Википеди oswiki https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%C3%A6%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%B3_%D1%84%D0%B0%D1%80%D1%81 MediaWiki 1.45.0-wmf.5 first-letter Медиа Сæрмагонд Тæрхон Архайæг Архайæджы ныхас Википеди Википедийы тæрхон Файл Файлы тæрхон MediaWiki MediaWiki-йы тæрхон Хуызæг Хуызæджы тæрхон Æххуыс Æххуысы тæрхон Категори Категорийы тæрхон TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля 0 2199 586429 543230 2025-06-15T14:32:29Z Spokiyny 26455 586429 wikitext text/x-wiki {{ЦР |Статус = Сахар |Ирон ном = Ангарск |Оригиналон ном = {{lang-ru|Ангарск}} |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 52|lat_min = 34|lat_sec = |lon_deg = 103|lon_min = 55|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Иркутсчы облæст |Регион таблицæйы = Иркутсчы облæст |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1948 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = 294 |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{Цæрджытæ| Ангарск |тс}} |Сфысты аз = {{Цæрджытæ| Ангарск |г}} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +8 |DST = |Телефонон код = +7 3955 |Посты индекстæ = 665800–665841 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Анга́рск''' ({{lang-ru|Ангарск}}) у сахар [[Уæрæсе]]йы [[Иркутсчы облæст]]ы. Цæрынц дзы 217 мин адæймаджы. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Уæрæсе}} {{Иркутсчы облæсты сахартæ}} [[Категори:Иркутсчы облæсты сахартæ]] 9zc1guk6uyd4lsa6gebdt6rdvt8uoj6 14 15760 586424 586410 2025-06-15T12:32:55Z Taamu 795 586424 wikitext text/x-wiki {{Commonscat}} [[Категори:Хуссар Ирыстоны географи|Цæдтæ]] [[Категори:Цæдтæ бæстæмæ гæсгæ]] [[Категори:Ирыстоны цæдтæ]] qz6elgkqy9qaz77cyg8ifiopvml3jmp 0 15927 586489 585334 2025-06-16T10:15:18Z Taamu 795 586489 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Дæллагхъæу}} {{ЦР |Статус = Хъæу |Ирон ном = Дæллагхъæу |Оригиналон ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 42|lat_min = 50|lat_sec =58.70 |lon_deg = 44|lon_min = 18|lon_sec =37.06 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{ Цæрджытæ | Даллагкау | тс }} |Сфысты аз = {{ Цæрджытæ | Даллагкау | г }} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = 363206 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Дæллагхъæу''' ({{lang-ru|Даллагкау}}) у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. == Мыггæгтæ == Цардысты дзы [[Цереккатæ]], [[Созанатæ]], [[Тотратæ]], [[Бзитæ]], [[Дзаххотæ]], [[Мылыхуатæ]], [[Цæлыккатæ]], [[Брытъиатæ]], [[Дзодзыккатæ]], [[Къуыдатæ]], [[Уаниатæ]], [[Къаболатæ]], [[Хæмæтатæ]], [[Хъæцлæутæ]], [[Арбиатæ]], [[Саухалтæ]], [[Сокатæ]], [[Тототæ]], [[Гайттатæ]]<ref name="куырттатæгтæ"/>, [[Бдайцайтæ]], [[Гуыбыратæ]], [[Борсиатæ]], [[Богъатæ]], [[Есиатæ]], [[Елтаратæ]]<ref name="куырттатæгтæ">Куырттаты ком æмæ куырттатæгтæ / Чиныг сарæзтой Гуыриаты Т., Мырзаганты М. æмæ æнд. — Дзæуджыхъæу: Аланыстон, 2007. — 464 ф.</ref>, [[Дзаболатæ]], [[Муцъуатæ]], [[Хуыриатæ]], [[Хуыдзиатæ]]<ref name="куырттатæгтæ"/>, [[Тезиатæ]], [[Хæдарцатæ]], [[Хуытыгатæ]], [[Фæрниатæ]], [[Дзаттиатæ]], [[Гуытъиатæ]], [[Дзукъатæ]].<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Мæсгуытæ == * Дзапарты мæсыг<ref name="Тменов">Тменов В.Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984 — 344с.</ref> * Дзытиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Дзодзыккаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Тезиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Бырытъиаты 2 мæсыджы<ref name="Тменов"/> * Борсиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Уаниаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Мылыхуаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Есиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Цалыккаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Гайттаты гæнах<ref name="Тменов"/> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Куырттаты ком}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] 2xrbsx8mfhrd1ztminsnvo0r4rqm6qb 586490 586489 2025-06-16T10:16:59Z Taamu 795 586490 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Дæллагхъæу}} {{ЦР |Статус = Хъæу |Ирон ном = Дæллагхъæу |Оригиналон ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 42|lat_min = 50|lat_sec =58.70 |lon_deg = 44|lon_min = 18|lon_sec =37.06 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{ Цæрджытæ | Даллагкау | тс }} |Сфысты аз = {{ Цæрджытæ | Даллагкау | г }} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = 363206 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Дæллагхъæу''' ({{lang-ru|Даллагкау}}) у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. == Мыггæгтæ == Цардысты дзы [[Цереккатæ]], [[Созанатæ]], [[Тотратæ]], [[Бзитæ]], [[Дзаххотæ]], [[Мылыхуатæ]], [[Цæлыккатæ]], [[Брытъиатæ]], [[Дзодзыккатæ]], [[Къуыдатæ]], [[Уаниатæ]], [[Къаболатæ]], [[Хæмæтатæ]], [[Хъæцлæутæ]], [[Арбиатæ]], [[Саухалтæ]], [[Сокатæ]], [[Тототæ]], [[Гайттатæ]]<ref name="куырттатæгтæ"/>, [[Бдайцайтæ]], [[Гуыбыратæ]], [[Борсиатæ]], [[Богъатæ]], [[Есиатæ]], [[Елтаратæ]]<ref name="куырттатæгтæ">Куырттаты ком æмæ куырттатæгтæ / Чиныг сарæзтой Гуыриаты Т., Мырзаганты М. æмæ æнд. — Дзæуджыхъæу: Аланыстон, 2007. — 464 ф.</ref>, [[Дзаболатæ]], [[Муцъуатæ]], [[Хуыриатæ]], [[Хуыдзиатæ]]<ref name="куырттатæгтæ"/>, [[Тезиатæ]], [[Хæдарцатæ]], [[Хуытыгатæ]], [[Фæрниатæ]], [[Дзаттиатæ]], [[Гуытъиатæ]], [[Дзукъатæ]].<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Мæсгуытæ == * Дзапарты мæсыг<ref name="Тменов">Тменов В.Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984 — 344с.</ref> * Дзытиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Дзодзыккаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Тезиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Бырытъиаты 2 мæсыджы<ref name="Тменов"/> * Борсиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Уаниаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Мылыхуаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Есиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Цæлыккаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Гайттаты гæнах<ref name="Тменов"/> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Куырттаты ком}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] pfymf0kypjd2mdeh8p51sbh75922fcu 586491 586490 2025-06-16T10:24:35Z Taamu 795 586491 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Дæллагхъæу}} {{ЦР |Статус = Хъæу |Ирон ном = Дæллагхъæу |Оригиналон ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 42|lat_min = 50|lat_sec =58.70 |lon_deg = 44|lon_min = 18|lon_sec =37.06 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{ Цæрджытæ | Даллагкау | тс }} |Сфысты аз = {{ Цæрджытæ | Даллагкау | г }} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = 363206 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Дæллагхъæу''' ({{lang-ru|Даллагкау}}) у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. == Мыггæгтæ == Цардысты дзы [[Цереккатæ]], [[Созанатæ]], [[Тотратæ]], [[Бзитæ]], [[Дзаххотæ]], [[Мылыхуатæ]], [[Цæлыккатæ]], [[Брытъиатæ]], [[Дзодзыккатæ]], [[Къуыдатæ]], [[Уаниатæ]], [[Къаболатæ]], [[Хæмæтатæ]], [[Хъæцлæутæ]], [[Арбиатæ]], [[Саухалтæ]], [[Сокатæ]], [[Тототæ]], [[Гайттатæ]]<ref name="куырттатæгтæ"/>, [[Бдайцайтæ]], [[Гуыбыратæ]], [[Борсиатæ]], [[Богъатæ]], [[Есиатæ]], [[Елтаратæ]]<ref name="куырттатæгтæ">Куырттаты ком æмæ куырттатæгтæ / Чиныг сарæзтой Гуыриаты Т., Мырзаганты М. æмæ æнд. — Дзæуджыхъæу: Аланыстон, 2007. — 464 ф.</ref>, [[Дзаболатæ]], [[Муцъуатæ]], [[Хуыриатæ]], [[Хуыдзиатæ]]<ref name="куырттатæгтæ"/>, [[Тезиатæ]], [[Хæдарцатæ]], [[Хуытыгатæ]], [[Фæрниатæ]], [[Дзаттиатæ]] ([[Дзытиатæ]]<ref name="куырттатæгтæ"/>), [[Гуытъиатæ]], [[Дзукъатæ]].<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Мæсгуытæ == * Дзапарты мæсыг<ref name="Тменов">Тменов В.Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984 — 344с.</ref> * Дзытиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Дзодзыккаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Тезиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Бырытъиаты 2 мæсыджы<ref name="Тменов"/> * Борсиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Уаниаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Мылыхуаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Есиаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Цæлыккаты мæсыг<ref name="Тменов"/> * Гайттаты гæнах<ref name="Тменов"/> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Куырттаты ком}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] 1fq9oeskom41surm1x3q7ww7elgu6pr 0 16715 586476 582476 2025-06-15T20:30:47Z Taamu 795 586476 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Абайтыхъæу}} {{ЦР |Статус = Хъæу |Ирон ном = Абайтыхъæу |Оригиналон ном = |Ныв = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 42|lat_min = 39|lat_sec =59 |lon_deg = 44|lon_min = 10|lon_sec =25 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = 363221 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Абайтыхъæу''' ({{lang-ru|Абайтикау}}) у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. Ис [[Захъхъагом]]ы. == Мыггæгтæ == Цардысты дзы [[Абайтæ]], [[Беслехъотæ]], [[Хуытитæ]] æмæ [[Цыбыртæ]].<ref>Хозиты Федыр. Уæлладжыры комыл — Туалтæм. Дзæуджыхъæу: Ир, 1999</ref> == Мæсгуытæ == * Абайты мæсыг<ref name="Тменов">Тменов В.Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984 — 344с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Захъагом}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] 1l6tyzfs2h6wkk0ti87ipw0bs74jrfg 14 17842 586425 514836 2025-06-15T12:33:12Z Taamu 795 586425 wikitext text/x-wiki {{Commonscat}} [[Категори:Хуссар Ирыстоны географи|Административон дих]] [[Категори:Административон дих бæстæмæ гæсгæ|Хуссар Ирыстон]] ql5ojwk249pgf0hyow0czekdrg61rgz 14 19321 586426 514838 2025-06-15T12:33:18Z Taamu 795 586426 wikitext text/x-wiki {{Commonscat}} [[Категори:Хуссар Ирыстоны географи|Хæхтæ]] [[Категори:Ирыстоны хæхтæ|Хуссар Ирыстон]] [[Категори:Хæхтæ бæстæмæ гæсгæ|Хуссар Ирыстон]] h0cd6b2mo3ymumgvf7dpltm272gpqxi 0 26592 586474 554837 2025-06-15T20:28:59Z Taamu 795 586474 wikitext text/x-wiki {{ЦР |Статус = Хъæу |Ирон ном = Елгона |Оригиналон ном = |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 42|lat_min = 40|lat_sec = 44 |lon_deg = 44|lon_min = 3|lon_sec = 29 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{ Цæрджытæ | Елгона | тс }} |Сфысты аз = {{ Цæрджытæ | Елгона | г }} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Елгона''' у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. == Истори == [[Лйайы дон|Лйайы доны]] галиу фарс Елгонайы цардысты Дзанайтæ. Сæ куырæйттæ сæ тæккæ цур. Сæ хуымтæ сæ фарсмæ. Фосхизæнтæ бирæ. Хъæд кадавар.<ref>''Хозиты Федыр.'' Уæлладжыры комыл — Туалтæм. — Дзæуджыхъæу: Ир, 1999. — Ф. 113.</ref> === Мæсгуытæ === * Дзапарты мæсыг<ref name="Тменов">Тменов В.Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984 — 344с.</ref> == Мыггæгтæ == Цардысты дзы [[Дзанайтæ]], [[Отартæ]], [[Еналдытæ]].<ref>Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005, ф.245.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * {{З.Д. Цховребова/Ойконимия Осетии}} {{къæртт-ирон}} {{Гуыркъуымтыком}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] ikfue8xplqfc782rpf23srss4j3yb0d 586475 586474 2025-06-15T20:29:20Z Taamu 795 586475 wikitext text/x-wiki {{ЦР |Статус = Хъæу |Ирон ном = Елгона |Оригиналон ном = |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 42|lat_min = 40|lat_sec = 44 |lon_deg = 44|lon_min = 3|lon_sec = 29 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{ Цæрджытæ | Елгона | тс }} |Сфысты аз = {{ Цæрджытæ | Елгона | г }} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Елгона''' у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. == Истори == [[Лйайы дон|Лйайы доны]] галиу фарс Елгонайы цардысты Дзанайтæ. Сæ куырæйттæ сæ тæккæ цур. Сæ хуымтæ сæ фарсмæ. Фосхизæнтæ бирæ. Хъæд кадавар.<ref>''Хозиты Федыр.'' Уæлладжыры комыл — Туалтæм. — Дзæуджыхъæу: Ир, 1999. — Ф. 113.</ref> == Мæсгуытæ == * Дзапарты мæсыг<ref name="Тменов">Тменов В.Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984 — 344с.</ref> == Мыггæгтæ == Цардысты дзы [[Дзанайтæ]], [[Отартæ]], [[Еналдытæ]].<ref>Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005, ф.245.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * {{З.Д. Цховребова/Ойконимия Осетии}} {{къæртт-ирон}} {{Гуыркъуымтыком}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] imfpjo3y1bd0i5co7fd4ruolff4dl0a 0 26987 586440 403740 2025-06-15T16:09:44Z Taamu 795 586440 wikitext text/x-wiki '''Æрæфитæ''' — [[Нартæ|Нарты]] [[симд]]ы нæмттæй иу — ногбонты дзыллон [[дыууæддæгуæлæ]] [[кафт]]. Кафыдысты йæ [[Ногбон]] æхсæв æртыты алыварс. Кафты архайдтой æрмæстдæр 30-45 аздзыд хъаруджын, цæрдæг æмæ арæхстджын нæлгоймæгтæ. Кафгæ-кафын кодтой заргæ дæр. Æддæгуæлæ кæфтыты архайын стыр кадыл нымад уыдис. Гуырысхойаг нæу, рагзаманты ритуалон равдыстан бæлвырд сакралон функцитимæ кæй уыдис, уый. [[XIX æнус]]ы [[1870-тæ|1870-æм азты]] цæрджытæй ма чидæртæ кæнынц Æрæфитæйы [[æртæддæгуæлæ]] варианты кой дæр. == Литературæ == * Этнография и мифология осетин. Дзадзиев А.Б., Дзуцев Х.В., Караев С.М. Краткий словарь. – Владикавказ, 1994 – 284 с. {{къæртт-ирон}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон æгъдæуттæ]] [[Категори:Ирон кæфтытæ]] 1o6087965y0xo9v79p0mhf0nez5xlf6 0 27675 586441 535455 2025-06-15T16:10:02Z Taamu 795 586441 wikitext text/x-wiki [[File:Lezgian people, dancing lezginka in Akhti village in Dagestanskaya Oblast. Beginingth of XX century.jpg|thumb|<center>{{PAGENAME}} (1900)</center>]] '''Зилгæ кафт''' кæнæ '''тымбыл кафт''' ({{lang-ru|лезгинка}}) у [[ирон кæфтытæ|ирон адæмон кæфтытæй]] иу. [[Кавказ]]аг лезгинкæйы [[ирон адæм|ирон]] национ вариант у. Ацы кафт у зын, хъæуы дзы стыр сæрæндзинад. Лæппу-иу куы фæзынд, уæд-иу чызджытæй иу рагæпп кодта размæ, лæппуйы йæ фæдыл сайгæйæ. Кафтæн йæ мидис уый мидæг ис, æмæ [[хъæрццыгъа]] (лæппу) ахсы бæлоны (чызг). == Фиппаинæгтæ == Лæппуйæн худинаг уыдис: # Чызгæн йæ къабайы фæдджийыл фæлæууын; # Чызгмæ чъылдым саразын. == Æддаг æрмæг == ; Видеофыстытæ * [http://www.youtube.com/watch?v=fg_sd9hyW7w Фольклорон ансамбль «Фарн». Сыбайаг хъазты зилгæ кафт. Ансамблы разамонæг — Дзаттиаты Уагка]. Фрагмент видеозаписи этнографической реконструкции народных танцев кон. XIX — нач. XX в. в с. Нижний Сба Урс-Туальского общества Южной Осетии. {{къæртт-ирон}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] nbbe0zff0g4sfsttzg3pxd335qbmo90 586446 586441 2025-06-15T16:18:01Z Taamu 795 586446 wikitext text/x-wiki [[File:Lezgian people, dancing lezginka in Akhti village in Dagestanskaya Oblast. Beginingth of XX century.jpg|thumb|Зилгæ кафт (1900)]] '''Зилгæ кафт''' кæнæ '''тымбыл кафт''' ({{lang-ru|лезгинка}}) у [[ирон кæфтытæ|ирон адæмон кæфтытæй]] иу. [[Кавказ]]аг лезгинкæйы [[ирон адæм|ирон]] национ вариант у. Ацы кафт у зын, хъæуы дзы стыр сæрæндзинад. Лæппу-иу куы фæзынд, уæд-иу чызджытæй иу рагæпп кодта размæ, лæппуйы йæ фæдыл сайгæйæ. Кафтæн йæ мидис уый мидæг ис, æмæ [[хъæрццыгъа]] (лæппу) ахсы бæлоны (чызг). == Фиппаинæгтæ == Лæппуйæн худинаг уыдис: # Чызгæн йæ къабайы фæдджийыл фæлæууын; # Чызгмæ чъылдым саразын. == Æддаг æрмæг == ; Видеофыстытæ * [http://www.youtube.com/watch?v=fg_sd9hyW7w Фольклорон ансамбль «Фарн». Сыбайаг хъазты зилгæ кафт. Ансамблы разамонæг — Дзаттиаты Уагка]. Фрагмент видеозаписи этнографической реконструкции народных танцев кон. XIX — нач. XX в. в с. Нижний Сба Урс-Туальского общества Южной Осетии. {{къæртт-ирон}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] 8cq6zjeard630er4jfd3rvay0l8742t 0 28099 586472 553749 2025-06-15T20:18:52Z Taamu 795 586472 wikitext text/x-wiki {{ЦР |Статус = Хъæу |Ирон ном = Гори |Оригиналон ном = |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg =42 |lat_min =41 |lat_sec = 5 |lon_deg =43 |lon_min =59 |lon_sec = 31 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = |Сфысты аз = |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Гори'''<ref>[[Цагъаты Анастасия]]. Цæгат Ирыстоны топоними. II-æм хай. Дзæуджыхъæу, 1975.</ref><ref>Хозиты Федыр. Уæлладжыры комыл — Туалтæм. Дзæуджыхъæу: Ир, 1999</ref><ref>{{З.Д. Цховребова/Ойконимия Осетии}}</ref> у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. Цардысты дзы [[Мурастæ]], [[Гаджитæ]], [[Годжыцатæ]].<ref>Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005, 244 ф.</ref> == Мæсгуытæ == * Гаджиты мæсыг<ref name="Тменов">Тменов В.Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984 — 344с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] ny8ouieosomr9p9cre0vbicuckkp4ge 0 28103 586431 433543 2025-06-15T15:52:15Z Taamu 795 586431 wikitext text/x-wiki [[Ныв:Georgian folk dance Simdi.JPG|thumb|right|300px|Симды кафджытæ]] '''Симд''' у [[ирон адæм|ирон]] адæмы рагон дзыллон [[кафт]]. Кафынц æй къордгай: сылгоймаг æмæ нæлгоймаг. [[Ирыстон]]ы симд у æппæты уарзондæр кафт. Симд ныхас ирон адæм куыд кафты ном нæ иртасынц, фæлæ куыд [[мивдисæг]] ''симын''-æй арæзт [[номдар]] ''симд''. == Симды хуызтæ == * [[Нæртон симд]] * [[Тымбыл симд]] * [[Рагон симд]] == Æддаг æрмæг == ;Видео * [http://www.youtube.com/watch?v=6ei-hM2wlbg Simd performed by ensemble “Alan” (statement of Elbrus Kubalov, 2011)]. * [http://www.youtube.com/watch?v=hc6vwRdY-dE Simd performed by ensemble “Simd” (statement of Aslanbeg Kabisov, 1989)]. * [http://www.youtube.com/watch?v=lHU_oNo4vgc Simd performed by ensemble “Gorets” (statement of Yuri Alborov, 2010)]. * [http://www.youtube.com/watch?v=V7vI8_0GhZg Simd performed by ensemble “Alan” and “Gorets” (statement of Khadzhismel Varziev, 2010)]. * [http://www.youtube.com/watch?v=aDiA3Sjoaa8 Simd (an episode from a film “Fatima”, 1958)]. * [http://www.youtube.com/watch?v=SHv5MVPQP9Y Narton-simd in the Rekom Sanctuary, 2010]. {{къæртт-ирон}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] fmoicvzs5ohnwoqpzofrz3if2w4oqed 10 29252 586430 581642 2025-06-15T15:00:49Z Taamu 795 586430 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |ном = Дзауы районы цæрæнрæттæ |хуыз = |state = |navbar = plain |сæйраг_сæргонды_стиль = |сæргонд = [[Дзауы район]]ы цæрæнрæттæ |ныв = |буары_стиль = |сæргондты_стиль = |номхыгъдты_стиль = |æнæкъай_стиль = |къай_стиль = |bodyclass = hlist |уæле_стиль = |уæле = |сæргонд1 = |номхыгъд1 = |сæргонд2 = Ад. центр |номхыгъд2 = * [[Дзау]] |сæргонд3 = Сахартæ |номхыгъд3 = * [[Къуайса]] |сæргонд4 = Хъæутæ |номхыгъд4 = * [[Абаза]] * [[Абана (Хуссар Ирыстон)|Абана]] * [[Æлбортыхъæу (Дзауы район)|Æлбортыхъæу‎]] * [[Æхсæрджын]] * [[Багатыхъæу]] * [[Бадзыгат]] * [[Барс]] * [[Бахутæ]] * [[Бæгъиатæ (хъæу)|Бæгъиатæ‎]] * [[Безеткъар (хъæу)|Безеткъар]] * [[Бестаутыхъæу (Дзауы район)|Бестаутыхъæу]] * [[Бзитхъæу]] * [[Битетæ (хъæу)|‎Битетæ]] * [[Борджынис]] * [[Бузала]] * [[Булкъатыхъæу (Хуссар Ирыстон)|Булкъатыхъæу]] * [[Бызырат]] * [[Бырытъат]] * [[Везур]] * [[Гæззатæ (хъæу)|Гæззатæ]] * [[Гæлуатæ (хъæу)|‎Гæлуатæ]] * [[Гогаджын]] * [[Гудис]] * [[Гулиантæ]] * [[Гуфта]] * [[Гуыбатæ (хъæу)|Гуыбатæ]] * [[Гуыцмæзтыхъæу (Гудисгом)|Гуыцмæзтыхъæу]] * [[Даргъæрдуз]] * [[Деметæ (хъæу)|Деметæ]] * [[Додтотыхъæу]] * [[Дыргъджын (Дзаугом)]] * [[Дыргъджын (Хъемултайы ком)]] * [[Дыууæдонастæу]] * [[Дзалабет]] * Дзомагъ ** [[Гуыбатæ (хъæу)|Гуыбатæ]] ** [[Дзугатыхъæу]] ** [[Касатыхъæу]] ** [[Къæззатæ (хъæу)|Къæззатæ]] ** [[Магъ]] ** [[Медойтæ (хъæу)|Медойтæ]] ** [[Сагджынкъуырф‎]] ** [[Фæзы Дзомагъ]] * [[Дзриа‎]] * [[Дзылитæ (хъæу)|Дзылитæ‎]] * [[Едыс]] * [[Елбачитæ (Хуссар Ирыстон)|Елбачитæ]] * [[Елхъантæ (хъæу)|Елхъантæ]] * Ерман ** [[Астæуккаг Ерман]] ** [[Дæллаг Ерман]] ** [[Уæллаг Ерман‎]] * [[Ерцъо (хъæу)|Ерцъо]] * [[‎Зассетыхъæу‎]] * [[Згъуыбир]] * [[Итрапис]] * Карзман ([[Дæллаг Карзман]] æмæ [[Уæллаг Карзман]]) * [[Кæсагджын (хъæу)|Кæсагджын]] * [[Котанто]] * [[Къабузтæ]] * [[Къобет]] * [[Къодибын]] * Къоз ([[Астæуккаг Къоз]], [[Дæллаг Къоз]] æмæ [[Уæллаг Къоз]]) * [[Къроз (Дзауы район)|Къроз]] * [[Къусджытæ]] * [[Къуыдар (хъæу)|Къуыдар]] * [[Къуылыхтæ]] * [[Ламардон (Хуссар Ирыстон)|Ламардон]] * [[Лесе]] * [[Лесор]] * [[Лет]] * [[Лицъи]] * [[Магкотыхъæу]] * [[Майрæм (хъæу)|Майрæм]] * [[Мардантæ (хъæу)|Мардантæ]] * [[Мацхара]] * [[Мæсыгуат]] * [[Мзиу]] * [[Морго]] * [[Мугут (Дзауы район)|Мугут]] * [[Мулдартæ (хъæу)|Мулдартæ]] * [[Мыртгæджын]] * [[Ниниа]] * [[Нанитæ (Хуссар Ирыстон)|Нанитæ]] * [[‎Нæзыджын (Хуссар Ирыстон)|‎Нæзыджын]] * [[Ногхъæу (Дзауы район)|Ногхъæу]] * [[Пацъа (хъæу)|Пацъа]] * [[‎Приатæ (хъæу)|‎Приатæ]] * [[Пухатыхъæу]] * [[‎Пъереу|Пъереу (''Гыццыл Пъереу'')]] * [[‎Рагъ (хъæу)|‎Рагъ]] * [[‎Раро]] * [[Рокъатæ]] * Рукъ ** Астæуккаг Рукъ (<small>[[Æрхыбыл]], [[Елойтæ (Дзауы район)|Елойтæ]], [[Есетæ (хъæу)|Есетæ]], [[Сырхаутæ (хъæу)|Сырхаутæ]]</small>) ** [[Дæллаг Рукъ]] (<small>[[Габатæ (Хуссар Ирыстон)|Габатæ]], [[Дзуарыбын]], [[Хъониатæ (хъæу)|Хъониатæ]]</small>) ** [[Уæллаг Рукъ]] * [[Саджилзаз]] * [[Сазелет‎]] * [[Саумæсыг]] * [[Саухалтæ (хъæу)|Саухалтæ]] * [[Сацъала]] * [[Сачъыре‎]] * [[Сæридтатæ]] * [[Сидæн (хъæу)|Сидæн]] * [[Синагур]] * [[Сиукъатæ (Дзауы район)|Сиукъатæ]] * [[Сохтæ]] * [[Стырмæсыг]] * [[Стыр Тли]] * [[‎Стырфæз]] * Сыба ([[Æхсæйнаг Сыба]], [[Дзаттиатыхъæу|Дæллаг Сыба/Дзаттиатыхъæу]], [[Хъугом (Сыбагом)|Мидæггаг Сыба/Хъугом]]) * [[Сыгъдтæ]] * [[Сынтбадæн]] * [[Тадтатæ (хъæу)|Тадтатæ]] * [[Тамаджын]] * [[Танделтæ (хъæу)|Танделтæ]] * [[Тасойтæ (хъæу)|Тасойтæ]] * [[Тæгæрджын]] * [[Теделет]] * [[Тли (Хуссар Ирыстон)|Тли]] * [[Тотыратæ (хъæу)|Тотыратæ]] * [[Тхел]] * [[Тъæпæнхъæу (Хуссар Ирыстон)|Тъæпæнхъæу]] * [[Тъбет (Дзауы район)|Тъбет]] * [[Тъонтъобет]] * [[Уанел]] * [[‎Угæрдæнтæ‎]] * [[‎Уиреуцъала]] * [[Уисто]] * Урсдзуар ([[Дæллаг Урсдзуар]] æмæ [[Уæллаг Урсдзуар]]) * [[‎Уцыфарс‎]] * [[Фæзыхъæу (Хуссар Ирыстон)|Фæзыхъæу]] * [[‎Фæсрагъ]] * [[Фæткъуыджын (хъæу)|Фæткъуыджын]] * [[Хахет]] * [[Хæлиудон]] * [[Хæмпæлгом]] * [[Хæрдысæр]] * [[Хихатæ]] * [[Ходз]] * [[Хслеб (Дзауы район)|Хслеб]] * [[Хусурт]] * [[Хутъитæ (хъæу)|Хутъитæ]] * [[Хуымысæртæ‎]] * [[‎Хуыцъе]] * [[Хуыгатæ (хъæу)|Хуыгатæ]] * [[Хуыгатыхъæу]] * [[Хъазитæ (хъæу)|Хъазитæ]] * [[Хъæдысæр]] * [[Хъæдысæр (Тлигом)]] * [[Хъæцлæутæ (хъæу)|Хъæцлæутæ]] * [[Хъæцмæзтæ (хъæу)|Хъæцмæзтæ]] * [[Хъемулта]] * [[Хъеуселт]] * [[Хъоб]] * [[Хъола]] * [[Хъорсеу‎]] * [[Хъу­гом (Тлигом)|Хъу­гом]] * [[Цадыхъæу‎]] * [[Цæгат (Чеселтгом)]] * [[Цæгат (Цъалагом)]] * [[Цæрынгатæ]] * Ципран ([[Хуссар Ципран]] æмæ [[Цæгат Ципран]])‎ * [[Цуцитæ (хъæу)|Цуцитæ (Шушитæ)]] * [[Цхуырбатæ (хъæу)|Цхуырбатæ]] * [[Цъала (хъæу)|Цъала]] * [[Цъамад (Хуссар Ирыстон)|Цъамад]] * [[Цъæриттæ (хъæу)|‎Цъæриттæ]] * [[Цъоис]] * [[Цъон]] * [[Църу]] * [[Цъыфджын (хъæу)|Цъыфджын]] * Челиат ([[Мидæггаг Челиат]] æмæ [[Фæзы Челиат]]) * [[Чеселт]] * [[Чыстæ]] * [[Чъетар]] * [[Чъимас (Дзауы район)|Чъимас]] * [[Чъыбыгъотыхъæу]] * [[Шибойыхъæу]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Хуссар Ирыстон]] </noinclude> hcl4oidcakfu0ey0aerm5vjzdm1kxuu 0 29775 586433 270080 2025-06-15T15:55:00Z Taamu 795 586433 wikitext text/x-wiki '''Нæртон симд''' кæнæ '''æттæгуæлæ кафт''' — рагон [[ирон адæм|ирон]] дыууæуæладзыгон [[кафт]]. Раджы заманы [[Ногбон]]ы æртыты алыварс 35-40 аздзыд нæлгоймæгтæ кафыдысты нæртон симд. Фыццаг къорд-иу кæрæдзимæ æнгом балæууыдысты, алчи хæцыд йæ сыхаджы роныл. Нæлгоймæгты дыккаг къорд-иу схызт фыццæгты [[уæхск|уæхсчытæм]]. Адон дæр кæрæдзийы рæттыл хæцыдысты. Уæллаг къорды архайджытæ бынмæ хъæр кодтой: «Бакувут!» Дзуапп сын-иу радтой: «Дæлæмæ æрхаут!» Стæм хатт, цæмæй быннæгты уæхсчытыл уæз тынгдæр æрцæуа, уый тыххæй-иу уæллæгтæ семæ [[гал]] систой. Кæй зæгъын æй хъæуы, уый мæстæй марыны тыххæй нæ уыд — ацы кафт бæрæг кодта тыхджындæр æмæ сæрæндæрты. Зарæггæнгæйæ æгас [[мæсыг]] сындæггай зилын райдыдта: уæд рахизырдæм, уæд галиуырдæм. Нæртон симд кафыдысты сабыргай, заргæ-зарын; хицæн кодта йæ фидауц змæлдæй. Ацы кафтæй-иу фесты стыр бæрæгбæттæ. Кафыдысты айдагъ иу хъæуы нæ, фæлæ æгас зылды цæрджытæ, нæлгоймæгты нымæц-иу 200 уæлæмæ ахызт. Рæстæгимæ ивтой кафты миниуджытæ дæр. Кафыны бар æрмæст аслæгтæн нæ, фæлæ фæсивæды сæрæндæртæн дæр лæвæрд æрцыд. Фæстæдæр кæцыдæр нæртон симды сылгоймæгты фенæн дæр уыд. Æгас мæсыгы алыварс, къухтæ фæйнæрдæм айтындзгæйæ, уæздан кафт кодтой, раст цыма урс цъиутæ уæлæрвты тæхынц, уыйау. Дыккаг уæладзыджы архайджытæ иу бынмæ куы æргæппытæ кодтой, уæд быннæгтимæ-иу зиллаккы алæууыдысты. Уый фæстæ нæлгоймæгтæ сылгоймæгтимæ тымбыл сарæзтой æмæ дарддæр сæ кафты куыст кодтой. {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] o55u9ys1nuf4jn0scihl2v18fezawy3 586434 586433 2025-06-15T15:56:06Z Taamu 795 586434 wikitext text/x-wiki '''Нæртон симд''' кæнæ '''æттæгуæлæ кафт'''<ref>[[Уарзиаты Вилен]]. Праздничный мир осетин. Северо-Осетинский институт гуманитарных исследований, 1995 г.</ref> — рагон [[ирон адæм|ирон]] дыууæуæладзыгон [[кафт]]. Раджы заманы [[Ногбон]]ы æртыты алыварс 35-40 аздзыд нæлгоймæгтæ кафыдысты нæртон симд. Фыццаг къорд-иу кæрæдзимæ æнгом балæууыдысты, алчи хæцыд йæ сыхаджы роныл. Нæлгоймæгты дыккаг къорд-иу схызт фыццæгты [[уæхск|уæхсчытæм]]. Адон дæр кæрæдзийы рæттыл хæцыдысты. Уæллаг къорды архайджытæ бынмæ хъæр кодтой: «Бакувут!» Дзуапп сын-иу радтой: «Дæлæмæ æрхаут!» Стæм хатт, цæмæй быннæгты уæхсчытыл уæз тынгдæр æрцæуа, уый тыххæй-иу уæллæгтæ семæ [[гал]] систой. Кæй зæгъын æй хъæуы, уый мæстæй марыны тыххæй нæ уыд — ацы кафт бæрæг кодта тыхджындæр æмæ сæрæндæрты. Зарæггæнгæйæ æгас [[мæсыг]] сындæггай зилын райдыдта: уæд рахизырдæм, уæд галиуырдæм. Нæртон симд кафыдысты сабыргай, заргæ-зарын; хицæн кодта йæ фидауц змæлдæй. Ацы кафтæй-иу фесты стыр бæрæгбæттæ. Кафыдысты айдагъ иу хъæуы нæ, фæлæ æгас зылды цæрджытæ, нæлгоймæгты нымæц-иу 200 уæлæмæ ахызт. Рæстæгимæ ивтой кафты миниуджытæ дæр. Кафыны бар æрмæст аслæгтæн нæ, фæлæ фæсивæды сæрæндæртæн дæр лæвæрд æрцыд. Фæстæдæр кæцыдæр нæртон симды сылгоймæгты фенæн дæр уыд. Æгас мæсыгы алыварс, къухтæ фæйнæрдæм айтындзгæйæ, уæздан кафт кодтой, раст цыма урс цъиутæ уæлæрвты тæхынц, уыйау. Дыккаг уæладзыджы архайджытæ иу бынмæ куы æргæппытæ кодтой, уæд быннæгтимæ-иу зиллаккы алæууыдысты. Уый фæстæ нæлгоймæгтæ сылгоймæгтимæ тымбыл сарæзтой æмæ дарддæр сæ кафты куыст кодтой. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] 6cfp9p00lt76h5v46e9p6y6c4t8zq63 586462 586434 2025-06-15T17:44:09Z Taamu 795 586462 wikitext text/x-wiki '''Нæртон симд''' кæнæ '''æттæгуæлæ кафт'''<ref>[[Уарзиаты Вилен]]. Праздничный мир осетин. Северо-Осетинский институт гуманитарных исследований, 1995 г.</ref> — рагон [[ирон адæм|ирон]] дыууæуæладзыгон [[кафт]]. Раджы заманы [[Ногбон]]ы æртыты алыварс 35-40 аздзыд нæлгоймæгтæ кафыдысты нæртон симд. Фыццаг къорд-иу кæрæдзимæ æнгом балæууыдысты, алчи хæцыд йæ сыхаджы роныл. Нæлгоймæгты дыккаг къорд-иу схызт фыццæгты [[уæхск|уæхсчытæм]]. Адон дæр кæрæдзийы рæттыл хæцыдысты. Уæллаг къорды архайджытæ бынмæ хъæр кодтой: «Бакувут!» Дзуапп сын-иу радтой: «Дæлæмæ æрхаут!» Стæм хатт, цæмæй быннæгты уæхсчытыл уæз тынгдæр æрцæуа, уый тыххæй-иу уæллæгтæ семæ [[гал]] систой. Кæй зæгъын æй хъæуы, уый мæстæй марыны тыххæй нæ уыд — ацы кафт бæрæг кодта тыхджындæр æмæ сæрæндæрты. Зарæггæнгæйæ æгас [[мæсыг]] сындæггай зилын райдыдта: уæд рахизырдæм, уæд галиуырдæм. Нæртон симд кафыдысты сабыргай, заргæ-зарын; хицæн кодта йæ фидауц змæлдæй. Ацы кафтæй-иу фесты стыр бæрæгбæттæ. Кафыдысты айдагъ иу хъæуы нæ, фæлæ æгас зылды цæрджытæ, нæлгоймæгты нымæц-иу 200 уæлæмæ ахызт. Рæстæгимæ ивтой кафты миниуджытæ дæр. Кафыны бар æрмæст аслæгтæн нæ, фæлæ фæсивæды сæрæндæртæн дæр лæвæрд æрцыд. Фæстæдæр кæцыдæр нæртон симды сылгоймæгты фенæн дæр уыд. Æгас мæсыгы алыварс, къухтæ фæйнæрдæм айтындзгæйæ, уæздан кафт кодтой, раст цыма урс цъиутæ уæлæрвты тæхынц, уыйау. Дыккаг уæладзыджы архайджытæ иу бынмæ куы æргæппытæ кодтой, уæд быннæгтимæ-иу зиллаччы алæууыдысты. Уый фæстæ нæлгоймæгтæ сылгоймæгтимæ тымбыл сарæзтой æмæ дарддæр сæ кафты куыст кодтой. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] dfn8jneyymxuhhn36sst09rbd6kgw2d 0 29796 586443 270187 2025-06-15T16:10:30Z Taamu 795 586443 wikitext text/x-wiki '''Тымбыл симд''' — [[симд]]ы хуызтæй иу. Тымбыл симды нæлгоймæгтæ æмæ сылгоймæгтæ вæййынц æмбæрц. Фыццæгтæ æрхæцынц дыггæгтыл æмæ саразынц зиллакк. Кафт анкъуысы сабыргай, тымбылы архайджытæ симынц уæд галиуырдæм, уæд рахизырдæм. Æнæмæнгæй ацы кафты рæстæг хъуамæ исчи зара. Симд-иу суанг райсоммæ дæр цыди, æрмæст кафæггæнджыты кафты астæу хъуамæ исты хъæринæгтæй хорз федтаигкой. {{къæртт-ирон}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] 22eaaa6ys1jmv529d46dgwuwa45xapp 0 29797 586442 270106 2025-06-15T16:10:13Z Taamu 795 586442 wikitext text/x-wiki '''Рагон симд''' — [[симд]]ы æндæр хуыз. Ай симдтæй у æппæты уæздандæр, бакастджындæр [[кафт]]. Нæлгоймæгтæ-иу æрхæцыдысты сылгоймæгтыл æмæ къордгай лæууыдысты иу рæнхъыл. Рæнхъ ахæм хуызы амад уыд, цæмæй дзы рауайа «æгас къул». [[Фæндыр]]ы уæздан зæлты райхъуыстимæ-иу къул арзылди, йæ раст амад æнæфехалгæйæ. Стæй-иу кафджыты фыццаг къорд размæ рацыд, сæ фæстæ иннæтæ дæр къордгай, раст денджызы уылæнтау рæсугъд уадысты размæ æмæ дарддæр кафыдысты. Рагон симд æртæккæ дæр кафынц, чысыл ивддзинæдтæ йæм хаст æрцыд, афтæмæй. {{къæртт-ирон}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] thnmcc61iqr7bscnknsjjj0zaf2la2h 0 30241 586455 570668 2025-06-15T17:36:50Z Taamu 795 586455 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Фæндыр}} '''Дыууа́дæстæнон фæндыр''' у æппæты рагондæр музыкалон инструменттæй иу, къæдз арфæйы хицæн хуыз, йæ тæнтæ — бæхы хъисæй. Дыууадæстæнон фæндыр [[нарты кадджытæ|нарты кадджыты]] хъайтартæй иуы — [[Сырдон]]ы — æрхъуыдыгонд æмæ арæзт у. [[Хетæгкаты Къоста]] куыд фыссы, афтæмæй дыууадæстæнон æмæ [[хъисын фæндыр]]æй цæгъдын нымад уыдис «æппæты курдиатджындæр нæлгоймæгты уæлвæткон барыл» æмæ йын ивгъуыд заманты стыр традицитæ уыдис. == Кадæггæнджытæ == Дыууадæстæнон фæндырæй цæгъдгæйæ нарты тыххæй сæ кадджытæ кодтой, раздæр [[Ирыстон]]ыл хъуыстгонд чи уыдис, уыцы кадæггæнджытæ: [[Томайты Созырыхъо]], [[Мæргъиаты Дзицо]], [[Ханыхъаты Гисс]], [[Гæззаты Алыксандр]], [[Сланты Гæхæ]], [[Хъаныхъуаты Никъа]] æмæ а.д.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон мифологи]] [[Категори:Хъисджын инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] hzy52l207bhikx4abdbmp6paei2zp2y 0 30242 586458 570665 2025-06-15T17:37:20Z Taamu 795 586458 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Фæндыр}} [[Файл:Hetagurov Iron Fandyr1.jpg|thumb|right|300px|«[[Ирон фæндыр]]» ([[Хетæгкаты Къоста]])]] '''Хъисын фæндыр''' раздæры царды арæх кæмæй пайда кодтой, ахæм музыкалон инструмент. Хъисын фæндыр уыдис, йæ цагъдмæ сæ [[кадæг|кадджытæ]] чи кодта, уыцы кадæггæнджыты сæйрагдæр музыкалон инструмент. Хъисын фæндыр æмæ [[дыууадæстæнон фæндыр]]æй цæгъдын нымад уыдис тынг кадджыныл. Хъисын фæндыры хицæн хуыз уыдис [[хъырнæг фæндыр]]. == Кæс ноджы == * [[Хуыйысæр]] {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон мифологи]] [[Категори:Хъисджын инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] kd68jmx5dyveatip984do5afumo9539 0 30243 586480 452590 2025-06-15T20:39:16Z Taamu 795 586480 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Фæндыр}} '''Хъырнæг фæндыр''' у [[хъисын фæндыр]]ы хицæн хуыз. Хуымæтæг ирон хъисын фæндырæй хъауджыдæр хъисын фæндыр уыдис иу нæ, фæлæ дыууæ стыр [[резонатор]]ы — фæд-фæдыл иугонд дыууæ хъæдын къусы, сæ уæлæ сæгъдзарм баст, сæгъдзармы — цалдæр резонаторон хуынчъы. {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон мифологи]] [[Категори:Хъисджын инструменттæ]] 7jsyygxrmgskxdcs131hhhw6wvl4t8u 14 32413 586428 514529 2025-06-15T13:19:02Z Taamu 795 586428 wikitext text/x-wiki {{Commonscat}} [[Категори:Уæрæсейы чи райгуырдис, уыдон|Мæхъхъæл]] [[Категори:Мæхъхъæлы зындгонд адæм|*Райгуырд]] pylw3r049jxnn70uzhfybkmv26jdjrt 0 36020 586459 455522 2025-06-15T17:37:29Z Taamu 795 586459 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуæг|Зайæгойы тыххæй кæс [[Къæрцгæнæг (зайæгой)]].}} '''Къæрцгæнæг''' у фæйнæджы лыггæгтæй конд ирон музыкалон инструмент. == Кæс ноджы == * [[Трещоткæ]] {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] igijyzpxvol7bitytogut2em3czgy2g 0 38122 586477 585591 2025-06-15T20:33:40Z Taamu 795 586477 wikitext text/x-wiki {{Ирон мыггаг | Ирон ном = Ханайтæ | Дыгурон ном = | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = [[Æгъуызатæ]] | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу = | Кæм цардысты = [[Хъорхъора]] | Commons = }} '''Ханайтæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref><ref name="zakon">Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд</ref> ({{lang-ru|Ханаевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Æгъуызатæ}} [[Категори:Ханайтæ|*]] ongw8uj6wcdzgpjxarlrowfa8sdv9qe 586478 586477 2025-06-15T20:35:22Z Taamu 795 586478 wikitext text/x-wiki {{Ирон мыггаг | Ирон ном = Ханайтæ | Дыгурон ном = | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = [[Æгъуызатæ]] | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу = | Кæм цардысты = [[Цъамад]], [[Инджынтæ]], [[Зынцъар]], [[Бады ком]], [[Хъорхъора]] | Commons = }} '''Ханайтæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref><ref name="zakon">Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд</ref> ({{lang-ru|Ханаевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Æгъуызатæ}} [[Категори:Ханайтæ|*]] moc8e57ra05hsnabdh319lj5rhodf9r 0 38127 586471 554853 2025-06-15T20:17:19Z Taamu 795 586471 wikitext text/x-wiki {{ЦР |Статус = Хъæу |Ирон ном = Худисæн |Оригиналон ном = |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 42|lat_min = 40|lat_sec = 44 |lon_deg = 43|lon_min = 59|lon_sec = 31 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Цæгат Ирыстон |Регион таблицæйы = Цæгат Ирыстон |Районы тип = Цæгат Ирыстоны административон дих{{!}}Муниципалон район |Район = Алагиры район |Район таблицæйы = Алагиры район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{ Цæрджытæ | Худисан | тс }} |Сфысты аз = {{ Цæрджытæ | Худисан | г }} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Худисæн''' у хъæу [[Цæгат Ирыстон]]ы [[Алагиры район]]ы. Ис [[Уарцъегом]]ы. Цардысты дзы [[Ногъайтæ]].<ref>Хозиты Федыр. Уæлладжыры комыл — Туалтæм. Дзæуджыхъæу: Ир, 1999</ref> == Мæсгуытæ == * Ногъайты мæсыг<ref name="Тменов">Тменов В.Х. Средневековые историко-архитектурные памятники Северной Осетии. — Орджоникидзе: Ир, 1984 — 344с.</ref> * Магкæты мæсыг<ref name="Тменов"/> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Алагиры районы цæрæнрæттæ}} [[Категори:Алагиры районы цæрæнрæттæ]] 0nz5ey9xm6az3gioxxneetnfo8c660h 0 41056 586457 455519 2025-06-15T17:37:06Z Taamu 795 586457 wikitext text/x-wiki '''Хуыйысæр''' у рагон ирон [[хъисын фæндыр]].<ref>{{IÆIEDZ|IV|253-æм ф.}}</ref> [[Калоты Барис]]ы цитатæ<ref>[[Калоты Барис|Калоев Б.А.]] Осетины Восточной Осетии и районов Грузии — Владикавказ: Ир, 2012. 106 с.</ref>: {{Цитатæ|Вызывают интерес музыкальные инструменты [[Къоб|кобинцев]]. Наиболее распространена была двухструнная самодельная балалайка — хуыйысæр (свиная голова). Она состоит из деревянной части с натянутым бычьим пузырём и двух струн из конского хвоста. На хуыйысæр играли только мужчины.}} == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон мифологи]] [[Категори:Хъисджын инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] dtzn3hvuuek5k3dky1zn3iolckda5wi 0 41061 586463 459764 2025-06-15T17:45:29Z Taamu 795 586463 wikitext text/x-wiki [[Файл:Bagpipe simple type.jpg|thumb|right|200px|Лалым уадындз]] '''Лалым уадындз''' у музыкалон инструмент. == Лалым уадындз Ирыстоны == [[Ирон адæм|Ирæтты]] фыдæлтæ йæ райстой [[Рацъ|Рацъы комы]] цæрæг [[гуырдзиаг адæм|гуырдзиæгтæй]]. Лалым-уадындз у, уадындз конд кæуыл ис, ахæм цæрмын голлаг — [[лалым]]. Арæзтой йæ дзæкъулыстыгъд тæнæг цармæй æлдыгъгондæй. Йæ хъуын æдцæрдæм, йæ уасæн-дымæн къæбæлтæ дыууæ кæронæй. Хуыздæр фидыдта [[стъили]]имæ фæзмæн кæфтыты.<ref>[[Айларты Измаил]]. Ирон фарн: Ирон адæмы цардыуаг æмæ æгъдæуттæ. — Дзæуджыхъæу: Ир, 1996. 522 ф.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] huhd7qxjjmitvtyhbun4yld4ixl2nwi 0 42209 586444 525213 2025-06-15T16:10:40Z Taamu 795 586444 wikitext text/x-wiki '''Цоппай''' у [[ирон адæм|ирон]] адæмы кафыны æмæ зарыны хицæн фæтк [[æрвдзæф]]ы алыварс, стæй [[хус рæстæг]] сыхаг хъæутыл кафгæ æмæ заргæйæ зилыны æгъдау. Цоппай дыууæ хуызы дæр баст сты æрвнæрды бардуаг [[Уацилла]]имæ. Цоппай фæзынди [[XV æнус]]ы.<ref>Дзаттиаты Уакка. Нæ фыдæлты цардæй. Журнал «Мах дуг», 2008 аз, №2, 153-æм фарс</ref> == Кæс ноджы == * '''Алай-цоппай''' — ритуалон [[зарæг|зарæджы]] [[базард]] цоппайгæнгæйæ.<ref name="dziccoity">[[Дзиццойты Юри|Дзиццойты Ю.А]]. Вопросы осетинской филологии. Том I. / Юго-Осетинский Государственный университет им. А.А.Тибилова. — Цхинвал: Республика, 2017. — 464 стр.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Æрвитæнтæ == * [https://www.youtube.com/watch?v=4ib-IvDg-bs Фыдæлты уæзæгмæ. Цоппайы æгъдау] (17.01.2017) * [https://www.youtube.com/watch?v=V21brICU4lY Адæмы сфæлдыстад адæмы хæзна. Бæхфæлдисæн. Цоппай.] (12.10.2019) {{къæртт-ирон}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] 0paa875nkzepbilpbljz933i9kfoijh 10 42332 586449 459763 2025-06-15T17:31:46Z Taamu 795 586449 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таг |сæргонд= [[Ирыстон|Ирон]] фугæнгæ музыкалон инструменттæ (уадынгæрзтæ) |хуыз={{Хуыз|Ирыстон}} |текст= [[Лалым уадындз]] {{*}} [[Стъили]] {{*}} [[Уадындз]] {{*}} [[Уасæн]] {{*}} [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> 2ojiq76mdkdmrx6p4y5ukxl3a5aky2o 586450 586449 2025-06-15T17:32:19Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Хуызæг:Ирон фугæнгæ музыкалон инструменттæ]] в [[Хуызæг:Ирон музыкалон инструменттæ]] 586449 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таг |сæргонд= [[Ирыстон|Ирон]] фугæнгæ музыкалон инструменттæ (уадынгæрзтæ) |хуыз={{Хуыз|Ирыстон}} |текст= [[Лалым уадындз]] {{*}} [[Стъили]] {{*}} [[Уадындз]] {{*}} [[Уасæн]] {{*}} [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> 2ojiq76mdkdmrx6p4y5ukxl3a5aky2o 586452 586450 2025-06-15T17:35:54Z Taamu 795 586452 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Стъили]] * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = Фæндыр |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Ирон хъандзал фæндыр]] * [[Хуыйысæр]] * [[Хъисын фæндыр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Къæрцгæнæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> g2tty8i85zfy00o66ebnhqq9svmio7u 586453 586452 2025-06-15T17:36:24Z Taamu 795 586453 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Стъили]] * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = [[Фæндыр]] |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Ирон хъандзал фæндыр]] * [[Хуыйысæр]] * [[Хъисын фæндыр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Къæрцгæнæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> 2sqdy3h903v7y185w0y2d3eavyah9he 586460 586453 2025-06-15T17:37:53Z Taamu 795 586460 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Стъили]] * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = [[Фæндыр]] |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Хуыйысæр]] * [[Ирон хъандзал фæндыр|Хъандзал фæндыр]] * [[Хъисын фæндыр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Къæрцгæнæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> 9gsjqrh88qlv68d071bk6wnoowu20xz 586461 586460 2025-06-15T17:42:28Z Taamu 795 586461 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Стъили]] * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = [[Фæндыр]] |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Хуыйысæр]] * [[Ирон хъандзал фæндыр|Хъандзал фæндыр]] * [[Хъисын фæндыр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Гуымцæг]] * [[Къæрцгæнæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> 0xo9rw4kpb0nj20sbppoefkqfjxs8xh 586468 586461 2025-06-15T17:49:49Z Taamu 795 586468 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Стъили]] * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = [[Фæндыр]] |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Ирон хъандзал фæндыр|Хъандзал фæндыр]] * [[Хъисын фæндыр]] ** [[Хуыйысæр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Гуымцæг]] * [[Къæрцгæнæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> sv7ep5ht2gwrxbhgtz5gd73p6f5yavo 586479 586468 2025-06-15T20:39:01Z Taamu 795 586479 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Стъили]] * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = [[Фæндыр]] |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Ирон хъандзал фæндыр|Хъандзал фæндыр]] * [[Хъисын фæндыр]] ** [[Хуыйысæр]] ** [[Хъырнæг фæндыр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Гуымцæг]] * [[Къæрцгæнæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> hy2b7crjgsaw33nmtlxn25tuyz3yh34 586482 586479 2025-06-15T20:48:36Z Taamu 795 586482 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Стъили]] / Удæвдз * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = [[Фæндыр]] |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Ирон хъандзал фæндыр|Хъандзал фæндыр]] * [[Хъисын фæндыр]] ** [[Хуыйысæр]] ** [[Хъырнæг фæндыр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Гуымцæг]] * [[Къæрцгæнæг]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> ixh99hl1lv02l123dolh0lf1xjtwpqd 586485 586482 2025-06-15T20:56:35Z Taamu 795 586485 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Стъили]] / Удæвдз * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = [[Фæндыр]] |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Хъисын фæндыр]] ** [[Хуыйысæр]] ** [[Хъырнæг фæндыр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Гуымсæг]] * [[Дала]] * [[Къæрцгæнæг]] * [[Ирон хъандзал фæндыр|Хъандзал фæндыр]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> t37v5ehlnuid7bv3xthzl0eruw2qujt 586496 586485 2025-06-16T11:06:05Z Taamu 795 586496 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон музыкалон инструменттæ |state = |заголовок = Ирон музыкалон инструменттæ |класс_списков = hlist |группа1 = Фугæнгæ уадынгæрзтæ |список1 = * [[Лалым уадындз]] * [[Уадындз]] * [[Уасæн]] * [[Удæвдз]] / Стъили * [[Фидиуæг (музыкалон инструмент)|Фидиуæг]] |группа2 = [[Фæндыр]] |список2 = * [[Дала фæндыр]] * [[Дыууадæстæнон фæндыр]] * [[Хъисын фæндыр]] ** [[Хуыйысæр]] ** [[Хъырнæг фæндыр]] |группа3 = Иннæтæ |список3 = * [[Гуымсæг]] * [[Дала]] * [[Къæрцгæнæг]] * [[Ирон хъандзал фæндыр|Хъандзал фæндыр]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> tuvp0xkd9s0a6qy4xqvos5ge9sbh6id 14 43729 586427 516706 2025-06-15T12:33:23Z Taamu 795 586427 wikitext text/x-wiki {{Commonscat}} [[Категори:Ирыстоны цъититæ|Хуссар Ирыстон]] [[Категори:Хуссар Ирыстоны географи|Цъититæ]] [[Категори:Цъититæ бæстæмæ гæсгæ]] mll2a081cr42gd5bxp7as8t38u98sbx 0 46347 586464 470537 2025-06-15T17:45:35Z Taamu 795 586464 wikitext text/x-wiki '''Стъили''' у фугæнгæ чысылгомау [[музыкалон инструмент]]. Арæзтой йæ [[уагъылы]]йы талайæ æмæ уыдис дыууæ хуызы: иу хæтæлджын æмæ дыууæ хæтæлджын. Цалынмæ ирон адæммæ [[хъандзал фæндыр]] нæ фæзындис, уæдмæ кафыдысты стъилийы цагъдмæ.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] 8igm20ql0l68p55pz839xyjyn2kkqi1 586481 586464 2025-06-15T20:48:13Z Taamu 795 586481 wikitext text/x-wiki '''Стъили''' кæнæ '''удæвдз''' у фугæнгæ чысылгомау [[музыкалон инструмент]]. Арæзтой йæ [[уагъылы]]йы талайæ æмæ уыдис дыууæ хуызы: иу хæтæлджын æмæ дыууæ хæтæлджын. Цалынмæ ирон адæммæ [[хъандзал фæндыр]] нæ фæзындис, уæдмæ кафыдысты стъилийы цагъдмæ.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] iqvrxfef809xg8axlwkxfbtkb7g9dhr 586483 586481 2025-06-15T20:51:24Z Taamu 795 586483 wikitext text/x-wiki '''Стъили''' кæнæ '''удæвдз'''<ref>[[Æлборты Феликс|Алборов Ф.Ш.]] Музыкальная культура осетин — Владикавказ: Ир, 2004 — 192 с.</ref> у фугæнгæ чысылгомау [[музыкалон инструмент]]. Арæзтой йæ [[уагъылы]]йы талайæ æмæ уыдис дыууæ хуызы: иу хæтæлджын æмæ дыууæ хæтæлджын. Цалынмæ ирон адæммæ [[хъандзал фæндыр]] нæ фæзындис, уæдмæ кафыдысты стъилийы цагъдмæ.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] cy6prb13hm83g3wot6wafi4otvofr0u 586492 586483 2025-06-16T11:02:05Z Taamu 795 586492 wikitext text/x-wiki '''Удæвдз'''<ref>[[Æлборты Феликс|Алборов Ф.Ш.]] Музыкальная культура осетин — Владикавказ: Ир, 2004 — 192 с.</ref> кæнæ '''стъили''' у фугæнгæ чысылгомау [[музыкалон инструмент]]. Арæзтой йæ [[уагъылы]]йы талайæ æмæ уыдис дыууæ хуызы: иу хæтæлджын æмæ дыууæ хæтæлджын. Цалынмæ ирон адæммæ [[хъандзал фæндыр]] нæ фæзындис, уæдмæ кафыдысты стъилийы цагъдмæ.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Удæвдз нарты кадджыты == Нарты кадджыты диссаджы уадындз, йæхæдæг йæхи æгъдауæй алы зарджытæ чи кодта, ахæм. Уæларвон куырд Куырдалæгон Уæрхæджы фырттыл куы сæвæрдта нæмттæ: Æхсар æмæ Æхсæртæг, уæд ын номæвæрæджы лæварæн радта Удæвдз йæ куырдадзы фæтыгæй, болат æндонæй арæзт. Удæвдз Нарт сæвæрдтой сæ фынгыл, æмæ сын кодта диссаджы зарæг уадындз хъæлæсæй: «Айс æй, аназ æй, Хуыцауы хæларæй, Айс æй, аназ æй, — ронджы нуазæн!» == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] 3rnu0xjzj47asqizgkd483y6xk3tfqn 586493 586492 2025-06-16T11:02:53Z Taamu 795 586493 wikitext text/x-wiki '''Удæвдз'''<ref name="Алборов">[[Æлборты Феликс|Алборов Ф.Ш.]] Музыкальная культура осетин — Владикавказ: Ир, 2004 — 192 с.</ref> кæнæ '''стъили'''<ref name="Алборов"/> у фугæнгæ чысылгомау [[музыкалон инструмент]]. Арæзтой йæ [[уагъылы]]йы талайæ æмæ уыдис дыууæ хуызы: иу хæтæлджын æмæ дыууæ хæтæлджын. Цалынмæ ирон адæммæ [[хъандзал фæндыр]] нæ фæзындис, уæдмæ кафыдысты стъилийы цагъдмæ.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Удæвдз нарты кадджыты == Нарты кадджыты диссаджы уадындз, йæхæдæг йæхи æгъдауæй алы зарджытæ чи кодта, ахæм. Уæларвон куырд Куырдалæгон Уæрхæджы фырттыл куы сæвæрдта нæмттæ: Æхсар æмæ Æхсæртæг, уæд ын номæвæрæджы лæварæн радта Удæвдз йæ куырдадзы фæтыгæй, болат æндонæй арæзт. Удæвдз Нарт сæвæрдтой сæ фынгыл, æмæ сын кодта диссаджы зарæг уадындз хъæлæсæй: «Айс æй, аназ æй, Хуыцауы хæларæй, Айс æй, аназ æй, — ронджы нуазæн!» == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] ozpfh2dm1kc6lcrv1fwl4g1gars3vvw 586494 586493 2025-06-16T11:05:02Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Стъили]] в [[Удæвдз]] поверх перенаправления 586493 wikitext text/x-wiki '''Удæвдз'''<ref name="Алборов">[[Æлборты Феликс|Алборов Ф.Ш.]] Музыкальная культура осетин — Владикавказ: Ир, 2004 — 192 с.</ref> кæнæ '''стъили'''<ref name="Алборов"/> у фугæнгæ чысылгомау [[музыкалон инструмент]]. Арæзтой йæ [[уагъылы]]йы талайæ æмæ уыдис дыууæ хуызы: иу хæтæлджын æмæ дыууæ хæтæлджын. Цалынмæ ирон адæммæ [[хъандзал фæндыр]] нæ фæзындис, уæдмæ кафыдысты стъилийы цагъдмæ.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Удæвдз нарты кадджыты == Нарты кадджыты диссаджы уадындз, йæхæдæг йæхи æгъдауæй алы зарджытæ чи кодта, ахæм. Уæларвон куырд Куырдалæгон Уæрхæджы фырттыл куы сæвæрдта нæмттæ: Æхсар æмæ Æхсæртæг, уæд ын номæвæрæджы лæварæн радта Удæвдз йæ куырдадзы фæтыгæй, болат æндонæй арæзт. Удæвдз Нарт сæвæрдтой сæ фынгыл, æмæ сын кодта диссаджы зарæг уадындз хъæлæсæй: «Айс æй, аназ æй, Хуыцауы хæларæй, Айс æй, аназ æй, — ронджы нуазæн!» == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] ozpfh2dm1kc6lcrv1fwl4g1gars3vvw 586501 586494 2025-06-16T11:23:44Z Taamu 795 586501 wikitext text/x-wiki '''Удæвдз'''<ref name="Алборов">[[Æлборты Феликс|Алборов Ф.Ш.]] Музыкальная культура осетин — Владикавказ: Ир, 2004 — 192 с.</ref> кæнæ '''стъили'''<ref name="Алборов"/> у фугæнгæ чысылгомау [[музыкалон инструмент]]. Арæзтой йæ [[уагъылы]]йы талайæ æмæ уыдис дыууæ хуызы: иу хæтæлджын æмæ дыууæ хæтæлджын. Цалынмæ ирон адæммæ [[хъандзал фæндыр]] нæ фæзындис, уæдмæ кафыдысты стъилийы цагъдмæ.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Удæвдз нарты кадджыты == Нарты кадджыты диссаджы уадындз, йæхæдæг йæхи æгъдауæй алы зарджытæ чи кодта, ахæм. Уæларвон куырд Куырдалæгон Уæрхæджы фырттыл куы сæвæрдта нæмттæ: Æхсар æмæ Æхсæртæг, уæд ын номæвæрæджы лæварæн радта Удæвдз йæ куырдадзы фæтыгæй, болат æндонæй арæзт. Удæвдз Нарт сæвæрдтой сæ фынгыл, æмæ сын кодта диссаджы зарæг уадындз хъæлæсæй: «Айс æй, аназ æй, Хуыцауы хæларæй, Айс æй, аназ æй, — ронджы нуазæн!»<ref name="Tsgoity">Цгоев Х.Ф. Словарь осетинской мифологии и уклада жизни. — 2 издание, дополненное и исправленное — Владикавказ: СОИГСИ ВНЦ РАН, 2017. — 753 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] ffrc1xszjorewlwr8qjyddgjapqfsrg 0 46650 586454 568685 2025-06-15T17:36:42Z Taamu 795 586454 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Фæндыр}} [[Файл:Игра на дала фандыр. Фестиваль редких музыкальных инструментов «Ритмы мира».webm|thumb|right|300px]] '''Дала фæндыр''' у дыууæ кæнæ æртæтæнон музыкалон инструмент.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] tkaz4xwn679jxcdfj7t8ri35g8ruuan 0 46653 586456 571448 2025-06-15T17:36:58Z Taamu 795 586456 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Фæндыр}} '''Ирон [[хъандзал фæндыр]]''' — [[Ирыстон|ирон]] фæндыр, кавказаг [[хъандзал фæндыр]]ы хицæн хуыз. Ирон цардыуаджы æмбæлын райдыдта XIX æнусы æмбисæй фæстæмæ; ома, адæмон дæснытæ, ирон музыкæйы хицæндзинæдтæ хынцгæйæ, ирон фæндырыл [[уырыссаг фæндыр]]ы зæлрæнхъ æвæрын куы байдыдтой, уæдæй фæстæмæ. Ирон хъандзал фæндыры æххæст куыз арæзт фæцис XIX æнусы кæронмæ. Бирæ рæстæджы дæргъы ирон хъандзал фæндыр нымад уыдис «[[сылгоймаг|сылгоймаджы]]» музыкалон инструментыл. Фæндырæй цæгъдын цы ирон чызг зыдта, уымæн-иу йæ ныййарджытæ стырдæр ирæд агуырдтой.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] eqa6xl6107ekj5v9br4w40a6kahxl5w 586486 586456 2025-06-15T20:59:17Z Taamu 795 586486 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Фæндыр}} '''Ирон хъандзал фæндыр''' — [[Ирыстон|ирон]] фæндыр, кавказаг [[хъандзал фæндыр]]ы хицæн хуыз. Ирон цардыуаджы æмбæлын райдыдта XIX æнусы æмбисæй фæстæмæ; ома, адæмон дæснытæ, ирон музыкæйы хицæндзинæдтæ хынцгæйæ, ирон фæндырыл [[уырыссаг фæндыр]]ы зæлрæнхъ æвæрын куы байдыдтой, уæдæй фæстæмæ. Ирон хъандзал фæндыры æххæст куыз арæзт фæцис XIX æнусы кæронмæ. Бирæ рæстæджы дæргъы ирон хъандзал фæндыр нымад уыдис «[[сылгоймаг|сылгоймаджы]]» музыкалон инструментыл. Фæндырæй цæгъдын цы ирон чызг зыдта, уымæн-иу йæ ныййарджытæ стырдæр ирæд агуырдтой.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] gwuftgduspv7uao9b1tbt6l36os1loh 0 46659 586465 480097 2025-06-15T17:45:41Z Taamu 795 586465 wikitext text/x-wiki '''Уадындз''', {{дыгурон|[[хæтæл]]}}<ref name="IÆIEDZ">{{IÆIEDZ|IV|}}</ref> — ирон [[флейтæ]]ты хицæн хуыз, æппæты рагондæр æмæ арæхдæр æмбæлгæ [[музыкалон инструмент]]тæй иу. Нарты эпосы Ацæмæзы диссаджы флейтæ, удæгас æмæ æнæуд æрдзыл-иу магион хуызы чи ахадыдта, уый номхуындæй уыдис уадындз. Арæзтой йæ иуæй-иу [[къутæр]] бæлæсты зæнгæй; фæстæдæр фæзындысты [[топп]]ы хæтæлæй конд уадындзтæ.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] 4ir3vcmrkcme1ooatfnz07q45f42v3x 0 46660 586467 470542 2025-06-15T17:45:52Z Taamu 795 586467 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуджытæ|Фидиуæг}} '''Фидиуæг''' у сигналон фугæнгæ инструмент; раздæр-иу иумæйаг [[цуан]]ы рæстæг чи хъуыдис, ахæм дзаума. Арæзтой йæ [[гал]]ы кæнæ [[дзæбидыр]]ы [[сыкъа]]йæ; акодтой-иу дзы 2-4 хуынчъы, равзæрдис-иу дзы цалдæр алыхуызон цъæхснаг зæлы, цуанæттæ сæ пайда кодтой кæрæдзимæ бæрæг сигналтæ дæттынæн.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] h95adq0jodynhujm8ubuld8zxmy7zj1 0 46661 586466 470539 2025-06-15T17:45:47Z Taamu 795 586466 wikitext text/x-wiki '''Уасæн''' — ирон [[флейтæ]]ты хицæн хуыз, æхситгæнæн флейтæ цалдæр хуынкъимæ. Арæзтой йæ иуæй-иу [[къутæр]] бæлæсты зæнгтæй.<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] 5njtyiz8j8m76infhh8f1sk47yf5tm4 0 46684 586473 582949 2025-06-15T20:28:12Z Taamu 795 586473 wikitext text/x-wiki {{Ирон мыггаг | Ирон ном = Дзапартæ | Дыгурон ном = | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = [[Бырнацтæ]], [[Дзиуатæ]], [[Дзидахантæ]] | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу = | Кæм цардысты = [[Нар]], ‎[[Скæсæн (хъæу)|Скæсæн]], [[Цъасем]] | Commons = }} '''Дзапартæ''' ({{lang-ru|Дзапаровы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. Цардысты [[Нар]]ы, ‎[[Скæсæн (хъæу)|Скæсæны]], [[Цъасем]]ы.<ref name="iron myggægtæ">Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд * Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф. {{къæртт-ирон}} [[Категори:Дзапартæ|*]] lef0z1srpx8vsynkp4jtyfn65nwrdmr 0 55621 586447 546807 2025-06-15T17:20:35Z Spokiyny 26455 586447 wikitext text/x-wiki {{ЦР |Статус = Сахар |Ирон ном = Вязьмæ |Оригиналон ном = {{lang-ru|Вязьма}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 55 |lat_min = 12|lat_sec = 37 |lon_deg = 34 |lon_min = 17|lon_sec = 06 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = 300 |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Смоленсчы облæст |Регион таблицæйы = Смоленсчы облæст |Районы тип = Муниципалон район (Уæрæсе){{!}}Муниципалон район |Район = Вязьмæйы район |Район таблицæйы = Вязьмæйы район |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Мидæг дихкæнынад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Фыццаг кой = 1239 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = 1723 |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = 49 933 |Сфысты аз = 2025 |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = +7 48131 |Посты индекстæ = 215110 |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Вя́зьмæ''' ({{lang-ru|Вязьма}}) у сахар [[Уæрæсе]]йы [[Смоленсчы облæст|Смоленсчы облæсты]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Уæрæсе}} {{Смоленсчы облæсты сахартæ}} {{Хæстон намысы сахар}} [[Категори:Смоленсчы облæсты сахартæ]] n4hfp9qulhuurrajiny5oprq400xh0m 0 72687 586445 558143 2025-06-15T16:10:48Z Taamu 795 586445 wikitext text/x-wiki '''Чепена''' ({{lang-os-dig|кепена}}<ref name="IÆIEDZ">{{IÆIEDZ|I|}}</ref>) — нæлгоймæгты хъазæн [[ирон кæфтытæ|кафт]]. * Къорды сæр – кафт «Чепенайы» амонæг, кафтамонæг-иу уыдис хуыздæр зарæггæнджытæй æмæ «Чепена»-йы хореографи зонджытæй иу. «Чепена» кафыдысты къорды сæр зардмæ æмæ æнæмæнг йæ амындмæ гæсгæ. Йæ амындтæ йын кафджытæ æххæст кæнынц æви нæ, уымæ та йæ хъус дардта йе ’ххуысгæнæг – ''симды сæйраджы æмбал''. * Симды сæйраджы æмбал — кафт «Чепенайы» ''къорды сæры'' æххуысгæнæг; йæ хæс уыдис, цæмæй кафджытæ æнæмæнг æххæст кодтаиккой кафты бæрæг хореографион домæнтæ. Кæд æмæ-иу кафджытæй исчи уыцы домæнтæ фехæлдта, уæд-иу æй симды сæйраджы æмбал, æдзух-иу йæ къухы цы даргъ лæдзæг дардта, уымæй æрцæвтæ кодта. == Кæс ноджы == * [[Тепена]] — хъæрæсе-балхъайраг кафт == Литературæ == * Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Ирон кæфтытæ}} [[Категори:Ирон кæфтытæ]] 5sql1yppjh5w7out9c76znwxf1dplsp 10 80653 586432 2025-06-15T15:53:47Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{Навигацион таблицæ |имя = Ирон кæфтытæ |state = |заголовок = [[Ирон кæфтытæ]] |класс_списков = hlist |группа1 = |список1 = * [[Æрæфитæ]] * [[Зилгæ кафт]] * [[Нæртон симд]] * [[Рагон симд]] * [[Симд]] * [[Тымбыл симд]] * [[Цоппай]] * [[Чепена]] }}<noinclude> Ка...» 586432 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон кæфтытæ |state = |заголовок = [[Ирон кæфтытæ]] |класс_списков = hlist |группа1 = |список1 = * [[Æрæфитæ]] * [[Зилгæ кафт]] * [[Нæртон симд]] * [[Рагон симд]] * [[Симд]] * [[Тымбыл симд]] * [[Цоппай]] * [[Чепена]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> i3xpoqxii2z3w3bao050q9h4g3l0reg 586436 586432 2025-06-15T15:58:49Z Taamu 795 586436 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон кæфтытæ |state = |заголовок = [[Ирон кæфтытæ]] |класс_списков = hlist |группа1 = |список1 = * [[Æрæфитæ]] * [[Зилгæ кафт]] * [[Нæртон симд]] * [[Рагон симд]] * [[Симд]] * [[Тымбыл симд]] * [[Устыты кафт]] * [[Хонгæ кафт]] * [[Цоппай]] * [[Чепена]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> 3wd7rtscdmicnud7tl73cfzgkskk52q 586437 586436 2025-06-15T16:05:58Z Taamu 795 586437 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон кæфтытæ |state = |заголовок = [[Ирон кæфтытæ]] |класс_списков = hlist |группа1 = |список1 = * [[Æрæфитæ]] * [[Зилгæ кафт]] (тымбыл кафт) * [[Нæртон симд]] * [[Рагон симд]] * [[Симд]] * [[Тымбыл симд]] * [[Устыты кафт]] * [[Хонгæ кафт]] (кæсгон кафт) * [[Цоппай]] * [[Чепена]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> t93ysg26cjuflglfrc94cwzj6mz0q5q 586438 586437 2025-06-15T16:06:16Z Taamu 795 586438 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон кæфтытæ |state = |заголовок = [[Ирон кæфтытæ]] |класс_списков = hlist |группа1 = |список1 = * [[Æрæфитæ]] * [[Зилгæ кафт]] (Тымбыл кафт) * [[Нæртон симд]] * [[Рагон симд]] * [[Симд]] * [[Тымбыл симд]] * [[Устыты кафт]] * [[Хонгæ кафт]] (Кæсгон кафт) * [[Цоппай]] * [[Чепена]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> eafll88e9o88snz4j7bdtzcr08c0oqi 586439 586438 2025-06-15T16:09:10Z Taamu 795 586439 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон кæфтытæ |state = |заголовок = [[Ирон кæфтытæ]] |класс_списков = hlist |группа1 = |список1 = * [[Æрæфитæ]] * [[Ерыс кафт]] * [[Зилгæ кафт]] (Тымбыл кафт) * [[Нæртон симд]] * [[Рагон симд]] * [[Симд]] * [[Тымбыл симд]] * [[Устыты кафт]] * [[Хонгæ кафт]] (Кæсгон кафт) * [[Цоппай]] * [[Чепена]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> nlcw4j4cjluv6ifanh1y8z8zs37m2pv 586448 586439 2025-06-15T17:24:49Z Taamu 795 586448 wikitext text/x-wiki {{Навигацион таблицæ |имя = Ирон кæфтытæ |state = |заголовок = [[Ирон кæфтытæ]] |класс_списков = hlist |группа1 = |список1 = * [[Æрæфитæ]] * [[Ерыс кафт]] * [[Зилгæ кафт]] / Тымбыл кафт * [[Симд]] ** [[Нæртон симд]] ** [[Рагон симд]] ** [[Тымбыл симд]] * [[Устыты кафт]] * [[Хонгæ кафт]] / Кæсгон кафт * [[Цоппай]] * [[Чепена]] }}<noinclude> [[Категори:Шаблонтæ:Ирыстон]] </noinclude> k1exdlnqqu6yg2p4cqmq2vilrrg221u 0 80654 586435 2025-06-15T15:56:21Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Нæртон симд|Нæртон симдмæ]] 586435 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Нæртон симд]] cu3x26zkz3mg1npv9pjksnevswp5umb 10 80656 586469 2025-06-15T18:50:21Z Ymblanter 6212 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «Радужный лорикет, Королевский ботанический сад, Сидней, Новый Южный Уэльс, Австралия» 586469 wikitext text/x-wiki Радужный лорикет, Королевский ботанический сад, Сидней, Новый Южный Уэльс, Австралия nicawl4xbvrrs42wneirl46vncmlspm 10 80657 586470 2025-06-15T18:50:42Z Ymblanter 6212 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «Rainbow lorikeet (Trichoglossus moluccanus moluccanus) Sydney.jpg» 586470 wikitext text/x-wiki Rainbow lorikeet (Trichoglossus moluccanus moluccanus) Sydney.jpg i4xse710yxv9d0fddyek370i4gtehgw 3 80659 586487 2025-06-16T10:13:50Z KiranBOT 26636 soft redirect to [[:en:user talk:sernamekiran]] 586487 wikitext text/x-wiki {{soft redirect|en:User talk:Usernamekiran}} qr0mf2vw16c27hfhur0f0o18ckxriwd 3 80660 586488 2025-06-16T10:13:54Z KiranBOT 26636 soft redirect to [[:en:user talk:sernamekiran]] 586488 wikitext text/x-wiki {{soft redirect|en:User talk:Usernamekiran}} qr0mf2vw16c27hfhur0f0o18ckxriwd 0 80661 586495 2025-06-16T11:05:02Z Taamu 795 Taamu переименовал страницу [[Стъили]] в [[Удæвдз]] поверх перенаправления 586495 wikitext text/x-wiki #ÆРВИТÆН [[Удæвдз]] op3zvfo7bshr9yjg6z5qe05i4owe97i 0 80662 586497 2025-06-16T11:13:34Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «'''Гуымсæг''' кæнæ '''гуымцæг'''<ref>[[Уарзиаты Вилен]]. Праздничный мир осетин. Северо-Осетинский институт гуманитарных исследований, 1995 г.</ref> — тымбыл, йæ дыууæ фарсы дæр хус æмæ фæлмæн цармæй æлвæст кæмæн сты, ахæм ирон музыкалон инструмент. ==...» 586497 wikitext text/x-wiki '''Гуымсæг''' кæнæ '''гуымцæг'''<ref>[[Уарзиаты Вилен]]. Праздничный мир осетин. Северо-Осетинский институт гуманитарных исследований, 1995 г.</ref> — тымбыл, йæ дыууæ фарсы дæр хус æмæ фæлмæн цармæй æлвæст кæмæн сты, ахæм ирон музыкалон инструмент. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] 4rjtyx8sro7u3anhiy4bebgx85g8d6a 586500 586497 2025-06-16T11:19:07Z Taamu 795 586500 wikitext text/x-wiki '''Гуымсæг''' кæнæ '''гуымцæг'''<ref>[[Уарзиаты Вилен]]. Праздничный мир осетин. Северо-Осетинский институт гуманитарных исследований, 1995 г.</ref> — тымбыл, йæ дыууæ фарсы дæр хус æмæ фæлмæн цармæй æлвæст кæмæн сты, ахæм ирон музыкалон инструмент. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт}} {{Ирон музыкалон инструменттæ}} [[Категори:Музыкалон инструменттæ]] [[Категори:Ирон музыкалон инструменттæ]] rtycqhz6hlzb10cwpbm5p3grfwgdje4 0 80663 586498 2025-06-16T11:13:51Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Гуымсæг|Гуымсæгмæ]] 586498 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Гуымсæг]] 0t6y3mhcomrxg5dzvg8on4pavmi3ayt 0 80664 586499 2025-06-16T11:15:42Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Гуымсæг|Гуымсæгмæ]] 586499 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Гуымсæг]] 0t6y3mhcomrxg5dzvg8on4pavmi3ayt