု</b>၌ ဏာသည် မုဒ္ဓဇ ဏကြီး၏ အရာသာဖြစ်၏၊ ဒန္တဇ နငယ်၏အရာမဟုတ်။ ဏကြီးဖြစ်အောင် လျှာကို ပြုပြင်မှု၌ မလိမ်မာ သောသူအား ဏကြီးကို ရွတ်ဆိုမည်ဟု ကမ္မဝါစာကို ကြောင်ကြောင် ကြည့်၍ ရွတ်ဆိုသော်လည်း နှုတ်လျှာမှာ နငယ်သာ ဖြစ်နေတတ်၏၊ ဤသို့ ဌာန်းကရိုဏ်းအစီအရင်တို့၌ မလိမ်မာသည့်အတွက် ပျက်ကွက် မှားယွင်းမှုတို့ကို ရည်၍ဋီကာရှင်ဆိုပေသည်။</p> <p>ဉတ်ကမ္မဝါ ရွတ်ဖတ်သူသည် ဌာန်, ကရုဏ်း, ပယတ်တို့၌ သော်လည်းကောင်း၊ သဒ္ဒါဆယ်ပါးတို့၌လည်းကောင်း ကောင်းစွာ လိမ္မာရာ၏၊ လိမ်မာသောသူမှသာလျှင် ဖတ်ရွတ်ခြင်းငှာ ထိုက်၏၊ ထို့ကြောင့် မဟုတ်လော ဉတ်ကမ္မဝါစာတို့နှင့် စပ်လျဉ်းရာတို့၌ <b>ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော</b>-ဟူ၍ ဗျတ္တပဋိဗလကို အထူးထုတ်ဖော်၍ ဟောတော်မူပေသတည်း။ ထိုအစီအရင်တို့ကို သိတတ်ရုံမျှနှင့်လည်း မဖြစ်သေး။ သိမ်အပြင်၌ ကမ္မဝါဖတ်ခွင်သို့မဝင်မီ ရှေးအဖို့ကပင် ထိထိအက္ခရာတို့၌ ဌာန်ကရိုဏ်းကျ နှုတ်လျှာကျိုးပြီးသော သူမှသာ ကမ္မဝါဖတ်ခွင်သို့ ဝင်သင့်သည်။ စိတ်ကပင် သိသော်လည်း နှုတ်လျှာ မကျိုးသူးချေက သံဃာအလယ်၌ ဖတ်သောအခါ နှုတ်လျှာ အချာ်အချွတ် များ၍နေတတ်လှ၏၊ ထို့ကြောင့် ရဟန်းပြုပြီးသော အခါမှစ၍ ကမ္မဝါဖတ်သင်ကြားမှုများကို အထူးကြောင့်ကြစိုက်ကြ ကုန်ရာ၏၊ ငါတို့ မုံရွာမြို့လယ်တီတိုက်တွင်း၌ရှိ ရဟန်းငယ်တို့သည် သီတင်းနေ့တို့၌ ကမ္မဝါဖတ်တတ်မြောက် လိမ်မာပြီးသော မထေရ်ကြီးတို့ ကျောင်း၌ စည်းဝေး၍ ကမ္မဝါဖတ်သင်ကြားမှုကို အမြဲပြုကြရကုန်၏၊ သတိရှိကြစေကုန်။</p> <p><b>သာဝနံ ဟာပေတိ</b> အရကို ပြဆိုချက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>တစ်ဆယ့်တစ်ပါးသော ဝိပတ္တိသိမ်တို့မှ ကင်းလွတ်၍ နိမိတ္တ သမ္ပတ္တိ, ပရိသာသမ္ပတ္တိ, ကမ္မဝါစာ သမ္ပတ္တိ-ဟူသော သုံးပါးသော သမ္ပတ္တိအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသောသိမ်၌ ဆောင်ရွက်သော ထိုကံသည် သီမာသမ္ပတ္တိနှင့် ပြည့်စုံသော ကံမည်၏၊ သိမ်အကြောင်းအရာကိုမူကား နောက်မှအသီးအခြား ဆိုလတ္တံ့။</p> <p>၄၁၇။ ကမ္မပတ္တ၊ မလာကြ၊ ဆန္ဒ မဆောင်ဘိ။</p> <p>၄၁၈။ မျက်မှောက်မြစ်တား၊ ဤသုံးပါး၊ ပျက်ငြား ဝိပတ္တိ။</p> <p>ကမ္မပတ္တသံဃာ-သိမ်အပြင်သို့ မလာ မရောက်ခြင်း, ဆန္ဒထိုက် သောရဟန်းတို့၏ ဆန္ဒကို မဆောင်ခြင်း, သိမ်သို့ရောက်၍ မျက်မှောက်၌ ရှိကုန်သော သူတို့၏ တားမြစ်ခြင်း။ ပရိသတ်မှ ဖြစ်သော ဝိပတ္တိသုံးပါး။</p> <p>၄၁၉။ နာနာသံဝါသက၊ နှစ်မျိုးပြ၊ ကမ္မ, လဒ္ဓိ, ဒွိ။</p> <p>ကမ္မနာနာသံဝါသက ပုဂ္ဂိုလ် တစ်မျိုး၊ လဒ္ဓိနာနာသံဝါသက ပုဂ္ဂိုလ်တစ်မျိုး။</p> <p>၄၂၀။ ဥက္ခိတ်-ကမ္မ၊ နုဝတ္တ၊ လဒ္ဓနာနာသိ။</p> <p>ဥက္ခိတ္တက ပုဂ္ဂိုလ်သုံးယောက်သည် ကမ္မနာနာ သံဝါသက ပုဂ္ဂိုလ်မည်၏၊ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တက ပုဂ္ဂိုလ်သုံးယောက်သည် လဒ္ဓိနာနာ သံဝါသကပုဂ္ဂိုလ်မည်၏။</p> <p>၄၂၁။ မရှု, မကု၊ မစွန့်မှု၊ သုံးခု ဥက္ခိတ်ရှိ။</p> <p>၄၂၂။ အယူကြိုက်ကာ၊ အစဉ်ပါ၊ သုံးဖြာ နုဝတ္တိ။</p> <p><b>ပဿသိ အာဝုသော တံ အာပတ္တံ</b>-ဟု ဆိုသည်ရှိသော် <b>အာမ ဘန္တေ ပဿာမိ</b>-ဟု ဝန်မခံလိုသော ရဟန်းသည် အာပတ်ကို မရှုသော ရဟန်းမည်၏၊ သင့်ပြီးသောအာပတ်ကို ထင်စွာမပြု ဒေသနာမကြား နေ့လွန်ငြားအောင် ဖုံးဝှက်၍ထားသော ရဟန်းသည် အာပတ်ကို မကုစားသော ရဟန်းမည်၏၊ အရိဋ္ဌ ရဟန်းတို့ကဲ့သို့ ပါပဒိဋ္ဌိ ကိုယူ၍ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် ဉတ်ကမ္မဝါစာတို့ဖြင့် ဆုံးမပါလျက် မစွန့်သော ရဟန်းသည် ဒိဋ္ဌိကိုမစွန့်သော ရဟန်းမည်၏၊ ထိုအကြောင်းတို့ကြောင့် ဥက္ခေပနိယကံ အပြုခံရသော ရဟန်းသုံးပါးတို့သည် ဥက္ခိတ္တက ရဟန်း မည်ကုန်၏၊ ထိုရဟန်းတို့ကို ကမ္မနာနာသံဝါသက ရဟန်းဟူ၍ ခေါ်၏၊ ထိုရဟန်းတို့၏ အလိုအယူကိုကြိုက်၍ အသင်းအပင်း ပြုလုပ်ကြ ကုန်သော ရဟန်းတို့သည် ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တက မည်ကုန်၏၊ လဒ္ဓိနာနာ သံဝါသကဟူ၍ လည်းခေါ်၏။</p> <p>၄၂၃။ နာနာသံဝါသက၊ အန္တိမ၊ အပကတတ္တသိ။</p> <p>၄၂၄။ ထိုမှကြွင်းလတ်၊ ပကတတ်၊ အမြတ် သီလရှိ။</p> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော နာနာသံဝါသက ရဟန်းမျိုး အန္တိမဝတ္ထုသို့ ရောက်ပြီးသော ရဟန်းတို့သည် အပကတတ် ရဟန်းတို့ မည်ကုန်၏၊ ထိုမှကြွင်းသော ရဟန်းတို့သည် ဤဥပသမ္ဗဒကံ၌ ပကတတ်ရဟန်းတို့ မည်ကုန်၏၊ ပကတိ သီလရှိသောရဟန်းဆိုလိုသည်။</p> <p>၄၂၅။ ငါးပါး ပကတတ်၊ ဂိုဏ်းပြည့်လတ်၊ ကမ္မပတ္တသိ။ (သိသာပြီ)</p> <p>၄၂၆။ ဂိုဏ်းမပြည့်လာ၊ ဝိပတ်သာ၊ ပြည့်လာသမ္ပတ္တိ။ တစ်ခုသောသိမ်တွင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်တွင်း၍ ပဉ္စဝဂ္ဂ ဂိုဏ်းပြည့်မလာလျှင် ဝိပတ္တိဖြစ်၏၊ဂိုဏ်း ပြည့်လာလျှင် ဝိမ္ပတ္တိဖြစ်၏။</p> <p>၄၂၇။ ထိုမှကြွင်းထွေ၊ သိမ်တွင်းနေ၊ ထိုက်လေ ဆန္ဒ သာ။</p> <p>၄၂၈။ ဆန္ဒမလာ၊ ဝိပတ်သာ၊ လာလျှင် သမ္ပတ်ငြား။</p> <p>ပကတတ်ငါးပါးတို့မှတစ်ပါး ထိုသိမ်တွင်း၌ ကြွင်းကျန်သမျှ သောရဟန်းတို့သည် ထိုကံ၌ ဆန္ဒပေးထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ဆန္ဒသည် ကံပြုသံဃာတို့၏အထံသို့ မရောက်လာ သည်ဖြစ်အံ့၊ ထိုကံသည် ဝဂ္ဂကံဖြစ်၍ ဝပတ္တိဖြစ်၏၊ ရောက်လာသည် ဖြစ်အံ့၊ သမ္ပတ္တိဖြစ်၏၊ ဆန္ဒပေးနည်း ဆန္ဒဆောင်နည်း ဆန္ဒကြားနည်း တို့ကို ဥပုသ်အခန်း၌ ဆိုလတ္တံ့။</p> <p>၄၂၉။ မျက်မှောက်တားမြစ်၊ ဝိပတ်ဖြစ်၊ မမြစ် သမ္ပတ် ငြား။</p> <p><b>သုဏာ တု မေ</b>-အစရှိသည်ဖြင့် ဖတ်မှု ရွတ်မှု ကံပြုဆဲအခါ၌ ထိုပရိသတ်၌ အကျုံးဝင်သော သံဃာတစ်ပါးပါးက ထိုထိုကံကို တား မြစ်ခဲ့ပြန်သော် ဝိပတ္တိဖြစ်၏၊ တားမြစ်သူမရှိဘဲ ချေားမောစွာ ပြီးစီး၍ သွားလျှင် သမ္ပတ္တိဖြစ်၏။</p> <p>တားမြစ်ဆိုသည်ကား-ဤကံကို မပြုကြပါနှင့်ဟူ၍လည်း ကောင်း, မပြုမတော်ဟူ၍လည်းကောင်း, ပြုသည်ကို ငါတို့မကြိုက် ငါတို့သဘောမတူ ငါတို့သဘောမကျ ဟူ၍လည်းကောင်း, ကမ္မဝါဖတ်ပုံကို ငါတို့သဘော မကျဟူ၍လည်းကောင်း, ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့် တားမြစ်ခဲ့ ငြားအံ့၊ ကဲ့ရဲ့ပြစ်တင်စကား ပြောဆိုငြားအံ့၊ အများကြားအောင်ပင် မပြောသော်လည်း မိမိအနီး၌ရှိသောသူ အချင်းချင်းအား တိုးတိုး စကား ပြောဆိုငြားအံ့၊ ကောင်းသောစိတ်နှင့် ပြောသည်ဖြစ်စေ၊ မကောင်းသော စိတ်နှင့် ပြောသည်ဖြစ်စေ ထိုကံ ပျက်၏။</p> <p>ကံပျက်၏ ဆိုသည်ကား-တားမြစ်မှုနှင့် တိုက်ဆိုက်မိသော ဉတ်ကမ္မဝါစာ အကြိမ်ပျက်၏၊ ဆုံးအောင် ဖတ်၍ သွားသော်လည်း ကံမမြောက်ပြီ။ ထိုတွင် ရပ်တန့်၍ တားမြစ်သူနှင့် ပြောဆိုပြီးငြိမ်းမှ သုဏာတုမေက ပြန်၍ ဖတ်ရပြန်၏၊ နှစ်ပါး,သုံးပါးပြိုင်၍ ဖတ်ကြရာ၌ တစ်ပါးပါးက နောက်ကျ၍ နေခဲ့သော်လည်းကောင်း, စာပျောက်၍ နေခဲ့သော်လည်းကောင်း, ရပ်ပါဦး ဆိုင်းပါဦးဟု ဆိုကြသည်များကို တားမြစ်ရာရောက်သည်ဟု ငါတို့ကျေးဇူးရှင် စံကျောင်းဆရာတော် ဘုရားကြီး အယူရှိတော်မူ၏၊ သတိပြုကြပါကုန်။</p> <p>ပရိသတ်အတွက်နှင့် ကံပျက်မှုပြီး၏။</p> <p>ဤသို့လျှင် ပြဆိုခဲ့ပြီးသော အလုံးစုံသော ဝိပတ္တိတို့ကို ကင်းလွတ် စေ၍ အလုံးစုံသော သမ္ပတ္တိတို့ကို ပြည့်စုံစေ၍ပြုလုပ်အပ်သော ဥပသမ္ပဒ ကံသည် ဝတ္ထုသမ္ပတ္တိအင်္ဂါ, ဉတ္တိသမ္ပပတ္တိအင်္ဂါ, အနုဿဝနသမ္ပတ္တိအင်္ဂါ, သီမာသမ္ပတ္တိအင်္ဂါ, ပရိသာသမ္ပတ္တိအင်္ဂါ၊ ဤအင်္ဂါငါးပါးတို့နှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ကံမြောက်၏၊ ရဟန်းကောင်း စစ်စစ်ဖြစ်၏၊ ပဉ္စအင်္ဂါ နှင့် ပြည့်စုံစွာဖြစ်ပေသောကြောင့် ပဉ္စင်းဟူသောစကားအနက်ပြည့်စုံ၏၊ စတုတ္ထကမ္မဝါတွင် <b>သောဘာယျ</b>-၌ ယျအက္ခရာကို ရွတ်ဆို၍ ပြီးဆုံး သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် မြတ်စွာဘုရား၏ အမွေခံသားတော်အဖြစ်သို့ ရောက်လေ၏၊ ဒဠှီကမ္မဖြစ်စေခြင်းငှာ ဆယ်ဝါမရမီအတွင်း၌ ဆရာ အမျိုးမျိုးတို့နှင့်အခါခါ ရဟန်းထပ်ခြင်းသည် အလွန်ကောင်းမြတ်သော အမှုဖြစ်ပေ၏၊ ငါတို့ တပည့်တပန်းများမှာ သုံးကြိမ်အောက်မနည်းစေရ။ ရဟန်းထပ်ရိုး ပြု၍ထား၏။</p> <p>ရဟန်းခံခန်း အမြွက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၂၈-နိဿယမုတ္ထကအင်္ဂါ</h3> <p>၄၃၀။ ငါးဝါတွင်းဝယ်၊ ဥပဇ္ဈာယ်၊ မှီတွယ်မကင်းရာ။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်ပြီးသည်မှ ငါးနှစ်အတွင်း၌ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ, နိဿယည်း ဆရာနှစ်ပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးကို မှီတွယ်၍သာ နေရသည်။ မိမိဥပဇ္ဈာယ်ဆရာနေသော တိုက်တာမှ တစ်ပါးသောတိုက်တာ၌ နေသောအခါ နိဿယည်းဆရာ အင်္ဂါမြောက်သော ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ် ထံမှာနိဿယည်းယူ၍ နေရသည်။ “<b>အာစရိယော မေ ဘန္တေ ဟောတိ။ အာယသ္မတော နိဿာယ ဝစ္ဆမိ</b>”။ နိဿယည်းယူပုံ။ “<b>ပတိရူပံ</b>” ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ “<b>ပါသာဒိကေန သမ္ပာဒေဟိ</b>” ဟူ၍လည်းကောင်း ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာဆိုလိမ့်မည်။ “<b>အာမ ဘန္တေ</b>“ဆိုလေ။</p> <p>၄၃၁။ ဖဲ, ပြောင်း, ထွက်, သေ၊ နှင်ထုတ်ချေ၊ ငြိမ်းလေ နိဿယည်း။</p> <p>ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ အရပ်တစ်ပါးသို့ အပြီးဖဲမသွားခဲ့သော်လည်း ကောင်း, တိတ္ထိဘောင်သို့ ပြောင်းသွားခဲ့သော် လည်းကောင်း, လူထွက်ခဲ့ သော်လည်းကောင်း, သေဆုံးခဲ့သော်လည်းကောင်း, တပည့်ဖြစ်သူ ရဟန်းငယ်ကို ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာက နှင်ထုတ်ခဲ့သော်လည်းကောင်း, ဥပဇ္ဈာယ်နှင့်စပ်သောအမှီပျက်၏၊ နိဿယည်းဟူ၍ နေရာမှလည်း နိဿယည်းဆရာ ဖဲသွားခြင်းစသည် ငါးပါးတွင် မိမိဥဇ္ဈာယ်ဆရာရင်းနှင့် တွေ့ဆုံမှုကို ထည့်၍ အမှီပျက်အင်္ဂါ ခြောက်ပါးရှိ၏။</p> <p>၄၃၂။ ငါးဝါပြည့်မြောက်၊ ပါတိမောက်နှုတ်၊ ဥပုသ်, ပဝါရဏာ၊ ကမ္မာ ကမ္မ၊ ကြေလည်က၊ လွတ်ထ နိဿယည်း။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်သည်မှ ငါးဝါရသည်လည်းဖြစ်စေ, ပါတိမောက် နှစ်စောင်ကို နှုတ်တက်ရွရွ ရဘူးသည်လည်း ဖြစ်စေ, ဥပုသ်ပဝါရဏာမှု ပရိဝါသ်မာရ်နတ်စသော အချို့သောကံကြီး ကံငယ်မှုတို့၌ ကြေလည်ပွန်း တီးရှိသည်လည်းဖြစ်စေ ဤအင်္ဂါစုနှင့် ပြည့်စံလျှင် နိဿယည်းလွှတ်၏၊ နိဿယမုတ္တကပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာကို လွှတ်၍နေလိုရာ၌ ပေါက်လွှတ်နေရပြီ။</p> <p>အဋ္ဌကထာတို့၌ သုတ္တန်မှ လေးဘာဏဝါရမျှ အရဆောင်ရမည်။ <b>အန္ဓကဝိန္ဒသုတ်, အမ္ဗဋ္ဌသုတ်, မဟာ ရာဟုလောဝါဒသုတ်</b> အစရှိသည် တို့နှင့်တူမျှသော တစ်ခုခုသော ဓမ္မကထာအစဉ်ကို ပြောဟော တတ်စေရ မည်။</p> <p>မင်္ဂလာတရား ၁၊ ဆွမ်း, သင်္ကန်းအလှူ အနုမောဒနာတရား ၁၊ အသုဘတရား ၁-ဟူ၍ တရားသုံးပုဒ်ကို ရစေရမည်။ အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်အောင် လမ်းပေါက်သော တစ်ခုသော သမထကမ္မဋ္ဌာန်း ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းအစီအရင်ကို တတ်စေရမည်ဟူ၍ ဆိုသေး၏၊ အလျော်အားဖြင့် ဆိုသည်ဟုမှတ်။ ရှေးအင်္ဂါစာသာ လိုရင်းတည်း။</p> <p>ဒွေမာတိကာကို နှုတ်တက်ရွရွ ရစေရမည် ဟူသော စကားမှာ လည်း ယခုအခါ၌ ဘိက္ခုနီမတို့ မရှိကြကုန် ပြီဖြစ်၍ ဘိက္ခုနီပါတိမောက်ကို အရမလိုပြီ။ ဘိက္ခုပါတိမောက် တစ်စောင်လျှင်ပင် သင့်လျော်ပြီဆိုကြ၏။</p> <p>ပရိသုပဋ္ဌာပကအင်္ဂါ၌ ဥဘတောဝိဘင်းကို ရစေရမည်ဟု ပါရှိသည်ကို ဋီကာကြီးတို့၌ <b>အတ္ထဝသေနပိ ယောဇေသုံ</b>-ဟုပါဠိကိုပင် မရသော်လည်း ရှေးဆရာများ အယူကို ပြဆိုသည်နှင့် မညီ ဤနိဿယ မုတ္တက အင်္ဂါမှာလည်း ဒွေမာတိကာပါဠိကိုပင် မရသော်လည်း စာကို လက်ကိုင်လက်စွဲပြု၍ ကြည့်ရှုဆင်ခြင်သောအခါ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို အစုံအလင်သိမြင်မှတ်မိခဲ့လျှင်ပင် သင့်လျော်ပြီဟူ၍လည်း ဆိုကြ၏။</p> <p>ပါဠိတော်- <b>ဥပယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ</b>-ဟူ၍ ဥဘတော ဝိဘင်းကိုအလွန်ကြေပွန်စွာ ရစေရမည်ဟု လာရှိပါလျက် <b>အသက္ကောန္တေဟိတိ ဇနေဟိ သဒ္ဓံ ပရိဝတ္တနက္ခမာ ကာတဗ္ဗာ</b>-ဟူ၍ ဥဘတောဝိဘင်းကို တစ်ပါးချင်းနှင့် ချောမောစွာ မရနိုင်ခဲ့ပါလျှင် သုံးပါးတွဲ၍ ပြန်သော် ချောမောနိုင်လောက်အောင် ရစေရမည်ဟု ကာလတို့လိုက်၍ အဋ္ဌကထာ ဆရာတို့ လျှော့ပေါ့၍ ပြဋ္ဌာန်းကြသော အချက်များနှင့် အနက်အဓိပ္ပါယ် ထင်မြင်နိုင်လျက်ပင် သင့်လျော်ပြီဟု ယခုကာလနှင့် တိုင်းတာ၍ ယူကြ သော အရာသည်သင့်လျော်သကဲ့သို့ရှိ၏။</p> <p>နိဿယမုတ္တက အင်္ဂါပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၂၉-ဥပဇ္ဈာယ်-နိဿယည်း အမြွက်</h3> <p>၄၃၃။ ဆယ်ဝါရလျှင်း၊ ဝိဘင်းနှစ်ဖြာ၊ နှုတ်တက်စွာ၊ ကမ္မာ ကမ္မသိ။</p> <p>၄၃၄။ ဝတ်ခန္ဓက၊ ကြေပွန်လှ၊ မြောက်ထ ဥပဇ္ဈိ။</p> <p>၄၃၅။ နိဿယည်းဆရာ၊ ဥပဇ္ဈာ၊ အင်္ဂါထူးမရှိ။</p> <p>ရဟန်းဖြစ်သည်မှစ၍ ဆယ်ဝါရပြီးသည်လည်းဖြစ်စေ, ဘိက္ခု ဝိဘင်း ဘိက္ခုနီဝိဘင်း ဟူသော ဥဘတောဝိဘင်းကို နှုတ်တက်ရွရွ ရဘူးသည်လည်းဖြစ်စေ, စူဠဝါကမ္မခန္ဓက ပရိဝါကမ္မဝဂ်တို့၌လာသော ကံကြီးကံငယ်တို့၌ ကြေလည်တတ်သိ ရှိသည်လည်းဖြစ်စေ, ဥပဇ္ဈာယ် ဝတ် သဒ္ဓိဝိဟာရိကဝတ်အစရှိသော ခန္ဓကဝတ်တို့၌ တတ်သိလိမ္မာ ရှိသည်လည်းဖြစ်စေ၊ ဤအင်္ဂါစုနှင့် ပြည့်စံလျှင် ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာမြောက်၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်ပေးထိုက်၏၊ နိဿယည်း ပေးထိုက်၏၊ နိဿယည်းဆရာ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာအင်္ဂါအထူး မရှိကြ။</p> <p>၄၃၆။ ဝိနယဓရ၊ ပါမောက္ခ၊ ဂဏ ဓိပတိ။</p> <p>ထိုအင်္ဂါစုနှင့် ပြည့်စုံပေလျှင် ဝိနည်းဓိုရ် ပုဂ္ဂိုလ်မြောက်၏၊ ဝိနည်းအရာ၌ ဒိသာပါမောက္ခကြီးဖြစ်၏၊ ဂိုဏ်းထောက် ဂိုဏ်းချုပ် လုပ်ထိုက်၏၊ ။ဂဏာဓိပတိ ဂဏာစရိယ ဂဏပါမောက္ခ လုပ်ထိုက်၏။</p> <p>၄၃၇။ ရှင်ပြုတတန်၊ ရဟန်းခံနှင့်၊ ကံငယ်ကံကြီး၊ ဝိနည်းအရာ၊ အဖြာဖြာ၊ သူသာ စိုးရဘိ။</p> <p>ရှင်ပြုခန်း၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ဆံရိတ်ခြင်း သင်္ကန်းပေးခြင်း သရဏဂုံပေးခြင်းဟူသော ရှင်ပြုမှု, ရဟန်းခံရာ သိမ်အပြင်၌ ဥပဇ္ဈာယ် ဆရာပြုလုပ်မှု, ဥပုသ်ပဝါရဏာ အစရှိသော ကံကြီးကံငယ် ဆောင်ရွက်မှု, ဝိနည်းနှင့် စပ်သော အဓိကရုဏ်း ဆုံးဖြတ် စီရင်မှုတို့၌ ဤသူသည်သာ အစိုးရ၏။</p> <p>၄၃၈။ ရှင်ရဟန်းမွေး၊ ပြုစုရေး၊ လုပ်ကျွေးခံထိုက်၏၊<br>ဥပဇ္ဈာယ်ပေး၍ နိဿယည်းပေး၍ ရှင်သာမဏေမွေးထိုက်၏၊ ရဟန်းပဉ္စင်းမွေးထိုက်၏၊ ရဟန်း သာမဏေတို့၏ အခြံရံမှု ဝတ်ကြီး ဝတ်ငယ်ပြုစုမှုကို ခံထိုက်၏၊ ဤ၌လည်း ဥဘတောဝိဘင်းကို ရစေရမည် ဟူသော ဒုတိယအင်္ဂါ၌ ဘိက္ခုနီဝိဘင်းကို အရမလိုလှပြီ။ ကြည့်ရှုချပို့မူပင် ပြီးသင့်ပြီ။ ဘိက္ခုဝိဘင်းသည်သာ ယခုအခါ လိုရင်း ဖြစ်တော့သည်။ ဘိက္ခုဝိဘင်းကို တစ်ယောက်အားနှင့် ချောမောစွာရအောင် မတတ် နိုင်ခဲ့လျှင် သုံးယောက်စပ် ချောမောလျှင် သင့်လျော်ပြီဟု ဆိုကြ၏၊ ဝိဘင်းနှစ်စောင်ကို ပါဠိအာဂုံမရသော်လည်း အနက်ထင်၍ အဓိပ္ပါယ် သိလျှင် ပြီး၏ဟု ဋီကာကြီးများနည်းအတိုင်း ယူကြ၏၊ ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါ နိဿယည်း အင်္ဂါတို့နှင့်ပင် မပြည့်စုံငြားသော်လည်း နိဿယနံစောင်နှင့် ကြည့်ရှု၍ စာပေကျမ်းဂန် ပို့ချနိုင်လျှင်ပင် ဓမ္မာစရိယအနေနှင့် ရဟန်း သာမဏေ မွေးရ၏၊ ဝတ်ကြီး ဝတ်ငယ် အပြုအစုခံရ၏၊ သာမဏေတို့ကို ရဟန်းခံမည်ရှိသော အခါ၌မူကား ဥပဇ္ဈာယ်အင်္ဂါ နိဿယည်းအင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော ဆရာထံ အပ်နှံ၍ ပြုရာ၏၊ ကမ္မဝါစာကို ဌာန်ကရိုဏ်း မှန်စွာနှင့် နေရာကျ ဖတ်တတ်သော ဆရာကို ရှာကြံပင့်ဆောင်ရာ၏၊ ကုသိုလ်ပါရမီ အစအန ကောင်းသော ရဟန်းလောင်းများဖြစ်ခဲ့လျှင် တော်ကာလျော်ကာ ဥပဇ္ဈာယ် တော်ကာလျော်ကာ ကမ္မဝါဆရာနှင့် မပြီး သင့်။ မလွှဲသာ၍ ပြီးခဲ့ရလျှင် ဆရာကောင်းများထံမှာ အမြန်ထပ်ရမည်။ ဥပဇ္ဈာယ်-နိဿယည်း အမြွက်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၃၀-သိမ်ခန်းအမြွက်</h3> <p><b>အတိခုဒ္ဒကာ အတိမဟတီ။ ခဏ္ဍနိမိတ္တာ။ ခဏ္ဍနိမိတ္တာ၊ ဆာယာနမိတ္တာ။ အနိမိတ္တာ။ ဗဟိသီမေဌီတသမ္မတာ။ နဒိယံသမ္မတာ။ သမုဒ္ဒေသမ္မတာ။ ဇာတဿရေသမ္မတာ။ သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒန္တေန သမ္မတာ။ သီမာယ သီမံ အဇ္ဈောတ္ထရန္တေနသမ္မတာ။</b>။ ဝိပတ္တိသိမ်ပျက် တစ်ဆယ့်တစ်ပါး ဆောင်ပုဒ်။</p> <p><b>အတိခုဒ္ဒကာ</b>=နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက် မထိုင်လောက်ဖွယ် အလွန် ငယ်သော သိမ်မပျက်၊ <b>အထိမဟတီ</b>=သုံးယူဇနာထက်ကျယ်ပြီး အလွန်ကြီးသောသိမ်ပျက်၊ <b>ခဏ္ဍနိမိတ္တာ</b>=နိမိတ်ကျိုးပြတ်သော သိမ်ပျက်၊ <b>ဆာယာနိမိတ္တာ</b>=တောရိပ် တောင်ရိပ် သစ်ပင်ရိပ်ကို နိမိတ်ပြုလုပ်သော သိမ်ပျက်၊ <b>အနိမိတ္တာ</b>=နိမိတ်လုံးလုံးမရှိဘဲ သမုတ်သော သိမ်ပျက်၊ <b>ဗလိသီမေ ဌိတသမ္မတာ</b>=သိမ်ပ၌ တည်၍ သမုတ်သောသိမ်ပျက်၊ <b>နဒိယံသမ္မတာ</b>= မြစ်ပြင်၌သမုတ်သောသိမ်ပျက်။ <b>သမုဒ္ဒေသမ္မတာ</b>=သမုဒ္ဒရာအပြင်၌ သမုတ်သောသိမ်ပျက်၊ <b>ဇာတဿရေသမ္မတာ</b>=ဇာတဿရအိုင်အပြင်၌ သမုတ်သော သိမ်ပျက်၊ <b>သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒန္တေန သမ္မတာ</b>=သိမ်ဟောင်း နှင့်စပ် နဘေထပ်၍ သမုတ်သောသိမ် ပျက်၊ <b>သီမာယ သီမံ အဇ္ဈောတ္တရန္တေ သမ္မတာ</b>=သိမ်ဟောင်းကို ခြုံငုံ၍ သမုတ်အပ်သော သိမ်ပျက်။ (အနက်။)</p> <p>၄၃၉။ ကြီး, ငယ်, ကျိုး, ရပ်၊ အနိမိတ်၊ ဗဟိဒ်တည် သမုတ်။</p> <p>၄၄၀။ အိုင်, သမုဒ်, မြစ်၊ စပ်, လွှမ်းလစ်၊ ဆယ့်တစ် သိမ်ပျက်ထုတ်။ (လင်္ကာဖြစ်၍ အချို့နောက် ပြန် သည်။)</p> <p>၄၄၁။ <b>ဗဒ္ဓါ, ဗဒ္ဓ</b>၊ သိမ်နှစ်ဝ၊ <b>ဗဒ္ဓ, ခဏ်, မဟာ</b>။ သမုတ်၍ ဖြစ်သော ဗဒ္ဓသိမ်၊ သမုတ်မှုမရှိသော အဗဒ္ဓသိမ်ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိ၏၊ ထိုတွင် ဗဒ္ဓသိမ်သည် ခဏ္ဍသိမ် မဟာသိမ်ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပြန်၏။</p> <p>၄၄၂။ တိုက်ထောင့်ခဏ္ဍ၊ တိုက်လုံးကျ၊ ဗဒ္ဓ သိမ်မဟာ။ တိုက်ထောင့်တစ်ခုလုံးကို မခြုံမငုံမူ၍ ကျောင်းတိုက်၏ တစ်ပိုင်းတစ်စိတ်, တစ်ထောင့် တစ်ကွက်၌ သမုတ်သော ဗဒ္ဓသိမ်သည် မဟာသိမ်မည်၏၊ ဘုရားလက်ထက်တော်၌ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှာ တစ်ဆယ့် ရှစ်ရပ်သော ကျောင်းတိုက်ကြီးတို့ကို တသိမ်တည်းပြု၍ သမုတ်၏၊ သီဟိုဠ်ကျွန်း၌ အရှင်မဟိန္ဒထေရ်သည် အနုရာဓမြို့ပါ ခြုံ၍ သမုတ်၏၊ အနုရာဓမြို့သည် သိမ်တွင်းကျ၏၊ ယခုကာလ၌ကား သိမ်ဆိုလျှင် လူများ မဝင်ရဟု ထင်မှတ်ကြ၏၊ မာတုဂါမများ မဝင်ဝံ့ရှိကြ၏၊ အနုရာဓမြို့သူ တို့ကား သိမ်တွင်း၌ နေကြရကုန်၏။</p> <p>၄၄၃။ နိမိတ်ကမ္မဝါ၊ ပရိသာ၊ သုံးဖြာ, သံ, ဝိပ်, လာ။</p> <p>ထိုဗဒ္ဓသိမ်နှစ်ပါး၌ နိမိတ္တသမ္ပတ္တိ-ဝိပတ္တိ၊ ကမ္မဝါစာ သမ္ပတ္တိဝိပတ္တိ၊ ပရိသာသမ္ပတ္တိ-ဝိပတ္တိဟူ၍ သမ္ပတ္တိ သုံးပါးစီလာရှိ၏၊ ထိုတွင် ကမ္မဝါ သမ္ပတ္တိ-ဝိပတ္တိ၊ ပရိသာသမ္မတ္တ-ဝိပတ္တိတို့မှာ ရဟန်းခံရာ၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော နည်းကိုမှီ၍ သိအပ်၏၊ ဤ၌ ဝတ်, ဉတ်, ကမ္မဝါ, သိမ်, ပရိသာ၊ ငါးဖြာ သမ္ပတ္တိ-ဟူ၍ ဆိုခဲ့သော ငါပါးတို့၌ ဉတ်, ကမ္မဝါ, ပရိသတ်သုံးပါးတို့ကိုယူလေ။ သမုတ်ဆဲဖြစ်သော အိမ်ကိုပင် ဝတ္ထုပြု၍ ဆိုလိုမူကား <b>အတိခုဒ္ဒက, အတိမဟန္တ, နဒိယံသမ္မတ, သမုဒ္ဒေသမ္မတ, ဇာတဿရေသမ္မတ</b>တို့ကို ဝတ္ထုဝိပတ္ထိ သိမ်ဆိုလေ။ <b>ဆာယာနိမိတ္တ, ခဏ္ဍနိမိတ္တ, နိမိတ္တ</b>တို့ကား နိမိတ္တဝိပတ္တိ သိမ်ဆိုလေ။ <b>ဗဟိသိမေ ဌီတသမ္မတ</b>ကား ကမ္မဝါစာဝိပတ္တိ၌ လျော်၏။</p> <p>၄၄၄။ တောင်, ကျောက်, တော, သစ်၊ မဂ်, ရေ, မြစ်၊ တောင်, ရှစ်-နိမိတ်လာ။</p> <p>တောင်နိမိတ်, ကျောက်နိမိတ်၊ တောနိမိတ်၊ သစ်ပင်နိမိတ်, ခရီးနိမိတ်, ရေနိမိတ်, မြစ်နိမိတ်, တောင်ပို့နိ မိတ်-ဟူ၍ နိမိတ်ရှစ်ပါး လာ၏။</p> <p>၄၄၅။ ဗတ္တံပလ၊ တင်လဲလျှ၊ လောက်ထ ကျောက်နိမှာ။</p> <p>ချိန်ဝန်ဖြစ်လာ ပိုလ်ကို ပလဆိုသည်။ သုံးဆယ့်နှစ်ပိုလ်ရှိသော တင်လဲခဲလျှင် သဏ္ဌာန် ပမာဏရှိသော ကျောက်တုံးသည် ကျောက် နိမိတ်၌ အယုတ်ဆုံးအားဖြင့် နိမိတ်လောက်၏၊ ထိုထက် ကြီးမူကား ခုနစ်တောင့်ထွာရှိသော ဆင်ကောင်ပမာဏအောက် ယုတ်သည်တိုင် အောင် ကြီးစေရ၏၊ ထိုထက်ကြီးမူ ကျောက်နိမိတ် မကြားရ။ တောင် နိမိတ်ပြု၍ ကြားရ၏။</p> <p>၄၄၆။ ထွက်ရေ, လောင်းရေ၊ ဤနှစ်ထွေ၊ လောက်လေ ရေနိမှာ။</p> <p>၄၄၇။ ကံပြီးရုံမျှ၊ တည်နေက၊ လောက်ထရေနိသာ။</p> <p>ရေနိမိတ်သိမ်၏ ပတ်လည်အရပ် ရှစ်မျက်နှာ ရှစ်ဌာနတို့မှာ တူး၍ထားသောတွင်းတို့၌ ထိုတွင်းမှထွက်သော ရေဖြစ်စေ၊ အခြား တစ်ပါးမှ ခပ်ဆောင်၍ လောင်းသောရေဖြစ်စေ၊ ရေနိမိတ်လောက် သည်ချည်းဖြစ်၏၊ အနည်းအများမှာလည်း နိမိတ်ကြားကာနီးမှသည် သိမ်သမုတ်ကမ္မဝါ ပြီးဆုံးသည်တိုင်အောင် မကုန်မခန်းဘဲ တည်နေ လောက်အောင် ရှိသည်ပင်နိမိတ်လောက်၏၊ ကြွင်းသောနိမိတ်ကိုမူကား ယခုကာလ၌ လုပ်ရိုးမပြုကြ၍ မဆိုလိုက်ပြီ၊ အဋ္ဌကထာမှာ ယူလေ။</p> <p><b>ဗဒ္ဓအချင်းချင်း၊ အဇ္ဈောတ္ထရဏ၊ သမ္ဗန္ဓသင်္ကရာ။</b></p> <p>၄၄၈။ ဗဒ္ဓသိမ်ချင်း၊ လွှမ်း, စပ်ခြင်း၊ အလျှင်း မပြုရာ။</p> <p><b>အဇ္ဈောတ္တရဏ</b>ကို လွှမ်းဆိုသည်။ <b>သမ္ဗန္ဓ</b>ကို စပ်ဆိုသည်။ သိမ် ဟောင်း၌ သိမ်သစ်က, လွှမ်းမိုးမှု, ထိစပ်မှုတို့ကို ဆိုသည်။</p> <p>၄၄၉။ သိမ်မှီထိက၊ ကံပျက်ရ၊ သီမ သင်္ကရာ။</p> <p>သိမ်မှီဆိုသည်ကား သိမ်တွင်းမှာ ဆောက်သော ဇရပ် တန်ဆောင်း စသည် သိမ်တွင်းမှာ ပေါက်သော သစ်ပင် ချုံနွယ်စသည် သိမ်တွင်းမှာရှိသော တုံး, တိုင်, သစ်ဝါး စသည်တို့ကို သိမ်မှီဆိုသည်။ ဗဒ္ဓသိမ်တစ်ခုမှ ပေါက်သော သစ်ပင်ချုံနွယ်သည် တစ်ပါးသော ဗဒ္ဓသိမ်၌ ထိ၍တည်အံ့၊ တစ်ပါးသော ဗဒ္ဓသိမ်၌ ပေါက်သော သစ်ပင် ချုံနွယ် တို့ကို ထိစပ်ရာယှက်၍တည်အံ့၊ သီမာ သင်္ကရဖြစ်၏၊ ဤသိမ်၌ ကံပြု လိုလျှင် ထိုသိမ်တွင်းရှိ သံဃာကိုလည်း ဟတ္တပါသ်တွင် ပါဝင်စေရ၏၊ ထိုသိမ်၌ ကံပြုလျှင် ဤသိမ်တွင်းရှိ သံဃာကိုလည်းပါဝင်စေရ၏၊ မပါဝင်ခဲ့လျှင် ထိုကံပျက်၏၊ ထိစပ်ရောယှက်သော အကိုင်းအခက်တို့ကို သော်လည်းကောင်း ဖြတ်တောက်ရှင်းလင်း ပြီးမှ ပြုရ၏၊ မြေ၌နွယ်၍ သွားသောမြက်နွယ်ကူးယှက်သည်ကိုပင် သုတ်သင်ကြကုန်ရာ၏၊ သိမ်နုတ်ဆဲအခါ သိမ်သမုတ်ဆဲအခါတို့၌လည်း သိမ်တွင်းနှင့် သိမ်ပြင်မှီ ဝတ္ထု ကူးယှက်ခြင်းများကို သုတ်သင်ကြကုန်ရာ၏၊ သိမ်ပြင် အရပ်သည် ဗဒ္ဓသိမ်ဟောင်းရှိနေသောဌာနဖြစ်ခဲ့သော် ထိုသိမ်ဟောင်းအတွင်း၌ ရှိနေသော သံဃာကို မသိမ်းမိလျှင် သိမ်နုတ်ကံ ပျက်ရာ၏။</p> <p>၄၅၀။ သိမ်ဟောင်းတစိ၊ ရှိ, မရှိ၊ အသိခက်လှစွာ။</p> <p>၄၅၁။ သိမ်မှီရောထ၊ သင်္ကရ၊ ကြောင့်ကြ စိုက်ဖို့ရာ။</p> <p>တော၌ဖြစ်စေ ရွာ၌ဖြစ်စေ သာသနာတော် အဓွန့်ရှည်ကြာလှပြီ ဖြစ်၍ ဤနေရာ၌ကား သိမ်ဟောင်းရှိ၏၊ မရှိဟု ပိုင်နိုင်စွာ သိခြင်းငှါ ခက်ခဲလှ၏၊ ထို့ကြောင့် ရဟန်းခံမှု, ဥပုသ်ပဝါရဏာပြုမှု, ပရိဝါသ်, မာရ်နတ် အဗ္ဘာန် ကံဆောင်မှုတို့၌ မိမိတို့၌ ကံဆောင်ရာသိမ်နှင့် သိမ်၏အပြင်ပအရပ်တို့၌ တုံး, တိုင်, ကလကာ, ဖျာ, သင်ဖြူး, မဏ္ဍပ် ကန္နား, သစ်ကိုင်း, သစ်ခက်, နွယ်မြက်စသည် ကူးယှက်မည်ကို သုတ် သင်ခြင်းငှာ အထူးကြောင့်ကြစိုက်ကြကုန်ရာ၏၊ အချို့သူတို့ကား သိမ်ပြင်အရပ်သည် ဗဒ္ဓသိမ်မဟုတ် ဂါမသိမ်ဖြစ်၍ ကူးယှက်သော်လည်း အပြစ်မရှိ ဆိုကြ၏၊ ဗဒ္ဓသိမ်မဟုတ်ဟု အတတ် မသိနိုင်ရှိ၏၊ ထိုနေရာမှာ သိမ်သမုတ်လိုလျှင် သိမ်နုတ်မှုကို ပြုရမည်ပင် ဖြစ်၏၊ ထို့ကြောင့် သုတ် သင်ခြင်းသည်သာ သင့်၏။</p> <p>ဗဒ္ဓသိမ်အမြွက် ပြီး၏။</p> <p>ဂါမသိမ်၊ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်၊ ဥဒကုက္ခေပသိမ်။</p> <p>၄၅၂။ ရွာနယ်, မြို့နယ်၊ နိဂုံးနယ်၊ သိမ်နယ် သီသီးသာ။</p> <p>ထိုထိုတိုင်းပြည်အတွင်း၌ သူကြီးတစ်ယောက် ကြီးစိုးရာ ဖြစ်ကြသော ရွာနယ်အသီးသီး မြို့နယ်အသီသီး နိဂုံးနယ်အသီးသီးသည် တစ်ခုတစ်ခုစီသော ဂါမသိမ်အသီးသီးဖြစ်ကြသည်။ အသီးသီးသော ဗဒ္ဓသိမ်စုနှင့် တူ၏၊ တစ်ခုသောရွာနယ်၌ရှိသော သံဃာကို အကုန် သိမ်းရုံးနိုင်ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုနေရွာအတွင်း၌ ဘယ်နေရာ၌မဆို ဥပသမ္ပဒစသော ကံကြီးကံငယ်တို့ကို ပြုရ၏၊ အနီးအစပ်ဖြစ်ကုန်သော တစ်ပါးသော ရွာနယ်တို့နှင့် သစ်ပင်ချုံနွယ် စသည်ကူးယှက်သော်လည်း အဋ္ဌကထာတို့၌ သင်္ကရပြုမှုကို ပြဆိုချက်မရှိ။</p> <p>၄၅၃။ ဂါမကြီး၌၊ နယ်သီးကွက်မှု၊ မင်းစိုးပြု၊ ဝိသုဂါမ သာ။</p> <p>တစ်ခုသောရွာနယ်ကြီးအတွင်း၌ မြေကွက်ကြီးတစ်ကွက်ကို အရပ်လေးမျက်နှာတို့၌ သတ်မှတ်ပိုင်းခြား၌ ဤမြေအရပ်သည် နယ်သီးဖြစ်စေဟု မြေရေကိုပိုင်သော မင်းစိုးရာဇာတို့က နယ်သီးပြုလုပ် ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုအရပ်အကွက်သည် အသီးသော ဂါမသိမ်တစ်ခုဖြစ် ပြန်၏၊ <b>ဝိသုံဂါမသိမ်</b>ဟူ၍ ခေါ်သည်။</p> <p><b>ယံပိ ဧကသ္မံ ယေဝ ဂါမခေတ္တေ ဧကံ ပဒေသံ အယံပိ ဝိသုံဂါမော ဟောတူတိ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ရာဇာ ကဿစိ ဒေတိ။ သောပိဝိသုံ ဂါမသီမာ ဟောတိယေဝ။</b></p> <p>ဟူသော အဋ္ဌကထာ၌ ယခုကာလကဲ့သို့ သိမ်သမုတ်ရန် အမိန့်ခံသော ဝိသုံဂါမကို ပြဆိုရင်းမဟုတ်။ တစ်ဦးတစ်ယောက်သော သူအား အထူးချီးမြှေသောအားဖြင့် နယ်စား ပယ်စားကွက်ခြား၍ ပေးမှုကိုဆိုသတည်း။ <b>ကဿစိ ဟောတိ</b>၊ ဟူ၍ ဆိုပေသည်။ ဤကဲ့သို့ ပေးအပ်သောအရပ်သည်လည်း ဝိသုံဂါမတစ်မျိုး။ ယခုကာလ၌ ဗဒ္ဓသိမ်သမုတ်လောက်ရုံ အနည်းအကျဉ်းမျှဖြစ်သော မြေကွက်ကို သိမ်သမုတ်ရန် အမိန့်ခံရာမျိုး၌မူကား နယ်စားပယ်စားအဖြစ်ဖြင့် တစ်စုံတစ်ယောက်သောသူအား မပေးဘဲနှင့်ပင်လျှင် ဤအရပ်သည် နယ်သီး ပယ်သီးဖြစ်စေဟူ၍ ရေမြေကိုပိုင်သော မင်းစိုးရာဇာတို့က ပြုလုပ်၍ ပေးခဲ့သည်ရှိသော် ဝိသုံးဂါမဖြစ်တော့သည် သာတည်း။ ထိုအရပ် အကွက်သည် ရွာကြီးနယ် မဟုတ်ပြီ၊ ရွာကြီး သူကြီးပိုင်မဟုတ်ပြီ၊ ဘယ်သူပိုင်သနည်းဟူမူ နယ်သီးပြုလုပ်သော မင်းစိုးရာဇာပိုင်၏၊ ထိုအရပ်အကွက်သည် ဥယျာဉ်လယ်ယာ လုပ်ကိုင်စားသောက်သူ မြေရှင် ၏မြေပင်ဖြစ်၏၊ လုပ်ကိုင်စားသောက်ရ၏၊ ဝိသုံဂါမအဖြစ်ဖြင့် ကံကြီး ကံငယ်လည်းဆောင်ရ၏၊ ဗဒ္ဓသိမ်သမုတ်လိုလျှင် ဂါမကြီးကို မသိမ်း ဘဲပင် သမုတ်ရ၏။</p> <p>ဤဝိသုံဂါမ၏ အကြောင်းအရာတို့ကို ပြည့်စုံစွာ သိလိုသည် ရှိသော် ငါတို့စီရင်သော ဝိသုံဂါမဝိနိစ္ဆယ၊ မဟာဝိသုဒ္ဓါရာမ ဆရာတော် စီရင်သော ဝိသုံဂါမဝိနိစ္ဆယ၊ ရွှေရေးဆောင်ဆရာတော် စီရင်သော ဝိသုံဂါမဝိနိစ္ဆယ-တို့မှာ ကြည့်လေ။</p> <p>ဂါမသိမ်အမြွက် ပြီး၏။</p> <p>၄၅၄။ ရွာနယ်လွတ်လေ၊ တောတောင်မြေ၊ ယူလေ သတ္တဗ္ဘန္တရာ။</p> <p>လူတို့နေရာ ရွာနယ်မြို့နယ် နိဂုံးနယ်တို့မှ အလွတ်ဖြစ်၍ ဤ အရပ်ကား မည်သည့်ရွာနယ်ဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုခွင့် မရှိသော တော အရပ်တောင်အရပ်များ၌ <b>သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်</b>ကို ရအပ်၏။</p> <p><b>အဂါမကောစေတိ ဂါမ နိဂမ နဂရ သီမာဟိ အပရိစ္ဆိန္နေ အဋဝိပဒေသေ</b> ဟူသော မဟာဝါအဋ္ဌကထာနှင့် အညီတည်း။</p> <p>၄၅၅။ တောင်နှစ်ဆယ့်ရှစ်၊ အဗ္ဘာန်တစ်၊ ခုနစ်ဆ နောဧး။</p> <p>၄၅၆။ ထုတ်ချင်းခတ်မူ၊ နှစ်ပြန်ယူ၊ တော်မူ ဒွိ, နော, တေး။</p> <p>၄၅၇။ သံဃာစွန်းမှ၊ ခုနစ်အန္တရာ၊ ယူမြဲသာ၊ သံဃာ ပွားတိုင်းပွား။</p> <p>နှစ်ဆယ့်ရှစ်တောင်သည် အဗ္ဘန္တရတစ်ခုမည်၏၊ အဗ္ဘန္တရ ခုနစ်ခုသည် အတောင်(၁၉၆) ရှိ၏၊ တဘက်အဘို့တည်း။ အရှေ့ အနောက်ဖြစ်စေ၊ တောင်မြောက်ဖြစ်စေ ထုတ်ချင်းခတ်တိုင်းတာသည် ရှိသော် အတောင်(၃၉၂)ဖြစ်၏၊ ဤကား သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်တစ်ခု၏ အကျယ်ပမာဏတည်း။ ဥပုသ်ပဝါရဏာပြု သောအခါ၌လည်းကောင်း၊ ဥပသမ္ပဒ အစရှိသော ကံကြီးကံငယ်ပြုသောအခါ၌လည်းကောင်း ထိုမျှလောက်သော အရပ်အဘို့သည် တစ်ခုသော မဟာသိမ်နှင့် အလားတူ၏၊ သံဃာအများ စည်းဝေးရာ၌ သံဃာပရိသတ်၏ အစွန်းမှ ပြင်ဘက်၌ သတ္တဗ္ဘန္တရသွား၏၊ ထို့ကြောင့် သတ္တဗ္ဘန္တသိမ်မည်သည် သံဃာပွားတိုင်းသိမ်နယ် ကျယ်ပွား၏၊ နောက် ဥဒကုက္ခေပ သိမ်မှာလည်း ဤနည်းတူ။</p> <p>၄၅၈။ မြစ်သမုဒြာ၊ ဇာတဿရ၊ ရေနယ်ကျ၊ ဥဒကုက္ခေ ပါ။</p> <p>မြစ်ကြီး မြစ်ငယ် ပင်လယ် သမုဒြာ ဇာတဿရခေါ်သော အင်းကြီးအင်းငယ် အိုင်ကြီး အိုင်ငယ် ရေနယ် ရေခေတ် ဟူသမျှတို့၌ <b>ဥဒကုက္ခေပ သိမ်</b>ကိုရအပ်၏။</p> <p>၄၅၉။ မိုးမှန်ရွာက၊ မိုးလေးလတွင်း၊ သင်းပိုင်စွတ် လောက်၊ စီးတုံမြောက်၊ လောက်ပြီး မြစ်အင်္ဂါ။</p> <p>၄၆၀။ မိုးခေါင်သော်လည်းကောင်း၊ ဆောင်းနွေ ရောက် ဘိ၊ ရေမရှိ၊ သဲတိမြစ်ပင်သာ။</p> <p>မိုးမှန် ဆိုသည်ကား မင်း စိုးရာဇာတို့ တရား စောင့်သောအခါ၌ မိုးဥတုမှာ ငါးရက်တစ်ကြိမ် ဆယ်ရက်တစ်ကြိမ် မလွန်မူ၍ရွာသော မိုးကိုမိုးမှန်ဆိုသည်။ ထိုကဲ့သို့ရွာသောအခါ၌ မိုးလေးလပတ်လုံး အဝန်း ညီစွာဝတ်ရုံ ၍ကူးသောရဟန်း၏ သင်းပိုင်စွန်းကို စွတ်လောက်အောင် မပြတ်စီးသော ရေရှိသော ချောင်းမြောင်းသည် အယုတ် ဆုံးအားဖြင့် မြစ်အင်္ဂါလောက်၏၊ မိုးမှန် မရွာမူ၍ မိုးပါးရှားသောအခါ၌ မိုးလအတွင်း မှာပင် ရေပြတ်ခဲ့သော် လည်းကောင်း၊ ဆောင်း နွေလတို့၌ ရေမရှိခဲ့သော် လည်းကောင်း၊ သဲသောင်ပြင်အတိ ဖြစ်နေသော်လည်း မြစ်ပင် သာ တည်း။ မြစ်အင်္ဂါမပြက် သဲပြင်သောင်ပြင်ပေါ်၌ပင် ကံကြီးကံငယ်ပြုရ၏။</p> <p>၄၆၁။ လူမပြုဘဲ၊ သူ့အလိုဇဇ်၊ အင်း, အိုင်ဖြစ်၍၊ မိုးခေတ်လေးလ၊ ရေတည်က၊ လောက်ထ ဇာတဿာ။</p> <p>၄၆၂။ ဆောင်းနွေရောက်ဘိ၊ ရေမရှိ၊ ပကတိပင်သာ။</p> <p>မိုးမှန်ရွာသောအခါ၌ လူတို့၏ တူးမှုဆွမူဆယ်မူဖို့မူတို့ဖြင့် ပြုလုပ်ခြင်း မရှိဘဲ ရေ၏အစွမ်းသက်သက်အားဖြင့် အင်း အိုင် ကြီး ငယ်ဖြစ်၍ မိုးလေးလပတ်လုံး လက်ခြေ ဆေးလောက်အောင် ရေမပြတ်တည်နေသော ဌာန ဇာတဿရအင်္ဂါလောက်၏၊ မိုးပါးရှား သောအခါ မိုးလေးလအတွင်း၌သော်လည်းကောင်း၊ ဆောင်းနွေတို့၌ သော်လည်းကောင်း ရေမရှိသော်လည်း ထိုနေရာတို့၌ လူတို့သည် ဘူး, ဖရုံ, ဂျုံ မယင်းစိုက်ပျိုးမှုကို မပြုကြသည် ဖြစ်ကုန်မှုကား ဇာတဿရ ပကတိအတိုင်းပင် ရေမရှိသော အိုင်အပြင်၌ ကံကြီးကံငယ်ဆောင်ရ၏။</p> <p>၄၆၃။ အားကုန်လွှဲ၍၊ ရေ, သဲ, ကြဲပစ်၊ ကျရာခေတ်၊ သိမ်ဖြစ်ရေ, သောင်မှာ။</p> <p>ရေရှိရာ၌ ရေကိုလည်းကောင်း၊ သဲသောင်ပြင်၌ သဲတို့ကိုလည်း ကောင်း အားကုန်လွှဲ၍ ပစ်ကြဲသည်ရှိသော် ထိုရေ ထိုသဲကျရာအရပ် အတွင်းဖြစ်သော ရေပြင် သောင်ပြင်အရပ်သည်ဥဒကုက္ခေပသိမ်ဖြစ်၏၊ ရေကြဲမှု သဲပစ်မှုတို့မှာ သိမ်ရောက်ရာဌာနကို မှန်းထားလိုသော်သာ ကြဲပစ်ခွင့်ရှိသည်။ ရေသဲပစ်ကြဲမှ ဥဒကုက္ခေပသိမ် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုရင်း မဟုတ်။ ထိုနေရာ၌ ကံပြုဆဲအခါမှာ သံဃာ၏ထက်ဝန်းကျင် အရပ် ရှစ်မျက်နှာတို့၌ ရေတစ်လှမ်း သဲတစ်လှမ်းအတွင်းသည် အလိုလိုသိမ် ဖြစ်၏၊ ဝဂ္ဂကမ္မကို စောင့်ရှောက်ရသော ကံဆောင်မှုနှင့်စပ်၍ ဖြစ်လေ သောကြောင့် ကံပြုဆဲအခါ၌သာ ထိုသိမ်သည် တည်ရှိသည်။ ကံမပြုမီ ရှေးအဖို့၌လည်းကောင်း၊ ကံပြုပြီးမှ နောက်အဖို့၌လည်းကောင်း ထိုနေရာမှာ သိမ်ရှိသည်မဆိုရ၊ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်၌လည်း ဤနည်းတူ၊ ငါတို့အလို။ ဤနေရာ၌ဝါဒ အလွန်များ၏၊ စဉ်းစား၍ ယူလေ။</p> <p>၄၆၄။ ရေပြင်, ရွှ့ပြင်၊ ဖြစ်ခဲလျှင်၊ ထိုတွင် သိမ်ငြမ်း ထား။</p> <p>မြစ်အင်္ဂါ ဇာတရဿ အင်းအိုင် အင်္ဂါညီညွတ်ရာ အရပ်တိုင်း၌ သိမ်ငြမ်းဆောက်၍ ပြုအပ်၏ ဟူလို။</p> <p>၄၆၅။ လှေ, ဘောင်နှင့်သာ၊ ပြုကြရာ၊ ကမ်းမှာ မချည် ရ။</p> <p>လှေ, ဘောင်တို့နှင့် ကံပြုကြရာ၌ လှေကြိုး ဖောင်ကြိုးများကို မြစ်ကမ်း၌ လှမ်း၍မချည်ရ။ ထိုနေရာ၌သာ ဝါးစိုက်၍ ကျောက်ချ၍ ပြုရမည်။</p> <p><b>အဗဒ္ဓချင်း အဇ္ဈောတ္ထရဏ၊ သမ္ဗန္ဓ၊ သင်္ကရ။</b></p> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော တောအရပ်၌ သံဃာနှစ်သင်းတို့သည် တစ်ဌာန နှင့်တစ်ဌာန သတ္တဗ္ဘန္တ နှစ်ပြန်စာအတွင်း ၌ ကံပြုကြကုန်၏၊ နှစ်ကျိပ် တစ်ယောက် စည်းဝေးလောက်သည်မှစ၍ ထိုထက်အလွန်သိမ်နယ်ချင်း ထပ်မိကြအံ့ အဇ္ဈောတ္ထရဏဖြစ်၏၊ နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက် စည်းဝေး လောက်သည်မှ ယုတ်လျော့၍ထပ်မိကြအံ့ သမ္ဗန္ဓ ဖြစ်၏၊ သိမ်နယ်တွင်း၌ ပေါက်ရောက်သော သစ်ပင်ချုံနွယ် ကူးယှက် ထိပါးခဲ့အံ့၊ သင်္ကရဖြစ်၏၊ ။ကံပြုမှု တစ်ပြိုင် နက် ကျခဲ့လျှင် နောက်သိမ်ပျက်၏၊။ ဥပကုက္ခေပ သိမ်ချင်းလည်း ဤနည်းတူ။ သတ္တဗ္ဘန္တရနှင့်ဥပကုက္ခေပ ဖြစ်မှုကား တည်နေရာဌာနချင်း တခြားစီဖြစ်ကြ၍ အဇ္ဈောတ္ထရဏ သမ္ဗန္ဓ နှစ်ပါးမရ။ သစ်ပင်ချုံ နွယ် စသည် ကူးယှက်မှု အတွက်နှင့် ကံပျက်သင်္ကရကိုသာ ရထိုက်၏၊ ထို့ကြောင့် သံဃာ တစ်သင်းနှင့် တစ်သင်း တောနယ်မှာ ဖြစ်ခဲ့အံ့။ အတောင်သုံးရာခန့်ထက် မနည်းစေမူ၍ ပြုကြရာ၏၊ ရေနယ်မှာ ဖြစ်အံ့၊ အတောင်တစ်ရာထက် မနည်းစေမူ၍ ပြုကြရာ၏၊ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူ သိမ်နယ်နိမိတ်ကို အမှန်အကန် သိခြင်းငှာ ခက်ခဲလှ၏၊ သံဃာပွားတိုင်းလည်း သိမ်ပွားတတ်၏၊ ကျယ်၌ကား မလွန်ဆန်နိုင်။ ထို့ကြောင့်ပေတည်း။</p> <p>၄၆၆။ ဂါမနှင့်, သတ်၊ ဥ-ရောလတ်၊ မအပ်ကံပျက်ကြ။</p> <p>ဂါမနှင့် သတ္တဗ္ဘန္တရ၊ ဂါမနှင့် ဥဒကုက္ခေပတို့၌ အဇ္ဈောတ္တရဏ သမ္ဗန္ဓနှစ်ပါးမရှိ။ သစ်ပင် ချုံနွယ်စသည် ကူးယှက် ထိစပ်မူအတွက် ကံပျက်သင်္ကရကိုသာ ရအပ်၏။</p> <p><b>ဗဒ္ဓနှင့် အဗဒ္ဓ၊ အဇ္ဈောတ္တရဏ၊ သမ္ဗန္ဓ၊ သင်္ကရ။</b></p> <p>၄၆၇။ ဂါမနှင့် ဗဒ်၊ လွှမ်းစပ်ရောဘိ၊ ပြစ်မရှိ၊ နိဿိ, နိဿယ။</p> <p>ရဏ အပြစ်လည်းမရှိ၊ သမ္ဗန္ဓ အပြစ်လည်းမရှိ၊ သစ်ပင် ချုံနွယ် စသည်ကူးယှက်သော်လည်း ကံပျက်ရန် သင်္ကရ အပြစ်လည်း မရှိ။</p> <p>၄၆၈။ ဗဒ္ဓနှင့်သတ်၊ ဥ-ရောလတ်၊ သုံးရပ် အပြစ်ရ။</p> <p>သတ္တဗ္ဘန္တရ အပိုင်းအခြားနှင့် တစ်သင်းသော သံဃာ ကံပြု၍ နေဆဲအခါ၌ အတောင်သုံးရာကျော်မျှ ကွာဝေးသောဌာနက ထို သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်ကိုခြုံ၍ စပ်၍ သစ်ပင်စသည် ရောယှက်၍ ဗဒ္ဓသိမ် သမုတ်ခဲ့သော် သုံးပါးလုံးအတွက်ပင် ထိုဗဒ္ဓသိမ်ပျက်ရာ၏၊ ရှေးအခါ၌ ဗဒ္ဓသိမ်ရှိဖူးသောရွာသည် နောက်အခါ၌ ပျက်ပြား၍ တောနယ်ဖြစ် လေ၏၊ ထိုသိမ်ရှိရာအရပ်၌ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်နှင့် ကံပြုရာ၌လည်း သုံးပါးပင်ရသင်၏၊ ဤ၌ သင်္ကရမှုမှာ ထို ဗဒ္ဓသိမ်ဟောင်း၌ သံဃာရှိလျက် မသိမ်းခဲ့မှသာ ကံပျက်ရာ၏၊ ဥဒကုက္ခေပ၌လည်း ဗဒ္ဓသိမ် အရပ်သည် ရေလွှမ်းကမ်းပြိုမှုနှင့် မြစ်ပြင်ဖြစ်၍သွားရာ၌ မြစ်ပြင်မှာ ဥဒကုက္ခပ သိမ်အဖြစ်နှင့် ကံပြုကြရာ၌ ဥဒကုက္ခေပ အပိုင်းအခြားသည် ဗဒ္ဓသိမ် အရပ်ကို လွှမ်းမိုးမှု, စပ်မှု၊ ထိုဗဒ္ဓသိမ်အရပ်၌ ကျောက်ချ၍ ထိုးဝါးစိုက်၍ ပြင်ပ၌ ကံပြုမှုစသည်ဖြင့် အပြစ်သုံးပါးကို ထိုက်သည့်အားလျော်စွာ သိလေ။</p> <p>သိဟိုဠ်ကျွန်းကလျာဏီမြစ်၏ မြစ်ကို ဖြတ်သန်းသော တံတား ကြီးတစ်ခုရှိ၏၊ မြစ်လယ်မှာ ထိုတံတား၏ အနီး၌ ဥဒကုက္ခေပသိမ် တန်ဆောင်းငယ် ဆောက်လုပ်လျက်ရှိ၏၊ ကံပြုသောအခါ၌ တံတား ပေါ်မှ နင်းကြမ်း ထိုး၍ သိမ်တန်ဆောင်းတို့ကူးကြ၏၊ သိမ်တန်ဆောင်း၌ သံဃာစုံ၍ ကံပြုမည်ရှိသောအခါ၌ ထိုနင်းကြမ်းကို နုတ်ယူ၍ ထား၏၊ ကံပြုပြီးလျှင် ထိုနင်းကြမ်းက ခင်းပြန်၍ တံတားသို့ လျှောက်ကူးကြ၏၊ တံတားချေဖြစ်သော တိုင်တို့သည် ကံပြုရာဌာနမှ ရေတံကျ အတွင်း၌ ကျကုန်၏၊ အပ်, မအပ်အဓိကရုဏ်းကြီးစွာ ဖြစ်ကြ၏၊ ဂိုဏ်းပင် ကွဲကြ၏၊ ခမည်းတော် မင်းတုံးရှင်ဘုရင်လက်ထက်၌ သီဟိုဠ်မှ အဆုံး အဖြတ်ခံယူရန် နှစ်ကြိမ်လာရောက်၏၊ ပထမအကြိမ်မှာ ထိုသိမ် မ အပ်ကြောင်းကို သာသနာပိုင်ဆရာတော်ကြီးက ပါဠိဘာသာနှင့် ဝိနိစ္ဆယစကားရေးသား ဆုံးဖြတ်၍ ပေးလိုက်သည်။ ဒုတိယအကြိမ်မှာ ထိုသိမ်အပ်ကြောင်းကို ခင်မကန်ဆရာတော်ကြီးက ပါဠိဘာသာနှင့် ဝိနိစ္ဆယစကား ရေးသားဆုံးဖြတ်၍ ပေးလိုက်သည်။ ဂိုဏ်းနှစ်ဂိုဏ်းသည် ဝိနိစ္ဆယ စာတမ်းကြီး ကိုယ်စီလက်ကိုင် ရှိကြသဖြင့် ရှေးကထက် တိုးတက်၍ အခိုင်အမြဲ ကွဲပြားကြ၏၊ သာသနာပိုင်ဆရာတော်ကြီး ဝိနိစ္ဆယကို ချီးမွမ်းသူ များကြ၏။</p> <p>သိမ်အရာမည်သည် အလွန်ခဲခက်လှ၏၊ နက်နဲလှ၏၊ ကျမ်းဂန် လည်းတတ်ပါမှ, အာစရိယလဒ္ဓေါပဒေသလည်း ကောင်းလှပါမှ, ဝိနည်း ဓိုရ်ကြီးများ ပြုလုပ်သည်ကိုလည်း တွေ့ဘူး ကြုံဘူးပါမှ, နေရာကျစီရင် တတ်သည်။ တော်ကာလျော်ကာ ဆရာနှင့်ထိုက်တန်သော အမှုပင် မဟုတ်။</p> <p>သိမ်ခန်းအမြွက် ပြီး၏။</p> <h3>၃၁-ပုဗ္ဗကရဏ-ပုဗ္ဗကိစ္စ</h3> <p>၄၆၉။ တံမြက်, နေရာ၊ ရေနှစ်ဖြာ၊ ညဉ့်မှာ ဆီမီးလေး။</p> <p>၄၇၀။ ပုဗ္ဗကရဏ၊ အမည်ရ၊ မဆွပြုအပ်သေး။</p> <p>ဥပုသ်နေ့, ပဝါရဏာနေ့တို့မှာ ညဉ့်အခါ၌ ဥပုသ်ပြုကြရန် ပဝါရဏာပြုကြရန် နေမဝင်မီကပင် သိမ်အပြင်၌ တံမြက်လှည်းခြင်း, နေရာခင်းခြင်း, ခြေဆေးရေ သောက်ရေတည်ခြင်း, နေဝင်သောအခါ၌ ဆီမီးထွန်းခြင်း၊ ဤကား သိမ်တွင်းသို့ သံဃာမရောက်မီ ရှေးမဆွက ပြုနှင့်ရသော <b>ပုဗ္ဗကရဏ</b> လေးပါးတည်း။</p> <p>ပုဗ္ဗကရဏလေးပါး ပြီး၏။</p> <p>၄၇၁။ ဆန္ဒ, ပါရိ၊ သုဒ္ဓိ, ဥတု၊ ဘိက္ခုဂဏန၊ ဩဝါဒ၊ ပုဗ္ဗကိစ္စရေး။</p> <p>၄၇၂။ ဥပုသ်, ပဝါရဏာ၊ ရှေး၌သာ၊ ဆိုက်ရာ ပြုအပ် သေး။</p> <p>နေဝင်၌ သိမ်ပြင်၌ သံဃာစုံညီစွာ စည်းဝေးမိသောအခါ၌ ဥပုသ်ပဝါရဏာမပြုမီ ဤ<b>ပုဗ္ဗကိစ္စ</b>ငါးပါးကို ထိုက်သည်အားလျော်စွာ ပြုရသည်။ ယခုအခါ၌ ဘိက္ခုနီမရှိ။ ထိုကြောင့် သံဃာ့ဥပုသ်၌ပင် ဘိက္ခုနီဩဝါဒကို ကြားဖွယ်မရှိ။ ဂဏပုဂ္ဂလ ဥပုသ် ပဝါရဏာတို့၌ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိနှစ်ပါး ကြားဖွယ်မရှိ။ ရဟန်းတစ်ပါး နှစ်ပါး သုံးပါးနေသော တိုက်တာအတွင်း၌ သံဃာရေတွက်မှု ဘိက္ခုဂဏနကို ပြုဖွယ်မရှိ။ ဥတု, မာသ, ပက, နေ့, ရက်များကို သိမ်အပြင် သံဃာအစည်းအဝေး၌ ကြားရ မည်ဟု ပါဠိတော်မလာ၊ အဋ္ဌကထာ၌လာ၏၊ ပါဠိတော်၌ကား တိုက်တာရှိ ရဟန်းအလုံးစုံသည် ပက္ခဂဏနကို သိအောင်ပြုကြရမည်ဟုလာ၏၊ ပက္ခဂဏနဆိုသည်ကား-ထိုလဆန်းပက္ခ, လဆုတ်ပက္ခတို့၌ ရောက်ဆဲ သောနေ့ရက်ကိုဆိုသည်။ လူတို့က ယနေ့လဆန်း ဘယ်နှစ်ရက် ပါလဲဟုမေးလျှင် ဘယ်အခါမဆို ပြောတတ်စေရမည် ဟူလိုသည်။ သို့သော်လည်း အဋ္ဌကထာ၌ လာလျက်ရှိသောကြောင့် အဋ္ဌကထာကို အလေးပြုသော အားဖြင့် အလုံးစုံကိုပင်ပြုခွင့်ရှိလျှင် ရှိလျှောက် မရှိလျောက် မေးဖြေဖော် ကြားမှုကို ပြုရာ၏၊ ပါဠိတော်၌ ဥပုသ်နေ့မှန်း မသိမရှိကြစေရန် ပြောကြားမှု လာသေး၏၊ ဥပုသ်နေ့ ပြောကြားမှုဆိုသည်ကား-လကွယ်, လပြည့်, ဥပုသ်နေ့တိုင် ရောက်လျှင် ဥပုသ်နေ့မှန်း မသိမရှိကြစေရန် နေ့အဖို့ကပင် တိုက်တာရှိ ရဟန်းသံဃာတို့အား မထေရ်ကြီးက ကြောင့် ကြစိုက်၍ ပြောကြားမှုတည်း။</p> <p>၄၇၃။ ဆန္ဒပေးခြင်း, သုဒ္ဓိ နှစ်ပါး၊ ပေးဆောင်ကြား၊ ကံအား လျော်ကန်စွာ။</p> <p><b>ဆန္ဒပေးခြင်း, ဆန္ဒဆောင်ခြင်း, ဆန္ဒကြားခြင်း</b>၊ <b>ပါရိသုဒ္ဓိပေးခြင်း, ပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ခြင်း, ပါရိသုဒ္ဓိကြားခြင်း</b> သုံးပါးစီရှိ၏၊ ပါရိသုဒ္ဓိဖြင့် ပဝါရဏာပေးခြင်း, ပဝါရဏာဆောင်ခြင်း, ပဝါရဏာကြားခြင်းကို လည်းယူ။ ကျောင်းတိုက်တစ်ခုလုံးကို တသိမ်တည်း သမုတ်၍ထားသော မဟာသိမ်ကျောင်းတိုက်များ၌ ပြုကြရသော ပုဗ္ဗကိစ္စမျိုးတည်း။ ဆန္ဒပေးမှု, ဆန္ဒဆောင်မှု, ဆန္ဒကြားမှုသည်ကား ယခုအခါမှာ သိမ်သမုတ်ရာ၌ ပြုလုပ် ကြ၏၊ ကံအားလျော်စွာ ဆိုသည်ကား-ပါရိသုဒ္ဓိ ဆောင်မှုသည် သံဃာ့ဥပုသ်နှင့်သာ ဆိုင်၏၊ ပဝါရဏာဆောင် မှုသည် သံဃာ့ပဝါရဏာ နှင့်သာ ဆိုင်၏၊ ဆန္ဒဆောင်မှုကား သံဃာ့ကံ အများနှင့်ဆိုင်၏။</p> <p>၄၇၄။ သိမ်အပြင်၌၊ သံဃာရှိက၊ ထိုကိစ္စ၊ ပြုကြ စဉ် အလာ။</p> <p>မဟာသိမ်ကျောင်းတိုက်၌ ဥပုသ်အိမ်တွင် ဥပုသ်ပဝါရဏာ ကိစ္စနှင့် သံဃာလေးပါး စည်းဝေးမိသောအခါ၌ ဆန္ဒဆောင်ခြင်း, ပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ခြင်း, ပဝါရဏာဆောင်ခြင်းဟူသော ထိုပုဗ္ဗကိစ္စသုံးပါးကို ပြုကြမြဲအစဉ်အလာ ဖြစ်သည်။ ဥပုသ်ကံမှာ လေးပါး၊ ပဝါရဏာကံမှာ ငါးပါးခွဲ၍ယူ။</p> <p>၄၇၅။ သံဃဟတ္ထပါသ်၊ မဝင်လတ်၊ ပေးအပ် ထိုသုံးဖြာ။</p> <p>သံဃာစည်းဝေးရာဌာနနှင့် တစ်သိမ်တည်း ဖြစ်ကြသော တိုက်တာအတွင်းမှာနေလျက် သံဃာ၏ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ် အတွင်းသို့ မဝင်သောသူသည် ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ပဝါရဏာ ထိုက်ရာရေး၍ သာ နေအပ်၏။</p> <p>၄၇၆။ ဥပုသ်မိမိ၊ မပြီးရှိ၊ ပါရိသုဒ္ဓိပေး။</p> <p>ဥပုသ်ကံပြုဆဲအခါ၌ သံဃာ့ဟတ္ထပါသ်သို့ မဝင်ဘဲနေသော ရဟန်းသည် မိမိမှာ ဥပုသ်မပြုရသေးသူဖြစ်ခဲ့သော် ပါရိသုဒ္ဓိကို ပေးရမည်။</p> <p>၄၇၇။ ပဝါရဏာ၊ လိုလေပါ၊ ပဝါရဏာပေး။</p> <p>ပဝါရဏာကံ ပြုဆဲအခါ၌ သံဃာ့ဟတ္ထပါသ်သို့ မကပ်လိုသော ရဟန်းသည် မိမိမှာ ပဝါရဏာမပြုသေးသူ ဖြစ်ခဲ့သော် ပဝါရဏာကို ပေးရမည်။</p> <p>၄၇၈။ ဥပုသ်ပဝါရဏံ၊ ပြုပြီးမှန်၊ ဆန္ဒံကိုသာပေး။</p> <p>ထိုရဟန်းသည် ဥပုသ်ပြုပြီး ပဝါရဏာပြုပြီး ဖြစ်ခဲ့သော် ဆန္ဒကိုသာ ပေး။</p> <p>၄၇၉။ ဆန္ဒပေးမှာ၊ သူ့ဖို့သာ၊ ကြွင်းမှာ နှစ်ပါးရေး။</p> <p>ဆန္ဒပေးမှုမှာ ကိုယ့်ဖို့မဟုတ် သူ့ဖို့သာ ဖြစ်သည်။ ဆန္ဒမပေးဘဲ ထိုသိမ်ထဲမှာနေခဲ့သော် သံဃာတို့ ဆောင်ရွက်သော ကံသည် ဝဂ္ဂကံ ဖြစ်၍ပျက်၏၊ ထို့ကြောင့် သူဖို့ဆိုသည်။ ပါရိသုဒ္ဓိပေး ပဝါရဏာ ပေးနှစ်ပါးမှာ သံဃဥပုသ်ကံ ပဝါရဏာကံလည်း ချောမောလေ၏၊ မိမိမှာ ဥပုသ်ပြုမူ ပဝါရဏာပြုမှုလည်း ပြီးစီး၏၊ ထို့ကြောင့် ကြွင်းမှာ နှစ်ပါးရေး ဆိုပေသည်။</p> <p>၄၈၀။ ဆန္ဒ, ပါရိ၊ ဆန္ဒ, ပဝါရဏာ၊ အစုံမှာ၊ နှစ်ဖြာ စိတ်ချရေး။</p> <p>သံဃဥပုသ်ကံမှာ ဆန္ဒနှင့် ပါရိသုဒ္ဓိ၌ အစုံပေးခြင်းသည် မိမိအကျိုး သံဃာ့အကျိုး နှစ်ပါးအတွက်ပင် စိတ်ချရတော့သည်။ သိမ်အပြင်၌ သံဃာလေးပါး ငါးပါးနှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်စပ်မိအောင် စည်းဝေး၍ရှိနေ သောအခါ၌ သံဃာဘောင်တို့မဝင်လိုသောရဟန်းသည် သံဃာ့ဟတ္ထပါသ်မှ အပ၌ တည်နေသော တစ်ပါးပါးသော ရဟန်းထံ သွား၍ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ အစုံပေးရမည်။</p> <p>ပေးပုံကား-ရှေးဦးစွာ ဒေသနာကြားရာ၏၊ ကြားပြီးမှ။ “<b>ဆန္ဒဒမ္မိ၊ ဆန္ဒံ မေ ဟရ၊ ဆန္ဒံ မေ အာရောစေဟိ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်-နှာ-၁၆၃) ဟုသုံးကြိမ်ဆို။ တစ်ဦးသောရဟန်းက “<b>အာမေ ဘန္တေ</b>”-ဟုဆို။ ဆန္ဒ ပေးပြီး၏။</p> <p>“<b>ပါရိသုဒွိံ ဒမ္မိ၊ ပါရိသုဒွိံ မေ ဟရ။ ပါရိသုဒွိံ မေ အာရောစေဟိ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်-နှာ-၁၆၁) ဟုသုံးကြိမ်ဆို။။ တစ်ဦးသောရဟန်းက “<b>အာမေ ဘန္တေ</b>”-ဟုဆို။။ပါရိသုဒ္ဓိ ပေးပြီး၏။</p> <p>၄၈၁။ ဆောင်သူမှာလည်း၊ သံဃာ ဟတ္ထပါသ်၊ ချောစွာ ကပ်၊ ကြားအပ် မနှောင့်နှေး။</p> <p>လက်ခံသောရဟန်းက ထိုနေရာမှ အခြားတစ်ပါးသို့ မသွား မှု၍သိမ်အပြင် သံဃာဘောင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်တွင်း၌ ထိုင်နေ၍ သံဃာတော်တို့အား ထိုဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိတို့ကို လျှောက်ထားရမည်။ လျှောက်ကြားပုံကား။ ။ဆန္ဒပေးသော ရဟန်း၏ဘွဲ့ကို ထုတ်ဖော်၍ “<b>တိဿ နာမေန ဘန္တေ ဘိက္ခုနာ ဆန္ဒော ဒိန္နော</b>”။ သုံးကြိမ်ဆို။ “<b>တိဿ နာမေန ဘန္တေ ဘိက္ခုနာ ပါရိသုဒ္ဓိ ဒိန္န</b>”။ သုံးကြိမ်ဆို။ သံဃာတော်တို့က “<b>သာဓု သာဓု</b>” ဆိုကြလိမ်မည်။ ဆန္ဒကြား ပါရိသုဒ္ဓိကြား ပြီး၏၊။ ဆန္ဒပဝါရဏာလည်း ထိုနည်းတူ။။“<b>ပဝါရဏံ၊ ဒမ္မိ၊ ပဝါရဏံ မေဟရ၊ ပဝါရဏံ မေ အာရောစေဟိ၊ မမတ္တာယ ပဝါရေဟိ</b>”။။ သုံးကြိမ်ဆို။ ဤ၌ မမတ္တာယ ပဝါရေဟိ ပို၏၊ ငါ၏အကျိုးငှာ ပဝါရဏာ ပြုပါလေ ဆိုလိုသည်။</p> <p>ဆောင်သောရဟန်းသည် သံဃာဘောင်သို့ရောက်၍ ဆန္ဒ ပဝါရဏာနှစ်ပါးကို သံဃာအားကြားပြီးသောအခါ၌ ပေးလိုက်သော ရဟန်းအတွက် ပဝါရဏာပြုရသည်။</p> <p>“<b>တိဿော ဘန္တေ ဘိက္ခု သံဃံ ပဝါရေတိ ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယဝါ။ ဝဒတု တံ သံဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ၊ ပဿန္တော ပဋိကရိဿတိ</b>”။ (သုံး ကြိမ်ပြုလေ။)</p> <p>ဆောင်သောရဟန်းသည် သံဃာ့ဟတ္တပါသ်သို့ရောက်လျှင် ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိလည်းရောက်တော့သည်။ ကြားမှုမှာ မကြားဘဲနေခဲ့လျှင် ဆောင်သောရဟန်းမှာ ဒုက္ကဋ်သင့်၏၊ ထိုဒုက္ကဋ်မှ လွတ်အောင်ကြားရ သည်။ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ကြားပြီးနောက် ဥပုသ်ကံ၌ လေးပါးသောရဟန်း ပဝါရဏာကံ၌ ငါးပါးသော ရဟန်းတို့သည် ထိုကံ ပြီးသည်တိုင်အောင် ဟတ္ထပါသ်ကိုစွန့်၍ မထမသွားရာ။ ဟတ္ထပါသ်ကို စွန့်၍ထသွားခဲ့သော် ထိုဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိသည် ပျက်ပြန်၏၊ အသစ်တစ်ဖန် ယူရပြန်၏။</p> <p>၄၈၂။ ဥတု, မာသ၊ ပက္ခ, တိထီ၊ အစဉ်ချီ၊ ပြီပြီ လျှောက် ကြားရေး။</p> <p>၄၈၃။ ရဟန်း တွက်ရေ၊ ကြားမြဲပေ၊ လျှောက်လေ ဩဝါ ရေး။</p> <p>(ဤသံပေါက် နှစ်ခုသိ သာပြီ)။</p> <p>ပုဗ္ဗကိစ္စလေးပါး ပြီး၏။</p> <h3>၃၂-ပတ္တကလ္လအင်္ဂါလေးပါး</h3> <p>၄၈၄။ ပတ္တကလ္လံ၊ အင်းလေးတန်၊ သိရန်ကြားကြလေး။</p> <p>၄၈၅။ ဥပုသ်နေ့ကြိုက်၊ သိမ်ပြင်၌၊ ကံထိုက် သံဃာညီ။</p> <p>၄၈၆။ သဘာဂါပတ်၊ မရှိလတ်၊ ကင်းလတ် ဝဇ္ဇနီ။</p> <p>၄၈၇။ ပတ္တကလ္လာ၊ အင်လေးဖြာ၊ ညီခါ ကံပြုပြီ။</p> <p>ဥပုသ်ကံ၌ ဥပုသ်နေ့ ကြိုက်ကြုံခြင်းတစ်ပါး, တစ်ခုသော သိမ်အပြင်၌ကံထိုက်သော သံဃာတို့ ဟတ္တပါသ် စပ်မိအောင် အညီ အညွတ် စည်းဝေးမိခြင်း တစ်ပါး, အမှုဝတ္ထု သဘောတူသင့်သောဝတ္ထု သဘောတူအာပတ်မှ ကင်းရှင်းကြခြင်းတစ်ပါး, လူသာမဏေ စသော ဝဇ္ဇနီယပုဂ္ဂိုလ် နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက်တို့၏ သံဃဟတ္ထပါဟ်တွင်း၌ မရှိကြခြင်း တစ်ပါး။ <b>ပတ္တကလ္လ အင်္ဂါလေးပါး</b>။ ဤအင်္ဂါလေးပါးညီလျှင် ဥပုသ်ကံ၌ ကံပြုထိုက်ပြီ။</p> <p>၄၈၈။ သုံးဥက္ခိတ္တ၊ အန္တိမ၊ ကြဉ်က ကံထိုက်ပြီ။</p> <p>ကံထိုက်သော ရဟန်းဆိုသည်ကား ဥက္ခိတ္တကသုံးမျိုးတို့မှ ကင်း လွတ်၍ ပါရာဇိက အန္တိမမှု မရှိသော ရဟန်းတည်း။ အာပတ်ကို မရှုမှု, အာပတ်ကို မကုစားမှု, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကို မစွန့်မှုတို့ကြောင့် ဥက္ခေပနိယ ကံပြုခံရသော ရဟန်းသုံးမျိုးကို <b>သုံးဥက္ခိတ္တ</b>ဆိုသည်။</p> <p>၄၈၉။ ဟတ္တပါသ၊ ကပ်တုံက၊ ကာယသာမဂ္ဂီ။</p> <p>၄၉၀။ ဆန္ဒလာရောက်၊ မျက်မှောက်ရှိကြ၊ မမြစ်က၊ စိတ္တ သာမဂ္ဂီ။</p> <p>သံဃာညီ ဟူသော အထက်စကား၌---<b>ကာယသာမဂ္ဂီ၊ စိတ္တ သာမဂ္ဂီ</b>ဟူ၍ သာမဂ္ဂီနှစ်ပါးရှိ၏၊ ဟတ္တပါသ် တွင်းသို့ လာရောက်သည်ကို ကာယမဂ္ဂီ ခေါ်သည်။။ တသိမ်တည်း၌နေလျက် သံဃာ့ဟတ္ထပါသ်သို့ မကပ်ဘဲ ပြင်၌နေသော ပုဂ္ဂိုလ်မှာ သံဃာ့ဘောင်သို့လာရောက်သည်ကို ကာယသာမဂ္ဂီခေါ်သည်။ တစ်သိမ်တည်း၌နေလျက် သံဃာ့ဟတ္ထပါသ် သို့မကပ်ဘဲ ပြင်၌နေသော ပုဂ္ဂိုလ်မှာ သံဃာဘောင်သို့ ကိုယ်တိုင် မလာသော်လည်း ဆန္ဒ ရောက်လာမှု ဟတ္ထပါသ်တွင်းသို့ လာရောက် သောမျက်မှောက်ရှိ သံဃာများထဲကလည်း ပြုဆဲဖြစ်သော သံဃာ့ကံကို မကြိုက်မမြွက်ဆိုတားမြစ်ခြင်းတို့မှ ကင်းလွတ်မှုတို့ကို စိတ္တသာမဂ္ဂီ ဆိုသည်။</p> <p>၄၉၁။ ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ၊ ညီညွတ်လာ၊ သံဃာ ညီ ညွတ်ပြီ။</p> <p>ကာယသာမဂ္ဂီ စိတ္တသာမဂ္ဂီ နှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံပေလျှင် သံဃာညီညွှတ်ပြီ။</p> <p>၄၉၂။ လူ, ဘိ, သိက်, သာ၊ သာ, သိက္ခာ၊ ပါရာ, ဥက္ခိတ် တည်း။</p> <p>၄၉၃။ ပဏ်, ထေ, ပက်, ဆန်၊ ပဉ္စာနန်၊ ဒုသံ, ဥဘော ဗျည်း။</p> <p>၄၉၄။ ဟတ္ထပါသ်မှ၊ ကြဉ်ဖယ်ရ၊ ဧကဝီသတည်း။ ဝဇ္ဇနီယ ပုဂ္ဂိုလ် နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက်။</p> <p>လူ, ဘိက္ခုနီ, သိက္ခမာန်, သာမဏေယောကျ်ား, သာမဏေမိန်းမ, သိက္ခာချပြီးသောသူ, ပါရာဇိက ကျသူ, ဥက္ခိတ္တက ရဟန်းသုံးမျိုး, နပုံပဏ္ဍုတ်, ထေယျသံဝါသပုဂ္ဂိုလ်, တိတ္ထိဘောင်သို့ ပြောင်းသွားသော တိတ္ထိယပက္ခန္တက ပုဂ္ဂိုလ်, ဂဠုန်နဂါးစသော တိရစ္ဆာန်, မာတုဃာတက စသော ပဉ္စာနန္တရိယကံထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်ငါးယောက်, ဘိက္ခုနီကို ဖျက်ဆီးဖူးသော ဘိက္ခုနီဒူသကပုဂ္ဂိုလ်, ဥဘတောဗျည်း။</p> <p>ပတ္တကလ္လအင်္ဂါလေးပါး ပြီး၏၊</p> <h3>၃၃-ဥပုသ်အပြား</h3> <p>၄၉၅။ အစင်ဆေးရိုး၊ ဥပုသ်ကိုး၊ သုံးမျိုး သုံးထွေပြား။</p> <p>အစင်ဆေးမှုကို ဥပုသ်ပြုမူခေါ်သည်။ ထိုဥပုသ်သည် ကိုးပါး လာ၏၊ ပဝါရဏာလည်း ကိုးပါးလာ၏၊</p> <p>၄၉၆။ သံဃ ဂဏ၊ ပုဂ္ဂလ၊ သုံးဝ ပြုသူပြား။</p> <p>၄၉၇။ သုတ္တုဒ္ဒေသာ၊ ပါရိသုဒ္ဓိ၊ ဒိဋ္ဌာန်ဘိ၊ တြိပြုပုံပြား။</p> <p>၄၉၈။ စာတုဒ္ဒသီ၊ ပန္နရသီ၊ သာမဂ္ဂီ၊ သုံးလီ နေ့အပြား။</p> <p>ဥပုသ်သည် ပြုသူပုဂ္ဂိုလ် အပြားအားဖြင့် <b>သံဃာ့ဥပုသ်, ဂဏဥပုသ်, ပုဂ္ဂလဥပုသ်</b>-ဟူ၍သုံးပါး။ ပြုသော အခြင်းအရာအားဖြင့် <b>သုတ္ထုဒ္ဒေသဥပုသ်, ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်, အဓိဋ္ဌာန်ဥပုသ်</b>-ဟူ၍သုံးပါး။ နေ့ အပြားအားဖြင့် <b>စာတုဒ္ဒသီဥပုသ်, ပန္နရသီဥပုသ်, သာမဂ္ဂီဥပုသ်</b> ဟူ၍ သုံးပါး။</p> <p>၄၉၉။ ပါတိမောက်သုတ်၊ ရွတ်ဖော်ထုတ်၊ သုတ္တု ဒွေသငြား။</p> <p><b>သုတ္တုဒ္ဒေသ</b>ပုဒ်၌ <b>သုတ္တ</b>ဆိုသည်ကား ပါတိမောက်ပါဠိကို ဆို သတည်း။ <b>ဥဒ္ဒေသ</b>ဆိုသည်ကား သံဃာအ လယ်၌ ထိုပါတိမောက်ပါဠိကို ရွတ်ဆိုဖော်ပြမှုကို ဆိုသတည်း။</p> <p>၅၀၀။ နိဒါန်း, ပါရာဇိ၊ သံဃာဒိ၊ အနိ, ဝိတ္တာရာ။</p> <p>၅၀၁။ ပါတိမောက်သုတ်၊ ငါးခဏ်းထုတ်၊ သရုပ်ဖော် ပြရာ။</p> <p>၅၀၂။ အကျဉ်း, အကျယ်၊ သုတ္တုဒ်ဝယ်၊ ငါးသွယ် အပြားလာ။</p> <p>ထိုပါတိမောက် ပါဠိကို ရွတ်ဆိုဖော်ပြမှုသည် ဥဒ္ဒေသ အပိုင်း အခြားအားဖြင့် <b>နိဒါနုဒ္ဒေသ, ပါရာဇိကုဒ္ဒေသ, သံဃာဒိသေသုဒ္ဒေသ, အနိယတုဒ္ဒေသ, ဝိတ္ထာရုဒ္ဒေသ</b>-ဟူ၍ သုတ္တုဒ္ဒေသ အပြားငါးပါးရှိ၏။</p> <p>၅၀၃။ မီး,မင်း, ခိုးသူ၊ မိုးရေ, လူ၊ ဘီးလူး, သားရဲ, မြွေ။</p> <p>၅၀၄။ အသက်, ဗြဟ္မ၊ စရိယ၊ ဒသ အန္တရေ။</p> <p><b>အန္တရာယ်ဆယ်ပါး</b>၊ မီးအန္တရာယ် စသည်ဆိုလေ။</p> <p>၅၀၅။ အချင်းချင်းကြား၊ သံဃာကြား၊ နှစ်ပါး ပါရိမှာ။</p> <p><b>ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်</b>မှာ အချင်းချင်း လျှောက်ကြားသော ပါရိသုဒ္ဓိ, သံဃာထံမှာ လျှောက်ကြားသော ပါရိသုဒ္ဓိ ဟူ၍နှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၅၀၆။ နှစ်ပါး, သုံးပါး၊ ချင်းချင်းကြား၊ နည်းများ သံဃာ မှာ။</p> <p>သိမ်အပြင်၌နှစ်ပါးသာရှိ၍ နှစ်ပါးချင်းချင်းကြားသော ပါရိသုဒ္ဓိ သုံးပါးသာရှိ၍ သုံးပါးအချင်းချင်း ကြားသော ပါရိသုဒ္ဓိဟူ၍ အချင်း ချင်းကြား နှစ်မျိုးရှိ၏၊ သံဃဥပုသ် သံဃပဝါရဏာ ပြုပြီး၍ သိမ်ပြင်၌ ရှိနေသော သံဃာအထံမှာ နောက်မှရောက်လာသော ရဟန်းတို့က လျှောက်ကြားရသော သံဃာကြား ပါရိသုဒ္ဓိမှာမူကား နောက်မှရောက် သော ရဟန်းအနည်းအများကိုလိုက်၍ တစ်ပါးနှစ်ပါးစသည် အနည်း လည်းရှိ၏၊ တစ်ကျိပ်နှစ်ကျိပ်စသည် အများလည်းရှိ၏။</p> <p>၅၀၇။ ဓမ္မာ, ဓမ္မ၊ သမဂ္ဂ၊ ဝဂ္ဂ, လေးမျိုးဖြာ။</p> <p>ဥပုသ်ကံသည် <b>အဓမ္မဝဂ္ဂကံ, အဓမ္မသမဂ္ဂကံ, ဓမ္မဝဂ္ဂကံ, ဓမ္မ သမဂ္ဂကံ</b>-ဟူ၍ လေးပါးရှိ၏၊။ အကျယ်ကို ပါဠိတော်၌ ကြည့်လေ။ ဥပုသ်အပြား ပြီး၏။</p> <h3>၃၄-ပဝါရဏာအပြား</h3> <p>၅၀၈။ သံဃ, ဂဏ၊ ပုဂ္ဂလ၊ သုံးဝ ပဝါရဏာ။ <b>သံဃာ ပဝါရဏာ၊ ဂဏပဝါရဏာ၊ ပုဂ္ဂလပဝါရဏာ</b>။</p> <p>၅၀၉။ တေး, ဒွေး, ဧက၊ ဝါစိကနှင့်၊ သမာနဝဿံ၊ ဤလေးတန်၊ ဆိုဟတ်ပြားသည်သာ။</p> <p><b>တေဝါစိကပဝါရဏာ, ဒွေဝါစိကပဝါရဏာ, ဧကဝါစိက ပဝါရဏာ, သမာနဝဿိကပဝါရဏာ</b>-ဟူ၍ ရွတ်ဆိုဟန် အခြင်းအရာ အားဖြင့် လေးပါး။ သမာနဝဿိကကို အခြားယူခဲ့လျှင် သုံးပါးဖြစ်၏၊ သိမ်အပြင်တွင် ပဝါရဏာပြုသော သံဃာတစ်ရာအရေအတွက် ရှိရာ၌ “<b>သံဃံ ဘန္တေ ပဝါရေမိ</b>” အစရှိသော စကားကို သုံးကြိမ်စီဆို၍ တစ်ပါး ချင်း ပြုသည်ကို တေဝါစိကပဝါရဏာ ဆိုသည်။</p> <p>အန္တရာယ်ရှိလာ၍ သုံးကြိမ်စီ ဆိုခွင့်မရရာ၌ နှစ်ကြိမ်စီဆို၍ ပြုသည်ကို ဒွေဝါစိကပဝါရဏာဆိုသည်။ နှစ်ကြိမ်စီဆိုမှ ဆိုခွင့် မရရာ၌ တစ်ကြိမ်စီဆို၍ ပြုသည်ကို ဧက ဝါစိက ပဝါရဏာဆိုသည်။ အန္တရာယ်အတွက် အသီးသီး တစ်ပါးချင်းဆိုခွင့် မရရာ၌ ဝါတူချင်းပေါင်း၍ ဆယ်ပါးတစ်တွဲ ငါးပါးတစ်တွဲ စသည်ဖြင့် ဆို၍ပြု သည်ကို သမာနဝဿိက ပဝါရဏာဆိုသည်။ ဉတ်ထားပုံ အသီးသီး ရှိသည်။</p> <p>၅၁၀။ တေး, ဒွေး, ဧက၊ သမာန၊ သံဃပဝါရဏာ။</p> <p>ဤမတဝါစိကစသည် လေးပါးကား သံဃပဝါရဏာချည်းတည်း။</p> <p>၅၁၁။ စာတုဒ္ဒသိ, ပန္နရသီ၊ သာမဂ္ဂီ၊ သုံးလီ နေ့တွက် မှာ။</p> <p>ပဝါရဏာနေ့ပြားသည်အတွက် <b>စာတုဒ္ဒသီပဝါရဏာ</b> စသည် သုံးလီပြား။ ထိုနေ့စုကိုလည်း သီတင်းကျွတ် လဆန်း ၁၄-ရက်မှစ၍ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ အတွင်း၌သာ မှတ်။</p> <p>၅၁၂။ နှစ်, သုံး လေးပါး၊ ဂဏမထား၊ ငါးပါးသံဃာသာ။</p> <p>ပဝါရဏာကံ၌ ရဟန်း နှစ်ပါး, သုံးပါး, လေးပါးသည် ဂဏ ပဝါရဏာမည်၏၊ ရဟန်းငါးပါးရှိမှ သံဃပဝါရဏာ ခေါ်သည်။</p> <p>၅၁၃။ အကြွင်းဆိုဘွယ်၊ ဥပုသ်နှယ်၊ သွယ်သွယ် ခွဲစိတ် ဖြာ။</p> <p>ဥပုသ်ပဝါရဏာ ပြုပြီးသော သံဃာများထံ၌ နောက်မှရောက် လာသော ရဟန်အနည်းအများတို့ လျှောက်ကြားရသော အစီအရင် ဆိုဖွယ်အသွယ်သွယ်မှာ ဥပုသ်ခန်း၌ကဲ့သို့ ခွဲစိတ်ဖြာရာ၏၊</p> <p>ပဝါရဏာအပြား ပြီး၏။</p> <h3>၃၅-ဥပုသ်ပဝါရဏာပြုပုံ</h3> <p>၅၁၄။ တစ်ပါးတည်းသာ၊ နေသူမှာ၊ ပြုပါအဓိဋ္ဌာန်။ ကျောင်းတိုက်တစ်ခု၌ တစ်ပါးတည်းရှိနေသော ရဟန်းသည် အဓိဋ္ဌာန်ဟူသော ပုဂ္ဂလဥပုသ်ကိုပြု။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် ဥပုသ်နေ့၌ သိမ်အပြင်၌ တံမြက်စည်းလှည်းခြင်းစသော ပုဗ္ဗကရဏလေးပါးကိုပြု၍ အဖော်သံဃာများကို စောင့်စားရဦးမည်။ အဖော်သံဃာလာသူ မရှိပြီဟု စိတ်ချရမှ အဓိဋ္ဌာန်ဥပုသ်ကို ပြုရသည်။</p> <p>စာတုဒ္ဒသီနေ့ ဖြစ်အံ့-“<b>အဇ္ဇမေ ဥပေါသထော ပန္နရသော အဓိဋ္ဌာမိ</b>” ဟုသုံးကြိမ်ဆို။ ပဝါရဏာမှာလည်း ထိုနည်းတူ။ “<b>အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ စာတုဒ္ဒသီ အဓိဋ္ဌာမိ</b>။ <b>အဇ္ဇ မေ ပဝါရဏာ ပန္နရသီ အဓိဋ္ဌာမိ</b>”။</p> <p>ပုဂ္ဂလအဓိဋ္ဌာန် ဥပုသ်ပြုနည်းပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၅၁၅။ နှစ်ယောက်မူကား၊ ဉတ်မထား၊ သုံးပါးဉတ္တိကံ။</p> <p>နှစ်ပါးသာရှိသော တိုက်တာဖြစ်အံ့၊ ပုဗ္ဗကရဏ လေးပါးကို ပြု၍ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်ပြု။ သိမ်၌တည်၍ဒေသနာ ကြားပြီးလျှင် သီတင်းကြီး သီတင်းငယ် အစဉ်အတိုင်း ပါရိသုဒ္ဓိကြား။</p> <p>“<b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ အာဝုသော</b>။ <b>ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေဟိ</b>။<br> <b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ၊ ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေဟိ</b>။<br> <b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ၊ ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေထ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါ ပါဠိတော်၊ နှာ-၁၆၇။)။ အကျွန်ုပ်ကို အာပတ်မှ စင်ကြယ်သောသူဟူ၍ မှတ်တော်မူပါဆိုလိုသည်။ တစ်ပါးပုဂ္ဂိုလ်က “<b>သာဓု သာဓု</b>” ဆို။</p> <p>နှစ်ပါးပြီး၏။</p> <p>သုံးပါးရှိသော တိုက်တာဖြစ်အံ့-ဉတ်ထား၍ပြု-“<b>သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ</b>၊ (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်၊ နှာ-၁၆၇။)၊ <b>အဇ္ဇုပေါသထော စာတုဒ္ဒသော</b>။ <b>ယဒါ ယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ</b>။ <b>မယံ အညမညံ ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပေါသထံ ကရေယျာမ</b>”။(ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်၊ နှာ-၁၆၇။)။ဉတ်။ ပြီးမှ ထေရ်စဉ်အတိုင်းဆို။ “<b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ အာဝုသော ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေထ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော်၊ နှာ-၁၆၇။)။သုံးကြိမ်ဆို။ နှစ်ပါးတို့က “<b>သာဓု သာဓု</b>” ဆို။</p> <p>အချင်းချင်းကြား ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပုသ် ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>သံဃာကြား ပါရိသုဒ္ဒိ၌ မဟာသိမ်ဖြစ်သော တိုက်၌ သံဃဥပုသ် ပြုကြရာ အချို့သော ရဟန်းတို့သည် ကိစ္စတစ်ပါးရှိ၍ တိုက်ပသို့ သွားကြရာ တိုက်တွင်းရှိ သံဃာတို့ သံဃာဥပုသ်ပြုကြ၍ ပြီးဆုံးမှ ရောက်လာကြကုန်၏၊ ပြီးနှင့်သော သံဃာတို့ထံ၌ ပါရိသုဒ္ဓိကို ကြား၍ ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်ကိုသာ ပြုကြရ၏၊ “<b>ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ၊ ပရိသုဒ္ဓေါ တိ မံ ဓာရေထ</b>” (ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော် နှာ-၁၆၇) ဟုအသီးသီး ဆိုရမည်။</p> <p>နောက်လာသော ရဟန်းတို့သည် အရပ်တစ်ပါးက လာကြသော အာဂန္တု ပုဂ္ဂိုလ်တို့ ဖြစ်လျှင်လည်း ဤနည်းအတူပင် ရှေး၌ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သံဃာကြား ပါရိသုဒ္ဓိ အပြားတို့ကို ဤနည်းကိုမှီ၍ အကုန်သိလေ။ ပါရိသုဒ္ဓိ ဥပုသ်ပြုနည်း ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၅၁၆။ ပါတိမောက္ခ၊ ရွတ်ဆိုပြ၊ သံဃာပုသ်မှာ။</p> <p>သံဃဥပုသ်-ဆိုသည်ကား သုတ္တုဒ္ဒေသ ဥပုသ်တည်း။ ပါတိ မောက်ပြမှုတည်း။ နေဝင်လျှင် တိုက်ရှိ သံဃာတို့သည် ဥပုသ်အိမ်၌ စည်းဝေးကြကုန်၏၊ စည်းဝေးမိသောအခါ၌ သံဃာအစည်းအဝေးသို့ မလာနိုင်သော ဂိလာနရဟန်း ဗဟုကိစ္စရဟန်းတို့သည် ဝိနည်းအရာ၌ လိမ္မာသောရဟန်းတို့ထံ၌ ဒေသနာကြားပြီးမှ ဆန္ဒပေးခြင်း ပါရိသုဒ္ဒိ ပေးခြင်းတို့ကို ပြုကြရကုန်၏၊ ထိုရဟန်းတို့သည်လည်း ရှေ့၌ပြဆိုခဲ့ပြီး သောအတိုင်း ထိုဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိတို့ကို ဆောင်ယူ၍ သံဃာ့ဘောင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါဟ်တွင်းသို့ ဝင်ကြကုန်၍၊ မိမိတို့ဆောင်ယူလာ သော ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိတို့ကို ရှေး၌ပြဆိုခဲ့ပြီးသည့်အတိုင်း သံဃာတို့အား လျှောက်ကြားကြရကုန်၏။</p> <p>ထိုနောက်အဋ္ဌကထာနည်းအားဖြင့် ဥတု, မာသ, ပက္ခ, တိထီ တို့ကိုလည်းကောင်း၊ သိမ်အပြင်၌ရှိသော သံဃာအရေအတွက်ကို လည်းကောင်း၊ ဘိက္ခုနီမတို့၏ ဩဝါဒစကားကိုလည်းကောင်း ကြား ရာ၏၊ ထိုနောက် ပတ္တကလ္လအင်္ဂါလေးပါးကို ကြားရာ၏၊ သီတင်းကြီးက မေး၍ သီတင်းငယ်က ဖြေ။</p> <p>“<b>သမ္မဇ္ဇနီ ပဒီပေါစ၊ ဥဒကံ အာသနေနစ။ ဥပေါသထဿ ဧတာနိ၊ ပုဗ္ဗကရဏန္တိ ဝုစ္စတိ</b>” (ပါတိမောက္ခ ပါဠိ-နှာ ) ဟူသော အဋ္ဌကထာပါဠိ လာသည်နှင့်အညီ သိမ်အပြင်၌ တံမြက်လှည်းခြင်း အစရှိသော ပုဗ္ဗကရဏာအပြား လေးပါးရှိသည်တွင်<br> ၁။ တံမြက်လှည်းခြင်းကိစ္စ ပြည့်စုံပြီလော။<br> (ပြည့်စုံပါပြီဘုရား။)<br><br> ၂။ ဆီမီးထွန်းခြင်းကိစ္စ ပြည့်စုံပြီလော။<br> (ပြည့်စုံပါပြီဘုရား။)<br><br> ၃။ သောက်ရေ သုံးဆောင်ရေ တည်ထားခြင်းကိစ္စ ပြည့်စုံပြီ လော။ (ပြည့်စုံပါပြီဘုရား။)<br><br> ၄။ နေရာခင်းခြင်းကိစ္စပြည့်စုံပြီလော။ (ပြည့်စုံပါပြီဘုရား။)</p> <p>“<b>ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ဥတုက္ခာနံ၊ ဘိက္ခု ဂဏနာစ ဩဝါဒေါ၊</b><br> <b>ဥပေါသထဿ ဧတာနိ၊ ပုဗ္ဗကိစ္စန္တိ ဝုစ္စတိ</b>” (ပါတိ မောက္ခပါဠိ-နှာ ) ဟူသော အဋ္ဌကထာပါဌ်လာသည်နှင့်အညီ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ခြင်းအစရှိသော ပုဗ္ဗကိစ္စအပြား ငါးပါးရှိသည်တွင် ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိဆောင်ခြင်းကိစ္စ ပြီးပြီလော။</p> <p>မဟာသိမ်မဟုတ်၊ ခဏ္ဍသိမ်ဖြစ်၍ ဆောင်ဘွယ်ကိစ္စ မရှိပါပြီဘုရား။ ယခုရောက်ဆဲကား အဘယ်ဥတု၊ အဘယ်မာသ, အဘယ်ပက္ခ, ပန္နရသီ-တိထီရက်စေ့ ဝါဆိုလပြည့်နေ့ ဖြစ်ပါသည်ဘုရား။ ဤဂိမှာန ဥတု၌ လွန်သော အဖို့ကား အဘယ်မျှနည်း။ လအားဖြင့် လေးလ လွန်ပါပြီ။ ပက္ခအားဖြင့် ရှစ်ပက္ခလွန်ပါပြီ။ ဤဝါဆိုလ၌ ရက်အားဖြင့် တစ်ဆယ့်လေးရက်လွန်ပါပြီဘုရား။</p> <p>ဤဂိမှာနဥတု၌ လာလတ္တံ့သော အဖို့ကား အဘယ်မျှနည်း။</p> <p>ဝါဆိုလပြည့်သည် ဂိမှာနဥတု၏ အဆုံးနေ့ဖြစ်၍ လာလတ္တံ့သောအဖို့ မရှိပါဘုရား။</p> <p>ဤသိမ်အပြင်၌ သံဃာအရအတွက်ကား အဘယ်မျှနည်း။</p> <p>ဤသိမ်အပြင်၌ သံဃာအရေအတွက်မည်မျှ ရှိပါသည်ဘုရား။</p> <p>ဘိက္ခုနီမတို့က တောင်းပန်ကြသော ဩဝါဒကိစ္စ ပြီးပြေကြပြီ လော။ ဘိက္ခုနီမတို့ မရှိကြသောအခါဖြစ်၍ ကြောင့်ကြစိုက်ဖွယ် မရှိ၊ ပြီးပြေပါပြီဘုရား။</p> <p>“<b>ဥပေါသထော ယာဝတိကာစ ဘိက္ခု ကမ္မပတ္တာ၊ သဘောဂါပတ္တိယောစ နဝိဇန္တိ။ ဝဇ္ဇနီယာစ ပုဂ္ဂလာ တသ္မံ န ဟောန္တိ၊ ပတ္တကလ္လန္တိ ဝုစ္စတိ</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိ- ) ဟူသောအဋ္ဌကထာ လာသည် နှင့်အညီ ယခု ပြုကြလတ္တံ့သော ဥပုသ်ကံသည် ဥပုသ်နေ့သုံးပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးကြိမ်ကြိုက်ခြင်း, ဥက္ခိတ္တက အန္တိမ မဟုတ် အယုတ်ဆုံးအား ဖြင့် လေးပါးသော ပကတတ်ရဟန်းတို့သည် အချင်းချင်း ဟတ္ထပါသ်ကို မစွန့်မူ၍ တစ်ခုသော သိမ်အပြင်၌ တည်ခြင်း, ဝတ္ထုသဘောတူသော အာပတ်မှ စင်ကြယ်ကြခြင်း, သံဃဟတ္ထပါသ်တွင်း၌ နှစ်ကျိပ်တစ်ယောက် သော ဝဇ္ဇနီယပုဂ္ဂိုလ်တို့ မရှိခြင်းဟူသော ပတ္တကလ္လ အင်္ဂါလေးပါးနှင့် ညီညွတ်နှင့် ညီညွတ်ပါ၏လော။ ညီညွတ်ပါသည်ဘုရား။</p> <p>မေးခန်း-ဖြေခန်း ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>ထို့နောက် ပါတိမောက်ပြစေရန် တောင်းပန်ရာ၏၊</p> <p>၅၁၇။ နှစ်ဥဒ္ဒေသ၊ ထေရ်ကြီးရ၊ ထေရ ပိုင်သည်သာ။</p> <p>သံဃာထေရ်ကြီးသည် အစ၌ နှစ်ဥဒ္ဒေသမျှပင် ကျေပွန်စွာ ရပေသည်ဖြစ်အံ့။ ထိုဥပုသ်ကံကို သံဃာထေရ်ကြီး ပိုင်၏၊ ၅၁၈။ ပြလိုပြမှု၊ တိုက်တွန်းမှု၊ ပြုထိုက်တော့သည်သာ။</p> <p>ပိုင်၏ ဆိုသည်ကား မိမိပင် ပြလိုလျှင်ပြရ၏၊ သူတစ်ပါးကို တိုက်တွန်းလိုလျှင် တိုက်တွန်းရ၏၊ ဤသို့ သံဃာထေရ်ကြီးကိုပင် တောင်းပန်ရမည်။</p> <p>“<b>သံဃော ဘန္တေ ထေရံ အဇ္ဈသတိ၊ ဥဒ္ဒိသတု၊ ဘန္တေ ထေရော ပါတိမောက္ခံ</b>“၊ (ပါတိမောက္ခပါဠိ-)။ စွမ်းနိုင်သော ရဟန်းတစ်ပါးက သုံးကြိမ် တောင်းပန်။ <b>သံဃော</b>=သည်။ <b>ထေရံ</b>=ကို။ <b>အဇ္ဈေသတိ</b>=တောင်းပန်၏၊ <b>ထေရော</b>=သည်။ <b>ပါတိမောက္ခ</b>=ကို။ <b>ဥဒ္ဒိသတု</b>=ရွတ်ဆိုဖော်ပြပါလော့။ ထိုအခါ သံဃာထေရ်ကြီးသည်---</p> <p>“<b>ပုဗ္ဗကရဏ ပုဗ္ဗကိစ္စာနိ သမာဒမေတွာ ဒေသိတာ ပတ္တိကဿ သမဂ္ဂဿ ဘိက္ခုသံဃဿ အနုမတိယာ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတုံ အာရာဓနံ ကရောမ</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိ- )ဟုရွတ်ဆိုပြီးလျှင်။ “<b>သုဏာတု မေ အာဝုသော သံဃော</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိ- ) စသည်ဖြင့်ဉတ်ထား၍ “<b>ကိံ သံဃဿ ပုဗ္ဗကိစ္စံ</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိ)စသည်ဖြင့် ရွတ်ဆို၍ ပါတိမောက် ပြရာ၏။</p> <p>၅၁၉။ နှစ်ဥဒ္ဒေသ၊ မရက၊ ရသူပိုင်သည်သာ။</p> <p>သံဃထေရ်ကြီးသည် နှစ်ဥဒ္ဒေသမျှ မရခဲ့အံ့။ ထေရ်ငယ်များက ရခဲ့အံ့။ ရသူပိုင်၏၊ ရသောရဟန်းကို တိုက်တွန်းရ၏၊ “<b>သံဃော ဘန္တေ အာယသ္မန္တံ အဇ္ဈေသတိ</b>။ <b>ဥဒ္ဒိသတု ဘန္တေ အာယသ္မာ ပါတိမောက္ခံ</b>။ (သုံးကြိမ်ဆို။)</p> <p>ထို့နောက် ပါတိမောက်ပြ ဆရာသည် “<b>ပုဗ္ဗကရဏ ပုဗ္ဗကိစ္စာနိ</b>။<br> လ။ <b>ကရောမ</b>”-ဟု ရွတ်ဆို၍ “<b>သုဏာတု မေ ဘန္တေ သံဃော</b>”-စသည်ဖြင့် ဉတ်ကိုရွတ်ဆိုပြီးမှ “<b>ကိံ သံဃဿ</b>”-စသော ပါတိမောက်ပါဠိကို ပြဆိုရမည်။</p> <p>၅၂၀။ အန္တရာယ်နှင့်၊ အကျယ်မရ၊ အကျဉ်းမျှ၊ ပြနည်း ထွေထွေလာ။</p> <p>၅၂၂။ ကြွင်းကျန်သမျှ၊ ဥဒ္ဒေသ၊ သုတသိမ်းမြဲသာ။</p> <p>အန္တရာယ် တစ်ပါးပါး ရှိလာခဲ့သော်လည်းကောင်း, အကျယ်မရခဲ့ သော်လည်းကောင်း အကျဉ်းပြရာ၏၊ ထိုအကျဉ်းပြနည်းသည် ဥဒ္ဒေသ အပြားသို့လိုက်၍ အထွေထွေရှိ၏၊ ချောမောစွာရသော ဥဒ္ဒေသကို ရွတ်ဆိုဖော် ပြီးနောက် ကြွင်းကျန်သော ဥဒ္ဒေသတို့ကို <b>သုတ</b>သဒ္ဒါဖြင့် သိမ်းမြဲဖြစ်၏၊ နှစ်ဥဒ္ဒေသမျှကိုသာ သံဃထေရ် ပြရာ၏၊။<b>ကိံ သံဃဿ ပုဗ္ဗကစ္စံ</b> မှစ၍ <b>ပါရာဇိကုဒ္ဒေသော ဒုတိယော</b>-တိုင်အောင် နှစ်ဥဒ္ဒေသကို ပြီပြင်စွာ ရွတ်ဆိုပြီးလျှင် ကြွင်းကျန်သော သံဃာဒိသေသုဒ္ဒေသ, အနိယတုဒ္ဒေသ, တိံသနိဿဂ္ဂိယ-စသည်တို့ကို <b>သုတ</b>သဒ္ဒါဖြင့် သိမ်းရ မည်။</p> <p>သိမ်းပုံကား<br> “<b>ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ခေါ အာယသ္မန္တေ နိဒါနံ</b>။ <b>ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဓမ္မာ</b>”-ဟု ဆိုပြီးလျှင်။</p> <p>“<b>သုတာ ခေါ ပနာ ယသ္မန္တေဟိ တေရသ သံဃာဒိသေသာ ဓမ္မာ</b>။ <b>သုတာ ဒွေ အနိယတာ ဓမ္မာ</b>။ <b>သုတာ တိံသနိဿဂ္ဂိယာ ဓမ္မာ</b>။ <b>သုတာ ဒွေနဝုတိ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာ</b>။<br> <b>သုတာ စတ္တာရော ပါဋိဒေသနိယာဓမ္မာ</b>။<br> <b>သုတာ သေခိယာဓမ္မာ</b>။<br> <b>သုတာ သတ္တအဓိကရဏ သမထာဓမ္မာ</b>။<br> <b>ဧတ္တကံ တဿ ဘဂဝတော သုတ္တာဂဟံ သုတ္တပရိယာပန္နံ အနွဍ္ဎုမာသံ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ</b>။ <b>တတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သမဂ္ဂေဟိ သမ္မောဒမာနေဟိ အဝိဝဒမာနေဟိ သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ</b>” (ပါတိမောက္ခပါဠိယာအနုလောမပါဠိယော။) ဟုရွတ်ဆို၍ အဆုံးသတ်ရမည်။</p> <p>တစ်ဥဒ္ဒေသမျှသာရသော သီတင်းငယ် ပြရာ၌။ <b>နိဒါနုဒ္ဒေသော ပထမော</b> ဆိုလျှင် <b>ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ခေါ အာယသ္မန္တော နိဒါနံ</b>ဟု ဆိုပြီးမှ“<b>သုတာခေါ ပနာယသ္မန္တေဟိ စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဓမ္မာ</b>။ <b>သုတာ တေရသ သံဃာဒိသေသာ ဓမ္မာ</b>။လ။ <b>သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ</b>”</p> <p>(ပါတိမောက္ခပါဠိယာ-အနုလောမပါဠိယော။) ဟု ရွတ်ဆို၍ အဆုံးသတ်ရမည်။</p> <p>ပါတိမောက် ရွတ်ဆို၍ ပြီးလျှင် ထိုပရိသတ်မှာ ပါရှိသော အလုံးစုံသော ရဟန်းသံဃာအား ဥပုသ်ပြုခြင်း ကိစ္စ ပြီးလေ၏။</p> <p>ဥပုသ်ပြုပုံအပြား ပြီး၏၊</p> <p>---</p> <p>ပဝါရဏာပြုရာ၌ ပုဗ္ဗကရဏ ပုဗ္ဗကိစ္စ ပတ္တကလ္လတို့မှာ ဥပုသ်၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသောအတိုင်းပင်။ <b>ဥပေါသထဿ ဧတာနိ</b>-၌ <b>ပဝါရဏာယ ဧတာနိ</b>-ဟုဆို။ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ဥတုက္ခာနံ။ <b>ဥပေါသထော ယာဝတိကာ</b>၌ ဆန္ဒ ပဝါရဏာ ဥတုက္ခာနံ။ <b>ဥပေါသထော ယာဝတိကာ</b>-၌ <b>ပဝါရဏာ ယာဝတိကာ</b>။ (ပါတိမောက္ခ ပါဠိယာ- အနုလောဖပါဠိယော။)။ <b>ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိတုံ</b>-၌ <b>ပဝါရတုံ</b>။ <b>အဇ္ဇုပေါသထော ပန္နရသော</b>-၌ <b>အဇ္ဇပဝါရဏာ ပန္နရသီ</b> ဟုပြင်၍ဆိုလေ။နှစ်ယောက်ပြုရာ၌ ဉတ်ထားဖွယ် မရှိ။ အချင်းချင်းသာ ဖိတ်ကြားရသည်။</p> <p>“<b>အဟံ အာဝုသော အာယသ္မန္တံ ပဝါရေမိ</b>။ <b>ဒိဋ္ဌေနဝါ သုတေနဝါ ပရိကင်္ကာဝါ ဝဒတု မံ အာယသ္မာ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ</b>။ <b>ပဿန္တော ပဋိကရိဿမိ</b>။ (ဝိနည်းမဟာဝါ-နှာ/မူလသိက္ခာ-နှာ )။ <b>ဒုတိယမ္ပိ၊ တတိယမ္ပိ</b>” သီတင်းကြီး သုံးကြိမ်ဆို။ သီတင်းငယ်က သာဓု- သာဓုဆို။ သီတင်း ငယ်မှာ အာဝုသော နေရာ၌ ဘန္တေ ဆို။</p> <p>သုံးယောက်ပြုရာ၌ ဉတ်ထား<br> “<b>သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ</b>။ <b>အဇ္ဇပဝါရဏာ ပန္နရသီ</b>။ <b>ယဒါ ယသ္မန္တာ နံ ပတ္တကလ္လံ</b>။ <b>မယံ အညမညံ ပဝါရေယျာမ</b>”။ဉတ်။ ထို့နောက်ထေရ်စဉ် အတိုင်းပြု</p> <p>“<b>အဟံ အာဝုသော အာယသ္မန္တေ ပဝါရေမိ</b>။ <b>ဒိဋ္ဌေန ဝါသုတေနဝါ သုတေနဝါ ပရိသင်္ကာယဝါ ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ</b>။ <b>ပဿန္တော ပဋိကရိဿာမိ</b>။ (ဝိနည်းမဟာဝါ-နှာ/မူလသိက္ခာ-နှာ )။ <b>ဒုတိယမ္ပိ</b>။ <b>သာဓု သာဓု</b>”။</p> <p>လေးယောက်ပြုရာ၌လည်း ထိုနည်းအတိုင်းပင်။ <b>အာယသ္မန္တာ</b> နေရာ၌ <b>အာယသ္မန္တော</b> ဟု ဩနှင့် လာ၏။</p> <p>ငါးယောက်ဖြစ်ခဲ့လျှင် သံဃပဝါရဏာပြု</p> <p>“<b>သုဏာတု မေ ဘန္တေသံဃော၊ အဇ္ဇပဝါရဏာ ပန္နရသီ၊ ယဒိသံဃဿ ပတ္တကလ္လံ၊ သံဃောပဝါရေယျ</b>”။ သာမည ဉတ်၊ တေဝါစိက စသည်ပြုလိုရာနှင့် ဆက်ဆံ၏၊။ “<b>သံဃော တေဝါစိကံ ပဝါရေယျ</b>”။ တေဝါစိကဉတ်။ တစ်ပါးချင်း ဒုတိယမ္ပိ၊ တတိယမ္ပိတိုင်အောင် သုံးကြိမ်စီဆို၍သာ ပြုရသည်။ အန္တရာယ်ရှိခဲ့သော် အန္တရာယ်ကို ထောက်၍။ “<b>ဒွေဝါစိကံ ပဝါရေယျ</b>။ <b>ဧကဝါစိကံ ပဝါရေယျ</b>။ <b>သမာနဝဿိကံ ပဝါရေယျ</b>” ဟု လျော်ရာ ဉတ်၍ထား။ ဒွေဝါစိက ဟုဉတ်ထားလျှင် တစ်ပါးချင်း ဒုတိယမ္ပိတိုင်ရုံ နှစ်ကြိမ်စီသာပြု။ ဧကဝါစိကံဟု ဉတ်ထားလျှင် တစ်ပါး တစ်ကြိမ်စီသာပြု။သမာန ဝဿိကံ-ဟုဉတ်ထားခဲ့လျှင် ဝါတူချင်းပေါင်း၍ သုံးကြိမ်စီ။</p> <p>“<b>သံဃံ အာဝုသော ပဝါရေမိ</b>” (သံဃာထေရ်ကြီး။)<br> “<b>သံဃံ ဘန္တေ ပဝါရေမိ</b>” (ကြွင်းသံဃာစု။)</p> <p><b>ဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော</b>-ကား အကြီးအငယ် မခြားရ။</p> <p>သာမဂီဥပုသ် သာမဂ္ဂီပဝါရဏာတို့မူကား တိုက်တာအတွင်း၌ ပဓိကရုဏ်းကြီးစွာ ဖြစ်နေ၍ ဥပုသ်ပဝါရဏာ ပင် မပြုပဲနေကြရသော တိုက်တာ၌ အဓိကရုဏ်းပြေငြိမ်းသောနေ့မှာ ထိုဥပုသ် ထိုပဝါရဏာတို့ကို ပြုကြရကုန်၏။</p> <p>ထိုတွင် ဥပုသ်မှာ တစ်နှစ်လုံး အတွင်း၌ ပကတိ ဥပုသ်နေ့တို့ကို ချန်လှပ်၍ ကြွင်းသောနေ့တို့၌ ဘယ်နေ့မဆို အဓိကရုဏ်းပြေငြိမ်းရာ နေ့၌ ပြုရာ၏၊ သာမဂ္ဂီ အဝါရဏာမှာ သီတင်းကျွတ် လဆုတ်တစ်ရက် နေ့မှ စ၍ တန်ဆောင် မုန်းလပြည့်အတွင်း၌ စာတုဒ္ဒသီ ပန္နရသီနေ့တို့ကို ချန်လှပ်၍ ကြွင်းသောနေ့တို့၌ ပြုအပ်၏၊ ရဟန်းဖြစ်ပါလျက် ဥပုသ် ပဝါရဏာမှုများ၌ မလိမ္မာခဲ့သော် အလွန်ရှက်ဖွယ်ကောင်းလှ၏၊ ထို့ကြောင့် ဥပုသ်ပဝါရဏာတို့၌ အတန်ငယ် ကျယ်၍သွားပေသည်။ ဥပုသ်ပဝါရဏာပြုပုံ ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၃၆-ဝါဆိုခန်း</h3> <p>၅၂၃။ ပုရိမိကာ၊ ပစ္ဆိမာ၊ နှစ်ဖြာ ဝါကပ်နည်း။</p> <p>၅၂၄။ ဝါနှစ်လတွင်၊ လဆုတ်တစ်ရက်၊ ဝါကပ်ရက်၊<br> နှစ်ချက် စဉ်တိုင်းတည်း။</p> <p><b>ပုရိမိကာ ဝါကပ်ခြင်း</b>, <b>ပစ္ဆိမိကာ ဝါကပ်ခြင်း</b> ဟူ၍ဝါကပ်ခြင်း နှစ်ပါးရှိ၏၊ ဝါဆို ဝါခေါင်နှစ်လသည် ဝါကပ်လမည်၏၊ ဝါဆိုလပြည့် ကျော်တစ်ရက်နေ့၊ ဝါခေါင်လပြည့်ကျော် တစ်ရက်နေ့ ဤနှစ်ရက်တို့သည် အစဉ်အတိုင်း ပုရိမ+ပစ္ဆိမ နှစ်ချက် ဝါကပ်ရက်တည်း။</p> <p>၅၂၅။ ဝါကပ်ကြုံတွေ့ တစ်လရွေ့၊ ရှေ့သို့တိုးသတည်း။ ဝါထပ်သည့်နှစ်ဖြစ်ခဲ့သော် တစ်လရွေ့၏၊ နောက်ဝါဆို လဆုတ် တစ်ရက်နေ့၌ ပုရိမဝါ၊ ဝါခေါင်လဆုတ် တစ်ရက်နေ့၌ ပစ္ဆိမဝါကပ်ရသည်။ ဝါထပ်ရက်ငင်မှုမည်သည် မင်းစိုးရာဇာတို့နှင့် စပ်၏၊ ထို့ကြောင့် “<b>အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ရာဇာနံ အနုဝတ္တိတုံ</b>” ဟူ၍ ဟောတော်မူသည်။ မင်းစိုးရာဇာတို့က နိုင်ငံအဝန်းနှင့်တကွ ယခုနှစ် ဝါထပ်ရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့လျှင် ရဟန်းသံဃာတော်တို့ကလည်း ထပ်ကြရမည်။ မင်းစိုး ရာဇာတို့က ဝါထပ်မှုမရှိခဲ့လျှင် ရဟန်းသံဃာတော်တို့ကလည်း ဝါထပ်မှု မပြုရဟူလိုသည်။ မင်းစိုးရာဇာတို့က ဝါမထပ်သော နှစ်မှာ အချို့သော ရဟန်းသံဃာတော်တို့က မိမိတို့အလိုနှင့် ဝါထပ်ငြားအံ့၊ ဝါဆို ဝါကပ် နှင့်စပ်သော ပညတ်တော်တို့သည် ယခင်ပါဠိတော်နှင့်အညီ ထိုနှစ် အတွင်းမှာ မင်းစိုးရာဇာတို့၏ ဥတုမာသပက္ခ တိထီ ဝေါဟာရသို့သာ အစဉ်လိုက်ကြကုန်ရာ၏၊ ထိုရဟန်းသံဃာတော်တို့၏ ဝေါဟာရတို့ မလိုက်ကြကုန်ရာ-အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား ရာဇာပဓာန အရာမျိုး ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ မင်းစိုးရာဇာတို့က လွှဲအပ်ခြင်းမရှိဘဲ မိမိတို့ အလိုအလျောက် ဗေဒင်ကိန်းခန်းအတွက်နှင့် ဝါထပ်ရက်ငင်မှုကို ပြုခြင်းငှာ မထိုက်။</p> <p>၅၂၆။ လှည်း, လှေ, နှစ်ဖြာ၊ နွားခြံမှာ၊ ဝါကပ်ရသည် ချည်း။</p> <p>လမ်းခရီး သွားဆဲဖြစ်သော လှည်းဝိုင်း, သွားဆဲဖြစ်သော လှေ, သင်္ဘော၊ နွားကျောင်းသားတို့နေရာ နွားခြံဌာနတို့၌လည်း ဝါကပ်ရ၏။</p> <p>၅၂၇။ ရွာ၌ကပ်ရာ၊ ရွာသွားရာ၊ မကွာလိုက်သတည်း။</p> <p>ရွာ၌ ဝါကပ်ပြီးမှ တစ်စုံတစ်ခုသော ဘေးရန်တို့ကြောင့် ဝါတွင်း မှာပင် ဌာနတစ်ပါးသို့ ထိုရွာပြောင်းရွေ့၍ သွားခဲ့သော် ရဟန်းသည် လည်း ထိုရွာသွားရာတို့ လိုက်၍နေရ၏၊ ဝါမပျက်။</p> <p>၅၂၈။ ဝစီဘေဒ၊ အာလယ၊ ဒွာယ ဝါကပ်နည်း။</p> <p>ဝါကပ်နည်းသည် <b>ဝစိဘေဒက</b> မြွက်ဆို၍ ကပ်နည်း၊ <b>စိတ္တုပ္ပါဒ အာလယ</b>မျှပြု၍ ကပ်နည်းဟူ၍ နှစ်ပါးရှိ၏။</p> <p>၅၂၉။ စကားပြည့်စုံ၊ မပြည့်စုံ၊ နှစ်ပုံနှုတ်မြွက်နည်း။</p> <p>“<b>ဣမသ္မံ ဝိဟာရေ ဣမံ တေမာသံ ဝဿံ ဥပေမိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟနှာ-၂၁၆)။</p> <p>စကားပြည့်စုံနည်း။ ဝိဟာရ၊ တေမာသသဒ္ဒါ မပါစေ၍ “<b>ဣဓ ဝဿံ ဥပေမိ</b>” မျှဆို၍ကား စကားမပြည့်စုံနည်း။ အမိုးနှင့် ပြည့်စုံခြင်း, အကာနှင့်ပြည့်စုံခြင်း, တံခါးအိမ် တံခါးဘွဲ့ တံခါးရွက်နှင့် ပြည့်စုံခြင်း, ဝါတွင်းသုံးလ အမြဲနေရန် ကျောင်းဖြစ်ခြင်း၊ ဤအင်္ဂါ လေးပါးနှင့် ပြည့်စုံသောကျောင်းမျိုး၌သာ ပြည့်စုံသော ဝစီဘေဒကို မြွက်ဆို၍ ကပ်ရမည်။ ကျောင်း မဟုတ်သော ခရီးသွားဆဲ လှည်း, လှေ, သင်္ဘောတို့မှာ အမိုးအကာ တံခါးနှင့်တကွ ယာယီကုဋိ ပြုလုပ်၍ ဝါကပ် ရာ၌ “<b>ဣဓ ဝဿံ ဥပေမိ</b>” ဤမျှသာဆို၍ ကပ်ရမည်။ ထိုကဲ့သို့သော ကုဋိကိုမျှ မရခဲ့သော် လှည်း, လှေ, အမိုးတွင်းသို့ ဝင်၍ “<b>ဣဓ ဝဿံ ဝသိဿာမိ</b>” ဟု စိတ္တုပ္ပါဒ အာလယမျှကိုပြု၍ ကပ်ရသည်။ ကျောင်း အဟုတ်သောကြောင့် <b>ဝိဟာရ</b>သဒ္ဒါကို မဆိုရ။ လှည်း, လှေ သင်္ဘောတို့၌ ဝါဆို၍လိုက်သွားရာ ဝါတွင်းမှာပင် မိမိအလိုရှိရာ ရပ်ရွာသို့ ရောက်ခဲ့လျှင် ဆင်း၍နေရစ်ရ၏၊ ထိုရွာမှာ ဝါကျွတ်စေရ၏၊ ထို့ကြောင့် <b>တေမာသံ</b> သဒ္ဒါကို မဆိုရ။ လှည်း လှေ သင်္ဘောတို့၌ပင် ဝါကျွတ်သည်တိုင်အောင် နေရလိမ့်မည်ဖြစ်လျှင် <b>တေမာသံ</b>သဒ္ဒါကို ဆိုသင့်ရာ၏၊ အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော ကျောင်းမှာ ကပ်ရာ၌ နှုတ်မြွက်၍ မဆိုမိသော်လည်း ဤကျောင်း၌ သုံးလပတ်လုံး ငါနေမည် ဟုစိတ်ဖြစ်ခဲ့လျှင် ဝါကပ်ခြင်း မြောက်ပါ၏။</p> <p>၅၃၀။ ဝဿရတ္တိ၊ ဆေဒဒ္ဒိ၊ ကြောင်းရှိ အသီးသီး။</p> <p><b>ဝဿစ္ဆေဒ</b>အကြောင်း <b>ရတ္တိစ္ဆေဒ</b>အကြောင်း အသီးသီးရှိသည်။ <b>ဝဿစ္ဆေဒ</b> ဆိုသည်ကား ကပ်ဆိုပြီးသော ဝါကို ဖျက်ဆီးမှုတည်း။ <b>ရတ္တိစ္ဆေဒ</b>-ဆိုသည်ကား သတ္တာဟဆောင်၍ သွားမှုတည်း။</p> <p>၅၃၁။ သုံးဆယ့်နှစ်သာ၊ ပါဠိလာ၊ ဝါပြတ် အကြောင်း တည်း။</p> <p>ဆိုခဲ့ပြီးသော ဖျက်ထိုက်သောအကြောင်း သုံးဆယ့်နှစ်ပါးရှိ၏၊ ထိုသုံးဆယ့်နှစ်ပါးသော အကြောင်းတို့ တွင် တစ်ခုခုသောအကြောင်း ရှိနေခဲ့သော် ပုရိမဝါဆိုနေ့၌ ဝါမဆိုဘဲနေခြင်းငှာလည်း အပ်၏၊ ထိုအန္တရာယ်မရှိခဲ့လျှင် ဒုတိယဝါ၌လည်း ထိုအန္တရာယ်ရှိခဲ့ပြန်သော် ဒုတိယဝါ၌ ဝါမဆိုဘဲလည်း နေအပ်၏၊ “<b>ကေနစိ အန္တရာယေန ပုရိမိကံ အနုပဂတေန ပစ္ဆိမိကာ ဥပဂန္တဗ္ဗာ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ-ဋ္ဌ-နှာ-၂၁၅)။ အဋ္ဌကထာ။ <b>ကနစိ အန္တရာယေန</b>-၌ ဝဿစ္ဆေဒ အကြောင်းစုတွင် ပါဝင်သော အန္တရာယ်စုကိုလည်းကောင်း ထိုမှတပါးသော အန္တရာယ်စု ကိုလည်း ကောင်းယူ၊ အန္တရာယ်တစ်စုံတစ်ခုရှိခဲ့လျှင် ပုရိမဝါ၌ ဝါမကပ်ဘဲ နေရသည်ကို ပြဆိုသဖြင့် ဒုတိယဝါ၌လည်း ထိုအန္တရာယ်မျိုး ရှိခဲ့ပြန်လျှင် မကပ်ဘဲ နေရ၏ ဟူသောအနက်သည် ပြီး၏၊ သုံးဆယ့်နှစ်ပါးသော အကြောင်းဆိုသည်ကား သားရဲဘေး, မြွေကင်းဘေး ခိုးသူ ဓားမြဘေး, ဘီလူး သဘက်ဘေး, ဆွမ်း မပြည့်စုံခြင်း, ကျောင်း မပြည့်စုံခြင်း, ဆေး ပစ္စည်း မပြည့်စုံခြင်း, ပတိရူပဖြစ်သော တကာဥပါသကာအလုပ် အကျွေးကို မရခြင်း, ဗြဟ္စစရိအန္တရာယ်မျိုး ကိုးပါး, အရပ်တစ်ပါး၌ သံဃာကွဲပြားရန် အားထုတ်မှုကို ကြားသိရခြင်း စသည်တို့တည်း။ ဤအကြောင်းစုတို့ တစ်ခုခုရှိခဲ့လျှင် ဆိုခဲ့ပြီးသော ဝါကိုပြတ်၍ အရပ် တစ်ပါးသို့ သွားရ၏။</p> <p>၅၃၂။ ညဉ့်ပြတ် ကြောင်းကား၊ အလွန်များ၊ ထင်ရှား ကျမ်းဂန်လာ။ (သိသာပြီ)။</p> <p>၅၃၃။ သီတင်းသုံးဖော်၊ မိဘသော်။ မခေါ်သွား ထိုက်ပါ။</p> <p>သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက် မိဘနှစ်ပါးတို့၌ အကြောင်းရှိခဲ့သော် ကပ္ပိယစကားနှင့် မပင့် မခေါ်သော်လည်း ဝါပန်၍ သွားအပ်၏၊ ခုနစ်ရက် ကို မလွန်စေမူ၍ ပြန်ရ၏။</p> <p>၅၃၄။ ထိုပြင်သေသ၊ ကြွင်းသမျှ၊ ပင့်မှ သွားထိုက်ရာ။</p> <p>၅၃၅။ ကပ္ပိယစကား၊ ပါရှိငြား၊ သွားအပ်သည် ချည်း သာ။</p> <p>ထိုခုနစ်ယောက်တို့မှ ကြွင်းကုန်သော သူတို့ဖြစ်ခဲ့ကြမူ ပင့်ခေါ်မူ ရှိမှ ဝါပန်၍ သွားအပ်သည်။ ကပ္ပိယ စကားနှင့် ပင့်ခဲ့လျှင် ဘယ်သူ့ထံသို့ မဆို ဝါပန်၍ သွားလျှင်သွားအပ်သည်ချည်းတည်း။</p> <p>“<b>ဣဓာမိ ဒါနဉ္စ ဒါတုံ ဓမ္မဉ္စ သောတုံ ဘိက္ခူစ ပဿိတုံ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ-ဋ္ဌ-နှာ-၂၁၇)။ ကပ္ပိယစကားတည်း။ အရှင်သံဃာတော်မြတ် တို့အား မည်သည့်ဝတ္ထုကို လှူဒါန်းလိုပါသည်။ ဟောကြားတော်မူသော တရားတော်ကိုလည်း နာခံလိုပါသည်။ ရွှေမျက်နှာတော်ကိုလည်း ဖူးမျှော် လိုပါသည်။</p> <p>ကပ္ပိယစကား-“<b>အန္တော သတ္တာဟေ ပဋိနိဝတ္တေဿမိ</b>” (ဝိနယသင်္ဂဟ-ဋ္ဌ-နှာ-၂၁၇)။ (ဝါပန်) သွားမည်ပြုသောနေ့၌ ယနေ့ပြန်ခဲ့ မည်နက်ဖန်ပြန်ခဲ့မည်ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ခုနစ်ရက်အတွင်း ပြန်ခဲ့မည် ဟူ၍လည်းကောင်း ရှေ့အဖို့၌ နှလုံးသွင်းသည်ဖြစ်အံ့။ သွားခါနီး မေ့လျော့၍ ဝါမပန်ဘဲ သွားသော်လည်း ဝါ မပျက်။ ဝါပန်၍ ထွက် သွားပြီးမှ ထီးမေ့ကျန်ခြင်း၊ ဖိနပ်မေ့ကျန်ခြင်း စသည်တို့ကြောင့် တိုက်တွင်းသို့ တစ်ဖန်ပြန်၍ဝင်ရောက်ခဲ့သော် ပန်ပြီးဝါပျက်၏၊ ထိုကဲ့သို့ ပြန်ဝင်မိသည်ရှိသော် သည်နေ့၌ မသွားရပြီ။ တိုက်တွင်းမှာနေပြီး၍ နက်ဖန်မှ ဝါပန်သွားရသည်။ သည်နေ့၌ပင် တစ်ဖန် ဝါပန်၍ သွားခဲ့မိအံ့။ ဝါပျက်၏ဟု ဆိုကြ၏၊ ဆင်ခြင်။</p> <p>၅၃၆။ လဆန်းကိုးရက်၊ ဝါပန်ထွက်၊ ပြန်ရက်မရှိပြီ။</p> <p>သီတင်းကျွတ် လဆန်း၊ ကိုးရက်နေ့၌ သတ္တာဟဆောင်၍ ဝါပန်၍ထွက်သွားသောရဟန်းအား ရောက်ရာဌာနမှာ သတ္တမအာရုဏ်၌ ဝါကျွတ်သည် ဖြစ်၍ သတ္တာဟကိစ္စအတွက်နှင့် ထိုတိုက်သို့ တစ်ဖန်ပြန်ခွင့် မရှိပြီ။ မပြန်လိုလျှင် နေရ၏၊ ပြန်လိုလျှင် ပြန်ရ၏ဟူလိုသည်။ အချို့ကား ဝါမပန်ပဲ ထိုလဆန်းကိုးရက်နေ့၌ ထွက်သွားကြ၏၊ ငါတို့ ကျေးဇူးရှင် ဆရာတော်ကြီးကား ဝါပန်၍ သွားရမည်ဟုမိန့်၏၊ ဝါဆိုပြီး၍ ဝါပန်ခြင်း ကို မပြု၊ ခုနစ်ရက်တွင်း၌ ပြန်ခဲ့မည်ဟူသော နှလုံးသွင်းကိုမျှ မပြုမိဘဲ တိုက်တွင်းမှ ထွက်သွားခဲ့သော် ထိုအရံကို လွန်သည် နှင့်တပြိုင်နက် ဝါပျက်၏၊ ယခုနေ့ပင် ပြန်ခဲ့မည် အကြံနှင့် ဝါမပန်ဘဲ ထွက်သွားပြီး၍ တိုက်တွင်းတို့ရောက်မှ ယနေ့မပြန်သေးပြီဟု အကြံဖြစ်ခဲ့အံ့။ အကြံဖြစ်ရာ ဌာန၌ ဝါပျက်၏၊ အရံမရှိသော ကျောင်းတိုက်၌ အဆုံးစွန် သော ကျောင်းမှ ခဲတကျလွန်လျှင် ဝါပျက်၏၊ (မဟာအဋ္ဌကထာအလို။) အရှင်မဟာဗုဒ္ဓဃောသအလိုကား ဒုတိယခဲတကျကိုလွန်မှ ဝါပျက်၏၊ အချို့သောသူတို့သည် အရံမရှိသော တောကျောင်း၌ ဝါဆိုကြသောအခါ အရှေ့အရပ်၌ မည်သည့်သစ်ပင်ထိ၊ တောင်အရပ်၌ မည်သည့် သစ်ပင်ထိ-စသည်ဖြင့် အရုဏ် စောင့်ရှောက်ရန် အပိုင်းအခြား မှန်း ထား၍ ဆိုကြကုန်၏၊ မှန်းထား၍ ရသည် မဟုတ်။ ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ခဲတကျ အတိုင်းသာ အပိုင်းအခြား သွား၏။</p> <p>ဝါဆိုခန်း ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>၃၇-ကထိန်အမြွက်</h3> <p>၅၃၇။ ထိုတိုက်ထဲ၌၊ ခိုင်မြဲစွာလှ၊ စီဝရတွက်၊ ကြောင့် ကြစိုက်ထား၊ အနက်သွား၊ ခေါ်ငြား ကထိန်။</p> <p><b>ကထိန</b> သဒ္ဒါသည် မလှုပ်မရှား ခိုင်မြဲခြင်းအနက်ကို ဟော၏၊ တိုက်တာအတွင်း၌ ကထိန်ခင်းမှုမည်သည် ထိုတိုက်နှင့်စပ်၍ အလွန် ခိုင်မြဲသော စီဝရပလိဗောဓမှုကို ပြုခြင်းတည်း။ တပေါင်းလပြည့်နေ့ တိုင်အောင် စီဝရကာလသမယကို ခိုင်မြဲစေနိုင်သော ဒဠှီကမ္မမှုကြီး ဆိုလိုသည်။</p> <p>၅၃၈။ မိုးနောက်ဆုံးလ၊ ကထိန်ကျ၊ ခင်းရထိုအခါ။</p> <p>ကထိန်ခင်းမှုသည် မိုးလေးလတို့တွင် နောက်ဆုံးတစ်လသည် ကထိန်ကာလကျ၏၊ ထိုတစ်လအတွင်း၌ ခင်းရ၏၊ သီတင်းကျွတ် လပြည့်ကျော်တစ်ရက်မှ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်တိုင် တစ်လကို ဆိုသည်။</p> <p>၅၃၉။ ဤတိုက်တွင်းမှာ၊ ဝါပထမ၊ ကျွတ်သူမှ၊ ခင်းရ ပုဂ္ဂိုလ်မှာ။</p> <p>ပုဂ္ဂိုလ်မှာမူကား ဤတိုက်တွင်းမှာ ပထမဝါကပ်ခဲ့၍ သီတင်း ကျွတ်လပြည့်နေ့၌ ပဝါရဏာပြု၍ လပြည့်ကျော် တစ်ရက်နေ့၌ ပထမဝါ ကောင်းစွာကျွတ်လတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်သာ ကထိန်ခင်းရသည်။ ဒုတိယ ဝါသားရဟန်း, ဝါပျက်သောရဟန်း, ဝါမကပ်ခဲ့ရသောရဟန်းတို့ မခင်းရ ကုန်။ ပုရိမဝါသားပင် ဖြစ်သော်လည်း မိမိဝါကျွတ်ရာ တိုက်တာ၌သာ ခင်းရသည်။ တစ်ပါးတိုက်တာ၌ မခင်းရ။</p> <p>၅၄၀။ ခံ, ရွေး, ပေးနှင်း၊ စွန့်, ထိုးခြင်း၊ တင်, ခင်း နုမောဒါ။</p> <p>၁။ ကထိန်သင်္ကန်းကို အလှူခံမှု။<br> ၂။ သံဃာတော်တို့က ကထိန်ခင်း ထိုက်သောပုဂ္ဂိုလ်ကို ရွေးချယ် ခန်း။<br> ၃။ သိမ်တွင်းတို့သွား၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား ကထိန်သင်္ကန်းကို ပေးခန်း။<br> ၄။ တိစီဝရိက်အဓိဋ္ဌာန် တင်ရှိသော သင်္ကန်းဟောင်းကို ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု၍ အဓိဋ္ဌာန်စွန့်မှု။<br> ၅။ ခင်းမည့်သင်္ကန်းသစ်ကို ကပ္ပဗိန္ဓုထိုးမှု။<br> ၆။ အမည်ဖြင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်မှု။<br> ၇။ နှုတ်မြွက်၍ခင်းမှု။<br> ၈။ အနုမောဒနာခန်း။</p> <p>အစဉ်အတိုင်း ပြုရန်ကိစ္စရှစ်ပါး။</p> <p>ပြုပုံကား။ ကထိန်လှူလိုသော ဒါယကာသည် ဝါဦး ဝါလယ် ဆီကပင် မိမိကြည်ညိုရာ ကျောင်းတိုက်၌ ဝါကျွတ်လျှင် အရှင်တို့ တိုက်တာမှာ ကထိန်သင်္ကန်းကပ်လှူလိုပါသည်ဟု လျှောက်ကြားထားခြင်း ငှာ သင့်မြတ်လှ၏၊ ထိုတိုက်တာတွင် သံဃာထေရ်ကြီးများက ဝါတွင်း အခါကပင် ကထိန်ခင်းထိုက်သော အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံအောင် ကြောင့်ကြစိုက်မှု, ဝိနည်း တိစီဝရိက်ဆောင်မှု, အမေးအဖြေ သင်ကြားမှု များကို ကြောင့်ကြစိုက်၍ ထားရမည်။ ဒါယကာတို့မှာလည်း သံဃိက အလှူစစ်မှ အကျိုးကြီးသည်ဖြစ်၍ သံဃိက အလှူမြောက်လေအောင် ပုဂ္ဂိုလ်ကို ရည်စူးခြင်းမှ ကင်းစေရာ၏၊ သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော် တစ်ရက်နေ့မှစ၍ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်အတွင်း သင့်လျော်ရာနေ့ရက်၌ သင်္ကန်းသုံးထည်တို့တွင် တစ်ထည်ထည်ကို ယူဆောင်၍ ထိုတိုက်တွင်းရှိ သံဃာ ထေရ်ကြီးထံတို့သွား၍<br> “<b>ဣမံ စီဝရံ ကထိနတ္တာယ သံဃဿဒမ္မိ</b>။<br> <b>ဣမိနာ စီဝရေန ကထိနံ အတ္ထရထ</b>”၊ ဆို၍လှူဒါန်းရမည်။</p> <p>မဆိုတတ်ရှိလျှင် သံဃထေရ်ကြီးက သင်ကြား၍ ရေစက်ခံ၊ အနက်ပါ ဆိုစေ။ မျက်နှာသုတ် ပဝါများ အပိုအမို ပါရှိခဲ့သေးလျှင် ဉတ်သင်္ကန်း၏ အရံပြု၍-“<b>ဣမာနိ စီဝရာနိ သံဃဿ ဒေမ</b>” ဟုရေစက်ချ၍ သင့်ရာက ထား။</p> <p>ခံခန်းပြီး၏။</p> <p>ကထိန်မည်သည် နေ့လွန်ခြင်းငှာ မအပ်ရကား ထိုနေ့၌ပင် တိုက်ရှိသံဃာကုန်စည်းဝေး၍ ကထိန်ခင်းထိုက် သော အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသောပုဂ္ဂိုလ်ကို ရွေးချယ်၍ ဤနေရာ၌မေးခန်းဖြေခန်းထွက်။ ရွေးချယ်ခန်း ပြီး၏။</p> <p>မေးဖြေရွေးချယ်၍ ရသောအခါ လေးပါး, ငါးပါးသော သံဃာ သည် ထိုပုဂ္ဂိုလ် ထိုသင်္ကန်းတို့ကို ယူဆောင် ၍ ခဏ္ဍသိမ်သို့ သွားပြီးလျှင် ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို <b>တိဿ</b>-ဟုအမည်မှည့်။ ဉတ်ကမ္မဝါစာဖတ်ကြား၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား သင်္ကန်းကိုပေး။ သင်္ကန်းလျာ မဟုတ်၊ သင်္ကန်းပြီးပြီးဖြစ် လျှင် ဉတ်ကမ္မဝါစာ၌ “<b>ဣဒံ ဃံဃဿ ကထိနစီဝရံ</b>” ဟုဖတ်။ ပေးခန်း ပြီး၏။</p> <p>ဉတ်ကမ္မဝါစာ ဆုံးလျှင် ထိုပုဂ္ဂိုလ်က ခင်းလိုရာဌာနကို ထို သင်္ကန်းကို ယူခဲ့၍ ထိုနေရာ၌ထိုင်နေ၍ ဉတ်သင်္ကန်းသည် ဒုဂုဏ် သင်္ကန်း ဖြစ်ခဲ့သော် ဒုဂုဏ်ဟောင်းကို ကိုင်ပြီး “<b>ဣမံ စီဝရံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ</b>” ဆို၍ အဓိဋ္ဌာန်စွန့်။</p> <p>စွန့်ခန်းပြီး၏။</p> <p>ဉတ်သင်္ကန်း၌ ကပ္ပဗိန္ဒုထိုး။</p> <p>ထိုးခန်းပြီး၏။</p> <p>ဉတ်သင်္ကန်းကို “<b>ဣမံ သံဃာဋိံ အဓိဋ္ဌာမိ</b>“(ဝိနယသင်္ဂဟ။ဋ္ဌ-နှာ) ဟုမြွက်ဆို၍ အဓိဋ္ဌာန်တင်။</p> <p>တင်ခန်းပြီး၏။</p> <p>ထိုသင်္ကန်းကိုကိုင်၍ “<b>ဣမာယ သံဃာဋိယာ ကထိနံ အတ္ထရာမိ</b>“( ဝိပါ-၅ နှာ ၃၀၉)ဟုသုံးကြိမ် ဆို၍ခင်း။ ထိုသို့ဆိုသည်ကိုပင် အခင်းဆို သတည်း။ ကိုယ်ရုံ ဖြစ်ခဲ့သော် “<b>ဣမိနာ ဥတ္တရာသံင်္ဂေန</b>” ဟုဆို၊ သင်းပိုင်ဖြစ်ခဲ့သော်“<b>ဣမိနာ အန္တရဝါသကေန</b>” ဟုဆို၊ သိမ်အပြင်မှာ လည်းခင်းရပါ၏၊ တန်ဆောင်း, မဏ္ဍပ်, ပရိသတ် အလယ်မှာလည်း ခင်းရ၏၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်မှာခင်းခြင်း မြောက်ပြီ၊ တိုက်တွင်းရှိ သံဃာများမှာ အခင်းမမြောက်ကြသေး။</p> <p>ခင်းခန်းပြီး၏။</p> <p>ခင်း၍ပြီးလျှင် ဃံဃာတို့ကို အနုမောဒနာပြုကြစေရန် တောင်း ပန်ရမည်။ <b>အတ္ထတံ အာဝုသော သံဃဿ ကထိနံ၊ ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော အနုမောဒထ</b>”။ (ဝိပါ-၅ နှာ ၃၀၉)။ သုံးခေါက်ဆို။ သံဃာတို့က ပုရိမဝါ ချောမောစွာ ကျွတ်ခဲ့သော ရဟန်းမှ ပါဝင်ရသည်။ အနုမောဒနာ ပြုသူတို့မှာ ကထိန်ခင်းခြင်း မြောက်ပြန်၏၊ ကထိန် အာနိသင်ငါးပါးကို ရထိုက်ကြလေ၏။</p> <p>အနုမောဒနာခန်း ပြီး၏။</p> <p>ထိုတိုက်၌ သံဃာမလုံမလောက်ရှိခဲ့သော် တစ်ပါးတိုက်တာမှ ဉတ်ကမ္မဝါစာဖတ်တတ်သော ရဟန်းများကို ပင့်ခေါ်၍ ဖတ်စေရမည်။ ဒါယကာတို့က တစ်ပါးတိုက်တာမှ သူတို့ကြည်ညိုရာ ပုဂ္ဂိုလ်များကို ပင့်လိုလျှင် ပင့်စေရပါ၏၊ မျက်နှာသုတ်ပဝါမှစ၍ အလုံးစုံသော သင်္ကန်း အထည်များတို့ကို သံဃိကအနေနှင့်ချည်း လှူကြသည်ဖြစ်လျှင် အနုမောဒနာပြုသော ထိုတိုက်တာ သံဃာသာရ၏၊ ဒါယကာတို့က တစ်ပါးတိုက်တာမှ ပင့်သံဃာများသို့ အသီးပြု၍ထားသော သင်္ကန်းများ ဖြစ်ခဲ့လျှင် သူတို့အလိုရှိရာ လှူရ၏၊ သင်္ကန်းမှ တစ်ပါးသော ဝတ္ထု ပရိက္ခရာတို့ကိုမူကား ထိုအခါ၌ ထိုတိုက်တွင်းမှာ ရှိနေသော တစ်ပါး တိုက်တာ သံဃာများလည်း ညီတူညီမျှ ရထိုက်၏၊ သာမဏောများ ကိုလည်း အနုမောဒနာပြုစေ၍ သင်္ကန်းများကို အဖို့ပေးဝေကြ၏၊ ကထိန်ခင်းနည်း အကျဉ်းချုပ်ပြီး၏။</p> <p>---</p> <h3>ကထိန်ခင်းရာ အင်္ဂါရှစ်ပါး</h3> <p>၅၄၁။ ပုဗ္ဗကရဏံ၊ ပစ္စုဒ္ဓံ၊ ဓိဋ္ဌာန်, အတ္ထာရ။</p> <p>၅၄၂။ မာတိ, ဗောဓံ၊ ဥဒ္ဓါရံ၊ နိသံ အင်ရှစ်ဝ။</p> <p><b>ပုဗ္ဗကရဏ</b>ကိုသိခြင်း, <b>ပစ္စုဒ္ဓိုရ်</b>ကိုသိခြင်း, <b>အဓိဋ္ဌာန်</b>ကိုသိခြင်း, ခင်းမှုဟူသော <b>အတ္ထာရ</b>ကိုသိခြင်း, <b>မာတိကာ</b>ရှစ်ပါးကို သိခြင်း, <b>ပလိဗောဓ</b> နှစ်ပါးကို သိခြင်း, <b>ဥဒ္ဓါရ</b>ဟု ဆိုအပ်သော ကထိန်နုတ်ခြင်း နှစ်ပါးကိုသိခြင်း, <b>အာနိသင်</b>ငါးပါးကိုသိခြင်း။ (အင်္ဂါရှစ်ပါး။)</p> <p>၅၄၃။ လျှော်, စီ, ဖြတ်, တွဲ၊ ချုပ်, ဆိုးနဲ၊ ထိုးမြဲ, ခွန်ပုဗ္ဗ။</p> <p>သင်္ကန်းလျှာ အဝတ်ကို ဖွတ်လျှော်ရခြင်း, ပဉ္စခဏ်း သတ္တခဏ်း စသည်မျဉ်းချမှု အမှတ်ပြုမှုတို့ဖြင့် စီရင်ရခြင်း, စီရင်ချက်အတိုင်း ဖြတ်ရခြင်း, တဲအပ်တွယ်ရခြင်း, ချုပ်ရခြင်း, ဆိုးရခြင်း, ကပ္ပဗိန္ဒုထိုးရခြင်း၊ ပုဗ္ဗကရဏ ခုနစ်ပါး။</p> <p>၅၄၄။ ပစ္စုဒ္ဓါရုံ၊ အဓိဋ္ဌာန်၊ ခင်းပြန် အတ္ထာရ။</p> <p>သင်္ကန်းဟောင်းကို <b>ပစ္စုဒ္ဓိုရ်</b>ပြုရခြင်း, ကထိန်သင်္ကန်းကို အဓိဋ္ဌာန်တင်ရခြင်း, နှုတ်မြွက်၍ ခင်းရခြင်း။ ယခုကာလ၌ကား ချုပ်ပြီးဆိုးပြီးကို ဉတ်သင်္ကန်းပြုလုပ်ရန် လှူကြသည်ဖြစ်၍ ပုဗ္ဗကရဏ ခုနစ်ပါးတွင် ကပ္ပဗိန္ဒုထိုးမှု တစ်ခုသာ ပြုခွင့်ရှိပေသည်။</p> <p>၅၄၅။ ဖဲသွား, ပြီးပြေ၊ ဆုံးဖြတ်ထွေ၊ ပျောက်လေ, နုတ်ပြီးကြား။</p> <p>၅၄၆။ အာသာ ပြတ်တုံ၊ ဆောင်းလကုန်၊ နုတ်ကြုံ, မာ, ရှစ်ပါး။</p> <p>မာတိကာရှစ်ပါး၏ သရုပ်ကား-ကထိန် အာနိသင်ကို ရရှိသော ရဟန်းတို့တွင် အချို့သောရဟန်းသည် တပေါင်းလပြည့် မတိုင်မီ အတွင်း၌ ပြီးပြီးသောသင်္ကန်းကိုယူ၍ တပေါင်းလအတွင်းမပြန်ပြီဟု ထိုတိုက်တာမှ အရပ်တစ်ပါးသို့ <b>ဖဲသွားခြင်း</b>တစ်ပါး, ဤသို့ ဖဲသွားရာ၌ သင်္ကန်းချုပ်လုပ်ရန်ကိစ္စသည် တိုက်တွင်း၌ပင် ပြီးစီးလျက် ရှိသောကြောင့် တိုက်တွင်း၌ပင် စီဝရပလိဗောဓပြတ်၏။</p> <p>တပေါင်းလအတွင်း ဤတိုက်သို့မပြန်ပြီဟု ထွက်သောကြောင့် တိုက်အရံကိုလွန်သည်နှင့် တပြိုင်နက် အာဝါသပလိဗောဓပြတ်၏၊ ပလိဗောဓ နှစ်ပါးပြတ်ရာ၌ ထိုပုဂ္ဂိုလ်မှာ ကထိန်ပျက်၏၊ ဖဲသွားခြင်းလျှင် အဆုံးရှိ သော ကထိန်နုတ်ခြင်းမည်၏-၁။</p> <p><b>ပြီးပြေ</b> ဆိုသည်ကား-မချုပ်မဆိုးရသေးသော သင်္ကန်းကို ယူ၍ ထိုနည်းတူထွက်သွား၏၊ သင်္ကန်းကို အရပ်တစ်ပါးရောက်မှ ချုပ်မည်ဟု ယူခဲ့၍ အရပ်တစ်ပါး၌ ချုပ်လုပ်၏၊ ဤသို့ မပြန်ပြီဟုတွက်သောကြောင့် တိုက်အရံကို လွန်ရာ၌ အာဝါသပလိဗောဓ မပြတ်သေး၊ သင်္ကန်းချုပ် လုပ်ပြီးပြေမှ ပြတ်၏၊ ကထိန်ငြိမ်း၏၊ သင်္ကန်းပြီးခြင်းလျှင် အဆုံးရှိသော ကထိန်နုတ်ခြင်းမည်၏-၂။</p> <p>ရောက်ရာ၌ သင်္ကန်းကိုလည်း ချုပ်လုပ်မည့် တပေါင်းလပြည့် အတွင်းမှာပင် တိုက်တာသို့ ပြန်မည်ဟု ထွက်သွား၍ တိုက်ပြင် အရပ် တစ်ပါးသို့ရောက်မှ သင်္ကန်းကိုလည်း မချုပ်ပြီ တိုက်တာသို့လည်း မပြန်ပြီဟု စိတ်<b>ဆုံး ဖြတ်ရာ၏</b>၊ ဆုံးဖြတ်ရာ၌ ကထိန်ငြိမ်း၏၊ (သိသာ ပြီ-၃)။</p> <p><b>ပျောက်လေ</b> ဆိုသည်ကားထိုနည်းတူ ထွက်သွား၍ တိုက်ပြင်သို့ ရောက်မှ သင်္ကန်းလည်း ပျောက်၍သွား ၏၊ မပြန်လိုပြီဟု စိတ်ဖြစ်၏၊ ကထိန်ငြိမ်း၏၊။(သိသာပြီ-၄)။</p> <p><b>နုတ်ပြီကြား</b> ဆိုသည်ကား-ထိုနည်းတူ ထွက်သွားရာ၏၊ ထိုရဟန်းထွက်သွားသည်နောက် ထိုတိုက်မှာ ကထိန်နုတ်ရန် အကြောင်း ရှိ၍ ထိုကထိန်ကိုနုတ်ရ၏၊ သင်္ကန်းကို ရောက်ရာ၌ ချုပ်လုပ်ပြီးမှ ထိုတိုက်တာမှာ ကထိန်နုတ်ကြောင်းကို ကြား၏၊ ပြန်မည်ဟု စိတ်ရှိသော် လည်း နုတ်ကြောင်းကို ကြားသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ထိုရဟန်းမှာ ကထိန်ငြိမ်း၏၊ -၅။</p> <p>ထိုနည်းတူ ထွက်သွား၍ ရောက်ရာ၌ သင်္ကန်းကို ချုပ်လုပ်၍ ပြန်မည်ဟု ကြံလျက် မပြန်ဖြစ်တဲ့နိုင်ရှိ၍ တပေါင်းလအတွင်းမှာ ပြတ်လာရာ ထိုတိုက်တာ၌ အကြောင်းရှိ၍ ထိုကထိန်ကို နုတ်ကြသည်ကို ထိုရဟန်းလည်း ရောက်လာခိုက်ကြုံ၍ သံဃာတို့နှင့်အတူ နုတ်ရာပါ လေ၏၊ ငြိမ်း၏။</p> <p><b>အာသာပြတ်တုံ</b>ဆိုသည်ကား-အရပ်တစ်ပါး၌ သင်္ကန်းလျာ ရလိမ့်မည်ဟု အာသာနှင့် ထိုတိုက်တာသို့ မပြန်ပြီဟု ထွက်သွား၏၊ အာသာရှိသေးသည့်အတွက် တိုက်ပြင်အရပ်တစ်ပါးသို့ ရောက်သော် လည်း စီဝရပလိဗော ဓရှိသေး၏၊ အာသာပြတ်၏၊ ကထိန်ငြိမ်း၏၊ အာသာနှင့်တကွ ထွက်သွားရာ အာသာရှိရာက သင်္ကန်းလျာရမူကား ထိုသင်္ကန်းလျာအတွက် ချုပ်လုပ်ရန် စီဝရပလိဗောဓ ဆက်၍ သွားပြန်၏၊ ပြီးပြေ ဆုံးဖြတ် စသည်တို့သို့ရောက်ပြန်လေ၏၊ အကျယ်ကို ခန္ဓက ပရိဝါရတို့၌ယူလေ။</p> <p>မာတိကာ ရှစ်ပါး ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၅၄၇။ သင်္ကန်းနှင့်စပ်၊ ကျောင်းနှင့်စပ်၊ နှစ်ရပ် ဗောဓ ပြား။ (ဤပလိဗောဓနှစ်ပါး ထင်ရှားပြီ)။</p> <p>၅၄၈။ အန္တရုဗ္ဘာ၊ သဟုဗ္ဘာ၊ နှစ်ဖြာ နုတ်ခြင်းပြား။</p> <p><b>အန္တရုဗ္ဘာရ</b>နုတ်ခြင်း, <b>သဟုဗ္ဘာရ</b>နုတ်ခြင်းဟူ၍ နုတ်ခြင်း နှစ်ပါးရှိ၏၊ ထိုတိုက်တွင်း၌ ကထိန်နုတ်မှုကိုပင် ထိုရဟန်းမပြန်မီနုတ်မှု, ထိုရဟန်းပြန်လာ၍ မှီသဖြင့် ထိုရဟန်းနှင့်တကွ နှုတ်မှုဟူ၍ နှစ်ပါးဖြစ် သတည်း။</p> <p>၅၄၉။ နိသင်ငါးမှာ၊ ရှေး၌သာ၊ သေချာ ပြပြီးငြား။</p> <p>ပုဗ္ဗပရဏမှစ၍ ဤအလုံးစုံကိုသိသော ရဟန်းမှ အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ ကထိန်ခင်းခြင်းငှာ ထိုက်သည်ဟု ပရိဝါ၌ လာသည်။ “<b>အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဘဗ္ဗဘော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ</b>။ <b>အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ</b>”။ (ပါဠိတော်။)ရှေ့ရှစ်ပါးကား အင်္ဂါ ရှစ်ပါးကို မသိခြင်း ရှစ်ပါးတည်း။</p> <p>ကထိန်အမြွက် ပြီး၏။</p> <p>---</p> <p>၁။ ငါးရာငါးဆယ်၊ လင်္ကာချယ်၊ ဤဝယ် ပြီးကဗျာ။</p> <p>၂။ ဝိနယသံခိပ်၊ ဘွဲ့တံဆိပ်၊ ခပ်နှိပ် မည်သညာ။</p> <p>၃။ မုံရွာလယ်တီ၊ တောရပ်မှီ၊ မထေရ် ဉာဏ်ဓဇာ။</p> <p>၄။ နော, ဆ, ဒွေ, က၊ ဝါခေါင်လ၊ ပြီးထ ဤကျမ်း စာ။</p> <p>၅။ လိုရင်းအကုန်၊ အကျဉ်းခြုံ၊ နှုတ်ငုံသူတို့မှာ။</p> <p>၆။ ဝိနယဓရ၊ ပါမောက္ခ၊ အမျာ့ ကိုးကွယ်ရာ။</p> <p>၇။ ကျမ်းပြုပါရ၊ ဤပုညကြောင့်၊ ဒုက္ခခပ်သိမ်း၊ ငြိမ်း စေ ခလို၊ ဆုပန်ဆို၊ ဗိုလ်လူ သတ္တဝါ။</p> <p>၈။ အနာမျိုးကင်း၊ မိုးမင်း သည်းထန်၊ နိုင်ငံခပ် သိမ်း၊ တရားထိန်း၊ ငြိမ်းစေ အဖြာဖြာ။</p> <p>၉။ ရှစ်သောင်းလေးထောင်၊ တရားရောင်လည်း၊ မိုက် မှောင်ပယ်တွန်း၊ ထိန်ထိန်ရွှန်း၊ ထွန်းစေ သာသနာ။</p> <p>ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း ပြီး၏။</p> <p>--- * ---</p> qtvyvmy615pq5d20fn5farono7tnugf ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီ 0 5784 18899 2025-06-15T16:00:08Z Tejinda 173 "{{header | title = [[လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး]] | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီ</b> | previous = ဝိနယသံခိပ်အဖြ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည် 18899 wikitext text/x-wiki {{header | title = [[လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး]] | author = လယ်တီဆရာတော် | override_author = | editor = | translator = | contribuor = | override_contributor = | section = <b>ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီ</b> | previous = [[ဝိနယသံခိပ်အဖြေကျမ်း]] | previous2 = | next = [[သရဏဂုံဝိနိစ္ဆယကျမ်းသစ်]] | next2 = | year = | notes = | edition = | categories = လယ်တီဆရာတော် | shortcut = | portal = }} <h3>ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီကျမ်း</h3> <h3>အကြောင်းပြ နိဒါန်း</h3> <p>ကျေးဇူးတော်ရှင် ပထမလယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် သက်တော် ၅၂-နှစ်အရွယ်တော်ရှိတော်မူဆဲအခါ ၁၂၆၀-ပြည့်နှစ်၊ နတ်တော်လဆန်း ၄-ရက်၊ ၅-ရက်တွင် ဘီးလင်းမြို့ ကုသိနာရုံဘုရားအား ဖူးမျှော်ရန် ကြွတော်မူခဲ့ပေသည်။</p> <h3>ရသေ့သူတော်စင်နှင့်တွေ့ခြင်း</h3> <p>ယင်းတောင်ပေါ်တွင် ကျေးဇူးရှင် ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် ရသေ့သူတော်စင် တစ်ယောက် နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပေသည်၊ ထိုရသေ့ သူတော်စင်သည် (က) လောကီယဝိဇ္ဇာ လမ်း (ခ) အရိယဝိဇ္ဇာလမ်းတို့ ကြိုးပမ်း ရှာဖွေနေဆဲသော ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး ဖြစ်ပေသည်။</p> <h3>အတ္တဝါဒုပါဒါန် ဖြိုဖျက်ရန်</h3> <p>လောကိယဝိဇ္ဇာ အရိယဝိဇ္ဇာ နှစ်ဖြာသောလမ်း ကြိုးပမ်းနေဆဲအခါ ကျေးဇူးတော်ရှင်ကြီးအား တွေ့ကြုံဖူးမျှော်ရသည်မှာ ကံကောင်းပင့်ဆော် လူ့ဘဝကိုအရတော်လာခြင်းပင်ဖြစ်ပေတကား ဟု စိတ်အားတက်ကြွ စွာဖြင့် အတ္တဝါဒုပါဒါန်ဖြစ်သည့် သက္ကာယဒိဋ္ဌိဖြိုဖျက်ရန်တရား ကျမ်းတစ်စောင်တစ်ဖွဲ့ ရေးသားတော်မူပေးပါရန် သောမနဿသဒ္ဓါပွါး ဇောဓာတ်မဟာတရားဖြင့် လျှောက်ထားတောင်းပန်အပ်လေသည်။</p> <h3>ကံကောင်းသည့် အရှင်မို့ ဉာဏ်ကောင်းဝင်</h3> <p>ပါရမီသမ္ဘာရ ကံကောင်းသည့် အရှင်မို့ ဉာဏ် ကောင်းဝင်သည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ဆေးဝိဇ္ဇာ အင်းဝိဇ္ဇာ,ပြဒါးဝိဇ္ဇာ,သံဝိဇ္ဇာတို့သည် လောကီယဝိဇ္ဇာမျိုးဖြစ်ကာ မြေလျှိုး မိုးပျံနိုင်ပါသော်လည်း အတ္တဝါဒုပါဒါန်ခေါ် သည့် သက္ကာယဒိဋ္ဌိကို ဖြိုခွဲဖျက်ဆီးနိုင်မှု မပြုနိုင်ခဲ့ပါမူ အန္ဓပုထုဇဉ် အကန်းမျိုး အရူးမျိုး အမိုက်မျိုးသာဖြစ်ပေသည်။</p> <h3>အန္ဓပုထုဇဉ်နှင့် ဒုစ္စရိုက်ကံ</h3> <p>မြေလျှိုးမိုးပျံနိုင်သော လောကီယဝိဇ္ဇာပင်ဖြစ် သော်လည်း အန္ဓပုထုဇဉ်၏အမြစ်ရင်း သက္ကာ ယဒိဋ္ဌိကို မပယ်မရှင်းနိုင်ခဲ့လျှင် အပါယ်တွင်းသို့ ပို့ဆောင်နိုင်သည့် ဒုစ္စရိုက်ကံဆိုး အမျိုးမျိုးကို ကြိုးပမ်းတကုပ် ပြုလုပ်ရန် ဝန်မလေးတော့ပေ၊ ဘုန်းကံ အာဏာရှိသမျှ မြင့်သမျှ ဘုန်းကို ကံကို အာဏာကို အမှီပြုကာ ပြုမှား လုပ်မှား လွဲမှားတတ်ကြပေသည်။</p> <h3>ဝိဇ္ဇာဓရဇာတ် မြော်ထောက်လတ်</h3> <p>မှန်လှပေသည်၊ ဇာတကဋ္ဌကထာ ဆက္ကနိပါတ် ခရပုတ္တဝဂ်လာ ဝိဇ္ဇာဓရဇာတ်ကို ထောက်ဆကာကြည့်မြင်အပ်ပေသည်၊ မြေလျှိုးမိုးပျံနိုင်ကာ လောကီယဝိဇ္ဇာဖြစ်သော ဝိဇ္ဇာဓိုရ်တစ်ယောက်သည် မိမိဝိဇ္ဇာတို့၏ တန်ခိုးစွမ်းအားကို မှီငြမ်းပြုလျက် ဗာရာဏသီပြည် ဗြဟ္မဒတ်မင်း၏ တောင်ညာတင်ထား မိဖုရားနှင့် ပျော်ပါး ကြာခိုခဲ့ဖူးလေသည်၊ ကာမေသု မိစ္ဆာစာရကို စိတ်ပါပါနှင့် ကျူးလွန်ခဲ့ဖူးလေသည်၊ အပါယ်ရေးကို မတွေးမဆ ဒုစ္စရိတပါပ အမှုကို ပြုမှား လုပ်မှားမိခဲ့ပေသည်။</p> <h3>ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီအဆီပြည့်စုံ</h3> <p>ဤသို့သော ရှေ့နောက်ကြောင်းကျိုး ကောင်းဆိုး အဆီပြည့်စုံ မြော်ထောက်လျက် အတ္တဝါဒုပါဒါန် ဖြိုဖျက်ရန် တရား လျှောက်ထားတောင်းပန်ချက်ကြောင့် အရိယဝိဇ္ဇာဖြစ်ရာ နည်းလမ်းတို့ကို ဦးတန်းညွှန်ပြကာ ဝိပဿနာ ရသာ နှစ်ဆီ ပြည့်စုံညီသည့် ဤဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီကျမ်းကို ကြိုးပမ်းပြုစုတော်မူခဲ့ ပေသည်။</p> <p>မုံရွာမြို့ မဟာလယ်တီတိုက်ကြီးတွင် သီတင်းသုံးနေသော ဘဒ္ဒန္တကေလာသ နဝမပဓာန နာယကဆရာတော် ကြီးမှူးသော ဦးဗိုလ်မောင် (သာသနဓဇ သိရီပဝရ ဓမ္မာစရိယ) ဦး မောင်မောင်ဦး ( BA ) တို့က အကြိမ်ကြိမ် တည်းဖြတ်သုဓ်သင်လျက် အရှင်နန္ဒိသေန ဦးဆောင်သော လယ်တီရောင်ခြည် ကွန်ပျူတာအဖွဲ့မှ အက္ခရာပုဒ်ရင်း မချွတ်ယွင်းစေပဲ ဤ ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီကျမ်း နှင့် လက္ခဏဒီပနီကျမ်း တို့ကို စာစီပြုလုပ် ထုတ်ဝေဖြန့်ချီအပ်ပေသတည်း။</p> <p>၁၃၆၃-ခုနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်းလ</p> <p>လယ်တီအရှင်ကေလာသ</p> <p>(၁၀-၁၂-၂၀၀၁)</p> <p>နဝမပဓာန နာယကဆရာတော်</p> <p>မဟာလယ်တီတိုက်</p> <p>မုံရွာမြို့</p> <hr> <h3>ဝိဇ္ဇာငါးပါးရပ်နှင့် ပဓာနိယင်္ဂ ၅-ပါး</h3> <p>ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီကျမ်း</p> <p><b>နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ</b>။</p> <h3>ဝိဇ္ဇာ ၅-ရပ် ရှင်းပြချက်</h3> <p>ဝိဇ္ဇာ ၅-မျိုး။ ။ ဝိဇ္ဇာသည် ဝေဒဝိဇ္ဇာ, မန္တဝိဇ္ဇာ, ဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာ, လောကီယဝိဇ္ဇာ, အရိယဝိဇ္ဇာဟူ၍ ငါးပါးအပြားရှိ၏။</p> <p>ထိုငါးပါးတို့တွင်</p> <h3>၁။ ဝေဒဝိဇ္ဇာ</h3> <p>သာမဗေဒင်, ယဇုဗေဒင်, ဣရုဗေဒင်, အာထဗ္ဗနဗေဒင်-ဟူသော ဗေဒင်လေးမျိုးသည် ဝေဒဝိဇ္ဇာ မည်၏၊</p> <h3>၂။ မန္တဝိဇ္ဇာ</h3> <p>အမျိုးမျိုးသော လက္ခဏာကျမ်း, အမျိုးမျိုးသော နိမိတ်ကျမ်း, အမျိုးမျိုးသော နက္ခတ်ကျမ်း အမျိုးမျိုးသော ဂါထာမန္တရားကျမ်း, ဆေးကျမ်း, ဓာတ်ကျမ်းအစရှိသော လောကီပညာဟူ၍ ယခုလောက၌ ခေါ်ဝေါ်ကြသော အတတ်မျိုး ပညာမျိုးဟူသမျှသည် မန္တဝိဇ္ဇာမန္တဝိဇ္ဇာ မည်၏။</p> <p>[ဤဝိဇ္ဇာနှစ်ပါးကို “<b>ကမ္မာယတန သိပ္ပါယတန ဝိဇ္ဇာဌာနေသု</b>” ဟူသော ဉာဏဝိဘင်းပါဠိတော်များ၌ သိရသည်။]</p> <h3>၃။ ဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာ</h3> <p>ဆေးဝိဇ္ဇာ, အင်းဝိဇ္ဇာ, ပြဒါးဝိဇ္ဇာ, သံဝိဇ္ဇာဟူ၍ ဝိဇ္ဇာဓရ ကျမ်းများ၌ လာသော ဓနသိဒ္ဓိ, ပထဝီသိဒ္ဓိ, ဥဒကသိဒ္ဓိ, အာကာသသိဒ္ဓိ, အာယုသိဒ္ဓိ, စိန္တာမယသိဒ္ဓိမျိုးသို့ ပေါက်ရောက်သဖြင့် နတ်သိကြားတို့၏ တန်ခိုး, အဘိညာဏ်တန်ခိုးတို့နှင့် အလားတူ တတ်စွမ်းနိုင်သော ဝိဇ္ဇာမျိုး ဟူသမျှသည် ဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာ ဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာ မည်၏။</p> <p>ဤဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာ သည်ကား<br> <b>ကတမာ ဝိဇ္ဇာမယာ ဣဒ္ဓိ၊ ဝိဇ္ဇာဓရာ ဝိဇ္ဇံ ပရိဇပ္ပေတွာ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တိ၊ အာကာသေ အန္တလိက္ခေ ဟတ္ထိမ္ပိ ဒေဿန္တိ၊ အဿမ္ပိ ဒေဿန္တိ၊ ရထမ္ပိ ဒေဿန္တိ၊ ပတ္တိမ္ပိ ဒေဿန္တိ၊ ဝိဝိဓမ္ပိ သေနာဗျူဟံ ဒေဿန္တိ၊ အယံ ဝိဇ္ဇာမယာ ဣဒ္ဓိ</b>။ ဟူသော ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ်ပါဠိတော၌လာသည်။</p> <h3>ဝိဇ္ဇာမယဣဒ္ဓိ ဝိဇ္ဇာဓိုရ်</h3> <p><b>ကတမာ</b>=အဘယ်မည်သော တန်ခိုးသည်၊ <b>ဝိဇ္ဇာမယာဣဒ္ဓိ</b>= အတတ်ဖြင့်ပြီးသော တန်ခိုးမည်သနည်း၊ <b>ဝိဇ္ဇာဓရာ</b>= ဝိဇ္ဇာဓိုရ်တို့သည်၊ <b>ဝိဇ္ဇံ</b>=အတတ်ပညာကို၊ <b>ပရိဇပ္ပေတွာ</b>=စိပ်၍၊ ဝါ=နှိုး၍၊ <b>ဝေဟာယံ</b>= ကောင်းကင်သို့၊ <b>ဂစ္ဆန္တိ</b>=ပျံသွားကြကုန်၏၊ <b>အန္တလိက္ခေ</b>=ရေးခြစ်မထင် သော၊ <b>အာကာသေ</b>= မိုးကောင်းကင်၌၊ <b>ဟတ္ထိမ္ပိ</b>= ဆင်တပ်ကိုလည်း၊ <b>ဒေဿန္တိ</b>=ဖန်ဆင်း၍ပြနိုင်ကုန်၏၊ <b>အဿမ္ပိ</b>= မြင်းတပ်ကိုလည်း၊ <b>ဒေဿန္တိ</b>= ဖန်ဆင်း၍ ပြနိုင်ကုန်၏၊ <b>ရထမ္ပိ</b>=ရထားတပ်ကိုလည်း၊ <b>ဒေဿန္တိ</b>= ဖန်ဆင်း၍ပြနိုင်ကုန်၏၊ <b>ပတ္တိမ္ပိ</b>=လက်နက်ကိုင် ခြေသည်သူရဲတပ်ကို လည်း၊ <b>ဒေဿန္တိ</b>=ဖန်ဆင်း၍ပြနိုင်ကုန်၏၊ <b>ဝိဝိဓံ</b>=အထူးထူး အပြားပြားသော၊ <b>သေနာဗျူဟမ္ပိ</b>= စစ်သည်ဗိုလ်ထု အစုအရုံး အလုံးအရင်းကို လည်း၊ <b>ဒေဿန္တိ</b>=ဖန်ဆင်း၍ပြနိုင်ကုန်၏၊ <b>အယံ</b>=ဤသည်လျှင်၊ <b>ဝိဇ္ဇာမယာ ဣဒ္ဓိ</b>=အတတ်ဖြင့်ပြီးစေနိုင်သော ဝိဇ္ဇာမယ တန်ခိုးမည်၏။</p> <p>[ဤပါဠိတော်၌ ဝိဇ္ဇာမယဣဒ္ဓိကို ပြတော်မူသဖြင့် အောက်ဖြစ်သော အာယုသိဒ္ဓိ, အာကာသသဒ္ဓိ ဥဒကသိဒ္ဓိ, ပထဝီသိဒ္ဓိ, ဓနသိဒ္ဓိ အစရှိသော သိဒ္ဓိမျိုးစုသည် ထိုပါဠိတော်တွင် အတွင်းဝင်၍ပါလေ၏ ဟုသိအပ်၏၊]</p> <h3>ဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာဖြစ်နည်း</h3> <p>ယခုအခါတွင် ဤဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာလမ်းကို လုပ်, ကြံ လိုသော သူသည် ရတနာသုံးပါးဂုဏ်ကို မိမိကိုယ်၌ အမြဲထုံစေ၍ တန်ခိုးကြီးသော တောစောင့်နတ်, တောင်စောင့်နတ်, ရုက္ခဋ္ဌ, ဘူမဋ္ဌ, ပဗ္ဗတဋ္ဌ နတ်တို့ကို လည်းကောင်း, မန္တရား အင်းအိုင်မျိုးကို အုပ်စိုးသော ဝိဇ္ဇာ ဒေဝနတ် တို့ကိုလည်းကောင်း, သိုက်သမိုင်းဝင် ဆေးပင်မျိုး ကျောက်ဓာတ်မျိုးတို့ကို အုပ်စိုးသော ဩသဓိဒေဝနတ်တို့ကိုလည်းကောင်း ဤအလုံးစုံသော နတ်တို့ကို ရင်ဝယ်သားကဲ့သို့ သနားချစ်ခင် ကျွမ်းကျင် လေးမြတ်အောင် မိတ်သဟာယပြုလုပ်၍ ကြံမှ ထမြောက်နိုင်ရာသည်။</p> <p>ဤဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာသည် နတ်တို့၏ ကမ္မဝိပါကဇိဒ္ဓိ တန်ခိုးကိုပင် လွှမ်းမိုးနိုင်သော ဝိဇ္ဇာမယိဒ္ဓိ တန်ခိုးမျိုးဖြစ်ခဲ့၍ နတ်တို့မနာလို ရှိတတ် သည်၊ မနာလိုရှိသည့်အတွက် အသက်၏အန္တရာယ်, ဆေးဝါး၏ အန္တရာယ် ဖြစ်တတ်သည်။</p> <h3>၄။ လောကီယဝိဇ္ဇာ</h3> <p>လောကီယဝိဇ္ဇာ ဆိုသည်ကား- သာသနာပအခါ၌ သရဘင်္ဂ, သုနေတ္တ, အရက- အစရှိသော ရသေ့ဆရာကြီးတို့သည် ကသိုဏ်းစျာန် တို့ကိုရပြီး နိုင်နင်းပြီးနောက် အားထုတ်၍ရအပ်သော ဣဒ္ဓိဝိဓအဘိညာ, ဒိဗ္ဗစက္ခု, ဒိဗ္ဗသောတ, စေတောပရိယ, ပုဗ္ဗေနိဝါသ, ယထာကမ္မုပဂ, အနာဂတံသအဘိညာ- ဟူသော အဘိညာဝိဇ္ဇာတို့ကို ဆိုသတည်း။</p> <p>[ထိုဝိဇ္ဇာတို့သည်ကား ဇာတ်တော်နိပါတ်တော်တို့၌ ထင်ရှားလှကုန်ပြီ။]</p> <p>ဤလောကီ အဘိညာဝိဇ္ဇာတို့သည်ကား ဘုရား, ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ, အရိယာသာဝကတို့နှင့်လည်း ဆက်ဆံကုန်၏၊ ဘုရား, ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ, အရိယာသာဝကတို့ ရအပ်ရောက်အပ်သော ဝိဇ္ဇာသုံးပါး, ဝိဇ္ဇာရှစ်ပါးတို့၌ အတွင်းဝင်ကုန်၏၊</p> <h3>၅။ အရိယဝိဇ္ဇာ</h3> <p>အရိယဝိဇ္ဇာ ဆိုသည်ကား- အနိစ္စဝိဇ္ဇာ, ဒုက္ခဝိဇ္ဇာ, အနတ္တဝိဇ္ဇာ, မဂ္ဂဝိဇ္ဇာ, ဖလဝိဇ္ဇာ တို့ကိုဆိုသတည်း၊ စတုသစ္စဉာဏ်လေးပါးကို ဆိုသည် ဟူ၍လည်း ဆိုရပါ၏၊</p> <h3>သာသနာခေတ်၌သာ အရိယဝိဇ္ဇာဖြစ်နိုင်ခြင်း</h3> <p>ဤအရိယဝိဇ္ဇာကိုကား သာသနာတော်အတွင်း၌သာ ထမြောက်ပေါက်ရောက်အောင် ကြံဆောင်နိုင်သည်၊ သာသနာပ အခါ၌ကား ပစ္စေကဗုဒ္ဓါအရှင်မြတ်တို့ကို ချန်ထား၍တစ်ပါးသော လူ, နတ်, ဗြဟ္မာတို့ ထမြောက် ပေါက်ရောက်အောင် ကြံဆောင်အားထုတ် နိုင်သော အခွင့်မရှိ။</p> <h3>အရိယဝိဇ္ဇာခေတ်နှင့် အရိယာဖြစ်ထိုက်သူ</h3> <p>သာသနာငါးထောင်ဆိုသော ခေတ်သမယသည်ကား- အရိယ ဝိဇ္ဇာ၏ ခေတ်သမယချည်းပေတည်း။</p> <p>ဤအရိယဝိဇ္ဇာလမ်းကို ပေါက်ရောက်ထမြောက်အောင် ကြံ ဆောင်အားထုတ်နိုင်သော သူမှသာလျှင် ဘုရားကိုတွေ့မြင် ဖူးမြော် ရသောသူ, ဘုရားသာသနာကို တွေ့ကြုံရသောသူဟူ၍ ဆိုထိုက် ချေသည်။</p> <p><b>ဓမ္မံ ဟိ သော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု န ပဿတိ၊</b><br> <b>ဓမ္မံ အပဿန္တော မံ န ပဿတိ၊</b><br> <b>ဓမ္မံ ဟိ သော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု ပဿတိ၊</b><br> <b>ဓမ္မံ ပဿန္တော မံ ပဿတိ</b>။</p> <p>[ဣတိဝုတ်ပါဠိတော်]</p> <p><b>ဟိ</b>=ထိုငါဘုရား၏ သင်္ကန်းစွန်ကိုဆွဲကိုင်၍ ဖဝါးခြေထပ် လိုက် ပါလျက် ငါဘုရားနှင့် ဝေးကွာလှ၏ ဟုဆိုသောစကားသည်မှန်၏၊ <b>ဘိက္ခဝေ</b>=ရဟန်းတို့၊ <b>သော ဘိက္ခု</b>=ငါဘုရား၏ သင်္ကန်းစွန်ကို ဆွဲကိုင်လျက် ဖဝါးခြေထပ်လိုက်သော ရဟန်းသည်၊ <b>ဓမ္မံ</b>=သစ္စာလေးပါး တရားကို၊ <b>နပဿတိ</b>=မသိမြင်၊ <b>ဓမ္မံ</b>=သစ္စာလေးပါးတရားကို၊ <b>အပဿန္တော</b>= မသိမြင်ရသော ရဟန်းသည်၊ <b>မံ</b>= ငါဘုရားကို၊ <b>န ပဿတိ</b>=မဖူးမမြင်ရ။</p> <p><b>ဟိ</b>=ထိုငါဘုရားနှင့် ယူဇနာတစ်ရာကွာခြား၍ နေငြားသော်လည်း ငါဘုရားနှင့် နီးလှ၏ ဟုဆိုသောစကားသည် မှန်၏၊ <b>ဘိက္ခဝေ</b>= ရဟန်းတို့၊ <b>သော ဘိက္ခု</b>=ထိုငါဘုရားနှင့် ယူဇနာတစ်ရာကွာခြားသော အရပ် ဌာန၌နေသော ရဟန်းသည်၊ <b>ဓမ္မံ</b>=သစ္စာလေးပါးတရားကို၊ <b>ပဿတိ</b>= သိမြင်၏၊ <b>ဓမ္မံ</b>=သစ္စာလေးပါးတရားကို၊ <b>ပဿန္တော</b>=သိမြင်ရသော ရဟန်းသည်၊ <b>မံ</b>=ငါဘုရားကို၊ <b>ပဿတိ</b>=ဖူးမြင်ရ၏။</p> <p>[ဘုရား, တရား နှစ်ပါးကို မတွေ့မမြင်ရလျှင် သံဃာကိုလည်း မတွေ့မမြင်ရ သည်သာ ဖြစ်သတည်း။]</p> <h3>အရိယဝိဇ္ဇာ ဖြစ်နိုင်သော ပဓာနိယင်္ဂအင်္ဂါ ၅-ပါး</h3> <p>ယခု သာသနာတော်အတွင်း၌ ဤအရိယဝိဇ္ဇာကို ပေါက် ရောက်ထမြောက်အောင် အဘယ်သို့သောသူသည် လုပ်, ကြံနိုင်သနည်း။</p> <p>အင်္ဂါငါးပါးနှင့် ပြည့်စုံသောသူသည် ပေါက်ရောက် ထမြောက် အောင်လုပ်, ကြံနိုင်၏ဟု ဟောတော်မူသည်။</p> <p>၁။ ဘုရား၌ ယုံကြည်ခြင်းသည် အင်္ဂါတစ်ပါး။</p> <p>၂။ ကိုယ်လက် အင်္ဂါ ကျန်းမာခိုင်ခံ့ခြင်းသည် အင်္ဂါတစ်ပါး။</p> <p>၃။ ဝမ်းတွင်းနှလုံး ဖြောင့်စင်းခြင်းသည် အင်္ဂါတစ်ပါး။</p> <p>၄။ ဝီရိယ ထက်သန်ခြင်းသည် အင်္ဂါတစ်ပါး။</p> <p>၅။ ရုပ် နာမ် ခန္ဓာတို့၏ ဖြစ်ပွားမှု, ချုပ်ကွယ်မှုတို့၌ ဉာဏ်၏ စူးရှခြင်းသည် အင်္ဂါတစ်ပါး။</p> <p>ဤအင်္ဂါငါးပါးနှင့် ပြည့်စုံသောသူသည် အရိယဝိဇ္ဇာလမ်းကို ယခုမျက်မှောက် ပေါက်ရောက်ထမြောက်အောင် လုပ်,ကြံနိုင်၏ဟု ပဉ္စင်္ဂုတ္တရပါဠိတော် စသည်၌ ဟောတော်မူ၏၊</p> <h3>ပထမ အင်္ဂါ</h3> <p>ဟောဟန်ကား<br> <b>သဒ္ဓေါ ဟောတိ သဒ္ဒဟတိ တထာဂတဿ ဗောဓိံ</b>။</p> <h3>ဘုရား၌ ယုံကြည်ခြင်း</h3> <p><b>သဒ္ဓေါ</b>=ထက်သန်သော သဒ္ဓါတရားနှင့် ပြည့်စုံသည်၊ <b>ဟောတိ</b>= ဖြစ်၏၊ <b>တထာဂတဿ</b>=ငါဘုရား၏၊ <b>ဗောဓိံ</b>=အဟုတ်အမှန် ထိုးထွင်း သော ဉာဏ်တော်ကို၊ <b>သဒ္ဒဟတိ</b>=ယုံကြည်၏။</p> <p>ပထမအင်္ဂါပြီး၏၊</p> <h3>ဒုတိယအင်္ဂါ</h3> <p><b>အပ္ပါဗာဓော ဟောတိ အပ္ပါတင်္ကော၊ သမဝေပါကိနိယာ ဂဟဏိယာ သမန္နာဂတော နာတိသီတာယ နစ္စုဏှာယ မဇ္ဈိမာယ ပဓာနက္ခမာယ</b>။</p> <p><b>အပ္ပါဗာဓော</b>=အနာကင်းသည်၊ <b>အပ္ပါတင်္ကော</b>=ရောဂါကင်းသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>နာတိသီတာယ</b>=အလွန်မအေးလွန်းသော၊ <b>နစ္စုဏှာယ</b>= အလွန်မပူလွန်းသော၊ <b>မဇ္ဇျိမာယ</b>=အခါခပ်သိမ်းမျှတ ညီ ညွတ်စွာသော၊ <b>ပဓာနက္ခမာယ</b>=ကမ္မဋ္ဌာန်းတည်းဟူသော လုပ်ရပ်လမ်းကို ကြိုးပမ်း အားထုတ် တွင်တွင်လုပ်ခြင်းငှာ ခံ့လှစွာသော၊ <b>သမဝေပါကိနိယာ</b>= မျိုမျိုသမျှအာဟာရတို့ကို အညီအညွတ် ကြေကျက်စေခြင်းငှာ စွမ်းနိုင် ထသော၊ <b>ဂဟဏိယာ</b>= ပါစကဓာတ်မီးနှင့်၊ <b>သမန္နာဂတော</b>=ပြည့်စုံ၏၊</p> <h3>ကာလဝိပတ္တိအခါ၌ ပါစကတေဇောဓာတ် ဖောက်ပြန်ခြင်း</h3> <p>ယခု ဝိပတ္တိကာလအတွင်း၌ ဤဒုတိယအင်္ဂါပြည့်စုံခဲလှ၏၊ ယခုလူတို့၏ ပကတိသော ဝမ်းမီးသည် ကောက်ရိုးမီး, မြက်မှိုက်မီး, သစ်ရွက်မှိုက်မီးတို့နှင့် အလားတူ၏၊ ဤမီးစုသည် ထခွင့်ဆိုက်လျှင် ရုတ်တရက် တဟုန်တည်းထ၍ တောက်လျက် အနီးအစပ်တွင် ရှိရှိသမျှ သောဝတ္ထုစုကို ခဏချင်းလောင်ကျွမ်းစေတတ်၏၊ သေခွင့်ဆိုက် လျှင်လည်း ခဏချင်းအပြီးသေ၏။</p> <p>ဤပါစကဓာတ်မီး ထလွယ်သေလွယ် သောင်းကျန်းသည့်အတွက် ကြောင့် ယခုကာလ မကျန်းလွယ်, မမာလွယ်, အိုလွယ်, သေလွယ်ဖြစ် ကြသည် အရပ်ဒေသကိုရွေးရ, အစာအာဟာရကိုရွေးရ, ရေမြေဥတု ကိုရွေးရ, လုံ့လပယောဂမှုကို တိုင်းထွာညှာတာရမည်။</p> <p>ဤပါစကဓာတ်မီး မလိမ္မာသည့်အတွက်ကြောင့် ရူပကာယ ခန္ဓာသည် မကြည်မလင်ခြင်းများရသည်၊ ရူပကာယခန္ဓာ မကြည် မလင်ခြင်းများသည့်အတွက်ကြောင့် စိတ်မကြည် ဉာဏ်မကြည်ရှိကြသည်၊ ဥပမာပြခဲ့သော ကောက်ရိုးမီး, မြက်မှိုက်မီး, သစ်ရွက်မှိုက်မီးတို့၏ ထလွယ် တောက်လွယ်မှု သေလွယ်ပျောက်လွယ်မှုတို့မှာလည်း မီး၏ စွဲလမ်းရာ ကောက်ရိုးမှိုက် မြက်မှိုက် သစ်ရွက်မှိုက်တို့က အနှစ်အမာ မရှိသည့် အတွက်ကြောင့် ထလွယ် သေလွယ် သောင်းကျန်းရလေသည်။</p> <h3>ကာလသမ္ပတ္တိအခါ၌ ပါစကတေဇောဓာတ် ကောင်းခြင်း</h3> <p>ပြဆိုခဲ့ပြီးသော ပါဠိတော်၌လာသော ဤမဇ္ဈိမဓာတ်မီးနှင့် ပြည့်စုံသောသူမှာမူကား အရပ်ဒေသကို ရွေးချယ်ဖွယ်မရှိလှ၊ အစာ အာဟာရကို ရွေးချယ်ဖွယ်မရှိလှ၊ ရေဥတု, လေဥတု, မြေ ဥတုတို့ကို ရွေးချယ်ဖွယ်မရှိလှပြီ၊ မအီမသာရောဂါဥပဒ်ဖြစ်လောက်အောင် ထကြွ သောင်းကျန်းမှု, ယုတ်ညံ့နုန့်နှေးမှု ဟူ၍မရှိ၊ အခါခပ်သိမ်း ညီညွတ် မျှတ၍ ရူပကာယခန္ဓာကို ကြည်လင်စွာ စောင့်ရှောက်ပေသော ဓာတ်မီး ပေတည်း၊ ထိုကဲ့သို့သော မဇ္ဈိမဓာတ်မီးသည်ကား ကာလသမ္ပတ္တိအခါ၌ သတ္တဝါအများမှာပင် ရှိကြ၏၊</p> <h3>ဆေးဝါးဖြင့် အိုခြင်းကို တားမြစ်ခြင်း</h3> <p>ယခု ဝိပ္ပတ္တိအခါ၌ကား အလွန်တရာ ရှေးဘုန်းရှေးကံ ကြီးလှသော ပုရိသဝိသေသတို့၌သာ ရထိုက်၏၊ ရှေးဘုန်းရှေးကံနည်းသော သူတို့ ၌ကား ပကတိအားဖြင့် မရနိုင်၊ ဆေးကောင်း ဝါးကောင်းတို့ဖြင့် ပြုပြင်၍ယူမှ ရနိုင်သည်။</p> <p><b>သက္ကတေဝ ဇရာယ ပဋိကမ္မံ ကာတုံ</b>။</p> <p>[နေတ္တိပါဠိတော်]</p> <p><b>ဇရာယ</b>=အချိန်အရွယ်ကျလျှင် အိုရခြင်းဇရာတရား၏၊ <b>ပဋိကမ္မံ</b>= မအိုရအောင် ကြံဆောင်တားမြစ်မှုကို၊ <b>ကာတုံ</b>=ပြုခြင်းငှါ၊ <b>သက္ကတေဝ</b>= တတ်နိုင်ကောင်းသည်သာလျှင်တည်း။</p> <h3>ဆေးဝါးဖြင့် နာမှုကိုလည်း တားမြစ်နိုင်ခြင်း</h3> <p>ဤပါဠိတော်၌ မအိုရအောင် တတ်နိုင်ကောင်း၏ဟု ဟောတော် မူသဖြင့် မနာရအောင် တတ်နိုင်ကောင်း၏ဟူသော အနက်သည်လည်း တစ်ချက်တည်းပါလေ၏။</p> <p><b>ရသာယနဘေသဇ္ဇံ ပန သုစိရံပိ ကာလံ ဇီဝိတံ ပဝတ္တေတုံ သက္ကောတိယေဝ</b>။</p> <p>[ဝိသုဒ္ဓိမဂ်မဟာဋီကာ]</p> <p><b>ရသာယနဘေသဇ္ဇံ ပန</b>= ရသာယန ဆေးမျိုးသည်ကား၊ <b>သုစိရံပိ ကာလံ</b>=အနှစ်တစ်ရာတမ်းမှာ ငါးရာ တစ်ထောင်မကသော နှစ်ကာလ ပတ်လုံးလည်း၊ <b>ဇီဝိတံ</b>=အသက်ကို၊ <b>ပဝတ္တေတုံ</b>=တည်စေခြင်းငှါ၊ <b>သက္ကောတိယေဝ</b>= စွမ်းနိုင်သည်သာလျှင်တည်း။</p> <h3>ရသာယနဆေး</h3> <p>ရသာယန ဟူသောပုဒ်၌<br> “<b>ရသာ အာယန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ ဧတေနာတိ ရသာယနံ</b>”</p> <p>ဟု ဝိဂြိုဟ်ပြု။</p> <p><b>ဧတေန</b>=ဤဓာတ်ဆေးမျိုးဖြင့်၊ ဝါ-ဓာတ်ဆေးမျိုးကြောင့်၊ <b>ရသာ</b>= ရက်လနှစ်ပေါင်း ထောင်သောင်းမက ခိုင်မြဲလှသော အသွေးအသား အစရှိသော ရသဓာတ်တို့သည်၊ <b>အာယန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ</b>=အစဉ်တိုးပွား၍ နေ ကုန်၏၊ <b>ဣတိ</b>=ဤသို့သောအကြောင်းကြောင့်၊ <b>တံ</b>=ထိုဓာတ်ဆေးမျိုး သည်၊ <b>ရသာယနံ</b>=ရသာယနဆေးမျိုး မည်၏၊</p> <p>အာယုဝဍ္ဎန ဓာတ်ဆေးမျိုး ဆိုလိုသည်။</p> <h3>ရုပ်ပြောင်းသွားအောင် ပြုလုပ်နည်းနှင့် ဗုဒ္ဓ၏ အာယုဝဍ္ဎနဆေး</h3> <p>ရှေးဘုန်းရှေးကံပင် နည်းငြားသော်လည်း ဉာဏ်စွမ်း ဝီရိယစွမ်း ရှိလှ၍ ဤရသာယနဆေးမျိုးနှင့် မိမိရူပကာယခန္ဓာကို ရုပ်ပြောင်း၍ သွားအောင် တတ်စွမ်းနိုင်ပါမူ တစ်ရာတမ်းမှာပင် တစ်ထောင်မက တစ်သောင်းမကနေရသော သဘောနည်းလမ်း အမှန်ဖြစ်၏ ဆိုလို သည်။</p> <p><b>အဘိဝါဒနသီလိဿ၊ နိစ္စံ ဝုဍ္ဎာပစာယိနော</b>။<br> <b>စတ္တာရော ဓမ္မာ ဝဍ္ဎန္တိ၊ အာယု ဝဏ္ဏော သုခံ ဗလံ</b>။</p> ဟူ၍ ထားတော်မူခဲ့သော မြတ်စွာဘုရား၏ အာယုဝဍ္ဎနဆေး တော်ကြီးကိုလည်း အမြဲမှီဝဲရလိမ့်မည်။</p> <h3>အသက်ရှည်အောင် အားထုတ်သင့်- မသင့်</h3> <p>အချို့သောဆရာတို့ကား- အာယုဝဍ္ဎနကို အမှုစိုက်မှုသည် အသက်ခန္ဓာ၌တွယ်တာသော ဥပါဒါန်မှုဖြစ်၏ “အသက်ခန္ဓာကို မညှာ ရဘူး” ဟူသော မြတ်စွာဘုရား၏ ဩဝါဒတော်နှင့်လည်း ဆန့်ကျင်၏ဟုအယူရှိကြကုန်၍ အသက်ခန္ဓာကို မညှာမငဲ့ပဲ အစားအစာကို ခြိုးခြံမှု, အဝတ်အရုံကို ခြိုးခြံမှု, အရိပ်အာဝါသကို ခြိုးခြံမှုတို့ကို အားထုတ် ကြကုန်၏၊ ထိုသို့အားထုတ်ကြသော ခြိုးခြံမှုများသည် ထိုဥပါဒါန်ကို တဒင်္ဂပဟာန်ဖြင့် ပယ်မှုမျှသာဖြစ်၏၊ ထိုဥပါဒါန်ကို လွန်မြောက်နိုင်သော အလုပ်မျိုးပင် မဟုတ်၊ သစ်ပင်တောချုံ ထူထပ်လှစွာသောနေရာ၌ ယခုနှစ် မြေပေါ်တွင် ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းမှုသည် နောက်နှစ်၌ ထိုနေရာ တွင် သစ်ပင်တောချုံစည်ကားရုံမျှ ဖြစ်သကဲ့သို့ နောက်ဘဝ၌ ထိုဥပါဒါန် တရား စည်းကားရန်ဖို့ ပြုသကဲ့သို့သာ ရှိ၏၊</p> <h3>ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့်သာ ဥပါဒါန်ကို တူးဖြိုပစ်သင့်ခြင်း</h3> <p>ထိုဥပါဒါန်ကို လွန်မြောက်နိုင်သော အလုပ်မှာမူကား- ဝိပဿနာ ဉာဏ်တည်းဟူသော မြမြထက်သော ပေါက်တူးဖြင့် မိမိကိုယ်ခန္ဓာ သူတစ်ပါးကိုယ်ခန္ဓာ ယခုပစ္စုပ္ပန်ခန္ဓာ နောက်အနာဂတ်ခန္ဓာတို့ကို မှုန့်မှုန့် ညက်ညက် တူးဖြိုမှုသည်သာလျှင် အသက်ခန္ဓာ၌ တွယ်တာသော ဥပါဒါန်ကို လွန်မြောက်နိုင်သော အမှုမှန် ဖြစ်ပေသတည်း။</p> <p>ထိုသို့သောတူးဖြိုမှုကို ပြုလုပ်အားထုတ် ပေါက်ရောက် ထမြောက် နိုင်ရာသော အင်္ဂါစုတွင် 'အနာရောဂါ ကင်းရှင်းခြင်း' ဟူသော ဤဒုတိယ အင်္ဂါသည် ပါရှိသည်ဖြစ်၍ ထိုဥပါဒါန်ကို လွန်မြောက်ခြင်းငှါ အရိယ ဝိဇ္ဇာလမ်းကို ကြိုးပမ်းအားထုတ်လိုသော ယောဂီပုဂ္ဂိုလ်သည် အရိယ ဝိဇ္ဇာလမ်း ဆုံးကမ်းတိုင်ရောက် ထမြောက်သည်တိုင်အောင် အနာရောဂါ ကင်းရှင်းခြင်းဟူသော ဤဒုတိယအင်္ဂါကို ကောင်းစွာ အားထုတ်အပ် သတည်း။</p> <p>ဒုတိယ အင်္ဂါပြီး၏၊</p> <h3>တတိယ အင်္ဂါ</h3> <p><b>အသဌော ဟောတိ အမာယာဝီ ယထာဘူတံ အတ္တာနံ အာဝိကတ္တာ သတ္ထရိ ဝါ ဝိညူသုဝါ သဗြဟ္မစာရီသု</b>။ <b>အသဌော</b>= မစဉ်းလဲသည်၊ <b>အမာယာဝီ</b>=လှည့်ပတ်ခြင်းမရှိသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>သတ္ထရိ ဝါ</b>=ငါဘုရား၌သော်လည်းကောင်း၊ <b>ဝိညူသု</b>= မိမိထက် တရားကျမ်းဂန်အမြင်သန်ကုန်သော၊ <b>သဗြဟ္မစာရီသု ဝါ</b>= အတူနေ သီတင်းသုံးဖော်တို့၌သော်လည်းကောင်း၊ <b>အတ္တာနံ</b>=မိမိကိုယ်ကို၊ <b>ယထာဘူတံ</b>=ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း၊ <b>အာဝိကတ္တာ</b>=ထင်စွာပြုတတ်သည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊</p> <h3>စိတ်နှလုံး ဖြောင့်စင်းဖြူစင်ခြင်း</h3> <p>မိမိ၏ စိတ်သန္တာန်၌ရှိသော မကောင်းသောအမူအရာ အကြံ အစည် ဝါသနာစရိုက်, ကောင်းသောအမူအရာ အကြံအစည် ဝါသနာ စရိုက်တို့ကို မထိမ်ချန် ဖြောင့်မှန်စွာ လင်းရမည်။</p> <p>မသိပဲနှင့် အသိလုပ်ချင်မှု, မမြင်ပဲနှင့် အမြင်လုပ်ချင်မှု, အနည်း ငယ်မျှသိသည် မြင်သည်ကို အများလုပ်ချင်မှု, အသိဉာဏ် မပါးပဲနှင့် အပါးလုပ်ချင်မှု- ဤကဲ့သို့သော ကောက်ကျစ်မှုများကို အနည်းငယ်မျှ မရှိစေရ၊ ဖြောင့်စင်း ဖြူစင်သော စိတ်နှလုံးရှိစေရမည် ဆိုလိုသည်။</p> <p>တတိယအင်္ဂါပြီး၏၊</p> <h3>စတုတ္ထအင်္ဂါ</h3> <p><b>အာရဒ္ဓဝီရိယော ဝိဟရတိ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပသမ္ပဒါယ၊ ထာမဝါ ဒဠှပရက္ကမော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု</b>။ <b>အကုသလာနံ</b>= အကုသိုလ်ဖြစ်ကုန်သော၊ <b>ဓမ္မာနံ</b>= ယုတ်မာသောတရားတို့ကို၊ <b>ပဟာနာယ</b>= ပယ်ဖျောက်ခြင်းငှာ၊ <b>ကုသလာနံ</b>= ကုသိုလ်ဖြစ် ကုန်သော၊ <b>ဓမ္မာနံ</b>=စင်ကြယ်ကောင်းမြတ်သော တရားတို့ကို၊ <b>ဥပ သမ္ပဒါယ</b>=ပြည့်စုံစေခြင်းငှာ၊ <b>အာရဒ္ဓဝီရိယော</b>=အမြဲမပြတ် အားထုတ် အပ်သောဝီရိယရှိသည်ဖြစ်၍၊ <b>ဝိဟရတိ</b>=နေ၏၊ <b>ထာမဝါ</b>=ထက်သန် သောစိတ်စွမ်း ကိုယ်စွမ်းရှိ၏၊ <b>ဒဠှပရက္ကမော</b>=အပြင်းအထန် အလွန် သန်သော လုံ့လရှိ၏၊ <b>ကုသလေသု ဓမ္မေသု</b>= ကုသိုလ်လေးပါး မြတ်တရား တို့၌၊ <b>အနိက္ခိတ္တဓုရော</b>=အခါခပ်သိမ်း မချသောဝန် ရှိ၏၊</p> <h3>စိတ်စွမ်း ကိုယ်စွမ်း ဝီရိယစွမ်း အလွန်ထက်သန်ခြင်း</h3> <p>မိမိသန္တာန်၌ ရှိသမျှသော အဝိဇ္ဇာ, တဏှာအစရှိသော အကုသိုလ် တရားတို့ကို ယခုဘဝ နေ့ခြင်း, ညခြင်း, သမုစ္ဆေဒပဟာန်ဖြင့် အကုန် အစင်ပယ်ဖြတ်ခြင်းငှာ- ကာမကုသိုလ် မဟဂ္ဂုတ်ကုသိုလ် လောကုတ္တရာ ကုသိုလ်တို့ကို ရပြီးရောက်ပြီး ဖြစ်စေခြင်းငှာ စိတ်စွမ်း ကိုယ်စွမ်း ဝီရိယစွမ်း အလွန်ထက်သန်၏၊</p> <h3>မြွေဆိပ်-ဥပမာ</h3> <p>မြွေဆိုးကိုက်၍ မြွေဆိပ်မွှန်၍ မလှုပ်မယှက် မျက်စိမမြင် ထွက် သက်ဝင်သက်ချုပ်၍ နေသောသူသည် ဆေးအနည်းငယ်တွေ့၍ ထွက်သက်ဝင်သက် ရကာမျှနှင့်လည်း မအေးသာသေး၊ ဘယ်ပြောင်း ညာပြန်လှုပ်ရှားနိုင်ရုံမျှနှင့်လည်း မအေးသာသေး၊ မျက်စိမြင်ရုံမျှ နှင့်လည်း မအေးသာသေး၊ ဦးခေါင်းမှအောက်သို့ မြွေဆိပ်လျော ကာမျှနှင့်လည်း မအေးသာသေး၊ ခါးမှအောက်သို့ လျောကာမျှနှင့်လည်း မအေးသာသေး၊ ဒူးမှအောက်သို့ လျောကာမျှနှင့်လည်း မအေးသာသေး၊ ကိုက်ရာအနာဝမှ အကုန်အစင် လျောကျသောအခါမှ စိတ်အေးရ သကဲ့သို့</p> <h3>ကိလေသာအဆိပ်မှ အဆင့်ဆင့်လွတ်မြောက်ပုံ</h3> <p>ထို့အတူ လူအဖြစ်၌ ကာမဂုဏ်အဆိပ်, နီဝရဏအဆိပ်မွှန်၍ နေသောသူသည် ရသေ့ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်သောအခါ အနည်း ငယ်မျှ ဆေးတွေ့၍ ထွက်သက်ဝင်သက်ရသော သူနာနှင့်တူ၏၊ သီလ ဝိသုဒ္ဓိကို ရကာမျှနှင့် အေးခွင့်မရှိသေး ဆိုလိုသည်။</p> <p>ရသေ့ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ပြီးသောသူသည် ဓုတင်တေရသကို ဆောင်၍ ခြိုးခြံသော ပဋိပတ်၌ တည်သောအခါ ဘယ်ပြောင်းညာပြန် လှုပ်ရှားနိုင်သော သူနာနှင့်တူ၏။</p> <p>သီလဓုတင် ပဋိပတ်တို့၌တည်၍ ဝိပဿနာလမ်းကို ပြနိုင်သော ဆရာကို ကောင်းစွာခစားလျက် ဝိပဿနာနည်းလမ်းကို လက်ထပ်ရ အောင်သင်ယူ၍ ဆိတ်ငြိမ်ရာအရပ်၌ ဝိပဿနာလုပ်ရပ်ကို ကျပ်ကျပ် တည်းတည်း အားထုတ်သဖြင့် မိမိကိုယ်ခန္ဓာအတွင်း၌ ရုပ်အသိုက်အအုံ, နာမ်အသိုက်အအုံ ရုပ်တိ့ု၏အဖြစ်အပျက်, နာမ်တို့၏ အဖြစ်အပျက်တို့ကို လင်းလင်းချင်းချင်း မြင်ရသောအခါ မျက်စိမြင်၍လာသော သူနာနှင့် တူ၏။</p> <p>မျက်စိမြင်ရုံမျှနှင့်လည်း အဆိပ်ရောဂါသက်သာသည် မဆို လောက်သေး၊ ယခုကာလ အထက်နိုင်ငံ အောက်နိုင်ငံမှာ တောတောင် ဝင်၍ ကျင့်ကြသောသူများကား မျက်စိမြင်သော စခန်းသို့ပင် မရောက် နိုင်ကြသေး၊ ဝိပဿနာဉာဏ် အမြင်သန်၍ သောတာပန်အဖြစ်သို့ ရောက်သောအခါ ဦးခေါင်း၌ အဆိပ်ရောဂါ ပျောက်ငြိမ်းသော သူနာနှင့် တူ၏။</p> <p>သကဒါဂါမ်အဖြစ်သို့ ရောက်သောအခါ ခါးမှအထက်၌ အဆိပ် ရောဂါ ပျောက်ငြိမ်းသောသူနာနှင့်တူ၏။</p> <p>အနာဂါမ်အဖြစ်သို့ရောက်သောအခါ ဒူးမှအထက်၌ အဆိပ် ရောဂါ ပျောက်ငြိမ်းသော သူနာနှင့်တူ၏။</p> <p>ရဟန္တာအဖြစ်သို့ရောက်သောအခါ မြွေကိုက်ရာ အနာဝမှ အကုန်အစင်အဆိပ်လျောကျ၍ အနာရောဂါ အချင်းခပ်သိမ်း ကင်းငြိမ်း စင်ကြယ်ပြီးသောသူနှင့် တူ၏။</p> <p>ထိုသို့ အနာရောဂါ အချင်းခပ်သိမ်း ကင်းငြိမ်းစင်ကြယ်သော စခန်းသို့ မဆိုက်သမျှသောကာလပတ်လုံး ထိုသူနာသည် မိမိ၌ ကပ်ရောက်ညဉ်းပန်း၍နေသော မြွေဆိပ်ရောဂါ ပျောက်ငြိမ်းရာ အလုပ်မှတစ်ပါး တစ်ခြားသော ကိစ္စတို့ကို အရှင်းပယ်ဖြတ်၍ ထိုမြွေဆိပ် ရောဂါပျောက်ငြိမ်းရန်အလုပ်ကိုသာ နေ့နေ့ညည မနေမနား ကြိုးစား အားထုတ်ရသကဲ့သို့ တစ်ထောင့်ငါးရာကိလေသာတည်းဟူသော အဆိပ်ရောဂါမွှန်၍ နေကြသော သူတို့မှာလည်း ဘုရားတည်းဟူသော အရိယဝိဇ္ဇာဓိုရ်ကြီး- ဝိပဿနာပညာ, မဂ်ပညာတည်းဟူသော ဝိဇ္ဇာမယိဒ္ဓိ ဆေးတို့နှင့် ယခုတစ်ဘဝတွေ့ကြရသောအခါ၌ ထိုကိလေသာ အဆိပ် မကင်း အချင်းခပ်သိမ်း မငြိမ်းသမျှကာလပတ်လုံး သမာပတ်ရှစ်ပါး ဝိပဿနာဉာဏ် ဆယ်ပါးသို့ရောက်ပြီး, ရပြီးပင်ဖြစ်သော်လည်း မဂ်စခန်း ဖိုလ်စခန်းသို့ မဆိုက်ရောက်သမျှကာလပတ်လုံး မလျော့သောလုံ့လမလျော့သော ဝီရိယနှင့် ပြည့်စုံရမည်ဟူလိုသည်။</p> <p>စတုတ္ထအင်္ဂါ ပြီး၏။</p> <hr> <h3>ပဉ္စမအင်္ဂါ</h3> <p><b>ပညာဝါ ဟောတိ၊ ဥဒယတ္ထဂါမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော အရိယာယ နိဗ္ဗေဓိကာယ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယဂါမိနိယာ</b>။</p> <h3>ဝိပဿနာ ပညာရှိခြင်း</h3> <p><b>ပညဝါ</b>=ပညာရှိသည်၊ <b>ဟောတိ</b>=ဖြစ်၏၊ <b>ဥဒယတ္ထဂါမိနိယာ</b>=မိမိ ခန္ဓာ, သူတစ်ပါးခန္ဓာတို့၌ ရုပ်တရား နာမ်တရားတို့၏ ခဏမစဲ တသဲသဲဖြစ်ပေါ်၍နေမှု-ခဏမစဲ တသဲသဲ ချုပ်ကွယ်၍နေမှုတို့ကို အမှီ လိုက်နိုင်စွာထသော၊ <b>အရိယာယ</b>=ပုထုဇ္ဇန်သာမာန် လူသာမာန် နတ် သာမာန်တို့နှင့် မတန်မရာ မွန်မြတ်စွာထသော၊ <b>နိဗ္ဗေဓိကာယ</b>=ကျောက် အတိပြီးသော တောင်အထွဋ် တောင်အထုတို့ကို မှုန့်မှုန့် ညက်ညက် ရက်ရက်ရဲရဲ ဝက်ဝက်ခွဲနိုင်သော ဝရဇိန်မိုးကြိုး၏ အလားကဲ့ သို့ ရုပ်ခဲနာမ်ခဲ ခန္ဓာခဲတို့ကို ရက်ရက်ရဲရဲ ဝက်ဝက်ခွဲနိုင်သော အစွမ်း လည်းရှိထသော၊ <b>သမ္မာ</b>=မချွတ်မယွင်း၊ <b>ဒုက္ခက္ခယဂါမိနိယာ</b>=ဝဋ်ဒုက္ခ၏ ကုန်ရာ စခန်းသို့ တန်းတန်းဖြောင့်ဖြောင့် မထောင့်မကွေ့ ချမ်းမြေ့ပိုင်ပိုင် ဆိုက်စေနိုင်ထသော၊ <b>ပညာယ</b>=ဉာဏ်ပညာအထူးနှင့်၊ <b>သမန္နာဂတော</b>= ပြည့်စုံ၏၊</p> <h3>တိဟိတ်၌သာ ရထိုက်သောအင်္ဂါ</h3> <p>ဤ ပဉ္စမအင်္ဂါသည်ကား တိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့၌သာ ရထိုက်သော အင်္ဂါပေတည်း၊ အဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ်, ဒွိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့် ထိုက်တန်သော အင်္ဂါမဟုတ်၊ ဤအင်္ဂါနှင့်ပြည့်စုံသောသူကို တိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ်ပေဟု အမှန်မုချ သိရသည်။</p> <p>ဤ အင်္ဂါငါးပါးနှင့် ပြည့်စုံသောသူသည် ယခုဘဝ၌ပင် အရိယ ဝိဇ္ဇာလမ်းကို ပေါက်ရောက် ထမြောက်အောင် လုပ်ကြံနိုင်၏ဟု ဟော တော်မူအပ်သော ပဓာနိယင်္ဂ ငါးပါးပြီး၏။</p> <hr> <h3>ပဓာနမည်သော ဝီရိယ၏အင်္ဂါ ၄- ပါး</h3> <h3>ပဓာနနှင့် ပဓာနိယင်္ဂ၏ အဓိပ္ပါယ်</h3> <p>ပဓာနိယင်္ဂ ဆိုသည်ကား<br> ၁။ အရိုးကြွင်းစေ,<br> ၂။ အကြောကြွင်းစေ,<br> ၃။ အရေကြွင်းစေ,<br> ၄။ အသား, အသွေး အကုန်ခြောက်ခန်း၍ကုန်လေစေမပေါက်သမျှ ငါမလျော့ ဟု ဖြစ်သောအင်္ဂါလေးပါးနှင့် ပြည့်စုံသောဝီရိယသည် ပဓာန မည်၏။</p> <p>ထိုပဓာနမှုကို ပြုသောသူသည် ပဓာနိယပဓာနိယ မည်၏။</p> <p>ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား ထိုက်တန်သော ပြဆိုခဲ့ပြီးသော အင်္ဂါငါးပါးသည် ပဓာနိယင်္ဂ တရားငါးပါးမည်၏။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- ပဓာနိယင်္ဂ တရားငါးပါးနှင့်တကွ ဝိဇ္ဇာငါးရပ်ကို အကျဉ်းသရုပ်ပြဆိုချက် ပြီး၏။</p> <hr> <h3>အရိယဝိဇ္ဇာဖြစ်ရန် နည်းလမ်း အကျဉ်းချုပ်မာတိကာ ၁၀-ပါး</h3> <p>ယခုအခါ၌ ဤဝိဇ္ဇာငါးရပ်တို့တွင် အရိယဝိဇ္ဇာလမ်းကို ပေါက် ရောက်ထမြောက်အောင် လုပ်ကြံလိုသော ယောဂီပုဂ္ဂိုလ်တို့၏အကျိုးငှါ အနိစ္စဝိဇ္ဇာ, ဒုက္ခဝိဇ္ဇာ, အနတ္တဝိဇ္ဇာ ပေါက်လမ်း, ဖွင့်လမ်းတို့ကို အကျဉ်းမျှ ပြဆိုပေအံ့။</p> <p>၁။ မဟာဘုတ် ၄- ပါး</p> <p>- <b>အယံကာယော</b>=ဤကိုယ်ခန္ဓာသည်၊ <b>စာတုမဟာဘူတိကော</b>= အထည်ခံ အမာခံဖြစ်သော လေးပါးသော မဟာဘုတ်လျှင် အရင်းခံရှိ၏။</p> <p>၂။ ပသာဒရုပ် ၆- ပါး</p> <p>- <b>ဆပ္ပ သာဒမဏ္ဍော</b>=ခြောက်မျိုးသောမှန်ကြည် မှန်လင်း ကို်ယ်တွင်း အပြည့် ခြယ်လှယ်လျက် ရှိ၏။</p> <p>၃။ တေဇောဓာတ်မီး ၁၀- ပါး</p> <p>- <b>ဥတူနံ</b>=ဆယ်မျိုးသောဓာတ်မီးတို့၏၊ <b>ဥဒယော</b>=အပွါးအစီး သာဖြစ်၏။</p> <p>၄။ အာဟာရဓာတ် အဆီ ၁၀-ပါး</p> <p>- <b>အာဟာရေဟိ</b>=ဆယ်မျိုးသော ဓာတ်ဆီတို့သည်၊ <b>ထမ္ဘိတော</b>= အမြဲ မပြတ် ထောက်ပံ့အပ်၏။</p> <p>၅။ ဇာတိ</p><p>- <b>ဇာတိဓမ္မော</b>=အသစ်အသစ် မစဲဖြစ်ခြင်းသဘောရှိ၏။</p> <p>၆။ ဇရာဓမ္မ</p> <p>- <b>ဇရာဓမ္မော</b>=ခဏချင်း ခဏချင်း အိုမင်းရင့် ရော်ခြင်းသဘော ရှိ၏။</p> <p>၇။ မရဏဓမ္မ</p> <p>- <b>မရဏဓမ္မော</b>=ခဏမစဲ အမြဲပျက်ဆုံးခြင်းသဘော ရှိ၏။</p> <p>၈။ အနိစ္စလက္ခဏာ</p> <p>- <b>အနိစ္စော</b>=ခိုင်မြဲသောသဘော မရှိ။</p> <p>၉။ ဒုက္ခလက္ခဏာ</p> <p>- <b>ဒုက္ခော</b>=ချမ်းသာမဖက် သက်သက် ဒုက္ခအစုသာတည်း။</p> <p>၁၀။ အနတ္တလက္ခဏာ</p> <p>- <b>အနတ္တာ</b>=ကိုယ်မဟုတ်။</p> <p><b>ဣတိအယံ</b>=ဤသည်ကား၊ <b>မာတိကာ</b>=ခေါင်းစဉ် မာတိကာတည်း။</p> <hr> <h3>၁-ပထမ မာတိကာ</h3> <h3>မဟာဘုတ် ၄-ပါး လက္ခဏာ</h3> <p><b>စာတုမဟာဘူတိကောတိ ဧတ္ထ</b>=စာတု မဟာဘူတိကော ဟူသော မာတိကာပုဒ်၌၊ <b>စတ္တာရော</b>=လေးပါးကုန်သော၊ <b>မဟာဘူတာ</b>=မဟာဘုတ် တို့ဟူသည်ကား၊ <b>ပထဝီ</b>=မြေလည်းတစ်ပါး၊ <b>အာပေါ</b>=ရေလည်း တစ်ပါး၊ <b>တေဇော</b>=မီးလည်းတစ်ပါး၊ <b>ဝါယော</b>=လေလည်းတစ်ပါး၊ <b>ဣမေ</b>= လေးပါးတို့ပေတည်း။</p> <p>၁- ပထဝီ။။ <b>တတ္ထ</b>=ထိုလေးပါးတို့တွင်၊ <b>ကက္ခဠဘာဝေါ</b>= ခက်မာသော သဘောသည်လည်းကောင်း၊ <b>မုဒုဘာဝေါ</b>= နူးညံ့သော သဘောသည်လည်းကောင်း၊ <b>ပထဝီ</b>=ပရမတ် နှစ် မြေအစစ်ပေတည်း။</p> <p>၂- အာပေါ။။ <b>အာဗန္ဓနံ</b>= ဖွဲ့စည်းမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>ပဂ္ဃရဏံ</b>= ယိုစီးမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>အာပေါ</b>=ပရမတ်နှစ် ရေ အစစ် ပေတည်း။</p> <p>၃- တေဇော။။ <b>ဥဏှဘာဝေါ</b>= ပူသောအဖြစ်သည်လည်းကောင်း၊ <b>သီတ ဘာဝေါ</b>=အေးသောအဖြစ်သည်လည်းကောင်း၊ <b>တေ ဇော</b>=ပရမတ်နှစ်မီးအစစ်ပေတည်း။</p> <p>၄-ဝါယော။။ <b>ဝိတ္ထမ္ဘနံ</b>=ထောက်ကန် တောင့်တင်းမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>သမုဒီရဏံ</b>=လှုပ်ကြွရွေ့လျားမှုသည်လည်းကောင်း၊ <b>ဝါယော</b>=ပရမတ်နှစ်လေအစစ်ပေတည်း။</p> <p>[ဤကား ဆောင်ပုဒ်တည်း၊ ကြေကြေမွမွ နှုတ်တက်ရအောင် ကျက်၍ဆောင်လေ။]</p> <h3>အရိယဝိဇ္ဇာဉာဏ်ပေါက်အောင် မဟာဘုတ် ၄-ပါးကို ဝိပဿနာရှုပွားပုံ</h3> <p>ယခုအခါ ထိုဆောင်ပုဒ်၌-မြေ, ရေ, လေ, မီး ဓာတ်ကြီးလေးပါးကို အသီးအသီးဝိဇ္ဇာဉာဏ်ပေါက်အောင် ဖွင့်ပြပေအံ့။</p> <h3>ပထဝီဓာတ်ကို ဝိပဿနာရူပွားပုံ</h3> <p>ပရမတ်နှစ် မြေအစစ်ဆိုသည်ကား- ခက်မာသောအမူအရာ အခြင်းအရာကြိယာမျှသာတည်း၊ အဏုမြူမျှကို အစိတ်တစ်သိန်းစိတ်၍ တစ်စိတ်စာမျှ အခဲအကျိတ်အဆံအမာ အထည်ဒြဗ်ဟူ၍မရှိ၊ အလွန် ကြည်လင်လှစွာသော မြစ်ရေချောင်းရေ စိမ့်ရေ စမ်းရေတို့၌ လည်း ကောင်း, နေရောင် လရောင် ကြယ်ရောင် မီးရောင် ပတ္တမြားရောင် တို့၌လည်းကောင်း, အနီးအဝေး ပျ့နှံ့၍သွားသော ခေါင်းလောင်းသံ ကြေးစည်သံစသည်တို့၌လည်းကောင်း, လေပြေလေညှင်း လေပြင်း မုန်တိုင်းတို့၌လည်းကောင်း, အဝေး,အနီး ပျံ့နှံ့လွင့်ပါး၍သွားသော အမွှေးနံ့ အပုပ်နံ့တို့၌လည်းကောင်း ထိုပရမတ်ဓာတ်မြေသည် အပြည့် ပါရှိ၏၊</p> <h3>ပထဝီဓာတ် အာဂမယုတ္တိ</h3> <p>ယုတ္တိကား-ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၏ တစ်ပါးနှင့်တစ်ပါး အချင်းချင်း အဝိနိဗ္ဘောဂဝုတ္တိ ဖြစ်ကြသည်ကို ထောက်၍လည်းကောင်း,<br> “<b>ဧကံ မဟာဘူတံ ပဋိစ္စ တယော မဟာဘူတာ၊ တယော မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဧကံ မဟာဘူတံ၊ ဒွေ မဟာဘူတေ ပဋိစ္စ ဒွေ မဟာဘူတာ</b>”</p> ဟူ၍ ဟောတော်မူသည်ကို ထောက်၍လည်းကောင်း, “<b>ပထဝီ</b>=မြေဓာတ်သည်၊ <b>သမ္ပဋိစ္ဆနရသာ</b>=ရေဓာတ် လေဓာတ် မီးဓာတ်တို့ကို လက်ခံထားခြင်းရှိ၏” ဟူ၍ အဋ္ဌကထာတို့၌ မိန့်ဆိုသည် နှင့်အညီ အမာခံဖြစ်သော မြေဓာတ်အခံမရှိလျှင် ရေဓာတ်လည်းမရှိနိုင်, မီးဓာတ်လည်း မရှိနိုင်, လေဓာတ်လည်းမရှိနိုင်သောသဘောကို ထောက် ၍လည်းကောင်း- ဆိုခဲ့ပြီးသော ရေစသည်တို့၌ မြေဓာတ်အပြည့်ပါရှိ ကြောင်းကို ဆိုအပ်သတည်း။။ ဤကား ကျမ်းဂန် ယုတ္တိတည်း။</p> <h3>ပထဝီနှင့် ဝါယောတို့၏ သဘာဝယုတ္တိ</h3> <p>လက္ခဏယုတ္တိကား တစ်လုံးတစ်ခဲတည်းဖြစ်ကြသော ရေတို့၌ လည်းကောင်း, လေတို့၌လည်းကောင်း အထက်အထက်နေသော ရေ, လေတို့ကို အောက်အောက်နေသော ရေ,လေတို့က အဆင့်ဆင့် ခုခံ၍ နေမှုသည် ထင်ရှား၏။</p> <p>ထိုခုခံမှုသည် အာပေါမှုလည်း မဟုတ်၊ ကပ်တွယ်ဖွဲ့စေးမှုသည် သာ အာပေါပေတည်း။</p> <p>ထိုခုခံမှုသည် တေဇောမှုလည်းမဟုတ်၊ ပူမှုအေးမှုသည်သာ</p> <p>တေဇောပေတည်း။</p> <p>ထိုခုခံမှုသည် ပထဝီမှု ဝါယောမှု နှစ်ချက်နှင့်ဆိုင်၏၊ ထိုခုခံမှု၌ ခက်မာ ခံ့ကျန်းမှုတစ်ခု, ထောက်ကန် တောင့်တင်းမှုတစ်ခု-ဤနှစ်ခု ဖက်စပ်မှ ခုခံမှုဖြစ်နိုင်သည်။</p> <p>ထိုနှစ်ခုတို့တွင် ခက်မာခံ့ကျန်းမှုကိုပင် ပရမတ်မြေဆိုသည်၊ ထောက်ကန်တောင့်တင်းမှုကို်ပင် ပရမတ်လေ ဆိုသည်။ ထိုနှစ်မှုတို့တွင် ထောက်ကန်တောင့်တင်းမှုဟူသော လေဓာတ် သည် ခက်မာခံ့ကျန်းမှုဟူသော မြေဓာတ်ကို မှီရသည်၊ မြေဓာတ်ကို လွှတ်၍ မိမိအလိုအလျောက် ဖြစ်နိုင်သည်မဟုတ်၊ ခက်မာ ခံ့ကျန်းမှုနှင့် ထောက်ကန် တောင့်တင်းမှုကို ခြားနားအောင် ကြည့်လေ။ ဤသို့လျှင် ထိုဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသော ရေ, လေတို့၌ ခက်မာ ခံ့ကျန်းမှု ဟူသော ပရမတ်မြေထင်ရှားရှိကြောင်းကို ထိုရေ, လေတို့၌ ရေအား လျော်စွာ လေအားလျော်စွာ ကက္ခဠလက္ခဏာရှိသည်ကို မြင်၍ သိအပ် သတည်း။</p> <h3>ပထဝီဓာတ်၏ ခက်မာခံ့ကျန်းမှု သဘောအဆင့်</h3> <p>ထိုဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသော နေရောင်စသည်-ခေါင်းလောင်းသံစသည်အမွှေးနံ့သာစသည်တို့၌ကား ထိုအားလျော်စွာ ခက်မာခံ့ကျန်းမှု အသီး အသီးပါကြငြားသော်လည်း အလွန်တရာအားနည်းလှသော အမှု ဖြစ်ချေ၍ လက္ခဏယုတ္တိနှင့် မပြသာချေ။ ကျမ်းဂန်ယုတ္တိနှင့်သာ ပြသာ ချေသည်။</p> <p>ဤကြည်လှစွာသော ရေ, လေ, လရောင်, အသံ, အနံ့တို့ကို် ပြဆိုလိုက်သည်မှာ ကက္ခဠကြိယာ ခက်မာခံ့ ကျန်းမှုသော အမူအရာ သက်သက်သည်သာလျှင် ပရမတ်မြေအစစ်အမှန်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပရမတ် မြေအစစ်မည်သည် အဏုမြူကို အစိတ်တစ်သိန်းစိတ်သော်လည်း တစ်စိတ်စာမျှ အဆံအမာ အထည်ဝတ္ထုမရှိကြောင်းကို ထင်လင်းစေ ခြင်းငှာ ပြဆိုလိုက်သည်။</p> <p>အထည်ဝတ္ထုဟူ၍မရှိ, ခက်မာသော အမူအရာသက်သက်မျှသာ ဖြစ်သော ထိုမြေဓာတ်သည်လည်း လွန်ကဲသောခက်မာမှုကို ထောက်၍ နုန့်သော ခက်မာမှုကို နူးညံ့သည်ဟု ဆိုရသည်။</p> <p>ထို့ကြောင့် ဝရဇိန်ကျောက်သွား၌ရှိသော ခက်မာမှုကို အလွန်ဆုံး ထား၍ လရောင်ကလာပ်၌ရှိသော ခက်မာမှုကို အနုန့်ဆုံးထား၍ စပ် ကြား၌ ခက်မာမှုအဆင့်ဆင့်, နူးညံ့မှုအဆင့်ဆင့်ဖြစ်၍နေသော ထိုမြေ ဓာတ်၏အလားကို သိရမည်။</p> <h3>ပထဝီဓာတ်ကို ပရမတ်သဘောဖြင့် ရှုကြည့်ပုံ</h3> <p>ဤမြေဓာတ်၌ ခက်မာခြင်း လက္ခဏာဆိုသည်ကို ပရမတ်သဘော နှင့် ကြည့်ရမည်၊ ပကတိလူတို့၏ အမှတ်သညာနှင့် မကြည့်ရ၊ ပကတိ လူတို့၏ အမှတ်သညာနှင့်ကြည့်ခဲ့သော် လရောင်စသည်တို့၌ ခက်မာ သောအမှုကို မတွေ့နိုင်ရှိလိမ့်မည်။</p> <h3>ဝတ္ထု အထည်ဒြဗ် ဖြစ်လာပုံ အဆင့်ဆင့်</h3> <p>ထိုခက်မာသော အခြင်းအရာ ကြိယာသဘော သက်သက်မျှသာ ဖြစ်သော ပရမတ်မြေဓာတ်သည် အာပေါဟူသော ပရမတ်ဖွဲ့စေးမှု ကြောင့် မြေဓာတ်ပေါင်း ကုဋေသိန်းသောင်း ပေါင်းဖွဲ့မိသည်ရှိသော် အဏုမြူတစ်ခုဟူသော ဝတ္ထုအထည်ဒြဗ်ဖြစ်၏။</p> <p>အဏုမြူပေါင်းကုဋေသိန်းသောင်း ပေါင်းဖွဲ့မိသည်ရှိသော် သန်း, ကြမ်းပိုး ဖြစ်၏၊ ထိုမှ အဆင့်ဆင့်ပွား၍ သတ္တဝါတွင် ယူဇနာလေးထောင့် ရှစ်ရာရှိသော အသုရိန်နတ်ကြီးတိုင်အောင်-ဗဟိဒ္ဓသန္တာန်တွင် ယူဇနာ ရှစ်သောင်း လေးထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး၊ နှစ်သိန်းလေးသောင်းအထုရှိသော မဟာပထဝီမြေကြီးတိုင်အောင် သိလေ။</p> <h3>မြေဓာတ်၏ ကိစ္စကြီးကျယ်ပုံ</h3> <p>သန်းအစရှိသော အဏုမြူ အစရှိသော သက်ရှိသက်မဲ့ ရုပ်စု ရုပ်ခဲ ဟူသမျှတို့၌ ခက်မာခြင်းဟူသော ဤမြေဓာတ်သည် အထည်ခံ အမာခံ ဖြစ်သတည်း၊ ဤမြေဓာတ်မှတစ်ပါး အထည်ဝတ္ထုရကောင်းသော ဓာတ် မရှိ၊ ရေဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်တို့သည်လည်း မြေဓာတ်၌ တွယ်ကြ ရကုန်သည်၊ ဤသို့ မြေဓာတ်၏ ကိစ္စကြီးကျယ်ဟန်ကို သိရမည်။</p> <h3>သဏ္ဌာန်ပညတ် ပယ်နိုင်ရန် သတိပြု</h3> <p>မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး တစ်ခုလုံး၌လည်းကောင်း, မဟာပထဝီ မြေကြီးတစ်ခုလုံး၌လည်းကောင်း, ပရမတ်မြေ ဓာတ်သက်သက်ကို ကြည့် လိုသည်ရှိသော် အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ်မရှိ ခက်မာသော အခြင်းအရာ ကြိယာသဘော သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ကြည့်ရသည်၊ အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ်မရှိပဲ မှန်ထဲ၌ထင်သော အရိပ်ကြီးကဲ့သို့ မြင်လိမ့်မည်၊ ရေထဲ၌ အရိပ်ကြီးကဲ့သို့ ထင်လိမ့်မည်။</p> <p>အဏုမြူမျှလောက် အရှည်အတို အကြီးအငယ် အခဲအမာ ထင်၍လာလျှင် ပရမတ်မြေအစစ် မဟုတ်ပြီ၊ သဏ္ဌာနပညတ် ဒြဗ် အထည်နှင့် ရောပြီ၊ သဏ္ဌာနပညတ် ဒြဗ်အထည်နှင့် ရောခဲ့လျှင်ဖြစ်မှု ပျက်မှုကိုရှုသောအခါ မထင်နိုင်ပဲ နေတတ်သည်။</p> <h3>ရှင်အာနန္ဒာ သောတာပန်ဖြစ်သော သာဓကယုတ္တိ</h3> <p>ဤဓာတ်ကမ္မဋ္ဌာန်း၌ ရှင်အာနန္ဒာကို အရှင်ပုဏ္ဏမထေရ် ဆုံးမ သောအခါ မှန်ရိပ်ဥပမာနှင့်ပင် ဆုံးမသည်၊ ဤမှန်ရိပ်ဥပမာနှင့်ပင် ရှင်အာနန္ဒာ သောတာပန် ဖြစ်လေသည်။</p> <h3>မြေဓာတ်ကို ရှုပုံ</h3> <p>မြင့်မိုရ်တောင် မဟာပထဝီမြေကြီးတို့ကို အကုန်ခြုံ၍ ကြည့်သော အခါ၌ပင် အခဲအကျိတ် အထည်ဝတ္ထု အဏုမြူမျှ မရောမယှက်ပဲ ပရမတ် စစ် အမှန်ဖြစ်သော ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်သက်သက်ကို ထင်မြင် အောင် ရှုနိုင်သောသူအား ထို့အောက်ငယ်သော သက်ရှိသက်မဲ့တို့၌ ပရမတ်စစ်ဖြစ်သော မြေဓာတ်ကို ထင်မြင်အောင်ရှုမှု အလွန်လွယ်လှ တော့သည်။</p> <p>မှန်၌ထင်သောအရိပ်, ရေ၌ထင်သောအရိပ်, သစ်ပင်ရိပ်, တောင် ရိပ်-အစရှိသော အရိပ်တို့သည် မြင့်မိုရ်တောင်မျှပင် ကြီးမားစွာ ထင်မြင် ရငြားသော်လည်း အဏုမြူမျှ အထည်ဒြဗ် မရှိသည့်အတွက်ကြောင့် ပျောက်ခွင့်ပျက်ခွင့် ဆိုက်ခဲ့လျှင် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက် အတွင်းမှာပင် အကြိမ်တစ်ရာမက ပျောက်နိုင်ပျက်နိုင်သကဲ့သို့ ထို့အတူ ထိုမြင့်မိုရ်တောင်နှင့်အမျှ ပျံ့နှံ့ကြီးကျယ်၍နေသော ထိုပရမတ် မြေဓာတ် သည်လည်း တစ်ခုတည်းသော ပရမတ်ဆံပရမတ်ခဲဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိသည့်အတွက် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက် အတွင်းမှာပင် အကြိမ်တစ်ရာမက ပျောက်ပျက်ကွယ်ပနိုင်ရာသော အရိပ်နိမိတ် ထင် မြင်နိုင်လိမ့်မည်။</p> <p>မိမိကိုယ်၌ ထိုပရမတ်စစ်ဖြစ်သော မြေဓာတ်ကို အလင်းပေါက် အောင် ကြည့်ရှုသောအခါ ဉာဏ်ငုံနိုင်လောက်ရုံ ဉာဏ်ဝါးနိုင်လောက်ရုံ ပိုင်း၍ပိုင်း၍ ကြည့်၊ ဦးခေါင်ကိုပိုင်း၍ကြည့်သောအခါ အတွင်းအပြင် မခြားမနား ထုတ်ချင်းပေါက်အောင် ကြည့်။</p> <p>မြေဓာတ်မဟုတ်သော အဆင်းဓာတ်ခုခံ၍ နေတတ်သည်၊ သဏ္ဌာန်ပညတ် ဒြဗ်အထည်ကြီးလည်း ခုခံ၍ နေတတ်သည်၊ ဉာဏ်ကို ကြပ်ကြပ်လှုပ်၍ ပေးလေ၊ ခြေဖဝါးတိုင်အောင် အောက်အဖို့အစုကို လည်း ဉာဏ်နိုင်ရုံ နိုင်ရုံ ပိုင်း၍ကြည့်၊ တစ်ကိုယ်လုံး စပ်မိသောအခါ ဉာဏ်ကို ဦးထိပ်ကနေ၍ ရွယ်လိုက်လျှင် ခြေဖဝါးတိုင်အောင် ထုတ်ချင်း ပေါက်ထွင်း၍ သွားလိမ့်မည်၊ မိမိကိုယ်ခန္ဓာတစ်ခု၌ ဓာတ်ပေါက်အောင် မြင်ခဲ့လျှင် စကြဝဠာအနန္တ, ကမ္ဘာအနန္တတို့၌ ရှိသမျှသော သတ္တဝါခန္ဓာစု အကုန်လုံး ဓာတ်ပေါက်ပြီး ဖြစ်တော့သည်။</p> <p>ဤပရမတ်မြေဓာတ် တစ်ခုပေါက်၍သွားလျှင် ကြွင်းသော ရေ ဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်, စက္ခု သောတစသော အဇ္ဈတ္တိကဓာတ်, ရူပ, သဒ္ဒစသော ဗာဟိရဓာတ်စု ရှုနည်းဖောက်နည်း အလွန်လွယ်၍ ကုန်တော့သည်။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- ပထဝီဟူသော မြေဓာတ်ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းအမြွက်ပြီး၏။</p> <hr> <h3>အာပေါဓာတ်ကို စိစစ်ရှုဆင်ခြင်ပုံ</h3> <p>အာပေါဓာတ်နှင့် ယိုစီးမှု ဖွဲ့စေးမှု</p> <p>ပရမတ်နှစ် ရေအစစ်ကား တွယ်မှုကပ်မှု ဖွဲ့စေးမှုသည်သာလျှင် ပရမတ်ရေဓာတ်အစစ်တည်း။ ထိုတွယ်မှု ကပ်မှု ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ပရမတ် ရေဓာတ်သည် ထက်သန်ခြင်းသို့ ရောက်သည်ရှိသော် စိုစွတ်ခြင်း ယိုစီးခြင်းဟူသော ပဂ္ဃရဏ ရေဓာတ်ဖြစ်လေ၏။</p> <p>ထိုတွယ်မှုကပ်မှု ဖွဲ့စေးမှုဟူသော အာဗန္ဓနကြိယာ သက်သက် မျှသာဖြစ်သော ပရမတ်ရေအစစ်သည်လည်း အဏုမြူကို အစိတ် တစ်သိန်းစိတ်သော်လည်း တစ်စိတ်စာမျှ အခဲအကျိတ် အဆံအမာ အထည်ဒြဗ်ဟူ၍ မရှိ၊ တွယ်ကပ်ဖွဲ့စေးခြင်း ကြိယာ အမူအရာသက်သက် မျှသာတည်း။</p> <p>ထိုတွယ်ကပ်ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ပရမတ်ရေဓာတ်သည် မြေဓာတ်, မီးဓာတ်, လေဓာတ်သုံးပါးတို့ကို တစ်ခုတည်း တစ်သားတည်းကဲ့သို့နေ အောင် ဖွဲ့နှောင်စည်းကြပ်ပေသည်ဖြစ်၍ ကလာပ်တူ မဟာဘုတ်တို့သည် တစ်ပါးကိုတစ်ပါး အားပြုခွင့်ရကြကုန်သည်၊ တစ်ပါးကိုတစ်ပါး ထောက်ပံ့ခွင့်ရကြကုန်သည်၊ ဖွဲ့နှောင်စည်းကြပ် ချုပ်ထိန်း၍နေသော ရေဓာတ်ချုပ်ကွယ် ပျောက်ပျက်ခဲ့သည်ရှိသော် ထိုဓာတ်ကြီးသုံးပါးတို့သည် အစေးပြယ်ပျက်၍ ခဏချင်း ပျောက်ပျက် ကွယ်ဆုံးကြလေကုန်၏။</p> <p>[ဤကား-ကလာပ်တစ်ခုတည်း၌<br> <p>ရေဓာတ်၏ကျေးဇူးကိုဆိုသော စကားရပ်တည်း။]</p> <h3>အာပေါဓာတ်၏ ဖွဲ့စေးမှုကျေးဇူး</h3> <p>လောက၌ ပရမာဏုမြူမှစ၍ သတ္တဝါ၌ အသုရိန်နတ်ကြီးဟု ဆိုအပ်သော ရုပ်တုံးရုပ်ခဲကြီးတိုင်အောင်- ဗဟိဒ္ဓ၌ မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး စကြဝဠာတောင်ကြီး မဟာပထဝီမြေကြီးတိုင်အောင် သဏ္ဌာန်ကြီးငယ် အထည်ဒြဗ်အနေနှင့် ရုပ်တရားတို့ အကျိတ်အခဲ အတုံးအခဲဖြစ်၍ နေကြ မှုသည်လည်း ဤရေဓာတ်၏ကျေးဇူးပင်တည်း။</p> <p>ဤရေဓာတ်မှတစ်ပါး အကျိတ်အခဲဖြစ်အောင်ဖွဲ့စေးသော ဓာတ် ဟူ၍ မရှိပြီ။</p> <p>ရှစ်သောင်းလေးထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး၌ ရှိသော ဖွဲ့စေးမှုသည် ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည်ဖြစ်အံ့။</p> <p>ထိုမြင့်မိုရ်တောင်ကြီးသည် ယခုခဏချင်း ကွယ်ပျောက်ရာ၏၊ ရှစ်သောင်းနှစ်ထောင် နှစ်ပြန်ဆောင်သော စကြဝဠာတောင်ကြီး၌ရှိသော ဖွဲ့စေးမှုသည် ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည်ဖြစ်အံ့၊ ထိုစကြဝဠာ တောင်ကြီးသည် ယခုခဏချင်း ကွယ်ပျောက်ရာ၏၊ မဟာပထဝီမြေကြီး၌ ရှိသော ဖွဲ့စေးမှုသည် ယခုခဏချင်း ပျက်ဆုံးခဲ့သည်ဖြစ်အံ့၊ ဤမဟာ ပထဝီမြေကြီးသည် ယခုခဏချင်းကွယ်ပျောက်၍ ကောင်းကင်အတိ သာဖြစ်လေရာ၏။</p> <p>အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူ ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ချုပ်ထိန်းမှု မရှိခဲ့ သည်ရှိသော် မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သိလာပထဝီဖြစ်၍ နေသော တခဲနက်သော ပရမတ်မြေ ပရမတ်မီး ပရမတ်လေတို့သည် တစ်ပါးကိုတစ်ပါး ထောက်ပံ့မှု မှီတွယ်မှု အစည်းအရုံး ခဏချင်း ကင်း လွတ်ကြလေကုန်၏၊ နိဗ္ဗာန်မှတစ်ပါးသော သင်္ခတလက္ခဏာရှိသော ပရမတ္ထဓမ္မတို့မည်သည် ထောက်ပံ့မှု မှီတွယ်မှုနှင့်ကင်း၍ မျက်တောင် တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်မျှ အသက်ရှည်၍ တည်နေနိုင်သောမည်သည် မရှိလေကုန်။</p> <h3>ကွက်ခြား၍ ကြည့်ရှုလိုသော်</h3> <p>မြင့်မိုရ်တောင်ကြီး စကြဝဠာတောင်ကြီး မဟာပထဝီမြေကြီးတို့၌ ပရမတ်ရေဓာတ်သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ ကြည့်ရှုလိုသည်ရှိသော် ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်နှင့် မရောစေမူ၍ ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ရေဓာတ် သက်သက်ကို ကွက်ခြား၍ ကြည့်ရသည်၊ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည် ဒြဗ်စုလည်း ခုခံ၍နေတတ်သည်။</p> <p>ကြည့်ရှုသော ဓမ္မဝဝတ္ထာနဉာဏ်၌ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည် ဒြဗ်စု ခုခံ၍နေခဲ့လျှင် နောက်၌ ဖြစ်မှုပျက်မှုကို ရှုသောအခါ မထင်နိုင်ပဲ နေတတ်သည်၊ ပရမတ်အစစ်ကို အမြင်စင်ကြယ်လှပါမှ အနိစ္စအစစ် ဒုက္ခအစစ် အနတ္တအစစ်ကို မြင်နိုင်သည်။</p> <h3>ရေဓာတ်၌ ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြစ်အောင်ရှုပုံ</h3> <p>မြေဓာတ်၌ ဆိုခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ဤရေဓာတ်၌လည်း ဖွဲ့စေးမှု သက်သက်ဟုဆိုအပ်သော ရေဓာတ်အမြင်စင်ကြယ်သောအခါ မြင့်မိုရ် မဟာပထဝီတစ်ခုလုံး၌ အကျိတ်အခဲ အဆံအမာမရှိသည့်အတွက် မှန်ထဲ ရေထဲမှာ ထင်မြင်ရသော မိုးရိပ် တိမ်ရိပ် နေဝန်း လဝန်းအရိပ် သစ်ပင်ရိပ် တို့ကဲ့သို့ ဖွဲ့စေးမှုဟူသော အာပေါလက္ခဏာကြီး ထင်မြင်လိမ့်မည်။ မြင့်မိုရ်တောင် မဟာပထဝီတို့၌ ထင်မြင်နိုင်သောအခါ လူ, နတ်, ဗြဟ္မာ, သတ္တဝါခပ်သိမ်းတို့၌ ထင်မှု, မြင်မှု အလွန်လွယ်လှတော့သည်၊ သတ္တဝါသန္တာန်မှာ ထင်မြင်မှုသာ လိုရင်းဖြစ်သည်။</p> <p>မြင့်မိုရ်မဟာပထဝီတို့က ချီ၍ ပြလိုက်သည်မှာ သတ္တဝါသန္တာန်၌ ထင်လွယ်မြင်လွယ်အောင် ချီလိုက်သည်၊ မိမိသန္တာန်၌ ဦးခေါင်း ခြေဖဝါး ထုတ်ခြင်းပေါက်အောင် ထင်လင်းပြီးမှ သူတစ်ပါးသန္တာန်စုကိုလည်း ထိုအတူ ထုတ်ချင်းပေါက်အောင် ရှုလေ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- အာပေါဟူသော ရေဓာတ်ကို ဓာတ်ပေါက်အောင်ရှုနည်း အမြွက်ပြီး၏။</p> --- <h3>တေဇောဓာတ်ကို စိစစ်ရှုဆင်ခြင်ပုံ</h3> <p>တေဇောဓာတ်နှင့် ပူမှု- အေးမှု</p> <p>ပူမှု အေးမှု ဟူသောအမူအရာ ကြိယာမှု သက်သက်သည် ပရမတ်နှစ် မီးအစစ်မည်၏။</p> <p>ပူမှုအေးမှုဟူသည်လည်း ကလာပ်တူ မဟာဘုတ်သုံးပါးတို့ကို ရင့်မာသန်စွမ်းအောင် ပေါင်းနွေးမှုပေတည်း၊ အပူစွမ်းအအေးစွမ်း နှစ်ပါးစုံသည်ပင်လျှင် ကလာပ်တူမဟာဘုတ်တို့ကို ရင့်မာအောင် ထက် သန်အောင် အသီးအသီး အစွမ်းသတ္တိနှင့် ပြည့်စုံကြအောင် ပေါင်းနွေးမှု ရှိသည်ချည်းဖြစ်သည်။</p> <h3>ကြက်ဥ ဥပမာ</h3> <p>အမိဝမ်းမှ ဥ၍မြုံ၌တည်ရှိသော ကြက်ဥတို့သည် အမိဖြစ် သူကြက်မက မပြတ်ဝပ်၍ အငွေ့ပေးမှ အစဉ်အတိုင်း ရင့်မာသန်စွမ်း၍ ကြက်သူငယ်အဖြစ်သို့ရောက်သဖြင့် ပေါက်ဖွားနိုင်သည်၊ အမိကြက်မက မဝပ်ပဲ အငွေ့မပေးပဲ နေခဲ့သည်ရှိသော် ကြက်သူငယ်ဖြစ်သို့ မရောက် နိုင်ပြီ၊ အမိဝမ်းတွင်းက ထုံခဲ့သော အငွေ့အကုန်တွင် ပုပ်ခြင်းသို့ ရောက် လေတော့သည်။</p> <p>ဤအတူ တေဇောဟူသော ဤမီးဓာတ်သည် အမိကြက်မနှင့် တူသည်၊ အတူတကွဖြစ်သော မြေဓာတ် ရေဓာတ် လေဓာတ် ဤဓာတ်ကြီးသုံးပါးတို့သည် ကြက်ဥနှစ်တို့နှင့် တူကြကုန်သည်။</p> <h3>မြေဓာတ်, ရေဓာတ်, လေဓာတ်တို့ မီးဓာတ်နှင့်မကင်းနိုင်ခြင်း</h3> <p>မီးဓာတ်နှင့်အတူ တွဲဖက်ရမှ မြေဓာတ်ဟူသော ခက်မာမှုသည် အောင်မြင်စွာဖြစ်နိုင်သည်၊ ရေဓာတ်ဟူသော ဖွဲ့စေးမှုသည်လည်း အောင်မြင်စွာဖြစ်နိုင်သည်၊ လေဓာတ်ဟူသော အဝှန်အဝှါမှုသည်လည်း အောင်မြင်စွာဖြစ်နိုင်သည်၊ မီးဓာတ်နှင့်ကင်း၍ အောင်မြင်စွာ မဖြစ် နိုင်ကြကုန်။</p> <h3>သီတတေဇောဓာတ်မီး၏ အစီးအပွား</h3> <p>မဟာသမုဒ္ဒရာရေ, သီတာရေ, ကမ္ဘာကိုခံသောရေတို့သည်လည်း သီတဓာတ်မီး၏ အစီးအပွားတို့သာတည်း၊ သီတဓာတ်မီး၏ အုပ်စိုးချက် နှင့် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားကာ နေကြရကုန်သည်၊ မြင့်မိုရ်တောင်, စကြဝဠာ တောင်, သိလာပထဝီ မြေကြီးတို့သည်လည်း သီတဓာတ်မီး၏ အစီးအပွား တို့သာတည်း။</p> <h3>တေဇောဓာတ်၌ ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြစ်အောင်ရှုပုံ</h3> <p>တစ်ပါးသောဓာတ်တို့နှင့် မရောနှောစေပဲ မီးဓာတ်သက်သက်ကို ရှုသောအခါ အေးသောဝတ္ထုတို့၌ အေးမှုသက်သက်ကို ရှုရမည်၊ ပူသောဝတ္ထုတို့၌ ပူမှုသက်သက်ကို ရှုရမည်၊ အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ် ပညတ်နှင့်ရော၍ မနေစေနှင့်၊ ပူမှုအေးမှုဟူသော ဤ ပရမတ်မီးဓာတ်၏ အဏုမြူမျှ အဆံအမာ အထည်ဝတ္ထု မရှိကြောင်းကား ထင်ရှားပါ၏၊</p> <h3>တေဇောဓာတ်ကို ဝါယောဓာတ်က ထောက်ပံ့ပုံ</h3> <p>အဆံအမာ အထည်ဝတ္ထုဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိသည့် အတွက် ကြောင့် ဤမီးဓာတ်ကို အမြင်စင်ကြယ်သောအခါလည်း ရေကြည် မှန်ကြည် စသည်တို့၌ နေဝန်း လဝန်းအရိပ် တိမ်ရိပ် မိုးရိပ်တို့ကဲ့သို့ ဉာဏ်အမြင်မှာသာ ကြီးကျယ်၍ အထည်ဒြဗ်မရှိကြောင်း ထင်ရှားလိမ့် မည်၊ မိမိကိုယ်ကို ရှုသောအခါ ဉာဏ်နိုင်ရုံ ပိုင်း၍ ပိုင်း၍ရှု၊ မိမိကိုယ်မှာ အလင်း ထင်မြင်နိုင်လျှင် သတ္တဝါအနန္တမှာပင် ထင်တော့သည်။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- တေဇောဟူသော မီးဓာတ်ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်း အမြွက်ပြီး၏။</p> ---*--- <h3>ဝါယောဓာတ်ကို စိစစ် ရှုဆင်ခြင်ခြင်း</h3> <p>တေဇောဓာတ်ကို ဝါယောဓာတ်က ထောက်ပံ့ပုံ</p> <p>မီးတောက်မီးခိုး၏ အတွင်း၌ မီးဓာတ်၏အာနုဘော်ကြောင့် မီးဓာတ်ကိုပင် အစဉ်ဖြစ်ပွား၍ သွားနိုင်အောင် လှုံ့ဆော်ချီးပင့်မှု ဟူသော ဝါယောသည်ပါရှိ၏၊ ထိုဝါယောအတွက်ကြောင့် မီး၏ပြန့်ပွားခြင်း, မီးရှိန်၏ပြန့်ပွားခြင်း, မီးရောင်၏ပြန့်ပွားခြင်း, မီးတောက်၏လူလူ တက်ပွားခြင်း, အခိုးထွက်ခြင်း, အဆင့်ဆင့် မီးကူးခြင်းအစရှိသော မီးဓာတ်၏ပြန့်ပွားစည်ကားမှုတို့သည် ထင်ရှားဖြစ်ကုန်၏သို့ ထိုအတူ ဝါယောမည်သော ဤလေဓာတ်သည် ပူမူအေးမှုဟူသော မီးဓာတ်၏ အရှိန်အဝှန်ပေတည်း၊ မီးစာရှိရာ၌ အနည်းငယ်ချထားသော မီးသည် ထိုအရှိန် အဝှန်ကြောင့် မီးစာရှိသမျှ အကုန်ပြန့်ပွားနိုင်သည်၊ မီး၌ အတွင်း အရှိန်အဝှန်ညံ့၍ မပွားတဲ့နိုင် မတောက်တဲ့နိုင်ရှိလျှင် ယပ်နှင့် ယပ်၍ပြောင်းနှင့်မှုတ်၍ အပက အရှိန်အဝှန်ကူရသေးသည်။</p> <h3>ပူမှု-အေးမှု တေဇောဓာတ်နှင့် အရှိန်အဝှန် ဝါယောဓာတ်</h3> <p>ပူမှုရှိလျှင် ပူရှိန်ပူဟုန်ရှိမြဲ၊ အေးမှုရှိလျှင် အေးရှိန် အေးဟုန်ရှိမြဲ၊ ပူမှု အေးမှုကား တစ်ခြား၊ အရှိန် အဝှန်ကားတစ်ခြား၊ ပူမှုအေးမှုကား ပရမတ်မီးဓာတ်တည်း၊ အရှိန်အဝှန်ကား ပရမတ်လေဓာတ်တည်း။</p> <h3>ဝါယောဓာတ်သည် ကြွင်းမဟာဘုတ် ၃-ပါး၏အင်အား</h3> <p>ထိုအရှိန်ဟူသော လေဓာတ်သည် ကလာပ်တူဖြစ်သော မြေဓာတ် ရေဓာတ် မီးဓာတ်တို့၏ အားခွန်ဗလလည်း မည်၏၊ ထိုအဟုန်အဝှန် ပွားရာကလာပ်တူ မဟာဘုတ်ရုပ်ကလာပ်တို့သည် ဖြစ်ပေါ်၍ လိုက်ရ ကုန်၏၊ ထိုအဟုန် အဝှန်သည် အလွန်ထက်သန်သည်ရှိသော် လေပြင်း မုန်တိုင်း ဖြစ်လေ၏၊</p> <h3>ဝါယောဓာတ်၏ ထောက်ကန်ချီးပင့်မှု ဝိတ္ထမ္ဘနလက္ခဏာ</h3> <p>ထိုအဝှန်အဟုန်သည် လေမွေ့ရာလေခေါင်းအုံးစသည်တို့၌ ကဲ့သို့ ထောက်ကန်တောင့်တင်းမှု ချီးပင့် ထမ်းဆောင်မှုဖြစ်၍ “ဝိတ္ထမ္ဘန လက္ခဏာ” ဟုကျမ်းဂန်တို့၌ ဆိုပေသည်၊ မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သိလာပထဝီ စသည်တို့၌ရှိသော သီတဓာတ်မီးသည် ထိုအဟုန်အဝှန် ဟူသော လေဓာတ်၏အစွမ်းဖြင့် ခဏတိုင်းခဏတိုင်း ပွားများ၍ ကမ္ဘာ ပျက်သည်တိုင်အောင် ရုပ်ကလာပ် အဆက်ဆက်တို့ကို ပွားများ စေနိုင် သည်၊ မြင်အောင် ကြည့်။</p> <h3>တေဇောဓာတ်၌ ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြစ်အောင်ရှုပုံ</h3> <p>ဟဒယဝတ္ထု၌ ဖြစ်ပေါ်သော တစ်ခုခုသော စိတ်ကြောင့်ခဏချင်း ခဏချင်း တစ်ကိုယ်လုံး စိတ္တဇရုပ်ကလာပ် ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွားမှု, ဥတုဇရုပ် ကလာပ်တို့ ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွားမှု, ဝမ်းထဲသို့ရောက်သော အစာအာဟာရ ဓာတ် တို့၏ တစ်ကိုယ်လုံး အနှံ့အပြား ပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွားမှု, ကလလရေကြည်မှ စ၍ သတ္တဝါတို့၏ အစဉ်အတိုင်း တိုးပွားစည်ကားမှု, အညွန့်အညှောက် ပေါ်ပေါက်သည်မှစ၍ သစ်ပင်ချုံမြက်တို့ အစဉ်အတိုင်းတိုးပွား စည်ကား မှုတို့သည်လည်း ဝါယောလှုံ့ဆော်မှုနှင့် ဖြစ်ကြကုန်သည်သာတည်း။</p> <p>မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် မဟာပထဝီမြေကြီးမှ စ၍ သက်ရှိသက်မဲ့ အလုံးစုံတို့ကို ရွရွရွရွ ထင်အောင် ကြည့်လေ၊ မိမိကိုယ်မှ စ၍ အကုန်လုံးနှံ့အောင်ကြည့်၊ ဦးထိပ်မှစ၍ ခြေဖဝါးတိုင် အလင်းပေါက် အောင်ကြည့်။</p> <h3>ပညတ်ကို ဉာဏ်ဖြင့် မှုတ်လွှင့်ပစ်ရန်လိုခြင်း</h3> <p>ဤဓာတ်လည်း ဆိုခဲ့ပြီးသော ဓာတ်တို့နည်းတူ အဆံအမာဟူ၍ အဏုမြူမျှမရှိသည့် အတွက်ကြောင့် ရေထဲမှန်ထဲ၌ ထင်သော လူရိပ် စသည်ကဲ့သို့ ထင်မြင်လိမ့်မည်၊ မျက်စိတွင်မြင်နေကျဖြစ်သော အဆင်း သဏ္ဌာန် အထည်ဒြဗ်ပညတ်ကြီး ခုခံ၍ နေတတ်သည်၊ အဟုတ်မရှိသော ထိုပညတ်ကို ဉာဏ်ဖြင့် မှုတ်လွှင့်၍ ပစ်လေ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- ဝါယောဟူသော လေဓာတ်ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်း အမြွက်ပြီး၏။</p> ---*---- <h3>ဓာတ်ကြီး ၄-ပါးတို့၏ အချင်းချင်း မှီတွယ်ကြ ကျေးဇူးပြုကြပုံ</h3> <p>မဟာဘုတ်လက္ခဏာ ၄- ပါး</p> <p>(၁) ခက်မာမှု, (၂) ဖွဲ့စေးမှု, (၃) ပေါင်းနွေးမှု, (၄) အရှိန်အဟုန်မှုဤလေးခုသော အခြင်းအရာ အမူအရာကြိယာကြီးတို့သည် သဘော လက္ခဏာအားဖြင့် အသီးအသီး ထင်ရှားကြကုန်၏။</p> <p>တည်ရာဌာနအားဖြင့် ခက်မာမှုကို မ,တည်ပြု၍ တစ်ခုတည်းကဲ့သို့ တည်ကြကုန်၏။</p> <p>ဖြစ်အတူ ပျက်အတူ တည်အတူတို့သာတည်း။</p> <p>ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ် ပျက်ဆုံးလျှင် တည်ရာမရှိသည်ဖြစ်၍ ကြွင်းသော ဓာတ်သုံးပါးလည်း ပျက်ဆုံးရတော့သည်။</p> <p>ထိုအတူ ဖွဲ့စေးမှုဟူသော ရေဓာတ် ပျက်ဆုံးလျှင်လည်း အဖွဲ့ အစည်းပျက်သဖြင့် တစ်ပါးနှင့်တစ်ပါး ထောက်ပံ့ မှုကင်းကြ၍ အကုန်လုံး ပျက်ဆုံးကြတော့သည်။</p> <p>ပေါင်းနွေး၍ ထက်သန်အောင် ပြုမှုဟူသော မီးဓာတ် ပျက်ဆုံး လျှင်လည်း ကြွင်းသော ဓာတ်သုံးပါးတို့သည် မိမိတို့သဘောအတိုင်း ပြည့်စုံစွာ မတည်နိုင်ကြ၍ အကုန်လုံး ပျက်ဆုံးကြတော့သည်။ ကြံ့ခိုင် တောင့်တင်းမှုဟူသော လေဓာတ် ပျက်ဆုံးလျှင်လည်း ကြွင်းသော ဓာတ်တို့သည် အားပြတ်၍ ပျက်ဆုံးကြကုန်တော့သည်။</p> <h3>လေဓာတ်မရှိက မီးဓာတ်ကွယ်ဆုံးခြင်း</h3> <p>မီးဟူသော ပူမှုအေးမှုသည် လှုံ့ဆော်ထထူ တလူလူဆောင်ရွက် ခြင်းဟူသော လေဓာတ်နှင့်တွဲရမှ ဖြစ်နိုင်သည်၊ လေဓာတ်မရှိလျှင် အားပြတ်၍ ခဏချင်း ကွယ်ဆုံးလေ၏၊</p> <h3>လေဓာတ်မရှိက ပထဝီစသောဓာတ်များလည်း ကွယ်ဆုံးခြင်း</h3> <p>ထိုအတူ ခက်မာမှု ဟူသော မြေဓာတ်သည်လည်း ခက်မာခြင်း ကြိယာကိုကြံ့ရန့် တင်းရင်းအောင် ချီးပင့်သောလေဓာတ်မရှိလျှင် အား ပြတ်၍ ကွယ်လေဆုံးလေ၏၊ ဖွဲ့စေးခြင်းဟူသော ရေဓာတ်သည်လည်း ဖွဲ့တွယ်ခြင်းကြိယာကို ကြံ့ရန့်တင်းရင်းအောင် ချီးပင့်သောလေဓာတ် မရှိလျှင် အားပြတ်၍ ကွယ်ဆုံးလေသည်။</p> <p>ဤကား- အခြင်းအရာကြီး လေးပါးတို့၏ အချင်းချင်းမှီတွယ်ကြပုံ၊ တစ်ပါး ပျက်လျှင် အကုန်လုံးပျက်ကြပုံကို ပြဆိုလိုက်သော အချက်တည်း။</p> <h3>မဟာဘုတ် ဓာတ်ကြီး ၄-ပါးတို့၏ တန်ခိုးကြီးမားပုံ</h3> <p>ထိုဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့၏ သက်ရှိသက်မဲ့ သန္တာန်နှစ်ပါးတို့၌ ဖြစ်ပုံ ဆန်းကြယ်မှုသည်လည်း အစိန္တေယျ အရာဖြစ်၍ မကြံအပ်မကြံရာ ကြီးကျယ်လှစွာ၏၊ ထိုဓာတ်လေးပါးတို့၏ တန်ခိုးဣဒ္ဓိပါဒ်သည်လည်း အစိန္တေယျ အရာဖြစ်၍ မကြံအပ်မကြံရာ ကြီးကျယ်လှစွာ၏၊</p> <h3>ဓာတ်ကြီးလေးပါးနှင့် လမ်းသုံးသွယ်</h3> <p>ဤဓာတ်လေးပါးကို ဘုရား၏နည်းလမ်းနှင့် အထင်အမြင် ထိုး ထွင်း၍ ထမြောက်ပေါက်ရောက်အောင် လုပ်ကြံနိုင်လျှင် “လောကုတ္တရာ အရိယာဝိဇ္ဇာလမ်း” ပေါက်၏။</p> <p>ဝိဇ္ဇာတို့၏နည်းလမ်းနှင့် ထမြောက်ပေါက်ရောက်အောင် လုပ်ကြံနိုင်လျှင် လောကီဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာလမ်း လောကီဂန္ဓာရီဝိဇ္ဇာလမ်း ပေါက်၏။</p> <p>အလတ်သော လောကီနည်းလမ်းနှင့် ထမြောက်ပေါက်ရောက် အောင် လုပ်ကြံနိုင်လျှင် ဆေးလမ်း, ဓာတ်လမ်း, စက်ကြိယာလမ်း ပေါက်၏၊</p> <h3>အချုပ်အခြာ ဦးစီးဦးကိုင်ဖြစ်သော တေဇောဓာတ်</h3> <p>ထိုဓာတ်လေးပါးတို့၌ အချုပ်အခြာဦးစီးဦးကိုင်ကား တေဇော ပေတည်း၊ စကြဝဠာ ကမ္ဘာမြေရေနှင့်တကွ ရုပ်သဏ္ဌာန်နှင့်စပ်သော သက်ရှိသက်မဲ့အလုံးစုံသည် တေဇော၏အစီးအပွားချည်းတည်း၊ ဓာတ်မီး ၏အစီးအပွား ချည်းတည်း၊ တေဇောဟူသော ဓာတ်မီး၏ ဣဒ္ဓိပါဒ် တန်ခိုး အကျိုးအသွားကို ဘုရားသဗ္ဗညုတို့၏ ဉာဏ်တော်သည်သာ မှီနိုင်ရာ သတည်း။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- “စာတုမဟာဘူတိကော” ဟူသော မာတိကာပုဒ်၏ အဓိပ္ပါယ်အကျယ်ပြီး၏။</p> ---*------ <h3>၂- ဒုတိယမာတိကာ</h3> <p>ဒွါရ ၆-မျိုးနှင့် အကြည်ဓာတ် ၆-ပါး</p> <p>“ဆပ္ပသာဒမဏ္ဍော=ခြောက်မျိုးသော ဓာတ်ကြည်ဓာတ်လင်း မှန်ကြည်မှန်လင်း ကိုယ်တွင်းအပြည့် ခြယ်လှယ်လျက်ရှိ၏” ဟူသော ဒုတိယ မာတိကာပုဒ်၌ “ပသာဒေါ=အကြည်၊ မဏ္ဍော=အကြည်၊ အစ္ဆော= အကြည်” အကြည်ဟော သဒ္ဒါစု။</p> <h3>မှန်-ဟူသော ဝေါဟာရ</h3> <p>ထိုသဒ္ဒါတို့တွင် မဏ္ဍသဒ္ဒါ၏ နာမသတ်အနက်ကိုယူ၍ “ဖလ်မဏ်” ဟူသော စကား၌ “မဏ် “ ဟူ၍ဆိုသည်၊ ထို “မဏ်” ကိုပင် ယခုကာလ “မှန်” ဟူ၍ဆိုကြသည်။</p> <h3>ဓာတ်မှန် ၂-မျိုး</h3> <p>ထိုမှန်သည် (၁) ဥတုဇဓာတ်မှန်၊ (၂) ကမ္မဇဓာတ်မှန်ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိ၏၊ ရန်ကုန်မြို့ မန္တလေးမြို့တို့၌ မှန်တန်းမှာ လုပ်အပ်သော မျက်မှန်မှန်စု, မှန်ပြောင်းမှန်စုသည် ဥတုဇဓာတ်မှန်တစ်စုပေတည်း။ သတ္တဝါ၏အဇ္ဈတ္တသန္တာန်အတွင်း၌ဖြစ်သော မှန်စုသည် ကမ္မဇဓာတ် မှန်စုပေတည်း။</p> <h3>ကမ္မဇဓာတ်မှန် ၆-မျိုး</h3> <p>ထိုကမ္မဇဓာတ်မှန်သည်</p> <p>- စက္ခုခေါ်သော ဓာတ်မှန်တစ်မျိုး,<br> <p>- သောတ ခေါ်သောဓာတ်မှန်တစ်မျိုး,<br> <p>- ဃာနခေါ်သောဓာတ်မှန်တစ်မျိုး,<br> <p>- ဇိဝှါ ခေါ်သောဓာတ်မှန်တစ်မျိုး,<br> <p>- ကာယခေါ်သောဓာတ်မှန်တစ်မျိုး,<br> <p>- မနော ခေါ်သော ဓာတ်မှန်တစ်မျိုး</p> ဟူ၍ခြောက်မျိုး အပြားရှိ၏၊</p> <h3>ဓာတ်မှန် ၆-ပါး၏တည်ရာဒွါရ</h3> <p>စက္ခုဓာတ်မှန်သည် မျက်လုံးအိမ်တွင်း၌တည်၏၊။သောတဓာတ် မှန်သည်နားတွင်း၌တည်၏၊။ဃာနဓာတ် မှန်သည် နှာခေါင်းတွင်း၌ တည်၏၊။ဇိဝှါဓာတ်မှန်သည်လျှာအပြင်၌တည်၏၊။ကာယဓာတ် မှန်သည် တစ်ကိုယ်လုံး အပြည့်အနှံ့တည်၏၊။ မနောဓာတ်မှန်သည် နှလုံးအိမ်၌တည်၏။</p> <p>ဤအကြည်ဓာတ်ခြောက်မျိုးကိုရှု၍ ထင်မြင်သော ယောဂီ ပုဂ္ဂိုလ်အား ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးသည် အလွန် ကြည်လှစွာသော ဖလ်တုံး ဖလ်တိုင်ကြီး, မှန်တုံးမှန်တိုင်ကြီးနှင့် အလွန်တူလှ၏၊ ဤအကြည်ဓာတ် ခြောက်မျိုးကိုပင် “သင်္ဂြီုဟ်” ဒွါရသင်္ဂဟ၌ ဒွါရဟု ခေါ်သည်။</p> <h3>ဒွါရ အဓိပ္ပါယ်နှင့် ဒွါရနှစ်မျိုး</h3> <p>ဒွါရဆိုသည်ကား အပေါက် ဟင်းလင်းကိုဆိုသတည်း။ ထိုဒွါရ သည်လည်း (၁) အာကာသဒွါရ (၂) မဏ္ဍဒွါရ ဟူ၍ နှစ်မျိုးအပြားရှိ၏၊</p> <p>အာကာသ ဒွါရ</p> <p>ဘုန်းရှိသောသူတို့၏ အိမ်၌ တံခါးနှစ်မျိုးရှိ၏၊ အိမ်တွင်း အိမ်ပြင် ထွက်ဝင်ရန် အပေါက်တံခါး, လေဝင်ရန် လေသာပြူတင်းပေါက်တံခါး ဟူ၍ အပေါက်တံခါးတစ်မျိုး။</p> <p>မဏ္ဍဒွါရ</p><p>အပေါက်ကားမရှိ၊ မှန်ချပ်တပ်၍ထားသော အကြည်တံခါး အလင်တံခါး တစ်မျိုး။</p> <p>မဏ္ဍဒွါရ ကိစ္စ</p> <p>ထိုနှစ်မျိုးတို့တွင် မှန်ချပ်တပ်၍ထားသော အကြည်တံခါး အလင်း တံခါး၏ ကိစ္စမူကား- ထိုမှန်ချပ်မျက်နှာစာ၌ အဝေးအနီးတွင် ရှိရှိသမျှ သော နေ, လ, နက္ခတ်, တာရာ, တိမ်တိုက်, ကောင်းကင်, မြေပြင်, ရေပြင်, တော, တောင်, သစ်ပင်, အိမ်ရာ, ကျောင်းကန်, ဘုရား, စေတီ အစရှိသော အဆောက်အအုံတို့သည် မိမိသဏ္ဌာန်အတိုင်း ထိုမှန်ချပ် အပြင်မှာ ထင်လာရကုန်၏။</p> <p>အိမ်တွင်း၌ နေကြကုန်သော အိမ်သူအိမ်သားတို့သည် အိမ်တွင်း၌ နေလျက်ပင် ထိုမှန်ချပ်မှာ ထင်လာသမျှသော နေဝန်းသဏ္ဌာန် လဝန်း သဏ္ဌာန် နေရောင်လရောင်အစရှိသော အလုံးစုံတို့ကို အကုန်အစင် မြင်ရကုန်၏။</p> <p>အိမ်ပြင်ကနေ၍ ထိုမှန်တံခါးဖြင့် အိမ်တွင်းသို ကြည့်ပြန်လျှင် လည်း အိမ်တွင်း၌ရှိရှိသမျှ အကုန်မြင်ရ၏၊ ထိုမှန်တံခါးမှာ နေရောင် လရောင် မီးရောင်တို့သည် မှန်၏အဖေါ်သဟဲတို့ပေတည်း၊ ထိုတံခါး နှစ်မျိုးအပြည့်ရှိသော အိမ်ကြီးနှင့်အလားတူ ဤတစ်ခုတစ်ခုသော လူ့ ခန္ဓာ, နတ်ခန္ဓာ, နွား, ကျွဲ, ဆင်, မြင်း, ကြက်, ငှက်, စသောခန္ဓာစုံမှာ လည်း အာကာသတံခါးတစ်မျိုး, မဏ္ဍတံခါးတစ်မျိုး-ဟူ၍နှစ်မျိုးစီ ရှိကြ သည်။</p> <h3>အကြည်ဓာတ် ၆-ပါးကို ဥပမာဖြင့် ရှုနည်း</h3> <p>အာကာသ တံခါးစု</p> <p>အာကာသတံခါး ဆိုသည်ကား ခံတွင်းပေါက်, လည်ချောင်း ပေါက်, နှာရည်ထွက်သော နှာခေါင်းပေါက်, မျက်ရည်ထွက်သော မျက်စိပေါက် အစရှိသော ဒွါရကိုးပေါက်ဟူ၍ ဆိုအပ်သော အပေါက်စု-ကိုးသောင်း ကိုးထောင်သော မွေးညင်းပေါက်စုသည် အာကာသတံခါးမျိုးစုတည်း။</p> <h3>မဏ္ဍတံခါး ၆-ပေါက်</h3> <p>ဆိုခဲ့ပြီးသော စက္ခုအကြည်, သောတအကြည်, ဃာနအကြည်, ဇိဝှါအကြည်, ကာယအကြည်, မနောအကြည်-တည်းဟူသော အဇ္ဈတ္တ ကမ္မဇဓာတ်မှန်မျိုးတို့သည်ကား အာကာသတံခါးပေါက်မဟုတ်၊ မှန်ချပ် တွေနှင့် အလားတူသော မှန်ပေါက် အကြည်ပေါက် အလင်းပေါက်တို့ ပေတည်း။</p> <h3>ဓာတ်မှန် ၆-မျိုးကိစ္စ ဥပမာ</h3> <p>ထိုကမ္မဇဓာတ်မှန် ခြောက်မျိုးတို့၏ကိစ္စမူကား- အမိုးအကာ လေသာပြူတင်း အလုံးစုံဖလ်မှန်အတိပြီးသော နန်းအိမ်သည်ရှိ၏၊</p> <p>အလယ်၌ အတုမရှိ အလွန်ကြည်သော ဖလ်လုံး မှန်လုံးတစ်ခုလည်းရှိ၏၊ ထိုအိမ်မှာ အထက်ကောင်းကင်တစ်ခွင်လုံး၌ ရှိနေကုန်သော တိမ်တိုက် တိမ်လွှာ, နေ, လ, နက္ခတ်, တာရာအပေါင်းတို့သည်လည်းကောင်း ကောင်းကင်၌ ပျံသွားသော ငှက်တို့သည်လည်းကောင်း အထက်အမိုးရှိ မှန်ချပ်တို့မှဝင်၍ အိမ်တွင်းရှိ မှန်လုံးမှာ အကုန်ပေါ်ကြကုန်၏၊ အထက် အမိုးမှန်ချပ်စုမှာ နေဝန်းလဝန်းတစ်ခုစီ အိမ်အတွင်းရှိမှန်လုံးမှာ နေဝန်း တစ်ခု လဝန်းတစ်ခုပေါ်၏၊ ထိုအတူ အထက်ကောင်းကင်၌ ရှိရှိသမျှ သော ဝတ္ထုတို့သည် အမိုးမှန်ချပ်တို့၌လည်းကောင်း အိမ်တွင်း မှန်လုံး၌ လည်းကောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်း ပေါ်ကြကုန်၏၊</p> <h3>ခန္ဓာအိမ်အတွင်း မနောဓာတ် အကြည်ကိုပြခြင်း</h3> <p>ထိုအတူ အရှေ့အရပ်၌ ရှိရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည် အရှေ့နံရံ ပြူတင်းမှန်ချပ်တို့၌လည်းကောင်း အိမ်တွင်းရှိမှန်လုံး၌လည်းကောင်း တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်ကုန်၏၊ အနောက်အရပ်၌ ရှိရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့ သည်လည်းကောင်း တောင်အရပ်၌ ရှိရှိသမျှသောဝတ္ထုတို့သည်လည်း ကောင်း မြောက်အရပ်၌ ရှိရှိသမျှသော ဝတ္ထုတို့သည်လည်းကောင်း ထိုအတူပေါ်ကုန်၏၊ အောက်အရပ်၌ ရှိရှိသမျှသောဝတ္ထုတို့သည် အောက်ကြမ်းပြင် မှန်ချပ်စု၌လည်းကောင်း အိမ်လယ်ရှိ မှန်လုံးတစ်ခု၌ လည်းကောင်း တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်ကြကုန်၏။</p> <p>ဤအိမ်ကြီး အလားတူ ဤခန္ဓာကိုယ်၌လည်း မနောဟူသော အကြည်ဓာတ်မှန်လုံးကြီးသည် နှလုံးအိမ်တွင်း၌တည်၏၊</p> <p>“<b>ပဘဿရမိဒံ ဘိက္ခဝေ စိတ္တံ</b>”</p> <p>ဟူ၍ ဧကင်္ဂုတ္တရပါဠိတော်၌ ဟောတော်မူသောကြောင့် ထိုမနော ဟူသောအကြည်သည် တလျှမ်းလျှမ်း တလက်လက် ပြိုးပြိုးပြက်တောက် ထွန်း၏။</p> <p><b>ဘိက္ခဝေ</b>=ရဟန်းတို့၊ <b>ဣဒံ စိတ္တံ</b>=ဤစိတ်ဟူသောဓာတ်သည်။ <b>ပဘဿရံ</b>=တထိန်ထိန်တလက်လက် ပြိုးပြိုးပြက် ရှိ၏။</p> <p>[ပါဠိတော်အနက်]</p> <h3>စိတ်ကြည်လင်ပုံ အဆင့်ဆင့်</h3> <p>အဟိတ်စိတ်ပင် ဖြစ်သော်လည်း အသက်ထက်ဆုံး တွေ့ဖူးသမျှ ကြုံဖူးသမျှကို အောက်မေ့လို၍ရှေ့ရှုပြုလိုက်လျှင် အလိုရှိရာအာရုံဝတ္ထု အမှုကိစ္စစုသည် ထိုစိတ်အကြည်မှာထင်လာပေါ်လာရသည်၊ အဟိတ် စိတ်ဟူသော မနောအကြည်ထက် ဒွိဟိတ်မနော သာလွန်၍ကြည်သည်၊ ဒွိဟိတ်မနောအကြည်ထက် တိဟိတ်မနော သာလွန်၍ကြည်သည်၊ ဘုံအားဖြင့် လူတိဟိတ်မနောထက် ဘူမဇိုဝ်းမနော သာလွန်၍ကြည် သည်၊ ထိုထက် တာဝတိံသာမနော, ထိုထက် ယာမာမနော- စသည်ဖြင့် ဘဝဂ်တိုင်အောင် အဆင့်ဆင့်သိလေ။</p> <p>ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့် ပုထုဇ္ဇန်သာမန်ထက် ပကတိသာဝကဗောဓိ အလောင်းမနော, ထိုထက်မဟာသာဝကဗောဓိ အလောင်းမနော, ထိုထက် အဂ္ဂသာဝကဗောဓိအလောင်းမနော, ထိုထက်ပစ္စေကဗောဓိ အလောင်းမနော, ထိုထက်သဗ္ဗညုတဗောဓိအလောင်းတော်ကြီးများ မနော သာလွန်၍ကြည်သည်။</p> <h3>သဗ္ဗညုဗောဓိ၏ မနောအကြည်ဓာတ်</h3> <p>ဘုရားအဖြစ်သို့ရောက်တော်မူပြီးသော မနောအကြည်သည် အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်၏၊ ထိုထက် တိုးတက်ဖွယ်ကိစ္စ မရှိပြီ၊ စကြဝဠာ အနန္တ, ကမ္ဘာအနန္တ, သတ္တဝါအနန္တ, သခါင်္ရအနန္တ, ပညတ်အနန္တ, နိဗ္ဗာန်ဧက-ဤအလုံးစုံသော တရားစုသည် သဗ္ဗညုမနောအကြည်တွင် မထင်သည်ဟူ၍ မရှိပေ၊ အလုံးစုံ အကုန်ထင်ကြရပေ၏၊။ ဤမနော အကြည်သည် အိမ်လယ်၌ စိုက်ထားသော မှန်လုံးကြီးနှင့်တူ၏။</p> <p>စက္ခု, သောတ, ဃာန, ဇိဝှါ, ကာယ-ဟူသော အကြည်ငါးမျိုး တို့သည် အိမ်မှာခြောက်မျက်နှာရှိ မှန်ချပ်တို့နှင့်တူကုန်၏၊</p> <h3>ပဉ္စာရုံသည် ရုပ်ပဉ္စဒွါရနှင့် မနောဒွါရ ၂-ပါးတို့၌ တစ်ပြိုင်နက်ထင်ခြင်း</h3> <p>မျက်စိဖြင့်မြင်ကောင်းသော အဆင်းသဏ္ဌာန် အထည်ဝတ္ထု ဟူဟူသမျှသည် စက္ခုအကြည်, မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ ဆိုက်ရသည်။ အသံဟူသမျှသည် သောတအကြည်, မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ဆိုက်ရ သည်။</p> <p>အနံ့ဟူသမျှသည် ဃာနအကြည်, မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ ဆိုက်ရသည်။</p> <p>အရသာဟူသမျှသည် ဇိဝှါအကြည်, မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ ဆိုက်ရသည်။</p> <p>တွေ့၍ ထိ၍သိကောင်းသော အပူ အချမ်း အကြမ်းအနု ဟူသမျှ သည် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ကာယအကြည် မနောအကြည် နှစ်ဌာန၌ ဆိုက် ရသည်။</p> <p>ကြွင်းသော ဓမ္မာရုံဟူသမျှသည် မနောအကြည်သက်သက်၌ ဆိုက်ရသည်။</p> <p>မျက်စိဖြင့် လ-ကို ကြည့်သောအအခါ မျက်စိအကြည်မှာ လဝန်း သဏ္ဌာန်တစ်ခု, နှလုံးအိမ် မနောအကြည်မှာ လဝန်းသဏ္ဌာန်တစ်ခု, ရောင်ခြည်ရွှန်းရွှန်း ထိန်ထိန်ထွန်းသော လဝန်းသဏ္ဌာန် နှစ်ခုတို့သည် မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်း ထိုနှစ်ဌာနမှာ ပေါ်ရ ကုန်သည်။</p> * * * <h3>စက္ခုပသာဒ, ရူပါရုံ, စက္ခုဝိညာဏ်ဓာတ် ၃-ပါး ရှုနည်း</h3> <p>တစ်ပြိုင်နက်ထင်ပုံ ဥပမာ</p> <p>မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက်ကျပုံကား-ငှက်နှင့် ငှက်ရိပ်-သစ်ကိုင်း နှင့် သစ်ကိုင်းရိပ်မှာ မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် နားဘိသကဲ့သို့လည်း ကောင်း မှန်ကြည့်သောအခါ လူနှင့်လူရိပ် တစ်ပြိုင်နက်ပြုံးခြင်း စသည် ကဲ့သို့လည်းကောင်း မှတ်ရမည်။</p> <p>အရှေ့လောကဓာတ်မှ ထွက်ပေါ်၍လာသော နေဝန်း၏ အရိပ် သဏ္ဌာန်ကြီးသည် အိမ်မှာ အရှေ့နံရံရှိ မှန်ကြည်ပေါက်မှ အိမ်လယ်ရှိ မှန်လုံးတိုင်အောင် ထိုးဝင်၍ မှန်လုံးထဲမှာ ထိန်ထိန် ရွှန်းရွှန်း နေဝန်း သဏ္ဌာန်ကြီးထင်လေ၏၊ အရှေ့အရပ်မျက်နှာကို မကြည့်ပဲ ထိုမှန်လုံး ကိုကြည့်၍ပင် နေဝန်းသဏ္ဌာန်ကြီးကို မြင်နိုင်၏။</p> <p>ဤအတူ မျက်စိဖြင့် လ-ကိုကြည့်လေရာ လ-၏ ရွှန်းရွှန်း ဖိတ်ဖိတ် အရိပ်သဏ္ဌာန်ကြီးသည် စက္ခုဟူသော ကမ္မဇဓာတ်မှန် အကြည် ပေါက်မှ နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ မနောဟူသော ကမ္မဇဓာတ်မှန်တိုင်အောင် ထိုးဝင်၍ နှလုံးအိမ်တွင်းမှာ ထိန်ထိန်ရွှန်းရွှန်း လဝန်းသဏ္ဌာန်တစ်ခု ပေါ်လေသည်၊ စက္ခုအကြည်မှာ ပေါ်သည်နှင့် နှလုံးအိမ်တွင်းမှာ ပေါ်မှု သည် မရှေး မနှောင်းတစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်းသာတည်း။</p> <h3>ဓာတ်ပေါက်အောင်ရှုပုံ</h3> <p>ကွယ်ပျောက်မှုမှာမူကား စက္ခုအကြည်မှာ လဝန်းသဏ္ဌာန် ကွယ်ပျောက်သော်လည်း မနောအကြည်မှာ ပျောက်တဲ့နိုင်သည်မဟုတ်၊ မြင်အောင်ကြည့်ပါလေ၊ သည်တစ်ချက် ကောင်းကောင်းမြင်လျှင် အကြည်ခြောက်မျိုး အကုန်ဓာတ်ပေါက်အောင် မြင်နိုင်လိမ့်မည်။</p> <p>ထိုလဝန်းသဏ္ဌာန် အရိပ်ကြီး၏ စက္ခုမှန်ကြည်မှာထင်မှု, နှလုံးအိမ်တွင်း မနောမှန်ကြည်မှာ ထင်ပေါ်မှုသည် မိုးကြိုးမှန်သကဲ့သို့ ပြင်းထန်၏၊ ထို့အတူ နေဝန်းကိုကြည့်ရှုရာ၌လည်း မျက်စ်ိဟူသော စက္ခုအကြည်မှာ နေဝန်းသဏ္ဌာန် အရိပ်ကြီးတစ်ခု, မနောအကြည်မှာ နေဝန်းသဏ္ဌာန်အရိပ်ကြီးတစ်ခု မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်တည်း တစ်ချက် တည်း ထင်ပေါ်သည်။။ သစ်ပင်ကိုကြည့်ရာ၌ စက္ခုမှာ သစ်ပင်သဏ္ဌာန် အရိပ်တစ်ခု, မနောမှာသစ်ပင် သဏ္ဌာန်အရိပ်တစ်ခု တစ်ပြိုင်နက် ပေါ်သည်။</p> <h3>စက္ခုနှင့်မနော တစ်ပြိုင်နက်ထင်ပုံ</h3> <p>လူကိုကြည့်ရာ၌ စက္ခုမှာလူသဏ္ဌာန် အရိပ်တစ်ခု, မနောမှာ လူသဏ္ဌာန်အရိပ်တစ်ခု တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်သည်၊ ထိုပေါ်မှုသည် မိုးကြိုး ကြီးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည်။။ မျက်စိနှင့် မြင်မြင်သမျှ ခပ်သိမ်းတို့၌ ဤနည်းအတူချည်း သိလေ။</p> <h3>စက္ခုဝိညာဏ် ဖြစ်ပေါ်ပုံ</h3> <p>တိမ်တိုက်ချင်းချင်း ခွပ်ကြသောအခါ လျှပ်ရောင်ဖြစ်ပေါ်လာ သကဲ့သို့လည်းကောင်း, လေချင်းချင်း တိုက်ကြသောအခါ ကြယ်ပျံသည်ဟု ခေါ်ကြသော ဥက္ကာလုံးဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့လည်းကောင်း, ခက်မာ သောဝတ္ထုတစ်ခုနှင့် ခက်မာသောဝတ္ထုတစ်ခု ထိခိုက်ကြသောအခါ အသံဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့လည်းကောင်း, သံမီးခတ်နှင့် အနှစ်အဆီ ရှိသောကျောက် ထိခိုက်ကြသောအခါ မီးပွင့်မီးပွားဖြစ်ပေါ်လာသကဲ့သို့ လည်းကောင်း ထိုအတူ လဝန်းသဏ္ဌာန်စသော အရိပ်သည် စက္ခု အကြည်မှာ ထိခိုက်သောအခါ မိုးကြိုးကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သော ထိခိုက် ချက်ဒဏ် အဟုန်ကြောင့် စက္ခုအကြည်ပေါ်မှာ ဝိညာဏ်စိတ် တစ်ဖွားဖွား ဖြစ်ပေါ်လေသည်၊ ထိုဝိညာဏ်စိတ်ကို စက္ခုပေါ်မှာ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် “စက္ခုဝိညာဏ်စိတ်” ခေါ်သည်။</p> <h3>စက္ခုဝိညာဏ် သေပျောက်ပုံ</h3> <p>ထိခိုက်ချက် စဲပြန်လျှင် မီးပွားသေပျောက်သကဲ့သို့ ထိုဝိညာဏ် သေပျောက်ပြန်၏၊ မနောအကြည်မှာ ထိခိုက်ချက်ဒဏ် အဟုန် ကြောင့်လည်း ထိုလဝန်းသဏ္ဌာန်ကိုသိသော ဝီထိစိတ်အစဉ် တစ်ဖွား ဖွား ဖြစ်ပေါ်လေသည်၊ ခေါင်းလောင်းကြေးစည်တို့ကို တုတ်တံနှင့် တစ်ချက်နှက်လိုက်လျှင် နှက်လိုက်သောဒဏ်အဟုန်ကြောင့် အသံ ကလာပ်တွေ တစ်ဖွားဖွား ပေါ်၍နေသကဲ့သို့တည်း၊ ထိုဒဏ်ငြိမ်းပြန်လျှင် အသံပျောက်ဆုံးပြန်သကဲ့သို့ လဝန်းသဏ္ဌာန်ထိခိုက်ချက်ဒဏ် ဟုန် ငြိမ်းပြန်လျှင် ထိုဝီထိစိတ်အစဉ်သည် သေပျောက်ပျက်ဆုံးပြန်လေ၏။</p> <p>မျက်စိဖြင့်မြင်သမျှမှာ ဤနည်းအတူချည်း သိလေ။</p> <p>၁-စက္ခုအကြည်, ၂-ရူပါရုံ, ၃-စက္ခုဝိညာဏ်စိတ်-ဓာတ်သုံးပါး တစ်ချက်တည်း ဓာတ်ပေါက်အောင်ရှုနည်းပြီး၏၊</p> <h3>သောတပသာဒ, သဒ္ဒါရုံ, သောတဝိညာဏ်ဓာတ် ၃-ပါး ရှုနည်း</h3> <p>ဒွါရနှစ်ခု၌ သဒ္ဒါရုံ တစ်ပြိုင်နက် ထင်ပုံ</p> <p>မိုးသံလုံး, ရေသံလုံး, လေသံလုံး, စည်သံလုံး, ခေါင်းလောင်းသံလုံး, လူသံ, ခွေးသံ, ကြက်သံ, ငှက်သံ- အစရှိသော အသံစုသည် နားခေါ်သော သောတဓာတ်မှန်၌လည်းကောင်း, နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ မနောမှန်၌ လည်းကောင်း- ဤ အကြည်ဓာတ်မှန် နှစ်ခု၌ မရှေးမနှောင်း တစ်ပြိုင်နက် တစ်ချက်တည်း ပေါ်သည် ခိုက်သည်၊ ထိုထိခိုက်မှုသည်လည်း မိုးကြိုး ကျသကဲ့သို့ ပြင်းထန်သည်။</p> <h3>သောတဝိညာဏ် ဖြစ်ပေါ်ပုံ</h3> <p>သောတအကြည်မှာ အသံလုံးပေါ်ချက် ထိခိုက်ချက်ဒဏ် အဟုန် ကြောင့် သောတအကြည်ပေါ်မှာ ဝိညာဏ်စိတ် တစ်ဖွားဖွားဖြစ်ပေါ် သည်၊ ထိုဝိညာဏ်စိတ်ကို သောတအကြည်ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့် “သောတဝိညာဏ်စိတ်” ခေါ်သည်။</p> <h3>သောတဝိညာဏ် ကွယ်ပျောက်ပုံ</h3> <p>အသံစဲပြန်လျှင် ထိုသောတဝိညာဏ်စိတ်သည် သေပျောက် ကွယ် ဆုံးပြန်၏၊ မနောအကြည်မှာ ထိခိုက်ချက် ဒဏ် အဟုန်ကြောင့် ထိုအသံ ကိုသိသော ဝီထိစိတ်အစဉ် တစ်ဖွားဖွား ဖြစ်ပေါ်သည်၊ အောက်ကပြဆိုခဲ့ ပြီးသော ခေါင်းလောင်းသံ ဥပမာကဲ့သို့- ထိုအသံခိုက် ဒဏ်ငြိမ်းပြန်လျှင် ထိုဝီထိစိတ်အစဉ် သေပျောက် ကွယ်ဆုံးပြန်၏၊ နားနှင့်ကြားကြားသမျှ ဤနည်းချည်းသိလေ။</p> <p>၁-သောတအကြည်, ၂- သဒ္ဒါရုံ, ၃-သောတဝိညာဏ်စိတ်- ဓာတ်သုံးပါး ကို တစ်ချက်တည်း ဓာတ်ပေါက်အောင်ရှုနည်း ပြီး၏၊</p> <h3>ဃာန နှင့် ဇိဝှါတို့ကို ရှုနည်း</h3> <p>ရှေးနည်းအတိုင်းရှု</p> <p>- (၁) နှာခေါင်းရှိ ဃာနအကြည်, (၂) အနံ့အမျိုးမျိုးဟူသော ဂန္ဓာရုံ, (၃) ထိုနှာ ခေါင်းအကြည်မှာ ဖြစ်ပေါ်သော ဃာနဝိညာဏ်စိတ် ဤဓာတ်ဓာတ်သုံးပါးတို့ကို လည်းကောင်။</p> <p>- (၁) လျှာအပြင်ရှိ ဇိဝှါအကြည်, (၂) အချိုအချဉ် အစရှိသော ရသာရုံ, (၃) လျှာအကြည်ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်သော ဇိဝှါဝိညာဏ် စိတ်- ဤ ဓာတ်သုံးပါးတို့ကိုလည်းကောင်း။</p> <p>ဖြစ်မှု ပျက်မှုနှင့်တကွ စက္ခု စက္ခု သောတတို့၌ ဆိုခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ဓာတ်ပေါက်အောင်ရှုလေ။</p> ---*----- <h3>ကာယပသာဒ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ, ကာယဝိညာဏ်ဓာတ် ၃-ပါး ရှုနည်း</h3> <p>ကာယပသာဒတည်ရာ</p> <p>ကာယဟူသော မှန်အကြည်သည်ကား ဦးခေါင်းဦးထိပ်မှစ၍ ခြေဖဝါးအပြင်တိုင်အောင် ကိုယ်တွင်းကိုယ်ပ အသားအသွေးရှိသမျှ အလုံးစုံကို အကုန်နှံ့ပြား၍ တည်၏၊ မြမြထက်သော အပ်သွားနှင့် ထိုး၍ စမ်းလျှင် နာမှန်းသိရာအရပ်စုသည် ကာယဓာတ်ကြည် ရှိသည် ချည်း တည်း။</p> <h3>ကာယနှင့် မနောအကြည် ၂-ခုတို့၌ တစ်ပြိုင်နက်ထင်ပုံ</h3> <p>ပထဝီကြမ်း ပထဝီနု အမျိုးမျိုး, အပူအအေးဟူသော တေဇော အမျိုးမျိုး, အဟုန်ကြမ်း အဟုန်နုဟူသော ဝါယောအမျိုးမျိုးစုသည် ကာယအကြည်မှာချည်း ဆိုက်ရသည်၊ ခြေဖဝါးအပြင်ကို မီးနှင့်ကင်၍ ပူမှန်းသိရာ ရေနှင့်ဆေး၍ အေးမှန်းသိရာတို့၌ ထိုပူမှု အေးမှုတို့သည် ခြေဖဝါးအပြင်ရှိ ကာယဓာတ်အကြည်စုမှာတစ်ချက်, နှလုံးအိမ်တွင်းရှိ မနောအကြည်ကြီးမှာတစ်ချက် တစ်ပြိုင်နက်ပေါ်လေ၏၊ ခိုက်လေ၏၊ တိုက်လေ၏၊ ထိုထိခိုက်မှု တိုက်မှုသည် မိုးကြိုးမှန်သကဲ့သို့ ပြင်းထန်၏၊</p> <h3>ကာယဝိညာဏ်ဖြစ်ပေါ်ပုံ</h3> <p>ပြင်းထန်သော ဒဏ်ချက်ကြောင့် ခြေဖဝါးအပြင်တစ်ခုလုံးမှာ ကာယဝိညာဏ်စိတ် အပြည့်ပေါ်လေ၏၊ နှလုံးအိ်မ်အတွင်းမှာ ထိုအပူ အအေးကိုသိသော ဝီထိစိတ်အစဉ် တတွေတွေ ဖြစ်ပေါ်လေ၏။</p> <h3>ကာယဝိညာဏ် ကွယ်ပျောက်ပုံ</h3> <p>ထိုအပူ ထိုအအေးစု ပျောက်စဲလျှင် ထိုဝိညာဏ်စု, ထိုဝီထိစိတ် အစဉ်စု ပျောက်ပျက် သေဆုံးလေ၏၊၊ အတွင်းအပြင် တစ်ကိုယ်လုံး၌ ပူမှန်းသိရာဌာန အေးမှန်းသိရာဌာန နာမှန်းသိရာဌာန ကျင်မှန်း သိရာဌာန ကိုက်မှန်း , ခဲမှန်း, ညောင်းမှန်း, ညာမှန်း, ထုံမှန်း, ကျင်မှန်း, အောင့်မှန်း, အင့်မှန်း, လှုပ်မှန်း သိရာဌာနစသည်တို့မှာ ဤနည်းချည်း ကာယဝိညာဏ်ဓာတ်ပေါ်မှုကိုသိလေ။</p> <p>၁- ကာယဓာတ်မှန်, ၂- ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ, ၃-ကာယဝိညာဏ်စိတ်- ဓာတ်သုံးမျိုးကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းပြီး၏။</p> * * * <h3>မနောဓာတ်, ဓမ္မာရုံ, မနောဝိညာဏ်ဓာတ် ၃-ပါး ရှုနည်း</h3> <p>ဘဝင်စိတ်-ခေါ် မနောအကြည်</p> <p>နှလုံးအိမ်တွင်း၌ စမ်းရေပွက်သကဲ့သို့ တလက်လက် တလင်းလင်း တဖွားဖွား မပြတ်မစဲ အမြဲဖြစ်ပေါ်နေသော ဘဝင်စိတ်ကို မနောအကြည် ဆိုသည်။</p> <p>ဘဝင်စိတ်၏အာရုံ</p> <p>ထိုဘဝင်စိတ်ဟုဆိုအပ်သော မနောအကြည်သည် ရှေးဘဝ ဟောင်းနှင့်စပ်သော အာရုံကိုသာ အာရုံပြုသည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း, ထိုသို့ ပြုသော်လည်း ထင်လင်းသော ပြုခြင်းမဟုတ်၊ မထင်မရှားသော ပြုခြင်းသာ ဖြစ်၍လည်းကောင်း အဘယ်ကိုအာရုံပြုသည်ဟု ပုဂ္ဂိုလ် သန္တာန်မှာ ပေါ်တော့သည် မဟုတ်။</p> <p>သေငယ်သေ</p> <p>တစ်ညဉ့်လုံး အိပ်၍နေရာ အိပ်မက်မှုကိုလွှတ်၍ ဘဝင်စိတ် အာရုံပြုချက်နှင့် ငါသည် ဘယ်အာရုံကို တွေ့မြင်ရသည်ဟု မရှိလေ၊ ထိုဘဝင်ဟူသော မနောအကြည်လည်း မြစ်ရေအစဉ်ကဲ့သို့ ဖြစ်၍ နေစဉ်အခါ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် သေငယ်သေ၍ နေသတည်း။</p> <p>ဝီထိစိတ်</p><p>အကြင်အခါ နေဝန်း လဝန်းစသော အာရုံနိမိတ်သည် စက္ခု အကြည်စသော အကြည်ငါးမျိုးတို့မှဝင်၍ ထိုဘဝင်ဟူသော မနော အကြည်မှာ ပေါ်၏၊ ခိုက်၏၊ ထိုအခါ ထိုဘဝင်အကြည်သည် တုတ်, လှံတံထိသော မြွေကဲ့သို့လည်းကောင်း တီကဲ့သို့လည်းကောင်း ဆတ် ဆတ်ခါထကြွ၍ ပြတ်စဲပြီးလျှင် ထိုနေရာမှာ ကြယ်ဥက္ကာလုံးတွေ ပေါ်ထွက်သကဲ့သို့ ထိုထိခိုက်လာသော အာရုံကိုသိသော ဝီထိစိတ်တွေ ပေါ်လာလေ၏၊ ထိုအခိုက်အတိုက် ပြယ်ပျောက်ပြန်လျှင် ကြယ်ဥက္ကာ လုံးတွေ ကွယ်ပျောက်ပျက်ဆုံးသကဲ့သို့ သေပျောက်ပျက်ဆုံးလေ၏။</p> <p>အကြင်အခါ၌ မြင်မှု ကြားမှု နံမှု လျက်မှု ကိုယ်မှာတွေ့ထိမှုတို့မှ အလွတ်ဖြစ်၍ ခြောက်ပါးသောအာရုံတို့သည် မနောအကြည် သက် သက်မှာသာဝင်၍ထင်လာ ခိုက်လာကုန်၏၊ ထိုအခါမှာလည်း ထိုဘဝင် ဟူသော မနောအကြည်သည် ဆတ်ဆတ်ခါ လှုပ်ကြွ၍ ပြတ်စဲပြီးလျှင် အာဝဇ္ဇန်းဇောတို့သည် ဖြစ်ပေါ်၍ ထိုအာရုံဝတ္ထု အမှုကိစ္စတိုကို ကြံဖန်ကုန်၏၊ အထင်အခိုက်စဲပြန်လျှင် ထိုအာဝဇ္ဇန်းဇောတို့သည် ပေါ်ထွက်သော ကြယ်ဥက္ကာလုံးတို့ ပျောက်ကွယ်သကဲ့သို့ ပျောက်ကွယ် သေဆုံးကြလေကုန်၏။</p> <p>၁-ဘဝင်ဟူသော မနောအကြည်ဓာတ်, ၂-ဓမ္မာရုံ, ၃-မနောဝိညာဏ်ဓာတ်သုံးပါး ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် ရှုနည်းပြီး၏၊</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား-“ဆပ္ပသာဒမဏ္ဍော” ဟူသော ဒုတိယ မာတိကာပုဒ်၏ အဓိပ္ပါယ် ပြီး၏။</p> ------------- <h3>၃-တတိယ မာတိကာ</h3> <p>ဥတုတေဇောဓာတ်၏ သဘောကို ရှုဆင်ခြင်ပုံ “အယံကာယော=ဤကိုယ်ကောင်ကြီးသည်၊ ဥတူနံ=ဆယ်ပါး သော ဓာတ်မီးတို့၏၊ ဥဒယော=အပွါးအစီးသာတည်း” ဟူသော တတိယ မာတိကာပုဒ်၌<br> <p>ဥတုအဓိပ္ပါယ်</p> <h3>“<b>အရတိ ပဝတ္တတီတီ ဥတု</b>“</h3> <p><b>အရတိ ပဝတ္တတိ</b>=မပြတ်မလပ်ဖြစ်ပွားတတ်၏၊ <b>ဣတိ</b>= ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်၊ <b>ဥတု</b>=ဥတု မည်၏။</p> <p>ဤကား ကျမ်းဂန်တို့၌ လာသော ဝိဂြိုဟ်။</p> <p>-- <b>ဥဒတိ ပသဝတီတိ ဥတု</b>။</p> <p>- <b>ဥဒန္တိ ပသဝန္တိ ဧတေန ဩကာသ သတ္တ သင်္ခါရလောကာတိ ဥတု</b>။</p> <p><b>ဥဒတိ ပသဝတိ</b>=ပွားတတ်၏၊ <b>ဣတိ</b>=ဤသို့သော အကြောင်း ကြောင့်၊ <b>ဥတု</b>=ဥတုမည်၏၊ <b>ဧတေန</b>=ဤဓာတ်မီးကြောင့်၊ <b>ဩကာသ သတ္တ သင်္ခါရ လောကာ</b>= ဩကာသလောက, သတ္တလောက, သင်္ခါရလောကတို့သည်၊ <b>ဥဒန္တိပသဝန္တိ</b>=သံသရာ၌ ကမ္ဘာအဆက်ဆက် ဖြစ်ပွား၍နေကြကုန်၏၊ <b>ဣတိ</b>= ဤသို့ လောကသုံးပါးတို့၏ ဖြစ်ပွားရန်အကြောင်းဖြစ်သော သတ္တိကြောင့်၊ <b>ဥတု</b>=ဥတုမည်၏။</p> <p>ဤကား အသင့်ကြံဖန်၍ပြုသော ဝိဂြိုဟ်။</p> <h3>ဥတုနှင့်တေဇော</h3> <p>အောက်ကပြဆိုခဲ့ပြီးသော တေဇောဟုဆိုအပ်သော ဓာတ်မီးကို ပင်ဆိုသတည်း။</p> <h3>ဩကာသလောကကို ဖန်ဆင်းသော တေဇောဓာတ်</h3> <p>အနမတဂ္ဂ သံသရာ၌ ကမ္ဘာအဆက်ဆက်တို့ကို တည်ထောင်ဖန် ဆင်းပေသည်လည်း ဤဓာတ်မီးပင်တည်း၊ စကြဝဠာအနန္တတို့ကို ဖန်ဆင်းပေသည်လည်း ဤဓာတ်မီးပင်တည်း၊ အနန္တစကြဝဠာတွင် တစ်ခုခုသောစကြဝဠာ၌ စကြဝဠာကိုခံသော ယူဇနာကိုးသိန်းခြောက် သောင်းအထုရှိသော လေပြင်ကြီး, ထိုလေပြင်ကြီးပေါ်မှာ တည်သော ယူဇနာလေးသိန်းရှစ်သောင်းအထုရှိသော ရေပြင်ကြီး, ထိုရေပြင်ကြီး ပေါ်မှာတည်သော ယူဇနာနှစ်သိန်းလေးသောင်း အထုရှိသော သိလာ ပံသုမြေပြင်ကြီး, ထိုမြေပြင်၌ပေါက်ရောက်သော မြင့်မိုရ်တောင် စကြဝဠာတောင် သတ္တရဘာန်တောင် ဟိမဝန္တာတောင် အိုင်ကြီးခုနစ်အိုင် မဟာသမုဒ္ဒရာလေးစင်း သီတာခုနစ်တန် ကျွန်းကြီးလေးကျွန်း ကျွန်းငယ် နှစ်ထောင် အလုံးစုံသော မြေအစု ရေအစု တောအစု တောင်အစု အပါယ်လေးဘုံ လူ့ဘုံ နတ်ပြည်ခြောက်ထပ် အကနိဋ္ဌတိုင်အောင်သော ဗြဟ္မာ့ဘုံစု- ဤအလုံးစုံသော ဩကာသလောကသည်လည်း ထိုဓာတ်မီး တည်ထောင်ဖန်ဆင်းချက်သာတည်း။</p> <p>[သတ္တသူရိယောပမသုတ်, အဂ္ဂညသုတ်, ၎င်းသုတ်တို့၏ အဋ္ဌကထာ, ဝိသုဒ္ဓိမဂ် တို့၌ အကျယ်လာသော ကမ္ဘာပျက်မှု ကမ္ဘာတည်ထောင်မှုတို့ကိုရှု၍ ဓာတ်မီး ၏ အစွမ်းကို သိအပ်၏၊]</p> <h3>တေဇော၏ ဆောင်ရွက်မှုသတ္တိ</h3> <p>မီး- ရေ- လေဟူသော အဖျက်သုံးမျိုးတို့တွင် မီးဟူသည်ကား ဥဏှဓာတ်မီးပင်တည်း၊ ရေဖျက်သည်ဟူရာ၌ကား- ရေဟူသော အာပေါ ကို လိုရင်းမဟုတ်၊ ထိုအာပေါနှင့်ယှဉ်သော သီတဓာတ်ကိုသာ လိုရင်း တည်း၊ သီတဓာတ်မီးဖျက်သည်ကို ရေဖျက်သည်ဟုမှတ်ရမည်။</p> <p>လေဖျက်သောကမ္ဘာ၌လည်း ထိုလေကိုတည်ထောင် ဖန်ဆင်း သောသူကား ဥဏှဓာတ်မီးပေတည်း၊ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာကိုဖျက်သည် လည်း ဓာတ်မီးပင်တည်း၊ ကမ္ဘာကိုတည်ထောင်ဖန်ဆင်းပေသည်လည်း ဓာတ်မီးပင်တည်း။</p> <p>ဤကား ဩကာသလောက တည်ထောင်မှုတည်း</p> ------------- <h3>သတ္တလောကကို ဖန်ဆင်းသော တေဇောဓာတ်</h3> <p>သတ္တလောကမှာလည်း အလွန်သေးငယ်လှ၍ ပကတိစက္ခုဖြင့် မမြင်ကောင်းသော သတ္တဝါမှစ၍ အကနိဋ္ဌ ဗြဟ္မာမင်းကြီး၏ ခန္ဓာကိုယ် တိုင်အောင် ရုပ်တို့၏ဖြစ်မှုကိုမြင်၍ ဓာတ်မီး၏အစွမ်းကို သိအပ်၏၊</p> <h3>သက်တမ်းကိုပြုပြင်သော တေဇောဓာတ်မီး</h3> <p>သိပုံကား- ရုပ်ရှိသော သတ္တဝါတို့၏ ပဋိသန္ဓေခဏ၌ ရှေးဦးစွာ ဖြစ်ပေါ်သော ရုပ်ကလာပ်တို့သည် ရှေးကံ ဟောင်း ထူထောင်ဖန်ဆင်း၍ ဖြစ်ပေါ်ကြရကုန်၏၊ ပဋိသန္ဓေ၏ဌီခဏမှစ၍ အစဉ်အတိုင်း ရုပ်စုရုပ်ခဲ ဖြစ်မှုတည်မှု တိုးမှုပွားမှု အင်္ဂါကြီးငယ်တည်ထောင်မှုတို့သည်ကား ဓာတ်မီး၏အမှုတို့ပေတည်း၊ ကမ္မဇရုပ် စိတ္တဇရုပ် အာဟာရဇရုပ်တို့သည်ကား- ဓာတ်မီးတည်ထောင်၍ပေးသော ကိုယ်အင်္ဂါတို့ကို အစဉ် လိုက်၍ ဖြစ်ကြရကုန်၏၊ ရေအိုင်၌ ရေနယ်ကျယ်၍သွားရာမှာ ကြာ လိုက်၍ပေါက်ပွားသကဲ့သို့တည်း၊ တိရစ္ဆာန်မျိုးတို့နှင့်တကွ ရုပ်ရှိသော လူနတ် ဗြဟ္မာသတ္တဝါတို့၏ အသက်တမ်း အတိုအရှည် ရှိသည်မှာလည်း ဤ ဓာတ်မီးအချက်ပင်တည်း။</p> <h3>အသက်တမ်း ရှည်မှုနှင့်တိုမှု</h3> <p>ဓာတ်မီးငြိမ်သက်မှု ဓာတ်မီး၏တည်ရာ ကရဇကာယရုပ် သိမ် မွေ့မှု အဆင့်ဆင့်ရှိ၍ အသက်တမ်းရှည်မှု အဆင့်ဆင့်ရှိပေသည်၊ ဓာတ်မီး၏ မငြိမ်သက်မှု ထိုဓာတ်မီး၏တည်ရာ ကရဇကာယရုပ် ကြမ်း တမ်းမှု အဆင့်ဆင့်ရှိ၍ အသက်တမ်းတိုမှု အဆင့်ဆင့်ရှိပေသည်။</p> <h3>ဇာတိနိယာမ</h3> <p>ဂဗ္ဘသေယျကသတ္တဝါတို့၌ ပဋိသန္ဓေအခါ အမိအဖတို့၏ နိဿန္ဒ ဝတ္ထု၌ ရောနှောဖက်စပ်၍ ဖြစ်သော ဥတုဟူသော ထိုဓာတ်မီးသည် အမိမျိုး အဖမျိုးသို့ အစဉ်လိုက်၏၊ သစ်ပင်တို့၌ ဗီဇနိယာမရုပ်ကဲ့သို့ သတ္တဝါတို့၌ ဇာတိနိယာမရုပ်ပေတည်း၊ ထိုဇာတိနိယာမကြောင့် အဆင်းသဏ္ဌာန်စသော အလုံးစုံသည် အမိမျိုးအဖမျိုး အတိုင်းသာဖြစ်မြဲ။</p> <h3>ဩဇာထက်သန်ရာသို့ လိုက်ခြင်း</h3> <p>နဂါးနှင့် လူ, ကိန္နရာနှင့်လူစသဖြင့် ဇာတ်မတူသော သူတို့ချင်း ပေါင်းဖက်ရာ၌ကား- ကရဇရုပ် ဩဇာထက်သန်ရာသို့ ဇာတိရုပ်လိုက် သည်ဟု ယူဖွယ်ရှိ၏။</p> <p>ဤကား- သတ္တလောက တည်ထောင်မှုတည်း</p> <h3>သင်္ခါရလောကကို ဖန်ဆင်းသော တေဇောဓာတ်</h3> <p>သစ်ပင်ချုံနွယ်စသော သင်္ခါရလောကသည်ကား ဓာတ်မီး၏ အစီး အပွားသက်သက်ပေတည်း၊ အလုံးစုံသော သစ်ပင်ချုံနွယ် စသည်တို့ကို အဥအမျိုးမျိုး, အညှောက်အမျိုးမျိုး, အညွန့်အမျိုးမျိုး, ပင်စည်အမျိုးမျိုး, အကိုင်းအမျိုးမျိုး, အခက် အရွက် အပွင့် အသီး အရသာအမျိုးမျိုး တို့နှင့်တကွ ကမ္ဘာပျက်သည်တိုင်အောင် ဓာတ်မီးသည် တည်ထောင် ဖန်ဆင်းပေ၏၊ ထိုဓာတ်မီး တည်ထောင်ဖန်ဆင်းသော အပင်အရွက် အသီးအပွင့်တို့ကို တူအောင်ထုလုပ်ရေးသား ခြယ်လှယ်နိုင်သော ပန်းပု ဆရာ ပန်းချီဆရာတို့ကို လောက၌ ချီးမွမ်းကြရကုန်၏၊</p> <h3>သင်္ခါရ၌ ဗီဇနိယာမ</h3> <p>သတ္တဝါတို့၌ ဇာတိနိယာမရှိသကဲ့သို့ ဤသင်္ခါရတို့၌လည်း ဗီဇနိ ယာမရှိ၏၊ နေ, လ, နက္ခတ်, တာရာကြီး, တာရာငယ်, ဂြိုဟ်ကြီး, ဂြိုဟ်ငယ်, စသော လောကအဆောက်အအုံစု, ရွှေ ငွေ ပုလဲ ပတ္တမြား အစရှိသော ရတနာမျိုး, သံမျိုး, ကြေးမျိုး, ပြဒါးမျိုးအစရှိသော ဓာတ်မျိုးအလုံးစုံသည် လည်း ဓာတ်မီး၏ အစီးအပွားသာတည်း။</p> <p>ဤကား- သင်္ခါရလောကတည်ထောင်ချက်တည်း။</p> ------------- <h3>ဓာတ်မီးသည်ပင် ဥတု</h3> <p>ဤသို့လျှင်<br> “<b>ဥဒန္တိ ပသဝန္တိ ဧတေန ဩကာသ သတ္တ သင်္ခါရလောကာတိ ဥတု</b>” ဟူသော ဝစနတ္ထနှင့်အညီ လောကသုံးပါးတို့၏ ဖြစ်ပေါ်ကြောင်း ပွားစီးကြောင်းဖြစ်၍ ရုပ်နှင့်စပ်သော လောကသုံးမျိုးကို တည်ထောင် ဖန်ဆင်းပေတတ်သောကြောင့် ဓာတ်မီးကို ဥတုဟူ၍ဆိုသတည်း။</p> <h3>တေဇောဓာတ်မီး အမျိုးမျိုး</h3> <p>ဓာတ်မီးနှစ်မျိုး<br> ထိုဓာတ်မီးသည် <b>အဇ္ဈတ္တဓာတ်မီး</b>, <b>ဗဟိဒ္ဓဓာတ်မီး</b> ဟူ၍နှစ်ပါး အပြားရှိ၏၊<br> အဇ္ဈတ္တဓာတ်မီး<br> ထိုနှစ်ပါးတို့တွင် အဇ္ဈတ္တဓာတ်မီးသည် <b>ကမ္မဇ, စိတ္တဇ, ဥတုဇ, အာဟာရဇ</b> ဟူ၍လေးပါးရှိ၏၊ အဝီစိငရဲသူ သဏ္ဌာန်မှစ၍ အကနိဋ္ဌ ဗြဟ္မာ့သဏ္ဌာန်တိုင်အောင် ဇာတ်အမျိုးမျိုး အကြမ်းအနု အမျိုးမျိုးအားဖြင့် ထိုဓာတ်မီးသည် အနန္တများပြား၏။</p> <p>ဗဟိဒ္ဓဓာတ်မီး<br> ဗဟိဒ္ဓဓာတ်မီးသည် <b>သီတဓာတ်မီး, ဥဏှဓာတ်မီး</b>ဟူ၍ အကျဉ်း အားဖြင့် နှစ်ပါးဖြစ်၏၊ <b>ဂိမှာနဓာတ်မီး, ဝဿာနဓာတ်မီး, ဟေမန္တ ဓာတ်မီး</b> ဟူ၍ ဥတုအလိုအားဖြင့် သုံးပါးဖြစ်၏။</p> <p>ထို့အတူ ရတုခြောက်ပါးဆိုသည်လည်း ဓာတ်မီးခြောက်မျိုးကိုပင် ဆိုသည်၊ တစ်ဆယ့်နှစ်ရာသီဆိုသည်လည်း ဓာတ်မီးတစ်ဆယ့်နှစ် မျိုးပင်တည်း၊ တစ်ရာ့ရှစ်နဝင်း ဆိုသည်လည်း နေဓာတ်မီးနှင့် နက္ခတ် ဓာတ်မီး ဖက်စပ်၍ အထူးအထွေပွားသော ဓာတ်မီးမျိုး တစ်ရာ့ရှစ်မျိုး ပင်တည်း၊ တနင်္ဂနွေ, တနင်္လာစသော ဂြိုဟ်ကြီးရှစ်ပါး, ကိုးပါးဟူသည် လည်း ဓာတ်မီးအပြားပင်တည်း၊ ဗေဒင်ကျမ်း, ဆေးကျမ်း, ဓာတ်ကျမ်း, နက္ခတ်ကျမ်း, နိမိတ်ကျမ်း စသည်တို့၌ ဆိုသမျှသော လောကီ ဝေါဟာရ အပြားစုသည် ဓာတ်မီး၏ အမှုချည်းသာတည်း။</p> <p>ဇာတ်အမျိုးမျိုး အကြမ်းအနု အမျိုးမျိုးအားဖြင့် ထိုဗဟိဒ္ဓ ဓာတ်မီး သည် အနန္တများပြား၏၊</p> <h3>ဓာတ်မီးဆယ်မျိုး</h3> <p>မာတိကာပုဒ်၌ ဓာတ်မီးဆယ်မျိုးဆိုသည်ကား- အဇ္ဈတ္တဓာတ်မီး လေးပါးကို သီတ, ဥဏှနှစ်ပါးနှင့် မြှောက်- အဇ္ဈတ္တဓာတ်မီး ရှစ်ပါးဖြစ်၏၊ ဗဟိဒ္ဓဓာတ်မီးသည် သီတ,ဥဏှနှစ်ပါးရှိ၏၊ နှစ်ရပ်ကိုပေါင်းသော် ဓာတ်မီး ဆယ်ပါးဖြစ်၏၊</p> <h3>ရုပ် အစုအခဲတို့၌ ဖြစ်ပျက်ရှုပုံ</h3> <p>သက်ရှိသက်မဲ့အလုံးစုံ ရုပ်စုရုပ်ခဲဟူသမျှသည် ဓာတ်မီးစု ဓာတ်မီးခဲသာ ဖြစ်၏၊ ပူမှုအေးမှုဟူသော ထိုဓာတ်မီးသည် အမြဲလျှင် ထွန်း တောက်ခြင်းအမှုဖြစ်လေရကား အလုံးစုံသော သက်ရှိသက်မဲ့ ရုပ်တုံး ရုပ်ခဲစုသည် အမြဲလျှင် တသိမ့်သိမ့် တလျှမ်းလျှမ်း တရှိန်ရှိန် တောက် ထွန်းပွားစီး၍ နေ၏၊ မိမိကိုယ်၌ ဦးနှောက်ခဲ မျက်လုံးခဲစုမှ စ၍ ခြေဖဝါးထိ ဓာတ်ပေါက်အောင် ကြည့်လေ၊ တသိမ့်သိမ့် တလျှမ်း လျှမ်း တရှိန်ရှိန် ထင်မြင်သောအရာမျိုး၌ ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် အပြည့်ရှိသော ဓာတ်မီးသည် အသစ်အသစ်သော ရုပ်တို့ကိုလည်း ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် အပြည့် အပြည့်ပင် ဖြစ်ပေါ်စေ၏၊ ဖြစ်ပေါ်သမျှကိုလည်း ခဏချင်းလောင်၍ ကွယ်ပျောက်စေ၏။</p> <p>ဤသို့ အဟောင်းကွယ်ပျောက်မှုနှင့် အသစ်ဖြစ်ပေါ်မှုအတွက် တသိမ့်သိမ့်ထင်ရလေသည်။</p> <h3>ဖြစ်ပျက်ရှုရာ၌ အနှောင့်အယှက်</h3> <p>ပရမတ္ထဓမ္မတို့၌မျက်စိဖြင့် မြင်ကောင်းလောက်အောင် လှုပ်ရှား သောတရားဟူ၍ တစ်ခုမျှမရှိ၊ အသစ် အသစ်ဖြစ်ပေါ်မှုနှင့် အဟောင်း အဟောင်းကွယ်ပျောက်မှု ရောယှက်၍နေသောအရာစုမှာ မျက်မြင် အားဖြင့် လှုပ်သည်ဟုထင်ရသည်၊ ထသည်ဟု, ကြွသည်ဟု, ကျသည်ဟု, သွားသည်ဟု, လာသည်ဟု ထင်ရသည်၊ အစိတ်အစိတ် ဓာတ်ပေါက် အောင် မြင်သောဉာဏ်ရှိမှ ထိုအထင်ကို ပယ်ဖျောက်နိုင်သည်၊ ထိုဉာဏ် သည်လည်း အားမရှိသေးသော အခါ၌ ထိုဉာဏ်ကိုပင် ထိုအထင်လိုက်၍ ဖျက်တတ်သေးသည်။</p> <h3>ပညတ်တို့ ခုခံနေတတ်ခြင်း</h3> <p>မိမိကိုယ်ခန္ဓာအတွင်း၌ ဉာဏ်ကိုသွင်း၍ ဓာတ်သဘာဝ သက် သက်ကိုကြည့်မည်ဟု ကြည့်သောအခါ ထိုအထင်လိုက်၍ ဖျက်သည် ရှိသော် ဓာတ်သဘာဝ သက်သက်သို့ ဆိုက်အောင်မစူးပဲ <b>သမူဟ သဏ္ဌာန ပညတ်, သန္တတိပညတ်</b>တို့ ခုခံ၍နေတတ်သည်။</p> <h3>သမူဟ, သဏ္ဌာနပညတ်</h3> <p><b>သမူဟသဏ္ဌာနပညတ်</b>ဟူသည်ကား - အထည်ဒြဗ်တည်း၊ ရှုသော ဉာဏ်သည် အထည်ဒြဗ်နှင့် တိုက်၍နေလျှင် ပရမတ်အစစ်သို့ မဆိုက် နိုင်ပြီ။</p> <h3>သန္တတိ ပညတ်</h3> <p><b>သန္တတိပညတ်</b>ဆိုသည်ကား- နိဗ္ဗာန်မှ တစ်ပါးသော ပရမတ်စစ်တို့ မည်သည် မျက်တောင်တစ်ခတ်မျှ အသက်ရှည်သော တရားဟူ၍ တစ်ခုမျှမရှိ၊ ဖြစ်ပျက် ဖြစ်ပျက်တို့ချည်းသာတည်း၊ ထိုသို့ဖြစ်ပါလျက် ပျက်မှုဖြစ်မှု ရောယှက်၍နေသောအခါ ပျက်ဆုံးလေသော အဟောင်း စုနှင့် နောက်ဖြစ် အသစ်စုကို တစ်ခုတည်းမှတ်ယူ၍ တစ်ခုတည်း ထင်၍ နေသော ပညတ်သည် သန္တတိပညတ်မည်၏၊</p> <h3>ပညတ်နှင့် ပရမတ် ကွဲအောင်ရှု</h3> <p>ဉာဏ်၌ ဤသန္တတိပညတ် ဝင်၍ဖျက်သောအခါ တစ်ခုသော တရားသည်ပင် သည်လိုဖြစ်ပြန်သည်, ဟိုလိုဖြစ်ပြန်သည်, သည်သို့ ရောက်ပြန်သည်, ဟိုသို့ရောက်ပြန်သည်, လှုပ်သည်,ကြွသည်, ထသည် စသဖြင့် ထင်ရလေသတည်း၊ ထို့ကြောင့် ထိုသမူဟပညတ်, သဏ္ဌာန ပညတ်, သန္တတိပညတ်စုနှင့် ပရမတ်အစစ်ကို ကွဲအောင်ခွဲ၍ ရှုလေ။</p> <p>ဤကား တသိမ့်သိမ့် တအိမ့်အိမ့် တလှုပ်လှုပ် တလှက်လှက် ထင်သမျှ၌ ပညတ်မှု ထွေးယှက်ချက်ကိုပြဆိုသော စကားစုတည်း။</p> <h3>အချုပ်အခြာဖြစ်သော တေဇောဓာတ်မီး</h3> <p>ကျမ်းဂန်တို့၌ ဥတုဟူ၍ ခေါ်ဆိုသော ဤဓာတ်မီး၏ အခြင်းအရာ တန်ခိုးအာနုဘော်ကို တေဇောဓာတ် အခန်းကလည်း အတန်ငယ်ဆိုခဲ့ပြီ။ ထိုအခန်း၌ ဆိုခဲ့သောအရာစုနှင့် ဤဥတုအရာ၌ အနည်းငယ်ပြဆို လိုက်သော အရာစုကု်ိ အကုန်မြင်လျှင်ပင် ဥတုဟူသော ဤဓာတ်မီး၏ ကြီးကျယ်ဆန်းကြယ်မှု, ဆိုခဲ့ပြီးသော လောကသုံးပါး၌ ဤဓာတ်မီး သည်သာ အချုပ်အခြာဖြစ်ကြောင်း, လောကသုံးပါးသည် ဓာတ်မီး၏ အစီးအပွား သာဖြစ်ကြောင်းတို့ကို ဓာတ်ပေါက်အောင် မြင်လိမ့်မည်။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား-ဤကိုယ်ကြီးသည် ဓာတ်မီး၏ အစီးအပွားသာဖြစ်၏ဟူသော တတိယမာတိကာပုဒ်၏ အဓိပ္ပါယ်ပြီး၏၊</p> <h3>၄-စတုတ္ထ မာတိကာ</h3> <p>အာဟာရ ဩဇာ ဓာတ်ဆီ</p> <p>“<b>အယံကာယော</b>=ဤကိုယ်ကောင်ကြီးကို၊ <b>အာဟာရေဟိ</b>= ဆယ်မျိုးသော ဓာတ်ဆီတို့သည်၊ <b>ထမ္ဘိတော</b>=အမြဲမပြတ် ထောက်ပံ့ အပ်၏”</p> <p>ဟူသော စတုတ္ထမာတိကာပုဒ်၌ ကျမ်းဂန်တို့၌ ဩဇာဟူ၍လည်း ကောင်း, အာဟာရဟူ၍လည်းကောင်း ခေါ်ဆိုအပ်သော ပရမတ်ရုပ်ဆီ သည်ရှိ၏၊။ ထိုရုပ်ဆီကို ဓာတ်ဆီဆိုသတည်း။</p> <h3>ဩဇာနှင့်အာဟာရ</h3> <p>ထိုဓာတ်ဆီသည် -</p> <p><b>ဥဒယာနန္တရံ ရူပံ ဇနေတီတိ ဩဇာ</b></p> <p><b>ဩဇဋ္ဌမကံ ရူပံ အာဟရတီတိ အာဟာရော</b></p> <p>ဟူသော ဝိဂြိုဟ် နှစ်ရပ်ကြောင့် ဩဇာမည်၏၊ အာဟာရလည်း မည်၏။</p> <p><b>ဥဒယာနန္တရံ</b>=မိမိ ဥပါဒ်သည်၏ အခြားမဲ့၌၊ <b>ရူပံ</b>=ရုပ်ကို၊ <b>ဇနေတိ</b>= ဖြစ်ပွားစေတတ်၏၊ <b>ဣတိ</b>=ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်၊ <b>ဩဇာ</b>=ဩဇာ မည်၏။</p> <p><b>ဩဇဋ္ဌမကံ</b>=ဩဇာလျှင် ရှစ်ခုမြောက်ရှိသော၊ <b>ရူပံ</b>=အဝိနိဗ္ဘောဂရုပ် ရှစ်ခုကို၊ <b>အာဟရတိ</b>=လွန်စွာဆောင်တတ် ဖြစ်ပွားစေတတ်၏၊ <b>ဣတိ</b>= ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်၊ <b>အာဟာရော</b>=အာဟာရမည်၏။</p> <p>(ကျမ်းဂန်တို့၌ပြဆိုသော ဝိဂြိုဟ်နှစ်ရပ်)။</p> <h3>ဩဇာဓာတ်ဆီ</h3> <p>ထိုဓာတ်ဆီသည် အဇ္ဈတ္တဓာတ်ဆီ, ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီ- ဟူ၍နှစ်ပါး ရှိ၏၊။ အဇ္ဈတ္တဓာတ်မီးရှစ်ပါး, ဗဟိဒ္ဓဓာတ်မီးနှစ်ပါးဟူ၍ ဓာတ်မီးဆယ်ပါး ပြားရကား ထိုဓာတ်မီး၏ အဖက်ဖြစ်သော ဓာတ်ဆီလည်း ဆယ်ပါး ပင်ပြား၏။</p> <p>ဓာတ်ဆီ၏ကိစ္စ<br> ထိုဓာတ်ဆီသည် အာဟာရဇ ရုပ်ကလာပ်တို့ကို ဖြစ်စေခြင်းကိစ္စ, ကာမဘုံသားတို့၏ စတုသမုဋ္ဌာနိကရုပ်ခန္ဓာကို ထောက်ပံ့မှုကိစ္စဟူ၍ နှစ်ကိစ္စရှိ၏၊ ထိုနှစ်ကိစ္စတို့တွင်- “<b>မေဒေါ</b>=အဆီပြင် အဆီခဲ၊ <b>ဝသာ</b>= အဆီကြည်” ဤအဆီနှစ်မျိုးတို့ကို ဖြစ်ပွားစေခြင်းအမှုသည် အာဟာရဇ ရုပ်ကလာပ်တို့ကို ဖြစ်စေခြင်းကိစ္စမည်၏၊</p> <h3>အသက်မွေးမှု ကြီးကျယ်ပုံ မြင်နိုင်မှ</h3> <p>ကာမဘုံသားတို့၏ ရုပ်ခန္ဓာသည် အစာအာဟာရနှင့်ကင်း၍ မျက်တောင်တစ်ခတ်မျှ မတည်နိုင်၊ ထိုသို့ မတည်နိုင်သောကြောင့်ပင်လျှင် လောက၌အသက်မွေးမှုဟူသောကိစ္စသည် အကြီးအကျယ်ဆုံးသော ကိစ္စဖြစ်သတည်း၊ ကုန်းသတ္တဝါ, ရေသတ္တဝါအပေါင်းတို့၏ အသက်ရှည် သမျှ နေ့နေ့ ညည လှုပ်လှုပ်ရွရွ အားထုတ်ကြရသော အမှုတွေကို အနှံ့ အပြားမြင်နိုင်ပါလျှင် အသက်မွေးမှုကြီးကျယ်ကြောင်းကို မြင်လိမ့်မည်၊ အသက်မွေးမှု ကြီးကျယ်ကြောင်းကိုမြင်နိုင်ပါလျှင် အစာအာဟာရမှု ကြီးကျယ်ကြောင်းကို မြင်လိမ့်မည်၊ အစာအာဟာရမှု ကြီးကျယ်ကြောင်း ကို မြင်လျှင် ဤဓာတ်ဆီ၏ ထောက်ပံ့မှု ကြီးကျယ်ကြောင်းကိုလည်း ကောင်း, အဇ္ဈတ္တရုပ်ခန္ဓာတို့၏ မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်မျှ ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီ ထောက်ပံ့မှုနှင့်ကင်း၍ မတည်နိုင်ကြောင်းကိုလည်း ကောင်း မြင်လိမ့်မည်။</p> <p>ဥပမာကား- ဤခန္ဓာကိုယ်၌ရှိသော ခက်မာမှု နူးညံ့မှုဟူသော မြေဓာတ်, ဖွဲ့စေးမှု ယိုစီးမှုဟူသော ရေဓာတ်, ပူမှုအေးမှုဟူသော မီးဓာတ်, တောင့်တင်းစွာ ထောက်ကန်မှု လျော့လျဲစွာ ထောက်ကန်မှုဟူသော လေဓာတ်, ဤဓာတ်ကြီးလေးပါးသည် မှန်ထဲ၌ထင်သောလူရိပ်, ရေထဲ၌ ထင်သော နေရိပ်, လရိပ်, တိမ်ရိပ် မိုးရိပ်နှင့်တူသည်ဟူသော အောက်က ပြဆိုခဲ့ပြီးသောအရာကို နှလုံးသွင်း၍ထား။</p> <p>ကောင်းကင်၌စို့သက်တံမည်သည် ရှိ၏၊ ထွန်ကိုင်းဟူ၍လည်း ကောင်း, သိကြားမင်း၏ပုဆိုးဟူ၍လည်းကောင်း ခေါ်ဝေါ်ကြ၏၊ ထိုစို့သက်တံဟူသော သဏ္ဌာန်ဒြဗ်သည် အရှေ့က နေရောင် အနောက် က မိုးတိမ်တိုက်ရှိလျှင် အနောက်မိုးတိမ်တိုက်အပြင်မှာ ထင်ပေါ်၏၊ အနောက်ကနေရောင် အရှေ့ကမိုးတိမ်တိုက်ရှိလျှင် အရှေ့ မိုးတိမ်တိုက် အပြင်မှာ ထင်ပေါ်၏၊ နေမှဖြစ်သည်ဖြစ်၍ နေပျောက်လျှင် ပျောက် ကွယ်၏၊ မိုးတိမ်တိုက်ကိုမှီရမှ ဖြစ်နိုင်သည်ဖြစ်၍ မိုးတိမ်တိုက်ပျောက် ပျက်လျှင် ပျောက်ကွယ်၏၊ နေဝန်းသည် ထိုသဏ္ဌာန်ကို ဖြစ်ပေါ်စေမှုဖြင့် ကျေးဇူးပြု၏၊ မိုးတိမ်တိုက်သည် ထိုသဏ္ဌာန်ကို ထောက်ပံ့မှုဖြင့် ကျေးဇူးပြု၏၊ အကြင်အရပ်အစိတ်၌ နေရောင်ပျောက်၏၊ ထိုအရပ် အစိတ်၌ ထိုသဏ္ဌာန်သည် အပိုင်းအပိုင်းပြတ်၍ ကွယ်ပျောက်၏၊ နေရောင်လုံးလုံးကွယ်ပျောက်လျှင် လုံးလုံးကွယ်ပျောက်၏၊ အကြင် အရပ်အစိတ်၌ တိမ်တိုက်ပျောက်ပျက်၏၊ ထိုအရပ် အစိတ်၌ ထိုသဏ္ဌာန် သည် အပိုင်းအပိုင်းပြတ်၍ ပျောက်ကွယ်၏၊ တိမ်တိုက်ပါးရားသော နေရာ၌ ပါးရား၍ သွား၏၊ နေရောင်ပင် ထင်ရှားရှိသော်လည်း ထောက်ပံ့ သော တိမ်တိုက်ကွယ်ပျောက်လျှင် ခဏချင်းကွယ်ပျောက်လေ၏၊</p> <h3>ဥပမာ-နှင့် ဥပမေယျ</h3> <p>ဤဥပမာ၌ နေဝန်းသဏ္ဌာန်နှင့် ရှေးကံဟောင်း တူသည်၊ ထိုနေဝန်းမှထွက်သော နေခြည် နေရောင်နှင့် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ကမ္မဇ ဓာတ်မီးသည်လည်းကောင်း, ထိုကမ္မဇဓာတ်မီးနှင့်စပ်သော စိတ္တဇ ဓာတ်မီး, ဥတုဇဓာတ်မီး, အာဟာရဇဓာတ်မီးစုသည်လည်းကောင်း တူသည်။</p> <p>ကောင်းကင်တစ်ခွင်လုံး ပျ့နှံ့၍တည်သော မိုးတိမ်တိုက် အပြင် ကြီးနှင့် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ဓာတ်ဆီစု တူသည်၊ စို့သက်တံ သဏ္ဌာန်ကြီး နှင့် ခန္ဓာကိုယ်၌ ဆိုခဲ့ပြီးသော မဟာဘုတ် ဓာတ်ကြီးလေးပါး တူသည်။</p> <p>တိမ်တိုက်နှင့် ဓာတ်ဆီစု တူသည်ဟူသောစကားမှာ ထောက်ပံ့မှု တူသည်ကို ဆိုလိုရင်းတည်း။</p> <p>ကံသည်လည်းကောင်း, ကမ္မဇဓာတ်မီးသည်လည်းကောင်း ကုန်ခဲ့သည်ရှိသော် ဓာတ်ဆီထင်ရှားရှိသော်လည်း ကိုယ်ခန္ဓာ မဟာဘုတ် ခဲကြီးသည် ပျက်ဆုံးတော့သည်။</p> <p>ကံပင်ထင်ရှားရှိသော်လည်း အစာရေစာပြတ်၍ ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီ အလျဉ်းပြတ်ခဲ့သည်ရှိသော် အဇ္ဈတ္တဓာတ်ဆီ တို့လည်း အားကုန်၍ ထို ခဏမှ ကိုယ်ခန္ဓာမဟာဘုတ်ခဲကြီး ပျက်စီးရတော့သည်။</p> <p>စို့သက်တံကြီးမှာ ဆိုခဲ့သမျှနှင့် အကုန်လုံး စုံအောင်စပ်၍သိလေ။</p> <p>ဓာတ်ကြီးလေးပါးအခန်း၌ မှန်၌ထင်သော အရိပ်ဥပမာ, ရေ၌ ထင်သော အရိပ်ဥပမာလည်း - လူမျက်နှာ နေဝန်းလဝန်း တိမ်တိုက်တို့နှင့် ကံသည်လည်းကောင်း, ဓာတ်မီးစုသည်လည်းကောင်း တူ၏။</p> <p>- မှန်အပြင်ရေအပြင်နှင့် ဓာတ်ဆီစု တူ၏။</p> <p>- မှန်အပြင် ရေအပြင်၌ထင်သော လူရိပ် မျက်နှာရိပ် နေဝန်း သဏ္ဌာန် လဝန်းသဏ္ဌာန် တိမ်တိုက်ကြီး သဏ္ဌာန်စုနှင့် ကိုယ်ခန္ဓာ ဖြစ်၍နေသော ဓာတ်ကြီးလေးပါးတူ၏။</p> <p>ဤဥပမာ၌လည်း ထောက်ပံ့ ခုခံမှု တူသည်ကိုယူ။</p> <p>ဤမျှသော ဥပမာတို့ဖြင့် ဓာတ်ကြီးလေးပါး ဓာတ်ကြည်ခြောက်ပါး တို့၏ အစုအခဲဖြစ်သော ဤခန္ဓာကိုယ်သည် ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီ ထောက်ပံ့ မှုနှင့် တည်နေရသည်၊ ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီ ထောက်ပံ့မှုကင်းလျှင် ခဏချင်း ပျက်ဆုံးရတော့သည်ဟု ပြလိုက်သည်။</p> <h3>ဩဇာဓာတ်ဆီက ခန္ဓာကိုယ်ကို ထောက်ပံ့ပုံ</h3> <p>ယခုအခါ ထောက်ပံ့ပုံကို ဆိုအံ့၊ လောက၌အဆီနှင့် မီးသည် အဖက်ပေတည်း၊ အဆီဟူသမျှတို့သည် မီးနှင့်ပေါင်းဖက်ရမှ ပွားများ နိုင်ကုန်၏၊ မီးတို့သည်လည်း အဆီနှင့်ပေါင်းဖက်ရမှ ပွားများနိုင်ကုန်၏၊ တည်နေနိုင်ကုန်၏၊ မြေဆီဟုဆိုအပ်သော ရေနံချေး, ရေနံဆီ, နှမ်းဆီ, မုန်ညင်းဆီ, အုန်းဆီ, ပဲဆီ, သတ္တဝါမှဖြစ်သော ထောပတ်ဆီ အစရှိသော အဆီမျိုးတို့သည် မီးကိုပွားစီးစေတတ်ကုန်၏၊ မီးသည် ထိုအဆီနှင့် နေရမှ ပွားစီးနိုင်သည်၊ ဤကား ထင်ရှားသော အဆီစုကို ဆိုလိုက်သော စကားတည်း။</p> <p>ဩဇာဟုဆိုအပ်သော ထိုရုပ်ဆီသည် ခပ်သိမ်းသော ရုပ်ကလာပ် စုမှာပင် ပါရှိသတည်း၊ ခပ်သိမ်းသော ဝတ္ထုမျိုး၌ပင်လျှင် ဓာတ်ဆီရှိ၏။</p> <p>အဝတ်ပုဆိုး မြက် သစ်ရွက် ထင်း သစ်သားစသော ထိုထို ဝတ္ထုတို့ကို မီးလောင်ရာ၌ ထိုထိုဝတ္ထုတို့၌ရှိသော ဓာတ်ဆီသည်သာ မီး၏အစာ ပေတည်း၊ မီးသည် ဓာတ်ဆီကို အစဉ်လိုက်၍ ပွားများ၍ သွားလေရာ ထိုဓာတ်ဆီနှင့် တကွဖြစ်သော ရုပ်တို့ကို လောင်၍သွားတော့သည်သာ တည်း။ မြင်အောင်ကြည့်။</p> <p>ညအခါ ဇာတ်သဘင်ခံရာ၌ အလယ်၌ ကြီးစွာသော မီးစာ တိုင်ကြီးကိုလုပ်၍ အိုးခင်း ကြီးစွာနှင့် ထားပြီးလျှင် ဆီ ရေနံလောင်း၍ မီးထွန်းကြ၏၊ ထိုသို့ ထွန်းရာ၌ မီးတောက်၏ အသက်သည် ရေနံဆီမှာ နေ၏၊ ရေနံဆီ အားကြီးလျှင် မီးတောက် အားကြီး၏၊ ရေနံဆီ လျှော့ ပါးလျှင် မီးတောက်လျှော့ပါး၏၊ ရေနံဆီကုန်ခဲ့လျှင် မီးတောက် ကွယ် ပျောက်လေ၏။</p> <p>ထို့အတူ ဤကိုယ်ခန္ဓာဖြစ်၍နေသော မြေဓာတ်ကြီး ရေ ဓာတ် ကြီး လေဓာတ်ကြီး အကြည်ဓာတ်ခြောက်ပါး အလုံးစုံသည် မီးစာတိုင် ကြီးနှင့်တူ၏၊ ကိုယ်နှင့် အပြည့်ရှိနေသော အဇ္ဈတ္တဓာတ်ဆီစုသည် မီးစာတိုင်ကြီး အတွင်းမှာ ရှိနှင့်ရင်း ဓာတ်ဆီစုနှင့် တူ၏၊ တစ်ကိုယ် လုံးနှင့်အပြည့်ရှိနေသော အဇ္ဈတ္တဓာတ်မီးစုသည် ထိုမီးစာတိုင်ကြီးမှာ အတွင်းအပြင် အနှံ့စွဲကာ တောက်၍နေသော မီးတောက်နှင့်တူ၏၊ သတ္တဝါတို့၌ နေ့စဉ်စားအပ် သောက်အပ် မျိုအပ်သော အစာတွင်ပါသော ဗဟိဒ္ဓဓာတ်ဆီစုသည် ထိုမီးတိုင်ကြီးမှာ မပြတ်မပြတ် ထပ်မနား လောင်း ရသော ရေနံဆီနှင့် တူ၏။</p> <p>အထက် သက်တံရေး ဥပမာဖြင့် ဓာတ်ဆီထောက်ပံ့မှု ကြီးကျယ် ကြောင်းကိုပြသည်၊ နောက်မီးစာ တိုင်ကြီးဥပမာဖြင့် ဓာတ်ဆီ၏ ရုပ် ကလာပ်တို့ကို ဖြစ်စေမှုနှင့်တကွ ထောက်ပံ့မှုကိုပင်ပြသည်။</p> <p>ထင်ရှားစေဦးအံ့- ဝမ်း၌မျိုသမျှသော အစာရေစာမည်သည် အဋ္ဌကလာပ် ရုပ်စု ရုပ်ခဲစုသာတည်း၊ ကလာပ်တိုင်း, ကလာပ်တိုင်းမှာ လည်း မဟာဘုတ်ကြီးလေးပါးကိုထောက်ပံ့သော ဩဇာဟူသော ဓာတ်ဆီ သည် ပါမြဲဓမ္မတာပေတည်း၊ ထို့ကြောင့် ထမင်းအစာ တစ်ပြည်သားရှိလျှင် ဩဇာဟူသော ဓာတ်ဆီလည်း တစ်ပြည်သားပင်ရှိသည်ဟု ပရိယာယ် အားဖြင့်ဆိုထိုက်၏၊</p> <h3>အိမ်အိုနှင့် ထောက်တိုင်</h3> <p>တိုင်မြေဝင် ဆွေးမြည့်၍ လဲလုလု ပြိုလုလု ရှိနေသော အိမ်အို ကြီးကို ခိုင်ခံ့သော ထောက်တိုင်သစ်တို့ ထောက်ကူထမ်းဆောင်၍ နေ သကဲ့သို့ မျိုမျိုသမျှသော အာဟာရဓာတ်ဆီတို့သည် အစာသစ်အိမ်၌ တည်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အဇ္ဈတ္တရုပ်တို့ကို ထောက်ပံ့ ထမ်းဆောင်ပေကုန်၏။</p> <p>အိမ်အိုကြီးမှာ ထောက်တိုင်စု ယိမ်းယိုင် လျော့လျဲလျှင် တစ်အိမ် လုံး ယိမ်းယိုင် လျော့လျဲသကဲ့သို့လည်းကောင်း, ထောက်တိုင်စုပြိုလဲလျှင် တစ်အိမ်လုံးပြိုလဲသကဲ့သို့လည်းကောင်း ထိုအစာသစ်တို့သည် ခြောက် နာရီ ခုနစ်နာရီမျှ သစ်သစ်လပ်လပ် တည်နေလျက် ထောက်ပံ့ထမ်း ဆောင်၍ ခြောက်နာရီ ခုနစ်နာရီကျော်သည်မှစ၍ တရွေ့ရွေ့ ပုပ်သိုး ယိမ်းယိုင် လျော့ပါးသောအခါ တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အဇ္ဈတ္တရုပ်နု ဓာတ်နု ကလာပ်နုတို့သည် တရွေ့ရွေ့ ယိမ်းယိုင်လျော့လျဲ ပြိုပျက်ပျောက် ဆုံးကြလေကုန်၏၊ အစာသစ်အိမ်၌ အစာသက်ကုန်လျှင် အတွင်း ဓာတ်နုစုအကုန် ပျက်ဆုံးလေ၏၊ <b>မတကလေဝရ</b> ဟုဆိုအပ်သော ဥတုဇ ဓာတ်ကြမ်းစုသာ ကျန်လေ၏၊</p> <h3>အာဟာရဩဇာ လိုအပ်ခြင်း</h3> <p>အစာသစ်အိမ်၌ အစာသစ်အလျဉ်းမပြတ်မီ စောစောက တင် ကူး၍ တစ်နေ့လျှင် တစ်ထပ်တစ်ထပ် ကျသော်လည်းကောင်း, နှစ်ထပ် နှစ်ထပ်ကျသော်လည်းကောင်း အစာသစ်မျိုသွင်းခြင်းကို ပြုကြရကုန်၏။</p> <p>လူတို့ကား ထမင်းဆာ၍ အားခွန်ဗလ လျော့လျဲသည် ဟူ၍သာ သိကြကုန်၏၊ အစာသစ်အိမ်မှာ အစာလျော့ပါးသည်မှစ၍ အတွင်း ရုပ်ခဲ ဓာတ်ခဲ ကလာပ်ခဲ အသက်ခဲ အားခဲ အင်ခဲတို့ တရွေ့ရွေ့ ပြိုပျက် ကွယ် ဆုံး၍ သွားသည်ကိုမူကား မသိရှာကြလေကုန်။</p> <p>စို့သက်တံဥပမာ၌ အခံတိမ်တိုက်အခြေအနေပျက်လျှင် စို့သက် တံ သဏ္ဌာန်ကြီး အခြေအနေပျက်သကဲ့သို့ အစာသစ်အိမ်ရှိ အစာဓာတ် ဆီ နွမ်းနယ်လျော့ပါး၍သွားလျှင် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ မာမှုဟူသော အခြင်း အရာကြီး တရွေ့ရွေ့လျော့ပါး ပြိုပျက်၍လိုက်မှု, ဖွဲ့စည်းမှုဟူသော ရေဓာတ်ပြိုပျက်၍လိုက်မှု, ပူမှု-အေးမှုဟူသော မီးဓာတ် ပြိုပျက်၍လိုက်မှု, တောင့်တင်းခိုင်မာမှုဟူသော လေဓာတ် ပြိုပျက်၍လိုက်မှု, စက္ခုဟူသော အကြည်ဓာတ်, သောတဟူသောအကြည်ဓာတ်, ဃာနဟူသော အကြည် ဓာတ်, ဇိဝှါဟူသောအကြည်ဓာတ်, ကာယဟူသော အကြည်ဓာတ်, မနောဟူသောအကြည်ဓာတ်တို့ ပြိုပျက်၍လိုက်မှု, ဦးခေါင်းအတွင်း၌ ရှိသော ဓာတ်နုစု, ရင်တွင်း၌ရှိသော ဓာတ်နုစု, ဝမ်းတွင်း၌ရှိသော ဓာတ်နုစု, ခါးတွင်း ပေါင်တွင်း သလုံးသားတွင်း ခြေဖဝါးတွင်း ၌ရှိသော ရုပ်နု ဓာတ်နု ကလာပ်နုစုတို့သည် ရေမြှုပ်ခဲကြီးတွေ ဖြုတ်ဖြုတ် ဖြုတ် ဖြုတ်ကျေပျက်ဘိသကဲ့သို့ ကျေပျက်ကြမှုကို အတပ်မြင်အောင် ကြည့် လေ။</p> <p>ထောက်တိုင်ကြီးစု ယိုင်လျှင် တစ်အိမ်လုံး စင်လုံးယို်င်သကဲ့သို့ အစာသစ်အိမ်ရှိ အစာဓာတ်ဆီယိုင်လျှင် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ အတွင်းဓာတ်နုစု စင်လုံးယိုင်မှုကိုလည်း မြင်အောင်ကြည့်လေ။</p> <p>ထမင်းဆာ၍ အားအင်လျော့ပါးသည်ဟုဆိုသောအခါ ကိုယ်တွင်း ၌ အားဟုဆိုအပ်သော ကလာပ်ခဲ ဓာတ်ခဲ ရုပ်ခဲတို့သည် ဆီးနှင်းခဲ ကြွေသကဲ့သို့ ကျေပျောက်လျော့ပါးမှုပေတည်း၊ ထမင်းဆာသူမှာ မျက်နှာ မျက်လုံးစသည်တို့ နွမ်းနယ်လျော့ပါး၍နေသည်ကို မျက်မြင်နှင့်ပင် သိသာ၏၊ ထိုသို့ပြင်ပသဏ္ဌာန်မှာ လျော့လျော့ပါးပါး ထင်မြင်ရသော အခါ အတွင်းသန္တာန်တစ်ခွင်လုံးမှာ ရုပ်ခဲ ဓာတ်ခဲ ကလာပ်ခဲတွေ ကျေ ပျောက် ပျက်ဆုံးချက် အားကြီးလှ၍ အကျန်ဓာတ်စု လျော့ပါးမှုကို ထိုး ထွင်း၍ သိရသည်။</p> <p>မာမှုအဆင့်ဆင့် ပြောင်းလဲ၍သွားသည်ကို ပရမတ္ထအရာ၌ ပထဝီ ဓာတ်အဆင့်ဆင့် ချုပ်ပျောက်ကွယ်ဆုံးမှု ဆိုသည်၊ ဖွဲ့စည်းမှု အဆင့်ဆင့် ရွေ့ပြောင်းသည်ကို အာပေါဓာတ်အဆင့်ဆင့် ချုပ်ပျက်မှု ဆိုသည်၊ ကြွင်း သောဓာတ်တို့ ချုပ်မှုပျက်မှုကိုလည်း ဤနည်းအတူ ချည်းမှတ်။</p> <p>လျော့ပါးပျက်ပြုန်းပုံ ပြီး၏။</p> <p>----------</p> <h3>အာဟာရ၏ထောက်ပံ့မှု</h3> <p>ထိုသို့လျော့ပါး၍သွားသောအခါ အလွန်ကြီးမလျော့ပါးမီ ထမင်းအစာကို မျိုကြရသည်၊ မျို၍ အစာအိမ်၌ ထမင်းအစာ တည်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ယိမ်းယိုင်ယိုယွင်း၍နေသော အိမ်အိုကြီးကို ခဏချင်း ပင့်ချီမြှောက်ကြွ၍ ထောက်လိုက်သောအခါကဲ့သို့ တစ်ကိုယ်လုံးရှိဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့သည် ခဏချင်းတောင့်တင်းပြည့်ဖြိုး၍ ကုန်ပြန်၏၊ အားခဲ အင်ခဲ အသက်ခဲတို့သည် ခဏချင်းပြည့်မြဲ ပြည့်ပြန်၏၊ ကိုယ် တွေ့မျက်မြင်မှာလည်း ထင်ရှားပါ၏၊ အတွင်းကိုပေါက်အောင် ကြည့်လျှင် မိုးကြီးရွာ၍ ခဏချင်း အင်းကွက် အိုင်ကွက် ချောင်းကွက် မြောင်းကွက် ရေတွေပြည့်သကဲ့သို့ အတွင်းသန္တာန် ကြီးငယ်စု ခဏချင်း ရုပ်ကလာပ် ပြည့်၍ ကုန်သည်ကိုမြင်နိုင်လတ္တံ့။</p> <p>ဤကား- တစ်ကိုယ်လုံးကို ဓာတ်ဆီထောက်ပံ့ပုံတည်း။</p> <p>--------------</p> <h3>ဝမ်းမီး ကျိုချက်မှုကို ပြခြင်း</h3> <p><b>ပါစကတေဇော</b></p> <p>အစာသစ်အိမ်ဟုဆိုအပ်သော အူမကြီးသည် အလွန်ကြဲရရဲ ရှိသော ပုဆိုးကြမ်း ဖျင်ကြမ်း ပိတ်ကြမ်းအလားရှိ၏၊ ထိုအစာသစ်အိမ်၏ အောက်က ပါစကဓာတ်မီးအိုး တည်၏၊ လောက၌ “တကျည်း” ဟူ၍ ခေါ်ကြသော အကြောဆုံကြီးကို “ဓာတ်မီးအိုး” ဆိုသည်၊ ထိုဓာတ်မီးအိုး၌ ပါစကခေါ်သော ကမ္မဇဓာတ်မီးသည် တည်၏။</p> <p><b>ဥသ္မာတေဇော</b></p> <p>တစ်ကိုယ်လုံးကို စောင့်ရှောက်ပေသော “ဥသ္မာ” ခေါ်သော ပကတိ ကိုယ်ငွေ့ကြီးဟုဆိုအပ်သော ကမ္မဇဓာတ်မီးကြီးသည်လည်း ထိုပါစက ဓာတ်မီး၏ အစီးအပွားပင်တည်း။</p> <h3>ဝမ်းမီးကျိုချက်ပုံ</h3> <p>အစာသစ်အိမ်၌ ရောက်သမျှသော အစာသစ်တို့ကို ဓာတ်မီး အိုးမှာ ဓာတ်မီးသည်ထ၍ ကျိုချက်ပေ၏၊ ကျိုချက်ဆိုသည်ကားလောက၌ နွားနို့ ဆိတ်နို့ စသည်တို့ကို ဆီဦးထောပတ်ဖြစ်အောင် ကျိုချက်သကဲ့သို့တည်း၊ ထိုသို့ ကျိုချက်ရာ၌ အဖတ်နု, အဖတ်ကြမ်း, အရည်နု, အရည်ကြမ်းဟူ၍ လေးပုံထွက်၏၊ ဩဇာနည်းလှသော အဖတ် ကြမ်း, အရည်ကြမ်းစုသည် အောက်သို့ကျလေ၏၊ ဩဇာရှိသော အဆီ အစေးစုသည် အထက်သို့တက်၏၊ ထို့အတူ အစာသစ်အိမ်၌ ရောက် သမျှသော အရည်အဖတ်တို့ကို အကြမ်းအနု ခြားနား၍သွားအောင် ကျိုချက်၍ စစ်မှုကို ဝမ်းမီးကျိုချက်မှု ဆိုသည်။</p> <p>အဖတ်ကြမ်းစုသည် ကျင်ကြီးဖြစ်၍ အစာဟောင်းအိမ်သို့ လျော ကျလေ၏၊ အရည်ကြမ်းစုသည် ကျင်ငယ်ဖြစ်၍ ဆီးအိမ်သို့ လျော ဝင်လေ၏။</p> <p>အစာ၌ ပါသမျှသော အဆီအနှစ်စုသည် ပါစကဓာတ်မီး, ဥသ္မာ ဓာတ်မီးတို့၏ အဟုန်ဖြင့် ဆူဝေ၍ <b>ရသဟရဏီကြော</b> တစ်ထောင်သို့ အစဉ်လျှောက်သဖြင့် တစ်ကိုယ်လုံး ပျံ့နှံ့လေ၏။</p> <p>ထိုသို့ ပျံ့နှံ့သောအခါ ရောက်ရာရောက်ရာဌာန၌ တစ်ကိုယ်လုံး ရှိ ဓာတ်မီးနှင့် ပေါင်းမိကြလေ၏၊ ထိုသို့ ပေါင်းမိကြသောအခါ လောက၌ မီးနှင့်ကင်ရာ မီးနှင့်ချက်ရာ အဆီဟူသမျှသည် ပွားစီးသကဲ့သို့ ကိုယ် စောင့်ဓာတ်မီးတို့နှင့် ပေါင်းမိရာ၌ ဓာတ်ဆီသည် ရုပ်ကလာပ်တို့ကို ပွားများစေ၏၊ အဆီပြင် အဆီခဲ အဆီကြည်တို့ကို ပွားများစေ၏။</p> <p>လောက၌ အဆီနှင့်ပေါင်းမိသောအခါ မီးတို့သည် လျှမ်းလျှမ်း တောက် ပွားစီးကုန်သကဲ့သို့ ထိုဓာတ်ဆီနှင့် ပေါင်းမိသောအခါ တစ်ကိုယ် လုံးရှိ ဓာတ်မီးတို့သည် လျှမ်းလျှမ်းတောက်ပွားများကုန်၏၊</p> <h3>ပါစကဓာတ်မီးနှင့် ကျန်းမာရေး</h3> <p>လောက၌ ထိုထိုဝတ္ထုတို့ကို မီးနှင့်ကျိုချက်၍ အဆီအနှစ် ထုတ် ယူကြရာ၌ မီးအားနည်းပြန်လျှင် အဆီအရနည်း၍ အဖတ်အကြမ်းသာ များတတ်၏၊ ထို့အတူ ဝမ်းမီးဟုဆိုအပ်သော ထိုပါစကဓာတ်မီး အားနည်းခဲ့လျှင် စားသမျှအစာသည် အသုံးမကျသော ကျင်ကြီး, ကျင် ငယ်, လေ, သလိပ်ဖက်သို့သာ လဲလေ၏၊ ရသဓာတ်ဟူ၍ လောကီ ကျမ်းတို့၌ ခေါ်ကြသော အဆီအနှစ်ဖက်သို့ အနည်းငယ်မျှသာ လိုက် တော့သည်။</p> <h3>ပါစကဓာတ်မီးကြောင့် သက်တမ်းတို, ရှည်ဖြစ်နေခြင်း</h3> <p>ပါစကဓာတ်မီး အလွန်အားကြီးပြန်လျှင် လောင်ကျွမ်း၍ သွား သည်သာ များ၏၊ အနှစ်အဆီ အရနည်း၏၊ ဓာတ်မီးအိုးကြီးကို လေ, သလိပ် ဖုံးလွှမ်း မြှေးယှက် ပိတ်ပင်၍နေပြန်လျှင် ဓာတ်မီး၏ အလွန် နုန့်ခြင်း, မညီညွတ်ခြင်း စသည်ဖြစ်၍ အစာမနူးမနပ် မကျေ၍ ရောဂါ ဥပဒ် ဖြစ်တတ်သည်။</p> <p>ပကတိ အစာအာဟာရစုသည် အနှစ်ဩဇာမရှိလှ၍ ပါစကဓာတ် မီး, ဥသ္မာဓာတ်မီးနှစ်ပါး သောင်းကျန်းသည့် အတွက် လူတို့မှာ ရောဂါ ဥပဒ်များကြကြောင်း, သေလွယ်ပျောက်လွယ်ကြကြောင်း, သံ ပြဒါး စ သော အနှစ်ဓာတ်ဆီမျိုးတို့ကို အစိမ်းဇာတိပြောင်းအောင် စီရင်၍ အဇ္ဈတ္တဓာတ်နုတို့နှင့် မိဿကဖြစ်နိုင်သော ရသာယနဓာတ်ဆေး ဓာတ် ဆီများကို မျိုသောသူမှာ ဓာတ်မီးနှစ်ပါး ငြိမ်သက်ယဉ်ကျေးလှသည်ဖြစ်၍ ရောဂါဥပဒ်ကင်းရှင်းကြောင်း, အသက်တစ်ရာတမ်းမှာပင် နှစ်ရာ, သုံးရာ, လေးရာ, ငါးရာ, တစ်ထောင်မက အသက်ရှည်နိုင်ကြောင်းများကို ပဓာနိယင်္ဂအင်္ဂါတွင် ဆိုခဲ့ပြီ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- ဤကိုယ်ကြီးကို ဆယ်မျိုးသောဓာတ်ဆီတို့သည် အမြဲမပြတ် ထောက်ပံ့အပ်၏ဟူသော စတုတ္ထမာတိကာပုဒ်၏ အဓိပ္ပါယ် ပြီး၏။</p> <p>----*---</p> <h3>၅-ပဉ္စမ မာတိကာ</h3> <p>အသစ်အသစ် မစဲဖြစ်ခြင်း-ဇာတိဓမ္မ</p> <p>“<b>အယံ ကာယော</b>=ဤခန္ဓာကိုယ်သည်၊ <b>ဇာတိဓမ္မော</b>=အသစ် အသစ် မစဲဖြစ်ခြင်းသဘောရှိ၏၊”</p> <p>ဟူသော ပဉ္စမ မာတိကာပုဒ်၌</p> <p>အဟောင်းကွယ်ပျောက် အသစ်ပေါ်ခြင်း</p> <p>ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့ကို မှန်၌ထင်သော အရိပ်ဥပမာ, စို့သက်တံ ဥပမာ, ဓာတ်မီးဓာတ်ဆီတို့ ပြုပြင်ရာ ဖြစ်ကာပျက်ကာနေရသော အချက်စုကို စေ့စုံစွာမြင်နိုင်ပါလျှင် ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးမှာ မျက်တောင် တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်မျှ အသစ်အသစ်ဖြစ်ပေါ်ခြင်းမှကင်းသော အကွက်မရှိ ဖြစ်ပေါ်ရာတိုင်း၌ အဟောင်းအဟောင်း ကွယ်ပျောက်ပျက် ဆုံးခြင်းမှ ကင်းသော အကွက်လည်းမရှိ၊ ကျိုက်ကျိုက်ဆူသော ရေနွေး အိုးကြီးအတွင်း၌ ဆူဆူတက်ဖြစ်ပေါ်မှု, ပျက်ကွယ်မှု ထွေးယှက်၍ နေကြကုန်သော ရေပွက်ခဲတွေကဲ့သို့ တစ်ကိုယ်လုံး ဓာတ်မီးဓာတ်ဆီတို့ အတွက် ဖြစ်မှုပျက်မှုတွေ ပွက်ပွက်ဆူ နေကြပုံကို မြင်လိမ့်မည်။</p> <p>ကံ,စိတ်,ဥတု, အာဟာရတည်းဟူသော အကြောင်းတရားလေးပါး တို့ကြောင့် တစ်ကိုယ်လုံး၌ မာမှုဟူသော ပထဝီသည် ဖြစ်ပေါ်၏၊ ထို ပထဝီသည် အဆံအမာ အကျိတ်အခဲဟူ၍ အဏုမြူမျှ ရှိသည်မဟုတ်၊ အခြင်းအရာ ကြိယာသက်သက်မျှသာ ဖြစ်၏။</p> <p>ထို့ကြောင့် ထိုမာမှုစုသည် ဓာတ်မီး၏အဟုန်ကြောင့် ခဏချင်း ပျက်ဆုံးရ၏၊ မျက်တောင်တစ်ခတ်မျှ အသက်ရှည်၍ တည်နေနိုင်သည် မဟုတ်၊ ပထဝီပျက်ဆုံးလျှင်လည်း ထိုပထဝီမှာ တွယ်တာရသော ဖွဲ့စေးမှု, ပူမှု,အေးမှု, တောင့်တင်း ကြွရွမှုစုသည်လည်း အတူပါရလေ၏၊ ထို ပထဝီမှာ မှီရသော အကြည်ခြောက်ပါးတို့သည်လည်း ပါရလေကုန်၏၊ တစ်ကိုယ်လုံးနှံ့အောင်ကြည့်လေ။</p> <hr> <h3>ဖြစ်မှု-ပျက်မှု ဉာဏ်ဖြင့်ရှု</h3> <p>ပျက်ဆုံးသမျှ နေရာမှာလည်း အစားစိုက်ထူသောအားဖြင့် အပြည့် အပြည့် ဖြစ်ပေါ်ရ၏၊ ဤသို့လျှင် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက် အတွင်းမှာပင် ပျက်မှု, ဖြစ်မှု အဆက်အလက် တစ်ရာ တစ်ထောင်မက ပြောင်းလဲသည်၊ ထိုဖြစ်မှု ပျက်မှုများကို မျက်စိဖြင့် ကြည့်၍ မြင်နိုင် ကောင်းသည် မဟုတ်၊ အထက်က ပြဆိုခဲ့ပြီးသော သဘာဝ အရင်းစုနှင့် ကြည့်ရှုမှ ဉာဏ်နှင့်သာ မြင်ကောင်းသော အမှုစု ပေတည်း၊ လှုပ်လှုပ်ရွရွ ထင်သမျှသည် အဟောင်းပျက်မှု, အသစ်ပေါ်မှုချည်းသာ ဖြစ်၏၊ မျက်စိအမြင်မှာမူကား တစ်ခုတည်းသော အဆင်းသည်ပင် လှုပ်သည် ရွသည်ဟု ထင်မြင်၍နေ၏၊ မျက်မြင်ကို အဟုတ်ထင်လျှင် ပရမတ် သဘောကို ဉာဏ် မစူးနိုင်ပြီ၊ သတိ ကြပ်ကြပ်ပြုလေ။</p> <p>လေးပါးသော အကြောင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သမျှသော မာမှု ဖွဲ့စေးမှု စသော ပရမတ်ဓာတ်မြေ, ဓာတ်ရေ စသည်တို့သည် အတူ တကွဖြစ်ပေါ်သော ဓာတ်မီး၏ အဟုန်ကြောင့် ခဏချင်း ခဏချင်း ပျက်ဆုံး ကွယ်ပျောက်ရကုန်သည်ဟူသော စကား၌</p> <p>လောက၌ မီးတို့မည်သည် အကြင်ဝတ္ထုကို မှီတွယ်၍ ဖြစ်ပွား၏။</p> <p>ထိုဝတ္ထုကို လောင်မြဲဓမ္မတာ ဖြစ်သည်နှင့်အညီ ထိုပရမတ်ဓာတ်မီး သည်လည်း မိမိနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်သော မာမှု, ဖွဲ့စေးမှု, တင်းရင်းမှု ဟူသော ဓာတ်ကြီးသုံးပါးနှင့်တကွ အကြည်ဓာတ်တို့ကိုလည်း ခဏချင်း ခဏချင်း ကွယ်ဆုံးအောင် လောင်သည်သာ ဖြစ်၏၊ အမှိုက်မှ ဖြစ်သောမီးသည် ထိုအမှိုက်ကို ခဏချင်းကုန်အောင် စား၏၊ ဆီမှထသော မီးသည် ထိုဆီကိုစား၏၊ ရေနံမှထသော မီးသည် ထိုရေနံကို စား၏၊ ထိုထိုအဆီမှထသော မီးသည် ထိုထိုအဆီကို ခဏချင်း ကုန်အောင် စား၏။</p> <p>ထို့အတူ သတ္တဝါတို့၏ကိုယ်၌ ကိုယ်နှင့်အပြည့် တရှိန်ရှိန် မပြတ် မစဲ ထ၍နေသော ဓာတ်မီးသည်လည်း အတူတကွ ဖြစ်ပေါ်သော ဓာတ်တို့ကို ခဏချင်းခဏချင်း ကုန်အောင်စားသည်သာလျှင် ဖြစ်၏၊ အထူးအားဖြင့် ဓာတ်ဆီဟူသမျှကို ခဏချင်းကုန်အောင်စား၏၊</p> <hr> <h3>ဖြစ်မှုကို မြင်မှ ပျက်မှုကို မြင်နိုင်ခြင်း</h3> <p>ထို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သမျှသော ခပ်သိမ်းသော ပရမတ် မြေ, ရေ-စသော ဓာတ်တို့သည် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်မျှ အသက် ရှည်၍ တည်နေနိုင်သည် မရှိကြကုန်၊ မျက်တောင်တစ်ခတ်အတွင်းမှာပင် အကြိမ်တစ်ရာ တစ်ထောင်မက တစ်ကိုယ်လုံး အကျွတ် ကွယ်ဆုံး၏၊ ထိုသို့ကွယ်ဆုံးသော်လည်း အသစ်အသစ် အစားစေ့အောင် ထူထောင် ဖန်ဆင်းကြသော အကြောင်းတရားစု အလွန်များပြားလှ၍ ငယ်ရွယ်စဉ် အခါ၌ ခဏတိုင်း ခဏတိုင်း တိုးတက် ကြီးပွား၍ပင် လာနိုင်ပြန်သတည်း။</p> <p>မိမိကိုယ် တစ်ကိုယ်လုံး ခဏမစဲကျေပျက် ကွယ်ဆုံးမှုကိုလည်း မြင်အောင်ကြည့်၊ ကွယ်ဆုံးကျေပျက်မှုကို စိတ်စိတ်မြင်လျှင် တစ်ကိုယ် လုံးနှင့် အပြည့်အပြည့် အသစ်အသစ် ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်မှုဟူသော ဇာတိအချက်တို့ကိုလည်း စိတ်စိတ်ကြီး မြင်လိမ့်မည်။</p> <p>ရေနံဆီ တစ်ပိဿာ၌ တောက်သောမီးသည် ထိုရေနံဆီကို အတွင် ကုန်အောင်စား၏၊ ရေနံဆီကို မလျော့ရအောင် လောင်းသောသူက လောင်းနိုင်သမျှကာလပတ်လုံး ရေနံဆီလည်း လျော့သည်မထင်ရ, မီးလည်းလျော့သည်မထင်ရ၊ မထင်ရသော်လည်း နှစ်ပါးလုံးပင် ခဏစဉ် အတိုင်းကုန်ကြ ဆုံးကြသည်သာ ဖြစ်၏။</p> <p>အကယ်၍ မကုန်မဆုံးကြသည် ဖြစ်ခဲ့အံ့၊ ရေနံဆီအသစ် လောင်းဖွယ်ကိစ္စ မရှိရာပြီ၊ တစ်ညလုံးမှာ အခါခါလောင်းရသည့်အတွက် အချိန်အခွက် ငါးဆယ်ကုန်လျှင် မီးစား၍ အခွက်ငါးဆယ်ကုန်ကြောင်း ထင်ရှား၏၊ စေ့စေ့ကြည့်၍ နေလျှင်လည်း သူ့ဆီနှင့် သူ့မီး ခဏချင်း ခဏချင်း ကုန်ဆုံး၍သွားသည်ကို မြင်ရပါ၏၊ ဆီရော မီးတောက်ရော လျော့ပါး၍ လျော့ပါး၍ သွားသည်ကိုလည်း မြင်သာပါ၏၊ တစ်ညထွန်း လျှင် ရေနံဆီအချိန်များစွာ ကုန်သည်ဟုလည်း သိကြပါ၏၊</p> <hr> <h3>ပကတိဇာတိ မြင်အောင်ကြည့်</h3> <p>ဤအတူ တစ်ကြိမ် စားသော အစာအာဟာရအတွက် နာရီပေါင်း မည်ရွေ့မည်မျှသာ ဤကိုယ်ခန္ဓာ ပြည့်ပြည့်ဖြိုးဖြိုး နေနိုင်သည်၊ အစာ အာဟာရလျော့ပါး၍သွားလျှင် ဤခန္ဓာလျော့ပါး၍သွားသည်၊ အစာ အာဟာရပြတ်၍သွားလျှင် ဤခန္ဓာမတည်နိုင်ပြီ၊ ဤကိုယ်ခန္ဓာတို့၏ ပျက်ဆုံးမှုမြန်လှ, အားကြီးလှသည် အတွက်ကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာ အသစ် အသစ် အလျဉ်ဆက်လက်မှု မြန်လှ, အားကြီးလှ၏၊ ကိုယ်ခန္ဓာ အသစ် အသစ် အလျဉ်ဆက်လက် ထူထောင်မှုမြန်လှ, အားကြီးလှသည့် အတွက် ကြောင့် လောက၌ အသက်မွေးမှုဟူသော အလုပ်ကြီးသည် အကြီးကျယ် ဆုံး, အကျပ်တည်းဆုံး, မလွဲသာဆုံး, မနေသာဆုံး ဖြစ်လေသတည်း။</p> <p>ဇမ္ဗူဒီပါမြေပြင်၌ တစ်နှစ်တစ်နှစ်တွင် ဖြစ်ပွားသော စပါးမျိုး ပြောင်း, ပဲ, လူး, ဆတ်အစရှိသော အစာအာဟာရမျိုးသည် မည်ရွေ့မည်မျှ များပြားလိမ့်မည်၊ တစ်နှစ်အဖို့, တစ်လအဖို့, တစ်ရက်အဖို့ စားသောက် ၍မည်ရွေ့မည်မျှ ကုန်လိမ့်မည်ဟု မြော်လိုက်လျှင် ခန္ဓာသစ် ဆက်လက် တည်ထောင်မှု, အသက်သစ် ဆက်လက် တည်ထောင်မှု ကြီးကျယ်ပုံ ကိုမြင်လိမ့်မည်၊ နေ့စဉ်အတိုင်း အသက်သစ် ခန္ဓာသစ် အလျဉ်ဆက် လက်မှု အသက်မွေးမှု ကြီးကျယ်ကျပ်တည်း၍ နေကြပုံကို မြင်နိုင်လျှင် ဤခန္ဓာဤအသက်စု ပျက်မှုဆုံးမှု ပျောက်ကွယ်မှု မြန်ကြောင်း, အားကြီး ကြောင်းကိုလည်း မြင်လိမ့်မည်။</p> <p>ရေသတ္တဝါ ကုန်းသတ္တဝါတို့ အသက်မွေးမှု အစာရေစာမှု ဥစ္စာ စီးပွားမှုနှင့် နေ့နေ့ ညည ပုပုရွရွ လုလုယက်ယက် လုပ်ကြကိုင်ကြ ထမ်းကြ ပိုးကြ သွားကြ လာကြ ပြောကြ ဆိုကြ ကြံကြ စည်ကြ ကြောင့်ကြ စိုက်ကြ အားထုတ်ကြ စိုးရိမ်ကြ ပူပန်ကြ စောင့်ရှောက်ကြ ထိန်းကျောင်း ကြ ငြင်းခုံကြ ခိုက်ရန်ဖြစ်ကြသမျှ အလုံးစုံတို့ကို အရင်းသို့ဆိုက်အောင် ကြည့်တတ်ပါလျှင် ဤကိုယ်ခန္ဓာ အဟောင်းအသစ် အလျဉ်ဆက်လက်မှု အသက်ဟောင်း အသက်သစ် အလျဉ်ဆက်လက်မှု ကျပ်တည်းလှသည့် အတွက်ကြောင့်ဟု မြင်လိမ့်မည်၊ အသစ်အသစ် ဆက်လက်မှု ထူ ထောင်မှု ကျပ်တည်းပုံကို မြင်လျှင်လည်း အဟောင်း အဟောင်း ပျက်ဆုံး ပြောင်းလဲမှု မြန်ကြောင်း အနှစ်မရှိကြောင်း မြင်လိမ့်မည်၊ ဤကိုယ်ခန္ဓာ ဓာတ်ကြီးဓာတ်ငယ်တို့ ပျက်မှုဖြစ်မှု မြန်လှသည့်အတွက်ကြောင့် လောက၌ ကြောင့်ကြစိုက်ဖွယ် အနန္တ ဖြစ်ပွား၍နေသည်ဟု ဆိုလိုပါသတည်း။</p> <p>ဤကား ပကတိ ဇာတိကို မြင်ဖို့အချက်စုတည်း။</p> <p>ဤခန္ဓာကို တွယ်တာခင်မင်သည့်အတွက် အသက်တစ်ရာ အသက်တစ်ထောင်ရှည်ရှည်နေလို၍ အသစ် အသစ်သော ဇာတိတို့ကို ခဏမစဲ အစဉ်စပ်မိအောင် အလျဉ်ဆက်မိအောင် ထူထောင်မှုဟု ဆိုအပ်သော အသက်မွေးမှုအတွက်နှင့် ကိုယ်ခန္ဓာ၌ ပကတိဇာတိမှု ခဏမစဲ အသစ်အသစ်ဖြစ်၍ နေချက်ကို မြင်နိုင်ပါလျှင် ဝိကတိ ဇာတိကို လည်း မြင်နိုင်လတ္တံ့။</p> <p>ဝိကတိဇာတိ</p> <p>ဝိကတိဇာတိဆိုသည်ကား- အနာအမျိုးမျိုးဖြစ်ပေါ်မှု, ရောဂါ အမျိုးမျိုးဖြစ်ပေါ်မှု, ဘေးအမျိုးမျိုးဖြစ်ပေါ်မှု, ရန်အမျိုးမျိုးဖြစ်ပေါ်မှု, ဒဏ်အမျိုးမျိုးဖြစ်ပေါ်မှု, ဥပဒ်အမျိုးမျိုးဖြစ်ပေါ်မှုတို့ပေတည်း၊ ခဏချင်း စပ်မိအောင် ဆက်မိအောင် အစဉ်မပြတ်အောင် အလျဉ် မပြတ်အောင် အသစ်အသစ်ဖြစ်ပေါ်၍နေသော ဇာတိမှု အမြဲရှိသည့်အတွက် ကိုယ် ခန္ဓာစုမှာ ဣဋ္ဌအနိဋ္ဌ ပြောင်းလဲလိုလျှင် ခဏချင်း ပြောင်းလဲနိုင်သည်၊ ပျက်ကွယ်မှုမြန်သည့် အတွက်ကြောင့် ဣဋ္ဌ အနိဋ္ဌ သုခ ဒုက္ခ ပြောင်းလဲ လိုလျှင် ခဏချင်း ပြောင်းလဲနိုင်သည်၊ ဘယ်ခဏ၌ အနိဋ္ဌဇာတိမျိုး, ဒုက္ခဇာတိမျိုး မပေါ်နိုင်သော ခဏဟူ၍မရှိ။</p> <p>ဇာတိ</p><p>ဇာတိဟူသည်ကား- ဖြစ်ပေါ်မှုတည်း၊ လောက၌ မျက်စိနာဖြစ် သည်၊ နားနာဖြစ်သည် အစရှိသည်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ကြသော“ဖြစ်” ဟူသော အချက်စုသည် ဇာတိချည်းတည်း၊ ဤခန္ဓာကိုယ်စု၌ အနိဋ္ဌ ဇာတိမျိုး ဒုက္ခဇာတိမျိုးတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေတတ်သော အကြောင်းတရားစုသည် အတွင်းသန္တာန်ကလည်း အသင်္ချေအနန္တများပြား၏၊ အပသန္တာန် ကလည်း အသင်္ချေအနန္တများပြား၏။</p> <p>ဤကိုယ်ခန္ဓာ၌ တစ်ကိုယ်လုံး၏ အမာခံအထည်ခံဖြစ်သော မာမှုဟူသော ပထဝီဓာတ်ကို “<b>ကဋ္ဌမုခမြွေ</b>”ဟူ၍ ဟောတော်မှု၏၊ ခြေ ဖျား၌ အဆိပ်ထန်သော မြွေကိုက်ရာ ဦးခေါင်းတိုင်အောင် ခဏချင်း အဆိပ်နှံ့၍ လူမှန်းမသိ ဖြစ်ရာ၌ တစ်ကိုယ်လုံး ခဏချင်း ရုပ်ပြောင်း၍ ကုန်၏။</p> <p>ပကတိ နဂိုရုပ်စု အကုန်ကွယ်ပျောက်၏၊ လောင်မီးအစုနှင့် တူသော ရုပ်စုသည် ခဏချင်းတည်ထောင်၏၊ တစ်ကိုယ်လုံးမှာ နဂို ပကတိရုပ်ဟူ၍ အဏုမြူမျှ အကြွင်းအကျန် မရှိပြီ၊ တစ်ကိုယ်လုံးသည် လောင်မီးအလားရှိသော ရုပ်သစ်အတိ ပြည့်၏။</p> <p>ဥပမာကား- ချိန်ဝန်ပိဿာ ငါးဆယ်ခန့်ရှိသော အလွန်ထက်လှစွာ သော ယမ်းဖြင့်ပြည့်သော မီးဒုန်းကြီးကို စနက်ပေါက်မှ နှမ်းစေ့ခန့်ရှိသော အနည်းငယ်သော မီးပေါက်မီးပွား ထိပါးခဲ့သည်ရှိသော် ချိန်ဝန်ပိဿာ ငါးဆယ်ခန့်ရှိသော ယမ်းခဲကြီးသည် အကုန်လုံး ခဏချင်း မီးအတိ ဖြစ်လေသကဲ့သို့တည်း။</p> <p>ဤမြွေကိုက်သောသူ၌ တစ်ကိုယ်လုံး ရုပ်သစ်ပြောင်းပုံ, ရုပ် ဟောင်းကွယ်ပျောက်ပုံကား ခြေဖဝါး အထည်ဒြဗ်ဖြစ်၍နေသော နဂို ရုပ်စုကား သာယာချမ်းမြေ့သော ဣဋ္ဌရုပ်စုဖြစ်ကြောင်းကို အများသူ ပင်သိ၏၊ မြွေကိုက်၍ မြွေဆိပ်ပျံ့နှံ့သည်အတွက် နဂိုက မရှိသောပူမှု, နာမှု, အောင့်မှု, အင့်မှု, ထိုးကျင့်မှု, ထုံမှု, ကျင်မှု, ကိုက်မှု, ခဲမှု, တောင့်မှု, တင်းမှုစသော မချမ်းသာမှု, မသက်သာမှုစုသည် ယခုမြွေကိုက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ယခုမှဖြစ်လာသည်ဟု ထင်ရှားပါ၏၊ မေးမြန်းလျှင်လည်း ယခုမှဖြစ်လာသော အမှုစုပါဟု ပြောကြလတ္တံ့၊ ထိုသို့ပြောကြသော်လည်း ဇာတိသစ်ရုပ်သစ် ဓာတ်သစ် ကလာပ်သစ်ဟူ၍ကား ခြားနား၍ မသိကြရှာလေ၊ ကိုယ်၏အတွင်း၌ ယခုဘာဖြစ်သည်, ဘယ်လိုဖြစ်သည်, ပေါက်လာသည်, ပေါ်လာသည်, ဘယ်ရောဂါဖြစ်သည်, ဘယ်အနာ ဖြစ်သည်စသည်ဖြင့် ဖြစ်လုံး ပေါ်လုံးနှင့် ပြောကြသမျှသော အမှုစုသည် ဇာတိသစ်ရုပ်သစ် ဓာတ်သစ် ကလာပ်သစ် ပရမတ်သစ်ချည်းသာတည်း။</p> <p>မိမိကိုယ်ခန္ဓာတွင် တစ်ခုတစ်ခုသော နေရာ၌လည်းကောင်း တစ်ကိုယ်လုံး၌လည်းကောင်း ယခုပူ၍လာသည်ဟု သိလျှင် ယခုမှပေါ် သော ဇာတိအသစ်ပေတည်း၊ အသစ်ပေါ်လျှင် ထိုပေါ်ရာမှာ အဟောင်း ပျောက်မြဲ၊ တစ်ကိုယ်လုံးမှာ ယခုပူ၍လာသည်ဟု သိသာခြားနားရှိလျှင် တစ်ကိုယ်လုံးရှိ ရုပ်ဟောင်းဓာတ်ဟောင်း ကလာပ်ဟောင်းစု ကွယ် ပျောက်၍ကုန်ပြီဟု သိရသည်၊ ပြောင်းလဲပုံ မြန်လှ၍ ပြောင်းလဲမှန်း မသိနိုင်ကြသည်။</p> <p>ယခုအေး၍လာသည်, နာ၍လာသည်, ကျင်၍ ထုံ၍ ကိုက်၍ ခဲ၍ ညောင်း၍ ညာ၍ တောင့်၍ တင်း၍ အောင့်၍ အင်း၍ ယားယံ၍ လာသည်, ကျိန်း၍ စပ်၍လာသည် စသည်ဖြင့် ကိုယ်သန္တာန်အတွင်း အပ၌ မခံသာသော အမှုခပ်သိမ်း ဖြစ်မှု ပေါ်ပေါက်မှုဟူသမျှသည် ဖြစ်မှန်းသိသာရာ, ပေါ်ပေါက်မှန်းသိသာရာ ကိုယ်အင်္ဂါတစ်ခုလုံး၌ ရုပ်ဟောင်းကွယ်ဆုံး၍ ဇာတိသစ် ရုပ်သစ် ပေါ်မှုချည်း မှတ်လေ။</p> <p>တုန်ဖျား ဖျားသောသူ၌ အချမ်းတက်မှု အချမ်းကျမှု အပူတက်မှု အပူကျမှုများ၌ တစ်ကိုယ်လုံးအကျွတ် အဟောင်းအသစ် လဲပြောင်းမှု ထင်ရှားလှ၏၊ အစားမှား၍ ခဏချင်း အထူးဖြစ်လာမှု, ရေချိုး မိုးစွတ်မှား ၍ဖြစ်လာမှုစသည်ဖြင့် ဤကိုယ်ခန္ဓာအတွင်း၌ ထွေထွေလာလာ မခံသာ ဖြစ်ပေါ်မှုတို့သည် အသင်္ချေအနန္တများပြားလှ၏။</p> <p>ဤကား ဝိကတိဇာတိ ဖြစ်ပေါ်မှုကိုဆိုသော စကားရပ်တည်း။</p> <hr> <h3>ဝိကတိဇာတိဒုက္ခ</h3> <p>ဤဝိကတိဇာတိဖြစ်ပေါ်မှု ထင်ရှားရှိနေသည့်အတွက်ကြောင့် စိတ်အလိုရှိတိုင်း မနေသာ မသွားသာ, မလာသာ, မပြုသာ, မကျင့်သာ, ဘေးဖြစ်ရန်အခွင့်, ရန်ဖြစ်ရန်အခွင့်, ဒဏ်ဖြစ်ရန်အခွင့်, ကိုယ်တွင်း အန္တရာယ်ဖြစ်ရန်အခွင့်, ကိုယ်ပအန္တရာယ်ဖြစ်ရန်အခွင့် အလုံးစုံမျိုးတို့ကို ကြောက်ရ ရွံ့ရ ထိတ်ရ လန့်ရ စိုးရိမ်ရ ကြောင့်ကြရ ပူရ ပန်ရ ရှောင်ရ ရှားရ ရပ်ရွာဖွဲ့စည်း၍နေရ, အိမ်ယာဝင်းခြံ အဆီးအကာနှင့်နေရခြင်း စသည်ဖြင့် ကျပ်တည်းကြရလေသည်၊ ထိုသို့ကျပ်တည်းသော အမှု ခပ်သိမ်းကိုမြင်လျှင် ကိုယ်ခန္ဓာ၏ ဝိကတိဇာတိဒုက္ခကို မြင်လတ္တံ့။</p> <p>ဤကားမြွေကိုက်သောသူဥပမာ ယမ်းမီးဒုန်းကြီးဥပမာတို့ဖြင့် တစ်ကိုယ်လုံး၏ အမာခံဖြစ်သော ခက်မာမှုဟူသော <b>ကဋ္ဌမုခမြွေ</b>ဟူ၍ ဟောတော်မူသော မြေဓာတ်၏ ခဏချင်း ဖောက်ပြန်မှု ပြောင်းလဲမှု ထကြွမှု ခက်ထန်မှု ပြိုပျက်မှု အလွန်မြန်လှကြောင်းကို ဆိုသော စကား စုတည်။</p> <p>အလွန်မာ၍နေသော လူပမာဏရှိသော ချိပ်ခဲကြီး ဖယောင်း ခဲကြီး အဆီခဲကြီးများကို ခဏချင်း အတွင်းအပြင် နှံ့ပြားအောင် မီးရှိန်သင့်လေသောအခါ ခဏချင်း မာမှုအဆင့်ဆင့် ပြိုပျက်၍ ပျော့မှု အဆင့်ဆင့် တိုးတက်၍လာပုံ မီးနှင့်ဝေး၍ အေးပြန်သောအခါ ပျော့မှု အဆင့်ဆင့် ကွယ်ပျောက်၍ မာမှုအဆင့်ဆင့် တိုးတက်၍ သွားပုံများနှင့် အလားတူမြင်အောင် ကြည့်လေ။</p> <p>မာမှုအဆင့်ဆင့် ပြိုပျက်ကွယ်ပျောက်၍ သွားသည်ကို အဘိဓမ္မာ၌ မြေဓာတ်အဆင့်ဆင့် ချုပ်မှု ဆုံးမှု ကွယ်ပျောက်မှု သေမှုဆိုသည်၊ ၎င်း ကိုပင် သုတ္တန်ဒေသနာ အဘိဓမ္မာဒေသနာတို့၌ <b>နိရောဓ, ဘင်္ဂ, ခယ, ဝယ, အတ္ထ, မရဏ, အနိစ္စ</b>ဟူ၍ဟောတော်မှုသည်၊ <b>နိရောဓ</b>=ချုပ်၊ <b>ဘင်္ဂ</b>=ကွဲ၊ <b>ခယ</b>=ကုန်၊ <b>ဝယ</b>=ပျက်၊ <b>အတ္ထ</b>=ကွယ်၊ <b>မရဏ</b>=သေ <b>အနိစ္စ</b>=မမြဲ။</p> <p>အနိစ္စ ဝိဇ္ဇာဉာဏ်</p> <p>ဝိပဿနာ ယောဂီပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် ထိုအမှုကို <b>ဒိဋ္ဌပစ္စက္ခ</b>မြင်အောင် ရှုကြရကုန်သည် ထိုအမှုကို မြင်သောဉာဏ်ကို <b>အနိစ္စဝိဇ္ဇာဉာဏ်</b>ဆိုသည်။ <b>ကဋ္ဌမုခမြွေ</b>ဟူ၍ ဆိုအပ်သော မြေဓာတ်၏ ဇာတိကို မြင်နိုင်လျှင် “<b>ပူတိမုခမြွေ</b>” ဟူ၍ ဆိုအပ်သောရေဓာတ် “<b>အဂ္ဂိမုခမြွေ</b>” ဟူ၍ ဆိုအပ်သောမီးဓာတ် “<b>သတ္ထမုခမြွေ</b>” ဟူ၍ဆိုအပ်သောလေဓာတ်၊ ဤဓာတ်ကြီး သုံးပါးတို့၏ ဖောက်ပြန် ပြိုပျက်မှု အသစ်အသစ် ဖြစ်ပေါ် ပြောင်းလဲမှုကိုလည်း မြင်နိုင်လတ္တံ့။</p> <hr> <h3>ဝိပဿနာဉာဏ် အစစ်အမှန် ဟုတ်မဟုတ်</h3> <p>ရေဓာတ်၌ ဖွဲ့စေးမှုအဆင့်ဆင့် အားကြီး၍သွားမှု အဆင့်ဆင့် လျော့လျဲပြေပျက်၍သွားမှုသည် အဆင့်ဆင့်ချုပ်မှု <b>နိရောဓ ဘင်္ဂ ခယ ဝယ မရဏ အတ္ထ အနိစ္စ</b>ပေတည်း။</p> <p>မီးဓာတ်၌ ပူမှုအဆင့်ဆင့် တိုးတက်ချက် ဆုတ်ယုတ်ချက်- အေးမှု အဆင့်ဆင့် တိုးတက်ချက် ဆုတ်ယုတ်ချက်သည် အဆင့်ဆင့် ချုပ်မှု <b>နိရောဓ ဘင်္ဂ ခယ ဝယ အတ္ထ မရဏ အနိစ္စ</b>ပေတည်း။</p> <p>လေဓာတ်၌ တောင့်တင်းသန်မာ အဆင့်ဆင့်တိုးတက်ချက် ဆုတ်ယုတ်ချက် လျော့လျဲမှုအဆင့်ဆင့် တိုးတက်ချက် ဆုတ်ယုတ် ချက်စု သည် အဆင့်ဆင့်ချုပ်မှု <b>နိရောဓ ဘင်္ဂ ခယ ဝယ အတ္ထ မရဏ အနိစ္စ</b> ပေတည်း။</p> <p>ဤသို့သော အနိစ္စကို မြင်မှ ဝိပဿနာဉာဏ် အမှန်ဖြစ်သည်။</p> <p>လောက၌ သေချိန်ကျ သေရချေ့ အိုချိန်ကျ အိုရချေ့ ပျက်ချိန်ကျ ပျက်ရချေ့ဟု ရှုမြင်ကြသောအရာသည် ဝိပဿနာဉာဏ်ပင် မဟုတ်၊ ကုလား တရုတ် ချင်း ကရင်တို့လည်း မြင်ကြသောအမှုပင် ဖြစ်သတည်း။</p> <p>ဓာတ်ကြီးလေးပါးတို့ ချုပ်မှု ပျက်မှု အနိစ္စလက္ခဏာကို မြင်လျှင် အကြည်ခြောက်ပါး ဓာတ်မီးဓာတ်ဆီတို့ကို အထူးအားထုတ်ဖွယ် မရှိ၊ အလိုလို မြင်နိုင် ထင်နိုင်လတ္တံ့။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား-ဤကိုယ်ခန္ဓာကြီးသည် အသစ်အသစ် မစဲဖြစ်ခြင်း သဘောရှိ၏ဟူသော ပဉ္စမမာတိကာ ပုဒ်၏အဓိပ္ပါယ် ပြီး၏၊</p> <p>-----------</p> <h3>၆-ဆဋ္ဌ မာတိကာ</h3> <p>အိုမင်း ရင့်ဆွေးခြင်း-ဇရာဓမ္မ</p> <p>“<b>အယံကာယော</b>=ဤကိုယ်ကြီးသည်၊ <b>ဇရာဓမ္မော</b>=အိုမင်း ရင့်ဆွေးခြင်း သဘောရှိ၏”</p> <p>ဟူသော ဆဋ္ဌမာတိကာပုဒ်၌ ဇာတိအခန်း၌ ဆိုခဲ့ပြီးသော နည်းဖြင့် မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်မျှ အသက်ရှည်၍ တည်နေနိုင် သောတရားဟူ၍ အဏုမြူမျှ မရှိကြောင်းကို မြင်နိုင်ပေလျှင် ဤဇရာမှု ကိုလည်း မြင်နိုင်လတ္တံ့။</p> <p>မျက်မြင်ဖြစ်သော ဇရာတရား</p> <p>လောက၌ ပျက်ဆုံးကွယ်ပျောက်မှုဟူသမျှသည် ဆုတ်ယုတ် လျော့ပါးခြင်းမရှိပဲ ပျက်ဆုံးကွယ်ပျောက်သည်ဟူ၍ အဏုမြူမျှမရှိ၊ ခပ်သိမ်းသောဝတ္ထုတို့သည်ပင်လျှင် ပျက်ဆုံး ကွယ်ပျောက်လိုသည်ရှိ သော် ရွှင်ရွှင်လန်းလန်း သစ်သစ်လတ်လတ်အနေမှ ဆုတ်ယုတ် လျော့ပါး ပြီးလျှင် အချင်းခပ်သိမ်း ပျက်ဆုံးကွယ်ပျောက်ကြလေကုန် သည်ကား ဓမ္မတာမျက်မြင်ပင်တည်း။</p> <p>ထို့အတူ ပရမတ္ထဓမ္မတို့၌လည်း ပျက်ဆုံးကွယ်ပျောက်မှု ဟူသမျှ သည် ဆုတ်ယုတ်လျော့ပါး ဟောင်းနွမ်း အိုမင်း ဆွေးမြည့်ခြင်း ရှေ့သွားရှိ သည်သာလျှင် ဓမ္မတာဉာဏ်မြင်ပေတည်း၊ သိသာလောက်လှပြီ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- ဆဋ္ဌမာတိကာ ပုဒ်၏အဓိပ္ပါယ် ဇရာဓမ္မကို ပြဆိုချက်ပြီး၏။</p> <p>----------</p> <h3>၇-သတ္တမ မာတိကာ</h3> <p>သေပျောက် ချုပ်ပျက်ခြင်း-မရဏဓဓ္မ</p> <p>“<b>အယံကာယော</b>=ဤကိုယ်ကြီးသည်၊ <b>မရဏဓမ္မော</b>=သေ ပျောက် ကွယ်ဆုံးခြင်း သဘောရှိ၏”</p> <p>ဟူသော သတ္တမ မာတိကာ ပုဒ်၌ ရှေး၌ ပြဆိုခဲ့ ပြီးသော <b>နိရောဓ, ဘင်္ဂ, ခယ, ဝယ, အတ္ထ, မရဏ, အနိစ္စ</b>မှုတို့ကိုပင် ပရမတ္ထဓမ္မတို့၏ မရဏခေါ်သည်။</p> <p>မရဏ-ဟူသည်</p> <p>ရှေး၌ ပြဆိုခဲ့ပြီးသောနည်းအတိုင်း မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ် တစ်ပြက်မျှ အသက်ရှည်မှု တည်နေနိုင်မှု မရှိကြမူ၍ အနှစ်အဆံ အမာ မရှိသည့်အတွက် ဓာတ်မီးလောင်မှု, ဇရာမီးလောင်မှု ဘေးသင့်၍ နေကြ သည့်အတွက် ခဏချင်းခဏချင်း ပျက်ဆုံးကွယ်ပျောက်မှုကို မရဏ ဆိုသည်။</p> <p>ထိုမရဏမှုသည်ကား မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက် အတွင်းမှာပင် အကြိမ်တစ်ရာမက တစ်ကိုယ်ကောင်လုံး အကျွတ် အကျွတ် မရဏဘေးသင့်၍ ပျက်ဆုံးကွယ်ပျောက်မှုပေတည်း။</p> <hr> <h3>ဇရာ-၃-မျိုး</h3> <p>အလွန်ရွှင်လန်းသန်မြန်သော ပဒုမာကြာပွင့်ကို ရေထဲမှနုတ်ယူ၍ လောလောပူသော မြေအပြင်၌ ချထားကြရာ</p> <p>၁- <b>သန္တတိဇရာ</b>,<br> <p>၂- <b>ခဏိကဇရာ</b>,<br> <p>၃- <b>ခဏိကမရဏ</b></p> <p>ဤသုံးပါးသော ဘေးသင့်၍ ညှိုးနွမ်းခြောက်သွေ့ ပျက်ဆုံးသော အဖြစ်သို့ ရောက်လေ၏၊ ရေတည်းဟူသော အထောက်အပံ့မှ ကင်းလွတ် ခြင်းတစ်ပါး၊ နေပူဟူသောဓာတ်မီးရှိန် မြေပူဟူသောဓာတ်မီးရှိန် ရေပူဟူသောဓာတ်မီးရှိန် ဤအရှိန်သုံးပါး ဖိစီးနှိပ်စက်ခြင်းတစ်ပါး ဤ အကြောင်းတို့ကြောင့် ထိုကြာပန်း၌ ကြည့်တွင်း မြင်တွင်း ထင်ရှားသော သန္တတိဇရာသည် ပေါ်လာ၏။</p> <p>သန္တတိဇရာ</p> <p><b>သန္တတိဇရာ</b> ဆိုသည်ကား မျက်မြင်နှင့် သိနိုင်သော ဆုတ်ယုတ်မှု လျော့ပါးမှု နွမ်းနယ်မှု ညှိုးချုံးမှုတည်း၊ ထိုအမှုသည်ကား မျက်မြင်နှင့် သိနိုင်သော အမှုတည်း၊ အဆုံးကျ၍ ပျက်ဆုံးမှုသည်လည်း မျက်မြင်နှင့် သိနိုင်သော အမှုပင်တည်း၊ ထိုသန္တတိဇရာမှုကို မျက်စိနှင့်မြင်သောအခါ <b>ခဏိကဇရာ, ခဏိကမရဏ</b>တို့ကို ဉာဏ်မျက်စိနှင့် အတပ်ဒိဋ္ဌ မြင်ခွင့် ထင်ရှားလေ၏၊</p> <hr> <h3>ဉာဏ်မျက်စိဖြင့် မြင်ပုံ</h3> <p>ထို<b>ခဏိကဇရာ, ခဏိကမရဏ</b>တို့ကား မျက်စိနှင့်မြင်ရသော တရားစု မဟုတ်ပေကုန်၊ အဘယ်သို့ ဉာဏ်မျက်စိနှင့် မြင်နိုင်ရာ သနည်းဟူမူကား ထိုပဒုမာကြာပန်းကို ရေမှနုတ်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် သန်မြန်ခက်မာမှုဟူသော မြေဓာတ်သည် ခဏစဉ်အတိုင်း ပျော့နဲသော ဘက်သို့ ပြိုလဲ၍လာ၏၊ အစဉ်အတိုင်း သန်မြန်မှု အဆင့်ဆင့် ပျက်ဆုံး၍ ပျော့နဲသော ဇာတိသစ် အဆင့်ဆင့်ပေါ်၍လာ၏၊ သန်မြန်သောရေဓာတ် အေးချမ်းသောမီးဓာတ် တောင့်တင်းစွာ ထမ်းဆောင်သောလေဓာတ် တို့သည်လည်း အစဉ်အတိုင်း ချုပ်ကွယ်၍လာကုန်၏၊ အဆင်းဓာတ် အနံ့ဓာတ် အရသာဓာတ် ဩဇာဓာတ်တို့လည်း အစဉ်အတိုင်း ချုပ်ကွယ် ၍ လာကုန်၏၊</p> <hr> <h3>ဉာဏ်မှီသမျှ လိုက်၍ကြည့်</h3> <p>ဉာဏ်နှင့်ကြည့်ခဲ့လျှင် နှင်းသီးနှင်းပေါက်ငယ်တို့ တဖြုတ်ဖြုတ် ပျက်ဆုံးသကဲ့သို့ ထင်လိမ့်မည်၊ ထိုသို့အဆင့်ဆင့်ပျက်ဆုံးပြိုလဲ၍ လာမှု အဟောင်းအသစ်အဆင့်ဆင့်လဲမှုသည် အဘယ်မျှလောက် လျင်မြန် သည်ဟု ပြောနိုင်သော အခွင့်မရှိ၊ ပြောနိုင်စရာ ဥပမာ မရှိ၊ ရှေ့အချက် နောက်အချက် ခြားနား၍ မြင်ခြင်းငှာမရ၊ ပုထုဇ္ဇန်တို့ ဉာဏ်မီအောင် လိုက်နိုင်သော အရာမဟုတ်၊ မီသမျှကို ပိုင်းခြား၍ အမျှင်ဖြတ်၍ ရှုကြ ရသည်၊ မြန်လှ၍ ဉာဏ်မီအောင် မလိုက်နိုင်ရာ ဟူသမျှတို့၌ ရှေ့ နောက် အခြားအနားမရှိ၊ တစ်ခုတည်းပင်ဟု ထင်ကြရသည်၊ လျင်မြန်ပုံ လက္ခဏာ ကို ဉာဏ်မီသမျှ လိုက်၍ကြည့်လေ။</p> <p>အကယ်၍ ထိုသို့ခဏစဉ်အတိုင်း ပျက်မှု ဖြစ်ပေါ်မှု မရှိခဲ့သည် ဖြစ်အံ့၊ မျက်မြင်မှာ ရိပ်ရိပ်ရိပ်ရိပ် ခဏထက်ခဏ ရိနွမ်း သွေ့ခြောက် ၍လာမှု မရှိလေရာ ဉာဏ်သိမ်မွေ့လှစေ။</p> <p>ဤကြာပန်းဥပမာအတူ ခန္ဓာကိုယ်မှာလည်းခဏမစဲ အနည်းနည်း ပြောင်းလဲဖောက်ပြန်မှုတို့သည် ကိုယ်တွေ့လည်းအနန္တ, မျက်မြင်လည်း အနန္တ, ဉာဏ်မြင်လည်း အနန္တများပြားလှ၏၊</p> <hr> <h3>ကိုယ်တွေ့ အနန္တ</h3> <p>ကိုယ်တွေ့အနန္တဆိုသည်ကား ဦးခေါင်းထဲမှာ ယခုဘယ့်နှယ်ဖြစ် လာသည် မျက်စိမှာဘယ့်နှယ်ဖြစ်လာသည်၊ မျက်နှာမှာ, နှာခေါင်းမှာ, နားမှာ, ပါးစောင်မှာ, နှုတ်ခမ်းမှာ, ပါးစပ်မှာ, လျှာမှာ, လည်ချောင်းမှာ, ရင်တွင်းမှာ, ဝမ်းတွင်းမှာ ဘယ့်နှယ်ဖြစ်လာသည်ဟု သိသမျှအနန္တကို ဆိုသတည်း၊ ထိုအနန္တမှုတို့၌ ဇာတိအချက်, ဇရာအချက်, မရဏအချက် တ်ို့ကို ဉာဏ်မှာထင်အောင်ကြည့်တတ်လျှင် မြင်သာလှတော့သည်၊ ပကတိခဏိကမှုတို့ကိုကား ဉာဏ်လိုက်နိုင်ခဲလှ၏။</p> <p>လိုရင်းအဓိပ္ပါယ်ကား</p> <p>ဤခန္ဓာတစ်ကိုယ်လုံးမှာ အတွင်းသန္တာန်မှဖြစ်စေ သန်း ကြမ်းပိုး ခြင် မှက် မြွေ ကင်း သန်း တုတ်ဘေး ဓားဘေး လက်နက်ဘေး မီးဘေး ရေဘေး အစရှိသော အပသန္တာန်မှဖြစ်စေ ဖောက်ပြန်လောက်အောင် အကြောင်းအခွင့် ဆိုက်တိုက်လာခဲ့သည်ရှိသော် မဖောက်ပြန်နိုင်သော ခဏငယ်ဟူ၍ တစ်ခုမျှမရှိ၊ အနိဋ္ဌဇာတိ မပေါ်နိုင်သော ခဏငယ်ဟူ၍ တစ်ခုမျှ မရှိ၊ မပျက်နိုင်သော ခဏငယ်ဟူ၍ တစ်ခုမျှ မရှိ၊ မယိုယွင်း နိုင်သော ခဏငယ်ဟူ၍ တစ်ခုမျှ မရှိ၊ ဆိုက်တိုက်လာသော အန္တရာယ်၏ ဒဏ်အားလျော်စွာ ဆိုက်တိုက်လာသောခဏမှာပင် အထူးထင်မြင် လောက်အောင် ဖောက်ပြန်ပျက်ပြား ပြောင်းလဲနိုင်သော ဇာတိသဘော ဇရာသဘော မရဏသဘော အမြဲရှိနေသော ခန္ဓာငါးပါးတရားစုဖြစ် ချေ၍ <b>ဇာတိဓမ္မော ဇရာဓမ္မော မရဏဓမ္မော</b>- ဟူ၍ ဆိုသတည်း။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- သတ္တမ မာတိကာပုဒ်၏ အဓိပ္ပါယ်-ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီး၏ မရဏ ဓမ္မကို ပြဆိုသောအချက် ပြီး၏။</p> <p>-----------</p> <h3>၈-အဋ္ဌမ မာတိကာ</h3> <p>မမြဲမှု-အနိစ္စဓမ္မ</p> <p>“<b>အယံကာယော</b>=ဤကိုယ်ကြီးသည်၊ <b>အနိစ္စော</b>=အရှည်ခံ့ခိုင် တည်တံ့နိုင်သော တရားစုမဟုတ်”</p> <p>ဟူသော အဋ္ဌမ မာတိကာပုဒ်၌ မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ် ပြက်ခန့်မျှ အသက်ရှည်ကာ တည်နေနိုင်သော အခိုင်တရားစု မဟုတ် ကြောင်းကို အောက်ကပြဆိုခဲ့ပြီးသည်ကား များလှပြီ။</p> <p>အဟောင်းပျက်၍ အသစ်ဖြစ်ခြင်း</p> <p>အကယ်၍ မျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်ခန့် အသက်ရှည် ၍ တည်နေနိုင်သော အခိုင်တရားစု ဖြစ်ခဲ့ငြားအံ့၊ မျက်တောင်တစ်ခတ် ကာလ လျှပ်တစ်ပြက်ကာလမည်သည် မျက်မြင်မှာပင် သိသာထင်ရှား သော ကာလဖြစ်ခဲ့၍ ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးကို မိုးကြိုးလောင်မီးပင် ကျသော် လည်း ထိုမျက်တောင်တစ်ခတ် လျှပ်တစ်ပြက်ကာလအတွင်း၌ ဖောက် ပြန်ခြင်း မရှိလေရာ၊ မဖောက်မပြန် ပကတိအတိုင်းကိုသာ မြင်ရရာ၏၊ ထိုသို့ကားမဟုတ်၊ အားကြီးသောဘေးဒဏ် ထိပါးခဲ့လျှင် ထိပါး သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ဖောက်ပြန်၏၊ ရွေ့ပြောင်း၏၊ ဖောက်ပြန်သမျှ, ရွေ့ပြောင်း သမျှသည် အဟောင်းပျက်ဆုံးမှု အသစ်လဲပြောင်းမှုချည်းသာတည်း။</p> <hr> <h3>အနိစ္စကြောင့် ဒုက္ခဖြစ်ခြင်း</h3> <p>လောက၌ခပ်သိမ်းသော ရေသတ္တဝါ ကုန်းသတ္တဝါတို့ နေ့ရှိသမျှ နာရီရှိသမျှ ပုပုရွရွ အားထုတ်ကြသမျှ, ကြောင့်ကြစိုက်ကြသမျှ ပူပန် ကြသမျှ ပင်ပန်းကြသမျှကို အရင်းသို့ဆိုက်အောင် ကြည့်နိုင်ပါလျှင် အနိစ္စ အတွက်ကြောင့်ဟု မြင်လတ္တံ့၊ ဤအနိစ္စအတွက်ကြောင့် ဒုက္ခဖြစ် ကြရ သည်ကို မြင်လတ္တံ့၊ ဤအနိစ္စဘေး ကြီးကျယ်ကြောင်းကို မြင်လတ္တံ့၊ အကယ်၍ နိစ္စဖြစ်ကုန်ငြားအံ့၊ ကြောင့်ကြစိုက်မှု ခပ်သိမ်းတို့သည် အနည်း ငယ်မျှ မရှိကြကုန်ရာပြီ၊ ဒါနမှု, သီလမှု အစရှိသော ပုညကြိယာမှုတို့ကို မပြုလို မနေသာ ပြုကြရကုန်သည်လည်း ဤအနိစ္စ အတွက်ကြောင့် ပင်တည်း၊ အနိစ္စအတွက်ကြောင့် ကြောင့်ကြစိုက်ကြရသော ဒုက္ခမှုစု ပင်တည်း၊ အနိစ္စမဟုတ်ပဲ နိစ္စဖြစ်ခဲ့သည်ရှိသော် နောင်ရေးနှင့် ကြောင့် ကြစိုက်ဖွယ် မရှိရာပြီ။</p> <hr> <h3>အနိစ္စလက္ခဏာ</h3> <p><b>အနိစ္စလက္ခဏာ</b>ဆိုသည်ကား <b>ခဏိကမရဏ, ခဏိကဘင်္ဂ</b>ကို ဆိုသတည်း၊ ထိုအနိစ္စလက္ခဏာဟုဆိုအပ်သော <b>ခဏိကမရဏ, ခဏိက ဘင်္ဂ</b> ခဏမစဲအမြဲပါရှိ၍နေသောကြောင့် ဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသော ပစ္စုပ္ပန် ရေးနှင့် ကြောင့်ကြစိုက်မှုပေါင်းအနန္တ သံသရာရေးနှင့် ကြောင့်ကြ စိုက်မှုပေါင်းအနန္တ ဘေးသင့်၍နေကြရကုန်သည်၊ ဤအချက်တို့ကို အောက်ကပြဆိုခဲ့ပြီးသော အသက်ခန္ဓာ အလျဉ်း ဆက်လက်မှု အသက် မွေးမြူမှု ဇာတိသစ်ပျိုးထောင်မှု ကြီးကျယ်ပုံ ကျပ်တည်းပုံများနှင့် တစ်လုံး တည်း ရောနှော၍ ကြည့်လေ သိလေ မြင်လေ။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- အဋ္ဌမမာတိကာပုဒ်၏ အဓိပ္ပါယ်-ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီး၏ အနိစ္စလက္ခဏာကို အမြွက်မျှ ပြဆိုချက်ပြီး၏၊</p> <hr> <h3>၉-နဝမ မာတိကာ</h3> <p>ဆင်းရဲမှု-ဒုက္ခ</p> <p>ဒုက္ခ ၃-မျိုး</p> <p>“<b>အယံကာယော</b>= ဤကိုယ်ခန္ဓာကြီးသည်၊ <b>ဒုက္ခော</b>=ဆင်းရဲ ပင်ပန်း ရိနွမ်းညှိုးချုံး ဒုက္ခတုံးကြီးသာတည်း”</p> <p>ဟူသော နဝမ မာတိကာပုဒ်၌ ဒုက္ခသည်</p> <p>၁။ <b>ဒုက္ခဒုက္ခ</b>,<br> <p>၂။ <b>သင်္ခါရဒုက္ခ</b>,<br> <p>၃။ <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b></p> ဟူ၍ သုံးပါးရှိ၏၊</p> <hr> <h3>ဒုက္ခ ဒုက္ခ</h3> <p>ကိုယ်၌ အနာမျိုး ကိုးဆယ့်ရှစ်ပါးစသော အဇ္ဈတ္တဘေးရန်ထိပါး၍ ပူလောင်မှု, ကျင်နာမှု ကိုက်ခဲမှု, ညောင်းညာမှု, မီးဘေး, ရေဘေး, ဓားဘေး, လှံဘေး, ရန်သူဘေး, မြွေဘေး, ကင်းဘေးအစရှိသော ဗဟိဒ္ဓ ဘေးရန် ထိပါး၍ နာကျင်ပင်ပန်းမှု အပါယ်ဘုံသားတို့ခံရသော ကာယိက ဒုက္ခမှုစသည်သည် <b>ဒုက္ခဒုက္ခ</b>မည်၏။</p> <p>စိုးရိမ်မှု, ကြောင့်ကြမှု, နှလုံးပူပန်မှု, နှလုံးမသက်သာမှု, စိတ် မချမ်းသာမှု အလုံးစုံသည်လည်း <b>ဒုက္ခဒုက္ခ</b>မည်၏၊ တိရစ္ဆာန်သတ္တဝါ တို့သည်ပင် ဤဒုက္ခဒုက္ခကို ဒုက္ခမှန်း သိကြ၏၊ ထိုဒုက္ခ ဖြစ်ခွင့်ကိုမြင်လျှင် ကြောက်ကြ ရွံ့ကြ ထိတ်လန့်ကြ ပြေးပုန်းကြ လျှိုးကြ ခုခံနိုင်လောက်လျှင် ခုခံကြ၏။</p> <p>မိမိကိုယ်၌အနာဆိုးရှိသောသူသည် ရေနံညှော် ဆီညှော် ကြက် သွန်ညှော်စသော ညှော်မျိုးကို ကြောက်ရ၏၊ ဤကြောက်မှုမှာလည်း ညှော်ကိုကြောက်ရရင်း မဟုတ်၊ မိမိကိုယ်ဟုဆိုအပ်သော အနာထကြွ မည်ကို ကြောက်ရရင်းတည်း၊ အနာမရှိသောသူမှာ ညှော်ကိုကြောက် ဖွယ်မရှိ။</p> <p>ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးသည် ကျိုက်ကျိုက်ဆူ ပွက်ပွက်ဆူသော အနာခဲ ကြီးအတိဖြစ်၏၊ အဇ္ဈတ္တဘေးရန်, ဗဟိဒ္ဓဘေးရန်တည်းဟူသော ညှော်တို့ နှင့် တွေ့ကြုံထိပါးခဲ့လျှင် ဘယ်နေရာကမဆို ဘယ်အခါမဆို ဤဒုက္ခ ဒုက္ခတည်းဟူသော ငန်းမန်းထကြွ သည်းထန်၍ ထွန့်ထွန့်လူး ဖျတ် ဖျတ်လူး ဖြစ်ရ၏။</p> <p>လောက၌ ကြောင့်ကြမှု, ရွံ့မှု, ထိတ်လန့်မှု အလုံးစုံကို အရင်းသို့ ဆိုက်အောင် ကြည့်တတ်ပါလျှင် ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးသို့ ဆိုက်လိမ့်မည်၊ ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးကို ကြောက်ရရင်း အမှန်ဖြစ်ကြောင်း ဤဒုက္ခဒုက္ခ အတွက်ကြောင့် သတ္တဝါတို့၌ ကျပ်တည်းကျဉ်းမြောင်းမှု အနန္တရှိနေ ကြောင်းများကို အသိဉာဏ်တွင် ထင်ရှားလိမ့်မည်။</p> <hr> <h3>သင်္ခါရ ဒုက္ခ</h3> <p><b>သင်္ခါရဒုက္ခ</b>ဆိုသည်ကား-မဖြစ်သေးသောဝတ္ထုကို ဖြစ်လာအောင် တင်ကူး၍ ကြောင့်ကြစိုက်ရသောဒုက္ခ, မရသေးသောဝတ္ထုကို ရလာ အောင် တင်ကူး၍ကြောင့်ကြစိုက်ရသောဒုက္ခ, မရောက်လာသေးသော ဝတ္ထုကို ရောက်လာအောင် တင်ကူး၍ ကြောင့်ကြစိုက်ရသောဒုက္ခ ဤသို့အစရှိသောဒုက္ခစုသည် <b>သင်္ခါရဒုက္ခ</b>မည်၏၊</p> <hr> <h3>ဝိပရိဏာမ ဒုက္ခ</h3> <p><b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>ဆိုသည်ကား-သင်္ခါရဒုက္ခနှင့် တင်ကူး၍ ကြောင့် ကြစိုက်နိုင်သည့်အတွက်ကြောင့် ဖြစ်လာသောဝတ္ထု, ရလာသောဝတ္ထု, ရောက်လာသောဝတ္ထုတို့ကို မပျက်ပါစေလင့်ဟု ကြောင့်ကြစိုက်ရသော ဒုက္ခ, မပျောက်ပါစေလင့်ဟု ကြောင့်ကြစိုက်ရသောဒုက္ခ, မဆုတ်ပါစေ လင့် မယုတ်ပါစေလင့် မလျော့ပါစေလင့် မဖောက်မပြန်ပါစေလင့် မသေ ပါစေလင့် ဘေးမထိပါစေလင့် ဒဏ်မထိပါစေလင့် ရန်မထိပါစေလင့်ဟု ကြောင့်ကြစိုက်ရသောဒုက္ခစုသည် <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>မည်၏၊ ထိုသို့ မပျက် ပါစေလင့် မပျောက်ပါစေလင့် မဆုတ်ယုတ်ပါစေလင့်ဟု ကြောင့်ကြစိုက် ပါလျက် ပျက်ရန်ပျောက်ရန် ဆုတ်ယုတ်ဆုံးရှုံးရန် အကြောင်း ဆိုက်တိုက် လာ၍ ဆုတ်ယုတ်ပျက်စီး ကွယ်ပျောက် ဆုံးရှုံးပြီးသောအခါ ဖြစ်ရသော ကာယိကဒုက္ခ စေတသိကဒုက္ခစုသည်လည်း <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>မည်၏။</p> <p>ဥပမာဖြင့် ထင်ရှားအောင် ပြဦးအံ့၊ နေ့စဉ်စား၍နေသော ထမင်း သည် ဒုက္ခသုံးမျိုးနှင့်ပြည့်စုံ၏၊ ထိုထမင်းသည် ထမင်းနှင့် မကင်းနိ်ုင် သောသူ, ထမင်းကို လက်မလွှတ်နိုင်သောသူကို ဒုက္ခသုံးမျိုးနှင့် နှိပ်စက်၏၊ အဘယ်သို့ နှိပ်စက်ပါသနည်းဟူမူ ထမင်းဖြစ်လာရန် ရှေးရှေးနှစ်က မျိုးစပါးကို အားထုတ်ရသောအမှုစုမှစ၍ နောက်နောက်နှစ်၌ ထမင်း ဖြစ်အောင် ချက်မှုပြုတ်မှုကို အားထုတ်ရသော အမှုတိုင်အောင် အကြား ကာလ၌ အားထုတ်ရ ကြောင့်ကြစိုက်ရသော အမှုခပ်သိမ်းသည် ထို ထမင်း၏ သင်္ခါရမှုမည်၏၊ ထမင်းကို မလွှတ်နိုင်သောသူသည် မလွှတ် နိုင်သမျှ ကာလပတ်လုံး ထိုသင်္ခါရမှု အပြီးစွပ်လျက်နေ၏၊ ထမင်းကို လွှတ်သောအခါ ထိုသင်္ခါရမှု ကျွတ်လွှတ်၏။</p> <p>အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူ ထမင်းမည်သည် ထိုမျှလောက်သော သင်္ခါရမှုတို့ကို တင်ကူး၍ ကြောင့်ကြစိုက်နိုင်မှ ဖြစ်လာရသော သင်္ခါရ ဓမ္မမျိုးအစစ် ဖြစ်လေသောကြောင့်တည်း၊ ဤကားထမင်းကို မလွှတ်နိုင် သောသူကို ထိုထမင်းက <b>သင်္ခါရဒုက္ခ</b>နှင့် နှိပ်စက်ပုံတည်း။</p> <p>ဤပြဆိုခဲ့ပြီးသော သင်္ခါရမှုတို့ကား-<b>သန္တတိသင်္ခါရ</b>မှုတို့သာတည်း။</p> <p>ခဏိကသင်္ခါရကိုကား ပဋ္ဌာန်း ၂၄-ပစ္စည်းနှင့် သိရမည်။</p> <p>ထမင်းကို မလွှတ်နိုင်သောသူကို ထိုထမင်းသည် <b>ဝိပရိဏာမ ဒုက္ခ</b> နှင့် အဘယ်သို့နှိပ်စက်လေသနည်းဟူမူ ရှေးရှေးနှစ်၌ စပါးမျိုးကို ပြုပြင်မှုမှစ၍ ထိုထမင်းကိုစားပြီးနောက် ကျင်ကြီးကျင်ငယ်ကိစ္စနှင့် ကြောင့်ကြစိုက်ရသော အမှုတိုင်အောင် အကြားကာလ၌ ထိုအလုပ် ပျက် ကွက်ရန် ဆုတ်ယုတ်ရန် ပျက်စီးရန်အခွင့်စုကို တင်ကူး၍ မြော်ရှု၍ ကြောင့်ကြစိုက်ရသောအမှုစု-ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရသောအမှုစု သည် ထိုထမင်း၏<b>ဝိပရိဏာမ</b>မှု မည်၏။</p> <p>ထမင်းကိုမလွှတ်နိုင်သောသူသည် ထိုထမင်း၏<b>ဝိပရိဏာမ</b>မှု အမြဲ စွပ်လျက်နေ၏၊ ထမင်းကိုလွှတ်သောအခါ ထို<b>ဝိပရိဏာမ</b>မှု ကျွတ်လွှတ်၏၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူ ထိုထမင်းဖြစ်လာရန် အဆောက်အအုံဖြစ် သော အလုံးစုံသောဝတ္ထုစု အလုံးစုံသောအမှုစုသည် ပျက်စီးရန် အကြောင်းဆိုက်တိုက်လာလျှင် ပျက်စီး ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိလေ သောကြောင့်တည်း၊ ဤကား ထမင်းကို မလွှတ်နိုင်သောသူကို ထိုထမင်း က <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>နှင့် အမြဲနှိပ်စက်ပုံတည်း။</p> <p>ထိုထမင်းကိုစားရန် မျိုရန်အတွက်နှင့် ထိုသင်္ခါရမှု, ဝိပရိဏာမမှုကို ကြောင့်ကြပြုရ အားထုတ် လုပ်ဆောင်ရသောအခါ၌ ကိုယ်ပင်ပန်းမှု စိတ်ပင်ပန်းမှု အလုံးစုံသည် ထိုထမင်း၏ဒုက္ခဒုက္ခမှု မည်၏၊ ထမင်းသည် <b>ဒုက္ခဒုက္ခ</b>မှုနှင့်လည်း ထိုသူကို အမြဲနှိပ်စက်၏။</p> <p>ပျက်ကွက်ရန်အကြောင်းဆိုက်တိုက်၍ ပျက်ကွက်ဆုံးပါး၍ သွားသောအခါ ထိုပျက်ဆုံးမှုကြောင့် ဖြစ်ရသော ပူပန်မှု, ပင်ပန်းမှု တို့သည်ကား-ထမင်းအဖြစ်သို့ ချောမောစွာမရောက်ပဲ ဖောက်ပြန် ပျက်ပြားသော <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>မှုပေတည်း။</p> <p>ထိုထမင်းသည် စားပြီးမျိုပြီးနောက် အစာမကြေမှုနှင့်စပ်၍ သေလောက်ကြေလောက်အောင်ဖြစ်သော <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>မှု, အနာ ရောဂါအမျိုးမျိုးနှင့်တွေ့ကြုံရသော <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>မှု, အစာကောင်းစွာ ကြေကျက်၍ ကျင်ကြီးကျင်ငယ်ကိစ္စနှင့်စပ်သော <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>မှုတို့ သည်ကား ရှေးအဖို့က ချောမောခဲ့၍ ထမင်းဖြစ်ပြီးနောက်မှ ခံရသော ထမင်း၏<b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>မှုစုပေတည်း။</p> <hr> <h3>သန္တတိ ဝိပရိဏာမ</h3> <p>အများပြောရိုးဆိုရိုး၌ကား-ထိုထမင်းသည် ခံတွင်းသို့ရောက်၍ အဆင်းသဏ္ဌာန် အနံ့အရသာ အကုန်လုံးဖောက်ပြန် ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်လေ၏၊ ထိုသို့သော ဖောက်ပြန်မှုကိုသာ <b>ဝိပရိဏာမ</b>ဟု ပြောဆို ကြကုန်၏၊ ဤသို့ပြဆိုခဲ့ပြီးသော <b>ဝိပရိဏာမ</b>စကားစုသည် <b>သန္တတိ</b> စကား စုပေတည်း။</p> <hr> <h3>ခဏိက ဝိပရိဏာမ</h3> <p><b>ခဏိက</b>အားဖြင့်ကား-အသီးအသီးသောဥပါဒ်ဖြင့် သန္တာန်၌ ဖြစ် ပေါ်ခြင်းသိ့ု ရောက်ကြကုန်သော မြေဓာတ် ရေဓာတ် အစရှိသော ပရမတ္ထ ဓမ္မတို့သည် မျက်တောင်တစ်ခတ်မျှ သစ်သစ်လတ်လတ်ဥပါဒ်သော အတိုင်း မတည်နိုင်ကြကုန်မူ၍ ဇရာမီးလောင်သဖြင့် ခဏချင်း ရင့်ရော် ဆွေးမြေ့ကြကုန်၏၊ မရဏမီးလောင်သဖြင့် ခဏချင်း ပျောက်ပျက် ကွယ်ဆုံးကြကုန်၏။</p> <p>ထိုသို့ဇရာဘေး မရဏဘေးတို့ကြောင့် ခဏချင်း ရင့်ရော်မှု</p> <p>ခဏချင်းပျက်ဆုံးမှုစုသည် <b>ခဏိကဝိပရိဏာမ</b>မည်၏၊ ထို<b>ခဏိက ဝိပရိဏာမ</b>မှု အမြဲရောက်၍နေကုန်သော ထိုမြေဓာတ် ရေဓာတ် အစရှိကုန်သော ပရမတ္ထဓမ္မတို့သည် ဇရာမီး မရဏမီးတို့၏ လောင်စာ သက်သက်မျှ ဖြစ်ကြကုန်ရကား သာယာချမ်းမြေ့သော တရားစု မဟုတ် ကြကုန်၊ ခဏမစဲ အိုဘေး, သေဘေးထိ၍ မချိမဆန့် ဖောက်ပြန် ပျက်ဆုံး ရသော <b>ဝိပရိဏာမဒုက္ခ</b>တရားစုတို့သာတည်း။</p> <p>ဉာဏ်နှင့် ကြည့်လိုက်သည်ရှိသော် အပေါ်ရေ ဖုံးလွှမ်း၍ နေကြ ကုန်သော ကိုယ်ခန္ဓာ အကောင်ကြီးငယ်တို့သည် ပြည့်ရှင်မင်း ကြီး၏ မီးလောင်တိုက်ကြီးနှင့် အသီးအသီးတူကြကုန်၏၊ ထိုထို ခန္ဓာကိုယ် အတွင်း၌ ဖြစ်ဖြစ်သမျှသော မြေဓာတ်, ရေဓာတ် အစရှိသော ရုပ်နာမ် တရားတို့သည် ရာဇဝတ်သင့်၍ မီးလောင်တိုက်တွင်းသို့ ဝင်ကြရကုန် သော ရာဇဝတ်ကောင်တွေနှင့် တူကုန်၏၊ ခဏမစဲ လောင်၍နေကုန် သော ဇရာမီး မရဏမီးတို့သည် ထိုမီးလောင်တိုက် တစ်ခုလုံးကို တဟုန် တည်း ထ၍ လောင်ကျွမ်းကွယ်ဆုံးစေနိုင်သော အလွန်ထက်လှ ကြီး ကျယ်လှစွာသော ယမ်းအိုးမီး မီးရှုးအိုးမီးတို့နှင့် တူကုန်၏</p> <p>တူကြဟန်ကား- ဤကိုယ်ခန္ဓာကြီးအတွင်း၌ ရုပ်သစ် နာမ်သစ် တို့ကို ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် အပြည့်အပြည့် ခဏမစဲ ဖြစ်ပေါ်အောင် ဖန်ဆင်း တည်ထောင် ပစ်ချကြကုန်သော ကံ, စိတ်, ဥတု, အာဟာရဟူသော အကြောင်းတရားကြီး လေးပါးတို့သည် မင်းပြစ်မင်းဒဏ်သင့်သော အမှု သည်တို့ကို မီးလောင်တိုက်ကြီးအတွင်းသို့ ခဏမစဲအောင် ပစ်ချသော ထောင်မှူးကြီးလေးယောက်တို့နှင့် တူကုန်၏၊ ပါဠိတော်၌ကား ကုသိုလ်ကံ, အကုသိုလ်ကံ နှစ်ပါးဟူသော “<b>မနော သေဉ္စတနာဟာရ</b>” ကို မီးကျီးတွင်းသို့ လာလာသမျှသော သူတို့ကို ဆွဲငင်ပစ်ချသော ယောကျ်ားအားကောင်း နှစ်ယောက်တို့နှင့် တူသည်ဟု ဟော တော်မူသည်။</p> <p>ကိုယ်ခန္ဓာနှင့် အပြည့်အပြည့် ခဏမစဲ အသစ်အသစ်ဖြစ်ပေါ် သော ရုပ်တရားနာမ်တရားတို့ကို ဖြစ်ပေါ်ပြီးသည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် ဇရာမီး မရဏမီးတို့က ပြာမှုန့်မျှ မကျန်ရအောင် ဟုန်းကနဲ ဟုန်းကနဲ ထ၍ တသုတ်တသုတ် အပြောင်အပြောင် လောင်၍ ကုန်ဆုံးကွယ် ပျောက်ကြ သည်နှင့် လောင်တိုက်ကြီးအတွင်း၌ ကျလာသမျှ ရောက်လာ သမျှသော ရာဇဝတ်ကောင်တို့ကို ယမ်းအိုး မီးရှူးအိုးကြီး နှစ်လုံးတို့က ပြာမှုန့်မျှ မကျန်ရအောင် ဟုန်းကနဲ ဟုန်းကနဲ ထ၍ တသုတ်တသုတ် အပြောင် အပြောင်လောင်၍ ကုန်ဆုံး ကွယ်ပျောက်ကြရမှု တူသည်။</p> <p>ဤကား-<b>ခဏိက ဝိပရိဏာမ</b>ကို ပြဆိုလိုက်သော စကားရပ်တည်း</p> <p>* * *</p> <h3>ခန္ဓာကိုယ်ကြီး၏ ဒုက္ခများ</h3> <p>အထက်သန္တတိအချက်နှင့် ပြဆိုခဲ့သော ထမင်းဥပမာနှင့် ဤခန္ဓာစု တူပုံကို ပြဆိုဦးအံ့၊ အရေပါးဖြင့် ဖုံးလွှမ်းအပ်သော ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီး, ငယ်တစ်စုကို နပ်ပြီး ကျက်င်္ပြီးသော ထမင်းအိုးကြီး ပြု၍ထား၊ ဤဘဝတွင် ပဋိသန္ဓေမှစ၍ နေ့ရှိသမျှ ခဏမစဲ ရုပ်သစ်နာမ်သစ်တို့ကို ဖြစ်ပေါ် လာရန် ရှေ့ဘဝ၌ ဒါနသီလစသော ကံကိုပြုလို၍ လယ်လုပ်ခြင်း ကုန် သွယ်ခြင်းစသည်ဖြင့် ဒါနဝတ္ထု ပစ္စည်းဝတ္ထုတို့ကို ရှာမှီး အားထုတ် ရသောဒုက္ခမှု, ပေးကမ်း လှူဒါန်းရသောဒုက္ခမှု, ဥပုသ်သီတင်း ကျင့်သုံး ရသောဒုက္ခမှုတို့မှစ၍ ဤဘဝ၌ အနှစ်တစ်ရာနေ၍ စုတိကမ္မဇရုပ် ချုပ်သည့်တိုင်အောင် ဤအကြား၌ ဤကိုယ်ခန္ဓာကို အနှစ်တစ်ရာ ရှည်၍ပါအောင် နေ့စဉ်ကြောင့်ကြစိုက်ရ အားထုတ်ရသော ဒုက္ခမှုစုသည် နေ့စဉ် အသစ်အသစ်ဖြစ်ပေါ်၍နေသော ဤကိုယ်ခန္ဓာကြီး၏ သခါင်္ရ ဒုက္ခမှုစုပေတည်း။</p> <p>ရေသတ္တဝါ ကုန်းသတ္တဝါတို့ နေ့ရှိသမျှ ညရှိသမျှ အသက်မွေးမြူမှု ကြီးကျယ်ပုံ ကျပ်တည်းပုံကို မြင်နို်င်ပါလျှင် ဤခန္ဓာ၏ သင်္ခါရဒုက္ခမှု ကြီးကျယ်ပုံကို မြင်နိုင်လတ္တံ့။</p> <hr> <h3>တင်ကူးပြုရ သင်္ခါရဒုက္ခ</h3> <p>ယခုဘဝ၌ အလှူဒါနမှုတစ်ခုအတွက် ပစ္စည်းဝတ္ထုစုဆောင်း ရသောဒုက္ခမှု, အလှူကိစ္စ ဆောင်ရွက်ရသော ဒုက္ခမှုတို့ကို ဒိဋ္ဌ မျက်မြင် ရှိသဖြင့် ဤဘဝဤခန္ဓာအတွက်နှင့် ရှေးရှေးဘဝတို့က တင်ကူး၍ ဒုက္ခစိုက်ခဲ့ရသော ဤကိုယ်ခန္ဓာ၏ သင်္ခါရဒုက္ခမှုကိုလည်း မြင်နိုင်လတ္တံ့။</p> <p>ပဋိသန္ဓေတည်နေသည်မှစ၍ အဆုံးစုတိသို့ ဆိုက်သည်တိုင် အောင် အကြားဖြစ်သော အနှစ်တစ်ရာ တစ်ထောင် တစ်သိန်း တစ်ကုဋေ အသင်္ချေကာလအတွင်းမှာ နှစ်ပေါင်း လပေါင်း ပက္ခပေါင်း နေ့ရက်ပေါင်း နာရီပေါင်း ခဏပေါင်း အနန္တရှိသည်တွင် ပျက်ခွင့်ဆိုက်လျှင် မပျက်သော ခဏဟူ၍ မရှိ၊ ဖောက်ပြန်ခွင့်ဆိုက်လျှင် မဖောက်ပြန်သော ခဏဟူ၍ တစ်ခုမျှမရှိ၊ သေခွင့်ဆိုက်လျှင် မသေသော ခဏဟူ၍ တစ်ခုမျှမရှိ၊ ဤသို့ ဖောက်ပြန်ခြင်းသဘော, သေခြင်းသဘော အစဉ်ပါရှိ၍နေသည့်အတွက် လောကနှင့် အပြည့်ရှိနေသော ဖောက်ပြန်ရန်အခွင့်စု, သေကျေရန် အခွင့်စု ဆိုက်တိုက်လာမည်ကို မြော်ခေါ်၍ ကြောင့်ကြစိုက်ရ, အားထုတ် ရ, ရှောင်ရှားရ, ကြောက်ရ, ရွံ့ရ, ထိတ်လန့်ရ, စိုးရိမ်ပူပန်ရသော ဒုက္ခမှု ဟူသမျှသည် ဤကိုယ်ခန္ဓာ၏ ဝိပရိဏာမဒုက္ခမှု ချည်းသာတည်း။</p> <p>ထိုသို့ ကြောင့်ကြစိုက်ပါလျက်လည်း အထူးထူး အထွေထွေသော ဖောက်ပြန်မှု ပျက်ပြားမှု ဖျားမှု နာမှု ညောင်းညာကိုက်ခဲမှု အစရှိသော ဝိပရိဏာမမှုတို့သည် ဖြစ်လာကုန်၏၊ ဖြစ်တတ်မှန်း သိလျက်နှင့်ပင် မလွဲသာ၍ သွားရလာရ ပြုရ၍ ဖြစ်လာသောဒုက္ခမှုစု, လောဘနိုင်ငံ သို့ လိုက်မှုကြောင့် တွေ့ရသောဒုက္ခမှုစု, ဒေါသနိုင်ငံသို့ လိုက်မှု မာန နိုင်ငံသို့ လိုက်မှုကြောင့် တွေ့ရသောဒုက္ခမှုစု, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိနိုင်ငံသို့ လိုက်၍ ဆောင်းအခါ ရေသို့ဆင်းခြင်း, နွေအခါ မီးကင်ခြင်း အစရှိသည်ကိုပြု၍ တွေ့ရသော ဒုက္ခမှုစု, ပရိယတ်ကို အားထုတ်သည့်အတွက်- ပဋိပတ်ကို အားထုတ်သည့်အတွက် တွေ့ကြုံရသော ဒုက္ခမှုစုသည်လည်း ဤခန္ဓာ၏ ဝိပရိဏာမဒုက္ခမှုစုချည်းပင်တည်း။</p> <p>ခဏိက ဝိပရိဏာမ ဒုက္ခစုကိုကား ပြဆိုခဲ့ပြီ။</p> <p>------------------</p> <h3>သင်္ခါရ ဟူသမျှ ဒုက္ခချည်းသာ</h3> <p>လိုရင်းကား မိမိအလိုရှိအပ်သော ဇာတိဖြစ်ပေါ်လာအောင် ရှေးအဖို့တစ်နာရီက တင်ကူး၍, တစ်ရက်က တင်ကူး၍, တစ်လက တင် ကူး၍, တစ်နှစ်ကတင်ကူး၍, ရှေးရှေးဘဝကတင်ကူး၍, ရှေးရှေး ကမ္ဘာက တင်ကူး၍ ပြုရသော ဒါနမှု သီလမှု ဘာဝနာမှု သုစရိုက်မှု ဒုစ္စရိုက်မှု ရဟန်းပြုမှု ရသေ့ပြုမှု ကောင်းသောအသက်မွေးမှု မကောင်းသော အသက်မွေးမှု အစရှိသော အလုံးစုံသော ဒုက္ခမှုစုသည် ထိုအလိုရှိအပ် သော ဇာတိဓမ္မ၏ သခါင်္ရဒုက္ခမှုချည်းပေတည်း။</p> <p>ဤသို့သော သင်္ခါရဒုက္ခကို “<b>သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ ဒုက္ခာ</b>” ဟူ၍ဟော တော်မူသည်။</p> <p>ရှေး၌ တင်ကူး၍ ပြုခဲ့သည့်အတွက် နောက်အချိန်ကျ၍ ထိုထို ဇာတိဖြစ်ပေါ်လာသောအခါ၌လည်း ကာလမြင့်ရှည် တည်နိုင်ပါစေခြင်း ငှာ အားထုတ်ကြရကုန်၏၊ ထိုအားထုတ်မှုစုသည် သခါင်္ရဒုက္ခမှုစုပင် တည်း။</p> <p>ရပြီးသော ကောင်းသော ဣဋ္ဌဇာတိ- အစဉ်ပျက်ဆုံးရာသော အကြောင်းကိုမြော်၍, မကောင်းသော အနိဋ္ဌဇာတိဖြစ်ပေါ်လာရန် အကြောင်းကိုမြော်၍, စောစောကတင်ကူး၍ ပြုနှင့်ရသော ဒုက္ခစုသည် ဖြစ်လတ္တံ့သော ဝိပရိဏာမဒုက္ခကိုမြော်၍ ပြုရသောအမှု ဖြစ်သော ကြောင့် ထိုခန္ဓာ၏ ဝိပရိဏာမဒုက္ခပင် မည်ပေသတည်း။</p> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား- ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီး၏ ဒုက္ခသဘောလက္ခဏာကို အမြွက်မျှ ပြဆိုချက် ပြီး၏။</p> <p>----------*--------</p> <h3>၁၀-ဒသမ မာတိကာ</h3> <p>အနတ္တ၏ သဘော</p> <p>“<b>အယံ ကာယော</b>=ဤခန္ဓာငါးပါး အပေါင်းကြီးသည်၊ <b>အနတ္တာ</b>= ကိုယ်မဟုတ်”</p> <p>ဟူသော ဒသမ မာတိကာ ပုဒ်၌</p> <p>အတ္တ- “ကိုယ်”</p> <p><b>အနတ္တ</b>ပုဒ်၏အရဖြစ်သော ကိုယ်ဟူသည် ကာယ, သရီရ, ဒေဟ, တနု, ဝပု, ဂတ္တ, ဗောန္ဒိ သဒ္ဒါတို့ ဟောအပ်သော ရူပကာယ ကိုယ်မဟုတ်</p> <p>“ကိုယ်မချိ အမိသော်မှ သားတော်ခဲသည်” “<b>အတ္တသမာ ပေမာ နတ္ထိ</b>= ကိုယ့်ထက် ချစ်အပ်သောသူ မရှိ “ ကိုယ့်သား, သူ့သား, ကိုယ့်မယား, သူ့မယား စသည်တို့ဖြင့် အတွင်းအပြင် သန့်ခြားရာ ပြင်ပ သူတစ်ပါး မဟုတ်ပဲ အတွင်းအနေ၌ ထားအပ်သော မိမိဟုဆိုအပ်သော ကိုယ်ပေ တည်း။ ဤကိုယ်ကိုပင်လျှင် ငါ, ဟူ၍ ခေါ်သည်။ ကိုယ်, ငါ, အတူတူ။</p> <hr> <h3>အနတ္တ ဝိဇ္ဇာလမ်း</h3> <p>ထို့ကြောင့် အောက်ကပြဆိုခဲ့ပြီးသော ကိုးပါးသော မာတိကာ ပုဒ်တို့၏အရ ဓမ္မသဘာဝတို့ကို ဤဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသောအတိုင်း ဒိဋ္ဌ ထင်လင်း ထိုးထွင်းသိမြင်ပါလျှင် ငါ-ဟူသော ကိုယ်ကောင်သတ္တဝါ အမာ အနှစ်ပျောက်၍ အနတ္တဝိဇ္ဇာလမ်းပေါက်တော့သည်။</p> <p>ဓာတ်ကြီးလေးပါး, ဓာတ်ကြည်ခြောက်ပါး, ဝိညာဏဓာတ် ခြောက် ပါး- ဤဓာတ်စုကို ဓာတ်ပေါက်အောင် မြင်လျှင် ငါဟူသော ကိုယ်ကောင် အတ္တ ပျောက်လတ္တံ့။</p> <hr> <h3>တေဝိဇ္ဇာ အဖြစ်</h3> <p>ထိုဓာတ်တို့၏ အနိစ္စလက္ခဏာ, ဒုက္ခလက္ခဏာကို မြင်လျှင် ငါ၏ ဥစ္စာ ငါ၏ဟာဟူသော အတ္တနိယပျောက်၍ အရိယဝိဇ္ဇာလမ်း ဆုံး ကမ်းတိုင်ရောက် ထမြောက်ပြီးစီးလေတော့သည်၊ ထိုအခါ ယောဂီ အဖြစ်မှ လွတ်မြောက်၍ “<b>တေဝိဇ္ဇာ</b>” အဖြစ်သို့ ရောက်လေ၏။</p> <p>----------*----------</p> <h3>နိဂုံး</h3> <p>ဤတွင်ရွေ့ကား ၁၂၆၀- ပြည့်နှစ် နတ်တော်လဆန်း ၄-ရက် ၅- ရက်တွင် ဘီးလင်းမြို့ ကုသိနာရုံဘုရားကို အဖူးအမြှော်ရောက်သော အခါ ၎င်းတောင်ပေါ်ဘုရားမှာနေသော ရသေ့ဆရာနှင့် တွေ့ကြရာ <b>သက္ကာယဒိဋ္ဌိ</b> ဟုဆိုအပ်သော <b>အတ္တဝါဒုပါဒါန်</b> ဖြိုဖျက်ရာသော နည်း လမ်းကို ရသေ့ဆရာလျောက်ထားချက်နှင့် မုံရွာမြို့ လယ်တီတော ကျောင်းဆရာငါသည် <b>အတ္တဝါဒုပါဒါန်</b>ဖြိုဖျက်ရန် <b>ဝိပဿနာဝိဇ္ဇာ</b> ပေါက်လမ်းကို ပြဆိုရေးသားလိုက်သော “ <b>ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂ ဒီပနီ</b>“ဤကျမ်းစာ သစ်သည် ၁၂၆၀-ပြည့်နှစ်၊ ပြာသိုလဆန်း ၁၂- ရက်နေ့တွင် အပြီးသို့ ရောက်သတည်း။</p> <p><b>ဝိဇ္ဇာမဂ္ဂဒီပနီ နိဋ္ဌိတာ</b>။</p> <p><b>နိဗ္ဗာနပစ္စယော ဟောတု</b>။</p> <p><b>နိဗ္ဗာနပစ္စယော ဟောတု</b>။</p> <p>ကျေးဇူးတာ်ရှင် ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် ဤကျမ်းကို သက်တော် ၅၂-နှစ် တွင် စီရင်တော်မူသည်။</p> <p>-------*----*----*-------</p> 8ggoqlcuxwkhtvuy9bjydl7caignq3i ဆွေးနွေးချက်:သောဏကဇာတ် 1 5785 18900 2025-06-16T03:54:07Z 202.191.106.237 /* ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး၏အမိန္႔ေက်ာ္ညာစာ */ အပိုင်းသစ် 18900 wikitext text/x-wiki == ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး၏အမိန္႔ေက်ာ္ညာစာ == ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး၏အဖြင့္အမွာစကားအြန္းလိုင္းဂိမ္းေငြေက်းလိမ္လည္မႈသည္ျမင့္တတ္လာၿပီျဖစ့္၍အကြၽႏုပ့္သမၼတႀကီးျဖစ့္သူကိုယ္တိုင္ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္းတစ္ေသာင္က်ပ္တစ္ေသာင္းခြဲအလိမ္းခံေနရၿပီးသီခံေနသည္ဟုထင္ေက်းမ်ားကိုယခုေ႐ွာ့ဂန္းေသနက္အမွတ္(ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး၏အဖြင့္အမွာစကားအြန္းလိုင္းဂိမ္းေငြေက်းလိမ္လည္မႈသည္ျမင့္တတ္လာၿပီျဖစ့္၍အကြၽႏုပ့္သမၼတႀကီးျဖစ့္သူကိုယ္တိုင္ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္းတစ္ေသာင္က်ပ္တစ္ေသာင္းခြဲအလိမ္းခံေနရၿပီးသီခံေနသည္ဟုထင္ေက်းမ်ားကိုယခုေ႐ွာ့ဂန္းေသနက္အမွတ္၂)စစ္စဥ္ေရးမွေဒသတြင္းစစ္စဥ္ေရးအားဦးေဆာင္သူသည္အထူးရဲမ်ားအားလံုးလိုက္လွံျပင့္သတ္ရပါေတာ့မည္ဘယ္ေတာ့မွအကြၽႏုပ့္ပိတ္ဆံမလိမ္းမိေစရန္ကမၻာကံုေစလိုက္လွံသတ္ျခင္းယခုေဆာင္ရြက္ရပါေတာ့မည္ပိုင္ဆိုင္းသမ်ွအရားအားလံုးfancyငါးဖန္းဗား႐ွင္းမွအားလံုးျပည္သူပိုင္ျပစ့္စီးအျဖစ့္သိမ္းဆည္းလိုက္ပါသည္ခ်ိတ္ပိတ္ျခင္းႏွင့္ေမာင္းထုပ့္ျခင္းကိုမည္သူျမင္ျခင္းမျမင္းမိျခင္းကင္မရာ႐ိုက္ျခင္းမ႐ိုက္ျခင္းတစ္စက္ကေလးမွရဲႀကီးမ်ားစစ္ရဲကီးမ်ားဟာေစာက္ဂ႐ုမစိုက္ႏိုင္ပါေစာက္ျမင္ကပ္ရင္ဒုတ္တိုးလို႔အဖုတ္တခိုးျပၿပီးမွတ္၍အျပတ္သတ္႐ိုက္ၿပီးျဖစ့္မည္ကိုေျပားမည္မေျပားမည္ကိုလဲကိုယ္မဆံုးျဖတ္ႏိုင္၍တာဝန္မၿပီးေျမာက္ခင္ဥပေဒေ႐ွ႕တန္းေစာက္ခြက္႐ိုက္ၿပီးၿပီးရင္သိရမည္မိန္႔စာ [[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/202.191.106.237|202.191.106.237]] ၁၀:၂၄၊ ၁၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (+0630) sk234xf70oe08a5ey7k0zsqu16bw65y ဆွေးနွေးချက်:မင်းတရားရွှေထီးဧချင်း 1 5786 18901 2025-06-16T08:09:16Z 202.191.106.35 /* မိန္႔စာ */ အပိုင်းသစ် 18901 wikitext text/x-wiki == မိန္႔စာ == ျမန္မာဘုရင္ထီးနန္းယုတ္သိမ္းလိုက္ရပါသည္ဘုရင္မိဖုရားမင္းညီးမင္းသားအိမ္းေ႐ွ႕စံၿမိဳ႕ဝန္ၿမိဳ႕စားစစ္ကဲကြန္းဘိုထိန္းဝန္ၿမိဳ႕သူႀကီးရြာသူႀကီးမ်ားအားလံုးဖန္းဆီးထိန္းသိမ္းပါနန္ၾကသည္ဘုရင္ေထာင္သို႔သြင္း၍အျပစ့္ေပးေစအကြၽႏုပ့္မဟာဧဣရစ့္မင္းႀကီးသီရိသူရိယဓမၼ မဟာရာဇာ ရာဇာဓိပတိ ဘုရင့္ေနာင္ေက်ာ္ထင္အေနာ္ရထားမင္အကြၽနပ့္မင္းမိန္႔စာ[{[[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/202.191.106.35|202.191.106.35]] ၁၄:၃၉၊ ၁၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (+0630)}][[([[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/202.191.106.35|202.191.106.35]] ၁၄:၃၉၊ ၁၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (+0630))]([[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/202.191.106.35|202.191.106.35]] ၁၄:၃၉၊ ၁၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (+0630))[[အထူး:ဆောင်ရွက်ချက်များ/202.191.106.35|202.191.106.35]] ၁၄:၃၉၊ ၁၆ ဇွန် ၂၀၂၅ (+0630) 8cbjeer3dnbcnzmzs0w7w00m27iogsa