Википеди oswiki https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%C3%A6%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%B3_%D1%84%D0%B0%D1%80%D1%81 MediaWiki 1.45.0-wmf.8 first-letter Медиа Сæрмагонд Тæрхон Архайæг Архайæджы ныхас Википеди Википедийы тæрхон Файл Файлы тæрхон MediaWiki MediaWiki-йы тæрхон Хуызæг Хуызæджы тæрхон Æххуыс Æххуысы тæрхон Категори Категорийы тæрхон TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Event Event talk 0 108 588064 529664 2025-07-06T20:13:38Z Taamu 795 588064 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Мальтæйы Республикæ |Оригиналон ном = {{Lang-mt|Repubblika ta' Malta}}<br />{{Lang-en|Republic of Malta}} |Гуырынон хауæн = Мальтæйы |Тырыса = Flag of Malta.svg |Герб = Coat of arms of Malta.svg |Гимны ном = |Хæдбар сси = [[1964]] азы [[21 сентябры]] [[Стыр Британи]]йæ |Картæ = Malta in European Union (-rivers -mini map).svg |Æвзаг = [[мальтæйаг æвзаг|мальтæйаг]]<br />[[англисаг æвзаг|англисаг]] |Сæйраг сахар = [[Валлеттæ]] |Хицауиуæджы хуыз = Парламентон республикæ |Стырдæр сахартæ = [[Биркиркарæ]] |Хицæутты титултæ = Президент |Хицæуттæ = [[Спитери Дебоно, Мириам|Мириам Спитери Дебоно]] |Фæзуат = 316 |Доны процент = |Цæрджытæ = |Бахыгъды аз = |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = 519562 |Сфысты аз = 2021 |Æнгомад = 1649 |ÆМП= 5,39 млрд. |ÆМП хынцыны аз=206 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 120 |ÆМП иу адæймагмæ = 13 408 |Валютæ = [[евро]] |Домен = [[.mt]] |Телефонон код = 356 |Сахатон таг = +1 }} '''Ма́льтæ''' ({{lang2|mt|en|Malta}}), официалон ном у '''Мальтæйы Республикæ''' ({{lang-mt|Repubblika ta' Malta}}, {{lang-en|Republic of Malta}}) у [[сакъадах]]он [[Европæ]]йы паддзахад, [[Европæйы Цæдис]]ы уæнг. * Фæзуат: 316 км² * Цæрджыты нымæц: 519&nbsp;562 ([[2021]]) Сæ [[дин|динмæ]] гæсгæ Мальтæйы цæрджыты фылдæр сты католиктæ (97,3%). [[Ныв:Balkong i Valetta 2.jpg|thumb|[[Валлеттæ]]]] {{къæртт-географи}} {{ЕЦ}} {{Европæ}} [[Категори:Мальтæ|*]] 1ahegkf0feeeos1eqll3zdve3o0fc6i 0 502 588065 517231 2025-07-06T20:14:17Z Taamu 795 588065 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Паддзахад Бруней-Даруссалам |Оригиналон ном = {{lang-ms|Negara Brunei Darussalam}}<br>[[джави]]: نڬارا بروني دارالسلام |Тырыса = Flag of Brunei.svg |Герб = Emblem_of_Brunei.svg |Девиз = |Гимны ном = Ya Allah lanjutkan la usia Duli tuanku |Хицауиуæджы хуыз = [[абсолютон теократикон монархи]] |Картæ = Brunei in its region.svg |Æвзаг = [[малайаг æвзаг|малайаг]] |Хæдбар сси = [[1984]] |Сæйраг сахар = [[Бандар-Сери-Бегаван]] |Стырдæр сахартæ = [[Бандар-Сери-Бегаван]] |Хицæутты титултæ = [[Султан]] |Хицæуттæ = [[Хассанал Болкиах]] |Фæзуат = 5 770 |Доны процент = 8,6 |Цæрджытæ = 372 361 |Сфысты аз = 2005 |Æнгомад = 64 |ÆМП = 8 589 млн. |ÆМП хынцыны аз = 2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ= 139 |ÆМП иу адæймагмæ = 23 мин |Валютæ = [[Брунейы доллар]] |Домен = [[.bn]] |Телефонон код = 673 |Сахатон таг = +8 }} '''Бруне́й''' ({{lang-ms|Brunei Darussalam}}, [[джави]]: نڬارا بروني دارالسلام‎) у [[Хуссар-Скæсæн Ази]]йы паддзахад ([[султанат]]). Цæрынц дзы 343 653 адæймаджы. {{къæртт}} {{Ази}} [[Категори:Бруней|*]] aopctys713uavlms637kigs9y9soir3 588066 588065 2025-07-06T20:14:48Z Taamu 795 588066 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Паддзахад Бруней-Даруссалам |Оригиналон ном = {{lang-ms|Negara Brunei Darussalam}}<br>[[джави]]: نڬارا بروني دارالسلام |Гуырынон хауæн = Брунейы |Тырыса = Flag of Brunei.svg |Герб = Emblem_of_Brunei.svg |Девиз = |Гимны ном = Ya Allah lanjutkan la usia Duli tuanku |Хицауиуæджы хуыз = [[абсолютон теократикон монархи]] |Картæ = Brunei in its region.svg |Æвзаг = [[малайаг æвзаг|малайаг]] |Хæдбар сси = [[1984]] |Сæйраг сахар = [[Бандар-Сери-Бегаван]] |Стырдæр сахартæ = [[Бандар-Сери-Бегаван]] |Хицæутты титултæ = [[Султан]] |Хицæуттæ = [[Хассанал Болкиах]] |Фæзуат = 5770 |Доны процент = 8,6 |Цæрджытæ = 372 361 |Сфысты аз = 2005 |Æнгомад = 64 |ÆМП = 8 589 млн. |ÆМП хынцыны аз = 2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ= 139 |ÆМП иу адæймагмæ = 23 мин |Валютæ = [[Брунейы доллар]] |Домен = [[.bn]] |Телефонон код = 673 |Сахатон таг = +8 }} '''Бруне́й''' ({{lang-ms|Brunei Darussalam}}, [[джави]]: نڬارا بروني دارالسلام‎) у [[Хуссар-Скæсæн Ази]]йы паддзахад ([[султанат]]). Цæрынц дзы 343 653 адæймаджы. {{къæртт}} {{Ази}} [[Категори:Бруней|*]] p19rreal8p2f8thkb8kvrhatqp5dcqx 0 1382 588116 424095 2025-07-07T11:20:14Z Taamu 795 588116 wikitext text/x-wiki {{Азтæ|1661|1662|1663|1664|1665|1666|1667|1668|1669|1630|1640|1650|1660|1670|1680|1690|XVI æнус|XVII æнус|XVIII æнус}} == Цаутæ == * «Къаролы закъон» [[Дани]]йы, уый фæдыл Дани [[абсолютон монархи]] сси. == Райгуырдысты == * == Амардысты == * [[Ферма, Пьер|Пьер Ферма]], [[франц]]аг математик. {{къæртт-аз}} [[Категори:1665]] ob78x6ax8072g6d88q66vb28ao8jyvf 0 1632 588100 424253 2025-07-07T11:06:45Z Taamu 795 588100 wikitext text/x-wiki {{Азтæ|1786|1787|1788|1789|1790|1791|1792|1793|1794|1760|1770|1780|1790|1800|1810|1820|XVII æнус|XVIII æнус|XIX æнус}} == Цаутæ == * == Райгуырдысты == * [[23 майы]] — [[Дюмон-Дюрвиль, Жюль Себастьен Сезар|Жюль Себастьен Сезар Дюмон-Дюрвиль]] (''Jules-Sébastien-César Dumont d’Urville'') (ам. [[1842]]), [[Сабыр фурд]]ы [[франц]]аг иртасæг. == Амардысты == * {{year-stub}} [[Категори:1790]] c8kc4tcc9cjdnfw3h2j84yd38gcvj2j 0 1649 588101 466530 2025-07-07T11:06:51Z Taamu 795 588101 wikitext text/x-wiki {{Азтæ|1794|1795|1796|1797|1798|1799|1800|1801|1802|1760|1770|1780|1790|1800|1810|1820|XVII æнус|XVIII æнус|XIX æнус}} == Цаутæ == * == Райгуырдысты == * [[8 апрелы]] — [[Соломос, Дионисиос|Дионисиос Соломос]] (ам. [[1857]]), бердзенаг поэт. * [[26 апрелы]] — [[Делакруа, Эжен|Эжен Делакруа]] (''Eugène Ferdinand Victor Delacroix'') (амард [[1863]]), [[франц]]аг нывгæнæг. * [[24 декабры]] — [[Мицкевич, Адам|Адам Мицкевич]], [[польшæйаг æвзаг|польшæйаг]] [[поэт]]. == Амардысты == * {{year-stub}} [[Категори:1798]] kceq8l1rzfvm40yve7hk6bh92h4cs5i 0 1669 588098 424285 2025-07-07T11:06:34Z Taamu 795 588098 wikitext text/x-wiki {{Азтæ|1804|1805|1806|1807|1808|1809|1810|1811|1812|1770|1780|1790|1800|1810|1820|1830|XVIII æнус|XIX æнус|XX æнус}} == Цаутæ == * == Райгуырдысты == * [[22 майы]] — [[Нерваль, Жерар де|Жерар де Нерваль]] (''Gérard de Nerval'') (ам. [[1855]]), [[франц]]аг поэт-романтик. == Амардысты == * {{year-stub}} [[Категори:1808]] dqzannk0trz1ecbt18j1mcfqnf5m84y 0 1707 588099 424312 2025-07-07T11:06:40Z Taamu 795 588099 wikitext text/x-wiki {{Азтæ|1823|1824|1825|1826|1827|1828|1829|1830|1831|1790|1800|1810|1820|1830|1840|1850|XVIII æнус|XIX æнус|XX æнус}} == Цаутæ == * == Райгуырдысты == * [[5 апрелы]] — [[Листер, Джозеф|Джозеф Листер]] (''Joseph Lister'') (ам. [[1912]]), англисаг хирург, [[антисептикæ|антисептикæйы]] парахатгæнæг. * [[1 майы]] — [[Бретон, Жюль|Жюль Бретон]] (''Jules Breton'') (ам. [[1906]]), [[франц]]аг нывгæнæг. == Амардысты == * {{year-stub}} [[Категори:1827]] g6llenx6ok44p04hvej8f5g8uf5zycp 0 1779 588097 424355 2025-07-07T11:06:26Z Taamu 795 588097 wikitext text/x-wiki {{Азтæ|1859|1860|1861|1862|1863|1864|1865|1866|1867|1830|1840|1850|1860|1870|1880|1890|XVIII æнус|XIX æнус|XX æнус}} == Цаутæ == * == Райгуырдысты == * [[12 майы]] — [[Борд, Шарль|Шарль Борд]] (''Charles Bordes La Roche-Corbon'') (ум. [[1909]]), [[франц]]аг композитор, педагог. == Амардысты == * {{year-stub}} [[Категори:1863]] dz7ihjl5wzn6fqmvpjdldp1rhmn5xsx 0 1791 588115 424362 2025-07-07T11:20:10Z Taamu 795 588115 wikitext text/x-wiki {{Азтæ|1865|1866|1867|1868|1869|1870|1871|1872|1873|1830|1840|1850|1860|1870|1880|1890|XVIII æнус|XIX æнус|XX æнус}} == Цаутæ == * [[1 мартъийы]] — [[Менделеев, Иваны фырт Дмитрий]] раргом кодта [[элементты периодикон системæ]]. Уыцы системæ «Менделеевы таблицæ» дæр хонынц. == Райгуырдысты == * [[31 декабры]] — [[Матисс, Анри|Анри Матисс]], [[франц]]аг нывгæнæг. * [[1 мартъийы]] — [[Гуырдзыбеты Блашка]], [[ирон æвзаг|ирон]] поэт, [[дыгурон диалект|дыгуронау]] чи фыста, фыццаг ахæм поэт. == Амардысты == * [[Категори:1869]] 04a9n9qniltfx95041xgoivp1o9hpeh 0 3875 588112 579930 2025-07-07T11:19:39Z Taamu 795 588112 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Тæргæйтты мæй}} == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == * == Цаутæ == [[Ныв:1agRastdzinad.jpg|thumb|«Рæстдзинад»-ы фыццаг номыр]] * [[1923]] — Мыхуырæй рацыд газет «[[Рæстдзинад]]»-ы фыццаг номыр. * [[1990]] — [[Советон Цæдис|Советон Цæдисы]] конституцийæ аиувæрс кодтой [[Советон Цæдисы Коммунистон парти|ЦСКП-йы]] сæйраг ролы тыххæй статья. * [[2004]] — [[Путин, Владимиры фырт Владимир|Владимир Путин]] дыккаг хатт æвзæрст æрцыд Уæрæсейы президентæй. == Ацы бон райгуырдысты == * [[1879]] — [[Эйнштейн, Альберт|Альберт Эйнштейн]] (ам. [[1955]]), немыцаг физик, Нобелы премийы лауреат (1921). * [[1922]] — [[Бакстер, Лес|Лес Бакстер]] (ам. [[1996]]), америкаг композитор. * [[1925]] — [[Уэйн, Джон|Джон Уэйн]] (ам. [[1994]]), англисаг фыссæг. * [[1928]] — [[Че Гевара, Эрнесто|Эрнесто Че Гевара]], [[Латинаг Америкæ|Латинаг Америкæйы]] революционер, [[Кубæ|Кубæйы]] [[революци]]йы «команданте». * [[1955]] — [[Кодзырты Таймураз]], [[Дзæуджыхъæу]]ы «[[Алани (ФК)|Спартачы]]» футболист. * [[1970]] — [[Саленджер, Мередит|Мередит Саленджер]], [[АИШ|америкаг]] актрисæ. == Ацы бон амардысты == * [[1848]] — [[Жиркевич, Степаны фырт Ивано|Иван Жиркевич]], [[Уæрæсе|уырыссаг]] [[Æфсæд|æфсæдты]] хистæр æмæ фыссæг. * [[1883]] — [[Маркс, Карл|Карл Маркс]] (''Karl Marx'') (р.&nbsp;[[1818]]), [[Герман|немыцаг]] философ æмæ политик, [[коммунизм]]ы теорийы бындурæвæрæг. * [[1983]] — [[Роне, Морис|Морис Роне]] (''Maurice Ronet'') (р.&nbsp;[[1927]]), [[франц]]аг актёр. [[Категори:Бонтæ]] t94zz9bdrkdne9zjocmyjl39q8noo4n 0 3882 588096 579844 2025-07-07T11:06:20Z Taamu 795 588096 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Цыппурсы мæй}} == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == == Цаутæ == * == Ацы бон райгуырдысты == * == Ацы бон амардысты == * [[1594]] — [[Меркатор, Герард|Герард Меркатор]] (æцæг мыггаг у ''Кремер'') (р. [[1512]]), фламандиаг картограф. * [[1916]] — [[Тости, Франческо Паоло|Франческо Паоло Тости]] (''Francesco Paolo Tosti'') (р. [[1846]]), [[итали]]аг композитор. * [[1918]] — [[Ростан, Эдмон|Эдмон Ростан]], [[франц]]аг [[поэт]], [[драматург]]. * [[1987]] — [[Зельдович, Борисы фырт Яков|Яков Зельдович]] — [[Советон Цæдис|советон]] физик. [[Категори:Бонтæ]] 0ckpo0q1u1yvl4o5zhfnc2vwf69gxuk 0 3983 588067 518414 2025-07-06T20:18:49Z Taamu 795 588067 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Мозамбичы Республикæ |Оригиналон ном = República de Moçambique |Гуырынон хауæн = Мозамбичы |Тырыса = Flag of Mozambique.svg |Герб = Emblem of Mozambique.svg |Гимны ном = Pátria Amada |Гимны номы тæлмац = Уарзон фыдыбæстæ |Хицауиуæджы хуыз = Президентон республикæ |Картæ = Mozambique_on_the_globe_%28Africa_centered%29.svg |Æвзаг = [[португайлаг æвзаг|португайлаг]] |Хæдбар сси = [[1975]] [[Португали]]йæ |Сæйраг сахар = [[Мапуту]] |Стырдæр сахартæ = [[Мапуту]] |Хицæутты титултæ = [[Президент]]<br />[[Премьер-министр]] |Хицæуттæ=Арманду Гебуза<br />Айреш Бонифациу Али |Фæзуат = 801 590 |Доны процент = 2,2 |Цæрджытæ = 34881007 |Бахыгъды аз = 2024 |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = |Сфысты аз = |Æнгомад = 28,7 |Валютæ = [[метикал]] |Домен = [[.mz]] |Телефонон код = 258 |Сахатон таг = +2 }} '''Мозамби́к''' ({{lang-pt|Moçambique}}), официалон ном у '''Мозамбичы Республикæ''' ({{lang-pt|República de Moçambique}} {{IPA|[ʁɛˈpublikɐ di musɐ̃ˈbiki]}}) у [[Африкæ|Африкæйы]] хуссары [[паддзахад]], [[Индийы фурд]]ы былыл. Мозамбик у егъау паддзахад, йæ фæзуат у 799 380 км², уымæй ахсы 35-æм бынат дунейы паддзахæдты ’хсæн. Бæстæйы цæрынц 19 милуан адæймагæй фылдæр. [[Ныв:Mozambique carte.png|thumb|right|250px|Мозамбик]] {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Мозамбик|*]] [[Категори:Португалийы раздæры колонитæ]] hwcskvjkvi7oe0ei8ehn5a3sk5ytulf 0 4133 588114 579863 2025-07-07T11:20:06Z Taamu 795 588114 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Цыппурсы мæй}} '''31 декабры''', [[ирон æвзаг|иронау]] '''цыппурсы мæйы 31-æм бон''' — азы 365-æм бон ({{ома|даргъ азы|високосный год}} 366-æм бон). == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == == Цаутæ == * [[406]] — [[вандалтæ]] æмæ [[алайнаг адæм|алантæ]] [[Рейн (цæугæдон)|цæугæдон Рейныл]] ахызтысты æмæ балæбурдтой [[Галли|Галлимæ]] (ныррыкон [[Франц]]). * [[1898]] — фыццаг [[телефон]]он лини [[Мæскуы]]—[[Бетъырбух]]. * [[1918]] — [[Герман]]ы ’фсад ацыд [[Вильнюс|Вильнюсæй]]. == Ацы бон райгуырдысты == * [[1378]] — Альфонсо де Борджæ, фæстæдæр [[Каликст III, папæ|Каликст III]], [[Ромы папæ]] ([[1455]]—[[1458]]). * [[1858]] — [[Кудиркæ, Винцас|Винцас Кудиркæ]], [[Литва]]йы [[гимн]]ы автор. * [[1869]] — [[Матисс, Анри|Анри Матисс]], [[франц]]аг нывгæнæг. == Ацы бон амардысты == * [[192]] — [[Луций Элий Аврелий Коммод]], [[Рагон Ром|ромаг]] [[император]]. * [[1899]] — [[Миллекер, Карл|Карл Миллекер]] (''Karl Joseph Millöcker'') (род. [[1842]]), [[австри]]аг композитор, классикон [[Венæ|венæйаг]] [[опереттæ|опереттæйы]] бындурæвæрæг. * [[1993]] — [[Гамсахурдиа, Звиад|Звиад Гамсахурдиа]], [[Советон Цæдис|Советон Цæдисы]] фехæлды фæстæ [[Гуырдзыстон]]ы фыццаг [[президент]]. [[Категори:Бонтæ]] m4r7kaiennvrdpeldc1cdwc31vl8nt8 0 4456 588109 579971 2025-07-07T11:19:24Z Taamu 795 588109 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Хуымгæнæны мæй}} == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == * [[Израиль]] — хæстонты мысæн бон. * [[Танзани]] — баиугонды бон. == Цаутæ == * [[1607]] — Генрийы сынæгыл (нырыккон штат [[Вирджини]]йы) раргъæвдысты фыццаг [[англисаг адæм|англисаг]] колонисттæ. * [[1755]] — Кадджынæй байгом и [[Мæскуыйы паддзахадон университет|Мæскуыйы университет]]. * [[1966]] — [[Ташкенты]] [[Ташкенты зæххæнкъуыст|зæххæнкъуыст]] (8 баллы). * [[1986]] — [[Чернобыль|Чернобылы]] катастрофæ. == Ацы бон райгуырдысты == * [[1794]] — [[Шёгрен, Андреас Йухан|Андреас Шёгрен]] (''Andreas Johan Sjögren'') (амард [[1855]]), уæрæсейаг филолог, историк, археолог æмæ этнограф. Шёгрен саразта [[ирон алфавит|фыццаг кириллон алфавит]] [[ирон æвзаг|ирон æвзагæн]]. * [[1798]] — [[Делакруа, Эжен|Эжен Делакруа]] (''Eugène Ferdinand Victor Delacroix'') (амард [[1863]]), [[франц]]аг нывгæнæг. == Ацы бон амардысты == * [[1938]] — [[Гуссерль, Эдмунд|Эдмунд Гуссерль]] (''Edmund Husserl'') (райгуырд [[1859]]), немыцаг философ, феноменологийы бындурæвæрæг. [[Категори:Бонтæ]] 6369c2pkzf8wtj4ab3gvy6qycdnh7ot 0 4532 588015 583165 2025-07-06T13:11:35Z Taamu 795 /* Дзимыргом истори æмæ литературæйы */ 588015 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="{{float right}}" width="350px" |- ! colspan="2" align="center" bgcolor={{хуыз|Ирыстон}} | Дзимыргом<br /> |- | colspan="2" align="center" | [[Image:Kelylake.jpg|center|270px|Дзимыргом]] |- ! colspan="2" align="center" bgcolor={{хуыз|Ирыстон}} | Картæ |- | {{ПозКартæ|Хуссар Ирыстон |label=Дзимыргом |lat_dir =N |lat_deg = 42|lat_min = 25|lat_sec =51 |lon_dir =E |lon_deg = 44|lon_min = 23|lon_sec =6 |position=bottom|width=270|float=center|caption=}} |- |} '''Дзимыргом''' кæнæ '''Дзимыр''' ({{lang-ka|ჟამური}}) ис [[Хуссар Ирыстон|Ирыстоны хуссар хайæн]] йæ цæгат-хурыскæсæны. Йæ алыварс сты: хурыскæсæнырдыгæй — [[Хъудыком]], [[Млет]]; хурныгуылæнырдыгæй — [[Къара]], [[Цъурта]], хуссарырдыгæй — [[Ломис]], [[Елойтæ (Ленингоры район)|Елойтæ]], цæгатæрдыгæй — [[Хъелы æфцæг]], [[Урстуалтæ]]; цæгат-хурныгуылæнырдыгæй — [[Гнугъ]]. Дзимыр цы зæхх ахсы, уымæн йæ дæргъ у 25 [[километр|километрæй]] фылдæр, йæ уæрх — 10 километры. Ам уыдис ахæм хъæутæ: [[Уæллаг Баджин]], Астæуккаг Баджин, [[Дæллаг Баджин]], [[Горга]], [[Хетъетæ (хъæу)|Хетъетæ]], [[Тогойтæ (хъæу)|Тогойтæ]], [[Къора (Хуссар Ирыстон)|Къора]], [[Пагæтæ (хъæу)|Пагæтæ]], Паркатæ, Дзуат, [[Дзæццойтæ (хъæу)|Дзæццойтæ]], [[Хæтотæ]], [[Гуырцъытæ (хъæу)|Гуырцъытæ]], Бетъретæ, [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойтæ]], Сачнатæ, Гæгойтæ, Сыгъд, [[Мæхъитæ (хъæу)|Мæхъитæ]], Мæсгуытæ, [[Фæрниатæ (хъæу)|Фæрниатæ]], Хъасайтæ, Хъулатæ, Хъаратæ, Сланбегтæ, Куыцитæ, Теккойтæ — æдæппæт 25 хъæуæй фылдæр. Куыд хæххон хъæутæ, афтæ стыртæ нæ уыдысты: иуты дзы цардис 4-9 хæдзары, иннæты — 10-15, аннæты та 15-20 кæнæ 23-25 хæдзары. Мыггæгтæ та дзы уыд ахæмтæ: [[Бедойтæ]], [[Биганатæ]], [[Битъæртæ]], [[Гæгойтæ]], [[Гуырцъытæ]], [[Дзебысатæ]], [[Додотæ]], [[Долеттæ]], [[Къоратæ]], [[Мæхъитæ]], [[Пагæтæ]], [[Паркатæ]], [[Сачнатæ]], [[Фæрниатæ]], [[Хъаратæ]], [[Хъасайтæ]], [[Хъулатæ]] æмæ [[Цгъойтæ]]. == Ахуырады проблемæтæ Дзимыргомы == Егъау комбæстæ уыд Дзимыр, фæлæ йæм рæстмæ йæ хъус ничи дардта. Æгæрмæгуыр, райдайæн скъолайæ уæлдæр дзы нæ уыди, нæ рухс, нæ фæндаг. Афтæмæй та ам куыста хъæусовет — фæллойгæнджыты депутатты Дзимыры хъæууон Советы æххæстком. [[1950-тæ|Фæндзайæм азты]] дæр ма дзы уыд авд [[колхоз|коллективон хæдзарады]]. Колхозтæ стыртæ нæ уыдысты, фæлæ иууылдæр — æфтиагджын. Дзимыргом районы астæумагъз хуыдтой, районмæ фосдарыны продукттæй цы цыд æппæт хъæутæй, уымæн йе ’ртыццаг хай æфтыд Дзимыргомæй. Уымæ гæсгæ йæм хъусдард дæр хъуамæ тынгдæр уыдаид, фæлæ баззад рохуаты. Уымæн уыдис йæхи аххосæгтæ: 40-æм азты дыккаг æмбисы Ирыстоны хуссар хайы цы [[скъола|скъолатæ]] уыд, уым иууылдæр ахуыр кæнын райдыдтой [[гуырдзиаг æвзаг|гуырдзиаг æвзагыл]]. Дзимырмæ дæр барвыстой иу [[гуырдзиаг адæм|гуырдзиаджы]] — Григорий Цхомелидзейы. Уый хъуамæ уыдаид, Цгъойты хъæуы гуырдзиаг æвзагыл цы [[астазон скъола]] байгом кæнынмæ хъавыдысты, уый директор. Уымæн районы ахуырады хайад бахæс кодта бынаты ахуыры кары сабиты сбæрæг кæнын, йæхицæн педагогон кадртæ ссарын, стæй та скъолайы агъуыст æмæ а. д. Дзимыргомы уыцы рæстæг уый бæрц сывæллæттæ уыд, æмæ астазон скъола нæ, фæлæ астæуккаг скъолайы фаг дæр уыдысты. Цгъойты хъæуы æмæ Бетъреты хъæуы сабитæ дæр уыдысты 8-азон скъолайы фаг, уымæй дарддæр ма ацы комбæсты куыста цыппар райдайæн скъолайы. Рæзгæ фæлтæрæн æхсызгон уыд, сæ комбæсты сын кæдæй-уæдæй астазон скъола кæй гом кæнынц, уый. Фæлæ куы базыдтой скъола гуырдзиаг кæй уыдзæн, уый, уæд ныхлæуды нысанæн алыгъдысты æмæ бамбæхстысты. Нæ сæ фæндыд, гуырдзиаг скъола сæм байгом кодтаиккой, уый. Цхомелидзе районы ахуырады хайадмæ ныххаста ахæм хабар, зæгъгæ, Дзимыргомы сывæллон бынтондæр нæй. Уый адыл цæхгæр алыг комбæсты скъола нæ байгом кæныны фарста. Ничиуал бафарста хъæубæсты, нæдæр колхозы разамонджыты. Æндæр ахæм хабар [[XIX æнус|ХIХ æнусы]] дæр æрцыди. [[1863-æм аз]]ы Цгъойты хъæумæ æрвыст æрцыд [[Григорий Цъеретели]]. 5 октябры уый фыста [[Ортъеу]]ы хъæуы сауджын С. Канделакимæ, ома, æрæмбырд кодтон фондз ирон сывæллоны æмæ сæ ахуыр кæнын гуырдзиаг æвзагыл, фæлæ нæй гуырдзиаг дамгъуат. Иуæй ирæтты хъæуæн йæ историон ном аивта, иннæмæй ирон сабиты фыццаг къласæй хъавыд гуырдзиаг æвзагыл ахуыр кæнынмæ. Афтæмæй та [[Æгъуызаты Иуане]] йæ дамгъуат æмæ райдайæн кълæстæн ахуыргæнæн чингуытæ [[ирон æвзаг|ирон æвзагыл]] [[1930-æм аз]]ы размæ рауагъта. [[Педагогикæ]] рагæй-æрæгмæ афтæ домы, цæмæй сабитæ райдайæн кълæсты ахуыр кæной сæхи мадæлон æвзагыл. Æрмæст иу хорздзинад æрцыд дзимырæгтыл, байгом сæм кодтой райдайæн скъолатæ. Фæлæ уый фаг нæ уыд. Иннæ кæмттау, уыдоны дæр фæндыд, цæмæй сæ сабитæ дарддæр ахуыр кодтаиккой. Фæлæ ууыл нæдæр сæхæдæг, нæдæр районы разамонджытæ фаг нæ батыхстысты, æндæра æппæтиумæйаг ахуыр райсын закъон цы бæстæйы уыд, уым сабитæн райдайæн скъолайæ дарддæр ахуыры бар цæмæннæ уыд? Дзимыргом рохуаты æрмæст ахуырады къабазы нæ баззад. Ам [[1960-тæ|1960-æм азты]] дæр нæма уыд рæстмæ фæндаг, рухс, радио, бастдзинад æмæ а. д. Цгъойты Дзигойы фырт Харитон цæмæй астæуккаг скъола каст фæуыдаид, уый тыххæй йæ рахау-бахау кæнын бахъуыд бирæ: куы [[Млет]]ы ахуыр кодта, куы — [[Икъот]]ы, стæй та — [[Тбилис|Тбилисы (Калачы)]]. Хуыздæр бон нæ уыд æндæр æрыгон дзимырæгтыл дæр: уыдонæй бирæтæ райдайæн ахуыр иронау истой, астазон — гуырдзиагау, 9 æмæ 10 кълæстæ та — уырыссагау. Иу скъолайæ иннæмæ цæугæйæ сæ-иу алы хатт дæр сбадын кодтой кълас дæлдæр. Ахæм уавæрты скъоламæ цæуын у моралон æмæ физикон æфхæрдæй дæр фыддæр. == Дзимыргом куыд федзæрæг == Дзимыр кæй федзæрæг, уымæн йæ аххосæгтæ сты уæлдæр ранымад цухдзинæдтæ, ома, бирæ цæмæйдæрты хъусдардæй иппæрд кæй уыд, уый дзимирæгты æркодта райгуырæн комбæстæй фæлидзынмæ. Цæмæй ма алыгъдаиккой ацы комбæсты адæм, уый тыххæй районы разамонджытæ æрæджиау, 1960-æм азты райдайæнæй ардæм райдыдтой фæндаг аразын, рухс уадзын. Ацы куыстытæ сæ тæккæ тæмæны куы уыдысты, раст уыцы рæстæджы хицауадæй рацыд ахæм уынаффæ, цæмæй адæм [[фос]] мауал дардтаиккой. Бирæ кæмтты адæм сæ царды сæйраг фæрæз [[фосдарынад]] кæмæн уыд, уыдон хъæддыхæй рацыдысты ацы уынаффæйы ныхмæ. Дзимыргомы ахæм ничи разынд æмæ районы разамонджытæ уынгæджы кæй нæ фæкодтой. Куы сын сæ фос аслам аргъыл уæй кæнын кодтой колхозæн, куы сын сæм тыхæй байсынæй дæр æртхъирæн кодтой, зæгъгæ, уæлдæр хицауадæй рацæугæ закъон афтæ домы. Дзимирæгтæ дæр ма сæ сæрæн уый зыдтой æмæ бар-æнæбары фæлыгъдысты Цæгат Ирыстоны алы хъæутæм. Ацы ком кæй федзæрæг, уый у тугтæригъæд хъуыддаг. Ардыгæттæ тынг бирæ уарзтой сæ бæстæ. Уыдоны ’хсæн уыдысты ахæмтæ дæр, кæцытæ-иу алыгъдысты [[Цæгат Ирыстон|Цæгат Ирмæ]] æмæ та-иу фæстæмæ æрыздæхтысты, сæ иуæй-иутæ дыгай хæттыты дæр. Уымæн æмæ ам кæд зын уавæрты цардысты, уæддæр ком экологон æгъдауæй у сыгъдæг, йе ’рдзон миниуджытæ, йæ уæлдæф æмæ йæ дæттæ сты, æмбал стæм кæмæн ис, ахæмтæ. Ам лæг æрмæст хъæды халсартæ, зокъотæ, гагадыргътæ фаг куы æрæмбырд кæна, уæддæр сараздзæн йæхицæн цæрыны фæрæзтæ. Йæ алыварс цы кæмттæ ис, уыдонæй бирæтæн нæ уыд фаг уыгæрдæнтæ, хуымзæхх, сæрвæттæ. Дзимыргомы хъæутæй та бирæтæн уыд уыгæрдæнтæ, парахат фезмæлæнтæ. Æрмæст ма сæм хъуыд фæндæгтæ. Дзимырæй 20-22 километры æддæдæр ис иу ком. Ирæй чи сгуырдзы, ахæм мыггæгтæ дзы цæры — Бунтуритæ, Бурдулитæ, Гогичашвилитæ æмæ Сухашвилитæ, ома, [[Бутатæ]], [[Бурдултæ]], [[Годжыцатæ]] æмæ [[Сухитæ]]. Сæ комбæстæ та кæддæр Сыхуат хуынд, фæлæ ранымад адæм сæ мыггæгты аивынимæ иумæ аивтой сæ комы ном дæр, схуыдтой йæ [[Цхават]]. == Дзимыргом æмæ Хъудыком == Дзимыргомæн йæ сыхаг кæмттæй æнгом æмæ хъæрмуддæр ахаст уыд [[Хъудыком]]ы адæмимæ. Уымæн æмæ ам дæр, Дзимыргомау, цæрджыты зынгæ хай уыдысты [[Тæга]]йы байзæддаг — Цгъойтæ, Сачнатæ, Гуырцъытæ. Кæрæдзимæ кастысты хионты, æрвадæлты, хæрæфыртты, мадырвадæлты æмæ адджын сыхæгты цæстæй. Сæ хæстæгдзинады тыххæй фыста Калойы-фырт йæ историон-этнографион чиныг «Ирæттæ»-йы. == Дзимыргомы æрдзон уавæртæ == Ацы комæн йе ’рдзон уавæртæ, йæ [[экологи]], йæ [[суардæттæ]] фадат радтаиккой ам балнеологон курорттæ, фæлладуадзæн хæдзæрттæ, зымæгон спортивон хъæзтыты базæ саразынæн, фæлæ, хъыгагæн, æппæт уыдæттæ дзæгъæлы фесты, рохуаты баззадысты Дзимиргомæн йæхиау. Ам ис суар доны цыппар хуызы — цыппар суар. Уыдонæй иу [[Баджины суар]] хаст у Сырх чиныгмæ дæр. Суткæмæ йе ’фтиаг у 180000 [[литр]]ы. Иннæ æртæ — Гуырцъыты, Тогойты æмæ Цгъойты суæрттæ — афтæ стыртæ кæд не сты, уæддæр уыдон дæр бæззынц. Уымæй уæлдай ма Къорайы ис [[сондон]]ы дон, комбæстæн йæ дæллаг кæронмæ æввахс та ис сæрнизæй хосгæнæн дæттæ. Дзимыргомы зайынц [[æхсынкъмарæн]], фыцгæйæ хæрынæнбæзгæ [[цил]], [[фугæ]], [[саунæмыг]], [[цъуй]], [[дзæгъæлдзу]], [[уагъылы]], [[малусæг]], [[мыртгæ]], [[пысыра]], [[хæрыны хъоло]], [[нæууы зокъо|нæууы]], хъæды æмæ хомæйхæргæ [[зокъо|зокъотæ]], бирæ хъæддаг [[халсартæ]] æмæ [[гагадыргътæ]]. == Дзимыргомы бынæтты нæмттæ сгуырдзиаг куыд сты == [[Ныв:Keli Lake 09.08.2005 (2).jpg|thumb|250px|Хъелы цад]] Гуырдзы амы бынæттыл сæвæрдтой йæхи нæмттæ ирон нæмтты бæсты: Дзимыры схуыдтой ''Жамури'', [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойты хъæуы]] — æртæ номæй: ''Цъин'', ''Цъинсопели'', ''Цугуанткъари''; Куыцырты (Куыцыриты) — ''Косиани''; Мæсгуыты — ''Цихилеби''; Черзезты — ''Черкезани''; [[Баджин]]ы — ''Башни''; Сыгъды — ''Скъида''; [[Хъудыком]]ы — ''Кудикимо''; Дзуаты — ''Дзуаткъари''. Иу хъæу та дзы ''Къибихани'' схуыдтой, афтæмæй Дзимыргомы ахæм хъæуы никуы уыд рагæй-æрæгмæ. Уымæй дарддæр ма а комбæсты æрдзы рæсугъддзинадæй æмæ историон æгъдауæй цымыдисаг цыдæриддæр уыдис, уыдоныл дæр та-иу сæхи нæмттæ авæрдтой, цыма æрдз æмæ историон цыртдзæвæнтæн дæр «се ’мдзуарджын» уыдысты, уыйау. Хъелы цады уыдон схуыдтой ''Хъелис тъба'', историон æмæ динон фидар гæнæхты ансамбль Бериты сыхы — ''Берцих'', [[Дзимыры рагъ]]ы — ''Ломис-Алеуы'' рагъ, [[Иры рагъ]]ы — ''Харули''. Дзимыры æрдзы фидауцджын цад нæхирдыгонау [[Хъелы цад]] уымæн хуынд æмæ ис бæрзонд ран — 2920 метры бæрзæндæн. Ахæм бынæтты куыд нæхимæ, Дзимыры, афтæ нæ сыхаг кæмтты дæр хонынц [[Хъел]], ома, бæрзонд ран. Зæгъæм, уæлвæзæн хурыскæсæнырдыгæй цы рæсугъд дзуар ис, уый бынæттон адæм хонынц [[Хъилы Уастырджи]]. Цы рагыл ис, уый — [[Хъелы æфцæг]], фæзгонд кæм ахаста, уый та — [[Хъелы фæз]]. Цы дардыл дзурын, Дзимыргомæй Хъудыкомы ’хсæн цы рагъ ис, уый хонынц æмæ хуыдтой Дзимыры рагъ. Уымæн йæ райдайæн ис Дзимыры зæххыл — Паддзахы Мус (Арагуийы æлдар сабиты кæм банай кодта, уым). Уый хуссарырдæм ацыд иу-дыууæ километры Дзимырæн хурыскæсæнырдыгæй йæ рæзты. Уый фæстæ ныххæццæ Ломисмæ. Гуырдзиаг географ [[Вахушти Багратиони|Вахушти]] рагъыл цæмæдæр гæсгæ сæвæрдта Ломис-Алеуы рагъ. Афтæмæй та рагъæн йæ рæсугъд бынæттæ, стæй йæ райдайæн дæр Дзимыры зæххыл ис. Гуырдзыйæ иу хæдæвзæрд ахуыргонд Топчишвили комкоммæ загъта: «Дзимыр (Жамури) гуырдзиаг регион кæй у, ууыл æрмæст ацы комæй рацæугæ рагон гуырдзиаг мыггаг — Жамрели дæр у дзурæг». Жамурели кæй хонынц, уыцы мыггаг æцæгæй та [[Битъæртæ|Битъæрты мыггаг]] у. Уыцы мыггагæй кæйдæрты бахъуыд Дзимырæй [[Курта (Ленингоры район)|Куртамæ]], [[Икъот]] æмæ [[Цъиркол]]мæ алидзыны тыххæй сæ мыггаг фæивын. Уыцы хъæутæм куы ныццыдысты, уæд сын радтой ног мыггæгтæ: Куртайы хъæу — Жамурели, Икъот æмæ Цъиркол — Осишвили. Уæдæ Жамурели кæд рагон мыггаг ссис, уæддæр Битъæрты мыггагæй рагондæр нæу, гуырдзиаг та бар-æнæбары ссис. == Дзимыргом истори æмæ литературæйы == Дзимыргом æмæ йæ адæмыл цæстуарзон ныхас загъта ирон фыссæг [[Гæдиаты Секъа]]. Уый æрмæст йе сфæлдыстадæй нæ, фæлæ ма йæ миддуне æмæ зæрдæйæ дæр æнгом баст уыд Дзимыргомимæ. Секъа зæрдæбынæй уарзта йæ сыхаг комбæстæ æмæ йыл бирæ зæрдæмæхъаргæ поэтикон рæнхъытæ дæр ныффыста. Историон зонæдты кандидат [[Дзаттиаты Руслан]], Дзимыргомы историон цыртдзæвæнтыл дзургæйæ, фыссы: «Дзимырæн йæ мæсгуытæ æрдæгхæлдæй дæр рæсугъд æмæ цымыдисаг сты». Æрмæст Бериты сыхы мæсгуытæ сæхæдæг æнæхъæн историон фæзынд сты. Тогойты мæсыг — æмбисондхæссæн. Хъасайты мæсыг, Алардыйы мæсыг, Баджины мæсгуытæ — сæ иуæй иннæ рæсугъддæр æмæ фидауцджындæр. Чи сæ фехæлд, уыдоны дæр паддзахы æфсад фыдæнæн ныппырх кодтой, адон нæ ныхмæ сты, зæгъгæ. Зынгæ ирон поэт [[Плиты Илья]] куыста [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойты хъæуы]] райдайæн скъолайы ахуыргæнæгæй. Уый афтæ тынг бауарзта ацы комбæстæ æмæ йыл ныффыста [[кадæг]] «Дзимыр». Уым ирд поэтикон æнкъарæнтимæ зæгъы, æз ирон æгъдæуттæ Дзимыры базыдтон, зæгъгæ. {{Дзимыргом}} {{Рæстдзинад}} [[Категори:Дзимыргом|*]] e657ba8usptflwqpaevap3b9oeocrhv 588016 588015 2025-07-06T13:14:52Z Taamu 795 588016 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="{{float right}}" width="350px" |- ! colspan="2" align="center" bgcolor={{хуыз|Ирыстон}} | Дзимыргом<br /> |- | colspan="2" align="center" | [[Image:Kelylake.jpg|center|270px|Дзимыргом]] |- ! colspan="2" align="center" bgcolor={{хуыз|Ирыстон}} | Картæ |- | {{ПозКартæ|Хуссар Ирыстон |label=Дзимыргом |lat_dir =N |lat_deg = 42|lat_min = 25|lat_sec =51 |lon_dir =E |lon_deg = 44|lon_min = 23|lon_sec =6 |position=bottom|width=270|float=center|caption=}} |- |} '''Дзимыргом''' кæнæ '''Дзимыр''' ({{lang-ka|ჟამური}}) ис [[Хуссар Ирыстон|Ирыстоны хуссар хайæн]] йæ цæгат-хурыскæсæны. Йæ алыварс сты: хурыскæсæнырдыгæй — [[Хъудыком]], [[Млет]]; хурныгуылæнырдыгæй — [[Къара]], [[Цъурта]], хуссарырдыгæй — [[Ломис]], [[Елойтæ (Ленингоры район)|Елойтæ]], цæгатæрдыгæй — [[Хъелы æфцæг]], [[Урстуалтæ]]; цæгат-хурныгуылæнырдыгæй — [[Гнугъ]]. Дзимыр цы зæхх ахсы, уымæн йæ дæргъ у 25 [[километр|километрæй]] фылдæр, йæ уæрх — 10 километры. Ам уыдис ахæм хъæутæ: [[Уæллаг Баджин]], Астæуккаг Баджин, [[Дæллаг Баджин]], [[Горга]], [[Хетъетæ (хъæу)|Хетъетæ]], [[Тогойтæ (хъæу)|Тогойтæ]], [[Къора (Хуссар Ирыстон)|Къора]], [[Пагæтæ (хъæу)|Пагæтæ]], Паркатæ, Дзуат, [[Дзæццойтæ (хъæу)|Дзæццойтæ]], [[Хæтотæ]], [[Гуырцъытæ (хъæу)|Гуырцъытæ]], Бетъретæ, [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойтæ]], Сачнатæ, Гæгойтæ, Сыгъд, [[Мæхъитæ (хъæу)|Мæхъитæ]], Мæсгуытæ, [[Фæрниатæ (хъæу)|Фæрниатæ]], Хъасайтæ, Хъулатæ, Хъаратæ, Сланбегтæ, Куыцитæ, Теккойтæ — æдæппæт 25 хъæуæй фылдæр. Куыд хæххон хъæутæ, афтæ стыртæ нæ уыдысты: иуты дзы цардис 4-9 хæдзары, иннæты — 10-15, аннæты та 15-20 кæнæ 23-25 хæдзары. Мыггæгтæ та дзы уыд ахæмтæ: [[Бедойтæ]], [[Биганатæ]], [[Битъæртæ]], [[Гæгойтæ]], [[Гуырцъытæ]], [[Дзебысатæ]], [[Додотæ]], [[Долеттæ]], [[Къоратæ]], [[Мæхъитæ]], [[Пагæтæ]], [[Паркатæ]], [[Сачнатæ]], [[Фæрниатæ]], [[Хъаратæ]], [[Хъасайтæ]], [[Хъулатæ]] æмæ [[Цгъойтæ]]. == Ахуырады проблемæтæ Дзимыргомы == Егъау комбæстæ уыд Дзимыр, фæлæ йæм рæстмæ йæ хъус ничи дардта. Æгæрмæгуыр, райдайæн скъолайæ уæлдæр дзы нæ уыди, нæ рухс, нæ фæндаг. Афтæмæй та ам куыста хъæусовет — фæллойгæнджыты депутатты Дзимыры хъæууон Советы æххæстком. [[1950-тæ|Фæндзайæм азты]] дæр ма дзы уыд авд [[колхоз|коллективон хæдзарады]]. Колхозтæ стыртæ нæ уыдысты, фæлæ иууылдæр — æфтиагджын. Дзимыргом районы астæумагъз хуыдтой, районмæ фосдарыны продукттæй цы цыд æппæт хъæутæй, уымæн йе ’ртыццаг хай æфтыд Дзимыргомæй. Уымæ гæсгæ йæм хъусдард дæр хъуамæ тынгдæр уыдаид, фæлæ баззад рохуаты. Уымæн уыдис йæхи аххосæгтæ: 40-æм азты дыккаг æмбисы Ирыстоны хуссар хайы цы [[скъола|скъолатæ]] уыд, уым иууылдæр ахуыр кæнын райдыдтой [[гуырдзиаг æвзаг|гуырдзиаг æвзагыл]]. Дзимырмæ дæр барвыстой иу [[гуырдзиаг адæм|гуырдзиаджы]] — Григорий Цхомелидзейы. Уый хъуамæ уыдаид, Цгъойты хъæуы гуырдзиаг æвзагыл цы [[астазон скъола]] байгом кæнынмæ хъавыдысты, уый директор. Уымæн районы ахуырады хайад бахæс кодта бынаты ахуыры кары сабиты сбæрæг кæнын, йæхицæн педагогон кадртæ ссарын, стæй та скъолайы агъуыст æмæ а. д. Дзимыргомы уыцы рæстæг уый бæрц сывæллæттæ уыд, æмæ астазон скъола нæ, фæлæ астæуккаг скъолайы фаг дæр уыдысты. Цгъойты хъæуы æмæ Бетъреты хъæуы сабитæ дæр уыдысты 8-азон скъолайы фаг, уымæй дарддæр ма ацы комбæсты куыста цыппар райдайæн скъолайы. Рæзгæ фæлтæрæн æхсызгон уыд, сæ комбæсты сын кæдæй-уæдæй астазон скъола кæй гом кæнынц, уый. Фæлæ куы базыдтой скъола гуырдзиаг кæй уыдзæн, уый, уæд ныхлæуды нысанæн алыгъдысты æмæ бамбæхстысты. Нæ сæ фæндыд, гуырдзиаг скъола сæм байгом кодтаиккой, уый. Цхомелидзе районы ахуырады хайадмæ ныххаста ахæм хабар, зæгъгæ, Дзимыргомы сывæллон бынтондæр нæй. Уый адыл цæхгæр алыг комбæсты скъола нæ байгом кæныны фарста. Ничиуал бафарста хъæубæсты, нæдæр колхозы разамонджыты. Æндæр ахæм хабар [[XIX æнус|ХIХ æнусы]] дæр æрцыди. [[1863-æм аз]]ы Цгъойты хъæумæ æрвыст æрцыд [[Григорий Цъеретели]]. 5 октябры уый фыста [[Ортъеу]]ы хъæуы сауджын С. Канделакимæ, ома, æрæмбырд кодтон фондз ирон сывæллоны æмæ сæ ахуыр кæнын гуырдзиаг æвзагыл, фæлæ нæй гуырдзиаг дамгъуат. Иуæй ирæтты хъæуæн йæ историон ном аивта, иннæмæй ирон сабиты фыццаг къласæй хъавыд гуырдзиаг æвзагыл ахуыр кæнынмæ. Афтæмæй та [[Æгъуызаты Иуане]] йæ дамгъуат æмæ райдайæн кълæстæн ахуыргæнæн чингуытæ [[ирон æвзаг|ирон æвзагыл]] [[1930-æм аз]]ы размæ рауагъта. [[Педагогикæ]] рагæй-æрæгмæ афтæ домы, цæмæй сабитæ райдайæн кълæсты ахуыр кæной сæхи мадæлон æвзагыл. Æрмæст иу хорздзинад æрцыд дзимырæгтыл, байгом сæм кодтой райдайæн скъолатæ. Фæлæ уый фаг нæ уыд. Иннæ кæмттау, уыдоны дæр фæндыд, цæмæй сæ сабитæ дарддæр ахуыр кодтаиккой. Фæлæ ууыл нæдæр сæхæдæг, нæдæр районы разамонджытæ фаг нæ батыхстысты, æндæра æппæтиумæйаг ахуыр райсын закъон цы бæстæйы уыд, уым сабитæн райдайæн скъолайæ дарддæр ахуыры бар цæмæннæ уыд? Дзимыргом рохуаты æрмæст ахуырады къабазы нæ баззад. Ам [[1960-тæ|1960-æм азты]] дæр нæма уыд рæстмæ фæндаг, рухс, радио, бастдзинад æмæ а. д. Цгъойты Дзигойы фырт Харитон цæмæй астæуккаг скъола каст фæуыдаид, уый тыххæй йæ рахау-бахау кæнын бахъуыд бирæ: куы [[Млет]]ы ахуыр кодта, куы — [[Икъот]]ы, стæй та — [[Тбилис|Тбилисы (Калачы)]]. Хуыздæр бон нæ уыд æндæр æрыгон дзимырæгтыл дæр: уыдонæй бирæтæ райдайæн ахуыр иронау истой, астазон — гуырдзиагау, 9 æмæ 10 кълæстæ та — уырыссагау. Иу скъолайæ иннæмæ цæугæйæ сæ-иу алы хатт дæр сбадын кодтой кълас дæлдæр. Ахæм уавæрты скъоламæ цæуын у моралон æмæ физикон æфхæрдæй дæр фыддæр. == Дзимыргом куыд федзæрæг == Дзимыр кæй федзæрæг, уымæн йæ аххосæгтæ сты уæлдæр ранымад цухдзинæдтæ, ома, бирæ цæмæйдæрты хъусдардæй иппæрд кæй уыд, уый дзимирæгты æркодта райгуырæн комбæстæй фæлидзынмæ. Цæмæй ма алыгъдаиккой ацы комбæсты адæм, уый тыххæй районы разамонджытæ æрæджиау, 1960-æм азты райдайæнæй ардæм райдыдтой фæндаг аразын, рухс уадзын. Ацы куыстытæ сæ тæккæ тæмæны куы уыдысты, раст уыцы рæстæджы хицауадæй рацыд ахæм уынаффæ, цæмæй адæм [[фос]] мауал дардтаиккой. Бирæ кæмтты адæм сæ царды сæйраг фæрæз [[фосдарынад]] кæмæн уыд, уыдон хъæддыхæй рацыдысты ацы уынаффæйы ныхмæ. Дзимыргомы ахæм ничи разынд æмæ районы разамонджытæ уынгæджы кæй нæ фæкодтой. Куы сын сæ фос аслам аргъыл уæй кæнын кодтой колхозæн, куы сын сæм тыхæй байсынæй дæр æртхъирæн кодтой, зæгъгæ, уæлдæр хицауадæй рацæугæ закъон афтæ домы. Дзимирæгтæ дæр ма сæ сæрæн уый зыдтой æмæ бар-æнæбары фæлыгъдысты Цæгат Ирыстоны алы хъæутæм. Ацы ком кæй федзæрæг, уый у тугтæригъæд хъуыддаг. Ардыгæттæ тынг бирæ уарзтой сæ бæстæ. Уыдоны ’хсæн уыдысты ахæмтæ дæр, кæцытæ-иу алыгъдысты [[Цæгат Ирыстон|Цæгат Ирмæ]] æмæ та-иу фæстæмæ æрыздæхтысты, сæ иуæй-иутæ дыгай хæттыты дæр. Уымæн æмæ ам кæд зын уавæрты цардысты, уæддæр ком экологон æгъдауæй у сыгъдæг, йе ’рдзон миниуджытæ, йæ уæлдæф æмæ йæ дæттæ сты, æмбал стæм кæмæн ис, ахæмтæ. Ам лæг æрмæст хъæды халсартæ, зокъотæ, гагадыргътæ фаг куы æрæмбырд кæна, уæддæр сараздзæн йæхицæн цæрыны фæрæзтæ. Йæ алыварс цы кæмттæ ис, уыдонæй бирæтæн нæ уыд фаг уыгæрдæнтæ, хуымзæхх, сæрвæттæ. Дзимыргомы хъæутæй та бирæтæн уыд уыгæрдæнтæ, парахат фезмæлæнтæ. Æрмæст ма сæм хъуыд фæндæгтæ. Дзимырæй 20-22 километры æддæдæр ис иу ком. Ирæй чи сгуырдзы, ахæм мыггæгтæ дзы цæры — Бунтуритæ, Бурдулитæ, Гогичашвилитæ æмæ Сухашвилитæ, ома, [[Бутатæ]], [[Бурдултæ]], [[Годжыцатæ]] æмæ [[Сухитæ]]. Сæ комбæстæ та кæддæр Сыхуат хуынд, фæлæ ранымад адæм сæ мыггæгты аивынимæ иумæ аивтой сæ комы ном дæр, схуыдтой йæ [[Цхауатъ]]. == Дзимыргом æмæ Хъудыком == Дзимыргомæн йæ сыхаг кæмттæй æнгом æмæ хъæрмуддæр ахаст уыд [[Хъудыком]]ы адæмимæ. Уымæн æмæ ам дæр, Дзимыргомау, цæрджыты зынгæ хай уыдысты [[Тæга]]йы байзæддаг — Цгъойтæ, Сачнатæ, Гуырцъытæ. Кæрæдзимæ кастысты хионты, æрвадæлты, хæрæфыртты, мадырвадæлты æмæ адджын сыхæгты цæстæй. Сæ хæстæгдзинады тыххæй фыста Калойы-фырт йæ историон-этнографион чиныг «Ирæттæ»-йы. == Дзимыргомы æрдзон уавæртæ == Ацы комæн йе ’рдзон уавæртæ, йæ [[экологи]], йæ [[суардæттæ]] фадат радтаиккой ам балнеологон курорттæ, фæлладуадзæн хæдзæрттæ, зымæгон спортивон хъæзтыты базæ саразынæн, фæлæ, хъыгагæн, æппæт уыдæттæ дзæгъæлы фесты, рохуаты баззадысты Дзимиргомæн йæхиау. Ам ис суар доны цыппар хуызы — цыппар суар. Уыдонæй иу [[Баджины суар]] хаст у Сырх чиныгмæ дæр. Суткæмæ йе ’фтиаг у 180000 [[литр]]ы. Иннæ æртæ — Гуырцъыты, Тогойты æмæ Цгъойты суæрттæ — афтæ стыртæ кæд не сты, уæддæр уыдон дæр бæззынц. Уымæй уæлдай ма Къорайы ис [[сондон]]ы дон, комбæстæн йæ дæллаг кæронмæ æввахс та ис сæрнизæй хосгæнæн дæттæ. Дзимыргомы зайынц [[æхсынкъмарæн]], фыцгæйæ хæрынæнбæзгæ [[цил]], [[фугæ]], [[саунæмыг]], [[цъуй]], [[дзæгъæлдзу]], [[уагъылы]], [[малусæг]], [[мыртгæ]], [[пысыра]], [[хæрыны хъоло]], [[нæууы зокъо|нæууы]], хъæды æмæ хомæйхæргæ [[зокъо|зокъотæ]], бирæ хъæддаг [[халсартæ]] æмæ [[гагадыргътæ]]. == Дзимыргомы бынæтты нæмттæ сгуырдзиаг куыд сты == [[Ныв:Keli Lake 09.08.2005 (2).jpg|thumb|250px|Хъелы цад]] Гуырдзы амы бынæттыл сæвæрдтой йæхи нæмттæ ирон нæмтты бæсты: Дзимыры схуыдтой ''Жамури'', [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойты хъæуы]] — æртæ номæй: ''Цъин'', ''Цъинсопели'', ''Цугуанткъари''; Куыцырты (Куыцыриты) — ''Косиани''; Мæсгуыты — ''Цихилеби''; Черзезты — ''Черкезани''; [[Баджин]]ы — ''Башни''; Сыгъды — ''Скъида''; [[Хъудыком]]ы — ''Кудикимо''; Дзуаты — ''Дзуаткъари''. Иу хъæу та дзы ''Къибихани'' схуыдтой, афтæмæй Дзимыргомы ахæм хъæуы никуы уыд рагæй-æрæгмæ. Уымæй дарддæр ма а комбæсты æрдзы рæсугъддзинадæй æмæ историон æгъдауæй цымыдисаг цыдæриддæр уыдис, уыдоныл дæр та-иу сæхи нæмттæ авæрдтой, цыма æрдз æмæ историон цыртдзæвæнтæн дæр «се ’мдзуарджын» уыдысты, уыйау. Хъелы цады уыдон схуыдтой ''Хъелис тъба'', историон æмæ динон фидар гæнæхты ансамбль Бериты сыхы — ''Берцих'', [[Дзимыры рагъ]]ы — ''Ломис-Алеуы'' рагъ, [[Иры рагъ]]ы — ''Харули''. Дзимыры æрдзы фидауцджын цад нæхирдыгонау [[Хъелы цад]] уымæн хуынд æмæ ис бæрзонд ран — 2920 метры бæрзæндæн. Ахæм бынæтты куыд нæхимæ, Дзимыры, афтæ нæ сыхаг кæмтты дæр хонынц [[Хъел]], ома, бæрзонд ран. Зæгъæм, уæлвæзæн хурыскæсæнырдыгæй цы рæсугъд дзуар ис, уый бынæттон адæм хонынц [[Хъилы Уастырджи]]. Цы рагыл ис, уый — [[Хъелы æфцæг]], фæзгонд кæм ахаста, уый та — [[Хъелы фæз]]. Цы дардыл дзурын, Дзимыргомæй Хъудыкомы ’хсæн цы рагъ ис, уый хонынц æмæ хуыдтой Дзимыры рагъ. Уымæн йæ райдайæн ис Дзимыры зæххыл — Паддзахы Мус (Арагуийы æлдар сабиты кæм банай кодта, уым). Уый хуссарырдæм ацыд иу-дыууæ километры Дзимырæн хурыскæсæнырдыгæй йæ рæзты. Уый фæстæ ныххæццæ Ломисмæ. Гуырдзиаг географ [[Вахушти Багратиони|Вахушти]] рагъыл цæмæдæр гæсгæ сæвæрдта Ломис-Алеуы рагъ. Афтæмæй та рагъæн йæ рæсугъд бынæттæ, стæй йæ райдайæн дæр Дзимыры зæххыл ис. Гуырдзыйæ иу хæдæвзæрд ахуыргонд Топчишвили комкоммæ загъта: «Дзимыр (Жамури) гуырдзиаг регион кæй у, ууыл æрмæст ацы комæй рацæугæ рагон гуырдзиаг мыггаг — Жамрели дæр у дзурæг». Жамурели кæй хонынц, уыцы мыггаг æцæгæй та [[Битъæртæ|Битъæрты мыггаг]] у. Уыцы мыггагæй кæйдæрты бахъуыд Дзимырæй [[Курта (Ленингоры район)|Куртамæ]], [[Икъот]] æмæ [[Цъиркол]]мæ алидзыны тыххæй сæ мыггаг фæивын. Уыцы хъæутæм куы ныццыдысты, уæд сын радтой ног мыггæгтæ: Куртайы хъæу — Жамурели, Икъот æмæ Цъиркол — Осишвили. Уæдæ Жамурели кæд рагон мыггаг ссис, уæддæр Битъæрты мыггагæй рагондæр нæу, гуырдзиаг та бар-æнæбары ссис. == Дзимыргом истори æмæ литературæйы == Дзимыргом æмæ йæ адæмыл цæстуарзон ныхас загъта ирон фыссæг [[Гæдиаты Секъа]]. Уый æрмæст йе сфæлдыстадæй нæ, фæлæ ма йæ миддуне æмæ зæрдæйæ дæр æнгом баст уыд Дзимыргомимæ. Секъа зæрдæбынæй уарзта йæ сыхаг комбæстæ æмæ йыл бирæ зæрдæмæхъаргæ поэтикон рæнхъытæ дæр ныффыста. Историон зонæдты кандидат [[Дзаттиаты Руслан]], Дзимыргомы историон цыртдзæвæнтыл дзургæйæ, фыссы: «Дзимырæн йæ мæсгуытæ æрдæгхæлдæй дæр рæсугъд æмæ цымыдисаг сты». Æрмæст Бериты сыхы мæсгуытæ сæхæдæг æнæхъæн историон фæзынд сты. Тогойты мæсыг — æмбисондхæссæн. Хъасайты мæсыг, Алардыйы мæсыг, Баджины мæсгуытæ — сæ иуæй иннæ рæсугъддæр æмæ фидауцджындæр. Чи сæ фехæлд, уыдоны дæр паддзахы æфсад фыдæнæн ныппырх кодтой, адон нæ ныхмæ сты, зæгъгæ. Зынгæ ирон поэт [[Плиты Илья]] куыста [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойты хъæуы]] райдайæн скъолайы ахуыргæнæгæй. Уый афтæ тынг бауарзта ацы комбæстæ æмæ йыл ныффыста [[кадæг]] «Дзимыр». Уым ирд поэтикон æнкъарæнтимæ зæгъы, æз ирон æгъдæуттæ Дзимыры базыдтон, зæгъгæ. {{Дзимыргом}} {{Рæстдзинад}} [[Категори:Дзимыргом|*]] apgnqdyxv700hg360ewfx8usnouqw5g 588017 588016 2025-07-06T13:29:25Z Taamu 795 588017 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="{{float right}}" width="350px" |- ! colspan="2" align="center" bgcolor={{хуыз|Ирыстон}} | Дзимыргом |- | colspan="2" align="center" | [[Image:Kelylake.jpg|center|270px|Дзимыргом]] |- ! colspan="2" align="center" bgcolor={{хуыз|Ирыстон}} | Картæ |- | {{ПозКартæ|Хуссар Ирыстон |label=Дзимыргом |lat_dir =N |lat_deg = 42|lat_min = 25|lat_sec =51 |lon_dir =E |lon_deg = 44|lon_min = 23|lon_sec =6 |position=bottom|width=270|float=center|caption=}} |- |} '''Дзимыргом''' кæнæ '''Дзимыр''' ({{lang-ka|ჟამური}}) ис [[Хуссар Ирыстон|Ирыстоны хуссар хайæн]] йæ цæгат-хурыскæсæны. Йæ алыварс сты: хурыскæсæнырдыгæй — [[Хъудыком]], [[Млет]]; хурныгуылæнырдыгæй — [[Къара]], [[Цъурта]], хуссарырдыгæй — [[Ломис]], [[Елойтæ (Ленингоры район)|Елойтæ]], цæгатæрдыгæй — [[Хъелы æфцæг]], [[Урстуалтæ]]; цæгат-хурныгуылæнырдыгæй — [[Гнугъ]]. Дзимыр цы зæхх ахсы, уымæн йæ дæргъ у 25 [[километр|километрæй]] фылдæр, йæ уæрх — 10 километры. Ам уыдис ахæм хъæутæ: [[Уæллаг Баджин]], Астæуккаг Баджин, [[Дæллаг Баджин]], [[Горга]], [[Хетъетæ (хъæу)|Хетъетæ]], [[Тогойтæ (хъæу)|Тогойтæ]], [[Къора (Хуссар Ирыстон)|Къора]], [[Пагæтæ (хъæу)|Пагæтæ]], Паркатæ, Дзуат, [[Дзæццойтæ (хъæу)|Дзæццойтæ]], [[Хæтотæ]], [[Гуырцъытæ (хъæу)|Гуырцъытæ]], Бетъретæ, [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойтæ]], Сачнатæ, Гæгойтæ, Сыгъд, [[Мæхъитæ (хъæу)|Мæхъитæ]], Мæсгуытæ, [[Фæрниатæ (хъæу)|Фæрниатæ]], Хъасайтæ, Хъулатæ, Хъаратæ, Сланбегтæ, Куыцитæ, Теккойтæ — æдæппæт 25 хъæуæй фылдæр. Куыд хæххон хъæутæ, афтæ стыртæ нæ уыдысты: иуты дзы цардис 4-9 хæдзары, иннæты — 10-15, аннæты та 15-20 кæнæ 23-25 хæдзары. Мыггæгтæ та дзы уыд ахæмтæ: [[Бедойтæ]], [[Биганатæ]], [[Битъæртæ]], [[Гæгойтæ]], [[Гуырцъытæ]], [[Дзебысатæ]], [[Додотæ]], [[Долеттæ]], [[Къоратæ]], [[Мæхъитæ]], [[Пагæтæ]], [[Паркатæ]], [[Сачнатæ]], [[Фæрниатæ]], [[Хъаратæ]], [[Хъасайтæ]], [[Хъулатæ]] æмæ [[Цгъойтæ]]. == Ахуырады проблемæтæ Дзимыргомы == Егъау комбæстæ уыд Дзимыр, фæлæ йæм рæстмæ йæ хъус ничи дардта. Æгæрмæгуыр, райдайæн скъолайæ уæлдæр дзы нæ уыди, нæ рухс, нæ фæндаг. Афтæмæй та ам куыста хъæусовет — фæллойгæнджыты депутатты Дзимыры хъæууон Советы æххæстком. [[1950-тæ|Фæндзайæм азты]] дæр ма дзы уыд авд [[колхоз|коллективон хæдзарады]]. Колхозтæ стыртæ нæ уыдысты, фæлæ иууылдæр — æфтиагджын. Дзимыргом районы астæумагъз хуыдтой, районмæ фосдарыны продукттæй цы цыд æппæт хъæутæй, уымæн йе ’ртыццаг хай æфтыд Дзимыргомæй. Уымæ гæсгæ йæм хъусдард дæр хъуамæ тынгдæр уыдаид, фæлæ баззад рохуаты. Уымæн уыдис йæхи аххосæгтæ: 40-æм азты дыккаг æмбисы Ирыстоны хуссар хайы цы [[скъола|скъолатæ]] уыд, уым иууылдæр ахуыр кæнын райдыдтой [[гуырдзиаг æвзаг|гуырдзиаг æвзагыл]]. Дзимырмæ дæр барвыстой иу [[гуырдзиаг адæм|гуырдзиаджы]] — Григорий Цхомелидзейы. Уый хъуамæ уыдаид, Цгъойты хъæуы гуырдзиаг æвзагыл цы [[астазон скъола]] байгом кæнынмæ хъавыдысты, уый директор. Уымæн районы ахуырады хайад бахæс кодта бынаты ахуыры кары сабиты сбæрæг кæнын, йæхицæн педагогон кадртæ ссарын, стæй та скъолайы агъуыст æмæ а. д. Дзимыргомы уыцы рæстæг уый бæрц сывæллæттæ уыд, æмæ астазон скъола нæ, фæлæ астæуккаг скъолайы фаг дæр уыдысты. Цгъойты хъæуы æмæ Бетъреты хъæуы сабитæ дæр уыдысты 8-азон скъолайы фаг, уымæй дарддæр ма ацы комбæсты куыста цыппар райдайæн скъолайы. Рæзгæ фæлтæрæн æхсызгон уыд, сæ комбæсты сын кæдæй-уæдæй астазон скъола кæй гом кæнынц, уый. Фæлæ куы базыдтой скъола гуырдзиаг кæй уыдзæн, уый, уæд ныхлæуды нысанæн алыгъдысты æмæ бамбæхстысты. Нæ сæ фæндыд, гуырдзиаг скъола сæм байгом кодтаиккой, уый. Цхомелидзе районы ахуырады хайадмæ ныххаста ахæм хабар, зæгъгæ, Дзимыргомы сывæллон бынтондæр нæй. Уый адыл цæхгæр алыг комбæсты скъола нæ байгом кæныны фарста. Ничиуал бафарста хъæубæсты, нæдæр колхозы разамонджыты. Æндæр ахæм хабар [[XIX æнус|ХIХ æнусы]] дæр æрцыди. [[1863-æм аз]]ы Цгъойты хъæумæ æрвыст æрцыд [[Григорий Цъеретели]]. 5 октябры уый фыста [[Ортъеу]]ы хъæуы сауджын С. Канделакимæ, ома, æрæмбырд кодтон фондз ирон сывæллоны æмæ сæ ахуыр кæнын гуырдзиаг æвзагыл, фæлæ нæй гуырдзиаг дамгъуат. Иуæй ирæтты хъæуæн йæ историон ном аивта, иннæмæй ирон сабиты фыццаг къласæй хъавыд гуырдзиаг æвзагыл ахуыр кæнынмæ. Афтæмæй та [[Æгъуызаты Иуане]] йæ дамгъуат æмæ райдайæн кълæстæн ахуыргæнæн чингуытæ [[ирон æвзаг|ирон æвзагыл]] [[1930-æм аз]]ы размæ рауагъта. [[Педагогикæ]] рагæй-æрæгмæ афтæ домы, цæмæй сабитæ райдайæн кълæсты ахуыр кæной сæхи мадæлон æвзагыл. Æрмæст иу хорздзинад æрцыд дзимырæгтыл, байгом сæм кодтой райдайæн скъолатæ. Фæлæ уый фаг нæ уыд. Иннæ кæмттау, уыдоны дæр фæндыд, цæмæй сæ сабитæ дарддæр ахуыр кодтаиккой. Фæлæ ууыл нæдæр сæхæдæг, нæдæр районы разамонджытæ фаг нæ батыхстысты, æндæра æппæтиумæйаг ахуыр райсын закъон цы бæстæйы уыд, уым сабитæн райдайæн скъолайæ дарддæр ахуыры бар цæмæннæ уыд? Дзимыргом рохуаты æрмæст ахуырады къабазы нæ баззад. Ам [[1960-тæ|1960-æм азты]] дæр нæма уыд рæстмæ фæндаг, рухс, радио, бастдзинад æмæ а. д. Цгъойты Дзигойы фырт Харитон цæмæй астæуккаг скъола каст фæуыдаид, уый тыххæй йæ рахау-бахау кæнын бахъуыд бирæ: куы [[Млет]]ы ахуыр кодта, куы — [[Икъот]]ы, стæй та — [[Тбилис|Тбилисы (Калачы)]]. Хуыздæр бон нæ уыд æндæр æрыгон дзимырæгтыл дæр: уыдонæй бирæтæ райдайæн ахуыр иронау истой, астазон — гуырдзиагау, 9 æмæ 10 кълæстæ та — уырыссагау. Иу скъолайæ иннæмæ цæугæйæ сæ-иу алы хатт дæр сбадын кодтой кълас дæлдæр. Ахæм уавæрты скъоламæ цæуын у моралон æмæ физикон æфхæрдæй дæр фыддæр. == Дзимыргом куыд федзæрæг == Дзимыр кæй федзæрæг, уымæн йæ аххосæгтæ сты уæлдæр ранымад цухдзинæдтæ, ома, бирæ цæмæйдæрты хъусдардæй иппæрд кæй уыд, уый дзимирæгты æркодта райгуырæн комбæстæй фæлидзынмæ. Цæмæй ма алыгъдаиккой ацы комбæсты адæм, уый тыххæй районы разамонджытæ æрæджиау, 1960-æм азты райдайæнæй ардæм райдыдтой фæндаг аразын, рухс уадзын. Ацы куыстытæ сæ тæккæ тæмæны куы уыдысты, раст уыцы рæстæджы хицауадæй рацыд ахæм уынаффæ, цæмæй адæм [[фос]] мауал дардтаиккой. Бирæ кæмтты адæм сæ царды сæйраг фæрæз [[фосдарынад]] кæмæн уыд, уыдон хъæддыхæй рацыдысты ацы уынаффæйы ныхмæ. Дзимыргомы ахæм ничи разынд æмæ районы разамонджытæ уынгæджы кæй нæ фæкодтой. Куы сын сæ фос аслам аргъыл уæй кæнын кодтой колхозæн, куы сын сæм тыхæй байсынæй дæр æртхъирæн кодтой, зæгъгæ, уæлдæр хицауадæй рацæугæ закъон афтæ домы. Дзимирæгтæ дæр ма сæ сæрæн уый зыдтой æмæ бар-æнæбары фæлыгъдысты Цæгат Ирыстоны алы хъæутæм. Ацы ком кæй федзæрæг, уый у тугтæригъæд хъуыддаг. Ардыгæттæ тынг бирæ уарзтой сæ бæстæ. Уыдоны ’хсæн уыдысты ахæмтæ дæр, кæцытæ-иу алыгъдысты [[Цæгат Ирыстон|Цæгат Ирмæ]] æмæ та-иу фæстæмæ æрыздæхтысты, сæ иуæй-иутæ дыгай хæттыты дæр. Уымæн æмæ ам кæд зын уавæрты цардысты, уæддæр ком экологон æгъдауæй у сыгъдæг, йе ’рдзон миниуджытæ, йæ уæлдæф æмæ йæ дæттæ сты, æмбал стæм кæмæн ис, ахæмтæ. Ам лæг æрмæст хъæды халсартæ, зокъотæ, гагадыргътæ фаг куы æрæмбырд кæна, уæддæр сараздзæн йæхицæн цæрыны фæрæзтæ. Йæ алыварс цы кæмттæ ис, уыдонæй бирæтæн нæ уыд фаг уыгæрдæнтæ, хуымзæхх, сæрвæттæ. Дзимыргомы хъæутæй та бирæтæн уыд уыгæрдæнтæ, парахат фезмæлæнтæ. Æрмæст ма сæм хъуыд фæндæгтæ. Дзимырæй 20-22 километры æддæдæр ис иу ком. Ирæй чи сгуырдзы, ахæм мыггæгтæ дзы цæры — Бунтуритæ, Бурдулитæ, Гогичашвилитæ æмæ Сухашвилитæ, ома, [[Бутатæ]], [[Бурдултæ]], [[Годжыцатæ]] æмæ [[Сухитæ]]. Сæ комбæстæ та кæддæр Сыхуат хуынд, фæлæ ранымад адæм сæ мыггæгты аивынимæ иумæ аивтой сæ комы ном дæр, схуыдтой йæ [[Цхауатъ]]. == Дзимыргом æмæ Хъудыком == Дзимыргомæн йæ сыхаг кæмттæй æнгом æмæ хъæрмуддæр ахаст уыд [[Хъудыком]]ы адæмимæ. Уымæн æмæ ам дæр, Дзимыргомау, цæрджыты зынгæ хай уыдысты [[Тæга]]йы байзæддаг — Цгъойтæ, Сачнатæ, Гуырцъытæ. Кæрæдзимæ кастысты хионты, æрвадæлты, хæрæфыртты, мадырвадæлты æмæ адджын сыхæгты цæстæй. Сæ хæстæгдзинады тыххæй фыста Калойы-фырт йæ историон-этнографион чиныг «Ирæттæ»-йы. == Дзимыргомы æрдзон уавæртæ == Ацы комæн йе ’рдзон уавæртæ, йæ [[экологи]], йæ [[суардæттæ]] фадат радтаиккой ам балнеологон курорттæ, фæлладуадзæн хæдзæрттæ, зымæгон спортивон хъæзтыты базæ саразынæн, фæлæ, хъыгагæн, æппæт уыдæттæ дзæгъæлы фесты, рохуаты баззадысты Дзимиргомæн йæхиау. Ам ис суар доны цыппар хуызы — цыппар суар. Уыдонæй иу [[Баджины суар]] хаст у Сырх чиныгмæ дæр. Суткæмæ йе ’фтиаг у 180000 [[литр]]ы. Иннæ æртæ — Гуырцъыты, Тогойты æмæ Цгъойты суæрттæ — афтæ стыртæ кæд не сты, уæддæр уыдон дæр бæззынц. Уымæй уæлдай ма Къорайы ис [[сондон]]ы дон, комбæстæн йæ дæллаг кæронмæ æввахс та ис сæрнизæй хосгæнæн дæттæ. Дзимыргомы зайынц [[æхсынкъмарæн]], фыцгæйæ хæрынæнбæзгæ [[цил]], [[фугæ]], [[саунæмыг]], [[цъуй]], [[дзæгъæлдзу]], [[уагъылы]], [[малусæг]], [[мыртгæ]], [[пысыра]], [[хæрыны хъоло]], [[нæууы зокъо|нæууы]], хъæды æмæ хомæйхæргæ [[зокъо|зокъотæ]], бирæ хъæддаг [[халсартæ]] æмæ [[гагадыргътæ]]. == Дзимыргомы бынæтты нæмттæ сгуырдзиаг куыд сты == [[Ныв:Keli Lake 09.08.2005 (2).jpg|thumb|250px|Хъелы цад]] Гуырдзы амы бынæттыл сæвæрдтой йæхи нæмттæ ирон нæмтты бæсты: Дзимыры схуыдтой ''Жамури'', [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойты хъæуы]] — æртæ номæй: ''Цъин'', ''Цъинсопели'', ''Цугуанткъари''; Куыцырты (Куыцыриты) — ''Косиани''; Мæсгуыты — ''Цихилеби''; Черзезты — ''Черкезани''; [[Баджин]]ы — ''Башни''; Сыгъды — ''Скъида''; [[Хъудыком]]ы — ''Кудикимо''; Дзуаты — ''Дзуаткъари''. Иу хъæу та дзы ''Къибихани'' схуыдтой, афтæмæй Дзимыргомы ахæм хъæуы никуы уыд рагæй-æрæгмæ. Уымæй дарддæр ма а комбæсты æрдзы рæсугъддзинадæй æмæ историон æгъдауæй цымыдисаг цыдæриддæр уыдис, уыдоныл дæр та-иу сæхи нæмттæ авæрдтой, цыма æрдз æмæ историон цыртдзæвæнтæн дæр «се ’мдзуарджын» уыдысты, уыйау. Хъелы цады уыдон схуыдтой ''Хъелис тъба'', историон æмæ динон фидар гæнæхты ансамбль Бериты сыхы — ''Берцих'', [[Дзимыры рагъ]]ы — ''Ломис-Алеуы'' рагъ, [[Иры рагъ]]ы — ''Харули''. Дзимыры æрдзы фидауцджын цад нæхирдыгонау [[Хъелы цад]] уымæн хуынд æмæ ис бæрзонд ран — 2920 метры бæрзæндæн. Ахæм бынæтты куыд нæхимæ, Дзимыры, афтæ нæ сыхаг кæмтты дæр хонынц [[Хъел]], ома, бæрзонд ран. Зæгъæм, уæлвæзæн хурыскæсæнырдыгæй цы рæсугъд дзуар ис, уый бынæттон адæм хонынц [[Хъилы Уастырджи]]. Цы рагыл ис, уый — [[Хъелы æфцæг]], фæзгонд кæм ахаста, уый та — [[Хъелы фæз]]. Цы дардыл дзурын, Дзимыргомæй Хъудыкомы ’хсæн цы рагъ ис, уый хонынц æмæ хуыдтой Дзимыры рагъ. Уымæн йæ райдайæн ис Дзимыры зæххыл — Паддзахы Мус (Арагуийы æлдар сабиты кæм банай кодта, уым). Уый хуссарырдæм ацыд иу-дыууæ километры Дзимырæн хурыскæсæнырдыгæй йæ рæзты. Уый фæстæ ныххæццæ Ломисмæ. Гуырдзиаг географ [[Вахушти Багратиони|Вахушти]] рагъыл цæмæдæр гæсгæ сæвæрдта Ломис-Алеуы рагъ. Афтæмæй та рагъæн йæ рæсугъд бынæттæ, стæй йæ райдайæн дæр Дзимыры зæххыл ис. Гуырдзыйæ иу хæдæвзæрд ахуыргонд Топчишвили комкоммæ загъта: «Дзимыр (Жамури) гуырдзиаг регион кæй у, ууыл æрмæст ацы комæй рацæугæ рагон гуырдзиаг мыггаг — Жамрели дæр у дзурæг». Жамурели кæй хонынц, уыцы мыггаг æцæгæй та [[Битъæртæ|Битъæрты мыггаг]] у. Уыцы мыггагæй кæйдæрты бахъуыд Дзимырæй [[Курта (Ленингоры район)|Куртамæ]], [[Икъот]] æмæ [[Цъиркол]]мæ алидзыны тыххæй сæ мыггаг фæивын. Уыцы хъæутæм куы ныццыдысты, уæд сын радтой ног мыггæгтæ: Куртайы хъæу — Жамурели, Икъот æмæ Цъиркол — Осишвили. Уæдæ Жамурели кæд рагон мыггаг ссис, уæддæр Битъæрты мыггагæй рагондæр нæу, гуырдзиаг та бар-æнæбары ссис. == Дзимыргом истори æмæ литературæйы == Дзимыргом æмæ йæ адæмыл цæстуарзон ныхас загъта ирон фыссæг [[Гæдиаты Секъа]]. Уый æрмæст йе сфæлдыстадæй нæ, фæлæ ма йæ миддуне æмæ зæрдæйæ дæр æнгом баст уыд Дзимыргомимæ. Секъа зæрдæбынæй уарзта йæ сыхаг комбæстæ æмæ йыл бирæ зæрдæмæхъаргæ поэтикон рæнхъытæ дæр ныффыста. Историон зонæдты кандидат [[Дзаттиаты Руслан]], Дзимыргомы историон цыртдзæвæнтыл дзургæйæ, фыссы: «Дзимырæн йæ мæсгуытæ æрдæгхæлдæй дæр рæсугъд æмæ цымыдисаг сты». Æрмæст Бериты сыхы мæсгуытæ сæхæдæг æнæхъæн историон фæзынд сты. Тогойты мæсыг — æмбисондхæссæн. Хъасайты мæсыг, Алардыйы мæсыг, Баджины мæсгуытæ — сæ иуæй иннæ рæсугъддæр æмæ фидауцджындæр. Чи сæ фехæлд, уыдоны дæр паддзахы æфсад фыдæнæн ныппырх кодтой, адон нæ ныхмæ сты, зæгъгæ. Зынгæ ирон поэт [[Плиты Илья]] куыста [[Цгъойтæ (хъæу)|Цгъойты хъæуы]] райдайæн скъолайы ахуыргæнæгæй. Уый афтæ тынг бауарзта ацы комбæстæ æмæ йыл ныффыста [[кадæг]] «Дзимыр». Уым ирд поэтикон æнкъарæнтимæ зæгъы, æз ирон æгъдæуттæ Дзимыры базыдтон, зæгъгæ. {{Дзимыргом}} {{Рæстдзинад}} [[Категори:Дзимыргом|*]] r1nhk84e4xqsubec1yq4unt9ymk6xgk 0 4960 588110 579995 2025-07-07T11:19:29Z Taamu 795 588110 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Зæрдæвæрæны мæй}} '''20 майы''', [[ирон æвзаг|иронау]] — '''зæрдæвæрæны мæйы 20-æм бон''' — азы 140-æм бон ({{ома|даргъ азы|високосный год}} 141-æм бон). == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == * [[Кубæ]] — Хæдбардзинады бон. * [[Сауды Арабб]] — Хæдбардзинады бон. * [[Хуссар Ирыстон]]ы [[Зæрдылдарæн бон]]. == Цаутæ == * [[1498]] — [[Португали|Португайлаг]] денджызы цæуæг [[Васко да Гама]] (''Vasco da Gama'') сси фыццаг европæйаг, [[Инди|Индимæ]] [[Африкæ|Африкæйы]] алфамбылай [[нау]]ыл чи æрбацыд, ахæм. == Ацы бон райгуырдысты == * [[1830]] — [[Мало, Эктор|Эктор Мало]] (''Hector Malot'') (ам. [[1907]]), [[франц]]аг фыссæг («Æнæ мыггаг», «Ромен Кальбри»). * [[1842]] — [[Воейков, Иваны фырт Александр|Александр Воейков]] (ам. [[1916]]), географ, уæрæсейаг климатологийы бындурæвæрæг. * [[1918]] — [[Льюис, Эдвард|Эдвард Льюис]] (''Edward B. Lewis'') (ам. [[2004]]), [[АИШ|америкаг]] генетик, Нобелы премийы лауреат ([[1995]]). * [[1921]] — [[Борхерт, Вольфганг|Вольфганг Борхерт]] (''Wolfgang Borchert'') (ам. [[1947]]), немыцаг фыссæг. * [[1956]] — [[Чхартишвили, Шалвæйы фырт Григорий|Григорий Чхартишвили]] (''Борис Акунин''), фыссæг. == Ацы бон амардысты == [[Категори:Бонтæ]] bdale4dc9sjoi56rs09z46had68xiry 0 5016 588113 579986 2025-07-07T11:19:59Z Taamu 795 588113 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Зæрдæвæрæны мæй}} == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == == Цаутæ == == Ацы бон райгуырдысты == * [[1863]] — [[Борд, Шарль|Шарль Борд]] (''Charles Bordes La Roche-Corbon'') (ум. [[1909]]), [[франц]]аг композитор, педагог. * [[1874]] — [[Гаккель, Модесты фырт Яков|Яков Гаккель]] (ам. [[1945]]), инженер, тепловозтæ æмæ [[хæдтæхæг|хæдтæхджыты]] аразæг. == Ацы бон амардысты == * [[1884]] — [[Сметанæ, Бедржих|Бедржих Сметанæ]] (''Bedřich Smetana''), [[Чехи|чехаг]] [[композитор]], [[дирижёр]], [[пианист]] (р.&nbsp;[[1824]]). * [[1935]] — [[Пилсудский, Юзеф]], [[Польшæ|польшæйаг]] паддзахадон архайæг, бæстæйы фыццаг сæргълæууæг. [[Категори:Бонтæ]] 6xwjx0wru0f75wn9yp7iq8yuva7658s 0 5079 588102 579795 2025-07-07T11:06:57Z Taamu 795 588102 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Джеоргуыбайы мæй}} == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == * == Цаутæ == * == Ацы бон райгуырдысты == * [[1784]] — [[Нарбутт, Теодор|Теодор Нарбут]], [[Литва|литвайаг]] [[историк]], [[мифологи]]йы иртасæг. * [[1868]] — [[Хаусдорф, Феликс|Феликс Хаусдорф]], немыцаг математик, нырыккон топологийы бындурæвæрджытæй иу (ам. [[1942]]). * [[1935]] — [[Делон, Ален|Ален Делон]], [[франц]]аг актёр, продюсер, сценарист, режиссёр. == Ацы бон амардысты == [[Категори:Бонтæ]] 1bnlsu640ofhlp4ketkfz3wfl5b99mt 0 6407 588018 562620 2025-07-06T13:56:42Z Spokiyny 26455 588018 wikitext text/x-wiki {{ЦР |Статус = Сахар |Ирон ном = Невинномысск |Оригиналон ном = {{lang-ru|Невинномысск}} |Паддзахад = Уæрæсе |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_deg = 44|lat_min = 38|lat_sec = 00 |lon_deg = 41|lon_min = 56|lon_sec = 00 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = Уæрæсейы федеративон арæзт{{!}}Федерацийы субъект |Регион = Стъараполы край |Регион таблицæйы = Стъараполы край |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = 1825 |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = 1939 |Фыццаг кой = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = {{ Цæрджытæ | Невинномысск | тс }} |Сфысты аз = {{ Цæрджытæ | Невинномысск | г }} |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +3 |DST = |Телефонон код = +7 86554 |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Невинномы́сск''' ({{lang-ru|Невинномысск}}) у сахар [[Уæрæсе]]йы [[Стъараполы край|Стъараполы крайы]]. Цæрынц дзы 113,1 мин адæймаджы (2025). Невиномысск у химион индустрийы ахсджиаг центр. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Уæрæсе}} {{Стъараполы крайы сахартæ}} {{Цæугæдон Хъобаныл цæрæнуæттæ}} [[Категори:Стъараполы крайы сахартæ]] spguku5mfas4028ftfvkwpbjq0cojbl 10 6612 588082 579152 2025-07-07T10:51:30Z Taamu 795 588082 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#switch: {{{1}}} |Абхаз = <nowiki>#</nowiki>67BB7B |Абхази = <nowiki>#</nowiki>67BB7B |Австрали = <nowiki>#</nowiki>E4FF4E |Австри = <nowiki>#</nowiki>ff9999 |Азербайджан = <nowiki>#</nowiki>CFD33E |Анголæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Антигуæ æмæ Барбудæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Араббы Иугонд Эмираттæ = <nowiki>#</nowiki>CC9224 |Арубæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |АИШ = <nowiki>#</nowiki>ACE1AF |Америкæйы Иугонд Штаттæ = <nowiki>#</nowiki>ACE1AF |Албани = <nowiki>#</nowiki>ff9999 |Андоррæ = <nowiki>#</nowiki>D1BF91 |Алжир = darksalmon |Аргентинæ = <nowiki>#</nowiki>8defff |Афгъанистан = <nowiki>#</nowiki>C2BE96 |Багамтæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Бангладеш = <nowiki>#</nowiki>44AE92 |Барбадос = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Бахрейн = <nowiki>#</nowiki>A1C54B |Беларусь = <nowiki>#</nowiki>cfff9f |Белорусси = <nowiki>#</nowiki>cfff9f |Белиз = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Бельги = <nowiki>#</nowiki>C6CEDE |Бенин = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Болгари = <nowiki>#</nowiki>CEF6EC |Боливи = <nowiki>#</nowiki>ffd500 |Босни æмæ Герцеговинæ = <nowiki>#</nowiki>FFFACD |Ботсванæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Бразили = <nowiki>#</nowiki>57ed56 |Бруней = <nowiki>#</nowiki>E4BF8F |Буркина-Фасо = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Бурунди = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Бутан = <nowiki>#</nowiki>E2B448 |Бутан (паддзахад) = <nowiki>#</nowiki>E2B448 |Ватикан = <nowiki>#</nowiki>FCEC00 |Венгри = <nowiki>#</nowiki>CCFFFF |Венесуэлæ = <nowiki>#</nowiki>F3CC99 |Вьетнам = <nowiki>#</nowiki>fbec5d |Газæйы Сектор = <nowiki>#</nowiki>85E09E |Гаити = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Гайанæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Гамби = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Ганæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Гватемалæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Гвиней = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Гвиней-Бисау = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Герман = <nowiki>#</nowiki>ffdb58 |Гондурас = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Грекъ = <nowiki>#</nowiki>7FBFFF |Гренадæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Гренланди = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Гуырдзыстон = <nowiki>#</nowiki>f77777 |Дани = <nowiki>#</nowiki>f57d90 |Доминикæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Доминиканæйы Республикæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Доминиканон Республикæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Джибути = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Замби = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Зимбабве = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Израиль = <nowiki>#</nowiki>89D3F4 |Инди = <nowiki>#</nowiki>FF9933 |Индонези = <nowiki>#</nowiki>EF544C |Иордани = <nowiki>#</nowiki>AD9375 |Ирланди = <nowiki>#</nowiki>57ed56 |Исланди = lightcyan |Испани =<nowiki>#</nowiki>ffee99 |Итали = <nowiki>#</nowiki>98CF99 |Ирак = <nowiki>#</nowiki>DAA520 |Иран = <nowiki>#</nowiki>D0F0C0 |Ирыстон = <nowiki>#</nowiki>ffe404 |Йемен = <nowiki>#</nowiki>75A5A5 |КАДР = <nowiki>#</nowiki>ECC64E |Кайманы сакъадæхтæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Камбоджæ = <nowiki>#</nowiki>EF93AA |Камерун = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Канадæ = <nowiki>#</nowiki>CC8899 |Катар = <nowiki>#</nowiki>E1547C |Кени = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Кипр = <nowiki>#</nowiki>CAEA7C |Китай = <nowiki>#</nowiki>FFCD70 |Колумби = <nowiki>#</nowiki>FCEC00 |Комортæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Конгойы Демократон Республикæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Конгойы Республикæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Корейы Адæмон Демократон Республикæ = <nowiki>#</nowiki>ECC64E |Коста-Рикæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Костæ-Рикæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Кот-д’Ивуар = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Кубæ = <nowiki>#</nowiki>92ADFF |Кувейт = <nowiki>#</nowiki>1CB593 |Кюрасао = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Лаос = <nowiki>#</nowiki>DF8A1A |Лесото = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Либери = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Литва = <nowiki>#</nowiki>A5E1EB |Латви = <nowiki>#</nowiki>E68C9A |Ливан = <nowiki>#</nowiki>00A651 |Ливи = <nowiki>#</nowiki>55BB11 |Лихтенштейн = <nowiki>#</nowiki>CC8B5E |Люксембург = <nowiki>#</nowiki>58A4A2 |Люксембург (паддзахад) = <nowiki>#</nowiki>58A4A2 |Маврикий = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Мавритани = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Мадагаскар = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Малави = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Малайзи = <nowiki>#</nowiki>C0CF20 |Мали = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Мальдивтæ = <nowiki>#</nowiki>80BF9D |Мальтæ = <nowiki>#</nowiki>B7E8D4 |Мальтæ (паддзахад) = <nowiki>#</nowiki>B7E8D4 |Марокко = <nowiki>#</nowiki>FF647A |Мексикæ = <nowiki>#</nowiki>FFFFDD |Мангол = <nowiki>#</nowiki>F67E1D |Мозамбик = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Молдави = <nowiki>#</nowiki>f7d900 |Молдовæ = <nowiki>#</nowiki>f7d900 |Монако = <nowiki>#</nowiki>FF7684 |Монголи = <nowiki>#</nowiki>F67E1D |Мысыр = <nowiki>#</nowiki>B8BF37 |Мьянмæ = <nowiki>#</nowiki>85B378 |Намиби = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Науру = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Непал = <nowiki>#</nowiki>8888FF |Нигери = <nowiki>#</nowiki>00EE92 |Нигер = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Нигер (паддзахад) = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Нидерландтæ = <nowiki>#</nowiki>ffcf6f |Никарагуæ = <nowiki>#</nowiki>88eeff |Ног Зеланди = <nowiki>#</nowiki>66FF88 |Норвеги = <nowiki>#</nowiki>FF8B8B |Оман = <nowiki>#</nowiki>D08080 |Пакистан = <nowiki>#</nowiki>83C35A |Палестинæйы автономи = <nowiki>#</nowiki>85E09E |Палестинæйы паддзахад = <nowiki>#</nowiki>85E09E |Палестинæ = <nowiki>#</nowiki>85E09E |Панамæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Папуæ — Ног Гвиней = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Парагвай = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Перу = <nowiki>#</nowiki>e66e68 |Польшæ = <nowiki>#</nowiki>ffcbdb |Португали = <nowiki>#</nowiki>FFDEAD |Приднестровье = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Пуэрто-Рико = <nowiki>#</nowiki>ACE1AF |Республикæ Корей = <nowiki>#</nowiki>fb98da |Республикæ Македони = <nowiki>#</nowiki>FFCC33 |Руандæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Румыни = <nowiki>#</nowiki>ffd060 |Сальвадор = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сан-Марино = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сан-Томе æмæ Принсипи = <nowiki>#</nowiki>66ff88 |Сауды Арави = <nowiki>#</nowiki>8BC755 |Сауды Арабб = <nowiki>#</nowiki>8BC755 |Сейшелтæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сенегал = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сент-Винсент æмæ Гренадинтæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сент-Китс æмæ Невис = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сент-Люси = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Серби = <nowiki>#</nowiki>4496F8 |Сингапур = <nowiki>#</nowiki>EA644A |Синт-Мартен = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сири = <nowiki>#</nowiki>A270B0 |Скæсæн Тимор = <nowiki>#</nowiki>F5B484 |Словаки = <nowiki>#</nowiki>FFD2BA |Словени = <nowiki>#</nowiki>70D7FC |Советон Цæдис = <nowiki>#</nowiki>ffaeb9 |Сомали = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сомих = <nowiki>#</nowiki>ffcfaf |Стыр Британи = pink |Судан = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Суринам = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Сьеррæ-Леоне = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Таджикистан = <nowiki>#</nowiki>FF9966 |Таиланд = <nowiki>#</nowiki>ECF644 |Тайван = <nowiki>#</nowiki>FFCD70 |Танзани = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Того = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Тринидад æмæ Тобаго = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Тунис = <nowiki>#</nowiki>FF8000 |Турк = <nowiki>#</nowiki>e0b0ff |Туркмени = <nowiki>#</nowiki>26ffc9 |Туркменистан = <nowiki>#</nowiki>26ffc9 |Уæрæсе = <nowiki>#</nowiki>a3eea3 |Уæрæсейы импери = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Угандæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Узбекистан = <nowiki>#</nowiki>8defff |Украинæ = <nowiki>#</nowiki>afd6ff |Уругвай = <nowiki>#</nowiki>5d93ff |Фареры сакъадæхтæ = <nowiki>#</nowiki>cfff9f |Филиппинтæ = <nowiki>#</nowiki>6EAED8 |Финлянди = <nowiki>#</nowiki>7dffcd |Франц = <nowiki>#</nowiki>F48FDC |Гваделупæ = <nowiki>#</nowiki>F48FDC |Майоттæ = <nowiki>#</nowiki>F48FDC |Сен-Мартен (Франц) = <nowiki>#</nowiki>F48FDC |Хъазахстан = <nowiki>#</nowiki>ffffca |Хъиргъиз = <nowiki>#</nowiki>fe96a3 |ХАР = <nowiki>#</nowiki>FFFF88 |Хуссар Африкæ = <nowiki>#</nowiki>FFFF88 |Хуссар Африкæйы Республикæ = <nowiki>#</nowiki>FFFF88 |Хуссар Ирыстон = <nowiki>#</nowiki>ffe404 |Хуссар Корей = <nowiki>#</nowiki>fb98da |Хуссар Судан = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Хорвати = <nowiki>#</nowiki>FDAAA1 |Цæгат Корей = <nowiki>#</nowiki>ECC64E |Цæгат Македони = <nowiki>#</nowiki>FFCC33 |Цæугæдон Иорданы Ныгуылæн Был = <nowiki>#</nowiki>85E09E |Централон Африкæйы Республикæ = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Чад = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Черногори = <nowiki>#</nowiki>D29C37 |Чехи = <nowiki>#</nowiki>EAD177 |Чили = <nowiki>#</nowiki>CEDAF2 |Швейцари = <nowiki>#</nowiki>ff9999 |Швеци = <nowiki>#</nowiki>c0ff3e |Шотланди = <nowiki>#</nowiki>bfd7ff |Шри-Ланка = <nowiki>#</nowiki>FF947C |Эквадор = <nowiki>#</nowiki>FBEC5D |Эритрей = <nowiki>#</nowiki>cfe3ff |Эстони = <nowiki>#</nowiki>6699ff |Эфиопи = <nowiki>#</nowiki>FC9A4E |Ямайкæ = <nowiki>#</nowiki>00C478 |Япон = <nowiki>#</nowiki>ffe5ed <!-- темæтæ --> |Истори = <nowiki>#</nowiki>eed8ae |Кино = <nowiki>#</nowiki>e6e6fa |Футбол = <nowiki>#</nowiki>BFD7FF |Хоккей = <nowiki>#</nowiki>F2ECDF |Пысылмон дин = <nowiki>#</nowiki>abe0a4 <!-- таксон --> |Зайæгойтæ = <nowiki>#</nowiki>90ee90 |Протисттæ = <nowiki>#</nowiki>f0e68c |Цæрæгойтæ = <nowiki>#</nowiki>ffc3cd |Зокъотæ = <nowiki>#</nowiki>afd9e7 |Организмтæ = <nowiki>#</nowiki>d5d5ad <!-- в шаблонах (костыль) --> |Accent80 = <nowiki>#</nowiki>dcebff <!-- по умолчанию --> |<nowiki>#</nowiki>ECECEC }}</includeonly><noinclude>Ацы шаблон у уый тыххæй, цæмæй алыхуызон темæтæн уа сæхи хуызтæ. Ацы хуыз хъуы æвæрын таблицæтæ æмæ шаблонты бындурæй. Зæгъæм Хъазахстаны тыххæй цыдæр уацы хъæуы хуыз бацамонын, уæд хъæуы спайда кæнын ацы шаблонæй, æмæ йæ фыццаг параметрæй сæвæрын '''Хъазахстан'''. Мæнæ афтæ: <nowiki>{{хуыз|Хъазахстан}}</nowiki>. [[Категори:Википеди:Шаблонты шаблонтæ]] </noinclude> 5ejynhq0t9ch5f707c7r4i7e36e6y1n 0 8513 588090 527979 2025-07-07T11:02:58Z Taamu 795 588090 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Бенины Республикæ |Оригиналон ном = République du Bénin |Гуырынон хауæн = Бенины |Герб = Coat of arms of Benin.svg |Тырыса = Flag of Benin.svg |Девиз = Fraternité, Justice, Travail |Девизы тæлмац = Æфсымæрдзинад, рæстдзинад, фæллой |Хицауиуæджы хуыз = Республикæ |Гимны ном = L'Aube Nouvelle |Картæ = Benin in its region.svg |Æвзаг = [[францаг æвзаг|францаг]] |Хæдбар сси = [[1960]] азы [[1 августы]] [[Франц]]æй |Сæйраг сахар = [[Порто-Ново]], [[Котону]] |Стырдæр сахартæ = [[Котону]] |Хицæутты титултæ = Президент |Хицæуттæ = Патрис Талон |Фæзуат = 112 620 |Доны процент = 1,8 |Цæрджытæ = |Бахыгъды аз = |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = |Сфысты аз = |Æнгомад = 79 |ÆМП = 7 916 млн. |ÆМП хынцыны аз = 2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 141 |ÆМП иу адæймагмæ = 1 060 |Валютæ = [[КФА-йы франк]] |Домен = [[.bj]] |Телефонон код = 229 |Сахатон таг = +1 |Фиппаинæгтæ = Президент æмæ хицауады резиденцитæ, фæсарæйнаг минæварæдтæ. }} '''Бенин''' ({{Lang-fr|République du Bénin}}) у паддзахад Ныгуылæн [[Африкæ]]йы. Цæрынц дзы 60 адæмыхаттæй фылдæр. [[Ныв:Benin departments.png|thumb|right|250px|Бенины административон дих]] {{Африкæ}} [[Категори:Бенин|*]] o3tksa3znfxr4cpowhjw9nkf2trsmhx 588091 588090 2025-07-07T11:03:50Z Taamu 795 588091 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Бенины Республикæ |Оригиналон ном = République du Bénin |Гуырынон хауæн = Бенины |Герб = Coat of arms of Benin.svg |Тырыса = Flag of Benin.svg |Девиз = Fraternité, Justice, Travail |Девизы тæлмац = Æфсымæрдзинад, рæстдзинад, фæллой |Хицауиуæджы хуыз = Республикæ |Гимны ном = L'Aube Nouvelle |Картæ = Benin in its region.svg |Æвзаг = [[францаг æвзаг|францаг]] |Хæдбар сси = [[1960]] азы [[1 августы]] [[Франц]]æй |Сæйраг сахар = [[Порто-Ново]], [[Котону]] |Стырдæр сахартæ = [[Котону]] |Хицæутты титултæ = Президент |Хицæуттæ = Патрис Талон |Фæзуат = 112620 |Доны процент = 1,8 |Цæрджытæ = 13754688 |Бахыгъды аз = 2022 |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = |Сфысты аз = |Æнгомад = 94,8 |ÆМП = 7 916 млн. |ÆМП хынцыны аз = 2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 141 |ÆМП иу адæймагмæ = 1 060 |Валютæ = [[КФА-йы франк]] |Домен = [[.bj]] |Телефонон код = 229 |Сахатон таг = +1 |Фиппаинæгтæ = Президент æмæ хицауады резиденцитæ, фæсарæйнаг минæварæдтæ. }} '''Бени́н''' ({{Lang-fr|République du Bénin}}) у паддзахад Ныгуылæн [[Африкæ]]йы. Цæрынц дзы 60 адæмыхаттæй фылдæр. [[Ныв:Benin departments.png|thumb|right|250px|Бенины административон дих]] {{Африкæ}} [[Категори:Бенин|*]] 6ov9i8zp57krfutnl8q6og3rlqdx77i 0 8517 588077 462151 2025-07-07T10:43:35Z Taamu 795 588077 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Буркина-Фасо |Оригиналон ном=Burkina Faso |Тырыса=Flag of Burkina Faso.svg |Герб=Burkina Faso COA.png |Картæ = Burkina_Faso_on_the_globe_%28Africa_centered%29.svg |Девиз=La patrie ou la mort, nous vaincrons. (Фыдыбæстæ кæнæ мæлæт, мах фæуалахиз уыдзыстæм) |Гимны ном= |Хæдбар сси = [[1960]] азы [[5 августы]] |Æвзаг=[[Францусаг æвзаг|францусаг]] |Сæйраг сахар=[[Уагадугу]] |Стырдæр сахартæ=[[Уагадугу]] |Хицауиуæджы хуыз=Парламентон республикæ |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=Блэз Компаоре<br />Тертиус Зонго |ÆМП=16,916 млн. |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=115 |ÆМП иу адæймагмæ=1,326 |Фæзуат=274,200 |Доны процент=0,5 |Цæрджытæ=13 925 313 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад = 51 |Домен=[[.bf]] |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Телефонон код=226 |Сахатон таг =+0 }} '''Буркина́-Фасо́''' ({{lang-fr|Burkina Faso}}) у паддзахад Африкæйы ныгуылæны. [[Файл:BurkinaFaso Regions.png|рахиз|мини|300px|Паддзахады облæстытæ]] {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Буркина-Фасо|*]] 4x3ez4gx6mgzdsrsx0ej0ke5mh3gw3b 588078 588077 2025-07-07T10:49:36Z Taamu 795 588078 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Буркина-Фасо |Оригиналон ном = {{lang-fr|Burkina Faso}}<br>{{lang-ff|𞤄𞤵𞤪𞤳𞤭𞤲𞤢 𞤊𞤢𞤧𞤮}}<br>{{lang-mos|Burkĩna Faso}} |Гуырынон хауæн = Буркина-Фасойы |Тырыса = Flag of Burkina Faso.svg |Герб = Burkina Faso COA.png |Картæ = Burkina_Faso_on_the_globe_%28Africa_centered%29.svg |Девиз = La patrie ou la mort, nous vaincrons |Девизы тæлмац = Фыдыбæстæ кæнæ мæлæт, мах фæуалахиз уыдзыстæм |Гимны ном = |Хæдбар сси = [[1960]] азы [[5 августы]] |Æвзаг = [[францаг æвзаг|францаг]] |Сæйраг сахар = [[Уагадугу]] |Стырдæр сахартæ=[[Уагадугу]] |Хицауиуæджы хуыз=Парламентон республикæ |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=Блэз Компаоре<br />Тертиус Зонго |ÆМП=16,916 млн. |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=115 |ÆМП иу адæймагмæ=1,326 |Фæзуат=274,200 |Доны процент=0,5 |Цæрджытæ=13 925 313 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад = 51 |Домен=[[.bf]] |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Телефонон код=226 |Сахатон таг =+0 }} '''Буркина́-Фасо́''' ({{lang-fr|Burkina Faso}}) у паддзахад Африкæйы ныгуылæны. [[Файл:BurkinaFaso Regions.png|рахиз|мини|300px|Паддзахады облæстытæ]] {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Буркина-Фасо|*]] 2pnfs8r459m75bfhwjgv4htr8l9jogj 588079 588078 2025-07-07T10:50:12Z Taamu 795 588079 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Буркина-Фасо |Оригиналон ном = {{lang-fr|Burkina Faso}}<br>{{lang-ff|𞤄𞤵𞤪𞤳𞤭𞤲𞤢 𞤊𞤢𞤧𞤮}}<br>{{lang-mos|Burkĩna Faso}} |Гуырынон хауæн = Буркина-Фасойы |Тырыса = Flag of Burkina Faso.svg |Герб = Coat of arms of Burkina Faso.svg |Картæ = Burkina_Faso_on_the_globe_%28Africa_centered%29.svg |Девиз = La patrie ou la mort, nous vaincrons |Девизы тæлмац = Фыдыбæстæ кæнæ мæлæт, мах фæуалахиз уыдзыстæм |Гимны ном = |Хæдбар сси = [[1960]] азы [[5 августы]] |Æвзаг = [[францаг æвзаг|францаг]] |Сæйраг сахар = [[Уагадугу]] |Стырдæр сахартæ=[[Уагадугу]] |Хицауиуæджы хуыз=Парламентон республикæ |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=Блэз Компаоре<br />Тертиус Зонго |ÆМП=16,916 млн. |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=115 |ÆМП иу адæймагмæ=1,326 |Фæзуат=274,200 |Доны процент=0,5 |Цæрджытæ=13 925 313 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад = 51 |Домен=[[.bf]] |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Телефонон код=226 |Сахатон таг =+0 }} '''Буркина́-Фасо́''' ({{lang-fr|Burkina Faso}}) у паддзахад Африкæйы ныгуылæны. [[Файл:BurkinaFaso Regions.png|рахиз|мини|300px|Паддзахады облæстытæ]] {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Буркина-Фасо|*]] d3hkuqee33u81cn2es4da8dpbcsnm9o 588080 588079 2025-07-07T10:50:25Z Taamu 795 588080 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Буркина-Фасо |Оригиналон ном = {{lang-fr|Burkina Faso}}<br>{{lang-ff|𞤄𞤵𞤪𞤳𞤭𞤲𞤢 𞤊𞤢𞤧𞤮}}<br>{{lang-mos|Burkĩna Faso}} |Гуырынон хауæн = Буркина-Фасойы |Тырыса = Flag of Burkina Faso.svg |Герб = Coat of arms of Burkina Faso.svg |Картæ = Burkina Faso on the globe (Africa centered).svg |Девиз = La patrie ou la mort, nous vaincrons |Девизы тæлмац = Фыдыбæстæ кæнæ мæлæт, мах фæуалахиз уыдзыстæм |Гимны ном = |Хæдбар сси = [[1960]] азы [[5 августы]] |Æвзаг = [[францаг æвзаг|францаг]] |Сæйраг сахар = [[Уагадугу]] |Стырдæр сахартæ=[[Уагадугу]] |Хицауиуæджы хуыз=Парламентон республикæ |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=Блэз Компаоре<br />Тертиус Зонго |ÆМП=16,916 млн. |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=115 |ÆМП иу адæймагмæ=1,326 |Фæзуат=274,200 |Доны процент=0,5 |Цæрджытæ=13 925 313 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад = 51 |Домен=[[.bf]] |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Телефонон код=226 |Сахатон таг =+0 }} '''Буркина́-Фасо́''' ({{lang-fr|Burkina Faso}}) у паддзахад Африкæйы ныгуылæны. [[Файл:BurkinaFaso Regions.png|рахиз|мини|300px|Паддзахады облæстытæ]] {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Буркина-Фасо|*]] 1p2q8qsds384076j8gwrqi2hufvkf8n 0 8532 588068 510435 2025-07-07T10:25:27Z Taamu 795 588068 wikitext text/x-wiki [{Паддзахад2 |Ирон ном=Камеруны Республикæ |Оригиналон ном=République du Cameroun<br />Republic of Cameroon |Герб=Coat of arms of Cameroon.svg |Гербы бæсты=Эмблемæ |Тырыса=Flag of Cameroon.svg |Девиз=Paix, Travail, Patrie<br />({{Lang-fr|}}: Сабырдзинад, Фæллой, Фыдыбæстæ) |Гимны ном=Ô Cameroun, Berceau de nos Ancêtres (О, Камерун, нæ фыдæлты авдæн) |Хицауиуæджы хуыз=[[Президентон республикæ]] |Картæ = Cameroon on the globe (Africa centered).svg |Æвзаг=[[Францаг æвзаг|францаг]], [[Англисаг æвзаг|англисаг]] |Хæдбар сси=[[1960]] азы [[1 январы]] [[Франц]] æмæ [[Стыр Британи]]йæ |Сæйраг сахар=[[Яунде]] |Стырдæр сахартæ=[[Дуалæ]], [[Яунде]] |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=[[Поль Бийя]] (Paul Biya)<br />[[Филемон Янг]] (Philémon Yang) |Фæзуат=475 440 |Доны процент=1,3 |Цæрджытæ=17 795 000 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад=34 |ÆМП=32 350 млн. |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=91 |ÆМП иу адæймагмæ=2 176 |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Домен=[[.cm]] |Телефонон код=237 |Сахатон таг= +1 }} '''Камеруны Республикæ''' ({{lang-en|Republic of Cameroon}}, {{lang-fr|République Camerounaise}}) у унитарон республикæ центрон æмæ ныгуылæн [[Африкæ]]йы. Йæ сыхæгтæ сты [[Нигери]] ныгуылырдыгæй, [[Чад (паддзахад)|Чад]] цæгат-скæсæнырдыгæй, [[Централон Африкæйы Республикæ]] скæсæнырдыгæй, хуссарырдыгæй та — [[Габон]], [[Республикæ Конго]] æмæ [[Экваториалон Гвиней]]. Хуссар-скæсæны Камерунæн ис [[денджыз]]мæ бацæуæн — [[Атлантикон фурд]]ы [[Гвинейы бакæлæн]]мæ. Бæстæ хонынц «Африкæйы миниатюрæ», уый тыххæй æмæ тынг алыхуызон у æрдзæй, культурæйæ, ландшафтæй. Ис дзы денджызы былгæрæттæ, [[æдзæрæгран]], [[саваннæ]], къæвда-хъæдтæ, хæхтæ. Бæстæйы бæрзонддæр [[хох]] у [[Камерун (хох)|Камеруны хох]] (4040 м). Камеруны цæрынц дыууæ сæдæйæ фылдæр алыхуызон адæмтæ, æвзагон æмæ культурон къордтæ. Камерун зындгонд сси йæ хигъæдон музыкæйæ, уæлдайдæр [[макоссæ]] æмæ [[бикутси]] стилтæй, æмæ йæ æнтыстджын [[Камеруны националон футболы командæ|футболон командæйæ]]. Официалон æвзæгтæ сты англисаг æмæ францаг, уый тыххæй æмæ Камеруны зæххытæ кæддæр уыдысты [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы дæлбар. Европæйæгтæ ([[Португали|португайлаг]] денджыздзаутæ) Камеруны былгæронмæ ’рбацыдысты [[XV æнус]]ы. Ссардтой дзы тынг бирæ [[креветкæ]]тæ — æмæ бæстæ дæр афтæ схуыдтой, ''Рио-душ-Камаронш'', ома «креветкæты цæугæдон». Креветкæ ахсын ныр дæр у Камеруны ахсджиагдæр куыстытæй иу. [[1884-æм аз]]ы Камерун сси [[Германы импери]]йы колони, фæлæ [[Фыццаг дунеон хæст]]ы фæстиуæгæн колони дихгонд æрцыд [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы ’хсæн. Камеруны зæххытæ хæдбардзинад куы райстой, уæд бæстæ хуынди ''Камеруны Федералон Республикæ'', [[1972-æм аз]]æй фæстæмæ — ''Камеруны Иугонд Республикæ'', [[1984-æм аз]]æй та хуымæтæджы ''Камеруны Республикæ''. [[Файл:Cameroonian Army Soldier.jpg|thumb|left|200px|Камеруны флоты службæгæнджытæ]] Камерун, Африкæйы иннæ паддзахæдтимæ абаргæйæ, у стабилон æмæ æдас. Уый фæрцы бæстæмæ гуылф кæнынц [[лигъдон|лигъдæттæ]]. Ахæм цæрджыты нымæц у 97 мины бæрц, уыдонæй фылдæр [[ЦАР]] æмæ [[Чад (паддзахад)|Чад]]æй. Камеруны мидæг ма карзгомау сты Камеруны, англисагау æмæ францагау дзурдыжыты ’хсæн, стæй чырыстæттæ æмæ пысылмæтты ’хсæн ахастдзинæдтæ<ref>MacDonald, Brian S. (1997). "Case Study 4: Cameroon", Military Spending in Developing Countries: How Much Is Too Much? McGill-Queen's University Press. P. 69.</ref>. == Фиппаинæгтæ == {{commonscat|Cameroon}} {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Камерун}} {{Африкæ}} [[Категори:Камерун|*]] qbleyal8sa968o0h88b3y22svnrqzr4 588069 588068 2025-07-07T10:25:42Z Taamu 795 588069 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном=Камеруны Республикæ |Оригиналон ном=République du Cameroun<br />Republic of Cameroon |Герб=Coat of arms of Cameroon.svg |Гербы бæсты=Эмблемæ |Тырыса=Flag of Cameroon.svg |Девиз=Paix, Travail, Patrie<br />({{Lang-fr|}}: Сабырдзинад, Фæллой, Фыдыбæстæ) |Гимны ном=Ô Cameroun, Berceau de nos Ancêtres (О, Камерун, нæ фыдæлты авдæн) |Хицауиуæджы хуыз=[[Президентон республикæ]] |Картæ = Cameroon on the globe (Africa centered).svg |Æвзаг=[[Францаг æвзаг|францаг]], [[Англисаг æвзаг|англисаг]] |Хæдбар сси=[[1960]] азы [[1 январы]] [[Франц]] æмæ [[Стыр Британи]]йæ |Сæйраг сахар=[[Яунде]] |Стырдæр сахартæ=[[Дуалæ]], [[Яунде]] |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=[[Поль Бийя]] (Paul Biya)<br />[[Филемон Янг]] (Philémon Yang) |Фæзуат=475 440 |Доны процент=1,3 |Цæрджытæ=17 795 000 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад=34 |ÆМП=32 350 млн. |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=91 |ÆМП иу адæймагмæ=2 176 |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Домен=[[.cm]] |Телефонон код=237 |Сахатон таг= +1 }} '''Камеруны Республикæ''' ({{lang-en|Republic of Cameroon}}, {{lang-fr|République Camerounaise}}) у унитарон республикæ центрон æмæ ныгуылæн [[Африкæ]]йы. Йæ сыхæгтæ сты [[Нигери]] ныгуылырдыгæй, [[Чад (паддзахад)|Чад]] цæгат-скæсæнырдыгæй, [[Централон Африкæйы Республикæ]] скæсæнырдыгæй, хуссарырдыгæй та — [[Габон]], [[Республикæ Конго]] æмæ [[Экваториалон Гвиней]]. Хуссар-скæсæны Камерунæн ис [[денджыз]]мæ бацæуæн — [[Атлантикон фурд]]ы [[Гвинейы бакæлæн]]мæ. Бæстæ хонынц «Африкæйы миниатюрæ», уый тыххæй æмæ тынг алыхуызон у æрдзæй, культурæйæ, ландшафтæй. Ис дзы денджызы былгæрæттæ, [[æдзæрæгран]], [[саваннæ]], къæвда-хъæдтæ, хæхтæ. Бæстæйы бæрзонддæр [[хох]] у [[Камерун (хох)|Камеруны хох]] (4040 м). Камеруны цæрынц дыууæ сæдæйæ фылдæр алыхуызон адæмтæ, æвзагон æмæ культурон къордтæ. Камерун зындгонд сси йæ хигъæдон музыкæйæ, уæлдайдæр [[макоссæ]] æмæ [[бикутси]] стилтæй, æмæ йæ æнтыстджын [[Камеруны националон футболы командæ|футболон командæйæ]]. Официалон æвзæгтæ сты англисаг æмæ францаг, уый тыххæй æмæ Камеруны зæххытæ кæддæр уыдысты [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы дæлбар. Европæйæгтæ ([[Португали|португайлаг]] денджыздзаутæ) Камеруны былгæронмæ ’рбацыдысты [[XV æнус]]ы. Ссардтой дзы тынг бирæ [[креветкæ]]тæ — æмæ бæстæ дæр афтæ схуыдтой, ''Рио-душ-Камаронш'', ома «креветкæты цæугæдон». Креветкæ ахсын ныр дæр у Камеруны ахсджиагдæр куыстытæй иу. [[1884-æм аз]]ы Камерун сси [[Германы импери]]йы колони, фæлæ [[Фыццаг дунеон хæст]]ы фæстиуæгæн колони дихгонд æрцыд [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы ’хсæн. Камеруны зæххытæ хæдбардзинад куы райстой, уæд бæстæ хуынди ''Камеруны Федералон Республикæ'', [[1972-æм аз]]æй фæстæмæ — ''Камеруны Иугонд Республикæ'', [[1984-æм аз]]æй та хуымæтæджы ''Камеруны Республикæ''. [[Файл:Cameroonian Army Soldier.jpg|thumb|left|200px|Камеруны флоты службæгæнджытæ]] Камерун, Африкæйы иннæ паддзахæдтимæ абаргæйæ, у стабилон æмæ æдас. Уый фæрцы бæстæмæ гуылф кæнынц [[лигъдон|лигъдæттæ]]. Ахæм цæрджыты нымæц у 97 мины бæрц, уыдонæй фылдæр [[ЦАР]] æмæ [[Чад (паддзахад)|Чад]]æй. Камеруны мидæг ма карзгомау сты Камеруны, англисагау æмæ францагау дзурдыжыты ’хсæн, стæй чырыстæттæ æмæ пысылмæтты ’хсæн ахастдзинæдтæ<ref>MacDonald, Brian S. (1997). "Case Study 4: Cameroon", Military Spending in Developing Countries: How Much Is Too Much? McGill-Queen's University Press. P. 69.</ref>. == Фиппаинæгтæ == {{commonscat|Cameroon}} {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Камерун}} {{Африкæ}} [[Категори:Камерун|*]] 5kyc1kz22mwk6vfzuo4uv0vzbyq4mfz 588070 588069 2025-07-07T10:26:45Z Taamu 795 588070 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Камеруны Республикæ |Оригиналон ном = République du Cameroun<br />Republic of Cameroon |Гуырынон хауæн = Камеруны |Герб = Coat of arms of Cameroon.svg |Тырыса = Flag of Cameroon.svg |Девиз = Paix, Travail, Patrie<br />({{Lang-fr|}}: Сабырдзинад, Фæллой, Фыдыбæстæ) |Гимны ном=Ô Cameroun, Berceau de nos Ancêtres (О, Камерун, нæ фыдæлты авдæн) |Хицауиуæджы хуыз=[[Президентон республикæ]] |Картæ = Cameroon on the globe (Africa centered).svg |Æвзаг=[[Францаг æвзаг|францаг]], [[Англисаг æвзаг|англисаг]] |Хæдбар сси=[[1960]] азы [[1 январы]] [[Франц]] æмæ [[Стыр Британи]]йæ |Сæйраг сахар=[[Яунде]] |Стырдæр сахартæ=[[Дуалæ]], [[Яунде]] |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=[[Поль Бийя]] (Paul Biya)<br />[[Филемон Янг]] (Philémon Yang) |Фæзуат=475 440 |Доны процент=1,3 |Цæрджытæ=17 795 000 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад=34 |ÆМП=32 350 млн. |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=91 |ÆМП иу адæймагмæ=2 176 |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Домен=[[.cm]] |Телефонон код=237 |Сахатон таг= +1 }} '''Камеруны Республикæ''' ({{lang-en|Republic of Cameroon}}, {{lang-fr|République Camerounaise}}) у унитарон республикæ центрон æмæ ныгуылæн [[Африкæ]]йы. Йæ сыхæгтæ сты [[Нигери]] ныгуылырдыгæй, [[Чад (паддзахад)|Чад]] цæгат-скæсæнырдыгæй, [[Централон Африкæйы Республикæ]] скæсæнырдыгæй, хуссарырдыгæй та — [[Габон]], [[Республикæ Конго]] æмæ [[Экваториалон Гвиней]]. Хуссар-скæсæны Камерунæн ис [[денджыз]]мæ бацæуæн — [[Атлантикон фурд]]ы [[Гвинейы бакæлæн]]мæ. Бæстæ хонынц «Африкæйы миниатюрæ», уый тыххæй æмæ тынг алыхуызон у æрдзæй, культурæйæ, ландшафтæй. Ис дзы денджызы былгæрæттæ, [[æдзæрæгран]], [[саваннæ]], къæвда-хъæдтæ, хæхтæ. Бæстæйы бæрзонддæр [[хох]] у [[Камерун (хох)|Камеруны хох]] (4040 м). Камеруны цæрынц дыууæ сæдæйæ фылдæр алыхуызон адæмтæ, æвзагон æмæ культурон къордтæ. Камерун зындгонд сси йæ хигъæдон музыкæйæ, уæлдайдæр [[макоссæ]] æмæ [[бикутси]] стилтæй, æмæ йæ æнтыстджын [[Камеруны националон футболы командæ|футболон командæйæ]]. Официалон æвзæгтæ сты англисаг æмæ францаг, уый тыххæй æмæ Камеруны зæххытæ кæддæр уыдысты [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы дæлбар. Европæйæгтæ ([[Португали|португайлаг]] денджыздзаутæ) Камеруны былгæронмæ ’рбацыдысты [[XV æнус]]ы. Ссардтой дзы тынг бирæ [[креветкæ]]тæ — æмæ бæстæ дæр афтæ схуыдтой, ''Рио-душ-Камаронш'', ома «креветкæты цæугæдон». Креветкæ ахсын ныр дæр у Камеруны ахсджиагдæр куыстытæй иу. [[1884-æм аз]]ы Камерун сси [[Германы импери]]йы колони, фæлæ [[Фыццаг дунеон хæст]]ы фæстиуæгæн колони дихгонд æрцыд [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы ’хсæн. Камеруны зæххытæ хæдбардзинад куы райстой, уæд бæстæ хуынди ''Камеруны Федералон Республикæ'', [[1972-æм аз]]æй фæстæмæ — ''Камеруны Иугонд Республикæ'', [[1984-æм аз]]æй та хуымæтæджы ''Камеруны Республикæ''. [[Файл:Cameroonian Army Soldier.jpg|thumb|left|200px|Камеруны флоты службæгæнджытæ]] Камерун, Африкæйы иннæ паддзахæдтимæ абаргæйæ, у стабилон æмæ æдас. Уый фæрцы бæстæмæ гуылф кæнынц [[лигъдон|лигъдæттæ]]. Ахæм цæрджыты нымæц у 97 мины бæрц, уыдонæй фылдæр [[ЦАР]] æмæ [[Чад (паддзахад)|Чад]]æй. Камеруны мидæг ма карзгомау сты Камеруны, англисагау æмæ францагау дзурдыжыты ’хсæн, стæй чырыстæттæ æмæ пысылмæтты ’хсæн ахастдзинæдтæ<ref>MacDonald, Brian S. (1997). "Case Study 4: Cameroon", Military Spending in Developing Countries: How Much Is Too Much? McGill-Queen's University Press. P. 69.</ref>. == Фиппаинæгтæ == {{commonscat|Cameroon}} {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Камерун}} {{Африкæ}} [[Категори:Камерун|*]] qbeb5wmc2bjactvidneryguwepn3vc7 588071 588070 2025-07-07T10:27:00Z Taamu 795 588071 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Камеруны Республикæ |Оригиналон ном = République du Cameroun<br />Republic of Cameroon |Гуырынон хауæн = Камеруны |Герб = Coat of arms of Cameroon.svg |Тырыса = Flag of Cameroon.svg |Девиз = Paix, Travail, Patrie<br />({{Lang-fr|}}: Сабырдзинад, Фæллой, Фыдыбæстæ) |Гимны ном=Ô Cameroun, Berceau de nos Ancêtres (О, Камерун, нæ фыдæлты авдæн) |Хицауиуæджы хуыз=[[Президентон республикæ]] |Картæ = Cameroon on the globe (Africa centered).svg |Æвзаг=[[Францаг æвзаг|францаг]], [[Англисаг æвзаг|англисаг]] |Хæдбар сси=[[1960]] азы [[1 январы]] [[Франц]] æмæ [[Стыр Британи]]йæ |Сæйраг сахар=[[Яунде]] |Стырдæр сахартæ=[[Дуалæ]], [[Яунде]] |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=[[Поль Бийя]] (Paul Biya)<br />[[Филемон Янг]] (Philémon Yang) |Фæзуат=475 440 |Доны процент=1,3 |Цæрджытæ=17 795 000 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад=34 |ÆМП=32 350 млн. |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=91 |ÆМП иу адæймагмæ=2 176 |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Домен=[[.cm]] |Телефонон код=237 |Сахатон таг= +1 }} '''Камеруны Республикæ''' ({{lang-en|Republic of Cameroon}}, {{lang-fr|République Camerounaise}}) у унитарон республикæ центрон æмæ ныгуылæн [[Африкæ]]йы. Йæ сыхæгтæ сты [[Нигери]] ныгуылырдыгæй, [[Чад (паддзахад)|Чад]] цæгат-скæсæнырдыгæй, [[Централон Африкæйы Республикæ]] скæсæнырдыгæй, хуссарырдыгæй та — [[Габон]], [[Республикæ Конго]] æмæ [[Экваториалон Гвиней]]. Хуссар-скæсæны Камерунæн ис [[денджыз]]мæ бацæуæн — [[Атлантикон фурд]]ы [[Гвинейы бакæлæн]]мæ. Бæстæ хонынц «Африкæйы миниатюрæ», уый тыххæй æмæ тынг алыхуызон у æрдзæй, культурæйæ, ландшафтæй. Ис дзы денджызы былгæрæттæ, [[æдзæрæгран]], [[саваннæ]], къæвда-хъæдтæ, хæхтæ. Бæстæйы бæрзонддæр [[хох]] у [[Камерун (хох)|Камеруны хох]] (4040 м). Камеруны цæрынц дыууæ сæдæйæ фылдæр алыхуызон адæмтæ, æвзагон æмæ культурон къордтæ. Камерун зындгонд сси йæ хигъæдон музыкæйæ, уæлдайдæр [[макоссæ]] æмæ [[бикутси]] стилтæй, æмæ йæ æнтыстджын [[Камеруны националон футболы командæ|футболон командæйæ]]. Официалон æвзæгтæ сты англисаг æмæ францаг, уый тыххæй æмæ Камеруны зæххытæ кæддæр уыдысты [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы дæлбар. Европæйæгтæ ([[Португали|португайлаг]] денджыздзаутæ) Камеруны былгæронмæ ’рбацыдысты [[XV æнус]]ы. Ссардтой дзы тынг бирæ [[креветкæ]]тæ — æмæ бæстæ дæр афтæ схуыдтой, ''Рио-душ-Камаронш'', ома «креветкæты цæугæдон». Креветкæ ахсын ныр дæр у Камеруны ахсджиагдæр куыстытæй иу. [[1884-æм аз]]ы Камерун сси [[Германы импери]]йы колони, фæлæ [[Фыццаг дунеон хæст]]ы фæстиуæгæн колони дихгонд æрцыд [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы ’хсæн. Камеруны зæххытæ хæдбардзинад куы райстой, уæд бæстæ хуынди ''Камеруны Федералон Республикæ'', [[1972-æм аз]]æй фæстæмæ — ''Камеруны Иугонд Республикæ'', [[1984-æм аз]]æй та хуымæтæджы ''Камеруны Республикæ''. [[Файл:Cameroonian Army Soldier.jpg|thumb|left|200px|Камеруны флоты службæгæнджытæ]] Камерун, Африкæйы иннæ паддзахæдтимæ абаргæйæ, у стабилон æмæ æдас. Уый фæрцы бæстæмæ гуылф кæнынц [[лигъдон|лигъдæттæ]]. Ахæм цæрджыты нымæц у 97 мины бæрц, уыдонæй фылдæр [[ЦАР]] æмæ [[Чад (паддзахад)|Чад]]æй. Камеруны мидæг ма карзгомау сты Камеруны, англисагау æмæ францагау дзурдыжыты ’хсæн, стæй чырыстæттæ æмæ пысылмæтты ’хсæн ахастдзинæдтæ<ref>MacDonald, Brian S. (1997). "Case Study 4: Cameroon", Military Spending in Developing Countries: How Much Is Too Much? McGill-Queen's University Press. P. 69.</ref>. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Камерун}} {{Африкæ}} [[Категори:Камерун|*]] 3d0ke7d90cwjoi5ky4dyqncw96b1wx6 588073 588071 2025-07-07T10:39:48Z Taamu 795 588073 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Камеруны Республикæ |Оригиналон ном = {{lang-fr|République du Cameroun}}<br>{{lang-en|Republic of Cameroon}} |Гуырынон хауæн = Камеруны |Герб = Coat of arms of Cameroon.svg |Тырыса = Flag of Cameroon.svg |Девиз = Paix, Travail, Patrie |Девизы тæлмац = Сабырдзинад, Фæллой, Фыдыбæстæ |Гимны ном = Ô Cameroun, Berceau de nos Ancêtres |Гимны номы тæлмац = О, Камерун, нæ фыдæлты авдæн |Хицауиуæджы хуыз = [[Президентон республикæ]] |Картæ = Cameroon on the globe (Africa centered).svg |Æвзаг = [[Францаг æвзаг|францаг]], [[Англисаг æвзаг|англисаг]] |Хæдбар сси = [[1960]] азы [[1 январы]] [[Франц]] æмæ [[Стыр Британи]]йæ |Сæйраг сахар = [[Яунде]] |Стырдæр сахартæ = [[Дуалæ]], [[Яунде]] |Хицæутты титултæ = Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ = [[Поль Бийя]] (Paul Biya)<br />[[Филемон Янг]] (Philémon Yang) |Фæзуат = 475440 |Доны процент = 1,3 |Цæрджытæ = 27744989 |Бахыгъды аз = 2020 |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = |Сфысты аз = |Æнгомад = 58,4 |ÆМП = 32 350 млн. |ÆМП хынцыны аз = 2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 91 |ÆМП иу адæймагмæ = 2176 |Валютæ = [[КФА-йы франк]] |Домен = [[.cm]] |Телефонон код = 237 |Сахатон таг = +1 }} '''Камеру́н''' ({{lang-fr|Cameroun}}, {{lang-en|Cameroon}} {{IPA|[ˌkæməˈruːn]}}), официалон ном у '''Камеруны Республикæ''' ({{lang-en|Republic of Cameroon}}, {{lang-fr|République Camerounaise}}) у унитарон республикæ центрон æмæ ныгуылæн [[Африкæ]]йы. Йæ сыхæгтæ сты [[Нигери]] ныгуылырдыгæй, [[Чад (паддзахад)|Чад]] цæгат-скæсæнырдыгæй, [[Централон Африкæйы Республикæ]] скæсæнырдыгæй, хуссарырдыгæй та — [[Габон]], [[Конгойы Республикæ]] æмæ [[Экваториалон Гвиней]]. Хуссар-скæсæны Камерунæн ис [[денджыз]]мæ бацæуæн — [[Атлантикон фурд]]ы [[Гвинейы бакæлæн]]мæ. Бæстæ хонынц «Африкæйы миниатюрæ», уый тыххæй æмæ тынг алыхуызон у æрдзæй, культурæйæ, ландшафтæй. Ис дзы денджызы былгæрæттæ, [[æдзæрæгран]], [[саваннæ]], къæвда-хъæдтæ, хæхтæ. Бæстæйы бæрзонддæр [[хох]] у [[Камерун (хох)|Камеруны хох]] (4040 м). Камеруны цæрынц дыууæ сæдæйæ фылдæр алыхуызон адæмтæ, æвзагон æмæ культурон къордтæ. Камерун зындгонд сси йæ хигъæдон музыкæйæ, уæлдайдæр [[макоссæ]] æмæ [[бикутси]] стилтæй, æмæ йæ æнтыстджын [[Камеруны националон футболы командæ|футболон командæйæ]]. Официалон æвзæгтæ сты англисаг æмæ францаг, уый тыххæй æмæ Камеруны зæххытæ кæддæр уыдысты [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы дæлбар. Европæйæгтæ ([[Португали|португайлаг]] денджыздзаутæ) Камеруны былгæронмæ ’рбацыдысты [[XV æнус]]ы. Ссардтой дзы тынг бирæ [[креветкæ]]тæ — æмæ бæстæ дæр афтæ схуыдтой, ''Рио-душ-Камаронш'', ома «креветкæты цæугæдон». Креветкæ ахсын ныр дæр у Камеруны ахсджиагдæр куыстытæй иу. [[1884-æм аз]]ы Камерун сси [[Германы импери]]йы колони, фæлæ [[Фыццаг дунеон хæст]]ы фæстиуæгæн колони дихгонд æрцыд [[Стыр Британи]] æмæ [[Франц]]ы ’хсæн. Камеруны зæххытæ хæдбардзинад куы райстой, уæд бæстæ хуынди ''Камеруны Федералон Республикæ'', [[1972-æм аз]]æй фæстæмæ — ''Камеруны Иугонд Республикæ'', [[1984-æм аз]]æй та хуымæтæджы ''Камеруны Республикæ''. [[Файл:Cameroonian Army Soldier.jpg|thumb|left|200px|Камеруны флоты службæгæнджытæ]] Камерун, Африкæйы иннæ паддзахæдтимæ абаргæйæ, у стабилон æмæ æдас. Уый фæрцы бæстæмæ гуылф кæнынц [[лигъдон|лигъдæттæ]]. Ахæм цæрджыты нымæц у 97 мины бæрц, уыдонæй фылдæр [[ЦАР]] æмæ [[Чад (паддзахад)|Чад]]æй. Камеруны мидæг ма карзгомау сты Камеруны, англисагау æмæ францагау дзурдыжыты ’хсæн, стæй чырыстæттæ æмæ пысылмæтты ’хсæн ахастдзинæдтæ<ref>MacDonald, Brian S. (1997). "Case Study 4: Cameroon", Military Spending in Developing Countries: How Much Is Too Much? McGill-Queen's University Press. P. 69.</ref>. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-Камерун}} {{Африкæ}} [[Категори:Камерун|*]] iqrdife8ihbfmuy47yivq7pt69biq5l 0 8533 588089 529998 2025-07-07T11:00:55Z Taamu 795 588089 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Доминикæйы Æмбалад |Оригиналон ном = Commonwealth of Dominica |Гуырынон хауæн = Доминикæйы |Тырыса = Flag of Dominica.svg |Герб = Coat of arms of Dominica.svg |Девиз = Après le Bondie, C’est la Ter |Гимны ном= |Хицауиуæджы хуыз = Парламентон республикæ |Картæ = Dominica_in_its_region.svg |Æвзаг=[[Англисаг æвзаг|англисаг]], [[Антилаг креолаг æвзаг|антилаг креолаг]], [[Францаг æвзаг|францаг]] |Хæдбар сси=[[1978]] азы [[3 ноябры]] |Сæйраг сахар=[[Розо]] |Стырдæр сахартæ=[[Розо]] |Хицæутты титултæ=Президент<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=Николас Ливерпуль<br />Рузвельт Скеррит |Фæзуат = 754 |Доны процент = 1,6 |Цæрджытæ = 72412 |Бахыгъды аз = 2021 |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = |Сфысты аз = |Æнгомад = 105 |ÆМП=384 млн. |ÆМП хынцыны аз = 2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 209 |ÆМП иу адæймагмæ = 5970 |Валютæ= |Домен=[[.dm]] |Телефонон код=767 |Сахатон таг= -4 }} '''Домини́кæ''' ({{lang-en|Dominica}}, {{lang-fr|Dominique}}) у [[Карибы денджыз]]ы паддзахад. {{Вест-Инди}} [[Категори:Доминикæ| ]] rjq678uz4bwbrkev07xkp0rdq3jclhs 0 8565 588104 498168 2025-07-07T11:13:43Z Taamu 795 588104 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Папуæ — Ног Гвиней |Оригиналон ном = Papua New Guinea |Гуырынон хауæн = Папуæ — Ног Гвинейы |Тырыса = Flag of Papua New Guinea.svg |Герб = National emblem of Papua New Guinea.svg |Девиз= |Гимны ном=O Arise All You Sons |Хицауиуæджы хуыз=Конституционн монархи |Картæ = Papua_New_Guinea_on_the_globe_(Southeast_Asia_centered).svg |Æвзаг=[[англисаг æвзаг|англисаг]], [[ток-писин]], [[хири-моту]] |Хæдбар сси=[[1975]] |Сæйраг сахар=[[Порт-Морсби]] |Стырдæр сахартæ=[[Порт-Морсби]] |Хицæутты титултæ=Къаролы ус<br />Инæлар-губернатор<br />Премьер-министр |Хицæуттæ=[[Елизаветæ II]]<br />[[Полиас Матане]]<br />[[Майкл Сомаре]] |Фæзуат=462 840 |Доны процент=2 |Цæрджытæ=6 300 000 |Сфысты аз=2007 |Æнгомад = 13 |ÆМП=14,363 млрд |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=126 |ÆМП иу адæймагмæ=2,418 |Валютæ= |Домен=[[.pg]] |Телефонон код=675 |Сахатон таг= +10 }} '''Па́пуæ — Ног Гвиней''' ({{lang-en|Papua New Guinea}}) у паддзахад [[Океани]]йы. {{къæртт}} {{Океани}} [[Категори:Папуæ — Ног Гвиней|*]] h6j4to1jtrbw6uzqm0mx2uxih41ljmf 588105 588104 2025-07-07T11:16:11Z Taamu 795 588105 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Хæдбар Паддзахад Папуæ — Ног Гвиней |Оригиналон ном = {{lang-en|Independent State of Papua New Guinea}}<br>{{lang-tpi|Independen Stet bilong Papua Niugini}}<br>{{lang-ho|Independen Stet bilong Papua Niu Gini}} |Гуырынон хауæн = Папуæ — Ног Гвинейы |Тырыса = Flag of Papua New Guinea.svg |Герб = National emblem of Papua New Guinea.svg |Девиз = |Гимны ном = O Arise All You Sons |Хицауиуæджы хуыз = Конституционн монархи |Картæ = Papua_New_Guinea_on_the_globe_(Southeast_Asia_centered).svg |Æвзаг = [[англисаг æвзаг|англисаг]], [[ток-писин]], [[хири-моту]] |Хæдбар сси = [[1975]] |Сæйраг сахар = [[Порт-Морсби]] |Стырдæр сахартæ = [[Порт-Морсби]] |Хицæутты титултæ = Къаролы ус<br />Инæлар-губернатор<br />Премьер-министр |Хицæуттæ = [[Елизаветæ II]]<br />[[Полиас Матане]]<br />[[Майкл Сомаре]] |Фæзуат = 462 840 |Доны процент = 2 |Цæрджытæ = 11781559 |Бахыгъды аз = 2021 |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = |Сфысты аз = |Æнгомад = 25,5 |ÆМП=14,363 млрд |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=126 |ÆМП иу адæймагмæ=2,418 |Валютæ= |Домен=[[.pg]] |Телефонон код=675 |Сахатон таг= +10 }} '''Па́пуæ — Ног Гвине́й''' ({{lang-en|Papua New Guinea}}) у паддзахад [[Океани]]йы. {{къæртт}} {{Океани}} [[Категори:Папуæ — Ног Гвиней|*]] 62omkkfytldk78n5wpo0r8vvac4fxnc 0 8569 588075 466932 2025-07-07T10:41:08Z Taamu 795 588075 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Конгойы Республикæ |Оригиналон ном = République du Congo<br />Repubilika ya Kongo <br />Republiki ya Kongó |Гуырынон хауæн = Конгойы Республикæйы |Тырыса= Flag of the Republic of the Congo.svg |Герб= Coat of arms of the Republic of the Congo.svg |Девиз=Unité, Travail, Progrès |Гимны ном=La Congolaise |Хицауиуæджы хуыз=Республикæ |Картæ=Republic_of_the_Congo_on_the_globe_(Africa_centered).svg |Æвзаг=[[Францаг æвзаг|Францаг]], [[Китуба]] (конго) (националон), [[Лингалæ]] (националон) |Хæдбар сси=[[1960]] азы [[15 августы]] |Сæйраг сахар=[[Браззавиль]] |Стырдæр сахартæ=Браззавиль |Хицæутты титултæ=Президент |Хицæуттæ=Денис Сассу-Нгессо |Фæзуат= 342 000 |Доны процент=3.3 |Цæрджытæ= 3 999 000 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад= 12/км² |ÆМП=4,585 |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=154 |ÆМП иу адæймагмæ=1369 |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Домен=[[.cg]] |Телефонон код=242 |Сахатон таг=+1 }} '''Конгойы Республикæ''' ({{lang-fr|République du Congo}}, [[китуба]] ''Repubilika ya Kongo'', {{lang-ln|Republiki ya Kongó}}) у паддзахад [[Африкæ]]йы. {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Конгойы Республикæ|*]] rf1forfwe9y2vqpgmtezp6llw8ivtj2 588076 588075 2025-07-07T10:42:26Z Taamu 795 588076 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Конгойы Республикæ |Оригиналон ном = République du Congo<br />Repubilika ya Kongo <br />Republiki ya Kongó |Гуырынон хауæн = Конгойы Республикæйы |Тырыса= Flag of the Republic of the Congo.svg |Герб = Coat of arms of the Republic of the Congo.svg |Девиз = Unité, Travail, Progrès |Гимны ном = La Congolaise |Хицауиуæджы хуыз = Республикæ |Картæ = Republic_of_the_Congo_on_the_globe_(Africa_centered).svg |Æвзаг = [[францаг æвзаг|францаг]], [[китуба]] (конго) (национ), [[лингалæ]] (национ) |Хæдбар сси = [[1960]] азы [[15 августы]] |Сæйраг сахар = [[Браззавиль]] |Стырдæр сахартæ = Браззавиль |Хицæутты титултæ = Президент |Хицæуттæ = Денис Сассу-Нгессо |Фæзуат = 342000 |Доны процент = 3,3 |Цæрджытæ= 3 999 000 |Сфысты аз = 2005 |Æнгомад = 12 |ÆМП=4,585 |ÆМП хынцыны аз=2005 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=154 |ÆМП иу адæймагмæ=1369 |Валютæ=[[КФА-йы франк]] |Домен=[[.cg]] |Телефонон код=242 |Сахатон таг=+1 }} '''Конгойы Республикæ''' ({{lang-fr|République du Congo}}, [[китуба]] ''Repubilika ya Kongo'', {{lang-ln|Republiki ya Kongó}}) у паддзахад [[Африкæ]]йы. {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Конгойы Республикæ|*]] al8h0rz1v5y281m7hu5jgxg9814007q 0 8570 588088 561302 2025-07-07T10:58:14Z Taamu 795 588088 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Швейцарийы конфедераци |Оригиналон ном = {{Lang-de|Schweizerische Eidgenossenschaft}}<br />{{Lang-fr|Confédération suisse}}<br />{{Lang-it|Confederazione Svizzera}}<br />{{Lang-rm|Confederaziun svizra}} |Гуырынон хауæн = Швейцарийы |Тырыса = Flag of Switzerland (Pantone).svg |Герб = Coat of Arms of Switzerland (Pantone).svg |Девиз = |Гимны ном = |Хæдбар сси = |Картæ = Switzerland in Europe.svg |Æвзæгтæ = [[немыцаг æвзаг|немыцаг]], [[францаг æвзаг|францаг]], [[италиаг æвзаг|италиаг]], [[романшаг æвзаг|романшаг]] |Сæйраг сахар = [[Берн]] |Хицауиуæджы хуыз = [[Парламентон республикæ]] |Стырдæр сахартæ = [[Цюрих]], [[Женевæ]], [[Базель]], [[Берн]], [[Лозаннæ]] |Хицæутты титултæ = [[Швейцарийы федералон совет]] |Хицæуттæ = |Фæзуат = 41290 |Доны процент = 4,2 |Цæрджытæ = 7489370 |Сфысты аз = 2005 |Æнгомад = 181,4 |ÆМП = 230,1 млрд. |ÆМП хынцыны аз = 2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 36 |ÆМП иу адæймагмæ = 30 723 |Валютæ = Швейцарийы франк |Домен = [[.ch]] |Телефонон код = 41 |Сахатон таг = +1 }} '''Швейца́ри''' ({{lang-de|die Schweiz}}, {{lang-fr|la Suisse}}, {{lang-it|Svizzera}}, {{lang-rm|Svizra}}), официалон ном у '''Швейцарийы конфедераци''' ({{lang-de|Schweizerische Eidgenossenschaft}}, {{lang-fr|Confédération suisse}}, {{lang-it|Confederazione Svizzera}}, {{lang-rm|Confederaziun svizra}}) у паддзахад [[Европæ]]йы. Швейцарийы сæйраг сахар у [[Берн]]. [[Файл:Carte suisse2.png|thumb|250px|right|Швейцарийы картæ]] {{Европæ}} [[Категори:Швейцари|*]] 8cvsqbi2zo7bvlpz8e2oz7xylisfokl 0 8587 588072 561094 2025-07-07T10:32:02Z Taamu 795 588072 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Бурундийы Республикæ |Оригиналон ном = Republika y'u Burundi |Гуырынон хауæн = Бурундийы |Тырыса = Flag of Burundi.svg |Герб = Coat_of_arms_of_Burundi.svg |Девиз = Unité, Travail, Progrès |Гимны ном = |Хицауиуæджы хуыз = [[Республикæ]] |Картæ = Burundi_in_its_region.svg |Æвзаг = [[рунди (æвзаг)|рунди]], [[Францусаг æвзаг|францусаг]] |Хæдбар сси = [[1962]] азы [[1 июлы]] |Сæйраг сахар = [[Гитегæ]] |Стырдæр сахартæ = [[Бужумбурæ]], [[Гитегæ]] |Хицæутты титултæ = Президент |Хицæуттæ = [[Пьер Нкурунзиза]]<br />(Pierre Nkurunziza) |Фæзуат = 27830 |Доны процент = 7,8 |Цæрджытæ = 7548000 |Сфысты аз = 2005 |Æнгомад = 540 |ÆМП=5 202 млн. |ÆМП хынцыны аз=2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=149 |ÆМП иу адæймагмæ=810 |Валютæ = [[бурундиаг франк]] |Домен = [[.bi]] |Телефонон код = 257 |Сахатон таг = +2 }} '''Буру́нди''' ({{lang-rn|Burundi}}, {{lang-fr|Burundi}}) у паддзахад [[Африкæ]]йы центры. [[Ныв:By-map.png|thumb|right|250px|Бурундийы картæ]] {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Бурунди|*]] hs3s22qtjpjxxsz7zr0on1ue226yhgc 588087 588072 2025-07-07T10:58:00Z Taamu 795 588087 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Бурундийы Республикæ |Оригиналон ном = Republika y'u Burundi |Гуырынон хауæн = Бурундийы |Тырыса = Flag of Burundi.svg |Герб = Coat_of_arms_of_Burundi.svg |Девиз = Unité, Travail, Progrès |Гимны ном = |Хицауиуæджы хуыз = [[Республикæ]] |Картæ = Burundi_in_its_region.svg |Æвзаг = [[рунди (æвзаг)|рунди]], [[францаг æвзаг|францаг]] |Хæдбар сси = [[1962]] азы [[1 июлы]] |Сæйраг сахар = [[Гитегæ]] |Стырдæр сахартæ = [[Бужумбурæ]], [[Гитегæ]] |Хицæутты титултæ = Президент |Хицæуттæ = [[Пьер Нкурунзиза]]<br />(Pierre Nkurunziza) |Фæзуат = 27830 |Доны процент = 7,8 |Цæрджытæ = 7548000 |Сфысты аз = 2005 |Æнгомад = 540 |ÆМП=5 202 млн. |ÆМП хынцыны аз=2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=149 |ÆМП иу адæймагмæ=810 |Валютæ = [[бурундиаг франк]] |Домен = [[.bi]] |Телефонон код = 257 |Сахатон таг = +2 }} '''Буру́нди''' ({{lang-rn|Burundi}}, {{lang-fr|Burundi}}) у паддзахад [[Африкæ]]йы центры. [[Ныв:By-map.png|thumb|right|250px|Бурундийы картæ]] {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Бурунди|*]] eicwirx60zr3hdqn7gyuq2t670xz4gj 0 8590 588083 522031 2025-07-07T10:54:13Z Taamu 795 588083 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Замбийы Республикæ |Оригиналон ном = Republic of Zambia |Тырыса = Flag of Zambia.svg |Герб = Coat_of_arms_of_Zambia.svg |Девиз= |Гимны ном= |Хицауиуæджы хуыз = Президентон республикæ |Картæ = Zambia_on_the_globe_(Africa_centered).svg |Æвзаг = [[Англисаг æвзаг|англисаг]] |Хæдбар сси = [[1964]] |Сæйраг сахар = [[Лусакæ]] |Стырдæр сахартæ = [[Лусакæ]] |Хицæутты титултæ=Президент |Хицæуттæ=Рупия Банда |Фæзуат=752 614 |Доны процент=1 |Цæрджытæ=11 261 795 |Сфысты аз=2005 |Æнгомад = 15 |ÆМП=9 853 млн. |ÆМП хынцыны аз=2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ=136 |ÆМП иу адæймагмæ=900 |Валютæ=[[Замбийы квачæ]] (ZMK) |Домен=[[.zm]] |Телефонон код=260 |Сахатон таг= +2 }} '''Замби''' ({{lang-en|Zambia}}) у Хуссар [[Африкæ]]йы паддзахад. [[Файл:Za-map.png|thumb|250px|Картæ]] {{Африкæ}} [[Категори:Замби|Замби]] 3dzqpur2ytw9le637q7utl4z67ypqgx 588084 588083 2025-07-07T10:56:09Z Taamu 795 588084 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Замбийы Республикæ |Оригиналон ном = Republic of Zambia |Гуырынон хауæн = Замбийы |Тырыса = Flag of Zambia.svg |Герб = Coat_of_arms_of_Zambia.svg |Девиз= |Гимны ном= |Хицауиуæджы хуыз = Президентон республикæ |Картæ = Zambia_on_the_globe_(Africa_centered).svg |Æвзаг = [[Англисаг æвзаг|англисаг]] |Хæдбар сси = [[1964]] |Сæйраг сахар = [[Лусакæ]] |Стырдæр сахартæ = [[Лусакæ]] |Хицæутты титултæ = Президент |Хицæуттæ = Рупия Банда |Фæзуат = 752614 |Доны процент = 1 |Цæрджытæ = 20216029 |Бахыгъды аз = 2023 |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = |Сфысты аз = |Æнгомад = 17,2 |ÆМП = 9 853 млн. |ÆМП хынцыны аз = 2004 |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = 136 |ÆМП иу адæймагмæ = 900 |Валютæ = [[Замбийы квачæ]] (ZMK) |Домен = [[.zm]] |Телефонон код = 260 |Сахатон таг = +2 }} '''За́мби''' ({{lang-en|Zambia}} {{IPA|[ˈzæmbiə]}}) у Хуссар [[Африкæ]]йы паддзахад. [[Файл:Za-map.png|thumb|250px|Картæ]] {{Африкæ}} [[Категори:Замби|Замби]] p3qrlrkvx2qra6omudxyv4rfhkppui7 0 8616 588086 557657 2025-07-07T10:57:42Z Taamu 795 588086 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад |Ирон ном=Æртыккаг францаг республикæ |Оригиналон ном=La Troisième République Francaise |Герб=Francecoatofarms1898.png |Гимн=[[Марсельезæ]] |Тырыса=Flag of France.svg |Девиз=[[Сæрибардзинад, æмбарад, æфсымæрдзинад]] |Хицауиуæджы хуыз=[[Республикæ]] |Картæ=France 1939.svg |Æвзаг=[[Францаг æвзаг|францаг]] |Фæзынд=[[1870]] азы [[4 сентябры]] |Сæфтмæ æрцыд=[[1940]] азы [[22 июны]] |Сæфты аххос=[[Вишийы режим]] |Сæйраг сахар=[[Париж]] |Стырдæр сахартæ= |Хицæутты титултæ= |Хицæуттæ= |Фæзуат= |Паддзахадон дин = [[католицизм]] |Доны процент= |Цæрджытæ= |Сфысты аз= |ÆМП= |ÆМП хынцыны аз= |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ= |ÆМП иу адæймагмæ= |Валютæ = Фрацы франк }} '''Æртыккаг францаг республикæ''' ([[1870]]-[[1940]]) у [[Франц]]ы историйы æмгъуыд. {{къæртт-истори}} [[Категори:Францы истори]] h4pnn089a8khpsp3l3iw2c3rhsapii7 10 10028 588063 575269 2025-07-06T19:13:02Z Lopezsuarez 26040 588063 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} |name = Испани | top = 44.4 | bottom = 34.7 | left = -9.9 | right = 4.8 |image = {{#switch:{{{2|}}} |physical = Spain rel location map.svg |#default = Spain location map with provinces (including Canary Islands).svg }} }}<noinclude>{{ПозКартæ/Инфо|Испани}} [[Категори:Шаблонтæ:Позицион картæтæ:Испани]] </noinclude> gyoxdec8c3v654luezzakz0ywya69g3 0 10315 588085 569897 2025-07-07T10:57:21Z Taamu 795 588085 wikitext text/x-wiki {{Химион элемент | имя = Донгуыр / Hydrogenium (H) | символ = H | номер = 1 | внизу = [[Литий|Li]] | изображение = Hydrogen discharge tube.jpg | подпись = | внешний вид = | атомная масса = [1,00784; 1,00811]<ref name="iupac atomic weights">{{статья |автор=Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu |заглавие=Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report) |ссылка=http://iupac.org/publications/pac/85/5/1047/ |язык=en |издание=[[Pure and Applied Chemistry]] |год=2013 |том=85 |номер=5 |страницы=1047—1078 |doi=10.1351/PAC-REP-13-03-02 |archivedate=2014-02-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140205213140/http://www.iupac.org/publications/pac/85/5/1047/ | issn=0033-4545}}</ref> | радиус атома = 53 | энергия ионизации 1 = 1311,3 (13,595) | группа = 1 | период = 1 | блок = <br>[[S-элементтæ|s-элемент]] | конфигурация = 1s¹ | ковалентный радиус = 32 | радиус иона = 54 (−1e) | электроотрицательность = 2,20<ref>{{cite web |url=http://www.webelements.com/hydrogen/electronegativity.html |title=Hydrogen: electronegativities |lang=en |publisher=Webelements |accessdate=2010-07-15 |archive-date=2010-06-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100627090517/http://www.webelements.com/hydrogen/electronegativity.html |deadlink=no }}</ref> | электродный потенциал = | степени окисления = −1, 0, +1 | плотность = 0,0000899 (273 [[Кельвин|K]] (0 °C)) | критическая точка К = 32,24 | критическая точка МПа = 1,30{{sfn|''Хазанова Н. Е.'', Критическое состояние|1990|с =543}} | тройная точка К = 13.96 | тройная точка кПа = 7.205{{sfn|''Фёдоров П. И.'', Тройная точка|1998|с =12}} | теплоёмкость = 28,47<ref name="ХЭ">{{Чиныг:ХЭ|автор=|название=Водород|ссылка=|том=1|стр=400—402|ref=}}</ref> | теплопроводность = 0,1815 | температура плавления = 14,01 [[Кельвин|K]]; −259,14 [[Цельсийы градус|°C]] | теплота плавления = 0,117 | температура кипения = 20,28 [[Кельвин|K]]; −252,87 [[Цельсийы градус|°C]] | теплота испарения = 0,904 | молярный объём = 22,4{{e|3}} | структура решётки = гексагоналон | параметры решётки = {{math|''a''}} = 3,780 {{math|''c''}} = 6,167 | отношение c/a = 1,631 | температура Дебая = | спектр = Hydrogen spectrum visible.png | изотопы = {{Изотопы рæнхъ| ам=1 | сим=H | ир=99,98% | | пп=стабилон|фр=- | нпр= | спр=-}} {{Изотопы рæнхъ| ам=2 | сим=H | ир=0,02% | | пп=стабилон|фр=- | нпр= | спр=-}} {{Изотопы рæнхъ| ам=3 | сим=H | ир=ницæйаг бæрц | пп=12,32&nbsp;азы | фр=[[бетæ-хæлд|β^&minus;]] | эр=0,01861 | нпр=3 | спр=He }} | список изотопов = Донгуыры изотоптæ }} '''Донгуыр''' (''Hydrogenium'' — '''H''') у [[хими]]он элемент, [[элементты периодон системæ]]йы ахсы фыццаг бынат. == Этимологи == [[Францаг æвзаг|Францагау]] донгуыр у ''hydrogène'' ({{lang-el|ὕδρω}} — «дон» (hydro) æмæ γενναω — «скæнæг» (genes)). == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-хими}} {{Элементты периодон системæ}} [[Категори:Химион элементтæ]] [[Категори:Газтæ]] 0awya0c35f5d7fz9jx9vk5yx41n4clf 0 10908 588108 579772 2025-07-07T11:19:19Z Taamu 795 588108 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Тъæнджы мæй}} '''12 январы''', [[ирон æвзаг|иронау]] '''тъæнджы мæйы 12-æм бон''' — азы 12-æм бон. == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == * [[Уæрæсейы Федераци]]йы [[прокуратурæ]]йы кусджыты бон == Цаутæ == * == Ацы бон райгуырдысты == * [[1628]] — [[Перро, Шарль|Шарль Перро]] ({{langi|fr|Charles Perrault}}), [[франц]]аг [[аргъау]]гæнæг. * [[1737]] — [[Хэнкок, Джон|Джон Хэнкок]], [[АИШ|Америкаг революцийы]] фæтæг, Хæдбардзинады деклараци фыццаг чи бафыста, уый. * [[1903]] — [[Курчатов, Василийы фырт Игорь|Игорь Курчатов]], сгуыхт советон [[физик]], академик. Фыццаг советон [[атомон бомбæ]] чи саразта, уыцы лæг. * [[1982]] — [[Фæрниаты Ирбег]], спорты сгуыхт мастер, [[уæгъдибар хъæбысхæст]]ы [[Европæ]]йы чемпион ([[2000]]) == Ацы бон амардысты == [[Категори:Бонтæ]] qw1oggcc8fglz1atxrm93tvqgl9noou 0 10999 588111 579787 2025-07-07T11:19:38Z Taamu 795 588111 wikitext text/x-wiki {{Къæлиндар/Тъæнджы мæй}} '''28 январы''', [[ирон æвзаг|иронау]] '''тъæнджы мæйы 28-æм бон''' — азы 28-æм бон. == Бæрæгбæттæ æмæ сæрмагонд бонтæ == == Цаутæ == * [[1724]] — [[Пётр I]]-ы указмæ гæсгæ байгом сты [[Уæрæсейаг зонæдты академи|Зонæдты академи]] æмæ [[Бетъырбухы паддзахадон университет|Бетъырбухы университет]]. * [[1820]] — [[Уæрæсейаг импери|Уырыссаг]] [[зæххыалыварс балц]]ы наутæ «Восток» æмæ «Мирный» ссардтой ног [[континент]] — [[Антарктидæ]]. * [[2009]] — [[Кастро, Рауль|Рауль Кастро]] [[Мæскуы]]мæ ’рбацыди. Уый у, [[Советон Цæдис]]ы фехæлды фæстæ, Кубæйы разамонæджы фыццаг æрбацыд [[Уæрæсе]]мæ. == Ацы бон райгуырдысты == * [[1457]] — [[Генрих VII (Англисы къарол)|Генрих VII]] ({{langi|en2|Henry VII}}), [[Англис]]ы [[къарол]] (ам.&nbsp;[[1509]]). * [[1853]] — [[Марти, Хосе Хулиан|Хосе Хулиан Марти]], [[кубæ|кубæйаг]] революционер æмæ фыссæг, Кубæйы националон хъæбатыр (испайнæгты ныхмæ тохы рæстæг фæмард [[1895]] азы). == Ацы бон амардысты == * [[1864]] — [[Клапейрон, Бенуа Поль Эмиль|Бенуа Поль Эмиль Клапейрон]] ({{langi|fr|Benoît Paul Émile Clapeyron}}), [[франц]]аг физик æмæ инженер (р.&nbsp;[[1799]]). * [[1881]] — [[Достоевский, Михаилы фырт Фёдор|Фёдор Достоевский]] (р.&nbsp;[[1821]]), уырыссаг фыссæг. * [[1969]] — [[Дзаболаты Хазби]], ирон поэт (р. [[1931-æм аз]]ы). * [[2002]] — [[Линдгрен, Астрид|Астрид Линдгрен]] ({{langi|sv|Astrid Anna Emilia Lindgren}}), [[Швеци|шведаг]] фыссæг (р.&nbsp;[[1907]]). [[Категори:Бонтæ]] dxn74uqsly53f272edagvrrdnk5xjku 0 13303 588103 483687 2025-07-07T11:11:47Z Taamu 795 588103 wikitext text/x-wiki {{Паддзахад2 |Ирон ном = Иугонд Танзанийы Республикæ |Оригиналон ном = {{lang-sw|Jamhuri ya Muungano wa Tanzania}}<br>{{lang-en|United Republic of Tanzania}} |Гуырынон хауæн = Танзанийы |Тырыса = Flag of Tanzania.svg |Герб = Coat of arms of Tanzania.svg |Девиз = Uhuru na Umoja |Гимны ном = |Хицауиуæджы хуыз = Республикæ |Картæ = Tanzania in its region.svg |Æвзаг = [[англисаг æвзаг|англисаг]], [[суахили]] |Хæдбар сси = |Сæйраг сахар = [[Додомæ]], [[Дар-эс-Салам]] |Стырдæр сахартæ = [[Дар-эс-Салам]] |Хицæутты титултæ = Президент |Хицæуттæ = Джакая Киквете |Фæзуат = 945 090 |Доны процент = 6,2 |Цæрджытæ = 67462121 |Бахыгъды аз = 2024 |Цæрджытæ сфыстмæ гæсгæ = |Сфысты аз = |Æнгомад = 65,2 |ÆМП = |ÆМП хынцыны аз = |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = |ÆМП иу адæймагмæ = |Валютæ = [[танзаниаг шиллинг]] |Домен = [[.tz]] |Телефонон код = 255 |Сахатон таг = +3 }} '''Танза́ни''' ({{lang-sw|Tanzania}}, {{lang-en|Tanzania}} {{IPA|[ˌtænzəˈniːə]}}), официалон ном у '''Иугонд Танзанийы Республикæ''' ({{lang-sw|Jamhuri ya Muungano wa Tanzania}}, {{lang-en|United Republic of Tanzania}}) у [[Скæсæн Африкæ]]йы паддзахад [[Индийы океан]]ы былыл. {{къæртт-Африкæ}} {{Африкæ}} [[Категори:Танзани|*]] 7n79nxfblcc0k5cxjexfvvffxcg9khd 0 30887 588034 584075 2025-07-06T15:38:51Z Taamu 795 588034 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуæг|Хъæуы тыххæй кæс [[Зассетыхъæу]].}} '''Зассетæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> кæнæ '''Дзасетæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ"/> ({{lang-ru|Зассеевы, Дзасеевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} {{Цъæхилтæ}} [[Категори:Зассетæ|*]] q27puotonj8qydb3yfe1ow0v13cn2ys 0 33597 588013 349367 2025-07-06T12:02:54Z Taamu 795 588013 wikitext text/x-wiki '''Додотæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Додоевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Додотæ|*]] gvefxcidy7ayow5qhxx8rnr933rwnd8 0 33961 588032 476901 2025-07-06T15:37:17Z Taamu 795 588032 wikitext text/x-wiki '''Саукуйтæ''' ({{lang-ru|Саукуевы, Савкуевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Равзæрд == Саукуйтæ цæрынц [[Лескен|Лескены]]. Ардæм балыгъдысты [[Дур-Дур (хъæу)|Дур-Дурæй]]. Саукуйтæн се ’рвадæлтæ сты [[Дзанкистæ]], [[Темыратæ]], [[Байсонгъуртæ]].<ref>''[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]''&nbsp;Ирон мыггæгтæ. — Цхинвал: «Республика», 2017.&nbsp;— Ф.&nbsp;108.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Саукуйтæ|*]] 6ffdhtzvxllo3ema114rw8zesztuw7w 0 34631 588028 587946 2025-07-06T15:35:01Z Taamu 795 588028 wikitext text/x-wiki {{Æндæр нысаниуæг|Хъæуы тыххæй кæс [[Икъатæ (хъæу)]].}} {{Ирон мыггаг | Ирон ном = Икъатæ | Дыгурон ном = Екъатæ | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = [[Сидæмонтæ]] | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = * [[Хуыдæлтæ]], [[Коммонтæ]], [[Седантæ]], [[Гагаритæ]], [[Годжитæ]] * [[Æлбегтæ]], [[Битартæ]] | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу = | Кæм цардысты = [[Æрхон]], [[Садон]], [[Икъатæ (хъæу)|Икъатæ]], [[Хуссар (Цæгат Ирыстон)|Хуссар]] | Commons = }} '''Икъатæ''', дыгурон вариант у '''Екъатæ'''<ref>''Гецати Афæхъо.'' Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу: Алания, 1999 — 389 ф.</ref> ({{lang-ru|Икаевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Равзæрд == [[Дыгургом]]мæ Икъатæ æрбалыгъдысты [[Уæлладжыры ком]]æй, [[Æрхон]]ы хъæуæй. Уыдысты æртæ ’фсымæры уым кæимæдæр фæтуджджын сты æмæ алыгъдысты Дыгургоммæ, æрцардысты [[Дымтæ|Дымты]] хъæуы. Ардыгæй æртæ æфсымæрæй иу алыгъд [[Махческ]]мæ, иннæ та — [[Доныфарс]]мæ, стæй та — [[Лескен]]мæ, [[пысылмон дин]] райста. Иннæ дыууæ æфсымæры баззадысты чырыстонтæй. Икъаты Владимир, [[Дигора]]йы сахары цæрæг куыд загъта, уымæ гæсгæ Икъатæ Уæлладжыры комы [[Тхамон]]ы хъæуы фæтуджджын сты. Афæдзы дæргъы мæрдджынтæн хистытæ фæкодтой, бафыстой сын туджы фиддæн, бафидыдтой сæ [[туджджын]]тимæ, фæлæ сын хъæуы хистæрты уынаффæмæ гæсгæ уым цæрæн нал уыд. Дыууæ æфсымæрæй алыгъдысты Дыгургоммæ. Дыгургомы бафтыдысты [[Уæллагком]]ы зылдмæ æмæ æрбынат кодтой [[Хуссар (Цæгат Ирыстон)|Хуссары хъæуы]]. Иннæ цыппар æфсымæры нæ бакуымдтой Дыгургоммæ алидзын, фæлæ фæлыгъдысты сæ фыдæлы хъæумæ — [[Æрхон]]мæ. Ацы хъуыддаг, Дыгургоммæ цы æфсымæртæ алыгъд, уыдоны зæрдæмæ нæ фæцыд æмæ загътой: «Абонæй фæстæмæ нал сты не ’фсымæртæ, Икъаты мыггагыл сæ нал нымайæм». Ацы уынаффæ ныффидар кæныны тыххæй топп фехстой. Хуссарыхъæуы сæ баззад иу æфсымæр, йæ ном — Майрæмыхъо. Йемæ баззад йæ хо дæр. Иннæ дыууæ æфсымæрæй иу ралыгъд [[Мæхческ|Махческмæ]], иннæ та — [[Дур-Дур (хъæу)|Дур-Дурмæ]]. Майрæмыхъойæн Хуссарыхъæуы райгуырд цыппар фырты: Бибо, Хуйман, Хъабан, Хазби. Сæ фылдæр фæлыгъдысты Дур-Дурмæ æмæ [[Чырыстонхъæу]]мæ. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=95–96}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=76}} * {{Чиныг|автор=Гецати Афæхъо|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Алания|год=1999|страницы=129–132}} == Æрвитæнтæ == * [https://lecha-mw.livejournal.com/7435.html Кувд в Уаллакомском ущелье (с.Дунта, Дигория)] {{къæртт-ирон}} {{Сидæмонтæ}} [[Категори:Икъатæ|*]] 9md8ftj4k7d8gon0m2kz4hsab2lk4hd 14 43985 588081 463512 2025-07-07T10:50:56Z Taamu 795 588081 wikitext text/x-wiki [[Категори:Сахартæ бæстæмæ гæсгæ]] [[Категори:Буркина-Фасо|Сахартæ]] lpem48ydvp60r7xy39l4gbgkx141abc 0 46645 588014 588006 2025-07-06T12:03:49Z Taamu 795 588014 wikitext text/x-wiki '''Ирон мыггаг''' æмæ '''дыгурон мыггаг''' — хæстæджыты стыр къорд, ис дзы, тугхæстæг чи æййафы æмæ нæлгоймæггы ’рдыгæй иу рагфыдæлæй чи равзæрдис, цалдæр ахæм [[патроними]]йы. Алы мыггаг дæр хуыдтой йæ рагфыдæлы номæй, фæлæ, йæ рагфыдæлы ном чи нæ хаста, ахæм мыггæгтæ дæр уыдис. Мыггаджы бинонты æхæнад æмæ патронимийæ хицæн кодта уымæй, æмæ нæ уыдис коллективон куыстад æмæ иумæйаг исбонæй цыдæртæ. Мыггаджы ’хсæн æхсæнадон царды уагæвæрджытæ уыдысты хистæртæ æмæ мыггаджы æмбырд. Тугхæстæгдзинады æмбарæн æмæ æнкъарæн бæрæг кодта мыггаджы уæнгты хæстæ æмæ бартæ: мыггаджы мидæг тугхæстæгиуæджы ахастдзинæдтæ сæйрагдæр кæй уыдысты, уыцы хъуыддаг фидар æмæ нывыл кодта ирон фыдæлтыккон æхсæнады царды æппæт къабæзтæ дæр. Ирон мыггаджы миниуджытæ æмæ æууæлтæм хауынц: [[экзогами]], кæрæдзийæн æххуыс ([[зиу]]), кæрæдзийы хъахъхъæнын ([[туг исын]]).<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Номхыгъд == {| class="sortable wikitable" ! Мыггаг !! Æндæр варианттæ !! [[Уырыссаг æвзаг|Уырыссагау]] !! [[Гуырдзиаг æвзаг|Гуырдзиагау]] !! [[Туркаг æвзаг|Туркагау]] !! [[Рагон ирон мыггæгтæ|Рагон мыггаг]] |- | [[Абайтæ]] || || Абаевы || აბაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Абациатæ]] || Абацитæ || Абациевы || აბეწაშვილი || || |- | [[Абæгатæ]] || || Абагаевы, Абаговы || || || |- | [[Абелатæ]] || || Абеловы || || || |- | [[Абетæ (мыггаг)|Абетæ]] || || Абеевы || || || |- | [[Абитæ]] || Абиатæ || Абиевы || || || |- | [[Абойтæ]] || || Абоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абочитæ]] || || Абочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абысалтæ]] || дыг. Абисалтæ || Абисаловы || || Arpat, Alpsal, Abisal || |- | [[Агетæ]] || || Агеевы || || || |- | [[Аготæ]] || || Агоевы || || || |- | [[Агуыдзатæ]] || Агуыдзтæ || Агузовы || || Polat || |- | [[Агънатæ]] || || Агнаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Адæтæ]] || Адатæ || Адаевы || || || |- | [[Адетæ]] || || Адеевы || ადეშვილი, ადეიშვილი || || |- | [[Адотæ]] || || Адоевы || || || |- | [[Адтутæ]] || || Адтуевы || || || |- | [[Адырхатæ]] || || Адырхаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Аджетæ]] || || Аджеевы || || || |- | [[Ажатæ]] || || Ажаевы || || || |- | [[Азанитæ]] || || Азаниевы || || || |- | [[Азаутæ]] || || Азаовы, Азовы || || || |- | [[Азæмæттæ]] || || Азаматовы || || || |- | [[Азджеритæ]] || || Азджериевы || || || |- | [[Азитæ]] || Азиатæ, Адзитæ, Ажитæ || Адзивы, Азиевы, Аджиевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Азнауртæ]] || Æзнауртæ, Æзнауыратæ || Азнауровы || || || |- | [[Айдаболтæ]] || || Айдаболовы || || || |- | [[Айдаматтæ]] || || Айдаматовы || || || |- | [[Айдартæ]] || || Айдаровы || აიდარაშვილი || || |- | [[Айлазтæ]] || || Айлазовы || || || |- | [[Айлартæ]] || || Айларовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Айсынтæ]] || || Айсиновы || || || |- | [[Айтегтæ]] || || Айтеговы || || || |- | [[Аккатæ]] || Аккæтæ, Агкатæ || Агкаевы, Аккаевы, Акаевы || || || |- | [[Аккалтæ]] || Аккæлатæ || Аккаловы, Аккалаевы || || || |- | [[Аккетæ]] || || Аккеевы || || || |- | [[Акъотæ]] || || Акоевы || || || |- | [[Акъуатæ]] || Акъатæ || Акоевы || || || |- | [[Алæгатæ (мыггаг)|Алæгатæ]] || || Алаговы || || || |- | [[Алæджыхъотæ]] || || Аладжикоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алæтæ]] || || Алаевы || || || |- | [[Алдахътæ]] || || Алдаковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Алиатæ]] || || Алиевы, Алиаевы || || || |- | [[Алибектæ]] || Алибегтæ || Алибековы || || || |- | [[Ализатæ]] || Алидзатæ || Ализовы, Алидзовы || || || |- | [[Алихантæ]] || || Алихановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алмахситтæ]] || || Алмахситовы || || || |- | [[Алохтæ]] || || Алоховы || || || |- | [[Алхазтæ]] || Æлхæзтæ || Алхазовы || || || |- | [[Алхъацатæ]] || || Алкацевы || || || |- | [[Алцæгъатæ]] || || Алцаговы || || || |- | [[Алыккатæ]] || || Аликовы || || || |- | [[Амилахуантæ]] || || Амилахановы || || || |- | [[Амирантæ]] || || Амирановы || || || |- | [[Амотæ]] || || Амоевы || || || |- | [[Амырхантæ]] || || Амирхановы || || || |- | [[Анатæ]] || || Анаевы || || || |- | [[Андиатæ]] || || Андиевы || || || |- | [[Андудтатæ]] || || Андутовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Андыратæ]] || || Андриевы || || || |- | [[Ансаутæ]] || || Ансаовы || || || |- | [[Апатæ]] || || Апаевы || || || |- | [[Аппетæ]] || || Аппеевы || || || |- | [[Аппиатæ]] || Аппитæ || Аппиевы || || || |- | [[Араптæ]] || || Араповы || || || |- | [[Арæнтæ]] || || Арановы || || || |- | [[Арбиатæ]] || || Арбиевы || || || |- | [[Ардасентæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Ардитæ]] || || Ардиевы || || || |- | [[Ардзинтæ]] || Арджинтæ || Ардзиновы || || || |- | [[Аркъалтæ]] || || Аркаловы || || || |- | [[Аркъаутæ]] || || Аркаевы || || || |- | [[Аркъацтæ]] || || Аркацевы || || || |- | [[Арсæгатæ]] || Арсæгтæ || Арсаговы || || || |- | [[Арсентæ]] || || Арсеновы || || || |- | [[Арцутантæ]] || || Арцутановы || || || |- | [[Арчилтæ]] || || Арчиловы || || || |- | [[Арысхантæ]] || || Арисхановы, Арусхановы || || || |- | [[Асатæ]] || || Асаевы || ასაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Асесатæ]] || || Асесовы || || || |- | [[Асетæ]] || || Асеевы || || Aşetey, Akman, Ergenç, Gencar || |- | [[Аситæ]] || || Асиевы || || || |- | [[Аскертæ]] || || Аскеровы || || || |- | [[Асланбектæ]] || || Асланбековы || || || |- | [[Аслантæ]] || || Аслановы || || || |- | [[Аслæмырзатæ]] || Асламурзатæ || Асламурзаевы || || || |- | [[Аслæныхъатæ]] || || Асланукоевы || || || |- | [[Аспиатæ]] || Аспитæ || Аспиевы || || || |- | [[Астантæ]] || || Астановы || || || |- | [[Астатæ]] || || Астаевы || || || |- | [[Атабитæ]] || || Атабиевы || || || |- | [[Атайтæ]] || || Атаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Атаратæ]] || || Атаровы || || || |- | [[Атцетæ]] || || Атцеевы || || || |- | [[Аулохтæ]] || || Авлоховы || ავლოხაშვილი || || |- | [[Ахбердтæ]] || || Ахбердовы || || || |- | [[Ахлæутæ]] || || Ахлаовы || || || |- | [[Ахохатæ]] || Ахохтæ || Ахоховы || || || |- | [[Ахъитæ]] || Акъитæ || Акиевы || || || |- | [[Ацæмæзтæ]] || || Ацамазовы || || || |- | [[Аццетæ]] || Адцетæ || Аццеевы, Адцеевы || || || |- | [[Æбатæ]] || || Абаевы || || || |- | [[Æгайтæ]] || Гайтæ || Агаевы || || || |- | [[Æгкацатæ]] || Æккацатæ || Агкацевы || || || |- | [[Æгъуызартæ]] || дыг. Æгъузартæ || Агузаровы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Æккæлатæ]] || || Акалаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлбегатæ]] || || Албеговы || || Erdoğan, Kılıç, Kaplan, Duman, Çetin, Duran, Altınok, Cidal, Ceylan, Özel || |- | [[Æлбегтæ]] || || Албеговы || || || |- | [[Æлбортæ]] || Æлборатæ || Алборовы || ალბორაშვილი, არბოლიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлдаттатæ]] || || Алдатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлхæстæ]] || || Алхасовы || || || |- | [[Æмбалтæ]] || Æмбалатæ || Амбаловы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Æнгъæдатæ]] || || Ангадаевы || || || |- | [[Æрситæ]] || Æршитæ || Аршиевы || || || |- | [[Æрсойтæ]] || || Арсоевы || არსოშვილი || || |- | [[Æрчъеккатæ]] || || Арчеговы, Арчековы || || Erçek || |- | [[Æрчъынатæ]] || || Арчиновы, Аркинаевы || || || |- | [[Æссонтæ]] || || Ассоновы || || || |- | [[Æфсæнтæ]] || Æвсæнтæ || Авсановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Æфсæрæгтæ]] || || Авсараговы || || || |- | [[Æхболæттæ]] || Ахболаттæ, Ахболæттæ, Æхболтæ || Ахболатовы, Ахполовы || || || |- | [[Æхсаратæ]] || || Ахсаровы || || || |- | [[Æчетæ]] || Ачетæ || Ачеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бабатæ]] || Бабиатæ || Бабаевы, Бабиаевы || ბაბაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бабочитæ]] || || Бабочиевы, Бабоциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Багатæ]] || || Багаевы || ბაგაშვილი, ბაგაური || || |- | [[Багъæратæ]] || Багъратæ || Баграевы || || || |- | [[Бад (мыггаг)|Бад]] || Бадтæ || Бадовы || || Demir, Tekin, Eryurt, Sungur, Utku, Unal || |- | [[Бадтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бадзиатæ]] || Бадзитæ, Баджиатæ || Бадзиевы, Баджиевы || || || |- | [[Бадзоатæ]] || Бадзуатæ || Бадзоевы || || || |- | [[Базитæ]] || || Базиевы || || || |- | [[Базыратæ]] || Базыртæ || Базыровы, Базровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Байатæ]] || || Баевы || || || |- | [[Баймæтатæ]] || Баймæтæтæ, Баймæттæ || Байматовы || || || |- | [[Байсонгъуртæ]] || Байсонгъуыртæ || Байсонгуровы, Байсангуровы || || || |- | [[Байтæ]] || || Баевы || || || |- | [[Байтугъантæ]] || || Байтугановы || || || |- | [[Байхъултæ]] || || Байкуловы || || || |- | [[Байцатæ]] || || Байцаевы || || || |- | [[Балатæ]] || Баллатæ || Баллаевы || || || |- | [[Баликъотæ]] || || Баликоевы || || || |- | [[Барататæ]] || || Баратовы, Баратаевы || ბარათაშვილი || || |- | [[Барахътæ]] || || Бараковы || || || |- | [[Басатæ]] || || Басаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Басилатæ]] || Басилтæ || Басилаевы, Басиловы || || Tekel || |- | [[Баситæ]] || || Басиевы || ბასიშვილი || Başi || [[Тидлатæ]] |- | [[Баскатæ]] || Баскъатæ || Баскаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Батотæ]] || || Батоевы || || || |- | [[Батæртæ]] || Батæратæ || Батаровы, Батыровы || || || |- | [[Батиатæ]] || || Батяевы || ბატიაშვილი || Batıbay, Peyik, Bingöl, Erdem || |- | [[Бахъатæ]] || || Бакаевы || || || |- | [[Бациатæ]] || Бацитæ || Бациевы, Бачиевы || || || |- | [[Бæгъиатæ]] || || Багиаевы || ბაღიაძე || || |- | [[Бæдоатæ]] || || Бадоевы || || || |- | [[Бæдтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бæззатæ]] || || Баззаевы || ბაზაშვილი || || |- | [[Бæзойтæ]] || || Базоевы || || || |- | [[Бæлойтæ]] || || Балоевы || || || |- | [[Бæрæзгатæ]] || || Баразговы || || || |- | [[Бæройтæ]] || || Бароевы, Бараевы || || || |- | [[Бæтатæ]] || Бататæ || Батаевы || || || |- | [[Бæтæгатæ]] || || Батаговы || || || |- | [[Бæцæзатæ]] || || Бацазовы || || || |- | [[Бæциатæ]] || || Бациевы || || || |- | [[Бæцойтæ]] || || Бацоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бдайциатæ]] || Бдайцайтæ || Бдайциевы, Бдайцаевы || || || |- | [[Бебилтæ]] || || Бебиловы || || || |- | [[Бегкатæ]] || || Бегкаевы || || || |- | [[Беджызатæ]] || Беджызтæ || Бегизовы || ბეგიზაშვილი || || |- | [[Бедойтæ]] || || Бедоевы || ბედოშვილი, ბედოიძე || Erdem || |- | [[Безатæ]] || Бежатæ || Бежаевы, Безаевы || || || |- | [[Беккуызартæ]] || || Бекузаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бекъойтæ]] || || Бекоевы || || || |- | [[Бекъуыртæ]] || дыг. Бекъуртæ || Бекуровы || || || |- | [[Белеккатæ]] || Белыккатæ, Белегкатæ || Беликовы || || || |- | [[Беппитæ]] || || Беппиевы || || || |- | [[Бердитæ]] || Бердиатæ || Бердиевы || || || |- | [[Беритæ]] || || Бериевы || ბერიაშვილი || || |- | [[Бердыхъотæ]] || || Бердиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беркъатæ]] || || Беркаевы || || || |- | [[Берозтæ]] || || Берозовы, Березовы || ბეროზაშვილი || Tüze || |- | [[Беройтæ]] || || Бероевы || || || |- | [[Беруатæ]] || || Бероевы || ბერუაშვილი || Kocak || |- | [[Берчъысатæ]] || Беркъисатæ || Беркисаевы || || || |- | [[Бесатæ]] || || Бесаевы || ბესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беслехъотæ]] || || Беслекоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Бесолтæ]] || || Бесолтæ || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бестантæ]] || || Бестановы || || || |- | [[Бестаутæ]] || || Бестаевы || ბესთავაშვილი || || |- | [[Бетантæ]] || || Бетановы || || || |- | [[Бететæ]] || || Бетеевы || ბეთეშვილი, ბეთიაშვილი || || |- | [[Бетрозтæ]] || || Бетрозовы || || || |- | [[Бзартæ]] || Бузартæ || Бзаровы || || Öztürk, Salman, Bizarte || |- | [[Бзæтæ]] || Бызæтæ || Бзаевы || || Açık || |- | [[Бзитæ]] || || Бзиевы || ბზიშვილი || || |- | [[Биазыртæ]] || Биазæртæ || Бязровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Биастæ]] || || Биасовы, Бясовы || || || |- | [[Бибуатæ]] || Биботæ || Бибоевы || || || |- | [[Бибылтæ]] || || Бибиловы || ბიბილაშვილი, ბიბილეიშვილი, ბიბილური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бигъатæ]] || || Бигаевы || || || |- | [[Бигъуылатæ]] || Бигъуылтæ || Бигулаевы, Бигуловы || ბიღულაშვილი || || |- | [[Бидартæ]] || Быдартæ || Бидаровы || || || |- | [[Бидетæ]] || || Бидеевы || || || |- | [[Бидыхтæ]] || || Бидиховы || || || |- | [[Биджелтæ]] || Биджелатæ || Биджеловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бикъойтæ]] || || Бикоевы || ბიკოშვილი || || |- | [[Билаонтæ]] || || Билаоновы || || || |- | [[Бимбасатæ]] || || Бимбасовы || || Iyigün || |- | [[Бирæгътæ]] || || Бираговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Бисойтæ]] || || Бисоевы || || || |- | [[Битартæ]] || || Битаровы || ბითარაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Битатæ]] || Быдтатæ<ref>Мамсуровы: история и современность — Владикавказ: Проект-Пресс, 2006. — 320 с.</ref> || Битаевы || || || |- | [[Битетæ]] || || Битеевы, Битиевы || ბითეშვილი || || |- | [[Битутæ]] || || Битуевы || || Öğün || |- | [[Битъæртæ]] || Битъæрагонтæ || Битаровы || || || |- | [[Битъитæ]] || Бититæ || Битиевы || ბიტიაშვილი || || |- | [[Бицатæ]] || || Бицаевы || || || |- | [[Бицъотæ]] || || Бицоевы || ბიწოშვილი, ბიჭაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бичегкутæ]] || || Бичегкуевы || || || |- | [[Бичерахтæ]] || || Бичераховы || || || |- | [[Блитæ]] || Блиатæ || Блиевы || || || |- | [[Богъатæ]] || || Боговы || || || |- | [[Бокотæ]] || || Бокоевы, Боковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Болататæ]] || || Болатаевы || ბოლათაშვილი || || |- | [[Болиатæ]] || || Болиевы || || Ata, Öztürk, Taştan || |- | [[Боллотæ]] || || Боллоевы || || || |- | [[Борæтæ (мыггаг)|Борæтæ]] || || Бораевы || || Uğur || |- | [[Борсиатæ]] || Борсæтæ, Борситæ || Борсиевы || || || |- | [[Борыхъуатæ]] || || Борукаевы || || || |- | [[Босыктæ]] || || Босиковы || ბოსიკაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Ботъитæ]] || || Ботиевы || || Timur || |- | [[Ботъотæ]] || || Ботоевы || || || |- | [[Бохотæ]] || || Бохоевы, Боховы || || || |- | [[Боцитæ]] || || Боциевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Боцуатæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Боцъотæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Братæ]] || || Браевы || || || |- | [[Брциатæ]] || Бырциатæ || Брциаевы, Брциевы || || || |- | [[Брытъиатæ]] || || Бритаевы || || || |- | [[Бтемыратæ]] || || Бтемировы || || || |- | [[Бубайтæ]] || || Бубаевы || || || |- | [[Бубиатæ]] || || Бубиевы || || || |- | [[Бугатæ]] || || Бугаевы || || || |- | [[Бугъатæ]] || || Буговы || || || |- | [[Бугъойтæ]] || || Бугоевы || || || |- | [[Бугъулитæ]] || || Бугулиевы || || || |- | [[Будайтæ]] || || Будаевы || || || |- | [[Будзитæ]] || Буджитæ || Будзиевы, Буджиевы, Будиевы || ბუჯიაშვილი || || |- | [[Букуылтæ]] || Букъултæ || Букуловы || || || |- | [[Булацатæ]] || || Булацевы || || || |- | [[Булкъатæ]] || || Булкаевы || ბულკაშვილი || || |- | [[Буратæ]] || || Бураевы || || || |- | [[Бурдзиатæ]] || Бурдзиутæ || || Бурдзиевы || || |- | [[Бутатæ]] || || Бутаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Быгъдатæ]] || || Бигдаевы, Багдаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Быгъуатæ]] || || Бигуевы || || || |- | [[Быгъуылтæ‎]] || Бугултæ || Бугуловы || ბუღულაშვილი || || |- | [[Быдатæ]] || || Бидаевы || || || |- | [[Быдзыхъотæ]] || || Бидзикоевы, Бидзиковы, Бзиковы || || || |- | [[Быдзытæ]] || || Бидзиевы || || || |- | [[Бызыккатæ]] || Бызыктæ || Бзиковы, Бизикоевы, Бизиковы || || || |- | [[Бызыратæ]] || || Бизираевы || || || |- | [[Бырнацтæ]] || Бурнацтæ || Бурнацевы || || || |- | [[Быцентæ (мыггаг)|Быцентæ]] || Бцентæ || Биченовы, Бценовы || ბიჩინაშვილი || || |- | [[Габантæ]] || || Габановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габатæ]] || || Габаевы || გაბაშვილი || || |- | [[Габаттæ]] || || Габатовы || || || |- | [[Габетæ]] || || Габеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габитæ]] || || Габиевы || || || |- | [[Габойтæ]] || || Габоевы || გაბოძე || || |- | [[Габолатæ]] || || Габолаевы, Габалаевы, Габоловы, Габаловы || || || |- | [[Габотæ]] || || Габовы || || || |- | [[Габпатæ]] || Гаппатæ || Гаппаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габутæ]] || Гæбутæ || Габуевы || || || |- | [[Габысатæ]] || Габыстæ, дыг. Габистæ || Габисовы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гагкайтæ]] || Гаккайтæ || Гагкаевы || || || |- | [[Гаглойтæ]] || || Гаглоевы || გაგლოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гадатæ]] || || Гадаевы || || || |- | [[Гаджитæ]] || || Гагиевы || || || |- | [[Гадзалатæ]] || Гæзæлатæ || Гадзаловы, Газаловы || || || |- | [[Гадзитæ]] || Гадзиатæ || Гадзиевы || || || |- | [[Газзацатæ]] || Газæцатæ, Гадзаццатæ || Газацевы || || || |- | [[Гайттатæ]] || || Гайтовы || || || |- | [[Галазтæ]] || || Галазовы || || || |- | [[Галатæ]] || || Галаевы || || || |- | [[Галачитæ]] || || Галачиевы, Галациевы || || || |- | [[Галеутæ]] || || Галеовы, Галеуовы || || || |- | [[Галуантæ]] || || Галуановы, Галавановы || გალავანაშვილი || || |- | [[Гамазтæ]] || || Гамазовы, Гамасовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гаматæ]] || || Гамаевы || || || |- | [[Гамахартæ]] || || Гамахаровы || || || |- | [[Гаппатæ]] || Гапптæ || Гапповы || || || |- | [[Гаппуатæ]] || Габпуатæ || Гаппоевы || || || |- | [[Гасситæ]] || || Гассиевы || გასიტაშვილი || || |- | [[Гатайтæ]] || || Гатаевы || || || |- | [[Гатетæ]] || || Гатеевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гатыккотæ]] || Гатыгкотæ || Гатикоевы, Гатикгоевы || || || |- | [[Гахатæ]] || || Гахаевы, Гаховы || || || |- | [[Гацолатæ]] || || Гацолаевы || || || |- | [[Гæбæккатæ]] || Гæбæгкатæ || Габаковы, Габагковы || || || |- | [[Гæбæратæ]] || дыг. Гæбæйратæ || Габараевы || გაბარაშვილი || Yılmaz || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæбуатæ]] || || Габоевы || || || |- | [[Гæбултæ]] || Габултæ || Габуловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæвдынтæ]] || дыг. Гæвдунтæ || Гавдиновы || || || |- | [[Гагацтæ]] || || Гагацовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гагуылатæ]] || Гæгулатæ, Гæгуылатæ, Гагулатæ || Гагулаевы, Гагуловы || || Yalçın || |- | [[Гæгæрцатæ]] || || Гагарцовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæгкутæ]] || || Гагкуевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæгойтæ]] || || Гагоевы || || || |- | [[Гæдиатæ]] || || Гадиевы || || || |- | [[Гæджитæ]] || Гагиатæ || Гагиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæджынатæ]] || Гадзынатæ || Гадзиновы, Гаджиновы || || || |- | [[Гæзæутæ]] || || Газаовы || || || |- | [[Гæздæнтæ]] || || Газдановы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæззатæ]] || || Газаевы, Газзаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гæлæутæ]] || || Галаовы || || || |- | [[Гæлæбатæ]] || || Галабаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæлæбутæ (мыггаг)|Гæлæбутæ]] || || Галабуевы || || || |- | [[Гæлиатæ (мыггаг)|Гæлиатæ]] || Гæлитæ || Галиевы || || || |- | [[Гæлуатæ]] || || Галуевы, Галуаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гæмаонтæ]] || Гæмæонтæ || Гамаоновы || || || |- | [[Гæриатæ]] || || Гариевы || || || |- | [[Гæрисатæ]] || || Гарисовы || || || |- | [[Гæтæгонтæ]] || || Гатагоновы || || || |- | [[Гæтæгтæ]] || || Гатаговы || || || |- | [[Гæтдзитæ]] || || Гатдзиевы, Гаччиевы || || || |- | [[Гæуистæ]] || || Гависовы || || || |- | [[Гегатæ]] || || Гегаевы || || || |- | [[Геккитæ]] || Гегкитæ, Джеджджитæ || Геккиевы, Гегкиевы, Гекиевы || || || |- | [[Гелдытæ]] || Джелдытæ || Гелдиевы || || || |- | [[Гетъотæ]] || || Гетоевы || || || |- | [[Гецатæ]] || || Гецаевы || || || |- | [[Гизойтæ]] || || Гизоевы || || || |- | [[Гиккайтæ]] || || Гиккаевы || || || |- | [[Гиотæ]] || || Гиоевы || || || |- | [[Гобалтæ]] || || Гобаловы || || || |- | [[Гобатæ]] || || Гобаевы || || || |- | [[Гобетæ]] || || Гобеевы || [[Гобеджишвили|გობეჯიშვილი]] || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гобозтæ]] || || Гобозовы || გობოზაშვილი || || |- | [[Гогатæ]] || || Гогаевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Гогунитæ]] || Гогнитæ || Гогниевы, Гогуниевы || || || |- | [[Годызтæ]] || дыг. Годизтæ || Годизовы || || || |- | [[Годжиатæ]] || Годжытæ, Годжитæ || Годжиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Годжыцатæ]] || Годжысатæ || Гогичевы, Гогичаевы || გოგიჩაშვილი, გოგიჩაიშვილი || || [[Тидлатæ]] |- | [[Годзойтæ]] || || Годзоевы || || || |- | [[Гозойтæ]] || || Гозоевы || || || |- | [[Гозымтæ]] || || Гозюмовы, Гозымовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гойатæ]] || || Гойаевы, Гояевы || გოიაშვილი || Kargın || |- | [[Гокъотæ]] || || Гокоевы || || || |- | [[Голотæ]] || || Голоевы || გოლოშვილი || || |- | [[Гоцъитæ]] || || Гоциевы, Гочиевы || გოჩაშვილი, გოციშვილი, გოჩოშვილი || || |- | [[Гоцъойтæ]] || || Гоцоевы, Гоццовы || || || |- | [[Гуæцæлтæ]] || || Гацаловы || || || |- | [[Губатæ]] || || Губаевы || || || |- | [[Гуыбетæ]] || || Губиевы, Губеевы || || || |- | [[Губиатæ]] || Гуыбиатæ || Губиевы || || || |- | [[Гугæлтæ]] || || Гугаловы || || || |- | [[Гугкатæ]] || Гуккатæ || Гугкаевы || || Gök || |- | [[Гулатæ]] || || Гулаевы || || || |- | [[Гулæртæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гусалтæ]] || Гуссалтæ || Гусаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гусатæ]] || Гуссатæ || Гусовы || || || |- | [[Гусойтæ]] || || Гусоевы || გუსაშვილი, გუსოშვილი || || |- | [[Гутнатæ]] || Гутынатæ, Гутъынатæ || Гутновы || გუთნიაშვილი || || |- | [[Гуцатæ]] || || Гуцаевы || || || |- | [[Гуццатæ]] || || Гудцевы, Гудцовы, Гуццовы || || || |- | [[Гуыбатæ]] || || Губаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гуыбыратæ]] || || Губуровы || || || |- | [[Гуыбыртæ]] || || Губураевы || || || |- | [[Гуылартæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гуымецъатæ]] || || Гумецовы || || || |- | [[Гуынатæ]] || || Гунаевы || || || |- | [[Гуырдзыбетæ]] || Гуырдзыбектæ, дыг. Гурдзибетæ, Гурджибетæ, Гурдзибектæ, Гурджибектæ || Гуржибековы, Гурдзибеевы || || || |- | [[Гуыриатæ]] || || Гуриевы || || || |- | [[Гуырцъытæ]] || || Гурциевы || გურწიშვილი || || |- | [[Гуытъиатæ]] || || Гутиевы || || || |- | [[Гуыцмæзтæ]] || || Гучмазовы || გუჩმაზაშვილი || || |- | [[Гыбызтæ]] || дыг. Гибизтæ || Гибизовы || || || |- | [[Гызыктæ]] || дыг. Гизиктæ || Гизиковы || || || |- | [[Дадæгатæ]] || || Дадагоевы, Дадаговы || || || |- | [[Дадитæ]] || || Дадиевы || || || |- | [[Дадтетæ]] || || Дадтеевы || || || |- | [[Дамбегтæ]] || || Дамбеговы || || || |- | [[Дарчитæ‎]] || || Дарчиевы || დარჩიშვილი, დარჩია || || |- | [[Датитæ]] || || Датиевы || || || |- | [[Датъритæ]] || || Датриевы || || || |- | [[Дауиатæ]] || || Дауевы || || || |- | [[Дауыратæ]] || || Дауровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дæгуйтæ]] || || Дагуевы || || Zorlu || |- | [[Дæдтотæ]] || || Дадтоевы || || || |- | [[Дегъуатæ]] || || || || || |- | [[Дедегкатæ]] || || Дедегкаевы || || || |- | [[Деметæ]] || || Демеевы || || || |- | [[Демыратæ]] || || Демировы, Демуровы || || || |- | [[Диакъонтæ]] || || Диаконовы, Дьяконовы, Дяконовы || დიაკონაშვილი || || |- | [[Диамбегтæ]] || || Диамбековы || || || |- | [[Диготæ]] || || Дигоевы || || || |- | [[Дидартæ]] || Дыдартæ || Дидаровы || || || |- | [[Добатæ]] || Добайтæ || Добаевы || || || |- | [[Додотæ]] || || Додоевы || || || |- | [[Додыгкатæ]] || Додыккатæ || Додиговы, Додиковы || || || |- | [[Дойатæ]] || Доййатæ || Доевы || || || |- | [[Доцитæ]] || Дочитæ || Доциевы, Доцеевы, Дочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дриатæ]] || || Дриаевы, Дряевы || [[Меладзе|მელაძე]] || || |- | [[Дудайтæ]] || || Дудаевы || დუდაშვილი || || |- | [[Дударатæ]] || || Дударовы || || || |- | [[Дудиатæ]] || || Дудиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дулатæ]] || || Дулаевы || || || |- | [[Дыгур (мыггаг)|Дыгур]] || || Дигуровы || || || |- | [[Дыгъуызтæ]] || || Догузовы || || || |- | [[Джангобегтæ]] || || Джангобеговы || || || |- | [[Джедыхъотæ]] || || Джедикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джелытæ]] || || Джелиевы || || || |- | [[Джераптæ]] || || Джераповы || || || |- | [[Джергатæ]] || [[Гергатæ]] || Гергауловы, Джергаевы, Гергаевы || || || |- | [[Джерджитæ]] || Джерджытæ || Джерджиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Джериатæ]] || || Джериевы, Гериевы || || || |- | [[Джигатæ]] || || Джигаевы || || || |- | [[Джиголатæ]] || || Джиголаевы, Гиголаевы || ჯიგოლაშვილი, გიგოლაშვილი || || |- | [[Джимитæ]] || || Джимиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джиотæ]] || || Джиоевы || ჯიოშვილი, ჭიოტაშვილი, ჟიოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Джусойтæ]] || || Джусоевы || ჯუსოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Джыбылатæ]] || Джыбылтæ || Джибиловы || || || |- | [[Джызойтæ]] || || Гизоевы, Джизоевы || გიზოშვილი || || |- | [[Джызымтæ]] || || Гозюмовы || || || |- | [[Джыккайтæ]] || Джыгкайтæ || Джикаевы, Джигкаевы, Гикаевы || ჯიკაშვილი, გიკაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзабайтæ]] || || Джабаевы || || || |- | [[Дзабелатæ]] || || Дзабеловы, Дзаблаевы || || || |- | [[Дзабитæ]] || Жабитæ || Дзабиевы, Джабиевы || || || |- | [[Дзаболатæ]] || || Дзаболаевы, Дзаболовы || || || |- | [[Дзабратæ]] || || Дзабраевы || || || |- | [[Дзагуртæ]] || Дзагуыртæ || Дзагуровы || || || |- | [[Дзадзитæ]] || Жажитæ, Джаджитæ, Зажитæ, Зазитæ || Дзадзиевы, Жажиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзайнухътæ]] || Дзайныхътæ || Дзайнуковы || || || |- | [[Дзампатæ]] || || Дзампаевы || || || |- | [[Дзанайтæ]] || Джанайтæ || Дзанаевы, Джанаевы || || || |- | [[Дзанæгатæ]] || || Дзанаговы || || || |- | [[Дзангуыбеккатæ]] || Дзангуыбегатæ || Дзангубековы || || || |- | [[Дзансолтæ]] || || Дзансоловы || || || |- | [[Дзансохтæ]] || || Дзансоховы || || Kılıç, Altun, Tuncer || |- | [[Дзантиатæ]] || || Дзантиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзапартæ]] || || Дзапаровы || || || |- | [[Дзарасатæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзарастæ]] || || Дзарасовы || || Bozkurt, Çelik, Eroğlu, Haspolat, Türkmen || |- | [[Дзаратæ]] || || Дзараевы || || || |- | [[Дзасохтæ]] || || Дзасоховы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзаттиатæ]] || Дзадтиатæ || Джатиевы || || || |- | [[Дзаттотæ]] || || Дзаттоевы || || || |- | [[Дзахатæ]] || Дзæхатæ || Дзаховы || || || |- | [[Дзахотæ]] || Дзаххотæ || Дзахоевы || || || |- | [[Дзахсортæ]] || || Дзахсоровы || || || |- | [[Дзæгойтæ]] || || Дзагоевы || || || |- | [[Дзæгъиатæ]] || || Джагаевы || || || |- | [[Дзæгъойтæ]] || Зæгъойтæ || Дзагоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзæрæстæ (мыггаг)|Дзæрæстæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзæрæхохтæ]] || || Дзарахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзгойтæ]] || || Дзгоевы || || Tamay, Arıcı || |- | [[Дзебойтæ]] || Дзбойтæ || Дзебоевы, Дзбоевы || || || |- | [[Дзебысатæ]] || || Дзебисовы || ჯებისაშვილი, გებისაშვილი || || |- | [[Дзедатæ]] || || Дзедаевы || || || |- | [[Дзерантæ]] || || Дзерановы || ჯერანაშვილი, ძერანაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзестæ]] || || Дзесовы || || || |- | [[Дзестелтæ]] || || Дзестеловы || || || |- | [[Дзигойтæ]] || || Дзигоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзидахантæ]] || || Дзидахановы || || || |- | [[Дзидзойтæ]] || || Дзидзоевы || || || |- | [[Дзиойтæ]] || || Дзиоевы || || || |- | [[Дзиратæ]] || || Дзираевы || || || |- | [[Дзитойтæ]] || || Дзитоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзиуатæ]] || Дзиутæ || Дзиовы, Дзиваевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзиццойтæ]]‎ || Дзидздзойтæ, Джиджджойтæ || Дзиццоевы, Джиджджоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзлиатæ]] || || Дзлиевы || || || |- | [[Дзобайтæ]] || Дзобатæ || Дзобаевы || || || |- | [[Дзобелатæ]] || || Дзобеловы || || || |- | [[Дзоблатæ]] || || Дзоблаевы || || || |- | [[Дзогкатæ]]‎ || || Дзогкаевы || || || |- | [[Дзодзитæ]] || Дзодзиатæ || Дзодзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзодзыккатæ]] || || Дзодзикоевы || || || |- | [[Дзокатæ]] || Дзоккатæ || Дзоккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзоттæ]]‎ || Дзодтæ || Дзотовы || || || |- | [[Дзоцъитæ]]‎ || || Дзоциевы || || || |- | [[Дзуатæ]]‎ || || Дзуаевы, Джаваевы || || || |- | [[Дзугатæ]]‎ || || Дзугаевы || ჯუღაშვილი, ძუღაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзугкойтæ]] || || Дзугкоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзукъатæ]]‎ || || Дзукаевы || || || |- | [[Дзулатæ]]‎ || || Дзулаевы || || || |- | [[Дзусатæ]] || Дзустæ || Дзусовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзускуатæ]]‎ || Дзускатæ || Дзускаевы, Жускаевы || || || |- | [[Дзутæгтæ]] || Дзуттæгтæ, Дзуттæгатæ || Дзутаговы || || || |- | [[Дзуццатæ]] || Дзудцатæ || Дзудцевы, Дзудцовы, Дзуцевы || || || |- | [[Дзыгастæ]]‎ || || Дзигасовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзыныхътæ]]‎ || || Дзиниковы || ძინიყაშვილი || || |- | [[Дзытиатæ]] || Дзтиатæ || Дзитиевы, Дзтиевы || || || |- | [[Едзатæ‎]] || || Едзаевы || || || |- | [[Едзетæ‎]] || Езетæ || Езеевы || || || |- | [[Едзитæ]] || || Едзиевы || || || |- | [[Едзойтæ]] || || Едзоевы || || || |- | [[Екатæ]] || || Екаевы || || || |- | [[Еккатæ]] || || Еккаевы || || || |- | [[Елбайтæ]] || || Елбаевы || || || |- | [[Елбачитæ]] || Елбакитæ || Елбачиевы, Елбакиевы || ელბაქიძე || || |- | [[Елбийтæ]] || Елбитæ || Елбиевы || || || |- | [[Елбистæ]] || || Елбистовы || || || |- | [[Елдартæ]] || || Елдаровы || || || |- | [[Елдзартæ]] || Елзартæ || Елдзаровы, Елзаровы || ელზარაშვილი || || |- | [[Елетæ]] || || Елеевы || || || |- | [[Елеуртæ]] || || Елеуровы || ელეური || || |- | [[Елехъотæ]] || || Елекоевы || || || |- | [[Елзайтæ]] || || Елзаевы || || || |- | [[Елиатæ]] || || Елиевы || || || |- | [[Елисатæ]] || || Елисовы || || || |- | [[Елмиртæ]] || || Елмировы || || || |- | [[Елойтæ]] || || Елоевы || ელოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Елтаратæ]] || Елтартæ || Елтаровы || || || |- | [[Елуатæ]] || || Елоевы || || || |- | [[Елхъантæ]] || Елхъанатæ || Елкановы || ელყანაშვილი, ელყანიძე || || |- | [[Елхъотæ]] || || Елекоевы, Еликоевы || || || |- | [[Емайтæ]] || || Емаевы || || || |- | [[Еналдытæ]] || || Еналдиевы || || || |- | [[Епхитæ]] || || Епхиевы || || || |- | [[Ерыстаутæ (мыггаг)|Ерыстаутæ]] || || Еристовы || || || |- | [[Есенатæ]] || || Есеновы || || Özkan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Есерыхъотæ]] || || Есерикоевы || || || |- | [[Есетæ]] || || Есеевы || || || |- | [[Есиатæ]] || || Есиевы || ესიაშვილი || || |- | [[Етдзатæ]] || Еццатæ || Етдзаевы, Еццаевы || || || |- | [[Еулойтæ]] || || Евлоевы || || || |- | [[Еццитæ]] || || Ецциевы || || || |- | [[Еццутæ]] || || Еццуевы || || || |- | [[Задытæ]] || || Задиевы || ზადიშვილი || || |- | [[Заойтæ]] || || Заоевы || || || |- | [[Закатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Закъатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Залетæ]] || || Залеевы || || || |- | [[Зандартæ]] || Дзандаритæ || Зандаровы, Дзандаровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Зассетæ]] || Дзасетæ || Зассеевы, Дзасеевы || || || |- | [[Зачиатæ]] || || Зачиевы, Закиевы || || || |- | [[Зæгæлатæ]] || Зæгæлтæ || Загаловы || || || |- | [[Зæгъæгатæ]] || || Загаховы, Дзагаховы, Дзагаговы || || || |- | [[Зæйттатæ]] || Зайттатæ || Зайтовы || || || |- | [[Зæлойтæ]] || || Залоевы || ზალოშვილი || || |- | [[Зæнджиатæ]] || || Зангиевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зембаттæ]] || || Зембатовы || || || |- | [[Зехъетæ]] || || Зекеевы || || Eren || |- | [[Зозыртæ]] || Зозыратæ || Зозроевы, Зозыровы, Зозыревы, Зозровы || ზოზროშვილი, ზოზირაშვილი, ზოზორაშვილი || || |- | [[Золойтæ]] || || Золоевы || || Aydoğan, Ayhan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Зоратæ]] || || Зораевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Зорыхъотæ]] || Зорыхъуатæ || Зориковы || || || |- | [[Зохъотæ]] || || Зокоевы || || || |- | [[Зуратæ]] || || Зураевы, Дзураевы || || || |- | [[Зыгъуытъатæ]] || || Дзугутовы || || || |- | [[Зыкъуыртæ]] || Зукуртæ || Зыкуровы, Зукуровы || || || |- | [[Зылыгтæ]] || Зылыгатæ || Зилигаевы, Зилиговы || || || |- | [[Зыхъуатæ]] || || Зикуевы, Жукаевы || || || |- | [[Иафаратæ]] || || Яфаровы || || || |- | [[Икъатæ]] || дыг. Екъатæ || Икаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Икъотæ]] || || Икоевы || || || |- | [[Илатæ]] || || Илаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Илларатæ]] || Иллартæ || Илларовы || || || |- | [[Илитæ]] || || Илиевы || || || |- | [[Илуртæ]] || || Илуровы || ილურიძე || || |- | [[Иналатæ]] || || Иналовы || || || |- | [[Ипкатæ]] || || Ипкаевы || || || |- | [[Исаратæ]] || || Исаровы || || || |- | [[Исатæ]] || || Исаевы || || || |- | [[Исахътæ]] || || Исаковы || || || |- | [[Искандертæ]] || || Искандеровы || || || |- | [[Итазатæ]] || Итæзатæ || Итазовы || || || |- | [[Итанитæ]] || || Итаниевы || || || |- | [[Итаратæ]] || || Итаровы || || || |- | [[Итониатæ]] || || Итониевы || ითონიშვილი || || |- | [[Иуанатæ]] || || Иванаевы, Иуановы || || || |- | [[Иуханатæ]] || || Иухановы || || || |- | [[Кадитæ]] || || Кадиевы || || || |- | [[Калмантæ]] || || Калмановы || || || |- | [[Калотæ]] || || Калоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Калутæ]] || Кæлутæ || Калуевы || || || |- | [[Карсантæ]] || Карсанатæ || Карсановы || ქარსანაშვილი, ქარსანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Касатæ]] || || Касаевы || ქასაშვილი, ქასოშვილი || || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Катаутæ]] || || Катаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кæлухтæ]] || || Калуховы || || || |- | [[Кæмæдзатæ]] || Къæмæдзатæ || Камадзаевы, Камадзовы || || || |- | [[Кæркуыстæ]] || || Каркусовы || კარკუსაშვილი, კარკუზაშვილი, კარკუზოშვილი || || |- | [[Кæсæбитæ]] || || Касабиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кæсойтæ]] || || Касоевы || ქასოშვილი || || |- | [[Кезиатæ]] || || || || Gezay || |- | [[Кертантæ]] || || Кертановы || || || |- | [[Кертибийтæ]] || || Кертибиевы || || || |- | [[Керчелатæ]] || || Керчелаевы || || || |- | [[Кетойтæ]] || || Кетоевы || || || |- | [[Кобегкатæ]] || Хъохъотæ || Кобегковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Кобестæ]] || || Кобесовы || ქობესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кобылтæ]] || || Кобловы || || || |- | [[Кодзыртæ]] || Козыртæ || Козыревы || || Baran, Oktar || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Козатæ]] || || Козаевы || ქოზაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кокайтæ]] || || Кокаевы || კოკაშვილი, კოკიაშვილი || Soykek || |- | [[Коккатæ]] || || Коккаевы, Коковы || || || |- | [[Кокойтæ]] || || Кокоевы || კოკოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Кокуатæ]] || || Кокоевы || კოკუაშვილი || || |- | [[Колытæ]] || дыг. Колитæ || Колиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Коммонтæ]] || || Коммоновы || || || |- | [[Кортиатæ]] || || Кортиевы || ქორთიშვილი, ქორთიაშვილი || || |- | [[Коцитæ]] || || Коциевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Коцойтæ]] || || Коцоевы || || || |- | [[Коцтæ]] || Костæ, Коштæ || Кочиевы || || || |- | [[Кочкионтæ]] || || Кочкионовы || || || |- | [[Кочоратæ]] || || Кочоровы, Коцоровы || ქოჩორაშვილი || || |- | [[Кочынатæ]] || || Коченовы || || || |- | [[Кочысатæ]] || || Кочисовы || || || |- | [[Кудзатæ]] || Куджатæ || Куджаевы, Кудзаевы, Кузаевы || || || |- | [[Кудзойтæ]] || || Кудзоевы || || || |- | [[Кусуатæ]] || || Кусваевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Кучитæ]] || || Кучиевы || || || |- | [[Куыдзæгтæ]] || || Кудзаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Куыдзетæ]] || Къудзитæ || Кудзиевы || || || |- | [[Куыдзиатæ]] || || Кудзиевы || || || |- | [[Куымæриттатæ]] || || Кумаритовы || კუმარითაშვილი || || |- | [[Куындыхатæ]] || Къуындыхатæ, Къундухатæ || Кундуховы || კუნდუხაშვილი || Konduk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кцойтæ]] || || Кцоевы || || || |- | [[Къаболатæ]] || || Каболовы || || || |- | [[Къадзатæ]] || Къажтæ || Кадзаевы, Каджаевы || კაჟაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къадзтæ]] || || Кадзовы || || || |- | [[Къалатæ]] || || Калаевы || კალაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Къарджиатæ]] || || Каргиевы || || || |- | [[Къæбойтæ]] || || Кабоевы || || || |- | [[Къæбултæ]] || || Кабуловы || კაბულაშვილი, კუბულაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къæбыстæ]] || || Кабисовы || კაბისაშვილი || || |- | [[Къæлхидтæ]] || || Калхидовы || კალხიდაშვილი || || |- | [[Къесаонтæ]] || || Кесаоновы || || || |- | [[Къеуростæ]] || Къеурозтæ || Кевросовы || || || |- | [[Къибиртæ]] || || Кибировы || || || |- | [[Кънаттатæ]] || Кънататæ || Кнатовы, Канатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къодотæ]] || || Кодоевы || || || |- | [[Къозатæ]] || Хъодзатæ || Кодзаевы, Козаевы || || || |- | [[Къозойтæ]] || Къзойтæ || Кзоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къозонтæ]] || || Козоновы || კოზანაშვილი, კოზონაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Къолотæ]] || || Колоевы || || || |- | [[Къомайтæ]] || || Комаевы || || || |- | [[Къоратæ]] || || Кораевы || კორაშვილი || || |- | [[Къорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Къосиратæ]] || || Кусраевы, Косираевы, Косировы || || || |- | [[Къостантæ]] || Костантæ || Костановы || || || |- | [[Къостæ]] || || Косовы || || || |- | [[Къочитæ]] || || Кочиевы || || || |- | [[Къубалтæ]] || || Кубаловы || || || |- | [[Къудухтæ]] || || Кудуховы || კუდუხაშვილი || || |- | [[Къуезертæ]] || || Квезеровы || კვეზერაშვილი || || |- | [[Къургъостæ‎]] || || Кургосовы || || || |- | [[Къусратæ]] || || Кусраевы || კუსრაშვილი || || |- | [[Къутæртæ]] || || Кутаровы || კუთარაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къуыллытæ]] || || Кулиевы || || || |- | [[Къуымæллæгатæ‎]] || Къуымæллæггатæ || Кумаллаговы || || || |- | [[Къуымсиатæ]] || Къуымситæ || Кумсиевы || კუმსიშვილი || || |- | [[Лагкойтæ]] || || Лагкоевы, Лакоевы || ლაქოშვილი || || |- | [[Лагконтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лагкутæ]] || Лаккутæ, Лæгкутæ || Лагкуевы || || || |- | [[Лазартæ]] || || Лазаровы || ლაზარაშვილი || || |- | [[Лалойтæ]] || || Лалоевы || || || |- | [[Лалытæ]] || || Лалиевы || ლალიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæгкуонтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лæппынæгтæ]] || || Лаппинаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Лæууойтæ]] || Лæуойтæ || Лавоевы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæцойтæ]] || || Лацоевы || || || |- | [[Лæгойтæ]] || || Лагоевы || || || |- | [[Легкойтæ]] || Леккойтæ || Легкоевы, Леккоевы || || || |- | [[Легойтæ]] || || Легоевы || || || |- | [[Лектæ]] || || Лековы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лекъотæ]] || || Лекоевы || || || |- | [[Лекътæ]] || || Лековы || || || |- | [[Леуантæ]] || Леуанатæ || Левановы || || Alpaslan || |- | [[Лиантæ]] || Лианатæ || Льяновы, Лиановы || || || |- | [[Локкатæ]] || || Локкаевы || || || |- | [[Лолатæ]] || Лолотæ, Лолойтæ || Лолаевы, Лолоевы || ლოლაძე, ლოლაშვილი, ლოლოშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лотитæ]] || || Лотиевы || || || |- | [[Лототæ]] || || Лотоевы || || || |- | [[Лохтæ]] || Лохатæ || Лоховы || ლოხაშვილი || || |- | [[Лутъитæ]] || || Лутиевы || || || |- | [[Магкæтæ]] || Маккæтæ, Маккатæ, Магкатæ, Маггатæ || Магкаевы, Макаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Магкетæ]] || || Магкеевы || || || |- | [[Магкитæ]] || || Магкиевы || || || |- | [[Мадзатæ]] || || Мадзаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Майрæмсаутæ]] || Майрæнсаутæ || Майрамсаевы, Майрансаевы || || || |- | [[Майрæмыхъуатæ]] || || Майрамукаевы, Майрамуковы || || || |- | [[Маккотæ]] || Магкотæ || Магкоевы, Маккоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Малитæ]] || || Малиевы || || || |- | [[Малхъартæ]] || || Малкаровы || || || |- | [[Маматæ]] || || Мамаевы || || || |- | [[Мамиатæ]] || Мамитæ || Мамиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамсыратæ]] || || Мамсуровы || მამსირაშვილი || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мамыкъатæ]] || Мамукъатæ || Мамукаевы || || || |- | [[Мамысонтæ]] || || Мамисоновы || || || |- | [[Мамыттæ‎]] || Мамыттатæ, Мамытатæ || Мамитовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамыхъатæ]] || || Мамуковы || || || |- | [[Мансурухътæ]] || || Мансуруковы || || || |- | [[Мардантæ]] || || Мардановы || მარდანაშვილი || || |- | [[Махциатæ]] || || Махциевы || || || |- | [[Махъотæ]] || || Макоевы || || || |- | [[Мæзлуатæ]] || || Мазлоевы || || || |- | [[Мæлдзыгатæ]] || || Малдзиговы || მალძიგაშვილი, მანჯიკაშვილი, მაჯიგაშვილი || || |- | [[Мæлыкатæ]] || || Маликовы || || || |- | [[Мæргъитæ]] || || Маргиевы || მარღიშვილი || || |- | [[Мæрзатæ]] || || Марзаевы || || || |- | [[Мæрзæгойтæ]] || || Марзаговы || მარსაგაშვილი || || |- | [[Мæрзахъултæ]] || || Марзакуловы || || || |- | [[Мæрзойтæ]] || || Марзоевы || || Gençaslan, Yozgat || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мæрчъысатæ]] || || Марчисовы, Маркисовы || || || |- | [[Мæтаратæ]] || || Матаровы || || || |- | [[Мæтæлатæ]] || || Маталовы || || || |- | [[Мæхæмæттæ]] || [[Хористæ]]<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> || Магометовы || || || |- | [[Мæхуыгтæ]] || || Махуговы || || || |- | [[Мæхъитæ]] || || Макиевы, Макеевы || მაყიშვილი || || |- | [[Медойтæ]] || дыг. Мудойтæ || Медоевы || მედოშვილი || || |- | [[Мелыккатæ]] || || Меликовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мердентæ]] || || Мерденовы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъатæ]] || || Мецаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъитæ]] || Мецъытæ || Мециевы || || || |- | [[Мзоктæ]] || Мызоктæ || Мзоковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Милдзыхтæ]] || || Мильдзиховы, Милдзиховы || || Durmuş, Baran || |- | [[Мирзойтæ]] || Мырзойтæ || Мирзоевы, Мирзаевы || || || |- | [[Моргуатæ]] || || Моргоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Моритæ]] || дыг. Морийтæ || Мориевы || || || |- | [[Моститæ]] || || Мостиевы || || || |- | [[Моураутæ]] || || Моураевы || || || |- | [[Мсойтæ]] || Мысойтæ || Мсоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мугутæ]] || || Мугуевы || || || |- | [[Мулдартæ]] || || Мулдаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мулдзугкатæ]] || || Мулдзугкаевы || || || |- | [[Мулукатæ]] || || Мулукаевы || || || |- | [[Мулухтæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мурастæ]] || || Мурасевы, Мурашевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Мурзахъултæ]] || || Мурзакуловы || || || |- | [[Муритæ]] || дыг. Мурийтæ || Муриевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Муциатæ]] || Муцъуатæ || Муцуевы || || || |- | [[Мыкагъатæ]] || || Мукаговы || || || |- | [[Мылыхуатæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мырзабегтæ]] || || Мурзабеговы || || || |- | [[Мырзагантæ]] || || Марзагановы || || || |- | [[Мырзатæ]] || || Мирзаевы || || Taşdemir || |- | [[Мыртазтæ]] || || Муртазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мырыкатæ]] || Мырыкъатæ || Мирикаевы, Мриковы, Мурукаевы || || Erdoğan, Polat || |- | [[Мысостатæ]] || || Мисостовы || || || |- | [[Мысыкатæ]] || Мысыккатæ || Мисиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Надгеритæ]] || дыг. Надгерийтæ || Надгериевы || || || |- | [[Надиратæ]] || || Надировы || ნადირაშვილი || || |- | [[Назлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Найфонтæ]] || || Найфоновы || || || |- | [[Налдыхъуатæ]] || || Налдикоевы || || || |- | [[Налойтæ‎]] || || Налоевы || || || |- | [[Налыхъатæ]] || || Наликоевы || || || |- | [[Нанитæ]]‎ || || Наниевы || ნანიშვილი, ნანითაშვილი || || |- | [[Нартыхътæ‎]] || || Нартикоевы || ნართიყოშვილი || || |- | [[Нарыкъатæ]] || || Нарикаевы || ნარიკაშვილი || || |- | [[Насхъидатæ]] || || Наскидаевы || ნასყიდაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Наурузтæ]] || || Наурузовы, Наврузовы || || || |- | [[Наууойтæ]] || Науойтæ || Наоевы, Нагоевы || || || |- | [[Нафитæ]] || || Нафиевы || ნაფიშვილი || || |- | [[Нæзлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Нæкуысатæ]] || || Накусовы || || Beyazgül || |- | [[Нигколтæ]] || || Нигколовы || || || |- | [[Нигкотæ]] || || Нигкоевы || || || |- | [[Ногъайтæ]] || || Ногаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Нугзаратæ]] || || Нугзараевы, Нугзаровы || || || |- | [[Нузалтæ]] || || Нузаловы || || || |- | [[Огъуатæ‎]] || || Огоевы || || || |- | [[Озитæ]] || || Озиевы || || || |- | [[Олисатæ‎]] || || Олисаевы, Олисовы || || || |- | [[Ортабайтæ]] || || Ортабаевы || || || |- | [[Осиатæ]] || || Осиаевы, Осиевы, Осяевы || ოსიაშვილი, ოსიტაშვილი, ოსიაური || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Остъатæ]] || || Остаевы || ოსტაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Отартæ]] || Отаратæ || Отараевы, Отаровы || ოთარაშვილი || || |- | [[Охъазтæ]] || || Оказовы || || || |- | [[Пагæтæ]] || Пагитæ || Пагаевы, Пагиевы || პაგაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Паготæ]] || || Пагоевы || || || |- | [[Пагуатæ]] || || Пагуевы || || || |- | [[Паркъатæ]] || Паркатæ || Паркаевы || პარკაშვილი || || |- | [[Парсиатæ]] || || Парсиевы || || || |- | [[Пæрæмæзтæ]] || || Парамазовы || || || |- | [[Пæррæстатæ]] || Пæрæстатæ || Парастаевы || პარასტაშვილი || || |- | [[Пелитæ]] || || Пелиевы || ფელიშვილი || || |- | [[Перисатæ]] || Персатæ || Перисаевы, Персаевы || ფერისაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Персантæ]] || || Персановы || || || |- | [[Персотæ]] || || Персоевы || || || |- | [[Пехацитæ]] || || Пехациевы || || || |- | [[Пилитæ]] || || Пилиевы || || || |- | [[Пинатæ]] || || Пинаевы || || || |- | [[Пирантæ]] || || Пирановы || || || |- | [[Пицкъатæ]] || || Пицкаевы || || || |- | [[Платæ]] || || Плаевы || || || |- | [[Плитæ]] || || Плиевы || ფილიშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Погойтæ]] || || Погоевы || || || |- | [[Поратæ]] || || Пораевы || || || |- | [[Поруатæ]] || || Поруаевы || || || |- | [[Приатæ]] || Притæ || Приевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Псхацъæтæ]] || || Псхациевы || || || |- | [[Пхалæгатæ]] || || Пхалаговы || || || |- | [[Пухатæ]] || Пухтæ || Пухаевы, Пуховы || პუხაშვილი || || |- | [[Пъинтæ]] || || Пиновы || || || |- | [[Рæдтиатæ]] || || Радтиевы || || || |- | [[Рæмонатæ]] || Рæмонтæ || Рамоновы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Реуазтæ]] || || Ревазовы || რევაზოშვილი || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Рубайтæ]] || || Рубаевы || რუბაშვილი || Boğa, Soydan || |- | [[Рубастæ]] || || Рубасовы || || || |- | [[Рубестæ]] || || Рубесовы || || || |- | [[Сабайтæ]] || || Сабаевы || საბაშვილი || || |- | [[Сабантæ]] || || Сабановы || საბანაძე, საბანაშვილი || || |- | [[Сабетæ]] || || Сабеевы || || || |- | [[Сагкатæ]] || Саккатæ || Сагкаевы, Саккаевы || სააკაშვილი, სააკაძე || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Садихъатæ]] || || Садиковы || || || |- | [[Сазартатæ]] || || Сазартовы || || || |- | [[Саламтæ]] || Саламатæ || Саламовы || || Kanıgür, Saral || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Салæгатæ]] || || Салагаевы || || || |- | [[Салитæ]] || || Салиевы || შალიბაშვილი || Aydın || |- | [[Салхъазантæ]] || || Салказановы || || || |- | [[Самайтæ]] || || Самаевы || || || |- | [[Самбегатæ]] || || Самбеговы || || || |- | [[Санатæ]] || || Санатæ, Шанаевы || სანაშვილი || Şanatay || |- | [[Санахъотæ]] || || Санакоевы || სანაყოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саппиатæ]] || || Сапиевы || || || |- | [[Сарахъатæ]] || || Саракаевы || || || |- | [[Сасиатæ]] || || Сасиевы || || || |- | [[Сататæ]] || || Сатаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Сатхъотæ]] || Сатыхъотæ || Саткоевы, Сатикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сатцатæ]] || || Сатцаевы || || || |- | [[Саудзæццатæ]] || || Савдзаццовы || || || |- | [[Саулатæ]] || || Саулаевы, Савлаевы, Савлоевы || || || |- | [[Саулохтæ]] || || Саулоховы, Шавлоховы || საულოხოშვილი, შავლოხოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саутиатæ]] || Саутæтæ || Саутиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саухалтæ]] || || Саухаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Сахъмантæ]] || || Сакмановы || || || |- | [[Сæбантæ]] || || Сабановы || || || |- | [[Сæбæтхъуатæ]] || Сæбæтхъотæ || Сабатковы, Сабаткоевы || || Conpolat, Aslan, Aydın, Varol || |- | [[Сæлбитæ]] || || Салбиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сæхæгкатæ (мыггаг)|Сæхæгкатæ]] || Сæхæгатæ, Сæхæккатæ || Сахагкаевы, Сахаккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сæхуыгтæ]] || Сæхугатæ || Сахуговы || || || |- | [[Себеттæ]] || || Себетовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Седантæ]] || Сидантæ || Седановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сехъотæ]] || || Секоевы || || || |- | [[Сидæмонтæ (мыггаг)|Сидæмонтæ]] || || Сидамоновы || სიდამონიძე || || |- | [[Сидахъатæ]] || || Сидаковы || || Zafer || |- | [[Сидахътæ]] || || Сидаковы || || || |- | [[Сикъотæ]] || || Сикоевы || || || |- | [[Синатæ]] || || Синаевы || || || |- | [[Синдиртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Ситохатæ]] || || Ситоховы || || || |- | [[Сиукъатæ]] || || Сиукаевы, Шиукаевы || სიუკაშვილი, შიუკაშვილი || || |- | [[Сихъотæ]] || || Сикоевы || || Pırıl, Şengez, Haspolat || [[Цæразонтæ]] |- | [[Скъиатæ]] || Скъатæ || Скяевы, Скиаевы || || || |- | [[Слантæ]] || || Слановы || სლანაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Слонатæ]] || || Слоновы || || Ilal || |- | [[Слохтæ]] || || Слоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Смайлиатæ]] || Смайлитæ, Смайлатæ || Смайлиевы, Смайлов || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Созайтæ]] || || Созаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Созанатæ]] || || Созановы || || || |- | [[Созаонтæ]] || Созæонтæ || Созаоновы || || || |- | [[Созæтæ]] || || Созиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сокатæ]] || || Сокаевы || || || |- | [[Солтантæ]] || || Солтановы || || || |- | [[Солтæмытатæ]] || Салтамытатæ, Солтæматæ || Солтамовы || || || |- | [[Сопойтæ]] || || Сопоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Соскъитæ]] || || Соскиевы || || || |- | [[Сосрантæ]] || || Сосрановы || || || |- | [[Сотатæ]] || Шотатæ || Шотаевы || || || |- | [[Соттитæ]] || || Соттиевы, Сотиевы || || || |- | [[Сохитæ]] || || Сохиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сохъуыртæ]] || || Сокуровы || სოყურაშვილი || || |- | [[Суантæ]] || || Суановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сугъаратæ]] || || Сугаровы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сулартæ]] || || Суларовы || || || |- | [[Сументæ]] || || Суменовы || || || |- | [[Сухитæ]] || || Сухиевы || სუხიშვილი || || |- | [[Сханатæ]] || Схантæ || Схановы, Сханаевы || || || |- | [[Сыметæ]] || || Смеевы || || || |- | [[Сындыртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Сырдонтæ]] || Сырдонатæ || Сирдоновы || || || |- | [[Сырхаутæ]] || Сырхуатæ, дыг. Сурхаутæ || Сурхаевы, Сырхаевы || || Erdoğan, Tost, Polat, Canpolat || |- | [[Таболтæ]] || || Таболовы || || || |- | [[Табутæ]] || || Табуевы || თაბუშვილი, თაბუაშვილი || || |- | [[Тагъатæ]] || || Тагаевы || || || |- | [[Тагъзиатæ]] || || Тагзиевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тадтатæ]] || || Тадтаевы, Татаевы || თათაშვილი || || |- | [[Таджитæ]] || || Таджиевы || || || |- | [[Таиратæ]] || || Таировы || || || |- | [[Таймазтæ (дыгурон мыггаг)|Таймазтæ]] || || Таймазовы || || || |- | [[Таймазтæ (ирон мыггаг)|Таймазтæ]] || Таймæзтæ || Таймазовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тайсаутæ]] || || Тайсаевы || || Kocak || |- | [[Такъæтæ]] || || Такаевы || || || |- | [[Талхантæ]] || Талханатæ || Талхановы || || || |- | [[Таматæ]] || || Тамаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Танделатæ]] || Танделтæ || Танделовы || თანდელაშვილი || || |- | [[Тандутæ]] || || Тандуевы || || || |- | [[Танхъалтæ]] || Танхъилтæ || Танкалаевы, Танкиловы || || || |- | [[Танхълатæ]] || || Танклаевы || || || |- | [[Таратæ]] || || Тараевы || თარაშვილი || || |- | [[Тархантæ]] || || Тархановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тасойтæ]] || || Тасоевы || თასოშვილი || || |- | [[Татратæ]] || || Татровы || || || |- | [[Таугазтæ]] || || Тавгазовы, Таугазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тауиттæ]] || || Тавитовы || || || |- | [[Таутиатæ]] || || Таутиевы || || Tavtay || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Тауджитæ]] || || Тауджиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Таухъазахтæ]] || || Тавказаховы || || Haspolat, Cengiz || |- | [[Таучелатæ]] || || Таучеловы || || || |- | [[Тахохтæ]] || || Тахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тахъазтæ]] || || Таказовы || || || |- | [[Тахъултæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тæбæхсæутæ]] || Тæбæхсаутæ || Тхапсаевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тæкъотæ]] || || Такоевы || || || |- | [[Тæлхитæ]] || || Талхиевы || || || |- | [[Тæлынтæ]] || || Талиновы || || Oytum || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тæпситæ]] || || Тапсиевы || || || |- | [[Тæтаонтæ]] || || Татаоновы, Татоновы || || || |- | [[Тæтæратæ]] || || Татаровы || || || |- | [[Тæхъуылтæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тебиатæ]] || || Тебиевы || || || |- | [[Теблойтæ]] || || Теблоевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тегатæ]] || || Тегаевы || || || |- | [[Тегеттатæ]] || Теджеттæ || Тегетаевы, Теджетовы || თეგეთაშვილი || || |- | [[Тегкатæ]] || Теккатæ, Текъатæ || Тегкаевы, Текаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тедетæ]] || || Тедеевы || თედეშვილი, თედიაშვილი, თედელური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тедтатæ]] || || Тетовы, Тедтовы|| || || |- | [[Тедтойтæ]] || || Тедтоевы || || || |- | [[Теджиатæ]] || || Теджиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тезиатæ]] || Тезитæ || Тезиевы || || || |- | [[Текъойтæ]] || Текъотæ || Текоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Телитæ]] || || Телиевы || || || |- | [[Темуртæ]] || || Темуровы || || || |- | [[Темырхъантæ]] || || Темиркановы || || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тепсиатæ]] || || Тепсиевы || || || |- | [[Тепсыхъотæ]] || || Тепсикоевы || || || |- | [[Тетцойтæ]] || || Тетцоевы || || || |- | [[Течиатæ]] || || Течиевы || || || |- | [[Тинатæ]] || || Тинаевы || || || |- | [[Тихилтæ]] || || Тихиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тлаттæ]] || || Тлатовы || || || |- | [[Тлаттатæ]] || Тылаттатæ, Тладтатæ || Тулатовы || || || |- | [[Тменатæ]] || || Тменовы || || || |- | [[Тобойтæ]] || || Тобоевы || || || |- | [[Тогойтæ]] || || Тогоевы || თოგოშვილი || || |- | [[Тогызтæ]] || Тогуызтæ || Тогузовы || || || |- | [[Тогъуызатæ]] || Тогъузатæ || Тогузаевы, Тогузовы || || || |- | [[Токатæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Толастæ]] || || Толасовы || || || |- | [[Толпартæ]] || || Толпаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Томайтæ]] || || Томаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Торозтæ]] || Тъорозтæ || Торозовы || || || |- | [[Торчынатæ]] || Торчынтæ || Торчиновы || || || |- | [[Тотитæ]] || Тотиатæ || Тотиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тотойтæ]] || || Тотоевы || || || |- | [[Тотратæ]] || Тотыратæ || Тотровы || || || |- | [[Тотыккатæ]] || Тотыгкатæ || Тотиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохсыртæ]] || || Тохсировы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтæ]] || || Тоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтиатæ]] || || Тохтиевы || || || |- | [[Тохъайтæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Тохъмайтæ]] || || Токмаевы || || || |- | [[Туатæ]] || || Туаевы || თვაური || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тубетæ]] || || Тубеевы || || || |- | [[Тугъанатæ]] || || Тугановы || || || |- | [[Тугъантæ]] || дыг. Туйгъантæ || Тугановы || || Tuğan, Orat || |- | [[Тулатæ]] || || Тулаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тулойтæ]] || || Тулоевы || თულოშვილი || || |- | [[Тумантæ]] || || Тумановы || || || |- | [[Тургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Турмантæ]] || || Турмановы || თურმანაშვილი, თურმანიშვილი, თურმანიძე || || |- | [[Турчинтæ]] || || Турчиновы || || || |- | [[Тускъатæ]] || || Тускаевы || || || |- | [[Тыбойтæ]] || Тбойтæ || Тыбоевы, Тбоевы || || || |- | [[Тыбылтæ]] || Тыбылатæ || Тибиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тыджытæ]] || || Тигиевы, Тиджиевы || თიგიშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Тыхостатæ]] || Тхостатæ || Тхостовы || || Tos || |- | [[Тычъитæ]] || || Тчиевы || || || |- | [[Тъæгуыртæ]] || || Тагоровы || || || |- | [[Тъератæ]] || || Тераевы || ტერაშვილი || || |- | [[Тъеройтæ]] || || Тероевы || || || |- | [[Тъехтæ]] || || Теховы || ტეხაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тъоротæ]] || || Тороевы || || || |- | [[Тъотъотæ]] || || Тотоевы || ტოტოშვილი || || |- | [[Тъохтæ]] || || Тоховы || || || |- | [[Търиатæ]] || Търитæ || Триевы || || || |- | [[Тъуратæ]] || || Тураевы || || || |- | [[Тъургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Тъуритæ]] || || Туриевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уазæгтæ]] || || Вазаговы || ვაზაგაშვილი || || |- | [[Уазитæ]] || || Вазиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уаласатæ]] || || Уаласаевы, Валасаевы || || || |- | [[Уалдзæгтæ]] || Уалдзæгатæ || Валдзаговы || ვალძაგაშვილი || || |- | [[Уалытæ]] || || Валиевы || ვალიშვილი || || |- | [[Уанетæ]] || || Ванеевы || ვანეშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Уанитæ‎]] || Уаниатæ || Уаниатæ || ვანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Уардасонтæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Уарзиатæ]] || || Варзиевы || || || |- | [[Уататæ]] || || Ватаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уæбитæ]] || || Вабиевы || || || |- | [[Уæдатæ]] || || Адаевы || || || |- | [[Уæлайтæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлатæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлбæрдитæ]] || || Валбардиевы || || || |- | [[Уæлгæсатæ]] || Уæлгæстæ || Валгасовы || ვალგასაშვილი, ოლგასაშვილი || || |- | [[Уæлионтæ]] || || Валионовы || || || |- | [[Уæтæратæ]] || || Отараевы, Отаровы || || || |- | [[Уруймæгтæ]] || Уырыймæгтæ || Уруймаговы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Убатæ]] || || Убаевы || || || |- | [[Увыдзыхъотæ]] || дыг. Увжихъотæ || Увжикоевы || || || |- | [[Увызатæ]] || || Увизаевы || || || |- | [[Ужегтæ]] || || Ужеговы || || || |- | [[Улубатæ]] || || Улубаевы || || || |- | [[Уллунтæ]] || || Уллуновы || || || |- | [[Уллутæ]] || || Уллуевы || || || |- | [[Уруймагтæ]] || || Уруймаговы || || || |- | [[Урухтæ]] || || Уруховы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Уывызатæ]] || || Увизаевы, Увижиевы, Увижевы || || || |- | [[Уыдыртæ]] || || Удуровы || || || |- | [[Уызегатæ]] || Узегатæ || Ужеговы || || || |- | [[Уылыбиатæ]] || Улубиитæ, Улубитæ || Улубиевы || || || |- | [[Уыртатæ]] || Уртатæ || Уртаевы || || || |- | [[Уырыгатæ]] || || Уаригаевы, Уригаевы || || || |- | [[Уырызмæгтæ]] || Уырызмæгатæ || Урузмаговы || || Kuşdoğan, Kuş, Bakankuş || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уырымтæ]] || Урумтæ || Урумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уырыстæ]] || || Урусовы || || || |- | [[Уырыцхъуатæ]] || Уырыцхъотæ || Уруцкоевы, Урицкоевы || || || |- | [[Уыттыртæ]] || || Уттировы, Утировы || || || |- | [[Фагæтæ]] || || Фагаевы || || || |- | [[Фадзайтæ]] || || Фадзаевы || || || |- | [[Файзултæ]] || || Файзуловы || || || |- | [[Фардзинтæ]] || Фарзитæ || Фардзиновы, Фарзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Фарзихътæ]] || || Фарзиковы || || || |- | [[Фæдантæ]] || || Фадановы || || || |- | [[Фæтдзартæ]] || || Фатдзаровы || || || |- | [[Фæтдзатæ]] || || Фатцаевы || || || |- | [[Фæцатæ]] || || Фацаевы || || || |- | [[Фæрниатæ]] || || Фарниевы || ფარნიაშვილი || || |- | [[Фидаратæ]] || || Фидаровы || || Fidan || |- | [[Фрайтæ]] || || Фраевы || || || |- | [[Фриатæ]] || || Фриевы || || || |- | [[Хабæтæ]] || || Хабаевы || ხაბაზიშვილი, ხაბარელი || || |- | [[Хабетæ]] || || Хабеевы || || || |- | [[Хабитæ]] || || Хабиевы || || || |- | [[Хабыцатæ]] || Хабыцтæ || Хабицовы, Хабицевы || || || |- | [[Хадатæ]] || || Хадаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хадыхъатæ]] || || Хадиковы || || || |- | [[Хайтæ]] || Хуытæ, дыг. Хутæ || Хаевы || || || |- | [[Хамихъотæ]] || || Хамикоевы, Хамиковы || || || |- | [[Ханайтæ]] || || Ханаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хапсæтæ]] || Хапсатæ || Хапсаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Харебатæ]] || || Харебовы || ხარებაშვილი, ხარებაძე || || |- | [[Хаситæ]] || || Хасиевы || ხასიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хасыгатæ]] || || Хасиговы || || || |- | [[Хатутæ (мыггаг)|Хатутæ]] || || Хатуевы || || || |- | [[Хаутатæ]] || Хæутатæ || Хаутовы || || || |- | [[Хацыртæ]] || дыг. Хачиртæ || Хачировы || || || |- | [[Хацъæтæ]] || || Хацаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хæбæлатæ]] || Хæбæлонтæ || Хабаловы, Хабалоновы, Хабеловы || ხაბალაშვილი, ხაბელაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хæблиатæ]] || || Хаблиевы || || || |- | [[Хæдарцатæ]] || Хæдæрцатæ || Хадарцевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хæдзарæгатæ]] || Хæдзæрæгатæ, Хæдзарагатæ || Хадзараговы || || || |- | [[Хæлитæ]] || || Халиевы || || || |- | [[Хæмæтатæ]] || Хæмæттæ || Хаматовы || || || |- | [[Хæмæтхъуатæ]] || Хæмæтхъанатæ || Хаматкоевы, Хаматкановы || || || |- | [[Хæмыцатæ]] || Хæмыцтæ, Хæмицатæ || Хамицаевы, Хамицевы || || || |- | [[Хæныкъатæ]] || || Ханикаевы || ხანიკაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хæситæ]] || || Хасиевы || || || |- | [[Хæтгæратæ]] || Хæтгæртæ, Хæтгаратæ || Хатгаровы || || Şahin || |- | [[Хекъилатæ]] || || Хекилаевы, Хекиловы || || Cankılıç, Kaya, Kayar, Kazalan, Yıldırım || |- | [[Хестантæ]] || || Хестановы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хетæгкатæ]] || Хетæггатæ || Хетагуровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хетæгтæ]] || || Хетаговы || ხეთაგაშვილი || || |- | [[Хетъетæ]] || || Хетеевы || || || |- | [[Хлойтæ]] || || Хлоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хнеутæ]] || || Хнеевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Ход (мыггаг)|Ход]] || Ходтæ || Ходовы || || || |- | [[Хозитæ]] || || Хозиевы || ხოზიშვილი, ხოზაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хорантæ]] || || Хорановы || || || |- | [[Хортитæ]] || || Хортиевы || || || |- | [[Хосатæ]] || Хошатæ || Хосаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хосдзаутæ (мыггаг)|Хосдзаутæ]] || дыг. Хуасдзаутæ || Хосцаевы, Хосдзаевы, Хосдзаовы || || || |- | [[Хоситæ]] || || Хосиевы || || Hoşkan, Bakış, Canpolat, Aslan || |- | [[Хосонтæ]] || || Хосоновы || || Öğün, Çınar, Abay || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хосротæ]] || || Хосроевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъонтæ]] || Хотонтæ || Хотоновы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъотæ]] || || Хотоевы, Хотовы || || || |- | [[Хостыхъотæ]] || || Хостикоевы || || || |- | [[Хохайтæ]] || || Хохаевы || ხოხაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хохойтæ]] || || Хохоевы || || || |- | [[Хохтæ]] || || Хоховы || || || |- | [[Хроматæ]] || || Хромаевы, Хромовы || || || |- | [[Хуймантæ]] || || Хуймановы || || || |- | [[Хуритæ]] || || Хуриевы, Хоруевы || ხურაშვილი, ხურიშვილი || || |- | [[Хуыбецтæ]] || Хуыбежтæ || Хубецовы, Хубежовы || ხუბეჟაშვილი || || |- | [[Хуыбиатæ]] || Хуыбатæ || Хубаевы || ხუბაშვილი, ხუბიაშვილი || || |- | [[Хуыбылтæ]] || || Хубуловы || ხუბულაშვილი, ხუბულური || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хуыгатæ]] || || Хугаевы || ხუგაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хуыгистатæ]] || || Хугистовы || || || |- | [[Хуыдæлтæ]] || || Худаловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хуыдиатæ]] || || Худиевы || || || |- | [[Хуыджетæ]] || || Худжиевы, Худжеевы || || || |- | [[Хуыдзиатæ]] || || Худзиевы || || || |- | [[Хуыриатæ]] || || Хуриевы || || || |- | [[Хуырымтæ]] || || Хурумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хуытыгатæ]] || Хуытыгтæ, Хуытъыгатæ, Хуытъыгтæ || Хутуговы, Хутаговы || || || |- | [[Хуыцъистатæ]] || || Хуцистовы || || || |- | [[Хызынтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хынцæгтæ]] || || Хинчаговы || ხინჩაგაშვილი, ხინჩაგოშვილი, ხინჩაგიშვილი || || |- | [[Хъабантæ]] || Хъабанатæ || Кабановы || ყაბანაშვილი || Kayaş || |- | [[Хъагъæрмæзтæ]] || || Кагермазовы, Кагармазовы || || || |- | [[Хъадатæ]] || || Кадаевы || || || |- | [[Хъазбегтæ]] || Хъазбектæ || Казбековы || || || |- | [[Хъазитæ]] || Хъазиатæ || Казиевы || ყაზაშვილი || || |- | [[Хъаиртæ]] || Хъайыртæ || Каировы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъайсынтæ]] || Хъайсынатæ || Кайсиновы || || Kayaş || |- | [[Хъайтмазтæ]] || Хъайтмæзтæ || Кайтмазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъайттатæ]] || || Кайтовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъайтыхътæ]] || || Кайтуковы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъалатæ]] || || Калаевы || || || |- | [[Хъалæгатæ]] || || Калаговы || || || |- | [[Хъалабегтæ]] || || Калабеговы || || || |- | [[Хъалæгкатæ]] || || Калагкаевы, Калагкашвили || || || |- | [[Хъалтуратæ]] || Хъæлтуратæ || Калтуровы || || || |- | [[Хъалутæ]] || || Калуевы || || || |- | [[Хъамæгатæ]] || || Камаговы || || || |- | [[Хъамæрзатæ]] || Хъаммæрзатæ, Хъамырзатæ || Камарзаевы, Камурзаевы || || Güngör || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъамбегатæ]] || || Камбеговы || || || |- | [[Хъамбердиатæ]] || || Камбердиевы || || || |- | [[Хъамболтæ]] || || Камболовы || || || |- | [[Хъамыхъотæ]] || || Камиковы, Камуковы || || || |- | [[Хъантемуртæ]] || Хъантемыртæ || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемыратæ]] || || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемырзатæ]] || || Кантемирзаевы || || || |- | [[Хъантетæ]] || || Кантеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъанухътæ]] || Хъаныхътæ || Кануковы || || Kanık || |- | [[Хъанцалтæ]] || || Канцаловы || || || |- | [[Хъанцаутæ]] || || Канцаевы, Ганцауровы || || || |- | [[Хъаныхъуатæ]] || || Кануковы || || Yıldırım, Konak || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъарабугъатæ]] || Хъæрæбугъатæ, Хъарабогъатæ || Карабугаевы || || Karaboğa || |- | [[Хъарадзаутæ]] || || Каражаевы || || || |- | [[Хъараонтæ]] || || Караоновы || || || |- | [[Хъаратæ]] || || Караевы || ყარაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъарацатæ]] || Хъарацтæ, Хъæрæцатæ || Карацаевы, Карцаевы, Карацевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъардантæ]] || || Кардановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъариатæ]] || || Кариаевы, Каряевы || || || |- | [[Хъауратæ]] || || Кауровы || || || |- | [[Хъацантæ]] || || Кацановы || || || |- | [[Хъацонтæ]] || || Кацоновы || || || |- | [[Хъæбæлотæ]] || || Кабалоевы || || || |- | [[Хъæбæлтæ]] || || Кабаловы || || || |- | [[Хъæвдынтæ]] || || Кавдиновы || || || |- | [[Хъæдохтæ]] || || Кадоховы || || || |- | [[Хъæлæмырзатæ]] || || Каламурзаевы || || || |- | [[Хъæлицтæ]] || || Калицовы, Калицевы || || || |- | [[Хъæллатæ]] || || Каллаевы || || || |- | [[Хъæрæгъæстæ]] || || Карагасовы || || || |- | [[Хъæрæсатæ]] || || Карасаевы, Карасевы || || || |- | [[Хъæрджынтæ]] || дыг. Гъæргинтæ || Каргиновы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъæрутынтæ]] || || Курутуновы || || || |- | [[Хъæссохатæ]] || || Касохоевы, Касоховы || || || |- | [[Хъæстуатæ]] || || Кастуевы || || || |- | [[Хъæцлæутæ]] || || Кацлаовы, Качлаевы, Качлавовы || ყაჩლავაშვილი, გაჩლავაშვილი, ყაცლავეშვილი, ყაცლავაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъæцмæзтæ]] || || Качмазовы || ყაჩმაზაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъелотæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Хъесатæ]] || || Кесаевы || ყესაშვილი, ხერხეულიძე || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъизилтæ]] || [[Сырдонтæ]] || Кизиловы || || || |- | [[Хъизинтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хъилæгатæ]] || || Килаговы || || || |- | [[Хъиргъатæ]] || Хъиргъуатæ || Киргаевы, Киргуевы || || || |- | [[Хъиргъутæ]] || || Киргуевы || || || |- | [[Хъмбиатæ]] || || Кмбиевы || || || |- | [[Хъмбистæ]] || || Кумбисовы || || || |- | [[Хъодалатæ]] || || Кодалаевы || ყოდალაშვილი || || |- | [[Хъодзастæ]] || || Кодзасовы || || || |- | [[Хъозитæ]] || Хъожитæ || Кожиевы || || || |- | [[Хъойбайтæ]] || || Койбаевы || || || |- | [[Хъондатæ]] || || Кондаевы || || || |- | [[Хъониатæ]] || || Кониевы || || || |- | [[Хъорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Хъоротæ]] || || Короевы || || || |- | [[Хъотайтæ]] || || Котаевы || ყოთაშვილი || || |- | [[Хъоцлатæ]] || || Коцлаевы, Коцловы || || || |- | [[Хъоцхъаратæ]] || || Коцкараевы || || || |- | [[Хъоцытæ]] || || Кочиевы || ყოჩიშვილი || || |- | [[Хъулатæ]] || || Куловы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъулчитæ]] || || Кульчиевы || || || |- | [[Хъумсиатæ]] || Хъумситæ || Кумсиевы || ყუმსიშვილი, ყუმსიაშვილი || || |- | [[Хъуппетæ]] || || Купеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъуталатæ]] || || Куталаевы || || || |- | [[Хъуыбадтæ]] || дыг. Хъубадтæ || Кубатиевы || || Kubat || |- | [[Хъуыдакатæ]] || Хъуыдаккатæ || Кудаковы || || Doğan, Kanpolat || |- | [[Хъуыдзилтæ]] || Хъуызилтæ || Кизиловы || ყიზილაშვილი, ყუძილაშვილი || || |- | [[Хъуызелтæ]] || дыг. Хъужелтæ || Кужеловы, Кузеловы || || || |- | [[Хъуылагъартæ]] || || Кулагаровы || || || |- | [[Хъуылатæ]] || дыг. Хъулатæ || Кулаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хъуылымбегтæ]] || || Кулумбеговы || ყულუმბეგაშვილი || || |- | [[Хъуыриатæ]] || || Куриаевы || || || |- | [[Хъуысатæ]] || || Кусовы || || Kuşhan, Teker, Ata, Alankuş, Ünal, Kuş, Eren, Elden, Kuşoğlu, Kuşdoğan, Bakankuş || |- | [[Хъуыссæтæ]] || || Куссаевы, Кусаевы || || || |- | [[Хъыбызтæ]] || Хъибизтæ || Кибизовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъыбылтæ]] || || Кибиловы || ყიბილაშვილი || || |- | [[Хъылыцтæ]] || || Кличевы || || || |- | [[Хъыргъатæ]] || || Каргаевы || || || |- | [[Цабайтæ]] || || Цабаевы || ცაბაშვილი || || |- | [[Цагъатæ]] || || Цагаевы || || || |- | [[Цакъотæ]] || || Цакоевы || || || |- | [[Цалитæ]] || || Цалиевы || || || |- | [[Цæбитæ]] || || Чабиевы, Цабиевы || ჩაბიშვილი || || |- | [[Цæболтæ]] || || Цаболовы || || || |- | [[Цæгæратæ]] || || Цагараевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цæголтæ]] || || Цаголовы || || || |- | [[Цæйкостæ]] || || Цайкосовы || || || |- | [[Цæкулатæ]] || || Цакуловы || || || |- | [[Цæлкостæ]] || || Цалкосовы || || || |- | [[Цæллагатæ]] || Цæллагтæ, Цæллаггатæ || Цаллаговы, Цаллагаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Тидлатæ]] |- | [[Цæллатæ]] || || Цаллаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Цæлойтæ]] || || Цалоевы || || || |- | [[Цæлыккатæ]] || || Цаликовы || || Selikoğlu || |- | [[Цæндиатæ]] || || Цандиевы, Чандиевы || || || |- | [[Цæппойтæ]] || || Цаппоевы || || || |- | [[Цæратæ]] || Цæриатæ || Цараевы, Цариевы, Чараевы || ცარაშვილი, ჩარაშვილი, ჩარაული || || |- | [[Цæрæктæ]] || || Цараковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цæрæхатæ]] || Царахатæ || Цараховы || || || |- | [[Цæргæстæ (мыггаг)|Цæргæстæ]] || Цæргæсатæ || Царгасовы || || || |- | [[Цæрикъатæ]] || || Царикаевы || || Sarıaslan, Yılmaz, Oğuz || |- | [[Цæруатæ]] || || Царуевы || || || |- | [[Цæрукъатæ]] || || Царукаевы || || || |- | [[Цæукъатæ]] || || Цавкаевы || || || |- | [[Цæукъилтæ]] || || Цавкиловы || || || |- | [[Цæукъистæ]] || || Цавкисовы || || || |- | [[Цегойтæ]] || || Цегоевы || || || |- | [[Цереккатæ]] || Церекатæ || Церекаевы, Церековы || || || |- | [[Цехъотæ]] || Цехъойтæ || Цекоевы || || || |- | [[Цинуатæ]] || || Цинуаевы || || || |- | [[Цитджитæ]] || || Цитджиевы || || || |- | [[Циукъатæ]] || || Циукаевы || || || |- | [[Цогойтæ]] || || Цогоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цоколатæ]] || || Цоколовы, Цоколаевы || || || |- | [[Цомайтæ]] || || Цомаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цомартатæ]] || || Цомартовы || || Yılmaz || |- | [[Цопанатæ]] || Цопантæ || Цопановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цорæтæ]] || || Цораевы || || || |- | [[Цорионтæ]] || || Цорионовы || || || |- | [[Цоритæ]] || || Цориевы || || Karaaslan, Şahingöz, Yıldız || |- | [[Цорцæхъуатæ]] || || Цорцакаевы || || || |- | [[Цохътæ]] || || Цоковы || || || |- | [[Цоцитæ]] || Чочитæ || Цоциевы, Чочиевы || ჩოჩიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цуратæ]] || || Цуровы || || || |- | [[Цухитæ]] || || Цухиевы || || || |- | [[Цуцатæ]] || || Цуцаевы || || || |- | [[Цуцитæ]] || || Цуциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цыбыртæ]] || || Цибировы, Чибировы || ჩიბირაშვილი || || |- | [[Цыдатæ]] || Цыдадтæ || Цидаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цыдугъатæ]] || || Цидуговы || || || |- | [[Цыккатæ]] || Цъыккатæ || Цикаевы, Цкаевы || || || |- | [[Цырыхатæ]] || || Цириховы || || || |- | [[Цыхуырбатæ]] || Цхуырбатæ || Цховребовы, Цхурбаевы || ცხოვრებაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цгъойтæ]] || || Цгоевы || || || |- | [[Цъæйтæ]] || Цæйтæ || Цаевы, Чиаевы || || || |- | [[Цъæриттæ]] || Цъæриттатæ || Царитовы || || || |- | [[Цъæхилтæ (мыггаг)|Цъæхилтæ]] || || Цахиловы || || Alpay || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Цъæхойтæ]] || || Цахоевы || || || |- | [[Цъебатæ]] || || Цебаевы || || || |- | [[Цъебойтæ]] || || Цебоевы, Цебовы || || || |- | [[Цъеутæ]] || Чъеутæ || Цеовы, Чеовы || || || |- | [[Цъонбойтæ]] || || Цонбоевы || || || |- | [[Цъоппойтæ]] || || Цоппоевы || || || |- | [[Цъугкитæ]] || || Цугкиевы || || || |- | [[Цъыгкатæ]] || || Цигкаевы || || || |- | [[Чеджемтæ]] || дыг. Чегемтæ || Чеджемовы, Чегемовы || || Şahbudak, Çecen, Kuşhan || |- | [[Чекойтæ]] || || Чекоевы || || || |- | [[Челæхсатæ]] || Челехсатæ, Чилæхсатæ || Келехсаевы, Челехсаевы, Чилахсаевы || ქელეხსაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Челдытæ]] || || Челдиевы, Чельдиевы, Гелдиевы || ჩელდიშვილი, გელდიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чеметæ]] || || Чемеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чертхъотæ]] || Чертыхъотæ || Черткоевы, Кердигоевы, Чертикоевы, Кердикоевы || ქერდიგაშვილი, ქერდუყაშვილი, ქერდიყაშვილი, ქერდიყოშვილი, ქერდუხაშვილი, ქერდიხაშვილი, ქერდიხოშვილი || || |- | [[Черчестæ]] || || Черчесовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Чеселатæ]] || || Чеселаевы, Чеселовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Четойтæ]] || || Четоевы, Кетоевы || || || |- | [[Чехойтæ]] || || Чехоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чехтæ]] || || Чеховы || || || |- | [[Чибитæ]] || || Чибиевы || || || |- | [[Чихтистæ]] || || Чихтисовы || || || |- | [[Чыпыртæ]] || Чыпырытæ || Чипировы || || || |- | [[Чысиатæ]] || Чсиатæ || Чшиевы, Чсиевы, Кисиевы || ქისიშვილი || || |- | [[Чъебойтæ]] || || Чебоевы || || || |- | [[Чъелетæ]] || || Келеевы, Келиевы || || || |- | [[Чъерджиатæ]] || || Черджиевы || || || |- | [[Чъеруатæ]] || || Черуаевы || || || |- | [[Чъеутæ]] || || Чеоевы, Чеовы || || || |- | [[Чъыбызтæ]] || || Чибизовы || || || |- | [[Чъыбылатæ]] || Чъыбылтæ || Чибиловы, Кибиловы || კიბილაშვილი, ჭიბილაშვილი || || |} == Кæс ноджы == * [[Рагон ирон мыггæгтæ]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * [[Гаглойты Зинæ]]. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф. * [[Гецати Афæхъо]]. Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу: Ир, 2019. — 383 ф. * Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон мыггæгтæ|*]] e6ls5imvrkt738u2sxgdbvq63llzo3w 588025 588014 2025-07-06T15:30:25Z Taamu 795 588025 wikitext text/x-wiki '''Ирон мыггаг''' æмæ '''дыгурон мыггаг''' — хæстæджыты стыр къорд, ис дзы, тугхæстæг чи æййафы æмæ нæлгоймæггы ’рдыгæй иу рагфыдæлæй чи равзæрдис, цалдæр ахæм [[патроними]]йы. Алы мыггаг дæр хуыдтой йæ рагфыдæлы номæй, фæлæ, йæ рагфыдæлы ном чи нæ хаста, ахæм мыггæгтæ дæр уыдис. Мыггаджы бинонты æхæнад æмæ патронимийæ хицæн кодта уымæй, æмæ нæ уыдис коллективон куыстад æмæ иумæйаг исбонæй цыдæртæ. Мыггаджы ’хсæн æхсæнадон царды уагæвæрджытæ уыдысты хистæртæ æмæ мыггаджы æмбырд. Тугхæстæгдзинады æмбарæн æмæ æнкъарæн бæрæг кодта мыггаджы уæнгты хæстæ æмæ бартæ: мыггаджы мидæг тугхæстæгиуæджы ахастдзинæдтæ сæйрагдæр кæй уыдысты, уыцы хъуыддаг фидар æмæ нывыл кодта ирон фыдæлтыккон æхсæнады царды æппæт къабæзтæ дæр. Ирон мыггаджы миниуджытæ æмæ æууæлтæм хауынц: [[экзогами]], кæрæдзийæн æххуыс ([[зиу]]), кæрæдзийы хъахъхъæнын ([[туг исын]]).<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Номхыгъд == {| class="sortable wikitable" ! Мыггаг !! Æндæр варианттæ !! [[Уырыссаг æвзаг|Уырыссагау]] !! [[Гуырдзиаг æвзаг|Гуырдзиагау]] !! [[Туркаг æвзаг|Туркагау]] !! [[Рагон ирон мыггæгтæ|Рагон мыггаг]] |- | [[Абайтæ]] || || Абаевы || აბაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Абациатæ]] || Абацитæ || Абациевы || აბეწაშვილი || || |- | [[Абæгатæ]] || || Абагаевы, Абаговы || || || |- | [[Абелатæ]] || || Абеловы || || || |- | [[Абетæ (мыггаг)|Абетæ]] || || Абеевы || || || |- | [[Абитæ]] || Абиатæ || Абиевы || || || |- | [[Абойтæ]] || || Абоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абочитæ]] || || Абочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абысалтæ]] || дыг. Абисалтæ || Абисаловы || || Arpat, Alpsal, Abisal || |- | [[Агетæ]] || || Агеевы || || || |- | [[Аготæ]] || || Агоевы || || || |- | [[Агуыдзатæ]] || Агуыдзтæ || Агузовы || || Polat || |- | [[Агънатæ]] || || Агнаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Адæтæ]] || Адатæ || Адаевы || || || |- | [[Адетæ]] || || Адеевы || ადეშვილი, ადეიშვილი || || |- | [[Адотæ]] || || Адоевы || || || |- | [[Адтутæ]] || || Адтуевы || || || |- | [[Адырхатæ]] || || Адырхаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Аджетæ]] || || Аджеевы || || || |- | [[Ажатæ]] || || Ажаевы || || || |- | [[Азанитæ]] || || Азаниевы || || || |- | [[Азаутæ]] || || Азаовы, Азовы || || || |- | [[Азæмæттæ]] || || Азаматовы || || || |- | [[Азджеритæ]] || || Азджериевы || || || |- | [[Азитæ]] || Азиатæ, Адзитæ, Ажитæ || Адзивы, Азиевы, Аджиевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Азнауртæ]] || Æзнауртæ, Æзнауыратæ || Азнауровы || || || |- | [[Айдаболтæ]] || || Айдаболовы || || || |- | [[Айдаматтæ]] || || Айдаматовы || || || |- | [[Айдартæ]] || || Айдаровы || აიდარაშვილი || || |- | [[Айлазтæ]] || || Айлазовы || || || |- | [[Айлартæ]] || || Айларовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Айсынтæ]] || || Айсиновы || || || |- | [[Айтегтæ]] || || Айтеговы || || || |- | [[Аккатæ]] || Аккæтæ, Агкатæ || Агкаевы, Аккаевы, Акаевы || || || |- | [[Аккалтæ]] || Аккæлатæ || Аккаловы, Аккалаевы || || || |- | [[Аккетæ]] || || Аккеевы || || || |- | [[Акъотæ]] || || Акоевы || || || |- | [[Акъуатæ]] || Акъатæ || Акоевы || || || |- | [[Алæгатæ (мыггаг)|Алæгатæ]] || || Алаговы || || || |- | [[Алæджыхъотæ]] || || Аладжикоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алæтæ]] || || Алаевы || || || |- | [[Алдахътæ]] || || Алдаковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Алиатæ]] || || Алиевы, Алиаевы || || || |- | [[Алибектæ]] || Алибегтæ || Алибековы || || || |- | [[Ализатæ]] || Алидзатæ || Ализовы, Алидзовы || || || |- | [[Алихантæ]] || || Алихановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алмахситтæ]] || || Алмахситовы || || || |- | [[Алохтæ]] || || Алоховы || || || |- | [[Алхазтæ]] || Æлхæзтæ || Алхазовы || || || |- | [[Алхъацатæ]] || || Алкацевы || || || |- | [[Алцæгъатæ]] || || Алцаговы || || || |- | [[Алыккатæ]] || || Аликовы || || || |- | [[Амилахуантæ]] || || Амилахановы || || || |- | [[Амирантæ]] || || Амирановы || || || |- | [[Амотæ]] || || Амоевы || || || |- | [[Амырхантæ]] || || Амирхановы || || || |- | [[Анатæ]] || || Анаевы || || || |- | [[Андиатæ]] || || Андиевы || || || |- | [[Андудтатæ]] || || Андутовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Андыратæ]] || || Андриевы || || || |- | [[Ансаутæ]] || || Ансаовы || || || |- | [[Апатæ]] || || Апаевы || || || |- | [[Аппетæ]] || || Аппеевы || || || |- | [[Аппиатæ]] || Аппитæ || Аппиевы || || || |- | [[Араптæ]] || || Араповы || || || |- | [[Арæнтæ]] || || Арановы || || || |- | [[Арбиатæ]] || || Арбиевы || || || |- | [[Ардасентæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Ардитæ]] || || Ардиевы || || || |- | [[Ардзинтæ]] || Арджинтæ || Ардзиновы || || || |- | [[Аркъалтæ]] || || Аркаловы || || || |- | [[Аркъаутæ]] || || Аркаевы || || || |- | [[Аркъацтæ]] || || Аркацевы || || || |- | [[Арсæгатæ]] || Арсæгтæ || Арсаговы || || || |- | [[Арсентæ]] || || Арсеновы || || || |- | [[Арцутантæ]] || || Арцутановы || || || |- | [[Арчилтæ]] || || Арчиловы || || || |- | [[Арысхантæ]] || || Арисхановы, Арусхановы || || || |- | [[Асатæ]] || || Асаевы || ასაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Асесатæ]] || || Асесовы || || || |- | [[Асетæ]] || || Асеевы || || Aşetey, Akman, Ergenç, Gencar || |- | [[Аситæ]] || || Асиевы || || || |- | [[Аскертæ]] || || Аскеровы || || || |- | [[Асланбектæ]] || || Асланбековы || || || |- | [[Аслантæ]] || || Аслановы || || || |- | [[Аслæмырзатæ]] || Асламурзатæ || Асламурзаевы || || || |- | [[Аслæныхъатæ]] || || Асланукоевы || || || |- | [[Аспиатæ]] || Аспитæ || Аспиевы || || || |- | [[Астантæ]] || || Астановы || || || |- | [[Астатæ]] || || Астаевы || || || |- | [[Атабитæ]] || || Атабиевы || || || |- | [[Атайтæ]] || || Атаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Атаратæ]] || || Атаровы || || || |- | [[Атцетæ]] || || Атцеевы || || || |- | [[Аулохтæ]] || || Авлоховы || ავლოხაშვილი || || |- | [[Ахбердтæ]] || || Ахбердовы || || || |- | [[Ахлæутæ]] || || Ахлаовы || || || |- | [[Ахохатæ]] || Ахохтæ || Ахоховы || || || |- | [[Ахъитæ]] || Акъитæ || Акиевы || || || |- | [[Ацæмæзтæ]] || || Ацамазовы || || || |- | [[Аццетæ]] || Адцетæ || Аццеевы, Адцеевы || || || |- | [[Æбатæ]] || || Абаевы || || || |- | [[Æгайтæ]] || Гайтæ || Агаевы || || || |- | [[Æгкацатæ]] || Æккацатæ || Агкацевы || || || |- | [[Æгъуызартæ]] || дыг. Æгъузартæ || Агузаровы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Æккæлатæ]] || || Акалаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлбегатæ]] || || Албеговы || || Erdoğan, Kılıç, Kaplan, Duman, Çetin, Duran, Altınok, Cidal, Ceylan, Özel || |- | [[Æлбегтæ]] || || Албеговы || || || |- | [[Æлбортæ]] || Æлборатæ || Алборовы || ალბორაშვილი, არბოლიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлдаттатæ]] || || Алдатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлхæстæ]] || || Алхасовы || || || |- | [[Æмбалтæ]] || Æмбалатæ || Амбаловы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Æнгъæдатæ]] || || Ангадаевы || || || |- | [[Æрситæ]] || Æршитæ || Аршиевы || || || |- | [[Æрсойтæ]] || || Арсоевы || არსოშვილი || || |- | [[Æрчъеккатæ]] || || Арчеговы, Арчековы || || Erçek || |- | [[Æрчъынатæ]] || || Арчиновы, Аркинаевы || || || |- | [[Æссонтæ]] || || Ассоновы || || || |- | [[Æфсæнтæ]] || Æвсæнтæ || Авсановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Æфсæрæгтæ]] || || Авсараговы || || || |- | [[Æхболæттæ]] || Ахболаттæ, Ахболæттæ, Æхболтæ || Ахболатовы, Ахполовы || || || |- | [[Æхсаратæ]] || || Ахсаровы || || || |- | [[Æчетæ]] || Ачетæ || Ачеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бабатæ]] || Бабиатæ || Бабаевы, Бабиаевы || ბაბაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бабочитæ]] || || Бабочиевы, Бабоциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Багатæ]] || || Багаевы || ბაგაშვილი, ბაგაური || || |- | [[Багъæратæ]] || Багъратæ || Баграевы || || || |- | [[Бад (мыггаг)|Бад]] || Бадтæ || Бадовы || || Demir, Tekin, Eryurt, Sungur, Utku, Unal || |- | [[Бадтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бадзиатæ]] || Бадзитæ, Баджиатæ || Бадзиевы, Баджиевы || || || |- | [[Бадзоатæ]] || Бадзуатæ || Бадзоевы || || || |- | [[Базитæ]] || || Базиевы || || || |- | [[Базыратæ]] || Базыртæ || Базыровы, Базровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Байатæ]] || || Баевы || || || |- | [[Баймæтатæ]] || Баймæтæтæ, Баймæттæ || Байматовы || || || |- | [[Байсонгъуртæ]] || Байсонгъуыртæ || Байсонгуровы, Байсангуровы || || || |- | [[Байтæ]] || || Баевы || || || |- | [[Байтугъантæ]] || || Байтугановы || || || |- | [[Байхъултæ]] || || Байкуловы || || || |- | [[Байцатæ]] || || Байцаевы || || || |- | [[Балатæ]] || Баллатæ || Баллаевы || || || |- | [[Баликъотæ]] || || Баликоевы || || || |- | [[Барататæ]] || || Баратовы, Баратаевы || ბარათაშვილი || || |- | [[Барахътæ]] || || Бараковы || || || |- | [[Басатæ]] || || Басаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Басилатæ]] || Басилтæ || Басилаевы, Басиловы || || Tekel || |- | [[Баситæ]] || || Басиевы || ბასიშვილი || Başi || [[Тидлатæ]] |- | [[Баскатæ]] || Баскъатæ || Баскаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Батотæ]] || || Батоевы || || || |- | [[Батæртæ]] || Батæратæ || Батаровы, Батыровы || || || |- | [[Батиатæ]] || || Батяевы || ბატიაშვილი || Batıbay, Peyik, Bingöl, Erdem || |- | [[Бахъатæ]] || || Бакаевы || || || |- | [[Бациатæ]] || Бацитæ || Бациевы, Бачиевы || || || |- | [[Бæгъиатæ]] || || Багиаевы || ბაღიაძე || || |- | [[Бæдоатæ]] || || Бадоевы || || || |- | [[Бæдтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бæззатæ]] || || Баззаевы || ბაზაშვილი || || |- | [[Бæзойтæ]] || || Базоевы || || || |- | [[Бæлойтæ]] || || Балоевы || || || |- | [[Бæрæзгатæ]] || || Баразговы || || || |- | [[Бæройтæ]] || || Бароевы, Бараевы || || || |- | [[Бæтатæ]] || Бататæ || Батаевы || || || |- | [[Бæтæгатæ]] || || Батаговы || || || |- | [[Бæцæзатæ]] || || Бацазовы || || || |- | [[Бæциатæ]] || || Бациевы || || || |- | [[Бæцойтæ]] || || Бацоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бдайциатæ]] || Бдайцайтæ || Бдайциевы, Бдайцаевы || || || |- | [[Бебилтæ]] || || Бебиловы || || || |- | [[Бегкатæ]] || || Бегкаевы || || || |- | [[Беджызатæ]] || Беджызтæ || Бегизовы || ბეგიზაშვილი || || |- | [[Бедойтæ]] || || Бедоевы || ბედოშვილი, ბედოიძე || Erdem || |- | [[Безатæ]] || Бежатæ || Бежаевы, Безаевы || || || |- | [[Беккуызартæ]] || || Бекузаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бекъойтæ]] || || Бекоевы || || || |- | [[Бекъуыртæ]] || дыг. Бекъуртæ || Бекуровы || || || |- | [[Белеккатæ]] || Белыккатæ, Белегкатæ || Беликовы || || || |- | [[Беппитæ]] || || Беппиевы || || || |- | [[Бердитæ]] || Бердиатæ || Бердиевы || || || |- | [[Беритæ]] || || Бериевы || ბერიაშვილი || || |- | [[Бердыхъотæ]] || || Бердиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беркъатæ]] || || Беркаевы || || || |- | [[Берозтæ]] || || Берозовы, Березовы || ბეროზაშვილი || Tüze || |- | [[Беройтæ]] || || Бероевы || || || |- | [[Беруатæ]] || || Бероевы || ბერუაშვილი || Kocak || |- | [[Берчъысатæ]] || Беркъисатæ || Беркисаевы || || || |- | [[Бесатæ]] || || Бесаевы || ბესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беслехъотæ]] || || Беслекоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Бесолтæ]] || || Бесолтæ || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бестантæ]] || || Бестановы || || || |- | [[Бестаутæ]] || || Бестаевы || ბესთავაშვილი || || |- | [[Бетантæ]] || || Бетановы || || || |- | [[Бететæ]] || || Бетеевы || ბეთეშვილი, ბეთიაშვილი || || |- | [[Бетрозтæ]] || || Бетрозовы || || || |- | [[Бзартæ]] || Бузартæ || Бзаровы || || Öztürk, Salman, Bizarte || |- | [[Бзæтæ]] || Бызæтæ || Бзаевы || || Açık || |- | [[Бзитæ]] || || Бзиевы || ბზიშვილი || || |- | [[Биазыртæ]] || Биазæртæ || Бязровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Биастæ]] || || Биасовы, Бясовы || || || |- | [[Бибуатæ]] || Биботæ || Бибоевы || || || |- | [[Бибылтæ]] || || Бибиловы || ბიბილაშვილი, ბიბილეიშვილი, ბიბილური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бигъатæ]] || || Бигаевы || || || |- | [[Бигъуылатæ]] || Бигъуылтæ || Бигулаевы, Бигуловы || ბიღულაშვილი || || |- | [[Бидартæ]] || Быдартæ || Бидаровы || || || |- | [[Бидетæ]] || || Бидеевы || || || |- | [[Бидыхтæ]] || || Бидиховы || || || |- | [[Биджелтæ]] || Биджелатæ || Биджеловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бикъойтæ]] || || Бикоевы || ბიკოშვილი || || |- | [[Билаонтæ]] || || Билаоновы || || || |- | [[Бимбасатæ]] || || Бимбасовы || || Iyigün || |- | [[Бирæгътæ]] || || Бираговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Бисойтæ]] || || Бисоевы || || || |- | [[Битартæ]] || || Битаровы || ბითარაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Битатæ]] || Быдтатæ<ref>Мамсуровы: история и современность — Владикавказ: Проект-Пресс, 2006. — 320 с.</ref> || Битаевы || || || |- | [[Битетæ]] || || Битеевы, Битиевы || ბითეშვილი || || |- | [[Битутæ]] || || Битуевы || || Öğün || |- | [[Битъæртæ]] || Битъæрагонтæ || Битаровы || || || |- | [[Битъитæ]] || Бититæ || Битиевы || ბიტიაშვილი || || |- | [[Бицатæ]] || || Бицаевы || || || |- | [[Бицъотæ]] || || Бицоевы || ბიწოშვილი, ბიჭაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бичегкутæ]] || || Бичегкуевы || || || |- | [[Бичерахтæ]] || || Бичераховы || || || |- | [[Блитæ]] || Блиатæ || Блиевы || || || |- | [[Богъатæ]] || || Боговы || || || |- | [[Бокотæ]] || || Бокоевы, Боковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Болататæ]] || || Болатаевы || ბოლათაშვილი || || |- | [[Болиатæ]] || || Болиевы || || Ata, Öztürk, Taştan || |- | [[Боллотæ]] || || Боллоевы || || || |- | [[Борæтæ (мыггаг)|Борæтæ]] || || Бораевы || || Uğur || |- | [[Борсиатæ]] || Борсæтæ, Борситæ || Борсиевы || || || |- | [[Борыхъуатæ]] || || Борукаевы || || || |- | [[Босыктæ]] || || Босиковы || ბოსიკაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Ботъитæ]] || || Ботиевы || || Timur || |- | [[Ботъотæ]] || || Ботоевы || || || |- | [[Бохотæ]] || || Бохоевы, Боховы || || || |- | [[Боцитæ]] || || Боциевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Боцуатæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Боцъотæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Братæ]] || || Браевы || || || |- | [[Брциатæ]] || Бырциатæ || Брциаевы, Брциевы || || || |- | [[Брытъиатæ]] || || Бритаевы || || || |- | [[Бтемыратæ]] || || Бтемировы || || || |- | [[Бубайтæ]] || || Бубаевы || || || |- | [[Бубиатæ]] || || Бубиевы || || || |- | [[Бугатæ]] || || Бугаевы || || || |- | [[Бугъатæ]] || || Буговы || || || |- | [[Бугъойтæ]] || || Бугоевы || || || |- | [[Бугъулитæ]] || || Бугулиевы || || || |- | [[Будайтæ]] || || Будаевы || || || |- | [[Будзитæ]] || Буджитæ || Будзиевы, Буджиевы, Будиевы || ბუჯიაშვილი || || |- | [[Букуылтæ]] || Букъултæ || Букуловы || || || |- | [[Булацатæ]] || || Булацевы || || || |- | [[Булкъатæ]] || || Булкаевы || ბულკაშვილი || || |- | [[Буратæ]] || || Бураевы || || || |- | [[Бурдзиатæ]] || Бурдзиутæ || || Бурдзиевы || || |- | [[Бутатæ]] || || Бутаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Быгъдатæ]] || || Бигдаевы, Багдаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Быгъуатæ]] || || Бигуевы || || || |- | [[Быгъуылтæ‎]] || Бугултæ || Бугуловы || ბუღულაშვილი || || |- | [[Быдатæ]] || || Бидаевы || || || |- | [[Быдзыхъотæ]] || || Бидзикоевы, Бидзиковы, Бзиковы || || || |- | [[Быдзытæ]] || || Бидзиевы || || || |- | [[Бызыккатæ]] || Бызыктæ || Бзиковы, Бизикоевы, Бизиковы || || || |- | [[Бызыратæ]] || || Бизираевы || || || |- | [[Бырнацтæ]] || Бурнацтæ || Бурнацевы || || || |- | [[Быцентæ (мыггаг)|Быцентæ]] || Бцентæ || Биченовы, Бценовы || ბიჩინაშვილი || || |- | [[Габантæ]] || || Габановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габатæ]] || || Габаевы || გაბაშვილი || || |- | [[Габаттæ]] || || Габатовы || || || |- | [[Габетæ]] || || Габеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габитæ]] || || Габиевы || || || |- | [[Габойтæ]] || || Габоевы || გაბოძე || || |- | [[Габолатæ]] || || Габолаевы, Габалаевы, Габоловы, Габаловы || || || |- | [[Габотæ]] || || Габовы || || || |- | [[Габпатæ]] || Гаппатæ || Гаппаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габутæ]] || Гæбутæ || Габуевы || || || |- | [[Габысатæ]] || Габыстæ, дыг. Габистæ || Габисовы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гагкайтæ]] || Гаккайтæ || Гагкаевы || || || |- | [[Гаглойтæ]] || || Гаглоевы || გაგლოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гадатæ]] || || Гадаевы || || || |- | [[Гаджитæ]] || || Гагиевы || || || |- | [[Гадзалатæ]] || Гæзæлатæ || Гадзаловы, Газаловы || || || |- | [[Гадзитæ]] || Гадзиатæ || Гадзиевы || || || |- | [[Газзацатæ]] || Газæцатæ, Гадзаццатæ || Газацевы || || || |- | [[Гайттатæ]] || || Гайтовы || || || |- | [[Галазтæ]] || || Галазовы || || || |- | [[Галатæ]] || || Галаевы || || || |- | [[Галачитæ]] || || Галачиевы, Галациевы || || || |- | [[Галеутæ]] || || Галеовы, Галеуовы || || || |- | [[Галуантæ]] || || Галуановы, Галавановы || გალავანაშვილი || || |- | [[Гамазтæ]] || || Гамазовы, Гамасовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гаматæ]] || || Гамаевы || || || |- | [[Гамахартæ]] || || Гамахаровы || || || |- | [[Гаппатæ]] || Гапптæ || Гапповы || || || |- | [[Гаппуатæ]] || Габпуатæ || Гаппоевы || || || |- | [[Гасантæ]] || || Гасановы || || || |- | [[Гасситæ]] || || Гассиевы || გასიტაშვილი || || |- | [[Гатайтæ]] || || Гатаевы || || || |- | [[Гатетæ]] || || Гатеевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гатыккотæ]] || Гатыгкотæ || Гатикоевы, Гатикгоевы || || || |- | [[Гахатæ]] || || Гахаевы, Гаховы || || || |- | [[Гацолатæ]] || || Гацолаевы || || || |- | [[Гæбæккатæ]] || Гæбæгкатæ || Габаковы, Габагковы || || || |- | [[Гæбæратæ]] || дыг. Гæбæйратæ || Габараевы || გაბარაშვილი || Yılmaz || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæбуатæ]] || || Габоевы || || || |- | [[Гæбултæ]] || Габултæ || Габуловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæвдынтæ]] || дыг. Гæвдунтæ || Гавдиновы || || || |- | [[Гагацтæ]] || || Гагацовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гагуылатæ]] || Гæгулатæ, Гæгуылатæ, Гагулатæ || Гагулаевы, Гагуловы || || Yalçın || |- | [[Гæгæрцатæ]] || || Гагарцовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæгкутæ]] || || Гагкуевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæгойтæ]] || || Гагоевы || || || |- | [[Гæдиатæ]] || || Гадиевы || || || |- | [[Гæджитæ]] || Гагиатæ || Гагиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæджынатæ]] || Гадзынатæ || Гадзиновы, Гаджиновы || || || |- | [[Гæзæутæ]] || || Газаовы || || || |- | [[Гæздæнтæ]] || || Газдановы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæззатæ]] || || Газаевы, Газзаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гæлæутæ]] || || Галаовы || || || |- | [[Гæлæбатæ]] || || Галабаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæлæбутæ (мыггаг)|Гæлæбутæ]] || || Галабуевы || || || |- | [[Гæлиатæ (мыггаг)|Гæлиатæ]] || Гæлитæ || Галиевы || || || |- | [[Гæлуатæ]] || || Галуевы, Галуаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гæмаонтæ]] || Гæмæонтæ || Гамаоновы || || || |- | [[Гæриатæ]] || || Гариевы || || || |- | [[Гæрисатæ]] || || Гарисовы || || || |- | [[Гæтæгонтæ]] || || Гатагоновы || || || |- | [[Гæтæгтæ]] || || Гатаговы || || || |- | [[Гæтдзитæ]] || || Гатдзиевы, Гаччиевы || || || |- | [[Гæуистæ]] || || Гависовы || || || |- | [[Гегатæ]] || || Гегаевы || || || |- | [[Геккитæ]] || Гегкитæ, Джеджджитæ || Геккиевы, Гегкиевы, Гекиевы || || || |- | [[Гелдытæ]] || Джелдытæ || Гелдиевы || || || |- | [[Гетъотæ]] || || Гетоевы || || || |- | [[Гецатæ]] || || Гецаевы || || || |- | [[Гизойтæ]] || || Гизоевы || || || |- | [[Гиккайтæ]] || || Гиккаевы || || || |- | [[Гиотæ]] || || Гиоевы || || || |- | [[Гобалтæ]] || || Гобаловы || || || |- | [[Гобатæ]] || || Гобаевы || || || |- | [[Гобетæ]] || || Гобеевы || [[Гобеджишвили|გობეჯიშვილი]] || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гобозтæ]] || || Гобозовы || გობოზაშვილი || || |- | [[Гогатæ]] || || Гогаевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Гогунитæ]] || Гогнитæ || Гогниевы, Гогуниевы || || || |- | [[Годызтæ]] || дыг. Годизтæ || Годизовы || || || |- | [[Годжиатæ]] || Годжытæ, Годжитæ || Годжиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Годжыцатæ]] || Годжысатæ || Гогичевы, Гогичаевы || გოგიჩაშვილი, გოგიჩაიშვილი || || [[Тидлатæ]] |- | [[Годзойтæ]] || || Годзоевы || || || |- | [[Гозойтæ]] || || Гозоевы || || || |- | [[Гозымтæ]] || || Гозюмовы, Гозымовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гойатæ]] || || Гойаевы, Гояевы || გოიაშვილი || Kargın || |- | [[Гокъотæ]] || || Гокоевы || || || |- | [[Голотæ]] || || Голоевы || გოლოშვილი || || |- | [[Гоцъитæ]] || || Гоциевы, Гочиевы || გოჩაშვილი, გოციშვილი, გოჩოშვილი || || |- | [[Гоцъойтæ]] || || Гоцоевы, Гоццовы || || || |- | [[Гуæцæлтæ]] || || Гацаловы || || || |- | [[Губатæ]] || || Губаевы || || || |- | [[Гуыбетæ]] || || Губиевы, Губеевы || || || |- | [[Губиатæ]] || Гуыбиатæ || Губиевы || || || |- | [[Гугæлтæ]] || || Гугаловы || || || |- | [[Гугкатæ]] || Гуккатæ || Гугкаевы || || Gök || |- | [[Гулатæ]] || || Гулаевы || || || |- | [[Гулæртæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гусалтæ]] || Гуссалтæ || Гусаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гусатæ]] || Гуссатæ || Гусовы || || || |- | [[Гусойтæ]] || || Гусоевы || გუსაშვილი, გუსოშვილი || || |- | [[Гутнатæ]] || Гутынатæ, Гутъынатæ || Гутновы || გუთნიაშვილი || || |- | [[Гуцатæ]] || || Гуцаевы || || || |- | [[Гуццатæ]] || || Гудцевы, Гудцовы, Гуццовы || || || |- | [[Гуыбатæ]] || || Губаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гуыбыратæ]] || || Губуровы || || || |- | [[Гуыбыртæ]] || || Губураевы || || || |- | [[Гуылартæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гуымецъатæ]] || || Гумецовы || || || |- | [[Гуынатæ]] || || Гунаевы || || || |- | [[Гуырдзыбетæ]] || Гуырдзыбектæ, дыг. Гурдзибетæ, Гурджибетæ, Гурдзибектæ, Гурджибектæ || Гуржибековы, Гурдзибеевы || || || |- | [[Гуыриатæ]] || || Гуриевы || || || |- | [[Гуырцъытæ]] || || Гурциевы || გურწიშვილი || || |- | [[Гуытъиатæ]] || || Гутиевы || || || |- | [[Гуыцмæзтæ]] || || Гучмазовы || გუჩმაზაშვილი || || |- | [[Гыбызтæ]] || дыг. Гибизтæ || Гибизовы || || || |- | [[Гызыктæ]] || дыг. Гизиктæ || Гизиковы || || || |- | [[Дадæгатæ]] || || Дадагоевы, Дадаговы || || || |- | [[Дадитæ]] || || Дадиевы || || || |- | [[Дадтетæ]] || || Дадтеевы || || || |- | [[Дамбегтæ]] || || Дамбеговы || || || |- | [[Дарчитæ‎]] || || Дарчиевы || დარჩიშვილი, დარჩია || || |- | [[Датитæ]] || || Датиевы || || || |- | [[Датъритæ]] || || Датриевы || || || |- | [[Дауиатæ]] || || Дауевы || || || |- | [[Дауыратæ]] || || Дауровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дæгуйтæ]] || || Дагуевы || || Zorlu || |- | [[Дæдтотæ]] || || Дадтоевы || || || |- | [[Дегъуатæ]] || || || || || |- | [[Дедегкатæ]] || || Дедегкаевы || || || |- | [[Деметæ]] || || Демеевы || || || |- | [[Демыратæ]] || || Демировы, Демуровы || || || |- | [[Диакъонтæ]] || || Диаконовы, Дьяконовы, Дяконовы || დიაკონაშვილი || || |- | [[Диамбегтæ]] || || Диамбековы || || || |- | [[Диготæ]] || || Дигоевы || || || |- | [[Дидартæ]] || Дыдартæ || Дидаровы || || || |- | [[Добатæ]] || Добайтæ || Добаевы || || || |- | [[Додотæ]] || || Додоевы || || || |- | [[Додыгкатæ]] || Додыккатæ || Додиговы, Додиковы || || || |- | [[Дойатæ]] || Доййатæ || Доевы || || || |- | [[Доцитæ]] || Дочитæ || Доциевы, Доцеевы, Дочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дриатæ]] || || Дриаевы, Дряевы || [[Меладзе|მელაძე]] || || |- | [[Дудайтæ]] || || Дудаевы || დუდაშვილი || || |- | [[Дударатæ]] || || Дударовы || || || |- | [[Дудиатæ]] || || Дудиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дулатæ]] || || Дулаевы || || || |- | [[Дыгур (мыггаг)|Дыгур]] || || Дигуровы || || || |- | [[Дыгъуызтæ]] || || Догузовы || || || |- | [[Джангобегтæ]] || || Джангобеговы || || || |- | [[Джедыхъотæ]] || || Джедикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джелытæ]] || || Джелиевы || || || |- | [[Джераптæ]] || || Джераповы || || || |- | [[Джергатæ]] || [[Гергатæ]] || Гергауловы, Джергаевы, Гергаевы || || || |- | [[Джерджитæ]] || Джерджытæ || Джерджиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Джериатæ]] || || Джериевы, Гериевы || || || |- | [[Джигатæ]] || || Джигаевы || || || |- | [[Джиголатæ]] || || Джиголаевы, Гиголаевы || ჯიგოლაშვილი, გიგოლაშვილი || || |- | [[Джимитæ]] || || Джимиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джиотæ]] || || Джиоевы || ჯიოშვილი, ჭიოტაშვილი, ჟიოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Джусойтæ]] || || Джусоевы || ჯუსოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Джыбылатæ]] || Джыбылтæ || Джибиловы || || || |- | [[Джызойтæ]] || || Гизоевы, Джизоевы || გიზოშვილი || || |- | [[Джызымтæ]] || || Гозюмовы || || || |- | [[Джыккайтæ]] || Джыгкайтæ || Джикаевы, Джигкаевы, Гикаевы || ჯიკაშვილი, გიკაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзабайтæ]] || || Джабаевы || || || |- | [[Дзабелатæ]] || || Дзабеловы, Дзаблаевы || || || |- | [[Дзабитæ]] || Жабитæ || Дзабиевы, Джабиевы || || || |- | [[Дзаболатæ]] || || Дзаболаевы, Дзаболовы || || || |- | [[Дзабратæ]] || || Дзабраевы || || || |- | [[Дзагуртæ]] || Дзагуыртæ || Дзагуровы || || || |- | [[Дзадзитæ]] || Жажитæ, Джаджитæ, Зажитæ, Зазитæ || Дзадзиевы, Жажиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзайнухътæ]] || Дзайныхътæ || Дзайнуковы || || || |- | [[Дзампатæ]] || || Дзампаевы || || || |- | [[Дзанайтæ]] || Джанайтæ || Дзанаевы, Джанаевы || || || |- | [[Дзанæгатæ]] || || Дзанаговы || || || |- | [[Дзангуыбеккатæ]] || Дзангуыбегатæ || Дзангубековы || || || |- | [[Дзансолтæ]] || || Дзансоловы || || || |- | [[Дзансохтæ]] || || Дзансоховы || || Kılıç, Altun, Tuncer || |- | [[Дзантиатæ]] || || Дзантиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзапартæ]] || || Дзапаровы || || || |- | [[Дзарасатæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзарастæ]] || || Дзарасовы || || Bozkurt, Çelik, Eroğlu, Haspolat, Türkmen || |- | [[Дзаратæ]] || || Дзараевы || || || |- | [[Дзасохтæ]] || || Дзасоховы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзаттиатæ]] || Дзадтиатæ || Джатиевы || || || |- | [[Дзаттотæ]] || || Дзаттоевы || || || |- | [[Дзахатæ]] || Дзæхатæ || Дзаховы || || || |- | [[Дзахотæ]] || Дзаххотæ || Дзахоевы || || || |- | [[Дзахсортæ]] || || Дзахсоровы || || || |- | [[Дзæгойтæ]] || || Дзагоевы || || || |- | [[Дзæгъиатæ]] || || Джагаевы || || || |- | [[Дзæгъойтæ]] || Зæгъойтæ || Дзагоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзæрæстæ (мыггаг)|Дзæрæстæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзæрæхохтæ]] || || Дзарахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзгойтæ]] || || Дзгоевы || || Tamay, Arıcı || |- | [[Дзебойтæ]] || Дзбойтæ || Дзебоевы, Дзбоевы || || || |- | [[Дзебысатæ]] || || Дзебисовы || ჯებისაშვილი, გებისაშვილი || || |- | [[Дзедатæ]] || || Дзедаевы || || || |- | [[Дзерантæ]] || || Дзерановы || ჯერანაშვილი, ძერანაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзестæ]] || || Дзесовы || || || |- | [[Дзестелтæ]] || || Дзестеловы || || || |- | [[Дзигойтæ]] || || Дзигоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзидахантæ]] || || Дзидахановы || || || |- | [[Дзидзойтæ]] || || Дзидзоевы || || || |- | [[Дзиойтæ]] || || Дзиоевы || || || |- | [[Дзиратæ]] || || Дзираевы || || || |- | [[Дзитойтæ]] || || Дзитоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзиуатæ]] || Дзиутæ || Дзиовы, Дзиваевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзиццойтæ]]‎ || Дзидздзойтæ, Джиджджойтæ || Дзиццоевы, Джиджджоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзлиатæ]] || || Дзлиевы || || || |- | [[Дзобайтæ]] || Дзобатæ || Дзобаевы || || || |- | [[Дзобелатæ]] || || Дзобеловы || || || |- | [[Дзоблатæ]] || || Дзоблаевы || || || |- | [[Дзогкатæ]]‎ || || Дзогкаевы || || || |- | [[Дзодзитæ]] || Дзодзиатæ || Дзодзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзодзыккатæ]] || || Дзодзикоевы || || || |- | [[Дзокатæ]] || Дзоккатæ || Дзоккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзоттæ]]‎ || Дзодтæ || Дзотовы || || || |- | [[Дзоцъитæ]]‎ || || Дзоциевы || || || |- | [[Дзуатæ]]‎ || || Дзуаевы, Джаваевы || || || |- | [[Дзугатæ]]‎ || || Дзугаевы || ჯუღაშვილი, ძუღაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзугкойтæ]] || || Дзугкоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзукъатæ]]‎ || || Дзукаевы || || || |- | [[Дзулатæ]]‎ || || Дзулаевы || || || |- | [[Дзусатæ]] || Дзустæ || Дзусовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзускуатæ]]‎ || Дзускатæ || Дзускаевы, Жускаевы || || || |- | [[Дзутæгтæ]] || Дзуттæгтæ, Дзуттæгатæ || Дзутаговы || || || |- | [[Дзуццатæ]] || Дзудцатæ || Дзудцевы, Дзудцовы, Дзуцевы || || || |- | [[Дзыгастæ]]‎ || || Дзигасовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзылыхтæ]]‎ || Дзилихтæ || Дзилиховы || || || |- | [[Дзыныхътæ]]‎ || || Дзиниковы || ძინიყაშვილი || || |- | [[Дзытиатæ]] || Дзтиатæ || Дзитиевы, Дзтиевы || || || |- | [[Едзатæ‎]] || || Едзаевы || || || |- | [[Едзетæ‎]] || Езетæ || Езеевы || || || |- | [[Едзитæ]] || || Едзиевы || || || |- | [[Едзойтæ]] || || Едзоевы || || || |- | [[Екатæ]] || || Екаевы || || || |- | [[Еккатæ]] || || Еккаевы || || || |- | [[Елбайтæ]] || || Елбаевы || || || |- | [[Елбачитæ]] || Елбакитæ || Елбачиевы, Елбакиевы || ელბაქიძე || || |- | [[Елбийтæ]] || Елбитæ || Елбиевы || || || |- | [[Елбистæ]] || || Елбистовы || || || |- | [[Елдартæ]] || || Елдаровы || || || |- | [[Елдзартæ]] || Елзартæ || Елдзаровы, Елзаровы || ელზარაშვილი || || |- | [[Елетæ]] || || Елеевы || || || |- | [[Елеуртæ]] || || Елеуровы || ელეური || || |- | [[Елехъотæ]] || || Елекоевы || || || |- | [[Елзайтæ]] || || Елзаевы || || || |- | [[Елиатæ]] || || Елиевы || || || |- | [[Елисатæ]] || || Елисовы || || || |- | [[Елмиртæ]] || || Елмировы || || || |- | [[Елойтæ]] || || Елоевы || ელოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Елтаратæ]] || Елтартæ || Елтаровы || || || |- | [[Елуатæ]] || || Елоевы || || || |- | [[Елхъантæ]] || Елхъанатæ || Елкановы || ელყანაშვილი, ელყანიძე || || |- | [[Елхъотæ]] || || Елекоевы, Еликоевы || || || |- | [[Емайтæ]] || || Емаевы || || || |- | [[Еналдытæ]] || || Еналдиевы || || || |- | [[Епхитæ]] || || Епхиевы || || || |- | [[Ерыстаутæ (мыггаг)|Ерыстаутæ]] || || Еристовы || || || |- | [[Есенатæ]] || || Есеновы || || Özkan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Есерыхъотæ]] || || Есерикоевы || || || |- | [[Есетæ]] || || Есеевы || || || |- | [[Есиатæ]] || || Есиевы || ესიაშვილი || || |- | [[Етдзатæ]] || Еццатæ || Етдзаевы, Еццаевы || || || |- | [[Еулойтæ]] || || Евлоевы || || || |- | [[Еццитæ]] || || Ецциевы || || || |- | [[Еццутæ]] || || Еццуевы || || || |- | [[Задытæ]] || || Задиевы || ზადიშვილი || || |- | [[Заойтæ]] || || Заоевы || || || |- | [[Закатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Закъатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Залетæ]] || || Залеевы || || || |- | [[Зандартæ]] || Дзандаритæ || Зандаровы, Дзандаровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Зассетæ]] || Дзасетæ || Зассеевы, Дзасеевы || || || |- | [[Зачиатæ]] || || Зачиевы, Закиевы || || || |- | [[Зæгæлатæ]] || Зæгæлтæ || Загаловы || || || |- | [[Зæгъæгатæ]] || || Загаховы, Дзагаховы, Дзагаговы || || || |- | [[Зæйттатæ]] || Зайттатæ || Зайтовы || || || |- | [[Зæлойтæ]] || || Залоевы || ზალოშვილი || || |- | [[Зæнджиатæ]] || || Зангиевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зембаттæ]] || || Зембатовы || || || |- | [[Зехъетæ]] || || Зекеевы || || Eren || |- | [[Зозыртæ]] || Зозыратæ || Зозроевы, Зозыровы, Зозыревы, Зозровы || ზოზროშვილი, ზოზირაშვილი, ზოზორაშვილი || || |- | [[Золойтæ]] || || Золоевы || || Aydoğan, Ayhan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Зоратæ]] || || Зораевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Зорыхъотæ]] || Зорыхъуатæ || Зориковы || || || |- | [[Зохъотæ]] || || Зокоевы || || || |- | [[Зуратæ]] || || Зураевы, Дзураевы || || || |- | [[Зыгъуытъатæ]] || || Дзугутовы || || || |- | [[Зыкъуыртæ]] || Зукуртæ || Зыкуровы, Зукуровы || || || |- | [[Зылыгтæ]] || Зылыгатæ || Зилигаевы, Зилиговы || || || |- | [[Зыхъуатæ]] || || Зикуевы, Жукаевы || || || |- | [[Иафаратæ]] || || Яфаровы || || || |- | [[Икъатæ]] || дыг. Екъатæ || Икаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Икъотæ]] || || Икоевы || || || |- | [[Илатæ]] || || Илаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Илларатæ]] || Иллартæ || Илларовы || || || |- | [[Илитæ]] || || Илиевы || || || |- | [[Илуртæ]] || || Илуровы || ილურიძე || || |- | [[Иналатæ]] || || Иналовы || || || |- | [[Ипкатæ]] || || Ипкаевы || || || |- | [[Исаратæ]] || || Исаровы || || || |- | [[Исатæ]] || || Исаевы || || || |- | [[Исахътæ]] || || Исаковы || || || |- | [[Искандертæ]] || || Искандеровы || || || |- | [[Итазатæ]] || Итæзатæ || Итазовы || || || |- | [[Итанитæ]] || || Итаниевы || || || |- | [[Итаратæ]] || || Итаровы || || || |- | [[Итониатæ]] || || Итониевы || ითონიშვილი || || |- | [[Иуанатæ]] || || Иванаевы, Иуановы || || || |- | [[Иуханатæ]] || || Иухановы || || || |- | [[Кадитæ]] || || Кадиевы || || || |- | [[Калмантæ]] || || Калмановы || || || |- | [[Калотæ]] || || Калоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Калутæ]] || Кæлутæ || Калуевы || || || |- | [[Карсантæ]] || Карсанатæ || Карсановы || ქარსანაშვილი, ქარსანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Касатæ]] || || Касаевы || ქასაშვილი, ქასოშვილი || || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Катаутæ]] || || Катаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кæлухтæ]] || || Калуховы || || || |- | [[Кæмæдзатæ]] || Къæмæдзатæ || Камадзаевы, Камадзовы || || || |- | [[Кæркуыстæ]] || || Каркусовы || კარკუსაშვილი, კარკუზაშვილი, კარკუზოშვილი || || |- | [[Кæсæбитæ]] || || Касабиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кæсойтæ]] || || Касоевы || ქასოშვილი || || |- | [[Кезиатæ]] || || || || Gezay || |- | [[Кертантæ]] || || Кертановы || || || |- | [[Кертибийтæ]] || || Кертибиевы || || || |- | [[Керчелатæ]] || || Керчелаевы || || || |- | [[Кетойтæ]] || || Кетоевы || || || |- | [[Кобегкатæ]] || Хъохъотæ || Кобегковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Кобестæ]] || || Кобесовы || ქობესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кобылтæ]] || || Кобловы || || || |- | [[Кодзыртæ]] || Козыртæ || Козыревы || || Baran, Oktar || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Козатæ]] || || Козаевы || ქოზაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кокайтæ]] || || Кокаевы || კოკაშვილი, კოკიაშვილი || Soykek || |- | [[Коккатæ]] || || Коккаевы, Коковы || || || |- | [[Кокойтæ]] || || Кокоевы || კოკოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Кокуатæ]] || || Кокоевы || კოკუაშვილი || || |- | [[Колытæ]] || дыг. Колитæ || Колиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Коммонтæ]] || || Коммоновы || || || |- | [[Кортиатæ]] || || Кортиевы || ქორთიშვილი, ქორთიაშვილი || || |- | [[Коцитæ]] || || Коциевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Коцойтæ]] || || Коцоевы || || || |- | [[Коцтæ]] || Костæ, Коштæ || Кочиевы || || || |- | [[Кочкионтæ]] || || Кочкионовы || || || |- | [[Кочоратæ]] || || Кочоровы, Коцоровы || ქოჩორაშვილი || || |- | [[Кочынатæ]] || || Коченовы || || || |- | [[Кочысатæ]] || || Кочисовы || || || |- | [[Кудзатæ]] || Куджатæ || Куджаевы, Кудзаевы, Кузаевы || || || |- | [[Кудзойтæ]] || || Кудзоевы || || || |- | [[Кусуатæ]] || || Кусваевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Кучитæ]] || || Кучиевы || || || |- | [[Куыдзæгтæ]] || || Кудзаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Куыдзетæ]] || Къудзитæ || Кудзиевы || || || |- | [[Куыдзиатæ]] || || Кудзиевы || || || |- | [[Куымæриттатæ]] || || Кумаритовы || კუმარითაშვილი || || |- | [[Куындыхатæ]] || Къуындыхатæ, Къундухатæ || Кундуховы || კუნდუხაშვილი || Konduk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кцойтæ]] || || Кцоевы || || || |- | [[Къаболатæ]] || || Каболовы || || || |- | [[Къадзатæ]] || Къажтæ || Кадзаевы, Каджаевы || კაჟაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къадзтæ]] || || Кадзовы || || || |- | [[Къалатæ]] || || Калаевы || კალაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Къарджиатæ]] || || Каргиевы || || || |- | [[Къæбойтæ]] || || Кабоевы || || || |- | [[Къæбултæ]] || || Кабуловы || კაბულაშვილი, კუბულაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къæбыстæ]] || || Кабисовы || კაბისაშვილი || || |- | [[Къæлхидтæ]] || || Калхидовы || კალხიდაშვილი || || |- | [[Къесаонтæ]] || || Кесаоновы || || || |- | [[Къесатæ]] || || Кесаевы || || || |- | [[Къеуростæ]] || Къеурозтæ || Кевросовы || || || |- | [[Къибиртæ]] || || Кибировы || || || |- | [[Кънаттатæ]] || Кънататæ || Кнатовы, Канатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къодотæ]] || || Кодоевы || || || |- | [[Къозатæ]] || Хъодзатæ || Кодзаевы, Козаевы || || || |- | [[Къозойтæ]] || Къзойтæ || Кзоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къозонтæ]] || || Козоновы || კოზანაშვილი, კოზონაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Къолотæ]] || || Колоевы || || || |- | [[Къомайтæ]] || || Комаевы || || || |- | [[Къоратæ]] || || Кораевы || კორაშვილი || || |- | [[Къорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Къосиратæ]] || || Кусраевы, Косираевы, Косировы || || || |- | [[Къостантæ]] || Костантæ || Костановы || || || |- | [[Къостæ]] || || Косовы || || || |- | [[Къочитæ]] || || Кочиевы || || || |- | [[Къубалтæ]] || || Кубаловы || || || |- | [[Къудухтæ]] || || Кудуховы || კუდუხაშვილი || || |- | [[Къуезертæ]] || || Квезеровы || კვეზერაშვილი || || |- | [[Къургъостæ‎]] || || Кургосовы || || || |- | [[Къусратæ]] || || Кусраевы || კუსრაშვილი || || |- | [[Къутæртæ]] || || Кутаровы || კუთარაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къуыллытæ]] || || Кулиевы || || || |- | [[Къуымæллæгатæ‎]] || Къуымæллæггатæ || Кумаллаговы || || || |- | [[Къуымсиатæ]] || Къуымситæ || Кумсиевы || კუმსიშვილი || || |- | [[Лагкойтæ]] || || Лагкоевы, Лакоевы || ლაქოშვილი || || |- | [[Лагконтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лагкутæ]] || Лаккутæ, Лæгкутæ || Лагкуевы || || || |- | [[Лазартæ]] || || Лазаровы || ლაზარაშვილი || || |- | [[Лалойтæ]] || || Лалоевы || || || |- | [[Лалытæ]] || || Лалиевы || ლალიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæгкуонтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лæппынæгтæ]] || || Лаппинаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Лæууойтæ]] || Лæуойтæ || Лавоевы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæцойтæ]] || || Лацоевы || || || |- | [[Лæгойтæ]] || || Лагоевы || || || |- | [[Легкойтæ]] || Леккойтæ || Легкоевы, Леккоевы || || || |- | [[Легойтæ]] || || Легоевы || || || |- | [[Лектæ]] || || Лековы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лекъотæ]] || || Лекоевы || || || |- | [[Лекътæ]] || || Лековы || || || |- | [[Леуантæ]] || Леуанатæ || Левановы || || Alpaslan || |- | [[Лиантæ]] || Лианатæ || Льяновы, Лиановы || || || |- | [[Локкатæ]] || || Локкаевы || || || |- | [[Лолатæ]] || Лолотæ, Лолойтæ || Лолаевы, Лолоевы || ლოლაძე, ლოლაშვილი, ლოლოშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лотитæ]] || || Лотиевы || || || |- | [[Лототæ]] || || Лотоевы || || || |- | [[Лохтæ]] || Лохатæ || Лоховы || ლოხაშვილი || || |- | [[Лутъитæ]] || || Лутиевы || || || |- | [[Магкæтæ]] || Маккæтæ, Маккатæ, Магкатæ, Маггатæ || Магкаевы, Макаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Магкетæ]] || || Магкеевы || || || |- | [[Магкитæ]] || || Магкиевы || || || |- | [[Мадзатæ]] || || Мадзаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Майрæмсаутæ]] || Майрæнсаутæ || Майрамсаевы, Майрансаевы || || || |- | [[Майрæмыхъуатæ]] || || Майрамукаевы, Майрамуковы || || || |- | [[Маккотæ]] || Магкотæ || Магкоевы, Маккоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Малитæ]] || || Малиевы || || || |- | [[Малхъартæ]] || || Малкаровы || || || |- | [[Маматæ]] || || Мамаевы || || || |- | [[Мамиатæ]] || Мамитæ || Мамиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамсыратæ]] || || Мамсуровы || მამსირაშვილი || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мамыкъатæ]] || Мамукъатæ || Мамукаевы || || || |- | [[Мамысонтæ]] || || Мамисоновы || || || |- | [[Мамыттæ‎]] || Мамыттатæ, Мамытатæ || Мамитовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамыхъатæ]] || || Мамуковы || || || |- | [[Мансурухътæ]] || || Мансуруковы || || || |- | [[Мардантæ]] || || Мардановы || მარდანაშვილი || || |- | [[Махциатæ]] || || Махциевы || || || |- | [[Махъотæ]] || || Макоевы || || || |- | [[Мæзлуатæ]] || || Мазлоевы || || || |- | [[Мæлдзыгатæ]] || || Малдзиговы || მალძიგაშვილი, მანჯიკაშვილი, მაჯიგაშვილი || || |- | [[Мæлыкатæ]] || || Маликовы || || || |- | [[Мæргъитæ]] || || Маргиевы || მარღიშვილი || || |- | [[Мæрзатæ]] || || Марзаевы || || || |- | [[Мæрзæгойтæ]] || || Марзаговы || მარსაგაშვილი || || |- | [[Мæрзахъултæ]] || || Марзакуловы || || || |- | [[Мæрзойтæ]] || || Марзоевы || || Gençaslan, Yozgat || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мæрчъысатæ]] || || Марчисовы, Маркисовы || || || |- | [[Мæтаратæ]] || || Матаровы || || || |- | [[Мæтæлатæ]] || || Маталовы || || || |- | [[Мæхæмæттæ]] || [[Хористæ]]<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> || Магометовы || || || |- | [[Мæхуыгтæ]] || || Махуговы || || || |- | [[Мæхъитæ]] || || Макиевы, Макеевы || მაყიშვილი || || |- | [[Медойтæ]] || дыг. Мудойтæ || Медоевы || მედოშვილი || || |- | [[Мелыккатæ]] || || Меликовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мердентæ]] || || Мерденовы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъатæ]] || || Мецаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъитæ]] || Мецъытæ || Мециевы || || || |- | [[Мзоктæ]] || Мызоктæ || Мзоковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Милдзыхтæ]] || || Мильдзиховы, Милдзиховы || || Durmuş, Baran || |- | [[Мирзойтæ]] || Мырзойтæ || Мирзоевы, Мирзаевы || || || |- | [[Моргуатæ]] || || Моргоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Моритæ]] || дыг. Морийтæ || Мориевы || || || |- | [[Моститæ]] || || Мостиевы || || || |- | [[Моураутæ]] || || Моураевы || || || |- | [[Мсойтæ]] || Мысойтæ || Мсоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мугутæ]] || || Мугуевы || || || |- | [[Мулдартæ]] || || Мулдаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мулдзугкатæ]] || || Мулдзугкаевы || || || |- | [[Мулукатæ]] || || Мулукаевы || || || |- | [[Мулухтæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мурастæ]] || || Мурасевы, Мурашевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Мурзахъултæ]] || || Мурзакуловы || || || |- | [[Муритæ]] || дыг. Мурийтæ || Муриевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Муциатæ]] || Муцъуатæ || Муцуевы || || || |- | [[Мыкагъатæ]] || || Мукаговы || || || |- | [[Мылыхуатæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мырзабегтæ]] || || Мурзабеговы || || || |- | [[Мырзагантæ]] || || Марзагановы || || || |- | [[Мырзатæ]] || || Мирзаевы || || Taşdemir || |- | [[Мыртазтæ]] || || Муртазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мырыкатæ]] || Мырыкъатæ || Мирикаевы, Мриковы, Мурукаевы || || Erdoğan, Polat || |- | [[Мысостатæ]] || || Мисостовы || || || |- | [[Мысыкатæ]] || Мысыккатæ || Мисиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Надгеритæ]] || дыг. Надгерийтæ || Надгериевы || || || |- | [[Надиратæ]] || || Надировы || ნადირაშვილი || || |- | [[Назлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Найфонтæ]] || || Найфоновы || || || |- | [[Налдыхъуатæ]] || || Налдикоевы || || || |- | [[Налойтæ‎]] || || Налоевы || || || |- | [[Налыхъатæ]] || || Наликоевы || || || |- | [[Нанитæ]]‎ || || Наниевы || ნანიშვილი, ნანითაშვილი || || |- | [[Нартыхътæ‎]] || || Нартикоевы || ნართიყოშვილი || || |- | [[Нарыкъатæ]] || || Нарикаевы || ნარიკაშვილი || || |- | [[Насхъидатæ]] || || Наскидаевы || ნასყიდაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Наурузтæ]] || || Наурузовы, Наврузовы || || || |- | [[Наууойтæ]] || Науойтæ || Наоевы, Нагоевы || || || |- | [[Нафитæ]] || || Нафиевы || ნაფიშვილი || || |- | [[Нæзлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Нæкуысатæ]] || || Накусовы || || Beyazgül || |- | [[Нигколтæ]] || || Нигколовы || || || |- | [[Нигкотæ]] || || Нигкоевы || || || |- | [[Ногъайтæ]] || || Ногаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Нугзаратæ]] || || Нугзараевы, Нугзаровы || || || |- | [[Нузалтæ]] || || Нузаловы || || || |- | [[Огъуатæ‎]] || || Огоевы || || || |- | [[Озитæ]] || || Озиевы || || || |- | [[Олисатæ‎]] || || Олисаевы, Олисовы || || || |- | [[Ортабайтæ]] || || Ортабаевы || || || |- | [[Осиатæ]] || || Осиаевы, Осиевы, Осяевы || ოსიაშვილი, ოსიტაშვილი, ოსიაური || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Остъатæ]] || || Остаевы || ოსტაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Отартæ]] || Отаратæ || Отараевы, Отаровы || ოთარაშვილი || || |- | [[Охъазтæ]] || || Оказовы || || || |- | [[Пагæтæ]] || Пагитæ || Пагаевы, Пагиевы || პაგაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Паготæ]] || || Пагоевы || || || |- | [[Пагуатæ]] || || Пагуевы || || || |- | [[Паркъатæ]] || Паркатæ || Паркаевы || პარკაშვილი || || |- | [[Парсиатæ]] || || Парсиевы || || || |- | [[Пæрæмæзтæ]] || || Парамазовы || || || |- | [[Пæррæстатæ]] || Пæрæстатæ || Парастаевы || პარასტაშვილი || || |- | [[Пелитæ]] || || Пелиевы || ფელიშვილი || || |- | [[Перисатæ]] || Персатæ || Перисаевы, Персаевы || ფერისაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Персантæ]] || || Персановы || || || |- | [[Персотæ]] || || Персоевы || || || |- | [[Пехацитæ]] || || Пехациевы || || || |- | [[Пилитæ]] || || Пилиевы || || || |- | [[Пинатæ]] || || Пинаевы || || || |- | [[Пирантæ]] || || Пирановы || || || |- | [[Пицкъатæ]] || || Пицкаевы || || || |- | [[Платæ]] || || Плаевы || || || |- | [[Плитæ]] || || Плиевы || ფილიშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Погойтæ]] || || Погоевы || || || |- | [[Поратæ]] || || Пораевы || || || |- | [[Поруатæ]] || || Поруаевы || || || |- | [[Приатæ]] || Притæ || Приевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Псхацъæтæ]] || || Псхациевы || || || |- | [[Пхалæгатæ]] || || Пхалаговы || || || |- | [[Пухатæ]] || Пухтæ || Пухаевы, Пуховы || პუხაშვილი || || |- | [[Пъинтæ]] || || Пиновы || || || |- | [[Рæдтиатæ]] || || Радтиевы || || || |- | [[Рæмонатæ]] || Рæмонтæ || Рамоновы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Реуазтæ]] || || Ревазовы || რევაზოშვილი || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Рубайтæ]] || || Рубаевы || რუბაშვილი || Boğa, Soydan || |- | [[Рубастæ]] || || Рубасовы || || || |- | [[Рубестæ]] || || Рубесовы || || || |- | [[Сабайтæ]] || || Сабаевы || საბაშვილი || || |- | [[Сабантæ]] || || Сабановы || საბანაძე, საბანაშვილი || || |- | [[Сабетæ]] || || Сабеевы || || || |- | [[Сагкатæ]] || Саккатæ || Сагкаевы, Саккаевы || სააკაშვილი, სააკაძე || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Садихъатæ]] || || Садиковы || || || |- | [[Сазартатæ]] || || Сазартовы || || || |- | [[Саламтæ]] || Саламатæ || Саламовы || || Kanıgür, Saral || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Салæгатæ]] || || Салагаевы || || || |- | [[Салитæ]] || || Салиевы || შალიბაშვილი || Aydın || |- | [[Салхъазантæ]] || || Салказановы || || || |- | [[Самайтæ]] || || Самаевы || || || |- | [[Самбегатæ]] || || Самбеговы || || || |- | [[Санатæ]] || || Санатæ, Шанаевы || სანაშვილი || Şanatay || |- | [[Санахъотæ]] || || Санакоевы || სანაყოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саппиатæ]] || || Сапиевы || || || |- | [[Сарахъатæ]] || || Саракаевы || || || |- | [[Сасиатæ]] || || Сасиевы || || || |- | [[Сататæ]] || || Сатаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Сатхъотæ]] || Сатыхъотæ || Саткоевы, Сатикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сатцатæ]] || || Сатцаевы || || || |- | [[Саудзæццатæ]] || || Савдзаццовы || || || |- | [[Саулатæ]] || || Саулаевы, Савлаевы, Савлоевы || || || |- | [[Саулохтæ]] || || Саулоховы, Шавлоховы || საულოხოშვილი, შავლოხოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саутиатæ]] || Саутæтæ || Саутиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саухалтæ]] || || Саухаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Сахъмантæ]] || || Сакмановы || || || |- | [[Сæбантæ]] || || Сабановы || || || |- | [[Сæбæтхъуатæ]] || Сæбæтхъотæ || Сабатковы, Сабаткоевы || || Conpolat, Aslan, Aydın, Varol || |- | [[Сæлбитæ]] || || Салбиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сæхæгкатæ (мыггаг)|Сæхæгкатæ]] || Сæхæгатæ, Сæхæккатæ || Сахагкаевы, Сахаккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сæхуыгтæ]] || Сæхугатæ || Сахуговы || || || |- | [[Себеттæ]] || || Себетовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Седантæ]] || Сидантæ || Седановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сехъотæ]] || || Секоевы || || || |- | [[Сидæмонтæ (мыггаг)|Сидæмонтæ]] || || Сидамоновы || სიდამონიძე || || |- | [[Сидахъатæ]] || || Сидаковы || || Zafer || |- | [[Сидахътæ]] || || Сидаковы || || || |- | [[Сикъотæ]] || || Сикоевы || || || |- | [[Синатæ]] || || Синаевы || || || |- | [[Синдиртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Ситохатæ]] || || Ситоховы || || || |- | [[Сиукъатæ]] || || Сиукаевы, Шиукаевы || სიუკაშვილი, შიუკაშვილი || || |- | [[Сихъотæ]] || || Сикоевы || || Pırıl, Şengez, Haspolat || [[Цæразонтæ]] |- | [[Скъиатæ]] || Скъатæ || Скяевы, Скиаевы || || || |- | [[Слантæ]] || || Слановы || სლანაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Слонатæ]] || || Слоновы || || Ilal || |- | [[Слохтæ]] || || Слоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Смайлиатæ]] || Смайлитæ, Смайлатæ || Смайлиевы, Смайлов || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Созайтæ]] || || Созаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Созанатæ]] || || Созановы || || || |- | [[Созаонтæ]] || Созæонтæ || Созаоновы || || || |- | [[Созæтæ]] || || Созиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сокатæ]] || || Сокаевы || || || |- | [[Солтантæ]] || || Солтановы || || || |- | [[Солтæмытатæ]] || Салтамытатæ, Солтæматæ || Солтамовы || || || |- | [[Сопойтæ]] || || Сопоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Соскъитæ]] || || Соскиевы || || || |- | [[Сосрантæ]] || || Сосрановы || || || |- | [[Сотатæ]] || Шотатæ || Шотаевы || || || |- | [[Соттитæ]] || || Соттиевы, Сотиевы || || || |- | [[Сохитæ]] || || Сохиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сохъуыртæ]] || || Сокуровы || სოყურაშვილი || || |- | [[Суантæ]] || || Суановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сугъаратæ]] || || Сугаровы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сулартæ]] || || Суларовы || || || |- | [[Сументæ]] || || Суменовы || || || |- | [[Сухитæ]] || || Сухиевы || სუხიშვილი || || |- | [[Сханатæ]] || Схантæ || Схановы, Сханаевы || || || |- | [[Сыметæ]] || || Смеевы || || || |- | [[Сындыртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Сырдонтæ]] || Сырдонатæ || Сирдоновы || || || |- | [[Сырхаутæ]] || Сырхуатæ, дыг. Сурхаутæ || Сурхаевы, Сырхаевы || || Erdoğan, Tost, Polat, Canpolat || |- | [[Таболтæ]] || || Таболовы || || || |- | [[Табутæ]] || || Табуевы || თაბუშვილი, თაბუაშვილი || || |- | [[Тагъатæ]] || || Тагаевы || || || |- | [[Тагъзиатæ]] || || Тагзиевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тадтатæ]] || || Тадтаевы, Татаевы || თათაშვილი || || |- | [[Таджитæ]] || || Таджиевы || || || |- | [[Таиратæ]] || || Таировы || || || |- | [[Таймазтæ (дыгурон мыггаг)|Таймазтæ]] || || Таймазовы || || || |- | [[Таймазтæ (ирон мыггаг)|Таймазтæ]] || Таймæзтæ || Таймазовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тайсаутæ]] || || Тайсаевы || || Kocak || |- | [[Такъæтæ]] || || Такаевы || || || |- | [[Талхантæ]] || Талханатæ || Талхановы || || || |- | [[Таматæ]] || || Тамаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Танделатæ]] || Танделтæ || Танделовы || თანდელაშვილი || || |- | [[Тандутæ]] || || Тандуевы || || || |- | [[Танхъалтæ]] || Танхъилтæ || Танкалаевы, Танкиловы || || || |- | [[Танхълатæ]] || || Танклаевы || || || |- | [[Таратæ]] || || Тараевы || თარაშვილი || || |- | [[Тархантæ]] || || Тархановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тасойтæ]] || || Тасоевы || თასოშვილი || || |- | [[Татратæ]] || || Татровы || || || |- | [[Таугазтæ]] || || Тавгазовы, Таугазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тауиттæ]] || || Тавитовы || || || |- | [[Таутиатæ]] || || Таутиевы || || Tavtay || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Тауджитæ]] || || Тауджиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Таухъазахтæ]] || || Тавказаховы || || Haspolat, Cengiz || |- | [[Таучелатæ]] || || Таучеловы || || || |- | [[Тахохтæ]] || || Тахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тахъазтæ]] || || Таказовы || || || |- | [[Тахъултæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тæбæхсæутæ]] || Тæбæхсаутæ || Тхапсаевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тæкъотæ]] || || Такоевы || || || |- | [[Тæлхитæ]] || || Талхиевы || || || |- | [[Тæлынтæ]] || || Талиновы || || Oytum || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тæпситæ]] || || Тапсиевы || || || |- | [[Тæтаонтæ]] || || Татаоновы, Татоновы || || || |- | [[Тæтæратæ]] || || Татаровы || || || |- | [[Тæхъуылтæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тебиатæ]] || || Тебиевы || || || |- | [[Теблойтæ]] || || Теблоевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тегатæ]] || || Тегаевы || || || |- | [[Тегеттатæ]] || Теджеттæ || Тегетаевы, Теджетовы || თეგეთაშვილი || || |- | [[Тегкатæ]] || Теккатæ, Текъатæ || Тегкаевы, Текаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тедетæ]] || || Тедеевы || თედეშვილი, თედიაშვილი, თედელური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тедтатæ]] || || Тетовы, Тедтовы|| || || |- | [[Тедтойтæ]] || || Тедтоевы || || || |- | [[Теджиатæ]] || || Теджиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тезиатæ]] || Тезитæ || Тезиевы || || || |- | [[Текъойтæ]] || Текъотæ || Текоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Телитæ]] || || Телиевы || || || |- | [[Темуртæ]] || || Темуровы || || || |- | [[Темырхъантæ]] || || Темиркановы || || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тепсиатæ]] || || Тепсиевы || || || |- | [[Тепсыхъотæ]] || || Тепсикоевы || || || |- | [[Тетцойтæ]] || || Тетцоевы || || || |- | [[Течиатæ]] || || Течиевы || || || |- | [[Тинатæ]] || || Тинаевы || || || |- | [[Тихилтæ]] || || Тихиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тлаттæ]] || || Тлатовы || || || |- | [[Тлаттатæ]] || Тылаттатæ, Тладтатæ || Тулатовы || || || |- | [[Тменатæ]] || || Тменовы || || || |- | [[Тобойтæ]] || || Тобоевы || || || |- | [[Тогойтæ]] || || Тогоевы || თოგოშვილი || || |- | [[Тогызтæ]] || Тогуызтæ || Тогузовы || || || |- | [[Тогъуызатæ]] || Тогъузатæ || Тогузаевы, Тогузовы || || || |- | [[Токатæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Толастæ]] || || Толасовы || || || |- | [[Толпартæ]] || || Толпаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Томайтæ]] || || Томаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Торозтæ]] || Тъорозтæ || Торозовы || || || |- | [[Торчынатæ]] || Торчынтæ || Торчиновы || || || |- | [[Тотитæ]] || Тотиатæ || Тотиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тотойтæ]] || || Тотоевы || || || |- | [[Тотратæ]] || Тотыратæ || Тотровы || || || |- | [[Тотыккатæ]] || Тотыгкатæ || Тотиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохсыртæ]] || || Тохсировы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтæ]] || || Тоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтиатæ]] || || Тохтиевы || || || |- | [[Тохъайтæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Тохъмайтæ]] || || Токмаевы || || || |- | [[Туатæ]] || || Туаевы || თვაური || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тубетæ]] || || Тубеевы || || || |- | [[Тугъанатæ]] || || Тугановы || || || |- | [[Тугъантæ]] || дыг. Туйгъантæ || Тугановы || || Tuğan, Orat || |- | [[Тулатæ]] || || Тулаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тулойтæ]] || || Тулоевы || თულოშვილი || || |- | [[Тумантæ]] || || Тумановы || || || |- | [[Тургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Турмантæ]] || || Турмановы || თურმანაშვილი, თურმანიშვილი, თურმანიძე || || |- | [[Турчинтæ]] || || Турчиновы || || || |- | [[Тускъатæ]] || || Тускаевы || || || |- | [[Тыбойтæ]] || Тбойтæ || Тыбоевы, Тбоевы || || || |- | [[Тыбылтæ]] || Тыбылатæ || Тибиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тыджытæ]] || || Тигиевы, Тиджиевы || თიგიშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Тыхостатæ]] || Тхостатæ || Тхостовы || || Tos || |- | [[Тычъитæ]] || || Тчиевы || || || |- | [[Тъæгуыртæ]] || || Тагоровы || || || |- | [[Тъератæ]] || || Тераевы || ტერაშვილი || || |- | [[Тъеройтæ]] || || Тероевы || || || |- | [[Тъехтæ]] || || Теховы || ტეხაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тъоротæ]] || || Тороевы || || || |- | [[Тъотъотæ]] || || Тотоевы || ტოტოშვილი || || |- | [[Тъохтæ]] || || Тоховы || || || |- | [[Търиатæ]] || Търитæ || Триевы || || || |- | [[Тъуратæ]] || || Тураевы || || || |- | [[Тъургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Тъуритæ]] || || Туриевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уазæгтæ]] || || Вазаговы || ვაზაგაშვილი || || |- | [[Уазитæ]] || || Вазиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уаласатæ]] || || Уаласаевы, Валасаевы || || || |- | [[Уалдзæгтæ]] || Уалдзæгатæ || Валдзаговы || ვალძაგაშვილი || || |- | [[Уалытæ]] || || Валиевы || ვალიშვილი || || |- | [[Уанетæ]] || || Ванеевы || ვანეშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Уанитæ‎]] || Уаниатæ || Уаниатæ || ვანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Уардасонтæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Уарзиатæ]] || || Варзиевы || || || |- | [[Уататæ]] || || Ватаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уæбитæ]] || || Вабиевы || || || |- | [[Уæдатæ]] || || Адаевы || || || |- | [[Уæлайтæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлатæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлбæрдитæ]] || || Валбардиевы || || || |- | [[Уæлгæсатæ]] || Уæлгæстæ || Валгасовы || ვალგასაშვილი, ოლგასაშვილი || || |- | [[Уæлионтæ]] || || Валионовы || || || |- | [[Уæтæратæ]] || || Отараевы, Отаровы || || || |- | [[Уруймæгтæ]] || Уырыймæгтæ || Уруймаговы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Убатæ]] || || Убаевы || || || |- | [[Увыдзыхъотæ]] || дыг. Увжихъотæ || Увжикоевы || || || |- | [[Увызатæ]] || || Увизаевы || || || |- | [[Ужегтæ]] || || Ужеговы || || || |- | [[Улубатæ]] || || Улубаевы || || || |- | [[Уллунтæ]] || || Уллуновы || || || |- | [[Уллутæ]] || || Уллуевы || || || |- | [[Уруймагтæ]] || || Уруймаговы || || || |- | [[Урухтæ]] || || Уруховы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Уывызатæ]] || || Увизаевы, Увижиевы, Увижевы || || || |- | [[Уыдыртæ]] || || Удуровы || || || |- | [[Уызегатæ]] || Узегатæ || Ужеговы || || || |- | [[Уылыбиатæ]] || Улубиитæ, Улубитæ || Улубиевы || || || |- | [[Уыртатæ]] || Уртатæ || Уртаевы || || || |- | [[Уырыгатæ]] || || Уаригаевы, Уригаевы || || || |- | [[Уырызмæгтæ]] || Уырызмæгатæ || Урузмаговы || || Kuşdoğan, Kuş, Bakankuş || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уырымтæ]] || Урумтæ || Урумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уырыстæ]] || || Урусовы || || || |- | [[Уырыцхъуатæ]] || Уырыцхъотæ || Уруцкоевы, Урицкоевы || || || |- | [[Уыттыртæ]] || || Уттировы, Утировы || || || |- | [[Фагæтæ]] || || Фагаевы || || || |- | [[Фадзайтæ]] || || Фадзаевы || || || |- | [[Файзултæ]] || || Файзуловы || || || |- | [[Фардзинтæ]] || Фарзитæ || Фардзиновы, Фарзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Фарзихътæ]] || || Фарзиковы || || || |- | [[Фæдантæ]] || || Фадановы || || || |- | [[Фæтдзартæ]] || || Фатдзаровы || || || |- | [[Фæтдзатæ]] || || Фатцаевы || || || |- | [[Фæцатæ]] || || Фацаевы || || || |- | [[Фæрниатæ]] || || Фарниевы || ფარნიაშვილი || || |- | [[Фидаратæ]] || || Фидаровы || || Fidan || |- | [[Фрайтæ]] || || Фраевы || || || |- | [[Фриатæ]] || || Фриевы || || || |- | [[Хабæтæ]] || || Хабаевы || ხაბაზიშვილი, ხაბარელი || || |- | [[Хабетæ]] || || Хабеевы || || || |- | [[Хабитæ]] || || Хабиевы || || || |- | [[Хабыцатæ]] || Хабыцтæ || Хабицовы, Хабицевы || || || |- | [[Хадатæ]] || || Хадаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хадыхъатæ]] || || Хадиковы || || || |- | [[Хайтæ]] || Хуытæ, дыг. Хутæ || Хаевы || || || |- | [[Хамихъотæ]] || || Хамикоевы, Хамиковы || || || |- | [[Ханайтæ]] || || Ханаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хапсæтæ]] || Хапсатæ || Хапсаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Харебатæ]] || || Харебовы || ხარებაშვილი, ხარებაძე || || |- | [[Хаситæ]] || || Хасиевы || ხასიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хасыгатæ]] || || Хасиговы || || || |- | [[Хатутæ (мыггаг)|Хатутæ]] || || Хатуевы || || || |- | [[Хаутатæ]] || Хæутатæ || Хаутовы || || || |- | [[Хацыртæ]] || дыг. Хачиртæ || Хачировы || || || |- | [[Хацъæтæ]] || || Хацаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хæбæлатæ]] || Хæбæлонтæ || Хабаловы, Хабалоновы, Хабеловы || ხაბალაშვილი, ხაბელაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хæблиатæ]] || || Хаблиевы || || || |- | [[Хæдарцатæ]] || Хæдæрцатæ || Хадарцевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хæдзарæгатæ]] || Хæдзæрæгатæ, Хæдзарагатæ || Хадзараговы || || || |- | [[Хæлитæ]] || || Халиевы || || || |- | [[Хæмæтатæ]] || Хæмæттæ || Хаматовы || || || |- | [[Хæмæтхъуатæ]] || Хæмæтхъанатæ || Хаматкоевы, Хаматкановы || || || |- | [[Хæмыцатæ]] || Хæмыцтæ, Хæмицатæ || Хамицаевы, Хамицевы || || || |- | [[Хæныкъатæ]] || || Ханикаевы || ხანიკაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хæситæ]] || || Хасиевы || || || |- | [[Хæтгæратæ]] || Хæтгæртæ, Хæтгаратæ || Хатгаровы || || Şahin || |- | [[Хекъилатæ]] || || Хекилаевы, Хекиловы || || Cankılıç, Kaya, Kayar, Kazalan, Yıldırım || |- | [[Хестантæ]] || || Хестановы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хетæгкатæ]] || Хетæггатæ || Хетагуровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хетæгтæ]] || || Хетаговы || ხეთაგაშვილი || || |- | [[Хетъетæ]] || || Хетеевы || || || |- | [[Хлойтæ]] || || Хлоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хнеутæ]] || || Хнеевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Ход (мыггаг)|Ход]] || Ходтæ || Ходовы || || || |- | [[Хозитæ]] || || Хозиевы || ხოზიშვილი, ხოზაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хорантæ]] || || Хорановы || || || |- | [[Хортитæ]] || || Хортиевы || || || |- | [[Хосатæ]] || Хошатæ || Хосаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хосдзаутæ (мыггаг)|Хосдзаутæ]] || дыг. Хуасдзаутæ || Хосцаевы, Хосдзаевы, Хосдзаовы || || || |- | [[Хоситæ]] || || Хосиевы || || Hoşkan, Bakış, Canpolat, Aslan || |- | [[Хосонтæ]] || || Хосоновы || || Öğün, Çınar, Abay || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хосротæ]] || || Хосроевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъонтæ]] || Хотонтæ || Хотоновы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъотæ]] || || Хотоевы, Хотовы || || || |- | [[Хостыхъотæ]] || || Хостикоевы || || || |- | [[Хохайтæ]] || || Хохаевы || ხოხაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хохойтæ]] || || Хохоевы || || || |- | [[Хохтæ]] || || Хоховы || || || |- | [[Хроматæ]] || || Хромаевы, Хромовы || || || |- | [[Хуймантæ]] || || Хуймановы || || || |- | [[Хуритæ]] || || Хуриевы, Хоруевы || ხურაშვილი, ხურიშვილი || || |- | [[Хуыбецтæ]] || Хуыбежтæ || Хубецовы, Хубежовы || ხუბეჟაშვილი || || |- | [[Хуыбиатæ]] || Хуыбатæ || Хубаевы || ხუბაშვილი, ხუბიაშვილი || || |- | [[Хуыбылтæ]] || || Хубуловы || ხუბულაშვილი, ხუბულური || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хуыгатæ]] || || Хугаевы || ხუგაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хуыгистатæ]] || || Хугистовы || || || |- | [[Хуыдæлтæ]] || || Худаловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хуыдиатæ]] || || Худиевы || || || |- | [[Хуыджетæ]] || || Худжиевы, Худжеевы || || || |- | [[Хуыдзиатæ]] || || Худзиевы || || || |- | [[Хуыриатæ]] || || Хуриевы || || || |- | [[Хуырымтæ]] || || Хурумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хуытыгатæ]] || Хуытыгтæ, Хуытъыгатæ, Хуытъыгтæ || Хутуговы, Хутаговы || || || |- | [[Хуыцъистатæ]] || || Хуцистовы || || || |- | [[Хызынтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хынцæгтæ]] || || Хинчаговы || ხინჩაგაშვილი, ხინჩაგოშვილი, ხინჩაგიშვილი || || |- | [[Хъабантæ]] || Хъабанатæ || Кабановы || ყაბანაშვილი || Kayaş || |- | [[Хъагъæрмæзтæ]] || || Кагермазовы, Кагармазовы || || || |- | [[Хъадатæ]] || || Кадаевы || || || |- | [[Хъазбегтæ]] || Хъазбектæ || Казбековы || || || |- | [[Хъазитæ]] || Хъазиатæ || Казиевы || ყაზაშვილი || || |- | [[Хъаиртæ]] || Хъайыртæ || Каировы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъайсынтæ]] || Хъайсынатæ || Кайсиновы || || Kayaş || |- | [[Хъайтмазтæ]] || Хъайтмæзтæ || Кайтмазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъайттатæ]] || || Кайтовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъайтыхътæ]] || || Кайтуковы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъалатæ]] || || Калаевы || || || |- | [[Хъалæгатæ]] || || Калаговы || || || |- | [[Хъалабегтæ]] || || Калабеговы || || || |- | [[Хъалæгкатæ]] || || Калагкаевы, Калагкашвили || || || |- | [[Хъалтуратæ]] || Хъæлтуратæ || Калтуровы || || || |- | [[Хъалутæ]] || || Калуевы || || || |- | [[Хъамæгатæ]] || || Камаговы || || || |- | [[Хъамæрзатæ]] || Хъаммæрзатæ, Хъамырзатæ || Камарзаевы, Камурзаевы || || Güngör || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъамбегатæ]] || || Камбеговы || || || |- | [[Хъамбердиатæ]] || || Камбердиевы || || || |- | [[Хъамболтæ]] || || Камболовы || || || |- | [[Хъамыхъотæ]] || || Камиковы, Камуковы || || || |- | [[Хъантемуртæ]] || Хъантемыртæ || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемыратæ]] || || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемырзатæ]] || || Кантемирзаевы || || || |- | [[Хъантетæ]] || || Кантеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъанухътæ]] || Хъаныхътæ || Кануковы || || Kanık || |- | [[Хъанцалтæ]] || || Канцаловы || || || |- | [[Хъанцаутæ]] || || Канцаевы, Ганцауровы || || || |- | [[Хъаныхъуатæ]] || || Кануковы || || Yıldırım, Konak || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъарабугъатæ]] || Хъæрæбугъатæ, Хъарабогъатæ || Карабугаевы || || Karaboğa || |- | [[Хъарадзаутæ]] || || Каражаевы || || || |- | [[Хъараонтæ]] || || Караоновы || || || |- | [[Хъаратæ]] || || Караевы || ყარაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъарацатæ]] || Хъарацтæ, Хъæрæцатæ || Карацаевы, Карцаевы, Карацевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъардантæ]] || || Кардановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъариатæ]] || || Кариаевы, Каряевы || || || |- | [[Хъауратæ]] || || Кауровы || || || |- | [[Хъацантæ]] || || Кацановы || || || |- | [[Хъацонтæ]] || || Кацоновы || || || |- | [[Хъæбæлотæ]] || || Кабалоевы || || || |- | [[Хъæбæлтæ]] || || Кабаловы || || || |- | [[Хъæвдынтæ]] || || Кавдиновы || || || |- | [[Хъæдохтæ]] || || Кадоховы || || || |- | [[Хъæлæмырзатæ]] || || Каламурзаевы || || || |- | [[Хъæлицтæ]] || || Калицовы, Калицевы || || || |- | [[Хъæллатæ]] || || Каллаевы || || || |- | [[Хъæрæгъæстæ]] || || Карагасовы || || || |- | [[Хъæрæсатæ]] || || Карасаевы, Карасевы || || || |- | [[Хъæрджынтæ]] || дыг. Гъæргинтæ || Каргиновы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъæрутынтæ]] || || Курутуновы || || || |- | [[Хъæссохатæ]] || || Касохоевы, Касоховы || || || |- | [[Хъæстуатæ]] || || Кастуевы || || || |- | [[Хъæцлæутæ]] || || Кацлаовы, Качлаевы, Качлавовы || ყაჩლავაშვილი, გაჩლავაშვილი, ყაცლავეშვილი, ყაცლავაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъæцмæзтæ]] || || Качмазовы || ყაჩმაზაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъелотæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Хъесатæ]] || || Кесаевы || ყესაშვილი, ხერხეულიძე || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъизилтæ]] || [[Сырдонтæ]] || Кизиловы || || || |- | [[Хъизинтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хъилæгатæ]] || || Килаговы || || || |- | [[Хъиргъатæ]] || Хъиргъуатæ || Киргаевы, Киргуевы || || || |- | [[Хъиргъутæ]] || || Киргуевы || || || |- | [[Хъмбиатæ]] || || Кмбиевы || || || |- | [[Хъмбистæ]] || || Кумбисовы || || || |- | [[Хъодалатæ]] || || Кодалаевы || ყოდალაშვილი || || |- | [[Хъодзастæ]] || || Кодзасовы || || || |- | [[Хъозитæ]] || Хъожитæ || Кожиевы || || || |- | [[Хъойбайтæ]] || || Койбаевы || || || |- | [[Хъондатæ]] || || Кондаевы || || || |- | [[Хъониатæ]] || || Кониевы || || || |- | [[Хъорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Хъоротæ]] || || Короевы || || || |- | [[Хъотайтæ]] || || Котаевы || ყოთაშვილი || || |- | [[Хъоцлатæ]] || || Коцлаевы, Коцловы || || || |- | [[Хъоцхъаратæ]] || || Коцкараевы || || || |- | [[Хъоцытæ]] || || Кочиевы || ყოჩიშვილი || || |- | [[Хъулатæ]] || || Куловы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъулчитæ]] || || Кульчиевы || || || |- | [[Хъумсиатæ]] || Хъумситæ || Кумсиевы || ყუმსიშვილი, ყუმსიაშვილი || || |- | [[Хъуппетæ]] || || Купеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъуталатæ]] || || Куталаевы || || || |- | [[Хъуыбадтæ]] || дыг. Хъубадтæ || Кубатиевы || || Kubat || |- | [[Хъуыдакатæ]] || Хъуыдаккатæ || Кудаковы || || Doğan, Kanpolat || |- | [[Хъуыдзилтæ]] || Хъуызилтæ || Кизиловы || ყიზილაშვილი, ყუძილაშვილი || || |- | [[Хъуызелтæ]] || дыг. Хъужелтæ || Кужеловы, Кузеловы || || || |- | [[Хъуылагъартæ]] || || Кулагаровы || || || |- | [[Хъуылатæ]] || дыг. Хъулатæ || Кулаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хъуылымбегтæ]] || || Кулумбеговы || ყულუმბეგაშვილი || || |- | [[Хъуыриатæ]] || || Куриаевы || || || |- | [[Хъуысатæ]] || || Кусовы || || Kuşhan, Teker, Ata, Alankuş, Ünal, Kuş, Eren, Elden, Kuşoğlu, Kuşdoğan, Bakankuş || |- | [[Хъуыссæтæ]] || || Куссаевы, Кусаевы || || || |- | [[Хъыбызтæ]] || Хъибизтæ || Кибизовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъыбылтæ]] || || Кибиловы || ყიბილაშვილი || || |- | [[Хъылыцтæ]] || || Кличевы || || || |- | [[Хъыргъатæ]] || || Каргаевы || || || |- | [[Цабайтæ]] || || Цабаевы || ცაბაშვილი || || |- | [[Цагъатæ]] || || Цагаевы || || || |- | [[Цакъотæ]] || || Цакоевы || || || |- | [[Цалитæ]] || || Цалиевы || || || |- | [[Цæбитæ]] || || Чабиевы, Цабиевы || ჩაბიშვილი || || |- | [[Цæболтæ]] || || Цаболовы || || || |- | [[Цæгæратæ]] || || Цагараевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цæголтæ]] || || Цаголовы || || || |- | [[Цæйкостæ]] || || Цайкосовы || || || |- | [[Цæкулатæ]] || || Цакуловы || || || |- | [[Цæлкостæ]] || || Цалкосовы || || || |- | [[Цæллагатæ]] || Цæллагтæ, Цæллаггатæ || Цаллаговы, Цаллагаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Тидлатæ]] |- | [[Цæллатæ]] || || Цаллаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Цæлойтæ]] || || Цалоевы || || || |- | [[Цæлыккатæ]] || || Цаликовы || || Selikoğlu || |- | [[Цæндиатæ]] || || Цандиевы, Чандиевы || || || |- | [[Цæппойтæ]] || || Цаппоевы || || || |- | [[Цæратæ]] || Цæриатæ || Цараевы, Цариевы, Чараевы || ცარაშვილი, ჩარაშვილი, ჩარაული || || |- | [[Цæрæктæ]] || || Цараковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цæрæхатæ]] || Царахатæ || Цараховы || || || |- | [[Цæргæстæ (мыггаг)|Цæргæстæ]] || Цæргæсатæ || Царгасовы || || || |- | [[Цæрикъатæ]] || || Царикаевы || || Sarıaslan, Yılmaz, Oğuz || |- | [[Цæруатæ]] || || Царуевы || || || |- | [[Цæрукъатæ]] || || Царукаевы || || || |- | [[Цæукъатæ]] || || Цавкаевы || || || |- | [[Цæукъилтæ]] || || Цавкиловы || || || |- | [[Цæукъистæ]] || || Цавкисовы || || || |- | [[Цегойтæ]] || || Цегоевы || || || |- | [[Цереккатæ]] || Церекатæ || Церекаевы, Церековы || || || |- | [[Цехъотæ]] || Цехъойтæ || Цекоевы || || || |- | [[Цинуатæ]] || || Цинуаевы || || || |- | [[Цитджитæ]] || || Цитджиевы || || || |- | [[Циукъатæ]] || || Циукаевы || || || |- | [[Цогойтæ]] || || Цогоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цоколатæ]] || || Цоколовы, Цоколаевы || || || |- | [[Цомайтæ]] || || Цомаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цомартатæ]] || || Цомартовы || || Yılmaz || |- | [[Цопанатæ]] || Цопантæ || Цопановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цорæтæ]] || || Цораевы || || || |- | [[Цорионтæ]] || || Цорионовы || || || |- | [[Цоритæ]] || || Цориевы || || Karaaslan, Şahingöz, Yıldız || |- | [[Цорцæхъуатæ]] || || Цорцакаевы || || || |- | [[Цохътæ]] || || Цоковы || || || |- | [[Цоцитæ]] || Чочитæ || Цоциевы, Чочиевы || ჩოჩიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цуратæ]] || || Цуровы || || || |- | [[Цухитæ]] || || Цухиевы || || || |- | [[Цуцатæ]] || || Цуцаевы || || || |- | [[Цуцитæ]] || || Цуциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цыбыртæ]] || || Цибировы, Чибировы || ჩიბირაშვილი || || |- | [[Цыдатæ]] || Цыдадтæ || Цидаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цыдугъатæ]] || || Цидуговы || || || |- | [[Цыккатæ]] || Цъыккатæ || Цикаевы, Цкаевы || || || |- | [[Цырыхатæ]] || || Цириховы || || || |- | [[Цыхуырбатæ]] || Цхуырбатæ || Цховребовы, Цхурбаевы || ცხოვრებაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цгъойтæ]] || || Цгоевы || || || |- | [[Цъæйтæ]] || Цæйтæ || Цаевы, Чиаевы || || || |- | [[Цъæриттæ]] || Цъæриттатæ || Царитовы || || || |- | [[Цъæхилтæ (мыггаг)|Цъæхилтæ]] || || Цахиловы || || Alpay || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Цъæхойтæ]] || || Цахоевы || || || |- | [[Цъебатæ]] || || Цебаевы || || || |- | [[Цъебойтæ]] || || Цебоевы, Цебовы || || || |- | [[Цъеутæ]] || Чъеутæ || Цеовы, Чеовы || || || |- | [[Цъонбойтæ]] || || Цонбоевы || || || |- | [[Цъоппойтæ]] || || Цоппоевы || || || |- | [[Цъугкитæ]] || || Цугкиевы || || || |- | [[Цъыгкатæ]] || || Цигкаевы || || || |- | [[Чеджемтæ]] || дыг. Чегемтæ || Чеджемовы, Чегемовы || || Şahbudak, Çecen, Kuşhan || |- | [[Чекойтæ]] || || Чекоевы || || || |- | [[Челæхсатæ]] || Челехсатæ, Чилæхсатæ || Келехсаевы, Челехсаевы, Чилахсаевы || ქელეხსაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Челдытæ]] || || Челдиевы, Чельдиевы, Гелдиевы || ჩელდიშვილი, გელდიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чеметæ]] || || Чемеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чертхъотæ]] || Чертыхъотæ || Черткоевы, Кердигоевы, Чертикоевы, Кердикоевы || ქერდიგაშვილი, ქერდუყაშვილი, ქერდიყაშვილი, ქერდიყოშვილი, ქერდუხაშვილი, ქერდიხაშვილი, ქერდიხოშვილი || || |- | [[Черчестæ]] || || Черчесовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Чеселатæ]] || || Чеселаевы, Чеселовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Четойтæ]] || || Четоевы, Кетоевы || || || |- | [[Чехойтæ]] || || Чехоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чехтæ]] || || Чеховы || || || |- | [[Чибитæ]] || || Чибиевы || || || |- | [[Чихтистæ]] || || Чихтисовы || || || |- | [[Чыпыртæ]] || Чыпырытæ || Чипировы || || || |- | [[Чысиатæ]] || Чсиатæ || Чшиевы, Чсиевы, Кисиевы || ქისიშვილი || || |- | [[Чъебойтæ]] || || Чебоевы || || || |- | [[Чъелетæ]] || || Келеевы, Келиевы || || || |- | [[Чъерджиатæ]] || || Черджиевы || || || |- | [[Чъеруатæ]] || || Черуаевы || || || |- | [[Чъеутæ]] || || Чеоевы, Чеовы || || || |- | [[Чъыбызтæ]] || || Чибизовы || || || |- | [[Чъыбылатæ]] || Чъыбылтæ || Чибиловы, Кибиловы || კიბილაშვილი, ჭიბილაშვილი || || |} == Кæс ноджы == * [[Рагон ирон мыггæгтæ]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * [[Гаглойты Зинæ]]. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф. * [[Гецати Афæхъо]]. Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу: Ир, 2019. — 383 ф. * Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон мыггæгтæ|*]] fc0aoxr0h4fy25rrqsjio77rfzeyb25 588033 588025 2025-07-06T15:37:46Z Taamu 795 588033 wikitext text/x-wiki '''Ирон мыггаг''' æмæ '''дыгурон мыггаг''' — хæстæджыты стыр къорд, ис дзы, тугхæстæг чи æййафы æмæ нæлгоймæггы ’рдыгæй иу рагфыдæлæй чи равзæрдис, цалдæр ахæм [[патроними]]йы. Алы мыггаг дæр хуыдтой йæ рагфыдæлы номæй, фæлæ, йæ рагфыдæлы ном чи нæ хаста, ахæм мыггæгтæ дæр уыдис. Мыггаджы бинонты æхæнад æмæ патронимийæ хицæн кодта уымæй, æмæ нæ уыдис коллективон куыстад æмæ иумæйаг исбонæй цыдæртæ. Мыггаджы ’хсæн æхсæнадон царды уагæвæрджытæ уыдысты хистæртæ æмæ мыггаджы æмбырд. Тугхæстæгдзинады æмбарæн æмæ æнкъарæн бæрæг кодта мыггаджы уæнгты хæстæ æмæ бартæ: мыггаджы мидæг тугхæстæгиуæджы ахастдзинæдтæ сæйрагдæр кæй уыдысты, уыцы хъуыддаг фидар æмæ нывыл кодта ирон фыдæлтыккон æхсæнады царды æппæт къабæзтæ дæр. Ирон мыггаджы миниуджытæ æмæ æууæлтæм хауынц: [[экзогами]], кæрæдзийæн æххуыс ([[зиу]]), кæрæдзийы хъахъхъæнын ([[туг исын]]).<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Номхыгъд == {| class="sortable wikitable" ! Мыггаг !! Æндæр варианттæ !! [[Уырыссаг æвзаг|Уырыссагау]] !! [[Гуырдзиаг æвзаг|Гуырдзиагау]] !! [[Туркаг æвзаг|Туркагау]] !! [[Рагон ирон мыггæгтæ|Рагон мыггаг]] |- | [[Абайтæ]] || || Абаевы || აბაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Абациатæ]] || Абацитæ || Абациевы || აბეწაშვილი || || |- | [[Абæгатæ]] || || Абагаевы, Абаговы || || || |- | [[Абелатæ]] || || Абеловы || || || |- | [[Абетæ (мыггаг)|Абетæ]] || || Абеевы || || || |- | [[Абитæ]] || Абиатæ || Абиевы || || || |- | [[Абойтæ]] || || Абоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абочитæ]] || || Абочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абысалтæ]] || дыг. Абисалтæ || Абисаловы || || Arpat, Alpsal, Abisal || |- | [[Агетæ]] || || Агеевы || || || |- | [[Аготæ]] || || Агоевы || || || |- | [[Агуыдзатæ]] || Агуыдзтæ || Агузовы || || Polat || |- | [[Агънатæ]] || || Агнаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Адæтæ]] || Адатæ || Адаевы || || || |- | [[Адетæ]] || || Адеевы || ადეშვილი, ადეიშვილი || || |- | [[Адотæ]] || || Адоевы || || || |- | [[Адтутæ]] || || Адтуевы || || || |- | [[Адырхатæ]] || || Адырхаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Аджетæ]] || || Аджеевы || || || |- | [[Ажатæ]] || || Ажаевы || || || |- | [[Азанитæ]] || || Азаниевы || || || |- | [[Азаутæ]] || || Азаовы, Азовы || || || |- | [[Азæмæттæ]] || || Азаматовы || || || |- | [[Азджеритæ]] || || Азджериевы || || || |- | [[Азитæ]] || Азиатæ, Адзитæ, Ажитæ || Адзивы, Азиевы, Аджиевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Азнауртæ]] || Æзнауртæ, Æзнауыратæ || Азнауровы || || || |- | [[Айдаболтæ]] || || Айдаболовы || || || |- | [[Айдаматтæ]] || || Айдаматовы || || || |- | [[Айдартæ]] || || Айдаровы || აიდარაშვილი || || |- | [[Айлазтæ]] || || Айлазовы || || || |- | [[Айлартæ]] || || Айларовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Айсынтæ]] || || Айсиновы || || || |- | [[Айтегтæ]] || || Айтеговы || || || |- | [[Аккатæ]] || Аккæтæ, Агкатæ || Агкаевы, Аккаевы, Акаевы || || || |- | [[Аккалтæ]] || Аккæлатæ || Аккаловы, Аккалаевы || || || |- | [[Аккетæ]] || || Аккеевы || || || |- | [[Акъотæ]] || || Акоевы || || || |- | [[Акъуатæ]] || Акъатæ || Акоевы || || || |- | [[Алæгатæ (мыггаг)|Алæгатæ]] || || Алаговы || || || |- | [[Алæджыхъотæ]] || || Аладжикоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алæтæ]] || || Алаевы || || || |- | [[Алдахътæ]] || || Алдаковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Алиатæ]] || || Алиевы, Алиаевы || || || |- | [[Алибектæ]] || Алибегтæ || Алибековы || || || |- | [[Ализатæ]] || Алидзатæ || Ализовы, Алидзовы || || || |- | [[Алихантæ]] || || Алихановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алмахситтæ]] || || Алмахситовы || || || |- | [[Алохтæ]] || || Алоховы || || || |- | [[Алхазтæ]] || Æлхæзтæ || Алхазовы || || || |- | [[Алхъацатæ]] || || Алкацевы || || || |- | [[Алцæгъатæ]] || || Алцаговы || || || |- | [[Алыккатæ]] || || Аликовы || || || |- | [[Амилахуантæ]] || || Амилахановы || || || |- | [[Амирантæ]] || || Амирановы || || || |- | [[Амотæ]] || || Амоевы || || || |- | [[Амырхантæ]] || || Амирхановы || || || |- | [[Анатæ]] || || Анаевы || || || |- | [[Андиатæ]] || || Андиевы || || || |- | [[Андудтатæ]] || || Андутовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Андыратæ]] || || Андриевы || || || |- | [[Ансаутæ]] || || Ансаовы || || || |- | [[Апатæ]] || || Апаевы || || || |- | [[Аппетæ]] || || Аппеевы || || || |- | [[Аппиатæ]] || Аппитæ || Аппиевы || || || |- | [[Араптæ]] || || Араповы || || || |- | [[Арæнтæ]] || || Арановы || || || |- | [[Арбиатæ]] || || Арбиевы || || || |- | [[Ардасентæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Ардитæ]] || || Ардиевы || || || |- | [[Ардзинтæ]] || Арджинтæ || Ардзиновы || || || |- | [[Аркъалтæ]] || || Аркаловы || || || |- | [[Аркъаутæ]] || || Аркаевы || || || |- | [[Аркъацтæ]] || || Аркацевы || || || |- | [[Арсæгатæ]] || Арсæгтæ || Арсаговы || || || |- | [[Арсентæ]] || || Арсеновы || || || |- | [[Арцутантæ]] || || Арцутановы || || || |- | [[Арчилтæ]] || || Арчиловы || || || |- | [[Арысхантæ]] || || Арисхановы, Арусхановы || || || |- | [[Асатæ]] || || Асаевы || ასაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Асесатæ]] || || Асесовы || || || |- | [[Асетæ]] || || Асеевы || || Aşetey, Akman, Ergenç, Gencar || |- | [[Аситæ]] || || Асиевы || || || |- | [[Аскертæ]] || || Аскеровы || || || |- | [[Асланбектæ]] || || Асланбековы || || || |- | [[Аслантæ]] || || Аслановы || || || |- | [[Аслæмырзатæ]] || Асламурзатæ || Асламурзаевы || || || |- | [[Аслæныхъатæ]] || || Асланукоевы || || || |- | [[Аспиатæ]] || Аспитæ || Аспиевы || || || |- | [[Астантæ]] || || Астановы || || || |- | [[Астатæ]] || || Астаевы || || || |- | [[Атабитæ]] || || Атабиевы || || || |- | [[Атайтæ]] || || Атаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Атаратæ]] || || Атаровы || || || |- | [[Атцетæ]] || || Атцеевы || || || |- | [[Аулохтæ]] || || Авлоховы || ავლოხაშვილი || || |- | [[Ахбердтæ]] || || Ахбердовы || || || |- | [[Ахлæутæ]] || || Ахлаовы || || || |- | [[Ахохатæ]] || Ахохтæ || Ахоховы || || || |- | [[Ахъитæ]] || Акъитæ || Акиевы || || || |- | [[Ацæмæзтæ]] || || Ацамазовы || || || |- | [[Аццетæ]] || Адцетæ || Аццеевы, Адцеевы || || || |- | [[Æбатæ]] || || Абаевы || || || |- | [[Æгайтæ]] || Гайтæ || Агаевы || || || |- | [[Æгкацатæ]] || Æккацатæ || Агкацевы || || || |- | [[Æгъуызартæ]] || дыг. Æгъузартæ || Агузаровы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Æккæлатæ]] || || Акалаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлбегатæ]] || || Албеговы || || Erdoğan, Kılıç, Kaplan, Duman, Çetin, Duran, Altınok, Cidal, Ceylan, Özel || |- | [[Æлбегтæ]] || || Албеговы || || || |- | [[Æлбортæ]] || Æлборатæ || Алборовы || ალბორაშვილი, არბოლიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлдаттатæ]] || || Алдатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлхæстæ]] || || Алхасовы || || || |- | [[Æмбалтæ]] || Æмбалатæ || Амбаловы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Æнгъæдатæ]] || || Ангадаевы || || || |- | [[Æрситæ]] || Æршитæ || Аршиевы || || || |- | [[Æрсойтæ]] || || Арсоевы || არსოშვილი || || |- | [[Æрчъеккатæ]] || || Арчеговы, Арчековы || || Erçek || |- | [[Æрчъынатæ]] || || Арчиновы, Аркинаевы || || || |- | [[Æссонтæ]] || || Ассоновы || || || |- | [[Æфсæнтæ]] || Æвсæнтæ || Авсановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Æфсæрæгтæ]] || || Авсараговы || || || |- | [[Æхболæттæ]] || Ахболаттæ, Ахболæттæ, Æхболтæ || Ахболатовы, Ахполовы || || || |- | [[Æхсаратæ]] || || Ахсаровы || || || |- | [[Æчетæ]] || Ачетæ || Ачеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бабатæ]] || Бабиатæ || Бабаевы, Бабиаевы || ბაბაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бабочитæ]] || || Бабочиевы, Бабоциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Багатæ]] || || Багаевы || ბაგაშვილი, ბაგაური || || |- | [[Багъæратæ]] || Багъратæ || Баграевы || || || |- | [[Бад (мыггаг)|Бад]] || Бадтæ || Бадовы || || Demir, Tekin, Eryurt, Sungur, Utku, Unal || |- | [[Бадтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бадзиатæ]] || Бадзитæ, Баджиатæ || Бадзиевы, Баджиевы || || || |- | [[Бадзоатæ]] || Бадзуатæ || Бадзоевы || || || |- | [[Базитæ]] || || Базиевы || || || |- | [[Базыратæ]] || Базыртæ || Базыровы, Базровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Байатæ]] || || Баевы || || || |- | [[Баймæтатæ]] || Баймæтæтæ, Баймæттæ || Байматовы || || || |- | [[Байсонгъуртæ]] || Байсонгъуыртæ || Байсонгуровы, Байсангуровы || || || |- | [[Байтæ]] || || Баевы || || || |- | [[Байтугъантæ]] || || Байтугановы || || || |- | [[Байхъултæ]] || || Байкуловы || || || |- | [[Байцатæ]] || || Байцаевы || || || |- | [[Балатæ]] || Баллатæ || Баллаевы || || || |- | [[Баликъотæ]] || || Баликоевы || || || |- | [[Барататæ]] || || Баратовы, Баратаевы || ბარათაშვილი || || |- | [[Барахътæ]] || || Бараковы || || || |- | [[Басатæ]] || || Басаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Басилатæ]] || Басилтæ || Басилаевы, Басиловы || || Tekel || |- | [[Баситæ]] || || Басиевы || ბასიშვილი || Başi || [[Тидлатæ]] |- | [[Баскатæ]] || Баскъатæ || Баскаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Батотæ]] || || Батоевы || || || |- | [[Батæртæ]] || Батæратæ || Батаровы, Батыровы || || || |- | [[Батиатæ]] || || Батяевы || ბატიაშვილი || Batıbay, Peyik, Bingöl, Erdem || |- | [[Бахъатæ]] || || Бакаевы || || || |- | [[Бациатæ]] || Бацитæ || Бациевы, Бачиевы || || || |- | [[Бæгъиатæ]] || || Багиаевы || ბაღიაძე || || |- | [[Бæдоатæ]] || || Бадоевы || || || |- | [[Бæдтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бæззатæ]] || || Баззаевы || ბაზაშვილი || || |- | [[Бæзойтæ]] || || Базоевы || || || |- | [[Бæлойтæ]] || || Балоевы || || || |- | [[Бæрæзгатæ]] || || Баразговы || || || |- | [[Бæройтæ]] || || Бароевы, Бараевы || || || |- | [[Бæтатæ]] || Бататæ || Батаевы || || || |- | [[Бæтæгатæ]] || || Батаговы || || || |- | [[Бæцæзатæ]] || || Бацазовы || || || |- | [[Бæциатæ]] || || Бациевы || || || |- | [[Бæцойтæ]] || || Бацоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бдайциатæ]] || Бдайцайтæ || Бдайциевы, Бдайцаевы || || || |- | [[Бебилтæ]] || || Бебиловы || || || |- | [[Бегкатæ]] || || Бегкаевы || || || |- | [[Беджызатæ]] || Беджызтæ || Бегизовы || ბეგიზაშვილი || || |- | [[Бедойтæ]] || || Бедоевы || ბედოშვილი, ბედოიძე || Erdem || |- | [[Безатæ]] || Бежатæ || Бежаевы, Безаевы || || || |- | [[Беккуызартæ]] || || Бекузаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бекъойтæ]] || || Бекоевы || || || |- | [[Бекъуыртæ]] || дыг. Бекъуртæ || Бекуровы || || || |- | [[Белеккатæ]] || Белыккатæ, Белегкатæ || Беликовы || || || |- | [[Беппитæ]] || || Беппиевы || || || |- | [[Бердитæ]] || Бердиатæ || Бердиевы || || || |- | [[Беритæ]] || || Бериевы || ბერიაშვილი || || |- | [[Бердыхъотæ]] || || Бердиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беркъатæ]] || || Беркаевы || || || |- | [[Берозтæ]] || || Берозовы, Березовы || ბეროზაშვილი || Tüze || |- | [[Беройтæ]] || || Бероевы || || || |- | [[Беруатæ]] || || Бероевы || ბერუაშვილი || Kocak || |- | [[Берчъысатæ]] || Беркъисатæ || Беркисаевы || || || |- | [[Бесатæ]] || || Бесаевы || ბესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беслехъотæ]] || || Беслекоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Бесолтæ]] || || Бесолтæ || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бестантæ]] || || Бестановы || || || |- | [[Бестаутæ]] || || Бестаевы || ბესთავაშვილი || || |- | [[Бетантæ]] || || Бетановы || || || |- | [[Бететæ]] || || Бетеевы || ბეთეშვილი, ბეთიაშვილი || || |- | [[Бетрозтæ]] || || Бетрозовы || || || |- | [[Бзартæ]] || Бузартæ || Бзаровы || || Öztürk, Salman, Bizarte || |- | [[Бзæтæ]] || Бызæтæ || Бзаевы || || Açık || |- | [[Бзитæ]] || || Бзиевы || ბზიშვილი || || |- | [[Биазыртæ]] || Биазæртæ || Бязровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Биастæ]] || || Биасовы, Бясовы || || || |- | [[Бибуатæ]] || Биботæ || Бибоевы || || || |- | [[Бибылтæ]] || || Бибиловы || ბიბილაშვილი, ბიბილეიშვილი, ბიბილური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бигъатæ]] || || Бигаевы || || || |- | [[Бигъуылатæ]] || Бигъуылтæ || Бигулаевы, Бигуловы || ბიღულაშვილი || || |- | [[Бидартæ]] || Быдартæ || Бидаровы || || || |- | [[Бидетæ]] || || Бидеевы || || || |- | [[Бидыхтæ]] || || Бидиховы || || || |- | [[Биджелтæ]] || Биджелатæ || Биджеловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бикъойтæ]] || || Бикоевы || ბიკოშვილი || || |- | [[Билаонтæ]] || || Билаоновы || || || |- | [[Бимбасатæ]] || || Бимбасовы || || Iyigün || |- | [[Бирæгътæ]] || || Бираговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Бисойтæ]] || || Бисоевы || || || |- | [[Битартæ]] || || Битаровы || ბითარაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Битатæ]] || Быдтатæ<ref>Мамсуровы: история и современность — Владикавказ: Проект-Пресс, 2006. — 320 с.</ref> || Битаевы || || || |- | [[Битетæ]] || || Битеевы, Битиевы || ბითეშვილი || || |- | [[Битутæ]] || || Битуевы || || Öğün || |- | [[Битъæртæ]] || Битъæрагонтæ || Битаровы || || || |- | [[Битъитæ]] || Бититæ || Битиевы || ბიტიაშვილი || || |- | [[Бицатæ]] || || Бицаевы || || || |- | [[Бицъотæ]] || || Бицоевы || ბიწოშვილი, ბიჭაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бичегкутæ]] || || Бичегкуевы || || || |- | [[Бичерахтæ]] || || Бичераховы || || || |- | [[Блитæ]] || Блиатæ || Блиевы || || || |- | [[Богъатæ]] || || Боговы || || || |- | [[Бокотæ]] || || Бокоевы, Боковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Болататæ]] || || Болатаевы || ბოლათაშვილი || || |- | [[Болиатæ]] || || Болиевы || || Ata, Öztürk, Taştan || |- | [[Боллотæ]] || || Боллоевы || || || |- | [[Борæтæ (мыггаг)|Борæтæ]] || || Бораевы || || Uğur || |- | [[Борсиатæ]] || Борсæтæ, Борситæ || Борсиевы || || || |- | [[Борыхъуатæ]] || || Борукаевы || || || |- | [[Босыктæ]] || || Босиковы || ბოსიკაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Ботъитæ]] || || Ботиевы || || Timur || |- | [[Ботъотæ]] || || Ботоевы || || || |- | [[Бохотæ]] || || Бохоевы, Боховы || || || |- | [[Боцитæ]] || || Боциевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Боцуатæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Боцъотæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Братæ]] || || Браевы || || || |- | [[Брциатæ]] || Бырциатæ || Брциаевы, Брциевы || || || |- | [[Брытъиатæ]] || || Бритаевы || || || |- | [[Бтемыратæ]] || || Бтемировы || || || |- | [[Бубайтæ]] || || Бубаевы || || || |- | [[Бубиатæ]] || || Бубиевы || || || |- | [[Бугатæ]] || || Бугаевы || || || |- | [[Бугъатæ]] || || Буговы || || || |- | [[Бугъойтæ]] || || Бугоевы || || || |- | [[Бугъулитæ]] || || Бугулиевы || || || |- | [[Будайтæ]] || || Будаевы || || || |- | [[Будзитæ]] || Буджитæ || Будзиевы, Буджиевы, Будиевы || ბუჯიაშვილი || || |- | [[Букуылтæ]] || Букъултæ || Букуловы || || || |- | [[Булацатæ]] || || Булацевы || || || |- | [[Булкъатæ]] || || Булкаевы || ბულკაშვილი || || |- | [[Буратæ]] || || Бураевы || || || |- | [[Бурдзиатæ]] || Бурдзиутæ || || Бурдзиевы || || |- | [[Бутатæ]] || || Бутаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Быгъдатæ]] || || Бигдаевы, Багдаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Быгъуатæ]] || || Бигуевы || || || |- | [[Быгъуылтæ‎]] || Бугултæ || Бугуловы || ბუღულაშვილი || || |- | [[Быдатæ]] || || Бидаевы || || || |- | [[Быдзыхъотæ]] || || Бидзикоевы, Бидзиковы, Бзиковы || || || |- | [[Быдзытæ]] || || Бидзиевы || || || |- | [[Бызыккатæ]] || Бызыктæ || Бзиковы, Бизикоевы, Бизиковы || || || |- | [[Бызыратæ]] || || Бизираевы || || || |- | [[Бырнацтæ]] || Бурнацтæ || Бурнацевы || || || |- | [[Быцентæ (мыггаг)|Быцентæ]] || Бцентæ || Биченовы, Бценовы || ბიჩინაშვილი || || |- | [[Габантæ]] || || Габановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габатæ]] || || Габаевы || გაბაშვილი || || |- | [[Габаттæ]] || || Габатовы || || || |- | [[Габетæ]] || || Габеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габитæ]] || || Габиевы || || || |- | [[Габойтæ]] || || Габоевы || გაბოძე || || |- | [[Габолатæ]] || || Габолаевы, Габалаевы, Габоловы, Габаловы || || || |- | [[Габотæ]] || || Габовы || || || |- | [[Габпатæ]] || Гаппатæ || Гаппаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габутæ]] || Гæбутæ || Габуевы || || || |- | [[Габысатæ]] || Габыстæ, дыг. Габистæ || Габисовы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гагкайтæ]] || Гаккайтæ || Гагкаевы || || || |- | [[Гаглойтæ]] || || Гаглоевы || გაგლოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гадатæ]] || || Гадаевы || || || |- | [[Гаджитæ]] || || Гагиевы || || || |- | [[Гадзалатæ]] || Гæзæлатæ || Гадзаловы, Газаловы || || || |- | [[Гадзитæ]] || Гадзиатæ || Гадзиевы || || || |- | [[Газзацатæ]] || Газæцатæ, Гадзаццатæ || Газацевы || || || |- | [[Гайттатæ]] || || Гайтовы || || || |- | [[Галазтæ]] || || Галазовы || || || |- | [[Галатæ]] || || Галаевы || || || |- | [[Галачитæ]] || || Галачиевы, Галациевы || || || |- | [[Галеутæ]] || || Галеовы, Галеуовы || || || |- | [[Галуантæ]] || || Галуановы, Галавановы || გალავანაშვილი || || |- | [[Гамазтæ]] || || Гамазовы, Гамасовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гаматæ]] || || Гамаевы || || || |- | [[Гамахартæ]] || || Гамахаровы || || || |- | [[Гаппатæ]] || Гапптæ || Гапповы || || || |- | [[Гаппуатæ]] || Габпуатæ || Гаппоевы || || || |- | [[Гасантæ]] || || Гасановы || || || |- | [[Гасситæ]] || || Гассиевы || გასიტაშვილი || || |- | [[Гатайтæ]] || || Гатаевы || || || |- | [[Гатетæ]] || || Гатеевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гатыккотæ]] || Гатыгкотæ || Гатикоевы, Гатикгоевы || || || |- | [[Гахатæ]] || || Гахаевы, Гаховы || || || |- | [[Гацолатæ]] || || Гацолаевы || || || |- | [[Гæбæккатæ]] || Гæбæгкатæ || Габаковы, Габагковы || || || |- | [[Гæбæратæ]] || дыг. Гæбæйратæ || Габараевы || გაბარაშვილი || Yılmaz || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæбуатæ]] || || Габоевы || || || |- | [[Гæбултæ]] || Габултæ || Габуловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæвдынтæ]] || дыг. Гæвдунтæ || Гавдиновы || || || |- | [[Гагацтæ]] || || Гагацовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гагуылатæ]] || Гæгулатæ, Гæгуылатæ, Гагулатæ || Гагулаевы, Гагуловы || || Yalçın || |- | [[Гæгæрцатæ]] || || Гагарцовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæгкутæ]] || || Гагкуевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæгойтæ]] || || Гагоевы || || || |- | [[Гæдиатæ]] || || Гадиевы || || || |- | [[Гæджитæ]] || Гагиатæ || Гагиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæджынатæ]] || Гадзынатæ || Гадзиновы, Гаджиновы || || || |- | [[Гæзæутæ]] || || Газаовы || || || |- | [[Гæздæнтæ]] || || Газдановы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæззатæ]] || || Газаевы, Газзаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гæлæутæ]] || || Галаовы || || || |- | [[Гæлæбатæ]] || || Галабаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæлæбутæ (мыггаг)|Гæлæбутæ]] || || Галабуевы || || || |- | [[Гæлиатæ (мыггаг)|Гæлиатæ]] || Гæлитæ || Галиевы || || || |- | [[Гæлуатæ]] || || Галуевы, Галуаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гæмаонтæ]] || Гæмæонтæ || Гамаоновы || || || |- | [[Гæриатæ]] || || Гариевы || || || |- | [[Гæрисатæ]] || || Гарисовы || || || |- | [[Гæтæгонтæ]] || || Гатагоновы || || || |- | [[Гæтæгтæ]] || || Гатаговы || || || |- | [[Гæтдзитæ]] || || Гатдзиевы, Гаччиевы || || || |- | [[Гæуистæ]] || || Гависовы || || || |- | [[Гегатæ]] || || Гегаевы || || || |- | [[Геккитæ]] || Гегкитæ, Джеджджитæ || Геккиевы, Гегкиевы, Гекиевы || || || |- | [[Гелдытæ]] || Джелдытæ || Гелдиевы || || || |- | [[Гетъотæ]] || || Гетоевы || || || |- | [[Гецатæ]] || || Гецаевы || || || |- | [[Гизойтæ]] || || Гизоевы || || || |- | [[Гиккайтæ]] || || Гиккаевы || || || |- | [[Гиотæ]] || || Гиоевы || || || |- | [[Гобалтæ]] || || Гобаловы || || || |- | [[Гобатæ]] || || Гобаевы || || || |- | [[Гобетæ]] || || Гобеевы || [[Гобеджишвили|გობეჯიშვილი]] || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гобозтæ]] || || Гобозовы || გობოზაშვილი || || |- | [[Гогатæ]] || || Гогаевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Гогунитæ]] || Гогнитæ || Гогниевы, Гогуниевы || || || |- | [[Годызтæ]] || дыг. Годизтæ || Годизовы || || || |- | [[Годжиатæ]] || Годжытæ, Годжитæ || Годжиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Годжыцатæ]] || Годжысатæ || Гогичевы, Гогичаевы || გოგიჩაშვილი, გოგიჩაიშვილი || || [[Тидлатæ]] |- | [[Годзойтæ]] || || Годзоевы || || || |- | [[Гозойтæ]] || || Гозоевы || || || |- | [[Гозымтæ]] || || Гозюмовы, Гозымовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гойатæ]] || || Гойаевы, Гояевы || გოიაშვილი || Kargın || |- | [[Гокъотæ]] || || Гокоевы || || || |- | [[Голотæ]] || || Голоевы || გოლოშვილი || || |- | [[Гоцъитæ]] || || Гоциевы, Гочиевы || გოჩაშვილი, გოციშვილი, გოჩოშვილი || || |- | [[Гоцъойтæ]] || || Гоцоевы, Гоццовы || || || |- | [[Гуæцæлтæ]] || || Гацаловы || || || |- | [[Губатæ]] || || Губаевы || || || |- | [[Гуыбетæ]] || || Губиевы, Губеевы || || || |- | [[Губиатæ]] || Гуыбиатæ || Губиевы || || || |- | [[Гугæлтæ]] || || Гугаловы || || || |- | [[Гугкатæ]] || Гуккатæ || Гугкаевы || || Gök || |- | [[Гулатæ]] || || Гулаевы || || || |- | [[Гулæртæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гусалтæ]] || Гуссалтæ || Гусаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гусатæ]] || Гуссатæ || Гусовы || || || |- | [[Гусойтæ]] || || Гусоевы || გუსაშვილი, გუსოშვილი || || |- | [[Гутнатæ]] || Гутынатæ, Гутъынатæ || Гутновы || გუთნიაშვილი || || |- | [[Гуцатæ]] || || Гуцаевы || || || |- | [[Гуццатæ]] || || Гудцевы, Гудцовы, Гуццовы || || || |- | [[Гуыбатæ]] || || Губаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гуыбыратæ]] || || Губуровы || || || |- | [[Гуыбыртæ]] || || Губураевы || || || |- | [[Гуылартæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гуымецъатæ]] || || Гумецовы || || || |- | [[Гуынатæ]] || || Гунаевы || || || |- | [[Гуырдзыбетæ]] || Гуырдзыбектæ, дыг. Гурдзибетæ, Гурджибетæ, Гурдзибектæ, Гурджибектæ || Гуржибековы, Гурдзибеевы || || || |- | [[Гуыриатæ]] || || Гуриевы || || || |- | [[Гуырцъытæ]] || || Гурциевы || გურწიშვილი || || |- | [[Гуытъиатæ]] || || Гутиевы || || || |- | [[Гуыцмæзтæ]] || || Гучмазовы || გუჩმაზაშვილი || || |- | [[Гыбызтæ]] || дыг. Гибизтæ || Гибизовы || || || |- | [[Гызыктæ]] || дыг. Гизиктæ || Гизиковы || || || |- | [[Дадæгатæ]] || || Дадагоевы, Дадаговы || || || |- | [[Дадитæ]] || || Дадиевы || || || |- | [[Дадтетæ]] || || Дадтеевы || || || |- | [[Дамбегтæ]] || || Дамбеговы || || || |- | [[Дарчитæ‎]] || || Дарчиевы || დარჩიშვილი, დარჩია || || |- | [[Датитæ]] || || Датиевы || || || |- | [[Датъритæ]] || || Датриевы || || || |- | [[Дауиатæ]] || || Дауевы || || || |- | [[Дауыратæ]] || || Дауровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дæгуйтæ]] || || Дагуевы || || Zorlu || |- | [[Дæдтотæ]] || || Дадтоевы || || || |- | [[Дегъуатæ]] || || || || || |- | [[Дедегкатæ]] || || Дедегкаевы || || || |- | [[Деметæ]] || || Демеевы || || || |- | [[Демыратæ]] || || Демировы, Демуровы || || || |- | [[Диакъонтæ]] || || Диаконовы, Дьяконовы, Дяконовы || დიაკონაშვილი || || |- | [[Диамбегтæ]] || || Диамбековы || || || |- | [[Диготæ]] || || Дигоевы || || || |- | [[Дидартæ]] || Дыдартæ || Дидаровы || || || |- | [[Добатæ]] || Добайтæ || Добаевы || || || |- | [[Додотæ]] || || Додоевы || || || |- | [[Додыгкатæ]] || Додыккатæ || Додиговы, Додиковы || || || |- | [[Дойатæ]] || Доййатæ || Доевы || || || |- | [[Доцитæ]] || Дочитæ || Доциевы, Доцеевы, Дочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дриатæ]] || || Дриаевы, Дряевы || [[Меладзе|მელაძე]] || || |- | [[Дудайтæ]] || || Дудаевы || დუდაშვილი || || |- | [[Дударатæ]] || || Дударовы || || || |- | [[Дудиатæ]] || || Дудиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дулатæ]] || || Дулаевы || || || |- | [[Дыгур (мыггаг)|Дыгур]] || || Дигуровы || || || |- | [[Дыгъуызтæ]] || || Догузовы || || || |- | [[Джангобегтæ]] || || Джангобеговы || || || |- | [[Джедыхъотæ]] || || Джедикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джелытæ]] || || Джелиевы || || || |- | [[Джераптæ]] || || Джераповы || || || |- | [[Джергатæ]] || [[Гергатæ]] || Гергауловы, Джергаевы, Гергаевы || || || |- | [[Джерджитæ]] || Джерджытæ || Джерджиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Джериатæ]] || || Джериевы, Гериевы || || || |- | [[Джигатæ]] || || Джигаевы || || || |- | [[Джиголатæ]] || || Джиголаевы, Гиголаевы || ჯიგოლაშვილი, გიგოლაშვილი || || |- | [[Джимитæ]] || || Джимиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джиотæ]] || || Джиоевы || ჯიოშვილი, ჭიოტაშვილი, ჟიოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Джусойтæ]] || || Джусоевы || ჯუსოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Джыбылатæ]] || Джыбылтæ || Джибиловы || || || |- | [[Джызойтæ]] || || Гизоевы, Джизоевы || გიზოშვილი || || |- | [[Джызымтæ]] || || Гозюмовы || || || |- | [[Джыккайтæ]] || Джыгкайтæ || Джикаевы, Джигкаевы, Гикаевы || ჯიკაშვილი, გიკაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзабайтæ]] || || Джабаевы || || || |- | [[Дзабелатæ]] || || Дзабеловы, Дзаблаевы || || || |- | [[Дзабитæ]] || Жабитæ || Дзабиевы, Джабиевы || || || |- | [[Дзаболатæ]] || || Дзаболаевы, Дзаболовы || || || |- | [[Дзабратæ]] || || Дзабраевы || || || |- | [[Дзагуртæ]] || Дзагуыртæ || Дзагуровы || || || |- | [[Дзадзитæ]] || Жажитæ, Джаджитæ, Зажитæ, Зазитæ || Дзадзиевы, Жажиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзайнухътæ]] || Дзайныхътæ || Дзайнуковы || || || |- | [[Дзампатæ]] || || Дзампаевы || || || |- | [[Дзанайтæ]] || Джанайтæ || Дзанаевы, Джанаевы || || || |- | [[Дзанæгатæ]] || || Дзанаговы || || || |- | [[Дзангуыбеккатæ]] || Дзангуыбегатæ || Дзангубековы || || || |- | [[Дзансолтæ]] || || Дзансоловы || || || |- | [[Дзансохтæ]] || || Дзансоховы || || Kılıç, Altun, Tuncer || |- | [[Дзантиатæ]] || || Дзантиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзапартæ]] || || Дзапаровы || || || |- | [[Дзарасатæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзарастæ]] || || Дзарасовы || || Bozkurt, Çelik, Eroğlu, Haspolat, Türkmen || |- | [[Дзаратæ]] || || Дзараевы || || || |- | [[Дзасохтæ]] || || Дзасоховы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзаттиатæ]] || Дзадтиатæ || Джатиевы || || || |- | [[Дзаттотæ]] || || Дзаттоевы || || || |- | [[Дзахатæ]] || Дзæхатæ || Дзаховы || || || |- | [[Дзахотæ]] || Дзаххотæ || Дзахоевы || || || |- | [[Дзахсортæ]] || || Дзахсоровы || || || |- | [[Дзæгойтæ]] || || Дзагоевы || || || |- | [[Дзæгъиатæ]] || || Джагаевы || || || |- | [[Дзæгъойтæ]] || Зæгъойтæ || Дзагоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзæрæстæ (мыггаг)|Дзæрæстæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзæрæхохтæ]] || || Дзарахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзгойтæ]] || || Дзгоевы || || Tamay, Arıcı || |- | [[Дзебойтæ]] || Дзбойтæ || Дзебоевы, Дзбоевы || || || |- | [[Дзебысатæ]] || || Дзебисовы || ჯებისაშვილი, გებისაშვილი || || |- | [[Дзедатæ]] || || Дзедаевы || || || |- | [[Дзерантæ]] || || Дзерановы || ჯერანაშვილი, ძერანაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзестæ]] || || Дзесовы || || || |- | [[Дзестелтæ]] || || Дзестеловы || || || |- | [[Дзигойтæ]] || || Дзигоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзидахантæ]] || || Дзидахановы || || || |- | [[Дзидзойтæ]] || || Дзидзоевы || || || |- | [[Дзиойтæ]] || || Дзиоевы || || || |- | [[Дзиратæ]] || || Дзираевы || || || |- | [[Дзитойтæ]] || || Дзитоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзиуатæ]] || Дзиутæ || Дзиовы, Дзиваевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзиццойтæ]]‎ || Дзидздзойтæ, Джиджджойтæ || Дзиццоевы, Джиджджоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзлиатæ]] || || Дзлиевы || || || |- | [[Дзобайтæ]] || Дзобатæ || Дзобаевы || || || |- | [[Дзобелатæ]] || || Дзобеловы || || || |- | [[Дзоблатæ]] || || Дзоблаевы || || || |- | [[Дзогкатæ]]‎ || || Дзогкаевы || || || |- | [[Дзодзитæ]] || Дзодзиатæ || Дзодзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзодзыккатæ]] || || Дзодзикоевы || || || |- | [[Дзокатæ]] || Дзоккатæ || Дзоккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзоттæ]]‎ || Дзодтæ || Дзотовы || || || |- | [[Дзоцъитæ]]‎ || || Дзоциевы || || || |- | [[Дзуатæ]]‎ || || Дзуаевы, Джаваевы || || || |- | [[Дзугатæ]]‎ || || Дзугаевы || ჯუღაშვილი, ძუღაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзугкойтæ]] || || Дзугкоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзукъатæ]]‎ || || Дзукаевы || || || |- | [[Дзулатæ]]‎ || || Дзулаевы || || || |- | [[Дзусатæ]] || Дзустæ || Дзусовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзускуатæ]]‎ || Дзускатæ || Дзускаевы, Жускаевы || || || |- | [[Дзутæгтæ]] || Дзуттæгтæ, Дзуттæгатæ || Дзутаговы || || || |- | [[Дзуццатæ]] || Дзудцатæ || Дзудцевы, Дзудцовы, Дзуцевы || || || |- | [[Дзыгастæ]]‎ || || Дзигасовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзылыхтæ]]‎ || Дзилихтæ || Дзилиховы || || || |- | [[Дзыныхътæ]]‎ || || Дзиниковы || ძინიყაშვილი || || |- | [[Дзытиатæ]] || Дзтиатæ || Дзитиевы, Дзтиевы || || || |- | [[Едзатæ‎]] || || Едзаевы || || || |- | [[Едзетæ‎]] || Езетæ || Езеевы || || || |- | [[Едзитæ]] || || Едзиевы || || || |- | [[Едзойтæ]] || || Едзоевы || || || |- | [[Екатæ]] || || Екаевы || || || |- | [[Еккатæ]] || || Еккаевы || || || |- | [[Елбайтæ]] || || Елбаевы || || || |- | [[Елбачитæ]] || Елбакитæ || Елбачиевы, Елбакиевы || ელბაქიძე || || |- | [[Елбийтæ]] || Елбитæ || Елбиевы || || || |- | [[Елбистæ]] || || Елбистовы || || || |- | [[Елдартæ]] || || Елдаровы || || || |- | [[Елдзартæ]] || Елзартæ || Елдзаровы, Елзаровы || ელზარაშვილი || || |- | [[Елетæ]] || || Елеевы || || || |- | [[Елеуртæ]] || || Елеуровы || ელეური || || |- | [[Елехъотæ]] || || Елекоевы || || || |- | [[Елзайтæ]] || || Елзаевы || || || |- | [[Елиатæ]] || || Елиевы || || || |- | [[Елисатæ]] || || Елисовы || || || |- | [[Елмиртæ]] || || Елмировы || || || |- | [[Елойтæ]] || || Елоевы || ელოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Елтаратæ]] || Елтартæ || Елтаровы || || || |- | [[Елуатæ]] || || Елоевы || || || |- | [[Елхъантæ]] || Елхъанатæ || Елкановы || ელყანაშვილი, ელყანიძე || || |- | [[Елхъотæ]] || || Елекоевы, Еликоевы || || || |- | [[Емайтæ]] || || Емаевы || || || |- | [[Еналдытæ]] || || Еналдиевы || || || |- | [[Епхитæ]] || || Епхиевы || || || |- | [[Ерыстаутæ (мыггаг)|Ерыстаутæ]] || || Еристовы || || || |- | [[Есенатæ]] || || Есеновы || || Özkan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Есерыхъотæ]] || || Есерикоевы || || || |- | [[Есетæ]] || || Есеевы || || || |- | [[Есиатæ]] || || Есиевы || ესიაშვილი || || |- | [[Етдзатæ]] || Еццатæ || Етдзаевы, Еццаевы || || || |- | [[Еулойтæ]] || || Евлоевы || || || |- | [[Еццитæ]] || || Ецциевы || || || |- | [[Еццутæ]] || || Еццуевы || || || |- | [[Задытæ]] || || Задиевы || ზადიშვილი || || |- | [[Заойтæ]] || || Заоевы || || || |- | [[Закатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Закъатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Залетæ]] || || Залеевы || || || |- | [[Зандартæ]] || Дзандаритæ || Зандаровы, Дзандаровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Зассетæ]] || Дзасетæ || Зассеевы, Дзасеевы || || || |- | [[Зачиатæ]] || || Зачиевы, Закиевы || || || |- | [[Зæгæлатæ]] || Зæгæлтæ || Загаловы || || || |- | [[Зæгъæгатæ]] || || Загаховы, Дзагаховы, Дзагаговы || || || |- | [[Зæйттатæ]] || Зайттатæ || Зайтовы || || || |- | [[Зæлойтæ]] || || Залоевы || ზალოშვილი || || |- | [[Зæнджиатæ]] || || Зангиевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зембаттæ]] || || Зембатовы || || || |- | [[Зехъетæ]] || || Зекеевы || || Eren || |- | [[Зозыртæ]] || Зозыратæ || Зозроевы, Зозыровы, Зозыревы, Зозровы || ზოზროშვილი, ზოზირაშვილი, ზოზორაშვილი || || |- | [[Золойтæ]] || || Золоевы || || Aydoğan, Ayhan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Зоратæ]] || || Зораевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Зорыхъотæ]] || Зорыхъуатæ || Зориковы || || || |- | [[Зохъотæ]] || || Зокоевы || || || |- | [[Зуратæ]] || || Зураевы, Дзураевы || || || |- | [[Зыгъуытъатæ]] || || Дзугутовы || || || |- | [[Зыкъуыртæ]] || Зукуртæ || Зыкуровы, Зукуровы || || || |- | [[Зылыгтæ]] || Зылыгатæ || Зилигаевы, Зилиговы || || || |- | [[Зыхъуатæ]] || || Зикуевы, Жукаевы || || || |- | [[Иафаратæ]] || || Яфаровы || || || |- | [[Икъатæ]] || дыг. Екъатæ || Икаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Икъотæ]] || || Икоевы || || || |- | [[Илатæ]] || || Илаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Илларатæ]] || Иллартæ || Илларовы || || || |- | [[Илитæ]] || || Илиевы || || || |- | [[Илуртæ]] || || Илуровы || ილურიძე || || |- | [[Иналатæ]] || || Иналовы || || || |- | [[Ипкатæ]] || || Ипкаевы || || || |- | [[Исаратæ]] || || Исаровы || || || |- | [[Исатæ]] || || Исаевы || || || |- | [[Исахътæ]] || || Исаковы || || || |- | [[Искандертæ]] || || Искандеровы || || || |- | [[Итазатæ]] || Итæзатæ || Итазовы || || || |- | [[Итанитæ]] || || Итаниевы || || || |- | [[Итаратæ]] || || Итаровы || || || |- | [[Итониатæ]] || || Итониевы || ითონიშვილი || || |- | [[Иуанатæ]] || || Иванаевы, Иуановы || || || |- | [[Иуханатæ]] || || Иухановы || || || |- | [[Кадитæ]] || || Кадиевы || || || |- | [[Калмантæ]] || || Калмановы || || || |- | [[Калотæ]] || || Калоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Калутæ]] || Кæлутæ || Калуевы || || || |- | [[Карсантæ]] || Карсанатæ || Карсановы || ქარსანაშვილი, ქარსანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Касатæ]] || || Касаевы || ქასაშვილი, ქასოშვილი || || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Катаутæ]] || || Катаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кæлухтæ]] || || Калуховы || || || |- | [[Кæмæдзатæ]] || Къæмæдзатæ || Камадзаевы, Камадзовы || || || |- | [[Кæркуыстæ]] || || Каркусовы || კარკუსაშვილი, კარკუზაშვილი, კარკუზოშვილი || || |- | [[Кæсæбитæ]] || || Касабиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кæсойтæ]] || || Касоевы || ქასოშვილი || || |- | [[Кезиатæ]] || || || || Gezay || |- | [[Кертантæ]] || || Кертановы || || || |- | [[Кертибийтæ]] || || Кертибиевы || || || |- | [[Керчелатæ]] || || Керчелаевы || || || |- | [[Кетойтæ]] || || Кетоевы || || || |- | [[Кобегкатæ]] || Хъохъотæ || Кобегковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Кобестæ]] || || Кобесовы || ქობესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кобылтæ]] || || Кобловы || || || |- | [[Кодзыртæ]] || Козыртæ || Козыревы || || Baran, Oktar || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Козатæ]] || || Козаевы || ქოზაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кокайтæ]] || || Кокаевы || კოკაშვილი, კოკიაშვილი || Soykek || |- | [[Коккатæ]] || || Коккаевы, Коковы || || || |- | [[Кокойтæ]] || || Кокоевы || კოკოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Кокуатæ]] || || Кокоевы || კოკუაშვილი || || |- | [[Колытæ]] || дыг. Колитæ || Колиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Коммонтæ]] || || Коммоновы || || || |- | [[Кортиатæ]] || || Кортиевы || ქორთიშვილი, ქორთიაშვილი || || |- | [[Коцитæ]] || || Коциевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Коцойтæ]] || || Коцоевы || || || |- | [[Коцтæ]] || Костæ, Коштæ || Кочиевы || || || |- | [[Кочкионтæ]] || || Кочкионовы || || || |- | [[Кочоратæ]] || || Кочоровы, Коцоровы || ქოჩორაშვილი || || |- | [[Кочынатæ]] || || Коченовы || || || |- | [[Кочысатæ]] || || Кочисовы || || || |- | [[Кудзатæ]] || Куджатæ || Куджаевы, Кудзаевы, Кузаевы || || || |- | [[Кудзойтæ]] || || Кудзоевы || || || |- | [[Кусуатæ]] || || Кусваевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Кучитæ]] || || Кучиевы || || || |- | [[Куыдзæгтæ]] || || Кудзаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Куыдзетæ]] || Къудзитæ || Кудзиевы || || || |- | [[Куыдзиатæ]] || || Кудзиевы || || || |- | [[Куымæриттатæ]] || || Кумаритовы || კუმარითაშვილი || || |- | [[Куындыхатæ]] || Къуындыхатæ, Къундухатæ || Кундуховы || კუნდუხაშვილი || Konduk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кцойтæ]] || || Кцоевы || || || |- | [[Къаболатæ]] || || Каболовы || || || |- | [[Къадзатæ]] || Къажтæ || Кадзаевы, Каджаевы || კაჟაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къадзтæ]] || || Кадзовы || || || |- | [[Къалатæ]] || || Калаевы || კალაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Къарджиатæ]] || || Каргиевы || || || |- | [[Къæбойтæ]] || || Кабоевы || || || |- | [[Къæбултæ]] || || Кабуловы || კაბულაშვილი, კუბულაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къæбыстæ]] || || Кабисовы || კაბისაშვილი || || |- | [[Къæлхидтæ]] || || Калхидовы || კალხიდაშვილი || || |- | [[Къелойтæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Къесаонтæ]] || || Кесаоновы || || || |- | [[Къесатæ]] || || Кесаевы || || || |- | [[Къеуростæ]] || Къеурозтæ || Кевросовы || || || |- | [[Къибиртæ]] || || Кибировы || || || |- | [[Кънаттатæ]] || Кънататæ || Кнатовы, Канатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къодотæ]] || || Кодоевы || || || |- | [[Къозатæ]] || Хъодзатæ || Кодзаевы, Козаевы || || || |- | [[Къозойтæ]] || Къзойтæ || Кзоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къозонтæ]] || || Козоновы || კოზანაშვილი, კოზონაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Къолотæ]] || || Колоевы || || || |- | [[Къомайтæ]] || || Комаевы || || || |- | [[Къоратæ]] || || Кораевы || კორაშვილი || || |- | [[Къорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Къосиратæ]] || || Кусраевы, Косираевы, Косировы || || || |- | [[Къостантæ]] || Костантæ || Костановы || || || |- | [[Къостæ]] || || Косовы || || || |- | [[Къочитæ]] || || Кочиевы || || || |- | [[Къубалтæ]] || || Кубаловы || || || |- | [[Къудухтæ]] || || Кудуховы || კუდუხაშვილი || || |- | [[Къуезертæ]] || || Квезеровы || კვეზერაშვილი || || |- | [[Къулитæ]] || Къуылытæ || Кулиевы || || || |- | [[Къургъостæ‎]] || || Кургосовы || || || |- | [[Къусратæ]] || || Кусраевы || კუსრაშვილი || || |- | [[Къутæртæ]] || || Кутаровы || კუთარაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къуыллытæ]] || || Кулиевы || || || |- | [[Къуымæллæгатæ‎]] || Къуымæллæггатæ || Кумаллаговы || || || |- | [[Къуымсиатæ]] || Къуымситæ || Кумсиевы || კუმსიშვილი || || |- | [[Лагкойтæ]] || || Лагкоевы, Лакоевы || ლაქოშვილი || || |- | [[Лагконтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лагкутæ]] || Лаккутæ, Лæгкутæ || Лагкуевы || || || |- | [[Лазартæ]] || || Лазаровы || ლაზარაშვილი || || |- | [[Лалойтæ]] || || Лалоевы || || || |- | [[Лалытæ]] || || Лалиевы || ლალიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæгкуонтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лæппынæгтæ]] || || Лаппинаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Лæууойтæ]] || Лæуойтæ || Лавоевы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæцойтæ]] || || Лацоевы || || || |- | [[Лæгойтæ]] || || Лагоевы || || || |- | [[Легкойтæ]] || Леккойтæ || Легкоевы, Леккоевы || || || |- | [[Легойтæ]] || || Легоевы || || || |- | [[Лектæ]] || || Лековы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лекъотæ]] || || Лекоевы || || || |- | [[Лекътæ]] || || Лековы || || || |- | [[Леуантæ]] || Леуанатæ || Левановы || || Alpaslan || |- | [[Лиантæ]] || Лианатæ || Льяновы, Лиановы || || || |- | [[Локкатæ]] || || Локкаевы || || || |- | [[Лолатæ]] || Лолотæ, Лолойтæ || Лолаевы, Лолоевы || ლოლაძე, ლოლაშვილი, ლოლოშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лотитæ]] || || Лотиевы || || || |- | [[Лототæ]] || || Лотоевы || || || |- | [[Лохтæ]] || Лохатæ || Лоховы || ლოხაშვილი || || |- | [[Лутъитæ]] || || Лутиевы || || || |- | [[Магкæтæ]] || Маккæтæ, Маккатæ, Магкатæ, Маггатæ || Магкаевы, Макаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Магкетæ]] || || Магкеевы || || || |- | [[Магкитæ]] || || Магкиевы || || || |- | [[Мадзатæ]] || || Мадзаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Майрæмсаутæ]] || Майрæнсаутæ || Майрамсаевы, Майрансаевы || || || |- | [[Майрæмыхъуатæ]] || || Майрамукаевы, Майрамуковы || || || |- | [[Маккотæ]] || Магкотæ || Магкоевы, Маккоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Малитæ]] || || Малиевы || || || |- | [[Малхъартæ]] || || Малкаровы || || || |- | [[Маматæ]] || || Мамаевы || || || |- | [[Мамиатæ]] || Мамитæ || Мамиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамсыратæ]] || || Мамсуровы || მამსირაშვილი || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мамыкъатæ]] || Мамукъатæ || Мамукаевы || || || |- | [[Мамысонтæ]] || || Мамисоновы || || || |- | [[Мамыттæ‎]] || Мамыттатæ, Мамытатæ || Мамитовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамыхъатæ]] || || Мамуковы || || || |- | [[Мансурухътæ]] || || Мансуруковы || || || |- | [[Мардантæ]] || || Мардановы || მარდანაშვილი || || |- | [[Махциатæ]] || || Махциевы || || || |- | [[Махъотæ]] || || Макоевы || || || |- | [[Мæзлуатæ]] || || Мазлоевы || || || |- | [[Мæлдзыгатæ]] || || Малдзиговы || მალძიგაშვილი, მანჯიკაშვილი, მაჯიგაშვილი || || |- | [[Мæлыкатæ]] || || Маликовы || || || |- | [[Мæргъитæ]] || || Маргиевы || მარღიშვილი || || |- | [[Мæрзатæ]] || || Марзаевы || || || |- | [[Мæрзæгойтæ]] || || Марзаговы || მარსაგაშვილი || || |- | [[Мæрзахъултæ]] || || Марзакуловы || || || |- | [[Мæрзойтæ]] || || Марзоевы || || Gençaslan, Yozgat || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мæрчъысатæ]] || || Марчисовы, Маркисовы || || || |- | [[Мæтаратæ]] || || Матаровы || || || |- | [[Мæтæлатæ]] || || Маталовы || || || |- | [[Мæхæмæттæ]] || [[Хористæ]]<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> || Магометовы || || || |- | [[Мæхуыгтæ]] || || Махуговы || || || |- | [[Мæхъитæ]] || || Макиевы, Макеевы || მაყიშვილი || || |- | [[Медойтæ]] || дыг. Мудойтæ || Медоевы || მედოშვილი || || |- | [[Мелыккатæ]] || || Меликовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мердентæ]] || || Мерденовы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъатæ]] || || Мецаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъитæ]] || Мецъытæ || Мециевы || || || |- | [[Мзоктæ]] || Мызоктæ || Мзоковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Милдзыхтæ]] || || Мильдзиховы, Милдзиховы || || Durmuş, Baran || |- | [[Мирзойтæ]] || Мырзойтæ || Мирзоевы, Мирзаевы || || || |- | [[Моргуатæ]] || || Моргоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Моритæ]] || дыг. Морийтæ || Мориевы || || || |- | [[Моститæ]] || || Мостиевы || || || |- | [[Моураутæ]] || || Моураевы || || || |- | [[Мсойтæ]] || Мысойтæ || Мсоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мугутæ]] || || Мугуевы || || || |- | [[Мулдартæ]] || || Мулдаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мулдзугкатæ]] || || Мулдзугкаевы || || || |- | [[Мулукатæ]] || || Мулукаевы || || || |- | [[Мулухтæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мурастæ]] || || Мурасевы, Мурашевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Мурзахъултæ]] || || Мурзакуловы || || || |- | [[Муритæ]] || дыг. Мурийтæ || Муриевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Муциатæ]] || Муцъуатæ || Муцуевы || || || |- | [[Мыкагъатæ]] || || Мукаговы || || || |- | [[Мылыхуатæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мырзабегтæ]] || || Мурзабеговы || || || |- | [[Мырзагантæ]] || || Марзагановы || || || |- | [[Мырзатæ]] || || Мирзаевы || || Taşdemir || |- | [[Мыртазтæ]] || || Муртазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мырыкатæ]] || Мырыкъатæ || Мирикаевы, Мриковы, Мурукаевы || || Erdoğan, Polat || |- | [[Мысостатæ]] || || Мисостовы || || || |- | [[Мысыкатæ]] || Мысыккатæ || Мисиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Надгеритæ]] || дыг. Надгерийтæ || Надгериевы || || || |- | [[Надиратæ]] || || Надировы || ნადირაშვილი || || |- | [[Назлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Найфонтæ]] || || Найфоновы || || || |- | [[Налдыхъуатæ]] || || Налдикоевы || || || |- | [[Налойтæ‎]] || || Налоевы || || || |- | [[Налыхъатæ]] || || Наликоевы || || || |- | [[Нанитæ]]‎ || || Наниевы || ნანიშვილი, ნანითაშვილი || || |- | [[Нартыхътæ‎]] || || Нартикоевы || ნართიყოშვილი || || |- | [[Нарыкъатæ]] || || Нарикаевы || ნარიკაშვილი || || |- | [[Насхъидатæ]] || || Наскидаевы || ნასყიდაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Наурузтæ]] || || Наурузовы, Наврузовы || || || |- | [[Наууойтæ]] || Науойтæ || Наоевы, Нагоевы || || || |- | [[Нафитæ]] || || Нафиевы || ნაფიშვილი || || |- | [[Нæзлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Нæкуысатæ]] || || Накусовы || || Beyazgül || |- | [[Нигколтæ]] || || Нигколовы || || || |- | [[Нигкотæ]] || || Нигкоевы || || || |- | [[Ногъайтæ]] || || Ногаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Нугзаратæ]] || || Нугзараевы, Нугзаровы || || || |- | [[Нузалтæ]] || || Нузаловы || || || |- | [[Огъуатæ‎]] || || Огоевы || || || |- | [[Озитæ]] || || Озиевы || || || |- | [[Олисатæ‎]] || || Олисаевы, Олисовы || || || |- | [[Ортабайтæ]] || || Ортабаевы || || || |- | [[Осиатæ]] || || Осиаевы, Осиевы, Осяевы || ოსიაშვილი, ოსიტაშვილი, ოსიაური || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Остъатæ]] || || Остаевы || ოსტაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Отартæ]] || Отаратæ || Отараевы, Отаровы || ოთარაშვილი || || |- | [[Охъазтæ]] || || Оказовы || || || |- | [[Пагæтæ]] || Пагитæ || Пагаевы, Пагиевы || პაგაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Паготæ]] || || Пагоевы || || || |- | [[Пагуатæ]] || || Пагуевы || || || |- | [[Паркъатæ]] || Паркатæ || Паркаевы || პარკაშვილი || || |- | [[Парсиатæ]] || || Парсиевы || || || |- | [[Пæрæмæзтæ]] || || Парамазовы || || || |- | [[Пæррæстатæ]] || Пæрæстатæ || Парастаевы || პარასტაშვილი || || |- | [[Пелитæ]] || || Пелиевы || ფელიშვილი || || |- | [[Перисатæ]] || Персатæ || Перисаевы, Персаевы || ფერისაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Персантæ]] || || Персановы || || || |- | [[Персотæ]] || || Персоевы || || || |- | [[Пехацитæ]] || || Пехациевы || || || |- | [[Пилитæ]] || || Пилиевы || || || |- | [[Пинатæ]] || || Пинаевы || || || |- | [[Пирантæ]] || || Пирановы || || || |- | [[Пицкъатæ]] || || Пицкаевы || || || |- | [[Платæ]] || || Плаевы || || || |- | [[Плитæ]] || || Плиевы || ფილიშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Погойтæ]] || || Погоевы || || || |- | [[Поратæ]] || || Пораевы || || || |- | [[Поруатæ]] || || Поруаевы || || || |- | [[Приатæ]] || Притæ || Приевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Псхацъæтæ]] || || Псхациевы || || || |- | [[Пхалæгатæ]] || || Пхалаговы || || || |- | [[Пухатæ]] || Пухтæ || Пухаевы, Пуховы || პუხაშვილი || || |- | [[Пъинтæ]] || || Пиновы || || || |- | [[Рæдтиатæ]] || || Радтиевы || || || |- | [[Рæмонатæ]] || Рæмонтæ || Рамоновы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Реуазтæ]] || || Ревазовы || რევაზოშვილი || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Рубайтæ]] || || Рубаевы || რუბაშვილი || Boğa, Soydan || |- | [[Рубастæ]] || || Рубасовы || || || |- | [[Рубестæ]] || || Рубесовы || || || |- | [[Сабайтæ]] || || Сабаевы || საბაშვილი || || |- | [[Сабантæ]] || || Сабановы || საბანაძე, საბანაშვილი || || |- | [[Сабетæ]] || || Сабеевы || || || |- | [[Сагкатæ]] || Саккатæ || Сагкаевы, Саккаевы || სააკაშვილი, სააკაძე || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Садихъатæ]] || || Садиковы || || || |- | [[Сазартатæ]] || || Сазартовы || || || |- | [[Саламтæ]] || Саламатæ || Саламовы || || Kanıgür, Saral || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Салæгатæ]] || || Салагаевы || || || |- | [[Салитæ]] || || Салиевы || შალიბაშვილი || Aydın || |- | [[Салхъазантæ]] || || Салказановы || || || |- | [[Самайтæ]] || || Самаевы || || || |- | [[Самбегатæ]] || || Самбеговы || || || |- | [[Санатæ]] || || Санатæ, Шанаевы || სანაშვილი || Şanatay || |- | [[Санахъотæ]] || || Санакоевы || სანაყოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саппиатæ]] || || Сапиевы || || || |- | [[Сарахъатæ]] || || Саракаевы || || || |- | [[Сасиатæ]] || || Сасиевы || || || |- | [[Сататæ]] || || Сатаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Сатхъотæ]] || Сатыхъотæ || Саткоевы, Сатикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сатцатæ]] || || Сатцаевы || || || |- | [[Саудзæццатæ]] || || Савдзаццовы || || || |- | [[Саукуйтæ]] || || Саукуевы, Савкуевы || || || |- | [[Саулатæ]] || || Саулаевы, Савлаевы, Савлоевы || || || |- | [[Саулохтæ]] || || Саулоховы, Шавлоховы || საულოხოშვილი, შავლოხოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саутиатæ]] || Саутæтæ || Саутиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саухалтæ]] || || Саухаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Сахъмантæ]] || || Сакмановы || || || |- | [[Сæбантæ]] || || Сабановы || || || |- | [[Сæбæтхъуатæ]] || Сæбæтхъотæ || Сабатковы, Сабаткоевы || || Conpolat, Aslan, Aydın, Varol || |- | [[Сæлбитæ]] || || Салбиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сæхæгкатæ (мыггаг)|Сæхæгкатæ]] || Сæхæгатæ, Сæхæккатæ || Сахагкаевы, Сахаккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сæхуыгтæ]] || Сæхугатæ || Сахуговы || || || |- | [[Себеттæ]] || || Себетовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Седантæ]] || Сидантæ || Седановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сехъотæ]] || || Секоевы || || || |- | [[Сидæмонтæ (мыггаг)|Сидæмонтæ]] || || Сидамоновы || სიდამონიძე || || |- | [[Сидахъатæ]] || || Сидаковы || || Zafer || |- | [[Сидахътæ]] || || Сидаковы || || || |- | [[Сикъотæ]] || || Сикоевы || || || |- | [[Синатæ]] || || Синаевы || || || |- | [[Синдиртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Ситохатæ]] || || Ситоховы || || || |- | [[Сиукъатæ]] || || Сиукаевы, Шиукаевы || სიუკაშვილი, შიუკაშვილი || || |- | [[Сихъотæ]] || || Сикоевы || || Pırıl, Şengez, Haspolat || [[Цæразонтæ]] |- | [[Скъиатæ]] || Скъатæ || Скяевы, Скиаевы || || || |- | [[Слантæ]] || || Слановы || სლანაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Слонатæ]] || || Слоновы || || Ilal || |- | [[Слохтæ]] || || Слоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Смайлиатæ]] || Смайлитæ, Смайлатæ || Смайлиевы, Смайлов || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Созайтæ]] || || Созаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Созанатæ]] || || Созановы || || || |- | [[Созаонтæ]] || Созæонтæ || Созаоновы || || || |- | [[Созæтæ]] || || Созиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сокатæ]] || || Сокаевы || || || |- | [[Солтантæ]] || || Солтановы || || || |- | [[Солтæмытатæ]] || Салтамытатæ, Солтæматæ || Солтамовы || || || |- | [[Сопойтæ]] || || Сопоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Соскъитæ]] || || Соскиевы || || || |- | [[Сосрантæ]] || || Сосрановы || || || |- | [[Сотатæ]] || Шотатæ || Шотаевы || || || |- | [[Соттитæ]] || || Соттиевы, Сотиевы || || || |- | [[Сохитæ]] || || Сохиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сохъуыртæ]] || || Сокуровы || სოყურაშვილი || || |- | [[Суантæ]] || || Суановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сугъаратæ]] || || Сугаровы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сулартæ]] || || Суларовы || || || |- | [[Сументæ]] || || Суменовы || || || |- | [[Сухитæ]] || || Сухиевы || სუხიშვილი || || |- | [[Сханатæ]] || Схантæ || Схановы, Сханаевы || || || |- | [[Сыметæ]] || || Смеевы || || || |- | [[Сындыртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Сырдонтæ]] || Сырдонатæ || Сирдоновы || || || |- | [[Сырхаутæ]] || Сырхуатæ, дыг. Сурхаутæ || Сурхаевы, Сырхаевы || || Erdoğan, Tost, Polat, Canpolat || |- | [[Таболтæ]] || || Таболовы || || || |- | [[Табутæ]] || || Табуевы || თაბუშვილი, თაბუაშვილი || || |- | [[Тагъатæ]] || || Тагаевы || || || |- | [[Тагъзиатæ]] || || Тагзиевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тадтатæ]] || || Тадтаевы, Татаевы || თათაშვილი || || |- | [[Таджитæ]] || || Таджиевы || || || |- | [[Таиратæ]] || || Таировы || || || |- | [[Таймазтæ (дыгурон мыггаг)|Таймазтæ]] || || Таймазовы || || || |- | [[Таймазтæ (ирон мыггаг)|Таймазтæ]] || Таймæзтæ || Таймазовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тайсаутæ]] || || Тайсаевы || || Kocak || |- | [[Такъæтæ]] || || Такаевы || || || |- | [[Талхантæ]] || Талханатæ || Талхановы || || || |- | [[Таматæ]] || || Тамаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Танделатæ]] || Танделтæ || Танделовы || თანდელაშვილი || || |- | [[Тандутæ]] || || Тандуевы || || || |- | [[Танхъалтæ]] || Танхъилтæ || Танкалаевы, Танкиловы || || || |- | [[Танхълатæ]] || || Танклаевы || || || |- | [[Таратæ]] || || Тараевы || თარაშვილი || || |- | [[Тархантæ]] || || Тархановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тасойтæ]] || || Тасоевы || თასოშვილი || || |- | [[Татратæ]] || || Татровы || || || |- | [[Таугазтæ]] || || Тавгазовы, Таугазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тауиттæ]] || || Тавитовы || || || |- | [[Таутиатæ]] || || Таутиевы || || Tavtay || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Тауджитæ]] || || Тауджиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Таухъазахтæ]] || || Тавказаховы || || Haspolat, Cengiz || |- | [[Таучелатæ]] || || Таучеловы || || || |- | [[Тахохтæ]] || || Тахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тахъазтæ]] || || Таказовы || || || |- | [[Тахъултæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тæбæхсæутæ]] || Тæбæхсаутæ || Тхапсаевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тæкъотæ]] || || Такоевы || || || |- | [[Тæлхитæ]] || || Талхиевы || || || |- | [[Тæлынтæ]] || || Талиновы || || Oytum || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тæпситæ]] || || Тапсиевы || || || |- | [[Тæтаонтæ]] || || Татаоновы, Татоновы || || || |- | [[Тæтæратæ]] || || Татаровы || || || |- | [[Тæхъуылтæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тебиатæ]] || || Тебиевы || || || |- | [[Теблойтæ]] || || Теблоевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тегатæ]] || || Тегаевы || || || |- | [[Тегеттатæ]] || Теджеттæ || Тегетаевы, Теджетовы || თეგეთაშვილი || || |- | [[Тегкатæ]] || Теккатæ, Текъатæ || Тегкаевы, Текаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тедетæ]] || || Тедеевы || თედეშვილი, თედიაშვილი, თედელური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тедтатæ]] || || Тетовы, Тедтовы|| || || |- | [[Тедтойтæ]] || || Тедтоевы || || || |- | [[Теджиатæ]] || || Теджиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тезиатæ]] || Тезитæ || Тезиевы || || || |- | [[Текъойтæ]] || Текъотæ || Текоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Телитæ]] || || Телиевы || || || |- | [[Темуртæ]] || || Темуровы || || || |- | [[Темырхъантæ]] || || Темиркановы || || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тепсиатæ]] || || Тепсиевы || || || |- | [[Тепсыхъотæ]] || || Тепсикоевы || || || |- | [[Тетцойтæ]] || || Тетцоевы || || || |- | [[Течиатæ]] || || Течиевы || || || |- | [[Тинатæ]] || || Тинаевы || || || |- | [[Тихилтæ]] || || Тихиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тлаттæ]] || || Тлатовы || || || |- | [[Тлаттатæ]] || Тылаттатæ, Тладтатæ || Тулатовы || || || |- | [[Тменатæ]] || || Тменовы || || || |- | [[Тобойтæ]] || || Тобоевы || || || |- | [[Тогойтæ]] || || Тогоевы || თოგოშვილი || || |- | [[Тогызтæ]] || Тогуызтæ || Тогузовы || || || |- | [[Тогъуызатæ]] || Тогъузатæ || Тогузаевы, Тогузовы || || || |- | [[Токатæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Толастæ]] || || Толасовы || || || |- | [[Толпартæ]] || || Толпаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Томайтæ]] || || Томаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Торозтæ]] || Тъорозтæ || Торозовы || || || |- | [[Торчынатæ]] || Торчынтæ || Торчиновы || || || |- | [[Тотитæ]] || Тотиатæ || Тотиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тотойтæ]] || || Тотоевы || || || |- | [[Тотратæ]] || Тотыратæ || Тотровы || || || |- | [[Тотыккатæ]] || Тотыгкатæ || Тотиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохсыртæ]] || || Тохсировы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтæ]] || || Тоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтиатæ]] || || Тохтиевы || || || |- | [[Тохъайтæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Тохъмайтæ]] || || Токмаевы || || || |- | [[Туатæ]] || || Туаевы || თვაური || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тубетæ]] || || Тубеевы || || || |- | [[Тугъанатæ]] || || Тугановы || || || |- | [[Тугъантæ]] || дыг. Туйгъантæ || Тугановы || || Tuğan, Orat || |- | [[Тулатæ]] || || Тулаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тулойтæ]] || || Тулоевы || თულოშვილი || || |- | [[Тумантæ]] || || Тумановы || || || |- | [[Тургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Турмантæ]] || || Турмановы || თურმანაშვილი, თურმანიშვილი, თურმანიძე || || |- | [[Турчинтæ]] || || Турчиновы || || || |- | [[Тускъатæ]] || || Тускаевы || || || |- | [[Тыбойтæ]] || Тбойтæ || Тыбоевы, Тбоевы || || || |- | [[Тыбылтæ]] || Тыбылатæ || Тибиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тыджытæ]] || || Тигиевы, Тиджиевы || თიგიშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Тыхостатæ]] || Тхостатæ || Тхостовы || || Tos || |- | [[Тычъитæ]] || || Тчиевы || || || |- | [[Тъæгуыртæ]] || || Тагоровы || || || |- | [[Тъератæ]] || || Тераевы || ტერაშვილი || || |- | [[Тъеройтæ]] || || Тероевы || || || |- | [[Тъехтæ]] || || Теховы || ტეხაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тъоротæ]] || || Тороевы || || || |- | [[Тъотъотæ]] || || Тотоевы || ტოტოშვილი || || |- | [[Тъохтæ]] || || Тоховы || || || |- | [[Търиатæ]] || Търитæ || Триевы || || || |- | [[Тъуратæ]] || || Тураевы || || || |- | [[Тъургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Тъуритæ]] || || Туриевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уазæгтæ]] || || Вазаговы || ვაზაგაშვილი || || |- | [[Уазитæ]] || || Вазиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уаласатæ]] || || Уаласаевы, Валасаевы || || || |- | [[Уалдзæгтæ]] || Уалдзæгатæ || Валдзаговы || ვალძაგაშვილი || || |- | [[Уалытæ]] || || Валиевы || ვალიშვილი || || |- | [[Уанетæ]] || || Ванеевы || ვანეშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Уанитæ‎]] || Уаниатæ || Уаниатæ || ვანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Уардасонтæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Уарзиатæ]] || || Варзиевы || || || |- | [[Уататæ]] || || Ватаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уæбитæ]] || || Вабиевы || || || |- | [[Уæдатæ]] || || Адаевы || || || |- | [[Уæлайтæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлатæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлбæрдитæ]] || || Валбардиевы || || || |- | [[Уæлгæсатæ]] || Уæлгæстæ || Валгасовы || ვალგასაშვილი, ოლგასაშვილი || || |- | [[Уæлионтæ]] || || Валионовы || || || |- | [[Уæтæратæ]] || || Отараевы, Отаровы || || || |- | [[Уруймæгтæ]] || Уырыймæгтæ || Уруймаговы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Убатæ]] || || Убаевы || || || |- | [[Увыдзыхъотæ]] || дыг. Увжихъотæ || Увжикоевы || || || |- | [[Увызатæ]] || || Увизаевы || || || |- | [[Ужегтæ]] || || Ужеговы || || || |- | [[Улубатæ]] || || Улубаевы || || || |- | [[Уллунтæ]] || || Уллуновы || || || |- | [[Уллутæ]] || || Уллуевы || || || |- | [[Уруймагтæ]] || || Уруймаговы || || || |- | [[Урухтæ]] || || Уруховы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Уывызатæ]] || || Увизаевы, Увижиевы, Увижевы || || || |- | [[Уыдыртæ]] || || Удуровы || || || |- | [[Уызегатæ]] || Узегатæ || Ужеговы || || || |- | [[Уылыбиатæ]] || Улубиитæ, Улубитæ || Улубиевы || || || |- | [[Уыртатæ]] || Уртатæ || Уртаевы || || || |- | [[Уырыгатæ]] || || Уаригаевы, Уригаевы || || || |- | [[Уырызмæгтæ]] || Уырызмæгатæ || Урузмаговы || || Kuşdoğan, Kuş, Bakankuş || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уырымтæ]] || Урумтæ || Урумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уырыстæ]] || || Урусовы || || || |- | [[Уырыцхъуатæ]] || Уырыцхъотæ || Уруцкоевы, Урицкоевы || || || |- | [[Уыттыртæ]] || || Уттировы, Утировы || || || |- | [[Фагæтæ]] || || Фагаевы || || || |- | [[Фадзайтæ]] || || Фадзаевы || || || |- | [[Файзултæ]] || || Файзуловы || || || |- | [[Фардзинтæ]] || Фарзитæ || Фардзиновы, Фарзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Фарзихътæ]] || || Фарзиковы || || || |- | [[Фæдантæ]] || || Фадановы || || || |- | [[Фæтдзартæ]] || || Фатдзаровы || || || |- | [[Фæтдзатæ]] || || Фатцаевы || || || |- | [[Фæцатæ]] || || Фацаевы || || || |- | [[Фæрниатæ]] || || Фарниевы || ფარნიაშვილი || || |- | [[Фидаратæ]] || || Фидаровы || || Fidan || |- | [[Фрайтæ]] || || Фраевы || || || |- | [[Фриатæ]] || || Фриевы || || || |- | [[Хабæтæ]] || || Хабаевы || ხაბაზიშვილი, ხაბარელი || || |- | [[Хабетæ]] || || Хабеевы || || || |- | [[Хабитæ]] || || Хабиевы || || || |- | [[Хабыцатæ]] || Хабыцтæ || Хабицовы, Хабицевы || || || |- | [[Хадатæ]] || || Хадаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хадыхъатæ]] || || Хадиковы || || || |- | [[Хайтæ]] || Хуытæ, дыг. Хутæ || Хаевы || || || |- | [[Хамихъотæ]] || || Хамикоевы, Хамиковы || || || |- | [[Ханайтæ]] || || Ханаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хапсæтæ]] || Хапсатæ || Хапсаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Харебатæ]] || || Харебовы || ხარებაშვილი, ხარებაძე || || |- | [[Хаситæ]] || || Хасиевы || ხასიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хасыгатæ]] || || Хасиговы || || || |- | [[Хатутæ (мыггаг)|Хатутæ]] || || Хатуевы || || || |- | [[Хаутатæ]] || Хæутатæ || Хаутовы || || || |- | [[Хацыртæ]] || дыг. Хачиртæ || Хачировы || || || |- | [[Хацъæтæ]] || || Хацаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хæбæлатæ]] || Хæбæлонтæ || Хабаловы, Хабалоновы, Хабеловы || ხაბალაშვილი, ხაბელაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хæблиатæ]] || || Хаблиевы || || || |- | [[Хæдарцатæ]] || Хæдæрцатæ || Хадарцевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хæдзарæгатæ]] || Хæдзæрæгатæ, Хæдзарагатæ || Хадзараговы || || || |- | [[Хæлитæ]] || || Халиевы || || || |- | [[Хæмæтатæ]] || Хæмæттæ || Хаматовы || || || |- | [[Хæмæтхъуатæ]] || Хæмæтхъанатæ || Хаматкоевы, Хаматкановы || || || |- | [[Хæмыцатæ]] || Хæмыцтæ, Хæмицатæ || Хамицаевы, Хамицевы || || || |- | [[Хæныкъатæ]] || || Ханикаевы || ხანიკაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хæситæ]] || || Хасиевы || || || |- | [[Хæтгæратæ]] || Хæтгæртæ, Хæтгаратæ || Хатгаровы || || Şahin || |- | [[Хекъилатæ]] || || Хекилаевы, Хекиловы || || Cankılıç, Kaya, Kayar, Kazalan, Yıldırım || |- | [[Хестантæ]] || || Хестановы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хетæгкатæ]] || Хетæггатæ || Хетагуровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хетæгтæ]] || || Хетаговы || ხეთაგაშვილი || || |- | [[Хетъетæ]] || || Хетеевы || || || |- | [[Хлойтæ]] || || Хлоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хнеутæ]] || || Хнеевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Ход (мыггаг)|Ход]] || Ходтæ || Ходовы || || || |- | [[Хозитæ]] || || Хозиевы || ხოზიშვილი, ხოზაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хорантæ]] || || Хорановы || || || |- | [[Хортитæ]] || || Хортиевы || || || |- | [[Хосатæ]] || Хошатæ || Хосаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хосдзаутæ (мыггаг)|Хосдзаутæ]] || дыг. Хуасдзаутæ || Хосцаевы, Хосдзаевы, Хосдзаовы || || || |- | [[Хоситæ]] || || Хосиевы || || Hoşkan, Bakış, Canpolat, Aslan || |- | [[Хосонтæ]] || || Хосоновы || || Öğün, Çınar, Abay || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хосротæ]] || || Хосроевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъонтæ]] || Хотонтæ || Хотоновы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъотæ]] || || Хотоевы, Хотовы || || || |- | [[Хостыхъотæ]] || || Хостикоевы || || || |- | [[Хохайтæ]] || || Хохаевы || ხოხაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хохойтæ]] || || Хохоевы || || || |- | [[Хохтæ]] || || Хоховы || || || |- | [[Хроматæ]] || || Хромаевы, Хромовы || || || |- | [[Хуймантæ]] || || Хуймановы || || || |- | [[Хуритæ]] || || Хуриевы, Хоруевы || ხურაშვილი, ხურიშვილი || || |- | [[Хуыбецтæ]] || Хуыбежтæ || Хубецовы, Хубежовы || ხუბეჟაშვილი || || |- | [[Хуыбиатæ]] || Хуыбатæ || Хубаевы || ხუბაშვილი, ხუბიაშვილი || || |- | [[Хуыбылтæ]] || || Хубуловы || ხუბულაშვილი, ხუბულური || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хуыгатæ]] || || Хугаевы || ხუგაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хуыгистатæ]] || || Хугистовы || || || |- | [[Хуыдæлтæ]] || || Худаловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хуыдиатæ]] || || Худиевы || || || |- | [[Хуыджетæ]] || || Худжиевы, Худжеевы || || || |- | [[Хуыдзиатæ]] || || Худзиевы || || || |- | [[Хуыриатæ]] || || Хуриевы || || || |- | [[Хуырымтæ]] || || Хурумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хуытыгатæ]] || Хуытыгтæ, Хуытъыгатæ, Хуытъыгтæ || Хутуговы, Хутаговы || || || |- | [[Хуыцъистатæ]] || || Хуцистовы || || || |- | [[Хызынтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хынцæгтæ]] || || Хинчаговы || ხინჩაგაშვილი, ხინჩაგოშვილი, ხინჩაგიშვილი || || |- | [[Хъабантæ]] || Хъабанатæ || Кабановы || ყაბანაშვილი || Kayaş || |- | [[Хъагъæрмæзтæ]] || || Кагермазовы, Кагармазовы || || || |- | [[Хъадатæ]] || || Кадаевы || || || |- | [[Хъазбегтæ]] || Хъазбектæ || Казбековы || || || |- | [[Хъазитæ]] || Хъазиатæ || Казиевы || ყაზაშვილი || || |- | [[Хъаиртæ]] || Хъайыртæ || Каировы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъайсынтæ]] || Хъайсынатæ || Кайсиновы || || Kayaş || |- | [[Хъайтмазтæ]] || Хъайтмæзтæ || Кайтмазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъайттатæ]] || || Кайтовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъайтыхътæ]] || || Кайтуковы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъалатæ]] || || Калаевы || || || |- | [[Хъалæгатæ]] || || Калаговы || || || |- | [[Хъалабегтæ]] || || Калабеговы || || || |- | [[Хъалæгкатæ]] || || Калагкаевы, Калагкашвили || || || |- | [[Хъалтуратæ]] || Хъæлтуратæ || Калтуровы || || || |- | [[Хъалутæ]] || || Калуевы || || || |- | [[Хъамæгатæ]] || || Камаговы || || || |- | [[Хъамæрзатæ]] || Хъаммæрзатæ, Хъамырзатæ || Камарзаевы, Камурзаевы || || Güngör || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъамбегатæ]] || || Камбеговы || || || |- | [[Хъамбердиатæ]] || || Камбердиевы || || || |- | [[Хъамболтæ]] || || Камболовы || || || |- | [[Хъамыхъотæ]] || || Камиковы, Камуковы || || || |- | [[Хъантемуртæ]] || Хъантемыртæ || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемыратæ]] || || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемырзатæ]] || || Кантемирзаевы || || || |- | [[Хъантетæ]] || || Кантеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъанухътæ]] || Хъаныхътæ || Кануковы || || Kanık || |- | [[Хъанцалтæ]] || || Канцаловы || || || |- | [[Хъанцаутæ]] || || Канцаевы, Ганцауровы || || || |- | [[Хъаныхъуатæ]] || || Кануковы || || Yıldırım, Konak || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъарабугъатæ]] || Хъæрæбугъатæ, Хъарабогъатæ || Карабугаевы || || Karaboğa || |- | [[Хъарадзаутæ]] || || Каражаевы || || || |- | [[Хъараонтæ]] || || Караоновы || || || |- | [[Хъаратæ]] || || Караевы || ყარაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъарацатæ]] || Хъарацтæ, Хъæрæцатæ || Карацаевы, Карцаевы, Карацевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъардантæ]] || || Кардановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъариатæ]] || || Кариаевы, Каряевы || || || |- | [[Хъауратæ]] || || Кауровы || || || |- | [[Хъацантæ]] || || Кацановы || || || |- | [[Хъацонтæ]] || || Кацоновы || || || |- | [[Хъæбæлотæ]] || || Кабалоевы || || || |- | [[Хъæбæлтæ]] || || Кабаловы || || || |- | [[Хъæвдынтæ]] || || Кавдиновы || || || |- | [[Хъæдохтæ]] || || Кадоховы || || || |- | [[Хъæлæмырзатæ]] || || Каламурзаевы || || || |- | [[Хъæлицтæ]] || || Калицовы, Калицевы || || || |- | [[Хъæллатæ]] || || Каллаевы || || || |- | [[Хъæрæгъæстæ]] || || Карагасовы || || || |- | [[Хъæрæсатæ]] || || Карасаевы, Карасевы || || || |- | [[Хъæрджынтæ]] || дыг. Гъæргинтæ || Каргиновы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъæрутынтæ]] || || Курутуновы || || || |- | [[Хъæссохатæ]] || || Касохоевы, Касоховы || || || |- | [[Хъæстуатæ]] || || Кастуевы || || || |- | [[Хъæцлæутæ]] || || Кацлаовы, Качлаевы, Качлавовы || ყაჩლავაშვილი, გაჩლავაშვილი, ყაცლავეშვილი, ყაცლავაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъæцмæзтæ]] || || Качмазовы || ყაჩმაზაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъелотæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Хъесатæ]] || || Кесаевы || ყესაშვილი, ხერხეულიძე || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъизилтæ]] || [[Сырдонтæ]] || Кизиловы || || || |- | [[Хъизинтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хъилæгатæ]] || || Килаговы || || || |- | [[Хъиргъатæ]] || Хъиргъуатæ || Киргаевы, Киргуевы || || || |- | [[Хъиргъутæ]] || || Киргуевы || || || |- | [[Хъмбиатæ]] || || Кмбиевы || || || |- | [[Хъмбистæ]] || || Кумбисовы || || || |- | [[Хъодалатæ]] || || Кодалаевы || ყოდალაშვილი || || |- | [[Хъодзастæ]] || || Кодзасовы || || || |- | [[Хъозитæ]] || Хъожитæ || Кожиевы || || || |- | [[Хъойбайтæ]] || || Койбаевы || || || |- | [[Хъондатæ]] || || Кондаевы || || || |- | [[Хъониатæ]] || || Кониевы || || || |- | [[Хъорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Хъоротæ]] || || Короевы || || || |- | [[Хъотайтæ]] || || Котаевы || ყოთაშვილი || || |- | [[Хъоцлатæ]] || || Коцлаевы, Коцловы || || || |- | [[Хъоцхъаратæ]] || || Коцкараевы || || || |- | [[Хъоцытæ]] || || Кочиевы || ყოჩიშვილი || || |- | [[Хъулатæ]] || || Куловы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъулчитæ]] || || Кульчиевы || || || |- | [[Хъумсиатæ]] || Хъумситæ || Кумсиевы || ყუმსიშვილი, ყუმსიაშვილი || || |- | [[Хъуппетæ]] || || Купеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъуталатæ]] || || Куталаевы || || || |- | [[Хъуыбадтæ]] || дыг. Хъубадтæ || Кубатиевы || || Kubat || |- | [[Хъуыдакатæ]] || Хъуыдаккатæ || Кудаковы || || Doğan, Kanpolat || |- | [[Хъуыдзилтæ]] || Хъуызилтæ || Кизиловы || ყიზილაშვილი, ყუძილაშვილი || || |- | [[Хъуызелтæ]] || дыг. Хъужелтæ || Кужеловы, Кузеловы || || || |- | [[Хъуылагъартæ]] || || Кулагаровы || || || |- | [[Хъуылатæ]] || дыг. Хъулатæ || Кулаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хъуылымбегтæ]] || || Кулумбеговы || ყულუმბეგაშვილი || || |- | [[Хъуыриатæ]] || || Куриаевы || || || |- | [[Хъуысатæ]] || || Кусовы || || Kuşhan, Teker, Ata, Alankuş, Ünal, Kuş, Eren, Elden, Kuşoğlu, Kuşdoğan, Bakankuş || |- | [[Хъуыссæтæ]] || || Куссаевы, Кусаевы || || || |- | [[Хъыбызтæ]] || Хъибизтæ || Кибизовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъыбылтæ]] || || Кибиловы || ყიბილაშვილი || || |- | [[Хъылыцтæ]] || || Кличевы || || || |- | [[Хъыргъатæ]] || || Каргаевы || || || |- | [[Цабайтæ]] || || Цабаевы || ცაბაშვილი || || |- | [[Цагъатæ]] || || Цагаевы || || || |- | [[Цакъотæ]] || || Цакоевы || || || |- | [[Цалитæ]] || || Цалиевы || || || |- | [[Цæбитæ]] || || Чабиевы, Цабиевы || ჩაბიშვილი || || |- | [[Цæболтæ]] || || Цаболовы || || || |- | [[Цæгæратæ]] || || Цагараевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цæголтæ]] || || Цаголовы || || || |- | [[Цæйкостæ]] || || Цайкосовы || || || |- | [[Цæкулатæ]] || || Цакуловы || || || |- | [[Цæлкостæ]] || || Цалкосовы || || || |- | [[Цæллагатæ]] || Цæллагтæ, Цæллаггатæ || Цаллаговы, Цаллагаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Тидлатæ]] |- | [[Цæллатæ]] || || Цаллаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Цæлойтæ]] || || Цалоевы || || || |- | [[Цæлыккатæ]] || || Цаликовы || || Selikoğlu || |- | [[Цæндиатæ]] || || Цандиевы, Чандиевы || || || |- | [[Цæппойтæ]] || || Цаппоевы || || || |- | [[Цæратæ]] || Цæриатæ || Цараевы, Цариевы, Чараевы || ცარაშვილი, ჩარაშვილი, ჩარაული || || |- | [[Цæрæктæ]] || || Цараковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цæрæхатæ]] || Царахатæ || Цараховы || || || |- | [[Цæргæстæ (мыггаг)|Цæргæстæ]] || Цæргæсатæ || Царгасовы || || || |- | [[Цæрикъатæ]] || || Царикаевы || || Sarıaslan, Yılmaz, Oğuz || |- | [[Цæруатæ]] || || Царуевы || || || |- | [[Цæрукъатæ]] || || Царукаевы || || || |- | [[Цæукъатæ]] || || Цавкаевы || || || |- | [[Цæукъилтæ]] || || Цавкиловы || || || |- | [[Цæукъистæ]] || || Цавкисовы || || || |- | [[Цегойтæ]] || || Цегоевы || || || |- | [[Цереккатæ]] || Церекатæ || Церекаевы, Церековы || || || |- | [[Цехъотæ]] || Цехъойтæ || Цекоевы || || || |- | [[Цинуатæ]] || || Цинуаевы || || || |- | [[Цитджитæ]] || || Цитджиевы || || || |- | [[Циукъатæ]] || || Циукаевы || || || |- | [[Цогойтæ]] || || Цогоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цоколатæ]] || || Цоколовы, Цоколаевы || || || |- | [[Цомайтæ]] || || Цомаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цомартатæ]] || || Цомартовы || || Yılmaz || |- | [[Цопанатæ]] || Цопантæ || Цопановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цорæтæ]] || || Цораевы || || || |- | [[Цорионтæ]] || || Цорионовы || || || |- | [[Цоритæ]] || || Цориевы || || Karaaslan, Şahingöz, Yıldız || |- | [[Цорцæхъуатæ]] || || Цорцакаевы || || || |- | [[Цохътæ]] || || Цоковы || || || |- | [[Цоцитæ]] || Чочитæ || Цоциевы, Чочиевы || ჩოჩიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цуратæ]] || || Цуровы || || || |- | [[Цухитæ]] || || Цухиевы || || || |- | [[Цуцатæ]] || || Цуцаевы || || || |- | [[Цуцитæ]] || || Цуциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цыбыртæ]] || || Цибировы, Чибировы || ჩიბირაშვილი || || |- | [[Цыдатæ]] || Цыдадтæ || Цидаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цыдугъатæ]] || || Цидуговы || || || |- | [[Цыккатæ]] || Цъыккатæ || Цикаевы, Цкаевы || || || |- | [[Цырыхатæ]] || || Цириховы || || || |- | [[Цыхуырбатæ]] || Цхуырбатæ || Цховребовы, Цхурбаевы || ცხოვრებაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цгъойтæ]] || || Цгоевы || || || |- | [[Цъæйтæ]] || Цæйтæ || Цаевы, Чиаевы || || || |- | [[Цъæриттæ]] || Цъæриттатæ || Царитовы || || || |- | [[Цъæхилтæ (мыггаг)|Цъæхилтæ]] || || Цахиловы || || Alpay || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Цъæхойтæ]] || || Цахоевы || || || |- | [[Цъебатæ]] || || Цебаевы || || || |- | [[Цъебойтæ]] || || Цебоевы, Цебовы || || || |- | [[Цъеутæ]] || Чъеутæ || Цеовы, Чеовы || || || |- | [[Цъонбойтæ]] || || Цонбоевы || || || |- | [[Цъоппойтæ]] || || Цоппоевы || || || |- | [[Цъугкитæ]] || || Цугкиевы || || || |- | [[Цъыгкатæ]] || || Цигкаевы || || || |- | [[Чеджемтæ]] || дыг. Чегемтæ || Чеджемовы, Чегемовы || || Şahbudak, Çecen, Kuşhan || |- | [[Чекойтæ]] || || Чекоевы || || || |- | [[Челæхсатæ]] || Челехсатæ, Чилæхсатæ || Келехсаевы, Челехсаевы, Чилахсаевы || ქელეხსაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Челдытæ]] || || Челдиевы, Чельдиевы, Гелдиевы || ჩელდიშვილი, გელდიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чеметæ]] || || Чемеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чертхъотæ]] || Чертыхъотæ || Черткоевы, Кердигоевы, Чертикоевы, Кердикоевы || ქერდიგაშვილი, ქერდუყაშვილი, ქერდიყაშვილი, ქერდიყოშვილი, ქერდუხაშვილი, ქერდიხაშვილი, ქერდიხოშვილი || || |- | [[Черчестæ]] || || Черчесовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Чеселатæ]] || || Чеселаевы, Чеселовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Четойтæ]] || || Четоевы, Кетоевы || || || |- | [[Чехойтæ]] || || Чехоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чехтæ]] || || Чеховы || || || |- | [[Чибитæ]] || || Чибиевы || || || |- | [[Чихтистæ]] || || Чихтисовы || || || |- | [[Чыпыртæ]] || Чыпырытæ || Чипировы || || || |- | [[Чысиатæ]] || Чсиатæ || Чшиевы, Чсиевы, Кисиевы || ქისიშვილი || || |- | [[Чъебойтæ]] || || Чебоевы || || || |- | [[Чъелетæ]] || || Келеевы, Келиевы || || || |- | [[Чъерджиатæ]] || || Черджиевы || || || |- | [[Чъеруатæ]] || || Черуаевы || || || |- | [[Чъеутæ]] || || Чеоевы, Чеовы || || || |- | [[Чъыбызтæ]] || || Чибизовы || || || |- | [[Чъыбылатæ]] || Чъыбылтæ || Чибиловы, Кибиловы || კიბილაშვილი, ჭიბილაშვილი || || |} == Кæс ноджы == * [[Рагон ирон мыггæгтæ]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * [[Гаглойты Зинæ]]. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф. * [[Гецати Афæхъо]]. Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу: Ир, 2019. — 383 ф. * Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон мыггæгтæ|*]] 0g0flcfmmyqstsvc3q928a7npzdmwb3 588035 588033 2025-07-06T15:39:06Z Taamu 795 588035 wikitext text/x-wiki '''Ирон мыггаг''' æмæ '''дыгурон мыггаг''' — хæстæджыты стыр къорд, ис дзы, тугхæстæг чи æййафы æмæ нæлгоймæггы ’рдыгæй иу рагфыдæлæй чи равзæрдис, цалдæр ахæм [[патроними]]йы. Алы мыггаг дæр хуыдтой йæ рагфыдæлы номæй, фæлæ, йæ рагфыдæлы ном чи нæ хаста, ахæм мыггæгтæ дæр уыдис. Мыггаджы бинонты æхæнад æмæ патронимийæ хицæн кодта уымæй, æмæ нæ уыдис коллективон куыстад æмæ иумæйаг исбонæй цыдæртæ. Мыггаджы ’хсæн æхсæнадон царды уагæвæрджытæ уыдысты хистæртæ æмæ мыггаджы æмбырд. Тугхæстæгдзинады æмбарæн æмæ æнкъарæн бæрæг кодта мыггаджы уæнгты хæстæ æмæ бартæ: мыггаджы мидæг тугхæстæгиуæджы ахастдзинæдтæ сæйрагдæр кæй уыдысты, уыцы хъуыддаг фидар æмæ нывыл кодта ирон фыдæлтыккон æхсæнады царды æппæт къабæзтæ дæр. Ирон мыггаджы миниуджытæ æмæ æууæлтæм хауынц: [[экзогами]], кæрæдзийæн æххуыс ([[зиу]]), кæрæдзийы хъахъхъæнын ([[туг исын]]).<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Номхыгъд == {| class="sortable wikitable" ! Мыггаг !! Æндæр варианттæ !! [[Уырыссаг æвзаг|Уырыссагау]] !! [[Гуырдзиаг æвзаг|Гуырдзиагау]] !! [[Туркаг æвзаг|Туркагау]] !! [[Рагон ирон мыггæгтæ|Рагон мыггаг]] |- | [[Абайтæ]] || || Абаевы || აბაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Абациатæ]] || Абацитæ || Абациевы || აბეწაშვილი || || |- | [[Абæгатæ]] || || Абагаевы, Абаговы || || || |- | [[Абелатæ]] || || Абеловы || || || |- | [[Абетæ (мыггаг)|Абетæ]] || || Абеевы || || || |- | [[Абитæ]] || Абиатæ || Абиевы || || || |- | [[Абойтæ]] || || Абоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абочитæ]] || || Абочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абысалтæ]] || дыг. Абисалтæ || Абисаловы || || Arpat, Alpsal, Abisal || |- | [[Агетæ]] || || Агеевы || || || |- | [[Аготæ]] || || Агоевы || || || |- | [[Агуыдзатæ]] || Агуыдзтæ || Агузовы || || Polat || |- | [[Агънатæ]] || || Агнаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Адæтæ]] || Адатæ || Адаевы || || || |- | [[Адетæ]] || || Адеевы || ადეშვილი, ადეიშვილი || || |- | [[Адотæ]] || || Адоевы || || || |- | [[Адтутæ]] || || Адтуевы || || || |- | [[Адырхатæ]] || || Адырхаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Аджетæ]] || || Аджеевы || || || |- | [[Ажатæ]] || || Ажаевы || || || |- | [[Азанитæ]] || || Азаниевы || || || |- | [[Азаутæ]] || || Азаовы, Азовы || || || |- | [[Азæмæттæ]] || || Азаматовы || || || |- | [[Азджеритæ]] || || Азджериевы || || || |- | [[Азитæ]] || Азиатæ, Адзитæ, Ажитæ || Адзивы, Азиевы, Аджиевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Азнауртæ]] || Æзнауртæ, Æзнауыратæ || Азнауровы || || || |- | [[Айдаболтæ]] || || Айдаболовы || || || |- | [[Айдаматтæ]] || || Айдаматовы || || || |- | [[Айдартæ]] || || Айдаровы || აიდარაშვილი || || |- | [[Айлазтæ]] || || Айлазовы || || || |- | [[Айлартæ]] || || Айларовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Айсынтæ]] || || Айсиновы || || || |- | [[Айтегтæ]] || || Айтеговы || || || |- | [[Аккатæ]] || Аккæтæ, Агкатæ || Агкаевы, Аккаевы, Акаевы || || || |- | [[Аккалтæ]] || Аккæлатæ || Аккаловы, Аккалаевы || || || |- | [[Аккетæ]] || || Аккеевы || || || |- | [[Акъотæ]] || || Акоевы || || || |- | [[Акъуатæ]] || Акъатæ || Акоевы || || || |- | [[Алæгатæ (мыггаг)|Алæгатæ]] || || Алаговы || || || |- | [[Алæджыхъотæ]] || || Аладжикоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алæтæ]] || || Алаевы || || || |- | [[Алдахътæ]] || || Алдаковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Алиатæ]] || || Алиевы, Алиаевы || || || |- | [[Алибектæ]] || Алибегтæ || Алибековы || || || |- | [[Ализатæ]] || Алидзатæ || Ализовы, Алидзовы || || || |- | [[Алихантæ]] || || Алихановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алмахситтæ]] || || Алмахситовы || || || |- | [[Алохтæ]] || || Алоховы || || || |- | [[Алхазтæ]] || Æлхæзтæ || Алхазовы || || || |- | [[Алхъацатæ]] || || Алкацевы || || || |- | [[Алцæгъатæ]] || || Алцаговы || || || |- | [[Алыккатæ]] || || Аликовы || || || |- | [[Амилахуантæ]] || || Амилахановы || || || |- | [[Амирантæ]] || || Амирановы || || || |- | [[Амотæ]] || || Амоевы || || || |- | [[Амырхантæ]] || || Амирхановы || || || |- | [[Анатæ]] || || Анаевы || || || |- | [[Андиатæ]] || || Андиевы || || || |- | [[Андудтатæ]] || || Андутовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Андыратæ]] || || Андриевы || || || |- | [[Ансаутæ]] || || Ансаовы || || || |- | [[Апатæ]] || || Апаевы || || || |- | [[Аппетæ]] || || Аппеевы || || || |- | [[Аппиатæ]] || Аппитæ || Аппиевы || || || |- | [[Араптæ]] || || Араповы || || || |- | [[Арæнтæ]] || || Арановы || || || |- | [[Арбиатæ]] || || Арбиевы || || || |- | [[Ардасентæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Ардитæ]] || || Ардиевы || || || |- | [[Ардзинтæ]] || Арджинтæ || Ардзиновы || || || |- | [[Аркъалтæ]] || || Аркаловы || || || |- | [[Аркъаутæ]] || || Аркаевы || || || |- | [[Аркъацтæ]] || || Аркацевы || || || |- | [[Арсæгатæ]] || Арсæгтæ || Арсаговы || || || |- | [[Арсентæ]] || || Арсеновы || || || |- | [[Арцутантæ]] || || Арцутановы || || || |- | [[Арчилтæ]] || || Арчиловы || || || |- | [[Арысхантæ]] || || Арисхановы, Арусхановы || || || |- | [[Асатæ]] || || Асаевы || ასაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Асесатæ]] || || Асесовы || || || |- | [[Асетæ]] || || Асеевы || || Aşetey, Akman, Ergenç, Gencar || |- | [[Аситæ]] || || Асиевы || || || |- | [[Аскертæ]] || || Аскеровы || || || |- | [[Асланбектæ]] || || Асланбековы || || || |- | [[Аслантæ]] || || Аслановы || || || |- | [[Аслæмырзатæ]] || Асламурзатæ || Асламурзаевы || || || |- | [[Аслæныхъатæ]] || || Асланукоевы || || || |- | [[Аспиатæ]] || Аспитæ || Аспиевы || || || |- | [[Астантæ]] || || Астановы || || || |- | [[Астатæ]] || || Астаевы || || || |- | [[Атабитæ]] || || Атабиевы || || || |- | [[Атайтæ]] || || Атаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Атаратæ]] || || Атаровы || || || |- | [[Атцетæ]] || || Атцеевы || || || |- | [[Аулохтæ]] || || Авлоховы || ავლოხაშვილი || || |- | [[Ахбердтæ]] || || Ахбердовы || || || |- | [[Ахлæутæ]] || || Ахлаовы || || || |- | [[Ахохатæ]] || Ахохтæ || Ахоховы || || || |- | [[Ахъитæ]] || Акъитæ || Акиевы || || || |- | [[Ацæмæзтæ]] || || Ацамазовы || || || |- | [[Аццетæ]] || Адцетæ || Аццеевы, Адцеевы || || || |- | [[Æбатæ]] || || Абаевы || || || |- | [[Æгайтæ]] || Гайтæ || Агаевы || || || |- | [[Æгкацатæ]] || Æккацатæ || Агкацевы || || || |- | [[Æгъуызартæ]] || дыг. Æгъузартæ || Агузаровы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Æккæлатæ]] || || Акалаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлбегатæ]] || || Албеговы || || Erdoğan, Kılıç, Kaplan, Duman, Çetin, Duran, Altınok, Cidal, Ceylan, Özel || |- | [[Æлбегтæ]] || || Албеговы || || || |- | [[Æлбортæ]] || Æлборатæ || Алборовы || ალბორაშვილი, არბოლიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлдаттатæ]] || || Алдатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлхæстæ]] || || Алхасовы || || || |- | [[Æмбалтæ]] || Æмбалатæ || Амбаловы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Æнгъæдатæ]] || || Ангадаевы || || || |- | [[Æрситæ]] || Æршитæ || Аршиевы || || || |- | [[Æрсойтæ]] || || Арсоевы || არსოშვილი || || |- | [[Æрчъеккатæ]] || || Арчеговы, Арчековы || || Erçek || |- | [[Æрчъынатæ]] || || Арчиновы, Аркинаевы || || || |- | [[Æссонтæ]] || || Ассоновы || || || |- | [[Æфсæнтæ]] || Æвсæнтæ || Авсановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Æфсæрæгтæ]] || || Авсараговы || || || |- | [[Æхболæттæ]] || Ахболаттæ, Ахболæттæ, Æхболтæ || Ахболатовы, Ахполовы || || || |- | [[Æхсаратæ]] || || Ахсаровы || || || |- | [[Æчетæ]] || Ачетæ || Ачеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бабатæ]] || Бабиатæ || Бабаевы, Бабиаевы || ბაბაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бабочитæ]] || || Бабочиевы, Бабоциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Багатæ]] || || Багаевы || ბაგაშვილი, ბაგაური || || |- | [[Багъæратæ]] || Багъратæ || Баграевы || || || |- | [[Бад (мыггаг)|Бад]] || Бадтæ || Бадовы || || Demir, Tekin, Eryurt, Sungur, Utku, Unal || |- | [[Бадтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бадзиатæ]] || Бадзитæ, Баджиатæ || Бадзиевы, Баджиевы || || || |- | [[Бадзоатæ]] || Бадзуатæ || Бадзоевы || || || |- | [[Базитæ]] || || Базиевы || || || |- | [[Базыратæ]] || Базыртæ || Базыровы, Базровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Байатæ]] || || Баевы || || || |- | [[Баймæтатæ]] || Баймæтæтæ, Баймæттæ || Байматовы || || || |- | [[Байсонгъуртæ]] || Байсонгъуыртæ || Байсонгуровы, Байсангуровы || || || |- | [[Байтæ]] || || Баевы || || || |- | [[Байтугъантæ]] || || Байтугановы || || || |- | [[Байхъултæ]] || || Байкуловы || || || |- | [[Байцатæ]] || || Байцаевы || || || |- | [[Балатæ]] || Баллатæ || Баллаевы || || || |- | [[Баликъотæ]] || || Баликоевы || || || |- | [[Барататæ]] || || Баратовы, Баратаевы || ბარათაშვილი || || |- | [[Барахътæ]] || || Бараковы || || || |- | [[Басатæ]] || || Басаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Басилатæ]] || Басилтæ || Басилаевы, Басиловы || || Tekel || |- | [[Баситæ]] || || Басиевы || ბასიშვილი || Başi || [[Тидлатæ]] |- | [[Баскатæ]] || Баскъатæ || Баскаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Батотæ]] || || Батоевы || || || |- | [[Батæртæ]] || Батæратæ || Батаровы, Батыровы || || || |- | [[Батиатæ]] || || Батяевы || ბატიაშვილი || Batıbay, Peyik, Bingöl, Erdem || |- | [[Бахъатæ]] || || Бакаевы || || || |- | [[Бациатæ]] || Бацитæ || Бациевы, Бачиевы || || || |- | [[Бæгъиатæ]] || || Багиаевы || ბაღიაძე || || |- | [[Бæдоатæ]] || || Бадоевы || || || |- | [[Бæдтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бæззатæ]] || || Баззаевы || ბაზაშვილი || || |- | [[Бæзойтæ]] || || Базоевы || || || |- | [[Бæлойтæ]] || || Балоевы || || || |- | [[Бæрæзгатæ]] || || Баразговы || || || |- | [[Бæройтæ]] || || Бароевы, Бараевы || || || |- | [[Бæтатæ]] || Бататæ || Батаевы || || || |- | [[Бæтæгатæ]] || || Батаговы || || || |- | [[Бæцæзатæ]] || || Бацазовы || || || |- | [[Бæциатæ]] || || Бациевы || || || |- | [[Бæцойтæ]] || || Бацоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бдайциатæ]] || Бдайцайтæ || Бдайциевы, Бдайцаевы || || || |- | [[Бебилтæ]] || || Бебиловы || || || |- | [[Бегкатæ]] || || Бегкаевы || || || |- | [[Беджызатæ]] || Беджызтæ || Бегизовы || ბეგიზაშვილი || || |- | [[Бедойтæ]] || || Бедоевы || ბედოშვილი, ბედოიძე || Erdem || |- | [[Безатæ]] || Бежатæ || Бежаевы, Безаевы || || || |- | [[Беккуызартæ]] || || Бекузаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бекъойтæ]] || || Бекоевы || || || |- | [[Бекъуыртæ]] || дыг. Бекъуртæ || Бекуровы || || || |- | [[Белеккатæ]] || Белыккатæ, Белегкатæ || Беликовы || || || |- | [[Беппитæ]] || || Беппиевы || || || |- | [[Бердитæ]] || Бердиатæ || Бердиевы || || || |- | [[Беритæ]] || || Бериевы || ბერიაშვილი || || |- | [[Бердыхъотæ]] || || Бердиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беркъатæ]] || || Беркаевы || || || |- | [[Берозтæ]] || || Берозовы, Березовы || ბეროზაშვილი || Tüze || |- | [[Беройтæ]] || || Бероевы || || || |- | [[Беруатæ]] || || Бероевы || ბერუაშვილი || Kocak || |- | [[Берчъысатæ]] || Беркъисатæ || Беркисаевы || || || |- | [[Бесатæ]] || || Бесаевы || ბესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беслехъотæ]] || || Беслекоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Бесолтæ]] || || Бесолтæ || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бестантæ]] || || Бестановы || || || |- | [[Бестаутæ]] || || Бестаевы || ბესთავაშვილი || || |- | [[Бетантæ]] || || Бетановы || || || |- | [[Бететæ]] || || Бетеевы || ბეთეშვილი, ბეთიაშვილი || || |- | [[Бетрозтæ]] || || Бетрозовы || || || |- | [[Бзартæ]] || Бузартæ || Бзаровы || || Öztürk, Salman, Bizarte || |- | [[Бзæтæ]] || Бызæтæ || Бзаевы || || Açık || |- | [[Бзитæ]] || || Бзиевы || ბზიშვილი || || |- | [[Биазыртæ]] || Биазæртæ || Бязровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Биастæ]] || || Биасовы, Бясовы || || || |- | [[Бибуатæ]] || Биботæ || Бибоевы || || || |- | [[Бибылтæ]] || || Бибиловы || ბიბილაშვილი, ბიბილეიშვილი, ბიბილური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бигъатæ]] || || Бигаевы || || || |- | [[Бигъуылатæ]] || Бигъуылтæ || Бигулаевы, Бигуловы || ბიღულაშვილი || || |- | [[Бидартæ]] || Быдартæ || Бидаровы || || || |- | [[Бидетæ]] || || Бидеевы || || || |- | [[Бидыхтæ]] || || Бидиховы || || || |- | [[Биджелтæ]] || Биджелатæ || Биджеловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бикъойтæ]] || || Бикоевы || ბიკოშვილი || || |- | [[Билаонтæ]] || || Билаоновы || || || |- | [[Бимбасатæ]] || || Бимбасовы || || Iyigün || |- | [[Бирæгътæ]] || || Бираговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Бисойтæ]] || || Бисоевы || || || |- | [[Битартæ]] || || Битаровы || ბითარაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Битатæ]] || Быдтатæ<ref>Мамсуровы: история и современность — Владикавказ: Проект-Пресс, 2006. — 320 с.</ref> || Битаевы || || || |- | [[Битетæ]] || || Битеевы, Битиевы || ბითეშვილი || || |- | [[Битутæ]] || || Битуевы || || Öğün || |- | [[Битъæртæ]] || Битъæрагонтæ || Битаровы || || || |- | [[Битъитæ]] || Бититæ || Битиевы || ბიტიაშვილი || || |- | [[Бицатæ]] || || Бицаевы || || || |- | [[Бицъотæ]] || || Бицоевы || ბიწოშვილი, ბიჭაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бичегкутæ]] || || Бичегкуевы || || || |- | [[Бичерахтæ]] || || Бичераховы || || || |- | [[Блитæ]] || Блиатæ || Блиевы || || || |- | [[Богъатæ]] || || Боговы || || || |- | [[Бокотæ]] || || Бокоевы, Боковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Болататæ]] || || Болатаевы || ბოლათაშვილი || || |- | [[Болиатæ]] || || Болиевы || || Ata, Öztürk, Taştan || |- | [[Боллотæ]] || || Боллоевы || || || |- | [[Борæтæ (мыггаг)|Борæтæ]] || || Бораевы || || Uğur || |- | [[Борсиатæ]] || Борсæтæ, Борситæ || Борсиевы || || || |- | [[Борыхъуатæ]] || || Борукаевы || || || |- | [[Босыктæ]] || || Босиковы || ბოსიკაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Ботъитæ]] || || Ботиевы || || Timur || |- | [[Ботъотæ]] || || Ботоевы || || || |- | [[Бохотæ]] || || Бохоевы, Боховы || || || |- | [[Боцитæ]] || || Боциевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Боцуатæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Боцъотæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Братæ]] || || Браевы || || || |- | [[Брциатæ]] || Бырциатæ || Брциаевы, Брциевы || || || |- | [[Брытъиатæ]] || || Бритаевы || || || |- | [[Бтемыратæ]] || || Бтемировы || || || |- | [[Бубайтæ]] || || Бубаевы || || || |- | [[Бубиатæ]] || || Бубиевы || || || |- | [[Бугатæ]] || || Бугаевы || || || |- | [[Бугъатæ]] || || Буговы || || || |- | [[Бугъойтæ]] || || Бугоевы || || || |- | [[Бугъулитæ]] || || Бугулиевы || || || |- | [[Будайтæ]] || || Будаевы || || || |- | [[Будзитæ]] || Буджитæ || Будзиевы, Буджиевы, Будиевы || ბუჯიაშვილი || || |- | [[Букуылтæ]] || Букъултæ || Букуловы || || || |- | [[Булацатæ]] || || Булацевы || || || |- | [[Булкъатæ]] || || Булкаевы || ბულკაშვილი || || |- | [[Буратæ]] || || Бураевы || || || |- | [[Бурдзиатæ]] || Бурдзиутæ || || Бурдзиевы || || |- | [[Бутатæ]] || || Бутаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Быгъдатæ]] || || Бигдаевы, Багдаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Быгъуатæ]] || || Бигуевы || || || |- | [[Быгъуылтæ‎]] || Бугултæ || Бугуловы || ბუღულაშვილი || || |- | [[Быдатæ]] || || Бидаевы || || || |- | [[Быдзыхъотæ]] || || Бидзикоевы, Бидзиковы, Бзиковы || || || |- | [[Быдзытæ]] || || Бидзиевы || || || |- | [[Бызыккатæ]] || Бызыктæ || Бзиковы, Бизикоевы, Бизиковы || || || |- | [[Бызыратæ]] || || Бизираевы || || || |- | [[Бырнацтæ]] || Бурнацтæ || Бурнацевы || || || |- | [[Быцентæ (мыггаг)|Быцентæ]] || Бцентæ || Биченовы, Бценовы || ბიჩინაშვილი || || |- | [[Габантæ]] || || Габановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габатæ]] || || Габаевы || გაბაშვილი || || |- | [[Габаттæ]] || || Габатовы || || || |- | [[Габетæ]] || || Габеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габитæ]] || || Габиевы || || || |- | [[Габойтæ]] || || Габоевы || გაბოძე || || |- | [[Габолатæ]] || || Габолаевы, Габалаевы, Габоловы, Габаловы || || || |- | [[Габотæ]] || || Габовы || || || |- | [[Габпатæ]] || Гаппатæ || Гаппаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габутæ]] || Гæбутæ || Габуевы || || || |- | [[Габысатæ]] || Габыстæ, дыг. Габистæ || Габисовы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гагкайтæ]] || Гаккайтæ || Гагкаевы || || || |- | [[Гаглойтæ]] || || Гаглоевы || გაგლოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гадатæ]] || || Гадаевы || || || |- | [[Гаджитæ]] || || Гагиевы || || || |- | [[Гадзалатæ]] || Гæзæлатæ || Гадзаловы, Газаловы || || || |- | [[Гадзитæ]] || Гадзиатæ || Гадзиевы || || || |- | [[Газзацатæ]] || Газæцатæ, Гадзаццатæ || Газацевы || || || |- | [[Гайттатæ]] || || Гайтовы || || || |- | [[Галазтæ]] || || Галазовы || || || |- | [[Галатæ]] || || Галаевы || || || |- | [[Галачитæ]] || || Галачиевы, Галациевы || || || |- | [[Галеутæ]] || || Галеовы, Галеуовы || || || |- | [[Галуантæ]] || || Галуановы, Галавановы || გალავანაშვილი || || |- | [[Гамазтæ]] || || Гамазовы, Гамасовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гаматæ]] || || Гамаевы || || || |- | [[Гамахартæ]] || || Гамахаровы || || || |- | [[Гаппатæ]] || Гапптæ || Гапповы || || || |- | [[Гаппуатæ]] || Габпуатæ || Гаппоевы || || || |- | [[Гасантæ]] || || Гасановы || || || |- | [[Гасситæ]] || || Гассиевы || გასიტაშვილი || || |- | [[Гатайтæ]] || || Гатаевы || || || |- | [[Гатетæ]] || || Гатеевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гатыккотæ]] || Гатыгкотæ || Гатикоевы, Гатикгоевы || || || |- | [[Гахатæ]] || || Гахаевы, Гаховы || || || |- | [[Гацолатæ]] || || Гацолаевы || || || |- | [[Гæбæккатæ]] || Гæбæгкатæ || Габаковы, Габагковы || || || |- | [[Гæбæратæ]] || дыг. Гæбæйратæ || Габараевы || გაბარაშვილი || Yılmaz || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæбуатæ]] || || Габоевы || || || |- | [[Гæбултæ]] || Габултæ || Габуловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæвдынтæ]] || дыг. Гæвдунтæ || Гавдиновы || || || |- | [[Гагацтæ]] || || Гагацовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гагуылатæ]] || Гæгулатæ, Гæгуылатæ, Гагулатæ || Гагулаевы, Гагуловы || || Yalçın || |- | [[Гæгæрцатæ]] || || Гагарцовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæгкутæ]] || || Гагкуевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæгойтæ]] || || Гагоевы || || || |- | [[Гæдиатæ]] || || Гадиевы || || || |- | [[Гæджитæ]] || Гагиатæ || Гагиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæджынатæ]] || Гадзынатæ || Гадзиновы, Гаджиновы || || || |- | [[Гæзæутæ]] || || Газаовы || || || |- | [[Гæздæнтæ]] || || Газдановы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæззатæ]] || || Газаевы, Газзаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гæлæутæ]] || || Галаовы || || || |- | [[Гæлæбатæ]] || || Галабаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæлæбутæ (мыггаг)|Гæлæбутæ]] || || Галабуевы || || || |- | [[Гæлиатæ (мыггаг)|Гæлиатæ]] || Гæлитæ || Галиевы || || || |- | [[Гæлуатæ]] || || Галуевы, Галуаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гæмаонтæ]] || Гæмæонтæ || Гамаоновы || || || |- | [[Гæриатæ]] || || Гариевы || || || |- | [[Гæрисатæ]] || || Гарисовы || || || |- | [[Гæтæгонтæ]] || || Гатагоновы || || || |- | [[Гæтæгтæ]] || || Гатаговы || || || |- | [[Гæтдзитæ]] || || Гатдзиевы, Гаччиевы || || || |- | [[Гæуистæ]] || || Гависовы || || || |- | [[Гегатæ]] || || Гегаевы || || || |- | [[Геккитæ]] || Гегкитæ, Джеджджитæ || Геккиевы, Гегкиевы, Гекиевы || || || |- | [[Гелдытæ]] || Джелдытæ || Гелдиевы || || || |- | [[Гетъотæ]] || || Гетоевы || || || |- | [[Гецатæ]] || || Гецаевы || || || |- | [[Гизойтæ]] || || Гизоевы || || || |- | [[Гиккайтæ]] || || Гиккаевы || || || |- | [[Гиотæ]] || || Гиоевы || || || |- | [[Гобалтæ]] || || Гобаловы || || || |- | [[Гобатæ]] || || Гобаевы || || || |- | [[Гобетæ]] || || Гобеевы || [[Гобеджишвили|გობეჯიშვილი]] || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гобозтæ]] || || Гобозовы || გობოზაშვილი || || |- | [[Гогатæ]] || || Гогаевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Гогунитæ]] || Гогнитæ || Гогниевы, Гогуниевы || || || |- | [[Годызтæ]] || дыг. Годизтæ || Годизовы || || || |- | [[Годжиатæ]] || Годжытæ, Годжитæ || Годжиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Годжыцатæ]] || Годжысатæ || Гогичевы, Гогичаевы || გოგიჩაშვილი, გოგიჩაიშვილი || || [[Тидлатæ]] |- | [[Годзойтæ]] || || Годзоевы || || || |- | [[Гозойтæ]] || || Гозоевы || || || |- | [[Гозымтæ]] || || Гозюмовы, Гозымовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гойатæ]] || || Гойаевы, Гояевы || გოიაშვილი || Kargın || |- | [[Гокъотæ]] || || Гокоевы || || || |- | [[Голотæ]] || || Голоевы || გოლოშვილი || || |- | [[Гоцъитæ]] || || Гоциевы, Гочиевы || გოჩაშვილი, გოციშვილი, გოჩოშვილი || || |- | [[Гоцъойтæ]] || || Гоцоевы, Гоццовы || || || |- | [[Гуæцæлтæ]] || || Гацаловы || || || |- | [[Губатæ]] || || Губаевы || || || |- | [[Гуыбетæ]] || || Губиевы, Губеевы || || || |- | [[Губиатæ]] || Гуыбиатæ || Губиевы || || || |- | [[Гугæлтæ]] || || Гугаловы || || || |- | [[Гугкатæ]] || Гуккатæ || Гугкаевы || || Gök || |- | [[Гулатæ]] || || Гулаевы || || || |- | [[Гулæртæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гусалтæ]] || Гуссалтæ || Гусаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гусатæ]] || Гуссатæ || Гусовы || || || |- | [[Гусойтæ]] || || Гусоевы || გუსაშვილი, გუსოშვილი || || |- | [[Гутнатæ]] || Гутынатæ, Гутъынатæ || Гутновы || გუთნიაშვილი || || |- | [[Гуцатæ]] || || Гуцаевы || || || |- | [[Гуццатæ]] || || Гудцевы, Гудцовы, Гуццовы || || || |- | [[Гуыбатæ]] || || Губаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гуыбыратæ]] || || Губуровы || || || |- | [[Гуыбыртæ]] || || Губураевы || || || |- | [[Гуылартæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гуымецъатæ]] || || Гумецовы || || || |- | [[Гуынатæ]] || || Гунаевы || || || |- | [[Гуырдзыбетæ]] || Гуырдзыбектæ, дыг. Гурдзибетæ, Гурджибетæ, Гурдзибектæ, Гурджибектæ || Гуржибековы, Гурдзибеевы || || || |- | [[Гуыриатæ]] || || Гуриевы || || || |- | [[Гуырцъытæ]] || || Гурциевы || გურწიშვილი || || |- | [[Гуытъиатæ]] || || Гутиевы || || || |- | [[Гуыцмæзтæ]] || || Гучмазовы || გუჩმაზაშვილი || || |- | [[Гыбызтæ]] || дыг. Гибизтæ || Гибизовы || || || |- | [[Гызыктæ]] || дыг. Гизиктæ || Гизиковы || || || |- | [[Дадæгатæ]] || || Дадагоевы, Дадаговы || || || |- | [[Дадитæ]] || || Дадиевы || || || |- | [[Дадтетæ]] || || Дадтеевы || || || |- | [[Дамбегтæ]] || || Дамбеговы || || || |- | [[Дарчитæ‎]] || || Дарчиевы || დარჩიშვილი, დარჩია || || |- | [[Датитæ]] || || Датиевы || || || |- | [[Датъритæ]] || || Датриевы || || || |- | [[Дауиатæ]] || || Дауевы || || || |- | [[Дауыратæ]] || || Дауровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дæгуйтæ]] || || Дагуевы || || Zorlu || |- | [[Дæдтотæ]] || || Дадтоевы || || || |- | [[Дегъуатæ]] || || || || || |- | [[Дедегкатæ]] || || Дедегкаевы || || || |- | [[Деметæ]] || || Демеевы || || || |- | [[Демыратæ]] || || Демировы, Демуровы || || || |- | [[Диакъонтæ]] || || Диаконовы, Дьяконовы, Дяконовы || დიაკონაშვილი || || |- | [[Диамбегтæ]] || || Диамбековы || || || |- | [[Диготæ]] || || Дигоевы || || || |- | [[Дидартæ]] || Дыдартæ || Дидаровы || || || |- | [[Добатæ]] || Добайтæ || Добаевы || || || |- | [[Додотæ]] || || Додоевы || || || |- | [[Додыгкатæ]] || Додыккатæ || Додиговы, Додиковы || || || |- | [[Дойатæ]] || Доййатæ || Доевы || || || |- | [[Доцитæ]] || Дочитæ || Доциевы, Доцеевы, Дочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дриатæ]] || || Дриаевы, Дряевы || [[Меладзе|მელაძე]] || || |- | [[Дудайтæ]] || || Дудаевы || დუდაშვილი || || |- | [[Дударатæ]] || || Дударовы || || || |- | [[Дудиатæ]] || || Дудиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дулатæ]] || || Дулаевы || || || |- | [[Дыгур (мыггаг)|Дыгур]] || || Дигуровы || || || |- | [[Дыгъуызтæ]] || || Догузовы || || || |- | [[Джангобегтæ]] || || Джангобеговы || || || |- | [[Джедыхъотæ]] || || Джедикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джелытæ]] || || Джелиевы || || || |- | [[Джераптæ]] || || Джераповы || || || |- | [[Джергатæ]] || [[Гергатæ]] || Гергауловы, Джергаевы, Гергаевы || || || |- | [[Джерджитæ]] || Джерджытæ || Джерджиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Джериатæ]] || || Джериевы, Гериевы || || || |- | [[Джигатæ]] || || Джигаевы || || || |- | [[Джиголатæ]] || || Джиголаевы, Гиголаевы || ჯიგოლაშვილი, გიგოლაშვილი || || |- | [[Джимитæ]] || || Джимиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джиотæ]] || || Джиоевы || ჯიოშვილი, ჭიოტაშვილი, ჟიოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Джусойтæ]] || || Джусоевы || ჯუსოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Джыбылатæ]] || Джыбылтæ || Джибиловы || || || |- | [[Джызойтæ]] || || Гизоевы, Джизоевы || გიზოშვილი || || |- | [[Джызымтæ]] || || Гозюмовы || || || |- | [[Джыккайтæ]] || Джыгкайтæ || Джикаевы, Джигкаевы, Гикаевы || ჯიკაშვილი, გიკაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзабайтæ]] || || Джабаевы || || || |- | [[Дзабелатæ]] || || Дзабеловы, Дзаблаевы || || || |- | [[Дзабитæ]] || Жабитæ || Дзабиевы, Джабиевы || || || |- | [[Дзаболатæ]] || || Дзаболаевы, Дзаболовы || || || |- | [[Дзабратæ]] || || Дзабраевы || || || |- | [[Дзагуртæ]] || Дзагуыртæ || Дзагуровы || || || |- | [[Дзадзитæ]] || Жажитæ, Джаджитæ, Зажитæ, Зазитæ || Дзадзиевы, Жажиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзайнухътæ]] || Дзайныхътæ || Дзайнуковы || || || |- | [[Дзампатæ]] || || Дзампаевы || || || |- | [[Дзанайтæ]] || Джанайтæ || Дзанаевы, Джанаевы || || || |- | [[Дзанæгатæ]] || || Дзанаговы || || || |- | [[Дзангуыбеккатæ]] || Дзангуыбегатæ || Дзангубековы || || || |- | [[Дзансолтæ]] || || Дзансоловы || || || |- | [[Дзансохтæ]] || || Дзансоховы || || Kılıç, Altun, Tuncer || |- | [[Дзантиатæ]] || || Дзантиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзапартæ]] || || Дзапаровы || || || |- | [[Дзарасатæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзарастæ]] || || Дзарасовы || || Bozkurt, Çelik, Eroğlu, Haspolat, Türkmen || |- | [[Дзаратæ]] || || Дзараевы || || || |- | [[Дзасохтæ]] || || Дзасоховы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзаттиатæ]] || Дзадтиатæ || Джатиевы || || || |- | [[Дзаттотæ]] || || Дзаттоевы || || || |- | [[Дзахатæ]] || Дзæхатæ || Дзаховы || || || |- | [[Дзахотæ]] || Дзаххотæ || Дзахоевы || || || |- | [[Дзахсортæ]] || || Дзахсоровы || || || |- | [[Дзæгойтæ]] || || Дзагоевы || || || |- | [[Дзæгъиатæ]] || || Джагаевы || || || |- | [[Дзæгъойтæ]] || Зæгъойтæ || Дзагоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзæрæстæ (мыггаг)|Дзæрæстæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзæрæхохтæ]] || || Дзарахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзгойтæ]] || || Дзгоевы || || Tamay, Arıcı || |- | [[Дзебойтæ]] || Дзбойтæ || Дзебоевы, Дзбоевы || || || |- | [[Дзебысатæ]] || || Дзебисовы || ჯებისაშვილი, გებისაშვილი || || |- | [[Дзедатæ]] || || Дзедаевы || || || |- | [[Дзерантæ]] || || Дзерановы || ჯერანაშვილი, ძერანაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзестæ]] || || Дзесовы || || || |- | [[Дзестелтæ]] || || Дзестеловы || || || |- | [[Дзигойтæ]] || || Дзигоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзидахантæ]] || || Дзидахановы || || || |- | [[Дзидзойтæ]] || || Дзидзоевы || || || |- | [[Дзиойтæ]] || || Дзиоевы || || || |- | [[Дзиратæ]] || || Дзираевы || || || |- | [[Дзитойтæ]] || || Дзитоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзиуатæ]] || Дзиутæ || Дзиовы, Дзиваевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзиццойтæ]]‎ || Дзидздзойтæ, Джиджджойтæ || Дзиццоевы, Джиджджоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзлиатæ]] || || Дзлиевы || || || |- | [[Дзобайтæ]] || Дзобатæ || Дзобаевы || || || |- | [[Дзобелатæ]] || || Дзобеловы || || || |- | [[Дзоблатæ]] || || Дзоблаевы || || || |- | [[Дзогкатæ]]‎ || || Дзогкаевы || || || |- | [[Дзодзитæ]] || Дзодзиатæ || Дзодзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзодзыккатæ]] || || Дзодзикоевы || || || |- | [[Дзокатæ]] || Дзоккатæ || Дзоккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзоттæ]]‎ || Дзодтæ || Дзотовы || || || |- | [[Дзоцъитæ]]‎ || || Дзоциевы || || || |- | [[Дзуатæ]]‎ || || Дзуаевы, Джаваевы || || || |- | [[Дзугатæ]]‎ || || Дзугаевы || ჯუღაშვილი, ძუღაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзугкойтæ]] || || Дзугкоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзукъатæ]]‎ || || Дзукаевы || || || |- | [[Дзулатæ]]‎ || || Дзулаевы || || || |- | [[Дзусатæ]] || Дзустæ || Дзусовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзускуатæ]]‎ || Дзускатæ || Дзускаевы, Жускаевы || || || |- | [[Дзутæгтæ]] || Дзуттæгтæ, Дзуттæгатæ || Дзутаговы || || || |- | [[Дзуццатæ]] || Дзудцатæ || Дзудцевы, Дзудцовы, Дзуцевы || || || |- | [[Дзыгастæ]]‎ || || Дзигасовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзылыхтæ]]‎ || Дзилихтæ || Дзилиховы || || || |- | [[Дзыныхътæ]]‎ || || Дзиниковы || ძინიყაშვილი || || |- | [[Дзытиатæ]] || Дзтиатæ || Дзитиевы, Дзтиевы || || || |- | [[Едзатæ‎]] || || Едзаевы || || || |- | [[Едзетæ‎]] || Езетæ || Езеевы || || || |- | [[Едзитæ]] || || Едзиевы || || || |- | [[Едзойтæ]] || || Едзоевы || || || |- | [[Екатæ]] || || Екаевы || || || |- | [[Еккатæ]] || || Еккаевы || || || |- | [[Елбайтæ]] || || Елбаевы || || || |- | [[Елбачитæ]] || Елбакитæ || Елбачиевы, Елбакиевы || ელბაქიძე || || |- | [[Елбийтæ]] || Елбитæ || Елбиевы || || || |- | [[Елбистæ]] || || Елбистовы || || || |- | [[Елдартæ]] || || Елдаровы || || || |- | [[Елдзартæ]] || Елзартæ || Елдзаровы, Елзаровы || ელზარაშვილი || || |- | [[Елетæ]] || || Елеевы || || || |- | [[Елеуртæ]] || || Елеуровы || ელეური || || |- | [[Елехъотæ]] || || Елекоевы || || || |- | [[Елзайтæ]] || || Елзаевы || || || |- | [[Елиатæ]] || || Елиевы || || || |- | [[Елисатæ]] || || Елисовы || || || |- | [[Елмиртæ]] || || Елмировы || || || |- | [[Елойтæ]] || || Елоевы || ელოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Елтаратæ]] || Елтартæ || Елтаровы || || || |- | [[Елуатæ]] || || Елоевы || || || |- | [[Елхъантæ]] || Елхъанатæ || Елкановы || ელყანაშვილი, ელყანიძე || || |- | [[Елхъотæ]] || || Елекоевы, Еликоевы || || || |- | [[Емайтæ]] || || Емаевы || || || |- | [[Еналдытæ]] || || Еналдиевы || || || |- | [[Епхитæ]] || || Епхиевы || || || |- | [[Ерыстаутæ (мыггаг)|Ерыстаутæ]] || || Еристовы || || || |- | [[Есенатæ]] || || Есеновы || || Özkan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Есерыхъотæ]] || || Есерикоевы || || || |- | [[Есетæ]] || || Есеевы || || || |- | [[Есиатæ]] || || Есиевы || ესიაშვილი || || |- | [[Етдзатæ]] || Еццатæ || Етдзаевы, Еццаевы || || || |- | [[Еулойтæ]] || || Евлоевы || || || |- | [[Еццитæ]] || || Ецциевы || || || |- | [[Еццутæ]] || || Еццуевы || || || |- | [[Задытæ]] || || Задиевы || ზადიშვილი || || |- | [[Заойтæ]] || || Заоевы || || || |- | [[Закатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Закъатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Залетæ]] || || Залеевы || || || |- | [[Зандартæ]] || Дзандаритæ || Зандаровы, Дзандаровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Зассетæ]] || Дзасетæ || Зассеевы, Дзасеевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зачиатæ]] || || Зачиевы, Закиевы || || || |- | [[Зæгæлатæ]] || Зæгæлтæ || Загаловы || || || |- | [[Зæгъæгатæ]] || || Загаховы, Дзагаховы, Дзагаговы || || || |- | [[Зæйттатæ]] || Зайттатæ || Зайтовы || || || |- | [[Зæлойтæ]] || || Залоевы || ზალოშვილი || || |- | [[Зæнджиатæ]] || || Зангиевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зембаттæ]] || || Зембатовы || || || |- | [[Зехъетæ]] || || Зекеевы || || Eren || |- | [[Зозыртæ]] || Зозыратæ || Зозроевы, Зозыровы, Зозыревы, Зозровы || ზოზროშვილი, ზოზირაშვილი, ზოზორაშვილი || || |- | [[Золойтæ]] || || Золоевы || || Aydoğan, Ayhan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Зоратæ]] || || Зораевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Зорыхъотæ]] || Зорыхъуатæ || Зориковы || || || |- | [[Зохъотæ]] || || Зокоевы || || || |- | [[Зуратæ]] || || Зураевы, Дзураевы || || || |- | [[Зыгъуытъатæ]] || || Дзугутовы || || || |- | [[Зыкъуыртæ]] || Зукуртæ || Зыкуровы, Зукуровы || || || |- | [[Зылыгтæ]] || Зылыгатæ || Зилигаевы, Зилиговы || || || |- | [[Зыхъуатæ]] || || Зикуевы, Жукаевы || || || |- | [[Иафаратæ]] || || Яфаровы || || || |- | [[Икъатæ]] || дыг. Екъатæ || Икаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Икъотæ]] || || Икоевы || || || |- | [[Илатæ]] || || Илаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Илларатæ]] || Иллартæ || Илларовы || || || |- | [[Илитæ]] || || Илиевы || || || |- | [[Илуртæ]] || || Илуровы || ილურიძე || || |- | [[Иналатæ]] || || Иналовы || || || |- | [[Ипкатæ]] || || Ипкаевы || || || |- | [[Исаратæ]] || || Исаровы || || || |- | [[Исатæ]] || || Исаевы || || || |- | [[Исахътæ]] || || Исаковы || || || |- | [[Искандертæ]] || || Искандеровы || || || |- | [[Итазатæ]] || Итæзатæ || Итазовы || || || |- | [[Итанитæ]] || || Итаниевы || || || |- | [[Итаратæ]] || || Итаровы || || || |- | [[Итониатæ]] || || Итониевы || ითონიშვილი || || |- | [[Иуанатæ]] || || Иванаевы, Иуановы || || || |- | [[Иуханатæ]] || || Иухановы || || || |- | [[Кадитæ]] || || Кадиевы || || || |- | [[Калмантæ]] || || Калмановы || || || |- | [[Калотæ]] || || Калоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Калутæ]] || Кæлутæ || Калуевы || || || |- | [[Карсантæ]] || Карсанатæ || Карсановы || ქარსანაშვილი, ქარსანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Касатæ]] || || Касаевы || ქასაშვილი, ქასოშვილი || || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Катаутæ]] || || Катаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кæлухтæ]] || || Калуховы || || || |- | [[Кæмæдзатæ]] || Къæмæдзатæ || Камадзаевы, Камадзовы || || || |- | [[Кæркуыстæ]] || || Каркусовы || კარკუსაშვილი, კარკუზაშვილი, კარკუზოშვილი || || |- | [[Кæсæбитæ]] || || Касабиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кæсойтæ]] || || Касоевы || ქასოშვილი || || |- | [[Кезиатæ]] || || || || Gezay || |- | [[Кертантæ]] || || Кертановы || || || |- | [[Кертибийтæ]] || || Кертибиевы || || || |- | [[Керчелатæ]] || || Керчелаевы || || || |- | [[Кетойтæ]] || || Кетоевы || || || |- | [[Кобегкатæ]] || Хъохъотæ || Кобегковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Кобестæ]] || || Кобесовы || ქობესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кобылтæ]] || || Кобловы || || || |- | [[Кодзыртæ]] || Козыртæ || Козыревы || || Baran, Oktar || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Козатæ]] || || Козаевы || ქოზაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кокайтæ]] || || Кокаевы || კოკაშვილი, კოკიაშვილი || Soykek || |- | [[Коккатæ]] || || Коккаевы, Коковы || || || |- | [[Кокойтæ]] || || Кокоевы || კოკოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Кокуатæ]] || || Кокоевы || კოკუაშვილი || || |- | [[Колытæ]] || дыг. Колитæ || Колиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Коммонтæ]] || || Коммоновы || || || |- | [[Кортиатæ]] || || Кортиевы || ქორთიშვილი, ქორთიაშვილი || || |- | [[Коцитæ]] || || Коциевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Коцойтæ]] || || Коцоевы || || || |- | [[Коцтæ]] || Костæ, Коштæ || Кочиевы || || || |- | [[Кочкионтæ]] || || Кочкионовы || || || |- | [[Кочоратæ]] || || Кочоровы, Коцоровы || ქოჩორაშვილი || || |- | [[Кочынатæ]] || || Коченовы || || || |- | [[Кочысатæ]] || || Кочисовы || || || |- | [[Кудзатæ]] || Куджатæ || Куджаевы, Кудзаевы, Кузаевы || || || |- | [[Кудзойтæ]] || || Кудзоевы || || || |- | [[Кусуатæ]] || || Кусваевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Кучитæ]] || || Кучиевы || || || |- | [[Куыдзæгтæ]] || || Кудзаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Куыдзетæ]] || Къудзитæ || Кудзиевы || || || |- | [[Куыдзиатæ]] || || Кудзиевы || || || |- | [[Куымæриттатæ]] || || Кумаритовы || კუმარითაშვილი || || |- | [[Куындыхатæ]] || Къуындыхатæ, Къундухатæ || Кундуховы || კუნდუხაშვილი || Konduk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кцойтæ]] || || Кцоевы || || || |- | [[Къаболатæ]] || || Каболовы || || || |- | [[Къадзатæ]] || Къажтæ || Кадзаевы, Каджаевы || კაჟაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къадзтæ]] || || Кадзовы || || || |- | [[Къалатæ]] || || Калаевы || კალაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Къарджиатæ]] || || Каргиевы || || || |- | [[Къæбойтæ]] || || Кабоевы || || || |- | [[Къæбултæ]] || || Кабуловы || კაბულაშვილი, კუბულაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къæбыстæ]] || || Кабисовы || კაბისაშვილი || || |- | [[Къæлхидтæ]] || || Калхидовы || კალხიდაშვილი || || |- | [[Къелойтæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Къесаонтæ]] || || Кесаоновы || || || |- | [[Къесатæ]] || || Кесаевы || || || |- | [[Къеуростæ]] || Къеурозтæ || Кевросовы || || || |- | [[Къибиртæ]] || || Кибировы || || || |- | [[Кънаттатæ]] || Кънататæ || Кнатовы, Канатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къодотæ]] || || Кодоевы || || || |- | [[Къозатæ]] || Хъодзатæ || Кодзаевы, Козаевы || || || |- | [[Къозойтæ]] || Къзойтæ || Кзоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къозонтæ]] || || Козоновы || კოზანაშვილი, კოზონაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Къолотæ]] || || Колоевы || || || |- | [[Къомайтæ]] || || Комаевы || || || |- | [[Къоратæ]] || || Кораевы || კორაშვილი || || |- | [[Къорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Къосиратæ]] || || Кусраевы, Косираевы, Косировы || || || |- | [[Къостантæ]] || Костантæ || Костановы || || || |- | [[Къостæ]] || || Косовы || || || |- | [[Къочитæ]] || || Кочиевы || || || |- | [[Къубалтæ]] || || Кубаловы || || || |- | [[Къудухтæ]] || || Кудуховы || კუდუხაშვილი || || |- | [[Къуезертæ]] || || Квезеровы || კვეზერაშვილი || || |- | [[Къулитæ]] || Къуылытæ || Кулиевы || || || |- | [[Къургъостæ‎]] || || Кургосовы || || || |- | [[Къусратæ]] || || Кусраевы || კუსრაშვილი || || |- | [[Къутæртæ]] || || Кутаровы || კუთარაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къуыллытæ]] || || Кулиевы || || || |- | [[Къуымæллæгатæ‎]] || Къуымæллæггатæ || Кумаллаговы || || || |- | [[Къуымсиатæ]] || Къуымситæ || Кумсиевы || კუმსიშვილი || || |- | [[Лагкойтæ]] || || Лагкоевы, Лакоевы || ლაქოშვილი || || |- | [[Лагконтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лагкутæ]] || Лаккутæ, Лæгкутæ || Лагкуевы || || || |- | [[Лазартæ]] || || Лазаровы || ლაზარაშვილი || || |- | [[Лалойтæ]] || || Лалоевы || || || |- | [[Лалытæ]] || || Лалиевы || ლალიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæгкуонтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лæппынæгтæ]] || || Лаппинаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Лæууойтæ]] || Лæуойтæ || Лавоевы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæцойтæ]] || || Лацоевы || || || |- | [[Лæгойтæ]] || || Лагоевы || || || |- | [[Легкойтæ]] || Леккойтæ || Легкоевы, Леккоевы || || || |- | [[Легойтæ]] || || Легоевы || || || |- | [[Лектæ]] || || Лековы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лекъотæ]] || || Лекоевы || || || |- | [[Лекътæ]] || || Лековы || || || |- | [[Леуантæ]] || Леуанатæ || Левановы || || Alpaslan || |- | [[Лиантæ]] || Лианатæ || Льяновы, Лиановы || || || |- | [[Локкатæ]] || || Локкаевы || || || |- | [[Лолатæ]] || Лолотæ, Лолойтæ || Лолаевы, Лолоевы || ლოლაძე, ლოლაშვილი, ლოლოშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лотитæ]] || || Лотиевы || || || |- | [[Лототæ]] || || Лотоевы || || || |- | [[Лохтæ]] || Лохатæ || Лоховы || ლოხაშვილი || || |- | [[Лутъитæ]] || || Лутиевы || || || |- | [[Магкæтæ]] || Маккæтæ, Маккатæ, Магкатæ, Маггатæ || Магкаевы, Макаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Магкетæ]] || || Магкеевы || || || |- | [[Магкитæ]] || || Магкиевы || || || |- | [[Мадзатæ]] || || Мадзаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Майрæмсаутæ]] || Майрæнсаутæ || Майрамсаевы, Майрансаевы || || || |- | [[Майрæмыхъуатæ]] || || Майрамукаевы, Майрамуковы || || || |- | [[Маккотæ]] || Магкотæ || Магкоевы, Маккоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Малитæ]] || || Малиевы || || || |- | [[Малхъартæ]] || || Малкаровы || || || |- | [[Маматæ]] || || Мамаевы || || || |- | [[Мамиатæ]] || Мамитæ || Мамиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамсыратæ]] || || Мамсуровы || მამსირაშვილი || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мамыкъатæ]] || Мамукъатæ || Мамукаевы || || || |- | [[Мамысонтæ]] || || Мамисоновы || || || |- | [[Мамыттæ‎]] || Мамыттатæ, Мамытатæ || Мамитовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамыхъатæ]] || || Мамуковы || || || |- | [[Мансурухътæ]] || || Мансуруковы || || || |- | [[Мардантæ]] || || Мардановы || მარდანაშვილი || || |- | [[Махциатæ]] || || Махциевы || || || |- | [[Махъотæ]] || || Макоевы || || || |- | [[Мæзлуатæ]] || || Мазлоевы || || || |- | [[Мæлдзыгатæ]] || || Малдзиговы || მალძიგაშვილი, მანჯიკაშვილი, მაჯიგაშვილი || || |- | [[Мæлыкатæ]] || || Маликовы || || || |- | [[Мæргъитæ]] || || Маргиевы || მარღიშვილი || || |- | [[Мæрзатæ]] || || Марзаевы || || || |- | [[Мæрзæгойтæ]] || || Марзаговы || მარსაგაშვილი || || |- | [[Мæрзахъултæ]] || || Марзакуловы || || || |- | [[Мæрзойтæ]] || || Марзоевы || || Gençaslan, Yozgat || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мæрчъысатæ]] || || Марчисовы, Маркисовы || || || |- | [[Мæтаратæ]] || || Матаровы || || || |- | [[Мæтæлатæ]] || || Маталовы || || || |- | [[Мæхæмæттæ]] || [[Хористæ]]<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> || Магометовы || || || |- | [[Мæхуыгтæ]] || || Махуговы || || || |- | [[Мæхъитæ]] || || Макиевы, Макеевы || მაყიშვილი || || |- | [[Медойтæ]] || дыг. Мудойтæ || Медоевы || მედოშვილი || || |- | [[Мелыккатæ]] || || Меликовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мердентæ]] || || Мерденовы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъатæ]] || || Мецаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъитæ]] || Мецъытæ || Мециевы || || || |- | [[Мзоктæ]] || Мызоктæ || Мзоковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Милдзыхтæ]] || || Мильдзиховы, Милдзиховы || || Durmuş, Baran || |- | [[Мирзойтæ]] || Мырзойтæ || Мирзоевы, Мирзаевы || || || |- | [[Моргуатæ]] || || Моргоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Моритæ]] || дыг. Морийтæ || Мориевы || || || |- | [[Моститæ]] || || Мостиевы || || || |- | [[Моураутæ]] || || Моураевы || || || |- | [[Мсойтæ]] || Мысойтæ || Мсоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мугутæ]] || || Мугуевы || || || |- | [[Мулдартæ]] || || Мулдаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мулдзугкатæ]] || || Мулдзугкаевы || || || |- | [[Мулукатæ]] || || Мулукаевы || || || |- | [[Мулухтæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мурастæ]] || || Мурасевы, Мурашевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Мурзахъултæ]] || || Мурзакуловы || || || |- | [[Муритæ]] || дыг. Мурийтæ || Муриевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Муциатæ]] || Муцъуатæ || Муцуевы || || || |- | [[Мыкагъатæ]] || || Мукаговы || || || |- | [[Мылыхуатæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мырзабегтæ]] || || Мурзабеговы || || || |- | [[Мырзагантæ]] || || Марзагановы || || || |- | [[Мырзатæ]] || || Мирзаевы || || Taşdemir || |- | [[Мыртазтæ]] || || Муртазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мырыкатæ]] || Мырыкъатæ || Мирикаевы, Мриковы, Мурукаевы || || Erdoğan, Polat || |- | [[Мысостатæ]] || || Мисостовы || || || |- | [[Мысыкатæ]] || Мысыккатæ || Мисиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Надгеритæ]] || дыг. Надгерийтæ || Надгериевы || || || |- | [[Надиратæ]] || || Надировы || ნადირაშვილი || || |- | [[Назлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Найфонтæ]] || || Найфоновы || || || |- | [[Налдыхъуатæ]] || || Налдикоевы || || || |- | [[Налойтæ‎]] || || Налоевы || || || |- | [[Налыхъатæ]] || || Наликоевы || || || |- | [[Нанитæ]]‎ || || Наниевы || ნანიშვილი, ნანითაშვილი || || |- | [[Нартыхътæ‎]] || || Нартикоевы || ნართიყოშვილი || || |- | [[Нарыкъатæ]] || || Нарикаевы || ნარიკაშვილი || || |- | [[Насхъидатæ]] || || Наскидаевы || ნასყიდაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Наурузтæ]] || || Наурузовы, Наврузовы || || || |- | [[Наууойтæ]] || Науойтæ || Наоевы, Нагоевы || || || |- | [[Нафитæ]] || || Нафиевы || ნაფიშვილი || || |- | [[Нæзлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Нæкуысатæ]] || || Накусовы || || Beyazgül || |- | [[Нигколтæ]] || || Нигколовы || || || |- | [[Нигкотæ]] || || Нигкоевы || || || |- | [[Ногъайтæ]] || || Ногаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Нугзаратæ]] || || Нугзараевы, Нугзаровы || || || |- | [[Нузалтæ]] || || Нузаловы || || || |- | [[Огъуатæ‎]] || || Огоевы || || || |- | [[Озитæ]] || || Озиевы || || || |- | [[Олисатæ‎]] || || Олисаевы, Олисовы || || || |- | [[Ортабайтæ]] || || Ортабаевы || || || |- | [[Осиатæ]] || || Осиаевы, Осиевы, Осяевы || ოსიაშვილი, ოსიტაშვილი, ოსიაური || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Остъатæ]] || || Остаевы || ოსტაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Отартæ]] || Отаратæ || Отараевы, Отаровы || ოთარაშვილი || || |- | [[Охъазтæ]] || || Оказовы || || || |- | [[Пагæтæ]] || Пагитæ || Пагаевы, Пагиевы || პაგაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Паготæ]] || || Пагоевы || || || |- | [[Пагуатæ]] || || Пагуевы || || || |- | [[Паркъатæ]] || Паркатæ || Паркаевы || პარკაშვილი || || |- | [[Парсиатæ]] || || Парсиевы || || || |- | [[Пæрæмæзтæ]] || || Парамазовы || || || |- | [[Пæррæстатæ]] || Пæрæстатæ || Парастаевы || პარასტაშვილი || || |- | [[Пелитæ]] || || Пелиевы || ფელიშვილი || || |- | [[Перисатæ]] || Персатæ || Перисаевы, Персаевы || ფერისაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Персантæ]] || || Персановы || || || |- | [[Персотæ]] || || Персоевы || || || |- | [[Пехацитæ]] || || Пехациевы || || || |- | [[Пилитæ]] || || Пилиевы || || || |- | [[Пинатæ]] || || Пинаевы || || || |- | [[Пирантæ]] || || Пирановы || || || |- | [[Пицкъатæ]] || || Пицкаевы || || || |- | [[Платæ]] || || Плаевы || || || |- | [[Плитæ]] || || Плиевы || ფილიშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Погойтæ]] || || Погоевы || || || |- | [[Поратæ]] || || Пораевы || || || |- | [[Поруатæ]] || || Поруаевы || || || |- | [[Приатæ]] || Притæ || Приевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Псхацъæтæ]] || || Псхациевы || || || |- | [[Пхалæгатæ]] || || Пхалаговы || || || |- | [[Пухатæ]] || Пухтæ || Пухаевы, Пуховы || პუხაშვილი || || |- | [[Пъинтæ]] || || Пиновы || || || |- | [[Рæдтиатæ]] || || Радтиевы || || || |- | [[Рæмонатæ]] || Рæмонтæ || Рамоновы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Реуазтæ]] || || Ревазовы || რევაზოშვილი || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Рубайтæ]] || || Рубаевы || რუბაშვილი || Boğa, Soydan || |- | [[Рубастæ]] || || Рубасовы || || || |- | [[Рубестæ]] || || Рубесовы || || || |- | [[Сабайтæ]] || || Сабаевы || საბაშვილი || || |- | [[Сабантæ]] || || Сабановы || საბანაძე, საბანაშვილი || || |- | [[Сабетæ]] || || Сабеевы || || || |- | [[Сагкатæ]] || Саккатæ || Сагкаевы, Саккаевы || სააკაშვილი, სააკაძე || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Садихъатæ]] || || Садиковы || || || |- | [[Сазартатæ]] || || Сазартовы || || || |- | [[Саламтæ]] || Саламатæ || Саламовы || || Kanıgür, Saral || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Салæгатæ]] || || Салагаевы || || || |- | [[Салитæ]] || || Салиевы || შალიბაშვილი || Aydın || |- | [[Салхъазантæ]] || || Салказановы || || || |- | [[Самайтæ]] || || Самаевы || || || |- | [[Самбегатæ]] || || Самбеговы || || || |- | [[Санатæ]] || || Санатæ, Шанаевы || სანაშვილი || Şanatay || |- | [[Санахъотæ]] || || Санакоевы || სანაყოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саппиатæ]] || || Сапиевы || || || |- | [[Сарахъатæ]] || || Саракаевы || || || |- | [[Сасиатæ]] || || Сасиевы || || || |- | [[Сататæ]] || || Сатаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Сатхъотæ]] || Сатыхъотæ || Саткоевы, Сатикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сатцатæ]] || || Сатцаевы || || || |- | [[Саудзæццатæ]] || || Савдзаццовы || || || |- | [[Саукуйтæ]] || || Саукуевы, Савкуевы || || || |- | [[Саулатæ]] || || Саулаевы, Савлаевы, Савлоевы || || || |- | [[Саулохтæ]] || || Саулоховы, Шавлоховы || საულოხოშვილი, შავლოხოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саутиатæ]] || Саутæтæ || Саутиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саухалтæ]] || || Саухаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Сахъмантæ]] || || Сакмановы || || || |- | [[Сæбантæ]] || || Сабановы || || || |- | [[Сæбæтхъуатæ]] || Сæбæтхъотæ || Сабатковы, Сабаткоевы || || Conpolat, Aslan, Aydın, Varol || |- | [[Сæлбитæ]] || || Салбиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сæхæгкатæ (мыггаг)|Сæхæгкатæ]] || Сæхæгатæ, Сæхæккатæ || Сахагкаевы, Сахаккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сæхуыгтæ]] || Сæхугатæ || Сахуговы || || || |- | [[Себеттæ]] || || Себетовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Седантæ]] || Сидантæ || Седановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сехъотæ]] || || Секоевы || || || |- | [[Сидæмонтæ (мыггаг)|Сидæмонтæ]] || || Сидамоновы || სიდამონიძე || || |- | [[Сидахъатæ]] || || Сидаковы || || Zafer || |- | [[Сидахътæ]] || || Сидаковы || || || |- | [[Сикъотæ]] || || Сикоевы || || || |- | [[Синатæ]] || || Синаевы || || || |- | [[Синдиртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Ситохатæ]] || || Ситоховы || || || |- | [[Сиукъатæ]] || || Сиукаевы, Шиукаевы || სიუკაშვილი, შიუკაშვილი || || |- | [[Сихъотæ]] || || Сикоевы || || Pırıl, Şengez, Haspolat || [[Цæразонтæ]] |- | [[Скъиатæ]] || Скъатæ || Скяевы, Скиаевы || || || |- | [[Слантæ]] || || Слановы || სლანაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Слонатæ]] || || Слоновы || || Ilal || |- | [[Слохтæ]] || || Слоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Смайлиатæ]] || Смайлитæ, Смайлатæ || Смайлиевы, Смайлов || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Созайтæ]] || || Созаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Созанатæ]] || || Созановы || || || |- | [[Созаонтæ]] || Созæонтæ || Созаоновы || || || |- | [[Созæтæ]] || || Созиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сокатæ]] || || Сокаевы || || || |- | [[Солтантæ]] || || Солтановы || || || |- | [[Солтæмытатæ]] || Салтамытатæ, Солтæматæ || Солтамовы || || || |- | [[Сопойтæ]] || || Сопоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Соскъитæ]] || || Соскиевы || || || |- | [[Сосрантæ]] || || Сосрановы || || || |- | [[Сотатæ]] || Шотатæ || Шотаевы || || || |- | [[Соттитæ]] || || Соттиевы, Сотиевы || || || |- | [[Сохитæ]] || || Сохиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сохъуыртæ]] || || Сокуровы || სოყურაშვილი || || |- | [[Суантæ]] || || Суановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сугъаратæ]] || || Сугаровы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сулартæ]] || || Суларовы || || || |- | [[Сументæ]] || || Суменовы || || || |- | [[Сухитæ]] || || Сухиевы || სუხიშვილი || || |- | [[Сханатæ]] || Схантæ || Схановы, Сханаевы || || || |- | [[Сыметæ]] || || Смеевы || || || |- | [[Сындыртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Сырдонтæ]] || Сырдонатæ || Сирдоновы || || || |- | [[Сырхаутæ]] || Сырхуатæ, дыг. Сурхаутæ || Сурхаевы, Сырхаевы || || Erdoğan, Tost, Polat, Canpolat || |- | [[Таболтæ]] || || Таболовы || || || |- | [[Табутæ]] || || Табуевы || თაბუშვილი, თაბუაშვილი || || |- | [[Тагъатæ]] || || Тагаевы || || || |- | [[Тагъзиатæ]] || || Тагзиевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тадтатæ]] || || Тадтаевы, Татаевы || თათაშვილი || || |- | [[Таджитæ]] || || Таджиевы || || || |- | [[Таиратæ]] || || Таировы || || || |- | [[Таймазтæ (дыгурон мыггаг)|Таймазтæ]] || || Таймазовы || || || |- | [[Таймазтæ (ирон мыггаг)|Таймазтæ]] || Таймæзтæ || Таймазовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тайсаутæ]] || || Тайсаевы || || Kocak || |- | [[Такъæтæ]] || || Такаевы || || || |- | [[Талхантæ]] || Талханатæ || Талхановы || || || |- | [[Таматæ]] || || Тамаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Танделатæ]] || Танделтæ || Танделовы || თანდელაშვილი || || |- | [[Тандутæ]] || || Тандуевы || || || |- | [[Танхъалтæ]] || Танхъилтæ || Танкалаевы, Танкиловы || || || |- | [[Танхълатæ]] || || Танклаевы || || || |- | [[Таратæ]] || || Тараевы || თარაშვილი || || |- | [[Тархантæ]] || || Тархановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тасойтæ]] || || Тасоевы || თასოშვილი || || |- | [[Татратæ]] || || Татровы || || || |- | [[Таугазтæ]] || || Тавгазовы, Таугазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тауиттæ]] || || Тавитовы || || || |- | [[Таутиатæ]] || || Таутиевы || || Tavtay || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Тауджитæ]] || || Тауджиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Таухъазахтæ]] || || Тавказаховы || || Haspolat, Cengiz || |- | [[Таучелатæ]] || || Таучеловы || || || |- | [[Тахохтæ]] || || Тахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тахъазтæ]] || || Таказовы || || || |- | [[Тахъултæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тæбæхсæутæ]] || Тæбæхсаутæ || Тхапсаевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тæкъотæ]] || || Такоевы || || || |- | [[Тæлхитæ]] || || Талхиевы || || || |- | [[Тæлынтæ]] || || Талиновы || || Oytum || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тæпситæ]] || || Тапсиевы || || || |- | [[Тæтаонтæ]] || || Татаоновы, Татоновы || || || |- | [[Тæтæратæ]] || || Татаровы || || || |- | [[Тæхъуылтæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тебиатæ]] || || Тебиевы || || || |- | [[Теблойтæ]] || || Теблоевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тегатæ]] || || Тегаевы || || || |- | [[Тегеттатæ]] || Теджеттæ || Тегетаевы, Теджетовы || თეგეთაშვილი || || |- | [[Тегкатæ]] || Теккатæ, Текъатæ || Тегкаевы, Текаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тедетæ]] || || Тедеевы || თედეშვილი, თედიაშვილი, თედელური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тедтатæ]] || || Тетовы, Тедтовы|| || || |- | [[Тедтойтæ]] || || Тедтоевы || || || |- | [[Теджиатæ]] || || Теджиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тезиатæ]] || Тезитæ || Тезиевы || || || |- | [[Текъойтæ]] || Текъотæ || Текоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Телитæ]] || || Телиевы || || || |- | [[Темуртæ]] || || Темуровы || || || |- | [[Темырхъантæ]] || || Темиркановы || || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тепсиатæ]] || || Тепсиевы || || || |- | [[Тепсыхъотæ]] || || Тепсикоевы || || || |- | [[Тетцойтæ]] || || Тетцоевы || || || |- | [[Течиатæ]] || || Течиевы || || || |- | [[Тинатæ]] || || Тинаевы || || || |- | [[Тихилтæ]] || || Тихиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тлаттæ]] || || Тлатовы || || || |- | [[Тлаттатæ]] || Тылаттатæ, Тладтатæ || Тулатовы || || || |- | [[Тменатæ]] || || Тменовы || || || |- | [[Тобойтæ]] || || Тобоевы || || || |- | [[Тогойтæ]] || || Тогоевы || თოგოშვილი || || |- | [[Тогызтæ]] || Тогуызтæ || Тогузовы || || || |- | [[Тогъуызатæ]] || Тогъузатæ || Тогузаевы, Тогузовы || || || |- | [[Токатæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Толастæ]] || || Толасовы || || || |- | [[Толпартæ]] || || Толпаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Томайтæ]] || || Томаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Торозтæ]] || Тъорозтæ || Торозовы || || || |- | [[Торчынатæ]] || Торчынтæ || Торчиновы || || || |- | [[Тотитæ]] || Тотиатæ || Тотиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тотойтæ]] || || Тотоевы || || || |- | [[Тотратæ]] || Тотыратæ || Тотровы || || || |- | [[Тотыккатæ]] || Тотыгкатæ || Тотиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохсыртæ]] || || Тохсировы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтæ]] || || Тоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтиатæ]] || || Тохтиевы || || || |- | [[Тохъайтæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Тохъмайтæ]] || || Токмаевы || || || |- | [[Туатæ]] || || Туаевы || თვაური || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тубетæ]] || || Тубеевы || || || |- | [[Тугъанатæ]] || || Тугановы || || || |- | [[Тугъантæ]] || дыг. Туйгъантæ || Тугановы || || Tuğan, Orat || |- | [[Тулатæ]] || || Тулаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тулойтæ]] || || Тулоевы || თულოშვილი || || |- | [[Тумантæ]] || || Тумановы || || || |- | [[Тургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Турмантæ]] || || Турмановы || თურმანაშვილი, თურმანიშვილი, თურმანიძე || || |- | [[Турчинтæ]] || || Турчиновы || || || |- | [[Тускъатæ]] || || Тускаевы || || || |- | [[Тыбойтæ]] || Тбойтæ || Тыбоевы, Тбоевы || || || |- | [[Тыбылтæ]] || Тыбылатæ || Тибиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тыджытæ]] || || Тигиевы, Тиджиевы || თიგიშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Тыхостатæ]] || Тхостатæ || Тхостовы || || Tos || |- | [[Тычъитæ]] || || Тчиевы || || || |- | [[Тъæгуыртæ]] || || Тагоровы || || || |- | [[Тъератæ]] || || Тераевы || ტერაშვილი || || |- | [[Тъеройтæ]] || || Тероевы || || || |- | [[Тъехтæ]] || || Теховы || ტეხაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тъоротæ]] || || Тороевы || || || |- | [[Тъотъотæ]] || || Тотоевы || ტოტოშვილი || || |- | [[Тъохтæ]] || || Тоховы || || || |- | [[Търиатæ]] || Търитæ || Триевы || || || |- | [[Тъуратæ]] || || Тураевы || || || |- | [[Тъургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Тъуритæ]] || || Туриевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уазæгтæ]] || || Вазаговы || ვაზაგაშვილი || || |- | [[Уазитæ]] || || Вазиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уаласатæ]] || || Уаласаевы, Валасаевы || || || |- | [[Уалдзæгтæ]] || Уалдзæгатæ || Валдзаговы || ვალძაგაშვილი || || |- | [[Уалытæ]] || || Валиевы || ვალიშვილი || || |- | [[Уанетæ]] || || Ванеевы || ვანეშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Уанитæ‎]] || Уаниатæ || Уаниатæ || ვანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Уардасонтæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Уарзиатæ]] || || Варзиевы || || || |- | [[Уататæ]] || || Ватаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уæбитæ]] || || Вабиевы || || || |- | [[Уæдатæ]] || || Адаевы || || || |- | [[Уæлайтæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлатæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлбæрдитæ]] || || Валбардиевы || || || |- | [[Уæлгæсатæ]] || Уæлгæстæ || Валгасовы || ვალგასაშვილი, ოლგასაშვილი || || |- | [[Уæлионтæ]] || || Валионовы || || || |- | [[Уæтæратæ]] || || Отараевы, Отаровы || || || |- | [[Уруймæгтæ]] || Уырыймæгтæ || Уруймаговы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Убатæ]] || || Убаевы || || || |- | [[Увыдзыхъотæ]] || дыг. Увжихъотæ || Увжикоевы || || || |- | [[Увызатæ]] || || Увизаевы || || || |- | [[Ужегтæ]] || || Ужеговы || || || |- | [[Улубатæ]] || || Улубаевы || || || |- | [[Уллунтæ]] || || Уллуновы || || || |- | [[Уллутæ]] || || Уллуевы || || || |- | [[Уруймагтæ]] || || Уруймаговы || || || |- | [[Урухтæ]] || || Уруховы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Уывызатæ]] || || Увизаевы, Увижиевы, Увижевы || || || |- | [[Уыдыртæ]] || || Удуровы || || || |- | [[Уызегатæ]] || Узегатæ || Ужеговы || || || |- | [[Уылыбиатæ]] || Улубиитæ, Улубитæ || Улубиевы || || || |- | [[Уыртатæ]] || Уртатæ || Уртаевы || || || |- | [[Уырыгатæ]] || || Уаригаевы, Уригаевы || || || |- | [[Уырызмæгтæ]] || Уырызмæгатæ || Урузмаговы || || Kuşdoğan, Kuş, Bakankuş || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уырымтæ]] || Урумтæ || Урумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уырыстæ]] || || Урусовы || || || |- | [[Уырыцхъуатæ]] || Уырыцхъотæ || Уруцкоевы, Урицкоевы || || || |- | [[Уыттыртæ]] || || Уттировы, Утировы || || || |- | [[Фагæтæ]] || || Фагаевы || || || |- | [[Фадзайтæ]] || || Фадзаевы || || || |- | [[Файзултæ]] || || Файзуловы || || || |- | [[Фардзинтæ]] || Фарзитæ || Фардзиновы, Фарзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Фарзихътæ]] || || Фарзиковы || || || |- | [[Фæдантæ]] || || Фадановы || || || |- | [[Фæтдзартæ]] || || Фатдзаровы || || || |- | [[Фæтдзатæ]] || || Фатцаевы || || || |- | [[Фæцатæ]] || || Фацаевы || || || |- | [[Фæрниатæ]] || || Фарниевы || ფარნიაშვილი || || |- | [[Фидаратæ]] || || Фидаровы || || Fidan || |- | [[Фрайтæ]] || || Фраевы || || || |- | [[Фриатæ]] || || Фриевы || || || |- | [[Хабæтæ]] || || Хабаевы || ხაბაზიშვილი, ხაბარელი || || |- | [[Хабетæ]] || || Хабеевы || || || |- | [[Хабитæ]] || || Хабиевы || || || |- | [[Хабыцатæ]] || Хабыцтæ || Хабицовы, Хабицевы || || || |- | [[Хадатæ]] || || Хадаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хадыхъатæ]] || || Хадиковы || || || |- | [[Хайтæ]] || Хуытæ, дыг. Хутæ || Хаевы || || || |- | [[Хамихъотæ]] || || Хамикоевы, Хамиковы || || || |- | [[Ханайтæ]] || || Ханаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хапсæтæ]] || Хапсатæ || Хапсаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Харебатæ]] || || Харебовы || ხარებაშვილი, ხარებაძე || || |- | [[Хаситæ]] || || Хасиевы || ხასიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хасыгатæ]] || || Хасиговы || || || |- | [[Хатутæ (мыггаг)|Хатутæ]] || || Хатуевы || || || |- | [[Хаутатæ]] || Хæутатæ || Хаутовы || || || |- | [[Хацыртæ]] || дыг. Хачиртæ || Хачировы || || || |- | [[Хацъæтæ]] || || Хацаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хæбæлатæ]] || Хæбæлонтæ || Хабаловы, Хабалоновы, Хабеловы || ხაბალაშვილი, ხაბელაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хæблиатæ]] || || Хаблиевы || || || |- | [[Хæдарцатæ]] || Хæдæрцатæ || Хадарцевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хæдзарæгатæ]] || Хæдзæрæгатæ, Хæдзарагатæ || Хадзараговы || || || |- | [[Хæлитæ]] || || Халиевы || || || |- | [[Хæмæтатæ]] || Хæмæттæ || Хаматовы || || || |- | [[Хæмæтхъуатæ]] || Хæмæтхъанатæ || Хаматкоевы, Хаматкановы || || || |- | [[Хæмыцатæ]] || Хæмыцтæ, Хæмицатæ || Хамицаевы, Хамицевы || || || |- | [[Хæныкъатæ]] || || Ханикаевы || ხანიკაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хæситæ]] || || Хасиевы || || || |- | [[Хæтгæратæ]] || Хæтгæртæ, Хæтгаратæ || Хатгаровы || || Şahin || |- | [[Хекъилатæ]] || || Хекилаевы, Хекиловы || || Cankılıç, Kaya, Kayar, Kazalan, Yıldırım || |- | [[Хестантæ]] || || Хестановы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хетæгкатæ]] || Хетæггатæ || Хетагуровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хетæгтæ]] || || Хетаговы || ხეთაგაშვილი || || |- | [[Хетъетæ]] || || Хетеевы || || || |- | [[Хлойтæ]] || || Хлоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хнеутæ]] || || Хнеевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Ход (мыггаг)|Ход]] || Ходтæ || Ходовы || || || |- | [[Хозитæ]] || || Хозиевы || ხოზიშვილი, ხოზაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хорантæ]] || || Хорановы || || || |- | [[Хортитæ]] || || Хортиевы || || || |- | [[Хосатæ]] || Хошатæ || Хосаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хосдзаутæ (мыггаг)|Хосдзаутæ]] || дыг. Хуасдзаутæ || Хосцаевы, Хосдзаевы, Хосдзаовы || || || |- | [[Хоситæ]] || || Хосиевы || || Hoşkan, Bakış, Canpolat, Aslan || |- | [[Хосонтæ]] || || Хосоновы || || Öğün, Çınar, Abay || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хосротæ]] || || Хосроевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъонтæ]] || Хотонтæ || Хотоновы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъотæ]] || || Хотоевы, Хотовы || || || |- | [[Хостыхъотæ]] || || Хостикоевы || || || |- | [[Хохайтæ]] || || Хохаевы || ხოხაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хохойтæ]] || || Хохоевы || || || |- | [[Хохтæ]] || || Хоховы || || || |- | [[Хроматæ]] || || Хромаевы, Хромовы || || || |- | [[Хуймантæ]] || || Хуймановы || || || |- | [[Хуритæ]] || || Хуриевы, Хоруевы || ხურაშვილი, ხურიშვილი || || |- | [[Хуыбецтæ]] || Хуыбежтæ || Хубецовы, Хубежовы || ხუბეჟაშვილი || || |- | [[Хуыбиатæ]] || Хуыбатæ || Хубаевы || ხუბაშვილი, ხუბიაშვილი || || |- | [[Хуыбылтæ]] || || Хубуловы || ხუბულაშვილი, ხუბულური || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хуыгатæ]] || || Хугаевы || ხუგაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хуыгистатæ]] || || Хугистовы || || || |- | [[Хуыдæлтæ]] || || Худаловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хуыдиатæ]] || || Худиевы || || || |- | [[Хуыджетæ]] || || Худжиевы, Худжеевы || || || |- | [[Хуыдзиатæ]] || || Худзиевы || || || |- | [[Хуыриатæ]] || || Хуриевы || || || |- | [[Хуырымтæ]] || || Хурумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хуытыгатæ]] || Хуытыгтæ, Хуытъыгатæ, Хуытъыгтæ || Хутуговы, Хутаговы || || || |- | [[Хуыцъистатæ]] || || Хуцистовы || || || |- | [[Хызынтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хынцæгтæ]] || || Хинчаговы || ხინჩაგაშვილი, ხინჩაგოშვილი, ხინჩაგიშვილი || || |- | [[Хъабантæ]] || Хъабанатæ || Кабановы || ყაბანაშვილი || Kayaş || |- | [[Хъагъæрмæзтæ]] || || Кагермазовы, Кагармазовы || || || |- | [[Хъадатæ]] || || Кадаевы || || || |- | [[Хъазбегтæ]] || Хъазбектæ || Казбековы || || || |- | [[Хъазитæ]] || Хъазиатæ || Казиевы || ყაზაშვილი || || |- | [[Хъаиртæ]] || Хъайыртæ || Каировы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъайсынтæ]] || Хъайсынатæ || Кайсиновы || || Kayaş || |- | [[Хъайтмазтæ]] || Хъайтмæзтæ || Кайтмазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъайттатæ]] || || Кайтовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъайтыхътæ]] || || Кайтуковы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъалатæ]] || || Калаевы || || || |- | [[Хъалæгатæ]] || || Калаговы || || || |- | [[Хъалабегтæ]] || || Калабеговы || || || |- | [[Хъалæгкатæ]] || || Калагкаевы, Калагкашвили || || || |- | [[Хъалтуратæ]] || Хъæлтуратæ || Калтуровы || || || |- | [[Хъалутæ]] || || Калуевы || || || |- | [[Хъамæгатæ]] || || Камаговы || || || |- | [[Хъамæрзатæ]] || Хъаммæрзатæ, Хъамырзатæ || Камарзаевы, Камурзаевы || || Güngör || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъамбегатæ]] || || Камбеговы || || || |- | [[Хъамбердиатæ]] || || Камбердиевы || || || |- | [[Хъамболтæ]] || || Камболовы || || || |- | [[Хъамыхъотæ]] || || Камиковы, Камуковы || || || |- | [[Хъантемуртæ]] || Хъантемыртæ || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемыратæ]] || || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемырзатæ]] || || Кантемирзаевы || || || |- | [[Хъантетæ]] || || Кантеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъанухътæ]] || Хъаныхътæ || Кануковы || || Kanık || |- | [[Хъанцалтæ]] || || Канцаловы || || || |- | [[Хъанцаутæ]] || || Канцаевы, Ганцауровы || || || |- | [[Хъаныхъуатæ]] || || Кануковы || || Yıldırım, Konak || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъарабугъатæ]] || Хъæрæбугъатæ, Хъарабогъатæ || Карабугаевы || || Karaboğa || |- | [[Хъарадзаутæ]] || || Каражаевы || || || |- | [[Хъараонтæ]] || || Караоновы || || || |- | [[Хъаратæ]] || || Караевы || ყარაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъарацатæ]] || Хъарацтæ, Хъæрæцатæ || Карацаевы, Карцаевы, Карацевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъардантæ]] || || Кардановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъариатæ]] || || Кариаевы, Каряевы || || || |- | [[Хъауратæ]] || || Кауровы || || || |- | [[Хъацантæ]] || || Кацановы || || || |- | [[Хъацонтæ]] || || Кацоновы || || || |- | [[Хъæбæлотæ]] || || Кабалоевы || || || |- | [[Хъæбæлтæ]] || || Кабаловы || || || |- | [[Хъæвдынтæ]] || || Кавдиновы || || || |- | [[Хъæдохтæ]] || || Кадоховы || || || |- | [[Хъæлæмырзатæ]] || || Каламурзаевы || || || |- | [[Хъæлицтæ]] || || Калицовы, Калицевы || || || |- | [[Хъæллатæ]] || || Каллаевы || || || |- | [[Хъæрæгъæстæ]] || || Карагасовы || || || |- | [[Хъæрæсатæ]] || || Карасаевы, Карасевы || || || |- | [[Хъæрджынтæ]] || дыг. Гъæргинтæ || Каргиновы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъæрутынтæ]] || || Курутуновы || || || |- | [[Хъæссохатæ]] || || Касохоевы, Касоховы || || || |- | [[Хъæстуатæ]] || || Кастуевы || || || |- | [[Хъæцлæутæ]] || || Кацлаовы, Качлаевы, Качлавовы || ყაჩლავაშვილი, გაჩლავაშვილი, ყაცლავეშვილი, ყაცლავაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъæцмæзтæ]] || || Качмазовы || ყაჩმაზაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъелотæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Хъесатæ]] || || Кесаевы || ყესაშვილი, ხერხეულიძე || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъизилтæ]] || [[Сырдонтæ]] || Кизиловы || || || |- | [[Хъизинтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хъилæгатæ]] || || Килаговы || || || |- | [[Хъиргъатæ]] || Хъиргъуатæ || Киргаевы, Киргуевы || || || |- | [[Хъиргъутæ]] || || Киргуевы || || || |- | [[Хъмбиатæ]] || || Кмбиевы || || || |- | [[Хъмбистæ]] || || Кумбисовы || || || |- | [[Хъодалатæ]] || || Кодалаевы || ყოდალაშვილი || || |- | [[Хъодзастæ]] || || Кодзасовы || || || |- | [[Хъозитæ]] || Хъожитæ || Кожиевы || || || |- | [[Хъойбайтæ]] || || Койбаевы || || || |- | [[Хъондатæ]] || || Кондаевы || || || |- | [[Хъониатæ]] || || Кониевы || || || |- | [[Хъорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Хъоротæ]] || || Короевы || || || |- | [[Хъотайтæ]] || || Котаевы || ყოთაშვილი || || |- | [[Хъоцлатæ]] || || Коцлаевы, Коцловы || || || |- | [[Хъоцхъаратæ]] || || Коцкараевы || || || |- | [[Хъоцытæ]] || || Кочиевы || ყოჩიშვილი || || |- | [[Хъулатæ]] || || Куловы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъулчитæ]] || || Кульчиевы || || || |- | [[Хъумсиатæ]] || Хъумситæ || Кумсиевы || ყუმსიშვილი, ყუმსიაშვილი || || |- | [[Хъуппетæ]] || || Купеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъуталатæ]] || || Куталаевы || || || |- | [[Хъуыбадтæ]] || дыг. Хъубадтæ || Кубатиевы || || Kubat || |- | [[Хъуыдакатæ]] || Хъуыдаккатæ || Кудаковы || || Doğan, Kanpolat || |- | [[Хъуыдзилтæ]] || Хъуызилтæ || Кизиловы || ყიზილაშვილი, ყუძილაშვილი || || |- | [[Хъуызелтæ]] || дыг. Хъужелтæ || Кужеловы, Кузеловы || || || |- | [[Хъуылагъартæ]] || || Кулагаровы || || || |- | [[Хъуылатæ]] || дыг. Хъулатæ || Кулаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хъуылымбегтæ]] || || Кулумбеговы || ყულუმბეგაშვილი || || |- | [[Хъуыриатæ]] || || Куриаевы || || || |- | [[Хъуысатæ]] || || Кусовы || || Kuşhan, Teker, Ata, Alankuş, Ünal, Kuş, Eren, Elden, Kuşoğlu, Kuşdoğan, Bakankuş || |- | [[Хъуыссæтæ]] || || Куссаевы, Кусаевы || || || |- | [[Хъыбызтæ]] || Хъибизтæ || Кибизовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъыбылтæ]] || || Кибиловы || ყიბილაშვილი || || |- | [[Хъылыцтæ]] || || Кличевы || || || |- | [[Хъыргъатæ]] || || Каргаевы || || || |- | [[Цабайтæ]] || || Цабаевы || ცაბაშვილი || || |- | [[Цагъатæ]] || || Цагаевы || || || |- | [[Цакъотæ]] || || Цакоевы || || || |- | [[Цалитæ]] || || Цалиевы || || || |- | [[Цæбитæ]] || || Чабиевы, Цабиевы || ჩაბიშვილი || || |- | [[Цæболтæ]] || || Цаболовы || || || |- | [[Цæгæратæ]] || || Цагараевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цæголтæ]] || || Цаголовы || || || |- | [[Цæйкостæ]] || || Цайкосовы || || || |- | [[Цæкулатæ]] || || Цакуловы || || || |- | [[Цæлкостæ]] || || Цалкосовы || || || |- | [[Цæллагатæ]] || Цæллагтæ, Цæллаггатæ || Цаллаговы, Цаллагаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Тидлатæ]] |- | [[Цæллатæ]] || || Цаллаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Цæлойтæ]] || || Цалоевы || || || |- | [[Цæлыккатæ]] || || Цаликовы || || Selikoğlu || |- | [[Цæндиатæ]] || || Цандиевы, Чандиевы || || || |- | [[Цæппойтæ]] || || Цаппоевы || || || |- | [[Цæратæ]] || Цæриатæ || Цараевы, Цариевы, Чараевы || ცარაშვილი, ჩარაშვილი, ჩარაული || || |- | [[Цæрæктæ]] || || Цараковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цæрæхатæ]] || Царахатæ || Цараховы || || || |- | [[Цæргæстæ (мыггаг)|Цæргæстæ]] || Цæргæсатæ || Царгасовы || || || |- | [[Цæрикъатæ]] || || Царикаевы || || Sarıaslan, Yılmaz, Oğuz || |- | [[Цæруатæ]] || || Царуевы || || || |- | [[Цæрукъатæ]] || || Царукаевы || || || |- | [[Цæукъатæ]] || || Цавкаевы || || || |- | [[Цæукъилтæ]] || || Цавкиловы || || || |- | [[Цæукъистæ]] || || Цавкисовы || || || |- | [[Цегойтæ]] || || Цегоевы || || || |- | [[Цереккатæ]] || Церекатæ || Церекаевы, Церековы || || || |- | [[Цехъотæ]] || Цехъойтæ || Цекоевы || || || |- | [[Цинуатæ]] || || Цинуаевы || || || |- | [[Цитджитæ]] || || Цитджиевы || || || |- | [[Циукъатæ]] || || Циукаевы || || || |- | [[Цогойтæ]] || || Цогоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цоколатæ]] || || Цоколовы, Цоколаевы || || || |- | [[Цомайтæ]] || || Цомаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цомартатæ]] || || Цомартовы || || Yılmaz || |- | [[Цопанатæ]] || Цопантæ || Цопановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цорæтæ]] || || Цораевы || || || |- | [[Цорионтæ]] || || Цорионовы || || || |- | [[Цоритæ]] || || Цориевы || || Karaaslan, Şahingöz, Yıldız || |- | [[Цорцæхъуатæ]] || || Цорцакаевы || || || |- | [[Цохътæ]] || || Цоковы || || || |- | [[Цоцитæ]] || Чочитæ || Цоциевы, Чочиевы || ჩოჩიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цуратæ]] || || Цуровы || || || |- | [[Цухитæ]] || || Цухиевы || || || |- | [[Цуцатæ]] || || Цуцаевы || || || |- | [[Цуцитæ]] || || Цуциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цыбыртæ]] || || Цибировы, Чибировы || ჩიბირაშვილი || || |- | [[Цыдатæ]] || Цыдадтæ || Цидаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цыдугъатæ]] || || Цидуговы || || || |- | [[Цыккатæ]] || Цъыккатæ || Цикаевы, Цкаевы || || || |- | [[Цырыхатæ]] || || Цириховы || || || |- | [[Цыхуырбатæ]] || Цхуырбатæ || Цховребовы, Цхурбаевы || ცხოვრებაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цгъойтæ]] || || Цгоевы || || || |- | [[Цъæйтæ]] || Цæйтæ || Цаевы, Чиаевы || || || |- | [[Цъæриттæ]] || Цъæриттатæ || Царитовы || || || |- | [[Цъæхилтæ (мыггаг)|Цъæхилтæ]] || || Цахиловы || || Alpay || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Цъæхойтæ]] || || Цахоевы || || || |- | [[Цъебатæ]] || || Цебаевы || || || |- | [[Цъебойтæ]] || || Цебоевы, Цебовы || || || |- | [[Цъеутæ]] || Чъеутæ || Цеовы, Чеовы || || || |- | [[Цъонбойтæ]] || || Цонбоевы || || || |- | [[Цъоппойтæ]] || || Цоппоевы || || || |- | [[Цъугкитæ]] || || Цугкиевы || || || |- | [[Цъыгкатæ]] || || Цигкаевы || || || |- | [[Чеджемтæ]] || дыг. Чегемтæ || Чеджемовы, Чегемовы || || Şahbudak, Çecen, Kuşhan || |- | [[Чекойтæ]] || || Чекоевы || || || |- | [[Челæхсатæ]] || Челехсатæ, Чилæхсатæ || Келехсаевы, Челехсаевы, Чилахсаевы || ქელეხსაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Челдытæ]] || || Челдиевы, Чельдиевы, Гелдиевы || ჩელდიშვილი, გელდიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чеметæ]] || || Чемеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чертхъотæ]] || Чертыхъотæ || Черткоевы, Кердигоевы, Чертикоевы, Кердикоевы || ქერდიგაშვილი, ქერდუყაშვილი, ქერდიყაშვილი, ქერდიყოშვილი, ქერდუხაშვილი, ქერდიხაშვილი, ქერდიხოშვილი || || |- | [[Черчестæ]] || || Черчесовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Чеселатæ]] || || Чеселаевы, Чеселовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Четойтæ]] || || Четоевы, Кетоевы || || || |- | [[Чехойтæ]] || || Чехоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чехтæ]] || || Чеховы || || || |- | [[Чибитæ]] || || Чибиевы || || || |- | [[Чихтистæ]] || || Чихтисовы || || || |- | [[Чыпыртæ]] || Чыпырытæ || Чипировы || || || |- | [[Чысиатæ]] || Чсиатæ || Чшиевы, Чсиевы, Кисиевы || ქისიშვილი || || |- | [[Чъебойтæ]] || || Чебоевы || || || |- | [[Чъелетæ]] || || Келеевы, Келиевы || || || |- | [[Чъерджиатæ]] || || Черджиевы || || || |- | [[Чъеруатæ]] || || Черуаевы || || || |- | [[Чъеутæ]] || || Чеоевы, Чеовы || || || |- | [[Чъыбызтæ]] || || Чибизовы || || || |- | [[Чъыбылатæ]] || Чъыбылтæ || Чибиловы, Кибиловы || კიბილაშვილი, ჭიბილაშვილი || || |} == Кæс ноджы == * [[Рагон ирон мыггæгтæ]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * [[Гаглойты Зинæ]]. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф. * [[Гецати Афæхъо]]. Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу: Ир, 2019. — 383 ф. * Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон мыггæгтæ|*]] 0xw4mtcavn48z643nlf6n2wia71l341 588043 588035 2025-07-06T15:55:52Z Taamu 795 588043 wikitext text/x-wiki '''Ирон мыггаг''' æмæ '''дыгурон мыггаг''' — хæстæджыты стыр къорд, ис дзы, тугхæстæг чи æййафы æмæ нæлгоймæггы ’рдыгæй иу рагфыдæлæй чи равзæрдис, цалдæр ахæм [[патроними]]йы. Алы мыггаг дæр хуыдтой йæ рагфыдæлы номæй, фæлæ, йæ рагфыдæлы ном чи нæ хаста, ахæм мыггæгтæ дæр уыдис. Мыггаджы бинонты æхæнад æмæ патронимийæ хицæн кодта уымæй, æмæ нæ уыдис коллективон куыстад æмæ иумæйаг исбонæй цыдæртæ. Мыггаджы ’хсæн æхсæнадон царды уагæвæрджытæ уыдысты хистæртæ æмæ мыггаджы æмбырд. Тугхæстæгдзинады æмбарæн æмæ æнкъарæн бæрæг кодта мыггаджы уæнгты хæстæ æмæ бартæ: мыггаджы мидæг тугхæстæгиуæджы ахастдзинæдтæ сæйрагдæр кæй уыдысты, уыцы хъуыддаг фидар æмæ нывыл кодта ирон фыдæлтыккон æхсæнады царды æппæт къабæзтæ дæр. Ирон мыггаджы миниуджытæ æмæ æууæлтæм хауынц: [[экзогами]], кæрæдзийæн æххуыс ([[зиу]]), кæрæдзийы хъахъхъæнын ([[туг исын]]).<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Номхыгъд == {| class="sortable wikitable" ! Мыггаг !! Æндæр варианттæ !! [[Уырыссаг æвзаг|Уырыссагау]] !! [[Гуырдзиаг æвзаг|Гуырдзиагау]] !! [[Туркаг æвзаг|Туркагау]] !! [[Рагон ирон мыггæгтæ|Рагон мыггаг]] |- | [[Абайтæ]] || || Абаевы || აბაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Абациатæ]] || Абацитæ || Абациевы || აბეწაშვილი || || |- | [[Абæгатæ]] || || Абагаевы, Абаговы || || || |- | [[Абелатæ]] || || Абеловы || || || |- | [[Абетæ (мыггаг)|Абетæ]] || || Абеевы || || || |- | [[Абитæ]] || Абиатæ || Абиевы || || || |- | [[Абойтæ]] || || Абоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абочитæ]] || || Абочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абысалтæ]] || дыг. Абисалтæ || Абисаловы || || Arpat, Alpsal, Abisal || |- | [[Агетæ]] || || Агеевы || || || |- | [[Аготæ]] || || Агоевы || || || |- | [[Агуыдзатæ]] || Агуыдзтæ || Агузовы || || Polat || |- | [[Агънатæ]] || || Агнаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Адæтæ]] || Адатæ || Адаевы || || || |- | [[Адетæ]] || || Адеевы || ადეშვილი, ადეიშვილი || || |- | [[Адотæ]] || || Адоевы || || || |- | [[Адтутæ]] || || Адтуевы || || || |- | [[Адырхатæ]] || || Адырхаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Аджетæ]] || || Аджеевы || || || |- | [[Ажатæ]] || || Ажаевы || || || |- | [[Азанитæ]] || || Азаниевы || || || |- | [[Азаутæ]] || || Азаовы, Азовы || || || |- | [[Азæмæттæ]] || || Азаматовы || || || |- | [[Азджеритæ]] || || Азджериевы || || || |- | [[Азитæ]] || Азиатæ, Адзитæ, Ажитæ || Адзивы, Азиевы, Аджиевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Азнауртæ]] || Æзнауртæ, Æзнауыратæ || Азнауровы || || || |- | [[Айдаболтæ]] || || Айдаболовы || || || |- | [[Айдаматтæ]] || || Айдаматовы || || || |- | [[Айдартæ]] || || Айдаровы || აიდარაშვილი || || |- | [[Айлазтæ]] || || Айлазовы || || || |- | [[Айлартæ]] || || Айларовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Айсынтæ]] || || Айсиновы || || || |- | [[Айтегтæ]] || || Айтеговы || || || |- | [[Аккатæ]] || Аккæтæ, Агкатæ || Агкаевы, Аккаевы, Акаевы || || || |- | [[Аккалтæ]] || Аккæлатæ || Аккаловы, Аккалаевы || || || |- | [[Аккетæ]] || || Аккеевы || || || |- | [[Акъотæ]] || || Акоевы || || || |- | [[Акъуатæ]] || Акъатæ || Акоевы || || || |- | [[Алæгатæ (мыггаг)|Алæгатæ]] || || Алаговы || || || |- | [[Алæджыхъотæ]] || || Аладжикоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алæтæ]] || || Алаевы || || || |- | [[Алдахътæ]] || || Алдаковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Алиатæ]] || || Алиевы, Алиаевы || || || |- | [[Алибектæ]] || Алибегтæ || Алибековы || || || |- | [[Ализатæ]] || Алидзатæ || Ализовы, Алидзовы || || || |- | [[Алихантæ]] || || Алихановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алмахситтæ]] || || Алмахситовы || || || |- | [[Алохтæ]] || || Алоховы || || || |- | [[Алхазтæ]] || Æлхæзтæ || Алхазовы || || || |- | [[Алхъацатæ]] || || Алкацевы || || || |- | [[Алцæгъатæ]] || || Алцаговы || || || |- | [[Алыккатæ]] || || Аликовы || || || |- | [[Амилахуантæ]] || || Амилахановы || || || |- | [[Амирантæ]] || || Амирановы || || || |- | [[Амотæ]] || || Амоевы || || || |- | [[Амырхантæ]] || || Амирхановы || || || |- | [[Анатæ]] || || Анаевы || || || |- | [[Андиатæ]] || || Андиевы || || || |- | [[Андудтатæ]] || || Андутовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Андыратæ]] || || Андриевы || || || |- | [[Ансаутæ]] || || Ансаовы || || || |- | [[Апатæ]] || || Апаевы || || || |- | [[Аппетæ]] || || Аппеевы || || || |- | [[Аппиатæ]] || Аппитæ || Аппиевы || || || |- | [[Араптæ]] || || Араповы || || || |- | [[Арæнтæ]] || || Арановы || || || |- | [[Арбиатæ]] || || Арбиевы || || || |- | [[Ардасентæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Ардитæ]] || || Ардиевы || || || |- | [[Ардзинтæ]] || Арджинтæ || Ардзиновы || || || |- | [[Аркъалтæ]] || || Аркаловы || || || |- | [[Аркъаутæ]] || || Аркаевы || || || |- | [[Аркъацтæ]] || || Аркацевы || || || |- | [[Арсæгатæ]] || Арсæгтæ || Арсаговы || || || |- | [[Арсентæ]] || || Арсеновы || || || |- | [[Арцутантæ]] || || Арцутановы || || || |- | [[Арчилтæ]] || || Арчиловы || || || |- | [[Арысхантæ]] || || Арисхановы, Арусхановы || || || |- | [[Асатæ]] || || Асаевы || ასაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Асесатæ]] || || Асесовы || || || |- | [[Асетæ]] || || Асеевы || || Aşetey, Akman, Ergenç, Gencar || |- | [[Аситæ]] || || Асиевы || || || |- | [[Аскертæ]] || || Аскеровы || || || |- | [[Асланбектæ]] || || Асланбековы || || || |- | [[Аслантæ]] || || Аслановы || || || |- | [[Аслæмырзатæ]] || Асламурзатæ || Асламурзаевы || || || |- | [[Аслæныхъатæ]] || || Асланукоевы || || || |- | [[Аспиатæ]] || Аспитæ || Аспиевы || || || |- | [[Астантæ]] || || Астановы || || || |- | [[Астатæ]] || || Астаевы || || || |- | [[Атабитæ]] || || Атабиевы || || || |- | [[Атайтæ]] || || Атаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Атаратæ]] || || Атаровы || || || |- | [[Атцетæ]] || || Атцеевы || || || |- | [[Аулохтæ]] || || Авлоховы || ავლოხაშვილი || || |- | [[Ахбердтæ]] || || Ахбердовы || || || |- | [[Ахлæутæ]] || || Ахлаовы || || || |- | [[Ахохатæ]] || Ахохтæ || Ахоховы || || || |- | [[Ахъитæ]] || Акъитæ || Акиевы || || || |- | [[Ацæмæзтæ]] || || Ацамазовы || || || |- | [[Аццетæ]] || Адцетæ || Аццеевы, Адцеевы || || || |- | [[Æбатæ]] || || Абаевы || || || |- | [[Æгайтæ]] || Гайтæ || Агаевы || || || |- | [[Æгкацатæ]] || Æккацатæ || Агкацевы || || || |- | [[Æгъуызартæ]] || дыг. Æгъузартæ || Агузаровы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Æккæлатæ]] || || Акалаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлбегатæ]] || || Албеговы || || Erdoğan, Kılıç, Kaplan, Duman, Çetin, Duran, Altınok, Cidal, Ceylan, Özel || |- | [[Æлбегтæ]] || || Албеговы || || || |- | [[Æлбортæ]] || Æлборатæ || Алборовы || ალბორაშვილი, არბოლიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлдаттатæ]] || || Алдатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлхæстæ]] || || Алхасовы || || || |- | [[Æмбалтæ]] || Æмбалатæ || Амбаловы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Æнгъæдатæ]] || || Ангадаевы || || || |- | [[Æрситæ]] || Æршитæ || Аршиевы || || || |- | [[Æрсойтæ]] || || Арсоевы || არსოშვილი || || |- | [[Æрчъеккатæ]] || || Арчеговы, Арчековы || || Erçek || |- | [[Æрчъынатæ]] || || Арчиновы, Аркинаевы || || || |- | [[Æссонтæ]] || || Ассоновы || || || |- | [[Æфсæнтæ]] || Æвсæнтæ || Авсановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Æфсæрæгтæ]] || || Авсараговы || || || |- | [[Æхболæттæ]] || Ахболаттæ, Ахболæттæ, Æхболтæ || Ахболатовы, Ахполовы || || || |- | [[Æхсаратæ]] || || Ахсаровы || || || |- | [[Æчетæ]] || Ачетæ || Ачеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бабатæ]] || Бабиатæ || Бабаевы, Бабиаевы || ბაბაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бабочитæ]] || || Бабочиевы, Бабоциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Багатæ]] || || Багаевы || ბაგაშვილი, ბაგაური || || |- | [[Багъæратæ]] || Багъратæ || Баграевы || || || |- | [[Бад (мыггаг)|Бад]] || Бадтæ || Бадовы || || Demir, Tekin, Eryurt, Sungur, Utku, Unal || |- | [[Бадриатæ]] || Бадритæ || Бадриевы || || || |- | [[Бадтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бадзиатæ]] || Бадзитæ, Баджиатæ || Бадзиевы, Баджиевы || || || |- | [[Бадзоатæ]] || Бадзуатæ || Бадзоевы || || || |- | [[Базитæ]] || || Базиевы || || || |- | [[Базыратæ]] || Базыртæ || Базыровы, Базровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Байатæ]] || || Баевы || || || |- | [[Баймæтатæ]] || Баймæтæтæ, Баймæттæ || Байматовы || || || |- | [[Байсонгъуртæ]] || Байсонгъуыртæ || Байсонгуровы, Байсангуровы || || || |- | [[Байтæ]] || || Баевы || || || |- | [[Байтугъантæ]] || || Байтугановы || || || |- | [[Байхъултæ]] || || Байкуловы || || || |- | [[Байцатæ]] || || Байцаевы || || || |- | [[Балатæ]] || Баллатæ || Баллаевы || || || |- | [[Баликъотæ]] || || Баликоевы || || || |- | [[Барататæ]] || || Баратовы, Баратаевы || ბარათაშვილი || || |- | [[Барахътæ]] || || Бараковы || || || |- | [[Басатæ]] || || Басаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Басилатæ]] || Басилтæ || Басилаевы, Басиловы || || Tekel || |- | [[Баситæ]] || || Басиевы || ბასიშვილი || Başi || [[Тидлатæ]] |- | [[Баскатæ]] || Баскъатæ || Баскаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Батотæ]] || || Батоевы || || || |- | [[Батæртæ]] || Батæратæ || Батаровы, Батыровы || || || |- | [[Батиатæ]] || || Батяевы || ბატიაშვილი || Batıbay, Peyik, Bingöl, Erdem || |- | [[Бахъатæ]] || || Бакаевы || || || |- | [[Бациатæ]] || Бацитæ || Бациевы, Бачиевы || || || |- | [[Бæгъиатæ]] || || Багиаевы || ბაღიაძე || || |- | [[Бæдоатæ]] || || Бадоевы || || || |- | [[Бæдтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бæззатæ]] || || Баззаевы || ბაზაშვილი || || |- | [[Бæзойтæ]] || || Базоевы || || || |- | [[Бæлойтæ]] || || Балоевы || || || |- | [[Бæрæзгатæ]] || || Баразговы || || || |- | [[Бæройтæ]] || || Бароевы, Бараевы || || || |- | [[Бæтатæ]] || Бататæ || Батаевы || || || |- | [[Бæтæгатæ]] || || Батаговы || || || |- | [[Бæцæзатæ]] || || Бацазовы || || || |- | [[Бæциатæ]] || || Бациевы || || || |- | [[Бæцойтæ]] || || Бацоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бдайциатæ]] || Бдайцайтæ || Бдайциевы, Бдайцаевы || || || |- | [[Бебилтæ]] || || Бебиловы || || || |- | [[Бегкатæ]] || || Бегкаевы || || || |- | [[Беджызатæ]] || Беджызтæ || Бегизовы || ბეგიზაშვილი || || |- | [[Бедойтæ]] || || Бедоевы || ბედოშვილი, ბედოიძე || Erdem || |- | [[Безатæ]] || Бежатæ || Бежаевы, Безаевы || || || |- | [[Беккуызартæ]] || || Бекузаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бекъойтæ]] || || Бекоевы || || || |- | [[Бекъуыртæ]] || дыг. Бекъуртæ || Бекуровы || || || |- | [[Белеккатæ]] || Белыккатæ, Белегкатæ || Беликовы || || || |- | [[Беппитæ]] || || Беппиевы || || || |- | [[Бердитæ]] || Бердиатæ || Бердиевы || || || |- | [[Беритæ]] || || Бериевы || ბერიაშვილი || || |- | [[Бердыхъотæ]] || || Бердиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беркъатæ]] || || Беркаевы || || || |- | [[Берозтæ]] || || Берозовы, Березовы || ბეროზაშვილი || Tüze || |- | [[Беройтæ]] || || Бероевы || || || |- | [[Беруатæ]] || || Бероевы || ბერუაშვილი || Kocak || |- | [[Берчъысатæ]] || Беркъисатæ || Беркисаевы || || || |- | [[Бесатæ]] || || Бесаевы || ბესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беслехъотæ]] || || Беслекоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Бесолтæ]] || || Бесолтæ || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бестантæ]] || || Бестановы || || || |- | [[Бестаутæ]] || || Бестаевы || ბესთავაშვილი || || |- | [[Бетантæ]] || || Бетановы || || || |- | [[Бететæ]] || || Бетеевы || ბეთეშვილი, ბეთიაშვილი || || |- | [[Бетрозтæ]] || || Бетрозовы || || || |- | [[Бзартæ]] || Бузартæ || Бзаровы || || Öztürk, Salman, Bizarte || |- | [[Бзæтæ]] || Бызæтæ || Бзаевы || || Açık || |- | [[Бзитæ]] || || Бзиевы || ბზიშვილი || || |- | [[Биазыртæ]] || Биазæртæ || Бязровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Биастæ]] || || Биасовы, Бясовы || || || |- | [[Бибуатæ]] || Биботæ || Бибоевы || || || |- | [[Бибылтæ]] || || Бибиловы || ბიბილაშვილი, ბიბილეიშვილი, ბიბილური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бигъатæ]] || || Бигаевы || || || |- | [[Бигъуылатæ]] || Бигъуылтæ || Бигулаевы, Бигуловы || ბიღულაშვილი || || |- | [[Бидартæ]] || Быдартæ || Бидаровы || || || |- | [[Бидетæ]] || || Бидеевы || || || |- | [[Бидыхтæ]] || || Бидиховы || || || |- | [[Биджелтæ]] || Биджелатæ || Биджеловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бикъойтæ]] || || Бикоевы || ბიკოშვილი || || |- | [[Билаонтæ]] || || Билаоновы || || || |- | [[Бимбасатæ]] || || Бимбасовы || || Iyigün || |- | [[Бирæгътæ]] || || Бираговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Бисойтæ]] || || Бисоевы || || || |- | [[Битартæ]] || || Битаровы || ბითარაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Битатæ]] || Быдтатæ<ref>Мамсуровы: история и современность — Владикавказ: Проект-Пресс, 2006. — 320 с.</ref> || Битаевы || || || |- | [[Битетæ]] || || Битеевы, Битиевы || ბითეშვილი || || |- | [[Битутæ]] || || Битуевы || || Öğün || |- | [[Битъæртæ]] || Битъæрагонтæ || Битаровы || || || |- | [[Битъитæ]] || Бититæ || Битиевы || ბიტიაშვილი || || |- | [[Бицатæ]] || || Бицаевы || || || |- | [[Бицъотæ]] || || Бицоевы || ბიწოშვილი, ბიჭაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бичегкутæ]] || || Бичегкуевы || || || |- | [[Бичерахтæ]] || || Бичераховы || || || |- | [[Блитæ]] || Блиатæ || Блиевы || || || |- | [[Богъатæ]] || || Боговы || || || |- | [[Бокотæ]] || || Бокоевы, Боковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Болататæ]] || || Болатаевы || ბოლათაშვილი || || |- | [[Болиатæ]] || || Болиевы || || Ata, Öztürk, Taştan || |- | [[Боллотæ]] || || Боллоевы || || || |- | [[Борæтæ (мыггаг)|Борæтæ]] || || Бораевы || || Uğur || |- | [[Борсиатæ]] || Борсæтæ, Борситæ || Борсиевы || || || |- | [[Борыхъуатæ]] || || Борукаевы || || || |- | [[Босыктæ]] || || Босиковы || ბოსიკაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Ботъитæ]] || || Ботиевы || || Timur || |- | [[Ботъотæ]] || || Ботоевы || || || |- | [[Бохотæ]] || || Бохоевы, Боховы || || || |- | [[Боцитæ]] || || Боциевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Боцуатæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Боцъотæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Братæ]] || || Браевы || || || |- | [[Брциатæ]] || Бырциатæ || Брциаевы, Брциевы || || || |- | [[Брытъиатæ]] || || Бритаевы || || || |- | [[Бтемыратæ]] || || Бтемировы || || || |- | [[Бубайтæ]] || || Бубаевы || || || |- | [[Бубиатæ]] || || Бубиевы || || || |- | [[Бугатæ]] || || Бугаевы || || || |- | [[Бугъатæ]] || || Буговы || || || |- | [[Бугъойтæ]] || || Бугоевы || || || |- | [[Бугъулитæ]] || || Бугулиевы || || || |- | [[Будайтæ]] || || Будаевы || || || |- | [[Будзитæ]] || Буджитæ || Будзиевы, Буджиевы, Будиевы || ბუჯიაშვილი || || |- | [[Букуылтæ]] || Букъултæ || Букуловы || || || |- | [[Булацатæ]] || || Булацевы || || || |- | [[Булкъатæ]] || || Булкаевы || ბულკაშვილი || || |- | [[Буратæ]] || || Бураевы || || || |- | [[Бурдзиатæ]] || Бурдзиутæ || || Бурдзиевы || || |- | [[Бутатæ]] || || Бутаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Быгъдатæ]] || || Бигдаевы, Багдаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Быгъуатæ]] || || Бигуевы || || || |- | [[Быгъуылтæ‎]] || Бугултæ || Бугуловы || ბუღულაშვილი || || |- | [[Быдатæ]] || || Бидаевы || || || |- | [[Быдзыхъотæ]] || || Бидзикоевы, Бидзиковы, Бзиковы || || || |- | [[Быдзытæ]] || || Бидзиевы || || || |- | [[Бызыккатæ]] || Бызыктæ || Бзиковы, Бизикоевы, Бизиковы || || || |- | [[Бызыратæ]] || || Бизираевы || || || |- | [[Бырнацтæ]] || Бурнацтæ || Бурнацевы || || || |- | [[Быцентæ (мыггаг)|Быцентæ]] || Бцентæ || Биченовы, Бценовы || ბიჩინაშვილი || || |- | [[Габантæ]] || || Габановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габатæ]] || || Габаевы || გაბაშვილი || || |- | [[Габаттæ]] || || Габатовы || || || |- | [[Габетæ]] || || Габеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габитæ]] || || Габиевы || || || |- | [[Габойтæ]] || || Габоевы || გაბოძე || || |- | [[Габолатæ]] || || Габолаевы, Габалаевы, Габоловы, Габаловы || || || |- | [[Габотæ]] || || Габовы || || || |- | [[Габпатæ]] || Гаппатæ || Гаппаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габутæ]] || Гæбутæ || Габуевы || || || |- | [[Габысатæ]] || Габыстæ, дыг. Габистæ || Габисовы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гагкайтæ]] || Гаккайтæ || Гагкаевы || || || |- | [[Гаглойтæ]] || || Гаглоевы || გაგლოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гадатæ]] || || Гадаевы || || || |- | [[Гаджитæ]] || || Гагиевы || || || |- | [[Гадзалатæ]] || Гæзæлатæ || Гадзаловы, Газаловы || || || |- | [[Гадзитæ]] || Гадзиатæ || Гадзиевы || || || |- | [[Газзацатæ]] || Газæцатæ, Гадзаццатæ || Газацевы || || || |- | [[Гайттатæ]] || || Гайтовы || || || |- | [[Галазтæ]] || || Галазовы || || || |- | [[Галатæ]] || || Галаевы || || || |- | [[Галачитæ]] || || Галачиевы, Галациевы || || || |- | [[Галеутæ]] || || Галеовы, Галеуовы || || || |- | [[Галуантæ]] || || Галуановы, Галавановы || გალავანაშვილი || || |- | [[Гамазтæ]] || || Гамазовы, Гамасовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гаматæ]] || || Гамаевы || || || |- | [[Гамахартæ]] || || Гамахаровы || || || |- | [[Гаппатæ]] || Гапптæ || Гапповы || || || |- | [[Гаппуатæ]] || Габпуатæ || Гаппоевы || || || |- | [[Гасантæ]] || || Гасановы || || || |- | [[Гасситæ]] || || Гассиевы || გასიტაშვილი || || |- | [[Гатайтæ]] || || Гатаевы || || || |- | [[Гатетæ]] || || Гатеевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гатыккотæ]] || Гатыгкотæ || Гатикоевы, Гатикгоевы || || || |- | [[Гахатæ]] || || Гахаевы, Гаховы || || || |- | [[Гацолатæ]] || || Гацолаевы || || || |- | [[Гæбæккатæ]] || Гæбæгкатæ || Габаковы, Габагковы || || || |- | [[Гæбæратæ]] || дыг. Гæбæйратæ || Габараевы || გაბარაშვილი || Yılmaz || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæбуатæ]] || || Габоевы || || || |- | [[Гæбултæ]] || Габултæ || Габуловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæвдынтæ]] || дыг. Гæвдунтæ || Гавдиновы || || || |- | [[Гагацтæ]] || || Гагацовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гагуылатæ]] || Гæгулатæ, Гæгуылатæ, Гагулатæ || Гагулаевы, Гагуловы || || Yalçın || |- | [[Гæгæрцатæ]] || || Гагарцовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæгкутæ]] || || Гагкуевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæгойтæ]] || || Гагоевы || || || |- | [[Гæдиатæ]] || || Гадиевы || || || |- | [[Гæджитæ]] || Гагиатæ || Гагиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæджынатæ]] || Гадзынатæ || Гадзиновы, Гаджиновы || || || |- | [[Гæзæутæ]] || || Газаовы || || || |- | [[Гæздæнтæ]] || || Газдановы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæззатæ]] || || Газаевы, Газзаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гæлæутæ]] || || Галаовы || || || |- | [[Гæлæбатæ]] || || Галабаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæлæбутæ (мыггаг)|Гæлæбутæ]] || || Галабуевы || || || |- | [[Гæлиатæ (мыггаг)|Гæлиатæ]] || Гæлитæ || Галиевы || || || |- | [[Гæлуатæ]] || || Галуевы, Галуаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гæмаонтæ]] || Гæмæонтæ || Гамаоновы || || || |- | [[Гæриатæ]] || || Гариевы || || || |- | [[Гæрисатæ]] || || Гарисовы || || || |- | [[Гæтæгонтæ]] || || Гатагоновы || || || |- | [[Гæтæгтæ]] || || Гатаговы || || || |- | [[Гæтдзитæ]] || || Гатдзиевы, Гаччиевы || || || |- | [[Гæуистæ]] || || Гависовы || || || |- | [[Гегатæ]] || || Гегаевы || || || |- | [[Геккитæ]] || Гегкитæ, Джеджджитæ || Геккиевы, Гегкиевы, Гекиевы || || || |- | [[Гелдытæ]] || Джелдытæ || Гелдиевы || || || |- | [[Гетъотæ]] || || Гетоевы || || || |- | [[Гецатæ]] || || Гецаевы || || || |- | [[Гизойтæ]] || || Гизоевы || || || |- | [[Гиккайтæ]] || || Гиккаевы || || || |- | [[Гиотæ]] || || Гиоевы || || || |- | [[Гобалтæ]] || || Гобаловы || || || |- | [[Гобатæ]] || || Гобаевы || || || |- | [[Гобетæ]] || || Гобеевы || [[Гобеджишвили|გობეჯიშვილი]] || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гобозтæ]] || || Гобозовы || გობოზაშვილი || || |- | [[Гогатæ]] || || Гогаевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Гогунитæ]] || Гогнитæ || Гогниевы, Гогуниевы || || || |- | [[Годызтæ]] || дыг. Годизтæ || Годизовы || || || |- | [[Годжиатæ]] || Годжытæ, Годжитæ || Годжиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Годжыцатæ]] || Годжысатæ || Гогичевы, Гогичаевы || გოგიჩაშვილი, გოგიჩაიშვილი || || [[Тидлатæ]] |- | [[Годзойтæ]] || || Годзоевы || || || |- | [[Гозойтæ]] || || Гозоевы || || || |- | [[Гозымтæ]] || || Гозюмовы, Гозымовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гойатæ]] || || Гойаевы, Гояевы || გოიაშვილი || Kargın || |- | [[Гокъотæ]] || || Гокоевы || || || |- | [[Голотæ]] || || Голоевы || გოლოშვილი || || |- | [[Гоцъитæ]] || || Гоциевы, Гочиевы || გოჩაშვილი, გოციშვილი, გოჩოშვილი || || |- | [[Гоцъойтæ]] || || Гоцоевы, Гоццовы || || || |- | [[Гуæцæлтæ]] || || Гацаловы || || || |- | [[Губатæ]] || || Губаевы || || || |- | [[Гуыбетæ]] || || Губиевы, Губеевы || || || |- | [[Губиатæ]] || Гуыбиатæ || Губиевы || || || |- | [[Гугæлтæ]] || || Гугаловы || || || |- | [[Гугкатæ]] || Гуккатæ || Гугкаевы || || Gök || |- | [[Гулатæ]] || || Гулаевы || || || |- | [[Гулæртæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гусалтæ]] || Гуссалтæ || Гусаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гусатæ]] || Гуссатæ || Гусовы || || || |- | [[Гусойтæ]] || || Гусоевы || გუსაშვილი, გუსოშვილი || || |- | [[Гутнатæ]] || Гутынатæ, Гутъынатæ || Гутновы || გუთნიაშვილი || || |- | [[Гуцатæ]] || || Гуцаевы || || || |- | [[Гуццатæ]] || || Гудцевы, Гудцовы, Гуццовы || || || |- | [[Гуыбатæ]] || || Губаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гуыбыратæ]] || || Губуровы || || || |- | [[Гуыбыртæ]] || || Губураевы || || || |- | [[Гуылартæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гуымецъатæ]] || || Гумецовы || || || |- | [[Гуынатæ]] || || Гунаевы || || || |- | [[Гуырдзыбетæ]] || Гуырдзыбектæ, дыг. Гурдзибетæ, Гурджибетæ, Гурдзибектæ, Гурджибектæ || Гуржибековы, Гурдзибеевы || || || |- | [[Гуыриатæ]] || || Гуриевы || || || |- | [[Гуырцъытæ]] || || Гурциевы || გურწიშვილი || || |- | [[Гуытъиатæ]] || || Гутиевы || || || |- | [[Гуыцмæзтæ]] || || Гучмазовы || გუჩმაზაშვილი || || |- | [[Гыбызтæ]] || дыг. Гибизтæ || Гибизовы || || || |- | [[Гызыктæ]] || дыг. Гизиктæ || Гизиковы || || || |- | [[Дадæгатæ]] || || Дадагоевы, Дадаговы || || || |- | [[Дадитæ]] || || Дадиевы || || || |- | [[Дадтетæ]] || || Дадтеевы || || || |- | [[Дамбегтæ]] || || Дамбеговы || || || |- | [[Дарчитæ‎]] || || Дарчиевы || დარჩიშვილი, დარჩია || || |- | [[Датитæ]] || || Датиевы || || || |- | [[Датъритæ]] || || Датриевы || || || |- | [[Дауиатæ]] || || Дауевы || || || |- | [[Дауыратæ]] || || Дауровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дæготæ]] || Даготæ || Дагоевы || || || |- | [[Дæгуйтæ]] || || Дагуевы || || Zorlu || |- | [[Дæдтотæ]] || || Дадтоевы || || || |- | [[Дегъуатæ]] || || || || || |- | [[Дедегкатæ]] || || Дедегкаевы || || || |- | [[Деметæ]] || || Демеевы || || || |- | [[Демыратæ]] || || Демировы, Демуровы || || || |- | [[Диакъонтæ]] || || Диаконовы, Дьяконовы, Дяконовы || დიაკონაშვილი || || |- | [[Диамбегтæ]] || || Диамбековы || || || |- | [[Диготæ]] || || Дигоевы || || || |- | [[Дидартæ]] || Дыдартæ || Дидаровы || || || |- | [[Добатæ]] || Добайтæ || Добаевы || || || |- | [[Додотæ]] || || Додоевы || || || |- | [[Додыгкатæ]] || Додыккатæ || Додиговы, Додиковы || || || |- | [[Дойатæ]] || Доййатæ || Доевы || || || |- | [[Доцитæ]] || Дочитæ || Доциевы, Доцеевы, Дочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дриатæ]] || || Дриаевы, Дряевы || [[Меладзе|მელაძე]] || || |- | [[Дудайтæ]] || || Дудаевы || დუდაშვილი || || |- | [[Дударатæ]] || || Дударовы || || || |- | [[Дудиатæ]] || || Дудиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дулатæ]] || || Дулаевы || || || |- | [[Дыгур (мыггаг)|Дыгур]] || || Дигуровы || || || |- | [[Дыгъуызтæ]] || || Догузовы || || || |- | [[Джангобегтæ]] || || Джангобеговы || || || |- | [[Джедыхъотæ]] || || Джедикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джелытæ]] || || Джелиевы || || || |- | [[Джераптæ]] || || Джераповы || || || |- | [[Джергатæ]] || [[Гергатæ]] || Гергауловы, Джергаевы, Гергаевы || || || |- | [[Джерджитæ]] || Джерджытæ || Джерджиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Джериатæ]] || || Джериевы, Гериевы || || || |- | [[Джигатæ]] || || Джигаевы || || || |- | [[Джиголатæ]] || || Джиголаевы, Гиголаевы || ჯიგოლაშვილი, გიგოლაშვილი || || |- | [[Джимитæ]] || || Джимиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джиотæ]] || || Джиоевы || ჯიოშვილი, ჭიოტაშვილი, ჟიოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Джусойтæ]] || || Джусоевы || ჯუსოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Джыбылатæ]] || Джыбылтæ || Джибиловы || || || |- | [[Джызойтæ]] || || Гизоевы, Джизоевы || გიზოშვილი || || |- | [[Джызымтæ]] || || Гозюмовы || || || |- | [[Джыккайтæ]] || Джыгкайтæ || Джикаевы, Джигкаевы, Гикаевы || ჯიკაშვილი, გიკაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзабайтæ]] || || Джабаевы || || || |- | [[Дзабелатæ]] || || Дзабеловы, Дзаблаевы || || || |- | [[Дзабитæ]] || Жабитæ || Дзабиевы, Джабиевы || || || |- | [[Дзаболатæ]] || || Дзаболаевы, Дзаболовы || || || |- | [[Дзабратæ]] || || Дзабраевы || || || |- | [[Дзагуртæ]] || Дзагуыртæ || Дзагуровы || || || |- | [[Дзадзитæ]] || Жажитæ, Джаджитæ, Зажитæ, Зазитæ || Дзадзиевы, Жажиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзайнухътæ]] || Дзайныхътæ || Дзайнуковы || || || |- | [[Дзампатæ]] || || Дзампаевы || || || |- | [[Дзанайтæ]] || Джанайтæ || Дзанаевы, Джанаевы || || || |- | [[Дзанæгатæ]] || || Дзанаговы || || || |- | [[Дзангуыбеккатæ]] || Дзангуыбегатæ || Дзангубековы || || || |- | [[Дзансолтæ]] || || Дзансоловы || || || |- | [[Дзансохтæ]] || || Дзансоховы || || Kılıç, Altun, Tuncer || |- | [[Дзантиатæ]] || || Дзантиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзапартæ]] || || Дзапаровы || || || |- | [[Дзарасатæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзарастæ]] || || Дзарасовы || || Bozkurt, Çelik, Eroğlu, Haspolat, Türkmen || |- | [[Дзаратæ]] || || Дзараевы || || || |- | [[Дзасохтæ]] || || Дзасоховы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзаттиатæ]] || Дзадтиатæ || Джатиевы || || || |- | [[Дзаттотæ]] || || Дзаттоевы || || || |- | [[Дзахатæ]] || Дзæхатæ || Дзаховы || || || |- | [[Дзахотæ]] || Дзаххотæ || Дзахоевы || || || |- | [[Дзахсортæ]] || || Дзахсоровы || || || |- | [[Дзæгойтæ]] || || Дзагоевы || || || |- | [[Дзæгъиатæ]] || || Джагаевы || || || |- | [[Дзæгъойтæ]] || Зæгъойтæ || Дзагоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзæрæстæ (мыггаг)|Дзæрæстæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзæрæхохтæ]] || || Дзарахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзгойтæ]] || || Дзгоевы || || Tamay, Arıcı || |- | [[Дзебойтæ]] || Дзбойтæ || Дзебоевы, Дзбоевы || || || |- | [[Дзебысатæ]] || || Дзебисовы || ჯებისაშვილი, გებისაშვილი || || |- | [[Дзедатæ]] || || Дзедаевы || || || |- | [[Дзерантæ]] || || Дзерановы || ჯერანაშვილი, ძერანაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзестæ]] || || Дзесовы || || || |- | [[Дзестелтæ]] || || Дзестеловы || || || |- | [[Дзигойтæ]] || || Дзигоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзидахантæ]] || || Дзидахановы || || || |- | [[Дзидзойтæ]] || || Дзидзоевы || || || |- | [[Дзиойтæ]] || || Дзиоевы || || || |- | [[Дзиратæ]] || || Дзираевы || || || |- | [[Дзитойтæ]] || || Дзитоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзиуатæ]] || Дзиутæ || Дзиовы, Дзиваевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзиццойтæ]]‎ || Дзидздзойтæ, Джиджджойтæ || Дзиццоевы, Джиджджоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзлиатæ]] || || Дзлиевы || || || |- | [[Дзобайтæ]] || Дзобатæ || Дзобаевы || || || |- | [[Дзобелатæ]] || || Дзобеловы || || || |- | [[Дзоблатæ]] || || Дзоблаевы || || || |- | [[Дзогкатæ]]‎ || || Дзогкаевы || || || |- | [[Дзодзитæ]] || Дзодзиатæ || Дзодзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзодзыккатæ]] || || Дзодзикоевы || || || |- | [[Дзокатæ]] || Дзоккатæ || Дзоккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзоттæ]]‎ || Дзодтæ || Дзотовы || || || |- | [[Дзоцъитæ]]‎ || || Дзоциевы || || || |- | [[Дзуатæ]]‎ || || Дзуаевы, Джаваевы || || || |- | [[Дзугатæ]]‎ || || Дзугаевы || ჯუღაშვილი, ძუღაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзугкойтæ]] || || Дзугкоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзукъатæ]]‎ || || Дзукаевы || || || |- | [[Дзулатæ]]‎ || || Дзулаевы || || || |- | [[Дзусатæ]] || Дзустæ || Дзусовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзускуатæ]]‎ || Дзускатæ || Дзускаевы, Жускаевы || || || |- | [[Дзутæгтæ]] || Дзуттæгтæ, Дзуттæгатæ || Дзутаговы || || || |- | [[Дзуццатæ]] || Дзудцатæ || Дзудцевы, Дзудцовы, Дзуцевы || || || |- | [[Дзыгастæ]]‎ || || Дзигасовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзылыхтæ]]‎ || Дзилихтæ || Дзилиховы || || || |- | [[Дзыныхътæ]]‎ || || Дзиниковы || ძინიყაშვილი || || |- | [[Дзытиатæ]] || Дзтиатæ || Дзитиевы, Дзтиевы || || || |- | [[Едзатæ‎]] || || Едзаевы || || || |- | [[Едзетæ‎]] || Езетæ || Езеевы || || || |- | [[Едзитæ]] || || Едзиевы || || || |- | [[Едзойтæ]] || || Едзоевы || || || |- | [[Екатæ]] || || Екаевы || || || |- | [[Еккатæ]] || || Еккаевы || || || |- | [[Елбайтæ]] || || Елбаевы || || || |- | [[Елбачитæ]] || Елбакитæ || Елбачиевы, Елбакиевы || ელბაქიძე || || |- | [[Елбийтæ]] || Елбитæ || Елбиевы || || || |- | [[Елбистæ]] || || Елбистовы || || || |- | [[Елдартæ]] || || Елдаровы || || || |- | [[Елдзартæ]] || Елзартæ || Елдзаровы, Елзаровы || ელზარაშვილი || || |- | [[Елетæ]] || || Елеевы || || || |- | [[Елеуртæ]] || || Елеуровы || ელეური || || |- | [[Елехъотæ]] || || Елекоевы || || || |- | [[Елзайтæ]] || || Елзаевы || || || |- | [[Елиатæ]] || || Елиевы || || || |- | [[Елисатæ]] || || Елисовы || || || |- | [[Елмиртæ]] || || Елмировы || || || |- | [[Елойтæ]] || || Елоевы || ელოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Елтаратæ]] || Елтартæ || Елтаровы || || || |- | [[Елуатæ]] || || Елоевы || || || |- | [[Елхъантæ]] || Елхъанатæ || Елкановы || ელყანაშვილი, ელყანიძე || || |- | [[Елхъотæ]] || || Елекоевы, Еликоевы || || || |- | [[Емайтæ]] || || Емаевы || || || |- | [[Еналдытæ]] || || Еналдиевы || || || |- | [[Епхитæ]] || || Епхиевы || || || |- | [[Ерыстаутæ (мыггаг)|Ерыстаутæ]] || || Еристовы || || || |- | [[Есенатæ]] || || Есеновы || || Özkan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Есерыхъотæ]] || || Есерикоевы || || || |- | [[Есетæ]] || || Есеевы || || || |- | [[Есиатæ]] || || Есиевы || ესიაშვილი || || |- | [[Етдзатæ]] || Еццатæ || Етдзаевы, Еццаевы || || || |- | [[Еулойтæ]] || || Евлоевы || || || |- | [[Еццитæ]] || || Ецциевы || || || |- | [[Еццутæ]] || || Еццуевы || || || |- | [[Задытæ]] || || Задиевы || ზადიშვილი || || |- | [[Заойтæ]] || || Заоевы || || || |- | [[Закатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Закъатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Залетæ]] || || Залеевы || || || |- | [[Зандартæ]] || Дзандаритæ || Зандаровы, Дзандаровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Зассетæ]] || Дзасетæ || Зассеевы, Дзасеевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зачиатæ]] || || Зачиевы, Закиевы || || || |- | [[Зæгæлатæ]] || Зæгæлтæ || Загаловы || || || |- | [[Зæгъæгатæ]] || || Загаховы, Дзагаховы, Дзагаговы || || || |- | [[Зæйттатæ]] || Зайттатæ || Зайтовы || || || |- | [[Зæлойтæ]] || || Залоевы || ზალოშვილი || || |- | [[Зæнджиатæ]] || || Зангиевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зембаттæ]] || || Зембатовы || || || |- | [[Зехъетæ]] || || Зекеевы || || Eren || |- | [[Зозыртæ]] || Зозыратæ || Зозроевы, Зозыровы, Зозыревы, Зозровы || ზოზროშვილი, ზოზირაშვილი, ზოზორაშვილი || || |- | [[Золойтæ]] || || Золоевы || || Aydoğan, Ayhan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Зоратæ]] || || Зораевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Зорыхъотæ]] || Зорыхъуатæ || Зориковы || || || |- | [[Зохъотæ]] || || Зокоевы || || || |- | [[Зуратæ]] || || Зураевы, Дзураевы || || || |- | [[Зыгъуытъатæ]] || || Дзугутовы || || || |- | [[Зыкъуыртæ]] || Зукуртæ || Зыкуровы, Зукуровы || || || |- | [[Зылыгтæ]] || Зылыгатæ || Зилигаевы, Зилиговы || || || |- | [[Зыхъуатæ]] || || Зикуевы, Жукаевы || || || |- | [[Иафаратæ]] || || Яфаровы || || || |- | [[Икъатæ]] || дыг. Екъатæ || Икаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Икъотæ]] || || Икоевы || || || |- | [[Илатæ]] || || Илаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Илларатæ]] || Иллартæ || Илларовы || || || |- | [[Илитæ]] || || Илиевы || || || |- | [[Илуртæ]] || || Илуровы || ილურიძე || || |- | [[Иналатæ]] || || Иналовы || || || |- | [[Ипкатæ]] || || Ипкаевы || || || |- | [[Исаратæ]] || || Исаровы || || || |- | [[Исатæ]] || || Исаевы || || || |- | [[Исахътæ]] || || Исаковы || || || |- | [[Искандертæ]] || || Искандеровы || || || |- | [[Итазатæ]] || Итæзатæ || Итазовы || || || |- | [[Итанитæ]] || || Итаниевы || || || |- | [[Итаратæ]] || || Итаровы || || || |- | [[Итониатæ]] || || Итониевы || ითონიშვილი || || |- | [[Иуанатæ]] || || Иванаевы, Иуановы || || || |- | [[Иуханатæ]] || || Иухановы || || || |- | [[Кадитæ]] || || Кадиевы || || || |- | [[Калмантæ]] || || Калмановы || || || |- | [[Калотæ]] || || Калоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Калутæ]] || Кæлутæ || Калуевы || || || |- | [[Карсантæ]] || Карсанатæ || Карсановы || ქარსანაშვილი, ქარსანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Касатæ]] || || Касаевы || ქასაშვილი, ქასოშვილი || || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Катаутæ]] || || Катаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кæлухтæ]] || || Калуховы || || || |- | [[Кæмæдзатæ]] || Къæмæдзатæ || Камадзаевы, Камадзовы || || || |- | [[Кæркуыстæ]] || || Каркусовы || კარკუსაშვილი, კარკუზაშვილი, კარკუზოშვილი || || |- | [[Кæсæбитæ]] || || Касабиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кæсойтæ]] || || Касоевы || ქასოშვილი || || |- | [[Кезиатæ]] || || || || Gezay || |- | [[Кертантæ]] || || Кертановы || || || |- | [[Кертибийтæ]] || || Кертибиевы || || || |- | [[Керчелатæ]] || || Керчелаевы || || || |- | [[Кетойтæ]] || || Кетоевы || || || |- | [[Кобегкатæ]] || Хъохъотæ || Кобегковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Кобестæ]] || || Кобесовы || ქობესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кобылтæ]] || || Кобловы || || || |- | [[Кодзыртæ]] || Козыртæ || Козыревы || || Baran, Oktar || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Козатæ]] || || Козаевы || ქოზაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кокайтæ]] || || Кокаевы || კოკაშვილი, კოკიაშვილი || Soykek || |- | [[Коккатæ]] || || Коккаевы, Коковы || || || |- | [[Кокойтæ]] || || Кокоевы || კოკოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Кокуатæ]] || || Кокоевы || კოკუაშვილი || || |- | [[Колытæ]] || дыг. Колитæ || Колиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Коммонтæ]] || || Коммоновы || || || |- | [[Кортиатæ]] || || Кортиевы || ქორთიშვილი, ქორთიაშვილი || || |- | [[Коцитæ]] || || Коциевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Коцойтæ]] || || Коцоевы || || || |- | [[Коцтæ]] || Костæ, Коштæ || Кочиевы || || || |- | [[Кочкионтæ]] || || Кочкионовы || || || |- | [[Кочоратæ]] || || Кочоровы, Коцоровы || ქოჩორაშვილი || || |- | [[Кочынатæ]] || || Коченовы || || || |- | [[Кочысатæ]] || || Кочисовы || || || |- | [[Кудзатæ]] || Куджатæ || Куджаевы, Кудзаевы, Кузаевы || || || |- | [[Кудзойтæ]] || || Кудзоевы || || || |- | [[Кусуатæ]] || || Кусваевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Кучитæ]] || || Кучиевы || || || |- | [[Куыдзæгтæ]] || || Кудзаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Куыдзетæ]] || Къудзитæ || Кудзиевы || || || |- | [[Куыдзиатæ]] || || Кудзиевы || || || |- | [[Куымæриттатæ]] || || Кумаритовы || კუმარითაშვილი || || |- | [[Куындыхатæ]] || Къуындыхатæ, Къундухатæ || Кундуховы || კუნდუხაშვილი || Konduk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кцойтæ]] || || Кцоевы || || || |- | [[Къаболатæ]] || || Каболовы || || || |- | [[Къадзатæ]] || Къажтæ || Кадзаевы, Каджаевы || კაჟაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къадзтæ]] || || Кадзовы || || || |- | [[Къалатæ]] || || Калаевы || კალაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Къарджиатæ]] || || Каргиевы || || || |- | [[Къæбойтæ]] || || Кабоевы || || || |- | [[Къæбултæ]] || || Кабуловы || კაბულაშვილი, კუბულაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къæбыстæ]] || || Кабисовы || კაბისაშვილი || || |- | [[Къæлхидтæ]] || || Калхидовы || კალხიდაშვილი || || |- | [[Къелойтæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Къесаонтæ]] || || Кесаоновы || || || |- | [[Къесатæ]] || || Кесаевы || || || |- | [[Къеуростæ]] || Къеурозтæ || Кевросовы || || || |- | [[Къибиртæ]] || || Кибировы || || || |- | [[Кънаттатæ]] || Кънататæ || Кнатовы, Канатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къодотæ]] || || Кодоевы || || || |- | [[Къозатæ]] || Хъодзатæ || Кодзаевы, Козаевы || || || |- | [[Къозойтæ]] || Къзойтæ || Кзоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къозонтæ]] || || Козоновы || კოზანაშვილი, კოზონაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Къолотæ]] || || Колоевы || || || |- | [[Къомайтæ]] || || Комаевы || || || |- | [[Къоратæ]] || || Кораевы || კორაშვილი || || |- | [[Къорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Къосиратæ]] || || Кусраевы, Косираевы, Косировы || || || |- | [[Къостантæ]] || Костантæ || Костановы || || || |- | [[Къостæ]] || || Косовы || || || |- | [[Къочитæ]] || || Кочиевы || || || |- | [[Къубалтæ]] || || Кубаловы || || || |- | [[Къудухтæ]] || || Кудуховы || კუდუხაშვილი || || |- | [[Къуезертæ]] || || Квезеровы || კვეზერაშვილი || || |- | [[Къулитæ]] || Къуылытæ || Кулиевы || || || |- | [[Къургъостæ‎]] || || Кургосовы || || || |- | [[Къусратæ]] || || Кусраевы || კუსრაშვილი || || |- | [[Къутæртæ]] || || Кутаровы || კუთარაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къуыллытæ]] || || Кулиевы || || || |- | [[Къуымæллæгатæ‎]] || Къуымæллæггатæ || Кумаллаговы || || || |- | [[Къуымсиатæ]] || Къуымситæ || Кумсиевы || კუმსიშვილი || || |- | [[Лагкойтæ]] || || Лагкоевы, Лакоевы || ლაქოშვილი || || |- | [[Лагконтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лагкутæ]] || Лаккутæ, Лæгкутæ || Лагкуевы || || || |- | [[Лазартæ]] || || Лазаровы || ლაზარაშვილი || || |- | [[Лалойтæ]] || || Лалоевы || || || |- | [[Лалытæ]] || || Лалиевы || ლალიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæгкуонтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лæппынæгтæ]] || || Лаппинаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Лæууойтæ]] || Лæуойтæ || Лавоевы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæцойтæ]] || || Лацоевы || || || |- | [[Лæгойтæ]] || || Лагоевы || || || |- | [[Легкойтæ]] || Леккойтæ || Легкоевы, Леккоевы || || || |- | [[Легойтæ]] || || Легоевы || || || |- | [[Лектæ]] || || Лековы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лекъотæ]] || || Лекоевы || || || |- | [[Лекътæ]] || || Лековы || || || |- | [[Леуантæ]] || Леуанатæ || Левановы || || Alpaslan || |- | [[Лиантæ]] || Лианатæ || Льяновы, Лиановы || || || |- | [[Локкатæ]] || || Локкаевы || || || |- | [[Лолатæ]] || Лолотæ, Лолойтæ || Лолаевы, Лолоевы || ლოლაძე, ლოლაშვილი, ლოლოშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лотитæ]] || || Лотиевы || || || |- | [[Лототæ]] || || Лотоевы || || || |- | [[Лохтæ]] || Лохатæ || Лоховы || ლოხაშვილი || || |- | [[Лутъитæ]] || || Лутиевы || || || |- | [[Магкæтæ]] || Маккæтæ, Маккатæ, Магкатæ, Маггатæ || Магкаевы, Макаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Магкетæ]] || || Магкеевы || || || |- | [[Магкитæ]] || || Магкиевы || || || |- | [[Мадзатæ]] || || Мадзаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Майрæмсаутæ]] || Майрæнсаутæ || Майрамсаевы, Майрансаевы || || || |- | [[Майрæмыхъуатæ]] || || Майрамукаевы, Майрамуковы || || || |- | [[Маккотæ]] || Магкотæ || Магкоевы, Маккоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Малитæ]] || || Малиевы || || || |- | [[Малхъартæ]] || || Малкаровы || || || |- | [[Маматæ]] || || Мамаевы || || || |- | [[Мамиатæ]] || Мамитæ || Мамиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамсыратæ]] || || Мамсуровы || მამსირაშვილი || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мамыкъатæ]] || Мамукъатæ || Мамукаевы || || || |- | [[Мамысонтæ]] || || Мамисоновы || || || |- | [[Мамыттæ‎]] || Мамыттатæ, Мамытатæ || Мамитовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамыхъатæ]] || || Мамуковы || || || |- | [[Мансурухътæ]] || || Мансуруковы || || || |- | [[Мардантæ]] || || Мардановы || მარდანაშვილი || || |- | [[Махциатæ]] || || Махциевы || || || |- | [[Махъотæ]] || || Макоевы || || || |- | [[Мæзлуатæ]] || || Мазлоевы || || || |- | [[Мæлдзыгатæ]] || || Малдзиговы || მალძიგაშვილი, მანჯიკაშვილი, მაჯიგაშვილი || || |- | [[Мæлыкатæ]] || || Маликовы || || || |- | [[Мæргъитæ]] || || Маргиевы || მარღიშვილი || || |- | [[Мæрзатæ]] || || Марзаевы || || || |- | [[Мæрзæгойтæ]] || || Марзаговы || მარსაგაშვილი || || |- | [[Мæрзахъултæ]] || || Марзакуловы || || || |- | [[Мæрзойтæ]] || || Марзоевы || || Gençaslan, Yozgat || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мæрчъысатæ]] || || Марчисовы, Маркисовы || || || |- | [[Мæтаратæ]] || || Матаровы || || || |- | [[Мæтæлатæ]] || || Маталовы || || || |- | [[Мæхæмæттæ]] || [[Хористæ]]<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> || Магометовы || || || |- | [[Мæхуыгтæ]] || || Махуговы || || || |- | [[Мæхъитæ]] || || Макиевы, Макеевы || მაყიშვილი || || |- | [[Медойтæ]] || дыг. Мудойтæ || Медоевы || მედოშვილი || || |- | [[Мелыккатæ]] || || Меликовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мердентæ]] || || Мерденовы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъатæ]] || || Мецаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъитæ]] || Мецъытæ || Мециевы || || || |- | [[Мзоктæ]] || Мызоктæ || Мзоковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Милдзыхтæ]] || || Мильдзиховы, Милдзиховы || || Durmuş, Baran || |- | [[Мирзойтæ]] || Мырзойтæ || Мирзоевы, Мирзаевы || || || |- | [[Моргуатæ]] || || Моргоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Моритæ]] || дыг. Морийтæ || Мориевы || || || |- | [[Моститæ]] || || Мостиевы || || || |- | [[Моураутæ]] || || Моураевы || || || |- | [[Мсойтæ]] || Мысойтæ || Мсоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мугутæ]] || || Мугуевы || || || |- | [[Мулдартæ]] || || Мулдаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мулдзугкатæ]] || || Мулдзугкаевы || || || |- | [[Мулукатæ]] || || Мулукаевы || || || |- | [[Мулухтæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мурастæ]] || || Мурасевы, Мурашевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Мурзахъултæ]] || || Мурзакуловы || || || |- | [[Муритæ]] || дыг. Мурийтæ || Муриевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Муциатæ]] || Муцъуатæ || Муцуевы || || || |- | [[Мыкагъатæ]] || || Мукаговы || || || |- | [[Мылыхуатæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мырзабегтæ]] || || Мурзабеговы || || || |- | [[Мырзагантæ]] || || Марзагановы || || || |- | [[Мырзатæ]] || || Мирзаевы || || Taşdemir || |- | [[Мыртазтæ]] || || Муртазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мырыкатæ]] || Мырыкъатæ || Мирикаевы, Мриковы, Мурукаевы || || Erdoğan, Polat || |- | [[Мысостатæ]] || || Мисостовы || || || |- | [[Мысыкатæ]] || Мысыккатæ || Мисиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Надгеритæ]] || дыг. Надгерийтæ || Надгериевы || || || |- | [[Надиратæ]] || || Надировы || ნადირაშვილი || || |- | [[Назлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Найфонтæ]] || || Найфоновы || || || |- | [[Налдыхъуатæ]] || || Налдикоевы || || || |- | [[Налойтæ‎]] || || Налоевы || || || |- | [[Налыхъатæ]] || || Наликоевы || || || |- | [[Нанитæ]]‎ || || Наниевы || ნანიშვილი, ნანითაშვილი || || |- | [[Нартыхътæ‎]] || || Нартикоевы || ნართიყოშვილი || || |- | [[Нарыкъатæ]] || || Нарикаевы || ნარიკაშვილი || || |- | [[Насхъидатæ]] || || Наскидаевы || ნასყიდაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Наурузтæ]] || || Наурузовы, Наврузовы || || || |- | [[Наууойтæ]] || Науойтæ || Наоевы, Нагоевы || || || |- | [[Нафитæ]] || || Нафиевы || ნაფიშვილი || || |- | [[Нæзлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Нæкуысатæ]] || || Накусовы || || Beyazgül || |- | [[Нигколтæ]] || || Нигколовы || || || |- | [[Нигкотæ]] || || Нигкоевы || || || |- | [[Ногъайтæ]] || || Ногаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Нугзаратæ]] || || Нугзараевы, Нугзаровы || || || |- | [[Нузалтæ]] || || Нузаловы || || || |- | [[Огъуатæ‎]] || || Огоевы || || || |- | [[Озитæ]] || || Озиевы || || || |- | [[Олисатæ‎]] || || Олисаевы, Олисовы || || || |- | [[Ортабайтæ]] || || Ортабаевы || || || |- | [[Осиатæ]] || || Осиаевы, Осиевы, Осяевы || ოსიაშვილი, ოსიტაშვილი, ოსიაური || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Остъатæ]] || || Остаевы || ოსტაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Отартæ]] || Отаратæ || Отараевы, Отаровы || ოთარაშვილი || || |- | [[Охъазтæ]] || || Оказовы || || || |- | [[Пагæтæ]] || Пагитæ || Пагаевы, Пагиевы || პაგაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Паготæ]] || || Пагоевы || || || |- | [[Пагуатæ]] || || Пагуевы || || || |- | [[Паркъатæ]] || Паркатæ || Паркаевы || პარკაშვილი || || |- | [[Парсиатæ]] || || Парсиевы || || || |- | [[Пæрæмæзтæ]] || || Парамазовы || || || |- | [[Пæррæстатæ]] || Пæрæстатæ || Парастаевы || პარასტაშვილი || || |- | [[Пелитæ]] || || Пелиевы || ფელიშვილი || || |- | [[Перисатæ]] || Персатæ || Перисаевы, Персаевы || ფერისაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Персантæ]] || || Персановы || || || |- | [[Персотæ]] || || Персоевы || || || |- | [[Пехацитæ]] || || Пехациевы || || || |- | [[Пилитæ]] || || Пилиевы || || || |- | [[Пинатæ]] || || Пинаевы || || || |- | [[Пирантæ]] || || Пирановы || || || |- | [[Пицкъатæ]] || || Пицкаевы || || || |- | [[Платæ]] || || Плаевы || || || |- | [[Плитæ]] || || Плиевы || ფილიშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Погойтæ]] || || Погоевы || || || |- | [[Поратæ]] || || Пораевы || || || |- | [[Поруатæ]] || || Поруаевы || || || |- | [[Приатæ]] || Притæ || Приевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Псхацъæтæ]] || || Псхациевы || || || |- | [[Пхалæгатæ]] || || Пхалаговы || || || |- | [[Пухатæ]] || Пухтæ || Пухаевы, Пуховы || პუხაშვილი || || |- | [[Пъинтæ]] || || Пиновы || || || |- | [[Рæдтиатæ]] || || Радтиевы || || || |- | [[Рæмонатæ]] || Рæмонтæ || Рамоновы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Реуазтæ]] || || Ревазовы || რევაზოშვილი || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Рубайтæ]] || || Рубаевы || რუბაშვილი || Boğa, Soydan || |- | [[Рубастæ]] || || Рубасовы || || || |- | [[Рубестæ]] || || Рубесовы || || || |- | [[Сабайтæ]] || || Сабаевы || საბაშვილი || || |- | [[Сабантæ]] || || Сабановы || საბანაძე, საბანაშვილი || || |- | [[Сабетæ]] || || Сабеевы || || || |- | [[Сагкатæ]] || Саккатæ || Сагкаевы, Саккаевы || სააკაშვილი, სააკაძე || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Садихъатæ]] || || Садиковы || || || |- | [[Сазартатæ]] || || Сазартовы || || || |- | [[Саламтæ]] || Саламатæ || Саламовы || || Kanıgür, Saral || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Салæгатæ]] || || Салагаевы || || || |- | [[Салитæ]] || || Салиевы || შალიბაშვილი || Aydın || |- | [[Салхъазантæ]] || || Салказановы || || || |- | [[Самайтæ]] || || Самаевы || || || |- | [[Самбегатæ]] || || Самбеговы || || || |- | [[Санатæ]] || || Санатæ, Шанаевы || სანაშვილი || Şanatay || |- | [[Санахъотæ]] || || Санакоевы || სანაყოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саппиатæ]] || || Сапиевы || || || |- | [[Сарахъатæ]] || || Саракаевы || || || |- | [[Сасиатæ]] || || Сасиевы || || || |- | [[Сататæ]] || || Сатаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Сатхъотæ]] || Сатыхъотæ || Саткоевы, Сатикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сатцатæ]] || || Сатцаевы || || || |- | [[Саудзæццатæ]] || || Савдзаццовы || || || |- | [[Саукуйтæ]] || || Саукуевы, Савкуевы || || || |- | [[Саулатæ]] || || Саулаевы, Савлаевы, Савлоевы || || || |- | [[Саулохтæ]] || || Саулоховы, Шавлоховы || საულოხოშვილი, შავლოხოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саутиатæ]] || Саутæтæ || Саутиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саухалтæ]] || || Саухаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Сахъмантæ]] || || Сакмановы || || || |- | [[Сæбантæ]] || || Сабановы || || || |- | [[Сæбæтхъуатæ]] || Сæбæтхъотæ || Сабатковы, Сабаткоевы || || Conpolat, Aslan, Aydın, Varol || |- | [[Сæлбитæ]] || || Салбиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сæхæгкатæ (мыггаг)|Сæхæгкатæ]] || Сæхæгатæ, Сæхæккатæ || Сахагкаевы, Сахаккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сæхуыгтæ]] || Сæхугатæ || Сахуговы || || || |- | [[Себеттæ]] || || Себетовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Седантæ]] || Сидантæ || Седановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сехъотæ]] || || Секоевы || || || |- | [[Сидæмонтæ (мыггаг)|Сидæмонтæ]] || || Сидамоновы || სიდამონიძე || || |- | [[Сидахъатæ]] || || Сидаковы || || Zafer || |- | [[Сидахътæ]] || || Сидаковы || || || |- | [[Сикъотæ]] || || Сикоевы || || || |- | [[Синатæ]] || || Синаевы || || || |- | [[Синдиртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Ситохатæ]] || || Ситоховы || || || |- | [[Сиукъатæ]] || || Сиукаевы, Шиукаевы || სიუკაშვილი, შიუკაშვილი || || |- | [[Сихъотæ]] || || Сикоевы || || Pırıl, Şengez, Haspolat || [[Цæразонтæ]] |- | [[Скъиатæ]] || Скъатæ || Скяевы, Скиаевы || || || |- | [[Слантæ]] || || Слановы || სლანაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Слонатæ]] || || Слоновы || || Ilal || |- | [[Слохтæ]] || || Слоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Смайлиатæ]] || Смайлитæ, Смайлатæ || Смайлиевы, Смайлов || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Созайтæ]] || || Созаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Созанатæ]] || || Созановы || || || |- | [[Созаонтæ]] || Созæонтæ || Созаоновы || || || |- | [[Созæтæ]] || || Созиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сокатæ]] || || Сокаевы || || || |- | [[Солтантæ]] || || Солтановы || || || |- | [[Солтæмытатæ]] || Салтамытатæ, Солтæматæ || Солтамовы || || || |- | [[Сопойтæ]] || || Сопоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Соскъитæ]] || || Соскиевы || || || |- | [[Сосрантæ]] || || Сосрановы || || || |- | [[Сотатæ]] || Шотатæ || Шотаевы || || || |- | [[Соттитæ]] || || Соттиевы, Сотиевы || || || |- | [[Сохитæ]] || || Сохиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сохъуыртæ]] || || Сокуровы || სოყურაშვილი || || |- | [[Суантæ]] || || Суановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сугъаратæ]] || || Сугаровы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сулартæ]] || || Суларовы || || || |- | [[Сументæ]] || || Суменовы || || || |- | [[Сухитæ]] || || Сухиевы || სუხიშვილი || || |- | [[Сханатæ]] || Схантæ || Схановы, Сханаевы || || || |- | [[Сыметæ]] || || Смеевы || || || |- | [[Сындыртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Сырдонтæ]] || Сырдонатæ || Сирдоновы || || || |- | [[Сырхаутæ]] || Сырхуатæ, дыг. Сурхаутæ || Сурхаевы, Сырхаевы || || Erdoğan, Tost, Polat, Canpolat || |- | [[Таболтæ]] || || Таболовы || || || |- | [[Табутæ]] || || Табуевы || თაბუშვილი, თაბუაშვილი || || |- | [[Тагъатæ]] || || Тагаевы || || || |- | [[Тагъзиатæ]] || || Тагзиевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тадтатæ]] || || Тадтаевы, Татаевы || თათაშვილი || || |- | [[Таджитæ]] || || Таджиевы || || || |- | [[Таиратæ]] || || Таировы || || || |- | [[Таймазтæ (дыгурон мыггаг)|Таймазтæ]] || || Таймазовы || || || |- | [[Таймазтæ (ирон мыггаг)|Таймазтæ]] || Таймæзтæ || Таймазовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тайсаутæ]] || || Тайсаевы || || Kocak || |- | [[Такъæтæ]] || || Такаевы || || || |- | [[Талхантæ]] || Талханатæ || Талхановы || || || |- | [[Таматæ]] || || Тамаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Танделатæ]] || Танделтæ || Танделовы || თანდელაშვილი || || |- | [[Тандутæ]] || || Тандуевы || || || |- | [[Танхъалтæ]] || Танхъилтæ || Танкалаевы, Танкиловы || || || |- | [[Танхълатæ]] || || Танклаевы || || || |- | [[Таратæ]] || || Тараевы || თარაშვილი || || |- | [[Тархантæ]] || || Тархановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тасойтæ]] || || Тасоевы || თასოშვილი || || |- | [[Татратæ]] || || Татровы || || || |- | [[Таугазтæ]] || || Тавгазовы, Таугазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тауиттæ]] || || Тавитовы || || || |- | [[Таутиатæ]] || || Таутиевы || || Tavtay || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Тауджитæ]] || || Тауджиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Таухъазахтæ]] || || Тавказаховы || || Haspolat, Cengiz || |- | [[Таучелатæ]] || || Таучеловы || || || |- | [[Тахохтæ]] || || Тахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тахъазтæ]] || || Таказовы || || || |- | [[Тахъултæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тæбæхсæутæ]] || Тæбæхсаутæ || Тхапсаевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тæкъотæ]] || || Такоевы || || || |- | [[Тæлхитæ]] || || Талхиевы || || || |- | [[Тæлынтæ]] || || Талиновы || || Oytum || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тæпситæ]] || || Тапсиевы || || || |- | [[Тæтаонтæ]] || || Татаоновы, Татоновы || || || |- | [[Тæтæратæ]] || || Татаровы || || || |- | [[Тæхъуылтæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тебиатæ]] || || Тебиевы || || || |- | [[Теблойтæ]] || || Теблоевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тегатæ]] || || Тегаевы || || || |- | [[Тегеттатæ]] || Теджеттæ || Тегетаевы, Теджетовы || თეგეთაშვილი || || |- | [[Тегкатæ]] || Теккатæ, Текъатæ || Тегкаевы, Текаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тедетæ]] || || Тедеевы || თედეშვილი, თედიაშვილი, თედელური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тедтатæ]] || || Тетовы, Тедтовы|| || || |- | [[Тедтойтæ]] || || Тедтоевы || || || |- | [[Теджиатæ]] || || Теджиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тезиатæ]] || Тезитæ || Тезиевы || || || |- | [[Текъойтæ]] || Текъотæ || Текоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Телитæ]] || || Телиевы || || || |- | [[Темуртæ]] || || Темуровы || || || |- | [[Темырхъантæ]] || || Темиркановы || || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тепсиатæ]] || || Тепсиевы || || || |- | [[Тепсыхъотæ]] || || Тепсикоевы || || || |- | [[Тетцойтæ]] || || Тетцоевы || || || |- | [[Течиатæ]] || || Течиевы || || || |- | [[Тинатæ]] || || Тинаевы || || || |- | [[Тихилтæ]] || || Тихиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тлаттæ]] || || Тлатовы || || || |- | [[Тлаттатæ]] || Тылаттатæ, Тладтатæ || Тулатовы || || || |- | [[Тменатæ]] || || Тменовы || || || |- | [[Тобойтæ]] || || Тобоевы || || || |- | [[Тогойтæ]] || || Тогоевы || თოგოშვილი || || |- | [[Тогызтæ]] || Тогуызтæ || Тогузовы || || || |- | [[Тогъуызатæ]] || Тогъузатæ || Тогузаевы, Тогузовы || || || |- | [[Токатæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Толастæ]] || || Толасовы || || || |- | [[Толпартæ]] || || Толпаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Томайтæ]] || || Томаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Торозтæ]] || Тъорозтæ || Торозовы || || || |- | [[Торчынатæ]] || Торчынтæ || Торчиновы || || || |- | [[Тотитæ]] || Тотиатæ || Тотиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тотойтæ]] || || Тотоевы || || || |- | [[Тотратæ]] || Тотыратæ || Тотровы || || || |- | [[Тотыккатæ]] || Тотыгкатæ || Тотиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохсыртæ]] || || Тохсировы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтæ]] || || Тоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтиатæ]] || || Тохтиевы || || || |- | [[Тохъайтæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Тохъмайтæ]] || || Токмаевы || || || |- | [[Туатæ]] || || Туаевы || თვაური || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тубетæ]] || || Тубеевы || || || |- | [[Тугъанатæ]] || || Тугановы || || || |- | [[Тугъантæ]] || дыг. Туйгъантæ || Тугановы || || Tuğan, Orat || |- | [[Тулатæ]] || || Тулаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тулойтæ]] || || Тулоевы || თულოშვილი || || |- | [[Тумантæ]] || || Тумановы || || || |- | [[Тургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Турмантæ]] || || Турмановы || თურმანაშვილი, თურმანიშვილი, თურმანიძე || || |- | [[Турчинтæ]] || || Турчиновы || || || |- | [[Тускъатæ]] || || Тускаевы || || || |- | [[Тыбойтæ]] || Тбойтæ || Тыбоевы, Тбоевы || || || |- | [[Тыбылтæ]] || Тыбылатæ || Тибиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тыджытæ]] || || Тигиевы, Тиджиевы || თიგიშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Тыхостатæ]] || Тхостатæ || Тхостовы || || Tos || |- | [[Тычъитæ]] || || Тчиевы || || || |- | [[Тъæгуыртæ]] || || Тагоровы || || || |- | [[Тъератæ]] || || Тераевы || ტერაშვილი || || |- | [[Тъеройтæ]] || || Тероевы || || || |- | [[Тъехтæ]] || || Теховы || ტეხაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тъоротæ]] || || Тороевы || || || |- | [[Тъотъотæ]] || || Тотоевы || ტოტოშვილი || || |- | [[Тъохтæ]] || || Тоховы || || || |- | [[Търиатæ]] || Търитæ || Триевы || || || |- | [[Тъуратæ]] || || Тураевы || || || |- | [[Тъургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Тъуритæ]] || || Туриевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уазæгтæ]] || || Вазаговы || ვაზაგაშვილი || || |- | [[Уазитæ]] || || Вазиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уаласатæ]] || || Уаласаевы, Валасаевы || || || |- | [[Уалдзæгтæ]] || Уалдзæгатæ || Валдзаговы || ვალძაგაშვილი || || |- | [[Уалытæ]] || || Валиевы || ვალიშვილი || || |- | [[Уанетæ]] || || Ванеевы || ვანეშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Уанитæ‎]] || Уаниатæ || Уаниатæ || ვანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Уардасонтæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Уарзиатæ]] || || Варзиевы || || || |- | [[Уататæ]] || || Ватаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уæбитæ]] || || Вабиевы || || || |- | [[Уæдатæ]] || || Адаевы || || || |- | [[Уæлайтæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлатæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлбæрдитæ]] || || Валбардиевы || || || |- | [[Уæлгæсатæ]] || Уæлгæстæ || Валгасовы || ვალგასაშვილი, ოლგასაშვილი || || |- | [[Уæлионтæ]] || || Валионовы || || || |- | [[Уæтæратæ]] || || Отараевы, Отаровы || || || |- | [[Уруймæгтæ]] || Уырыймæгтæ || Уруймаговы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Убатæ]] || || Убаевы || || || |- | [[Увыдзыхъотæ]] || дыг. Увжихъотæ || Увжикоевы || || || |- | [[Увызатæ]] || || Увизаевы || || || |- | [[Ужегтæ]] || || Ужеговы || || || |- | [[Улубатæ]] || || Улубаевы || || || |- | [[Уллунтæ]] || || Уллуновы || || || |- | [[Уллутæ]] || || Уллуевы || || || |- | [[Уруймагтæ]] || || Уруймаговы || || || |- | [[Урухтæ]] || || Уруховы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Уывызатæ]] || || Увизаевы, Увижиевы, Увижевы || || || |- | [[Уыдыртæ]] || || Удуровы || || || |- | [[Уызегатæ]] || Узегатæ || Ужеговы || || || |- | [[Уылыбиатæ]] || Улубиитæ, Улубитæ || Улубиевы || || || |- | [[Уыртатæ]] || Уртатæ || Уртаевы || || || |- | [[Уырыгатæ]] || || Уаригаевы, Уригаевы || || || |- | [[Уырызмæгтæ]] || Уырызмæгатæ || Урузмаговы || || Kuşdoğan, Kuş, Bakankuş || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уырымтæ]] || Урумтæ || Урумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уырыстæ]] || || Урусовы || || || |- | [[Уырыцхъуатæ]] || Уырыцхъотæ || Уруцкоевы, Урицкоевы || || || |- | [[Уыттыртæ]] || || Уттировы, Утировы || || || |- | [[Фагæтæ]] || || Фагаевы || || || |- | [[Фадзайтæ]] || || Фадзаевы || || || |- | [[Файзултæ]] || || Файзуловы || || || |- | [[Фардзинтæ]] || Фарзитæ || Фардзиновы, Фарзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Фарзихътæ]] || || Фарзиковы || || || |- | [[Фæдантæ]] || || Фадановы || || || |- | [[Фæтдзартæ]] || || Фатдзаровы || || || |- | [[Фæтдзатæ]] || || Фатцаевы || || || |- | [[Фæцатæ]] || || Фацаевы || || || |- | [[Фæрниатæ]] || || Фарниевы || ფარნიაშვილი || || |- | [[Фидаратæ]] || || Фидаровы || || Fidan || |- | [[Фрайтæ]] || || Фраевы || || || |- | [[Фриатæ]] || || Фриевы || || || |- | [[Хабæтæ]] || || Хабаевы || ხაბაზიშვილი, ხაბარელი || || |- | [[Хабетæ]] || || Хабеевы || || || |- | [[Хабитæ]] || || Хабиевы || || || |- | [[Хабыцатæ]] || Хабыцтæ || Хабицовы, Хабицевы || || || |- | [[Хадатæ]] || || Хадаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хадыхъатæ]] || || Хадиковы || || || |- | [[Хайтæ]] || Хуытæ, дыг. Хутæ || Хаевы || || || |- | [[Хамихъотæ]] || || Хамикоевы, Хамиковы || || || |- | [[Ханайтæ]] || || Ханаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хапсæтæ]] || Хапсатæ || Хапсаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Харебатæ]] || || Харебовы || ხარებაშვილი, ხარებაძე || || |- | [[Хаситæ]] || || Хасиевы || ხასიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хасыгатæ]] || || Хасиговы || || || |- | [[Хатутæ (мыггаг)|Хатутæ]] || || Хатуевы || || || |- | [[Хаутатæ]] || Хæутатæ || Хаутовы || || || |- | [[Хацыртæ]] || дыг. Хачиртæ || Хачировы || || || |- | [[Хацъæтæ]] || || Хацаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хæбæлатæ]] || Хæбæлонтæ || Хабаловы, Хабалоновы, Хабеловы || ხაბალაშვილი, ხაბელაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хæблиатæ]] || || Хаблиевы || || || |- | [[Хæдарцатæ]] || Хæдæрцатæ || Хадарцевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хæдзарæгатæ]] || Хæдзæрæгатæ, Хæдзарагатæ || Хадзараговы || || || |- | [[Хæлитæ]] || || Халиевы || || || |- | [[Хæмæтатæ]] || Хæмæттæ || Хаматовы || || || |- | [[Хæмæтхъуатæ]] || Хæмæтхъанатæ || Хаматкоевы, Хаматкановы || || || |- | [[Хæмыцатæ]] || Хæмыцтæ, Хæмицатæ || Хамицаевы, Хамицевы || || || |- | [[Хæныкъатæ]] || || Ханикаевы || ხანიკაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хæситæ]] || || Хасиевы || || || |- | [[Хæтгæратæ]] || Хæтгæртæ, Хæтгаратæ || Хатгаровы || || Şahin || |- | [[Хекъилатæ]] || || Хекилаевы, Хекиловы || || Cankılıç, Kaya, Kayar, Kazalan, Yıldırım || |- | [[Хестантæ]] || || Хестановы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хетæгкатæ]] || Хетæггатæ || Хетагуровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хетæгтæ]] || || Хетаговы || ხეთაგაშვილი || || |- | [[Хетъетæ]] || || Хетеевы || || || |- | [[Хлойтæ]] || || Хлоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хнеутæ]] || || Хнеевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Ход (мыггаг)|Ход]] || Ходтæ || Ходовы || || || |- | [[Хозитæ]] || || Хозиевы || ხოზიშვილი, ხოზაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хорантæ]] || || Хорановы || || || |- | [[Хортитæ]] || || Хортиевы || || || |- | [[Хосатæ]] || Хошатæ || Хосаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хосдзаутæ (мыггаг)|Хосдзаутæ]] || дыг. Хуасдзаутæ || Хосцаевы, Хосдзаевы, Хосдзаовы || || || |- | [[Хоситæ]] || || Хосиевы || || Hoşkan, Bakış, Canpolat, Aslan || |- | [[Хосонтæ]] || || Хосоновы || || Öğün, Çınar, Abay || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хосротæ]] || || Хосроевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъонтæ]] || Хотонтæ || Хотоновы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъотæ]] || || Хотоевы, Хотовы || || || |- | [[Хостыхъотæ]] || || Хостикоевы || || || |- | [[Хохайтæ]] || || Хохаевы || ხოხაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хохойтæ]] || || Хохоевы || || || |- | [[Хохтæ]] || || Хоховы || || || |- | [[Хроматæ]] || || Хромаевы, Хромовы || || || |- | [[Хуймантæ]] || || Хуймановы || || || |- | [[Хуритæ]] || || Хуриевы, Хоруевы || ხურაშვილი, ხურიშვილი || || |- | [[Хуыбецтæ]] || Хуыбежтæ || Хубецовы, Хубежовы || ხუბეჟაშვილი || || |- | [[Хуыбиатæ]] || Хуыбатæ || Хубаевы || ხუბაშვილი, ხუბიაშვილი || || |- | [[Хуыбылтæ]] || || Хубуловы || ხუბულაშვილი, ხუბულური || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хуыгатæ]] || || Хугаевы || ხუგაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хуыгистатæ]] || || Хугистовы || || || |- | [[Хуыдæлтæ]] || || Худаловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хуыдиатæ]] || || Худиевы || || || |- | [[Хуыджетæ]] || || Худжиевы, Худжеевы || || || |- | [[Хуыдзиатæ]] || || Худзиевы || || || |- | [[Хуыриатæ]] || || Хуриевы || || || |- | [[Хуырымтæ]] || || Хурумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хуытыгатæ]] || Хуытыгтæ, Хуытъыгатæ, Хуытъыгтæ || Хутуговы, Хутаговы || || || |- | [[Хуыцъистатæ]] || || Хуцистовы || || || |- | [[Хызынтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хынцæгтæ]] || || Хинчаговы || ხინჩაგაშვილი, ხინჩაგოშვილი, ხინჩაგიშვილი || || |- | [[Хъабантæ]] || Хъабанатæ || Кабановы || ყაბანაშვილი || Kayaş || |- | [[Хъагъæрмæзтæ]] || || Кагермазовы, Кагармазовы || || || |- | [[Хъадатæ]] || || Кадаевы || || || |- | [[Хъазбегтæ]] || Хъазбектæ || Казбековы || || || |- | [[Хъазитæ]] || Хъазиатæ || Казиевы || ყაზაშვილი || || |- | [[Хъаиртæ]] || Хъайыртæ || Каировы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъайсынтæ]] || Хъайсынатæ || Кайсиновы || || Kayaş || |- | [[Хъайтмазтæ]] || Хъайтмæзтæ || Кайтмазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъайттатæ]] || || Кайтовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъайтыхътæ]] || || Кайтуковы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъалатæ]] || || Калаевы || || || |- | [[Хъалæгатæ]] || || Калаговы || || || |- | [[Хъалабегтæ]] || || Калабеговы || || || |- | [[Хъалæгкатæ]] || || Калагкаевы, Калагкашвили || || || |- | [[Хъалтуратæ]] || Хъæлтуратæ || Калтуровы || || || |- | [[Хъалутæ]] || || Калуевы || || || |- | [[Хъамæгатæ]] || || Камаговы || || || |- | [[Хъамæрзатæ]] || Хъаммæрзатæ, Хъамырзатæ || Камарзаевы, Камурзаевы || || Güngör || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъамбегатæ]] || || Камбеговы || || || |- | [[Хъамбердиатæ]] || || Камбердиевы || || || |- | [[Хъамболтæ]] || || Камболовы || || || |- | [[Хъамыхъотæ]] || || Камиковы, Камуковы || || || |- | [[Хъантемуртæ]] || Хъантемыртæ || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемыратæ]] || || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемырзатæ]] || || Кантемирзаевы || || || |- | [[Хъантетæ]] || || Кантеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъанухътæ]] || Хъаныхътæ || Кануковы || || Kanık || |- | [[Хъанцалтæ]] || || Канцаловы || || || |- | [[Хъанцаутæ]] || || Канцаевы, Ганцауровы || || || |- | [[Хъаныхъуатæ]] || || Кануковы || || Yıldırım, Konak || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъарабугъатæ]] || Хъæрæбугъатæ, Хъарабогъатæ || Карабугаевы || || Karaboğa || |- | [[Хъарадзаутæ]] || || Каражаевы || || || |- | [[Хъараонтæ]] || || Караоновы || || || |- | [[Хъаратæ]] || || Караевы || ყარაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъарацатæ]] || Хъарацтæ, Хъæрæцатæ || Карацаевы, Карцаевы, Карацевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъардантæ]] || || Кардановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъариатæ]] || || Кариаевы, Каряевы || || || |- | [[Хъауратæ]] || || Кауровы || || || |- | [[Хъацантæ]] || || Кацановы || || || |- | [[Хъацонтæ]] || || Кацоновы || || || |- | [[Хъæбæлотæ]] || || Кабалоевы || || || |- | [[Хъæбæлтæ]] || || Кабаловы || || || |- | [[Хъæвдынтæ]] || || Кавдиновы || || || |- | [[Хъæдохтæ]] || || Кадоховы || || || |- | [[Хъæлæмырзатæ]] || || Каламурзаевы || || || |- | [[Хъæлицтæ]] || || Калицовы, Калицевы || || || |- | [[Хъæллатæ]] || || Каллаевы || || || |- | [[Хъæрæгъæстæ]] || || Карагасовы || || || |- | [[Хъæрæсатæ]] || || Карасаевы, Карасевы || || || |- | [[Хъæрджынтæ]] || дыг. Гъæргинтæ || Каргиновы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъæрутынтæ]] || || Курутуновы || || || |- | [[Хъæссохатæ]] || || Касохоевы, Касоховы || || || |- | [[Хъæстуатæ]] || || Кастуевы || || || |- | [[Хъæцлæутæ]] || || Кацлаовы, Качлаевы, Качлавовы || ყაჩლავაშვილი, გაჩლავაშვილი, ყაცლავეშვილი, ყაცლავაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъæцмæзтæ]] || || Качмазовы || ყაჩმაზაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъелотæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Хъесатæ]] || || Кесаевы || ყესაშვილი, ხერხეულიძე || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъизилтæ]] || [[Сырдонтæ]] || Кизиловы || || || |- | [[Хъизинтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хъилæгатæ]] || || Килаговы || || || |- | [[Хъиргъатæ]] || Хъиргъуатæ || Киргаевы, Киргуевы || || || |- | [[Хъиргъутæ]] || || Киргуевы || || || |- | [[Хъмбиатæ]] || || Кмбиевы || || || |- | [[Хъмбистæ]] || || Кумбисовы || || || |- | [[Хъодалатæ]] || || Кодалаевы || ყოდალაშვილი || || |- | [[Хъодзастæ]] || || Кодзасовы || || || |- | [[Хъозитæ]] || Хъожитæ || Кожиевы || || || |- | [[Хъойбайтæ]] || || Койбаевы || || || |- | [[Хъондатæ]] || || Кондаевы || || || |- | [[Хъониатæ]] || || Кониевы || || || |- | [[Хъорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Хъоротæ]] || || Короевы || || || |- | [[Хъотайтæ]] || || Котаевы || ყოთაშვილი || || |- | [[Хъоцлатæ]] || || Коцлаевы, Коцловы || || || |- | [[Хъоцхъаратæ]] || || Коцкараевы || || || |- | [[Хъоцытæ]] || || Кочиевы || ყოჩიშვილი || || |- | [[Хъулатæ]] || || Куловы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъулчитæ]] || || Кульчиевы || || || |- | [[Хъумсиатæ]] || Хъумситæ || Кумсиевы || ყუმსიშვილი, ყუმსიაშვილი || || |- | [[Хъуппетæ]] || || Купеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъуталатæ]] || || Куталаевы || || || |- | [[Хъуыбадтæ]] || дыг. Хъубадтæ || Кубатиевы || || Kubat || |- | [[Хъуыдакатæ]] || Хъуыдаккатæ || Кудаковы || || Doğan, Kanpolat || |- | [[Хъуыдзилтæ]] || Хъуызилтæ || Кизиловы || ყიზილაშვილი, ყუძილაშვილი || || |- | [[Хъуызелтæ]] || дыг. Хъужелтæ || Кужеловы, Кузеловы || || || |- | [[Хъуылагъартæ]] || || Кулагаровы || || || |- | [[Хъуылатæ]] || дыг. Хъулатæ || Кулаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хъуылымбегтæ]] || || Кулумбеговы || ყულუმბეგაშვილი || || |- | [[Хъуыриатæ]] || || Куриаевы || || || |- | [[Хъуысатæ]] || || Кусовы || || Kuşhan, Teker, Ata, Alankuş, Ünal, Kuş, Eren, Elden, Kuşoğlu, Kuşdoğan, Bakankuş || |- | [[Хъуыссæтæ]] || || Куссаевы, Кусаевы || || || |- | [[Хъыбызтæ]] || Хъибизтæ || Кибизовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъыбылтæ]] || || Кибиловы || ყიბილაშვილი || || |- | [[Хъылыцтæ]] || || Кличевы || || || |- | [[Хъыргъатæ]] || || Каргаевы || || || |- | [[Цабайтæ]] || || Цабаевы || ცაბაშვილი || || |- | [[Цагъатæ]] || || Цагаевы || || || |- | [[Цакъотæ]] || || Цакоевы || || || |- | [[Цалитæ]] || || Цалиевы || || || |- | [[Цæбитæ]] || || Чабиевы, Цабиевы || ჩაბიშვილი || || |- | [[Цæболтæ]] || || Цаболовы || || || |- | [[Цæгæратæ]] || || Цагараевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цæголтæ]] || || Цаголовы || || || |- | [[Цæйкостæ]] || || Цайкосовы || || || |- | [[Цæкулатæ]] || || Цакуловы || || || |- | [[Цæлкостæ]] || || Цалкосовы || || || |- | [[Цæллагатæ]] || Цæллагтæ, Цæллаггатæ || Цаллаговы, Цаллагаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Тидлатæ]] |- | [[Цæллатæ]] || || Цаллаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Цæлойтæ]] || || Цалоевы || || || |- | [[Цæлыккатæ]] || || Цаликовы || || Selikoğlu || |- | [[Цæндиатæ]] || || Цандиевы, Чандиевы || || || |- | [[Цæппойтæ]] || || Цаппоевы || || || |- | [[Цæратæ]] || Цæриатæ || Цараевы, Цариевы, Чараевы || ცარაშვილი, ჩარაშვილი, ჩარაული || || |- | [[Цæрæктæ]] || || Цараковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цæрæхатæ]] || Царахатæ || Цараховы || || || |- | [[Цæргæстæ (мыггаг)|Цæргæстæ]] || Цæргæсатæ || Царгасовы || || || |- | [[Цæрикъатæ]] || || Царикаевы || || Sarıaslan, Yılmaz, Oğuz || |- | [[Цæруатæ]] || || Царуевы || || || |- | [[Цæрукъатæ]] || || Царукаевы || || || |- | [[Цæукъатæ]] || || Цавкаевы || || || |- | [[Цæукъилтæ]] || || Цавкиловы || || || |- | [[Цæукъистæ]] || || Цавкисовы || || || |- | [[Цегойтæ]] || || Цегоевы || || || |- | [[Цереккатæ]] || Церекатæ || Церекаевы, Церековы || || || |- | [[Цехъотæ]] || Цехъойтæ || Цекоевы || || || |- | [[Цинуатæ]] || || Цинуаевы || || || |- | [[Цитджитæ]] || || Цитджиевы || || || |- | [[Циукъатæ]] || || Циукаевы || || || |- | [[Цогойтæ]] || || Цогоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цоколатæ]] || || Цоколовы, Цоколаевы || || || |- | [[Цомайтæ]] || || Цомаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цомартатæ]] || || Цомартовы || || Yılmaz || |- | [[Цопанатæ]] || Цопантæ || Цопановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цорæтæ]] || || Цораевы || || || |- | [[Цорионтæ]] || || Цорионовы || || || |- | [[Цоритæ]] || || Цориевы || || Karaaslan, Şahingöz, Yıldız || |- | [[Цорцæхъуатæ]] || || Цорцакаевы || || || |- | [[Цохътæ]] || || Цоковы || || || |- | [[Цоцитæ]] || Чочитæ || Цоциевы, Чочиевы || ჩოჩიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цуратæ]] || || Цуровы || || || |- | [[Цухитæ]] || || Цухиевы || || || |- | [[Цуцатæ]] || || Цуцаевы || || || |- | [[Цуцитæ]] || || Цуциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цыбыртæ]] || || Цибировы, Чибировы || ჩიბირაშვილი || || |- | [[Цыдатæ]] || Цыдадтæ || Цидаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цыдугъатæ]] || || Цидуговы || || || |- | [[Цыккатæ]] || Цъыккатæ || Цикаевы, Цкаевы || || || |- | [[Цырыхатæ]] || || Цириховы || || || |- | [[Цыхуырбатæ]] || Цхуырбатæ || Цховребовы, Цхурбаевы || ცხოვრებაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цгъойтæ]] || || Цгоевы || || || |- | [[Цъæйтæ]] || Цæйтæ || Цаевы, Чиаевы || || || |- | [[Цъæриттæ]] || Цъæриттатæ || Царитовы || || || |- | [[Цъæхилтæ (мыггаг)|Цъæхилтæ]] || || Цахиловы || || Alpay || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Цъæхойтæ]] || || Цахоевы || || || |- | [[Цъебатæ]] || || Цебаевы || || || |- | [[Цъебойтæ]] || || Цебоевы, Цебовы || || || |- | [[Цъеутæ]] || Чъеутæ || Цеовы, Чеовы || || || |- | [[Цъонбойтæ]] || || Цонбоевы || || || |- | [[Цъоппойтæ]] || || Цоппоевы || || || |- | [[Цъугкитæ]] || || Цугкиевы || || || |- | [[Цъыгкатæ]] || || Цигкаевы || || || |- | [[Чеджемтæ]] || дыг. Чегемтæ || Чеджемовы, Чегемовы || || Şahbudak, Çecen, Kuşhan || |- | [[Чекойтæ]] || || Чекоевы || || || |- | [[Челæхсатæ]] || Челехсатæ, Чилæхсатæ || Келехсаевы, Челехсаевы, Чилахсаевы || ქელეხსაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Челдытæ]] || || Челдиевы, Чельдиевы, Гелдиевы || ჩელდიშვილი, გელდიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чеметæ]] || || Чемеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чертхъотæ]] || Чертыхъотæ || Черткоевы, Кердигоевы, Чертикоевы, Кердикоевы || ქერდიგაშვილი, ქერდუყაშვილი, ქერდიყაშვილი, ქერდიყოშვილი, ქერდუხაშვილი, ქერდიხაშვილი, ქერდიხოშვილი || || |- | [[Черчестæ]] || || Черчесовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Чеселатæ]] || || Чеселаевы, Чеселовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Четойтæ]] || || Четоевы, Кетоевы || || || |- | [[Чехойтæ]] || || Чехоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чехтæ]] || || Чеховы || || || |- | [[Чибитæ]] || || Чибиевы || || || |- | [[Чихтистæ]] || || Чихтисовы || || || |- | [[Чыпыртæ]] || Чыпырытæ || Чипировы || || || |- | [[Чысиатæ]] || Чсиатæ || Чшиевы, Чсиевы, Кисиевы || ქისიშვილი || || |- | [[Чъебойтæ]] || || Чебоевы || || || |- | [[Чъелетæ]] || || Келеевы, Келиевы || || || |- | [[Чъерджиатæ]] || || Черджиевы || || || |- | [[Чъеруатæ]] || || Черуаевы || || || |- | [[Чъеутæ]] || || Чеоевы, Чеовы || || || |- | [[Чъыбызтæ]] || || Чибизовы || || || |- | [[Чъыбылатæ]] || Чъыбылтæ || Чибиловы, Кибиловы || კიბილაშვილი, ჭიბილაშვილი || || |} == Кæс ноджы == * [[Рагон ирон мыггæгтæ]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * [[Гаглойты Зинæ]]. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф. * [[Гецати Афæхъо]]. Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу: Ир, 2019. — 383 ф. * Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон мыггæгтæ|*]] 3tcsb2c4snkpx9vo570jcqhl5z5wz15 588057 588043 2025-07-06T16:18:57Z Taamu 795 588057 wikitext text/x-wiki '''Ирон мыггаг''' æмæ '''дыгурон мыггаг''' — хæстæджыты стыр къорд, ис дзы, тугхæстæг чи æййафы æмæ нæлгоймæггы ’рдыгæй иу рагфыдæлæй чи равзæрдис, цалдæр ахæм [[патроними]]йы. Алы мыггаг дæр хуыдтой йæ рагфыдæлы номæй, фæлæ, йæ рагфыдæлы ном чи нæ хаста, ахæм мыггæгтæ дæр уыдис. Мыггаджы бинонты æхæнад æмæ патронимийæ хицæн кодта уымæй, æмæ нæ уыдис коллективон куыстад æмæ иумæйаг исбонæй цыдæртæ. Мыггаджы ’хсæн æхсæнадон царды уагæвæрджытæ уыдысты хистæртæ æмæ мыггаджы æмбырд. Тугхæстæгдзинады æмбарæн æмæ æнкъарæн бæрæг кодта мыггаджы уæнгты хæстæ æмæ бартæ: мыггаджы мидæг тугхæстæгиуæджы ахастдзинæдтæ сæйрагдæр кæй уыдысты, уыцы хъуыддаг фидар æмæ нывыл кодта ирон фыдæлтыккон æхсæнады царды æппæт къабæзтæ дæр. Ирон мыггаджы миниуджытæ æмæ æууæлтæм хауынц: [[экзогами]], кæрæдзийæн æххуыс ([[зиу]]), кæрæдзийы хъахъхъæнын ([[туг исын]]).<ref>Дзадзиты А., Дзуццаты X., Хъараты С. Ирон адæмы этнографи æмæ мифологи. Цыбыр дзырдуат. Дзæуджыхъæу. 1994. — 284 с.</ref> == Номхыгъд == {| class="sortable wikitable" ! Мыггаг !! Æндæр варианттæ !! [[Уырыссаг æвзаг|Уырыссагау]] !! [[Гуырдзиаг æвзаг|Гуырдзиагау]] !! [[Туркаг æвзаг|Туркагау]] !! [[Рагон ирон мыггæгтæ|Рагон мыггаг]] |- | [[Абайтæ]] || || Абаевы || აბაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Абациатæ]] || Абацитæ || Абациевы || აბეწაშვილი || || |- | [[Абæгатæ]] || || Абагаевы, Абаговы || || || |- | [[Абелатæ]] || || Абеловы || || || |- | [[Абетæ (мыггаг)|Абетæ]] || || Абеевы || || || |- | [[Абитæ]] || Абиатæ || Абиевы || || || |- | [[Абойтæ]] || || Абоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абочитæ]] || || Абочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Абысалтæ]] || дыг. Абисалтæ || Абисаловы || || Arpat, Alpsal, Abisal || |- | [[Агетæ]] || || Агеевы || || || |- | [[Аготæ]] || || Агоевы || || || |- | [[Агуыдзатæ]] || Агуыдзтæ || Агузовы || || Polat || |- | [[Агънатæ]] || || Агнаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Адæтæ]] || Адатæ || Адаевы || || || |- | [[Адетæ]] || || Адеевы || ადეშვილი, ადეიშვილი || || |- | [[Адотæ]] || || Адоевы || || || |- | [[Адтутæ]] || || Адтуевы || || || |- | [[Адырхатæ]] || || Адырхаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Аджетæ]] || || Аджеевы || || || |- | [[Ажатæ]] || || Ажаевы || || || |- | [[Азанитæ]] || || Азаниевы || || || |- | [[Азаутæ]] || || Азаовы, Азовы || || || |- | [[Азæмæттæ]] || || Азаматовы || || || |- | [[Азджеритæ]] || || Азджериевы || || || |- | [[Азитæ]] || Азиатæ, Адзитæ, Ажитæ || Адзивы, Азиевы, Аджиевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Азнауртæ]] || Æзнауртæ, Æзнауыратæ || Азнауровы || || || |- | [[Айдаболтæ]] || || Айдаболовы || || || |- | [[Айдаматтæ]] || || Айдаматовы || || || |- | [[Айдартæ]] || || Айдаровы || აიდარაშვილი || || |- | [[Айлазтæ]] || || Айлазовы || || || |- | [[Айлартæ]] || || Айларовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Айсынтæ]] || || Айсиновы || || || |- | [[Айтегтæ]] || || Айтеговы || || || |- | [[Аккатæ]] || Аккæтæ, Агкатæ || Агкаевы, Аккаевы, Акаевы || || || |- | [[Аккалтæ]] || Аккæлатæ || Аккаловы, Аккалаевы || || || |- | [[Аккетæ]] || || Аккеевы || || || |- | [[Акъотæ]] || || Акоевы || || || |- | [[Акъуатæ]] || Акъатæ || Акоевы || || || |- | [[Алæгатæ (мыггаг)|Алæгатæ]] || || Алаговы || || || |- | [[Алæджыхъотæ]] || || Аладжикоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алæтæ]] || || Алаевы || || || |- | [[Алдахътæ]] || || Алдаковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Алиатæ]] || || Алиевы, Алиаевы || || || |- | [[Алибектæ]] || Алибегтæ || Алибековы || || || |- | [[Ализатæ]] || Алидзатæ || Ализовы, Алидзовы || || || |- | [[Алихантæ]] || || Алихановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Алмахситтæ]] || || Алмахситовы || || || |- | [[Алохтæ]] || || Алоховы || || || |- | [[Алхазтæ]] || Æлхæзтæ || Алхазовы || || || |- | [[Алхъацатæ]] || || Алкацевы || || || |- | [[Алцæгъатæ]] || || Алцаговы || || || |- | [[Алыккатæ]] || || Аликовы || || || |- | [[Амилахуантæ]] || || Амилахановы || || || |- | [[Амирантæ]] || || Амирановы || || || |- | [[Амотæ]] || || Амоевы || || || |- | [[Амырхантæ]] || || Амирхановы || || || |- | [[Анатæ]] || || Анаевы || || || |- | [[Андиатæ]] || || Андиевы || || || |- | [[Андудтатæ]] || || Андутовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Андыратæ]] || || Андриевы || || || |- | [[Ансаутæ]] || || Ансаовы || || || |- | [[Апатæ]] || || Апаевы || || || |- | [[Аппетæ]] || || Аппеевы || || || |- | [[Аппиатæ]] || Аппитæ || Аппиевы || || || |- | [[Араптæ]] || || Араповы || || || |- | [[Арæнтæ]] || || Арановы || || || |- | [[Арбиатæ]] || || Арбиевы || || || |- | [[Ардасентæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Ардитæ]] || || Ардиевы || || || |- | [[Ардзинтæ]] || Арджинтæ || Ардзиновы || || || |- | [[Аркъалтæ]] || || Аркаловы || || || |- | [[Аркъаутæ]] || || Аркаевы || || || |- | [[Аркъацтæ]] || || Аркацевы || || || |- | [[Арсæгатæ]] || Арсæгтæ || Арсаговы || || || |- | [[Арсентæ]] || || Арсеновы || || || |- | [[Арцутантæ]] || || Арцутановы || || || |- | [[Арчилтæ]] || || Арчиловы || || || |- | [[Арысхантæ]] || || Арисхановы, Арусхановы || || || |- | [[Асатæ]] || || Асаевы || ასაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Асесатæ]] || || Асесовы || || || |- | [[Асетæ]] || || Асеевы || || Aşetey, Akman, Ergenç, Gencar || |- | [[Аситæ]] || || Асиевы || || || |- | [[Аскертæ]] || || Аскеровы || || || |- | [[Асланбектæ]] || || Асланбековы || || || |- | [[Аслантæ]] || || Аслановы || || || |- | [[Аслæмырзатæ]] || Асламурзатæ || Асламурзаевы || || || |- | [[Аслæныхъатæ]] || || Асланукоевы || || || |- | [[Аспиатæ]] || Аспитæ || Аспиевы || || || |- | [[Астантæ]] || || Астановы || || || |- | [[Астатæ]] || || Астаевы || || || |- | [[Атабитæ]] || || Атабиевы || || || |- | [[Атайтæ]] || || Атаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Атаратæ]] || || Атаровы || || || |- | [[Атцетæ]] || || Атцеевы || || || |- | [[Аулохтæ]] || || Авлоховы || ავლოხაშვილი || || |- | [[Ахбердтæ]] || || Ахбердовы || || || |- | [[Ахлæутæ]] || || Ахлаовы || || || |- | [[Ахохатæ]] || Ахохтæ || Ахоховы || || || |- | [[Ахъитæ]] || Акъитæ || Акиевы || || || |- | [[Ацæмæзтæ]] || || Ацамазовы || || || |- | [[Аццетæ]] || Адцетæ || Аццеевы, Адцеевы || || || |- | [[Æбатæ]] || || Абаевы || || || |- | [[Æгайтæ]] || Гайтæ || Агаевы || || || |- | [[Æгкацатæ]] || Æккацатæ || Агкацевы || || || |- | [[Æгъуызартæ]] || дыг. Æгъузартæ || Агузаровы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Æккæлатæ]] || || Акалаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлбегатæ]] || || Албеговы || || Erdoğan, Kılıç, Kaplan, Duman, Çetin, Duran, Altınok, Cidal, Ceylan, Özel || |- | [[Æлбегтæ]] || || Албеговы || || || |- | [[Æлбортæ]] || Æлборатæ || Алборовы || ალბორაშვილი, არბოლიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлдаттатæ]] || || Алдатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Æлхæстæ]] || || Алхасовы || || || |- | [[Æмбалтæ]] || Æмбалатæ || Амбаловы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Æнгъæдатæ]] || || Ангадаевы || || || |- | [[Æрситæ]] || Æршитæ || Аршиевы || || || |- | [[Æрсойтæ]] || || Арсоевы || არსოშვილი || || |- | [[Æрчъеккатæ]] || || Арчеговы, Арчековы || || Erçek || |- | [[Æрчъынатæ]] || || Арчиновы, Аркинаевы || || || |- | [[Æссонтæ]] || || Ассоновы || || || |- | [[Æфсæнтæ]] || Æвсæнтæ || Авсановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Æфсæрæгтæ]] || || Авсараговы || || || |- | [[Æхболæттæ]] || Ахболаттæ, Ахболæттæ, Æхболтæ || Ахболатовы, Ахполовы || || || |- | [[Æхсаратæ]] || || Ахсаровы || || || |- | [[Æчетæ]] || Ачетæ || Ачеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бабатæ]] || Бабиатæ || Бабаевы, Бабиаевы || ბაბაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бабочитæ]] || || Бабочиевы, Бабоциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Багатæ]] || || Багаевы || ბაგაშვილი, ბაგაური || || |- | [[Багъæратæ]] || Багъратæ || Баграевы || || || |- | [[Бад (мыггаг)|Бад]] || Бадтæ || Бадовы || || Demir, Tekin, Eryurt, Sungur, Utku, Unal || |- | [[Бадриатæ]] || Бадритæ || Бадриевы || || || |- | [[Бадтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бадзиатæ]] || Бадзитæ, Баджиатæ || Бадзиевы, Баджиевы || || || |- | [[Бадзоатæ]] || Бадзуатæ || Бадзоевы || || || |- | [[Базитæ]] || || Базиевы || || || |- | [[Базыратæ]] || Базыртæ || Базыровы, Базровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Байатæ]] || || Баевы || || || |- | [[Баймæтатæ]] || Баймæтæтæ, Баймæттæ || Байматовы || || || |- | [[Байсонгъуртæ]] || Байсонгъуыртæ || Байсонгуровы, Байсангуровы || || || |- | [[Байтæ]] || || Баевы || || || |- | [[Байтугъантæ]] || || Байтугановы || || || |- | [[Байхъултæ]] || || Байкуловы || || || |- | [[Байцатæ]] || || Байцаевы || || || |- | [[Балатæ]] || Баллатæ || Баллаевы || || || |- | [[Баликъотæ]] || || Баликоевы || || || |- | [[Барататæ]] || || Баратовы, Баратаевы || ბარათაშვილი || || |- | [[Барахътæ]] || || Бараковы || || || |- | [[Басатæ]] || || Басаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Басилатæ]] || Басилтæ || Басилаевы, Басиловы || || Tekel || |- | [[Баситæ]] || || Басиевы || ბასიშვილი || Başi || [[Тидлатæ]] |- | [[Баскатæ]] || Баскъатæ || Баскаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Батотæ]] || || Батоевы || || || |- | [[Батæртæ]] || Батæратæ || Батаровы, Батыровы || || || |- | [[Батиатæ]] || || Батяевы || ბატიაშვილი || Batıbay, Peyik, Bingöl, Erdem || |- | [[Бахъатæ]] || || Бакаевы || || || |- | [[Бациатæ]] || Бацитæ || Бациевы, Бачиевы || || || |- | [[Бæгъиатæ]] || || Багиаевы || ბაღიაძე || || |- | [[Бæдоатæ]] || || Бадоевы || || || |- | [[Бæдтиатæ]] || || Бадтиевы || || || |- | [[Бæззатæ]] || || Баззаевы || ბაზაშვილი || || |- | [[Бæзойтæ]] || || Базоевы || || || |- | [[Бæлæутæ]] || || Балаовы || || || |- | [[Бæлойтæ]] || || Балоевы || || || |- | [[Бæрæзгатæ]] || || Баразговы || || || |- | [[Бæройтæ]] || || Бароевы, Бараевы || || || |- | [[Бæтатæ]] || Бататæ || Батаевы || || || |- | [[Бæтæгатæ]] || || Батаговы || || || |- | [[Бæцæзатæ]] || || Бацазовы || || || |- | [[Бæциатæ]] || || Бациевы || || || |- | [[Бæцойтæ]] || || Бацоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бдайциатæ]] || Бдайцайтæ || Бдайциевы, Бдайцаевы || || || |- | [[Бебилтæ]] || || Бебиловы || || || |- | [[Бегкатæ]] || || Бегкаевы || || || |- | [[Беджызатæ]] || Беджызтæ || Бегизовы || ბეგიზაშვილი || || |- | [[Бедойтæ]] || || Бедоевы || ბედოშვილი, ბედოიძე || Erdem || |- | [[Безатæ]] || Бежатæ || Бежаевы, Безаевы || || || |- | [[Беккуызартæ]] || || Бекузаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бекъойтæ]] || || Бекоевы || || || |- | [[Бекъуыртæ]] || дыг. Бекъуртæ || Бекуровы || || || |- | [[Белеккатæ]] || Белыккатæ, Белегкатæ || Беликовы || || || |- | [[Беппитæ]] || || Беппиевы || || || |- | [[Бердитæ]] || Бердиатæ || Бердиевы || || || |- | [[Беритæ]] || Бериатæ || Бериевы || ბერიაშვილი || || |- | [[Бердыхъотæ]] || || Бердиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беркъатæ]] || || Беркаевы || || || |- | [[Берозтæ]] || || Берозовы, Березовы || ბეროზაშვილი || Tüze || |- | [[Беройтæ]] || || Бероевы || || || |- | [[Беруатæ]] || || Бероевы || ბერუაშვილი || Kocak || |- | [[Берчъысатæ]] || Беркъисатæ || Беркисаевы || || || |- | [[Бесатæ]] || || Бесаевы || ბესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Беслехъотæ]] || || Беслекоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Бесолтæ]] || || Бесолтæ || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Бестантæ]] || || Бестановы || || || |- | [[Бестаутæ]] || || Бестаевы || ბესთავაშვილი || || |- | [[Бетантæ]] || || Бетановы || || || |- | [[Бететæ]] || || Бетеевы || ბეთეშვილი, ბეთიაშვილი || || |- | [[Бетрозтæ]] || || Бетрозовы || || || |- | [[Бзартæ]] || Бузартæ || Бзаровы || || Öztürk, Salman, Bizarte || |- | [[Бзæтæ]] || Бызæтæ || Бзаевы || || Açık || |- | [[Бзитæ]] || || Бзиевы || ბზიშვილი || || |- | [[Биазыртæ]] || Биазæртæ || Бязровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Биастæ]] || || Биасовы, Бясовы || || || |- | [[Бибуатæ]] || Биботæ || Бибоевы || || || |- | [[Бибылтæ]] || || Бибиловы || ბიბილაშვილი, ბიბილეიშვილი, ბიბილური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бигъатæ]] || || Бигаевы || || || |- | [[Бигъуылатæ]] || Бигъуылтæ || Бигулаевы, Бигуловы || ბიღულაშვილი || || |- | [[Бидартæ]] || Быдартæ || Бидаровы || || || |- | [[Бидетæ]] || || Бидеевы || || || |- | [[Бидыхтæ]] || || Бидиховы || || || |- | [[Биджелтæ]] || Биджелатæ || Биджеловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бикъойтæ]] || || Бикоевы || ბიკოშვილი || || |- | [[Билаонтæ]] || || Билаоновы || || || |- | [[Бимбасатæ]] || || Бимбасовы || || Iyigün || |- | [[Бирæгътæ]] || || Бираговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Бисойтæ]] || || Бисоевы || || || |- | [[Битартæ]] || || Битаровы || ბითარაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Битатæ]] || Быдтатæ<ref>Мамсуровы: история и современность — Владикавказ: Проект-Пресс, 2006. — 320 с.</ref> || Битаевы || || || |- | [[Битетæ]] || || Битеевы, Битиевы || ბითეშვილი || || |- | [[Битутæ]] || || Битуевы || || Öğün || |- | [[Битъæртæ]] || Битъæрагонтæ || Битаровы || || || |- | [[Битъитæ]] || Бититæ || Битиевы || ბიტიაშვილი || || |- | [[Бицатæ]] || || Бицаевы || || || |- | [[Бицъотæ]] || || Бицоевы || ბიწოშვილი, ბიჭაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Бичегкутæ]] || || Бичегкуевы || || || |- | [[Бичерахтæ]] || || Бичераховы || || || |- | [[Блитæ]] || Блиатæ || Блиевы || || || |- | [[Богъатæ]] || || Боговы || || || |- | [[Бокотæ]] || || Бокоевы, Боковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Болататæ]] || || Болатаевы || ბოლათაშვილი || || |- | [[Болиатæ]] || || Болиевы || || Ata, Öztürk, Taştan || |- | [[Боллотæ]] || || Боллоевы || || || |- | [[Борæтæ (мыггаг)|Борæтæ]] || || Бораевы || || Uğur || |- | [[Борсиатæ]] || Борсæтæ, Борситæ || Борсиевы || || || |- | [[Борыхъуатæ]] || || Борукаевы || || || |- | [[Босыктæ]] || || Босиковы || ბოსიკაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Ботъитæ]] || || Ботиевы || || Timur || |- | [[Ботъотæ]] || || Ботоевы || || || |- | [[Бохотæ]] || || Бохоевы, Боховы || || || |- | [[Боцитæ]] || || Боциевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Боцуатæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Боцъотæ]] || || Боцоевы || || || |- | [[Братæ]] || || Браевы || || || |- | [[Брциатæ]] || Бырциатæ || Брциаевы, Брциевы || || || |- | [[Брытъиатæ]] || || Бритаевы || || || |- | [[Бтемыратæ]] || || Бтемировы || || || |- | [[Бубайтæ]] || || Бубаевы || || || |- | [[Бубиатæ]] || || Бубиевы || || || |- | [[Бугатæ]] || || Бугаевы || || || |- | [[Бугъатæ]] || || Буговы || || || |- | [[Бугъойтæ]] || || Бугоевы || || || |- | [[Бугъулитæ]] || || Бугулиевы || || || |- | [[Будайтæ]] || || Будаевы || || || |- | [[Будзитæ]] || Буджитæ || Будзиевы, Буджиевы, Будиевы || ბუჯიაშვილი || || |- | [[Букуылтæ]] || Букъултæ || Букуловы || || || |- | [[Булацатæ]] || || Булацевы || || || |- | [[Булкъатæ]] || || Булкаевы || ბულკაშვილი || || |- | [[Буратæ]] || || Бураевы || || || |- | [[Бурдзиатæ]] || Бурдзиутæ || || Бурдзиевы || || |- | [[Бутатæ]] || || Бутаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Быгъдатæ]] || || Бигдаевы, Багдаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Быгъуатæ]] || || Бигуевы || || || |- | [[Быгъуылтæ‎]] || Бугултæ || Бугуловы || ბუღულაშვილი || || |- | [[Быдатæ]] || || Бидаевы || || || |- | [[Быдзыхъотæ]] || || Бидзикоевы, Бидзиковы, Бзиковы || || || |- | [[Быдзытæ]] || || Бидзиевы || || || |- | [[Бызыккатæ]] || Бызыктæ || Бзиковы, Бизикоевы, Бизиковы || || || |- | [[Бызыратæ]] || || Бизираевы || || || |- | [[Бырнацтæ]] || Бурнацтæ || Бурнацевы || || || |- | [[Быцентæ (мыггаг)|Быцентæ]] || Бцентæ || Биченовы, Бценовы || ბიჩინაშვილი || || |- | [[Габантæ]] || || Габановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габатæ]] || || Габаевы || გაბაშვილი || || |- | [[Габаттæ]] || || Габатовы || || || |- | [[Габетæ]] || || Габеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габитæ]] || || Габиевы || || || |- | [[Габойтæ]] || || Габоевы || გაბოძე || || |- | [[Габолатæ]] || || Габолаевы, Габалаевы, Габоловы, Габаловы || || || |- | [[Габотæ]] || || Габовы || || || |- | [[Габпатæ]] || Гаппатæ || Гаппаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Габутæ]] || Гæбутæ || Габуевы || || || |- | [[Габысатæ]] || Габыстæ, дыг. Габистæ || Габисовы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гагкайтæ]] || Гаккайтæ || Гагкаевы || || || |- | [[Гаглойтæ]] || || Гаглоевы || გაგლოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гадатæ]] || || Гадаевы || || || |- | [[Гаджитæ]] || || Гагиевы || || || |- | [[Гадзалатæ]] || Гæзæлатæ || Гадзаловы, Газаловы || || || |- | [[Гадзитæ]] || Гадзиатæ || Гадзиевы || || || |- | [[Газзацатæ]] || Газæцатæ, Гадзаццатæ || Газацевы || || || |- | [[Гайттатæ]] || || Гайтовы || || || |- | [[Галазтæ]] || || Галазовы || || || |- | [[Галатæ]] || || Галаевы || || || |- | [[Галачитæ]] || || Галачиевы, Галациевы || || || |- | [[Галеутæ]] || || Галеовы, Галеуовы || || || |- | [[Галуантæ]] || || Галуановы, Галавановы || გალავანაშვილი || || |- | [[Гамазтæ]] || || Гамазовы, Гамасовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гаматæ]] || || Гамаевы || || || |- | [[Гамахартæ]] || || Гамахаровы || || || |- | [[Гаппатæ]] || Гапптæ || Гапповы || || || |- | [[Гаппуатæ]] || Габпуатæ || Гаппоевы || || || |- | [[Гасантæ]] || || Гасановы || || || |- | [[Гасситæ]] || || Гассиевы || გასიტაშვილი || || |- | [[Гасынтæ]] || дыг. Гасинтæ || Гасиновы || || || |- | [[Гатайтæ]] || || Гатаевы || || || |- | [[Гатетæ]] || || Гатеевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гатыккотæ]] || Гатыгкотæ || Гатикоевы, Гатикгоевы || || || |- | [[Гахатæ]] || || Гахаевы, Гаховы || || || |- | [[Гацолатæ]] || || Гацолаевы || || || |- | [[Гæбæккатæ]] || Гæбæгкатæ || Габаковы, Габагковы || || || |- | [[Гæбæратæ]] || дыг. Гæбæйратæ || Габараевы || გაბარაშვილი || Yılmaz || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæбуатæ]] || || Габоевы || || || |- | [[Гæбултæ]] || Габултæ || Габуловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гæвдынтæ]] || дыг. Гæвдунтæ || Гавдиновы || || || |- | [[Гагацтæ]] || || Гагацовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гагкотæ]] || Гакойтæ, Гаккотæ || Гагкоевы || || || |- | [[Гагуылатæ]] || Гæгулатæ, Гæгуылатæ, Гагулатæ || Гагулаевы, Гагуловы || || Yalçın || |- | [[Гæгæрцатæ]] || || Гагарцовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæгкутæ]] || || Гагкуевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæгойтæ]] || || Гагоевы || || || |- | [[Гæдиатæ]] || || Гадиевы || || || |- | [[Гæджитæ]] || Гагиатæ || Гагиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гæджынатæ]] || Гадзынатæ || Гадзиновы, Гаджиновы || || || |- | [[Гæдзаутæ]] || || Гадзаовы || || || |- | [[Гæзæутæ]] || || Газаовы || || || |- | [[Гæздæнтæ]] || || Газдановы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæззатæ]] || || Газаевы, Газзаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Гæлæутæ]] || || Галаовы || || || |- | [[Гæлæбатæ]] || || Галабаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Гæлæбутæ (мыггаг)|Гæлæбутæ]] || || Галабуевы || || || |- | [[Гæлиатæ (мыггаг)|Гæлиатæ]] || Гæлитæ || Галиевы || || || |- | [[Гæлуатæ]] || || Галуевы, Галуаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гæмаонтæ]] || Гæмæонтæ || Гамаоновы || || || |- | [[Гæриатæ]] || || Гариевы || || || |- | [[Гæрисатæ]] || || Гарисовы || || || |- | [[Гæтæгонтæ]] || || Гатагоновы || || || |- | [[Гæтæгтæ]] || || Гатаговы || || || |- | [[Гæтдзитæ]] || || Гатдзиевы, Гаччиевы || || || |- | [[Гæуистæ]] || || Гависовы || || || |- | [[Гегатæ]] || || Гегаевы || || || |- | [[Геккитæ]] || Гегкитæ, Джеджджитæ || Геккиевы, Гегкиевы, Гекиевы || || || |- | [[Гелдытæ]] || Джелдытæ || Гелдиевы || || || |- | [[Гетъотæ]] || || Гетоевы || || || |- | [[Гецатæ]] || || Гецаевы || || || |- | [[Гизойтæ]] || || Гизоевы || || || |- | [[Гиккайтæ]] || || Гиккаевы || || || |- | [[Гиотæ]] || || Гиоевы || || || |- | [[Гобалтæ]] || || Гобаловы || || || |- | [[Гобатæ]] || || Гобаевы || || || |- | [[Гобетæ]] || || Гобеевы || [[Гобеджишвили|გობეჯიშვილი]] || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гобозтæ]] || || Гобозовы || გობოზაშვილი || || |- | [[Гогатæ]] || || Гогаевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Гогунитæ]] || Гогнитæ || Гогниевы, Гогуниевы || || || |- | [[Годызтæ]] || дыг. Годизтæ || Годизовы || || || |- | [[Годжиатæ]] || Годжытæ, Годжитæ || Годжиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Годжыцатæ]] || Годжысатæ || Гогичевы, Гогичаевы || გოგიჩაშვილი, გოგიჩაიშვილი || || [[Тидлатæ]] |- | [[Годзойтæ]] || || Годзоевы || || || |- | [[Гозойтæ]] || || Гозоевы || || || |- | [[Гозымтæ]] || || Гозюмовы, Гозымовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Гойатæ]] || || Гойаевы, Гояевы || გოიაშვილი || Kargın || |- | [[Гокъотæ]] || || Гокоевы || || || |- | [[Голотæ]] || || Голоевы || გოლოშვილი || || |- | [[Гоцъитæ]] || || Гоциевы, Гочиевы || გოჩაშვილი, გოციშვილი, გოჩოშვილი || || |- | [[Гоцъойтæ]] || || Гоцоевы, Гоццовы || || || |- | [[Гуæцæлтæ]] || || Гацаловы || || || |- | [[Губатæ]] || || Губаевы || || || |- | [[Гуыбетæ]] || || Губиевы, Губеевы || || || |- | [[Губиатæ]] || Гуыбиатæ || Губиевы || || || |- | [[Гугæлтæ]] || || Гугаловы || || || |- | [[Гугкатæ]] || Гуккатæ || Гугкаевы || || Gök || |- | [[Гулатæ]] || || Гулаевы || || || |- | [[Гулæртæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гусалтæ]] || Гуссалтæ || Гусаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Гусатæ]] || Гуссатæ || Гусовы || || || |- | [[Гусойтæ]] || || Гусоевы || გუსაშვილი, გუსოშვილი || || |- | [[Гуссаутæ]] || || Гуссаовы || || || |- | [[Гутнатæ]] || Гутынатæ, Гутъынатæ || Гутновы || გუთნიაშვილი || || |- | [[Гуцатæ]] || || Гуцаевы || || || |- | [[Гуццатæ]] || || Гудцевы, Гудцовы, Гуццовы || || || |- | [[Гуыбатæ]] || || Губаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Гуыбыратæ]] || || Губуровы || || || |- | [[Гуыбыртæ]] || || Губураевы || || || |- | [[Гуылартæ]] || || Гуларовы || || || |- | [[Гуымецъатæ]] || || Гумецовы || || || |- | [[Гуынатæ]] || || Гунаевы || || || |- | [[Гуырдзыбетæ]] || Гуырдзыбектæ, дыг. Гурдзибетæ, Гурджибетæ, Гурдзибектæ, Гурджибектæ || Гуржибековы, Гурдзибеевы || || || |- | [[Гуыриатæ]] || || Гуриевы || || || |- | [[Гуырцъытæ]] || || Гурциевы || გურწიშვილი || || |- | [[Гуытъиатæ]] || || Гутиевы || || || |- | [[Гуыцмæзтæ]] || || Гучмазовы || გუჩმაზაშვილი || || |- | [[Гыбызтæ]] || дыг. Гибизтæ || Гибизовы || || || |- | [[Гызыктæ]] || дыг. Гизиктæ || Гизиковы || || || |- | [[Дадæгатæ]] || || Дадагоевы, Дадаговы || || || |- | [[Дадитæ]] || || Дадиевы || || || |- | [[Дадтетæ]] || || Дадтеевы || || || |- | [[Дамбегтæ]] || || Дамбеговы || || || |- | [[Дарчитæ‎]] || || Дарчиевы || დარჩიშვილი, დარჩია || || |- | [[Датитæ]] || || Датиевы || || || |- | [[Датъритæ]] || || Датриевы || || || |- | [[Дауиатæ]] || || Дауевы || || || |- | [[Дауыратæ]] || || Дауровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дæготæ]] || Даготæ || Дагоевы || || || |- | [[Дæгуйтæ]] || || Дагуевы || || Zorlu || |- | [[Дæдтотæ]] || || Дадтоевы || || || |- | [[Дегъуатæ]] || || || || || |- | [[Дедегкатæ]] || || Дедегкаевы || || || |- | [[Деметæ]] || || Демеевы || || || |- | [[Демыратæ]] || || Демировы, Демуровы || || || |- | [[Диакъонтæ]] || || Диаконовы, Дьяконовы, Дяконовы || დიაკონაშვილი || || |- | [[Диамбегтæ]] || || Диамбековы || || || |- | [[Диготæ]] || || Дигоевы || || || |- | [[Дидартæ]] || Дыдартæ || Дидаровы || || || |- | [[Добатæ]] || Добайтæ || Добаевы || || || |- | [[Додотæ]] || || Додоевы || || || |- | [[Додыгкатæ]] || Додыккатæ || Додиговы, Додиковы || || || |- | [[Дойатæ]] || Доййатæ || Доевы || || || |- | [[Доцитæ]] || Дочитæ || Доциевы, Доцеевы, Дочиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дриатæ]] || || Дриаевы, Дряевы || [[Меладзе|მელაძე]] || || |- | [[Дудайтæ]] || || Дудаевы || დუდაშვილი || || |- | [[Дударатæ]] || || Дударовы || || || |- | [[Дудиатæ]] || || Дудиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дулатæ]] || || Дулаевы || || || |- | [[Дыгур (мыггаг)|Дыгур]] || || Дигуровы || || || |- | [[Дыгъуызтæ]] || || Догузовы || || || |- | [[Джангобегтæ]] || || Джангобеговы || || || |- | [[Джедыхъотæ]] || || Джедикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джелытæ]] || || Джелиевы || || || |- | [[Джераптæ]] || || Джераповы || || || |- | [[Джергатæ]] || [[Гергатæ]] || Гергауловы, Джергаевы, Гергаевы || || || |- | [[Джерджитæ]] || Джерджытæ || Джерджиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Джериатæ]] || || Джериевы, Гериевы || || || |- | [[Джигатæ]] || || Джигаевы || || || |- | [[Джиголатæ]] || || Джиголаевы, Гиголаевы || ჯიგოლაშვილი, გიგოლაშვილი || || |- | [[Джимитæ]] || || Джимиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Джиотæ]] || || Джиоевы || ჯიოშვილი, ჭიოტაშვილი, ჟიოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Джусойтæ]] || || Джусоевы || ჯუსოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Джыбылатæ]] || Джыбылтæ || Джибиловы || || || |- | [[Джызойтæ]] || || Гизоевы, Джизоевы || გიზოშვილი || || |- | [[Джызымтæ]] || || Гозюмовы || || || |- | [[Джыккайтæ]] || Джыгкайтæ || Джикаевы, Джигкаевы, Гикаевы || ჯიკაშვილი, გიკაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзабайтæ]] || || Джабаевы || || || |- | [[Дзабелатæ]] || || Дзабеловы, Дзаблаевы || || || |- | [[Дзабитæ]] || Жабитæ || Дзабиевы, Джабиевы || || || |- | [[Дзаболатæ]] || || Дзаболаевы, Дзаболовы || || || |- | [[Дзабратæ]] || || Дзабраевы || || || |- | [[Дзагуртæ]] || Дзагуыртæ || Дзагуровы || || || |- | [[Дзадзитæ]] || Жажитæ, Джаджитæ, Зажитæ, Зазитæ || Дзадзиевы, Жажиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзайнухътæ]] || Дзайныхътæ || Дзайнуковы || || || |- | [[Дзалатæ]] || || Дзалаевы || || || |- | [[Дзампатæ]] || || Дзампаевы || || || |- | [[Дзанайтæ]] || Джанайтæ || Дзанаевы, Джанаевы || || || |- | [[Дзанæгатæ]] || || Дзанаговы || || || |- | [[Дзангуыбеккатæ]] || Дзангуыбегатæ || Дзангубековы || || || |- | [[Дзансолтæ]] || || Дзансоловы || || || |- | [[Дзансохтæ]] || || Дзансоховы || || Kılıç, Altun, Tuncer || |- | [[Дзантиатæ]] || || Дзантиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзапартæ]] || || Дзапаровы || || || |- | [[Дзарасатæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзарастæ]] || || Дзарасовы || || Bozkurt, Çelik, Eroğlu, Haspolat, Türkmen || |- | [[Дзаратæ]] || || Дзараевы || || || |- | [[Дзасохтæ]] || || Дзасоховы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзаттиатæ]] || Дзадтиатæ || Джатиевы || || || |- | [[Дзаттотæ]] || || Дзаттоевы || || || |- | [[Дзахатæ]] || Дзæхатæ || Дзаховы || || || |- | [[Дзахотæ]] || Дзаххотæ || Дзахоевы || || || |- | [[Дзахсортæ]] || || Дзахсоровы || || || |- | [[Дзæгойтæ]] || || Дзагоевы || || || |- | [[Дзæгъиатæ]] || || Джагаевы || || || |- | [[Дзæгъойтæ]] || Зæгъойтæ || Дзагоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзæрæстæ (мыггаг)|Дзæрæстæ]] || || Дзарасовы || || || |- | [[Дзæрæхохтæ]] || || Дзарахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзгойтæ]] || || Дзгоевы || || Tamay, Arıcı || |- | [[Дзебойтæ]] || Дзбойтæ || Дзебоевы, Дзбоевы || || || |- | [[Дзебысатæ]] || || Дзебисовы || ჯებისაშვილი, გებისაშვილი || || |- | [[Дзедатæ]] || || Дзедаевы || || || |- | [[Дзерантæ]] || || Дзерановы || ჯერანაშვილი, ძერანაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзестæ]] || || Дзесовы || || || |- | [[Дзестелтæ]] || || Дзестеловы || || || |- | [[Дзигойтæ]] || || Дзигоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзидахантæ]] || || Дзидахановы || || || |- | [[Дзидзойтæ]] || || Дзидзоевы || || || |- | [[Дзиойтæ]] || || Дзиоевы || || || |- | [[Дзиратæ]] || || Дзираевы || || || |- | [[Дзитойтæ]] || || Дзитоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзиуатæ]] || Дзиутæ || Дзиовы, Дзиваевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзиццойтæ]]‎ || Дзидздзойтæ, Джиджджойтæ || Дзиццоевы, Джиджджоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзлиатæ]] || || Дзлиевы || || || |- | [[Дзобайтæ]] || Дзобатæ || Дзобаевы || || || |- | [[Дзобелатæ]] || || Дзобеловы || || || |- | [[Дзоблатæ]] || || Дзоблаевы || || || |- | [[Дзогкатæ]]‎ || || Дзогкаевы || || || |- | [[Дзодзитæ]] || Дзодзиатæ || Дзодзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзодзыккатæ]] || || Дзодзикоевы || || || |- | [[Дзокатæ]] || Дзоккатæ || Дзоккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзоттæ]]‎ || Дзодтæ || Дзотовы || || || |- | [[Дзоцъитæ]]‎ || || Дзоциевы || || || |- | [[Дзуатæ]]‎ || || Дзуаевы, Джаваевы || || || |- | [[Дзугатæ]]‎ || || Дзугаевы || ჯუღაშვილი, ძუღაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Дзугкойтæ]] || || Дзугкоевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Дзукъатæ]]‎ || || Дзукаевы || || || |- | [[Дзулатæ]]‎ || || Дзулаевы || || || |- | [[Дзусатæ]] || Дзустæ || Дзусовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Дзускуатæ]]‎ || Дзускатæ || Дзускаевы, Жускаевы || || || |- | [[Дзутæгтæ]] || Дзуттæгтæ, Дзуттæгатæ || Дзутаговы || || || |- | [[Дзуццатæ]] || Дзудцатæ || Дзудцевы, Дзудцовы, Дзуцевы || || || |- | [[Дзыгастæ]]‎ || || Дзигасовы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Дзылыхтæ]]‎ || Дзилихтæ || Дзилиховы || || || |- | [[Дзыныхътæ]]‎ || || Дзиниковы || ძინიყაშვილი || || |- | [[Дзытиатæ]] || Дзтиатæ || Дзитиевы, Дзтиевы || || || |- | [[Едзатæ‎]] || || Едзаевы || || || |- | [[Едзетæ‎]] || Езетæ || Езеевы || || || |- | [[Едзитæ]] || || Едзиевы || || || |- | [[Едзойтæ]] || || Едзоевы || || || |- | [[Екатæ]] || || Екаевы || || || |- | [[Еккатæ]] || || Еккаевы || || || |- | [[Елбайтæ]] || || Елбаевы || || || |- | [[Елбачитæ]] || Елбакитæ || Елбачиевы, Елбакиевы || ელბაქიძე || || |- | [[Елбийтæ]] || Елбитæ || Елбиевы || || || |- | [[Елбистæ]] || || Елбистовы || || || |- | [[Елдартæ]] || || Елдаровы || || || |- | [[Елдзартæ]] || Елзартæ || Елдзаровы, Елзаровы || ელზარაშვილი || || |- | [[Елетæ]] || || Елеевы || || || |- | [[Елеуртæ]] || || Елеуровы || ელეური || || |- | [[Елехъотæ]] || || Елекоевы || || || |- | [[Елзайтæ]] || || Елзаевы || || || |- | [[Елиатæ]] || || Елиевы || || || |- | [[Елисатæ]] || || Елисовы || || || |- | [[Елмиртæ]] || || Елмировы || || || |- | [[Елойтæ]] || || Елоевы || ელოშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Елтаратæ]] || Елтартæ || Елтаровы || || || |- | [[Елуатæ]] || || Елоевы || || || |- | [[Елхъантæ]] || Елхъанатæ || Елкановы || ელყანაშვილი, ელყანიძე || || |- | [[Елхъотæ]] || || Елекоевы, Еликоевы || || || |- | [[Емайтæ]] || || Емаевы || || || |- | [[Еналдытæ]] || || Еналдиевы || || || |- | [[Епхитæ]] || || Епхиевы || || || |- | [[Ерыстаутæ (мыггаг)|Ерыстаутæ]] || || Еристовы || || || |- | [[Есенатæ]] || || Есеновы || || Özkan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Есерыхъотæ]] || || Есерикоевы || || || |- | [[Есетæ]] || || Есеевы || || || |- | [[Есиатæ]] || || Есиевы || ესიაშვილი || || |- | [[Етдзатæ]] || Еццатæ || Етдзаевы, Еццаевы || || || |- | [[Еулойтæ]] || || Евлоевы || || || |- | [[Еццитæ]] || || Ецциевы || || || |- | [[Еццутæ]] || || Еццуевы || || || |- | [[Задытæ]] || || Задиевы || ზადიშვილი || || |- | [[Заойтæ]] || || Заоевы || || || |- | [[Закатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Закъатæ]] || || Закаевы || || || |- | [[Залетæ]] || || Залеевы || || || |- | [[Зандартæ]] || Дзандаритæ || Зандаровы, Дзандаровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Зассетæ]] || Дзасетæ || Зассеевы, Дзасеевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зачиатæ]] || || Зачиевы, Закиевы || || || |- | [[Зæгæлатæ]] || Зæгæлтæ || Загаловы || || || |- | [[Зæгъæгатæ]] || || Загаховы, Дзагаховы, Дзагаговы || || || |- | [[Зæйттатæ]] || Зайттатæ || Зайтовы || || || |- | [[Зæлойтæ]] || || Залоевы || ზალოშვილი || || |- | [[Зæнджиатæ]] || || Зангиевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Зембаттæ]] || || Зембатовы || || || |- | [[Зехъетæ]] || || Зекеевы || || Eren || |- | [[Зозыртæ]] || Зозыратæ || Зозроевы, Зозыровы, Зозыревы, Зозровы || ზოზროშვილი, ზოზირაშვილი, ზოზორაშვილი || || |- | [[Золойтæ]] || || Золоевы || || Aydoğan, Ayhan || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Зоратæ]] || || Зораевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Зорыхъотæ]] || Зорыхъуатæ || Зориковы || || || |- | [[Зохъотæ]] || || Зокоевы || || || |- | [[Зуратæ]] || || Зураевы, Дзураевы || || || |- | [[Зыгъуытъатæ]] || || Дзугутовы || || || |- | [[Зыкъуыртæ]] || Зукуртæ || Зыкуровы, Зукуровы || || || |- | [[Зылыгтæ]] || Зылыгатæ || Зилигаевы, Зилиговы || || || |- | [[Зыхъуатæ]] || || Зикуевы, Жукаевы || || || |- | [[Иафаратæ]] || || Яфаровы || || || |- | [[Икъатæ]] || дыг. Екъатæ || Икаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Икъотæ]] || || Икоевы || || || |- | [[Илатæ]] || || Илаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Илларатæ]] || Иллартæ || Илларовы || || || |- | [[Илитæ]] || || Илиевы || || || |- | [[Илуртæ]] || || Илуровы || ილურიძე || || |- | [[Иналатæ]] || || Иналовы || || || |- | [[Ипкатæ]] || || Ипкаевы || || || |- | [[Исаратæ]] || || Исаровы || || || |- | [[Исатæ]] || || Исаевы || || || |- | [[Исахътæ]] || || Исаковы || || || |- | [[Искандертæ]] || || Искандеровы || || || |- | [[Итазатæ]] || Итæзатæ || Итазовы || || || |- | [[Итанитæ]] || || Итаниевы || || || |- | [[Итаратæ]] || || Итаровы || || || |- | [[Итониатæ]] || || Итониевы || ითონიშვილი || || |- | [[Иуанатæ]] || || Иванаевы, Иуановы || || || |- | [[Иуханатæ]] || || Иухановы || || || |- | [[Кадитæ]] || || Кадиевы || || || |- | [[Калмантæ]] || || Калмановы || || || |- | [[Калотæ]] || || Калоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Калутæ]] || Кæлутæ || Калуевы || || || |- | [[Карсантæ]] || Карсанатæ || Карсановы || ქარსანაშვილი, ქარსანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Касатæ]] || || Касаевы || ქასაშვილი, ქასოშვილი || || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Катаутæ]] || || Катаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кацантæ]] || || Кацановы || || || |- | [[Кæлухтæ]] || || Калуховы || || || |- | [[Кæмæдзатæ]] || Къæмæдзатæ || Камадзаевы, Камадзовы || || || |- | [[Кæркуыстæ]] || || Каркусовы || კარკუსაშვილი, კარკუზაშვილი, კარკუზოშვილი || || |- | [[Кæсæбитæ]] || || Касабиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кæсойтæ]] || || Касоевы || ქასოშვილი || || |- | [[Кезиатæ]] || || || || Gezay || |- | [[Кертантæ]] || || Кертановы || || || |- | [[Кертибийтæ]] || || Кертибиевы || || || |- | [[Керчелатæ]] || || Керчелаевы || || || |- | [[Кетойтæ]] || || Кетоевы || || || |- | [[Кобегкатæ]] || Хъохъотæ || Кобегковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Кобестæ]] || || Кобесовы || ქობესაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кобылтæ]] || || Кобловы || || || |- | [[Кодзыртæ]] || Козыртæ || Козыревы || || Baran, Oktar || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Козатæ]] || || Козаевы || ქოზაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Кокайтæ]] || || Кокаевы || კოკაშვილი, კოკიაშვილი || Soykek || |- | [[Коккатæ]] || || Коккаевы, Коковы || || || |- | [[Кокойтæ]] || || Кокоевы || კოკოშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Кокуатæ]] || || Кокоевы || კოკუაშვილი || || |- | [[Колытæ]] || дыг. Колитæ || Колиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Коммонтæ]] || || Коммоновы || || || |- | [[Кортиатæ]] || || Кортиевы || ქორთიშვილი, ქორთიაშვილი || || |- | [[Коцитæ]] || || Коциевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Коцойтæ]] || || Коцоевы || || || |- | [[Коцтæ]] || Костæ, Коштæ || Кочиевы || || || |- | [[Кочкионтæ]] || || Кочкионовы || || || |- | [[Кочоратæ]] || || Кочоровы, Коцоровы || ქოჩორაშვილი || || |- | [[Кочынатæ]] || || Коченовы || || || |- | [[Кочысатæ]] || || Кочисовы || || || |- | [[Кудзатæ]] || Куджатæ || Куджаевы, Кудзаевы, Кузаевы || || || |- | [[Кудзойтæ]] || || Кудзоевы || || || |- | [[Кусуатæ]] || || Кусваевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Кучитæ]] || || Кучиевы || || || |- | [[Куыдзæгтæ]] || || Кудзаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Куыдзетæ]] || Къудзитæ || Кудзиевы || || || |- | [[Куыдзиатæ]] || || Кудзиевы || || || |- | [[Куымæриттатæ]] || || Кумаритовы || კუმარითაშვილი || || |- | [[Куындыхатæ]] || Къуындыхатæ, Къундухатæ || Кундуховы || კუნდუხაშვილი || Konduk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Кцойтæ]] || || Кцоевы || || || |- | [[Къаболатæ]] || || Каболовы || || || |- | [[Къадзатæ]] || Къажтæ || Кадзаевы, Каджаевы || კაჟაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къадзтæ]] || || Кадзовы || || || |- | [[Къалатæ]] || || Калаевы || კალაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Къарджиатæ]] || || Каргиевы || || || |- | [[Къæбойтæ]] || || Кабоевы || || || |- | [[Къæбултæ]] || || Кабуловы || კაბულაშვილი, კუბულაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къæбыстæ]] || || Кабисовы || კაბისაშვილი || || |- | [[Къæлхидтæ]] || || Калхидовы || კალხიდაშვილი || || |- | [[Къелойтæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Къесаонтæ]] || || Кесаоновы || || || |- | [[Къесатæ]] || || Кесаевы || || || |- | [[Къеуростæ]] || Къеурозтæ || Кевросовы || || || |- | [[Къибиртæ]] || || Кибировы || || || |- | [[Кънаттатæ]] || Кънататæ || Кнатовы, Канатовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къодотæ]] || || Кодоевы || || || |- | [[Къозатæ]] || Хъодзатæ || Кодзаевы, Козаевы || || || |- | [[Къозойтæ]] || Къзойтæ || Кзоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Къозонтæ]] || || Козоновы || კოზანაშვილი, კოზონაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Къолотæ]] || || Колоевы || || || |- | [[Къомайтæ]] || || Комаевы || || || |- | [[Къоратæ]] || || Кораевы || კორაშვილი || || |- | [[Къорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Къосиратæ]] || || Кусраевы, Косираевы, Косировы || || || |- | [[Къостантæ]] || Костантæ || Костановы || || || |- | [[Къостæ]] || || Косовы || || || |- | [[Къочитæ]] || || Кочиевы || || || |- | [[Къубалтæ]] || || Кубаловы || || || |- | [[Къудухтæ]] || || Кудуховы || კუდუხაშვილი || || |- | [[Къуезертæ]] || || Квезеровы || კვეზერაშვილი || || |- | [[Къулитæ]] || Къуылытæ || Кулиевы || || || |- | [[Къургъостæ‎]] || || Кургосовы || || || |- | [[Къусратæ]] || || Кусраевы || კუსრაშვილი || || |- | [[Къутæртæ]] || || Кутаровы || კუთარაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Къуыллытæ]] || || Кулиевы || || || |- | [[Къуымæллæгатæ‎]] || Къуымæллæггатæ || Кумаллаговы || || || |- | [[Къуымсиатæ]] || Къуымситæ || Кумсиевы || კუმსიშვილი || || |- | [[Лагкойтæ]] || || Лагкоевы, Лакоевы || ლაქოშვილი || || |- | [[Лагконтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лагкутæ]] || Лаккутæ, Лæгкутæ || Лагкуевы || || || |- | [[Лазартæ]] || || Лазаровы || ლაზარაშვილი || || |- | [[Лалойтæ]] || || Лалоевы || || || |- | [[Лалытæ]] || || Лалиевы || ლალიშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæгкуонтæ]] || || Лагконовы || || || |- | [[Лæппынæгтæ]] || || Лаппинаговы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Лæууойтæ]] || Лæуойтæ || Лавоевы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лæцойтæ]] || || Лацоевы || || || |- | [[Лæгойтæ]] || || Лагоевы || || || |- | [[Легкойтæ]] || Леккойтæ || Легкоевы, Леккоевы || || || |- | [[Легойтæ]] || || Легоевы || || || |- | [[Лектæ]] || || Лековы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лекъотæ]] || || Лекоевы || || || |- | [[Лекътæ]] || || Лековы || || || |- | [[Леуантæ]] || Леуанатæ || Левановы || || Alpaslan || |- | [[Лиантæ]] || Лианатæ || Льяновы, Лиановы || || || |- | [[Локкатæ]] || || Локкаевы || || || |- | [[Лолатæ]] || Лолотæ, Лолойтæ || Лолаевы, Лолоевы || ლოლაძე, ლოლაშვილი, ლოლოშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Лотитæ]] || || Лотиевы || || || |- | [[Лототæ]] || || Лотоевы || || || |- | [[Лохтæ]] || Лохатæ || Лоховы || ლოხაშვილი || || |- | [[Лутъитæ]] || || Лутиевы || || || |- | [[Магкæтæ]] || Маккæтæ, Маккатæ, Магкатæ, Маггатæ || Магкаевы, Макаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Магкетæ]] || || Магкеевы || || || |- | [[Магкитæ]] || || Магкиевы || || || |- | [[Мадзатæ]] || || Мадзаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Майрæмсаутæ]] || Майрæнсаутæ || Майрамсаевы, Майрансаевы || || || |- | [[Майрæмыхъуатæ]] || || Майрамукаевы, Майрамуковы || || || |- | [[Маккотæ]] || Магкотæ || Магкоевы, Маккоевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Малитæ]] || || Малиевы || || || |- | [[Малхъартæ]] || || Малкаровы || || || |- | [[Маматæ]] || || Мамаевы || || || |- | [[Мамиатæ]] || Мамитæ || Мамиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамсыратæ]] || || Мамсуровы || მამსირაშვილი || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мамыкъатæ]] || Мамукъатæ || Мамукаевы || || || |- | [[Мамысонтæ]] || || Мамисоновы || || || |- | [[Мамыттæ‎]] || Мамыттатæ, Мамытатæ || Мамитовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мамыхъатæ]] || || Мамуковы || || || |- | [[Мансурухътæ]] || || Мансуруковы || || || |- | [[Мардантæ]] || || Мардановы || მარდანაშვილი || || |- | [[Махциатæ]] || || Махциевы || || || |- | [[Махъотæ]] || || Макоевы || || || |- | [[Мæзлуатæ]] || || Мазлоевы || || || |- | [[Мæлдзыгатæ]] || || Малдзиговы || მალძიგაშვილი, მანჯიკაშვილი, მაჯიგაშვილი || || |- | [[Мæлыкатæ]] || || Маликовы || || || |- | [[Мæргъитæ]] || || Маргиевы || მარღიშვილი || || |- | [[Мæрзатæ]] || || Марзаевы || || || |- | [[Мæрзæгойтæ]] || || Марзаговы || მარსაგაშვილი || || |- | [[Мæрзахъултæ]] || || Марзакуловы || || || |- | [[Мæрзойтæ]] || || Марзоевы || || Gençaslan, Yozgat || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мæрчъысатæ]] || || Марчисовы, Маркисовы || || || |- | [[Мæтаратæ]] || || Матаровы || || || |- | [[Мæтæлатæ]] || || Маталовы || || || |- | [[Мæхæмæттæ]] || [[Хористæ]]<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> || Магометовы || || || |- | [[Мæхуыгтæ]] || || Махуговы || || || |- | [[Мæхъитæ]] || || Макиевы, Макеевы || მაყიშვილი || || |- | [[Медойтæ]] || дыг. Мудойтæ || Медоевы || მედოშვილი || || |- | [[Мелыккатæ]] || || Меликовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мердентæ]] || || Мерденовы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъатæ]] || || Мецаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мецъитæ]] || Мецъытæ || Мециевы || || || |- | [[Мзоктæ]] || Мызоктæ || Мзоковы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Милдзыхтæ]] || || Мильдзиховы, Милдзиховы || || Durmuş, Baran || |- | [[Миндзайтæ]] || || Миндзаевы || || || |- | [[Мирзойтæ]] || Мырзойтæ || Мирзоевы, Мирзаевы || || || |- | [[Моргуатæ]] || || Моргоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Моритæ]] || дыг. Морийтæ || Мориевы || || || |- | [[Моститæ]] || || Мостиевы || || || |- | [[Моураутæ]] || || Моураевы || || || |- | [[Мсойтæ]] || Мысойтæ || Мсоевы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Мугутæ]] || || Мугуевы || || || |- | [[Мулдартæ]] || || Мулдаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Мулдзугкатæ]] || || Мулдзугкаевы || || || |- | [[Мулукатæ]] || || Мулукаевы || || || |- | [[Мулухтæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мурастæ]] || || Мурасевы, Мурашевы || || || [[Тидлатæ]] |- | [[Мурзахъултæ]] || || Мурзакуловы || || || |- | [[Муритæ]] || дыг. Мурийтæ || Муриевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Муциатæ]] || Муцъуатæ || Муцуевы || || || |- | [[Мыкагъатæ]] || || Мукаговы || || || |- | [[Мылыхуатæ]] || || Мулуховы || || || |- | [[Мырзабегтæ]] || || Мурзабеговы || || || |- | [[Мырзагантæ]] || || Марзагановы || || || |- | [[Мырзатæ]] || || Мирзаевы || || Taşdemir || |- | [[Мыртазтæ]] || || Муртазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Мырыкатæ]] || Мырыкъатæ || Мирикаевы, Мриковы, Мурукаевы || || Erdoğan, Polat || |- | [[Мысостатæ]] || || Мисостовы || || || |- | [[Мысыкатæ]] || Мысыккатæ || Мисиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Надгеритæ]] || дыг. Надгерийтæ || Надгериевы || || || |- | [[Надиратæ]] || || Надировы || ნადირაშვილი || || |- | [[Назлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Найфонтæ]] || || Найфоновы || || || |- | [[Налдыхъуатæ]] || || Налдикоевы || || || |- | [[Налойтæ‎]] || || Налоевы || || || |- | [[Налыхъатæ]] || || Наликоевы || || || |- | [[Нанитæ]]‎ || || Наниевы || ნანიშვილი, ნანითაშვილი || || |- | [[Нартыхътæ‎]] || || Нартикоевы || ნართიყოშვილი || || |- | [[Нарыкъатæ]] || || Нарикаевы || ნარიკაშვილი || || |- | [[Насхъидатæ]] || || Наскидаевы || ნასყიდაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Наурузтæ]] || || Наурузовы, Наврузовы || || || |- | [[Наууойтæ]] || Науойтæ || Наоевы, Нагоевы || || || |- | [[Нафитæ]] || || Нафиевы || ნაფიშვილი || || |- | [[Нæзлуатæ]] || || Назлуевы || || || |- | [[Нæкуысатæ]] || || Накусовы || || Beyazgül || |- | [[Нигколтæ]] || || Нигколовы || || || |- | [[Нигкотæ]] || || Нигкоевы || || || |- | [[Ногъайтæ]] || || Ногаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Нугзаратæ]] || || Нугзараевы, Нугзаровы || || || |- | [[Нузалтæ]] || || Нузаловы || || || |- | [[Огъуатæ‎]] || || Огоевы || || || |- | [[Озитæ]] || || Озиевы || || || |- | [[Олисатæ‎]] || || Олисаевы, Олисовы || || || |- | [[Ортабайтæ]] || || Ортабаевы || || || |- | [[Осиатæ]] || || Осиаевы, Осиевы, Осяевы || ოსიაშვილი, ოსიტაშვილი, ოსიაური || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Остъатæ]] || || Остаевы || ოსტაშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Отартæ]] || Отаратæ || Отараевы, Отаровы || ოთარაშვილი || || |- | [[Охъазтæ]] || || Оказовы || || || |- | [[Пагæтæ]] || Пагитæ || Пагаевы, Пагиевы || პაგაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Паготæ]] || || Пагоевы || || || |- | [[Пагуатæ]] || || Пагуевы || || || |- | [[Паркъатæ]] || Паркатæ || Паркаевы || პარკაშვილი || || |- | [[Парсиатæ]] || || Парсиевы || || || |- | [[Пæрæмæзтæ]] || || Парамазовы || || || |- | [[Пæррæстатæ]] || Пæрæстатæ || Парастаевы || პარასტაშვილი || || |- | [[Пелитæ]] || || Пелиевы || ფელიშვილი || || |- | [[Перисатæ]] || Персатæ || Перисаевы, Персаевы || ფერისაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Персантæ]] || || Персановы || || || |- | [[Персотæ]] || || Персоевы || || || |- | [[Пехацитæ]] || || Пехациевы || || || |- | [[Пилитæ]] || || Пилиевы || || || |- | [[Пинатæ]] || || Пинаевы || || || |- | [[Пирантæ]] || || Пирановы || || || |- | [[Пицкъатæ]] || || Пицкаевы || || || |- | [[Платæ]] || || Плаевы || || || |- | [[Плитæ]] || || Плиевы || ფილიშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Погойтæ]] || || Погоевы || || || |- | [[Поратæ]] || || Пораевы || || || |- | [[Поруатæ]] || || Поруаевы || || || |- | [[Приатæ]] || Притæ || Приевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Псхацъæтæ]] || || Псхациевы || || || |- | [[Пхалæгатæ]] || || Пхалаговы || || || |- | [[Пухатæ]] || Пухтæ || Пухаевы, Пуховы || პუხაშვილი || || |- | [[Пъинтæ]] || || Пиновы || || || |- | [[Рæдтиатæ]] || || Радтиевы || || || |- | [[Рæмонатæ]] || Рæмонтæ || Рамоновы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Реуазтæ]] || || Ревазовы || რევაზოშვილი || || [[Сидæмонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Рубайтæ]] || || Рубаевы || რუბაშვილი || Boğa, Soydan || |- | [[Рубастæ]] || || Рубасовы || || || |- | [[Рубестæ]] || || Рубесовы || || || |- | [[Сабайтæ]] || || Сабаевы || საბაშვილი || || |- | [[Сабантæ]] || || Сабановы || საბანაძე, საბანაშვილი || || |- | [[Сабетæ]] || || Сабеевы || || || |- | [[Сагкатæ]] || Саккатæ || Сагкаевы, Саккаевы || სააკაშვილი, სააკაძე || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Садихъатæ]] || || Садиковы || || || |- | [[Сазартатæ]] || || Сазартовы || || || |- | [[Саламтæ]] || Саламатæ || Саламовы || || Kanıgür, Saral || [[Æгъуызатæ]], [[Кусæгонтæ]] |- | [[Салæгатæ]] || || Салагаевы || || || |- | [[Салитæ]] || || Салиевы || შალიბაშვილი || Aydın || |- | [[Салхъазантæ]] || || Салказановы || || || |- | [[Самайтæ]] || || Самаевы || || || |- | [[Самбегатæ]] || || Самбеговы || || || |- | [[Санатæ]] || || Санатæ, Шанаевы || სანაშვილი || Şanatay || |- | [[Санахъотæ]] || || Санакоевы || სანაყოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саппиатæ]] || || Сапиевы || || || |- | [[Сарахъатæ]] || || Саракаевы || || || |- | [[Сасиатæ]] || || Сасиевы || || || |- | [[Сататæ]] || || Сатаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Сатхъотæ]] || Сатыхъотæ || Саткоевы, Сатикоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сатцатæ]] || || Сатцаевы || || || |- | [[Саудзæццатæ]] || || Савдзаццовы || || || |- | [[Саукуйтæ]] || || Саукуевы, Савкуевы || || || |- | [[Саулатæ]] || || Саулаевы, Савлаевы, Савлоевы || || || |- | [[Саулохтæ]] || || Саулоховы, Шавлоховы || საულოხოშვილი, შავლოხოშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саутиатæ]] || Саутæтæ || Саутиевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Саууойтæ]] || || Савоевы, Саввоевы || || || |- | [[Саухалтæ]] || || Саухаловы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Сахъмантæ]] || || Сакмановы || || || |- | [[Сæбантæ]] || || Сабановы || || || |- | [[Сæбæтхъуатæ]] || Сæбæтхъотæ || Сабатковы, Сабаткоевы || || Conpolat, Aslan, Aydın, Varol || |- | [[Сæлбитæ]] || || Салбиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сæхæгкатæ (мыггаг)|Сæхæгкатæ]] || Сæхæгатæ, Сæхæккатæ || Сахагкаевы, Сахаккаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сæхуыгтæ]] || Сæхугатæ || Сахуговы || || || |- | [[Себеттæ]] || || Себетовы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Седантæ]] || Сидантæ || Седановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сехъотæ]] || || Секоевы || || || |- | [[Сидæмонтæ (мыггаг)|Сидæмонтæ]] || || Сидамоновы || სიდამონიძე || || |- | [[Сидахъатæ]] || || Сидаковы || || Zafer || |- | [[Сидахътæ]] || || Сидаковы || || || |- | [[Сикъотæ]] || || Сикоевы || || || |- | [[Синатæ]] || || Синаевы || || || |- | [[Синдиртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Ситохатæ]] || || Ситоховы || || || |- | [[Сиукъатæ]] || || Сиукаевы, Шиукаевы || სიუკაშვილი, შიუკაშვილი || || |- | [[Сихъотæ]] || || Сикоевы || || Pırıl, Şengez, Haspolat || [[Цæразонтæ]] |- | [[Скъиатæ]] || Скъатæ || Скяевы, Скиаевы || || || |- | [[Слантæ]] || || Слановы || სლანაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Слонатæ]] || || Слоновы || || Ilal || |- | [[Слохтæ]] || || Слоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Смайлиатæ]] || Смайлитæ, Смайлатæ || Смайлиевы, Смайлов || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Созайтæ]] || || Созаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Созанатæ]] || || Созановы || || || |- | [[Созаонтæ]] || Созæонтæ || Созаоновы || || || |- | [[Созæтæ]] || || Созиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сокатæ]] || || Сокаевы || || || |- | [[Солтантæ]] || || Солтановы || || || |- | [[Солтæмытатæ]] || Салтамытатæ, Солтæматæ || Солтамовы || || || |- | [[Сопойтæ]] || || Сопоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Соскъитæ]] || || Соскиевы || || || |- | [[Сосрантæ]] || || Сосрановы || || || |- | [[Сотатæ]] || Шотатæ || Шотаевы || || || |- | [[Соттитæ]] || || Соттиевы, Сотиевы || || || |- | [[Сохитæ]] || || Сохиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сохъуыртæ]] || || Сокуровы || სოყურაშვილი || || |- | [[Суантæ]] || || Суановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Сугъаратæ]] || || Сугаровы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Сулартæ]] || || Суларовы || || || |- | [[Сументæ]] || || Суменовы || || || |- | [[Сухитæ]] || || Сухиевы || სუხიშვილი || || |- | [[Сханатæ]] || Схантæ || Схановы, Сханаевы || || || |- | [[Сыметæ]] || || Смеевы || || || |- | [[Сындыртæ]] || || Синдировы || || || |- | [[Сырдонтæ]] || Сырдонатæ || Сирдоновы || || || |- | [[Сырхаутæ]] || Сырхуатæ, дыг. Сурхаутæ || Сурхаевы, Сырхаевы || || Erdoğan, Tost, Polat, Canpolat || |- | [[Таболтæ]] || || Таболовы || || || |- | [[Табутæ]] || || Табуевы || თაბუშვილი, თაბუაშვილი || || |- | [[Тагъатæ]] || || Тагаевы || || || |- | [[Тагъзиатæ]] || || Тагзиевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тадтатæ]] || || Тадтаевы, Татаевы || თათაშვილი || || |- | [[Таджитæ]] || || Таджиевы || || || |- | [[Таиратæ]] || || Таировы || || || |- | [[Таймазтæ (дыгурон мыггаг)|Таймазтæ]] || || Таймазовы || || || |- | [[Таймазтæ (ирон мыггаг)|Таймазтæ]] || Таймæзтæ || Таймазовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тайсаутæ]] || || Тайсаевы || || Kocak || |- | [[Такъæтæ]] || || Такаевы || || || |- | [[Талхантæ]] || Талханатæ || Талхановы || || || |- | [[Таматæ]] || || Тамаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Танделатæ]] || Танделтæ || Танделовы || თანდელაშვილი || || |- | [[Тандутæ]] || || Тандуевы || || || |- | [[Танхъалтæ]] || Танхъилтæ || Танкалаевы, Танкиловы || || || |- | [[Танхълатæ]] || || Танклаевы || || || |- | [[Таратæ]] || || Тараевы || თარაშვილი || || |- | [[Тархантæ]] || || Тархановы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тасойтæ]] || || Тасоевы || თასოშვილი || || |- | [[Татратæ]] || || Татровы || || || |- | [[Таугазтæ]] || || Тавгазовы, Таугазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тауиттæ]] || || Тавитовы || || || |- | [[Таутиатæ]] || || Таутиевы || || Tavtay || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Тауджитæ]] || || Тауджиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Таухъазахтæ]] || || Тавказаховы || || Haspolat, Cengiz || |- | [[Таучелатæ]] || || Таучеловы || || || |- | [[Тахохтæ]] || || Тахоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тахъазтæ]] || || Таказовы || || || |- | [[Тахъултæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тæбæхсæутæ]] || Тæбæхсаутæ || Тхапсаевы || || || |- | [[Тæгъуыртæ]] || || Тагуровы || || || |- | [[Тæкъотæ]] || || Такоевы || || || |- | [[Тæлхитæ]] || || Талхиевы || || || |- | [[Тæлынтæ]] || || Талиновы || || Oytum || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тæпситæ]] || || Тапсиевы || || || |- | [[Тæтаонтæ]] || || Татаоновы, Татоновы || || || |- | [[Тæтæратæ]] || || Татаровы || || || |- | [[Тæхъуылтæ]] || || Такуловы || || || |- | [[Тебиатæ]] || || Тебиевы || || || |- | [[Теблойтæ]] || || Теблоевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тегатæ]] || || Тегаевы || || || |- | [[Тегеттатæ]] || Теджеттæ || Тегетаевы, Теджетовы || თეგეთაშვილი || || |- | [[Тегкатæ]] || Теккатæ, Текъатæ || Тегкаевы, Текаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тедетæ]] || || Тедеевы || თედეშვილი, თედიაშვილი, თედელური || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тедтатæ]] || || Тетовы, Тедтовы|| || || |- | [[Тедтойтæ]] || || Тедтоевы || || || |- | [[Теджиатæ]] || || Теджиевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Тезиатæ]] || Тезитæ || Тезиевы || || || |- | [[Текъойтæ]] || Текъотæ || Текоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Телитæ]] || || Телиевы || || || |- | [[Темуртæ]] || || Темуровы || || || |- | [[Темырхъантæ]] || || Темиркановы || || Timurlenk || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тепсиатæ]] || || Тепсиевы || || || |- | [[Тепсыхъотæ]] || || Тепсикоевы || || || |- | [[Тетцойтæ]] || || Тетцоевы || || || |- | [[Течиатæ]] || || Течиевы || || || |- | [[Тинатæ]] || || Тинаевы || || || |- | [[Тихилтæ]] || || Тихиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тлаттæ]] || || Тлатовы || || || |- | [[Тлаттатæ]] || Тылаттатæ, Тладтатæ || Тулатовы || || || |- | [[Тменатæ]] || || Тменовы || || || |- | [[Тобойтæ]] || || Тобоевы || || || |- | [[Тогойтæ]] || || Тогоевы || თოგოშვილი || || |- | [[Тогызтæ]] || Тогуызтæ || Тогузовы || || || |- | [[Тогъуызатæ]] || Тогъузатæ || Тогузаевы, Тогузовы || || || |- | [[Токатæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Толастæ]] || || Толасовы || || || |- | [[Толпартæ]] || || Толпаровы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Томайтæ]] || || Томаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Торозтæ]] || Тъорозтæ || Торозовы || || || |- | [[Торчынатæ]] || Торчынтæ || Торчиновы || || || |- | [[Тотитæ]] || Тотиатæ || Тотиевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тотойтæ]] || || Тотоевы || || || |- | [[Тотратæ]] || Тотыратæ || Тотровы || || || |- | [[Тотыккатæ]] || Тотыгкатæ || Тотиковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохсыртæ]] || || Тохсировы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтæ]] || || Тоховы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тохтиатæ]] || || Тохтиевы || || || |- | [[Тохъайтæ]] || || Токаевы || || || |- | [[Тохъмайтæ]] || || Токмаевы || || || |- | [[Туатæ]] || || Туаевы || თვაური || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Тубетæ]] || || Тубеевы || || || |- | [[Тугъанатæ]] || || Тугановы || || || |- | [[Тугъантæ]] || дыг. Туйгъантæ || Тугановы || || Tuğan, Orat || |- | [[Тулатæ]] || || Тулаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тулойтæ]] || || Тулоевы || თულოშვილი || || |- | [[Тумантæ]] || || Тумановы || || || |- | [[Тургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Турмантæ]] || || Турмановы || თურმანაშვილი, თურმანიშვილი, თურმანიძე || || |- | [[Турчинтæ]] || || Турчиновы || || || |- | [[Тускъатæ]] || || Тускаевы || || || |- | [[Тыбойтæ]] || Тбойтæ || Тыбоевы, Тбоевы || || || |- | [[Тыбылтæ]] || Тыбылатæ || Тибиловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тыджытæ]] || || Тигиевы, Тиджиевы || თიგიშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цæразонтæ]] |- | [[Тыхостатæ]] || Тхостатæ || Тхостовы || || Tos || |- | [[Тычъитæ]] || || Тчиевы || || || |- | [[Тъæгуыртæ]] || || Тагоровы || || || |- | [[Тъератæ]] || || Тераевы || ტერაშვილი || || |- | [[Тъеройтæ]] || || Тероевы || || || |- | [[Тъехтæ]] || || Теховы || ტეხაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Тъоротæ]] || || Тороевы || || || |- | [[Тъотъотæ]] || || Тотоевы || ტოტოშვილი || || |- | [[Тъохтæ]] || || Тоховы || || || |- | [[Търиатæ]] || Търитæ || Триевы || || || |- | [[Тъуратæ]] || || Тураевы || || || |- | [[Тъургитæ]] || || Тургиевы || || || |- | [[Тъуритæ]] || || Туриевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уазæгтæ]] || || Вазаговы || ვაზაგაშვილი || || |- | [[Уазитæ]] || || Вазиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уаласатæ]] || || Уаласаевы, Валасаевы || || || |- | [[Уалдзæгтæ]] || Уалдзæгатæ || Валдзаговы || ვალძაგაშვილი || || |- | [[Уалытæ]] || || Валиевы || ვალიშვილი || || |- | [[Уанетæ]] || || Ванеевы || ვანეშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Уанитæ‎]] || Уаниатæ || Уаниатæ || ვანიშვილი || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Уардасонтæ]] || || Ардасеновы || || || |- | [[Уарзиатæ]] || || Варзиевы || || || |- | [[Уататæ]] || || Ватаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уæбитæ]] || || Вабиевы || || || |- | [[Уæдатæ]] || || Адаевы || || || |- | [[Уæлайтæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлатæ]] || || Валаевы || || || |- | [[Уæлбæрдитæ]] || || Валбардиевы || || || |- | [[Уæлгæсатæ]] || Уæлгæстæ || Валгасовы || ვალგასაშვილი, ოლგასაშვილი || || |- | [[Уæлионтæ]] || || Валионовы || || || |- | [[Уæтæратæ]] || || Отараевы, Отаровы || || || |- | [[Уруймæгтæ]] || Уырыймæгтæ || Уруймаговы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Убатæ]] || || Убаевы || || || |- | [[Увыдзыхъотæ]] || дыг. Увжихъотæ || Увжикоевы || || || |- | [[Увызатæ]] || || Увизаевы || || || |- | [[Ужегтæ]] || || Ужеговы || || || |- | [[Улубатæ]] || || Улубаевы || || || |- | [[Уллунтæ]] || || Уллуновы || || || |- | [[Уллутæ]] || || Уллуевы || || || |- | [[Уруймагтæ]] || || Уруймаговы || || || |- | [[Урухтæ]] || || Уруховы || || || |- | [[Утаратæ]] || || Утараевы, Утаровы || უთარაშვილი || || |- | [[Уывызатæ]] || || Увизаевы, Увижиевы, Увижевы || || || |- | [[Уыдыртæ]] || || Удуровы || || || |- | [[Уызегатæ]] || Узегатæ || Ужеговы || || || |- | [[Уылыбиатæ]] || Улубиитæ, Улубитæ || Улубиевы || || || |- | [[Уыртатæ]] || Уртатæ || Уртаевы || || || |- | [[Уырыгатæ]] || || Уаригаевы, Уригаевы || || || |- | [[Уырызмæгтæ]] || Уырызмæгатæ || Урузмаговы || || Kuşdoğan, Kuş, Bakankuş || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Уырымтæ]] || Урумтæ || Урумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Уырыстæ]] || || Урусовы || || || |- | [[Уырыцхъуатæ]] || Уырыцхъотæ || Уруцкоевы, Урицкоевы || || || |- | [[Уыттыртæ]] || || Уттировы, Утировы || || || |- | [[Фагæтæ]] || || Фагаевы || || || |- | [[Фадзайтæ]] || || Фадзаевы || || || |- | [[Файзултæ]] || || Файзуловы || || || |- | [[Фардзинтæ]] || Фарзитæ || Фардзиновы, Фарзиевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Фарзихътæ]] || || Фарзиковы || || || |- | [[Фæдантæ]] || || Фадановы || || || |- | [[Фæтдзартæ]] || || Фатдзаровы || || || |- | [[Фæтдзатæ]] || || Фатцаевы || || || |- | [[Фæцатæ]] || || Фацаевы || || || |- | [[Фæрниатæ]] || || Фарниевы || ფარნიაშვილი || || |- | [[Фидаратæ]] || || Фидаровы || || Fidan || |- | [[Фрайтæ]] || || Фраевы || || || |- | [[Фриатæ]] || || Фриевы || || || |- | [[Хабæтæ]] || || Хабаевы || ხაბაზიშვილი, ხაბარელი || || |- | [[Хабетæ]] || || Хабеевы || || || |- | [[Хабитæ]] || || Хабиевы || || || |- | [[Хабыцатæ]] || Хабыцтæ || Хабицовы, Хабицевы || || || |- | [[Хадатæ]] || || Хадаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хадыхъатæ]] || || Хадиковы || || || |- | [[Хайтæ]] || Хуытæ, дыг. Хутæ || Хаевы || || || |- | [[Хамихъотæ]] || || Хамикоевы, Хамиковы || || || |- | [[Ханайтæ]] || || Ханаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хапсæтæ]] || Хапсатæ || Хапсаевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Харебатæ]] || || Харебовы || ხარებაშვილი, ხარებაძე || || |- | [[Хаситæ]] || || Хасиевы || ხასიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хасыгатæ]] || || Хасиговы || || || |- | [[Хатутæ (мыггаг)|Хатутæ]] || || Хатуевы || || || |- | [[Хаутатæ]] || Хæутатæ || Хаутовы || || || |- | [[Хацыртæ]] || дыг. Хачиртæ || Хачировы || || || |- | [[Хацъæтæ]] || || Хацаевы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хæбæлатæ]] || Хæбæлонтæ || Хабаловы, Хабалоновы, Хабеловы || ხაბალაშვილი, ხაბელაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хæблиатæ]] || || Хаблиевы || || || |- | [[Хæдарцатæ]] || Хæдæрцатæ || Хадарцевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хæдзарæгатæ]] || Хæдзæрæгатæ, Хæдзарагатæ || Хадзараговы || || || |- | [[Хæлитæ]] || || Халиевы || || || |- | [[Хæмæтатæ]] || Хæмæттæ || Хаматовы || || || |- | [[Хæмæтхъуатæ]] || Хæмæтхъанатæ || Хаматкоевы, Хаматкановы || || || |- | [[Хæмыцатæ]] || Хæмыцтæ, Хæмицатæ || Хамицаевы, Хамицевы || || || |- | [[Хæныкъатæ]] || || Ханикаевы || ხანიკაშვილი || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хæситæ]] || || Хасиевы || || || |- | [[Хæтгæратæ]] || Хæтгæртæ, Хæтгаратæ || Хатгаровы || || Şahin || |- | [[Хекъилатæ]] || || Хекилаевы, Хекиловы || || Cankılıç, Kaya, Kayar, Kazalan, Yıldırım || |- | [[Хестантæ]] || || Хестановы || || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хетæгкатæ]] || Хетæггатæ || Хетагуровы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хетæгтæ]] || || Хетаговы || ხეთაგაშვილი || || |- | [[Хетъетæ]] || || Хетеевы || || || |- | [[Хлойтæ]] || || Хлоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хнеутæ]] || || Хнеевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Ход (мыггаг)|Ход]] || Ходтæ || Ходовы || || || |- | [[Хозитæ]] || || Хозиевы || ხოზიშვილი, ხოზაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хорантæ]] || || Хорановы || || || |- | [[Хортитæ]] || || Хортиевы || || || |- | [[Хосатæ]] || Хошатæ || Хосаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хосдзаутæ (мыггаг)|Хосдзаутæ]] || дыг. Хуасдзаутæ || Хосцаевы, Хосдзаевы, Хосдзаовы || || || |- | [[Хоситæ]] || || Хосиевы || || Hoşkan, Bakış, Canpolat, Aslan || |- | [[Хосонтæ]] || || Хосоновы || || Öğün, Çınar, Abay || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хосротæ]] || || Хосроевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъонтæ]] || Хотонтæ || Хотоновы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хотъотæ]] || || Хотоевы, Хотовы || || || |- | [[Хостыхъотæ]] || || Хостикоевы || || || |- | [[Хохайтæ]] || || Хохаевы || ხოხაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хохойтæ]] || || Хохоевы || || || |- | [[Хохтæ]] || || Хоховы || || || |- | [[Хроматæ]] || || Хромаевы, Хромовы || || || |- | [[Хуймантæ]] || || Хуймановы || || || |- | [[Хуритæ]] || || Хуриевы, Хоруевы || ხურაშვილი, ხურიშვილი || || |- | [[Хуыбецтæ]] || Хуыбежтæ || Хубецовы, Хубежовы || ხუბეჟაშვილი || || |- | [[Хуыбиатæ]] || Хуыбатæ || Хубаевы || ხუბაშვილი, ხუბიაშვილი || || |- | [[Хуыбылтæ]] || || Хубуловы || ხუბულაშვილი, ხუბულური || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хуыгатæ]] || || Хугаевы || ხუგაშვილი || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хуыгистатæ]] || || Хугистовы || || || |- | [[Хуыдæлтæ]] || || Худаловы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хуыдиатæ]] || || Худиевы || || || |- | [[Хуыджетæ]] || || Худжиевы, Худжеевы || || || |- | [[Хуыдзиатæ]] || || Худзиевы || || || |- | [[Хуыриатæ]] || || Хуриевы || || || |- | [[Хуырымтæ]] || || Хурумовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хуытыгатæ]] || Хуытыгтæ, Хуытъыгатæ, Хуытъыгтæ || Хутуговы, Хутаговы || || || |- | [[Хуыцъистатæ]] || || Хуцистовы || || || |- | [[Хызынтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хынцæгтæ]] || || Хинчаговы || ხინჩაგაშვილი, ხინჩაგოშვილი, ხინჩაგიშვილი || || |- | [[Хъабантæ]] || Хъабанатæ || Кабановы || ყაბანაშვილი || Kayaş || |- | [[Хъагъæрмæзтæ]] || || Кагермазовы, Кагармазовы || || || |- | [[Хъадатæ]] || || Кадаевы || || || |- | [[Хъазбегтæ]] || Хъазбектæ, Хъазибегтæ || Казбековы || || || |- | [[Хъазитæ]] || Хъазиатæ || Казиевы || ყაზაშვილი || || |- | [[Хъаиртæ]] || Хъайыртæ || Каировы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъайсынтæ]] || Хъайсынатæ || Кайсиновы || || Kayaş || |- | [[Хъайтмазтæ]] || Хъайтмæзтæ || Кайтмазовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъайттатæ]] || || Кайтовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъайтыхътæ]] || || Кайтуковы || || || [[Æгъуызатæ]], [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъалатæ]] || || Калаевы || || || |- | [[Хъалæгатæ]] || || Калаговы || || || |- | [[Хъалабегтæ]] || || Калабеговы || || || |- | [[Хъалæгкатæ]] || || Калагкаевы, Калагкашвили || || || |- | [[Хъалтуратæ]] || Хъæлтуратæ || Калтуровы || || || |- | [[Хъалутæ]] || || Калуевы || || || |- | [[Хъамæгатæ]] || || Камаговы || || || |- | [[Хъамæрзатæ]] || Хъаммæрзатæ, Хъамырзатæ || Камарзаевы, Камурзаевы || || Güngör || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъамбегатæ]] || || Камбеговы || || || |- | [[Хъамбердиатæ]] || || Камбердиевы || || || |- | [[Хъамболтæ]] || || Камболовы || || || |- | [[Хъамыхъотæ]] || || Камиковы, Камуковы || || || |- | [[Хъантемуртæ]] || Хъантемыртæ || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемыратæ]] || || Кантемировы || || Kandemir || |- | [[Хъантемырзатæ]] || || Кантемирзаевы || || || |- | [[Хъантетæ]] || || Кантеевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъанухътæ]] || Хъаныхътæ || Кануковы || || Kanık || |- | [[Хъанцалтæ]] || || Канцаловы || || || |- | [[Хъанцаутæ]] || || Канцаевы, Ганцауровы || || || |- | [[Хъаныхъуатæ]] || || Кануковы || || Yıldırım, Konak || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъарабугъатæ]] || Хъæрæбугъатæ, Хъарабогъатæ || Карабугаевы || || Karaboğa || |- | [[Хъарадзаутæ]] || || Каражаевы || || || |- | [[Хъараонтæ]] || || Караоновы || || || |- | [[Хъаратæ]] || || Караевы || ყარაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъарацатæ]] || Хъарацтæ, Хъæрæцатæ || Карацаевы, Карцаевы, Карацевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъардантæ]] || || Кардановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Хъариатæ]] || || Кариаевы, Каряевы || || || |- | [[Хъауратæ]] || || Кауровы || || || |- | [[Хъацантæ]] || || Кацановы || || || |- | [[Хъацонтæ]] || || Кацоновы || || || |- | [[Хъæбæлотæ]] || || Кабалоевы || || || |- | [[Хъæбæлтæ]] || || Кабаловы || || || |- | [[Хъæвдынтæ]] || || Кавдиновы || || || |- | [[Хъæдохтæ]] || || Кадоховы || || || |- | [[Хъæлæмырзатæ]] || || Каламурзаевы || || || |- | [[Хъæлицтæ]] || || Калицовы, Калицевы || || || |- | [[Хъæллатæ]] || || Каллаевы || || || |- | [[Хъæрæгъæстæ]] || || Карагасовы || || || |- | [[Хъæрæсатæ]] || || Карасаевы, Карасевы || || || |- | [[Хъæрджынтæ]] || дыг. Гъæргинтæ || Каргиновы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъæрутынтæ]] || || Курутуновы || || || |- | [[Хъæссохатæ]] || || Касохоевы, Касоховы || || || |- | [[Хъæстуатæ]] || || Кастуевы || || || |- | [[Хъæцлæутæ]] || || Кацлаовы, Качлаевы, Качлавовы || ყაჩლავაშვილი, გაჩლავაშვილი, ყაცლავეშვილი, ყაცლავაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъæцмæзтæ]] || || Качмазовы || ყაჩმაზაშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъелотæ]] || || Келоевы || || || |- | [[Хъесатæ]] || || Кесаевы || ყესაშვილი, ხერხეულიძე || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Хъизилтæ]] || [[Сырдонтæ]] || Кизиловы || || || |- | [[Хъизинтæ]] || || Кизиновы || || || |- | [[Хъилæгатæ]] || || Килаговы || || || |- | [[Хъиргъатæ]] || Хъиргъуатæ || Киргаевы, Киргуевы || || || |- | [[Хъиргъутæ]] || || Киргуевы || || || |- | [[Хъмбиатæ]] || || Кмбиевы || || || |- | [[Хъмбистæ]] || || Кумбисовы || || || |- | [[Хъодалатæ]] || || Кодалаевы || ყოდალაშვილი || || |- | [[Хъодзастæ]] || || Кодзасовы || || || |- | [[Хъозитæ]] || Хъожитæ || Кожиевы || || || |- | [[Хъойбайтæ]] || || Койбаевы || || || |- | [[Хъондатæ]] || || Кондаевы || || || |- | [[Хъониатæ]] || || Кониевы || || || |- | [[Хъорнатæ]] || || Корнаевы || || || |- | [[Хъоротæ]] || || Короевы || || || |- | [[Хъотайтæ]] || || Котаевы || ყოთაშვილი || || |- | [[Хъоцлатæ]] || || Коцлаевы, Коцловы || || || |- | [[Хъоцхъаратæ]] || || Коцкараевы || || || |- | [[Хъоцытæ]] || || Кочиевы || ყოჩიშვილი || || |- | [[Хъулатæ]] || || Куловы || || || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Хъулчитæ]] || || Кульчиевы || || || |- | [[Хъумсиатæ]] || Хъумситæ || Кумсиевы || ყუმსიშვილი, ყუმსიაშვილი || || |- | [[Хъуппетæ]] || || Купеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъуталатæ]] || || Куталаевы || || || |- | [[Хъуыбадтæ]] || дыг. Хъубадтæ || Кубатиевы || || Kubat || |- | [[Хъуыдакатæ]] || Хъуыдаккатæ || Кудаковы || || Doğan, Kanpolat || |- | [[Хъуыдзилтæ]] || Хъуызилтæ || Кизиловы || ყიზილაშვილი, ყუძილაშვილი || || |- | [[Хъуызелтæ]] || дыг. Хъужелтæ || Кужеловы, Кузеловы || || || |- | [[Хъуылагъартæ]] || || Кулагаровы || || || |- | [[Хъуылатæ]] || дыг. Хъулатæ || Кулаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Хъуылымбегтæ]] || || Кулумбеговы || ყულუმბეგაშვილი || || |- | [[Хъуыриатæ]] || || Куриаевы || || || |- | [[Хъуысатæ]] || || Кусовы || || Kuşhan, Teker, Ata, Alankuş, Ünal, Kuş, Eren, Elden, Kuşoğlu, Kuşdoğan, Bakankuş || |- | [[Хъуыссæтæ]] || || Куссаевы, Кусаевы || || || |- | [[Хъыбызтæ]] || Хъибизтæ || Кибизовы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Хъыбылтæ]] || || Кибиловы || ყიბილაშვილი || || |- | [[Хъылыцтæ]] || || Кличевы || || || |- | [[Хъыргъатæ]] || || Каргаевы || || || |- | [[Цабайтæ]] || || Цабаевы || ცაბაშვილი || || |- | [[Цагъатæ]] || || Цагаевы || || || |- | [[Цакъотæ]] || || Цакоевы || || || |- | [[Цалитæ]] || || Цалиевы || || || |- | [[Цæбитæ]] || || Чабиевы, Цабиевы || ჩაბიშვილი || || |- | [[Цæболтæ]] || || Цаболовы || || || |- | [[Цæгæратæ]] || || Цагараевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цæголтæ]] || || Цаголовы || || || |- | [[Цæйкостæ]] || || Цайкосовы || || || |- | [[Цæкулатæ]] || || Цакуловы || || || |- | [[Цæлкостæ]] || || Цалкосовы || || || |- | [[Цæллагатæ]] || Цæллагтæ, Цæллаггатæ || Цаллаговы, Цаллагаевы || || || [[Сидæмонтæ]], [[Тидлатæ]] |- | [[Цæллатæ]] || || Цаллаевы || || || [[Кусæгонтæ]] |- | [[Цæлойтæ]] || || Цалоевы || || || |- | [[Цæлыккатæ]] || || Цаликовы || || Selikoğlu || |- | [[Цæндиатæ]] || || Цандиевы, Чандиевы || || || |- | [[Цæппойтæ]] || || Цаппоевы || || || |- | [[Цæратæ]] || Цæриатæ || Цараевы, Цариевы, Чараевы || ცარაშვილი, ჩარაშვილი, ჩარაული || || |- | [[Цæрæктæ]] || || Цараковы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цæрæхатæ]] || Царахатæ || Цараховы || || || |- | [[Цæргæстæ (мыггаг)|Цæргæстæ]] || Цæргæсатæ || Царгасовы || || || |- | [[Цæрикъатæ]] || || Царикаевы || || Sarıaslan, Yılmaz, Oğuz || |- | [[Цæруатæ]] || || Царуевы || || || |- | [[Цæрукъатæ]] || || Царукаевы || || || |- | [[Цæукъатæ]] || || Цавкаевы || || || |- | [[Цæукъилтæ]] || || Цавкиловы || || || |- | [[Цæукъистæ]] || || Цавкисовы || || || |- | [[Цегойтæ]] || || Цегоевы || || || |- | [[Цереккатæ]] || Церекатæ || Церекаевы, Церековы || || || |- | [[Цехъотæ]] || Цехъойтæ || Цекоевы || || || |- | [[Цинуатæ]] || || Цинуаевы || || || |- | [[Цитджитæ]] || || Цитджиевы || || || |- | [[Циукъатæ]] || || Циукаевы || || || |- | [[Цогойтæ]] || || Цогоевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цоколатæ]] || || Цоколовы, Цоколаевы || || || |- | [[Цомайтæ]] || || Цомаевы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цомартатæ]] || || Цомартовы || || Yılmaz || |- | [[Цопанатæ]] || Цопантæ || Цопановы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цорæтæ]] || || Цораевы || || || |- | [[Цорионтæ]] || || Цорионовы || || || |- | [[Цоритæ]] || || Цориевы || || Karaaslan, Şahingöz, Yıldız || |- | [[Цорцæхъуатæ]] || || Цорцакаевы || || || |- | [[Цохътæ]] || || Цоковы || || || |- | [[Цоцитæ]] || Чочитæ || Цоциевы, Чочиевы || ჩოჩიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цуратæ]] || || Цуровы || || || |- | [[Цухитæ]] || || Цухиевы || || || |- | [[Цуцатæ]] || || Цуцаевы || || || |- | [[Цуцитæ]] || || Цуциевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Цыбыртæ]] || || Цибировы, Чибировы || ჩიბირაშვილი || || |- | [[Цыдатæ]] || Цыдадтæ || Цидаевы || || || [[Æгъуызатæ]] |- | [[Цыдугъатæ]] || || Цидуговы || || || |- | [[Цыккатæ]] || Цъыккатæ || Цикаевы, Цкаевы || || || |- | [[Цырыхатæ]] || || Цириховы || || || |- | [[Цыхуырбатæ]] || Цхуырбатæ || Цховребовы, Цхурбаевы || ცხოვრებაშვილი || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Цгъойтæ]] || || Цгоевы || || || |- | [[Цъæйтæ]] || Цæйтæ || Цаевы, Чиаевы || || || |- | [[Цъæриттæ]] || Цъæриттатæ || Царитовы || || || |- | [[Цъæхилтæ (мыггаг)|Цъæхилтæ]] || || Цахиловы || || Alpay || [[Цъæхилтæ]] |- | [[Цъæхойтæ]] || || Цахоевы || || || |- | [[Цъебатæ]] || || Цебаевы || || || |- | [[Цъебойтæ]] || || Цебоевы, Цебовы || || || |- | [[Цъеутæ]] || Чъеутæ || Цеовы, Чеовы || || || |- | [[Цъонбойтæ]] || || Цонбоевы || || || |- | [[Цъоппойтæ]] || || Цоппоевы || || || |- | [[Цъугкитæ]] || || Цугкиевы || || || |- | [[Цъыгкатæ]] || || Цигкаевы || || || |- | [[Чеджемтæ]] || дыг. Чегемтæ || Чеджемовы, Чегемовы || || Şahbudak, Çecen, Kuşhan || |- | [[Чекойтæ]] || || Чекоевы || || || |- | [[Челæхсатæ]] || Челехсатæ, Чилæхсатæ || Келехсаевы, Челехсаевы, Чилахсаевы || ქელეხსაშვილი || || [[Кусæгонтæ]], [[Цъæхилтæ]] |- | [[Челдытæ]] || || Челдиевы, Чельдиевы, Гелдиевы || ჩელდიშვილი, გელდიშვილი || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чеметæ]] || || Чемеевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чертхъотæ]] || Чертыхъотæ || Черткоевы, Кердигоевы, Чертикоевы, Кердикоевы || ქერდიგაშვილი, ქერდუყაშვილი, ქერდიყაშვილი, ქერდიყოშვილი, ქერდუხაშვილი, ქერდიხაშვილი, ქერდიხოშვილი || || |- | [[Черчестæ]] || || Черчесовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Чеселатæ]] || || Чеселаевы, Чеселовы || || || [[Сидæмонтæ]] |- | [[Четойтæ]] || || Четоевы, Кетоевы || || || |- | [[Чехойтæ]] || || Чехоевы || || || [[Цæразонтæ]] |- | [[Чехтæ]] || || Чеховы || || || |- | [[Чибитæ]] || || Чибиевы || || || |- | [[Чихтистæ]] || || Чихтисовы || || || |- | [[Чыпыртæ]] || Чыпырытæ || Чипировы || || || |- | [[Чысиатæ]] || Чсиатæ || Чшиевы, Чсиевы, Кисиевы || ქისიშვილი || || |- | [[Чъебойтæ]] || || Чебоевы || || || |- | [[Чъелетæ]] || || Келеевы, Келиевы || || || |- | [[Чъерджиатæ]] || || Черджиевы || || || |- | [[Чъеруатæ]] || || Черуаевы || || || |- | [[Чъеутæ]] || || Чеоевы, Чеовы || || || |- | [[Чъыбызтæ]] || || Чибизовы || || || |- | [[Чъыбылатæ]] || Чъыбылтæ || Чибиловы, Кибиловы || კიბილაშვილი, ჭიბილაშვილი || || |} == Кæс ноджы == * [[Рагон ирон мыггæгтæ]] == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * [[Гаглойты Зинæ]]. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф. * [[Гецати Афæхъо]]. Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу: Ир, 2019. — 383 ф. * Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд {{къæртт-ирон}} [[Категори:Ирон мыггæгтæ|*]] 0pssqsyl1ikzssld9tqj02gzwv8e1em 0 48861 588055 585648 2025-07-06T16:18:20Z Taamu 795 588055 wikitext text/x-wiki '''Хъазбегтæ'''<ref name="iron myggægtæ">Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф.</ref>, варианттæ сты ''Хъазбектæ''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref>, '''Хъазибегтæ'''<ref name="Гецати Афæхъо">{{Чиныг|автор=[[Гецати Афæхъо]]|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Ир|год=2019|страниц=383}}</ref> ({{lang-ru|Казбековы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Хъазбегтæ|*]] ntbneqyzrwrdg9d9dkff4s6eajza9aw 588056 588055 2025-07-06T16:18:30Z Taamu 795 588056 wikitext text/x-wiki '''Хъазбегтæ'''<ref name="iron myggægtæ">Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф.</ref>, варианттæ сты ''Хъазбектæ''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref>, ''Хъазибегтæ''<ref name="Гецати Афæхъо">{{Чиныг|автор=[[Гецати Афæхъо]]|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Ир|год=2019|страниц=383}}</ref> ({{lang-ru|Казбековы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Хъазбегтæ|*]] t5819oroxj2wal1hho3eea1cahdamwe 588058 588056 2025-07-06T16:19:21Z Taamu 795 588058 wikitext text/x-wiki '''Хъазбегтæ'''<ref name="iron myggægtæ">Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф.</ref>, варианттæ сты ''Хъазбектæ''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref>, ''Хъазибегтæ''<ref name="Гецати Афæхъо">{{Чиныг|автор=[[Гецати Афæхъо]]|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Ир|год=2019|страниц=383}}</ref> ({{lang-ru|Казбековы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Хъазбегтæ|*]] 7blzyo21ezu829ijqwjzyw20ww65wze 0 49201 588026 582995 2025-07-06T15:31:16Z Taamu 795 588026 wikitext text/x-wiki '''Къулитæ''', вариант: ''Къуылытæ''<ref>[[Хъайттаты Сергей]]. Ирон хабæрттæ — 3-æм рауагъд — Дзæуджыхъæу: Ир, 2009 — 591 ф.</ref> ({{lang-ru|Кулиевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Равзæрд == Таурæгъмæ гæсгæ, Къулитæ æмæ [[Сосрантæ]] равзæрдысты [[Цæргæсатæ|Цæргæсаты]] мыггагæй. Мыггæгты фыдæлтæ Къули æмæ Сосран уыдысты Цæргæсаты Цæргæсы фырты фырттæ, цардысты [[Къуссу|Къуссуйы]]. Къули æмæ Сосран Къуссуйы слæгтæ сты, ракуырдтой устытæ æмæ сæ мыггæгтæ сæхи нæмттыл ныффыстой: Къули — Къулитæ, Сосран — Сосрантæ. Фæстæдæр дыууæ æфсымæры дæр Къуссуйыхъæуæй фæлыгъдысты [[Æхсæрджын (Цæгат Ирыстон)|Æхсæрджынмæ]] æмæ уым бындуронæй æрцардысты. Бирæтæ сæ фæлыгъдысты быдыры хъæутæм.<ref>[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Къулитæ|*]] ic7inl3qpwp6v610x0exnuh7d1mjq48 0 49297 588054 476808 2025-07-06T16:15:11Z Taamu 795 588054 wikitext text/x-wiki '''Миндзайтæ''' ({{lang-ru|Миндзаевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Равзæрд == Ацы мыггагæн йæ рагфыдæл уыди [[Гуырдзиаг адæм|гуырдзиаг]] [[Миндадзе|Миндадзеты]] мыггагæй, йæ ном та хуынд Смалы. Смалы, дам, [[Гуырдзы (бæстæ)|Гуырдзыйы]] кæимæдæр фæтуджджын ис æмæ йæ цæрæнбынат раивта, ралыгъд æмæ æрцард [[Уæллагком|Уæллагкомы]], уырдыгæй алыгъд [[Уæхъæц|Уæхъæцмæ]]. Уым ус ракуырдта Уæхъæцы хъæуккаг [[Хъойбайтæ|Хъойбайты]] чызджы æмæ йæ мыггаг Миндзайтæй ныффыста. Миндзайтæ раджы кæддæр Уæллагкомы зылды кæй цардысты, уый тыххæй баззадысты сæ зæххыты нæмттæ.<ref>''[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]''&nbsp;Ирон мыггæгтæ. — Цхинвал: «Республика», 2017.&nbsp;— Ф.&nbsp;98.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Миндзайтæ|*]] 0z0v99im9df58gkvvyppkc7m75jm74j 0 50143 588052 508350 2025-07-06T16:13:24Z Taamu 795 588052 wikitext text/x-wiki '''Дзалатæ''' ({{lang-ru|Дзалаевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Истори == Сæ мыггаджы хистæртæ куыд дзурынц, уымæ гæсгæ Дзалаты мыггаг равзæрд [[Хетæг (истори)|Хетæджы]] къабазæй. Хетæгæн [[Гуыркъуымтыком]]ы райгуырд иунæг фырт Джеуæрджи (Георги). Уымæн уыд дыууæ фырты. Уыдонæй — Мамийы цотæй уыдысты Дзана æмæ Бырнац. Гоцъийы фырттæ та Дзидахан, Дзас æмæ Отар. Дзидаханæн уыд фондз фырты: Амран, Хоси, Дзапар, Геуæрги æмæ Дзала. Дзалайæн йæ ус уыд [[Ручъы ком|Ручъы комæй]] [[Плитæ|Плиты]] чызг. Дзалайæн Плиты чызгæй райгуырд æртæ фырты: Ахмæт, Тома, Хъайсын. Дзалайы фырты фырттæ (Ахмæт æмæ Томайы фырттæ) сæ мыггаг сæ фыды номæй ракодтой Дзалатæ. Дзалатæ цардысты [[Туалгом|Туалгомы]] Гуыркъуымты арф комы. Уырдыгæй сæ иутæ алыгъдысты [[Цъæйы ком|Цъæймæ]], стæй Цъæйæ та æрбафтыдысты [[Дыгургом|Дыгургоммæ]]. Сæ иу æфсымæр æрцард [[Гæлиат|Гæлиаты]], иннæтæ [[Æхсæрысæр|Æхсæрысæры]], [[Мустыздæх]]ы æмæ æндæр рæтты. == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=67}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Дзалатæ|*]] a2sltrori7msxorcezf4lqpzos4jn8e 0 50207 588053 553657 2025-07-06T16:14:08Z Taamu 795 588053 wikitext text/x-wiki '''Кацантæ''' ({{lang-ru|Кацановы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Истори == Кацантæ цæрынц [[Хъарман-Сындзыхъæу]]ы. Сæ фыццаг мыггаг уыд [[Милдзыхтæ]]й. Фæстæдæр Милдзихæн йæ фыртты нæмттæй фæзынди мыггæгтæ: Кацантæ, [[Коцойтæ]], [[Гæлæбутæ (мыггаг)|Гæлæбутæ]].<ref>Таурæгъ ныффыста [[Æлборты Барысби|Æлборты Б.]], ис ЦИГСИИ-ы архивы, ф. 19, оп. 1, д. 137.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=103}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=82}} == Æрвитæнтæ == * [https://www.youtube.com/watch?v=NSUXXoSO7CY Кацанти кувд] (17.10.2022) {{къæртт-ирон}} [[Категори:Кацантæ|*]] n9prwz45vtf8is8euyn77c69y1ha4ab 0 50252 588031 478890 2025-07-06T15:37:00Z Taamu 795 588031 wikitext text/x-wiki '''Байсонгъуртæ''' кæнæ '''Байсонгъуыртæ'''<ref>[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Байсонгуровы, Байсангуровы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Байсонгъуртæ|*]] 415z62md0y2opd3nprkubjdctbaanqt 0 50281 588022 584578 2025-07-06T15:24:16Z Taamu 795 588022 wikitext text/x-wiki {{Ирон мыггаг | Ирон ном = Дзылыхтæ | Дыгурон ном = Дзилихтæ | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу = | Кæм цардысты = [[Гæлиат]], [[Къæмынтæ]] | Commons = }} '''Дзылыхтæ'''<ref>[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref>, дыгуронау '''Дзилихтæ'''<ref>Гецати Афæхъо. Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу, Алания, 1999 — 389 ф.</ref> ({{lang-ru|Дзилиховы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Дзылыхтæ|*]] 6qbh12kgszsoin69pq0rnn1vfg6jfjz 0 50342 588051 508309 2025-07-06T16:12:40Z Taamu 795 588051 wikitext text/x-wiki '''Гуссаутæ''' ({{lang-ru|Гуссаовы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Истори == Мыггагон таурæгъмæ гæсгæ, сæ фыдæл Гæлæу царди [[Гæлиат]]ы. Йæ фæдонтæ раивтой цалдæр фæлтæры. Гæуыс — Мылдзыг — Гуссау — Тæккуыз — Баккуыл — Саг — Бырнац — Джедж — Хуйман — Бысал — Байс. Гæлæуы цоты нæмттæй рацыдысты мыггæгтæ: Гуыссаутæ, [[Толастæ]], [[Гусситæ]], [[Дзилихтæ]], [[Аппитæ]], [[Джыбызтæ]], [[Кацантæ]], [[Коцойтæ]], [[Джеджетæ]], [[Гæлæбутæ (мыггаг)|Гæлæбутæ]].<ref>Таурæгъ ныффыста [[Цагъаты Анастасия|Цагъаты А.]], æвæрд ис ЦИГСИИ-ы архивы, оп. 1, п. 144.</ref> == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=75}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=61}} * {{Чиныг|автор=Гецати Афæхъо|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Алания|год=1999|страницы=297}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гуссаутæ|*]] fvejlfqh6p1i8rm9lli3kr745gcb3v1 0 50370 588045 508315 2025-07-06T16:08:46Z Taamu 795 588045 wikitext text/x-wiki '''Гæдзаутæ''' ({{lang-ru|Гадзаовы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Истори == Гæдзау уыд [[Булацатæ|Булацаты]] мыггагæй, царди [[Тырсыйы ком]]ы. Иу дуджы сæ хъæуы кæимæдæр [[Туджджын|фæтуджджын]], ралыгъд [[Дыгургом]]мæ æмæ æрцард [[Гæлиат]]ы хъæуы. Гæдзауæн уыд æфсымæр Годыз. Уый дæр цард Гæлиаты. Æфсымæртæ раздæр хастой сæ мыггæгты ном Гæдзаутæ-Годызитæ. Уыдонæн, дам, сæ иуы фырт хуынди Сымæ, æмæ уый номæй дæр рацыд мыггаг. Ацы мыггæгтæ дæр фæлыгъдысты быдыры хъæутæм æмæ горæттæм. Гæдзаутæн сæ фыдæл уыд Уыз. Гæдзауты æддейæ ма Уызæй равзæрдысты ахæм мыггæгтæ: [[Сыметæ]], [[Езетæ]], [[Къостæ]], [[Хабитæ]], [[Тахунтæ]], [[Джерытæ]], [[Къорнатæ]], [[Годизтæ]], [[Елехъотæ]]. Гæдзаутæ æмæ Сыметæ цардысты [[Къора (Дыгуры район)|Къора]] æмæ [[Мæздæг|Мæздæджы]]. == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=70}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=57}} * {{Чиныг|автор=Гецати Афæхъо|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Алания|год=1999|страницы=288–289}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гæдзаутæ|*]] 5d0w2s0qxwzdh09df8jxfpor6s1h40n 0 50882 588044 508283 2025-07-06T16:07:26Z Taamu 795 588044 wikitext text/x-wiki '''Бæлæутæ''' ({{lang-ru|Балаовы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Истори == Рагон таурæгътæм гæсгæ, Каса, Бæлæу, Бичил, Бигъа, Джикка, Уани æмæ Кусай уыдысты æфсымæртæ, цардысты [[Куырттаты ком]]ы, [[Цымыти (Алагиры район)|Цымытийы]] хъæуы (Цмийы доны рахиз фарс). Каса Цымытийы [[мæсыг]] самадта æмæ дзы бирæ фæцард, стæй алыгъд [[Чырыстонхъæу]]мæ. Иннæ дыууæ æфсымæры: Бæлæу æмæ Бичил хуыздæр цардагур æрбафтыдысты [[Дыгургом]]мæ. Бæлæу æрцард [[Гæлиат]]ы, Бичил та — [[Тъæпæн Дыгур]]ы. Бæлæу Гæлиаты бинонтæ скодта æмæ йæ цоты йæхи номыл — Бæлæутæй ныффыста. Бæлæутæй бирæтæ ралыгъд Гæлиатæй [[Сырх Дыгур]]мæ. == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=49}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=41}} * {{Чиныг|автор=Гецати Афæхъо|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Алания|год=1999|страницы=283–284}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Бæлæутæ|*]] 737c2r5cs0qcgc4mmcj7lgql47twa8e 0 50908 588050 583985 2025-07-06T16:11:41Z Taamu 795 588050 wikitext text/x-wiki '''Гасынтæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> кæнæ '''Гасинтæ'''<ref name="Гецати Афæхъо">{{Чиныг|автор=[[Гецати Афæхъо]]|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Ир|год=2019|страниц=383}}</ref> ({{lang-ru|Гасиновы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гасынтæ|*]] i4152y71k4goppp5fasb0k2ry6ufkjx 0 51055 588038 508287 2025-07-06T15:51:40Z Taamu 795 588038 wikitext text/x-wiki '''Чекойтæ''' ({{lang-ru|Чекоевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Истори == Аци муггаги фиддæл Чеко, дан, исæнтæстæй [[Уæллагири ком]]и, [[Ход]]и гъæуи. Адтæй, [[Ос-Бæгъатæр]]и къабазæй ка исæнтæстæй, уæхæн лæг. Æ муггаг конд адтæй æхе номбæл Чеко — Чекойтæбæл. Хæстæг æрваддæлтæбæл син нимад цæунцæ: [[Тедтойтæ]], [[Хъайтыхътæ|Хъайтухътæ]], [[Бадриатæ]] æма [[Ходтæ]] (сæ тæккæ хæстæгдæр Тедтойти муггаг). == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=191}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=149}} * {{Чиныг|автор=Гецати Афæхъо|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Алания|год=1999|страницы=341, 354–355}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Чекойтæ|*]] lc2fwfp3om8qve0dlhhzbga9rtwvahz 0 51166 588046 508279 2025-07-06T16:09:05Z Taamu 795 588046 wikitext text/x-wiki '''Гагкотæ''' кæнæ '''Гакойтæ''' ({{lang-ru|Гагкоевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Истори == Таурæгъмæ гæсгæ, ацы мыггæгтæн сæ фыдæл уыд Хъибил (йæ фыды ном æмæ йын йæ мыггаг ничи зоны). Хъибилы цæуæты тыххæй ис дыууæ таурæгъы. Фыццаг таурæгъмæ гæсгæ, Хъибилæн уыд цыппар фырты: Гагко, Аппи, Густи æмæ Дзилих. Дыккаг таурæгъмæ гæсгæ, Хъибилæн уыд дыууæ фырты: Гагко æмæ Аппи. Уыдонæй сæ иуæн уыд дыууæ фырты: Густи æмæ Дзилих. Дыууæ таурæгъы дæр æвдисынц, Гагко, Аппи, Густи æмæ Дзилих Хъибилæй кæй равзæрдысты, уый. Хъибил æмæ йæ цот кæцæй æрбафтыдысты [[Гæлиат]]мæ, уый бæстон бæрæг нæу. Хъибилы фырттæ сæ нæмттæй скодтой мыггæгтæ æмæ Гæлиаты хъæуы фæзынд нæуæг мыггæгтæ: Гагкотæ, [[Дзилихтæ]], [[Аппитæ]] æмæ [[Густитæ]]. == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=64–65}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=68}} * {{Чиныг|автор=Гецати Афæхъо|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Алания|год=1999|страницы=291–293}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гагкотæ|*]] dml9j4xamqejt2863ybqxhsxb3emi2f 588047 588046 2025-07-06T16:09:47Z Taamu 795 588047 wikitext text/x-wiki '''Гагкотæ''' кæнæ '''Гакойтæ''', '''Гаккотæ'''<ref name="zak'on">Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд</ref> ({{lang-ru|Гагкоевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Истори == Таурæгъмæ гæсгæ, ацы мыггæгтæн сæ фыдæл уыд Хъибил (йæ фыды ном æмæ йын йæ мыггаг ничи зоны). Хъибилы цæуæты тыххæй ис дыууæ таурæгъы. Фыццаг таурæгъмæ гæсгæ, Хъибилæн уыд цыппар фырты: Гагко, Аппи, Густи æмæ Дзилих. Дыккаг таурæгъмæ гæсгæ, Хъибилæн уыд дыууæ фырты: Гагко æмæ Аппи. Уыдонæй сæ иуæн уыд дыууæ фырты: Густи æмæ Дзилих. Дыууæ таурæгъы дæр æвдисынц, Гагко, Аппи, Густи æмæ Дзилих Хъибилæй кæй равзæрдысты, уый. Хъибил æмæ йæ цот кæцæй æрбафтыдысты [[Гæлиат]]мæ, уый бæстон бæрæг нæу. Хъибилы фырттæ сæ нæмттæй скодтой мыггæгтæ æмæ Гæлиаты хъæуы фæзынд нæуæг мыггæгтæ: Гагкотæ, [[Дзилихтæ]], [[Аппитæ]] æмæ [[Густитæ]]. == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=64–65}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=68}} * {{Чиныг|автор=Гецати Афæхъо|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Алания|год=1999|страницы=291–293}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гагкотæ|*]] na1zshem3dvbr8sykj4mnbxe8se2l4x 588048 588047 2025-07-06T16:09:54Z Taamu 795 588048 wikitext text/x-wiki '''Гагкотæ''' кæнæ '''Гакойтæ''', '''Гаккотæ'''<ref name="zak'on">Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд</ref> ({{lang-ru|Гагкоевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Истори == Таурæгъмæ гæсгæ, ацы мыггæгтæн сæ фыдæл уыд Хъибил (йæ фыды ном æмæ йын йæ мыггаг ничи зоны). Хъибилы цæуæты тыххæй ис дыууæ таурæгъы. Фыццаг таурæгъмæ гæсгæ, Хъибилæн уыд цыппар фырты: Гагко, Аппи, Густи æмæ Дзилих. Дыккаг таурæгъмæ гæсгæ, Хъибилæн уыд дыууæ фырты: Гагко æмæ Аппи. Уыдонæй сæ иуæн уыд дыууæ фырты: Густи æмæ Дзилих. Дыууæ таурæгъы дæр æвдисынц, Гагко, Аппи, Густи æмæ Дзилих Хъибилæй кæй равзæрдысты, уый. Хъибил æмæ йæ цот кæцæй æрбафтыдысты [[Гæлиат]]мæ, уый бæстон бæрæг нæу. Хъибилы фырттæ сæ нæмттæй скодтой мыггæгтæ æмæ Гæлиаты хъæуы фæзынд нæуæг мыггæгтæ: Гагкотæ, [[Дзилихтæ]], [[Аппитæ]] æмæ [[Густитæ]]. == Литературæ == * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Дзæуджыхъæу|издательство=Ир|год=2005|страницы=64–65}} * {{Чиныг|автор=[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]]|заглавие=Ирон мыггæгтæ|место=Цхинвал|издательство=«Республика»|год=2017|страницы=68}} * {{Чиныг|автор=Гецати Афæхъо|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Алания|год=1999|страницы=291–293}} == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гагкотæ|*]] 5qjoxqqf1sc1658q2mgoql4wc3ehcw1 0 51841 588093 551068 2025-07-07T11:05:18Z Taamu 795 588093 wikitext text/x-wiki {{Фыссæг | имя = | оригинал имени = {{lang-ru|Иван Андреевич Крылов}} | изображение = | ширина = | описание изображения = | имя при рождении = | дата рождения = | место рождения = | дата смерти = | место смерти = | гражданство = | род деятельности = | годы активности = | направление = | жанр = | язык произведений = | викисклад = | викитека = }} '''Крылов Иван Андрейы фырт''' ({{lang-ru|Иван Андреевич Крылов}}) — уырыссаг {{публицист|Уæрæсейы|XIX æнусы}}, басняфæлдисæг, {{поэт|Уæрæсейы|XIX æнусы}}, сатирикон-рухсадон журналты рауадзæг. Хъуыстгонд фылдæр у йæ 236 [[басня]]йы руаджы, уыдон нырид йæ царды рæстæг рацыдысты фараст æмбырдгондæй. Крыловы ацы сфæлдыстадон бынтæ арæзт сты куыд хæдхуыз фыстытæй, афтæ [[Лафонтен, Жан де|Лафонтены]] фæлгуыст басняты сюжеттæй. Крыловы баснятæй бирæ разæгъæнтæ систы «рæстдзæф» ныхæстæ. == Сабийы æмæ æвзонджы бонтæ == Æрхъулагонд Оренбурджы æххормаг рæстæг æрлæууыд, хæлц сабитæн дæр нал фаг кодта. Уыцы уавæр гыццыл Крыловыл тынг ратавта, æмæ йæ царды кæронмæ уыд уыцы тæлмæны бархъомысы. Рагсабидуджы цытæ бавзæрста, уыдæтты психологион фæстиуджытæ (фæстæдæр терминологийы уыцы уавæр схуыдтаиккой «блокадникы синдром»), вæццæгæн дзуапп дæттынц И.А. Крыловæн уæрæх чи айхъуыст, йæ æмдуггæгтæн æдзух хъазгæмхасæны хъул чи уыд, уыцы æнæхуыххæлдзинадæн. [[Пугачёвы растад]] сабыр кæнгæйæ лæгдзинад равдисгæ йæ фыд, уый хъауыджыдæр, нæдæр хорзæхджын, нæдæр чинæй уæлдæргонд æрцыд. Йæ куыстæй куы суæгъд, уæд граждайнаг службæмæ бацыд, æмæ æд ус, æд дыууæ фырты — Иван æмæ Левимæ, æрцард Тверы. Магистраты сæргълæууæджы хæсад æфтиагджын нæ разынд, бинонтæ мæгуырæй цардысты. 1778-æм азы фыд амард, идæдз æмæ сывæллæтты финансон уавæр та ноджы фæкарздæр. Иванæн хорз ахуырад райсыны гæнæнтæ нæ уыд. Фæлæ йæ фыдæй, цыма йын бынуагъд æрцыд, афтæ райста кæсынмæ стыр уарзондзинад. Уыцы уагъд æууæлмæ ма фыд бафтыдта егъау, чингуытæй дзаг чырын. Крыловты бонджын сыхæгтæ Иванæн бар радтой сæхи сывæллæттæн цы францаг æвзаджы урочытæ лæвæрд цыдысты, уыдонмæ цæуын. Тверы губернаг магистрат, йæ фыды раздæрон куысты бынат, лæппуйы æрфидар кодта дæлканцеляристæй. Бинонтæн æхца тыххæй- фыдæй фаг кодта цæрын æмæ хæрынæн. Фондз азы фæстæ идæдз æд сывæллæттæ араст Бетъырбухмæ пенси, æмæ хистæр фыртæн куысты бынат курæг. Иван уæд ног хæсадыл æрфидар — райсдæуыд къазнайы палатæмæ дæлбардзырдон лæггадгæнæгæй. Æрыгон Крылов, систематиконæй ницавæр ахуырад райсгæйæ, хъæддыхæй архайдта хæдахуыр кæныныл. Бирæ каст, йæхи гъæдæй ахуыр кодта алыгъуызон музыкалон цæгъдæнгæрзонтыл. 15 аздзыдæй ма чысыл комикон оперæ «Кофейницæ» дæр ныффыста, цыргъзонд куплеттæй йæ баххæст кæнгæ. Йæ уыцы æвзонгон уацымыс химæ æркæсын кодта ирд, хъæздыг æвзагæй — уый та фыццаг фæд авæрæг фæлдисæг бакуыста хуымæтæг адæмы астæуты армукъаты æмæ æндæр хуымæтæг адæмон зырхæнты цъилдух кæнгæйæ. Мæгуыр цард хорз кæм вæййы, фæлæ уыйы ’руаджы хорз зонгæ уыд мæгуыр адæмы цард æмæ удыскондимæ — фæстæдæр уый тынг сахадыдта йæ сфæлдыстады. Иван Бетъырбухмæ куы аивта, раст уыцы рæстæг сахары байгом рæувадат, иумæйаг театр дæр. Æрыгон лæппу, æдзух аивады фæдтæ смудынмæ цæрдæгарæхтæй, уайтагъд уым балæууыд æмæ ма кæцыдæр актёртимæ дæр фæзонгæ ис. Уый фæстæ райдыдта уыцы театры цæрайæ цæрын. Фæлæ уый хыгъд йæ ног къазнайы службæйы карьерæ аразын уый бæрц йæ зæрдæмæ нæ иста. Уымæ гæсгæ æвзонг службæгæнæг 18-аздзыдæй отставкæмæ ныкъкъуырдта æмæ бавнæлдта литературон куыстмæ. Фыццаг æм æнтыст æмгæрон дæр нæ цыд. Йæ «Филомела», классикты фæзмгæйæ фыст трагеди, кæмдæрты талант æмæ сæрибайраг хъуыдыйæ цух нæ уыд, фæлæ литературон критикон цæстæнгасæй кæсгæйæ лæмæгъ фæлдисонд разынд. Фæлæ æрыгон литератор уыромынарæзт нæ уыд — трагедийы фæстæ рахал кодта цалдæр комедийы: «Бешеная семья», «Проказники», «Сочинитель в прихожей» æмæ æнд. Уыдон дæр, кæд æмæ кæсджыты æмæ критикты æвастхъæртæ æмæ скъæфгæ цин нæ расайдтой, уæддæр «Филиомелæ»-имæ абаргæйæ дзæвгар фæхæрзгъæддæр сты. == Фыццаг мыхуыр == Иван Алексейы фырт Крыловы фыццаг мыхуыры цау æрцыд 1786-æм азы декабры, фæсгуыхт журнал «Лекарство от скуки и забот». Фёдор Туманский цы мыхуырвæрæз уагъта, уым равæрдæуыд эпиграммæ, йæ бафыст та уыдис хæрзцыбыр — «И.Кр». Йæ фыццаг рæнхъытæ ахæмтæ уыдысты: :: «Ты здравым хвалишься умом везде бесстыдно, :: Но здравого ума в делах твоих не видно». Фыццаг баснятæ та, ацы хатт æнæ бафыстæй, анонимонæй, фæзындысты 1788-æм азы журнал «Утренние часы»-йы сыфтыл. Æртæ уацмысы — «Стыдливый игрок», «Судьба игроков» æмæ «Новопожалованный осёл» зæгъæн ис æмæ кæсджыты нæ бацагайдтой. Критиктæ дæр сæм сæ цæст не ’рдардтой. Уыдысты сарказм æмæ туагæй йæмыдзаг, рæхойæг, фæлæ цын дæсныйад нырма дæр нæ фаг кодта. == Баснятæ == 1805-æм азы Крылов уыд Мæскуыйы æмæ Дмитриев И.И-йæн равдыста Лафонтены дыууæ басняйы уырыссагмæ тæлмæцтæ. Уыдысты «Дуб и Трость» æмæ «Разборчивая невеста». Лобановы ныхæстæм гæсгæ Дмитриев баснятæ бакаст æмæ Крыловмæ баздæхт: «Это истинный ваш род; наконец, вы нашли его». Крылов кæддæриддæр Лафонтены (кæнæ Фонтены, йехирдыгонау æй куыд хуыдта) уарзта æмæ, фæстæдæйрон дам-думтæм гæсгæ, хæрз æвзонгæй йæ тыхтæ ацы авторы сфæлдыстад тæлмацгæныны æвзæрста. Уыцы рæстæг баснятæ æмæ [[æмбисæндтæ]] модæйы сты, æмæ, гæнæн ис, Крылов уыцы рæстæг фæлвæрдта æрмæст тæлмац нæ, фæлæ ма Лафонтены æрмæг интерпретаци кæнын дæр. Хуымæтæг адæмон æвзаджы замманай дæсны, кæддæриддæр йæ хъуыды аполоджы пластикон формæйы равдисынæввонг, хъазгæмхасæн хуынджылæджы æмæ пессимизмы апологет Крылов æцæгæй дæр цыма раст баснятæ фыссынæн фæлдыст æрцыд, фæлæ, уæддæр, ныр дæр ма æххæстæй нæма раздæхт ацы сфæлдыстадон формæмæ; 1806-æм азы ныммыхуыр кодта æрмæст æртæ басняйы! 1807-æм азы фæзындысты йæ æртæ пьесæйы, уыдонæй дыууæ, Крыловы сатирикон дæсныйадæн дзуапп кæй лæвæрдтой, уыымæ гæсгæ сценæйыл тынг æнтыстджынæй æвæрд æрцыдысты. Уыдон уыдысты «Модная лавка» æмæ «Урок дочкам» (афæстаг уæгъдæй рафæзмыдта Мольеры «Смешные жеманницы»-йы сюжет). Дыууæ амынд пьесæйы сюжет дæр æнгæстæ рауад, æмæ уæды рæстæджы царды æууæлтæ æвдыста — уацмыстæ худтысты уæрæсейаг æхсæнад францаг æгъдæуттæ куырмфæзмыд кæй кодта, ууыл. (Уыимæ худæг у æмæ дзы иу пьесæ йæхæдæг францаг Мольеры мотивтæ кæй рафæзмыдта). == Мæлæт æмæ зианбавæрд == Иван Крылов фæзиан 1844-æм азы 9 (21) ноябры. Æфснайд æрцыд 13 (25) ноябры Алексадр Невскийы лаврæйы Тихвинаг уæлмæрдты. Зианы бон Крыловы æмбæлттæ æмæ зонгæтæ хъæргæнæн фыстæгтимæ райсой йæ басняты фæйнæ тома дæр. Чингуыты сæйраг фарсыл, маройджын мæскъы бын фыст уыд: «Приношение на память об Иване Андреевиче, по его желанию». Зиан хæппол рауад. Граф Орлов, паддзахады номдзыддæр адæмæн сæ иу, чырыны бын йæхæдæг бацыд, студенттæй иуы ассонгæ, æмæ табæт хаста. Ис ахæм дзырддзæугæ думтæ, Крылов, зæгъгæ, æгæр бахæргæ тъæнгæздыхтæй фæзиан. Фæлæ æцæгæй та йæ мæлæты аххоссаг уыд дыууæварсон пневмонийæ. == Уацмыстæ == * Алкид * Апеллес и ослёнок * Бедный богач * Безбожники * Белка (известны две басни про белку) * Богач и Поэт * Бочка * Бритвы * Булат * Булыжник и Алмаз * Бумажный змей * Василёк * Вельможа * Вельможа и Поэт * Вельможа и Философ * Водолазы * Водопад и Ручей * Волк и Волчонок * Волк и Журавль * Волк и Кот * Волк и Кукушка * Волк и Лисица * Волк и Мышонок * Волк и Пастухи * Волк и Ягнёнок * Волк на псарне * Волки и Овцы * Ворона * Ворона и Курица * Ворона и Лисица * Воронёнок * Воспитание Льва * Голик * Госпожа и две Служанки * Гребень * Гуси * Два голубя * Два Мальчика * Два Мужика * Две бочки * Две Собаки * Демьянова уха * Дерево * Дикие Козы * Дуб и трость * Заяц на ловле * Зеркало и Обезьяна * Змея * Змея и Овца * Камень и Червяк * Квартет * Клеветник и Змея * Колос * Комар и Пастух * Конь и Всадник * Кот и Повар * Котёл и Горшок * Котёнок и Скворец * Кошка и Соловей * Крестьяне и Река * Крестьянин в беде * Крестьянин и Змея * Крестьянин и Лисица * Крестьянин и Лошадь * Крестьянин и Овца * Крестьянин и Работник * Крестьянин и Разбойник * Крестьянин и Собака * Крестьянин и Смерть * Крестьянин и Топор * Кукушка и Горлинка * Кукушка и Петух * Кукушка и Орёл * Купец * Лань и Дервиш * Ларчик * Лебедь, Рак и Щука * Лев * Лев и Барс * Лев и Волк * Лев и Комар * Лев и Лисица * Лев и Мышь * Лев и Человек * Лев на ловле * Лев состарившийся * Лев, Серна и Лиса * Лещи * Лиса * Лиса-строитель * Лисица и Виноград * Лисица и Куры * Лисица и осёл * Лисица и Сурок * Листы и Корни * Лжец * Любопытный * Лягушка и Вол * Лягушка и Юпитер * Лягушки, просящие царя * Мальчик и Змея * Мальчик и Червяк * Мартышка и очки * Медведь в сетях * Медведь у Пчёл * Мельник * Механик * Мешок * Мирская сходка * Мирон * Мор Зверей * Мот и Ласточка * Музыканты * Муравей * Муха и дорожные * Муха и Пчела * Мыши * Мышь и Крыса * Обед у медведя * Обезьяна * Обезьяны * Обоз * Овцы и Собаки * Огородник и Философ * Оракул * Орёл и Крот * Орёл и Куры * Орёл и Паук * Орёл и Пчела * Осёл * Осёл и Заяц * Осёл и Мужик * Осёл и Соловей * Откупщик и Сапожник * Охотник * Павлин и соловей * Парнас * Пастух * Пастух и море * Паук и Пчела * Петух и Жемчужное зерно * Пёстрые овцы * Пловец и Море * Плотичка * Подагра и Паук * Пожар и Алмаз * Похороны * Прихожанин * Прохожие и Собаки * Пруд и Река * Пустынник и Медведь * Пушки и Паруса * Пчела и Мухи * Разборчивая невеста * Раздел * Роща и огонь * Ручей * Рыбья пляска * Рыцарь * Свинья * Свинья под Дубом * Синица * Скворец * Скупой * Скупой и Курица * Слон в случае * Слон и Моська * Слон на воеводстве * Собака и Лошадь * Собака, Человек, Кошка и Сокол * Собачья дружба * Совет Мышей * Сокол и Червяк * Соловьи * Сочинитель и разбойник * Старик и трое молодых * Стрекоза и Муравей * Тень и Человек * Троежёнец * Тришкин кафтан * Трудолюбивый Медведь * Туча * Филин и Осёл * Фортуна и Нищий * Хмель * Хозяин и Мыши * Цветы * Червонец * Чиж и Ёж * Чиж и Голубь * Щука и Кот * Щука и мышонок * Щука * Ягнёнок == Æндæртæ == *1783 — «Кофейница» (опубл. 1869, либретто комической оперы) *1786 — «Бешеная семья» (комедия) *1786—1788 — «Сочинитель в прихожей» (опубл. 1794, комедия) *1786—1788 — «Проказники» (опубл. 1793, комедия) *1786—1788 — «Филомела» (опубл. 1793, трагедия) *1788 — «Американцы» (комедия, совместно с А. И. Клушиным) *1792 — «Каиб» (сатирическая повесть) *1792 — «Ночи» (сатирическая повесть; незакончено) *1798—1800 — «Трумф» («Подщипа»; опубл. 1859; распространялась в рукописных списках) *1801 — «Пирог» (опубл. 1869, комедия) *1806 — «Модная лавка» (комедия) *1807 — «Урок дочкам» (комедия) *1807 — «Илья-богатырь» (комедия) == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} == Æрвитæнтæ == * [http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/2008/5/Erofeeva/ Ерофеева Н. Е. «Урок дочкам» И. А. Крылова: жанр комедии «урока»] * [http://www.krilov.ru/ Иван Андреевич Крылов. Басни, стихи, библиография, жизнь, воспоминания современников, рисунки] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140302133654/http://www.krilov.ru/ |date=2014-03-02 }} * [http://www.rvb.ru/18vek/krylov/ Полное собрание сочинений (Гослитиздат, 1945—1946 гг., 3 тома) на сайте русской виртуальной библиотеки] * [http://funeral-spb.narod.ru/necropols/tihvinskoe/tombs/krilov/krilov.html Крылов Иван Андреевич (1769—1844)] * Алабин П. [http://memoirs.ru/files/Alabin_RA68.rar К биографии И. А. Крылова] // [[Русский архив]], 1868. — Изд. 2-е. — М., 1869. — Стб. 860—866. * Кеневич В. [http://www.memoirs.ru/rarhtml/1497Kenevic_RA68.htm Лев Андреевич Крылов (брат баснописца)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190916132400/http://www.memoirs.ru/rarhtml/1497Kenevic_RA68.htm |date=2019-09-16 }} // Русский архив, 1868. — Изд. 2-е. — М., 1869. — Стб. 239—266. * [http://memoirs.ru/texts/RasKr_RS70_2.htm Рассказы об И. А. Крылове / Сообщ. В. Ф. Кеневич, С. А. Соболевский // Русская старина, 1870. — Т. 2. — Изд. 3-е. — СПб., 1875. — С. 626—627.] * [http://www.hse.ru/news/communication/136410861.html Е. Лямина: как, когда и почему Иван Андреевич Крылов стал «дедушкой Крыловым»?] — лекторий НИУ ВШЭ. * [http://онлайн-читать.рф/крылов.html Басни И. А. Крылова с иллюстрациями] [[Категори:Фысджытæ алфавитмæ гæсгæ]] [[Категори:Уæрæсейы империйы фысджытæ]] [[Категори:Мæскуыйы чи райгуырдис, уыдон]] [[Категори:Бетъырбухы чи амардис, уыдон]] eb0hsye06nnfda3lgb8ait0407ow8wk 0 51867 588094 515665 2025-07-07T11:05:35Z Taamu 795 588094 wikitext text/x-wiki {{Ахуыргонд |Имя = Вардан Аревелци |Оригинал имени = |Изображение = |Ширина = |Описание изображения = |Дата рождения = |Место рождения = |Дата смерти = |Место смерти = [[Хор Вирап]] |Гражданство = |Научная сфера = историк, географ, философ, тæлмацгæнæг |Место работы = |Учёная степень = |Учёное звание = |Альма-матер = |Научный руководитель = |Знаменитые ученики = [[Геворг Скевраци]], [[Ованес Ерзнкаци]], [[Есаи Нчеци]], [[Нерсес Мшеци]] |Известен как = |Награды и премии = |Роспись = |Ширина росписи = |Сайт = }} '''Варда́н Аревелци́''' ({{Lang-hy|Վարդան Արևելցի}} — ''Стыр Варда́н''; райгуырдис [[1198-æм аз|1198]] азмæ ’ввæхс Бардзраберды, [[Киликийы сомихаг паддзахад|Килики]] — амардис [[1271-æм аз|1271-æм азы]] Хор Вирапы) — [[Сомихаг адæм|сомихаг]] историк, географ, философ, æвзагзонæг, тæлмацгæнæг, педагог æмæ æхсæнадон архайæг. == Биография == [[Файл:Khoranashat-raffi_kojian-DCP_5296.jpg|галиу|мини|250x250пкс|Хоранашаты моладзандон]] Вардан Аревелци райгуырдис [[Киликийы сомихаг паддзахад|Киликийы]]. Райдиан ахуыр райста уым, моладзандон Нор Гетикы, йæ ахуыргæнæг уыдис Мхитар Гош. Йæ ахуыр адард кодта Тавушы, Хоранашаты моладзандоны, уым йæ ахуыргæнæг уыдис [[Ванакан Вардалет]]<ref name="Robert W. Thomson">Robert W. Thomson. Vardan Arevelc'i // Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. (1200-1350) / Edited by David Thomas and Alex Mallett. — BRILL, 2012. — Vol. 4. — P. 443-447.</ref>, уымæй Вардан ахуыр кодта грамматикæ, чырыстон дин, чиныг аразыны хъуыддаг. Йæ мадæлон æвзаджы йеддæмæ зыдта грекъаг, сириаг, персайнаг æвзæгтæ дæр, латынь æмæ иврит. Вардалеты къапхан куы райста, уæдæй фæстæмæ архайда иртасæн куыстытыл. Вардан бындур сæвæрдта Сыгъдæг Андрейы номыл моладзандоны скъолайæн, амыдта дзы 1235—1239 æмæ 1252—1255 азты. 1239-æм бабæрæг кодта [[Иерусалим]]. Фæстæмæ куы цыдис, баззадис Киликийы, иу-цалдæр азы дзы цардис 1243-æм азы онг æмæ ссыдис Сомихмæ. Архайдта йæ дуджы уæлдæр политикæйы дæр, 1264 азы æрвыст æрцыдис [[Тебриз|Тебризмæ]], фебæлди дзы мангойлаг æлдæр Хулагуимæ, ныхас цыдис Сомихы хъалон исыны тыххæй. Амардис Хор Вирапы моладзандоны, уым ныгæд æрцыдис. == Уацмыстæ == [[Файл:«Толкование грамматики» Вардана Аревелци.jpg|thumb|right|180px|Аравелцийы «Грамматикæйы æмбарынгæнæн», нырыккон рауагъд]] Вардан Аревелци хъæздыг зонадон æмæ литературон бынтæ ныууагъта — 120 уацмысæй фылдæр. Йæ «Псалтиры æмбарынгæнæн», «Ссæдз пехуымпары æмбарынгæнæн» æмæ иннæ чингуытæ æвдисынц йæ заманы дунеæмбарынады алыхуызон аспекттæ, ис дзы сомихаг адæмы астæузаманы уæвары тыххæй хъæздыг æвдисæнтæ. Канд йæхи чингуытæ нæ фыста, фæлæ ма тæлмац кодта æндæр æвзæгтæй: 1248 азы рухс федта Михаил Сириаджы «Хроникæ»-йы йæ тæлмац<ref name="Robert W. Thomson"/>. === «Иумæйаг истори» === [[Файл:Khor_Virap_Monastery4.jpg|рахиз|мини|240x240пкс|Хор Вирапы моладзандон, ам Аревелци йе скъолайы бындур сæвæрдта æмæ ныффыста «Иумæйаг истори»]] Вардан Аревелцийы сæйраг уацмысыл нымад у йæ «Иумæйаг истори», уымæй афæлвæрдта Сомихы истори æнæхъæнæй афыссын. Чиныджы ис 100 сæры æмæ разныхас. Астæузаманы иннæ ахæм чингуыты хуызæн, «Иумæйаг истори» райдайы рагон таурæгътæй, суанг ма Вавилоны мæсыг аразыны хабарæй æмæ фæвæййы 1267-æм азыл, католикос Костандин I Бардзрабердци куы амардис, ууыл. Уæлдай ахсджиагдæр сты XIII æнусы тыххæй æвдисæнтæ,<ref name="Robert W. Thomson"/> — автор куы цардис, уыцы рæстæг. Аревелцийы «Истори» у ахсджиаг ратæдзæн [[Фæскавказ|Фæскавказмæ]] тæтæр-мангойлаг бабырсты тыххæй<ref>Bayarsaikhan Dashdondog. The Mongols and the Armenians (1220-1335). — BRILL. — 2010. — P. 14.</ref>, манголты хъалонты политикæ куыд уыдис, Хулагуидты паддзахад цы уыдис, куыд уыдысты мангойлаг-сомихаг æххæстдзинæдтæ, æппæт уыдæттыл. Чиныг мыхуырæй рацыдис М. Эмины редакцийы 1861 азы. Уыцы иу аз Эмин бацæттæ кодта чиныгæн йæ уырыссаг тæлмац. Иуæй-иу скъуыддзæгтæ мыхуырæй цыдысты францаг (Э. Дюлорие — 1860, И. Мюллер — 1927) æмæ туркаг æвзагыл (Г. Андреасян — 1937). Цы ратæдзæнты бындурыл Аревелци фыста йæ истори, уыдысты сомихаг историктæ: [[Агатангелос]], Зеноб Глак, Фавстос Бузанд, Корюн, [[Мовсес Хоренаци]], Егише, Лазарь Парпеци, Иоанн Мамиконян, Себеос, Гевонд, Мовсес Каганкатваци, Ованес Драсханакертци, Товма Арцруни, Степанос Таронаци, Ухтанес, Матвей Эдесский, Григор Ерец, Самуел Анеци, Мхитар Анеци, Киракос Гандзакеци<ref name="Н. Эмин">Н. Эмин. Предисловие // [http://www.vostlit.info/Texts/rus11/Vardan/pred.phtml?id=237 Всеобщая история Вардана Великого]. — М., 1861.</ref>. Уый кæны иннæ сомихаг историктæн сæ чингуыты кой дæр, фæлæ ацы чингуытæ не ссардæуыдысты нырмæ: Шапух Багратуни («Сомихы истори»), Ованес Имастасер («Турчы равзæрды истори»), Ваграм Рабуни («Тæтæры равзæрды истори»)<ref name="Н. Эмин"/>. Цы иннæ бæстæты историкты кой кæны, уыдон сты: [[Иосиф Флавий]], [[Кесариаг Евсевий|Евсевий Кесарийский]] æмæ Сократ. === «Жхланк» === Астæузаманы сомихаг филологийы историйы сæрмагонд бынат ахсы Аревелцийы «''Жхланк''» — [[Энциклопеди|энциклопедион]] æмбырдгонд, астæусомихаг æвзагыл фыст, кæцы æмбарын кæны алыхуызон фарстатæ цæрæгойтæ æмæ зайæгойты тыххæй, адæймаг æмæ йæ сфæлдыстадон архайды тыххæй, æвзаг æмæ фыссынады тыххæй, музыкæйы тыххæй дæр. Ацы энциклопеди фыст æрцыдис паддзах Хетум I уынаффæмæ гæсгæ. «Жхланк» уыд астæузаманы Сомихы зындгонддæр чингуытæй иу. === «Грамматикæйы æмбарынгæнæн» æмæ «Ныхасы хæйтты тыххæй» === {| class="toccolours" cellspacing="5" style="float: left; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 85%; background:#FFE4B5; color:black; width:30em; max-width: 40%;" | style="text-align: left;" |Вардан Аревелци:''<br />'' «Фыццаг æнæхсæст æвзагæй фæзындысты фæлмæн [[бердзенаг]] æмæ хотыхджын [[Латинаг æвзаг|ромаг]], тызмæг гуннаг æмæ лæгъстæгæнæг сириаг, хъæздыг персайнаг æмæ рæсугъд [[алайнаг æвзаг|алайнаг]], хынджылæггæнæг [[готаг æвзаг|готаг]], арфхъæлæсон мысираг, хъæргæнæг индиаг дæр, æмæ æппæты аивдæр, æппæты адджындæр сомихаг æвзаг. Куыд алыхуызон ахорæнтæ æмæ картæ, æвзæгтæ кæрæдзийæн дæттынц рæсугъддзинад». |} Аревелци у дыууæ грамматикон уацмысы автор — «Грамматикæйы æмбарынгæнæн» æмæ «Ныхасы хæйтты тыххæй». Дыууæ чиныджы дæр фыст æрцыдысты уæды хуымæтæджы æвзагыл (астæусомихаг), кæй сæрыл æдзух уыдис Вардан. «Грамматикæйы æмбарынгæнæн» фыст æрцыдис Киликийы паддзах Хетум I амындмæ гæсгæ 1244—1246 азты æмæ у Фракиаг Дионисийы «Грамматикæ»-йы сомихаг тæлмацы æбмарынгæнæн чиныг. Уацмыс «Ныхасы хæйтты тыххæй» ({{Lang-hy|Վասն բանին մասանց}}) у сомихаг æвзаджы синтаксисы тыххæй. == Фиппаинæгтæ == {{Фиппаинæгтæ}} == Æддаг æрмæг == * {{Cite web|url=http://www.vostlit.info/haupt-Dateien/index-Dateien/V.phtml?id=2043|title=Вардан Великий|publisher=[[Восточная литература (сайт)|Восточная литература]]|accessdate=20 февраля 2011}} * География Вардапета Вардана / Критич. изд. А. Перперяна. — Париж, 1960. == Литературæ == * П. П. Айнтапян. Вардан Аревелци: йæ цард æмæ архайд. 1987 (сомихаг æвзагыл) [[Категори:Сомихы историктæ]] [[Категори:Астæузаманы ахуыргæндтæ]] httnq9jdml2pc8r0n8njfjj6yn7fp6k 0 51896 588095 510545 2025-07-07T11:05:46Z Taamu 795 588095 wikitext text/x-wiki {{Фыссæг | имя = Даянæ Тер Ованесян | оригинал имени = | изображение = | ширина = | описание изображения = | имя при рождении = | дата рождения = | место рождения = | дата смерти = | место смерти = | гражданство = | род деятельности = | годы активности = | направление = | жанр = | язык произведений = | викисклад = | викитека = }} '''Тер-Ованесян Ованесы чызг Даянæ''' ({{Lang-hy|Դայանա Տեր-Հովհաննիսյան}}; райгуырд [[1922-æм аз|1922-æм]] азы 21-æм майы, фæзиан [[2018-æм аз|2018-æм]] азы 1-æм мартъийы<ref>{{Cite web|url=https://mirrorspectator.com/2018/03/02/poet-diana-der-hovanessian-passed-away|title=Poet Diana Der-Hovanessian Passed Away|date=2018-03-02|website=The Armenian Mirror-Spectator|access-date=2018-03-03}}</ref>) — сомихаг-америкæйаг поэт, тæлмацгæнæг æмæ фыссæг. Йæ поэзийы фылдæр хай уыд нывондгонд Сомихæн æмæ [[сомихаг диаспорæ]]йæн. Ныффыста æмæ мыхуыры рауагъта фондз æмæ ссæдз чиныгæй фылдæр. == Цардафыст == Тер-Ованесян Ованесы чызг Даянæ райгуырд Вустеры сомихаг бинонты.<ref>{{чиныг|заглавие=Forgotten bread: first-generation Armenian American writers|издательство=Heyday Books|страницы=269|ссылка=https://books.google.com/books?id=6NBlAAAAMAAJ|язык=en|автор=Kherdian, David|год=2007}}</ref> Ахуырад райста Бостоны университеты англисаг æвзаджы специализацийы, стæй йæ ахуырад адарддæр кодта Гарварды университеты, ахуыр дзы кодта Роберт Лоуээлмæ<ref name=bouvard>{{чиныг|заглавие=Landscape and exile|издательство=Rowan Tree Press|страницы=164|ссылка=https://books.google.com/books?id=rUAJAAAAIAAJ|автор=Bouvard, Marguerite Guzman|год=1985}}</ref>. Сси америкæйаг литературæйы профессор Ереваны паддзахадон университеты æмæ сомихаг поэзийы профессор. Уыдис бирæ семинарты разамонæг, се ’хсæн уыдысты Бостоны университеты семинартæ, Бард-колледжы æмæ Колумбийы университеты. Уый йеддæмæ ма уыд хуынд поэт æмæ америкæйаг поэзийы лектор, сомихаг поэзийы тæлмацы. Ноджы ма фыста АИШ-ы æмæ фæсарæнты адæмы бартыл литературæ. Æртын азæй фылдæр уыд Ног Англисы поэзийы клубы президент, стæй та сси Колумбийы университеты тæмалмацгæнæн цæдисы уæнг. Куыста поэтæй Массачусеты скъолаты. Йæ поэзийы æртæ томы сомихаг æвзагмæ æрцыдысты тæлмацгонд æмæ сæ Ереваны мыхуыры рауагътой. Йæ уацмыстæ дæр тæлмацгонд сты бердзенаг, францаг æмæ румынаг æвгзæгтæм<ref>{{Шаблон:Cite news|url=https://armenianweekly.com/2018/03/02/diana-der-hovanessian-dispensing-grace/|title=Diana Der Hovanessian: Dispensing Grace|last=Hairenik|date=2018-03-02|work=The Armenian Weekly|language=en}}</ref>. Тер Ованесяны æмдзæвгæта мыхуыры цыдысты газетты «The New York Times», «Christian Science Monitor», «The Boston Globe», «Paris Review», «The Writer’s Almanac», «AGNI», «The American Poetry Review», «The Nation» æмæ бирæ æндæрты. == Хорзæхтæ == * Сыгъзæрин майдан Сомихы культурæйы министрадæй * Тæлмацы преми Месроб Мештоцы номыл (2003-æм аз) * Сомихы Национ Библиотекæйы майдан * Сомихы фыссæджыты цæдисы преми * Сыгъзæрин пъеро Ног Англисы фыссæджыты клубæй * Национ фыссæджыты цæдисы преми * Сыгъдæг Саакайы майдан * Патерсоны преми * Преми æхсæнадæмон поэтикон форумы публикацийы тыххæй * Преми QRL Colladay публикацийы тыххæй * Колумбийы университеты Сомих центры преми * Барселонийы Дунейы Преми * Бостоны университеты зынгæ ахуыргæнинаг * Америкæйаг поэтикон Цæдисы Мэри Кэролайн Девисы преми лирикон поэмæйы тыххæй * Ног Англисы Поэтикон Клубы Гретхен Уоррены номыл преми * Бирæ хорзæхтæ дунеон поэт-нарративвисты орденæй == Хайон библиографи == * Куыд равзæрдауа хи ивгъуыд афон (1978-æм аз) * Æрбад мæ цуры æмæ байхъус Кушаг: Нахабелы Кушагы астæузаманы æмдзæвгæтæ (1984-æм аз) * Рæстæгыл: æмдзæвгæтæ (1987-æм аз) * Зарджытæ дзулыл, зарджытæ цæххыл (1990-æм аз) * Равзæргæ ’мдзæвгæтæ (1994-æм аз) * Кафджыты къорд (1996-æм аз) * Бонæй бонмæ: æмдзæвгæтæ (1999-æм аз) * Судзгæ авг: æмдзæвгæтæ (1999-æм аз) * Дыккаг фарст: æмдзæвгæтæ (2007-æм аз) * Кæфтытæ моладзандоны: æмдзæвгæтæ (2001-æм аз) == Фиппаинæгтæ == {{Фиппаинæгтæ}} == Æрвитæнтæ == * [http://armenianweekly.com/2011/12/27/diana-der-hovanessian-i-write-almost-every-day/ Даянæ Тер-Ованесянимæ интервью] [[Категори:Зындгонд адæм алфавитмæ гæсгæ]] dkgbed9k74bcq1awkyl923o82x8k27d 0 52060 588092 577333 2025-07-07T11:04:58Z Taamu 795 588092 wikitext text/x-wiki {{Паддзахадон архайæг |имя = Теймураз II |оригинал имени = {{lang-ka|თეიმურაზ II}} |портрет = Teimuraz II, portrait.jpg |периодначало_3 = [[1744]] |мать = Аннæ Чолокашвили |отец = [[Ерекъле I (Картлийы паддзах)|Ерекъле I]] |вероисповедание = [[Растуырнад]], [[Гуырдзиаг растуырнæг еклези|Гуырдзиаг еклези]] |похоронен = [[Астрахань|Астраханы]] Успенскийы соборы |дети = [[Ираклий II]], Давид, Иоанн, Соломон, Кетеван, Еленæ, Аннæ<br>Тамар æмæ Елизаветæ |в браке = 1) Арагуийы Тамар <br>2) [[Картлийы Тамар|Тамар Багратиони]]<br>3) Аннæ Бараташвили |место рождения = |преемник_3 = [[Ерекъле II (Гуырдзыстоны паддзах)|Ерекъле II]] |предшественник_3 = Персайнаг оккупаци |периодконец_3 = [[1762-æм аз]]ы [[8 январы]] |флаг_3 = |преемник_2 = [[Ерекъле II (Гуырдзыстоны паддзах)|Ерекъле II]] |предшественник_2 = [[Александр II (Картлийы паддзах)|Александр III]] |периодконец_2 = [[1744]] |периодначало_2 = [[1737]] |флаг_2 = |преемник = [[Александр II (Картлийы паддзах)|Александр III]] |предшественник = [[Константин II (Къахеты паддзах)|Константин II]] |периодконец = [[1736]] |периодначало = [[1732]] |флаг = |должность = [[Къахеты паддзах]] |порядок_2 = |автограф = Teimuraz II of Kakheti, khelrtva (vect).svg }} '''Теймураз II''' ({{Lang-ka|თეიმურაზ II}}; [[1700-æм аз|1700]] — [[1762-æм аз|1762-æм азы]] [[8 январы]]) уыд [[Къахет|Къахеты]] паддзах ([[1733-æм аз|1733]]—[[1736-æм аз|1736]], [[1737-æм аз|1737]]—[[1744-æм аз|1744]]), стæй ма [[Картли|Картлийы]] паддзах дæр ([[1744-æм аз|1744]]—[[1762-æм аз|1762]]). Багратионты мыггагæй. Поэт-лирик. Картли æмæ Къахеты паддзах [[Ерекъле I (Картлийы паддзах)|Ерекъле I-æмы]] фырт. [[1744-æм аз|1744-æм азы]] Теймуразы фырт [[Ерекъле II (Гуырдзыстоны паддзах)|Ерекъле II]] сси Къахеты паддзах, уымæй йæ бон баци скæсæйнаг Гуырдзыстоны фылдæр хай баиу кæнын. Теймураз II æнувыдæй архайдта Скæсæйнаг Гуырдзыстон баиу кæныныл, йæ æддаг политикæйы фылдæр æргом здæхта Уæрæсемæ. [[1761-æм аз|1761-æм азы]] æрцыд [[Бетъырбух|Бетъырбухмæ]], куырдта æххуыс регионы æндæр бæстæты ныхмæ. Амардис Бетъырбухы, ныгæд æрцыдис [[Астрахань|Астраханы]]. [[Файл:VAUGONDY_GEORGIA_MAP.jpg|мини|[[Гуырдзыстон]] францаг картæйыл. Париж, 1748.]] == Цардафыст == [[Файл:Teimuraz_II_tomb.jpg|мини|Теймураз II-ы ингæн Астраханы аргъуаны]] Къахеты паддзах Теймураз знæггад кодта Арагуи æмæ Чысаны еристаутимæ. [[1743-æм аз]]ы Арагуийы ерыстау Бежаны амардтой, æмæ йæ адæм базыдтой паддзах Теймуразы æлдариуæг. [[1744-æм аз|1744-æм азы]] Теймураз рабалц кодта [[Чысаны ерыстауад|Чысаны]] [[ерыстау]] [[Амилахвари, Гиви Андукапары фырт|Гиви Амилахвари]] ныхмæ, уый та йæ галуанæй ралыгъдис Ираны сахмæ. Йæ хæстæджытæй иу лæг, Реваз, Чысаны еристауы фидартæ радта Теймуразæн хибарæй<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus6/Wachushti/text4.phtml?id=244 Вахушти Багратиони чиныгæй]: „А Реваз, двоюродный брат Гиви, отдал Теймуразу ксанские крепости и сам с азнаурами и крестьянами перешел в Кахети“.</ref>. [[1744-æм аз|1744-æм азы]] Ираны сах [[Надир-сах]] ([[1736-æм аз|1736]]—[[1747-æм аз|1747]]) снысан кодта [[Къахет|къахеттаг]] паддзах Теймуразы [[Картли|Картлийы паддзахæй]] дæр, йæ фырт [[Ерекъле II (Гуырдзыстоны паддзах)|Ерекълейы]] та — Къахеты паддзахæй. [[1760-æм аз|1760-æм азы]] картлийаг паддзах Теймураз II, кæцы тарстис Азат-сахæй, абалц кодта Уæрæсемæ, фæндыди йæ ус-император Елизаветæйæ æххуыс ракурын. Уыцы заман Уæрæсе [[Æвдазон хæст|Пруссиимæ тох кодта]], æмæ йæ бон нæ баци Гуырдзыстонæн æфсæддон æххуыс радих кæнын. Гуырдзиаг паддзахæн радтой Андрей Первозванный орден, фæлæ æфсад Кавказмæ нæ арвыстой. Йæ минæвæрады рæстæг [[1762-æм аз|1762-æм азы]] январы Картлийы паддзах Теймураз II йæ цардæй ахицæн [[Бетъырбух|Бетъырбухы]]. Йæ фыды амæлæты фæстæ ног паддзах [[Ерекъле II (Гуырдзыстоны паддзах)|Ерекъле II-æн]] йæ къухы бафтыд йæ дæлбар баиу кæнын Картли-Къахеты паддзахад. == Сфæлдыстад == Теймураз II йæ фыдыфыды фыд [[Теймураз I|Теймураз I-ы]] сфæлдыстадон бынтæ адарддæр кодта. Йæ уацмысты ’хсæн зындгонддæр у «Бон æмæ æхсæвы ’хсæн быцæу», уый лæмбынагæй афыссы феодалон æхсæнады æгъдæуттæ. Йæ «Дыргътæн стауæн ныхас» у ирхæфсæн поэзийы дæнцæг, тынг парахат æндæр XVII-XVIII æнусты гуырдзиаг поэтты ’хсæн дæр. Теймураз Бетъырбухы куы уыд балцы, уæд йе ’мдзæвгæтæй зарæг кодта уырыссаг рæсугъд чызг Варварæ Бутурлина. Арчилы хуызæн, Теймураз дæр ныффыста йæхи «Ныхас [[Руставели]]имæ». Уый канд хи æмдзæвгæтæ нæ фыста, фæлæ тæлмацтæ дæр кодта — уый гуырдзиагмæ раивта «[[Синдбад-денджыздзау|Синдбад]]»<ref>Очерки по истории грузинской словесности. // Чтения в Императорском Обществе Истории и Древностей Российских при Московском Университете. 1901.</ref>. == Бинонтæ == Теймураз II æртæ хатты ус æрхаста. Йæ фыццаг ус уыд Тамар, [[Бахадур II Сидамони|Бахадур II Сидамонийы]] чызг. Уымæй ын цот нæ уыд, æмæ йæ усæй фæхицæн [[1710-æм аз|1710-æм азы]]. [[1712-æм аз|1712-æм азы]] дыккаг хатт ус æрхаста, йæ бинойнаг уыд Картлийы паддзах Вахтанг VI-ы чызг [[Картлийы Тамар]] ([[1697-æм аз|1697]]—[[1746-æм аз|1746]]). Бинонтæм райгуырдысты бирæ цот: Ерекъле II ([[1720-æм аз|1720]]—[[1798-æм аз|1798]]), [[Картли-Къахеты паддзахад|Картли-Къахеты]] паддзах ([[1762-æм аз|1762]]—[[1798-æм аз|1798]]), Давид (амардис [[1729-æм аз|1729-æм азы]]), Иоанн (амардис [[1736-æм аз|1736-æм азы]]), Соломон ([[1747-æм аз|1747]]—[[1749-æм аз|1749]]), Кетеван, Ираны сах Адиль-сахы ус [[1737-æм аз|1737-æм азæй]] ([[1747-æм аз|1747]]—[[1748-æм аз|1748]]), Еленæ (амардис [[1743-æм аз|1743-æм азы]]), сси кънйаз Заза Панашертелийы ус, æмæ Аннæ, кънйаз Деметри Орбелианийы ус [[1744-æм аз|1744-æм азæй]]. [[1746-æм аз|1746-æм азы]] паддзах æртыккаг хатт ус æрхаста, йæ ус Бараташвили Аннæйæ ([[1734-æм аз|1734]]—[[1784-æм аз|1784]]) райгуырдысты дыууæ чызджы — Тамар (райгуырдис [[1749-æм аз|1749-æм азы]]) æмæ Елизаветæ ([[1750-æм аз|1750]]—[[1770-æм аз|1770]]). == Фиппаинæгтæ == {{Фиппаинæгтæ}} == Литературæ == * [[Вахушти Багратиони]] [http://www.vostlit.info/Texts/rus6/Wachushti/text6.phtml?id=246 «История царства грузинского», Жизнь Кахети и Эрети Ч.2] * [[Вахушти Багратиони]] [http://www.vostlit.info/Texts/rus6/Wachushti/text4.phtml?id=244 «История царства грузинского», Жизнь царей Картли Ч.3] * [http://www.vostlit.info/Texts/rus2/Bakihanov/frametext5.htm АББАС-КУЛИ-АГА БАКИХАНОВ «ГЮЛИСТАН-И ИРАМ»] * [http://www.vostlit.info/Texts/rus11/Bagrationi/frametext4.htm ДАВИД БАГРАТИОНИ «ИСТОРИЯ ГРУЗИИ»] {{Гуырдзыстоны паддзæхтæ (1490-1810)}} [[Категори:Гуырдзиаг поэттæ]] [[Категори:Багратионтæ]] [[Категори:Зындгонд адæм алфавитмæ гæсгæ]] [[Категори:Бетъырбухы чи амардис, уыдон]] ggefelxd5i4a1n2fix7botkhaohyvdu 0 52427 588060 576630 2025-07-06T17:36:29Z Yousiphh 22722 Kelbajar does not have an official coat of arms 588060 wikitext text/x-wiki {{ЦР |Статус = Сахар |Ирон ном = Кельбаджар |Оригиналон ном = {{lang-az|Kəlbəcər}}</br>{{lang-hy|Քարվաճառ}} |Ныв = |Ном = |Паддзахад = Азербайджан |Герб = |Тырыса = |Гербы уæрх = |Тырысайы уæрх = |lat_dir = N |lat_deg = 40 |lat_min = 6 |lat_sec = 30 |lon_dir = E |lon_deg = 46 |lon_min = 2 |lon_sec = 34 |CoordAddon = |CoordScale = |Паддзахады картæйы ас = 300 |Регионы картæйы ас = 300 |Районы картæйы ас = |Регионы тип = Азербайджаны административон дих{{!}}Район |Регион = Кельбаджары район |Регион таблицæйы = Кельбаджары район |Районы тип = |Район = |Район таблицæйы = |Æмбалады тип = |Æмбалад = |Сæргълæууæджы тип = |Сæргълæууæг = |Бындурæвæрд = |Раздæры нæмттæ = |Статус кæдæй = |Фыццаг кой = |Фæзуат = |Бæрзæнды тип = |Центры бæрзæнд = 1584 |Бæстыхъæд = |Официалон æвзаг = |Официалон æвзаг-ref = |Цæрджытæ = 7 246 |Сфысты аз = 1989 |Æнгомдзинад = |Агломераци = |Националон сконд = |Динон сконд = |Сахатон таг = +4 |DST = |Телефонон код = |Посты индекстæ = |Автомобилон код = |Идентификаторы тип = |Цифрон идентификатор = |ВикиКъæбицы категори = Kalbajar |Сайт = |Сайты æвзаг = }} '''Кельбаджа́р''' ({{lang-az|Kəlbəcər}}, {{lang-hy|Քարվաճառ}} — '''Карвачъар''') у сахар [[Азербайджан]]ы [[Кельбаджары район]]ы. [[Уæлхох Карабах]]ы административон дихмæ гæсгæ сахар уыдис Кашатаджы районы административон центр. [[2020-æм аз]]ы [[Уæлхох Карабахы хæст (2020)|октябры хæст]]ы фæстиуæгæн сахар сси Азербайджаны дæлбар. {{къæртт-географи}} {{Азербайджаны сахартæ}} [[Категори:Азербайджаны сахартæ]] [[Категори:Уæлхох Карабахы сахартæ]] cxtn7j15q0e5cazzt7ak3u2a9pqxlzt 0 52665 588012 484647 2025-07-06T12:02:27Z Taamu 795 588012 wikitext text/x-wiki '''Гæгойтæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — Цхинвал: «Республика», 2017.</ref> ({{lang-ru|Гагоевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гæгойтæ|*]] s38rop3bu41bhv4wml5q18z3i1b70lq 0 57761 588037 501236 2025-07-06T15:48:20Z Taamu 795 588037 wikitext text/x-wiki '''Кудзойтæ'''<ref name="Гецати Афæхъо">Гецати Афæхъо. Дигори коми муггæгти равзурд. — Дзæуæгигъæу, Алания, 1999 — 389 ф.</ref><ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Кудзоевы}}<ref name="Гецати Афæхъо"/>) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Кудзойтæ|*]] rr7vhogibpj78nvulx1ohkyionih9m0 0 63769 588117 546109 2025-07-07T11:53:17Z CommonsDelinker 165 Replacing Dong_Nai_in_Vietnam.svg with [[File:Dong_Nai_in_Vietnam_before_1_July_2025.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · Vietnam’s Provincial Mergers). 588117 wikitext text/x-wiki {{Административон иуæг |Хуыз1 = {{Хуыз|Вьетнам}} |Хуыз2 = |Ирон ном = Донгнай |Оригиналон ном = {{lang-vi|Đồng Nai}} |Герб = |Тырыса = |Паддзахад = Вьетнам |Гимн = |Статус = Провинци |Кæй сконды у = |Датæ = |Йæ дæлхæйттæ = |Сæйраг сахар = [[Бьенхоа]] |СтырдæрСахартæ = |Сæргълæууæг = |Сæргълæууæджы титул = |Сæргълæууæг2 = |Сæргълæууæджы титул2 = |ÆМП = |ÆМП-ы аз = |Бынат ÆМП-мæ гæсгæ = |ÆМП иу адæймагмæ = |Бынат ÆМП иу адæймагмæ гæсгæ = |ÆРП = |ÆРП-ы аз = |Бынат ÆРП-мæ гæсгæ = |ÆРП иу адæймагмæ = |Бынат ÆРП иу адæймагмæ гæсгæ = |Æвзаг = |Æвзæгтæ = |Цæрджытæ = 3450484 |Сфысты аз = 2021 |Цæрджыты нымæцмæ гæсгæ бынат = |Æнгомдзинад = |Националон сконд = |Динмæ гæсгæ = |Фæзуат = 5903,4 |Фæзуатмæ гæсгæ бынат = |Картæ = Dong Nai in Vietnam before 1 July 2025.svg |Картæйы ас = |Административон иуæджы картæ = Administrative Divisions of Dong Nai Province.png |Картæйы ас аи = |СахатонТаг = |ISO = VN-39 |Автомобилон код = |Сайт = |ВикиКъæбицы категори = }} '''Донгна́й''' ({{lang-vi|Đồng Nai}}) у провинци [[Вьетнам]]ы. Йæ административон центр у [[Бьенхоа]]. {{къæртт-Вьетнам}} {{Вьетнамы административон дих}} [[Категори:Вьетнамы провинцитæ]] hj2witujb528h8tci3z18ajwb8537dr 0 70472 588036 549796 2025-07-06T15:42:37Z Taamu 795 588036 wikitext text/x-wiki '''Дæготæ'''<ref name="iron myggægtæ">Гаглойты Зинæ. Ирон мыггæгтæ: Дзæуджыхъæу: Ир, 2005 — 359 ф.</ref> кæнæ '''Даготæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Дагоевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Дæготæ|*]] ogxukjm2luwdr8qseqxkuwe8pri72hs 0 79090 588027 585305 2025-07-06T15:32:49Z Taamu 795 588027 wikitext text/x-wiki {{Ирон мыггаг | Ирон ном = Къуыллытæ | Дыгурон ном = | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу = | Кæм цардысты = [[Хъахъхъæдур (Горæтгæроны район)|Хохы Хъахъхъæдур]] | Commons = }} '''Къуыллытæ'''<ref>[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Кулиевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Къуыллытæ|*]] 1sylwng5ihv4i8e9bzzeb32iw9vbv7t 0 81121 588008 2025-07-06T11:59:16Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «'''Паркъатæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> кæнæ '''Паркатæ'''<ref name="zak'on">Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон...» 588008 wikitext text/x-wiki '''Паркъатæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> кæнæ '''Паркатæ'''<ref name="zak'on">Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд</ref> ({{lang-ru|Паркаевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Паркъатæ|*]] cgy44ufovnmz83bbf47w2olek4e353e 588010 588008 2025-07-06T11:59:48Z Taamu 795 588010 wikitext text/x-wiki '''Паркъатæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> кæнæ '''Паркатæ'''<ref name="zak'on">Республикæ Хуссар Ирыстоны Закъон ирон мыггагон нæмтты тыххæй. Ирон мыггæгты иууон номхыгъд</ref> ({{lang-ru|Паркаевы}}, {{lang-ka|პარკაშვილი}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Паркъатæ|*]] 4gyak52qvruut2f1h7o3nu1uez438lo 0 81122 588009 2025-07-06T11:59:20Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Паркъатæ|Паркъатæм]] 588009 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Паркъатæ]] mmz8c0sgahybdqc6iona8gy6b9vulbo 14 81123 588011 2025-07-06T11:59:59Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «[[Категори:Ирон мыггæгтæ]]» 588011 wikitext text/x-wiki [[Категори:Ирон мыггæгтæ]] jvttsiyemps9js1onnujit9vc04qxgv 0 81124 588019 2025-07-06T15:20:17Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «'''Гасантæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Гасановы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-...» 588019 wikitext text/x-wiki '''Гасантæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Гасановы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гасантæ|*]] maoe14ghiov3hbyuhkm0wxk5pdyzb0h 588021 588019 2025-07-06T15:21:32Z Taamu 795 588021 wikitext text/x-wiki {{Ирон мыггаг | Ирон ном = Гасантæ | Дыгурон ном = | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу = | Кæм цардысты = [[Къуссу]] | Commons = }} '''Гасантæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Гасановы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Гасантæ|*]] dq0l132edv64lj5h907zocvyxwo7klz 14 81125 588020 2025-07-06T15:20:31Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «[[Категори:Дыгурон мыггæгтæ]]» 588020 wikitext text/x-wiki [[Категори:Дыгурон мыггæгтæ]] iozb4e80v3bq2ifzsizh0kfua8qu7ku 0 81126 588023 2025-07-06T15:28:54Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «{{Ирон мыггаг | Ирон ном = Къесатæ | Дыгурон ном = | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу...» 588023 wikitext text/x-wiki {{Ирон мыггаг | Ирон ном = Къесатæ | Дыгурон ном = | Ныв = | Нывы ном = | Æндæр варианттæ = | Рагон ирон мыггаг = | Къорд = | Бындурæвæрæг = | Æрвадæлтæ = | Равзæрд (мыггаг) = | Къабæзтæ = | Мыггаджы хъæу = | Кæм цардысты = [[Къуссу]] | Commons = }} '''Къесатæ'''<ref name="Гецати Афæхъо"/><ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Кесаевы}}<ref name="Гецати Афæхъо">{{Чиныг|автор=[[Гецати Афæхъо]]|заглавие=Дигори коми муггæгти равзурд|место=Дзæуæгигъæу|издательство=Ир|год=2019|страниц=383}}</ref>) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Къесатæ|*]] lcc3yl65gziqj9mmdzzthnplh6fa8gg 14 81127 588024 2025-07-06T15:29:54Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «[[Категори:Дыгурон мыггæгтæ]]» 588024 wikitext text/x-wiki [[Категори:Дыгурон мыггæгтæ]] iozb4e80v3bq2ifzsizh0kfua8qu7ku 0 81128 588029 2025-07-06T15:36:09Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «'''Коммонтæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Коммоновы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}...» 588029 wikitext text/x-wiki '''Коммонтæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> ({{lang-ru|Коммоновы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Коммонтæ|*]] 1em0f2xs20eej2eceygoitldme9y2s5 14 81129 588030 2025-07-06T15:36:18Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «[[Категори:Ирон мыггæгтæ]]» 588030 wikitext text/x-wiki [[Категори:Ирон мыггæгтæ]] jvttsiyemps9js1onnujit9vc04qxgv 0 81130 588039 2025-07-06T15:53:08Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «'''Бадриатæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> кæнæ '''Бадритæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ"/> ({{lang-ru|Бадриевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. ==...» 588039 wikitext text/x-wiki '''Бадриатæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> кæнæ '''Бадритæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ"/> ({{lang-ru|Бадриевы}}) сты [[дыгурон мыггæгтæ|дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Бадриатæ|*]] m4n6d6k2wgfsah0zs755ia5uizyxi00 588040 588039 2025-07-06T15:54:54Z Taamu 795 588040 wikitext text/x-wiki '''Бадриатæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ">[[Гаглойты Зинæ|Гаглойты З. Д.]] Ирон мыггæгтæ. — 2-аг баххæстгонд рауагъд. — Цхинвал: «Республика», 2017. — 372 с.</ref> кæнæ '''Бадритæ'''<ref name="Ирон мыггæгтæ"/> ({{lang-ru|Бадриевы}}) сты [[ирон мыггæгтæ|ирон æмæ дыгурон мыггаг]]. == Фиппаинæгтæ == {{фиппаинæгтæ}} {{къæртт-ирон}} [[Категори:Бадриатæ|*]] 91x5jkdsakk9p7yyqqlxgkun76121f3 14 81131 588041 2025-07-06T15:55:03Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «[[Категори:Ирон мыггæгтæ]] [[Категори:Дыгурон мыггæгтæ]]» 588041 wikitext text/x-wiki [[Категори:Ирон мыггæгтæ]] [[Категори:Дыгурон мыггæгтæ]] fldf2an5chkym09mtyxj8u4308eu1c8 0 81132 588042 2025-07-06T15:55:17Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Бадриатæ|Бадриатæм]] 588042 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Бадриатæ]] q0d4jj9x08zszpijvof1levo0ktj1rh 0 81133 588049 2025-07-06T16:10:05Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Гагкотæ|Гагкотæм]] 588049 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Гагкотæ]] qx9gmfrj2ypxj0cbihdkc1u0dm3l1p5 0 81134 588059 2025-07-06T16:20:28Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Хъазбегтæ|Хъазбегтæм]] 588059 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Хъазбегтæ]] 0c5h3eovjbcivh9wxgecu6xv4utnel6 10 81135 588061 2025-07-06T18:30:52Z Ymblanter 6212 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «Святая Анна, фреска VIII или IX века из собора в Фарасе, Судан, Национальный музей, Варшава, Мазовецкое воеводство, Польша» 588061 wikitext text/x-wiki Святая Анна, фреска VIII или IX века из собора в Фарасе, Судан, Национальный музей, Варшава, Мазовецкое воеводство, Польша kz4i4owcztkcym5gesoqad2qec2kvnb 10 81136 588062 2025-07-06T18:31:11Z Ymblanter 6212 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «Autor nieznany, św. Anna - fragment postaci. Malowidło ścienne.jpg» 588062 wikitext text/x-wiki Autor nieznany, św. Anna - fragment postaci. Malowidło ścienne.jpg cmsfm0lvih3abraepk7xdgmsjhkz3l7 0 81137 588074 2025-07-07T10:40:24Z Taamu 795 Фарс æрвыст æрцыд [[Камерун|Камерунмæ]] 588074 wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Камерун]] 8j3fgyfax8qg4uytmbl5ydka9zlju9i 10 81138 588106 2025-07-07T11:16:54Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «[[ток-писин]] {{langi|tpi|{{{1}}}}}<noinclude>{{doc|Lang/doc}}</noinclude>» 588106 wikitext text/x-wiki [[ток-писин]] {{langi|tpi|{{{1}}}}}<noinclude>{{doc|Lang/doc}}</noinclude> s0yixvg8mv9hw1k0lidvmhqjb2rbocf 10 81139 588107 2025-07-07T11:17:38Z Taamu 795 Ног фарс, йæ код райдайы афтæ: «[[хири-моту]] {{langi|ho|{{{1}}}}}<noinclude>{{doc|Lang/doc}}</noinclude>» 588107 wikitext text/x-wiki [[хири-моту]] {{langi|ho|{{{1}}}}}<noinclude>{{doc|Lang/doc}}</noinclude> mxlvnteog2m49tf5pj0dtt1o8hmluob