Wikibooks:Lerarenkamer

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="nl">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikibooks</sitename>
    <dbname>nlwikibooks</dbname>
    <base>https://nl.wikibooks.org/wiki/Hoofdpagina</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.4</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Speciaal</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Overleg</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Gebruiker</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Overleg gebruiker</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikibooks</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Overleg Wikibooks</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Bestand</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Overleg bestand</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Overleg MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Sjabloon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Overleg sjabloon</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Help</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Overleg help</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Categorie</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Overleg categorie</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">Transwiki</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">Overleg transwiki</namespace>
      <namespace key="104" case="first-letter">Wikijunior</namespace>
      <namespace key="105" case="first-letter">Overleg Wikijunior</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Overleg module</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Wikibooks:Lerarenkamer</title>
    <ns>4</ns>
    <id>30</id>
    <revision>
      <id>396434</id>
      <parentid>396106</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:20:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MGA73</username>
        <id>28438</id>
      </contributor>
      <comment>/* GFDL */ Ping</comment>
      <origin>396434</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28374" sha1="6eeg0so7scnzswggpmnqukcmcc98wg8" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__{{Lerarenkamer}}&lt;!-- Bij archiveren deze regel laten staan aub. --&gt;&lt;br style=&quot;clear: both;&quot;&gt;

== Vraag over link naar Wikivoyage voor [[Vakantiereizen]] ==
Op Wikivoyage heb ik enkele jaren terug het artikel [[Wikivoyage:Weinstraße|Deutsche Weinstraße]] opgezet. Eerder dit jaar heb ik [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/De reis]] hier op Wikibooks ontdekt. Nu zou ik graag op de één of andere manier een link willen leggen op deze Wikibooks-pagina naar de Wikivoyage-pagina. Mijn vragen:
* Mag dat met een rechtstreekse link?
* Zo niet: is het dan OK om een Wikibooks-pagina maken en de tekst uit die Wikivoyage-pagina te kopiëren, aan te passen naar het format dat hier geldt en uit te breiden met bijvoorbeeld een fotogalerij?
[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 feb 2025 16:19 (CET)

== Uw wiki zal binnenkort in de 'alleen-lezen' modus te gebruiken zijn ==
Zie [[Wikibooks:Lerarenkamer/Nieuwsbrieven_2025#Uw_wiki_zal_binnenkort_in_de_'alleen-lezen'_modus_te_gebruiken_zijn|de nieuwsbrief]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 15 mrt 2025 11:49 (CET)

== Voorstel: [[Veilig op het internet/Dialers]] verwijderen ivm irrelevantie ==
[[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]] en anderen: Hoe relevant zijn de bedreigingen voor Dialers nog, nu (bijna?) niemand meer inbelt op internet op de in dit artikel beschreven wijze? Kan deze pagina worden verwijderd? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 24 mrt 2025 06:23 (CET)

En hoe relevant zijn [[Windows Vista]] en [[Windows XP]] nog? Kunnen ze verwijderd worden? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 26 mrt 2025 16:44 (CET)

Of kunnen ze verplaatst worden naar [[:Categorie:Wikibooks:Archief]] (en verwijderd worden uit de huidige boekstructuur)? Ik kom uit de bibliotheekwereld en daar is het heel gebruikelijk om verouderde boeken te saneren. Om plaats te maken voor nieuwe (dat is hier niet van toepassing) maar ook om gebruikers sneller te laten vinden wat ze zoeken en hen niet te belasten met wat toch niet relevant is. Is hier op Wikibooks ook zo'n beleid of kunnen we daartoe komen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mrt 2025 05:07 (CET)
:Ha JobkeB, t.a.v. het artikel waar je naar verwijst: ik ben daar niet de auteur van, heb hooguit wat kleine wijzigingen gedaan. De echte vraag zou voor [[Gebruiker:MADe|MADe]] zijn lijkt mij. T.a.v. het beleid van Wikibooks m.b.t. het bijhouden van verouderde artikelen: ik ben hier imho te inactief om daar een echt stempel op te drukken, al ben ik het wel grotendeels met je eens dat deze artikelen op dit moment weinig meer toevoegen. Dat geldt ook voor sommige artikelen waar ik zelf wél actief aan heb bijgedragen, zoals bijvoorbeeld [[Microsoft_Word/Opmaakprofiel_wijzigen]], welke uitgaat van Office 2000. Al zou je hiervoor met een grondige herziening opnieuw een waardevol artikel kunnen maken. Op de pagina [[Microsoft_Word]] is hiervoor overigens al een disclaimer geplaatst. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]&lt;/span&gt; 1 apr 2025 16:33 (CEST)
::Dank [[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]], voor je reactie. Ja, je hebt helemaal gelijk dat eigenlijk [[Gebruiker:MADe|MADe]] de vraag zou moeten beantwoorden. Maar diens laatste bijdrage is van 8 jaar geleden, dus ik ben bang dat die niet meer gaat reageren. Daarom heb ik iemand anders gezocht die nog wel actief is hier. 
::[[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]: zouden jullie je eens over dit vraagstuk willen buigen? De uiteindelijke vraag is: Is er beleid voor het verwijderen van boeken over verouderde onderwerpen of kunnen we hier beleid voor maken? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 apr 2025 17:25 (CEST)
:::Voor zover ik weet is er geen beleid , maar ikzelf ben er geen voorstander van om boeken weg te gooien . Het lijkt me beter om er een sjabloontje op te zetten dat de inhoud verouderd is . Voor vrijwel elk leerboek of non-fictieboek boek geldt immers dat het zodra het verschijnt alweer verouderd is. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 1 apr 2025 20:03 (CEST)
::::Dank [[User:Ellywa]], voor je reactie. Mijn voorstel wordt dan:
::::# Ervoor zorgen dat er zo'n sjabloon komt. Ik heb daarvoor [[Sjabloon:Verouderd]] gemaakt. Kan hij zo gebruikt worden of zijn er nog correcties of aanvullingen nodig? Is de beschreven procedure correct? 
::::# Een boek of hoofdstuk dat verouderd is en niet meer bruikbaar in een actuele cursus of in een klaslokaal:
::::## hieruit worden de categorieën verwijderd en vervangen door [[:Categorie:Wikibooks:Archief]]; of moeten we hier een aparte categorie voor maken, bijvoorbeeld [[:Categorie:Verouderde Wikibooks]]?
::::## een boek verdwijnt van de voorpagina
::::## als het om één hoofdstuk gaat: het hoofdstuk verdwijnt uit de inhoudsopgave van het desbetreffende boek en uit de sjabloon-inhoudsopgave.
::::Hoe denken jullie hierover? Is er meer om aan te denken? Aanvullingen/correcties? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 apr 2025 11:26 (CEST)
:::::Fijn dat je het zo snel gedaan hebt. Het geel mag, wat mij betreft, veel zachter ;-). Ik ben het niet eens met het verwijderen uit een categorie of uit de hoofdstukstructuur van het boek. Dan is het ook niet meer vindbaar. En dan zal helemaal niemand meer geneigd  zijn om het te actualiseren. En als het een geheel achterhaalde techniek is, dan kan dat dit het beste vermeld worden in het hoofdstuk/boek. Dan wordt het een beschrijving hoe het vroeger was. Denk bijv. aan een beschrijving van de werking van een rekenliniaal. Niemand gebruikt het meer, maar je kan best willen weten hoe het werkt. En dat geldt bijv. ook voor een handboor, ook al heeft iedereen een elektrische tegenwoordig. De achtergrond van mijn mening: ik wil niet toe naar geruzie over wat wel, wat niet behouden kan blijven. Wikibooks is een fijne plek om te werken, en dat mag zo blijven. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:10 (CEST)
::::::#Na het lezen van jullie reacties (ook die van De Wikischim van 2 apr 2025 12:10), vraag ik me af wie de doelgroep(en) op Wikibooks is/zijn. Ik dacht altijd: leerlingen, studenten, cursisten en wie verder iets wil leren, te beginnen bij de huidige situatie (het is al mooi genoeg als ze die onder de knie krijgen), zonder de ballast van hoe iets ooit was, net als in gedrukte leer- en studieboeken. Dus ging ik ervan uit dat het gebodene hier actueel zou moeten zijn. Vandaar mijn voorstel om verouderde pagina's uit de actuele structuur te halen en ze in een archief te plaatsen. De enkeling die dergelijke teksten zoekt, kan ze dan vinden via de zoekfunctie. '''==&gt; Vraag''': Wie is voor jullie de (belangrijkste) doelgroep? En wat betekent dat voor het beleid? 
::::::#Teksten die geactualiseerd moeten worden, kunnen op [[Wikibooks:Gewenste hoofdstukken en boeken]] vermeld worden, met een toelichting erbij, of een soortgelijke nieuwe pagina voor dit doel. Die hoeven niet in de actuele categorie- en boekstructuur of op de voorpagina opgenomen te worden. Op Commons is er een [[c:Category:Obsolescence|Category:Obsolescence]] met subcategorieën per onderwerp: wel vindbaar, niet stuk voor stuk in de onderwerpen-structuur. Zoiets lijkt mij voor Wikibooks ook een goede manier. De voorpagina is voor mij het visitekaartje van Wikibooks, met links die tiptop in orde zijn. Daar kan wel een verwijzing komen naar zo'n lijst met gewenste en te actualiseren boeken/hoofdstukken, bijvoorbeeld in de rechterkolom, bij &quot;''We hebben hulp nodig!''&quot;
::::::#Ik heb de kleur in het [[Sjabloon:Verouderd|sjabloon]] gewijzigd. '''==&gt; Vraag''': Zo goed? De tekst kan nog worden aangepast als deze discussie is afgerond. 
::::::#Overigens vind ik over het gebruik van een rekenliniaal uitgebreidere informatie op Wikipedia dan in Wikibooks. En mensen zoeken ook eerder op Wikipedia dan in Wikibooks. Wikipedia lijkt mij ook een goede plaats voor verouderde onderwerpen, waar ze beter in een historische context geplaatst kunnen worden. Of er moet hier een Wikibook over de geschiedenis van de techniek komen, in dat geval kan een pagina weer uit het archief worden opgevist.
::::::#Ik ben het met je eens dat Wikibooks een fijne plek is om te werken en ook ik wil dat graag zo houden. Nog belangrijker vind ik het perspectief van de eindgebruiker: die moet snel iets van zijn/haar gading kunnen vinden. Anders ben ik bang dat Wikibooks steeds minder relevant wordt. Dat vind ik belangrijk genoeg om er over te discussiëren, met het risico dat anderen een andere mening hebben. Het zij zo.
::::::[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 3 apr 2025 07:37 (CEST)
:::::::Ja, er geldt voor wel meer inhoud hier dat het op Wikipedia allang beter en uitgebreider beschreven staat, terwijl WP bovendien natuurlijk veel meer bezocht wordt. Neem bijv. [[Leer jezelf ecologisch tuinieren]]; alle planten- en kruidensoorten staan natuurlijk ook allang uitgebreid beschreven op WP, in databases zoals op deze site het project Wikispecies, etc.
:::::::Hier ligt nou net een grote uitdaging voor dit kleinere project; de informatie aanbieden in een vorm die tòch meerwaarde biedt t.o.v. WP, door het makkelijker leesbaar en voor iedereen toegankelijker te maken, door het bijv. op te delen in kleine hoofdstukjes in plaats van één ellenlange en weinig overzichtelijke pagina. De modules waaruit de boeken hier standaard zijn opgebouwd, lenen zich daar in principe goed voor. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 3 apr 2025 11:30 (CEST)
::::::::De zachtere kleur geel vind ik een grote verbetering. Verder heb ik geen nieuwe inzichten toe te voegen. Ik denk dat anderen ook nog wel aan het woord kunnen komen. [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:50 (CEST)

== GFDL ==
Hallo! Ik heb voorgesteld bij [[Overleg MediaWiki:Licenses]] om GFDL als optie te verwijderen bij het uploaden van bestanden. Ik weet dat er niet veel bestanden worden geüpload, maar als onderdeel van een discussie op Commons probeer ik zoveel mogelijk wiki's van [[:c:Commons:Village_pump/Proposals#List_of_wikis_with_files_and_GFDL-only_in_MediaWiki:Licenses_(change_GFDL_cut-off_date)|deze lijst]] te verwijderen. Dus ik hoop dat jullie het alsnog verwijderen. [[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 26 mrt 2025 18:37 (CET)
:Voorstander. En het lijkt mij dan goed om deze lijst flink te reduceren overeenkomstig [[w:MediaWiki:Licenses]]. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]&lt;/span&gt; 1 apr 2025 16:41 (CEST)
::Ik ben het ermee eens. We moeten wel lokaal uploaden blijven behouden. op WP NL is dat niet meer mogelijk, en dat betekent dat we onderworpen zijn aan het beleid op Commons. Vooral op gebied van auteursrechten wringt dat, met het oog op de URAA (als iemand meer wil weten daarover zal ik links geven). Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:13 (CEST)
:::P.S. [[MediaWiki:Licenses]] is geheel verouderd, zo staat CCBYSA4.0, nu de standaard, er niet meer bij. Hoe te actualiseren? Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:15 (CEST)
::::@[[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] Hoi! Ik moet toegeven dat ik een vertaler gebruik. Dus ik weet niet zeker of &quot;Hoe te actualiseren?&quot; betekent hoe kunnen we de pagina updaten of dat het betekent hoe de pagina eruit moet zien. Maar aangezien URAA alleen relevant is voor pagina's die bijvoorbeeld &quot;PD-oud&quot; zijn in Europa, maar niet in de VS, denk ik dat we de meeste andere opties moeten verwijderen. En [[Sjabloon:PD]] moet worden verwijderd omdat het niet verklaart waarom een ​​bestand PD is. --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 2 apr 2025 13:34 (CEST)
:::::Inmiddels heb ik de overeenkomende pagina op Commons opgezocht, die staat hier: 
:::::* https://commons.wikimedia.org/wiki/MediaWiki:Licenses/nl
:::::Daar staat GFDL nog wel bij, misschien is die licentie in sommige instanties nog wel nodig (software?). Is er bezwaar tegen om die lijst hier 1-op-1 over te nemen? Ik zie dat [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] al voorstelde (soms ben ik zo een slechte lezer... sorry) Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:57 (CEST)
:::::: GFDL is oké als het b.v. gebruikt in combinatie met CC-BY-SA-4.0. Gebruik het alleen niet.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 4 apr 2025 06:25 (CEST)
Misschien [[:c:MediaWiki:Licenses/nl]] kopiëren? Je kunt later altijd nog wijzigen als je een licentie nodig hebt. Maar ik denk dat het goed zou zijn om 4.0 toe te voegen en GFDL voorlopig te verwijderen.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 21 apr 2025 11:28 (CEST)

Ping [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.Grandgagnage]], [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]. Alles goed? --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 8 jun 2025 17:20 (CEST)

== SVP [[Koookboek/Rijstsalade]] verwijderen ==
Beste [[User:De Wikischim|De Wikischim]]: zou je svp [[Koookboek/Rijstsalade]] (dus met de drie o's die je net hernoemd hebt) willen verwijderen? Alvast dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 12:01 (CEST)

:Gedaan. N.B. onderdelen van een boek worden als het goed is aan de categorie inhoud toegevoegd. Heb ik inmiddels gedaan, dus met &lt;nowiki&gt;
:[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]&lt;/nowiki&gt;. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 5 apr 2025 12:17 (CEST)
::Hè, hoe kan dat nu? Ik had juist bewust de pagina hernoemd zonder een rd met spelfout achter te laten. Wat ging hier mis waardoor de rd opnieuw moest worden verwijderd? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 5 apr 2025 12:37 (CEST)
:::Je hebt om 11:53 de titel gewijzigd, maar om 11:55 en 11:56 heeft JopkeB nog bewerkingen uitgevoerd, en daarbij (wsch. ongemerkt) de pagina opnieuw aangemaakt (zie de [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Speciaal:Terugplaatsen&amp;target=Koookboek%2FRijstsalade paginageschiedenis]). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 5 apr 2025 15:52 (CEST)
::Beste [[User:Ellywa|Ellywa]]: ''&lt;nowiki&gt;[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]&lt;/nowiki&gt;'' is overbodig als het sjabloon ''&lt;nowiki&gt;{{Recepten}}&lt;/nowiki&gt;'' er al staat, dus ik heb je bewerking weer teruggedraaid.
::En ja, ik denk dat de analyse van Erik Baas over het opnieuw invoeren van de foute pagina correct is. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 17:22 (CEST)
Deze kwestie is opgelost en kan wat mij betreft worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:05 (CEST)

== Voorstel voor extra link op hoofdpagina Kookboek + vragen over structuur ervan ==
Op de [[Overleg:Kookboek#Vragen over de navigatie binnen het Kookboek|Overlegpagina:Kookboek]] heb ik enkele vragen over het Kookboek gesteld, maar tot nu toe helaas geen reactie gekregen.&lt;br&gt;
'''@ [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]''' zouden jullie mijn vragen kunnen beantwoorden en/of beoordelen of de voorgestelde handleiding in orde is en op de voorgestelde wijze op deKookboek-hoofdpagina geplaatst kan worden? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 10:37 (CEST)

'''Vraag 2''': En er zit iets fout als je ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groenten}}&lt;/nowiki&gt;'' gebruikt in een recept:
* ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groente}}&lt;/nowiki&gt;'' (zonder n) geeft een correcte categorie ([[:Categorie:KB-groente]]) onderaan maar een rode link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groente]].
* ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groenten}}&lt;/nowiki&gt;'' (met n) geeft een correcte link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groenten]], maar een rode categorie-link onderaan ([[:Categorie:KB-groenten]]).
Kan ik [[Kookboek/Groenten]] hernoemen naar [[Kookboek/Groente]] zonder dat ergens anders iets fout gaat? Dan zou in ieder geval dit probleem zijn opgelost. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 12:07 (CEST)

:Ik heb inmiddels [[Kookboek/Groente]] aangemaakt en direct een redirect gegeven. Hiermee is het probleem opgelost. Dus vraag 2 is opgelost (tenzij er bezwaren zijn tegen deze methode), vraag 1 staat nog open. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:01 (CEST)
::Ga gerust je eigen gang met verbeteren, uitbreiden en reorganiseren, je hebt er meer kijk op dan ik... ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:02 (CEST)
:::Mooi! Ga ik doen. Dank voor het vertrouwen en het compliment. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:44 (CEST)

'''Stand van zaken:'''
* Kwestie 1 is gedeeltelijk opgelost, er staan nog enkele vragen open die ik niet zelf kan oplossen, zie de link.
* Kwestie 2 is geheel opgelost. 
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:02 (CEST)

== SVP twee pagina's verwijderen ==
Wil iemand svp 
* [[:Categorie:Kookboek/Broodbeleg]] en
* [[Kookboek/Broodbeleg]]
verwijderen? Ik heb ze vanmorgen ten onrechte aangemaakt. De juiste pagina is [[:Categorie:Broodbeleg]] en die bleek toch al te bestaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 7 apr 2025 11:19 (CEST)
:Gedaan. Mochten er in het kookboek misschien nog ergens teksten staan die letterlijk zijn overgenomen van elders en niet aangepast, zou je dat dan s.v.p. ook nog even kunnen laten weten? Ik wil er even helemaal zeker van zijn dat alles wat dat betreft nu in orde is. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 7 apr 2025 12:13 (CEST)
::Ik heb de andere recepten in het kookboek naar eer en geweten toegevoegd. Zes jaar ervaring bij Commons heeft mij genoeg doordrongen van de ernst van auteursrechten. Als ik bronnen letterlijk heb gebruikt, heb ik die in een recept vermeld. Voor andermans recepten kan ik niet instaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 8 apr 2025 10:52 (CEST)
:::Een gemakkelijker manier om zulke pagina's te laten verwijderen is door er een &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Nuweg}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;-sjabloon op te plaatsen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:04 (CEST)
::::Dank! Ga ik gebruiken. (In Commons is er een knop voor die ik hier niet kon vinden). [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:40 (CEST)
Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan hij worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:01 (CEST)

== Probleem met DynamicPageList ==
Sinds afgelopen vrijdag 11 apr 2025 om 11:46 werkt de DynamicPageList niet goed meer. (Mijn wijziging van 11 apr 2025 11:45 is nog wel goed gegaan, die van een minuut later niet meer.) Pagina's die sindsdien in een KB-categorie zijn gezet, komen niet meer op de bijbehorende overzichtspagina, hoe vaak ik ook op refresh klik. Vergelijk bijvoorbeeld [[Kookboek/Yoghurt]] waar 8 links zijn, met [[:Categorie:KB-yoghurt]] waar 13 links zijn. En [[Kookboek/Kaas]] waar de [[Kookboek/Bietensalade met kaas en noten]] ontbreekt, die wel in [[:Categorie:KB-kaas]] staat.

Doe ik iets fout (ik kan het niet ontdekken) of is er plotseling een hik in het programma? En in het laatste geval: kan die dan worden opgelost? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:00 (CEST)

:Ik heb de pagina's gepurged ([https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Yoghurt&amp;action=purge ], [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Kaas&amp;action=purge ]) om verversing van de servercache te forceren, en zie nu wel alle links die er horen te staan. Meestal gaat dat vanzelf, maar het heeft deze keer wel erg lang geduurd... NB.: Het kan zijn dat je de cache van je browser ook nog een keer moet verversen! - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 12:36 (CEST)
::Dank! Bij mij werkt het ook weer goed, zelfs zonder verversen van de cache. 
::Kan ik dat ook zelf? In Commons is daarvoor een speciale knop, is die hier ook? of moet je zelf iets in de URL typen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 17:53 (CEST)
:::Ja hoor, de simpelste manier is: klik op &quot;bewerken&quot;, verander &quot;action=edit&quot; in de URL in &quot;action=purge&quot;, en druk de &quot;Enter&quot;-toets. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 23:16 (CEST)
::::Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 14 apr 2025 04:49 (CEST)
Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan deze discussie verplaatst worden naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 09:59 (CEST)
*Als je het vaak nodig hebt zou je de ''complete'' inhoud van [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:Erik_Baas/common.js&amp;oldid=392794 deze versie van mijn common.css] kunnen kopiëren naar [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:JopkeB/common.js jouw common.css], dan krijg je er een tabje bij.
*Archiveren gebeurt hier slechts af en toe, als de pagina te lang wordt (maar minstens eens per jaar). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 18:09 (CEST)
*:Het is gelukt, ik heb de extra tab gekregen. Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 18 apr 2025 06:42 (CEST)

== Tweetrapsauthenticatie  ==

Heeft iemand hier de zg. ''tweetrapsauthenticatie'' al kunnen activeren? Het lukt mij niet, en zonder dat zijn mijn rechten als interfacemoderator geblokkeerd. Dit bleek bij een poging tot het (op verzoek van JopkeB) installeren van Cat-A-Lot en/of HotCat. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 17:48 (CEST)

== Over de pagina [[Kookboek/Historische recepten]]  ==

Wat moeten we met [[Kookboek/Historische recepten]]? Deze pagina rammelt aan alle kanten:
* Het lijkt te gaan over een warme wijndrank, dus de naam is al fout, of ten minste onvolledig. 
* Hij lijkt te moeten horen bij [[:Categorie:Historisch recept]], maar heeft helemaal geen inhoudelijke categorie. 
* Er is helemaal geen context gegeven (waar gaat het over, wat is het, hoe heet hij, bij welke gelegenheden werd deze drank geserveerd, uit welke tijd stamt hij, hoe komt men aan het recept, etc.). 
* Er worden rauwe eieren in het recept gebruikt, maar geen teken van waarschuwing daarvoor. Het lijkt mij dat dergelijke dranken niet zomaar opgenomen kunnen worden in het Kookboek.
* Op de [[Overleg gebruiker:Heerp|overlegpagina van de initiator]] van deze pagina staat de boodschap: ''Waarschuwing! Dit account is gebruikt voor vandalisme op Wikibooks!''
Het liefst zou ik deze pagina laten verwijderen. Zien jullie nog andere kansen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 15:40 (CEST)
:Bedankt voor het hierop attenderen. [[Kookboek/Historische recepten]]  heeft inderdaad een heel vreemde, of iig geheel ontoepasselijke inhoud nu. Het is onduidelijk wat er speciaal historisch is aan warme wijn, al zal dat ook in vroeger tijden zeker al wel genuttigd zijn (net als bijv.[[Kookboek/Balkenbrij|balkenbrij]], wat ook nog steeds wordt gegeten). Geheel los daarvan is de tekst nu ook vrij onduidelijk en slordig geschreven, en  geheel bronloos (al is dat laatste weer geen heel strikte eis bij het kookboek). Ik zal dit dus in de huidige vorm maar verwijderen, [[gebruiker:Heerp]] kan eventueel verzoeken om herplaatsing in diens gebruikersruimte om eraan te werken. 
:[[:Categorie:Historisch recept]] bestaat al veel langer (deze ben ik zelf ooit eens een keer gestart, meen ik), maar heeft nog altijd niet heel veel inhoud. Iets meer aanvulling zou hier ook nog zeer welkom zijn uiteraard, al moet het dan uiteraard gaan om recepten die ook echt historisch zijn. (Er is nog geen eigen recept voor masteluin bijv., zie [https://eetverleden.nl/masteluin-middeleeuws-brood/ hier], bijvoorbeeld; de voorgaande link is bedoeld als eventuele inspiratiebron, niet om hierheen te kopiëren). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:02 (CEST)
:Bij nader inzien; ik zit nu toch een beetje te denken hoe we hier precies de criteria voor indeling aanhouden. Bier bestond  al bij de Germanen rond het begin van de jaartelling, en [[Kookboek/Koffie|koffie]] is eigenlijk een 14e-eeuwse drank (volgens WP) maar toch zetten we dat nu niet bij de historische recepten/dranken. Insgelijks gebeurt dat nu dus ook niet voor bijv. warme wijn. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:09 (CEST)
::Tsja, dat vroeg ik mij ook al af: wanneer is een recept historisch? Mijn voorstel: als het recept afkomstig is uit een kookboek van vóór 1900. En met bronvermelding. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:13 (CEST)
::::Ik gaf hierboven o.a. balkenbrij als voorbeeld, maar dat staat dus inderdaad al gewoon gecategoriseerd als historisch recept (was ik weer vergeten). 
::::Het als zodanig indelen van recepten van vóór een bepaald jaartal (zoals 1900) is denk ik goed mogelijk, maar het betekent wel dat er straks een aantal recepten in komen die nog net zo goed eigentijds zijn. Ik stel verder ook voor om deze indeling strikt te beperken tot volledige recepten, en dus niet de pagina's voor basisingrediënten (anders zou bijv. [[Kookboek/Aardappel]] er ook in moeten). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:19 (CEST)
:::::Is prima! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:22 (CEST)
:::::Ik heb een beschrijving toegevoegd aan [[Categorie:Historisch recept]] met deze voorwaarden. Kijk alsjeblieft of die door de beugel kan, corrigeer hem indien nodig. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 06:14 (CEST)

== Hiërogliefen ==
Nieuw: &lt;hiero&gt;A10 - A39 - E26 - G37&lt;/hiero&gt;Zie [[Speciaal:Hierogliefen]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 26 mei 2025 19:17 (CEST)

== Probleem met kolommen  ==
De lijst met recepten in [[Kookboek/Ei]] is wel erg lang geworden. Daarom heb ik het kolommensjabloon gekopieerd uit [[Kookboek/Aardappel#Recepten_met_aardappel]]. En als ik het controleer vóórdat ik op &quot;Wijzigingen publiceren&quot; klik, dan zie ik ook twee kolommen. Maar na &quot;Wijzigingen publiceren&quot; is het toch weer één kolom geworden. Wat klopt er niet? [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], Heb jij hier meer verstand van? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 16:45 (CEST)
:Ik denk dat je browser de oude versie nog in de cache heeft; maak die leeg met Ctrl+F5 of Ctrl+R. Ik zie nl. wel 1, 2 of 3 kolommen, afhankelijk van de breedte van het venster. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 27 mei 2025 20:33 (CEST)
::Dank! Je hebt gelijk, ik zie nu ook 2 kolommen. Probleem opgelost. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 28 mei 2025 06:07 (CEST)

== Nieuw: Chart-extensie vervangt Graph ==

De [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart-extensie]] is nu beschikbaar. Redacteuren kunnen deze nieuwe extensie gebruiken om interactieve datavisualisaties te maken, zoals staaf-, lijn-, vlak- en cirkeldiagrammen. Chart is ontworpen om veel van de functies van de oude Graph-extensie te vervangen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 22:57 (CEST)</text>
      <sha1>6eeg0so7scnzswggpmnqukcmcc98wg8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396442</id>
      <parentid>396434</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T22:18:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>De Wikischim</username>
        <id>5499</id>
      </contributor>
      <comment>/* GFDL */</comment>
      <origin>396442</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28642" sha1="bye96ioknt4ecut6vhssay8189wqdh3" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__{{Lerarenkamer}}&lt;!-- Bij archiveren deze regel laten staan aub. --&gt;&lt;br style=&quot;clear: both;&quot;&gt;

== Vraag over link naar Wikivoyage voor [[Vakantiereizen]] ==
Op Wikivoyage heb ik enkele jaren terug het artikel [[Wikivoyage:Weinstraße|Deutsche Weinstraße]] opgezet. Eerder dit jaar heb ik [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/De reis]] hier op Wikibooks ontdekt. Nu zou ik graag op de één of andere manier een link willen leggen op deze Wikibooks-pagina naar de Wikivoyage-pagina. Mijn vragen:
* Mag dat met een rechtstreekse link?
* Zo niet: is het dan OK om een Wikibooks-pagina maken en de tekst uit die Wikivoyage-pagina te kopiëren, aan te passen naar het format dat hier geldt en uit te breiden met bijvoorbeeld een fotogalerij?
[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 feb 2025 16:19 (CET)

== Uw wiki zal binnenkort in de 'alleen-lezen' modus te gebruiken zijn ==
Zie [[Wikibooks:Lerarenkamer/Nieuwsbrieven_2025#Uw_wiki_zal_binnenkort_in_de_'alleen-lezen'_modus_te_gebruiken_zijn|de nieuwsbrief]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 15 mrt 2025 11:49 (CET)

== Voorstel: [[Veilig op het internet/Dialers]] verwijderen ivm irrelevantie ==
[[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]] en anderen: Hoe relevant zijn de bedreigingen voor Dialers nog, nu (bijna?) niemand meer inbelt op internet op de in dit artikel beschreven wijze? Kan deze pagina worden verwijderd? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 24 mrt 2025 06:23 (CET)

En hoe relevant zijn [[Windows Vista]] en [[Windows XP]] nog? Kunnen ze verwijderd worden? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 26 mrt 2025 16:44 (CET)

Of kunnen ze verplaatst worden naar [[:Categorie:Wikibooks:Archief]] (en verwijderd worden uit de huidige boekstructuur)? Ik kom uit de bibliotheekwereld en daar is het heel gebruikelijk om verouderde boeken te saneren. Om plaats te maken voor nieuwe (dat is hier niet van toepassing) maar ook om gebruikers sneller te laten vinden wat ze zoeken en hen niet te belasten met wat toch niet relevant is. Is hier op Wikibooks ook zo'n beleid of kunnen we daartoe komen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mrt 2025 05:07 (CET)
:Ha JobkeB, t.a.v. het artikel waar je naar verwijst: ik ben daar niet de auteur van, heb hooguit wat kleine wijzigingen gedaan. De echte vraag zou voor [[Gebruiker:MADe|MADe]] zijn lijkt mij. T.a.v. het beleid van Wikibooks m.b.t. het bijhouden van verouderde artikelen: ik ben hier imho te inactief om daar een echt stempel op te drukken, al ben ik het wel grotendeels met je eens dat deze artikelen op dit moment weinig meer toevoegen. Dat geldt ook voor sommige artikelen waar ik zelf wél actief aan heb bijgedragen, zoals bijvoorbeeld [[Microsoft_Word/Opmaakprofiel_wijzigen]], welke uitgaat van Office 2000. Al zou je hiervoor met een grondige herziening opnieuw een waardevol artikel kunnen maken. Op de pagina [[Microsoft_Word]] is hiervoor overigens al een disclaimer geplaatst. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]&lt;/span&gt; 1 apr 2025 16:33 (CEST)
::Dank [[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]], voor je reactie. Ja, je hebt helemaal gelijk dat eigenlijk [[Gebruiker:MADe|MADe]] de vraag zou moeten beantwoorden. Maar diens laatste bijdrage is van 8 jaar geleden, dus ik ben bang dat die niet meer gaat reageren. Daarom heb ik iemand anders gezocht die nog wel actief is hier. 
::[[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]: zouden jullie je eens over dit vraagstuk willen buigen? De uiteindelijke vraag is: Is er beleid voor het verwijderen van boeken over verouderde onderwerpen of kunnen we hier beleid voor maken? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 apr 2025 17:25 (CEST)
:::Voor zover ik weet is er geen beleid , maar ikzelf ben er geen voorstander van om boeken weg te gooien . Het lijkt me beter om er een sjabloontje op te zetten dat de inhoud verouderd is . Voor vrijwel elk leerboek of non-fictieboek boek geldt immers dat het zodra het verschijnt alweer verouderd is. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 1 apr 2025 20:03 (CEST)
::::Dank [[User:Ellywa]], voor je reactie. Mijn voorstel wordt dan:
::::# Ervoor zorgen dat er zo'n sjabloon komt. Ik heb daarvoor [[Sjabloon:Verouderd]] gemaakt. Kan hij zo gebruikt worden of zijn er nog correcties of aanvullingen nodig? Is de beschreven procedure correct? 
::::# Een boek of hoofdstuk dat verouderd is en niet meer bruikbaar in een actuele cursus of in een klaslokaal:
::::## hieruit worden de categorieën verwijderd en vervangen door [[:Categorie:Wikibooks:Archief]]; of moeten we hier een aparte categorie voor maken, bijvoorbeeld [[:Categorie:Verouderde Wikibooks]]?
::::## een boek verdwijnt van de voorpagina
::::## als het om één hoofdstuk gaat: het hoofdstuk verdwijnt uit de inhoudsopgave van het desbetreffende boek en uit de sjabloon-inhoudsopgave.
::::Hoe denken jullie hierover? Is er meer om aan te denken? Aanvullingen/correcties? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 apr 2025 11:26 (CEST)
:::::Fijn dat je het zo snel gedaan hebt. Het geel mag, wat mij betreft, veel zachter ;-). Ik ben het niet eens met het verwijderen uit een categorie of uit de hoofdstukstructuur van het boek. Dan is het ook niet meer vindbaar. En dan zal helemaal niemand meer geneigd  zijn om het te actualiseren. En als het een geheel achterhaalde techniek is, dan kan dat dit het beste vermeld worden in het hoofdstuk/boek. Dan wordt het een beschrijving hoe het vroeger was. Denk bijv. aan een beschrijving van de werking van een rekenliniaal. Niemand gebruikt het meer, maar je kan best willen weten hoe het werkt. En dat geldt bijv. ook voor een handboor, ook al heeft iedereen een elektrische tegenwoordig. De achtergrond van mijn mening: ik wil niet toe naar geruzie over wat wel, wat niet behouden kan blijven. Wikibooks is een fijne plek om te werken, en dat mag zo blijven. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:10 (CEST)
::::::#Na het lezen van jullie reacties (ook die van De Wikischim van 2 apr 2025 12:10), vraag ik me af wie de doelgroep(en) op Wikibooks is/zijn. Ik dacht altijd: leerlingen, studenten, cursisten en wie verder iets wil leren, te beginnen bij de huidige situatie (het is al mooi genoeg als ze die onder de knie krijgen), zonder de ballast van hoe iets ooit was, net als in gedrukte leer- en studieboeken. Dus ging ik ervan uit dat het gebodene hier actueel zou moeten zijn. Vandaar mijn voorstel om verouderde pagina's uit de actuele structuur te halen en ze in een archief te plaatsen. De enkeling die dergelijke teksten zoekt, kan ze dan vinden via de zoekfunctie. '''==&gt; Vraag''': Wie is voor jullie de (belangrijkste) doelgroep? En wat betekent dat voor het beleid? 
::::::#Teksten die geactualiseerd moeten worden, kunnen op [[Wikibooks:Gewenste hoofdstukken en boeken]] vermeld worden, met een toelichting erbij, of een soortgelijke nieuwe pagina voor dit doel. Die hoeven niet in de actuele categorie- en boekstructuur of op de voorpagina opgenomen te worden. Op Commons is er een [[c:Category:Obsolescence|Category:Obsolescence]] met subcategorieën per onderwerp: wel vindbaar, niet stuk voor stuk in de onderwerpen-structuur. Zoiets lijkt mij voor Wikibooks ook een goede manier. De voorpagina is voor mij het visitekaartje van Wikibooks, met links die tiptop in orde zijn. Daar kan wel een verwijzing komen naar zo'n lijst met gewenste en te actualiseren boeken/hoofdstukken, bijvoorbeeld in de rechterkolom, bij &quot;''We hebben hulp nodig!''&quot;
::::::#Ik heb de kleur in het [[Sjabloon:Verouderd|sjabloon]] gewijzigd. '''==&gt; Vraag''': Zo goed? De tekst kan nog worden aangepast als deze discussie is afgerond. 
::::::#Overigens vind ik over het gebruik van een rekenliniaal uitgebreidere informatie op Wikipedia dan in Wikibooks. En mensen zoeken ook eerder op Wikipedia dan in Wikibooks. Wikipedia lijkt mij ook een goede plaats voor verouderde onderwerpen, waar ze beter in een historische context geplaatst kunnen worden. Of er moet hier een Wikibook over de geschiedenis van de techniek komen, in dat geval kan een pagina weer uit het archief worden opgevist.
::::::#Ik ben het met je eens dat Wikibooks een fijne plek is om te werken en ook ik wil dat graag zo houden. Nog belangrijker vind ik het perspectief van de eindgebruiker: die moet snel iets van zijn/haar gading kunnen vinden. Anders ben ik bang dat Wikibooks steeds minder relevant wordt. Dat vind ik belangrijk genoeg om er over te discussiëren, met het risico dat anderen een andere mening hebben. Het zij zo.
::::::[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 3 apr 2025 07:37 (CEST)
:::::::Ja, er geldt voor wel meer inhoud hier dat het op Wikipedia allang beter en uitgebreider beschreven staat, terwijl WP bovendien natuurlijk veel meer bezocht wordt. Neem bijv. [[Leer jezelf ecologisch tuinieren]]; alle planten- en kruidensoorten staan natuurlijk ook allang uitgebreid beschreven op WP, in databases zoals op deze site het project Wikispecies, etc.
:::::::Hier ligt nou net een grote uitdaging voor dit kleinere project; de informatie aanbieden in een vorm die tòch meerwaarde biedt t.o.v. WP, door het makkelijker leesbaar en voor iedereen toegankelijker te maken, door het bijv. op te delen in kleine hoofdstukjes in plaats van één ellenlange en weinig overzichtelijke pagina. De modules waaruit de boeken hier standaard zijn opgebouwd, lenen zich daar in principe goed voor. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 3 apr 2025 11:30 (CEST)
::::::::De zachtere kleur geel vind ik een grote verbetering. Verder heb ik geen nieuwe inzichten toe te voegen. Ik denk dat anderen ook nog wel aan het woord kunnen komen. [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:50 (CEST)

== GFDL ==
Hallo! Ik heb voorgesteld bij [[Overleg MediaWiki:Licenses]] om GFDL als optie te verwijderen bij het uploaden van bestanden. Ik weet dat er niet veel bestanden worden geüpload, maar als onderdeel van een discussie op Commons probeer ik zoveel mogelijk wiki's van [[:c:Commons:Village_pump/Proposals#List_of_wikis_with_files_and_GFDL-only_in_MediaWiki:Licenses_(change_GFDL_cut-off_date)|deze lijst]] te verwijderen. Dus ik hoop dat jullie het alsnog verwijderen. [[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 26 mrt 2025 18:37 (CET)
:Voorstander. En het lijkt mij dan goed om deze lijst flink te reduceren overeenkomstig [[w:MediaWiki:Licenses]]. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]&lt;/span&gt; 1 apr 2025 16:41 (CEST)
::Ik ben het ermee eens. We moeten wel lokaal uploaden blijven behouden. op WP NL is dat niet meer mogelijk, en dat betekent dat we onderworpen zijn aan het beleid op Commons. Vooral op gebied van auteursrechten wringt dat, met het oog op de URAA (als iemand meer wil weten daarover zal ik links geven). Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:13 (CEST)
:::P.S. [[MediaWiki:Licenses]] is geheel verouderd, zo staat CCBYSA4.0, nu de standaard, er niet meer bij. Hoe te actualiseren? Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:15 (CEST)
::::@[[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] Hoi! Ik moet toegeven dat ik een vertaler gebruik. Dus ik weet niet zeker of &quot;Hoe te actualiseren?&quot; betekent hoe kunnen we de pagina updaten of dat het betekent hoe de pagina eruit moet zien. Maar aangezien URAA alleen relevant is voor pagina's die bijvoorbeeld &quot;PD-oud&quot; zijn in Europa, maar niet in de VS, denk ik dat we de meeste andere opties moeten verwijderen. En [[Sjabloon:PD]] moet worden verwijderd omdat het niet verklaart waarom een ​​bestand PD is. --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 2 apr 2025 13:34 (CEST)
:::::Inmiddels heb ik de overeenkomende pagina op Commons opgezocht, die staat hier: 
:::::* https://commons.wikimedia.org/wiki/MediaWiki:Licenses/nl
:::::Daar staat GFDL nog wel bij, misschien is die licentie in sommige instanties nog wel nodig (software?). Is er bezwaar tegen om die lijst hier 1-op-1 over te nemen? Ik zie dat [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] al voorstelde (soms ben ik zo een slechte lezer... sorry) Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:57 (CEST)
:::::: GFDL is oké als het b.v. gebruikt in combinatie met CC-BY-SA-4.0. Gebruik het alleen niet.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 4 apr 2025 06:25 (CEST)
Misschien [[:c:MediaWiki:Licenses/nl]] kopiëren? Je kunt later altijd nog wijzigen als je een licentie nodig hebt. Maar ik denk dat het goed zou zijn om 4.0 toe te voegen en GFDL voorlopig te verwijderen.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 21 apr 2025 11:28 (CEST)

Ping [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.Grandgagnage]], [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]. Alles goed? --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 8 jun 2025 17:20 (CEST)
:Het is mij net niet helemaal duidelijk waar het bovenstaande precies over gaat, verder ben ik op dit moment ook net even met wat andere zaken bezig. Anderen? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 9 jun 2025 00:18 (CEST)

== SVP [[Koookboek/Rijstsalade]] verwijderen ==
Beste [[User:De Wikischim|De Wikischim]]: zou je svp [[Koookboek/Rijstsalade]] (dus met de drie o's die je net hernoemd hebt) willen verwijderen? Alvast dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 12:01 (CEST)

:Gedaan. N.B. onderdelen van een boek worden als het goed is aan de categorie inhoud toegevoegd. Heb ik inmiddels gedaan, dus met &lt;nowiki&gt;
:[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]&lt;/nowiki&gt;. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 5 apr 2025 12:17 (CEST)
::Hè, hoe kan dat nu? Ik had juist bewust de pagina hernoemd zonder een rd met spelfout achter te laten. Wat ging hier mis waardoor de rd opnieuw moest worden verwijderd? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 5 apr 2025 12:37 (CEST)
:::Je hebt om 11:53 de titel gewijzigd, maar om 11:55 en 11:56 heeft JopkeB nog bewerkingen uitgevoerd, en daarbij (wsch. ongemerkt) de pagina opnieuw aangemaakt (zie de [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Speciaal:Terugplaatsen&amp;target=Koookboek%2FRijstsalade paginageschiedenis]). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 5 apr 2025 15:52 (CEST)
::Beste [[User:Ellywa|Ellywa]]: ''&lt;nowiki&gt;[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]&lt;/nowiki&gt;'' is overbodig als het sjabloon ''&lt;nowiki&gt;{{Recepten}}&lt;/nowiki&gt;'' er al staat, dus ik heb je bewerking weer teruggedraaid.
::En ja, ik denk dat de analyse van Erik Baas over het opnieuw invoeren van de foute pagina correct is. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 17:22 (CEST)
Deze kwestie is opgelost en kan wat mij betreft worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:05 (CEST)

== Voorstel voor extra link op hoofdpagina Kookboek + vragen over structuur ervan ==
Op de [[Overleg:Kookboek#Vragen over de navigatie binnen het Kookboek|Overlegpagina:Kookboek]] heb ik enkele vragen over het Kookboek gesteld, maar tot nu toe helaas geen reactie gekregen.&lt;br&gt;
'''@ [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]''' zouden jullie mijn vragen kunnen beantwoorden en/of beoordelen of de voorgestelde handleiding in orde is en op de voorgestelde wijze op deKookboek-hoofdpagina geplaatst kan worden? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 10:37 (CEST)

'''Vraag 2''': En er zit iets fout als je ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groenten}}&lt;/nowiki&gt;'' gebruikt in een recept:
* ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groente}}&lt;/nowiki&gt;'' (zonder n) geeft een correcte categorie ([[:Categorie:KB-groente]]) onderaan maar een rode link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groente]].
* ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groenten}}&lt;/nowiki&gt;'' (met n) geeft een correcte link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groenten]], maar een rode categorie-link onderaan ([[:Categorie:KB-groenten]]).
Kan ik [[Kookboek/Groenten]] hernoemen naar [[Kookboek/Groente]] zonder dat ergens anders iets fout gaat? Dan zou in ieder geval dit probleem zijn opgelost. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 12:07 (CEST)

:Ik heb inmiddels [[Kookboek/Groente]] aangemaakt en direct een redirect gegeven. Hiermee is het probleem opgelost. Dus vraag 2 is opgelost (tenzij er bezwaren zijn tegen deze methode), vraag 1 staat nog open. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:01 (CEST)
::Ga gerust je eigen gang met verbeteren, uitbreiden en reorganiseren, je hebt er meer kijk op dan ik... ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:02 (CEST)
:::Mooi! Ga ik doen. Dank voor het vertrouwen en het compliment. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:44 (CEST)

'''Stand van zaken:'''
* Kwestie 1 is gedeeltelijk opgelost, er staan nog enkele vragen open die ik niet zelf kan oplossen, zie de link.
* Kwestie 2 is geheel opgelost. 
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:02 (CEST)

== SVP twee pagina's verwijderen ==
Wil iemand svp 
* [[:Categorie:Kookboek/Broodbeleg]] en
* [[Kookboek/Broodbeleg]]
verwijderen? Ik heb ze vanmorgen ten onrechte aangemaakt. De juiste pagina is [[:Categorie:Broodbeleg]] en die bleek toch al te bestaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 7 apr 2025 11:19 (CEST)
:Gedaan. Mochten er in het kookboek misschien nog ergens teksten staan die letterlijk zijn overgenomen van elders en niet aangepast, zou je dat dan s.v.p. ook nog even kunnen laten weten? Ik wil er even helemaal zeker van zijn dat alles wat dat betreft nu in orde is. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 7 apr 2025 12:13 (CEST)
::Ik heb de andere recepten in het kookboek naar eer en geweten toegevoegd. Zes jaar ervaring bij Commons heeft mij genoeg doordrongen van de ernst van auteursrechten. Als ik bronnen letterlijk heb gebruikt, heb ik die in een recept vermeld. Voor andermans recepten kan ik niet instaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 8 apr 2025 10:52 (CEST)
:::Een gemakkelijker manier om zulke pagina's te laten verwijderen is door er een &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Nuweg}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;-sjabloon op te plaatsen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:04 (CEST)
::::Dank! Ga ik gebruiken. (In Commons is er een knop voor die ik hier niet kon vinden). [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:40 (CEST)
Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan hij worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:01 (CEST)

== Probleem met DynamicPageList ==
Sinds afgelopen vrijdag 11 apr 2025 om 11:46 werkt de DynamicPageList niet goed meer. (Mijn wijziging van 11 apr 2025 11:45 is nog wel goed gegaan, die van een minuut later niet meer.) Pagina's die sindsdien in een KB-categorie zijn gezet, komen niet meer op de bijbehorende overzichtspagina, hoe vaak ik ook op refresh klik. Vergelijk bijvoorbeeld [[Kookboek/Yoghurt]] waar 8 links zijn, met [[:Categorie:KB-yoghurt]] waar 13 links zijn. En [[Kookboek/Kaas]] waar de [[Kookboek/Bietensalade met kaas en noten]] ontbreekt, die wel in [[:Categorie:KB-kaas]] staat.

Doe ik iets fout (ik kan het niet ontdekken) of is er plotseling een hik in het programma? En in het laatste geval: kan die dan worden opgelost? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:00 (CEST)

:Ik heb de pagina's gepurged ([https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Yoghurt&amp;action=purge ], [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Kaas&amp;action=purge ]) om verversing van de servercache te forceren, en zie nu wel alle links die er horen te staan. Meestal gaat dat vanzelf, maar het heeft deze keer wel erg lang geduurd... NB.: Het kan zijn dat je de cache van je browser ook nog een keer moet verversen! - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 12:36 (CEST)
::Dank! Bij mij werkt het ook weer goed, zelfs zonder verversen van de cache. 
::Kan ik dat ook zelf? In Commons is daarvoor een speciale knop, is die hier ook? of moet je zelf iets in de URL typen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 17:53 (CEST)
:::Ja hoor, de simpelste manier is: klik op &quot;bewerken&quot;, verander &quot;action=edit&quot; in de URL in &quot;action=purge&quot;, en druk de &quot;Enter&quot;-toets. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 23:16 (CEST)
::::Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 14 apr 2025 04:49 (CEST)
Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan deze discussie verplaatst worden naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 09:59 (CEST)
*Als je het vaak nodig hebt zou je de ''complete'' inhoud van [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:Erik_Baas/common.js&amp;oldid=392794 deze versie van mijn common.css] kunnen kopiëren naar [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:JopkeB/common.js jouw common.css], dan krijg je er een tabje bij.
*Archiveren gebeurt hier slechts af en toe, als de pagina te lang wordt (maar minstens eens per jaar). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 18:09 (CEST)
*:Het is gelukt, ik heb de extra tab gekregen. Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 18 apr 2025 06:42 (CEST)

== Tweetrapsauthenticatie  ==

Heeft iemand hier de zg. ''tweetrapsauthenticatie'' al kunnen activeren? Het lukt mij niet, en zonder dat zijn mijn rechten als interfacemoderator geblokkeerd. Dit bleek bij een poging tot het (op verzoek van JopkeB) installeren van Cat-A-Lot en/of HotCat. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 17:48 (CEST)

== Over de pagina [[Kookboek/Historische recepten]]  ==

Wat moeten we met [[Kookboek/Historische recepten]]? Deze pagina rammelt aan alle kanten:
* Het lijkt te gaan over een warme wijndrank, dus de naam is al fout, of ten minste onvolledig. 
* Hij lijkt te moeten horen bij [[:Categorie:Historisch recept]], maar heeft helemaal geen inhoudelijke categorie. 
* Er is helemaal geen context gegeven (waar gaat het over, wat is het, hoe heet hij, bij welke gelegenheden werd deze drank geserveerd, uit welke tijd stamt hij, hoe komt men aan het recept, etc.). 
* Er worden rauwe eieren in het recept gebruikt, maar geen teken van waarschuwing daarvoor. Het lijkt mij dat dergelijke dranken niet zomaar opgenomen kunnen worden in het Kookboek.
* Op de [[Overleg gebruiker:Heerp|overlegpagina van de initiator]] van deze pagina staat de boodschap: ''Waarschuwing! Dit account is gebruikt voor vandalisme op Wikibooks!''
Het liefst zou ik deze pagina laten verwijderen. Zien jullie nog andere kansen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 15:40 (CEST)
:Bedankt voor het hierop attenderen. [[Kookboek/Historische recepten]]  heeft inderdaad een heel vreemde, of iig geheel ontoepasselijke inhoud nu. Het is onduidelijk wat er speciaal historisch is aan warme wijn, al zal dat ook in vroeger tijden zeker al wel genuttigd zijn (net als bijv.[[Kookboek/Balkenbrij|balkenbrij]], wat ook nog steeds wordt gegeten). Geheel los daarvan is de tekst nu ook vrij onduidelijk en slordig geschreven, en  geheel bronloos (al is dat laatste weer geen heel strikte eis bij het kookboek). Ik zal dit dus in de huidige vorm maar verwijderen, [[gebruiker:Heerp]] kan eventueel verzoeken om herplaatsing in diens gebruikersruimte om eraan te werken. 
:[[:Categorie:Historisch recept]] bestaat al veel langer (deze ben ik zelf ooit eens een keer gestart, meen ik), maar heeft nog altijd niet heel veel inhoud. Iets meer aanvulling zou hier ook nog zeer welkom zijn uiteraard, al moet het dan uiteraard gaan om recepten die ook echt historisch zijn. (Er is nog geen eigen recept voor masteluin bijv., zie [https://eetverleden.nl/masteluin-middeleeuws-brood/ hier], bijvoorbeeld; de voorgaande link is bedoeld als eventuele inspiratiebron, niet om hierheen te kopiëren). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:02 (CEST)
:Bij nader inzien; ik zit nu toch een beetje te denken hoe we hier precies de criteria voor indeling aanhouden. Bier bestond  al bij de Germanen rond het begin van de jaartelling, en [[Kookboek/Koffie|koffie]] is eigenlijk een 14e-eeuwse drank (volgens WP) maar toch zetten we dat nu niet bij de historische recepten/dranken. Insgelijks gebeurt dat nu dus ook niet voor bijv. warme wijn. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:09 (CEST)
::Tsja, dat vroeg ik mij ook al af: wanneer is een recept historisch? Mijn voorstel: als het recept afkomstig is uit een kookboek van vóór 1900. En met bronvermelding. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:13 (CEST)
::::Ik gaf hierboven o.a. balkenbrij als voorbeeld, maar dat staat dus inderdaad al gewoon gecategoriseerd als historisch recept (was ik weer vergeten). 
::::Het als zodanig indelen van recepten van vóór een bepaald jaartal (zoals 1900) is denk ik goed mogelijk, maar het betekent wel dat er straks een aantal recepten in komen die nog net zo goed eigentijds zijn. Ik stel verder ook voor om deze indeling strikt te beperken tot volledige recepten, en dus niet de pagina's voor basisingrediënten (anders zou bijv. [[Kookboek/Aardappel]] er ook in moeten). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:19 (CEST)
:::::Is prima! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:22 (CEST)
:::::Ik heb een beschrijving toegevoegd aan [[Categorie:Historisch recept]] met deze voorwaarden. Kijk alsjeblieft of die door de beugel kan, corrigeer hem indien nodig. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 06:14 (CEST)

== Hiërogliefen ==
Nieuw: &lt;hiero&gt;A10 - A39 - E26 - G37&lt;/hiero&gt;Zie [[Speciaal:Hierogliefen]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 26 mei 2025 19:17 (CEST)

== Probleem met kolommen  ==
De lijst met recepten in [[Kookboek/Ei]] is wel erg lang geworden. Daarom heb ik het kolommensjabloon gekopieerd uit [[Kookboek/Aardappel#Recepten_met_aardappel]]. En als ik het controleer vóórdat ik op &quot;Wijzigingen publiceren&quot; klik, dan zie ik ook twee kolommen. Maar na &quot;Wijzigingen publiceren&quot; is het toch weer één kolom geworden. Wat klopt er niet? [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], Heb jij hier meer verstand van? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 16:45 (CEST)
:Ik denk dat je browser de oude versie nog in de cache heeft; maak die leeg met Ctrl+F5 of Ctrl+R. Ik zie nl. wel 1, 2 of 3 kolommen, afhankelijk van de breedte van het venster. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 27 mei 2025 20:33 (CEST)
::Dank! Je hebt gelijk, ik zie nu ook 2 kolommen. Probleem opgelost. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 28 mei 2025 06:07 (CEST)

== Nieuw: Chart-extensie vervangt Graph ==

De [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart-extensie]] is nu beschikbaar. Redacteuren kunnen deze nieuwe extensie gebruiken om interactieve datavisualisaties te maken, zoals staaf-, lijn-, vlak- en cirkeldiagrammen. Chart is ontworpen om veel van de functies van de oude Graph-extensie te vervangen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 22:57 (CEST)</text>
      <sha1>bye96ioknt4ecut6vhssay8189wqdh3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396460</id>
      <parentid>396442</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T08:44:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>/* GFDL */</comment>
      <origin>396460</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28822" sha1="dkuy8l55bctzzn1z6bcpw528ovkhicb" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__{{Lerarenkamer}}&lt;!-- Bij archiveren deze regel laten staan aub. --&gt;&lt;br style=&quot;clear: both;&quot;&gt;

== Vraag over link naar Wikivoyage voor [[Vakantiereizen]] ==
Op Wikivoyage heb ik enkele jaren terug het artikel [[Wikivoyage:Weinstraße|Deutsche Weinstraße]] opgezet. Eerder dit jaar heb ik [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/De reis]] hier op Wikibooks ontdekt. Nu zou ik graag op de één of andere manier een link willen leggen op deze Wikibooks-pagina naar de Wikivoyage-pagina. Mijn vragen:
* Mag dat met een rechtstreekse link?
* Zo niet: is het dan OK om een Wikibooks-pagina maken en de tekst uit die Wikivoyage-pagina te kopiëren, aan te passen naar het format dat hier geldt en uit te breiden met bijvoorbeeld een fotogalerij?
[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 feb 2025 16:19 (CET)

== Uw wiki zal binnenkort in de 'alleen-lezen' modus te gebruiken zijn ==
Zie [[Wikibooks:Lerarenkamer/Nieuwsbrieven_2025#Uw_wiki_zal_binnenkort_in_de_'alleen-lezen'_modus_te_gebruiken_zijn|de nieuwsbrief]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 15 mrt 2025 11:49 (CET)

== Voorstel: [[Veilig op het internet/Dialers]] verwijderen ivm irrelevantie ==
[[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]] en anderen: Hoe relevant zijn de bedreigingen voor Dialers nog, nu (bijna?) niemand meer inbelt op internet op de in dit artikel beschreven wijze? Kan deze pagina worden verwijderd? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 24 mrt 2025 06:23 (CET)

En hoe relevant zijn [[Windows Vista]] en [[Windows XP]] nog? Kunnen ze verwijderd worden? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 26 mrt 2025 16:44 (CET)

Of kunnen ze verplaatst worden naar [[:Categorie:Wikibooks:Archief]] (en verwijderd worden uit de huidige boekstructuur)? Ik kom uit de bibliotheekwereld en daar is het heel gebruikelijk om verouderde boeken te saneren. Om plaats te maken voor nieuwe (dat is hier niet van toepassing) maar ook om gebruikers sneller te laten vinden wat ze zoeken en hen niet te belasten met wat toch niet relevant is. Is hier op Wikibooks ook zo'n beleid of kunnen we daartoe komen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mrt 2025 05:07 (CET)
:Ha JobkeB, t.a.v. het artikel waar je naar verwijst: ik ben daar niet de auteur van, heb hooguit wat kleine wijzigingen gedaan. De echte vraag zou voor [[Gebruiker:MADe|MADe]] zijn lijkt mij. T.a.v. het beleid van Wikibooks m.b.t. het bijhouden van verouderde artikelen: ik ben hier imho te inactief om daar een echt stempel op te drukken, al ben ik het wel grotendeels met je eens dat deze artikelen op dit moment weinig meer toevoegen. Dat geldt ook voor sommige artikelen waar ik zelf wél actief aan heb bijgedragen, zoals bijvoorbeeld [[Microsoft_Word/Opmaakprofiel_wijzigen]], welke uitgaat van Office 2000. Al zou je hiervoor met een grondige herziening opnieuw een waardevol artikel kunnen maken. Op de pagina [[Microsoft_Word]] is hiervoor overigens al een disclaimer geplaatst. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]&lt;/span&gt; 1 apr 2025 16:33 (CEST)
::Dank [[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]], voor je reactie. Ja, je hebt helemaal gelijk dat eigenlijk [[Gebruiker:MADe|MADe]] de vraag zou moeten beantwoorden. Maar diens laatste bijdrage is van 8 jaar geleden, dus ik ben bang dat die niet meer gaat reageren. Daarom heb ik iemand anders gezocht die nog wel actief is hier. 
::[[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]: zouden jullie je eens over dit vraagstuk willen buigen? De uiteindelijke vraag is: Is er beleid voor het verwijderen van boeken over verouderde onderwerpen of kunnen we hier beleid voor maken? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 apr 2025 17:25 (CEST)
:::Voor zover ik weet is er geen beleid , maar ikzelf ben er geen voorstander van om boeken weg te gooien . Het lijkt me beter om er een sjabloontje op te zetten dat de inhoud verouderd is . Voor vrijwel elk leerboek of non-fictieboek boek geldt immers dat het zodra het verschijnt alweer verouderd is. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 1 apr 2025 20:03 (CEST)
::::Dank [[User:Ellywa]], voor je reactie. Mijn voorstel wordt dan:
::::# Ervoor zorgen dat er zo'n sjabloon komt. Ik heb daarvoor [[Sjabloon:Verouderd]] gemaakt. Kan hij zo gebruikt worden of zijn er nog correcties of aanvullingen nodig? Is de beschreven procedure correct? 
::::# Een boek of hoofdstuk dat verouderd is en niet meer bruikbaar in een actuele cursus of in een klaslokaal:
::::## hieruit worden de categorieën verwijderd en vervangen door [[:Categorie:Wikibooks:Archief]]; of moeten we hier een aparte categorie voor maken, bijvoorbeeld [[:Categorie:Verouderde Wikibooks]]?
::::## een boek verdwijnt van de voorpagina
::::## als het om één hoofdstuk gaat: het hoofdstuk verdwijnt uit de inhoudsopgave van het desbetreffende boek en uit de sjabloon-inhoudsopgave.
::::Hoe denken jullie hierover? Is er meer om aan te denken? Aanvullingen/correcties? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 apr 2025 11:26 (CEST)
:::::Fijn dat je het zo snel gedaan hebt. Het geel mag, wat mij betreft, veel zachter ;-). Ik ben het niet eens met het verwijderen uit een categorie of uit de hoofdstukstructuur van het boek. Dan is het ook niet meer vindbaar. En dan zal helemaal niemand meer geneigd  zijn om het te actualiseren. En als het een geheel achterhaalde techniek is, dan kan dat dit het beste vermeld worden in het hoofdstuk/boek. Dan wordt het een beschrijving hoe het vroeger was. Denk bijv. aan een beschrijving van de werking van een rekenliniaal. Niemand gebruikt het meer, maar je kan best willen weten hoe het werkt. En dat geldt bijv. ook voor een handboor, ook al heeft iedereen een elektrische tegenwoordig. De achtergrond van mijn mening: ik wil niet toe naar geruzie over wat wel, wat niet behouden kan blijven. Wikibooks is een fijne plek om te werken, en dat mag zo blijven. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:10 (CEST)
::::::#Na het lezen van jullie reacties (ook die van De Wikischim van 2 apr 2025 12:10), vraag ik me af wie de doelgroep(en) op Wikibooks is/zijn. Ik dacht altijd: leerlingen, studenten, cursisten en wie verder iets wil leren, te beginnen bij de huidige situatie (het is al mooi genoeg als ze die onder de knie krijgen), zonder de ballast van hoe iets ooit was, net als in gedrukte leer- en studieboeken. Dus ging ik ervan uit dat het gebodene hier actueel zou moeten zijn. Vandaar mijn voorstel om verouderde pagina's uit de actuele structuur te halen en ze in een archief te plaatsen. De enkeling die dergelijke teksten zoekt, kan ze dan vinden via de zoekfunctie. '''==&gt; Vraag''': Wie is voor jullie de (belangrijkste) doelgroep? En wat betekent dat voor het beleid? 
::::::#Teksten die geactualiseerd moeten worden, kunnen op [[Wikibooks:Gewenste hoofdstukken en boeken]] vermeld worden, met een toelichting erbij, of een soortgelijke nieuwe pagina voor dit doel. Die hoeven niet in de actuele categorie- en boekstructuur of op de voorpagina opgenomen te worden. Op Commons is er een [[c:Category:Obsolescence|Category:Obsolescence]] met subcategorieën per onderwerp: wel vindbaar, niet stuk voor stuk in de onderwerpen-structuur. Zoiets lijkt mij voor Wikibooks ook een goede manier. De voorpagina is voor mij het visitekaartje van Wikibooks, met links die tiptop in orde zijn. Daar kan wel een verwijzing komen naar zo'n lijst met gewenste en te actualiseren boeken/hoofdstukken, bijvoorbeeld in de rechterkolom, bij &quot;''We hebben hulp nodig!''&quot;
::::::#Ik heb de kleur in het [[Sjabloon:Verouderd|sjabloon]] gewijzigd. '''==&gt; Vraag''': Zo goed? De tekst kan nog worden aangepast als deze discussie is afgerond. 
::::::#Overigens vind ik over het gebruik van een rekenliniaal uitgebreidere informatie op Wikipedia dan in Wikibooks. En mensen zoeken ook eerder op Wikipedia dan in Wikibooks. Wikipedia lijkt mij ook een goede plaats voor verouderde onderwerpen, waar ze beter in een historische context geplaatst kunnen worden. Of er moet hier een Wikibook over de geschiedenis van de techniek komen, in dat geval kan een pagina weer uit het archief worden opgevist.
::::::#Ik ben het met je eens dat Wikibooks een fijne plek is om te werken en ook ik wil dat graag zo houden. Nog belangrijker vind ik het perspectief van de eindgebruiker: die moet snel iets van zijn/haar gading kunnen vinden. Anders ben ik bang dat Wikibooks steeds minder relevant wordt. Dat vind ik belangrijk genoeg om er over te discussiëren, met het risico dat anderen een andere mening hebben. Het zij zo.
::::::[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 3 apr 2025 07:37 (CEST)
:::::::Ja, er geldt voor wel meer inhoud hier dat het op Wikipedia allang beter en uitgebreider beschreven staat, terwijl WP bovendien natuurlijk veel meer bezocht wordt. Neem bijv. [[Leer jezelf ecologisch tuinieren]]; alle planten- en kruidensoorten staan natuurlijk ook allang uitgebreid beschreven op WP, in databases zoals op deze site het project Wikispecies, etc.
:::::::Hier ligt nou net een grote uitdaging voor dit kleinere project; de informatie aanbieden in een vorm die tòch meerwaarde biedt t.o.v. WP, door het makkelijker leesbaar en voor iedereen toegankelijker te maken, door het bijv. op te delen in kleine hoofdstukjes in plaats van één ellenlange en weinig overzichtelijke pagina. De modules waaruit de boeken hier standaard zijn opgebouwd, lenen zich daar in principe goed voor. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 3 apr 2025 11:30 (CEST)
::::::::De zachtere kleur geel vind ik een grote verbetering. Verder heb ik geen nieuwe inzichten toe te voegen. Ik denk dat anderen ook nog wel aan het woord kunnen komen. [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:50 (CEST)

== GFDL ==
Hallo! Ik heb voorgesteld bij [[Overleg MediaWiki:Licenses]] om GFDL als optie te verwijderen bij het uploaden van bestanden. Ik weet dat er niet veel bestanden worden geüpload, maar als onderdeel van een discussie op Commons probeer ik zoveel mogelijk wiki's van [[:c:Commons:Village_pump/Proposals#List_of_wikis_with_files_and_GFDL-only_in_MediaWiki:Licenses_(change_GFDL_cut-off_date)|deze lijst]] te verwijderen. Dus ik hoop dat jullie het alsnog verwijderen. [[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 26 mrt 2025 18:37 (CET)
:Voorstander. En het lijkt mij dan goed om deze lijst flink te reduceren overeenkomstig [[w:MediaWiki:Licenses]]. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]&lt;/span&gt; 1 apr 2025 16:41 (CEST)
::Ik ben het ermee eens. We moeten wel lokaal uploaden blijven behouden. op WP NL is dat niet meer mogelijk, en dat betekent dat we onderworpen zijn aan het beleid op Commons. Vooral op gebied van auteursrechten wringt dat, met het oog op de URAA (als iemand meer wil weten daarover zal ik links geven). Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:13 (CEST)
:::P.S. [[MediaWiki:Licenses]] is geheel verouderd, zo staat CCBYSA4.0, nu de standaard, er niet meer bij. Hoe te actualiseren? Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:15 (CEST)
::::@[[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] Hoi! Ik moet toegeven dat ik een vertaler gebruik. Dus ik weet niet zeker of &quot;Hoe te actualiseren?&quot; betekent hoe kunnen we de pagina updaten of dat het betekent hoe de pagina eruit moet zien. Maar aangezien URAA alleen relevant is voor pagina's die bijvoorbeeld &quot;PD-oud&quot; zijn in Europa, maar niet in de VS, denk ik dat we de meeste andere opties moeten verwijderen. En [[Sjabloon:PD]] moet worden verwijderd omdat het niet verklaart waarom een ​​bestand PD is. --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 2 apr 2025 13:34 (CEST)
:::::Inmiddels heb ik de overeenkomende pagina op Commons opgezocht, die staat hier: 
:::::* https://commons.wikimedia.org/wiki/MediaWiki:Licenses/nl
:::::Daar staat GFDL nog wel bij, misschien is die licentie in sommige instanties nog wel nodig (software?). Is er bezwaar tegen om die lijst hier 1-op-1 over te nemen? Ik zie dat [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] al voorstelde (soms ben ik zo een slechte lezer... sorry) Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:57 (CEST)
:::::: GFDL is oké als het b.v. gebruikt in combinatie met CC-BY-SA-4.0. Gebruik het alleen niet.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 4 apr 2025 06:25 (CEST)
Misschien [[:c:MediaWiki:Licenses/nl]] kopiëren? Je kunt later altijd nog wijzigen als je een licentie nodig hebt. Maar ik denk dat het goed zou zijn om 4.0 toe te voegen en GFDL voorlopig te verwijderen.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 21 apr 2025 11:28 (CEST)

Ping [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.Grandgagnage]], [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]. Alles goed? --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 8 jun 2025 17:20 (CEST)
:Het is mij net niet helemaal duidelijk waar het bovenstaande precies over gaat, verder ben ik op dit moment ook net even met wat andere zaken bezig. Anderen? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 9 jun 2025 00:18 (CEST)
::Ik heb geen verstand van licenties, en wens me er ook niet in te verdiepen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 9 jun 2025 10:44 (CEST)

== SVP [[Koookboek/Rijstsalade]] verwijderen ==
Beste [[User:De Wikischim|De Wikischim]]: zou je svp [[Koookboek/Rijstsalade]] (dus met de drie o's die je net hernoemd hebt) willen verwijderen? Alvast dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 12:01 (CEST)

:Gedaan. N.B. onderdelen van een boek worden als het goed is aan de categorie inhoud toegevoegd. Heb ik inmiddels gedaan, dus met &lt;nowiki&gt;
:[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]&lt;/nowiki&gt;. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 5 apr 2025 12:17 (CEST)
::Hè, hoe kan dat nu? Ik had juist bewust de pagina hernoemd zonder een rd met spelfout achter te laten. Wat ging hier mis waardoor de rd opnieuw moest worden verwijderd? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 5 apr 2025 12:37 (CEST)
:::Je hebt om 11:53 de titel gewijzigd, maar om 11:55 en 11:56 heeft JopkeB nog bewerkingen uitgevoerd, en daarbij (wsch. ongemerkt) de pagina opnieuw aangemaakt (zie de [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Speciaal:Terugplaatsen&amp;target=Koookboek%2FRijstsalade paginageschiedenis]). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 5 apr 2025 15:52 (CEST)
::Beste [[User:Ellywa|Ellywa]]: ''&lt;nowiki&gt;[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]&lt;/nowiki&gt;'' is overbodig als het sjabloon ''&lt;nowiki&gt;{{Recepten}}&lt;/nowiki&gt;'' er al staat, dus ik heb je bewerking weer teruggedraaid.
::En ja, ik denk dat de analyse van Erik Baas over het opnieuw invoeren van de foute pagina correct is. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 17:22 (CEST)
Deze kwestie is opgelost en kan wat mij betreft worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:05 (CEST)

== Voorstel voor extra link op hoofdpagina Kookboek + vragen over structuur ervan ==
Op de [[Overleg:Kookboek#Vragen over de navigatie binnen het Kookboek|Overlegpagina:Kookboek]] heb ik enkele vragen over het Kookboek gesteld, maar tot nu toe helaas geen reactie gekregen.&lt;br&gt;
'''@ [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]''' zouden jullie mijn vragen kunnen beantwoorden en/of beoordelen of de voorgestelde handleiding in orde is en op de voorgestelde wijze op deKookboek-hoofdpagina geplaatst kan worden? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 10:37 (CEST)

'''Vraag 2''': En er zit iets fout als je ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groenten}}&lt;/nowiki&gt;'' gebruikt in een recept:
* ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groente}}&lt;/nowiki&gt;'' (zonder n) geeft een correcte categorie ([[:Categorie:KB-groente]]) onderaan maar een rode link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groente]].
* ''&lt;nowiki&gt;{{Kb|groenten}}&lt;/nowiki&gt;'' (met n) geeft een correcte link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groenten]], maar een rode categorie-link onderaan ([[:Categorie:KB-groenten]]).
Kan ik [[Kookboek/Groenten]] hernoemen naar [[Kookboek/Groente]] zonder dat ergens anders iets fout gaat? Dan zou in ieder geval dit probleem zijn opgelost. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 12:07 (CEST)

:Ik heb inmiddels [[Kookboek/Groente]] aangemaakt en direct een redirect gegeven. Hiermee is het probleem opgelost. Dus vraag 2 is opgelost (tenzij er bezwaren zijn tegen deze methode), vraag 1 staat nog open. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:01 (CEST)
::Ga gerust je eigen gang met verbeteren, uitbreiden en reorganiseren, je hebt er meer kijk op dan ik... ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:02 (CEST)
:::Mooi! Ga ik doen. Dank voor het vertrouwen en het compliment. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:44 (CEST)

'''Stand van zaken:'''
* Kwestie 1 is gedeeltelijk opgelost, er staan nog enkele vragen open die ik niet zelf kan oplossen, zie de link.
* Kwestie 2 is geheel opgelost. 
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:02 (CEST)

== SVP twee pagina's verwijderen ==
Wil iemand svp 
* [[:Categorie:Kookboek/Broodbeleg]] en
* [[Kookboek/Broodbeleg]]
verwijderen? Ik heb ze vanmorgen ten onrechte aangemaakt. De juiste pagina is [[:Categorie:Broodbeleg]] en die bleek toch al te bestaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 7 apr 2025 11:19 (CEST)
:Gedaan. Mochten er in het kookboek misschien nog ergens teksten staan die letterlijk zijn overgenomen van elders en niet aangepast, zou je dat dan s.v.p. ook nog even kunnen laten weten? Ik wil er even helemaal zeker van zijn dat alles wat dat betreft nu in orde is. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 7 apr 2025 12:13 (CEST)
::Ik heb de andere recepten in het kookboek naar eer en geweten toegevoegd. Zes jaar ervaring bij Commons heeft mij genoeg doordrongen van de ernst van auteursrechten. Als ik bronnen letterlijk heb gebruikt, heb ik die in een recept vermeld. Voor andermans recepten kan ik niet instaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 8 apr 2025 10:52 (CEST)
:::Een gemakkelijker manier om zulke pagina's te laten verwijderen is door er een &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Nuweg}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;-sjabloon op te plaatsen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:04 (CEST)
::::Dank! Ga ik gebruiken. (In Commons is er een knop voor die ik hier niet kon vinden). [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:40 (CEST)
Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan hij worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:01 (CEST)

== Probleem met DynamicPageList ==
Sinds afgelopen vrijdag 11 apr 2025 om 11:46 werkt de DynamicPageList niet goed meer. (Mijn wijziging van 11 apr 2025 11:45 is nog wel goed gegaan, die van een minuut later niet meer.) Pagina's die sindsdien in een KB-categorie zijn gezet, komen niet meer op de bijbehorende overzichtspagina, hoe vaak ik ook op refresh klik. Vergelijk bijvoorbeeld [[Kookboek/Yoghurt]] waar 8 links zijn, met [[:Categorie:KB-yoghurt]] waar 13 links zijn. En [[Kookboek/Kaas]] waar de [[Kookboek/Bietensalade met kaas en noten]] ontbreekt, die wel in [[:Categorie:KB-kaas]] staat.

Doe ik iets fout (ik kan het niet ontdekken) of is er plotseling een hik in het programma? En in het laatste geval: kan die dan worden opgelost? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:00 (CEST)

:Ik heb de pagina's gepurged ([https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Yoghurt&amp;action=purge ], [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Kaas&amp;action=purge ]) om verversing van de servercache te forceren, en zie nu wel alle links die er horen te staan. Meestal gaat dat vanzelf, maar het heeft deze keer wel erg lang geduurd... NB.: Het kan zijn dat je de cache van je browser ook nog een keer moet verversen! - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 12:36 (CEST)
::Dank! Bij mij werkt het ook weer goed, zelfs zonder verversen van de cache. 
::Kan ik dat ook zelf? In Commons is daarvoor een speciale knop, is die hier ook? of moet je zelf iets in de URL typen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 17:53 (CEST)
:::Ja hoor, de simpelste manier is: klik op &quot;bewerken&quot;, verander &quot;action=edit&quot; in de URL in &quot;action=purge&quot;, en druk de &quot;Enter&quot;-toets. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 23:16 (CEST)
::::Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 14 apr 2025 04:49 (CEST)
Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan deze discussie verplaatst worden naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 09:59 (CEST)
*Als je het vaak nodig hebt zou je de ''complete'' inhoud van [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:Erik_Baas/common.js&amp;oldid=392794 deze versie van mijn common.css] kunnen kopiëren naar [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:JopkeB/common.js jouw common.css], dan krijg je er een tabje bij.
*Archiveren gebeurt hier slechts af en toe, als de pagina te lang wordt (maar minstens eens per jaar). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 18:09 (CEST)
*:Het is gelukt, ik heb de extra tab gekregen. Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 18 apr 2025 06:42 (CEST)

== Tweetrapsauthenticatie  ==

Heeft iemand hier de zg. ''tweetrapsauthenticatie'' al kunnen activeren? Het lukt mij niet, en zonder dat zijn mijn rechten als interfacemoderator geblokkeerd. Dit bleek bij een poging tot het (op verzoek van JopkeB) installeren van Cat-A-Lot en/of HotCat. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 17:48 (CEST)

== Over de pagina [[Kookboek/Historische recepten]]  ==

Wat moeten we met [[Kookboek/Historische recepten]]? Deze pagina rammelt aan alle kanten:
* Het lijkt te gaan over een warme wijndrank, dus de naam is al fout, of ten minste onvolledig. 
* Hij lijkt te moeten horen bij [[:Categorie:Historisch recept]], maar heeft helemaal geen inhoudelijke categorie. 
* Er is helemaal geen context gegeven (waar gaat het over, wat is het, hoe heet hij, bij welke gelegenheden werd deze drank geserveerd, uit welke tijd stamt hij, hoe komt men aan het recept, etc.). 
* Er worden rauwe eieren in het recept gebruikt, maar geen teken van waarschuwing daarvoor. Het lijkt mij dat dergelijke dranken niet zomaar opgenomen kunnen worden in het Kookboek.
* Op de [[Overleg gebruiker:Heerp|overlegpagina van de initiator]] van deze pagina staat de boodschap: ''Waarschuwing! Dit account is gebruikt voor vandalisme op Wikibooks!''
Het liefst zou ik deze pagina laten verwijderen. Zien jullie nog andere kansen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 15:40 (CEST)
:Bedankt voor het hierop attenderen. [[Kookboek/Historische recepten]]  heeft inderdaad een heel vreemde, of iig geheel ontoepasselijke inhoud nu. Het is onduidelijk wat er speciaal historisch is aan warme wijn, al zal dat ook in vroeger tijden zeker al wel genuttigd zijn (net als bijv.[[Kookboek/Balkenbrij|balkenbrij]], wat ook nog steeds wordt gegeten). Geheel los daarvan is de tekst nu ook vrij onduidelijk en slordig geschreven, en  geheel bronloos (al is dat laatste weer geen heel strikte eis bij het kookboek). Ik zal dit dus in de huidige vorm maar verwijderen, [[gebruiker:Heerp]] kan eventueel verzoeken om herplaatsing in diens gebruikersruimte om eraan te werken. 
:[[:Categorie:Historisch recept]] bestaat al veel langer (deze ben ik zelf ooit eens een keer gestart, meen ik), maar heeft nog altijd niet heel veel inhoud. Iets meer aanvulling zou hier ook nog zeer welkom zijn uiteraard, al moet het dan uiteraard gaan om recepten die ook echt historisch zijn. (Er is nog geen eigen recept voor masteluin bijv., zie [https://eetverleden.nl/masteluin-middeleeuws-brood/ hier], bijvoorbeeld; de voorgaande link is bedoeld als eventuele inspiratiebron, niet om hierheen te kopiëren). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:02 (CEST)
:Bij nader inzien; ik zit nu toch een beetje te denken hoe we hier precies de criteria voor indeling aanhouden. Bier bestond  al bij de Germanen rond het begin van de jaartelling, en [[Kookboek/Koffie|koffie]] is eigenlijk een 14e-eeuwse drank (volgens WP) maar toch zetten we dat nu niet bij de historische recepten/dranken. Insgelijks gebeurt dat nu dus ook niet voor bijv. warme wijn. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:09 (CEST)
::Tsja, dat vroeg ik mij ook al af: wanneer is een recept historisch? Mijn voorstel: als het recept afkomstig is uit een kookboek van vóór 1900. En met bronvermelding. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:13 (CEST)
::::Ik gaf hierboven o.a. balkenbrij als voorbeeld, maar dat staat dus inderdaad al gewoon gecategoriseerd als historisch recept (was ik weer vergeten). 
::::Het als zodanig indelen van recepten van vóór een bepaald jaartal (zoals 1900) is denk ik goed mogelijk, maar het betekent wel dat er straks een aantal recepten in komen die nog net zo goed eigentijds zijn. Ik stel verder ook voor om deze indeling strikt te beperken tot volledige recepten, en dus niet de pagina's voor basisingrediënten (anders zou bijv. [[Kookboek/Aardappel]] er ook in moeten). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:19 (CEST)
:::::Is prima! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:22 (CEST)
:::::Ik heb een beschrijving toegevoegd aan [[Categorie:Historisch recept]] met deze voorwaarden. Kijk alsjeblieft of die door de beugel kan, corrigeer hem indien nodig. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 06:14 (CEST)

== Hiërogliefen ==
Nieuw: &lt;hiero&gt;A10 - A39 - E26 - G37&lt;/hiero&gt;Zie [[Speciaal:Hierogliefen]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 26 mei 2025 19:17 (CEST)

== Probleem met kolommen  ==
De lijst met recepten in [[Kookboek/Ei]] is wel erg lang geworden. Daarom heb ik het kolommensjabloon gekopieerd uit [[Kookboek/Aardappel#Recepten_met_aardappel]]. En als ik het controleer vóórdat ik op &quot;Wijzigingen publiceren&quot; klik, dan zie ik ook twee kolommen. Maar na &quot;Wijzigingen publiceren&quot; is het toch weer één kolom geworden. Wat klopt er niet? [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], Heb jij hier meer verstand van? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 16:45 (CEST)
:Ik denk dat je browser de oude versie nog in de cache heeft; maak die leeg met Ctrl+F5 of Ctrl+R. Ik zie nl. wel 1, 2 of 3 kolommen, afhankelijk van de breedte van het venster. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 27 mei 2025 20:33 (CEST)
::Dank! Je hebt gelijk, ik zie nu ook 2 kolommen. Probleem opgelost. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 28 mei 2025 06:07 (CEST)

== Nieuw: Chart-extensie vervangt Graph ==

De [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart-extensie]] is nu beschikbaar. Redacteuren kunnen deze nieuwe extensie gebruiken om interactieve datavisualisaties te maken, zoals staaf-, lijn-, vlak- en cirkeldiagrammen. Chart is ontworpen om veel van de functies van de oude Graph-extensie te vervangen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 22:57 (CEST)</text>
      <sha1>dkuy8l55bctzzn1z6bcpw528ovkhicb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Recepten</title>
    <ns>0</ns>
    <id>151</id>
    <revision>
      <id>396445</id>
      <parentid>396367</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T05:57:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* V */ Vruchtenbowl</comment>
      <origin>396445</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20972" sha1="b6xujtizasgxzfjpkml7h3zls29zbov" xml:space="preserve">'''Wikimedia Kookboek ~ Alfabetische index van recepten'''

Dit is een index-pagina zoals er ook achterin kookboeken voorkomen. Voeg hier steeds zelf een nieuw recept op de juiste, alfabetische, plaats toe. 

A.u.b. alleen links naar recepten toevoegen die bestaan of die je meteen gaat toevoegen aan het Kookboek. Verzoek om een nieuw kan bij [[Kookboek/Gewenste recepten|gewenste recepten]]. Gebruik het [[Kookboek/Receptsjabloon|receptsjabloon]] voor het toevoegen van recepten.

&lt;div style=&quot;text-align: center;&quot;&gt;'''[[Kookboek/Kruiden en specerijen|Kruiden en specerijen vind je in deze lijst.]]'''&lt;/div&gt;

{{Alfabet met ankers}}
&lt;div style=&quot;columns: 4 250px;&quot;&gt;
==A==
*[[Kookboek/Aachener Printen|Aachener Printen]]
*[[Kookboek/Gekookte aardappel|Aardappel (gekookt)]]
*[[Kookboek/Aardappelen à la Bercy|Aardappelen à la Bercy]]
*[[Kookboek/Gebakken aardappelen|Gebakken aardappelen]]
*[[Kookboek/Aardappelgratin|Aardappelgratin]]
*[[Kookboek/Aardappelpuree|Aardappelpuree]]
*[[Kookboek/Aardappelsalade|Aardappelsalade]]
*[[Kookboek/Aardappelsoesjes|Aardappelsoesjes]]
*[[Kookboek/Aardbeienijs|Aardbeienijs]]
*[[Kookboek/Aardbeientaart zonder oven|Aardbeientaart zonder oven]]
*[[Kookboek/Advocaat|Advocaat]]
*[[Kookboek/Advocaatbavarois|Advocaatbavarois]]
*[[Kookboek/Alhambra|Alhambra]]
*[[Kookboek/Alioli|Alioli]]
*[[Kookboek/Aloo tikki|Aloo tikki]]  
*[[Kookboek/Älplermagronen|Älplermagronen]]
*[[Kookboek/Andijvierolletjes met rookspek|Andijvierolletjes met rookspek]]
*[[Kookboek/Appel-komkommersalade|Appel-komkommersalade]]
*[[Kookboek/Appelbol|Appelbol]]
*[[Kookboek/Appelchutney|Appelchutney]]
*[[Kookboek/Appelmoes|Appelmoes]]
*[[Kookboek/Appeltaart|Appeltaart]]
*[[Kookboek/Appeltaart met rozijnen|Appeltaart met rozijnen]]
*[[Kookboek/Arretjescake|Arretjescake]]
*[[Kookboek/Asperges à la Flamande|Asperges à la Flamande]]
*[[Kookboek/Asperges met zalm|Asperges met zalm]] (voorgerecht)
*[[Kookboek/Atjar tjampoer|Atjar tjampoer]]
*[[Kookboek/Avocadosoep|Avocadosoep]]
*[[Kookboek/Ayran|Ayran]] (Turkse yoghurtdrank)

==B==
*[[Kookboek/Babi ketjap|Babi ketjap]]
*[[Kookboek/Babi panggang|Babi panggang]]
*[[Kookboek/Balkenbrij|Balkenbrij]]
*[[Kookboek/Balletjes in tomatensaus|Balletjes in tomatensaus]]
*[[Kookboek/Balsamico-vinaigrette|Balsamico-vinaigrette]]
*[[Kookboek/Bami|Bami]]
*[[Kookboek/Bami goreng|Bami goreng]]
*[[Kookboek/Banaan met ardennerham|Banaan met Ardennerham]]
*[[Kookboek/Banaan op de barbecue|Banaan op de barbecue]]
*[[Kookboek/Banketbakkersroom|Banketbakkersroom]]
*[[Kookboek/Barbecuerecept|Barbecuerecept]]
*[[Kookboek/Barbecuesaus|Barbecuesaus]]
*[[Kookboek/Barbecuespies|Barbecuespies]]
*[[Kookboek/Barreado|Barreado]]
*[[Kookboek/Bavarois|Bavarois]]
*[[Kookboek/Berbere|Berbere]]
*[[Kookboek/Berchemse boterkoekjes|Berchemse boterkoekjes]]
*[[Kookboek/Beschuit met muisjes|Beschuit met muisjes]] 
*[[Kookboek/Beslagwafels|Beslagwafels]]
*[[Kookboek/Bietenstamppot|Bietenstamppot]]
*[[Kookboek/Bisschopswijn|Bisschopswijn]]
*[[Kookboek/Bitterballen|Bitterballen]]
*[[Kookboek/Bloemkool met kaas en prei|Bloemkool met kaas en prei]]
*[[Kookboek/Bloemkool met witte saus|Bloemkool met witte saus]]
*[[Kookboek/Bloemkoolprak|Bloemkoolprak]]
*[[Kookboek/Bloemkoolsoep met kaas|Bloemkoolsoep met kaas]]
*[[Kookboek/Bodding|Bodding]]
*[[Kookboek/Boekweitkoek|Boekweitkoek]]
*[[Kookboek/Boerenjongens|Boerenjongens]]
*[[Kookboek/Boeuf Bourguignon|Boeuf Bourguignon]]
*[[Kookboek/Bonensalade|Bonensalade]]
*[[Kookboek/Boranija|Boranija]]
*[[Kookboek/Borrelhapjes|Borrelhapjes]]
*[[Kookboek/Borstplaat|Borstplaat]]
*[[Kookboek/Bossche bol|Bossche bol]]
*[[Kookboek/Bouillon|Bouillon]]
*[[Kookboek/Bowl van Lievevrouwebedstro|Bowl van Lievevrouwebedstro]]
*[[Kookboek/Bramensap|Bramensap]]
*[[Kookboek/Gekookte broccoli|Broccoli (gekookte)]]
*[[Kookboek/Brodo|Brodo]]
*[[Kookboek/Broeder|Broeder]]
*[[Kookboek/Broodpap|Broodpap]]
*[[Kookboek/Broodpizza|Broodpizza]]
*[[Kookboek/Broodschotel|Broodschotel]]
*[[Kookboek/Bruinebonenprut|Bruine bonenprut]]
*[[Kookboek/Bruinebonensoep|Bruine bonensoep]]
*[[Kookboek/Bruinebonen-wortelsoep|Bruinebonen-wortelsoep]]
*[[Kookboek/Butter en eek|Butter en eek]]

==C==
*[[Kookboek/Cajunkruiden|Cajunkruiden]]
*[[Kookboek/Cannelloni met ricotta spinazievulling|Cannelloni met ricotta spinazievulling]]
*[[Kookboek/Caesarsalade|Caesarsalade]]
*[[Kookboek/Romige champignonsoep|Romige champignonsoep]]
*[[Kookboek/Chili con carne|Chili con carne]]
*[[Kookboek/Chimarrão|Chimarrão]]
*[[Kookboek/Chinese tomatensoep|Chinese tomatensoep]]
*[[Kookboek/Choco|Choco (chocoladepasta)]]
*[[Kookboek/Bossche bol|Chocoladebol]]
*[[kookboek/Chocoladefondue|Chocoladefondue]]
*[[Kookboek/Chocoladeletter|Chocoladeletter]]
*[[Kookboek/Chocolademelk|Chocolademelk]]
*[[Kookboek/Chocolademousse|Chocolademousse]]
*[[Kookboek/Chocoladetaart|Chocoladetaart]]
*[[Kookboek/Koude chocoladetaart|Koude chocoladetaart]]
*[[Kookboek/Citroenjenever|Citroenjenever]]
*[[Kookboek/Citroensap|Citroensap]]
*[[Kookboek/Cocktailsaus|Cocktailsaus]]
*[[Kookboek/Cola|Cola]]
*[[Kookboek/Confituur|Confituur]]
*[[Kookboek/Cosmopolitan|Cosmopolitan]]
*[[Kookboek/Courgette op de barbecue|Courgette op de barbecue]]
*[[Kookboek/Couscous|Couscous]]
*[[Kookboek/Couscous met bloemkool|Couscous met bloemkool]]
*[[Kookboek/Couscous met lam en groenten|Couscous met lam en groenten]]
*[[Kookboek/Couscousschotel|Couscousschotel]]
*[[Kookboek/Crème au beurre-taart|Crème au beurre-taart]]
*[[Kookboek/Crème fraîche|Crème fraîche]]
*[[Kookboek/Banketbakkersroom|Crème patissière]]
*[[Kookboek/Crêpe Suzette|Crêpe Suzette]]
*[[Kookboek/Croutons|Croutons]]
*[[Kookboek/Curryworst op de barbecue|Curryworst op de barbecue]]

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;

==D==
*[[Kookboek/Dikke koek|Dikke koek]]
*[[Kookboek/Dillesaus|Dillesaus]]
*[[Kookboek/Dipsaus|Dipsaus]]
*[[Kookboek/Gember|Djahé]] 
*[[Kookboek/Komijnzaad|Djinten]]
*[[Kookboek/Dobos-taart|Dobos-taart]]
&lt;/div&gt;

==E==
*[[Kookboek/Gestoofde eend met sinaasappel|Eend (gestoofd) met sinaasappel]]
*[[Kookboek/Ei-banaanpannenkoekjes|Ei-banaanpannenkoekjes]]
*[[Kookboek/Eiersalade|Eiersalade]]
*[[Kookboek/Enchilada|Enchilada]]
*[[Kookboek/Erwtensoep|Erwtensoep]]

==F==
*[[Kookboek/Fazant à la Brabançonne|Fazant à la Brabançonne]]
*[[Kookboek/Filosoof|Filosoof]]
*[[Kookboek/Flensje|Flensje]]
*[[Kookboek/Forel Beauséjour|Forel Beauséjour]]
*[[Kookboek/Fornello|Fornello]]
*[[Kookboek/Patat|Friet]]
*[[Kookboek/friet-ei|Friet-ei]]
*[[Kookboek/Frikandelbroodjes|Frikandelbroodjes]]
*[[Kookboek/Fryske_dúmkes|Fryske dúmkes]]

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;

==G==
*[[Kookboek/Garnaalkroketten|Garnaalkroketten]]
*[[Kookboek/Gâteau du Vully|Gâteau du Vully]]
*[[Kookboek/Gazpacho|Gazpacho]]
*[[Kookboek/Gehaktbal|Gehaktballen]]
*[[Kookboek/Gehaktballetjes_met_ananas_en_paprika|Gehaktballetjes met ananas en paprika]]
*[[Kookboek/Vleesbrood|Gehaktbrood]]
*[[Kookboek/Gekookte spruitjes|Gekookte spruitjes]]
*[[Chillipepers.NL/Goong pad pong garee|Goong pad pong garee (Thais)]]
*[[Kookboek/Goulash|Goulash]]
*[[Kookboek/Goulashkruiden|Goulashkruiden]]
*[[Kookboek/Griekse herderschotel|Griekse herderschotel]]
*[[Kookboek/Griekse salade|Griekse salade]]
*[[Kookboek/Pittige groenteschotel met boekweit|Pittige groenteschotel met boekweit]]
*[[Kookboek/Groentesoep|Groentesoep]]
*[[Kookboek/Guacamole|Guacamole]]
&lt;/div&gt;

==H==
*[[Kookboek/Hachee|Hachee]]
*[[Kookboek/Hamburger|Hamburger]] 
*[[Kookboek/Hartige taart|Hartige taart]] 
*[[Kookboek/Havermoutkoekjes|Havermoutkoekjes]]
*[[Kookboek/Hazelnootpasta|Hazelnootpasta]]
*[[Kookboek/Hemelse modder|Hemelse modder]]
*[[Kookboek/Herinnering aan het bos|Herinnering aan het bos]]
*[[Kookboek/Hongaarse cocktail|Hongaarse cocktail]]
*[[Kookboek/Hongaarse Goulash (vegetarisch)|Hongaarse goulash (vegetarisch)]]
*[[Kookboek/Hotdog|Hotdog]]
*[[Kookboek/Hummus|Hummus]]
*[[Kookboek/Hutsepot|Hutsepot]] (Vlaamse versie)
*[[Kookboek/Hutspot|Hutspot]] (Nederlandse versie)
*[[Kookboek/Hutspot met pastinaak|Hutspot met pastinaak]]

==I==
*[[Kookboek/Indzjera|Indzjera]]
*[[Kookboek/Italiaanse boerenschotel|Italiaanse boerenschotel]]

==J==
*[[Kookboek/Jachtschotel|Jachtschotel]]
*[[Kookboek/Jam|Jam]]
*[[Kookboek/Jambalaya|Jambalaya]]
*[[Kookboek/Jus|Jus]]

==K==
*[[Kookboek/Kaasfondue|Kaasfondue]]
*[[Kookboek/Kaassalade|Kaassalade]]
*[[Kookboek/Kaassaus|Kaassaus]]
*[[Kookboek/Kaastaart met frambozen|Kaastaart met frambozen]]
*[[Kookboek/Kabeljauw met paprika|Kabeljauw met paprika]]
*[[Kookboek/Kandeel|Kandeel]]
*[[Kookboek/Kapsalon|Kapsalon]] (snack)
*[[Kookboek/Karnemelkse pap|Karnemelkse pap]]
*[[Kookboek/Kavarma|Kavarma]]
*[[Khao_man_kai|Khao man kai (Thais)]]
*[[Khao_moo_daeng|Khao moo daeng (Thais)]]
*[[Kookboek/Gevulde kipfilet met spinazie|Gevulde kipfilet met spinazie]]
*[[Kookboek/Tandoorikip|Kip Tandoori]]
*[[Kookboek/Kip in de hoed (kerrie)|Kip in de hoed (kerrie)]]
*[[Kookboek/Kip in de hoed (prei en rijst)|Kip in de hoed (prei en rijst)]]
*[[Kookboek/Kip in romige saus|Kip in romige saus]]
*[[Kookboek/Stevige kippensoep|Stevige kippensoep]]
*[[Kookboek/Kippenvleugels met sesamzaad|Kippenvleugels met sesamzaad]]
*[[Kookboek/Kleefrijst met klapper en gula djawa|Kleefrijst met klapper en gula djawa]]
*[[Kookboek/Kniepertie|Kniepertie]]
*[[Kookboek/Knoflooksaus|Knoflooksaus]]
*[[Kookboek/Knoflooksaus op kwarkbasis|Knoflooksaus op kwarkbasis]]
*[[Kookboek/Knoflooksaus op yoghurtbasis|Knoflooksaus op yoghurtbasis]]
*[[Kookboek/Knolselderijsoep|Knolselderijsoep]]
*[[Kookboek/Konijn met pruimen|Konijn met pruimen]]
*[[Kookboek/Koolrabi met boekweit|Koolrabi met boekweit]]
*[[Kookboek/Gekookte kreeft|Kreeft (gekookt)]]
*[[Kookboek/Krentjebrij|Krentjebrij]] (watergruwel)
*[[Kookboek/Kroketten en bitterballen|Kroketten en bitterballen]]
*[[Kookboek/Kruidenboter|Kruidenboter]]
*[[Kookboek/Kruidnoten|Kruidnoten]]
*[[Kookboek/Kruudmoes|Kruudmoes]]
*[[Kookboek/Kwast|Kwast]]
*[[Kookboek/Kweeperengelei|Kweeperengelei]]

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;

==L==
*[[Laap_Mu|Laap Mu (Thais)]]
*[[Kookboek/Gestoofd lamsvlees|Gestoofd lamsvlees]]
*[[Kookboek/Lekkerbekje|Lekkerbekje]]
*[[Kookboek/Linzensoep|Linzensoep]]
*[[Kookboek/Kruidige_loempiaatjes_met_zalm_en_garnaal|Loempiaatjes (kruidig) met zalm en garnaal]]
*[[Kookboek/Luikse wafel|Luikse wafel]]
&lt;/div&gt;

==M==
*[[Kookboek/Maïssoep|Maïssoep]]
*[[Kookboek/Maitrank|Maitrank]]
*[[Kookboek/Mangochutney|Mangochutney]]
*[[Kookboek/Marsepein|Marsepein]]
*[[Kookboek/Marshmallow|Marshmallow]]
*[[Kookboek/Mayonaise|Mayonaise]]
*[[Kookboek/Mediterrane witte bonensoep|Mediterrane witte bonensoep]]
*[[Kookboek/Meloen met ham|Meloen met ham]]
*[[Kookboek/Meringue|Meringue]]
*[[Kookboek/Mexicaanse bonenschotel|Mexicaanse bonenschotel]]
*[[Kookboek/Milkshake|Milkshake]]
*[[Kookboek/Minestronesoep|Minestronesoep]]
*[[Kookboek/Mojito|Mojito]]
*[[Kookboek/Gebakken mosselen|Gebakken mosselen]]
*[[Kookboek/Mosterd|Mosterd]]
*[[Kookboek/Mosterdsaus|Mosterdsaus]]
*[[Kookboek/Mosterdsoep|Mosterdsoep]]
*[[Kookboek/Moussaka|Moussaka]]
*[[Kookboek/Mozzarella met tomaten|Mozzarella met tomaten]]

==N==
* [[Kookboek/Nasi goreng|Nasi goreng]]
* [[Kookboek/Oer Nasi Goreng|Oer Nasi Goreng]]
* [[Kookboek/Niter kibbeh|Niter kibbeh]]

==O==
*[[Kookboek/Oer Nasi Goreng|Oer Nasi Goreng]]
*[[Kookboek/Oesterveloutésoep|Oesterveloutésoep]]
*[[Kookboek/Oliebollen|Oliebollen]]
*[[Kookboek/Øllebrød|Øllebrød]]
*[[Kookboek/Omelet|Omelet]]
*[[Kookboek/Oost-Indische kerssoep|Oost-Indische kerssoep]]
*[[Kookboek/Oost-Vlaamse vlaai|Oost-Vlaamse vlaai]]
*[[Kookboek/Ossenstaartsoep|Ossenstaartsoep]]
*[[Kookboek/Ovenschotel van fusili en kaas|Ovenschotel van fusili en kaas]]

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;

==P==
*[[Kookboek/Paddenstoelenragout|Paddenstoelenragout]]
*[[Kookboek/Paella|Paella]]
*[[Kookboek/Paling in kervelsoep|Paling in kervelsoep]]
*[[Kookboek/Paneermeel|Paneermeel]]
*[[Kookboek/Panna cotta|Panna cotta]]
*[[Kookboek/Pannenkoeken|Pannenkoeken]]
*[[Kookboek/Pão de queijo|Pão de queijo]] (deegbolletjes)
*[[Kookboek/Gevulde paprika (vlees-groente)|Gevulde paprika (vlees-groente)]]
*[[Kookboek/Gevulde paprika (mediterraans)|Gevulde paprika (mediterraans)]]
*[[Kookboek/Paprikasoep|Paprikasoep]]
*[[Kookboek/Pasta met budgetbolognese|Pasta met budgetbolognese]]
*[[Kookboek/Pasta met kip|Pasta met kip]]
*[[Kookboek/Pasta met mozzarella, tomaten en basilicum|Pasta met mozzarella, tomaten en basilicum]]
*[[Kookboek/Pasta met parmaham|Pasta met parmaham]]
*[[Kookboek/Pasta met rijst en gehakt|Pasta met rijst en gehakt]] 
*[[Kookboek/Pasta met romige tomatensaus|Pasta met romige tomatensaus]]
*[[Kookboek/Pasta met simpele groentensaus|Pasta met simpele groentensaus]]
*[[Kookboek/Pasta met spinazie en roomkaas|Pasta met spinazie en roomkaas]]
*[[Kookboek/Pasta met tonijn en appel|Pasta met tonijn en appel]]
*[[Kookboek/Pasta met venkel|Pasta met venkel]]
*[[Kookboek/Pastinaak gestoofd in pompoen|Pastinaak gestoofd in pompoen]]
*[[Kookboek/Patat|Patat]]
*[[Kookboek/Patátes me skórtho|Patátes me skórtho]]
*[[Kookboek/Paté|Paté]]
*[[Kookboek/Peentjes geglaceerd in sinaasappelsap|Peentjes geglaceerd in sinaasappelsap]]
*[[Kookboek/Gestoomde peentjes|Peentjes (gestoomd)]]
*[[Kookboek/Peersalade met blauwschimmelkaas|Peersalade met blauwschimmelkaas]]
*[[Kookboek/Pesto|Pesto]]
*[[Kookboek/Vegetarische peulvruchtensoep|Vegetarische peulvruchtensoep]]
*[[Kookboek/Pina Colada|Pina Colada]]
*[[Kookboek/Pindasoep (eenvoudige)|Pindasoep (eenvoudige)]]
*[[Kookboek/Pindasoep (Surinaamse)|Pindasoep (Surinaamse)]]
*[[Kookboek/Pizza|Pizza]]
*[[Kookboek/Poestasaus|Poestasaus]]
*[[Kookboek/Poffert|Poffert]]
*[[Kookboek/Poffertjes|Poffertjes]]
*[[Kookboek/Volkoren pompoenbrood|Pompoenbrood, volkoren]]
*[[Kookboek/Pompoenpuree|Pompoenpuree]]
*[[Kookboek/Pompoensoep met appel|Pompoensoep met appel]]
*[[Kookboek/Pompoensoep gekruid en met groenten|Gekruide pompoensoep met groenten]]
*[[Kookboek/Zoete pompoentaart|Pompoentaart, zoete]]
*[[Kookboek/Pot-au-feu|Pot-au-feu]] (Franse stoofpot)
*[[Kookboek/Potjiekos|Potjiekos]] (Zuid-Afrikaanse stoofpot)
*[[Kookboek/Preisoep|Preisoep]]
*[[Kookboek/Preistoofpot|Preistoofpot]]
*[[Kookboek/Preitaart|Preitaart]]
&lt;/div&gt;

==Q==
&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;
==R==
*[[Kookboek/Raclette (gerecht)|Raclette]]
*[[Kookboek/Ragoût|Ragoût]]
*[[Kookboek/Rijst met gehakt en groenten|Rijst met gehakt en groenten]]
*[[Kookboek/Rijst met kip en groenten|Rijst met kip en groenten]]
*[[Kookboek/Rijst met kokos en mango chutney|Rijst met kokos en mango chutney]]
*[[Kookboek/Rijst met paksoi|Rijst met paksoi]]
*[[Kookboek/Rijst met rookworst en groente|Rijst met rookworst en groente]]
*[[Kookboek/Kruidige rijst|Kruidige rijst]]
*[[Kookboek/Rijstebrij|Rijstebrij]]
*[[Kookboek/Rijstsalade|Rijstsalade]]
*[[Kookboek/Rodebietensoep|Rodebietensoep]]
*[[Kookboek/Rodebietjessalade|Rodebietjessalade]]
*[[Kookboek/Rode biet-paprikasalade|Rode biet-paprikasalade]]
*[[Kookboek/Rodekool-gehakttaart|Rodekool-gehakttaart]]
*[[Kookboek/Rodekool met appel|Rodekool met appel]]
*[[Kookboek/Gestoofde rode kool|Gestoofde rode kool]]
*[[Kookboek/Rodelinzensoep|Rodelinzensoep]]
*[[Kookboek/Romige kerriesoep|Romige kerriesoep]]
*[[Kookboek/Boter|Roomboter]]
*[[Kookboek/Roomijs|Roomijs]]
*[[Kookboek/Roquefortsaus|Roquefortsaus]]
*[[Kookboek/Rösti|Rösti]]
*[[Kookboek/Roux|Roux]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;

==S==
*[[Kookboek/Sabayon|Sabayon]]
*[[Kookboek/Saladesaus|Saladesaus]]
*[[Kookboek/Sandwichrol|Sandwichrol]]
*[[Kookboek/Sangria|Sangria]] (drank)
*[[Kookboek/Saté Teriyaki op de barbecue|Saté Teriyaki op de barbecue]]
*[[Kookboek/Satésaus|Satésaus]]
*[[Kookboek/Stoofpot met schelvis|Stoofpot met schelvis]]
*[[Kookboek/Schnitzel-roomsaus|Schnitzel-roomsaus]]
*[[Kookboek/Scholfilet in bouillon|Scholfilet in bouillon]]
*[[Kookboek/Scholfilet uit de oven|Scholfilet uit de oven]]
*[[Kookboek/Scones|Scones]]
*[[Kookboek/Selderijsalade|Selderijsalade]]
*[[Kookboek/Shoarma|Shoarma]]
*[[Kookboek/Siciliaanse spaghetti|Siciliaanse spaghetti]]
*[[Kookboek/Sieuw mai|Sieuw mai]]
*[[Kookboek/Gegratineerde Sint Jacobsschelp|Sint Jacobsschelp (gegratineerd)]]
*[[Kookboek/Gepocheerde Sint Jacobsschelp met kaassaus|Sint Jacobsschelp (gepocheerd) met kaassaus]]
*[[Kookboek/Slagroom|Slagroom]]
*[[Kookboek/Smoske|Smoske]]
*[[Kookboek/Snickerbroodje|Snickerbroodje]]
*[[Kookboek/Snijbonen met tomaten|Snijbonen met tomaten]]
*[[Kookboek/Soepbal|Soepbal(letjes)]]
*[[Kookboek/Soezen|Soezen]]
*[[Kookboek/Sorbetijs|Sorbetijs]]
*[[Kookboek/Soufflé|Soufflé]]
*[[Kookboek/Souvlaki|Souvlaki]]
*[[Kookboek/Spaanse tortilla|Spaanse tortilla]]
*[[Kookboek/Spaghetti Bolognese|Spaghetti Bolognese]]
*[[Kookboek/Spaghetti met herfstpaddenstoelen‎|Spaghetti met herfstpaddenstoelen]]
*[[Kookboek/Spanakópita|Spanakópita]]
*[[Kookboek/Spekdik|Spekdik]]
*[[Kookboek/Sperziebonen met tomaten|Sperziebonen met tomaten]]
*[[Kookboek/Sperzieboontjes met knoflook|Sperzieboontjes met knoflook]]
*[[Kookboek/Spitskoolstoofpot|Spitskoolstoofpot]]
*[[Kookboek/Spiegelei|Spiegelei]]
*[[Kookboek/Spruitjes met spek en ui|Spruitjes met spek en ui]]
*[[Kookboek/Stamppot|Stamppot]]
*[[Kookboek/Stamppot rauwe andijvie|Stamppot rauwe andijvie]]
*[[Kookboek/Stamppot boerenkool|Stamppot boerenkool]]
*[[Kookboek/Stamppot zuurkool|Stamppot zuurkool]]
*[[Kookboek/Stifádo|Stifádo]]
*[[Kookboek/Stoofperen (recept)|Stoofperen]] 
*[[Kookboek/Stoofpot|Stoofpot]]
*[[Kookboek/Sudderlapjes|Sudderlapjes]]
*[[Kookboek/Sushi|Sushi]]
&lt;/div&gt;

==T==
*[[Kookboek/Taco|Taco]]
*[[Kookboek/Taco's met zoete aardappel en zwarte bonen | Taco's met zoete aardappel en zwarte bonen]]
*[[Kookboek/Tandoorikip|Tandoorikip]]
*[[Kookboek/Tartaartje|Tartaartje]]
*[[Kookboek/Tante Wieskoek|Tante Wieskoek]]
*[[Kookboek/Tequila Sunrise|Tequila Sunrise]]
*[[Kookboek/Tiramisu|Tiramisu]]
*[[Kookboek/Toastjes|Toastjes]]
*[[Kookboek/Tom kha kai|Tom kha kai]]
*[[Kookboek/Tomaten op de barbecue|Tomaten op de barbecue]]
*[[Kookboek/Gevulde tomaten|Gevulde tomaten]]
*[[Kookboek/Hollandse tomatensoep|Hollandse tomatensoep]]
*[[Kookboek/Tomatengroentesoep|Tomatengroentesoep]]
*[[Kookboek/Tomatensoep|Tomatensoep]]
*[[Kookboek/Tomatensalsa|Tomatensalsa]]
*[[Kookboek/Tonijnsalade|Tonijnsalade]]
*[[Kookboek/Tosti|Tosti]]
*[[Kookboek/Tuinbonenstoofpot|Tuinbonenstoofpot]]
*[[Kookboek/Tzatziki|Tzatziki]]

==U==
*[[Kookboek/Uitsmijter#Varianten|Uitsmijter]]

==V==
*[[Kookboek/Vanillesuiker|Vanillesuiker]]
*[[Kookboek/Vanillewafels|Vanillewafels]]
*[[Kookboek/Varkenshaas|Varkenshaas]]
*[[Kookboek/Varkenskarbonade|Varkenskarbonade]]
*[[Kookboek/Varkensvlees in zoetzure saus|Varkensvlees in zoetzure saus]]
*[[Kookboek/Vegetarische shoarma|Vegetarische shoarma]]
*[[Kookboek/Veloutésaus|Veloutésaus]]
*[[Kookboek/Veloutésaus|Veloutésoep]]
*[[Kookboek/Venkel uit de oven|Venkel uit de oven]]
*[[Kookboek/Venkel-appelsalade|Venkel-appel salade]]
*[[Kookboek/Venkelsoep|Venkelsoep]]
*[[Kookboek/Vinaigrette|Vinaigrette]]
*[[Kookboek/Vlaai|Vlaai]]
*[[Kookboek/Vlaamse stoofkarbonaden|Vlaamse stoofkarbonaden]]
*[[Kookboek/Vlaflip|Vlaflip]]
*[[Kookboek/Vleesbrood|Vleesbrood]]
*[[Kookboek/Vleesfondue|Vleesfondue]]
*[[Kookboek/Vliegenzwammen|Vliegenzwammen]]
*[[Kookboek/Volkoren pompoenbrood|Volkoren pompoenbrood]]
*[[Kookboek/Vriendschapskoek|Vriendschapskoek]]
*[[Kookboek/Vruchtenbowl|Vruchtenbowl]]

==W==
*[[Kookboek/Waldorfsalade|Waldorfsalade]]
*[[Kookboek/Krentjebrij|Watergruwel]] (krentjebrij)
*[[Kookboek/Waterkers-aardappelsoep|Waterkers-aardappelsoep]]
*[[Kookboek/Wentelteefje|Wentelteefje]]
*[[Kookboek/Witlof uit de oven|Witlof uit de oven]]
*[[Kookboek/Witlofsalade van de nonnen|Witlofsalade van de nonnen]]
*[[Kookboek/Witlofschotel|Witlofschotel]]
*[[Kookboek/Witlofsoep|Witlofsoep]]
*[[Kookboek/Witlofsoep (maaltijdsoep)|Witlofsoep (maaltijdsoep)]]
*[[Kookboek/Witte bonenschotel|Witte bonenschotel]]
*[[Kookboek/Witte bonensoep|Witte bonensoep]]
*[[Kookboek/Gebakken worst|Gebakken worst]]

==X==

==Y==
*[[Kookboek/Yoghurt met appelmoes en noten|Yoghurt met appelmoes en noten]]
*[[Kookboek/Yoghurt met honing en walnoten|Yoghurt met honing en walnoten]]
*[[Kookboek/Yoghurtsoep|Yoghurtsoep]]
*[[Kookboek/Yoghurttaart met kersen|Yoghurttaart met kersen]]
*[[Kookboek/Yogonaise|Yogonaise]]

==Z==
*[[Kookboek/Zaadjestaart|Zaadjestaart]]
*[[Kookboek/Gestoofde zalm|Gestoofde zalm]]
*[[Kookboek/Zalmmousse|Zalmmousse]] (opgestijfd)
*[[Kookboek/Smeuïge zalmmousse|Smeuïge zalmmousse]]
*[[Kookboek/Zandkoekjes|Zandkoekjes]]
*[[Kookboek/Zoete pompoentaart|Zoete pompoentaart]]
*[[Kookboek/Zomerse erwtensoep|Zomerse erwtensoep]]
*[[Kookboek/Zootje van paling|Zootje van paling]]
*[[Kookboek/Zürcher geschnetzeltes|Zürcher geschnetzeltes]]
*[[Kookboek/Zoetzure zuurkoolschotel met kip|Zoetzure zuurkoolschotel met kip]]
*[[Kookboek/Zuurkoolsoep|Zuurkoolsoep]]
*[[Kookboek/Zuurkool met fruit en kip|Zuurkool met fruit en kip]]
*[[Kookboek/Zweedse Gehaktballetjes|Zweedse gehaktballetjes]]
&lt;/div&gt;

[[Categorie:Kookboek|Recepten]]
[[Categorie:Kookboek - inhoud| Recepten]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>b6xujtizasgxzfjpkml7h3zls29zbov</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:Cake, gebak en taart</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1259</id>
    <revision>
      <id>396465</id>
      <parentid>395314</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T08:52:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Categorie toegevoegd</comment>
      <origin>396465</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1308" sha1="oqzpson5osh7freqtekqon3qb3sv81h" xml:space="preserve">{{kookboekcat|
|onderwerp= ''cake, gebak en taartrecepten'' 
|detailomschrijving=
|broodkruimel= [[:Categorie:Alles|Alles]] &amp;rarr; [[:categorie:Boek|Boek]] &amp;rarr;  [[:Categorie:Kookboek|Kookboek]] &amp;rarr; [[:Categorie:Recept|Recept]] &amp;rarr; '''{{PAGENAME}}'''
|overig='''Deze categorie is voor zoete lekkernijen die gemaakt zijn van luchtig deeg en vaak bij feestelijke gelegenheden (zoals een verjaardag of een bijzonder weerzien) worden gepresenteerd bij de koffie of de thee.'''
}}

== Soorten ==
* [[:Categorie:Cake|Cake]]: Langwerpig soort gebak gemaakt van boter, eieren, suiker en meel, waar zes of meer plakken van gesneden kunnen worden.
* [[:Categorie:Gebakje|Gebakje]]: Taartje voor één persoon; voorbeelden: soes, Bosche bol, cupcake en tompoes.
* [[:Categorie:Taart|Taart]]: Meestal rond zoet baksel, vaak uitbundig versierd, waar vier of meer punten van gesneden kunnen worden. Inclusief vlaaien.
* [[:Categorie:Wafel|Wafel]]: Plat, in een wafelijzer gemaakt, gebak. 

== Zie ook ==
* [[:Categorie:Platbrood]] voor pannenkoeken en flensjes
* [[:Categorie:Hartige taart]]

[[Categorie:Zoetigheid]]
[[Categorie:Feestgerechten]]

&lt;!--
Duits heeft twee verschillende categorieen hiervoor
German has two diffrent categories for this category
Das Deutsch habt zwei Kategorien fur diese Kategorie
--&gt;</text>
      <sha1>oqzpson5osh7freqtekqon3qb3sv81h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Glutenvrij</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1502</id>
    <revision>
      <id>396416</id>
      <parentid>395886</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T14:42:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Afbeelding + Ingrdiënten/recepten zonder gluten</comment>
      <origin>396416</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1410" sha1="q5t9u1wa76qib0toazinlxa2gyt9jsc" xml:space="preserve">[[File:Wheat-995055.svg|thumb|Pictogram voor glutenvrij]]
[[Kookboek/Speciaal dieet|Speciaal dieet]]

----

[[w:gluten|Gluten]] komen onder andere voor in tarwe, rogge, haver, gerst, spelt en kamut. Dit betekent dat een glutenvrij dieet bv. geen gewoon brood, pasta of bier bevat.

Mensen met een glutenintolerantie, ook wel [[w:coeliakie|coeliakie]] genoemd, zijn aangewezen op een glutenvrij dieet.

Ook jonge kinderen worden steevast op een glutenvrij dieet gezet, omdat hun darmwand nog onvoldoende ontwikkeld is om gluten op te nemen. Gluten in het dieet van het jonge kind zullen darmbeschadiging en diarree veroorzaken. Bovendien lijdt het vaak tot blijvende voedselallergieën en andere medische problemen. Tot de leeftijd van 6 (?) maanden hoort daarom alle babyvoeding glutenvrij te zijn.

Koken en bakken met glutenvrij meel is niet een kwestie van gewoon meel door glutenvrij meel vervangen maar vereist soms wat aanpassingen.

De [https://www.ncv.nl/ Nederlandse Coeliakie Vereniging] geeft aan haar leden tips voor het koken en bakken met glutenvrij meel 
*kwartaalblad
*organiseren van baklessen
Via de startpagina coeliakie komt u bij sites met recepten

== Ingrediënten en recepten zonder gluten ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-glutenvrij
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;

[[Categorie:Kookboek/Speciaal dieet|Glutenvrij]]
{{sub}}</text>
      <sha1>q5t9u1wa76qib0toazinlxa2gyt9jsc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Bowl van Lievevrouwebedstro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1571</id>
    <revision>
      <id>396447</id>
      <parentid>396390</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T06:01:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Bowl (2) */</comment>
      <origin>396447</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1696" sha1="o0cwjga1h44z4byoihvtx6ssrukpurd" xml:space="preserve">[[Kookboek/Drank|Overzicht van beschreven drankrecepten]]&lt;br&gt;
&amp;nbsp;&lt;br&gt;
===Bowl (1)===
*Neem een handvol {{Kb|lievevrouwebedstro}} en laat het 4 uur drogen (dan komt de geur vrij).
*Doe de plantjes in een bowl. Overgiet ze met ½ l. droge {{Kb|witte wijn}} + het sap van 1 {{Kb|citroen|citroen}} en van 1 {{Kb|sinaasappel|sinaasappel}}. Zorg ervoor dat de bloempjes hun kopje onder de wijn houden.
*Laat 4 h. op een warme plaats trekken.
*Neem de plantjes eruit en roer 7 eetlepels witte suiker door de drank. Voeg de rest van de witte wijn bij en zet het geheel in de koelkast.
*De volgende dag doet men er nog een fles ijskoude [[Kookboek/Schuimwijn|schuimwijn]] bij.
*Leg wat bloempjes in de bowl ter versiering.

===Bowl (2)===
*Voeg de volgende ingrediënten samen in een glazen  bowl: 1 fles [[Kookboek/Witte wijn|rijnwijn]], glas [[Kookboek:Sherry|sherry]], wat [[Kookboek/Suiker|suiker]], enkele [[Kookboek/Aardbei|aardbeien]], een in partjes gesneden [[Kookboek/Sinaasappel|sinaasappel]] en een paar takjes Lievevrouwebedstro.
*Doe de takjes er een uur voor gebruik in, zodat ze de tijd krijgen om te weken.
*Doe 3 à 4 takjes Lievevrouwebedstro in een bowl met ½ fles wijn en laat ½ uur staan. Zeef de wijn en vul aan met de volgende ingrediënten:
**1 fles {{Kb|witte wijn}}
**+ rest van de reeds gebruikte fles
**sap van 1 {{Kb|citroensap|citroen}} + beetje schil
**225 g zoete vruchten
**[[Kookboek/Suiker|suiker]] naar smaak
**2 fl. [[Kookboek/Sodawater|sodawater]]
*Versieren met [[Kookboek/Munt|munt]]- of [[Kookboek/Boragie|boragie]]blad

&lt;!-- ----------- Hieronder onderhoudsmeldingen -------------- --&gt;


{{Recepten}} 
[[Categorie:Drank|Bowl_van_Lievevrouwebedstro]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>o0cwjga1h44z4byoihvtx6ssrukpurd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Pools</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4992</id>
    <revision>
      <id>396470</id>
      <parentid>379284</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:14:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>De Wikischim</username>
        <id>5499</id>
      </contributor>
      <origin>396470</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3643" sha1="m7ohpw7sd8iugx5ci2ghldpfe5r001m" xml:space="preserve">{{Bi}}
{{Bladeren4|Pools|''Pools''|/Inhoudsopgave|''Inhoudsopgave''}} 
[[Afbeelding:P Poland.svg|200px|right|Polen]]
[[Afbeelding:Krakow rynek 01.jpg|200px|right|Krakau]]
[[Afbeelding:CzarnyStawZakopane.jpg|200px|right|Tatra]]
[[Afbeelding:Warsaw7ob.jpg|200px|right|Warschau]]
[[Afbeelding:Wisent.jpg|200px|right|Wisent]]
[[Afbeelding:5 Wroclaw 018.jpg|200px|right|Wroclaw]]
[[Afbeelding:TatryWysokie.jpg|200px|right|Tatra]]
[[Afbeelding:2003 12 23 Gdansk.jpeg|200px|right|Gdansk]]
[[Afbeelding:Marienburg 2004.jpg|200px|right|Malbork]]

== Inleiding ==
[[Image:Flag of Poland.svg|30px|Vlag van Polen]] '''Pools''' is een lid van de West-Slavische taalgroep. Het wordt gesproken door ongeveer 44 miljoen mensen, voornamelijk in [[w:Polen|Polen]], maar ook in de naburige gebieden in de aangrenzende landen.

Het Pools is een door immigranten geïmporteerde taal in landen zoals het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Australië en nog tal van andere landen. Er kunnen sporen worden teruggevonden van het Pools tot in de 12e eeuw, maar de moderne literaire taal dateert uit de 16e eeuw, gebaseerd op het dialect dat wordt gesproken rond de stad [[w:Poznań|Poznań]].

Het Pools is nauw verwant met het [[Wikibooks:Wachtruimte/Tsjechisch|Tsjechisch]], het [[Slowaaks]] en het Sorbisch. Het wordt geschreven in het [[w:Latijns alfabet|Latijnse alfabet]] met daarbij de volgende [[w:diakritisch teken|diakritische tekens]]:

ą  ć  ę  ł  ń  ó  ś  ź  ż 

Daarbij worden met ą en ę nasale klinkers voorgesteld, de ć, ń, ś, ź stellen gepalataliseerde medeklinkers voor. De ł wordt als de Engelse w uitgesproken, terwijl de Poolse w ongeveer overeenkomt met de Nederlandse v heeft. Het haakje onder a en e wordt ogonek (staartje) genoemd.

Het Pools kent weinig dialecten. Na de gedwongen verhuizingen na 1945 van Polen uit de oostelijke gebieden die nu bij Litouwen, Wit-Rusland en Oekraïne horen, zijn veel regionale varianten verdwenen. Afwijkende streektalen zijn bijvoorbeeld het Kasjoebisch (ten westen van Gdańsk) en de taal van de górale in de Podhale.

== Naamvallen ==
Het Pools kent [[Pools/Naamvallen|zeven naamvallen]]. Naast de nominatief (1e naamval), genitief (2e naamval), datief (3e naamval) en accusatief (4e naamval) bestaan ook nog de instrumentalis en de locatief. De vocatief, een aanspreekvorm, is de zevende naamval, maar deze wordt niet veel gebruikt. Het Pools kent, anders dan de Germaanse en Romaanse talen, geen lidwoorden.

== Werkwoorden ==
Elk werkwoord heeft een perfectieve vorm en een imperfectieve vorm, dit onderscheid wordt aspect genoemd. De perfectieve werkwoorden drukken, gebruikt in de tegenwoordige tijd, toekomst uit. ''Czytać'' (lezen), imperfectief. ''Czytam list'' (imperfectief): Ik ben een brief aan het lezen) ''Przeczytam list'' (perfectief): Ik zal een brief lezen (en ik lees hem uit). 

De Poolse taal hoort tot de grote Indo-Europese taalfamilie. Aan basale woorden als ''jeden'', ''dwa'', ''trzy'' (een, twee, drie) is de verwantschap met het Nederlands (ook een Indo-Europese taal) te zien. Andere voorbeelden: ''on stoi'' (hij staat); ''ty jesteś'' (jij bent, vgl. Frans ''tu es''). Verreweg de meeste woorden zijn voor het ongeoefend oog of oor echter niet of moeilijk herkenbaar. Een deel van de Poolse woordenschat is anderzijds volkomen ongerelateerd aan bijvoorbeeld die van de Germaanse talen.

== Cursus ==
Deze studie bestaat uit 10 lessen met geluidsfragmenten en oefeningen. Zie de [[/Inhoudsopgave|inhoudsopgave]] voor een overzicht van de lessen en inhoud.

{{Pools}}
{{Indo-Europees}}
{{Fase2}}{{Boek}}
{{Wikipedia
| Pagina = Pools
| Naam = Pools 
}}</text>
      <sha1>m7ohpw7sd8iugx5ci2ghldpfe5r001m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396471</id>
      <parentid>396470</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:17:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>De Wikischim</username>
        <id>5499</id>
      </contributor>
      <comment>/* Inleiding */</comment>
      <origin>396471</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3692" sha1="rmo1vbf8cewuuajiq9i9vqy3wcpx4so" xml:space="preserve">{{Bi}}
{{Bladeren4|Pools|''Pools''|/Inhoudsopgave|''Inhoudsopgave''}} 
[[Afbeelding:P Poland.svg|200px|right|Polen]]
[[Afbeelding:Krakow rynek 01.jpg|200px|right|Krakau]]
[[Afbeelding:CzarnyStawZakopane.jpg|200px|right|Tatra]]
[[Afbeelding:Warsaw7ob.jpg|200px|right|Warschau]]
[[Afbeelding:Wisent.jpg|200px|right|Wisent]]
[[Afbeelding:5 Wroclaw 018.jpg|200px|right|Wroclaw]]
[[Afbeelding:TatryWysokie.jpg|200px|right|Tatra]]
[[Afbeelding:2003 12 23 Gdansk.jpeg|200px|right|Gdansk]]
[[Afbeelding:Marienburg 2004.jpg|200px|right|Malbork]]

== Inleiding ==
[[Image:Flag of Poland.svg|30px|Vlag van Polen]] '''Pools''' is een lid van de West-Slavische taalgroep. Het wordt gesproken door ongeveer 44 miljoen mensen, voornamelijk in [[w:Polen|Polen]], maar ook in de naburige gebieden in de aangrenzende landen.

Het Pools is een door immigranten geïmporteerde taal in landen zoals het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Australië en nog tal van andere landen. Er kunnen sporen worden teruggevonden van het Pools tot in de 12e eeuw, maar de moderne literaire taal dateert uit de 16e eeuw, gebaseerd op het dialect dat wordt gesproken rond de stad [[w:Poznań|Poznań]].

Het Pools is nauw verwant met het [[Wikibooks:Wachtruimte/Tsjechisch|Tsjechisch]], het [[Slowaaks]] en het Sorbisch. Het wordt geschreven in het [[w:Latijns alfabet|Latijnse alfabet]] met daarbij de volgende [[w:diakritisch teken|diakritische tekens]]:

ą  ć  ę  ł  ń  ó  ś  ź  ż 

Daarbij worden met ą en ę nasale klinkers voorgesteld, de ć, ń, ś, ź stellen gepalataliseerde medeklinkers voor. De ł wordt als een w uitgesproken, terwijl de Poolse w qua klank ongeveer overeenkomt met de Nederlandse v. Het &quot;haakje&quot; dat soms onder een a of e staat wordt ogonek (staartje) genoemd, en geeft een nasalisering aan.

Het Pools kent weinig dialecten. Na de gedwongen verhuizingen na 1945 van Polen uit de oostelijke gebieden die nu bij Litouwen, Wit-Rusland en Oekraïne horen, zijn veel regionale varianten verdwenen. Afwijkende streektalen zijn bijvoorbeeld het Kasjoebisch (ten westen van Gdańsk) en de taal van de górale in de Podhale.

== Naamvallen ==
Het Pools kent [[Pools/Naamvallen|zeven naamvallen]]. Naast de nominatief (1e naamval), genitief (2e naamval), datief (3e naamval) en accusatief (4e naamval) bestaan ook nog de instrumentalis en de locatief. De vocatief, een aanspreekvorm, is de zevende naamval, maar deze wordt niet veel gebruikt. Het Pools kent, anders dan de Germaanse en Romaanse talen, geen lidwoorden.

== Werkwoorden ==
Elk werkwoord heeft een perfectieve vorm en een imperfectieve vorm, dit onderscheid wordt aspect genoemd. De perfectieve werkwoorden drukken, gebruikt in de tegenwoordige tijd, toekomst uit. ''Czytać'' (lezen), imperfectief. ''Czytam list'' (imperfectief): Ik ben een brief aan het lezen) ''Przeczytam list'' (perfectief): Ik zal een brief lezen (en ik lees hem uit). 

De Poolse taal hoort tot de grote Indo-Europese taalfamilie. Aan basale woorden als ''jeden'', ''dwa'', ''trzy'' (een, twee, drie) is de verwantschap met het Nederlands (ook een Indo-Europese taal) te zien. Andere voorbeelden: ''on stoi'' (hij staat); ''ty jesteś'' (jij bent, vgl. Frans ''tu es''). Verreweg de meeste woorden zijn voor het ongeoefend oog of oor echter niet of moeilijk herkenbaar. Een deel van de Poolse woordenschat is anderzijds volkomen ongerelateerd aan bijvoorbeeld die van de Germaanse talen.

== Cursus ==
Deze studie bestaat uit 10 lessen met geluidsfragmenten en oefeningen. Zie de [[/Inhoudsopgave|inhoudsopgave]] voor een overzicht van de lessen en inhoud.

{{Pools}}
{{Indo-Europees}}
{{Fase2}}{{Boek}}
{{Wikipedia
| Pagina = Pools
| Naam = Pools 
}}</text>
      <sha1>rmo1vbf8cewuuajiq9i9vqy3wcpx4so</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396473</id>
      <parentid>396471</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:19:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>De Wikischim</username>
        <id>5499</id>
      </contributor>
      <comment>/* Inleiding */</comment>
      <origin>396473</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3647" sha1="7c264xx6n6gqlc1xyi3t7tnylwdif7y" xml:space="preserve">{{Bi}}
{{Bladeren4|Pools|''Pools''|/Inhoudsopgave|''Inhoudsopgave''}} 
[[Afbeelding:P Poland.svg|200px|right|Polen]]
[[Afbeelding:Krakow rynek 01.jpg|200px|right|Krakau]]
[[Afbeelding:CzarnyStawZakopane.jpg|200px|right|Tatra]]
[[Afbeelding:Warsaw7ob.jpg|200px|right|Warschau]]
[[Afbeelding:Wisent.jpg|200px|right|Wisent]]
[[Afbeelding:5 Wroclaw 018.jpg|200px|right|Wroclaw]]
[[Afbeelding:TatryWysokie.jpg|200px|right|Tatra]]
[[Afbeelding:2003 12 23 Gdansk.jpeg|200px|right|Gdansk]]
[[Afbeelding:Marienburg 2004.jpg|200px|right|Malbork]]

== Inleiding ==
[[Image:Flag of Poland.svg|30px|Vlag van Polen]] '''Pools''' is een lid van de West-Slavische taalgroep. Het wordt gesproken door ongeveer 44 miljoen mensen, voornamelijk in [[w:Polen|Polen]], maar ook in de naburige gebieden in de aangrenzende landen.

Het Pools is een door immigranten geïmporteerde taal in landen zoals het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Australië en nog tal van andere landen. Er kunnen sporen worden teruggevonden van het Pools tot in de 12e eeuw, maar de moderne literaire taal dateert uit de 16e eeuw, gebaseerd op het dialect dat wordt gesproken rond de stad [[w:Poznań|Poznań]].

Het Pools is nauw verwant met het [[Wikibooks:Wachtruimte/Tsjechisch|Tsjechisch]], het [[Slowaaks]] en het Sorbisch. Het wordt geschreven in het [[w:Latijns alfabet|Latijnse alfabet]] met daarbij de volgende [[w:diakritisch teken|diakritische tekens]]:

ą  ć  ę  ł  ń  ó  ś  ź  ż 

Daarbij worden met ą en ę nasale klinkers weergegeven (dit &quot;haakje&quot; wordt ''ogonek'' genoemd, wat &quot;staartje&quot; betekent). De ć, ń, ś, ź duiden gepalataliseerde medeklinkers aan. De ł wordt als een w uitgesproken, terwijl de Poolse w qua klank ongeveer overeenkomt met de Nederlandse v. 

Het Pools kent weinig dialecten. Na de gedwongen verhuizingen na 1945 van Polen uit de oostelijke gebieden die nu bij Litouwen, Wit-Rusland en Oekraïne horen, zijn veel regionale varianten verdwenen. Afwijkende streektalen zijn bijvoorbeeld het Kasjoebisch (ten westen van Gdańsk) en de taal van de górale in de Podhale.

== Naamvallen ==
Het Pools kent [[Pools/Naamvallen|zeven naamvallen]]. Naast de nominatief (1e naamval), genitief (2e naamval), datief (3e naamval) en accusatief (4e naamval) bestaan ook nog de instrumentalis en de locatief. De vocatief, een aanspreekvorm, is de zevende naamval, maar deze wordt niet veel gebruikt. Het Pools kent, anders dan de Germaanse en Romaanse talen, geen lidwoorden.

== Werkwoorden ==
Elk werkwoord heeft een perfectieve vorm en een imperfectieve vorm, dit onderscheid wordt aspect genoemd. De perfectieve werkwoorden drukken, gebruikt in de tegenwoordige tijd, toekomst uit. ''Czytać'' (lezen), imperfectief. ''Czytam list'' (imperfectief): Ik ben een brief aan het lezen) ''Przeczytam list'' (perfectief): Ik zal een brief lezen (en ik lees hem uit). 

De Poolse taal hoort tot de grote Indo-Europese taalfamilie. Aan basale woorden als ''jeden'', ''dwa'', ''trzy'' (een, twee, drie) is de verwantschap met het Nederlands (ook een Indo-Europese taal) te zien. Andere voorbeelden: ''on stoi'' (hij staat); ''ty jesteś'' (jij bent, vgl. Frans ''tu es''). Verreweg de meeste woorden zijn voor het ongeoefend oog of oor echter niet of moeilijk herkenbaar. Een deel van de Poolse woordenschat is anderzijds volkomen ongerelateerd aan bijvoorbeeld die van de Germaanse talen.

== Cursus ==
Deze studie bestaat uit 10 lessen met geluidsfragmenten en oefeningen. Zie de [[/Inhoudsopgave|inhoudsopgave]] voor een overzicht van de lessen en inhoud.

{{Pools}}
{{Indo-Europees}}
{{Fase2}}{{Boek}}
{{Wikipedia
| Pagina = Pools
| Naam = Pools 
}}</text>
      <sha1>7c264xx6n6gqlc1xyi3t7tnylwdif7y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Kruidnoten</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6468</id>
    <revision>
      <id>396466</id>
      <parentid>394892</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:00:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Categorie veranderd</comment>
      <origin>396466</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1118" sha1="mvka7pta1102l0vlv8rpwuznrfkagnj" xml:space="preserve">{{Recept|
| Afbeelding = [[Bestand:Stapeltje kruidnoten.jpg|300px]]
| Naam = Kruidnoten
| Categorie = Feestdagrecept
| Porties = Ongeveer 400 gram
| Energie = 
| Tijd = Ongeveer ¾ uur
| Stippen = 2
| Moeilijkheid = Vrij eenvoudig
}}

[[Kookboek/Feestgerechten|Kruidnoten]] | [[Kookboek/Recepten|Receptenindex]]

Bekend Sinterklaassnoep. Brosse snoepjes gemaakt van speculaasdeeg. 

==Wat heb je nodig==
===Ingrediënten===
*200 gram zelfrijzend bakmeel
*100 gram bruine basterdsuiker
*100 gram boter
*2 eetlepels melk
*1½ eetlepel speculaaskruiden
*½ theelepel zout

===Keukengereedschap===
*bakplaat
*pannenkoekmes
*oven
*ovenwanten
*kom

==Bereidingswijze==
# Doe alles in de kom en kneed er een deeg van
# Laat het deeg 20 minuten staan
# Vet de bakplaat met boter in
# Verwarm de oven voor op 180 graden
# Maak kleine balletjes van het deeg, druk ze een beetje plat en leg ze op de bakplaat
# Bak ze ongeveer 22½ minuut in de oven
# Haal ze met het pannenkoekenmes van de bakplaat
# Laat ze afkoelen
# Eet smakelijk!


{{Recepten}}
[[Categorie:Feestdagrecept|Kruidnoten]]
[[Categorie:Snoep|Kruidnoten]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>mvka7pta1102l0vlv8rpwuznrfkagnj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:Feestdagrecept</title>
    <ns>14</ns>
    <id>7280</id>
    <revision>
      <id>396468</id>
      <parentid>43258</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:05:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Beschrijving aangevuld</comment>
      <origin>396468</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="364" sha1="8brkseuz47eh6wi3l6jvu4g5w6dkhnx" xml:space="preserve">{{kookboekcat|
|onderwerp= ''recepten voor de feestdagen'' 
|detailomschrijving= Zoals christelijke feestdagen, Koningsdag, Sinterklaas en Oudjaarsavond.
|broodkruimel= [[:Categorie:Alles|Alles]] &amp;rarr; [[:categorie:Boek|Boek]] &amp;rarr;  [[:Categorie:Kookboek|Kookboek]] &amp;rarr; [[:Categorie:Recept|Recept]] &amp;rarr; '''{{PAGENAME}}'''
|overig=
}}

[[Categorie:Recept]]</text>
      <sha1>8brkseuz47eh6wi3l6jvu4g5w6dkhnx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Overleg gebruiker:T.vanschaik</title>
    <ns>3</ns>
    <id>7953</id>
    <revision>
      <id>396431</id>
      <parentid>396349</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:11:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <comment>/* Sjabloon:Tabel Exact/Elektronaffiniteit elementen */ Reactie</comment>
      <origin>396431</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37141" sha1="dnpq9zi6vqjjwksu0u2hkl2hwhoqjx9" xml:space="preserve">__TOC__
== Archief ==
[[Overleg gebruiker:T.vanschaik/Archief - 2022|2022 en eerder]]

== Nog maar eens... ==

* [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Overbrengingsregels/Antwoorden&amp;diff=prev&amp;oldid=370379 Lintfouten, ongeldige HTML]. Laatste keer? ''Asjeblieft?'' - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 22 jan 2023 00:45 (CET)
*:Hoi,&lt;br&gt;
*:Het enige verschil dat ik zie is dat je alle '''&amp;lt;br /&amp;gt;''' codes vervangen hebt door '''&amp;lt;br&amp;gt;'''. Ik weet dat de code zonder slash een geldige code is, maar ik ben ooit, vraag me echt niet wanneer en waar, tegengekomen dat in een herziening van de HTML-codes de slash werd toegevoegd. Het was een voor mij compleet logische stap in het stroomlijnen van de verschillende codes. De '''&amp;lt;br&amp;gt;''' is een ongepaarde HTML-code vergelijkbaar met de verwijzende '''&amp;lt;ref name = &quot;''name''&quot;&amp;gt;''', waar ook een afsluitende slash inzit. Sindsdien gebruik ik de code met slash, en dat werkt altijd prima. Als het voor de lintfouten-check handig is, wil ik wel de code zonder slash gebruiken, maar ik voel er weinig voor om alle pagina's die ik ooit op Wikibooks heb gemaakt of bewerkt op die wijziging te gaan scannen. ;( [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 22 jan 2023 11:44 (CET)
:::Het werkt idd. prima, maar dat is alleen omdat browsers (nu nog?) soepel omgaan met verouderde HTML. De verwarring is ontstaan door verschillen in HTML 4.xx, XHTML en XML. Maar MediaWiki is &quot;om&quot; naar HTML 5, en ik probeer mbv. een script ''alle'' pagina's aan die norm te laten voldoen. Ik heb er - letterlijk - al duizenden gedaan, maar het moet wel een keer ''klaar'' zijn. Oude fouten kom ik ooit wel eens tegen, ik hoop alleen dat je geen nieuwe meer maakt; er is weinig lol aan om elke dag weer ongeveer dezelfde edits te maken, en het schoot me gister nét even verkeerd...
:::PS.: Vergelijk [[Speciaal:LintErrors]] eens met bv. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Speciaal:LintErrors nl.wikipedia] en [https://en.wikibooks.org/wiki/Special:LintErrors en.wikibooks]? - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 22 jan 2023 13:32 (CET)
::::Als ik het dus goed begrijp: geen '''&amp;lt;br /&amp;gt;''' maar, maar alleen nog: '''&amp;lt;br /&amp;gt;'''. Overigens, heb jij een goede referentie voor HTML 5?[[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 22 jan 2023 13:47 (CET)
:::::Nee, geen '''&amp;lt;br /&amp;gt;''' meer maar alleen nog: '''&amp;lt;br&amp;gt;'''. Wat HTML 5 betreft is W3C leidend. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 11 feb 2023 21:34 (CET)
De code &lt;code&gt;&amp;lt;br /&gt;&lt;/code&gt; wordt nu afgevangen door een filter, ook als deze al voor jouw bewerking in de tekst stond. Ik zoek nog naar een verfijning van deze - toch wel botte - actie. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 20 feb 2023 17:17 (CET)

== [[:Categorie:Verwijderbare pagina]] ==

Daar hebben we een ander systeem voor: plaats &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Nuweg}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; op het artikel en de rest gaat vanzelf. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 11 feb 2023 20:56 (CET)

:Ik heb die categorie altijd gezien in het licht van vandalisme en blabla, zal verwijderbare pagina niet meer gebruiken [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 12 feb 2023 08:55 (CET)

== Dubbele sjabloonparameters ==

* [[Basiskennis chemie 3/Oxides algemeen Opgaven 3]] onduidelijk
* [[Basiskennis chemie 4/Redenen voor een terugtitratie]] gedaan
* [[Basiskennis chemie/Formules verbindingen/Opgaven]] onduidelijk
* [[Basiskennis chemie/Molaire massa/Opgaven]] onduidelijk
* [[Basiskennis chemie/Namen en formules zouten/opgaven]] onduidelijk
:De pagina geeft zelf meer informatie, in het rode kader, nadat je op &quot;Bewerken&quot; geklikt hebt. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 feb 2023 00:23 (CET)
::Was even zoeken, fout zat in sjabloon:VraagEnAntwoord :) [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 13 feb 2023 12:11 (CET)

== [[Basiskennis chemie 5/Corbonylverbindingen]] ==

De beide tabellen onder het kopje &quot;Naamgeving&quot; zijn te breed; de pagina krijgt een horizontale scrollba als de browser smaller is dan 1344px. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 11 feb 2023 22:35 (CET)

:Hier moet ik even rustig naar kijken [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 12 feb 2023 08:56 (CET)
::Ik heb de tabellen smaller gemaakt. Verder zat er een tikfout in de naam van de pagina, die is nu: [[Basiskennis chemie 5/Carbonylverbindingen]]. Ook is het laatste stuk niet voor deze pagina bedoeld, dat moet naar een eigen pagina. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 13 feb 2023 12:23 (CET)

== Titelwijzigingen ==

Wil je na een titelwijziging asjeblieft de links naar de betreffende pagina aanpassen&lt;s&gt;, ipv. telkens redirects achter te laten&lt;/s&gt;? Dit om te voorkomen dat er een onontwarbare kluwen van redirects ontstaat, zelfs zoals gisteren tussen chemie delen 3 en 4 onderling. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 feb 2023 15:23 (CET)

:Naar mijn weten gedaan, ik zoek eerst de links naar de redirect op, en dan vlag ik de pagina als &quot;nuweg&quot;. Dat kost alleen even tijd, een gaat niet altijd momentaan, sorry. Ik ben trouwens met een opschoonactie van paginanamen bezig, dus het al nog wel een paar keer gebeuren.[[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 17 feb 2023 21:21 (CET)

::&lt;s&gt;Als je op de 'hernoemen&quot;-pagina even het vinkje weghaalt bij &quot;Een doorverwijzing achterlaten&quot; hebben we er allebei veel minder werk aan. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 mrt 2023 19:46 (CET)&lt;/s&gt;

== Sjabloon:Boeksjabloon (uitklappen)/Delen ==

Ik heb me suf gezocht : [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Sjabloon:Boeksjabloon_(uitklappen)/Delen&amp;diff=prev&amp;oldid=372021] ! Het gevolg van deze fout was dat de [[Sjabloon:Boeksjabloon (uitklappen)]] veel te veel ruimte in beslag nam (qua hoogte). En dat terwijl ik eigenlijk bezig was met een betere versie van Sjabloon:Paginalink (zie de [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Wikibooks:Zandbak&amp;oldid=372020 zandbak])... - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 6 mrt 2023 05:32 (CET)

:Wat je precies in  de uitklapinhoud gewijzigd heb kan ik niet echt teruglezen. Ik zie wat extra witregels en wat schuiven met parameters in tags. Ik zie in eerste instantie geen wijziging in het functioneren. De andere opmaak van paginalink heb ik zelf ook al eens naar gekeken, maar ik kreeg het uitvullen niet netjes voor elkaar. In de zandbak ziet het er nu prima uit.&lt;br&gt;
:Overigens ben ik van mening dat je iets eerder moet gaan slapen (5:21 is geen tijd om nog wakker te zijn) of een beddenplank aanschaffen, dan val je niet zo ongeloveloos vroeg uit je bed. ;)) [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 6 mrt 2023 10:04 (CET)
::Er stond een accolade te veel, twee accolades op een heel verkeerde plaats, en &quot;titel = &quot; ipv. &quot;deel =&quot; in de uitleg (zie ook eerdere bewerkingen). Ik wil je vragen je werk in HTML, CSS en sjabloonparameters beter te controleren. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 6 mrt 2023 10:16 (CET)
:::Als het lijkt te werken, en geen gekke dingen opvallen, lijkt het correct, toch? Een andere controle dan puur tekstueel of de kleurtjes die tegenwoordig in de editor verschijnen heb ik niet. Paginalink en de uitklapinhoud zijn trouwens van ver voor de tijd (voor zo ver ik me herinner) dat er kleurtjes in de editor zaten. Meer dan excuses heb ik niet voor je. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 6 mrt 2023 10:54 (CET)

== Lintfouten: Meerdere niet-afgesloten opmaaktags ==

Van 143 naar &lt;del&gt;1&lt;/del&gt; &lt;ins&gt;nul&lt;/ins&gt;, door één bewerking: [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Sjabloon:Antwoord_verborgen&amp;curid=39522&amp;diff=372231&amp;oldid=371417]. Na een half uur zoeken, dat dan weer wel...  :-( - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 mrt 2023 19:44 (CET)

==[[Sjabloon:Cite journal1]]==
Opnieuw geïmporteerd, nu met volledige geschiedenis. Er moet nog wel het een en ander in aangepast worden... - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 mrt 2023 20:01 (CET)

:Dat moet dan ook in de Wikipedia. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 16 mrt 2023 09:59 (CET)

== [[Natuurkunde Opgaven/Golven, staand]] ==

Is &quot;150 sm&quot; correct, of moet het misschien &quot;150 cm&quot; zijn? - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 mrt 2023 23:43 (CET)

:Nou hoor, kan ik nou niks fout doen zonder dat er iemand over struikelt? ;) [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 15 mrt 2023 10:23 (CET)
::Sorry! ;-) 
::PS.: Achteraf gezien had ik deze kunnen weten, maar omdat jij doorgaans schrijft over zaken waar ik niets van begrijp, had ik de tekst niet goed ''gelezen''. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 15 mrt 2023 23:37 (CET)
:::Komt, geloof ik, vaker voor. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 16 mrt 2023 09:58 (CET)

== Dubbele sjabloonparameters/2 ==

Ik heb je laatste bewerking op [[Natuurkunde Opgaven/Significante cijfers]] en [[Natuurkunde Opgaven/Weerstand schakeling]] teruggedraaid omdat er weer dubbele sjabloonparameters in voorkwamen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 21 mrt 2023 12:43 (CET)&lt;br&gt;
&lt;s&gt;PS.: In [[Basiskennis chemie/Formules verbindingen/Opgaven]] en [[Basiskennis chemie/Namen en formules zouten/opgaven]] komen die ook nog voor.&lt;/s&gt; - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 21 mrt 2023 12:45 (CET)
&lt;br&gt;&amp;#42; Gevonden, zie [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AScheikundeopgaven%2FVerbindingen%2C_samenstelling_en_symbolen&amp;diff=372663&amp;oldid=370815&amp;diffmode=source] en [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AScheikundeopgaven%2FZouten%2C_namen_en_formules&amp;diff=372665&amp;oldid=370859&amp;diffmode=source]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 21 mrt 2023 12:57 (CET)
::Idem: [[Natuurkunde Opgaven/Golven, staand]] - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 21 mrt 2023 15:03 (CET)

== Sjabloon:Graph:Chart ==

Heb je [[Sjabloon:Tabel Exact/Elektronegativiteit Periodiek Systeem Grafiek|deze]] gezien? Ik kan me voorstellen dat je mijn OP niet meer zo volgt, gezien de drukte daar, vandaar... - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 21 mrt 2023 16:19 (CET)

:Wat er precies met de gegevens is gebeurt weet ik niet, maar het principe lijkt te werken. Bedankt. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 22 mrt 2023 13:25 (CET)

:: Het sjabloon loop was nog niet gedefinieerd. Ik heb de call uit de Wikipedia gekopieerd. Blijkbaar wordt de module string wel ondersteund op Wikibooks. Nu ziet het er weer uit zoals bedoeld, waarvoor, nogmaals, dank. :))[[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 22 mrt 2023 13:46 (CET)
:::Ja, Module:String was al eens eerder geïmporteerd. Ik heb Sjabloon:Loop even opnieuw geïmporteerd met de complete history, die is nu dus identiek aan de versie op nl.wikipedia. Sorry dat ik dit manco niet zelf opgemerkt heb, maar ik ben in deze afhankelijk van evt. expliciete foutmeldingen, en die waren er niet. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 22 mrt 2023 14:45 (CET)
::::Heel goed kijken leverde in de linkerkantlijn twee meldingen &quot;loop&quot;. Omdat ikzelf een tijdje heb zitten kijken wat dat sjabloon precies deed viel het kwartje sneller dan gisteren met chem en math. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 22 mrt 2023 14:50 (CET)

== Gemak dient de mens ;-) ==

{{Alfabet met ankers|α|β|γ}} (zie [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Tabellenboek_Exact%2FIndex&amp;diff=prev&amp;oldid=374809&amp;diffmode=source]). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 11 apr 2023 18:32 (CEST)
: Ik durf bijna geen dingen meer te zeggen die ook wel handig zouden zijn. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 11 apr 2023 19:45 (CEST)
::Vraag maar raak hoor, dit zijn juist leuke klusjes. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 12 apr 2023 14:03 (CEST)
::::-))
:::[[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 12 apr 2023 14:26 (CEST)

== Concentraties ==

Hallo T.vanschaik!

Leuk dat je chemie doet. Ik denk dat de pagina [[Basiskennis_chemie_4/Andere_concentratie-eenheden]] best wat uitgebreid zou kunnen worden. Of liever, de pagina's die eronder ressorteren. Molariteit, [mol/L] heeft namelijk ook een paar nadelen als concentratie-eenheid, hoe veel deze ook gebruikt wordt en hoe afdoend dat ook is in bijv. de biochemie. Volumes zijn namelijk wat ''rekbaar''. Als je de boel opwarmt zet het volume uit en gaat de molariteit dus naar beneden, zonder dat de concentratie echt afneemt. En bij meer geconcentreerde oplossingen krijg je soms volumecontractie. Daarom wordt in de Fysische Chemie vaak liever met molaliteit gewerkt. Dat heeft nog een ander voordeel: je hebt alleen maar een weegschaal nodig en die zijn akelig precies. Pipetten en vaatwerk moet geijkt worden.

En nee, dat heeft niets met 'veroudering' te maken. Vloeistoffen zullen altijd uit blijven zetten.

Misschien zou er een bladzijtje aan molaliteit gewijd moeten worden?

[[Gebruiker:Jcwf|Jcwf]] ([[Overleg gebruiker:Jcwf|overleg]]) 13 apr 2023 17:54 (CEST)

:Volkomen terecht wat je over molariteit als concentratie-eenheid zegt, maar ....
:De tekst is gedacht, en dat staat ook op de eerste pagina van elk deel in de serie aangegeven, voor HAVO/VWO 4/5/6 en MBO1 Laboratoriumtechniek. Op dat moment zijn de finesses die je aandraagt minder belangrijk dan het inzicht in het grote plaatje. Het is een kwestie van eerst het bos duidelijk maken en dan pas een stel bomen apart aanwijzen: het bos bestaat uit bruine stokken met bruine zijstokken waar groene fliepjes aankomen die er in de winter afvallen. Dat er ook nog bruine stokken met zijstokken en groene prikdingen eraan die er 's winters niet afvallen, en zelfs van die stokken met zijstokken en prikdingen die er 's winters wel afvallen zijn is van later orde. Het gaat om de theorie zoals die op de genoemde schooltypen wordt aangeboden. Voor mij is het begrip molaliteit er een uit de categorie &quot;prikdingen die er 's winters afvallen&quot;. Zelf maakte ik pas kennis met dat begrip in mijn (toen) derde jaar scheikundestudie en voor mij kan het prima in een boek over fysische chemie, maar dat is een stuk verder dan in deze serie boeken (in ieder geval door mij) bedoeld is.
:Daarnaast is de serie concentrisch gedacht, wat wil zeggen dat als een specifiek onderwerp op een bepaald moment nodig is, er alsnog op ingegaan wordt.
:Ik heb er geen moeite mee om verwijzingen op te nemen naar plaatsen met een diepgaandere behandeling van het onderwerp, maar voor de doelgroepen die ik in gedachte heb, is het begrip moliliteit niet relevant. Ook zaken als activiteit en activiteitscoëfficiënten was ik niet van plan aan de orde te stellen. De formele dimensieloosheid van evenwichtsconstanten en concentraties evenmin. Hooguit in VWO6 zou dit soort zaken in een profielwerkstuk aan de orde kunnen komen, maar dan ben je naar mijn idee al een heel stuk verder dan ik deze serie denk. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 14 apr 2023 10:19 (CEST)
::Zo ingrijpend is de concentratie in molaal nou ook weer niet. Anderzijds, ik  ben geen fysisch chemicus, en in zijn specialisme voelt het voor mij als thuishorend. Voel je vrij om er nog wat aan te sleutelen. Wel een vraag: hou de doelgroep in de gaten, dat is niet de vrijwel afgestudeerde fysisch chemicus maar de middelbare scholier.[[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 14 apr 2023 22:04 (CEST)
:::Tja, ik heb jarenlang aan een universiteit eerstejaars, die geen scheikunde gingen studeren, algemene chemie bij proberen te brengen. En ik kijk dus een beetje anders tegen de zaken aan. Vooral omdat ik soms veel tijd moest verdoen om de malle ideeën die ze van hun leraren op de middelbare school geleerd hadden, weer af te leren. Het idee dat je water niet op een weegschaal kon afwegen omdat dat per se met een maatkolf of een pipet moest bijvoorbeeld. Wat ze van jou leren is namelijk vaak wat anders dan je denkt dat je ze aanleert. 
:::Maar een scholier wat water af te laten wegen in VWO 4/5/6 is natuurlijk veeeel te moeilijk, dat begrijp ik ook wel.
:::[[Gebruiker:Jcwf|Jcwf]] ([[Overleg gebruiker:Jcwf|overleg]]) 16 apr 2023 04:46 (CEST)
::::Water wegen is ook voor studenten MBO laboratoriumtechniek een brug waar ze eerst even aan moeten wennen.;-)) [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 16 apr 2023 11:46 (CEST)

== [[Basiskennis chemie/Naamgeving/Hydraten]] ==

Ik heb de afbeeldingen even verborgen, omdat die in {Kol2} (tussen de bold-tags) een lintfout veroorzaakten. Vooralsnog weet ik geen echte oplossing, sorry. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 20 apr 2023 13:38 (CEST)

:Ik heb daar een keer een patch op gemaakt, maar waarschijnlijk niet op alle plekken waar dat noodzakelijk was ook de wijziging doorgevoerd. Ik ga kijken [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 20 apr 2023 14:34 (CEST)

::&lt;s&gt;Opgelost, zie [[Sjabloon:Kolommen2 (variabel)/Afbeelding]] en diff [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Basiskennis_chemie/Naamgeving/Hydraten&amp;diff=prev&amp;oldid=376175]. Werkt overigens alleen voor vette tekst, maar voor cursief en vet+cursief is dezelfde techniek bruikbaar. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 20 apr 2023 19:01 (CEST)&lt;/s&gt;
::Helaas, dode mus: pagina duikt nu toch weer op onder &quot;Lintfouten: Genegeerde elementen&quot; en &quot;Lintfouten: Afsluitende tag ontbreekt&quot;. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 20 apr 2023 19:37 (CEST)
:::Voorlopig (?) opgelost door jouw &quot;Fig2&quot; te gebruiken, &quot;thumb&quot; toe te voegen bij elke afbeelding, en de losse tekst in &quot;Fig2&quot; te verplaatsen naar de caption van de afbeelding. Mooi is anders, maar het werkt en de lintfouten zijn er uit. Voel je vrij om de zaak te vervraaien... ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 20 apr 2023 19:59 (CEST)
::::Zijn de fouten ook specifieker te benoemen? Zowel &quot;Genegeerd element&quot; als &quot;afsluitende tag&quot; zijn nogal wijds interpretabel. Dat maakt zoeken naar een definitieve oplossing niet makkelijker. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 20 apr 2023 23:15 (CEST)
:::::Nee, helaas! Deze twee zijn elkaars tegenpolen: &quot;genegeerde elementen&quot; zijn meestal verdwaalde eindtags zonder bijbehorende begintag, een &quot;afsluitende tag&quot; is juist het omgekeerde. &quot;Misplaatste inhoud&quot; is pas echt leuk, ik heb soms geen idee wat er bedoeld wordt. ;-)
:::::PS. Alle soorten lintfouten staan op [[Speciaal:LintErrors]], met de (niet altijd actuele) aantallen erbij. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 21 apr 2023 00:01 (CEST)
::::::dat schiet niet echt op [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 21 apr 2023 00:03 (CEST)

== invoektekst ==
[https://nl.wikibooks.org/w/index.php?go=Boek&amp;search=Invoektekst+&amp;title=Speciaal%3AZoeken&amp;ns0=1&amp;ns1=1&amp;ns2=1&amp;ns3=1&amp;ns4=1&amp;ns5=1&amp;ns8=1&amp;ns9=1&amp;ns10=1&amp;ns11=1&amp;ns12=1&amp;ns13=1&amp;ns14=1&amp;ns15=1&amp;ns102=1&amp;ns103=1&amp;ns104=1&amp;ns105=1&amp;ns828=1&amp;ns829=1&amp;ns2300=1&amp;ns2301=1&amp;ns2302=1&amp;ns2303=1] - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 27 apr 2023 21:37 (CEST)

:Volgens mij heb ik ze allemaal opgeruimd. Duidelijk een nadeel als je te slim wilt zijn Zit er in de slimmigheid een foutje dan ben je een eeuwigheid bezig het  te herstellen. Gellukkig heeft wikibooks alle plekjes voor me opgezocht. Ik heb ook meteen op die plekken het sjabloon sjablooninfo toegepast. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 8 mei 2023 20:58 (CEST)

::Ja, dank je! En ik heb mijn wijzigingen van die typo ook weer gecorrigeerd, nu staat er overal &quot;Invoertekst&quot; (ipv. &quot;Invoe'''g'''tekst&quot;, waarvan ik dacht dat op een van jouw pagina's gelezen te hebben). Nou ja, we komen er wel. PS.: Elk voordeel... ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 8 mei 2023 21:43 (CEST)
:::En als ik dan ook nog een typo maak in de toelichting op de correctie van mijn eigen fout... [ZUCHT] - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 10 mei 2023 14:47 (CEST) &lt;span style=&quot;font-size: xx-small;&quot;&gt;opsommigedagenkunjebeterinbedblijven&lt;/span&gt;
::::Mensen zijn nu eenmaal, helaas, vergisselijk ;) [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 11 mei 2023 11:29 (CEST)

==Gebruikersrechten==
Hallo, T.vanschaik. Ik heb je groepslidmaatschap gewijzigd naar &quot;Bevestigde gebruiker&quot;; dat had volgens mij al eerder (en automatisch) moeten gebeuren. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 8 mei 2023 14:50 (CEST)

== Sjabloon:Rekenen in de techniek/Grafieken Inleiding ==

Op [[Sjabloon:Rekenen in de techniek/Grafieken Inleiding]] heb ik een rare truc moeten toepassen om een lintfout (&quot;Te verwijderen table-element&quot;) op [[Wiskunde voor MBO techniek/Grafieken inleiding]] weg te krijgen:
* de fout ontstaat wanneer meer dan een instance van {Kolommen2 (variabel)} direct na elkaar geplaatst is;
* tekst die je na dat sjabloon schrijft verschijnt er boven; dat duidt op een niet afgesloten table, tr of td;
* door &quot;&amp;lt;/table&gt;&quot; te plaatsen na elke {Kolommen2 (variabel)} verdwijnt de lintfout, maar dat is natuurlijk geen goede oplossing.
De oorzaak zit in {Kolommen2 (variabel)}, maar ik kan 'm - nog steeds - niet vinden, wil jij er asjeblieft nog eens naar kijken? Dat zou meteen nog eens minstens [[Speciaal:LintErrors/deletable-table-tag|zes lintfouten]] (van hoge prioriteit) oplossen! - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 12 mei 2023 16:58 (CEST)

:Zie de documentatie bij {Kolommen2 (variabel)}. Er wordt daarbij één keer een tabel geopend (bij de eerste sjablooncall, de parameter &quot;Header&quot; is geladen). vervolgens wordt er bij elke sjablooncall een rij aan de tabel toegevoegd. Bij de laatste sjablooncall(met de parameter &quot;Footer&quot; geladen wordt de tabel weer gesloten. Ik ben nog met het betreffende sjabloon bezig. Ik zal er werk in uitvoering aanhangen. En ik zal in de documentatie van {Kolommen2 (variabel)} er wat over zeggen. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 12 mei 2023 22:10 (CEST)

::Ik herinner me dat nu weer vaag, maar het blijft voor mij een te ingewikkelde - en kwetsbare - constructie om soepel mee om te kunnen gaan... PS. Sorry dat ik jou hiermee opscheep, je hebt nuttiger dingen te doen, maar ik kwam er niet uit. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 12 mei 2023 23:33 (CEST)
:::Als de sjabloondocumentatie niet voldoet moet die aangepast worden. De constructie op zich genomen functioneert voor mij naar tevredenheid. Maar voor een ander moet er duidelijk meer uitleg komen. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 13 mei 2023 11:04 (CEST)
::::Zo, die zit! ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 mei 2023 19:04 (CEST)

==Kolommen2 (variabel) revisited==
* Zie eens hoe simpel het wordt als je geen tables maar divs gebruikt:

&lt;pre&gt;
&lt;h1&gt;Kop&lt;/h1&gt;
&lt;div style=&quot;width: 100%;&quot;&gt;
 &lt;div style=&quot;display: table-cell; width: 80%;&quot;&gt;Kol1&lt;/div&gt;
 &lt;div style=&quot;display: table-cell; min-width: 300px;&quot;&gt;Kol2&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;width: 100%;&quot;&gt;
 &lt;div style=&quot;display: table-cell; width: 80%;&quot;&gt;{{Lorem Ipsum|3}}&lt;/div&gt;
 &lt;div style=&quot;display: table-cell; min-width: 300px;&quot;&gt;{{Lorem Ipsum|1}}&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;/pre&gt;

* Geeft (met een border ter verduidelijking):

&lt;h2&gt;Kop&lt;/h2&gt;
&lt;div style=&quot;width: 100%;&quot;&gt;
 &lt;div style=&quot;display: table-cell; width: 80%; border: 1px solid #ffc0c0;&quot;&gt;Kol1&lt;/div&gt;
 &lt;div style=&quot;display: table-cell; min-width: 300px; border: 1px solid #c0ffc0;&quot;&gt;Kol2&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;width: 100%;&quot;&gt;
 &lt;div style=&quot;display: table-cell; width: 80%; border: 1px solid #ffc0c0;&quot;&gt;{{Lorem Ipsum|3}}&lt;/div&gt;
 &lt;div style=&quot;display: table-cell; min-width: 300px; border: 1px solid #c0ffc0;&quot;&gt;{{Lorem Ipsum|1}}&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;


* grote div is altijd 100% breed, onafhankelijk van de inhoud
* geen gedoe meer met if (iets) dan /table else (iets anders) etc.
* Header en Footer kunnen vervallen
* Kop hoeft niet meer in een td
* verschil: breedte Kol2 heb ik in pixels gemaakt, omdat deze altijd (?) veel smaller is dan Kol1, en ik rekening wil blijven houden met gebruikers met smallere schermen; constante breedte, en geen rekenwerk meer nodig
* Wyd1 kan ook vervallen: de breedte is automatisch wat er overblijft na 100% minus de breedte van Kol2
Overige parameters heb ik nog niet ingebouwd en niets gedaan aan alignment en andere opmaak, het ging me nu alleen even om de kern: divs ipv. tables. Gaarne uw commentaar! ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 mei 2023 19:04 (CEST)

:Mij is de functie van de 80% naast de min-width=300px niet helemaal duidelijk. Alleen naar de code kijkend kan volgens mij die 80% er dan gewoon uit. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 13 mei 2023 19:18 (CEST)
::Nee, als je geen breedte opgeeft voor de linker div wordt deze (evenals die van de rechter kolom) weer ''automatisch bepaald'', en dus weer afhankelijk van de inhoud. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 mei 2023 19:31 (CEST)
:::aha [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 13 mei 2023 20:52 (CEST)
Goed nieuws: De ~10 lintfouten op [https://nl.wikibooks.org/wiki/Speciaal:LintErrors/deletable-table-tag] zijn opgelost, [https://nl.wikibooks.org/wiki/Speciaal:LintErrors/multiline-html-table-in-list] (~9) is leeg, en op [https://nl.wikibooks.org/wiki/Speciaal:LintErrors/stripped-tag] staan er nog maar twee; dank je! :-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 mei 2023 00:28 (CEST)

:Haha,&lt;br&gt;Lintfout zat in een sjabloon waarin een &amp;lt;/table&gt; was gezet omdat de Footer ontbrak. Omdat er geen open tabel meer was, was dat dus een &quot;genegeerde tag&quot; . Nu ook weg. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 17 mei 2023 10:32 (CEST)
::En nu zijn ''alle'' lintfouten van hoge en normale prioriteit opgelost, daar ben ik erg blij mee!
::Kleine tegenvaller: wikicode-tables werkten niet in {Kol1}, dat heb ik zo opgelost: [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Sjabloon%3AKolommen2_%28variabel%29&amp;diff=378046&amp;oldid=378037]; de code &quot;&amp;#123;|&quot; ''moet'' kennelijk op de eerste positie van een nieuwe regel staan. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 mei 2023 14:21 (CEST)
:::dat was een probleem, en oplossing die ik al eerder tegengekomen was. Het geldt rouwens ook voor de codes &quot;==&quot; (en hogere), &quot;*&quot;, &quot;:&quot; en &quot;;&quot;. Nietemin dank. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 17 mei 2023 14:25 (CEST)

== [[Sjabloon:Nummerlijst]] ==

Dit kan veel eenvoudiger, als je zelf in HTML een ordered list maakt, en de tweede alinea met een &amp;lt;br&gt; begint:
&lt;ol&gt;
&lt;li&gt;Eerste alinea
&lt;br&gt;Tweede alinea&lt;/li&gt;
&lt;p&gt;Een &amp;lt;p&gt;mag ook&lt;/p&gt;
&lt;div&gt;Zelfs een &amp;lt;div&gt; kan in de list&lt;/div&gt;
&lt;li&gt;Twee&lt;/li&gt;
&lt;/ol&gt;
:- [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 29 mei 2023 13:34 (CEST)

:Goeie tip. Ik kende deze tag wel, maar heb hem de laatste zeven of acht jaar niet meer gebruikt. Dan vergeet je dat dingen bestaan. Bedankt. Maakt de code in het sjabloon een stuk simpeler. Ik wil wel het sjabloon handhaven omdat dat in de editor een rustiger beeld geeft dan alle html-code. Ik heb de code omgezet, maar net als in de tabel krijg ik de foutmelding die bij entry 11 zou moeten komen niet te zien. Of ik kijk ergens over heen of er is iets geks aan de hand. Zie jij het? [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 29 mei 2023 16:50 (CEST)
:Ja, 't is al opgelost: het woord &quot;elf&quot; stond wel in het voorbeeld maar niet in de demo. PS.:&lt;br&gt;&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Nummerlijst | 1=40 meter is een | 2=en twee }}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; mag ook met ''naamloze'' parameters, dus&lt;br&gt;&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Nummerlijst | 40 meter is een | en twee }}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;!&lt;br&gt;
::- [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 29 mei 2023 21:07 (CEST)
::'t Is zelfs beter de nummers weg te laten, het kan een bron van fouten zijn:
----
* &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Nummerlijst | 1=40 meter is een | 2=en twee | 4=vier }}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; geeft:
{{Nummerlijst | 1=40 meter is een | 2=en twee | 4=vier }} (het woord &quot;vier&quot; wordt het ''derde'' element van de list)
----
* &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Nummerlijst | 1=40 meter is een | 2=en twee | vier }}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; geeft:
{{Nummerlijst | 1=40 meter is een | 2=en twee | vier }} (het woord &quot;vier&quot; wordt het ''eerste'' element van de list)
----
:::- [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 29 mei 2023 21:24 (CEST)
:::Te veel met de code bezig gewest. Dan wordt ik kippig. Ik zal niet meer over de benoemde argumenten praten (en ze ook uit de sjablooninfo halen). [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 29 mei 2023 23:25 (CEST)

== Periodiek systeem/Periodiek systeem indelen ==

De opmaak van [[Periodiek systeem/Periodiek systeem indelen]] gaat lelijk de mist in op smallere schermen, zie oa. [[Periodiek_systeem/Periodiek_systeem_indelen|#Periode]] en (in mindere mate) [[Periodiek_systeem/Periodiek_systeem_indelen#Hoofdgroepen|#Hoofdgroepen]]! - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 9 jun 2023 23:01 (CEST)

:Zo beter? [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 9 jun 2023 23:10 (CEST)

::Yep. Het probleem is dat je links vrij veel tekst hebt en rechts een vrij brede afbeelding: op smallere schermen werd de cel met de tekst heel smal en hoog, nu gaat het wel, op 1024px en breder. Op de smartphone valt het wel echt tegen... daar moeten we tzt. echt iets op verzinnen!  - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 9 jun 2023 23:45 (CEST)
:::Smartfones hebben gewoon eigenlijk een te klein scherm als je dingen die voor een lap- of desktop gemaakt zijn daar op wilt bekijken. Je gaat uiteindelijk ook niet met een gierinjectiewagen een schelpenfietspad voor een fiets tegelijk door het bos volgen. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 9 jun 2023 23:49 (CEST)
::::Eens. Maar: er is door de developers veel moeite gedaan om ''ook op mobiele schermpjes'' een goede weergave mogelijk te maken, en dat is m.i. behoorlijk goed gelukt! Het zou jammer zijn als dat met jouw pagina's zou mislukken, doordat je voor een nogal aparte opmaaktechniek gekozen hebt. Nou ja, een kwastje CSS er over doet wonderen. Hoop ik... ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 10 jun 2023 00:00 (CEST)
:::::Blijft voor mij ook het probleem dat ik niet zo handig ban met het touchscreen van mijn telefoon (te dikke vingers) dus zelf controleren is niet helemaal mijn ding. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 10 jun 2023 05:23 (CEST)

== CSS ==

In [[Sjabloon:Tabel Exact/Periodiek Systeem in 1869/styles.css]] gebruik je vrij neutrale class names (mn. &quot;leeg&quot; en &quot;kop&quot;), maar pas op dat die niet alleen gelden voor de elementen in Sjabloon:Tabel Exact/Periodiek Systeem in 1869, maar voor &lt;alle&gt; elementen op de pagina waar dat sjabloon wordt toegepast, ook die in andere sjablonen! Als iemand anders die namen al gebruikt heeft (of dat later gaat doen) kunnen er - onbedoeld en misschien langdurig onopgemerkt - heel vreemde conflicten ontstaan. Ik stel voor om alle namen vooraf te laten gaan door een ''unieke'' code, in dit geval bv. &quot;ps1869_&quot;.&lt;br&gt;
Je kunt het risico al flink beperken door in style.css niet alleen de class names maar ook het element-type te vermelden, dus bv. niet alleen &quot;.leeg&quot; maar &quot;td.leeg&quot;. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 24 jun 2023 06:59 (CEST)

:Je hebt een punt. Ga ik naar kijken. ;( [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 24 jun 2023 16:08 (CEST)
::Er bestaan gelukkig tekstverwerkers met een zoek en vervangfunctie[[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 24 jun 2023 16:26 (CEST)
:::Windows' Kladblok: ^H. Of je schrijft even een stukje Javascript, dan gaat het helemaal vanzelf. ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 24 jun 2023 16:35 (CEST)
::::Ik ken javascript alleen van naam als een van de talen waarmee je een computer een schop kunt geven in de richting waarin jij vindt dat ie moet gaan (in plaats van de kornuiten van meneer Gates of Jobs). [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 24 jun 2023 16:41 (CEST)

== Oplosbaarheidsproducten ==

Wil jij [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Tabellenboek_Exact/Oplosbaarheidsproducten&amp;curid=42568&amp;diff=388174&amp;oldid=379224 dit] even checken op juistheid? NB.: Zowel de oude als de nieuwe waarde wijken af van wat [[w:Zilvercyanide|Wikipedia]] schrijft... - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 jun 2024 16:35 (CEST)

:Hoi. De oude waarde kan ik niet traceren, de nieuwere is glijk aan die in de Engelse wikipedia, waar bovendien als referentie het &quot;Handbook of Chemistry and Physics&quot; wordt genoemd. De in de Nederlandse wikipedia genoemde waarde kan ik traceren naar het oorspronkelijk aangemaakte lemma voor de stof, aangemaakt door Capaccio. Hij is tot voor een jaar of 9 erg actief geweest in het chemische deel van de wikipedia, dus ik heb geen reden om kwade opzet te vermeoden. Helaas kan ik zelf het Handbook niet controleren, maar ik heb goede hoop dat ik binnenkort daar uitsluitsel over krijg van een voor mij betrouwbaar iemand die wel bij dat boek kan. Overigens is het genoemde Handbook wel HET naslagwerk in laboratoria voor dit soort gegevens. Wordt vervolgd. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 16 jun 2024 16:30 (CEST)
::Ik heb inmiddels de bevestiging gekregen over de waarde. De nieuwe waarde in wikibooks is correct en ik heb de waarde in wikipedia aangepast. :) [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 16 jun 2024 19:02 (CEST)

== Sjabloon:Citeer boek ==

Ongedaan gemaakt, tekst &quot;{{{datum}}}&quot; kwam altijd in beeld (en zonder spatie na jaartal). Vind het bovendien niet nuttig: sjabloonparameters zijn ''altijd'' case-sensitive. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]])
: maar dat leverde problemen op met een, ik denk uit de Engelse wikipedia, overgenomen sjabloon-call. Ook de parameter &quot;auteur&quot; ontbrak.

== [[Sjabloon:Tabel Exact/Elektronaffiniteit elementen]] ==
... geeft een stuk of 70 foutmeldingen; wil jij daar even naar kijken? - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jun 2025 16:18 (CEST)
:Op [[:Categorie:Wikibooks:Pagina's met referentiefouten]] staan nog 17 pagina's met dergelijke fouten. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jun 2025 16:23 (CEST)
:De pagina was gewoon in mijn bitbucket beland en daar kijk ik maar heel zelden in. Bedankt voor de waakzame opmerkzaamheid. Die andere pagina's staan nu ook weer op de 2dolist, maar niet nu. Ik ga slapen. [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 8 jun 2025 01:02 (CEST)
::Volgens de categorie ben ik nu heel braaf geweest. :) [[Gebruiker:T.vanschaik|T.vanschaik]] ([[Overleg gebruiker:T.vanschaik|overleg]]) 8 jun 2025 17:11 (CEST)</text>
      <sha1>dnpq9zi6vqjjwksu0u2hkl2hwhoqjx9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-peper</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9047</id>
    <revision>
      <id>396402</id>
      <parentid>313371</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T12:56:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396402</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="98" sha1="i678l3k112m9lvco63ed7lam4dbz4s7" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Peper|peper]].
[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|Peper]]</text>
      <sha1>i678l3k112m9lvco63ed7lam4dbz4s7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-knoflook</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9050</id>
    <revision>
      <id>396405</id>
      <parentid>313362</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T12:57:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396405</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="107" sha1="o9o3rbxt7eg2e8h1uagpzs29tikf650" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Knoflook|knoflook]].
[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|Knoflook]]</text>
      <sha1>o9o3rbxt7eg2e8h1uagpzs29tikf650</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-kaneel</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9085</id>
    <revision>
      <id>396403</id>
      <parentid>313523</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T12:57:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396403</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="101" sha1="h4q07hdlfnk6tct74tpzy7mttk9xtob" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Kaneel|kaneel]].
[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|Kaneel]]</text>
      <sha1>h4q07hdlfnk6tct74tpzy7mttk9xtob</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-olijfolie</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9116</id>
    <revision>
      <id>396406</id>
      <parentid>313576</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T12:57:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396406</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="126" sha1="7aqhndqcci5odaeo6d3u2l225ftesb7" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Olijfolie|olijfolie]].
[[Categorie:KB-olijf|Olijfolie]]
[[Categorie:KB-olie|Olijfolie]]</text>
      <sha1>7aqhndqcci5odaeo6d3u2l225ftesb7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-gist</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9118</id>
    <revision>
      <id>396411</id>
      <parentid>313397</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T13:46:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396411</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92" sha1="6ppwrhjdra4nnv1qmvxqe9ta45z7w1o" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Gist|gist]].
[[Categorie:KB-basisingrediënten|Gist]]</text>
      <sha1>6ppwrhjdra4nnv1qmvxqe9ta45z7w1o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-chilipoeder</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9134</id>
    <revision>
      <id>396426</id>
      <parentid>313370</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:06:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <origin>396426</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="132" sha1="b7jrc53kb4kw2dsdobifff21me7we2h" xml:space="preserve">__HIDDENCAT__

{{hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Chilipoeder|chilipoeder]].
[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|*Chilipoeder]]</text>
      <sha1>b7jrc53kb4kw2dsdobifff21me7we2h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396463</id>
      <parentid>396426</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T08:49:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396463</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="117" sha1="jtmzh8sr9wrew9l5nr5pqzs4kyt45pq" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Chilipoeder|chilipoeder]].
[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|*Chilipoeder]]</text>
      <sha1>jtmzh8sr9wrew9l5nr5pqzs4kyt45pq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-speculaaskruiden</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9152</id>
    <revision>
      <id>396429</id>
      <parentid>313374</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:09:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <origin>396429</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="148" sha1="o3r429u7gwknkne74cneekbecgxtinq" xml:space="preserve">__HIDDENCAT__

{{hiddencat}}


Recepten met [[Kookboek/Speculaaskruiden|speculaaskruiden]].
[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|*Speculaaskruiden]]</text>
      <sha1>o3r429u7gwknkne74cneekbecgxtinq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396462</id>
      <parentid>396429</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T08:49:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396462</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="132" sha1="et6neycg13emqsyx5ds36kpcfpy615y" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Speculaaskruiden|speculaaskruiden]].
[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|*Speculaaskruiden]]</text>
      <sha1>et6neycg13emqsyx5ds36kpcfpy615y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Ragoût</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9187</id>
    <revision>
      <id>396439</id>
      <parentid>395224</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T16:11:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396439</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3741" sha1="4tw2ctmtp418wtk29rujsp54ghd0yl7" xml:space="preserve">{{Recept|
|Naam=Ragoût
|Afbeelding=
|Categorie=Saus
|Porties= voor 8 ragoûtbakjes
|Tijd=
|Stippen=1
}}
'''Ragoût''' is een gerecht, oorspronkelijk uit de [[Kookboek/Franse keuken|Franse keuken]], dat bestaat uit kleine stukjes vlees (vis, wild, gevogelte, enz.) of groente, samengehouden door een goed gebonden min of meer gekruide saus.

== Ingrediënten ==
Voor ruim een halve liter ragoût&lt;ref&gt;Verhoudingen boter, bloem en bouillon: [https://www.24kitchen.nl/recepten/kerstragout 24Kitchen]&lt;/ref&gt;:&lt;br&gt;
* 60 g {{Kb|boter}}
* 80 g {{Kb|bloem}}
* 500 ml koude {{Kb|bouillon}} of {{Kb|fond}}
Voor de vulling: 
* 350 à 500 g stukjes gaar vlees of groente; of ± 250 g champignons, schoongemaakt en in schijfjes (of een mix)
Toevoegingen naar keuze:
* kleine ui (of een halve grote ui), gesnipperd
* een teentje knoflook, geperst
* 100 ml {{Kb|room}} (slagroom of kookroom) en/of een scheutje {{Kb|witte wijn}}
* specerijen en/of tuinkruiden naar smaak, bijvoorbeeld peterselie, peper, nootmuskaat of {{Kb|foelie}}

==Bereiding:==
Bereid de saus met [[Kookboek/Bechamelsaus|béchamelsaus]] of van een [[Kookboek/Roux|roux]] met bouillon. 
# [[Kookboek/Roux|Roux]] met bouillon: maak de roux volgens de gebruiksaanwijzing. Laat de roux enkele minuten garen (op de warme kookpit laten staan) en blijf steeds roeren. Giet er scheutje voor scheutje de (koude) bouillon bij, en blijf steeds roeren zodat er geen klontjes ontstaan. Blijf bouillon toevoegen totdat de ragoût op de gewenste dikte is.
# Voor ''champignonragoût'': begin met het bakken van de schijfjes champignons in de afgepaste hoeveelheid boter, daarna verder gaan met het recept (bloem toevoegen, etc.). 
# Hetzelfde geldt voor het opnemen van gesnipperde uitjes en knoflook: eerst gaar bakken, dan de rest van het recept uitvoeren.
# Verfijn de ragoût desgewenst met room, wijn, specerijen en/of tuinkruiden.

Haal de pan van het vuur en roer stukjes gaar vlees, groente of blokjes of geraspte kaas door de saus. Verwarm dan de ragoût zachtjes opnieuw (na het mengen beslist niet meer koken!). Nu is hij  gereed om op te dienen.

== Toepassingen ==
Een ragoût kan bijvoorbeeld gebruikt worden als:
* vulling in [[Kookboek/Pastei|pasteitjes]] (voorgerecht)
* saus op (geroosterd) brood, bijvoorbeeld als voorgerecht of begin van een lunch
* saus bij [[Kookboek/Aardappel|aardappels]] en [[Kookboek/Groenten|groenten]], zoals bij [[Kookboek/Bloemkool|bloemkool]] of [[Kookboek/Broccoli|broccoli]]) 
* groentesaus bij [[Kookboek/Gegrild vlees|gegrild vlees]], bijvoorbeeld een groenteragoût met bloemkool of broccoli
* champignonsaus bij [[Kookboek/Wild|wild]] of [[Kookboek/Gevogelte|gevogelte]]
* saus voor rijst- en pastagerechten, bijvoorbeeld:
** zilvervliesrijst met champignonragoût en gehakte walnoten (op het laatste moment toegevoegd); kan geserveerd worden met gekookte groenten als bloemkool, sperziebonen, wortelen, doperwten en/of bleekselderij, en is dan een volledige maaltijd;
* [[Kookboek/Vleesragoût|vlees-]], [[Kookboek/Visragoût|vis-]] of [[Kookboek/Kreeftragoût|kreeftragoût]] bij 
** seizoensgroenten (bijv. [[Kookboek/Artisjok|artisjokken]] of [[Kookboek/Asperge|asperges]])
** rijst met groenten (bijvoorbeeld paprika, prei, sperziebonen, bleekselderij en/of wortelen)
* basis voor [[Kookboek/Kroketten en bitterballen|Kroketten en bitterballen]]

&lt;gallery widths=&quot;250&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Koninginnehapje of vol-au-vent.jpg|Pasteitje
Bouchée à la Reine, nouilles fraiches (Au Dauphin, Strasbourg).jpg|Bij pastagerecht
&lt;/gallery&gt;

{{Recepten}}

== Bronnen en referenties ==

[[Categorie:Franse keuken|Ragoût]]
[[Categorie:Basisrecept|Ragoût]]
[[Categorie:Voorgerecht|Ragoût]]
[[Categorie:Saus|Ragoût]]
[[Categorie:Broodbeleg|Ragoût]]

{{sub}}</text>
      <sha1>4tw2ctmtp418wtk29rujsp54ghd0yl7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Krab</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9223</id>
    <revision>
      <id>396413</id>
      <parentid>321933</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T14:02:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396413</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="658" sha1="io7czfdhx4hl6gk102dhln122ok3091" xml:space="preserve">{{beg}}
[[Afbeelding:Necoras.jpg|right|thumb|300px| Gekookte Krab]]
[[Afbeelding:Stone crab.jpg|right|thumb|300px|Scharen van de gewone Noordzeekrab]]
'''Krab''' is een kreeftachtige, waarvan enkele eetbare soorten in de Noordzee voorkomen, waaronder de steenkrab (Necoras.sp) en de Noordzeekrab.

== Recepten met krab ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-krab
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
'''Gewenste recepten:'''
* [[Kookboek/Krabcoctail|Krabcoctail]]
* [[Kookboek/Krabragoût|Krabragoût]]
* [[Kookboek/Krabsoep|Krabsoep]]
* [[Kookboek/Krabsalade|Krabsalade]]

{{sub}}

[[Categorie:Zeevrucht]]</text>
      <sha1>io7czfdhx4hl6gk102dhln122ok3091</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-room</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9343</id>
    <revision>
      <id>396408</id>
      <parentid>313400</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T13:05:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396408</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80" sha1="b87cp2akvlgq24y2s58pk2545pujclq" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Room|room]].
[[Categorie:KB-zuivel|Room]]</text>
      <sha1>b87cp2akvlgq24y2s58pk2545pujclq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-sint Jacobsschelp</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9417</id>
    <revision>
      <id>396409</id>
      <parentid>395009</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T13:35:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396409</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="122" sha1="jaww217djmdq8be1tk5ddn1gwjjfon0" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Sint Jacobsschelp|sint Jacobsschelp]].
[[Categorie:KB-zeevrucht|Sint Jacobsschelp]]</text>
      <sha1>jaww217djmdq8be1tk5ddn1gwjjfon0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-kerrie</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9424</id>
    <revision>
      <id>396428</id>
      <parentid>396287</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:08:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <origin>396428</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="102" sha1="oazyr1ycq161mc5t09sd6crdwmtk5z7" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Kerrie|kerrie]].
[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|*Kerrie]]</text>
      <sha1>oazyr1ycq161mc5t09sd6crdwmtk5z7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-bouillon</title>
    <ns>14</ns>
    <id>9549</id>
    <revision>
      <id>396437</id>
      <parentid>313328</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T16:08:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396437</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="124" sha1="hvb347oun31ci62z5kkxfpfdk6an922" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten waarin [[Kookboek/Bouillon|bouillon]] wordt gebruikt.


[[Categorie:KB-basisingrediënten|Bouillon]]</text>
      <sha1>hvb347oun31ci62z5kkxfpfdk6an922</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Glaceren</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11581</id>
    <revision>
      <id>396435</id>
      <parentid>395123</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T16:07:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396435</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1726" sha1="10d511y1ahpxtqwoanligpykkot2szq" xml:space="preserve">{{Bereidingstechniek}}
'''Glaceren''' is een bereidingstechniek met als doel het gerecht glanzend te maken, hetgeen geldt voor plantaardige gerechten, of voor vleesgerechten het eetbaar maken van taai of stug (bind)weefsel.

Voor zoete gerechten wordt voor het glaceren suiker, honing of stroop gebruikt. Voor hartige gerechten wordt een gelei of boter gebruikt.

Het glaceren bij vleesgerechten zorgt ervoor dat smaakstoffen die bij het kookproces uit het gerecht verdwijnen worden vervangen door het glaceren.

De volgende ingrediënten kan men glaceren:
;Groenten
:Harde groentesoorten als wortelen en uien. 
;Aardappelen
:De aardappelen worden eerst [[Kookboek/Blancheren|geblancheerd]]. Geglaceerd wordt in een {{Kb|fond}}, waardoor de aardappelen gaan glimmen.
;Vruchten
:Harde fruitsoorten als appels en peren worden geglaceerd met boter, suiker en een beetje water
:Zachtere fruitsoorten worden bestrooid met poedersuiker en dan in de oven verwarmd. Dit noem je ook wel karameliseren
;Vlees
:Geschikt is wit vlees met veel bindweefsel
;Gevogelte
:Geschikt zijn de taaiere delen van gevogelte zoals de poten
;Noten
:Vooral kastanje wordt geglaceerd met boter, suiker en {{Kb|fond}}

&lt;gallery widths=&quot;200&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
2022-12-21 22 16 31 A sample of glazed almonds in Westampton Township, Burlington County, New Jersey.jpg|Geglaceerde amandelen
Flickr bokchoi-snowpea 4266923676--Roast peameal bacon.jpg|Geglaceerde bacon
7-Eleven Sprinklelicious Donut (26835533034).jpg|Donut
Tom Pouce Dutch pastry.JPG|Tompoes met geglaceerde bovenkant
Spicy orange glazed tofu w Israeli couscous and ginger glazed carrots (4260850655).jpg|Geglazuurde wortelen
&lt;/gallery&gt; 

[[Categorie:Kookboek/Bereidingstechniek|Glaceren]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>10d511y1ahpxtqwoanligpykkot2szq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Fond</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11680</id>
    <revision>
      <id>396440</id>
      <parentid>309269</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T16:12:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Recepten met</comment>
      <origin>396440</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1076" sha1="fn20dka7i5wcauyt005cm14xts3y2o4" xml:space="preserve">Een '''fond''' is een vloeistof die ontstaat bij het bakken, braden en koken van vlees, wild, vis, groente en  vruchten en dient als basis voor een saus of soep. 

Een fond is sterk van smaak doordat het geconcentreerd is door het inkoken van een bouillon.

Een verdunde fond wordt een [[Kookboek/Consommé|consommé]] genoemd.

Afhankelijk van de kleur van de fond wordt gesproken over een witte of bruine fond.

Een witte blanke fond (ook blank fond genoemd) wordt getrokken van schenkels en botten van licht vlees zoals kalsvlees of gevogelte, zonder dat het vlees wordt aangebakken. 

Wordt de fond getrokken van schenkel en botten, die in de oven met olie of boter bruin gebakken zijn, krijgen we een bruin fond. Bruin fond wordt gemaakt met runds- kalfs- en lamsvlees. Bruine fonds kan je gebruiken voor bijvoorbeeld bruine sausen, bruine ragouts risotto, stampot, soep, etcetera.

== Recepten met fond ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-fond
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;

[[Categorie:Basisrecept]]
{{sub}}</text>
      <sha1>fn20dka7i5wcauyt005cm14xts3y2o4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-krent</title>
    <ns>14</ns>
    <id>13015</id>
    <revision>
      <id>396410</id>
      <parentid>395109</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T13:37:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396410</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="86" sha1="roadx0edkneyic34t0qfmfb00cohzle" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Krent|krenten]].
[[Categorie:KB-fruit|Krenten]]</text>
      <sha1>roadx0edkneyic34t0qfmfb00cohzle</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-citroensap</title>
    <ns>14</ns>
    <id>13592</id>
    <revision>
      <id>396461</id>
      <parentid>313313</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T08:45:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396461</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="115" sha1="87gjyu2c11v29vhz0175i1jbpuoya10" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten waarbij [[Kookboek/Citroensap|citroensap]] te pas komt.
[[Categorie:KB-citroen|Citroensap]]</text>
      <sha1>87gjyu2c11v29vhz0175i1jbpuoya10</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-sinaasappelsap</title>
    <ns>14</ns>
    <id>14593</id>
    <revision>
      <id>396400</id>
      <parentid>313530</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T12:55:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396400</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150" sha1="dlpoei5ly0i5a416495azv56l1jub0j" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Sinaasappel|sinaasappelsap]].
[[Categorie:KB-sinaasappel|Sinaasappelsap]]
[[Categorie:KB-drank|Sinaasappelsap]]</text>
      <sha1>dlpoei5ly0i5a416495azv56l1jub0j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396477</id>
      <parentid>396400</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T10:44:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Categorie veranderd</comment>
      <origin>396477</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="156" sha1="penrfri6ym5vn3jh1domrrj0g95dsxf" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Sinaasappel|sinaasappelsap]].
[[Categorie:KB-sinaasappel|Sinaasappelsap]]
[[Categorie:KB-Vruchtensap|Sinaasappelsap]]</text>
      <sha1>penrfri6ym5vn3jh1domrrj0g95dsxf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396479</id>
      <parentid>396477</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T10:46:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396479</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="156" sha1="t3eijqkuf9pp80zkvdw6kennf2789gm" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Sinaasappel|sinaasappelsap]].
[[Categorie:KB-sinaasappel|Sinaasappelsap]]
[[Categorie:KB-vruchtensap|Sinaasappelsap]]</text>
      <sha1>t3eijqkuf9pp80zkvdw6kennf2789gm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Griesmeel</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14949</id>
    <revision>
      <id>396418</id>
      <parentid>395888</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T14:56:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Recepten</comment>
      <origin>396418</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1048" sha1="090gghu65lj0pbt6r31eb4i544xrppt" xml:space="preserve">[[Afbeelding:Sa semolina far.jpg|thumb|250px|Griesmeel]]
[[File:Griessbrei.jpg|thumb|250px|Griesmeelpudding (met een vel + fruit)]]
[[Kookboek/Ingrediënten|Ingrediënten]]

'''Griesmeel''' is grof gemalen [[kookboek/Meel|meel]] en te verkrijgen in diverse malingen. Griesmeel wordt voornamelijk gemaakt van [[Kookboek/Tarwe|tarwe]], [[Kookboek/Maïs|maïs]] en [[Kookboek/Spelt|spelt]].

==Gebruik==
Het bekendste gebruik van griesmeel is voor griesmeelpudding en griesmeelpap. Men kan ook in plakken gesneden griesmeelpap in de koekenpan bakken, waarna het overgoten wordt met {{Kb|stroop}} of [[Kookboek/Limonade|ranja]]. Griesmeel van maïs wordt gebruikt voor [[Kookboek/Polenta|polenta]].

== Recepten met griesmeel ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-griesmeel
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
Gewenste recepten met griesmeel:
* [[Kookboek/Griesmeelpudding|Griesmeelpudding]]

{{wikipedia|Pagina=Griesmeel|Naam=Griesmeel}}

[[Categorie:Kookboek/Ingrediënt/Graan|Griesmeel]]
{{sub}}</text>
      <sha1>090gghu65lj0pbt6r31eb4i544xrppt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Leer jezelf ecologisch tuinieren/Echte valeriaan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16523</id>
    <revision>
      <id>396441</id>
      <parentid>357724</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T20:08:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AnRo0002</username>
        <id>12752</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:20130602Baldrian Hockenheim3.jpg]] → [[File:20130602Valeriana officinalis3.jpg]]</comment>
      <origin>396441</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3322" sha1="m90y7guipjgo0c2h5goal15aml6ue8u" xml:space="preserve">__NOEDITSECTION__
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=Valeriana_officinalis02.JPG}}
{{Tuinkalender-Tabelkop
|plaatje1= 60_Valeriana_officinalis.jpg
|plaatje2= Valeriana_officinalis1.jpg
|plaatje3= 20130602Valeriana officinalis3.jpg
|plaatje4= Valerian above Hazlewood - geograph.org.uk - 1351026.jpg
|plaatje5= Valerianaceae - Valeriana officinalis-2 (8303609031).jpg
|divers= Hoewel veel mensen de geur van valeriaan onaangenaam vinden, werd het in de 16&lt;sup&gt;e&lt;/sup&gt; eeuw gebruikt als parfum en als geurstof aan de was toegevoegd. Valeriaan heeft op katten een onweerstaanbare en sterk prikkelende werking. Omdat katten zo dol zijn op de geur heeft de plant als alternatieve naam 'kattenkruid', niet te verwarren met de niet-verwante soort wild [[../Kattenkruid|kattenkruid]]. De typische doordringende geur van de wortel ontwikkelt zich pas bij het drogen.
|familie= Kamperfoelie
|latijn= Caprifoliaceae
|geslacht= Valeriaan
|soort= Valeriana officinali
|geschikt= 
|roodlijst= 
|beschermd= 
|wortel= Wortelstok met korte ondergrondse uitlopers of zonder deze.
|stengel= 
|blad= Blad geveerd. Blaadjes 9-21, eirond tot lancetvormig, aan de bovenste bladen tot lijnvormig. Ze staan verspreid in twee rijen. Alleen de grotere onderste bladeren zijn gesteeld.
|groenblijvend= 
|bloei= Mei tot juli.
|kleur=  De witte tot roze bloemen staan in schermvormige tuilen.
|vrucht= 
|hoog= 60-120
|grond1= Voedselrijk.
|compost1= 
|kali1= 
|grond2= 
|compost2=
|kali2= 
|zon= &lt;span style=&quot;font-size: x-large; color:yellow;&quot;&gt;●&lt;/span&gt; - &lt;span style=&quot;font-size: x-large;&quot;&gt;&amp;#9681;&lt;/span&gt;
|water= &lt;span style=&quot;font-size: x-large; color:blue;&quot;&gt;&amp;#8776;&lt;/span&gt;
|goede buren= planten die voorkomen in de [[w:kensoort|kensoort]] voor het onderverbond Circaeo-Alnenion van het [[w:verbond van els en gewone vogelkers|verbond van els en gewone vogelkers]] (Alno-padion).
|slechte buren= 
|weert= 
|lokt= [[../Dieren#Kat|katten]] en [[../Dieren#Bij|bijen]]. Waardplant voor de [[../Dieren#Vlinder|vlinders]] [[w:Depressaria pulcherrimella|Depressaria pulcherrimella]], [[w:Pandemis dumetana|Pandemis dumetana]] en [[w:woudparelmoervlinder|woudparelmoervlinder]].
|keuken= 
|kookboek= 
|genees= slaaploosheid. Al bij de Oude Grieken en Romeinen werd valeriaan als krampstillend middel gebruikt. Het zou ook helpen tegen de pest. De veronderstelde rustgevende werking werd voor het eerst in de 18&lt;sup&gt;e&lt;/sup&gt; eeuw beschreven. Een bekend homeopathisch geneesmiddel waarin valeriaan is verwerkt is Valdispert. Wegens de relatief lichte bijwerkingen, is het een interessant alternatief voor slaapmiddelen zoals Benzodiazepines. Het wordt ook gebruikt als ingrediënt in [[w:kraamanijs|kraamanijs]]. Valeriaan is een bekende plant binnen de [[w:fytotherapie|fytotherapie]]. Extracten van deze plant (verkregen door extractie met water of 70% ethanol in water) kunnen effectief zijn bij slapeloosheid.
|waarschuwing= Valeriaan is een veilig middel. De enige, statistisch significante, aangetoonde bijwerking is diarree. Wordt wel afgeraden bij mensen met leverproblemen en zwangere vrouwen.
|zaaimaand= 
|zaaiomschrijf= 
|kk= 
|kt= 
|lt= O
|zd= 
|plantmaand= 
|plantomschrijf= 
|pa= 
|ra= 
|verzorgmaand= 
|verzorgomschrijf= 
|oogstmaand= 
|oogstomschrijf= 
|vermeermaand= ?
|vermeeromschrijf= Plant zich voort via de wortelstok. 
|vw= 
}}</text>
      <sha1>m90y7guipjgo0c2h5goal15aml6ue8u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Bouquet garni</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20672</id>
    <revision>
      <id>396433</id>
      <parentid>394750</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:19:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Recepten met</comment>
      <origin>396433</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1595" sha1="8rf7yz9y9j69ba7df7esuweeuhft8hs" xml:space="preserve">{{begin}}
{{Kruid|
| Naam = Bouquet garni
| Afb1 = [[Bestand:Bouquet garni p1150476 extracted.jpg|250px]]
| Afb1Omschr = Bouquet garni
| Oorsprong = 
| Latijnsenaam =
| Altnaam =
| Meekoken =
| Invriezen =
| Wikipedialink = Bouquet garni
}}

[[Kookboek/Kruiden en specerijen|Kruiden en specerijen]]&lt;br&gt;
&amp;nbsp;&lt;br&gt;
'''Bouquet garni''' is de naam van een basiskruidenboeket van [[Kookboek/Peper|peper]], [[Kookboek/Zout|zout]], [[Kookboek/Tijm|tijm]], [[Kookboek/Laurier|laurier]] en [[Kookboek/Peterselie|peterseliestengels]].

Een bouquet garni is een bosje van diverse kruiden dat wordt meegetrokken in de bouillon en andere gerechten.

De kruiden worden samengebonden in een bosje of worden in een katoenen zakje gestopt en meegekookt met gerechten als bouillon, maaltijdsoepen, eenpansmaaltijden of smoorgerechten. Vóór het opdienen wordt het bouquet garni uit de pan verwijderd.

Een klassiek bouquet garni bestaat uit {{Kb|peterselie}}, {{Kb|tijm}} en {{Kb|laurier}}. Afhankelijk van het gerecht worden ook kruiden als {{Kb|salie}}, {{Kb|rozemarijn}}, selderij, {{Kb|dragon}}, {{Kb|bonenkruid}}, {{Kb|basilicum}} en {{Kb|kervel}} gebruikt. Daarnaast behoren tot de mogelijkheden het groen van de prei, knoflook, wortel en citroenschil. De kleine pimpernel, in Nederland minder gangbaar dan in Engeland en Duitsland, wordt soms ook in het bouquet verwerkt.

== Recepten met bouquet garni ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-bouquet garni
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;

[[Categorie:Kruiden en specerijen|Bouquet garni]]

{{sub}}</text>
      <sha1>8rf7yz9y9j69ba7df7esuweeuhft8hs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Plato/Bronvermelding</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23307</id>
    <revision>
      <id>396404</id>
      <parentid>386018</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T12:57:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>J.Grandgagnage</username>
        <id>3610</id>
      </contributor>
      <comment>linkfix</comment>
      <origin>396404</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="899" sha1="fzgo6qqf45mszw94lxin9o061yzerrk" xml:space="preserve">{{Plato}}
== Geraadpleegde bronnen ==
*''Plato, verzameld werk'', vertaling van Xaveer de Win
*''A History of Philosophy'', Frederick Copleston - Vol.1: 'Greece and Rome'
* ''Geschiedenis van de westerse filosofie'', Bertrand Russell
*''Geschiedenis van de filosofie'', H.J. Störig
*''The Cambridge Dictionary of Philosophy''
*''The Cambridge Companion to Plato''
*''De Verbeelding van het Denken''
*''Encyclopaedia Britannica 11th Edition/15th Edition'':'Plato'
*[https://www.filosofievanplato.nl/ ''Filosofie van Plato'', door Jules Grandgagnage]
* {{Aut|JGrandgagnage}}, [https://mens-en-samenleving.infonu.nl/filosofie/196840-wat-hebben-we-aan-plato-in-de-21e-eeuw.html ''Wat hebben we aan Plato in de 21e eeuw?'']
*''[https://www.gutenberg.org/browse/authors/j#a94 Engelse vertalingen online van Benjamin Jowett]''
*''[https://plato.stanford.edu/ Stanford Encyclopedia of Philosophy]''
{{Sub}}</text>
      <sha1>fzgo6qqf45mszw94lxin9o061yzerrk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Bowl zonder alcohol</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25277</id>
    <revision>
      <id>396443</id>
      <parentid>282119</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T03:48:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <origin>396443</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="943" sha1="dh3qowrcc8wgvuaen94vchbb3vi01nk" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:Hückeswagen - Bahnhofstraße - 1 Bierbörse 08 ies.jpg|300px]]
| Categorie = Drank
| Porties = 8-10
| Energie = 
| Tijd = 13-14 uur doorlooptijd
| Stippen = 2
}}
[[Kookboek/Drank|Overzicht van beschreven drankrecepten]]&lt;br&gt;
&amp;nbsp;&lt;br&gt;

==Ingrediënten==
*300 gram {{Kb|suiker}}
*1 fles alcoholvrije wijn of ongezoet appelsap 
*1 kilo {{Kb|p=aardbei|aardbeien}}
*1/2 fles spuit- of mineraalwater met koolzuur
*citroensap

==Bereiding==
#Los de suiker op in 50 ml heet water. Vervolgens laten afkoelen zodat er suikerstroop ontstaat.
#Was de aardbeien en haal de kroontjes eraf. 
#Schenk de stroop over de aardbeien en zet het geheel 12 uur in de koelkast.
#Voeg 2 uur voor consumptie de wijn toe, schep het geheel voorzichtig om.
#Schenk vlak voor het serveren ook het spuitwater erbij.
#Breng de bowl op smaak met wat citroensap.


{{Recepten}}
[[Categorie:Drank|Bowl]]
[[Categorie:Fruitrecept|Bowl]]
{{sub}}</text>
      <sha1>dh3qowrcc8wgvuaen94vchbb3vi01nk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396449</id>
      <parentid>396443</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T06:04:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Categorie toegevoegd</comment>
      <origin>396449</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="977" sha1="26jmlw0nvt08asx2cq7lx8l157i4cro" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:Hückeswagen - Bahnhofstraße - 1 Bierbörse 08 ies.jpg|300px]]
| Categorie = Drank
| Porties = 8-10
| Energie = 
| Tijd = 13-14 uur doorlooptijd
| Stippen = 2
}}
[[Kookboek/Drank|Overzicht van beschreven drankrecepten]]&lt;br&gt;
&amp;nbsp;&lt;br&gt;

==Ingrediënten==
*300 gram {{Kb|suiker}}
*1 fles alcoholvrije wijn of ongezoet appelsap 
*1 kilo {{Kb|p=aardbei|aardbeien}}
*1/2 fles spuit- of mineraalwater met koolzuur
*citroensap

==Bereiding==
#Los de suiker op in 50 ml heet water. Vervolgens laten afkoelen zodat er suikerstroop ontstaat.
#Was de aardbeien en haal de kroontjes eraf. 
#Schenk de stroop over de aardbeien en zet het geheel 12 uur in de koelkast.
#Voeg 2 uur voor consumptie de wijn toe, schep het geheel voorzichtig om.
#Schenk vlak voor het serveren ook het spuitwater erbij.
#Breng de bowl op smaak met wat citroensap.


{{Recepten}}
[[Categorie:Drank|Bowl]]
[[Categorie:Fruitrecept|Bowl]]
[[Categorie:Feestgerechten|Bowl]]
{{sub}}</text>
      <sha1>26jmlw0nvt08asx2cq7lx8l157i4cro</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Bisschopswijn</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25278</id>
    <revision>
      <id>396474</id>
      <parentid>396379</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:26:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Categorie toegevoegd</comment>
      <origin>396474</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1821" sha1="rho715qlahiuu59nr2bhbhymkiulcsc" xml:space="preserve">[[Kookboek/Drank|Overzicht van beschreven drankrecepten]]&lt;br&gt;
&amp;nbsp;&lt;br&gt;
{{Recept
| Afbeelding = [[File:Glühwein-Zubereitung.JPG|300px]]
| Naam = Bisschopswijn
| Categorie = Feestdagrecept
| Porties = 
| Energie = 
| Tijd = Circa 2 uur
| Stippen = 2
}}
'''Bisschopswijn''' of kortweg bisschop is opgewarmde rode wijn vermengd met kruiden en een sinaasappel. Deze wijn wordt vooral gedronken bij bepaalde feestelijke gelegenheden, zoals Sinterklaas en Oudjaar.

==Ingrediënten==
*1/2 {{Kb|sinaasappel}}, bij voorkeur van biologische teelt
*7-10 {{Kb|p=kruidnagel|kruidnagels}}
*1 stukje {{Kb|p=kaneel|pijpkaneel}}
*3 dl bessenwijn
*3 dl {{Kb|rode wijn}}
*35 gram suiker
De hoeveelheden kunnen desgewenst naar verhouding worden vermeerderd. 

==Bereiding==
# Was de sinaasappel goed.
# Steek de kruidnagels en de pijpkaneel in de sinaasappel.
# Meng alle ingrediënten behalve de suiker in een grote pan. Warm het geheel op een zeer laag vuur op tot circa 70 °C (bij hogere temperaturen verdampt de alcohol) en laat de bisschopswijn vervolgens 1 tot 2 uur op een laag vuur trekken, bijvoorbeeld op de sudderpit, en/of een [[Kookboek/Vlamverdeler|vlamverdeler]] tussen pan en pit of een theelichtje.
# Voeg op het laatst de suiker toe en roer die er goed doorheen, totdat die is opgelost.
# Serveer de wijn zo heet mogelijk, bij voorkeur in stevige theeglazen omdat te dunne glazen door de hitte kunnen barsten.

== Varianten ==
* Glühwein, waarbij de sinaasappel wordt vervangen door 1/2 schil van een citrusvrucht (sinaasappel, mandarijn, grapefruit of citroen), en er 10 g extra suiker en wat {{Kb|steranijs}} wordt toegevoegd. Voor de rest is het recept hetzelfde.
* Voeg een plakje gemberwortel aan de wijn toe.


{{Recepten}}
[[Categorie:Drank|{{SUBPAGENAME}}]]
[[Categorie:Feestdagrecept|{{SUBPAGENAME}}]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>rho715qlahiuu59nr2bhbhymkiulcsc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:Kookboek - inhoud</title>
    <ns>14</ns>
    <id>27024</id>
    <revision>
      <id>396450</id>
      <parentid>393849</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T06:33:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>{{Alfabet met ankers}}</comment>
      <origin>396450</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="464" sha1="ebe0212ai6z7yxwrwi9biythmx49h4c" xml:space="preserve">{{Alfabet met ankers}}

Dit is een categorie waarin alle pagina's uit het Kookboek worden verzameld. Het is dus een longlist. &lt;br&gt;
Voor een overzicht van alleen de ''recepten'': zie [[Kookboek/Recepten|Recepten]].&lt;br&gt;
Voor een gestructureerd overzicht van alle Kookboek-pagina's, met een boomstructuur: zie [[:Categorie:Kookboek]].

'''Let op:''' Voeg deze categorie niet rechtstreeks toe, maar gebruik ''&lt;nowiki&gt;{{sub}}&lt;/nowiki&gt;''.

[[Categorie:Kookboek| Inhoud]]</text>
      <sha1>ebe0212ai6z7yxwrwi9biythmx49h4c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/White Russian</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36450</id>
    <revision>
      <id>396407</id>
      <parentid>393796</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T13:04:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396407</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="415" sha1="19ph55te4y8xc6oe6cpwc1i84kiue4b" xml:space="preserve">[[File:15-09-26-RalfR-WLC-0041.jpg|150px|thumb|Een nog niet gemixte White Russian]]
== Ingrediënten  ==
* 5 cl {{Kb|wodka}}
* 2 cl [[Kookboek/Likeur|notenlikeur]]
* {{Kb|room}}
 
==Bereiding  ==
# Schenk de wodka en likeur in een tumbler met ijsblokjes.
# Voeg naar smaak room toe.
# Mix de ingrediënten geleidelijk door elkaar.


{{Recepten}}
[[Categorie:Cocktail|White Russian]]
[[Categorie:KB-wodka| ]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>19ph55te4y8xc6oe6cpwc1i84kiue4b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Screwdriver</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37378</id>
    <revision>
      <id>396401</id>
      <parentid>396395</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T12:56:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>catsort voor de KB*-cats</comment>
      <origin>396401</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="719" sha1="enm57hq91niit6bf7o59jrnwdj7t3un" xml:space="preserve">{{Recept
|
| Afbeelding = [[File:Screwdriver, Birmingham-Shuttlesworth International Airport, Birmingham AL.jpg|300px]]
| Naam = Screwdriver
| Categorie = Cocktail
| Porties = 
| Energie = 
| Tijd = 
| Stippen = 2
}}
'''Screwdriver''' is een cocktaildrank op basis van wodka en sinaasappelsap.

==Ingrediënten ==	
* 2 delen {{Kb|wodka}}
* vers {{Kb|sinaasappelsap}}
* een schijfje sinaasappel
* ijsblokjes
 
== Bereiding  ==
# Doe het ijs in een glas.
# Schenk de wodka eroverheen.
# Vul de inhoud aan met sinaasappelsap.
# Roer alles goed door elkaar.
# Garneer het glas met een schijfje sinaasappel.


{{Recepten}}
[[Categorie:Cocktail|Screwdriver]]
[[Categorie:KB-sinaasappelsap| ]]
[[Categorie:KB-wodka| ]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>enm57hq91niit6bf7o59jrnwdj7t3un</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-kruiden en specerijen</title>
    <ns>14</ns>
    <id>37397</id>
    <revision>
      <id>396427</id>
      <parentid>395692</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:08:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Beschrijving aangevuld</comment>
      <origin>396427</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="185" sha1="n4c52nxegvnbwfra619dzs6lhbgw4ey" xml:space="preserve">__HIDDENCAT__
{{hiddencat}}
Recepten met kruiden en specerijen.

* Links onder het * verwijzen naar kruiden- en/of specerijenmengsels.

[[Categorie:KB-Smaakmaker|Kruiden en specerijen]]</text>
      <sha1>n4c52nxegvnbwfra619dzs6lhbgw4ey</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396432</id>
      <parentid>396427</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:13:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Link in beschrijving</comment>
      <origin>396432</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="220" sha1="f3jqyizjuexmk3w024j7y9w8v6xpmob" xml:space="preserve">__HIDDENCAT__
{{hiddencat}}
Recepten met [[Kookboek/Kruiden en specerijen|kruiden en specerijen]].

* Links onder het * verwijzen naar kruiden- en/of specerijenmengsels.

[[Categorie:KB-Smaakmaker|Kruiden en specerijen]]</text>
      <sha1>f3jqyizjuexmk3w024j7y9w8v6xpmob</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-graan</title>
    <ns>14</ns>
    <id>37400</id>
    <revision>
      <id>396464</id>
      <parentid>313381</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T08:49:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>-/- __HIDDENCAT__</comment>
      <origin>396464</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109" sha1="c5vssmebg2wnwhzhiaci3r7pphmg0l7" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten op basis van [[Kookboek/Granen|granen]].
[[Categorie:Recept naar ingrediënt|Granen]]</text>
      <sha1>c5vssmebg2wnwhzhiaci3r7pphmg0l7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:JopkeB</title>
    <ns>2</ns>
    <id>38173</id>
    <revision>
      <id>396446</id>
      <parentid>396382</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T05:58:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* Huishouden */ Vruchtenbowl</comment>
      <origin>396446</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8155" sha1="leu1wgvnxsmmgcjnzvm8lyzvnwu9bzk" xml:space="preserve">== Economie ==
Ik heb Economie gestudeerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en ben in 1984 afgestudeerd in de Bedrijfseconomische afstudeerrichting. Daarna ben ik in andere sectoren terecht gekomen. Achteraf realiseerde ik me dat ik sommige vakken slecht (Methodologie), hap-snap (Geschiedenis van het Economisch Denken) of helemaal niet (Geschiedenis van het Economisch Leven, raakvlakken met andere disciplines) had gehad (en medestudenten, die wel als (bedrijfs-)econoom aan de slag zijn gegaan, dus idem dito). Bij wijze van hobby heb ik me daar in verdiept, om tot een completer beeld van de Economie te komen. Mijn kennis heb ik gedeeld in het Wikibook [[Economie]] (waarvan een beginnetje bestond dat ik sterk heb uitgebreid).&lt;br&gt;

== Wikimedia Commons ==
Daarna ben ik vrijwilliger geworden bij [[c:Hoofdpagina|Wikimedia Commons]]. De aldaar opgedane kennis en ervaringen heb ik opgenomen in het door mij gestarte Wikibook [[Handboek Wikimedia Commons|Handboek Wikimedia Commons]]. &lt;br&gt;

== Huishouden ==
Omdat het nog ontbrak en ik er wel iets van af weet, heb ik in 2024 het Wikibook [[Huishouden]] geschreven. 

In het verlengde daarvan heb ik enkele hoofdstukken in het Kookboek gemaakt of uitgebreid, waaronder: 
* [[Kookboek/Maaltijden samenstellen|Maaltijden samenstellen]]
* [[Kookboek/Tips en trucs|Tips en trucs]] (overzichtspagina waarin bestaande pagina's zijn opgenomen)
* Recepten en beschrijvingen van ingrediënten: 
** Beschrijvingen (inclusief primaire bereidingswijzen en/of voorbeelden van toepassingen/gebruik): [[Kookboek/Gerookte zalm|Gerookte zalm]], [[Kookboek/Ham|Ham]], [[Kookboek/Makreel|Makreel]], [[Kookboek/Zalm|Zalm]], [[Kookboek/Kikkererwt|Kikkererwt]], [[Kookboek/Koffie|Koffie]], [[Kookboek/Rundvlees|Rundvlees]], [[Kookboek/Kip|Kip]], [[Kookboek/Stokbrood|Stokbrood]], [[Kookboek/Rookworst|Rookworst]], [[Kookboek/Stroop|Stroop]], [[Kookboek/Pasta|Pasta]], [[Kookboek/Fondue|Fondue]], [[Kookboek/Salade|Salade]], [[Kookboek/Kwark|Kwark]], [[Kookboek/Cottage cheese|Cottage cheese]], [[Kookboek/Braam|Braam]], [[Kookboek/Zure room|Zure room]], [[Kookboek/Roomkaas|Roomkaas]], [[Kookboek/Ontbijtspek|Ontbijtspek]], [[Kookboek/Borrelhapjes|Borrelhapjes]], [[Kookboek/Pindakaas|Pindakaas]], [[Kookboek/Basterdsuiker|Basterdsuiker]], [[Kookboek/Abrikoos|Abrikoos]], [[Kookboek/Zuurkool|Zuurkool]], [[Kookboek/Varkensvlees|Varkensvlees]], [[Kookboek/Kalfsvlees|Kalfsvlees]], [[Kookboek/Boekweit|Boekweit]], [[Kookboek/Taugé|Taugé]], [[Kookboek/Lamsvlees|Lamsvlees]],  [[Kookboek/Kabeljauw|Kabeljauw]], [[Kookboek/Forel|Forel]], [[Kookboek/Witte wijn|Witte wijn]], [[Kookboek/Tonijn|Tonijn]], [[Kookboek/Koolraap|Koolraap]], [[Kookboek/Meloen|Meloen]], [[Kookboek/Biscuit|Biscuit]], [[Kookboek/Tuinkers|Tuinkers]], [[Kookboek/Groene kool|Groene kool]], [[Kookboek/Postelein|Postelein]], [[Kookboek/Mierikswortel|Mierikswortel]]
** Kruidenmengsels: [[Kookboek/Nasikruiden|Nasikruiden]], [[Kookboek/Bamikruiden|Bamikruiden]],  [[Kookboek/Kruidenmengsel voor Hollandse groente|Kruidenmengsel voor Hollandse groente]], [[Kookboek/Shoarmakruiden|Shoarmakruiden]], [[Kookboek/Goulashkruiden|Goulashkruiden]] en [[Kookboek/Cajunkruiden|Cajunkruiden]].
** Overige recepten: [[Kookboek/Bietenstamppot|Bietenstamppot]], [[Kookboek/Tonijnsalade|Tonijnsalade]], [[Kookboek/Tosti|Tosti]], [[Kookboek/Gebakken worst|Gebakken worst]], [[Kookboek/Broodpizza|Broodpizza]], [[Kookboek/Hamburger|Hamburger]], [[Kookboek/Hotdog|Hotdog]], [[Kookboek/Flensje|Flensje]], [[Kookboek/Crêpe Suzette|Crêpe Suzette]], [[Kookboek/Roquefortsaus|Roquefortsaus]], [[Kookboek/Aardappelsalade|Aardappelsalade]], [[Kookboek/Kaassalade|Kaassalade]], [[Kookboek/Barbecuesaus|Barbecuesaus]], [[Kookboek/Bonensalade|Bonensalade]], [[Kookboek/Meloen met ham|Meloen met ham]], [[Kookboek/Peersalade met blauwschimmelkaas|Peersalade met blauwschimmelkaas]], [[Kookboek/Spiegelei|Spiegelei]], [[Kookboek/Gevulde tomaten|Gevulde tomaten]], [[Kookboek/Vinaigrette|Vinaigrette]], [[Kookboek/Cocktailsaus|Cocktailsaus]], [[Kookboek/Selderijsalade|Selderijsalade]], [[Kookboek/Yoghurt met honing en walnoten|Yoghurt met honing en walnoten]], [[Kookboek/Bietensalade met kaas en noten|Bietensalade met kaas en noten]], [[Kookboek/Smeuïge zalmmousse|Smeuïge zalmmousse]], [[Kookboek/Eiersalade|Eiersalade]], [[Kookboek/Groentesoep|Groentesoep]], [[Kookboek/Soepbal|Soepbal(letjes)]], [[Kookboek/Bloemkoolsoep met kaas|Bloemkoolsoep met kaas]], [[Kookboek/Vegetarische peulvruchtensoep|Vegetarische peulvruchtensoep]], [[Kookboek/Romige champignonsoep|Romige champignonsoep]], [[Kookboek/Kaasfondue|Kaasfondue]], [[Kookboek/Knolselderijsoep|Knolselderijsoep]], [[Kookboek/Saladesaus|Saladesaus]], [[Kookboek/Dipsaus|Dipsaus]], [[Kookboek/Tomatensalsa|Tomatensalsa]], [[Kookboek/Minestronesoep|Minestronesoep]], [[Kookboek/Paprikasoep|Paprikasoep]], [[Kookboek/Pompoensoep gekruid en met groenten|Pompoensoep gekruid en met groenten]], [[Kookboek/Preisoep|Preisoep]], [[Kookboek/Tomatengroentesoep|Tomatengroentesoep]], [[Kookboek/Venkelsoep|Venkelsoep]], [[Kookboek/Witte bonensoep|Witte bonensoep]], [[Kookboek/Zuurkoolsoep|Zuurkoolsoep]], [[Kookboek/Tartaartje|Tartaartje]], [[Kookboek/Vleesfondue|Vleesfondue]], [[Kookboek/Hachee|Hachee]], [[Kookboek/Atjar tjampoer|Atjar tjampoer]], [[Kookboek/Braadworst|Braadworst]], [[Kookboek/Varkenskarbonade|Varkenskarbonade]], [[Kookboek/Babi panggang|Babi panggang]], [[Kookboek/Varkenshaas|Varkenshaas]], [[Kookboek/Babi ketjap|Babi ketjap]], [[Kookboek/Taco|Taco]], [[Kookboek/Rijst met kip en groenten|Rijst met kip en groenten]], [[Kookboek/Kip in romige saus|Kip in romige saus]], [[Kookboek/Gestoofd lamsvlees|Gestoofd lamsvlees]], [[Kookboek/Shoarma|Shoarma]], [[Kookboek/Lekkerbekje|Lekkerbekje]], [[Kookboek/Stoofpot met schelvis|Stoofpot met schelvis]], [[Kookboek/Scholfilet in bouillon|Scholfilet in bouillon]], [[Kookboek/Scholfilet uit de oven|Scholfilet uit de oven]], [[Kookboek/Gestoofde zalm|Gestoofde zalm]], [[Kookboek/Asperges met zalm|Asperges met zalm]], [[Kookboek/Pittige groenteschotel met boekweit|Pittige groenteschotel met boekweit]], [[Kookboek/Kaassaus|Kaassaus]], [[Kookboek/Koolrabi met boekweit|Koolrabi met boekweit]], [[Kookboek/Gestoofde rode kool|Gestoofde rode kool]], [[Kookboek/Snijbonen met tomaten|Snijbonen met tomaten]], [[Kookboek/Sperziebonen met tomaten|Sperziebonen met tomaten]], [[Kookboek/Tuinbonenstoofpot|Tuinbonenstoofpot]], [[Kookboek/Witlofschotel|Witlofschotel]], [[Kookboek/Kruidige rijst|Kruidige rijst]], [[Kookboek/Rijst met rookworst en groente|Rijst met rookworst en groenten]], [[Kookboek/Gebakken aardappelen|Gebakken aardappelen]], [[Kookboek/Appelchutney|Appelchutney]], [[Kookboek/Preistoofpot|Preistoofpot]], [[Kookboek/Spitskoolstoofpot|Spitskoolstoofpot]], [[Kookboek/Zuurkool met fruit en kip|Kookboek/Zuurkool met fruit en kip]], [[Kookboek/Couscous met lam en groenten|Couscous met lam en groenten]], [[Kookboek/Potjiekos|Potjiekos]] (Zuid-Afrikaanse stoofpot), [[Kookboek/Pot-au-feu|Pot-au-feu]], [[Kookboek/Witlofsoep (maaltijdsoep)|Witlofsoep (maaltijdsoep)]], [[Kookboek/Witte bonenschotel|Witte bonenschotel]], [[Kookboek/Kabeljauw met paprika|Kabeljauw met paprika]], [[Kookboek/Dillesaus|Dillesaus]], [[Kookboek/Sinaasappel|Sinaasappel]], [[Kookboek/Vruchtenbowl|Vruchtenbowl]]
** Overig: [[Kookboek/Lunch|Lunch]]

== Vakantiereizen ==
Losse artikelen in het Wikibook [[Vakantiereizen]]:
* [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/De reis|De reis (overzichtspagina met wegwijzers naar fietsroutes in Europa)]] (zeer sterk uitgebreid)
* [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/Fietsen langs de Loire|Fietsen langs de Loire]] (gestart)
* [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/Fietsen in het Zillertal|Fietsen in het Zillertal (Oostenrijk)]] (gestart)
* [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/Fietstocht Nederland - Waterland|Fietsroute Nederland - Waterland]] (gestart)

== Internet ==
Omdat het nog ontbrak en ik er wel iets van af weet, ben ik in februari 2025 het Wikibook [[Basisboek internet]] begonnen en heb ik vervolgens het Wikibook [[Veilig op het internet]] ge-update.

== Tip ==
Alle genoemde Wikibooks staan uiteraard open voor correcties en aanvullingen.</text>
      <sha1>leu1wgvnxsmmgcjnzvm8lyzvnwu9bzk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:Feestgerechten</title>
    <ns>14</ns>
    <id>41593</id>
    <revision>
      <id>396467</id>
      <parentid>366892</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:03:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Beschrijving toegevoegd</comment>
      <origin>396467</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="267" sha1="dzegdvko03w1mb1bdbs65qxm20ygw69" xml:space="preserve">Gerechten die bij feestelijke gelegenheden kunnen worden geserveerd.

Zie ook: [[:Categorie:Feestdagrecept]], voor recepten die jaarlijks bij feestdagen worden gepresenteerd, zoals religieuze feestdagen, Koningsdag, Sinterklaas en Oudjaarsavond.

[[Categorie:Recept]]</text>
      <sha1>dzegdvko03w1mb1bdbs65qxm20ygw69</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396469</id>
      <parentid>396467</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:07:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Sjabloon toegevoegd</comment>
      <origin>396469</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="480" sha1="bnwwa6h70h3m7blvuoyh44eujxqd3yq" xml:space="preserve">{{kookboekcat|
|onderwerp= ''recepten voor feestelijke gelegenheden'' 
|detailomschrijving= 
|broodkruimel= [[:Categorie:Alles|Alles]] &amp;rarr; [[:categorie:Boek|Boek]] &amp;rarr;  [[:Categorie:Kookboek|Kookboek]] &amp;rarr; [[:Categorie:Recept|Recept]] &amp;rarr; '''{{PAGENAME}}'''
|overig=
}}

Zie ook: [[:Categorie:Feestdagrecept]], voor recepten die jaarlijks bij feestdagen worden gepresenteerd, zoals religieuze feestdagen, Koningsdag, Sinterklaas en Oudjaarsavond.

[[Categorie:Recept]]</text>
      <sha1>bnwwa6h70h3m7blvuoyh44eujxqd3yq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Periodiek systeem/Stikstofgroep, geschiedenis</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43166</id>
    <revision>
      <id>396419</id>
      <parentid>384588</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T14:56:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <comment>ref-fouten hersteld, wat typo's</comment>
      <origin>396419</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5225" sha1="s9pkf9hs9os28mc7ea2ugd451dzf94h" xml:space="preserve">{{wiu3|t.vanschaik}}
{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep
| VolgendePagina = Periodiek systeem/stikstofgroep, voorkomen
}}
== Geschiedenis&lt;ref group=&quot;Bron&quot;&gt;Deze paragraaf is een vertaling van de tekst in het lemma [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pnictogen&amp;oldid=1188522875#History ''Pnictogen'' op de Engelse Wikipedia], paragraaf &quot;History&quot; zoals deze op 12 december 2023 aanwezig was.&lt;/ref&gt; ==
=== Stikstof ===
De stikstofverbinding die in de middeleeuwen bekend stond als &quot;sal ammoniac&quot; of &quot;salis armoniaci&quot; en nu als &quot;salmiak&quot;, of netjes chemisch [[w:Ammoniumchloride|ammoniumchloride]], is al bekend sinds de tijd van de oude Egyptenaren. In de jaren 60 van de 18e eeuw waren twee wetensachappers onafhankelijk van elkaar, [[w:Henry Cavendish|Henry Cavendish]] en [[w:Joseph Priestley|Joseph Priestley]], in staat stikstof uit lucht te isoleren, maar geen van beiden zag er een tot dan toe onbekend element in. Pas in 1772 realiseerde [[w:Daniel Rutherford|Daniel Rutherford]] zich dat het om een element ging, stikstof.&lt;ref name=&quot;Emsley&quot;&gt;{{cite journal1 |last=Emsley |first=John |title=Nature's Building Blocks |year=2011 |isbn=978-0-19-960563-7}}&lt;/ref&gt;

=== Fosfor ===
De [[w:Alchemie|alchemist]] [[w:Hennig Brand|Hennig Brand]] ontdekte fosfor in 1669 in Hamburg. Het inkoken van 60 emmers menselijke urine leverde een witte substantie op, di '''fosfor'''iseerde. Brand dacht eerste de veelgezochte [[w:Steen der wijzen|steen der wijzen]] gevonden te hebben, maar herzag dat later.&lt;ref name=Emsley/&gt; Brand hield zijn ontdekking geheim, zoals gebruikelijk bij alchemisten. '''Als''' het de steen der wijzen was, kon hij er veel geld mee verdienen. Uiteindelijk verkocht hij zijn ontdekking voor 200 thaler, en via via kon [[w:Robert Boyle|Robert Boyle]] de ontdekking wereldkundig maken en een leerling van hem kon een fabriekje opzetten om fosfor te maken.

=== Arseen ===
Arseenverbindingen zijn al minstens 5000 jaar bekend en de oud-Griekse [[w:Theophrastus|Theophrastus]] kende de arseensulfide-mineralen [[w:Realgaar|realgaar]] en [[w:Orpiment|orpiment]]. Elementair arseen is vermoedelijk in de 13e eeuw voor het eerst ontdekt door [[w:Albertus Magnus|Albertus Magnus]].&lt;ref name=Emsley/&gt; In 1649 beschreef [[w:Johann Schröder|Johann Schröder]] twee manieren om arseen te isoleren.&lt;ref name=&quot;CRC&quot;&gt;Hammond, C.R., CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC Press (1975-1976), B-8.&lt;/ref&gt;

=== Antimoon ===
Antimoon is een element dat al heel lang bekend is. In het [[w:Louvre|Louvre]] is een 5000 jaar oude vaas aanwezig van bijna zuiver antimoon. In het oude [[w:Babylon (stad)|Babylon]] werden antimoonverbindingen als verfstof gebruikt. Het antimoon-houdende mineraal [[w:Stibniet|stibniet]] maakte mogelijk deel uit van [[w:Grieks vuur|Grieks vuur]].&lt;ref name=Emsley/&gt;

=== Bismuth ===
Bismuth is ontdekt door een [[w:Alchemie|alchemist]] in 1400. Tachtig jaar later waren er toepassingen in de [[w:Boekdrukkunst|boekdruk-]] en decoratieve kunst. De Incaś pasten rond 1500 bismuth toe in messen.

Oorspronkelijk werd bismuth als een soort lood beschouwd, maar in 1753 kon [[w:Claude François Geoffroy|Claude François Geoffroy]] aantonen dat de twee elementen duidelijk van elkaar verschilden.&lt;ref name=Emsley/&gt;

Moscovium werd in 2003 succesvol geproduceerd door [[w:Americium-243|americium-243]] te bombarderen met [[w:calcium-48|calcium-48]].&lt;ref name=Emsley/&gt;

== Etymologie ==
=== Groep ===
Naast de weinig prozaïsche namen '''Groep 15''' of '''stikstofgroep''' wordt voor deze groep elementen soms de naam '''pnictogenen''' of, minder vaak, '''pnigogenen''' en '''pnicogenen''' gebruikt. Deze namen is afgeleid van het [[w:Oudgrieks|oud-Griekse]] ''πνίγειν'' (''pnígein''), dat ''stikken'' betekent, verwijzend naar deze eigenschap van stikstof.&lt;ref name=&quot;pnictogen-origin&quot;/&gt; De naam kan ook gebruikt worden als herinnering aan de symbolen van de twee meest bekende leden van de groep: fosfor en stikstof. De naam pnictogeen is voor het eerst gebruikt door de Nederlandse chemicus [[w:Anton Eduard van Arkel (scheikundige)|Anton Eduard van Arkel]] in de vroege jaren 50 van de 20e eeuw. De verschillende spellingswijzen, met ''ct'' of met de enkele 'c' (of 'g') van de naam komen beide in de wetenschappelijke literatuur voor, waarbij de vorm met ct ongeveer 2,5 keer zo vaak gebruikt wordt als die met de enkele c of g.&lt;ref name=&quot;pnictogen-origin&quot;&gt;{{cite journal1 |last1=Girolami |first1=Gregory S. |year=2009 |title=Origin of the Terms Pnictogen and Pnictide |journal=Journal of Chemical Education |volume=86 |issue=10 |pages=1200 |publisher=American Chemical Society |doi=10.1021/ed086p1200 |bibcode=2009JChEd..86.1200G}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;chm.bris.ac.uk&quot;&gt;[http://www.chm.bris.ac.uk/motm/pnictogen/pnictogenh.htm &quot;Pnicogen – Molecule of the Month&quot;]. University of Bristol&lt;/ref&gt;


{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep
| VolgendePagina = Periodiek systeem/stikstofgroep, voorkomen
}}
{{sub}}

== Bronnen ==
&lt;references group=&quot;Bron&quot; /&gt;

== Verwijzingen in de tekst ==
&lt;references /&gt;
{{sub}}</text>
      <sha1>s9pkf9hs9os28mc7ea2ugd451dzf94h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396420</id>
      <parentid>396419</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T14:57:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <origin>396420</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5204" sha1="087rllbfhrcpl37o8agsp2mzjin9y2f" xml:space="preserve">{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep
| VolgendePagina = Periodiek systeem/stikstofgroep, voorkomen
}}
== Geschiedenis&lt;ref group=&quot;Bron&quot;&gt;Deze paragraaf is een vertaling van de tekst in het lemma [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pnictogen&amp;oldid=1188522875#History ''Pnictogen'' op de Engelse Wikipedia], paragraaf &quot;History&quot; zoals deze op 12 december 2023 aanwezig was.&lt;/ref&gt; ==
=== Stikstof ===
De stikstofverbinding die in de middeleeuwen bekend stond als &quot;sal ammoniac&quot; of &quot;salis armoniaci&quot; en nu als &quot;salmiak&quot;, of netjes chemisch [[w:Ammoniumchloride|ammoniumchloride]], is al bekend sinds de tijd van de oude Egyptenaren. In de jaren 60 van de 18e eeuw waren twee wetensachappers onafhankelijk van elkaar, [[w:Henry Cavendish|Henry Cavendish]] en [[w:Joseph Priestley|Joseph Priestley]], in staat stikstof uit lucht te isoleren, maar geen van beiden zag er een tot dan toe onbekend element in. Pas in 1772 realiseerde [[w:Daniel Rutherford|Daniel Rutherford]] zich dat het om een element ging, stikstof.&lt;ref name=&quot;Emsley&quot;&gt;{{cite journal1 |last=Emsley |first=John |title=Nature's Building Blocks |year=2011 |isbn=978-0-19-960563-7}}&lt;/ref&gt;

=== Fosfor ===
De [[w:Alchemie|alchemist]] [[w:Hennig Brand|Hennig Brand]] ontdekte fosfor in 1669 in Hamburg. Het inkoken van 60 emmers menselijke urine leverde een witte substantie op, di '''fosfor'''iseerde. Brand dacht eerste de veelgezochte [[w:Steen der wijzen|steen der wijzen]] gevonden te hebben, maar herzag dat later.&lt;ref name=Emsley/&gt; Brand hield zijn ontdekking geheim, zoals gebruikelijk bij alchemisten. '''Als''' het de steen der wijzen was, kon hij er veel geld mee verdienen. Uiteindelijk verkocht hij zijn ontdekking voor 200 thaler, en via via kon [[w:Robert Boyle|Robert Boyle]] de ontdekking wereldkundig maken en een leerling van hem kon een fabriekje opzetten om fosfor te maken.

=== Arseen ===
Arseenverbindingen zijn al minstens 5000 jaar bekend en de oud-Griekse [[w:Theophrastus|Theophrastus]] kende de arseensulfide-mineralen [[w:Realgaar|realgaar]] en [[w:Orpiment|orpiment]]. Elementair arseen is vermoedelijk in de 13e eeuw voor het eerst ontdekt door [[w:Albertus Magnus|Albertus Magnus]].&lt;ref name=Emsley/&gt; In 1649 beschreef [[w:Johann Schröder|Johann Schröder]] twee manieren om arseen te isoleren.&lt;ref name=&quot;CRC&quot;&gt;Hammond, C.R., CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC Press (1975-1976), B-8.&lt;/ref&gt;

=== Antimoon ===
Antimoon is een element dat al heel lang bekend is. In het [[w:Louvre|Louvre]] is een 5000 jaar oude vaas aanwezig van bijna zuiver antimoon. In het oude [[w:Babylon (stad)|Babylon]] werden antimoonverbindingen als verfstof gebruikt. Het antimoon-houdende mineraal [[w:Stibniet|stibniet]] maakte mogelijk deel uit van [[w:Grieks vuur|Grieks vuur]].&lt;ref name=Emsley/&gt;

=== Bismuth ===
Bismuth is ontdekt door een [[w:Alchemie|alchemist]] in 1400. Tachtig jaar later waren er toepassingen in de [[w:Boekdrukkunst|boekdruk-]] en decoratieve kunst. De Incaś pasten rond 1500 bismuth toe in messen.

Oorspronkelijk werd bismuth als een soort lood beschouwd, maar in 1753 kon [[w:Claude François Geoffroy|Claude François Geoffroy]] aantonen dat de twee elementen duidelijk van elkaar verschilden.&lt;ref name=Emsley/&gt;

Moscovium werd in 2003 succesvol geproduceerd door [[w:Americium-243|americium-243]] te bombarderen met [[w:calcium-48|calcium-48]].&lt;ref name=Emsley/&gt;

== Etymologie ==
=== Groep ===
Naast de weinig prozaïsche namen '''Groep 15''' of '''stikstofgroep''' wordt voor deze groep elementen soms de naam '''pnictogenen''' of, minder vaak, '''pnigogenen''' en '''pnicogenen''' gebruikt. Deze namen is afgeleid van het [[w:Oudgrieks|oud-Griekse]] ''πνίγειν'' (''pnígein''), dat ''stikken'' betekent, verwijzend naar deze eigenschap van stikstof.&lt;ref name=&quot;pnictogen-origin&quot;/&gt; De naam kan ook gebruikt worden als herinnering aan de symbolen van de twee meest bekende leden van de groep: fosfor en stikstof. De naam pnictogeen is voor het eerst gebruikt door de Nederlandse chemicus [[w:Anton Eduard van Arkel (scheikundige)|Anton Eduard van Arkel]] in de vroege jaren 50 van de 20e eeuw. De verschillende spellingswijzen, met ''ct'' of met de enkele 'c' (of 'g') van de naam komen beide in de wetenschappelijke literatuur voor, waarbij de vorm met ct ongeveer 2,5 keer zo vaak gebruikt wordt als die met de enkele c of g.&lt;ref name=&quot;pnictogen-origin&quot;&gt;{{cite journal1 |last1=Girolami |first1=Gregory S. |year=2009 |title=Origin of the Terms Pnictogen and Pnictide |journal=Journal of Chemical Education |volume=86 |issue=10 |pages=1200 |publisher=American Chemical Society |doi=10.1021/ed086p1200 |bibcode=2009JChEd..86.1200G}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;chm.bris.ac.uk&quot;&gt;[http://www.chm.bris.ac.uk/motm/pnictogen/pnictogenh.htm &quot;Pnicogen – Molecule of the Month&quot;]. University of Bristol&lt;/ref&gt;


{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep
| VolgendePagina = Periodiek systeem/stikstofgroep, voorkomen
}}
{{sub}}

== Bronnen ==
&lt;references group=&quot;Bron&quot; /&gt;

== Verwijzingen in de tekst ==
&lt;references /&gt;
{{sub}}</text>
      <sha1>087rllbfhrcpl37o8agsp2mzjin9y2f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Periodiek systeem/stikstofgroep, voorkomen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43171</id>
    <revision>
      <id>396430</id>
      <parentid>384601</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:10:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <origin>396430</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4938" sha1="d2kiaw6ng606a9h883oa02zg0t1ph1a" xml:space="preserve">{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, geschiedenis
| VolgendePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, chemische eigenschappen
}}

== Voorkomen van de stikstofgroep&lt;ref group=&quot;Bron&quot;&gt;Deze paragraaf is een vertaling van de tekst in het lemma [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pnictogen&amp;oldid=1188522875#Occurrence ''Pnictogen'' op de Engelse Wikipedia], paragraaf &quot;Occurrence&quot; zoals deze op 17 december 2023 aanwezig was.&lt;/ref&gt; ==

{| style=&quot;Border-style:double; width:150px; text-align:center; float:right; margin:5px; &quot;
|-
| [[bestand:Fluessiger Stickstoff.jpg|120px]]&lt;br&gt;Vloeibare stikstof
|}
=== Stkstof ===
Het voorkomen van stikstof in het geheel van de aardse omgeving is heel divers. In de [[w:Aardkorst|aardkorst]] is dit ongeveer {{nowrap|1=25 [[w:Parts per million|ppm]]}}, in de [[w:Bodem|bodem]] gemiddeld echter maar {{nowrap|1=5 ppm}}. In zeewater varieert de hoeveelheid tussen de {{nowrap|1=100  en 500 [[w:Parts per trillion|ppt]]}}. Droge lucht bestaat voor ongeveer {{nowrap|1=78 %}} uit stikstof. Het gevolg is dan ook dat de meeste aardse stikstof voorkomt als [[w:Distikstof|stikstofgas]]. Mensen bestaan, omdat stikstof een belangrijk element is in eiwitten, voor ongeveer {{nowrap|1=2,5 %}} uit stikstof.&lt;ref name=&quot;Emsley3&quot;&gt;{{cite journal1 |last=Emsley |first=John |title=Nature's Building Blocks |year=2011 |isbn=978-0-19-960563-7}}&lt;/ref&gt;

{| style=&quot;Border-style:double; width:150px; text-align:center; float:left;margin:5px;  &quot;
|-
| [[bestand:Apatite-37041.jpg|120px]]&lt;br&gt;Apatiet, een fosfor-erts
|}
=== Fosfor ===
0,1 % van de aardkorst bestaat uit fosfor. Daarmee is fosfor het elfde in de [[w:Voorkomen van elementen in de aardkorst|rij meest voorkomende elementen]]. In de [[w:Bodem|bodem]] komt het slechts tot {{nowrap|1=0,65 ppm}} en in zeewater {{nowrap|1=15 tot 60 [[w:Parts per billion|ppb]]}}. In de vorm van fosfaat-ertsen, vooral als [[w:Apatiet|apatiet]], is de bewezen voorraad{{nowrap|1=200 [[w:Megaton|Mt]]}}. 1,1 massaprocent van een mens bestaat uit fosfor.&lt;ref name=&quot;Emsley&quot;&gt;{{cite journal1 |last=Emsley |first=John |title=Nature's Building Blocks |year=2011 |isbn=978-0-19-960563-7}}&lt;/ref&gt;

{| style=&quot;Border-style:double; width:150px; text-align:center; float:right; margin:5px; &quot;
|-
| [[bestand:Enargite huaron.jpg|120px]]&lt;br&gt;Energiet, een koper-arseen-sulfide
|}
=== Arseen ===
Arsen vormt {{nowrap|1=1,5 [[w:Parts per million|ppm]]}} van de aardkorst en is daarmee nummer 53 op de [[w:Voorkomen van elementen in de aardkorst|rij meest voorkomende elementen]]. In [[w:Bodem|bodems]] kan 1 tot 10 ppm arseen voorkomen, in zeewater is dat {{nowrap|1=1,6 [[w:Parts per billion|ppb]]}}. In het menselijk lichaam komt het voor in een concentratie van {{nowrap|1=100 [[w:Parts per billion|ppb]]}} (massa/massa). Hoewel arseen soms als element wordt aangetroffen, zijn de voornaamste bronnen toch mineralen als [[w:Orpiment|orpiment]], [[w:Realgaar|realgaar]], [[w:Arsenopyriet|arsenopyriet]] en [[w:Enargiet|enargiet]].
&lt;ref name=&quot;Emsley3&quot;&gt;{{cite journal1 |last=Emsley |first=John |title=Nature's Building Blocks |year=2011 |isbn=978-0-19-960563-7}}&lt;/ref&gt;

{| style=&quot;Border-style:double; width:150px; text-align:center; float:left;margin:5px;  &quot;
|-
| [[bestand:Stibnite - Herja mine, Maramures, Romania.jpg|120px]]&lt;br&gt;Stibniet, &lt;chem&gt;Sb2S3&lt;/chem&gt;
|}
=== Antimoon ===
Antomoon vormt {{nowrap|1=0,2 [[w:Parts per million|ppm]]}} van de aardkorst. Het is daarmee nummer 63 op de [[w:Voorkomen van elementen in de aardkorst|rij meest voorkomende elementen]]. In [[w:Bodem|bodems]] komt gemiddeld 1 ppm antimoon voor. Zeewater bavat
{{nowrap|1=300 [[w:Parts per trillion|ppt]]}}. Mensen bevatten gemiddeld {{nowrap|1=28 [[w:Parts per billion|ppb]]}}. Antimoon wordt meestal in verbindingen gevonden, maar in combinatie met zilver komt het ook in gedegen vorm voor.&lt;ref name=&quot;Emsley&quot; /&gt;

=== Bismuth===
Bismuth vormt {{nowrap|1=48 [[w:Parts per billion|ppb]]}} van de [[w:Aardkorst|aardkorst]] waarmee het nummer 70 is in de [[w:Voorkomen van elementen in de aardkorst|rij lijst met de meest voorkomende elementen]]. In [[w:Bodem|bodems]] bedraagt het gehalte ongeveer {{nowrap|1=0,25 ppm}}, zeewater moet het met {{nowrap|1=400 [[w:Parts per trillion|ppt]]}}doen. Bismuth wordt heet meest aangetroffen in het mineraal [[w:Bismutiet|bismutiet]], al komt het  ook als element en alssulfide voor.&lt;ref name=&quot;Emsley&quot; /&gt;

=== Moscovium ===
Moscovium wordt maar in kleine aantallen atomen tegelijk in een deeltjesversneller gemaakt en komt daarbuiten niet voor.&lt;ref name=Emsley/&gt;

{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, geschiedenis
| VolgendePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, chemische eigenschappen
}}

== Bronnen ==
&lt;references group=&quot;Bron&quot; /&gt;

== Verwijzingen in de tekst ==
&lt;references /&gt;
{{sub}}</text>
      <sha1>d2kiaw6ng606a9h883oa02zg0t1ph1a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Periodiek systeem/Stikstofgroep, fysische eigenschappen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43340</id>
    <revision>
      <id>396412</id>
      <parentid>396380</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T13:47:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <origin>396412</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3277" sha1="p93tqmkltrvj44jmelxw0hfbvn842gt" xml:space="preserve">{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, chemische eigenschappen|Chemische eigenschappen, verbindingen
| VolgendePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, organo-elementverbindingen
}}
__TOC__
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot; &gt;Fysische eigenschappen in de stikstofgroep&lt;/span&gt;&lt;ref group=&quot;Bron&quot; &gt;{{Zusterlink | Taal = en | Soort = pagina | Naam = Pnictogen | OldId = 1204261627 | Sub = Physical| Datum = 28 februari 2024}}&lt;/ref&gt;

In groep 15 is de overgang van metaal naar niet-metaal volledig aanwezig. De groep begint met een element dat duidelijk een niet-metaal is en vooral als twee-atomig molecuul voorkomt (stikstof), waarna twee elementen volgen met meerdere allotropen, waarin grote verschillen in structuur en eigenschappen voorkomen (fosfor en arseen) gevolgd door antimoon en bismut, en waarschijnlijk ook moscovium, die in bulk alleen metaal-achtige eigenschappen laten zien. Bij kamertemperatuur zijn alle elementen vast, op het gasvormige stikstof na. Hoewel leden van dezelfde chemische groep, ligt er tussen stikstof en bismut een wereld van verschillen.&lt;ref name=&quot;The Elements&quot;/&gt;

De dichtheid van de leden van deze groep stijgt met het atoomnummer. Voor de zeer lage waarde voor stikstof in vergelijking met de andere leden van de groep is een simpele verklaring: stikstof is een gas, de andere zijn vaste stoffen. De stijging van de dichtheid wordt daar verklaard door de snellere stijging van de atoommassa in verhouding tot het volume.&lt;ref name=&quot;The Elements&quot;&gt;{{cite journal1 |last=Gray |first=Theodore |title=The Elements |year=2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Periodic Table Advanced&quot;&gt; Jackson, Mark (2001), Periodic Table Advanced, BarCharts Publishing, Incorporated, {{ISBN|1572225424}}&lt;/ref&gt; 

De smelt- en kookpunten van de elementen vertonen een trend met twee opvallende zaken: arseen sublimeert voor het smelt en het smelt- en kookpunt van bismut zijn eigenlijk (veel) te laag. Voor de smeltpunten gelden de volgende waarden: −210&amp;nbsp;°C (N), 44&amp;nbsp;°C (P), 603&amp;nbsp;°C As, sublimert), 631&amp;nbsp;°C (Sb) en 271&amp;nbsp;°C (Bi).&lt;ref name=&quot;Periodic Table Advanced&quot;/&gt; De serie kookpunten is: −196&amp;nbsp;°C (N), 280&amp;nbsp;°C (P), 1587&amp;nbsp;°C (Sb) en 1564&amp;nbsp;°C (Bi). De series laten zien dat de interactie tussen bismut-atomen in de vaste toestand veel zwakker is dan verwacht mag worden op basis van de andere elementen in de groep. De zwakkere interactie kan toegeschreven worden aan het [[inerte paar]] gedrag van de s-elektronen. Het zelfde geldt, zij het in mindere mate, voor de vloeibare fase.&lt;ref name=&quot;Periodic Table Advanced&quot;/&gt;

Als vaste stof heeft stikstof [[w:Hexagonaal kristalstelsel|hexagonale]] kristallen. Fosfor heeft [[w:Kubisch kristalstelsel|kubische kristallen]]. Arseen, antimoon en bismut vormen weer hexcagonale kristallen.&lt;ref name=&quot;Periodic Table Advanced&quot;/&gt;
{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, chemische eigenschappen|Chemische eigenschappen, verbindingen
| VolgendePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, organo-elementverbindingen
}}

== Bronnen ==
&lt;references group=&quot;Bron&quot; /&gt;
== Verwijzingen in de tekst ==
&lt;references /&gt;
{{sub}}</text>
      <sha1>p93tqmkltrvj44jmelxw0hfbvn842gt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Periodiek systeem/Stikstofgroep, organo-elementverbindingen ER3</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43416</id>
    <revision>
      <id>396423</id>
      <parentid>388263</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:05:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bismut */ ref-fout hersteld</comment>
      <origin>396423</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20931" sha1="ci93hsol3dqh9l3f3181enzxh9gr31d" xml:space="preserve">{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, organo-elementverbindingen
| VolgendePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, organo-elementverbindingen ER4
}}
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot; &gt;3 organische liganden&lt;/span&gt;&lt;ref group=&quot;Bron&quot;&gt;De gegevens voor deze pagina zijn ontleend aan de verschillende pagina's voor de  besproken verbindingen op de Nederlandse, Engelse en Duitstalige Wikipedia in de periode 5 tot 25 maart 2024&lt;/ref&gt;
__TOC__

== Naamgeving ==
De naamgeving van deze groep verbindingen kan verwarrend zijn. 
* In het verlengde van de benaming &quot;amine&quot; en fosfine, wordt achter de naam van het element de uitgang ~ine toegevoegd. Als substituerende groepen worden vervolgens de verschillende organische resten, in alfabetische volorde, eventueel met gebruik van de Griekse telwoorden als er meer dan 1 keer dezelfde groep voorkomt, als voorvoegsels voor de naam van het element geplaatst. Als voorbeeld, &lt;chem&gt;(C2H5)(CH3)2As&lt;/chem&gt; krijgt de naam ethyldimethylarsine.
* Daarnaast is er de naamgeving van de [[w:IUPAC|IUPAC]], waarin de verschillende verbindingen met de elementnaam met als toevoeging ~aan worden benoemd: het hierbioven genoemde vorobeeld wordt dan ethyldimethylarsaan.
Hier zal de eerste systematiek gevolgd worden, bij verwijzen naar de Wikiprdia kan dus soms de verbinding een naam hebbem die op ~aan eidigt.

== Algemene opmerking ==
De stikstofgroep beschikt zelf over 5 elektronen in de valentieschil, er zijn er dus drie nodig om deze tot een octet aan te vullen. Drie organische groepen zijn hiervoor voldoende. 

== Synthese ==
Van alle leden van de stikstofgroep, met uitzondering van moscovium, zijn verbindingen bekend met één, twee of drie organische substituenten. Het aantal wordt vooral bepaald door de verhouding waarin de uitgangsstoffen gemengd worden. De manieren om de synthese van deze verbindinegn te realiseren zijn even divers als de elementen uit de stikstofgroep zelf.

=== Stikstof ===
Voor de amines is de uitgangsstof voor kleine hoeveelheden doorgaans [[w:Ammoniak|ammoniak]] dat met een organisch [[w:Halogenide|halogenide]] reageert:
::&lt;chem&gt;NH3 \ + \ CH3Cl \ -&gt; \ CH3NH2 \ + \ HCl&lt;/chem&gt;
Het ontstane [[w:Monomethylamine|methylamine]] kan verder reageren als er een overmaat [[w:Chloormethaan|chloormethaan]] aanwezig is tot [[w:Dimethylamine|dimethylamine]] en [[w:Trimethylamine|trimethylamine]]:
::&lt;chem&gt;CH3NH2 \ + \ CH3Cl \ -&gt; \ (CH3)2NH \ + \ HCl&lt;/chem&gt; en bij een nog grotere overmaat:
::&lt;chem&gt;(CH3)2NH \ + \ CH3Cl \ -&gt; \ (CH3)3N \ + \ HCl&lt;/chem&gt;.
Industriel wordt trimethylamine voornamelijk geproduceerd door de reactie van [[w:ammoniak|ammoniak]] met [[w:Methanol|methanol]]:&lt;ref&gt;{{Aut|A.B. van Gysel &amp; W. Musin}} - [https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14356007.a16_535/abstract;jsessionid=35F689BB4855ED557067F39DAB86095E.d03t01 ''Methylamines''], Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH Verlag GmbH &amp; Co. KGaA, Weinheim&lt;/ref&gt;
::&lt;chem&gt;NH3 + 3CH3OH -&gt; (CH3)3N + 3H2O&lt;/chem&gt;
Hierbij worden ook water, [[w:Monomethylamine|methylamine]] en [[w:Dimethylamine|dimethylamine]] gevormd. Het mengsel wordt in meerdere destillatiestappen gescheiden.

=== Fosfor ===
Voor organofosforverbindingen is een driewaardige fosforverbinding de uitgangsstof. Daarin zijn aan fosfor substituenten gekoppeld die relatief makkelijk als anion [w:Leaving group|leaving group]] kunnen zijn. Voor [[w:Trimethylfosfaan|trimethylfosfine]] wordt de reactie tussen[[w:Trifenylfosfiet|trifenylfosfiet]] en [[w:Methylmagnesiumchloride|methylmagnesiumchloride]] gebruikt:&lt;ref&gt;{{Cite book | series = Inorganic Syntheses |author1=Leutkens, Jr., M. L. |author2=Sattelberger, A. P. |author3=Murray, H. H. |author4=Basil, J. D. |author5=Fackler, Jr. J. P. | year = 1990 | title = Trimethylphosphine | volume = 28 | pages = 305–310 | doi = 10.1002/9780470132593.ch76|isbn=978-0-470-13259-3 }}&lt;/ref&gt;
::&lt;chem&gt;P(OC6H5)3 \ + \ 3 CH3MgCl \ -&gt; \ P(CH3)3 \ + \ 3 C6H5OMgCl&lt;/chem&gt;
Voor [[w:Trifenylfosfine|trifenylfosfine]] wordt op laboratoriumschaal gebruik gemaakt van [[w:Fosfortrichloride|fosfortrichloride]] en [[w:Fenyllithium]] of [[w:Fenylmagnesiumbromide|fenylmagnesiumbromide]]:
:*&lt;chem&gt;PCl3 \ + \ 3 C6H5Li \ -&gt; \ P(C6H5)3 \ + \ 3 LiCl&lt;/chem&gt;
:*&lt;chem&gt;PCl3 \ + \ 3 (C6H5)MgBr \ -&gt; \ P(C6H5)3 \ + \ 3 MgBrCl&lt;/chem&gt;
Ook is reductie van [[w:|trifenylfosinoxide]] mogelkijk met [[w:Trichloorsilaan|truchloorsilaan]]
::&lt;chem&gt;Ph3PO \ + \ SiHCl3 \ -&gt; \ PPh3 \ + \ HCl \ + \ (n-1) (OSiCl2)_{n}&lt;/chem&gt;&lt;ref group=&quot;Noot&quot; &gt;Het siliciumhoudende product in deze reactie vormt een polymeer, een op moleculair niveau kloppende reactievergelijking is dus alleen op deze manier te schrijven.&lt;/ref&gt;
Op industriële schaal wordt gebruik gemaakt van de reductieve koppeling van fosfortrichloride en [[w:Chloorbenzeen|chloorbenzeen]] met [[w:Natrium|natrium]] als [[w:Reductie (scheikunde)|reducerend reagens]]:
::&lt;chem&gt;PCl3 \ + \ 3 C6H5Cl \ + 6 Na \ -&gt; \ P(C6H5)3 \ + \ 6 NaCl&lt;/chem&gt;
[[bestand:T-Butylphosphaacetylene.png|80px|right]]
Een speciale groep stoffen waarin fosfor met drie bindingen aan koolstof gekoppeld is, wordt gevormd door de [[w:Fosfa-alkyn|fosfa-alkynen]], derivaten van [[w:Ethyn|ethyn]] waarin een fosfor-atoom de plaats heeft ingenomen van een van de koolstof-atomen. Zowel gesubstitueerde als de stamverbinding van deze groep zijn beschreven. Als voorbeeld hiernaast: [https://en.wikipedia.org/wiki/Tert-Butylphosphaacetylene ''tert''-Butylfosfa-acetyleen]]

=== Arseen ===
Ook hier is een driewaardige verbinding , nu van arseen, uitgangsstof voor de synthese. Voor [[w:Trimethylarsine|trimethylarsine]] wordt [[w:Arseen(III)oxide|arseen(III)oxide]] als arseenbron en [[w:Trimethylaluminium|trimethylaluminium]]:&lt;ref group=&quot;Noot&quot;&gt;Trimethylaluminium vormt dimeren en wordt dus als &lt;chem&gt;Al2(CH3)6&lt;/chem&gt; genoteerd.&lt;/ref&gt;
::&lt;chem&gt;As2O3 \ + \ Al2(CH3)6 \ -&gt; \ 2 As(CH3)3 \ + \ Al2O3&lt;/chem&gt;
De synthese van het fenylderivaat is een reductieve koppeling van twee chlorides met natrium als reductor:&lt;ref name=Shriner&gt;Shriner, R. L.; Wolf, C. N. (1963). &quot;Tetraphenylarsonium Chloride Hydrochloride&quot;. Organic Syntheses; Collected Volumes, vol. 4, p. 910.&lt;/ref&gt;
::&lt;chem&gt;AsCl3 \ + \ 3 C6H5Cl \ + \ 6 Na \ -&gt; \ As(C6H5)3 \ + \ 6 NaCl&lt;/chem&gt;

=== Antimoon ===
Ook voor trimethylantimoon wordt gebruik gemaakt van de route via een antimoon(III)verbinding en een methylgroep gekoppeld aan een relatief elektropositief element:&lt;ref&gt;Hermann Kolbe: Ausführliches Lehrbuch der organischen Chemie : in drei Bänden : Bd. 3, Abth. 1 : / bearb. von E. von Meyer u. A. Weddige. In: Graham-Otto's ausführliches Lehrbuch der Chemie. 4. Auflage. Vieweg, Braunschweig 1878&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Richard Müller, Christian Dathe. (mei 1966). Über Silikone, CVI. Darstellung von Organoantimon(III)- und Organobismutin(III)-Verbindungen mit Hilfe von Organopentafluorosilicaten bzw. Organotrifluorsilanen in wäßriger Lösung. Chemische Berichte. 99 (5): 1609–1613 DOI:10.1002/cber.19660990527&lt;/ref&gt;
:* &lt;chem&gt;2 SbCl3 \ + \ 3 Zn(CH3)2 \ -&gt; \ 2 Sb(CH3)3 \ + \ 3 ZnCl2&lt;/chem&gt;
:* &lt;chem&gt;SbF3 \ + \ 3 (NH4)2[CH3SiF5] \ -&gt;[\ce{H2O}] \ Sb(CH3)3 \ + \ 3(NH4)2SiF6&lt;/chem&gt;
Het opmerkelijke aan de tweede synthese is het feit dat de reactie in water kan worden uitgevoerd. Antimoon, vaak omschreven als metaloide, is blijkbaar nog voldoende niet-metaal om de hydrolyse te kunnen weerstaan.

Daarnaast is het ook mogelijk het &lt;chem&gt;Sb(CH3)3Br2&lt;/chem&gt; te reduceren met [[w:Lithiumboorhydride|lithiuboorhydride]] of [[w:Lithiumaluminiumhydride|lithiumaluminiumhydride]] naar de trimethylverbinding.&lt;ref&gt;Egon Wiberg, Kurt Mödritzer. (december 1956). Notizen: Über die Hydrierung von Halogenverbindungen der 5. Hauptgruppe: II. Zur Frage der Existenz eines Antimon(V)-wasserstoffs SbH5. Zeitschrift für Naturforschung B. 11 (12): 748–750 DOI:10.1515/znb-1956-1212&lt;/ref&gt;

=== Bismut ===
[[w:Trimethylbismutaan|Trimetylbismutine]] wordt gesynthetiseerd uit [[w:Bismut(III)chloride|bismut(III)chloride]] en [[w:Methyllithium|methyllithium]].:
::&lt;chem&gt;BiCl3 \ + \ 3 CH3Li \ -&gt; \ Bi(CH3)3 \ + \ 3 LiCl&lt;/chem&gt;
Op analoge wijze kan ook de synthese van [[w:Trifenylbismutaan|trifenylbismutaan]] gerealiseerd worden, het reagens is nu [[w:Fenyllithium|fenyllithium]]&lt;ref name=&quot;Brauer&quot;&gt;Georg Brauer (Hrsg.) u.&amp;nbsp;a.: ''Handbuch der Präparativen Anorganischen Chemie.'' 3. umgearbeitete Auflage. Band I, Ferdinand Enke, Stuttgart 1978, {{ISBN|3-432-87823-0}}, S. 601.&lt;/ref&gt; of [[w:Fenylmagnesiumbromide|fenylmagnesiumbromide]].&lt;ref name=&quot;eEROS&quot;&gt;e-EROS Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis, 1999–2013, John Wiley and Sons, Inc., Eintrag für Triphenylbismuthine, abgerufen am 17. Mai 2019.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Blicke&quot;&gt;Blicke, F.F.; Oakdale, U.O.; Smith, F.D.: ''Distibyls. I. Tetraphenyldistibyl. Attempts to Obtain Tetraphenyldibismuthyl'' in J. Am. Chem. Soc. 53 (1931) S.&amp;nbsp;1025–1029, [[doi:10.1021/ja01354a027]].&lt;/ref&gt;
:[[Bestand:Triphenylbismuthine synthesis01.svg|400px|Synthese]]

== Reacties ==
=== Met H&lt;sup&gt;+&lt;/sup&gt; als zuur ===
De verbindingen van het type &lt;chem&gt;ER3&lt;/chem&gt; beschikken allemaal over een vrij elektronenpaar. Op afbeeldingen van molecuulmodellen staat dit vrije paar ook netjes aangegeven, klaar om in een zuur-base-reactie gebruikt te gaan worden. Hoewel het paar wel in principe beschikbaar is, wil dat niet zeggen dat de bereikbaarheid ook steeds optimaal is. Dit blijkt ook uit de structuurgegevens: de hoek C-E-C is voor alle (stikstof uitgezonderd) veel kleiner dan de 107° van de tetraeder, en gaat naar de hogere leden van de groep steeds meer naar de 90°, de hoek voor pure p-orbitalen. Daarmee wordt aangegeven dat voor deze elementen er nauwelijks hybridisatie met de s-orbitaal optreeedt.
 
{| style=&quot;width:100%;margin:15px&quot;
|-
| width=&quot;20% | &amp;nbsp;
| width=&quot;20% | &amp;nbsp;
| width=&quot;20% | [[Bestand:Trimethylarsine-2D.png| 150px]]
| width=&quot;20% | [[bestand:Trimethylstibine annotated.png|150px]]
| width=&quot;20% | &amp;nbsp;
|- style=&quot;text-align:center; &quot;
| &lt;chem&gt;N(CH3)3&lt;/chem&gt; || &lt;chem&gt;P(CH3)3&lt;/chem&gt; || &lt;chem&gt;As(CH3)3&lt;/chem&gt; || &lt;chem&gt;Sb(CH3)3&lt;/chem&gt; || &lt;chem&gt;Bi(CH3)3&lt;/chem&gt; ||
|}

Behalve voor stikstof (in de vorm van de amines) en in iets mindere mate voor de fosfines, waarvan zouten van het type &lt;chem&gt;[HP(CH3)3^{+}]X^{-} \ \ \ (X \ = \ Cl, \ Br, \ I)&lt;/chem&gt; bekend zijn, geldt dat de basische eigenschappen van de verbindingen ten opzichte van waterstof klein zijn. De oplosbaarheid van de verschillende trimethylverbindingen in aangezuurd water is, weer met uitzondering van de twee lichtste leden van de stikstofgroep, klein.

De opmerking dat stikstof een uitzondering is wat betreft de affiniteit van het vrije elektronenpaar voor &lt;chem&gt;H^{+}&lt;/chem&gt; heeft alleen betrekking op de alkyl-gesubstitueerde amines. In het geval van aryl-gesubstitueerde amines blijkt een heel ander verhaal zoals uit onderstaande tabel blijkt:

{| class=&quot;wikitable vatop&quot; style=&quot;float:left; margin-right:15px; &quot;
|-
! aantal !! &lt;chem&gt;pK_{z_{CH3}}&lt;/chem&gt; !! &lt;chem&gt;pK_{z{C6H5}}&lt;/chem&gt;
|- style=&quot;text-align:center; &quot;
| 0 || 9,24&lt;ref name=&quot;amm&quot;&gt;[https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ammoniak&amp;oldid=67099440 Ammoniak] op Wikipedia (18 maart 2024)&lt;/ref&gt; || 9,24&lt;ref name=&quot;amm&quot; /&gt;
|- style=&quot;text-align:center; &quot;
| 1
| 10,26&lt;ref&gt;[https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monomethylamine&amp;oldid=63692446 Methylamine] op Wikipedia (18 maart 2024)&lt;/ref&gt;
| 4,63&lt;ref&gt;[https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aniline&amp;oldid=66937481 Aniline] op Wikipedia (18 maart 2024)&lt;/ref&gt;
|-  style=&quot;text-align:center; &quot;
| 2
| 10,71&lt;ref&gt;[https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dimethylamine&amp;oldid=63692473 Methylamine] op Wikipedia (18 maart 2024)&lt;/ref&gt;
| 0,79&lt;ref&gt;[https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Difenylamine&amp;oldid=67144871 Difenylamine] op Wikipedia (18 maart 2024)&lt;/ref&gt;
|- style=&quot;text-align:center; &quot;
| 3
| 9,81&lt;ref&gt;[https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trimethylamine&amp;oldid=61852376 Trimethylamine] op Wikipedia (18 maart 2024)&lt;/ref&gt;
| -5(!)&lt;ref&gt;[https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trifenylamine&amp;oldid=67152053 Trifenylamine] op Wikipedia (18 maart 2024)&lt;/ref&gt;
|}
In de kolom van de methylamines, blijven de waarden niet iets basisch van neutraal. Er is een lichte toename van de pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt; gaande van ammoniak via het monomethyl- naar het dimethylamine, om vervolgens weer iets af te nemen. Dit is in overeenstemming met het gegeven in de organische chemie dat alkylgroepen een positieve lading stabiliseren. De hogere pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt;-waarde geeft aan dat het waterstof-ion pas bij een hogere pH wordt afgestaan, dus hechter aan de rest van het molecuul gebonmden is. De weer dalende pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt; vaar de trimetylverbinding kan samenhangen met de slechtere oplosbaarheid in water van de steeds groter wordende organische groep van het molecuul.

Bij de aromatische amines is duidelijk iets anders aan de hand. De pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt; neemt met grote sprongen af om bij de trifenylverbinding bij -5 te eindigen. De steeds lagere pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt;-waarde betekent dat naarmate het aantal fenylgroepen groter wordt, het waterstof-ion minder sterk gebonden is. Met drie fenylringen lukt het alleen in zeer sterk zuur milieu een waterstof-ion op het molecuul te drukken. In normale waterige oplossingen komen in de praktijk geen trifenylammonium-ionen &lt;chem&gt;( \ (C6H5)3NH^{+} \ )&lt;/chem&gt; voor.

De verklaring voor het verschi tussen de alkyl- en aryl-verbindingen kan volledig gevonden worden in het verschil in hybridisatie van het stikstof-atoom. In de alkyl-verbindingen is een sp&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt;-gehybroidiseerd stikstof-atoom aanwezig met een duidelijk vrije elektronenpaar dat vrij de ruimte insteekt. In de aromatische amines is het vrije elektronenpaar op stikstof niet meer een onderdeel van een sp&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt;-systeem, maar, met het stijgend aantal fenylgroepen, steeds meer een sp&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;-karakter krijgt en onderdeel wordt van het geconjugeerde aromatische systeem van de fenylringen. Zoals in onderstaande figuur is te zien kunnen de elektronen in het geconjugeerde systeem zo verdeeld worden dat er een positieve lading op stikstof ontstaat, terwijl de negatieve lading over de drie fenylringen wordt verdeeld.&lt;ref group=&quot;Noot&quot;&gt;Strikt genomen wordt de lading nog meer uitgespreid: ook de ortho-posities ten opzichte van de binding naar stikstof zullen een deel van de lading dragen. De ontrekking van elektronen is dus groter dan de figuur suggereert.&lt;/ref&gt; Het stikstof-atoom heeft daardoor nauwelijks de mogelijkheid om een waterstof-ion te binden.
[[bestand:Triphenylamine resonance.png|center|600px]]

=== H&lt;sup&gt;+&lt;/sup&gt; als oxidator ===
Hoewel door de moeilijke bereikbaarheid van het vrije elektronenpaar de koppeling tussen &lt;chem&gt;H^{+}&lt;/chem&gt; en het element minder waarschijnlijk wordt, ontsnapt het ysteem soms op een andere manier, zoals in het geval van de antimoonverbinding: waterstof treedt op als [[w:Oxidator|oxidator]]: 
::&lt;chem&gt;(CH3)3Sb \ + \ 2 HCl -&gt; \ (CH3)3SbCl2 \ + \ H2 \uparrow&lt;/chem&gt; &lt;ref name = &quot;Els&quot; /&gt;

=== Met RX ===
Hoewel bij de bespreking van de reacties van amines t5ijdens een eerste kennismaking met deze groep verbindingen vaak reactie 1 wordt genoemd, verloopt de technische bereiding van tetramethylammoniumverbindingen volgens reactie 2:
:# &lt;chem&gt;N(CH3)3 \ + \ CH3X \ -&gt; \ [N(CH3)4^{+}]X \ \ \ \ \ X \ = \ Cl, \ Br, \ I&lt;/chem&gt;
:# &lt;chem&gt;NH4Cl \ + \ 2 (CH3)2CO3 \ -&gt; \ [N(CH3)4]Cl \ + \ 2 H2O \ + \ 2 CO2&lt;/chem&gt;
Voor de overige elementen is vooral de laboratoriumreactie belangrijk, en worden vooral variaties op reactie 1 gebruikt:
::&lt;chem&gt;P(CH3)3 \ + \ CH3Br \ -&gt; \ [P(CH3)4^{+}]Br^{-}&lt;/chem&gt;
::&lt;chem&gt;Sb(CH3)3 \ + \ CH3I \ -&gt; \ [Sb(CH3)4^{+}]I^{-}&lt;/chem&gt; &lt;ref name = &quot;Els&quot; /&gt;

=== Met X&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt; ===
Verschillende, maar niet alle, verbindingen uit deze reeks reageren met (soms verstopte) dihalogenen, waarbij verbindingen van het type (CH3)3EX2&lt;/chem&gt; gevormd worden:
::&lt;chem&gt;As(CH3)3 \ + \ Cl2 \ -&gt; \ As(CH3)3Cl2&lt;/chem&gt; &lt;ref name=&quot;mit&quot;&gt;{{Cite journal1 |achternaam=Mitschke| voornaam=Karl-Heinz| datum=November 1973| titel=Pentamethylarsen| journal=Chemische Berichte| volume=106| issue=11| pagina's=3645–3651| doi=10.1002/cber.19731061124| taal=de}}&lt;/ref&gt;
::&lt;chem&gt;Sb(CH3)3 \ + \ Br2 \ -&gt; \ Sb(CH3)3Br2&lt;/chem&gt;&lt;ref name = &quot;Els&quot; &gt;Christoph Elschenbroich. Organometallchemie. (6e herziene editie ed.) 207–208 – (Wiesbaden) {{ISBN|978-3-8351-0167-8}} &lt;/ref&gt;
::&lt;chem&gt;Sb(C6H5)3 \ + \ Cl2 \ -&gt; \ Sb(C6H5)3Cl2&lt;/chem&gt;&lt;ref name=&quot;beau&quot;&gt;{{Cite journal1 |last1=Beauchamp |first1=A. L. |last2=Bennett |first2=Michael J. |last3=Cotton |first3=F. Albert |title=A reinvestigation of the crystal and molecular structure of pentaphenylantimony |journal=Journal of the American Chemical Society |date=November 1968 |volume=90 |issue=24 |pages=6675–6680 |doi=10.1021/ja01026a020}}&lt;/ref&gt;
::&lt;chem&gt;Bi(CH3)3 \ + \ SO2Cl2 \ -&gt; \ Bi(CH3)3Cl2 \ + \ SO2 \uparrow&lt;/chem&gt;

=== Met O&lt;sub&gt;2&lt;/sub&gt; en S ===
Met zuurstof of oxidatoren die per saldo zuurdtof leveren, worden oxides gevormd, waarbij het cerntrale element naar [[w:Oxidatietoestand|oxidatiegetgal]] +5 gaat. 
::&lt;chem&gt;(C4H8O)N(CH3) \ + \ H2O2 \ -&gt;[\ce{75^{o}C}] \ (C4H8O)N(O)(CH3) \ + \ H2O&lt;/chem&gt;
::&lt;chem&gt;2 P(CH3)3 \ + \ O2 \ -&gt; \ 2 P(O)(CH3)3&lt;/chem&gt;
::&lt;chem&gt;2 As(CH3)3 \ + \ O2 \ -&gt; \ 2 As(O)(CH3)3&lt;/chem&gt;
::&lt;chem&gt;2 Sb(CH3)3 \ + \ O2 -&gt; 2 Sb(O)(CH3)3&lt;/chem&gt; &lt;ref name = &quot;Els&quot; /&gt;

=== Met metalen ===
::&lt;chem&gt;2 P(CH3)3 \ + \ 2 Li \ -&gt; \ P(CH3)2CH2Li \ + \ H2 \uparrow&lt;/chem&gt;
::&lt;chem&gt;Sb(CH3)3 + 2Na -&gt;Sb(CH3)2Na + CH3Na&lt;/chem&gt; &lt;ref name = &quot;Els&quot; /&gt;

=== Met Lewiszuren ===
::&lt;chem&gt;2(CH3)3Sb + B2H6 -&gt; 2(CH3)3Sb * BH3&lt;/chem&gt; &lt;ref name = &quot;Els&quot; /&gt;

=== Met overgangsmetalen ===
Voor de overgangsmetalen zijn veel van de trialkyl-verbindingen goede liganden. 
::&lt;chem&gt;(CH3)3Sb + Fe(CO)5 -&gt; (CH3)3SbFe(CO)4 + CO&lt;/chem&gt; &lt;ref name = &quot;Els&quot; /&gt;

----
== Overzicht van E(CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt; en E(C&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;5&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt; verbindingen == 
{| class=&quot;wikitable vatop&quot; style=&quot;align:center; &quot;
|-
! rowspan=&quot;2&quot; | Element 
! colspan=&quot;5&quot; | &lt;chem&gt;E(CH3)3&lt;/chem&gt;
! colspan=&quot;5&quot; | &lt;chem&gt;E(C6H5)3&lt;/chem&gt;
|-
! Formule !! Smpnt&lt;ref name=&quot;Smp&quot; group=&quot;·&quot;&gt;Smpnt: Smeltpunt in °C&lt;/ref&gt; !! Kkpnt&lt;ref name=&quot;Kkp&quot; group=&quot;·&quot;&gt;Kkpnt: Kookpunt in °C&lt;/ref&gt; !! pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt;&lt;ref name=&quot;pKz&quot; group =&quot;·&quot;&gt;pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt; voor de reactie &lt;chem&gt;HER3^{+} \ _{ \longleftarrow }^{\longrightarrow} \ ER3 \ + H^{+}&lt;/chem&gt;. Hoe groter pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt; des te sterker is de base.&lt;/ref&gt; !! p&lt;sub&gt;ow&lt;/sub&gt;&lt;ref group=&quot;·&quot; name=&quot;pow&quot; /&gt; !! Formule !! Smpnt&lt;ref name=&quot;Smp&quot; group=&quot;·&quot; /&gt; !! Kkpnt&lt;ref name=&quot;Kkp&quot; group=&quot;·&quot; /&gt; !! pK&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt;&lt;ref name=&quot;pKz&quot; group =&quot;·&quot; /&gt; !! p&lt;sub&gt;ow&lt;/sub&gt;&lt;ref group=&quot;·&quot; name=&quot;pow&quot; &gt;p&lt;sub&gt;ow&lt;/sub&gt;: &lt;math&gt;log \left ( \frac{[stof_{octanol}]}{[stof_{water}]} \right )&lt;/math&gt;, hoe hoger deze waarde, hoe beter de stof oplost in vetten en des te slechter in water.&lt;/ref&gt;
|- align=&quot;center&quot;
| Stikstof || [[w:Trimethylamine|N(CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || -118 || 3 || 9,81 || 0,119 || [[w:Trifenylamine|N(C&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;5&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || 127 || 348 || -5(!) || 5,74
|- align=&quot;center&quot;
| Fosfor || [[w:Trimethylfosfine|P(CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || -86 || 38-40 || 8,65 ||  || [[w:Trifenylfosfine|P(C&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;5&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || 81,5 || 377 ||  || 
|- align=&quot;center&quot;
| Arseen || [[w:Trimethylarsine|As(CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || -87 || 56 || &lt;ref group = &quot;·&quot; name=&quot;onbekend&quot; &gt;De oplosbaarheid van de neutrale verbinding in water is minimaal. Op grond van het steeds inerter worden van het [[w:Vrij elektronenpaar|vrije elektronenpaar]] met het stijgen van het atoomnummer is de base-sterkte steeds kleiner en het getalsmatig meten steeds moeilijker.&lt;/ref&gt; ||  || [[w:Trifenylarsine|As(C&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;5&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || 61 ||  ||  ||
|- align=&quot;center&quot;
| Antimoon || [[w:Trimethylstibaan|Sb(CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || -62 || 81 || &lt;ref group = &quot;·&quot; name=&quot;onbekend&quot; /&gt;&lt;ref group=&quot;·&quot;&gt;&lt;chem&gt;Sb(CH3)3&lt;/chem&gt; is een zwakkere base dan &lt;chem&gt;P(CH3)3&lt;/chem&gt;&lt;/ref&gt; ||  || [[w:Trifenylstibine|Sb(C&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;5&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || 54 || 377 ||  ||
|- align=&quot;center&quot;
| Bismut || [[w:Trimethylbismutaan|Bi(CH&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || -85,9&lt;ref name=&quot;Chemicalbook&quot;&gt;[https://www.chemicalbook.com/ChemicalProductProperty_EN_CB5136515.htm Chemicalbook]&lt;/ref&gt; || 110&lt;ref name=&quot;Chemicalbook&quot; /&gt; || &lt;ref group = &quot;·&quot; name=&quot;onbekend&quot; /&gt; ||  || [[w:Trifenylbismutaan|Bi(C&lt;sub&gt;6&lt;/sub&gt;H&lt;sub&gt;5&lt;/sub&gt;)&lt;sub&gt;3&lt;/sub&gt;]] || 78 || 242 || 
|}

&lt;references group=&quot;·&quot; /&gt;
Deze verbindingen zijn allemaal [[w:Lewisbase|basen]], al varieert de sterkte.

----
'''Bronnen'''
&lt;references group=&quot;Bron&quot; /&gt;
----
'''Noten in de telkst'''
&lt;references group=&quot;Noot&quot; /&gt;
----
'''Verwijzingen in de telkst'''
&lt;references /&gt;

{{Paginalink
| Inhoud = Periodiek systeem/Inhoud
| Index = Periodiek systeem/Index
| VorigePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, organo-elementverbindingen
| VolgendePagina = Periodiek systeem/Stikstofgroep, organo-elementverbindingen ER4
}}
{{Sub}}</text>
      <sha1>ci93hsol3dqh9l3f3181enzxh9gr31d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Huishouden/Gastvrijheid</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43671</id>
    <revision>
      <id>396472</id>
      <parentid>392975</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:19:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* Vantevoren */ Aanvulling</comment>
      <origin>396472</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9790" sha1="7o1kgluzp0mz5hhok2jua6d8owhx5vw" xml:space="preserve">{{Huishouden}}
[[File:1923 Kirchner Kaffeetisch.jpg|450px|Gezamenlijk koffie drinken]]&lt;br&gt;
'''Schilder Kirchner met gasten aan de koffietafel (1923-24)'''

'''Gastvrijheid''' gaat over het welkom heten van gasten in het eigen huis en daar samen met hen een prettige tijd doorbrengen. Daar horen in de regel eten en drinken bij, maar ook ruimte maken voor de gast, een ontvangstkamer die is ingericht op de ontvangst van gasten, gesprekken voeren en eventueel andere activiteiten. 

Hier gaat het vooral om gasten die vantevoren zijn uitgenodigd. Als iemand onverwacht op de stoep staat, zal hij/zij niet op dezelfde ontvangst kunnen rekenen als een uitgenodigde gast. We zijn er immers niet op voorbereid. 

Er zijn verschillende gelegenheden waarbij gasten worden ontvangen. Van zakenlui die iets met ons te bespreken hebben, vriendjes van de kinderen die komen spelen, de buurvrouw die een kopje koffie komt drinken, verjaardagsvisite en mee-eters, tot monteurs en andere vaklieden die iets bij ons komen installeren of repareren. 

== Vantevoren ==
Zorg voor: 
* Een opgeruimd huis. Als de monteur komt voor onderhoud van de verwarmingsketel op zolder, dan moet de weg erheen vrij zijn èn de ruimte rondom de ketel. Als u visite krijgt, dan zal de zithoek in de woonkamer uitnodigend moeten zijn, met bijvoorbeeld een mooi fotoboek of tijdschrift op de salontafel, dat u wegruimt zodra er iets te drinken wordt geserveerd. Beschouw ook de schoonmaakster als een gast, als het huis is opgeruimd, kan zij direct aan de slag.
* Voldoende zitplaatsen en (bijzet-)tafeltjes. Haal benodigde meubels van zolder of uit de opslag en maak ze even schoon. Zet alles aan de kant of elders in huis dat niet aan de feestvreugde zal bijdragen. 
* Voldoende ruimte op de kapstok, zodat de jassen van gasten kunnen worden opgehangen. Een [[w:nl:Paraplubak|paraplubak]] voor natte paraplu's. (Zie ook [[Huishouden/Huisinrichting#Gang|Inrichting gang]].)
* Een schoon toilet, met een prullebak, handdoekje en zeep.
* Een bordje dat er in huis niet gerookt mag worden, als dat zo is. Anders: zet asbakken klaar. [[File:02014 Zitronenwasser.JPG|thumb|120px|Kan water met citroen en munt]]
* Voldoende drinken, zoals [[Kookboek/Koffie|koffie]], koffiemelk, suiker, [[Kookboek/Thee|thee]] (met eventueel schijfjes citroen, melk, honing of rum), limonade, mineraalwater (met/zonder prik) en sap. Een goede dorstlesser bij warm weer: een grote kan koud leidingwater met enkele takjes munt en (schoongeboende) schijfjes citroen er in, eventueel aangevuld met een schijftje verse gember en/of ijsblokjes (vlak voor het serveren). Maak een of meer kannen (of lege flessen) ruim van tevoren klaar, in de koelkast of op een andere koele plaats; hoe langer ze staan, hoe lekkerder ze worden. Als gasten ook tijdens het borreluur blijven: bied ook iets sterkers, zoals bier, wijn en een enkele fles sterkere drank. Maar u hoeft zeker geen complete bar-uitrusting in huis te hebben. 
* Iets lekker erbij, steeds afhankelijk van de gelegenheid. Bij iets feestelijks hoort uiteraard taart, al of niet zelfgebakken. Anders (zelfgebakken of gekochte) cake, boterkoek of kruidkoek; en/of een koekje bij de koffie, en chocolaatjes, biscuitjes en/of pâtes de fruits bij de thee. Tijdens het borreluur kunnen diverse soorten zoutjes, chips en noten gepresenteerd worden, al of niet samen met diverse hapjes zoals blokjes kaas en worst, augurkjes, radijsjes, kerstomaatjes (met prikkertjes te combineren tot feestelijke hapjes), toastjes met lekker beleg (zoals salades, smeerkaas, paté, plakjes buitenlandse kaas en/of gerookte zalm), en/of een [[w:nl:Bittergarnituur|bittergarnituur]]. De keuze is aan u, mede afhankelijk van het gezelschap (voor vegetariërs ook hapjes zonder dierlijke producten, voor wie een dieet volgt (zoals vanwege diabetes, of zoutarm) ook iets dat zij mogen eten), de grootte van het gezelschap en hetgeen er bij u en uw gasten gebruikelijk is. Vraag eventueel vantevoren aan gasten wat zij graag of juist niet eten/drinken en houd daar rekening mee. Meer suggesties voor hapjes: zie [[Kookboek/Borrelhapjes]].
* Zet ook kopjes, schoteltjes, mokken, glazen, theelepeltjes, gebaksschoteltjes en gebaksvorkjes klaar (afhankelijk van wat er wordt geserveerd), en laat dat zo min mogelijk wegwerpartikelen zijn. 
* Een maaltijd als gasten blijven mee-eten. Het beste is om alles vantevoren te kunnen bereiden, zodat u op het moment suprême zo lang mogelijk bij de gasten kan zijn en maar kort in de keuken. Als u het geld ervoor heeft, kunt u ook denken aan [[w:nl:Maaltijdbezorging|maaltijdbezorging]], catering en de ouderwetse afhaal-Chinees, afhankelijk van het gezelschap en hun smaken. Soms zijn er in de wijk amateurs die tegen een vergoeding graag voor anderen koken, probeer dat wel eerst uit. 
* Een tafelschikking: bij een wat groter gezelschap en een formele setting. Anders kiezen de gasten zelf waar en naast wie ze willen zitten. 
* [Eventueel:] Muziek die bij de gelegenheid past. In veel gevallen kan het ook zonder muziek.
* Waarschuw de buren als er overlast voor hen is te verwachten, bijvoorbeeld door harde muziek. Dat kan met een briefje door de brievenbus, met daarop duidelijk vermeld: de datum, tijden en aard van de mogelijke overlast. 
* Een logeerplek voor een gast die blijft slapen voor één of enkele nachten. Ideaal is een [[Huishouden/Huisinrichting#Logeerkamer|logeerkamer]], anders een [[w:nl:Uitklapbed|opklapbed]] of een ([[w:nl:Kermisbed|kermis-]])bed in één van de andere slaapkamers. Een vriendje of nichtje dat komt logeren kan gerust op de kamer bij de zoon resp. dochter slapen op een geïmproviseerde slaapplaats met een stretcher, matras of luchtbed op de grond en een slaapzak. Zorg dat de logeerplek in orde is, het bed is opgemaakt en leg per persoon klaar: 2 badhanddoeken, 2 washandjes, een glas, nieuw stukje zeep en eventueel een extra deken. Zorg bij een logeerpartij ook voor een schone badkamer. 
* Vazen voor het grijpen voor het geval de gast(en) bloemen voor u meeneemt. Wees overigens niet teleurgesteld als ze een andere verrassing voor u in petto hebben, of niets meenemen. Het belangrijkste is, dat ze er zijn.
* Een plek voor cadeautjes in het geval een verjaardag wordt gevierd. 
* Een planning, maar dat is afhankelijk van de gelegenheid. Voor koffie drinken met de buurvrouw is dat niet nodig, voor de ontvangst van een groter gezelschap dat enkele uren blijft, is dat wel handig. Het kan altijd anders lopen, maar dan is er in ieder geval een leidraad. Spreek met huisgenoten een taakverdeling af.
* Activiteiten die jullie gezamenlijk kunnen ondernemen als de gasten meerdere uren blijven. Bijvoorbeeld met de kinderen naar de speeltuin, een wandeling in een nabijgelegen park, spelletjes in de tuin of binnen. 

'''Ideeën voor lekkers erbij:'''
&lt;gallery widths=&quot;110&quot; heights=&quot;90&quot;&gt;
Polish cakes.jpg|Schaal met taartjes
Koekjes.jpg|Presenteerschaaltje met koekjes
Loaded Tea Tray (7610014554).jpg|Thee met lekkers
Bandeja bombones-2011.JPG|Schaaltje met bonbons/chocolaatjes
Fruits confits d'Apt.jpg|Pâtes de fruits
Crudites Platter.JPG|Rauwkost met dipsauzen
4003 - Zermatt - Restaurant Weisshorn.JPG|Tortilla-chips met dipsauzen
Mixed nuts small tile.jpg|Schaaltje noten (maar dan met een lepeltje)
A Selection of Cornish Cheeses - Burgers and FIsh, Padstow.jpg|Toastjes met kaas
Wikimedia France buffet de la remise des prix WLM 2014 - 4.jpg|Prikkertjes met tomaatjes, kaas en olijven
0598 Brötchen mit ... Sanok.JPG|Diverse hapjes 
Bittergarnituur.jpg|Bittergarnituur
&lt;/gallery&gt;

== Na het arriveren van de gast(en) ==
* Uiteraard heet u hen welkom en neemt u hun jassen en eventuele paraplu's aan.
* U nodigt hen uit naar de woonkamer of andere geschikte ruimte (de verwarmingsmonteur bijvoorbeeld naar zolder). 
* Als er in huis niet gerookt mag worden, en u weet dat een gast graag rookt, meld dan direct het verbod en wijs hem/haar een plek waar hij wel kan roken, bijvoorbeeld in de tuin of op het balkon (met een asbak).
* In de woonkamer: zet de TV en radio uit (tenzij de gasten juist komen om gezamenlijk naar een TV-uitzending te kijken), laat hooguit op de achtergrond een rustig muziekje spelen. Het gaat om de gesprekken met de gast(en) in een aangename sfeer. Op een dansfeestje kan de muziek uiteraard harder staan, mits de buren zijn gewaarschuwd, maar na 23:00 hoort het rustig te zijn.
* Veelal zal het minimum zijn om een gast iets te drinken aan te bieden. Afhankelijk van het tijdstip en het doel van de bijeenkomst: vaak koffie of thee, limonade of sap voor kinderen en eventueel iets lekkers erbij, afhankelijk van de gelegenheid. Dit geldt ook voor zakelijke gasten, en voor monteurs en andere vaklieden die langer dan ongeveer een half uur blijven. Voor een borrel worden uiteraard alcoholische dranken of fris aangeboden, vergezeld van zoutjes, noten en/of hartige hapjes. 
* Zie [[Huishouden/Voeding#Aan_tafel|Aan tafel]] voor tafel dekken en suggesties voor broodmaaltijden; zie [[Huishouden/Voeding#Basis|Hoofdstuk Voeding]] voor links naar suggesties voor overige maaltijden. Als de maaltijd en de tafel gereed zijn, nodigt de gastvrouw of gastheer de gasten aan tafel en wijst hen eventueel hun plaats (als er een tafelschikking is). Zelf zit ten minste één van hen dicht bij de keuken om gemakkelijk gerechten te kunnen halen en afwas naar de keuken te kunnen brengen.
* Na het eten kan koffie of thee worden aangeboden. Later op de avond kunnen andere dranken worden geschonken, eventueel vergezeld van hartige hapjes.
* Bij het afscheid vergezelt de gastvrouw of gastheer de gasten naar de hal, helpt hen in hun jas, vergeet niet de paraplu mee te geven (indien van toepassing), bedankt hen voor hun komst (en opnieuw voor de cadeaus, als dat van toepassing is) en laat hen uit.

{{Sub}}</text>
      <sha1>7o1kgluzp0mz5hhok2jua6d8owhx5vw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Welkom!</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43777</id>
    <revision>
      <id>396451</id>
      <parentid>396314</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T06:51:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* Wegwijzer */ Aanvullingen</comment>
      <origin>396451</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13032" sha1="6x3a6mh8mrdlwq9nnyrhb7grq7yrf8e" xml:space="preserve">Voorwoord  en wegwijzer

'''Welkom''' bij het Kookboek van de Nederlandstalige Wikibooks! Dit Wikibook bevat recepten voor iedereen: beginnelingen en gevorderden, voor elke portemonnee, voor alle smaken, met gerechten uit de hele wereld, het meest uit Nederland en België, waaronder streekgerechten. 

== Wegwijzer ==
Op de [[Kookboek|voorpagina]] staan links naar de belangrijkste hoofdstukken.

Op die pagina is ook een zoekveld: voor zoeken op titel, ingrediënt of andere termen die in een recept kunnen voorkomen. Als er teveel hoofdstukken uit andere Wikibooks in de zoekresultaten verschijnen, voeg dan &quot;Kookboek&quot; toe aan het zoekveld.

[[Kookboek/Recepten]] is een index-pagina met bijna alle recepten die in dit kookboek zijn opgenomen.

[[:Categorie:Kookboek - inhoud]] is een index-pagina en biedt een alfabetisch overzicht met alle pagina's in het kookboek, niet alleen recepten, maar ook beschrijvingen van ingrediënten, bereidingstechnieken, keukens/kookwijzen uit landen en streken, en keukenbenodigdheden.

Wie liever via een boomstructuur zoekt, kan dat doen via categorieën. De hoofdcategorie is [[:Categorie:Kookboek]]. Vandaar uit kan men verder surfen.

=== Navigatie binnen een pagina ===
In de linkerkolom onderaan staat de inhoudsopgave van een pagina. Als die daar niet staat: klik bovenin, net links van de paginatitel, op de drie verticale puntjes en streepjes. Klik vervolgens op &quot;Naar zijbalk verplaatsen&quot;. 

Helemaal rechts staat ook een kolom met links. Vaak staan helemaal onderin die kolom links naar andere Wikimedia-projecten over hetzelfde onderwerp, zoals (de Nederlandse) Wikipedia, naar Wikimedia Commons (voor afbeeldingen) en/of naar het Wikidata item (met nog veel meer links naar relevante sites, zowel binnen de Wikimedia-familie als extern). 

Rechts bovenaan naast de paginatitel staat vaak &quot;N talen&quot;, waarbij &quot;N&quot; het aantal talen is. De links daaronder verwijzen naar hetzelfde onderwerp in kookboeken in andere talen. 

Helemaal onderaan staan categorieën die meer pagina's bevatten over verwante onderwerpen.

=== Recepten naar niveau ===
Beginnelingen in het koken, mensen met weinig ervaring met koken, kunnen het beste beginnen met basisgerechten, zoals [[Kookboek/Gekookte aardappel|aardappelen]], [[Kookboek/Rijst|rijst-]] en [[Kookboek/Pastagerecht|pastagerechten]] (macaroni, spaghetti, lasagna, e.d.) en andere gerechten op niveau 1 en 2 in [[:Categorie:Recepten naar niveau]]. 

Bereidingstechnieken vind je in [[:Categorie:Kookboek/Bereidingstechniek|Categorie:Bereidingstechniek]] en ze staan vaak ook in de pagina's over de betreffende ingrdiënten vermeld.

Als je de eenvoudige recepten eenmaal een beetje onder de knie hebt, kun je moeilijker recepten uitproberen. 

Raak niet gefrustreerd als een recept de eerste keer mislukt! Alle begin is moeilijk. Het prettigste is het als een ervaren kookster/koker je begeleidt en je bijvoorbeeld waarschuwt als er iets dreigt aan te branden.

== Meedoen ==
De recepten zijn geschreven en bijgeschaafd door enthousiaste vrijwilligers. Iedereen kan bijdragen met nieuwe eigen recepten&lt;ref&gt;Vanwege auteursrechten mogen recepten van anderen hier niet klakkeloos worden overgenomen&lt;/ref&gt; en aanvullingen of correcties in bestaande recepten. Zie het algemene [[Wikibooks:Gebruikersportaal|Gebruikersportaal Wikibooks]] voor instructies. Als je er niet uitkomt: zie [[Wikibooks:Help]]. NB De laatste strohalm, een vraag stellen in de Lerarenkamer, biedt in de regel niet direct uitkomst: het kan langere tijd duren voordat er een antwoord komt. Als het meer dan een week duurt, benader dan een [[Wikibooks:Moderator|Moderator]].

=== Een bestaand recept wijzigen ===
Het gemakkelijkste is om te beginnen met het wijzigen van een bestaand recept. Als je bijvoorbeeld iets ziet dat niet klopt, de bereidingswijze wilt uitbreiden of varianten wilt toevoegen: 
* Zorg voor een account (dat kan ook die van Wikipedia zijn, anders: klik rechtsboven op &quot;Account aanmaken&quot;; zie [[w:Wikipedia:Gebruikersnaam|Wikipedia:Gebruikersnaam]] voor meer informatie) en log in. 
* Klik bovenaan op &quot;Bewerken&quot; en ga aan de slag, maar laat alle codes staan! 
* Als de tekst gereed is: vermeld onderaan in de &quot;Samenvatting&quot; kort wat er is veranderd. Klik dan onderaan op &quot;Bewerking ter controle bekijken&quot;, controleer of de wijziging goed overkomt (verbeter eventueel nog iets) en klik op &quot;Wijzigingen publiceren&quot;. 
Dat is alles.

=== Zelf een recept toevoegen ===
# Zorg dat je bent ingelogd met je account/gebruikersnaam.
# Ga naar de [[Kookboek|voorpagina]] en vul in het groene gedeelte, in de eerste balk, de naam van het recept in (achter &quot;Kookboek/&quot;). Klik op &quot;Druk op de knop om het recept te schrijven&quot;.
# Vul het sjabloon in. Volg daarbij de aanwijzingen daarvoor in [[Kookboek/Receptsjabloon]].
## Afbeeldingen kun je vinden in [[c:Hoofdpagina|Wikimedia Commons]] of je kunt er zelfgemaakte foto's uploaden, zie [[Handboek Wikimedia Commons]] voor uitleg en instructies, zowel voor het zoeken naar afbeeldingen als voor uploaden. De hoofdcategorie is [[c:Category:Food and drink|Category:Food and drink]], van daar uit kun je verder surfen.
# Schrijf een korte inleiding, maximaal zo'n twee paragrafen. Met in ieder geval (voor zover van toepassing): 
## wat het is (als dat niet duidelijk uit de naam blijkt), zoals: groentesoep, broodgerecht, visgerecht
## het soort recept, zoals lunchgerecht, eenpansmaaltijd, ovengerecht, salade
## herkomst: uit welk land of cultuur het gerecht afkomstig is
## ook achtergrondinformatie is hier welkom, zoals een korte geschiedenis van het gerecht of anekdotes.
# Ga naar het [[Sjabloon:Recept]] en kopieer daaruit het onderste deel met de ==-tekens. 
# Beschrijf nu het recept: benodigdheden, bereidingswijze, etc., steeds in het juiste format.
# Desgewenst kun je hieronder toevoegen:
## Een paragraaf over het bewaren van het gerecht. Zie [https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/kopen-koken-bewaren/eten-bewaren.aspx Eten bewaren] van het Voedingscentrum voor veilige bewaartermijnen.
## Een fotogalerij toevoegen, zie [[w:Help:Fotogalerij|Help:Fotogalerij]] voor instructies. Zie [[Handboek_Wikimedia_Commons/Index#G|Index Handboek Wikimedia Commons]] voor meer mogelijkheden qua formaten. 
# Voeg onderaan aan elk recept toe: 
## ''&lt;nowiki&gt;{{Recepten}}&lt;/nowiki&gt;''. Dit zorgt ervoor dat er een receptenindex onderaan de pagina verschijnt en het recept wordt opgenomen in [[:Categorie:Kookboek - inhoud|Kookboek - inhoud]]. NB Plaats eventuele &quot;Noten en referenties&quot; hieronder, anders staat de receptenindex er eerst.
## Ten minste één (andere) categorie, zie [[:Categorie:Kookboek]] voor een overzicht. NB Klik op de categorieën &quot;Nationale en etnische keukens&quot; en &quot;Recept&quot; voor de juiste subcategorie. Het format is: ''&lt;nowiki&gt;[[Categorie:Naam categorie|Naam recept (zonder &quot;Kookboek&quot;)]]&lt;/nowiki&gt;''.
## ''&lt;nowiki&gt;{{Sub}}&lt;/nowiki&gt;''.
# Druk onderaan op de knop &quot;Bewerking ter controle bekijken&quot;. Controleer of alles klopt en of er geen ongewenste rode links zijn. Als die er wel zijn: controleer of er geen spelfouten zijn gemaakt. 
# Als je tevreden bent, kun je op de knop &quot;Wijzigingen publiceren&quot; drukken. 
# Desgewenst kun je nog een PDF-file van het recept maken door in de rechterkolom op de link &quot;Downloaden als PDF&quot; te klikken.
# Voeg het recept ook handmatig toe aan:
## [[Kookboek/Recepten]] (dit is geen categorie maar een overzichtspagina) - alle recepten
## [[Kookboek/Drank]] als het om een drank gaat.
## [[Kookboek/Kruiden en specerijen]] als het om een kruidenmix gaat.
## [[Kookboek/Pastagerecht]] als het om een recept met pasta gaat.
## [[Kookboek/Vis- en zeevruchtrecepten]] als het om een gerecht met vis, schelp- of schaaldieren gaat.
# Kijk of er een [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page Wikidata-item] voor bestaat (als het in het Nederlands niet lukt, probeer het dan met de overeenkomstige Engelse term). Zo ja: voeg het nieuwe recept daar aan toe. Scroll daarvoor in het Wikidata-item naar beneden, naar het kopje Wikibooks. Klik op bewerken, vul ''nl'' in op de plaats van &quot;wiki&quot; en kies voor Nederlands. Vermeld in het volgende veld het recept, bijvoorbeeld ''Kookboek/Naam recept'', en klik op publiceren. Dit zorgt ervoor dat het recept ook gemakkelijk(er) vindbaar is in Wikipedia en andere Wikimedia-projecten. Zie [[Handboek Wikimedia Commons/Deel II Voor gevorderden#Over Wikidata|Wikidata in Handboek Wikimedia Commons]] voor meer informatie.

=== Een beschrijvingspagina toevoegen ===
Een andere pagina toevoegen, zoals de beschrijving van een ingrdiënt, bereidingstechniek, benodigdheden, keuken van een land of streek, gaat op vrijwel dezelfde manier:
# Zoek of de nieuw te maken pagina al bestaat. Spel dat op de correcte manier, inclusief &quot;Kookboek/&quot; ervoor. Als het goed is, krijg je nu een rode link met de paginanaam. Klik daarop. Je kunt nu de nieuwe pagina maken.
# Zoek in de [[:Categorie:Kookboeksjablonen]] naar het juiste sjabloon en kopieer de inhoud naar de nieuwe pagina. Vul dit sjabloon in. Als er geen sjabloon is: plaats alleen een foto. 
# Maak de beschrijving compleet, met bijvoorbeeld:
## Een inleiding en wetenswaardigheden over het onderwerp. 
## Een paragraaf over het gebruik van het ingrediënt, keukengerei of bereidingstechniek: in/voor welke gerechten, welk soort gerechten of situaties? Hoe moet/kan een ingrediënt worden bereid? Hoe moet keukengerei worden gebruikt en onderhouden?
## Een paragraaf over het bewaren van het ingrediënt. Zie [https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/kopen-koken-bewaren/eten-bewaren.aspx Eten bewaren] van het Voedingscentrum voor veilige bewaartermijnen.
## Een fotogalerij, zie [[w:Help:Fotogalerij|Help:Fotogalerij]] voor instructies. Zie [[Handboek_Wikimedia_Commons/Index#G|Index Handboek Wikimedia Commons]] voor meer mogelijkheden qua formaten. 
# Voeg altijd ten minste één bovenliggende/hoofd-categorie toe, zie [[:Categorie:Kookboek]], zodat de pagina goed is terug te vinden. 
# Voeg onderaan ''&lt;nowiki&gt;{{Sub}}&lt;/nowiki&gt;'' toe.
# Controleer de inhoud en publiceer de nieuwe pagina.
# Kijk ook nu of er een [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page Wikidata-item] voor bestaat (als het in het Nederlands niet lukt, probeer het dan met de overeenkomstige Engelse term). Zo ja: voeg de nieuwe pagina daar aan toe. Scroll daarvoor in het Wikidata-item naar beneden, naar het kopje Wikibooks. Klik op bewerken, vul ''nl'' in op de plaats van &quot;wiki&quot; en kies voor Nederlands. Vermeld in het volgende veld de paginanaam, bijvoorbeeld ''Kookboek/Naam ingrediënt'', en klik op publiceren. Dit zorgt ervoor dat de pagina ook gemakkelijk(er) vindbaar is in Wikipedia en andere Wikimedia-projecten. Zie [[Handboek Wikimedia Commons/Deel II Voor gevorderden#Over Wikidata|Wikidata in Handboek Wikimedia Commons]] voor meer informatie.
# Als het om een ingrediëntenpagina gaat: 
## Als het om een (tuin)kruid, specerij, kruidenmix of andere smaakmaker gaat: Voeg die toe op [[Kookboek/Kruiden en specerijen]].
## Voor alle soorten ingrediënten: kopieer en voeg dan bovendien als paragraaf toe (met xxx = naam ingrediënt): 
&lt;pre&gt;
== Recepten met xxx ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-xxx
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
&lt;/pre&gt;
Voor een ingrediënt met veel recepten (automatische kolommen):
&lt;pre&gt;
== Recepten met xxx ==
{{Kolommen automatisch|inhoud=
&lt;DynamicPageList&gt;
namespace = 0
category=KB-xxx
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
}}
&lt;/pre&gt;
Als je hierna toch nog 1 kolom in plaats van 2 of 3 ziet: leeg de cache (dmv een purge: klik op &quot;bewerken&quot;, verander &quot;action=edit&quot; in de URL in &quot;action=purge&quot;, en druk de &quot;Enter&quot;-toets).

=== Een categorie toevoegen ===
Wees terughoudend met het toevoegen van een nieuwe categorie. Kijk eerst of er geen andere of soortgelijke categorie dienst kan doen. Doe het alleen als het echt nodig is, overleg eventueel in de Lerarenkamer.
# Zoek of de nieuw te maken categorie al bestaat. Spel dat op de correcte manier, zet &quot;Categorie:&quot; ervoor (inclusief de dubbele punt), niet &quot;Kookboek/&quot;. Als het goed is, krijg je nu een rode link met de categorienaam. Controleer of de naam correct is. Zo ja: klik erop. Je kunt nu de nieuwe categorie maken.
# Kopieer het sjabloon uit een soortgelijke categorie, en pas die aan. 
# Vermeld een korte beschrijving of definitie van het onderwerp, één of twee regels is genoeg. Doel: om absoluut duidelijk te maken waar de categorie over gaat en welke onderwerpen er wel en niet in thuishoren.
# Voeg ten minste één bovenliggende/hoofd-categorie toe, zie [[:Categorie:Kookboek]], zodat de pagina goed is terug te vinden. 
# Controleer de inhoud en publiceer de nieuwe categorie.

== Meer informatie ==
* [[Wikibooks:Welkom]] - Algemene welkomspagina van de Nederlandstalige Wikibooks, met o.a meer links naar informatie, hulp en tips. 
* [[Omrekenen van eenheden/Keuken|Omrekenen van eenheden]]

== Referenties ==

[[Categorie:Kookboek|Welkom]]
[[Categorie:Help|Kookboek]]</text>
      <sha1>6x3a6mh8mrdlwq9nnyrhb7grq7yrf8e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-peulvrucht</title>
    <ns>14</ns>
    <id>43846</id>
    <revision>
      <id>396436</id>
      <parentid>392767</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T16:07:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396436</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="164" sha1="1dfqdqjkxlun42uac3v9al7exdfihoh" xml:space="preserve">{{hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Peulvruchten|peulvrucht]].

'''Zie ook''': [[:Categorie:Peulvruchtrecept]]


[[Categorie:Recept naar ingrediënt|Peulvrucht]]</text>
      <sha1>1dfqdqjkxlun42uac3v9al7exdfihoh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Borrelhapjes</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43866</id>
    <revision>
      <id>396452</id>
      <parentid>395894</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T08:37:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Categorie toegevoegd</comment>
      <origin>396452</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3159" sha1="j5o8xqv8qn4lr0rvup2sfjxmz0vu215" xml:space="preserve">'''Borrelhapjes''' zijn kleine, hartige gerechten die worden aangeboden tijdens het borrelen, een informele bijeenkomst die vaak aan het eind van de middag plaats vindt. Men kan ze uit de hand eten. 

Borrelhapjes bestaan in een grote variëteit: van eenvoudig tot bewerkelijk en van gefrituurd tot een groentedip. Afhankelijk van de gelegenheid en het gezelschap stelt men een assortiment samen, rekening houdend met vegetariërs, dieëten, de grootte en aard van het gezelschap (voor zakenrelaties kan wellicht een cateraar worden ingeschakeld, voor een verjaardagsborrel zal er eenvoudiger uitgepakt worden).

== Zoutjes en noten==
[[Bestand:Mixed nuts bowl.jpg|thumb|200px|Schaaltje noten]]
Zoutjes koopt men in de regel kant-en-klaar in de supermarkt, speciaalzaak of op de markt. Het gaat bijvoorbeeld om:
* Chips in diverse soorten.
* Zoute stengels, kaasstengels, zoute koekjes.
* {{Kb|p=noot|Noten}}, pinda's en/of borrelnootjes; die hoeven niet gezouten te zijn, dat is zelfs gezonder (geef er een lepeltje bij!)
* Japanse zoutjes.

== Koude hapjes ==
[[File:0598 Brötchen mit ... Sanok.JPG|thumb|200px|Vier soorten hapjes met brood]]
* Blokjes en/of rolltjes worst en/of kaas, aan een prikkertje met bijvoorbeeld augurk of ananas. Geschikte worstsoorten zijn onder andere: salami, snijworst, leverworst en gekookte worst. Geschikte kaassoorten: alle soorten kaas die niet uit elkaar vallen als je er blokjes van maakt en een prikkertje in steekt. Een rolletje ham kan bijvoorbeeld worden gevuld met een asperge of roomkaas met bieslook. 
* [[Kookboek/Gevuld ei|Gevulde eieren]].
* [[Kookboek/Toastjes|Toastjes]].
* Schijfjes stokbrood, crackertjes en/of stukjes roggebrood met beleg. Bijvoorbeeld een smeerseltje, zoals salades met groente, vis, [[Kookboek/Eiersalade|ei]] of vlees; filet americain, paté, roomkaas. Ook plakjes buitenlandse kaas en/of gerookte zalm zijn een optie. 
* [[Kookboek/Tapas|Tapas]].
* Schaal of bord met augurkjes, radijsjes, kerstomaatjes, schijfjes komkommer, bloemkoolroosjes, stukjes wortel, reepjes paprika en/of bleekselderij, al of niet met prikkertjes en/of [[Kookboek/Dipsaus|dipsausjes]].
NB Borrelhapjes met bederfelijke waar, zoals met filet americain, paté of vis, moeten kort tevoren worden gemaakt, in de koelkast bewaard en snel gegeten worden, anders bederven ze. Ook andere hapjes met vlees en ei zijn kwetsbaar en mogen niet te lang buiten de koelkast.

== Gefrituurde hapjes ==
* [[Kookboek/Kruidige loempiaatjes met zalm en garnaal|Kruidige loempiaatjes met zalm en garnaal]]
* [[Kookboek/Bitterballen|Bitterballen]]

== Fotogalerij ==
&lt;gallery widths=&quot;180&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
Bowl of Terra Chips.jpg|Groentechips
Senbei-japanse-mix.jpg|Japanse zoutjes
Osseworst en Amsterdamse uitjes.JPG|Osseworst en Amsterdamse uitjes
Deviled Eggs - 3-23-08.jpg|Gevulde eieren
April 2012 Schnittchen nichtvegetarisch.JPG|Belegd stokbrood
Dip It Bean Dip &amp; Vegetables.jpg|Dipsaus met groente
Bittergarnituur.jpg|Gefrituurde borrelhapjes
Bitterballen (41722156052).jpg|Bitterballen met prikkertjes en mosterd
&lt;/gallery&gt;

{{Recepten}}
[[Categorie:Snack|Borrelhapjes]]
[[Categorie:Feestgerechten|Borrelhapjes]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>j5o8xqv8qn4lr0rvup2sfjxmz0vu215</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Boekweit</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43938</id>
    <revision>
      <id>396414</id>
      <parentid>394431</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T14:06:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396414</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1937" sha1="6h4lm5jxguedvqamjguq0yaghrivnfq" xml:space="preserve">[[File:Fagopyrum гречка.jpg|thumb|Boekweitgrutten]]
Met '''boekweit''' in de keuken kunnen drie voedingsmiddelen worden bedoeld:
* boekweitmeel, te gebruiken als meel van graan; boekweitmeel wordt wel gebruikt om pannenkoeken mee te bakken;
* boekweitgrutten, te gebruiken in pap
* boekweitkorrels, te gebruiken als rijst en couscous.
Hoewel boeweit veel op graan lijkt, is het officieel geen echt graan, net als pinda's geen echte noten zijn. Het is een pseudograan en bevat {{Kb|p=Glutenvrij|geen gluten}}. 

Boekweit is te koop in natuurvoedingswinkels. Sommige molenaars verkopen boekweitmeel.

== Bereiden ==
* '''Boekweitmeel''': als tarwemeel.
* '''Boekweitgrutten''': kook ± 10 minuten gaar in melk en serveer als pap met bijvoorbeeld met stroop en/of suiker en kaneel.
* '''Boekweitkorrels''': bereiden als rijst. Was de korrels eerst; er verschijnt rose-rood waswater. Zet een pan met ruim water op (net als voor rijst: 2x zoveel volume water als boekweit), breng die aan de kook en doe de boekweit er in. Kook zo'n 6-8 minuten en proef of de boekweit gaar is; zo ja: giet het water af en verwerk de boekweit in een gerecht. Anders nog even doorkoken.

==Recepten met boekweit==
&lt;DynamicPageList&gt;
category=KB-boekweit
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;

== Fotogalerij ==
&lt;gallery widths=&quot;250&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
0793Pampango and Bulacan foods cuisine 13.jpg|Spaghetti van boekweitmeel
Vegan Blueberry Buckwheat Pancakes (4106866143).jpg|Boekweit-pancakes met bosbessen
Galette simples.jpg|Bretonse galette
Гречка (каша).jpg|Gekookte boekweitkorrels met gebakken uien
Gemüsepfanne mit Buchweizen a.jpg|Groenteschotel met gekookte boekweitkorrels
&lt;/gallery&gt;

== Bewaren ==
Donker, droog en goed afgesloten, bijvoorbeeld in een keukenkastje. Dan is boekweit (meel, grutten en korrels) langer dan 1 jaar houdbaar.

[[Categorie:Ingrediënt|Boekweit]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>6h4lm5jxguedvqamjguq0yaghrivnfq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396417</id>
      <parentid>396414</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T14:49:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* Recepten met boekweit */ Waarschuwing</comment>
      <origin>396417</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2082" sha1="947kd0xy7pteklatn4giho5yk6bkcid" xml:space="preserve">[[File:Fagopyrum гречка.jpg|thumb|Boekweitgrutten]]
Met '''boekweit''' in de keuken kunnen drie voedingsmiddelen worden bedoeld:
* boekweitmeel, te gebruiken als meel van graan; boekweitmeel wordt wel gebruikt om pannenkoeken mee te bakken;
* boekweitgrutten, te gebruiken in pap
* boekweitkorrels, te gebruiken als rijst en couscous.
Hoewel boeweit veel op graan lijkt, is het officieel geen echt graan, net als pinda's geen echte noten zijn. Het is een pseudograan en bevat {{Kb|p=Glutenvrij|geen gluten}}. 

Boekweit is te koop in natuurvoedingswinkels. Sommige molenaars verkopen boekweitmeel.

== Bereiden ==
* '''Boekweitmeel''': als tarwemeel.
* '''Boekweitgrutten''': kook ± 10 minuten gaar in melk en serveer als pap met bijvoorbeeld met stroop en/of suiker en kaneel.
* '''Boekweitkorrels''': bereiden als rijst. Was de korrels eerst; er verschijnt rose-rood waswater. Zet een pan met ruim water op (net als voor rijst: 2x zoveel volume water als boekweit), breng die aan de kook en doe de boekweit er in. Kook zo'n 6-8 minuten en proef of de boekweit gaar is; zo ja: giet het water af en verwerk de boekweit in een gerecht. Anders nog even doorkoken.

==Recepten met boekweit==
'''LET OP: onderstaande recepten zijn alleen glutenvrij als er geen bloem, meel of andere vormen van granen aan zijn toegevoegd! Let daar op!'''
&lt;DynamicPageList&gt;
category=KB-boekweit
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;

== Fotogalerij ==
&lt;gallery widths=&quot;250&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
0793Pampango and Bulacan foods cuisine 13.jpg|Spaghetti van boekweitmeel
Vegan Blueberry Buckwheat Pancakes (4106866143).jpg|Boekweit-pancakes met bosbessen
Galette simples.jpg|Bretonse galette
Гречка (каша).jpg|Gekookte boekweitkorrels met gebakken uien
Gemüsepfanne mit Buchweizen a.jpg|Groenteschotel met gekookte boekweitkorrels
&lt;/gallery&gt;

== Bewaren ==
Donker, droog en goed afgesloten, bijvoorbeeld in een keukenkastje. Dan is boekweit (meel, grutten en korrels) langer dan 1 jaar houdbaar.

[[Categorie:Ingrediënt|Boekweit]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>947kd0xy7pteklatn4giho5yk6bkcid</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-griesmeel</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44080</id>
    <revision>
      <id>396421</id>
      <parentid>395480</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T14:57:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Onderhoud</comment>
      <origin>396421</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="95" sha1="sq5kxaekit64m72k6m7n445gdpvc97y" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Griesmeel|griesmeel]].

[[Categorie:KB-graan|Griesmeel]]</text>
      <sha1>sq5kxaekit64m72k6m7n445gdpvc97y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Pot-au-feu</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44160</id>
    <revision>
      <id>396422</id>
      <parentid>396190</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:04:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396422</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3987" sha1="ebzyz1hxqu02y4q48knlt5dvs06c6mz" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:Pot-au-feu SAM 2723.JPG|300px]]
| Categorie = Stoofpot
| Porties = 6
| Energie = 
| Tijd =  voorbereiding: ± 30 minuten + in totaal 3 uur stoven
| Stippen = 3
}}
'''Pot-au-feu''' is een traditionele Franse stoofpot met rundvlees dat langdurig op zeer laag vuur wordt gegaard in groentebouillon, met prei, wortel, raap, ui, selderij, kool en bouquet garni. Het is een gerecht dat al eeuwenlang in Frankrijk wordt bereid en het kent talloze variaties. Hier een voorbeeld dat naar believen is aan te passen.

==Benodigdheden==
===Ingrediënten===
* 1,5-2 liter koud water
* {{Kb|Bouquet garni}}, zout, peper
* 900 g {{Kb|rundvlees}}&lt;ref&gt;in het originele recept staat 2 kg, maar voor 6 personen is dat wat veel&lt;/ref&gt;: verschillende soorten stoofvlees, bijvoorbeeld magere runderlappen/rump/dikke lende (mager), flank of rib (vetter, klapstuk), schenkel (gelatinehoudend), runderwang en/of ossenstaart
* 1 ui met {{Kb|p=kruidnagel|kruidnagels}}
* 500 g {{Kb|prei}}
* 500 g {{Kb|p=wortel|wortelen}}
* 1 stengel {{Kb|bleekselderij}}
* 6 flinke, vastkokende {{Kb|p=aardappel|aardappelen}}
* 3 of 4 {{Kb|p=mergpijp|mergpijpjes}} (rundvleesschenkels gezaagd door de slager, zorg dat er 6 stukken zijn)

===Keukengereedschap===
* Grote soeppan
* 2 kookpannen

==Bereidingswijze==
# Doe 1,5 liter koud water in de soeppan, met het bouquet garni, zout en peper. Leg daarin de vettere en gelei-achtige delen van het vlees. Breng het water aan de kook. Leg nu ook het andere vlees in de pan. Het vlees moet nu onder water staan, zo niet: voeg wat water toe en breng weer aan de kook. Doe het deksel op de pan en zet het vuur laag.
# Maak de ui en wortel schoon, steek enkele kruidnagels in de ui, snijd de wortel in grote stukken en voeg ui + wortel toe in de pan. Zorg dat in ieder geval de ui onder water staat en dat het water kookt. Doe het deksel op de pan en zet het vuur weer laag.
# Maak na 1,5 uur de rest van de groente schoon, snijd ze in stukken en voeg ze toe in de pan. Zorg dat de groenten bijna (maar niet helemaal) onder water staan, zorg dat het water weer kookt, doe het deksel op de pan en zet het vuur weer laag.
# Een uur later: laat de stoofpot verder pruttelen en:
## Zet een pan met water op het vuur en laat die langzaam warm worden. Schil de aardappelen, snijd ze in stukken en kook ze gaar. Giet daarna de aardappelen af.
## Zet tegelijkertijd nog een pan met water op het vuur, zorg dat het water kookt en voeg de mergpijpjes toe. Laat ze 20 minuten koken. Zet het vuur dan uit en laat ze in de pan staan.
# Verwijder het bouquet garni en de ui uit de stoofpan.
[[File:St John Restaurant, Smithfield, London (4409853989).jpg|thumb|Toast met mergpijpjes]]
Serveren:
# Serveer eerst de (kale) bouillon, als voorgerecht. Bied tegelijkertijd de mergpijpjes en zout aan, die gasten op toast kunnen eten.
# Serveer vervolgens het vlees, de groenten en de aardappelen met mosterd, augurken en grof zout. Je kunt ook een vinaigrette maken voor bij de prei.

==Varianten==
* Voeg de mergpijpjes 15 minuten voor het einde van de kooktijd toe, in plaats van apart te koken. Dit geeft meer smaak aan de bouillon, maar zorgt ook voor meer vet in de bouillon.
* Voeg de laatste 10 minuten 300 g groene kool of spitskool, geschaafd, toe, en slechts 350 g prei en 350 g wortelen.
* Vervang de bleekselderij door 100 g knolselderij.
* Pot-au-feu smaakt de volgende dag nòg lekkerder. Kook hem een dag eerder en warm hem op net voordat je hem serveert.
* De bouillon hoeft niet per se direct gegeten te worden, je kunt hem ook bewaren (in de diepvries) en er later soep van koken.


{{Recepten}}

== Bronnen en referenties ==
* Dit recept is een vertaling van [[w:fr:Livre de cuisine/Pot-au-feu|Pot-au-feu]] in het Franse Wikibook-Kookboek (Livre de cuisine) en het is aangevuld en aangepast naar inzichten van de auteur(s).

[[Categorie:Franse keuken|Pot]]
[[Categorie:Stoofpot|Pot]]
[[Categorie:Vleesrecept|Pot]]
[[Categorie:Groentenrecept|Pot]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>ebzyz1hxqu02y4q48knlt5dvs06c6mz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Sinaasappel</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44173</id>
    <revision>
      <id>396475</id>
      <parentid>396381</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:59:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* Fotogalerij */ Foto gewisseld</comment>
      <origin>396475</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2379" sha1="rg7cxto1ujpvkngl4t7wfkuc814cvt8" xml:space="preserve">[[File:Ambersweet oranges.jpg|thumb|Sinaasappels]]

Een '''sinaasappel''' (''Citrus sinensis'') is een oranje citrusvrucht met een zoete, lichtzure smaak. Ook het vruchtvlees is oranje.

Sinaasappelen zijn er in verschillende soorten. De belangrijkste zijn:
* Handsinaasappelen, die gemakkelijk geschild kunnen worden en in partjes gegeten.
* Perssinaasappelen, die wat kleiner zijn, een iets dunnere schil hebben en zeer geschikt zijn om te persen voor sinaasappelsap.
* Bloedsinaasappelen, die roder vruchtvlees hebben.

== Gebruik in de keuken ==
Verse sinaasappels worden gepeld gegeten (het gezondste) of geperst tot sinaasappelsap (ook wel &quot;jus&quot; genoemd, een afkorting van het Franse begrip jus d'orange; niet-gezeefd sinaasappelsap is gezonder dan gezeefd omdat de velletjes goed zijn als vezels). Drink vers sinaasappelsap direct na het persen, drink het hele glas leeg, dan krijg je de meeste vitaminen binnen. 

Gebruik het wit van de schil niet, dat is ongezond. 

Daarnaast zijn er talloze toepassingen voor sinaasappel: van geconfijte vruchten en taarten tot dranken zoals sangria en bisschopswijn. De sinaasappelschil kan geraspt of in zijn geheel worden gebruikt, mits goed afgeboend.

== Bewaren ==
* Verse sinaasappels buiten de koelkast bewaren: 1-2 weken. Als er schimmelplekjes zijn, kun je ze beter niet meer eten en weggooien; inspecteer ook de rest van de fruitmand, en was de rest van het fruit.
* Je kunt ze ook in de koelkast bewaren, maar daar wordt de smaak niet beter van.
* Vers sinaasappelsap kun je maximaal twee dagen in de koelkast bewaren. 

== Recepten met sinaasappels ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-sinaasappel
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
== Fotogalerij ==
&lt;gallery widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
California blood orange.jpg|Bloedsinaasappel
Salustianes - 2.jpeg|Een sinaasappel schillen
Naranjas gajos.JPG|Sinaasappelpartjes
Dried oranges.jpg|Gedroogde sinaasappelpartjes
Naranjas confitadas.jpg|Geconfijte sinaasappelschijfjes
Skleněný lis na citron 02.jpg|Citruspers, om o.a. sinaasappelen te persen
Orangejuice.jpg|Sinaasappelsap
Pot marmelade 2008.jpg|Pot marmelade
Sangria , my favorite.jpg|Kan sangria
Canard à l'orange 01.jpg|Canard à l'orange
Orange cheesecake.jpg|Sinaasappel-kwarktaart
&lt;/gallery&gt; 


[[Categorie:Kookboek/Ingrediënt/Fruit|Sinaasappel]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>rg7cxto1ujpvkngl4t7wfkuc814cvt8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-glutenvrij</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44174</id>
    <revision>
      <id>396415</id>
      <timestamp>2025-06-08T14:25:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Hiddencat}}  Recepten en ingrediëinten die [[Kookboek/Glutenvrij|glutenvrij]] zijn.  [[Categorie:KB-graan| Glutenvrij]]'</comment>
      <origin>396415</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="122" sha1="a50cw6zmen14u03doaxu5a7wlhfpfmc" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten en ingrediëinten die [[Kookboek/Glutenvrij|glutenvrij]] zijn.

[[Categorie:KB-graan| Glutenvrij]]</text>
      <sha1>a50cw6zmen14u03doaxu5a7wlhfpfmc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-bouquet garni</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44175</id>
    <revision>
      <id>396424</id>
      <timestamp>2025-06-08T15:05:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Hiddencat}}  Recepten met [[Kookboek/Bouquet garni|bouquet garni]].  [[Categorie:KB-kruiden en specerijen |Bouquet garni]]'</comment>
      <origin>396424</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="124" sha1="hjy6h2h28inj7j027ha15dcjp11ygnt" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Bouquet garni|bouquet garni]].

[[Categorie:KB-kruiden en specerijen |Bouquet garni]]</text>
      <sha1>hjy6h2h28inj7j027ha15dcjp11ygnt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396425</id>
      <parentid>396424</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T15:06:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>396425</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="124" sha1="b7ej9f7zz6iyytlf2uncj9heeu8176x" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Bouquet garni|bouquet garni]].

[[Categorie:KB-kruiden en specerijen|*Bouquet garni]]</text>
      <sha1>b7ej9f7zz6iyytlf2uncj9heeu8176x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-fond</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44176</id>
    <revision>
      <id>396438</id>
      <timestamp>2025-06-08T16:09:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Hiddencat}}  Recepten waarin [[Kookboek/Fond|fond]] wordt gebruikt.   [[Categorie:KB-bouillon|Fond]]'</comment>
      <origin>396438</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="102" sha1="kg92174gv00ltzoy5wiex74r4hxqeoi" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten waarin [[Kookboek/Fond|fond]] wordt gebruikt.


[[Categorie:KB-bouillon|Fond]]</text>
      <sha1>kg92174gv00ltzoy5wiex74r4hxqeoi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Vruchtenbowl</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44177</id>
    <revision>
      <id>396444</id>
      <timestamp>2025-06-09T05:57:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Recept | Afbeelding = [[Bestand:Bowle Steinhude 2009 20090822 8.JPG|300px]] | Categorie = Drank | Porties = 8-10 | Energie =  | Tijd = 30 minuten + 1 nacht | Stippen = 2 }}  '''Vruchtenbowl''' is een drank die rijk gevuld is met fruit. Hij wordt geserveerd op gezellige bijeenkomsten, zoals verjaardagen en feesten.   Er is niet één recept voor vruchtenbowl. Hij kan elke keer weer net iets anders zijn. Keuzes zijn bijvoorbeeld: * welke drank(en) worden gebru…'</comment>
      <origin>396444</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3223" sha1="l3w60xns9tspcg4xw5be7klgo1jh0az" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:Bowle Steinhude 2009 20090822 8.JPG|300px]]
| Categorie = Drank
| Porties = 8-10
| Energie = 
| Tijd = 30 minuten + 1 nacht
| Stippen = 2
}}

'''Vruchtenbowl''' is een drank die rijk gevuld is met fruit. Hij wordt geserveerd op gezellige bijeenkomsten, zoals verjaardagen en feesten. 

Er is niet één recept voor vruchtenbowl. Hij kan elke keer weer net iets anders zijn. Keuzes zijn bijvoorbeeld:
* welke drank(en) worden gebruikt
** met en/of zonder alcohol
** met of zonder prik/mousserend
* welke fruitsoorten worden gebruikt.

==Benodigdheden==
===Ingrediënten===
* 1-1,5 liter drank naar keuze, met en/of zonder alcolhol, bijvoorbeeld een mix van een licht-zoete {{Kb|witte wijn}} (al of niet mousserend), {{Kb|p=vruchtensap|sap}} (zoals appelsap, druivensap, sinaasappelsap, ananassap) en spuitwater (al of niet met een smaakje); spuitwater: maximaal 1/3, anders wordt het te waterig. 
* ± 1 kg rijp {{Kb|fruit}} naar keuze, bij voorkeur een mix van zacht en hard fruit, zoet en licht-zuur fruit en bij voorkeur vers; bijvoorbeeld {{Kb|p=aardbei|aardbeien}}, {{Kb|appel}}, {{Kb|peer}}, {{Kb|meloen}}, (pitloze) {{Kb|p=druif|druiven}}, {{Kb|perzik}}, {{Kb|nectarine}}, {{Kb|banaan}}, {{Kb|p=bosbes|bosbessen}}, {{Kb|kiwi}}, {{Kb|ananas}}, {{Kb|p=mandarijn|mandarijnen}}, {{Kb|p=lychee|lychees}} en/of {{Kb|mango}}. 
** Vermijd vruchten die kleur afgeven, zoals kersen op sap en (verse) bramen, en vruchten met pitten, zoals verse kersen. 
** Als fruitconserven (blikjes of potten) worden gebruikt, kan het sap voor de bowl worden gebruikt.
* Eventueel een scheutje lichtgekleurde {{Kb|limonadesiroop}}, bijvoorbeeld van vlierbloesem of vlierbessen.
* Eventueel citroensap. 

===Keukengereedschap===
* Een grote schaal voor de bowl.
* Bij voorkeur bijpassende (glazen) kopjes, brede glazen of schaaltjes, met lepeltjes voor het consumeren.
* Een bijpassende opscheplepel of een jus- of soeplepel.

==Bereidingswijze==
# Giet een deel van de drank in de schaal, maar nog niet het spuitwater, mousserende wijn en ananassap. Zorg voor zoveel drank dat het fruit net onder staat.
# Maak het fruit schoon en snijd het fruit in hapklare stukjes; bessen gaan in hun geheel erin, die niet snijden. Doe het fruit daarna steeds direct in de schaal met drank. Maak banaan nog niet schoon, wacht daarmee tot vlak voor het serveren.
# Leg een deksel of groot bord op de schaal. Zet hem een nacht in de koelkast. 
# Doe vlak voor het serveren eventueel stukjes banaan erbij. Voeg ook ananassap, spuitwater en/of mousserende wijn erbij, todat de bowl de gewenste waterigheid heeft (meestal geldt: hoe meer fruit, hoe lekkerder).
# Proef of de bowl op smaak is. Voeg nog een scheutje limonadesiroop toe als hij niet zoet genoeg is, of wat citroensap als hij te zoet is, en roer dat er voorzichtig doorheen.

==Varianten==
Er zijn legio mogelijkheden om de bowl elke keer net iets anders te maken:
* Door elke keer ander fruit te gebruiken.
* Door elke keer andere drank(en) te gebruiken.
* [[Kookboek/Bowl zonder alcohol|Bowl zonder alcohol]].
* Leg 3 takjes munt onderin de schaal.


{{Recepten}} 
[[Categorie:Drank|Bowl]]
[[Categorie:Fruitrecept|Bowl]]
[[Categorie:Feestgerechten|Bowl]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>l3w60xns9tspcg4xw5be7klgo1jh0az</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396448</id>
      <parentid>396444</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T06:04:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Aanvulling</comment>
      <origin>396448</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3346" sha1="kznt5t7gpzyp50waqshb5ittk72qe5e" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:Bowle Steinhude 2009 20090822 8.JPG|300px]]
| Categorie = Drank
| Porties = 8-10
| Energie = 
| Tijd = 30 minuten + 1 nacht
| Stippen = 2
}}

'''Vruchtenbowl''' is een drank die rijk gevuld is met fruit. Hij wordt geserveerd op gezellige bijeenkomsten, zoals verjaardagen en feesten. 

Er is niet één recept voor vruchtenbowl. Hij kan elke keer weer net iets anders zijn. Keuzes zijn bijvoorbeeld:
* welke drank(en) worden gebruikt
** met en/of zonder alcohol
** met of zonder prik/mousserend
* welke fruitsoorten worden gebruikt.

==Benodigdheden==
===Ingrediënten===
* 1-1,5 liter drank naar keuze, met en/of zonder alcolhol, bijvoorbeeld een mix van een licht-zoete {{Kb|witte wijn}} (al of niet mousserend), {{Kb|p=vruchtensap|sap}} (zoals appelsap, druivensap, sinaasappelsap, ananassap) en spuitwater (al of niet met een smaakje); spuitwater: maximaal 1/3, anders wordt het te waterig. 
* ± 1 kg rijp {{Kb|fruit}} naar keuze, bij voorkeur een mix van zacht en hard fruit, zoet en licht-zuur fruit en bij voorkeur vers; bijvoorbeeld {{Kb|p=aardbei|aardbeien}}, {{Kb|appel}}, {{Kb|peer}}, {{Kb|meloen}}, (pitloze) {{Kb|p=druif|druiven}}, {{Kb|perzik}}, {{Kb|nectarine}}, {{Kb|banaan}}, {{Kb|p=bosbes|bosbessen}}, {{Kb|kiwi}}, {{Kb|ananas}}, {{Kb|p=mandarijn|mandarijnen}}, {{Kb|p=lychee|lychees}} en/of {{Kb|mango}}. 
** Vermijd vruchten die kleur afgeven, zoals kersen op sap en (verse) bramen, en vruchten met pitten, zoals verse kersen. 
** Als fruitconserven (blikjes of potten) worden gebruikt, kan het sap voor de bowl worden gebruikt.
* Eventueel een scheutje lichtgekleurde {{Kb|limonadesiroop}}, bijvoorbeeld van vlierbloesem of vlierbessen.
* Eventueel citroensap. 

===Keukengereedschap===
* Een grote schaal voor de bowl.
* Bij voorkeur bijpassende (glazen) kopjes, brede glazen of schaaltjes, met lepeltjes voor het consumeren.
* Een bijpassende opscheplepel of een jus- of soeplepel.

==Bereidingswijze==
# Giet een deel van de drank in de schaal, maar nog niet het spuitwater, mousserende wijn en ananassap. Zorg voor zoveel drank dat het fruit net onder staat.
# Maak het fruit schoon en snijd het fruit in hapklare stukjes; bessen gaan in hun geheel erin, die niet snijden. Doe het fruit daarna steeds direct in de schaal met drank. Maak banaan nog niet schoon, wacht daarmee tot vlak voor het serveren.
# Leg een deksel of groot bord op de schaal. Zet hem een nacht in de koelkast. 
# Doe vlak voor het serveren eventueel stukjes banaan erbij. Voeg ook ananassap, spuitwater en/of mousserende wijn erbij, todat de bowl de gewenste waterigheid heeft (meestal geldt: hoe meer fruit, hoe lekkerder).
# Proef of de bowl op smaak is. Voeg nog een scheutje limonadesiroop toe als hij niet zoet genoeg is, of wat citroensap als hij te zoet is, en roer dat er voorzichtig doorheen.

==Varianten==
Er zijn legio mogelijkheden om de bowl elke keer net iets anders te maken:
* Door elke keer ander fruit te gebruiken.
* Door elke keer andere drank(en) te gebruiken.
* [[Kookboek/Bowl van Lievevrouwebedstro|Bowl van Lievevrouwebedstro]]
* [[Kookboek/Bowl zonder alcohol|Bowl zonder alcohol]] (met alleen aardbeien en een andere bereidingswijze)
* Leg 3 takjes munt onderin de schaal.


{{Recepten}} 
[[Categorie:Drank|Bowl]]
[[Categorie:Fruitrecept|Bowl]]
[[Categorie:Feestgerechten|Bowl]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>kznt5t7gpzyp50waqshb5ittk72qe5e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-vruchtensap</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44178</id>
    <revision>
      <id>396453</id>
      <timestamp>2025-06-09T08:40:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>{{Hiddencat}}  {{Nog te categoriseren}}</comment>
      <origin>396453</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39" sha1="50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

{{Nog te categoriseren}}</text>
      <sha1>50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396480</id>
      <parentid>396453</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T10:49:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Onderhoud</comment>
      <origin>396480</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="135" sha1="hehr5n0ixu5zfzkujsve493grv1mw8t" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

Recepten met [[Kookboek/Vruchtensap|vruchtensap]].
[[Categorie:KB-drank|Vruchtensap]]
[[Categorie:KB-fruit|Vruchtensap]]</text>
      <sha1>hehr5n0ixu5zfzkujsve493grv1mw8t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-lychee</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44179</id>
    <revision>
      <id>396454</id>
      <timestamp>2025-06-09T08:40:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>{{Hiddencat}}  {{Nog te categoriseren}}</comment>
      <origin>396454</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39" sha1="50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

{{Nog te categoriseren}}</text>
      <sha1>50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-mandarijn</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44180</id>
    <revision>
      <id>396455</id>
      <timestamp>2025-06-09T08:40:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>{{Hiddencat}}  {{Nog te categoriseren}}</comment>
      <origin>396455</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39" sha1="50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

{{Nog te categoriseren}}</text>
      <sha1>50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-kiwi</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44181</id>
    <revision>
      <id>396456</id>
      <timestamp>2025-06-09T08:40:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>{{Hiddencat}}  {{Nog te categoriseren}}</comment>
      <origin>396456</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39" sha1="50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

{{Nog te categoriseren}}</text>
      <sha1>50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-bosbes</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44182</id>
    <revision>
      <id>396457</id>
      <timestamp>2025-06-09T08:40:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>{{Hiddencat}}  {{Nog te categoriseren}}</comment>
      <origin>396457</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39" sha1="50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

{{Nog te categoriseren}}</text>
      <sha1>50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-nectarine</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44183</id>
    <revision>
      <id>396458</id>
      <timestamp>2025-06-09T08:40:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>{{Hiddencat}}  {{Nog te categoriseren}}</comment>
      <origin>396458</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39" sha1="50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

{{Nog te categoriseren}}</text>
      <sha1>50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:KB-perzik</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44184</id>
    <revision>
      <id>396459</id>
      <timestamp>2025-06-09T08:40:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>{{Hiddencat}}  {{Nog te categoriseren}}</comment>
      <origin>396459</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39" sha1="50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1" xml:space="preserve">{{Hiddencat}}

{{Nog te categoriseren}}</text>
      <sha1>50m3wrrcd6o44azbtu09h55f6qdy0b1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Vruchtensap</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44185</id>
    <revision>
      <id>396476</id>
      <timestamp>2025-06-09T10:32:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Nieuwe pagina aangemaakt met '[[File:Satsuma juice, New Orleans December 2024.jpg|thumb|Vers geperst vruchtensap]] '''Vruchtensap''', of '''fruitsap''' is het sap van fruit, dat ontstaat bij het persen of koken van het fruit. Vers fruit kan thuis worden gemaakt of kant-en-klaar in de supermarkt worden gekocht, in flessen of pakken. Let er bij kant-en-klaar sap wel op dat het om 100% fruit gaat, en er geen suiker aan is toegevoegd.  Vruchtensap kan van allerlei vruchten worden gemaakt. De m…'</comment>
      <origin>396476</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1370" sha1="0wajfcpy7ysvoxdprf21koxvtfakco8" xml:space="preserve">[[File:Satsuma juice, New Orleans December 2024.jpg|thumb|Vers geperst vruchtensap]]
'''Vruchtensap''', of '''fruitsap''' is het sap van fruit, dat ontstaat bij het persen of koken van het fruit. Vers fruit kan thuis worden gemaakt of kant-en-klaar in de supermarkt worden gekocht, in flessen of pakken. Let er bij kant-en-klaar sap wel op dat het om 100% fruit gaat, en er geen suiker aan is toegevoegd.

Vruchtensap kan van allerlei vruchten worden gemaakt. De meest bekende sappen om zelf te maken zijn {{Kb|sinaasappelsap}} en [[Kookboek/Bramensap|bramensap]]. 

Puur vruchtensap kan in een glas geserveerd worden, maar kan ook gemixt worden met andere sappen of dranken of verwerkt in recepten. 

== Recepten met vruchtensap ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-vruchtensap
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
== Fotogalerij ==
&lt;gallery widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Juice your own adventure.jpg|Vruchtensap in vijf kleuren
Skleněný lis na citron 02.jpg|Citruspers
Ostružinový koktejl.jpg|Bramensap
Eplehøsten 2018 ved Grythengen. See my profile for image use. 01.jpg|Zelfgemaakte appelsap
Strawberry milkshake (KETO, LCHF, Low Carb, Gluten free, FIT) - 52774787519.jpg|Aardbeienmilkshake
Limonadesiroop 2025.jpg|Limonadesiroop van zwarte bessen
&lt;/gallery&gt;


[[Categorie:Kookboek/Ingrediënt/Fruit]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>0wajfcpy7ysvoxdprf21koxvtfakco8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>396478</id>
      <parentid>396476</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T10:45:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Bewaren + foto toegevoegd</comment>
      <origin>396478</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1648" sha1="qdivatx0i8dxxfhmylqnqwol8jcvzva" xml:space="preserve">[[File:Satsuma juice, New Orleans December 2024.jpg|thumb|Vers geperst vruchtensap]]
'''Vruchtensap''', of '''fruitsap''' is het sap van fruit, dat ontstaat bij het persen of koken van het fruit. Vers fruit kan thuis worden gemaakt of kant-en-klaar in de supermarkt worden gekocht, in flessen of pakken. Let er bij kant-en-klaar sap wel op dat het om 100% fruit gaat, en er geen suiker aan is toegevoegd.

Vruchtensap kan van allerlei vruchten worden gemaakt. De meest bekende sappen om zelf te maken zijn {{Kb|sinaasappelsap}} en [[Kookboek/Bramensap|bramensap]]. 

Puur vruchtensap kan in een glas geserveerd worden, maar kan ook gemixt worden met andere sappen of dranken of verwerkt in recepten. 

== Bewaren ==
Vers vruchtensap kan slechts kort worden bewaard, maximaal twee dagen in de koelkast, en daar wordt het niet lekkerder van. 

Het beste is om vers vruchtensap direct of nog dezelfde dag op te drinken of te gebruiken.

== Recepten met vruchtensap ==
&lt;DynamicPageList&gt;
category= KB-vruchtensap
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
== Fotogalerij ==
&lt;gallery widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Juice your own adventure.jpg|Vruchtensap in vijf kleuren
Skleněný lis na citron 02.jpg|Citruspers
Ostružinový koktejl.jpg|Bramensap
Eplehøsten 2018 ved Grythengen. See my profile for image use. 01.jpg|Zelfgemaakte appelsap
Lemon salt drinks.jpg|Cocktail met citroensap
Strawberry milkshake (KETO, LCHF, Low Carb, Gluten free, FIT) - 52774787519.jpg|Aardbeienmilkshake
Limonadesiroop 2025.jpg|Limonadesiroop van zwarte bessen
&lt;/gallery&gt;


[[Categorie:Kookboek/Ingrediënt/Fruit]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>qdivatx0i8dxxfhmylqnqwol8jcvzva</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>