Frans/Leçon 1

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="nl">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikibooks</sitename>
    <dbname>nlwikibooks</dbname>
    <base>https://nl.wikibooks.org/wiki/Hoofdpagina</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.8</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Speciaal</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Overleg</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Gebruiker</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Overleg gebruiker</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikibooks</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Overleg Wikibooks</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Bestand</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Overleg bestand</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Overleg MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Sjabloon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Overleg sjabloon</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Help</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Overleg help</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Categorie</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Overleg categorie</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">Transwiki</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">Overleg transwiki</namespace>
      <namespace key="104" case="first-letter">Wikijunior</namespace>
      <namespace key="105" case="first-letter">Overleg Wikijunior</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Overleg module</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Frans/Leçon 1</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5</id>
    <revision>
      <id>398368</id>
      <parentid>379990</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:51:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>{{Subst:Frubott|15|0}}, {{Subst:Fre}}</comment>
      <origin>398368</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24171" sha1="c9z6bfh5zcpaeierfhg0qv9d7mnxe2s" xml:space="preserve">(&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''leçon une''&lt;/span&gt;)

[[Image:Belge_est_notre_nom_de_famille.JPG|794px|thumb|left|Hommage aan [[:w:fr:Antoine Clesse|Antoine Clesse]] in [[:w:nl:Bergen (België)|Bergen]] (''Laten we verenigd zijn!... Vlamingen, Walen, het zijn niet meer dan voornamen, Belgisch is onze familienaam!)'']]
{|style=&quot;margin:0.5em 0 0.5em 0; clear:both;&quot; width=100% class=toccolours
|-
| Voor de inhoudstafel, zie '''[[Frans/Inhoud]]''' 
| Lees eerst '''[[Frans/Inhoud]]'''! 
|}
----
== &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Préambule''&lt;/span&gt; (Inleiding) ==
Dit is de eerste les. In deze les worden enkele woorden geleerd, basisvocabulaire, in het bijzonder enkele voornaamwoorden. U maakt voor de eerste keer kennis met het Frans in de wereld, met het alfabet en de uitspraak van het Frans, en met enkele uitdrukkingen.
----

= &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;Partie 1: &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Introduction''&lt;/span&gt; (Introductie) =
(&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''partie une''&lt;/span&gt;)
=== Inleiding ===
* Het Frans is een belangrijke taal die in 45 landen en gebieden (in alle werelddelen) wordt gesproken. Daarnaast geldt het Frans in elf andere landen als een belangrijke immigrantentaal en is het in Frankrijk, Monaco en drie territoria de meest gesproken taal. Er zijn zo'n 65 miljoen sprekers van het Frans en daarnaast 128 miljoen tweedetaalsprekers. Er zijn maar 17 van de 6&amp;nbsp;912 levende talen die meer gesproken worden dan het Frans. Dus of u nu woont in België, Nederland of Suriname, de Franse taal is nuttig voor iedereen. Vooral in België wordt bovendien voor zowat elke vacature kennis van het Frans gevraagd. Indien je dit nog niet kan bieden, is deze cursus een prima alternatief. 
* Zie zeker [[w:Frans|Frans]] voor nog meer algemene informatie.

=== Grammatica ===
In het Nederlands heb je &quot;de-woorden&quot; en &quot;het-woorden&quot;. In de taalkundige ontleding worden dit zelfstandige naamwoorden genoemd. &quot;De&quot; en &quot;het&quot; noemen we de lidwoorden. Het Frans heeft ook twee lidwoorden, &quot;le&quot; en &quot;la&quot;. Woorden die &quot;le&quot; als lidwoord hebben zijn mannelijk (in het Frans: masculin, afgekort m.), woorden met &quot;la&quot; als lidwoord zijn vrouwelijk (Frans: féminin, afgekort f.). Je kunt aan de meeste woorden niet zien of het mannelijke of vrouwelijke zijn, dus je moet het lidwoord er gewoon bij leren.&lt;br&gt;
::de les - la leçon
::de cursus - le cours
::het lied - la chanson
::het boek - le livre&lt;br&gt;
Als het zelfstandig naamwoord begint met een klinker of met een h - de zogeheten ''h muet''- , wordt ''le'' of ''la'' afgekort tot ''l ''' (er zijn wel een paar uitzonderingen met de h, die we later vanzelf tegenkomen).&lt;br&gt;
::de ingang - l'entrée (f)&lt;br&gt;
::de lift - l'ascenseur (m)&lt;br&gt;
::het hotel - l'hôtel (m)&lt;br&gt;
Naast &quot;de&quot; en &quot;het&quot; hebben we ook &quot;een&quot;. In het Frans wordt dat bij mannelijke woorden &quot;un&quot;, en bij vrouwelijke &quot;une&quot;:&lt;br&gt;
::la leçon - une leçon&lt;br&gt;
::le cours - un cours&lt;br&gt;
::le livre - un livre&lt;br&gt;
::l'entrée - une entrée&lt;br&gt;
::l'ascenseur - un ascenseur&lt;br&gt;

In de meervouden heb je met de bepaalde lidwoorden: Les (les musées; de musea)
en in de onbepaalde lidwoorden: Des (des museés; musea)

=== Woordenschat ===
==== Kennismaking ter gelegenheid van de eerste woordenlijst====
* Het geslacht van het grondwoord bij een samenstelling zal u uiteraard helpen om het geslacht van de samenstelling makkelijker te kunnen onthouden, bijvoorbeeld het woord &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''leçon''&lt;/span&gt; is vrouwelijk, het woord &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''leçons particulières''&lt;/span&gt; is bijgevolg ook vrouwelijk. 
* Woorden die uitsluitend in het meervoud worden gebruikt, of die indien ze die betekenis hebben alleen in het meervoud kunnen worden gebruikt, zijn hier ook in het meervoud opgenomen en gemerkt met ''mv''. Voorbeelden zijn &quot;les Etats-Unis&quot; (de Verenigde Staten), &quot;les Pays-Bas&quot; (Nederland). Ook sommige Franse woorden zoals ''ciseaux'' (schaar) komen alleen in het meervoud voor, het zogeheten plurale tantum.

==== De woordenlijst ====
dit zijn de vocabulaire:  enkelvoud - meervoud

het dier         =         l'animal -                 les animaux

ja               =         oui

nee              =         non

hallo            =         bonjour

doei             =        Au revoir

welkom           =         bienvenue

de school        =         l'école -                les écoles

de jongen        =         le garçon -               les garçons

het meisje       =         la fille -                les filles

Nederland        =                                  les Pays-Bas

België           =         la Belgique

Suriname         =         la Suriname

Frankrijk        =         la France

waarom           =         pourquoi

de kip (om te eten) =      le poulet -                les poulets

de leraar        =         le professeur -                 les professeurs   (Noot: in spreektaal wordt ook &quot;le prof - les profs&quot; gebruikt)

het boek         =         le livre  -               les livres

=== Uitdrukkingen ===
&lt;br style=&quot;clear: both;&quot;&gt;
{| style=&quot;margin:0 auto;&quot; width=100% class=&quot;toccolours&quot;
|- bgcolor=&quot;CCFF99&quot;
| &lt;b&gt;&lt;i&gt;Uitdrukkingen &lt;span style=&quot;color: darkred;&quot;&gt;1&lt;/span&gt;&lt;/i&gt;&lt;/b&gt;
|-
|
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''abandonner la partie'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[abbãdon&lt;u&gt;nee&lt;/u&gt; lah par&lt;u&gt;tie&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: (de partij) opgeven
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''avoir la partie belle'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[av&lt;u&gt;waar&lt;/u&gt; lah par&lt;u&gt;tie&lt;/u&gt; bel]&lt;/span&gt;: het gemakkelijk hebben
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''comme pas un'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[kom paz ui(h)]&lt;/span&gt;: als geen ander
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''c'est partie remise'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[seh par&lt;u&gt;tie&lt;/u&gt; rə&lt;u&gt;miez&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: het is uitgesteld
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''il sait sa partie'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[iel sij sah par&lt;u&gt;tie&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: hij heeft er verstand van, hij zit in het vak
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''leçons des choses'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[ləs&lt;u&gt;sõ&lt;/u&gt;də sjooz]&lt;/span&gt;: aanschouwelijk onderwijs
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''l'un dans l'autre'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[lui(h) dã &lt;u&gt;loo&lt;/u&gt;trə]&lt;/span&gt;: al bij al, alles welbeschouwd
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''l'un de'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[lui(h) də]&lt;/span&gt;: één van &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;(&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''un de''&lt;/span&gt; is ook correct)&lt;/span&gt;
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''l'un et l'autre'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[&lt;u&gt;lui&lt;/u&gt;nee &lt;u&gt;loo&lt;/u&gt;trə]&lt;/span&gt;: beide(n)
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''l'un l'autre'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[lui(h) &lt;u&gt;loo&lt;/u&gt;trə]&lt;/span&gt; elkaar
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''pas un'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[paz&lt;u&gt;zui(h)&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: geen enkel
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''réciter sa leçon'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[&lt;u&gt;ree&lt;/u&gt;ssietee sah ləs&lt;u&gt;sõ&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: zijn les opzeggen
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''tenue des livres en partie double'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[tə&lt;u&gt;nuu&lt;/u&gt; dij &lt;u&gt;lievr&lt;/u&gt;zã par&lt;u&gt;tie&lt;/u&gt; &lt;u&gt;doe&lt;/u&gt;blə]&lt;/span&gt;: dubbel boekhouden
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''un à un'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[&lt;u&gt;uin&lt;/u&gt;ah ui(h)]&lt;/span&gt;: één voor één
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''un jour'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[ui(h) zjoer]&lt;/span&gt;: op een zekere dag, eens
&lt;span style=&quot;color: blue;&quot;&gt;''U kent nu &lt;span style=&quot;color: darkred;&quot;&gt; '''15''' &lt;/span&gt; uitdrukkingen''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;color: red;&quot;&gt; Problemen met het fonetisch schrift? Lees aandachtig de !!!-rubriek van Partie 2 ↓... &lt;/span&gt;
|}
----

= &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt; Partie 2: &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Alphabet et prononciation'' &lt;/span&gt; (Alfabet en uitspraak) =
(&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''leçon deux''&lt;/span&gt;)
[[Image:Alpine stream.jpg|thumb|right|400px|Alpine stroom in [[:w:Frankrijk|Frankrijk]]]]
=== Kennismaking met het alfabet en fonologie ===
==== Het Franse alfabet ====
* Het Franse alfabet bestaat uit 26 letters, net zoals het Latijnse en dus ook het Nederlandse alfabet. 
&lt;div style=&quot;text-align: center;&quot;&gt; a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z &lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;text-align: center;&quot;&gt; A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z &lt;/div&gt;
:Daarnaast bestaan er enkele diakrieten, die je hieronder zult ontdekken, maar die hebben geen invloed op de alfabetische volgorde. 

Uiteraard is net zoals in het Nederlands elke letter een woord (meer bepaald een substantief) en blijft de vertaling per letter dezelfde als in het Frans. Voor de uitspraak en het geslacht, zie dus de Woordenschat-rubriek.
De letters '''e,g,h,j,r,w,y en z''' spreek je anders uit in het Frans.&lt;br&gt;
&lt;br&gt;
'''e''' wordt uitgesproken als [ə]*
&lt;br&gt;
'''g''' wordt uitgesproken als (gé)of [ʒe]bv. '''Gé'''rard
&lt;br&gt;
'''h''' wordt uitgesproken als (ach)of[aʃ]
&lt;br&gt;
'''j''' wordt uitgesproken als (ji) of [ʒi]bv. '''Ji'''mmy
&lt;br&gt;
'''w''' wordt uitgesproken als (double vé)of [dublə ve]
&lt;br&gt;
'''y''' wordt uitgesproken als (i gerc)of [igrɛk]
&lt;br&gt;
'''z''' wordt uitgesproken als (zéd) of [zɛd]                                                    &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;*Fonetisch alfabet&lt;/span&gt;

==== De Franse uitspraak ====
===== Klinkers en klinkercombinaties =====
* De lettercombinaties &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''au''&lt;/span&gt; en &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''eau''&lt;/span&gt; worden als [oo] uitgesproken.
* De lange a-klank, zoals in ''kater'' of ''vaak'', kent men niet in het Frans, behalve vóór een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''r''&lt;/span&gt; (in [aar], bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''voir''&lt;/span&gt; [vwaar], &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''retard''&lt;/span&gt; [rə&lt;u&gt;taar&lt;/u&gt;])
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''é''&lt;/span&gt; wordt als [ee] uitgesproken (bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''église''&lt;/span&gt; [eegliez(ə)].
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''è''&lt;/span&gt; wordt als het eerste deel van de [ij] uitgesproken, of zoals de è in Genève (bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''élève''&lt;/span&gt; [ee&lt;u&gt;lij&lt;/u&gt;v(ə)].
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''e''&lt;/span&gt; wordt op het einde van een woord als [(ə)] uitgesproken (dus soms als [ə], soms helemaal niet. Meestal mag je daarin kiezen; hoe trager en/of verzorgder je spreekt, hoe meer kans dat je de [ə] uitspreekt), bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''élève''&lt;/span&gt; [ee&lt;u&gt;lij&lt;/u&gt;v(ə)]. Dit geldt ook voor het einde van een lettergreep, bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''retard''&lt;/span&gt; [rə&lt;u&gt;taar&lt;/u&gt;]. In andere gevallen wordt de &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''e''&lt;/span&gt; als een kruising van de ''e'' (als in ''bed'') en de ''ij'' (als in ''ijsje'') uitgesproken, dus zoals in elk van de twee laatste lettergrepen van ons Nederlands (maar uit het Frans afkomstig) bijwoord ''en effet''; in de fonetische weergaven zullen we dit veelal als [e] aangeven. Bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Gerpinnes''&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;[[:w:Gerpinnes|(w)]]&lt;/sup&gt; [zjer&lt;u&gt;pien&lt;/u&gt;]. Een laatste uitzondering vormt de uitspraak van de &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''e''&lt;/span&gt; in het woord of de lettergreep &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''(-)en(-)''&lt;/span&gt;: Samen met de &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''n''&lt;/span&gt; wordt hij hier als de eerste lettergreep van de Nederlandse bijwoorden ''enfin'' en ''en effet'', beide van Franse herkomst, uitgesproken. 
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''ê''&lt;/span&gt; wordt soms als [ə] (&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''gênant''&lt;/span&gt; [zjə&lt;u&gt;nã&lt;/u&gt;]) en soms als [ij] (&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''êtes''&lt;/span&gt; [ijt]) uitgesproken.
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''eu''&lt;/span&gt; wordt ofwel als [ø] (zoals in ''reus'') uitgesproken (&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''heureux''&lt;/span&gt; [ø&lt;u&gt;rø&lt;/u&gt;]), ofwel als [uu] (zoals in ''uur'') (&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''eu''&lt;/span&gt; [uu]), ofwel als [œ] (zoals in ''huis''), maar in dit laatste geval alleen in [œr] op het einde van een woord (&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''chauffeur''&lt;/span&gt; [sjoo&lt;u&gt;fœr&lt;/u&gt;]).
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''ou''&lt;/span&gt; en de &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''où''&lt;/span&gt; worden als [oe] uitgesproken (zoals in Nederlands ''boer''), voorbeelden zijn &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''rouge''&lt;/span&gt; [roezj] en &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''où''&lt;/span&gt; [oe].
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''ui''&lt;/span&gt; spreken we als [wi(e)] uit, bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''huit''&lt;/span&gt; [wie(t)].
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''oe''&lt;/span&gt;, voornamelijk voorkomend in Duitse, Alemannische en Luxemburgse leenwoorden en namen, als [ø], bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Thomas Voeckler''&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;[[:w:Thomas Voeckler|(w)]]&lt;/sup&gt; [too&lt;u&gt;mã vøk&lt;/u&gt;lijr]. 
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''ou''&lt;/span&gt;, indien als medeklinker gebruikt, wordt [w], zoals in &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''oui''&lt;/span&gt; [wie].Voor het overige worden vele andere woorden en namen, die in andere talen hun oorsprong vinden, nog anders uitgesproken dan bovenstaande uitspraakregels doen vermoeden.
===== Medeklinkers en medeklinkercombinaties =====
* Een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''g''&lt;/span&gt; wordt nooit uitgesproken zoals in het ''rasechte'' Nederlands, maar altijd ofwel zoals in ''chanta'''g'''e'', ofwel zoals in '''''g'''ag''.
* Vóór een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''i''&lt;/span&gt;, een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''e''&lt;/span&gt; of een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''y''&lt;/span&gt; wordt een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''g''&lt;/span&gt; als [zj] uitgesproken, zoals in ''chanta'''g'''e'', bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Gedinne''&lt;/span&gt;&lt;sup&gt;[[:w:Gedinne|(w)]]&lt;/sup&gt; [zjə&lt;u&gt;dien&lt;/u&gt;].
* In de andere gevallen, dus vóór een medeklinker, een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''a''&lt;/span&gt;, een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''o''&lt;/span&gt;, een &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''u''&lt;/span&gt; of op het einde van een woord, spreken we de &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''g''&lt;/span&gt; uit zoals in ons Nederlandse woord ''garçon'', bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''grandeur''&lt;/span&gt; [grã&lt;u&gt;dœr&lt;/u&gt;].
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''h''&lt;/span&gt; wordt nooit uitgesproken, bijvoorbeeld &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''homard''&lt;/span&gt; [oo&lt;u&gt;maar&lt;/u&gt;], &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''homme''&lt;/span&gt; [om].
* De &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''ll''&lt;/span&gt; kent een zeer variabele uitspraak van geval tot geval. Lees aandachtig de fonetische weergave per woord op deze combinatie.

&lt;span style=&quot;color: red;&quot;&gt; Problemen met het fonetisch schrift? Lees aandachtig de !!!-rubriek hieronder... &lt;/span&gt;

===&lt;span style=&quot;color: red;&quot;&gt;'''''!!!''''' &lt;/span&gt;===

=== Woordenschat ===
{{Frwtop|2}}
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''a'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [a]&lt;/span&gt;: a
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''b'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [bee]&lt;/span&gt;: b
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''le Bangladesh'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [lə bãglad&lt;u&gt;desj&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: [[w:Bangladesh|Bangladesh]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''c'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [see]&lt;/span&gt;: c
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''d'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [dee]&lt;/span&gt;: d
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''e'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [ə]&lt;/span&gt;: e
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''et'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[ee]&lt;/span&gt;: en
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''f'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [ef]&lt;/span&gt;: f
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''g'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [zjee]&lt;/span&gt;: g
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''h'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [asj]&lt;/span&gt;: h
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''i'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [ie]&lt;/span&gt;: i
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''j'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [zjie]&lt;/span&gt;: j
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''le Japon'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [lə zjap&lt;u&gt;põ&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: [[w:Japan|Japan]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''k'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [ka] &lt;/span&gt;: k
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''l'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [el]&lt;/span&gt;: l
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''m'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [em]&lt;/span&gt;: m
{{Frwmid}}
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''n'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [en]&lt;/span&gt;: n
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''le Nigeria'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [lə &lt;u&gt;nie&lt;/u&gt;zjeerjah]&lt;/span&gt;: [[w:Nigeria|Nigeria]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''o'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [oo]&lt;/span&gt;: o
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''p'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [pee]&lt;/span&gt;: p
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''le Pakistan'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [lə &lt;u&gt;pak&lt;/u&gt;kistã]&lt;/span&gt;: [[w:Pakistan|Pakistan]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''q'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [kuu]&lt;/span&gt;: q
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''r'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [er]&lt;/span&gt;: r
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''la Russie'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''v'', [lə ruus&lt;u&gt;sie&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: [[w:Rusland|Rusland]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''s'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [es]&lt;/span&gt;: s
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''t'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [tee]&lt;/span&gt;: t
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''u'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [uu]&lt;/span&gt;: u
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''v'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [vee]&lt;/span&gt;: v
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''w'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [&lt;u&gt;doe&lt;/u&gt;bləvee]&lt;/span&gt;: w
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''x'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [ieks]&lt;/span&gt;: x
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''y'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [ie&lt;u&gt;grek&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: y
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''z'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''m'', [zijd(ə)]&lt;/span&gt;: z
{{Frwbott|52|30}}

=== Uitdrukkingen ===
&lt;br style=&quot;clear: both;&quot;&gt;
{| style=&quot;margin:0 auto;&quot; width=&quot;100%&quot; class=&quot;toccolours&quot;
|- bgcolor=&quot;CCFF99&quot;
| &lt;b&gt;&lt;i&gt;Uitdrukkingen &lt;span style=&quot;color: darkred;&quot;&gt;2&lt;/span&gt;&lt;/i&gt;&lt;/b&gt;
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''abandonner la partie'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[abbahndon&lt;u&gt;nee&lt;/u&gt; lah par&lt;u&gt;tie&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: (de partij) opgeven
&lt;span style=&quot;color:blue;&quot;&gt;''U kent nu &lt;span style=&quot;color:darkred;&quot;&gt; '''15''' &lt;/span&gt; uitdrukkingen, waarvan &lt;span style=&quot;color:black;&quot;&gt; '''0''' &lt;/span&gt; nieuwe.''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
|}
----

=&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;Partie 3:&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Pronoms personnels 1'' &lt;/span&gt; (Persoonlijke voornaamwoorden 1) =
=== Grammatica: De lidwoorden en persoonlijke voornaamwoorden ===
Dit is het eerste onderdeel dat handelt over de persoonlijke voornaamwoorden. In dit deel worden uitsluitend de voornaamwoorden behandeld die als onderwerp worden gebruikt.

Indien het persoonlijk voornaamwoord dient als onderwerp worden de volgende persoonlijke voornaamwoorden gebruikt:


{| border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot; height=&quot;100&quot;
|-
! Nederlands
! Frans
|-
| ik
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''je, j'''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[zjə], [zj]&lt;/span&gt;
|-
| jij, je
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''tu''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[tuu]&lt;/span&gt;
|-
| hij, het, er
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''il''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[iel]&lt;/span&gt;
|-
| zij, ze
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''elle''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[el]&lt;/span&gt;
|-
| men
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''on''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[ohh]&lt;/span&gt;
|-
| wij, we
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''nous''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[noe]&lt;/span&gt;
|-
| u
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''vous''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[voe]&lt;/span&gt;
|-
| jullie
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''vous''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[voe]&lt;/span&gt;
|-
| zij, ze &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt; ''m'' &lt;/span&gt;
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''ils''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[iel]&lt;/span&gt;
|-
| zij, ze &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt; ''v'' &lt;/span&gt;
|&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''elles''&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[el]&lt;/span&gt;
|}


'''Voorbeelden'''

Je parle (le) français= Ik spreek Frans 

Tu es beau = Jij bent mooi

Il est grand = Hij is groot

Elle est grand'''e''' = Zij is groot

Nous lisons un livre= Wij lezen een boek

Vous regardez la télévision = Jullie kijken naar de televisie

Ils écoutent la radio = Zij luisteren naar de radio

Elles parlent français = Zij spreken Frans

==='''''&lt;span style=&quot;color: red;&quot;&gt; !!! &lt;/span&gt;'''''===
* Wanneer bij de derde persoon het geslacht onbekend is of het zijn dieren, wordt de mannelijke vorm gebruikt.
*&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''j''' &lt;/span&gt; wordt gebruikt als &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''je''&lt;/span&gt;, maar dan alleen vóór een klinker of een niet-aangeblazen  &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''h'' &lt;/span&gt;(zie ''Partie 2'').

=== Woordenschat ===
{{Frwtop|3}}
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''l'Allemagne'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''v'', [&lt;u&gt;lal&lt;/u&gt;(ə)manj(ə)]&lt;/span&gt;:  [[w:Duitsland|Duitsland]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''l'Egypte'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''v'', [&lt;u&gt;lee&lt;/u&gt;zjiept]&lt;/span&gt;: [[w:Egypte|Egypte]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''la Russie'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''v'', [&lt;u&gt;laa&lt;/u&gt;ruussie]&lt;/span&gt;: [[w:Rusland|Rusland]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''la Pologne'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''v'', [&lt;u&gt;laa&lt;/u&gt;poolonj(ə)]&lt;/span&gt;: [[w:Polen|Polen]]      
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''elle'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[el]&lt;/span&gt;: zij, ze, haar
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''elles'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[el]&lt;/span&gt;: zij, ze
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''il'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[iel]&lt;/span&gt;: hij, het, er
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''ils'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[iel]&lt;/span&gt;: zij, ze
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''je'', ''j''' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[zje], [zj]&lt;/span&gt;: ik
{{Frwmid}}
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''le Mexique'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''f'', [lah &lt;u&gt;mek&lt;/u&gt;siek]&lt;/span&gt;: [[w:Mexico (land)|Mexico]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''nous'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[noe]&lt;/span&gt;: wij, we, ons
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''on'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[ohh]&lt;/span&gt;: men
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''les Philippines'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;''v'', [lij fieliep&lt;u&gt;ien&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: [[w:Filippijnen|de Filippijnen]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''tu'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[tuu]&lt;/span&gt; : jij, je, gij, ge
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''le Viêt Nam'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[lə vjet nam]&lt;/span&gt;: [[w:Vietnam|Vietnam]]
* &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''vous'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: smaller;&quot;&gt;[voe]&lt;/span&gt;:u, jullie
{{Frwbott|64|16}}

=== Uitdrukkingen ===
&lt;br style=&quot;clear: both;&quot;&gt;
{| style=&quot;margin:0 auto;&quot; width=&quot;100%&quot; id=&quot;toc&quot;
|- bgcolor=&quot;CCFF99&quot;
|'''''Uitdrukkingen &lt;span style=&quot;color: darkred;&quot;&gt;1&lt;/span&gt;''''' 
*&lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''abandonner la partie'' &lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;[abbahndon&lt;u&gt;nee&lt;/u&gt; lah par&lt;u&gt;tie&lt;/u&gt;]&lt;/span&gt;: (de partij) opgeven
&lt;span style=&quot;color: blue;&quot;&gt;''U kent nu &lt;span style=&quot;color: darkred;&quot;&gt; '''15''' &lt;/span&gt; uitdrukkingen''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
|}

=&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;Partie 4:&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Exercices''&lt;/span&gt; (Oefeningen) =

{| border=&quot;0&quot; width=&quot;100%&quot;
|-
|bgcolor=&quot;CCFFFF&quot; valign=top width=48%|
{|

Voor de eerste les staat er nog geen oefeningenpakket op het programma, omdat er nog te weinig kennis door de cursist is vergaard in de eerste les, om een zinvol type oefening te ontwerpen. We gaan er dan ook vanuit dat u geen problemen hebt met bovenstaande leerstof. 
|}
|}

=&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;Partie 5:&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;''Outils''&lt;/span&gt; (Gereedschap) =
{{Fro|1}}
{{Frans}}
{{Sub}}</text>
      <sha1>c9z6bfh5zcpaeierfhg0qv9d7mnxe2s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikibooks:Te verwijderen pagina's</title>
    <ns>4</ns>
    <id>51</id>
    <revision>
      <id>398358</id>
      <parentid>398168</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:22:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>+4</comment>
      <origin>398358</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10877" sha1="bptxz61mcxrupl8r49z5mrla26syqk3" xml:space="preserve">{{TOC zonder automatische nummering}}
== Uitleg ==
{{Te verwijderen pagina's}}

&lt;!--Niet verwijderd... een week laten staan--&gt;

== Archief ==
&lt;div style=&quot;font-size: smaller; margin: 3px 0 5px 10px;&quot;&gt;
{{Archieflinks|vanaf=2014}}
&lt;/div&gt;

&lt;!-- Voorbeeld:
== Jaar ==
=== Maand ===
====Toegevoegd dd-mm, te verwijderen op of na dd-mm+1 ====
*[[Paginatitel]] - wiu 
--&gt;

== 2025 ==
=== januari ===
==== Toegevoegd 21-1, te verwijderen op of na 21-2 ====
*[[Wikijunior:Westerse filosofie]] en alle subpagina's en categorie. Motivatie: Dit boek ben ik een tijdje geleden begonnen, maar ik denk dat het heel eerlijk gezegd toch weinig toevoegt aan Wikibooks. Het is niet compleet en ik had geen motivatie meer om het verder te maken. Daarom denk ik dat het beter is als het geheel verwijderd wordt. [[Gebruiker:S. Perquin|S. Perquin]] ([[Overleg gebruiker:S. Perquin|overleg]]) 21 jan 2025 18:39 (CET)
*:Ben het eens met dit verzoek, het boek heeft te weinig inhoud en er is geen kans op uitbreiding binnen afzienbare termijn. Met vriendelijke groet [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 22 jan 2025 10:05 (CET)
::*{{Done|Verwijderd}}

===juni===
====Toegevoegd 4 juni, te verwijderen op of na 4 juli====
*[[Sjabloon:Bouwkunst, Architectuur en Bouwen]] - Niet in gebruik sinds 2012, geen werkende links. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 23:31 (CEST)
*:{{Done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:11 (CEST)

====Toegevoegd 12 juni, te verwijderen op of na 12 juli====
* [[Kookboek/Gerechten]] - Dit zou een overzichtspagina moeten zijn/worden, maar er staat maar één link op. Sinds de start in 2007 zijn er geen inhoudelijke wijzigingen geweest. Via de [[:Categorie:Kookboek]] zijn al zoveel ingangen, dat deze pagina mij overbodig lijkt. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 12 jun 2025 17:43 (CEST)
::Bovendien is er de pagina [[Kookboek/Recepten]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST)
:{{Done}} - Er stond inderdaad een link naar één recept, daarmee had deze pagina geen enkele zinnige functie. In een heel andere vorm had dit misschien een zekere meerwaarde gehad, maar daar ga ik me niet verder mee bezighouden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:10 (CEST)

====Toegevoegd 16 juni, te verwijderen op of na 16 juli====
* [[Tsjechisch/Woordenlijst Tsjechisch-Nederlands]] - Vrijwel geen inhoud sinds 2018. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST)
*:Ik ben toch eerder geneigd dit te behouden, er is immers altijd kans dat het een keer door iemand verder wordt aangevuld. Er staat toch wel iets, zij het idd. niet veel. Op zich is dit puur inhoudelijk natuurlijk ook zinvol. Als je dit weggooit, heb je daarna dus helemáál niets wat dit betreft. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:16 (CEST)
* [[Elektronische Bouwstenen voor Producten]] - Geen enkele inhoud, gestart in april 2024 --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 07:44 (CEST)
*:[[gebruiker:Jelle Saldien]], gebeurt hier nog iets meer mee? Anders zal dit binnenkort verwijderd worden, want in de huidige vorm is het idd. totaal ongeschikt. Overigens is de titel hoe dan ook onjuist gespeld (hoofdletters). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:31 (CEST) 
* [[Wikibooks:Infobox/Staatsrecht in Nederland]] - Beginnetje voor een Infobox (uit 2009) waarvoor geen Wikibook bestaat. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 08:12 (CEST)
*:Jawel, dat is er wel maar staat momenteel buiten de hoofdnaamruimte, zie [[Wikibooks:Wachtruimte/Staatsrecht in Nederland]]. Alleen: wie gaat dit ooit nog afmaken? Ik iig niet, helaas. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:19 (CEST)
*::Je hebt gelijk, had ik niet gezien. Ik ga dit ook niet afmaken. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 06:00 (CEST)
* [[Michel de Montaigne/Nederlandse vertalingen van Essais: Livre I]] - Te weinig inhoud, slechts enkele vertalingen. Veel overmoedige ambitie en helaas te weinig tijd om het in mijn eentje verder uit te werken. Heeft dus niet veel zin, vind ik, om het te bewaren. De rest van het wikibook over Montaigne (de samenvattingen enz.) kan wel blijven. [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.G.G.]] ([[Overleg gebruiker:J.Grandgagnage|overleg]]) 16 jun 2025 09:46 (CEST)
*:{{Done}} En meteen ook de drie subpagina's die hierin stonden mee verwijderd, omdat ze als zodanig integraal deel waren van deze hoofdmodule. Als dat laatste niet de bedoeling was, moet je de betreffende inhoud elders onderbrengen (door ze eerst te hernoemen). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:42 (CEST)
* [[BIM/Begrippenlijst]] - leeg sinds juni 2024. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 13:21 (CEST)
*:{{Done}} - Hier had je idd. in deze vorm helemaal niets aan. Het hoorde op zich bij een bestaand boek, maar [[gebruiker:Joopzuur]] die hier vorig jaar aan werkte lijkt momenteel niet actief. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:21 (CEST)

====Toegevoegd 17 juni, te verwijderen op of na 17 juli====
* [[Atlas van Afrika]] - Dit is geen atlas. Dit is slechts één pagina die alleen een zeer globale kaart van Afrika bevat, zonder inhoud. Ook is er geen Wikibook waar de pagina bij hoort, geen categorie, helemaal niets. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 15:23 (CEST)

====Toegevoegd 19 juni, te verwijderen op of na 19 juli====
* [[Moet er meer gedaan worden om de privacy van Nederlandse burgers te beschermen]] - Dit lijkt mij &quot;out of scope&quot; zoals dat op Commons zou worden bestempeld: dit lijkt meer op een essay dan een leerboek, wat de scope op Wikibooks is. Bovendien is het op geen enkele manier ingebed in de structuur van Wikibooks: geen categorie, geen links naar deze pagina. Hoe zou het dan terug te vinden zijn? En bij welk boek zou het moeten horen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 19 jun 2025 11:15 (CEST)
*:Lijkt inderdaad weinig meer dan een essay, hoewel het onderwerp op een bepaalde manier denk ik best interessant zou kunnen zijn (zie de [[Boekenplank:Samenleving]], waar dit bij zou kunnen passen). Ik neig dus in deze vorm toch maar naar verwijderen. Dat het nog niet ingebed is in de categorie-structuur is op zich niet het grootste probleem, wiki-technisch is dat vrij eenvoudig te verhelpen. Alleen: dat is natuurlijk ook weer verder zinloos als de inhoud als zodanig in deze vorm dus niet geschikt is een beter verwijderd kan worden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 19 jun 2025 19:14 (CEST)

====Toegevoegd 23 juni vanwege mogelijke schending auteursrechten ====
Vermoedelijk zijn de volgende teksten schending van het auteursrecht:
* [[Italiaans/Liedtekst-Volare]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Volare]] voor mijn toelichting.
* [[Italiaans/Liedtekst-Per-amore]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Per-amore]] voor mijn toelichting.
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 23 jun 2025 07:44 (CEST)
*:Per direct verwijderd, alleen al bij een vermoeden van auteursrechtenschending dient het nadeel van de twijfel te worden gegeven. De oorspronkelijke auteur, Hans Muller, is sinds enkele maanden trouwens overal op de site van WMF geblokkeerd en kan dus hier dus nu ook geen toelichting meer geven. Jammer, maar niets aan te doen verder. Mocht hij hier ooit nog een keer kunnen terugkomen, da kan hij zelf eventueel alsnog een toelichting geven. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 24 jun 2025 01:45 (CEST)

====Toegevoegd 26 juni, te verwijderen op of na 26 juli====
* [[Koken/Kookles]] mag wat mij betreft weg. Deze wordt niet meer gebruikt en is ook niet echt bruikbaar. {{Wg|Pbuddenberg}}
** Mee eens. Zie [[Overleg_gebruiker:Pbuddenberg#Over_de_pagina_Koken/Kookles]]. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 16:30 (CEST)
**:{{done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 30 jun 2025 21:10 (CEST)

====Toegevoegd 30 juni, te verwijderen op of na 30 juli====
* [[Boekbespreking: Het smelt (Lize Spit)]]: 
** Op mij komt deze lofzang over als promotie/reclame, die niet thuis hoort op Wikimedia. De pagina is in 2019 geschreven door een anonieme auteur. Het lijkt mij geen objectief geschreven recensie/boekbespreking, die kritisch hoort te zijn. 
** Het is een los artikel, dat bij geen enkel boek of categorie hoort. En ik zou ook niet weten waar het te plaatsen.
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 06:08 (CEST)
:Eens; direct verwijderd. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 30 jun 2025 11:35 (CEST)

===juli===
====Toegevoegd 1 juli, te verwijderen op of na 1 augustus====
* [[Biologie/Schooltaalwoorden]]- Wie heeft hier iets aan? Het lijkt mij dat je meer hebt aan [[Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs]]. Bovendien lijken niet alle woorden specifiek voor biologie te zijn. De pagina is in 2019 gemaakt en er is sindsdien ook helemaal niets gedaan met de opmerking dat het artikel niet voldoet aan de opmaakconventies. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 jul 2025 08:03 (CEST)
::Nutteloos in deze vorm. Kan voor gebruiker nog wel waarde hebben, daarom verplaatst naar [[Gebruiker:Pbuddenberg:Biologie/Schooltaalwoorden]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 1 jul 2025 15:40 (CEST)

====Toegevoegd 7 juli, te verwijderen op of na 7 augustus====
*[[Sjabloon:CSS properties]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken/Fase1]], [[Sjabloon:Voltooide boeken/Fase4]]&lt;br&gt; Geen inhoud, verouderd, niet in gebruik. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:21 (CEST)

== Kandidaten voor directe verwijdering ==
&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;Hier worden maximaal 10 kandidaten voor directe verwijdering geplaatst.&lt;br&gt;Voor het volledige overzicht: [[:Categorie:Wikibooks:Nuweg|klik hier]].&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;dynamicPageList&gt;
category  = Wikibooks:Nuweg
mode      = ordered
count     = 10
redirects = include
&lt;/dynamicPageList&gt;</text>
      <sha1>bptxz61mcxrupl8r49z5mrla26syqk3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398359</id>
      <parentid>398358</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:42:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>+8</comment>
      <origin>398359</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11422" sha1="qyvpqcyh79j4prpa5pors3zzwvmukat" xml:space="preserve">{{TOC zonder automatische nummering}}
== Uitleg ==
{{Te verwijderen pagina's}}

&lt;!--Niet verwijderd... een week laten staan--&gt;

== Archief ==
&lt;div style=&quot;font-size: smaller; margin: 3px 0 5px 10px;&quot;&gt;
{{Archieflinks|vanaf=2014}}
&lt;/div&gt;

&lt;!-- Voorbeeld:
== Jaar ==
=== Maand ===
====Toegevoegd dd-mm, te verwijderen op of na dd-mm+1 ====
*[[Paginatitel]] - wiu 
--&gt;

== 2025 ==
=== januari ===
==== Toegevoegd 21-1, te verwijderen op of na 21-2 ====
*[[Wikijunior:Westerse filosofie]] en alle subpagina's en categorie. Motivatie: Dit boek ben ik een tijdje geleden begonnen, maar ik denk dat het heel eerlijk gezegd toch weinig toevoegt aan Wikibooks. Het is niet compleet en ik had geen motivatie meer om het verder te maken. Daarom denk ik dat het beter is als het geheel verwijderd wordt. [[Gebruiker:S. Perquin|S. Perquin]] ([[Overleg gebruiker:S. Perquin|overleg]]) 21 jan 2025 18:39 (CET)
*:Ben het eens met dit verzoek, het boek heeft te weinig inhoud en er is geen kans op uitbreiding binnen afzienbare termijn. Met vriendelijke groet [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 22 jan 2025 10:05 (CET)
::*{{Done|Verwijderd}}

===juni===
====Toegevoegd 4 juni, te verwijderen op of na 4 juli====
*[[Sjabloon:Bouwkunst, Architectuur en Bouwen]] - Niet in gebruik sinds 2012, geen werkende links. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 23:31 (CEST)
*:{{Done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:11 (CEST)

====Toegevoegd 12 juni, te verwijderen op of na 12 juli====
* [[Kookboek/Gerechten]] - Dit zou een overzichtspagina moeten zijn/worden, maar er staat maar één link op. Sinds de start in 2007 zijn er geen inhoudelijke wijzigingen geweest. Via de [[:Categorie:Kookboek]] zijn al zoveel ingangen, dat deze pagina mij overbodig lijkt. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 12 jun 2025 17:43 (CEST)
::Bovendien is er de pagina [[Kookboek/Recepten]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST)
:{{Done}} - Er stond inderdaad een link naar één recept, daarmee had deze pagina geen enkele zinnige functie. In een heel andere vorm had dit misschien een zekere meerwaarde gehad, maar daar ga ik me niet verder mee bezighouden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:10 (CEST)

====Toegevoegd 16 juni, te verwijderen op of na 16 juli====
* [[Tsjechisch/Woordenlijst Tsjechisch-Nederlands]] - Vrijwel geen inhoud sinds 2018. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST)
*:Ik ben toch eerder geneigd dit te behouden, er is immers altijd kans dat het een keer door iemand verder wordt aangevuld. Er staat toch wel iets, zij het idd. niet veel. Op zich is dit puur inhoudelijk natuurlijk ook zinvol. Als je dit weggooit, heb je daarna dus helemáál niets wat dit betreft. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:16 (CEST)
* [[Elektronische Bouwstenen voor Producten]] - Geen enkele inhoud, gestart in april 2024 --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 07:44 (CEST)
*:[[gebruiker:Jelle Saldien]], gebeurt hier nog iets meer mee? Anders zal dit binnenkort verwijderd worden, want in de huidige vorm is het idd. totaal ongeschikt. Overigens is de titel hoe dan ook onjuist gespeld (hoofdletters). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:31 (CEST) 
* [[Wikibooks:Infobox/Staatsrecht in Nederland]] - Beginnetje voor een Infobox (uit 2009) waarvoor geen Wikibook bestaat. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 08:12 (CEST)
*:Jawel, dat is er wel maar staat momenteel buiten de hoofdnaamruimte, zie [[Wikibooks:Wachtruimte/Staatsrecht in Nederland]]. Alleen: wie gaat dit ooit nog afmaken? Ik iig niet, helaas. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:19 (CEST)
*::Je hebt gelijk, had ik niet gezien. Ik ga dit ook niet afmaken. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 06:00 (CEST)
* [[Michel de Montaigne/Nederlandse vertalingen van Essais: Livre I]] - Te weinig inhoud, slechts enkele vertalingen. Veel overmoedige ambitie en helaas te weinig tijd om het in mijn eentje verder uit te werken. Heeft dus niet veel zin, vind ik, om het te bewaren. De rest van het wikibook over Montaigne (de samenvattingen enz.) kan wel blijven. [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.G.G.]] ([[Overleg gebruiker:J.Grandgagnage|overleg]]) 16 jun 2025 09:46 (CEST)
*:{{Done}} En meteen ook de drie subpagina's die hierin stonden mee verwijderd, omdat ze als zodanig integraal deel waren van deze hoofdmodule. Als dat laatste niet de bedoeling was, moet je de betreffende inhoud elders onderbrengen (door ze eerst te hernoemen). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:42 (CEST)
* [[BIM/Begrippenlijst]] - leeg sinds juni 2024. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 13:21 (CEST)
*:{{Done}} - Hier had je idd. in deze vorm helemaal niets aan. Het hoorde op zich bij een bestaand boek, maar [[gebruiker:Joopzuur]] die hier vorig jaar aan werkte lijkt momenteel niet actief. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:21 (CEST)

====Toegevoegd 17 juni, te verwijderen op of na 17 juli====
* [[Atlas van Afrika]] - Dit is geen atlas. Dit is slechts één pagina die alleen een zeer globale kaart van Afrika bevat, zonder inhoud. Ook is er geen Wikibook waar de pagina bij hoort, geen categorie, helemaal niets. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 15:23 (CEST)

====Toegevoegd 19 juni, te verwijderen op of na 19 juli====
* [[Moet er meer gedaan worden om de privacy van Nederlandse burgers te beschermen]] - Dit lijkt mij &quot;out of scope&quot; zoals dat op Commons zou worden bestempeld: dit lijkt meer op een essay dan een leerboek, wat de scope op Wikibooks is. Bovendien is het op geen enkele manier ingebed in de structuur van Wikibooks: geen categorie, geen links naar deze pagina. Hoe zou het dan terug te vinden zijn? En bij welk boek zou het moeten horen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 19 jun 2025 11:15 (CEST)
*:Lijkt inderdaad weinig meer dan een essay, hoewel het onderwerp op een bepaalde manier denk ik best interessant zou kunnen zijn (zie de [[Boekenplank:Samenleving]], waar dit bij zou kunnen passen). Ik neig dus in deze vorm toch maar naar verwijderen. Dat het nog niet ingebed is in de categorie-structuur is op zich niet het grootste probleem, wiki-technisch is dat vrij eenvoudig te verhelpen. Alleen: dat is natuurlijk ook weer verder zinloos als de inhoud als zodanig in deze vorm dus niet geschikt is een beter verwijderd kan worden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 19 jun 2025 19:14 (CEST)

====Toegevoegd 23 juni vanwege mogelijke schending auteursrechten ====
Vermoedelijk zijn de volgende teksten schending van het auteursrecht:
* [[Italiaans/Liedtekst-Volare]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Volare]] voor mijn toelichting.
* [[Italiaans/Liedtekst-Per-amore]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Per-amore]] voor mijn toelichting.
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 23 jun 2025 07:44 (CEST)
*:Per direct verwijderd, alleen al bij een vermoeden van auteursrechtenschending dient het nadeel van de twijfel te worden gegeven. De oorspronkelijke auteur, Hans Muller, is sinds enkele maanden trouwens overal op de site van WMF geblokkeerd en kan dus hier dus nu ook geen toelichting meer geven. Jammer, maar niets aan te doen verder. Mocht hij hier ooit nog een keer kunnen terugkomen, da kan hij zelf eventueel alsnog een toelichting geven. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 24 jun 2025 01:45 (CEST)

====Toegevoegd 26 juni, te verwijderen op of na 26 juli====
* [[Koken/Kookles]] mag wat mij betreft weg. Deze wordt niet meer gebruikt en is ook niet echt bruikbaar. {{Wg|Pbuddenberg}}
** Mee eens. Zie [[Overleg_gebruiker:Pbuddenberg#Over_de_pagina_Koken/Kookles]]. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 16:30 (CEST)
**:{{done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 30 jun 2025 21:10 (CEST)

====Toegevoegd 30 juni, te verwijderen op of na 30 juli====
* [[Boekbespreking: Het smelt (Lize Spit)]]: 
** Op mij komt deze lofzang over als promotie/reclame, die niet thuis hoort op Wikimedia. De pagina is in 2019 geschreven door een anonieme auteur. Het lijkt mij geen objectief geschreven recensie/boekbespreking, die kritisch hoort te zijn. 
** Het is een los artikel, dat bij geen enkel boek of categorie hoort. En ik zou ook niet weten waar het te plaatsen.
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 06:08 (CEST)
:Eens; direct verwijderd. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 30 jun 2025 11:35 (CEST)

===juli===
====Toegevoegd 1 juli, te verwijderen op of na 1 augustus====
* [[Biologie/Schooltaalwoorden]]- Wie heeft hier iets aan? Het lijkt mij dat je meer hebt aan [[Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs]]. Bovendien lijken niet alle woorden specifiek voor biologie te zijn. De pagina is in 2019 gemaakt en er is sindsdien ook helemaal niets gedaan met de opmerking dat het artikel niet voldoet aan de opmaakconventies. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 jul 2025 08:03 (CEST)
::Nutteloos in deze vorm. Kan voor gebruiker nog wel waarde hebben, daarom verplaatst naar [[Gebruiker:Pbuddenberg:Biologie/Schooltaalwoorden]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 1 jul 2025 15:40 (CEST)

====Toegevoegd 7 juli, te verwijderen op of na 7 augustus====
*[[Sjabloon:CSS properties]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken/Fase1]], [[Sjabloon:Voltooide boeken/Fase4]]
::Geen inhoud, verouderd, niet in gebruik. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:21 (CEST)

*[[Sjabloon:Archief voor omgezette wikitext-overlegpagina]], [[Sjabloon:Wikitext-overlegpagina omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met andere ondertekenaar]], [[Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met onderdrukte auteur]], [[Sjabloon:Archief voor omgezette LQT-pagina]], [[Sjabloon:LQT-pagina omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:LQT-doorverwijzing omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:FlowNoem]]
::Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:42 (CEST)

== Kandidaten voor directe verwijdering ==
&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;Hier worden maximaal 10 kandidaten voor directe verwijdering geplaatst.&lt;br&gt;Voor het volledige overzicht: [[:Categorie:Wikibooks:Nuweg|klik hier]].&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;dynamicPageList&gt;
category  = Wikibooks:Nuweg
mode      = ordered
count     = 10
redirects = include
&lt;/dynamicPageList&gt;</text>
      <sha1>qyvpqcyh79j4prpa5pors3zzwvmukat</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398370</id>
      <parentid>398359</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:55:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>+1</comment>
      <origin>398370</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11555" sha1="3c6qt08cit7xkpc1s5y8he3ywm4ddgg" xml:space="preserve">{{TOC zonder automatische nummering}}
== Uitleg ==
{{Te verwijderen pagina's}}

&lt;!--Niet verwijderd... een week laten staan--&gt;

== Archief ==
&lt;div style=&quot;font-size: smaller; margin: 3px 0 5px 10px;&quot;&gt;
{{Archieflinks|vanaf=2014}}
&lt;/div&gt;

&lt;!-- Voorbeeld:
== Jaar ==
=== Maand ===
====Toegevoegd dd-mm, te verwijderen op of na dd-mm+1 ====
*[[Paginatitel]] - wiu 
--&gt;

== 2025 ==
=== januari ===
==== Toegevoegd 21-1, te verwijderen op of na 21-2 ====
*[[Wikijunior:Westerse filosofie]] en alle subpagina's en categorie. Motivatie: Dit boek ben ik een tijdje geleden begonnen, maar ik denk dat het heel eerlijk gezegd toch weinig toevoegt aan Wikibooks. Het is niet compleet en ik had geen motivatie meer om het verder te maken. Daarom denk ik dat het beter is als het geheel verwijderd wordt. [[Gebruiker:S. Perquin|S. Perquin]] ([[Overleg gebruiker:S. Perquin|overleg]]) 21 jan 2025 18:39 (CET)
*:Ben het eens met dit verzoek, het boek heeft te weinig inhoud en er is geen kans op uitbreiding binnen afzienbare termijn. Met vriendelijke groet [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 22 jan 2025 10:05 (CET)
::*{{Done|Verwijderd}}

===juni===
====Toegevoegd 4 juni, te verwijderen op of na 4 juli====
*[[Sjabloon:Bouwkunst, Architectuur en Bouwen]] - Niet in gebruik sinds 2012, geen werkende links. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 23:31 (CEST)
*:{{Done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:11 (CEST)

====Toegevoegd 12 juni, te verwijderen op of na 12 juli====
* [[Kookboek/Gerechten]] - Dit zou een overzichtspagina moeten zijn/worden, maar er staat maar één link op. Sinds de start in 2007 zijn er geen inhoudelijke wijzigingen geweest. Via de [[:Categorie:Kookboek]] zijn al zoveel ingangen, dat deze pagina mij overbodig lijkt. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 12 jun 2025 17:43 (CEST)
::Bovendien is er de pagina [[Kookboek/Recepten]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST)
:{{Done}} - Er stond inderdaad een link naar één recept, daarmee had deze pagina geen enkele zinnige functie. In een heel andere vorm had dit misschien een zekere meerwaarde gehad, maar daar ga ik me niet verder mee bezighouden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:10 (CEST)

====Toegevoegd 16 juni, te verwijderen op of na 16 juli====
* [[Tsjechisch/Woordenlijst Tsjechisch-Nederlands]] - Vrijwel geen inhoud sinds 2018. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST)
*:Ik ben toch eerder geneigd dit te behouden, er is immers altijd kans dat het een keer door iemand verder wordt aangevuld. Er staat toch wel iets, zij het idd. niet veel. Op zich is dit puur inhoudelijk natuurlijk ook zinvol. Als je dit weggooit, heb je daarna dus helemáál niets wat dit betreft. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:16 (CEST)
* [[Elektronische Bouwstenen voor Producten]] - Geen enkele inhoud, gestart in april 2024 --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 07:44 (CEST)
*:[[gebruiker:Jelle Saldien]], gebeurt hier nog iets meer mee? Anders zal dit binnenkort verwijderd worden, want in de huidige vorm is het idd. totaal ongeschikt. Overigens is de titel hoe dan ook onjuist gespeld (hoofdletters). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:31 (CEST) 
* [[Wikibooks:Infobox/Staatsrecht in Nederland]] - Beginnetje voor een Infobox (uit 2009) waarvoor geen Wikibook bestaat. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 08:12 (CEST)
*:Jawel, dat is er wel maar staat momenteel buiten de hoofdnaamruimte, zie [[Wikibooks:Wachtruimte/Staatsrecht in Nederland]]. Alleen: wie gaat dit ooit nog afmaken? Ik iig niet, helaas. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:19 (CEST)
*::Je hebt gelijk, had ik niet gezien. Ik ga dit ook niet afmaken. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 06:00 (CEST)
* [[Michel de Montaigne/Nederlandse vertalingen van Essais: Livre I]] - Te weinig inhoud, slechts enkele vertalingen. Veel overmoedige ambitie en helaas te weinig tijd om het in mijn eentje verder uit te werken. Heeft dus niet veel zin, vind ik, om het te bewaren. De rest van het wikibook over Montaigne (de samenvattingen enz.) kan wel blijven. [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.G.G.]] ([[Overleg gebruiker:J.Grandgagnage|overleg]]) 16 jun 2025 09:46 (CEST)
*:{{Done}} En meteen ook de drie subpagina's die hierin stonden mee verwijderd, omdat ze als zodanig integraal deel waren van deze hoofdmodule. Als dat laatste niet de bedoeling was, moet je de betreffende inhoud elders onderbrengen (door ze eerst te hernoemen). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:42 (CEST)
* [[BIM/Begrippenlijst]] - leeg sinds juni 2024. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 13:21 (CEST)
*:{{Done}} - Hier had je idd. in deze vorm helemaal niets aan. Het hoorde op zich bij een bestaand boek, maar [[gebruiker:Joopzuur]] die hier vorig jaar aan werkte lijkt momenteel niet actief. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:21 (CEST)

====Toegevoegd 17 juni, te verwijderen op of na 17 juli====
* [[Atlas van Afrika]] - Dit is geen atlas. Dit is slechts één pagina die alleen een zeer globale kaart van Afrika bevat, zonder inhoud. Ook is er geen Wikibook waar de pagina bij hoort, geen categorie, helemaal niets. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 15:23 (CEST)

====Toegevoegd 19 juni, te verwijderen op of na 19 juli====
* [[Moet er meer gedaan worden om de privacy van Nederlandse burgers te beschermen]] - Dit lijkt mij &quot;out of scope&quot; zoals dat op Commons zou worden bestempeld: dit lijkt meer op een essay dan een leerboek, wat de scope op Wikibooks is. Bovendien is het op geen enkele manier ingebed in de structuur van Wikibooks: geen categorie, geen links naar deze pagina. Hoe zou het dan terug te vinden zijn? En bij welk boek zou het moeten horen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 19 jun 2025 11:15 (CEST)
*:Lijkt inderdaad weinig meer dan een essay, hoewel het onderwerp op een bepaalde manier denk ik best interessant zou kunnen zijn (zie de [[Boekenplank:Samenleving]], waar dit bij zou kunnen passen). Ik neig dus in deze vorm toch maar naar verwijderen. Dat het nog niet ingebed is in de categorie-structuur is op zich niet het grootste probleem, wiki-technisch is dat vrij eenvoudig te verhelpen. Alleen: dat is natuurlijk ook weer verder zinloos als de inhoud als zodanig in deze vorm dus niet geschikt is een beter verwijderd kan worden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 19 jun 2025 19:14 (CEST)

====Toegevoegd 23 juni vanwege mogelijke schending auteursrechten ====
Vermoedelijk zijn de volgende teksten schending van het auteursrecht:
* [[Italiaans/Liedtekst-Volare]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Volare]] voor mijn toelichting.
* [[Italiaans/Liedtekst-Per-amore]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Per-amore]] voor mijn toelichting.
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 23 jun 2025 07:44 (CEST)
*:Per direct verwijderd, alleen al bij een vermoeden van auteursrechtenschending dient het nadeel van de twijfel te worden gegeven. De oorspronkelijke auteur, Hans Muller, is sinds enkele maanden trouwens overal op de site van WMF geblokkeerd en kan dus hier dus nu ook geen toelichting meer geven. Jammer, maar niets aan te doen verder. Mocht hij hier ooit nog een keer kunnen terugkomen, da kan hij zelf eventueel alsnog een toelichting geven. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 24 jun 2025 01:45 (CEST)

====Toegevoegd 26 juni, te verwijderen op of na 26 juli====
* [[Koken/Kookles]] mag wat mij betreft weg. Deze wordt niet meer gebruikt en is ook niet echt bruikbaar. {{Wg|Pbuddenberg}}
** Mee eens. Zie [[Overleg_gebruiker:Pbuddenberg#Over_de_pagina_Koken/Kookles]]. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 16:30 (CEST)
**:{{done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 30 jun 2025 21:10 (CEST)

====Toegevoegd 30 juni, te verwijderen op of na 30 juli====
* [[Boekbespreking: Het smelt (Lize Spit)]]: 
** Op mij komt deze lofzang over als promotie/reclame, die niet thuis hoort op Wikimedia. De pagina is in 2019 geschreven door een anonieme auteur. Het lijkt mij geen objectief geschreven recensie/boekbespreking, die kritisch hoort te zijn. 
** Het is een los artikel, dat bij geen enkel boek of categorie hoort. En ik zou ook niet weten waar het te plaatsen.
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 06:08 (CEST)
:Eens; direct verwijderd. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 30 jun 2025 11:35 (CEST)

===juli===
====Toegevoegd 1 juli, te verwijderen op of na 1 augustus====
* [[Biologie/Schooltaalwoorden]]- Wie heeft hier iets aan? Het lijkt mij dat je meer hebt aan [[Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs]]. Bovendien lijken niet alle woorden specifiek voor biologie te zijn. De pagina is in 2019 gemaakt en er is sindsdien ook helemaal niets gedaan met de opmerking dat het artikel niet voldoet aan de opmaakconventies. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 jul 2025 08:03 (CEST)
::Nutteloos in deze vorm. Kan voor gebruiker nog wel waarde hebben, daarom verplaatst naar [[Gebruiker:Pbuddenberg:Biologie/Schooltaalwoorden]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 1 jul 2025 15:40 (CEST)

====Toegevoegd 7 juli, te verwijderen op of na 7 augustus====
*[[Sjabloon:CSS properties]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken/Fase1]], [[Sjabloon:Voltooide boeken/Fase4]]
::Geen inhoud, verouderd, niet in gebruik. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:21 (CEST)

*[[Sjabloon:Archief voor omgezette wikitext-overlegpagina]], [[Sjabloon:Wikitext-overlegpagina omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met andere ondertekenaar]], [[Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met onderdrukte auteur]], [[Sjabloon:Archief voor omgezette LQT-pagina]], [[Sjabloon:LQT-pagina omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:LQT-doorverwijzing omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:FlowNoem]]
::Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:42 (CEST)
*[[Sjabloon:Frubott]] - Zinloos. [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:55 (CEST)

== Kandidaten voor directe verwijdering ==
&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;Hier worden maximaal 10 kandidaten voor directe verwijdering geplaatst.&lt;br&gt;Voor het volledige overzicht: [[:Categorie:Wikibooks:Nuweg|klik hier]].&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;dynamicPageList&gt;
category  = Wikibooks:Nuweg
mode      = ordered
count     = 10
redirects = include
&lt;/dynamicPageList&gt;</text>
      <sha1>3c6qt08cit7xkpc1s5y8he3ywm4ddgg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398372</id>
      <parentid>398370</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T01:09:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>+1</comment>
      <origin>398372</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11714" sha1="7ffbbl1pij41631nseicilienuaop15" xml:space="preserve">{{TOC zonder automatische nummering}}
== Uitleg ==
{{Te verwijderen pagina's}}

&lt;!--Niet verwijderd... een week laten staan--&gt;

== Archief ==
&lt;div style=&quot;font-size: smaller; margin: 3px 0 5px 10px;&quot;&gt;
{{Archieflinks|vanaf=2014}}
&lt;/div&gt;

&lt;!-- Voorbeeld:
== Jaar ==
=== Maand ===
====Toegevoegd dd-mm, te verwijderen op of na dd-mm+1 ====
*[[Paginatitel]] - wiu 
--&gt;

== 2025 ==
=== januari ===
==== Toegevoegd 21-1, te verwijderen op of na 21-2 ====
*[[Wikijunior:Westerse filosofie]] en alle subpagina's en categorie. Motivatie: Dit boek ben ik een tijdje geleden begonnen, maar ik denk dat het heel eerlijk gezegd toch weinig toevoegt aan Wikibooks. Het is niet compleet en ik had geen motivatie meer om het verder te maken. Daarom denk ik dat het beter is als het geheel verwijderd wordt. [[Gebruiker:S. Perquin|S. Perquin]] ([[Overleg gebruiker:S. Perquin|overleg]]) 21 jan 2025 18:39 (CET)
*:Ben het eens met dit verzoek, het boek heeft te weinig inhoud en er is geen kans op uitbreiding binnen afzienbare termijn. Met vriendelijke groet [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 22 jan 2025 10:05 (CET)
::*{{Done|Verwijderd}}

===juni===
====Toegevoegd 4 juni, te verwijderen op of na 4 juli====
*[[Sjabloon:Bouwkunst, Architectuur en Bouwen]] - Niet in gebruik sinds 2012, geen werkende links. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 23:31 (CEST)
*:{{Done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:11 (CEST)

====Toegevoegd 12 juni, te verwijderen op of na 12 juli====
* [[Kookboek/Gerechten]] - Dit zou een overzichtspagina moeten zijn/worden, maar er staat maar één link op. Sinds de start in 2007 zijn er geen inhoudelijke wijzigingen geweest. Via de [[:Categorie:Kookboek]] zijn al zoveel ingangen, dat deze pagina mij overbodig lijkt. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 12 jun 2025 17:43 (CEST)
::Bovendien is er de pagina [[Kookboek/Recepten]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST)
:{{Done}} - Er stond inderdaad een link naar één recept, daarmee had deze pagina geen enkele zinnige functie. In een heel andere vorm had dit misschien een zekere meerwaarde gehad, maar daar ga ik me niet verder mee bezighouden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:10 (CEST)

====Toegevoegd 16 juni, te verwijderen op of na 16 juli====
* [[Tsjechisch/Woordenlijst Tsjechisch-Nederlands]] - Vrijwel geen inhoud sinds 2018. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST)
*:Ik ben toch eerder geneigd dit te behouden, er is immers altijd kans dat het een keer door iemand verder wordt aangevuld. Er staat toch wel iets, zij het idd. niet veel. Op zich is dit puur inhoudelijk natuurlijk ook zinvol. Als je dit weggooit, heb je daarna dus helemáál niets wat dit betreft. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:16 (CEST)
* [[Elektronische Bouwstenen voor Producten]] - Geen enkele inhoud, gestart in april 2024 --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 07:44 (CEST)
*:[[gebruiker:Jelle Saldien]], gebeurt hier nog iets meer mee? Anders zal dit binnenkort verwijderd worden, want in de huidige vorm is het idd. totaal ongeschikt. Overigens is de titel hoe dan ook onjuist gespeld (hoofdletters). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:31 (CEST) 
* [[Wikibooks:Infobox/Staatsrecht in Nederland]] - Beginnetje voor een Infobox (uit 2009) waarvoor geen Wikibook bestaat. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 08:12 (CEST)
*:Jawel, dat is er wel maar staat momenteel buiten de hoofdnaamruimte, zie [[Wikibooks:Wachtruimte/Staatsrecht in Nederland]]. Alleen: wie gaat dit ooit nog afmaken? Ik iig niet, helaas. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:19 (CEST)
*::Je hebt gelijk, had ik niet gezien. Ik ga dit ook niet afmaken. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 06:00 (CEST)
* [[Michel de Montaigne/Nederlandse vertalingen van Essais: Livre I]] - Te weinig inhoud, slechts enkele vertalingen. Veel overmoedige ambitie en helaas te weinig tijd om het in mijn eentje verder uit te werken. Heeft dus niet veel zin, vind ik, om het te bewaren. De rest van het wikibook over Montaigne (de samenvattingen enz.) kan wel blijven. [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.G.G.]] ([[Overleg gebruiker:J.Grandgagnage|overleg]]) 16 jun 2025 09:46 (CEST)
*:{{Done}} En meteen ook de drie subpagina's die hierin stonden mee verwijderd, omdat ze als zodanig integraal deel waren van deze hoofdmodule. Als dat laatste niet de bedoeling was, moet je de betreffende inhoud elders onderbrengen (door ze eerst te hernoemen). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:42 (CEST)
* [[BIM/Begrippenlijst]] - leeg sinds juni 2024. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 13:21 (CEST)
*:{{Done}} - Hier had je idd. in deze vorm helemaal niets aan. Het hoorde op zich bij een bestaand boek, maar [[gebruiker:Joopzuur]] die hier vorig jaar aan werkte lijkt momenteel niet actief. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:21 (CEST)

====Toegevoegd 17 juni, te verwijderen op of na 17 juli====
* [[Atlas van Afrika]] - Dit is geen atlas. Dit is slechts één pagina die alleen een zeer globale kaart van Afrika bevat, zonder inhoud. Ook is er geen Wikibook waar de pagina bij hoort, geen categorie, helemaal niets. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 15:23 (CEST)

====Toegevoegd 19 juni, te verwijderen op of na 19 juli====
* [[Moet er meer gedaan worden om de privacy van Nederlandse burgers te beschermen]] - Dit lijkt mij &quot;out of scope&quot; zoals dat op Commons zou worden bestempeld: dit lijkt meer op een essay dan een leerboek, wat de scope op Wikibooks is. Bovendien is het op geen enkele manier ingebed in de structuur van Wikibooks: geen categorie, geen links naar deze pagina. Hoe zou het dan terug te vinden zijn? En bij welk boek zou het moeten horen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 19 jun 2025 11:15 (CEST)
*:Lijkt inderdaad weinig meer dan een essay, hoewel het onderwerp op een bepaalde manier denk ik best interessant zou kunnen zijn (zie de [[Boekenplank:Samenleving]], waar dit bij zou kunnen passen). Ik neig dus in deze vorm toch maar naar verwijderen. Dat het nog niet ingebed is in de categorie-structuur is op zich niet het grootste probleem, wiki-technisch is dat vrij eenvoudig te verhelpen. Alleen: dat is natuurlijk ook weer verder zinloos als de inhoud als zodanig in deze vorm dus niet geschikt is een beter verwijderd kan worden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 19 jun 2025 19:14 (CEST)

====Toegevoegd 23 juni vanwege mogelijke schending auteursrechten ====
Vermoedelijk zijn de volgende teksten schending van het auteursrecht:
* [[Italiaans/Liedtekst-Volare]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Volare]] voor mijn toelichting.
* [[Italiaans/Liedtekst-Per-amore]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Per-amore]] voor mijn toelichting.
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 23 jun 2025 07:44 (CEST)
*:Per direct verwijderd, alleen al bij een vermoeden van auteursrechtenschending dient het nadeel van de twijfel te worden gegeven. De oorspronkelijke auteur, Hans Muller, is sinds enkele maanden trouwens overal op de site van WMF geblokkeerd en kan dus hier dus nu ook geen toelichting meer geven. Jammer, maar niets aan te doen verder. Mocht hij hier ooit nog een keer kunnen terugkomen, da kan hij zelf eventueel alsnog een toelichting geven. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 24 jun 2025 01:45 (CEST)

====Toegevoegd 26 juni, te verwijderen op of na 26 juli====
* [[Koken/Kookles]] mag wat mij betreft weg. Deze wordt niet meer gebruikt en is ook niet echt bruikbaar. {{Wg|Pbuddenberg}}
** Mee eens. Zie [[Overleg_gebruiker:Pbuddenberg#Over_de_pagina_Koken/Kookles]]. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 16:30 (CEST)
**:{{done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 30 jun 2025 21:10 (CEST)

====Toegevoegd 30 juni, te verwijderen op of na 30 juli====
* [[Boekbespreking: Het smelt (Lize Spit)]]: 
** Op mij komt deze lofzang over als promotie/reclame, die niet thuis hoort op Wikimedia. De pagina is in 2019 geschreven door een anonieme auteur. Het lijkt mij geen objectief geschreven recensie/boekbespreking, die kritisch hoort te zijn. 
** Het is een los artikel, dat bij geen enkel boek of categorie hoort. En ik zou ook niet weten waar het te plaatsen.
--[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 06:08 (CEST)
:Eens; direct verwijderd. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 30 jun 2025 11:35 (CEST)

===juli===
====Toegevoegd 1 juli, te verwijderen op of na 1 augustus====
* [[Biologie/Schooltaalwoorden]]- Wie heeft hier iets aan? Het lijkt mij dat je meer hebt aan [[Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs]]. Bovendien lijken niet alle woorden specifiek voor biologie te zijn. De pagina is in 2019 gemaakt en er is sindsdien ook helemaal niets gedaan met de opmerking dat het artikel niet voldoet aan de opmaakconventies. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 jul 2025 08:03 (CEST)
::Nutteloos in deze vorm. Kan voor gebruiker nog wel waarde hebben, daarom verplaatst naar [[Gebruiker:Pbuddenberg:Biologie/Schooltaalwoorden]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 1 jul 2025 15:40 (CEST)

====Toegevoegd 7 juli, te verwijderen op of na 7 augustus====
*[[Sjabloon:CSS properties]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken/Fase1]], [[Sjabloon:Voltooide boeken/Fase4]]
::Geen inhoud, verouderd, niet in gebruik. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:21 (CEST)

*[[Sjabloon:Archief voor omgezette wikitext-overlegpagina]], [[Sjabloon:Wikitext-overlegpagina omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met andere ondertekenaar]], [[Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met onderdrukte auteur]], [[Sjabloon:Archief voor omgezette LQT-pagina]], [[Sjabloon:LQT-pagina omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:LQT-doorverwijzing omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:FlowNoem]]
::Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:42 (CEST)
*[[Sjabloon:Frubott]] - Zinloos. [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:55 (CEST)
*[[Sjabloon:Boekinhoud]] - Zo goed als leeg, al 10 jaar. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 03:09 (CEST)

== Kandidaten voor directe verwijdering ==
&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;Hier worden maximaal 10 kandidaten voor directe verwijdering geplaatst.&lt;br&gt;Voor het volledige overzicht: [[:Categorie:Wikibooks:Nuweg|klik hier]].&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;dynamicPageList&gt;
category  = Wikibooks:Nuweg
mode      = ordered
count     = 10
redirects = include
&lt;/dynamicPageList&gt;</text>
      <sha1>7ffbbl1pij41631nseicilienuaop15</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Recepten</title>
    <ns>0</ns>
    <id>151</id>
    <revision>
      <id>398338</id>
      <parentid>398163</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:19:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* T */ Tomatenchutney</comment>
      <origin>398338</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22578" sha1="ie6w9hhfd3lzaowmm4i4jm7a4ytxrl4" xml:space="preserve">'''Wikimedia Kookboek ~ Alfabetische index van recepten'''

Dit is een index-pagina zoals er ook achterin kookboeken voorkomen. Voeg hier steeds zelf een nieuw recept op de juiste, alfabetische, plaats toe. 

A.u.b. alleen links naar recepten toevoegen die bestaan of die je meteen gaat toevoegen aan het Kookboek. Verzoek om een nieuw kan bij [[Kookboek/Gewenste recepten|gewenste recepten]]. Gebruik het [[Kookboek/Receptsjabloon|receptsjabloon]] voor het toevoegen van recepten.

&lt;div style=&quot;text-align: center;&quot;&gt;'''[[Kookboek/Kruiden en specerijen|Kruiden en specerijen vind je in deze lijst.]]'''&lt;/div&gt;

{{Alfabet met ankers}}
&lt;div style=&quot;columns: 4 250px;&quot;&gt;
==A==
*[[Kookboek/Aachener Printen|Aachener Printen]]
*[[Kookboek/Gekookte aardappel|Aardappel (gekookt)]]
*[[Kookboek/Aardappelen à la Bercy|Aardappelen à la Bercy]]
*[[Kookboek/Gebakken aardappelen|Gebakken aardappelen]]
*[[Kookboek/Aardappelgratin|Aardappelgratin]]
*[[Kookboek/Aardappelpuree|Aardappelpuree]]
*[[Kookboek/Aardappelsalade|Aardappelsalade]]
*[[Kookboek/Aardappelsoesjes|Aardappelsoesjes]]
*[[Kookboek/Aardbeienijs|Aardbeienijs]]
*[[Kookboek/Aardbeientaart zonder oven|Aardbeientaart zonder oven]]
*[[Kookboek/Advocaat|Advocaat]]
*[[Kookboek/Advocaatbavarois|Advocaatbavarois]]
*[[Kookboek/Alhambra|Alhambra]]
*[[Kookboek/Alioli|Alioli]]
*[[Kookboek/Aloo tikki|Aloo tikki]]  
*[[Kookboek/Älplermagronen|Älplermagronen]]
*[[Kookboek/Andijvierolletjes met rookspek|Andijvierolletjes met rookspek]]
*[[Kookboek/Andijviesalade|Andijviesalade]]
*[[Kookboek/Appel-komkommersalade|Appel-komkommersalade]]
*[[Kookboek/Appelbol|Appelbol]]
*[[Kookboek/Appelchutney|Appelchutney]]
*[[Kookboek/Appelmoes|Appelmoes]]
*[[Kookboek/Appeltaart|Appeltaart]]
*[[Kookboek/Appeltaart met rozijnen|Appeltaart met rozijnen]]
*[[Kookboek/Arretjescake|Arretjescake]]
*[[Kookboek/Asperges à la Flamande|Asperges à la Flamande]]
*[[Kookboek/Asperges met zalm|Asperges met zalm]] (voorgerecht)
*[[Kookboek/Atjar tjampoer|Atjar tjampoer]]
*[[Kookboek/Avocadosoep|Avocadosoep]]
*[[Kookboek/Ayran|Ayran]] (Turkse yoghurtdrank)

==B==
*[[Kookboek/Babi ketjap|Babi ketjap]]
*[[Kookboek/Babi panggang|Babi panggang]]
*[[Kookboek/Balkenbrij|Balkenbrij]]
*[[Kookboek/Balletjes in tomatensaus|Balletjes in tomatensaus]]
*[[Kookboek/Balsamico-vinaigrette|Balsamico-vinaigrette]]
*[[Kookboek/Bami|Bami]]
*[[Kookboek/Bami goreng|Bami goreng]]
*[[Kookboek/Banaan met ardennerham|Banaan met Ardennerham]]
*[[Kookboek/Banaan op de barbecue|Banaan op de barbecue]]
*[[Kookboek/Banketbakkersroom|Banketbakkersroom]]
*[[Kookboek/Barbecuerecept|Barbecuerecept]]
*[[Kookboek/Barbecuesaus|Barbecuesaus]]
*[[Kookboek/Barbecuespies|Barbecuespies]]
*[[Kookboek/Barreado|Barreado]]
*[[Kookboek/Bavarois|Bavarois]]
*[[Kookboek/Berbere|Berbere]]
*[[Kookboek/Berchemse boterkoekjes|Berchemse boterkoekjes]]
*[[Kookboek/Beschuit met muisjes|Beschuit met muisjes]] 
*[[Kookboek/Beslagwafels|Beslagwafels]]
*[[Kookboek/Bietenstamppot|Bietenstamppot]]
*[[Kookboek/Bisschopswijn|Bisschopswijn]]
*[[Kookboek/Bitterballen|Bitterballen]]
*[[Kookboek/Bloemkool met kaas en prei|Bloemkool met kaas en prei]]
*[[Kookboek/Bloemkool met witte saus|Bloemkool met witte saus]]
*[[Kookboek/Bloemkoolprak|Bloemkoolprak]]
*[[Kookboek/Bloemkoolsoep met kaas|Bloemkoolsoep met kaas]]
*[[Kookboek/Bodding|Bodding]]
*[[Kookboek/Boekweitkoek|Boekweitkoek]]
*[[Kookboek/Boekweit met doperwten|Boekweit met doperwten]]
*[[Kookboek/Boerenjongens|Boerenjongens]]
*[[Kookboek/Boeuf Bourguignon|Boeuf Bourguignon]]
*[[Kookboek/Bonensalade|Bonensalade]]
*[[Kookboek/Boranija|Boranija]]
*[[Kookboek/Borrelhapjes|Borrelhapjes]]
*[[Kookboek/Borstplaat|Borstplaat]]
*[[Kookboek/Bossche bol|Bossche bol]]
*[[Kookboek/Bouillon|Bouillon]]
*[[Kookboek/Bowl van Lievevrouwebedstro|Bowl van Lievevrouwebedstro]]
*[[Kookboek/Bramensap|Bramensap]]
*[[Kookboek/Gekookte broccoli|Broccoli (gekookte)]]
*[[Kookboek/Brodo|Brodo]]
*[[Kookboek/Broeder|Broeder]]
*[[Kookboek/Broodpap|Broodpap]]
*[[Kookboek/Broodpizza|Broodpizza]]
*[[Kookboek/Broodschotel|Broodschotel]]
*[[Kookboek/Bruinebonenprut|Bruine bonenprut]]
*[[Kookboek/Bruinebonensoep|Bruine bonensoep]]
*[[Kookboek/Bruinebonen-wortelsoep|Bruinebonen-wortelsoep]]
*[[Kookboek/Burrito|Burrito]]
*[[Kookboek/Butter en eek|Butter en eek]]

==C==
*[[Kookboek/Cajunkruiden|Cajunkruiden]]
*[[Kookboek/Cannelloni met ricotta spinazievulling|Cannelloni met ricotta spinazievulling]]
*[[Kookboek/Caesarsalade|Caesarsalade]]
*[[Kookboek/Champignonsaus|Champignonsaus]]
*[[Kookboek/Romige champignonsoep|Romige champignonsoep]]
*[[Kookboek/Chili con carne|Chili con carne]]
*[[Kookboek/Chimarrão|Chimarrão]]
*[[Kookboek/Chimichurri|Chimichurri]]
*[[Kookboek/Chinese tomatensoep|Chinese tomatensoep]]
*[[Kookboek/Choco|Choco (chocoladepasta)]]
*[[Kookboek/Bossche bol|Chocoladebol]]
*[[kookboek/Chocoladefondue|Chocoladefondue]]
*[[Kookboek/Chocoladeletter|Chocoladeletter]]
*[[Kookboek/Chocolademelk|Chocolademelk]]
*[[Kookboek/Chocolademousse|Chocolademousse]]
*[[Kookboek/Chocoladetaart|Chocoladetaart]]
*[[Kookboek/Koude chocoladetaart|Koude chocoladetaart]]
*[[Kookboek/Citroenjenever|Citroenjenever]]
*[[Kookboek/Citroensap|Citroensap]]
*[[Kookboek/Cocktailsaus|Cocktailsaus]]
*[[Kookboek/Cola|Cola]]
*[[Kookboek/Confituur|Confituur]]
*[[Kookboek/Cosmopolitan|Cosmopolitan]]
*[[Kookboek/Courgette op de barbecue|Courgette op de barbecue]]
*[[Kookboek/Couscous|Couscous]]
*[[Kookboek/Couscous met bloemkool|Couscous met bloemkool]]
*[[Kookboek/Couscous met lam en groenten|Couscous met lam en groenten]]
*[[Kookboek/Couscousschotel|Couscousschotel]]
*[[Kookboek/Crème au beurre-taart|Crème au beurre-taart]]
*[[Kookboek/Crème fraîche|Crème fraîche]]
*[[Kookboek/Banketbakkersroom|Crème patissière]]
*[[Kookboek/Crêpe Suzette|Crêpe Suzette]]
*[[Kookboek/Croutons|Croutons]]
*[[Kookboek/Curryworst op de barbecue|Curryworst op de barbecue]]

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;

==D==
*[[Kookboek/Dikke koek|Dikke koek]]
*[[Kookboek/Dillesaus|Dillesaus]]
*[[Kookboek/Dipsaus|Dipsaus]]
*[[Kookboek/Gember|Djahé]] 
*[[Kookboek/Komijnzaad|Djinten]]
*[[Kookboek/Dobos-taart|Dobos-taart]]
&lt;/div&gt;

==E==
*[[Kookboek/Gestoofde eend met sinaasappel|Eend (gestoofd) met sinaasappel]]
*[[Kookboek/Ei-banaanpannenkoekjes|Ei-banaanpannenkoekjes]]
*[[Kookboek/Eiersalade|Eiersalade]]
*[[Kookboek/Enchilada|Enchilada]]
*[[Kookboek/Erwtensoep|Erwtensoep]]

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;
==F==
*[[Kookboek/Fazant à la Brabançonne|Fazant à la Brabançonne]]
*[[Kookboek/Filosoof|Filosoof]]
*[[Kookboek/Flensje|Flensje]]
*[[Kookboek/Forel Beauséjour|Forel Beauséjour]]
*[[Kookboek/Fornello|Fornello]]
*[[Kookboek/Patat|Friet]]
*[[Kookboek/friet-ei|Friet-ei]]
*[[Kookboek/Frikandelbroodjes|Frikandelbroodjes]]
*[[Kookboek/Fryske_dúmkes|Fryske dúmkes]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;
==G==
*[[Kookboek/Gado gado|Gado gado]]
*[[Kookboek/Garnaalkroketten|Garnaalkroketten]]
*[[Kookboek/Gâteau du Vully|Gâteau du Vully]]
*[[Kookboek/Gazpacho|Gazpacho]]
*[[Kookboek/Gehaktbal|Gehaktballen]]
*[[Kookboek/Gehaktballetjes_met_ananas_en_paprika|Gehaktballetjes met ananas en paprika]]
*[[Kookboek/Vleesbrood|Gehaktbrood]]
*[[Kookboek/Gekookte spruitjes|Gekookte spruitjes]]
*[[Chillipepers.NL/Goong pad pong garee|Goong pad pong garee (Thais)]]
*[[Kookboek/Goulash|Goulash]]
*[[Kookboek/Goulashkruiden|Goulashkruiden]]
*[[Kookboek/Griekse herderschotel|Griekse herderschotel]]
*[[Kookboek/Griekse salade|Griekse salade]]
*[[Kookboek/Pittige groenteschotel met boekweit|Pittige groenteschotel met boekweit]]
*[[Kookboek/Groentesoep|Groentesoep]]
*[[Kookboek/Guacamole|Guacamole]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;
==H==
*[[Kookboek/Hachee|Hachee]]
*[[Kookboek/Hamburger|Hamburger]] 
*[[Kookboek/Hartige taart|Hartige taart]] 
*[[Kookboek/Havermoutkoekjes|Havermoutkoekjes]]
*[[Kookboek/Hazelnootpasta|Hazelnootpasta]]
*[[Kookboek/Hemelse modder|Hemelse modder]]
*[[Kookboek/Herinnering aan het bos|Herinnering aan het bos]]
*[[Kookboek/Hongaarse cocktail|Hongaarse cocktail]]
*[[Kookboek/Hongaarse Goulash (vegetarisch)|Hongaarse goulash (vegetarisch)]]
*[[Kookboek/Hotdog|Hotdog]]
*[[Kookboek/Hummus|Hummus]]
*[[Kookboek/Hutsepot|Hutsepot]] (Vlaamse versie)
*[[Kookboek/Hutspot|Hutspot]] (Nederlandse versie)
*[[Kookboek/Hutspot met pastinaak|Hutspot met pastinaak]]
&lt;/div&gt;

==I==
*[[Kookboek/Indzjera|Indzjera]]
*[[Kookboek/Italiaanse boerenschotel|Italiaanse boerenschotel]]

==J==
*[[Kookboek/Jachtschotel|Jachtschotel]]
*[[Kookboek/Jam|Jam]]
*[[Kookboek/Jambalaya|Jambalaya]]
*[[Kookboek/Jus|Jus]]

==K==
*[[Kookboek/Kaasfondue|Kaasfondue]]
*[[Kookboek/Kaassalade|Kaassalade]]
*[[Kookboek/Kaassaus|Kaassaus]]
*[[Kookboek/Kaastaart met frambozen|Kaastaart met frambozen]]
*[[Kookboek/Kabeljauw met paprika|Kabeljauw met paprika]]
*[[Kookboek/Kandeel|Kandeel]]
*[[Kookboek/Kapsalon|Kapsalon]] (snack)
*[[Kookboek/Karnemelkse pap|Karnemelkse pap]]
*[[Kookboek/Kavarma|Kavarma]]
*[[Khao_man_kai|Khao man kai (Thais)]]
*[[Khao_moo_daeng|Khao moo daeng (Thais)]]
*[[Kookboek/Gevulde kipfilet met spinazie|Gevulde kipfilet met spinazie]]
*[[Kookboek/Tandoorikip|Kip Tandoori]]
*[[Kookboek/Kip in de hoed (kerrie)|Kip in de hoed (kerrie)]]
*[[Kookboek/Kip in de hoed (prei en rijst)|Kip in de hoed (prei en rijst)]]
*[[Kookboek/Kip in romige saus|Kip in romige saus]]
*[[Kookboek/Stevige kippensoep|Stevige kippensoep]]
*[[Kookboek/Kippenvleugels met sesamzaad|Kippenvleugels met sesamzaad]]
*[[Kookboek/Kleefrijst met klapper en gula djawa|Kleefrijst met klapper en gula djawa]]
*[[Kookboek/Kniepertie|Kniepertie]]
*[[Kookboek/Knoflooksaus|Knoflooksaus]]
*[[Kookboek/Knoflooksaus op kwarkbasis|Knoflooksaus op kwarkbasis]]
*[[Kookboek/Knoflooksaus op yoghurtbasis|Knoflooksaus op yoghurtbasis]]
*[[Kookboek/Knolselderijsoep|Knolselderijsoep]]
*[[Kookboek/Komkommersalade|Komkommersalade]]
*[[Kookboek/Konijn met pruimen|Konijn met pruimen]]
*[[Kookboek/Stoofschotel met koolraap|Stoofschotel met koolraap]]
*[[Kookboek/Koolrabi met boekweit|Koolrabi met boekweit]]
*[[Kookboek/Koolsla|Koolsla]]
*[[Kookboek/Gekookte kreeft|Kreeft (gekookt)]]
*[[Kookboek/Krentjebrij|Krentjebrij]] (watergruwel)
*[[Kookboek/Kroketten en bitterballen|Kroketten en bitterballen]]
*[[Kookboek/Kruidenboter|Kruidenboter]]
*[[Kookboek/Kruidnoten|Kruidnoten]]
*[[Kookboek/Kruudmoes|Kruudmoes]]
*[[Kookboek/Kwast|Kwast]]
*[[Kookboek/Kweeperengelei|Kweeperengelei]]

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;

==L==
*[[Laap_Mu|Laap Mu (Thais)]]
*[[Kookboek/Gestoofd lamsvlees|Gestoofd lamsvlees]]
*[[Kookboek/Lasagne Bolognese|Lasagne Bolognese]]
*[[Kookboek/Lasagne zonder oven|Lasagne zonder oven]]
*[[Kookboek/Lekkerbekje|Lekkerbekje]]
*[[Kookboek/Linzenschotel met rijst|Linzenschotel met rijst]]
*[[Kookboek/Linzensoep|Linzensoep]]
*[[Kookboek/Kruidige_loempiaatjes_met_zalm_en_garnaal|Loempiaatjes (kruidig) met zalm en garnaal]]
*[[Kookboek/Luikse wafel|Luikse wafel]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;
==M==
*[[Kookboek/Macaronisoep|Macaronisoep]]
*[[Kookboek/Maïssoep|Maïssoep]]
*[[Kookboek/Maitrank|Maitrank]]
*[[Kookboek/Mangochutney|Mangochutney]]
*[[Kookboek/Marsepein|Marsepein]]
*[[Kookboek/Marshmallow|Marshmallow]]
*[[Kookboek/Mayonaise|Mayonaise]]
*[[Kookboek/Mediterrane witte bonensoep|Mediterrane witte bonensoep]]
*[[Kookboek/Meloen met ham|Meloen met ham]]
*[[Kookboek/Meringue|Meringue]]
*[[Kookboek/Mexicaanse bonenschotel|Mexicaanse bonenschotel]]
*[[Kookboek/Milkshake|Milkshake]]
*[[Kookboek/Minestronesoep|Minestronesoep]]
*[[Kookboek/Mojito|Mojito]]
*[[Kookboek/Gebakken mosselen|Gebakken mosselen]]
*[[Kookboek/Mosterd|Mosterd]]
*[[Kookboek/Mosterdsaus|Mosterdsaus]]
*[[Kookboek/Mosterdsoep|Mosterdsoep]]
*[[Kookboek/Moussaka|Moussaka]]
*[[Kookboek/Mozzarella met tomaten|Mozzarella met tomaten]]
&lt;/div&gt;

==N==
* [[Kookboek/Nasi goreng|Nasi goreng]]
* [[Kookboek/Oer Nasi Goreng|Oer Nasi Goreng]]
* [[Kookboek/Vegetarische nasi|Vegetarische nasi]]
* [[Kookboek/Niter kibbeh|Niter kibbeh]]

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;
==O==
*[[Kookboek/Oer Nasi Goreng|Oer Nasi Goreng]]
*[[Kookboek/Oesterveloutésoep|Oesterveloutésoep]]
*[[Kookboek/Oliebollen|Oliebollen]]
*[[Kookboek/Øllebrød|Øllebrød]]
*[[Kookboek/Omelet|Omelet]]
*[[Kookboek/Oost-Indische kerssoep|Oost-Indische kerssoep]]
*[[Kookboek/Oost-Vlaamse vlaai|Oost-Vlaamse vlaai]]
*[[Kookboek/Ossenstaartsoep|Ossenstaartsoep]]
*[[Kookboek/Ovenschotel van fusili en kaas|Ovenschotel van fusili en kaas]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;
==P==
*[[Kookboek/Paddenstoelenragout|Paddenstoelenragout]]
*[[Kookboek/Paella|Paella]]
*[[Kookboek/Paling in kervelsoep|Paling in kervelsoep]]
*[[Kookboek/Paneermeel|Paneermeel]]
*[[Kookboek/Panna cotta|Panna cotta]]
*[[Kookboek/Pannenkoeken|Pannenkoeken]]
*[[Kookboek/Pão de queijo|Pão de queijo]] (deegbolletjes)
*[[Kookboek/Gevulde paprika (vlees-groente)|Gevulde paprika (vlees-groente)]]
*[[Kookboek/Gevulde paprika (mediterraans)|Gevulde paprika (mediterraans)]]
*[[Kookboek/Paprikasoep|Paprikasoep]]
*[[Kookboek/Pasta met budgetbolognese|Pasta met budgetbolognese]]
*[[Kookboek/Pasta met kip|Pasta met kip]]
*[[Kookboek/Pasta met mozzarella, tomaten en basilicum|Pasta met mozzarella, tomaten en basilicum]]
*[[Kookboek/Pasta met parmaham|Pasta met parmaham]]
*[[Kookboek/Pasta met rijst en gehakt|Pasta met rijst en gehakt]] 
*[[Kookboek/Pasta met romige tomatensaus|Pasta met romige tomatensaus]]
*[[Kookboek/Pasta met simpele groentensaus|Pasta met simpele groentensaus]]
*[[Kookboek/Pasta met spinazie en roomkaas|Pasta met spinazie en roomkaas]]
*[[Kookboek/Pasta met tonijn en appel|Pasta met tonijn en appel]]
*[[Kookboek/Pasta met venkel|Pasta met venkel]]
*[[Kookboek/Pastinaak gestoofd in pompoen|Pastinaak gestoofd in pompoen]]
*[[Kookboek/Patat|Patat]]
*[[Kookboek/Patátes me skórtho|Patátes me skórtho]]
*[[Kookboek/Paté|Paté]]
*[[Kookboek/Peentjes geglaceerd in sinaasappelsap|Peentjes geglaceerd in sinaasappelsap]]
*[[Kookboek/Gestoomde peentjes|Peentjes (gestoomd)]]
*[[Kookboek/Peersalade met blauwschimmelkaas|Peersalade met blauwschimmelkaas]]
*[[Kookboek/Pesto|Pesto]]
*[[Kookboek/Vegetarische peulvruchtensoep|Vegetarische peulvruchtensoep]]
*[[Kookboek/Pina Colada|Pina Colada]]
*[[Kookboek/Pindasoep (eenvoudige)|Pindasoep (eenvoudige)]]
*[[Kookboek/Pindasoep (Surinaamse)|Pindasoep (Surinaamse)]]
*[[Kookboek/Pizza|Pizza]]
*[[Kookboek/Poestasaus|Poestasaus]]
*[[Kookboek/Poffert|Poffert]]
*[[Kookboek/Poffertjes|Poffertjes]]
*[[Kookboek/Volkoren pompoenbrood|Pompoenbrood, volkoren]]
*[[Kookboek/Pompoenpuree|Pompoenpuree]]
*[[Kookboek/Pompoensoep met appel|Pompoensoep met appel]]
*[[Kookboek/Pompoensoep gekruid en met groenten|Gekruide pompoensoep met groenten]]
*[[Kookboek/Zoete pompoentaart|Pompoentaart, zoete]]
*[[Kookboek/Pot-au-feu|Pot-au-feu]] (Franse stoofpot)
*[[Kookboek/Potjiekos|Potjiekos]] (Zuid-Afrikaanse stoofpot)
*[[Kookboek/Preisoep|Preisoep]]
*[[Kookboek/Preistoofpot|Preistoofpot]]
*[[Kookboek/Preitaart|Preitaart]]
&lt;/div&gt;

==Q==
&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;
==R==
*[[Kookboek/Rabarbermoes|Rabarbermoes]]
*[[Kookboek/Raclette (gerecht)|Raclette]]
*[[Kookboek/Ragoût|Ragoût]]
*[[Kookboek/Ratatouille|Ratatouille]]
*[[Kookboek/Rijst met gehakt en groenten|Rijst met gehakt en groenten]]
*[[Kookboek/Rijst met kip en groenten|Rijst met kip en groenten]]
*[[Kookboek/Rijst met kokos en mango chutney|Rijst met kokos en mango chutney]]
*[[Kookboek/Rijst met paksoi|Rijst met paksoi]]
*[[Kookboek/Rijst met rookworst en groente|Rijst met rookworst en groente]]
*[[Kookboek/Kruidige rijst|Kruidige rijst]]
*[[Kookboek/Rijstebrij|Rijstebrij]]
*[[Kookboek/Rijstsalade|Rijstsalade]]
*[[Kookboek/Rodebietensoep|Rodebietensoep]]
*[[Kookboek/Rodebietjessalade|Rodebietjessalade]]
*[[Kookboek/Rode biet-paprikasalade|Rode biet-paprikasalade]]
*[[Kookboek/Warme bietensalade|Warme bietensalade]]
*[[Kookboek/Rodekool-gehakttaart|Rodekool-gehakttaart]]
*[[Kookboek/Rodekool met appel|Rodekool met appel]]
*[[Kookboek/Gestoofde rode kool|Gestoofde rode kool]]
*[[Kookboek/Rodekoolsalade|Rodekoolsalade]]
*[[Kookboek/Vegetarische rodekoolstamppot|Vegetarische rodekoolstamppot]]
*[[Kookboek/Rodelinzensoep|Rodelinzensoep]]
*[[Kookboek/Romige kerriesoep|Romige kerriesoep]]
*[[Kookboek/Boter|Roomboter]]
*[[Kookboek/Roomijs|Roomijs]]
*[[Kookboek/Roquefortsaus|Roquefortsaus]]
*[[Kookboek/Rösti|Rösti]]
*[[Kookboek/Roux|Roux]]
&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;break-inside: avoid;&quot;&gt;

==S==
*[[Kookboek/Sabayon|Sabayon]]
*[[Kookboek/Saladesaus|Saladesaus]]
*[[Kookboek/Sandwichrol|Sandwichrol]]
*[[Kookboek/Sangria|Sangria]] (drank)
*[[Kookboek/Saté Teriyaki op de barbecue|Saté Teriyaki op de barbecue]]
*[[Kookboek/Satésaus|Satésaus]]
*[[Kookboek/Stoofpot met schelvis|Stoofpot met schelvis]]
*[[Kookboek/Schnitzel-roomsaus|Schnitzel-roomsaus]]
*[[Kookboek/Scholfilet in bouillon|Scholfilet in bouillon]]
*[[Kookboek/Scholfilet uit de oven|Scholfilet uit de oven]]
*[[Kookboek/Scones|Scones]]
*[[Kookboek/Selderijsalade|Selderijsalade]]
*[[Kookboek/Shoarma|Shoarma]]
*[[Kookboek/Siciliaanse spaghetti|Siciliaanse spaghetti]]
*[[Kookboek/Sieuw mai|Sieuw mai]]
*[[Kookboek/Gegratineerde Sint Jacobsschelp|Sint Jacobsschelp (gegratineerd)]]
*[[Kookboek/Gepocheerde Sint Jacobsschelp met kaassaus|Sint Jacobsschelp (gepocheerd) met kaassaus]]
*[[Kookboek/Slagroom|Slagroom]]
*[[Kookboek/Smoske|Smoske]]
*[[Kookboek/Snickerbroodje|Snickerbroodje]]
*[[Kookboek/Snijbonen met tomaten|Snijbonen met tomaten]]
*[[Kookboek/Soepbal|Soepbal(letjes)]]
*[[Kookboek/Soezen|Soezen]]
*[[Kookboek/Sorbetijs|Sorbetijs]]
*[[Kookboek/Soufflé|Soufflé]]
*[[Kookboek/Souvlaki|Souvlaki]]
*[[Kookboek/Spaanse tortilla|Spaanse tortilla]]
*[[Kookboek/Spaghetti Bolognese|Spaghetti Bolognese]]
*[[Kookboek/Spaghetti met herfstpaddenstoelen‎|Spaghetti met herfstpaddenstoelen]]
*[[Kookboek/Romige spaghetti met groenten|Romige spaghetti met groenten]]
*[[Kookboek/Spanakópita|Spanakópita]]
*[[Kookboek/Spekdik|Spekdik]]
*[[Kookboek/Sperziebonen met tomaten|Sperziebonen met tomaten]]
*[[Kookboek/Sperzieboontjes met knoflook|Sperzieboontjes met knoflook]]
*[[Kookboek/Spitskoolstoofpot|Spitskoolstoofpot]]
*[[Kookboek/Spiegelei|Spiegelei]]
*[[Kookboek/Spruitjes met spek en ui|Spruitjes met spek en ui]]
*[[Kookboek/Stamppot|Stamppot]]
*[[Kookboek/Stamppot rauwe andijvie|Stamppot rauwe andijvie]]
*[[Kookboek/Stamppot boerenkool|Stamppot boerenkool]]
*[[Kookboek/Stamppot zuurkool|Stamppot zuurkool]]
*[[Kookboek/Stifádo|Stifádo]]
*[[Kookboek/Stoofperen (recept)|Stoofperen]] 
*[[Kookboek/Stoofpot|Stoofpot]]
*[[Kookboek/Sudderlapjes|Sudderlapjes]]
*[[Kookboek/Sushi|Sushi]]
&lt;/div&gt;

==T==
*[[Kookboek/Taco|Taco]]
*[[Kookboek/Taco's met zoete aardappel en zwarte bonen | Taco's met zoete aardappel en zwarte bonen]]
*[[Kookboek/Tandoorikip|Tandoorikip]]
*[[Kookboek/Tartaartje|Tartaartje]]
*[[Kookboek/Tante Wieskoek|Tante Wieskoek]]
*[[Kookboek/Tequila Sunrise|Tequila Sunrise]]
*[[Kookboek/Thousand Island Dressing|Thousand Island Dressing]]
*[[Kookboek/Tiramisu|Tiramisu]]
*[[Kookboek/Toastjes|Toastjes]]
*[[Kookboek/Tom kha kai|Tom kha kai]]
*[[Kookboek/Tomaten op de barbecue|Tomaten op de barbecue]]
*[[Kookboek/Gevulde tomaten|Gevulde tomaten]]
*[[Kookboek/Tomatenchutney|Tomatenchutney]]
*[[Kookboek/Tomatenketchup|Tomatenketchup]]
*[[Kookboek/Tomatensalade|Tomatensalade]]
*[[Kookboek/Tomatensalsa|Tomatensalsa]]
*[[Kookboek/Tomatensoep|Tomatensoep]]
*[[Kookboek/Hollandse tomatensoep|Hollandse tomatensoep]]
*[[Kookboek/Tomatengroentesoep|Tomatengroentesoep]]
*[[Kookboek/Tonijnsalade|Tonijnsalade]]
*[[Kookboek/Tosti|Tosti]]
*[[Kookboek/Tuinbonenstoofpot|Tuinbonenstoofpot]]
*[[Kookboek/Tzatziki|Tzatziki]]

==U==
*[[Kookboek/Uitsmijter#Varianten|Uitsmijter]]

==V==
*[[Kookboek/Vanillesuiker|Vanillesuiker]]
*[[Kookboek/Vanillewafels|Vanillewafels]]
*[[Kookboek/Varkenshaas|Varkenshaas]]
*[[Kookboek/Varkenskarbonade|Varkenskarbonade]]
*[[Kookboek/Varkensvlees in zoetzure saus|Varkensvlees in zoetzure saus]]
*[[Kookboek/Vegetarische shoarma|Vegetarische shoarma]]
*[[Kookboek/Veloutésaus|Veloutésaus]]
*[[Kookboek/Veloutésaus|Veloutésoep]]
*[[Kookboek/Venkel uit de oven|Venkel uit de oven]]
*[[Kookboek/Venkel-appelsalade|Venkel-appel salade]]
*[[Kookboek/Venkelsoep|Venkelsoep]]
*[[Kookboek/Vinaigrette|Vinaigrette]]
*[[Kookboek/Vla|Vla]]
*[[Kookboek/Vlaai|Vlaai]]
*[[Kookboek/Vlaamse stoofkarbonaden|Vlaamse stoofkarbonaden]]
*[[Kookboek/Vlaflip|Vlaflip]]
*[[Kookboek/Vleesbrood|Vleesbrood]]
*[[Kookboek/Vleesfondue|Vleesfondue]]
*[[Kookboek/Vliegenzwammen|Vliegenzwammen]]
*[[Kookboek/Volkoren pompoenbrood|Volkoren pompoenbrood]]
*[[Kookboek/Vriendschapskoek|Vriendschapskoek]]
*[[Kookboek/Vruchtenbowl|Vruchtenbowl]]
*[[Kookboek/Vruchtensalade|Vruchtensalade]]

==W==
*[[Kookboek/Waldorfsalade|Waldorfsalade]]
*[[Kookboek/Krentjebrij|Watergruwel]] (krentjebrij)
*[[Kookboek/Waterkers-aardappelsoep|Waterkers-aardappelsoep]]
*[[Kookboek/Wentelteefje|Wentelteefje]]
*[[Kookboek/Witlof uit de oven|Witlof uit de oven]]
*[[Kookboek/Witlofsalade|Witlofsalade]]
*[[Kookboek/Witlofsalade van de nonnen|Witlofsalade van de nonnen]]
*[[Kookboek/Witlofschotel|Witlofschotel]]
*[[Kookboek/Witlofsoep|Witlofsoep]]
*[[Kookboek/Witlofsoep (maaltijdsoep)|Witlofsoep (maaltijdsoep)]]
*[[Kookboek/Witte bonenschotel|Witte bonenschotel]]
*[[Kookboek/Witte bonensoep|Witte bonensoep]]
*[[Kookboek/Gebakken worst|Gebakken worst]]
*[[Kookboek/Wortelsalade|Wortelsalade]]
*[[Kookboek/Wortelsoep|Wortelsoep]]

==X==

==Y==
*[[Kookboek/Yoghurt met appelmoes en noten|Yoghurt met appelmoes en noten]]
*[[Kookboek/Yoghurt met honing en walnoten|Yoghurt met honing en walnoten]]
*[[Kookboek/Yoghurtsoep|Yoghurtsoep]]
*[[Kookboek/Yoghurttaart met kersen|Yoghurttaart met kersen]]
*[[Kookboek/Yogonaise|Yogonaise]]

==Z==
*[[Kookboek/Zaadjestaart|Zaadjestaart]]
*[[Kookboek/Gestoofde zalm|Gestoofde zalm]]
*[[Kookboek/Zalmmousse|Zalmmousse]] (opgestijfd)
*[[Kookboek/Smeuïge zalmmousse|Smeuïge zalmmousse]]
*[[Kookboek/Zandkoekjes|Zandkoekjes]]
*[[Kookboek/Zoete pompoentaart|Zoete pompoentaart]]
*[[Kookboek/Zomerse erwtensoep|Zomerse erwtensoep]]
*[[Kookboek/Zootje van paling|Zootje van paling]]
*[[Kookboek/Zürcher geschnetzeltes|Zürcher geschnetzeltes]]
*[[Kookboek/Zuurkoolsalade|Zuurkoolsalade]]
*[[Kookboek/Zoetzure zuurkoolschotel met kip|Zoetzure zuurkoolschotel met kip]]
*[[Kookboek/Zuurkoolsoep|Zuurkoolsoep]]
*[[Kookboek/Stamppot zuurkool|Zuurkoolstamppot]]
*[[Kookboek/Zuurkool met fruit en kip|Zuurkool met fruit en kip]]
*[[Kookboek/Zweedse Gehaktballetjes|Zweedse gehaktballetjes]]
&lt;/div&gt;

[[Categorie:Kookboek|Recepten]]
[[Categorie:Kookboek - inhoud| Recepten]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>ie6w9hhfd3lzaowmm4i4jm7a4ytxrl4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Oost-Aziatische keukens</title>
    <ns>0</ns>
    <id>154</id>
    <revision>
      <id>398382</id>
      <parentid>395156</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T07:28:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Hergroepering</comment>
      <origin>398382</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="726" sha1="okclx9m36ufvk6a2athhzbpggl8hb54" xml:space="preserve">[[Kookboek/Keukens|Keukens]]

De Oost-Aziatische keukens worden gekenmerkt door het vele gebruik van [[Kookboek/Rijst|rijst]] en [[Kookboek/Noedels|noedels]]. Meestal, maar niet altijd, zijn de gerechten pittig van smaak. 

Tot de '''Oost-Aziatische keuken''' horen:
* [[:Categorie:Chinese keuken|Chinese keuken]] (inclusief Hongkong en Macau): in verschillende specialiteiten
* [[:Categorie:Japanse keuken|Japanse keuken]]: meestal licht van smaak, mooi uiterlijk erg belangrijk.
En verder de keukens van:
* Noord-Korea
* Zuid-Korea
* Mongolië
* Taiwan

Voor '''Zuid-Oost Aziatische keukens''' zie: [[Kookboek/Zuid-Aziatische keukens|Zuid-Aziatische keukens]].


[[Categorie:Nationale en etnische keukens|Aziatisch]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>okclx9m36ufvk6a2athhzbpggl8hb54</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:Nationale en etnische keukens</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1280</id>
    <revision>
      <id>398383</id>
      <parentid>285436</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T07:29:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Zie ook</comment>
      <origin>398383</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="544" sha1="nozms93r13djijh822nom2y1o01e4tm" xml:space="preserve">{{kookboekcat|
|onderwerp= ''nationale en etnische keukens van de wereld'' 
|detailomschrijving= 
|broodkruimel= [[:Categorie:Alles|Alles]] &amp;rarr; [[:categorie:Boek|Boek]] &amp;rarr;  [[:Categorie:Kookboek|Kookboek]] &amp;rarr; '''{{PAGENAME}}'''
|overig= &lt;br&gt;In de ''subcategorieën'' vindt u recepten die binnen een bepaalde keuken thuishoren. In de ''artikelen'' vindt u een beschrijving van de betreffende keuken.
}}

Voor '''Zuid-Oost Aziatische keukens''' zie: [[Kookboek/Zuid-Aziatische keukens|Zuid-Aziatische keukens]].

[[Categorie:Kookboek]]</text>
      <sha1>nozms93r13djijh822nom2y1o01e4tm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398384</id>
      <parentid>398383</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T07:37:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Toelichting</comment>
      <origin>398384</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="678" sha1="n7r3g2i0ts2ulqvvr4akojex7apzyll" xml:space="preserve">{{kookboekcat|
|onderwerp= ''nationale en etnische keukens van de wereld'' 
|detailomschrijving= 
|broodkruimel= [[:Categorie:Alles|Alles]] &amp;rarr; [[:categorie:Boek|Boek]] &amp;rarr;  [[:Categorie:Kookboek|Kookboek]] &amp;rarr; '''{{PAGENAME}}'''
|overig= &lt;br&gt;In de ''subcategorieën'' vindt u recepten die binnen een bepaalde keuken thuishoren. In de ''artikelen'' vindt u een beschrijving van de betreffende keuken.
}}

'''Toelichting''':&lt;br&gt;
De indeling volgt die van de geografische indeling in [[w:Categorie:Geografie naar continent|Wikipedia]].&lt;br&gt;
Voor '''Zuid-Oost Aziatische keukens''' zie: [[Kookboek/Zuid-Aziatische keukens|Zuid-Aziatische keukens]].


[[Categorie:Kookboek]]</text>
      <sha1>n7r3g2i0ts2ulqvvr4akojex7apzyll</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Nagerecht</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1669</id>
    <revision>
      <id>398377</id>
      <parentid>398242</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T04:49:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Foto toegevoegd</comment>
      <origin>398377</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3800" sha1="ppr29yfvloqaj7rvtlzqg6lmd2m0hh3" xml:space="preserve">[[File:HK 尖沙咀東 TST East 麼地道 69 Mody Road 帝苑酒店 Royal Garden Hotel 雅苑座 The Greenery Restaurant buffet diner food dessert breads cookies pudding jelly cakes November 2022 Px3 19.jpg|thumb|300px|Verschillende soorten nagerechten]]
[[Kookboek/Recepten|Receptenindex]]

Een '''nagerecht''', '''dessert''' of '''toetje''', is een gerecht dat na de hoofdmaaltijd wordt gegeten. Vaak is een nagerecht iets zoetigs en kouds, maar er zijn ook hartige en warme nagerechten. 

Een nagerecht moet bij de rest van de warme maaltijd passen, waarbij elk deel van de (Nederlandse) [[Huishouden/Voeding#De_Schijf_van_Vijf_(voedingsmiddelen)|schijf van Vijf]] aan bod komt. Vaak zal een toetje dan uit een zuivelproduct bestaan. Hiervan kan worden afgeweken als de warme maaltijd al kaas of een andere zuivelproduct bevat. Bij kaas als vleesvervanger is het goed om fruit met een hoog ijzergehalte als dessert te geven, zoals bessen, frambozen, abrikozen, aardbeien, kersen of perziken.

== Voorbeelden van nagerechten ==
* Voor gezonde nagerechten, met weinig verzadigd vet en zonder suiker, die passen binnen de Schijf van Vijf: zie [https://www.voedingscentrum.nl/nl/zoek.aspx?categorie=recept Recepten voor nagerechten van Voedingscentrum], klik op &quot;Verfijn recepten&quot;,&quot;Eetmoment&quot; en &quot;Nagerecht&quot;. 

Overige suggesties (niet allemaal even gezond!):

=== Met zuivel ===
* {{Kb|Yoghurt}} met fruit, bijvoorbeeld:
** per persoon: 1/2 geraspte appel of 2 eetlepels appelmoes, 2 dl yoghurt, kaneelpoeder en eventueel suiker naar smaak
** smoothie met yoghurt en rijp fruit, bijvoorbeeld met banaan, aardbeien, bessen, frambozen en/of kersen zonder pit; voeg een beetje melk of vruchtensap toe om de smoothie vloeibaarder te maken; gebruik een blender of prak de vruchten fijn in een diep bord; voeg eventueel wat honing toe om de smoothie iets zoeter te maken
* {{Kb|Vla}} - vanillevla, chocoladevla, hopjesvla, blanke vla, frambozenvla, etc, of een combinatie
** yoghurt met vla, eventueel met plakjes banaan en hagelslag of chocoladevlokken
** [[Kookboek/Vlaflip|vlaflip]]
* {{Kb|Kwark}} met vruchten
* Kaasplankje met verschillende soorten {{Kb|kaas}} naar keuze: Hollandse, Belgische en buitenlandse. Voor een chic gerecht: serveer er port, vijgenbrood of appelstroop bij.
* Pudding op basis van melk, bijvoorbeeld:
** Warme of koude {{Kb|p=custard|custardpudding}} met bijvoorbeeld p.p. een halve gesnipperde appel of halve banaan in stukjes
*** (voor volwassenen:) leg in elk dessertschaaltje een of meer [[Kookboek/Lange vingers|lange vingers]], besprenkel die met {{Kb|Kirsch}} en giet daaroverheen warme custardpudding. 
** {{Kb|p=griesmeel|griesmeelpudding}} met bessensap
* [[Kookboek/IJs|Consumptie-ijs]]
** [[Kookboek/Milkshake|Milkshake]] (mix van consumptie-ijs met melk/yoghurt en vruchten)
* Andere garneringen: hagelslag, hagelvlokken, vruchtenhagel.
NB Kiwi met zuivel is een slechte combinatie, dus gebruik geen kiwi in combinatie met yoghurt of melk. 

=== Overige ===
* [[Kookboek/Vruchtensalade|Vruchtensalade]]
* [[Kookboek/Rabarbermoes|Rabarbermoes]]
* Alleen na een lichte warme maaltijd met weinig koolhydraten:
** Flensjes met stukjes fruit of warme appelmoes.
** Gebak; versier het gebak met bijvoorbeeld vanille-ijs en/of slagroom.
** [[Kookboek/Wentelteefje|Wentelteefje]] met bijvoorbeeld een bolletje ijs en/of [[Kookboek/Advocaat|advocaat]], of met verse frambozen en poedersuiker.
** [[Kookboek/Rijstebrij|Rijstebrij]], ook wel rijstepudding, rijstpudding en rijstdessert genoemd.
* Koffie met een mini-glaasje likeur en chocolade.

== Recepten voor nagerechten ==
{{Kolommen automatisch|inhoud=
&lt;DynamicPageList&gt;
category=Dessert
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
}}

[[Categorie:Dessert| ]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>ppr29yfvloqaj7rvtlzqg6lmd2m0hh3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hoofdpagina</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1820</id>
    <revision>
      <id>398327</id>
      <parentid>397091</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T13:51:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>server pageviews.wmcloud.org niet gevonden</comment>
      <origin>398327</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6341" sha1="qptw6a8wfr87pkmdj3gy2ost8eoljpd" xml:space="preserve">&lt;!--
*****************************************************
*                    LEES DIT EERST !!!
* Via dit vak kunt u de inhoud van de hoofdpagina van Wikibooks NL
* aanpassen. Misbruik van deze mogelijkheid door het vandaliseren van deze
* pagina zal tot gevolg hebben dat u DIRECT de toegang tot Wikibooks NL
* ontnomen zal worden via het blokkeren van uw IP-adres.
******************************************************
* JE BOEK OP HET LINKER DEEL VAN DE PAGINA KRIJGEN.
* Om je boek op het rechter deel van de pagina te krijgen moet
* je de informatie in de infobox (zie Wikibooks:Infobox) van je 
* boek aanpassen. Enkel boeken met een voortgang van 75% of 100%
* komen op het linker deel te staan.
*
* Als je infobox aangepast is, dan met de hand het betreffende sjabloon
* dat onderdeel is van de hoofdpagina aanpassen zodat het boek daar verschijnt. 
******************************************************
--&gt;__NOTOC__ __NOEDITSECTION__
&lt;templatestyles src=&quot;style.css&quot; /&gt;
&lt;div class=&quot;center&quot; style=&quot;font-size: 19px; font-weight: bolder;&quot;&gt;[[Wikibooks: Welkom|&lt;span style=&quot;color: black;&quot;&gt;Welkom op&lt;/span&gt; &lt;span style=&quot;color: #0b2645;&quot;&gt;WIKI&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;color: #0a4e98;&quot;&gt;BOOKS&lt;/span&gt;!]]&lt;/div&gt;

&lt;!-- KOP --&gt;
{| class=&quot;smaller-on-mobile&quot; width=&quot;100%&quot; style=&quot;margin-top: 1.3em; background-color: rgb(253, 252, 248); border: 2px solid rgb(95, 150, 211);padding: 0.3em;-moz-border-radius: 10px;&quot;
| style=&quot;font-size: 105%; padding: 5px 10px;&quot; | Wikibooks is een gemeenschapsproject om lezers kosteloos teksten met [[Wikibooks: Vrije inhoud|vrije inhoud]] ter beschikking te stellen. Bijvoorbeeld '''leerboeken''' en ander lesmateriaal maar ook '''algemene informatieve teksten''' (geen reclame) in '''boekvorm'''. Zie onze [[Wikibooks: Missie, visie en uitgangspunten|missie en visie]]. Op dit moment zijn er '''{{NUMBEROFARTICLES}}''' hoofdstukken aanwezig in '''{{PAGESINCATEGORY: Boeken in Wikibooks}}''' [[: Categorie: Boeken in Wikibooks|boeken]] en '''{{Modulesinnaamruimte|104}}''' hoofdstukken in '''{{NUMBEROFWIKIJUNIORBOOKS}}''' [[: Categorie: Boeken in Wikijunior|Wikijunior-boeken]] waaraan soms nog wordt gewerkt. U kunt elk hoofdstuk uitbreiden of aanpassen, en wordt daartoe van harte uitgenodigd. ''Zolang uw wijzigingen constructief zijn, kunt u niets mis doen''.&lt;br&gt;
&lt;!-- * [https://pageviews.wmcloud.org/topviews/?project=nl.wikibooks.org&amp;platform=all-access&amp;date=last-month&amp;excludes= Meest geraadpleegde pagina's van Wikibooks in de vorige maand] --&gt;
|}
&lt;div style=&quot;margin-bottom: 1em; text-align: center; font-weight: bold;&quot;&gt;
[[Wikibooks:Gewenste hoofdstukken en boeken|Gewenste artikelen]] - [[Wikibooks:Waarom meehelpen|Waarom zou ik meehelpen]] - [[Wikibooks:Instructies|Instructies]] - [[Wikibooks:Wiki Standaard Boeknummer|WSBN]] - [[Wikibooks:Zandbak|Oefenen in zandbak]] - [[:Categorie:Help|Helppagina's]] - [[Wikibooks:Lerarenkamer|Vraag om hulp]]
&lt;/div&gt;

&lt;!-- DAGMENU VOLLE BREEDTE --&gt;
&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[Bestand:P_Food.png|30px]]&lt;span style=&quot;font-size: large; margin-left: 5px;&quot;&gt;'''[[Kookboek|Dagmenu uit het kookboek]]'''&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;

&lt;br style=&quot;clear: both;&quot;&gt;

&lt;!-- TWEE KOLOMMEN --&gt;
&lt;!-- LINKERKOLOM: VOLTOOIDE BOEKEN --&gt;
{| cellpadding=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;width: 100%; border: none; padding: 0px;&quot;
|-
|style=&quot;border: 1px solid #CCF7CC; background: #EEFFEE; padding: 0.3em; -moz-border-radius: 10px;&quot; valign=top|
{|width=&quot;100%&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;background: transparent;&quot;
|-
|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[Bestand:P_Psychology2.png|30px]]&lt;span style=&quot;font-size: large; margin-left: 5px;&quot;&gt;'''[[: Categorie: Boeken in Wikibooks|Catalogus Wikiboeken]]'''&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%&quot; |{{Exacte wetenschap}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px dashed #6A5ACD&quot;|
{{Technologie}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px dashed #6A5ACD&quot;|
{{Multimediale wetenschappen}} 
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px dashed #6A5ACD&quot;|
{{Taal- en letterkunde}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px dashed #6A5ACD&quot;|
{{Geschiedenis}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px dashed #6A5ACD&quot;|
{{Samenleving}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px dashed #6A5ACD&quot;|
{{Levensbeschouwing}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px dashed #6A5ACD&quot;|
{{Expressie}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px dashed #6A5ACD&quot;|
{{Diversen}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|}
|&amp;nbsp;&amp;nbsp; &lt;!-- ruimte tussen kolommen --&gt;
&lt;!-- BEGIN RECHTERKOLOM, ONVOLTOOIDE BOEKEN --&gt;
|style=&quot;border: 1px solid #CCF7CC; background: #EEFFEE; padding: 0.3em; -moz-border-radius: 10px;&quot; valign=top|
&lt;!-- | width=&quot;48%&quot; valign=&quot;top&quot; style=&quot;border: 1px solid #DDDDF7;background: #F7F7FF;padding: 0.3em;-moz-border-radius: 10px&quot;|  --&gt;
{|width=&quot;100%&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;background: transparent;&quot;
|-
|&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[Bestand:P_writing.svg|30px]]&lt;span style=&quot;font-size: large; margin-left: 5px;&quot;&gt;'''[[:Categorie:Wikibooks:Beginnetje|Catalogus Gestarte Wikiboeken]]'''&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;&quot;|
{{Werkboek van de maand}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;&quot;|
{{Gestarte boeken}}
&lt;!----------------------------------------------&gt;
|-
|style=&quot;font-size: 95%;border-top: 1px solid silver&quot;|
[[Image:Nuvola apps package toys.png|left|50px]]
{{Wikibooks:Junior boeken}}
|} &lt;!-- EINDE RECHTERKOLOM --&gt;
|} &lt;!-- EINDE INDELING RECHTERKOLOM --&gt;

&lt;!-- ZUSTERPROJECTEN --&gt;
{{Zusterprojecten}}
&lt;div style=&quot;width: 96%; margin: 1em auto 7px auto; background-color: rgb(253, 252, 248); border: 2px solid rgb(95, 150, 211); padding: 1em 0.3em; -moz-border-radius: 10px; text-align: center; font-weight: bold;&quot;&gt;

&lt;!-- PORTAAL --&gt;
[[Wikibooks:Portaal]]
- [[m:Wikibooks/Table|Lijst van alle 77 taalversies van wikibooks internationaal]]&lt;!--
- [[m:How to start a new Wikibooks portal|Start een Wikibooks-portaal in een andere taal]] --&gt;
&lt;/div&gt;

[[Categorie:Wikibooks]]</text>
      <sha1>qptw6a8wfr87pkmdj3gy2ost8eoljpd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Frubott</title>
    <ns>10</ns>
    <id>2793</id>
    <revision>
      <id>398369</id>
      <parentid>378405</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:52:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398369</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="267" sha1="fpstmi0eanycdqi7zmx27xicmm3sto0" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|}}&lt;/noinclude&gt;
&lt;span style=&quot;color:blue;&quot;&gt;''U kent nu &lt;span style=&quot;color:darkred;&quot;&gt; '''{{{1}}}''' &lt;/span&gt; uitdrukkingen, waarvan &lt;span style=&quot;color:black;&quot;&gt; '''{{{2}}}''' &lt;/span&gt; nieuwe.''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
|}&lt;noinclude&gt;

[[Categorie:Sjablonen]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fpstmi0eanycdqi7zmx27xicmm3sto0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Olijf</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5097</id>
    <revision>
      <id>398379</id>
      <parentid>394738</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T06:36:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Link naar Wikipedia toegevoegd</comment>
      <origin>398379</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1364" sha1="p0mzjvap4a38gbonyqvwfk4ppi6gvmp" xml:space="preserve">[[Image:Marinated_olives.jpg‎|thumb|right|200px|Gemarineerde olijven]]

De '''olijf''' is de vrucht van de olijfboom (''Olea europaea''). De kleur van onrijpe olijven is groen. De rijpe hebben een zwarte of violet/bruine kleur. De oorsprong van de vrucht bevindt zich rondom het Middelandse Zeegebied, het Midden-Oosten en Zuid-Afrika.

Olijven worden niet van de boom gegeten. Ze worden eerst in een zout-water badje gelegd om de bittere smaak eruit te halen. Olijven worden daarna in allerlei gerechten verwerkt.

[[Image:Olive-tree-fruit-august-0.jpg|thumb|right|200px|Olijf aan de boom]]
De olijf wordt vaak ook uitgeperst om er [[Kookboek/Olijfolie|olijfolie]] van te maken. In long-drinks wordt dit gebruikt als garnering, bijvoorbeeld bij [[Kookboek/Martini|Martini]]. Olijfolie kan ook gebruikt worden voor de productie van vleeswaren bijvoorbeeld, in de Italiaanse [[Kookboek/Mortadella|Mortadella]]. Het wordt ook gebruikt als toevoeging aan [[Kookboek/Brood|brood]].

Een schaaltje met olijven als snack doet het ook goed.

[[Image:Olives.jpg|thumb|right|200px|De olijf klaar voor consumptie]]

==Recepten met Olijf==
&lt;DynamicPageList&gt;
category=KB-olijf
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;

{{Wikipedia
 |Pagina = Olijf
 |Naam = Olijf
}}

[[Categorie:Kookboek/Ingrediënt/Fruit|Olijf]]
{{sub}}</text>
      <sha1>p0mzjvap4a38gbonyqvwfk4ppi6gvmp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Catienpetji:Sjabloon</title>
    <ns>2</ns>
    <id>9238</id>
    <revision>
      <id>398373</id>
      <parentid>379010</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T01:11:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>-/- cat</comment>
      <origin>398373</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="538" sha1="2srpgnuamlxdk4ynhnzchdtns3f9nb5" xml:space="preserve">{{#If:{{{Inhoud2|&lt;noinclude&gt;demo&lt;/noinclude&gt;}}}|
{{{!}} class=&quot;toccolours&quot; bgcolor=&quot;#ffffff&quot; width=&quot;300&quot; align=&quot;right&quot; cellpadding=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;1&quot; style=&quot;margin:0 0 0.5em 1em; clear:right;&quot;
! bgcolor=&quot;#ccccff&quot; {{!}} &lt;!--[[Categorie:Navigatie|&lt;span style=&quot;font-size: large; color: #330099;&quot;&gt;Navigatie&lt;/span&gt;]]--&gt;
{{!}}-
{{#If:{{{Inhoud|&lt;noinclude&gt;demo&lt;/noinclude&gt;}}}|
{{!}} {{Toggletext|style=margin-top:0.5em;|tekstgrootte=105%|koptekst=[[{{{Inhoud}}}]]|hoofdtekst={{{{{Inhoud}}}|VerbergKoptekst=1}}}}}}
{{!}}}
| {{ {{{Inhoud}}} }} }}</text>
      <sha1>2srpgnuamlxdk4ynhnzchdtns3f9nb5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398376</id>
      <parentid>398373</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T01:13:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Erik Baas heeft de pagina [[Sjabloon:Gebruiker:Catienpetji]] hernoemd tot [[Gebruiker:Catienpetji:Sjabloon]] zonder een doorverwijzing achter te laten: Verplaatsen naar gebruikersnaamruimte</comment>
      <origin>398373</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="538" sha1="2srpgnuamlxdk4ynhnzchdtns3f9nb5" xml:space="preserve">{{#If:{{{Inhoud2|&lt;noinclude&gt;demo&lt;/noinclude&gt;}}}|
{{{!}} class=&quot;toccolours&quot; bgcolor=&quot;#ffffff&quot; width=&quot;300&quot; align=&quot;right&quot; cellpadding=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;1&quot; style=&quot;margin:0 0 0.5em 1em; clear:right;&quot;
! bgcolor=&quot;#ccccff&quot; {{!}} &lt;!--[[Categorie:Navigatie|&lt;span style=&quot;font-size: large; color: #330099;&quot;&gt;Navigatie&lt;/span&gt;]]--&gt;
{{!}}-
{{#If:{{{Inhoud|&lt;noinclude&gt;demo&lt;/noinclude&gt;}}}|
{{!}} {{Toggletext|style=margin-top:0.5em;|tekstgrootte=105%|koptekst=[[{{{Inhoud}}}]]|hoofdtekst={{{{{Inhoud}}}|VerbergKoptekst=1}}}}}}
{{!}}}
| {{ {{{Inhoud}}} }} }}</text>
      <sha1>2srpgnuamlxdk4ynhnzchdtns3f9nb5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Olijfolie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11355</id>
    <revision>
      <id>398380</id>
      <parentid>394739</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T06:48:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Kolommen</comment>
      <origin>398380</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2259" sha1="o4gnbjko0nqz8bxhkrpba3uhgdfr2ar" xml:space="preserve">[[File:Olive Oil (Unsplash).jpg|thumb|200px|Olijfolie]]
'''Olijfolie''' is een [[Kookboek/Olie|olie]] die gebruikt wordt voor [[Kookboek/Koken|koken]], [[Kookboek/Bakken|bakken]] en salades. Olijfolie wordt verkregen door olie uit [[Kookboek/Olijf|olijven]] te persen. Oorspronkelijk werd de olie vooral gebruikt in keukens van landen rondom de Middellandse Zee, maar inmiddels is de olie verkrijgbaar in geheel Europa. De smaak en geur geven de gerechten een bijzonder karakter.

Olijfolie mag maximaal tot 210 °C worden verhit; daarboven kunnen gezondheidsschadelijke componenten ontstaan. Deze temperatuur is overigens hoger dan voor andere oliesoorten, waarvoor meestal een maximum van 185 °C geldt.

Olijfolie wordt als bijzonder gezond beschouwd op grond van de aanwezigheid van enkelvoudig onverzadigde vetzuren en de aanwezigheid van antioxidanten. Deze type van vetzuren zouden de kwalijke vetzuren in het lichaam verdringen en de antioxidanten zorgen ervoor dat cellen in het lichaam minder snel verouderen. Olijfolie is rijk aan vitamine A, D en E.

Olijfolie is verkrijgbaar in verschillende kwaliteiten:
*Niet geraffineerde olie:
**Extra vergine (extra vierge) met minder dan 0,8% zuur
**Vergine (vierge) met minder dan 2% zuur
*De overige olie moet verbeterd worden door raffinage
**Olijfolie; dit is olie dat door raffinage wordt verbeterd, wat betreft geur en smaak en zuurgehalte en moet minder dan 2,5% zuur bevatten.

==Bewaren==
Olijfolie wordt slechter als gevolg van een te hoge of te lage temperatuur en door blootstelling aan licht en/of zuurstof. Een goede plaats voor het bewaren van de olie is dus in een gesloten kast en in een gesloten fles. Wanneer de fles gekleurd is, bijvoorbeeld bruin, heeft licht minder kans om de olie af te breken. Olijfolie kan in de koelkast maar dan ontstaan er troebele delen in de olie, die overigens weer weggaan als de olie warmer wordt. Olijfolie kan zonder problemen een tot anderhalf jaar worden bewaard; als het ranzig smaakt, moet je het weggooien.

== Recepten met olijfolie ==
{{Kolommen automatisch|inhoud=
&lt;DynamicPageList&gt;
category=KB-olijfolie
mode=unordered
order=ascending
suppresserrors = true
ordermethod = sortkey
&lt;/DynamicPageList&gt;
}}

[[Categorie:Ingrediënt|Olijfolie]]
{{sub}}</text>
      <sha1>o4gnbjko0nqz8bxhkrpba3uhgdfr2ar</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Nasi goreng</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11479</id>
    <revision>
      <id>398378</id>
      <parentid>397140</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T06:08:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Foto toegevoegd</comment>
      <origin>398378</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4386" sha1="huhbf3g80uajyj8l9rgp6z96kjw8rik" xml:space="preserve">{{Recept| Nassi Goreng
| Naam = Kookboek/Nassi Goreng
| Afbeelding = [[File:Fried rice by Adonis Chen in Keelung, Taiwan.jpg|300px]]
| Categorie = Rijstrecept 
| Porties = 5 tot 9, afhankelijk van wat je er verder nog bijgeeft
| Energie = 
| Tijd = Voorbereiding: 45 min, exclusief oventijd. Afwerking: 20 min
| Stippen = 4
}}

==Ingrediënten==
*500 gr mager {{kb|p=spek|buikspek}}, (bijvoorbeeld een stuk,speklap, zonder zwoerd)
*600 à 700 gr langkorrelige droogkokende {{kb|rijst}}
*2 flinke {{kb|p=ui|uien}}
*Een of twee tenen knoflook.
*100 gr mager {{kb|p=spek|rookspek}}, (aan een stukje)
*1 {{kb|p=wortel|winterwortel}}
*2 dunne {{kb|p=prei|preien}}
*1 plak gekookte {{kb|ham}} (c.a. 5mm dik)
*3 {{kb|p=ei|eieren}}
*[[Kookboek/Ketjap|ketjap manis]]
*[[Kookboek/Sambal goreng|sambal goreng]]
*[[kookboek/Trassi|trassie]] (toko)
*gemalen [[Kookboek/Koriander|koriander]] (zaad, '''niet''' het blad!)
*verse [[Kookboek/Peterselie|peterselie]]
*verse [[Kookboek/Snijselderij|bladselderij]]

==Wetenswaardig==

Dit is het recept dat in de jaren 70, elke maandag aan boord van HrMs &quot;de Zeven provincien&quot; van de koninklijke marine werd geserveerd. 

==Bereiding==
Één dag van te voren:
#Rooster het stuk buikspek in een hete oven krokant en gaar, en vang het vet op. Zet het daarna koel weg. Snijd het buikspek zodra het afgekoeld is in kleine reepjes, ca. 5x5x20/25mm.
#Kluts de eieren met zout, peper en wat sambal en bak hier [[Kookboek/Omelet|omeletten]] van, rol ze op laat ze afkoelen en snijd ze in reepjes (circa 8 tot 10 mm breed) 
#Snijd de ham en het rookspek in dobbelsteentjes of reepjes. 
#Zet een grote pan met water en zout (2 à 3 liter) op het vuur en voeg zodra het kookt, de rijst toe. Kook de rijst bijna gaar, je kunt dit controleren door af en toe een korreltje tussen je duimnagels te pletten. Als er dan in het midden van de korrel nog een heel dun wit streepje (minder dan 0,5mm) zichtbaar is, is het goed. Giet de rijst af in een vergiet stort hem in een schaal, laat het wat afkoelen en zet dan de de rijst afgedekt in de koelkast.

Op de dag zelf:
#Snijd de prei in zeer dunne ringen, de ui in stukjes (als je de hele ui door een frietsnijder drukt hebben ze precies de goede maat!) en de winterwortel in stukjes of reepjes
#Zet alle voorbewerkte ingrediënten in schaaltjes klaar, en maak de rijst met een vork los.
#Smelt wat van het braadvet in een ruime pan, of grote wok. Verkruimel hierin een klein stukje trassie. (let niet op de stank, deze verdwijnt vanzelf). Bak nu het buik- en rookspek, samen met wat koriander, een teentje knoflook en wat sambal aan. Voeg daarna de  wortel, en wat later de uien toe en bak het geheel tot deze wat zachter zijn.
#Voeg nu een scheutje ketjap (even doorroeren) en daarna de losgemaakte rijst toe. Verwarm alles onder voortdurend omscheppen, tot het door en door warm is; het is niet erg als het wat aanzet (nasi goreng betekend tenslotte &quot;gebakken rijst&quot;)
#Breng het nu op smaak met peper, zout en eventueel wat [[Kookboek/Ve-tsin|ve-tsin]] (Mononatriumglutamaat, E621, Toko).
#Meng er nu de omeletreepjes, de hamblokjes en als laatste de gesneden prei doorheen. Garneren met  wat grof gehakte selderij en peterselie.
#Gloeiend heet serveren met bijvoorbeeld [[Kookboek/Spiegelei|spiegelei]], [[Kookboek/Kroepoek|kroepoek]], plakjes gekookte ham, [[Kookboek/Satésaus|satésaus]], saté en eventueel een Indonesisch groentegerecht.

==Tips==
#Houd de nasi afgedekt warm in de oven (laagste stand).
#Een frisse salade met bijvoorbeeld komkommers en tomaat smaakt er heerlijk bij.
#Hoe bizar het ook lijkt, maar een sausje van wat mayonaise, crème fraîche, kerrie, en een klein blikje fruitcocktail (goed laten uitlekken!) is er ook lekker bij.
#Drankje: Wat dacht je van een witbiertje met een schijfje citroen!
#Als je visliefhebber bent kun je er ook nog wat garnalen of sardines aan toevoegen.
#Variatie in kruiden: voeg [[Kookboek/Nasikruiden|Nasikruiden]] toe.

==Trivia==
*Korianderblad wordt in de Indonesische keuken vrijwel niet gebruikt
*Een uitgebreide Nasi Goreng, geserveerd met vlees, kip, vis, groente en allerlei andere bijgerechten, wordt wel &quot;[[Kookboek/Nasi rames|Nasi rames]] genoemd&quot;. (Dit is overigens eerder een Nederlandse, dan een Indonesische uitvinding! en zeker niet authentiek.)


{{Recepten}}

[[Categorie:Indonesische keuken|Nasi goreng]]
[[Categorie:Rijstrecept|Nasi]]
{{sub}}</text>
      <sha1>huhbf3g80uajyj8l9rgp6z96kjw8rik</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Zuid-Aziatische keukens</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14117</id>
    <revision>
      <id>398385</id>
      <parentid>391898</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T07:39:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>verplaatst naar Zuidoos-Aziatische keuken</comment>
      <origin>398385</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1206" sha1="ndtg8juwsgnzatzny18x9hh0y7aptw5" xml:space="preserve">De Zuid-Aziatische keuken is een keuken die sterk gerelateerd is aan de Oost-Aziatische keuken. Ze delen het kenmerk van het veelvuldige gebruik van rijst en dat de gerechten pittig van smaak zijn. De Zuid-Aziatische keuken is nog niet zo populair als de Oost-Aziatische keuken, maar wint aan populariteit; vooral de Indiase keuken wordt steeds populairder. 

'''Zuid-Aziatische keukens:'''
* [[:Categorie:Indiase keuken|Indiase keuken]]
* [[Nepalese keuken]]
* [[:Categorie: Sri Lankaanse keuken|Sri Lankaanse keuken]]
En ook die van:
* Pakistan
* Bhutan
* Bangladesh
* Afghanistan 
* Maldiven


'''Zuid-oost Aziatische keukens:'''
* [[Birmese keuken]] (officieel: Myanmar)
* [[:Categorie:Indonesische keuken|Indonesische keuken]]: meestal pittig van smaak, zeer gevarieerd.
* [[:Categorie:Filipijnse keuken|Filipijnse keuken]]
* [[:Categorie:Maleisische keuken|Maleisische keuken]]
* [[:Categorie:Thaise keuken|Thaise keuken]]: vaak pittig van smaak.
* [[:Categorie:Vietnamese keuken|Vietnamese keuken]]: licht pittig van smaak.
En ook die van:
* Laos
* Cambodja
* Singapore
* Brunei
* Oost-Timor 
* De eilanden van de Andamanen en Nicobare.

[[Categorie:Nationale en etnische keukens|Aziatisch]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>ndtg8juwsgnzatzny18x9hh0y7aptw5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:CSS properties</title>
    <ns>10</ns>
    <id>17422</id>
    <revision>
      <id>398354</id>
      <parentid>395998</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:15:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|geen inhoud}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398354</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="461" sha1="iakyzhvcdelpv9lrmj8krv3csfuy2db" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|geen inhoud}}&lt;/noinclude&gt;
&lt;br&gt;
{| id=&quot;toc&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;margin: 0 5% 0 5%; width: 90%;&quot;
|-
| style=&quot;background:#9999cc; color: black; text-align: center;&quot;| '''[[Cascading Style Sheets/Appendices/Properties|CSS properties of eigenschappen]]'''
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;font-size: 90%;&quot; | 

|}&lt;includeonly&gt;[[Categorie:CSS property|{{SUBPAGENAME}}]]&lt;/includeonly&gt;
&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Weglaten bij afdrukken|{{PAGENAME}}]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>iakyzhvcdelpv9lrmj8krv3csfuy2db</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Ovenschotel van fusili en kaas</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19634</id>
    <revision>
      <id>398390</id>
      <parentid>395524</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T08:54:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bereidingswijze */ Redactie</comment>
      <origin>398390</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2417" sha1="69nmf4bmpphn8v8u6w6vtxrx8mwobt4" xml:space="preserve">{{Recept|
| Naam = Ovenschotel van fusilli en kaas
| Categorie = ovenschotel
| Porties = 4
| Energie = 
| Tijd = 60 minuten
| Stippen = 
}}

==Ingrediënten==
*250 gram {{kb|p=pasta|fusili}} (of macaroni of een andere kleine pastasoort)
*150 gram {{kb|p=ham|achterham}} (dikke plak, in blokjes gesneden)
*1 mini-blikje {{kb|p=doperwt|doperwten}}
*1 eetlepel [[Kookboek/Bloem|bloem]]
*2 sneetjes witbrood, licht geroosterd, de korstjes eraf, in blokjes van 2 cm gesneden
*250 gram {{kb|p=kaas|belegen Goudse of Pardanokaas, geraspt}}
*bakje {{kb|p=champignon|champignons}}, schoon en in plakjes gesneden
*2 [[Kookboek/Sjalot|sjalotjes]] (gesnipperd)
*1 theelepel [[Kookboek/Chilipoeder|chilipoeder]]
*2 [[Kookboek/Ei|eierdooiers]]
*kwart liter [[Kookboek/Slagroom|ongeslagen slagroom]]
*50 gram [[Kookboek/Boter|boter]] of [[Kookboek/Margarine|margarine]] in blokjes
*1 eetlepel boter of margarine om de ovenschaal in te vetten

==Bereidingswijze==
# Macaroni al dente gaar koken. 
# De doperwten afgieten. 
# De champignons op hoog vuur in ca. 2 minuten aanzetten in een eetlepel olie of in een klontje boter, dan uit de pan nemen. Doe ze in een zeef of vergiet, zodat ze wat vocht kwijtraken. 
# Pan schoonmaken, weer klontje (75 g) boter erin en de sjalotten (of een halve ui) even aanzetten, maar niet bruin laten worden. De eetlepel bloem erbij, en roeren. De room er in één keer bij kiepen en blijven roeren tot het een homogene massa wordt. In het begin ziet het er niet uit, maar het werkt wel, het wordt echt zonder klonten! Als je van iets meer zout houdt, meng je er hier een verkruimeld kippen- of groentebouillontablet bij. Vuur uit. En dan pas de twee eierdooiers erdoor. De eiwitten worden in dit recept niet gebruikt. Zonodig op smaak brengen met zout, peper en chilipoeder.
#Alle ingrediënten (behalve het brood) met de helft van de kaas mengen en in een grote, maar niet te diepe, en ingevette ovenschaal doen. Rest van de kaas erover verdelen. Daarop de broodblokjes verdelen. Verdeel de in klontjes gesneden boter tussen de broodblokjes.

===In de oven: ===
* Nog warme ingrediënten? Oven op 175 graden, 20-25 minuten. 
* Uit de koelkast 150 graden, 45 minuten. 
* De rest de volgende dag gebruiken? Kaas vervangen door nieuwe en weer in de oven volgens eerder schema.


{{Recepten}}
[[Categorie:Italiaanse keuken]]
[[Categorie:Pastarecept|Ovenschotel]]
[[Categorie:Ovenschotel|Fusili]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>69nmf4bmpphn8v8u6w6vtxrx8mwobt4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sterkteleer/Basisbegrippen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25019</id>
    <revision>
      <id>398332</id>
      <parentid>396206</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:04:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>1 -&gt; één</comment>
      <origin>398332</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24974" sha1="rim9ebudwg5ce9iq9nnagedtjzgjbv5" xml:space="preserve">{{Toegepaste Mechanica 1}}

= Het begrip Spanning =
Bij de invoering van het begrip ''snede'' en de [[Sterkteleer/Evenwichtsvergelijkingen_-_Inwendige_en_uitwendige_Krachten#Snedekrachten_en_belastingsgevallen|snedekrachten]] werden alle krachten inwerkend op de snede herleid tot een resultante en een moment. De resultante en het moment werden door projectie in een assenkruis  omgevormd tot een normaalkracht, dwarskracht, buigmoment en wringmoment op de snede. Al deze krachten werken in op het zwaartepunt van de snede.  Door toepassing van de evenwichtsvergelijkingen uit de statica, kan men in elke snede de snedekrachten bepalen. 

De tot hiertoe gebruikte technieken en rekenmethodes, volstaan echter niet om de interne krachtswerking in een '''bepaald punt van een snede''' te kennen. Hiertoe voeren we het begrip '''spanning''' in.  

De resultante &lt;math&gt;\vec{F}&lt;/math&gt; en het moment op een snede is niet één kracht die inwerkt op het zwaartepunt, maar kunnen we beschouwen als de vectorsom van alle deelkrachten &lt;math&gt;\vec{\Delta F}&lt;/math&gt; die inwerken op diverse deeloppervlakjes &lt;math&gt;\,\Delta S&lt;/math&gt; van de snede &lt;math&gt;\, S&lt;/math&gt;.  

De verhouding van de kracht die op een oppervlakje inwerkt tot dit oppervlakje kunnen we noteren als &lt;math&gt;\frac{\vec{\Delta F}}{\Delta S}&lt;/math&gt;

We definiëren de '''spanningsvector''' &lt;math&gt;\vec{t}&lt;/math&gt; als de verhouding &lt;math&gt;\frac{\vec{\Delta F}}{\Delta S}&lt;/math&gt; waarbij de beschouwde oppervlakte zo klein wordt dat deze kan beschouwd worden als een ''punt in de snede S''.  Wiskundig uitgedrukt geeft dit:

{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\vec{t}= \lim_{\Delta S \to 0} \frac {\vec{\Delta F}}{\Delta S} = \frac{d\vec{F}}{dS}&lt;/math&gt;|{{Formuleid|4.1}}}}

Deze spanningsvector heeft als dimensie &lt;nowiki&gt;[kracht per oppervlakte]&lt;/nowiki&gt; of als eenheid N/m²  (Newton per vierkante meter).

De spanningsvector &lt;math&gt;\vec{t}&lt;/math&gt; kunnen we ontbinden in een component gelegen loodrecht op het oppervlak &lt;math&gt;\,\Delta S&lt;/math&gt; en een component gelegen in het vlak van &lt;math&gt;\,\Delta S&lt;/math&gt;:
* De component loodrecht op &lt;math&gt;\Delta S&lt;/math&gt; noemen we de '''normaalspanning''' en duiden we aan als &lt;math&gt;\,\sigma&lt;/math&gt;.
* De component in het vlak van  &lt;math&gt;\Delta S&lt;/math&gt; noemen we de '''schuifspanning''' en duiden we aan als &lt;math&gt;\,\tau&lt;/math&gt;.

= Ruimtelijke spanningstoestand =
== Spanningen in een willekeurig punt van een continu lichaam ==
In een &quot;punt P&quot; van een lichaam kunnen we oneindig veel vlakjes beschouwen en op elk van deze vlakjes kunnen we de normaalspanning &lt;math&gt;\,\sigma&lt;/math&gt; bepalen die loodrecht op het gekozen vlakje inwerkt en de schuifspanning &lt;math&gt;\,\tau&lt;/math&gt; die evenwijdig aan het gekozen vlakje inwerkt.  Gezien het telkens om spanningen gaat die op het zelfde &quot;punt P&quot; inwerken, bekijken we welk verband er bestaat tussen de spanningen in een punt op vlakjes met diverse oriëntaties.

We beschouwen het ''punt P'' in een lichaam.  Een ''punt'' dient niet geïnterpreteerd te worden zoals in de meetkunde, maar eerder als een oneindig klein materieeldeeltje waarop krachten en spanning kunnen inwerken. We plaatsen in dit punt P een rechthoekig assenkruis en een willekeurig vlakje ABC, dat &quot;oneindig&quot; dicht bij het punt het P ligt. Op dit vlakje ABC werkt de spanningsvector &lt;math&gt;\vec t = (t_x, t_y, t_z)&lt;/math&gt;. De '''eenheidsvector loodrecht op het vlak ABC''' wordt aangeduid met &lt;math&gt;\vec n = (n_x, n_y, n_z)&lt;/math&gt;.  De eenheidsvectoren volgens de x-as, y-as en z-as zijn respectievelijk &lt;math&gt;\vec e_x = (1, 0, 0)&lt;/math&gt;, &lt;math&gt;\vec e_y = (0, 1, 0)&lt;/math&gt; en &lt;math&gt;\vec e_z = (0, 0,1)&lt;/math&gt;. De oppervlakte van de driehoek ABC noemen we S.

[[File:Spanning in een punt.png|500px]]{{Clearleft}}

De vector '''n''' kan ontbonden volgens de basisvectoren:
: &lt;math&gt;\vec n = n_x.\vec e_x+ n_y.\vec e_y+ n_z.\vec e_z&lt;/math&gt;

We kunnen de oppervlakte van de volgende driehoeken schrijven als volgt:
: oppervlakte PBC = &lt;math&gt;S_{PBC}=S \vec n.\vec e_x = S.n_x&lt;/math&gt;
: oppervlakte PCA = &lt;math&gt;S_{PCA}=S \vec n.\vec e_y = S.n_y&lt;/math&gt;
: oppervlakte PAB = &lt;math&gt;S_{PAB}=S \vec n.\vec e_z = S.n_z&lt;/math&gt;

We kunnen voor het elementair deeltje PACB ook het krachtenevenwicht uitschrijven:
: &lt;math&gt;S.\vec{t}.\vec{e_x}=S.t_x=S_{PBC}.\sigma_{x}+S_{PCA}.\tau_{yx}+S_{PAB}.\tau_{zx}&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;S.\vec{t}.\vec{e_y}=S.t_y=S_{PBC}.\tau_{xy}+S_{PCA}.\sigma_{y}+S_{PAB}.\tau_{zy}&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;S.\vec{t}.\vec{e_z}=S.t_z=S_{PBC}.\tau_{xz}+S_{PCA}.\tau_{yz}+S_{PAB}.\sigma_{z}&lt;/math&gt;

Deling door de oppervlakte S levert:
: &lt;math&gt;\,t_x=n_x.\sigma_{x}+n_y.\tau_{yx}+n_z.\tau_{zx}&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;\,t_y=n_x.\tau_{xy}+n_y.\sigma_{y}+n_z.\tau_{zy}&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;\,t_z=n_x.\tau_{xz}+n_y.\tau_{yz}+n_z.\sigma_{z}&lt;/math&gt;

Dit levert vectorieel de formule op 
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\vec t= T_s \vec{n}&lt;/math&gt;|{{Formuleid|4.2}}}}
waarbij:
* &lt;math&gt;\vec t&lt;/math&gt;   : De spanningsvector op een vlak met willekeurige oriëntatie.
* &lt;math&gt;\vec n&lt;/math&gt;   : De eenheidsvector loodrecht op ditzelfde vlak.
* &lt;math&gt;
  T_s = 
  \begin{bmatrix} 
    \sigma_{x} &amp; \tau_{xy} &amp; \tau_{xz} \\ 
    \tau_{yx} &amp; \sigma_{y} &amp; \tau_{yz}\\
    \tau_{zx} &amp; \tau_{zy} &amp; \sigma_{z}
  \end{bmatrix} 
&lt;/math&gt;  : Deze matrix wordt de '''spanningstensor''' genoemd.

Deze laatste vergelijkingen betekenen dat op een vlakje met willekeurige oriëntatie door het punt P, bepaald door de eenheidsvector '''n''' loodrecht op dit vlakje, de spanningscomponenten op dit vlakje gekend zijn als de 9 componenten van de spanningstensor '''T&lt;sub&gt;s&lt;/sub&gt;''' gekend zijn.

In de spanningstensor worden de 9 componenten als volgt aangeduid:
* &lt;math&gt;\! \sigma_{x},\sigma_{y},\sigma_{z}&lt;/math&gt; = normaalspanning volgens respectievelijk de x-as, de y-as en de z-as.  Trekspanningen zijn positief.
* &lt;math&gt;\! \tau_{yx},\tau_{zx},\tau_{xy},\tau_{zy},\tau_{xz},\tau_{yz}&lt;/math&gt; = schuifspanningen. De eerste index is deze van de as die loodrecht staat op het werkingsvlak van de schuifspanning, de tweede index is deze van de as volgens dewelke &lt;math&gt;\tau&lt;/math&gt; gericht is.  De positieve zin van de schuifspanningen wordt genomen volgens de positieve asrichtingen.

== Symmetrie van de spanningstensor ==
Nu aangetoond is dat we spanningen op een willekeurig vlak door een punt kunnen bepalen als de spanningen op drie onderling loodrechte vlakjes en dus de spanningstensor gekend is, kunnen we ons verder beperken tot een kubisch lichaam.

[[File:Spanning op elementaire kubus.png|500px]]{{Clearleft}}

We beschouwen een elementair elementje met lengte dx, breedte dy en hoogte dz zoals op de tekening hierboven.&lt;br&gt;
Op het linkse vlakje, het achterste vlakje en het onderste vlakje werken de spanningscomponenten &lt;math&gt;\! \sigma_{x},\sigma_{y},\sigma_{z},\tau_{yx},\tau_{zx},\tau_{xy},\tau_{zy},\tau_{xz},\tau_{yz}&lt;/math&gt;. Deze 9 spanningscomponten vormen de spanningstensor.
Op het voorste, bovenste en rechtse vlakje zijn deze spanningscomponten aangegroeid tot &lt;math&gt;\! \sigma_{x}+d\sigma_{x},\sigma_{y}+d\sigma_{y},\sigma_{z}+d\sigma_{z},\tau_{yx}+d\tau_{yx},\tau_{zx}+d\tau_{zx},\tau_{xy}+d\tau_{xy},\tau_{zy}+d\tau_{zy},\tau_{xz}+d\tau_{xz},\tau_{yz}+d\tau_{yz}&lt;/math&gt;.&lt;br&gt;
In het zwaartepunt van de het element werkt een kracht F in met componten (X,Y,Z).

Het evenwicht van dit elementje wordt uitgedrukt door de 6 evenwichtwichtsvergelijkingen. Indien we het evenwicht uitschrijven van het rotatie-evenwicht rond een as door het zwaartepunt  evnwijdig aan de z-as krijgen we volgende uitdrukking:
: &lt;math&gt;-(\tau_{yx}.dx.dz)\frac{dy}{2}-(\tau_{yx}+d\tau_{yx}).dx.dz\frac{dy}{2}+(\tau_{xy}.dy.dz)\frac{dx}{2}+(\tau_{xy}+d\tau_{xy}).dy.dz\frac{dx}{2}=0&lt;/math&gt;
Na vereenvoudiging en deling door dx.dy.dz geeft dit:
: &lt;math&gt;-\tau_{yx}+\tau_{xy}-\frac{d\tau_{yx}}{2}+\frac{d\tau_{xy}}{2}=0&lt;/math&gt;
Met verwaarlozing van de tweede orde termen geeft dit:
: &lt;math&gt;\, -\tau_{yx}+\tau_{xy}=0&lt;/math&gt;

Het rotatie-evenwicht rond de x-as en y-as levert analoge betrekkingen zodat we kunnen stellen dat:
{|  class= wikitable
! &amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;Reprociteitsbeginsel&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
|-
| align=center|&lt;br&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&lt;math&gt;\, \tau_{yz}=\tau_{zy}&lt;/math&gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\, \tau_{zx}=\tau_{xz}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\, \tau_{yx}=\tau_{xy}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|}

De spanningstensor '''T&lt;sub&gt;s&lt;/sub&gt;''' is bijgevolg een symmetrische matrix.  Men noemt dit &quot;het beginsel van de wederkerigheid van de schuifspanningen&quot; of het &quot;reprociteitsbeginsel&quot;.

== Benaming specifieke spanningstoestanden ==
Bij vele problemen zijn niet alle spanningscomponten van de spanningstensor '''T&lt;sub&gt;s&lt;/sub&gt;''' verschillend van nul.  Enkele specifieke gevallen worden apart aangeduid:

=== Vlakke spanningstoestand ===
De ''vlakke spanningstoestand'' is de toestand waarbij alle vlakjes evenwijdig aan één bepaald vlak spanningsloos zijn.  Als dit vlak bijvoorbeeld het xy-vlak is geldt:

{|
|-
| || &lt;math&gt;\,\sigma_z=0&lt;/math&gt;
|-
| || &lt;math&gt;\,\tau_{zx}=\tau_{xz}=\tau_{zy}=\tau_{yz}=0&lt;/math&gt;
|}

Aangezien op de vlakjes evenwijdig aan het xy-vlak geen spanningen werken kan deze spanningstoestand in een 2-dimesionaal assenkruis worden getekend.  een ''vlakke spanningstoestand'' treedt bijvoorbeeld op bij in hun vlak belaste wanden.

=== Lijnspanningstoestand ===
Een nog eenvoudigere toestand is de ''lijnspanning''. Deze treedt op als alle vlakjes evenwijdig aan één bepaalde lijn spanningloos zijn. Is deze lijn gelijk aan de x-as dan is enkel &lt;math&gt;\,\sigma_x&lt;/math&gt; verschillend van 0.  Het typische geval van een lijnspanningstoestand is een centrisch belaste staaf.

= Evenwichtsvergelijkingen in functie van spanning =
Uit de drie rotatie-evenwichten van een elementair belast elementje, werd hoger het reprociteitsbeginsel afgeleid. De krachten die op het elementje inwerken moeten ook voldoen aan het translatie-evenwicht. De krachten X, Y en Z beschouwen we als volumekrachten met dimensie &lt;nowiki&gt;[&lt;/nowiki&gt;Kracht per volume&lt;nowiki&gt;]&lt;/nowiki&gt; en als grootheid &lt;nowiki&gt;[&lt;/nowiki&gt;N/m³&lt;nowiki&gt;]&lt;/nowiki&gt;.

[[File:Spanning op elementaire kubus.png|500px]]{{Clearleft}}

Het translatie-evenwicht volgens de x-as geeft hetvolgende:
: &lt;math&gt;(\sigma_x+d\sigma_x).dy.dz-\sigma_x.dy.dz+(\tau_{yx}+d\tau_{yx}).dx.dz-\tau_{yx}.dx.dz+(\tau_{zx}+d\tau_{zx}).dx.dy-\tau_{zx}.dx.dy+X.dx.dy.dz=0\!&lt;/math&gt;
Door ontwikkeling van &lt;math&gt;\! \sigma_x+d\sigma_x&lt;/math&gt;, &lt;math&gt;\! \tau_{xy}+d\tau_{xy}&lt;/math&gt; en &lt;math&gt;\tau_{zx}+d\tau_{zx} \!&lt;/math&gt; in een [[w:Taylorreeks|Taylorreeks]] en de hogere-orde termen te verwaarlozen vinden we:
:  &lt;math&gt;d\sigma_x=\frac{\partial\sigma_x}{\partial x}.dx&lt;/math&gt; en &lt;math&gt;d\tau_{yx}=\frac{\partial\tau_{yx}}{\partial y}.dy&lt;/math&gt; en &lt;math&gt;d\tau_{zx}=\frac{\partial\tau_{zx}}{\partial z}.dz&lt;/math&gt;
Ingevuld en na eneige vereenvoudigingen geeft dit:
: &lt;math&gt;\frac{\partial\sigma_x}{\partial x}.dx.dy.dz+\frac{\partial\tau_{yx}}{\partial y}.dx.dy.dz+\frac{\partial\tau_{zx}}{\partial z}.dx.dy.dz+X.dx.dy.dz=0&lt;/math&gt;
Deling door het volume dx.dy.dz en analoge afeleidingen voor het evenwicht volgens de y-as en de z-as leveren uiteindelijk de drie '''evenwichtsvergelijkingen''' op '''in functie van de spanning''':

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=800px|Evenwichtsvergelijkingen in functie van spanning
|-
| align=center|&lt;math&gt;\frac{\partial\sigma_x}{\partial x}+\frac{\partial\tau_{yx}}{\partial y}+\frac{\partial\tau_{zx}}{\partial z}+X=0&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\frac{\partial\tau_{xy}}{\partial x}+\frac{\partial\sigma_y}{\partial y}+\frac{\partial\tau_{zy}}{\partial z}+Y=0&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\frac{\partial\tau_{xz}}{\partial x}+\frac{\partial\tau_{yz}}{\partial y}+\frac{\partial\sigma_z}{\partial z}+Z=0&lt;/math&gt;
|}

In elk punt van een lichaam moeten de spanningen aan deze bovenstaande vergelijkingen voldoen.

Aan de rand van een lichaam moeten de spanningen echter ook in evenwicht zijn met de uitwendige krachten die op het oppervlak werken. Als &lt;math&gt;\overline{X}&lt;/math&gt;, &lt;math&gt;\overline{Y}&lt;/math&gt; en &lt;math&gt;\overline{Z}&lt;/math&gt; de componenten zijn van de uitwendige belasting per eenheid van oppervlakte in een randpunt van een lichaam, dan moeten de spanningen in dit randpunt voldoen aan de {{Formuleref|4.2_003|formules 4.2}} die hoger zijn afgeleid voor de spanningen in een punt, waaruit volgt:

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=800px|Randvoorwaarden bij de evenwichtsvergelijkingen in functie van spanning
|-
| align=center|&lt;math&gt;\overline{X}=n_x.\sigma_{x}+n_y.\tau_{yx}+n_z.\tau_{zx}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\overline{Y}=n_x.\tau_{xy}+n_y.\sigma_{y}+n_z.\tau_{zy}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\overline{Z}=n_x.\tau_{xz}+n_y.\tau_{yz}+n_z.\sigma_{z}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;span style=&quot;font-size: small;&quot;&gt;met &lt;math&gt;\vec n=(n_x,n_y,n_z)&lt;/math&gt; de naar buiten gerichte eenheidsvector loodrecht op het oppervlak in het beschouwde randpunt&lt;/span&gt;
|}


Deze laatste vergelijkingen noemt men '''de randvoorwaarden van de evenwichtsvergelijkingen'''.

In een aan externe krachten onderworpen lichaam, moeten de spanningen voldoen aan de drie evenwichtsvergelijingen en aan de randvoorwaarden.

In de meeste gevallen zullen de drie evenwichtsvergelijkingen niet volstaan om de 6 spanningscomponten te bepalen en moeten de (elastische) vervormingen van het lichaam in rekening gebracht worden.

= Ruimtelijke vervormingstoestand =
== Verplaatsingen als functies ==
Een lichaam waarop krachten inwerken, ondergaat vervormingen.  In de figuur hieronder zien we twee eenvoudige voorbeelden. In de figuur links is de verlenging van een staaf geschetst, belast door een trekkracht P.  Voor elke snede x heeft de verplaatsing u(x) een andere waarde.  De figuur rechts toont de doorbuiging van een balk op twee steunpunten onder invloed van een puntlast p. De vertikale verplaatsing kan in elke snede x uitgedrukt worden als v(x).
[[File:Verplaatsingscomponenten.svg|900px]] {{Clearleft}}
We kunnen de verplaatsingen en vormveranderingen van een lichaam bepalen door in elk punt (x,y,z) van dit lichaam de verplaatsingencomponenten u, v en w te bepalen:
* u(x,y,z)= de verplaating van een punt volgens de x-as
* v(x,y,z)= de verplaating van een punt volgens de y-as
* w(x,y,z)= de verplaating van een punt volgens de z-as
De samenhang van het lichaam mag bij de elastische vormverandering niet verbroken worden (het materiaal mag niet scheuren), zodat u, v en w continue functies moeten zijn van de plaatscoördinatoren x, y en z. 


We beschouwen twee oneindig dicht bij elkaar gelegen punten P=(x,y,z) en Q=(x+dx,y+dy,z+dz) zoals op figuur hieronder. De punten P en Q ondergaan een verplaatsing naar de punten P1 en Q1. De verplaatsingen van deze punten zullen slechts een elementaire toename van mekaar mogen verschillen.  u(x,y,z), v(x,y,z) en w(x,y,z) zijn de verplaatsingscomponten in P en u+du, v+dv en w+dw zijn de verplaatsingscomponten in Q.
[[File:Verplaatsingen in een punt.svg|600px]] {{Clearleft}}
We kunnen de verplaatsingcomponten benaderen door de deze te ontwikkelen in een [[w:Taylorreeks|taylorreeks]] rond (x,y,z):
: u+du = u(x+dx, y+dy, z+dz)
: &lt;math&gt;u+du=u(x,y,z)+\frac{\partial u} {\partial x}.\frac{dx} {1!}+\frac{\partial^2 u} {\partial x^2}.\frac{dx^2} {2!}+...+\frac{\partial u} {\partial y}.\frac{dy} {1!}+\frac{\partial^2 u} {\partial y^2}.\frac{dy^2} {2!}+...+\frac{\partial u} {\partial z}.\frac{dz} {1!}+\frac{\partial^2 u} {\partial z^2}.\frac{dz^2} {2!}+...&lt;/math&gt;

Voor v+dv en w+dw kunnen analoge uitdrukkingen neergeschreven worden.  Indien we enkel de lineaire termen beschouwen vinden we:
: &lt;math&gt;du=\frac{\partial u} {\partial x}.dx+\frac{\partial u} {\partial y}.dy+\frac{\partial u} {\partial z}.dz&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;dv=\frac{\partial v} {\partial x}.dx+\frac{\partial v} {\partial y}.dy+\frac{\partial v} {\partial z}.dz&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;dw=\frac{\partial w} {\partial x}.dx+\frac{\partial w} {\partial y}.dy+\frac{\partial w} {\partial z}.dz&lt;/math&gt;

Bovenstaande uitdrukkingen zijn geldig wanneer de verplaatsingen zeer klein zijn.  Hieraan is voldoaan als we de beschouwde omgeving rond P maar klein genoeg nemen. Een dergelijke vervormingstoestand, waarin de verplaatsingen lineaire functies zijn van de begincoördinaten, wordt '''homogeen''' genoemd.

== De begrippen Rek en Glijding ==
Bij een vormverandering van een lichaam veranderen de afstanden tussen twee punten.  Ook de hoeken tussen twee rechte lijnen verandert.  Om een analyse van de spannings-vervormingstoestand in elastische lichamen mogelijk te maken is een nauwkeurige beschrijving van deze fenomenen nodig.

We beschouwen de punten P en Q uit hogerstaande figuur.  Hun onderlinge afstand bedraagt:
: &lt;math&gt;\overline{PQ}=ds=\sqrt{dx^2+dy^2+dz^2}&lt;/math&gt;
Na de vormverandering bedraagt de afstand tussen P1 en Q1:
: &lt;math&gt;\overline{P_1Q_1}=ds_1=\sqrt{(dx+du)^2+(dy+dv)^2+(dz+dw)^2}&lt;/math&gt;
We vullen de hoger gevonden uitdrukkkingen voor du, dv en dw in deze laatste uitdrukking.  Na enig rekenwerk bekomt men:
: &lt;math&gt;ds_1=\sqrt{(1+2\varepsilon_x)dx^2+(1+2\varepsilon_y)dy^2+(1+2\varepsilon_z)dz^2+2\gamma_{xy}.dx.dy+2\gamma_{yz}.dy.dz+2\gamma_{zx}.dz.dx}&lt;/math&gt;
In deze laatste formules  wordt volgende verkorte notaties gebruikt:
: &lt;math&gt;\varepsilon_x=\frac{\partial u} {\partial x} + \frac{1}{2}[(\frac{\partial u} {\partial x})^2+(\frac{\partial v} {\partial x})^2+(\frac{\partial w} {\partial x})^2]&lt;/math&gt;

: &lt;math&gt;\varepsilon_y=\frac{\partial v} {\partial y} + \frac{1}{2}[(\frac{\partial u} {\partial y})^2+(\frac{\partial v} {\partial y})^2+(\frac{\partial w} {\partial y})^2]&lt;/math&gt;

: &lt;math&gt;\varepsilon_z=\frac{\partial w} {\partial z} + \frac{1}{2}[(\frac{\partial u} {\partial z})^2+(\frac{\partial v} {\partial z})^2+(\frac{\partial w} {\partial z})^2]&lt;/math&gt;

: &lt;math&gt;\gamma_{xy}=\frac{\partial u} {\partial y} + \frac{\partial v} {\partial x}+\frac{\partial u} {\partial x}.\frac{\partial u} {\partial y}+\frac{\partial v} {\partial x}.\frac{\partial v} {\partial y}+\frac{\partial w} {\partial x}.\frac{\partial w} {\partial y}&lt;/math&gt;

: &lt;math&gt;\gamma_{yz}=\frac{\partial v} {\partial z} + \frac{\partial w} {\partial y}+\frac{\partial u} {\partial y}.\frac{\partial u} {\partial z}+\frac{\partial v} {\partial y}.\frac{\partial v} {\partial z}+\frac{\partial w} {\partial y}.\frac{\partial w} {\partial z}&lt;/math&gt;

: &lt;math&gt;\gamma_{zx}=\frac{\partial w} {\partial x} + \frac{\partial u} {\partial z}+\frac{\partial u} {\partial z}.\frac{\partial u} {\partial x}+\frac{\partial v} {\partial z}.\frac{\partial v} {\partial x}+\frac{\partial w} {\partial z}.\frac{\partial w} {\partial x}&lt;/math&gt;

Deze grootheden ε en γ hebben een belangrijke fysische betekenis en nomen we respectievelijk '''rek''' en '''glijding'''.
In het verder verloop van de afleidingen wordt steeds aangenomen dat de vervormingen dermate klein zijn, zodat in bovenstaande uitdrukkingen de kwadraten en producten van de afgeleiden verwaarloosbaar zijn tegenover de lineaire termen. Deze uitdrukkingen kunnen dan vereenvoudigd worden tot de zogenaamde '''geometrische betrekkingen''' tussen de rek/glijding en de verplaatsingen:

{|class=wikitable
|-
! width=300px|Geometrische betrekkingen&lt;br&gt;tussen vervormingen en verplaatsingen
|-
|align=center|&lt;br&gt;&lt;math&gt;\varepsilon_x=\frac{\partial u} {\partial x}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\varepsilon_y=\frac{\partial v} {\partial y}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\varepsilon_z=\frac{\partial w} {\partial z}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\gamma_{xy}=\frac{\partial u} {\partial y} + \frac{\partial v} {\partial x}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\gamma_{yz}=\frac{\partial v} {\partial z} + \frac{\partial w} {\partial y}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;\gamma_{zx}=\frac{\partial w} {\partial x} + \frac{\partial u} {\partial z}&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|}

Uit bovenstaande uitdrukkingen blijkt ook dat rekken en glijdingen geen &quot;willekeurige&quot; functies zijn van de plaatscoördinatoren x, y en z maar dat ze onderling verbonden zijn via de verplaatsingfuncties u, v en w.

== Fysische betekenis van rek en glijding ==
[[File:Rek - glijding fysische betekenis.svg|400px]]{{Clearleft}}

We beschouwen op de bovenstaande figuur de punten P(x,y,z), Q(x+dx,y,z) en R(x,y+dy,z), die verplaatsingen ondergaan naar P1, Q1 en R1.

=== Rek ===
Het lijnstuk PQ is gelegen evenwijdig aan de x-as.  De originele lengte van het lijnstuk voor vervorming is gelijk aan dx. De lengte van dit lijnstuk na de vormververandering wordt gegeven door de formule uit de vorige paragraaf waarbij dy=dz=0 :
: &lt;math&gt;\overline{P_1Q_1}=ds_1=\sqrt{(1+2\varepsilon_x).dx^2}=dx\sqrt{(1+2\varepsilon_x)}\approx dx.(1+\varepsilon_x)&lt;/math&gt;
Gezien ε&lt;sub&gt;x&lt;/sub&gt; zeer klein verondersteld wordt, kunnen we &lt;math&gt;\sqrt{(1+2\varepsilon_x)}&lt;/math&gt; benaderen door &lt;span style=&quot;font-size: large;&quot;&gt;1+ε&lt;sub&gt;x&lt;/sub&gt;&lt;/span&gt;, door ontwikkeling van &lt;math&gt;\sqrt{(1+2\varepsilon_x)}&lt;/math&gt; in een taylorreeks en enkel de lineaire term te behouden.&lt;br&gt;
Wanneer we de verlenging van het lijnstuk PQ beschouwen, krijgen we volgende uitdrukking:
: &lt;math&gt;\overline{P_1Q_1}-\overline{PQ}=ds_1-dx=dx.(1+\varepsilon_x)-dx=\varepsilon_x.dx&lt;/math&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|&lt;math&gt;=&gt;\varepsilon_x=\frac{ds_1-dx}{dx}=\frac{\Delta L}{L}&lt;/math&gt;
|}
Deze uitdrukking betekent dat de '''rek''' &lt;math&gt;\,\varepsilon_x&lt;/math&gt; gelijk is aan de verhouding tussen de verlenging en de oorspronkelijke lengte (of kortweg '''de relatieve verlenging''') van een lijnstuk evenwijdig aan de x-as.  Op een analoge manier kunnen we vinden dat de rekken &lt;math&gt;\,\varepsilon_y&lt;/math&gt; en &lt;math&gt;\,\varepsilon_z&lt;/math&gt; de relatieve verlengingen zijn volgens de y-as en de z-as.

=== Glijding ===
We kunnen ook de hoek &lt;math&gt;\,\varphi_{xy}&lt;/math&gt; berekenen.  Deze hoek is de vervormde hoek tussen de lijnstukken P1Q1 en P1R1.  PQ en PR staan loodrecht op elkaar. Er geldt:
: &lt;math&gt;\overline{P_1Q_1}=dx\sqrt{(1+2\varepsilon_x)}&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;\overline{P_1R_1}=dy\sqrt{(1+2\varepsilon_y)}&lt;/math&gt;
We passen nu de [[w:cosinusregel|cosinusregel]] toe op de driehoek P1Q1R1 :
: &lt;math&gt;\overline{Q_1R_1}^2=\overline{P_1Q_1}^2+\overline{P_1R_1}^2-2.\overline{P_1Q_1}.\overline{P_1R_1}.\cos\varphi_{xy}&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;\overline{Q_1R_1}^2=(1+2\varepsilon_x).dx^2+(1+2\varepsilon_y).dy^2-2.dx.dy.\sqrt{(1+2\varepsilon_x)(1+2\varepsilon_y)}.\cos \varphi_{xy}&lt;/math&gt;
We kunnen de afstand Q1R1 ook berekenen met de formule uit de vorige paragraaf, waarbij dz=0, en dx van Q naar R negatief.
: &lt;math&gt;\overline{Q_1R_1}=\sqrt{(1+2\varepsilon_x)(-dx)^2+(1+2\varepsilon_y)dy^2+2\gamma_{xy}.(-dx).dy}&lt;/math&gt;
: &lt;math&gt;\overline{Q_1R_1}^2=(1+2\varepsilon_x).dx^2+(1+2\varepsilon_y).dy^2-2\gamma_{xy}.dx.dy&lt;/math&gt;
Gelijk stellen van de twee berekeningswijzes voor de afstand levert:
: &lt;math&gt;\cos\varphi_{xy}=\frac{\gamma_{xy}}{\sqrt{(1+2\varepsilon_x)(1+2\varepsilon_y)}}\approx \gamma_{xy}&lt;/math&gt;

De oorspronkelijke hoek tussen PQ en PR was een rechte hoek of &lt;math&gt;\frac{\pi}{2}&lt;/math&gt; in radialen.&lt;br&gt;  De verandering van de hoek bedraagt &lt;math&gt;\frac{\pi}{2}-\varphi_{xy}&lt;/math&gt;.
Aangezien deze hoek een zeer kleine hoek geldt dat de sinus van deze hoek bij benadering gelijk is aan de hoek zelf in radialen.
: &lt;math&gt;\gamma_{xy} \approx \cos \varphi_{xy} = \sin (\frac{\pi}{2}-\varphi_{xy}) \approx \frac{\pi}{2}-\varphi_{xy}&lt;/math&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
| &lt;math&gt;=&gt;\gamma_{xy} = \frac{\pi}{2}-\varphi_{xy}&lt;/math&gt;
|}
 
We stellen vast dat de '''glijding''' &lt;math&gt;\gamma_{xy}&lt;/math&gt; de '''verandering van hoek voorstelt tussen twee oorspronkelijk loodrechte lijnstukken''' in het xy-vlak. Op een analoge manier kan men aantonen dat &lt;math&gt;\gamma_{yz}&lt;/math&gt; en &lt;math&gt;\gamma_{zx}&lt;/math&gt; de verandering van een rechte hoek in het yz-vlak en het zx-as voorstellen.

== Toepassing: Kubische volumeverandering ==
Een lichaam dat vervormt zal meestal ook een volumeverandering ondergaan. Aangezien de glijdingen die de hoekverandering bepalen tussen twee oorspronkelijk loodrechte lijnen zeer klein zijn, kunnen we deze glijdingen verwaarlozen voor elementaire volumeveranderingen. We kunnen volstaan met enkel de rekken ε&lt;sub&gt;x&lt;/sub&gt;, ε&lt;sub&gt;y&lt;/sub&gt; en ε&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt; in rekening te brengen voor de volumeverandering van een elementair kubisch deeltje zoals op de afbeelding hieronder.

[[File:Volume uitzetting.png|500px]]{{Clearleft}}

Het oorspronkelijk volume V bedraagt:
: &lt;math&gt;\, V=dx.dy.dz&lt;/math&gt;
Na vervorming zijn de lengtes van de zijden aangegroeid tot (1+ε&lt;sub&gt;x&lt;/sub&gt;)dx, (1+ε&lt;sub&gt;y&lt;/sub&gt;)dy en (1+ε&lt;sub&gt;z&lt;/sub&gt;)dz. De volumetoename ΔV van het elementair deeltje dx&amp;nbsp;dy&amp;nbsp;dz bedraagt:
: &lt;math&gt;\, \Delta V=(1+\varepsilon_x).(1+\varepsilon_y).(1+\varepsilon_z).dx.dy.dz-dx.dy.dz&lt;/math&gt;
De relatieve volumeverandering of '''kubische dilatatie''' bedraagt:
: &lt;math&gt;\, \frac{\Delta V}{V}=1+\varepsilon_x+\varepsilon_y+\varepsilon_z+\varepsilon_x.\varepsilon_y+...-1\approx \varepsilon_x+\varepsilon_y+\varepsilon_z&lt;/math&gt;

Mits verwaarlozing van de hogere orde termen (ε wordt als elementair klein beschouwd) wordt de kubische dilatatie, voorgesteld door het symbool &quot;e&quot; gelijk aan:

: &lt;math&gt;\, e=\frac{\Delta V}{V}=\varepsilon_x+\varepsilon_y+\varepsilon_z&lt;/math&gt;


&lt;hr&gt;
&lt;div style=&quot;text-align: center;&quot;&gt;&lt;&lt; Terug naar '''[[Sterkteleer/Bepaling_van_de_snedekrachten|Bepaling van de snedekrachten]]''' / Verder naar '''[[Sterkteleer/Basisbegrippen-2|Basisbegrippen - Deel 2]]''' &gt;&gt;&lt;/div&gt;

{{Fase3}}
{{Sub}}</text>
      <sha1>rim9ebudwg5ce9iq9nnagedtjzgjbv5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Formulenum</title>
    <ns>10</ns>
    <id>25714</id>
    <revision>
      <id>398336</id>
      <parentid>396878</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:14:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>alle named parameters in kleine letters</comment>
      <origin>398336</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1311" sha1="nsqo2jclowftromhb4kuqxsgzv4v5i4" xml:space="preserve">{{#If:{{{1}}}|{{Repeat|&lt;dl&gt;&lt;dd&gt;|{{Len|{{{1}}}}}}}|}}
{|style=&quot;border-collapse:collapse; background:none; color: black; margin:0; border:none;&quot;
|style=&quot;vertical-align:middle; border:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; padding:0.08em;&quot; nowrap|&lt;p style=&quot;margin:0;&quot;&gt;{{{2}}}&lt;/p&gt;
|style=&quot;vertical-align:middle; width:99%; border:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; padding:0.08em;&quot;|
{|style=&quot;border-collapse:collapse; background:none; color: black; margin:0; border:none; width:99%;&quot;
|style=&quot;border:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; padding:0.08em;&quot; rowspan=&quot;2&quot;|&amp;nbsp;
|style=&quot;width:100%; border:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; padding:0.08em;&quot;|&amp;nbsp;
|style=&quot;border:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; padding:0.08em;&quot; rowspan=&quot;2&quot;|&amp;nbsp;
|-
|style=&quot;border-left:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; border-top:{{{lijnformat|2px dotted #e5e5e5}}}; border-right:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; border-bottom:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; padding:0.08em;&quot;|
&amp;nbsp;
|}
|style=&quot;vertical-align:middle; border:{{#If:{{{border|}}}|thin solid|none}}; padding:0.08em;&quot; nowrap|&lt;p style=&quot;margin:0pt;&quot;&gt;{{#If:{{{numformat|}}}|{{{3}}}|'''({{{3}}})'''}}&lt;/p&gt;
|}{{#If:{{{1}}}|{{Repeat|&lt;/dd&gt;&lt;/dl&gt;|{{Len|{{{1}}}}}}}|}}&lt;noinclude&gt;

{{Sjabdoc}}
[[Categorie:Sjablonen formules|Formulenum]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nsqo2jclowftromhb4kuqxsgzv4v5i4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Formulenum/doc</title>
    <ns>10</ns>
    <id>25719</id>
    <revision>
      <id>398333</id>
      <parentid>380454</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:05:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>sp.</comment>
      <origin>398333</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12556" sha1="651b0fg7kbkq12bnof5p257wyul94u1" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Sjabdoc direct|[[Sjabloon:Formulenum]]}}&lt;/noinclude&gt;
Dit sjabloon creëert een &quot;genummerd blok&quot; dat gebruikt kan worden '''om wiskundige vergelijkingen te nummeren met een standaard opmaak.''' De opmaak kan aangepast worden volgens de voorkeuren van de gebruiken (zie de voorbeelden hieronder).

* Dit sjabloon kan samen met de sjablonen {{Tl|formuleid}} en {{Tl|formuleref}} gebruikt worden om genummerde vergelijkingen te maken, waar later in de tekst of vanaf een andere pagina naar verwezen kan worden. {{Zie ook|[[sjabloon:formuleid]]}}
* Voor uitleg over de opmaak van wiskundige vergelijkingen en formules kan je terecht op de helppagina van wikipedia, of op de engelstalige wikipedia voor een uitgebreidere uitleg. {{Zie ook|[[w:Help:TeX in Wikipedia|nederlandstalige help TeX in Wikipedia ]]}} {{Zie ook|[[w:en:Help:Displaying a formula|engelstalige help TeX in Wikipedia ]]}}

== Blanco sjabloon ==
&lt;div align=&quot;left&quot; style=&quot;padding:0 0 0 1em;&quot;&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;80%&quot;
|-
|width=&quot;60%&quot;|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:| | }}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|width=&quot;40%&quot;|
&lt;br&gt;Standaard opmaak met enkele inspringing&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=|3=|numformat=|lijnformat=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Volledige parameters (excl border)&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:| |{{Formuleid| | }}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Standaard opmaak in combinatie met [[sjabloon:formuleid]]&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=|{{Formuleid|&quot;id&quot;|&quot;tekst&quot;}}|numformat=|lijnformat=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Volledige parameters in combinatie met [[sjabloon:formuleid]]&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
| ||
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{numformat}}}|{{{lijnformat}}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Met weergave van de parameters&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|}&lt;/div&gt;

== Parameters ==
Parameters &lt;nowiki&gt;{{{1}}}&lt;/nowiki&gt;, &lt;nowiki&gt;{{{2}}}&lt;/nowiki&gt;, en &lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt; van dit sjabloon zijn verplicht.  Aanvullend zijn er twee optionele parameters, &lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt; en &lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{1}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaald de inspringing aan de linkerkant door middel van dubbel-punt tekens. Des te meer dubbel-punt-tekens &quot;&lt;code&gt; :  &lt;/code&gt; &quot;  geplaatst worden, des te verder het blok naar links zal inspringen.  Er is een limiet van 20 dubbele punten. Indien geen inspringing is gewenst, kan de parameter leeg gelaten worden.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{2}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaalt de inhoud van het blok.  Meestal de wiskundige formule zelf, maar alle tekst is mogelijk.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaalt de nummer van het blok of de nummering van de wiskundige formule&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''': Indien aan deze paramater een willekeurige waarde wordt toegekend (als de parameter dus niet blanco is), wordt de standaard opmaak  van het &quot;nummer&quot; verwijderd.  Een zelfgekozen opmaak kan dan ingevoerd worden bij parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;'''. Indien deze parameter niet wordt toegekend, wordt de standaard opmaak toegepast:vet en tussen haakjes. De standaard opmaak levert bijvoorbeeld '''(2.1)''' voor de waarde &quot;2.1&quot; ingevuld bij parameter *'''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;'''&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;''': Hier kan de lijnstijl van de lijn tussen de formule en het nummer bepaald worden, Indien deze parameter niet wordt toegekend, wordt de standaard opmaak toegepast: een grijze puntjeslijn van 2 pixels&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{Border}}}&lt;/nowiki&gt;''': Als deze parameter wordt toegepast, wordt er een kader rond het blok getrokken. Werkt nog niet zoals het zou moeten.

== Voorbeelden ==
&lt;div align=&quot;center&quot; style=&quot;padding:0 0 0 1em;&quot;&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;96%&quot;
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Standaard vergelijkingen ===
|-
|width=&quot;55%&quot;|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b&lt;/math&gt;|Verg. 3}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|width=&quot;45%&quot;|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b&lt;/math&gt;|Verg. 3}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0&lt;/math&gt;|formule 3}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0&lt;/math&gt;|formule 3}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0 \!&lt;/math&gt;| form 4.1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0 \!&lt;/math&gt;|form 4.1}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\!\Psi(x_1,x_2)=U(x_1)V(x_2)&lt;/math&gt;|2.2}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\!\Psi (x_1,x_2)=U(x_1)V(x_2)&lt;/math&gt;|2.2}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== ID geven aan een formule voor latere referentie ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door gebruik te maken van het {{Tl|formuleid}} kan men later naar de formule refereren met [[sjabloon:formuleref]]''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.5}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.5}}}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.6|formule 3.6}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.6|formule 3.6}}}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Inspringen ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Inspringen gebeurt door het gewenste aantal dubbele punten (maximaal 20) in te voeren bij de eerste parameter. Indien deze blanco gelaten wordt, zoals in het eerste voorbeeld, is er geen inspringing.''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3.5}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3.5}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|13.7}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|13.7}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1.2}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1.2}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Opmaak van het nummer van de formule ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' een willekeurige waarde te geven, wordt de standaard opmaak opgeheven.  Bij paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''' moet men dan de gewenste opmaak invoeren. De laatste twee voorbeelden geven weer wat er gebeurt als de de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' niet toegekend wordt, en men ook een opmaak bij parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''' invoert.''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=3.5|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=3.5|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;3.5&gt;|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;3.5&gt;|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=[3.5]|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=[3.5]|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;math&gt;(3.5)&lt;/math&gt;|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;math&gt;(3.5) \,&lt;/math&gt;|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Opmaak van de lijn tussen formule en nummer ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door aan de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' een lijnopmaak toe te kennen kan men het uitzicht van de lijntussen formule en nummer bepalen. De standaard lijnopmaak is een grijze puntjeslijn van 2 pixels &quot;2px dotted #e5e5e5&quot;, zoals in de bovenstaande voorbeelden. Door de waarde &quot;0px&quot; of &quot;none&quot; toe te bekomt men een '''blanco lijn'''.''&lt;br&gt;
* Om de dikte van de lijn te veranderen: &quot;((willekeurige waarde)) px&quot; invoeren; standaard is &quot;2px&quot;
* Om een streepjeslijn te bekomen: &quot;dashed&quot; invoeren; om een volle lijn te bekomen: &quot;solid&quot; invoeren; standaard is een puntjeslijn &quot;dotted&quot;
* Om de kleur te veranderen: willekeurige kleur invoeren, zie [[w:Lijst van HTML-kleuren|Lijst van HTML-kleuren op wikipedia]]; standaard is &quot;#e5e5e5&quot;.&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=1px dashed red}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=1px dashed red}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=3px dashed #0a7392}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=3px dashed #0a7392}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px solid green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px solid green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px dotted blue}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px dotted blue}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=0px solid green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=0px solid green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px none green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px none green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px double #f4c300}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px double #f4c300}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|

=== Refereren naar een formule waaraan elders een ID gegeven is ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door gebruik te maken van het sjabloon {{Tl|formuleref}} verwijst men naar een formule waaraan een ID is gegeven met het sjabloon {{Tl|formuleid}}. Er wordt een rechtreekse link naar de formule gemaakt''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd (zie formule {{Formuleref|3.5}}).&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd (zie formule {{Formuleref|3.5}}). 
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd {{Formuleref|3.6|(zie formule 3.6)|Sjabloon:Formulenum/doc}}. Als deze op een andere pagina staat verwijs ik ook naar de pagina.&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd {{Formuleref|3.6|(zie formule 3.6)|Sjabloon:Formulenum/doc}}.  Als deze op een andere pagina staat verwijs ik ook naar die pagina.
|-
!colspan=&quot;2&quot;|

=== Kader ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door aan de parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{Border}}}&lt;/nowiki&gt;''' een kaderopmaak toe te kennen creëert men een kader rond de formule.  Werkt nog niet helemaal zoals het zou moeten ''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b \!&lt;/math&gt;|2.5|Border=1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b \!&lt;/math&gt;|2.5|Border=1}}
|}
&lt;/div&gt;
&lt;noinclude&gt;
[[Categorie:Sjablonen formules|Formulenum]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>651b0fg7kbkq12bnof5p257wyul94u1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398334</id>
      <parentid>398333</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:11:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>alle named parameters in kleine letters</comment>
      <origin>398334</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12557" sha1="rib1mixgf12l7wm8dxvk545rnmpth1c" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Sjabdoc direct|[[Sjabloon:Formulenum]]}}&lt;/noinclude&gt;
Dit sjabloon creëert een &quot;genummerd blok&quot; dat gebruikt kan worden '''om wiskundige vergelijkingen te nummeren met een standaard opmaak.''' De opmaak kan aangepast worden volgens de voorkeuren van de gebruiken (zie de voorbeelden hieronder).

* Dit sjabloon kan samen met de sjablonen {{Tl|formuleid}} en {{Tl|formuleref}} gebruikt worden om genummerde vergelijkingen te maken, waar later in de tekst of vanaf een andere pagina naar verwezen kan worden. {{Zie ook|[[sjabloon:formuleid]]}}
* Voor uitleg over de opmaak van wiskundige vergelijkingen en formules kan je terecht op de helppagina van wikipedia, of op de engelstalige wikipedia voor een uitgebreidere uitleg. {{Zie ook|[[w:Help:TeX in Wikipedia|nederlandstalige help TeX in Wikipedia ]]}} {{Zie ook|[[w:en:Help:Displaying a formula|engelstalige help TeX in Wikipedia ]]}}

== Blanco sjabloon ==
&lt;div align=&quot;left&quot; style=&quot;padding:0 0 0 1em;&quot;&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;80%&quot;
|-
|width=&quot;60%&quot;|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:| | }}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|width=&quot;40%&quot;|
&lt;br&gt;Standaard opmaak met enkele inspringing&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=|3=|numformat=|lijnformat=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Volledige parameters (excl. border)&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:| |{{Formuleid| | }}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Standaard opmaak in combinatie met [[sjabloon:formuleid]]&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=|{{Formuleid|&quot;id&quot;|&quot;tekst&quot;}}|numformat=|lijnformat=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Volledige parameters in combinatie met [[sjabloon:formuleid]]&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
| ||
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{numformat}}}|{{{lijnformat}}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Met weergave van de parameters&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|}&lt;/div&gt;

== Parameters ==
Parameters &lt;nowiki&gt;{{{1}}}&lt;/nowiki&gt;, &lt;nowiki&gt;{{{2}}}&lt;/nowiki&gt;, en &lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt; van dit sjabloon zijn verplicht.  Aanvullend zijn er twee optionele parameters, &lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt; en &lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{1}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaald de inspringing aan de linkerkant door middel van dubbel-punt tekens. Des te meer dubbel-punt-tekens &quot;&lt;code&gt; :  &lt;/code&gt; &quot;  geplaatst worden, des te verder het blok naar links zal inspringen.  Er is een limiet van 20 dubbele punten. Indien geen inspringing is gewenst, kan de parameter leeg gelaten worden.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{2}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaalt de inhoud van het blok.  Meestal de wiskundige formule zelf, maar alle tekst is mogelijk.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaalt de nummer van het blok of de nummering van de wiskundige formule&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''': Indien aan deze paramater een willekeurige waarde wordt toegekend (als de parameter dus niet blanco is), wordt de standaard opmaak  van het &quot;nummer&quot; verwijderd.  Een zelfgekozen opmaak kan dan ingevoerd worden bij parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;'''. Indien deze parameter niet wordt toegekend, wordt de standaard opmaak toegepast:vet en tussen haakjes. De standaard opmaak levert bijvoorbeeld '''(2.1)''' voor de waarde &quot;2.1&quot; ingevuld bij parameter *'''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;'''&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;''': Hier kan de lijnstijl van de lijn tussen de formule en het nummer bepaald worden, Indien deze parameter niet wordt toegekend, wordt de standaard opmaak toegepast: een grijze puntjeslijn van 2 pixels&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{border}}}&lt;/nowiki&gt;''': Als deze parameter wordt toegepast, wordt er een kader rond het blok getrokken. Werkt nog niet zoals het zou moeten.

== Voorbeelden ==
&lt;div align=&quot;center&quot; style=&quot;padding:0 0 0 1em;&quot;&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;96%&quot;
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Standaard vergelijkingen ===
|-
|width=&quot;55%&quot;|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b&lt;/math&gt;|Verg. 3}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|width=&quot;45%&quot;|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b&lt;/math&gt;|Verg. 3}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0&lt;/math&gt;|formule 3}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0&lt;/math&gt;|formule 3}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0 \!&lt;/math&gt;| form 4.1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0 \!&lt;/math&gt;|form 4.1}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\!\Psi(x_1,x_2)=U(x_1)V(x_2)&lt;/math&gt;|2.2}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\!\Psi (x_1,x_2)=U(x_1)V(x_2)&lt;/math&gt;|2.2}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== ID geven aan een formule voor latere referentie ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door gebruik te maken van het {{Tl|formuleid}} kan men later naar de formule refereren met [[sjabloon:formuleref]]''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.5}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.5}}}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.6|formule 3.6}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.6|formule 3.6}}}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Inspringen ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Inspringen gebeurt door het gewenste aantal dubbele punten (maximaal 20) in te voeren bij de eerste parameter. Indien deze blanco gelaten wordt, zoals in het eerste voorbeeld, is er geen inspringing.''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3.5}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3.5}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|13.7}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|13.7}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1.2}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1.2}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Opmaak van het nummer van de formule ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' een willekeurige waarde te geven, wordt de standaard opmaak opgeheven.  Bij paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''' moet men dan de gewenste opmaak invoeren. De laatste twee voorbeelden geven weer wat er gebeurt als de de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' niet toegekend wordt, en men ook een opmaak bij parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''' invoert.''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=3.5|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=3.5|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;3.5&gt;|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;3.5&gt;|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=[3.5]|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=[3.5]|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;math&gt;(3.5)&lt;/math&gt;|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;math&gt;(3.5) \,&lt;/math&gt;|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Opmaak van de lijn tussen formule en nummer ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door aan de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' een lijnopmaak toe te kennen kan men het uitzicht van de lijntussen formule en nummer bepalen. De standaard lijnopmaak is een grijze puntjeslijn van 2 pixels &quot;2px dotted #e5e5e5&quot;, zoals in de bovenstaande voorbeelden. Door de waarde &quot;0px&quot; of &quot;none&quot; toe te bekomt men een '''blanco lijn'''.''&lt;br&gt;
* Om de dikte van de lijn te veranderen: &quot;((willekeurige waarde)) px&quot; invoeren; standaard is &quot;2px&quot;
* Om een streepjeslijn te bekomen: &quot;dashed&quot; invoeren; om een volle lijn te bekomen: &quot;solid&quot; invoeren; standaard is een puntjeslijn &quot;dotted&quot;
* Om de kleur te veranderen: willekeurige kleur invoeren, zie [[w:Lijst van HTML-kleuren|Lijst van HTML-kleuren op wikipedia]]; standaard is &quot;#e5e5e5&quot;.&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=1px dashed red}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=1px dashed red}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=3px dashed #0a7392}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=3px dashed #0a7392}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px solid green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px solid green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px dotted blue}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px dotted blue}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=0px solid green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=0px solid green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px none green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px none green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px double #f4c300}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px double #f4c300}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|

=== Refereren naar een formule waaraan elders een ID gegeven is ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door gebruik te maken van het sjabloon {{Tl|formuleref}} verwijst men naar een formule waaraan een ID is gegeven met het sjabloon {{Tl|formuleid}}. Er wordt een rechtreekse link naar de formule gemaakt''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd (zie formule {{Formuleref|3.5}}).&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd (zie formule {{Formuleref|3.5}}). 
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd {{Formuleref|3.6|(zie formule 3.6)|Sjabloon:Formulenum/doc}}. Als deze op een andere pagina staat verwijs ik ook naar de pagina.&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd {{Formuleref|3.6|(zie formule 3.6)|Sjabloon:Formulenum/doc}}.  Als deze op een andere pagina staat verwijs ik ook naar die pagina.
|-
!colspan=&quot;2&quot;|

=== Kader ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door aan de parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{border}}}&lt;/nowiki&gt;''' een kaderopmaak toe te kennen creëert men een kader rond de formule.  Werkt nog niet helemaal zoals het zou moeten ''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b \!&lt;/math&gt;|2.5|border=1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b \!&lt;/math&gt;|2.5|border=1}}
|}
&lt;/div&gt;
&lt;noinclude&gt;
[[Categorie:Sjablonen formules|Formulenum]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rib1mixgf12l7wm8dxvk545rnmpth1c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398345</id>
      <parentid>398334</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:54:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>-/- {{Sjabdoc direct}} - nu overbodig</comment>
      <origin>398345</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12491" sha1="sya1xju18crk5ld9ah2bwe7cpt3la9y" xml:space="preserve">Dit sjabloon creëert een &quot;genummerd blok&quot; dat gebruikt kan worden '''om wiskundige vergelijkingen te nummeren met een standaard opmaak.''' De opmaak kan aangepast worden volgens de voorkeuren van de gebruiken (zie de voorbeelden hieronder).

* Dit sjabloon kan samen met de sjablonen {{Tl|formuleid}} en {{Tl|formuleref}} gebruikt worden om genummerde vergelijkingen te maken, waar later in de tekst of vanaf een andere pagina naar verwezen kan worden. {{Zie ook|[[sjabloon:formuleid]]}}
* Voor uitleg over de opmaak van wiskundige vergelijkingen en formules kan je terecht op de helppagina van wikipedia, of op de engelstalige wikipedia voor een uitgebreidere uitleg. {{Zie ook|[[w:Help:TeX in Wikipedia|nederlandstalige help TeX in Wikipedia ]]}} {{Zie ook|[[w:en:Help:Displaying a formula|engelstalige help TeX in Wikipedia ]]}}

== Blanco sjabloon ==
&lt;div align=&quot;left&quot; style=&quot;padding:0 0 0 1em;&quot;&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;80%&quot;
|-
|width=&quot;60%&quot;|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:| | }}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|width=&quot;40%&quot;|
&lt;br&gt;Standaard opmaak met enkele inspringing&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=|3=|numformat=|lijnformat=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Volledige parameters (excl. border)&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:| |{{Formuleid| | }}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Standaard opmaak in combinatie met [[sjabloon:formuleid]]&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=|{{Formuleid|&quot;id&quot;|&quot;tekst&quot;}}|numformat=|lijnformat=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Volledige parameters in combinatie met [[sjabloon:formuleid]]&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
| ||
|-
|&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|{{{1}}}|{{{2}}}|{{{3}}}|{{{numformat}}}|{{{lijnformat}}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;||&lt;br&gt;Met weergave van de parameters&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|}&lt;/div&gt;

== Parameters ==
Parameters &lt;nowiki&gt;{{{1}}}&lt;/nowiki&gt;, &lt;nowiki&gt;{{{2}}}&lt;/nowiki&gt;, en &lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt; van dit sjabloon zijn verplicht.  Aanvullend zijn er twee optionele parameters, &lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt; en &lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{1}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaald de inspringing aan de linkerkant door middel van dubbel-punt tekens. Des te meer dubbel-punt-tekens &quot;&lt;code&gt; :  &lt;/code&gt; &quot;  geplaatst worden, des te verder het blok naar links zal inspringen.  Er is een limiet van 20 dubbele punten. Indien geen inspringing is gewenst, kan de parameter leeg gelaten worden.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{2}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaalt de inhoud van het blok.  Meestal de wiskundige formule zelf, maar alle tekst is mogelijk.&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''': Bepaalt de nummer van het blok of de nummering van de wiskundige formule&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''': Indien aan deze paramater een willekeurige waarde wordt toegekend (als de parameter dus niet blanco is), wordt de standaard opmaak  van het &quot;nummer&quot; verwijderd.  Een zelfgekozen opmaak kan dan ingevoerd worden bij parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;'''. Indien deze parameter niet wordt toegekend, wordt de standaard opmaak toegepast:vet en tussen haakjes. De standaard opmaak levert bijvoorbeeld '''(2.1)''' voor de waarde &quot;2.1&quot; ingevuld bij parameter *'''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;'''&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;''': Hier kan de lijnstijl van de lijn tussen de formule en het nummer bepaald worden, Indien deze parameter niet wordt toegekend, wordt de standaard opmaak toegepast: een grijze puntjeslijn van 2 pixels&lt;br&gt;
* '''&lt;nowiki&gt;{{{border}}}&lt;/nowiki&gt;''': Als deze parameter wordt toegepast, wordt er een kader rond het blok getrokken. Werkt nog niet zoals het zou moeten.

== Voorbeelden ==
&lt;div align=&quot;center&quot; style=&quot;padding:0 0 0 1em;&quot;&gt;
{|class=&quot;wikitable&quot; width=&quot;96%&quot;
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Standaard vergelijkingen ===
|-
|width=&quot;55%&quot;|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b&lt;/math&gt;|Verg. 3}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|width=&quot;45%&quot;|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b&lt;/math&gt;|Verg. 3}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0&lt;/math&gt;|formule 3}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0&lt;/math&gt;|formule 3}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0 \!&lt;/math&gt;| form 4.1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;ax^2+bx+c=0 \!&lt;/math&gt;|form 4.1}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\!\Psi(x_1,x_2)=U(x_1)V(x_2)&lt;/math&gt;|2.2}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\!\Psi (x_1,x_2)=U(x_1)V(x_2)&lt;/math&gt;|2.2}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== ID geven aan een formule voor latere referentie ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door gebruik te maken van het {{Tl|formuleid}} kan men later naar de formule refereren met [[sjabloon:formuleref]]''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.5}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.5}}}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.6|formule 3.6}}}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|{{Formuleid|3.6|formule 3.6}}}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Inspringen ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Inspringen gebeurt door het gewenste aantal dubbele punten (maximaal 20) in te voeren bij de eerste parameter. Indien deze blanco gelaten wordt, zoals in het eerste voorbeeld, is er geen inspringing.''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3.5}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum||&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3.5}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|13.7}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|13.7}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1.2}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:::|&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|1.2}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Opmaak van het nummer van de formule ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' een willekeurige waarde te geven, wordt de standaard opmaak opgeheven.  Bij paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''' moet men dan de gewenste opmaak invoeren. De laatste twee voorbeelden geven weer wat er gebeurt als de de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{numformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' niet toegekend wordt, en men ook een opmaak bij parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{3}}}&lt;/nowiki&gt;''' invoert.''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=3.5|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=3.5|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;3.5&gt;|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;3.5&gt;|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=[3.5]|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=[3.5]|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;math&gt;(3.5)&lt;/math&gt;|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3=&lt;math&gt;(3.5) \,&lt;/math&gt;|numformat=.}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|
=== Opmaak van de lijn tussen formule en nummer ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door aan de paramater '''&lt;nowiki&gt;{{{lijnformat}}}&lt;/nowiki&gt;''' een lijnopmaak toe te kennen kan men het uitzicht van de lijntussen formule en nummer bepalen. De standaard lijnopmaak is een grijze puntjeslijn van 2 pixels &quot;2px dotted #e5e5e5&quot;, zoals in de bovenstaande voorbeelden. Door de waarde &quot;0px&quot; of &quot;none&quot; toe te bekomt men een '''blanco lijn'''.''&lt;br&gt;
* Om de dikte van de lijn te veranderen: &quot;((willekeurige waarde)) px&quot; invoeren; standaard is &quot;2px&quot;
* Om een streepjeslijn te bekomen: &quot;dashed&quot; invoeren; om een volle lijn te bekomen: &quot;solid&quot; invoeren; standaard is een puntjeslijn &quot;dotted&quot;
* Om de kleur te veranderen: willekeurige kleur invoeren, zie [[w:Lijst van HTML-kleuren|Lijst van HTML-kleuren op wikipedia]]; standaard is &quot;#e5e5e5&quot;.&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=1px dashed red}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=1px dashed red}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=3px dashed #0a7392}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''(3.5)'''|numformat=.|lijnformat=3px dashed #0a7392}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px solid green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px solid green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px dotted blue}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px dotted blue}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=0px solid green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=0px solid green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px none green}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=5px none green}}
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px double #f4c300}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|1=:|2=&lt;math&gt;\bold{a}(t)=\frac{d}{dt}\bold{v}(t)&lt;/math&gt;|3='''[3.5]'''|numformat=.|lijnformat=3px double #f4c300}}
|-
!colspan=&quot;2&quot;|

=== Refereren naar een formule waaraan elders een ID gegeven is ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door gebruik te maken van het sjabloon {{Tl|formuleref}} verwijst men naar een formule waaraan een ID is gegeven met het sjabloon {{Tl|formuleid}}. Er wordt een rechtreekse link naar de formule gemaakt''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd (zie formule {{Formuleref|3.5}}).&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd (zie formule {{Formuleref|3.5}}). 
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd {{Formuleref|3.6|(zie formule 3.6)|Sjabloon:Formulenum/doc}}. Als deze op een andere pagina staat verwijs ik ook naar de pagina.&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
Door op de link te klikken ga ik naar de formule die stelt dat de versnelling gelijk is aan de afgeleide van de snelheid naar de tijd {{Formuleref|3.6|(zie formule 3.6)|Sjabloon:Formulenum/doc}}.  Als deze op een andere pagina staat verwijs ik ook naar die pagina.
|-
!colspan=&quot;2&quot;|

=== Kader ===
|-
|colspan=&quot;2&quot;|&lt;br&gt;''Door aan de parameter '''&lt;nowiki&gt;{{{border}}}&lt;/nowiki&gt;''' een kaderopmaak toe te kennen creëert men een kader rond de formule.  Werkt nog niet helemaal zoals het zou moeten ''&lt;br&gt;&lt;br&gt;
|-
|
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b \!&lt;/math&gt;|2.5|border=1}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;
|
{{Formulenum|:|&lt;math&gt;y=ax+b \!&lt;/math&gt;|2.5|border=1}}
|}
&lt;/div&gt;
&lt;noinclude&gt;
[[Categorie:Sjablonen formules|Formulenum]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>sya1xju18crk5ld9ah2bwe7cpt3la9y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Sjabdoc/doc</title>
    <ns>10</ns>
    <id>25722</id>
    <revision>
      <id>398346</id>
      <parentid>331665</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:58:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>-/- {{Sjabdoc direct}} - nu overbodig</comment>
      <origin>398346</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2045" sha1="d44xypr10es0vla4hubnanprkbh9xtd" xml:space="preserve">Deze sjabloon wordt gebruikt voor de documentatie van sjablonen. Aangezien de sjabloon ook op zichzelf is toegepast, kan hier het resultaat worden gezien.

== Gebruik ==
Plaats aan het eind van de sjabloonpagina&lt;ref&gt;Let op, de Engelstalige Wikipedia heeft andere conventies.&lt;/ref&gt;:

&lt;pre&gt;&lt;nowiki&gt;
''[--laatste regel sjablooncode--]''&amp;lt;noinclude&gt;
&lt;!--
    Hier geen documentatie, plaats die in de /doc
--&gt;
{{Sjabdoc}}
&lt;!--
    Plaats hier de categorieën en interwiki's.
--&gt;
&lt;/noinclude&gt;
&lt;/nowiki&gt;&lt;/pre&gt;

Plaats de &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;&amp;lt;noinclude&gt;&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; direct achter de sjablooncode, op dezelfde regel.

Als deze sjabloon wordt toegepast op een bestaande sjabloon, verplaats dan de documentatie naar de /doc pagina. Plaats de categorieën van het sjabloon tevens op de /doc-pagina tussen &lt;code&gt;&amp;lt;noinclude&amp;gt;&lt;/code&gt; en &lt;code&gt;&amp;lt;/noinclude&amp;gt;&lt;/code&gt;.

Via de bewerk-link kan de &lt;code&gt;/doc&lt;/code&gt; subpagina bewerkt worden. Als deze nog niet bestaat wordt de starttekst [[Sjabloon:Sjabdoc/preload]] [[mw:Extension:Inputbox#Preload|automatisch geladen]].

== Voordeel ==
Voordeel boven andere methoden, waaronder [[Sjabloon:Sjablooninfo]]:

*Een sjabloon kan beveiligd worden terwijl de documentatie te bewerken blijft.

== Opmerkingen ==
Een verticale streep (|) mag in de documentatie alleen binnen 2- en 3-voudige accolades voorkomen, omdat de hele tekst als parameterwaarde wordt gebruikt. Gebruik daarom in de overige gevallen &lt;code&gt;&amp;amp;#124;&lt;/code&gt;.

Als de documentatie includeonly- of noinclude-tags binnen nowiki-tags bevat, vervang dan &quot;&lt;&quot; door &quot;&amp;amp;lt;&quot;.

==Vergelijking met Sjabloon:Sjablooninfo==
[[Sjabloon:Sjablooninfo]] wordt standaard gebruikt en heeft de voorkeur als het sjabloon niet beveiligd is. Het heeft als voordeel dat niet persé een aparte pagina aangemaakt hoeft te worden en de documentatie en het sjabloon overzichtelijk bij elkaar te vinden zijn. 

Stijl van die sjabloon:

{{Sjablooninfo}}

==Voetnoot==
{{References}}
&lt;noinclude&gt;
[[Categorie:Sjablonen sjabloondocumentatie|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>d44xypr10es0vla4hubnanprkbh9xtd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Oost-Vlaamse vlaai</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26023</id>
    <revision>
      <id>398386</id>
      <parentid>395463</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T07:42:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Categorie toegevoegd</comment>
      <origin>398386</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2235" sha1="mrbetzjpsg9xo25pvldio912y98kcct" xml:space="preserve">{{Receptmetafbeelding|
|Naam=Oost-Vlaamse vlaai
|Afbeelding=[[Bestand:Oost-Vlaamse vlaai.jpg|300px]]
|Categorie=Dessert
|Porties=8
|Energie=
|Tijd=± 30 minuten bereiding + 1 uur in de oven
|Stippen=1
|Moeilijkheid=Redelijk makkelijk
}}

[[Kookboek/Dessert|Dessert]] | [[Kookboek/Recepten|Receptenindex]]

Deze vlaai is een streekspecialiteit van de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Van dit eenvoudig recept bestaan diverse varianten en werd oorspronkelijk gemaakt van diverse overschotjes aan koeken en beschuit. De vlaai is heerlijk als dessert of vieruurtje bij koffie.

== Ingrediënten ==
* 1 liter {{Kb|melk}}
* 150 g peperkoek
* 125 g speculaas
* 100 g {{Kb|beschuit}}
* 100 g gedroogd fruit
* 3 {{Kb|p=ei|eieren}}
* 3 eetlepels bloem
* 5 eetlepels kandijsuiker
* 2 eetlepels kandijsiroop

== Recept ==
* Verwarm de oven voor op 180 °C (160°C indien met luchtcirculatie).
* Neem ongeveer de vierde van de melk, zeef de bloem erin en mix met de eieren.
* Verhit de rest van de melk tot net aan het kookpunt. Breek ondertussen de peperkoek, speculaas en het beschuit in stukjes en voeg toe. Voeg de kandijsuiker toe en mix het geheel.
* Voeg de twee melkmengsels samen. Voeg er de kandijsiroop aan toe.
* Neem een vuurvaste schotel en boter deze in.
* Snij het gedroogd fruit in kleine brokjes en verspreid deze over de bodem van de schotel.
* Giet de bereiding in de schotel en plaats het in de voorverwarmde oven gedurende een uur.
* Verminder na ongeveer een half uur de temperatuur van de oven met 20 °C.
* Neem een tandenstoker en prik in de vlaai. Als deze er droog terug uitkomt, is de vlaai klaar.
* Laat nog een nacht afkoelen.

== Suggesties ==
* De verhouding peperkoek / speculaas / beschuit kan zonder het resultaat te beïnvloeden in mindere mate aangepast worden.
* De vlaai kan donkerder gemaakt worden door een eetlepel kandijsuiker minder en een eetlepel kandijsiroop meer te nemen.
* Smaakgevers:
**een koffielepel kaneel
**100 g gedroogd fruit naar keuze, bijvoorbeeld gedroogde pruimen, rozijnen of gekonfijt fruit. (mix het fruit grof tesamen met het kwart liter melk, eieren en bloem)

{{Recepten}}
[[Categorie:Zoetigheid|Oost-Vlaamse vlaai]]
[[Categorie:Belgische keuken|Oost-Vlaamse vlaai]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>mrbetzjpsg9xo25pvldio912y98kcct</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Opdienen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26550</id>
    <revision>
      <id>398389</id>
      <parentid>339358</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T08:36:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Foto toegevoegd</comment>
      <origin>398389</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1321" sha1="kq31tc9a25dqtjzl4axuxg8l27jnoh3" xml:space="preserve">[[File:Bread Ahead 41056 (1).jpg|thumb|Serveren van koffie met een croissant]]
Een goede gastgever let er niet alleen op dat het eten goed smaakt, dat de tafel goed gedekt is, maar ook dat het eten op een juiste wijze wordt opgediend.

==Tips voor het opdienen==
*Warme gerechten moeten warm opgediend worden, dus niet te lang wachten tussen het vullen van de borden en het opdienen.
*Als je bijvoorbeeld een saus morst op de rand van het bord bij het vullen van het bord, dien je dat weg te nemen (met een doekje of keukenpapier) voordat je serveert. Het eten kan zich alleen daar bevinden, waar het ook hoort.
*Gevulde borden worden rechts van de persoon geserveerd. Weghalen van lege borden gebeurt tevens aan de rechterkant.
*Als de gasten zelf moeten opscheppen en je biedt het eten in een schotel aan, dan moet dat aan de linkerkant van de gast gebeuren.
*Men bedient eerst de eregast, daarna de dames, dan de heren en als laatst de gastheer. Hierbij volg je de ronde rondom de tafel, en je gaat niet zonder plan heen en weer tussen de personen.
*Vóór het opdienen van het nagerecht wordt al het tafelbestek dat niet nodig is voor het nagerecht, weggenomen. De broodkruimels worden opgeveegd. Zout en peper worden ook verwijderd.

==Lees ook==
[[Kookboek/Etiquette]]

{{sub}}
[[Categorie:Kookboek/Tips en tricks]]</text>
      <sha1>kq31tc9a25dqtjzl4axuxg8l27jnoh3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Boekinhoud</title>
    <ns>10</ns>
    <id>32727</id>
    <revision>
      <id>398371</id>
      <parentid>380594</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T01:08:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Minder dan een beginnetje}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398371</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="306" sha1="1e4nzjcuwh8pb3lauoc8m7gzpgc4nsh" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Minder dan een beginnetje}}&lt;/noinclude&gt;
{{Boeksjabloon
| Basiskennis Chemie = Wikibook
|inhoud = inhoudsopgave
|deel1 = Classificatie van stoffen
|inhoud1 =
#Pagina1
#Pagina2
|deel2 = Deel2
|inhoud2 =
#Pagina3
#Pagina4
}}&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen voor een bepaald boek]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1e4nzjcuwh8pb3lauoc8m7gzpgc4nsh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Bronvermelding anderstalige Wikipedia</title>
    <ns>10</ns>
    <id>33477</id>
    <revision>
      <id>398326</id>
      <parentid>380741</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T13:47:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>-/- &quot;Zie ook&quot;</comment>
      <origin>398326</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6417" sha1="lxb12jpqubv8x1wsek02oh2h87zezz8" xml:space="preserve">Dit {{#If:{{{sectie|}}}|{{{sectie}}}|artikel}} of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) vertaald vanaf &lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[{{Fullurl:{{{taal|en}}}:{{{titel|{{PAGENAME}}}}}|oldid={{{oldid|}}}}} {{#If:{{{taal|}}}|{{#Switch:{{{taal|}}}
| af = de Afrikaanse
| ar = de Arabischtalige
| be = de Wit-Russischtalige
| bg = de Bulgaarstalige
| bo = de Tibetaanstalige
| ca = de Catalaanstalige
| cs = de Tsjechischtalige
| cy = de Welshtalige
| da = de Deenstalige
| de = de Duitstalige 
| el = de Griekstalige
| en = de Engelstalige 
| eo = de Esperantotalige
| es = de Spaanstalige
| et = de Estlandstalige
| eu = de Baskischtalige
| fi = de Finstalige
| fr = de Franstalige
| frp = de Arpitaanstalige
| fy = de Friestalige
| he = de Hebreeuwstalige
| hi = de Hinditalige
| hr = de Kroatischtalige
| hu = de Hongaarstalige
| hy = de Armeenstalige
| id = de Indonesischtalige
| is = de IJslandstalige
| it = de Italiaanstalige
| ja = de Japanstalige
| ka = de Georgischtalige
| ko = de Koreaanstalige
| la = de Latijnstalige
| lb = de Luxemburgstalige
| li = de Limburgstalige
| lt = de Litouwstalige
| lv = de Letstalige
| mk = de Macedonischtalige
| my = de Birmeestalige
| nds = de Nedersaksischtalige
| nds-nl = de Nederlands-Nedersaksischtalige
| nl = de Nederlandstalige
| nn = de Noorstalige (Nynorsk)
| no = de Noorstalige (Bokmål)
| oc = de Occitaanstalige
| pl = de Poolstalige
| pt = de Portugeestalige
| ro = de Roemeenstalige
| ru = de Russischtalige
| sh = de Servo-Kroatischtalige
| simple = de simpele Engelstalige
| sk = de Slowaakstalige
| sr = de Servischtalige
| sv = de Zweedstalige
| ta = de Tamiltalige
| th = de Thaistalige
| tr = de Turkstalige
| uk = de Oekraïenstalige
| ur = de Urdutalige
| vi = de Vietnameestalige
| vls = de West-Vlaamstalige
| yi = de Jiddischtalige
| zh = de Chineestalige
| zh-yue = de Kantoneestalige
| #default = een anderstalige[[Categorie:Wikipedia:Hulpcategorie voor tijdelijk gebruik]]
}}|een anderstalige&lt;includeonly&gt;&lt;!--[[Categorie:Wikibooks:Hulpcategorie voor tijdelijk gebruik]]--&gt;&lt;/includeonly&gt;}} Wikipedia], die onder de licentie [https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen] valt. Zie de [{{Fullurl:{{{taal|en}}}:{{{titel|{{PAGENAME}}}}}|offset={{{datum|}}}&amp;action=history}} bewerkingsgeschiedenis]&lt;/span&gt; aldaar.&lt;br&gt;&lt;!--&lt;includeonly&gt;{{#If:{{{titel|}}}||[[Categorie:Wikibooks:Hulpcategorie voor tijdelijk gebruik]]}}{{#If:{{{1|}}}{{{2|}}}{{{3|}}}|[[Categorie:Wikibooks:Hulpcategorie voor tijdelijk gebruik]]}}{{#If:{{{datum|}}}|{{#IfExpr:{{{datum|20000001}}}&lt;20000000|[[Categorie:Wikibooks:Hulpcategorie voor tijdelijk gebruik]]}}}}{{#If:{{{datum|}}}|{{#IfError:{{#IfExpr:{{{datum}}}&gt;{{#timel:Ymd|+ 1 day}}|[[Categorie:Wikibooks:Hulpcategorie voor tijdelijk gebruik]]}}}}{{#IfExpr:{{{datum}}}&gt;{{#timel:Ymd|+ 1 day}}|[[Categorie:Wikibooks:Hulpcategorie voor tijdelijk gebruik]]}}}}&lt;/includeonly&gt;--&gt;&lt;noinclude&gt;{{Sjablooninfo|1=
== Doel ==
Uniforme en eenvoudige manier van het bronvermelden van andere Wikipedia.

== Gebruik ==
Vul op de puntjes achtereenvolgens de taalcode, titel, oldid en datum in:
&lt;pre&gt;{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=...|titel=...|oldid=...|datum=...}}&lt;/pre&gt;

Invullen van de taalcode, titel en oldid is verplicht. Het invullen van de datum wordt sterk aanbevolen om naar de juiste pagina in de bewerkingsgeschiedenis te verwijzen.

Of eventueel met een sectie (niet aanbevolen):
&lt;pre&gt;{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=...|titel=...|oldid=...|datum=...|sectie=...}}&lt;/pre&gt;

== Uitleg parameters ==
Vul op de plaats van de puntjes in met:

* taal: de lettercode van 2 letters van de andere Wikipedia. Deze taalcode komt overeen met de letters die vooraan &lt;code&gt;.wikipedia.org&lt;/code&gt; in de URL staan: 'nl' voor de Nederlandstalige Wikipedia, 'de' voor de Duitstalige, 'en' voor de Engelstalige, et cetera ('en' is standaard).
* titel: de titel van de pagina in de andere taal
* oldid: de code van de paginaversie van het originele artikel. Ga naar de bewerkingsgeschiedenis van het artikel en klik op de datum en tijd van de versie die jij vertaald hebt (elke regel is een andere versie van hetzelfde artikel; in de regel is de laatste versie vertaald). Vervolgens verandert de URL met aan het eind de formule &lt;code&gt;&amp;oldid=&lt;/code&gt; gevolgd door een cijferreeks. Die cijferreeks is de 'oldid'. De oldid van de laatste versie (waar het in de regel om zal gaan) kan ook gevonden worden door onder &quot;Hulpmiddelen&quot; (op de Engelstalige Wikipedia: ''Tools'') links op de pagina op &quot;Permanente koppeling&quot; (''Permanent link'') te klikken. Ook is de oldid van de laatste paginaversie te vinden onder &quot;Deze pagina citeren&quot; (''Cite this page''), laatste entry: &quot;Paginaversie-ID&quot; (''Page Version ID'')
* datum: de datum van overnemen in het formaat JJJJMMDD, bijvoorbeeld '20141231' voor 31 december 2014.
* sectie: artikel (indien er iets anders moet staan dan &quot;dit artikel&quot;, hier iets anders invullen)

== Voorbeeld ==
&lt;pre&gt;* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=George Washington (inventor)|oldid=123961999|datum=20070423}}&lt;/pre&gt;

geeft:

* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=George Washington (inventor)|oldid=123961999|datum=20070423}}

== Templatedata ==
&lt;TemplateData&gt;{
	&quot;description&quot;: &quot;Uniforme en eenvoudige manier van het bronvermelden van andere Wikipedia.&quot;,
	&quot;params&quot;: {
		&quot;taal&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Taal&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: true,
			&quot;description&quot;: &quot;De lettercode van 2 letters van de andere Wikipedia, 'en' is standaard.&quot;,
			&quot;default&quot;: &quot;en&quot;
		},
		&quot;titel&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Titel&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: true,
			&quot;description&quot;: &quot;De titel van de pagina in de andere taal&quot;
		},
		&quot;oldid&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Oldid&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: true,
			&quot;description&quot;: &quot;De code van versie van de andere taal. Dit is het laatste deel van de URL achter het \&quot;=\&quot; teken, nadat bij de \&quot;Hulpmiddelen\&quot; op \&quot;Permanente koppeling\&quot; (\&quot;Permanent link\&quot; in de Engelstalige versie) geklikt is.&quot;
		},
		&quot;datum&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Datum&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;De datum van overnemen in het formaat JJJJMMDD.&quot;
		},
		&quot;sectie&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Sectie&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Indien er iets anders moet staan dan \&quot;dit artikel\&quot;, hier iets anders invullen.&quot;
		}
	}
}&lt;/TemplateData&gt;
}}

[[Categorie:Sjablonen referentie]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lxb12jpqubv8x1wsek02oh2h87zezz8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:FlowNoem</title>
    <ns>10</ns>
    <id>35639</id>
    <revision>
      <id>398367</id>
      <parentid>374901</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:44:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398367</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="190" sha1="lktltyvzlhgpsodxxux0bupcjtagemu" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;
@[[Gebruiker:{{{1|Example}}}|{{{2|{{{1|Example}}}}}}]]&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen LiquidThreads]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lktltyvzlhgpsodxxux0bupcjtagemu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:LQT-doorverwijzing omgezet naar Flow</title>
    <ns>10</ns>
    <id>35816</id>
    <revision>
      <id>398366</id>
      <parentid>373187</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:44:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398366</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="222" sha1="7fkp5en0gdkqed14cce6qzicccxa7xh" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;
This post by {{{author}}} was moved on {{{date}}}. You can find it at [[{{{title}}}]].&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen LiquidThreads]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>7fkp5en0gdkqed14cce6qzicccxa7xh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:LQT-pagina omgezet naar Flow</title>
    <ns>10</ns>
    <id>35817</id>
    <revision>
      <id>398365</id>
      <parentid>373188</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:44:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398365</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="285" sha1="ttg606d4uln7zy05frf42hv0paodf2x" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;
Previous page history was archived for backup purposes at &lt;span class='flow-link-to-archive'&gt;[[{{{archive}}}]]&lt;/span&gt; on {{#time: Y-m-d|{{{date}}}}}.&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen LiquidThreads]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ttg606d4uln7zy05frf42hv0paodf2x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Archief voor omgezette LQT-pagina</title>
    <ns>10</ns>
    <id>35818</id>
    <revision>
      <id>398364</id>
      <parentid>373185</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:44:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398364</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="304" sha1="02709pe0gme48erfvt4zmx4psk63c1h" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;
This page is an archived LiquidThreads page. '''Do not edit the contents of this page'''. Please direct any additional comments to the [[{{{from}}}|current talk page]].&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen LiquidThreads]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>02709pe0gme48erfvt4zmx4psk63c1h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met onderdrukte auteur</title>
    <ns>10</ns>
    <id>35819</id>
    <revision>
      <id>398363</id>
      <parentid>373190</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:44:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398363</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="249" sha1="cjhx7kw7wi7lj363h1hd99hfqxs36dl" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;
This revision was imported from LiquidThreads with a suppressed user. It has been reassigned to the current user.&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen LiquidThreads]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>cjhx7kw7wi7lj363h1hd99hfqxs36dl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met andere ondertekenaar</title>
    <ns>10</ns>
    <id>35820</id>
    <revision>
      <id>398362</id>
      <parentid>373189</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:44:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398362</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="271" sha1="4uugdqxianri4rqsndkti06fg94o5yw" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;
''This post was posted by [[User:{{{authorUser}}}|{{{authorUser}}}]], but signed as [[User:{{{signatureUser}}}|{{{signatureUser}}}]].''&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen LiquidThreads]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4uugdqxianri4rqsndkti06fg94o5yw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Wikitext-overlegpagina omgezet naar Flow</title>
    <ns>10</ns>
    <id>35821</id>
    <revision>
      <id>398361</id>
      <parentid>374900</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:44:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398361</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="263" sha1="t7lgeicb7svdbtoohq88u0laaqy2pmc" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;
Previous discussion was archived at &lt;span class='flow-link-to-archive'&gt;[[{{{archive}}}]]&lt;/span&gt; on {{#time: Y-m-d|{{{date}}}}}.&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen LiquidThreads]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>t7lgeicb7svdbtoohq88u0laaqy2pmc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Archief voor omgezette wikitext-overlegpagina</title>
    <ns>10</ns>
    <id>35822</id>
    <revision>
      <id>398360</id>
      <parentid>374856</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:44:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398360</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="311" sha1="0e3s4oa1wlljta08dnv2ar6k72gpv7r" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk}}&lt;/noinclude&gt;
This page is an archive. '''Do not edit the contents of this page'''. Please direct any additional comments to the [[{{{from|{{TALKSPACE}}:{{BASEPAGENAME}}}}}|current talk page]].&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Sjablonen boodschap]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0e3s4oa1wlljta08dnv2ar6k72gpv7r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Voltooide boeken/Fase4</title>
    <ns>10</ns>
    <id>36882</id>
    <revision>
      <id>398357</id>
      <parentid>374881</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:18:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|niet in gebruik, verouderd}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398357</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1767" sha1="36hfl4yup1yoorhhbzj7i6uvsg8qrkx" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|niet in gebruik, verouderd}}&lt;/noinclude&gt;
{{#Switch:{{{1}}}
|nieuw={{#Switch:{{Random|1}}
 |0=Een papieren cursus omzetten in een Wikibook
 }}
|vol1=&lt;!-- Geschiedenis --&gt;
 {{#Switch:{{Random|10}}
 |0=Sociale geschiedenis in de literatuur
 |1=Sociale geschiedenis van de hoge Middeleeuwen
 |2=Sociale geschiedenis van de late Middeleeuwen
 |3=Sociale geschiedenis van de late oudheid
 |4=Sociale geschiedenis van de vroege Middeleeuwen
 |5=Sociale geschiedenis van Europa 1500-1795
 |6=Sociale geschiedenis van het Romeinse rijk
 |7=Sociale geschiedenis van Toscane (1300-1500)
 |8=Volk, kerk en magie 1500-1700
 |9=Heksenvervolging in Europa (1300-1720)
 }}
|vol2=&lt;!-- Talen --&gt;
 {{#Switch:{{Random|4}}
 |0=Een vreemde taal leren
 |1=Amerikaanse literatuur
 |2=Westerse astrologie
 |3=Quenya
 }}
|vol3=&lt;!-- Hobby --&gt;
 {{#Switch:{{Random|7}}
 |0=Go leer je zo
 |1=Hoe een Rubiks kubus op te lossen
 |2=Gebruik van de opdrachtprompt
 |3=Geo-visualisatie
 |4=Platbodemzeilen op een Volendammer Kwak
 |5=Trotski voor beginners
 |6=Toevalsprocessen
 }}
|vol4=&lt;!-- Overig --&gt;
 {{#Switch:{{Random|8}}
 |0=Inbraakpreventie
 |1=Kosmografie
 |2=Netwerkapparatuur
 |3=CABU
 |4=Groepsopdracht Samen een wiki maken
 |5=Onderwijsarchitect
 |6=Plato
 |7=Veilig op het internet
 }}&lt;!-- De eerste randomizer staat op 1 omdat dit een vast boek is dat standaard weergegeven moet zijn om een meteen een reden te geven waarom en hoe mensen een boek op wikibooks moeten zetten (mogelijk ga ik nog een voorbeeldboek maken om dit nog duidelijker te maken(als hier wens voor is, natuurlijk)). Er zijn nu vier andere categorieën die mogen worden aangevuld met de juiste boeken uit categorie:Wikibooks:fase4. Bvd, QZanden.--&gt;
}}&lt;noinclude&gt;[[Categorie:Subsjablonen]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>36hfl4yup1yoorhhbzj7i6uvsg8qrkx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Nieuwe boeken/Fase1</title>
    <ns>10</ns>
    <id>36888</id>
    <revision>
      <id>398356</id>
      <parentid>374868</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|niet in gebruik, verouderd}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398356</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1776" sha1="3ylyvnc97lxc6xb4g3ygvmxv9jqdbfs" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|niet in gebruik, verouderd}}&lt;/noinclude&gt;
{{#Switch:{{{1}}}
|nieuw=&lt;!-- Fase 0 --&gt;
 {{#Switch:{{Random|6}}
 |0=OpenERP
 |1=Papiamento
 |2=Perzisch
 |3=Programmeren in VB&amp;VBA
 |4=Scheepsstabiliteit
 |5=Tips en trucs
 }}
|vol1=&lt;!-- computer --&gt;
 {{#Switch:{{Random|7}}
 |0=ActionScript 3.0
 |1=Windows XP
 |2=Programmeren in Ruby
 |3=Kantoorsoftware
 |4=Pinnacle Studio
 |5=Programmeren in C Sharp
 |6=Programmeren in JavaScript
 }}
|vol2=&lt;!-- talen --&gt;
 {{#Switch:{{Random|11}}
 |0=Engels
 |1=Esperanto
 |2=Geheimschrift
 |3=Gronings
 |4=Litouws
 |5=Noors
 |6=Oudgriekse vormleer
 |7=Portugees
 |8=Saterfries
 |9=Welsh
 |10=Zweeds
 }}
|vol3=&lt;!-- school --&gt;
 {{#Switch:{{Random|9}}
 |0=Abstracte algebra
 |1=Anorganische chemie
 |2=Archeologie
 |3=Biochemie
 |4=Economie
 |5=Opfriscursus literatuur
 |6=Sociale geschiedenis van Europa 1795-1915
 |7=Vloeistofmechanica
 |8=Basisstructuur van de kosmos
 }}
|vol4=&lt;!-- overig --&gt;
 {{#Switch:{{Random|9}}
 |0=Bekende filosofen uit de geschiedenis
 |1=Anaximander over de natuur
 |2=Dierengids rat
 |3=Etiquette voor het internationaal zakendoen
 |4=Handboek Toetsplaza
 |5=Modelspoorwegbouw
 |6=Myalgische encefalomyelitis
 |7=Van Staart tot Paard
 |8=Verpleegkundige technieken
 }}
}}&lt;noinclude&gt;{{Sjablooninfo|1=
Dit sjabloon wordt gebruikt om automatisch boeken te selecteren voor het bovenliggende [[Sjabloon:Nieuwe boeken]], dat wordt weergegeven op de hoofdpagina. Het doel is om de beginnende boeken op te delen in 7 groepen zodat er genoeg keuze is voor de bezoeker of zijn/haar interesse tussen een van de boeken zit en zo wordt uitgenodigd om aan een boek mee te werken. Dit sjabloon wordt bijgehouden aan de hand van [[:Categorie:Fase1]] en [[:Categorie:Fase0]].
}}

[[Categorie:Subsjablonen]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3ylyvnc97lxc6xb4g3ygvmxv9jqdbfs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Nieuwe boeken</title>
    <ns>10</ns>
    <id>36889</id>
    <revision>
      <id>398355</id>
      <parentid>332922</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:18:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>&lt;noinclude&gt;{{Weg|niet in gebruik, verouderd}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>398355</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="925" sha1="8ykgsdhhs4ktoyc9sxvqa6yeqeldy9d" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Weg|niet in gebruik, verouderd}}&lt;/noinclude&gt;
Is een van de volgende onderwerpen toevallig je specialiteit?&lt;br&gt;

&lt;span style=&quot;color:brown;background-color:transparent;&quot;&gt;Klik dan snel op het boek en voeg jouw kennis toe!&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
{|style=&quot;width:100%;&quot;
|-
|&lt;code&gt;'''[[{{Nieuwe boeken/Fase1|nieuw}}]]'''&lt;/code&gt;
|-
|&lt;code&gt;'''[[{{Nieuwe boeken/Fase1|vol1}}]]'''&lt;/code&gt;
|-
|&lt;code&gt;'''[[{{Nieuwe boeken/Fase1|vol2}}]]'''&lt;/code&gt;
|-
|&lt;code&gt;'''[[{{Nieuwe boeken/Fase1|vol3}}]]'''&lt;/code&gt;
|-
|&lt;code&gt;'''[[{{Nieuwe boeken/Fase1|vol4}}]]'''&lt;/code&gt;
|}
&lt;noinclude&gt;{{Sjablooninfo|1=
Dit sjabloon wordt op een [[Gebruiker:QZanden/Kladblok1|nieuwe hoofdpagina]] gebruikt om nieuwe boeken onder de aandacht te brengen bij de bezoekers wat hopelijk leidt tot meer bijdragers aan deze boeken zodat ze kunnen uitgroeien naar een boek met fase3 of 4. Deze willekeurige boeken worden geselecteerd door [[Sjabloon:Nieuwe boeken/Fase1]].
}}</text>
      <sha1>8ykgsdhhs4ktoyc9sxvqa6yeqeldy9d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:JopkeB</title>
    <ns>2</ns>
    <id>38173</id>
    <revision>
      <id>398340</id>
      <parentid>398309</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:19:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>/* Huishouden */ Tomatenchutney</comment>
      <origin>398340</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9494" sha1="dhle4olvrgyyxsc431ixt0yufbr0k6r" xml:space="preserve">== Economie ==
Ik heb Economie gestudeerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en ben in 1984 afgestudeerd in de Bedrijfseconomische afstudeerrichting. Daarna ben ik in andere sectoren terecht gekomen. Achteraf realiseerde ik me dat ik sommige vakken slecht (Methodologie), hap-snap (Geschiedenis van het Economisch Denken) of helemaal niet (Geschiedenis van het Economisch Leven, raakvlakken met andere disciplines) had gehad (en medestudenten, die wel als (bedrijfs-)econoom aan de slag zijn gegaan, dus idem dito). Bij wijze van hobby heb ik me daar in verdiept, om tot een completer beeld van de Economie te komen. Mijn kennis heb ik gedeeld in het Wikibook [[Economie]] (waarvan een beginnetje bestond dat ik sterk heb uitgebreid).&lt;br&gt;

== Wikimedia Commons ==
Daarna ben ik vrijwilliger geworden bij [[c:Hoofdpagina|Wikimedia Commons]]. De aldaar opgedane kennis en ervaringen heb ik opgenomen in het door mij gestarte Wikibook [[Handboek Wikimedia Commons|Handboek Wikimedia Commons]]. &lt;br&gt;

== Huishouden ==
Omdat het nog ontbrak en ik er wel iets van af weet, heb ik in 2024 het Wikibook [[Huishouden]] geschreven. 

In het verlengde daarvan heb ik enkele hoofdstukken in het Kookboek gemaakt of uitgebreid, waaronder: 
* [[Kookboek/Maaltijden samenstellen|Maaltijden samenstellen]]
* [[Kookboek/Tips en trucs|Tips en trucs]] (overzichtspagina waarin bestaande pagina's zijn opgenomen)
* Recepten en beschrijvingen van ingrediënten: 
** Beschrijvingen (inclusief primaire bereidingswijzen en/of voorbeelden van toepassingen/gebruik): [[Kookboek/Gerookte zalm|Gerookte zalm]], [[Kookboek/Ham|Ham]], [[Kookboek/Makreel|Makreel]], [[Kookboek/Zalm|Zalm]], [[Kookboek/Kikkererwt|Kikkererwt]], [[Kookboek/Koffie|Koffie]], [[Kookboek/Rundvlees|Rundvlees]], [[Kookboek/Kip|Kip]], [[Kookboek/Stokbrood|Stokbrood]], [[Kookboek/Rookworst|Rookworst]], [[Kookboek/Stroop|Stroop]], [[Kookboek/Pasta|Pasta]], [[Kookboek/Fondue|Fondue]], [[Kookboek/Salade|Salade]], [[Kookboek/Kwark|Kwark]], [[Kookboek/Cottage cheese|Cottage cheese]], [[Kookboek/Braam|Braam]], [[Kookboek/Zure room|Zure room]], [[Kookboek/Roomkaas|Roomkaas]], [[Kookboek/Ontbijtspek|Ontbijtspek]], [[Kookboek/Borrelhapjes|Borrelhapjes]], [[Kookboek/Pindakaas|Pindakaas]], [[Kookboek/Basterdsuiker|Basterdsuiker]], [[Kookboek/Abrikoos|Abrikoos]], [[Kookboek/Zuurkool|Zuurkool]], [[Kookboek/Varkensvlees|Varkensvlees]], [[Kookboek/Kalfsvlees|Kalfsvlees]], [[Kookboek/Boekweit|Boekweit]], [[Kookboek/Taugé|Taugé]], [[Kookboek/Lamsvlees|Lamsvlees]],  [[Kookboek/Kabeljauw|Kabeljauw]], [[Kookboek/Forel|Forel]], [[Kookboek/Witte wijn|Witte wijn]], [[Kookboek/Tonijn|Tonijn]], [[Kookboek/Koolraap|Koolraap]], [[Kookboek/Meloen|Meloen]], [[Kookboek/Biscuit|Biscuit]], [[Kookboek/Tuinkers|Tuinkers]], [[Kookboek/Groene kool|Groene kool]], [[Kookboek/Postelein|Postelein]], [[Kookboek/Mierikswortel|Mierikswortel]], [[Kookboek/Sinaasappel|Sinaasappel]], [[Kookboek/Fruit|Fruit]], [[Kookboek/Noot|Noot]], [[Kookboek/Macaroni|Macaroni]], [[Kookboek/IJs|IJs]]
** Kruidenmengsels: [[Kookboek/Nasikruiden|Nasikruiden]], [[Kookboek/Bamikruiden|Bamikruiden]],  [[Kookboek/Kruidenmengsel voor Hollandse groente|Kruidenmengsel voor Hollandse groente]], [[Kookboek/Shoarmakruiden|Shoarmakruiden]], [[Kookboek/Goulashkruiden|Goulashkruiden]] en [[Kookboek/Cajunkruiden|Cajunkruiden]].
** Recepten: [[Kookboek/Bietenstamppot|Bietenstamppot]], [[Kookboek/Tonijnsalade|Tonijnsalade]], [[Kookboek/Tosti|Tosti]], [[Kookboek/Gebakken worst|Gebakken worst]], [[Kookboek/Broodpizza|Broodpizza]], [[Kookboek/Hamburger|Hamburger]], [[Kookboek/Hotdog|Hotdog]], [[Kookboek/Flensje|Flensje]], [[Kookboek/Crêpe Suzette|Crêpe Suzette]], [[Kookboek/Roquefortsaus|Roquefortsaus]], [[Kookboek/Aardappelsalade|Aardappelsalade]], [[Kookboek/Kaassalade|Kaassalade]], [[Kookboek/Barbecuesaus|Barbecuesaus]], [[Kookboek/Bonensalade|Bonensalade]], [[Kookboek/Meloen met ham|Meloen met ham]], [[Kookboek/Peersalade met blauwschimmelkaas|Peersalade met blauwschimmelkaas]], [[Kookboek/Spiegelei|Spiegelei]], [[Kookboek/Gevulde tomaten|Gevulde tomaten]], [[Kookboek/Vinaigrette|Vinaigrette]], [[Kookboek/Cocktailsaus|Cocktailsaus]], [[Kookboek/Selderijsalade|Selderijsalade]], [[Kookboek/Yoghurt met honing en walnoten|Yoghurt met honing en walnoten]], [[Kookboek/Bietensalade met kaas en noten|Bietensalade met kaas en noten]], [[Kookboek/Smeuïge zalmmousse|Smeuïge zalmmousse]], [[Kookboek/Eiersalade|Eiersalade]], [[Kookboek/Groentesoep|Groentesoep]], [[Kookboek/Soepbal|Soepbal(letjes)]], [[Kookboek/Bloemkoolsoep met kaas|Bloemkoolsoep met kaas]], [[Kookboek/Vegetarische peulvruchtensoep|Vegetarische peulvruchtensoep]], [[Kookboek/Romige champignonsoep|Romige champignonsoep]], [[Kookboek/Kaasfondue|Kaasfondue]], [[Kookboek/Knolselderijsoep|Knolselderijsoep]], [[Kookboek/Saladesaus|Saladesaus]], [[Kookboek/Dipsaus|Dipsaus]], [[Kookboek/Tomatensalsa|Tomatensalsa]], [[Kookboek/Minestronesoep|Minestronesoep]], [[Kookboek/Paprikasoep|Paprikasoep]], [[Kookboek/Pompoensoep gekruid en met groenten|Pompoensoep gekruid en met groenten]], [[Kookboek/Preisoep|Preisoep]], [[Kookboek/Tomatengroentesoep|Tomatengroentesoep]], [[Kookboek/Venkelsoep|Venkelsoep]], [[Kookboek/Witte bonensoep|Witte bonensoep]], [[Kookboek/Zuurkoolsoep|Zuurkoolsoep]], [[Kookboek/Tartaartje|Tartaartje]], [[Kookboek/Vleesfondue|Vleesfondue]], [[Kookboek/Hachee|Hachee]], [[Kookboek/Atjar tjampoer|Atjar tjampoer]], [[Kookboek/Braadworst|Braadworst]], [[Kookboek/Varkenskarbonade|Varkenskarbonade]], [[Kookboek/Babi panggang|Babi panggang]], [[Kookboek/Varkenshaas|Varkenshaas]], [[Kookboek/Babi ketjap|Babi ketjap]], [[Kookboek/Taco|Taco]], [[Kookboek/Rijst met kip en groenten|Rijst met kip en groenten]], [[Kookboek/Kip in romige saus|Kip in romige saus]], [[Kookboek/Gestoofd lamsvlees|Gestoofd lamsvlees]], [[Kookboek/Shoarma|Shoarma]], [[Kookboek/Lekkerbekje|Lekkerbekje]], [[Kookboek/Stoofpot met schelvis|Stoofpot met schelvis]], [[Kookboek/Scholfilet in bouillon|Scholfilet in bouillon]], [[Kookboek/Scholfilet uit de oven|Scholfilet uit de oven]], [[Kookboek/Gestoofde zalm|Gestoofde zalm]], [[Kookboek/Asperges met zalm|Asperges met zalm]], [[Kookboek/Pittige groenteschotel met boekweit|Pittige groenteschotel met boekweit]], [[Kookboek/Kaassaus|Kaassaus]], [[Kookboek/Koolrabi met boekweit|Koolrabi met boekweit]], [[Kookboek/Gestoofde rode kool|Gestoofde rode kool]], [[Kookboek/Snijbonen met tomaten|Snijbonen met tomaten]], [[Kookboek/Sperziebonen met tomaten|Sperziebonen met tomaten]], [[Kookboek/Tuinbonenstoofpot|Tuinbonenstoofpot]], [[Kookboek/Witlofschotel|Witlofschotel]], [[Kookboek/Kruidige rijst|Kruidige rijst]], [[Kookboek/Rijst met rookworst en groente|Rijst met rookworst en groenten]], [[Kookboek/Gebakken aardappelen|Gebakken aardappelen]], [[Kookboek/Appelchutney|Appelchutney]], [[Kookboek/Preistoofpot|Preistoofpot]], [[Kookboek/Spitskoolstoofpot|Spitskoolstoofpot]], [[Kookboek/Zuurkool met fruit en kip|Kookboek/Zuurkool met fruit en kip]], [[Kookboek/Couscous met lam en groenten|Couscous met lam en groenten]], [[Kookboek/Potjiekos|Potjiekos]] (Zuid-Afrikaanse stoofpot), [[Kookboek/Pot-au-feu|Pot-au-feu]], [[Kookboek/Witlofsoep (maaltijdsoep)|Witlofsoep (maaltijdsoep)]], [[Kookboek/Witte bonenschotel|Witte bonenschotel]], [[Kookboek/Kabeljauw met paprika|Kabeljauw met paprika]], [[Kookboek/Dillesaus|Dillesaus]], [[Kookboek/Vruchtenbowl|Vruchtenbowl]], [[Kookboek/Lasagne zonder oven|Lasagne zonder oven]], [[Kookboek/Macaronisoep|Macaronisoep]], [[Kookboek/Romige spaghetti met groenten|Romige spaghetti met groenten]], [[Kookboek/Ratatouille|Ratatouille]], [[Kookboek/Champignonsaus|Champignonsaus]], [[Kookboek/Stoofschotel met koolraap|Stoofschotel met koolraap]], [[Kookboek/Burrito|Burrito]], [[Kookboek/Boekweit met doperwten|Boekweit met doperwten]], [[Kookboek/Vegetarische nasi|Vegetarische nasi]], [[Kookboek/Linzenschotel met rijst|Linzenschotel met rijst]],[[Kookboek/Vegetarische rodekoolstamppot|Vegetarische rodekoolstamppot]], [[Kookboek/Warme bietensalade|Warme bietensalade]], [[Kookboek/Gado gado|Gado gado]], [[Kookboek/Chimichurri|Chimichurri]], [[Kookboek/Thousand Island Dressing|Thousand Island Dressing]], [[Kookboek/Komkommersalade|Komkommersalade]], [[Kookboek/Wortelsalade|Wortelsalade]], [[Kookboek/Witlofsalade|Witlofsalade]], [[Kookboek/Tomatensalade|Tomatensalade]], [[Kookboek/Andijviesalade|Andijviesalade]], [[Kookboek/Rodekoolsalade|Rodekoolsalade]], [[Kookboek/Koolsla|Koolsla]], [[Kookboek/Rabarbermoes|Rabarbermoes]], [[Kookboek/Vruchtensalade|Vruchtensalade]], [[Kookboek/Vla|Vla]], [[Kookboek/Tomatenchutney|Tomatenchutney]]
** Overig: [[Kookboek/Lunch|Lunch]], [[Kookboek/Buffet|Buffet]]

== Vakantiereizen ==
Losse artikelen in het Wikibook [[Vakantiereizen]]:
* [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/De reis|De reis (overzichtspagina met wegwijzers naar fietsroutes in Europa)]] (zeer sterk uitgebreid)
* [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/Fietsen langs de Loire|Fietsen langs de Loire]] (gestart)
* [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/Fietsen in het Zillertal|Fietsen in het Zillertal (Oostenrijk)]] (gestart)
* [[Vakantiereizen/Fietsvakantie/Fietstocht Nederland - Waterland|Fietsroute Nederland - Waterland]] (gestart)

== Internet ==
Omdat het nog ontbrak en ik er wel iets van af weet, ben ik in februari 2025 het Wikibook [[Basisboek internet]] begonnen en heb ik vervolgens het Wikibook [[Veilig op het internet]] ge-update.

== Tip ==
Alle genoemde Wikibooks staan uiteraard open voor correcties en aanvullingen.</text>
      <sha1>dhle4olvrgyyxsc431ixt0yufbr0k6r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Kolommen2 (variabel)</title>
    <ns>10</ns>
    <id>39507</id>
    <revision>
      <id>398337</id>
      <parentid>390636</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:16:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>typo</comment>
      <origin>398337</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16672" sha1="pfvxfuxa9ti893ap4oo5efs6k15dqzr" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;&lt;!--
--&gt;{{#If:{{{Kop|}}}
  |{{#If:{{{KopLevel|}}}{{{Koplevel|}}}
    |&lt;h{{{KopLevel|}}}{{{Koplevel|}}}&gt;{{{Kop|}}}&lt;/h{{{KopLevel|}}}{{{Koplevel|}}}&gt;
    |&lt;span style=&quot;font-weight: bold; color:red;&quot;&gt;Wel Kop maar geen KopLevel aangegeven&lt;/span&gt;
    }}&lt;!-- ENDIF KopLevel
--&gt;}}&lt;!-- ENDIF Kop
--&gt;&lt;div {{#If:{{{Anker|}}}|id=&quot;{{{Anker|}}}&quot; }}&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;div style=&quot;width:100%; &quot; &gt;&lt;!--
  --&gt;{{#If:{{{Pfrm|}}}&lt;!--
    --&gt;|&lt;!--
      --&gt;&lt;div style=&quot;display: table-cell; width:{{#If:{{{Wyd2|}}}|100-wyd2|90}}%; vertical-align: top; &lt;!--
          --&gt;text-align:{{#If:{{{Ali1|}}}|{{{Ali1|}}}|left}}; &lt;!--
          --&gt;font-weight:{{#If:{{{Typ1|}}}|{{#IfEq:{{{Typ1|}}}|vet|bold|normal}}|normal}}; padding-right: .5em; &quot;&gt;&lt;!--
        --&gt;{{#If:{{{Formule|}}}&lt;!--
          --&gt;|{{#Switch:{{{Pfrm|}}}&lt;!--
          --&gt;|LinksTxtBoven=&lt;!-- Pfrm = LinksTxtBoven
            --&gt;&lt;table style=&quot;float:left; width:{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}}; padding:0px; margin-right:5px;&quot; &gt;&lt;!--
                --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;text-align:center; font-size:80%; padding:0px; width:{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}};&quot;&gt;{{{Nummer|}}}&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;!--
                --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;text-align:center; padding:0px; width:{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}};&quot;&gt;[[bestand:{{{Formule|}}}{{!}}{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}}]]&lt;!--
                --&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;!--
          --&gt;|LinksTxtOnder=&lt;!-- Pfrm = LinksTxtOnder
             --&gt;&lt;table style=&quot;float:left; width:{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}}; padding:0px; margin-right:5px;&quot; &gt;&lt;!--
                 --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;text-align:center; padding:0px; &quot;&gt;[[bestand:{{{Formule|}}}{{!}}{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}}]]&lt;!--
                 --&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;text-align:center; font-size:80%; padding:0px; &quot;&gt;{{{Nummer|}}}&lt;!--
                 --&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;!--
           --&gt;|RechtsTxtBoven=&lt;!-- Pfrm = RechtsTxtBoven
            --&gt;&lt;table style=&quot;float:right; width:{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}}; padding:0px; margin-right:5px;&quot; &gt;&lt;!--
                --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;text-align:center; font-size:80%; padding:0px; &quot;&gt;{{{Nummer|}}}&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;!--
                --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;text-align:center; padding:0px; &quot;&gt;[[bestand:{{{Formule|}}}{{!}}{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}}]]&lt;!--
                --&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;!--
          --&gt;|RechtsTxtOnder=&lt;!-- Pfrm = RechtsTxtOnder
             --&gt;&lt;table style=&quot;float:right; width:{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}}; padding:0px; margin-right:5px;&quot; &gt;&lt;!--
                 --&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;text-align:center; padding:0px; &quot;&gt;[[bestand:{{{Formule|}}}{{!}}{{#If:{{{Wfrm|}}}|{{{Wfrm|}}}|200px}}]]&lt;!--
                 --&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;tr&gt;&lt;td style=&quot;text-align:center; font-size:80%; padding:0px; &quot;&gt;{{{Nummer|}}}&lt;!--
                 --&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;!--
         --&gt;|&lt;!-- default switch
          --&gt;De parameter Pfrm is niet herkend. Herkende waarden zijn:
; LinksTxtBoven: Hiermee wordt de figuur links boven in het tekstblok geplaatst, dat daar omheen is gegroepeerd. De begeleidende tekst van het plaatje staat erboven.
; LinksTxtOnder: Hiermee wordt de figuur links boven in het tekstblok geplaatst, dat daar omheen is gegroepeerd. De begeleidende tekst van het plaatje staat eronder.
; RechtsTxtBoven: Hiermee wordt de figuur rechts boven in het tekstblok geplaatst, dat daar omheen is gegroepeerd. De begeleidende tekst van het plaatje staat erboven.
; RechtsTxtOnder: Hiermee wordt de figuur rechts boven in het tekstblok geplaatst, dat daar omheen is gegroepeerd. De begeleidende tekst van het plaatje staat eronder.
Pfrm ontbreekt&lt;br&gt;
: &quot;Pfrm&quot; is leeg. De inhoud van &quot;Formule&quot; wordt over de hele voor Kol1 beschikbare ruimte onder de tekst van Kol1 gezet.
          --&gt;}}&lt;!--  end switch {{{Pfrm|}}}
        --&gt;|&lt;!-- geen formule &lt;!--
        --&gt;}}&lt;!-- end if Formule
        --&gt;{{#If:{{{Kol1|}}}|{{{Kol1|}}} }}&lt;!--
      --&gt;{{#If:{{{Formuleuitleg|}}}|{{{Formuleuitleg|}}} }}&lt;!--
    --&gt;&lt;/div&gt;&lt;!-- end div tablecel
    
   scheiding Kol1 en Kol2
   
    --&gt;&lt;div style=&quot;text-align:{{#If:{{{Ali2|}}}|{{{Ali2|}}}|right}}; display: table-cell; &lt;!--
        --&gt;min-width:{{#If:{{{Wyd2|}}}|{{{Wyd2|}}}px|200px}}; &quot;&gt;&lt;!--
  
         afdrukstijl 
      --&gt;&lt;span style=&quot;font-weight: bold;&quot;&gt;{{{Kol2|}}}&lt;/span&gt;&lt;!-- 
    
      --&gt;{{#If:{{{Fig2|}}}|&lt;div align=&quot;center&quot;&gt;{{{Fig2|}}}&lt;/div&gt; }}&lt;!--
    --&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--
  --&gt;|&lt;!-- else if {{{Pfrm|}}} ivm downward compatibiliteit
    --&gt;&lt;div style=&quot;display: table-cell; width: 90%; vertical-align: top; &lt;!--
        --&gt;text-align:{{#If:{{{Ali1|}}}|{{{Ali1|}}}|left}}; &lt;!--
        --&gt;font-weight:{{#If:{{{Typ1|}}}|{{#IfEq:{{{Typ1|}}}|vet|bold|normal}}|normal}}; padding-right: .5em; &quot;&gt;&lt;!--
         EOL nodig voor wikicode-table in Kol1 ! 
      --&gt;{{{Kol1|}}}&lt;!--
      --&gt;{{#If:{{{Formule|}}}&lt;!--
        --&gt;| {{#If:{{{Kol1|}}}|&lt;br&gt;}}&lt;!-- 
                Taking care to place the content of &quot;Formule&quot; below the content of &quot;Kol1&quot;. This linefeed only is
                necessary if &quot;Kol1&quot; contains content. Without this explicit linefeed, a short last line in &quot;Kol1&quot; if forced to the
                right and the content of &quot;Formule&quot; shows up at the left side.&quot;
        --&gt;&lt;div style=&quot;display: grid; margin: .5em 0 .5em 0; grid-template-areas: 'links rechts';&quot;&gt;&lt;!--
          --&gt;&lt;div style=&quot;grid-area: links;  padding-left: 30px; padding-right: 10px;&quot;&gt;{{{Formule}}}&lt;/div&gt;&lt;!--
          --&gt;&lt;div style=&quot;grid-area: rechts; min-width: 100px; text-align: right; font-weight: bold;&quot;&gt;{{{Nummer}}}&lt;/div&gt;&lt;!--
        --&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--
      --&gt;}}&lt;!-- ENDIF IF Formule
      --&gt;{{#If:{{{Formuleuitleg|}}}|{{{Formuleuitleg|}}} }}&lt;!--
    --&gt;&lt;/div&gt;&lt;!-- end div tablecel
  
Scheiding Kol1 en Kol2

    --&gt;&lt;div style=&quot;text-align:{{#If:{{{Ali2|}}}|{{{Ali2|}}}|right}}; &lt;!--
        --&gt;display: table-cell; min-width:{{#If:{{{Wyd2|}}}|{{{Wyd2|}}}px|200px}}; &quot;&gt;&lt;!--
      --&gt;&lt;span style=&quot;font-weight: bold;&quot;&gt;{{{Kol2|}}}&lt;/span&gt;&lt;!--       afdrukstijl 
      --&gt;{{#If:{{{Fig2|}}}|&lt;div align=&quot;center&quot;&gt;{{{Fig2|}}}&lt;/div&gt; }}&lt;!--
    --&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--
  --&gt;}}&lt;!-- endif {{{Pfrm|}}}
--&gt;&lt;/div&gt;&lt;!-- end div 100%
--&gt;&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Sjablooninfo | 1=
== Invoegtekst kort ==
In onderstaande invultekst zijn de meest gebruikte parameters vermeld. Zie [[#Invoegtekst compleet|hier]]voor een volledige lijst. Zie voor de betekenis van de parameters in de paragraaf [[#Velden|Velden]].
&lt;pre&gt;
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kop = 
| KopLevel = 
| Kol1 = 
| Kol2 = 
}}

&lt;/pre&gt;
== Invoegtekst, alleen formule ==
Om een reeks formules in een afleiding in te voegen is het meestal niet noodzakelijk alle parameters te kopiëren. Onderstaande sjablooncall bevat alleen de parameters die voor het correct plaatsen van een formule relevant zijn.
&lt;pre&gt;
{{Kolommen2 (variabel)
| Formule = 
| Wfrm =
| Nummer = 
| Formuleuitleg = 
}}
&lt;/pre&gt;
== Invoegtekst compleet ==
In onderstaande invultekst zijn alle parameters vermeld. Zie voor de betekenis van de parameters in de paragraaf [[#Velden|Velden]].
&lt;pre&gt;
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kop = 
| KopLevel = 
| Ali1 = &lt;!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --&gt;
| Typ1 = &lt;!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --&gt;
| Kol1 = 
| Formule = 
| Pfrm = &lt;!-- LinksTxtBoven // LinksTxtOnder // RechtsTxtBoven // RechtsTxtOnder --&gt;
| Wfrm =
| Nummer = 
| Formuleuitleg = 
| Ali2 = &lt;!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --&gt;
| Typ2 = &lt;!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --&gt;
| Wyd2 = 
| Kol2 = 
| Fig2 = 
}}

&lt;/pre&gt;
== Doel van het sjabloon ==
Dit sjabloon is bedoeld om tekst in twee kolommen van aanpasbare breedte te plaatsen. Gedacht kan worden aan lopende tekst met aan de rechterkant een kolom met figuren of korte regels met het onderwerp van de lopende tekst in de linker kolom. Neem de tekst onder [[#Invoegtekst kort|Invoegtekst kort]] of [[#Invoegtekst compleet|Invoegtekst compleet]] op in de pagina en vul de velden in. Niet ingevulde velden krijgen de defaultwaarde, of blijven leeg. De twee kolommen zijn onderdeel van een tabel.

== Let op ==
* Het is wel mogelijk om binnen een tekstblok (Kol1 of Kol2) een nieuwe regel te beginnen, maar de standaard Wiki-code, een dubbele &amp;lt;ENTER&gt; werkt niet. Gebruik van de html-code &quot;&amp;lt;br&gt;&quot; werkt wel. Om de editor leesbaar te houden kan het handig zijn de code op de regel direct achter de eerste alinea te zetten en dan de volgende alinea voor aan de regel te starten.
* Hyperlinks kunnen worden opgenomen in de standaard Wikipedianotatie. Wel moet, als de te tonen tekst afwijkt van het linkadres, het pipe-symbool &lt;nowiki&gt;&quot;|&quot;&lt;/nowiki&gt; vervangen worden door het sjabloon &lt;nowiki&gt;{{!}}&lt;/nowiki&gt;.
* Tabellen in wikicode opgeven is geen probleem, alleen moeten, net zoals bij de link-code hierboven, pipe-symbolen vervangen worden door de sjablonen &lt;nowiki&gt;{{!}} en {{!!}}&lt;/nowiki&gt; voor resp. een of een dubbel symbool.

== Parameters ==
'''NB: De defaultwaarden voor de linker en de rechterkolom zijn niet hetzelfde!'''
; Ali1: De positionering van linker kolom. Default is '''&quot;left&quot;'''. Andere mogelijke waarden zijn &quot;center&quot; en &quot;right&quot;.
; Ali2: Zie Ali1, maar dan voor de rechter kolom. Defaultwaarde is '''&quot;right&quot;'''.
; Anker: Om in een index of met behulp van een hyperlink naar een alinea te kunnen gaan is een anker nodig. De html-ankercode als onderdeel van &quot;Kol1&quot; of &quot;Kol2&quot; lijkt niet te werken. Met deze parameter wordt een link-anker geplaatst met de naam van de parameter. Deze naam is niet zichtbaar in de uitvoer, maar maakt het wel mogelijk om met behulp van een link ernaar toe te springen. Voorwaarde is wel dat op een pagina een bepaald anker maar één keer mag voorkomen.
: De plaatsing van het anker kan op twee punten:
:* Indien &amp;lt;Kop&amp;gt; gedefinieerd is wordt het anker bij de kop geplaatst.
:* Indien &amp;lt;Kop&amp;gt; '''niet''' gedefinieerd is wordt het anker bij de eerste alinea van &amp;lt;Kol1&amp;gt; geplaatst.
; Fig2: Om figuren in kolom 2 goed te kunnen plaatsen wordt deze parameter gebruikt. Direct opnemen van plaatjes in de parameter &lt;Kol2&gt; leidt vaak tot vreemde resultaten. Gebruik van &lt;Fig2&gt; voorkomt dat. Figuren worden gecentreerd in kolom 2 weergegeven.
; Formule: Binnen de ruimte van kolom 1 kan een formule of afbeelding worden geplaatst, die met behulp van &lt;Nummer&gt; van een verwijzingssleutel kan worden voorzien. Een formule kan met behulp van &amp;lt;math&amp;gt; opgegeven worden.&lt;br&gt;De eerste toepassing van deze parameter was een formule, daarom heeft hij deze naam. Maar een afbeelding kan ook via deze parameter worden opgegeven. Daarvoor geldt de normale manier voor deze wiki waarop afbeeldingen in de tekst gedefinieerd worden. Als Kop of Kol1 gedefinieerd zijn wordt de formule/afbeelding onder die teksten gezet. Het is mogelijk formules en figuren direct in Kol1 op te nemen, maar verwijzen naar een naam die makkelijk te vinden is wordt lastiger.
; Formuleuitleg: Standaard wordt een formule onder de tekst in &amp;lt;Kol1&gt; geplaatst. Uitleg bij de formule, die er standaard onder wordt geplaatst, moet dan in een volgende  call naar het sjabloon geplaatst worden. Dit voelt niet logisch. Tekst in deze parameter wordt na de formule geplaatst met dezelfde opmaak-codes als voor&amp;lt;Kol1&gt; gelden.
; Kol1: De tekst die in de linker kolom geplaatst moet worden. Als Kop gedefinieerde is wordt deze tekst als alinea onder de kop geplaatst. Als formule gedefinieerd is, wordt deze tekst boven de formule/figuur geplaatst.
: Het is mogelijk formules/figuren direct in de parameter Kol1 op te nemen, maar dan kan niet zo makkelijk een bijschrift (Formule1; Fig. 2, etc) bij de formule geplaatst worden.
; Kol2: Zie Kol1, maar dan voor de rechter kolom. In deze parameter kunnen formules en figuren rechtstreeks worden opgenomen, al zijn de resultaten niet altijd voorspelbaar. Zie ook de parameter &quot;Fig2&quot;. Het is niet mogelijk in een speciaal veld een bijschrijft op te nemen. Indien nodig dient dit in de tekst van de kolom verwerkt te worden.
; Kop: In de sjabloon-uitvoer kan een kop opgenomen worden. Deze wordt, indien opgegeven, boven de tekst van Kol1 geplaatst.
; KopLevel: (Hoofdletter 'L') Deze parameter is alleen relevant als Kop geladen is. Default is 1, een kop met het hoogste niveau in een pagina-inhoud. Waarden van 1 tot en met 4 kunnen gebruikt worden. Is Kop wel, en KopLevel niet geladen dan volgt een foutmelding. 
; Nummer: De verwijzingssleutel voor formule. Als de parameter &quot;Formule&quot; niet leeg is, maar geen nummer wordt ingevuld, wordt een &quot;foutmelding&quot; weergegeven: op de plaats waar het nummer zou moeten komen verschijnt de tekst: &quot;{{{Nummer}}}&quot;. Als het niet de bedoeling is dat hier tekst komt te staan (de omringende tekst is voldoende uitleg voor de inhoud van Formule) kan nummer met '''&amp; nbsp;''' (zonder spatie voor de &quot;n&quot;) geladen worden.
; Pfrm: Deze parameter beïnvloedt de plek waar &amp;lt;Formule&gt; getoond wordt. Aangenomen wordt dan dat de inhoud van &amp;lt;Formule&gt; eigenlijk een figuur is. Bij het opgeven van de filenaam hoeft alleen de naam van het bestand in Commons te worden opgegeven. Het feit dat het om een bestand uit Commons gaat en de breedte worden door het sjabloon ingevuld. De breedte wordt bepaald door de waarde van &amp;lt;Wfrm&gt;. De tekst van &amp;lt;Kol1&gt; wordt rond de plek van de figuur geplaatst. Er zijn vijf mogelijkheden gedefinieerd:
:* LinksTxtBoven: De figuur wordt links boven in de ruimte van &amp;lt;Kol1&gt; geplaatst.  De waarde van &amp;lt;Nummer&gt; wordt als bijschrift, gecentreerd boven de figuur geplaatst.
:* LinksTxtOnder: De figuur wordt links boven in de ruimte van &amp;lt;Kol1&gt; geplaatst.  De waarde van &amp;lt;Nummer&gt; wordt als bijschrift, gecentreerd onder de figuur geplaatst.
:* RechtsTxtBoven: De figuur wordt rechts boven in de ruimte van &amp;lt;Kol1&gt; geplaatst.  De waarde van &amp;lt;Nummer&gt; wordt als bijschrift, gecentreerd boven de figuur geplaatst.
:* RechtsTxtOnder: De inhoud van  wordt rechts boven in de ruimte van &amp;lt;Kol1&gt; geplaatst.  De waarde van &amp;lt;Nummer&gt; wordt als bijschrift, gecentreerd onder de figuur geplaatst.
:* Pfrm is leeg. Deze manier is vooral voor formules bedoeld. Als in dit geval een figuur wordt opgegeven dient de nette Wiki-manier gebruikt te worden: &lt;nowiki&gt;&quot;[[bestand:&lt;/nowiki&gt;&lt;i&gt;bestandsnaam in commons&lt;/i&gt;{{!}}&lt;i&gt;breedte&lt;/i&gt;]]&quot;.
; Typ1: Opmaak voor kolom 1. Waarden zijn: &quot;standaard&quot;, &quot;cursief&quot;, &quot;vet&quot;, &quot;vetcursief&quot;. Default is '''&quot;standaard&quot;.'''
; Typ2: Opmaak voor kolom 2. Waarden zijn: &quot;standaard&quot;, &quot;cursief&quot;, &quot;vet&quot;, &quot;vetcursief&quot;. Default is '''&quot;vet&quot;'''.
; Wfrm: De breedte die binnen Kol1 voor de formule beschikbaar is. Zie echter ook &amp;lt;Pfrm&gt;. Default = 90%. Wordt voor Wyd2 30% opgegeven (zodat voor de breedte van kol1 70% resteert), en hier 60% dan wordt de effectieve ruimte voor de formule 42% (= 60% maal (100-30%) ). De breedte die voor de verwijzing (het veld &quot;Nummer&quot;) beschikbaar is wordt berekend op basis van 100-Wfrm.
; Wyd2: De breedte van de rechter kolom in pixels. Default = 200px. De breedte van de linkerkolom wordt dan het resterende deel van het beschikbare scherm.

== Voorbeeld 2: Kop1 + Kop2 + Kop3 + Kop3==
&lt;pre&gt;
{{Kolommen2 (variabel)
| Kop = Kopje van testregel KopLevel = 1
| KopLevel = 1
| Kol1 = In onderstaande formule zie je dat 1 soms gelijk is aan 0!
| Formule = &lt;math&gt;1^1 \ = \ 1^0 \ =  \ 1&lt;/math&gt;
| Wfrm = 80
| Nummer = paradox 1
| Kol2 = Voorbeeld 2a
| Anker = Voorbeeld
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kop = Kopje van testregel KopLevel = 2
| KopLevel = 2
| Kol1 = Dit is ook een testregel.
| Kol2 = Voorbeeld 2b
| Fig2 = [[bestand:Liquid oxygen in a beaker 2.jpg|100px]]
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kop = Kopje voor plaatje KopLevel = 3
| KopLevel = 3
| Formule = [[bestand:Phosphoric-acid-3D-balls.png|200px]]
| Nummer = fosforzuur
| Kol2 = plaatje 2c
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kop = Kopje van testregel KopLevel = 3
| KopLevel = 3
| Kol1 = Nog een testregel.
| Kol2 = Voorbeeld 2d
}}
&lt;/pre&gt;

Resulteert in:
{{Kolommen2 (variabel)
| Kop = Kopje van testregel KopLevel = 1
| KopLevel = 1
| Kol1 = In onderstaande formule zie je dat 1 soms gelijk is aan 0!
| Formule = &lt;math&gt;1^1 \ = \ 1^0 \ =  \ 1&lt;/math&gt;
| Wfrm = 80
| Nummer = paradox 1
| Kol2 = Voorbeeld 2a
| Anker = Voorbeeld
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kop = Kopje van testregel KopLevel = 2
| KopLevel = 2
| Kol1 = Dit is ook een testregel.
| Kol2 = Voorbeeld 2b
| Fig2 = [[bestand:Liquid oxygen in a beaker 2.jpg|100px]]
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kop = Kopje voor plaatje KopLevel = 3
| KopLevel = 3
| Formule = [[bestand:Phosphoric-acid-3D-balls.png|200px]]
| Nummer = fosforzuur
| Kol2 = plaatje 2c
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kop = Kopje van testregel KopLevel = 3
| Koplevel = 3   &lt;!-- test --&gt;
| Kol1 = Nog een testregel.
| Kol2 = Voorbeeld 2d
}}

[[Categorie:Sjablonen opmaak|{{PAGENAME}}]]
}}

&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pfvxfuxa9ti893ap4oo5efs6k15dqzr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Basiskennis chemie 3/Organische chemie, vertakte alkanen</title>
    <ns>0</ns>
    <id>40033</id>
    <revision>
      <id>398381</id>
      <parentid>386347</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T07:02:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <origin>398381</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17066" sha1="f4w9tkg2r22ekqond43mr5g3fej20e5" xml:space="preserve">{{Paginalink
| Inhoud = Basiskennis chemie 3/Inhoud
| VorigePagina = Basiskennis chemie 3/Organische chemie/Cyclische Alkanen Namen
| VolgendePagina = Basiskennis chemie 3/Organische chemie, vertakte alkanen, namen
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Header = 1
| Anker = Koolstofslierten bouwen
| Kop = Alkanen bouwen
| KopLevel = 2
| Kol1 = Als je alleen naar de koolstofketen van de verschillende alkanen kijkt, kun je elk volgend alkaan maken door aan het laatste (of eerste) atoom een nieuw koolstof-atoom te koppelen. Koppel je aan het ene koolstof-atoom van methaan een nieuw koolstof-atoom, dan ontstaat het koolstof-skelet van ethaan. Koppel je aan een van de koolstof-atomen in ethaan een derde, dan ontstaat de koolstofstructuur van propaan. Door vervolgens de nog vrije bindingen te gebruiken om waterstof-atomen aan het koolstofskelet te zetten, ontstaat het complete alkaan-molecuul.
| Kol2 = Recht uit
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = n-butaan en i-butaan
| Kol1 = Bij propaan ontstaat een nieuwe situatie. Er zijn nu twee soorten koolstofatomen:
* 2 koolstof-atomen die maar aan één ander koolstof-atoom gekoppeld zijn en
* 1 koolstof-atoom dat aan twee andere koolstof-atomen gekoppeld is.
Het koppelen van een vierde koolstof-atoom kan nu op twee verschillende manieren:
* aan één van de koolstof-atomen aan het eind van het sliertje, dan krijg je vier koolstof-atomen op rij. Vier koolstof-atomen op rij vormen het koolstof-skelet van butaan. En
* aan het middelste koolstof-atoom, er ontstaat dan een soort sterretje van koolstof-atomen.
{{Kolommen4
|Kolom1=[[bestand:Propan (Primäre Kohlenstoffatome) V1.svg|120px]]
|Kolom2=[[bestand:Butan Lewis.svg|150px]]
|Kolom3=[[bestand:Iso-Butan Lewis.svg|150px]]
|Kolom4='''Figuur 1'''
}}
Toen de sterretjes-variatie van butaan gevonden werd, was de recht toe recht aan versie al lang bekend. Dat was de '''normale''' soort butaan, ''normaal''-butaan of ''n''-butaan. De sterretjes-variatie kreeg de naam ''iso''-butaan of ''i''-butaan. Iso is het Griekse woord voor &quot;gelijk&quot;.&lt;br&gt;
Meer soorten moleculen zijn niet te maken met vier koolstof_atomen.
| Kol2 = ''normaal''-Butaan&lt;br&gt;''n''-Butaan&lt;br&gt;''iso''-Butaan&lt;br&gt;''i''-Butaan
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = n-butaan en i-butaan eigenschappen
| Kol1 =
&lt;table class=&quot;wikitable vatop&quot; &gt;
&lt;caption&gt;Tabel 1.: Eigenchapppen van  ''n''-Butaan en ''i''-Butaan&lt;/caption&gt;
&lt;tr&gt;&lt;th&gt;Omschrijving&lt;/th&gt;&lt;th&gt;''n''-Butaan&lt;/th&gt;&lt;th&gt;''i''-Butaan&lt;/th&gt;&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;&lt;td&gt;Formule&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;chem&gt;C4H10&lt;/chem&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;chem&gt;C4H10&lt;/chem&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;&lt;td&gt;Structuurformule&lt;/td&gt;&lt;td&gt;[[bestand:Butan Lewis.svg|150px]]&lt;/td&gt;&lt;td&gt;[[bestand:Iso-Butan Lewis.svg|150px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;&lt;td&gt;Molaire massa (g.mol&lt;sup&gt;-1)&lt;/sup&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;58.12&lt;/td&gt;&lt;td&gt;58.12&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;&lt;td&gt;Smeltpunt (ºC)&lt;/td&gt;&lt;td&gt;-138.35&lt;/td&gt;&lt;td&gt;-159.6&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;&lt;td&gt;Kookpunt (ºC)&lt;/td&gt;&lt;td&gt;-0.5&lt;/td&gt;&lt;td&gt;-11.7&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;&lt;td&gt;Vlampunt (ºC)&lt;/td&gt;&lt;td&gt;-60&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&amp;nbsp;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;&lt;td&gt;Zelfontbranding (ºC)&lt;/td&gt;&lt;td&gt;287&lt;/td&gt;&lt;td&gt;460&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;
&lt;/table&gt;
| Kol2 = Eigenschappen {{Nowrap|1=''n''-Butaan}} en {{Nowrap|1=''i''-Butaan}}
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = Algemene formule voor vertakte alkanen
| Kol1 = Worden de waterstof-atomen aan de vrije bindingen van de koolstof-skeletten gekoppeld dan zijn in beide gevallen 10 waterstof-atomen nodig. Ook van het vertakte alkaan is de algemene formule &lt;math&gt;\mathrm{C_nH_{2n+2}}&lt;/math&gt;. Je kan dat ook zien als je je realiseert dat om isobutaan uit propaan te &quot;maken&quot;, je
# van het middelste koolstof-atoom één waterstof-atoom moet losmaken
# aan de ontstane vrije binding aan het middelste koolstof-atoom een &lt;chem&gt;CH2&lt;/chem&gt;-groep moet koppelen. Koolstof heeft in een &lt;chem&gt;CH2&lt;/chem&gt;-groep nog twee bindingen vrij, een daarvan wordt nu gebruikt om deze groep aan het propaan-molecuul te binden, de andere is nog steeds vrij.
# tenslotte koppel je het losgemaakte waterstof aan de nog vrije binding van de &lt;chem&gt;CH2&lt;/chem&gt;-groep.
| Kol2 = Algemene formule vertakte alkanen
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = isomere pentanen
| Kol1 = Ga je op dezelfde manier als hierboven te werk om van een molecuul met vier koolstof-atomen een molecuul met vijf koolstof-atomen te maken dan betekent het dat we in ieder geval met twee verschillende moleculen met vier koolstof-atomen vertrekken.&lt;br&gt;
''n''-Butaan geeft:&lt;br&gt;
&lt;table width = &quot;100%&quot;&gt;
&lt;tr&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; ''n''-Butaan&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; ''n''-Pentaan&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; ''i''-Pentaan&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;40%&quot; align = &quot;right&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/td&gt;
&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; [[bestand:Butan Lewis.svg|150px]]&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; [[bestand:N-Pentan.png|150px]]&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; [[bestand:Isopentane.svg|150px]]&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;40%&quot; align = &quot;right&quot;&gt; '''Figuur 2'''&lt;/td&gt;
&lt;/tr&gt;
&lt;/table&gt;

en voor ''i''-Butaan vind je:
&lt;table width = &quot;100%&quot;&gt;
&lt;tr&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; ''i''-Butaan&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; ''i''-Pentaan&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; ''neo''-Pentaan&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;40%&quot; align = &quot;right&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/td&gt;
&lt;/tr&gt;
&lt;tr&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; [[bestand:Iso-Butan Lewis.svg|150px]]&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; [[bestand:Isopentane.svg|150px]]&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;20%&quot; align = &quot;center&quot;&gt; [[bestand:Dimethylpropane.png|150px]]&lt;/td&gt;
&lt;td width = &quot;40%&quot; align = &quot;right&quot;&gt; '''Figuur 3'''&lt;/td&gt;
&lt;/tr&gt;
&lt;/table&gt;
| Kol2 = pentanen
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = Pentanen Eigenschappen
| Kol1 = In figuur 2 ontstaat de middelste verbinding door aan een van de einden van de koolstofsliert een extra koolstof-atoom te koppelen. Dit was de normale vorm van pentaan, ''n''-pentaan.&lt;br&gt;
Door in de bovenste rijfiguur 2 het extra koolstof-atoom aan een van de middelste koolstof-atomen vast te maken ontstaat ''iso''-pentaan.&lt;br&gt;
In figuur 3 ontstaat ook ''iso''-pentaan door het extra koolstof-atoom juist aan een koolstof-atoom te koppelen dat maar aan een andere is gekoppeld.&lt;br&gt;
Nadat ''n''-pentaan en ''i''-pentaan gevonden waren werd er nog een nieuw soort pentaan ontdekt. Het extra koolstof-atoom was in ''i''-butaan aan het centrale koolstof-atoom vastgezet. De nieuwe pentaansoort werd ''neo''-pentaan genoemd. &quot;Neo&quot; is het Griekse woord voor &quot;nieuw&quot;.
{{{!}} class=&quot;wikitable vatop&quot;
{{!}}+ Tabel 2.: Eigenchapppen van  ''n''-Pentaan ''i''-Pentaan en ''neo''-Pentaan
! Omschrijving !! ''n''-Pentaan !! ''i''-Pentaan !! ''neo''-Pentaan
{{!}}-
{{!}} Formule {{!!}} &lt;chem&gt;C5H12&lt;/chem&gt; {{!!}} &lt;chem&gt;C5H12&lt;/chem&gt; {{!!}} &lt;chem&gt;C5H12&lt;/chem&gt;
{{!}}-
{{!}} Structuurformule {{!!}} [[bestand:N-Pentan.png|150px]] {{!!}} [[bestand:Isopentane.svg|140px]] {{!!}} [[bestand:Dimethylpropane.png|90px]]
{{!}}-
{{!}} Molaire massa (g.mol&lt;sup&gt;-1&lt;/sup&gt; {{!!}} 72,14878 {{!!}} 72,14878 {{!!}} 72,14878
{{!}}-
{{!}} Smeltpunt (ºC) {{!!}} -129 {{!!}} -160 {{!!}} -17
{{!}}-
{{!}} Kookpunt (ºC) {{!!}} 36 {{!!}} 30 {{!!}} 10
{{!}}-
{{!}} Vlampunt (ºC) {{!!}} -40 {{!!}} -51 {{!!}}
{{!}}-
{{!}} Zelfontbranding (ºC) {{!!}} 260 {{!!}} 420 {{!!}}
{{!}}}
| Kol2 =  Eigenschappen {{Nowrap|1=''n''-Pentaan}} {{Nowrap|1=''i''-Pentaan}} {{Nowrap|1=''neo''-Pentaan}}
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = Isomeer beschrijving
| Kol1 = Uit het feit dat de verschillende verbindingen met 4 koolstofatomen, ondanks de zelfde samenstelling als je alleen naar de aantallen atomen kijkt, duidelijk verschillende eigenschappen hebben, is duidelijk dat het echt om verschillende verbindingen gaat. Het zelfde geldt voor de verschillende verbindingen met de formule &lt;chem&gt;C5H12&lt;/chem&gt;.&lt;br&gt;
Verbindingen met de zelfde atomaire samenstelling maar met andere eigenschappen worden [[w:Isomeer|isomeren]] genoemd.
| Kol2 = Isomeer
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = Isomeren aantallen
| Kol1 = Het aantal mogelijke isomeren neemt snel toe met het aantal koolstof-atomen. In onderstaande tabel is voor een aantal alkanen aangegeven hoeveel isomeren er mogelijk zijn.
{{{!}} class=&quot;wikitable&quot;
{{!}}+ Tabel 3.: Aantal isomere alkanen
! [[w:Alkaan|alkaan]]
! aantal&lt;br&gt;koolstof 
! aantal&lt;br&gt;isomeren&lt;ref name=&quot;WebAlkaan&quot;&gt;[https://www.scribd.com/doc/56047899/Constitutional-Isomers-of-Alkanes#scribd Constitutional Isomers of Alkanes] geraadpleegd op 7 juni 2016&lt;/ref&gt;
! details&lt;br&gt;isomerie
{{!}}-
{{!}} [[w:Methaan{{!}}Methaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 1 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 1 {{!!}}
{{!}}-
{{!}} [[w:Ethaan{{!}}Ethaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 2 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 1 {{!!}}
{{!}}-
{{!}} [[w:Propaan{{!}}Propaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 3 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 1 {{!!}}
{{!}}-
{{!}} [[w:Butaan{{!}}Butaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 4 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 2 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie hierboven
{{!}}-
{{!}} [[w:n-pentaan{{!}}Pentaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 5 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 3 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:n-pentaan{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Hexaan{{!}}Hexaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 6 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 5 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:N-hexaan#Isomeren{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Heptaan{{!}}Heptaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 7 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 9 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:n-heptaan#Isomeren en enantiomeren{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Octaan{{!}}Octaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 8 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 18{{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:Octaan#Isomerie{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Nonaan{{!}}Nonaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 9 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 35 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:Lijst van isomeren van nonaan{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Decaan (scheikunde){{!}}Decaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 10 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 75 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:Lijst van isomeren van decaan{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Undecaan{{!}}Undecaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 11 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 159 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:Lijst van isomeren van undecaan{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Dodecaan{{!}}Dodecaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 12 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 355 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:Lijst van isomeren van dodecaan{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Tridecaan{{!}}Tridecaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 13 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 802 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:Lijst van isomeren van tridecaan{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Tetradecaan{{!}}Tetradecaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 14 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 1855 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} Zie [[w:Lijst van isomeren van tetradecaan{{!}}lijst]]
{{!}}-
{{!}} [[w:Pentadecaan{{!}}Pentadecaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 15 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 4347 {{!!}}
{{!}}-
{{!}} [[w:Eicosaan{{!}}Eicosaan]] {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 20 {{!!}} align=&quot;right&quot; {{!}} 366.319 {{!!}}
{{!}}}
|Kol2=&amp;nbsp;
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = Alkylgroepnamen
| Kop = Namen voor alkylgroepen
| KopLevel = 1
| Kol1 = Voor de onvertakte alkanen waren inmiddels de namen internationaal vastgelegd, maar voor vertakte alkanen moest een uitbreiding worden bedacht. De uitbreiding gaat in twee stappen:
# Zoek de langste keten aaneengekoppelde koolstof-atomen. Deze krijgt op de zelfde manier een naam als bij de onvertakte alkanen.
# De stukken van het molecuul die niet bij de hoofdketen horen krijgen een naam die lijkt op die van het alkaan met hetzelfde aantal koolstof-atomen, alleen de uitgang ~aan wordt vervangen door de uitgang ~yl.
Een zijtak van één koolstof-atoom wordt dus een methyl genoemd, twee koolstof-atomen worden met ethyl aangeduid, en zo verder. Zie ook Figuur 4 hieronder.
| Kol2 = Namen van alkylgroepen
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = Plaatsnummers substituenten
| Kop = Plaatsnummers en meer van dezelfde substituent
| KopLevel = 2
| Kol1 = De naam methylpentaan klinkt eenduidig, maar de methylgroep kan wel op twee verschillende plaatsen zitten: aan het koolstof-atoom in het midden van de sliert '''en''' aan een van de koolstofatomen net naast het einde van de keten. Door de keten om het middelste koolstof-atoom te draaien worden deze twee koolstofatomen gelijk. Het onderscheid tussen de twee verbindingen wordt gemaakt door het nummer van het koolstofatoom aan te geven waar de methylgroep aan vast zit. De keten wordt zo genummerd dat een zo laag mogelijk nummer zo vroeg mogelijk in de naam staat. Hieronder staan de eigenschappen van de twee verbindingen.
{{{!}} class=&quot;wikitable vatop&quot;
{{!}}+ Tabel 4.: 2-Methylpentaan en 3-Methylpentaan
{{!}}- 
{{!}} Naam {{!!}} 2-Methylpentaan {{!!}} 3-Methylpentaan
{{!}}- 
{{!}} Structuur {{!!}} [[bestand:2-Methylpentane 2.svg|150px]] {{!!}} [[bestand:3-methylpentane.svg|150px]]
{{!}}- 
{{!}} Dichtheid (g/cm&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt;) {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} 0.653 {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} 0.664
{{!}}- 
{{!}} Smeltpunt (°C) {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} -153.7 {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} -118
{{!}}- 
{{!}} Kookpunt (°C) {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} 61 {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} 63
{{!}}- 
{{!}} Vlampunt (°C) {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} -7 {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} -7
{{!}}- 
{{!}} Zelfontbranding (°C) {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} 306 {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} 278
{{!}}- 
{{!}} Brekingsindex (598 nm, 20°C){{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} 1.3715 {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} 1.376
{{!}}}
| Kol2 = Plaatsnummers
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = Meer keer zelfde substituent
| Kol1 = Als een bepaalde substituent meerdere keren voorkomt, worden de Griekse telwoorden gebruikt om het aantal aan te geven. De telwoorden worden niet gebruikt bij de volgorde-bepaling van de substituenten zoals je in het tweede voorbeeld hieronder ziet.
{{{!}}
{{!}}- align=&quot;center&quot;
{{!}} [[bestand:2,3,6-Trimetilheptan.svg|200px]]
{{!}} [[bestand:3-ethyl-2,4-dimethylhexane.svg|200px]]
{{!}} align=&quot;right&quot; {{!}} '''Figuur 4'''
{{!}}- align=&quot;center&quot;
{{!}} 2,3,6-trimethylheptaan 
{{!}} 3-ethyl-2,4-dimethylhexaan
{{!}}}
| Kol2 = Meerdere gelijke substituenten
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = gesubstitueerde cycloakanen
| Kop = Gesubstitueerde cycloakanen
| KopLevel = 2
| Kol1 = Uiteraard kunnen ook cyclische alkanen substituenten bevatten. Hieronderstaan een aantal voorbeelden.
{{{!}}
{{!}}-
{{!}} align=&quot;center&quot; {{!}} [[bestand:Alkyl cycloalkane.png{{!}}80px]] {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} [[bestand:Methylcyclohexane-2D-skeletal.png{{!}}80px]] {{!!}} align=&quot;center&quot; {{!}} [[bestand:1-ethyl-1,3-dimethylcyclohexane.png{{!}}200px]] {{!!}}  valign=&quot;top&quot; {{!}}'''Figuur 5'''
{{!}}- align=&quot;center&quot;
{{!}} methylcyclopropaan {{!!}} methylcyclohexaan{{!!}} 1-ethyl-1,3-dimethylcyclohexaan
{{!}}}
Als er maar een substituent is, hoeft het plaatsnummer er niet bij gezet te worden, dat is altijd één.
| Kol2 = Gesubstitueerde cycloakanen
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Footer = 2
| Anker = Vertakte alkylgroepen
| Kop = Substituenten met substituenten
| KopLevel = 2
| Kol1 = Tot nu toe heb je, als het om substituenten ging alleen naar lineaire alkylgroepen gekeken. Het grote aantal isomeren van decaan is niet mogelijk als substituenten zelf ook niet weer substituenten konden dragen.  De regels voor namen zijn als volgt:
# Zoek de langste keten.
# Kijk welke groepen als substituent optreden
# Als een substituent zelf ook substituent(en) heeft geldt:
## De nummering langs de hoofdsubstituent start met &quot;1&quot; waar deze aan de hoofdketen is verbonden.
## De substituenten aan de hoofdsubstituent worden alfabetisch gerangschikt
## Eventuele Griekse telwoorden worden bij de substituenten geplaatst
## De naam van de substituent wordt nu samengesteld, en eindigt op ~yl
# Als alle vertakte substituenten op deze manier van een naam voorzien zijn worden ze, samen met de onvertakte substituenten gealfabetiseerd. Eventuele telwoorden in de naam van vertakte substituenten worden nu wel mee gealfabetiseerd. Plaatscijfers in vertakte substituenten worden niet mee gealfabetiseerd.
# De naam van de verbinding wordt nu samengesteld. De namen van de vertakte substituenten worden voorafgegaan door hun plaatsnummers (tussen streepjes) en tussen ronde haakjes gezet.
In onderstaande figuur en de tekst erna is een ander uitgewerkt:
[[bestand:2,4-dimethyl-3-(1-methylethyl)pentane.svg{{!}}center{{!}}150px]]
# De langste keten heeft 5 koolstofatomen: pentaan
# Een groep met als langste rij twee koolstof-atomen treedt op als hoofdsubstituent ethyl
# Deze substituent heeft zelf ook een substituent
## De substituent van de hoofdsubstituent is gekoppeld aan het eerste koolstof-atoom
## De substituent van de hoofdsubstituent heeft één koolstof-atoom: methyl
## Telwoorden zijn niet nodig, want het is er maar 1.
## De naam van de substituerende groep is: 1-methylethyl
# De twee andere substituenten zijn niet vertakt en hebben maar één koolstof-atoom: methyl. Dat alfabetiseert voor methyl-ethyl. De rij substituenten wordt dus: 2,4-dimethyl, 3-(1-methylethyl).
# De naam van de verbinding is dan: 2,4-dimethyl-3-(1-methylethyl)pentaan.
| Kol2 = Vertakte substituent
}}
{{Paginalink
| Inhoud = Basiskennis chemie 3/Inhoud
| VorigePagina = Basiskennis chemie 3/Organische chemie/Cyclische Alkanen Namen
| VolgendePagina = Basiskennis chemie 3/Organische chemie, vertakte alkanen, namen
}}
{{Sub}}</text>
      <sha1>f4w9tkg2r22ekqond43mr5g3fej20e5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Basiskennis chemie 3/Organische chemie, alkanen reacties</title>
    <ns>0</ns>
    <id>40676</id>
    <revision>
      <id>398387</id>
      <parentid>371281</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T07:50:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <comment>typo</comment>
      <origin>398387</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7189" sha1="oypm8zqdhwdgd7e85bprfk9flo5xo27" xml:space="preserve">{{Paginalink
| Inhoud = Basiskennis chemie 3/Inhoud
| VorigePagina = Basiskennis chemie 3/Organische chemie, vertakte alkanen, namen
| VolgendePagina = Basiskennis chemie 3/Alkanen, Opgaven
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Header = 1
| Anker = AlkaanReacties
| Kop = Reacties van alkanen
| KopLevel = 1
| Kol1 = In de voorgaande paragrafen zijn verschillende soorten alkanen aan de orde geweest. Onvertakte, vertakte en cyclische alkanen. Voor de reacties maakt dat niet zoveel uit. Voor alle types geldt dat er eigenlijk maar drie soorten reacties zijn:
; Reacties met zuurstof: Meestal noemen we dit type reactie '''verbranden'''.
; Reacties met halogenen
; Reacties onder invloed van temperatuur: Dit type reactie, ook wel '''kraken''' genoemd, komt later aan de orde.&lt;!-- De alkenen zijn nog niet besproken, dus is een deel van de reactieproducten nog niet te benoemen. --&gt;
| Kol2 = 
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = AlkaanReactiesVerbranden
| Kop = Zuurstof
| KopLevel = 2
| Kol1 = Als alkanen met genoeg zuurstof kunnen reageren, zijn er maar vier reactieproducten: [[w:Koolstofdioxide|koolstofdioxide]], [[w:Water|water]], [[w:Licht|licht]] en [[w:Warmte|warmte]]. Vanuit chemisch oogpunt is deze reactie niet erg interessant, maatschappelijk en technisch is het nu (nog!) een hele belangrijke reactie: De verbranding van olie en gas levert het grootste deel van de energie waar de mensheid nu van en mee leeft.
| Kol2 = Reactie met voldoende zuurstof
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kop = Reactievergelijkingen
| KopLevel = 3
| Kol1 = Het reactieschema voor de verbranding van [[w:Butaan|butaan]] is vrij eenvoudig:
::Butaan + zuurstof → koolstofdioxide + water + licht + warmte
De twee laatste worden niet in de chemische reactievergelijking genoemd. Die ziet er in eerste benadering zo uit:
| Formule = &lt;chem&gt;? \ C4H10 \ + \ ? \ O2 \ -&gt; \ ? \ CO2 \ + \ ? \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 1
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Op de plaatsen van de vraagtekens moeten de verschillende coëfficiënten komen. Net als eerder al bij het [[Basiskennis chemie 2/Reactievergelijking opstellen|opstellen van reactievergelijkingen]] kies je voor één van de verbindingen een  1 op de plaats van het vraagteken. De meeste atomen zitten in het butaan, dus is het het eenvoudigst om die 1 te noemen:
| Formule = &lt;chem&gt;1 \ C4H10 \ + \ ? \ O2 \ -&gt; \ ? \ CO2 \ + \ ? \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 2
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Er zijn vier koolstof-atomen in butaan, dus na reactie moeten er ook vier koolstofatomen zijn: per kooldioxide 1 koolstof-atoom dus de coëfficiënt van koolstofdioxide wordt een 4.
| Formule = &lt;chem&gt;1 \ C4H10 \ + \ ? \ O2 \ -&gt; \ 4 \ CO2 \ + \ ? \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 3
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Er zijn tien waterstof-atomen in butaan, dus na reactie moeten er ook tie waterstofatomen zijn: per watermolecuul zijn 2 waterstofatomen aanwezig, dus moeten er 5 watermoleculen ontstaan.
| Formule = &lt;chem&gt;1 \ C4H10 \ + \ ? \ O2 \ -&gt; \ 4 \ CO2 \ + \ 5 \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 4
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Vanuit butaan kun je nu niet verder, maar de coëfficiënt van zuurstof moet nog bepaald worden. Zuurstof komt zowel in koolstofdioxide als in water voor. Er zijn 4 keer 2 = 8 zuurstofatomen in kooldioxide aanwezig en 5 keer 1 = 5 in water. Samen dus 13 zuurstof-atomen. Met twee zuurstofatomen per molecuul zijn, puur wiskundig gezien, 13 gedeeld door 2 = 6½ zuurstof-molecuul nodig:
| Formule = &lt;chem&gt;1 \ C4H10 \ + \ 6\tfrac{1}{2} \ O2 \ -&gt; \ 4 \ CO2 \ + \ 5 \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 5
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Reactievergelijkingen worden altijd met hele getallen geschreven, dus moeten alle coëfficiënten met 2 vermenigvuldigd worden:
| Formule = &lt;chem&gt;2 \ C4H10 \ + \ 13 \ O2 \ -&gt; \ 8 \ CO2 \ + \ 10 \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 6
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Deze laatste stap is niet altijd nodig, maar hier duidelijk wel.&lt;br&gt;
De reactievergelijkingen van cyclo- en vertakte alkanen met zuurstof worden op gelijksoortige wijze opgesteld. De manier waarop de koolstof-atomen in het molecuul aan elkaar zitten maakt niet uit: na de reactie zijn alle koolstof-koolstof-bindingen verbroken.
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = AlkaanReactiesZuurstofOnvolledig
| Kop = Onvolledige verbranding
| KopLevel = 3
| Kol1 = Als er niet voldoende zuurstof aanwezig is om alle alkaan om te zetten in koolstofdioxide en water treedt '''onvolledige verbranding''' op: Meestal reageert wel alle waterstof netjes tot water, maar een deel van de koolstof wordt omgezet in [[w:Koolstofmonooxide|koolmonoxide]] en of [[w:Roet|roet]], dit is vaste koolstof.
* Koolmonoxide is gevaarlijk, omdat het kleur- en reukloos is, maar wel met [[w:Hemoglobine|hemoglobine]] een reactie aangaat. Dat laatste kan dan geen zuurstof meer transporteren. Deze vorm van onvolledige verbranding is dus erg gevaarlijk.
* Roet is vaak een gewenst reactieproduct als het alkaan verbrand wordt om licht te geven. De normaal blauwe vlam, die optreedt bij volledige verbranding, wordt nu geel door de niet brandende, maar wel gloeiende roetdeeltjes. In olielampen wordt hier dankbaar gebruik van gemaakt.
| Kol2 = Onvolledige verbranding
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = AlkaanReactiesHalogenen
| Kop = Reactie met halogenen
| KopLevel = 2
| Kol1 = De reactie van zuurstof met de verschillende typen alkanen is een alles of niets reactie. Halogenen reageren iets subtieler: de reactie verloopt stap voor stap en de koolstof-koolstof-bindingen blijven bestaan. Methaan reageert met chloor door het uitwisselen van één waterstof-atoom:
| Formule = &lt;chem&gt;CH4 \ + \ Cl2 \ -&gt; \ CH3Cl \ + \ HCl&lt;/chem&gt;
| Nummer = 7
| Kol2 = Halogenen&lt;br&gt;&lt;chem&gt;CH3Cl&lt;/chem&gt;
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = 
| Formule = [[Bestand:Formation_chloromethane.svg|400px]]
| Nummer = Fig. 1
| Kol2 = 
}}{{Kolommen2 (variabel)
| Kol1 = Is er voldoende chloor aanwezig dan stopt de reactie niet, en kan een volgend waterstof-atoom van methaan omgewisseld worden voor een chloor-atoom:
| Formule = &lt;chem&gt;CH3Cl \ + \ Cl2 \ -&gt; \ CH2Cl2 \ + \ HCl&lt;/chem&gt;
| Nummer = 8
| Kol2 = &lt;chem&gt;CH2Cl2&lt;/chem&gt;
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kol1 = Is er ruim voldoende chloor aanwezig dan stopt de reactie helemaal niet, en worden alle waterstof-atomen in methaan door een chloor-atoom vervangen. Voor elk vervangen waterstof-atoom ontstaat er een HCl-molecuul
| Formule = &lt;chem&gt;CH4 \ + \ 4 \ Cl2 \ -&gt; \ CCl4\ + \ 4 \ HCl&lt;/chem&gt;
| Nummer = 9
| Kol2 = &lt;chem&gt;CCl4&lt;/chem&gt;
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Footer = 2
| Kol1 = Ook met ethaan stopt de reactie, als er voldoende chloor aanwezig is, pas als alle waterstof-atomen van ethaan vervangen zijn door chloor. Er zijn dan ook 6 moleculen HCl ontstaan. De binding tussen de twee koolstofatomen is blijven bestaan.
| Formule = &lt;chem&gt;H3C-CH3 \ + \ 6 \ Cl2 \ -&gt; \ Cl3C-CCl3\ + \ 6 \ HCl&lt;/chem&gt;
| Nummer = 10
| Kol2 = &lt;chem&gt;C2Cl6&lt;/chem&gt;
}}
{{Paginalink
| Inhoud = Basiskennis chemie 3/Inhoud
| VorigePagina = Basiskennis chemie 3/Organische chemie, vertakte alkanen, namen
| VolgendePagina = Basiskennis chemie 3/Alkanen, Opgaven
}}
{{Sub}}</text>
      <sha1>oypm8zqdhwdgd7e85bprfk9flo5xo27</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398388</id>
      <parentid>398387</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T08:00:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>T.vanschaik</username>
        <id>890</id>
      </contributor>
      <origin>398388</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7197" sha1="szj1qs7xggfavh7gj9rzs5qip3z97e1" xml:space="preserve">{{Paginalink
| Inhoud = Basiskennis chemie 3/Inhoud
| VorigePagina = Basiskennis chemie 3/Organische chemie, vertakte alkanen, namen
| VolgendePagina = Basiskennis chemie 3/Alkanen, Opgaven
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Header = 1
| Anker = AlkaanReacties
| Kop = Reacties van alkanen
| KopLevel = 1
| Kol1 = In de voorgaande paragrafen zijn verschillende soorten alkanen aan de orde geweest. Onvertakte, vertakte en cyclische alkanen. Voor de reacties maakt dat niet zoveel uit. Voor alle types geldt dat er eigenlijk maar drie soorten reacties zijn:
; Reacties met zuurstof: Meestal noemen we dit type reactie '''verbranden'''.
; Reacties met halogenen
; Reacties onder invloed van temperatuur: Dit type reactie, ook wel '''kraken''' genoemd, komt later aan de orde.&lt;!-- De alkenen zijn nog niet besproken, dus is een deel van de reactieproducten nog niet te benoemen. --&gt;
| Kol2 = 
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = AlkaanReactiesVerbranden
| Kop = Zuurstof
| KopLevel = 2
| Kol1 = Als alkanen met genoeg zuurstof kunnen reageren, zijn er maar vier reactieproducten: [[w:Koolstofdioxide|koolstofdioxide]], [[w:Water|water]], [[w:Licht|licht]] en [[w:Warmte|warmte]]. Vanuit chemisch oogpunt is deze reactie niet erg interessant, maatschappelijk en technisch is het nu (nog!) een hele belangrijke reactie: De verbranding van olie en gas levert het grootste deel van de energie waar de mensheid nu van en mee leeft.
| Kol2 = Reactie met voldoende zuurstof
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kop = Reactievergelijkingen
| KopLevel = 3
| Kol1 = Het reactieschema voor de verbranding van [[w:Butaan|butaan]] is vrij eenvoudig:
::Butaan + zuurstof → koolstofdioxide + water + licht + warmte
De twee laatste worden niet in de chemische reactievergelijking genoemd. Die ziet er in eerste benadering zo uit:
| Formule = &lt;chem&gt;? \ C4H10 \ + \ ? \ O2 \ -&gt; \ ? \ CO2 \ + \ ? \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 1
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Op de plaatsen van de vraagtekens moeten de verschillende coëfficiënten komen. Net als eerder al bij het [[Basiskennis chemie 2/Reactievergelijking opstellen|opstellen van reactievergelijkingen]] kies je voor één van de verbindingen een &quot;1&quot; op de plaats van het vraagteken. De meeste atomen zitten in het butaan, dus is het het eenvoudigst om daar de &quot;1&quot; te zetten:
| Formule = &lt;chem&gt;1 \ C4H10 \ + \ ? \ O2 \ -&gt; \ ? \ CO2 \ + \ ? \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 2
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Er zijn vier koolstof-atomen in butaan, dus na reactie moeten er ook vier koolstofatomen zijn: per kooldioxide 1 koolstof-atoom dus de coëfficiënt van koolstofdioxide wordt een 4.
| Formule = &lt;chem&gt;1 \ C4H10 \ + \ ? \ O2 \ -&gt; \ 4 \ CO2 \ + \ ? \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 3
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Er zijn tien waterstof-atomen in butaan, dus na reactie moeten er ook tien waterstofatomen zijn: per watermolecuul zijn 2 waterstofatomen aanwezig, dus moeten er 5 watermoleculen ontstaan.
| Formule = &lt;chem&gt;1 \ C4H10 \ + \ ? \ O2 \ -&gt; \ 4 \ CO2 \ + \ 5 \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 4
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Vanuit butaan kun je nu niet verder, maar de coëfficiënt van zuurstof moet nog bepaald worden. Zuurstof komt zowel in koolstofdioxide als in water voor. Er zijn 4 keer 2 = 8 zuurstofatomen in kooldioxide aanwezig en 5 keer 1 = 5 in water. Samen dus 13 zuurstof-atomen. Met twee zuurstofatomen per molecuul zijn, puur wiskundig gezien, 13 gedeeld door 2 = 6½ zuurstof-molecuul nodig:
| Formule = &lt;chem&gt;1 \ C4H10 \ + \ 6\tfrac{1}{2} \ O2 \ -&gt; \ 4 \ CO2 \ + \ 5 \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 5
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Reactievergelijkingen worden altijd met hele getallen geschreven, dus moeten alle coëfficiënten met 2 vermenigvuldigd worden:
| Formule = &lt;chem&gt;2 \ C4H10 \ + \ 13 \ O2 \ -&gt; \ 8 \ CO2 \ + \ 10 \ H2O&lt;/chem&gt;
| Nummer = 6
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = Deze laatste stap is niet altijd nodig, maar hier duidelijk wel.&lt;br&gt;
De reactievergelijkingen van cyclo- en vertakte alkanen met zuurstof worden op gelijksoortige wijze opgesteld. De manier waarop de koolstof-atomen in het molecuul aan elkaar zitten maakt niet uit: na de reactie zijn alle koolstof-koolstof-bindingen verbroken.
| Kol2 =
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = AlkaanReactiesZuurstofOnvolledig
| Kop = Onvolledige verbranding
| KopLevel = 3
| Kol1 = Als er niet voldoende zuurstof aanwezig is om alle alkaan om te zetten in koolstofdioxide en water treedt '''onvolledige verbranding''' op: Meestal reageert wel alle waterstof netjes tot water, maar een deel van de koolstof wordt omgezet in [[w:Koolstofmonooxide|koolmonoxide]] en of [[w:Roet|roet]], dit is vaste koolstof.
* Koolmonoxide is gevaarlijk, omdat het kleur- en reukloos is, maar wel met [[w:Hemoglobine|hemoglobine]] een reactie aangaat. Dat laatste kan dan geen zuurstof meer transporteren. Deze vorm van onvolledige verbranding is dus erg gevaarlijk.
* Roet is vaak een gewenst reactieproduct als het alkaan verbrand wordt om licht te geven. De normaal blauwe vlam, die optreedt bij volledige verbranding, wordt nu geel door de niet brandende, maar wel gloeiende roetdeeltjes. In olielampen wordt hier dankbaar gebruik van gemaakt.
| Kol2 = Onvolledige verbranding
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = AlkaanReactiesHalogenen
| Kop = Reactie met halogenen
| KopLevel = 2
| Kol1 = De reactie van zuurstof met de verschillende typen alkanen is een alles of niets reactie. Halogenen reageren iets subtieler: de reactie verloopt stap voor stap en de koolstof-koolstof-bindingen blijven bestaan. Methaan reageert met chloor door het uitwisselen van één waterstof-atoom:
| Formule = &lt;chem&gt;CH4 \ + \ Cl2 \ -&gt; \ CH3Cl \ + \ HCl&lt;/chem&gt;
| Nummer = 7
| Kol2 = Halogenen&lt;br&gt;&lt;chem&gt;CH3Cl&lt;/chem&gt;
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = 
| Kol1 = 
| Formule = [[Bestand:Formation_chloromethane.svg|400px]]
| Nummer = Fig. 1
| Kol2 = 
}}{{Kolommen2 (variabel)
| Kol1 = Is er voldoende chloor aanwezig dan stopt de reactie niet, en kan een volgend waterstof-atoom van methaan omgewisseld worden voor een chloor-atoom:
| Formule = &lt;chem&gt;CH3Cl \ + \ Cl2 \ -&gt; \ CH2Cl2 \ + \ HCl&lt;/chem&gt;
| Nummer = 8
| Kol2 = &lt;chem&gt;CH2Cl2&lt;/chem&gt;
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kol1 = Is er ruim voldoende chloor aanwezig dan stopt de reactie helemaal niet, en worden alle waterstof-atomen in methaan door een chloor-atoom vervangen. Voor elk vervangen waterstof-atoom ontstaat er een HCl-molecuul
| Formule = &lt;chem&gt;CH4 \ + \ 4 \ Cl2 \ -&gt; \ CCl4\ + \ 4 \ HCl&lt;/chem&gt;
| Nummer = 9
| Kol2 = &lt;chem&gt;CCl4&lt;/chem&gt;
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Footer = 2
| Kol1 = Ook met ethaan stopt de reactie, als er voldoende chloor aanwezig is, pas als alle waterstof-atomen van ethaan vervangen zijn door chloor. Er zijn dan ook 6 moleculen HCl ontstaan. De binding tussen de twee koolstofatomen is blijven bestaan.
| Formule = &lt;chem&gt;H3C-CH3 \ + \ 6 \ Cl2 \ -&gt; \ Cl3C-CCl3\ + \ 6 \ HCl&lt;/chem&gt;
| Nummer = 10
| Kol2 = &lt;chem&gt;C2Cl6&lt;/chem&gt;
}}
{{Paginalink
| Inhoud = Basiskennis chemie 3/Inhoud
| VorigePagina = Basiskennis chemie 3/Organische chemie, vertakte alkanen, namen
| VolgendePagina = Basiskennis chemie 3/Alkanen, Opgaven
}}
{{Sub}}</text>
      <sha1>szj1qs7xggfavh7gj9rzs5qip3z97e1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>MediaWiki:Movepage-reason-dropdown</title>
    <ns>8</ns>
    <id>41781</id>
    <revision>
      <id>398374</id>
      <parentid>375734</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T01:13:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>+ &quot;** Verplaatsen naar gebruikersruimte&quot;</comment>
      <origin>398374</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="291" sha1="0o3ycml22lwhlzxmwv57853rr4vw1ry" xml:space="preserve">* Veelvoorkomende redenen om te hernoemen:
** Onjuiste titel
** Onjuist gespelde titel
** Rangeblock school-IP
** Verplaatsen naar gebruikersruimte
** Verplaatsen naar hoofdnaamruimte
** Verplaatsen naar modulenaamruimte
** Verplaatsen naar sjabloonnaamruimte
** Verplaatsen naar wachtruimte</text>
      <sha1>0o3ycml22lwhlzxmwv57853rr4vw1ry</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398375</id>
      <parentid>398374</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T01:13:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>oeps: gebruikersnaamruimte</comment>
      <origin>398375</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="295" sha1="pews7ruv5oo5yq89nbtl9f0ed8meftv" xml:space="preserve">* Veelvoorkomende redenen om te hernoemen:
** Onjuiste titel
** Onjuist gespelde titel
** Rangeblock school-IP
** Verplaatsen naar gebruikersnaamruimte
** Verplaatsen naar hoofdnaamruimte
** Verplaatsen naar modulenaamruimte
** Verplaatsen naar sjabloonnaamruimte
** Verplaatsen naar wachtruimte</text>
      <sha1>pews7ruv5oo5yq89nbtl9f0ed8meftv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:L</title>
    <ns>2</ns>
    <id>42564</id>
    <revision>
      <id>398348</id>
      <parentid>397722</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T23:51:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Erik Baas heeft de pagina [[Sjabloon:L]] hernoemd tot [[Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:L]] zonder een doorverwijzing achter te laten</comment>
      <origin>397722</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1101" sha1="c7hknx3wiq9befearylxgou1vnfq09z" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#IfExpr:{{{x2}}}&lt;{{{x1}}}|{{Foutmelding|L|0|tekst=x2 (={{{x2}}}) moet groter zijn dan x1 (={{{x1}}})}}}}  
&lt;div style=&quot;
 position: absolute; 
 top:  calc({{{y1|0}}} + {{{R}}})px; 
 left: calc({{{x1|0}}} + {{{R}}})px; 

 top:      {{{y1|0}}}px;
 left:     {{{x1|0}}}px;

 width: {{#Expr:({{{y2|0}}}-{{{y1|0}}}+0.0001)/{{Sin|{{Atan|{{#Expr:({{{y2|0}}}-{{{y1|0}}}+0.0001)/({{{x2|0}}}-{{{x1|0}}}+0.0001)}}}}}}}}px; 
 border-top: {{{strokewidth|1}}}px solid {{{stroke|black}}}; 
 transform-origin: 0 0;
 transform: rotate({{Atan|{{#Expr:({{{y2|0}}}-{{{y1|0}}}+0.0001)/({{{x2|0}}}-{{{x1|0}}}+0.0001)}}}}deg);
 translate: {{R}}px {{R}}px;
&quot;&gt;&lt;/div&gt;&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{Wiu2}}

&lt;!-- demo
{{L|x1=  0|y1=  0|x2=400|y2=  0}}
{{L|x1=  0|y1=  0|x2=  0|y2=300}}
{{L|x1=  0|y1=  0|x2=100|y2=100|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=red}}
{{L|x1=100|y1=100|x2=200|y2=  0|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=green}}
{{L|x1=200|y1=  0|x2=400|y2=300|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=blue}}
--&gt;

&lt;!-- def.: bg: 400x300 (nni) l: 1px, black --&gt;

&lt;!-- [[Categorie:Sjablonen xxx ??}] --&gt;
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>c7hknx3wiq9befearylxgou1vnfq09z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398350</id>
      <parentid>398348</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T23:56:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <origin>398350</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1177" sha1="459o1xri86ocl3vljpmm2twx80qqw58" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#IfExpr:{{{x2}}}&lt;{{{x1}}}|{{Foutmelding|L|0|tekst=x2 (={{{x2}}}) moet groter zijn dan x1 (={{{x1}}})}}}}  
&lt;div style=&quot;
 position: absolute; 
 top:  calc({{{y1|0}}} + {{{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R}}})px; 
 left: calc({{{x1|0}}} + {{{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R}}})px; 

 top:      {{{y1|0}}}px;
 left:     {{{x1|0}}}px;

 width: {{#Expr:({{{y2|0}}}-{{{y1|0}}}+0.0001)/{{Sin|{{Atan|{{#Expr:({{{y2|0}}}-{{{y1|0}}}+0.0001)/({{{x2|0}}}-{{{x1|0}}}+0.0001)}}}}}}}}px; 
 border-top: {{{strokewidth|1}}}px solid {{{stroke|black}}}; 
 transform-origin: 0 0;
 transform: rotate({{Atan|{{#Expr:({{{y2|0}}}-{{{y1|0}}}+0.0001)/({{{x2|0}}}-{{{x1|0}}}+0.0001)}}}}deg);
 translate: {{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R}}px {{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R}}px;
&quot;&gt;&lt;/div&gt;&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{Wiu2}}

&lt;!-- demo
{{L|x1=  0|y1=  0|x2=400|y2=  0}}
{{L|x1=  0|y1=  0|x2=  0|y2=300}}
{{L|x1=  0|y1=  0|x2=100|y2=100|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=red}}
{{L|x1=100|y1=100|x2=200|y2=  0|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=green}}
{{L|x1=200|y1=  0|x2=400|y2=300|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=blue}}
--&gt;

&lt;!-- def.: bg: 400x300 (nni) l: 1px, black --&gt;

&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>459o1xri86ocl3vljpmm2twx80qqw58</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:C</title>
    <ns>2</ns>
    <id>42565</id>
    <revision>
      <id>398347</id>
      <parentid>398095</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T23:51:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Erik Baas heeft de pagina [[Sjabloon:C]] hernoemd tot [[Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:C]] zonder een doorverwijzing achter te laten</comment>
      <origin>398095</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="700" sha1="npb2nrvtwfwpw2a0myz4pz6m8fjckgh" xml:space="preserve">&lt;div style=&quot;
 position: relative; 
 border: 1px solid #a0a0a0;
 background-color: white;
 color: black; 
 height: calc({{{height|300}}}px + {{R}}px + 5px); 
 width:  calc({{{width|400}}}px + {{R}}px + 5px); 
 Xoutline: 1px solid #c0c0c0; 
 Xtransform-origin: 0 0 0;
 transform: scale(1, -1);
&quot;&gt;&lt;!-- transform-origin default: 50% 50% 0 --&gt;

{{L|x1=  0|y1=  0|x2=400|y2=  0}}&lt;!-- x-as --&gt;
{{L|x1=  0|y1=  0|x2=  0|y2=300}}&lt;!-- y-as --&gt;

{{L|x1=  0|y1=  0|x2=100|y2=100|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=blue}}
{{L|x1=100|y1=100|x2=200|y2= 50|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=blue}}
{{L|x1=200|y1= 50|x2=400|y2=300|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=blue}}
&lt;/div&gt;&lt;noinclude&gt;{{wiu2}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>npb2nrvtwfwpw2a0myz4pz6m8fjckgh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398351</id>
      <parentid>398347</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T23:56:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <origin>398351</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="872" sha1="7vtmjwq0vgfric03bjohhp8zpb4liq7" xml:space="preserve">&lt;div style=&quot;
 position: relative; 
 border: 1px solid #a0a0a0;
 background-color: white;
 color: black; 
 height: calc({{{height|300}}}px + {{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R}}px + 5px); 
 width:  calc({{{width|400}}}px + {{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R}}px + 5px); 
 Xoutline: 1px solid #c0c0c0; 
 Xtransform-origin: 0 0 0;
 transform: scale(1, -1);
&quot;&gt;&lt;!-- transform-origin default: 50% 50% 0 --&gt;

{{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:L|x1=  0|y1=  0|x2=400|y2=  0}}&lt;!-- x-as --&gt;
{{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:L|x1=  0|y1=  0|x2=  0|y2=300}}&lt;!-- y-as --&gt;

{{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:L|x1=  0|y1=  0|x2=100|y2=100|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=blue}}
{{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:L|x1=100|y1=100|x2=200|y2= 50|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=blue}}
{{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:L|x1=200|y1= 50|x2=400|y2=300|strokewidth={{{linewidth|1}}}|stroke=blue}}
&lt;/div&gt;</text>
      <sha1>7vtmjwq0vgfric03bjohhp8zpb4liq7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R</title>
    <ns>2</ns>
    <id>42567</id>
    <revision>
      <id>398349</id>
      <parentid>380593</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T23:51:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Erik Baas heeft de pagina [[Sjabloon:R]] hernoemd tot [[Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R]] zonder een doorverwijzing achter te laten</comment>
      <origin>380593</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63" sha1="ot7qtym7tu1mvlnjlvvtq91onj5h8e3" xml:space="preserve">40&lt;!-- ruimte links en onder --&gt;&lt;noinclude&gt;{{Wiu2}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ot7qtym7tu1mvlnjlvvtq91onj5h8e3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398352</id>
      <parentid>398349</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T23:57:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <origin>398352</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32" sha1="ogw0krgp6j5vp7buhrhiwqpjjc0lrfm" xml:space="preserve">40&lt;!-- ruimte links en onder --&gt;</text>
      <sha1>ogw0krgp6j5vp7buhrhiwqpjjc0lrfm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Afbeelding</title>
    <ns>10</ns>
    <id>42581</id>
    <revision>
      <id>398343</id>
      <parentid>398297</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:28:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>doc naar [[Sjabloon:Afbeelding/doc]]</comment>
      <origin>398343</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2451" sha1="q5mm62i04gnv70ls0y8nw6finerzt8j" xml:space="preserve">&lt;templatestyles src=&quot;Sjabloon:Afbeelding/style.css&quot; /&gt;&lt;includeonly&gt;&lt;!-- 

--&gt;&lt;div class=&quot;afb-frame{{#IfEq:{{FULLPAGENAME}}|Sjabloon:Afbeelding|-always}}&quot;&lt;!--
    --&gt; style=&quot;float: {{{float|none}}};&lt;!--
           --&gt; width: {{{clip-breedte|150}}}px;&lt;!--
           --&gt; z-index: 10;&lt;!--

           --&gt; margin: {{{margin|7px {{#IfEq:{{{float|}}}|left|18px 1.3em|8px 8px}} 0 }}};&lt;!--

           --&gt; {{#IfEq:{{{border|0}}}|1&lt;!--
           --&gt;  |background-color: white; color: black; border: 1px solid rgb(200, 204, 209); padding: 3px;&lt;!--
           --&gt;  |background: transparent; color: black; border: none;&lt;!--
           --&gt; }}&lt;!--
           --&gt; break-inside: avoid;&quot;&gt;&lt;!--

--&gt;&lt;div class=&quot;afb-viewport&quot;&lt;!--
    --&gt; style=&quot;width: {{{clip-breedte|150}}}px;&lt;!--
           --&gt; z-index: 20;&lt;!--
           --&gt; height: {{{clip-hoogte|150}}}px;&lt;!--
           --&gt; overflow: hidden;&lt;!--
           --&gt; outline: 1px solid rgb(200, 204, 209)&quot;&gt;&lt;!--

--&gt;&lt;div class=&quot;afb-marker&quot;&lt;!--
    --&gt; style=&quot;position: absolute;&lt;!--
           --&gt; z-index: 300;&lt;!--
           --&gt; width: {{{clip-breedte|150}}}px;&lt;!--
           --&gt; height: {{{clip-hoogte|150}}}px;&lt;!--
           --&gt; visibility: hidden;&lt;!--
           --&gt; outline: 1px dashed white;&lt;!--
           --&gt; box-shadow: 0 0 1px black;&lt;!--
           --&gt; &quot;&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;/div&gt;&lt;!--

--&gt;&lt;div class=&quot;afb-image&quot;&lt;!--
    --&gt; style=&quot;position: relative;&lt;!--
           --&gt; z-index: 40;&lt;!--
           --&gt; left: -{{{offset-x|0}}}px;&lt;!--
           --&gt; top: calc(-{{{offset-y|0}}}px - 5px);&lt;!--

           --&gt; transform-origin:&lt;!--
           --&gt; {{#Expr:({{{offset-x|0}}} + ({{{clip-breedte|150}}} / 2))}}px&lt;!--
           --&gt; {{#Expr:({{{offset-y|0}}} + ({{{clip-hoogte|150}}}  / 2))}}px;&lt;!--
           --&gt; transform:&lt;!--
           --&gt; scale({{#IfEq:{{{mirror|}}}|1|-1|1}}, {{#IfEq:{{{flip|}}}|1|-1|1}})&lt;!--
           --&gt; {{#IfEq:{{IsNum|{{{rotatie}}}}}|true|rotate({{{rotatie|0}}}deg);}}&lt;!--
           --&gt;&quot;&gt;&lt;!--
--&gt;[[Afbeelding:{{{afbeelding|test.jpg}}}|{{{grootte|200}}}px]]&lt;!--
--&gt;&lt;/div afb-image&gt;&lt;!--
--&gt;&lt;/div afb-viewport&gt;&lt;!--

--&gt;{{#If:{{{onderschrift|}}}|&lt;div style=&quot;font-size: 88.4%; line-height: 1.4em; padding: 3px 2px 1px 2px;&quot;&gt;&lt;!--
--&gt;{{{onderschrift|}}}&lt;/div&gt;}}&lt;!--

--&gt;&lt;/div afb-frame&gt;&lt;!--

--&gt;&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{Gebruikt TemplateStyles}}{{Sjabdoc}}

&lt;!-- ToDo: 
 afb-frame width
   ,,      margin
 margins igv. float=right!!
 doc -&gt; ./doc
--&gt;

[[Categorie:Sjablonen afbeeldingen]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>q5mm62i04gnv70ls0y8nw6finerzt8j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Huishouden/Voeding</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43626</id>
    <revision>
      <id>398325</id>
      <parentid>395230</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T13:32:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>sp</comment>
      <origin>398325</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81546" sha1="t3yev4v1pm8gmu6mz2pim7nobjrhyf7" xml:space="preserve">{{Huishouden}}
[[File:Good Food Display - NCI Visuals Online.jpg|600px|Voedingsmiddelen]]&lt;br&gt;
'''Voedingsmiddelen'''

{| class=&quot;wikitable&quot;; style=&quot;border:solid 6px red; background-color:#FC9;&quot; 
| &lt;span style=&quot;font-size: large;&quot;&gt;'''Disclaimer'''&lt;/span&gt;
Dit hoofdstuk is met zorg samengesteld, op basis van gezaghebbende bronnen en inzichten van de schrijvers. Maar zij hebben geen medische achtergrond. Daarom geldt een [[w:nl:Voorbehoud bij medische informatie|Voorbehoud medische informatie]]:
* Beschouw dit artikel niet als enige of als zonder meer gezaghebbende bron van informatie over gezondheid en ziekte.
* Dit artikel is beslist geen vervanging voor een consultatie bij een arts.
* De in dit hoofdstuk gegeven voedingsadviezen gelden NIET voor mensen met een dieet dat is voorgeschreven of geadviseerd door een arts of diëtist; dergelijke medische adviezen hebben voorrang boven de voedingsadviezen in dit hoofdstuk. Dit geldt ook voor mensen met een voedselallergie.&lt;br&gt;
|}

== Inleiding ==
Een belangrijk deel van het huishouden bestaat uit het goed voeden van de bewoners van een huis. Dit hoofdstuk gaat over de vele aspecten van voeding: waarom voeding nodig is, wat gezonde voeding is en hoe iemand dagelijks gezonde maaltijden kan bereiden. Want iedereen weet wel dat elke dag veel snoep, koek, patat en andere snacks slecht voor je zijn. Maar hoe kan het beter? En waarom?

Onderwerpen die in dit hoofdstuk worden besproken:
* Basisbeginselen van de voedingsleer.
* Maaltijden samenstellen.
* Voedselbereiding.
* Overige aspecten zoals tafel dekken, bewaren van voedsel, hygiëne en keukenuitrusting.

Dus eerst een stukje theorie en dan de praktijk.

== Voedingsleer ==
Om gezond te blijven heeft een lichaam dagelijks voedings'''stoffen''' nodig. Voorbeelden zijn: eiwitten, koolhydraten, vet, vitamines en vocht. Ze leveren energie, beschermen tegen ziekten en ze slaan vet op voor slechtere tijden. Daarnaast zorgen ze ervoor dat lichaamscellen groeien, zich ontwikkelen en herstellen. Kortom: ze zorgen ervoor dat het lichaam functioneert zoals het zou moeten en dat het gezond blijft. We krijgen ze binnen via de juiste voedings'''middelen''', zoals brood, groente, kaas en olijfolie. 

=== Voedingsstoffen ===
Voedingsstoffen worden hier onderverdeeld in brandstoffen, vitamines, mineralen en spoorelementen, vezels en water. De belangrijkste voedingsstoffen worden hieronder schematisch gepresenteerd, met ook een kolom voor de voedingsmiddelen waarin ze voorkomen.&lt;br&gt;
Tip: als je niet zo geïnteresseerd bent in theorie: spring dan naar de volgende paragraaf met [[Huishouden/Voeding#De_Schijf_van_Vijf_(voedingsmiddelen)|De Schijf van vijf]], daarin is de theorie toegepast op een voor velen handzamere manier.

Hoeveel iemand van elke voedingsstof nodig heeft, is afhankelijk van leeftijd, geslacht en dagelijkse inspanning (een bouwvakker en topsporter hebben meer voeding nodig dan een kantoorklerk). Ook de hoeveelheden voor zwangeren, vrouwen die borstvoeding geven en vegetarieërs kunnen hoger zijn. Voor de brandstoffen zijn de benodigde hoeveelheden weergegeven, voor het overige voedingsstoffen wordt verwezen naar deze informatie elders. 

==== Brandstoffen ====
Brandstoffen leveren energie. Energie zorgt ervoor dat iemand van alles kan doen: bewegen, denken, warm worden en warm blijven, zijn/haar lichaamscellen vernieuwen en nog veel meer. Hoeveel energie een brandstof levert wordt gemeten in [[w:nl:Calorie|calorieën]] (officieel eigenlijk joules, maar iedereen gebruikt nog de term calorie). Hoeveel calorieën iemand nodig heeft, is afhankelijke van geslacht, leeftijdscategorie en leefstijl, zie [https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoeveel-calorieen-heb-ik-nodig-.aspx Benodigde calorieën] van het Voedingscentrum.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Brandstoffen (en bouwstoffen)&lt;ref&gt;Bronnen tabel Brandstoffen:
* https://www.voedingscentrum.nl/
* https://biologiepagina.nl/2en3/Voeding/samenvattingvoeding.htm&lt;/ref&gt;
|-
! Naam !! Nodig voor !! Nodig per dag (volwassenen, gemiddelden) !! Komt voor in !! Soort
|-
| Eiwitten || groei, slijtage herstellen || 0,83 gram per kilo lichaamsgewicht || vlees, gevogelte, vis, zuivel (zoals melk, kaas, kwark, karnemelk en yoghurt), ei, [[Kookboek/Peulvruchten|peulvruchten]], noten, tofu, tempé en andere vegaproducten || bouwstof, brandstof
|-
| Koolhydraten || hersenen ||40-70% van de calorieën || graanproducten, zoals brood, aardappelen, rijst, pastasoorten (macaroni, spaghetti, e.d.), pannenkoeken, gerst en gierst; en boekweit (geen graan) || bouwstof, brandstof, reservestof
|-
| Onverzadigde oliën en vetten || leveren vitamine A, D en E en essentiële vetzuren; vetzuren zijn bouwstenen en beschermers van lichaamscellen en ze laten ogen, hersenen en spieren goed werken || 20-40% van de calorieën || plantaardige oliën, margarine en halvarine uit een kuipje, vloeibare bak-en-braadproducten || bouwstof, brandstof, reservestof
|}

Let op
# ''Koolhydraten'': er bestaan koolhydraten die snel worden verteerd en andere die daar langer over doen. Hoe langzamer, hoe beter: het duurt dan langer voordat je weer trek/honger krijgt en het is bevorderlijk voor je concentratie en een goed humeur. Langzame koolhydraten zijn vooral te vinden in voedingsmiddelen met veel vezels, zoals volkorenproducten, groente, fruit en peulvruchten, en ook in yoghurt en melk. Snelle koolhydraten, die je dus zoveel mogelijk moet vermijden, zitten vooral in voedingsmiddelen met suiker (inclusief honing) en wit meel. Bron en meer informatie: [https://www.diabetesfonds.nl/over-eten/over-koolhydraten Over koolhydraten] van het Diabetesfonds.

==== Vitamines ====
[[w:nl: Vitamine|Vitamines]] zijn bouwstoffen en beschermende stoffen voor het lichaam. Zij regelen tal van zaken, zie onderstaande tabel. Voor de hoeveelheden die per dag nodig zijn: zie [https://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/Professionals/Pers/Factsheets/Factsheet%20Aanbevelingen%20vitamines%20en%20mineralen.pdf Vitamines en mineralen - factsheet van het Voedingscentrum]

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Vitamines&lt;ref&gt;Bronnen tabel Vitamines: 
* https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamines.aspx
* [[:File:Vitamins Table.png]] in Wikimedia Commons
* Het artikel [[w:nl:Vitamine|Vitamine]] in de Nederlandstalige Wikipedia (voor enkele alternatieve namen)&lt;/ref&gt;
|-
! Naam !! Andere namen !! Nodig voor !! Komt voor in !! Oplosbaar in
|-
| [[w:nl:Retinol|A]] || Retinol, axeroftol || Afweersysteem, groei, huid, ogen, reproductie (sperma, eierstokken, placenta) || Vlees, lever, levertraan, vette vis, ei, melkvet, margarine, halvarine, bak- en braadproducten || vet
|-
| Pro-vitamine A || Bètacaroteen (lichaam zet het om in vitamine A) || zelfde als vitamine A || Wortel en groene bladgroente || water
|-
| [[w:nl:Thiamine|B1]] || Thiamine, aneurine || Vrijmaken van energie uit voeding, hart, zenuwen, hersenen || Volkoren producten, aardappelen, vlees || water
|-
| [[w:nl:Riboflavine|B2]] || Riboflavine, lactoflavine || Vrijmaken van energie uit voeding, huid || Melkproducten, vlees, groene bladgroente; NB Niet blootstellen aan licht. || water
|-
| [[w:nl:Nicotinezuur|B3]] || Niacine, nicotinezuur, nicotinamide || Vrijmaken van energie uit voeding; huid, zenuwen, hersenen || Vlees, vis, volkorenproducten, aardappelen, bieten, biergist || water
|-
| [[w:nl:Pantotheenzuur|B5]] || Pantotheenzuur || Vrijmaken van energie uit voeding || Vlees, volkorenproducten, peulvruchten, melkproducten, groente, fruit || water
|-
| [[w:nl:Vitamine B6|B6]] || Pyriodoxine, adermine || Werking hormonen, groei, afweersysteem, zenuwen || Vlees, vis, ei, volkoren producten, aardappelen, peulvruchten, groente || water
|-
| [[w:nl:Biotine|B8]] || Biotine || Vrijmaken van energie uit voeding, huid, haar, zenuwen || Ei, lever, noten, zaden, melkproducten || water
|-
| [[w:nl:Foliumzuur|B11]] || Foliumzuur|| Groei, werking lichaam, bloedcellen, verkleinen kans op geboorteafwijkingen || Groene groente, volkorenproducten, vlees, melkproducten || water
|-
| [[w:nl:Vitamine B12|B12]] || Cobalamine || Rode bloedcellen, zenuwen || vlees, vis, ei, melkproducten
Vegetariërs let op: [https://www.vegetariers.nl/kennisbank/supplementen-en-vitamines/vitamine-b12-advies/ Vitamine B12-advies voor vegetariërs] 
|-
| [[w:nl:Ascorbinezuur|C]] || (L-)Ascorbinezuur|| Bescherming cellen, weerstand; anti-oxidant || groente, fruit, aardappelen || water
|-
| Vitamine D || - || Opname van calcium, sterke botten en tanden, spieren, afweersysteem || Vlees, vette vis, ei, margarine, halvarine, bak- en braadproducten, ultraviolet zonlicht || vet
|-
| [[w:nl:Vitamine E|E]] || Alfa-tocoferol || Bescherming cellen  || Plantaardige olie, margarine, halvarine, bak- en braadproducten, noten, zaden, groene bladgroente || vet
|-
| [[w:nl:Vitamine K|K]] || Fytomenadion, naftochinon || Bloedstolling, sterke botten || Groene bladgroente, kwark, kaas || vet
|}

==== Mineralen en spoorelementen ====
Mineralen en spoorelementen zijn bouwstoffen en/of beschermende stoffen. Voor de hoeveelheden die per dag nodig zijn: zie [https://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/Professionals/Pers/Factsheets/Factsheet%20Aanbevelingen%20vitamines%20en%20mineralen.pdf Vitamines en mineralen - factsheet van het Voedingscentrum]

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Mineralen en spoorelementen&lt;ref&gt;Bron tabel Mineralen en spoorelementen: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/mineralen.aspx&lt;/ref&gt;
|-
! Naam !! Nodig voor !! Komt voor in !! Mineraal / Spoorelement
|-
| Calcium (Kalk) || botten, tanden, spieren, zenuwen || melkproducten, groene groente || Mineraal
|-
| Chloride || vochtbalans || zout || Mineraal
|-
| Chroom || bloedsuikergehalte, energiestofwisseling, lagere cholesterol || groente en fruit, volkoren graanproducten || Spoorelement
|-
| Floride || voorkoming tandbederf || tandpasta|| Spoorelement
|-
| Fosfor || botten, energiestofwisseling || melkproducten, vis, vlees, volkoren graanproducten, peulvruchten || Mineraal
|-
| IJzer || bloed, afweersysteem || vlees, volkoren graanproducten, groene bladgroente, peulvruchten, ei, noten || Spoorelement
|-
| Jodium || schildklier || brood, zeevis, eis, melkproducten, zeewier || Spoorelement
|-
| Kalium || vochtbalans || groente, fruit, aardappelen, vlees, vis, noten, melkproducten, volkoren graanproducten || Mineraal
|-
| Koper || bindweefsel, botten, afweersysteem || groente, fruit, vlees, volkoren graanproducten || Spoorelement
|-
| Magnesium || botten en spieren, zenuwen || volkoren graanproducten, melkproducten, noten, groente, vlees || Mineraal
|-
| Mangaan || energiestofwisseling, sterke botten || volkoren graanproducten, noten, peulvruchten, groente, fruit || Spoorelement
|-
| Molybdeen || stofwisseling || volkoren graanproducten, peulvruchten, noten || Spoorelement
|-
| Natrium || vochtbalans, bloeddruk, spieren, zenuwen || zout || Mineraal
|-
| Selenium || bescherming cellen, schildklier || vis, enkele notensoorten, vlees, volkoren graanproducten, melkproducten || Spoorelement
|-
| Zink || opbouw van eiwitten; weefsel, afweersysteem || vlees, kaas, volkoren graanproducten, noten, vis, schaal- en schelpdieren || Spoorelement
|}

NB.: De volgende spoorelementen zijn niet noodzakelijk: arseen/arsenicum, borium, kobalt, lithium, lood, nikkel, silicium, tin en vanadium. De meeste van deze stoffen zijn giftig als ze in grotere hoeveelheden worden ingenomen dan ze van nature aanwezig zijn in de voeding.&lt;ref&gt;Bron: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/mineralen.aspx&lt;/ref&gt; Voor [https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/nitraat.aspx nitraat] geldt: Maak geen flesvoeding voor baby’s van water uit privébronnen en gebruik niet dagelijks nitraatrijke sportsupplementen als bietensap(concentraten).

==== Overige voedingsstoffen ====
* '''Vezels''': voor een gezonde stoelgang en darmflora. Ze zitten in volkorenproducten (zoals volkoren brood, volkoren pasta, zilvervliesrijst), havermout, Brinta, peulvruchten, groenten, fruit, noten en zaden.
* '''Water''': zo'n 1,5 à 2 liter per dag, op warme dagen en bij zware lichamelijke inspanning meer.

=== De Schijf van Vijf (voedingsmiddelen) ===
[[File:Schijf van Vijf van het Voedingscentrum.jpg|none|thumb|400px|'''Schijf van Vijf van het Voedingscentrum''']]
Omdat de voedingsleer nogal theoretisch is en niet voor iedereen gemakkelijk bruikbaar in het dagelijks leven, heeft het Nederlandse Voedingscentrum de [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf.aspx Schijf van Vijf] in het leven geroepen. De benodigde hoeveelheden voedingsstoffen zijn daarin vertaald naar benodigde voedingsmiddelen. We hoeven daarom niet zelf aan het rekenen en puzzelen te slaan. 

De Schijf van Vijf is een schema in de vorm van een cirkel die bestaat uit vijf taartpunten, één voor elke belangrijke groep voedingsmiddelen. De grootte van een taartpunt duidt op de hoeveelheid voedingsmiddelen uit die groep die per dag nodig zijn.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Schijf van Vijf - aanbevolen voedingsmiddelen
|-
! Voedingsmiddelengroep !! Aanbevelingen per dag, tenzij anders aangegeven !! Afbeelding
|-
| [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-in-de-schijf-van-vijf-en-wat-niet/groente-en-fruit.aspx '''Groente en fruit'''] || 
* Minimaal 250 gram verse groente, rauw of gekookt, bijvoorbeeld als salade, in een stamppot, soep, pastasaus of als bijgerecht; en 
* 200 gram vers fruit 
|| [[File:Cornucopia of fruit and vegetables wedding banquet (cropped).jpg|170px]]
|-
| [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-in-de-schijf-van-vijf-en-wat-niet/brood-graanproducten-en-aardappelen.aspx '''Koolhydratenleveranciers'''] (brood en andere graanproducten en aardappelen) || Vooral volkorenproducten: 
* volkorenbrood: 4-5 boterhammen voor vrouwen, 6-8 voor mannen; wissel af met bijvoorbeeld havermout, muesli, volkoren wraps
* 4-5 opscheplepels volkorenpasta, zilvervliesrijst, quinoa, bulgur of andere volkoren graanproducten,  of 4-5 aardappelen
|| [[File:Bread and grains.jpg|170px]]
|-
| [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-in-de-schijf-van-vijf-en-wat-niet/vis-peulvruchten-vlees-ei-noten-en-zuivel.aspx '''Eiwitleveranciers'''] (vis, peulvruchten, vlees, ei, noten, zuivel) || Elke dag:
* 2-3 porties zuivel: magere en halfvolle producten, incl. karnemelk en vegetarische melk zoals havermelk
* 40 gram kaas, bij voorkeur 20+ of 30+ kaas en met maximaal 2 gram zout per 100 gram
* een handje (25 g) ongezouten noten zoals pinda's, hazelnoten en walnoten; alternatief: 100% pindakaas, bijvoorbeeld op brood of in een saus
* een portie vlees, vis of vleesvervangers, per week:
** maximaal 500 g vlees (incl. vleeswaren en gevogelte, waarvan maximaal 300 g. [[w:nl: Rood vlees|rood vlees]])
** 1x (vette) vis (mag ook uit diepvries of blik, maar zonder saus), [[w:nl: Kreeftachtigen|schaaldieren]] (zoals garnalen) en/of [[w:nl:Weekdieren|schelpdieren]] (zoals mosselen)
** 2 à 3 eieren 
** minimaal 1x peulvruchten
:vlees en vis kunnen desgewenst worden afgewisseld met
** tofu, tempé
** vegetarische burger of andere vega-producten met eiwitten
|| [[File:Peanuts, Egg, and Milk (33000737773).jpg|170px]]
[[File:Legumes-665788.jpg|170px]]
[[File:Sate Banjar.JPG|170px]]
|-
| [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-in-de-schijf-van-vijf-en-wat-niet/olien-en-vetten.aspx '''Oliën en vetten'''] || Vooral veel onverzadigde vetten, dus zachte en vloeibare oliën en vetten.
Volwassen vrouwen: 40 gram per dag, mannen 65 gram.&lt;br&gt;
NB Vetten zitten ook in andere producten (zoals vette vis, noten, melkproducten), dus tel die mee.
|| [[File:Many types of Oils.jpg|170 px]]
|-
| [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-in-de-schijf-van-vijf-en-wat-niet/water-thee-en-koffie.aspx '''Water''', thee en koffie] || 1,5 à 2 liter kraanwater, en/of andere dranken zonder suiker. Water mag ook bronwater en mineraalwater zijn, met of zonder prik of een smaakje, maar wel zonder suiker. Thee: alle soorten. Maximaal 5 kopjes (= 625 ml) filterkoffie per dag. Ook toegestaan: zuiveldranken die in de Schijf van Vijf staan (halfvolle melk, karnemelk, yoghurtdranken zonder suiker en sojadrink). 
Variëren kan, bijvoorbeeld water met vers fruit erin (zoals schijfje citroen of sinaasappel, enkele aardbeien), kruiden en/of specerijen (zoals munt of gember).
|| [[File:Tea with lemon and a glass of water, 2012.jpg|170px]]
|}

Dit zijn de voedingsmiddelen die binnen de Schijf van Vijf vallen. Deze kun je met een gerust hart eten, maar sommige wel met mate. Meer informatie: [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-in-de-schijf-van-vijf-en-wat-niet.aspx Wat staat wel/niet in de Schijf van Vijf].

Als iemand zich aan de schijf van vijf houdt en binnen elk vak dagelijks wisselt (zoals andere groenten en eiwit- en koolhydratenleveranciers), dan is het in de regel niet nodig zich zorgen te maken over tekorten. Uitzonderingen:
* Voor baby's, jonge kinderen, zwangeren, 50+ en mensen met een donkere huidskleur of die weinig buiten komen: zie [https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/voedingssupplementen.aspx Voedingssupplementen van het Voedingscentrum]. Voor volwassenen gaat het vooral om vitamine D, voor de overige groepen is er meer om op te letten.
* Ook vegetariërs en veganisten moeten extra op de inname van voedingsstoffen letten, in het bijzonder op vitamine B12, ijzer, calcium, jodium, Omega 3-vetzuren, zie [https://www.vegetariers.nl/kennisbank/supplementen-en-vitamines/ Supplementen en vitamines van Vegetariërs.nl], inclusief oplossingen.
Als u zich aan de Schijf van Vijf houdt, is het niet nodig om extra supplementen voor vitamines, mineralen en spoorelementen in te nemen, buiten bovengenoemde doelgroepen om. Raadpleeg eerst uw huisarts voordat u er aan begint want een overdosis kan schadelijk zijn.

== Maaltijden samenstellen ==
De kunst is, om door de dag heen maaltijden en tussendoortjes te nuttigen, die ervoor zorgen dat men alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt èn de inname van calorieën binnen de perken blijft. 

In de Westerse wereld is men gewend aan drie maaltijden per dag: ontbijt, lunch en warme maaltijd. Algemene vuistregel: [https://voedietist.nl/ontbijt-als-een-koning-lunch-als-een-prins-en-dineer-als-een-arme/ ontbijt als een koning, lunch als een edelman en dineer als een bedelaar], oftewel: de grootste maaltijd zou het ontbijt moeten zijn en de karigste het diner/avondeten, de lunch zit er tussenin. Maar velen zullen het juist andersom doen. 

=== Basis ===
Hoe een maaltijd er ook uitziet: zorg dat er in elke maaltijd iets uit elk van de vijf vakken van de Schijf van Vijf voorkomt. Suggesties voor maaltijden en tussendoortjes kan men vinden in:
* Het [[Kookboek]] van Wikibooks.
* De [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezonde-recepten.aspx receptenverzameling van het Voedingscentrum].
* Uw eigen kookboek(en) of geleende kookboeken uit de bibliotheek.
* Talloze recepten op internet. Zoek met ''snel klaar recepten'' en vindt recepten die in 15 à 20 minuten op tafel kunnen staan.

In Nederland bestaat een '''hoofdmaaltijd''' vaak uit twee van deze drie gangen, bij feestelijke gelegenheden vaak uit alle drie: 
* voorgerecht (bijvoorbeeld lichte soep, kleine salade, viscocktail of een klein hapje)
* hoofdgerecht (aardappelen/rijst/pasta, vlees/vis/vega en groente)
* toetje/desert (meestal een zoet melkgerecht).
Hieraan hoeft u zich niet te houden. Het belangrijkste is dat elk van de vijf vakken uit de Schijf van Vijf aan bod komen. Voorbeelden van afwijkingen:
* Bij een hoofdgerecht met kaas, kan het desert worden overgeslagen of iets kleins als een (halve) stoofpeer met een toefje slagroom worden geserveerd.
* Bij een goed gevulde groentesoep vooraf, hoeft in de rest van de maaltijd hooguit een kleine salade of fruit bij het desert uit het groente-&amp;fruitvak te worden opgenomen. Andersom: als u een hoofdgerecht zonder of met weinig groente wilt serveren, geef dan zo'n goed gevulde groentesoep vooraf, of een uitgebreide salade met veel groente. 
*Een menu kan gerust uit meer dan drie gangen bestaan, maar dan zal elke gang slechts een klein gerecht of hapje bevatten. Alle gerechtjes bij elkaar kunnen dan een volledige, maar geen overdadige maaltijd vormen.
* Een buffet of rijsttafel met gerechten die bij elkaar een volledige, maar geen overdadige maaltijd vormen, kan een idee zijn voor als u een grotere groep gasten ontvangt. Overdadigheid kunt u beperken door kleine(re) kommen, borden en schaaltjes voor de gasten klaar te zetten.

Zie [[Kookboek/Maaltijden samenstellen|Maaltijden samenstellen]] in het Wikibook ''Kookboek'' voor voorbeelden van maaltijden en menu's.

=== Aandachtspunten ===
* Zorg dat een maaltijd niet alleen aan de Schijf van Vijf voldoet, maar ook aantrekkelijk is:
** Qua smaak: experimenteer met kruiden, specerijen en andere smaakmakers. Tuinkruiden kunnen ''vers'' (uit eigen kweek, of gekocht in de winkel in een pot of zakje) of ''gedroogd'' (zelfgedroogd of in potjes uit de winkel, let er wel op dat er geen zout is toegevoegd) zijn. Wissel kruiden en specerijen af, zodat maaltijden niet saai worden. Voorbeelden: [[Kookboek/Kruiden en specerijen|Kruiden en specerijen]] in het Kookboek van Wikibooks. Of gebruik een kruidenwijzer, waarmee per gerecht wordt aangegeven welke kruiden erbij passen, bijvoorbeeld die van de [https://nierstichting.nl/kruidenwijzer/producten/ Nierstichting] of [https://smakelijketenzonderzout.nl/tips/kruiden-en-specerijen/kruidenwijzer Smakelijk eten zonder zout], of Tante Tines kruidenwijzer (alleen tweedehands) die in de keuken opgehangen kan worden. NB Er zijn vele boeken te koop met &quot;Kruidenwijzer&quot; in de titel, maar die geven voor het merendeel alleen beschrijvingen van kruiden en specerijen en bij welk gerecht die passen, maar niet andersom.
** Qua bite: wissel gekookte en rauwe groente af, zachte aardappelen met pasta al dente en granen.
** Qua uiterlijk: kleurrijk, aantrekkelijk gerangschikt op schalen of op het bord, gegarneerd met bijvoorbeeld toefjes groene kruiden of schijfjes augurk, rode tomaatjes en radijsjes, gekruimeld eigeel of geroosterde noten.
* '''[[w:Peul (vrucht)|Peulvruchten]]''' bevatten onvolledige eiwitten. Daarom moeten peulvruchten altijd gecombineerd worden met: 
** graan, zoals zilvervliesrijst, tarwe, rogge, gierst of haver, of in de vorm van bijvoorbeeld volkoren brood, roggebrood en volkorenpannenkoeken; en/of 
** ongezouten pinda's (mag ook in de vorm van 100% pure pindakaas, bijvoorbeeld in pindasaus) of noten, zoals walnoten, cashewenoten, pistachenoten, amandelen, hazelnoten, paranoten, pecannoten, en/of 
** zaden, zoals sesamzaad, komijnzaad, zonnebloempitten, pijnboompitten, pompoenpitten; pas op met maanzaad (bevat opium) en lijnzaad (bevat cyanide).
:Een extra toevoeging van zuivelproducten bij een maaltijd met peulvruchten, zoals kaas, een glas karnemelk of een toetje met melk/yoghurt, is nog beter.
* Zorg ervoor dat u op gewicht blijft en het aantal '''calorieën''' binnen de perken blijft:
** Houd u aan de aanbevolen hoeveelheden van elke voedingsgroep uit de Schijf van Vijf.
** Gebruik niet meer (producten met) olie en vet dan de voorgeschreven hoeveelheden en let op het soort vet (zacht en vloeibaar).
** Gebruik vooral [[Huishouden/Voeding#Brandstoffen|&quot;goede&quot;, langzame koolhydraten]], zoals volkoren voedingsmiddelen, die zorgen ervoor dat je sneller verzadigd bent en het langer duurt voordat je weer trek krijgt.
** Ga pas eten als je een hongerig gevoel hebt.
** Eet rustig en langzaam.
** Stop met eten zodra je geen honger meer hebt, als je verzadigd bent. 
** Laat je vooral niet verleiden om producten te kopen en te gebruiken die niet in de Schijf van Vijf voorkomen, zoals snoep, fastfood, snacks, frisdrank, alcohol, witbrood, bewerkte producten, fruitconserven, sauzen en kant-en-klaar maaltijden. Dit vergt een grote portie zelfbeheersing en doorzettingsvermogen, en op het juiste moment een goed alternatief achter de hand hebben, zoals een gezond tussendoortje.
* Gezonde '''tussendoortjes''':
** een handje noten of pinda's
** een volkoren cracker met (smeer-)kaas en tomaat
** een volkoren soepstengel gedoopt in een tapenade of pesto
** een banaan, appel, mandarijn, een klein bakje met blauwe bessen of een kleine vruchtensalade van vers fruit
** 's winters: een beker/mok met warme bouillon (zelf getrokken of van een bouillonblokje) of warme tomatensap
** [https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/wat-zijn-gezonde-tussendoortjes-.aspx suggesties van het Voedingscentrum].
* '''Drink''' door de dag heen voldoende water, thee (alle soorten, hoewel je moet oppassen met zoethout, kaneel, venkel en anijs) en/of gefilterde koffie, alle zonder suiker. Maar drink weinig bij het eten, dit is beter voor de spijsvertering. 
** Let er bij het [[Kookboek/Koffie#Koffie zetten met koffiefilter|koffie]] en [[Kookboek/Thee|thee]] zetten op dat niet te veel wordt gezet, dat later weer door de gootsteen verdwijnt.
* Voeding bij '''ziekte''': zie [https://www.asz.nl/folders/dieet_72/voeding-bij-ziekte-en-herstel.pdf Voeding bij ziekte en herstel van het Albert Schweitzer ziekenhuis (Dordrecht)]. NB Dit dieet geldt alleen tijdelijk, alleen als u ziek bent, veel op bed ligt en weinig trek heeft. Schakel weer over op het hier beschreven eetpatroon zodra u aan de beterende hand bent en weer meer trek heeft. 

'''Wees zuinig met:'''
*[https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoeveel-zout-mag-ik-eten.aspx '''zout''']: zonder zelf zout toe te voegen, krijg je al genoeg binnen via brood, margarine, kaas en vleeswaren; 
** vervang zout in recepten door specerijen en kruiden, zie [https://nierstichting.nl/kruidenwijzer/producten/ kruidenwijzer van de Nierstichting]; 
** NB let op: veel kruidenmengsels bevatten zout en dat staat niet altijd op de voorkant van het etiket, lees dus goed de ingrediënten voordat u ze koopt; 
** alleen als u veel zweet, zoals op warme dagen in Nederland en België, in een warm klimaat (Suriname) en bij zware lichamelijke inspanning (mijnwerkers) is iets meer zout nodig;
*[https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/is-het-slim-om-suikervrij-te-eten.aspx '''suiker'''] en suikerhoudende producten; helemaal geen toegevoegde suikers is het beste; suiker krijg je al voldoende binnen via voedingsmiddelen uit de schijf van vijf, zoals fruit, melk en groenten die van nature suiker bevatten, zoals tomaat, wortel, paprika, rode biet en zoete mais;
* verzadigde vetten (een beetje is nodig, maar die krijg je ook al binnen via melkproducten, zachte margarine en diverse oliën)
* voorbewerkt voedsel, kant-en-klaar maaltijden, voedsel uit blik en pot
* alcohol
* zonnebaden en zonlicht: in de lente en zomer maximaal 30 minuten per dag voor mensen met een lichte huidskleur, maximaal 40 minuten voor mensen met een donkere huidskleur; dit zorgt ervoor dat vitamine D in voldoende mate wordt aangemaakt; langer zonnebaden kan huidkanker veroorzaken; kinderen moeten altijd beschermd de zon in.&lt;ref&gt;Bron van maximum-tijden voor zonnebaden: [https://www.kwf.nl/kanker-voorkomen/zonbescherming/zon-en-vitamine-d KWF-website]&lt;/ref&gt;

=== Lichtverteerbaar en zwaarverteerbaar voedsel ===
Soms is het beter om tijdelijk lichtverteerbaar voedsel te eten, bijvoorbeeld als iemand ziek is, weinig trek heeft, de darmen van streek zijn of een arts dat heeft geadviseerd. Lichtverteerbare voedingsmiddelen zijn: 
* Beschuit, knäckebröd, geroosterd brood (wit, bruin of fijn volkoren), crackers, rijstwafels, soepstengels, droge biscuitjes.
* Belegd met halvarine, jam, honing, stroop, smeerkaas, jonge en jongbelegen kaas, magere vleeswaren zoals runderrookvlees, kipfilet en rosbief.
* Gekookte aardappelen, witte rijst of witte pasta, gekookte groente zoals worteltjes, sperziebonen, broccoli, bloemkool, andijvie, witlof, doperwten; lichte bouillon (ontvet en getrokken van lichtverteerbare groente en vlees), mager vlees of magere vis.
* Hangop, magere yoghurt, cottage cheese, magere kwark, waterijs.
* Dranken zonder koolzuur/prik.
* Rijp en geschild fruit zonder pitjes, zoals  appel, peer, banaan, perzik, meloen.
Het beste is: kleine porties, verdeeld over de dag.
Niet eten: vette producten, sterk gekruide gerechten, gefrituurde of hard gebakken producten, grove vezelrijke producten zoals grof volkorenbrood, fruit met velletjes en/of pitjes (zoals citrusfruit, ananas, druiven), rauwkost, kool, prei, ui, paprika, noten, peulvruchten, zaden.
Op [https://www.amphia.nl/folders/dietetiek-dieetadviezen-bij-een-lichtverteerbare-voeding Amphia.nl] staan uitgebreidere lijsten.

Zwaar verteerbaar voedsel is aan te raden voor wie zwaar werk verricht, wordt overvallen door een sterk hongergevoel of eetbuien. Denk dan aan grof volkorenbrood en roggebrood, belegd met kaas, vleeswaren of pindakaas; rauwkost, kool, prei, ui, paprika; noten, peulvruchten, zaden, melkproducten, fruit met velletjes, pitjes (zoals in aalbessen, aardbeien en kiwi) of schil, maaltijdsoep, vlees naar keuze, vette vis, bami, nasi, zilvervliesrijst, romige melkproducten en volkoren pannenkoeken.

=== Weekmenu === 
Wie drukbezet is, kan tijd en geld sparen door in ieder geval voor de hoofdmaaltijden voor een week vooruit te plannen. U hoeft dan niet dagelijks te verzinnen wat u gaat eten en u kunt de boodschappen combineren en ruim van tevoren bestellen of in de winkels in een of twee keer halen.

Hints voor het plannen van een weekmenu&lt;ref&gt;Geïnspireerd door https://www.lekkerensimpel.com/tips-voor-het-plannen-van-een-weekmenu/&lt;/ref&gt;:
# Kies wekelijks een rustig moment uit, bij voorkeur elke week op hetzelfde tijdstip. Het beste is om met alle huisgenoten om tafel te gaan zitten, agenda's erbij, en te bepalen wanneer iedereen deze week mee-eet. Houd ook rekening met sport (dan bijvoorbeeld een lichte maaltijd vooraf, wellicht nog een gezonde snack achteraf), uitjes en andere afspraken. En regel de taken: wie verzorgt er per dag de maaltijd(en), wie doet boodschappen, afwas, etc. Handig is een whiteboard waarop elke week de taken per persoon en per dag (ook voor de rest van het huishouden) zijn in te vullen. Overigens kan op drukke dagen de maaltijd eenvoudiger zijn dan op avonden waarop men er rustig de tijd voor kan nemen. 
# Bekijk de voorraadkasten, inclusief koelkast en vriezer. Verwerk restanten die snel op moeten in maaltijden van de eerstkomende dag(en), dat kan ook in lunch-hapjes. 
## Vers fruit met schimmel weggooien. Vers fruit met alleen een bruin plekje, dat gekneusd of overrijp is, kan nog wel prima worden gegeten. Snijd slechte plekjes eruit en eet het op of verwerk het&lt;ref&gt;Ontleend aan: ''Hergebruik van A tot Z : 1001 manieren om 'afval' te gebruiken'' / Carolyn Jabs. - Baarn: Bosch &amp; Keuning, Baarn, 1983. - ISBN: 902464478X. p. 40-41&lt;/ref&gt;:
### In een fruitsaus: Schil het fruit, kook of pureer het en maak er een warme of koude fruitsaus van, die bij het dessert kan worden gegeten. Voeg suiker naar smaak toe, maar dat hoeft zeker niet altijd. 
### In een cake, taart of (bananen)brood.
### In brandewijn: Vul een grote, brandschone pot of kan met een liter brandewijn erin en dek die goed af. Maak het fruit steeds schoon elke keer als u iets wil toevoegen, snijd het in hapklare brokken en voeg het toe, samen met een gelijke hoeveelheid suiker. Roer elke twee dagen om. Lekker over een dessert of als punch.
# Stel de maaltijden samen (op papier of bijvoorbeeld in een Excel-sheet), desgewenst ook voor ontbijt en lunch. 
## Als er vaak restjes zijn, plan dan de laatste dag van de week in als kliekjesdag en maak ze op. Je kunt denken aan een maaltijdsoep, macaroni-schotel, nasi, aardappelsalade, stoofschotel of (geroosterd) brood met gestoofde Italiaanse groente met gesmolten kaas bovenop (bijna als een pizza). 
# Inspiraties voor de maaltijden:
## Iedere huisgenoot mag voorstellen doen. Waar hebben ze trek in?
## De Groente- en fruitkalender (zie hieronder) toont de seizoensproducten, zoek daar recepten bij. Producten van het seizoen zijn in de regel goedkoper, hebben een minder lange weg afgelegd en komen vaker van de &quot;koude grond&quot; (buiten op het veld, niet uit een verwarmde kas), waardoor in beide laatste gevallen minder energie is gebruikt. 
## Aanbiedingen, reclamefolders van groenteboer, slager of supermarkt uit de buurt (kijk of je je kunt abonneren op een wekelijkse nieuwsbrief of alert).
## Af en toe struinen op de wekelijkse warenmarkt.
## Blader in het [[Kookboek]] van Wikibooks, je eigen kookboek(en), de [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezonde-recepten.aspx receptenverzameling van het Voedingscentrum] of in de [https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezonde-recepten/receptenapp-slim-koken.aspx recepten-app van het Voedingscentrum]; surf op internet, bewaar favoriete websites voor volgende keren; ook tv-kookprogramma's kunnen inspiratie bieden. Let wel steeds op of de gevonden recepten niet te veel zout bevatten, wijzig witte rijst en pasta's in volkoren equivalenten, vervang voedingsmiddelen in blik en pot door gezondere voedingsmiddelen en pas de hoeveelheden aan aan de behoeften van uw huishouden.
## Abonneer je op een wekelijkse maaltijdbox, waarvoor je van tevoren wel moet weten wat er die week geleverd wordt, anders kun je niet plannen. Vaak worden er ook recepten meegeleverd. Hierdoor hoef je minder boodschappen te doen en eet je altijd groenten en fruit van het seizoen.
# Maak een boodschappenlijst, ook met artikelen voor ontbijt, lunches, tussendoortjes, dranken en voor andere huishoudelijke artikelen (zoals schoonmaakartikelen en wc-papier). Een zorgvuldig opgestelde boodschappenlijst voorkomt ook dat voedsel moet worden weggegooid omdat teveel is ingekocht.
# Nu komt het aan op de uitvoering: boodschappen doen, je aan het schema houden en op tijd de maaltijden verzorgen. 

'''Voedselkalenders'''
*[https://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/Consumenten/Veelgestelde%20vragen/Voedingscentrum%20seizoengroente-%20en%20fruitkalender.pdf Groente- en fruitkalender (pdf-overzicht)] en [https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/wat-zijn-seizoensgroenten-en-seizoensfruit.aspx Groente- en fruitkalender (doorklikken)] - beide van het Voedingscentrum (nl)
* [https://www.gezondleven.be/files/voeding/Gezond-Leven-2017-gezond-weekmenu.pdf Gezondleven.be] - pdf-bestand met seizoenskalenders en sjablonen voor weekmenu's 
* [https://vispaleistexel.nl/viskalender.pdf Viskalender]

== Bereiding van voeding ==
De meeste voedingsmiddelen kunnen niet zonder meer op tafel worden gezet. We willen ze gekookt, gebakken, gestoofd, in de vorm van een salade, netjes opgediend in schalen of op andere manieren bewerkt. 

Een '''methode''' kan zijn:
# Was je handen. Je komt in aanraking met voedsel en dat doe je alleen met schone handen. 
# Bedenk wat je wilt eten. 
# Voor een eenvoudige broodmaaltijd zal het alleen nodig zijn eventueel thee of koffie te zetten, en in ieder geval de tafel te dekken en de etenswaren op tafel te zetten. 
# Voor een hoofdmaaltijd en een uitgebreide lunch of uitgebreid ontbijt zijn meer planning en handelingen nodig. [[File:4MeasuringSpoons.jpg|thumb|Maatlepels, maatschepjes]]
# Zet alles klaar op het aanrecht, kookeiland of de keukentafel om de maaltijd te bereiden: voedingsmiddelen, pannen en/of schalen, keukenweegschaal en houd eventueel het recept/de recepten bij de hand. Maak eerst aangebroken etenswaren op voordat een nieuw pak/blik/pot/zak wordt opengemaakt. Gebruik pannen op maat: in een te grote pan gaat vaak teveel water, wat onnodig veel extra energie kost. Maten en gewichten: zie [https://img.static-rmg.be/a/view/q75/w/h/2237683/maten-en-gewichten-jpg.jpg Maten &amp; gewichten van Libelle.be].
# Bereid elk onderdeel van de maaltijd aan de hand het recept. Begin met het onderdeel dat het meeste tijd kost. Plan alles zo, dat alles klaar is op het tijdstip dat jullie aan tafel willen. Snijd zoveel mogelijk het vet van vlees af, hierin hopen zich persistente bestrijdingsmiddelen op.
# Maak groenten, aardappelen en fruit kort voor gebruik klaar voor gebruik (schillen, wassen, snijden). Hoe langer ze aan de lucht zijn blootgesteld, hoe meer vitaminen verloren gaan. 
# Kook met weinig water, hierdoor blijven vitaminen en andere voedingstoffen zoveel mogelijk behouden. Aardappelen en groenten hoeven niet helemaal onder water te staan, als ze het water maar raken. Bladgroenten als andijvie, spinazie en postelein, kunnen met aanhangend water worden opgezet en zachtjes worden gestoofd met een deksel op de pan (zelfs als je ze in de slacentrifuge droogslingert en dan op een zacht vuurtje kookt, branden ze niet aan, wel af en toe omscheppen). Voor het koken van rijst en pasta is wel meer water nodig: voor rijst is twee keer zoveel volume water nodig als rijst (twee koppen water op één kop rijst), pasta moet helemaal onder water staan. [[File:Flickr - cyclonebill - Andebryst (1).jpg|thumb|Spatdeksel]]
# Doe altijd een deksel op de pan, dit voorkomt dat warmte en voedingsstoffen weglekken. Uitzondering: als een gerecht van buiten knapperig moet zijn, zoals spek en gebakken aardappelen, wordt hooguit een (anti-)spatdeksel gebruikt. 
# Nadat voedsel kookt of pruttelt, kun je de betreffende knop op de kookplaat laag draaien om het voedsel te laten garen. Dit voorkomt aanbranden en spaart energie.
# Kook groenten zo kort mogelijk, dan blijven de voedingstoffen beter behouden. Als ze nog een beetje knapperig zijn, is dat niet erg, kauwen is goed voor je. Vlees en vis moeten wel altijd goed gaar zijn (uitgezonderd biefstuk en dergelijke), zodat eventuele bacteriën en andere ziektekiemen gedood zijn. Ook aardappelen en rijst moeten gaar zijn.
# Kookwater kan na afloop worden gebruikt voor een saus, jus, soep of bouillon; gooi het dus niet door de gootsteen, maar in een mok of schaaltje dat bestand is tegen kokend water.
# Gebruik pannenlappen en/of ovenwanten om warme pannen en warme ovenschalen aan te pakken. 
# Zorg onderwijl voor een ''goede hygiëne'':
## Bij het ontdooien van voedingsmiddelen: vang het vocht van vlees, kip en vis op (bijvoorbeeld door het op een bord te ontdooien) en gooi het direct weg, laat het niet op het aanrecht komen.
## Voorkom dat rauw voedsel besmetting kan opleveren: gebruik één snijplank uitsluitend voor het snijden van vlees, kip en vis, gebruik de vork of pollepel die is gebruikt voor het aanbraden en keren ervan daarna niet meer, maar was hem af en gebruik schoon bestek.
## Was groente (en fruit) goed, onder stromend (lauw) water, zorg dat alle vuil eruit is. Snij prei in de lengte door om ook het zand tussen de bladeren te kunnen wegspoelen. Was bladgroente als spinazie en andijvie altijd minstens twee keer. Dit is niet alleen goed om vuil er af te spoelen, maar ook om bestrijdingsmiddelen weg te wassen die aan de buitenkant zitten.
## Proef tijdens het koken steeds met een nieuwe, schone lepel of vork om besmetting met bacteriën en schimmel te voorkomen. 
## Bij het opwarmen van restjes/kliekjes: warm ze niet op in de magnetron, maar op het fornuis op minimaal 80 °C en zorg dat ze door en door heet zijn om bacteriën te doden (minimaal 5 minuten echt koken). Dit geldt ook als ze uit de diepvries komen.
## Houd het aanrecht steeds schoon. Ruim afval direct op. Zet gebruikte materialen direct terug op hun plaats, zet vuile vaat direct in de afwasmachine of stapel het op op een apart deel van het aanrecht om later in één keer af te wassen. Vul gebruikte pannen met een klein laagje water, zodat ze niet aankoeken en gemakkelijker schoongemaakt kunnen worden. Voor het vervolg: zie de paragraaf [[Huishouden/Hygiëne#Afwassen|Afwassen]] in het hoofdstuk [[Huishouden/Hygiëne#|Hygiëne]].

'''Meer Informatie'''
* [https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/kopen-koken-bewaren/eten-bereiden.aspx Eten bereiden] (van het Voedingscentrum)
* [https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/kopen-koken-bewaren/eten-bereiden/eten-koken-en-baken.aspx Praktische tips voor koken en bakken] (van het Voedingscentrum)
* Recepten: zie tips bij [[Huishouden/Voeding#Basis|Maaltijden samenstellen/Basis]]. 
* Bereidingstechnieken: 
** Zie [[Kookboek/Bereidingstechnieken]] voor een overzicht en links naar uitleg.
** [https://www.huishoudeninhokjes.nl/ Huishouden in hokjes] Klik op &quot;Koken uitleg&quot;
** Peulvruchten: zie [[Kookboek/Peulvruchten#Peulvruchten_in_de_keuken|Peulvruchten in Kookboek]]
** Groenten: kook ze zo kort mogelijk, nog een beetje knapperig is prima, slap gekookt niet; en eet bij voorkeur elke dag ook rauwkost.
** Een sladressing kan worden gemaakt van yoghurt met slasaus (verhouding 3:1), mosterd, een wisselende keuze uit (verse en gedroogde) tuinkruiden, peper, paprikapoeder en andere specerijen, toevoegingen zoals fijngesnipperde ui en knoflook.

== Aan tafel ==
Een maaltijd wordt in principe aan tafel opgediend. Zo is er ten minste één tijdstip op een dag dat alle huisgenoten samen zijn en aandacht voor elkaar kunnen hebben (mobieltjes en andere aandacht-afleiders zijn dan uiteraard verboden). Als het gezelschap te groot daarvoor is, kan men ook verspreid in de woonkamer zitten met bijvoorbeeld het bord op schoot of op een salon- of bijzettafel, en de eettafel als buffettafel gebruiken.

Alles dat op tafel komt dient smetteloos te zijn: schoon, zonder vlekken, glanzende glazen, zodat het een plezier is om aan tafel te zijn.
 
[[File:Tables in restaurant (7967031230).jpg|thumb|Tafelzeiltje]]
Een fraai gedekte tafel begint met een mooi (gestreken) tafellaken of met placemats, afhankelijk van het gezelschap: groot/klein, formeel/informeel. Als men verwacht dat er geknoeid wordt aan tafel, bijvoorbeeld door kleine kinderen, dan is een [[w:nl:Wasdoek|tafelzeiltje]] echter praktischer. Op het tafelkleed komen borden, voor ieder één, bij voorkeur bij elkaar passend en uit een servies dat bij het tafellaken past. Voor de dagelijkse maaltijd kan men een eenvoudig servies gebruiken (waarvan het minder erg is als er een stuk breekt), voor een feestelijk diner of als er gasten mee-eten kan het mooie servies uit de kast worden gehaald. Naast elk bord komt bestek: 
[[File:Palais-Niel couverts.JPG|thumb|Gedekte tafel voor een chic diner]]
* Voor een eenvoudige maaltijd of een informele setting worden alleen een vork (links van het bord) en een mes (rechts van het bord) gelegd. Als er soep vooraf is, komt er een lepel rechts van het mes. Als er voor het dessert apart bestek nodig is, komt dat boven het bord te liggen. Soep kan worden opgediend in een soepkom of (diep) soepbord; in beide gevallen wordt die niet rechtstreeks op de tafel gezet, maar met een schotel (voor een soepkom) of plat bord eronder; in een informele setting kan de hoofdgang ook van dat bord worden gegeten, in een formele setting wordt dat bord weggehaald na de soep. 
* Voor een uitgebreide maaltijd, met verschillende gangen en een formele setting, is er voor elke gang apart servies. Men eet met het bestek van buiten naar binnen, dus het bestek voor de een-na-laatste gang ligt het dichtst bij het bord, die voor de eerste gang aan de buitenkant. Het bestek voor het dessert, de laatste gang, ligt boven het bord.

Voor elke gast is er ook een servet, bij voorkeur een gestreken, stoffen servet die bij het tafellaken past. Laat papieren servetten tot de uitzonderingen behoren vanwege het afval dat die veroorzaken, en ze zijn alleen geschikt voor een informeel gezelschap. Een servet kan op het bord liggen, links naast het bord of als een waaier gevouwen in een glas. Servetten van gezinsleden en andere huisgenoten hoeven niet dagelijks verschoond te worden, maar dan moeten die wel herkenbaar zijn, bijvoorbeeld aan een eigen servetring voor iedereen.&lt;br&gt;
Tenslotte komt er rechtsboven het bord ten minste één glas of drinkbeker te staan; als er wijn geschonken wordt, is dat een wijnglas, anders een waterglas, melkbeker of kop-en-schotel (voor koffie of thee). Bij uitgebreide maaltijden kunnen er meerdere glazen staan: één wijnglas voor iedere gang en een waterglas.

Feestelijke tafels kan men versieren met een klein vaasje bloemen, een laag bloemstuk, enkele lage kaarsen (zoals waxinelichtjes) of een pronkstuk. Men moet wel voorkomen dat er versiering in de weg staat, bijvoorbeeld bij het doorgeven van schalen of tijdens tafelgesprekken (men moet elkaar kunnen aankijken): dan liever eenvoudige of geen versiering. Het gaat immers om het eten en het gezelschap, die zouden alle ruimte moeten krijgen.

[[File:Wedgwood tureen c1770 REM.jpg|thumb|Voorbeeld van een dekschaal]]
Een warme maaltijd kan opgediend worden met dekschalen of pannen op tafel, afhankelijk van hoe formeel of feestelijk de maaltijd is. Voor een informele setting zijn pannen aan te raden, omdat dat afwas scheelt. Als er pannen op tafel komen, moeten daarvoor pannenonderzetters in het midden van de tafel neergelegd worden, om de tafel en het tafellaken te beschermen tegen de hitte van de pannen, voor elke pan één onderzetter. Voor grote ovenschalen plaatst men er twee naast elkaar. Daarnaast kunnen er vaatjes zout en peper, en in een informele setting ook schaaltjes met augurken of ander tafelzuur en eventueel mosterd, mayonaise (voor een maaltijd met patat), ketchup en andere tafelsauzen worden neergezet, afhankelijk van de maaltijd. Voor een Aziatische maaltijd ook ketjap, sambal, atjar tjampoer en seroendeng, zodat iedereen het eten naar eigen smaak kan kruiden en aanvullen. Vanwege een goede hygiëne krijgt elke pan, schaal, pot en kom zijn eigen opscheplepel of ander bestek: jamlepel, botermesjes, slabestek, vorken voor augurken en ander tafelzuur, een aparte lepel voor het opscheppen van ijs en een aparte voor de slagroom en andere versiering. 

Ruim na elke gang alle voorwerpen weg die voor de volgende gang niet meer nodig zijn, uitgezonderd de tafelversiering, zodat er een opgeruimde tafel is voor de volgende gang en er ruimte is voor bijvoorbeeld voorwerpen voor het dessert. Om een rommelige keuken te voorkomen, kan de vaat het beste direct in de afwasmachine worden gezet, of in een afwasteil om te weken; overige spullen dienen direct op de juiste plaats te worden teruggezet.

Voor een broodmaaltijd kan men sneden en bolletjes brood en eventueel krentenbollen en soortgelijk lekkers op schalen of grote borden leggen. Afhankelijk van de grootte van de tafel komen er meerdere schalen verspreid over de tafel te staan, meestal in het midden. Bolletjes worden van tevoren doorgesneden, wat het gemakkelijkst voor de tafelgenoten is, of er wordt een broodmes bij gelegd. Vleeswaren, kaasplakken of stukken kaas met een kaasschaaf erbij, komen op aparte borden of schalen, elk met een eigen vork. Daarnaast kan men denken aan potten of schaaltjes met jam, pindakaas, hagelslag, salades, rauwe groenten als tomaten, radijs en schijfjes komkommer, en ander beleg, die verspreid op tafel worden gezet, elk met een eigen lepel, vork of mes. Ook schaaltjes halvarine, margarine en/of boter, elk met een eigen botermesje, komen verspreid op tafel te staan. Zorg dat er voor ieders smaak en voorkeuren brood en beleg is (denk aan vegetarisch, allergieën, diëten, e.d.). Voor dranken kan men kannen (in een informeel gezelschap ook flessen of pakken) met water, melk, karnemelk, thee en/of koffie neerzetten. 

Voor een lunchbuffet is het het gemakkelijkste als er van tevoren sandwiches zijn klaargemaakt zodat de gasten niet zelf hun brood hoeven te beleggen. Bied dan wel een ruime keuze aan: volkoren/witbrood, met/zonder boter, vegetarisch/veganistisch, verschillende soorten vleeswaren en kazen, en met/zonder sla of andere rauwkost. 

&lt;gallery widths=&quot;200&quot; heights=&quot;160&quot;&gt;
Bread in basket.jpg|Verschillende soorten brood in een mandje
Rustikales, deftiges Abendbrot.jpg|Beleg voor een broodmaaltijd
Several cheeses with a slicer, bread and milk.JPG|Schaal met kaas en kaasschaaf
Cold cuts.jpg|Schaal met vleeswaren, augurken en tomaten
Composed salad.jpg|Schaal met rauwkost naar keuze
SeaDream II — Buffet (dinner).JPG|Buffettafel
&lt;/gallery&gt; 

'''Meer informatie''' 
* over tafeletiquette: het hoofdstuk [[Kookboek/Etiquette|Etiquette]] van het Wikibook Kookboek
* over de fijne kneepjes van het serveren van een warme maaltijd: het hoofdstuk [[Kookboek/Opdienen|Opdienen]] uit het Wikibook Kookboek.

== Picknicken == 
[[File:Claude Monet - Le Déjeuner sur l'herbe (1866) - Pushkin Museum Ж-3307.jpg|thumb|320px|Claude Monet - Le Déjeuner sur l'herbe (1866)]]
[[w:nl:Picknick|Picknicken]] kan in een park op het gras, op het strand, op een open plaats in het bos of, als je geluk hebt, aan een picknicktafel ergens in de buitenlucht. Als er mensen meegaan die slecht ter been zijn, en er wordt niet aan een picknicktafel gegeten, dan zijn tuinstoelen voor hen noodzaak. De anderen kunnen ook op de grond zitten, al of niet op een meegebracht kleed of badhanddoek.&lt;br&gt;
Benodigdheden:
* Gekleurd tafellaken dat vuil mag worden. 
* Mand(en) of tas(sen) en eventueel een koelbox (met bevroren koelelementen of lege melkpakken met de dop er nog op, niet helemaal gevuld met water (er moet wat ruimte overblijven omdat ijs uitzet) en vervolgens ingevroren), met daarin lekkere hapjes, van klaargemaakte broodjes en rauwkost (gewassen radijsjes, cherrytomaatjes, schijfjes komkommer) tot fruit en andere zoetigheid, en drank. Eventueel een zoutstrooier en pepermolen. Het gemakkelijkst zijn hapjes die uit het vuistje kunnen worden gegeten, zodat geen borden of bestek nodig zijn.
* Bekers, borden, eventueel bestek en opscheplepels, bij voorkeur van herbruikbaar materiaal, maar niet breekbaar, een kurkentrekker als er wijn mee is, een flessenopener.
* Servetten, een wc-rol, een of meer natte washandjes of andere natte doekjes, en/of een flesje met (desinfecterende) handzeep waarbij geen handdoek nodig is. 
* Een vuilniszak voor afval.
* Eventueel tuinstoelen, een inklapbare tafel, plaid/kleed en/of badhanddoeken om op te zitten.
* Iets tegen insecten, zoals insectenkapjes, een schoteltje met een doorgesneden sinaasappel of citroen waarin enkele kruidnagels zijn gedrukt (tegen vliegen) en/of een schoteltje met een klein laagje water en een vers gesneden ui daarin (tegen wespen).
En denk aan het rijmpje: ''Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar van 't bos de schillen en de dozen'' ... Laat niets achter! Als er geen vuilnisbak in de buurt is: neem je afval mee en gooi het in de eerste afvalbak die je tegenkomt of neem het mee naar huis.

== Overige aspecten ==
Voeding gaat niet alleen over verantwoorde menu's en het bereiden ervan. Er zijn nog andere aspecten, zoals het inkopen en bewaren ervan, voedselveiligheid en de benodigde keukenuitrusting. 

=== Inkopen van voedsel ===
Tips voor het inkopen van levensmiddelen:
# Maak van tevoren een boodschappenlijstje. Dit voorkomt het vergeten van spullen en te veel kopen. Schrijf steeds een boodschap op het lijstje als u iets opmaakt of ziet dat iets bijna op is; vraag ook huisgenoten om dat te doen. Vul het aan met wat u de komende dagen wilt eten. Aandachtspunten:
## Koop geen groente en fruit buiten het seizoen: geen zacht fruit als aardbeien, frambozen en bessen in de winter en geen spruitjes en witlof in de zomer, zie [https://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/Consumenten/Veelgestelde%20vragen/Voedingscentrum%20seizoengroente-%20en%20fruitkalender.pdf Groente- en fruitkalender]. Dergelijke voedingsmiddelen zijn in kassen gekweekt of komen van ver en belasten daardoor het milieu extra. 
## Koop ongewassen, ongeschilde en ongesneden groenten, fruit en aardappelen. Zo blijven vooral vitaminen het beste behouden totdat ze daadwerkelijk worden gebruikt.
## Weet ook goed wat er nog in huis is, dat kan van pas komen bij onverwachte buitenkansjes in de winkel of de marktkraam. 
## Neem een of meerdere boodschappentassen en/of een boodschappenkrat mee en eventueel enkele plastic zakjes/tasjes van een vorige keer voor losse groenten en fruit. Dit bespaart verpakkingsmateriaal. 
# Bedenk waar de boodschappen het beste kunnen worden gehaald: welke winkel(s), markt, online website of andere verkooppunten aan consumenten. Weeg kwaliteit, assortiment, service, betrouwbaarheid en gemak af tegen de prijzen die worden gevraagd. Vooral met een klein budget kan het bovendien lonend zijn om aanbiedingen in de gaten te houden.
# Let bij het kopen op:
## De houdbaarheidsdatum. Koop geen spullen die over de houdbaarheidsdatum zijn of er kort op zitten. Meestal staan achterin het schap versere spullen. Daar tegenover staat dat aan houdbare producten (zakjes, pakjes, blikken, potten) veelal additieven zijn toegevoegd, die het product er niet gezonder op maken, ook al zijn de vermelde E-nummers allemaal toegestaan en veilig.
## De versheid: groente en fruit mogen er niet slap eruit zien, bruine vlekjes of schimmel hebben; broccoli mag geen gele plekken hebben. Vlees en vleeswaren mogen geen bruine of groene vlekken hebben. Vis mag niet ruiken. Hoe verder een product gereisd heeft, hoe minder vers het kan zijn, meestal zijn ze dan ingevroren geweest, wat op zich niet verkeerd is. Vraag je bij fruit altijd af wanneer je het wilt eten: voor groene bananen en harde kiwi's en mango's duurt het nog wel enkele dagen tot meer dan een week voordat ze rijp zijn. Meloenen ruiken geurig als ze eetrijp zijn. Vraag het anders aan de verkoper.
## De verpakking:[[File:Set of Spices.jpg|thumb|120px|Kruidenpotjes]] [[File:Kitchen Funnel.jpg|thumb|120px|Keukentrechter]]
### De verpakking moet gaaf zijn. Een blik of potdeksel mag niet bol staan, want dan is de inhoud bedorven. Een blik mag geen butsen hebben. Het plastic om een product mag geen gaatjes hebben, want dan komt er lucht bij de inhoud en bederft het product sneller.
### De verpakking mag niet overdadig zijn, moet in verhouding tot het product staan. Laat bijvoorbeeld het kopen van losse, 1-persoons toetjes tot de uitzonderingen behoren, evenals afzonderlijk verpakte plakjes kaas en snoepjes. 
### Als een product zowel in dure, luxe verpakkingen te koop is als in goedkopere zakjes: koop hooguit de eerste keer de luxe-uitvoering en vul die later bij met goedkopere navulzakjes. Bijvoorbeeld: gedroogde kruiden en specerijen zijn bij de Turkse of Aziatische winkel of op de markt meestal in goedkopere zakjes te koop, terwijl een supermarkt alleen duurdere uitvoeringen heeft, waar bovendien minder in zit. U kunt ook zelf lege kruidenpotjes kopen, al dan niet met een strooideksel, plak er zelf een etiket op en ze zijn klaar om te vullen met navulzakjes. Een trechter kan daarbij behulpzaam zijn. 
## De ingrediëntenlijst: in het algemeen geldt: hoe korter hoe beter. 
### ''Suiker'' zou alleen in producten moeten zitten waarin je het verwacht: frisdrank, snoep, koek, toetjes, zoet broodbeleg. Maar het zit in veel meer producten, ook waarin je het zelf niet zou toevoegen, zoals soepen en sauzen. Koop die niet.
### ''[[w:nl:Mononatriumglutamaat|Smaakversterker]]'', ook bekend als E621, vetsin, MSG, (mono)natriumglutamaat en met enkele andere termen. Het komt ook in de natuur voor, geeft een extra hartige smaak en zorgt ervoor dat het verzadigingspunt later wordt bereikt en je moeilijk kunt stoppen met het eten van producten waar het in zit. Koop geen producten waar het in zit.
### ''Volkoren brood'' zou slechts vier ingrediënten moeten bevatten: volkorenmeel, water, (bakkers)zout en desem of gist. Maar dat soort brood is zeer moeilijk verkrijgbaar, zelfs brood bij veel natuurvoedingswinkels heeft een langere ingrediëntenlijst. Het dichtst in de buurt komen Allison (gist), en de Liefde en Passie broden (desem) van Albert Heijn. Brood dat je in ieder geval het beste NIET kunt kopen: 
#### met mout, moutmeel, moutextract of een andere term met &quot;mout&quot; erin: dan is het brood donker en lijkt het gezond, maar vaak is het witbrood met een kleurtje;
#### met broodverbeteraar, meelverbeteraar, broodverbetermiddelen, melk, vet, suiker, emulgator, enzymen, gluten, ei; zij zorgen ervoor dat het brood luchtiger wordt of langer vers blijft, maar ze zijn niet nodig voor je gezondheid. Beter is het om steviger brood te kopen en direct na aankoop in te vriezen wat je niet dezelfde of volgende dag nodig hebt.
###''Vegaproducten'': de hoeveelheid eiwitten per 100 gram kan aanmerkelijk verschillen tussen merken en producten. Vlees en vis bevatten zo'n 18 à 30 gram eiwitten per ons, bij vegaproducten mag je al blij zijn als het rond de 15 gram per ons is. Bij voorkeur is er bovendien vitamine B12 en ijzer toegevoegd, zit er max. 1,1 gram zout per 100 g en geen suiker in.
## De hoeveelheid: koop alleen grotere hoeveelheden (die in de regel goedkoper zijn) als ze binnen de houdbaarheidsdatum gebruikt worden en als er ruimte voor is in de voorraadkast, koelkast of vriezer. Koop anders een kleinere hoeveelheid of vraag aan de verkoper of er ook kleinere hoeveelheden beschikbaar zijn; sommige groentewinkels en supermarkten staan toe om bijvoorbeeld halve bloemkolen of andijviestruiken te kopen.
## De prijs. 
### Koop aanbiedingen alleen als u het product echt nodig heeft, als er plek voor is in de voorraadkast èn als het binnen de houdbaarheidsdatum gebruikt wordt.
# Laat overbodig verpakkingsmateriaal in de winkel achter. 
# Pak de boodschappen zorgvuldig in: zware en robuuste spullen onderin en achterop de fiets, kwetsbare spullen, zoals zacht fruit, eieren, brood en gebak bovenin de tas die voorop de fiets gaat. 
# Na thuiskomst:
## Handen wassen.
## Pak direct de boodschappen uit en zet ze op de juiste plek: in de voorraadkast, koelkast of (in zelfgemaakte kant-en-klare pakketjes, bijvoorbeeld brood of vlees/vis voor steeds één dag) in de diepvriezer (zie volgende paragraaf).
Meer informatie: 
* [https://www.voedingscentrum.nl/nl/veilig-eten-voedselinfectie-voorkomen/veilig-kopen.aspx ''Veilig kopen'' van het Voedingscentrum].
* [https://www.gezondheid.be/artikel/gezonde-voeding/versheid-van-voedingsprodukten-123#8 ''Kenmerken van verse vis'' van Gezondheid.be]

=== Bewaren van voedsel ===
Algemene regel: droog, koel (maar wel vorstvrij), in het donker en afgesloten. Afgesloten wil zeggen in een pot, fles of doos met deksel die er strak oppast, of in een papieren zak als het om verse levensmiddelen als aardappelen, groente en fruit gaat.  

Er zijn wel uitzonderingen:
* Verse groente: veel gaat in de koelkast, maar niet alles, zie [https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/kopen-koken-bewaren/eten-bewaren/waar-bewaar-ik-groente-en-fruit.aspx Groente en fruit bewaren van het Voedingscentrum]. Wat buiten de koelkast bewaard wordt, zoals aardappelen, uien, knoflook en tomaten, moet droog en donker opgeslagen worden. 
* Verse kruiden en verse asperges: in een vochtige doek gewikkeld in de groentela van de koelkast; verse kruiden kunnen ook in een hoog glas met water. Bewaartermijn: hooguit enkele dagen.
* Tropisch fruit zoals verse ananas, mango, banaan en kiwi, buiten de koelkast bewaren, en ze mogen ook in het daglicht bewaard worden, zeker als ze nog niet rijp genoeg zijn om te eten. 
* Droog voedsel zoals rijst, macaroni, beschuit, crackers en andere graanproducten, gedroogde kruiden en specerijen en gedroogde peulvruchten hoeven niet gekoeld te worden bewaard, maar wel koeler dan 20° C (en ook droog, donker en afgesloten).
** Tafelzout: voeg enkele korrels rijst toe aan een zoutstrooier, dan wordt het zout niet vochtig.
* Diepvriesproducten: uiteraard in de vriezer. Ingevroren voedsel is niet onbeperkt houdbaar, zie [https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/koken-en-bewaren/hoelang-is-eten-houdbaar-in-de-diepvries hoelang is eten houdbaar in de diepvries van Voedingscentrum].
* Voorverpakte levensmiddelen die in de winkel buiten de koeling staan, hoeven ook thuis niet in de koelkast, mits ze niet zijn aangebroken. Dit geldt dus ook voor eieren.
* Zie ook: 
** [https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/kopen-koken-bewaren/eten-bewaren/bewaartips-voor-koelkast-vriezer-en-voorraadkast.aspx bewaartips van het Voedingscentrum]
** [https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/kopen-koken-bewaren/eten-bewaren.aspx eten bewaren, van het Voedingscentrum] kies zelf uit 2.000 specifieke voedingsmiddelen
** [https://www.voedingscentrum.nl/nl/veilig-eten-voedselinfectie-voorkomen/veilig-bewaren.aspx voedsel veilig bewaren van het Voedingscentrum]

Overige aanbevelingen:
* Zet de koelkast op 4° C.
* Zet producten met een korte houdbaarheidsdatum vooraan op de plank, om verspilling te voorkomen. Zet nieuw gekochte producten achter soortgelijke oude producten. Gebruik altijd eerst de oudste producten, of die met de meest nabije houdbaarheidsdatum.
* Gebruik verse producten (zoals groente, fruit, vlees, vleeswaren en brood) zo snel mogelijk, in ieder geval binnen enkele dagen. Harde groenten als wortelen, kool en knolselderij kunnen iets langer in de koelkast bewaard worden dan bladgroente als spinazie, andijvie en kropsla. Sommige vleeswaren moeten snel (binnen twee dagen) worden opgemaakt, zoals leverworst, rosbief en filet americain; andere soorten kunnen iets langer worden bewaard, zoals salami, droge worst, gerookte ham en spek. Vries vlees, vleeswaren en brood direct na aankoop in (in porties voor hooguit twee dagen) als zij niet binnen twee dagen worden opgemaakt.
* Koel restjes en expres teveel gekookte porties eerst goed af voordat je ze in de koelkast zet. Ze zijn dan nog twee dagen houdbaar. Zet ze in de diepvries als je ze langer wilt bewaren.
* Gebruik zo min mogelijk plastic en aluminiumfolie om voedsel te bewaren. Gebruik liever koelkastdozen in allerlei maten met een deksel dat goed afsluit.
* Kijk producten regelmatig na op bederf (verse producten: enkele malen per week) en houdbaarheidsdatum (potten, blikken en pakken: halfjaarlijks). 
* Bewaar verpakkingsmateriaal dat nogmaals gebruikt kan worden, zoals plastic zakken van broden, lege potjes (maar overdrijf niet, van elke soort en maat twee is meestal voldoende) en plastic doosjes van bijvoorbeeld kruiden die nog als koelkastdoos kunnen dienen. Gooi overig verpakkingsmateriaal in de juiste vuilcontainer/kliko.

=== Hygiëne en voedselveiligheid in de keuken ===
Het is overal belangrijk om op hygiëne te letten, maar in de keuken nog extra omdat het daar om voedselveiligheid gaat. Enkele suggesties:
* Handen wassen:
** Elke keer bij thuiskomst.
** Voordat de boodschappen worden uitgepakt en opgeborgen.
** Vóór het afdrogen en opbergen van schone vaat.
** Vóór het bereiden van maaltijden.
** Vóór het eten.
** En uiteraard na elk wc-bezoek.
** Zorg voor zeep op en een schone handdoek vlak bij de gootsteen.
[[File:Natte vaatdoek hangt te drogen aan een rekje bij het aanrecht 2024.jpg|thumb|Natte vaatdoek hangt te drogen aan een rekje bij aanrecht]]
* Zorg voor een schone vaatdoek; als hij stinkt bent u veel te laat met verversen. Hang een vaatdoek uit, zorg voor een rekje bij de gootsteen waarop dat kan. Op vochtige vaatdoeken kunnen bacteriën en ander gespuis zich veel sneller ontwikkelen dan op droge.
* Zorg voor een schone theedoek; en ook als er een afwasmachine is, moet er wel eens iets worden afgedroogd.
* Zorg voor een schoon aanrecht, zowel qua hygiëne als qua spullen die erop staan. Een leeg aanrecht werkt veel prettiger dan een vol. 
* Gooi afval direct in een goed afgesloten vuilnisbak, dan blijft het aanrecht schoon en krijgt ongedierte (zoals fruitvliegjes, ratten en muizen) minder kans. Koffiefilters, theezakjes en warme voedselresten wel eerst laten afkoelen.
* Gooi altijd voedsel weg als het bedorven is of lijkt, d.w.z.
** als er schimmel op zit (uitgezonderd schimmelkaas; op harde kaas met schimmel kan de schimmel met een ruime boog worden weggesneden, op andere voedingsmiddelen heeft dat geen zin omdat daar de schimmel ook in de rest ervan zit, ook al zie je die daar niet)
** als het muf ruikt
** als een klein beetje al vies smaakt
** als een product over de houdbaarheidsdatum '''TGT''' is, te gebruiken tot: altijd weggooien, dit geldt meestal voor verse vis en vers vlees.
** Een product dat over de houdbaarheidsdatum '''THT''' is, tenminste houdbaar tot, kan meestal nog enige tijd worden gebruikt, al zal de smaak achteruitgaan. Maar als het er niet meer goed uitziet, verkeerd ruikt of vies smaakt, dan moet het worden weggegooid. Meer informatie: [https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/koken-en-bewaren/twijfel-over-de-houdbaarheidsdatum-kun-je-dit-nog-opeten-of-niet.aspx Houdbaarheidsdatum van het Voedingscentrum].
* In het algemeen: Maak spullen direct schoon als ze vuil zijn geworden, als er is gemorst of als er vlekken zijn gemaakt. Dan gaat het het gemakkelijkste. Dit geldt in ieder geval ook voor het aanrecht, het fornuis, roosters van een oven en barbecue. Vul aangekoekte pannen, braadslees en ovenschotels met een laagje water en was ze direct af na de maaltijd. 
* Maak de gootsteen, het aanrecht, keukenkastjes, keukenlades, kookplaat, oven, magnetron  en andere keukenapparaten regelmatig goed schoon. Ze kunnen anders broedplaatsen van ongedierte worden, of slechter gaan werken door bijvoorbeeld kalkaanslag. Een vaatdoek en een sopje van warm water en afwasmiddel is veelal voldoende, voor gootsteen, aanrecht en kookplaat is vaak een schuurmiddel nodig (poeder of vloeibaar). 
** Voor het schoonmaken van een '''oven''' zijn verschillende methoden. Vooraf: zorg dat er geen kruimels en ander los vuil meer in de oven is, gebruik daarvoor een stofzuiger. Daarna zijn er alternatieven: 
*** Smeer de wanden van een warme oven in met ''groene zeep''. Zet vervolgens een vuurvaste schaal verdunde ''ammoniak'' (verhouding: 4/5 kokend water en 1/5 ammoniak) in de oven en laat dit een nachtje staan. Vergeet niet om ‘s nachts een raampje open te laten staan, de ammoniak stinkt behoorlijk. De ammoniak zorgt ervoor dat de vette aanslag zacht wordt. Reinig de ovenwanden de volgende dag met een stuk keukenpapier of een oude krant.&lt;ref&gt;[https://www.tantekaat.be/tip/oven-reinigen/ Tante Kaat], [https://www.dewitgoedoutlet.nl/blog/oven-schoonmaken De Witgoed-Outlet] en [https://njam.tv/blog/oven-schoonmaken-zo-ga-je-best-te-werk NJAM.tv] &lt;/ref&gt;
*** Doe een beetje ''baking soda'' op een vochtig doekje en neem de binnenkant van de oven af. Laat het middel even intrekken en poets de oven vervolgens schoon met een vochtige doek. Laat op hardnekkige plekken de baking soda een nacht laat intrekken, en poets de oven de volgende morgen schoon.&lt;ref&gt;https://www.dewitgoedoutlet.nl/blog/oven-schoonmaken&lt;/ref&gt;
*** Verwarm de oven tot een temperatuur tussen 200 en 250 °C. Zet een vuurvaste kom met water en een kopje ''soda'' in de oven gedurende 20 minuten. Haal de kom vervolgens uit de oven en wrijf met een propere, vochtige doek de zijkanten schoon.&lt;ref&gt;https://njam.tv/blog/oven-schoonmaken-zo-ga-je-best-te-werk&lt;/ref&gt;
*** Doe een ''vaatwastablet'' in een ovenbestendig kommetje water. Ovendeur dicht en laat het geheel tien minuten in een voorverwarmde oven op 200°C staan. Haal het vuil hierna weg met een vochtige doek.&lt;ref&gt;https://www.dewitgoedoutlet.nl/blog/oven-schoonmaken&lt;/ref&gt;
*** Verwarm de oven tot 200°C en plaats daarna een hittebestendig bakje met heet water en een scheut ''schoonmaakazijn'' in de oven (verhouding: (1/4 kopje azijn op 1 kopje water). Schakel het ovenprogramma uit en sluit de ovendeur. Na enkele uren kan de ovendeur weer worden geopend en kunnen de aangekoekte etensresten verwijderd worden met een stukje keukenpapier.&lt;ref&gt;https://www.superkeukens.nl/inspiratie/weblog/grootmoeders-tips-zo-maak-je-de-oven-schoon&lt;/ref&gt;
*** Snijd een halve ''citroen'' in partjes, doe deze in een ovenbestendig bakje gevuld met een bodempje water en pers de andere helft uit boven de ovenschaal. Plaats dat bakje gedurende tien minuten in een voorverwarmde oven op 200 °C. De warmte zorgt ervoor dat het citroensap verdampt. Na ongeveer tien minuten de viezigheid wegpoetsen met een vochtige doek.&lt;ref&gt;[https://www.dewitgoedoutlet.nl/blog/oven-schoonmaken  De Witgoed-outlet] gecombineerd met [https://njam.tv/blog/oven-schoonmaken-zo-ga-je-best-te-werk NJAM.tv]&lt;/ref&gt; 
*** Speciaal om hardnekkige vetresten te verwijderen: Verwarm de oven tot 200 °C en zet dan de oven uit. Pak een stuk ''groene zeep'', maak deze nat en wrijf de zeep over het vette oppervlak van de oven. Zet vervolgens een hittebestendig bakje met heet water in het midden en sluit de ovendeur. Na enkele uren is het vet eenvoudig te verwijderen met een stuk keukenpapier.&lt;ref&gt;https://www.superkeukens.nl/inspiratie/weblog/grootmoeders-tips-zo-maak-je-de-oven-schoon&lt;/ref&gt;
*** Voor het rooster van de oven (of barbecue): Gebruik een metaalborstel (of staalborstel) of een Brillo-schuursponsje.&lt;ref&gt;https://www.superkeukens.nl/inspiratie/weblog/grootmoeders-tips-zo-maak-je-de-oven-schoon&lt;/ref&gt;
:: In alle gevallen geldt: Haal na afloop nog een vaatdoek over de ovenwanden heen, die gedompeld is in een warm sopje met afwasmiddel en vervolgens is uitgewrongen. 
::'''Waarschuwing''': Meng nooit verschillende schoonmaakmiddelen door elkaar, dit kan een onaangename chemische reactie veroorzaken!!
* '''Koelkast''' schoonmaken: minstens eenmaal per 3 maanden. Zie [https://www.consumentenbond.nl/koelkast/koelkast-schoonmaken ''Koelkast schoonmaken'' door Consumentenbond]
* Draag een schort tijdens het koken, dat voorkomt dat bovenkleding vies wordt.
* Uiteraard werkt u met schoon kookgerei, zoals pannen, keukenmessen en pollepels.
* Groente en fruit: altijd wassen voor gebruik, tenzij het gaat om voorverpakte gewassen groente, voorverpakt geschild fruit of fruit dat nog geschild wordt, zoals bananen, meloen en kiwi's (doe dat dan wel met schone handen). 
* Vries voedingswaren die u niet direct gebruikt snel in, zoals kip, vlees, vleeswaren, vis, brood, extra porties, kliekjes en uiteraard gekochte diepvriesproducten. Zet de vriezer op -18° C. Zorg er wel voor dat ingevroren voedingsmiddelen op tijd worden opgemaakt, zie [https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/koken-en-bewaren/hoelang-is-eten-houdbaar-in-de-diepvries.aspx Bewaartermijnen van het Voedingscentrum]. 
* Was ten minste één ker per dag af (afhankelijke van de grootte van het huishouden vaker) of zet vuile vaat direct in de vaatwasser.
** Vul lege pannen met een klein laagje water zodat ze niet aankoeken. Dan zijn ze later gemakkelijker af te wassen.
** Verwijder direct etensresten van borden en schalen. Sommige restjes kunnen bewaard worden en later worden opgewarmd als lunch- of bijgerecht, andere gaan in de vuilnisbak (groenbak).
** Zie [[Huishouden/Hygiëne#Afwassen|Afwassen]] in het hoofdstuk Hygiëne voor methoden van afwassen.
* Zie het hoofdstuk [[Huishouden/Hygiëne]] voor meer hygiëne in huis.

=== Keukenuitrusting ===
Om te kunnen koken, maaltijden bereiden, voedingsmiddelen bewaren en hygiëne te betrachten, zijn allerhande voorwerpen nodig. Minimaal nodig zijn:
* kooktoestel met minimaal twee pitten
* koelkast met een vriesvak of een aparte vriezer
* twee kookpannen, een steelpan en een koekenpan, alle met dikke bodem en een deksel; als het budget en de ruimte in de keuken dat toelaten ook een braadpan en een snelkookpan; het materiaal van pannen is afhankelijk van de warmtebron die je gebruikt (gas, inductie, keramisch, etc.), let daarop bij het kopen; ook handig: pannen en koekenpannen die ook in de oven kunnen: dan kun je een gerecht eerst op de kookplaat voorbereiden en het voor het vervolg direct in de oven plaatsen; roestvrijstalen pannen zijn prima voor een efficiënt huishouden: ze kunnen in de afwasmachine en zijn slijtvast; een koekenpan kan ook van roestvrijstaal zijn, mits hij een dikke bodem heeft; braadpannen zijn vaak geëmailleerd, die mogen in prinicpe in de de vaatwasser, maar moeten wel voorzichtig behandeld worden, er kunnen gemakkelijk schilfers afgestoten worden; koop daarom geen complete pannenset: verschillende soorten pannen kunnen beter van verschillende materialen worden gekocht, steeds wat het beste materiaal is voor de soort pan; let bij het gebruik wel op: 
** zure gerechten (zoals appelmoes en rabarber) mogen niet lang in roestvrijstalen pannen blijven staan, doe ze zo snel mogelijk na het koken over in bijvoorbeeld een glazen schaal die niet direct op een koud aanrecht staat (zet er een onderzetter of pannenlap onder)
** warme geëemailleerde pannen mogen niet op een koud aanrecht worden gezet of in koud water worden gedompeld
** voor zowel roestvrijstalen als geëmailleerde pannen geldt: gebruik geen metalen pannensponsjes en schuurpoeder; beide soorten kunnen wel worden uitgekookt met soda
* keukentextiel: (katoenen) vaatdoeken, theedoeken, keukenhanddoeken, dweil, waarvan de  aantallen afhankelijk zijn van de frequentie van verschoning en wassen; daarnaast pannenlappen en een schort
* een rek voor het drogen en ophangen van vaatdoeken, hand- en theedoeken
* vergiet, zeef (in verschillende groottes, van theezeefje tot die voor zeven van bloem), rasp, trechter
* keukenweegschaal (met een verfijnde schaal, tot 500g à 1 kg en handig op te bergen), maatbeker van een liter, kookwekker; de eerste twee zorgen ervoor dat er op maat wordt gekookt: niet te weinig maar ook niet te veel wat tot verspilling zou leiden
* snijplank
* bestek: bestekbak, lepels, vorken, messen, theelepels, zowel om in de keuken te gebruiken als voor aan tafel: vleesmes, gekarteld mes met een lang lemmet (voor het snijden van brood en groente), (aardappel)schilmesje met een klein lemmet, dunschiller, houten pollepel, bakspatel (om voedsel in een koekenpan om te keren), garde, pannenkoekenmes, als er budget is: ook een flessenlikker/flessenschraper (om het laatste restje slasaus en andere dikke vloeistoffen uit flessen te kunnen halen), flessenuitdruiper, aardappelstamper, schuimspaan, tang voor vlees en groente; opscheplepels voor soep, jus, aardappelen en groente; de aantallen zijn steeds afhankelijk van het aantal huisgenoten en de frequentie van afwassen; bestek: van roestvrij staal, die kunnen in de afwasmachine
* (handmatige) blikopener&lt;ref&gt;Een elektrische blikopener is voor mensen van wie de handen niet meer sterk genoeg zijn voor een handmatige blikopener; bovendien hebben de meeste blikken tegenwoordig een lipje waarmee ze kunnen worden opengetrokken en is er nog maar zelden een blikopener nodig&lt;/ref&gt;, flessenopener, kurkentrekker, dekselopener, schaar
* serviesgoed: diepe en platte borden (grote platte borden voor de warme maaltijd en kleinere voor de broodmaaltijd), mokken, koppen en schotels, waterglazen, schalen in diverse maten, waarvan ten minste één ovenschaal, dessertschaaltjes, citruspers, eierdoppen
* theepot, aparte koffiepot of thermoskan (die alleen voor koffie wordt gebruikt in verband met achterblijvende koffiegeur/-smaak), (keramieke, metalen of plastic) koffiefilter, thee-ei als u losse thee gebruikt, theemuts
* onderzetters voor hete pannen
* goed afsluitbare voorraadbussen en/of -potten voor beschuit, crackers/knäckebröd, soepstengels, macaroni, rijst, havermout, volkorenmeel, peulvruchten, koffie, thee, suiker en andere droge voedingsmiddelen, koelkastdozen; mede afhankelijk van voorkeuren
* goed afsluitbare bewaarbakjes, die zowel in de koelkast als in de vriezer bewaard kunnen worden; eventueel ook vershoudfolie
* voorraad: zilvervliesrijst, volkoren macaroni, spaghetti en/of mie, volkoren soepstengels, diverse soorten gedroogde peulvruchten, tuinkruiden, specerijen; volkoren crackers en beschuit, volkoren ontbijtgranen zonder suiker (zoals havermout en Brinta), diverse soorten noten, pindakaas, zonnebloemolie, thee, koffie, papieren koffiefilters; noodvoorraad met conserven (potten en blikken groente, soep, vis, peulvruchten, bouillon), flessen water en pakken lang houdbare melk (zorg er wel voor dat deze producten binnen de houdbaarheidsdatum worden opgemaakt en steeds vervangen); daarnaast sneller bedervende voedingsmiddelen zoals brood, aardappelen, groente, fruit, vlees, vis, melkproducten, kaas, eieren, halvarine
** een basisvoorraad tuinkruiden en specerijen kan bestaan uit: tijm, rozemarijn, bieslook, basilicum, laurierblad, oregano, dille, bonenkruid, peper, paprikapoeder, kerrie, nootmuskaat, (hele) kruidnagel en gemberpoeder; desgewenst aangevuld met dragon, kervel, majoraan/marjolein, peterselie, munt, venkelzaad, karwij, kaneel (poeder of stokjes), foelie, kurkuma/geelwortel, chilipoeder en wat u verder nog tegenkomt in de kruidenkraam op de weekmarkt of in de Aziatische winkel; experimenteer ermee: koop af en toe iets onbekends, zoek er recepten bij en als het u bevalt, houdt u het in uw basisvoorraad en anders koopt u de volgende keer weer iets anders;
** andere veelgebruikte smaakmakers zijn sojasaus of ketjap, azijn, tomatenpuree, mosterd en vanillestokjes
* schoonmaakmiddelen voor in de keuken, zoals zeep en een zeepbakje waarin nat zeep kan uitlekken, afwasmiddel, schuurmiddel, afwasborstel, afwasteil, afdruiprek, schuurspons, boenborstel, keukenrol of een rol WC-papier (die goedkoper in het gebruik is) met houder
* dienblad/theeblad
* basis-kookboek (zoals [[w:nl:Het nieuwe Haagse kookboek|Het nieuwe Haagse kookboek]], [[w:nl: Wannée kookboek|Wannée kookboek]] of het Margriet kookboek).

Naar gelang budget, ruimte en behoefte kunnen zowel de soorten als de aantallen worden uitgebreid, zie [[w:nl:Categorie:Keukengerei|Categorie:Keukengerei]] en [[w:nl:Categorie:Keukenapparatuur|Categorie:Keukenapparatuur]] in Wikipedia voor inspiratie.

Let er bij het '''kopen''' van vaatwerk op, bijvoorbeeld servies, bestek en pannen, dat ze in de vaatwasser mogen. Het gaat in ieder geval om plastic (zoals spatels, koelkastdozen, opbergbussen, litermaat, beslagkom), metalen en keramische voorwerpen (pannen, koekenpannen, bestek), natuurstenen voorwerpen (zoals marmeren snijplanken, overschalen), delicaat glas en porselein. Ook al heeft u nu nog geen vaatwasser, dat kan in de toekomst veranderen.

Een keukenuitrusting kost veel geld, zelfs als je die tot het minimum beperkt. Het sparen voor een ouderwetse [[w:nl:Uitzet (uitrusting)|uitzet]] was nog niet zo'n slecht idee. Begin er als tiener al mee, oriënteer je op wat handig is, op kwaliteit en prijzen, vraag advies aan volwassenen die bedreven zijn in het huishouden (zoals je ouders), weet wat je wilt, zet dat op een verlanglijstje, koop beetje bij beetje voorwerpen die naar je zin zijn, vraag ze als cadeau voor je verjaardag of andere gelegenheden (Sinterklaas, kerst) en sla ze op in een doos op je kamer of op zolder bij je ouders totdat je ze nodig hebt. Ze hoeven niet allemaal nieuw te zijn, de kringloopwinkel of andere tweedehandswinkel kunnen ook uitkomst bieden en zorgen ervoor dat de kosten laag blijven (en het afvalprobleem binnen de perken blijft). En: schaf liever iets aan dat een levenlang meegaat en wat duurder is, dan goedkope spullen die snel kapot gaan of slijten of toch niet zo handig in gebruik zijn.

Probeer het aantal apparaten zoveel mogelijk te beperken. Ze nemen ruimte in, hebben onderhoud nodig, gaan beperkte tijd mee, kosten geld en grondstoffen en leveren afvalproblemen op. Oplossingen:
* Water koken kan in een fluitketel of steelpan met een deksel, dan is er geen waterkoker en/of koffiezetapparaat nodig.
* Koffie zetten kan met een thermoskan en een koffiefilter.
* Fijnmalen van ingrediënten kan ook met een roerzeef in plaats van met een keukenmachine.

&lt;gallery widths=&quot;140&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
Filters, അരിപ്പ.JPG|Verschillende maten zeven
Schälmesser.jpg|Schilmesje en twee soorten dunschillers
Flessenschraper, objectnr KB 2615.tif|Flessenschraper en houder voor het laten uitlekken van flessen
Pfannenwender-1.jpg|Pannenkoekenmes (boven) en bakspatel (onder)
Citrus-hand juicer. (8178990049).jpg|Citruspers
Manual coffee preperation.jpg|Koffie zetten met een koffiefilter en koffiepot
Passe-legumes.JPG|Roerzeef met drie verschillende zeven/bodems
Terka.jpg|Verschillende soorten raspen
Râpe à fromage - démontée.jpg|Handraspmolen
18-03-25-Küchenutensil-DSCF1421.jpg|Messenslijper
&lt;/gallery&gt;

=== Noodpakket ===
Het is verstandig om een [https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/eten-kopen-en-keurmerken/moet-ik-een-noodpakket-met-eten-en-drinken-in-huis-hebben.aspx noodvoorraad] in huis te hebben voor een plotselinge ramp of andere noodsituatie; dat kan ook al hevige sneeuwval of ijzel zijn, of, zoals aan het begin van de coronacrisis, dat plotseling de flessen bakolie en pakken wc-papier waren uitverkocht. Ga er daarbij van uit dat water, gas en elektra niet beschikbaar zijn. Zorg ook voor gereedschap om verpakkingen open te maken, zoals een schaar, blik- en flesopener indien die van toepassing zijn. Voedsel kun je buiten verwarmen op een campinggasbrander of barbecue die op houtskool (+ aanmaakblokjes + lucifers) werkt. Let er wel op om dit pakket jaarlijks te verversen en oude spullen op tijd op te maken of weg te doen.&lt;br&gt;
Officiële website voor Nederland: [https://www.denkvooruit.nl/bereid-je-voor/stel-je-noodpakket-samen Denkvooruit.nl].

== Meer externe bronnen ==
* [https://www.voedingswaardetabel.nl/ Voedingswaardetabel] voedingswaarde (voedingsstoffen) per voedingsmiddel

== Bronnen, noten en/of referenties ==
{{Appendix}}
{{Sub}}
[[Categorie:Voeding]]</text>
      <sha1>t3yev4v1pm8gmu6mz2pim7nobjrhyf7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Barbecuespies</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43801</id>
    <revision>
      <id>398339</id>
      <parentid>395918</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:19:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>catsort, typo</comment>
      <origin>398339</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4177" sha1="hdcqweyjjf4t4983daqwcj6ynfzeicg" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:سفود لحم.JPG|300px]]
| Categorie = Barbecuerecept
| Porties = 4
| Energie = 
| Tijd = 
| Stippen = 2
}}

Een '''barbecuespies''' is een spies met stukjes rauw vlees, rauwe vis, rauwe groente en/of andere voedingsmiddelen, die op een barbecue wordt gegrild.

==Benodigdheden==

===Ingrediënten===
Naar keuze, rekening houdend met de smaken en dieetwensen van de gasten (de hoeveelheden zijn afhankelijk van wat verder nog aan de spiezen wordt gestoken):
* Stukjes {{Kb|vlees}}: kipfilet, biefstuk, ossenhaas, schnitzel zonder paneermeel, varkenshaas, varkensmignonnette, varkenslende, lamsvlees, kleine slavinken en cocktailworstjes
* {{Kb|p=scampi|scampi's}}, gamba's, garnalen en/of gare mosselen
* Balletjes {{Kb|p=vervanger|falafel}}
* Stukjes {{Kb|p=vervanger|halloumi kaas}}
* Stukjes harde {{Kb|groente}}, zoals ui, paprika, bloemkoolroosjes, hele champignons, courgette, aubergine
* Stukjes stevig fruit, zoals ananas, appel, banaan, mango
* Marshmallows (niet mixen met andere ingredieënten)

Voor de marinade, voor vier spiezen:
* 2 eetlepels plantaardige olie
* 1 eetlepel kruiden naar keuze, bijvoorbeeld: {{Kb|oregano}}, {{Kb|tijm}}, {{Kb|rozemarijn}} en/of {{Kb|salie}}
** Voor lamsvlees en halloumi kaas: (ook) {{Kb|kruizemunt}}
* Peper
Marinades worden gebruikt om vlees en andere ingrediënten vantevoren te marineren en zo het vlees malser en smaakvoller te maken.

===Keukengereedschap===
* Vier metalen spiezen of lange houten of bamboeprikkers. 
* Schalen om de ingrediënten in te marineren en bewaren.

==Bereidingswijze==
* Een dag van tevoren:
** Meng de ingrediënten voor de marinade, snijd daarvoor eerst verse tijm en rozemarijn zeer fijn, snijd salie in stukjes.
** Verdeel de marinade over de verschillende vleessoorten, meng de verschillende vleessoorten niet. Zet de schaal/schalen afgedekt in de koelkast totdat het vlees nodig is.
* Op de dag zelf:
** Zet houten en bamboeprikkers minimaal 2 uur in het water voordat ze op de grill gaan, zodat ze niet verbranden. 
** Vet metalen spiezen in voor gebruik.
** Snijd de groenten en het fruit in blokjes van de gewenste grootte.
* Tijdens het barbecueën:
** Maak de spiezen gereed: rijg de ingrediënten aan de spiezen, zorg daarbij dat de verschillende stukjes ruim genoeg uit elkaar staan om vooral het vlees en de schaaldieren goed gaar te laten worden. Zorg voor iets stevigs onderaan, bijvoorbeeld ui of paprika. Maak verschillende soorten spiezen:
*** Met een mix van vlees en groenten (en fruit)
*** Met een mix van schaaldieren en groenten (en fruit)
*** Met een mix van vega-producten en groenten (en fruit)
*** Met alléén groenten (en fruit). 
** Leg de spiezen dwars of schuin op de grill zodat er mooie strepen ontstaan en de spiezen niet tussen de spijlen van het rooster vallen.
** Keer de spiezen regelmatig zodat alle kanten goed gaar worden.
** Controleer of vlees en schaaldieren goed gaar zijn vóórdat ze worden gegeten. Rundvlees mag nog een beetje rood of roze van binnen zijn, andere vleessoorten moeten door en door gaar zijn, zeker kip en schaaldieren.
** Serveer de spiezen desgewenst met één of meer sauzen, zie [[Kookboek/Barbecuerecept#Sauzen|Sauzen voor barbecue]].
* Voor het roosteren van marshmallows zijn lange spiezen of stokken nodig. Leg ze niet op een rooster, maar houd ze rechtstreeks boven het vuur, aan het eind van de spies of stok.

==Varianten==
* [[Kookboek/Souvlaki|Souvlaki]] (spiezen met lamsvlees)
* Voeg toe aan de '''marinade''': 
** sap van ½ limoen of citroen
** enkele druppels worcestersaus
** 1 eetlepel yoghurt
** voor een pittiger marinade:
*** sojasaus
*** twee teentjes knoflook, geperst
*** een theelepel sambal
*** geraspte gemberwortel of een theelepel gemberpoeder
*** een snuifje (of iets meer, afhankelijk van de voorkeuren) chilipeper of cayennepeper

== Fotogalerij ==
&lt;gallery widths=&quot;200&quot; heights=&quot;150&quot;&gt;
Korean BBQ-marination-01 (cropped).jpg|Marineren van vlees
Veggie Skewers.jpg|Houten prikkers met groenten en fruit
Priscilla Du Preez 2017-04-22 (Unsplash MoI cHNcSK8).jpg|Marshmallow roosteren
&lt;/gallery&gt;

{{Recepten}}
{{Sub}}
[[Categorie:Barbecuerecept|{{SUBPAGENAME}}]]</text>
      <sha1>hdcqweyjjf4t4983daqwcj6ynfzeicg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Appelchutney</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44133</id>
    <revision>
      <id>398323</id>
      <parentid>395854</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T12:32:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Bereidingswijze */ Vlamverdeler</comment>
      <origin>398323</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3711" sha1="jp2qyqu74njrqvcfrnxro6x4d6z5nkm" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:Apfel-Chili-Chutney im Glas.jpg|300px]]
| Categorie = Appelrecept
| Porties = ± 6
| Energie = 
| Tijd = 30 minuten + 1 uur stooftijd of langer
| Stippen = 3
}}

Appelchutney is een soort pittige jam. Het is een bijgerecht dat bijvoorbeeld geserveerd kan worden bij gebraden vlees, in het bijzonder varkensvlees, curry- en rijstgerechten en kaasplankjes.

==Benodigdheden==
===Ingrediënten===
* 2 uien
* 2 eetlepels plantaardige olie met een neutrale smaak (bijvoorbeeld zonnebloemolie)
* 600 g {{Kb|p=appel|appels}}
* 4 cm verse {{Kb|p=gember|gemberwortel}} of 3 theelepels gemberpoeder
* 150-300 g bruine of lichtbruine {{Kb|basterdsuiker}}
* 2 {{Kb|p=kaneel|kaneelstokjes}}
* 300 ml {{Kb|p=keukenazijn|appelazijn}}
* peper, sambal of fijngesneden rode peper naar smaak

=== Keukengereedschap ===
* Een middelgrote kookpan met deksel.
* Een houten pollepel.
* 2-3 glazen potten met deksel; gebruik deksels met een binnenkant van rubber, of dek de pot af met plastic folie voordat je de deksel erop draait. Metalen deksels kunnen gaan roesten door het zuur in de chutney&lt;ref&gt;https://njam.tv/recepten/appelchutney&lt;/ref&gt;. 
* Een vochtige theedoek

==Bereidingswijze==
# Snipper de ui en fruit die 3 minuten in een kookpan in de olie, op een laag vuur.
# Schil de appels, verwijder de klokhuizen en snijd ze in stukjes. Voeg ze bij de uien, roer goed door elkaar en laat ze op een zacht vuur even meebakken.
# Schil de gember en schaaf die. Voeg ze bij de appel, tegelijk met de rest van de ingrediënten. Breng langzaam aan de kook, blijf roeren totdat de suiker is opgelost. 
# Doe het deksel op de pan en laat minstens 1 uur op een laag vuur zachtjes stoven. Roer af en toe, zorg dat het niet aanbrandt (tip: gebruik een [[Kookboek/Vlamverdeler|vlamverdeler]]), voeg anders een beetje azijn of water toe.
# Haal de kaneelstokjes uit de chutney en giet de chutney in de potjes. Laat de chutney helemaal afkoelen.
# Steraliseer in de tussentijd voldoende potjes om de chutney in te bewaren: kook ze uit in heet water met soda, spoel ze goed na met heet water zodat er geen sop meer in aanwezig is en zet ze omgekeerd op een vochtige theedoek. Doet dit ook met de deksels. Schep dan de chutney in de potjes en sluit ze goed af. Zet ze in de koelkast. Na zo'n 3 maanden is de chutney nog lekkerder.

==Varianten==
* Voeg 2 teentjes knoflook toe, zeer fijn gesneden of gebruik een knoflookpers. Toevoegen aan de uien.
* Voeg meer specerijen toe, bijvoorbeeld 2 theelepels gemalen {{Kb|kardemom}}, 4 {{Kb|p=kruidnagel|kruidnagels}}, {{Kb|piment}}, 2 {{Kb|steranijs}}, 2 theelepels mosterdzaad/mosterdpoeder en/of 1 theelepel {{Kb|chilipoeder}}. Doe de kruidnagels en steranijs in een thee-ei. Haal het thee-ei gelijk met de kaneelstokjes uit de chutney.
* Vervang een deel van de suiker door honing.
* Vervang 150 ml azijn door 150 ml cider.
* Voeg citroen- en/of sinaasappelrasp toe, gelijk met de azijn.
* Voeg 100 g gewelde {{Kb|p=rozijn|rozijnen}} toe, 5 minuten voor het eind.
* Voeg het sap van een halve citroen toe, 5 minuten voor het eind. Of van 1 sinaasappel.

== Bewaren ==
* Onaangebroken: 6 maanden in de koelkast.
* Aangebroken: 1 week in de koelkast, in een afgesloten pot.


{{Recepten}}
== Bronnen en referenties ==
Voor dit recept is onder andere gebruik gemaakt van de recepten op:
* [https://www.ah.nl/allerhande/recept/R-R669392/appelchutney Allerhande]
* [https://lekkertafelen.nl/recept/saus/jam-en-chutney/eigengemaakte-appelchutney-leuk-om-cadeau-te-geven/ Lekker tafelen]
* [https://njam.tv/recepten/appelchutney Njam.tv]
Referentie(s):

[[Categorie:Appelrecept|Appelchutney]]
[[Categorie:Saus|Appelchutney]]
[[Categorie:Zoetigheid|Appelchutney]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>jp2qyqu74njrqvcfrnxro6x4d6z5nkm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398324</id>
      <parentid>398323</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T13:10:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>sp, {{Referenties}}, {{Recepten}} onderaan</comment>
      <origin>398324</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3695" sha1="bd6indgrkzgnb1jjwqlveklq96a1ly8" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:Apfel-Chili-Chutney im Glas.jpg|300px]]
| Categorie = Appelrecept
| Porties = ± 6
| Energie = 
| Tijd = 30 minuten + 1 uur stooftijd of langer
| Stippen = 3
}}

Appelchutney is een soort pittige jam. Het is een bijgerecht dat bijvoorbeeld geserveerd kan worden bij gebraden vlees, in het bijzonder varkensvlees, curry- en rijstgerechten en kaasplankjes.

==Benodigdheden==
===Ingrediënten===
* 2 uien
* 2 eetlepels plantaardige olie met een neutrale smaak (bijvoorbeeld zonnebloemolie)
* 600 g {{Kb|p=appel|appels}}
* 4 cm verse {{Kb|p=gember|gemberwortel}} of 3 theelepels gemberpoeder
* 150-300 g bruine of lichtbruine {{Kb|basterdsuiker}}
* 2 {{Kb|p=kaneel|kaneelstokjes}}
* 300 ml {{Kb|p=keukenazijn|appelazijn}}
* peper, sambal of fijngesneden rode peper naar smaak

=== Keukengereedschap ===
* Een middelgrote kookpan met deksel.
* Een houten pollepel.
* 2-3 glazen potten met deksel; gebruik deksels met een binnenkant van rubber, of dek de pot af met plastic folie voordat je de deksel erop draait. Metalen deksels kunnen gaan roesten door het zuur in de chutney.&lt;ref&gt;https://njam.tv/recepten/appelchutney&lt;/ref&gt; 
* Een vochtige theedoek

==Bereidingswijze==
# Snipper de ui en fruit die 3 minuten in een kookpan in de olie, op een laag vuur.
# Schil de appels, verwijder de klokhuizen en snijd ze in stukjes. Voeg ze bij de uien, roer goed door elkaar en laat ze op een zacht vuur even meebakken.
# Schil de gember en schaaf die. Voeg ze bij de appel, tegelijk met de rest van de ingrediënten. Breng langzaam aan de kook, blijf roeren totdat de suiker is opgelost. 
# Doe het deksel op de pan en laat minstens 1 uur op een laag vuur zachtjes stoven. Roer af en toe, zorg dat het niet aanbrandt (tip: gebruik een [[Kookboek/Vlamverdeler|vlamverdeler]]), voeg anders een beetje azijn of water toe.
# Haal de kaneelstokjes uit de chutney en giet de chutney in de potjes. Laat de chutney helemaal afkoelen.
# Steriliseer in de tussentijd voldoende potjes om de chutney in te bewaren: kook ze uit in heet water met soda, spoel ze goed na met heet water zodat er geen sop meer in aanwezig is en zet ze omgekeerd op een vochtige theedoek. Doe dit ook met de deksels. Schep dan de chutney in de potjes en sluit ze goed af. Zet ze in de koelkast. Na zo'n 3 maanden is de chutney nog lekkerder.

==Varianten==
* Voeg 2 teentjes knoflook toe, zeer fijn gesneden of gebruik een knoflookpers. Toevoegen aan de uien.
* Voeg meer specerijen toe, bijvoorbeeld 2 theelepels gemalen {{Kb|kardemom}}, 4 {{Kb|p=kruidnagel|kruidnagels}}, {{Kb|piment}}, 2 {{Kb|steranijs}}, 2 theelepels mosterdzaad/mosterdpoeder en/of 1 theelepel {{Kb|chilipoeder}}. Doe de kruidnagels en steranijs in een thee-ei. Haal het thee-ei gelijk met de kaneelstokjes uit de chutney.
* Vervang een deel van de suiker door honing.
* Vervang 150 ml azijn door 150 ml cider.
* Voeg citroen- en/of sinaasappelrasp toe, gelijk met de azijn.
* Voeg 100 g gewelde {{Kb|p=rozijn|rozijnen}} toe, 5 minuten voor het eind.
* Voeg het sap van een halve citroen toe, 5 minuten voor het eind. Of van 1 sinaasappel.

== Bewaren ==
* Onaangebroken: 6 maanden in de koelkast.
* Aangebroken: 1 week in de koelkast, in een afgesloten pot.

== Bronnen ==
Voor dit recept is onder andere gebruik gemaakt van de recepten op:
* [https://www.ah.nl/allerhande/recept/R-R669392/appelchutney Allerhande]
* [https://lekkertafelen.nl/recept/saus/jam-en-chutney/eigengemaakte-appelchutney-leuk-om-cadeau-te-geven/ Lekker tafelen]
* [https://njam.tv/recepten/appelchutney Njam.tv]

{{Referenties}}
{{Recepten}}
[[Categorie:Appelrecept|Appelchutney]]
[[Categorie:Saus|Appelchutney]]
[[Categorie:Zoetigheid|Appelchutney]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>bd6indgrkzgnb1jjwqlveklq96a1ly8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gebruiker:Erik Baas/Speciale sjablonen</title>
    <ns>2</ns>
    <id>44213</id>
    <revision>
      <id>398353</id>
      <parentid>398102</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T00:03:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <origin>398353</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="730" sha1="f1clqhlpzz0o40yn9d4r6okmkm4k9ri" xml:space="preserve">Lijst van speciale sjablonen, om te voorkomen dat deze op de lijst van [https://nl.wikibooks.org/w/index.php?title=Speciaal:OngebruikteSjablonen&amp;limit=500&amp;offset=0 ongebruikte sjablonen] terechtkomen, en om tzt. om te werken naar een index. ''Nog niet compleet!''

*C:
{{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:C}}
*L: {{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:L|x1=10|y1=10|x2=20|y2=20|stroke=red}}
*R: {{Gebruiker:Erik Baas/Sjabloon:R}}


*{{!}}
*{{!!}}
*{{?}}
*{{+}}
*{{-}}
*{{@}}
*{{Dot}}
*{{Hekje}}


*{{Max}}
*{{Min}}


*{{And}}
*{{Or}}
*{{Xor}}
*{{Not|False}}
*{{True}}
*{{False}}
*{{1}}
*{{0}}


*{{Pi}}
*{{Sin}}
*{{Cos}}
*{{Tan}}
*{{Cot}}
*{{Atan}}
*{{Deg2Rad}}
*{{Rad2Deg}}


*{{Nieuw recept}}


* Test 22 jun 2025: {{Test - niet in gebruik}}</text>
      <sha1>f1clqhlpzz0o40yn9d4r6okmkm4k9ri</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Categorie:Wikibooks:Scribuntomodules met fouten</title>
    <ns>14</ns>
    <id>44320</id>
    <revision>
      <id>398328</id>
      <timestamp>2025-07-06T13:51:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>Nieuwe pagina aangemaakt met '[[Categorie:Wikibooks]]'</comment>
      <origin>398328</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23" sha1="8ywl2vniggyjcmesrrxpe9c90vodqtm" xml:space="preserve">[[Categorie:Wikibooks]]</text>
      <sha1>8ywl2vniggyjcmesrrxpe9c90vodqtm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>MediaWiki:Template-equals-category-desc</title>
    <ns>8</ns>
    <id>44321</id>
    <revision>
      <id>398329</id>
      <timestamp>2025-07-06T13:54:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>update</comment>
      <origin>398329</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="222" sha1="crhv3bu8ih3g80xj0vvkj9wu057e9zy" xml:space="preserve">De pagina bevat &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;, maar op deze wiki is het resultaat niet &lt;code&gt;=&lt;/code&gt;. In de huidige versie van MediaWiki is &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; geïmplementeerd als een parserfunctie.</text>
      <sha1>crhv3bu8ih3g80xj0vvkj9wu057e9zy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>MediaWiki:Template-equals-warning</title>
    <ns>8</ns>
    <id>44322</id>
    <revision>
      <id>398330</id>
      <timestamp>2025-07-06T13:54:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>update</comment>
      <origin>398330</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="252" sha1="a1pkc6mi2yv8rroq4ed9nnjo22c0m1z" xml:space="preserve">&lt;strong&gt;Warning:&lt;/strong&gt; Deze pagina gebruikt &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; maar op deze wiki is het resultaat niet &lt;code&gt;=&lt;/code&gt;. In de huidige versie van MediaWiki is &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; geïmplementeerd als een parserfunctie.</text>
      <sha1>a1pkc6mi2yv8rroq4ed9nnjo22c0m1z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398331</id>
      <parentid>398330</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T13:54:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>398331</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="257" sha1="27x7e94n3cgp2wqenylftywi640cf98" xml:space="preserve">&lt;strong&gt;Waarschuwing:&lt;/strong&gt; Deze pagina gebruikt &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; maar op deze wiki is het resultaat niet &lt;code&gt;=&lt;/code&gt;. In de huidige versie van MediaWiki is &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{=}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; geïmplementeerd als een parserfunctie.</text>
      <sha1>27x7e94n3cgp2wqenylftywi640cf98</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kookboek/Tomatenchutney</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44323</id>
    <revision>
      <id>398335</id>
      <timestamp>2025-07-06T14:14:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>JopkeB</username>
        <id>18060</id>
      </contributor>
      <comment>Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Recept | Afbeelding = [[Bestand:Tomato chutney 2006.jpg|300px]] | Onderschrift =  | Categorie = Tomatenrecept | Porties = 3 potten | Energie =  | Tijd = ± 1 uur | Stippen = 3 }}  '''Tomatenchutney''' is een pittige, zoetzure saus gemaakt van tomaten.   Serveer tomatenchutney bij vleesgerechten, hamburgers, barbecue, gegrilde kip, kaas (kaasplankje of kaas op brood), en andere gerechten waar je anders tomatenketchup bij eet.  ==Benodigdheden== ===Ingrediënt…'</comment>
      <origin>398335</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2686" sha1="2clt72q96mvdp6lro5l6fhyz66qelsi" xml:space="preserve">{{Recept
| Afbeelding = [[Bestand:Tomato chutney 2006.jpg|300px]]
| Onderschrift = 
| Categorie = Tomatenrecept
| Porties = 3 potten
| Energie = 
| Tijd = ± 1 uur
| Stippen = 3
}}

'''Tomatenchutney''' is een pittige, zoetzure saus gemaakt van tomaten. 

Serveer tomatenchutney bij vleesgerechten, hamburgers, barbecue, gegrilde kip, kaas (kaasplankje of kaas op brood), en andere gerechten waar je anders tomatenketchup bij eet.

==Benodigdheden==
===Ingrediënten===
* 1 kg onrijpe of stevige, niet al te rijpe {{Kb|p=tomaat|tomaten}}
* 1½ dl {{Kb|p=keukenazijn|azijn}}, bijvoorbeeld appelazijn of wijnazijn
* 150 g bruine {{Kb|basterdsuiker}}
* 1-2 uien
* 1 theelepel sambal
* 1 eetlepel kaneel
* 1/2 eetlepel gemberpoeder
* 150 g gewassen {{Kb|p=rozijn|rozijnen}}

===Keukengereedschap===
* 1 kookpan met deksel
* 3 (jam)potten met plastic draaideksel (geen metaal omdat het zuur in de chutney metaal aantast) of weckpotten met rubberen ring
* Benodigdheden voor het steriliseren van de potten, zie [[Kookboek/Inmaken#Benodigdheden]]

==Bereidingswijze==
# Als je niet van tomatenvelletjes in de chutney houdt: [[Kookboek/Tomaat#Tomaten_ontvellen|ontvel de tomaten]] of gebruik 2 blikken tomatenblokjes in plaats van verse tomaten.
# Breng de azijn aan de kook en los de suiker er in op.
# Snijd de tomaten in stukjes, snipper de ui, was de rozijnen. Voeg die met de sambal, kaneel en gemberpoeder bij de azijn.
# Laat de chutney 45 minuten op een zacht vuur koken, met het deksel half op de pan (zodat de chutney kan inkoken), totdat het gerecht gebonden is.
# Steriliseer intussen de potten inclusief deksels, zie [[Kookboek/Inmaken]].
# Verdeel de chutney over de potten en sluit die direct af met de deksels. Zet de potten op hun kop totdat ze zijn afgekoeld.
# Bewaar de chutney in de koelkast.
# De chutney is na ± 4 weken op zijn lekkerst.

==Varianten==
* Kook 200 g geschilde en in stukjes gesneden goudreinet of andere friszure of zachtzure {{Kb|appel}} mee. 
* Kook 1 fijngesneden of geperst (in de knoflookpers) teentje knoflook mee.
* Vervang de sambal door ½ rode peper zonder zaden en zaadlijsten. 
* Vervang de gemberpoeder door 2 cm verse gember, geschild en geraspt. 
* Vervang de gemberpoeder door 50 g gembersiroop en verminder de suiker dan tot 120 g
* Voeg meer kruiden toe, zoals 1,5 theelepels mosterdpoeder, 1 theelepel piment, 1 theelepel gerookte paprika en/of 1 theelepel kerriepoeder.
* Kook 1 el tomatenpuree mee. 

== Bewaren ==
* Afgesloten potten kunnen 3 maanden bewaard worden in de koelkast.
* Aangebroken potten: 1-2 weken bewaren in de koelkast. 


{{Recepten}} 
[[Categorie:Tomatenrecept|Chutney]]
[[Categorie:Saus|Tomatenchutney]]
{{Sub}}</text>
      <sha1>2clt72q96mvdp6lro5l6fhyz66qelsi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sjabloon:Afbeelding/doc</title>
    <ns>10</ns>
    <id>44324</id>
    <revision>
      <id>398341</id>
      <timestamp>2025-07-06T14:25:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>test</comment>
      <origin>398341</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4" sha1="jrwjerxiekdtj9k82lg930wpkr6tq6r" xml:space="preserve">test</text>
      <sha1>jrwjerxiekdtj9k82lg930wpkr6tq6r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>398342</id>
      <parentid>398341</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T14:26:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>inhoud verplaatst van [[Sjabloon:Afbeelding]]</comment>
      <origin>398342</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4361" sha1="n0viedgwz0m0cqnrbsuh0c3qdw09ht5" xml:space="preserve">;Doel
:Toont een deel van een afbeelding, om een detail uit te lichten of ongewenste elementen in de foto te verbergen.

;Parameters
* '''afbeelding''': alleen de volledige bestandsnaam
* '''grootte''': gewenste grootte van de ''gehele'' afbeelding (dus ''voor'' het croppen) in pixels
* '''margin''': tbv. evt. afwijkende marges van het zichtbare deel van de afbeelding
* '''rotatie''': gewenste rotatie in graden (positief of negatief)
* '''clip-breedte''': gewenste breedte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels
* '''clip-hoogte''': gewenste hoogte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels
* '''offset-x''': horizontaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels
* '''offset-y''': verticaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels
* '''border''', '''mirror''' en '''flip''': mogen 1 (aan) of 0 (uit) zijn
:NB.: '''rotatie''' beïnvloedt zowel clipping als offset; bepaal '''grootte''' en '''rotatie''' dus als eerste!
* '''float''': left, right of none (mag weggelaten worden); none is de default
:Effecten kunnen gecombineerd worden.
:Parameters met een waarde van 0 (nul) mogen weggelaten worden.

;Opmerkingen
* Tijdens het bewerken van een pagina kan de gehele afbeelding (inclusief de rotatie en met een gemarkeerde clipping-area) worden getoond door de muis er boven te plaatsen. Ter demonstratie van dat effect is dat op deze sjabloonpagina ''altijd'' het geval.
----
;Voorbeeld 1
&lt;div style=&quot;display: table; width: 100%;&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;&quot;&gt;
&lt;pre style=&quot;width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;&quot;&gt;
{{Afbeelding
 |afbeelding   = Alfred Sisley 001.jpg
 |onderschrift = gedeelte uitvergroot
 |grootte      = 500
 |rotatie      = 0
 |clip-breedte = 240
 |clip-hoogte  = 180
 |offset-x     = 110
 |offset-y     = 110
 |border       =   1
}}
&lt;/pre&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;&quot;&gt;
{{Afbeelding
 |afbeelding   = Alfred Sisley 001.jpg
 |onderschrift = gedeelte uitvergroot
 |grootte      = 500
 |clip-breedte = 240
 |clip-hoogte  = 180
 |offset-x     = 110
 |offset-y     = 110
 |border       =   1
}}
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;display: table-cell; vertical-align: top; padding: 11px;&quot;&gt;[[Afbeelding:Alfred Sisley 001.jpg|thumb|center|264x500px|de gehele afbeelding]]&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
----
;Voorbeeld 2
:Met '''rotatie''' kan een &quot;scheve&quot; afbeelding rechtop gezet worden:
&lt;div style=&quot;display: table; width: 100%;&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;&quot;&gt;
&lt;pre style=&quot;width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;&quot;&gt;
{{Afbeelding
 |afbeelding   = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg
 |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt
 |grootte      = 350
 |rotatie      =  -3
 |clip-breedte = 282
 |clip-hoogte  = 230
 |offset-x     =  45
 |offset-y     =  20
 |border       =   1
}}
&lt;/pre&gt;
&lt;/div style=&quot;display: table;&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;&quot;&gt;
{{Afbeelding
 |afbeelding   = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg
 |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt
 |grootte      =  350
 |clip-breedte =  282
 |clip-hoogte  =  230
 |offset-x     =   45
 |offset-y     =   20
 |rotatie      =   -3
 |border       =    1
}}
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;display: table-cell; vertical-align: top; padding: 12px;&quot;&gt;[[Afbeelding:Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg|thumb|center|284x500px|origineel]]
&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;
----
;Voorbeeld 3
:Dmv. '''mirror = 1''' en/of ''' flip = 1''' kan de afbeelding horizontaal resp. verticaal gespiegeld worden.
{{Kolommen automatisch|inhoud=
{{Afbeelding
 |afbeelding   = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg
 |grootte      = 200
 |onderschrift = origineel
 |clip-breedte = 200
 |clip-hoogte  = 120
 |border       =   1
}}
{{Afbeelding
 |afbeelding   = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg
 |grootte      = 200
 |onderschrift = mirror = 1
 |clip-breedte = 200
 |clip-hoogte  = 120
 |mirror       =   1
 |border       =   1
}}
{{Afbeelding
 |afbeelding   = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg
 |grootte      = 200
 |onderschrift = flip = 1
 |clip-breedte = 200
 |clip-hoogte  = 120
 |flip         =   1
 |border       =   1
}}
}}</text>
      <sha1>n0viedgwz0m0cqnrbsuh0c3qdw09ht5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Brunch</title>
    <ns>0</ns>
    <id>44325</id>
    <redirect title="Kookboek/Maaltijden samenstellen" />
    <revision>
      <id>398344</id>
      <timestamp>2025-07-06T14:38:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Erik Baas</username>
        <id>2193</id>
      </contributor>
      <comment>#REDIRECT [[Kookboek/Maaltijden samenstellen#Brunch]]</comment>
      <origin>398344</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53" sha1="fx0ldlfaa42jmrgrdu0oki00rzpjtwt" xml:space="preserve">#REDIRECT [[Kookboek/Maaltijden samenstellen#Brunch]]</text>
      <sha1>fx0ldlfaa42jmrgrdu0oki00rzpjtwt</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>