Wikipedia niawiki https://nia.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Olayama MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter Media Spesial Huhuo Sangoguna Huhuo zangoguna Wikipedia Huhuo Wikipedia Berkas Huhuo berkas MediaWiki Huhuo MediaWiki Templat Huhuo templat Fanolo Huhuo wanolo Kategori Huhuo kategori Portal Huhuo portal TimedText TimedText talk Modul Pembicaraan Modul Acara Huhuo Acara Orahili, Bawölato 0 599 25501 24627 2025-06-20T07:57:34Z Slaia 39 proof reading 25501 wikitext text/x-wiki {{Desa |töi = Orahili |töi bö'ö = |peta = |foto = |provinsi = Sumatra Utara |dati2 = Kabupaten |töi dati2 = Nias |dati3 = Kecamatan |kecamatan = Bawölato |kode pos = 22876 |fa'ebolo = 5,41 |fa'ebolo umbu = <ref name="BPS"/> |niha mbanua = 418 |niha mbanua döfi = 2019 |niha mbanua umbu = <ref name="BPS">BPS Kabupaten Nias Utara (2020), ''Kecamatan Bawolato Dalam Angka 2020'', nga'örö 38. {{-id-}}</ref> |fa'afasösö = 77,00 |koordinat = |kemendagri = 12.04.11.2013 |RT = |RW = |KK = |APBDesa = |bolokha gu'ö = }} '''Orahili''' no sambua desa ba [[Kecamatan Bawölato]], [[Kabupaten Nias]]. Da'e Kodenia ba wamatörö [[Indonesia]] 12.04.11.2013.<ref>Kementerian Dalam Negeri (2019), [https://www.kemendagri.go.id/page/read/48/peraturan-menteri-dalam-negeri-no72-tahun-2019 ''Peraturan Menteri Dalam Negeri No.72 Tahun 2019''] (PDF), nga'örö 361. {{-id-}}</ref> == Umbu == <references /> {{Navbox Kecamatan Bawölato}} {{Navbox Kabupaten Nias}} {{Authority control}} [[Kategori:Desa ba Danö Niha]] 66fv10c9flelxuact11ps1c9cs962sg Fulu Goroisa 0 2112 25499 21876 2025-06-19T21:03:04Z Slaia 39 mangalösö'ö 25499 wikitext text/x-wiki [[Berkas:Tablets of the Ten Commandments in The Ten Commandments trailer 2.jpg|jmpl|Fulu Goroisa nisura ba dete gara wanura, molo'ö wanutunö Zura Ni'amoni'ö]] '''Fulu Goroisa''' (li Ibrani {{li|heb|עֲשֶׂרֶת הַדִּבְּרוֹת}}) ma zui asese latötöi ia "Dekalog" bakha ba [[teologi]] no sambua gangowuloa fulu goi-goi si tobali dane-dane wamahaö lala wa'auri fefu agama nifotöi agama si fakhai khö [[Aberahamo|Gaberahamo]], ya'ia [[Yahudi]], [[Niha Keriso]] ba [[Islam]]. Molo'ö [[Sura Ni'amoni'ö|Zura Ni'amoni'ö]],<ref>{{Cite web|title=Ten Commandments {{!}} Description, History, Text, & Facts|url=https://www.britannica.com/topic/Ten-Commandments|access-date=2021-02-03|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> no ifa'ema khö [[Moze]] goroisa andrö [[Lowalangi]], ba no isura ia ba dete gara wanura [[Moze]].<ref>Faigi {{SN|MozII|20|2|17}} ba {{SN|MozV|5|6|21}}</ref> Börö da'ö itaria göi tefotöi ia '''Kara Wanura Huku''' ma ba [[li Ibrani]] {{li|heb|לוחות הברית}} ({{li|heb|''lûḥōt habbǝrît''}}), eluahania "kara wanura amabu'ula". == Famo'eluaha == === Agama Niha Keriso === ==== Gereja Katolik ==== * [[Fulu Goroisa molo'ö teologi Katolik]] ==== Gereja Protestan ==== * [[Fulu Goroisa molo'ö teologi Protestan|''Lö nisura nasa'']] ==== Gereja Ortodoks ==== * [[Fulu Goroisa molo'ö teologi Ortodoks|''Lö nisura nasa'']] === Agama Yahudi === * [[Fulu Goroisa molo'ö agama Yahudi|''Lö nisura nasa'']] === Agama Islam === * [[Fulu Goroisa molo'ö agama Islam|''Lö nisura nasa'']] == Umbu == <references /> [[Kategori:Sura Ni'amoni'ö]] [[Kategori:Amabu'ulali Siföföna]] [[Kategori:Niha Keriso]] [[Kategori:Moze]] [[Kategori:Agama]] [[Kategori:Yahudi]] 82cqvuivljhb2dngr1dinyvq3pgjaqz Sakramen Fondrege Ni'amoni'ö 0 3973 25497 25492 2025-06-19T20:56:00Z Slaia 39 monönö kategori 25497 wikitext text/x-wiki [[Berkas:Última Cena - Juan de Juanes.jpg|jmpl|375px|Femanga safuria nigambaraini Juan de Juanes (a.t. 1562). Oroma ifazaŵa roti Yesu ba fönania so mako ([[li Indonesia]]: ''{{li|id|piala}}'') si so bakha agu]] '''Sakramen Fondrege Ni'amoni'ö''' ([[li Indonesia]]: ''{{li|id|Sakramen Maha Kudus}}'', [[li Inggris]]: ''{{li|en|The Blessed Sacrament}}'') no töi roti ba [[agu]] si no tobali boto awö do Keriso me mufahowu'ö ia bakha ba wangowasaini [[misa]]/[[Ekaristi]]. Töi andre te'oguna'ö ia bakha ba [[Gereja Katolik]] ba ba gereja bö'ö simane [[Gereja Anglikan]], [[Gereja Lutheran]], [[Gereja Metodis]]<ref>{{cite book|title=The Doctrines and Discipline of the Methodist Church|year=1960|publisher=The Methodist Publishing House|location=Nashville, Tennessee |language=English|page=522|quote=Ba ginötö möi bakha ba gereja, ifaköu ia sanema komuni ba ihatö'ö ia ba Sakramen Fondrege Ni'amoni'ö faoma fangandrö awö famatou ba dödö nifotöi ''meditasi''}}</ref> btn. Faduhu dödö gereja-gereja sondrorogö tradisi da'a wa sindruhu so Yesu Keriso samösa bakha ba roti awö agu si no mufahowu'ö andrö, ba börö da'ö silötolalö mu'irö'ö ia na so zi tosai. To'ölö la'irö'ö zi tosai boto Keriso da'a bakha ba Gereja ba nahia nifotöi [[tabernakel]] si lö mamalö muhola wandru khönia bongi ma'ökhö. Oroma na so Sakramen Fondrege Ni'amoni'ö bakha ba zi sambua Gereja, ya'ia na so wandru sihola nifataro ba zinga [[tabernakel]] andrö. == Gereja Katolik == Ekaristi no owasa fondrege ni'amoni'ö bakha ba [[Gereja Katolik]]. Baero wamondrondrongo ba ba wamotokhi Taromali, so nifotöi fangandrö saohagölö sebua ([[li Indonesia]]: ''{{li|id|Doa Syukur Agung}}''). Lafalua wangandrö saohagölö sebua andrö molo'ö ni'oroi'ö [[Yesu]] samösa ba wamohowu'ö roti ba agu ena'ö tobali dania boto ba do [[Keriso]]. Iŵa'ö [[Yesu]] samösa, "Botogu da'e" ba "Dogu da'e".<ref>Faigi Mat 26:26-28; Mar 14:22-24; Luk 22:19-20; Yoh 6:48-58</ref> Börö da'ö molo'ö [[teologi]] Katolik, tenga ha roti ba agu sa'ae ba hiza no tobali boto ba do Keriso roti ba agu si no mufahowu'ö bakha ba gowasa [[Ekaristi]]. Salua simane lafotöi ia bakha ba teologi ''transubstansiasi''. No tobali [[tradisi]] bakha ba [[Gereja Katolik]] wa la'irö'ö zi tosai Sakramen Fondrege Ni'amoni'ö andre bakha ba nahia nifotöi [[tabernakel]] nifehola fandru bongi ma'ökhö. Börö da'ö göi wa te'amoni'ö sibai na möi niha bakha ba sambua [[Gereja Katolik]]. Ba asese möi niha mangandrö föna Sakramen Fondrege Ni'amoni'ö andrö baero ginötö wangowasaini [[Ekaristi]]. [[File:Oblater_Alterbr%C3%B8d_3.jpg|jmpl|375px|Roti ni'oguna'ö bakha ba wangowasaini Ekaristi. To'ölö latötöi ia bakha ba Gereja Katolik ''[[hosti]]'']] [[File:US_Navy_100912-M-2275H-196_A_command_chaplain_holds_church_services_aboard_USS_Kearsarge.jpg|jmpl|375px|Ifaduwa agu bakha ba mako (piala) samösa ere ba wangowasaini Ekaristi]] == Gereja Anglikan == ''Lö nasa sawai'' == Gereja Lutheran == ''Lö nasa sawai'' == Gereja Metodis == ''Lö nasa sawai'' {{Basoŵa}} * {{Cite web | title = Kitab Hukum Kanonik (''Codex Iuris Canonici'') | date = 1983 | url = https://www.vatican.va/archive/ENG1104/_P39.HTM#4.1.0.3.1.2.916 | publisher = Libreria Editrice Vaticana | ref = {{harvid|CIC|1983}} }} {{Khai-khai baero}} * [http://www.newadvent.org/cathen/05584a.htm ''The Blessed Eucharist as a Sacrament''], [http://www.newadvent.org/ newadvent.org] (Ensiklopedi Katolik) {{en}} * [http://www.savior.org/ Savior.org] (Video siaran langsung Sakramen Fondrege Ni'amoni'ö ba savior.org) * [http://www.usccb.org/catechism/text/pt2sect2chpt1art3.htm#1376 Faosatö 1376 Katekismus Gereja Katolik] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060208233521/http://www.usccb.org/catechism/text/pt2sect2chpt1art3.htm#1376|date=2006-02-08}} * [http://www.ewtn.com/faith/teachings/euchmenu.htm EWTN ''The Holy Eucharist''], [http://www.ewtn.com/ EWTN] (bolokha gu'ö heza oya tesöndra wamahaö Katolik sanandrösa ba Ekaristi) {{en}} * [http://westernorthodox.blogspot.com/2006/06/melkite-rite-of-benediction-of-most.html Ritus Famahowu'ö], [http://westernorthodox.blogspot.com/ Gereja Katolik Yunani Melkit] == Umbu == <references /> {{Börö zura}} [[Kategori:Agama]] [[Kategori:Agama Katolik]] [[Kategori:Sakramen]] [[Kategori:Niha Keriso]] [[Kategori:No mufareso]] gxe082081uikhu4k8u4cnbj19b8i6ke Wikipedia:Sura amilita/25 4 4062 25500 20250 2025-06-20T07:56:17Z Slaia 39 proof reading 25500 wikitext text/x-wiki [[Berkas:Kwik Kian Gie.jpg|left|115x115px]]'''Tionghoa''' no töi niha si tefaböbö khö sambua soi moroi ba Tiongkok ni'oguna'ö ba [[Indonesia]] ba [[Malaysia]] ba ba [[Singapura]]. Ba wangoguna'ö töi simane, lafabö'ösi niha [[Tiongkok]] ma niha Cina (niha sowanua ba [[Tiongkok]] ma Cina) moroi ba niha Tionghoa, ya'ia nga'ötö soi soroi ba [[Tiongkok]] bahiza si no tobali sowanua ba negara si so ya'ira. Börö da'ö so nifotöi niha Tionghoa [[Indonesia]] (niha Indonesia moroi ba soi Tionghoa), Tionghoa [[Malaysia]] (niha [[Malaysia]] moroi ba soi Tionghoa), Tionghoa [[Singapura]] (niha Singapura moroi ba soi Tionghoa) ba tanöbö'önia na. Ba [[Danö Niha]] so göi döi Kehai. Ba hiza töi simane da'e fakhili ira ngawalö döi tanöbö'ö simane ''niha mbae'a'', ''niha mbekhua'' ba tanöbö'önia na. Eluahania, da'a no ngawua wehede nifotöi ''{{li|id|informal}}'' ba itaria na i fatutu dödö niha wamondrondrongo ya'ia. {{Baso|Tionghoa}}<noinclude> [[Kategori:Sura amilita]]</noinclude> mml6r5jz4jrrc59cjvudw4j6ba0s0v8 Tabernakel 0 4187 25498 25489 2025-06-19T20:56:34Z Slaia 39 added [[Category:No mufareso]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 25498 wikitext text/x-wiki [[Berkas:Tabernakel in het koor van de Onze-Lieve-Vrouw van Fatimakerk (Gijmel).jpg|mini|Tabernakel si so bakha ba gereja ba Aarschot-Gijmel ([[Belgia]])]] '''Tabernakel''' (li Latin ''tabernaculum'' eluahania ose-ose) no sambua nahia ba wangirö'ö [[Sakramen Fondrege Ni'amoni'ö]], ya'ia da'ö roti ba agu si no mufahowu'ö tobali boto awö do [[Keriso]], si tosai ero wangowasaini [[misa]] ma [[ekaristi]].<ref>{{cite book |first=William Warde |last=Fowler |author-link=William Warde Fowler |title=The Religious Experience of the Roman People |location=London |date=1922 |page=209}}</ref><ref>{{cite book |first=John |last=Scheid |author-link=John Scheid |title=An Introduction to Roman Religion |url=https://archive.org/details/introductiontoro00sche|url-access=registration|publisher=Indiana University Press |date=2003|pages=[https://archive.org/details/introductiontoro00sche/page/113 113–114]}}</ref><ref>{{cite news |last=Linderski |first=Jerzy|title=The Augural Law |work=Aufstieg und Niedergang der römischen Welt |volume=II |number=16 |date=1986 |pages=2164–2288}}</ref> Börö me faduhu dödö ndra Niha Keriso wa sindruhu boto awö do Keriso ia, andrö la'irö'ö ba la'amoni'ö ia. Lalau da'a bakha ba [[Gereja Katolik]], [[Gereja Anglikan]], [[Gereja Ortodoks Timur]] awö ba [[Gereja Lutheran]]. To'ölö wa la'amoni'ö nahia si so tabernakel ba tobali ia nahia wangandrö. Ba fa'awösa Mormon ba simanö göi ba fa'awösa solo'ö khö Calvin, lafotöi tabernakel sambua gosali ma nahia ni'oguna'öra ba wangandrö. [[Berkas:Stiftshuette Modell Timnapark.jpg|jmpl|Tabernakel nifasindro ba Timna Valley Park, [[Israel]]. Simane oroma nose-ose nifotöi tabernakel andrö nifawu'a-wu'a ndraono Gizeraeli götö wanöröra tanösimate.]] Fehede tabernakel tehalö moroi ba li Ibrani ''mischkan'' (משכן) eluahania ose-ose (li Indonesia ''kemah'', ''tenda''). Ifazökhi tabernakel andre [[Moze]] ba [[hili Sinai]] aefa itema [[fulu goroisa]].<ref>Faigi MozeII 25–31 ba 35–40</ref> Bakha ba tabernakel andre la'irö'ö gara wanura heza tesura [[fulu goroisa]] andrö. I'otarai da'ö lö aetu awu'a tabernakel andre fao awö ndraono [[Izeraeli|Gizeraeli]] ba wanöröra tanösimate irege larugi danö amabu'ula ba danö [[Kana'ana]]. Me 440 fakhe aefa da'ö, lafawu'a gara wanura fulu goroisa moroi ba nose-ose nifawu'a-wu'a lumalö ba Gosali Sebua ba [[Yerusalem]], si tobali omo Lowalangi sindruhu. == Umbu == <references /> [[Kategori:Agama]] [[Kategori:Niha Keriso]] [[Kategori:Gereja Katolik]] [[Kategori:Liturgi]] [[Kategori:No mufareso]] h300gqv9dq83yw4xmgcomjs3ixnyk4n Fangowasaini Ekaristi 0 4314 25496 25493 2025-06-19T20:53:58Z Slaia 39 added [[Category:No mufareso]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 25496 wikitext text/x-wiki [[File:Última Cena - Juan de Juanes.jpg|thumb|upright=1.4|Asese lagambaraini Wangowasaini Ekaristi bakha ba ''seni'' Niha Keriso.<ref>''Gospel Figures in Art'' by Stefano Zuffi 2003 {{ISBN|978-0892367276}} nga'örö 252</ref> Duma-dumania bakha ba gambara andre nigambaraini Vicente Juan Masip (ngaotu ndröfia si-16) molo'ö gambara ''Femangan Safuria'' nigambaraini Leonardo da Vinci]] '''Fangowasaini Ekaristi''' (ma asese göi latötöi ia '''Misa''') no töi sambua halöŵö fangandrö ba fanunö bakha ba [[Gereja Katolik]], heza mufondrondrongo [[Taromali|Daromali Lowalangi]] ba mufa'ema roti ba agu si no tobali boto ba do [[Keriso]] samösa. Ba [[Gereja Protestan]] asese göi latötöi da'a [[Femanga Gö Ni'amoni'ö]]. Fehede ''ekaristi'' tehalö moroi ba li Yunani εὐχαριστία (''eucharistia''), eluahania fangandrö saohagölö, sasese la'oguna'ö bakha ba zura [[Amabu'ulali Sibohou|Gamabu'ulali Sibohou]].<ref>{{cite web|url=https://biblehub.com/greek/2169.htm |title=Strong's Greek: 2169. εὐχαριστία (eucharistia) – thankfulness, giving of thanks |publisher=Biblehub.com |access-date=2019-05-16}}</ref> Töi andre tetohugö te'oguna'ö irugi ma'ökhö bakha ba [[Gereja Anglikan]], [[Gereja Ortodoks]] ba mendrua manö bakha ba [[Gereja Katolik]] ba ba mato ha'uga [[Gereja Protestan]]. Hada wangowasaini Ekaristi andre tebörögö mufalua ba ginötö ndra nifahaö [[Yesu]] samösa. Ba zi bongi fatua lö laforöfa ia, i'owuloi ndra nifahaönia ba wemanga safuria Yesu. Bakha ba wemanga safuria andrö ifahowu'ö roti ba agu tobali boto ba donia, ba i'oroi'ö khö ndra nihafahaönia ena'ö latohugö wangowasaini simane ba wanörötödö khönia. Tesura da'a si föföna sibai bakha ba zura [[Faulo|Waulo]] khö [[Niha Keriso]] ba mbanua Korindro ({{SN|KorI|11|23|25}}) ba aefa da'ö bakha ba [[Injil]] [[Mareko]] ({{SN|Mar|14|22|25}}), [[Mataio]] ({{SN|Mat|26|26|29}}) awö [[Luka]] ({{SN|Luk|22|13|20}}) me imane, <blockquote>Me manga ira ba zi bongi, ihalö roti Yesu, i'andrö saohagölö,<ref>Ba nahia wehede ''i'andrö saohagölö'' andre tesura bakha ba teks asli ba li Yunani ''εὐχαριστήσας''</ref> iboboto roti ba ibe'e khö ndra nifahaönia imane, "Mitema ba mi'a; botogu da'e nibe'e soguna khömi." Aefa da'ö ihalö mako, i'andrö saohagölö, ibe'e khö ndra nifahaönia imane, "Mitema ba mibadu; dogu da'e, do gamabu'ula li sibohou, niduwagö soguna khömi. Mifalua zimane ba wanörötödö ya'o."<ref>Fehede andre no mufaudugö (li Indonesia ''disarikan'') molo'ö teks si no oi fabö'ö-bö'ö wama'oli ya'ia bakha ba Korindro I, Mareko, Mataio ba Luka.</ref></blockquote> Aefa da'ö itutunö [[Luka]] bakha ba zura [[Halöŵö Zinenge]] wa lö aetu owulo ndra solohi khö [[Yesu]] ero luo Migu ba "wamoboto roti ba ba wangandrö" ({{SN|HalZin|2|42}}; {{SN|HalZin|20|7|hafaza=1}}). I'otarai da'ö irugi ma'ökhö lö aetu owulo ndra [[Niha Keriso]] ba wangowasaini Ekaristi. == Töi Ekaristi == Simane si no tesura yaŵa tehalö wehede andre moroi ba [[Sura Ni'amoni'ö|Zura Ni'amoni'ö]] me ihalö wangandrö saohagölö [[Yesu]]. Baero döi andre la'oguna'ö göi niha Katolik ba zi sagörö ulidanö döi '''Misa''' (li Inggris ''mass'', li Jerman ''Messe''). Fehede andrö tehalö moroi ba li Latin ''missa'', niŵa'ö gere ba gangahorita wangowasaini Ekaristi me imane ''ite missa est'', eluahania ambö töra: Lau, no awai wangowasaini Ekaristi. Mi'ofanö ba mifolakhömi Lowalangi ba wa'aurimi. == Faosatö Gowasa Ekaristi == === Famobörö === * Sinunö * Fangowai * Fehede Famasao * Famalalini era-era * [[Litani]] * Sinunö Fanuno (ha ba luo Migu ma Owasa sebua) === Liturgi Taromali === * Fombaso I * Sinunö Fanemali * Fombaso II * Sinunö Föna Injil * Fombaso Injil * [[Homilia]] * Tuho Wamati * Fangandrö Niha Samati === Liturgi Ekaristi === * Fama'anö buala * Sinunö buala * Fangandrö Saohagölö Sebua ([[li Indonesia]]: ''{{li|id|Doa Syukur Agung}}'') ** Prefasi ** Anamnese ** Doksologi * [[Komuni]] ** Fangandrö Zo'aya (He Ama Khöma) ** Ono Mbiri-biri ** Fanema [[Komuni]] ** Sinunö [[Komuni]] ** Fangandrö [[Komuni]] === Fangasiwai === * Angombakhata * Famahowu'ö * Sinunö Fangasiwai == Umbu == <references /> [[Kategori:Yesu]] [[Kategori:Agama]] [[Kategori:Niha Keriso]] [[Kategori:Gereja Katolik]] [[Kategori:Amabu'ulali Sibohou]] [[Kategori:Teologi]] [[Kategori:No mufareso]] mb3ri6n3zmibgsey3ozse7w6lwr9zjr