Википеди
oswiki
https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%C3%A6%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%B3_%D1%84%D0%B0%D1%80%D1%81
MediaWiki 1.45.0-wmf.7
first-letter
Медиа
Сæрмагонд
Тæрхон
Архайæг
Архайæджы ныхас
Википеди
Википедийы тæрхон
Файл
Файлы тæрхон
MediaWiki
MediaWiki-йы тæрхон
Хуызæг
Хуызæджы тæрхон
Æххуыс
Æххуысы тæрхон
Категори
Категорийы тæрхон
TimedText
TimedText talk
Модуль
Обсуждение модуля
Event
Event talk
Марс
0
316
587822
587763
2025-07-01T13:52:27Z
Taamu
795
587822
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуджытæ|Марс (нысаниуджытæ)}}
{{Планетæ
| название = Марс
| символ = Mars symbol (bold).svg
| тип = планетæ
| изображение = Mars Valles Marineris EDIT.jpg
| подпись =
| орбита-ref =
| эпоха =
| перигелий = 2,06655{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,381 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" />
| афелий = 2,49232{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,666 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" />
| периапсида =
| апоапсида =
| большая полуось = 2,2794382{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,523662 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" /><br>1,524 зæххон<ref name="factsNasa" />
| эксцентриситет = 0,0933941<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc"/>
| сидерический период = 686,98 зæххон боны<br>1,8808476 зæххон азы<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" />
| синодический период = 779,94 зæххон боны<ref name="nssdc"/>
| орбитальная скорость = 24,13 км/с<ref name="nssdc" /><br>24,077 км/с<ref name="factsNasa" />
| средняя аномалия =
| наклонение = 1,85061° (относительно плоскости эклиптики)<ref name="nssdc" /><br>
5,65° (относительно солнечного экватора)
| угловое перемещение =
| долгота восходящего узла = 49,57854°
| долгота периастра =
| время периастра =
| аргумент перицентра = 286,46230°
| половинная амплитуда =
| чей спутник = [[Хур]]
| число спутников = [[Марсы æмбæлццæттæ|2]]
| физические характеристики-ref =
| размеры =
| экваториальный радиус = 3396,2 ± 0,1 км<ref name="sei07">{{статья|заглавие=Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006|ссылка=https://archive.org/details/sim_celestial-mechanics-and-dynamical-astronomy_2007_98_3/page/155|том=98|номер=3|страницы=155—180|doi=10.1007/s10569-007-9072-y|bibcode=2007CeMDA..98..155S|язык=en|тип=journal|автор=Seidelmann P. K. et al.|год=2007|издательство=[[Springer Nature]]|издание=[[Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy]]}}</ref><br>0,532 зæххон
| полярный радиус = 3376,2 ± 0,1 км<ref name="sei07"/><br>0,531 зæххон
| средний радиус = 3389,5 ± 0,2 км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><ref name="sei07"/><br>0,532 зæххон
| длина окружности =
| площадь поверхности = 1,4437{{e|8}} км²<ref name="factsNasa" /><br>0,283 зæххон
| объём = 1,6318{{e|11}} км<sup>3</sup><ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>0,151 зæххон
| масса = 6,4171{{e|23}} кг<br>0,107 зæххон
| плотность = 3,933 г/см<sup>3</sup><ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>0,714 зæххон
| ускорение свободного падения = 3,711 м/с<sup>2</sup><br>0,378 {{math|''g''}}<ref name="factsNasa" />
| первая космическая скорость = 3,55 км/с<br>0,45 зæххон
| вторая космическая = 5,03 км/с<br>0,45 зæххон<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc"/>
| скорость вращения = 868,22 км/сах
| период вращения = 24 сах 37 мин 22,663 сек<ref name="factsNasa"/> ({{nobr|24,6229 ч}}) — æрзилыны сидерон период,<br>24 сах 39 мин 35,244 сек ({{nobr|24,6597 ч}}) — рæстæмбис хурон суткæйы дæргьвæтиндзинад<ref name="Allison">{{статья|автор=Allison M., McEwen M.|ссылка=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0032063399000926|заглавие=A post-Pathfinder evaluation of areocentric solar coordinates with improved timing recipes for Mars seasonal/diurnal climate studies|издание=[[Planetary and Space Science]]|язык=en|год=2000|volume=48|pages=215—235|doi=10.1016/S0032-0633(99)00092-6|issn=0032-0633|archivedate=2024-12-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20241223140002/https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0032063399000926}}</ref>.
| наклон оси = 25,1919°<ref name="Allison" />
| прямое восхождение = 317,681°<ref name="nssdc" />
| склонение = 52,887°<ref name="nssdc">{{cite web|author=Williams D. R.|title=Mars Fact Sheet|website=National Space Science Data Center|publisher=NASA|lang=en|date=2004-09-01|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/marsfact.html|access-date=2011-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20110403001003/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/marsfact.html|archive-date=2011-04-03|url-status=unfit}}</ref>
| полярная небесная широта =
| полярная небесная долгота =
| альбедо = 0,250 ([[Бонды альбедо|Бонд]])<ref name="nssdc" /><br>0,150 (геом. альбедо)<br>0,170<ref name="nssdc" />
| видимая звёздная величина =
| абсолютная звёздная величина =
| температура на поверхности = −153 °C — +35 °C<ref name="Extreme">{{Cite web|url=https://mars.nasa.gov/mer/spotlight/20070612.html |title=Extreme Planet Takes Its Toll |website=[[Лаборатория реактивного движения|Jet Propulsion Laboratory, NASA]] |lang=en |date=2007-06-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180818023209/https://mars.nasa.gov/mer/spotlight/20070612.html |archive-date=2018-08-18 |url-status=dead}}</ref>
| шкала высоты =
| состав атмосферы = 95,32 % [[æвзалытуаг газ]]<br>
2,7 % [[азот]]<br>
1,6 % [[аргон]]<br>
0,145 % [[туаггуыр]]<br>
0,08 % [[сыгъды газ]]<br>
0,021 % [[дон|доны тæф]]<br>
0,01 % [[Азоты(II) оксид|азоты туаггонд]]<br>
0,00025 % [[неон]]
| атмосфера-ref =
| bg = #E8AB79
| именование =
| именование-ref =
| обозначение ЦМП =
| альтернативные имена = Сырх планетæ
| категория МП =
| орбита = yes
| средний радиус орбиты =
| физические характеристики = yes
| сжатие = 0,00589 (1,76 зæххон)
| температуры = yes
| имя температуры 1 = по всей планете
| темп1мин = 186 [[Кельвин|К]];<br>−87 °C<ref name="factsNasa" />
| темп1сред = 210 K<br>(−63 °C)<ref name="nssdc" />
| темп1макс = 268 К;<br>−5 °C<ref name="factsNasa">{{cite web|title=Mars: Facts & Figures|author=[[Лаборатория реактивного движения|Jet Propulsion Laboratory, NASA]]|website=Solar System Exploration|publisher=NASA|url=https://solarsystem.jpl.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Mars&Display=Facts&System=Metric|archive-url=https://web.archive.org/web/20150913011336/http://solarsystem.jpl.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Mars&Display=Facts&System=Metric|archive-date=2015-09-13|access-date=2017-11-20|url-status=dead}}</ref>
| имя температуры 2 =
| темп2мин =
| темп2сред =
| темп2макс =
| спектральный тип =
| угловой размер =
| атмосфера = yes
| давление на поверхности = 0,4—0,87 к[[Паскаль (барыны иуæг)|Па]]<br>(4{{e|−3}}—8,7{{e|−3}} [[Атмосферæ (барыны иуæг)|атм]])
}}
'''Марс''' (варианттæ: ''Балсафæг''<ref name="tsgoity xazbi">Цгоев Х.Ф. Словарь осетинской мифологии и уклада жизни. — Владикавказ: ИПЦ СОИГСИ ВНЦ РАН и РСО-А, 2015. – 599 с.</ref>, ''Балдзæгъдæг''<ref name="tsgoity xazbi"/><ref>[[Тахъазты Фидар]]. Дыгурон-уырыссаг дзырдуат — Дзæуджыхъæу: Аланыстон, 2003.</ref>) у [[Хур]]æй дардмæ цыппæрæм планетæ [[Хуры системæ]]йы. Тугау ын сырх хуыз кæй ис, уый тыххæй йыл рагон ромаг адæм сæвæрдтой хæсты хуыцау — [[Марс (хуыцау)|Марсы]] ном.
Атмосферæйæн йæ 95,32 % сты [[æвзалытуаг газ]], [[азот]] — 2,7 %, [[аргон]] — 1,6 %. Марсы диаметр у 6792,4 км, йæ массæ у [[Зæхх]]ы массæйы 10,7 %. [[Перигелий]]ы уый баввахс вæййы Хурмæ 207 млн км, [[афелий]]ы та адард вæййы 249 млн км.
Марсæн ис дыууæ æмбæлццоны — [[Фобос]] ({{lang-el|φόβος}} «тас») æмæ [[Деймос]] ({{lang-el|δείμος}} «фыртас»). Деймосы диаметр у æрмæст 13 км, Фобосæн та 23 км.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune82.html Марс // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
[[Категори:Хуры системæйы планетæтæ]]
5cf2zsscvc839bgsny1bdisx3p0krxw
587823
587822
2025-07-01T13:55:06Z
Taamu
795
587823
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуджытæ|Марс (нысаниуджытæ)}}
{{Планетæ
| название = Марс
| символ = Mars symbol (bold).svg
| тип = планетæ
| изображение = Mars Valles Marineris EDIT.jpg
| подпись =
| орбита-ref =
| эпоха =
| перигелий = 2,06655{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,381 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" />
| афелий = 2,49232{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,666 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" />
| периапсида =
| апоапсида =
| большая полуось = 2,2794382{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,523662 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" /><br>1,524 зæххон<ref name="factsNasa" />
| эксцентриситет = 0,0933941<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc"/>
| сидерический период = 686,98 зæххон боны<br>1,8808476 зæххон азы<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" />
| синодический период = 779,94 зæххон боны<ref name="nssdc"/>
| орбитальная скорость = 24,13 км/с<ref name="nssdc" /><br>24,077 км/с<ref name="factsNasa" />
| средняя аномалия =
| наклонение = 1,85061° (относительно плоскости эклиптики)<ref name="nssdc" /><br>
5,65° (относительно солнечного экватора)
| угловое перемещение =
| долгота восходящего узла = 49,57854°
| долгота периастра =
| время периастра =
| аргумент перицентра = 286,46230°
| половинная амплитуда =
| чей спутник = [[Хур]]
| число спутников = [[Марсы æмбæлццæттæ|2]]
| физические характеристики-ref =
| размеры =
| экваториальный радиус = 3396,2 ± 0,1 км<ref name="sei07">{{статья|заглавие=Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006|ссылка=https://archive.org/details/sim_celestial-mechanics-and-dynamical-astronomy_2007_98_3/page/155|том=98|номер=3|страницы=155—180|doi=10.1007/s10569-007-9072-y|bibcode=2007CeMDA..98..155S|язык=en|тип=journal|автор=Seidelmann P. K. et al.|год=2007|издательство=[[Springer Nature]]|издание=[[Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy]]}}</ref><br>0,532 зæххон
| полярный радиус = 3376,2 ± 0,1 км<ref name="sei07"/><br>0,531 зæххон
| средний радиус = 3389,5 ± 0,2 км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><ref name="sei07"/><br>0,532 зæххон
| длина окружности =
| площадь поверхности = 1,4437{{e|8}} км²<ref name="factsNasa" /><br>0,283 зæххон
| объём = 1,6318{{e|11}} км<sup>3</sup><ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>0,151 зæххон
| масса = 6,4171{{e|23}} кг<br>0,107 зæххон
| плотность = 3,933 г/см<sup>3</sup><ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>0,714 зæххон
| ускорение свободного падения = 3,711 м/с<sup>2</sup><br>0,378 {{math|''g''}}<ref name="factsNasa" />
| первая космическая скорость = 3,55 км/с<br>0,45 зæххон
| вторая космическая = 5,03 км/с<br>0,45 зæххон<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc"/>
| скорость вращения = 868,22 км/сах
| период вращения = 24 сах 37 мин 22,663 сек<ref name="factsNasa"/> ({{nobr|24,6229 ч}}) — æрзилыны сидерон период,<br>24 сах 39 мин 35,244 сек ({{nobr|24,6597 ч}}) — рæстæмбис хурон суткæйы дæргъвæтиндзинад<ref name="Allison">{{статья|автор=Allison M., McEwen M.|ссылка=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0032063399000926|заглавие=A post-Pathfinder evaluation of areocentric solar coordinates with improved timing recipes for Mars seasonal/diurnal climate studies|издание=[[Planetary and Space Science]]|язык=en|год=2000|volume=48|pages=215—235|doi=10.1016/S0032-0633(99)00092-6|issn=0032-0633|archivedate=2024-12-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20241223140002/https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0032063399000926}}</ref>.
| наклон оси = 25,1919°<ref name="Allison" />
| прямое восхождение = 317,681°<ref name="nssdc" />
| склонение = 52,887°<ref name="nssdc">{{cite web|author=Williams D. R.|title=Mars Fact Sheet|website=National Space Science Data Center|publisher=NASA|lang=en|date=2004-09-01|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/marsfact.html|access-date=2011-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20110403001003/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/marsfact.html|archive-date=2011-04-03|url-status=unfit}}</ref>
| полярная небесная широта =
| полярная небесная долгота =
| альбедо = 0,250 ([[Бонды альбедо|Бонд]])<ref name="nssdc" /><br>0,150 (геом. альбедо)<br>0,170<ref name="nssdc" />
| видимая звёздная величина =
| абсолютная звёздная величина =
| температура на поверхности = −153 °C — +35 °C<ref name="Extreme">{{Cite web|url=https://mars.nasa.gov/mer/spotlight/20070612.html |title=Extreme Planet Takes Its Toll |website=[[Лаборатория реактивного движения|Jet Propulsion Laboratory, NASA]] |lang=en |date=2007-06-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180818023209/https://mars.nasa.gov/mer/spotlight/20070612.html |archive-date=2018-08-18 |url-status=dead}}</ref>
| шкала высоты =
| состав атмосферы = 95,32 % [[æвзалытуаг газ]]<br>
2,7 % [[азот]]<br>
1,6 % [[аргон]]<br>
0,145 % [[туаггуыр]]<br>
0,08 % [[сыгъды газ]]<br>
0,021 % [[дон|доны тæф]]<br>
0,01 % [[Азоты(II) оксид|азоты туаггонд]]<br>
0,00025 % [[неон]]
| атмосфера-ref =
| bg = #E8AB79
| именование =
| именование-ref =
| обозначение ЦМП =
| альтернативные имена = Сырх планетæ
| категория МП =
| орбита = yes
| средний радиус орбиты =
| физические характеристики = yes
| сжатие = 0,00589 (1,76 зæххон)
| температуры = yes
| имя температуры 1 = по всей планете
| темп1мин = 186 [[Кельвин|К]];<br>−87 °C<ref name="factsNasa" />
| темп1сред = 210 K<br>(−63 °C)<ref name="nssdc" />
| темп1макс = 268 К;<br>−5 °C<ref name="factsNasa">{{cite web|title=Mars: Facts & Figures|author=[[Лаборатория реактивного движения|Jet Propulsion Laboratory, NASA]]|website=Solar System Exploration|publisher=NASA|url=https://solarsystem.jpl.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Mars&Display=Facts&System=Metric|archive-url=https://web.archive.org/web/20150913011336/http://solarsystem.jpl.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Mars&Display=Facts&System=Metric|archive-date=2015-09-13|access-date=2017-11-20|url-status=dead}}</ref>
| имя температуры 2 =
| темп2мин =
| темп2сред =
| темп2макс =
| спектральный тип =
| угловой размер =
| атмосфера = yes
| давление на поверхности = 0,4—0,87 к[[Паскаль (барыны иуæг)|Па]]<br>(4{{e|−3}}—8,7{{e|−3}} [[Атмосферæ (барыны иуæг)|атм]])
}}
'''Марс''' (варианттæ: ''Балсафæг''<ref name="tsgoity xazbi">Цгоев Х.Ф. Словарь осетинской мифологии и уклада жизни. — Владикавказ: ИПЦ СОИГСИ ВНЦ РАН и РСО-А, 2015. – 599 с.</ref>, ''Балдзæгъдæг''<ref name="tsgoity xazbi"/><ref>[[Тахъазты Фидар]]. Дыгурон-уырыссаг дзырдуат — Дзæуджыхъæу: Аланыстон, 2003.</ref>) у [[Хур]]æй дардмæ цыппæрæм планетæ [[Хуры системæ]]йы. Тугау ын сырх хуыз кæй ис, уый тыххæй йыл рагон ромаг адæм сæвæрдтой хæсты хуыцау — [[Марс (хуыцау)|Марсы]] ном.
Атмосферæйæн йæ 95,32 % сты [[æвзалытуаг газ]], [[азот]] — 2,7 %, [[аргон]] — 1,6 %. Марсы диаметр у 6792,4 км, йæ массæ у [[Зæхх]]ы массæйы 10,7 %. [[Перигелий]]ы уый баввахс вæййы Хурмæ 207 млн км, [[афелий]]ы та адард вæййы 249 млн км.
Марсæн ис дыууæ æмбæлццоны — [[Фобос]] ({{lang-el|φόβος}} «тас») æмæ [[Деймос]] ({{lang-el|δείμος}} «фыртас»). Деймосы диаметр у æрмæст 13 км, Фобосæн та 23 км.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune82.html Марс // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
[[Категори:Хуры системæйы планетæтæ]]
0ilyehci8i1n1mvqonkn966y6zxclfv
587824
587823
2025-07-01T14:01:13Z
Taamu
795
587824
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуджытæ|Марс (нысаниуджытæ)}}
{{Планетæ
| название = Марс
| символ = Mars symbol (bold).svg
| тип = планетæ
| изображение = Mars Valles Marineris EDIT.jpg
| подпись =
| орбита-ref =
| эпоха =
| перигелий = 2,06655{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,381 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" />
| афелий = 2,49232{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,666 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" />
| периапсида =
| апоапсида =
| большая полуось = 2,2794382{{e|8}} км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>1,523662 {{а.е.}}<ref name="factsNasa" /><br>1,524 зæххон<ref name="factsNasa" />
| эксцентриситет = 0,0933941<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc"/>
| сидерический период = 686,98 зæххон боны<br>1,8808476 зæххон азы<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" />
| синодический период = 779,94 зæххон боны<ref name="nssdc"/>
| орбитальная скорость = 24,13 км/с<ref name="nssdc" /><br>24,077 км/с<ref name="factsNasa" />
| средняя аномалия =
| наклонение = 1,85061° (эклиптикæйы фæзоймæ гæсгæ)<ref name="nssdc" /><br>
5,65° (хурон экватормæ гæсгæ)
| угловое перемещение =
| долгота восходящего узла = 49,57854°
| долгота периастра =
| время периастра =
| аргумент перицентра = 286,46230°
| половинная амплитуда =
| чей спутник = [[Хур]]
| число спутников = [[Марсы æмбæлццæттæ|2]]
| физические характеристики-ref =
| размеры =
| экваториальный радиус = 3396,2 ± 0,1 км<ref name="sei07">{{статья|заглавие=Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006|ссылка=https://archive.org/details/sim_celestial-mechanics-and-dynamical-astronomy_2007_98_3/page/155|том=98|номер=3|страницы=155—180|doi=10.1007/s10569-007-9072-y|bibcode=2007CeMDA..98..155S|язык=en|тип=journal|автор=Seidelmann P. K. et al.|год=2007|издательство=[[Springer Nature]]|издание=[[Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy]]}}</ref><br>0,532 зæххон
| полярный радиус = 3376,2 ± 0,1 км<ref name="sei07"/><br>0,531 зæххон
| средний радиус = 3389,5 ± 0,2 км<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><ref name="sei07"/><br>0,532 зæххон
| длина окружности =
| площадь поверхности = 1,4437{{e|8}} км²<ref name="factsNasa" /><br>0,283 зæххон
| объём = 1,6318{{e|11}} км<sup>3</sup><ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>0,151 зæххон
| масса = 6,4171{{e|23}} кг<br>0,107 зæххон
| плотность = 3,933 г/см<sup>3</sup><ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc" /><br>0,714 зæххон
| ускорение свободного падения = 3,711 м/с<sup>2</sup><br>0,378 {{math|''g''}}<ref name="factsNasa" />
| первая космическая скорость = 3,55 км/с<br>0,45 зæххон
| вторая космическая = 5,03 км/с<br>0,45 зæххон<ref name="factsNasa" /><ref name="nssdc"/>
| скорость вращения = 868,22 км/сах
| период вращения = 24 сах 37 мин 22,663 сек<ref name="factsNasa"/> ({{nobr|24,6229 ч}}) — æрзилыны сидерон период,<br>24 сах 39 мин 35,244 сек ({{nobr|24,6597 ч}}) — рæстæмбис хурон суткæйы дæргъвæтиндзинад<ref name="Allison">{{статья|автор=Allison M., McEwen M.|ссылка=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0032063399000926|заглавие=A post-Pathfinder evaluation of areocentric solar coordinates with improved timing recipes for Mars seasonal/diurnal climate studies|издание=[[Planetary and Space Science]]|язык=en|год=2000|volume=48|pages=215—235|doi=10.1016/S0032-0633(99)00092-6|issn=0032-0633|archivedate=2024-12-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20241223140002/https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0032063399000926}}</ref>.
| наклон оси = 25,1919°<ref name="Allison" />
| прямое восхождение = 317,681°<ref name="nssdc" />
| склонение = 52,887°<ref name="nssdc">{{cite web|author=Williams D. R.|title=Mars Fact Sheet|website=National Space Science Data Center|publisher=NASA|lang=en|date=2004-09-01|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/marsfact.html|access-date=2011-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20110403001003/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/marsfact.html|archive-date=2011-04-03|url-status=unfit}}</ref>
| полярная небесная широта =
| полярная небесная долгота =
| альбедо = 0,250 ([[Бонды альбедо|Бонд]])<ref name="nssdc" /><br>0,150 (геом. альбедо)<br>0,170<ref name="nssdc" />
| видимая звёздная величина =
| абсолютная звёздная величина =
| температура на поверхности = −153 °C — +35 °C<ref name="Extreme">{{Cite web|url=https://mars.nasa.gov/mer/spotlight/20070612.html |title=Extreme Planet Takes Its Toll |website=[[Лаборатория реактивного движения|Jet Propulsion Laboratory, NASA]] |lang=en |date=2007-06-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180818023209/https://mars.nasa.gov/mer/spotlight/20070612.html |archive-date=2018-08-18 |url-status=dead}}</ref>
| шкала высоты =
| состав атмосферы = 95,32 % [[æвзалытуаг газ]]<br>
2,7 % [[азот]]<br>
1,6 % [[аргон]]<br>
0,145 % [[туаггуыр]]<br>
0,08 % [[сыгъды газ]]<br>
0,021 % [[дон|доны тæф]]<br>
0,01 % [[Азоты(II) оксид|азоты туаггонд]]<br>
0,00025 % [[неон]]
| атмосфера-ref =
| bg = #E8AB79
| именование =
| именование-ref =
| обозначение ЦМП =
| альтернативные имена = Сырх планетæ
| категория МП =
| орбита = yes
| средний радиус орбиты =
| физические характеристики = yes
| сжатие = 0,00589 (1,76 зæххон)
| температуры = yes
| имя температуры 1 = по всей планете
| темп1мин = 186 [[Кельвин|К]];<br>−87 °C<ref name="factsNasa" />
| темп1сред = 210 K<br>(−63 °C)<ref name="nssdc" />
| темп1макс = 268 К;<br>−5 °C<ref name="factsNasa">{{cite web|title=Mars: Facts & Figures|author=[[Лаборатория реактивного движения|Jet Propulsion Laboratory, NASA]]|website=Solar System Exploration|publisher=NASA|url=https://solarsystem.jpl.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Mars&Display=Facts&System=Metric|archive-url=https://web.archive.org/web/20150913011336/http://solarsystem.jpl.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Mars&Display=Facts&System=Metric|archive-date=2015-09-13|access-date=2017-11-20|url-status=dead}}</ref>
| имя температуры 2 =
| темп2мин =
| темп2сред =
| темп2макс =
| спектральный тип =
| угловой размер =
| атмосфера = yes
| давление на поверхности = 0,4—0,87 к[[Паскаль (барыны иуæг)|Па]]<br>(4{{e|−3}}—8,7{{e|−3}} [[Атмосферæ (барыны иуæг)|атм]])
}}
'''Марс''' (варианттæ: ''Балсафæг''<ref name="tsgoity xazbi">Цгоев Х.Ф. Словарь осетинской мифологии и уклада жизни. — Владикавказ: ИПЦ СОИГСИ ВНЦ РАН и РСО-А, 2015. – 599 с.</ref>, ''Балдзæгъдæг''<ref name="tsgoity xazbi"/><ref>[[Тахъазты Фидар]]. Дыгурон-уырыссаг дзырдуат — Дзæуджыхъæу: Аланыстон, 2003.</ref>) у [[Хур]]æй дардмæ цыппæрæм планетæ [[Хуры системæ]]йы. Тугау ын сырх хуыз кæй ис, уый тыххæй йыл рагон ромаг адæм сæвæрдтой хæсты хуыцау — [[Марс (хуыцау)|Марсы]] ном.
Атмосферæйæн йæ 95,32 % сты [[æвзалытуаг газ]], [[азот]] — 2,7 %, [[аргон]] — 1,6 %. Марсы диаметр у 6792,4 км, йæ массæ у [[Зæхх]]ы массæйы 10,7 %. [[Перигелий]]ы уый баввахс вæййы Хурмæ 207 млн км, [[афелий]]ы та адард вæййы 249 млн км.
Марсæн ис дыууæ æмбæлццоны — [[Фобос]] ({{lang-el|φόβος}} «тас») æмæ [[Деймос]] ({{lang-el|δείμος}} «фыртас»). Деймосы диаметр у æрмæст 13 км, Фобосæн та 23 км.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune82.html Марс // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
[[Категори:Хуры системæйы планетæтæ]]
ky2j54inrtfn1wlecvkwsj12j8onm4n
Мæй (Зæххы æмбæлццон)
0
11739
587806
577643
2025-07-01T12:05:57Z
Taamu
795
587806
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуæг|Рæстæджы тыххæй кæс: [[Мæй]].}}
{{Планетæ
| название = Мæй
| символ = Moon decrescent symbol (bold).svg
| фон =
| тип = æмбæлццон
| изображение = FullMoon2010.jpg
| дата открытия-ref = -
| эпоха = [[J2000.0]]
| перигелий = -
| афелий = -
| апсида = гей
| периапсида = {{нымæц|363104|км}}<br>({{нымæц|356400}}—{{нымæц|370400|км}})
| апоапсида = {{нымæц|405696|км}}<br>({{нымæц|404000}}—{{нымæц|406700|км}})
| большая полуось = {{нымæц|384399|км}}<br>0,00257 {{а.и.}}
| эксцентриситет = 0,0549 (средний)<ref name="surdin" />
| сидерический период = 27,321661 дня<br>{{nowrap|27 д 7 ч 43 мин 11,5 сек}}
| синодический период = 29,530588 дня<br>{{nowrap|29 д 12 ч 44,0 мин}}
| орбитальная скорость = 1,023 км/с (средняя)<ref name="surdin">{{книга | заглавие = Солнечная система | ответственный = Ред.-сост. [[Сурдин, Владимир Георгиевич|В. Г. Сурдин]] | место = М. | издательство = Физматлит | год = 2008 | страницы = 69 | isbn = 978-5-9221-0989-5}}</ref>
| наклонение = 5,145° (4,983—5,317°)<br>отн. [[Эклиптика|эклиптики]]<ref name="AK" /><br><br>6,668° (6,517—6,85°)<br>отн. лунного экватора<ref name="AK" /><br><br>18,3—28,6° отн. [[Экватор|экватора Земли]]<ref name="AK">{{книга | заглавие = Астрономический Календарь. Постоянная часть | ответственный = Редактор Абалакин В. К. | место = М. | издательство = Наука, главная редакция физико-математической литературы | год = 1981 | страницы = 555}}</ref>
| долгота восходящего узла = (убывание) 1 оборот за 18,6 года
| аргумент перицентра = (возрастание) 1 оборот за 8,85 года
| чей спутник = [[Земля|Земли]]
| экваториальный радиус = 1738,14 км<br>0,273 земных
| полярный радиус = 1735,97 км<br>0,273 земных
| средний радиус = 1737,10 км<br>0,273 земных
| окружность большого круга = 10 917 км
| площадь поверхности = 3,793{{e|7}} км<sup>2</sup><br>0,074 земной
| объём = 2,1958{{e|10}} км<sup>3</sup><br>0,020 или 1/50 земного
| масса = 7,3477{{e|22}} кг <br>0,0123 или 1/81 земной
| плотность = 3,3464 г/см<sup>3</sup>
| ускорение свободного падения = 1,62 м/с<sup>2</sup> <br> 0,165 g
| первая космическая скорость = 1,68 км/с
| вторая космическая скорость = 2,38 км/с
| период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (всегда повёрнута к Земле одной стороной)
| наклон оси = 1,5424° (относительно плоскости эклиптики)
| альбедо = 0,12
| видимая звёздная величина = −2,5/−12,9<br>−12,74 (при полной Луне)
| температура 1 имя = Температура на экваторе<ref>{{статья|заглавие=Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits|том=141|номер=2|страницы=179—193|bibcode=1999Icar..141..179V |doi=10.1006/icar.1999.6175|язык=en|тип=journal|автор=A. R. Vasavada, D. A. Paige, S. E. Wood|год=1999|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]|url=http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20150824082850/http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-date=2015-08-24|deadlink=yes| issn = 0019-1035}}</ref>
| температура 1 минимум = 100 К (−173 °C)
| температура 1 средняя = 220 К (−53 °C)
| температура 1 максимум = 390 К (117 °C)
| состав атмосферы = '''крайне разрежена''', имеются следы [[водород]]а, [[гелий|гелия]], [[неон]]а и [[аргон]]а<ref>[[Атмосфера Луны]].</ref>
| сжатие = 0,00125
}}
'''Мæй''' (символ: [[file:Moon decrescent symbol (fixed width).svg|16px|☾]]; {{дыгурон|Мæйæ}}) у [[Зæхх (планетæ)|Зæххы]] иунæг æрдзон [[æмбæлццон]]. Уый у [[Хуры системæ]]йы фæндзæм стырдæр æрдзон æмбæлццон. Зæхх æмæ Мæйы центры астæу дæрддзæг у 384 467 км.
Хуры системæ ма æрыгон куы уыди, уæд нæ Зæххы къорийыл уæлæнгæйтты сæмбæлди [[Марс (планетæ)|Марсы]] йас [[протопланетæ]]. Уый Зæххы цъарæй æмæ йæ тæнæг тæвд хуылфæй ратыдта егъау хæйттæ æмæ сæ алфамбылай апырх кодта. Ацы срæмыгъд Зæххы цур орбитæйы сæвзарын кодта тæхгæ зынгсахайы рон. Куыдфæстæмæ роны хæйттæ баиу сты, кæрæдзиуыл бандæгъдысты æмæ сæ рауади Мæй.
[[1969-æм аз]]ы [[20 июлы]], 20 сахаты æмæ 17 минуты Гринвичы рæстæгмæ гæсгæ, космосон нау [[Аполлон-11|«Аполлон-11»-æй]] чи фæхицæн ис, уыцы мæйдзог модуль [[Нил Армстронг]] æмæ [[Базз Олдрин]]имæ æрбадтис Мæйы уæлцъарыл. Цалдæр сахаты фæстæ, 21 июлы, америкаг астронавттæ сысты фыццаг адæймæгтæ, нæ Зæххы æмбæлццоныл чи акъахдзæф кодта.
«Аполлон-11»-ы бындурон экипажы уæнгтæ уыдысты:
* командæгæнæг — Нил Армстронг,
* командæгæнæн модулы пилот — Майкл Коллинз,
* мæйдзог модулы пилот — Эдвин (Базз) Олдрин.
Йæ рахиз къухæй асиныл хæцгæйæ, Армстронг йæ галиу къах авæрдта Мæйы уæлцъарыл (йæ рахиз къах ма уыд асины къæпхæныл), æмæ загъта:
:— Ай у иу адæймаджы гыццыл къахдзæф, фæлæ æгас дунейы дзыллæйæн та у егъау сæррæтт.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune67.html Цы сты Мæйы сау тæппытæ // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Хуры системæ]]
5dv70cru4b9ezxtwukyzh7odmnrmxlo
587807
587806
2025-07-01T12:06:10Z
Taamu
795
587807
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуæг|Рæстæджы тыххæй кæс: [[Мæй]].}}
{{Планетæ
| название = Мæй
| символ = Moon decrescent symbol (bold).svg
| фон =
| тип = æмбæлццон
| изображение = FullMoon2010.jpg
| дата открытия-ref = -
| эпоха = [[J2000.0]]
| перигелий = -
| афелий = -
| апсида = гей
| периапсида = {{нымæц|363104|км}}<br>({{нымæц|356400}}—{{нымæц|370400|км}})
| апоапсида = {{нымæц|405696|км}}<br>({{нымæц|404000}}—{{нымæц|406700|км}})
| большая полуось = {{нымæц|384399|км}}<br>0,00257 {{а.и.}}
| эксцентриситет = 0,0549 (средний)<ref name="surdin" />
| сидерический период = 27,321661 дня<br>{{nowrap|27 д 7 ч 43 мин 11,5 сек}}
| синодический период = 29,530588 дня<br>{{nowrap|29 д 12 ч 44,0 мин}}
| орбитальная скорость = 1,023 км/с (средняя)<ref name="surdin">{{книга | заглавие = Солнечная система | ответственный = Ред.-сост. [[Сурдин, Владимир Георгиевич|В. Г. Сурдин]] | место = М. | издательство = Физматлит | год = 2008 | страницы = 69 | isbn = 978-5-9221-0989-5}}</ref>
| наклонение = 5,145° (4,983—5,317°)<br>отн. [[Эклиптика|эклиптики]]<ref name="AK" /><br><br>6,668° (6,517—6,85°)<br>отн. лунного экватора<ref name="AK" /><br><br>18,3—28,6° отн. [[Экватор|экватора Земли]]<ref name="AK">{{книга | заглавие = Астрономический Календарь. Постоянная часть | ответственный = Редактор Абалакин В. К. | место = М. | издательство = Наука, главная редакция физико-математической литературы | год = 1981 | страницы = 555}}</ref>
| долгота восходящего узла = (убывание) 1 оборот за 18,6 года
| аргумент перицентра = (возрастание) 1 оборот за 8,85 года
| чей спутник = [[Земля|Земли]]
| экваториальный радиус = 1738,14 км<br>0,273 земных
| полярный радиус = 1735,97 км<br>0,273 земных
| средний радиус = 1737,10 км<br>0,273 земных
| окружность большого круга = 10 917 км
| площадь поверхности = 3,793{{e|7}} км<sup>2</sup><br>0,074 земной
| объём = 2,1958{{e|10}} км<sup>3</sup><br>0,020 или 1/50 земного
| масса = 7,3477{{e|22}} кг <br>0,0123 или 1/81 земной
| плотность = 3,3464 г/см<sup>3</sup>
| ускорение свободного падения = 1,62 м/с<sup>2</sup> <br> 0,165 g
| первая космическая скорость = 1,68 км/с
| вторая космическая скорость = 2,38 км/с
| период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (всегда повёрнута к Земле одной стороной)
| наклон оси = 1,5424° (относительно плоскости эклиптики)
| альбедо = 0,12
| видимая звёздная величина = −2,5/−12,9<br>−12,74 (при полной Луне)
| температура 1 имя = Температура на экваторе<ref>{{статья|заглавие=Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits|том=141|номер=2|страницы=179—193|bibcode=1999Icar..141..179V |doi=10.1006/icar.1999.6175|язык=en|тип=journal|автор=A. R. Vasavada, D. A. Paige, S. E. Wood|год=1999|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]|url=http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20150824082850/http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-date=2015-08-24|deadlink=yes| issn = 0019-1035}}</ref>
| температура 1 минимум = 100 К (−173 °C)
| температура 1 средняя = 220 К (−53 °C)
| температура 1 максимум = 390 К (117 °C)
| состав атмосферы = '''крайне разрежена''', имеются следы [[водород]]а, [[гелий|гелия]], [[неон]]а и [[аргон]]а<ref>[[Атмосфера Луны]].</ref>
| сжатие = 0,00125
}}
'''Мæй''' (символ: [[file:Moon decrescent symbol (fixed width).svg|16px|☾]]; {{дыгурон|Мæйæ}}) у [[Зæхх (планетæ)|Зæххы]] иунæг æрдзон [[æмбæлццон]]. Уый у [[Хуры системæ]]йы фæндзæм стырдæр æрдзон æмбæлццон. Зæхх æмæ Мæйы центры астæу дæрддзæг у 384 467 км.
Хуры системæ ма æрыгон куы уыди, уæд нæ Зæххы къорийыл уæлæнгæйтты сæмбæлди [[Марс (планетæ)|Марсы]] йас [[протопланетæ]]. Уый Зæххы цъарæй æмæ йæ тæнæг тæвд хуылфæй ратыдта егъау хæйттæ æмæ сæ алфамбылай апырх кодта. Ацы срæмыгъд Зæххы цур орбитæйы сæвзарын кодта тæхгæ зынгсахайы рон. Куыдфæстæмæ роны хæйттæ баиу сты, кæрæдзиуыл бандæгъдысты æмæ сæ рауади Мæй.
[[1969-æм аз]]ы [[20 июлы]], 20 сахаты æмæ 17 минуты Гринвичы рæстæгмæ гæсгæ, космосон нау [[Аполлон-11|«Аполлон-11»-æй]] чи фæхицæн ис, уыцы мæйдзог модуль [[Нил Армстронг]] æмæ [[Базз Олдрин]]имæ æрбадтис Мæйы уæлцъарыл. Цалдæр сахаты фæстæ, 21 июлы, америкаг астронавттæ сысты фыццаг адæймæгтæ, нæ Зæххы æмбæлццоныл чи акъахдзæф кодта.
«Аполлон-11»-ы бындурон экипажы уæнгтæ уыдысты:
* командæгæнæг — Нил Армстронг,
* командæгæнæн модулы пилот — Майкл Коллинз,
* мæйдзог модулы пилот — Эдвин (Базз) Олдрин.
Йæ рахиз къухæй асиныл хæцгæйæ, Армстронг йæ галиу къах авæрдта Мæйы уæлцъарыл (йæ рахиз къах ма уыд асины къæпхæныл), æмæ загъта:
:— Ай у иу адæймаджы гыццыл къахдзæф, фæлæ æгас дунейы дзыллæйæн та у егъау сæррæтт.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune67.html Цы сты Мæйы сау тæппытæ // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Хуры системæ]]
psqan3t1dj77yo8g7d27gokxnslp4nt
587808
587807
2025-07-01T12:07:04Z
Taamu
795
587808
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуæг|Рæстæджы тыххæй кæс: [[Мæй]].}}
{{Планетæ
| название = Мæй
| символ = Moon decrescent symbol (bold).svg
| фон =
| тип = æмбæлццон
| изображение = FullMoon2010.jpg
| дата открытия-ref = -
| эпоха = [[J2000.0]]
| перигелий = -
| афелий = -
| апсида = гей
| периапсида = {{нымæц|363104|км}}<br>({{нымæц|356400}}—{{нымæц|370400|км}})
| апоапсида = {{нымæц|405696|км}}<br>({{нымæц|404000}}—{{нымæц|406700|км}})
| большая полуось = {{нымæц|384399|км}}<br>0,00257 {{а.и.}}
| эксцентриситет = 0,0549 (средний)<ref name="surdin" />
| сидерический период = 27,321661 дня<br>{{nowrap|27 д 7 ч 43 мин 11,5 сек}}
| синодический период = 29,530588 дня<br>{{nowrap|29 д 12 ч 44,0 мин}}
| орбитальная скорость = 1,023 км/с (средняя)<ref name="surdin">{{книга | заглавие = Солнечная система | ответственный = Ред.-сост. [[Сурдин, Владимир Георгиевич|В. Г. Сурдин]] | место = М. | издательство = Физматлит | год = 2008 | страницы = 69 | isbn = 978-5-9221-0989-5}}</ref>
| наклонение = 5,145° (4,983—5,317°)<br>отн. [[Эклиптика|эклиптики]]<ref name="AK" /><br><br>6,668° (6,517—6,85°)<br>отн. лунного экватора<ref name="AK" /><br><br>18,3—28,6° отн. [[Экватор|экватора Земли]]<ref name="AK">{{книга | заглавие = Астрономический Календарь. Постоянная часть | ответственный = Редактор Абалакин В. К. | место = М. | издательство = Наука, главная редакция физико-математической литературы | год = 1981 | страницы = 555}}</ref>
| долгота восходящего узла = (убывание) 1 оборот за 18,6 года
| аргумент перицентра = (возрастание) 1 оборот за 8,85 года
| чей спутник = [[Зæхх]]
| экваториальный радиус = 1738,14 км<br>0,273 земных
| полярный радиус = 1735,97 км<br>0,273 земных
| средний радиус = 1737,10 км<br>0,273 земных
| окружность большого круга = 10 917 км
| площадь поверхности = 3,793{{e|7}} км<sup>2</sup><br>0,074 земной
| объём = 2,1958{{e|10}} км<sup>3</sup><br>0,020 или 1/50 земного
| масса = 7,3477{{e|22}} кг <br>0,0123 или 1/81 земной
| плотность = 3,3464 г/см<sup>3</sup>
| ускорение свободного падения = 1,62 м/с<sup>2</sup> <br> 0,165 g
| первая космическая скорость = 1,68 км/с
| вторая космическая скорость = 2,38 км/с
| период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (всегда повёрнута к Земле одной стороной)
| наклон оси = 1,5424° (относительно плоскости эклиптики)
| альбедо = 0,12
| видимая звёздная величина = −2,5/−12,9<br>−12,74 (при полной Луне)
| температура 1 имя = Экваторыл<ref>{{статья|заглавие=Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits|том=141|номер=2|страницы=179—193|bibcode=1999Icar..141..179V |doi=10.1006/icar.1999.6175|язык=en|тип=journal|автор=A. R. Vasavada, D. A. Paige, S. E. Wood|год=1999|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]|url=http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20150824082850/http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-date=2015-08-24|deadlink=yes| issn = 0019-1035}}</ref>
| температура 1 минимум = 100 К (−173 °C)
| температура 1 средняя = 220 К (−53 °C)
| температура 1 максимум = 390 К (117 °C)
| состав атмосферы = '''крайне разрежена''', имеются следы [[водород]]а, [[гелий|гелия]], [[неон]]а и [[аргон]]а<ref>[[Атмосфера Луны]].</ref>
| сжатие = 0,00125
}}
'''Мæй''' (символ: [[file:Moon decrescent symbol (fixed width).svg|16px|☾]]; {{дыгурон|Мæйæ}}) у [[Зæхх (планетæ)|Зæххы]] иунæг æрдзон [[æмбæлццон]]. Уый у [[Хуры системæ]]йы фæндзæм стырдæр æрдзон æмбæлццон. Зæхх æмæ Мæйы центры астæу дæрддзæг у 384 467 км.
Хуры системæ ма æрыгон куы уыди, уæд нæ Зæххы къорийыл уæлæнгæйтты сæмбæлди [[Марс (планетæ)|Марсы]] йас [[протопланетæ]]. Уый Зæххы цъарæй æмæ йæ тæнæг тæвд хуылфæй ратыдта егъау хæйттæ æмæ сæ алфамбылай апырх кодта. Ацы срæмыгъд Зæххы цур орбитæйы сæвзарын кодта тæхгæ зынгсахайы рон. Куыдфæстæмæ роны хæйттæ баиу сты, кæрæдзиуыл бандæгъдысты æмæ сæ рауади Мæй.
[[1969-æм аз]]ы [[20 июлы]], 20 сахаты æмæ 17 минуты Гринвичы рæстæгмæ гæсгæ, космосон нау [[Аполлон-11|«Аполлон-11»-æй]] чи фæхицæн ис, уыцы мæйдзог модуль [[Нил Армстронг]] æмæ [[Базз Олдрин]]имæ æрбадтис Мæйы уæлцъарыл. Цалдæр сахаты фæстæ, 21 июлы, америкаг астронавттæ сысты фыццаг адæймæгтæ, нæ Зæххы æмбæлццоныл чи акъахдзæф кодта.
«Аполлон-11»-ы бындурон экипажы уæнгтæ уыдысты:
* командæгæнæг — Нил Армстронг,
* командæгæнæн модулы пилот — Майкл Коллинз,
* мæйдзог модулы пилот — Эдвин (Базз) Олдрин.
Йæ рахиз къухæй асиныл хæцгæйæ, Армстронг йæ галиу къах авæрдта Мæйы уæлцъарыл (йæ рахиз къах ма уыд асины къæпхæныл), æмæ загъта:
:— Ай у иу адæймаджы гыццыл къахдзæф, фæлæ æгас дунейы дзыллæйæн та у егъау сæррæтт.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune67.html Цы сты Мæйы сау тæппытæ // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Хуры системæ]]
1xevsjwzdxzgyhyroz8cdsxnqvona4b
587809
587808
2025-07-01T12:07:45Z
Taamu
795
587809
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуæг|Рæстæджы тыххæй кæс: [[Мæй]].}}
{{Планетæ
| название = Мæй
| символ = Moon decrescent symbol (bold).svg
| фон =
| тип = æмбæлццон
| изображение = FullMoon2010.jpg
| дата открытия-ref = -
| эпоха = [[J2000.0]]
| перигелий = -
| афелий = -
| апсида = гей
| периапсида = {{нымæц|363104|км}}<br>({{нымæц|356400}}—{{нымæц|370400|км}})
| апоапсида = {{нымæц|405696|км}}<br>({{нымæц|404000}}—{{нымæц|406700|км}})
| большая полуось = {{нымæц|384399|км}}<br>0,00257 {{а.и.}}
| эксцентриситет = 0,0549 (средний)<ref name="surdin" />
| сидерический период = 27,321661 дня<br>{{nowrap|27 д 7 ч 43 мин 11,5 сек}}
| синодический период = 29,530588 дня<br>{{nowrap|29 д 12 ч 44,0 мин}}
| орбитальная скорость = 1,023 км/с (средняя)<ref name="surdin">{{книга | заглавие = Солнечная система | ответственный = Ред.-сост. [[Сурдин, Владимир Георгиевич|В. Г. Сурдин]] | место = М. | издательство = Физматлит | год = 2008 | страницы = 69 | isbn = 978-5-9221-0989-5}}</ref>
| наклонение = 5,145° (4,983—5,317°)<br>отн. [[Эклиптика|эклиптики]]<ref name="AK" /><br><br>6,668° (6,517—6,85°)<br>отн. лунного экватора<ref name="AK" /><br><br>18,3—28,6° отн. [[Экватор|экватора Земли]]<ref name="AK">{{книга | заглавие = Астрономический Календарь. Постоянная часть | ответственный = Редактор Абалакин В. К. | место = М. | издательство = Наука, главная редакция физико-математической литературы | год = 1981 | страницы = 555}}</ref>
| долгота восходящего узла = (убывание) 1 оборот за 18,6 года
| аргумент перицентра = (возрастание) 1 оборот за 8,85 года
| чей спутник = [[Зæхх]]
| экваториальный радиус = 1738,14 км<br>0,273 земных
| полярный радиус = 1735,97 км<br>0,273 земных
| средний радиус = 1737,10 км<br>0,273 земных
| окружность большого круга = 10 917 км
| площадь поверхности = 3,793{{e|7}} км<sup>2</sup><br>0,074 земной
| объём = 2,1958{{e|10}} км<sup>3</sup><br>0,020 или 1/50 земного
| масса = 7,3477{{e|22}} кг <br>0,0123 или 1/81 земной
| плотность = 3,3464 г/см<sup>3</sup>
| ускорение свободного падения = 1,62 м/с<sup>2</sup> <br> 0,165 g
| первая космическая скорость = 1,68 км/с
| вторая космическая скорость = 2,38 км/с
| период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (всегда повёрнута к Земле одной стороной)
| наклон оси = 1,5424° (относительно плоскости эклиптики)
| альбедо = 0,12
| видимая звёздная величина = −2,5/−12,9<br>−12,74 (при полной Луне)
| температура 1 имя = Экваторыл<ref>{{статья|заглавие=Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits|том=141|номер=2|страницы=179—193|bibcode=1999Icar..141..179V |doi=10.1006/icar.1999.6175|язык=en|тип=journal|автор=A. R. Vasavada, D. A. Paige, S. E. Wood|год=1999|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]|url=http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20150824082850/http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-date=2015-08-24|deadlink=yes| issn = 0019-1035}}</ref>
| температура 1 минимум = 100 К (−173 °C)
| температура 1 средняя = 220 К (−53 °C)
| температура 1 максимум = 390 К (117 °C)
| состав атмосферы = '''крайне разрежена''', имеются следы [[водород]]а, [[гелий|гелия]], [[неон]]а и [[аргон]]а<ref>[[Атмосфера Луны]].</ref>
| сжатие = 0,00125
}}
'''Мæй''' ({{дыгурон|Мæйæ}}) у [[Зæхх (планетæ)|Зæххы]] иунæг æрдзон [[æмбæлццон]]. Уый у [[Хуры системæ]]йы фæндзæм стырдæр æрдзон æмбæлццон. Зæхх æмæ Мæйы центры астæу дæрддзæг у 384 467 км.
Хуры системæ ма æрыгон куы уыди, уæд нæ Зæххы къорийыл уæлæнгæйтты сæмбæлди [[Марс (планетæ)|Марсы]] йас [[протопланетæ]]. Уый Зæххы цъарæй æмæ йæ тæнæг тæвд хуылфæй ратыдта егъау хæйттæ æмæ сæ алфамбылай апырх кодта. Ацы срæмыгъд Зæххы цур орбитæйы сæвзарын кодта тæхгæ зынгсахайы рон. Куыдфæстæмæ роны хæйттæ баиу сты, кæрæдзиуыл бандæгъдысты æмæ сæ рауади Мæй.
[[1969-æм аз]]ы [[20 июлы]], 20 сахаты æмæ 17 минуты Гринвичы рæстæгмæ гæсгæ, космосон нау [[Аполлон-11|«Аполлон-11»-æй]] чи фæхицæн ис, уыцы мæйдзог модуль [[Нил Армстронг]] æмæ [[Базз Олдрин]]имæ æрбадтис Мæйы уæлцъарыл. Цалдæр сахаты фæстæ, 21 июлы, америкаг астронавттæ сысты фыццаг адæймæгтæ, нæ Зæххы æмбæлццоныл чи акъахдзæф кодта.
«Аполлон-11»-ы бындурон экипажы уæнгтæ уыдысты:
* командæгæнæг — Нил Армстронг,
* командæгæнæн модулы пилот — Майкл Коллинз,
* мæйдзог модулы пилот — Эдвин (Базз) Олдрин.
Йæ рахиз къухæй асиныл хæцгæйæ, Армстронг йæ галиу къах авæрдта Мæйы уæлцъарыл (йæ рахиз къах ма уыд асины къæпхæныл), æмæ загъта:
:— Ай у иу адæймаджы гыццыл къахдзæф, фæлæ æгас дунейы дзыллæйæн та у егъау сæррæтт.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune67.html Цы сты Мæйы сау тæппытæ // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Хуры системæ]]
opik70d0m5ssis5kod3jp68nd2me55c
587827
587809
2025-07-01T16:13:25Z
Taamu
795
587827
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуæг|Рæстæджы тыххæй кæс: [[Мæй]].}}
{{Планетæ
| название = Мæй
| символ = Moon decrescent symbol (bold).svg
| фон =
| тип = æмбæлццон
| изображение = FullMoon2010.jpg
| дата открытия-ref = -
| эпоха = [[J2000.0]]
| перигелий = -
| афелий = -
| апсида = гей
| периапсида = {{нымæц|363104|км}}<br>({{нымæц|356400}}—{{нымæц|370400|км}})
| апоапсида = {{нымæц|405696|км}}<br>({{нымæц|404000}}—{{нымæц|406700|км}})
| большая полуось = {{нымæц|384399|км}}<br>0,00257 {{а.и.}}
| эксцентриситет = 0,0549 (рæстæмбис)<ref name="surdin" />
| сидерический период = 27,321661 боны<br>{{nowrap|27 б 7 сах 43 мин 11,5 сек}}
| синодический период = 29,530588 боны<br>{{nowrap|29 б 12 сах 44,0 мин}}
| орбитальная скорость = 1,023 км/с (рæстæмбис)<ref name="surdin">{{книга | заглавие = Солнечная система | ответственный = Ред.-сост. [[Сурдин, Владимир Георгиевич|В. Г. Сурдин]] | место = М. | издательство = Физматлит | год = 2008 | страницы = 69 | isbn = 978-5-9221-0989-5}}</ref>
| наклонение = 5,145° (4,983—5,317°)<br>отн. [[Эклиптика|эклиптики]]<ref name="AK" /><br><br>6,668° (6,517—6,85°)<br>отн. лунного экватора<ref name="AK" /><br><br>18,3—28,6° отн. [[Экватор|экватора Земли]]<ref name="AK">{{книга | заглавие = Астрономический Календарь. Постоянная часть | ответственный = Редактор Абалакин В. К. | место = М. | издательство = Наука, главная редакция физико-математической литературы | год = 1981 | страницы = 555}}</ref>
| долгота восходящего узла = (убывание) 1 оборот за 18,6 года
| аргумент перицентра = (возрастание) 1 оборот за 8,85 года
| чей спутник = [[Зæхх]]
| экваториальный радиус = 1738,14 км<br>0,273 зæххон
| полярный радиус = 1735,97 км<br>0,273 зæххон
| средний радиус = 1737,10 км<br>0,273 зæххон
| окружность большого круга = 10 917 км
| площадь поверхности = 3,793{{e|7}} км<sup>2</sup><br>0,074 зæххон
| объём = 2,1958{{e|10}} км<sup>3</sup><br>0,020 кæнæ 1/50 зæххон
| масса = 7,3477{{e|22}} кг <br>0,0123 кæнæ 1/81 зæххон
| плотность = 3,3464 г/см<sup>3</sup>
| ускорение свободного падения = 1,62 м/с<sup>2</sup> <br> 0,165 g
| первая космическая скорость = 1,68 км/с
| вторая космическая скорость = 2,38 км/с
| период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (всегда повёрнута к Земле одной стороной)
| наклон оси = 1,5424° (относительно плоскости эклиптики)
| альбедо = 0,12
| видимая звёздная величина = −2,5/−12,9<br>−12,74 (при полной Луне)
| температура 1 имя = Экваторыл<ref>{{статья|заглавие=Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits|том=141|номер=2|страницы=179—193|bibcode=1999Icar..141..179V |doi=10.1006/icar.1999.6175|язык=en|тип=journal|автор=A. R. Vasavada, D. A. Paige, S. E. Wood|год=1999|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]|url=http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20150824082850/http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-date=2015-08-24|deadlink=yes| issn = 0019-1035}}</ref>
| температура 1 минимум = 100 К (−173 °C)
| температура 1 средняя = 220 К (−53 °C)
| температура 1 максимум = 390 К (117 °C)
| состав атмосферы = '''крайне разрежена''', имеются следы [[водород]]а, [[гелий|гелия]], [[неон]]а и [[аргон]]а<ref>[[Атмосфера Луны]].</ref>
| сжатие = 0,00125
}}
'''Мæй''' ({{дыгурон|Мæйæ}}) у [[Зæхх (планетæ)|Зæххы]] иунæг æрдзон [[æмбæлццон]]. Уый у [[Хуры системæ]]йы фæндзæм стырдæр æрдзон æмбæлццон. Зæхх æмæ Мæйы центры астæу дæрддзæг у 384 467 км.
Хуры системæ ма æрыгон куы уыди, уæд нæ Зæххы къорийыл уæлæнгæйтты сæмбæлди [[Марс (планетæ)|Марсы]] йас [[протопланетæ]]. Уый Зæххы цъарæй æмæ йæ тæнæг тæвд хуылфæй ратыдта егъау хæйттæ æмæ сæ алфамбылай апырх кодта. Ацы срæмыгъд Зæххы цур орбитæйы сæвзарын кодта тæхгæ зынгсахайы рон. Куыдфæстæмæ роны хæйттæ баиу сты, кæрæдзиуыл бандæгъдысты æмæ сæ рауади Мæй.
[[1969-æм аз]]ы [[20 июлы]], 20 сахаты æмæ 17 минуты Гринвичы рæстæгмæ гæсгæ, космосон нау [[Аполлон-11|«Аполлон-11»-æй]] чи фæхицæн ис, уыцы мæйдзог модуль [[Нил Армстронг]] æмæ [[Базз Олдрин]]имæ æрбадтис Мæйы уæлцъарыл. Цалдæр сахаты фæстæ, 21 июлы, америкаг астронавттæ сысты фыццаг адæймæгтæ, нæ Зæххы æмбæлццоныл чи акъахдзæф кодта.
«Аполлон-11»-ы бындурон экипажы уæнгтæ уыдысты:
* командæгæнæг — Нил Армстронг,
* командæгæнæн модулы пилот — Майкл Коллинз,
* мæйдзог модулы пилот — Эдвин (Базз) Олдрин.
Йæ рахиз къухæй асиныл хæцгæйæ, Армстронг йæ галиу къах авæрдта Мæйы уæлцъарыл (йæ рахиз къах ма уыд асины къæпхæныл), æмæ загъта:
:— Ай у иу адæймаджы гыццыл къахдзæф, фæлæ æгас дунейы дзыллæйæн та у егъау сæррæтт.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune67.html Цы сты Мæйы сау тæппытæ // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Хуры системæ]]
lm476j01palj9xhbpuxo259b08ae7rz
587828
587827
2025-07-01T16:18:16Z
Taamu
795
587828
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуæг|Рæстæджы тыххæй кæс: [[Мæй]].}}
{{Планетæ
| название = Мæй
| символ = Moon decrescent symbol (bold).svg
| фон =
| тип = æмбæлццон
| изображение = FullMoon2010.jpg
| дата открытия-ref = -
| эпоха = [[J2000.0]]
| перигелий = -
| афелий = -
| апсида = гей
| периапсида = {{нымæц|363104|км}}<br>({{нымæц|356400}}—{{нымæц|370400|км}})
| апоапсида = {{нымæц|405696|км}}<br>({{нымæц|404000}}—{{нымæц|406700|км}})
| большая полуось = {{нымæц|384399|км}}<br>0,00257 {{а.и.}}
| эксцентриситет = 0,0549 (рæстæмбис)<ref name="surdin" />
| сидерический период = 27,321661 боны<br>{{nowrap|27 б 7 сах 43 мин 11,5 сек}}
| синодический период = 29,530588 боны<br>{{nowrap|29 б 12 сах 44,0 мин}}
| орбитальная скорость = 1,023 км/с (рæстæмбис)<ref name="surdin">{{книга | заглавие = Солнечная система | ответственный = Ред.-сост. [[Сурдин, Владимир Георгиевич|В. Г. Сурдин]] | место = М. | издательство = Физматлит | год = 2008 | страницы = 69 | isbn = 978-5-9221-0989-5}}</ref>
| наклонение = 5,145° (4,983—5,317°)<br>отн. [[Эклиптика|эклиптики]]<ref name="AK" /><br><br>6,668° (6,517—6,85°)<br>отн. лунного экватора<ref name="AK" /><br><br>18,3—28,6° отн. [[Экватор|экватора Земли]]<ref name="AK">{{книга | заглавие = Астрономический Календарь. Постоянная часть | ответственный = Редактор Абалакин В. К. | место = М. | издательство = Наука, главная редакция физико-математической литературы | год = 1981 | страницы = 555}}</ref>
| долгота восходящего узла = (убывание) 1 оборот за 18,6 года
| аргумент перицентра = (возрастание) 1 оборот за 8,85 года
| чей спутник = [[Зæхх]]
| спутники = -
| экваториальный радиус = 1738,14 км<br>0,273 зæххон
| полярный радиус = 1735,97 км<br>0,273 зæххон
| средний радиус = 1737,10 км<br>0,273 зæххон
| окружность большого круга = 10 917 км
| площадь поверхности = 3,793{{e|7}} км<sup>2</sup><br>0,074 зæххон
| объём = 2,1958{{e|10}} км<sup>3</sup><br>0,020 кæнæ 1/50 зæххон
| масса = 7,3477{{e|22}} кг <br>0,0123 кæнæ 1/81 зæххон
| плотность = 3,3464 г/см<sup>3</sup>
| ускорение свободного падения = 1,62 м/с<sup>2</sup> <br> 0,165 g
| первая космическая скорость = 1,68 км/с
| вторая космическая скорость = 2,38 км/с
| период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (всегда повёрнута к Земле одной стороной)
| наклон оси = 1,5424° (относительно плоскости эклиптики)
| альбедо = 0,12
| видимая звёздная величина = −2,5/−12,9<br>−12,74 (при полной Луне)
| температура 1 имя = Экваторыл<ref>{{статья|заглавие=Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits|том=141|номер=2|страницы=179—193|bibcode=1999Icar..141..179V |doi=10.1006/icar.1999.6175|язык=en|тип=journal|автор=A. R. Vasavada, D. A. Paige, S. E. Wood|год=1999|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]|url=http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20150824082850/http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-date=2015-08-24|deadlink=yes| issn = 0019-1035}}</ref>
| температура 1 минимум = 100 К (−173 °C)
| температура 1 средняя = 220 К (−53 °C)
| температура 1 максимум = 390 К (117 °C)
| состав атмосферы = '''крайне разрежена''', имеются следы [[водород]]а, [[гелий|гелия]], [[неон]]а и [[аргон]]а<ref>[[Атмосфера Луны]].</ref>
| сжатие = 0,00125
}}
'''Мæй''' ({{дыгурон|Мæйæ}}) у [[Зæхх (планетæ)|Зæххы]] иунæг æрдзон [[æмбæлццон]]. Уый у [[Хуры системæ]]йы фæндзæм стырдæр æрдзон æмбæлццон. Зæхх æмæ Мæйы центры астæу дæрддзæг у 384 467 км.
Хуры системæ ма æрыгон куы уыди, уæд нæ Зæххы къорийыл уæлæнгæйтты сæмбæлди [[Марс (планетæ)|Марсы]] йас [[протопланетæ]]. Уый Зæххы цъарæй æмæ йæ тæнæг тæвд хуылфæй ратыдта егъау хæйттæ æмæ сæ алфамбылай апырх кодта. Ацы срæмыгъд Зæххы цур орбитæйы сæвзарын кодта тæхгæ зынгсахайы рон. Куыдфæстæмæ роны хæйттæ баиу сты, кæрæдзиуыл бандæгъдысты æмæ сæ рауади Мæй.
[[1969-æм аз]]ы [[20 июлы]], 20 сахаты æмæ 17 минуты Гринвичы рæстæгмæ гæсгæ, космосон нау [[Аполлон-11|«Аполлон-11»-æй]] чи фæхицæн ис, уыцы мæйдзог модуль [[Нил Армстронг]] æмæ [[Базз Олдрин]]имæ æрбадтис Мæйы уæлцъарыл. Цалдæр сахаты фæстæ, 21 июлы, америкаг астронавттæ сысты фыццаг адæймæгтæ, нæ Зæххы æмбæлццоныл чи акъахдзæф кодта.
«Аполлон-11»-ы бындурон экипажы уæнгтæ уыдысты:
* командæгæнæг — Нил Армстронг,
* командæгæнæн модулы пилот — Майкл Коллинз,
* мæйдзог модулы пилот — Эдвин (Базз) Олдрин.
Йæ рахиз къухæй асиныл хæцгæйæ, Армстронг йæ галиу къах авæрдта Мæйы уæлцъарыл (йæ рахиз къах ма уыд асины къæпхæныл), æмæ загъта:
:— Ай у иу адæймаджы гыццыл къахдзæф, фæлæ æгас дунейы дзыллæйæн та у егъау сæррæтт.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune67.html Цы сты Мæйы сау тæппытæ // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Хуры системæ]]
b1e41b0fd6zg46xs15xx9kq0b2is83a
587829
587828
2025-07-01T16:27:55Z
Taamu
795
587829
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуæг|Рæстæджы тыххæй кæс: [[Мæй]].}}
{{Планетæ
| название = Мæй
| символ = Moon decrescent symbol (bold).svg
| фон =
| тип = æмбæлццон
| изображение = FullMoon2010.jpg
| дата открытия-ref = -
| эпоха = [[J2000.0]]
| перигелий = -
| афелий = -
| апсида = гей
| периапсида = {{нымæц|363104|км}}<br>({{нымæц|356400}}—{{нымæц|370400|км}})
| апоапсида = {{нымæц|405696|км}}<br>({{нымæц|404000}}—{{нымæц|406700|км}})
| большая полуось = {{нымæц|384399|км}}<br>0,00257 {{а.и.}}
| эксцентриситет = 0,0549 (рæстæмбис)<ref name="surdin" />
| сидерический период = 27,321661 боны<br>{{nowrap|27 б 7 сах 43 мин 11,5 сек}}
| синодический период = 29,530588 боны<br>{{nowrap|29 б 12 сах 44,0 мин}}
| орбитальная скорость = 1,023 км/с (рæстæмбис)<ref name="surdin">{{книга | заглавие = Солнечная система | ответственный = Ред.-сост. [[Сурдин, Владимир Георгиевич|В. Г. Сурдин]] | место = М. | издательство = Физматлит | год = 2008 | страницы = 69 | isbn = 978-5-9221-0989-5}}</ref>
| наклонение = 5,145° (4,983—5,317°)<br>отн. [[Эклиптика|эклиптики]]<ref name="AK" /><br><br>6,668° (6,517—6,85°)<br>отн. лунного экватора<ref name="AK" /><br><br>18,3—28,6° отн. [[Экватор|экватора Земли]]<ref name="AK">{{книга | заглавие = Астрономический Календарь. Постоянная часть | ответственный = Редактор Абалакин В. К. | место = М. | издательство = Наука, главная редакция физико-математической литературы | год = 1981 | страницы = 555}}</ref>
| долгота восходящего узла = (убывание) 1 оборот за 18,6 года
| аргумент перицентра = (возрастание) 1 оборот за 8,85 года
| чей спутник = [[Зæхх]]
| спутники = -
| экваториальный радиус = 1738,14 км<br>0,273 зæххон
| полярный радиус = 1735,97 км<br>0,273 зæххон
| средний радиус = 1737,10 км<br>0,273 зæххон
| окружность большого круга = 10 917 км
| площадь поверхности = 3,793{{e|7}} км<sup>2</sup><br>0,074 зæххон
| объём = 2,1958{{e|10}} км<sup>3</sup><br>0,020 кæнæ 1/50 зæххон
| масса = 7,3477{{e|22}} кг <br>0,0123 кæнæ 1/81 зæххон
| плотность = 3,3464 г/см<sup>3</sup>
| ускорение свободного падения = 1,62 м/с<sup>2</sup> <br> 0,165 g
| первая космическая скорость = 1,68 км/с
| вторая космическая скорость = 2,38 км/с
| период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (всегда повёрнута к Земле одной стороной)
| наклон оси = 1,5424° (эклиптикæйы фæзоймæ гæсгæ)
| альбедо = 0,12
| видимая звёздная величина = −2,5/−12,9<br>−12,74 (при полной Луне)
| температура 1 имя = Экваторыл<ref>{{статья|заглавие=Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits|том=141|номер=2|страницы=179—193|bibcode=1999Icar..141..179V |doi=10.1006/icar.1999.6175|язык=en|тип=journal|автор=A. R. Vasavada, D. A. Paige, S. E. Wood|год=1999|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]|url=http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20150824082850/http://faculty.washington.edu/sew2/publications/Vasavada-etal-1999-ice-mercury-moon.pdf|archive-date=2015-08-24|deadlink=yes| issn = 0019-1035}}</ref>
| температура 1 минимум = 100 К (−173 °C)
| температура 1 средняя = 220 К (−53 °C)
| температура 1 максимум = 390 К (117 °C)
| состав атмосферы = '''крайне разрежена''', имеются следы [[водород]]а, [[гелий|гелия]], [[неон]]а и [[аргон]]а<ref>[[Атмосфера Луны]].</ref>
| сжатие = 0,00125
}}
'''Мæй''' ({{дыгурон|Мæйæ}}) у [[Зæхх (планетæ)|Зæххы]] иунæг æрдзон [[æмбæлццон]]. Уый у [[Хуры системæ]]йы фæндзæм стырдæр æрдзон æмбæлццон. Зæхх æмæ Мæйы центры астæу дæрддзæг у 384 467 км.
Хуры системæ ма æрыгон куы уыди, уæд нæ Зæххы къорийыл уæлæнгæйтты сæмбæлди [[Марс (планетæ)|Марсы]] йас [[протопланетæ]]. Уый Зæххы цъарæй æмæ йæ тæнæг тæвд хуылфæй ратыдта егъау хæйттæ æмæ сæ алфамбылай апырх кодта. Ацы срæмыгъд Зæххы цур орбитæйы сæвзарын кодта тæхгæ зынгсахайы рон. Куыдфæстæмæ роны хæйттæ баиу сты, кæрæдзиуыл бандæгъдысты æмæ сæ рауади Мæй.
[[1969-æм аз]]ы [[20 июлы]], 20 сахаты æмæ 17 минуты Гринвичы рæстæгмæ гæсгæ, космосон нау [[Аполлон-11|«Аполлон-11»-æй]] чи фæхицæн ис, уыцы мæйдзог модуль [[Нил Армстронг]] æмæ [[Базз Олдрин]]имæ æрбадтис Мæйы уæлцъарыл. Цалдæр сахаты фæстæ, 21 июлы, америкаг астронавттæ сысты фыццаг адæймæгтæ, нæ Зæххы æмбæлццоныл чи акъахдзæф кодта.
«Аполлон-11»-ы бындурон экипажы уæнгтæ уыдысты:
* командæгæнæг — Нил Армстронг,
* командæгæнæн модулы пилот — Майкл Коллинз,
* мæйдзог модулы пилот — Эдвин (Базз) Олдрин.
Йæ рахиз къухæй асиныл хæцгæйæ, Армстронг йæ галиу къах авæрдта Мæйы уæлцъарыл (йæ рахиз къах ма уыд асины къæпхæныл), æмæ загъта:
:— Ай у иу адæймаджы гыццыл къахдзæф, фæлæ æгас дунейы дзыллæйæн та у егъау сæррæтт.
== Æддаг æрмæг ==
* [http://ironau.ru/dun-dune67.html Цы сты Мæйы сау тæппытæ // Сиукъаты Никъалайы чиныг «Дун-дуне нæ алфæмблай». Дз., 1994]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Хуры системæ]]
bar3lrmbmrd5un4bs522ukkloowovxd
Плутон
0
29533
587820
587805
2025-07-01T13:28:44Z
Taamu
795
587820
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуджытæ|Плутон (нысаниуджытæ)}}
{{Планетæ
|тип = карликон
|фон =
|название = Плутон
|символ = [[Файл:Pluto symbol (black).svg|18px|⯓]] [[Файл:Pluto monogram (black).svg|18px|♇]]
|изображение = Pluto in True Color - High-Res.jpg
|ширина = 300px
|подпись =
|другие названия =
|обозначение астероида =
|категория астероида =
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Томбо, Клайд Уильям|Клайд Томбо]]
|место открытия = [[Флагстафф (Аризонæ)|Флагстафф]], [[АИШ]]
|дата открытия = [[1930-æм аз]]ы[[18 февралы]]
|способ открытия = фотографион
|орбита-ref =
|эпоха = [[J2000.0]]
|перигелий = 29,667 {{а.и.}}<ref name="NASA_Pluto"/>
|афелий = 49,31 {{а.и.}}<ref name="NASA_Pluto">{{cite web
|title = Solar System Exploration - Pluto: Facts & Figures
|url = https://solarsystem.nasa.gov/planets/pluto/facts
|publisher = NASA
|accessdate = 2015-03-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/6X1gMj0LJ?url=https://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Pluto
|archivedate = 2015-03-14
|deadlink = no
}}</ref>
|периастр =
|апоастр =
|апсида =
|периапсида =
|апоапсида =
|большая полуось = 39,482117 {{а.и.}}<ref name="NASA_Pluto"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,2488273<ref name="NASA_Pluto"/>
|сидерический период = 90 553,02 зæххон боны (247,92065 зæххон азы)<ref name="NASA_Pluto"/>
|синодический период = 366,73 зæххон боны<ref name="Pluto_Fact_Sheet">{{cite web
|author = Williams D. R.
|title = Pluto Fact Sheet
|publisher = NASA
|date = 2015-11-18
|url = https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/plutofact.html
|accessdate = 2015-12-05
|archiveurl = https://archive.today/20151110021334/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/plutofact.html
|archivedate = 2015-11-10
|deadlink = no
}}</ref>
|орбитальная скорость = 4,6691 км/с<ref name="NASA_Pluto"/>
|аномалия =
|наклонение = 17°,14<ref name="NASA_Pluto"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла = 110°,30347<ref name="Pluto_Fact_Sheet"/>
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра = 113°,76329
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Хур]]
|спутники = [[Плутоны æмбæлццæттæ|5]]
|физические характеристики-ref =
|размеры = 2376,6 ± 3,2 км<ref name="Pluto System after New Horizons" /><ref name="Nimmo2017" />
|приплюснутость = <1%
|средний радиус = 1188,3 ± 1,6 км<ref name = "Pluto System after New Horizons">{{статья|заглавие=The Pluto System After New Horizons|том=2018|страницы=357—392|arxiv=1712.05669|doi=10.1146/annurev-astro-081817-051935|автор=Stern, S. A.; Grundy, W.; McKinnon, W. B.; Weaver, H. A.; Young, L. A.|год=2017|язык=en|издание=Annual Review of Astronomy and Astrophysics|издательство=[[Annual Reviews]] | issn=0066-4146 }}</ref><ref name="Nimmo2017">{{статья|заглавие=Mean radius and shape of Pluto and Charon from New Horizons images|ссылка=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103516303529|том=287|страницы=12—29|doi=10.1016/j.icarus.2016.06.027|bibcode=2017Icar..287...12N|arxiv=1603.00821|язык=en|тип=journal|автор=Nimmo, Francis et al.|год=2017|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 17,7 млн км²
|объём = 7,0{{e|9}} км³
|масса = (1,303 ± 0,003){{e|22}} кг
|плотность = 1,860 ± 0,013 г/см³
|ускорение свободного падения = 0,617 м/с² (0,063 ''g'')
|первая космическая скорость = 0,855 км/c
|вторая космическая скорость = 1,210 км/c
|скорость вращения = 48,7 км/сах
|период вращения = −6,387 зæххон боны<ref name="NASA_Pluto"/>
|наклон оси = 119,591±0,014°
|прямое восхождение = 132°,993<ref name="Arch">
{{статья
|автор=B.A. Archinal, M.F. A'Hearn, E. Bowell et al.
|заглавие=Report of the IAU Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements: 2009
|том=109
|выпуск=2
|год=2011
|страницы=101—135
|doi=10.1007/s10569-010-9320-4
|bibcode=2011CeMDA.109..101A
|язык=en
|издательство=[[Springer Nature]]
|издание=[[Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy]]
}}</ref>
|склонение = −6°,163<ref name="Arch"/>
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = 0,4–0,6 (Бонд),<br>0,5–0,7 (геом.)<ref name="Pluto_Fact_Sheet"/>
|спектральный класс =
| видимая звёздная величина = >13,65<ref name="Pluto_Fact_Sheet"/>
| абсолютная звёздная величина =
| угловой диаметр = 0,065–0,11″<ref name="Cambr">{{книга|автор=Michael E. Bakich|заглавие=The Cambridge Planetary Handbook|издательство=[[Cambridge University Press]]|год=2000|pages=298|ссылка=https://books.google.com/books?id=PE99nOKjbXAC&pg=PA298}}</ref>
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = Уæлцъары
|температура 1 минимум = 40 [[Кельвин|К]]
|температура 1 средняя = 50 К
|температура 1 максимум = 60 К
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление = 1,0 [[Паскаль (барыны иуæг)|Па]] (2015)
|шкала высоты = ≈60 км<ref name="Pluto_Fact_Sheet"/>
|состав атмосферы = [[азот]] с примесью [[метан]]а и [[монооксид углерода|угарного газа]]
}}
'''Плуто́н''' (чысыл планетæты каталогмæ гæсгæ: '''134340 Pluto''') у [[Хуры системæ]]йы [[карликон планетæ]] (раздæры — планетæ).
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
[[Категори:Хуры системæйы планетæтæ]]
9pfba3041gnmh4kc9dmynz8odvbcp4p
587821
587820
2025-07-01T13:35:51Z
Taamu
795
587821
wikitext
text/x-wiki
{{Æндæр нысаниуджытæ|Плутон (нысаниуджытæ)}}
{{Планетæ
|тип = карликон
|фон =
|название = Плутон
|символ = [[Файл:Pluto symbol (black).svg|18px|⯓]] [[Файл:Pluto monogram (black).svg|18px|♇]]
|изображение = Pluto in True Color - High-Res.jpg
|ширина = 300px
|подпись =
|другие названия =
|обозначение астероида =
|категория астероида =
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Томбо, Клайд Уильям|Клайд Томбо]]
|место открытия = [[Флагстафф (Аризонæ)|Флагстафф]], [[АИШ]]
|дата открытия = [[1930-æм аз]]ы[[18 февралы]]
|способ открытия = фотографион
|орбита-ref =
|эпоха = [[J2000.0]]
|перигелий = 29,667 {{а.и.}}<ref name="NASA_Pluto"/>
|афелий = 49,31 {{а.и.}}<ref name="NASA_Pluto">{{cite web
|title = Solar System Exploration - Pluto: Facts & Figures
|url = https://solarsystem.nasa.gov/planets/pluto/facts
|publisher = NASA
|accessdate = 2015-03-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/6X1gMj0LJ?url=https://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Pluto
|archivedate = 2015-03-14
|deadlink = no
}}</ref>
|периастр =
|апоастр =
|апсида =
|периапсида =
|апоапсида =
|большая полуось = 39,482117 {{а.и.}}<ref name="NASA_Pluto"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,2488273<ref name="NASA_Pluto"/>
|сидерический период = 90 553,02 зæххон боны (247,92065 зæххон азы)<ref name="NASA_Pluto"/>
|синодический период = 366,73 зæххон боны<ref name="Pluto_Fact_Sheet">{{cite web
|author = Williams D. R.
|title = Pluto Fact Sheet
|publisher = NASA
|date = 2015-11-18
|url = https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/plutofact.html
|accessdate = 2015-12-05
|archiveurl = https://archive.today/20151110021334/http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/plutofact.html
|archivedate = 2015-11-10
|deadlink = no
}}</ref>
|орбитальная скорость = 4,6691 км/с<ref name="NASA_Pluto"/>
|аномалия =
|наклонение = 17°,14<ref name="NASA_Pluto"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла = 110°,30347<ref name="Pluto_Fact_Sheet"/>
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра = 113°,76329
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Хур]]
|спутники = [[Плутоны æмбæлццæттæ|5]]
|физические характеристики-ref =
|размеры = 2376,6 ± 3,2 км<ref name="Pluto System after New Horizons" /><ref name="Nimmo2017" />
|приплюснутость = <1%
|средний радиус = 1188,3 ± 1,6 км<ref name = "Pluto System after New Horizons">{{статья|заглавие=The Pluto System After New Horizons|том=2018|страницы=357—392|arxiv=1712.05669|doi=10.1146/annurev-astro-081817-051935|автор=Stern, S. A.; Grundy, W.; McKinnon, W. B.; Weaver, H. A.; Young, L. A.|год=2017|язык=en|издание=Annual Review of Astronomy and Astrophysics|издательство=[[Annual Reviews]] | issn=0066-4146 }}</ref><ref name="Nimmo2017">{{статья|заглавие=Mean radius and shape of Pluto and Charon from New Horizons images|ссылка=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103516303529|том=287|страницы=12—29|doi=10.1016/j.icarus.2016.06.027|bibcode=2017Icar..287...12N|arxiv=1603.00821|язык=en|тип=journal|автор=Nimmo, Francis et al.|год=2017|издательство=[[Elsevier]]|издание=[[Icarus (журнал)|Icarus]]}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 17,7 млн км²
|объём = 7,0{{e|9}} км³
|масса = (1,303 ± 0,003){{e|22}} кг
|плотность = 1,860 ± 0,013 г/см³
|ускорение свободного падения = 0,617 м/с² (0,063 ''g'')
|первая космическая скорость = 0,855 км/c
|вторая космическая скорость = 1,210 км/c
|скорость вращения = 48,7 км/сах
|период вращения = −6,387 зæххон боны<ref name="NASA_Pluto"/>
|наклон оси = 119,591±0,014°
|прямое восхождение = 132°,993<ref name="Arch">
{{статья
|автор=B.A. Archinal, M.F. A'Hearn, E. Bowell et al.
|заглавие=Report of the IAU Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements: 2009
|том=109
|выпуск=2
|год=2011
|страницы=101—135
|doi=10.1007/s10569-010-9320-4
|bibcode=2011CeMDA.109..101A
|язык=en
|издательство=[[Springer Nature]]
|издание=[[Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy]]
}}</ref>
|склонение = −6°,163<ref name="Arch"/>
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = 0,4–0,6 (Бонд),<br>0,5–0,7 (геом.)<ref name="Pluto_Fact_Sheet"/>
|спектральный класс =
| видимая звёздная величина = >13,65<ref name="Pluto_Fact_Sheet"/>
| абсолютная звёздная величина =
| угловой диаметр = 0,065–0,11″<ref name="Cambr">{{книга|автор=Michael E. Bakich|заглавие=The Cambridge Planetary Handbook|издательство=[[Cambridge University Press]]|год=2000|pages=298|ссылка=https://books.google.com/books?id=PE99nOKjbXAC&pg=PA298}}</ref>
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = Уæлцъары
|температура 1 минимум = 40 [[Кельвин|К]]
|температура 1 средняя = 50 К
|температура 1 максимум = 60 К
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление = 1,0 [[Паскаль (барыны иуæг)|Па]] (2015)
|шкала высоты = ≈60 км<ref name="Pluto_Fact_Sheet"/>
|состав атмосферы = [[азот]] (хъæстæ: [[метан]], [[æвзалыгуыры монооксид|сыгъды газ]])
}}
'''Плуто́н''' (чысыл планетæты каталогмæ гæсгæ: '''134340 Pluto''') у [[Хуры системæ]]йы [[карликон планетæ]] (раздæры — планетæ).
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт}}
{{Хуры системæ}}
[[Категори:Хуры системæйы планетæтæ]]
9t75nb8cmn3fku8tfxrccb74i97lo2z
Википеди:Хъазуатон куыст/Хуссар Ирыстон
4
31516
587848
547404
2025-07-02T10:21:11Z
Taamu
795
587848
wikitext
text/x-wiki
'''Ацы темæ æвзæрст æрцыдис 2011-æм азы октябры, æмæ йыл куыстой цалдæр мæйы дæргъы.'''
[[Ныв:National Emblem of the Republic of South Ossetia.svg|thumb|right|200px|Хуссар Ирыстоны герб]]
'''[[Хуссар Ирыстон]]''' у паддзахад [[Кавказ]]ы. Хуссар Ирыстоны паддзахадон æвзаг у [[ирон æвзаг]].
== Хуыздæргæнинæгтæ æмæ ныффыссинæгтæ ==
*[[Республикæ Хуссар Ирыстон]]
*[[Цхинвал]]
*[[Къуыдаргом]]
*[[Урстуалтæ]]
*[[Хуссар Ирыстоны демографи]]
*[[Хуссар Ирыстоны истори]]
=== Уырыссаг Википедийæ райсинаг ===
* [[:ru:Категория:Участники войны в Южной Осетии (2008)]]
* [[:ru:Категория:Война в Южной Осетии (2008)]]
== Фæстиуæг ==
Мæйы дæргъы чи фæзындысты кæнæ бæстонæй фæхуыздæр сты, ахæм статьятæ, фæрстæ æмæ медиатæ.
<div class="references-small" style="-moz-column-count:3; column-count:3; -webkit-column-count:3;">
<!-- Бафтаут уæлейæ -->
# [[Къозыдон]]
# [[Тедеты Залинæ]]
# [[Уæрæсейы Хъæбатырты номхыгъд (Хуссар Ирыстон)]]
# [[Джварисубан]]
# [[Æлборты Игорь]]
# [[Бæззаты Инал]]
# [[Бестауты Айвар]]
# [[Бибылты Анатолий]]
# [[Джыккайты Джемал]]
# [[Къæбысты Георгий]]
# [[Плиты Алан]]
# [[Тасойты Дмитрий]]
# [[Тедеты Сослан]]
# [[Хъотайты Алан]]
# [[Челæхсаты Владимир]]
# [[Цгъойты Мераб]]
# [[Цыхуырбаты Вадим]]
# [[Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2011)]]
# [[Джиоты Аллæ]]
# [[Непискъалойы къæдзæхтæ]]
# [[Бахъатыхъæу]]
# [[Къуыдары æфцæг]]
# [[Айларты Измаил]]
# [[Цоцитæ]]
# [[Хуыгаты Герасим]]
# [[Джиоты Агуындæ]]
# [[Джиоты Арианæ]]
# [[Хуссар Ирыстоны географи]]
# [[Тамаджын]]
# [[Дисиджын]]
# [[Гърамула]]
# [[Иры рагъ]]
# [[Дзимыры рагъ]]
# [[Тлидон]]
# [[Сомих (Хуссар Ирыстон)]]
# [[Набачъеу]]
# [[Калет]]
# [[Гуиргуина]]
# [[Хъуелдаба]]
# [[Стыр Леуахи]]
# [[Хуссар Ирыстон]]
# [[Википеди:ВикиПроект Хуссар Ирыстон]]
</div>
[[Категори:Википеди:Хъазуатон куыст|Хуссар Ирыстон]]
o7c4ygy0yai2169wps1jbqs9lxpy33s
587849
587848
2025-07-02T10:21:47Z
Taamu
795
587849
wikitext
text/x-wiki
'''Ацы темæ æвзæрст æрцыдис 2011-æм азы октябры, æмæ йыл куыстой цалдæр мæйы дæргъы.'''
[[Ныв:National Emblem of the Republic of South Ossetia.svg|thumb|right|200px|Хуссар Ирыстоны герб]]
'''[[Хуссар Ирыстон]]''' у паддзахад [[Кавказ]]ы. Хуссар Ирыстоны паддзахадон æвзаг у [[ирон æвзаг]].
== Хуыздæргæнинæгтæ æмæ ныффыссинæгтæ ==
*[[Республикæ Хуссар Ирыстон]]
*[[Цхинвал]]
*[[Къуыдаргом]]
*[[Урстуалтæ]]
*[[Хуссар Ирыстоны демографи]]
*[[Хуссар Ирыстоны истори]]
=== Уырыссаг Википедийæ райсинаг ===
* [[:ru:Категория:Участники войны в Южной Осетии (2008)]]
* [[:ru:Категория:Война в Южной Осетии (2008)]]
== Фæстиуæг ==
Мæйы дæргъы чи фæзындысты кæнæ бæстонæй фæхуыздæр сты, ахæм статьятæ, фæрстæ æмæ медиатæ.
<div class="references-small" style="-moz-column-count:3; column-count:3; -webkit-column-count:3;">
<!-- Бафтаут уæлейæ -->
# [[Къозыдон]]
# [[Тедеты Залинæ]]
# [[Уæрæсейы Хъæбатырты номхыгъд (Хуссар Ирыстон)]]
# [[Джварисубан]]
# [[Æлборты Игорь]]
# [[Бæззаты Инал]]
# [[Бестауты Айвар]]
# [[Бибылты Анатолий]]
# [[Джыккайты Джемал]]
# [[Къæбысты Георгий]]
# [[Плиты Алан]]
# [[Тасойты Дмитрий]]
# [[Тедеты Сослан]]
# [[Хъотайты Алан]]
# [[Челæхсаты Владимир]]
# [[Цгъойты Мераб]]
# [[Цыхуырбаты Вадим]]
# [[Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2011)]]
# [[Джиоты Аллæ]]
# [[Непискъалойы къæдзæхтæ]]
# [[Бахъатыхъæу]]
# [[Къуыдары æфцæг]]
# [[Айларты Измаил]]
# [[Цоцитæ]]
# [[Хуыгаты Герасим]]
# [[Джиоты Агуындæ]]
# [[Джиоты Арианæ]]
# [[Хуссар Ирыстоны географи]]
# [[Тамаджын]]
# [[Дисиджын]]
# [[Гърамула]]
# [[Иры рагъ]]
# [[Дзимыры рагъ]]
# [[Тлидон]]
# [[Сомихгом]]
# [[Набачъеу]]
# [[Калет]]
# [[Гуиргуина]]
# [[Хъуелдаба]]
# [[Стыр Леуахи]]
# [[Хуссар Ирыстон]]
# [[Википеди:ВикиПроект Хуссар Ирыстон]]
</div>
[[Категори:Википеди:Хъазуатон куыст|Хуссар Ирыстон]]
kargqffxknx5giyd6gtl116y8dgdig9
Хуызæг:Флагификаци/Канадæ
10
31999
587832
543282
2025-07-01T22:18:06Z
FireDragonValo
21857
Changed colors of the Canadian flag to the Pantone version as recommended by the government of Canada.
587832
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|флагификаци/тырыса</noinclude>}}}
| alias = Канадæ
| flag alias = Flag of Canada (Pantone).svg
| flag alias-1868 = Canadian Red Ensign 1868-1921.svg
| flag alias-1921 = Canadian Red Ensign 1921-1957.svg
| flag alias-1957 = Canadian Red Ensign (1957-1965).svg
| flag alias-ВМС-1921 = Canadian Blue Ensign 1921-1957.svg
| flag alias-ВМС-1957 = Canadian Blue Ensign 1957-1965.svg
| flag alias-ВВС-1924 = Ensign of the Royal Canadian Air Force.svg
| flag alias-ВМС = Flag of Canada (Pantone).svg
| variant = {{{variant|}}}
<noinclude>
| var1 = 1868
| var2 = 1921
| var3 = 1957
| var4 = ВМС-1921
| var5 = ВМС-1957
| var6 = ВВС-1924
| var7 = ВМС
</noinclude>
| ас = {{{ас|}}}
}}<noinclude>
</noinclude>
ih14yd917f01m5yklgw9mgg02p53j91
Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2011)
0
32219
587846
435063
2025-07-02T10:20:40Z
Taamu
795
587846
wikitext
text/x-wiki
[[2011-æм аз]]ы [[13 ноябры]] [[Хуссар Ирыстон]]ы цыдис президенты æвзæрстыты фыццаг тур.
Æдæппæт регистрацигонд æрцыдысты 17 кандидаты<ref>[http://cominf.org/node/1166490063 Л. Джиоев. Выборы президента РЮО: Осталось две недели] // Юго-осетинская газета «Республика»</ref>:
* [[Æлборты Игорь]] — Республикæ Хуссар Ирыстоны иргъæфы министры хæдивæг;
* [[Бæззаты Инал]] — РХИ-йы парламенты депутат;
* [[Бестауты Айвар]] — Республикон рынчындоны хайады сæргълæууæг;
* [[Бибылты Анатолий]] — РХИ-йы уæлвæткон уавæрты иувæрс кæныны фæдыл министр;
* [[Битеты Сергей]] — РХИ-йы юстицийы министрады сæйраг тæрхонон пъырыстыф;
* [[Гæбæраты Эдуард]] — РХИ-йы иргъæфы министрады артиллерийы сæргълæууæг; йæ кандидатурæ аиста Къæбысты Георгийы æххуысæн<ref name="2k">http://cominf.org/node/1166490237</ref>;
* [[Джыккайты Джемал]] — Республикон рынчындон диагностикæйы кабинеты сæрдар;
* [[Джиоты Аллæ]] — РХИ-йы ахуырады кæддæры министр (2002-2006 азты);
* [[Коцты Алан]] — спорты скъолайы ахуыргæнæг; йæ кандидатурæ аиста Бибилты Анатолийы æххуысæн<ref name="2k"/>;
* [[Къæбысты Георгий]] — Информаци, бастдзинад æмæ дзыллон коммуникациты паддзахадон комитеты сæрдар;
* [[Плиты Алан]] — РХИ-йы фæсарæйнаг хъуыддæгты министры хæдивæг;
* [[Тасойты Дмитрий]] — Социал-демократон змæлды рæздзог;
* [[Тедеты Сослан]] — РХИ-йы Мидхъуыддæгты министрады СОБР-ы командир;
* [[Хъотайты Алан]] — Цхинвалы мэры фыццаг хæдивæг;
* [[Челæхсаты Владимир]] — РХИ-йы парламенты депутат (III æмæ IV æвзæрсты);
* [[Цгъойты Мераб]] — РХИ-йы парламенты депутат;
* [[Цыхуырбаты Вадим]] — дзулфыцæн комбинаты директор.
Бюллетентæ джиппæй рацыдысты æппæт 17 кандидаты нæмттимæ, æмæ, йæ кандидатурæ чи аиста, уыцы æхсæз адæймаджы нæмттæ æвзæрстыты къамисы кусджытæ-иу ахахх кодтой къухæй<ref>[http://cik.ruo.su/index.php?option=com_content&view=article&id=218:-l-r&catid=43:-2011&Itemid=66 Бела Плиева: «Большинство обвинений в наш адрес абсолютно беспочвенны и надуманы…»]</ref>.
Æвзæрстыты дыккаг турмæ 11 кандидатæй рацыдысты [[Джиоты Аллæ]] æмæ [[Бибылты Анатолий]]<ref>http://cominf.org/node/1166490292</ref>. Тур ахицæн ис 2011-æм азы [[27 ноябры]], æмæ дзы Джиоты Аллæ райста 56,74% хъæлæстæ<ref>ИА «Рес»: [http://cominf.org/node/1166490509 ЦИК РЮО: За Аллу Джиоеву проголосовало 56,74%, Анатолий Бибилов собрал 40%]</ref>. Æвзæрстыты официалон фæстиуæг нæма хъуыстгонд у. Конституци æмæ закъонмæ гæсгæ, æвзæрст президент йæ бармæ бацæуы æвзæрстыты фæстиуджытæ фехъусын кæныны фæстæ дæсæм боны<ref>[http://cominf.org/node/1166490492 Избирательные комиссии в Южной Осетии приступили к подсчету голосов]</ref>.
== Æддаг æрмæг ==
* ИА «Рес»: [http://cominf.org/node/1166490059 Цхинвал æвзæрстыты агъоммæ]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт-ирон}}
[[Категори:Хуссар Ирыстон]]
9hfnjumjelasqhapxuq78l4m1rqqv83
587850
587846
2025-07-02T10:22:43Z
Taamu
795
587850
wikitext
text/x-wiki
[[2011-æм аз]]ы [[13 ноябры]] [[Хуссар Ирыстон]]ы цыдис президенты æвзæрстыты фыццаг тур.
Æдæппæт регистрацигонд æрцыдысты 17 кандидаты<ref>[http://cominf.org/node/1166490063 Л. Джиоев. Выборы президента РЮО: Осталось две недели] // Юго-осетинская газета «Республика»</ref>:
* [[Æлборты Игорь]] — Республикæ Хуссар Ирыстоны иргъæфы министры хæдивæг;
* [[Бæззаты Инал]] — РХИ-йы парламенты депутат;
* [[Бестауты Айвар]] — Республикон рынчындоны хайады сæргълæууæг;
* [[Бибылты Анатолий]] — РХИ-йы уæлвæткон уавæрты иувæрс кæныны фæдыл министр;
* [[Битеты Сергей]] — РХИ-йы юстицийы министрады сæйраг тæрхонон пъырыстыф;
* [[Гæбæраты Эдуард]] — РХИ-йы иргъæфы министрады артиллерийы сæргълæууæг; йæ кандидатурæ аиста Къæбысты Георгийы æххуысæн<ref name="2k">http://cominf.org/node/1166490237</ref>;
* [[Джыккайты Джемал]] — Республикон рынчындон диагностикæйы кабинеты сæрдар;
* [[Джиоты Аллæ]] — РХИ-йы ахуырады кæддæры министр (2002-2006 азты);
* [[Коцты Алан]] — спорты скъолайы ахуыргæнæг; йæ кандидатурæ аиста Бибилты Анатолийы æххуысæн<ref name="2k"/>;
* [[Къæбысты Георгий]] — Информаци, бастдзинад æмæ дзыллон коммуникациты паддзахадон комитеты сæрдар;
* [[Плиты Алан]] — РХИ-йы фæсарæйнаг хъуыддæгты министры хæдивæг;
* [[Тасойты Дмитрий]] — Социал-демократон змæлды рæздзог;
* [[Тедеты Сослан]] — РХИ-йы Мидхъуыддæгты министрады СОБР-ы командир;
* [[Хъотайты Алан]] — Цхинвалы мэры фыццаг хæдивæг;
* [[Челæхсаты Владимир]] — РХИ-йы парламенты депутат (III æмæ IV æвзæрсты);
* [[Цгъойты Мераб]] — РХИ-йы парламенты депутат;
* [[Цыхуырбаты Вадим]] — дзулфыцæн комбинаты директор.
Бюллетентæ джиппæй рацыдысты æппæт 17 кандидаты нæмттимæ, æмæ, йæ кандидатурæ чи аиста, уыцы æхсæз адæймаджы нæмттæ æвзæрстыты къамисы кусджытæ-иу ахахх кодтой къухæй<ref>[http://cik.ruo.su/index.php?option=com_content&view=article&id=218:-l-r&catid=43:-2011&Itemid=66 Бела Плиева: «Большинство обвинений в наш адрес абсолютно беспочвенны и надуманы…»]</ref>.
Æвзæрстыты дыккаг турмæ 11 кандидатæй рацыдысты [[Джиоты Аллæ]] æмæ [[Бибылты Анатолий]]<ref>http://cominf.org/node/1166490292</ref>. Тур ахицæн ис 2011-æм азы [[27 ноябры]], æмæ дзы Джиоты Аллæ райста 56,74% хъæлæстæ<ref>ИА «Рес»: [http://cominf.org/node/1166490509 ЦИК РЮО: За Аллу Джиоеву проголосовало 56,74%, Анатолий Бибилов собрал 40%]</ref>. Æвзæрстыты официалон фæстиуæг нæма хъуыстгонд у. Конституци æмæ закъонмæ гæсгæ, æвзæрст президент йæ бармæ бацæуы æвзæрстыты фæстиуджытæ фехъусын кæныны фæстæ дæсæм боны<ref>[http://cominf.org/node/1166490492 Избирательные комиссии в Южной Осетии приступили к подсчету голосов]</ref>.
== Æддаг æрмæг ==
* ИА «Рес»: [http://cominf.org/node/1166490059 Цхинвал æвзæрстыты агъоммæ]
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт-ирон}}
[[Категори:Хуссар Ирыстоны истори]]
[[Категори:Хуссар Ирыстоны политикæ]]
ee2t9r6ozy2bfhs0p6tjibfid3x2y12
Бестауты Айвар
0
32308
587847
329335
2025-07-02T10:20:58Z
Taamu
795
587847
wikitext
text/x-wiki
'''Бестауты Айвар''' у [[Хуссар Ирыстон]]ы Республикон рынчындоны [[хирурги]]йы хайады сæргълæууæг, уæлдæр къæпхæны дохтыр.
[[2011-æм аз]]ы уыдис [[Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2011)|Хуссар Ирыстоны президенты бынатмæ кандидаттæй иу]]. Æвзæрстыты агъоммæ йæ кандидатурæ аиста [[Тасойты Дмитрий]]ы æххуысæн<ref>http://www.vestikavkaza.ru/news/politika/stavropolye/46197.html</ref> (уый та райста хъæлæсты 9,1%<ref>[http://cik.ruo.su/index.php?option=com_content&view=article&id=221:2011-11-14-10-38-01&catid=43:-2011&Itemid=66 ЦИК РЮО: ЦИК: Анатолий Бибилов и Алла Джиоева вышли во второй тур выборов президента Южной Осетии]</ref>).
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{къæртт-цардафыст}}
[[Категори:Бестаутæ|Айвар]]
[[Категори:Хуссар Ирыстоны политиктæ]]
[[Категори:Хуссар Ирыстоны дохтыртæ]]
mjhiutv6cij0jlp5j8i5cdrwovpm978
Тасойты Дмитрий
0
32316
587844
329374
2025-07-02T10:18:39Z
Taamu
795
Taamu переименовал страницу [[Тæсойты Дмитрий]] в [[Тасойты Дмитрий]] без оставления перенаправления
329374
wikitext
text/x-wiki
'''Тæсойты Дмитрий''' у Хуссар Ирыстоны социал-демократон змæлды рæздзог. [[2011-æм аз]]ы уыдис [[Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2011)|Хуссар Ирыстоны президенты бынатмæ кандидаттæй иу]].
{{къæртт-РХИ}}
[[Категори:Тæсойтæ|Дмитрий]]
[[Категори:Хуссар Ирыстоны политиктæ]]
1a1ydi3b88tvp6f0ek5a3zwjp8pdcmd
587845
587844
2025-07-02T10:19:52Z
Taamu
795
587845
wikitext
text/x-wiki
'''Тæсойты Дмитрий''' у Хуссар Ирыстоны социал-демократон змæлды рæздзог. [[2011-æм аз]]ы уыдис [[Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2011)|Хуссар Ирыстоны президенты бынатмæ кандидаттæй иу]].
{{къæртт-РХИ}}
[[Категори:Тасойтæ|Дмитрий]]
[[Категори:Хуссар Ирыстоны политиктæ]]
t0572osbm5v7in5xjhk3o6z84pa62fi
587852
587845
2025-07-02T11:50:10Z
Taamu
795
587852
wikitext
text/x-wiki
'''Тасойты Дмитрий''' у Хуссар Ирыстоны социал-демократон змæлды рæздзог. [[2011-æм аз]]ы уыдис [[Хуссар Ирыстоны президенты æвзæрстытæ (2011)|Хуссар Ирыстоны президенты бынатмæ кандидаттæй иу]].
{{къæртт-РХИ}}
[[Категори:Тасойтæ|Дмитрий]]
[[Категори:Хуссар Ирыстоны политиктæ]]
2n0xa9ylvxgb8kh0wjjwwjugn1u4su0
Хуызæг:Химион элемент
10
76143
587826
569677
2025-07-01T14:10:28Z
Taamu
795
587826
wikitext
text/x-wiki
{{Къопп
|имя = Химион элемент
|from = {{{from|}}}
|стиль_тела = width:27em;
|стиль_заголовков = background: #{{#switch: {{{тип|{{Химион_элемент/номыр-категори| {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} }}}}}
| Фæныкдон згъæртæ = F66
| Фæныкдон-зæххон згъæртæ = FFDEAD
| Лантаноидтæ = FFBFFF
| Актиноидтæ = F9C
| Суперактиноидтæ = 33CC66
| Фæлдзæуæн згъæртæ = FFC0C0
| Постфæлдзæуæн згъæртæ = CCC
| Æрдæгзгъæртæ = CC9
| Æнæзгъæртæ = A0FFA0
| Галогентæ = FF9
| Инертон газтæ = C0FFFF
}}
|стиль_меток =
|стиль_текста =
|вверху = {{Къопп/ном|from={{{from|}}}}}
|стиль_вверху = background: #{{#switch: {{{тип|{{Химион_элемент/номыр-категори| {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} }}}}}
| Фæныкдон згъæртæ = F66
| Фæныкдон-зæххон згъæртæ = FFDEAD
| Лантаноидтæ = FFBFFF
| Актиноидтæ = F9C
| Суперактиноидтæ = 33CC66
| Фæлдзæуæн згъæртæ = FFC0C0
| Постфæлдзæуæн згъæртæ = CCC
| Æрдæгзгъæртæ = CC9
| Æнæзгъæртæ = A0FFA0
| Галогентæ = FF9
| Инертон газтæ = C0FFFF
}}
|вверху2 = {{#if: {{Химион_элемент/номыр-æрвитæн|{{#expr: {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} - 1}}}}
| ← {{Химион_элемент/номыр-æрвитæн|{{#expr: {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} - 1}}}}
}} {{#if: {{Химион_элемент/номыр-æрвитæн|{{#expr: {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} + 1}}}}
| {{#if: {{Химион_элемент/номыр-æрвитæн|{{#expr: {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} - 1}}}} | {{!}} }} {{Химион_элемент/номыр-æрвитæн|{{#expr: {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} + 1}}}} →
}}
|стиль_вверху3 = padding: 0;
|вверху3 =
<table style="border-collapse:collapse; margin:0; width:100% !important;">
<tr>{{#if: {{{вверху|}}}{{{внизу|}}}
| <td style="font-size:125%; vertical-align:{{#if: {{{вверху|}}} | middle | top}};">'''{{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}}'''</td>
<td style="vertical-align:middle;">{{#if: {{{вверху|}}}
| {{#if: {{#invoke: String | match <!-- В параметре ссылка -->
| s = {{{вверху}}}
| pattern = ^%[%[.-%]%]
| nomatch =
}}
| {{фиттс|{{{вверху}}}|режим=сдвиг}}
| {{{вверху}}}
}}<br>↑<br>
}}'''{{wikidata|P246|{{{символ|}}}|from={{{from|}}}}}'''{{#if: {{{внизу|}}}
| <br>↓<br>{{#if: {{#invoke: String | match <!-- В параметре ссылка -->
| s = {{{внизу}}}
| pattern = ^%[%[.-%]%]
| nomatch =
}}
| {{фиттс|{{{внизу}}}|режим=сдвиг}}
| {{{внизу}}}
}}
}}</td>
}}
<td style="vertical-align:middle;" {{#if: {{{вверху|}}}{{{внизу|}}} || colspan="2" }} align="center">{{#ifexpr: {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} < 119
| {{Химион элемент/таблицæ|номер= {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}} |символ={{wikidata|P246|{{{символ|}}}|from={{{from|}}}}}}}
}}</td></tr>
</table>
|заголовок1 = {{#if: {{{внешний вид|}}}{{{изображение|}}} | Хуымæтæг буаргъæды æдде бакаст }}
|текст2 = {{{внешний вид|}}}
|текст3 = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{изображение|}}}|sizedefault=250px}}{{#if: {{{подпись|}}} | <div>{{{подпись|}}}</div> }}
|заголовок4 = Атомы миниуджытæ
|метка5 = [[Химион элементты номхыгъд|Ном, символ, номыр]]
|текст5 = {{{имя|{{{название|}}}}}}, {{Wikidata|p1086|{{{номер|}}}|plain=true|from={{{from|}}}}}
|метка6 = [[Периодон системæйы къорд|Къорды тип]]
|текст6 = {{{тип|}}}
|метка7 = [[Периодон системæйы къорд|Къорд]], [[Периодон системæйы период|период]], блок
|текст7 = {{#if: {{{группа|}}}{{{период|}}}{{{блок|}}} | {{{группа}}}, {{{период}}}, {{{блок}}} }}
|метка8 = [[Атомон массæ]] <br>([[молярон массæ]])
|текст8 = {{#if: {{{атомная масса|}}} | {{{атомная масса}}} [[Атомон массæйы иуæг|а. м. и.]] ([[грамм|г]]/[[Моль (барынады иуæг)|моль]]) }}{{#if: {{{массовое число|}}} | [{{{массовое число}}}] (æппæты стабилондæр изотопы [[массæйы нымæц]]) }}{{#if: {{{атомная масса ссылка|}}} | {{{атомная масса ссылка}}} }}
|метка9 = [[Электронон конфигураци]]
|текст9 = {{{конфигурация|}}}
|метка10 = [[Электрон]]ы по [[Электронная оболочка|оболочкам]]
|текст10 = {{{электронная оболочка|}}}
|метка11 = [[Атомы радиус]]
|текст11 = {{#if: {{{радиус атома|}}} | {{{радиус атома}}} [[Пикометр|пм]] }}
|заголовок12 = {{#if: {{{ковалентный радиус|}}}{{{радиус Ван-дер-Ваальса|}}}{{{радиус иона|}}}{{{электроотрицательность|}}}{{{электродный потенциал|}}}{{{степени окисления|}}}{{{энергия ионизации 1|}}}{{{энергия ионизации 2|}}}{{{энергия ионизации 3|}}} | Химион миниуджытæ }}
|метка13 = [[Ковалентон радиус]]
|текст13 = {{#if: {{{ковалентный радиус|}}} | {{{ковалентный радиус}}} [[Пикометр|пм]] }}
|метка14 = [[Ван-дер-Ваальсы радиус]]
|текст14 = {{#if: {{{радиус Ван-дер-Ваальса|}}} | {{{радиус Ван-дер-Ваальса}}} [[Пикометр|пм]] }}
|метка15 = [[Ионы радиус|Ионы радиус]]
|текст15 = {{#if: {{{радиус иона|}}} | {{{радиус иона|}}} [[Пикометр|пм]] }}
|метка16 = [[Электроæппæрццæгдзинад|Электроæппæрцц.]]
|текст16 = {{#if: {{{электроотрицательность|}}} | {{{электроотрицательность}}} (Полинджы шкала) }}
|метка17 = [[Электродон потенциал]]
|текст17 = {{{электродный потенциал|}}}
|метка18 = [[Туагкæнынады степень|Туагкæнынады степентæ]]
|текст18 = {{{степени окисления|}}}
|метка19 = [[Ионизацийы энерги]] {{#if: {{{энергия ионизации 2|}}}{{{энергия ионизации 3|}}} || <br>(фыццаг электрон) }}
|текст19 = {{#if: {{{энергия ионизации 1|}}} | {{#if: {{{энергия ионизации 2|}}}{{{энергия ионизации 3|}}} | 1‑æм: }}{{{энергия ионизации 1}}} [[Джоуль|кДж]]/[[Моль (барынады иуæг)|моль]] ([[Электронвольт|эВ]]) }}
{{#if: {{{энергия ионизации 2|}}} | <br>2‑æм: {{{энергия ионизации 2}}} [[Джоуль|кДж]]/[[Моль (барынады иуæг)|моль]] ([[Электронвольт|эВ]]) }}
{{#if: {{{энергия ионизации 3|}}} | <br>3‑æм: {{{энергия ионизации 3}}} [[Джоуль|кДж]]/[[Моль (барынады иуæг)|моль]] ([[Электронвольт|эВ]]) }}
|заголовок20 = {{#if: {{{фаза|}}}{{{плотность|}}}{{{плотность2|}}}{{{плотность3|}}}{{{плотность тп|}}}{{{температура плавления|}}}{{{температура кипения|}}}{{{тройная точка К|}}}{{{критическая точка К|}}}{{{теплота плавления|}}}{{{теплота плавления2|}}}{{{теплота испарения|}}}{{{теплоёмкость|}}}{{{теплоёмкость2|}}}{{{молярный объём|}}} | Хуымæтæг буаргъæды термодинамикон миниуджытæ }}
|метка21 = [[Термодинамикон фазæ]]
|текст21 = {{#if: {{{фаза|}}} | [[{{{фаза}}}]] }}
|метка22 = [[Æнгомад]] ([[Стандартон домæнтæ|н. д.]])
|текст22 = {{#if: {{{плотность|}}} | {{{плотность}}} г/см³ }}
|метка23 = [[Æнгомад]] ([[Стандартон домæнтæ|н. д.]])
|текст23 = {{#if: {{{плотность2|}}} | {{{плотность2}}} г/см³ }}
|метка24 = [[Æнгомад]] ([[Стандартон домæнтæ|н. д.]])
|текст24 = {{#if: {{{плотность3|}}} | {{{плотность3}}} г/см³ }}
|метка25 = [[Æнгомад]] ([[Тайынады температурæ|т. т.]])
|текст25 = {{#if: {{{плотность тп|}}} | {{{плотность тп}}} г/см³ }}
|метка26 = [[Тайынады температурæ]]
|текст26 = {{#if: {{{температура плавления|}}} | {{{температура плавления}}} {{#ifeq: {{Str find|"1234567890"|{{Str rightc|{{{температура плавления}}}|1}}|1}} | -1 || [[Кельвин|K]] }} }}
|метка27 = [[Фыцыны температурæ]]
|текст27 = {{#if: {{{температура кипения|}}} | {{{температура кипения}}} {{#ifeq: {{Str find|"1234567890"|{{Str rightc|{{{температура кипения}}}|1}}|1}} | -1 || [[Кельвин|K]] }} }}
|метка28 = [[Æртывæр стъæлф]]
|текст28 = {{#if: {{{тройная точка К|}}} | {{formatnum:{{{тройная точка К|300}}}}} К ({{formatnum:{{#ifexpr: {{{тройная точка К|300}}} = ({{{тройная точка К|300}}} round 0) | {{#expr: {{{тройная точка К|300}}} - 273.15 round 0}} | {{#expr: {{{тройная точка К|300}}} - 273.15}}}}}}°[[Цельсийы градус|C]]), {{{тройная точка кПа|500}}} кПа }}
|метка29 = [[Критикон стъæлф (термодинамикæ)|Критикон стъæлф]]
|текст29 = {{#if: {{{критическая точка К|}}} | {{{критическая точка К}}} [[Кельвин|К]], {{{критическая точка МПа|500}}} МПа }}
|метка30 = [[Ахастон тайынады хъæрмад|Мол. тайынады хъæрмад]]
|текст30 = {{#if: {{{теплота плавления|}}} | {{{теплота плавления}}} кДж/моль }}
|метка31 = [[Ахастон тайынады хъæрмад|Мол. тайынады хъæрмад]]
|текст31 = {{#if: {{{теплота плавления2|}}} | {{{теплота плавления2}}} кДж/моль }}
|метка32 = [[Ахастон тæффестынады æмæ конденсацийы хъæрмад|Мол. сысынады хъæрмад]]
|текст32 = {{#if: {{{теплота испарения|}}} | {{{теплота испарения}}} кДж/моль }}
|метка33 = [[Молярон хъæрмистад]]
|текст33 = {{#if: {{{теплоёмкость|}}} | {{{теплоёмкость}}} Дж/(K·моль) }}
|метка34 = [[Молярон хъæрмистад]]
|текст35 = {{#if: {{{теплоёмкость2|}}} | {{{теплоёмкость2}}} Дж/(K·моль) }}
|метка36 = [[Молярон гуырахст]]
|текст36 = {{#if: {{{молярный объём|}}} | {{{молярный объём}}} [[Сантиметр|см]]³/[[Моль (барынады иуæг)|моль]] }}
|текст37 = {{#if: {{{насыщенный пар|}}}{{{давление нп 1|}}}{{{давление нп 10|}}}{{{давление нп 100|}}}{{{давление нп 1 k|}}}{{{давление нп 10 k|}}}{{{давление нп 100 k|}}} | {{Химион элемент/ÆТ|{{{насыщенный пар|}}}|{{{давление нп 1|}}}|{{{давление нп 10|}}}|{{{давление нп 100|}}}|{{{давление нп 1 k|}}}|{{{давление нп 10 k|}}}|{{{давление нп 100 k|}}}}} }}
|текст38 = {{#if: {{{насыщенный пар 2|}}}{{{давление нп 1 2|}}}{{{давление нп 10 2|}}}{{{давление нп 100 2|}}}{{{давление нп 1 k 2|}}}{{{давление нп 10 k 2|}}}{{{давление нп 100 k 2|}}} | {{Химион элемент/ÆТ|{{{насыщенный пар 2|}}}|{{{давление нп 1 2|}}}|{{{давление нп 10 2|}}}|{{{давление нп 100 2|}}}|{{{давление нп 1 k 2|}}}|{{{давление нп 10 k 2|}}}|{{{давление нп 100 k 2|}}}}} }}
|заголовок39 = {{#if: {{{структура решётки|}}}{{{параметры решётки|}}}{{{отношение c/a|}}}{{{температура Дебая|}}} | Хуымæтæг буаргъæды [[кристаллон хызхаст]] }}
|метка40 = Хызхасты структурæ
|текст40 = {{{структура решётки|}}}
|метка41 = [[Кристаллон хызхасты период|Хызхасты параметртæ]]
|текст41 = {{#if: {{{параметры решётки|}}} | {{Физ.ас|{{{параметры решётки}}}|{{Ангстрем}}}} }}
|метка42 = Ахаст {{math|''c''/''a''}}
|текст42 = {{{отношение c/a|}}}
|метка43 = [[Дебайы температурæ]]
|текст43 = {{#if: {{{температура Дебая|}}} | {{{температура Дебая}}} [[Кельвин|K]] }}
|заголовок44 = {{#if: {{{магнитная структура|}}}{{{удельное сопротивление|}}}{{{удельное сопротивление 0|}}}{{{удельное сопротивление 20|}}}{{{теплопроводность|}}}{{{температуропроводность|}}}{{{тепловое расширение|}}}{{{тепловое расширение 25|}}}{{{скорость звука|}}}{{{скорость звука 20|}}}{{{скорость звука ну|}}}{{{модуль Юнга|}}}{{{модуль сдвига|}}}{{{модуль объёмной упругости|}}}{{{коэффициент Пуассона|}}}{{{твёрдость Мооса|}}}{{{твёрдость Виккерса|}}}{{{твёрдость Бринелля|}}}{{{регистрационный номер CAS|}}}{{{запрещённая зона|}}} | Иннæ характеристикæтæ }}
|метка45 = [[Магнетизм|Магнитная структура]]
|текст45 = {{#if: {{{магнитная структура|}}} | [[{{{магнитная структура}}}]] }}
|метка46 = [[Удельное сопротивление]]
|текст46 = {{#if: {{{удельное сопротивление|}}} | {{{удельное сопротивление}}} Ом·м }}
|метка47 = [[Удельное сопротивление]]
|текст47 = {{#if: {{{удельное сопротивление 0|}}} | (0 °C) {{{удельное сопротивление 0}}} Ом·м }}
|метка48 = [[Удельное сопротивление]]
|текст48 = {{#if: {{{удельное сопротивление 20|}}} | (20 °C) {{{удельное сопротивление 20}}} Ом·м }}
|метка49 = [[Хъæрмуадзынад]]
|текст49 = {{#if: {{{теплопроводность|}}} | (300 K) {{{теплопроводность}}} Вт/(м·К) }}
|метка50 = [[Хъæрмуадзынад]]
|текст50 = {{#if: {{{теплопроводность2|}}} | (300 K) {{{теплопроводность2}}} Вт/(м·К) }}
|метка51 = [[Хъæрмуадзынад]]
|текст51 = {{#if: {{{теплопроводность3|}}} | (300 K) {{{теплопроводность3}}} Вт/(м·К) }}
|метка52 = [[Температуропроводность]]
|текст52 = {{#if: {{{температуропроводность|}}} | (300 K) {{{температуропроводность}}} [[миллиметр|мм]]²/[[секунда|с]] }}
|метка53 = [[Хъæрмон нæрсынады коэффициент|Хъæрмон нæрсынад]]
|текст53 = {{{тепловое расширение|}}}
|метка54 = [[Хъæрмон нæрсынады коэффициент|Хъæрмон нæрсынад]]
|текст54 = {{#if: {{{тепловое расширение 25|}}} | (25 °C) {{{тепловое расширение 25}}} }}
|метка55 = [[Зæлы тагъдад]]
|текст55 = {{#if: {{{скорость звука|}}} | {{{скорость звука}}} [[Метр в секунду|м/с]] }}
|метка56 = [[Зæлы тагъдад]] (тонкий ст.)
|текст56 = {{#if: {{{скорость звука 20|}}} | (20 °C) {{{скорость звука 20}}} м/с }}
|метка57 = [[Зæлы тагъдад]] (тонкий ст.)
|текст57 = {{#if: {{{скорость звука ну|}}} | ([[Стандартон домæнтæ|н. д.]]) {{{скорость звука}}} м/с }}
|метка58 = [[Юнджы модуль]]
|текст58 = {{#if: {{{модуль Юнга|}}} | {{{модуль Юнга}}} ГПа }}
|метка59 = [[Феггуырсты модуль]]
|текст59 = {{#if: {{{модуль сдвига|}}} | {{{модуль сдвига}}} ГПа }}
|метка60 = [[Хъæддыхады гуырахстон модуль]]
|текст60 = {{#if: {{{модуль объёмной упругости|}}} | {{{модуль объёмной упругости}}} ГПа }}
|метка61 = [[Пуассоны коэффициент]]
|текст61 = {{{коэффициент Пуассона|}}}
|метка62 = [[Моосы шкала|Моосы хъæбæрдзинад]]
|текст62 = {{{твёрдость Мооса|}}}
|метка63 = [[Моосы шкала|Моосы хъæбæрдзинад]]
|текст63 = {{{твёрдость Мооса2|}}}
|метка64 = [[Виккерсы метод|Виккерсы хъæбæрдзинад]]
|текст64 = {{#if: {{{твёрдость Виккерса|}}} | {{{твёрдость Виккерса}}} МПа }}
|метка65 = [[Бринеллы метод|Бринеллы хъæбæрдзинад]]
|текст65 = {{#if: {{{твёрдость Бринелля|}}} | {{{твёрдость Бринелля}}} МПа }}
|метка66 = [[CAS-ы регистрацион номыр|CAS-ы номыр]]
|текст66 = {{wikidata|p231|{{{регистрационный номер CAS|}}}|from={{{from|}}}}}
|метка67 = [[Запрещённая зона]]
|текст67 = {{#if: {{{запрещённая зона|}}} | (300 K) {{{запрещённая зона}}} [[Электронвольт|эВ]] }}
|заголовок68 = {{#if: {{{спектр|}}} | [[Эмиссион спектр]] }}
|текст69 = {{#if: {{{спектр|}}} | {{#invoke:Spectrum|SpectrumMap|{{{спектр}}}}} }}
|заголовок70 = {{#if: {{{изотопы|}}} | Æппæты бирæцæрæгдæр изотоптæ }}
|текст71 = {{#if: {{{изотопы|}}} |
{{#if: {{{список изотопов|}}} | {{main|{{{список изотопов}}}}}}}
{{(!}} class="wikitable" style="width:100%; margin:0;"
! [[Изотоптæ|Изотоп]]
! Ахæлиу
! Æрдæгхæлды период
! Хæлды канал
! Хæлды продукт
{{{изотопы}}}
{{#if: {{{изотопы комментарий|}}} |
{{!}}-
{{!}} colspan="6" style="text-align:center;" {{!}} {{{изотопы комментарий}}} }}
{{!)}}
}}
}}<!--
-->{{#if: {{NAMESPACE}}{{{nocat|}}} || [[Категори:Химион элементтæ]] }}<!--
--><noinclude>{{doc}}</noinclude>
poe98w3gssyakreckdxtw4ny00foi39
Хуызæг:Хуры системæйы æмбæлццæттæ
10
78626
587853
577647
2025-07-02T11:53:32Z
Taamu
795
587853
wikitext
text/x-wiki
{{Навигацион таблицæ
|имя = Хуры системæйы æмбæлццæттæ
|заголовок = Хуры системæйы æмбæлццæттæ
|state =
|класс_списков = hlist hlist-items-nowrap
|заголовок1 = 4000+ км
|список1 =
* [[Ганимед (æмбæлццон)|Ганимед]]
* [[Титан (æмбæлццон)|Титан]]
* [[Каллисто (æмбæлццон)|Каллисто]]
|заголовок2 = 2000—4000 км
|список2 =
* [[Ио (æмбæлццон)|Ио]]
* [[Мæй (Зæххы æмбæлццон)|Мæй]]
* [[Европæ (æмбæлццон)|Европæ]]
* [[Тритон (æмбæлццон)|Тритон]]
|заголовок3 = 1000—2000 км
|список3 =
* [[Титани (æмбæлццон)|Титани]]
* [[Рея (æмбæлццон)|Рея]]
* [[Оберон (æмбæлццон)|Оберон]]
* [[Япет (æмбæлццон)|Япет]]
* [[Харон (æмбæлццон)|Харон]]
* [[Ариэль (æмбæлццон)|Ариэль]]
* [[Умбриэль (æмбæлццон)|Умбриэль]]
* [[Дионæ (æмбæлццон)|Дионæ]]
* [[Тефия (æмбæлццон)|Тефия]]
|заголовок4 = 500—1000 км
|список4 =
* [[Энцелад (æмбæлццон)|Энцелад]]
|заголовок5 = 250—500 км
|список5 =
* [[Мирандæ (æмбæлццон)|Мирандæ]]
* [[Протей (æмбæлццон)|Протей]]
* [[Мимас]]
* [[Нереидæ (æмбæлццон)|Нереидæ]]
* [[Ильмарэ (æмбæлццон)|Ильмарэ]]
* [[Хииака (æмбæлццон)|Хииака]]
* [[Гиперион (æмбæлццон)|Гиперион]]
* [[Актей (æмбæлццон)|Актей]]
* [[Дисноми (æмбæлццон)|Дисноми]]
|заголовок6 = 100—250 км
|список6 =
* [[Фебæ (æмбæлццон Сатурна)|Фебæ]]
* [[Ларисса (æмбæлццон)|Ларисса]]
* [[Янус (æмбæлццон)|Янус]]
* [[Галатей (æмбæлццон)|Галатей]]
* [[Намака (æмбæлццон)|Намака]]
* [[Амальтея (æмбæлццон)|Амальтея]]
* [[Пак (æмбæлццон)|Пак]]
* [[Сикоракса (æмбæлццон)|Сикоракса]]
* [[Порция (æмбæлццон)|Порция]]
* [[Форкий (æмбæлццон)|Форкий]]
* [[Вант (æмбæлццон)|Вант]]
* [[Зоя (æмбæлццон)|Зоя]]
* [[Тавискарон (æмбæлццон)|Тавискарон]]
* [[S/2015 (136472) 1]]
* [[Сянлю (æмбæлццон)|Сянлю]]
* [[Эпиметей (æмбæлццон)|Эпиметей]]
|заголовок7 = 50—100 км
|список7 =
* [[Фива (æмбæлццон)|Фива]]
* [[Джульеттæ (æмбæлццон)|Джульеттæ]]
* [[Никта (æмбæлццон)|Никта]]
* [[Прометей (æмбæлццон)|Прометей]]
* [[Элара (æмбæлццон)|Элара]]
* [[(90) Антиопа|S/2000 (90) 1]]
* [[Таласса (æмбæлццон)|Таласса]]
* [[Пандорæ (æмбæлццон)|Пандорæ]]
* [[Белиндæ (æмбæлццон)|Белиндæ]]
* [[Крессида]]
* [[Гидрæ (æмбæлццон)|Гидрæ]]
* [[Розалиндæ (æмбæлццон)|Розалиндæ]]
* [[Калибан (æмбæлццон)|Калибан]]
* [[Наяда (æмбæлццон)|Наяда]]
* [[Дездемонæ (æмбæлццон)|Дездемонæ]]
* [[Галимеда (æмбæлццон)|Галимеда]]
* [[Пасифе (æмбæлццон)|Пасифе]]
* [[Несо (æмбæлццон)|Несо]]
* [[Бианка (æмбæлццон)|Бианка]]
* [[Вейвот (æмбæлццон)|Вейвот]]
* [[Просперо (æмбæлццон)|Просперо]]
}}<noinclude>
[[Категори:Шаблонтæ:Хуры системæ]]
</noinclude>
mvcsrxceniykm5yczdvtcyurj18fi0r
Чхери
0
78691
587825
577931
2025-07-01T14:08:50Z
Taamu
795
/* Кæс ноджы */
587825
wikitext
text/x-wiki
{{Цæугæдон2
|Ном = Чхери
|Оригиналон ном = {{lang-ka|ჩხერი}}
|Ныв = River Chkheri.jpg
|Нывы ном =
|Картæ =
|Картæйы ном =
|Дæргъ = 8,7
|Бассейны фæзуат =
|Бассейн =
|Цæугæдæтты бассейн =
|Доны хардз =
|Барыны бынат =
|Гуырæн = [[Гергети]]
|Гуырæны бынат =
|Гуырæны бæрзæнд =
|s_lat_dir = N |s_lat_deg = 42|s_lat_min = 40|s_lat_sec = 02
|s_lon_dir = E |s_lon_deg = 44|s_lon_min = 32|s_lon_sec = 32
|Донæфтæн = [[Терк]] → [[Къаспы денджыз]]
|Донæфтæны бынат =
|Донæфтæны бæрзæнд =
|m_lat_dir = N|m_lat_deg = 42|m_lat_min = 39|m_lat_sec = 53
|m_lon_dir = E|m_lon_deg = 44|m_lon_min = 38|m_lon_sec = 37
|Цæугæдоны уырдыг =
|Паддзахад = Гуырдзыстон
|Паддзахад 1 =
|Регион = [[Хиу]]
|Позицион картæ = Гуырдзыстон Хъазыбеджы муниципалитет
|Стъæлфыты позицитæ = 21
|ВикиКъæбицы категори =
}}
'''Чхери''' ({{lang-ka|ჩხერი}}) у [[цæугæдон]] [[Гуырдзыстон]]ы, [[Терк|Терчы]] галиу фæрсагдон.
== Кæс ноджы ==
* [[Сæнайы дон]]
* [[Къабахи]]
{{къæртт-Гуырдзыстон}}
[[Категори:Гуырдзыстоны цæугæдæттæ]]
[[Категори:Терчы фæрсагдæттæ]]
qin80rd85qw71sl9rw6dwgu4r0kkbj8
Ганимед (æмбæлццон)
0
81074
587810
2025-07-01T12:09:56Z
Taamu
795
Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{Карточка планеты |тип = æмбæлццон |фон = |название = Ганимед |символ = |изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png |ширина = |подпись = |изображение2 =...»
587810
wikitext
text/x-wiki
{{Карточка планеты
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[7 января]] [[1610 год]]а<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км<ref group="комм.">Перииовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 - e).</math></ref>
|апоапсида = 1 071 600 км<ref group="комм.">Апоиовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 + e).</math></ref>
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной) <ref group="комм.">Площадь поверхности рассчитана по формуле <math>4\pi r^2.</math></ref>
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)<ref group="комм.">Объём рассчитан по формуле <math>4\pi r^3/3.</math></ref>
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')<ref group="комм.">Ускорение свободного падения вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу ({{mvar|r}}): <math>Gm/r^2.</math></ref>
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с<ref group="комм.">Вторая космическая скорость вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу {{mvar|r}}: <math>\sqrt{2Gm/r}.</math></ref>
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) — один из [[Галилеевы спутники|галилеевых спутников]] [[Юпитер]]а
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
345btjurxc8wrofzo2geu6dr36grld0
587811
587810
2025-07-01T12:10:09Z
Taamu
795
587811
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[7 января]] [[1610 год]]а<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км<ref group="комм.">Перииовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 - e).</math></ref>
|апоапсида = 1 071 600 км<ref group="комм.">Апоиовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 + e).</math></ref>
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной) <ref group="комм.">Площадь поверхности рассчитана по формуле <math>4\pi r^2.</math></ref>
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)<ref group="комм.">Объём рассчитан по формуле <math>4\pi r^3/3.</math></ref>
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')<ref group="комм.">Ускорение свободного падения вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу ({{mvar|r}}): <math>Gm/r^2.</math></ref>
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с<ref group="комм.">Вторая космическая скорость вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу {{mvar|r}}: <math>\sqrt{2Gm/r}.</math></ref>
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) — один из [[Галилеевы спутники|галилеевых спутников]] [[Юпитер]]а
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
6hzd0m6pdg8wn36aslluidnw6crfusv
587812
587811
2025-07-01T12:11:09Z
Taamu
795
587812
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[7 января]] [[1610 год]]а<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км<ref group="комм.">Перииовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 - e).</math></ref>
|апоапсида = 1 071 600 км<ref group="комм.">Апоиовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 + e).</math></ref>
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной) <ref group="комм.">Площадь поверхности рассчитана по формуле <math>4\pi r^2.</math></ref>
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)<ref group="комм.">Объём рассчитан по формуле <math>4\pi r^3/3.</math></ref>
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')<ref group="комм.">Ускорение свободного падения вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу ({{mvar|r}}): <math>Gm/r^2.</math></ref>
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с<ref group="комм.">Вторая космическая скорость вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу {{mvar|r}}: <math>\sqrt{2Gm/r}.</math></ref>
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу.
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
rn8dwsoebf2wpltm2r2k548e1zm1zc8
587813
587812
2025-07-01T12:11:49Z
Taamu
795
587813
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[7 января]] [[1610 год]]а<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км<ref group="комм.">Перииовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 - e).</math></ref>
|апоапсида = 1 071 600 км<ref group="комм.">Апоиовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 + e).</math></ref>
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной) <ref group="комм.">Площадь поверхности рассчитана по формуле <math>4\pi r^2.</math></ref>
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)<ref group="комм.">Объём рассчитан по формуле <math>4\pi r^3/3.</math></ref>
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')<ref group="комм.">Ускорение свободного падения вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу ({{mvar|r}}): <math>Gm/r^2.</math></ref>
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с<ref group="комм.">Вторая космическая скорость вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу {{mvar|r}}: <math>\sqrt{2Gm/r}.</math></ref>
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу.
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
elyok7rgq10uz9cyagauzaza43gsxzd
587816
587813
2025-07-01T12:15:54Z
Taamu
795
587816
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км<ref group="комм.">Перииовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 - e).</math></ref>
|апоапсида = 1 071 600 км<ref group="комм.">Апоиовий находят по большой полуоси {{mvar|а}} и эксцентриситету {{mvar|е}}: <math>a(1 + e).</math></ref>
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной) <ref group="комм.">Площадь поверхности рассчитана по формуле <math>4\pi r^2.</math></ref>
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)<ref group="комм.">Объём рассчитан по формуле <math>4\pi r^3/3.</math></ref>
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')<ref group="комм.">Ускорение свободного падения вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу ({{mvar|r}}): <math>Gm/r^2.</math></ref>
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с<ref group="комм.">Вторая космическая скорость вычисляется по массе {{mvar|m}}, [[Гравитационная постоянная|гравитационной постоянной]] {{mvar|G}} и радиусу {{mvar|r}}: <math>\sqrt{2Gm/r}.</math></ref>
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу.
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
bwaqq3kg35c25vjl1v87erjefpgdbkd
587818
587816
2025-07-01T12:18:44Z
Taamu
795
587818
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу.
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
gaqf10xrowu99h0fdc1xlrfjey84dtk
587819
587818
2025-07-01T12:20:53Z
Taamu
795
587819
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
== Фиппаинæгтæ ==
{{фиппаинæгтæ}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
eseh17vcbflci2ygb9luzt88drvnx52
587834
587819
2025-07-02T09:55:27Z
Taamu
795
587834
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius"/><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание={{Нп3|Journal of Geophysical Research}}|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
<ref name="Marius_1614">{{книга
|автор=[[Марий, Симон|Simone Mario Guntzenhusano]].
|заглавие=Mundus Iovialis anno M. DC. IX Detectus Ope Perspicilli Belgici
|год=1614
|место=[[Нюрнберг|Norimberga]]
|ссылка=https://books.google.com/books?id=eFJRAAAAcAAJ&pg=PP35
}}</ref>
<ref name="NASA_2014">{{cite web
|url = https://www.nasa.gov/jpl/news/ganymede20140501/#.U2aVqON_vh4
|title = Ganymede May Harbor 'Club Sandwich' of Oceans and Ice
|date = 2014-05-01
|publisher = NASA
|accessdate = 2014-05-04
|lang = en
|archive-date = 2014-05-04
|archive-url = https://web.archive.org/web/20140504032518/http://www.nasa.gov/jpl/news/ganymede20140501/#.U2aVqON_vh4
|url-status = live
}}</ref>
<ref name="Pappalardo2001">{{Статья
|заглавие=The Grandeur of Ganymede: Suggested Goals for an Orbiter Mission
|издание=Lunar and Planetary Science
|год=2001
|том=XXXII
|страницы=4062
|ссылка=http://www.lpi.usra.edu/meetings/outerplanets2001/pdf/4065.pdf
|автор=Pappalardo, R.T.
|язык=en
|bibcode=2001iaop.work...62P
|archivedate=2009-03-27
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090327050808/http://www.lpi.usra.edu/meetings/outerplanets2001/pdf/4065.pdf
}}</ref>
<ref name="Ananieva_2014">{{cite web
|author = Владислава Ананьева
|url = http://stp.cosmos.ru/index.php?id=1137&tx_ttnews%5Btt_news%5D=6184&cHash=bcf8c817aaf0b842374a08fb13ca8eb4
|url-status = dead
|title = Океан Ганимеда похож на сэндвич
|date = 2014-05-03
|publisher = Секция Совета РАН по космосу
|accessdate = 2014-05-04
|archive-date = 2014-05-05
|archive-url = https://web.archive.org/web/20140505002736/http://stp.cosmos.ru/index.php?id=1137&tx_ttnews%5Btt_news%5D=6184&cHash=bcf8c817aaf0b842374a08fb13ca8eb4
}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
ky281x2j02peowmxf65ypmray3vgtpu
587835
587834
2025-07-02T09:56:19Z
Taamu
795
587835
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius">{{книга |автор=Galilei G. |год=2004 (ориг. 1610) |заглавие=Sidereus Nuncius (translated by Edward Carlos and edited by Peter Barker) |издательство=Byzantium Press |ссылка=http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf |archivedate=2014-03-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140328223918/http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf }}</ref><ref name="Wright"/><ref name="NASA"/>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999"/>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°<ref name="Bills2005"/>
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
<ref name="Marius_1614">{{книга
|автор=[[Марий, Симон|Simone Mario Guntzenhusano]].
|заглавие=Mundus Iovialis anno M. DC. IX Detectus Ope Perspicilli Belgici
|год=1614
|место=[[Нюрнберг|Norimberga]]
|ссылка=https://books.google.com/books?id=eFJRAAAAcAAJ&pg=PP35
}}</ref>
<ref name="NASA_2014">{{cite web
|url = https://www.nasa.gov/jpl/news/ganymede20140501/#.U2aVqON_vh4
|title = Ganymede May Harbor 'Club Sandwich' of Oceans and Ice
|date = 2014-05-01
|publisher = NASA
|accessdate = 2014-05-04
|lang = en
|archive-date = 2014-05-04
|archive-url = https://web.archive.org/web/20140504032518/http://www.nasa.gov/jpl/news/ganymede20140501/#.U2aVqON_vh4
|url-status = live
}}</ref>
<ref name="Pappalardo2001">{{Статья
|заглавие=The Grandeur of Ganymede: Suggested Goals for an Orbiter Mission
|издание=Lunar and Planetary Science
|год=2001
|том=XXXII
|страницы=4062
|ссылка=http://www.lpi.usra.edu/meetings/outerplanets2001/pdf/4065.pdf
|автор=Pappalardo, R.T.
|язык=en
|bibcode=2001iaop.work...62P
|archivedate=2009-03-27
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090327050808/http://www.lpi.usra.edu/meetings/outerplanets2001/pdf/4065.pdf
}}</ref>
<ref name="Ananieva_2014">{{cite web
|author = Владислава Ананьева
|url = http://stp.cosmos.ru/index.php?id=1137&tx_ttnews%5Btt_news%5D=6184&cHash=bcf8c817aaf0b842374a08fb13ca8eb4
|url-status = dead
|title = Океан Ганимеда похож на сэндвич
|date = 2014-05-03
|publisher = Секция Совета РАН по космосу
|accessdate = 2014-05-04
|archive-date = 2014-05-05
|archive-url = https://web.archive.org/web/20140505002736/http://stp.cosmos.ru/index.php?id=1137&tx_ttnews%5Btt_news%5D=6184&cHash=bcf8c817aaf0b842374a08fb13ca8eb4
}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
h69ud0gom78jdiis8c7e8swbp20txq9
587836
587835
2025-07-02T09:59:23Z
Taamu
795
587836
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius">{{книга |автор=Galilei G. |год=2004 (ориг. 1610) |заглавие=Sidereus Nuncius (translated by Edward Carlos and edited by Peter Barker) |издательство=Byzantium Press |ссылка=http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf |archivedate=2014-03-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140328223918/http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf }}</ref><ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|pmid=10506564|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
<ref name="Pappalardo2001">{{Статья
|заглавие=The Grandeur of Ganymede: Suggested Goals for an Orbiter Mission
|издание=Lunar and Planetary Science
|год=2001
|том=XXXII
|страницы=4062
|ссылка=http://www.lpi.usra.edu/meetings/outerplanets2001/pdf/4065.pdf
|автор=Pappalardo, R.T.
|язык=en
|bibcode=2001iaop.work...62P
|archivedate=2009-03-27
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090327050808/http://www.lpi.usra.edu/meetings/outerplanets2001/pdf/4065.pdf
}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
e7fqo2m1dclw7srtq47be6ovvi6vnlm
587837
587836
2025-07-02T09:59:38Z
Taamu
795
587837
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius">{{книга |автор=Galilei G. |год=2004 (ориг. 1610) |заглавие=Sidereus Nuncius (translated by Edward Carlos and edited by Peter Barker) |издательство=Byzantium Press |ссылка=http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf |archivedate=2014-03-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140328223918/http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf }}</ref><ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|pmid=10506564|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998"/>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
62nmsgb8zdg6zilql3v6w1ehelmnhj4
587838
587837
2025-07-02T10:00:01Z
Taamu
795
587838
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius">{{книга |автор=Galilei G. |год=2004 (ориг. 1610) |заглавие=Sidereus Nuncius (translated by Edward Carlos and edited by Peter Barker) |издательство=Byzantium Press |ссылка=http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf |archivedate=2014-03-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140328223918/http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf }}</ref><ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|pmid=10506564|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998">{{Статья|заглавие=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|издание=[[The Astrophysical Journal]]|год=1998|том=499|номер=1|страницы=475—481|doi=10.1086/305604|bibcode=1998ApJ...499..475H|автор=Hall, D.T.|язык=en|издательство=[[IOP Publishing]]}}</ref>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
6wshwzkn23a6mbumhkhbcua38fbolik
587839
587838
2025-07-02T10:00:47Z
Taamu
795
587839
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="SidereusNuncius">{{книга |автор=Galilei G. |год=2004 (ориг. 1610) |заглавие=Sidereus Nuncius (translated by Edward Carlos and edited by Peter Barker) |издательство=Byzantium Press |ссылка=http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf |archivedate=2014-03-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140328223918/http://homepages.wmich.edu/~mcgrew/Siderius.pdf }}</ref><ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998">{{Статья|заглавие=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|издание=[[The Astrophysical Journal]]|год=1998|том=499|номер=1|страницы=475—481|doi=10.1086/305604|bibcode=1998ApJ...499..475H|автор=Hall, D.T.|язык=en|издательство=[[IOP Publishing]]}}</ref>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
15j86z1gpgxzqac5ne3iccf0sde53c4
587840
587839
2025-07-02T10:03:05Z
Taamu
795
587840
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = поверхностная ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998">{{Статья|заглавие=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|издание=[[The Astrophysical Journal]]|год=1998|том=499|номер=1|страницы=475—481|doi=10.1086/305604|bibcode=1998ApJ...499..475H|автор=Hall, D.T.|язык=en|издательство=[[IOP Publishing]]}}</ref>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
72t1yocftaogfixi4jxslzx6fml2ryy
587841
587840
2025-07-02T10:04:04Z
Taamu
795
587841
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = Уæлцъары ([[Кельвин|K]])
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998">{{Статья|заглавие=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|издание=[[The Astrophysical Journal]]|год=1998|том=499|номер=1|страницы=475—481|doi=10.1086/305604|bibcode=1998ApJ...499..475H|автор=Hall, D.T.|язык=en|издательство=[[IOP Publishing]]}}</ref>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
01t0airxck20nno5p793gpujgus7zpw
587842
587841
2025-07-02T10:04:19Z
Taamu
795
587842
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Ускорение|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = Уæлцъары
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998">{{Статья|заглавие=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|издание=[[The Astrophysical Journal]]|год=1998|том=499|номер=1|страницы=475—481|doi=10.1086/305604|bibcode=1998ApJ...499..475H|автор=Hall, D.T.|язык=en|издательство=[[IOP Publishing]]}}</ref>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
8zink0jxfdrlkxyiprgiaiqb1l72l0h
587843
587842
2025-07-02T10:08:20Z
Taamu
795
587843
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[день|д]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники =
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Атагъдад|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = Уæлцъары
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998">{{Статья|заглавие=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|издание=[[The Astrophysical Journal]]|год=1998|том=499|номер=1|страницы=475—481|doi=10.1086/305604|bibcode=1998ApJ...499..475H|автор=Hall, D.T.|язык=en|издательство=[[IOP Publishing]]}}</ref>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
lc81emdkyibz0fvx761jl8l1lxxjnxq
587851
587843
2025-07-02T10:24:12Z
Taamu
795
587851
wikitext
text/x-wiki
{{Планетæ
|тип = æмбæлццон
|фон =
|название = Ганимед
|символ =
|изображение = Ganymede - Perijove 34 Composite.png
|ширина =
|подпись =
|изображение2 =
|ширина2 =
|подпись2 =
|другие названия = Юпитер III
|открытие-ref =
|первооткрыватель = [[Галилей, Галилео|Галилео Галилей]]
|место открытия =
|дата открытия-ref = [[1610-æм аз]]ы [[7 январы]]<ref name="Wright">{{cite web|last=Wright|first=Ernie|url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|url-status=dead|title=Galileo's First Observations of Jupiter|publisher=University of Oklahoma History of Science|accessdate=2010-01-13|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Cgox4II?url=http://home.comcast.net/~erniew/astro/sidnunj1.html|archivedate=2012-02-04}}</ref>
|способ открытия =
|орбита-ref =
|эпоха =
|перигелий =
|апсида = иовий
|периапсида = 1 069 200 км
|апоапсида = 1 071 600 км
|афелий =
|большая полуось = 1 070 400 км<ref name="orbit"/>
|радиус орбиты =
|эксцентриситет = 0,0013<ref name="orbit"/>
|сидерический период = 7,15455296 [[бон|б]]<ref name="orbit"/>
|синодический период =
|орбитальная скорость = 10,880 км/с
|аномалия =
|наклонение = 0,20° (к экватору Юпитера)<ref name="orbit"/>
|угловое перемещение =
|долгота восходящего узла =
|долгота периастра =
|время периастра =
|аргумент перицентра =
|половинная амплитуда =
|чей спутник = [[Юпитер]]
|спутники = -
|физические характеристики-ref =
|размеры =
|приплюснутость =
|экваториальный радиус =
|полярный радиус =
|средний радиус = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 км}} (0,413 земного)<ref name="Showman1999">{{Статья|заглавие=The Galilean Satellites|год=1999|издание=Science|том=286|номер=5437|страницы=77—84|doi=10.1126/science.286.5437.77|ссылка=https://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|автор=Showman, Adam P.|язык=en|archivedate=2020-10-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001082347/http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf}}</ref>
|окружность большого круга =
|площадь поверхности = 87,0 миллионов км² (0,171 земной)
|объём = 7,6{{Esp|10}} км<sup>3</sup> (0,0704 земного)
|масса = {{nowrap|1,4819{{Esp|23}} [[килограмм|кг]]}} (0,025 земной)<ref name="Showman1999"/>
|плотность = 1,936 [[Грамм|г]]/см<sup>3</sup><ref name="Showman1999"/>
|ускорение свободного падения = 1,428 [[Атагъдад|м/с<sup>2</sup>]] (0,146 ''[[Перегрузка (техника)|{{math|''g''}}]]'')
|первая космическая скорость =
|вторая космическая скорость = 2,741 км/с
|скорость вращения =
|период вращения = [[Синхронный спутник|синхронизирован]] (повёрнут к Юпитеру одной стороной)
|наклон оси = 0—0,33°
|прямое восхождение =
|склонение =
|полярная небесная широта =
|полярная небесная долгота =
|альбедо = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name="jplfact"/>
|спектральный класс =
|видимая звёздная величина = 4,61 (в [[Противостояние планеты|противостоянии]])<ref name="jplfact"/><br>4,38 (в 1951)<ref name="horizons"/>
|абсолютная звёздная величина =
|угловой диаметр =
|температура на поверхности =
|температура 1 имя = Уæлцъары
|температура 1 минимум = 70 K<br>-203 [[Градус Цельсия|°C]]<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 средняя = 110 K<br>-163 °C<ref name="Delitsky1998"/>
|температура 1 максимум = 152 K<br>-121 °C<ref name="Orton1996"/>
|температура 2 имя =
|температура 2 минимум =
|температура 2 средняя =
|температура 2 максимум =
|атмосфера-ref =
|атмосферное давление =
|шкала высоты =
|состав атмосферы = [[туаггуыр]]<ref name="Hall1998">{{Статья|заглавие=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|издание=[[The Astrophysical Journal]]|год=1998|том=499|номер=1|страницы=475—481|doi=10.1086/305604|bibcode=1998ApJ...499..475H|автор=Hall, D.T.|язык=en|издательство=[[IOP Publishing]]}}</ref>
}}
'''Ганиме́д''' ({{lang-grc|Γανυμήδης}}) у [[Юпитер]]ы [[Галилейаг æмбæлццæттæ]]й иу, [[Хуры системæ]]йы стырдæр æмбæлццон.
=== Фиппаинæгтæ ===
{{фиппаинæгтæ|2|refs=
<ref name="orbit">{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archiveurl=https://www.webcitation.org/617VryYmR?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem|archivedate=2011-08-22}}</ref>
<ref name="jplfact">{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/5msK7adC4?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|archivedate=2010-01-18}}</ref>
<ref name="horizons">{{cite web
|title = Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)
|publisher = California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory
|author = Yeomans and Chamberlin
|url = https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=503
|accessdate =2010-04-14
|archiveurl = https://www.webcitation.org/65CgmEgRh?url=https://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1
|archivedate =2012-02-04}} (4.38 on 1951-Oct-03)</ref>
<ref name="Delitsky1998">{{Статья|заглавие=Ice chemistry of Galilean satellites|издание=Journal of Geophysical Research|год=1998|том=103|номер=E13|страницы=31391—31403|doi=10.1029/1998JE900020|ссылка=https://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf|bibcode=1998JGR...10331391D|автор=Delitsky, Mona L.|язык=en|archivedate=2016-03-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000258/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf}}</ref>
<ref name="Orton1996">{{Статья|заглавие=Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites|издание=Science|год=1996|том=274|номер=5286|страницы=389—391|bibcode=1996Sci...274..389O|doi=10.1126/science.274.5286.389|автор=Orton, G.S.|язык=en}}</ref>
}}
{{Хуры системæйы æмбæлццæттæ}}
[[Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ]]
igi42bfp9icjw06ry6rpg10pu1j8ojv
Категори:Юпитеры æмбæлццæттæ
14
81075
587814
2025-07-01T12:12:51Z
Taamu
795
Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{Commonscat}} [[Категори:Юпитер|Æмбæлццæттæ]] [[Категори:Хуры системæйы планетæты æмбæлццæттæ|Юпитер]]»
587814
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat}}
[[Категори:Юпитер|Æмбæлццæттæ]]
[[Категори:Хуры системæйы планетæты æмбæлццæттæ|Юпитер]]
3ekgxwg8jooybx6s6s8ktt78y95gr6t
Юпитер III
0
81076
587815
2025-07-01T12:15:20Z
Taamu
795
Фарс æрвыст æрцыд [[Ганимед (æмбæлццон)|Ганимед (æмбæлццон)-мæ]]
587815
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT[[Ганимед (æмбæлццон)]]
8vr6p67zmka3ay0mj0yzmgyepjf4sqc
Хуызæг:Esp
10
81077
587817
2025-07-01T12:16:36Z
Taamu
795
Фарс æрвыст æрцыд [[Хуызæг:E|Хуызæг:E-мæ]]
587817
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT[[Хуызæг:E]]
f4mfsztvbpxm3nx0mmb0xtn7k93zan2
Хуызæг:Potd/2025-07-05 (os)
10
81078
587830
2025-07-01T18:37:38Z
Ymblanter
6212
Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «Обыкновенная горихвостка, природный заповедник Гадира, Северный регион, Мальта»
587830
wikitext
text/x-wiki
Обыкновенная горихвостка, природный заповедник Гадира, Северный регион, Мальта
4t9awbgf2dyen4wqj2ocfw9gazxp9q9
Хуызæг:Potd/2025-07-05
10
81079
587831
2025-07-01T18:37:53Z
Ymblanter
6212
Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «Redstart (Phoenicurus phoenicurus) male ringed Malta.jpg»
587831
wikitext
text/x-wiki
Redstart (Phoenicurus phoenicurus) male ringed Malta.jpg
ige3m2yju8hjx1vpxjob1rrqi2t002x
Мæй (æмбæлццон)
0
81080
587833
2025-07-02T09:52:28Z
Taamu
795
Фарс æрвыст æрцыд [[Мæй (Зæххы æмбæлццон)|Мæй (Зæххы æмбæлццон)-мæ]]
587833
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT[[Мæй (Зæххы æмбæлццон)]]
6vvzgvsgqkavr8j1a8r0ra429j7kkrn