Wikipedia newwiki https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%82_%E0%A4%AA%E0%A5%8C MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter माध्यम विशेष खँलाबँला छ्येलेमि छ्येलेमि खँलाबँला विकिपिडिया विकिपिडिया खँलाबँला किपा किपा खँलाबँला मिडियाविकि मिडियाविकि खँलाबँला Template Template talk ग्वाहालि ग्वाहालि खँलाबँला पुचः पुचः खँलाबँला दबू दबू खँलाबँला TimedText TimedText talk Module Module talk 0 1471 872887 2400 2025-06-21T07:14:44Z Eukesh 11 Redirected page to [[प्रजातान्त्रिक गणतन्त्र कङ्गो]] 872887 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[प्रजातान्त्रिक गणतन्त्र कङ्गो]] 8o7ghyldeb46ikte58yrgasguigdcj5 0 1616 872859 870820 2025-06-21T06:20:51Z Eukesh 11 Created by translating the section "Toponymy" from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1295966106|Trinidad and Tobago]]" 872859 wikitext text/x-wiki {{Infobox_Country |native_name = Republic of Trinidad and Tobago |conventional_long_name = |common_name = Trinidad and Tobago |image_flag = Flag of Trinidad and Tobago.svg |image_coat =Coat of arms of Trinidad and Tobago (2025).svg |symbol_type =Coat of Arms |image_map = LocationTrinidadAndTobago.png |national_motto = Together we aspire, together we achieve |national_anthem = ''[[Forged From The Love of Liberty]]'' |official_languages = [[English language|English]] |capital = [[Port of Spain]] |latd=10 |latm=40 |latNS=N |longd=61 |longm=31 |longEW=W |largest_settlement_type = Largest town |largest_city = [[Chaguanas]] [http://www.britannica.com/wdpdf/TrinidadandTobago.pdf] |government_type = |leader_titles = [[President of Trinidad and Tobago|President]]<br>[[List of Prime Ministers of Trinidad and Tobago|Prime Minister]] |leader_names = [[George Maxwell Richards]]<br>[[Patrick Manning]] |area_rank = 172nd |area_magnitude = 1 E9 |area= 5,128 |areami²= 1,979 |percent_water = Negligible |population_estimate = 1,305,000<!--UN WPP--> |population_estimate_rank = 152nd |population_estimate_year = July 2005 |population_census = |population_census_year = |population_density = 207.8 |population_densitymi² = 538.6 |population_density_rank = 47th |GDP_PPP = $13.92 billion <!--cia.gov--> |GDP_PPP_rank = 113th |GDP_PPP_year= 2003 |GDP_PPP_per_capita = $12,900<!--cia.gov--> |GDP_PPP_per_capita_rank = 48th |sovereignty_type = [[Independence]] |established_events = from the [[बेलायत|UK]] |established_dates = [[31 August]] [[1962]] |HDI = 0.801 |HDI_rank = 57th |HDI_year = 2003 |HDI_category = <font color="#009900">high</font> |currency = [[Trinidad and Tobago dollar]] |currency_code = TTD |country_code = |time_zone = |utc_offset = -4 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = &nbsp;n/a |cctld = [[.tt]] |calling_code = [[Area code 868|1-868]] |footnotes = }} ==ईतिहास== ==भूगोल== ==अर्थतन्त्र== ==राजनीति== [[पुचः:दे]] [[पुचः:देय्]] == नामाकरण == इतिहासकार ई.<nowiki><span typeof="mw:Entity" id="mwpw">&</nowiki>nbsp;<nowiki></span></nowiki>एल जोसेफ कथं त्रिनिदादया आदिवासी नां ''काइरी'' वा " हमिंगबर्डया भूमि" ख, गुगु हमिंगबर्डया निंतिं अरावाक नांं ''ierèttê'' वा ''yerettê'' नं बुयावःगु ख। अथे जुसां मेमेपिं च्वमितेसं थ्व व्युत्पत्ति नाप सहमत मजु। इमिसं दाबी याइ कि ''cairi या'' अर्थ हमिंगबर्ड मखु ( ''tukusi'' वा ''tucuchi'' या अर्थ हमिङ्गबर्द ख) व गुलिं दाबी याइ कि ''cairi'', वा ''iere या'' अर्थ ''टापु'' ख। <ref name="Boomert" /> [[क्रिस्टोफर कोलम्बस|क्रिस्टोफर कोलम्बसं]] थःगु स्वक्वःगु अन्वेषणया समुद्री यात्राय् वने न्ह्यः याःगु छगू प्रतिज्ञा पूवंकाः थुकिया नां "ला इस्ला दे ला त्रिनिदाद" (" त्रिनितिया टापु) " तल। तोबागोया सिगार थें न्याःगु आकार, वा आदिवासी मनुतेसं सुर्तीजन्य पदार्थया छ्येलेज्यां थुकियात थुकिया स्पेनिश नां ( ''cabaco'', ''tavaco'', ''सुर्तीजन्य पदार्थ'' ) व सम्भवतः थुकिया मेमेगु छुं आदिवासी नां, दसु ''Aloubaéra'' (हाकूगु शंख) व ''Urupaina'' {{IPA|/təˈbeɪɡoʊ/}} वःगु जुइफु। हिन्द-त्रिनिदादियनतयेसं थ्व टापुयात ''चिनिदात'' वा ''चिनिदाद'' धाइ गुकिया अनुवाद "चिनीया भूमि" ख। थ्व खँग्वःया छ्येलेज्या १९गु शताब्दीइ न्ह्याःगु ख गुबले भारतय् ज्याकमितेत भर्ती याइपिन्सं चिनीया बुँइ मजदुरतय्त इन्डेन्चरशिपय् हयेत आकर्षित यायेत ''चिनिदात'' टापु धकाः धाइगु यात। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=_n82hsbDJBMC&dq=chinidat&pg=PA204|title=Dictionary of the English/Creole of Trinidad & Tobago: On Historical Principles - Lise Winer - Google Books|date=16 January 2009|accessdate=26 August 2022|publisher=McGill-Queen's Press - MQUP}}</ref> fbnlr6b1mq8hglvsk834s3wcg2o228a 872860 872859 2025-06-21T06:21:22Z Eukesh 11 Eukesh moved page [[टृनिड्याड व टोबागो]] to [[त्रिनिदाद व तोबागो]] 872859 wikitext text/x-wiki {{Infobox_Country |native_name = Republic of Trinidad and Tobago |conventional_long_name = |common_name = Trinidad and Tobago |image_flag = Flag of Trinidad and Tobago.svg |image_coat =Coat of arms of Trinidad and Tobago (2025).svg |symbol_type =Coat of Arms |image_map = LocationTrinidadAndTobago.png |national_motto = Together we aspire, together we achieve |national_anthem = ''[[Forged From The Love of Liberty]]'' |official_languages = [[English language|English]] |capital = [[Port of Spain]] |latd=10 |latm=40 |latNS=N |longd=61 |longm=31 |longEW=W |largest_settlement_type = Largest town |largest_city = [[Chaguanas]] [http://www.britannica.com/wdpdf/TrinidadandTobago.pdf] |government_type = |leader_titles = [[President of Trinidad and Tobago|President]]<br>[[List of Prime Ministers of Trinidad and Tobago|Prime Minister]] |leader_names = [[George Maxwell Richards]]<br>[[Patrick Manning]] |area_rank = 172nd |area_magnitude = 1 E9 |area= 5,128 |areami²= 1,979 |percent_water = Negligible |population_estimate = 1,305,000<!--UN WPP--> |population_estimate_rank = 152nd |population_estimate_year = July 2005 |population_census = |population_census_year = |population_density = 207.8 |population_densitymi² = 538.6 |population_density_rank = 47th |GDP_PPP = $13.92 billion <!--cia.gov--> |GDP_PPP_rank = 113th |GDP_PPP_year= 2003 |GDP_PPP_per_capita = $12,900<!--cia.gov--> |GDP_PPP_per_capita_rank = 48th |sovereignty_type = [[Independence]] |established_events = from the [[बेलायत|UK]] |established_dates = [[31 August]] [[1962]] |HDI = 0.801 |HDI_rank = 57th |HDI_year = 2003 |HDI_category = <font color="#009900">high</font> |currency = [[Trinidad and Tobago dollar]] |currency_code = TTD |country_code = |time_zone = |utc_offset = -4 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = &nbsp;n/a |cctld = [[.tt]] |calling_code = [[Area code 868|1-868]] |footnotes = }} ==ईतिहास== ==भूगोल== ==अर्थतन्त्र== ==राजनीति== [[पुचः:दे]] [[पुचः:देय्]] == नामाकरण == इतिहासकार ई.<nowiki><span typeof="mw:Entity" id="mwpw">&</nowiki>nbsp;<nowiki></span></nowiki>एल जोसेफ कथं त्रिनिदादया आदिवासी नां ''काइरी'' वा " हमिंगबर्डया भूमि" ख, गुगु हमिंगबर्डया निंतिं अरावाक नांं ''ierèttê'' वा ''yerettê'' नं बुयावःगु ख। अथे जुसां मेमेपिं च्वमितेसं थ्व व्युत्पत्ति नाप सहमत मजु। इमिसं दाबी याइ कि ''cairi या'' अर्थ हमिंगबर्ड मखु ( ''tukusi'' वा ''tucuchi'' या अर्थ हमिङ्गबर्द ख) व गुलिं दाबी याइ कि ''cairi'', वा ''iere या'' अर्थ ''टापु'' ख। <ref name="Boomert" /> [[क्रिस्टोफर कोलम्बस|क्रिस्टोफर कोलम्बसं]] थःगु स्वक्वःगु अन्वेषणया समुद्री यात्राय् वने न्ह्यः याःगु छगू प्रतिज्ञा पूवंकाः थुकिया नां "ला इस्ला दे ला त्रिनिदाद" (" त्रिनितिया टापु) " तल। तोबागोया सिगार थें न्याःगु आकार, वा आदिवासी मनुतेसं सुर्तीजन्य पदार्थया छ्येलेज्यां थुकियात थुकिया स्पेनिश नां ( ''cabaco'', ''tavaco'', ''सुर्तीजन्य पदार्थ'' ) व सम्भवतः थुकिया मेमेगु छुं आदिवासी नां, दसु ''Aloubaéra'' (हाकूगु शंख) व ''Urupaina'' {{IPA|/təˈbeɪɡoʊ/}} वःगु जुइफु। हिन्द-त्रिनिदादियनतयेसं थ्व टापुयात ''चिनिदात'' वा ''चिनिदाद'' धाइ गुकिया अनुवाद "चिनीया भूमि" ख। थ्व खँग्वःया छ्येलेज्या १९गु शताब्दीइ न्ह्याःगु ख गुबले भारतय् ज्याकमितेत भर्ती याइपिन्सं चिनीया बुँइ मजदुरतय्त इन्डेन्चरशिपय् हयेत आकर्षित यायेत ''चिनिदात'' टापु धकाः धाइगु यात। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=_n82hsbDJBMC&dq=chinidat&pg=PA204|title=Dictionary of the English/Creole of Trinidad & Tobago: On Historical Principles - Lise Winer - Google Books|date=16 January 2009|accessdate=26 August 2022|publisher=McGill-Queen's Press - MQUP}}</ref> fbnlr6b1mq8hglvsk834s3wcg2o228a 872862 872860 2025-06-21T06:22:11Z Eukesh 11 872862 wikitext text/x-wiki {{Infobox_Country |native_name = Republic of Trinidad and Tobago |conventional_long_name = |common_name = Trinidad and Tobago |image_flag = Flag of Trinidad and Tobago.svg |image_coat =Coat of arms of Trinidad and Tobago (2025).svg |symbol_type =Coat of Arms |image_map = LocationTrinidadAndTobago.png |national_motto = Together we aspire, together we achieve |national_anthem = ''[[Forged From The Love of Liberty]]'' |official_languages = [[English language|English]] |capital = [[Port of Spain]] |latd=10 |latm=40 |latNS=N |longd=61 |longm=31 |longEW=W |largest_settlement_type = Largest town |largest_city = [[Chaguanas]] [http://www.britannica.com/wdpdf/TrinidadandTobago.pdf] |government_type = |leader_titles = [[President of Trinidad and Tobago|President]]<br>[[List of Prime Ministers of Trinidad and Tobago|Prime Minister]] |leader_names = [[George Maxwell Richards]]<br>[[Patrick Manning]] |area_rank = 172nd |area_magnitude = 1 E9 |area= 5,128 |areami²= 1,979 |percent_water = Negligible |population_estimate = 1,305,000<!--UN WPP--> |population_estimate_rank = 152nd |population_estimate_year = July 2005 |population_census = |population_census_year = |population_density = 207.8 |population_densitymi² = 538.6 |population_density_rank = 47th |GDP_PPP = $13.92 billion <!--cia.gov--> |GDP_PPP_rank = 113th |GDP_PPP_year= 2003 |GDP_PPP_per_capita = $12,900<!--cia.gov--> |GDP_PPP_per_capita_rank = 48th |sovereignty_type = [[Independence]] |established_events = from the [[बेलायत|UK]] |established_dates = [[31 August]] [[1962]] |HDI = 0.801 |HDI_rank = 57th |HDI_year = 2003 |HDI_category = <font color="#009900">high</font> |currency = [[Trinidad and Tobago dollar]] |currency_code = TTD |country_code = |time_zone = |utc_offset = -4 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = &nbsp;n/a |cctld = [[.tt]] |calling_code = [[Area code 868|1-868]] |footnotes = }} == नामाकरण == इतिहासकार ईएल जोसेफ कथं त्रिनिदादया आदिवासी नां ''काइरी'' वा " हमिंगबर्डया भूमि" ख, गुगु हमिंगबर्डया निंतिं अरावाक नांं ''ierèttê'' वा ''yerettê'' नं बुयावःगु ख। अथे जुसां मेमेपिं च्वमितेसं थ्व व्युत्पत्ति नाप सहमत मजु। इमिसं दाबी याइ कि ''cairi या'' अर्थ हमिंगबर्ड मखु ( ''tukusi'' वा ''tucuchi'' या अर्थ हमिङ्गबर्द ख) व गुलिं दाबी याइ कि ''cairi'', वा ''iere या'' अर्थ ''टापु'' ख। <ref name="Boomert" /> [[क्रिस्टोफर कोलम्बस|क्रिस्टोफर कोलम्बसं]] थःगु स्वक्वःगु अन्वेषणया समुद्री यात्राय् वने न्ह्यः याःगु छगू प्रतिज्ञा पूवंकाः थुकिया नां "ला इस्ला दे ला त्रिनिदाद" (" त्रिनितिया टापु) " तल। तोबागोया सिगार थें न्याःगु आकार, वा आदिवासी मनुतेसं सुर्तीजन्य पदार्थया छ्येलेज्यां थुकियात थुकिया स्पेनिश नां ( ''cabaco'', ''tavaco'', ''सुर्तीजन्य पदार्थ'' ) व सम्भवतः थुकिया मेमेगु छुं आदिवासी नां, दसु ''Aloubaéra'' (हाकूगु शंख) व ''Urupaina'' {{IPA|/təˈbeɪɡoʊ/}} वःगु जुइफु। हिन्द-त्रिनिदादियनतयेसं थ्व टापुयात ''चिनिदात'' वा ''चिनिदाद'' धाइ गुकिया अनुवाद "चिनीया भूमि" ख। थ्व खँग्वःया छ्येलेज्या १९गु शताब्दीइ न्ह्याःगु ख गुबले भारतय् ज्याकमितेत भर्ती याइपिन्सं चिनीया बुँइ मजदुरतय्त इन्डेन्चरशिपय् हयेत आकर्षित यायेत ''चिनिदात'' टापु धकाः धाइगु यात। <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=_n82hsbDJBMC&dq=chinidat&pg=PA204|title=Dictionary of the English/Creole of Trinidad & Tobago: On Historical Principles - Lise Winer - Google Books|date=16 January 2009|accessdate=26 August 2022|publisher=McGill-Queen's Press - MQUP}}</ref> ==लिधंसा== {{लिधंसा|}} [[पुचः:दे]] [[पुचः:देय्]] tnb0jweg2p86glyu7ab440snrfdvakq 0 5940 872858 872741 2025-06-20T15:51:39Z InternetArchiveBot 22726 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 872858 wikitext text/x-wiki [[Image:Dhawalagiri districts.png|thumb|right|250px|धवलागिरी अञ्चलया जिल्लात]] '''म्याग्दी जिल्ला''' [[नेपाः]]या [[धवलागिरी अञ्चल]]या छगू जिल्ला ख। थ्व छगू पहाडी जिल्ला ख। म्याग्दी जिल्लाया सदरमुकाम [[बेनी बजाः]] ख। जिल्लाया वर्तमान सिमाना २०३१ सालय् पर्वत व मुस्ताङं २० गाविस थ्व जिल्लाय् ल्वाक्जाय् धुंका जुगु ख<ref name="ddcmyagdi.gov.np">https://web.archive.org/web/20090515154708/http://ddcmyagdi.gov.np/ngolist.html</ref>। थ्व जिल्लाय् आ ४० गाविस दु <ref name="ddcmyagdi.gov.np"/>। ==नांया पलिस्था== थ्व जिल्ला न्हापा पर्वत राज्यया छगू भाग ख। २०१८ सालया जिल्ला विभाजनय् थ्व थाय्‌या नां दक्ले न्ह्य आधिकारिक कथं छ्यलातगु खने दु<ref name="ddcmyagdi.gov.np"/>। थ्व जिल्लाया नां थ्व जिल्लाया सकल थाय् हे थें बाहा वइगु खुसि म्याग्दी खुसिं जुवंगु ख। म्याग्दी धागुं खँग्वःया उत्त्पत्तिया बारेय् क्वे बियातगु विचात दु<ref name="ddcmyagdi.gov.np"/>- *दुर्गा सप्तसतीइ वणिर्त "जयन्ती, मंगला, काली, भद्रकाली, कपालिनी" धाइगु पादीशया देवी भगवतीया १०० नांय् छगू "मंगला" नां नं अपभ्रंश जुया थ्व खँग्वः बुयावगु ख। *मेपिंगु विचाय् म्याग्दी खुसिया पुलांगु नां "मायानदी" जुगुलिं थ्व खँग्वः अपभ्रंश जुया म्याङ्दी जुजुं म्याग्दी खुसि जुगु ख। *मगर लागाय् लाइगु थ्व जिल्लाया आपालं नां मगर भाषा कथं हे दयावगु खने दु। समालवंशी मल्लतेसं पर्वत राज्यया एकीकरण यायेन्ह्य थ्व खुसिया उद्गम निसें कालीगण्डकीय् विलय जुइगु सकल थाय् (ताकम, पुला व ज्यामरुककोट)य् थापातेगु राज्य जुगु खने दु। थापातेगु वंशावली कथं इमिगु क्षेत्रीय वंश बगाले थापा ख। थ्व थापापिं मगर जुसां भारतीय ब्राम्हणहरुतेइके यज्ञोपवित (जनै) ग्रहण याना थःयात क्षेत्री व ठकुरीइ रुपान्तरण यात। ताकम, पुला व ज्यामरुककोटय् राज्य याइपिं थापात जनै ग्रहण यायेन्ह्य "मेङ" जातिया मगर जुइमागु विश्वास दु। अतः, इमिगु राज्यय् बाहावइगु खुसियात मेङदी धागु जुल। मगरतेगु भाषाय् म्याग्दीयात "मेङदी" धाइ। थ्व हे मेङदी धागु खँग्वः नेपालभाषा व खेँ भाषाय् म्याग्दी जुवन। ==भूगोल== थ्व जिल्ला ८३º०८" निसें ८३º५३" पूर्व देशान्तर, २८º२०" निसें २८º४७"उत्तर अक्षांशय् ला <ref name="ReferenceA">https://web.archive.org/web/20090514090606/http://ddcmyagdi.gov.np/badapatr.html</ref>। थ्व जिल्ला म्हो जा समुद्री सतह स्वया ७९२ मीटर (रत्नेचौर गाविस) निसें आपालं समुद्री सतह स्वया ८१६७ मीटर तक्क (धौलागिरि च्वापुगुं) दु <ref name="ReferenceA"/>। थ्व जिल्लाय क्षेत्रफल २,२९७ बर्ग किलो मिटर (२,२९,७०६ हेक्टर) दु। थुकिलि बेंसी क्षेत्र ८%, उच्च पहाडी क्षेत्र ५६% व हिमाली क्षेत्र ३६% दु <ref name="ReferenceA"/>। थ्व जिल्लया भौगोलिक अवस्था थ्व कथं दु- <ref name="myagdisamaj.com">https://web.archive.org/web/20071030094816/http://www.myagdisamaj.com/myagdisamaj/myagdiparichaya/index.html</ref> - *पुर्व: [[पर्वत]] व [[कास्की]] *पश्चिम: [[बाग्लुङ]], [[रोल्पा]] व [[रुकुम]] *उत्तर: [[मुस्ताङ]], [[डोल्पा]] *दक्षिण: [[बाग्लुङ]] व [[गुल्मी]] विक्रम सम्बत २०१८ सालय् जिल्ला पलिस्था जुगु बिले थ्व जिल्लाय् २१ गा वि स दु। आ वया थनया गाविस ल्याखं ४१ जुगु दु<ref name="ReferenceA"/>। थ्व जिल्लाया सदरमुकाम बेनीबजाःया पश्चिमया म्याग्दी खुसि व उत्तरया काली खुसि नापलाइगु थासय् ला। ==जनसंख्या== म्याग्दी जिल्लाया जनसंख्या १,१४,४४७ दु<ref name="ReferenceA"/>। जनसंख्याया ६० प्रतिशत मगर जाति दु धाःसा मेमेगु जातिइ बाहुन, क्षेत्री, [[थकाली]], [[ठकुरी]], [[नेवाः]], [[गुरुङ]],छन्त्याल, गिरी,सार्की, कामी, दमाई आदि दु। म्याग्दीया आपालं मगर जातितेगु जात पुन, गर्वुजा, पुर्जा,पाईजा, सिन्थानी, चोचाङ्गी, सिंजाली, तिलिजा, जुग्जाली, रोका, बुढाथोकी, थजाली, बुदुजा, राना, घर्ती, आले, शेरपुन्जा, राम्जाली, थापा, श्रीष, प्राईपुन, फगामी, खजाङनी, धिमेल आदि दुगु खने दु<ref name="ReferenceA"/>। बहुसंख्यक पूर्वियातेगु अतिरिक्त नगण्य मात्राय् कुमाई नं दुगु बाहुन जातिया जातय् पौडेल, सुवेदी, आचार्य, अधिकारि,ढुंगाना, रिजाल, पराजुली, सापकोटा, गौतम, रेग्मी आदि दु<ref name="myagdisamaj.com"/>। क्षेत्रीतेगु जातय् कार्की, घिमिरे, भण्डारी, बानियाँ,खत्री, खड्का ,थापा, चोखाल, बोगटी, महत, रावल, घर्ती, बरुवाल दुगु खने दु <ref name="ReferenceA"/>। ठकुरीइ मल्ल, सेन, वम,सिंह, शाही व हमाल प्मुख मू खने दु <ref name="ReferenceA"/>। थकालीइ तुलाचन ,गौचन सेरचन, व भट्टचन धाःसा गुरुङउ लामा, लामिछाने घले, व घोताने दु <ref name="myagdisamaj.com"/>। मू जनसंख्याय् ५३,१७८ मिजं व ६१,२६९ मिसा दु। थनया जन्मदर ४.२१ प्रतिशत व मृत्युदर १.५९ प्रतिशत दु धाःसा जनसंख्या बृद्धि दर १.३७ प्रतिशत दु <ref name="myagdisamaj.com"/>। थ्व जिल्लाया औसत परिवार सदस्य ल्याखं ४.६८ म्ह दु<ref name="myagdisamaj.com"/>। थनया जनघनत्व प्रति वर्ग कि.मी.५० म्ह, छेँ २४,४३५ व बस्ती संख्या ५७९ दु<ref name="myagdisamaj.com"/>। ==अर्थतन्त्र== ३२,३७९ मिसा व २६,४२४ मिजं जाना सकल ५८,८०३ म्ह आर्थिक कथं सक्रिय खने दु <ref name="myagdisamaj.com"/>। थ्व जिल्लाया मनुत बुंज्या, पशुपालन, ज्यालादारी, उद्योग, व्यवसाय, होटेल, मेकानिक्स, वैदेशिक रोजगार आदि ज्या याइ<ref name="myagdisamaj.com"/>। थ्व जिल्लाया ल्याम्हत ब्रिटिस गोर्खा व भारतीय सेनाय् वनिगु चलन दु। नापं खाडी देय्‌य् ज्या याये वनिगु चलन नं दु। ==साक्षरता== कुल जनसंख्याया ५४.७ प्रतिशत साक्षारता दुगु म्याग्दी जिल्लाय् मिजं साक्षरता ६७.८ व मिसा साक्षरता ४५.६ दु <ref name="myagdisamaj.com"/>। जिल्लाय् सरकारी व निजी विद्यालय याना प्रा.वि. १६३, निमावि ३१ मावि ३६ उमावि ४ व सदरमुकाम बेनी बजारय् छगू क्याम्पस दु। ==भाषा== थ्व जिल्लाय् जातीय विविधता कथं भाषिक विविधता नं दु। आपालं मनुतेसं [[खेँ भाषा]] ल्हाइ। मेमेगु भाषाय् [[मगर भाषा]], [[नेपालभाषा]], [[छन्त्याल भाषा]], [[थकाली भाषा]] व म्हो मात्राय् [[गुरुङ भाषा]] ल्हाइगु खने दु <ref name="myagdisamaj.com"/>। ==संस्कृति== हिन्दूतेसं बुइबिले छैठी यायेगु, न्वारान यायेगु, थगु परिवार पिने इहिपा यायेगु व सीबिले कालीगण्डकीया सिथय् वा नापंया खुसिया सिथय् सिमेसिगु नामं दाहसंस्कार यायेगु चलन दु। दाहसंस्कार याइ बिले उइगु वा ल्हाइगु चलन दु। सीधुंका नेवाः, क्षेत्री, ब्राम्हणतेसं छगू थें हे कथं पिण्डदान, द्रव्यदान, गौदान आदि यायेगु चलन दु धाःसा मगर, थकाली, गुरुङ जातिइ थगु परम्परा कथं काजक्रिया यायेगु चलन दु। इहिपाय् बाहुन, क्षेत्री व नेवाःतेगु मागी विवाहया चलन दु धाःसा मगर समुदायय् पौया म्ह्याय् इहिपा यायेगु व थकाली समुदायय् पौ व निनिया म्ह्याय् इहिप यायेगु चलन दु। आ वया मतिना इहिपा यायेगु चलन नं दयावगु दु। ===वसः=== थ्व जिल्लाया मनुतेसं भू-बनोट, जातीय विविधता व मौसम कथं वसः व भेषभुषा पुनेगु या। गुरुङ, मगरया मिसातेसं चोलो फीगु, बर्को (छेकी) फाइगु,पर्सी वा लुङ्गी सिनिगु, पटुका चीगु व पछ्यौरा छ्यने मजेत्रो देकिगु या <ref name="myagdisamaj.com"/> । न्हापायापिं मिसातेसं तिसाय् म्हुतुसी तक्क वैगु झुम्के बुलाकी न्ह्याइगु या<ref name="myagdisamaj.com"/>। बाहुन, क्षेत्री व वैश्यका मिसातेसं साधारण चोलो, ब्लाउज, सारी, पछ्यौरा, पटुका, पेटिकोट, लुङ्गी फीगु या। आ वया आधुनिक वसः फीगु नं या <ref name="myagdisamaj.com"/>। मिजंय् लेकाली भेगय् भोटो, कछाड फीगु चलन दु धाःसा तल्लो भेग व सदरमुकामय् दौरा, सुरुवाल, कोट, पाइन्ट, कमिज, जाँगे,टोपी व ब्राम्हणतेसं धोती चीगु या <ref name="myagdisamaj.com"/>। ===नसात्वंसा=== लेकाली भेगय् छो, कःनि, कोदो, जौ, उवाँ, फापर व जा नेगु चलन दु <ref name="myagdisamaj.com"/> । बेसीं जा, मरी, ढिंडो, कःनीया आटो, कें, तरकारी, साग आदि नेगु चलन दु। ==पर्यटन== शिख गाबिसया घोरेपानी जिल्लाया छगू पर्यटकीय थाय् ख। घोरेपानी स्वया ४५ मिनेट च्वे पुन हिल मेमोरियल भ्यू टावर ला। थ्व थासय् हलिमया दक्ले अप्व प्रजातिया लालीगुँरास व च्वापुगुं खने दु। सिंगा गाविसया तातोपानी कुण्ड, भू-तातोपानी गाविसया तातोपानी कुण्ड, दाना गाविसया अन्ध गल्छि, दाना गाबिसया रुप्से छहरा, गुर्जा गाबिसया ढोरपाटन आरक्ष व मुदी गाबिसया धवलागिरि च्वापुगुं (८१६७ मि.) मू पर्यटकीय थाय् ख<ref name="myagdisamaj.com"/>। ==खुसि== म्याग्दी जिल्लाय् म्याग्दी खुसि व काली खुसि नापं यक्व चिधंगु खुसित दु । थुकिलि बोक्सीखोला, म्रिस्त्रीखोला, रघुगंगा,कागखोला,वेगखोला, घारखोला आदि काली नदीया सहायकहरु ख धाःसा छिस्बाङको निस्कोट खोला, गुर्जाखोला, मराङखोला, दरखोला, रितुङखोला, दाङखोला अर्जेखोला आदि म्याग्दी नदीया सहायक ख<ref name="myagdisamaj.com"/> । ==खनिज== थ्व जिल्लाय् तामा, शिलाजित, खरीढुंगा व कालीगण्डकीया सिथय् सुन जस्ता खनिज पदार्थ दु <ref name="myagdisamaj.com"/>। ==प्राणी== ===वनस्पति=== थ्व जिल्लाय् सल्लो, साल, ओखर, सिर्मु, उत्तिस,चिलाउने, गुराँस, काफल, मौवा, टुनी, तिंजु, च्यूरी, कटुस, सिमल, फ्लाट, खर्सु, सिनकाउली, वरुवा, धाइरो, बाँस, निगालो आदि वनस्पति दु <ref name="myagdisamaj.com"/> । ===पशु=== थ्व जिल्लाय् दैगु जंगली पशुय् कस्तूरी, थार, मृग,घोरल, झारल, नाउर, चितुवा, माक, धुं, भालु, दुम्सी, ब्वाँसो आदि दु धाःसा छेंय् लहिनिगु चौपायाय् सा, मामेँय्, दुगुचा, बाख्रा, फा, बंगुर,खच्चर, सल, गधा, चौरी आदि दु <ref name="myagdisamaj.com"/>। ===झंगः=== गुंइ दैगु झंगःय् च्याखुरा, डाँफे, कालिज, तित्रा, ढुकुर, लुइंचे, मोनाल, पेजरा आदि दु धाःसा छेंय् लहिनिगु झंगय् खा, हेंय्, बखुं आदि दु<ref name="myagdisamaj.com"/>। ==मू थाय्== म्याग्दी जिल्लाया धार्मिक व सांस्कृतिक थासय् मध्य घतान गाविसया गलेश्वरया शिव देगः ला। थ्व देगले मङ्गसिर लाय् वाला चतुर्दशी खुनु मेला जुइगु या <ref name="myagdisamaj.com"/> । पुलाचौर गाविसय् पौलत्स्य आश्रम, अर्थुङ्गे गाविसय् महारानी थान, अर्थुङ्गे गाविसय् शिवालय, कुइनेमंगले गाविसय् रिखार, विम गाविसय् मालिका मन्दिर हिस्तानमण्डली गाविसय् गिद्धेश्वरी मन्दिर, ताकम गाबिसय् ताकमकोट व भगवती गाविसय् भगवती मन्दिर नांजा <ref name="myagdisamaj.com"/> । ==लिधंसा== {{reflist|}} {{नेपा:यागु क्षेत्रीय बायेज्या}} [[पुचः:नेपाः]] spkfhcmj1rvqffqgbwgpl61fhic7sv0 0 18019 872893 799686 2025-06-21T07:22:44Z Eukesh 11 Redirected page to [[धर्म]] 872893 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[धर्म]] fhwdak6ipa5y2gh5chx5fss0cgnyl9r 0 18020 872892 799687 2025-06-21T07:22:33Z Eukesh 11 Redirected page to [[धर्म]] 872892 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[धर्म]] fhwdak6ipa5y2gh5chx5fss0cgnyl9r 0 82331 872895 848996 2025-06-21T07:25:07Z Eukesh 11 872895 wikitext text/x-wiki '''वन्ता''' छ[[खे]] ख। बँग्वाराय् थ्व खेसं सूर्द्यः सुथय् दनि। ==स्वयादिसँ== *[[खे]] [[पुचः:खे]] bkhwbn3qp1kh8caibgpdh0umkw60pu0 0 82577 872888 189739 2025-06-21T07:14:57Z Eukesh 11 Redirected page to [[प्रजा]] 872888 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[प्रजा]] hqivgfk181w1ha6xd6nwca99ukr4w39 0 82861 872883 190206 2025-06-21T07:13:56Z Eukesh 11 Eukesh moved page [[प्रदुष्यन्ति]] to [[प्रदुषण]] 190206 wikitext text/x-wiki {{भाषा व खँग्व | native_name = प्रदुष्यन्ति | original_language = [[संस्कृत]] | footnotes = | }} '''प्रदुष्यन्ति''' छगु [[संस्कृत]] भाषायागु [[खँग्वः]] खः। थ्व खँग्वःयागु छ्येलेज्या येक्व [[सफू]] व [[स्तोत्र]]य् जुगु दु। ==खँग्वःयागु उत्पत्ति व छ्येलेज्या== ===उत्पत्ति व विकास=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या दक्ले न्ह्य संस्कृतय् जुगु ख। लिपा थ्व खँग्वयागु [[तत्सम खँग्व]]या रुपे यक्व भासे, यक्व कथलं छ्येलेज्या जुल। ===छ्येलेज्या=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या संस्कृतय् व संस्कृत नाप स्वापू दुगु व संस्कृत नं बुया वगु भाषे जुगु खने दु। ==मेमेगु भाषे छ्येलिगु रुप== मेमेगु भाषे थ्व खँग्वयात छ्येलिगु रुप थ्व कथलं दु *[[नेपाल भाषा]] : *[[पालि]] : *[[हिन्दी]] : *[[खेँ भाषा]] : *[[बांग्ला भाषा]] : *[[मराठी भाषा]] : *[[भोजपुरी भाषा]] : *[[उडिया भाषा]] : *[[गुजराती भाषा]] : *[[मणिपुरी भाषा]] : *[[रोमानी भाषा]] : *[[पञ्जाबी भाषा]] : *[[आसामी भाषा]] : *[[मैथिली भाषा]] : *[[द्रविड भाषात]] : *मेमेगु भाषा: ==स्वया दिसँ== *[[संस्कृत]] ==पिनेयागु स्वापू== [http://sanskritdocuments.org/dict/dictall.txt संस्कृत खँग्वसफू]{{भाषा जग-च्वसु}} [[Category: संस्कृत]] stgttqh4qqcvxdjbhlq1y7q638vzx3z 872889 872883 2025-06-21T07:17:18Z Eukesh 11 872889 wikitext text/x-wiki '''प्रदूषण''' धयागु प्राकृतिक वातावरणय् नोक्सान याइ वा मभिंगु पदार्थ (गुकियात प्रदूषक धाइ) दुहां वइगु अवस्था खः। प्रदूषण छुं नं पदार्थ (ठोस, तरल पदार्थ, वा ग्यास) वा ऊर्जा (दसु रेडियोधर्मिता, ताप, सः, वा जः)या रुपय् जुइफु। प्रदूषक, प्रदूषणया घटक, विदेशी पदार्थ/ऊर्जा वा प्राकृतिक रुपं दयाच्वंगु प्रदूषक जुइफु। ==खँग्वःयागु उत्पत्ति व छ्येलेज्या== ===उत्पत्ति व विकास=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या दक्ले न्ह्य संस्कृतय् जुगु ख। लिपा थ्व खँग्वयागु [[तत्सम खँग्व]]या रुपे यक्व भासे, यक्व कथलं छ्येलेज्या जुल। ===छ्येलेज्या=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या संस्कृतय् व संस्कृत नाप स्वापू दुगु व संस्कृत नं बुया वगु भाषे जुगु खने दु। ==स्वया दिसँ== *[[वातावरण]] [[Category: वातावरण]] drb56gdzwhiv78wdvxbr6aitmgt8lum 0 83048 872896 191168 2025-06-21T07:26:13Z Eukesh 11 Redirected page to [[बाहा]] 872896 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[बाहा]] 3l1nv24rgseafprkn79faognyj9ioix 0 83373 872894 191726 2025-06-21T07:23:57Z Eukesh 11 Redirected page to [[वन्ता]] 872894 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[वन्ता]] disthaolf0kyit6pd5qp7v2ozto3e3r 0 95589 872874 277681 2025-06-21T07:02:46Z Eukesh 11 872874 wikitext text/x-wiki '''हिंसा''' धइगु मनूतय्सं शारीरिक शक्ति छ्यलाः मेपिं म्वामितेत मभिंगु ज्या यायेगु, दसु स्यायेगु, घाःपाः यायेगु, अपांग यायेगु, दायेगु, क्षति व विनाश यायेगु ज्या ख। हलिं उसाँय् संगठन (डब्लुएचओ) कथं हिंसा धागु शारीरिक बल वा शक्तिया नियतवश कथं छ्यला, ख्याच्वः वा धाथें, छम्हेसियां मेम्ह मनू, वा छगू पुचः वा समुदायया विरुद्ध, गुकिया लिच्वः कथं घाःपा, मृत्यु, मनोवैज्ञानिक क्षति, कुविकास, वा विपन्नता जुइगु तःच्वःगु सम्भावना दु, अन्यागु ज्यायात हिंसा धकाः परिभाषित याःगु दु। ==खँग्वःयागु उत्पत्ति व छ्येलेज्या== ===उत्पत्ति व विकास=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या दक्ले न्ह्य संस्कृतय् जुगु ख। लिपा थ्व खँग्वयागु [[तत्सम खँग्व]]या रुपे यक्व भासे, यक्व कथलं छ्येलेज्या जुल। ===छ्येलेज्या=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या संस्कृतय् व संस्कृत नाप स्वापू दुगु व संस्कृत नं बुया वगु भाषे जुगु खने दु। ==स्वया दिसँ== *[[समाज]] [[Category: समाज]] b0n8juk5qsdkgv5q733qz50729fxtva 872875 872874 2025-06-21T07:03:33Z Eukesh 11 872875 wikitext text/x-wiki '''हिंसा''' धइगु मनूतय्सं शारीरिक शक्ति छ्यलाः मेपिं म्वामितेत मभिंगु ज्या यायेगु, दसु स्यायेगु, घाःपाः यायेगु, अपांग यायेगु, दायेगु, क्षति व विनाश यायेगु ज्या ख। हलिं उसाँय् संगठन (डब्लुएचओ) कथं हिंसा धागु शारीरिक बल वा शक्तिया नियतवश कथं छ्यला, ख्याच्वः वा धाथें, छम्हेसियां मेम्ह मनू, वा छगू पुचः वा समुदायया विरुद्ध, गुकिया लिच्वः कथं घाःपा, मृत्यु, मनोवैज्ञानिक क्षति, कुविकास, वा विपन्नता जुइगु तःच्वःगु सम्भावना दु, अन्यागु ज्यायात हिंसा धकाः परिभाषित याःगु दु।<ref>{{cite book| vauthors=((World Health Organization))| title=International statistical classification of diseases and related health problems | publisher=World Health Organization | edition=10th | year=2015 |url=https://iris.who.int/handle/10665/246208 | isbn=978-9-24-154916-5 | access-date=30 May 2025}}‌</ref> ==खँग्वःयागु उत्पत्ति व छ्येलेज्या== ===उत्पत्ति व विकास=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या दक्ले न्ह्य संस्कृतय् जुगु ख। लिपा थ्व खँग्वयागु [[तत्सम खँग्व]]या रुपे यक्व भासे, यक्व कथलं छ्येलेज्या जुल। ===छ्येलेज्या=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या संस्कृतय् व संस्कृत नाप स्वापू दुगु व संस्कृत नं बुया वगु भाषे जुगु खने दु। ==स्वया दिसँ== *[[समाज]] ==लिधंसा== {{लिधंसा|}} [[Category: समाज]] re2033kexvyty6uu2wttp2bbv35h3m1 872876 872875 2025-06-21T07:05:38Z Eukesh 11 /* खँग्वःयागु उत्पत्ति व छ्येलेज्या */ 872876 wikitext text/x-wiki '''हिंसा''' धइगु मनूतय्सं शारीरिक शक्ति छ्यलाः मेपिं म्वामितेत मभिंगु ज्या यायेगु, दसु स्यायेगु, घाःपाः यायेगु, अपांग यायेगु, दायेगु, क्षति व विनाश यायेगु ज्या ख। हलिं उसाँय् संगठन (डब्लुएचओ) कथं हिंसा धागु शारीरिक बल वा शक्तिया नियतवश कथं छ्यला, ख्याच्वः वा धाथें, छम्हेसियां मेम्ह मनू, वा छगू पुचः वा समुदायया विरुद्ध, गुकिया लिच्वः कथं घाःपा, मृत्यु, मनोवैज्ञानिक क्षति, कुविकास, वा विपन्नता जुइगु तःच्वःगु सम्भावना दु, अन्यागु ज्यायात हिंसा धकाः परिभाषित याःगु दु।<ref>{{cite book| vauthors=((World Health Organization))| title=International statistical classification of diseases and related health problems | publisher=World Health Organization | edition=10th | year=2015 |url=https://iris.who.int/handle/10665/246208 | isbn=978-9-24-154916-5 | access-date=30 May 2025}}‌</ref> ==खँग्वःयागु उत्पत्ति व छ्येलेज्या== ===उत्पत्ति व विकास=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या दक्ले न्ह्य संस्कृतय् जुगु ख। लिपा थ्व खँग्वयागु [[तत्सम खँग्व]]या रुपे यक्व भासे, यक्व कथलं छ्येलेज्या जुल। ===छ्येलेज्या=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या संस्कृतय् व संस्कृत नाप स्वापू दुगु व संस्कृत नं बुया वगु भाषे जुगु खने दु। ==प्रकार== * थः: थमंतुं थःयात हे याइगु हिंसा * मंका: छुं समुदाययाके याइगु हिंसा * मनू स्वया: निश्चित मनूतेगु विरुद्ध याइगु हिंसा ==स्वया दिसँ== *[[समाज]] ==लिधंसा== {{लिधंसा|}} [[Category: समाज]] pnqbzxk11z101wj9552sjzzflnz528w 872881 872876 2025-06-21T07:08:06Z Eukesh 11 /* स्वया दिसँ */ 872881 wikitext text/x-wiki '''हिंसा''' धइगु मनूतय्सं शारीरिक शक्ति छ्यलाः मेपिं म्वामितेत मभिंगु ज्या यायेगु, दसु स्यायेगु, घाःपाः यायेगु, अपांग यायेगु, दायेगु, क्षति व विनाश यायेगु ज्या ख। हलिं उसाँय् संगठन (डब्लुएचओ) कथं हिंसा धागु शारीरिक बल वा शक्तिया नियतवश कथं छ्यला, ख्याच्वः वा धाथें, छम्हेसियां मेम्ह मनू, वा छगू पुचः वा समुदायया विरुद्ध, गुकिया लिच्वः कथं घाःपा, मृत्यु, मनोवैज्ञानिक क्षति, कुविकास, वा विपन्नता जुइगु तःच्वःगु सम्भावना दु, अन्यागु ज्यायात हिंसा धकाः परिभाषित याःगु दु।<ref>{{cite book| vauthors=((World Health Organization))| title=International statistical classification of diseases and related health problems | publisher=World Health Organization | edition=10th | year=2015 |url=https://iris.who.int/handle/10665/246208 | isbn=978-9-24-154916-5 | access-date=30 May 2025}}‌</ref> ==खँग्वःयागु उत्पत्ति व छ्येलेज्या== ===उत्पत्ति व विकास=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या दक्ले न्ह्य संस्कृतय् जुगु ख। लिपा थ्व खँग्वयागु [[तत्सम खँग्व]]या रुपे यक्व भासे, यक्व कथलं छ्येलेज्या जुल। ===छ्येलेज्या=== थ्व खँग्वयागु छ्येलेज्या संस्कृतय् व संस्कृत नाप स्वापू दुगु व संस्कृत नं बुया वगु भाषे जुगु खने दु। ==प्रकार== * थः: थमंतुं थःयात हे याइगु हिंसा * मंका: छुं समुदाययाके याइगु हिंसा * मनू स्वया: निश्चित मनूतेगु विरुद्ध याइगु हिंसा ==स्वया दिसँ== * [[समाज]] * [[अहिंसा]] * [[हताः]] ==लिधंसा== {{लिधंसा|}} [[Category: समाज]] 6yvvajvcpc8gkhmud2hj3dm4tbo9ufh 0 95591 872877 277686 2025-06-21T07:06:49Z Eukesh 11 Redirected page to [[हिंसा]] 872877 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[हिंसा]] g2wlavat16r3xd0e1es4b2qade8t9ek 0 95593 872878 277691 2025-06-21T07:07:01Z Eukesh 11 Redirected page to [[हिंसा]] 872878 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[हिंसा]] g2wlavat16r3xd0e1es4b2qade8t9ek 0 95597 872879 277699 2025-06-21T07:07:16Z Eukesh 11 Redirected page to [[हित]] 872879 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[हित]] 0d3kf9kwlhha7kajr0r2l2j2rulo4la 0 95601 872880 277707 2025-06-21T07:07:25Z Eukesh 11 Redirected page to [[हित]] 872880 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[हित]] 0d3kf9kwlhha7kajr0r2l2j2rulo4la 1 140544 872885 448312 2025-06-21T07:13:56Z Eukesh 11 Eukesh moved page [[खँलाबँला:प्रदुष्यन्ति]] to [[खँलाबँला:प्रदुषण]] 448312 wikitext text/x-wiki '''खँलाबँला:प्रदुष्यन्ति'''{{खँलाबँला}} 4uth2fbxiiuiq2g5ojrmz0ohpf54lbe 0 203982 872861 2025-06-21T06:21:22Z Eukesh 11 Eukesh moved page [[टृनिड्याड व टोबागो]] to [[त्रिनिदाद व तोबागो]] 872861 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[त्रिनिदाद व तोबागो]] hrkj6czx3d558q1c29nqg8bg8r5bs0v 0 203983 872863 2025-06-21T06:23:00Z Eukesh 11 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1294854136|Logarithm]]" 872863 wikitext text/x-wiki [[किपा:Logarithm_plots.png|right|thumb| साधारणकथं छ्यलीगु स्वंगू आधार दुगु लोगारिदम फंक्सनया प्लट । विशेष फुति logबि बि = १ डट ध्वलं क्यनी, अले दक्वं वक्रत logबिइ त्वाःदली १ = ० ।]] [[ल्याःज्या|गणितय्]], छगू ल्याःया '''लोगारिदम''' धइगु थन्याःगु निश्चित एक्स्पोनेन्त ख गुकियात मेगु ल्या, '''आधारं''' थकाःसा व निश्चित ल्या दयेकी। दसुया निंतिं, १०००या १० आधार जुसाः लोगारिदम ३ जुइ छाय् धाःसा १००० १०या ३गू शक्ति ख: १००० = 10३ = १० × १० × १० । अप्व सामान्य रुपय्, यदि x = b y ख धाःसा y x या आधार b या लोगारिदम ख, गुकियात logb x धकाः च्वइ, अथे जुया log10 1000 = 3 जुइ। छगू सिङ्गल-भेरियबल फङ्क्सनया रुपय्, आधार b या लोगारिदम आधार b या एक्सपोनेन्सियसनया इन्भर्स जुइ। लोगारिदम आधार 10 यात ''दशमलव'' वा <nowiki><i id="mwMg">साधारण</i></nowiki> लोगारिदम धाइ व थ्व सामान्यतया विज्ञान व इन्जिनियरिङय् छ्येलिगु या। <nowiki><i id="mwNA">प्राकृतिक</i></nowiki> लघुगणकय् &nbsp;e ≈ २.७१८ आधारया रुपय् स्थापित दु। थुकिया तसकं सरल देरिभेतिभ दूगुलिं थुकिया छ्यलाबुला गणित व [[भौतिक शास्त्र|भौतिक शास्त्रय्]] व्यापक रुपं जुइ । <nowiki><i id="mwOw">बाइनरी</i></nowiki> लघुगणकय् आधार २ छ्येलिगु या व [[कम्प्युटर विज्ञान]], सूचं सिद्धान्त, संगीत सिद्धान्त व फोटोग्राफीइ व्यापक रुपं छ्येलिगु या। सन्दर्भं आधार स्पष्ट जुइबलय् बाय् अप्रासंगिक जुइबलय् थुकियात अप्वः धया थें त्वःफिकी, अले लघुगणकयात log x च्वइ । ल्याखायेगु ज्या अपुइकेगु माध्यमया रुपय् जोन नेपियरं सन् १६१४इ लोगारिदन न्ह्यथनादिल। <ref>{{Citation|url=http://archive.org/details/johnnapierinvent00hobsiala|title=John Napier and the invention of logarithms, 1614; a lecture|last=Hobson|first=Ernest William|date=1914|publisher=Cambridge University Press}}</ref> थुकियात तच्वलं नेभिगेटर, वैज्ञानिक, इन्जिनियर, सर्वेक्षक, व मेमेपिंसं उच्च-सटीकता गणना याइपिंसं छ्यःगु ख। लोगारिदम तेबल छ्यला, थाकुगु बहु-अंक गुणन चरण टेबलयात लुक-अप व सरल जोडं प्रतिस्थापन यायेछिं। थ्व सम्भव जू छाय् धाःसा गुणनफलया लघुगणक धयागु कारकया लघुगणकया योग खः : <math display="block"> \log_b(xy) = \log_b x + \log_b y,</math> b, x व y सकलें सकारात्मक ल्या जुसाः व b ≠ 1 जुसा। स्लाइड रुप, लोगारिदमय् हे आधारित, तालिका मदयेक याकनं गणना यायेगु ल्याभः ख, तर थुकिलि म्हो लक परिशुद्धता दइ। थौंकन्हय् या लोगारिदमया धारणा [[लियोनार्ड युलर|लियोनहार्ड युलरं]] दयेकादीगु ख, गुम्हेस्यां १८गु शताब्दीइ थुकियात एक्सपोनेन्सियल फङ्क्सननाप स्वानादिल, व वय्कलं प्राकृतिक लोगारिदमया आधारया रुपय् e आखः नं न्ह्यथनादिल। <ref>{{Citation|title=Theory of complex functions|last=Remmert, Reinhold.|date=1991|publisher=Springer-Verlag|isbn=0387971955|location=New York|oclc=21118309}}</ref> लोगरिदमिक स्केलं तःधंगु मात्रायात चिधंगु लागाय् म्ह्व याइ। दसुया निंतिं, डेसिबल (dB) छुं संकेत शक्ति व आकारया निंतिं (दसु सः) छगू इकाइ ख। थुकियात अनुपातयात लोगारिदमया रुपय् व्यक्त यायेत छ्येलिगु या। रसायन शास्त्रय्, पिएच धयागु लखय् दूगु सोलुसनया [[अम्ल|अम्लताया]] निंतिं छ्यलीगु लोगारिदमिक माप खः। वैज्ञानिक सूत्रय् व एल्गोरिदमया जटिलता व फ्राक्टल धाःगु ज्यामितीय वस्तुया मापनय् लोगारिदम सामान्य कथं छ्यलीगु या। लोगारिदमं संगीत अन्तरालया [[फ्रिक्वेन्सी]] रेसियोया वर्णन, अभाज्य ल्याः वा अनुमानित फ्याक्टोरियल ल्याःखाइगु सूत्र, साइकोफिजिक्सय् छुं मोडेलयात जानकारी, व फोरेनसिक लेखाय् थीथी ज्याय् ग्वाहालि याइ। घातीयकरण(exponentiation)या व्युत्क्रम(inverse)या रुपय् लोगारिदमया अवधारणा मेमेगु गणितीय संरचनाय् नं विस्तारित जुइ। न्ह्याथेसां, सामान्य सेटिङ्गय्, लोगारिदम छगू मल्टि-भ्याल्युद फङ्क्सन जुइगु प्रवृत्ति दु । दसुया निंतिं, जटिल लोगारिदम जटिल घातीय फङ्सनया बहु-मूल्य व्युत्क्रम ख। अथे हे, दिस्क्रित लोगारिदम परिमित पुचलय् एक्सपोनेन्सियल फङ्सनया बहु-मूल्य व्युत्क्रम ख; थुकिया छ्यलाबुला पब्लिक की क्रिप्टोग्राफीइ दु । [[पुचः:गणित]] lgfpn5ahu3kkzqroqw5u7upksyb4ssz 872864 872863 2025-06-21T06:23:28Z Eukesh 11 872864 wikitext text/x-wiki [[किपा:Logarithm_plots.png|right|thumb| साधारणकथं छ्यलीगु स्वंगू आधार दुगु लोगारिदम फंक्सनया प्लट । विशेष फुति logबि बि = १ डट ध्वलं क्यनी, अले दक्वं वक्रत logबिइ त्वाःदली १ = ० ।]] [[ल्याःज्या|गणितय्]], छगू ल्याःया '''लोगारिदम''' धइगु थन्याःगु निश्चित एक्स्पोनेन्त ख गुकियात मेगु ल्या, '''आधारं''' थकाःसा व निश्चित ल्या दयेकी। दसुया निंतिं, १०००या १० आधार जुसाः लोगारिदम ३ जुइ छाय् धाःसा १००० १०या ३गू शक्ति ख: १००० = 10३ = १० × १० × १० । अप्व सामान्य रुपय्, यदि x = b y ख धाःसा y x या आधार b या लोगारिदम ख, गुकियात logb x धकाः च्वइ, अथे जुया log10 1000 = 3 जुइ। छगू सिङ्गल-भेरियबल फङ्क्सनया रुपय्, आधार b या लोगारिदम आधार b या एक्सपोनेन्सियसनया इन्भर्स जुइ। लोगारिदम आधार 10 यात ''दशमलव'' वा <nowiki><i id="mwMg">साधारण</i></nowiki> लोगारिदम धाइ व थ्व सामान्यतया विज्ञान व इन्जिनियरिङय् छ्येलिगु या। <nowiki><i id="mwNA">प्राकृतिक</i></nowiki> लघुगणकय् &nbsp;e ≈ २.७१८ आधारया रुपय् स्थापित दु। थुकिया तसकं सरल देरिभेतिभ दूगुलिं थुकिया छ्यलाबुला गणित व [[भौतिक शास्त्र|भौतिक शास्त्रय्]] व्यापक रुपं जुइ । <nowiki><i id="mwOw">बाइनरी</i></nowiki> लघुगणकय् आधार २ छ्येलिगु या व [[कम्प्युटर विज्ञान]], सूचं सिद्धान्त, संगीत सिद्धान्त व फोटोग्राफीइ व्यापक रुपं छ्येलिगु या। सन्दर्भं आधार स्पष्ट जुइबलय् बाय् अप्रासंगिक जुइबलय् थुकियात अप्वः धया थें त्वःफिकी, अले लघुगणकयात log x च्वइ । ल्याखायेगु ज्या अपुइकेगु माध्यमया रुपय् जोन नेपियरं सन् १६१४इ लोगारिदन न्ह्यथनादिल। <ref>{{Citation|url=http://archive.org/details/johnnapierinvent00hobsiala|title=John Napier and the invention of logarithms, 1614; a lecture|last=Hobson|first=Ernest William|date=1914|publisher=Cambridge University Press}}</ref> थुकियात तच्वलं नेभिगेटर, वैज्ञानिक, इन्जिनियर, सर्वेक्षक, व मेमेपिंसं उच्च-सटीकता गणना याइपिंसं छ्यःगु ख। लोगारिदम तेबल छ्यला, थाकुगु बहु-अंक गुणन चरण टेबलयात लुक-अप व सरल जोडं प्रतिस्थापन यायेछिं। थ्व सम्भव जू छाय् धाःसा गुणनफलया लघुगणक धयागु कारकया लघुगणकया योग खः : <math display="block"> \log_b(xy) = \log_b x + \log_b y,</math> b, x व y सकलें सकारात्मक ल्या जुसाः व b ≠ 1 जुसा। स्लाइड रुप, लोगारिदमय् हे आधारित, तालिका मदयेक याकनं गणना यायेगु ल्याभः ख, तर थुकिलि म्हो लक परिशुद्धता दइ। थौंकन्हय् या लोगारिदमया धारणा [[लियोनार्ड युलर|लियोनहार्ड युलरं]] दयेकादीगु ख, गुम्हेस्यां १८गु शताब्दीइ थुकियात एक्सपोनेन्सियल फङ्क्सननाप स्वानादिल, व वय्कलं प्राकृतिक लोगारिदमया आधारया रुपय् e आखः नं न्ह्यथनादिल। <ref>{{Citation|title=Theory of complex functions|last=Remmert, Reinhold.|date=1991|publisher=Springer-Verlag|isbn=0387971955|location=New York|oclc=21118309}}</ref> लोगरिदमिक स्केलं तःधंगु मात्रायात चिधंगु लागाय् म्ह्व याइ। दसुया निंतिं, डेसिबल (dB) छुं संकेत शक्ति व आकारया निंतिं (दसु सः) छगू इकाइ ख। थुकियात अनुपातयात लोगारिदमया रुपय् व्यक्त यायेत छ्येलिगु या। रसायन शास्त्रय्, पिएच धयागु लखय् दूगु सोलुसनया [[अम्ल|अम्लताया]] निंतिं छ्यलीगु लोगारिदमिक माप खः। वैज्ञानिक सूत्रय् व एल्गोरिदमया जटिलता व फ्राक्टल धाःगु ज्यामितीय वस्तुया मापनय् लोगारिदम सामान्य कथं छ्यलीगु या। लोगारिदमं संगीत अन्तरालया [[फ्रिक्वेन्सी]] रेसियोया वर्णन, अभाज्य ल्याः वा अनुमानित फ्याक्टोरियल ल्याःखाइगु सूत्र, साइकोफिजिक्सय् छुं मोडेलयात जानकारी, व फोरेनसिक लेखाय् थीथी ज्याय् ग्वाहालि याइ। घातीयकरण(exponentiation)या व्युत्क्रम(inverse)या रुपय् लोगारिदमया अवधारणा मेमेगु गणितीय संरचनाय् नं विस्तारित जुइ। न्ह्याथेसां, सामान्य सेटिङ्गय्, लोगारिदम छगू मल्टि-भ्याल्युद फङ्क्सन जुइगु प्रवृत्ति दु । दसुया निंतिं, जटिल लोगारिदम जटिल घातीय फङ्सनया बहु-मूल्य व्युत्क्रम ख। अथे हे, दिस्क्रित लोगारिदम परिमित पुचलय् एक्सपोनेन्सियल फङ्सनया बहु-मूल्य व्युत्क्रम ख; थुकिया छ्यलाबुला पब्लिक की क्रिप्टोग्राफीइ दु । ==स्वयादिसँ== * [[गणित]] [[पुचः:गणित]] 5ftla6bk6yj3nmbfyq86nd6ak6nbtsw 872865 872864 2025-06-21T06:24:24Z Eukesh 11 872865 wikitext text/x-wiki [[किपा:Logarithm_plots.png|right|thumb| साधारणकथं छ्यलीगु स्वंगू आधार दुगु लोगारिदम फंक्सनया प्लट । विशेष फुति logबि बि = १ डट ध्वलं क्यनी, अले दक्वं वक्रत logबिइ त्वाःदली १ = ० ।]] [[ल्याःज्या|गणितय्]], छगू ल्याःया '''लोगारिदम''' धइगु थन्याःगु निश्चित एक्स्पोनेन्त ख गुकियात मेगु ल्या, '''आधारं''' थकाःसा व निश्चित ल्या दयेकी। दसुया निंतिं, १०००या १० आधार जुसाः लोगारिदम ३ जुइ छाय् धाःसा १००० १०या ३गू शक्ति ख: १००० = 10३ = १० × १० × १० । अप्व सामान्य रुपय्, यदि x = b y ख धाःसा y x या आधार b या लोगारिदम ख, गुकियात logb x धकाः च्वइ, अथे जुया log10 1000 = 3 जुइ। छगू सिङ्गल-भेरियबल फङ्क्सनया रुपय्, आधार b या लोगारिदम आधार b या एक्सपोनेन्सियसनया इन्भर्स जुइ। लोगारिदम आधार 10 यात ''दशमलव'' वा ''साधारण'' लोगारिदम धाइ व थ्व सामान्यतया विज्ञान व इन्जिनियरिङय् छ्येलिगु या। ''प्राकृतिक'' लघुगणकय् &nbsp;e ≈ २.७१८ आधारया रुपय् स्थापित दु। थुकिया तसकं सरल देरिभेतिभ दूगुलिं थुकिया छ्यलाबुला गणित व [[भौतिक शास्त्र|भौतिक शास्त्रय्]] व्यापक रुपं जुइ । ''बाइनरी'' लघुगणकय् आधार २ छ्येलिगु या व [[कम्प्युटर विज्ञान]], सूचं सिद्धान्त, संगीत सिद्धान्त व फोटोग्राफीइ व्यापक रुपं छ्येलिगु या। सन्दर्भं आधार स्पष्ट जुइबलय् बाय् अप्रासंगिक जुइबलय् थुकियात अप्वः धया थें त्वःफिकी, अले लघुगणकयात log x च्वइ । ल्याखायेगु ज्या अपुइकेगु माध्यमया रुपय् जोन नेपियरं सन् १६१४इ लोगारिदन न्ह्यथनादिल। <ref>{{Citation|url=http://archive.org/details/johnnapierinvent00hobsiala|title=John Napier and the invention of logarithms, 1614; a lecture|last=Hobson|first=Ernest William|date=1914|publisher=Cambridge University Press}}</ref> थुकियात तच्वलं नेभिगेटर, वैज्ञानिक, इन्जिनियर, सर्वेक्षक, व मेमेपिंसं उच्च-सटीकता गणना याइपिंसं छ्यःगु ख। लोगारिदम तेबल छ्यला, थाकुगु बहु-अंक गुणन चरण टेबलयात लुक-अप व सरल जोडं प्रतिस्थापन यायेछिं। थ्व सम्भव जू छाय् धाःसा गुणनफलया लघुगणक धयागु कारकया लघुगणकया योग खः : <math display="block"> \log_b(xy) = \log_b x + \log_b y,</math> b, x व y सकलें सकारात्मक ल्या जुसाः व b ≠ 1 जुसा। स्लाइड रुप, लोगारिदमय् हे आधारित, तालिका मदयेक याकनं गणना यायेगु ल्याभः ख, तर थुकिलि म्हो लक परिशुद्धता दइ। थौंकन्हय् या लोगारिदमया धारणा [[लियोनार्ड युलर|लियोनहार्ड युलरं]] दयेकादीगु ख, गुम्हेस्यां १८गु शताब्दीइ थुकियात एक्सपोनेन्सियल फङ्क्सननाप स्वानादिल, व वय्कलं प्राकृतिक लोगारिदमया आधारया रुपय् e आखः नं न्ह्यथनादिल। <ref>{{Citation|title=Theory of complex functions|last=Remmert, Reinhold.|date=1991|publisher=Springer-Verlag|isbn=0387971955|location=New York|oclc=21118309}}</ref> लोगरिदमिक स्केलं तःधंगु मात्रायात चिधंगु लागाय् म्ह्व याइ। दसुया निंतिं, डेसिबल (dB) छुं संकेत शक्ति व आकारया निंतिं (दसु सः) छगू इकाइ ख। थुकियात अनुपातयात लोगारिदमया रुपय् व्यक्त यायेत छ्येलिगु या। रसायन शास्त्रय्, पिएच धयागु लखय् दूगु सोलुसनया [[अम्ल|अम्लताया]] निंतिं छ्यलीगु लोगारिदमिक माप खः। वैज्ञानिक सूत्रय् व एल्गोरिदमया जटिलता व फ्राक्टल धाःगु ज्यामितीय वस्तुया मापनय् लोगारिदम सामान्य कथं छ्यलीगु या। लोगारिदमं संगीत अन्तरालया [[फ्रिक्वेन्सी]] रेसियोया वर्णन, अभाज्य ल्याः वा अनुमानित फ्याक्टोरियल ल्याःखाइगु सूत्र, साइकोफिजिक्सय् छुं मोडेलयात जानकारी, व फोरेनसिक लेखाय् थीथी ज्याय् ग्वाहालि याइ। घातीयकरण(exponentiation)या व्युत्क्रम(inverse)या रुपय् लोगारिदमया अवधारणा मेमेगु गणितीय संरचनाय् नं विस्तारित जुइ। न्ह्याथेसां, सामान्य सेटिङ्गय्, लोगारिदम छगू मल्टि-भ्याल्युद फङ्क्सन जुइगु प्रवृत्ति दु । दसुया निंतिं, जटिल लोगारिदम जटिल घातीय फङ्सनया बहु-मूल्य व्युत्क्रम ख। अथे हे, दिस्क्रित लोगारिदम परिमित पुचलय् एक्सपोनेन्सियल फङ्सनया बहु-मूल्य व्युत्क्रम ख; थुकिया छ्यलाबुला पब्लिक की क्रिप्टोग्राफीइ दु । ==स्वयादिसँ== * [[गणित]] [[पुचः:गणित]] rtmdyrj38x6oi6rhr8f14ygqds3405w 0 203984 872866 2025-06-21T06:25:08Z Eukesh 11 Redirected page to [[लोगारिदम]] 872866 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[लोगारिदम]] einbuog0vivt9du09c2pfqrxyqhffp9 0 203985 872867 2025-06-21T06:26:25Z Eukesh 11 Created by translating the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1295013532|Shen Kuo]]" 872867 wikitext text/x-wiki '''शेन कुओ''' {{Efn|Pronunciation in [[Mainland China]]}} ( Chinese ; १०३१–१०९५) वा '''शेन गुआ''' {{Efn|Pronunciation in [[Taiwan]]}}, शिष्टाचार नां '''कुन्झोङ''' (存中) व छद्मनाम '''मेङची''' (आः सामान्यतया '''मेङसी''' ) वेङ (夢溪翁) '''वेङ''' (夢溪翁), छम्ह चिनियाँ बहुज्ञ, वैज्ञानिक, व [[सोङ्ग राजवंश|सोङ राजवंश]]या राजनेता (७९६०) ख। शेन गणित, जः शास्त्र, व घडीशास्त्र लिसेंया अध्ययनया आपालं ख्यलय् प्रवीण ज्ञान दूम्ह मनू खः। निजामती कर्मचारीया रुपय् थःगु जीवनय् वय्कः अर्थमन्त्री जुयादिल, नापं सरकारी राज्य निरीक्षक, सोङ लाय्कूलि खगोलशास्त्र ब्यूरोया प्रमुख अधिकारी, इम्पेरियल आतिथ्यया सहायक मन्त्री, व प्राज्ञिक कुलपतिया रुपय् नं ज्या यानादिल। लाय्कूलि वय्कःया राजनीतिक निष्ठा चान्सलर वाङ आंशी (१०२१–१०८५)या नेतृत्वय् न्हुगु नीति पुचःया नामं म्हसीकिगु सुधारवादी खलःया प्रति दयाच्वन। वय्कःयागु १०८८या ''ड्रीम पूल च्वखँ'' बाय् ''ड्रिम टोरेन्ट च्वखँय्'' ({{Lang|zh|夢溪筆談}}; ''मेङसी बितान'' ) शेनं दकलय् न्हापां चुम्बकीय मुलु कम्पासया वर्णन यानादिल, गुकियात लिपा नेभिगेसनया निंतिं छ्येलिगु जुइ (युरोपय् दकलय् न्हापां अलेक्जेन्डर नेकमं ११८७य् वर्णन यानादिल)। शेनं उत्तरी ध्रुवपाखे चुम्बकीय झुकावया सन्दर्भय् वास्तविक उत्तरया अवधारणा लुइकादिल, <ref name="mohn 2003 1" /> खानातःगु चुम्बकीय मुलुया प्रयोग व "शेनया [खगोलीय] ध्रुव नगु व वास्तविक उत्तर दथुया हाकः निर्धारण याःगु सुधारित मेरिडियन " छ्यला वय्कलं थथे यानादीगु ख। थ्व मानव इतिहासय् कम्पासयात नेभिगेसनया निंतिं अप्व उपयोगी दयेकेगु निर्णायक पलाः ख, व युरोपय् मेगु प्यसः दँ तक्क थ्व अवधारणा थुइके फइमखु करिब १४५०इ वया दयेकूगु जर्मन सूर्यघडीया ध्वतेसं तिनि चिनियाँ जियोम्यान्सरया कम्पास थें न्याःगु चिं दकलय् न्ह्यः युरोपय् खनेदै। थः सहकर्मी वेइ पु नापं शेनं दैनिक अवलोकन दुथ्याःगु न्यादँया गहन परियोजनाय् मिला व ग्रहया कक्षीय लँपुया नक्सा दयेकेगु योजना दयेकल, अथे जुसां थ्व ज्यायात न्यायालयय् राजनीतिक विरोधीतय्सं असफल यात। खगोलशास्त्रय् थःगु ज्यायात ग्वाहालि यायेत शेन कुओं आर्मिलरी स्फीयर, ग्नोमोन, साइटिङ ट्युबया भिंगु डिजाइन दयेकादिल, व न्हुगु प्रकारया इनफ्लो वाटर क्लकया आविष्कार यानादिल। शेन कुओं भूमि निर्माणया निंतिं छगू [[भूगर्भशास्त्र|भूगर्भीय]] परिकल्पना ( भूआकृति विज्ञान ) प्रतिपादन यानादिल। वय्कलं थ्व परिकल्पना समुद्रस्वया ताःपाःगु भित्री थासय् [[महासागर|समुद्री]] जीवाश्मया अवशेष, बुँया क्षरणया ज्ञान व सिल्त निक्षेपणया आधारय् दयेकादीगु ख। वय्कलं प्राचीन पेट्रिफाइड पँयात पँ मबुइगु सुख्खा उत्तरी क्षेत्रय् भूमिगत रुपं संरक्षित जूगु खँ खनाः क्रमिक जलवायु परिवर्तनया छगू परिकल्पना नं प्रस्ताव यानादिल। वय्कः चीनया न्हापांम्ह साहित्यिक व्यक्ति ख गुम्हेस्यां लःया पिने पिकानातःगु लःखःयात मर्मत यायेत सुक्खा बन्दरगाहया छ्येलेज्याया उल्लेख यानादिल, व नहर पाउण्ड लकया अपेक्षाकृत न्हुगु आविष्कारया प्रभावकारिताया बारेय् नं च्वयादिल। क्यामरा ओब्स्कुराया आविष्कार याइम्ह न्हापांम्ह मखुसां शेनं कन्केभ न्ह्याय्कंया फोकल प्वाइन्ट व पिनहोलया स्वापूलि टिप्पणी यानादिल। शेनं बि शेङ (९९०–१०५१) नं आविष्कार याःगु सनाः प्रकारया [[ध्वायेज्या]]या बारेय् यक्व च्वयादिल, व वय्कःया च्वसुया कारणं बि शेङया ज्या व दकलय् न्हापाया सनाः प्रकारया ध्वायेगु ज्याभःया आधुनिक थुइका लिपाया पुस्ताय् लःल्हानादिल। चीनया पुलांगु परम्परा कथं शेनं सीमावर्ती भूमिया निरीक्षण यायेगु झ्वलय् रेज्द रिलिफ म्याप दयेकादीगु खः । वय्कलं छम्ह लय्ताः पुरातत्वविद्यामिया रुपय् लुइकादीगु प्राचीन क्रसबो संयन्त्रया वर्णन छगू जेकबया स्टाफ साबित जुल। थ्व छगू सर्वेक्षण उपकरण ख गुकियात युरोपय् १३२१य् लेभि बेन गेर्सनं वर्णन मयाःतले म्हसीके मफुत। [[पुचः:जीवनी]] [[पुचः:चीनया इतिहास]] 58cqcuwdjs1p5c9g6lm4bjkxpdm2ou5 872868 872867 2025-06-21T06:27:51Z Eukesh 11 872868 wikitext text/x-wiki '''शेन कुओ''' ( चिनिया भासय् 沈括; १०३१–१०९५) वा '''शेन गुआ''' {{Efn|Pronunciation in [[Taiwan]]}}, शिष्टाचार नां '''कुन्झोङ''' (存中) व छद्मनाम '''मेङची''' (आः सामान्यतया '''मेङसी''' ) '''वेङ''' (夢溪翁), छम्ह चिनियाँ बहुज्ञ, वैज्ञानिक, व [[सोङ्ग राजवंश|सोङ राजवंश]]या राजनेता (७९६०) ख। शेन गणित, जः शास्त्र, व घडीशास्त्र लिसेंया अध्ययनया आपालं ख्यलय् प्रवीण ज्ञान दूम्ह मनू खः। निजामती कर्मचारीया रुपय् थःगु जीवनय् वय्कः अर्थमन्त्री जुयादिल, नापं सरकारी राज्य निरीक्षक, सोङ लाय्कूलि खगोलशास्त्र ब्यूरोया प्रमुख अधिकारी, इम्पेरियल आतिथ्यया सहायक मन्त्री, व प्राज्ञिक कुलपतिया रुपय् नं ज्या यानादिल। लाय्कूलि वय्कःया राजनीतिक निष्ठा चान्सलर वाङ आंशी (१०२१–१०८५)या नेतृत्वय् न्हुगु नीति पुचःया नामं म्हसीकिगु सुधारवादी खलःया प्रति दयाच्वन। वय्कःयागु १०८८या ''ड्रीम पूल च्वखँ'' बाय् ''ड्रिम टोरेन्ट च्वखँय्'' ({{Lang|zh|夢溪筆談}}; ''मेङसी बितान'' ) शेनं दकलय् न्हापां चुम्बकीय मुलु कम्पासया वर्णन यानादिल, गुकियात लिपा नेभिगेसनया निंतिं छ्येलिगु जुइ (युरोपय् दकलय् न्हापां अलेक्जेन्डर नेकमं ११८७य् वर्णन यानादिल)। शेनं उत्तरी ध्रुवपाखे चुम्बकीय झुकावया सन्दर्भय् वास्तविक उत्तरया अवधारणा लुइकादिल, <ref name="mohn 2003 1" /> खानातःगु चुम्बकीय मुलुया प्रयोग व "शेनया [खगोलीय] ध्रुव नगु व वास्तविक उत्तर दथुया हाकः निर्धारण याःगु सुधारित मेरिडियन " छ्यला वय्कलं थथे यानादीगु ख। थ्व मानव इतिहासय् कम्पासयात नेभिगेसनया निंतिं अप्व उपयोगी दयेकेगु निर्णायक पलाः ख, व युरोपय् मेगु प्यसः दँ तक्क थ्व अवधारणा थुइके फइमखु करिब १४५०इ वया दयेकूगु जर्मन सूर्यघडीया ध्वतेसं तिनि चिनियाँ जियोम्यान्सरया कम्पास थें न्याःगु चिं दकलय् न्ह्यः युरोपय् खनेदै। थः सहकर्मी वेइ पु नापं शेनं दैनिक अवलोकन दुथ्याःगु न्यादँया गहन परियोजनाय् मिला व ग्रहया कक्षीय लँपुया नक्सा दयेकेगु योजना दयेकल, अथे जुसां थ्व ज्यायात न्यायालयय् राजनीतिक विरोधीतय्सं असफल यात। खगोलशास्त्रय् थःगु ज्यायात ग्वाहालि यायेत शेन कुओं आर्मिलरी स्फीयर, ग्नोमोन, साइटिङ ट्युबया भिंगु डिजाइन दयेकादिल, व न्हुगु प्रकारया इनफ्लो वाटर क्लकया आविष्कार यानादिल। शेन कुओं भूमि निर्माणया निंतिं छगू [[भूगर्भशास्त्र|भूगर्भीय]] परिकल्पना ( भूआकृति विज्ञान ) प्रतिपादन यानादिल। वय्कलं थ्व परिकल्पना समुद्रस्वया ताःपाःगु भित्री थासय् [[महासागर|समुद्री]] जीवाश्मया अवशेष, बुँया क्षरणया ज्ञान व सिल्त निक्षेपणया आधारय् दयेकादीगु ख। वय्कलं प्राचीन पेट्रिफाइड पँयात पँ मबुइगु सुख्खा उत्तरी क्षेत्रय् भूमिगत रुपं संरक्षित जूगु खँ खनाः क्रमिक जलवायु परिवर्तनया छगू परिकल्पना नं प्रस्ताव यानादिल। वय्कः चीनया न्हापांम्ह साहित्यिक व्यक्ति ख गुम्हेस्यां लःया पिने पिकानातःगु लःखःयात मर्मत यायेत सुक्खा बन्दरगाहया छ्येलेज्याया उल्लेख यानादिल, व नहर पाउण्ड लकया अपेक्षाकृत न्हुगु आविष्कारया प्रभावकारिताया बारेय् नं च्वयादिल। क्यामरा ओब्स्कुराया आविष्कार याइम्ह न्हापांम्ह मखुसां शेनं कन्केभ न्ह्याय्कंया फोकल प्वाइन्ट व पिनहोलया स्वापूलि टिप्पणी यानादिल। शेनं बि शेङ (९९०–१०५१) नं आविष्कार याःगु सनाः प्रकारया [[ध्वायेज्या]]या बारेय् यक्व च्वयादिल, व वय्कःया च्वसुया कारणं बि शेङया ज्या व दकलय् न्हापाया सनाः प्रकारया ध्वायेगु ज्याभःया आधुनिक थुइका लिपाया पुस्ताय् लःल्हानादिल। चीनया पुलांगु परम्परा कथं शेनं सीमावर्ती भूमिया निरीक्षण यायेगु झ्वलय् रेज्द रिलिफ म्याप दयेकादीगु खः । वय्कलं छम्ह लय्ताः पुरातत्वविद्यामिया रुपय् लुइकादीगु प्राचीन क्रसबो संयन्त्रया वर्णन छगू जेकबया स्टाफ साबित जुल। थ्व छगू सर्वेक्षण उपकरण ख गुकियात युरोपय् १३२१य् लेभि बेन गेर्सनं वर्णन मयाःतले म्हसीके मफुत। [[पुचः:जीवनी]] [[पुचः:चीनया इतिहास]] 1bqyjxuf47gmq91fym2z0l4g5h5abp9 872869 872868 2025-06-21T06:28:10Z Eukesh 11 872869 wikitext text/x-wiki '''शेन कुओ''' ( चिनिया भासय् 沈括; १०३१–१०९५) वा '''शेन गुआ''' {{Efn|Pronunciation in [[Taiwan]]}}, शिष्टाचार नां '''कुन्झोङ''' (存中) व छद्मनाम '''मेङची''' (आः सामान्यतया '''मेङसी''' ) '''वेङ''' (夢溪翁), छम्ह चिनियाँ बहुज्ञ, वैज्ञानिक, व [[सोङ्ग राजवंश|सोङ राजवंश]]या राजनेता (७९६०) ख। शेन गणित, जः शास्त्र, व घडीशास्त्र लिसेंया अध्ययनया आपालं ख्यलय् प्रवीण ज्ञान दूम्ह मनू खः। निजामती कर्मचारीया रुपय् थःगु जीवनय् वय्कः अर्थमन्त्री जुयादिल, नापं सरकारी राज्य निरीक्षक, सोङ लाय्कूलि खगोलशास्त्र ब्यूरोया प्रमुख अधिकारी, इम्पेरियल आतिथ्यया सहायक मन्त्री, व प्राज्ञिक कुलपतिया रुपय् नं ज्या यानादिल। लाय्कूलि वय्कःया राजनीतिक निष्ठा चान्सलर वाङ आंशी (१०२१–१०८५)या नेतृत्वय् न्हुगु नीति पुचःया नामं म्हसीकिगु सुधारवादी खलःया प्रति दयाच्वन। वय्कःयागु १०८८या ''ड्रीम पूल च्वखँ'' बाय् ''ड्रिम टोरेन्ट च्वखँय्'' ({{Lang|zh|夢溪筆談}}; ''मेङसी बितान'' ) शेनं दकलय् न्हापां चुम्बकीय मुलु कम्पासया वर्णन यानादिल, गुकियात लिपा नेभिगेसनया निंतिं छ्येलिगु जुइ (युरोपय् दकलय् न्हापां अलेक्जेन्डर नेकमं ११८७य् वर्णन यानादिल)। शेनं उत्तरी ध्रुवपाखे चुम्बकीय झुकावया सन्दर्भय् वास्तविक उत्तरया अवधारणा लुइकादिल, <ref name="mohn 2003 1" /> खानातःगु चुम्बकीय मुलुया प्रयोग व "शेनया [खगोलीय] ध्रुव नगु व वास्तविक उत्तर दथुया हाकः निर्धारण याःगु सुधारित मेरिडियन " छ्यला वय्कलं थथे यानादीगु ख। थ्व मानव इतिहासय् कम्पासयात नेभिगेसनया निंतिं अप्व उपयोगी दयेकेगु निर्णायक पलाः ख, व युरोपय् मेगु प्यसः दँ तक्क थ्व अवधारणा थुइके फइमखु करिब १४५०इ वया दयेकूगु जर्मन सूर्यघडीया ध्वतेसं तिनि चिनियाँ जियोम्यान्सरया कम्पास थें न्याःगु चिं दकलय् न्ह्यः युरोपय् खनेदै। थः सहकर्मी वेइ पु नापं शेनं दैनिक अवलोकन दुथ्याःगु न्यादँया गहन परियोजनाय् मिला व ग्रहया कक्षीय लँपुया नक्सा दयेकेगु योजना दयेकल, अथे जुसां थ्व ज्यायात न्यायालयय् राजनीतिक विरोधीतय्सं असफल यात। खगोलशास्त्रय् थःगु ज्यायात ग्वाहालि यायेत शेन कुओं आर्मिलरी स्फीयर, ग्नोमोन, साइटिङ ट्युबया भिंगु डिजाइन दयेकादिल, व न्हुगु प्रकारया इनफ्लो वाटर क्लकया आविष्कार यानादिल। शेन कुओं भूमि निर्माणया निंतिं छगू [[भूगर्भशास्त्र|भूगर्भीय]] परिकल्पना ( भूआकृति विज्ञान ) प्रतिपादन यानादिल। वय्कलं थ्व परिकल्पना समुद्रस्वया ताःपाःगु भित्री थासय् [[महासागर|समुद्री]] जीवाश्मया अवशेष, बुँया क्षरणया ज्ञान व सिल्त निक्षेपणया आधारय् दयेकादीगु ख। वय्कलं प्राचीन पेट्रिफाइड पँयात पँ मबुइगु सुख्खा उत्तरी क्षेत्रय् भूमिगत रुपं संरक्षित जूगु खँ खनाः क्रमिक जलवायु परिवर्तनया छगू परिकल्पना नं प्रस्ताव यानादिल। वय्कः चीनया न्हापांम्ह साहित्यिक व्यक्ति ख गुम्हेस्यां लःया पिने पिकानातःगु लःखःयात मर्मत यायेत सुक्खा बन्दरगाहया छ्येलेज्याया उल्लेख यानादिल, व नहर पाउण्ड लकया अपेक्षाकृत न्हुगु आविष्कारया प्रभावकारिताया बारेय् नं च्वयादिल। क्यामरा ओब्स्कुराया आविष्कार याइम्ह न्हापांम्ह मखुसां शेनं कन्केभ न्ह्याय्कंया फोकल प्वाइन्ट व पिनहोलया स्वापूलि टिप्पणी यानादिल। शेनं बि शेङ (९९०–१०५१) नं आविष्कार याःगु सनाः प्रकारया [[ध्वायेज्या]]या बारेय् यक्व च्वयादिल, व वय्कःया च्वसुया कारणं बि शेङया ज्या व दकलय् न्हापाया सनाः प्रकारया ध्वायेगु ज्याभःया आधुनिक थुइका लिपाया पुस्ताय् लःल्हानादिल। चीनया पुलांगु परम्परा कथं शेनं सीमावर्ती भूमिया निरीक्षण यायेगु झ्वलय् रेज्द रिलिफ म्याप दयेकादीगु खः । वय्कलं छम्ह लय्ताः पुरातत्वविद्यामिया रुपय् लुइकादीगु प्राचीन क्रसबो संयन्त्रया वर्णन छगू जेकबया स्टाफ साबित जुल। थ्व छगू सर्वेक्षण उपकरण ख गुकियात युरोपय् १३२१य् लेभि बेन गेर्सनं वर्णन मयाःतले म्हसीके मफुत। ==लिधंसा== {{लिधंसा|}} [[पुचः:जीवनी]] [[पुचः:चीनया इतिहास]] o0i8eali4e9bnteioxlyjrec9orbhxe 872870 872869 2025-06-21T06:31:12Z Eukesh 11 872870 wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist | name = Shen Kuo<br />{{lang|zh|沈括}} | image = Beijing Ancient Observatory 20090715-19 (cropped).jpg | image_size = 280px | caption = Bust of Shen at the [[Beijing Ancient Observatory]] | birth_date = 1031 | birth_place = [[Hangzhou|Qiantang]], [[Song dynasty|Song Empire]] | death_date = {{Death year and age|1095|1031}} | death_place = [[Zhenjiang|Runzhou]], Song Empire | work_institution = [[Hanlin Academy]] }} {{Infobox Chinese |pic=Shen Gua (Chinese characters).svg |piccap="Shen Kuo" in [[regular script|regular]] Chinese characters |picupright=0.425 |c=沈括 |p=Shěn Kuò |w=Shen³ K'uo⁴ |mi={{IPAc-cmn|sh|en|3|-|k|uo|4}} |suz=Sèn Kwæh |j=Sam² Kut³ |y=Sám Kut |ci={{IPAc-yue|s|am|2|-|k|ut|3}} |tl=Sím Kuat |poj=Sím Koat }} '''शेन कुओ''' ( चिनिया भासय् 沈括; १०३१–१०९५) वा '''शेन गुआ''' {{Efn|Pronunciation in [[Taiwan]]}}, शिष्टाचार नां '''कुन्झोङ''' (存中) व छद्मनाम '''मेङची''' (आः सामान्यतया '''मेङसी''' ) '''वेङ''' (夢溪翁), छम्ह चिनियाँ बहुज्ञ, वैज्ञानिक, व [[सोङ्ग राजवंश|सोङ राजवंश]]या राजनेता (७९६०) ख। शेन गणित, जः शास्त्र, व घडीशास्त्र लिसेंया अध्ययनया आपालं ख्यलय् प्रवीण ज्ञान दूम्ह मनू खः। निजामती कर्मचारीया रुपय् थःगु जीवनय् वय्कः अर्थमन्त्री जुयादिल, नापं सरकारी राज्य निरीक्षक, सोङ लाय्कूलि खगोलशास्त्र ब्यूरोया प्रमुख अधिकारी, इम्पेरियल आतिथ्यया सहायक मन्त्री, व प्राज्ञिक कुलपतिया रुपय् नं ज्या यानादिल। लाय्कूलि वय्कःया राजनीतिक निष्ठा चान्सलर वाङ आंशी (१०२१–१०८५)या नेतृत्वय् न्हुगु नीति पुचःया नामं म्हसीकिगु सुधारवादी खलःया प्रति दयाच्वन। वय्कःयागु १०८८या ''ड्रीम पूल च्वखँ'' बाय् ''ड्रिम टोरेन्ट च्वखँय्'' ({{Lang|zh|夢溪筆談}}; ''मेङसी बितान'' ) शेनं दकलय् न्हापां चुम्बकीय मुलु कम्पासया वर्णन यानादिल, गुकियात लिपा नेभिगेसनया निंतिं छ्येलिगु जुइ (युरोपय् दकलय् न्हापां अलेक्जेन्डर नेकमं ११८७य् वर्णन यानादिल)। शेनं उत्तरी ध्रुवपाखे चुम्बकीय झुकावया सन्दर्भय् वास्तविक उत्तरया अवधारणा लुइकादिल, <ref name="mohn 2003 1">Mohn (2003), 1.</ref> खानातःगु चुम्बकीय मुलुया प्रयोग व "शेनया [खगोलीय] ध्रुव नगु व वास्तविक उत्तर दथुया हाकः निर्धारण याःगु सुधारित मेरिडियन " छ्यला वय्कलं थथे यानादीगु ख। थ्व मानव इतिहासय् कम्पासयात नेभिगेसनया निंतिं अप्व उपयोगी दयेकेगु निर्णायक पलाः ख, व युरोपय् मेगु प्यसः दँ तक्क थ्व अवधारणा थुइके फइमखु करिब १४५०इ वया दयेकूगु जर्मन सूर्यघडीया ध्वतेसं तिनि चिनियाँ जियोम्यान्सरया कम्पास थें न्याःगु चिं दकलय् न्ह्यः युरोपय् खनेदै। थः सहकर्मी वेइ पु नापं शेनं दैनिक अवलोकन दुथ्याःगु न्यादँया गहन परियोजनाय् मिला व ग्रहया कक्षीय लँपुया नक्सा दयेकेगु योजना दयेकल, अथे जुसां थ्व ज्यायात न्यायालयय् राजनीतिक विरोधीतय्सं असफल यात। खगोलशास्त्रय् थःगु ज्यायात ग्वाहालि यायेत शेन कुओं आर्मिलरी स्फीयर, ग्नोमोन, साइटिङ ट्युबया भिंगु डिजाइन दयेकादिल, व न्हुगु प्रकारया इनफ्लो वाटर क्लकया आविष्कार यानादिल। शेन कुओं भूमि निर्माणया निंतिं छगू [[भूगर्भशास्त्र|भूगर्भीय]] परिकल्पना ( भूआकृति विज्ञान ) प्रतिपादन यानादिल। वय्कलं थ्व परिकल्पना समुद्रस्वया ताःपाःगु भित्री थासय् [[महासागर|समुद्री]] जीवाश्मया अवशेष, बुँया क्षरणया ज्ञान व सिल्त निक्षेपणया आधारय् दयेकादीगु ख। वय्कलं प्राचीन पेट्रिफाइड पँयात पँ मबुइगु सुख्खा उत्तरी क्षेत्रय् भूमिगत रुपं संरक्षित जूगु खँ खनाः क्रमिक जलवायु परिवर्तनया छगू परिकल्पना नं प्रस्ताव यानादिल। वय्कः चीनया न्हापांम्ह साहित्यिक व्यक्ति ख गुम्हेस्यां लःया पिने पिकानातःगु लःखःयात मर्मत यायेत सुक्खा बन्दरगाहया छ्येलेज्याया उल्लेख यानादिल, व नहर पाउण्ड लकया अपेक्षाकृत न्हुगु आविष्कारया प्रभावकारिताया बारेय् नं च्वयादिल। क्यामरा ओब्स्कुराया आविष्कार याइम्ह न्हापांम्ह मखुसां शेनं कन्केभ न्ह्याय्कंया फोकल प्वाइन्ट व पिनहोलया स्वापूलि टिप्पणी यानादिल। शेनं बि शेङ (९९०–१०५१) नं आविष्कार याःगु सनाः प्रकारया [[ध्वायेज्या]]या बारेय् यक्व च्वयादिल, व वय्कःया च्वसुया कारणं बि शेङया ज्या व दकलय् न्हापाया सनाः प्रकारया ध्वायेगु ज्याभःया आधुनिक थुइका लिपाया पुस्ताय् लःल्हानादिल। चीनया पुलांगु परम्परा कथं शेनं सीमावर्ती भूमिया निरीक्षण यायेगु झ्वलय् रेज्द रिलिफ म्याप दयेकादीगु खः । वय्कलं छम्ह लय्ताः पुरातत्वविद्यामिया रुपय् लुइकादीगु प्राचीन क्रसबो संयन्त्रया वर्णन छगू जेकबया स्टाफ साबित जुल। थ्व छगू सर्वेक्षण उपकरण ख गुकियात युरोपय् १३२१य् लेभि बेन गेर्सनं वर्णन मयाःतले म्हसीके मफुत। ==लिधंसा== {{लिधंसा|}} [[पुचः:जीवनी]] [[पुचः:चीनया इतिहास]] j5aa0rq8919gzyj9xbxlwr184oryp7i 872871 872870 2025-06-21T06:47:52Z Eukesh 11 872871 wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist | name = शेन कुओ<br />{{lang|zh|沈括}} | image = Beijing Ancient Observatory 20090715-19 (cropped).jpg | image_size = 280px | caption = Bust of Shen at the [[Beijing Ancient Observatory]] | birth_date = [[सन १०३१]] | birth_place = [[Hangzhou|Qiantang]], [[सोङ्ग राजवंश]] | death_date = सन् १०९५ | death_place = [[Zhenjiang|Runzhou]], Song Empire | work_institution = [[Hanlin Academy]] }} {{Infobox Chinese |pic=Shen Gua (Chinese characters).svg |piccap="Shen Kuo" in [[regular script|regular]] Chinese characters |picupright=0.425 |c=沈括 |p=Shěn Kuò |w=Shen³ K'uo⁴ |mi={{IPAc-cmn|sh|en|3|-|k|uo|4}} |suz=Sèn Kwæh |j=Sam² Kut³ |y=Sám Kut |ci={{IPAc-yue|s|am|2|-|k|ut|3}} |tl=Sím Kuat |poj=Sím Koat }} '''शेन कुओ''' ( चिनिया भासय् 沈括; १०३१–१०९५) वा '''शेन गुआ''' {{Efn|Pronunciation in [[Taiwan]]}}, शिष्टाचार नां '''कुन्झोङ''' (存中) व छद्मनाम '''मेङची''' (आः सामान्यतया '''मेङसी''' ) '''वेङ''' (夢溪翁), छम्ह चिनियाँ बहुज्ञ, वैज्ञानिक, व [[सोङ्ग राजवंश|सोङ राजवंश]]या राजनेता (७९६०) ख। शेन गणित, जः शास्त्र, व घडीशास्त्र लिसेंया अध्ययनया आपालं ख्यलय् प्रवीण ज्ञान दूम्ह मनू खः। निजामती कर्मचारीया रुपय् थःगु जीवनय् वय्कः अर्थमन्त्री जुयादिल, नापं सरकारी राज्य निरीक्षक, सोङ लाय्कूलि खगोलशास्त्र ब्यूरोया प्रमुख अधिकारी, इम्पेरियल आतिथ्यया सहायक मन्त्री, व प्राज्ञिक कुलपतिया रुपय् नं ज्या यानादिल। लाय्कूलि वय्कःया राजनीतिक निष्ठा चान्सलर वाङ आंशी (१०२१–१०८५)या नेतृत्वय् न्हुगु नीति पुचःया नामं म्हसीकिगु सुधारवादी खलःया प्रति दयाच्वन। वय्कःयागु १०८८या ''ड्रीम पूल च्वखँ'' बाय् ''ड्रिम टोरेन्ट च्वखँय्'' ({{Lang|zh|夢溪筆談}}; ''मेङसी बितान'' ) शेनं दकलय् न्हापां चुम्बकीय मुलु कम्पासया वर्णन यानादिल, गुकियात लिपा नेभिगेसनया निंतिं छ्येलिगु जुइ (युरोपय् दकलय् न्हापां अलेक्जेन्डर नेकमं ११८७य् वर्णन यानादिल)। शेनं उत्तरी ध्रुवपाखे चुम्बकीय झुकावया सन्दर्भय् वास्तविक उत्तरया अवधारणा लुइकादिल, <ref name="mohn 2003 1">Mohn (2003), 1.</ref> खानातःगु चुम्बकीय मुलुया प्रयोग व "शेनया [खगोलीय] ध्रुव नगु व वास्तविक उत्तर दथुया हाकः निर्धारण याःगु सुधारित मेरिडियन " छ्यला वय्कलं थथे यानादीगु ख। थ्व मानव इतिहासय् कम्पासयात नेभिगेसनया निंतिं अप्व उपयोगी दयेकेगु निर्णायक पलाः ख, व युरोपय् मेगु प्यसः दँ तक्क थ्व अवधारणा थुइके फइमखु करिब १४५०इ वया दयेकूगु जर्मन सूर्यघडीया ध्वतेसं तिनि चिनियाँ जियोम्यान्सरया कम्पास थें न्याःगु चिं दकलय् न्ह्यः युरोपय् खनेदै। थः सहकर्मी वेइ पु नापं शेनं दैनिक अवलोकन दुथ्याःगु न्यादँया गहन परियोजनाय् मिला व ग्रहया कक्षीय लँपुया नक्सा दयेकेगु योजना दयेकल, अथे जुसां थ्व ज्यायात न्यायालयय् राजनीतिक विरोधीतय्सं असफल यात। खगोलशास्त्रय् थःगु ज्यायात ग्वाहालि यायेत शेन कुओं आर्मिलरी स्फीयर, ग्नोमोन, साइटिङ ट्युबया भिंगु डिजाइन दयेकादिल, व न्हुगु प्रकारया इनफ्लो वाटर क्लकया आविष्कार यानादिल। शेन कुओं भूमि निर्माणया निंतिं छगू [[भूगर्भशास्त्र|भूगर्भीय]] परिकल्पना ( भूआकृति विज्ञान ) प्रतिपादन यानादिल। वय्कलं थ्व परिकल्पना समुद्रस्वया ताःपाःगु भित्री थासय् [[महासागर|समुद्री]] जीवाश्मया अवशेष, बुँया क्षरणया ज्ञान व सिल्त निक्षेपणया आधारय् दयेकादीगु ख। वय्कलं प्राचीन पेट्रिफाइड पँयात पँ मबुइगु सुख्खा उत्तरी क्षेत्रय् भूमिगत रुपं संरक्षित जूगु खँ खनाः क्रमिक जलवायु परिवर्तनया छगू परिकल्पना नं प्रस्ताव यानादिल। वय्कः चीनया न्हापांम्ह साहित्यिक व्यक्ति ख गुम्हेस्यां लःया पिने पिकानातःगु लःखःयात मर्मत यायेत सुक्खा बन्दरगाहया छ्येलेज्याया उल्लेख यानादिल, व नहर पाउण्ड लकया अपेक्षाकृत न्हुगु आविष्कारया प्रभावकारिताया बारेय् नं च्वयादिल। क्यामरा ओब्स्कुराया आविष्कार याइम्ह न्हापांम्ह मखुसां शेनं कन्केभ न्ह्याय्कंया फोकल प्वाइन्ट व पिनहोलया स्वापूलि टिप्पणी यानादिल। शेनं बि शेङ (९९०–१०५१) नं आविष्कार याःगु सनाः प्रकारया [[ध्वायेज्या]]या बारेय् यक्व च्वयादिल, व वय्कःया च्वसुया कारणं बि शेङया ज्या व दकलय् न्हापाया सनाः प्रकारया ध्वायेगु ज्याभःया आधुनिक थुइका लिपाया पुस्ताय् लःल्हानादिल। चीनया पुलांगु परम्परा कथं शेनं सीमावर्ती भूमिया निरीक्षण यायेगु झ्वलय् रेज्द रिलिफ म्याप दयेकादीगु खः । वय्कलं छम्ह लय्ताः पुरातत्वविद्यामिया रुपय् लुइकादीगु प्राचीन क्रसबो संयन्त्रया वर्णन छगू जेकबया स्टाफ साबित जुल। थ्व छगू सर्वेक्षण उपकरण ख गुकियात युरोपय् १३२१य् लेभि बेन गेर्सनं वर्णन मयाःतले म्हसीके मफुत। ==लिधंसा== {{लिधंसा|}} [[पुचः:जीवनी]] [[पुचः:चीनया इतिहास]] fxbdesswof3nos2mbgr4tadhgtvu11a 0 203986 872872 2025-06-21T06:48:24Z Eukesh 11 Redirected page to [[शेन कुओ]] 872872 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[शेन कुओ]] ix1obn6vfrb9ux6pncqc2peea2paj5j 0 203987 872873 2025-06-21T06:54:54Z Eukesh 11 Redirected page to [[हिंसा]] 872873 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[हिंसा]] g2wlavat16r3xd0e1es4b2qade8t9ek 0 203988 872882 2025-06-21T07:10:00Z Eukesh 11 Redirected page to [[अपराध]] 872882 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[अपराध]] rjc859u7mezy0jdj4ypp3m3wlkp9bs1 0 203989 872884 2025-06-21T07:13:56Z Eukesh 11 Eukesh moved page [[प्रदुष्यन्ति]] to [[प्रदुषण]] 872884 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[प्रदुषण]] 06f7qi9j8etzsx8hglxxoe47gqmnn6k 1 203990 872886 2025-06-21T07:13:56Z Eukesh 11 Eukesh moved page [[खँलाबँला:प्रदुष्यन्ति]] to [[खँलाबँला:प्रदुषण]] 872886 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[खँलाबँला:प्रदुषण]] qmh8v0wbz6edvut2ooz8rb7q9chf3v9 0 203991 872890 2025-06-21T07:17:56Z Eukesh 11 Redirected page to [[प्रदुषण]] 872890 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[प्रदुषण]] 06f7qi9j8etzsx8hglxxoe47gqmnn6k 0 203992 872891 2025-06-21T07:19:12Z Eukesh 11 Redirected page to [[भेदभाव]] 872891 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[भेदभाव]] o4flmrbi3w8kikypv560ehcoifudwx3