Wikibooks nlwikibooks https://nl.wikibooks.org/wiki/Hoofdpagina MediaWiki 1.45.0-wmf.9 first-letter Media Speciaal Overleg Gebruiker Overleg gebruiker Wikibooks Overleg Wikibooks Bestand Overleg bestand MediaWiki Overleg MediaWiki Sjabloon Overleg sjabloon Help Overleg help Categorie Overleg categorie Transwiki Overleg transwiki Wikijunior Overleg Wikijunior TimedText TimedText talk Module Overleg module 4 51 398546 398372 2025-07-09T16:00:00Z Erik Baas 2193 +3 398546 wikitext text/x-wiki {{TOC zonder automatische nummering}} == Uitleg == {{Te verwijderen pagina's}} <!--Niet verwijderd... een week laten staan--> == Archief == <div style="font-size: smaller; margin: 3px 0 5px 10px;"> {{Archieflinks|vanaf=2014}} </div> <!-- Voorbeeld: == Jaar == === Maand === ====Toegevoegd dd-mm, te verwijderen op of na dd-mm+1 ==== *[[Paginatitel]] - wiu --> == 2025 == === januari === ==== Toegevoegd 21-1, te verwijderen op of na 21-2 ==== *[[Wikijunior:Westerse filosofie]] en alle subpagina's en categorie. Motivatie: Dit boek ben ik een tijdje geleden begonnen, maar ik denk dat het heel eerlijk gezegd toch weinig toevoegt aan Wikibooks. Het is niet compleet en ik had geen motivatie meer om het verder te maken. Daarom denk ik dat het beter is als het geheel verwijderd wordt. [[Gebruiker:S. Perquin|S. Perquin]] ([[Overleg gebruiker:S. Perquin|overleg]]) 21 jan 2025 18:39 (CET) *:Ben het eens met dit verzoek, het boek heeft te weinig inhoud en er is geen kans op uitbreiding binnen afzienbare termijn. Met vriendelijke groet [[Gebruiker:Ellywa|Ellywa]] ([[Overleg gebruiker:Ellywa|overleg]]) 22 jan 2025 10:05 (CET) ::*{{Done|Verwijderd}} ===juni=== ====Toegevoegd 4 juni, te verwijderen op of na 4 juli==== *[[Sjabloon:Bouwkunst, Architectuur en Bouwen]] - Niet in gebruik sinds 2012, geen werkende links. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 3 jun 2025 23:31 (CEST) *:{{Done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:11 (CEST) ====Toegevoegd 12 juni, te verwijderen op of na 12 juli==== * [[Kookboek/Gerechten]] - Dit zou een overzichtspagina moeten zijn/worden, maar er staat maar één link op. Sinds de start in 2007 zijn er geen inhoudelijke wijzigingen geweest. Via de [[:Categorie:Kookboek]] zijn al zoveel ingangen, dat deze pagina mij overbodig lijkt. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 12 jun 2025 17:43 (CEST) ::Bovendien is er de pagina [[Kookboek/Recepten]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST) :{{Done}} - Er stond inderdaad een link naar één recept, daarmee had deze pagina geen enkele zinnige functie. In een heel andere vorm had dit misschien een zekere meerwaarde gehad, maar daar ga ik me niet verder mee bezighouden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:10 (CEST) ====Toegevoegd 16 juni, te verwijderen op of na 16 juli==== * [[Tsjechisch/Woordenlijst Tsjechisch-Nederlands]] - Vrijwel geen inhoud sinds 2018. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 01:53 (CEST) *:Ik ben toch eerder geneigd dit te behouden, er is immers altijd kans dat het een keer door iemand verder wordt aangevuld. Er staat toch wel iets, zij het idd. niet veel. Op zich is dit puur inhoudelijk natuurlijk ook zinvol. Als je dit weggooit, heb je daarna dus helemáál niets wat dit betreft. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:16 (CEST) * [[Elektronische Bouwstenen voor Producten]] - Geen enkele inhoud, gestart in april 2024 --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 07:44 (CEST) *:[[gebruiker:Jelle Saldien]], gebeurt hier nog iets meer mee? Anders zal dit binnenkort verwijderd worden, want in de huidige vorm is het idd. totaal ongeschikt. Overigens is de titel hoe dan ook onjuist gespeld (hoofdletters). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:31 (CEST) * [[Wikibooks:Infobox/Staatsrecht in Nederland]] - Beginnetje voor een Infobox (uit 2009) waarvoor geen Wikibook bestaat. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 16 jun 2025 08:12 (CEST) *:Jawel, dat is er wel maar staat momenteel buiten de hoofdnaamruimte, zie [[Wikibooks:Wachtruimte/Staatsrecht in Nederland]]. Alleen: wie gaat dit ooit nog afmaken? Ik iig niet, helaas. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:19 (CEST) *::Je hebt gelijk, had ik niet gezien. Ik ga dit ook niet afmaken. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 06:00 (CEST) * [[Michel de Montaigne/Nederlandse vertalingen van Essais: Livre I]] - Te weinig inhoud, slechts enkele vertalingen. Veel overmoedige ambitie en helaas te weinig tijd om het in mijn eentje verder uit te werken. Heeft dus niet veel zin, vind ik, om het te bewaren. De rest van het wikibook over Montaigne (de samenvattingen enz.) kan wel blijven. [[Gebruiker:J.Grandgagnage|J.G.G.]] ([[Overleg gebruiker:J.Grandgagnage|overleg]]) 16 jun 2025 09:46 (CEST) *:{{Done}} En meteen ook de drie subpagina's die hierin stonden mee verwijderd, omdat ze als zodanig integraal deel waren van deze hoofdmodule. Als dat laatste niet de bedoeling was, moet je de betreffende inhoud elders onderbrengen (door ze eerst te hernoemen). [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:42 (CEST) * [[BIM/Begrippenlijst]] - leeg sinds juni 2024. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 16 jun 2025 13:21 (CEST) *:{{Done}} - Hier had je idd. in deze vorm helemaal niets aan. Het hoorde op zich bij een bestaand boek, maar [[gebruiker:Joopzuur]] die hier vorig jaar aan werkte lijkt momenteel niet actief. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 16 jun 2025 23:21 (CEST) ====Toegevoegd 17 juni, te verwijderen op of na 17 juli==== * [[Atlas van Afrika]] - Dit is geen atlas. Dit is slechts één pagina die alleen een zeer globale kaart van Afrika bevat, zonder inhoud. Ook is er geen Wikibook waar de pagina bij hoort, geen categorie, helemaal niets. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 17 jun 2025 15:23 (CEST) ====Toegevoegd 19 juni, te verwijderen op of na 19 juli==== * [[Moet er meer gedaan worden om de privacy van Nederlandse burgers te beschermen]] - Dit lijkt mij "out of scope" zoals dat op Commons zou worden bestempeld: dit lijkt meer op een essay dan een leerboek, wat de scope op Wikibooks is. Bovendien is het op geen enkele manier ingebed in de structuur van Wikibooks: geen categorie, geen links naar deze pagina. Hoe zou het dan terug te vinden zijn? En bij welk boek zou het moeten horen? --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 19 jun 2025 11:15 (CEST) *:Lijkt inderdaad weinig meer dan een essay, hoewel het onderwerp op een bepaalde manier denk ik best interessant zou kunnen zijn (zie de [[Boekenplank:Samenleving]], waar dit bij zou kunnen passen). Ik neig dus in deze vorm toch maar naar verwijderen. Dat het nog niet ingebed is in de categorie-structuur is op zich niet het grootste probleem, wiki-technisch is dat vrij eenvoudig te verhelpen. Alleen: dat is natuurlijk ook weer verder zinloos als de inhoud als zodanig in deze vorm dus niet geschikt is een beter verwijderd kan worden. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 19 jun 2025 19:14 (CEST) ====Toegevoegd 23 juni vanwege mogelijke schending auteursrechten ==== Vermoedelijk zijn de volgende teksten schending van het auteursrecht: * [[Italiaans/Liedtekst-Volare]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Volare]] voor mijn toelichting. * [[Italiaans/Liedtekst-Per-amore]], zie [[Overleg:Italiaans/Liedtekst-Per-amore]] voor mijn toelichting. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 23 jun 2025 07:44 (CEST) *:Per direct verwijderd, alleen al bij een vermoeden van auteursrechtenschending dient het nadeel van de twijfel te worden gegeven. De oorspronkelijke auteur, Hans Muller, is sinds enkele maanden trouwens overal op de site van WMF geblokkeerd en kan dus hier dus nu ook geen toelichting meer geven. Jammer, maar niets aan te doen verder. Mocht hij hier ooit nog een keer kunnen terugkomen, da kan hij zelf eventueel alsnog een toelichting geven. [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 24 jun 2025 01:45 (CEST) ====Toegevoegd 26 juni, te verwijderen op of na 26 juli==== * [[Koken/Kookles]] mag wat mij betreft weg. Deze wordt niet meer gebruikt en is ook niet echt bruikbaar. {{Wg|Pbuddenberg}} ** Mee eens. Zie [[Overleg_gebruiker:Pbuddenberg#Over_de_pagina_Koken/Kookles]]. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 16:30 (CEST) **:{{done}} [[Gebruiker:De Wikischim|De Wikischim]] ([[Overleg gebruiker:De Wikischim|overleg]]) 30 jun 2025 21:10 (CEST) ====Toegevoegd 30 juni, te verwijderen op of na 30 juli==== * [[Boekbespreking: Het smelt (Lize Spit)]]: ** Op mij komt deze lofzang over als promotie/reclame, die niet thuis hoort op Wikimedia. De pagina is in 2019 geschreven door een anonieme auteur. Het lijkt mij geen objectief geschreven recensie/boekbespreking, die kritisch hoort te zijn. ** Het is een los artikel, dat bij geen enkel boek of categorie hoort. En ik zou ook niet weten waar het te plaatsen. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 30 jun 2025 06:08 (CEST) :Eens; direct verwijderd. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 30 jun 2025 11:35 (CEST) ===juli=== ====Toegevoegd 1 juli, te verwijderen op of na 1 augustus==== * [[Biologie/Schooltaalwoorden]]- Wie heeft hier iets aan? Het lijkt mij dat je meer hebt aan [[Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs]]. Bovendien lijken niet alle woorden specifiek voor biologie te zijn. De pagina is in 2019 gemaakt en er is sindsdien ook helemaal niets gedaan met de opmerking dat het artikel niet voldoet aan de opmaakconventies. --[[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 1 jul 2025 08:03 (CEST) ::Nutteloos in deze vorm. Kan voor gebruiker nog wel waarde hebben, daarom verplaatst naar [[Gebruiker:Pbuddenberg:Biologie/Schooltaalwoorden]]. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 1 jul 2025 15:40 (CEST) ====Toegevoegd 7 juli, te verwijderen op of na 7 augustus==== *[[Sjabloon:CSS properties]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken]], [[Sjabloon:Nieuwe boeken/Fase1]], [[Sjabloon:Voltooide boeken/Fase4]] ::Geen inhoud, verouderd, niet in gebruik. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:21 (CEST) *[[Sjabloon:Archief voor omgezette wikitext-overlegpagina]], [[Sjabloon:Wikitext-overlegpagina omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met andere ondertekenaar]], [[Sjabloon:Omgezet LQT-bericht met onderdrukte auteur]], [[Sjabloon:Archief voor omgezette LQT-pagina]], [[Sjabloon:LQT-pagina omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:LQT-doorverwijzing omgezet naar Flow]], [[Sjabloon:FlowNoem]] ::Niet in gebruik sinds 2015, doel onduidelijk. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:42 (CEST) *[[Sjabloon:Frubott]] - Zinloos. [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 02:55 (CEST) *[[Sjabloon:Boekinhoud]] - Zo goed als leeg, al 10 jaar. - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 7 jul 2025 03:09 (CEST) ====Toegevoegd 9 juli, te verwijderen op of na 9 augustus==== * [[Object Oriented Analysis and Design]], [[Object Oriented Analysis and Design/Abstractie]] en [[OOAD]] - Vrijwel geen inhoud (sinds 2011). - [[Gebruiker:Erik Baas|Erik Baas]] ([[Overleg gebruiker:Erik Baas|overleg]]) 9 jul 2025 17:59 (CEST) == Kandidaten voor directe verwijdering == <span style="font-size: small;">Hier worden maximaal 10 kandidaten voor directe verwijdering geplaatst.<br>Voor het volledige overzicht: [[:Categorie:Wikibooks:Nuweg|klik hier]].</span><br> <dynamicPageList> category = Wikibooks:Nuweg mode = ordered count = 10 redirects = include </dynamicPageList> rdljf4cgefn98lyr1jy7rl2bwplehlu 0 249 398558 395350 2025-07-10T05:06:45Z JopkeB 18060 Foto toegevoegd 398558 wikitext text/x-wiki {{Recept| |Naam=Pompoenpuree |Afbeelding=[[File:Mashedpumpkin.jpg|300px]] |Categorie=Pompoenrecept |Porties= |Energie= |Tijd=± 1 uur (incl. 40 min. oventijd) |Stippen=1 |Moeilijkheid=Zeer makkelijk }} [[Kookboek/Recepten|Receptenindex]] '''Pompoenpuree''' is een basisingrediënt voor andere recepten op basis van pompoen. ==Ingrediënten== *[[Kookboek/Pompoen|Pompoen]] *eventueel [[Kookboek/Olie|plantaardige olie]], bijvoorbeeld [[Kookboek/Olijfolie|olijfolie]] ==Bereidingswijze== ===In de oven=== Snij de pompoen in 2 of meerdere delen, haal de pitten eruit en dek de binnenkant af met aluminiumfolie. Zet enkele stukken in een heteluchtoven voor een periode van ongeveer 40 minuten, afhankelijk van de grootte en aard van de pompoen. Schep hierna het vruchtvlees uit de pompoenstukken met een lepel. Indien het vruchtvlees nog te hard is, kun je het nog even stoven in de pan zoals hieronder beschreven. ===In de pan=== Snij de pompoen in stukken en haal de pitten eruit. Snij de schil eraf en snij het vruchtvlees in kleine blokjes of schijfjes. Verwarm de olie in een pan, en stoof de pompoen er gaar in. Voeg een klein beetje water toe om aanbranden te voorkomen. ==Tips== Eventuele stukken pompoen die over zijn kunnen makkelijk in de ijskast bewaard worden. Dek ze af met plasticfolie. {{Recepten}} [[Categorie:Pompoenrecept|Puree]] {{Sub}} gv323qpuu1w7llm25y11szatou17kdt 0 1294 398553 398449 2025-07-09T16:55:50Z Erik Baas 2193 {{Kolommen automatisch}} (laaaange lijst) 398553 wikitext text/x-wiki << [[Kookboek/Ingrediënten|Ingrediënten]] [[afbeelding:Olive_oil.jpg|thumb|150px|Fles olijfolie]] [[Afbeelding:2023 Masło w maselniczce.jpg|thumb|Boter]] '''Olie en vet''' worden in de keuken en aan tafel veel gebruikt: * Bij het bakken en braden van vlees, groenten en andere [[Kookboek/Ingrediënten|ingrediënten]]. Zou men geen vet of olie gebruiken, zoals bij roosteren, dan kan het voedsel gemakkelijk aanbranden. Daarbij ontstaan kankerverwekkende stoffen. * Als ingrediënt in deeg voor gebak, taart, cake, koekjes, e.d. * Bij het frituren van bijvoorbeeld patat frites, kroketten, gepaneerde vis, oliebollen en appelbeignets. * Bij het verfijnen van gerechten, zoals olie in salades en een klontje boter bij warme groenten. * Op brood, beschuit, knäckebröd, ontbijtkoek, eierkoeken, e.d. * Bij [[Kookboek/Vleesfondue|vleesfondue]]. == Soorten == === Dierlijk en plantaardig === Men onderscheidt bij het koken twee hoofdsoorten olie of vet: dierlijk en plantaardig. * Plantaardige vetten worden bij een lagere temperatuur vloeibaar dan dierlijke vetten. Een olie is ook een vet, maar deze is vloeibaar bij kamertemperatuur. * Twee vetten die in het lichaam worden gebruikt, maar niet in het lichaam aangemaakt worden zijn [[Kookboek/Linolzuur|linolzuur]] en alfa-linoleenzuur. Het is daarom belangrijk dat ze met de voeding in het lichaam worden opgenomen. Linolzuur komt voor in plantaardige oliën zoals zonnebloemolie, maïsolie en sojaolie, en in margarine, halvarine en bak- en braadvetten. Alfa-linoleenzuur komt voor in lijnzaad(olie), sojaolie, raap-/koolzaadolie en in producten die hiervan zijn gemaakt zoals margarine en mayonaise. ;Dierlijke vetten: * [[Kookboek/Boter|Boter]] (roomboter) * [[Kookboek/Bakboter|Bakboter]] * [[Kookboek/Reuzel|Reuzel]] * [[Kookboek/Ossewit|Ossewit]] (gebruikt als frituurvet) ;Plantaardige olie en vetten: * [[Kookboek/Margarine|Margarine]] * [[Kookboek/Arachideolie|Arachideolie]] * [[Kookboek/Kokosolie|Kokosolie]] * [[Kookboek/Lijnzaadolie|Lijnzaadolie]] * [[Kookboek/Maïsolie|Maïsolie]] * [[Kookboek/Raapolie|Raapolie]] (= koolzaadolie) * [[Kookboek/Olijfolie|Olijfolie]] * [[Kookboek/Sesamolie|Sesamolie]] * [[Kookboek/Walnootolie|Walnootolie]] * [[Kookboek/Zonnebloemolie|Zonnebloemolie]] === Hard en zacht === Daarnaast wordt onderscheid gemaakt tussen vloeibare en harde vetten. Vloeibare en smeerbare vetten zijn gezonder dan harde omdat er minder verzadigde vetten in zitten. Gebruik daarom zo min mogelijk boter, margarine uit een pakje (smeerbare margarine en halvarine uit een kuipje zijn OK), spekvet en ander dierlijk vet. Gebruik in plaats daarvan plantaardige olie, vloeibare margarine en vloeibaar bak- en braadvet. == Bederf van vet == Als vetten bederven noemen we ze rans, ook wel ranzig. Het rans worden is de afbraak van vet. Bij het rans worden komen onaangenaam ruikende en smakende stoffen vrij, bij boter bijvoorbeeld boterzuur en tevens gaat de voedingswaarde verloren. Om ranzig worden te voorkomen worden antioxidanten aan het vet toegevoegd. Andere maatregelen om oxidatie tegen te gaan zijn luchtdicht, koel en in het donker bewaren van vette voedingsmiddelen. == Recepten met olie == Deze lijst is niet uitputtend. <DynamicPageList> category= KB-olie mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> == Recepten met boter en margarine == Deze lijst is niet uitputtend. {{Kolommen automatisch|inhoud= <DynamicPageList> category= KB-boter mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> }} [[Categorie:Basisingrediënt|Olie en vet]] {{Sub}} khrzoafl37pdi5jn5f6rude6h57glor 398554 398553 2025-07-09T16:56:51Z Erik Baas 2193 dan deze ook 398554 wikitext text/x-wiki << [[Kookboek/Ingrediënten|Ingrediënten]] [[afbeelding:Olive_oil.jpg|thumb|150px|Fles olijfolie]] [[Afbeelding:2023 Masło w maselniczce.jpg|thumb|Boter]] '''Olie en vet''' worden in de keuken en aan tafel veel gebruikt: * Bij het bakken en braden van vlees, groenten en andere [[Kookboek/Ingrediënten|ingrediënten]]. Zou men geen vet of olie gebruiken, zoals bij roosteren, dan kan het voedsel gemakkelijk aanbranden. Daarbij ontstaan kankerverwekkende stoffen. * Als ingrediënt in deeg voor gebak, taart, cake, koekjes, e.d. * Bij het frituren van bijvoorbeeld patat frites, kroketten, gepaneerde vis, oliebollen en appelbeignets. * Bij het verfijnen van gerechten, zoals olie in salades en een klontje boter bij warme groenten. * Op brood, beschuit, knäckebröd, ontbijtkoek, eierkoeken, e.d. * Bij [[Kookboek/Vleesfondue|vleesfondue]]. == Soorten == === Dierlijk en plantaardig === Men onderscheidt bij het koken twee hoofdsoorten olie of vet: dierlijk en plantaardig. * Plantaardige vetten worden bij een lagere temperatuur vloeibaar dan dierlijke vetten. Een olie is ook een vet, maar deze is vloeibaar bij kamertemperatuur. * Twee vetten die in het lichaam worden gebruikt, maar niet in het lichaam aangemaakt worden zijn [[Kookboek/Linolzuur|linolzuur]] en alfa-linoleenzuur. Het is daarom belangrijk dat ze met de voeding in het lichaam worden opgenomen. Linolzuur komt voor in plantaardige oliën zoals zonnebloemolie, maïsolie en sojaolie, en in margarine, halvarine en bak- en braadvetten. Alfa-linoleenzuur komt voor in lijnzaad(olie), sojaolie, raap-/koolzaadolie en in producten die hiervan zijn gemaakt zoals margarine en mayonaise. ;Dierlijke vetten: * [[Kookboek/Boter|Boter]] (roomboter) * [[Kookboek/Bakboter|Bakboter]] * [[Kookboek/Reuzel|Reuzel]] * [[Kookboek/Ossewit|Ossewit]] (gebruikt als frituurvet) ;Plantaardige olie en vetten: * [[Kookboek/Margarine|Margarine]] * [[Kookboek/Arachideolie|Arachideolie]] * [[Kookboek/Kokosolie|Kokosolie]] * [[Kookboek/Lijnzaadolie|Lijnzaadolie]] * [[Kookboek/Maïsolie|Maïsolie]] * [[Kookboek/Raapolie|Raapolie]] (= koolzaadolie) * [[Kookboek/Olijfolie|Olijfolie]] * [[Kookboek/Sesamolie|Sesamolie]] * [[Kookboek/Walnootolie|Walnootolie]] * [[Kookboek/Zonnebloemolie|Zonnebloemolie]] === Hard en zacht === Daarnaast wordt onderscheid gemaakt tussen vloeibare en harde vetten. Vloeibare en smeerbare vetten zijn gezonder dan harde omdat er minder verzadigde vetten in zitten. Gebruik daarom zo min mogelijk boter, margarine uit een pakje (smeerbare margarine en halvarine uit een kuipje zijn OK), spekvet en ander dierlijk vet. Gebruik in plaats daarvan plantaardige olie, vloeibare margarine en vloeibaar bak- en braadvet. == Bederf van vet == Als vetten bederven noemen we ze rans, ook wel ranzig. Het rans worden is de afbraak van vet. Bij het rans worden komen onaangenaam ruikende en smakende stoffen vrij, bij boter bijvoorbeeld boterzuur en tevens gaat de voedingswaarde verloren. Om ranzig worden te voorkomen worden antioxidanten aan het vet toegevoegd. Andere maatregelen om oxidatie tegen te gaan zijn luchtdicht, koel en in het donker bewaren van vette voedingsmiddelen. == Recepten met olie == Deze lijst is niet uitputtend. {{Kolommen automatisch|inhoud= <DynamicPageList> category= KB-olie mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> }} == Recepten met boter en margarine == Deze lijst is niet uitputtend. {{Kolommen automatisch|inhoud= <DynamicPageList> category= KB-boter mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> }} [[Categorie:Basisingrediënt|Olie en vet]] {{Sub}} g0he6ckpev84rd74aocc5h5r8o9efnq 0 2514 398535 393147 2025-07-09T13:42:49Z JopkeB 18060 Zie ook/variant 398535 wikitext text/x-wiki {{Recept |Afbeelding=[[Bestand:Ground nut soup.jpg|300px]] |Naam=Pindasoep |Categorie=Soeprecept |Porties=4 personen |Energie= |Tijd= |Stippen=4 |Moeilijkheid=Gemiddelde moeilijkheid }} [[Kookboek/Soep|Soep]] | [[Kookboek/Recepten|Receptenindex]] '''Pindasoep met tom-tom''' (Surinaams) voor 4 personen ==Ingrediënten== *3 a 4 {{kb|p=kip|kipkarbonades}} (poten) of kippenbouten, geen kipfilet; de soep heeft het vet van de kip ook nodig. *[[Kookboek/Keukenazijn|Azijn]] *2 grote [[Kookboek/Ui|uien]] *Gemalen zwarte [[Kookboek/Peper|peper]] (naar smaak) *[[Kookboek/Zout|Zout]] (naar smaak) *[[Kookboek/Margarine|Margarine]] voor het braden van de kip. Geen olie gebruiken. *2,5 liter [[Kookboek/Water|water]]. *1 dikke [[Kooboek/Prei|prei]] (alleen witte gedeelte gebruiken) *2 [[Kookboek/Bosui|Bosuitjes]] *1 kleine {{Kb|tomaat}} *2 kippeblokjes, Maggi-blokjes en/of Maggi-aroma. *1/2 pot (Surinaamse) {{Kb|pindakaas}}, geen boterhoudende pindakaas. Best geschikt is zelfgemalen Surinaamse pindakaas (zit een beetje peper in) Is ook te koop in de winkel. *[[Kookboek/Sambal|Sambal]] (petjil). (naar smaak) *8 [[Kookboek/Piment|pimentkorrels]], niet meekoken, later toevoegen. *1 á 2 takjes [[Kookboek/Snijselderij|selderij]], pas later toevoegen. *1 [[Kookboek/Peper|madam Jeanette peper]] (niet meekoken; later toevoegen). Als men niet tegen "heet eten" kan, kan de peper achterwege blijven. *Eventueel 1 theelepel [[Kookboek/Bloem|bloem]] *5 groene [[Kookboek/Kookbanaan|kookbananen]]. (voor de tom tom) ==Bereiding kip== De kip wassen met water en heel licht met een beetje azijn overgieten. Dan de kip marineren met uien, zwarte peper en zout. Goed laten intrekken. Het is het beste als dit marineren een dag van tevoren plaatsvindt. De gemarineerde kip kan dan een nacht in de koelkast worden bewaard. De gemarineerde kip licht bruin braden in een pan met margarine, ook de uien, waarmee gemarineerd is mogen worden mee gebraden. ==Bereiding soep== Was en versnipper de prei (het witte gedeelte), de tomaat en de bosuitjes en breng deze samen met de kippenblokjes in het water aan de kook. Als de soep ongeveer 10 minuten heeft gekookt en de groenten uiteengevallen zijn, even proeven van het zoutgehalte en zonodig een extra kippenblokje, Maggiblokje of wat zout toevoegen. Vervolgens de pindakaas met de warme vloeistof oplossen en de gebraden kip aan het geheel toevoegen. LET OP: Het baksel waarin de kip is gebakken niet in de soep doen, enkel de gebakken kip zelf. De kip zonder of met vel ongeveer 20 minuten doorkoken. Om de soep eventueel te verdikken kan bloem worden gebruikt. Het vuur onder de pan uitzetten. Dan als laatste de piment korrels, en selderij toevoegen. Indien men van "heet eten" houd kan men de madam Jeanette peper ook nog toevoegen. Deze moet hierbij niet kapot worden gemaakt. ==Bereiding TOM TOM <span style="font-size: small;">(indien gewenst)</span>== De 5 groene kookbananen met een eetlepel zout koken en vervolgens de bananen in een grote kom samen stampen tot het geheel een samengeperste bal vormt. In elke soepkom een of meerdere kleine balletjes doen. == Varianten == * [[Kookboek/Pindasoep (eenvoudige)|Pindasoep (eenvoudige)]] NJANG SWIETIE (EET SMAKELIJK) {{Recepten}} [[Categorie:Soeprecept|Pinda]] {{Sub}} 71oyodon1cbcm2nsk1cp80bq9j5qtk2 10 8446 398547 396961 2025-07-09T16:03:00Z Erik Baas 2193 -/- [[Categorie:{{{modulenaam}}}| ]], + [[Categorie:Sjablonen]] 398547 wikitext text/x-wiki <includeonly> <div style="border-top: 1px solid #cfcfff; border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: center; padding: 0.1em 0 0.1em 0; margin-bottom: 1px;"> </div> {| class="plainlinks" width="100%" height="100%" border=0 cellspacing=12 cellpadding=6 style="font-size: 95%;" | valign=top width="50%" style="border: 1px solid #cfcfff; margin: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #eaf5fb; color: black;" | <h3 style="border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: right; padding: 0.17em 0 0.5em 0;">[[:{{{modulenaam}}}/{{{links1}}}|{{{links1}}}]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/{{{links1}}} }} | valign=top width="50%" style="border: 1px solid #cfcfff; margin: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #f9f9ff; color: black;" | <h3 style="border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: right; padding: 0.17em 0 0.5em 0;">[[:{{{modulenaam}}}/{{{rechts1}}}|{{{rechts1naam|{{{rechts1}}}}}}]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/{{{rechts1}}}}} |- | valign="top" style="border: 1px solid #cfcfff; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #f9f9ff; color: black;" | <h3 style="border-bottom:1px solid #cfcfff; text-align: right; padding: 0.17em 0 0.5em 0;">[[:{{{modulenaam}}}/{{{links2}}}|{{{links2}}}]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/{{{links2}}} }} | valign="top" style="border: 1px solid #cfcfff; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #eaf5fb; color: black;" | <h3 style="border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: right; padding: 0.17em 0 0.5em 0;">[[:{{{modulenaam}}}/{{{rechts2}}}|{{{rechts2}}}]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/{{{rechts2}}}}} |- | valign="top" style="border: 1px solid #cfcfff; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #eaf5fb; color: black;" | <h3 style="border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: right; padding-top: 0.17em; padding-bottom: 0.5em;">[[:{{{modulenaam}}}/{{{links3}}}|{{{links3}}}]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/{{{links3}}}}} | valign="top" style="border: 1px solid #cfcfff; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #f9f9ff; color: black;" | <h3 style="border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: right; padding: 0.17em 0 0.5em 0;">[[:{{{modulenaam}}}/{{{rechts3}}}|{{{rechts3}}}]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/{{{rechts3}}} }} |- | valign="top" style="border: 1px solid #cfcfff; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #f9f9ff; color: black;" | <h3 style="border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: right; padding: 0.17em 0 0.5em 0;">[[:{{{modulenaam}}}/Belangrijke gebeurtenissen|Belangrijke gebeurtenissen]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/Belangrijke gebeurtenissen|&nbsp;}} | valign="top" rowspan="2" style="border: 1px solid #cfcfff; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #eaf5fb; color: black;" | <h3 style="border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: right; padding: 0.17em 0 0.5em 0;">[[:{{{modulenaam}}}/Vragen en opdrachten|Vragen en opdrachten]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/Vragen en opdrachten}} |- | valign="top" style="border: 1px solid #cfcfff; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #f9f9ff; color: black;" | <h3 style="border-bottom: 1px solid #cfcfff; text-align: right; padding: 0.17em 0 0.5em 0;">[[:{{{modulenaam}}}/Beroemde personen|Beroemde personen]]</h3> {{:{{{modulenaam}}}/Beroemde personen}} |} {| align="center" valign="top" style="border: 1px solid #cfcfff; text-align: center; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background-color: #eaf5fb; color: black;" | {{#If:{{{submodules|}}}|{{{{{Submodules}}}}}}} |} __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ <!-- [[Categorie:{{{modulenaam}}}| ]] --> </includeonly> <noinclude> {{GeneriekModule | modulenaam = Nieuwmodule | kleur1 = lightblue | kleur2 = lightcyan | links1 = Introductie | rechts1 = Hoofdstuk 1 | links2 = Hoofdstuk 2 | rechts2 = Hoofdstuk 3 | links3 = Hoofdstuk 4 | rechts3 = Hoofdstuk 5 | afbeelding1 = [[Image:Wapen.png|Left|150px|]] | afbeelding2 = [[Image:Vlag:jpg.|Right|150px|]] | submodules = Geschiedenis Wikijuniorreeks }} [[Categorie:Sjablonen]] </noinclude> j4xtoh6savymqzwi9i2306czlsqj50m 0 11494 398551 398493 2025-07-09T16:32:48Z Erik Baas 2193 sp 398551 wikitext text/x-wiki {{Recept | Naam = Kookboek/Paddenstoelenragout | Afbeelding=[[File:Paddestoelen voor ragout.jpg|300px]] | Onderschrift = Ingrediënten voor paddenstoelenragoût | Categorie = Vegetarisch recept | Porties = 4 | Energie = | Tijd = 1,5 uur | Stippen = 2 | Moeilijkheid= vrij makkelijk }} '''Paddenstoelenragout''' is een [[Kookboek/Ragoût|ragoût]] met paddenstoelen, en bij uitstek een gerecht dat in de herfst past. ==Ingrediënten== *600 gram gemengde paddenstoelen, zoals [[Kookboek/Champignon|champignons]], grotchampignons, shi-take, cantharellen, oesterzwammen, kastanjechampignons, eekhoorntjesbrood. Maar ook andere eetbare paddenstoelen kunnen worden gebruikt *bosje [[Kookboek/Peterselie|peterselie]] *100 ml {{Kb|crème fraîche}} of {{Kb|p=room|sausenroom}} *200 ml {{Kb|witte wijn}} *kleine [[Kookboek/Ui|ui]] *eetlepel [[Kookboek/Tijm|tijm]] * 30 g {{Kb|boter}} ==Bereidingswijze== *Maak de paddenstoelen schoon, eventueel wat voetjes afsnijden. De grote paddenstoelen worden klein gesneden, de kleine kunnen heel blijven *Snij de ui, de peterselie en de thijm *Maak de boter warm in een grote pan *Braad de uien, kruiden en de paddenstoelen *Blus het af met de witte wijn *Scheid het vocht van het mengsel met een zeef. Vang het vocht op! *Verwarm het vocht weer en meng het met zoveel crème fraîche of room dat de saus licht bindt *Meng het paddenstoelmengsel erdoor en maak het heet Verdeel het over de borden en garneer het met een takje peterselie of wat gesneden bieslook. {{Recepten}} [[Categorie:Voorgerecht|Paddenstoelenragout]] {{Sub}} eyqz2uvr02a2x2x5v1hmgq7u3gt0tzz 0 12880 398556 392706 2025-07-10T04:13:30Z JopkeB 18060 Foto toegevoegd 398556 wikitext text/x-wiki {{Recept| | Naam = {{PAGENAME}} | Afbeelding = [[File:Pizza Capricciosa on a wooden rustic table (49255425326).jpg|300px]] | Categorie = Pizzarecept | Porties = 2 pizza's | Energie = | Tijd = 120 minuten | Stippen = 3 | Moeilijkheid = Gemiddeld }} Voor 4 à 6 personen ==Ingrediënten saus== *'''De saus wordt beter een dag op voorhand gemaakt''' *1 grote [[Kookboek/ui|ui]] *2 grote [[Kookboek/tomaat|tomaten]] *2 takjs verse [[Kookboek/basilicum|basilicum]] *2 eetlepels gedroogde [[Kookboek/orgeano|oregano]] *2 teentjes verse [[Kookboek/look|look]] *2 takjes verse [[Kookboek/selder|selder]] *1/2 theelepel gedroogde [[Kookboek/chilipeper|chilipeper]] ==Ingrediënten pizzabodem== *3 dl. water *500 g. [[Kookboek/Bloem|bloem]] *30 g. verse [[Kookboek/Gist|gist]] (of een equivalente hoeveelheid gedroogde) *3 eetlepels [[Kookboek/Olijfolie|olijfolie]] *3 theelepels [[Kookboek/zout|zout]] *2 eetlepels gedroogde [[Kookboek/orgeano|oregano]] *1/2 theelepel gedroogde [[Kookboek/chilipeper|chilipeper]] *1 takje verse [[Kookboek/basilicum|basilicum]] ==Ingrediënten beleg== *2 grote [[Kookboek/ui|uien]] *1 staal [[Kookboek/prei|prei]] *3 teentjes verse [[Kookboek/look|look]] *1 grote [[Kookboek/tomaat|tomaat]] *2 takjes verse [[Kookboek/basilicum|basilicum]] *2 takjes verse [[Kookboek/selder|selder]] *2 eetlepels gedroogde [[Kookboek/orgeano|oregano]] *1/2 theelepel gedroogde [[Kookboek/chilipeper|chilipeper]] *6 sneden gekookte [[Kookboek/ham|ham]] *6 sneden gerookt [[Kookboek/spek|spek]] *8 sneden [[Kookboek/chorizo|chorizo]] *200 gram [[Kookboek/champignons|champignons]] *150 gram gemalen [[Kookboek/mozarella|mozarella]] ==Voorwerpen== *pan *houten lepel *oven *scherp mes *snijplank *2 grote borden ==Bereiding saus== *Snij de ui in stukjes *Hak de basilicum & de selder fijn *Pel de look en hak fijn *Verhit de pan met een eetlepel olie *Doe de look samen met de oregano, basilicum, selder en gedroogde chilipepers in de pan, laat ongeveer 1 minuut aanbakken, blijf roeren met houten lepel *Voeg de gesneden ui toe, goed omroeren, 5 - 10 minuten laten sudderen, geregeld omroeren *Snij de tomaat in kleine stukjes *Voeg de tomaat toe *Nog even laten gaar worden, daarna hert geheel fijnmixen en laten koud worden *Één nacht in koelkast laten rusten ==Bereiding pizzabodem== *Meng water met bloem, gist, zout en olie en kneed tot het deeg mooi glad en stevig is. *Laat het deeg een uurtje rijzen *Rol het deeg uit tot een dikte van ongeveer 3 mm *Beleg het deeg met de saus en de ingrediënten *Verwarm de oven tot 250°Celsius en bak de pizza ongeveer 10 minuten {{Recepten}} [[Categorie:Pizzarecept|Flandria]] {{sub}} 59hhs0kslgrai65vnxgpx4iyhjfx1am 0 16680 398545 307550 2025-07-09T15:58:04Z Erik Baas 2193 {{Weg|vrijwel geen inhoud}} 398545 wikitext text/x-wiki {{Weg|vrijwel geen inhoud}} Dit is een eerste opzet voor een studieboek Object Oriented Analysis and Design. Voorgestelde indeling: * [[Object Oriented Analysis and Design/Abstractie|Abstractie]] * [[Object Oriented Analysis and Design/Overerving|Overerving]] * [[Object Oriented Analysis and Design/Voorbeelden|Voorbeelden]] * [[Object Oriented Analysis and Design/Oefenboek|Oefenboek]] {{Fase0}} {{Boek}} j8b87o18xm6xlncxdp2bwxjx02bs3w4 0 16692 398543 282538 2025-07-09T15:58:01Z Erik Baas 2193 {{Weg|vrijwel geen inhoud}} 398543 wikitext text/x-wiki {{Weg|vrijwel geen inhoud}} De eerste, belangrijke eigenschap van OOAD is '''abstractie'''. Abstractie wil zeggen dat een alleen de kenmerken van een object, die er voor de analyse van het probleem toe doen, meegenomen worden in de analyse en het design. Alle andere kenmerken worden niet in ogenschouw genomen. Welke kenmerken voor een analyse belangrijk zijn, is afhankelijk van de situatie. Wanneer een OO-analyse gemaakt zou moeten worden voor de belastingdienst is het niet waarschijnlijk dat de kleur ogen en haar van een persoon relevant zijn. Wanneer echter een OO-analyse gemaakt zou moeten worden voor een modellenbureau, kunnen deze zaken wel relevant zijn. {{Sub}} 47rsjd832n73h7hebuu6ydbubdtjoap 0 16693 398544 111858 2025-07-09T15:58:02Z Erik Baas 2193 {{Weg|vrijwel geen inhoud}} 398544 wikitext text/x-wiki {{Weg|vrijwel geen inhoud}} #REDIRECT[[Object Oriented Analysis and Design]] ot34s4yrizfyc6h8yji2d8ahk7mfpgy 14 25196 398531 397948 2025-07-09T13:14:38Z JopkeB 18060 Redirect 398531 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Categorie:KB-kokosmelk]] r5mqv594gr2de83tikc9p28ctarzw5d 10 28288 398548 380582 2025-07-09T16:08:53Z Erik Baas 2193 geen cat per persoon 398548 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#If:{{{1|}}} |<!-- [[Categorie:{{{1}}}]] [[:Categorie:{{{1}}}|{{{1}}}]] = {{Persoon/{{{1}}}}} --> | '''[[Onderwijsprofessional/Persoon/{{BASEPAGENAME}}|{{BASEPAGENAME}}]] {{Persoon/{{BASEPAGENAME}}}}'''<br>De persoon {{BASEPAGENAME}} is snel te vinden door naar de personenlijst onderaan een van de volgende pagina's te gaan [[Categorie:Persoon]]}}</includeonly> <noinclude> {{Sjablooninfo|1= Dit sjabloon kan worden gebruikt om personen in pagina's als categorie te markeren en een personenlijst samen te stellen. Deze lijst kan alle personen uit die pagina maar ook van alle personen uit een boek opsommen. * Personenlijst van de pagina # '''<nowiki><ref group="persoon">{{Persoon | </nowiki>''Voornamen Achternaam''<nowiki>}}</ref></nowiki>''' : Gebruik de tag <nowiki><ref></nowiki> met een group argument. Zet tussen de tags het sjabloon Persoon met als parameter de ''Voornamen Achternaam''. # '''<nowiki><references group="persoon"/></nowiki>''' : Nu hoeft er alleen een groepreferentielijst ergens aan het eind van de pagina te worden toegevoegd om de personen op te sommen. # '''<span style="color:blue;">↑</span> <span style="color:red;">Persoon</span> = sjabloon om personenlijsten samen te stellen''' : Als de persoon zelf nog niet bekend is kan men door op de rode link in de personenlijst te klikken deze aanmaken. Er wordt dan een nieuwe categorie voor de persoon aangemaakt. # '''<nowiki>{{Persoon}}</nowiki>''' : Voor elke persoonscategorie dient in de pagina het sjabloon Persoon zonder parameter opgenomen te worden. # '''<span style="color:blue;">↑ Persoon</span> = <span style="color:red;"><nowiki>sjabloon:Persoon/</nowiki>''Voornamen Achternaam''</span>''' : Op de personenlijst in de pagina of op de persoonscategoriepagina kan in het rood een sjabloon link staan. Dit duidt erop dat er nog geen pagina voor die persoon is gemaakt. Klik op de rode link en vul de pagina op een manier gelijk aan die in wikipedia. * Personenlijst van het boek # '''<nowiki>{{Persoontree | </nowiki>''Boeknaam''<nowiki>}}</nowiki>''' : Zorg dat de categoriepagina van elk persoon uit een boek dat men wil opsommen een subcategorie wordt van een nieuwe supercategorie door in de persoonscategoriepagina het sjabloon Persoontree aan te roepen met als parameter de ''Boeknaam''. Uiteraard kan de persoon ondere meerdere supercategorieen dus verschillende boeken vallen. Zie de categorieën lijst onderaan om te zien in welke boeken de persoon is voorkomen. # <span style="color:red;">'''''Boeknaam''_-_persoon'''</span> : Als er onder de pagina een rode categorielink ontstaat hoeft dan hoeft deze alleen maar te worden aangemaakt als nieuwe pagina. # '''<nowiki>{{Persoontree | </nowiki>''Boeknaam''<nowiki>}}</nowiki>''' : Zet in een apart hoofdstuk of op elke willekeurige andere gewenste plek de persoontree sjabloon. Als de parameter ''Boeknaam'' wordt weggelaten wordt als boek genomen waar de aanroepende pagina onder valt. Een uitklapbare personenlijst van alle in de pagina's van het boek gehanteerde personen (mits die zijn gemarkeerd met het persoon sjabloon) wordt gecreëerd. Alle personen aangemaakt met dit sjabloon worden onder de [[:Categorie:Persoon]] gecatalogiseerd. ;Gebruik # Personenlijst samenstellen van een pagina of een boek }} [[Categorie:Sjablonen]]</noinclude> bd3ijns23zllt872red4alyjy1mc7v7 0 34024 398557 394520 2025-07-10T04:56:52Z JopkeB 18060 Sjabloon + Beginnetje: geen oventijd + geen temperatuur + "Italiaanse groenten" bevat ook harde groenten die niet op pizza thuishoren 398557 wikitext text/x-wiki {{Begin}} {{Recept | Afbeelding = [[Bestand:Pizza Salami (23216236165).jpg|300px]] | Onderschrift = | Categorie = Pizzarecept | Porties = 2 pizza's | Energie = | Tijd = | Stippen = 2 }} ==Ingrediënten voor 2 pizza's== *2 pizzabodems (zelf maken of kant en klaar) *1 pot pizzatopping of pastasaus (tomaat) *1 pakket Italiaanse groenten (vers) *10 plakjes {{Kb|salami}} *1 zakje geraspte kaas ==Bereidingswijze== # Verwarm de oven voor # Leg de pizzabodems klaar # Leg per pizza 5 plakjes salami verspreid op de pizzabodem # Strooi er wat (al dan niet verkleinde) stukjes groente over heen. Zorg dat het niet te hoog wordt! # Strooi er ten slotte wat geraspte kaas over heen. # Zet de pizza's x minuten in de oven totdat de kaas gesmolten is en de bodem lekker knapperig. # Laat de pizza's even afkoelen # Smullen maar! {{Recepten}} {{Sub}} [[Categorie:Pizzarecept|Salami]] [[Categorie:Vleesrecept|Pizza]] 4ttepr4h19mlc2xutczk1nsz4lkvke5 0 37657 398564 316358 2025-07-10T10:23:54Z JopkeB 18060 Zie ook 398564 wikitext text/x-wiki == Wanneer is informatie betrouwbaar? == We leven in een informatiesamenleving. Maar lang niet alle informatie die we dagelijks via de media ontvangen, is betrouwbaar. Als je na wilt gaan hoe betrouwbaar informatie is, kun je kijken naar de: # oosprong van de informatie: is de bron betrouwbaar? # objeciviteit van de informatie: worden er feiten genoemd en welke? # de veelzijdigheid van de informatie: is er hoor en wederhoor toegepast? Wanneer iemand zijn eigen mening geeft, kun je kijken welke argumenten iemand gebruikt om deze mening te onderbouwen. == Zie ook == * [[Basisboek_internet/Zoeken_op_internet#Verifieer_de_zoekresultaten|Verifieer de zoekresultaten]] in het Wikibook Basisboek internet. {{sub}} jfahsw5vymwgacqtq5jevmuw6dssxiv 2 39088 398549 398049 2025-07-09T16:11:09Z Erik Baas 2193 -/- cats 398549 wikitext text/x-wiki {{Weg}} {{Wikify}} aanleiding aanpassen (zich) achtereenvolgens ademhaling afdeling afhangen van afkomstig afscheiden afval allesbehalve als het ware amfibie bacterie bedekken bederven behaard behandeling beheersing beïnvloeden belemmering benodigdheden bescherming beschikbaar beschouwen besmettelijk bevruchten beweeglijk bijbehorend bloedsomloop bloedvat borst bot broeden cel darmen delen (zich) deling dierenrijk dierlijk diersoort deugen dieet divers dodelijk doorgeven doorheen doorlaten eetbaar erfelijk fijnmazig fokken fornuis gebit gedrag geraamte gevoelig gewricht gieten gif giftig graan grofmazig helder hersenen heup hitte holte hygiëne in aanraking met inademen in de gaten indelen in in elkaar zitten ingewanden ingrijpen initiatief inkepen innemen innerlijk insect inspanning instinct isoleren inspannen (zich) invullen inwendig jong (het) kenmerk kiem kieuw klauw klep kleurstof kleven kleverig kloppingen (hart) knarsen kneden knobbel knop kracht kreunen kruid kudde kwalijk kwestie langwerpig ledematen leer leerachtig levenswijze lichaamsbouw lichaamsdeel long maag mannelijk mannetje microscoop natekenen nest nuttig omgeven door omzetten in onbeweeglijk ondermeer onderverdelen in onnauwkeurig ontsteken ontwikkelen (zich) onvolledig onvoorstelbaar oordeel oorzaak oplossing (vloeistof) opslaan ordening orgaan overblijfsel overbrengen overdragen overeenkomen met overlijden overtollig plaatsvinden plantaardig pompen prikkel prikkelend proces proef prompt prooi redelijk reptiel romp rotten samengesteld sap schedel schepping schimmel skelet sober speeksel sponsachtig spuiten stadium stam steel stek stekel stengel stevigheid stomp suggereren thema theorie thermometer toevoegen transport troebel uitdrogen uiterlijk uiterst uitgebloeid uitgroeien tot uitlopen uitsteeksel uitsterven uitwendig vacht van invloed zijn op van te voren vanwaar vastgroeien verbruiken verdampen verdikking verdrogen verkleuren vermijden veronderstellen verschaffen verschrompelen versmelten verspreiding verstopt vertakken (zich) verteren vervoer vervormen verzameling vlies voeden voeden (zich) voeding voldoen aan volkomen volledig voordien voorraad voortbewegen (zich) voortbeweging voortplanten (zich) voortplanting voorzien van vorm vormen (zich) vrijkomen vrouwelijk vrouwtje vrucht vullen (met) waarnemen waarneming wegens wezen wijten aan wild (het) wond worm zaad zaaien zeldzaam zogen zonodig zoogdier zuiveren zuurstof zwak <!-- {{Sub}} --> p4i4ttyts2rbvojopjg3l75cpz997wh 6 41075 398541 389048 2025-07-09T15:51:14Z Erik Baas 2193 {{#IfEq:{{SITENAME}}|Wikimedia Commons| (cats) }} 398541 wikitext text/x-wiki == Beschrijving == Algemeen bekende markeringstekens van de NWB, ic. '''lange-afstandswandelpad''' (LAW). Eigen werk Erik Baas, naar een voorbeeld van Philip Bosma. Andere versies: <gallery> Afbeelding:Markering geel-rood.svg Afbeelding:Markering geel-blauw.svg </gallery> == Licentie == {{GFDL|migration=not-eligible}} {{Cc-by-sa-4.0}} {{#IfEq:{{SITENAME}}|Wikimedia Commons| [[Category:Hiking and footpath signs in the Netherlands]] [[Category:Diagrams of hiking and footpath signs]] [[Category:Valid SVG created with Text Editor:Signs]] [[Category:SVG simplified signs]] }} [[Category:Files by User:Erik Baas/SVG]] 53fb9916toaix1ak2agxqzfs32ikut0 6 41081 398542 357294 2025-07-09T15:53:01Z Erik Baas 2193 {{#IfEq:{{SITENAME}}|Wikimedia Commons| (cats) }} 398542 wikitext text/x-wiki == {{Int:filedesc}} == {{Informatie |Description = Kaart van wandelroute Sp 4, deel 1, Texel, Nederland. |Date = 8 februari 2022 |Source = * Basiskaart: [[:File:Map NL - Texel - Den Burg.svg]], vrij te gebruiken ovv. ''Centraal Bureau voor de Statistiek''. * Route: [[Vakantiereizen/Wandelvakantie/Texelpad]] |Author = [[User:Erik Baas|Erik Baas]] |Permission = CC 2.5 |other_versions = }} == Licentie == {{Cc-by-2.5-nl}} {{Verplaats naar Wikimedia Commons}} [[Category:Files by User:Erik Baas/SVG]] {{#IfEq:{{SITENAME}}|Wikimedia Commons| [[Category:Hiking trails in the Netherlands]] }} d4nbpevgv1bflb2ft4tr97l97eqtpwi 10 41644 398540 367647 2025-07-09T15:44:35Z Erik Baas 2193 [[Categorie:Sjablonen|Horizontaal]] (voorlopig) 398540 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {| class="toccolours" style="clear:left; margin:0 auto; padding:0 5px 0 5px; {{#If:{{{width|}}}|width:{{{width|}}};}}" align="{{{align|center}}}" |align="{{{align|center}}}"| '''{{Int:Toc}}''' |- |align="{{{align|center}}}"| {{{inhoud}}} |}<noinclude>{{Sjablooninfo|1= Op 21-12-2022 zonder wijziging gekopieerd uit Nederlandstalige Wikipedia == Doel == Bedoeld om een handmatig samengestelde inhoudsopgave te tonen in horizontale weergave. == Gebruik == Vul op de puntjes de handmatige inhoudsopgave in: <pre>{{Inhoud horizontaal|inhoud=...}}</pre> == Voorbeeld == * [[Lijst van wielrenners - O]] }} [[Categorie:Sjablonen|Horizontaal]] </noinclude> k0zag9ypga2qz8z86inrdhpa76yz37s 0 43758 398562 396852 2025-07-10T10:15:27Z JopkeB 18060 /* Verifieer de zoekresultaten */ Aanvullingen 398562 wikitext text/x-wiki {{Basisboek internet}} [[File:Fluent Emoji high contrast 1f575-fe0f-200d-2640-fe0f.svg|thumb|200px|]] Iedereen kan in een zoekmachine een zoekterm invullen en krijgt dan resultaten. Soms zit wat je zoekt bij de bovenste 10 zoekresultaten, andere keren staat het met een beetje geluk op nummer 52. Maar wie scrolt er naar nummer 52? Dit hoofdstuk biedt tips en trucs om sneller te vinden wat je zoekt op internet, in het bijzonder op een World Wide Web. Er zijn vele mogelijkheden, waarvan hier de belangrijkste worden besproken. Probeer ze allemaal ten minste één keer uit. Kies in de praktijk welke je op dat moment nodig hebt of het beste lijkt te passen. En probeer weer een andere (of een combinatie) als je niet vindt wat je zoekt. == Gebruikte terminologie == Internet komt oorspronkelijk uit Amerika. En hoewel er inmiddels miljarden websites in het Nederlands en andere talen zijn, blijft Engels de voertaal op internet. Veel termen die met internet te maken hebben, zijn dan ook in het Engels, vele zijn wel vertaald in het Nederlands. Andere zijn echter zo ingeburgerd dat er geen Nederlands equivalent is. Hieronder een lijst met termen die in dit hoofdstuk worden gebruikt, met, indien van toepassing, het Engelse origineel ernaast. * ''Bron'' (Eng: source), ''informatiebron'': (uiting van) een persoon of organisatie; dat kan een uitspraak, artikel, boek, krant, ander document, website of andere basis zijn waarop een bewering, conclusie of andere mededeling is gebaseerd. * ''Full text'': bestand met de volledige tekst van een werk, bijvoorbeeld een boek, rapport of tijdschriftartikel. Dit in tegenstelling tot een catalogus die in de regel alleen beschrijvingen biedt, zoals titel, auteur, jaar van uitgave en soms een samenvatting. * ''Geavanceerd zoeken'': mogelijkheid om specifieke velden in te vullen waardoor de zoekopdracht wordt verfijnd, bijvoorbeeld: land, taal en bestandstype. * ''Hits'': zoekresultaten. Meestal een lijst met antwoorden of websites die voldoen aan je zoekvraag. Je kunt doorklikken naar de vermelde webpagina's en daar meer informatie vinden. * ''Ranking'': volgorde waarin de zoekresultaten worden getoond. In het algemeen zullen de belangrijkste zoekresultaten bovenaan staan, afhankelijk van het [[w:nl:Algoritme|algoritme]] van de zoekmachine. "Belangrijkste" kan zijn: zoekresultaten waarin alle of de meeste zoektermen voorkomen en bij voorkeur in de titel van de webpagina. Soms kun je zelf een volgorde aangeven. Zelf de ranking proberen te beïnvloeden: ** Zet de belangrijkste zoektermen vooraan in de zoekopdracht. ** Herhaal belangrijke zoektermen in de zoekopdracht. * ''Relevant zoekresultaat'': antwoord of website waarnaar je op zoek bent. * ''Ruis'': niet-relevante zoekresultaten: zoekresultaten waar je niet naar op zoek bent. * ''Trunceren'': afbreken van een zoekwoord, weglaten van een gedeelte van een zoekwoord, dat vervolgens wordt vervangen door een truncatieteken, in de regel een sterretje (*), bijvoorbeeld ''paard*'' levert o.a. zoekresultaten met paard, paarden, paardenstal, paardentuig, paard-en-wagen; ook handig als je niet weet hoe je een woord spelt (of hoe het op een website is gespeld), zoals ''ele*trisch''. NB Veel zoekmachines trunceren automatisch. Als je dat niet wilt: zet de zoekwoorden tussen aanhalingstekens: ''"xx"'', elke zoekwoord apart. * ''Verfijnen'' van de zoekopdracht of de zoekresultaten: ervoor zorgen dat er betere (en dus minder) zoekresultaten verschijnen, die beter weergeven waarnaar je op zoek bent * ''Zoekbalk'' (search bar): Een veld waarin men een zoekterm kan typen met een knop waarop men kan klikken om een zoekactie uit te laten voeren * ''Zoekmachine'' (search engine): Computerprogramma voor het zoeken naar informatie op het internet * ''Zoekopdracht'' (search query - of simpelweg query): datgene dat men in de zoekbalk typt. Een zoekopdracht bestaat uit één of meer zoektermen. Voorbeeld: ''kathedraal "Den Bosch"''. * ''Zoekterm'' (search term): Een woord of combinatie van woorden, cijfers en/of andere tekens die bij elkaar horen, waarmee gezocht wordt. Voorbeelden: ** ''kathedraal'' ** ''"Den Bosch"'' == Start zoeken: zoektermen == # Zorg er eerst voor dat de zoekvraag helder is: wat wil je precies weten, waar ben je precies naar op zoek? # Welke zoektermen horen daarbij? Gebruik meerdere zoektermen, bijvoorbeeld ''staking bouwvakkers 1963 Amsterdam''. Hoe meer zoektermen je gebruikt, hoe minder ruis (niet-relevante zoekresultaten) je krijgt en hoe eerder je vindt wat je zoekt. # Gebruik zo specifiek mogelijke zoektermen: liever ''arbeidersbeweging'' of ''loonwerker'' dan ''arbeider'', afhankelijk van waar je naar op zoek bent. ## Als een zoekwoord meerdere betekenissen heeft, zoals ''was'' (wasgoed, bijenwas, onvoltooid verleden tijd van 'zijn') of jaguar (automerk en dier): vervang die dan door betere/specifiekere zoekwoorden, vermeld een min-teken voor de betekenis die je niet zoekt (''-dier'') of breidt je zoekvraag uit met extra zoektermen waardoor het duidelijk wordt om welke betekenis het gaat. # Gebruik zoektermen die mogelijk in de titel van een website of webpagina voorkomen. # Gaat het om een bepaalde locatie (zoals een land, streek, provincie, woonplaats, wijk, straat, natuurgebied, rivier of gebouw) of een bepaald merk/type/bouwjaar/kleur voor een product? Vermeld die erbij als zoekterm(en). # Vermeld het ook als het je om een ''definitie'', ''handleiding'', ''gebruik'' of een ''toepassing'' te doen is. === Verfijning van de zoektermern === # Trunceer zoektermen (met een *) als je juist zoekresultaten wilt die allemaal met een bepaald woord beginnen, zoals ''paard*'', of als de spelling onzeker is, bijvoorbeeld ''ele*trisch''. # Gebruik aanhalingstekens ("xx yyyy") om te zoeken naar exacte woordcombinaties, met woorden die precies op deze manier en in deze volgorde moeten voorkomen in de zoekresultaten, bijvoorbeeld: ''"Den Bosch"'' of een hele zin. # Als je op zoek bent naar informatie op een bepaalde website: gebruik dan ''site:XXX.ex'', waarbij ''XXX.ex'' de website is zonder https, www e.d., bijvoorbeeld: ''verzekeraars site:dnb.nl'' (zoek naar verzekeraars op de website dnb.nl). Of ga naar Geavanceerd zoeken en vul daar het betreffende veld in. Of ga naar de website zelf en gebruik daar de zoekbalk. # Als je naar een definitie op zoek bent: zet die er als zoekterm bij of gebruik ''define:XXX'' (waarbij XXX het zoekwoord is waarvan je de definitie zoekt). # Wat voor soort medium zoek je: een website, document (is vaak in pdf-formaat, geef dan ''PDF'' op als zoekterm, of ''filetype:pdf'' of, breder te gebruiken: ''ext:pdf''), nieuws, foto's/plaatjes, statistieken, tabellen? Vermeld dat ook als zoekterm of wacht op de pagina met zoekrestulaten om te verfijnen: in Google kun je dan onder andere kiezen voor afbeeldingen, video's en nieuws. # Als je een e-mail-adres zoekt: ## ''*@bedrijf.nl'' voor een willekeurig e-mail-adres van ''bedrijf.nl'' ## ''jansen *@bedrijf.nl'' [NB let op spatie tussen jansen en *@] voor het e-mail-adres van werknemer Jansen die bij bedrijf.nl werkt. == Zoekopdracht samenstellen == Nu de zoektermen bekend zijn, gaat het er om, om een goede zoekopdracht samen te stellen. Je kunt natuurlijk alle zoektermen achter elkaar zetten, maar dan krijg je niet altijd wat je zoekt. === Booleaanse operatoren === Zoek met [[w:nl:Booleaanse operator|Booleaanse operatoren]], commando's die je in een zoekvraag kunt gebruiken om specifieker te kunnen zoeken. Deze operatoren worden algemeen toegepast, niet alleen in zoekmachines, maar ook in databanken en andere verzamelingen met informatie. Wel kunnen ze per zoekmachine/databank iets afwijken. De meest gebruikte zijn: [[File:Diagram Explaining Boolean Operators.png|thumb|Booleaanse operatoren; de zoekresultaten zijn grijs en zwart]] * AND: alleen zoekresultaten waarin alle zoektermen voorkomen worden getoond. Bijvoorbeeld: ''lasagna AND recept'' voor een kookrecept voor lasagna. Google ziet een spatie als een "AND" en zoekt zo standaard met AND, maar toont ook zoekresultaten waarin slechts een deel van de zoektermen voorkomen, maar dan lager in de ranking. * OR: één van beide zoektermen moet voorkomen. Bijvoorbeeld: ''lasagna OR macaroni'' als het je niet uitmaakt of je zoekresultaten met lasagna of macaroni krijgt. * NOT: als je géén resultaten wilt met een bepaald woord er in. Bijvoorbeeld: ''pastagerecht NOT lasagna'' als je op zoek bent naar pastagerechten, maar niet naar lasagna. Gebruik in Google niet ''NOT'', maar een min-teken vlak vóór het woord dat niet mag voorkomen, zonder spatie ertussen: ''pastagerecht -lasagna''. * AROUND: ''xxx AROUND(5) yyy'' - het woord xxx staat binnen 5 woorden van woord yyy, bijvoorbeeld ''lasagna AROUND(5) recept''. Ook NEAR wordt wel gebruikt in plaats van AROUND. In Google moet je een * tussen spaties gebruiken in plaats van AROUND en kun je geen getal aangeven, bijvoorbeeld ''rock * roll''. Meer over Boolaanse operatoren: het hoofdstuk [[Verzamelingen/Inleiding in de booleaanse logica|Inleiding in de booleaanse logica]] in het Wikibook [[Verzamelingen]]. === Overige commando's === * Je kunt haakjes ''(xx)'' gebruiken om de volgorde van zoeken aan te geven: ** ''(lasagna OR macaroni) AND recept'' - een recept van lasagna of macaroni; dit geeft andere resultaten dan ** ''lasagna OR (macaroni AND recept)'' - een recept van macaroni of elk soort informatie over lasagna, niet per se een recept . * Als een zoekterm per se in de titel van een pagina moet voorkomen: gebruik ''intitle:'', bijvoorbeeld: ''intitle:”hernieuwbare energie”''; je kunt nog extra zoektermen toevoegen die ergens op de pagina moeten staan, bijvoorbeeld ''intitle:”hernieuwbare energie” natuurlijke bronnen'' in het geval natuurlijke en bronnen ergens moeten voorkomen, maar niet per se in de titel. * Specifiek voor Google: ** Google zoekt in de regel ook met synoniemen. Als je dat niet wilt, zet dan je zoektermen tussen aanhalingstekens of kies in Tools voor ''verbatim'' ("woord voor woord", woordelijk, precies zo). ** Als een term per se in de URL moet voorkomen: gebruik ''inurl:'', bijvoorbeeld ''inurl:energie''. Je kunt andere zoektermen toevoegen die elders in het document moeten voorkomen, bijvoorbeeld ''vergelijken actueel inurl:energie''. Als alle zoektermen in de URL moeten voorkomen, gebruik dan ''allinurl:'', bijvoorbeeld ''allinurl:energie prijzen''. ** Zoeken in een bepaalde periode: gebruik ''after'' en/of ''before'', bijvoorbeeld: '' Nederland verkiezingen after:2016/06/01 before:2017/08/31''. ** Conversie van eenheden: gebruik ''in'', bijvoorbeeld ''80 kph in mph'' (80 km per uur naar mijlen) of ''100 graden fahrenheit in celcius''. ** Trends: [https://trends.google.com/trends/ Google trends] waar zoeken mensen naar? == Bronnen == Wat voor soort bron of website zou een goed antwoord op je zoekvraag kunnen hebben? Daarvoor bestaan verschillende mogelijkheden. Zoekmachines zijn de bekendste, maar er zijn er meer. === Zoekmachines === Een goed startpunt voor een zoekactie is een [[w:Zoekmachine|internet-zoekmachine]]. In de zoekbalk type je je zoekopdracht. Na <Enter> verschijnt er een lijst met antwoorden en websites waarop je antwoorden kunt vinden. Daarna kun je verder surfen of in specifiekere databanken zoeken. '''Hoe een zoekmachine werkt'''<br> [[File:Search-engine-diagram-en.svg|thumb|Zo werkt een zoekmachine]] Een internet-zoekmachine is een website waarop naar informatie op het World Wide Web (WWW) kan worden gezocht. Daarvoor wordt een [[w:Database|database]] opgebouwd met [[w:Index (database)|indexen]]. Een [[w:Spider|webcrawler]] struint het WWW af en verzamelt daarbij weblinks en andere informatie die in de database worden opgenomen. Alle mogelijke woorden en combinaties van woorden worden erin opgeslagen, met synoniemen en de webpagina's waarop ze voorkomen. Bij een zoekopdracht worden de zoektermen razendsnel vergeleken met de index. De webpagina's die het beste matchen (overeenkomen), worden getoond in de zoekmachine, met de beste matches bovenaan (volgens het [[w:Algoritme|algoritme]] dat de zoekmachine gebruikt). Meestal worden bij de ranking ook andere criteria opgenomen, bijvoorbeeld of een zoekwoord in de titel van een webpagina voorkomt of alleen ergens in de tekst, hoe vaak er naar een bepaalde webpagina wordt verwezen door andere webpagina's en hoe populair een webpagina is. Soms wordt de ranking ook bepaald door andere overwegingen, zoals personalisatie en commerciële zaken: bijvoorbeeld als een adverteerder betaalt voor het hoger ranken van zijn website of producten. Ook kunnen er advertenties worden geplaatst bij de zoekresultaten, afhankelijk van de zoekopdracht en het profiel dat de zoekmachine van je heeft opgebouwd. In ieder geval Google en Bing "personaliseren" de zoekresultaten naar gelang zij een beter profiel van je hebben opgebouwd. Daartoe monitoren ze je zoekacties en de links waarop je klikt. Aan de hand daarvan wordt een profiel gemaakt Zo'n profiel wordt opgeslagen in cookies op je computer. Het gevolg is dat je in een soort (filter-)bubbel belandt: je ziet voornamelijk resultaten die binnen je profiel/bubbel passen. Om daar aan te ontsnappen, moet je verder scrollen in de zoekrestulaten (niet alleen de eerste pagina met zoekresultaten bekijken, maar ook de volgende en de volgende...) of een andere zoekmachine gebruiken, zoals [https://www.duckduckgo.com/ DuckDuckGo]. '''Soorten zoekmachines'''<br> Zoekmachines zijn er in verschillende soorten: * Algemene zoekmachines, zoals [https://www.google.nl/ Google search], [https://www.bing.com/ Bing] en [https://search.yahoo.com/ Yahoo]. Overzicht van zoekmachines met beschrijvingen: [https://kinsta.com/nl/blog/alternatieve-zoekmachines/ ''Alternatieve zoekmachines'' van Kinsta.com] * [[w:nl:Metazoekmachine|Meta-zoekmachines]]: zoekmachines die resultaten combineren uit meerdere algemene zoekmachines, zoals [https://www.etools.ch/ etools.ch] en [https://search.carrot2.org/#/search/web Carrot2] * Zoekmachines voor afbeeldingen: klik steeds op het fotocameraatje in de zoekbalk van een hieronder vermelde zoekmachine en sleep een afbeeldingen erheen of plak de URL van de afbeeling in de zoekbalk om een soortgelijke afbeelding te vinden; in TinEye kun je dat rechtstreeks in de zoekbalk doen. Let op: op alle afbeeldingen die je vindt, rusten auteursrechten, tenzij de maker ervan minstens 70 jaar geleden is overleden of een licentie of toestemming expliciet is aangegeven! ** [https://images.google.com/ Google Afbeeldingen] ** [https://tineye.com/ TinEye] ** [https://yandex.com/ Yandex] ** [[c:Hoofdpagina|Wikimedia Commons]], de beeldbank van de Wikimedia-organisatie (met onderdelen als Wikibooks, Wikipedia en Wikivoyage), en de rest van de wereld: iedereen mag de afbeeldingen, filmpjes en geluidsfragmenten hergebruiken, voor alle doeleinden, mits men zich aan de voorwaarden houdt. In deze databank zoek je niet met een andere foto, maar met zoektermen. Afbeeldingen over eenzelfde onderwerp vind je via categorieën. Zie [[Handboek Wikimedia Commons]] voor meer informatie. ** [https://search.creativecommons.org/ Creative Commons] (Foto's met licenties) * Zoekmachines voor het zoeken in meerdere social media tegelijk: ** [https://www.social-searcher.com/ Social Searcher]] ** [https://www.social-searcher.com/google-social-search/ Google Social Search] ** Meer: [https://aofirs.org/articles/social-media-search-engines Social media search engines] * [https://www.wolframalpha.com/ Wolframalpha] - Engelstalige zoekmachines die antwoord geeft op onder andere getalsmatige en bèta-wetenschappelijk vragen, zoals over prijzen, formules en statistieken; zie [https://www.wolframalpha.com/tour Tour] voor een rondleiding. Nadeel van Google (en vele andere commerciële zoekmachines): privacy staat er op een laag pitje. Commerciële zoekmachines slaan zoekvragen en gebruikte oplossingen op, met in ieder geval je IP-adres. Zij kunnen die matchen met andere gegevens die zij over je weten, zoals uit andere applicaties die je van bijvoorbeeld Google gebruikt (zoals Gmail en Google maps), om een profiel van je te maken en te gebruiken voor advertenties en/of de gegevens verkopen aan derden. In ieder geval Amerikaanse zoekmachines kunnen niet garanderen dat deze persoonlijke gegevens nooit aan anderen (moeten) worden afgestaan, zoals de Amerikaanse overheid. '''Als je niet vindt wat je zoekt of teveel zoekresultaten hebt'''<br> * Ga naar Geavanceerd zoeken (indien beschikbaar; in Google: (1) op de voorpagina: via Instellingen (op dit moment, maart 2025, rechtsonder), (2) in een pagina met zoekresultaten: bovenaan via Tools) en vul daar de relevante velden in; hoe meer velden je invult, hoe minder zoekresultaten je krijgt, maar die voldoen wel beter aan je zoekcriteria. ** Gebruik de optie “Met de exacte woordcombinatie” voor een term die uit meerdere woorden bestaat (dus in plaats van de aanhalingstekens) * Zoek via een categorie: Na een zoekactie kun je vaak verder verfijnen, bijvoorbeeld door een categorie aan te klikken, zoals ''nieuws'' of ''afbeeldingen''. Maak daar gebruik van. * Zoek het hogerop. Op wat voor soort website zou het gezochte kunnen staan? Ga daar dan naar op zoek en zoek vervolgens zelf verder binnen die website. Vaak worden alleen de belangrijkste pagina's van een website geïndexeerd, niet elke subpagina. * Zoek in meerdere zoekmachines achter elkaar (of gebruik een meta-zoekmachine); één zoekmachine dekt slechts een klein deel van het internet, óók Google Search. * Gebruik [https://chatgpt.com ChatGPT] Kunstmatige intelligentie. Zie [[w:ChatGPT|ChatGPT in Wikipedia]] voor meer informatie en waarschuwingen ("Beperkingen"). * Zoek in andere bronnen - zie hieronder. === Web-index === Een web-index, [[w:Linkpagina|linkpagina]] of webportaal, in het Engels web-directory, is een gerubriceerd overzicht met weblinks. Hier kun je surfen per onderwerp. Er wordt naar gestreefd om alle relevante websites over een bepaald onderwerp bij elkaar te zetten, om de bezoeker gemakkelijker een keuze te laten maken. Bekende voorbeelden zijn [https://www.startpagina.nl/ Startpagina] en [https://www.startnederland.nl/ Start Nederland]. Een andere is [https://curlie.org/nl Curlie] (of de Engelse versie [https://curlie.org/en/ Curlie], die meer links biedt). === Andere bronnen, deep web, databanken === Zoek in gespecialiseerde bronnen. Niet alles is via internet-zoekmachines te vinden. Zoekmachines slaan bijvoorbeeld databanken veelal over bij het indexeren, ook als deze databanken vrij beschikbaar zijn. Databanken behoren tot het zogenaamde [[w:nl:Deep web|deep web]], ook wel "onzichtbare web" genoemd, of "invisable web" in het Engels. Als je die databanken weet te vinden, kun je er gewoon in grasduinen. Maar hoe vind je ze? # Gebruik allereerst je gezonde verstand: adressen en telefoongegevens in telefoonboeken, statistische gegevens vind je bij het [http://www.cbs.nl/ CBS], wetten bij [http://www.overheid.nl/ Overheid.nl]. # Kijk eens of er bij je Favorieten misschien een bruikbare website staat. # Maak gebruik van een web-index/web-directory. # Gebruik een gespecialiseerde zoekmachine voor het deep web, zoals [https://www.pearltrees.com/u/209371-completeplanet-databases Complete Planet] (in het Engels, vergt enige oefening om ermee te leren werken). ==== Gratis databanken ==== Een kleine selectie van gratis databanken (in het Nederlands tenzij anders vermeld): * Adressen, telefoonnummers, postcodes: ** [https://www.detelefoongids.nl/ Telefoongids] ** [https://www.goudengids.nl/ Gouden Gids (bedrijven)] ** [https://www.telefoonboek.nl/omgekeerd-zoeken/ Omgekeerd zoeken] (zoeken met telefoonnummer naar personen) ** [https://www.postcode.nl/ Postcodes] (in Nederland en omringende landen) * Archieven: ** [https://www.archieven.nl/nl/ Nederlandse Archieven], met onder andere beeldbanken (van oude foto's tot landkaarten), oude brieven, vergunningen en akten van allerlei organisaties (van overheid tot particulieren), bouwtekeningen, overleden personen, oude kranten en tijdschriften. ** [[w:Europeana|Europeana]] (culturele beeldbank met ook teksten, geluidsfragmenten en video's uit Europa) ** [https://web.archive.org/ Web.archive] (gearchiveerde websites; handig voor dode weblinks) * Kunst & cultuur: ** [https://www.architectuurgids.nl/ Architectuurgids] (Nederlandse architecten en bijzondere bouwwerken) ** [https://research.rkd.nl/nl RKD] (Databank Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, met o.a. Nederlandse kunstenaars en kunstwerken) ** [https://www.imdb.com/ The Internet Movie Database (IMDb)] (naslagwerk over films, Engelstalig) * Landeninformatie: ** [https://www.landenweb.nl/ Landenweb] ** [https://diplomatie.belgium.be/nl/reisadviezen Reisadviezen Be Min BuZa)] en [https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/vakantie-en-reizen Vakantie en reizen (Nl Min. BuZa)] ** [https://www.cia.gov/the-world-factbook/ The World Factbook (CIA)] (Engelstalig) * Literatuur (zoals boeken, kranten en tijdschriften; tip: indien niet full-text beschikbaar, kun je literatuur tegen een vergoeding aanvragen bij je plaatselijke bibliotheek): ** [https://www.delpher.nl/ Delpher]: (full text Nederlandse boeken, kranten, tijdschriften en radiobulletins) ** [http://www.books.google.com/ Google books] full text boeken (in bijna alle talen van de wereld). NB je kunt wel full text zoeken, maar van boeken die nog niet in het publieke domein zijn (dwz dat er nog auteursrechten op rusten) krijg je alleen zoekresultaten te zien, je kunt deze boeken niet volledig online lezen. ** Google Scholar: voor wetenschappelijke literatuur, veelal Engelstalig; ook hier kun je soms doorklikken voor de full text versie. ** [https://doaj.org/ DOAJ] Open Access Journals (gratis full text wetenschappelijke artikelen, Engelstalig) ** [https://www.liederenbank.nl/ Nederlandse Liederenbank] ** [https://search.worldcat.org/ Worldcat] (wereldwijde bibliotheecatalogus; soms kun je doorklikken voor de full text versie) * Overleden personen: ** [http://www.biografischportaal.nl/ Biografisch portaal] (belangrijke mensen uit de Nederlandse geschiedenis) ** [https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mizig=310 Archieven.nl] ** [https://www.online-begraafplaatsen.nl/ Nederlandse Begraafplaatsen] ** [https://www.online-familieberichten.nl/default.asp Familieberichten uit Nederlandse kranten] * Nieuws en kranten: ** Nederlandstalig nieuws (tot 30 dagen terug): http://news.google.nl/ ** [https://emm.newsbrief.eu/NewsBrief/clusteredition/en/latest_nl.html Europe Media Monitor NewsBrief] (actueel nieuws gefaciliteerd door de EU) ** [[w:en:Wikipedia:List of online newspaper archives|List of online newspaper archives]] (uit de Engelstalige Wikipedia) * Websites met [https://www.faganfinder.com/#presentations Prestentations] * Nederlandse wet- en regelgeving: [https://wetten.overheid.nl/zoeken Wetten.overheid.nl] * [https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page Wikispecies] voor levende organismen (dieren, planten, etc.), met hun Latijnse naam, vaak ook de Nederlandse naam, de hiërarchische groepen en families waarin ze thuis horen en afbeeldingen. Voor meer informatie: scroll onder Tools (rechts op de pagina) naar het Wikidata-item, scroll daarin naar beneden voor de Wikipedia-pagina's (in alle talen waarin het organisme voorkomt), meer afbeeldingen en links naar meer informatie. * [https://www.thuisarts.nl/ Ziektes en hun behandeling] Meer gratis databases: * [https://csulb.libguides.com/c.php?g=39192&p=249953 List of Free Databases] (Engelstalig) == Na de zoekactie == * Toch nog teveel zoekresultaten: Gebruik de verfijningsmogelijkheden die de zoekmachine/database biedt, meestal staan ze links of bovenaan. * Stop niet bij de eerste de beste reeks goed lijkende zoekresultaten, scrolle naar beneden en naar vervolgpagina's. Zoek in meerdere zoekmachines (of in metasearchers), zoek in gespecialiseerde databanken en andere bronnen. === Verifieer de zoekresultaten === [[File:Infographic How to spot fake news published by the International Federation of Library Associations and Institutions-nl.png|thumb|360px|Hoe nepnieuws te herkennen]] Bij het verifieren van de zoekrestulaten gaat het om het inschatten hoe betrouwbaar de bronnen zijn en om het toetsen van informatie. Niet alles is wat het lijkt, zeker niet op internet. Iedereen kan van alles publiceren op internet, maar dat betekent niet dat het allemaal waar is. Hackers en andere onverlaten kunnen met websites aan de haal gaan of je op het verkeerde been zetten. Maar ook gewone mensen, bedrijven en organisaties kunnen belang hebben bij een bepaalde voorstelling van zaken, net iets mooier (of lelijker) dan iets in werkelijkheid is, overdrijvingen en regelrechte leugens komen heden ten dagen zelfs bij presidenten voor. Zelfs welgerespecteerde websites laten wel eens een steekje vallen. Verifieer daarom de zoekresultaten op betrouwbaarheid, objectiviteit en waarheid. Gebruik bij belangrijke zaken ten minste twee en nog liever drie zoekmachines. Zoek naar andere bronnen over hetzelfde onderwerp: beweren die hetzelfde of juist iets anders? '''Enkele tips'''<br> * Algemeen advies: '''Wees nieuwsgierig, alert en argwanend'''. * Hoe betrouwbaar is de website? ** Bekijk de URL van de webpagina: Is het een logische URL? Kan die bij een website horen waarnaar je op zoek bent? ** Zoek op een gevonden website naar "over ons" of "about": wie zit er achter de website, wat is het voor organisatie: commercieel, overheid, politiek, vereniging, individu of ...? Wie is de doelgroep van de website? Hoe onafhankelijk zijn zij? Wat is hun beleid? Is er een adres en/of telefoonnummer aanwezig (dat komt betrouwbaarder over dan alleen een e-mail-adres)? Neem eventueel contact op met de website over vragen waarmee je blijft zitten. ** Zoek naar reviews, zowel van de website als van de auteur als die bekend is. Hoe onafhankelijk zijn auteur en organisatie achter de website? Zijn er commerciële of andere belangen? Hoe gerenomeerd is de organisatie en/of de schrijver? ** Onderzoek van wie de domeinnaam is: *** [https://www.sidn.nl/ SIDN] voor nl-websites *** [https://www.who.is/ Who.is] voor elke website; als je niet genoeg informatie krijgt: *** (voor gevorderden): (1) Ken de URL. (2) Zoek het toplevel-domein op in [https://www.iana.org/domains/root/db iana]. (3) Klik op de link. (4) Scrol naar beneden, naar ''WHOIS Server''; kopieer de URL die daarachter staat en zoek de bijbehorende website op met een zoekmachine. Als het goed is, staat de gezochte website erbij en kun je via die website erachter komen wie de eigenaar van een website is. * Wie is de schrijver van hetgeen je wilt gebruiken? Hoe staat hij/zij bekend? Heeft hij/zij eerder over dit onderwerp gepubliceerd? * Bevat de website feiten of meningen? ** Als het om een mening gaat: welke argumenten zijn gebruikt om die mening te onderbouwen? Zijn dat valide argumenten? Ondersteunen die argumenten daadwerkelijk wat er beweerd wordt? * Als het om een artikel gaat: Wanneer was het geschreven, is het up-to-date? Zijn er bronnen vermeld en zo ja: hoe betrouwbaar zijn die bronnen? (Als er geen bronnen zijn vermeld, is het artikel zowiezo een dubieuze zaak, iedereen kan wel van alles verzinnen en schrijven alsof het waar is.) * Meer tips: ** [https://communicatie.hethooghuis.nl/tbl/wp-content/uploads/sites/2/2019/07/Checklist-betrouwbaarheid-internetbronnen.pdf Checklist betrouwbaarheid internetbronnen] ** [[Veilig_op_het_internet/Betalen_op_internet#Checklist_voor_de_aankoop_via_een_webwinkel|Checklist voor de aankoop via een webwinkel]] ** [https://guides.library.jhu.edu/evaluate/internet-resources Evaluate internet resources (JHU library)] (Engelstalig) == Tot slot == Als je een gedeelte van een website of document gebruikt in een eigen werk (voor school, een eigen website, boek, artikel, rapport, presentatie, of wat dan ook), al is het maar één zin, dan is het wel zo netjes om dat te vermelden in dat werk, sterker nog, dat is zelfs wettelijk verplicht (zie [[w:nl: Auteursrecht|Auteurswet]]). Anders heet het plagiaat. Dat iets op een algemeen toegankelijke website staat, of het nu tekst of afbeeldingen zijn, betekent niet dat je ermee kunt doen wat je wilt. Op elke website rusten auteursrechten, ook als het niet expliciet is vermeld! Teksten mag je in beperkte mate overnemen, hooguit enkele regels, afbeeldingen helemaal niet. Tenzij het gaat om publicaties waarvan de maker op de website uitdrukkelijk iets anders heeft vermeld of meer dan 70 jaar geleden is overleden. Als je ChatGPT of een andere AI-tool hebt gebruikt: vermeld dat ook, met je precieze opdracht ("prompt") en de datum waarop je de opdracht hebt gegeven. Nog beter is het, als ook de door de IA-tool gebruikte bronnen bekend zijn, zodat je die kunt vermelden. == Bronnen en meer informatie == '''Gebruikte bronnen:''' * De in de loop der jaren opgebouwde kennis en Favoriete weblinks van de auteurs. Daarnaast: * De in dit hoofdstuk vermelde websites. * [http://www.rba.co.uk/search/ Search Strategies (RBA Information Services)] (Engelstalig) '''Meer informatie''' * [https://www.faganfinder.com/ Faganfinder] (Engelstalige web-index/webportaal) * [https://www.refseek.com/directory/search_engines.html Refseek overzicht zoekmachines], incl. meta-zoekmachines * [[w:Lijst van zoekmachines|Lijst van zoekmachines]] in Wikipedia * [https://www.refseek.com/directory/directories.html Refseek directories] * [https://www.itcompany.com/inforetriever/ Internet Library For Librarians] (Overzicht met naslagwerken (Eng)) {{Sub}} 8o6tfhg0oo3alomjfmbcnzv2nccdv1p 398563 398562 2025-07-10T10:17:17Z JopkeB 18060 /* Na de zoekactie */ 398563 wikitext text/x-wiki {{Basisboek internet}} [[File:Fluent Emoji high contrast 1f575-fe0f-200d-2640-fe0f.svg|thumb|200px|]] Iedereen kan in een zoekmachine een zoekterm invullen en krijgt dan resultaten. Soms zit wat je zoekt bij de bovenste 10 zoekresultaten, andere keren staat het met een beetje geluk op nummer 52. Maar wie scrolt er naar nummer 52? Dit hoofdstuk biedt tips en trucs om sneller te vinden wat je zoekt op internet, in het bijzonder op een World Wide Web. Er zijn vele mogelijkheden, waarvan hier de belangrijkste worden besproken. Probeer ze allemaal ten minste één keer uit. Kies in de praktijk welke je op dat moment nodig hebt of het beste lijkt te passen. En probeer weer een andere (of een combinatie) als je niet vindt wat je zoekt. == Gebruikte terminologie == Internet komt oorspronkelijk uit Amerika. En hoewel er inmiddels miljarden websites in het Nederlands en andere talen zijn, blijft Engels de voertaal op internet. Veel termen die met internet te maken hebben, zijn dan ook in het Engels, vele zijn wel vertaald in het Nederlands. Andere zijn echter zo ingeburgerd dat er geen Nederlands equivalent is. Hieronder een lijst met termen die in dit hoofdstuk worden gebruikt, met, indien van toepassing, het Engelse origineel ernaast. * ''Bron'' (Eng: source), ''informatiebron'': (uiting van) een persoon of organisatie; dat kan een uitspraak, artikel, boek, krant, ander document, website of andere basis zijn waarop een bewering, conclusie of andere mededeling is gebaseerd. * ''Full text'': bestand met de volledige tekst van een werk, bijvoorbeeld een boek, rapport of tijdschriftartikel. Dit in tegenstelling tot een catalogus die in de regel alleen beschrijvingen biedt, zoals titel, auteur, jaar van uitgave en soms een samenvatting. * ''Geavanceerd zoeken'': mogelijkheid om specifieke velden in te vullen waardoor de zoekopdracht wordt verfijnd, bijvoorbeeld: land, taal en bestandstype. * ''Hits'': zoekresultaten. Meestal een lijst met antwoorden of websites die voldoen aan je zoekvraag. Je kunt doorklikken naar de vermelde webpagina's en daar meer informatie vinden. * ''Ranking'': volgorde waarin de zoekresultaten worden getoond. In het algemeen zullen de belangrijkste zoekresultaten bovenaan staan, afhankelijk van het [[w:nl:Algoritme|algoritme]] van de zoekmachine. "Belangrijkste" kan zijn: zoekresultaten waarin alle of de meeste zoektermen voorkomen en bij voorkeur in de titel van de webpagina. Soms kun je zelf een volgorde aangeven. Zelf de ranking proberen te beïnvloeden: ** Zet de belangrijkste zoektermen vooraan in de zoekopdracht. ** Herhaal belangrijke zoektermen in de zoekopdracht. * ''Relevant zoekresultaat'': antwoord of website waarnaar je op zoek bent. * ''Ruis'': niet-relevante zoekresultaten: zoekresultaten waar je niet naar op zoek bent. * ''Trunceren'': afbreken van een zoekwoord, weglaten van een gedeelte van een zoekwoord, dat vervolgens wordt vervangen door een truncatieteken, in de regel een sterretje (*), bijvoorbeeld ''paard*'' levert o.a. zoekresultaten met paard, paarden, paardenstal, paardentuig, paard-en-wagen; ook handig als je niet weet hoe je een woord spelt (of hoe het op een website is gespeld), zoals ''ele*trisch''. NB Veel zoekmachines trunceren automatisch. Als je dat niet wilt: zet de zoekwoorden tussen aanhalingstekens: ''"xx"'', elke zoekwoord apart. * ''Verfijnen'' van de zoekopdracht of de zoekresultaten: ervoor zorgen dat er betere (en dus minder) zoekresultaten verschijnen, die beter weergeven waarnaar je op zoek bent * ''Zoekbalk'' (search bar): Een veld waarin men een zoekterm kan typen met een knop waarop men kan klikken om een zoekactie uit te laten voeren * ''Zoekmachine'' (search engine): Computerprogramma voor het zoeken naar informatie op het internet * ''Zoekopdracht'' (search query - of simpelweg query): datgene dat men in de zoekbalk typt. Een zoekopdracht bestaat uit één of meer zoektermen. Voorbeeld: ''kathedraal "Den Bosch"''. * ''Zoekterm'' (search term): Een woord of combinatie van woorden, cijfers en/of andere tekens die bij elkaar horen, waarmee gezocht wordt. Voorbeelden: ** ''kathedraal'' ** ''"Den Bosch"'' == Start zoeken: zoektermen == # Zorg er eerst voor dat de zoekvraag helder is: wat wil je precies weten, waar ben je precies naar op zoek? # Welke zoektermen horen daarbij? Gebruik meerdere zoektermen, bijvoorbeeld ''staking bouwvakkers 1963 Amsterdam''. Hoe meer zoektermen je gebruikt, hoe minder ruis (niet-relevante zoekresultaten) je krijgt en hoe eerder je vindt wat je zoekt. # Gebruik zo specifiek mogelijke zoektermen: liever ''arbeidersbeweging'' of ''loonwerker'' dan ''arbeider'', afhankelijk van waar je naar op zoek bent. ## Als een zoekwoord meerdere betekenissen heeft, zoals ''was'' (wasgoed, bijenwas, onvoltooid verleden tijd van 'zijn') of jaguar (automerk en dier): vervang die dan door betere/specifiekere zoekwoorden, vermeld een min-teken voor de betekenis die je niet zoekt (''-dier'') of breidt je zoekvraag uit met extra zoektermen waardoor het duidelijk wordt om welke betekenis het gaat. # Gebruik zoektermen die mogelijk in de titel van een website of webpagina voorkomen. # Gaat het om een bepaalde locatie (zoals een land, streek, provincie, woonplaats, wijk, straat, natuurgebied, rivier of gebouw) of een bepaald merk/type/bouwjaar/kleur voor een product? Vermeld die erbij als zoekterm(en). # Vermeld het ook als het je om een ''definitie'', ''handleiding'', ''gebruik'' of een ''toepassing'' te doen is. === Verfijning van de zoektermern === # Trunceer zoektermen (met een *) als je juist zoekresultaten wilt die allemaal met een bepaald woord beginnen, zoals ''paard*'', of als de spelling onzeker is, bijvoorbeeld ''ele*trisch''. # Gebruik aanhalingstekens ("xx yyyy") om te zoeken naar exacte woordcombinaties, met woorden die precies op deze manier en in deze volgorde moeten voorkomen in de zoekresultaten, bijvoorbeeld: ''"Den Bosch"'' of een hele zin. # Als je op zoek bent naar informatie op een bepaalde website: gebruik dan ''site:XXX.ex'', waarbij ''XXX.ex'' de website is zonder https, www e.d., bijvoorbeeld: ''verzekeraars site:dnb.nl'' (zoek naar verzekeraars op de website dnb.nl). Of ga naar Geavanceerd zoeken en vul daar het betreffende veld in. Of ga naar de website zelf en gebruik daar de zoekbalk. # Als je naar een definitie op zoek bent: zet die er als zoekterm bij of gebruik ''define:XXX'' (waarbij XXX het zoekwoord is waarvan je de definitie zoekt). # Wat voor soort medium zoek je: een website, document (is vaak in pdf-formaat, geef dan ''PDF'' op als zoekterm, of ''filetype:pdf'' of, breder te gebruiken: ''ext:pdf''), nieuws, foto's/plaatjes, statistieken, tabellen? Vermeld dat ook als zoekterm of wacht op de pagina met zoekrestulaten om te verfijnen: in Google kun je dan onder andere kiezen voor afbeeldingen, video's en nieuws. # Als je een e-mail-adres zoekt: ## ''*@bedrijf.nl'' voor een willekeurig e-mail-adres van ''bedrijf.nl'' ## ''jansen *@bedrijf.nl'' [NB let op spatie tussen jansen en *@] voor het e-mail-adres van werknemer Jansen die bij bedrijf.nl werkt. == Zoekopdracht samenstellen == Nu de zoektermen bekend zijn, gaat het er om, om een goede zoekopdracht samen te stellen. Je kunt natuurlijk alle zoektermen achter elkaar zetten, maar dan krijg je niet altijd wat je zoekt. === Booleaanse operatoren === Zoek met [[w:nl:Booleaanse operator|Booleaanse operatoren]], commando's die je in een zoekvraag kunt gebruiken om specifieker te kunnen zoeken. Deze operatoren worden algemeen toegepast, niet alleen in zoekmachines, maar ook in databanken en andere verzamelingen met informatie. Wel kunnen ze per zoekmachine/databank iets afwijken. De meest gebruikte zijn: [[File:Diagram Explaining Boolean Operators.png|thumb|Booleaanse operatoren; de zoekresultaten zijn grijs en zwart]] * AND: alleen zoekresultaten waarin alle zoektermen voorkomen worden getoond. Bijvoorbeeld: ''lasagna AND recept'' voor een kookrecept voor lasagna. Google ziet een spatie als een "AND" en zoekt zo standaard met AND, maar toont ook zoekresultaten waarin slechts een deel van de zoektermen voorkomen, maar dan lager in de ranking. * OR: één van beide zoektermen moet voorkomen. Bijvoorbeeld: ''lasagna OR macaroni'' als het je niet uitmaakt of je zoekresultaten met lasagna of macaroni krijgt. * NOT: als je géén resultaten wilt met een bepaald woord er in. Bijvoorbeeld: ''pastagerecht NOT lasagna'' als je op zoek bent naar pastagerechten, maar niet naar lasagna. Gebruik in Google niet ''NOT'', maar een min-teken vlak vóór het woord dat niet mag voorkomen, zonder spatie ertussen: ''pastagerecht -lasagna''. * AROUND: ''xxx AROUND(5) yyy'' - het woord xxx staat binnen 5 woorden van woord yyy, bijvoorbeeld ''lasagna AROUND(5) recept''. Ook NEAR wordt wel gebruikt in plaats van AROUND. In Google moet je een * tussen spaties gebruiken in plaats van AROUND en kun je geen getal aangeven, bijvoorbeeld ''rock * roll''. Meer over Boolaanse operatoren: het hoofdstuk [[Verzamelingen/Inleiding in de booleaanse logica|Inleiding in de booleaanse logica]] in het Wikibook [[Verzamelingen]]. === Overige commando's === * Je kunt haakjes ''(xx)'' gebruiken om de volgorde van zoeken aan te geven: ** ''(lasagna OR macaroni) AND recept'' - een recept van lasagna of macaroni; dit geeft andere resultaten dan ** ''lasagna OR (macaroni AND recept)'' - een recept van macaroni of elk soort informatie over lasagna, niet per se een recept . * Als een zoekterm per se in de titel van een pagina moet voorkomen: gebruik ''intitle:'', bijvoorbeeld: ''intitle:”hernieuwbare energie”''; je kunt nog extra zoektermen toevoegen die ergens op de pagina moeten staan, bijvoorbeeld ''intitle:”hernieuwbare energie” natuurlijke bronnen'' in het geval natuurlijke en bronnen ergens moeten voorkomen, maar niet per se in de titel. * Specifiek voor Google: ** Google zoekt in de regel ook met synoniemen. Als je dat niet wilt, zet dan je zoektermen tussen aanhalingstekens of kies in Tools voor ''verbatim'' ("woord voor woord", woordelijk, precies zo). ** Als een term per se in de URL moet voorkomen: gebruik ''inurl:'', bijvoorbeeld ''inurl:energie''. Je kunt andere zoektermen toevoegen die elders in het document moeten voorkomen, bijvoorbeeld ''vergelijken actueel inurl:energie''. Als alle zoektermen in de URL moeten voorkomen, gebruik dan ''allinurl:'', bijvoorbeeld ''allinurl:energie prijzen''. ** Zoeken in een bepaalde periode: gebruik ''after'' en/of ''before'', bijvoorbeeld: '' Nederland verkiezingen after:2016/06/01 before:2017/08/31''. ** Conversie van eenheden: gebruik ''in'', bijvoorbeeld ''80 kph in mph'' (80 km per uur naar mijlen) of ''100 graden fahrenheit in celcius''. ** Trends: [https://trends.google.com/trends/ Google trends] waar zoeken mensen naar? == Bronnen == Wat voor soort bron of website zou een goed antwoord op je zoekvraag kunnen hebben? Daarvoor bestaan verschillende mogelijkheden. Zoekmachines zijn de bekendste, maar er zijn er meer. === Zoekmachines === Een goed startpunt voor een zoekactie is een [[w:Zoekmachine|internet-zoekmachine]]. In de zoekbalk type je je zoekopdracht. Na <Enter> verschijnt er een lijst met antwoorden en websites waarop je antwoorden kunt vinden. Daarna kun je verder surfen of in specifiekere databanken zoeken. '''Hoe een zoekmachine werkt'''<br> [[File:Search-engine-diagram-en.svg|thumb|Zo werkt een zoekmachine]] Een internet-zoekmachine is een website waarop naar informatie op het World Wide Web (WWW) kan worden gezocht. Daarvoor wordt een [[w:Database|database]] opgebouwd met [[w:Index (database)|indexen]]. Een [[w:Spider|webcrawler]] struint het WWW af en verzamelt daarbij weblinks en andere informatie die in de database worden opgenomen. Alle mogelijke woorden en combinaties van woorden worden erin opgeslagen, met synoniemen en de webpagina's waarop ze voorkomen. Bij een zoekopdracht worden de zoektermen razendsnel vergeleken met de index. De webpagina's die het beste matchen (overeenkomen), worden getoond in de zoekmachine, met de beste matches bovenaan (volgens het [[w:Algoritme|algoritme]] dat de zoekmachine gebruikt). Meestal worden bij de ranking ook andere criteria opgenomen, bijvoorbeeld of een zoekwoord in de titel van een webpagina voorkomt of alleen ergens in de tekst, hoe vaak er naar een bepaalde webpagina wordt verwezen door andere webpagina's en hoe populair een webpagina is. Soms wordt de ranking ook bepaald door andere overwegingen, zoals personalisatie en commerciële zaken: bijvoorbeeld als een adverteerder betaalt voor het hoger ranken van zijn website of producten. Ook kunnen er advertenties worden geplaatst bij de zoekresultaten, afhankelijk van de zoekopdracht en het profiel dat de zoekmachine van je heeft opgebouwd. In ieder geval Google en Bing "personaliseren" de zoekresultaten naar gelang zij een beter profiel van je hebben opgebouwd. Daartoe monitoren ze je zoekacties en de links waarop je klikt. Aan de hand daarvan wordt een profiel gemaakt Zo'n profiel wordt opgeslagen in cookies op je computer. Het gevolg is dat je in een soort (filter-)bubbel belandt: je ziet voornamelijk resultaten die binnen je profiel/bubbel passen. Om daar aan te ontsnappen, moet je verder scrollen in de zoekrestulaten (niet alleen de eerste pagina met zoekresultaten bekijken, maar ook de volgende en de volgende...) of een andere zoekmachine gebruiken, zoals [https://www.duckduckgo.com/ DuckDuckGo]. '''Soorten zoekmachines'''<br> Zoekmachines zijn er in verschillende soorten: * Algemene zoekmachines, zoals [https://www.google.nl/ Google search], [https://www.bing.com/ Bing] en [https://search.yahoo.com/ Yahoo]. Overzicht van zoekmachines met beschrijvingen: [https://kinsta.com/nl/blog/alternatieve-zoekmachines/ ''Alternatieve zoekmachines'' van Kinsta.com] * [[w:nl:Metazoekmachine|Meta-zoekmachines]]: zoekmachines die resultaten combineren uit meerdere algemene zoekmachines, zoals [https://www.etools.ch/ etools.ch] en [https://search.carrot2.org/#/search/web Carrot2] * Zoekmachines voor afbeeldingen: klik steeds op het fotocameraatje in de zoekbalk van een hieronder vermelde zoekmachine en sleep een afbeeldingen erheen of plak de URL van de afbeeling in de zoekbalk om een soortgelijke afbeelding te vinden; in TinEye kun je dat rechtstreeks in de zoekbalk doen. Let op: op alle afbeeldingen die je vindt, rusten auteursrechten, tenzij de maker ervan minstens 70 jaar geleden is overleden of een licentie of toestemming expliciet is aangegeven! ** [https://images.google.com/ Google Afbeeldingen] ** [https://tineye.com/ TinEye] ** [https://yandex.com/ Yandex] ** [[c:Hoofdpagina|Wikimedia Commons]], de beeldbank van de Wikimedia-organisatie (met onderdelen als Wikibooks, Wikipedia en Wikivoyage), en de rest van de wereld: iedereen mag de afbeeldingen, filmpjes en geluidsfragmenten hergebruiken, voor alle doeleinden, mits men zich aan de voorwaarden houdt. In deze databank zoek je niet met een andere foto, maar met zoektermen. Afbeeldingen over eenzelfde onderwerp vind je via categorieën. Zie [[Handboek Wikimedia Commons]] voor meer informatie. ** [https://search.creativecommons.org/ Creative Commons] (Foto's met licenties) * Zoekmachines voor het zoeken in meerdere social media tegelijk: ** [https://www.social-searcher.com/ Social Searcher]] ** [https://www.social-searcher.com/google-social-search/ Google Social Search] ** Meer: [https://aofirs.org/articles/social-media-search-engines Social media search engines] * [https://www.wolframalpha.com/ Wolframalpha] - Engelstalige zoekmachines die antwoord geeft op onder andere getalsmatige en bèta-wetenschappelijk vragen, zoals over prijzen, formules en statistieken; zie [https://www.wolframalpha.com/tour Tour] voor een rondleiding. Nadeel van Google (en vele andere commerciële zoekmachines): privacy staat er op een laag pitje. Commerciële zoekmachines slaan zoekvragen en gebruikte oplossingen op, met in ieder geval je IP-adres. Zij kunnen die matchen met andere gegevens die zij over je weten, zoals uit andere applicaties die je van bijvoorbeeld Google gebruikt (zoals Gmail en Google maps), om een profiel van je te maken en te gebruiken voor advertenties en/of de gegevens verkopen aan derden. In ieder geval Amerikaanse zoekmachines kunnen niet garanderen dat deze persoonlijke gegevens nooit aan anderen (moeten) worden afgestaan, zoals de Amerikaanse overheid. '''Als je niet vindt wat je zoekt of teveel zoekresultaten hebt'''<br> * Ga naar Geavanceerd zoeken (indien beschikbaar; in Google: (1) op de voorpagina: via Instellingen (op dit moment, maart 2025, rechtsonder), (2) in een pagina met zoekresultaten: bovenaan via Tools) en vul daar de relevante velden in; hoe meer velden je invult, hoe minder zoekresultaten je krijgt, maar die voldoen wel beter aan je zoekcriteria. ** Gebruik de optie “Met de exacte woordcombinatie” voor een term die uit meerdere woorden bestaat (dus in plaats van de aanhalingstekens) * Zoek via een categorie: Na een zoekactie kun je vaak verder verfijnen, bijvoorbeeld door een categorie aan te klikken, zoals ''nieuws'' of ''afbeeldingen''. Maak daar gebruik van. * Zoek het hogerop. Op wat voor soort website zou het gezochte kunnen staan? Ga daar dan naar op zoek en zoek vervolgens zelf verder binnen die website. Vaak worden alleen de belangrijkste pagina's van een website geïndexeerd, niet elke subpagina. * Zoek in meerdere zoekmachines achter elkaar (of gebruik een meta-zoekmachine); één zoekmachine dekt slechts een klein deel van het internet, óók Google Search. * Gebruik [https://chatgpt.com ChatGPT] Kunstmatige intelligentie. Zie [[w:ChatGPT|ChatGPT in Wikipedia]] voor meer informatie en waarschuwingen ("Beperkingen"). * Zoek in andere bronnen - zie hieronder. === Web-index === Een web-index, [[w:Linkpagina|linkpagina]] of webportaal, in het Engels web-directory, is een gerubriceerd overzicht met weblinks. Hier kun je surfen per onderwerp. Er wordt naar gestreefd om alle relevante websites over een bepaald onderwerp bij elkaar te zetten, om de bezoeker gemakkelijker een keuze te laten maken. Bekende voorbeelden zijn [https://www.startpagina.nl/ Startpagina] en [https://www.startnederland.nl/ Start Nederland]. Een andere is [https://curlie.org/nl Curlie] (of de Engelse versie [https://curlie.org/en/ Curlie], die meer links biedt). === Andere bronnen, deep web, databanken === Zoek in gespecialiseerde bronnen. Niet alles is via internet-zoekmachines te vinden. Zoekmachines slaan bijvoorbeeld databanken veelal over bij het indexeren, ook als deze databanken vrij beschikbaar zijn. Databanken behoren tot het zogenaamde [[w:nl:Deep web|deep web]], ook wel "onzichtbare web" genoemd, of "invisable web" in het Engels. Als je die databanken weet te vinden, kun je er gewoon in grasduinen. Maar hoe vind je ze? # Gebruik allereerst je gezonde verstand: adressen en telefoongegevens in telefoonboeken, statistische gegevens vind je bij het [http://www.cbs.nl/ CBS], wetten bij [http://www.overheid.nl/ Overheid.nl]. # Kijk eens of er bij je Favorieten misschien een bruikbare website staat. # Maak gebruik van een web-index/web-directory. # Gebruik een gespecialiseerde zoekmachine voor het deep web, zoals [https://www.pearltrees.com/u/209371-completeplanet-databases Complete Planet] (in het Engels, vergt enige oefening om ermee te leren werken). ==== Gratis databanken ==== Een kleine selectie van gratis databanken (in het Nederlands tenzij anders vermeld): * Adressen, telefoonnummers, postcodes: ** [https://www.detelefoongids.nl/ Telefoongids] ** [https://www.goudengids.nl/ Gouden Gids (bedrijven)] ** [https://www.telefoonboek.nl/omgekeerd-zoeken/ Omgekeerd zoeken] (zoeken met telefoonnummer naar personen) ** [https://www.postcode.nl/ Postcodes] (in Nederland en omringende landen) * Archieven: ** [https://www.archieven.nl/nl/ Nederlandse Archieven], met onder andere beeldbanken (van oude foto's tot landkaarten), oude brieven, vergunningen en akten van allerlei organisaties (van overheid tot particulieren), bouwtekeningen, overleden personen, oude kranten en tijdschriften. ** [[w:Europeana|Europeana]] (culturele beeldbank met ook teksten, geluidsfragmenten en video's uit Europa) ** [https://web.archive.org/ Web.archive] (gearchiveerde websites; handig voor dode weblinks) * Kunst & cultuur: ** [https://www.architectuurgids.nl/ Architectuurgids] (Nederlandse architecten en bijzondere bouwwerken) ** [https://research.rkd.nl/nl RKD] (Databank Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, met o.a. Nederlandse kunstenaars en kunstwerken) ** [https://www.imdb.com/ The Internet Movie Database (IMDb)] (naslagwerk over films, Engelstalig) * Landeninformatie: ** [https://www.landenweb.nl/ Landenweb] ** [https://diplomatie.belgium.be/nl/reisadviezen Reisadviezen Be Min BuZa)] en [https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/vakantie-en-reizen Vakantie en reizen (Nl Min. BuZa)] ** [https://www.cia.gov/the-world-factbook/ The World Factbook (CIA)] (Engelstalig) * Literatuur (zoals boeken, kranten en tijdschriften; tip: indien niet full-text beschikbaar, kun je literatuur tegen een vergoeding aanvragen bij je plaatselijke bibliotheek): ** [https://www.delpher.nl/ Delpher]: (full text Nederlandse boeken, kranten, tijdschriften en radiobulletins) ** [http://www.books.google.com/ Google books] full text boeken (in bijna alle talen van de wereld). NB je kunt wel full text zoeken, maar van boeken die nog niet in het publieke domein zijn (dwz dat er nog auteursrechten op rusten) krijg je alleen zoekresultaten te zien, je kunt deze boeken niet volledig online lezen. ** Google Scholar: voor wetenschappelijke literatuur, veelal Engelstalig; ook hier kun je soms doorklikken voor de full text versie. ** [https://doaj.org/ DOAJ] Open Access Journals (gratis full text wetenschappelijke artikelen, Engelstalig) ** [https://www.liederenbank.nl/ Nederlandse Liederenbank] ** [https://search.worldcat.org/ Worldcat] (wereldwijde bibliotheecatalogus; soms kun je doorklikken voor de full text versie) * Overleden personen: ** [http://www.biografischportaal.nl/ Biografisch portaal] (belangrijke mensen uit de Nederlandse geschiedenis) ** [https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mizig=310 Archieven.nl] ** [https://www.online-begraafplaatsen.nl/ Nederlandse Begraafplaatsen] ** [https://www.online-familieberichten.nl/default.asp Familieberichten uit Nederlandse kranten] * Nieuws en kranten: ** Nederlandstalig nieuws (tot 30 dagen terug): http://news.google.nl/ ** [https://emm.newsbrief.eu/NewsBrief/clusteredition/en/latest_nl.html Europe Media Monitor NewsBrief] (actueel nieuws gefaciliteerd door de EU) ** [[w:en:Wikipedia:List of online newspaper archives|List of online newspaper archives]] (uit de Engelstalige Wikipedia) * Websites met [https://www.faganfinder.com/#presentations Prestentations] * Nederlandse wet- en regelgeving: [https://wetten.overheid.nl/zoeken Wetten.overheid.nl] * [https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page Wikispecies] voor levende organismen (dieren, planten, etc.), met hun Latijnse naam, vaak ook de Nederlandse naam, de hiërarchische groepen en families waarin ze thuis horen en afbeeldingen. Voor meer informatie: scroll onder Tools (rechts op de pagina) naar het Wikidata-item, scroll daarin naar beneden voor de Wikipedia-pagina's (in alle talen waarin het organisme voorkomt), meer afbeeldingen en links naar meer informatie. * [https://www.thuisarts.nl/ Ziektes en hun behandeling] Meer gratis databases: * [https://csulb.libguides.com/c.php?g=39192&p=249953 List of Free Databases] (Engelstalig) == Na de zoekactie == * Toch nog teveel zoekresultaten: Gebruik de verfijningsmogelijkheden die de zoekmachine/database biedt, meestal staan ze links of bovenaan. * Stop niet bij de eerste de beste reeks goed lijkende zoekresultaten, scroll naar beneden en naar vervolgpagina's. Zoek in meerdere zoekmachines (of in metasearchers), zoek in gespecialiseerde databanken en andere bronnen. === Verifieer de zoekresultaten === [[File:Infographic How to spot fake news published by the International Federation of Library Associations and Institutions-nl.png|thumb|360px|Hoe nepnieuws te herkennen]] Bij het verifieren van de zoekrestulaten gaat het om het inschatten hoe betrouwbaar de bronnen zijn en om het toetsen van informatie. Niet alles is wat het lijkt, zeker niet op internet. Iedereen kan van alles publiceren op internet, maar dat betekent niet dat het allemaal waar is. Hackers en andere onverlaten kunnen met websites aan de haal gaan of je op het verkeerde been zetten. Maar ook gewone mensen, bedrijven en organisaties kunnen belang hebben bij een bepaalde voorstelling van zaken, net iets mooier (of lelijker) dan iets in werkelijkheid is, overdrijvingen en regelrechte leugens komen heden ten dagen zelfs bij presidenten voor. Zelfs welgerespecteerde websites laten wel eens een steekje vallen. Verifieer daarom de zoekresultaten op betrouwbaarheid, objectiviteit en waarheid. Gebruik bij belangrijke zaken ten minste twee en nog liever drie zoekmachines. Zoek naar andere bronnen over hetzelfde onderwerp: beweren die hetzelfde of juist iets anders? '''Enkele tips'''<br> * Algemeen advies: '''Wees nieuwsgierig, alert en argwanend'''. * Hoe betrouwbaar is de website? ** Bekijk de URL van de webpagina: Is het een logische URL? Kan die bij een website horen waarnaar je op zoek bent? ** Zoek op een gevonden website naar "over ons" of "about": wie zit er achter de website, wat is het voor organisatie: commercieel, overheid, politiek, vereniging, individu of ...? Wie is de doelgroep van de website? Hoe onafhankelijk zijn zij? Wat is hun beleid? Is er een adres en/of telefoonnummer aanwezig (dat komt betrouwbaarder over dan alleen een e-mail-adres)? Neem eventueel contact op met de website over vragen waarmee je blijft zitten. ** Zoek naar reviews, zowel van de website als van de auteur als die bekend is. Hoe onafhankelijk zijn auteur en organisatie achter de website? Zijn er commerciële of andere belangen? Hoe gerenomeerd is de organisatie en/of de schrijver? ** Onderzoek van wie de domeinnaam is: *** [https://www.sidn.nl/ SIDN] voor nl-websites *** [https://www.who.is/ Who.is] voor elke website; als je niet genoeg informatie krijgt: *** (voor gevorderden): (1) Ken de URL. (2) Zoek het toplevel-domein op in [https://www.iana.org/domains/root/db iana]. (3) Klik op de link. (4) Scrol naar beneden, naar ''WHOIS Server''; kopieer de URL die daarachter staat en zoek de bijbehorende website op met een zoekmachine. Als het goed is, staat de gezochte website erbij en kun je via die website erachter komen wie de eigenaar van een website is. * Wie is de schrijver van hetgeen je wilt gebruiken? Hoe staat hij/zij bekend? Heeft hij/zij eerder over dit onderwerp gepubliceerd? * Bevat de website feiten of meningen? ** Als het om een mening gaat: welke argumenten zijn gebruikt om die mening te onderbouwen? Zijn dat valide argumenten? Ondersteunen die argumenten daadwerkelijk wat er beweerd wordt? * Als het om een artikel gaat: Wanneer was het geschreven, is het up-to-date? Zijn er bronnen vermeld en zo ja: hoe betrouwbaar zijn die bronnen? (Als er geen bronnen zijn vermeld, is het artikel zowiezo een dubieuze zaak, iedereen kan wel van alles verzinnen en schrijven alsof het waar is.) * Meer tips: ** [https://communicatie.hethooghuis.nl/tbl/wp-content/uploads/sites/2/2019/07/Checklist-betrouwbaarheid-internetbronnen.pdf Checklist betrouwbaarheid internetbronnen] ** [[Veilig_op_het_internet/Betalen_op_internet#Checklist_voor_de_aankoop_via_een_webwinkel|Checklist voor de aankoop via een webwinkel]] ** [https://guides.library.jhu.edu/evaluate/internet-resources Evaluate internet resources (JHU library)] (Engelstalig) == Tot slot == Als je een gedeelte van een website of document gebruikt in een eigen werk (voor school, een eigen website, boek, artikel, rapport, presentatie, of wat dan ook), al is het maar één zin, dan is het wel zo netjes om dat te vermelden in dat werk, sterker nog, dat is zelfs wettelijk verplicht (zie [[w:nl: Auteursrecht|Auteurswet]]). Anders heet het plagiaat. Dat iets op een algemeen toegankelijke website staat, of het nu tekst of afbeeldingen zijn, betekent niet dat je ermee kunt doen wat je wilt. Op elke website rusten auteursrechten, ook als het niet expliciet is vermeld! Teksten mag je in beperkte mate overnemen, hooguit enkele regels, afbeeldingen helemaal niet. Tenzij het gaat om publicaties waarvan de maker op de website uitdrukkelijk iets anders heeft vermeld of meer dan 70 jaar geleden is overleden. Als je ChatGPT of een andere AI-tool hebt gebruikt: vermeld dat ook, met je precieze opdracht ("prompt") en de datum waarop je de opdracht hebt gegeven. Nog beter is het, als ook de door de IA-tool gebruikte bronnen bekend zijn, zodat je die kunt vermelden. == Bronnen en meer informatie == '''Gebruikte bronnen:''' * De in de loop der jaren opgebouwde kennis en Favoriete weblinks van de auteurs. Daarnaast: * De in dit hoofdstuk vermelde websites. * [http://www.rba.co.uk/search/ Search Strategies (RBA Information Services)] (Engelstalig) '''Meer informatie''' * [https://www.faganfinder.com/ Faganfinder] (Engelstalige web-index/webportaal) * [https://www.refseek.com/directory/search_engines.html Refseek overzicht zoekmachines], incl. meta-zoekmachines * [[w:Lijst van zoekmachines|Lijst van zoekmachines]] in Wikipedia * [https://www.refseek.com/directory/directories.html Refseek directories] * [https://www.itcompany.com/inforetriever/ Internet Library For Librarians] (Overzicht met naslagwerken (Eng)) {{Sub}} jis2xvmmu0kygbsxpahiwpmbu461uwl 0 43813 398552 398448 2025-07-09T16:33:34Z Erik Baas 2193 redirect niet in cat 398552 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kookboek/Olie en vet]] f12kexyra1ys0tgsxym09vm90w9j6zy 14 44075 398528 395815 2025-07-09T13:09:48Z JopkeB 18060 Categorie veranderd 398528 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} Recepten met [[Kookboek/Custard|Custard]]. [[Categorie:Recept naar ingrediënt|Custard]] apw62oty9e9tvujsdxgjphbmlekroxz 0 44110 398555 395548 2025-07-09T20:52:40Z T.vanschaik 890 398555 wikitext text/x-wiki {{Kolommen2 (variabel) | Anker = | Kop = Elektrolyse in oplossingen | KopLevel = 2 | Ali1 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ1 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Kol1 = Als voorbeeld hoe je naar een elektrolyse in een oplossing kunt kijken gebruiken we de elektrolyse van een waterige zinkchloride-oplossing met een zinken [[w:Anode|anode]] en een koolstof [[w:Kathode|kathode]]. In de oplossing zijn de volgende deeltjes aanwezig: * <chem>H2O</chem>, uiteraard, dat is het oplosmiddel * <chem>Zn^{2+}_{aq}</chem>, gehydrateerde zink-ionen * <chem>Cl^{-}_{aq}</chem>, gehydrateerde chloride-ionen Daarnaast is er ook het [[Basiskennis chemie 2/Water#Waterevenwicht|water-evenwicht]], waar de volgende ionen uit voortkomen: * <chem>H^{+}_{aq}</chem>, gehydrateerde waterstof-ionen. Als je wilt mag je hier ook <chem>H3O^{+}_{aq}</chem> voor schrijven. * <chem>OH^{-}_{aq}</chem>, gehydrateerde hydroxide-ionen De concentratie van de ionen uit het waterevenwicht is echter maar 10^-7&nbsp;mol/L, en dat betekent dat ze als reagerend ion nauwlijks in aanmerking komen. | Kol2 = Bestanddelen van de oplossing | Fig2 = }} {{Kolommen2 (variabel) | Anker = | Kop = | KopLevel = | Ali1 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ1 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Kol1 = Naast de deeltjes die in oplossing zijn spelen ook de elektroden een rol in de elektrolyse: * <chem>Zn_(s)</chem> Anode * <chem>C_(s)</chem> Katthode | Formule = | Pfrm = <!-- LinksTxtBoven // LinksTxtOnder // RechtsTxtBoven // RechtsTxtOnder --> | Wfrm = | Nummer = | Formuleuitleg = | Ali2 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ2 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Wyd2 = | Kol2 = Elektroden | Fig2 = }} {{Kolommen2 (variabel) | Anker = | Kop = | KopLevel = | Ali1 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ1 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Kol1 = Om te bepalen welke reactie er aan de kathode zal optreden verzamel je eerst alle componenten die bij de kathode aanwezig zijn: ::<table class="wikitable vatop"> <caption>Welke componenten zijn bij de kathode aanwezig?</caption> <tr><th style="width:100px; ">Component</th><th> Reduceerbaar? </th><th>E^o (V)</th></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>H2O</chem></td><td></td><td></td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>Zn^{2+}_{aq}</chem></td><td></td><td></td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>Cl^{-}_{aq}</chem></td><td></td><td></td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>C</chem></td><td></td><td></td></tr> </table> Bij de kathode treedt reductie op, dus moet je je eerst afvragen of de component wel reduceerbaar is, als oxidator kan optreden. In onderstaande tabel is ook meteen de bij de redox hoerende E^o-waarde genoteerd. ::<table class="wikitable vatop"> <caption>Welke componenten zijn reduceerbaar en welke E^o-waarde hoor daar bij?</caption> <tr><th style="width:100px; ">Component</th><th> Reduceerbaar? </th><th>E^o (V)<ref>Zie: [[Elektrochemie voor MBO/Standaard Redoxpotentialen|Standaard Redoxpotentialen]]</ref></th></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>2 H2O \ + \ 2 e^{-} \ -> \ 2 OH^{-} \ + \ H2</chem></td><td></td><td>-0,83</td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>Zn^{2+}_{aq}</chem></td><td></td><td>-0,76</td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>Cl^{-}_{aq}</chem></td><td></td><td></td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>C</chem></td><td></td><td></td></tr> </table> Bij een reductie zal de sterkste oxidator gereduceerd worden. | Formule = | Pfrm = <!-- LinksTxtBoven // LinksTxtOnder // RechtsTxtBoven // RechtsTxtOnder --> | Wfrm = | Nummer = | Formuleuitleg = | Ali2 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ2 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Wyd2 = | Kol2 = Kathodereactie | Fig2 = }} nuppb8i6byjtzjddd6lgnvzcnn0qaf1 398559 398555 2025-07-10T08:45:51Z T.vanschaik 890 398559 wikitext text/x-wiki {{Kolommen2 (variabel) | Anker = | Kop = Elektrolyse in oplossingen | KopLevel = 2 | Ali1 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ1 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Kol1 = Als voorbeeld hoe je naar een elektrolyse in een oplossing kunt kijken gebruiken we de elektrolyse van een waterige zinkchloride-oplossing met een zinken [[w:Anode|anode]] en een koolstof [[w:Kathode|kathode]]. In de oplossing zijn de volgende deeltjes aanwezig: * <chem>H2O</chem>, uiteraard, dat is het oplosmiddel * <chem>Zn^{2+}_{aq}</chem>, gehydrateerde zink-ionen * <chem>Cl^{-}_{aq}</chem>, gehydrateerde chloride-ionen Daarnaast is er ook het [[Basiskennis chemie 2/Water#Waterevenwicht|water-evenwicht]], waar de volgende ionen uit voortkomen: * <chem>H^{+}_{aq}</chem>, gehydrateerde waterstof-ionen. Als je wilt mag je hier ook <chem>H3O^{+}_{aq}</chem> voor schrijven. * <chem>OH^{-}_{aq}</chem>, gehydrateerde hydroxide-ionen De concentratie van de ionen uit het waterevenwicht is echter maar 10^-7&nbsp;mol/L, en dat betekent dat ze als reagerend ion nauwlijks in aanmerking komen. | Kol2 = Bestanddelen van de oplossing | Fig2 = }} {{Kolommen2 (variabel) | Anker = | Kop = | KopLevel = | Ali1 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ1 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Kol1 = Naast de deeltjes die in oplossing zijn spelen ook de elektroden een rol in de elektrolyse: * <chem>Zn_(s)</chem> Anode * <chem>C_(s)</chem> Katthode | Formule = | Pfrm = <!-- LinksTxtBoven // LinksTxtOnder // RechtsTxtBoven // RechtsTxtOnder --> | Wfrm = | Nummer = | Formuleuitleg = | Ali2 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ2 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Wyd2 = | Kol2 = Elektroden | Fig2 = }} {{Kolommen2 (variabel) | Anker = | Kop = | KopLevel = | Ali1 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ1 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Kol1 = Om te bepalen welke reactie er aan de kathode zal optreden verzamel je eerst alle componenten die bij de kathode aanwezig zijn: <table class="wikitable vatop" style="margin-left:50Px; "> <caption>Welke componenten zijn bij de kathode aanwezig?</caption> <tr><th style="width:100px; ">Component</th><th style="width:300px; > Reactie </th><th style="width:75px; >E^o (V)</th></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>H2O</chem></td><td></td><td></td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>Zn^{2+}_{aq}</chem></td><td></td><td></td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>Cl^{-}_{aq}</chem></td><td></td><td></td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>C</chem></td><td></td><td></td></tr> </table> | Formule = | Pfrm = <!-- LinksTxtBoven // LinksTxtOnder // RechtsTxtBoven // RechtsTxtOnder --> | Wfrm = | Nummer = | Formuleuitleg = | Ali2 = <!-- left, center, right NB: alleen kleine letters --> | Typ2 = <!-- standaard, cursief, vet, vetcursief NB: alleen kleine letters --> | Wyd2 = | Kol2 = Kathodecomponenten | Fig2 = }} {{Kolommen2 (variabel) | Anker = | Kop = | KopLevel = | Kol1 = Bij de kathode treedt reductie op, dus moet je je eerst afvragen of de component wel reduceerbaar is, als oxidator kan optreden. In onderstaande tabel is ook meteen de bij de redox hoerende E^o-waarde genoteerd. <table class="wikitable vatop" style="margin-left:50Px; "> <caption>Welke componenten zijn reduceerbaar en welke E^o-waarde hoort daar bij?</caption> <tr><th style="width:100px; ">Component</th><th style="width:300px; > Reactie </th><th style="width:75px; >E^o (V)<ref>Zie: [[Elektrochemie voor MBO/Standaard Redoxpotentialen|Standaard Redoxpotentialen]]</ref></th></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>H2O</chem></td><td><chem>2 H2O \ + \ 2 e^{-} \ -> \ 2 OH^{-} \ + \ H2</chem></td><td>-0,83</td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>Zn^{2+}_{aq}</chem></td><td><chem>Zn^{2+} \ + \ 2 e^{-} \ -> \ Zn^{0}</chem></td><td>-0,76</td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>Cl^{-}_{aq}</chem></td><td><chem>Cl^{-} \ + \ e^{-} \ -> \ </chem> geen reactie </td><td></td></tr> <tr style="text-align:center; "><td><chem>C</chem></td><td><chem>C^{0} \ + \ e^{-} \ -> \ </chem> geen reactie </td><td></td></tr> </table> Bij een reductie zal de sterkste oxidator gereduceerd worden. De sterkste oxidator is die component de hoogste (minst negatieve) E^o-waarde. Dat is in dit geval zink. De reactie die aan de kathode zal verlopen is dus: ::<chem>Zn^{2+} \ + \ 2 e^{-} \ -> \ Zn^{0}</chem> | Kol2 = Kathodereactie }} hau2h44dusm8rovo47qyvito4790t7f 14 44130 398530 398513 2025-07-09T13:13:28Z JopkeB 18060 Categorie veranderd 398530 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} Recepten met [[Kookboek/Kokos|kokos]]. [[Categorie:Recept naar ingrediënt|Kokos]] kiv0xrts108tmrxo3e6trc2h7lshmbs 10 44324 398550 398342 2025-07-09T16:16:15Z Erik Baas 2193 [[Categorie:Sjablonen sjabloondocumentatie]] 398550 wikitext text/x-wiki ;Doel :Toont een deel van een afbeelding, om een detail uit te lichten of ongewenste elementen in de foto te verbergen. ;Parameters * '''afbeelding''': alleen de volledige bestandsnaam * '''grootte''': gewenste grootte van de ''gehele'' afbeelding (dus ''voor'' het croppen) in pixels * '''margin''': tbv. evt. afwijkende marges van het zichtbare deel van de afbeelding * '''rotatie''': gewenste rotatie in graden (positief of negatief) * '''clip-breedte''': gewenste breedte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels * '''clip-hoogte''': gewenste hoogte van het zichtbare deel van de afbeelding in pixels * '''offset-x''': horizontaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels * '''offset-y''': verticaal beginpunt van het zichtbare deel in pixels * '''border''', '''mirror''' en '''flip''': mogen 1 (aan) of 0 (uit) zijn :NB.: '''rotatie''' beïnvloedt zowel clipping als offset; bepaal '''grootte''' en '''rotatie''' dus als eerste! * '''float''': left, right of none (mag weggelaten worden); none is de default :Effecten kunnen gecombineerd worden. :Parameters met een waarde van 0 (nul) mogen weggelaten worden. ;Opmerkingen * Tijdens het bewerken van een pagina kan de gehele afbeelding (inclusief de rotatie en met een gemarkeerde clipping-area) worden getoond door de muis er boven te plaatsen. Ter demonstratie van dat effect is dat op deze sjabloonpagina ''altijd'' het geval. ---- ;Voorbeeld 1 <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |rotatie = 0 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </pre> </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Alfred Sisley 001.jpg |onderschrift = gedeelte uitvergroot |grootte = 500 |clip-breedte = 240 |clip-hoogte = 180 |offset-x = 110 |offset-y = 110 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 11px;">[[Afbeelding:Alfred Sisley 001.jpg|thumb|center|264x500px|de gehele afbeelding]]</div> </div> ---- ;Voorbeeld 2 :Met '''rotatie''' kan een "scheve" afbeelding rechtop gezet worden: <div style="display: table; width: 100%;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> <pre style="width: 350px; white-space: pre; overflow-x: auto;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |rotatie = -3 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |border = 1 }} </pre> </div style="display: table;"> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 5px;"> {{Afbeelding |afbeelding = Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg |onderschrift = 3 graden linksom geroteerd, zwarte randen geclipt |grootte = 350 |clip-breedte = 282 |clip-hoogte = 230 |offset-x = 45 |offset-y = 20 |rotatie = -3 |border = 1 }} </div> <div style="display: table-cell; vertical-align: top; padding: 12px;">[[Afbeelding:Weesperpoortstation (gesloopt eind 1939), foto 2 Jacob Olie (max res).jpg|thumb|center|284x500px|origineel]] </div> </div> ---- ;Voorbeeld 3 :Dmv. '''mirror = 1''' en/of ''' flip = 1''' kan de afbeelding horizontaal resp. verticaal gespiegeld worden. {{Kolommen automatisch|inhoud= {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = origineel |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = mirror = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |mirror = 1 |border = 1 }} {{Afbeelding |afbeelding = Giethoorn Netherlands Channels-and-houses-of-Giethoorn-16.jpg |grootte = 200 |onderschrift = flip = 1 |clip-breedte = 200 |clip-hoogte = 120 |flip = 1 |border = 1 }} }}<noinclude>[[Categorie:Sjablonen sjabloondocumentatie]]</noinclude> t769tybp97pyz1lssybkuwmenoycebv 0 44339 398527 2025-07-09T13:03:01Z JopkeB 18060 Nieuwe pagina aangemaakt met '[[File:Coconuts - single and cracked open.jpg|thumb|300px|Kokosnoot]] Een '''kokosnoot''' of klapper is een steenvrucht van de kokospalm, waarvan het witte vruchtvlees vezelig is. Daarnaast bevat een kokosnoot kokowater, vocht, niet te verwarren met [[Kookboek/Kokosmelk|kokosmelk]], dat wordt gewonnen uit het witte vruchtvlees. Het witte vruchtvlees en kokosmelk kunnen worden gebruikt in de keuken. Vaak gaat het dan om Aziatische gerechten. == Recepten met k…' 398527 wikitext text/x-wiki [[File:Coconuts - single and cracked open.jpg|thumb|300px|Kokosnoot]] Een '''kokosnoot''' of klapper is een steenvrucht van de kokospalm, waarvan het witte vruchtvlees vezelig is. Daarnaast bevat een kokosnoot kokowater, vocht, niet te verwarren met [[Kookboek/Kokosmelk|kokosmelk]], dat wordt gewonnen uit het witte vruchtvlees. Het witte vruchtvlees en kokosmelk kunnen worden gebruikt in de keuken. Vaak gaat het dan om Aziatische gerechten. == Recepten met kokos == <DynamicPageList> category= KB-kokos mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> [[Categorie:Ingrediënt|Kokos]] {{Sub}} b80rjoe844tn0lkmo383nfg9cuyzlue 398533 398527 2025-07-09T13:25:22Z JopkeB 18060 Aanvulling Kokosrasp 398533 wikitext text/x-wiki [[File:Coconuts - single and cracked open.jpg|thumb|300px|Kokosnoot]] Een '''kokosnoot''' of klapper is een steenvrucht van de kokospalm, waarvan het witte vruchtvlees vezelig is. Daarnaast bevat een kokosnoot kokowater, vocht, niet te verwarren met [[Kookboek/Kokosmelk|kokosmelk]], dat wordt gewonnen uit het witte vruchtvlees. Het witte vruchtvlees en kokosmelk kunnen worden gebruikt in de keuken. Vaak gaat het dan om Aziatische gerechten. In dit kookboek wordt met "kokos" vaak kokosrasp bedoeld, het gedroogde en vervolgens geraspte witte vruchtvlees van de kokosnoot dat kant-en-klaar in supermarkten, Aziatische winkels en natuurvoedingswinkels is te koop. == Recepten met kokos == <DynamicPageList> category= KB-kokos mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> [[Categorie:Ingrediënt|Kokos]] {{Sub}} jiz7tdw8ewtefswobina81vxxt8byfm 398534 398533 2025-07-09T13:35:47Z JopkeB 18060 Foto toegevoegd 398534 wikitext text/x-wiki [[File:Coconuts - single and cracked open.jpg|thumb|300px|Kokosnoot]] [[File:Piche piche and kutsinta.jpg|thumb|300px|Geraspte kokos over een dessert]] Een '''kokosnoot''' of klapper is een steenvrucht van de kokospalm, waarvan het witte vruchtvlees vezelig is. Daarnaast bevat een kokosnoot kokowater, vocht, niet te verwarren met [[Kookboek/Kokosmelk|kokosmelk]], dat wordt gewonnen uit het witte vruchtvlees. Het witte vruchtvlees en kokosmelk kunnen worden gebruikt in de keuken. Vaak gaat het dan om Aziatische gerechten. In dit kookboek wordt met "kokos" vaak kokosrasp bedoeld, het gedroogde en vervolgens geraspte witte vruchtvlees van de kokosnoot dat kant-en-klaar in supermarkten, Aziatische winkels en natuurvoedingswinkels is te koop. == Recepten met kokos == <DynamicPageList> category= KB-kokos mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> [[Categorie:Ingrediënt|Kokos]] {{Sub}} jvel7mz03ytfku71kxemx8eilkyg9um 0 44340 398529 2025-07-09T13:12:30Z JopkeB 18060 Nieuwe pagina aangemaakt met '[[File:Coconut milk from can01.JPG|thumb|200px|Kokosmelk]] '''Kokosmelk''', ook wel klappermelk genoemd, is een ondoorzichtige, melkwitte vloeistof die wordt gewonnen uit het kiemwit van volgroeide kokosnoten. Het wordt verkregen door het kiemwit met water te vermengen en het mengsel vervolgens met een doek uit te persen. Het resultaat is een aromatische, melkachtige vloeistof met een vetgehalte van ongeveer 17 tot 25%. Kokosmelk wordt vooral gebruikt in Azia…' 398529 wikitext text/x-wiki [[File:Coconut milk from can01.JPG|thumb|200px|Kokosmelk]] '''Kokosmelk''', ook wel klappermelk genoemd, is een ondoorzichtige, melkwitte vloeistof die wordt gewonnen uit het kiemwit van volgroeide kokosnoten. Het wordt verkregen door het kiemwit met water te vermengen en het mengsel vervolgens met een doek uit te persen. Het resultaat is een aromatische, melkachtige vloeistof met een vetgehalte van ongeveer 17 tot 25%. Kokosmelk wordt vooral gebruikt in Aziatische gerechten. == Recepten met kokosmelk == <DynamicPageList> category= KB-kokosmelk mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> [[Categorie:Recept naar ingrediënt|Kokosmelk]] {{Sub}} a2ix0mu8svjl7tb7opwzoqj9sjaxnv6 398532 398529 2025-07-09T13:15:12Z JopkeB 18060 Categorie veranderd 398532 wikitext text/x-wiki [[File:Coconut milk from can01.JPG|thumb|200px|Kokosmelk]] '''Kokosmelk''', ook wel klappermelk genoemd, is een ondoorzichtige, melkwitte vloeistof die wordt gewonnen uit het kiemwit van volgroeide kokosnoten. Het wordt verkregen door het kiemwit met water te vermengen en het mengsel vervolgens met een doek uit te persen. Het resultaat is een aromatische, melkachtige vloeistof met een vetgehalte van ongeveer 17 tot 25%. Kokosmelk wordt vooral gebruikt in Aziatische gerechten. == Recepten met kokosmelk == <DynamicPageList> category= KB-kokosmelk mode=unordered order=ascending suppresserrors = true ordermethod = sortkey </DynamicPageList> [[Categorie:Ingrediënt|Kokosmelk]] {{Sub}} 1iqovjm8og2etnhxh092eg0u0pugmh4 14 44341 398536 2025-07-09T15:38:17Z Erik Baas 2193 {{Hiddencat}} {{Nog te categoriseren}} 398536 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} {{Nog te categoriseren}} q6u7au7n6vwmbffwdjfr2j4bu83glhm 14 44342 398537 2025-07-09T15:38:18Z Erik Baas 2193 {{Hiddencat}} {{Nog te categoriseren}} 398537 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} {{Nog te categoriseren}} q6u7au7n6vwmbffwdjfr2j4bu83glhm 14 44343 398538 2025-07-09T15:38:19Z Erik Baas 2193 {{Hiddencat}} {{Nog te categoriseren}} 398538 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} {{Nog te categoriseren}} q6u7au7n6vwmbffwdjfr2j4bu83glhm 14 44344 398539 2025-07-09T15:38:21Z Erik Baas 2193 {{Hiddencat}} {{Nog te categoriseren}} 398539 wikitext text/x-wiki {{Hiddencat}} {{Nog te categoriseren}} q6u7au7n6vwmbffwdjfr2j4bu83glhm 1 44345 398560 2025-07-10T09:38:30Z JopkeB 18060 Nieuw kopje aangemaakt: /* Hoe verder met die zeer prille Wikibook? */ 398560 wikitext text/x-wiki == Hoe verder met die zeer prille Wikibook? == [[Gebruiker:Pbuddenberg]]: Gaat dit nog wat worden? Anders kunnen we het beter laten verwijderen. Er is slechts één hoofdstuk [[Horeca en voeding/Snijtechnieken]], en ook dat is slechts een checklist zonder uitleg, niet bruikbaar in de praktijk. In 8 jaar is er niets aan gedaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 10 jul 2025 11:38 (CEST) riowp6hy8zpkz83xq94wkgladw5u3hd 398561 398560 2025-07-10T09:41:20Z JopkeB 18060 398561 wikitext text/x-wiki == Hoe verder met dit zeer prille Wikibook? == [[Gebruiker:Pbuddenberg]]: Gaat dit nog wat worden? Anders kunnen we het beter laten verwijderen. Er is slechts één hoofdstuk [[Horeca en voeding/Snijtechnieken]], en ook dat is slechts een checklist zonder uitleg, niet bruikbaar in de praktijk. In 8 jaar is er niets aan gedaan. [[Gebruiker:JopkeB|JopkeB]] ([[Overleg gebruiker:JopkeB|overleg]]) 10 jul 2025 11:38 (CEST) lhvntvuk2a8vrka6ktbqt5fw5t3xx8s