Wikibooks nlwikibooks https://nl.wikibooks.org/wiki/Hoofdpagina MediaWiki 1.45.0-wmf.5 first-letter Media Speciaal Overleg Gebruiker Overleg gebruiker Wikibooks Overleg Wikibooks Bestand Overleg bestand MediaWiki Overleg MediaWiki Sjabloon Overleg sjabloon Help Overleg help Categorie Overleg categorie Transwiki Overleg transwiki Wikijunior Overleg Wikijunior TimedText TimedText talk Module Overleg module Wikibooks:Lerarenkamer 4 30 396607 396576 2025-06-12T02:05:03Z JopkeB 18060 Nieuw kopje aangemaakt: /* Voorstel: verwijder Kookboek/Gerechten */ 396607 wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__{{Lerarenkamer}}<!-- Bij archiveren deze regel laten staan aub. --><br style="clear: both;"> == Vraag over link naar Wikivoyage voor [[Vakantiereizen]] == Op Wikivoyage heb ik enkele jaren terug het artikel [[Wikivoyage:Weinstraße|Deutsche Weinstraße]] opgezet. Eerder dit jaar heb ik [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/De reis]] hier op Wikibooks ontdekt. Nu zou ik graag op de één of andere manier een link willen leggen op deze Wikibooks-pagina naar de Wikivoyage-pagina. Mijn vragen: * Mag dat met een rechtstreekse link? * Zo niet: is het dan OK om een Wikibooks-pagina maken en de tekst uit die Wikivoyage-pagina te kopiëren, aan te passen naar het format dat hier geldt en uit te breiden met bijvoorbeeld een fotogalerij? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 feb 2025 16:19 (CET) == Uw wiki zal binnenkort in de 'alleen-lezen' modus te gebruiken zijn == Zie [[Wikibooks:Lerarenkamer/Nieuwsbrieven_2025#Uw_wiki_zal_binnenkort_in_de_'alleen-lezen'_modus_te_gebruiken_zijn|de nieuwsbrief]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 15 mrt 2025 11:49 (CET) == Voorstel: [[Veilig op het internet/Dialers]] verwijderen ivm irrelevantie == [[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]] en anderen: Hoe relevant zijn de bedreigingen voor Dialers nog, nu (bijna?) niemand meer inbelt op internet op de in dit artikel beschreven wijze? Kan deze pagina worden verwijderd? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 24 mrt 2025 06:23 (CET) En hoe relevant zijn [[Windows Vista]] en [[Windows XP]] nog? Kunnen ze verwijderd worden? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 26 mrt 2025 16:44 (CET) Of kunnen ze verplaatst worden naar [[:Categorie:Wikibooks:Archief]] (en verwijderd worden uit de huidige boekstructuur)? Ik kom uit de bibliotheekwereld en daar is het heel gebruikelijk om verouderde boeken te saneren. Om plaats te maken voor nieuwe (dat is hier niet van toepassing) maar ook om gebruikers sneller te laten vinden wat ze zoeken en hen niet te belasten met wat toch niet relevant is. Is hier op Wikibooks ook zo'n beleid of kunnen we daartoe komen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mrt 2025 05:07 (CET) :Ha JobkeB, t.a.v. het artikel waar je naar verwijst: ik ben daar niet de auteur van, heb hooguit wat kleine wijzigingen gedaan. De echte vraag zou voor [[Gebruiker:MADe|MADe]] zijn lijkt mij. T.a.v. het beleid van Wikibooks m.b.t. het bijhouden van verouderde artikelen: ik ben hier imho te inactief om daar een echt stempel op te drukken, al ben ik het wel grotendeels met je eens dat deze artikelen op dit moment weinig meer toevoegen. Dat geldt ook voor sommige artikelen waar ik zelf wél actief aan heb bijgedragen, zoals bijvoorbeeld [[Microsoft_Word/Opmaakprofiel_wijzigen]], welke uitgaat van Office 2000. Al zou je hiervoor met een grondige herziening opnieuw een waardevol artikel kunnen maken. Op de pagina [[Microsoft_Word]] is hiervoor overigens al een disclaimer geplaatst. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] <span style="font-size: small;">[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]</span> 1 apr 2025 16:33 (CEST) ::Dank [[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]], voor je reactie. Ja, je hebt helemaal gelijk dat eigenlijk [[Gebruiker:MADe|MADe]] de vraag zou moeten beantwoorden. Maar diens laatste bijdrage is van 8 jaar geleden, dus ik ben bang dat die niet meer gaat reageren. Daarom heb ik iemand anders gezocht die nog wel actief is hier. ::[[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]: zouden jullie je eens over dit vraagstuk willen buigen? De uiteindelijke vraag is: Is er beleid voor het verwijderen van boeken over verouderde onderwerpen of kunnen we hier beleid voor maken? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 apr 2025 17:25 (CEST) :::Voor zover ik weet is er geen beleid , maar ikzelf ben er geen voorstander van om boeken weg te gooien . Het lijkt me beter om er een sjabloontje op te zetten dat de inhoud verouderd is . Voor vrijwel elk leerboek of non-fictieboek boek geldt immers dat het zodra het verschijnt alweer verouderd is. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 1 apr 2025 20:03 (CEST) ::::Dank [[User:Ellywa]], voor je reactie. Mijn voorstel wordt dan: ::::# Ervoor zorgen dat er zo'n sjabloon komt. Ik heb daarvoor [[Sjabloon:Verouderd]] gemaakt. Kan hij zo gebruikt worden of zijn er nog correcties of aanvullingen nodig? Is de beschreven procedure correct? ::::# Een boek of hoofdstuk dat verouderd is en niet meer bruikbaar in een actuele cursus of in een klaslokaal: ::::## hieruit worden de categorieën verwijderd en vervangen door [[:Categorie:Wikibooks:Archief]]; of moeten we hier een aparte categorie voor maken, bijvoorbeeld [[:Categorie:Verouderde Wikibooks]]? ::::## een boek verdwijnt van de voorpagina ::::## als het om één hoofdstuk gaat: het hoofdstuk verdwijnt uit de inhoudsopgave van het desbetreffende boek en uit de sjabloon-inhoudsopgave. ::::Hoe denken jullie hierover? Is er meer om aan te denken? Aanvullingen/correcties? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 apr 2025 11:26 (CEST) :::::Fijn dat je het zo snel gedaan hebt. Het geel mag, wat mij betreft, veel zachter ;-). Ik ben het niet eens met het verwijderen uit een categorie of uit de hoofdstukstructuur van het boek. Dan is het ook niet meer vindbaar. En dan zal helemaal niemand meer geneigd zijn om het te actualiseren. En als het een geheel achterhaalde techniek is, dan kan dat dit het beste vermeld worden in het hoofdstuk/boek. Dan wordt het een beschrijving hoe het vroeger was. Denk bijv. aan een beschrijving van de werking van een rekenliniaal. Niemand gebruikt het meer, maar je kan best willen weten hoe het werkt. En dat geldt bijv. ook voor een handboor, ook al heeft iedereen een elektrische tegenwoordig. De achtergrond van mijn mening: ik wil niet toe naar geruzie over wat wel, wat niet behouden kan blijven. Wikibooks is een fijne plek om te werken, en dat mag zo blijven. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:10 (CEST) ::::::#Na het lezen van jullie reacties (ook die van De Wikischim van 2 apr 2025 12:10), vraag ik me af wie de doelgroep(en) op Wikibooks is/zijn. Ik dacht altijd: leerlingen, studenten, cursisten en wie verder iets wil leren, te beginnen bij de huidige situatie (het is al mooi genoeg als ze die onder de knie krijgen), zonder de ballast van hoe iets ooit was, net als in gedrukte leer- en studieboeken. Dus ging ik ervan uit dat het gebodene hier actueel zou moeten zijn. Vandaar mijn voorstel om verouderde pagina's uit de actuele structuur te halen en ze in een archief te plaatsen. De enkeling die dergelijke teksten zoekt, kan ze dan vinden via de zoekfunctie. '''==> Vraag''': Wie is voor jullie de (belangrijkste) doelgroep? En wat betekent dat voor het beleid? ::::::#Teksten die geactualiseerd moeten worden, kunnen op [[Wikibooks:Gewenste hoofdstukken en boeken]] vermeld worden, met een toelichting erbij, of een soortgelijke nieuwe pagina voor dit doel. Die hoeven niet in de actuele categorie- en boekstructuur of op de voorpagina opgenomen te worden. Op Commons is er een [[c:Category:Obsolescence|Category:Obsolescence]] met subcategorieën per onderwerp: wel vindbaar, niet stuk voor stuk in de onderwerpen-structuur. Zoiets lijkt mij voor Wikibooks ook een goede manier. De voorpagina is voor mij het visitekaartje van Wikibooks, met links die tiptop in orde zijn. Daar kan wel een verwijzing komen naar zo'n lijst met gewenste en te actualiseren boeken/hoofdstukken, bijvoorbeeld in de rechterkolom, bij "''We hebben hulp nodig!''" ::::::#Ik heb de kleur in het [[Sjabloon:Verouderd|sjabloon]] gewijzigd. '''==> Vraag''': Zo goed? De tekst kan nog worden aangepast als deze discussie is afgerond. ::::::#Overigens vind ik over het gebruik van een rekenliniaal uitgebreidere informatie op Wikipedia dan in Wikibooks. En mensen zoeken ook eerder op Wikipedia dan in Wikibooks. Wikipedia lijkt mij ook een goede plaats voor verouderde onderwerpen, waar ze beter in een historische context geplaatst kunnen worden. Of er moet hier een Wikibook over de geschiedenis van de techniek komen, in dat geval kan een pagina weer uit het archief worden opgevist. ::::::#Ik ben het met je eens dat Wikibooks een fijne plek is om te werken en ook ik wil dat graag zo houden. Nog belangrijker vind ik het perspectief van de eindgebruiker: die moet snel iets van zijn/haar gading kunnen vinden. Anders ben ik bang dat Wikibooks steeds minder relevant wordt. Dat vind ik belangrijk genoeg om er over te discussiëren, met het risico dat anderen een andere mening hebben. Het zij zo. ::::::[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 3 apr 2025 07:37 (CEST) :::::::Ja, er geldt voor wel meer inhoud hier dat het op Wikipedia allang beter en uitgebreider beschreven staat, terwijl WP bovendien natuurlijk veel meer bezocht wordt. Neem bijv. [[Leer jezelf ecologisch tuinieren]]; alle planten- en kruidensoorten staan natuurlijk ook allang uitgebreid beschreven op WP, in databases zoals op deze site het project Wikispecies, etc. :::::::Hier ligt nou net een grote uitdaging voor dit kleinere project; de informatie aanbieden in een vorm die tòch meerwaarde biedt t.o.v. WP, door het makkelijker leesbaar en voor iedereen toegankelijker te maken, door het bijv. op te delen in kleine hoofdstukjes in plaats van één ellenlange en weinig overzichtelijke pagina. De modules waaruit de boeken hier standaard zijn opgebouwd, lenen zich daar in principe goed voor. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 3 apr 2025 11:30 (CEST) ::::::::De zachtere kleur geel vind ik een grote verbetering. Verder heb ik geen nieuwe inzichten toe te voegen. Ik denk dat anderen ook nog wel aan het woord kunnen komen. [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:50 (CEST) == GFDL == Hallo! Ik heb voorgesteld bij [[Overleg MediaWiki:Licenses]] om GFDL als optie te verwijderen bij het uploaden van bestanden. Ik weet dat er niet veel bestanden worden geüpload, maar als onderdeel van een discussie op Commons probeer ik zoveel mogelijk wiki's van [[:c:Commons:Village_pump/Proposals#List_of_wikis_with_files_and_GFDL-only_in_MediaWiki:Licenses_(change_GFDL_cut-off_date)|deze lijst]] te verwijderen. Dus ik hoop dat jullie het alsnog verwijderen. [[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 26 mrt 2025 18:37 (CET) :Voorstander. En het lijkt mij dan goed om deze lijst flink te reduceren overeenkomstig [[w:MediaWiki:Licenses]]. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] <span style="font-size: small;">[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]</span> 1 apr 2025 16:41 (CEST) ::Ik ben het ermee eens. We moeten wel lokaal uploaden blijven behouden. op WP NL is dat niet meer mogelijk, en dat betekent dat we onderworpen zijn aan het beleid op Commons. Vooral op gebied van auteursrechten wringt dat, met het oog op de URAA (als iemand meer wil weten daarover zal ik links geven). Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:13 (CEST) :::P.S. [[MediaWiki:Licenses]] is geheel verouderd, zo staat CCBYSA4.0, nu de standaard, er niet meer bij. Hoe te actualiseren? Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:15 (CEST) ::::@[[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] Hoi! Ik moet toegeven dat ik een vertaler gebruik. Dus ik weet niet zeker of "Hoe te actualiseren?" betekent hoe kunnen we de pagina updaten of dat het betekent hoe de pagina eruit moet zien. Maar aangezien URAA alleen relevant is voor pagina's die bijvoorbeeld "PD-oud" zijn in Europa, maar niet in de VS, denk ik dat we de meeste andere opties moeten verwijderen. En [[Sjabloon:PD]] moet worden verwijderd omdat het niet verklaart waarom een ​​bestand PD is. --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 2 apr 2025 13:34 (CEST) :::::Inmiddels heb ik de overeenkomende pagina op Commons opgezocht, die staat hier: :::::* https://commons.wikimedia.org/wiki/MediaWiki:Licenses/nl :::::Daar staat GFDL nog wel bij, misschien is die licentie in sommige instanties nog wel nodig (software?). Is er bezwaar tegen om die lijst hier 1-op-1 over te nemen? Ik zie dat [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] al voorstelde (soms ben ik zo een slechte lezer... sorry) Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:57 (CEST) :::::: GFDL is oké als het b.v. gebruikt in combinatie met CC-BY-SA-4.0. Gebruik het alleen niet.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 4 apr 2025 06:25 (CEST) Misschien [[:c:MediaWiki:Licenses/nl]] kopiëren? Je kunt later altijd nog wijzigen als je een licentie nodig hebt. Maar ik denk dat het goed zou zijn om 4.0 toe te voegen en GFDL voorlopig te verwijderen.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 21 apr 2025 11:28 (CEST) Ping [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.Grandgagnage]], [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]. Alles goed? --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 8 jun 2025 17:20 (CEST) :Het is mij net niet helemaal duidelijk waar het bovenstaande precies over gaat, verder ben ik op dit moment ook net even met wat andere zaken bezig. Anderen? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 9 jun 2025 00:18 (CEST) ::Ik heb geen verstand van licenties, en wens me er ook niet in te verdiepen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 9 jun 2025 10:44 (CEST) == SVP [[Koookboek/Rijstsalade]] verwijderen == Beste [[User:De Wikischim|De Wikischim]]: zou je svp [[Koookboek/Rijstsalade]] (dus met de drie o's die je net hernoemd hebt) willen verwijderen? Alvast dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 12:01 (CEST) :Gedaan. N.B. onderdelen van een boek worden als het goed is aan de categorie inhoud toegevoegd. Heb ik inmiddels gedaan, dus met <nowiki> :[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]</nowiki>. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 5 apr 2025 12:17 (CEST) ::Hè, hoe kan dat nu? Ik had juist bewust de pagina hernoemd zonder een rd met spelfout achter te laten. Wat ging hier mis waardoor de rd opnieuw moest worden verwijderd? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 5 apr 2025 12:37 (CEST) :::Je hebt om 11:53 de titel gewijzigd, maar om 11:55 en 11:56 heeft JopkeB nog bewerkingen uitgevoerd, en daarbij (wsch. ongemerkt) de pagina opnieuw aangemaakt (zie de [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Speciaal:Terugplaatsen&target=Koookboek%2FRijstsalade paginageschiedenis]). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 5 apr 2025 15:52 (CEST) ::Beste [[User:Ellywa|Ellywa]]: ''<nowiki>[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]</nowiki>'' is overbodig als het sjabloon ''<nowiki>{{Recepten}}</nowiki>'' er al staat, dus ik heb je bewerking weer teruggedraaid. ::En ja, ik denk dat de analyse van Erik Baas over het opnieuw invoeren van de foute pagina correct is. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 17:22 (CEST) Deze kwestie is opgelost en kan wat mij betreft worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:05 (CEST) == Voorstel voor extra link op hoofdpagina Kookboek + vragen over structuur ervan == Op de [[Overleg:Kookboek#Vragen over de navigatie binnen het Kookboek|Overlegpagina:Kookboek]] heb ik enkele vragen over het Kookboek gesteld, maar tot nu toe helaas geen reactie gekregen.<br> '''@ [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]''' zouden jullie mijn vragen kunnen beantwoorden en/of beoordelen of de voorgestelde handleiding in orde is en op de voorgestelde wijze op deKookboek-hoofdpagina geplaatst kan worden? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 10:37 (CEST) '''Vraag 2''': En er zit iets fout als je ''<nowiki>{{Kb|groenten}}</nowiki>'' gebruikt in een recept: * ''<nowiki>{{Kb|groente}}</nowiki>'' (zonder n) geeft een correcte categorie ([[:Categorie:KB-groente]]) onderaan maar een rode link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groente]]. * ''<nowiki>{{Kb|groenten}}</nowiki>'' (met n) geeft een correcte link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groenten]], maar een rode categorie-link onderaan ([[:Categorie:KB-groenten]]). Kan ik [[Kookboek/Groenten]] hernoemen naar [[Kookboek/Groente]] zonder dat ergens anders iets fout gaat? Dan zou in ieder geval dit probleem zijn opgelost. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 12:07 (CEST) :Ik heb inmiddels [[Kookboek/Groente]] aangemaakt en direct een redirect gegeven. Hiermee is het probleem opgelost. Dus vraag 2 is opgelost (tenzij er bezwaren zijn tegen deze methode), vraag 1 staat nog open. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:01 (CEST) ::Ga gerust je eigen gang met verbeteren, uitbreiden en reorganiseren, je hebt er meer kijk op dan ik... ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:02 (CEST) :::Mooi! Ga ik doen. Dank voor het vertrouwen en het compliment. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:44 (CEST) '''Stand van zaken:''' * Kwestie 1 is gedeeltelijk opgelost, er staan nog enkele vragen open die ik niet zelf kan oplossen, zie de link. * Kwestie 2 is geheel opgelost. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:02 (CEST) == SVP twee pagina's verwijderen == Wil iemand svp * [[:Categorie:Kookboek/Broodbeleg]] en * [[Kookboek/Broodbeleg]] verwijderen? Ik heb ze vanmorgen ten onrechte aangemaakt. De juiste pagina is [[:Categorie:Broodbeleg]] en die bleek toch al te bestaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 7 apr 2025 11:19 (CEST) :Gedaan. Mochten er in het kookboek misschien nog ergens teksten staan die letterlijk zijn overgenomen van elders en niet aangepast, zou je dat dan s.v.p. ook nog even kunnen laten weten? Ik wil er even helemaal zeker van zijn dat alles wat dat betreft nu in orde is. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 7 apr 2025 12:13 (CEST) ::Ik heb de andere recepten in het kookboek naar eer en geweten toegevoegd. Zes jaar ervaring bij Commons heeft mij genoeg doordrongen van de ernst van auteursrechten. Als ik bronnen letterlijk heb gebruikt, heb ik die in een recept vermeld. Voor andermans recepten kan ik niet instaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 8 apr 2025 10:52 (CEST) :::Een gemakkelijker manier om zulke pagina's te laten verwijderen is door er een <code><nowiki>{{Nuweg}}</nowiki></code>-sjabloon op te plaatsen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:04 (CEST) ::::Dank! Ga ik gebruiken. (In Commons is er een knop voor die ik hier niet kon vinden). [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:40 (CEST) Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan hij worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:01 (CEST) == Probleem met DynamicPageList == Sinds afgelopen vrijdag 11 apr 2025 om 11:46 werkt de DynamicPageList niet goed meer. (Mijn wijziging van 11 apr 2025 11:45 is nog wel goed gegaan, die van een minuut later niet meer.) Pagina's die sindsdien in een KB-categorie zijn gezet, komen niet meer op de bijbehorende overzichtspagina, hoe vaak ik ook op refresh klik. Vergelijk bijvoorbeeld [[Kookboek/Yoghurt]] waar 8 links zijn, met [[:Categorie:KB-yoghurt]] waar 13 links zijn. En [[Kookboek/Kaas]] waar de [[Kookboek/Bietensalade met kaas en noten]] ontbreekt, die wel in [[:Categorie:KB-kaas]] staat. Doe ik iets fout (ik kan het niet ontdekken) of is er plotseling een hik in het programma? En in het laatste geval: kan die dan worden opgelost? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:00 (CEST) :Ik heb de pagina's gepurged ([https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Yoghurt&action=purge ], [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Kaas&action=purge ]) om verversing van de servercache te forceren, en zie nu wel alle links die er horen te staan. Meestal gaat dat vanzelf, maar het heeft deze keer wel erg lang geduurd... NB.: Het kan zijn dat je de cache van je browser ook nog een keer moet verversen! - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 12:36 (CEST) ::Dank! Bij mij werkt het ook weer goed, zelfs zonder verversen van de cache. ::Kan ik dat ook zelf? In Commons is daarvoor een speciale knop, is die hier ook? of moet je zelf iets in de URL typen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 17:53 (CEST) :::Ja hoor, de simpelste manier is: klik op "bewerken", verander "action=edit" in de URL in "action=purge", en druk de "Enter"-toets. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 23:16 (CEST) ::::Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 14 apr 2025 04:49 (CEST) Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan deze discussie verplaatst worden naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 09:59 (CEST) *Als je het vaak nodig hebt zou je de ''complete'' inhoud van [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:Erik_Baas/common.js&oldid=392794 deze versie van mijn common.css] kunnen kopiëren naar [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:JopkeB/common.js jouw common.css], dan krijg je er een tabje bij. *Archiveren gebeurt hier slechts af en toe, als de pagina te lang wordt (maar minstens eens per jaar). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 18:09 (CEST) *:Het is gelukt, ik heb de extra tab gekregen. Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 18 apr 2025 06:42 (CEST) == Tweetrapsauthenticatie == Heeft iemand hier de zg. ''tweetrapsauthenticatie'' al kunnen activeren? Het lukt mij niet, en zonder dat zijn mijn rechten als interfacemoderator geblokkeerd. Dit bleek bij een poging tot het (op verzoek van JopkeB) installeren van Cat-A-Lot en/of HotCat. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 17:48 (CEST) == Over de pagina [[Kookboek/Historische recepten]] == Wat moeten we met [[Kookboek/Historische recepten]]? Deze pagina rammelt aan alle kanten: * Het lijkt te gaan over een warme wijndrank, dus de naam is al fout, of ten minste onvolledig. * Hij lijkt te moeten horen bij [[:Categorie:Historisch recept]], maar heeft helemaal geen inhoudelijke categorie. * Er is helemaal geen context gegeven (waar gaat het over, wat is het, hoe heet hij, bij welke gelegenheden werd deze drank geserveerd, uit welke tijd stamt hij, hoe komt men aan het recept, etc.). * Er worden rauwe eieren in het recept gebruikt, maar geen teken van waarschuwing daarvoor. Het lijkt mij dat dergelijke dranken niet zomaar opgenomen kunnen worden in het Kookboek. * Op de [[Overleg gebruiker:Heerp|overlegpagina van de initiator]] van deze pagina staat de boodschap: ''Waarschuwing! Dit account is gebruikt voor vandalisme op Wikibooks!'' Het liefst zou ik deze pagina laten verwijderen. Zien jullie nog andere kansen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 15:40 (CEST) :Bedankt voor het hierop attenderen. [[Kookboek/Historische recepten]] heeft inderdaad een heel vreemde, of iig geheel ontoepasselijke inhoud nu. Het is onduidelijk wat er speciaal historisch is aan warme wijn, al zal dat ook in vroeger tijden zeker al wel genuttigd zijn (net als bijv.[[Kookboek/Balkenbrij|balkenbrij]], wat ook nog steeds wordt gegeten). Geheel los daarvan is de tekst nu ook vrij onduidelijk en slordig geschreven, en geheel bronloos (al is dat laatste weer geen heel strikte eis bij het kookboek). Ik zal dit dus in de huidige vorm maar verwijderen, [[gebruiker:Heerp]] kan eventueel verzoeken om herplaatsing in diens gebruikersruimte om eraan te werken. :[[:Categorie:Historisch recept]] bestaat al veel langer (deze ben ik zelf ooit eens een keer gestart, meen ik), maar heeft nog altijd niet heel veel inhoud. Iets meer aanvulling zou hier ook nog zeer welkom zijn uiteraard, al moet het dan uiteraard gaan om recepten die ook echt historisch zijn. (Er is nog geen eigen recept voor masteluin bijv., zie [https://eetverleden.nl/masteluin-middeleeuws-brood/ hier], bijvoorbeeld; de voorgaande link is bedoeld als eventuele inspiratiebron, niet om hierheen te kopiëren). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:02 (CEST) :Bij nader inzien; ik zit nu toch een beetje te denken hoe we hier precies de criteria voor indeling aanhouden. Bier bestond al bij de Germanen rond het begin van de jaartelling, en [[Kookboek/Koffie|koffie]] is eigenlijk een 14e-eeuwse drank (volgens WP) maar toch zetten we dat nu niet bij de historische recepten/dranken. Insgelijks gebeurt dat nu dus ook niet voor bijv. warme wijn. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:09 (CEST) ::Tsja, dat vroeg ik mij ook al af: wanneer is een recept historisch? Mijn voorstel: als het recept afkomstig is uit een kookboek van vóór 1900. En met bronvermelding. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:13 (CEST) ::::Ik gaf hierboven o.a. balkenbrij als voorbeeld, maar dat staat dus inderdaad al gewoon gecategoriseerd als historisch recept (was ik weer vergeten). ::::Het als zodanig indelen van recepten van vóór een bepaald jaartal (zoals 1900) is denk ik goed mogelijk, maar het betekent wel dat er straks een aantal recepten in komen die nog net zo goed eigentijds zijn. Ik stel verder ook voor om deze indeling strikt te beperken tot volledige recepten, en dus niet de pagina's voor basisingrediënten (anders zou bijv. [[Kookboek/Aardappel]] er ook in moeten). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:19 (CEST) :::::Is prima! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:22 (CEST) :::::Ik heb een beschrijving toegevoegd aan [[Categorie:Historisch recept]] met deze voorwaarden. Kijk alsjeblieft of die door de beugel kan, corrigeer hem indien nodig. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 06:14 (CEST) == Hiërogliefen == Nieuw: <hiero>A10 - A39 - E26 - G37</hiero>Zie [[Speciaal:Hierogliefen]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 26 mei 2025 19:17 (CEST) == Probleem met kolommen == De lijst met recepten in [[Kookboek/Ei]] is wel erg lang geworden. Daarom heb ik het kolommensjabloon gekopieerd uit [[Kookboek/Aardappel#Recepten_met_aardappel]]. En als ik het controleer vóórdat ik op "Wijzigingen publiceren" klik, dan zie ik ook twee kolommen. Maar na "Wijzigingen publiceren" is het toch weer één kolom geworden. Wat klopt er niet? [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], Heb jij hier meer verstand van? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 16:45 (CEST) :Ik denk dat je browser de oude versie nog in de cache heeft; maak die leeg met Ctrl+F5 of Ctrl+R. Ik zie nl. wel 1, 2 of 3 kolommen, afhankelijk van de breedte van het venster. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 27 mei 2025 20:33 (CEST) ::Dank! Je hebt gelijk, ik zie nu ook 2 kolommen. Probleem opgelost. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 28 mei 2025 06:07 (CEST) :::Alleen blijken in de beschrijvingspagina's de categorieën dan niet te worden getoond, wat bij de versie met 1 kolom wel gebeurt. Zie [[Kookboek/Keukens]], waar eerst de versie mèt 2 kolommen wordt getoond en vervolens die met 1 kolom. Hoe kan dat worden opgelost? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 10 jun 2025 15:20 (CEST) == Nieuw: Chart-extensie vervangt Graph == De [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart-extensie]] is nu beschikbaar. Redacteuren kunnen deze nieuwe extensie gebruiken om interactieve datavisualisaties te maken, zoals staaf-, lijn-, vlak- en cirkeldiagrammen. Chart is ontworpen om veel van de functies van de oude Graph-extensie te vervangen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 22:57 (CEST) == Hoe kun je een alfabet/inhoudsopgave toevoegen aan een categorie? == [[:Categorie:Kookboek - inhoud]] heeft inmiddels 936 pagina's. Het is een index-pagina/long list, dus onderverdeling in categorieën is niet aan de orde. Om daarin toch prettig te kunnen navigeren, zou een alfabet bovenaan nuttig zijn. Ik heb ''<nowiki>{{Alfabet met ankers}}</nowiki>'' geplaatst, maar die blijkt niet te werken: als je op een letter klikt, blijf je op dezelfde pagina steken. Hoe moet het wel? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) e10 jun 2025 15:16 (CEST) :[[Sjabloon:Alfabet met links]]? Al zou ik zo even niet precies weten hoe je dat op een geschikte manier in het kookboek zou kunnen integreren. En anders moet er eventueel maar een eigen sorteersjabloon voor het kookboek komen? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 10 jun 2025 17:57 (CEST) ::Op dit moment werkt het [[Sjabloon:Alfabet met links]] ook niet. ::Een sorteersjabloon is alleen handig voor boeken met meer dan 200 modules. Dan zou een sorteersjabloon in Wikibooks alleen voor het Kookboek zijn. Zo te zien heeft het eerstvolgende grote boek namelijk 120 modules ([[:Categorie:Amerikaanse literatuur - inhoud]]) en de overige hebben er allemaal minder dan 100. Maar als iemand het de moeite waard vindt: graag! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 11 jun 2025 07:29 (CEST) == Ter attentie: [[Chillipepers.NL]] == Voelt iemand zich geroepen om dit boek nog eens na te lopen? Ik denk dat er misschien wat in gesnoeid mag worden, ook staan er hier en daar wat opvallende taalfouten. Sommige stukken zijn wellicht lastig te herschrijven omdat onduidelijk is wat er nou precies staat. Het lijkt eigenlijk vooral te zijn geschreven door en voor ''insiders''. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 10 jun 2025 18:19 (CEST) :Op dit moment voorlopig niet, maar ik zet hem (onderaan) op mijn lijst met actiepunten. Dus als iemand anders het wil doen: graag! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 11 jun 2025 07:40 (CEST) == Voorstel: verwijder [[Kookboek/Gerechten]] == Kan [[Kookboek/Gerechten]] worden verwijderd? Het zou een overzichtspagina moeten zijn/worden, maar er staat maar één link op. Sinds de start in 2007 zijn er geen inhoudelijke wijzigingen geweest. Via de [[:Categorie:Kookboek|Kookboek-categorieën]] zijn al zoveel ingangen, dat deze pagina mij overbodig lijkt. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 12 jun 2025 04:05 (CEST) oqrly90u04v1mszm7xa4w9gbpqrswhg 396612 396607 2025-06-12T10:34:33Z Ellywa 451 /* Voorstel: verwijder Kookboek/Gerechten */ Reactie 396612 wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__{{Lerarenkamer}}<!-- Bij archiveren deze regel laten staan aub. --><br style="clear: both;"> == Vraag over link naar Wikivoyage voor [[Vakantiereizen]] == Op Wikivoyage heb ik enkele jaren terug het artikel [[Wikivoyage:Weinstraße|Deutsche Weinstraße]] opgezet. Eerder dit jaar heb ik [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/De reis]] hier op Wikibooks ontdekt. Nu zou ik graag op de één of andere manier een link willen leggen op deze Wikibooks-pagina naar de Wikivoyage-pagina. Mijn vragen: * Mag dat met een rechtstreekse link? * Zo niet: is het dan OK om een Wikibooks-pagina maken en de tekst uit die Wikivoyage-pagina te kopiëren, aan te passen naar het format dat hier geldt en uit te breiden met bijvoorbeeld een fotogalerij? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 feb 2025 16:19 (CET) == Uw wiki zal binnenkort in de 'alleen-lezen' modus te gebruiken zijn == Zie [[Wikibooks:Lerarenkamer/Nieuwsbrieven_2025#Uw_wiki_zal_binnenkort_in_de_'alleen-lezen'_modus_te_gebruiken_zijn|de nieuwsbrief]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 15 mrt 2025 11:49 (CET) == Voorstel: [[Veilig op het internet/Dialers]] verwijderen ivm irrelevantie == [[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]] en anderen: Hoe relevant zijn de bedreigingen voor Dialers nog, nu (bijna?) niemand meer inbelt op internet op de in dit artikel beschreven wijze? Kan deze pagina worden verwijderd? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 24 mrt 2025 06:23 (CET) En hoe relevant zijn [[Windows Vista]] en [[Windows XP]] nog? Kunnen ze verwijderd worden? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 26 mrt 2025 16:44 (CET) Of kunnen ze verplaatst worden naar [[:Categorie:Wikibooks:Archief]] (en verwijderd worden uit de huidige boekstructuur)? Ik kom uit de bibliotheekwereld en daar is het heel gebruikelijk om verouderde boeken te saneren. Om plaats te maken voor nieuwe (dat is hier niet van toepassing) maar ook om gebruikers sneller te laten vinden wat ze zoeken en hen niet te belasten met wat toch niet relevant is. Is hier op Wikibooks ook zo'n beleid of kunnen we daartoe komen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mrt 2025 05:07 (CET) :Ha JobkeB, t.a.v. het artikel waar je naar verwijst: ik ben daar niet de auteur van, heb hooguit wat kleine wijzigingen gedaan. De echte vraag zou voor [[Gebruiker:MADe|MADe]] zijn lijkt mij. T.a.v. het beleid van Wikibooks m.b.t. het bijhouden van verouderde artikelen: ik ben hier imho te inactief om daar een echt stempel op te drukken, al ben ik het wel grotendeels met je eens dat deze artikelen op dit moment weinig meer toevoegen. Dat geldt ook voor sommige artikelen waar ik zelf wél actief aan heb bijgedragen, zoals bijvoorbeeld [[Microsoft_Word/Opmaakprofiel_wijzigen]], welke uitgaat van Office 2000. Al zou je hiervoor met een grondige herziening opnieuw een waardevol artikel kunnen maken. Op de pagina [[Microsoft_Word]] is hiervoor overigens al een disclaimer geplaatst. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] <span style="font-size: small;">[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]</span> 1 apr 2025 16:33 (CEST) ::Dank [[Gebruiker:Koos Jol|Koos Jol]], voor je reactie. Ja, je hebt helemaal gelijk dat eigenlijk [[Gebruiker:MADe|MADe]] de vraag zou moeten beantwoorden. Maar diens laatste bijdrage is van 8 jaar geleden, dus ik ben bang dat die niet meer gaat reageren. Daarom heb ik iemand anders gezocht die nog wel actief is hier. ::[[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]: zouden jullie je eens over dit vraagstuk willen buigen? De uiteindelijke vraag is: Is er beleid voor het verwijderen van boeken over verouderde onderwerpen of kunnen we hier beleid voor maken? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 apr 2025 17:25 (CEST) :::Voor zover ik weet is er geen beleid , maar ikzelf ben er geen voorstander van om boeken weg te gooien . Het lijkt me beter om er een sjabloontje op te zetten dat de inhoud verouderd is . Voor vrijwel elk leerboek of non-fictieboek boek geldt immers dat het zodra het verschijnt alweer verouderd is. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 1 apr 2025 20:03 (CEST) ::::Dank [[User:Ellywa]], voor je reactie. Mijn voorstel wordt dan: ::::# Ervoor zorgen dat er zo'n sjabloon komt. Ik heb daarvoor [[Sjabloon:Verouderd]] gemaakt. Kan hij zo gebruikt worden of zijn er nog correcties of aanvullingen nodig? Is de beschreven procedure correct? ::::# Een boek of hoofdstuk dat verouderd is en niet meer bruikbaar in een actuele cursus of in een klaslokaal: ::::## hieruit worden de categorieën verwijderd en vervangen door [[:Categorie:Wikibooks:Archief]]; of moeten we hier een aparte categorie voor maken, bijvoorbeeld [[:Categorie:Verouderde Wikibooks]]? ::::## een boek verdwijnt van de voorpagina ::::## als het om één hoofdstuk gaat: het hoofdstuk verdwijnt uit de inhoudsopgave van het desbetreffende boek en uit de sjabloon-inhoudsopgave. ::::Hoe denken jullie hierover? Is er meer om aan te denken? Aanvullingen/correcties? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 2 apr 2025 11:26 (CEST) :::::Fijn dat je het zo snel gedaan hebt. Het geel mag, wat mij betreft, veel zachter ;-). Ik ben het niet eens met het verwijderen uit een categorie of uit de hoofdstukstructuur van het boek. Dan is het ook niet meer vindbaar. En dan zal helemaal niemand meer geneigd zijn om het te actualiseren. En als het een geheel achterhaalde techniek is, dan kan dat dit het beste vermeld worden in het hoofdstuk/boek. Dan wordt het een beschrijving hoe het vroeger was. Denk bijv. aan een beschrijving van de werking van een rekenliniaal. Niemand gebruikt het meer, maar je kan best willen weten hoe het werkt. En dat geldt bijv. ook voor een handboor, ook al heeft iedereen een elektrische tegenwoordig. De achtergrond van mijn mening: ik wil niet toe naar geruzie over wat wel, wat niet behouden kan blijven. Wikibooks is een fijne plek om te werken, en dat mag zo blijven. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:10 (CEST) ::::::#Na het lezen van jullie reacties (ook die van De Wikischim van 2 apr 2025 12:10), vraag ik me af wie de doelgroep(en) op Wikibooks is/zijn. Ik dacht altijd: leerlingen, studenten, cursisten en wie verder iets wil leren, te beginnen bij de huidige situatie (het is al mooi genoeg als ze die onder de knie krijgen), zonder de ballast van hoe iets ooit was, net als in gedrukte leer- en studieboeken. Dus ging ik ervan uit dat het gebodene hier actueel zou moeten zijn. Vandaar mijn voorstel om verouderde pagina's uit de actuele structuur te halen en ze in een archief te plaatsen. De enkeling die dergelijke teksten zoekt, kan ze dan vinden via de zoekfunctie. '''==> Vraag''': Wie is voor jullie de (belangrijkste) doelgroep? En wat betekent dat voor het beleid? ::::::#Teksten die geactualiseerd moeten worden, kunnen op [[Wikibooks:Gewenste hoofdstukken en boeken]] vermeld worden, met een toelichting erbij, of een soortgelijke nieuwe pagina voor dit doel. Die hoeven niet in de actuele categorie- en boekstructuur of op de voorpagina opgenomen te worden. Op Commons is er een [[c:Category:Obsolescence|Category:Obsolescence]] met subcategorieën per onderwerp: wel vindbaar, niet stuk voor stuk in de onderwerpen-structuur. Zoiets lijkt mij voor Wikibooks ook een goede manier. De voorpagina is voor mij het visitekaartje van Wikibooks, met links die tiptop in orde zijn. Daar kan wel een verwijzing komen naar zo'n lijst met gewenste en te actualiseren boeken/hoofdstukken, bijvoorbeeld in de rechterkolom, bij "''We hebben hulp nodig!''" ::::::#Ik heb de kleur in het [[Sjabloon:Verouderd|sjabloon]] gewijzigd. '''==> Vraag''': Zo goed? De tekst kan nog worden aangepast als deze discussie is afgerond. ::::::#Overigens vind ik over het gebruik van een rekenliniaal uitgebreidere informatie op Wikipedia dan in Wikibooks. En mensen zoeken ook eerder op Wikipedia dan in Wikibooks. Wikipedia lijkt mij ook een goede plaats voor verouderde onderwerpen, waar ze beter in een historische context geplaatst kunnen worden. Of er moet hier een Wikibook over de geschiedenis van de techniek komen, in dat geval kan een pagina weer uit het archief worden opgevist. ::::::#Ik ben het met je eens dat Wikibooks een fijne plek is om te werken en ook ik wil dat graag zo houden. Nog belangrijker vind ik het perspectief van de eindgebruiker: die moet snel iets van zijn/haar gading kunnen vinden. Anders ben ik bang dat Wikibooks steeds minder relevant wordt. Dat vind ik belangrijk genoeg om er over te discussiëren, met het risico dat anderen een andere mening hebben. Het zij zo. ::::::[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 3 apr 2025 07:37 (CEST) :::::::Ja, er geldt voor wel meer inhoud hier dat het op Wikipedia allang beter en uitgebreider beschreven staat, terwijl WP bovendien natuurlijk veel meer bezocht wordt. Neem bijv. [[Leer jezelf ecologisch tuinieren]]; alle planten- en kruidensoorten staan natuurlijk ook allang uitgebreid beschreven op WP, in databases zoals op deze site het project Wikispecies, etc. :::::::Hier ligt nou net een grote uitdaging voor dit kleinere project; de informatie aanbieden in een vorm die tòch meerwaarde biedt t.o.v. WP, door het makkelijker leesbaar en voor iedereen toegankelijker te maken, door het bijv. op te delen in kleine hoofdstukjes in plaats van één ellenlange en weinig overzichtelijke pagina. De modules waaruit de boeken hier standaard zijn opgebouwd, lenen zich daar in principe goed voor. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 3 apr 2025 11:30 (CEST) ::::::::De zachtere kleur geel vind ik een grote verbetering. Verder heb ik geen nieuwe inzichten toe te voegen. Ik denk dat anderen ook nog wel aan het woord kunnen komen. [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:50 (CEST) == GFDL == Hallo! Ik heb voorgesteld bij [[Overleg MediaWiki:Licenses]] om GFDL als optie te verwijderen bij het uploaden van bestanden. Ik weet dat er niet veel bestanden worden geüpload, maar als onderdeel van een discussie op Commons probeer ik zoveel mogelijk wiki's van [[:c:Commons:Village_pump/Proposals#List_of_wikis_with_files_and_GFDL-only_in_MediaWiki:Licenses_(change_GFDL_cut-off_date)|deze lijst]] te verwijderen. Dus ik hoop dat jullie het alsnog verwijderen. [[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 26 mrt 2025 18:37 (CET) :Voorstander. En het lijkt mij dan goed om deze lijst flink te reduceren overeenkomstig [[w:MediaWiki:Licenses]]. [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] <span style="font-size: small;">[[Overleg gebruiker:Koos Jol|Overleg]]</span> 1 apr 2025 16:41 (CEST) ::Ik ben het ermee eens. We moeten wel lokaal uploaden blijven behouden. op WP NL is dat niet meer mogelijk, en dat betekent dat we onderworpen zijn aan het beleid op Commons. Vooral op gebied van auteursrechten wringt dat, met het oog op de URAA (als iemand meer wil weten daarover zal ik links geven). Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:13 (CEST) :::P.S. [[MediaWiki:Licenses]] is geheel verouderd, zo staat CCBYSA4.0, nu de standaard, er niet meer bij. Hoe te actualiseren? Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 2 apr 2025 13:15 (CEST) ::::@[[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] Hoi! Ik moet toegeven dat ik een vertaler gebruik. Dus ik weet niet zeker of "Hoe te actualiseren?" betekent hoe kunnen we de pagina updaten of dat het betekent hoe de pagina eruit moet zien. Maar aangezien URAA alleen relevant is voor pagina's die bijvoorbeeld "PD-oud" zijn in Europa, maar niet in de VS, denk ik dat we de meeste andere opties moeten verwijderen. En [[Sjabloon:PD]] moet worden verwijderd omdat het niet verklaart waarom een ​​bestand PD is. --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 2 apr 2025 13:34 (CEST) :::::Inmiddels heb ik de overeenkomende pagina op Commons opgezocht, die staat hier: :::::* https://commons.wikimedia.org/wiki/MediaWiki:Licenses/nl :::::Daar staat GFDL nog wel bij, misschien is die licentie in sommige instanties nog wel nodig (software?). Is er bezwaar tegen om die lijst hier 1-op-1 over te nemen? Ik zie dat [[Gebruiker:Koos Jol|Koos]] al voorstelde (soms ben ik zo een slechte lezer... sorry) Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 4 apr 2025 00:57 (CEST) :::::: GFDL is oké als het b.v. gebruikt in combinatie met CC-BY-SA-4.0. Gebruik het alleen niet.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 4 apr 2025 06:25 (CEST) Misschien [[:c:MediaWiki:Licenses/nl]] kopiëren? Je kunt later altijd nog wijzigen als je een licentie nodig hebt. Maar ik denk dat het goed zou zijn om 4.0 toe te voegen en GFDL voorlopig te verwijderen.--[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 21 apr 2025 11:28 (CEST) Ping [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]], [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.Grandgagnage]], [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]. Alles goed? --[[Gebruiker:MGA73|MGA73]] ([[Overleg gebruiker:MGA73|overleg]]) 8 jun 2025 17:20 (CEST) :Het is mij net niet helemaal duidelijk waar het bovenstaande precies over gaat, verder ben ik op dit moment ook net even met wat andere zaken bezig. Anderen? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 9 jun 2025 00:18 (CEST) ::Ik heb geen verstand van licenties, en wens me er ook niet in te verdiepen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 9 jun 2025 10:44 (CEST) == SVP [[Koookboek/Rijstsalade]] verwijderen == Beste [[User:De Wikischim|De Wikischim]]: zou je svp [[Koookboek/Rijstsalade]] (dus met de drie o's die je net hernoemd hebt) willen verwijderen? Alvast dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 12:01 (CEST) :Gedaan. N.B. onderdelen van een boek worden als het goed is aan de categorie inhoud toegevoegd. Heb ik inmiddels gedaan, dus met <nowiki> :[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]</nowiki>. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 5 apr 2025 12:17 (CEST) ::Hè, hoe kan dat nu? Ik had juist bewust de pagina hernoemd zonder een rd met spelfout achter te laten. Wat ging hier mis waardoor de rd opnieuw moest worden verwijderd? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 5 apr 2025 12:37 (CEST) :::Je hebt om 11:53 de titel gewijzigd, maar om 11:55 en 11:56 heeft JopkeB nog bewerkingen uitgevoerd, en daarbij (wsch. ongemerkt) de pagina opnieuw aangemaakt (zie de [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Speciaal:Terugplaatsen&target=Koookboek%2FRijstsalade paginageschiedenis]). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 5 apr 2025 15:52 (CEST) ::Beste [[User:Ellywa|Ellywa]]: ''<nowiki>[[Categorie:Kookboek - inhoud|Rijstsalade]]</nowiki>'' is overbodig als het sjabloon ''<nowiki>{{Recepten}}</nowiki>'' er al staat, dus ik heb je bewerking weer teruggedraaid. ::En ja, ik denk dat de analyse van Erik Baas over het opnieuw invoeren van de foute pagina correct is. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 5 apr 2025 17:22 (CEST) Deze kwestie is opgelost en kan wat mij betreft worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:05 (CEST) == Voorstel voor extra link op hoofdpagina Kookboek + vragen over structuur ervan == Op de [[Overleg:Kookboek#Vragen over de navigatie binnen het Kookboek|Overlegpagina:Kookboek]] heb ik enkele vragen over het Kookboek gesteld, maar tot nu toe helaas geen reactie gekregen.<br> '''@ [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] en [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]]''' zouden jullie mijn vragen kunnen beantwoorden en/of beoordelen of de voorgestelde handleiding in orde is en op de voorgestelde wijze op deKookboek-hoofdpagina geplaatst kan worden? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 10:37 (CEST) '''Vraag 2''': En er zit iets fout als je ''<nowiki>{{Kb|groenten}}</nowiki>'' gebruikt in een recept: * ''<nowiki>{{Kb|groente}}</nowiki>'' (zonder n) geeft een correcte categorie ([[:Categorie:KB-groente]]) onderaan maar een rode link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groente]]. * ''<nowiki>{{Kb|groenten}}</nowiki>'' (met n) geeft een correcte link bij de ingredieënten naar [[Kookboek/Groenten]], maar een rode categorie-link onderaan ([[:Categorie:KB-groenten]]). Kan ik [[Kookboek/Groenten]] hernoemen naar [[Kookboek/Groente]] zonder dat ergens anders iets fout gaat? Dan zou in ieder geval dit probleem zijn opgelost. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 6 apr 2025 12:07 (CEST) :Ik heb inmiddels [[Kookboek/Groente]] aangemaakt en direct een redirect gegeven. Hiermee is het probleem opgelost. Dus vraag 2 is opgelost (tenzij er bezwaren zijn tegen deze methode), vraag 1 staat nog open. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:01 (CEST) ::Ga gerust je eigen gang met verbeteren, uitbreiden en reorganiseren, je hebt er meer kijk op dan ik... ;-) - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:02 (CEST) :::Mooi! Ga ik doen. Dank voor het vertrouwen en het compliment. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:44 (CEST) '''Stand van zaken:''' * Kwestie 1 is gedeeltelijk opgelost, er staan nog enkele vragen open die ik niet zelf kan oplossen, zie de link. * Kwestie 2 is geheel opgelost. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:02 (CEST) == SVP twee pagina's verwijderen == Wil iemand svp * [[:Categorie:Kookboek/Broodbeleg]] en * [[Kookboek/Broodbeleg]] verwijderen? Ik heb ze vanmorgen ten onrechte aangemaakt. De juiste pagina is [[:Categorie:Broodbeleg]] en die bleek toch al te bestaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 7 apr 2025 11:19 (CEST) :Gedaan. Mochten er in het kookboek misschien nog ergens teksten staan die letterlijk zijn overgenomen van elders en niet aangepast, zou je dat dan s.v.p. ook nog even kunnen laten weten? Ik wil er even helemaal zeker van zijn dat alles wat dat betreft nu in orde is. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 7 apr 2025 12:13 (CEST) ::Ik heb de andere recepten in het kookboek naar eer en geweten toegevoegd. Zes jaar ervaring bij Commons heeft mij genoeg doordrongen van de ernst van auteursrechten. Als ik bronnen letterlijk heb gebruikt, heb ik die in een recept vermeld. Voor andermans recepten kan ik niet instaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 8 apr 2025 10:52 (CEST) :::Een gemakkelijker manier om zulke pagina's te laten verwijderen is door er een <code><nowiki>{{Nuweg}}</nowiki></code>-sjabloon op te plaatsen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 14 apr 2025 00:04 (CEST) ::::Dank! Ga ik gebruiken. (In Commons is er een knop voor die ik hier niet kon vinden). [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 05:40 (CEST) Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan hij worden verplaatst naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 10:01 (CEST) == Probleem met DynamicPageList == Sinds afgelopen vrijdag 11 apr 2025 om 11:46 werkt de DynamicPageList niet goed meer. (Mijn wijziging van 11 apr 2025 11:45 is nog wel goed gegaan, die van een minuut later niet meer.) Pagina's die sindsdien in een KB-categorie zijn gezet, komen niet meer op de bijbehorende overzichtspagina, hoe vaak ik ook op refresh klik. Vergelijk bijvoorbeeld [[Kookboek/Yoghurt]] waar 8 links zijn, met [[:Categorie:KB-yoghurt]] waar 13 links zijn. En [[Kookboek/Kaas]] waar de [[Kookboek/Bietensalade met kaas en noten]] ontbreekt, die wel in [[:Categorie:KB-kaas]] staat. Doe ik iets fout (ik kan het niet ontdekken) of is er plotseling een hik in het programma? En in het laatste geval: kan die dan worden opgelost? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 07:00 (CEST) :Ik heb de pagina's gepurged ([https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Yoghurt&action=purge ], [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Kookboek/Kaas&action=purge ]) om verversing van de servercache te forceren, en zie nu wel alle links die er horen te staan. Meestal gaat dat vanzelf, maar het heeft deze keer wel erg lang geduurd... NB.: Het kan zijn dat je de cache van je browser ook nog een keer moet verversen! - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 12:36 (CEST) ::Dank! Bij mij werkt het ook weer goed, zelfs zonder verversen van de cache. ::Kan ik dat ook zelf? In Commons is daarvoor een speciale knop, is die hier ook? of moet je zelf iets in de URL typen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 13 apr 2025 17:53 (CEST) :::Ja hoor, de simpelste manier is: klik op "bewerken", verander "action=edit" in de URL in "action=purge", en druk de "Enter"-toets. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 13 apr 2025 23:16 (CEST) ::::Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 14 apr 2025 04:49 (CEST) Deze kwestie is opgelost, wat mij betreft kan deze discussie verplaatst worden naar het archief. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 15 apr 2025 09:59 (CEST) *Als je het vaak nodig hebt zou je de ''complete'' inhoud van [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:Erik_Baas/common.js&oldid=392794 deze versie van mijn common.css] kunnen kopiëren naar [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Gebruiker:JopkeB/common.js jouw common.css], dan krijg je er een tabje bij. *Archiveren gebeurt hier slechts af en toe, als de pagina te lang wordt (maar minstens eens per jaar). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 18:09 (CEST) *:Het is gelukt, ik heb de extra tab gekregen. Dank! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 18 apr 2025 06:42 (CEST) == Tweetrapsauthenticatie == Heeft iemand hier de zg. ''tweetrapsauthenticatie'' al kunnen activeren? Het lukt mij niet, en zonder dat zijn mijn rechten als interfacemoderator geblokkeerd. Dit bleek bij een poging tot het (op verzoek van JopkeB) installeren van Cat-A-Lot en/of HotCat. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 17 apr 2025 17:48 (CEST) == Over de pagina [[Kookboek/Historische recepten]] == Wat moeten we met [[Kookboek/Historische recepten]]? Deze pagina rammelt aan alle kanten: * Het lijkt te gaan over een warme wijndrank, dus de naam is al fout, of ten minste onvolledig. * Hij lijkt te moeten horen bij [[:Categorie:Historisch recept]], maar heeft helemaal geen inhoudelijke categorie. * Er is helemaal geen context gegeven (waar gaat het over, wat is het, hoe heet hij, bij welke gelegenheden werd deze drank geserveerd, uit welke tijd stamt hij, hoe komt men aan het recept, etc.). * Er worden rauwe eieren in het recept gebruikt, maar geen teken van waarschuwing daarvoor. Het lijkt mij dat dergelijke dranken niet zomaar opgenomen kunnen worden in het Kookboek. * Op de [[Overleg gebruiker:Heerp|overlegpagina van de initiator]] van deze pagina staat de boodschap: ''Waarschuwing! Dit account is gebruikt voor vandalisme op Wikibooks!'' Het liefst zou ik deze pagina laten verwijderen. Zien jullie nog andere kansen? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 15:40 (CEST) :Bedankt voor het hierop attenderen. [[Kookboek/Historische recepten]] heeft inderdaad een heel vreemde, of iig geheel ontoepasselijke inhoud nu. Het is onduidelijk wat er speciaal historisch is aan warme wijn, al zal dat ook in vroeger tijden zeker al wel genuttigd zijn (net als bijv.[[Kookboek/Balkenbrij|balkenbrij]], wat ook nog steeds wordt gegeten). Geheel los daarvan is de tekst nu ook vrij onduidelijk en slordig geschreven, en geheel bronloos (al is dat laatste weer geen heel strikte eis bij het kookboek). Ik zal dit dus in de huidige vorm maar verwijderen, [[gebruiker:Heerp]] kan eventueel verzoeken om herplaatsing in diens gebruikersruimte om eraan te werken. :[[:Categorie:Historisch recept]] bestaat al veel langer (deze ben ik zelf ooit eens een keer gestart, meen ik), maar heeft nog altijd niet heel veel inhoud. Iets meer aanvulling zou hier ook nog zeer welkom zijn uiteraard, al moet het dan uiteraard gaan om recepten die ook echt historisch zijn. (Er is nog geen eigen recept voor masteluin bijv., zie [https://eetverleden.nl/masteluin-middeleeuws-brood/ hier], bijvoorbeeld; de voorgaande link is bedoeld als eventuele inspiratiebron, niet om hierheen te kopiëren). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:02 (CEST) :Bij nader inzien; ik zit nu toch een beetje te denken hoe we hier precies de criteria voor indeling aanhouden. Bier bestond al bij de Germanen rond het begin van de jaartelling, en [[Kookboek/Koffie|koffie]] is eigenlijk een 14e-eeuwse drank (volgens WP) maar toch zetten we dat nu niet bij de historische recepten/dranken. Insgelijks gebeurt dat nu dus ook niet voor bijv. warme wijn. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:09 (CEST) ::Tsja, dat vroeg ik mij ook al af: wanneer is een recept historisch? Mijn voorstel: als het recept afkomstig is uit een kookboek van vóór 1900. En met bronvermelding. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:13 (CEST) ::::Ik gaf hierboven o.a. balkenbrij als voorbeeld, maar dat staat dus inderdaad al gewoon gecategoriseerd als historisch recept (was ik weer vergeten). ::::Het als zodanig indelen van recepten van vóór een bepaald jaartal (zoals 1900) is denk ik goed mogelijk, maar het betekent wel dat er straks een aantal recepten in komen die nog net zo goed eigentijds zijn. Ik stel verder ook voor om deze indeling strikt te beperken tot volledige recepten, en dus niet de pagina's voor basisingrediënten (anders zou bijv. [[Kookboek/Aardappel]] er ook in moeten). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 25 mei 2025 17:19 (CEST) :::::Is prima! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 25 mei 2025 17:22 (CEST) :::::Ik heb een beschrijving toegevoegd aan [[Categorie:Historisch recept]] met deze voorwaarden. Kijk alsjeblieft of die door de beugel kan, corrigeer hem indien nodig. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 06:14 (CEST) == Hiërogliefen == Nieuw: <hiero>A10 - A39 - E26 - G37</hiero>Zie [[Speciaal:Hierogliefen]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 26 mei 2025 19:17 (CEST) == Probleem met kolommen == De lijst met recepten in [[Kookboek/Ei]] is wel erg lang geworden. Daarom heb ik het kolommensjabloon gekopieerd uit [[Kookboek/Aardappel#Recepten_met_aardappel]]. En als ik het controleer vóórdat ik op "Wijzigingen publiceren" klik, dan zie ik ook twee kolommen. Maar na "Wijzigingen publiceren" is het toch weer één kolom geworden. Wat klopt er niet? [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]], Heb jij hier meer verstand van? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 27 mei 2025 16:45 (CEST) :Ik denk dat je browser de oude versie nog in de cache heeft; maak die leeg met Ctrl+F5 of Ctrl+R. Ik zie nl. wel 1, 2 of 3 kolommen, afhankelijk van de breedte van het venster. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 27 mei 2025 20:33 (CEST) ::Dank! Je hebt gelijk, ik zie nu ook 2 kolommen. Probleem opgelost. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 28 mei 2025 06:07 (CEST) :::Alleen blijken in de beschrijvingspagina's de categorieën dan niet te worden getoond, wat bij de versie met 1 kolom wel gebeurt. Zie [[Kookboek/Keukens]], waar eerst de versie mèt 2 kolommen wordt getoond en vervolens die met 1 kolom. Hoe kan dat worden opgelost? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 10 jun 2025 15:20 (CEST) == Nieuw: Chart-extensie vervangt Graph == De [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart-extensie]] is nu beschikbaar. Redacteuren kunnen deze nieuwe extensie gebruiken om interactieve datavisualisaties te maken, zoals staaf-, lijn-, vlak- en cirkeldiagrammen. Chart is ontworpen om veel van de functies van de oude Graph-extensie te vervangen. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 22:57 (CEST) == Hoe kun je een alfabet/inhoudsopgave toevoegen aan een categorie? == [[:Categorie:Kookboek - inhoud]] heeft inmiddels 936 pagina's. Het is een index-pagina/long list, dus onderverdeling in categorieën is niet aan de orde. Om daarin toch prettig te kunnen navigeren, zou een alfabet bovenaan nuttig zijn. Ik heb ''<nowiki>{{Alfabet met ankers}}</nowiki>'' geplaatst, maar die blijkt niet te werken: als je op een letter klikt, blijf je op dezelfde pagina steken. Hoe moet het wel? [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) e10 jun 2025 15:16 (CEST) :[[Sjabloon:Alfabet met links]]? Al zou ik zo even niet precies weten hoe je dat op een geschikte manier in het kookboek zou kunnen integreren. En anders moet er eventueel maar een eigen sorteersjabloon voor het kookboek komen? [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 10 jun 2025 17:57 (CEST) ::Op dit moment werkt het [[Sjabloon:Alfabet met links]] ook niet. ::Een sorteersjabloon is alleen handig voor boeken met meer dan 200 modules. Dan zou een sorteersjabloon in Wikibooks alleen voor het Kookboek zijn. Zo te zien heeft het eerstvolgende grote boek namelijk 120 modules ([[:Categorie:Amerikaanse literatuur - inhoud]]) en de overige hebben er allemaal minder dan 100. Maar als iemand het de moeite waard vindt: graag! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 11 jun 2025 07:29 (CEST) == Ter attentie: [[Chillipepers.NL]] == Voelt iemand zich geroepen om dit boek nog eens na te lopen? Ik denk dat er misschien wat in gesnoeid mag worden, ook staan er hier en daar wat opvallende taalfouten. Sommige stukken zijn wellicht lastig te herschrijven omdat onduidelijk is wat er nou precies staat. Het lijkt eigenlijk vooral te zijn geschreven door en voor ''insiders''. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 10 jun 2025 18:19 (CEST) :Op dit moment voorlopig niet, maar ik zet hem (onderaan) op mijn lijst met actiepunten. Dus als iemand anders het wil doen: graag! [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 11 jun 2025 07:40 (CEST) == Voorstel: verwijder [[Kookboek/Gerechten]] == Kan [[Kookboek/Gerechten]] worden verwijderd? Het zou een overzichtspagina moeten zijn/worden, maar er staat maar één link op. Sinds de start in 2007 zijn er geen inhoudelijke wijzigingen geweest. Via de [[:Categorie:Kookboek|Kookboek-categorieën]] zijn al zoveel ingangen, dat deze pagina mij overbodig lijkt. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 12 jun 2025 04:05 (CEST) :Dag @[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]], zo een verzoek kan je plaatsen op [[Wikibooks:Te verwijderen pagina's]]. Groet, [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 12 jun 2025 12:34 (CEST) a4aherjz6cabjv4t0at9ax3kalsmz9w Kookboek 0 144 396584 395330 2025-06-11T13:15:20Z JopkeB 18060 Gezond eten: zie [[Huishouden/Voeding]] 396584 wikitext text/x-wiki {{Bi}}__NOTOC____NOEDITSECTION__ <div align="center"> <div style="font-size: 150%;">Wikibooks Kookboek</div> <div style="font-style: italic; margin-bottom: 0.7em;">'''[[Kookboek/Welkom!|Welkom]]''' bij een verzameling recepten uit de hele wereld</div> </div> {| cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%; border: none; padding: 0;" |- | width="48%" valign="top" style="border: 1px solid #DDDDF7; background-color: #F7F7FF; padding: 0.3em; -moz-border-radius: 10px;"| {|width="100%" cellspacing="0" cellpadding="5" style="background: transparent;" |- |<div style="text-align: center;">[[Bestand: P_Food.png|30px]]<span style="font-size: large; margin-left: 5px;">'''[[Kookboek|Dagmenu {{LOCALDAY}} {{LOCALMONTHNAME}}]]'''</span></div> |- |style="font-size: 95%;"| {{Kookboek {{LOCALDAY}} {{LOCALMONTHNAME}}}} |} {| cellspacing=3 |- valign="top" |width="50%" bgcolor="#f0f0ff" style="border-style: solid; border-width: 1px; padding: 1em; padding-top: 0;"| {{Recept uitgelicht per maand}} |width="50%" bgcolor="#fff0f0" style="border-style: solid; border-width: 1px; padding: 1em; padding-top: 0;"| {{Ingrediënt uitgelicht per maand}} |} {| style="width: 100%; border: 2px solid #8db361; border-spacing: 0px; text-align: center; background: #f5faff;" class="plainlinks" |- | colspan="2" style="background: #7ba24e; border-bottom: 1px solid #8db361;" | {{VoegReceptToe}} |- | colspan="2" style="background: #7ba24e; border-bottom: 1px solid #8db361;" | {{ZoekenInKookboek}} |- | width="50%" valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Recepten|Recepten]]=== [[Kookboek/Barbecuerecept|BBQ-recept]], [[Kookboek/Beleg|Beleg]], [[Kookboek/Broodrecept|Broodrecepten]], [[Kookboek/Cake, gebak en taart|Cake, gebak en taart]], [[Kookboek/Drank|Dranken]], [[Kookboek/Eiergerechten|Eiergerechten]], [[Kookboek/Escargotrecepten|Escargotrecepten]], [[Kookboek/Gevogelterecepten|Gevogelte]], [[Kookboek/Groentenrecepten|Groenten]], [[Kookboek/Koekjes|Koekjes]], [[Kookboek/Hartige taart|Hartige taarten]], [[Kookboek/Pastagerecht|Pastagerechten]], [[Kookboek/Rijstgerecht|Rijstgerechten]], [[Kookboek/Saladerecept|Salades]], [[Kookboek/Sandwich|Sandwiches]], [[Kookboek/Saus|Sauzen]], [[Kookboek/Snacks|Snacks]], [[Kookboek/Snoep|Snoep]], [[Kookboek/Soep|Soepen]], [[Kookboek/Tapas|Tapas]], [[Kookboek/Stamppot|Stamppotten]], [[Kookboek/Vakantiegerecht|Vakantiegerechten]], [[Kookboek/Vegetarische_keuken#Vegetarische_recepten|Vegetarische recepten]], [[Kookboek/Vis- en zeevruchtrecepten|Vis- en zeevruchtrecepten]], [[Kookboek/Vleesgerecht|Vleesgerechten]], [[Kookboek/Feestdaggerecht|Feestdagrecepten]], [[:Categorie:Budgetrecept|Goedkope recepten]], [[Kookboek/Historisch recept|Historische recepten]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Gerechten|Volledige gerechten]]=== [[Kookboek/Kerstgerecht|Kerstgerechten]] - [[Kookboek/Pastagerecht|Pastagerechten]] - [[Kookboek/Voorgerecht|Voorgerechten]] - [[Kookboek/Bijgerecht|Bijgerechten]] - [[Kookboek/Dessert|Nagerechten]] |- | valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Benodigdheden|Benodigdheden]]=== [[Kookboek/Bakgerei|Bakgerei]], [[Kookboek/Bestek|Bestek]], [[Kookboek/Keukenapparatuur en keukengerei|Keukenapparatuur en keukengerei]], [[Kookboek/Potten en pannen|Potten en pannen]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Ingrediënten|Ingrediënten]]=== [[Kookboek/Ei|Ei]], [[Kookboek/Fruitsoorten|Fruit]], [[Kookboek/Gevogelte|Gevogelte]], [[Kookboek/Graan|Granen]], [[Kookboek/Groenten|Groenten]], [[Kookboek/Internationale voedseltermen|Internationaal]], [[Kookboek/Kruiden en specerijen|Kruiden en specerijen]], [[Kookboek/Nootsoorten|Noten]], [[Kookboek/Olie en vet|Olie en vet]], [[Kookboek/Peulvruchten|Peulvruchten]], [[Kookboek/Rijst|Rijst]], [[Kookboek/Vervanger|Vervangers]], [[Kookboek/Vis|Vis]], [[Kookboek/Vlees|Vlees]], [[Kookboek/Zeevruchten|Zeevruchten]], [[Kookboek/Zoetstof|Zoetstoffen]], [[Kookboek/Zuivel|Zuivel]], [[Kookboek/Dranken|Dranken]] |- | valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Bereidingstechnieken|Bereidingstechnieken]]=== [[Kookboek/Bakken|Bakken]], [[Kookboek/Barbecueën|Barbecueën]], [[Kookboek/Blancheren|Blancheren]], [[Kookboek/Braden|Braden]], [[Kookboek/Frituren|Frituren]], [[Kookboek/Gratineren|Gratineren]], [[Kookboek/Grillen|Grillen]], [[Kookboek/Koken|Koken]], [[Kookboek/Magnetron|Magnetron]], [[Kookboek/Oven|Oven]], [[Kookboek/Pocheren|Pocheren]], [[Kookboek/Roosteren|Roosteren]], [[Kookboek/Smoren|Smoren]], [[Kookboek/Stomen|Stomen]], [[Kookboek/Sudderen|Sudderen]], [[Kookboek/Vullen|Vullen]], [[Kookboek/Wokken|Wokken]], [[Kookboek/Zonnekoken|Zonnekoken]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Keukens|Nationale en etnische keukens]]=== [[Kookboek/Afrikaanse keukens|Afrika]], [[Kookboek/Europese keukens|Europa]], [[Kookboek/Mediterrane keukens|Middellandse Zeegebied]], [[Kookboek/Fantasie- en mythische keukens|Fantasie en mythisch]], [[Kookboek/Fusion keukens|Fusion]], [[Kookboek/Historische keukens|Historisch]], [[Kookboek/Midden-Oosterse keukens|Midden-Oosten]], [[Kookboek/Noord-Amerikaanse keukens|Noord-Amerika]], [[Kookboek/Oost-Aziatische keukens|Oost-Azië]], [[Kookboek/Pacifische keukens|Grote Oceaan]], [[Kookboek/Zuid-Amerikaanse keukens|Zuid-Amerika]], [[Kookboek/Zuid-Aziatische keukens|Zuid-Azië]] |- | valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Speciaal dieet|Speciale diëten]]=== [[Kookboek/Atkins-vriendelijk voedsel|Atkins]], [[Kookboek/Caloriearm dieet|Caloriearm dieet]], [[Kookboek/Fruitarische keuken|Fruitarisch]], [[Huishouden/Voeding|Gezond eten]], [[Kookboek/Glutenvrij|Glutenvrij]], [[Kookboek/Halal|Halal]], [[Kookboek/I-tal|I-tal]], [[Kookboek/Koosjer|Koosjer]], [[Kookboek/Montignacdieet|Montignac]], [[Kookboek/Primitief dieet|Primitief dieet]], [[Kookboek/Veganistische keuken|Veganistisch]], [[Kookboek/Vegetarische keuken|Vegetarisch]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Conserveren|Conserveren]]=== [[Kookboek/Bewaren|Bewaren]], [[Kookboek/Brouwen|Brouwen]], [[Kookboek/Confituur|Confituur]] [[Kookboek/Drogen|Drogen]], [[Kookboek/Inmaken|Inmaken]], [[Kookboek/Invriezen|Invriezen]], [[Kookboek/Jam|Jam maken]], [[Kookboek/Roken|Roken]], [[Kookboek/Sauteren|Sauteren]], [[Kookboek/Versuikeren|Versuikeren]], [[Kookboek/Inmaken|Wecken]], [[Kookboek/Wijn|Wijn maken]], [[Kookboek/Zouten|Zouten]] |- | valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Voedingswaarde|Voedingswaarde]]=== [[Kookboek/Antioxidant|Antioxidanten]], [[Kookboek/Eiwit|Eiwitten]], [[Kookboek/E-nummer|E-nummers]], [[Kookboek/Koolhydraat|Koolhydraten]], [[Kookboek/Olie en vet|Vetten]], [[Kookboek/Vitamine|Vitaminen]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Tips en trucs|Tips en tricks]]=== [[Kookboek/Etiquette|Etiquette]] (Hoe dek je de tafel?), [[Kookboek/Etiquette in andere culturen|Etiquette in andere culturen]], [[Kookboek/Maaltijden samenstellen|Maaltijden samenstellen]], [[Kookboek/Opdienen|Opdienen]] (Hoe plaats ik het allemaal op dat bord?), [[Kookboek/Serveren|Serveren]] (Hoe moet je serveren?) [[Kookboek/Wijnen|Wijnen]] (Wanneer - welke wijn? - of water?) |- | colspan=2 | <!-- Linkerkant --> ===Overig=== [[Kookboek/Ethiek|Ethiek]], [[Kookboek/Gewenste recepten|Gewenste recepten]], [[Kookboek/Geschiedenis van voedsel en koken|Geschiedenis van voedsel en koken]], [[Kookboek/Categorieën|Kookboek-categorieën]], [[Omrekenen van eenheden/Keuken|Omrekenen van veelgebruikte eenheden]], [[Overleg:Kookboek/Planning|Planning]], [[Kookboek/Receptsjabloon|Receptsjabloon]], [[Kookboek/Schrijvers|Schrijvers]] |} |} {{Boek}} {{Fase2}} {{Wikipedia|Pagina=Kookboek|Naam=Kookboek}} [[Categorie:Kookboek| ]] svleb8cegc42o6tilpmgfzvqfcfc0pj 396606 396584 2025-06-11T15:57:14Z JopkeB 18060 Aanpassingen in Benodigdheden n.a.v. wijzigingen 396606 wikitext text/x-wiki {{Bi}}__NOTOC____NOEDITSECTION__ <div align="center"> <div style="font-size: 150%;">Wikibooks Kookboek</div> <div style="font-style: italic; margin-bottom: 0.7em;">'''[[Kookboek/Welkom!|Welkom]]''' bij een verzameling recepten uit de hele wereld</div> </div> {| cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%; border: none; padding: 0;" |- | width="48%" valign="top" style="border: 1px solid #DDDDF7; background-color: #F7F7FF; padding: 0.3em; -moz-border-radius: 10px;"| {|width="100%" cellspacing="0" cellpadding="5" style="background: transparent;" |- |<div style="text-align: center;">[[Bestand: P_Food.png|30px]]<span style="font-size: large; margin-left: 5px;">'''[[Kookboek|Dagmenu {{LOCALDAY}} {{LOCALMONTHNAME}}]]'''</span></div> |- |style="font-size: 95%;"| {{Kookboek {{LOCALDAY}} {{LOCALMONTHNAME}}}} |} {| cellspacing=3 |- valign="top" |width="50%" bgcolor="#f0f0ff" style="border-style: solid; border-width: 1px; padding: 1em; padding-top: 0;"| {{Recept uitgelicht per maand}} |width="50%" bgcolor="#fff0f0" style="border-style: solid; border-width: 1px; padding: 1em; padding-top: 0;"| {{Ingrediënt uitgelicht per maand}} |} {| style="width: 100%; border: 2px solid #8db361; border-spacing: 0px; text-align: center; background: #f5faff;" class="plainlinks" |- | colspan="2" style="background: #7ba24e; border-bottom: 1px solid #8db361;" | {{VoegReceptToe}} |- | colspan="2" style="background: #7ba24e; border-bottom: 1px solid #8db361;" | {{ZoekenInKookboek}} |- | width="50%" valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Recepten|Recepten]]=== [[Kookboek/Barbecuerecept|BBQ-recept]], [[Kookboek/Beleg|Beleg]], [[Kookboek/Broodrecept|Broodrecepten]], [[Kookboek/Cake, gebak en taart|Cake, gebak en taart]], [[Kookboek/Drank|Dranken]], [[Kookboek/Eiergerechten|Eiergerechten]], [[Kookboek/Escargotrecepten|Escargotrecepten]], [[Kookboek/Gevogelterecepten|Gevogelte]], [[Kookboek/Groentenrecepten|Groenten]], [[Kookboek/Koekjes|Koekjes]], [[Kookboek/Hartige taart|Hartige taarten]], [[Kookboek/Pastagerecht|Pastagerechten]], [[Kookboek/Rijstgerecht|Rijstgerechten]], [[Kookboek/Saladerecept|Salades]], [[Kookboek/Sandwich|Sandwiches]], [[Kookboek/Saus|Sauzen]], [[Kookboek/Snacks|Snacks]], [[Kookboek/Snoep|Snoep]], [[Kookboek/Soep|Soepen]], [[Kookboek/Tapas|Tapas]], [[Kookboek/Stamppot|Stamppotten]], [[Kookboek/Vakantiegerecht|Vakantiegerechten]], [[Kookboek/Vegetarische_keuken#Vegetarische_recepten|Vegetarische recepten]], [[Kookboek/Vis- en zeevruchtrecepten|Vis- en zeevruchtrecepten]], [[Kookboek/Vleesgerecht|Vleesgerechten]], [[Kookboek/Feestdaggerecht|Feestdagrecepten]], [[:Categorie:Budgetrecept|Goedkope recepten]], [[Kookboek/Historisch recept|Historische recepten]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Gerechten|Volledige gerechten]]=== [[Kookboek/Kerstgerecht|Kerstgerechten]] - [[Kookboek/Pastagerecht|Pastagerechten]] - [[Kookboek/Voorgerecht|Voorgerechten]] - [[Kookboek/Bijgerecht|Bijgerechten]] - [[Kookboek/Dessert|Nagerechten]] |- | valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Benodigdheden|Benodigdheden]]=== [[Kookboek/Bakgerei|Bakgerei]], [[Kookboek/Bestek|Bestek]], [[Kookboek/Keukenapparatuur|Keukenapparatuur]] [[Kookboek/Keukengereedschap|Keukengereedschap]], [[Kookboek/Potten en pannen|Potten en pannen]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Ingrediënten|Ingrediënten]]=== [[Kookboek/Ei|Ei]], [[Kookboek/Fruitsoorten|Fruit]], [[Kookboek/Gevogelte|Gevogelte]], [[Kookboek/Graan|Granen]], [[Kookboek/Groenten|Groenten]], [[Kookboek/Internationale voedseltermen|Internationaal]], [[Kookboek/Kruiden en specerijen|Kruiden en specerijen]], [[Kookboek/Nootsoorten|Noten]], [[Kookboek/Olie en vet|Olie en vet]], [[Kookboek/Peulvruchten|Peulvruchten]], [[Kookboek/Rijst|Rijst]], [[Kookboek/Vervanger|Vervangers]], [[Kookboek/Vis|Vis]], [[Kookboek/Vlees|Vlees]], [[Kookboek/Zeevruchten|Zeevruchten]], [[Kookboek/Zoetstof|Zoetstoffen]], [[Kookboek/Zuivel|Zuivel]], [[Kookboek/Dranken|Dranken]] |- | valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Bereidingstechnieken|Bereidingstechnieken]]=== [[Kookboek/Bakken|Bakken]], [[Kookboek/Barbecueën|Barbecueën]], [[Kookboek/Blancheren|Blancheren]], [[Kookboek/Braden|Braden]], [[Kookboek/Frituren|Frituren]], [[Kookboek/Gratineren|Gratineren]], [[Kookboek/Grillen|Grillen]], [[Kookboek/Koken|Koken]], [[Kookboek/Magnetron|Magnetron]], [[Kookboek/Oven|Oven]], [[Kookboek/Pocheren|Pocheren]], [[Kookboek/Roosteren|Roosteren]], [[Kookboek/Smoren|Smoren]], [[Kookboek/Stomen|Stomen]], [[Kookboek/Sudderen|Sudderen]], [[Kookboek/Vullen|Vullen]], [[Kookboek/Wokken|Wokken]], [[Kookboek/Zonnekoken|Zonnekoken]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Keukens|Nationale en etnische keukens]]=== [[Kookboek/Afrikaanse keukens|Afrika]], [[Kookboek/Europese keukens|Europa]], [[Kookboek/Mediterrane keukens|Middellandse Zeegebied]], [[Kookboek/Fantasie- en mythische keukens|Fantasie en mythisch]], [[Kookboek/Fusion keukens|Fusion]], [[Kookboek/Historische keukens|Historisch]], [[Kookboek/Midden-Oosterse keukens|Midden-Oosten]], [[Kookboek/Noord-Amerikaanse keukens|Noord-Amerika]], [[Kookboek/Oost-Aziatische keukens|Oost-Azië]], [[Kookboek/Pacifische keukens|Grote Oceaan]], [[Kookboek/Zuid-Amerikaanse keukens|Zuid-Amerika]], [[Kookboek/Zuid-Aziatische keukens|Zuid-Azië]] |- | valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Speciaal dieet|Speciale diëten]]=== [[Kookboek/Atkins-vriendelijk voedsel|Atkins]], [[Kookboek/Caloriearm dieet|Caloriearm dieet]], [[Kookboek/Fruitarische keuken|Fruitarisch]], [[Huishouden/Voeding|Gezond eten]], [[Kookboek/Glutenvrij|Glutenvrij]], [[Kookboek/Halal|Halal]], [[Kookboek/I-tal|I-tal]], [[Kookboek/Koosjer|Koosjer]], [[Kookboek/Montignacdieet|Montignac]], [[Kookboek/Primitief dieet|Primitief dieet]], [[Kookboek/Veganistische keuken|Veganistisch]], [[Kookboek/Vegetarische keuken|Vegetarisch]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Conserveren|Conserveren]]=== [[Kookboek/Bewaren|Bewaren]], [[Kookboek/Brouwen|Brouwen]], [[Kookboek/Confituur|Confituur]] [[Kookboek/Drogen|Drogen]], [[Kookboek/Inmaken|Inmaken]], [[Kookboek/Invriezen|Invriezen]], [[Kookboek/Jam|Jam maken]], [[Kookboek/Roken|Roken]], [[Kookboek/Sauteren|Sauteren]], [[Kookboek/Versuikeren|Versuikeren]], [[Kookboek/Inmaken|Wecken]], [[Kookboek/Wijn|Wijn maken]], [[Kookboek/Zouten|Zouten]] |- | valign="top" | <!-- Linkerkant --> ===[[Kookboek/Voedingswaarde|Voedingswaarde]]=== [[Kookboek/Antioxidant|Antioxidanten]], [[Kookboek/Eiwit|Eiwitten]], [[Kookboek/E-nummer|E-nummers]], [[Kookboek/Koolhydraat|Koolhydraten]], [[Kookboek/Olie en vet|Vetten]], [[Kookboek/Vitamine|Vitaminen]] | valign="top" style="border-left: 1px solid #cee0f2;" | <!-- rechterkant --> ===[[Kookboek/Tips en trucs|Tips en tricks]]=== [[Kookboek/Etiquette|Etiquette]] (Hoe dek je de tafel?), [[Kookboek/Etiquette in andere culturen|Etiquette in andere culturen]], [[Kookboek/Maaltijden samenstellen|Maaltijden samenstellen]], [[Kookboek/Opdienen|Opdienen]] (Hoe plaats ik het allemaal op dat bord?), [[Kookboek/Serveren|Serveren]] (Hoe moet je serveren?) [[Kookboek/Wijnen|Wijnen]] (Wanneer - welke wijn? - of water?) |- | colspan=2 | <!-- Linkerkant --> ===Overig=== [[Kookboek/Ethiek|Ethiek]], [[Kookboek/Gewenste recepten|Gewenste recepten]], [[Kookboek/Geschiedenis van voedsel en koken|Geschiedenis van voedsel en koken]], [[Kookboek/Categorieën|Kookboek-categorieën]], [[Omrekenen van eenheden/Keuken|Omrekenen van veelgebruikte eenheden]], [[Overleg:Kookboek/Planning|Planning]], [[Kookboek/Receptsjabloon|Receptsjabloon]], [[Kookboek/Schrijvers|Schrijvers]] |} |} {{Boek}} {{Fase2}} {{Wikipedia|Pagina=Kookboek|Naam=Kookboek}} [[Categorie:Kookboek| ]] 8znzn0xxpk9wo39gl63rv344q4bt3yc Kookboek/Balletjes in tomatensaus 0 234 396585 395570 2025-06-11T13:35:59Z Erik Baas 2193 catsort voor de KB*-cats 396585 wikitext text/x-wiki {{Recept |Afbeelding=[[File:Hackbällchen mit Tomatensugo (5923210944).jpg|300px]] |Naam=Balletjes in tomatensaus |Categorie=Vleesrecept |Porties= 8 |Energie= |Tijd= |Stippen=2 |Moeilijkheid=Redelijk makkelijk }} [[Kookboek/Vleesgerecht|Vleesgerechten]] | [[Kookboek/Recepten|Receptenindex]] '''Balletjes in tomatensaus''' is een [[Kookboek/Belgische gerechten|Belgisch gerecht]]. ==Ingrediënten== *800 g {{Kb|gehakt}} *1 {{Kb|ui}} *1 {{Kb|p=bouillonblok|bouillonblokje}} *1 Blikje {{Kb|tomatenpuree}} *1 Pakje {{Kb|p=tomaat|tomatensaus}} *100 g {{Kb|boter}} *{{Kb|bloem}} of {{Kb|maïzena}} *½ kop {{Kb|melk}}, ½ kop {{Kb|water}} ==Bereiding== #Rol gehaktballetjes en kook ze af. #Glaceer de ui in een pan. #Maak een witte saus (boter in pan, bloem of maïzena erbij, daarna een kop met melk en water toevoegen om aan te lengen). #Los de tomatensaus op volgens gebruiksaanwijzing. Verder nog toevoegen: <ol start="5"> <li>Ui, bouillonblokje, potje tomatenpuree en de tomatensaus.</li> </ol> == Serveren == Balletjes in tomatensaus passen goed bij spaghetti en op brood. == Varianten == * Vetarm gerecht, te bereiden met '''echte tomaten''' en minder gehakt dan tomaten (lunchgerecht voor 4 personen): ** Giet een bodempje water in een soeppan, van ongeveer 1 cm, met een ½ bouillontablet (voor 1/4 l water). ** Was 1 kg tomaten, snij ze elk in vier stukken en leg ze in de pan. ** Rol van 250 g rundergehakt ballen ter grootte van een pingpongbal en leg die tussen de tomaten in de pan. ** Warm de pan op en laat alles op een laag vuur gaar pruttelen (± 15 minuten). Schep af en toe om (voorzichtig, zodat de ballen niet uit elkaar vallen), zodat ook de bovenste gehaktballen gaar worden. ** Voeg 1 klein blikje tomatenpuree (70 g) toe, roer goed door het gerecht en laat dat even meepruttelen. ** Optioneel: peper naar smaak toevoegen. ** Doe 3 theelepels maïzena in een kopje en voeg er een beetje water bij. Roer het geheel tot een glad papje, voeg het toe in de pan en roer goed zodat er geen klonten ontstaan en het vocht goed bindt. ** Opdienen: Leg op elk van vier grote platte borden 2 boterhammen en snijd elke boterham in zes of acht stukken. Verdeel daaroverheen, met een soeplepel, de gehaktballetjes met tomaten (dus met velletjes en al) en saus. {{Recepten}} [[Categorie:Vleesrecept|Balletjes]] [[Categorie:Belgische keuken|Balletjes]] [[Categorie:KB-bouillon| ]] [[Categorie:Broodbeleg|Balletjes]] [[Categorie:Belgische keuken|Balletjes]] {{Sub}} gssdhmd5mzvgpbllx8di1iyv3qbvins Kookboek/Benodigdheden 0 1300 396605 396157 2025-06-11T15:24:07Z JopkeB 18060 Volgorde + Zie ook 396605 wikitext text/x-wiki [[File:File by Alexander Baranov - IMG 7666 (13953582198).jpg|thumb|400px|Enkele voorbeelden van keukenbenodigdheden]] '''Benodigdheden''' om voedsel te bereiden zijn onder andere: *[[Kookboek/Keukenapparatuur|Keukenapparatuur]], zoals [[kookboek/Staafmixer|staafmixer]], [[kookboek/Koffiezetapparaat|koffiezetapparaat]], [[Kookboek/Waterkoker|waterkoker]], [[Kookboek/Wafelijzer|wafelijzer]] *[[Kookboek/Keukengereedschap|Keukengereedschap]], zoals [[kookboek/Spatel|spatel]], [[kookboek/Garde|garde]] etc. **[[Kookboek/Bakgerei|Bakspullen]], zoals [[kookboek/Ovenschaal|ovenschalen]], [[kookboek/Bakblik|bakblikken]] etc **[[Kookboek/Bestek|Bestek]], zoals [[kookboek/Lepel|lepel]], [[kookboek/Mes|mes]], [[kookboek/Vork|vork]] **[[Kookboek/Potten en pannen|Potten en pannen]], zoals [[kookboek/Koekenpan|koekenpan]] en [[kookboek/Wok|wok]] == Zie ook == * [[Huishouden/Voeding#Keukenuitrusting|Keukenuitrusting]] in het Wikibook Huishouden. [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden| ]] {{sub}} ijs6b2vrm0vnx9rps4n96mthevgf4r5 Kookboek/Pompoensoep met appel 0 1305 396586 393174 2025-06-11T13:36:22Z Erik Baas 2193 catsort voor de KB*-cats 396586 wikitext text/x-wiki {{Recept |Afbeelding=[[Bestand:Kürbissuppe mit Apfel (6300406014).jpg|300px]] |Naam=Pompoensoep |Categorie=Soeprecept |Porties=4 personen |Energie= |Tijd=± 30 minuten |Stippen=2 |Moeilijkheid=Redelijk makkelijk }} [[Kookboek/Soep|Soep]] | [[Kookboek/Recepten|Receptenindex]] Pompoensoep is een flinke maaltijdsoep, gemaakt van pompoen en naar keuze andere [[Kookboek/Groenten|groenten]], zoals [[Kookboek/Prei|prei]], [[Kookboek/Knolselderij|knolselderij]], [[Kookboek/Spinazie|spinazie]] of [[Kookboek/Wortel|wortel]]. Het toevoegen van exotische groenten als [[Kookboek/Tomaat|tomaat]] en [[Kookboek/Paprika|paprika]] wordt echter sterk afgeraden, omdat de uitgesproken smaak hiervan niet samengaat met die van de pompoen. Meestal wordt pompoensoep vegetarisch bereid, maar indien gewenst, kan ook [[Kookboek/Gehakt|gehakt]] worden toegevoegd, geruld of als balletjes. ==Ingrediënten== *1 oranje {{Kb|pompoen}} *Halve liter gekookt [[Kookboek/Water|water]] *[[Kookboek/Bouillon|Bouillon]] *2 zoete {{Kb|p=appel|appels}} *200 gram [[Kookboek/Kaas|kaas]] ==Keukengereedschap== * Ruime soeppan * Staafmixer, roerzeef of blender * Scherpe keukenmessen ==Bereidingswijze== #Was de pompoen goed. #Hak of snij de pompoen doormidden en verwijder de pitten. (Schil laten zitten!) #Snij de pompoen in stukjes en doe deze in een ruime pan. #Voeg het gekookte water bij de bouillon en meng goed. #Doe de bouillon bij de pompoen en laat het geheel 10 tot 15 minuten koken of totdat de pompoenstukjes zacht zijn geworden. #Tijdens het koken van de pompoen schil je de appels en snij je deze in stukjes en rasp of schaaf je de kaas. De kaas wordt apart geserveerd en wordt naar smaak aan tafel toegevoegd. #Als de pompoen voldoende gekookt is, deze goed fijn mixen. U krijgt nu een dikke oranje "drab". #Voeg de appels toe en zet de soep nog even op een zacht vuurtje om verder koken. ==Opmerkingen, tips en variaties== *Heeft u weinig tijd, dan kunt u ook in de supermarkt ingevroren voorgesneden pompoen kopen. *Als het niet lukt de pompoen doormidden te snijden of te hakken, kunt u de pompoen ook in een plastic zak doen en één of meerdere verdiepingen laten vallen. Let wel op, voorbijgangers vinden het waarschijnlijk niet zo leuk als er een pompoen op hun hoofd valt. *Rul wat '''gehakt''' (later soepballetjes toevoegen kan natuurlijk ook). *'''Prei''' met de pompoen mee laten koken. *'''Couscous''' met de pompoen mee laten koken. *Wat '''ui''' meestoven kan lekker zijn. *Een '''worteltje''' meestoven geeft een goede smaak. *Een beetje '''appelazijn''' maakt de smaak wat sterker. *Naast de pompoen kunt u ook '''spinazie''' (bijvoorbeeld diepvries) toevoegen. Doe dit na het mixen. *Voeg op het laatst wat '''crème fraîche''' toe. *Serveer naast de kaas ook wat appelmoes, crème fraîche of nootjes zoals: pompoenpitten, cashewnoten, zonnebloempitten, etc. *Als de soep een dag bewaard is in de koelkast is de smaak van de pompoen wat voller. Dus handig om wat extra te maken. *Pompoensoep wordt ook wel als saus gebruikt bij andere gerechten. ==Waarschuwingen== *Soep kan spetteren en is erg heet. *De soep is in de koelkast enige dagen houdbaar. {{Recepten}} [[Categorie:Soeprecept|Pompoensoep]] [[Categorie:Pompoenrecept|Soep]] [[Categorie:Vegetarisch recept|Pompoensoep]] [[Categorie:KB-pompoen| ]] [[Categorie:KB-bouillon| ]] [[de:Kochbuch/ Kürbiscremesuppe]] [[en:Cookbook:Spiced Pumpkin Soup]] {{Sub}} 7ahregso6pweye95n72nj250dpnda6m Kookboek/Keukenapparatuur en keukengerei 0 1367 396601 392444 2025-06-11T15:13:21Z JopkeB 18060 Redirect; content is overgeheveld naar [[Kookboek/Keukenapparatuur]] en [[Kookboek/Keukengereedschap]] 396601 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kookboek/Benodigdheden]] ft111be1leaojhos6ch53z67xk9auzv Kookboek/Rijst 0 1395 396583 395867 2025-06-11T13:10:31Z JopkeB 18060 /* Gebruik */ smaakmaker 396583 wikitext text/x-wiki [[File:White, Brown, Red & Wild rice.jpg|thumb|Verschillende soorten ongekookte rijst]] [[Kookboek/Ingrediënten|Ingrediënten>>]] '''[[Kookboek/Rijst|Rijst]]''' is een [[Kookboek/Graan|graansoort]] die al vele duizenden jaren geleden voor het eerst gecultiveerd werd in Centraal-China. Later werd rijst een zeer populair gewas en verspreidde het zich over de gehele wereld. == Soorten rijst == Naar gelang de vorm van de korrel worden lang- en rondkorrelrijst onderscheiden. Bruine rijst (zilvervliesrijst) is rijst waar het buitenlaagje (zilvervlies) en de zemelen nog aanzitten. Deze rijst is voedzamer dan witte, waar het buitenste laagje en de zemelen wel van zijn verwijderd. == Gebruik == In de [[Kookboek/Oost-Aziatische keukens|Oost-Aziatische keuken]] wordt erg veel met rijst gewerkt. Maar ook elders, zoals in de [[Kookboek/Italiaanse keuken|Italiaanse]] en de [[Kookboek/Spaanse keuken|Spaanse keuken]], is rijst een belangrijk ingrediënt. Rijst moet worden [[kookboek/Koken|gekookt]]. Doe twee maal zoveel {{Kb|water}} in een pan als het volume aan rijst. Gebruik bijvoorbeeld 2 mokken water voor 1 mok rijst. Voeg desgewenst een smaakmaker toe, zoals een {{Kb|p=bouillon|bouillonblokje}}, {{Kb|kurkuma}} (geelwortel) of een beetje zout. Breng het water aan de kook. Was de rijst in schoon water als niet op de verpakking staat dat hij al is voorgekookt of voorgewassen. Giet de gewassen rijst bij het kokende water. Afhankelijk van het soort rijst varieert de kooktijd van 7 tot 20 à 25 minuten, zie de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Proef na die tijd of de rijst gaar is. Zo ja: zet de kookpit uit en giet de rijst af (zie [[Kookboek/Afgieten|Afgieten]] voor een instructie). Rijst wordt overwegend warm gegeten, maar koud kan soms ook, bijvoorbeeld in [[kookboek/Rijstsalade|rijstsalades]]. ==Lijst van rijstsoorten (niet volledig)== *Arboriorijst (Italië) *Baldorijst (Italië) *Basmatirijst (India) *Carnarolirijst (Italië) *Chigalonrijst (Frankrijk) *Jasminrijst (o.a. Thailand) *Khao Youak (Japan) *Pandanrijst (Thailand) *Patnarijst (India) *Rangoonrijst (Myanmar) *Vialone Nano (Italië) *Zilvervliesrijst, ook wel volkorenrijst, is rijst waarvan de zemelen en kiem niet zijn verwijderd, waardoor hij voedzamer is dan witte rijst, maar ook bederfelijker. *Ketan rijst (Indonesië) <!-- Zie ook: [[Kookboek/Rijstgerecht|Rijstgerechten]] --> ==Recepten met rijst== <DynamicPageList> category=KB-rijst mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> en <DynamicPageList> category=Rijstrecept mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> {{Wikipedia|Pagina=Rijst|Naam=Rijst}} {{Recepten}} [[Categorie:Kookboek/Ingrediënt/Graan|Rijst]] [[Categorie:Rijstrecept| Rijst]] {{Sub}} sfhipk7at8azt00y90zha0xdfmgu9xa Kookboek/Smoren 0 3498 396613 394266 2025-06-12T10:41:21Z JopkeB 18060 Foto gewisseld 396613 wikitext text/x-wiki {{Bereidingstechniek}} [[File:Smothered pork chops, onion rings.jpg|thumb|350px|none|Gesmoord varkensvlees met uiringen]] '''Smoren''' is een bereidingstechniek waarbij een gerecht eerst in weinig vet of olie wordt aangebraden. Daarna wordt eventueel een beetje water (of andere vloeistof, zoals wijn) toegevoegd en gaat het deksel op de pan. Soms komt er genoeg vocht uit het voedingsmiddel zelf, zoals bij groenten en paddenstoelen, en hoeft er geen vocht te worden toegevoegd. Op een zeer zacht vuur of andere warmtebron wordt het gerecht verder gaar. Bij smoren wordt minder vet en vocht toegevoegd dan bij [[Kookboek/Braiseren|braiseren]] en [[Kookboek/Stoven|stoven]]. Smoren wordt toegepast om vlees en bepaalde groenten een stevige structuur te laten behouden. [[Categorie:Kookboek/Bereidingstechniek|Smoren]] {{Sub}} 2y4a834rdb5hnx53bki7gc0owr7w7hg Kookboek/Artisjok 0 9306 396609 396544 2025-06-12T09:59:43Z JopkeB 18060 /* Recepten: */ 396609 wikitext text/x-wiki {{Groente| | Naam = [[Kookboek/Groenten|Groenten]] | Afb1 = [[Image:Artichokes.jpg|300px|]] | Afb1Omschr = Artisjok | Oorsprong = | Latijnsenaam = Cynara scolymus | Altnaam = | Meekoken = | Invriezen = ja | Wikipedialink = Artisjok }} '''Artisjok''', is een eetbare distelsoort, waarvan de nog niet geopende knop van de bloem voor consumptie in aanmerking komt. Artisjok komt oorspronkelijk uit Italië, maar worden tegenwoordig ook veel in Frankrijk gekweekt. Ze bevat zeer veel ijzer. Artisjokken worden vaak gekookt, doch kan ook rauw gegeten worden. Soms worden ook de bloembodems in gerechten verwerkt, deze worden dan [[Kookboek/Schillen|geschild]] als aardappel, alleen het ''hart'' van de bodem is oneetbaar. ==Recepten:== Met artisjokken: *[[Kookboek/Artisjokken met ravigotsaus|Artisjok met ravigotsaus]] - ''(Artichouts froids)'' *[[Kookboek/Artisjoksoep|Artisjoksoep]] - ''(Velouté d'artichauts)'' *[[Kookboek/Gesmoorde Artisjokken|Gesmoorde Artisjokken]] - ''(Artichauts braisès)'', zie [[Kookboek/Braiseren|Braiseren]] *[[Kookboek/Gevulde Artisjokken|Gevulde Artisjokken]] - ''(Artichauts barigoule)'' Met artisjokbodems: *[[Kookboek/Artisjokbodem in witte wijn|Artisjokbodem in witte wijn]] - ''(Fonds d'artichauts au vin blanc)'' *[[Kookboek/Artisjokbodem in roomsaus|Artisjokbodem in roomsaus]] - ''(Fonds d'artichauts à la crème)'' *[[Kookboek/Artisjokbodem op Florentijnse wijze|Artisjokbodem op Florentijnse wijze]] - ''(Fonds d'artichauts à la florentine)'' *[[Kookboek/Artisjokbodem 'Colbert'|Artisjok 'Colbert']] - ''(Fonds d'artichauts à la Colbert)'' *[[Kookboek/Artisjokbodem 'Nice'|Artisjokbodem ' Nice']] - ''(Fonds d'artichauts à la Nicoise)'' *[[Kookboek/Artisjokbodem 'Piemont'|Artisjokbodem 'Piemont']] - ''(Fonds d'artichauts à la Piemont)'' *[[Kookboek/Artisjokbodems naar 's groothertogs wens|Artisjokbodem naar 's groothertogs wens]] - ''(Fonds d'artichauts à la grand duke)'' *[[Kookboek/Artisjokbodem 'Alsac Forner'|Artisjokbodem 'Alsac Forner']] - ''(Fonds d'artichauts fritots d'Alsac Forner)'' *[[Kookboek/Gevulde artisjokbodem|Gevulde artiksjokbodem]] - ''(Fonds d'artichautes farcis)'' <!-- ==Recepten met Artisjok== <DynamicPageList> category=KB-artisjok mode=ordered order=ascending </DynamicPageList> --> {{Tuin| |Pagina=[[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Artisjok|tuinkalender]] |Onderdeel=artisjok }} [[Categorie:Kookboek/Ingrediënt/Groente|Artisjok]] {{Sub}} h16t4z0ogoy9p4e8k5854jy1zchbm9n Kookboek/Frituurpan 0 10418 396619 370372 2025-06-12T11:39:55Z JopkeB 18060 Foto toegevoegd 396619 wikitext text/x-wiki [[Afbeelding:Frituurpan-gesloten.jpg|thumb|right|150px|Frituurpan-gesloten]] [[Afbeelding:Frituurpan-open.jpg|thumb|right|150px|Frituurpan-geopend]] [[File:Fries cooking.jpg|thumb|Ouderwetse frituurpan op gasfornuis]] Een '''frituurpan''' is een pan of ketel waarin [[Kookboek/Frituurvet|frituurvet]] wordt verwarmd. Dit frituurvet wordt gebruikt om bijvoorbeeld [[Kookboek/Patat|friet]], [[Kookboek/Frikandel|frikandellen]], [[Kookboek/Kroketten en bitterballen|kroketten en bitterballen]], [[Kookboek/Snack|snacks]] en andere maaltijden klaar te maken. ===Veiligheidsinstructies=== *Kokend frituurvet is gloeiend heet, doorgaans tot 200&nbsp;°C en kan brandwonden veroorzaken. Daarom pas op met kleine kinderen. *Er bestaat tevens gevaar dat de thermostaat niet goed functioneert en de olie oververhit raakt, waarbij brand kan ontstaan. Blijf er dan ook bij wanneer de frituurpan gebruikt wordt *Bij hoge temperaturen kunnen in olie en vet kankerverwekkende stoffen ontstaan. Ververs dit dan ook regelmatig. *Mocht een frituurpan toch in brand staan, dan mag het vuur niet met water worden geblust. Beter is het om de zuurstof van het vuur af te sluiten door bijvoorbeeld een deksel, vochtige doek of blusdeken over de frituurpan te leggen ==Reinigen== Het reinigen van een frituurpan wordt over het algemeen beschouwd als een lastige en vervelende klus. Het beste kan het vet eruitgehaald worden, en met een stuk keukenpapier goed worden afgeveegd. Dan vullen met water en een tablet voor de vaatwasser. Dit een kwartiertje laten koken op 100&nbsp;°C en hij ziet er weer als nieuw uit. ==Gezondheid== In augustus 2005 is bekend geworden dat men beter niet heter kan frituren dan 175&nbsp;°C en niet te lang bakken, dit in verband met het vermoedelijk ontstaan van kankerverwekkende stoffen. Aan de andere kant zorgt frituren op lagere temperaturen ervoor dat er meer frituurvet in het gerecht terecht komt omdat deze minder snel dichtschroeit. {{Wikipedia|Naam=Frituurpan|Pagina=Frituurpan}} {{Sub}} [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden|Frituurpan]] lsuzrj1rtunjyrm14d5p6xfrm2argtz Kookboek/Steelpan 0 11047 396617 309608 2025-06-12T11:32:40Z JopkeB 18060 Foto toegevoegd 396617 wikitext text/x-wiki [[File:13-08-31-Kochtreffen-Wien-RalfR-N3S 7775-001.jpg|thumb|Steelpan]] Een '''steelpan''' is een kleine, diepe [[Kookboek/Potten en pannen|pan]] met een handvat in de vorm van een steel. Steelpannetjes (vaak wordt het verkleinwoord gebezigd) worden gebruikt om kleine hoeveelheden, zoals [[Kookboek/Melk|melk]], in te koken. De steel maakt het eenvoudig om de verwarmde vloeistof uit te schenken. [[Kookboek/Ei|Eieren]] worden ook vaak in steelpannetjes gekookt. Ook worden steelpannen gebruikt om saus in te bereiden. [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden]] {{sub}} ks73ydjx9xt304mqjn13myv4l8fhlpp 396618 396617 2025-06-12T11:33:48Z JopkeB 18060 396618 wikitext text/x-wiki [[File:13-08-31-Kochtreffen-Wien-RalfR-N3S 7775-001.jpg|thumb|Steelpan]] Een '''steelpan''' is een kleine, diepe [[Kookboek/Potten en pannen|pan]] met een handvat in de vorm van een steel. Steelpannetjes (vaak wordt het verkleinwoord gebezigd) worden gebruikt om kleine hoeveelheden, zoals [[Kookboek/Melk|melk]], in te koken. De steel maakt het eenvoudig om de verwarmde vloeistof uit te schenken. [[Kookboek/Ei|Eieren]] worden ook vaak in steelpannetjes gekookt. Ook worden steelpannen gebruikt om saus in te bereiden. [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden|Steelpan]] {{sub}} 2p8nc6kck87d513qfowt3hiumljxtz5 Kookboek/Braiseren 0 11574 396608 395121 2025-06-12T09:44:18Z JopkeB 18060 Aanpassingen 396608 wikitext text/x-wiki {{Bereidingstechniek}} '''Braiseren''' is een combinatie van [[Kookboek/Braden|braden]] en [[Kookboek/Stoven|stoven]]. Bij deze bereidingstechniek wordt het voedsel eerst [[Kookboek/Braden|aangebraden]], waarna het net onder het kookpunt verder wordt gegaard. Het is de bedoeling dat het gerecht zoveel mogelijk in zijn eigen sap gaar wordt. Deze manier van bereiden maakt het vlees malser en zachter en is met name geschikt voor vlees, wild en gevogelte met weinig bindweefsel, stevige vette vissoorten en hardere groentesoorten. == Bereiding == # Bak het ingrediënt aan in olie of boter. Zorg dat er een mooie bruine buitenkant ontstaat. # Na het aanbraden wordt het gerecht [[Kookboek/Blussen|geblust]] met weinig vlees- of groentebouillon, melk, wijn of bier. Voeg ongeveer een kwart deel van het gewicht van het product aan vocht toe. Het gerecht mag voor niet meer dan een kwart onder het vocht staan. # Doe dan het deksel op de pan. Het gerecht mag daarna niet koken, de stoom zorgt ervoor dat het gerecht gelijkmatig gaar wordt. Men kan deze techniek ook toepassen in een oven (140-160°C) of slowcooker, echter daar is het gevaar voor overhitting reëel. <gallery widths="250" heights="180"> Ossobuco.jpg|Braiseren in een braadpan Rostbraten Giradi während des Schmorens.jpg|Braiseren in de oven </gallery> === Zie ook === *[[Kookboek/Smoren|Smoren]] *[[Kookboek/Stoven|Stoven]] [[Categorie:Kookboek/Bereidingstechniek|Braiseren]] {{Sub}} o4sbxvf5ah3llkfh4ksag78zrufchoe 396610 396608 2025-06-12T10:00:45Z JopkeB 18060 Foto gewisseld + enkele aanvullingen 396610 wikitext text/x-wiki {{Bereidingstechniek}} '''Braiseren''' is een combinatie van [[Kookboek/Braden|braden]] en [[Kookboek/Stoven|stoven]]. Bij deze bereidingstechniek wordt het voedsel eerst [[Kookboek/Braden|aangebraden]], waarna het net onder het kookpunt verder wordt gegaard. Het is de bedoeling dat het gerecht zoveel mogelijk in zijn eigen sap gaar wordt. Deze manier van bereiden maakt het vlees malser en zachter en is met name geschikt voor vlees, wild en gevogelte met weinig bindweefsel, stevige vette vissoorten en hardere groentesoorten. == Bereiding == # Bak het ingrediënt aan in olie of boter, in een pan met dikke bodem, zoals een braadpan. Zorg dat er een mooie bruine buitenkant ontstaat. # Na het aanbraden wordt het gerecht [[Kookboek/Blussen|geblust]] met weinig vlees- of groentebouillon, melk, wijn of bier. Voeg ongeveer een kwart deel van het gewicht van het product aan vocht toe. Het gerecht mag voor niet meer dan een kwart onder het vocht staan. # Doe dan het deksel op de pan. Het gerecht mag daarna niet koken, de stoom zorgt ervoor dat het gerecht gelijkmatig gaar wordt. Het gerecht moet zo lang braiseren totdat het gaar is. Dat kan lang duren, voor taai vlees wel enkele uren. Men kan deze techniek ook toepassen in een oven (140-160°C) of slowcooker, echter daar is het gevaar voor overhitting reëel. <gallery widths="250" heights="180"> Cassoulet au Confit de Canard.jpg|Gebraiseerde eend Rostbraten Giradi während des Schmorens.jpg|Braiseren in de oven </gallery> === Zie ook === *[[Kookboek/Smoren|Smoren]] *[[Kookboek/Stoven|Stoven]] [[Categorie:Kookboek/Bereidingstechniek|Braiseren]] {{Sub}} msvfaugz6jmbz0ixb2dynxzwm7gdlkn 396611 396610 2025-06-12T10:21:02Z JopkeB 18060 Foto toegevoegd 396611 wikitext text/x-wiki {{Bereidingstechniek}} '''Braiseren''' is een combinatie van [[Kookboek/Braden|braden]] en [[Kookboek/Stoven|stoven]]. Bij deze bereidingstechniek wordt het voedsel eerst [[Kookboek/Braden|aangebraden]], waarna het net onder het kookpunt verder wordt gegaard. Het is de bedoeling dat het gerecht zoveel mogelijk in zijn eigen sap gaar wordt. Deze manier van bereiden maakt het vlees malser en zachter en is met name geschikt voor vlees, wild en gevogelte met weinig bindweefsel, stevige vette vissoorten en hardere groentesoorten. == Bereiding == # Bak het ingrediënt aan in olie of boter, in een pan met dikke bodem, zoals een braadpan. Zorg dat er een mooie bruine buitenkant ontstaat. # Na het aanbraden wordt het gerecht [[Kookboek/Blussen|geblust]] met weinig vlees- of groentebouillon, melk, wijn of bier. Voeg ongeveer een kwart deel van het gewicht van het product aan vocht toe. Het gerecht mag voor niet meer dan een kwart onder het vocht staan. # Doe dan het deksel op de pan. Het gerecht mag daarna niet koken, de stoom zorgt ervoor dat het gerecht gelijkmatig gaar wordt. Het gerecht moet zo lang braiseren totdat het gaar is. Dat kan lang duren, voor taai vlees wel enkele uren. Men kan deze techniek ook toepassen in een oven (140-160°C) of slowcooker, echter daar is het gevaar voor overhitting reëel. <gallery widths="180" heights="180"> Cassoulet au Confit de Canard.jpg|Gebraiseerde eend TaiwaneseBraisedPork khòng-bah.jpg|Braiseren van varkensdelen Rostbraten Giradi während des Schmorens.jpg|Braiseren in de oven </gallery> === Zie ook === *[[Kookboek/Smoren|Smoren]] *[[Kookboek/Stoven|Stoven]] [[Categorie:Kookboek/Bereidingstechniek|Braiseren]] {{Sub}} flbblx4geo9as3uhbk997y2qzgnzcji Kookboek/Keukenapparatuur 0 11883 396597 282129 2025-06-11T14:49:49Z JopkeB 18060 Categorie toegevoegd 396597 wikitext text/x-wiki Onder keukenapparatuur valt onder meer: * Staafmixer ([[Kookboek/Staafmixer|Kookboek]]) ([[w:Staafmixer|Wikipedia]]) * Keukenmachine / blender ([[Kookboek/Keukenmachine|Kookboek]]) ([[w:Keukenmachine|Wikipedia]]) * Tosti-ijzer ([[Kookboek/Tosti-ijzer|Kookboek]]) ([[w:Tosti-ijzer|Wikipedia]]) * Broodrooster ([[Kookboek/Broodrooster|Kookboek]]) ([[w:Broodrooster|Wikipedia]]) [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden| Keukenapparatuur]] {{sub}} rvses441rvayj4x25cul6cd3ic6kave 396599 396597 2025-06-11T15:02:48Z JopkeB 18060 Content overgeheveld van [[Kookboek/Keukenapparatuur en keukengerei]] 396599 wikitext text/x-wiki '''Keukenapparatuur''' bestaat uit elektrische apparaten die in de keuken worden gebruikt. Onder keukenapparatuur valt onder meer: *[[Kookboek/Blender|blender]] *[[Kookboek/Broodbakmachine|broodbakmachine]] *[[Kookboek/Broodrooster|broodrooster]] ([[w:Broodrooster|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Eierkoker|eierkoker]] *[[Kookboek/Frituurpan|(elektrische) frituurpan]] *[[Kookboek/Keukenmachine|keukenmachine]] ([[w:Keukenmachine|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Koelkast|koelkast]] *[[Kookboek/Koffiezetapparaat|koffiezetapparaat]] *[[Kookboek/Magnetron|magnetron]] *[[Kookboek/Mixer|mixer]] *[[Kookboek/Oven|oven]] *[[Kookboek/Staafmixer|staafmixer]] ([[w:Staafmixer|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Stoompan|stoompan]] (er is ook een uitvoering voor op gas) *[[Kookboek/Waterkoker|waterkoker]] De volgende apparaten bestaan zowel in een elektrische versie als niet-elektrische versie: *[[Kookboek/Knijpertjesijzer|knijpertjesijzer]] *[[Kookboek/Tosti-ijzer|tosti-ijzer]] ([[w:Tosti-ijzer|in Wikipedia]]) [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden| Keukenapparatuur]] {{sub}} rlwuwhq34cubbjt6p3vj0jy58ohrsy4 396600 396599 2025-06-11T15:08:04Z JopkeB 18060 Zie ook 396600 wikitext text/x-wiki '''Keukenapparatuur''' bestaat uit elektrische apparaten die in de keuken worden gebruikt. Zie [[Kookboek/Keukengereedschap|Keukengereedschap]] voor keukengerei die zonder elektriciteit werkt. Onder keukenapparatuur valt onder meer: *[[Kookboek/Blender|blender]] *[[Kookboek/Broodbakmachine|broodbakmachine]] *[[Kookboek/Broodrooster|broodrooster]] ([[w:Broodrooster|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Eierkoker|eierkoker]] *[[Kookboek/Frituurpan|(elektrische) frituurpan]] *[[Kookboek/Keukenmachine|keukenmachine]] ([[w:Keukenmachine|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Koelkast|koelkast]] *[[Kookboek/Koffiezetapparaat|koffiezetapparaat]] *[[Kookboek/Magnetron|magnetron]] *[[Kookboek/Mixer|mixer]] *[[Kookboek/Oven|oven]] *[[Kookboek/Staafmixer|staafmixer]] ([[w:Staafmixer|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Stoompan|stoompan]] (er is ook een uitvoering voor op gas) *[[Kookboek/Waterkoker|waterkoker]] De volgende apparaten bestaan zowel in een elektrische versie als niet-elektrische versie: *[[Kookboek/Knijpertjesijzer|knijpertjesijzer]] *[[Kookboek/Tosti-ijzer|tosti-ijzer]] ([[w:Tosti-ijzer|in Wikipedia]]) [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden| Keukenapparatuur]] {{sub}} 7mzch1do6ziiw7kz970bxg6uuwvzgjj Categorie:KB-kirsch 14 14594 396587 313543 2025-06-11T13:39:43Z Erik Baas 2193 -/- __HIDDENCAT__ 396587 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} Recepten met [[Kookboek/Kirsch|kirsch]]. [[Categorie:KB-alcoholische drank|Kirsch]] grv75yv19n8j6a1sgenrxpb1bp17fuj Kookboek/Keukengereedschap 0 22187 396598 282130 2025-06-11T14:51:08Z JopkeB 18060 Categorie toegevoegd 396598 wikitext text/x-wiki Onder keukengereedschap valt onder meer: * Spatel ([[Kookboek/Spatel|Kookboek]]) ([[w:Spatel|Wikipedia]]) * Garde ([[Kookboek/Garde|Kookboek]]) ([[w:Garde|Wikipedia]]) * Spuitzak ([[Kookboek/Spuitzak|Kookboek]]) ([[w:Spuitzak|Wikipedia]]) [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden| Keukengereedschap]] {{sub}} g18f0gksufsfnjg6rjzfj7j12lkakw3 396602 396598 2025-06-11T15:13:38Z JopkeB 18060 Content overgeheveld van [[Kookboek/Keukenapparatuur en keukengerei]] 396602 wikitext text/x-wiki Met keukengereedschap wordt in dit Kookboek alle keukengerei verstaan die zonder eleketriciteit werkt. Zie [[Kookboek/Keukenapparatuur|Keukenapparatuur]] voor apparaten die op elektriciteit werken. Onder keukengereedschap valt onder meer: *[[Kookboek/Appelboor|appelboor]] *[[Kookboek/Blikopener|blikopener]] (kan ook elektrisch zijn) *[[Kookboek/Citruspers|citruspers]] (kan ook elektrisch zijn) *[[Kookboek/Deegroller|deegroller]] *[[Kookboek/Eierprikker|eierprikker]] *[[Kookboek/Eierscheider|eierscheider]] *[[Kookboek/Eiersnijder|eiersnijder]] *[[Kookboek/Garde|garde]] *[[Kookboek/Kaasschaaf|kaasschaaf]] *[[Kookboek/Keukenweegschaal|keukenweegschaal]] *[[Kookboek/Klopper|klopper]] *[[Kookboek/Knoflookpers|knoflookpers]] *[[Kookboek/Maatkan|maatkan]] *[[Kookboek/Nootnuskaatrasp|nootmuskaatrasp]] *[[Kookboek/Spatel|spatel]] *[[Kookboek/Spuitzak|spuitzak]] ([[w:Spuitzak|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Stamper|stamper]] *[[Kookboek/Vergiet|vergiet]] *[[kookboek/Vijzel|vijzel]] *[[Kookboek/Zeef|zeef]] *[[kookboek/Roerzeef|roerzeef]] [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden| Keukengereedschap]] {{sub}} kvcwwz889quf277npd4603mj5cz61ul 396603 396602 2025-06-11T15:15:49Z JopkeB 18060 396603 wikitext text/x-wiki Met '''keukengereedschap''' wordt in dit Kookboek alle keukengerei verstaan die zonder eleketriciteit werkt. Zie [[Kookboek/Keukenapparatuur|Keukenapparatuur]] voor apparaten die op elektriciteit werken. Onder keukengereedschap valt onder meer: *[[Kookboek/Appelboor|appelboor]] *[[Kookboek/Blikopener|blikopener]] (kan ook elektrisch zijn) *[[Kookboek/Citruspers|citruspers]] (kan ook elektrisch zijn) *[[Kookboek/Deegroller|deegroller]] *[[Kookboek/Eierprikker|eierprikker]] *[[Kookboek/Eierscheider|eierscheider]] *[[Kookboek/Eiersnijder|eiersnijder]] *[[Kookboek/Garde|garde]] *[[Kookboek/Kaasschaaf|kaasschaaf]] *[[Kookboek/Keukenweegschaal|keukenweegschaal]] *[[Kookboek/Klopper|klopper]] *[[Kookboek/Knoflookpers|knoflookpers]] *[[Kookboek/Maatkan|maatkan]] *[[Kookboek/Nootnuskaatrasp|nootmuskaatrasp]] *[[Kookboek/Spatel|spatel]] *[[Kookboek/Spuitzak|spuitzak]] ([[w:Spuitzak|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Stamper|stamper]] *[[Kookboek/Vergiet|vergiet]] *[[kookboek/Vijzel|vijzel]] *[[Kookboek/Zeef|zeef]] *[[kookboek/Roerzeef|roerzeef]] [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden| Keukengereedschap]] {{sub}} rux2b1pqpyrclodvavsm0s6woupubxx 396604 396603 2025-06-11T15:19:58Z JopkeB 18060 Potten en pannen + bestek + bakgerei; deegroller was al in Bakgerei 396604 wikitext text/x-wiki Met '''keukengereedschap''' wordt in dit Kookboek alle keukengerei verstaan die zonder eleketriciteit werkt. Zie [[Kookboek/Keukenapparatuur|Keukenapparatuur]] voor apparaten die op elektriciteit werken. Onder keukengereedschap valt onder meer: *[[Kookboek/Appelboor|appelboor]] *[[Kookboek/Bakgerei|bakgerei]] *[[Kookboek/Bestek|bestek]] *[[Kookboek/Blikopener|blikopener]] (kan ook elektrisch zijn) *[[Kookboek/Citruspers|citruspers]] (kan ook elektrisch zijn) *[[Kookboek/Eierprikker|eierprikker]] *[[Kookboek/Eierscheider|eierscheider]] *[[Kookboek/Eiersnijder|eiersnijder]] *[[Kookboek/Garde|garde]] *[[Kookboek/Kaasschaaf|kaasschaaf]] *[[Kookboek/Keukenweegschaal|keukenweegschaal]] *[[Kookboek/Klopper|klopper]] *[[Kookboek/Knoflookpers|knoflookpers]] *[[Kookboek/Maatkan|maatkan]] *[[Kookboek/Nootnuskaatrasp|nootmuskaatrasp]] *[[Kookboek/Potten en pannen|potten en pannen]] *[[Kookboek/Spatel|spatel]] *[[Kookboek/Spuitzak|spuitzak]] ([[w:Spuitzak|in Wikipedia]]) *[[Kookboek/Stamper|stamper]] *[[Kookboek/Vergiet|vergiet]] *[[kookboek/Vijzel|vijzel]] *[[Kookboek/Zeef|zeef]] *[[kookboek/Roerzeef|roerzeef]] [[Categorie:Kookboek/Benodigdheden| Keukengereedschap]] {{sub}} h7s7ybnu8sxmktunx9eq7xqcmriawpz Kookboek/Maïssoep 0 22188 396591 396581 2025-06-11T13:49:52Z Erik Baas 2193 + {{Afbeelding}} 396591 wikitext text/x-wiki {{Recept | Naam = Kookboek/Maïssoep | Afbeelding = {{Afbeelding |afbeelding = Corn soup.jpg |onderschrift = |grootte = 470 |clip-breedte = 300 |clip-hoogte = 250 |offset-x = 70 |offset-y = 200 |border = 0 }} | Categorie = Soeprecept | Porties = 4 | Energie = | Tijd = drie kwartier | Stippen = 1 }} '''Maïssoep''' is een voorgerecht; met wat {{Kb|brood}} erbij kan het ook uitstekend als hoofdgerecht gebruikt worden. == Ingrediënten == * 1 {{Kb|p=paprika|rode paprika}} * 1/2 {{Kb|p=paprika|gele paprika}} * 1 behoorlijke {{Kb|ui}} * 2 tenen {{Kb|knoflook}} * 1 theelepel {{Kb|p=kerrie|kerriepoeder}} (liefst kerrie Massala) * 2 eetlepels {{Kb|bloem}} * 1 liter {{Kb|melk}} * 1 blik {{Kb|maïs}} * 1 eetlepel {{Kb|boter}} of {{Kb|margarine}} * {{Kb|bouillon}} (poeder/tablet) * peper en zout ===Bereiding=== #Snijd de ui en paprika, pers de knoflook uit. #Verwarm de boter/margarine en smoor hierin de ui en knoflook. #Als deze glazig zijn: paprika en kerriepoeder erbij. #Voeg dan de bloem toe en warm dit al roerend een paar minuten goed door. #Giet er onder goed roeren bij gedeelten de melk bij tot een gebonden soep ontstaat. #Voeg dan evt. nog wat water toe. #Voeg, zodra het kookt, bouillon, zout en peper naar smaak toe, en de maïs. #Laat nog een tijdje goed warm worden. ==Variatie== * {{Kb|Broccoli}} of {{Kb|aubergine}} erbij (tegelijk met de maïs), en geraspte {{Kb|kaas}} erover. * [https://4en5meiamsterdam.nl/hier-vind-je-het-recept-van-de-vrijheidssoep-2023/ Vrijheidssoep 2023]: Maïssoep met kokos en zoete aardappel {{Recepten}} [[Categorie:Voorgerecht|Maïssoep]] [[Categorie:Soeprecept|Maïssoep]] {{Sub}} m5dell6wrbkyh66s7qpi72icdm0ugkj Categorie:KB-aubergine 14 25195 396590 313293 2025-06-11T13:41:10Z Erik Baas 2193 -/- __HIDDENCAT__ 396590 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} Recepten met [[Kookboek/Aubergine|aubergine]]. [[Categorie:KB-groente|Aubergine]] j8c6wso22yf7efe7gujo88io48xbr95 Categorie:KB-drank 14 37401 396588 394070 2025-06-11T13:40:12Z Erik Baas 2193 -/- __HIDDENCAT__ 396588 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} Recepten op basis van een [[:Categorie:Ingrediënt/Drank|drank]]. [[Categorie:Recept naar ingrediënt|Drank]] oiayh3dddbhmykvn8pu7r9ya4gvveq8 Kookboek/Stoven 0 37722 396614 395958 2025-06-12T10:49:17Z JopkeB 18060 Link naar smoren en braiseren 396614 wikitext text/x-wiki [[Kookboek]] {{Bereidingstechniek}} [[File:Coq au vin rouge.jpg|thumb|250px|none|Coq au vin]] '''Stoven''' is een kooktechniek waarbij producten lange tijd op relatief lage temperatuur, zo'n 90 graden, worden gaargemaakt in vocht, bijvoorbeeld [[Kookboek/Water|water]], [[Kookboek/Wijn|wijn]], [[Kookboek/Bouillon|bouillon]] of [[Kookboek/Vruchtensap|vruchtensap]]. Vaak wordt deze techniek gebruikt voor ingrediënten die ongeschikt zijn voor andere bereidingswijzen. Voor het stoven gebruik je een stoofpot en laat je de deksel op de pan zitten. De techniek is bijvoorbeeld geschikt voor harde en vezelrijke groenten, bijvoorbeeld [[Kookboek/Venkel|venkel]], de wat taaiere en vaak goedkopere vleessoorten, en de stevigere vissoorten. Deze techniek wordt ook gebruikt voor de bereiding van [[Kookboek/Stoofperen|stoofperen]]. Bij stoven wordt meer vocht toegevoegd dan bij [[Kookboek/Smoren|smoren]] en [[Kookboek/Braiseren|braiseren]]. [[Categorie:Kookboek/Bereidingstechniek|Stoven]] {{Sub}} kbd2odunshvrcb92th162xyj3xzu1eo Computersystemen/Opslagmedia 0 38496 396615 393829 2025-06-12T11:23:46Z Mattias.Campe 572 /* Bouwvorm */ 396615 wikitext text/x-wiki == Doelstellingen == Onderstaande doelstellingen komen in meer of mindere mate aan bod. De <span style="color:lightgrey;">grijze</span> doelstellingen komen hier niet aan bod. Dat zijn bv. praktijkoefeningen die aansluiten bij deze theorie, maar die in dit Wikibook niet behandeld worden. Of bv. theorie die in een ander hoofdstuk wordt behandeld. Uit het leerplan van '''Applicatie- en Databeheer'''<ref>[https://pro.katholiekonderwijs.vlaanderen/iii-apda-da Leerplan Informatica- en communicatiewetenschappen B + S - 3de graad - D-finaliteit]</ref>, een deel van leerplandoel 23: * LPD 23: De leerlingen lichten de opbouw en werking van een computersysteem met zijn basiscomponenten en optionele componenten toe. ** <span style="color:lightgrey;">Aansluitingen en connectoren</span> ** <span style="color:lightgrey;">Functie van controller en driver</span> * <span style="color:lightgrey;">Lexicon. De basiscomponenten van een computersysteem zijn: moederbord, processor, intern geheugen (werkgeheugen, cache geheugen, systeemgeheugen, CMOS), koeling, voeding, grafische kaart, klok.</span> * Lexicon. De optionele componenten van een computersysteem zijn hardwarecomponenten die dienen voor <span style="color:lightgrey;">invoer, uitvoer of</span> opslag * <span style="color:lightgrey;">Wenk. Enkel de gangbare actuele basiscomponenten en optionele componenten van een computersysteem worden besproken. Je kan ook sensoren als mogelijk invoerapparaat voor een smartphone behandelen.</span> Uit het leerplan Toegepaste Informatica van de richting '''Informaticabeheer'''<ref>Meer informatie op [https://ond.vvkso-ict.com/vvksomainnieuw/leerplanpubliek.asp?NR=2015/003 leerplan D/2015/7841/003]</ref>: * 1.3.6 De functie, belangrijke eigenschappen, voordelen en nadelen van actuele<ref>De term 'actueel' zou je kunnen vertalen als 'nog gebruikt'. Met zo'n definitie ben je soms verrast welke heel oude technieken nog worden gebruikt. Zie bv. het Tweakers.net-artikel [https://tweakers.net/geek/111743/museumwaardige-8-inch-floppys-nog-steeds-in-gebruik-bij-kernwapensysteem-vs.html Museumwaardige 8"-floppy's nog steeds in gebruik bij kernwapensysteem VS]</ref> opslagmedia toelichten. * 1.3.5 Belangrijke eenheden voor technische specificaties van optionele componenten toelichten, bijvoorbeeld bit, byte, rpm, inch, <span style="text-decoration:line-through;">dpi, ppm, ppi, Hz, bps, ANSI lumen ...</span> * ''1.4.6 Aan de hand van technische specificaties diverse uitvoeringen van optionele componenten vergelijken.'' == Algemene specificaties == <gallery> File:Evolution of Data Storage.jpg|Evolutie data-opslag File:Storage_evolution.JPG|Evolutie data-opslag File:Comparison disk storage 512px.png|Opslagmedia File:PersonalStorageDevices.agr.jpg|Dataopslag </gallery> Specificaties zijn belangrijk om opslagmedia met elkaar te kunnen vergelijken. Hét beste opslagmedium bestaat niet. Je moet steeds bepaalde voor- en nadelen in acht nemen, afhankelijk van de toepassing die je voor ogen hebt. * '''Capaciteit'''. Het is belangrijk dat je rekening houdt met de 'schaalbaarheid' van je project, zodat je geen capaciteit tekort komt. Bij sommige keuzes kan je achteraf nog capaciteit toevoegen, bij andere niet. Denk bv. aan een smartphone zonder mogelijkheid van het toevoegen van een SD-kaart. * '''Snelheid'''. Dit zijn theoretische snelheden, waarbij er een verschil kan zijn tussen de lees- en de schrijfsnelheid. Hiervoor kan ook benchmarking gebruikt worden. * '''Verbruik'''. Vaak zijn dit verschillende waarden, omdat een opslagmedium die leest of schrijf meer zal verbruiken dan eentje die in stand-by staat. Dit is vooral belangrijk bij mobiele toepassingen, maar sowieso: een kWh die je niet verbruikt, moet je niet betalen. Een groter verbruik wijst vaak ook op meer (rest)warmte, waardoor mogelijks extra gekoeld moet worden. * '''Kostprijs''' per gigabyte. Als het een project is waar snelheid heel erg belangrijk is, maar niet zozeer een grote capaciteit, dan mag de kostprijs per gigabyte wat hoger uitvallen, zolang de totale kostprijs maar niet te hoog ligt. * '''Geluid''', uitgedrukt in dB. Dit zal voor een server in een serverroom niet zo belangrijk zijn, maar wel voor een [[w:Home Theater PC|Home Theater PC]]. * '''Veiligheid''': via bovenliggende software kan je encryptie toepassen, maar sommige opslagmedia hebben dit ook out-of-the-box (alhoewel het vaak nog expliciet moet geactiveerd worden). * '''Betrouwbaarheid'''. Hoe robuust is het medium bv. m.b.t. mogelijks vallen (hoe meer bewegende onderdelen, hoe gevoeliger). Wat is het aantal keer dat je het betrouwbaar kan lezen of schrijven?<ref>Zo waarschuwt de NAS OpenMediaVault bij zijn [https://openmediavault.readthedocs.io/en/latest/prerequisites.html ''prerequisites'']: ''If you use a Flash Drive, select one with static wear leveling, without it the drive will have a very short lifetime''.</ref> Met S.M.A.R.T. (zie [[Computersystemen/Gegevensherstel|Gegevensherstel]]) kan je de betrouwbaarheid opvolgen. Aanbieders van gegevensopslag (bv. Amazon's S3, Backblaze) hebben heel wat statistieken over welke modellen goed scoren op betrouwbaarheid.<ref>Zie bv. de betrouwbaarheid van opslagmedia in de blog [https://www.backblaze.com/blog/ssd-edition-2023-mid-year-drive-stats-review/ The SSD Edition: 2023 Drive Stats Mid-Year Review]. Ook [https://www.backblaze.com/blog/drive-stats-data-deep-dive-the-architecture/ Drive Stats Data Deep Dive: The Architecture] en [https://www.backblaze.com/cloud-storage/resources/hard-drive-test-data Hard Drive Data and Stat] zijn interessant</ref> Er zijn ook nog andere kenmerken die hieronder worden uitgelegd. === Cache === Als je een opslagmedium hebt dat een stuk trager is dan het RAM-geheugen, dan kan beslist zijn om cachegeheugen op dit opslagmedium te voorzien (bv. een stukje RAM op je HDD). De reden is dezelfde zoals bij de browser- of processorcache: snelheidswinst. === Interface === De opslagmedia moet je kunnen aansluiten aan bv. het moederbord. Hiervoor zijn heel wat interfaces mogelijk: PATA, SATA, eSATA, USB, FireWire, PCI Express,... Deze zijn al aan bod gekomen bij het hoofdstuk van [[Computersystemen/Computerbussen|computerbussen]]. Belangrijk is vooral dat je goed onthoudt dat als je een snel opslagmedium aansluit op een trage poort via een oude kabel, je uiteraard niet het onderste uit de kan haalt!<ref>Ook moet je opletten voor (te goedkope) hardware, die de vermelde specificaties niet haalt. Zie bv. het Tweakers.net-artikel [https://tweakers.net/nieuws/110907/consumentenbond-waarschuwt-voor-nep-sd-kaartjes-op-groupon-na-klachten-tweakers.html Consumentenbond waarschuwt voor nep-sd-kaartjes op Groupon na klachten tweakers]</ref> Er wordt gesproken over [[w:Direct-attached storage|DAS-opslagmedia]] (''direct-attached storage'') als deze direct aangesloten is op een computersysteem en die gegevens vasthouden als de computer niet aan staat. Met de breedbandverbindingen is het interessant om data via een netwerk opgeslagen: dat kan heel dichtbij zijn, maar evengoed kilometers verder. Je kan deze setup volledig in eigen beheer doen en zelf configureren (bv. met [[w:File Transfer Protocol|ftp]], [[w:Samba (software)|Samba]], [[w:OpenMediaVault|OpenMediaVault]], [[w:ownCloud|ownCloud/Nextcloud]], [[w:en:Resilio Sync|Resilio Sync]]) of je kan gebruikmaken van externe diensten (bv. [[w:Dropbox|Dropbox]], [[w:Microsoft OneDrive|Microsoft OneDrive]] of [[w:Google Drive|Google Drive]]). Als je als gebruiker zelf niet goed weet waar je data opgeslagen wordt, spreekt men vaak over [[w:Online opslagdienst|cloudopslag]]. Merk op dat data die via het netwerk wordt opgeslagen aan de andere kant van de lijn deze data op een DAS-opslagmedium zal bewaren. === Bouwvorm === Als bouwvorm neem je best een standaardformaat, zodat die gemakkelijk in een computerkast, laptopbehuizing of moederbord kunnen geplaatst worden. Zo komen harde schijven typisch in het 2,5 of 3,5 inch formaat. Bij M.2 SSD's zijn er enkele typische bouwvormen, uitgedrukt in breedte x lengte (een 22110 is dus 22 mm x 110 mm). Een SD-kaart heeft ook enkele typische bouwvormen. <gallery> Comparison of 3.5 and 2.5 inch hard drives.jpg|Grootte 3.5 vs 2.5 inch SSD 120 GB 2.5 inch with mounting frame for 3.5-inch hard drive bays IMGP9353 wp.jpg|Mounting frame SSD_size_variations.jpg|M.2 vormfactoren SD_Cards.svg|SD-, mini-SD- en micro-SD-kaart </gallery> == HDD == De [[w:Harde schijf|HDD]] (hard disk drive) blijft een heel populair medium voor het opslaan van data, omdat de kostprijs per gigabyte behoorlijk laag ligt.<ref>In de geschiedenis daalde de kostprijs zo sterk dat [[w:en:Mark_Kryder#Kryder's_law_projection|Kryder's Law]] werd bedacht, gelijkaardig aan [[w:Wet van Moore|Moore's Law]] bij processoren.</ref> Een HDD wordt dan ook gebruikt als veel data moet worden opgeslagen, die toch relatief snel te benaderen moet zijn. In de HDD-behuizing zit minstens één schijf (de platter), die heel snel ronddraait. Een kenmerkende eigenschap is dan ook hoe snel deze ronddraait, nl. het [[w:Toerental#Hardeschijf|toerental]], uitgedrukt in ''revolutions'' of ''rounds per minute''. Typische waarden zijn 7 200 rpm bij een desktop, 5 400 rpm bij een laptop en 10 000 tot 15 000 rpm bij servers. Uiteraard heeft dit toerental invloed op de lees- en schrijfsnelheid. De data wordt bewaart door de magnetische eigenschappen van de ''platter(s)''. <gallery> File:Hard disk drive system.jpg|Formaten File:Harddisk-full.jpg|Binnenkant File:Festplatte.JPG|Onderdelen File:Harddrive-engineerguy.ogv|Werking </gallery> == Flashgeheugen == Onder [[w:Flashgeheugen|flashgeheugen]] ([[w:en:Flash memory|flash memory]]) verstaat men een niet-vluchtige vorm van geheugen op basis van de EEPROM-techniek. De naam ‘flash’ is ontstaan, omdat dit type EEPROM in één keer (in een flits) volledig of gedeeltelijk gewist kan worden, om er vervolgens iets anders in te schrijven. Flashgeheugen wordt onder andere gebruikt als BIOS-ROM in pc's, USB-sticks en solid state drives. Het wordt ook gebruikt in geheugenkaarten voor digitale camera's, tablets en mobiele telefoons. <gallery> File:8GB media comparison.jpg|Flashgeheugen File:Elitegroup 761GX-M754 - Winbond W39V040APZ-5492.jpg|Flashchip File:Embedded World 2014 SSD.jpg|SSD (SATA) File:PCIe card full height.jpg|SSD (PCIe x4) </gallery> Flashgeheugen kan verschillend uitgewerkt zijn en zijn vooral bekend als geheugenkaarten (elk met hun [[w:en:Comparison of memory cards|voor- en nadelen]]). Enkele voorbeelden: * SSD, zie verder. * [[w:SD-kaart|SD]] ([[w:en:Secure Digital|Secure Digital]]), bv. als miniSD- of microSDkaarten. * [[w:en:MultiMediaCard#eMMC|eMMC]]: tot ongeveer 2016 gebruikten bijna alle mobiele telefoons en tablets dit als hoofdopslagmedium. * UFS ([[w:en:Universal Flash Storage|Universal Flash Storage]]): bestaat al een tijdje als het interne geheugen van smartphones, maar is ook op weg om de microSD-kaart van de troon te stoten.<ref>Meer uitleg op [https://www.techpulse.be/achtergrond/183552/waarom-ufs-de-microsd-kaart-uit-je-smartphone-zal-verbannen/ Techpulse.be: Waarom UFS de microSD-kaart uit je smartphone zal verbannen].</ref> === Kenmerken === * '''Robuustheid''': door het ontbreken van mechanische onderdelen (zoals die aanwezig zijn in een harde schijf), is flashgeheugen robuuster en daardoor te verkiezen bij ontwerpen die niet vast gemonteerd zijn. * '''Snelheid''': de snelheid van het lezen zal een stuk hoger liggen dan deze van het schrijven. Uiteraard kunnen er onderling ook grote verschillen zijn (bv. SSD t.o.v. SD-kaart). * '''Wear leveling'''. Er moet vermeden worden dat de ene individuele geheugencel veel meer wordt herschreven dan andere, want als die ene individuele geheugencel niet meer werkt, is het flash opslagmedium niet meer betrouwbaar. ** Een 'wear leveling' oplossing zorgt ervoor dat de individuele cellen gelijkmatig gebruikt worden. De totale levensduur wordt hiermee verveelvoudigd. ** Sommige bestandssystemen (bv. FAT) zorgen voor relatief veel schrijfbewegingen, wat de levensduur van het flashgeheugen niet ten goede komt. Men heeft nagedacht over specifieke [[w:en:Flash file system|flash file systems]], die hiermee rekening kunnen houden. Het besturingsysteem moet hiervoor ondersteuning bieden.<ref>Zie bv. bij Apple, zoals blijkt uit het Tweakers.net-artikel [https://tweakers.net/nieuws/112503/apple-gaat-voor-flashgeheugen-geoptimaliseerd-apple-file-system-gebruiken.html Apple gaat voor flashgeheugen geoptimaliseerd Apple File System gebruiken]</ref> === SSD === Een SSD (solid state drive) is een medium waarop digitaal gegevens bewaard kunnen worden met behulp van niet-vluchtig (zoals flash) of vluchtig geheugen (bijvoorbeeld SDRAM). De voordelen t.o.v. de HDD: * Snelheid: een SSD heeft een zeer korte toegangstijd en zeer hoge lees- en schrijfsnelheid. * Geluid: doordat een SSD geen bewegende onderdelen bevat (solid state), produceert een SSD geen geluid. * Gewicht: een SSD is vele malen lichter dan een harde schijf. * Zuiniger: een SSD heeft minder vermogen nodig om te werken dan een harde schijf. * Koeler: geen bewegende onderdelen dus minder warmteproductie. Het grootste nadeel is de prijs. Een SSD is (gerekend in prijs per gigabyte) nog steeds duurder dan een harde schijf. Vandaar wordt een SSD vaak ingezet wanneer snelheid heel belangrijk is (bv. het besturingssysteem of de programma's). Als er héél veel gewone data nodig is, zou hiervoor nog een extra HDD gebruikt kunnen worden. Wanneer SSD's veel gebruikt worden, worden ze trager. Bij het schrijven in eerder gebruikte ruimte moet dit gebied eerst gewist worden, en deze handeling kost extra tijd. Daarom heeft men een nieuwe technologie ontwikkeld die dit tegengaat, namelijk [[w:en:Trim (computing)|'''TRIM''']]. Zowel de SSD, als het besturingsssyteem moet uitgerust zijn met deze techniek.<ref>TRIM is geïntegreerd in de Linuxkernel vanaf versie 2.6.33, OS X vanaf versie 10.7 Lion en bij Windows vanaf Windows 7 en vanaf Windows Server 2008 R2.</ref> Merk op dat een SSD en SD-kaart beide voorbeelden zijn van flashgeheugen, maar dat een SSD (bv. door TRIM) beter presteert.<ref>Zie ook maketecheasier.com: [https://www.maketecheasier.com/sd-card-vs-ssd/ SD Card vs. SSD: What Is Really the Difference?]</ref> Ter info: SSDs zijn onder te verdelen in [[w:en:Multi-level cell|types]]. Bij SLC heeft 1 cel een bitruimte van 1 en kan dus twee waarden bewaren (0 of 1). Bij MLC heeft 1 cel een bitruimte van 2 en kan dus vier waarden bewaren (00 01 10 11). Stel dat je de inhoud van een cel beschouwd als de inhoud van een maatbeker van 1 liter. Bij SLC zou je kunnen zeggen: als ik minder dan 500 ml meet, dan is het een 0 en meer dan 500 ml, dan is het een 1. Bij MLC moet je al vier niveaus voorzien. Je voelt aan de water kan weglekken en dat de kans dat de inhoud verandert groter is bij MLC, dan bij SLC. Hierdoor is een SSD op basis van SLC betrouwbaarder, duurzamer en sneller. Helaas zijn ze duurder, omdat je meer cellen nodig hebt voor eenzelfde opslagcapaciteit als bij MLC. Een gelijkaardig verhaal heb je met TLC- en QLC-cellen. == ODD == [[w:en:Optical disc drive|Optical disk drives]] maken gebruik van optische schijven om data op te slaan en werken dus op basis van licht. Voorbeelden zijn de CD, DVD en Blu-Ray schijven. Deze hebben vaak een grootte van 120 mm en een opening in het midden van 15 mm. Dit zorgt voor standaardisering van de ODD. Daarnaast bestaan er ook mini-varianten, met een grootte van 80 mm. Van deze optische schijven bestaan vaak vele varianten (bv. ''ROM'' versus ''te beschrijven''). Ook bij de hardware kan één optisch apparaat meerdere formaten ondersteunen. Lees altijd goed de specificaties, zodat je schijf ook werkt met jouw lezer/schrijver. Ter info geven we de specificaties mee van een Samsung SH-224DB/BEBE: De SH-224DB/BEBE van Samsung is een DVD-brander, welke via 7 Pin Serial ATA wordt aangesloten. De SH-224DB/BEBE kan DVD±R op 24x, DVD±R DL op 8x, DVD+RW op 8x, DVD-RW op 6x, DVD-RAM op 12x, CD-R op 48x, CD-RW op 4x speed kan schrijven en DVD's op 16x, DVD-RAM op 12x, en CD's op 48x speed kan lezen. <gallery> Comparison_CD_DVD_HDDVD_BD.svg|Evolutie ODD CD drive lens.jpg|CD-lens CD autolev crop.jpg|Onderkant CD DVDs-12cm-8cm.jpg|DVD: 12 vs 8 cm </gallery> De populariteit van deze optische schijven is de laatste jaren minder geworden, maar wordt nog steeds vaak gebruikt in de entertainment industrie (films, games,…). Dat merk je ook aan de [[w:Digital rights management|DRM]]-mogelijkheden van Blu-Ray. Met deze Digital Rights Management (gekscherend soms Digital Restrictions Management) probeert men piraterij en ander oneigenlijk gebruik tegen te gaan. Bv. met watermerken, of een beveiligingssysteem, zodat enkel geschikte hardware toelaat dat de data toegankelijk wordt. === Capaciteit === Ter info een opsomming voor een optische schijf van 120 mm. {| class="wikitable" |- ! Media !! Capaciteit (GB) |- | CD || 0,734 |- | DVD single sided, single layer || 4,76 |- | DVD single sided, double layer || 8,5 |- | DVD double sided, single layer || 9,4 |- | DVD double sided, double layer || 17 |- | Blu-Ray single layer || 25 |- | Blu-Ray dual layer || 50,1 |- | Blu-Ray XL 3 layer || 100,1 |- | Blu-Ray XL 4 layer || 128 |} === Snelheid === De oorspronkelijke CD-ROM drives konden hun data aan 150 kiBps lezen. Maar door verbeterde technologie konden de fabrikanten de snelheid behoorlijk opdrijven. Ze gebruikten hiervoor de notatie ''nX'', waarbij ''n'' het veelvoud is t.o.v. de oorspronkelijke snelheid. Zo zal het schrijven van een CD aan 8X tweemaal zo snel zijn in vergelijking met schrijven aan 4x. Ter info enkele [[w:en:CD and DVD writing speed|schrijfsnelheden van optische schijven]]: {| class="wikitable" |- ! Media !! 1X speed (kBps) |- | CD || 153,6 |- | DVD || 1385,0 |- | Blu-ray || 4500,0 |} Merk dus op dat als de media allemaal aan 1X snelheid werkt, een Blu-ray sneller is dan een DVD, die op zijn beurt sneller is dan een CD. == Tape == Een [[w:en:Magnetic tape|tape]] of [[w:Magneetband|magneetband]] is een opslagmedium voor gegevens in de vorm van een band van kunststof waarop een dunne laag magnetiseerbaar materiaal is aangebracht, waarvan de magnetische deeltjes met een magneet (de schrijfkop) in een bepaalde richting gemagnetiseerd kunnen worden. <gallery> File:Quarter-Inch Cartridges.jpg|Tapes File:Open reel audio tape recorder1.jpg|Recorder File:TDK VHS cassette tape 20121220.jpg|VHS File:Data tape storage room, NCHS.jpg|Archief </gallery> In de begindagen betekende dit een revolutie op vlak van het opslaan van audio en video. Bij deze tape is geen ''random'' toegang mogelijk, daar dit een ''sequentieel'' medium is. Het enige wat je kan is achteruit en vooruit spoelen. Door dit sequentiële is het niet (meer) populair voor de “gewone” dataopslag: in een thuissituatie zal je geen tape tegenkomen. Voor het opslaan van grote hoeveelheden data (bij bv. back-ups en archieven) kan ''[[w:en:Magnetic tape data storage|magnetic tape data storage]]'' toch interessant blijken voor bedrijven. Dit door de lage kost per bit en de lange levensduur van de data die erop staat. De oppervlaktedichtheid is weliswaar lager t.o.v. de harde schijf, maar de beschikbare oppervlakte is een stuk groter. Ter info geven we nog volgende weetjes mee: * In 2013 kan de hoogste ''tape cartridge'' ongeveer 8,5 TB aan niet-gecomprimeerde data opslaan. * In 2014 liet Sony weten een tape met 23 Gb/cm² ontwikkeld te hebben, wat een tape capaciteit zou betekenen van 185 TB. * IBM en Sony hebben in 2017 een tape waarop 31 Gb/cm² past, wat een tape van 330 TB betekent. <ref>Zie het artikel van De Ingenieur "[https://www.deingenieur.nl/artikel/330-terabyte-aan-data-op-een-tape 330 terabyte aan data op één tape]"</ref> {{Appendix}} {{Sub}} dxarpesgshtwovcnqrkojnzd0qw28qs 396616 396615 2025-06-12T11:31:08Z Mattias.Campe 572 /* Bouwvorm */ 396616 wikitext text/x-wiki == Doelstellingen == Onderstaande doelstellingen komen in meer of mindere mate aan bod. De <span style="color:lightgrey;">grijze</span> doelstellingen komen hier niet aan bod. Dat zijn bv. praktijkoefeningen die aansluiten bij deze theorie, maar die in dit Wikibook niet behandeld worden. Of bv. theorie die in een ander hoofdstuk wordt behandeld. Uit het leerplan van '''Applicatie- en Databeheer'''<ref>[https://pro.katholiekonderwijs.vlaanderen/iii-apda-da Leerplan Informatica- en communicatiewetenschappen B + S - 3de graad - D-finaliteit]</ref>, een deel van leerplandoel 23: * LPD 23: De leerlingen lichten de opbouw en werking van een computersysteem met zijn basiscomponenten en optionele componenten toe. ** <span style="color:lightgrey;">Aansluitingen en connectoren</span> ** <span style="color:lightgrey;">Functie van controller en driver</span> * <span style="color:lightgrey;">Lexicon. De basiscomponenten van een computersysteem zijn: moederbord, processor, intern geheugen (werkgeheugen, cache geheugen, systeemgeheugen, CMOS), koeling, voeding, grafische kaart, klok.</span> * Lexicon. De optionele componenten van een computersysteem zijn hardwarecomponenten die dienen voor <span style="color:lightgrey;">invoer, uitvoer of</span> opslag * <span style="color:lightgrey;">Wenk. Enkel de gangbare actuele basiscomponenten en optionele componenten van een computersysteem worden besproken. Je kan ook sensoren als mogelijk invoerapparaat voor een smartphone behandelen.</span> Uit het leerplan Toegepaste Informatica van de richting '''Informaticabeheer'''<ref>Meer informatie op [https://ond.vvkso-ict.com/vvksomainnieuw/leerplanpubliek.asp?NR=2015/003 leerplan D/2015/7841/003]</ref>: * 1.3.6 De functie, belangrijke eigenschappen, voordelen en nadelen van actuele<ref>De term 'actueel' zou je kunnen vertalen als 'nog gebruikt'. Met zo'n definitie ben je soms verrast welke heel oude technieken nog worden gebruikt. Zie bv. het Tweakers.net-artikel [https://tweakers.net/geek/111743/museumwaardige-8-inch-floppys-nog-steeds-in-gebruik-bij-kernwapensysteem-vs.html Museumwaardige 8"-floppy's nog steeds in gebruik bij kernwapensysteem VS]</ref> opslagmedia toelichten. * 1.3.5 Belangrijke eenheden voor technische specificaties van optionele componenten toelichten, bijvoorbeeld bit, byte, rpm, inch, <span style="text-decoration:line-through;">dpi, ppm, ppi, Hz, bps, ANSI lumen ...</span> * ''1.4.6 Aan de hand van technische specificaties diverse uitvoeringen van optionele componenten vergelijken.'' == Algemene specificaties == <gallery> File:Evolution of Data Storage.jpg|Evolutie data-opslag File:Storage_evolution.JPG|Evolutie data-opslag File:Comparison disk storage 512px.png|Opslagmedia File:PersonalStorageDevices.agr.jpg|Dataopslag </gallery> Specificaties zijn belangrijk om opslagmedia met elkaar te kunnen vergelijken. Hét beste opslagmedium bestaat niet. Je moet steeds bepaalde voor- en nadelen in acht nemen, afhankelijk van de toepassing die je voor ogen hebt. * '''Capaciteit'''. Het is belangrijk dat je rekening houdt met de 'schaalbaarheid' van je project, zodat je geen capaciteit tekort komt. Bij sommige keuzes kan je achteraf nog capaciteit toevoegen, bij andere niet. Denk bv. aan een smartphone zonder mogelijkheid van het toevoegen van een SD-kaart. * '''Snelheid'''. Dit zijn theoretische snelheden, waarbij er een verschil kan zijn tussen de lees- en de schrijfsnelheid. Hiervoor kan ook benchmarking gebruikt worden. * '''Verbruik'''. Vaak zijn dit verschillende waarden, omdat een opslagmedium die leest of schrijf meer zal verbruiken dan eentje die in stand-by staat. Dit is vooral belangrijk bij mobiele toepassingen, maar sowieso: een kWh die je niet verbruikt, moet je niet betalen. Een groter verbruik wijst vaak ook op meer (rest)warmte, waardoor mogelijks extra gekoeld moet worden. * '''Kostprijs''' per gigabyte. Als het een project is waar snelheid heel erg belangrijk is, maar niet zozeer een grote capaciteit, dan mag de kostprijs per gigabyte wat hoger uitvallen, zolang de totale kostprijs maar niet te hoog ligt. * '''Geluid''', uitgedrukt in dB. Dit zal voor een server in een serverroom niet zo belangrijk zijn, maar wel voor een [[w:Home Theater PC|Home Theater PC]]. * '''Veiligheid''': via bovenliggende software kan je encryptie toepassen, maar sommige opslagmedia hebben dit ook out-of-the-box (alhoewel het vaak nog expliciet moet geactiveerd worden). * '''Betrouwbaarheid'''. Hoe robuust is het medium bv. m.b.t. mogelijks vallen (hoe meer bewegende onderdelen, hoe gevoeliger). Wat is het aantal keer dat je het betrouwbaar kan lezen of schrijven?<ref>Zo waarschuwt de NAS OpenMediaVault bij zijn [https://openmediavault.readthedocs.io/en/latest/prerequisites.html ''prerequisites'']: ''If you use a Flash Drive, select one with static wear leveling, without it the drive will have a very short lifetime''.</ref> Met S.M.A.R.T. (zie [[Computersystemen/Gegevensherstel|Gegevensherstel]]) kan je de betrouwbaarheid opvolgen. Aanbieders van gegevensopslag (bv. Amazon's S3, Backblaze) hebben heel wat statistieken over welke modellen goed scoren op betrouwbaarheid.<ref>Zie bv. de betrouwbaarheid van opslagmedia in de blog [https://www.backblaze.com/blog/ssd-edition-2023-mid-year-drive-stats-review/ The SSD Edition: 2023 Drive Stats Mid-Year Review]. Ook [https://www.backblaze.com/blog/drive-stats-data-deep-dive-the-architecture/ Drive Stats Data Deep Dive: The Architecture] en [https://www.backblaze.com/cloud-storage/resources/hard-drive-test-data Hard Drive Data and Stat] zijn interessant</ref> Er zijn ook nog andere kenmerken die hieronder worden uitgelegd. === Cache === Als je een opslagmedium hebt dat een stuk trager is dan het RAM-geheugen, dan kan beslist zijn om cachegeheugen op dit opslagmedium te voorzien (bv. een stukje RAM op je HDD). De reden is dezelfde zoals bij de browser- of processorcache: snelheidswinst. === Interface === De opslagmedia moet je kunnen aansluiten aan bv. het moederbord. Hiervoor zijn heel wat interfaces mogelijk: PATA, SATA, eSATA, USB, FireWire, PCI Express,... Deze zijn al aan bod gekomen bij het hoofdstuk van [[Computersystemen/Computerbussen|computerbussen]]. Belangrijk is vooral dat je goed onthoudt dat als je een snel opslagmedium aansluit op een trage poort via een oude kabel, je uiteraard niet het onderste uit de kan haalt!<ref>Ook moet je opletten voor (te goedkope) hardware, die de vermelde specificaties niet haalt. Zie bv. het Tweakers.net-artikel [https://tweakers.net/nieuws/110907/consumentenbond-waarschuwt-voor-nep-sd-kaartjes-op-groupon-na-klachten-tweakers.html Consumentenbond waarschuwt voor nep-sd-kaartjes op Groupon na klachten tweakers]</ref> Er wordt gesproken over [[w:Direct-attached storage|DAS-opslagmedia]] (''direct-attached storage'') als deze direct aangesloten is op een computersysteem en die gegevens vasthouden als de computer niet aan staat. Met de breedbandverbindingen is het interessant om data via een netwerk opgeslagen: dat kan heel dichtbij zijn, maar evengoed kilometers verder. Je kan deze setup volledig in eigen beheer doen en zelf configureren (bv. met [[w:File Transfer Protocol|ftp]], [[w:Samba (software)|Samba]], [[w:OpenMediaVault|OpenMediaVault]], [[w:ownCloud|ownCloud/Nextcloud]], [[w:en:Resilio Sync|Resilio Sync]]) of je kan gebruikmaken van externe diensten (bv. [[w:Dropbox|Dropbox]], [[w:Microsoft OneDrive|Microsoft OneDrive]] of [[w:Google Drive|Google Drive]]). Als je als gebruiker zelf niet goed weet waar je data opgeslagen wordt, spreekt men vaak over [[w:Online opslagdienst|cloudopslag]]. Merk op dat data die via het netwerk wordt opgeslagen aan de andere kant van de lijn deze data op een DAS-opslagmedium zal bewaren. === Bouwvorm === Als bouwvorm neem je best een standaardformaat, zodat die gemakkelijk in een computerkast, in een laptopbehuizing of op een moederbord geplaatst kunnen worden: * Harde schijven komen typisch in het 2,5 of 3,5 inch formaat. * Bij M.2 SSD's zijn de typische bouwvormen uitgedrukt in breedte x lengte: een 22110 is dus 22 mm x 110 mm. * Een [[w:SD-kaart|SD-kaart]] heeft ook enkele typische bouwvormen zoals mini-SD en micro-SD. <gallery> Comparison of 3.5 and 2.5 inch hard drives.jpg|Grootte 3.5 vs 2.5 inch SSD 120 GB 2.5 inch with mounting frame for 3.5-inch hard drive bays IMGP9353 wp.jpg|Mounting frame SSD_size_variations.jpg|M.2 vormfactoren SD_Cards.svg|SD-, mini-SD- en micro-SD-kaart </gallery> == HDD == De [[w:Harde schijf|HDD]] (hard disk drive) blijft een heel populair medium voor het opslaan van data, omdat de kostprijs per gigabyte behoorlijk laag ligt.<ref>In de geschiedenis daalde de kostprijs zo sterk dat [[w:en:Mark_Kryder#Kryder's_law_projection|Kryder's Law]] werd bedacht, gelijkaardig aan [[w:Wet van Moore|Moore's Law]] bij processoren.</ref> Een HDD wordt dan ook gebruikt als veel data moet worden opgeslagen, die toch relatief snel te benaderen moet zijn. In de HDD-behuizing zit minstens één schijf (de platter), die heel snel ronddraait. Een kenmerkende eigenschap is dan ook hoe snel deze ronddraait, nl. het [[w:Toerental#Hardeschijf|toerental]], uitgedrukt in ''revolutions'' of ''rounds per minute''. Typische waarden zijn 7 200 rpm bij een desktop, 5 400 rpm bij een laptop en 10 000 tot 15 000 rpm bij servers. Uiteraard heeft dit toerental invloed op de lees- en schrijfsnelheid. De data wordt bewaart door de magnetische eigenschappen van de ''platter(s)''. <gallery> File:Hard disk drive system.jpg|Formaten File:Harddisk-full.jpg|Binnenkant File:Festplatte.JPG|Onderdelen File:Harddrive-engineerguy.ogv|Werking </gallery> == Flashgeheugen == Onder [[w:Flashgeheugen|flashgeheugen]] ([[w:en:Flash memory|flash memory]]) verstaat men een niet-vluchtige vorm van geheugen op basis van de EEPROM-techniek. De naam ‘flash’ is ontstaan, omdat dit type EEPROM in één keer (in een flits) volledig of gedeeltelijk gewist kan worden, om er vervolgens iets anders in te schrijven. Flashgeheugen wordt onder andere gebruikt als BIOS-ROM in pc's, USB-sticks en solid state drives. Het wordt ook gebruikt in geheugenkaarten voor digitale camera's, tablets en mobiele telefoons. <gallery> File:8GB media comparison.jpg|Flashgeheugen File:Elitegroup 761GX-M754 - Winbond W39V040APZ-5492.jpg|Flashchip File:Embedded World 2014 SSD.jpg|SSD (SATA) File:PCIe card full height.jpg|SSD (PCIe x4) </gallery> Flashgeheugen kan verschillend uitgewerkt zijn en zijn vooral bekend als geheugenkaarten (elk met hun [[w:en:Comparison of memory cards|voor- en nadelen]]). Enkele voorbeelden: * SSD, zie verder. * [[w:SD-kaart|SD]] ([[w:en:Secure Digital|Secure Digital]]), bv. als miniSD- of microSDkaarten. * [[w:en:MultiMediaCard#eMMC|eMMC]]: tot ongeveer 2016 gebruikten bijna alle mobiele telefoons en tablets dit als hoofdopslagmedium. * UFS ([[w:en:Universal Flash Storage|Universal Flash Storage]]): bestaat al een tijdje als het interne geheugen van smartphones, maar is ook op weg om de microSD-kaart van de troon te stoten.<ref>Meer uitleg op [https://www.techpulse.be/achtergrond/183552/waarom-ufs-de-microsd-kaart-uit-je-smartphone-zal-verbannen/ Techpulse.be: Waarom UFS de microSD-kaart uit je smartphone zal verbannen].</ref> === Kenmerken === * '''Robuustheid''': door het ontbreken van mechanische onderdelen (zoals die aanwezig zijn in een harde schijf), is flashgeheugen robuuster en daardoor te verkiezen bij ontwerpen die niet vast gemonteerd zijn. * '''Snelheid''': de snelheid van het lezen zal een stuk hoger liggen dan deze van het schrijven. Uiteraard kunnen er onderling ook grote verschillen zijn (bv. SSD t.o.v. SD-kaart). * '''Wear leveling'''. Er moet vermeden worden dat de ene individuele geheugencel veel meer wordt herschreven dan andere, want als die ene individuele geheugencel niet meer werkt, is het flash opslagmedium niet meer betrouwbaar. ** Een 'wear leveling' oplossing zorgt ervoor dat de individuele cellen gelijkmatig gebruikt worden. De totale levensduur wordt hiermee verveelvoudigd. ** Sommige bestandssystemen (bv. FAT) zorgen voor relatief veel schrijfbewegingen, wat de levensduur van het flashgeheugen niet ten goede komt. Men heeft nagedacht over specifieke [[w:en:Flash file system|flash file systems]], die hiermee rekening kunnen houden. Het besturingsysteem moet hiervoor ondersteuning bieden.<ref>Zie bv. bij Apple, zoals blijkt uit het Tweakers.net-artikel [https://tweakers.net/nieuws/112503/apple-gaat-voor-flashgeheugen-geoptimaliseerd-apple-file-system-gebruiken.html Apple gaat voor flashgeheugen geoptimaliseerd Apple File System gebruiken]</ref> === SSD === Een SSD (solid state drive) is een medium waarop digitaal gegevens bewaard kunnen worden met behulp van niet-vluchtig (zoals flash) of vluchtig geheugen (bijvoorbeeld SDRAM). De voordelen t.o.v. de HDD: * Snelheid: een SSD heeft een zeer korte toegangstijd en zeer hoge lees- en schrijfsnelheid. * Geluid: doordat een SSD geen bewegende onderdelen bevat (solid state), produceert een SSD geen geluid. * Gewicht: een SSD is vele malen lichter dan een harde schijf. * Zuiniger: een SSD heeft minder vermogen nodig om te werken dan een harde schijf. * Koeler: geen bewegende onderdelen dus minder warmteproductie. Het grootste nadeel is de prijs. Een SSD is (gerekend in prijs per gigabyte) nog steeds duurder dan een harde schijf. Vandaar wordt een SSD vaak ingezet wanneer snelheid heel belangrijk is (bv. het besturingssysteem of de programma's). Als er héél veel gewone data nodig is, zou hiervoor nog een extra HDD gebruikt kunnen worden. Wanneer SSD's veel gebruikt worden, worden ze trager. Bij het schrijven in eerder gebruikte ruimte moet dit gebied eerst gewist worden, en deze handeling kost extra tijd. Daarom heeft men een nieuwe technologie ontwikkeld die dit tegengaat, namelijk [[w:en:Trim (computing)|'''TRIM''']]. Zowel de SSD, als het besturingsssyteem moet uitgerust zijn met deze techniek.<ref>TRIM is geïntegreerd in de Linuxkernel vanaf versie 2.6.33, OS X vanaf versie 10.7 Lion en bij Windows vanaf Windows 7 en vanaf Windows Server 2008 R2.</ref> Merk op dat een SSD en SD-kaart beide voorbeelden zijn van flashgeheugen, maar dat een SSD (bv. door TRIM) beter presteert.<ref>Zie ook maketecheasier.com: [https://www.maketecheasier.com/sd-card-vs-ssd/ SD Card vs. SSD: What Is Really the Difference?]</ref> Ter info: SSDs zijn onder te verdelen in [[w:en:Multi-level cell|types]]. Bij SLC heeft 1 cel een bitruimte van 1 en kan dus twee waarden bewaren (0 of 1). Bij MLC heeft 1 cel een bitruimte van 2 en kan dus vier waarden bewaren (00 01 10 11). Stel dat je de inhoud van een cel beschouwd als de inhoud van een maatbeker van 1 liter. Bij SLC zou je kunnen zeggen: als ik minder dan 500 ml meet, dan is het een 0 en meer dan 500 ml, dan is het een 1. Bij MLC moet je al vier niveaus voorzien. Je voelt aan de water kan weglekken en dat de kans dat de inhoud verandert groter is bij MLC, dan bij SLC. Hierdoor is een SSD op basis van SLC betrouwbaarder, duurzamer en sneller. Helaas zijn ze duurder, omdat je meer cellen nodig hebt voor eenzelfde opslagcapaciteit als bij MLC. Een gelijkaardig verhaal heb je met TLC- en QLC-cellen. == ODD == [[w:en:Optical disc drive|Optical disk drives]] maken gebruik van optische schijven om data op te slaan en werken dus op basis van licht. Voorbeelden zijn de CD, DVD en Blu-Ray schijven. Deze hebben vaak een grootte van 120 mm en een opening in het midden van 15 mm. Dit zorgt voor standaardisering van de ODD. Daarnaast bestaan er ook mini-varianten, met een grootte van 80 mm. Van deze optische schijven bestaan vaak vele varianten (bv. ''ROM'' versus ''te beschrijven''). Ook bij de hardware kan één optisch apparaat meerdere formaten ondersteunen. Lees altijd goed de specificaties, zodat je schijf ook werkt met jouw lezer/schrijver. Ter info geven we de specificaties mee van een Samsung SH-224DB/BEBE: De SH-224DB/BEBE van Samsung is een DVD-brander, welke via 7 Pin Serial ATA wordt aangesloten. De SH-224DB/BEBE kan DVD±R op 24x, DVD±R DL op 8x, DVD+RW op 8x, DVD-RW op 6x, DVD-RAM op 12x, CD-R op 48x, CD-RW op 4x speed kan schrijven en DVD's op 16x, DVD-RAM op 12x, en CD's op 48x speed kan lezen. <gallery> Comparison_CD_DVD_HDDVD_BD.svg|Evolutie ODD CD drive lens.jpg|CD-lens CD autolev crop.jpg|Onderkant CD DVDs-12cm-8cm.jpg|DVD: 12 vs 8 cm </gallery> De populariteit van deze optische schijven is de laatste jaren minder geworden, maar wordt nog steeds vaak gebruikt in de entertainment industrie (films, games,…). Dat merk je ook aan de [[w:Digital rights management|DRM]]-mogelijkheden van Blu-Ray. Met deze Digital Rights Management (gekscherend soms Digital Restrictions Management) probeert men piraterij en ander oneigenlijk gebruik tegen te gaan. Bv. met watermerken, of een beveiligingssysteem, zodat enkel geschikte hardware toelaat dat de data toegankelijk wordt. === Capaciteit === Ter info een opsomming voor een optische schijf van 120 mm. {| class="wikitable" |- ! Media !! Capaciteit (GB) |- | CD || 0,734 |- | DVD single sided, single layer || 4,76 |- | DVD single sided, double layer || 8,5 |- | DVD double sided, single layer || 9,4 |- | DVD double sided, double layer || 17 |- | Blu-Ray single layer || 25 |- | Blu-Ray dual layer || 50,1 |- | Blu-Ray XL 3 layer || 100,1 |- | Blu-Ray XL 4 layer || 128 |} === Snelheid === De oorspronkelijke CD-ROM drives konden hun data aan 150 kiBps lezen. Maar door verbeterde technologie konden de fabrikanten de snelheid behoorlijk opdrijven. Ze gebruikten hiervoor de notatie ''nX'', waarbij ''n'' het veelvoud is t.o.v. de oorspronkelijke snelheid. Zo zal het schrijven van een CD aan 8X tweemaal zo snel zijn in vergelijking met schrijven aan 4x. Ter info enkele [[w:en:CD and DVD writing speed|schrijfsnelheden van optische schijven]]: {| class="wikitable" |- ! Media !! 1X speed (kBps) |- | CD || 153,6 |- | DVD || 1385,0 |- | Blu-ray || 4500,0 |} Merk dus op dat als de media allemaal aan 1X snelheid werkt, een Blu-ray sneller is dan een DVD, die op zijn beurt sneller is dan een CD. == Tape == Een [[w:en:Magnetic tape|tape]] of [[w:Magneetband|magneetband]] is een opslagmedium voor gegevens in de vorm van een band van kunststof waarop een dunne laag magnetiseerbaar materiaal is aangebracht, waarvan de magnetische deeltjes met een magneet (de schrijfkop) in een bepaalde richting gemagnetiseerd kunnen worden. <gallery> File:Quarter-Inch Cartridges.jpg|Tapes File:Open reel audio tape recorder1.jpg|Recorder File:TDK VHS cassette tape 20121220.jpg|VHS File:Data tape storage room, NCHS.jpg|Archief </gallery> In de begindagen betekende dit een revolutie op vlak van het opslaan van audio en video. Bij deze tape is geen ''random'' toegang mogelijk, daar dit een ''sequentieel'' medium is. Het enige wat je kan is achteruit en vooruit spoelen. Door dit sequentiële is het niet (meer) populair voor de “gewone” dataopslag: in een thuissituatie zal je geen tape tegenkomen. Voor het opslaan van grote hoeveelheden data (bij bv. back-ups en archieven) kan ''[[w:en:Magnetic tape data storage|magnetic tape data storage]]'' toch interessant blijken voor bedrijven. Dit door de lage kost per bit en de lange levensduur van de data die erop staat. De oppervlaktedichtheid is weliswaar lager t.o.v. de harde schijf, maar de beschikbare oppervlakte is een stuk groter. Ter info geven we nog volgende weetjes mee: * In 2013 kan de hoogste ''tape cartridge'' ongeveer 8,5 TB aan niet-gecomprimeerde data opslaan. * In 2014 liet Sony weten een tape met 23 Gb/cm² ontwikkeld te hebben, wat een tape capaciteit zou betekenen van 185 TB. * IBM en Sony hebben in 2017 een tape waarop 31 Gb/cm² past, wat een tape van 330 TB betekent. <ref>Zie het artikel van De Ingenieur "[https://www.deingenieur.nl/artikel/330-terabyte-aan-data-op-een-tape 330 terabyte aan data op één tape]"</ref> {{Appendix}} {{Sub}} 3f2j3ss5d7rjg5fqe7rzkrogq6jobev Sjabloon:Afbeelding 10 42581 396592 396146 2025-06-11T14:03:50Z Erik Baas 2193 voorbeelden beter uitgelijnd 396592 wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Sjabloon:Afbeelding/style.css" /><includeonly><!-- --><div class="afb-frame{{#IfEq:{{FULLPAGENAME}}|Sjabloon:Afbeelding|-always}}"<!-- --> style="float: {{{float|none}}};<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 10;<!-- --> margin: 7px {{#IfEq:{{{float|}}}|left|18px 1.3em|8px 8px}} 0;<!-- --> {{#IfEq:{{{border|0}}}|1<!-- --> |background-color: white; border: 1px solid rgb(200, 204, 209); padding: 3px;<!-- --> |background:transparent; border: none;<!-- --> }}<!-- --> break-inside: avoid;"><!-- --><div class="afb-viewport"<!-- --> style="width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 20;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> overflow: hidden;<!-- --> outline: 1px solid rgb(200, 204, 209)"><!-- --><div class="afb-marker"<!-- --> style="position: absolute;<!-- --> z-index: 300;<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> visibility: hidden;<!-- --> outline: 1px dashed white;<!-- --> box-shadow: 0 0 1px black;<!-- --> "><!-- --></div><!-- --><div class="afb-image"<!-- --> style="position: relative;<!-- --> z-index: 40;<!-- --> left: -{{{offset-x|0}}}px;<!-- --> top: calc(-{{{offset-y|0}}}px - 5px);<!-- --> transform-origin:<!-- --> {{#Expr:({{{offset-x|0}}} + ({{{clip-breedte|150}}} / 2))}}px<!-- --> {{#Expr:({{{offset-y|0}}} + ({{{clip-hoogte|150}}} / 2))}}px;<!-- --> transform:<!-- --> scale({{#IfEq:{{{mirror|}}}|1|-1|1}}, {{#IfEq:{{{flip|}}}|1|-1|1}})<!-- --> {{#IfEq:{{IsNum|{{{rotatie}}}}}|true|rotate({{{rotatie|0}}}deg);}}<!-- -->"><!-- -->[[Afbeelding:{{{afbeelding|test.jpg}}}|{{{grootte|200}}}px]]<!-- --></div afb-image><!-- --></div afb-viewport><!-- -->{{#If:{{{onderschrift|}}}|<div style="font-size: 88.4%; line-height: 1.4em; padding: 3px 2px 1px 2px;"><!-- -->{{{onderschrift|}}}</div>}}<!-- --></div afb-frame><!-- --></includeonly><noinclude>{{Gebruikt TemplateStyles}}{{Sjablooninfo|1= ;Doel :Toont een deel van een afbeelding, om een detail uit te lichten of ongewenste elementen in de foto te verbergen. ;Parameters * '''afbeelding''': alleen de volledige bestandsnaam * Alle afmetingen zijn in pixels, '''rotatie''' in graden (positief of negatief). * '''border''', '''mirror''' en '''flip''': mogen 1 (aan) of 0 (uit) zijn :NB.: '''rotatie''' beïnvloedt zowel clipping als offset; bepaal '''grootte''' en '''rotatie''' dus als eerste! * '''float''': left, right of none (mag weggelaten worden); none is de default :Effecten kunnen gecombineerd worden. :Parameters met een waarde van 0 (nul) mogen weggelaten worden. ;Opmerkingen * Tijdens het bewerken van een pagina kan de gehele afbeelding (inclusief de rotatie en met een gemarkeerde clipping-area) worden getoond door de muis er boven te plaatsen. Ter demonstratie van dat effect is dat op deze sjabloonpagina ''altijd'' het geval. ---- ;Voorbeeld 1 <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </pre> </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 11px;">[[Afbeelding:Alfred Sisley 001.jpg|thumb|center|264x500px|de gehele afbeelding]]</div> </div> ---- ;Voorbeeld 2 :Met '''rotatie''' kan een "scheve" afbeelding rechtop gezet worden: <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </pre> </div style="display: table;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 12px;">[[Afbeelding:Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg|thumb|center|284x500px|origineel]] </div> </div> ---- ;Voorbeeld 3 :Dmv. '''mirror = 1''' en ''' flip = 1''' kan de afbeelding horizontaal resp. verticaal gespiegeld worden. {{Kolommen automatisch|inhoud= {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = origineel |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = mirror = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |mirror = 1 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = flip = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |flip = 1 |border = 1 }} }} }} <!-- ToDo: afb-frame width ,, margin margins igv. float=right!! doc -> ./doc --> [[Categorie:Sjablonen afbeeldingen]] </noinclude> 9c93zlca7sf4txth6873t0k0lcc6azn 396593 396592 2025-06-11T14:18:30Z Erik Baas 2193 ++ uitleg 396593 wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Sjabloon:Afbeelding/style.css" /><includeonly><!-- --><div class="afb-frame{{#IfEq:{{FULLPAGENAME}}|Sjabloon:Afbeelding|-always}}"<!-- --> style="float: {{{float|none}}};<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 10;<!-- --> margin: 7px {{#IfEq:{{{float|}}}|left|18px 1.3em|8px 8px}} 0;<!-- --> {{#IfEq:{{{border|0}}}|1<!-- --> |background-color: white; border: 1px solid rgb(200, 204, 209); padding: 3px;<!-- --> |background:transparent; border: none;<!-- --> }}<!-- --> break-inside: avoid;"><!-- --><div class="afb-viewport"<!-- --> style="width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 20;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> overflow: hidden;<!-- --> outline: 1px solid rgb(200, 204, 209)"><!-- --><div class="afb-marker"<!-- --> style="position: absolute;<!-- --> z-index: 300;<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> visibility: hidden;<!-- --> outline: 1px dashed white;<!-- --> box-shadow: 0 0 1px black;<!-- --> "><!-- --></div><!-- --><div class="afb-image"<!-- --> style="position: relative;<!-- --> z-index: 40;<!-- --> left: -{{{offset-x|0}}}px;<!-- --> top: calc(-{{{offset-y|0}}}px - 5px);<!-- --> transform-origin:<!-- --> {{#Expr:({{{offset-x|0}}} + ({{{clip-breedte|150}}} / 2))}}px<!-- --> {{#Expr:({{{offset-y|0}}} + ({{{clip-hoogte|150}}} / 2))}}px;<!-- --> transform:<!-- --> scale({{#IfEq:{{{mirror|}}}|1|-1|1}}, {{#IfEq:{{{flip|}}}|1|-1|1}})<!-- --> {{#IfEq:{{IsNum|{{{rotatie}}}}}|true|rotate({{{rotatie|0}}}deg);}}<!-- -->"><!-- -->[[Afbeelding:{{{afbeelding|test.jpg}}}|{{{grootte|200}}}px]]<!-- --></div afb-image><!-- --></div afb-viewport><!-- -->{{#If:{{{onderschrift|}}}|<div style="font-size: 88.4%; line-height: 1.4em; padding: 3px 2px 1px 2px;"><!-- -->{{{onderschrift|}}}</div>}}<!-- --></div afb-frame><!-- --></includeonly><noinclude>{{Gebruikt TemplateStyles}}{{Sjablooninfo|1= ;Doel :Toont een deel van een afbeelding, om een detail uit te lichten of ongewenste elementen in de foto te verbergen. ;Parameters * '''afbeelding''': alleen de volledige bestandsnaam * '''grootte''': gewenste grootte van de ''gehele'' afbeelding (dus ''voor'' het croppen) in pixels * '''clip-breedte''': gewenste breedte van het zichtbare deel van de afbeelding * '''clip-hoogte''': gewenste hoogte van het zichtbare deel van de afbeelding *NB.: Alle afmetingen zijn in pixels, '''rotatie''' in graden (positief of negatief). * '''border''', '''mirror''' en '''flip''': mogen 1 (aan) of 0 (uit) zijn :NB.: '''rotatie''' beïnvloedt zowel clipping als offset; bepaal '''grootte''' en '''rotatie''' dus als eerste! * '''float''': left, right of none (mag weggelaten worden); none is de default :Effecten kunnen gecombineerd worden. :Parameters met een waarde van 0 (nul) mogen weggelaten worden. ;Opmerkingen * Tijdens het bewerken van een pagina kan de gehele afbeelding (inclusief de rotatie en met een gemarkeerde clipping-area) worden getoond door de muis er boven te plaatsen. Ter demonstratie van dat effect is dat op deze sjabloonpagina ''altijd'' het geval. ---- ;Voorbeeld 1 <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </pre> </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 11px;">[[Afbeelding:Alfred Sisley 001.jpg|thumb|center|264x500px|de gehele afbeelding]]</div> </div> ---- ;Voorbeeld 2 :Met '''rotatie''' kan een "scheve" afbeelding rechtop gezet worden: <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </pre> </div style="display: table;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 12px;">[[Afbeelding:Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg|thumb|center|284x500px|origineel]] </div> </div> ---- ;Voorbeeld 3 :Dmv. '''mirror = 1''' en ''' flip = 1''' kan de afbeelding horizontaal resp. verticaal gespiegeld worden. {{Kolommen automatisch|inhoud= {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = origineel |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = mirror = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |mirror = 1 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = flip = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |flip = 1 |border = 1 }} }} }} <!-- ToDo: afb-frame width ,, margin margins igv. float=right!! doc -> ./doc --> [[Categorie:Sjablonen afbeeldingen]] </noinclude> 97vguh9x9picl344uyli5fdms8do6gz 396594 396593 2025-06-11T14:25:40Z Erik Baas 2193 uitleg++ 396594 wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Sjabloon:Afbeelding/style.css" /><includeonly><!-- --><div class="afb-frame{{#IfEq:{{FULLPAGENAME}}|Sjabloon:Afbeelding|-always}}"<!-- --> style="float: {{{float|none}}};<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 10;<!-- --> margin: 7px {{#IfEq:{{{float|}}}|left|18px 1.3em|8px 8px}} 0;<!-- --> {{#IfEq:{{{border|0}}}|1<!-- --> |background-color: white; border: 1px solid rgb(200, 204, 209); padding: 3px;<!-- --> |background:transparent; border: none;<!-- --> }}<!-- --> break-inside: avoid;"><!-- --><div class="afb-viewport"<!-- --> style="width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 20;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> overflow: hidden;<!-- --> outline: 1px solid rgb(200, 204, 209)"><!-- --><div class="afb-marker"<!-- --> style="position: absolute;<!-- --> z-index: 300;<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> visibility: hidden;<!-- --> outline: 1px dashed white;<!-- --> box-shadow: 0 0 1px black;<!-- --> "><!-- --></div><!-- --><div class="afb-image"<!-- --> style="position: relative;<!-- --> z-index: 40;<!-- --> left: -{{{offset-x|0}}}px;<!-- --> top: calc(-{{{offset-y|0}}}px - 5px);<!-- --> transform-origin:<!-- --> {{#Expr:({{{offset-x|0}}} + ({{{clip-breedte|150}}} / 2))}}px<!-- --> {{#Expr:({{{offset-y|0}}} + ({{{clip-hoogte|150}}} / 2))}}px;<!-- --> transform:<!-- --> scale({{#IfEq:{{{mirror|}}}|1|-1|1}}, {{#IfEq:{{{flip|}}}|1|-1|1}})<!-- --> {{#IfEq:{{IsNum|{{{rotatie}}}}}|true|rotate({{{rotatie|0}}}deg);}}<!-- -->"><!-- -->[[Afbeelding:{{{afbeelding|test.jpg}}}|{{{grootte|200}}}px]]<!-- --></div afb-image><!-- --></div afb-viewport><!-- -->{{#If:{{{onderschrift|}}}|<div style="font-size: 88.4%; line-height: 1.4em; padding: 3px 2px 1px 2px;"><!-- -->{{{onderschrift|}}}</div>}}<!-- --></div afb-frame><!-- --></includeonly><noinclude>{{Gebruikt TemplateStyles}}{{Sjablooninfo|1= ;Doel :Toont een deel van een afbeelding, om een detail uit te lichten of ongewenste elementen in de foto te verbergen. ;Parameters * '''afbeelding''': alleen de volledige bestandsnaam * '''grootte''': gewenste grootte van de ''gehele'' afbeelding (dus ''voor'' het croppen) in pixels * '''rotatie''': gewenste rotatie in pixels (positief of negatief) * '''clip-breedte''': gewenste breedte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels * '''clip-hoogte''': gewenste hoogte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels * '''offset-x''': horizontaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels * '''offset-y''': verticaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels * '''border''', '''mirror''' en '''flip''': mogen 1 (aan) of 0 (uit) zijn :NB.: '''rotatie''' beïnvloedt zowel clipping als offset; bepaal '''grootte''' en '''rotatie''' dus als eerste! * '''float''': left, right of none (mag weggelaten worden); none is de default :Effecten kunnen gecombineerd worden. :Parameters met een waarde van 0 (nul) mogen weggelaten worden. ;Opmerkingen * Tijdens het bewerken van een pagina kan de gehele afbeelding (inclusief de rotatie en met een gemarkeerde clipping-area) worden getoond door de muis er boven te plaatsen. Ter demonstratie van dat effect is dat op deze sjabloonpagina ''altijd'' het geval. ---- ;Voorbeeld 1 <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |rotatie = 0 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </pre> </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 11px;">[[Afbeelding:Alfred Sisley 001.jpg|thumb|center|264x500px|de gehele afbeelding]]</div> </div> ---- ;Voorbeeld 2 :Met '''rotatie''' kan een "scheve" afbeelding rechtop gezet worden: <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |rotatie = 0 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </pre> </div style="display: table;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 12px;">[[Afbeelding:Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg|thumb|center|284x500px|origineel]] </div> </div> ---- ;Voorbeeld 3 :Dmv. '''mirror = 1''' en/of ''' flip = 1''' kan de afbeelding horizontaal resp. verticaal gespiegeld worden. {{Kolommen automatisch|inhoud= {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = origineel |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = mirror = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |mirror = 1 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = flip = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |flip = 1 |border = 1 }} }} }} <!-- ToDo: afb-frame width ,, margin margins igv. float=right!! doc -> ./doc --> [[Categorie:Sjablonen afbeeldingen]] </noinclude> su6e3xmo0ldvg8jaexibs0rmvc369x2 396595 396594 2025-06-11T14:26:48Z Erik Baas 2193 corr. C/P-tekst 396595 wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Sjabloon:Afbeelding/style.css" /><includeonly><!-- --><div class="afb-frame{{#IfEq:{{FULLPAGENAME}}|Sjabloon:Afbeelding|-always}}"<!-- --> style="float: {{{float|none}}};<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 10;<!-- --> margin: 7px {{#IfEq:{{{float|}}}|left|18px 1.3em|8px 8px}} 0;<!-- --> {{#IfEq:{{{border|0}}}|1<!-- --> |background-color: white; border: 1px solid rgb(200, 204, 209); padding: 3px;<!-- --> |background:transparent; border: none;<!-- --> }}<!-- --> break-inside: avoid;"><!-- --><div class="afb-viewport"<!-- --> style="width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 20;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> overflow: hidden;<!-- --> outline: 1px solid rgb(200, 204, 209)"><!-- --><div class="afb-marker"<!-- --> style="position: absolute;<!-- --> z-index: 300;<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> visibility: hidden;<!-- --> outline: 1px dashed white;<!-- --> box-shadow: 0 0 1px black;<!-- --> "><!-- --></div><!-- --><div class="afb-image"<!-- --> style="position: relative;<!-- --> z-index: 40;<!-- --> left: -{{{offset-x|0}}}px;<!-- --> top: calc(-{{{offset-y|0}}}px - 5px);<!-- --> transform-origin:<!-- --> {{#Expr:({{{offset-x|0}}} + ({{{clip-breedte|150}}} / 2))}}px<!-- --> {{#Expr:({{{offset-y|0}}} + ({{{clip-hoogte|150}}} / 2))}}px;<!-- --> transform:<!-- --> scale({{#IfEq:{{{mirror|}}}|1|-1|1}}, {{#IfEq:{{{flip|}}}|1|-1|1}})<!-- --> {{#IfEq:{{IsNum|{{{rotatie}}}}}|true|rotate({{{rotatie|0}}}deg);}}<!-- -->"><!-- -->[[Afbeelding:{{{afbeelding|test.jpg}}}|{{{grootte|200}}}px]]<!-- --></div afb-image><!-- --></div afb-viewport><!-- -->{{#If:{{{onderschrift|}}}|<div style="font-size: 88.4%; line-height: 1.4em; padding: 3px 2px 1px 2px;"><!-- -->{{{onderschrift|}}}</div>}}<!-- --></div afb-frame><!-- --></includeonly><noinclude>{{Gebruikt TemplateStyles}}{{Sjablooninfo|1= ;Doel :Toont een deel van een afbeelding, om een detail uit te lichten of ongewenste elementen in de foto te verbergen. ;Parameters * '''afbeelding''': alleen de volledige bestandsnaam * '''grootte''': gewenste grootte van de ''gehele'' afbeelding (dus ''voor'' het croppen) in pixels * '''rotatie''': gewenste rotatie in pixels (positief of negatief) * '''clip-breedte''': gewenste breedte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels * '''clip-hoogte''': gewenste hoogte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels * '''offset-x''': horizontaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels * '''offset-y''': verticaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels * '''border''', '''mirror''' en '''flip''': mogen 1 (aan) of 0 (uit) zijn :NB.: '''rotatie''' beïnvloedt zowel clipping als offset; bepaal '''grootte''' en '''rotatie''' dus als eerste! * '''float''': left, right of none (mag weggelaten worden); none is de default :Effecten kunnen gecombineerd worden. :Parameters met een waarde van 0 (nul) mogen weggelaten worden. ;Opmerkingen * Tijdens het bewerken van een pagina kan de gehele afbeelding (inclusief de rotatie en met een gemarkeerde clipping-area) worden getoond door de muis er boven te plaatsen. Ter demonstratie van dat effect is dat op deze sjabloonpagina ''altijd'' het geval. ---- ;Voorbeeld 1 <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |rotatie = 0 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </pre> </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 11px;">[[Afbeelding:Alfred Sisley 001.jpg|thumb|center|264x500px|de gehele afbeelding]]</div> </div> ---- ;Voorbeeld 2 :Met '''rotatie''' kan een "scheve" afbeelding rechtop gezet worden: <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |rotatie = -3 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |border = 1 }} </pre> </div style="display: table;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 12px;">[[Afbeelding:Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg|thumb|center|284x500px|origineel]] </div> </div> ---- ;Voorbeeld 3 :Dmv. '''mirror = 1''' en/of ''' flip = 1''' kan de afbeelding horizontaal resp. verticaal gespiegeld worden. {{Kolommen automatisch|inhoud= {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = origineel |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = mirror = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |mirror = 1 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = flip = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |flip = 1 |border = 1 }} }} }} <!-- ToDo: afb-frame width ,, margin margins igv. float=right!! doc -> ./doc --> [[Categorie:Sjablonen afbeeldingen]] </noinclude> it7zvh7gbc55f74cukbbuslbjy104qj 396596 396595 2025-06-11T14:31:13Z Erik Baas 2193 tsss... ;-) 396596 wikitext text/x-wiki <templatestyles src="Sjabloon:Afbeelding/style.css" /><includeonly><!-- --><div class="afb-frame{{#IfEq:{{FULLPAGENAME}}|Sjabloon:Afbeelding|-always}}"<!-- --> style="float: {{{float|none}}};<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 10;<!-- --> margin: 7px {{#IfEq:{{{float|}}}|left|18px 1.3em|8px 8px}} 0;<!-- --> {{#IfEq:{{{border|0}}}|1<!-- --> |background-color: white; border: 1px solid rgb(200, 204, 209); padding: 3px;<!-- --> |background:transparent; border: none;<!-- --> }}<!-- --> break-inside: avoid;"><!-- --><div class="afb-viewport"<!-- --> style="width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> z-index: 20;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> overflow: hidden;<!-- --> outline: 1px solid rgb(200, 204, 209)"><!-- --><div class="afb-marker"<!-- --> style="position: absolute;<!-- --> z-index: 300;<!-- --> width: {{{clip-breedte|150}}}px;<!-- --> height: {{{clip-hoogte|150}}}px;<!-- --> visibility: hidden;<!-- --> outline: 1px dashed white;<!-- --> box-shadow: 0 0 1px black;<!-- --> "><!-- --></div><!-- --><div class="afb-image"<!-- --> style="position: relative;<!-- --> z-index: 40;<!-- --> left: -{{{offset-x|0}}}px;<!-- --> top: calc(-{{{offset-y|0}}}px - 5px);<!-- --> transform-origin:<!-- --> {{#Expr:({{{offset-x|0}}} + ({{{clip-breedte|150}}} / 2))}}px<!-- --> {{#Expr:({{{offset-y|0}}} + ({{{clip-hoogte|150}}} / 2))}}px;<!-- --> transform:<!-- --> scale({{#IfEq:{{{mirror|}}}|1|-1|1}}, {{#IfEq:{{{flip|}}}|1|-1|1}})<!-- --> {{#IfEq:{{IsNum|{{{rotatie}}}}}|true|rotate({{{rotatie|0}}}deg);}}<!-- -->"><!-- -->[[Afbeelding:{{{afbeelding|test.jpg}}}|{{{grootte|200}}}px]]<!-- --></div afb-image><!-- --></div afb-viewport><!-- -->{{#If:{{{onderschrift|}}}|<div style="font-size: 88.4%; line-height: 1.4em; padding: 3px 2px 1px 2px;"><!-- -->{{{onderschrift|}}}</div>}}<!-- --></div afb-frame><!-- --></includeonly><noinclude>{{Gebruikt TemplateStyles}}{{Sjablooninfo|1= ;Doel :Toont een deel van een afbeelding, om een detail uit te lichten of ongewenste elementen in de foto te verbergen. ;Parameters * '''afbeelding''': alleen de volledige bestandsnaam * '''grootte''': gewenste grootte van de ''gehele'' afbeelding (dus ''voor'' het croppen) in pixels * '''rotatie''': gewenste rotatie in graden (positief of negatief) * '''clip-breedte''': gewenste breedte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels * '''clip-hoogte''': gewenste hoogte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels * '''offset-x''': horizontaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels * '''offset-y''': verticaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels * '''border''', '''mirror''' en '''flip''': mogen 1 (aan) of 0 (uit) zijn :NB.: '''rotatie''' beïnvloedt zowel clipping als offset; bepaal '''grootte''' en '''rotatie''' dus als eerste! * '''float''': left, right of none (mag weggelaten worden); none is de default :Effecten kunnen gecombineerd worden. :Parameters met een waarde van 0 (nul) mogen weggelaten worden. ;Opmerkingen * Tijdens het bewerken van een pagina kan de gehele afbeelding (inclusief de rotatie en met een gemarkeerde clipping-area) worden getoond door de muis er boven te plaatsen. Ter demonstratie van dat effect is dat op deze sjabloonpagina ''altijd'' het geval. ---- ;Voorbeeld 1 <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |rotatie = 0 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </pre> </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 11px;">[[Afbeelding:Alfred Sisley 001.jpg|thumb|center|264x500px|de gehele afbeelding]]</div> </div> ---- ;Voorbeeld 2 :Met '''rotatie''' kan een "scheve" afbeelding rechtop gezet worden: <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |rotatie = -3 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |border = 1 }} </pre> </div style="display: table;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 12px;">[[Afbeelding:Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg|thumb|center|284x500px|origineel]] </div> </div> ---- ;Voorbeeld 3 :Dmv. '''mirror = 1''' en/of ''' flip = 1''' kan de afbeelding horizontaal resp. verticaal gespiegeld worden. {{Kolommen automatisch|inhoud= {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = origineel |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = mirror = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |mirror = 1 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = flip = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |flip = 1 |border = 1 }} }} }} <!-- ToDo: afb-frame width ,, margin margins igv. float=right!! doc -> ./doc --> [[Categorie:Sjablonen afbeeldingen]] </noinclude> omogsrm46qa3vrmz40rdmgty4hyil17 Categorie:KB-koffie 14 43949 396589 393723 2025-06-11T13:40:26Z Erik Baas 2193 -/- __HIDDENCAT__ 396589 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} Recepten met [[Kookboek/Koffie|Koffie]]. [[Categorie:KB-drank|Koffie]] fhil4nk21hooprl2y66a3axgzc1rsur