ਵਿਕੀਸਰੋਤ pawikisource https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.45.0-wmf.4 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲੇਖਕ ਲੇਖਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੋਰਟਲ ਪੋਰਟਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲਿਖਤ ਲਿਖਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਆਡੀਓਬੁਕ ਆਡੀਓਬੁਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਅਨੁਵਾਦ ਅਨੁਵਾਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੰਨਾ ਪੰਨਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਇੰਡੈਕਸ ਇੰਡੈਕਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ 250 791 195595 60448 2025-06-08T04:23:31Z Aman Arora PTL 1841 195595 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ" /></noinclude>{{c|੧ਓ ਸਤਿਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ॥</br> ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਦੀ ਝੂਠੀ ਆਸ}} ਚੌਪਈ॥{{gap}}ਝੂਠੀ ਆਸ ਕਰੋ ਨਾ ਭਾਈ। ਤਿਸ ਤੇ ਲਾਭ ਨ ਹੋਵੇ ਕਾਈ। ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਦੀ ਸੁਨੋ ਕਹਾਣੀ। ਸਿਖਿਆ ਕਾਨ ਹੋਇ ਮਨ ਭਾਣੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਸ਼ੇਖ਼ ਚਿੱਲੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਤ੍ਰ ਤੂੰ ਵੇਹਲਾ ਜੋ ਬੈਠ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਂ ਲਕੜੀਆਂ ਹੀ ਲੈ ਆਯਾ ਕਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਆਗਯਾ ਮੂਜਿਬ ਕੁਹਾੜੀ ਲੈ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਗਇਆ। ਉਥੇ ਇਕ ਵਡੇ ਸਾਰੇ ਰੁੱਖ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਤਿਸਦੀ ਇੱਕ ਟਹਿਣੀ ਉਤੇ ਬੈਠ ਉਸੇ ਨੂੰ ਵਢਣ ਲਗਾ ਉਸ ਰਸਤੇ ਇੱਕ ਰਾਹੀ ਚਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸਾ ਉਸਨੇ ਡਿੱਠਾ ਜੋ ਇਹ ਹੁਣੇ ਡਿਗ ਮਰੇਗਾ ਉਸਨੂੰ ਕਿਹਾ ਤੂੰ ਜਿਸ ਡਾਲ ਉੱਤੇ ਬੈਠਾ ਹੈਂ ਉਸੇ ਨੂੰ ਕਟਦਾ ਹੈਂ ਕੀ ਤੂੰ ਡਿਗ ਨਾ ਮਰੇਂਗਾ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤੋ ਸੁ<noinclude></noinclude> tdomsf5n6sf166a0tyg1zhq2k95nhvk 250 6098 195627 160470 2025-06-08T05:30:23Z Harry sidhuz 1666 /* Proofread */ 195627 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{center|੧ਓ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥}} {{center|{{xxx-larger|ਕੋਇਲ ਕੂ}}}} {{center|{{x-larger|ਪੈਹਲਾ ਰਸ}}}} {{center|{{x-larger|ਕਵਿਤਾ}}}} {{Block center|<poem>[ਕਵਿਤਾ ਕੀ ਹੈ] ਅਸੀਂ ਰੋਜ਼ ਕਵਿਤਾ ੨ ਆਖਦੇ ਤੇ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ, ਰੋਜ਼ ਛੰਦ, ਬੈਂਤ, ਸ਼ੇਅਰ ਸੁਣਕੇ ਜੀ ਪਰਚਾਨੇ ਹਾਂ । ਕਦੀ ਕਦੀ ਰਾਗੀਆਂ, ਰਬਾਬੀਆਂ ਤੋਂ ਗੌਣ ਸੁਰਾਂ ਨਾਲ ਗਵਾਂਨੇ ਆਂ । ਚਾਰ ਯਾਰ ਮਿਲ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਰਾਗ ਤੇ ਗੌਨ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਜੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਤਾਂ ਗੌਂ ਕੇ ਈ ਜੀ ਠਰਾਨੇ ਆਂ । ਹੈਂ ਇਹ ਸਭ ਕੀਹ ਹੈ? ਏਹ ਕੀਹ ਮੰਤਰ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਡੇ ਜੀ ਤੇ ਏਨਾ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਗ ਸੱਪਾਂ ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਸਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ । ਏਹ ਡਾਢੀ ਅਚਰਜ ਖੇਡ ਹੈ । ਓਹੀ ਸਾਡੀ ਬੋਲੀ, ਓਹੀ ਅਵਾਜ਼, ਓਹੀ ਅੱਖਰ ਤੇ ਪਦ, ਪਰ ਜਦ ਏਹਨਾਂ ਪਦਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਰਤੀਬ ਦੇ ਅਰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸੁਰ ਵਿਚ ਬੋਲਨੇਂ ਆਂ, ਓਹਨਾਂ ਵਿਚ ਇੱਕ ਮਿਕਨਾਤੀਸੀ ਤੇ ਖਿੱਚਵਾਂ ਅਸਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਏ । ਅਜੇਹੀ ਖਿੱਚ ਜੱਮ ਪੈਂਦੀ ਏ ਜੋ ਸਭਨਾਂ ਨਿੰਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਇੱਕ ਰਸ ਕਰ ਦੇਂਦੀ ਏ ।</poem>}}<noinclude>{{center|੯}}</noinclude> m07rx4u4dk6a0l7huzzqfw1kdd6z94l 195628 195627 2025-06-08T05:32:23Z Harry sidhuz 1666 195628 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>{{center|੧ਓ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ॥}} {{center|{{xxx-larger|ਕੋਇਲ ਕੂ}}}} {{center|{{x-larger|ਪੈਹਲਾ ਰਸ}}}} {{center|{{x-larger|ਕਵਿਤਾ}}}} {{Block center|<poem> ਅਸੀਂ ਰੋਜ਼ ਕਵਿਤਾ ੨ ਆਖਦੇ ਤੇ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ, ਰੋਜ਼ ਛੰਦ, '''[ਕਵਿਤਾ ਕੀ ਹੈ]'''ਬੈਂਤ, ਸ਼ੇਅਰ ਸੁਣਕੇ ਜੀ ਪਰਚਾਨੇ ਹਾਂ। ਕਦੀ ਕਦੀ ਰਾਗੀਆਂ, ਰਬਾਬੀਆਂ ਤੋਂ ਗੌਣ ਸੁਰਾਂ ਨਾਲ ਗਵਾਂਨੇ ਆਂ। ਚਾਰ ਯਾਰ ਮਿਲ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਰਾਗ ਤੇ ਗੌਨ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਤਾਂ ਗੌਂ ਕੇ ਈ ਜੀ ਠਰਾਨੇ ਆਂ। ਹੈਂ ਇਹ ਸਭ ਕੀਹ ਹੈ? ਏਹ ਕੀਹ ਮੰਤਰ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਡੇ ਜੀ ਤੇ ਏਨਾ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਗ ਸੱਪਾਂ ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਸਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਏਹ ਡਾਢੀ ਅਚਰਜ ਖੇਡ ਹੈ। ਓਹੀ ਸਾਡੀ ਬੋਲੀ, ਓਹੀ ਅਵਾਜ਼, ਓਹੀ ਅੱਖਰ ਤੇ ਪਦ, ਪਰ ਜਦ ਏਹਨਾਂ ਪਦਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਰਤੀਬ ਦੇ ਅਰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸੁਰ ਵਿਚ ਬੋਲਨੇਂ ਆਂ, ਓਹਨਾਂ ਵਿਚ ਇੱਕ ਮਿਕਨਾਤੀਸੀ ਤੇ ਖਿੱਚਵਾਂ ਅਸਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਏ। ਅਜੇਹੀ ਖਿੱਚ ਜੱਮ ਪੈਂਦੀ ਏ ਜੋ ਸਭਨਾਂ ਨਿੰਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਇੱਕ ਰਸ ਕਰ ਦੇਂਦੀ ਏ।</poem>}}<noinclude>{{center|੯}}</noinclude> c64qyjowi3a85vrhhbvzltuvcprkaln 252 6487 195576 140012 2025-06-07T17:57:30Z Tamanpreet Kaur 606 195576 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title= |Language=pa |Volume= |Author= |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1="ਕਵਰ" 2="-" 3="ਟਾਈਟਲ" 4="ਕੋਲੋਫੋਨ" 5="3" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} d99yflixw7orkuj67y0n2mz3cb85tu6 250 6574 195629 195539 2025-06-08T05:35:46Z Taranpreet Goswami 2106 195629 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹਿੰਦੀ ਅਖਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੱਢਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ, ਅਖਰ ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਕੁਝ ਹੋਣ! ਏਹੀ ਸਾਡਾ ਆਪਨਾ ਸੀ ਜੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਹੋਰ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਛੇਤੀ ਈ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਆਪਨੀ ਉਰਦੂ ਭੈਣ ਤੋਂ ਕਿਧਰੇ ਅਗੇ ਲੰਘ ਜਾਵੇਗੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਗਲੇ ਘਟ ਨਾ ਰੈਹਸੀ। {{gap}}ਅਕਾਲੀ ਤੇ ਨਾ ਮਿਲਵਰਤਨ ਲਹਿਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਕੁਝ ਨਮੂਨੋ:- {{overfloat left|ਅਸੀ ਗੀਤ ਵਤਨ ਦੇ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਸਭ ਝਗੜੇ ਹੋਰ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ॥|}} ਸਾਡੀ ਮਾਤਾ ਹਿੰਦ ਪਿਆਰੀਏ, ਜੇਹੜੀ ਸਾਨੂੰ ਪਾਲਣ ਹਾਰੀ ਏ, ਅੱਜ ਡਾਹਡੀ ਉਹ ਦੁਖਿਆਰੀ ਏ, ਹੁਣ ਉਸਦੇ ਦੁਖ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ। ਕੀ ਹੋਇਆ ਰੰਗ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਬਾਲੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਗੋਦੀ ਪਾ ਕੇ ਪਾਲੇ ਹਾਂ, ਜਿੰਦ ਮਾਤਾ ਉਦੋਂ ਘੁਮਾਵਾਂਗੇ। ਹੇ ਸਾਈਆਂ ਐਸੀ ਵਾਉ ਝੂਲੇ, ਕਦੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਸਕਿਆ ਬਾਗਫੂਲੇ, ਏਹ ਚਿਰ ਦਾ ਬੰਦੀਵਾਨ ਖੁਲ੍ਹੇ, ਅਸੀ ਤੇਰਾ ਸ਼ੁਕਰ · ਮੰਨਾਵਾਂਗੇ। (ਦਰਦ ਆ ਗਈ ਰੂੜ ਸ਼ਹੀਦੀ ਭਾਈਓ॥ ਗੀਤ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਭੁਲਿਆ ਜਦ ਥੀਂ ਹੁਕਮ ਅਕਾਲੀ</poem>}}<noinclude>{{center|-੮੬-}}</noinclude> n03ns74q1sj8ms9m87q13nt5shr2xlu 195630 195629 2025-06-08T05:37:26Z Taranpreet Goswami 2106 195630 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹਿੰਦੀ ਅਖਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੱਢਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ, ਅਖਰ ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਕੁਝ ਹੋਣ! ਏਹੀ ਸਾਡਾ ਆਪਨਾ ਸੀ ਜੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਹੋਰ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਛੇਤੀ ਈ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਆਪਨੀ ਉਰਦੂ ਭੈਣ ਤੋਂ ਕਿਧਰੇ ਅਗੇ ਲੰਘ ਜਾਵੇਗੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਗਲੇ ਘਟ ਨਾ ਰੈਹਸੀ। {{gap}}ਅਕਾਲੀ ਤੇ ਨਾ ਮਿਲਵਰਤਨ ਲਹਿਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਕੁਝ ਨਮੂਨੋ:- {{overfloat left|ਅਸੀ ਗੀਤ ਵਤਨ ਦੇ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਸਭ ਝਗੜੇ ਹੋਰ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ॥|depth=1em}} ਸਾਡੀ ਮਾਤਾ ਹਿੰਦ ਪਿਆਰੀਏ, ਜੇਹੜੀ ਸਾਨੂੰ ਪਾਲਣ ਹਾਰੀ ਏ, ਅੱਜ ਡਾਹਡੀ ਉਹ ਦੁਖਿਆਰੀ ਏ, ਹੁਣ ਉਸਦੇ ਦੁਖ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ। ਕੀ ਹੋਇਆ ਰੰਗ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਬਾਲੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਗੋਦੀ ਪਾ ਕੇ ਪਾਲੇ ਹਾਂ, ਜਿੰਦ ਮਾਤਾ ਉਦੋਂ ਘੁਮਾਵਾਂਗੇ। ਹੇ ਸਾਈਆਂ ਐਸੀ ਵਾਉ ਝੂਲੇ, ਕਦੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਸਕਿਆ ਬਾਗਫੂਲੇ, ਏਹ ਚਿਰ ਦਾ ਬੰਦੀਵਾਨ ਖੁਲ੍ਹੇ, ਅਸੀ ਤੇਰਾ ਸ਼ੁਕਰ · ਮੰਨਾਵਾਂਗੇ। (ਦਰਦ ਆ ਗਈ ਰੂੜ ਸ਼ਹੀਦੀ ਭਾਈਓ॥ ਗੀਤ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਭੁਲਿਆ ਜਦ ਥੀਂ ਹੁਕਮ ਅਕਾਲ<noinclude>{{center|-੮੬-}}</noinclude> jibxzedkml1b7809i4xb0hx35zkfpnl 195635 195630 2025-06-08T05:40:31Z Taranpreet Goswami 2106 195635 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹਿੰਦੀ ਅਖਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੱਢਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ, ਅਖਰ ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਕੁਝ ਹੋਣ! ਏਹੀ ਸਾਡਾ ਆਪਨਾ ਸੀ ਜੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਹੋਰ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਛੇਤੀ ਈ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਆਪਨੀ ਉਰਦੂ ਭੈਣ ਤੋਂ ਕਿਧਰੇ ਅਗੇ ਲੰਘ ਜਾਵੇਗੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਗਲੇ ਘਟ ਨਾ ਰੈਹਸੀ। {{gap}}ਅਕਾਲੀ ਤੇ ਨਾ ਮਿਲਵਰਤਨ ਲਹਿਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਕੁਝ ਨਮੂਨੋ:- {{Block center|<poem>ਅਸੀ ਗੀਤ ਵਤਨ ਦੇ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਸਭ ਝਗੜੇ ਹੋਰ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ॥ {{overfloat left|ਸਾਡੀ ਮਾਤਾ ਹਿੰਦ ਪਿਆਰੀਏ, ਜੇਹੜੀ ਸਾਨੂੰ ਪਾਲਣ ਹਾਰੀ ਏ, ਅੱਜ ਡਾਹਡੀ ਉਹ ਦੁਖਿਆਰੀ ਏ,|depth=1em}} ਹੁਣ ਉਸਦੇ ਦੁਖ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ। ਕੀ ਹੋਇਆ ਰੰਗ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਬਾਲੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਗੋਦੀ ਪਾ ਕੇ ਪਾਲੇ ਹਾਂ, ਜਿੰਦ ਮਾਤਾ ਉਦੋਂ ਘੁਮਾਵਾਂਗੇ। ਹੇ ਸਾਈਆਂ ਐਸੀ ਵਾਉ ਝੂਲੇ, ਕਦੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਸਕਿਆ ਬਾਗਫੂਲੇ, ਏਹ ਚਿਰ ਦਾ ਬੰਦੀਵਾਨ ਖੁਲ੍ਹੇ, ਅਸੀ ਤੇਰਾ ਸ਼ੁਕਰ · ਮੰਨਾਵਾਂਗੇ।</poem>}} (ਦਰਦ ਆ ਗਈ ਰੂੜ ਸ਼ਹੀਦੀ ਭਾਈਓ॥ ਗੀਤ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਭੁਲਿਆ ਜਦ ਥੀਂ ਹੁਕਮ ਅਕਾਲ<noinclude>{{center|-੮੬-}}</noinclude> m8w7dn3v10egbz7effcxz1ekr1g6cks 195638 195635 2025-06-08T05:41:40Z Taranpreet Goswami 2106 195638 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹਿੰਦੀ ਅਖਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੱਢਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ, ਅਖਰ ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਕੁਝ ਹੋਣ! ਏਹੀ ਸਾਡਾ ਆਪਨਾ ਸੀ ਜੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਹੋਰ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਛੇਤੀ ਈ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਆਪਨੀ ਉਰਦੂ ਭੈਣ ਤੋਂ ਕਿਧਰੇ ਅਗੇ ਲੰਘ ਜਾਵੇਗੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਗਲੇ ਘਟ ਨਾ ਰੈਹਸੀ। {{gap}}ਅਕਾਲੀ ਤੇ ਨਾ ਮਿਲਵਰਤਨ ਲਹਿਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਕੁਝ ਨਮੂਨੋ:- {{Block center|<poem>ਅਸੀ ਗੀਤ ਵਤਨ ਦੇ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਸਭ ਝਗੜੇ ਹੋਰ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ॥ {{overfloat left|ਸਾਡੀ ਮਾਤਾ ਹਿੰਦ ਪਿਆਰੀਏ, ਜੇਹੜੀ ਸਾਨੂੰ ਪਾਲਣ ਹਾਰੀ ਏ, ਅੱਜ ਡਾਹਡੀ ਉਹ ਦੁਖਿਆਰੀ ਏ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਹੁਣ ਉਸਦੇ ਦੁਖ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਕੀ ਹੋਇਆ ਰੰਗ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਬਾਲੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਗੋਦੀ ਪਾ ਕੇ ਪਾਲੇ ਹਾਂ|depth=1em}}, {{overfloat right|ਜਿੰਦ ਮਾਤਾ ਉਦੋਂ ਘੁਮਾਵਾਂਗੇ।|depth=1em}} ਹੇ ਸਾਈਆਂ ਐਸੀ ਵਾਉ ਝੂਲੇ, ਕਦੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਸਕਿਆ ਬਾਗਫੂਲੇ, ਏਹ ਚਿਰ ਦਾ ਬੰਦੀਵਾਨ ਖੁਲ੍ਹੇ, ਅਸੀ ਤੇਰਾ ਸ਼ੁਕਰ · ਮੰਨਾਵਾਂਗੇ।</poem>}} (ਦਰਦ ਆ ਗਈ ਰੂੜ ਸ਼ਹੀਦੀ ਭਾਈਓ॥ ਗੀਤ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਭੁਲਿਆ ਜਦ ਥੀਂ ਹੁਕਮ ਅਕਾਲ<noinclude>{{center|-੮੬-}}</noinclude> 3sopd6g9wfi1k48yss6q77a6u6flant 195640 195638 2025-06-08T05:42:44Z Taranpreet Goswami 2106 195640 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹਿੰਦੀ ਅਖਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੱਢਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ, ਅਖਰ ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਕੁਝ ਹੋਣ! ਏਹੀ ਸਾਡਾ ਆਪਨਾ ਸੀ ਜੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਹੋਰ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਛੇਤੀ ਈ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਆਪਨੀ ਉਰਦੂ ਭੈਣ ਤੋਂ ਕਿਧਰੇ ਅਗੇ ਲੰਘ ਜਾਵੇਗੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਗਲੇ ਘਟ ਨਾ ਰੈਹਸੀ। {{gap}}ਅਕਾਲੀ ਤੇ ਨਾ ਮਿਲਵਰਤਨ ਲਹਿਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਕੁਝ ਨਮੂਨੋ:- {{Block center|<poem>ਅਸੀ ਗੀਤ ਵਤਨ ਦੇ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਸਭ ਝਗੜੇ ਹੋਰ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ॥ {{overfloat left|ਸਾਡੀ ਮਾਤਾ ਹਿੰਦ ਪਿਆਰੀਏ, ਜੇਹੜੀ ਸਾਨੂੰ ਪਾਲਣ ਹਾਰੀ ਏ, ਅੱਜ ਡਾਹਡੀ ਉਹ ਦੁਖਿਆਰੀ ਏ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਹੁਣ ਉਸਦੇ ਦੁਖ ਮਿਟਾਵਾਂਗੇ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਕੀ ਹੋਇਆ ਰੰਗ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਦੇ ਬਾਲੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਗੋਦੀ ਪਾ ਕੇ ਪਾਲੇ ਹਾਂ|depth=1em}}, {{overfloat right|ਜਿੰਦ ਮਾਤਾ ਉਦੋਂ ਘੁਮਾਵਾਂਗੇ।|depth=1em}} ਹੇ ਸਾਈਆਂ ਐਸੀ ਵਾਉ ਝੂਲੇ, ਕਦੀ ਸਾਡਾ ਵੀ ਸਕਿਆ ਬਾਗਫੂਲੇ, ਏਹ ਚਿਰ ਦਾ ਬੰਦੀਵਾਨ ਖੁਲ੍ਹੇ, ਅਸੀ ਤੇਰਾ ਸ਼ੁਕਰ · ਮੰਨਾਵਾਂਗੇ।</poem>}} {{Float right|(ਦਰਦ}} {{center|<poem>ਆ ਗਈ ਰੂੜ ਸ਼ਹੀਦੀ ਭਾਈਓ॥ ਗੀਤ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗਾਵਾਂਗੇ॥ ਭੁਲਿਆ ਜਦ ਥੀਂ ਹੁਕਮ ਅਕਾਲ</poem>}}<noinclude>{{center|-੮੬-}}</noinclude> brtcq2twmguxpqy15inrdx7qa6sxihu 250 6575 195682 195295 2025-06-08T06:13:22Z Harry sidhuz 1666 195682 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>{{overfloat right|ਨਾ ਓਹ ਬਾਨ ਨ ਸ਼ਾਨ ਰਹੀ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਨਾ ਓਹ ਝੰਡਾ ਹਥ ਅਕਾਲੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਜੰਗਲ ਦੇ ਵਿਚ ਰਹੀ ਆਜ਼ਾਦੀ.|depth=1em}} {{overfloat left|ਏਕਤਾ ਵਿਚ ਮੈਦਾਨ ਰਹੀ।|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੀਰ ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਰਗੀ,|depth=1em}} {{overfloat left|ਧਰਮ ਲਈ, ਨਾ ਆਨ ਰਹੀ।|depth=1em}} {{overfloat right|ਗੁਰ ਧਾਮਾਂ ਵਿਚ ਧਰਮ ਰਿਹਾਨਾ,|depth=1em}} {{overfloat left|ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜਾਨ ਰਹੀ|depth=1em}} </poem>}} <center>{{center|ਲਛਮਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖੂਨ ਨਾ ਹੁਣ, ਬਾਗ਼ ਸ਼ਹੀਦੀ ਲਾਵਾਂਗੇ। }} {{center|ਆ ਗਈ ਰੁਤ ਸ਼ਹੀਦੀ ਭਾਈਓ, ਗੀਤ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗਾਵਾਂਗੇ।</center> }} {{Block center|<poem>{{overfloat left|ਕਿਥੇ ਗਈ ਆ ਭਾਰਤਾ ਓਹ ਲਾਲੀ, |depth=1em}} {{overfloat right|ਤੇਰਾ ਰੰਗ ਹੁਣ ਜਿਵੇਂ ਕਚੂਰ ਦਾ ਏ। |depth=1em}} {{overfloat left|ਕੇਹੜੀ ਆਸ ਤੇ ਕਰੇ ਤੂੰ ਮਿਲਵਰਤਨ, |depth=1em}} {{overfloat right|ਸੋਨਾ ਬਣੇ ਨਾ ਕਦੀ ਮਨੂਰ ਦਾ ਏ |depth=1em}} {{overfloat left|ਜਿੰਦ ਸੁਕਦੀ ਪਈ ਪਿਆਸਿਆਂ ਦੀ, |depth=1em}} {{overfloat left|ਦਾਰੂ ‘ਦਰਦ’ ਦਾ ਦਾ ਇਕੋ ਨਾ-ਮਿਲਵਰਤਨ, |depth=1em}} {{overfloat right|ਬਣੇ ਚਸ਼ਮਾਂ ਨਹੀਂ ਤੰਦੂਰ ਏ। |depth=1em}}! {{overfloat left|ਏਹ ਤਾਂ ਢੋਲ ਸੁਹਾਵਣਾ ਦੂਰ ਦਾ ਏ। |depth=1em}} {{overfloat right|(ਦਰਦ|depth=1em}} {{overfloat left|ਮੰਦਰ ਵਿਚਾਰੇ ਜਾ ਦਲੇਰ ਪੰਥ ਖਾਲਸੇ ਨੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦਿਨ ਦਿਨ ਵਧ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਹੀ ਤਾਂ ਖੁਆਰੀਆਂ! |depth=1em}} {{overfloat left|ਮਲ ਬੈਠੇ ਆਪ ਹੀ ਪੁਜਾਰੀ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਨੂੰ |depth=1em}} {{overfloat right|ਜਦੀ ਮਲਕੀਤਾ ਹੀ ਬਨਾਈਆਂ ਵਿਭਚਾਰੀਆਂ! |depth=1em}} </poem>}}<noinclude>{{center|-੮੭-}}</noinclude> tug9w5l9fjqc905lrzr7e887pj06ngq 250 6576 195646 195296 2025-06-08T05:45:39Z Taranpreet Goswami 2106 195646 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ, ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ! ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ, ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ! {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} ਝੂਲਨਾ: ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ, ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ, ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ। ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ | ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ, ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ! " [ਦੁਖੀ ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ, ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ। ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ, ਦਸ ਓਸਨੂੰ ਓਅੰਕਾਰ ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ, ਦਈਏ। ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ। ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ, ‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ, -33-<noinclude></noinclude> ttjdpdpe8j6uuakrh0n11hmsa7m454j 195648 195646 2025-06-08T05:46:44Z Taranpreet Goswami 2106 195648 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{overfloat left|ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{overfloat left|ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} ਝੂਲਨਾ: ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ, ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ, ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ। ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ | ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ, ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ! " [ਦੁਖੀ ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ, ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ। ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ, ਦਸ ਓਸਨੂੰ ਓਅੰਕਾਰ ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ, ਦਈਏ। ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ। ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ, ‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ, -33-<noinclude></noinclude> oz1uuaolbpbrkusneulo2mw5tbs215p 195649 195648 2025-06-08T05:47:10Z Taranpreet Goswami 2106 195649 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|<poem>{{overfloat left|ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{overfloat left|ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} ਝੂਲਨਾ: ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ, ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ, ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ। ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ | ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ, ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ! " [ਦੁਖੀ ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ, ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ। ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ, ਦਸ ਓਸਨੂੰ ਓਅੰਕਾਰ ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ, ਦਈਏ। ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ। ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ, ‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ, -33-<noinclude></noinclude> g1jr9cwn9cni8gnpk6urr8wton1cnek 195664 195649 2025-06-08T05:59:46Z Taranpreet Goswami 2106 195664 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|<poem>{{overfloat left|ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{overfloat left|ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} ਝੂਲਨਾ: {{center|<poem>{{overfloat left|ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|["ਦੁਖੀ"}} {{center|<poem>{{overfloat left|ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦਸ ਓਸਨੂੰ ੧ਓ ਅੰਕਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ,|depth=1em}}</poem>}}<noinclude>{{center|-੮੮-}}</noinclude> r43tk88pslcq3b3c3q4j371gy6s996j 195665 195664 2025-06-08T06:00:08Z Taranpreet Goswami 2106 195665 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|<poem>{{overfloat left|ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{overfloat left|ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} ਝੂਲਨਾ: {{center|<poem>{{overfloat left|ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|["ਦੁਖੀ"}} {{center|<poem>{{overfloat left|ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦਸ ਓਸਨੂੰ ੧ਓ ਅੰਕਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ,|depth=1em}}</poem>}}<noinclude>{{center|-੮੮-}}</noinclude> 5hrwh2u8ezoqavpdcf6e0shc0qe8u32 195666 195665 2025-06-08T06:00:31Z Taranpreet Goswami 2106 195666 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|<poem>{{overfloat left|ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{overfloat left|ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} ਝੂਲਨਾ: {{center|<poem>{{overfloat left|ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|["ਦੁਖੀ"}} {{center|<poem>{{overfloat left|ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦਸ ਓਸਨੂੰ ੧ਓ ਅੰਕਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ,|depth=1em}}</poem>}}<noinclude>{{center|-੮੮-}}</noinclude> gug2ayafzurru21ze93jvz66t7ou3me 195668 195666 2025-06-08T06:02:56Z Taranpreet Goswami 2106 195668 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>{{overfloat left|ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{overfloat left|ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} ਝੂਲਨਾ: {{Block center|<poem>{{overfloat left|ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|["ਦੁਖੀ"}} {{center|<poem>{{overfloat left|ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦਸ ਓਸਨੂੰ ੧ਓ ਅੰਕਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ,|depth=1em}}</poem>}}<noinclude>{{center|-੮੮-}}</noinclude> 89cnvi2audktlblsxhuyhrf7l9a21c1 195670 195668 2025-06-08T06:05:58Z Taranpreet Goswami 2106 195670 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>{{overfloat left|ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{overfloat left|ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} {{gap}}{{overfloat left|ਝੂਲਨਾ:|depth=1em}} {{Block center|<poem>{{overfloat left|ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|["ਦੁਖੀ"}} {{center|<poem>{{overfloat left|ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦਸ ਓਸਨੂੰ ੧ਓ ਅੰਕਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ,|depth=1em}}</poem>}}<noinclude>{{center|-੮੮-}}</noinclude> o2db6jpnmdvconp3t7kgedzc7ot271o 195690 195670 2025-06-08T06:15:58Z Taranpreet Goswami 2106 195690 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>{{overfloat left|ਬਹੂ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਭੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਗਵੋਣ ਲਗੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਬੈਠ ਗਏ ਮਲ ਉਚੀਆਂ ਅਟਾਰੀਆਂ!|depth=1em}} {{overfloat left|ਫਿਰੇ ਭਾਗ ਜਾਗ ਉਠੀ ਕੌਮ ਕਿਵੇਂ ਝਲ ਸਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਤਾਂਹੀਂ ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਨਨਕਾਣੇ ਜਿੰਦਾਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|(“ਗਜਰਾਜ’}} {{gap}}{{overfloat left|ਝੂਲਨਾ:}} {{Block center|<poem>{{overfloat left|ਧਰਮ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਗੀ ਵੇਖ ਧਰਮੀਆਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਠਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧੂਆਂ ਸੂਰਿਆਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਰਾਜ ਮਦ ਮਤਿਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੀਸ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਹੋਇ ਦਾਖਲ ‘ਦੁਖੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇ ਗਏ ਦੌਲਤਾਂ ਭਾਰੀਆਂ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਘੋਲੀਆਂ, ਵਾਰੀਆਂ, ਵੀਰਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਧਰਮ ਖਾਤਰ ਜਿੰਦਾਂ ਘੋਲੀਆਂ ਵਾਰੀਆਂ!|depth=1em}}</poem>}} {{right|["ਦੁਖੀ"}} {{center|<poem>{{overfloat left|ਝਗੜੇ “ਰਾਮ “ਰਹੀਮ ਦੇ ਪਾ ਪਾਕੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਕਾਹਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਖ ਆਜ਼ਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਜੇਹੜਾ ‘ਮੰਦਰ’‘ਮਸੀਤ' ਦਾ ਰਾਹ ਪੁਛੇ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਦਸ ਓਸਨੂੰ ੧ਓ ਅੰਕਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਓਹਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਯਾਦ ਜੇ ਹੋਵੇ ਕਰਨੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|ਸਚੇ ਗੁਰੂ ਉਤੇ ਨੀਤ ਧਾਰ ਦਈਏ।|depth=1em}} {{overfloat left|ਲਈਏ ਪੌਹਲ ਮਰਦਾਨੇ ਦੇ ਵਾਂਗ ਐਸੀ,|depth=1em}} {{overfloat right|‘ਜਨਮ’ਕਲ ਸਭ ਆਪਨੀਤਾਰ ਦਈਏ|depth=1em}} {{overfloat left|ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਸਵੈਰਾਜ ਦਾ ਜੇਹਾ ਕਰੀਏ,|depth=1em}}</poem>}}<noinclude>{{center|-੮੮-}}</noinclude> h21dip26haf2y2erqt94rlaf3nthkyg 250 6577 195740 195297 2025-06-08T06:59:51Z Harry sidhuz 1666 /* ਸੋਧਣਾ */ 195740 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Harry sidhuz" /></noinclude>{{Block center|<poem>{{overfloat right|ਵੇਚ ਆਪਨਾ ਕੁਲ ਘਰ ਬਾਰ ਦਈਏ। |depth=1em}} {{overfloat left|ਨਾੜਾਂ ਤਨ ਤੰਬੂਰ ਦੀਆਂ ਹੋਨ ਤਾਰਾਂ, |depth=1em}} {{overfloat right|ਲਗੀ ਅਗ ਤੇ ਛੇੜ ਮਲਾਰ ਦਈਏ। |depth=1em}} {{overfloat left|ਹੋਣ ਤੇਤੀ ਕ੍ਰੋੜ ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦੀ, |depth=1em}} {{overfloat right|ਪੈਰ ਜੇਹਲਾਂ ਵਿਚ ਐਸੇ ਪਸਾਰ ਦਈਏ। |depth=1em}} {{overfloat left|"ਬਚਫ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਵਰਾਜ ਦੇ ਮਾਰ ਛਟੇ, |depth=1em}} {{overfloat right|ਨਿਤ ਸੜਦੀਆਂ ਹਿਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾਚ ਦਈਏ। |depth=1em}} {{right|("ਸ਼ਰਫ }}</poem>}} {{gap}}ਖਦਰ ਤੇ ਚਰਖੇ ਦੇ ਗੀਤ, ਖਲਾਫੜ ਤੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਗੀਤ ਪਰ ਘਰ ਗਾਏ ਜਾਣ ਲਗੇ। ‘ਪਰਚੀ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ ਮਹਾਰਾਜ" ਦੀ ਸੁਰ ਹਰ ਇਕ ਜਲਸੇ ਵਿਚ ਗੂੰਜਣ ਲਗੀ, ਗਲ ਕੀ ਹਿੰਦੂਆਂ, ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਆਸਰਾ ਲੈਕੇ ਪੁਲੀਟੀਕਲ ਚਾਰ ਕੀਤਾ। {{gap}}ਅਜ ਕਲ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਰੀਨਾਇਸੈਂਸ(Renaissance) ਜਾਂ ਨਵੇਂ ਜਨਮ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਪਰਾਨੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਛਡ ਕੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਰੀਨਾਇਸੈਂਸ-ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ ਚਾਲ ਮਜ਼ਬ ਨਵਾਂ ਰੰਗ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਚੜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਅਗੇ ਤੇ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਈ ਹਿਸਾ ਲੈਂਦੇ ਸਨ; ਪਰ ਹੁਣ ਮੁਸਲਮਾਨ ' ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਪਨੀ ਬੋਲੀ ਦੀ ਮੱਧ ਆਈ ਹੈ।ਅਰ ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਲਿਖਾਰੀਆਂ ਨੇ ਚੰਗੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੇ ਅਜੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਟ੍ਰੇਚਰ ਵਧਾਨ ਵਲ ਪਨਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਵਲ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਈ ਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਦੀ<noinclude>{{center|-44- }}</noinclude> tsr73xfvjgpf9zgketq88sfh2xxw59t 250 23474 195633 195485 2025-06-08T05:38:59Z ਜਗਦੀਸ਼ ਕੌਰ 1801 195633 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੬੧)}}</noinclude>{{gap}}(ਸੇਠ) ਬੀਬੀ ਅਜੇ ਥੋਡੀ ਡੇਰ ਹੈ। ਡੂੰ ਇਧਰ ਆਖਾਂ। ਕੀਹ ਕਰਨੀ ਹੈਂ ਪਈ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਮੈਂ ਤਾਂ ਜੀ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਉਠੀ ਸਾਂ ਤੇ ਫੇਰ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਨਿਤ ਨਈਮ ਕਰਕੇ ਅਪਨੀ ਪੁਸਤਕ ਸਾਰੀ ਮੰਡੋ ਲੈਕੇ ਪੜ੍ਹੀ ਹੈ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਰੁਕੋ ਤੂੰ ਕੀਹ ਕੀਹ ਬਨਾਨਾ ਸਿੱਖੀ ਹੈਂ ਮਾਈ ਨੇ ਕਸੀਦਾ ਤਾਂ ਤੈਂਨੂੰ ਸਾਰਾ ਹੀ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇਗਾ। {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਜੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਿਖੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਚੀਜਾ ਹਾਂ! ਪਰ ਪਹਨੇ ਕਰਕੇ ਅਜੇ ਹੋਰ ਨਾਂ ਵਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਜੁਲਾਬਾਂ ਬੁਨੈਣਾ ਟੋਪੀਆਂ ਦਸਤਾਨੇ ਤੇ ਬੰਦ ਉਦ ਲੈਨੀ ਹਾਂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤਰਹਾਂ ਦਾ ਕਪੜਾ ਸੀਵਨਾ ਕੱਟਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਭੀ ਕਰ ਲੈਨੀ ਹਾਂ ਹੋਰ ਕਸੀਦਾ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਦਖਾਵੇ ਕਢ ਲੈਨੀ ਹਾਂ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਫੇਰ ਹੁਣ ਤੇਰਾ ਵਿਵਾਹ ਕਰ ਦੇਈਏ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ)ਮੈਂਨੂੰ ਖਬਰ ਵਿਹਾ ਕੀਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਬੀਬੀ ਤੋਂਨੂੰ ਹੁਣ ਗਰਿਸਤ ਵਿਚ ਪੈਰ ਰਖਨਾ ਹੈ ਸੋ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ ਕੇ ਕੱਲ ਨੂੰ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਤੈਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਅਨਪੜ ਕੰਗਲੇ ਪਿੰਡੋਚੀ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਬਗੈਰ ਪੁਛੇ ਵਿਵਾਹ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰਨਾਂ ਨਾ ਪਈ ਬਦ ਅਸੀਸਾਂ ਦੇਵੇ॥<noinclude></noinclude> 0gwveb6c1qi4sbu0mdsj6lagons3yct 195644 195633 2025-06-08T05:44:54Z ਜਗਦੀਸ਼ ਕੌਰ 1801 195644 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੬੧)}}</noinclude>{{gap}}(ਸੇਠ) ਬੀਬੀ ਅਜੇ ਥੋਡੀ ਡੇਰ ਹੈ। ਡੂੰ ਇਧਰ ਆਖਾਂ। ਕੀਹ ਕਰਨੀ ਹੈਂ ਪਈ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਮੈਂ ਤਾਂ ਜੀ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਉਠੀ ਸਾਂ ਤੇ ਫੇਰ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਨਿਤ ਨਈਮ ਕਰਕੇ ਅਪਨੀ ਪੁਸਤਕ ਸਾਰੀ ਮੰਡੋ ਲੈਕੇ ਪੜ੍ਹੀ ਹੈ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਰੁਕੋ ਤੂੰ ਕੀਹ ਕੀਹ ਬਨਾਨਾ ਸਿੱਖੀ ਹੈਂ ਮਾਈ ਨੇ ਕਸੀਦਾ ਤਾਂ ਤੈਂਨੂੰ ਸਾਰਾ ਹੀ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇਗਾ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਜੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਿਖੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਚੀਜਾ ਹਾਂ! ਪਰ ਪੜਹਨੇ ਕਰਕੇ ਅਜੇ ਹੋਰ ਨਾਂ ਵਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਜੁਲਾਬਾਂ ਬੁਨੈਣਾ ਟੋਪੀਆਂ ਦਸਤਾਨੇ ਤੇ ਗਲੂਬੰਦ ਉਣ ਲੈਨੀ ਹਾਂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤਰਹਾਂ ਦਾ ਕਪੜਾ ਸੀਵਨਾ ਕੱਟਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਭੀ ਕਰ ਲੈਨੀ ਹਾਂ ਹੋਰ ਕਸੀਦਾ ਜਿਸ ਤਰਹਾਂ ਕੋਈ ਦਖਾਵੇ ਕਢ ਲੈਨੀ ਹਾਂ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਫੇਰ ਹੁਣ ਤੇਰਾ ਵਿਵਾਹ ਕਰ ਦੇਈਏ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ)ਮੈਂਨੂੰ ਖਬਰ ਵਿਹਾ ਕੀਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਬੀਬੀ ਤੈਂਨੂੰ ਹੁਣ ਗਰਿਸਤ ਵਿਚ ਪੈਰ ਰਖਨਾ ਹੈ ਸੋ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ ਕੇ ਕੱਲ ਨੂੰ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਤੈਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਅਨਪੜ੍ਹ ਕੰਗਲੇ ਪਿੰਡੋਚੀ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਬਗੈਰ ਪੁਛੇ ਵਿਵਾਹ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰਨਾਂ ਨਾ ਪਈ ਬਦ ਅਸੀਸਾਂ ਦੇਵੇ॥<noinclude></noinclude> mf4hsusph8koek5mjpxk5yhlzzf0k99 195681 195644 2025-06-08T06:13:16Z Kaur.gurmel 192 195681 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੬੧)}}</noinclude>{{gap}}(ਸੇਠ) ਬੀਬੀ ਅਜੇ ਥੋਡੀ ਡੇਰ ਹੈ। ਡੂੰ ਇਧਰ ਆਖਾਂ। ਕੀਹ ਕਰਨੀ ਹੈਂ ਪਈ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਮੈਂ ਤਾਂ ਜੀ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਉਠੀ ਸਾਂ ਤੇ ਫੇਰ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਨਿਤ ਨਈਮ ਕਰਕੇ ਅਪਨੀ ਪੁਸਤਕ ਸਾਰੀ ਮੁੰਡੋ ਲੈਕੇ ਪੜ੍ਹੀ ਹੈ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਰੁਕੋ ਤੂੰ ਕੀਹ ਕੀਹ ਬਨਾਨਾ ਸਿੱਖੀ ਹੈਂ ਮਾਈ ਨੇ ਕਸੀਦਾ ਤਾਂ ਤੈਂਨੂੰ ਸਾਰਾ ਹੀ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇਗਾ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਜੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਿਖੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਚੀਜਾ ਹਾਂ! ਪਰ ਪੜਹਨੇ ਕਰਕੇ ਅਜੇ ਹੋਰ ਨਾਂ ਵਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਜੁਲਾਬਾਂ ਬੁਨੈਣਾ ਟੋਪੀਆਂ ਦਸਤਾਨੇ ਤੇ ਗਲੂਬੰਦ ਉਣ ਲੈਨੀ ਹਾਂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤਰਹਾਂ ਦਾ ਕਪੜਾ ਸੀਵਨਾ ਕੱਟਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਭੀ ਕਰ ਲੈਨੀ ਹਾਂ ਹੋਰ ਕਸੀਦਾ ਜਿਸ ਤਰਹਾਂ ਕੋਈ ਦਖਾਵੇ ਕਢ ਲੈਨੀ ਹਾਂ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਫੇਰ ਹੁਣ ਤੇਰਾ ਵਿਵਾਹ ਕਰ ਦੇਈਏ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ)ਮੈਂਨੂੰ ਖਬਰੇ ਵਿਹਾ ਕੀਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਬੀਬੀ ਤੈਂਨੂੰ ਹੁਣ ਗਰਿਸਤ ਵਿਚ ਪੈਰ ਰਖਨਾ ਹੈ ਸੋ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ ਕੇ ਕੱਲ ਨੂੰ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਤੈਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਅਨਪੜ੍ਹ ਕੰਗਲੇ ਪਿੰਡੋਚੀ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਬਗੈਰ ਪੁਛੇ ਵਿਵਾਹ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰਨਾਂ ਨਾ ਪਈ ਬਦ ਅਸੀਸਾਂ ਦੇਵੇ॥<noinclude></noinclude> 40ons2hkpitlae4llfxfacm84p8zzhe 250 23478 195696 56104 2025-06-08T06:19:49Z Kaur.gurmel 192 195696 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude> ( ਛੰਦ ) 'ਰੁਕੋ) ਸੇਠ ਜੀ ਮੈਂਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਮਨੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼ਰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗਲ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਪਿੱਛੋਂ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਕਰਦਿਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਬੜੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋਨੀ ਹਾਂ ਤੇ ਵਿਚਾਰਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਜੇ ਮੇਂ ਭੀ ਅਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵਾਨ ਬੇਸ਼ਰਮ ਨਾਂ ਬਨਣਾਂ ਚਾਹਿਆ ਤਾਂ ਫੇਰ ,ਏਹ ਵੇਲਾ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਆਵਨਾ । ਨਾਲੇ ਜਿਨਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੈਂਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਵਿਚ ਬੜ੍ਹਮ ਵਿਵਾਹ ਤਾਂ ਵਰ ਪਰਖ ਕੇ ਕਰਨ ਦਾ ਹੀ ਨਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਸੋ ਅੱਗੋਂ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣ ਦੇ ਹੋ । ਜੇ ਹੁਣ ਲੋਕ ਮੇਰੇ ਕੁਆਰ ਪਨ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੈਨ ਯਾ ਮੇਰੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਭਾਈ ਹੁਣ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਰਾਜੀ ਨੇ ਤੇ ਨਾਲੇ ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਮੈਂਨੂੰ ਵਿਵਾਹੀ ਜਾਨੇ ਦੇ ਲਾਇਕ ਸਮਝ ਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ਕ ਤੁਸੀਂ ਮਾਲਕ ਹੋ। ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਨਾ ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਂਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਵਾਹਨਾ ਹੀ ਹੈ ।ਸੋ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਅਪਨੀ ਹੱਥੀ ਤੇ ਅਪਨੇ ਮਨ ਭਾਉਂਦਾ ਕਮ ਕਰੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਆ ਸੀਸਾਂ ਦੇਵਾਂਗੀ॥ (ਸੋ) ਬੀਬੀ ਭੈਣ ਰੁਕੋ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਗੱਲ ਸੁਨ ਕੇ ਬੜਾ ਪਰਸਨ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਐਸਾ ਵਰ ਚੂੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਪਰ Mਰ ਮਾਰੀ ਭੈਣ ਜਿਸ ਤਰਹਾਂ ਤੂੰ ਹੁਣਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬਗੈਰਸ਼ਰਮ ਦੇ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਨੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਜਿਸ<noinclude></noinclude> 7z7ydqtg8kqr938k84lujeeo1yudsu0 195723 195696 2025-06-08T06:41:58Z Kaur.gurmel 192 195723 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude> ( ਛੰਦ ) 'ਰੁਕੋ) ਸੇਠ ਜੀ ਮੈਂਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਮਨੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼ਰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗਲ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਪਿੱਛੋਂ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਕਰਦਿਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਬੜੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋਨੀ ਹਾਂ ਤੇ ਵਿਚਾਰਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਜੇ ਮੇਂ ਭੀ ਅਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵਾਨ ਬੇਸ਼ਰਮ ਨਾਂ ਬਨਣਾਂ ਚਾਹਿਆ ਤਾਂ ਫੇਰ ,ਏਹ ਵੇਲਾ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਆਵਨਾ । ਨਾਲੇ ਜਿਨਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੈਂਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਵਿਚ ਬ੍ਰਹਮ ਵਿਵਾਹ ਤਾਂ ਵਰ ਪੁਰਖ ਕੇ ਕਰਨ ਦਾ ਹੀ ਨਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਸੋ ਅੱਗੋਂ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣ ਦੇ ਹੋ । ਜੇ ਹੁਣ ਲੋਕ ਮੇਰੇ ਕੁਆਰ ਪਨ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੈਨ ਯਾ ਮੇਰੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਭਾਈ ਹੁਣ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਰਾਜੀ ਨੇ ਤੇ ਨਾਲੇ ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਮੈਂਨੂੰ ਵਿਵਾਹੀ ਜਾਨੇ ਦੇ ਲਾਇਕ ਸਮਝ ਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ਕ ਤੁਸੀਂ ਮਾਲਕ ਹੋ। ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਨਾ ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਂਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਵਾਹਨਾ ਹੀ ਹੈ ।ਸੋ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਅਪਨੀ ਹੱਥੀ ਤੇ ਅਪਨੇ ਮਨ ਭਾਉਂਦਾ ਕਮ ਕਰੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਅਸੀਸਾਂ ਦੇਵਾਂਗੀ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਬੀਬੀ ਭੈਣ ਰੁਕੋ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਗੱਲ ਸੁਨ ਕੇ ਬੜਾ ਪਰਸਨ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਐਸਾ ਵਰ ਢੂੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਪਰ Mਰ ਮਾਰੀ ਭੈਣ ਜਿਸ ਤਰਹਾਂ ਤੂੰ ਹੁਣਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬਗੈਰਸ਼ਰਮ ਦੇ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਨੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਜਿਸ<noinclude></noinclude> 09yutpa8y5zegow6mqw2im26mjkpb3r 195726 195723 2025-06-08T06:47:58Z Kaur.gurmel 192 195726 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude> ( ਛੰਦ ) 'ਰੁਕੋ) ਸੇਠ ਜੀ ਮੈਂਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਮਨੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼ਰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗਲ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਪਿੱਛੋਂ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਕਰਦਿਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਬੜੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋਨੀ ਹਾਂ ਤੇ ਵਿਚਾਰਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਜੇ ਮੇਂ ਭੀ ਅਪਣੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵਾਨ ਬੇਸ਼ਰਮ ਨਾਂ ਬਨਣਾਂ ਚਾਹਿਆ ਤਾਂ ਫੇਰ ,ਏਹ ਵੇਲਾ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਆਵਨਾ । ਨਾਲੇ ਜਿਨਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੈਂਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਵਿਚ ਬ੍ਰਹਮ ਵਿਵਾਹ ਤਾਂ ਵਰ ਪੁਰਖ ਕੇ ਕਰਨ ਦਾ ਹੀ ਨਾ ਆਇਆ ਹੈ। ਸੋ ਅੱਗੋਂ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣ ਦੇ ਹੋ । ਜੇ ਹੁਣ ਲੋਕ ਮੇਰੇ ਕੁਆਰ ਪਨ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੈਨ ਯਾ ਮੇਰੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਭਾਈ ਹੁਣ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਰਾਜੀ ਨੇ ਤੇ ਨਾਲੇ ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਮੈਂਨੂੰ ਵਿਵਾਹੀ ਜਾਨੇ ਦੇ ਲਾਇਕ ਸਮਝ ਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ਕ ਤੁਸੀਂ ਮਾਲਕ ਹੋ। ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਨਾ ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਂਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵਿਵਾਹਨਾ ਹੀ ਹੈ ।ਸੋ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਅਪਨੀ ਹੱਥੀ ਤੇ ਅਪਨੇ ਮਨ ਭਾਉਂਦਾ ਕਮ ਕਰੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਅਸੀਸਾਂ ਦੇਵਾਂਗੀ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਬੀਬੀ ਭੈਣ ਰੁਕੋ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਗੱਲ ਸੁਨ ਕੇ ਬੜਾ ਪਰਸਨ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਐਸਾ ਵਰ ਢੂੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਪਰ ਪਿਆਰੀ ਭੈਣ ਜਿਸ ਤਰਹਾਂ ਤੂੰ ਹੁਣਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬਗੈਰਸ਼ਰਮ ਦੇ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਨੇ ਇਸੇ ਤਰਹਾਂ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਜਿਸ<noinclude></noinclude> f452qdal88bnspnh0zxlh48pthau2fj 250 23482 195732 56108 2025-06-08T06:53:03Z Kaur.gurmel 192 195732 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />੬੨)</noinclude> ਨੂੰ ਮੈਂ ਸੇਠਨੀ ਦੀ ਨਬਜ਼ ਦੇਖਨ ਵਾਸਤੇ ਭੇਜਾਂਗਾ ਅੱਜ ਲੌਡੇ ਵੇਲੇ ਤੂੰ ਅਪਣੀ ਦਾਨਾਈ ਤੇ ਸਮਝ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਅੱਛੀ ਤਰਹਾਂ ਕਰੇਗੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਤੇਰੀ ਮੰਗਣੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਪਿਆਰੀ ਸੋਭਾਵੰਤੀ ਤੂੰ ਭੀ ਸੁਨ ਲੀਤਾ ਹੈ ਨਾਂ । ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਮਦਨ ਗੋਪਾਲ ਜੀ ਤੇਰੀ ਨਬਜ਼ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਆਵਣ ਤਾਂ ਰੁਕੋ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੋਲ ਸੱਦ ਲੈਣਾ । ਜੇਕਰ ਕੁਛ ਪੁਛੇ ਤਾਂ ਜੁਆਬ ਦੇਨਾ ॥ (ਸਿਠਨੀ) ਸੁਆਮਨ ਜੀ ਆਪ ਤੁਸੀਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆਵੋਗੇ ॥ ( ਸੇਠ ) ਪਿਆਰੀ ਮੈਂ ਫੇਰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਆਕੇ ਕੀਹ ਕਰਨਾ ਹੈ ਮਦਨਗੋਪਾਲ ਐਸਾ ਧਮਾਤਮਾਂ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਕਿਧਰੇ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ ॥ (ਸੋਠਨੀ) ਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਟੈਹਲ ਖਿਦਮਤ ਭੀ ਤਾਂ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ॥ (ਸੇਠ) ਮਢਨਗੋਪਾਲ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਅੰਗੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ । ਫੇਰ ਉਸਦੀ ਟੈਹਲ ਖਿਜਮਤ ਪੂਛ ਨਾ ਅਕਾਰਥ ਹੈ ॥ (ਏਠਨੀ) ਤੇ ਅਕਾਰਥ ਕਿਸ ਤਰਹਾਂ ਹੋਈ । ਸੁਆਮਨੇ ਜਦ ਓਹ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਲਾਲਚ ਦੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਵੇਗਾ " ਅਸਾਂਨੂੰ ਉਸਦਾ ਕਿਤਨਾ ਭਾਰ ਉਠਾਨਾ ਪਵੇ । ਨਾਲੇ ਆਉ ਆਖ ਦੇਨੇ ਕੇ ਜਦ ਤਕ ਹਕੀਮ ਦਾ ਕਦਰ ਨਾ<noinclude></noinclude> 94g94vjyhpolto5x5186hx7fkr5acbn 195738 195732 2025-06-08T06:58:18Z Kaur.gurmel 192 195738 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />੬੨)</noinclude> ਨੂੰ ਮੈਂ ਸੇਠਨੀ ਦੀ ਨਬਜ਼ ਦੇਖਨ ਵਾਸਤੇ ਭੇਜਾਂਗਾ ਅੱਜ ਲੌਡੇ ਵੇਲੇ ਤੂੰ ਅਪਣੀ ਦਾਨਾਈ ਤੇ ਸਮਝ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਅੱਛੀ ਤਰਹਾਂ ਕਰੇਗੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਤੇਰੀ ਮੰਗਣੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਪਿਆਰੀ ਸੋਭਾਵੰਤੀ ਤੂੰ ਭੀ ਸੁਨ ਲੀਤਾ ਹੈ ਨਾਂ । ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਮਦਨ ਗੋਪਾਲ ਜੀ ਤੇਰੀ ਨਬਜ਼ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਆਵਣ ਤਾਂ ਰੁਕੋ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੋਲ ਸੱਦ ਲੈਣਾ । ਜੇਕਰ ਕੁਛ ਪੁਛੇ ਤਾਂ ਜੁਆਬ ਦੇਨਾ ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਸੁਆਮਨ ਜੀ ਆਪ ਤੁਸੀਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆਵੋਗੇ ॥ {{gap}}( ਸੇਠ ) ਪਿਆਰੀ ਮੈਂ ਫੇਰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਆਕੇ ਕੀਹ ਕਰਨਾ ਹੈ ਮਦਨਗੋਪਾਲ ਐਸਾ ਧਮਾਤਮਾਂ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਕਿਧਰੇ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ ॥ (ਸੋਠਨੀ) ਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਟੈਹਲ ਖਿਦਮਤ ਭੀ ਤਾਂ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ॥ (ਸੇਠ) ਮਢਨਗੋਪਾਲ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਅੰਗੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ । ਫੇਰ ਉਸਦੀ ਟੈਹਲ ਖਿਜਮਤ ਪੂਛ ਨਾ ਅਕਾਰਥ ਹੈ ॥ (ਏਠਨੀ) ਤੇ ਅਕਾਰਥ ਕਿਸ ਤਰਹਾਂ ਹੋਈ । ਸੁਆਮਨੇ ਜਦ ਓਹ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਲਾਲਚ ਦੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਵੇਗਾ " ਅਸਾਂਨੂੰ ਉਸਦਾ ਕਿਤਨਾ ਭਾਰ ਉਠਾਨਾ ਪਵੇ । ਨਾਲੇ ਆਉ ਆਖ ਦੇਨੇ ਕੇ ਜਦ ਤਕ ਹਕੀਮ ਦਾ ਕਦਰ ਨਾ<noinclude></noinclude> lg6v8ljy46b1hk2zt5sf8s4fyqae9nj 195747 195738 2025-06-08T07:07:18Z Kaur.gurmel 192 195747 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />੬੨)</noinclude> ਨੂੰ ਮੈਂ ਸੇਠਨੀ ਦੀ ਨਬਜ਼ ਦੇਖਨ ਵਾਸਤੇ ਭੇਜਾਂਗਾ ਅੱਜ ਲੌਡੇ ਵੇਲੇ ਤੂੰ ਅਪਣੀ ਦਾਨਾਈ ਤੇ ਸਮਝ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਅੱਛੀ ਤਰਹਾਂ ਕਰੇਗੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਤੇਰੀ ਮੰਗਣੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਪਿਆਰੀ ਸੋਭਾਵੰਤੀ ਤੂੰ ਭੀ ਸੁਨ ਲੀਤਾ ਹੈ ਨਾਂ । ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਮਦਨ ਗੋਪਾਲ ਜੀ ਤੇਰੀ ਨਬਜ਼ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਆਵਣ ਤਾਂ ਰੁਕੋ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੋਲ ਸੱਦ ਲੈਣਾ । ਜੇਕਰ ਕੁਛ ਪੁਛੇ ਤਾਂ ਜੁਆਬ ਦੇਨਾ ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਸੁਆਮਨ ਜੀ ਆਪ ਤੁਸੀਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆਵੋਗੇ ॥ {{gap}}( ਸੇਠ ) ਪਿਆਰੀ ਮੈਂ ਫੇਰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਆਕੇ ਕੀਹ ਕਰਨਾ ਹੈ ਮਦਨਗੋਪਾਲ ਐਸਾ ਧਮਾਤਮਾਂ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਕਿਧਰੇ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ ॥ (ਸੋਠਨੀ) ਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਟੈਹਲ ਖਿਦਮਤ ਭੀ ਤਾਂ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਮਢਨਗੋਪਾਲ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਅੰਗੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ । ਫੇਰ ਉਸਦੀ ਟੈਹਲ ਖਿਜਮਤ ਪੁਛ ਨਾ ਅਕਾਰਥ ਹੈ ॥ (ਏਠਨੀ) ਤੇ ਅਕਾਰਥ ਕਿਸ ਤਰਹਾਂ ਹੋਈ । ਸੁਆਮਨੇ ਜਦ ਓਹ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਲਾਲਚ ਦੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਵੇਗਾ " ਅਸਾਂਨੂੰ ਉਸਦਾ ਕਿਤਨਾ ਭਾਰ ਉਠਾਨਾ ਪਵੇ । ਨਾਲੇ ਆਉ ਆਖ ਦੇਨੇ ਕੇ ਜਦ ਤਕ ਹਕੀਮ ਦਾ ਕਦਰ ਨਾ<noinclude></noinclude> apndcqy9z37k9kgf3kkrc4s1669ba5u 195748 195747 2025-06-08T07:12:02Z Kaur.gurmel 192 195748 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />੬੨)</noinclude> ਨੂੰ ਮੈਂ ਸੇਠਨੀ ਦੀ ਨਬਜ਼ ਦੇਖਨ ਵਾਸਤੇ ਭੇਜਾਂਗਾ ਅੱਜ ਲੌਡੇ ਵੇਲੇ ਤੂੰ ਅਪਣੀ ਦਾਨਾਈ ਤੇ ਸਮਝ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਅੱਛੀ ਤਰਹਾਂ ਕਰੇਗੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਤੇਰੀ ਮੰਗਣੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਪਿਆਰੀ ਸੋਭਾਵੰਤੀ ਤੂੰ ਭੀ ਸੁਨ ਲੀਤਾ ਹੈ ਨਾਂ । ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਮਦਨ ਗੋਪਾਲ ਜੀ ਤੇਰੀ ਨਬਜ਼ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਆਵਣ ਤਾਂ ਰੁਕੋ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੋਲ ਸੱਦ ਲੈਣਾ । ਜੇਕਰ ਕੁਛ ਪੁਛੇ ਤਾਂ ਜੁਆਬ ਦੇਨਾ ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਸੁਆਮਨ ਜੀ ਆਪ ਤੁਸੀਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆਵੋਗੇ ॥ {{gap}}( ਸੇਠ ) ਪਿਆਰੀ ਮੈਂ ਫੇਰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਆਕੇ ਕੀਹ ਕਰਨਾ ਹੈ ਮਦਨਗੋਪਾਲ ਐਸਾ ਧਮਾਤਮਾਂ ਪੁਰਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਕਿਧਰੇ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ ॥ (ਸੋਠਨੀ) ਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਟੈਹਲ ਖਿਦਮਤ ਭੀ ਤਾਂ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ॥ {{gap}}(ਸੇਠ) ਮਢਨਗੋਪਾਲ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਅੰਗੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ । ਫੇਰ ਉਸਦੀ ਟੈਹਲ ਖਿਜਮਤ ਪੁਛ ਨਾ ਅਕਾਰਥ ਹੈ ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਤੇ ਅਕਾਰਥ ਕਿਸ ਤਰਹਾਂ ਹੋਈ । ਸੁਆਮਨ ਜਦ ਓਹ ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਲਾਲਚ ਦੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਵੇਗਾ ਤਾਂ ਅਸਾਂਨੂੰ ਉਸਦਾ ਕਿਤਨਾ ਭਾਰ ਉਠਾਨਾ ਪਵੇ । ਨਾਲੇ ਸਿਆਣੇ ਆਖ ਦੇਨੇ ਕੇ ਜਦ ਤਕ ਹਕੀਮ ਦਾ ਕਦਰ ਨਾ<noinclude></noinclude> aflw3qm41nxk7i39m35dexxlst024uw 252 31304 195632 81409 2025-06-08T05:38:25Z Aman Arora PTL 1841 195632 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ |Language=pa |Volume=Second Edition (ਦੂਜੀ ਵਾਰ) |Author=ਡਾਕਟਰ ਪ੍ਰੇਮ |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=ਭਾਈ ਬੁੱਟਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ ,ਬਾਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ |Address=ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ |Year= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=_empty_ |Image=1 |Progress=X |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1="ਕਵਰ" 2="ਕੋਲੋਫੋਨ" 3="ਤਤਕਰਾ" 4="ਸਮਰਪਣ" 5="ਤਸਵੀਰ" 6="5" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} f9c9bpokbdqj7vcadmu4n6pnzv8pf56 252 31356 195575 137847 2025-06-07T17:48:45Z Tamanpreet Kaur 606 195575 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title= |Language=pa |Volume= |Author= |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1="ਕਵਰ" 2="ਤਤਕਰਾ" 3="ਮੁੱਖ ਬੰਦ " 4="4" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer={{rh|{{{pagenum}}}|{{{pagenum}}}}} |tmplver= }} 3dbzsftquj4smp5w3f13xp9oc0alue2 250 31451 195636 81401 2025-06-08T05:40:49Z Aman Arora PTL 1841 195636 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gill jassu" /></noinclude>{{center|{{xxx-larger|ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ}}}} {{center|{{xxx-larger|MISERABLE YOUTHS}}}} ਦੁਖਾਂਤ | ਕਹਾਣੀਆਂ {{Float right|ਡਾਕਟ੍ਰ "ਪ੍ਰੇਮ" ਬੀ.ਏ.}}<noinclude></noinclude> 2lk7gtr8yewal8h712k3r0yoybd4l6m 195637 195636 2025-06-08T05:41:40Z Aman Arora PTL 1841 195637 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gill jassu" /></noinclude>{{center|{{xxx-larger|ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ}}}} {{center|{{xxx-larger|THE MISERABLE YOUTHS}}}} ਦੁਖਾਂਤ | ਕਹਾਣੀਆਂ {{Float right|ਡਾਕਟ੍ਰ "ਪ੍ਰੇਮ" ਬੀ.ਏ.}}<noinclude></noinclude> cs3pas5zmiqn22bum5cr5qupi5oax6e 195645 195637 2025-06-08T05:44:58Z Aman Arora PTL 1841 195645 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gill jassu" /></noinclude> {{center|{{xxx-larger|ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ}}}} {{center|{{xxx-larger|THE MISERABLE YOUTHS}}}} ਦੁਖਾਂਤ | ਕਹਾਣੀਆਂ {{Css image crop |Image = ਦੁਖੀ_ਜਵਾਨੀਆਂ.pdf |Page = 1 |bSize = 365 |cWidth = 314 |cHeight = 120 |oTop = 287 |oLeft = 0 |Location = center |Description = }} {{dhr|12em}} {{Float right|ਡਾਕਟ੍ਰ "ਪ੍ਰੇਮ" ਬੀ.ਏ.}}<noinclude></noinclude> d2invan80da0d57w6qow6hxfv9ruze7 195647 195645 2025-06-08T05:46:03Z Aman Arora PTL 1841 195647 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gill jassu" /></noinclude> {{center|{{xxx-larger|ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ}}}} {{center|{{xxx-larger|THE MISERABLE YOUTHS}}}} {{center|ਦੁਖਾਂਤ | ਕਹਾਣੀਆਂ}} {{dhr|12em}} {{Css image crop |Image = ਦੁਖੀ_ਜਵਾਨੀਆਂ.pdf |Page = 1 |bSize = 365 |cWidth = 314 |cHeight = 120 |oTop = 287 |oLeft = 0 |Location = center |Description = }} {{dhr|12em}} {{Float right|ਡਾਕਟ੍ਰ "ਪ੍ਰੇਮ" ਬੀ.ਏ.}}<noinclude></noinclude> 7h2hntrmekgqz30h6xe3f5ahoap919m 195650 195647 2025-06-08T05:47:39Z Aman Arora PTL 1841 195650 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gill jassu" /></noinclude> {{center|{{xxx-larger|ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ}}}} {{center|{{xxx-larger|THE MISERABLE YOUTHS}}}} {{center|ਦੁਖਾਂਤ <nowiki>|</nowiki> ਕਹਾਣੀਆਂ}} {{dhr|12em}} {{Css image crop |Image = ਦੁਖੀ_ਜਵਾਨੀਆਂ.pdf |Page = 1 |bSize = 365 |cWidth = 314 |cHeight = 120 |oTop = 287 |oLeft = 0 |Location = center |Description = }} {{dhr|12em}} {{Float right|ਡਾਕਟ੍ਰ "ਪ੍ਰੇਮ" ਬੀ.ਏ.}}<noinclude></noinclude> iix82fn13x2vffzc2izhgngiqkk8qy0 252 33726 195584 181767 2025-06-08T03:45:56Z Tamanpreet Kaur 606 195584 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title= |Language=en |Volume= |Author= |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=X |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} afusak2ezww6dk7yirrtfx1f8o1879g 195618 195584 2025-06-08T04:40:10Z Nitesh Gill 21 195618 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title= |Language=en |Volume= |Author= |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year= |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=L |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1="ਕਵਰ" 2="ਕੋਲੋਫੋਨ" 3="ਟਾਈਟਲ" 4to5="ਸਮਰਪਣ" 6="ਸੰਪਾਦਕੀ" 7="1" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} iewgvigyupc8enbv9762upf5fxo92oj 250 33881 195727 86955 2025-06-08T06:48:12Z Aman Arora PTL 1841 195727 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="ਪਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ" /></noinclude>{{center|{{xxx-larger|ਜਵਾਨੀ }}}} {{rule}} {{gap}}ਹਥ ਵਿਚ ਮਾਲਾ ਸੀ ਓਸ ਦੇ। ਇਕ ਠੰਡਾ ਸਾਹ ਖਿਚਕੇ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ-'ਨਾ ਅਗਲੀ ਦੇ ਨਾ ਪਿਛਲੀ ਦੇ, ਮੈਂ ਸਦਕੇ ਜਾਵਾਂ ਵਿਚਲੀ ਦੇ!' ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਫਕੀਰ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਦੀ ਤਿੰਨ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਲੰਘ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਸਚ ਮੁਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਵਿਚਲੀ ਸੁੰਦਰੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਪੁਤਲੀ ਸੀ। ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਫਕੀਰ ਦੇ ਕੋਲ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਜੀਵ, ਫਕੀਰ ਦੀ ਗਲ ਸੁਣਕੇ ਹੱਸ ਪਏ। ਇਕ ਨੇ ਕਿਹਾ-'ਬਗਲ ਵਿਚ ਛੁਰੀ ਤੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਰਾਮ ਰਾਮ!' ਦੂਜੇ ਨੇ ਉਠ ਕੇ ਸੰਤ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਕਹਿ ਹੀ ਦਿਤਾ-'ਕਿਉਂ ਜੀ! ਵਿਚਲੀ ਸਚਮੁਚ ਹੀ ਸਦਕੜੇ ਹੋ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਏ? ਪਛਾਣ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੜੀ ਏ ਪਰ ਇਹ ਸੋਚਦਿਆਂ ਮਾਲਾ ਦੇ ਮਨਕੇ....?' ਹਾਂ ਪੁਤਰ! ਵਿਚਲੀ ਚੰਗੀ ਹੀ ਏ....ਮੈਂ ਵੇਖੀਆਂ ਨੇ ਨਾ ਤਿੰਨੇ ਹੀ, ਪਿਛਲੀ ਨਾਲ ਤੇ ਹੁਣ ਭੀ ਮੇਰਾ ਵਾਸਤਾ ਹੈ ਪਰ ਕਾਕਾ ਤੂੰ ਵਿਚਲੀ ਨਾਲ ਰੁਝਾ ਹੈਂ, ਤੈਨੂੰ ਅਗਲੀ ਪਿਛਲੀ ਦੀ ਕੀ ਸਾਰ। ਅਗਲੀ ਤਾਂ ਲੰਘ ਹੀ ਗਈ ਏ ਤੇ ਪਿਛਲੀ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਪਊ ਵਾਸਤਾ ਫੇਰ ਯਾਦ ਆਊ ਤੈਨੂੰ ਵਿਚਲੀ।' ਸੰਤ ਦੀ ਇਹ ਗਲ ਸੁਣ ਕੇ ਜਵਾਨ ਨੂੰ ਰੋਹ ਆ ਗਿਆ, 'ਕੜਕ ਕੇ ਬੋਲਿਆ, ਸੰਤ ਜੀ,ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕੀ ਪਰ ਮੇਰੇ ਤੇ ਵਿਚਲੀ ਵਾਲਾ ਦੋਸ਼ ਜਿਹੜਾ ਤੁਸਾਂ ਲਾਇਆ, ਏਸ ਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਕੀ ਸਬੂਤ<noinclude></noinclude> qqayel25r0qenqpzgcdfzu5f4be4awg 250 33894 195730 86979 2025-06-08T06:52:37Z Aman Arora PTL 1841 195730 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="ਪਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ" />{{rh|ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ|-੬-|ਜਵਾਨੀ}}</noinclude>ਏ,ਸਾਰੇ ਲਾਗੇ ਚਾਗੇ ਦੇ ਵਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁਛ ਲਵੋ ਜੇ ਮੈਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਇਸਤ੍ਰੀ ਵਲ ਅੱਖ ਵੀ ਪੱਟ ਕੇ ਵੇਖੀ ਹੋਵੇ...' ਸੰਤ ਜੀ ਹੱਸ ਪਏ। ਬੋਲੇ-'ਇਹ ਵਿਚਲੀ ਦੀਆਂ ਹੀ ਬਰਕਤਾਂ ਨੇਂ ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਵੰਨੇ ਖਿਆਲ ਚਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਾਕਾ! ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਮਰ (ਅਵਸਥਾ) ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਅਗਲੀ (ਬਚਪਣ ਦੀ ਉਮਰ) ਪਿਛਲੀ (ਬੁੱਢੀ ਉਮਰ) ਅਤੇ ਵਿਚਲੀ 'ਜਵਾਨੀ'। ਮੈਂ ਹੁਣ ਪਿਛਲੀ ਨਾਲ ਲਗਾ ਹੋਇਆ ਹਾਂ ਪਰ ਤੂੰ ਵਿਚਲੀ ਵਾਲਾ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੇ ਸੁਫਨੇ...' {{gap}}ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਉਪਰ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਸਾਖੀਆਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ, ਵਾਰਤਾਵਾਂ ਕਦੀ ਕਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਲਗਿਆਂ ਸੁਣਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਬੁਢੇਪੇ ਵੇਲੇ ਸਾਰ ਹੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਦਸੋ ਜਵਾਨੀ ਕੋਈ ਸਹੰਸਰ-ਬਾਹੁ ਤਾਂ ਹੈ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰ ਲਵੇ । ਇਕ ਜਵਾਨੀ ਹੈ ਤੇ ਕੰਮ ਨੇ... ਕਈ! {{gap}}ਸੁਰਾਹੀਂ ਫੜੀ ਹੋਈ, ਸੁਰਾਹੀ ਵਰਗੀ ਗਿਚੀ ਵਾਲੀ ਸੁੰਦਰੀ ਇਕ ਰੰਗੀਲਾ ਜਾਮ ਭਰ ਕੇ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਖਿਚਦੀ ਹੈ। ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ{{bar|1}} {{center|<poem>'ਸ਼ਾਲਾ! ਜਵਾਨੀਆਂ ਮਾਣੇਂ, {{gap|5em}}ਆਖਾ ਨਾ ਮੋੜੀਂ ਪੀ ਲੇ-ਪੀ ਲੈ ! ਪਗਲੇ! 'ਮੂੰਹ-ਜ਼ੋਰ ਜਵਾਨੀ' {{gap|5em}}ਮੁੜ ਮੁੜ ਕੇ ਹਥ ਨਹੀਂ ਆਉਣੀ। ਜੀ ਲੈ ਦੋ ਚਾਰ ਦਿਹਾੜੇ ਜੀ ਲੈ !....</poem>}}.<noinclude></noinclude> r98z2u5m9v3qtgkdce0y08z29w63mzk 252 47704 195582 160215 2025-06-08T03:41:44Z Satdeep Gill 13 195582 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[ਨੈਣਾਂ ਦੇ ਵਣਜਾਰੇ]] |Language=pa |Volume= |Author=[[ਲੇਖਕ:ਸੁਖਦੇਵ_ਮਾਦਪੁਰੀ|ਸੁਖਦੇਵ ਮਾਦਪੁਰੀ]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=ਲਹੌਰ ਬੁਕ ਸ਼ਾਪ |Address=ਲੁਧਿਆਣਾ |Year=1979 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=L |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1="ਕਵਰ" 2="ਹੋਰ ਕਿਤਾਬਾਂ" 3="ਟਾਈਟਲ" 4to5="ਕੋਲੋਫੋਨ" 6="-" 7="ਤਤਕਰਾ" 8="ਕਵਿਤਾ" 9="-" 10="ਤਸਵੀਰ" 11="9" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} f5xbb86cr7638kmzu2tyzcci8pywofw 250 52472 195625 137841 2025-06-08T05:04:16Z Nitesh Gill 21 /* ਸੋਧਣਾ */ 195625 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Nitesh Gill" /></noinclude>ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਆਮ ਸਿਖ ਪੋਠੋਹਾਰ, ਮਾਝੇ, ਦੁਆਬੇ ਦੇ ਭੀ ਇਥੇ ਹੀ ਅਸਤ ਲਿਆ ਕੇ ਪਾਤਾਲ ਪੁਰੀ ਦੇ ਲਾਗੇ ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ ਸਪੁਰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ: ਭੂਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਰੋਪੜ ਵਾਲੇ ਨੇ ਅਤੇ ਸੰਤ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਾਲੇ ਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਕਰਵਾਈ ਹੈ। {{gap}}ਚਰਨ ਕੰਵਲ ਤੇ ਪਾਤਾਲ ਪੁਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਦੀ ਸਮਾਧ ਇਥੇ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੜੀ ਉਚੀ ਥਾਂ ਬੜੀ ਸ਼ਾਨਦਰ ਜਗਾ ਹੈ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ: ਭੂਪ ਰੋਪੜੀਏ ਨੇ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਇਆ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਰਕਾਰ ਪਾਸ ਚੁਗਲੀ ਖਾਧੀ ਕਿ ਸ: ਭੂਪ ਸਿੰਘ ਕਿਲਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਖ ਰਾਜ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੇ ਸੁਫਨੇ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ੱਕ ਵਿਚ ਸ: ਭੁਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਲਾਵਤਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦਸਦੇ ਹਨ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਨੇ ਭੀ ਬਾਬਾ ਅਟਲ ਰਾਇ ਜੀ ਦੀ ਤਰਾਂ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੂੰ (ਇਕ ਗਊ ਨੂੰ ਜਿਹੜੀ ਭੁਲੇਖੇ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੋਂ ਮਰ ਗਈ ਸੀ ਮੁੜ ਜੀਉਂਦਾ ਕਰਨ ਕਰਕੇ) ਨਾਰਾਜ਼ ਕਰ ਦਿਤਾ ਅਤੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਫੁਰਮਾਣ ਉਤੇ ਕਿ ਜਾਨ ਦਾ ਬਦਲਾ ਜਾਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ; ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਉਤੇ ਆਕੇ ਇਕ ਨਿੰਮ ਦੀ ਛਟੀ ਗਡਕੇ ਚਾਦਰ ਤਾਣ ਕੇ ਲੇਟ ਗਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣ ਤਿਆਗ ਦਿਤੇ। ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਜਿਥੇ ਗਊ ਦੋਬਾਰਾ ਜ਼ਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਉਥੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਜਿੰਦ-ਵੜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਰੇ ਤਅਲਕੇ ਦਾ ਨਾਉਂ ਹੀ ਤਅਲਕਾ ਜਿੰਦ-ਵੜੀ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ । ਕੀਰਤਪੁਰ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਉਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਨਿਸਚਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀਰਤਪੁਰ ਨੂੰ “ਬਾਬਾ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ” ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕੀ ਦੂਰ ਦੂਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਾਧ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਚੜਾਉਂਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਸੈਰ ਸ਼ਿਕਾਰ<noinclude>{{center|[੯] }}</noinclude> 5zzha1wxcikgwz80fad1n69ij98in58 250 52496 195653 137950 2025-06-08T05:49:16Z Tulspal 1888 195653 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Mulkh Singh" /></noinclude>{{center|ੴ ਸਤਿਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ॥}} {{center|ਧਾਰਨਾ, ਝੋਕ ਸਤਿਗੁਰ ਵਾਲੀ}} ਟੇਕ-ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਜਾਵੋ ਬਲਿਹਾਰ ਵੋ । ਧਰਮ ਤੋਂ ਵਾਰੇ ਜਿਸਨੇ ਲਾਲ ਨਿ ਚਾਰ ਵੋ॥ ਬੂਟੇ ਇਸ ਖਾਤਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਵਿਚ ਬਾਰ ਜੀ। ਰੋੜਾਂ ਤੇ ਸੁਤੇ ਕੀਤੇ ਅੱਕ ਅਹਾਰ ਜੀ। ਸੱਚਾ ਗੁਰ ਸੌਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵਾਂ ਬਲਿਹਾਰ ਵੋ॥ ਚਪੇੜਾਂ ਇਸ ਬਦਲੇ ਸੱਚੇ ਸੌਦੇ ਸਨ ਖਾਧੀਆਂ। ਬਾਪੂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਜਿਵੇਂ ਨਾਲ ਅਪਰਾਧੀਆਂ। ਓਹ ਕੀ ਜਾਣੈ ਭੋਲਾ ਨਾਨਕ ਦੀ ਸਾਰ ਵੋ। ਖੱਬੇ ਜੇ ਬਾਲਾ ਸੱਜੇ ਸੌਹੇ ਮਰਦਾਨਾਂ ਜੀ। ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਏਕੋ ਕਰ ਜਾਨਾਂ ਜੀ। ਸਭਨਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਨਾਨਕ ਸਭਨਾਂ ਦਾ ਯਾਰ ਵੋ॥ ਸਾਕ ਸਬੰਧੀ ਸਾਰੇ ਵਹੁਟੀ ਤੇ ਬਾਲੜੇ । ਪਿਤਾ ਵੀ ਗੁਸੇ<noinclude></noinclude> o7ey7up5dwease3g1g9jcpttu68s1p4 195655 195653 2025-06-08T05:49:42Z Tulspal 1888 /* ਸੋਧਣਾ */ 195655 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tulspal" /></noinclude>{{center|ੴ ਸਤਿਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ॥}} {{center|ਧਾਰਨਾ, ਝੋਕ ਸਤਿਗੁਰ ਵਾਲੀ}} ਟੇਕ-ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਜਾਵੋ ਬਲਿਹਾਰ ਵੋ । ਧਰਮ ਤੋਂ ਵਾਰੇ ਜਿਸਨੇ ਲਾਲ ਨਿ ਚਾਰ ਵੋ॥ ਬੂਟੇ ਇਸ ਖਾਤਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਵਿਚ ਬਾਰ ਜੀ। ਰੋੜਾਂ ਤੇ ਸੁਤੇ ਕੀਤੇ ਅੱਕ ਅਹਾਰ ਜੀ। ਸੱਚਾ ਗੁਰ ਸੌਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵਾਂ ਬਲਿਹਾਰ ਵੋ॥ ਚਪੇੜਾਂ ਇਸ ਬਦਲੇ ਸੱਚੇ ਸੌਦੇ ਸਨ ਖਾਧੀਆਂ। ਬਾਪੂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਜਿਵੇਂ ਨਾਲ ਅਪਰਾਧੀਆਂ। ਓਹ ਕੀ ਜਾਣੈ ਭੋਲਾ ਨਾਨਕ ਦੀ ਸਾਰ ਵੋ। ਖੱਬੇ ਜੇ ਬਾਲਾ ਸੱਜੇ ਸੌਹੇ ਮਰਦਾਨਾਂ ਜੀ। ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਏਕੋ ਕਰ ਜਾਨਾਂ ਜੀ। ਸਭਨਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਨਾਨਕ ਸਭਨਾਂ ਦਾ ਯਾਰ ਵੋ॥ ਸਾਕ ਸਬੰਧੀ ਸਾਰੇ ਵਹੁਟੀ ਤੇ ਬਾਲੜੇ । ਪਿਤਾ ਵੀ ਗੁਸੇ<noinclude></noinclude> bo74o5qnkmd414hvoi5a56q2azlk8it 250 52497 195671 137953 2025-06-08T06:06:07Z Tulspal 1888 /* ਸੋਧਣਾ */ 195671 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tulspal" /> {{center|(3)}}</noinclude>ਕੀਤਾ ਸਹੁਰੇ ਤੇ ਸਾਲੜੇ। ਏਕ ਰੀਝ ਇਆ ਸਤਿਗੁਰ ਵਾਲੀ ਕਰਤਾਰ ਵੋ। ਕਿਥੇ ਆਸਾਮ ਪਟਨਾਂ ਬਦਰੀ ਵੀ ਨਾਲ ਹੀ। ਤੁਰਨਾਂ ਵੀ ਪੈਦਲ ਹਾਇ ਰੇਲ ਨਾਂ ਰਾਲ ਸੀ। ਮੱਕਾ ਮਦੀਨਾ ਤਾਰੇ ਕਾਬਲ ਕੰਧਾਰ ਵੇ ॥ ਜਾਇ ਸੁਲਤਾਨ ਪੁਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ। ਖੜੇ ਰਹੇ ਪਿਛੇ ਕਾਜੀ ਪੜੀਆ ਨਿਮਾਜ ਜੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਛਡ ਪਾਜ ਕਾਜੀ ਦੀ ਘੋੜੀ ਨਾਂ ਚਾਰਵੋ॥ ਹਕ ਪ੍ਰਾਇਆ ਗਾਇ ਸੂਰ ਤੁਲ ਆਖਿਆ । ਭਾਗੋ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਭੋਜਨ ਤਦੇ ਨਾਂ ਚਾਖਿਆ। ਲਾਲੋ ਦੀ ਮਿਸੀ ਰੋਟੀ ਖਾਧੀ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ॥ ਲੋਧੀ ਨੇ ਸਤਿਗੁਰ ਤਾਂਈ ਕੈਦ ਚ ਕੀਤਾ ਜੀ। ਚੱਕੀ ਦਾ ਹਥਾ ਹਾਇ ਕਵਲਾਂ ( ਹਥਾਂ ) ਚਿ ਦਿੱਤਾ ਜੀ । ਓਕ ਨੂੰ ਸੰਤ ਦੁਖੀ ਮੋਇਆ ਖਾਇ ਹਾਰ ਵੋ॥ ਅੰਤ ਦੇ ਵਲੇ ਵੇਖੋ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਭਾਇਆ ਸੀ। ਲੈਹਣੇ ਨੂੰ ਅੰਗਦ ਕੀਤਾ ਗੱਦੀ ਬਹਾਇਆ ਜੀ। ਪੁਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਨਹੀਂ ਓ ਪਿਆਰ ਵੋ॥ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਕਦਰ<noinclude></noinclude> dwnioo012djct1ats8if3nqwcmq01s8 252 56672 195574 153531 2025-06-07T17:46:21Z Tamanpreet Kaur 606 450 and 451 page missing 195574 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=ਹੀਰ ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ |Language=pa |Volume= |Author=ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1900 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=L |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 15="1" 1to12="-" 13to14="ਕਵਰ" 14="-" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} 2bo9anzx6zegwpn8wc6iho5rrzg6e3n 250 59661 195672 165259 2025-06-08T06:06:32Z Charan Gill 36 195672 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੧੦੭)}}</noinclude> ਔਗੁਣਹਾਰੀਆਂ ਤੇ ਪੜਦਾ ਘੱਤਿਆਸੂ ਸਿਰ ਅਸਾਂ ਦੇ ਬਹੂਤ ਐਹਸਾਂਨਏਹਦਾ `ਜਿਵੇਂ ਅਸਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਕੀਤਾ ਆਸ਼ਕ ਮੇਲ ਮੁਰਾਦ ਜਵਾਂਨ ਏਹਦਾ `ਲਾਹੌਰੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹਲ ਜਹਾਂਨ ਅੰਦਰ ਰਹੇਨਾਮ ਏਹਦਾ ਤੇਨਿਸ਼ਾਨ ਏਹਦਾ ਜੋਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਬੂਲ ਹੋਨੀ __ਹੋਈਦੁਆ ਕਬੂਲ ਦੋ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਝੌਂਟ ਸਾਂਢਣੀ ਦਾ ਅਸਵਾਰ ਆਇਆ __ਲੰਮੇਂ ਵਾਲ ਬਲੋਚ ਮੁਰਾਦਪਿਆਰਾ ਸਿਰਵਾਟਵੀ' ਪਹਿਨਦਸਤਾਰਆਇਆ ਰਾ ਕੁੜਤਾ ਲੰਮੜਾ ਹੱਥ ਰੁਮਾਲ ਸੋਹੇ ਘੇਰੇ ਵਾਲੜੀ ਪਹਿਣ ਸਲਵਾਰ ਆਇਆ ਕਿਹਾ ਚੜ੍ਹ ਕਚਾਵੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਤੀਏ ਮੈ ਦੂਰ ਊੱਠਾਂ ਦੀ ਛੱਡ ਕਤਾਰ ਆਇਆ _ਕੇਹਾ ਜੋਗੜੇ ਨੂੰ ਹੋਕੇ ਦਸਤ ਬਸਤਾ ਮੈਂ ਆਪਦਾ ਕਰਣ ਦੀਦਾਰ ਆਇਆ _ਲਾਹੋਰੀ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾ ਜਹਾਂਨ ਬੰਦਾ ਕਰਣ ਉਮਰ ਬ੍ਰਬਾਦ ਬੇਕਾਰ ਆਇਆ ਵਾਕ ਕਵੀਸ਼ਰ ` ਅੰਨ੍ਹਾ ਜਾਂਣ ਇਨਸਾਂਨ ਨੂੰ ਇਲਮ ਬਾਬੋਂ' ਸਮਝ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾਹੈਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਬਿਨ ਵਕੀਲ ਚੋਰੀ ਯਾਰੀ ਚਾਕਰੀ ਏਹ ਹੋਨ ਸੌਕਦੀ ਵਿੱਚਜਹਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਦੇਖ ਪਰਾਂ ਬਗੈਰਜਿਓ' ਹੋਵੇ ਪੰਛੀ ਏਵੇਂ ਹੁਨਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਜੀ ਪੂਰਾ ਜਾਣੀਏ ਓਸਨੂੰ ਫ਼ਕਰ ਵੱਡਾ ਜਿਸਦੇ ਚਿੱਤ ਨ ਖ਼ੁਦੀ ਗੁਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ` ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਉਤੇ ਨਹੀ' ਗੱਲ ਕੋਈ ਕਰਣੀ ਕਰੇ ਜੋ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ _,ਜਾਣ ਸ਼ਾਹ ਵੇਂਡਾ ਜੇਹੜਾ ਅਦਲ ਵਾਲਾ ਜਿਵੇਂ ਨਾਮਰੋਸ਼ਨ ਸ਼ੇਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜੇੜ੍ਹੀ ਥਾਂ ਨਹੀ' ਰੌਂਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਵੱਸੋਂ ਜਾਣ ਨਾ ਓਹ ਵੈਰਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਹਿਰਾ ਜੋ ਜਹਾਨ ਏਹ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ ਤਲਿਸਮਾਤ ਰੱਬੀ ਏਹ ਸਾਮਾਨ ਹੈ ਜੀ -ਚਾਂਰ ਹੱਥ ਜ਼ਮੀਂਨ ਹੈ ਘਣੀ ਤੈਂਨੂੰ ਵਲੇ' ਕਾਸਨੂੰ ਏਡ ਵਲਾਨ ਹੈ ਜੀ ਲਾਹੇਰੀ ਬੈਦਗੀ ਕਰੋ ਕੋਈ ਘੜੀ ਕਟੋ ਰਹਿਣਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਏਸ ਮਕਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਹਸਤੀ ਬਿਨਾ ਹੌਦੇ ਹੋਦਾ ਬਿਨ ਸਵਾਰੀ ਐਵੇਂ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਬਿਨਾ ਹੈ ਤਾਜ ਸੁੰਨਾ ਨਾਰੀ ਨਰ ਬਾਝੋ' ਨਰ ਨਾਰ ਬਾਝੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਦਲ ਬਾਝੋਂ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਸੁੱਨਾ ਹੁਨਰ ਬਿਨਾ ਉਸਤਾਦ ਨਰਲੇ੪ ਬਾਝੋ' ਬਿਨਾਂ ਪਰਾਂ ਦੇ ਉੜੇ ਕੀ ਬਾਜ ਸੁੱਨਾ ਹਰਟਟਤ $ਊ।ਚਗੰਭਨ ਹੋਰ (6ਗ)/ / %6%7ਗਗੰਰ6ਨਉ06.ਨਹੂ<noinclude></noinclude> hfsryzgbkg8aes6af30s342j7jy5roi 195686 195672 2025-06-08T06:14:39Z Charan Gill 36 195686 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੧੦੭)}}</noinclude> ਔਗੁਣਹਾਰੀਆਂ ਤੇ ਪੜਦਾ ਘੱਤਿਆਸੂ ਸਿਰ ਅਸਾਂ ਦੇ ਬਹੂਤ ਐਹਸਾਂਨਏਹਦਾ `ਜਿਵੇਂ ਅਸਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਕੀਤਾ ਆਸ਼ਕ ਮੇਲ ਮੁਰਾਦ ਜਵਾਂਨ ਏਹਦਾ `ਲਾਹੌਰੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹਲ ਜਹਾਂਨ ਅੰਦਰ ਰਹੇਨਾਮ ਏਹਦਾ ਤੇਨਿਸ਼ਾਨ ਏਹਦਾ {{center|ਜੋਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਬੂਲ ਹੋਨੀ}} __ਹੋਈਦੁਆ ਕਬੂਲ ਦੋ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਝੌਂਟ ਸਾਂਢਣੀ ਦਾ ਅਸਵਾਰ ਆਇਆ __ਲੰਮੇਂ ਵਾਲ ਬਲੋਚ ਮੁਰਾਦਪਿਆਰਾ ਸਿਰਵਾਟਵੀ' ਪਹਿਨਦਸਤਾਰਆਇਆ ਰਾ ਕੁੜਤਾ ਲੰਮੜਾ ਹੱਥ ਰੁਮਾਲ ਸੋਹੇ ਘੇਰੇ ਵਾਲੜੀ ਪਹਿਣ ਸਲਵਾਰ ਆਇਆ ਕਿਹਾ ਚੜ੍ਹ ਕਚਾਵੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਤੀਏ ਮੈ ਦੂਰ ਊੱਠਾਂ ਦੀ ਛੱਡ ਕਤਾਰ ਆਇਆ _ਕੇਹਾ ਜੋਗੜੇ ਨੂੰ ਹੋਕੇ ਦਸਤ ਬਸਤਾ ਮੈਂ ਆਪਦਾ ਕਰਣ ਦੀਦਾਰ ਆਇਆ _ਲਾਹੋਰੀ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾ ਜਹਾਂਨ ਬੰਦਾ ਕਰਣ ਉਮਰ ਬ੍ਰਬਾਦ ਬੇਕਾਰ ਆਇਆ {{center|ਵਾਕ ਕਵੀਸ਼ਰ}} ਅੰਨ੍ਹਾ ਜਾਂਣ ਇਨਸਾਂਨ ਨੂੰ ਇਲਮ ਬਾਬੋਂ' ਸਮਝ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾਹੈਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਬਿਨ ਵਕੀਲ ਚੋਰੀ ਯਾਰੀ ਚਾਕਰੀ ਏਹ ਹੋਨ ਸੌਕਦੀ ਵਿੱਚਜਹਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਦੇਖ ਪਰਾਂ ਬਗੈਰਜਿਓ' ਹੋਵੇ ਪੰਛੀ ਏਵੇਂ ਹੁਨਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਜੀ ਪੂਰਾ ਜਾਣੀਏ ਓਸਨੂੰ ਫ਼ਕਰ ਵੱਡਾ ਜਿਸਦੇ ਚਿੱਤ ਨ ਖ਼ੁਦੀ ਗੁਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ` ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਉਤੇ ਨਹੀ' ਗੱਲ ਕੋਈ ਕਰਣੀ ਕਰੇ ਜੋ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜਾਣ ਸ਼ਾਹ ਵੇਂਡਾ ਜੇਹੜਾ ਅਦਲ ਵਾਲਾ ਜਿਵੇਂ ਨਾਮਰੋਸ਼ਨ ਸ਼ੇਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜੇੜ੍ਹੀ ਥਾਂ ਨਹੀ' ਰੌਂਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਵੱਸੋਂ ਜਾਣ ਨਾ ਓਹ ਵੈਰਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਹਿਰਾ ਜੋ ਜਹਾਨ ਏਹ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ ਤਲਿਸਮਾਤ ਰੱਬੀ ਏਹ ਸਾਮਾਨ ਹੈ ਜੀ -ਚਾਂਰ ਹੱਥ ਜ਼ਮੀਂਨ ਹੈ ਘਣੀ ਤੈਂਨੂੰ ਵਲੇ' ਕਾਸਨੂੰ ਏਡ ਵਲਾਨ ਹੈ ਜੀ ਲਾਹੇਰੀ ਬੈਦਗੀ ਕਰੋ ਕੋਈ ਘੜੀ ਕਟੋ ਰਹਿਣਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਏਸ ਮਕਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਹਸਤੀ ਬਿਨਾ ਹੌਦੇ ਹੋਦਾ ਬਿਨ ਸਵਾਰੀ ਐਵੇਂ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਬਿਨਾ ਹੈ ਤਾਜ ਸੁੰਨਾ ਨਾਰੀ ਨਰ ਬਾਝੋ' ਨਰ ਨਾਰ ਬਾਝੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਦਲ ਬਾਝੋਂ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਸੁੱਨਾ ਹੁਨਰ ਬਿਨਾ ਉਸਤਾਦ ਨਰਲੇ੪ ਬਾਝੋ' ਬਿਨਾਂ ਪਰਾਂ ਦੇ ਉੜੇ ਕੀ ਬਾਜ<noinclude></noinclude> ekxan6uvybk3gk3j64z0gthdcl3wk7e 195694 195686 2025-06-08T06:17:21Z Charan Gill 36 195694 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੧੦੭)}}</noinclude> ਔਗੁਣਹਾਰੀਆਂ ਤੇ ਪੜਦਾ ਘੱਤਿਆਸੂ ਸਿਰ ਅਸਾਂ ਦੇ ਬਹੂਤ ਐਹਸਾਂਨਏਹਦਾ ਜਿਵੇਂ ਅਸਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਕੀਤਾ ਆਸ਼ਕ ਮੇਲ ਮੁਰਾਦ ਜਵਾਂਨ ਏਹਦਾ ਲਾਹੌਰੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹਲ ਜਹਾਂਨ ਅੰਦਰ ਰਹੇਨਾਮ ਏਹਦਾ ਤੇਨਿਸ਼ਾਨ ਏਹਦਾ {{center|ਜੋਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਬੂਲ ਹੋਨੀ}} ਹੋਈਦੁਆ ਕਬੂਲ ਦੋ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਝੌਂਟ ਸਾਂਢਣੀ ਦਾ ਅਸਵਾਰ ਆਇਆ ਲੰਮੇਂ ਵਾਲ ਬਲੋਚ ਮੁਰਾਦਪਿਆਰਾ ਸਿਰਵਾਟਵੀ' ਪਹਿਨਦਸਤਾਰਆਇਆ ਰਾ ਕੁੜਤਾ ਲੰਮੜਾ ਹੱਥ ਰੁਮਾਲ ਸੋਹੇ ਘੇਰੇ ਵਾਲੜੀ ਪਹਿਣ ਸਲਵਾਰ ਆਇਆ ਕਿਹਾ ਚੜ੍ਹ ਕਚਾਵੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਤੀਏ ਮੈ ਦੂਰ ਊੱਠਾਂ ਦੀ ਛੱਡ ਕਤਾਰ ਆਇਆ ਕੇਹਾ ਜੋਗੜੇ ਨੂੰ ਹੋਕੇ ਦਸਤ ਬਸਤਾ ਮੈਂ ਆਪਦਾ ਕਰਣ ਦੀਦਾਰ ਆਇਆ ਲਾਹੋਰੀ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾ ਜਹਾਂਨ ਬੰਦਾ ਕਰਣ ਉਮਰ ਬ੍ਰਬਾਦ ਬੇਕਾਰ ਆਇਆ {{center|ਵਾਕ ਕਵੀਸ਼ਰ}} ਅੰਨ੍ਹਾ ਜਾਂਣ ਇਨਸਾਂਨ ਨੂੰ ਇਲਮ ਬਾਬੋਂ' ਸਮਝ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾਹੈਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਬਿਨ ਵਕੀਲ ਚੋਰੀ ਯਾਰੀ ਚਾਕਰੀ ਏਹ ਹੋਨ ਸੌਕਦੀ ਵਿੱਚਜਹਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਦੇਖ ਪਰਾਂ ਬਗੈਰਜਿਓ' ਹੋਵੇ ਪੰਛੀ ਏਵੇਂ ਹੁਨਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਜੀ ਪੂਰਾ ਜਾਣੀਏ ਓਸਨੂੰ ਫ਼ਕਰ ਵੱਡਾ ਜਿਸਦੇ ਚਿੱਤ ਨ ਖ਼ੁਦੀ ਗੁਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਉਤੇ ਨਹੀ' ਗੱਲ ਕੋਈ ਕਰਣੀ ਕਰੇ ਜੋ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜਾਣ ਸ਼ਾਹ ਵੇਂਡਾ ਜੇਹੜਾ ਅਦਲ ਵਾਲਾ ਜਿਵੇਂ ਨਾਮਰੋਸ਼ਨ ਸ਼ੇਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜੇੜ੍ਹੀ ਥਾਂ ਨਹੀ' ਰੌਂਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਵੱਸੋਂ ਜਾਣ ਨਾ ਓਹ ਵੈਰਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਹਿਰਾ ਜੋ ਜਹਾਨ ਏਹ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ ਤਲਿਸਮਾਤ ਰੱਬੀ ਏਹ ਸਾਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਚਾਂਰ ਹੱਥ ਜ਼ਮੀਂਨ ਹੈ ਘਣੀ ਤੈਂਨੂੰ ਵਲੇ' ਕਾਸਨੂੰ ਏਡ ਵਲਾਨ ਹੈ ਜੀ ਲਾਹੇਰੀ ਬੈਦਗੀ ਕਰੋ ਕੋਈ ਘੜੀ ਕਟੋ ਰਹਿਣਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਏਸ ਮਕਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਹਸਤੀ ਬਿਨਾ ਹੌਦੇ ਹੋਦਾ ਬਿਨ ਸਵਾਰੀ ਐਵੇਂ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਬਿਨਾ ਹੈ ਤਾਜ ਸੁੰਨਾ ਨਾਰੀ ਨਰ ਬਾਝੋ' ਨਰ ਨਾਰ ਬਾਝੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਦਲ ਬਾਝੋਂ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਸੁੱਨਾ ਹੁਨਰ ਬਿਨਾ ਉਸਤਾਦ ਨਰਲੇ੪ ਬਾਝੋ' ਬਿਨਾਂ ਪਰਾਂ ਦੇ ਉੜੇ ਕੀ ਬਾਜ<noinclude></noinclude> 8mrdty7dt49im6mfkhgowd5z3dvom4l 195695 195694 2025-06-08T06:19:32Z Charan Gill 36 195695 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੧੦੭)}}</noinclude><poem> ਔਗੁਣਹਾਰੀਆਂ ਤੇ ਪੜਦਾ ਘੱਤਿਆਸੂ ਸਿਰ ਅਸਾਂ ਦੇ ਬਹੂਤ ਐਹਸਾਂਨ ਏਹਦਾ ਜਿਵੇਂ ਅਸਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਕੀਤਾ ਆਸ਼ਕ ਮੇਲ ਮੁਰਾਦ ਜਵਾਂਨ ਏਹਦਾ ਲਾਹੌਰੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹਲ ਜਹਾਂਨ ਅੰਦਰ ਰਹੇਨਾਮ ਏਹਦਾ ਤੇਨਿਸ਼ਾਨ ਏਹਦਾ {{center|ਜੋਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਬੂਲ ਹੋਨੀ}} ਹੋਈਦੁਆ ਕਬੂਲ ਦੋ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਝੌਂਟ ਸਾਂਢਣੀ ਦਾ ਅਸਵਾਰ ਆਇਆ ਲੰਮੇਂ ਵਾਲ ਬਲੋਚ ਮੁਰਾਦਪਿਆਰਾ ਸਿਰਵਾਟਵੀ' ਪਹਿਨਦਸਤਾਰਆਇਆ ਰਾ ਕੁੜਤਾ ਲੰਮੜਾ ਹੱਥ ਰੁਮਾਲ ਸੋਹੇ ਘੇਰੇ ਵਾਲੜੀ ਪਹਿਣ ਸਲਵਾਰ ਆਇਆ ਕਿਹਾ ਚੜ੍ਹ ਕਚਾਵੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਤੀਏ ਮੈ ਦੂਰ ਊੱਠਾਂ ਦੀ ਛੱਡ ਕਤਾਰ ਆਇਆ ਕੇਹਾ ਜੋਗੜੇ ਨੂੰ ਹੋਕੇ ਦਸਤ ਬਸਤਾ ਮੈਂ ਆਪਦਾ ਕਰਣ ਦੀਦਾਰ ਆਇਆ ਲਾਹੋਰੀ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾ ਜਹਾਂਨ ਬੰਦਾ ਕਰਣ ਉਮਰ ਬ੍ਰਬਾਦ ਬੇਕਾਰ ਆਇਆ {{center|ਵਾਕ ਕਵੀਸ਼ਰ}} ਅੰਨ੍ਹਾ ਜਾਂਣ ਇਨਸਾਂਨ ਨੂੰ ਇਲਮ ਬਾਬੋਂ' ਸਮਝ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾਹੈਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਬਿਨ ਵਕੀਲ ਚੋਰੀ ਯਾਰੀ ਚਾਕਰੀ ਏਹ ਹੋਨ ਸੌਕਦੀ ਵਿੱਚਜਹਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਦੇਖ ਪਰਾਂ ਬਗੈਰਜਿਓ' ਹੋਵੇ ਪੰਛੀ ਏਵੇਂ ਹੁਨਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਜੀ ਪੂਰਾ ਜਾਣੀਏ ਓਸਨੂੰ ਫ਼ਕਰ ਵੱਡਾ ਜਿਸਦੇ ਚਿੱਤ ਨ ਖ਼ੁਦੀ ਗੁਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਉਤੇ ਨਹੀ' ਗੱਲ ਕੋਈ ਕਰਣੀ ਕਰੇ ਜੋ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜਾਣ ਸ਼ਾਹ ਵੇਂਡਾ ਜੇਹੜਾ ਅਦਲ ਵਾਲਾ ਜਿਵੇਂ ਨਾਮਰੋਸ਼ਨ ਸ਼ੇਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜੇੜ੍ਹੀ ਥਾਂ ਨਹੀ' ਰੌਂਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਵੱਸੋਂ ਜਾਣ ਨਾ ਓਹ ਵੈਰਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਹਿਰਾ ਜੋ ਜਹਾਨ ਏਹ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ ਤਲਿਸਮਾਤ ਰੱਬੀ ਏਹ ਸਾਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਚਾਂਰ ਹੱਥ ਜ਼ਮੀਂਨ ਹੈ ਘਣੀ ਤੈਂਨੂੰ ਵਲੇ' ਕਾਸਨੂੰ ਏਡ ਵਲਾਨ ਹੈ ਜੀ ਲਾਹੇਰੀ ਬੈਦਗੀ ਕਰੋ ਕੋਈ ਘੜੀ ਕਟੋ ਰਹਿਣਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਏਸ ਮਕਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਹਸਤੀ ਬਿਨਾ ਹੌਦੇ ਹੋਦਾ ਬਿਨ ਸਵਾਰੀ ਐਵੇਂ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਬਿਨਾ ਹੈ ਤਾਜ ਸੁੰਨਾ ਨਾਰੀ ਨਰ ਬਾਝੋ' ਨਰ ਨਾਰ ਬਾਝੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਦਲ ਬਾਝੋਂ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਸੁੱਨਾ ਹੁਨਰ ਬਿਨਾ ਉਸਤਾਦ ਨਰਲੇ੪ ਬਾਝੋ' ਬਿਨਾਂ ਪਰਾਂ ਦੇ ਉੜੇ ਕੀ ਬਾਜ</poem><noinclude></noinclude> 5hyds6eejz03bhxn1d9dy2fr6jvjru8 195702 195695 2025-06-08T06:23:52Z Charan Gill 36 195702 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੧੦੭)}}</noinclude><poem> ਔਗੁਣਹਾਰੀਆਂ ਤੇ ਪੜਦਾ ਘੱਤਿਆਸੂ ਸਿਰ ਅਸਾਂ ਦੇ ਬਹੂਤ ਐਹਸਾਂਨ ਏਹਦਾ ਜਿਵੇਂ ਅਸਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਕੀਤਾ ਆਸ਼ਕ ਮੇਲ ਮੁਰਾਦ ਜਵਾਂਨ ਏਹਦਾ ਲਾਹੌਰੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹਲ ਜਹਾਂਨ ਅੰਦਰ ਰਹੇਨਾਮ ਏਹਦਾ ਤੇਨਿਸ਼ਾਨ ਏਹਦਾ {{center|ਜੋਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਬੂਲ ਹੋਨੀ}} ਹੋਈ ਦੁਆ ਕਬੂਲ ਦੋ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਝੌਂਟ ਸਾਂਢਣੀ ਦਾ ਅਸਵਾਰ ਆਇਆ ਲੰਮੇਂ ਵਾਲ ਬਲੋਚ ਮੁਰਾਦਪਿਆਰਾ ਸਿਰਵਾਟਵੀ' ਪਹਿਨਦਸਤਾਰਆਇਆ ਰਾ ਕੁੜਤਾ ਲੰਮੜਾ ਹੱਥ ਰੁਮਾਲ ਸੋਹੇ ਘੇਰੇ ਵਾਲੜੀ ਪਹਿਣ ਸਲਵਾਰ ਆਇਆ ਕਿਹਾ ਚੜ੍ਹ ਕਚਾਵੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਤੀਏ ਮੈ ਦੂਰ ਊੱਠਾਂ ਦੀ ਛੱਡ ਕਤਾਰ ਆਇਆ ਕੇਹਾ ਜੋਗੜੇ ਨੂੰ ਹੋਕੇ ਦਸਤ ਬਸਤਾ ਮੈਂ ਆਪਦਾ ਕਰਣ ਦੀਦਾਰ ਆਇਆ ਲਾਹੋਰੀ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾ ਜਹਾਂਨ ਬੰਦਾ ਕਰਣ ਉਮਰ ਬ੍ਰਬਾਦ ਬੇਕਾਰ ਆਇਆ {{center|ਵਾਕ ਕਵੀਸ਼ਰ}} ਅੰਨ੍ਹਾ ਜਾਂਣ ਇਨਸਾਂਨ ਨੂੰ ਇਲਮ ਬਾਬੋਂ' ਸਮਝ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾਹੈਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਬਿਨ ਵਕੀਲ ਚੋਰੀ ਯਾਰੀ ਚਾਕਰੀ ਏਹ ਹੋਨ ਸੌਕਦੀ ਵਿੱਚਜਹਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਦੇਖ ਪਰਾਂ ਬਗੈਰਜਿਓ' ਹੋਵੇ ਪੰਛੀ ਏਵੇਂ ਹੁਨਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਜੀ ਪੂਰਾ ਜਾਣੀਏ ਓਸਨੂੰ ਫ਼ਕਰ ਵੱਡਾ ਜਿਸਦੇ ਚਿੱਤ ਨ ਖ਼ੁਦੀ ਗੁਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਉਤੇ ਨਹੀ' ਗੱਲ ਕੋਈ ਕਰਣੀ ਕਰੇ ਜੋ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜਾਣ ਸ਼ਾਹ ਵੇਂਡਾ ਜੇਹੜਾ ਅਦਲ ਵਾਲਾ ਜਿਵੇਂ ਨਾਮਰੋਸ਼ਨ ਸ਼ੇਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜੇੜ੍ਹੀ ਥਾਂ ਨਹੀ' ਰੌਂਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਵੱਸੋਂ ਜਾਣ ਨਾ ਓਹ ਵੈਰਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਹਿਰਾ ਜੋ ਜਹਾਨ ਏਹ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ ਤਲਿਸਮਾਤ ਰੱਬੀ ਏਹ ਸਾਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਚਾਂਰ ਹੱਥ ਜ਼ਮੀਂਨ ਹੈ ਘਣੀ ਤੈਂਨੂੰ ਵਲੇ' ਕਾਸਨੂੰ ਏਡ ਵਲਾਨ ਹੈ ਜੀ ਲਾਹੇਰੀ ਬੈਦਗੀ ਕਰੋ ਕੋਈ ਘੜੀ ਕਟੋ ਰਹਿਣਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਏਸ ਮਕਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਹਸਤੀ ਬਿਨਾ ਹੌਦੇ ਹੋਦਾ ਬਿਨ ਸਵਾਰੀ ਐਵੇਂ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਬਿਨਾ ਹੈ ਤਾਜ ਸੁੰਨਾ ਨਾਰੀ ਨਰ ਬਾਝੋ' ਨਰ ਨਾਰ ਬਾਝੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਦਲ ਬਾਝੋਂ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਸੁੱਨਾ ਹੁਨਰ ਬਿਨਾ ਉਸਤਾਦ ਨਰਲੇ੪ ਬਾਝੋ' ਬਿਨਾਂ ਪਰਾਂ ਦੇ ਉੜੇ ਕੀ ਬਾਜ</poem><noinclude></noinclude> fu3me86yn86g9jtcx0zetej18km7wh0 195703 195702 2025-06-08T06:24:32Z Charan Gill 36 195703 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੧੦੭)}}</noinclude><poem> ਔਗੁਣਹਾਰੀਆਂ ਤੇ ਪੜਦਾ ਘੱਤਿਆਸੂ ਸਿਰ ਅਸਾਂ ਦੇ ਬਹੂਤ ਐਹਸਾਂਨ ਏਹਦਾ ਜਿਵੇਂ ਅਸਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਕੀਤਾ ਆਸ਼ਕ ਮੇਲ ਮੁਰਾਦ ਜਵਾਂਨ ਏਹਦਾ ਲਾਹੌਰੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹਲ ਜਹਾਂਨ ਅੰਦਰ ਰਹੇਨਾਮ ਏਹਦਾ ਤੇਨਿਸ਼ਾਨ ਏਹਦਾ {{center|ਜੋਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਬੂਲ ਹੋਨੀ}} ਹੋਈ ਦੁਆ ਕਬੂਲ ਦੋ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਝੌਂਟ ਸਾਂਢਣੀ ਦਾ ਅਸਵਾਰ ਆਇਆ ਲੰਮੇਂ ਵਾਲ ਬਲੋਚ ਮੁਰਾਦਪਿਆਰਾ ਸਿਰਵਾਟਵੀ' ਪਹਿਨਦਸਤਾਰਆਇਆ ਰਾ ਕੁੜਤਾ ਲੰਮੜਾ ਹੱਥ ਰੁਮਾਲ ਸੋਹੇ ਘੇਰੇ ਵਾਲੜੀ ਪਹਿਣ ਸਲਵਾਰ ਆਇਆ ਕਿਹਾ ਚੜ੍ਹ ਕਚਾਵੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਤੀਏ ਮੈ ਦੂਰ ਊੱਠਾਂ ਦੀ ਛੱਡ ਕਤਾਰ ਆਇਆ ਕੇਹਾ ਜੋਗੜੇ ਨੂੰ ਹੋਕੇ ਦਸਤ ਬਸਤਾ ਮੈਂ ਆਪਦਾ ਕਰਣ ਦੀਦਾਰ ਆਇਆ ਲਾਹੋਰੀ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾ ਜਹਾਂਨ ਬੰਦਾ ਕਰਣ ਉਮਰ ਬ੍ਰਬਾਦ ਬੇਕਾਰ ਆਇਆ {{center|ਵਾਕ ਕਵੀਸ਼ਰ}} ਅੰਨ੍ਹਾ ਜਾਂਣ ਇਨਸਾਂਨ ਨੂੰ ਇਲਮ ਬਾਬੋਂ' ਸਮਝ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾਹੈਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਬਿਨ ਵਕੀਲ ਚੋਰੀ ਯਾਰੀ ਚਾਕਰੀ ਏਹ ਹੋਨ ਸੌਕਦੀ ਵਿੱਚਜਹਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਦੇਖ ਪਰਾਂ ਬਗੈਰਜਿਓ' ਹੋਵੇ ਪੰਛੀ ਏਵੇਂ ਹੁਨਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਜੀ ਪੂਰਾ ਜਾਣੀਏ ਓਸਨੂੰ ਫ਼ਕਰ ਵੱਡਾ ਜਿਸਦੇ ਚਿੱਤ ਨ ਖ਼ੁਦੀ ਗੁਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਉਤੇ ਨਹੀ' ਗੱਲ ਕੋਈ ਕਰਣੀ ਕਰੇ ਜੋ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜਾਣ ਸ਼ਾਹ ਵੇਂਡਾ ਜੇਹੜਾ ਅਦਲ ਵਾਲਾ ਜਿਵੇਂ ਨਾਮਰੋਸ਼ਨ ਸ਼ੇਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜੇੜ੍ਹੀ ਥਾਂ ਨਹੀ' ਰੌਂਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਵੱਸੋਂ ਜਾਣ ਨਾ ਓਹ ਵੈਰਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਹਿਰਾ ਜੋ ਜਹਾਨ ਏਹ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ ਤਲਿਸਮਾਤ ਰੱਬੀ ਏਹ ਸਾਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਚਾਰ ਹੱਥ ਜ਼ਮੀਂਨ ਹੈ ਘਣੀ ਤੈਂਨੂੰ ਵਲੇ' ਕਾਸਨੂੰ ਏਡ ਵਲਾਨ ਹੈ ਜੀ ਲਾਹੇਰੀ ਬੈਦਗੀ ਕਰੋ ਕੋਈ ਘੜੀ ਕਟੋ ਰਹਿਣਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਏਸ ਮਕਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਹਸਤੀ ਬਿਨਾ ਹੌਦੇ ਹੋਦਾ ਬਿਨ ਸਵਾਰੀ ਐਵੇਂ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਬਿਨਾ ਹੈ ਤਾਜ ਸੁੰਨਾ ਨਾਰੀ ਨਰ ਬਾਝੋ' ਨਰ ਨਾਰ ਬਾਝੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਦਲ ਬਾਝੋਂ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਸੁੱਨਾ ਹੁਨਰ ਬਿਨਾ ਉਸਤਾਦ ਨਰਲੇ੪ ਬਾਝੋ' ਬਿਨਾਂ ਪਰਾਂ ਦੇ ਉੜੇ ਕੀ ਬਾਜ</poem><noinclude></noinclude> bsds7eporh11a96j2ca8n84s6df0rsf 195704 195703 2025-06-08T06:27:20Z Charan Gill 36 195704 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੧੦੭)}}</noinclude><poem> ਔਗੁਣਹਾਰੀਆਂ ਤੇ ਪੜਦਾ ਘੱਤਿਆ ਸੂ ਸਿਰ ਅਸਾਂ ਦੇ ਬਹੂਤ ਐਹਸਾਂਨ ਏਹਦਾ ਜਿਵੇਂ ਅਸਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਮਿਲਾਪ ਕੀਤਾ ਆਸ਼ਕ ਮੇਲ ਮੁਰਾਦ ਜਵਾਂਨ ਏਹਦਾ ਲਾਹੌਰੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹਲ ਜਹਾਂਨ ਅੰਦਰ ਰਹੇਨਾਮ ਏਹਦਾ ਤੇਨਿਸ਼ਾਨ ਏਹਦਾ {{center|ਜੋਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਬੂਲ ਹੋਨੀ}} ਹੋਈ ਦੁਆ ਕਬੂਲ ਦੋ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਝੌਂਟ ਸਾਂਢਣੀ ਦਾ ਅਸਵਾਰ ਆਇਆ ਲੰਮੇਂ ਵਾਲ ਬਲੋਚ ਮੁਰਾਦਪਿਆਰਾ ਸਿਰਵਾਟਵੀ' ਪਹਿਨਦਸਤਾਰਆਇਆ ਕੁੜਤਾ ਲੰਮੜਾ ਹੱਥ ਰੁਮਾਲ ਸੋਹੇ ਘੇਰੇ ਵਾਲੜੀ ਪਹਿਣ ਸਲਵਾਰ ਆਇਆ ਕਿਹਾ ਚੜ੍ਹ ਕਚਾਵੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿਤੀਏ ਮੈ ਦੂਰ ਊੱਠਾਂ ਦੀ ਛੱਡ ਕਤਾਰ ਆਇਆ ਕੇਹਾ ਜੋਗੜੇ ਨੂੰ ਹੋਕੇ ਦਸਤ ਬਸਤਾ ਮੈਂ ਆਪਦਾ ਕਰਣ ਦੀਦਾਰ ਆਇਆ ਲਾਹੋਰੀ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾ ਜਹਾਂਨ ਬੰਦਾ ਕਰਣ ਉਮਰ ਬ੍ਰਬਾਦ ਬੇਕਾਰ ਆਇਆ {{center|ਵਾਕ ਕਵੀਸ਼ਰ}} ਅੰਨ੍ਹਾ ਜਾਂਣ ਇਨਸਾਂਨ ਨੂੰ ਇਲਮ ਬਾਬੋਂ' ਸਮਝ ਬੰਦਗੀ ਬਿਨਾਹੈਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਬਿਨ ਵਕੀਲ ਚੋਰੀ ਯਾਰੀ ਚਾਕਰੀ ਏਹ ਹੋਨ ਸੌਕਦੀ ਵਿੱਚਜਹਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਦੇਖ ਪਰਾਂ ਬਗੈਰਜਿਓ' ਹੋਵੇ ਪੰਛੀ ਏਵੇਂ ਹੁਨਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਜੀ ਪੂਰਾ ਜਾਣੀਏ ਓਸਨੂੰ ਫ਼ਕਰ ਵੱਡਾ ਜਿਸਦੇ ਚਿੱਤ ਨ ਖ਼ੁਦੀ ਗੁਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਤ ਪਾਤ ਉਤੇ ਨਹੀ' ਗੱਲ ਕੋਈ ਕਰਣੀ ਕਰੇ ਜੋ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜਾਣ ਸ਼ਾਹ ਵੇਂਡਾ ਜੇਹੜਾ ਅਦਲ ਵਾਲਾ ਜਿਵੇਂ ਨਾਮਰੋਸ਼ਨ ਸ਼ੇਰਵਾਨ ਹੈ ਜੀ ਜੇੜ੍ਹੀ ਥਾਂ ਨਹੀ' ਰੌਂਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਵੱਸੋਂ ਜਾਣ ਨਾ ਓਹ ਵੈਰਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਜ਼ਾਹਿਰਾ ਜੋ ਜਹਾਨ ਏਹ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ ਤਲਿਸਮਾਤ ਰੱਬੀ ਏਹ ਸਾਮਾਨ ਹੈ ਜੀ ਚਾਰ ਹੱਥ ਜ਼ਮੀਂਨ ਹੈ ਘਣੀ ਤੈਂਨੂੰ ਵਲੇ' ਕਾਸਨੂੰ ਏਡ ਵਲਾਨ ਹੈ ਜੀ ਲਾਹੇਰੀ ਬੈਦਗੀ ਕਰੋ ਕੋਈ ਘੜੀ ਕਟੋ ਰਹਿਣਾ ਕਿਸੇ ਨਾ ਏਸ ਮਕਾਂਨ ਹੈ ਜੀ ਹਸਤੀ ਬਿਨਾ ਹੌਦੇ ਹੋਦਾ ਬਿਨ ਸਵਾਰੀ ਐਵੇਂ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਬਿਨਾ ਹੈ ਤਾਜ ਸੁੰਨਾ ਨਾਰੀ ਨਰ ਬਾਝੋ' ਨਰ ਨਾਰ ਬਾਝੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਦਲ ਬਾਝੋਂ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਸੁੱਨਾ ਹੁਨਰ ਬਿਨਾ ਉਸਤਾਦ ਨਰਲੇ੪ ਬਾਝੋ' ਬਿਨਾਂ ਪਰਾਂ ਦੇ ਉੜੇ ਕੀ ਬਾਜ</poem><noinclude></noinclude> 65ta39m531qwxw77dmp9ibsyjs45tsv 2 61961 195585 171454 2025-06-08T03:47:52Z Harry sidhuz 1666 clean up 195585 javascript text/javascript mw.loader.load('//pa.wikisource.org/w/index.php?title=ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Benipal hardarshan/cleanup.js&action=raw&ctype=text/javascript'); mw.loader.load('//en.wikisource.org/w/index.php?title=User:Inductiveload/cleanup.js&action=raw&ctype=text/javascript'); mw.loader mw.loder b60228q5duwgks3cflpnf136df5zfnc 195586 195585 2025-06-08T03:48:37Z Harry sidhuz 1666 195586 javascript text/javascript mw.loader.load('//pa.wikisource.org/w/index.php?title=ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Benipal hardarshan/cleanup.js&action=raw&ctype=text/javascript'); mw.loader.load('//en.wikisource.org/w/index.php?title=User:Inductiveload/cleanup.js&action=raw&ctype=text/javascript'); orqb91ak5n1uh6zpc2owhwgyvf6w7qv 252 65178 195573 185726 2025-06-07T17:37:56Z Tamanpreet Kaur 606 195573 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=ਗੁਣਕਾਰੀ ਪੌਦੇ |Language=pa |Volume= |Author=ਜਨਮੇਜਾ ਸਿੰਘ ਜੋਹਲ |Translator= |Editor= |Illustrator=ਰੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਔਲਖ |School= |Publisher=ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਜ਼ਨਜ |Address=ਲੁਧਿਆਣਾ |Year=ਪਤਾ ਨਹੀਂ |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=OCR |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1="ਕਵਰ" 2="ਕੋਲੋਫੋਨ" 3="ਭੂਮਿਕਾ" 4="ਤਤਕਰਾ" 5="5" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} qf4oa7hvmekjpntf50sat30mzl0ftlp 252 65180 195567 185727 2025-06-07T16:39:54Z Satdeep Gill 13 195567 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ |Language=pa |Volume= |Author=ਜਨਮੇਜਾ ਸਿੰਘ ਜੋਹਲ |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=ਸਹਿਯੋਗ |Address=ਲੁਧਿਆਣਾ |Year=2002 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=2 |Progress=OCR |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1=1 /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} i4jienkaqg776a7vcg3cg9yaxkto7ml 195568 195567 2025-06-07T16:40:09Z Satdeep Gill 13 195568 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ |Language=pa |Volume= |Author=ਜਨਮੇਜਾ ਸਿੰਘ ਜੋਹਲ |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=ਸਹਿਯੋਗ |Address=ਲੁਧਿਆਣਾ |Year=2002 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=OCR |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1=1 /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} lbncug2p8febvgv3jnlyqy07ys00y14 195569 195568 2025-06-07T17:30:36Z Tamanpreet Kaur 606 195569 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ |Language=pa |Volume= |Author=ਜਨਮੇਜਾ ਸਿੰਘ ਜੋਹਲ |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=ਸਹਿਯੋਗ |Address=ਲੁਧਿਆਣਾ |Year=2002 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=OCR |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 1to3="ਕਵਰ" 2="ਕੋਲੋਫੋਨ" 4="ਤਤਕਰਾ" 5="5" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} 1c6zld4zxyvffv9bin4e3iopgq6b42l 195570 195569 2025-06-07T17:33:00Z Tamanpreet Kaur 606 195570 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ |Language=pa |Volume= |Author=ਜਨਮੇਜਾ ਸਿੰਘ ਜੋਹਲ |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=ਸਹਿਯੋਗ |Address=ਲੁਧਿਆਣਾ |Year=2002 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=OCR |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 4="ਤਤਕਰਾ" 5="5" 1to2="ਕਵਰ" 3="ਭੂਮਿਕਾ" 2="ਕੋਲੋਫੋਨ" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} k9z1jbom2669oyo6yp438qfqb79ch4l 195571 195570 2025-06-07T17:33:26Z Tamanpreet Kaur 606 195571 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ |Language=pa |Volume= |Author=ਜਨਮੇਜਾ ਸਿੰਘ ਜੋਹਲ |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=ਸਹਿਯੋਗ |Address=ਲੁਧਿਆਣਾ |Year=2002 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Transclusion=no |Validation_date= |Pages=<pagelist 4="ਤਤਕਰਾ" 5="5" 1to2="ਕਵਰ" 3="ਭੂਮਿਕਾ" 2="ਕੋਲੋਫੋਨ" /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= |tmplver= }} r3whc7f8pau2qd6e982e1lho4efrzzo 250 66523 195631 195155 2025-06-08T05:37:49Z Ashwinder sangrur 2332 195631 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਰੱਬ ਦਾ ਬੰਦਾ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ। ਇਸ ਲਈ ਛਾਪੇਖਾਨੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਮੈਂ ਜਰਮਨੀ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਿੰਗ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲਈ। ਮੇਰਾ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਪਿਛੋਕੜ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਆਪ ਸਿੱਖਿਆ। ਕੰਪੋਜ਼ਿੰਗ ਕਰਨੀ, ਮਸ਼ੀਨ ਚਲਾਉਣੀ ਆਦਿ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੀ ਧਾਰਨਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਆਪ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਉਹ ਕਾਮੇਆਂ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ। ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਅਤੇ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹਲ ਵੀ ਉਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੰਮ ਆਪ ਕਰਨਾ ਜਾਣਦਾ ਹੋਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਕਦੇ ਵਪਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਵਪਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤਰੀਕੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਆਉਂਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਾ ਕਿ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਲੋਕ, ਲੇਖਕ ਵੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਭ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਵਲੋਂ ਹਰ ਇਕ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਲਾਭ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਲ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਉਤੇ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ। ਇਹ ਸੋਚ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਘਟਨਾ ਕਰਮ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਨਹੀਂ ਸਾਂ। ਸਭ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਵਾਪਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਰੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਐਕਸਰੇਅ ਵਾਲੇ ਡਾ. ਰਵੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਇਆ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਹਿਜਧਾਰੀ ਸਨ ਪਰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਬਹੁਤ ਸਹਿਜ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਐਕਸਰੇਅ ਵਾਲੇ ਲਿਫਾਫੇ ਦਾ ਕੰਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਲਿਫਾਫੇ ਮੈਂ ਹਿੰਮਤ ਕਰਕੇ ਫੀਲਡ ਗੰਜ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ ਬਣਵਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਣ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਸਾਇਜ਼ ਦੇ ਲਿਫਾਫੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਮਿਲਦੇ। ਡਾ. ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਮੇਰੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਸਨ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਹਿਸਾਬ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਘੱਟ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੈਸੇ ਫੜਾ ਦੇਣੇ ਤੇ ਮੈਂ ਬਸ ਜੇਬ ਵਿਚ ਪਾ ਲੈਣੇ। ਹੋਰ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-75<noinclude></noinclude> tfztyd33f3d7krge0mfrfki8ciln9yq 195656 195631 2025-06-08T05:51:48Z Ashwinder sangrur 2332 195656 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{center|{{x-larger|'''ਰੱਬ ਦਾ ਬੰਦਾ'''}}}} {{gap}}ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ। ਇਸ ਲਈ ਛਾਪੇਖਾਨੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਮੈਂ ਜਰਮਨੀ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਿੰਗ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲਈ। ਮੇਰਾ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਪਿਛੋਕੜ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਆਪ ਸਿੱਖਿਆ। ਕੰਪੋਜ਼ਿੰਗ ਕਰਨੀ, ਮਸ਼ੀਨ ਚਲਾਉਣੀ ਆਦਿ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੀ ਧਾਰਨਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਆਪ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਉਹ ਕਾਮੇਆਂ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ। ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਅਤੇ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹਲ ਵੀ ਉਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੰਮ ਆਪ ਕਰਨਾ ਜਾਣਦਾ ਹੋਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਕਦੇ ਵਪਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਵਪਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤਰੀਕੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਆਉਂਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਾ ਕਿ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਲੋਕ, ਲੇਖਕ ਵੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਭ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਵਲੋਂ ਹਰ ਇਕ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਲਾਭ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਲ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਉਤੇ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ। ਇਹ ਸੋਚ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਘਟਨਾ ਕਰਮ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਨਹੀਂ ਸਾਂ। ਸਭ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਵਾਪਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। {{gap}}ਇਸ ਸਾਰੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਐਕਸਰੇਅ ਵਾਲੇ ਡਾ. ਰਵੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਇਆ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਹਿਜਧਾਰੀ ਸਨ ਪਰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਬਹੁਤ ਸਹਿਜ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਐਕਸਰੇਅ ਵਾਲੇ ਲਿਫਾਫੇ ਦਾ ਕੰਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਲਿਫਾਫੇ ਮੈਂ ਹਿੰਮਤ ਕਰਕੇ ਫੀਲਡ ਗੰਜ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ ਬਣਵਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਣ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਸਾਇਜ਼ ਦੇ ਲਿਫਾਫੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਮਿਲਦੇ। ਡਾ. ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਮੇਰੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਸਨ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਹਿਸਾਬ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਘੱਟ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੈਸੇ ਫੜਾ ਦੇਣੇ ਤੇ ਮੈਂ ਬਸ ਜੇਬ ਵਿਚ ਪਾ ਲੈਣੇ। ਹੋਰ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੰਮ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-75|}}</noinclude> rcrga6pjwp3e7mxb60clav5m4nqtisr 195662 195656 2025-06-08T05:55:43Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 195662 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>{{center|{{x-larger|'''ਰੱਬ ਦਾ ਬੰਦਾ'''}}}} {{gap}}ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ। ਇਸ ਲਈ ਛਾਪੇਖਾਨੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਮੈਂ ਜਰਮਨੀ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਿੰਗ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲਈ। ਮੇਰਾ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਪਿਛੋਕੜ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਆਪ ਸਿੱਖਿਆ। ਕੰਪੋਜ਼ਿੰਗ ਕਰਨੀ, ਮਸ਼ੀਨ ਚਲਾਉਣੀ ਆਦਿ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੀ ਧਾਰਨਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਆਪ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਉਹ ਕਾਮੇਆਂ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ। ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਅਤੇ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹਲ ਵੀ ਉਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੰਮ ਆਪ ਕਰਨਾ ਜਾਣਦਾ ਹੋਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਕਦੇ ਵਪਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਵਪਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤਰੀਕੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਆਉਂਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਾ ਕਿ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਲੋਕ, ਲੇਖਕ ਵੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਭ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਵਲੋਂ ਹਰ ਇਕ ਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਲਾਭ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਲ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਉਤੇ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ। ਇਹ ਸੋਚ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਘਟਨਾ ਕਰਮ ਤੋਂ ਸੁਚੇਤ ਨਹੀਂ ਸਾਂ। ਸਭ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਵਾਪਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। {{gap}}ਇਸ ਸਾਰੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਐਕਸਰੇਅ ਵਾਲੇ ਡਾ. ਰਵੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਹੋਇਆ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਹਿਜਧਾਰੀ ਸਨ ਪਰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਬਹੁਤ ਸਹਿਜ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਐਕਸਰੇਅ ਵਾਲੇ ਲਿਫਾਫੇ ਦਾ ਕੰਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਲਿਫਾਫੇ ਮੈਂ ਹਿੰਮਤ ਕਰਕੇ ਫੀਲਡ ਗੰਜ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ ਬਣਵਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਣ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਸਾਇਜ਼ ਦੇ ਲਿਫਾਫੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਮਿਲਦੇ। ਡਾ. ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਮੇਰੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਸਨ। ਜਿਸ ਦਿਨ ਹਿਸਾਬ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਘੱਟ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੈਸੇ ਫੜਾ ਦੇਣੇ ਤੇ ਮੈਂ ਬਸ ਜੇਬ ਵਿਚ ਪਾ ਲੈਣੇ। ਹੋਰ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੰਮ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-75|}}</noinclude> 4dj30ja047a0wotm1eoxjk6v18lqw3b 250 66524 195684 195156 2025-06-08T06:13:58Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 195684 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude> ਕਰਵਾਉਣੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਮੇਰਾ ਸੰਪਰਕ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਕਈ ਸਾਲ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ। {{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਡਾ. ਸਾਹਿਬ ਕੋਲੋਂ ਮੈਂ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਕੰਮ ਦੇ ਲਏ ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਫਤਰ ਆ ਗਿਆ। ਅੱਗੋਂ ਮੈਂ ਇਹ ਪੈਸੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੋਣੇ ਸਨ। ਉਹ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਮੈਂ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਪਕੜਾਅ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੇ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਗਿਣਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸਨੇ ਦੋ ਵਾਰੀ ਗਿਣੇ ਤੇ ਬੋਲਿਆ ਯਾਰ ਆ ਇਕ ਸੌ ਰੁਪਿਆ ਫਾਲਤੂ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਉਹ ਸੌ ਰੁਪਿਆ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ। ਕੁਦਰਤੀ ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਮੈਂ ਡਾ. ਰਵੀ ਕੋਲ ਜਾਣਾ ਹੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਡਾ. ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਲ ਤੁਸੀਂ ਸੌ ਰੁਪਿਆ ਫਾਲਤੂ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। {{gap}}ਡਾ. ਰਵੀ ਬੋਲੇ, ‘ਤੂੰ ਪੈਸੇ ਗਿਣੇ ਸੀ?' {{gap}}‘ਨਹੀਂ ਇਹ ਤਾਂ ਜਿਹਨੂੰ ਮੈਂ ਦਿੱਤੇ ਉਹਨੇ ਗਿਣੇ ਸੀ, ਵਿਚੋਂ ਸੌ ਫਾਲਤੂ ਨਿਕਲਿਆ' {{gap}}'ਤੂੰ ਪੈਸੇ ਗਿਣਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ?' {{gap}}ਨਹੀਂ ਜੀ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪਾਤਰਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਜੋਂ ਪੈਸੇ ਗਿਣ ਕੇ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ' {{gap}}ਡਾ. ਰਵੀ ਬੋਲੇ ‘ਅੱਛਾ, ਤੈਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਲਈ ਨਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਹਰ ਵਾਰੀ ਤੈਨੂੰ ਸੌ ਰੁਪਿਆ ਵੱਧ ਦੇਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਇਹ ਮੇਰੀ ਆਦਤ ਹੈ, ਮੈਂ ਹਰ ਕੰਮ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਸਦੀ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਵੱਧ ਹੀ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ। ਜਦ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੀ ਮੁਰਾਦ ਤੋਂ ਵਧ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਅੱਗੇ ਕਿਉਂ ਨਾਂ ਵੰਡਾਂ?' {{gap}}ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗ ਰਹੀ ਕਿ ਮੈਂ ਕੀ ਕਹਾਂ? ਅਜ ਉਹ ਰੂਹ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਵਿਚੋਂ ਉਸਦਾ ਵਾਸਾ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਉਤਰੇਗਾ। {{center|'''***'''}}<noinclude>{{center|ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ -76 }}</noinclude> rhobzpepx60wsdi5tv576zohwowjj9w 250 66525 195707 195157 2025-06-08T06:28:52Z Ashwinder sangrur 2332 195707 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude> {{center|{{x-larger|'''ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ'''}}}} {{gap}}ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿਖੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੇ ਮੈਂ ਵੀ ਸ਼ੌਕ ਵਜੋਂ ਉਥੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਈ ਗੌਣ ਵਾਲੇ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਹਰਭਜਨ ਤੇ ਜਤਿੰਦਰ ਵੀ ਉੱਥੇ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ। ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਕਰਕੇ ਸਟੇਜ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਅਮਰ ਨੂਰੀ ਤੇ ਸਰਦੂਲ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਹਾਲੋ ਵਿਆਹੇ ਹੋਏ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਸਰਦੂਲ ਵੱਲੋਂ ਨੂਰੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਾਮਦੀ ਤੇ ਤਰਲਾ ਜਿਹਾ ਵਰਤਾਓ ਦੇਖਣਯੋਗ ਸੀ। ਸਰਦੂਲ ਦੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸਾਡੇ ਲਈ ਮਜ਼ਾਕ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਹਰਭਜਨ ਵੀ ਆਪਣੇ ਟੋਟਕੇ ਜਿਹੇ ਛੱਡੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਟੇਜ ਤੇ ਜੱਬਲ ਤੇ ਜਤਿੰਦਰ ਨੇ ਕੀ ਸੁਣਾਇਆ ਇਹ ਤਾਂ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਪਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਤੇ ਇਕ ਦੋ ਹੋਰ ਕਲਾਕਾਰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਆ ਗਏ। ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਸਮਝਦੇ ਸਨ। ਸਾਡੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਵੀ ਟੀ.ਵੀ. ਦੇਖਦੇ ਸਨ ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖਿਆਲ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹੀ ਸੱਚ ਸੀ। ਪਰ ਜੱਬਲ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਸਾਂਭਣਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਰੋਟੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬੈਠੇ ਤਾਂ ਉਹ ਬੋਲਿਆ। “ਬੀਜੀ ਇਹ ਮੇਰੀ ਵਹੁਟੀ ਨਹੀਂ, ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਸੋਹਣੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹਨੂੰ ਕੁਝ ਅਕਲ ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਸਮਝੋ ਨਿਭੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਜੱਬਲ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ। "" {{gap}}ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਇਕ ਦਿਨ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਗਲਿਆਰੇ ਵਿਚ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਨਾਟਕ ਦੇ ਚੱਕਰਾਂ ਵਿਚ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਚਾਹ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪਿਲਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਪੀ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਐਵੇਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਕਹਿ ਬੈਠਾ, ਹੁਣ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਮੀਰ ਕਲਾਕਾਰ ਹੋ ਗਏ ਹੋ, ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਹੋ, ਚਲੋ ਟੀ.ਵੀ. ਤੋਂ ਖਹਿੜਾ ਛੁੱਟਾ, ਹੁਣ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਬੰਬੋ ਜਾਵੋਗੇ?” {{gap}}‘ਛੱਡ ਯਾਰ, ਐਥੇ ਤਾਂ ਫਿਲਮ ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਤੇ ਕਿਰਾਇਆ ਵੀ ਆਪਣਾ ਲਾਕੇ ਜਾਈਦਾ। ਤੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਇਹ ਫਿਲਮ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਦੋ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਬਾਹਲ਼ਾ ਨਖਰਾ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਐਨਾਂ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਹੱਥ ਧੋ ਬੈਠਾਂਗਾ। ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ - 77<noinclude></noinclude> 42fznojuw5ey59571dnpcwk1f7kpzzw 250 66542 195688 195566 2025-06-08T06:15:25Z Tamanpreet Kaur 606 /* ਸੋਧਣਾ */ 195688 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>{{c|{{x-larger|ਯਾਦ}}}} {{Block center|<poem>{{overfloat left|ਵਿੱਚ ਵਿਛੋੜੇ 'ਯਾਦ' ਸਜਨ ਨੂੰ,}} {{overfloat right|ਹੋਣ ਨ ਦੇਂਦੀ ਉਹਲੇ,}} {{overfloat left|ਦਿਲ-ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿਚ 'ਯਾਦ ਸਜਨ ਦੀ,}} {{overfloat right|ਕਰਦੀ ਦਿੱਸੇ ਢੁਹਲੇ।}} {{overfloat left|ਕਦੀ ਰੁਆਵੇ ਕਦੀ ਹਸਾਵੇ}} {{overfloat right|ਬਰਹਰ ਥਰਹਰ ਲਾਵੇ,}} {{overfloat left|ਕਦੀ ਸੁਪਨ ਦੇ ਚਾੜ, ਪੰਘੂੜੇ}} {{overfloat right|ਮੇਲ ਗਾਉਂਦੀ ਸੁਹਲੇ।}} {{overfloat left|ਬੰਬਈ-੧੯੫੪]}} </poem>}} {{c|{{x-larger|ਦਰਸ਼ਨ-ਤਾਂਘ}}}} {{Block center|<poem>{{overfloat left|ਝਲਕ ਦਿਖਾਈ ਇੱਕ ਸੁਹਾਵੀ}} {{overfloat right|ਸਾਨੂੰ ਰੱਜ ਨ ਆਈ,}} {{overfloat left|ਚਮਕ ਉਠੀ ਸਿਕ ਹੋਰ ਚਮਕ ਕੇ}} {{overfloat right|ਦਰਸ਼ਨ-ਤਾਂਘ ਸਵਾਈ।}} {{overfloat left|ਜਿਉਂ ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਨੂੰ ਬੰਦ ਮਿਲੇ ਇਕ}} {{overfloat right|'ਹੋਰ ਮਿਲ' ਇਉਂ ਤੜਫੇ:}} {{overfloat left|ਮੁੜ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ, ਮੁੜ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ}} {{overfloat right|ਏ ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਵਿਲਪਾਈ।}} {{overfloat left|ਬੰਬਈ-੧੯੫੪]}}</poem>}}<noinclude></noinclude> jdh5ki8f0brzlr8eq830iovvrp8vaag 195691 195688 2025-06-08T06:16:40Z Tamanpreet Kaur 606 /* ਸੋਧਣਾ */ 195691 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>{{c|{{x-larger|ਯਾਦ}}}} {{Block center|<poem>{{overfloat left|ਵਿੱਚ ਵਿਛੋੜੇ 'ਯਾਦ' ਸਜਨ ਨੂੰ,}} {{overfloat right|ਹੋਣ ਨ ਦੇਂਦੀ ਉਹਲੇ,}} {{overfloat left|ਦਿਲ-ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿਚ 'ਯਾਦ ਸਜਨ ਦੀ,}} {{overfloat right|ਕਰਦੀ ਦਿੱਸੇ ਢੁਹਲੇ।}} {{overfloat left|ਕਦੀ ਰੁਆਵੇ ਕਦੀ ਹਸਾਵੇ}} {{overfloat right|ਬਰਹਰ ਥਰਹਰ ਲਾਵੇ,}} {{overfloat left|ਕਦੀ ਸੁਪਨ ਦੇ ਚਾੜ, ਪੰਘੂੜੇ}} {{overfloat right|ਮੇਲ ਗਾਉਂਦੀ ਸੁਹਲੇ।}} {{overfloat left|ਬੰਬਈ-੧੯੫੪]}} </poem>}} {{c|{{x-larger|ਦਰਸ਼ਨ-ਤਾਂਘ}}}} {{Block center|<poem>{{overfloat left|ਝਲਕ ਦਿਖਾਈ ਇੱਕ ਸੁਹਾਵੀ}} {{overfloat right|ਸਾਨੂੰ ਰੱਜ ਨ ਆਈ,}} {{overfloat left|ਚਮਕ ਉਠੀ ਸਿਕ ਹੋਰ ਚਮਕ ਕੇ}} {{overfloat right|ਦਰਸ਼ਨ-ਤਾਂਘ ਸਵਾਈ।}} {{overfloat left|ਜਿਉਂ ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਨੂੰ ਬੰਦ ਮਿਲੇ ਇਕ}} {{overfloat right|'ਹੋਰ ਮਿਲ' ਇਉਂ ਤੜਫੇ:}} {{overfloat left|ਮੁੜ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ, ਮੁੜ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ}} {{overfloat right|ਏ ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਵਿਲਪਾਈ।}} {{overfloat left|ਬੰਬਈ-੧੯੫੪]}}</poem>}}<noinclude>{{right|੧੩}}</noinclude> tdxrkg02qow3du4av6zng0degarou9z 250 66543 195743 195417 2025-06-08T07:02:54Z Tamanpreet Kaur 606 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 195743 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>{{center|{{x-larger|ਨਿਖਰਿਆ ਕਰ}}}} ਹੇ ਅਸਲੀਅਤ 'ਮੈ ਮੇਰੀ ਦੀ, ਕਦੇ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਨਿਖੜਿਆ ਕਰ । ਲਾਹ ਕੇ ਉਪਰੋਂ ਓਪਰੇ ਕਪੜੇ, ਰੈਗ ਆਪਣੇ ਨਿਖਰਿਆ ਕਰ । ਮਤਾਂ ਕਿਤੇ ਉਹ ਅਸਲਾਂ ਵਾਲਾ, ਰੀਝ ਪਵੇ -ਤੇ' ਨਿਖਰੀ ਤੇ । ਲੈ ਲਏ ਵਿਚ ਕਲਾਈ ਤੈਨੂੰ, ਸਦਾ ਲਈ ਅਨਵਿਛੜੀਆਂ ਕਰ । ਬਈ ੧੩--੨--੫੨] ਜਦ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਜਦ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ, ਤਦ ਫੜ ਕੋ ਪਾਸ ਬਹਾਂਦੇ ਹੋ । ਮੁਸਤਾਂਦੇ ਹੋ ਰਾਗ ਆਪਣੇ, ਲੈ ਵਿਚ ਵਿਲੋ ਕਰਾਂਦੇ ਹੋ । ਹਿੱਲਣ ਬੌਲਣ ਤਾਬ ਰਹੇਂ ਨਾ, ਤਕ ਤਕ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਂਦੇ ਹੋ। ਤਿਲਕਣ ਬਾਜ਼ੀ ਲਾਇ ਚੁਪਾੜੇ, 'ਸੋਹਿਆਂ' ਛਡ ਟਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋ । ਜੂਦੂ ੧੭੩੫੨<noinclude></noinclude> 6746i5wr3mnecmwqjzyuf4n49900ms3 250 66549 195736 195437 2025-06-08T06:55:14Z Sonia Atwal 2031 195736 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਕੁਝ ਦੇਸੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਕੱਠੀਆਂ ਬੈਠੀਆਂ ਸਨ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਥਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣੀ ਹੋਵੇ। ਅੱਗੇ ਚਲ ਕਿ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਖੁੱਲਾ ਰੰਗਮੰਚ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਤਾਲਮੇਲਿਕ ਨਾਟਕ ਚਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਨਾਟਕ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲਗ ਕਿ ਨਕਲਾਂ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਸਮਾਂਬੱਧ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਵਿਚ ਹੀ ਅਸੀਂ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਕਈ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਵਿਚ ਇਹ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਟਾਪੂ ਸਾਂਭੀ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੈਂ ਰੱਜ ਕਿ ਸਮਾਂ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਮੁਤਾਬਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਲੁੱਟੇ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਕਾਫੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੋ ਵਾਪਸੀ ਚਾਲੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇ। ਵਾਪਸੀ ਤੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖਾ ਵੀ ਲਿਆ ਤੇ ਐਵੇਂ ਫਜ਼ੂਲ ਜਿਹੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵੀ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕਿ ਇਕ ਮਨ ਦੀ ਅਵੱਸਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਭਲਾ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਲੁਧਿਆਣੇ ਇੱਥੋਂ ਨਾਲੋਂ ਸਸਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਪਰ ਐਵੇਂ ਹੀ ਮਨ ਤਿਲਕੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਾਪਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਖ ਕਿ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ ਕਿ ਸਾਡੀ ਟਰੇਨ ਦੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਥੋੜ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਗਏ ਤਾਂ ਨੋਟਿਸ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੁਰੰਮਤ ਲਈ ਇਹ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਬੰਦ ਹੈ। ਮੁਸਾਫਰ ਆਪਣੀ ਟਿਕਟ ਦਿਖਾ ਕੇ ਨਾਲ ਸਪੈਸ਼ਲ ਖੜੀ ਬਸ ਰਾਹੀਂ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਲ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਵੀ ਪੁੱਛ ਪੁਛਾ ਕਿ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਲ ਜਾਂਦੀ ਬਸ ਲੱਭ ਲਈ। ਬਸ ਚਲਦੀ ਰਹੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਬਸ ਖਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਗਈ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਬਸ ਵਿਚ ਰਹਿ ਗਏ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਮਾਲ ਹੈ, ਐਡੀ ਵੱਡੀ ਬਸ ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਕੱਲੀ ਹੀ ਤੁਰੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ। ਗੱਲਾਂ-ਗੱਲਾਂ 'ਚ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਕ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸਫਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ‘ਬਚੜਾ” ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਹੋਰ ਕਿੰਨ੍ਹਾਂ ਕੁ ਸਫਰ ਹੈ? ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਣਜਾਣਤਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਵਾਕਫੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਫਿਰ ਬੜੀ ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-84<noinclude></noinclude> 9ao0viitd2m20dtrqrkhu7amzbstayx 195753 195736 2025-06-08T07:15:01Z Sonia Atwal 2031 195753 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਕੁਝ ਦੇਸੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਕੱਠੀਆਂ ਬੈਠੀਆਂ ਸਨ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਥਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣੀ ਹੋਵੇ। ਅੱਗੇ ਚਲ ਕਿ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਖੁੱਲਾ ਰੰਗਮੰਚ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਤਾਲਮੇਲਿਕ ਨਾਟਕ ਚਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਨਾਟਕ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲਗ ਕਿ ਨਕਲਾਂ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਸਮਾਂਬੱਧ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਵਿਚ ਹੀ ਅਸੀਂ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਕਈ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਵਿਚ ਇਹ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਟਾਪੂ ਸਾਂਭੀ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੈਂ ਰੱਜ ਕਿ ਸਮਾਂ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਮੁਤਾਬਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਲੁੱਟੇ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਕਾਫੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੋ ਵਾਪਸੀ ਚਾਲੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇ। ਵਾਪਸੀ ਤੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖਾ ਵੀ ਲਿਆ ਤੇ ਐਵੇਂ ਫਜ਼ੂਲ ਜਿਹੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵੀ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕਿ ਇਕ ਮਨ ਦੀ ਅਵੱਸਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਭਲਾ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਲੁਧਿਆਣੇ ਇੱਥੋਂ ਨਾਲੋਂ ਸਸਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਪਰ ਐਵੇਂ ਹੀ ਮਨ ਤਿਲਕੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਾਪਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਖ ਕਿ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ ਕਿ ਸਾਡੀ ਟਰੇਨ ਦੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਥੋੜ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਗਏ ਤਾਂ ਨੋਟਿਸ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੁਰੰਮਤ ਲਈ ਇਹ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਬੰਦ ਹੈ। ਮੁਸਾਫਰ ਆਪਣੀ ਟਿਕਟ ਦਿਖਾ ਕੇ ਨਾਲ ਸਪੈਸ਼ਲ ਖੜੀ ਬਸ ਰਾਹੀਂ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਲ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਵੀ ਪੁੱਛ ਪੁਛਾ ਕਿ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਲ ਜਾਂਦੀ ਬਸ ਲੱਭ ਲਈ। ਬਸ ਚਲਦੀ ਰਹੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਬਸ ਖਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਗਈ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਬਸ ਵਿਚ ਰਹਿ ਗਏ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਮਾਲ ਹੈ, ਐਡੀ ਵੱਡੀ ਬਸ ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਕੱਲੀ ਹੀ ਤੁਰੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ। ਗੱਲਾਂ-ਗੱਲਾਂ 'ਚ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਕ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸਫਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ‘ਬਚੜਾ' ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਹੋਰ ਕਿੰਨ੍ਹਾਂ ਕੁ ਸਫਰ ਹੈ? ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਣਜਾਣਤਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਵਾਕਫੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਫਿਰ ਬੜੀ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-84|}}</noinclude> 6z0d1wi3w0tpeub16od3wy19xilkp3q 250 66550 195725 195438 2025-06-08T06:47:07Z Sonia Atwal 2031 195725 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ। ਆਖ਼ਰ ਬਸ ਜਾ ਕਿੱਥੇ ਰਹੀ ਹੈ? ਮੈਂ ਉਠ ਕਿ ਡਰਾਇਵਰ ਕੋਲ ਗਿਆ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ‘ਕਿੰਨੀ ਦੂਰ’ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਜਵਾਬ ਸੁਣ ਕਿ ਬੜਾ ਹਾਸਾ ਆਇਆ, ‘ਮੇਰੀ ਡਿਊਟੀ ਅਚਾਨਕ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸ ਪਾਸੇ ਕਦੇ ਆਇਆ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਲਈ ਰਸਤਾ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ। ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਤਿੰਨੇ ਜਣੇ ਰਸਤਾ ਲੱਭਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਤਕਰੀਬਨ ਉਹ ਦੋਨੋਂ ਜਣੇ ਪੰਦਰਾਂ ਮਿੰਟ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਅਨਪੜ੍ਹ ਹੀ ਸੀ। ਅਚਾਨਕ ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ‘ਬਸ ਰੋਕੋ' ਦੋਵੇਂ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਲੱਗੇ। ਮੈਂ ਸਾਹਮਣੇ ਬਸ ਸਟਾਪ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਸੈਰ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਸੀ ਤੇ ਇੱਥੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਦਰਖਤਾਂ ਦੀ ਮੈਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਡਰਾਇਵਰ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਜਾਕੇ ਬਸ ਸਟਾਪ ਤੇ ਬਸ ਰੋਕ ਲਈ। ਇਥੋਂ ਅਸੀਂ ਡਰਾਇਵਰ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਰਾਹ ਸਮਝਾ, ਹੱਸਦੇ ਹੱਸਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। *** ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-85<noinclude></noinclude> ksas3a4eb3nx7j5yiv43ju5edvqnj7n 195735 195725 2025-06-08T06:54:16Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 195735 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ। ਆਖ਼ਰ ਬਸ ਜਾ ਕਿੱਥੇ ਰਹੀ ਹੈ? ਮੈਂ ਉਠ ਕਿ ਡਰਾਇਵਰ ਕੋਲ ਗਿਆ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ‘ਕਿੰਨੀ ਦੂਰ’ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਜਵਾਬ ਸੁਣ ਕਿ ਬੜਾ ਹਾਸਾ ਆਇਆ, ‘ਮੇਰੀ ਡਿਊਟੀ ਅਚਾਨਕ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸ ਪਾਸੇ ਕਦੇ ਆਇਆ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਲਈ ਰਸਤਾ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ।" ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਤਿੰਨੇ ਜਣੇ ਰਸਤਾ ਲੱਭਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਤਕਰੀਬਨ ਉਹ ਦੋਨੋਂ ਜਣੇ ਪੰਦਰਾਂ ਮਿੰਟ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਾਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਅਨਪੜ੍ਹ ਹੀ ਸੀ। ਅਚਾਨਕ ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ‘ਬਸ ਰੋਕੋ' ਦੋਵੇਂ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਲੱਗੇ। ਮੈਂ ਸਾਹਮਣੇ ਬਸ ਸਟਾਪ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਸੈਰ ਕਰਨ ਆਉਂਦੇ ਸੀ ਤੇ ਇੱਥੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਦਰਖਤਾਂ ਦੀ ਮੈਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਡਰਾਇਵਰ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਜਾਕੇ ਬਸ ਸਟਾਪ ਤੇ ਬਸ ਰੋਕ ਲਈ। ਇਥੋਂ ਅਸੀਂ ਡਰਾਇਵਰ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਰਾਹ ਸਮਝਾ, ਹੱਸਦੇ ਹੱਸਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। {{center|'''***'''}}<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-85|}}</noinclude> 15x7vobqhqpde7x8lss0h2ch3le3c2w 250 66555 195572 2025-06-07T17:33:52Z 2401:4900:5F1F:F7B4:C39:52FF:FEDA:B3B0 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਲਈ ਆਮ ਨਿਕਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ “ਮਿਠਾ ਸਰ' ਕੀਰਤਪੁਰ ਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਵਿਚਕਾਰ, ਅਤੇ ਸੁਹੇਲੇ ਘੋੜ ਵੀ ਸਮਾਧ’ ਅਤੇ ਇਕ ਖੂਹ ਅਨੰਦਪੁਰ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਅਤੇ ‘ਭਾਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਨੰਦਪੁਰ ਤੋਂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195572 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="2401:4900:5F1F:F7B4:C39:52FF:FEDA:B3B0" /></noinclude>________________ ਲਈ ਆਮ ਨਿਕਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ “ਮਿਠਾ ਸਰ' ਕੀਰਤਪੁਰ ਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਵਿਚਕਾਰ, ਅਤੇ ਸੁਹੇਲੇ ਘੋੜ ਵੀ ਸਮਾਧ’ ਅਤੇ ਇਕ ਖੂਹ ਅਨੰਦਪੁਰ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਅਤੇ ‘ਭਾਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਨੰਦਪੁਰ ਤੋਂ ਊਨੇ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਯਾਦਗਾਰਾਂ ਹਨ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਭੀ ਇਥੇ ਹੀ ਹੋਇਆ: ਸਾਰੀ ਆਯੂ ਇਸੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਰਹੇ ਅਤੇ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੈਡ-ਕੁਆਰਟਰ ਰਿਹਾ। ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੀ ਉਨਤੀ ਦੇ ਸਿਖਰ ਤੇ ਸੀ।ਇਥੇ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ੨੨੦੦ ਘੋੜ ਸਵਾਰ ਤੇ ਹੋਰ ਅਨਗਿਣਤ ਸੰਗਤਾਂ ਇਕ ਕੇ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਂਵਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ । ਇਥੇ ਹੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਤਖਤ ਸੀ, ਬਾਗ ਸਨ, ਖੂਹ ਸਨ, ਬਸ ਹੁਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਾਕੀ ਹਨ।ਇਥੇ “ਦਬਿਸਤਾਨ ਮਜ਼ਾਹਬ ਦਾ ਕਰਤਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਇਥੋਂ ਹੀ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਦੇ ਆਦਮੀ ਦੁਰਲਭ ਹਰੜਾਂ ਅਤੇ ਆਮਲੇ ਲੈ ਕੇ ਗਏ। ਇਥੋਂ ਹੀ ਬਾਬਾ ਰਾਮਰਾਏ ਨੂੰ (ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਵਲੋਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਆਵਣ ਤੇ) ਦਿੱਲੀ ਘੁਲਿਆ ਗਿਆ। ਅਖੀਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਇਥੇ ਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਸੌਂਪ ਕੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਏ। ਰਾਮਰਾਇ ਦੀ ਸ਼ਕਾਇਤ ਤੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇਥੋਂ ਹੀ ਦਿੱਲੀ ਬੁਲਾ ਭੇਜਿਆ । ਮਹਾਰਾਜ ਉਥੇ ਗਏ ਤੇ ਉਥੇ ਹੀ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾ ਗਏ।ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਇਕ ਉਘਾ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਹੈ । ਪਰ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਵਾਂਗੂੰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਗੇੜ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਖਰਾਬ ਖਸਤਾ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਅਜੇ ਤਕ ਵਿਸਾਖ ਅਤੇ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਮੇਲੇ (ਇਸ ਸਾਰੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ) ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ [ ੧੦ ]<noinclude>{{rh|10|10}}</noinclude> hnii8x00zqk4cr4unokclljufuzs9at 250 66556 195577 2025-06-08T01:53:55Z Gurtej Chauhan 712 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{xx-larger| {{center|'''ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ '''}}}} {{gap}}ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਕਿੰਨੇ ਸੂਖਮ ਜਿਹੇ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਵੱਲ ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਫੋਟੋ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195577 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gurtej Chauhan" /></noinclude>{{xx-larger| {{center|'''ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ '''}}}} {{gap}}ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਕਿੰਨੇ ਸੂਖਮ ਜਿਹੇ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਵੱਲ ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸ਼ੌਕ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਬੰਧਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਝ ਰਹੀ ਹੈ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 1666 ਦੀ ਉਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ‘ਨਿਊਟਨ' ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਾਈ ਕਿ ਜੇ ਕਰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਇਕ ਕਿਰਨ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਤਿਕੋਣੇ ‘ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ’ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸੱਤ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਕਰ ਇਸੇ ਹੀ ਸਤਰੰਗੀ ਕਿਰਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਤਿਕੋਣੇ ‘ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ’ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਫਿਰ ਤੋਂ ਚਿੱਟੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਏਨੀ ਕੁ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਰੰਗ ਚਿੱਟੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ 1777 ਵਿੱਚ ਸਵੀਡਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ‘ਕਾਰਲ ਸ਼ੀਲੀ' ਨੇ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ‘ਸਿਲਵਰ ਕਲੋਰਾਈਡ ਲੂਣ' ਉੱਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਜਾਮਨੀ ਰੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। 1802 ਵਿੱਚ ‘ਥਾਮਸ’ ਯੰਗ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਰਣਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਅੱਖ ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਮੁੱਢਲੇ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਖ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲਾਲ, ਨੀਲਾ ਤੇ ਹਰਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਸਾਲ ਹੀ ‘ਹਮਫ਼ਰੀ ਡੈਵੀ' ਅਤੇ ‘ਥਾਮਸ ਬੈਕਵੁੱਡ' ਨੇ ‘ਸਿਲਵਰ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ’ ਨਾਲ ਲਿੱਪੇ ਹੋਏ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ ਚਮੜੇ ਉੱਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਕੇ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕਾਲੇ ਚਿੱਟੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। 1819 ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਆਰਜ਼ੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਕਰਨ ਲਈ ‘ਸੋਡੀਅਮ ਥਾਇਉਸਲਫ਼ੇਟ' ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<noinclude>{{rule}} {{center|5}}</noinclude> rddp2wyoqyg80h97vdn3t43o88usz6h 195578 195577 2025-06-08T01:54:08Z Gurtej Chauhan 712 /* ਸੋਧਣਾ */ 195578 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gurtej Chauhan" /></noinclude>{{xx-larger| {{center|'''ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ '''}}}} {{gap}}ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਕਿੰਨੇ ਸੂਖਮ ਜਿਹੇ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਵੱਲ ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸ਼ੌਕ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਬੰਧਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਝ ਰਹੀ ਹੈ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 1666 ਦੀ ਉਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ‘ਨਿਊਟਨ' ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਾਈ ਕਿ ਜੇ ਕਰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਇਕ ਕਿਰਨ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਤਿਕੋਣੇ ‘ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ’ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸੱਤ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਕਰ ਇਸੇ ਹੀ ਸਤਰੰਗੀ ਕਿਰਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਤਿਕੋਣੇ ‘ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ’ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਫਿਰ ਤੋਂ ਚਿੱਟੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਏਨੀ ਕੁ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਰੰਗ ਚਿੱਟੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ 1777 ਵਿੱਚ ਸਵੀਡਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ‘ਕਾਰਲ ਸ਼ੀਲੀ' ਨੇ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ‘ਸਿਲਵਰ ਕਲੋਰਾਈਡ ਲੂਣ' ਉੱਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਜਾਮਨੀ ਰੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। 1802 ਵਿੱਚ ‘ਥਾਮਸ’ ਯੰਗ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਰਣਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਅੱਖ ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਮੁੱਢਲੇ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਖ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲਾਲ, ਨੀਲਾ ਤੇ ਹਰਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਸਾਲ ਹੀ ‘ਹਮਫ਼ਰੀ ਡੈਵੀ' ਅਤੇ ‘ਥਾਮਸ ਬੈਕਵੁੱਡ' ਨੇ ‘ਸਿਲਵਰ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ’ ਨਾਲ ਲਿੱਪੇ ਹੋਏ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ ਚਮੜੇ ਉੱਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਕੇ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕਾਲੇ ਚਿੱਟੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। 1819 ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਆਰਜ਼ੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਕਰਨ ਲਈ ‘ਸੋਡੀਅਮ ਥਾਇਉਸਲਫ਼ੇਟ' ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<noinclude>{{rule}} {{center|5}}</noinclude> oeegbm72m3lbwx19enreg5m4kt9cxgp 195579 195578 2025-06-08T01:56:26Z Gurtej Chauhan 712 195579 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gurtej Chauhan" /></noinclude>{{center|{{xx-larger|ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ }}}} {{gap}}ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਕਿੰਨੇ ਸੂਖਮ ਜਿਹੇ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਇਸ ਵੱਲ ਕਿਸੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸ਼ੌਕ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਬੰਧਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਝ ਰਹੀ ਹੈ। ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 1666 ਦੀ ਉਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ‘ਨਿਊਟਨ' ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਾਈ ਕਿ ਜੇ ਕਰ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਇਕ ਕਿਰਨ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਤਿਕੋਣੇ ‘ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ’ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸੱਤ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਕਰ ਇਸੇ ਹੀ ਸਤਰੰਗੀ ਕਿਰਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਤਿਕੋਣੇ ‘ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ’ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਫਿਰ ਤੋਂ ਚਿੱਟੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਏਨੀ ਕੁ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਰੰਗ ਚਿੱਟੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ 1777 ਵਿੱਚ ਸਵੀਡਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ‘ਕਾਰਲ ਸ਼ੀਲੀ' ਨੇ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ‘ਸਿਲਵਰ ਕਲੋਰਾਈਡ ਲੂਣ' ਉੱਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਜਾਮਨੀ ਰੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। 1802 ਵਿੱਚ ‘ਥਾਮਸ’ ਯੰਗ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਰਣਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਅੱਖ ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਮੁੱਢਲੇ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਖ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲਾਲ, ਨੀਲਾ ਤੇ ਹਰਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਸਾਲ ਹੀ ‘ਹਮਫ਼ਰੀ ਡੈਵੀ' ਅਤੇ ‘ਥਾਮਸ ਬੈਕਵੁੱਡ' ਨੇ ‘ਸਿਲਵਰ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ’ ਨਾਲ ਲਿੱਪੇ ਹੋਏ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ ਚਮੜੇ ਉੱਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਕੇ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕਾਲੇ ਚਿੱਟੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। 1819 ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਆਰਜ਼ੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਕਰਨ ਲਈ ‘ਸੋਡੀਅਮ ਥਾਇਉਸਲਫ਼ੇਟ' ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।<noinclude>{{rule}} {{center|5}}</noinclude> nkffyaanzamgp6dezgw2lkvyk2syu91 250 66557 195580 2025-06-08T01:59:57Z Gurtej Chauhan 712 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{gap}}ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 1827 ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਗਈ। ‘ਯੋਸਫ਼ ਨੈਸਪਰਨੈਪਸੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਦੀ ਫੋਟੋ, ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਚਾਲੂ ਰੱਖ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195580 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gurtej Chauhan" /></noinclude>{{gap}}ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 1827 ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਗਈ। ‘ਯੋਸਫ਼ ਨੈਸਪਰਨੈਪਸੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਦੀ ਫੋਟੋ, ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਚਾਲੂ ਰੱਖਕੇ ਖਿੱਚੀ। ਇਹ ਫੋਟੋ ਅੱਜ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। 1835 ਵਿੱਚ ‘ਵਿਲੀਅਮ ਹੈਨਰੀ ਫ਼ੋਕਸ' ਨੇ ਸਿਲਵਰ ਕਲੋਰਾਈਡ, ਨਾਲ ਲਿੱਪੇ ਹੋਏ ਕਾਗਜ਼ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਖਿੜਕੀ ਦੀ ਨੈਗੇਟਿਵ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ। 1837 ਵਿੱਚ ‘ਲੂਈਸ ਜੈਕਸ ਮੁੰਡੇ ਡਾਗੋਰੇ ਨੇ ਪਿੱਤਲ ਦੀ ਪਲੇਟ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ‘ਸਿਲਵਰ ਆਇਓਡਾਈਡ' ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰੇ ਦੇ ਕਣਾਂ ਨਾਲ ਧੋ ਕੇ "ਸੋਡੀਅਮ ਕਲੋਰਾਈਡ' ਨਾਲ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ। 1839 ਵਿੱਚ ਸਰ ਜੌਹਨ ਹਰਸਲ’ ਨੇ ‘ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ' ਅੱਖਰ ਦਾ ਨਾਮਕਰਣ ਕੀਤਾ। 1840 ਵਿੱਚ ‘ਜੋਸਫ਼ ਮੈਕਸ ਪੈਟਜ਼ਵਲ' ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਲੈੱਨਜ਼ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਚਿਹਰਿਆਂ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਸਾਲ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਟੂਡੀਓ ‘ਨਿਊਯਾਰਕ’ ਵਿੱਚ ‘ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਬੋਲਕਰੋਟ' ਨੇ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਖੋਜ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਂਦੇ ਹੋਏ 1847 ਵਿੱਚ ਐਲਬੂਮਾਨ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਮਿਸ਼ਰਣ {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 6 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 207 |oTop = 335 |oLeft = 71 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{rule}}6</noinclude> sb23qrmu2sq9gt5o6xjvj0pibu4ia43 195581 195580 2025-06-08T02:00:32Z Gurtej Chauhan 712 /* ਸੋਧਣਾ */ 195581 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gurtej Chauhan" /></noinclude>{{gap}}ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 1827 ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਗਈ। ‘ਯੋਸਫ਼ ਨੈਸਪਰਨੈਪਸੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਦੀ ਫੋਟੋ, ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਚਾਲੂ ਰੱਖਕੇ ਖਿੱਚੀ। ਇਹ ਫੋਟੋ ਅੱਜ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। 1835 ਵਿੱਚ ‘ਵਿਲੀਅਮ ਹੈਨਰੀ ਫ਼ੋਕਸ' ਨੇ ਸਿਲਵਰ ਕਲੋਰਾਈਡ, ਨਾਲ ਲਿੱਪੇ ਹੋਏ ਕਾਗਜ਼ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਖਿੜਕੀ ਦੀ ਨੈਗੇਟਿਵ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ। 1837 ਵਿੱਚ ‘ਲੂਈਸ ਜੈਕਸ ਮੁੰਡੇ ਡਾਗੋਰੇ ਨੇ ਪਿੱਤਲ ਦੀ ਪਲੇਟ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ‘ਸਿਲਵਰ ਆਇਓਡਾਈਡ' ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰੇ ਦੇ ਕਣਾਂ ਨਾਲ ਧੋ ਕੇ "ਸੋਡੀਅਮ ਕਲੋਰਾਈਡ' ਨਾਲ ਪੱਕਾ ਕੀਤਾ। 1839 ਵਿੱਚ ਸਰ ਜੌਹਨ ਹਰਸਲ’ ਨੇ ‘ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ' ਅੱਖਰ ਦਾ ਨਾਮਕਰਣ ਕੀਤਾ। 1840 ਵਿੱਚ ‘ਜੋਸਫ਼ ਮੈਕਸ ਪੈਟਜ਼ਵਲ' ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਲੈੱਨਜ਼ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਚਿਹਰਿਆਂ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਸਾਲ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਟੂਡੀਓ ‘ਨਿਊਯਾਰਕ’ ਵਿੱਚ ‘ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਬੋਲਕਰੋਟ' ਨੇ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਖੋਜ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਂਦੇ ਹੋਏ 1847 ਵਿੱਚ ਐਲਬੂਮਾਨ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਮਿਸ਼ਰਣ {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 6 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 207 |oTop = 335 |oLeft = 71 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{rule}}6</noinclude> 953sr3ory4ukv4exra2n9i6eocpzham 253 66558 195583 2025-06-08T03:45:50Z Satdeep Gill 13 /* ਇੰਡੈਕਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ */ ਨਵਾਂ ਭਾਗ 195583 wikitext text/x-wiki == ਇੰਡੈਕਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ == ਕੁਝ ਸਫ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸਕੈਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜ ਹੈ। - [[ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Satdeep Gill|Satdeep Gill]] ([[ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ:Satdeep Gill|ਗੱਲ-ਬਾਤ]]) 09:15, 8 ਜੂਨ 2025 (IST) r6l2bk0dc8hq18degkk3bfvygv7fmq9 250 66559 195587 2025-06-08T03:51:01Z Gurtej Chauhan 712 /* ਸੋਧਣਾ */ 195587 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gurtej Chauhan" /></noinclude> ਨਾਲ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਨੈਗੇਟਿਵ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ। {{gap}}1851 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਦੇ ਇੱਕ ਬੁੱਤ-ਘਾੜੇ ਫ਼ਰੈਡਰਿਕ ਸਕਾਟਆਰਚਰ, ਨੇ ‘ਕਲੋਡੀਅਨ’ ਪਲੇਟ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਥੋੜੀ ਅੱਛੀ ਕੁਆਲਟੀ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਦਾ ਇਹ ਤਜਰਬਾ ਰੰਗੀਨ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਹਾਈ ਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। 1861 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰੰਗਦਾਰ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਪਰ ਇਹ ਫੋਟੋ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਦੇ ਉੱਪਰ ਹੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ। 1869 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਕਲਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਵਸਤੂ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚਲੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਰੰਗ ਜਜ਼ਬ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਛੱਡਿਆ ਹੋਇਆ ਰੰਗ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਵਸਤੂ ਦਾ ਰੰਗ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਕਿਸੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਕਵੀ ‘ਚਾਰਲਸ ਕਰੋਜ਼’ ਅਤੇ ਸਿਤਾਰ ਵਾਦਕ ‘ਲੂਈਸ ਡੋਕਸ ਡੂਰੋਰਨ' ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਸਬਟਰੈਕਟਿਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ' ਆਖਿਆ ਗਿਆ। {{gap}}ਇਸ ਮੁੱਢਲੀ ਖੋਜ ਦੀ ਅਵੱਸਥਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹਰ ਸੋਚ ਦੇ ਖ਼ਿੱਤੇ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਬਣਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਲੈਟਰੋਨਿਕ ਸਾਧਨਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 7 |bSize = 423 |cWidth = 296 |cHeight = 162 |oTop = 384 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }}<noinclude></noinclude> kjz20hnu94t9zdxc2pkyt1y3due8qnt 195588 195587 2025-06-08T03:52:21Z Gurtej Chauhan 712 195588 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gurtej Chauhan" /></noinclude> ਨਾਲ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਨੈਗੇਟਿਵ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ। {{gap}}1851 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਦੇ ਇੱਕ ਬੁੱਤ-ਘਾੜੇ ਫ਼ਰੈਡਰਿਕ ਸਕਾਟਆਰਚਰ, ਨੇ ‘ਕਲੋਡੀਅਨ’ ਪਲੇਟ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਥੋੜੀ ਅੱਛੀ ਕੁਆਲਟੀ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਦਾ ਇਹ ਤਜਰਬਾ ਰੰਗੀਨ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਹਾਈ ਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। 1861 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰੰਗਦਾਰ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਪਰ ਇਹ ਫੋਟੋ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਦੇ ਉੱਪਰ ਹੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ। 1869 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਕਲਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਵਸਤੂ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚਲੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਰੰਗ ਜਜ਼ਬ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਛੱਡਿਆ ਹੋਇਆ ਰੰਗ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਵਸਤੂ ਦਾ ਰੰਗ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਕਿਸੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਕਵੀ ‘ਚਾਰਲਸ ਕਰੋਜ਼’ ਅਤੇ ਸਿਤਾਰ ਵਾਦਕ ‘ਲੂਈਸ ਡੋਕਸ ਡੂਰੋਰਨ' ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਸਬਟਰੈਕਟਿਵ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ' ਆਖਿਆ ਗਿਆ। {{gap}}ਇਸ ਮੁੱਢਲੀ ਖੋਜ ਦੀ ਅਵੱਸਥਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹਰ ਸੋਚ ਦੇ ਖ਼ਿੱਤੇ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਬਣਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਲੈਟਰੋਨਿਕ ਸਾਧਨਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 7 |bSize = 423 |cWidth = 296 |cHeight = 162 |oTop = 384 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{center|7}}</noinclude> evspi8y38n16iug8nbn7up6uu7id8i0 250 66560 195589 2025-06-08T04:12:59Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਹੋਰ ਭਾਈ ਭਤੀਜਿਆਂ ਪਾਸ ਹੀ ਕੀਰਤਪੁਰ ਛਡ ਕੇ ਛੇ ਮੀਲ ਉਤੇ ਪਹਾੜ ਵਲ ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਕਿਨਾਰੇ ਉਥੋ ਆ ਗਏ ਜਿਥੇ ਮਾਖੋਵਾਲ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਨਗਰ ਸੀ। ਆਪ ਨੇ ਇਸ ਨਗਰ ਦੇ ਪਛਮ ਵਲ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਰਾਜਾ ਬ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195589 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਹੋਰ ਭਾਈ ਭਤੀਜਿਆਂ ਪਾਸ ਹੀ ਕੀਰਤਪੁਰ ਛਡ ਕੇ ਛੇ ਮੀਲ ਉਤੇ ਪਹਾੜ ਵਲ ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਕਿਨਾਰੇ ਉਥੋ ਆ ਗਏ ਜਿਥੇ ਮਾਖੋਵਾਲ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਨਗਰ ਸੀ। ਆਪ ਨੇ ਇਸ ਨਗਰ ਦੇ ਪਛਮ ਵਲ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਰਾਜਾ ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਪਾਸੋਂ ੭੫੦੦੦ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਥਾਂ ਮੁਲ ਲੈ ਕੇ ਸੰਮਤ ੧੭੨੧ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਮਕਾਨ ਬਣਵਾਇਆ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਬੱਧਾ ਜਿਸਦਾ ਨਾਂ ਗੁਰੂ ਕਾ ਚੱਕ' ਰਖਿਆ । ਇਹ ਪਿੰਡ ਹੁਣ ਭੀ ‘ਚੱਕ ਹੀ ਅਖਵਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਲ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਭੀ ਇਹੋ ਨਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਅਡ ਹੀ ਨੰਬਰਦਾਰ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਹਿਲ-ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ, ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਇਸੇ ਚੱਕ ਵਿਚ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਹ ਪਿੰਡ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹੀ ਇਕ ਮਹਲਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਇਥੇ ਰਹਿਣਾ ਨਾ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਪਰ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਸਿਖੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਯੂ. ਪੀ. ਬਿਹਾਰ, ਬੰਗਾਲ, ਆਸਾਮ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸੇ ਸਫਰ ਵਿਚ ਸੰਮਤ ੧੭੨੩ ਵਿਚ ਪਟਨੇ ਸਾਹਿਬ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਆਸਾਮ ਦੇ ਰਾਜੇ ਰਤਨ ਰਾਇ ਦਾ ਝਗੜਾ ਨਿਪਟਾਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵਾਪਸ ਪੰਜਾਬ ਆ ਗਏ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਪੰਜਾਬੋਂ ਬਾਹਰ ਯੂ. ਪੀ. ਵਿਚ ਗਏ ਸਨ। ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੇ ਸਾਰੇ ਉਤਰੀ ਤੋਂ ਪੂਰਬੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿਚ ਦੌਰਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਲਾਏ ਹੋਏ ਸਿਖੀ ਦੇ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਸਤਿਨਾਮ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਿੰਜਿਆ। ਆਪ ਨੇ ੧੭੨੪-੨੫ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਪੰਜ ਛੇ ਸਾਲ ਗੁਰੂ ਕੇ ਚੱਕ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀ ਦਿਤੀ ਪਰ ਆਪ ਨੂੰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀ ਰਖਿਆ ਲਈ ਸੰਮਤ ੧੭੩੧ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਅਸਥਾਨ ਛਡ ਕੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ [ ੧੨ ]<noinclude>{{rh|12|12}}</noinclude> 83u1lr2sya98p26cdanqv8e0hgovi55 250 66561 195590 2025-06-08T04:14:13Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਰਚ ਲਿਆ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਿਛੋਂ, ਆਪ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਵਾਸਤੇ ਨਾਹਣ ਰਿਆਸਤ ਵਿਚ ‘ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ` ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਨੇੜੇ ਹੀ ਸੰਮਤ ੧੭੪੫ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਨਾਲ ਭੰਗਾਣੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195590 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਰਚ ਲਿਆ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਿਛੋਂ, ਆਪ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਵਾਸਤੇ ਨਾਹਣ ਰਿਆਸਤ ਵਿਚ ‘ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ` ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਨੇੜੇ ਹੀ ਸੰਮਤ ੧੭੪੫ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਨਾਲ ਭੰਗਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜੰਗ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿਤ ਹੋਈ।ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿਤ ਉਤੇ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ ।ਆਪ ਆਪਣੇ ਸਿਖਾਂ ਸਮੇਤ ਆਪਣੇ ਟਿਕਾਣੇ ਚੱਕ ਗੁਰੂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਅਤੇ ਇਸ ਜਿਤ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਆਪ ਨੇ ਚੱਕ ਗੁਰ ਦੇ ਲਾਗੇ ਹੀ ਅਪਣਾ ਇਕ ਕਿਲਾ ਬਣਾ ਕੇ ਨਵਾਂ ਗਾਂਵ ਆਬਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਰਖਿਆ । ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:- ਜੁਧ ਜੀਤ ਆਏ ਜਬੈ ਟਿਕੈ ਨ ਤਿਨ ਪੁਰ ਪਾਵ ਕਹਿਲੂਰ ਮਹਿ ਬਾਂਧਿਓ ਆਨ ਅਨੰਦਪੁਰ ਗਾਂਵ । ਇਥੇ ਹੀ ਫਿਰ ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਕਿਲਾ ਬਣਵਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀਆਂ ਤੋਪਾਂ ਢਾਲੀਆਂ ਜਾਇਆ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਅਨੰਦਪੁਰ ਕਿਲੇ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਤੇ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਫਤਹ ਗੜ੍ਹ ਤੇ ਤਾਰਾਗੜ੍ਹ ਕਿਲੇ ਭੀ ਬਣਵਾਏ। ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਅਨੇਕਾਂ ਕੌਤਕ ਰਹੇ ਅਤੇ ਕਈ ਜੰਗ ਜੁਧ ਕੀਤੇ।ਆਪ ਨੂੰ ਚਾਰ ਵੇਰ ਹਾਲਾਤ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਅਸਥਾਨ ਛਡਣਾ ਪਿਆ।ਪਹਿਲੀ ਵੇਰ ਆਪ ਨਾਹਣ ਰਿਆਸਤ ਵਿਚ “ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਰਹੇ। ਦੂਜੀ ਵੇਰ ਆਪ ਰਾਣਾ ਬਿਭੌਰ ਪਾਸ ਰਹੇ, ਤੀਜੀ ਵੇਰ ਆਪ ਨੇ ਰਾਇ ਬਸਾਲੀ ਨੂੰ ਮਾਣ ਬਖਸ਼ਿਆ ਅਤੇ ਚੌਥੀ ਵੇਰ ਮਹਾਰਾਜ ਅਜਿਹ ਗਏ ਕਿ ਮੁੜ ਆਪਣੀ ਅਨੰਦਪੁਰੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਕੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨਾ ਦਿਤੇ। ਸੰਮਤ ੧੭੫੭ ਵਿਚ ਆਪ ਨੇ ਇਥੇ ਹੋਲਾ ਮਹੱਲਾ ਖੇਲਿਆ [ ੧੪ ]<noinclude>{{rh|14|14}}</noinclude> ad4diyex2sefn2ffleoha2pbkibbfio 250 66562 195591 2025-06-08T04:16:05Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਅਤੇ ਇਹ ਰੀਤ ਸਿਖਾਂ ਵਿਚ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਜੋ ਅਜੇ ਤਕ ਕਾਇਮ ਹੈ । ਸੰਮਤ ੧੭੬੧ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿਚ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਸੂਬਿਆਂ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਕਿਲੇ ਦਾ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ।ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀ ਫੌਜ ਲਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195591 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਅਤੇ ਇਹ ਰੀਤ ਸਿਖਾਂ ਵਿਚ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਜੋ ਅਜੇ ਤਕ ਕਾਇਮ ਹੈ । ਸੰਮਤ ੧੭੬੧ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿਚ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਸੂਬਿਆਂ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਕਿਲੇ ਦਾ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ।ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀ ਫੌਜ ਲਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸੀ।ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਚੰਦ ਹਜ਼ਾਰ ਸੀ। ਇਕ ਤੇ ਸੌ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਸੀ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੇ ਨੂੰ ਸਵਾ ਲਾਖ ਸੇ ਏਕ ਲੜਾਊਂ' ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲਿਆ। ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹਾਸਰਾ (ਘੇਰਾ) ਸੰਸਾਰ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿਧ ਘੇਰਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਹੈ ।ਅਰਕਾਟ, ਭਰਤਪੁਰ, ਲੰਡਨ ਡਰੀ ਤੇ ਕੈਲੇ ਦੇ ਜਗਤ ਪ੍ਰਸਿਧ ਮਹਾਸਰੇ ਇਸਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਤੁਛ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਿਖ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ; ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਦਕ ਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀਆਂ ਅਦੁਤੀ ਮਸਾਲਾਂ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀਆਂ। ਬਥੇਰੇ ਚੋਰੀ ਛਿਪੀ ਜਾਂ ਬਹਾਨੇ ਬਣਾਕੇ ਨੱਠ ਭੱਜ ਗਏ। ਅਤਿ ਦੁਖ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਲਿਖਤੀ “ਬੇਦਾਵਾ” ਦੇ ਕੇ ਕਿਲੇ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਹੁਣ ਮਾਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਸਿਖਾਂ ਵਲੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਲ੍ਹਾ ਛਡਣ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਪਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਿਲਾ ਛਡਣ ਵਿਚ ਵਧੇਰਾ ਦੁਖ ਵੇਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਸਭ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਬੁਝਾਇਆ। ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਮੁਗਲ ਸੂਬੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਝੂਠੇ ਇਕਰਾਰਾਂ ਤੇ ਵਾਇਦਿਆਂ ਦਾ ਪੋਲ ਭੀ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਦਸਿਆ ਪਰ ਫੇਰ ਭੀ ਸਿਦਕੀ ਸਿਖਾਂ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਅਤਿ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿਤਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪਣੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਛਡ ਦੇਣ। ਕਿਲਾ ਛਡਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਅਨੰਦਪੁਰੀ ਦਾ ਭਵਿਖਤ ਅੱਖਾਂ ਅਗੋਂ ਦਿਸ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਦੌਲਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਹਥੀਂ ਸਤਲੁਜ ਨਦੀ ਦੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀਆਂ। ਤਾਂ ਜੁ ਵੇਰੀ ਉਨਾਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਲਾਭ ਨਾ ਉਠਾਵੇ । ਬੇਅੰਤ ਪੁਸਤਕ ਜੋ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖਾਸ ਦਰਬਾਰੀ ੫੨ ਕਵੀਆਂ ਅਤੇ ਉਘੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਪਾਸੋਂ ਬੜੇ ਯਤਨ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਏ ਸਨ, ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਸਰਧਾਵਾਨ ਸਹਿਜਧਾਰੀ ਸਿਖਾਂ ਪਾਸ ਛਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ [ ੧੫ ]<noinclude>{{rh|15|15}}</noinclude> 8wtjpwyka8widn85nem99txynaumpho 250 66563 195592 2025-06-08T04:18:08Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਕੇਵਲ ਇਕ ਗ੍ਰੰਥ (ਜਿਸ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਨੌਂ ਮਣ (ਕੱਚਾ) ਯਾ ੩ ਮਣ ੨੪ ਸੇਰ ਪੱਕਾ ਸੀ । ਨਾਲ ਲੈ ਗਏ, ਜੋ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਾਹਿਤਕ ਕੰਮ ਸਾਡੇ ਪਾਸੋਂ ਖੁੱਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮੁਢ ਤੋ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195592 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਕੇਵਲ ਇਕ ਗ੍ਰੰਥ (ਜਿਸ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਨੌਂ ਮਣ (ਕੱਚਾ) ਯਾ ੩ ਮਣ ੨੪ ਸੇਰ ਪੱਕਾ ਸੀ । ਨਾਲ ਲੈ ਗਏ, ਜੋ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਸਾਹਿਤਕ ਕੰਮ ਸਾਡੇ ਪਾਸੋਂ ਖੁੱਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮੁਢ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਜੇ ਤਕ ਸਾਡੇ ਵਿਚ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਬਾਣੀਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਮਤਮੰਦ ਹਨ। ਗੁਰ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਦਾ ਭੀ ਆਪ ਨੂੰ ਖਿਆਲ ਸੀ । ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਧਾਰੀ ਸਿਖ ਦਾ ਅਨੰਦਪੁਰੀ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਨਾਮੁਮਕਨ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਜੀਕੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਬਾਬਾ ਸੂਰਜ ਮਲ ਦੀ ਉਲਾਦ, ਘੇਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਹੀ ਨਾਹੁਣ ਦੀ ਮਿੱਤਰ ਰਿਆਸਤ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਬਚਾ ਲਈ ਜਾ ਵਸੇ ਸਨ । ਉਸ ਵੇਲੇ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੇ ਮਹਾਂ ਦੇਵ ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਜੇਠੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਦੇਹੁਰੇ ਤਥਾ ਸਭ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਸੇਵਾਦਾਰ ਥਾਪਿਆ। ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ:-“ਇਕ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਾਧੂ ਢਿਗ ਾ ਖਰਯੋ । ਤਿਸੈ ਵਿਲੋਕਤ ਵਾਕ ਉਚਰਯੋ । ਬਸੋ ਇਹਾਂ, ਤੁਮ ਸੇਵਾ ਕਰੋ। ਕਰ ਸੇਵਾ, ਨਿਜ ਜਨਮ ਸੁਧਰੋ।" ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਉਦਾਸੀ ਨੂੰ ਇਹ ਸੌਂਪ ਸਪੂਣੀ ਕਰਕੇ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਆਪ ਸਦਾ ਲਈ ਅਨੰਦਪੁਰੀ ਨੂੰ ਫਤਹ ਗਜਾ ਗਏ। ਅਨੰਦਪੁਰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਗਰੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣਾ ਸੀ ਕਿ ਵੈਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੌਲ-ਕਰਾਰ ਭੁਲ ਭੁਲਾਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੇ ਹੱਲਾ ਬੋਲ ਦਿਤਾ ਤੇ ਪਿਛਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤਾ । ਫਿਰ ਜੋ ਸਰਸਾ ਦੇ ਕੰਢੇ, ਰੋਪੜ ਪੁਜਦੇ ਪੁਜਦੇ ਭੱਠਾ ਸਾਹਿਬ, ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ, ਫਤਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ (ਸਰਹੰਦ) ਅਤੇ ਮੁਕਤਸਰ ਹੋਇਆ, ਥੀਵਿਆ, ਵਾਪਰਿਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਸਿਖ ਨਰ-ਨਾਰੀ ਬੁੱਢੇ, ਬੱਚੇ ਸਭ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਜਾਣੂ ਹਨ।ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਮਾਛੀਵਾੜੇ ਦੇ [ ੧੬ ]<noinclude>{{rh|16|16}}</noinclude> 1dovgh1f4drhk63le7gmnvb8gt9aoxr 250 66564 195593 2025-06-08T04:19:11Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਛਡਦੇ ਹੋਏ ਅਨੰਦਪੁਰ ਵਲ ਵਾਪਸ ਮੁੜਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਰਾਮ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਹੀ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ:- ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅਨੰਦਪੁਰੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਦੇਰ ਸੀ ਕਿ ਵੈਰੀ ਦਲ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਇਟ ਨਾਲ ਇਟ ਵ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195593 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਛਡਦੇ ਹੋਏ ਅਨੰਦਪੁਰ ਵਲ ਵਾਪਸ ਮੁੜਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਰਾਮ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਹੀ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ:- ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅਨੰਦਪੁਰੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਦੇਰ ਸੀ ਕਿ ਵੈਰੀ ਦਲ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਇਟ ਨਾਲ ਇਟ ਵਜਾ ਦਿਤੀ। ਦੂਜੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਲੋਹਗੜ੍ਹ, ਕੇਸਗੜ੍ਹ, ਫਤਹਗੜ੍ਹ ਭੀ ਢਾਹ ਛਡੇ।ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਹਲ ਚਲਵਾ ਦਿਤੇ ਅਤੇ ਬੇਲਣੀਆਂ ਲਵਾ ਦਿਤੀਆਂ, ਇਸਤਰਾਂ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਮਿਟਾ ਦਿਤਾ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀਸ ਗੰਜ ਅਤੇ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਹਥੋਂ ਬਚ ਗਏ। ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਉਸ ਅਤਿ ਕਰੜੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਮਗਰੋਂ, ੧੭੦੭ ਈਸਵੀ ਵਿਚ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਮਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਡੋਪਵਾਨੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਉਤੇ ਕੁਝ ਠੰਡੀ ਪਈ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਬਾਬਾ ਸੂਰਜ ਮੱਲ ਦੇ ਪੋਤੇ, ਬਾਬਾ ਦੀਪਚੰਦ ਦੇ ੁੜ, ਬਾਬਾ ਗੁਲਾਬ ਰਾਏ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਸ਼ਾਮ ਚੰਦ ਜੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਲਗਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵੇਲੇ ਨਾਹਣ ਰਿਆਸਤ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ, ਵਾਪਸ ਅਨੰਦਪੁਰ ਆ ਗਏ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾ ਜਾਣ ਦੀ ਖਬਰ ਭੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਆ ਪੁਜੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਬਾਬਾ ਗੁਲਾਬ ਰਾਏ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛੱਕ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਹੁਣ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਸਨ) ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਰਗਦੀ ਦਾ ਸਹੀ ਵਾਰਸ ਸਮਝ ਕੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗਿਆਰਵਾਂ ਗੁਰੂ ਕਹਿਲਵਾਣ ਲਗੇ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਤਰਾਂ ਕਲਗੀ ਲਗਾ ਕੇ ਮਸਨਦ (ਗੱਦੀ) ਉਤੇ ਬੈਠ ਕੇ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਸਿਖਾਂ ਤੋਂ ਕਾਰ ਭੇਟ ਲੈਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀ ਬਾਬਾ ਸੂਰਜ ਮਲ ਜੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਸਨ । [ ੧੭ ]<noinclude>{{rh|17|17}}</noinclude> hmlyafg2rynl00b6j8pe1h5p4gqxjzn 250 66565 195594 2025-06-08T04:21:26Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਇਹ ਗਲ ਮਹਾਤਮਾਂ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਨਾ ਲੱਗੀ, ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:- “ਤਿਨ ਇਕ ਦਿਨ ਅਵਿਲੋਕਯੋ ਆਨ ਥਿਰਯੋ ਗੁਲਾਬ ਰਾਇ ਗੁਰ ਥਾਨ। ਸਹੀ ਗਈ ਅਵਗਯਾ ਹੋਰ। ਹਾਥ ਜੋਰ ਬੋਲਯੋ ਤਿਸ ਵੇਰ। ਥਾਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195594 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਇਹ ਗਲ ਮਹਾਤਮਾਂ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਨਾ ਲੱਗੀ, ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:- “ਤਿਨ ਇਕ ਦਿਨ ਅਵਿਲੋਕਯੋ ਆਨ ਥਿਰਯੋ ਗੁਲਾਬ ਰਾਇ ਗੁਰ ਥਾਨ। ਸਹੀ ਗਈ ਅਵਗਯਾ ਹੋਰ। ਹਾਥ ਜੋਰ ਬੋਲਯੋ ਤਿਸ ਵੇਰ। ਥਾਨ ਬਨਾਵਹ ਅਪਨਾ ਦੂਜਾ ਪੂਜਾ।” ਤਹਾਂ ਬੈਠ ਲੀਜੈ ਸਭ ਮਹਾਤਮਾਂ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਤੋਂ ਇਹ ਬੇ ਅਦਬੀ ਨਾ ਸਹਾਰੀ ਗਈ ਪਰ ਫੇਰ ਭੀ ਨਿਮ੍ਰਤਾ ਨਾਲ ਕਿਹਾ : “ਬਾਬਾ ਜੀ ! ਆਪ ਗੁਰੂ ਅੰਸ ਹੋ। ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਹੋ। ਸੰਗਤਾਂ ਸਰਧਾ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ਕ ਲਓ । ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਕਲਗੀ ਵਾਲੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਮੈਨੂੰ ਸੇਵਾ ਸੌਂਪ ਗਏ ਹਨ। ਸੋ ਮੈਨੂੰ ਕਰੀ ਜਾਣ ਦਿਓ । ਤੁਸੀਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਅੰਦਰ ਗੱਦੀ ਲਗਾਣੀ, ਛਡ ਦਿਓ ਕਿਉਂਕਿ ਸ੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਆਏ ਸਿੰਘ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦੇਹਧਾਰੀ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿਲਸਲਾ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਅਗੇ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਸੌਂਪ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀ ਗੱਦੀ ਕੋਈ ਜ਼ਾਤੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨਹੀਂ।” ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਕਹੇ ਸ਼ਬਦ ਭੀ ਬਾਬਾ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਬੁਰੇ ਲਗੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੰਕਾਰ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਕੁਝ ਕੌੜੇ ਬਚਨ ਸੰਤ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਕਹੇ। ਇਸ ਉਤੇ ਮਹਾਤਮਾਂ ਨੇ ਸੁਤੇ ਹੀ ਕਿਹਾ : “ਬਾਬਾ ਜੀ ! ਹੰਕਾਰ ਨਾ ਕਰੋ ! ਤੁਸੀਂ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਪੁਤ ਚੌਂਹ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਹੋ ।” ਮਹਾਤਮਾਂ ਦਾ ਬਚਨ ਸਚੁ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਦਿਨਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀ ਬਾਬਾ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪੁਤ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਗਏ । ੧੯੩੦ ਤਕ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪ੍ਰਕਰਮਾਂ ਵਿਚ ਚਾਰ ਸਮਾਧੀਆਂ [ ੧੮ ]<noinclude>{{rh|18|18}}</noinclude> djn0ziu1o1rl2cygt6uh08jxsi72qu1 250 66566 195596 2025-06-08T04:23:48Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਮੌਜੂਦ ਸਨ ਜੋ ਬਾਬਾ ਗੁਲਾਬ ਰਾਇ ਦੇ ਚੌਹਾਂ ਪੁਤਾਂ ਦੀਆਂ ਦਸੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ੧੯੩੦ ੩੧ ਵਿਚ ਇਹ ਫਰਜੀ ਸਮਝਕੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਰਮਾਂ ਵਿਚ ਰੋਕ ਪਾਂਦੀਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਉਠਾ ਦਿਤੀਆਂ ਗਈਆਂ । ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਜੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195596 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਮੌਜੂਦ ਸਨ ਜੋ ਬਾਬਾ ਗੁਲਾਬ ਰਾਇ ਦੇ ਚੌਹਾਂ ਪੁਤਾਂ ਦੀਆਂ ਦਸੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ੧੯੩੦ ੩੧ ਵਿਚ ਇਹ ਫਰਜੀ ਸਮਝਕੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਰਮਾਂ ਵਿਚ ਰੋਕ ਪਾਂਦੀਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਉਠਾ ਦਿਤੀਆਂ ਗਈਆਂ । ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਦਾਸ ਜੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁਬਚਨ ਸੁਣਕੇ ਅਤੇ ਆਪ ਉਪਰ ਲਿਖੇ ਬੋਲ ਮੂੰਹੋਂ ਕਢਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰੀ ਤੋਂ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਇਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ “ਨਕੀਆਂ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ । ਇਹ ਪਿੰਡ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਜੀਕ ਪਹਾੜ ਵਿਚ ਹੈ, ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਅਜੇ ਤਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡੇਰਾ ਹੈ, ਜਗੀਰ ਹੈ ਅਤੇ ਬੜੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਗੁਲਾਬ ਰਾਇ (ਸਿੰਘ) ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਈ, ਬਾਬਾ ਸ਼ਾਮ ਚੰਦ ਜੀ (ਜੋ ਭੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਜ ਚੁਕੇ ਸਨ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲੈਂਦੇ ਰਹੇ । ਅਜ ਕਲ ਜਿਨੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਅਨੰਦਪੁਰੀ ਵਿਚ ਵਸਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਬਾਬਾ ਸ਼ਾਮ ਚੰਦ ਜੀ ਦੀ ਹੀ ਅੰਸ ਹਨ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਤਕ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਸੀਸਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਸੋਢੀਆਂ ਪਾਸ ਹੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਖਾਨਦਾਨ ਵਧ ਗਿਆ ਤਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ ਆਦਿਕ ਲਈ ਚਾਰ ਪੱਤੀਆਂ ਬਣ ਗਈਆਂ । ਗੁ: ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਤਾਂ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਮਕਾਨ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ। ਸ: ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੰਮਤ ੧੮੪੭-੪੮ (ਸੰਨ ੧੭੯੦-੯੧) ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਂਵਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ। ਫੇਰ ਪਟਿਆਲੇ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁਤਰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬੜੀ ਸਰਧਾ ਨਾਲ ਇਥੋਂ ਦੇ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਵਾਈ । ਕਈ ਕੋਠੜੀਆਂ ਯਾਤੂਆਂ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਲਈ ਬਣਵਾਈਆਂ ਤੇ ਫਰਸ਼ ਲਵਾਏ । ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦੀ ਪੜ੍ਹੀ ਲਪਾਈ ਕਰਵਾਈ । ਇਹ ਲਪਾਈ ਕੇਵਲ ਤਿੰਨ ਪਾਸੇ ਹੋਈ ਤੇ 1 [ ੧੯ ]<noinclude>{{rh|19|19}}</noinclude> 827icow9d6puuzixlk50jzd7tdxm6jr 250 66567 195597 2025-06-08T04:24:15Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਥੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਪੱਤੀਦਾਰ ਸੋਢੀਆਂ ਮਹਾਰਾਜੇ ਪਾਸੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਵਾਣੀ ਆਪਣੀ ਤੱਕ ਸਮਝੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪ ਕਰਾ ਦੇਣਗੇ, ਮਹਾਰਾਜੇ ਹੋਕ ਦਿਤਾ।ਪਰ ਇਹ ਲਪ ਈ ਨਾ ਹੋ ਸਕੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਦੀਵਾਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195597 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਥੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਪੱਤੀਦਾਰ ਸੋਢੀਆਂ ਮਹਾਰਾਜੇ ਪਾਸੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਵਾਣੀ ਆਪਣੀ ਤੱਕ ਸਮਝੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪ ਕਰਾ ਦੇਣਗੇ, ਮਹਾਰਾਜੇ ਹੋਕ ਦਿਤਾ।ਪਰ ਇਹ ਲਪ ਈ ਨਾ ਹੋ ਸਕੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਉਤੇ ਕੇਵਲ ਚੂਨੇ ਦਾ ਆਮ ਪਲੱਸਤਰ ਹੈ । ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਸਰਹੰਦ ਫਤਹ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਾਸਤੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੀਯਤ ਕੀਤੇ। ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਖਾਲਸੇ ਉਤੇ ਬਿਪਤਾ ਤੇ ਬਿਪਤਾ ਪੈਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ । ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਕਿਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹੀਆ ਨਾ ਪਿਆ। ਉਹ ਸਮਾਂ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕਰੜਾ ਸੀ।ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਈ ਵੇਰ ਸਿੰਘ ਸਤਲੁਜ ਟਪਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿਚ ਝਟ ਲੰਘਾਂਦੇ ਸਨ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਟਿਬੀ (ਕਚੀ ਪਹਾੜੀ) ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਖਰ ਗਈ । ਕੇਵਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਨ ਕੋਈ ਪ੍ਰੇਮੀ ਜੋਤ ਜਗਾ ਹੀ ਛਡਦਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ! ਆਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਆਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮੁੜ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਣ ਬਾਬਾ ਜਲਮਸਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ।ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਿੰਘ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪੁਜੇ (ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗ ਸਕਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਆਏ) ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਪਵਿਤ੍ਰ ਧਾਮਾਂ ਦੀ ਖਰਾਬ ਹਾਲਤ ਵੇਖਕੇ ਦੁਖੀ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਲਿਆ।ਸਿੰਘਾਂ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸੱਚੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਰਦਾਸਾ ਹੋ ਗਿਆ ।ਹੁਣ ਕੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ ਦੋਵੇਂ ਸਿਦਕੀ ਸਿੰਘ ਬੜਾ ਹੌਸਲਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਵਿਰੋਧੀ ਖਾਨਦਾਨ ਕਹਲੂਰ ਦੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ [ ੨੦ ]<noinclude>{{rh|20|20}}</noinclude> loud3ukiirm4dypd21q825m8wlbjf3o 195639 195597 2025-06-08T05:42:14Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195639 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>ਥੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਪੱਤੀਦਾਰ ਸੋਢੀਆਂ ਮਹਾਰਾਜੇ ਪਾਸੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਵਾਣੀ ਆਪਣੀ ਤੱਕ ਸਮਝੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪ ਕਰਾ ਦੇਣਗੇ, ਮਹਾਰਾਜੇ ਰੋਕ ਦਿਤਾ। ਪਰ ਇਹ ਲਪ ਈ ਨਾ ਹੋ ਸਕੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਉੱਤੇ ਕੇਵਲ ਚੂਨੇ ਦਾ ਆਮ ਪਲੱਸਤਰ ਹੈ। {{gap}}ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਸਰਹੰਦ ਫਤਹ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਾਸਤੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੀਯਤ ਕੀਤੇ। ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਖਾਲਸੇ ਉੱਤੇ ਬਿਪਤਾ ਤੇ ਬਿਪਤਾ ਪੈਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹੀਆ ਨਾ ਪਿਆ। ਉਹ ਸਮਾਂ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕਰੜਾ ਸੀ। ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਈ ਵੇਰ ਸਿੰਘ ਸਤਲੁਜ ਟਪਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿਚ ਝਟ ਲੰਘਾਂਦੇ ਸਨ। {{gap}}ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਟਿਬੀ (ਕਚੀ ਪਹਾੜੀ) ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਖਰ ਗਈ। ਕੇਵਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਨ ਕੋਈ ਪ੍ਰੇਮੀ ਜੋਤ ਜਗਾ ਹੀ ਛਡਦਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ! ਆਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਆਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮੁੜ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਣ ਬਾਬਾ ਜਲਮਸਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਿੰਘ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪੁਜੇ (ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗ ਸਕਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਆਏ) ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਪਵਿਤ੍ਰ ਧਾਮਾਂ ਦੀ ਖਰਾਬ ਹਾਲਤ ਵੇਖਕੇ ਦੁਖੀ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਿੰਘਾਂ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸੱਚੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਰਦਾਸਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਕੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ ਦੋਵੇਂ ਸਿਦਕੀ ਸਿੰਘ ਬੜਾ ਹੌਸਲਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਵਿਰੋਧੀ ਖਾਨਦਾਨ ਕਹਲੂਰ ਦੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ<noinclude>{{left|੨੦}}</noinclude> jz0tfc1k6xng91bahd7lhaxepq0gwfv 195641 195639 2025-06-08T05:43:14Z Prabhjot Kaur Gill 765 195641 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>ਥੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਪੱਤੀਦਾਰ ਸੋਢੀਆਂ ਮਹਾਰਾਜੇ ਪਾਸੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਵਾਣੀ ਆਪਣੀ ਤੱਕ ਸਮਝੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪ ਕਰਾ ਦੇਣਗੇ, ਮਹਾਰਾਜੇ ਰੋਕ ਦਿਤਾ। ਪਰ ਇਹ ਲਪ ਈ ਨਾ ਹੋ ਸਕੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਉੱਤੇ ਕੇਵਲ ਚੂਨੇ ਦਾ ਆਮ ਪਲੱਸਤਰ ਹੈ। {{gap}}ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਸਰਹੰਦ ਫਤਹ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਾਸਤੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੀਯਤ ਕੀਤੇ। ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਖਾਲਸੇ ਉੱਤੇ ਬਿਪਤਾ ਤੇ ਬਿਪਤਾ ਪੈਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹੀਆ ਨਾ ਪਿਆ। ਉਹ ਸਮਾਂ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕਰੜਾ ਸੀ। ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਈ ਵੇਰ ਸਿੰਘ ਸਤਲੁਜ ਟਪਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿਚ ਝਟ ਲੰਘਾਂਦੇ ਸਨ। {{gap}}ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਟਿਬੀ (ਕਚੀ ਪਹਾੜੀ) ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਖਰ ਗਈ। ਕੇਵਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਨ ਕੋਈ ਪ੍ਰੇਮੀ ਜੋਤ ਜਗਾ ਹੀ ਛਡਦਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ! ਆਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਆਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮੁੜ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਣ ਬਾਬਾ ਜਲਮਸਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਿੰਘ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪੁਜੇ (ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗ ਸਕਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਆਏ) ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਪਵਿਤ੍ਰ ਧਾਮਾਂ ਦੀ ਖਰਾਬ ਹਾਲਤ ਵੇਖਕੇ ਦੁਖੀ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਿੰਘਾਂ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸੱਚੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਰਦਾਸਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਕੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ ਦੋਵੇਂ ਸਿਦਕੀ ਸਿੰਘ ਬੜਾ ਹੌਸਲਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਵਿਰੋਧੀ ਖਾਨਦਾਨ ਕਹਲੂਰ ਦੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ<noinclude>{{center|੨੦}}</noinclude> c1asf2ufq1puxtsuplm06bycmtjbm1j 195642 195641 2025-06-08T05:44:30Z Prabhjot Kaur Gill 765 195642 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>ਥੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਪੱਤੀਦਾਰ ਸੋਢੀਆਂ ਮਹਾਰਾਜੇ ਪਾਸੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਵਾਣੀ ਆਪਣੀ ਤੱਕ ਸਮਝੀ ਅਤੇ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪ ਕਰਾ ਦੇਣਗੇ, ਮਹਾਰਾਜੇ ਰੋਕ ਦਿਤਾ। ਪਰ ਇਹ ਲਪ ਈ ਨਾ ਹੋ ਸਕੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਉੱਤੇ ਕੇਵਲ ਚੂਨੇ ਦਾ ਆਮ ਪਲੱਸਤਰ ਹੈ। {{gap}}ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਨੇ ਸਰਹੰਦ ਫਤਹ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਾਸਤੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੀਯਤ ਕੀਤੇ। ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਖਾਲਸੇ ਉੱਤੇ ਬਿਪਤਾ ਤੇ ਬਿਪਤਾ ਪੈਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਕਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹੀਆ ਨਾ ਪਿਆ। ਉਹ ਸਮਾਂ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕਰੜਾ ਸੀ। ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਈ ਵੇਰ ਸਿੰਘ ਸਤਲੁਜ ਟਪਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿਚ ਝਟ ਲੰਘਾਂਦੇ ਸਨ। {{gap}}ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਟਿਬੀ (ਕਚੀ ਪਹਾੜੀ) ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਖਰ ਗਈ। ਕੇਵਲ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਨ ਕੋਈ ਪ੍ਰੇਮੀ ਜੋਤ ਜਗਾ ਹੀ ਛਡਦਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ! ਆਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਆਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮੁੜ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਣ ਬਾਬਾ ਜਲਮਸਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਿੰਘ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪੁਜੇ (ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗ ਸਕਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਆਏ) ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਪਵਿਤ੍ਰ ਧਾਮਾਂ ਦੀ ਖਰਾਬ ਹਾਲਤ ਵੇਖਕੇ ਦੁਖੀ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਿੰਘਾਂ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸੱਚੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਹੋ ਗਿਆ, ਅਰਦਾਸਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਕੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ ਦੋਵੇਂ ਸਿਦਕੀ ਸਿੰਘ ਬੜਾ ਹੌਸਲਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਵਿਰੋਧੀ ਖਾਨਦਾਨ ਕਹਲੂਰ ਦੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ<noinclude>{{center|੨੦}}</noinclude> 2fhy4yuvjukmgr5sqj1dejptena0nxf 250 66568 195598 2025-06-08T04:29:20Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਰਾਜੇ ਪਾਸ ਗਏ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮਿਲਕੇ ਕਿਹੋ ਨੇ : ਰਾਜਾ ! ਤੇਰੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਗੇ ਸਾਡੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨਾਲ ਬੜਾ ਧ੍ਰੋਹ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਮਾਇਆ ਹੈ ਹੁਣ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰ ਧਾਮਾਂ ਦੀ ਬਿਅਦਬੀ ਤੋਂ ਰੁਕ ਜਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195598 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਰਾਜੇ ਪਾਸ ਗਏ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮਿਲਕੇ ਕਿਹੋ ਨੇ : ਰਾਜਾ ! ਤੇਰੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਗੇ ਸਾਡੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨਾਲ ਬੜਾ ਧ੍ਰੋਹ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਮਾਇਆ ਹੈ ਹੁਣ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰ ਧਾਮਾਂ ਦੀ ਬਿਅਦਬੀ ਤੋਂ ਰੁਕ ਜਾ । ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਮੰਦਾ ਨਤੀਜਾ ਭੁਗਤਣਾ ਪਵੇਗਾ । ਕੁਝ ਇਨਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਦਲੇਰੀ ਤੇ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਅਨਿਆਇ ਤੇ ਪਾਪ ਨੇ, ਰਾਜੇ ਦੇ ਦਿਲ ਉਤੇ ਕਾਰੀ ਅਸਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਸਨੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ, “ਵੇਖੋ, ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ! ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਣੀ ਤੇ ਕਲਾ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਸਾਥੋਂ ਭੁੱਲ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕੀਤਾ। ਹੁਣ ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚ ਭੀ ਉਸ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕੋਈ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਰਤੱਖ ਦਸੋ। ਫ਼ਿਰ ਮੈਂ ਨ ਕੇਵਲ ਉਹ ਅਸਥਾਨ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੋੜ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਸਗੋਂ ਸੇਵਾ ਭੀ ਕਰਾਂਗਾ।” ਇਹ ਉਤਰ ਸੁਣਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਉਥੇ ਹੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਅਗ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ। ਮਨ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਗਈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਫੇਰ ਤਿੰਨ ਮੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਛਾਲਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਜੋੜਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤੀਰ ਮਾਰੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਬਲੀ ਤੋਂ ਬਲੀ ਜੋਧੇ ਕਈ ਕਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਭੀ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਹਟੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੀਰਾਂ ਨੂੰ ਢਾਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਢ ਨ ਸਕੇ। ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਯਾ ਉਤੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਸਿਪਾਹੀ ਬੁਲਵਾ ਲਏ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਲੋਂ ਰਾਜੇ ਨੇ ਕੁਝ ਮਾਇਆ ਦੇ ਕੇ ਵਿਦਾ ਕੀਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤਖਤ ਅਸਥਾਨ ਉਤੇ ਕਚੇ ਮੰਦਰ ਬਣਾਕੇ ਸੇਵਾ ਅਰੰਭ ਦਿਤੀ । ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਫ਼ਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੀ ਵਾਪਰਿਆ। ਪਰ ਜ਼ਬਾਨੀ ਰਵਾਇਤਾਂ ਤੋਂ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖ਼ਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਇਥੋਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੀਯਤ ਹੋਏ । ਆਪ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਾਲੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਮਿਸਲ ਦੇ [ ੨੧ ]<noinclude>{{rh|21|21}}</noinclude> odmiv7infbnfeva4jux9x7aqrjlxfy0 195657 195598 2025-06-08T05:52:14Z Prabhjot Kaur Gill 765 195657 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>ਰਾਜੇ ਪਾਸ ਗਏ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮਿਲਕੇ ਕਿਹੋ ਨੇ: ਰਾਜਾ! ਤੇਰੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਗੇ ਸਾਡੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨਾਲ ਬੜਾ ਧ੍ਰੋਹ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਮਾਇਆ ਹੈ ਹੁਣ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰ ਧਾਮਾਂ ਦੀ ਬਿਅਦਬੀ ਤੋਂ ਰੁਕ ਜਾ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਮੰਦਾ ਨਤੀਜਾ ਭੁਗਤਣਾ ਪਵੇਗਾ। {{gap}}ਕੁਝ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਦਲੇਰੀ ਤੇ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਅਨਿਆਇ ਤੇ ਪਾਪ ਨੇ, ਰਾਜੇ ਦੇ ਦਿਲ ਉਤੇ ਕਾਰੀ ਅਸਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਸਨੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ, “ਵੇਖੋ, ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ! ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਣੀ ਤੇ ਕਲਾ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਸਾਥੋਂ ਭੁੱਲ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕੀਤਾ। ਹੁਣ ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚ ਭੀ ਉਸ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕੋਈ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਰਤੱਖ ਦਸੋ। ਫ਼ਿਰ ਮੈਂ ਨ ਕੇਵਲ ਉਹ ਅਸਥਾਨ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੋੜ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਸਗੋਂ ਸੇਵਾ ਭੀ ਕਰਾਂਗਾ।” ਇਹ ਉਤਰ ਸੁਣਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਉਥੇ ਹੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਅਗੇ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ। ਮਨ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਗਈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਫੇਰ ਤਿੰਨ ਮੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਢਾਲਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਜੋੜਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤੀਰ ਮਾਰੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਬਲੀ ਤੋਂ ਬਲੀ ਜੋਧੇ ਕਈ ਕਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਭੀ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਹਟੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੀਰਾਂ ਨੂੰ ਢਾਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਢ ਨ ਸਕੇ। ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਯਾ ਉਤੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਸਿਪਾਹੀ ਬੁਲਵਾ ਲਏ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਲੋਂ ਰਾਜੇ ਨੇ ਕੁਝ ਮਾਇਆ ਦੇ ਕੇ ਵਿਦਾ ਕੀਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤਖਤ ਅਸਥਾਨ ਉਤੇ ਕਚੇ ਮੰਦਰ ਬਣਾਕੇ ਸੇਵਾ ਅਰੰਭ ਦਿਤੀ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਫ਼ਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੀ ਵਾਪਰਿਆ। ਪਰ ਜ਼ਬਾਨੀ ਰਵਾਇਤਾਂ ਤੋਂ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖ਼ਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਇਥੋਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੀਯਤ ਹੋਏ। ਆਪ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਾਲੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਮਿਸਲ ਦੇ<noinclude>{{center|(੨੧)}}</noinclude> n3wd73dtw48uk6k0dezcqfp4rehhfyo 195658 195657 2025-06-08T05:52:41Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195658 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>ਰਾਜੇ ਪਾਸ ਗਏ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮਿਲਕੇ ਕਿਹੋ ਨੇ: ਰਾਜਾ! ਤੇਰੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਗੇ ਸਾਡੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨਾਲ ਬੜਾ ਧ੍ਰੋਹ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਮਾਇਆ ਹੈ ਹੁਣ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰ ਧਾਮਾਂ ਦੀ ਬਿਅਦਬੀ ਤੋਂ ਰੁਕ ਜਾ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਮੰਦਾ ਨਤੀਜਾ ਭੁਗਤਣਾ ਪਵੇਗਾ। {{gap}}ਕੁਝ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਦਲੇਰੀ ਤੇ ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਅਨਿਆਇ ਤੇ ਪਾਪ ਨੇ, ਰਾਜੇ ਦੇ ਦਿਲ ਉਤੇ ਕਾਰੀ ਅਸਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਸਨੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ, “ਵੇਖੋ, ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ! ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਣੀ ਤੇ ਕਲਾ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਸਾਥੋਂ ਭੁੱਲ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕੀਤਾ। ਹੁਣ ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚ ਭੀ ਉਸ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕੋਈ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਰਤੱਖ ਦਸੋ। ਫ਼ਿਰ ਮੈਂ ਨ ਕੇਵਲ ਉਹ ਅਸਥਾਨ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੋੜ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਸਗੋਂ ਸੇਵਾ ਭੀ ਕਰਾਂਗਾ।” ਇਹ ਉਤਰ ਸੁਣਕੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਉਥੇ ਹੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਅਗੇ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ। ਮਨ ਨੂੰ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਗਈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਫੇਰ ਤਿੰਨ ਮੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਢਾਲਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਜੋੜਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤੀਰ ਮਾਰੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਬਲੀ ਤੋਂ ਬਲੀ ਜੋਧੇ ਕਈ ਕਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਭੀ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਹਟੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੀਰਾਂ ਨੂੰ ਢਾਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਢ ਨ ਸਕੇ। ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਯਾ ਉਤੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਰਾਜੇ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਸਿਪਾਹੀ ਬੁਲਵਾ ਲਏ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਲੋਂ ਰਾਜੇ ਨੇ ਕੁਝ ਮਾਇਆ ਦੇ ਕੇ ਵਿਦਾ ਕੀਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਤਖਤ ਅਸਥਾਨ ਉਤੇ ਕਚੇ ਮੰਦਰ ਬਣਾਕੇ ਸੇਵਾ ਅਰੰਭ ਦਿਤੀ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਫ਼ਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੀ ਵਾਪਰਿਆ। ਪਰ ਜ਼ਬਾਨੀ ਰਵਾਇਤਾਂ ਤੋਂ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖ਼ਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਇਥੋਂ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੀਯਤ ਹੋਏ। ਆਪ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਾਲੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਮਿਸਲ ਦੇ<noinclude>{{center|(੨੧)}}</noinclude> mvkp7dmopyxw7lzr1xni0dl6vc1qbsj 250 66569 195599 2025-06-08T04:29:55Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਜਥੇਦਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਦੇ ਹਥੀਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਸੋਹਣੀ ਮਰਯਾਦਾ ਚਲਾਈ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਪੁਰੀ ਫੇਰ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਟਿਕਾਣਾ ਬਣਨ ਲਗੀ। ਸੰਮਤ ੧੮੨੦ ਵਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195599 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਜਥੇਦਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਦੇ ਹਥੀਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਸੋਹਣੀ ਮਰਯਾਦਾ ਚਲਾਈ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਪੁਰੀ ਫੇਰ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਟਿਕਾਣਾ ਬਣਨ ਲਗੀ। ਸੰਮਤ ੧੮੨੦ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਥੋਂ ਹੀ ਜਥਾ ਲੈ ਕੇ ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ ਗਏ ਜਿਥੇ ਆਪ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾਈ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ (ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ) ਪਾਸ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਦੀ ਅੰਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਦੀ ਚੋਖਾ ਸਮਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਪਿਛੋਂ ਭਾਈ ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਉਘੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਰਹੇ ਹਨ।ਆਪ ਬੜੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪ ਦੀ ਰਚਨਾ ਗੁਰ-ਬਿਲਾਸ” ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ, ਲਗਭਗ ਪਿਛਲੇ ਸੌ ਸਾਲ ਵਿਚ ਭਾਈ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਜੀ ਭਾਈ ਬੁਧ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਥੇ ਇਹ ਗਲ ਖਾਸ ਨੋਟ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥੀ (ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਦਾ ਹੀ (੧) ਅਜਿਹੇ ਗੁਰਮੁਖ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਟਬਰਦਾਰ ਨਹੀਂ ਬਣੇ। (੨) ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਦਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਿਲਸਲਾ ਜੱਦੀ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ ਸਗੋਂ ਗੁਰੂ-ਚੇਲੇ ਦੀ ਰੀਤ ਤੇ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤੀਜੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਕਾਲੇ ਦਸਤਾਰੇ ਸਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਈ ਬੜੀ ਕਰਣੀ ਵਾਲੇ, ਸੂਰਬੀਰ ਜੋਧੇ ਤੇ ਚੰਗੇ ਵਿਦਵਾਨ ਰਹੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥ ਤੇ ਪੋਥੀਆਂ ਹਥੀਂ ਲਿਖ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਕਰਵਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।ਭਾਈ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਸ ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਦੇ ਆਖਰੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਸਿੰਘ ਸਨ ਜੁ ਅਤਿ ਬ੍ਰਿਧ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ੧੯੩੪-੩੫ ਈਸਵੀ ਤੋਂ ਪਿਨਸ਼ਨ ਦੇ ਕੇ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਅਡ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਭਾਈ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਅਵੱਸਥਾ ਹੁਣ (੧੯੪੪) ਵਿਚ ਨੱਵੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵਧ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪ ਦਸ ਬਰਸ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਸਨ ਕਿ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਏ। [ ੨੨ ]<noinclude>{{rh|22|22}}</noinclude> rht5bwjs750p6rcttry9var8czhes97 195676 195599 2025-06-08T06:08:45Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195676 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਜਥੇਦਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਦੇ ਹਥੀਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਸੋਹਣੀ ਮਰਯਾਦਾ ਚਲਾਈ ਅਤੇ ਆਨੰਦ ਪੁਰੀ ਫੇਰ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਟਿਕਾਣਾ ਬਣਨ ਲਗੀ। ਸੰਮਤ ੧੮੨੦ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਥੋਂ ਹੀ ਜਥਾ ਲੈ ਕੇ ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ ਗਏ ਜਿਥੇ ਆਪ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾਈ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ (ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ) ਪਾਸ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਬਾਬਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਦੀ ਅੰਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਦੀ ਚੋਖਾ ਸਮਾਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। {{gap}}ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਪਿਛੋਂ ਭਾਈ ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਉਘੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਪ ਬੜੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪ ਦੀ ਰਚਨਾ ਗੁਰ-ਬਿਲਾਸ” ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ, ਲਗਭਗ ਪਿਛਲੇ ਸੌ ਸਾਲ ਵਿਚ ਭਾਈ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਬਾਬਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਜੀ ਭਾਈ ਬੁਧ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਥੇ ਇਹ ਗਲ ਖਾਸ ਨੋਟ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥੀ (ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਦਾ ਹੀ (੧) ਅਜਿਹੇ ਗੁਰਮੁਖ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਟਬਰਦਾਰ ਨਹੀਂ ਬਣੇ। (੨) ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਦਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਿਲਸਲਾ ਜੱਦੀ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ ਸਗੋਂ ਗੁਰੂ-ਚੇਲੇ ਦੀ ਰੀਤ ਤੇ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤੀਜੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਕਾਲੇ ਦਸਤਾਰੇ ਸਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਈ ਬੜੀ ਕਰਣੀ ਵਾਲੇ, ਸੂਰਬੀਰ ਜੋਧੇ ਤੇ ਚੰਗੇ ਵਿਦਵਾਨ ਰਹੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥ ਤੇ ਪੋਥੀਆਂ ਹਥੀਂ ਲਿਖ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਕਰਵਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਈ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਸ ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਦੇ ਆਖਰੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਸਿੰਘ ਸਨ ਜੁ ਅਤਿ ਬ੍ਰਿਧ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ੧੯੩੪-੩੫ ਈਸਵੀ ਤੋਂ ਪਿਨਸ਼ਨ ਦੇ ਕੇ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਅਡ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਭਾਈ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਅਵੱਸਥਾ ਹੁਣ (੧੯੪੪) ਵਿਚ ਨੱਵੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵਧ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪ ਦਸ ਬਰਸ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਸਨ ਕਿ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਏ।<noinclude>{{center|[ ੨੨ ]}}</noinclude> nz1tnesejh2o2kg49eybszry7csy88d 250 66570 195600 2025-06-08T04:30:18Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਹਾਲਾਤ ਜੋ ਇਥੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੋਂ ਹੀ ਮਲੂਮ ਹੋਏ ਹਨ। ਭਾਈ ਬੁਧ ਸਿੰਘ ਜੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਤਲੁਜ ਦੀ ਇਕ ਸ਼ਾਖ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਪਛਮੀ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਨਾਲ ਵਗ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195600 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਹਾਲਾਤ ਜੋ ਇਥੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੋਂ ਹੀ ਮਲੂਮ ਹੋਏ ਹਨ। ਭਾਈ ਬੁਧ ਸਿੰਘ ਜੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਤਲੁਜ ਦੀ ਇਕ ਸ਼ਾਖ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਪਛਮੀ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਨਾਲ ਵਗਦੀ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਮਹਾਰਾਜ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਲਾਰਡ ਵਿਲੀਅਮ ਬੈਂਟਿੰਕ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਰੋਪੜ ਆਏ ਤਾਂ ਮੁੜਦੀ ਵੇਰ ਆਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਆਏ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਛਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਪਰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹੀਆ ਕਹਿਕੇ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰਵਾਨਗੀ ਨ ਦਿਤੀ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਇਥੋਂ ਨਿਰਾਸ ਹੋ ਕੇ ਅਗੇ ਊਨੇ ਵਲ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਉਥੇ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬੇਦੀ ਦੀ ਸਮਾਧ ਬੜਾ ਧਨ ਖਰਚ ਕਰ ਕੇ ਬੜੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਣਵਾਈ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਮਿਸਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪੰਥ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਹੋਲੇ ਮਹਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹਰ ਸਾਲ ਪੰਥਕ ਇਕੱਠ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀਆਂ ਧਾਰਮਕ ਭੁਲਾਂ ਤਨਖਾਹਵਾਂ ਬਖਸ਼ਵਾਉਂਦੇ ਸਨ । ਉਸ ਤਨਖਾਹਵਾਂ ਦੀ ਰਕਮ ਨਾਲ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਰੰਮਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਿਚ ਕਪੂਰਥਲੇ ਦੇ ਇਕ ਰਾਜੇ ਵਲੋਂ ਇਥੇ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਾਉਲੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਰੰਗਿਆ (ਕਲਫ ਲਾਈ) ਤੇ ਪੰਥ ਨੇ ਸਵਾ ਲਖ ਤਨਖਾਹ ਲਾਈ।ਅਤੇ ਉਸ ਰਕਮ ਨਾਲ ਇਹ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਾਵਲੀ ਬਣੀ (ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕਰੇ ਕਪੂਰ ਥਲਾ ਰਿਆਸਤ ਦਾ ਰਾਜ ਘਰਾਣਾ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰਣੀਆਂ ਤੇ ਰਹਿਣੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਚੇਤੇ ਕਰੇ।) ਸ਼ੋਕ ਦੀ ਗੱਲ ਏ, ਕਿ ਇਸ ਬਾਵਲੀ ਦਾ ਜਲ ਬੜੀ ਦੇਰ ਤਾਈਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।ਹੁਣ ਕੇਵਲ ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਰਤਣ ਲਗੇ ਹਨ । ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਬਾਉਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਣ ਲਈ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕਰਮਚਾਰੀ ਮੁਕੱਰਰ ਸੀ ਜਦ ਬਾਉਲੀ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ [੨੩ ]<noinclude>{{rh|23|23}}</noinclude> m5nsr2tmc8ae5dlbk6qqiafh8u1qk6z 195689 195600 2025-06-08T06:15:54Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195689 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਹਾਲਾਤ ਜੋ ਇਥੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੋਂ ਹੀ ਮਲੂਮ ਹੋਏ ਹਨ। ਭਾਈ ਬੁਧ ਸਿੰਘ ਜੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਤਲੁਜ ਦੀ ਇਕ ਸ਼ਾਖ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਪਛਮੀ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਨਾਲ ਵਗਦੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮਹਾਰਾਜ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਲਾਰਡ ਵਿਲੀਅਮ ਬੈਂਟਿੰਕ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਰੋਪੜ ਆਏ ਤਾਂ ਮੁੜਦੀ ਵੇਰ ਆਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਆਏ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਛਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਪਰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹੀਆ ਕਹਿਕੇ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰਵਾਨਗੀ ਨ ਦਿਤੀ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਇਥੋਂ ਨਿਰਾਸ ਹੋ ਕੇ ਅਗੇ ਊਨੇ ਵਲ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਉਥੇ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਬੇਦੀ ਦੀ ਸਮਾਧ ਬੜਾ ਧਨ ਖਰਚ ਕਰ ਕੇ ਬੜੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਣਵਾਈ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਮਿਸਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪੰਥ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਹੋਲੇ ਮਹਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹਰ ਸਾਲ ਪੰਥਕ ਇਕੱਠ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀਆਂ ਧਾਰਮਕ ਭੁਲਾਂ ਤਨਖਾਹਵਾਂ ਬਖਸ਼ਵਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਤਨਖਾਹਵਾਂ ਦੀ ਰਕਮ ਨਾਲ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਰੱਮਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਿਚ ਕਪੂਰਥਲੇ ਦੇ ਇਕ ਰਾਜੇ ਵਲੋਂ ਇਥੇ ਇਕ ਸੁੰਦਰ ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਾਉਲੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਰੰਗਿਆ (ਕਲਫ ਲਾਈ) ਤੇ ਪੰਥ ਨੇ ਸਵਾ ਲਖ ਤਨਖਾਹ ਲਾਈ। ਅਤੇ ਉਸ ਰਕਮ ਨਾਲ ਇਹ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਾਵਲੀ ਬਣੀ (ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕਰੇ ਕਪੂਰ ਥਲਾ ਰਿਆਸਤ ਦਾ ਰਾਜ ਘਰਾਣਾ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰਣੀਆਂ ਤੇ ਰਹਿਣੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਚੇਤੇ ਕਰੇ।) ਸ਼ੋਕ ਦੀ ਗੱਲ ਏ, ਕਿ ਇਸ ਬਾਵਲੀ ਦਾ ਜਲ ਬੜੀ ਦੇਰ ਤਾਈਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਹੁਣ ਕੇਵਲ ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਰਤਣ ਲਗੇ ਹਨ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਜਾ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਬਾਉਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਣ ਲਈ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕਰਮਚਾਰੀ ਮੁਕੱਰਰ ਸੀ ਜਦ ਬਾਉਲੀ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ<noinclude>[੨੩ ]</noinclude> ftnj3cj0ko8zw6knl36znkaw0qf98vb 250 66571 195601 2025-06-08T04:30:42Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਲੰਗਰ ਵਿਚ ਜਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ । ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ, “ਜਲ ਕਿਹੜੇ ਲਗਤ ਵਿਚ ਵਰਤੀਏ ?'' ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਰਿਆਸਤ ਵਲੋਂ ਪਿੰਡ ਲੰਗਰ ਲਈ ਅਰਦਾਸਾ ਕਰਾਏ ਜਾਣ। ਉਹ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜਾਂ ਤੇ ਭ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195601 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਲੰਗਰ ਵਿਚ ਜਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ । ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ, “ਜਲ ਕਿਹੜੇ ਲਗਤ ਵਿਚ ਵਰਤੀਏ ?'' ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਰਿਆਸਤ ਵਲੋਂ ਪਿੰਡ ਲੰਗਰ ਲਈ ਅਰਦਾਸਾ ਕਰਾਏ ਜਾਣ। ਉਹ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜਾਂ ਤੇ ਭਾਵ ਨੂੰ ਨ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂ ਜਾਣ ਬੁਝ ਚ, ਉਸਨੇ ਇਹ ਗਲ ਮਹਾਰਾਜ ਸਾਹਿਬ ਤਕ ਨ ਪੁਚਾਈ । ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਮਗਰੋਂ ਫਿਰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਮਹਾਰਾਜ ! ਹੁਣ ਜਲ ਸਾਫ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਆਪ ਲੰਗਰ ਵਿਚ ਵਰਤੋ ।" ਤਾਂ ਜਥੇਦਾਰ ਜੀ ਨੇ ਕਹਿ ਦਿਤਾ, “ਇਹ ਜਲ ਨਹੀਂ ਵਰਤਣ'' ਬਜ ! ਖਾਲਸ ਨੇ ਕਈ ਸੌ ਸਵਾ ਸੌ ਸਾਲ ਇਸ ਬਾਉਲੀ ਦਾ ਜਲ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਖੇਚਲ ਕਰਕੇ ੮੦, ੮੫ ਪਉੜੀਆਂ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਕ ਜਲ ਲਿਆਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਅਣਖੀਲੇ ਜਥੇਦਾਰ ਬਾਬਤ ਇਕ ਹੋਰ ਗਲ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੈ ਕਿ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ੭੫੦੦੦ ਦੀ ਜਗੀਰ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਕੱਰਰ ਸੀ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਤੇ ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਵਾਸਤੇ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਸਰਦਾਰ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਮੁਕੱਰਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਦੋਂ ਖਾਲਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਾਜਸੀ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਰੁਝੇ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਜਗੀਰ ਕੇਵਲ ੧੦ ਹਜ਼ਾਰ ਕਰਾ ਦਿਤੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਛਣ ਤੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ “ਕਿ ਹੁਣ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਕਾਜ ਵਿਚ ਲਗ ਗਿਆ ਹੈ ।ਬਿਪਤਾ ਵੇਲੇ ਪੰਥ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਆ ਸਿਰ ਲੁਕਾਂਦਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਕਿਸ ਨੇ ਆਵਣਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਲੰਗਰ ਵਾਸਤੇ ੧੦ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਿਆ ਬੜਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਸਰਦਾਰ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ–“ਨਾ ਕੋਈ ਤੇਰਾ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਨਾ ਮੇਰਾ'' ਪਰ ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਸਦਾ ਵਧ ਤੋਂ ਵਧ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਰਹਿਣਗੇ ਇਹ ਬਚਨ ਭੀ ਸਤ ਹੋਇਆ । ਸਰਦਾਰ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਬੇਔਲਾਦ ਮਰ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਇਕ ਟੁਟੀ ਹੋਈ ਅਟਾਰੀ-ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਦੇ [੨੪ ]<noinclude>{{rh|24|24}}</noinclude> qcwayrksa11p9u2spez5febgpz59pi1 195699 195601 2025-06-08T06:22:24Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195699 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਲੰਗਰ ਵਿਚ ਜਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ, “ਜਲ ਕਿਹੜੇ ਲਗਤ ਵਿਚ ਵਰਤੀਏ?'' ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਰਿਆਸਤ ਵਲੋਂ ਪਿੰਡ ਲੰਗਰ ਲਈ ਅਰਦਾਸਾ ਕਰਾਏ ਜਾਣ। ਉਹ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜਾਂ ਤੇ ਭਾਵ ਨੂੰ ਨ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂ ਜਾਣ ਬੁਝ ਕੇ ਉਸਨੇ ਇਹ ਗਲ ਮਹਾਰਾਜ ਸਾਹਿਬ ਤਕ ਨ ਪੁਚਾਈ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਮਗਰੋਂ ਫਿਰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਮਹਾਰਾਜ! ਹੁਣ ਜਲ ਸਾਫ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਆਪ ਲੰਗਰ ਵਿਚ ਵਰਤੋ।" ਤਾਂ ਜਥੇਦਾਰ ਜੀ ਨੇ ਕਹਿ ਦਿਤਾ, “ਇਹ ਜਲ ਨਹੀਂ ਵਰਤਣਾ'' ਬਸ! ਖਾਲਸੇ ਨੇ ਕਈ ਸੌ ਸਵਾ ਸੌ ਸਾਲ ਇਸ ਬਾਉਲੀ ਦਾ ਜਲ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਖੇਚਲ ਕਰਕੇ ੮੦, ੮੫ ਪਉੜੀਆਂ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਕੇ ਜਲ ਲਿਆਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਅਣਖੀਲੇ ਜਥੇਦਾਰ ਬਾਬਤ ਇਕ ਹੋਰ ਗਲ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੈ ਕਿ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ੭੫੦੦੦ ਦੀ ਜਗੀਰ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਕੱਰਰ ਸੀ। ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਮੁਰੱਮਤ ਤੇ ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਲੰਗਰ ਵਾਸਤੇ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਸਰਦਾਰ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਮੁਕੱਰਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਦੋਂ ਖਾਲਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਾਜਸੀ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਰੁਝੇ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਜਗੀਰ ਕੇਵਲ ੧੦ ਹਜ਼ਾਰ ਕਰਾ ਦਿਤੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੁਛਣ ਤੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ “ਕਿ ਹੁਣ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਕਾਜ ਵਿਚ ਲਗ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਿਪਤਾ ਵੇਲੇ ਪੰਥ ਅਨੰਦਪੁਰ ਆ ਸਿਰ ਲੁਕਾਂਦਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਕਿਸ ਨੇ ਆਵਣਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਲੰਗਰ ਵਾਸਤੇ ੧੦ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਿਆ ਬੜਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਸਰਦਾਰ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ—“ਨਾ ਕੋਈ ਤੇਰਾ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਨਾ ਮੇਰਾ'' ਪਰ ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਸਦਾ ਵਧ ਤੋਂ ਵਧ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਰਹਿਣਗੇ ਇਹ ਬਚਨ ਭੀ ਸਤ ਹੋਇਆ। ਸਰਦਾਰ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਬੇਔਲਾਦ ਮਰ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਇਕ ਟੁਟੀ ਹੋਈ ਅਟਾਰੀ-ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਦੇ<noinclude> {{center|[੨੪ ]}}</noinclude> jdnwiy5644dd80dlkh7m0vfpu2mm2hr 250 66572 195602 2025-06-08T04:31:08Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਸਰਦਾਰ ਦੇ ਮਹਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਬਾਕੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਨੇੜੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾਈਂ ਆ ਗਏ ਹਾਂ। ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਦੇ ਆਵਣ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਗੀਰਾਂ ਕਾਇਮ ਰਹੀਆਂ। ਚੜ੍ਹਤ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ੀ ਚੋਖੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195602 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਸਰਦਾਰ ਦੇ ਮਹਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਬਾਕੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਨੇੜੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾਈਂ ਆ ਗਏ ਹਾਂ। ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਦੇ ਆਵਣ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਗੀਰਾਂ ਕਾਇਮ ਰਹੀਆਂ। ਚੜ੍ਹਤ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ੀ ਚੋਖੀ ਸੀ। ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਰੌਣਕ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਵਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਗੀਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਸਿਖ ਰਿਆਸਤਾਂ ਖਾਸ ਤੋਰ ਤੇ ਰਿਆਸਤ ਪਟਿਆਲਾ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜਗੀਰਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਹੁਣ ਭੀ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਥੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਰਾਜਵਾੜਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ । ਹਾਥੀ ਸਨ, ਘੋੜੇ ਸਨ, ਨੌਕਰ ਚਾਕਰ ਤੇ ਹੋਰ ਸਭ ਰਾਜਸੀ ਸਾਮਾਨ ਸਨ। ੧੮੬੮ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ੬੮੬੯ ਸੀ । ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਵਿਚੋਂ ਭੀ ਕਈ ਸਾਹਿਬ ਬੜੇ ਭਜਨੀਕ, ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਸੂਰਮੇ ਸਨ ਪਰ ਆਮ ਰਾਜਸੀ ਸੁਭਾ ਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੋਖਾ ਚੜਾਵਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਹੋਰ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਬਣ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਜਗੀਰਾਂ ਘਟਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬਾਹਰ ਰੇਲਾਂ ਅਤੇ ਪਕੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਗਏ ਪਰ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰਹਿ ਭੀ ਇਸ ਵਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨ ਦਿਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਗਿਆ। ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ । ਫਿਰ ਆਬਾਦੀ ਘਟਣੀ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਜਗੀਰ ਅਤੇ ਚੜਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਜਿਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਤੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ।ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਨਾਉਂ ਸਿਖ ਸੇਕਰਡ ਸ਼ਾਈਨਜ਼ ਕਮੇਟੀ' ਸੀ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਹੀ ਇਥੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੀ ਜਦੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਤਾਂ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਅਕਾਲੀ ਜਥੇ [੨੫]<noinclude>{{rh|25|25}}</noinclude> 6b0ogwbkhgh3uzcc5cmtd5v4w1bnzph 195714 195602 2025-06-08T06:35:29Z Prabhjot Kaur Gill 765 195714 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਸਰਦਾਰ ਦੇ ਮਹਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਬਾਕੀ ਹੈ। {{gap}}ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਨੇੜੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾਈਂ ਆ ਗਏ ਹਾਂ। ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਦੇ ਆਵਣ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਗੀਰਾਂ ਕਾਇਮ ਰਹੀਆਂ। ਚੜ੍ਹਤ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ਭੀ ਚੋਖੀ ਸੀ। ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਰੌਣਕ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਵਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਗੀਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਸਿਖ ਰਿਆਸਤਾਂ ਖਾਸ ਤੋਰ ਤੇ ਰਿਆਸਤ ਪਟਿਆਲਾ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜਗੀਰਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਹੁਣ ਭੀ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਥੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਰਾਜਵਾੜਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਹਾਥੀ ਸਨ, ਘੋੜੇ ਸਨ, ਨੌਕਰ ਚਾਕਰ ਤੇ ਹੋਰ ਸਭ ਰਾਜਸੀ ਸਾਮਾਨ ਸਨ। ੧੮੬੮ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ੬੮੬੯ ਸੀ। ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਵਿਚੋਂ ਭੀ ਕਈ ਸਾਹਿਬ ਬੜੇ ਭਜਨੀਕ, ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਸੂਰਮੇ ਸਨ ਪਰ ਆਮ ਰਾਜਸੀ ਸੁਭਾ ਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੋਖਾ ਚੜਾਵਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਜਗੀਰਾਂ ਘਟਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬਾਹਰ ਰੇਲਾਂ ਅਤੇ ਪਕੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਬਣ ਗਏ ਪਰ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਭੀ ਇਸ ਵਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨ ਦਿਤਾ। ਫਿਰ ਆਬਾਦੀ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। {{gap}}ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਜਗੀਰ ਅਤੇ ਚੜਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਜਿਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਤੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਨਾਉਂ ਸਿਖ ਸੇਕਰਡ ਸ਼੍ਰਾਈਨਜ ਕਮੇਟੀ' ਸੀ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾਹੀ ਇਥੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਤਾਂ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਅਕਾਲੀ ਜਥੇ<noinclude>{{center|[੨੫]}}</noinclude> 5re2qpmwqki8kohvxiha3iwwghhstym 195715 195714 2025-06-08T06:36:03Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195715 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਸਰਦਾਰ ਦੇ ਮਹਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਬਾਕੀ ਹੈ। {{gap}}ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਨੇੜੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾਈਂ ਆ ਗਏ ਹਾਂ। ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਦੇ ਆਵਣ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਗੀਰਾਂ ਕਾਇਮ ਰਹੀਆਂ। ਚੜ੍ਹਤ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ਭੀ ਚੋਖੀ ਸੀ। ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਰੌਣਕ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਵਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਗੀਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਸਿਖ ਰਿਆਸਤਾਂ ਖਾਸ ਤੋਰ ਤੇ ਰਿਆਸਤ ਪਟਿਆਲਾ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜਗੀਰਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਹੁਣ ਭੀ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਥੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਰਾਜਵਾੜਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਹਾਥੀ ਸਨ, ਘੋੜੇ ਸਨ, ਨੌਕਰ ਚਾਕਰ ਤੇ ਹੋਰ ਸਭ ਰਾਜਸੀ ਸਾਮਾਨ ਸਨ। ੧੮੬੮ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ੬੮੬੯ ਸੀ। ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਵਿਚੋਂ ਭੀ ਕਈ ਸਾਹਿਬ ਬੜੇ ਭਜਨੀਕ, ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਸੂਰਮੇ ਸਨ ਪਰ ਆਮ ਰਾਜਸੀ ਸੁਭਾ ਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੋਖਾ ਚੜਾਵਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਜਗੀਰਾਂ ਘਟਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬਾਹਰ ਰੇਲਾਂ ਅਤੇ ਪਕੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਬਣ ਗਏ ਪਰ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਭੀ ਇਸ ਵਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨ ਦਿਤਾ। ਫਿਰ ਆਬਾਦੀ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। {{gap}}ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਜਗੀਰ ਅਤੇ ਚੜਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਜਿਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਤੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਨਾਉਂ ਸਿਖ ਸੇਕਰਡ ਸ਼੍ਰਾਈਨਜ ਕਮੇਟੀ' ਸੀ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾਹੀ ਇਥੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਤਾਂ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਅਕਾਲੀ ਜਥੇ<noinclude>{{center|[੨੫]}}</noinclude> pj8qfnhcf7if23nwj9pkyx4zih4aiis 195717 195715 2025-06-08T06:36:32Z Prabhjot Kaur Gill 765 195717 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਸਰਦਾਰ ਦੇ ਮਹਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਬਾਕੀ ਹੈ। {{gap}}ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਨੇੜੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਾਈਂ ਆ ਗਏ ਹਾਂ। ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਦੇ ਆਵਣ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਗੀਰਾਂ ਕਾਇਮ ਰਹੀਆਂ। ਚੜ੍ਹਤ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ਭੀ ਚੋਖੀ ਸੀ। ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਰੌਣਕ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਵਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਗੀਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਸਿਖ ਰਿਆਸਤਾਂ ਖਾਸ ਤੋਰ ਤੇ ਰਿਆਸਤ ਪਟਿਆਲਾ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜਗੀਰਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਹੁਣ ਭੀ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਥੇ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਰਾਜਵਾੜਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਹਾਥੀ ਸਨ, ਘੋੜੇ ਸਨ, ਨੌਕਰ ਚਾਕਰ ਤੇ ਹੋਰ ਸਭ ਰਾਜਸੀ ਸਾਮਾਨ ਸਨ। ੧੮੬੮ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ੬੮੬੯ ਸੀ। ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਵਿਚੋਂ ਭੀ ਕਈ ਸਾਹਿਬ ਬੜੇ ਭਜਨੀਕ, ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਸੂਰਮੇ ਸਨ ਪਰ ਆਮ ਰਾਜਸੀ ਸੁਭਾ ਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੋਖਾ ਚੜਾਵਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਜਗੀਰਾਂ ਘਟਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬਾਹਰ ਰੇਲਾਂ ਅਤੇ ਪਕੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਬਣ ਗਏ ਪਰ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਭੀ ਇਸ ਵਲ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨ ਦਿਤਾ। ਫਿਰ ਆਬਾਦੀ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। {{gap}}ਸਰਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਜਗੀਰ ਅਤੇ ਚੜਾਵੇ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਜਿਸਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਤੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਨਾਉਂ ਸਿਖ ਸੇਕਰਡ ਸ਼੍ਰਾਈਨਜ ਕਮੇਟੀ' ਸੀ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾਹੀ ਇਥੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਤਾਂ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਅਕਾਲੀ ਜਥੇ<noinclude>{{center|[੨੫]}}</noinclude> 7r87cb09nsi5lbgb1vrktotirrwmqdg 250 66573 195603 2025-06-08T04:31:25Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਨੇ ਆ ਕੇ ੧੯੨੩ ਵਿਚ ਇਥੇ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ।ਇਥੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਮਨ ਨਾਲ ਇਨਕਲਾਬ ਹੋ ਗਿਆ।ਕਿਸੇ ਪੁਜਾਰੀ ਜਾਂ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਕ ਟੋਕ ਨਾ ਪਾਈ ਗਈ ।ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਲੋਂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195603 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਨੇ ਆ ਕੇ ੧੯੨੩ ਵਿਚ ਇਥੇ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ।ਇਥੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਮਨ ਨਾਲ ਇਨਕਲਾਬ ਹੋ ਗਿਆ।ਕਿਸੇ ਪੁਜਾਰੀ ਜਾਂ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਕ ਟੋਕ ਨਾ ਪਾਈ ਗਈ ।ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। 2 ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਪਹਿਲੇ ਜਥੇਦਾਰ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਨ ਅਤੇ ਲੋਕਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੋਢੀ ਮੋਤੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਨ। ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ: ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਲੜੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ । ੧੯੩੩-੩੪ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਲਾਸਵਾਲੀਏ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਿਲਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ, ਇਹ ਸੇਵਾ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਲੋਂ ਹੋਈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਕਿਲੇ ਦਾ ਜੀ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਬੁਰਜ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਬਾਕੀ ਸਭ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਹੋ ਚੁਕਾ ਸੀ ਉਸ ਬੁਰਜ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਾਈ ਗਈ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਨੀਂਹਾਂ ਉਤੇ ਹੀ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਬੁਰਜ ਬਣਾਏ ਗਏ । ਇਹ ਮੁੱਢ ਸੀ। ਇਸ ਉਤੇ, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਚਾਉ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੰਤ ਘਨੱਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਹਾਰ ਪੂਰੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਉਤਰੇ। ਸੰਤ ਘਨੱਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਸੇਵਾ ਹੌਲੇ ਹੌਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੇਵਕ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ । [੨੬ ]<noinclude>{{rh|26|26}}</noinclude> 49c3lnn5eu9d4nkp6s25imhzpmktrn7 195731 195603 2025-06-08T06:52:40Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195731 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਨੇ ਆ ਕੇ ੧੯੨੩ ਵਿਚ ਇਥੇ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਥੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਮਨ ਨਾਲ ਇਨਕਲਾਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਿਸੇ ਪੁਜਾਰੀ ਜਾਂ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਕ ਟੋਕ ਨਾ ਪਾਈ ਗਈ ।ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। {{x-larger|{{center|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮਗਰੋਂ}}}} {{gap}}ਪਹਿਲੇ ਜਥੇਦਾਰ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਨ ਅਤੇ ਲੋਕਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੋਢੀ ਮੋਤੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਨ। ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ: ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਲੜੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ । {{gap}}੧੯੩੩-੩੪ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਲਾਸਵਾਲੀਏ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਿਲਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ, ਇਹ ਸੇਵਾ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਲੋਂ ਹੋਈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਕਿਲੇ ਦਾ ਜੀ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਬੁਰਜ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਬਾਕੀ ਸਭ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਹੋ ਚੁਕਾ ਸੀ ਉਸ ਬੁਰਜ ਦੀ ਮੁਰੱਮਤ ਕਰਾਈ ਗਈ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਨੀਂਹਾਂ ਉਤੇ ਹੀ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਬੁਰਜ ਬਣਾਏ ਗਏ । ਇਹ ਮੁੱਢ ਸੀ। ਇਸ ਉਤੇ, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਚਾਉ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੰਤ ਘਨੱਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਹਾਰ ਪੁਰੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਉਤਰੇ। ਸੰਤ ਘਨੱਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਸੇਵਾ ਹੌਲੇ ਹੌਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੇਵਕ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ ।<noinclude>{{center|[੨੬ ]}}</noinclude> l5ov4vtbqie7fp1oev2gphwhqlxg9jx 195733 195731 2025-06-08T06:53:17Z Prabhjot Kaur Gill 765 195733 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਨੇ ਆ ਕੇ ੧੯੨੩ ਵਿਚ ਇਥੇ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਥੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਮਨ ਨਾਲ ਇਨਕਲਾਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਿਸੇ ਪੁਜਾਰੀ ਜਾਂ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਕ ਟੋਕ ਨਾ ਪਾਈ ਗਈ ।ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। '''{{x-larger|{{center|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮਗਰੋਂ}}}}''' {{gap}}ਪਹਿਲੇ ਜਥੇਦਾਰ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਨ ਅਤੇ ਲੋਕਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੋਢੀ ਮੋਤੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਨ। ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ: ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਲੜੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ । {{gap}}੧੯੩੩-੩੪ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਲਾਸਵਾਲੀਏ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਿਲਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ, ਇਹ ਸੇਵਾ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਲੋਂ ਹੋਈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਕਿਲੇ ਦਾ ਜੀ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਬੁਰਜ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਬਾਕੀ ਸਭ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਹੋ ਚੁਕਾ ਸੀ ਉਸ ਬੁਰਜ ਦੀ ਮੁਰੱਮਤ ਕਰਾਈ ਗਈ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਨੀਂਹਾਂ ਉਤੇ ਹੀ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਬੁਰਜ ਬਣਾਏ ਗਏ । ਇਹ ਮੁੱਢ ਸੀ। ਇਸ ਉਤੇ, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਚਾਉ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੰਤ ਘਨੱਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਹਾਰ ਪੁਰੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਉਤਰੇ। ਸੰਤ ਘਨੱਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਸੇਵਾ ਹੌਲੇ ਹੌਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੇਵਕ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ ।<noinclude>{{center|[੨੬ ]}}</noinclude> 31wn53ki0ogs1h0nygv2x5s99hvaqmy 195734 195733 2025-06-08T06:53:54Z Prabhjot Kaur Gill 765 195734 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਨੇ ਆ ਕੇ ੧੯੨੩ ਵਿਚ ਇਥੇ ਸੇਵਾ ਸੰਭਾਲ ਲਈ। ਇਥੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਮਨ ਨਾਲ ਇਨਕਲਾਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਿਸੇ ਪੁਜਾਰੀ ਜਾਂ ਸੋਢੀ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਕ ਟੋਕ ਨਾ ਪਾਈ ਗਈ ।ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। {{x-larger|{{center|ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮਗਰੋਂ}}}} {{gap}}ਪਹਿਲੇ ਜਥੇਦਾਰ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਨ ਅਤੇ ਲੋਕਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੋਢੀ ਮੋਤੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਸਨ। ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ: ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਅਤੇ ਜਥੇਦਾਰ ਪਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਲੜੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ । {{gap}}੧੯੩੩-੩੪ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਲਾਸਵਾਲੀਏ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਿਲਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾਈ, ਇਹ ਸੇਵਾ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਲੋਂ ਹੋਈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਕਿਲੇ ਦਾ ਜੀ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਬੁਰਜ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਬਾਕੀ ਸਭ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਹੋ ਚੁਕਾ ਸੀ ਉਸ ਬੁਰਜ ਦੀ ਮੁਰੱਮਤ ਕਰਾਈ ਗਈ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਨੀਂਹਾਂ ਉਤੇ ਹੀ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਬੁਰਜ ਬਣਾਏ ਗਏ । ਇਹ ਮੁੱਢ ਸੀ। ਇਸ ਉਤੇ, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਚਾਉ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੰਤ ਘਨੱਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਹਾਰ ਪੁਰੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਉਤਰੇ। ਸੰਤ ਘਨੱਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਸੇਵਾ ਹੌਲੇ ਹੌਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੇਵਕ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੇਵਾ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ ।<noinclude>{{center|[੨੬ ]}}</noinclude> l5ov4vtbqie7fp1oev2gphwhqlxg9jx 250 66574 195604 2025-06-08T04:31:51Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਸ੍ਰੀ ਤਖਤ ਕੇਸਗੜ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ-ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਨ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਹਾਰਪੁਰੀ ਨੇ ੧੯੩੫ ਤੋਂ ੧੯੪੧ ਤਕ ਤਖਤ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਕੇ ਅਦੁਤੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ । ਪੁਰਾਣੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਢਾਹਕੇ, ਪ੍..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195604 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਸ੍ਰੀ ਤਖਤ ਕੇਸਗੜ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ-ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਨ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਹਾਰਪੁਰੀ ਨੇ ੧੯੩੫ ਤੋਂ ੧੯੪੧ ਤਕ ਤਖਤ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਕੇ ਅਦੁਤੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ । ਪੁਰਾਣੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਢਾਹਕੇ, ਪ੍ਰਸਿਧ ਸਿਖ ਐਨਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵਲੋਂ ਪਰਵਾਨ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਨਕਸ਼ੇ ਉਤੇ ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਐਨਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਵਿਚੋਂ ਸ੍ਰੀ ਮਾਨ ਸ: ਬ: ਸ: ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਪੁਰ ਅਤੇ ਸ: ਬ: ਸ: ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਿਪਲਾਂ ਵਾਲੇ (ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਪੁਰ) ਨੇ ਬਹੁਤ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਤਨ ਮਨ ਧਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਧਿਆਨ ਇਸ ਪਾਸੇ ਦੇਕੇ ਬੜੇ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਇਹ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਉਹ ਵੇਖਣ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਬੰਧ ਰਖਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਕਲਮ ਰਾਹੀਂ ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਬੜਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਲੰਗਰ ਚਲਦਾ ਸੀ। ਪ੍ਰੇਮੀ ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਜਥੇ ਬਣਾ ਕੇ ਸੇਵਾ ਲਈ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਤਨ ਮਨ ਧਨ ਸਫਲਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੋਹਾਂ ਦਿਆਂ ‘ਡੀਜ਼ਾਈਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਖ ' ਨੂੰ ਗੁਰਦੁ ਆਰਿਆਂ ਲਈ ਇਕ ਸਟੈਂਡਰਡ ਡੀਜ਼ਾਇਨ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਇਸ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਪਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਭੀ ਇਸੇ ਨਕਸ਼ੇ ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਲਗਭਗ ਦੋ ਲਖ ਰੁਪਿਆ ਨਕਦ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਸ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਸੰਤ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕ ਬੜਾ ਸੁਯੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਬੰਗਾ ਬਬਰ ਅਕਾਲੀ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ [੨੭ ]<noinclude>{{rh|27|27}}</noinclude> 2p4foke04k1isggji7vf5x9zqvkhshf 195744 195604 2025-06-08T07:03:22Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195744 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਸ੍ਰੀ ਤਖਤ ਕੇਸਗੜ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ-ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਨ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਹਾਰਪੁਰੀ ਨੇ ੧੯੩੫ ਤੋਂ ੧੯੪੧ ਤਕ ਤਖਤ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਕੇ ਅਦੁਤੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਪੁਰਾਣੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਢਾਹਕੇ, ਪ੍ਰਸਿਧ ਸਿਖ ਐਨਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਦੇ ਬੋਰਡ ਵਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵਲੋਂ ਪਰਵਾਨ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਨਕਸ਼ੇ ਉਤੇ ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਐਨਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਵਿਚੋਂ ਸ੍ਰੀ ਮਾਨ ਸ: ਬ: ਸ: ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਅਤੇ ਸ: ਬ: ਸ: ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਿਪਲਾਂ ਵਾਲੇ (ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਪੁਰ) ਨੇ ਬਹੁਤ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। {{gap}}ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਤਨ ਮਨ ਧਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਧਿਆਨ ਇਸ ਪਾਸੇ ਦੇਕੇ ਬੜੇ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਇਹ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਉਹ ਵੇਖਣ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਬੰਧ ਰਖਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਕਲਮ ਰਾਹੀਂ ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਬੜਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਲੰਗਰ ਚਲਦਾ ਸੀ। ਪ੍ਰੇਮੀ ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਜਥੇ ਬਣਾ ਕੇ ਸੇਵਾ ਲਈ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਤਨ ਮਨ ਧਨ ਸੁਫਲਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੋਹਾਂ ਦਿਆਂ ‘ਡੀਜ਼ਾਈਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਖ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਲਈ ਇਕ ਸਟੈਂਡਰਡ ਡੀਜ਼ਾਇਨ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਇਸ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਪਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਭੀ ਇਸੇ ਨਕਸ਼ੇ ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਲਗਭਗ ਦੋ ਲਖ ਰੁਪਿਆ ਨਕਦ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਸ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਸੰਤ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕ ਬੜਾ ਸੁਯੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। {{gap}}ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਬੰਗਾ ਬਬਰ ਅਕਾਲੀ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ<noinclude>{{center|[੨੭ ]}}</noinclude> 6x143docmbd8v8lr3xmfy99a50g842g 250 66575 195605 2025-06-08T04:32:19Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਅਮ੍ਰੀਕਨ ਸਿੰਘਾਂ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਨਵੀਂ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਹਿਸਾ ਲਿਆ ਹੈ । ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਲਾਇਆ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਾਇਆ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195605 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਅਮ੍ਰੀਕਨ ਸਿੰਘਾਂ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਨਵੀਂ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਹਿਸਾ ਲਿਆ ਹੈ । ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਲਾਇਆ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਾਇਆ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲੰਡਨ, ਨੈਰੋਬੀ (ਅਫਰੀਕਾ) ਅਮੀਕਾ, ਮਿਸਰ ਤੋਂ ਭੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪੂਜੀ ਹੈ । ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ “ਮੇਨ ਗੇਟ” ਦੇ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਉੱਤੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਦਾਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ਹੋਏ ਹਨ । ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਖਾਸ ਦਰਜਾ ਰਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਦਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਇਆ ਕੋਈ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਸੈਲਾਨੀ ਆਪਣੇ ਸਫਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝੇਗਾ ਜਦ ਤਾਂਈਂ ਉਹ ਇਸ ਅਦੁਤੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਹੁਣ ਸੰਨ ੧੯੪੫ ਵਿਚ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਇਕ ਸਰੋਵਰ ਬਨਾਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਸੰਖੇਪ ਪਤੇ ਤੇ ਹਾਲ (੧) ਜੋ ਸੜਕ ਰੋਪੜ-ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਸੜਕ ਉਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਧਰੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸੜਕ ਦੇ ਸਜੇ ਹਥ ਹੈ।ਖੱਬੇ ਹਥ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਬਸਤੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਗ ਹੈ । ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਵਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਕਿਲਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗਧਰ ਜੀ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਅਸਥਾਨ ਹਨ। ਬਾਵਲੀ ਵਾਲਾ ਖੂਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਆਸਾ ਦੀ [੨੮ ]<noinclude>{{rh|28|28}}</noinclude> iday32j6egymlvjdecnmyir10unokn6 195749 195605 2025-06-08T07:12:53Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 195749 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਅਮ੍ਰੀਕਨ ਸਿੰਘਾਂ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਨਵੀਂ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਹਿਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਲਾਇਆ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਾਇਆ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲੰਡਨ, ਨੈਰੋਬੀ (ਅਫਰੀਕਾ) ਅਮ੍ਰੀਕਾ, ਮਿਸਰ ਤੋਂ ਭੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪੁਜੀ ਹੈ। ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ “ਮੇਨ ਗੇਟ” ਦੇ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਉੱਤੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਦਾਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਖਾਸ ਦਰਜਾ ਰਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਦਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਇਆ ਕੋਈ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਸੈਲਾਨੀ ਆਪਣੇ ਸਫਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝੇਗਾ ਜਦ ਤਾਂਈਂ ਉਹ ਇਸ ਅਦੁਤੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਹੁਣ ਸੰਨ ੧੯੪੫ ਵਿਚ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਇਕ ਸਰੋਵਰ ਬਨਾਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। {{x-larger|{{center|ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਸੰਖੇਪ ਪਤੇ ਤੇ ਹਾਲ}}}} (੧) ਜੋ ਸੜਕ ਰੋਪੜ-ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਸੜਕ ਉਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਧਰੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸੜਕ ਦੇ ਸਜੇ ਹਥ ਹੈ।ਖੱਬੇ ਹਥ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਬਸਤੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਗ ਹੈ। {{gap}}ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਵਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਕਿਲਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਅਸਥਾਨ ਹਨ। ਬਾਵਲੀ ਵਾਲਾ ਖੂਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਆਸਾ ਦੀ<noinclude>[੨੮ ]</noinclude> qy9l8tryer15nstsrlb5x59kkaaxyc9 195750 195749 2025-06-08T07:13:40Z Prabhjot Kaur Gill 765 195750 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚ ਅਮ੍ਰੀਕਨ ਸਿੰਘਾਂ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਨਵੀਂ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਹਿਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਲਾਇਆ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਬਹੁਤ ਮਾਇਆ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲੰਡਨ, ਨੈਰੋਬੀ (ਅਫਰੀਕਾ) ਅਮ੍ਰੀਕਾ, ਮਿਸਰ ਤੋਂ ਭੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪੁਜੀ ਹੈ। ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਤੰਬੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ “ਮੇਨ ਗੇਟ” ਦੇ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਉੱਤੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਦਾਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਖਾਸ ਦਰਜਾ ਰਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਦਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਇਆ ਕੋਈ ਪ੍ਰਦੇਸੀ ਸੈਲਾਨੀ ਆਪਣੇ ਸਫਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝੇਗਾ ਜਦ ਤਾਂਈਂ ਉਹ ਇਸ ਅਦੁਤੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਹੁਣ ਸੰਨ ੧੯੪੫ ਵਿਚ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਇਕ ਸਰੋਵਰ ਬਨਾਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। {{x-larger|{{center|ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਸੰਖੇਪ ਪਤੇ ਤੇ ਹਾਲ}}}} (੧) ਜੋ ਸੜਕ ਰੋਪੜ-ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਲੋਂ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਸੜਕ ਉਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਧਰੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸੜਕ ਦੇ ਸਜੇ ਹਥ ਹੈ।ਖੱਬੇ ਹਥ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਬਸਤੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਗ ਹੈ। {{gap}}ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਵਲੀ ਸਾਹਿਬ, ਕਿਲਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਅਸਥਾਨ ਹਨ। ਬਾਵਲੀ ਵਾਲਾ ਖੂਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਆਸਾ ਦੀ<noinclude>{{center|[੨੮ ]}}</noinclude> 5o15fi34v0p9jstmttpz73h4odbbcfk 250 66576 195606 2025-06-08T04:32:42Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਵਾਰ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਗੱਦੀ ਨਸ਼ੀਨੀ ਦਾ ਗੁਰਪੁਰਬ ਇਥੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (੨) ਇਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਗ ।ਇ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195606 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਵਾਰ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਗੱਦੀ ਨਸ਼ੀਨੀ ਦਾ ਗੁਰਪੁਰਬ ਇਥੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (੨) ਇਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਗ ।ਇਥੇ ਬੁੱਢਾ ਦਲ ਦੇ ਸਿੰਘ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬੜਾ ਚੰਗਾ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਦਾ ਲੰਗਰ ਚਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਏ ਗਏ ਯ ਤਰੁ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਲੰਗਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । (੩) ਇਸ ਤੋਂ ਅਗੇ ਉਸੇ ਸੜਕ ਉਤੇ ਚਲਕੇ ਕੋਈ ਦੋ ਫਰਲਾਂਗ ਉਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸ ਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਹੈ। ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਰੌਣਕ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਇਹ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਦੇ ਮੌਕੇ ਤਾਂ ਇਥੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਥੇ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਚੀਜ਼ਾਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਸਤਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹਰੇਕ ਯਾਤਰੂ ਨੂੰ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਹਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ। (ੳ) ਖੰਡਾ-ਇਹ ਉਹ ਖੰਡਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਸਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਇਆ ਅਤੇ ਫੇਰ ਇਸੇ ਖੰਡੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਤੇ ਆਪ ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੇ ਛਕਿਆ। ੧੯੪੨ ਵਿਚ ਫੇਰ ਇਸ ਖੰਡੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਇਆ ਗਿਆ ਇਸ ਖੰਡੇ ਦੀ ਪਵਿੜਤਾ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਮੁਖ ਰਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵਾਏ ੧੯੪੨ ਦੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ। ਤੂੰ (ਅ) ਨਾਗਨੀ-ਇਹ ਉਹ ਬਰਛੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਬਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਸਮੇਂ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਵਲੋਂ ਭੇਜੇ ਗਏ ਮਸਤ ਹਾਥੀ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਖਮੀ ਕਰਕੇ ਕਿਲਾ ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਵਲੋਂ ਮੋੜਕੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਦਲ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਲਈ ਉਧਰ ਹੀ ਵਾਪਸ ਮੋੜ ਦਿਤਾ ਸੀ। [੨੯ ]<noinclude>{{rh|29|29}}</noinclude> rb7k6lw4ri5lzd0hwexynzl4bt4dwyt 250 66577 195607 2025-06-08T04:33:21Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ (ੲ) ਬਰਛਾ—ਇਹ ਉਹ ਬਰਵਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਬਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਵੀਰ ਬਾਬਾ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜੇ, ਕੇਸਰੀ ਚੰਦ ਦਾ ਜਿਸ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦਾ ਸੀਸ ਵਢਕ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਬੀੜਾ ਚੁਕਿਆ ਸੀ, ਸੀਸ ਵਢਕੇ ਗੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195607 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ (ੲ) ਬਰਛਾ—ਇਹ ਉਹ ਬਰਵਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਬਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਵੀਰ ਬਾਬਾ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜੇ, ਕੇਸਰੀ ਚੰਦ ਦਾ ਜਿਸ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦਾ ਸੀਸ ਵਢਕ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਬੀੜਾ ਚੁਕਿਆ ਸੀ, ਸੀਸ ਵਢਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਆਣ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਸੀ। ਇਸੇ ਬਰਛੇ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਪਹਾੜ ਵਿਚੋਂ ਜਲ ਧਾਰਾਂ ਵਧਾਈਆਂ ਜੋ ਅਜ ਤਕ ਵਗ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਲ ਛਕਣ ਅਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਠੰਢ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। (ਸ) ਦੇ ਨਾਲੀ ਬੰਦੂਕ -ਇਹ ਬੰਦੂਕ · ਪਸ਼ੇਰ ਵਲੋਂ ਕਿਸੇ ਸਿਖ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ‘ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ (ਤਲਵੰਡੀ) ਅਣਕੇ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਜੀ ਨੇ ਝੱਲੇ ਦੇ ਸਿਖਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕਰਕੇ ਚੌਧਰੀ ਡੱਲੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੱਖ ਸਬੂਤ ਦੇਕੇ ਦਸ ਦਿਤਾ ਸੀ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਿਖ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਆਪਾ ਵਾਰਨ ਅਤੇ ਬੀਤਤਾ ਵਿਚ ਅਦੁਤੀ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਡੱਲੇ ਅਤੇ ਡੁੱਲੇ ਦੇ ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਬੰਦੂਕ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਨੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿਤੀ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਕ ਸਿਖ ਨੂੰ ਅਵਾਜ਼ ਦਿਤੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਣਕੇ ਦੋ ਸਿਖ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧ ਵਧ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਬੰਦੂਕ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣ ਕੇ ਸੁਭਾਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨ ਲਗੇ। ਡੱਲਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਆਦਮੀ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਵੇਖਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ। ਇਸੇ ਅਸਰ ਦਾ ਸਦਕਾ ਚੌਧਰੀ ਡੱਲਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਡੱਲਾ ਸਿੰਘ ਸਜਿਆ। ਜੀ ਜੀ (ਹ) ਸੈਂਫ-ਇਹ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਚੀਜ਼ ਹੈ, ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੈਂਫ ਪਹਿਲਾਂ ‘ਕਰਬਲਾ' ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦੋਹਤਿਆਂ ਅਤੇ ਹਜ਼ਰਤ ਅਲੀ ਦੇ ਪੁਤਰਾਂ ਹਜ਼ਰਤ ਹਸਨ ਅਤੇ ਹੁਸੈਨ ਨੇ ਵਰਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਇਹ ਮੁਸਲਮਾਨ ਖਲੀਫਿਆਂ ਪਾਸ ਖਿਲਾਫਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਰਹੀ, ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਡਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਸੈਂਫ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਵੇਟ [ ੩੦ ] 4<noinclude>{{rh|30|30}}</noinclude> gxqao9b399fwlps0z02i3grtzevz7dr 250 66578 195608 2025-06-08T04:33:38Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਆਗਰੇ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਜਿਤ ਮਗਰੋਂ ਸ਼ੁਕਰਾਨੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਯੋਗ ਵਸਤ ਸਮਝਕੇ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦੀ ਭੇਟਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। (੨) ਕਟਾਰ-ਇਹ ਉਹ ਕਟਾਰ ਹੈ ਜੋ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195608 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਆਗਰੇ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਜਿਤ ਮਗਰੋਂ ਸ਼ੁਕਰਾਨੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਯੋਗ ਵਸਤ ਸਮਝਕੇ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦੀ ਭੇਟਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। (੨) ਕਟਾਰ-ਇਹ ਉਹ ਕਟਾਰ ਹੈ ਜੋ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਪੰਥ ਨਾਲੋਂ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਅੱਡ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ। ਗੁਲ ਖਾਂ ਪਠਾਣ ਨ ਇਸੇ ਕਟਾਰ ਨਾਲ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਖਮੀ ਕੀਤਾ ਸੀ; ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖਮਾਂ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਮਗਰੋਂ ਜੋਤੀ-ਜੋਤ ਸਮਾ ਗਏ। ਇਹਨਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਥੇ ਸ੍ਰੀ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਦੀ ਇਕ ਪੁਰਾਣੀ ਦਸਤੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਪਤਾ ਪਿਛਲੇ ਸੌ ਸਾਲ ਤਕ ਜ਼ਰੂਰ ਚਲਦਾ ਹੈ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਸ ਤੋਂ ਭੀ ਪੁਰਾਣੀ ਹੋਵੇ । ਇਕ ਵਡੇ ਸਾਜ਼ ਦੀ ਨਵੀਂ ਬਣਾਈ ਦਸਤੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ ਜੋ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਿਖ ਆਰਟਿਸਟ ... ... ... ...ਪਾਸੋਂ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਈ ਹੈ। (੩) ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਅੱਸੇ ਪਸ਼ੌਰ ਦੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ।ਇਥੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੋਵੇਂ ਵੇਲੇ ਕੀਰਤਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਗੁਰਪੁਰਬ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। (੪) ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਪੱਛਮ ਵਲ ਸੜਕ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਲੰਘਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲੋਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕੁਝ ਰੌਣਕ ਇਕ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੁਝ ਸਾਲ ਚੰਗੀ ਬਣਾਈ ਸੀ, ਇਹ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਕੋਈ ਅੱਧ ਕੁ ਮੀਲ ਦੇ ਫਾਸਲੇਤੇ ਹੈ। (੫) ਤਖਤ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਦਖਣ ਵਲ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਗੁ: [ ੩੧ ]<noinclude>{{rh|31|31}}</noinclude> gntg6fniwogkxl3woyr2vexk1uahi8z 250 66579 195609 2025-06-08T04:34:07Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਸੀਸਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਹੈ । ਇਹ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਬੜੇ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਨਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੈ। ਇਥੇ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਤਰ ਵਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗੇ ਵਾਲੇ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਬਿਰਾਜ ਕੇ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਨੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਉ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195609 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਸੀਸਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਹੈ । ਇਹ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਬੜੇ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਨਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੈ। ਇਥੇ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਤਰ ਵਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗੇ ਵਾਲੇ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਬਿਰਾਜ ਕੇ ਕਲਗੀਧਰ ਜੀ ਨੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਰਕਰਮਾ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਦਰਖਤ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਇਕ ‘ਟੱਬਰ-ਪਾਲ' ਬੇਰੀ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸਾਇਆ ਤਾਂ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਬੜਾ ਕਾਲ ਪੈ ਗਿਆ। ਇਕ ਮਾਈ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਗੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਜੀ ਟੱਬਰ ਵੱਡਾ ਹੈ ਲੰਗਰ ਵਿਚ ਭੀ ਪਰਸ਼ਾਦਾ ਇਕ ਡੰਗ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕੀ ਕਰੀਏ ? ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜੀ ਇਕ ਬੇਰੀ ਵਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ' ਉਸ ਬੇਰੀ ਉਤੇ ਆਪਣੀ ਮਿਹਰ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਪਾਈ, ਮਾਈ ਨੂੰ ਆਖਿਆ, “ਜਾਓ ! ਉਸ ਬੇਰੀ ਦੇ ਬੇਰ ਖਾਓ ਟੱਬਰ ਰਜ ਜਾਏਗਾ ਥੋਰੀ ਨੂੰ ਉਸ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਫਲ ਲੱਗਾ। ਉਸ ਮਾਈ ਦਾ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਟੱਬਰ ਭੀ ਪਲ ਗਏ। ਇਸ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ “ਟੱਬਰ-ਪਾਲ” ਬੇਰੀ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਕੀਰਤਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸਪਤਾਹਕ ਧਾਰਮਕ ਜੋੜ ਮੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੋੜ ਮੇਲ ਖਾਲਸਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਲੋਂ ੧੯੩੦ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਗੁਰਪੁਰਬ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਗੁਰਪੁਰਬ | ਇਥੇ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। (੫) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਕੇ ਉਤਰ ਵਲ ਜਾਂਦੀ ਗਲੀ ਵਿਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਕੇ ਕੋਈ ਦੋ ਸੌ ਗਜ਼ ਦੇ [ ੩੨ ]<noinclude>{{rh|32|32}}</noinclude> 8rjq184i4ru1valuv5sdhoz8f3dkolx 250 66580 195610 2025-06-08T04:34:31Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਫਾਸਲੇ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਹੈ । ਇਥੇ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਇਹ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਹੀ ਹੈ ਜਿਥੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਬੈਠਕੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਲਿਵਲੀਨ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਸਾਰੀ ਇਮਾਰਤ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਰਿਹ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195610 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਫਾਸਲੇ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਹੈ । ਇਥੇ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਇਹ ਭੋਰਾ ਸਾਹਿਬ ਹੀ ਹੈ ਜਿਥੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਬੈਠਕੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਲਿਵਲੀਨ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਸਾਰੀ ਇਮਾਰਤ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਮਕਾਨ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਵੇਹੜੇ ਵਿਚ ਉਹ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਪੰਡਤਾਂ ਨੇ ਪੁਜਕੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਲ ਈ ਨਤੀ ਕੀਤੀ । 5, ਨਾਲ ਹੀ ਉਚਾ ਅਸਥਾਨ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਹੈ । ਇਥੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਗੱਦੀ ਨਸ਼ੀਨੀ ਦਾ ਦੀਵਾਨ ਸਜਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਥੇ ਹੀ ਦਰਬਾਰ ਸਜਾ ਕੇ ਮਸੰਦਾਂ ਦੀ ਸੋਧ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਸਜ਼ਾ ਦਿਤੀ ਈ।ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝਕੁ ਘੋਰ ਅਧੀਆਂ ਨੂੰ ਜੀਊਂਦੇ ਜਲਾ ਦਿਤਾ ਸੀ। ਨੇੜੇ ਹੀ ਖੂਹ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਜਲ ਤੇਲ ਦੀ ਥਾਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਦਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਹੀ ਇਕ ਰਾਹ ਉਤਰ ਪੱਛਮ ਵਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਮੀਲ ਕੁ ਦੇ ਫਾਸਲੇ ਉਤੇ ਗੁ: ਹੋਲਗੜ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜੀਤੋ ਦਾ ਦੇਹਰਾ ਸਾਹਿਬ ਹਨ। ਹੋਲਰਾੜ੍ਹ ਇਕ ਕਿਲਾ ਸੀ ਜੋ ਇਸ ਪਾਸੇ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੋਲੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹੋਲਗੜ੍ਹ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਥੋਂ ਹੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਲੇ ਦਾ ਹੱਲਾ ਬੋਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਭੀ ਇਥੋਂ ਦੀ ਹੀ ਹੋਕੇ ਜਲੂਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ' ' ' ਮਾਤਾ ਜੀਤੋ ਜੀ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਪਰ ਉਸ ਅਸਥਾਨ ਨੂੰ ਦਰਿਆ ਨੇ ਹੜ੍ਹ ਲਿਆ, ਫੇਰ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਯਾਦਗਾਰ ਕਾਇਮ ਕਰ ਲਈ । ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਖਾਲਸਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਉਸ ਅਸਥਾਨ ਉਤੇ [੩੩ ]<noinclude>{{rh|33|33}}</noinclude> 9t0oz3bzo5und2r5l3for6viy56txgf 250 66581 195611 2025-06-08T04:35:12Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਹੈ ਜਿਥੇ ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਦਾ ਜਲੂਸ ਸੰਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲੋਂ ਦਾ ਹੀ ਲੰਘਕੇ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰੂ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਲੈਣਾਂ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਗੁਰੂ ਕਾ ਲਾਹੌਰ ੬ ਮੀਲ ਉਤਰ ਵਲ ਪਹਾੜ ਦੇ ਦਾਮਨ ਵਿਚ ਹੈ ਅਤੇ ਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195611 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਹੈ ਜਿਥੇ ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਦਾ ਜਲੂਸ ਸੰਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲੋਂ ਦਾ ਹੀ ਲੰਘਕੇ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰੂ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਲੈਣਾਂ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਗੁਰੂ ਕਾ ਲਾਹੌਰ ੬ ਮੀਲ ਉਤਰ ਵਲ ਪਹਾੜ ਦੇ ਦਾਮਨ ਵਿਚ ਹੈ ਅਤੇ ਨੈਣਾਂ ਦੇਵੀ ਪੂਰਬ ਵਲ ਹਨੀਲ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ। ਪਰ ਚੜ੍ਹਾਈ ਤਿਖੀ ਅਤੇ ਰਸਤਾ ਕਠਨ ਹੈ। ਹੋਲਾ ਮਹੱਲਾ ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਰਤਨਾਕਰ (ਮਹਾਨ ਦੋਸ਼) ਵਿਚ ਹੋਲਾ ਮਹੱਲਾ’ਦੇ ਅਰਥ ‘ਹੱਲਾ ਅਤੇ ਹੱਲੇ ਦੀ ਥਾਂ ਦਸੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਕਰਤਾ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ‘ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਖਾਲਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਅਤੇ ਯੁਧ ਵਿਦਿਆ ਵਿਚ ਨਿਪੁੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਰੀਤ ਚਲਾਈ ਸੀ ਕਿ ਦੋ ਦਲ ਬਣਾਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਹੇਠ ਇਕ ਖਾਸ ਥਾਂ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ। ਕਲਗੀਧਰ ਆਪ ਇਸ ਮਸਨੂਈ ਜੰਗ ਦੇ ਕਰਤਬ ( Manoeuver ) ਵੇਖਦੇ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਦਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭ ਸਿਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਸਨ, ਅਰ ਜੋ ਦਲ ਕਾਮਯਾਬ ਹੁੰਦਾ ਉਸ ਨੂੰ ਦੀਵਾਨ ਵਿਚ ਸਿਰੋਪਾ ਬਖਸ਼ਦੇ ਸਨ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਸਤਰ ਅਤੇ ਯੁਧ ਵਿਦਿਆ ਲਈ ਸ਼ੌਕ ਤੇ ਪਿਆਰ ਤੇ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਕਿਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੇ ਮੁਥਾਜ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਉਚ ਕੋਟੀ ਦੇ ਕਵੀ ਅਤੇ ਕਾਦਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਆਸ਼ਕ ਸਨ। ਆਪ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮੁਰਦਾ ਹੋ ਚੁਕੀਆਂ Ingtitutions ਵਿਚ ਨਵੀਂ ਰੂਹ ਫੂਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਜਦ ਆਪ ਨੇ ਵੈਸਾਖੀ ੧੭੫੬ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿਚ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਖਾਲਸਾ ਸਾਜਿਆ ਤਾਂ ਆਪ ਨੇ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਰਪਾਨ ਧਾਰੀ ਖਾਲਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਸਤਰ ਅਤੇ ਯੁਧ ਵਿਦਿਆ ਵਿਚ ਨਿਪੁੰਨ ਕਰਨ ਵਲ [ ੩੪ ]<noinclude>{{rh|34|34}}</noinclude> iglp8di0ct9giom3n88mrbdwmqkew0n 250 66582 195612 2025-06-08T04:35:32Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਉਚੇਚਾ ਧਿਆਨ ਦਿਤਾ । ਹੋਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਮੌਸਮੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਹਾਸੇ ਖੇਡ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸੀ ਜੋ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੇ ਪੂਰੇ ਜੋਬਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਨਿਘਰਦਾ ਨਿਘਰਦਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195612 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਉਚੇਚਾ ਧਿਆਨ ਦਿਤਾ । ਹੋਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਮੌਸਮੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਹਾਸੇ ਖੇਡ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸੀ ਜੋ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੇ ਪੂਰੇ ਜੋਬਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਨਿਘਰਦਾ ਨਿਘਰਦਾ ਇਕ ਦੂਜੇ ਉਤੇ ਗੋਦ ਮੰਦ ਸੁਟਣ ਤਕ ਪੁਜ ਚੁਕਾ ਸੀ । ਦਸਮੇਸ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਸ਼ਕਲ ਦਿਤੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਲੀਹਾਂ ਛਡ ਕੇ ਨਵੀਆਂ ਲੀਹਾਂ ਤੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇ ਹੋਲੀ ਦੇ ਸਾਤੇ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਉਤੇ ਭਾਵ ਚੇਤ ਵਦੀ ੧ ਸੰਮਤ ੧੭੫੭ ਨੂੰ ਹੋਲਾ ਮਹੱਲਾ ਖੇਡਣ ਦੀ ਰੀਤ ਚਲਾਈ ਅਤੇ ਸਦਾ ਚੜਦੀਆਂ ਕਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਹੋਲੀ' ਦੀ ਥਾਂ 'ਹੋਲਾ' ਨਾਂ ਦਿਤਾ। ਕਵਿ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭੀ ਇਕ ਛੰਦ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:- ਬਰਛਾ ਢਾਲ ਕਟਾਰਾਂ ਤੇਗਾ ਕੜਛਾ ਦੇਗਾ ਗੋਲਾ ਹੈ। ਛਕਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਸਜਾ ਦਸਤਾਰਾ ਅਰੁ ਕਰ ਦੌਨਾ ਟੋਲਾ ਹੈ। ਸੁਭਟ ਸੁਚਾਲਾ ਅਰੁ ਲਖ ਬਾਹਾ ਕਲਗਾ ਸਿੰਘ ਸਹੌਲਾ ਹੈ। ਅਪਰ ਮਛਹਿਰਾ ਦਾੜ੍ਹਾ ਜੈਸੇ, ਤੈਸੇ ਬੋਲਾ ਹੋਲਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਇਕ ਨਵਾਂ ਕਿਲ੍ਹਾ ਤਿਆਰ ਹੋਇਆ ਜੀ ਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹੋਲਗੜ੍ਹ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਦਾ ਲਈ ਹੋਲੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਇਸੇ ਥਾਂ ਚੇਤ ਵਦੀ ੧ ਸੰਮਤ ੧੭੫੭ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਨੂੰ ਦੀਵਾਨ ਸਜਾਕੇ ਹੋਲਾ ਮਹਲਾ ਖੇਡਣ ਦੀ ਰੀਤ ਚਲਾਈ। ਇਸ ਕਿਲੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਓਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਇਕ ਪਾਸੇ ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਵਗਦਾ ਸੀ; ਜਿਹੜਾ ਹੁਣ ਦੂਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੈਂ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਲੋਂ ਨੈਣਾਂ ਦੇਵੀ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਹੇਠੋਂ ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਵਗਦੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਦਾ 'ਬੈੱਡ' ਫੌਜੀ ਕਰਤਬਾਂ ਲਈ ਬੜਾ ਸੁਹਣਾ ਰੇਤਲਾ ਮੈਦਾਨ ਹੈ, ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਤੇ ਕਹਿਲੂਰੀਏ ਰਾਜ ਵਿਚਕਾਰ ਹਦ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਦੋਹਾਂ ਦਲਾਂ ਨੇ ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਦੀ ਬਰੇਤੀ ਵਿਚ ਯੁਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸ ਨਦੀ ਤੋਂ ਪਾਰ ਕਹਿਲੂਰੀਏ ਰਾਜ ਵਿਚ ਇਕ ਖਾਸ ਅਸਥਾਨ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ [ ੩੫ ]<noinclude>{{rh|35|35}}</noinclude> av3by5xxkb0qgmqu2d7f1ez7939wrga 250 66583 195613 2025-06-08T04:35:53Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਕਰਕੇ ਇਕ ਦਲ ਨੇ ਜਿਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਘੋੜੇ ਤੇ ਅਸਵਾਰ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਖਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਕਰਤਬ ਵੇਖਕੇ ਆਪਣੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀ ਕਾਮਿਆਬੀ ਉਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ। ਸਾਰੇ ਦਿਨ ਦੀ ਕਸਰਤ ਮਗਰੋਂ ਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195613 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਕਰਕੇ ਇਕ ਦਲ ਨੇ ਜਿਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਘੋੜੇ ਤੇ ਅਸਵਾਰ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਖਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਖਾਲਸੇ ਦੇ ਕਰਤਬ ਵੇਖਕੇ ਆਪਣੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀ ਕਾਮਿਆਬੀ ਉਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ। ਸਾਰੇ ਦਿਨ ਦੀ ਕਸਰਤ ਮਗਰੋਂ ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ ਦੀਵਾਨ ਸਜਾਕੇ : ਯੋਗ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਬਖਸ਼ੇ। ਇਸ ਪਹਿਲੇ ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਪੰਜ ਛੇ ਫੇਰ ਹੋਰ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੇ ਇਥੇ ਹੋਲਾ ਖੇਡਿਆ । ਫਿਰ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਸਦਾ ਲਈ ਛਡਣਾ ਪਿਆ । ਜਦੋਂ ਖਾਲਸਾ ੇਰ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਮੁੜਿਆ ਤਾਂ ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਦੀ ਰੀਤ ਭੀ ਫਿਰ ਚਲਾਈ ਗਈ। ਹਰ ਸਾਲ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਇਥੇ ਜੁੜਦੇ, ਦੀਵਾਨ ਸਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਵਧਾਂਦੇ। ਅਜ ਤੋਂ ਕੋਈ ੮੦ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਹੋਲਾ ਮਹੱਲਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਉਸ ਦਾ ਹਾਲ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਗੈਜ਼ੀਟਰ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਰਜ ਹੈ:- ਵੱਡਾ “ਇਸ ਜ਼ਿਲੇ ਦਾ ਮੇਲਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਮਾਖੋਵਾਲ ਹੋਲੀ ਤਿਉਹਾਰ ਸਮੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਹਨ:- (੧) ਗੁਰਦੁਅ ਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ । (-) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਇਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਥਾਂ ਦਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਹੰਗ ਫਿਰਕੇ ਦਾ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ। (੩) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ (੪) ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਕੇਸਗੜ੍ਹ (੫) ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ-ਇਹ ਉਹ ਅਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿਥੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ | ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਗੱਦੀ-ਨਸ਼ੀਨੀ ਦੀ ਰਸਮ ਹੋਈ। ਇਥੇ ਹੀ ਹੋਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਬੇਠਕੇ ਸਿਖਾਂ ਤੋਂ ਭੇਟਾ ਤੇ ਪੂਜਾ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। (੬) ਹੋਲਗੜ੍ਹ ਉਹ ਅਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿਥੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਹੋਲਾ ਖੇਡਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। [ ੩੬ ]<noinclude>{{rh|36|36}}</noinclude> eayiukb29u1po69b9o11u9fg04cj99f 250 66584 195614 2025-06-08T04:36:18Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ (੭) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਈ ਜੀਤੋ। (ਨੋਟ) ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਗੈਜ਼ੀਟਰ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲੋਹਗੜ੍ਹ, ਤਾਰਾ ਗੜ੍ਹ, ਫਤਹਗੜ੍ਹ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਭੁਲ ਚੁਕੀ ਸੀ।’“ਹੋਲੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੋ ਦਿਨ ਰਹਿੰਦ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195614 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ (੭) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਈ ਜੀਤੋ। (ਨੋਟ) ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਗੈਜ਼ੀਟਰ ਲਿਖਣ ਵੇਲੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲੋਹਗੜ੍ਹ, ਤਾਰਾ ਗੜ੍ਹ, ਫਤਹਗੜ੍ਹ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਭੁਲ ਚੁਕੀ ਸੀ।’“ਹੋਲੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੋ ਦਿਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਹੈ ਦੁਪਹਿਰ ਮਗਰੋਂ ਅੱਡ ਅੱਡ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲੈ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਗਾਉਂਦੇ ਨਾਲ ਦੇ ‘ਚੋਂ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਨਜ਼ਾਰਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦਿਲ ਖਿਚਵਾਂ ਅਤੇ ਸੁਹਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਖਾਂ ਦੀਆਂ ਟੋਲੀਆਂ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਇਧਰ ਉਧਰ ਤੁਰਦੀਆਂ ਫਿਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਪਾਸੋਂ ਪੂਜਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਸ਼ੀਰਬਾਦ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਕਾਲਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨੀਲੇ ਬਾਣੇ ਅਤੇ ਨੋਕਦਾਰ ਦਸਤਾਰਿਆਂ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉਤੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ) ਵਾਲੇ ਨਿਹੰਗ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਿਹੰਗ ਘੋੜਿਆਂ ਤੇ ਅਸਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋਸ਼ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰਾਂ ਇਧਰ ਉਧਰ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਦੌੜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਜੈਕਾਰੇ ਛਡਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਵੈਰੀ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਝੰਡੇ ਦੀ ਰਖਿਆ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਟੋਲੀ ਵਲੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਉਸਤਤਿ ਵਿਚ, ਡੂੰਘੀ ਸੁਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸੋਢੀ ਆਪਣੇ ਹਾਥੀਆਂ ਅਤੇ ਸਜੇ ਹੋਏ ਘੋੜਿਆਂ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹਕੇ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠ ਵਿਚ ਘੁੰਮਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ। ਬੜੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਟਿੱਕਾ ਸਾਹਿਬ ਹਾਥੀ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਚੌਰ ਝੂਲ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕੀਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਪਾਸੋਂ ਭੇਟਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੋਈ ੩੦,੦੦੦ ਆਦਮੀ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਸ਼ਾਮ ਵੇਲੇ [ ੩੭ ]<noinclude>{{rh|37|37}}</noinclude> 9hjwbw4efi0a8o1o6cqaea9p0xu5lkj 250 66585 195615 2025-06-08T04:37:55Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਆਪਣਿਆਂ ਆਪਣਿਆ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿਚ ਜਲੂਸ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਵਾਪਸ ਲਿਜਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਮਾਨੇ ਉਹ ਜਿਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਵਾਪਸ ਘਰ ਅਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਡੁਬਦੇ ਨਾਲ ਲੋਕੀਂ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਤੁਟ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195615 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਆਪਣਿਆਂ ਆਪਣਿਆ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿਚ ਜਲੂਸ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਵਾਪਸ ਲਿਜਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਮਾਨੇ ਉਹ ਜਿਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਵਾਪਸ ਘਰ ਅਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਡੁਬਦੇ ਨਾਲ ਲੋਕੀਂ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਤੁਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੀੜ ਬਹੁਤ ਘਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਲਾ ਸਦਾ ਹੀ ਪਲੀਟੀਕਲ ਮਹਾਨਤਾ ਵਾਲਾ ਮੇਲਾ ਸਮ- ਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੁਸੀਲੇ ਨਿਹੰਗ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਕ ੇਰ ਸੰਨ ੧੯੬੭ ਵਿਚ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਇਕ ਈਸਾਈ ਪਾਦਰੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਜੁਸ਼ੀਲੇ ਸਿਖ ਨੇ ਮਾਰ ਦਿਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਸਦਾ ਹੀ ਇਹ ਯੋਗ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਅਤੇ ਸੁਪੰਨਟੈਂਡੈਂਟ ਪੋਲੀਸ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਪੋਲੀਸ ਗਾਰਦ ਸਮੇਤ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਥੇ ਡਿਊਟੀ ਤੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣ । ਇਹ ਮੇਲਾ ਹੋਲੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਖਰੂਦ ਤੇ ਗੰਦੇ ਮੰਦੇ ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਗਾਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਪਿਛਲੇ ੨੩ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ੧੯੨੩ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਹਾਲਾਤ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਬਦਲ ਚੁਕੇ ਹਨ।ਅਜ ਕਲ ਇਹ ਮੇਲਾ ਇਸਤਰਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ— ਇਹ ਮੇਲਾ ਇਕ ਹਫਤਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਕੀਰਤਪੁਰ ਮੇਲਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਲੋਕੀਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਮੇਲਾ · ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਭਰਵਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਂਞ ਦਸ ਬਾਰਾਂ ਦਿਨ ਅਨੰਦਪੁਰ ਬੜੀ ਰੌਣਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕੀਰਤਪੁਰ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤਕ ਅਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਲਾਹੌਰ ਤੇ ਨੈਣਾਂ ਦੇਵੀ ਤਾਈਂ ੧੪-੧੫ ਮੀਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਟੋਲੀਆਂ *ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਾਦਰੀ ਨੇ 'ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਖੜੇ ਹੋਕੇ ਈਸਾਈਆਂ ਦਾ ਪਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਲਗੀਧਰ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਿਚ ਅਯੋਗ ਕੁਬੋਲ ਬੋਲੇ। [ ੩੮ ]<noinclude>{{rh|38|38}}</noinclude> bvz3ge6plgd9w2pbj46ixqtmsdwcdy2 250 66586 195616 2025-06-08T04:38:20Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਕਤਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰ ਪੈਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਮੇਲੇ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਇਥੇ ਬੜੇ ਧਾਰਮਕ, ਸੋਸ਼ਲ (ਸਮਾਜਕ) ਤੇ ਰਾਜਸੀ ਦੀਵਾਨ ਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195616 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਕਤਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰ ਪੈਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਮੇਲੇ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਇਥੇ ਬੜੇ ਧਾਰਮਕ, ਸੋਸ਼ਲ (ਸਮਾਜਕ) ਤੇ ਰਾਜਸੀ ਦੀਵਾਨ ਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਦੁਆਬਾ ਦੀਵਾਨ ਦੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚੀਫ ਖਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ, ਮੈਣ ਦੁਆਬ ਦੀਵਾਨ, ਮਾਲਵਾ ਦੀਵਾਨ ਆਦਿਕ ਜਥਿਆਂ ਵਲੋਂ ਭੀ ਦੀਵਾਨ ਸਜਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਗ ਅਨੰਦ ਗੜ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਉੜੀਆਂ ਤਕ ਤੇ ਉਥੋਂ ਸੀਸ ਗੰਜ ਸਾਹਿਬ ਤਕ ਬਜ਼ਾਰ ਲਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੇਲਾ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬੜੀ ਰੌਣਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਮੇਲੇ ਦਾ ਸੈਂਟਰ (ਕੇਂਦਰ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭੀੜ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਹਲਾਂ ਵਾਂਗੂ ਹੁਣ ਨ ਕੋਈ ਗੰਦੇ ਗੀਤ ਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨ ਖਰੂਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਅਕਾਲੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦਾ ਚੰਗਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਥੇ ਬਹੁਤ ਗੰਦ ਮੰਦ ਬਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਹੱਲੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ (ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਰੋਜ਼ ਚੇਤ ਵਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ) ਖਾਲਸਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਖੁਲ੍ਹੇ ਤੇ ਘਾਹ ਵਾਲੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਸਵੇਰ ਵੇਲੇ ਹੀ ਹੋਲਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਤਕਾ ਅਤੇ ਤਲਵਾਰ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਗਿਆਰਾਂ ਬਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੰਗਤਾਂ ਅਤੇ ਮੇਲਾ ਵੇਖਣ ਵਾਲੇ ‘ਚਰਨ ਗੰਗਾ' ਦੇ ਰੇਤਲੇ ਬੈੱਡ ਦੇ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਉਚੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਬੈਠਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।ਚਾਰ ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿਠਾ ਸਰ ਵਾਲੇ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘ ਆਪਣਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਨਗਾਰਾ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕ ਨੀਯਤ ਥਾਂ ਤੇ ਜੋ ਖਾਲਸਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਲ ਇਕ ਹੋਰ ਖੱਡ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਹੈ ਇਕ ਪੂਲਾ ਰਖਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵਲੋਂ ਇਕ ਜਲੂਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਜਲੂਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ, ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਹੁੰਦ ਹੋਇਆ [ ੩੯ ]<noinclude>{{rh|39|39}}</noinclude> 153fqd6fu3lorzbrm61nu81v7wdmbki 250 66587 195617 2025-06-08T04:40:07Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਹੋਲਗੜ ਪੁਜਕੇ ਉਥੋਂ ਸਿਧਾ ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਵਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ੧੦੦ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਿੰਘ ਘੋੜਿਆਂ ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਬਸੰਤੀ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਨਗਾਰੇ ਵਜਦੇ ਹਨ, ਨਰਸਿੰਘ ਵਜਦੇ ਹਨ। ਬੈਂਡ ਬਾਜਾ ਨਾਲ ਹੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195617 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਹੋਲਗੜ ਪੁਜਕੇ ਉਥੋਂ ਸਿਧਾ ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਵਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ੧੦੦ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਿੰਘ ਘੋੜਿਆਂ ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਬਸੰਤੀ ਨਿਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਨਗਾਰੇ ਵਜਦੇ ਹਨ, ਨਰਸਿੰਘ ਵਜਦੇ ਹਨ। ਬੈਂਡ ਬਾਜਾ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਫੌਜੀ ਚੜਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਿਛ ਕਈ ਸੌ ਸਿੰਘ ਹੁੰਦ ਹਨ। ਸਭ ਦੇ ਕਾਲੇ ਦਮ ਤਾਰੇ ਅਤੇ ਹਥ ਵਿਚ ਕ੍ਰਿਪ ਨਾਂ, ਸਫਾ ਜੰਗ ਜਾਂ ਡੰਡੇ (ਕੋਈ ਨ ਕੋਈ ਸ਼ਸਤਰ, ਜ਼ਰੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਲਸਾ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕੋਲ ਪੁਜਕੇ ਇਹ ਸਾਰਾ ਸ ਉਸੇ ਨੀਯਤ ਥਾਂ ਉਤੇ ਜਿਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਲੇ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਬੜੇ ਜੋਸ਼ ਵਿਚ ਹਲਾ ਬਲਦੇ ਹਨ । ਉ ਜਾਕੇ ਉਸੇ ਜੋਸ਼ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹਸੇ ਵਿਰ ਭੀ ਉਥੇ ਕਿਰਪਾਨਾਂ, ਝੰਡੇ ਸਫਾ ਜੰਗ ਇਸ ਤਰਾਂ ਚਲਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਦੁਸ਼ਮਨ ਨੂੰ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਫਿਰ ਮੋਰਚਾ ਫਤਹ ਕਰਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਖੁਸ਼ੀ ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਕਾਲੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਝੁਲਾਉਂਦੇ ਘੋੜਿਆਂ ਤੇ ਚੜ੍ਹੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ । ਕੋਈ ਨ ਕੋਈ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਝੋਟੇ ਤੇ ਭੀ ਸਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਸੁਖ ਨਿਧਾਨ ਦੀਆਂ ਦੇਗਾਂ ਆਮ ਛਕੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਰਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਭੀ ਛਕਾਈਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੜੀ ਮਸਤੀ ਵਿਚ ਆਏ ਹੋਏ ਉਹ ਭੀ ਹੱਲਾ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੇਰ ਚਰਨ ਗੰਗਾ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਥੇ ਸ਼ਾਮ ਦੋ ਸਤ ਅਠ ਵਜੇ ਤਕ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ, ਨੇਜ਼ਾਬਾਜ਼ੀ ਤੇ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਤਲਵਾਰ ਦੇ ਕਰਤਬ ਦਸਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬਾਂ ਸਮੇਤ ਨਗਾਰੇ ਵਜਾਂਦੇ, ਜੈਕਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਅਸਮਾਨ ਗੁੰਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਵਾਪਸ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੇਲੇ ਦੇ ਦਰਸ਼ਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਤਿੰਨ ਚੌਥਾਈ ਮੇਲਾ ਇਸੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਡ ਪੁਡ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [80]<noinclude>{{rh|40|40}}</noinclude> ezo6aw2lrqcn3mi9p7c7yaq5e38gr81 250 66588 195619 2025-06-08T04:40:27Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਯੋਗ ਸਮੇਂ ਤੇ ਰਸਤੇ ਸਮੇਂ--ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਮ ਕਰਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਹੋਲੇ-ਮਹੱਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਤੇ ਰੌਣਕ ਦੇ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195619 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਯੋਗ ਸਮੇਂ ਤੇ ਰਸਤੇ ਸਮੇਂ--ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਆਮ ਕਰਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਹੋਲੇ-ਮਹੱਲੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਤੇ ਰੌਣਕ ਦੇ ਖਿਆਲ ਨਾਲ ਮਾਰਚ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਤੇ ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਹੋਲ ਮਹੱਲੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੰਗਤਾਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਨ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਨ, ਗੱਦੀ ਨਸ਼ੀਨੀ ਅਤੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੇ ਗੁਰਪੁਰਬਾਂ ਤੇ ਭੀ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਹਰੋਂ ਆਵਣ ਤਾਂ ਧਾਰਮਕ ਜੋੜ ਮੇਲਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਤੇ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਸੰਗਤ ਚੋਖੀ ਆਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਹਨਾਂ ਗੁਰਪੁਰਬਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹਰ ਸੰਗਰਾਂਦ ਨੂੰ ਭੀ ਤਖਤ ਸ਼੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਉਚੇਚਾ ਦੀਵਾਨ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਦੇ ਦੂਰੋਂ ਆਵਣ ਵਾਲਿਆਂ ਯਾਤਰੂਆਂ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਚੇਤੇ ਰਖਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ:— ੧. ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੀਂ ਨਦੀਆਂ, ਨਾਲੇ, ਦਰਿਆ ਤੇ ਪਹਾੜ ਪਹਾੜੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਥੇ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ- ਜੁਲਾਈ, ਅਗਸਤ, ਸਤੰਬਰ-ਅੱਧ ਹਾੜ ਤੋਂ ਅੱਧ ਅੱਸੂ ਤਕ–ਕੇਵਲ ਓਹੀ ਸਜਣ ਆਵਣ ਜਿਹੜੇ ਨਦੀਆਂ ਨਾਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਪੈਰੀਂ ਲੰਘਣੋਂ ਸੰਕੋਚ ਨ ਕਰਦੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਪੈਦਲ ਤੁਰ ਸਕਦੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਭਾੜੇ ਦੇ ਟੱਟੂਆਂ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋਣ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਲਾਰੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲੀ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ੩੧ ਮਾਰਚ ਤਕ ਹੈ [੪੧ ]<noinclude>{{rh|41|41}}</noinclude> rgu2z5wga7v31n2bs5m5v13ttmo8vr4 250 66589 195620 2025-06-08T04:40:50Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਜਾਂ ਵਧ ਤੋਂ ਵਧ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਵੈਸਾਖੀ ਤਕ-ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਲਾਰੀ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਹਾਂ ਜੇ ਸਿਆਲ ਵਿਚ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਰੋਜ਼ ਸਖਤ ਝੜੀ ਲਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲਾਰੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਦੀ ਹੈ। (੨) ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਅਤਿ ਲੋੜੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195620 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਜਾਂ ਵਧ ਤੋਂ ਵਧ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਵੈਸਾਖੀ ਤਕ-ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਲਾਰੀ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਹਾਂ ਜੇ ਸਿਆਲ ਵਿਚ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਰੋਜ਼ ਸਖਤ ਝੜੀ ਲਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲਾਰੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਦੀ ਹੈ। (੨) ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਅਤਿ ਲੋੜੀਂਦਾ ਅਤੇ ਘਟੋ ਘਟ ਸਾਮਾਨ ਲਿਆਇਆ ਜਾਵੇ। ਰਸਤੇ-ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਪੂਜਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਵਡੇ ਰਸਤੇ ਹਨ:- (੧) ਦਿੱਲੀ, ਅੰਬਾਲੇ ਵਲੋਂ ਆਵਣ ਵਾਲ ਸਜਣਾਂ ਨੂੰ ਸਰਹੰਦ ਜੰਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਗੱਡੀ ਬਦਲਕੇ ਰੋਪੜ ਵਾਲੀ ਲਾਈਨ ਤੇ ਰੋਪੜ ਪੁਜਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਰੋਪੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੀ ਬੜੀ ਸੁੰਦਰ ਪੱਕੀ ਸਰਾਏ ਹੈ ਜਿਥੇ ਲੋੜ ' ਅਨੁਸਾਰ ਆਰਾਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਦਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਲਸਾ ਸਕੂਲ ਹੈ। ਰੇਲ ਦੀ ਦਾ ਲਾਈਨ ਤੇ ਸਰਹੰਦ ਵੱਲ ਕੋਈ ਇਕ ਮੀਲ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭੱਠਾ ਸਾਹਿਬ ਹੈ। ਇਥੇ ਭੀ ਸਿੰਘ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹੈ ਰੋਪੜ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ੯ ਮਹੀਨੇ ਮੋਟਰ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ (ਕੇਵਲ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਬੰਦ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ) ਮੋਟਰ ਦਾ ਅੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਲ ਨਹਿਰ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਕੋਈ ਅੱਧ ਕੁ ਮੀਲ ਹੈ। ਮੋਟਰ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ੧) ਤੋਂ ੧੪) ਸਵਾਰੀ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਇਕੋ ਲਾਰੀ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਬੁਕ ਕਰਾਣ ਵਿਚ ਚੁਸਤੀ ਤੋਂ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਲਾਰੀ ਨ ਮਿਲ ਸਕੇ ਜਾਂ ਬਰਸਾਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਘੋੜੇ ਅਥਵਾ ਬੈਲ ਗੱਡੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।ਇਹ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸਰਾਂ ਦੇ ਚੌਕੀਦਾਰ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਅਥਵਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਘੋੜੇ ਵਾਲਾ ੫) ਤੋਂ ੮) ਤਕ ਮੌਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਬੈਲ ਗੱਡੀ ਵਾਲਾ ੨) ਸਵਾਰੀ ਜਾਂ ੧੦) ਤੋਂ ੧੫) ਤਕ ਸਾਰੀ ਗੱਡੀ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਲਵੇਗਾ। ਰੋਪੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਗਭਗ ੨੪ ਮੀਲ ਹੈ । [ ੪੨ ]<noinclude>{{rh|42|42}}</noinclude> dhqewyg48qv2spsqueq934x057e56gs 250 66590 195621 2025-06-08T04:43:57Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਰਸਤਾ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ 5:- ਪਹਿਲਾਂ ੬ ਕੁ ਮੀਲ ਕੱਚੀ ਪਰ ੰਗੀ ਸੜਕ ਹੈ।ਫਿਰ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਨਦੀ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹ ਆਇਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਇਹ ਬਹੁਤ ਖਤ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195621 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਰਸਤਾ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ 5:- ਪਹਿਲਾਂ ੬ ਕੁ ਮੀਲ ਕੱਚੀ ਪਰ ੰਗੀ ਸੜਕ ਹੈ।ਫਿਰ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਨਦੀ ਵਿਚ ਹੜ੍ਹ ਆਇਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਇਹ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਇਸ ਨਦੀ ਤੋਂ ਕੋਈ ਡੇਢ ਜਾਂ ਦੋ ਮੀਲ ਰੋਪੜ ਵੱਲ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਘਨੌਲੀ ਪਿੰਡ ਹੈ ਅਤੇ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ । ਉਥੇ ਠਹਿਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਨੋਟ-ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਤਿੰਨ ਕੁ ਮੀਲ ਚੌੜੀ ਹੈ । ร ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਨੂੰ ਲੰਘਕੇ ਪਿੰਡ ‘ਕੋਟ’ ਹੈ । ਇਥੇ ਮਾੜਾ ਜਿਹਾ ਬਜ਼ਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਲਈ ਮਾੜਾ ਮੋਟਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕੋਟ ਤੋਂ ਕੋਈ ਚਾਰ ਕੁ ਮੀਲ ਭਰਥ ਗੜ੍ਹ ਹੈ। ਇਥੇ ਭੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ । ਅਗੇ ਚਾਰ ਭੀ ਹੈ ਕੁ ਮੀਲ ਜਾਕੇ ਪਿੰਡ ਬੁੰਗਾ ਹੈ ਇਥੇ ਭੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ । ਦੋ ਕੁ ਮੀਲ ਤੇ ਫਿਰ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਹੈ।ਇਥੇ ਲੋਕਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਦਫਤਰ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਹਨ।ਅਗੇ ੬ ਮੀਲ ਕਚੀ ਪਰ ਚੰਗੀ ਸੜਕ ਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਹੈ। ੨. ਲਾਹੌਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਲੋਂ ਆਵਣ ਵਾਲੇ ਸਜਣ ਜਲੰਧਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਰੱਡੀ ਬਦਲ ਲੈਣ ਤੇ ਫਿਰ ਦੋ ਰਸਤੇ ਹਨ:- ੧. ਜਲੰਧਰ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਜਲੰਧਰ-ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ-ਜੇਜੋਂ ਲਾਈਨ ਤੇ ਗੜ੍ਹ ਸ਼ੰਕਰ ਦਾ ਟਿਕਟ ਖਰੀਦਣ। ਸ਼ੰਕਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਇਕ ਸਰਾਏ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ ਤੇ ਇਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਲ ਆਵਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਤੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਭੀ ਰੋਜ਼ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਵਜੇ ਲਾਰੀ ਪਤਨ ਤਕ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਲਾਰੀ ਕਈ ਵੇਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਅਤੇ ਕਈ ਵੇਰ ਮੋਟਰਾਂ ਦੇ ਅੱਡੇ ਤੇ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਵਲ ਹੈ, ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਮੋਟਰ ਦਾ ਕਰਾਇਆ ੧) ਤੋਂ ੧੫) ਤਕ ਫੀ ਸਵਾਰੀ ਹੈ। ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਇਥੋਂ ਭੀ ਲਗ ਭਗ ੨੪-੨੫ ਮੀਲ ਹੈ। [ ੪੩ ]<noinclude>{{rh|43|43}}</noinclude> t4ii8117o1mkqfdgfafh3ao9l1rt4zh 250 66591 195622 2025-06-08T04:44:13Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਜੇ ਲਾਰੀ ਨ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਘੋੜਾ ੫) ਤੋਂ ੮, ਤਕ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਰੋਪੜ ਵਾਲੇ ਰਸਤੇ ਨਾਲੋਂ ਬਿਖੜਾ ਹੈ ।ਗੜ ਸ਼ੰਕਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ੯ ੧੦ ਮੀਲ ਤੇ ਕਰੀਮਪੁਰੇ ਦੀ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਇਹ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਹੈ। ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਇਥੇ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195622 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਜੇ ਲਾਰੀ ਨ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਘੋੜਾ ੫) ਤੋਂ ੮, ਤਕ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਰੋਪੜ ਵਾਲੇ ਰਸਤੇ ਨਾਲੋਂ ਬਿਖੜਾ ਹੈ ।ਗੜ ਸ਼ੰਕਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ੯ ੧੦ ਮੀਲ ਤੇ ਕਰੀਮਪੁਰੇ ਦੀ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਇਹ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਹੈ। ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਇਥੇ ਰਾਤ ਠਹਿਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਾਂ ਤਕ ਮਾੜੀ ਮੋਟੀ ਸੜਕ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਅਗੇ ਪਹਾੜੀ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਰਸਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਜੋ ਕੇਵਲ ਪਾਣੀ ਦਾ ਹੀ ਰਸਤਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਰੇਤਲਾ ਅਤੇ ਇਕ ਦੋ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਬੜਾ ਪਥਰੀਲਾ ਹੈ।ਇਹ ਰਸਤਾ ਂਈ, ੮੯ ਮੀਲ ਹੈ। ਜੰਗਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੇ ਭੀ ਇਕ ਮਮੂਲੀ ਜਿਹੀ ਡਿ: ਬੋਢੇ ਦੀ ਸਰਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਸਤਾ ਚੰਗਾ ਹੈ।ਇਹ ਲਾਰੀ ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਪਤਨ' ਆਖਦੇ ਹਨ, ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ ਨੂੰ ਬੇੜੀ ਵਿਚ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਰਿਆ ਪਾਰ ਕਰਕੇਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਕੇਵਲ ੩-੩॥ ਮੀਲ ਹ ਇਸ ਰਸਤੇ ਬਰਸਾਤ ਵਿਚ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਦਰਿਆ ਦਾ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ੩-੩॥ ਮੀਲ ਪਤਨ ਤੋਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਤਕ ਬਹੁਤ ਕਠਣ ਤੇ ਬਿਖੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਮੌਸਮਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਦਿੱਕਤ ਨਹੀਂ । ਇਸ ਰਸਤੇ ਆਵਣ ਵਾਲੇ ਸਜਣਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਖਤ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖਕੇ ਆਪਣੀ ਸਵਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਮਲਾਹਾਂ ਤੋਂ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਾ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਲਾਹ ਆਮ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜੂਰੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਮਲਾਹ ਅਨੰਦਪੁਰ ਤਕ ਮਮੂਲੀ ਅਸਬਾਬ ਉਠਾਣ ਦੀ ॥) ਤੋਂ ੧) ਤਕ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਥਾਂ ਤੇ ਕੋਈ ਸਵਾਰੀ ਜਾਂ ਮਜ਼ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਇਤਫਾਕ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮਿਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਭਾਗ ਸਮਝੋ। - ੨. ਜਲੰਧਰ ਤੋਂ ਦੂਜਾ ਰਸਤਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਊਨੇ ਦਾ ਹੈ । ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਅਧ ਕੁ ਮੀਲ ਦੇ ਫਾਸਲੇ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਹੈ। ਇਥੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਾ ਬੜਾ ਤਸੱਲੀ ਬਖਸ਼ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ।ਟਾਂਗੇ ਵਾਲਾ ਇਥੋਂ ਤਕ ਦੋ ਆਨੇ ਸਵਾਰੀ ਲਏਗਾ। ਅੱਠ ਆਨੇ [88]<noinclude>{{rh|44|44}}</noinclude> 6e3sigu5t4z8h6fhde9noqca7k529h8 250 66592 195623 2025-06-08T04:44:33Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਪੂਰੇ ਟਾਰੀ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਊਨੇ ਦਾ ਮੋਟਰਾਂ ਦਾ ਅੱਡਾ ਇਕ ਮੀਲ ਹੈ। ਇਸ ਅਡੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਕਤਾਂ ਤੇ ਰੋਜ਼ ਨੇਮ ਨਾਲ ਲਾਰੀਆਂ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਸਵੇਰ ਦੇ ੭-੭ ਵਜੇ, ਦੂਜੀ ੧੧-੧੨॥ ਵਜੇ, ਤੀਜੀ ਸ਼ਾਮ ੩..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195623 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਪੂਰੇ ਟਾਰੀ ਦੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਊਨੇ ਦਾ ਮੋਟਰਾਂ ਦਾ ਅੱਡਾ ਇਕ ਮੀਲ ਹੈ। ਇਸ ਅਡੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਕਤਾਂ ਤੇ ਰੋਜ਼ ਨੇਮ ਨਾਲ ਲਾਰੀਆਂ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਸਵੇਰ ਦੇ ੭-੭ ਵਜੇ, ਦੂਜੀ ੧੧-੧੨॥ ਵਜੇ, ਤੀਜੀ ਸ਼ਾਮ ੩-੩ ਵਜੇ। ਇਥੋਂ ਊਨ ਵਲ ਸਵਾਰੀ ਬਹੁਤ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਲਈ ਮੋਟਰ ਰਾਹੀਂ ਸਫਰ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਟਿਕਟਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ੧੧-੧੨ ਵਜੇ ਵਾਲੀ ਡਾਕ ਗੱਡੀ ਸਿਧੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਲਾਰੀ ਤੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੀਆਂ ਸਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਟਿਕਟਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ । ਫਿਰ ਜੇ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਊਨੇ ਜਾਂ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ, ਇਸ ਲਈ ਜਾਂ ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਜਣ ਪਹਿਲੀ ਗੱਡੀ ਤੇ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਤੇ ਦੂਜੀ ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ, ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਊਨੇ ਦੇ ਅਡੇ ਟਾਂਗੇ ਦਾ ਕਰਾਇਆ ।) ਸਵਾਰੀ ਹੈ । ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਤੋਂ ਊਨੇ ਦਾ ਕਰਾਇਆ = ) ਅਤੇ ੧੩) ਅਨੰਦਪੁਰ ਤਾਈਂ ੨॥੩) ਹੈ। ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਤੋਂ ਊਨੇ ਤਾਂਈ ੨੩ ਮੀਲ ਦਾ ਰਸਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੱਕੀ (ਪੀ. ਡਬਲਯੂ. ਡੀ. ਦੀ) ਸੜਕ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਉਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਵਾਂ ਨਦੀ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਬਰਸਾਤ ਵਿਚ ਬੜੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਰੀ ਸੁਵਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕਿਨਾਰੇ (ਊਨੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮੀਲ ਉਤੇ) ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਊਨੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਥੇ ਬਾਬਾ ਕਲਾਧਾਰੀ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਤੇਗਾ ਸਿੰਘ ਬੇਦੀ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਸਮਾਧਾਂ ਹਨ। ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਮਾਧ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਣਵਾਈ ਸੀ ਤੇ ਵੇਖਣ ਯੋਗ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ੪-੫ ਵਜੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਲਾਰੀ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ੭-੮ ਵਜੇ ਲਾਰੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਪੁਜਦ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿਚ (ਅੱਧ ਵਿਚ) ਦਰਿਆ ਸਤਲੁਜ ਬੇੜੀ ਵਿਚ ਪਾਰ ਕਰਨ [ ੪੫ ]<noinclude>{{rh|45|45}}</noinclude> 75bvxnsxcbqc2553hm0yrh3q5exz2z6 250 66593 195624 2025-06-08T04:44:51Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਫਾਸਲਾ ਉਨੇ ਤੋਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤਕ ੨੩॥ ਮੀਲ ਹੈ। ਦਰਿਆ ਦੇ ਉਰਾਰ ਊਨੇ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਕੋਈ ਡੇਢ ਮੀਲ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਿਭੌਰ ਸਾਹਿਬ ਹੈ। ਦਰਿਆ ਟੱਪਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਲ ਡੀ. ਬੀ ਬੰਗਲਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195624 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਫਾਸਲਾ ਉਨੇ ਤੋਂ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤਕ ੨੩॥ ਮੀਲ ਹੈ। ਦਰਿਆ ਦੇ ਉਰਾਰ ਊਨੇ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਕੋਈ ਡੇਢ ਮੀਲ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਿਭੌਰ ਸਾਹਿਬ ਹੈ। ਦਰਿਆ ਟੱਪਕੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਲ ਡੀ. ਬੀ ਬੰਗਲਾ ਅਤੇ ਸਰਾਂ ਹੈ। ਜੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਾਰੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਜ਼ੀਕ ਆਕੇ ਹੀ ਠਹਿਰਦੀ ਹੈ। ਯਾਤਰੂਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦਫਤਰ ਵਿਚ ਪੁਜਕੇ ਕਮਰੇ, ਬਿਸਤਰੇ, ਬਰਤਨਾਂ ਆਦਿਕ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਾ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਯਾਤਰੂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਕਲੀਫ ਦਸ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਜਾਂ ਮੀਤ-ਜਥੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਥੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਵੇਲੇ ਗੁਰੂ ਕਾ ਲੰਗਰ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਗ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਵਲੋਂ ਅਨੰਦਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਸੰਤ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਲੋਂ ਅਤੇ ਸੰਤ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਬੁੰਗੇ ਵਿਚੋਂ ਉਹਨਾਂ ਵਲੋਂ ਭੀ ਲੰਗਰ ਚਲਦੇ ਹਨ ਸ਼ਹਿਤ ਵਿਚ ਭੀ ਦੋ ਤਿੰਨ ਰੋਟੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੁਧ ਮਿਠਿਆਈ ਆਦਿਕ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੋਂ ਆਮ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। 8826 [੪੬ ]<noinclude>{{rh|46|46}}</noinclude> lhsmbp38dpojexvr9zb8nwe9x6jgeyw 250 66594 195626 2025-06-08T05:14:34Z Gurtej Chauhan 712 /* ਸੋਧਣਾ */ 195626 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gurtej Chauhan" /></noinclude>{{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 8 |bSize = 423 |cWidth = 122 |cHeight = 170 |oTop = 53 |oLeft = 248 |Location = center |Description = }} {{xx-larger|'''ਕੈਮਰਾ'''}} {{gap}}ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਲੋੜੀਂਦੀ ਚੀਜ਼ ਕੈਮਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਦੱਸਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਫਿਰ ਵੀ ਕੈਮਰਾ ਇੱਕ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਰੂਰੀ ਧਿਆਨ ਮੰਗਦਾ ਹੈ। ਕੈਮਰਾ ਇੱਕ ਯੰਤਰ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਜਾਂ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਵਸਤੂ ਦੇ ਬਣੇ ਲੈੱਨਜ਼ਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੋਸ਼ਨ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਪਈ ਹੋਈ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਛਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਖਿੱਚੀ ਜਾਵੇ। ‘ਕਿਉ' ਦੇ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ। ਪਰ ਵਸਤੂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਕੈਮਰੇ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਇਸ {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 8 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 206 |oTop = 341 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }} <noinclude>{{center|8}}</noinclude> eoaglln71p3k7gm5xsdh273e1c3yvza 250 66595 195634 2025-06-08T05:40:21Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195634 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> ਵੇਲੇ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਧਿਆਨ ਮੰਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਫੋਟੋ ਨੇੜਿਉਂ ਖਿੱਚਣੀ ਹੋਵੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੁੱਲ, ਪੰਛੀ ਜਾਂ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਤਾਂ ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਚੋਣ ਵੇਲੇ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜੇਕਰ ਫੋਟੋ ਕਿਸੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਜਾਂ ਗਰੁੱਪ ਆਦਿ ਦੀ ਖਿੱਚਣੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਅਲੱਗ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੈਮਰਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੰਨ, ਤਾਰੇ ਜਾਂ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਦੂਰੋਂ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਅਲੱਗ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੈਮਰਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੈਮਰਾ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਫੋਟੋ ਨਹੀਂ ਖਿੱਚ ਸਕਦਾ। ਇਸੇ ਲਈ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਖਿੱਚਣੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਜਾਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 9 |bSize = 423 |cWidth = 291 |cHeight = 206 |oTop = 338 |oLeft = 74 |Location = center |Description = }} <noinclude>{{center|9}}</noinclude> l5wl3i463i1ow6shjjnpbagyyos8ciw 250 66596 195643 2025-06-08T05:44:35Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195643 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|[8]}}</noinclude>ਕਰਕੇ ਦਿਤੀ ਗੁਰ ਸਿਖਾ ਜੀ। ਮੋਮਨ ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਬਾਹਮਣ ਸੂਦਰ ਸਭ ਇਕਾ ਜੀ। ਦੰਮ ਨਹੀਂ ਮਿਠਾ ਮਿਠਾ ਕੰਮ ਸੰਸਾਰ ਵੋ॥ ਅੰਗਦ ਗੁਰ ਗੱਦੀ ਬੈਠੇ ਵੱਸਣ ਖਡੂਰ ਜੀ। ਮਾਦਰੀ ਬੋਲੀ ਕੀਤੀ ਉੱਨਤ ਜਰੂਰ ਜੀ। ਪੈਂਤੀ ਨੇ ਅੱਖਰ ਜਿਸਦੈ ਵਿਚ ਸ਼ੁਮਾਰ ਵੋ।। ਅਮਰੂ ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਜੰਦੀ ਸੇਵਾ ਨਿੱਤ ਕਰਦਾ ਸੀ।ਪਾਣੀ ਦੁਆਰੇ ਢੋਂਦਾ ਬਣਿਆਂ ਸੀ ਬਰਦਾ ਸੀ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਲਾਜ ਵਾਲੀ ਲੋਈ ਉਤਾਰ ਵੋ॥ ਇਕ ਦਿਨ ਲਈ ਔਂਦਾ ਗ਼ਾਗਰ ਪਾਣੀ ਦਰ ਯਾਓਂ ਜੀ। ਰਾਤ ਅੰਧੇਰੀ ਡਾਢੀ ਦਿਸੇ ਨਾਂ ਰਾਹੋਂ ਜੀ। ਖੰਡੀ ਜੁਲਾਹੇ ਦੀ ਚਿ ਡਿੱਗਾ ਮੂੰਹ ਭਾਰ ਵੋ। ਪੁਛੇ ਜੁਲਾਹਿਆ ਡਿੱਗਾ ਕੌਣ ਕੁਥਾਵਾਂ ਜੀ। ਆਖੇ ਜੁਲਾਹੀ ਹਸੀ ਅਮਰੂ ਨਿਥਾਵਾਂ ਹੀ। ਹੋਰ ਇਸ ਵੇਲੇ ਹੋਵੇ ਕੌਣ ਖੁਆਰ ਵੋ॥ ਦਿਨ ਜਾਂ ਚੜਿਆ ਗੁਰਾਂ ਵਿਥਿਆ ਇਹ ਸੁਣੀ ਜੀ।-ਮੁਖੋਂ ਗੁਰ ਅੰਗਦ ਜੀ ਦੇ ਨਿਕਲੀ ਇਹ ਧੁਨੀ ਸੀ। ਨਿਥਾਂਵਿਆਂ<noinclude></noinclude> fommmd2b17kxhvah4rl1s8eoj9qdil2 250 66597 195651 2025-06-08T05:47:55Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195651 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> {{xx-larger|'''ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ'''}} {{gap}}ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪਈ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮਿਕਦਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਫੋਟੋ ਸਹੀ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਆਵੇ। ਸਿਰਫ਼ ਏਨੀ ਹੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਮਰੇ ਵਿਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਟਰੋਲ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 10 |bSize = 423 |cWidth = 144 |cHeight = 143 |oTop = 345 |oLeft = 149 |Location = center |Description = }}<noinclude> {{rule}} {{center|10}}</noinclude> 3cj0ykpv8qu3ws9hc9d5r2fo08yv6hu 195652 195651 2025-06-08T05:48:40Z Sonia jhammat 08 2330 195652 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> {{x-larger|'''ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ'''}} {{gap}}ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪਈ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮਿਕਦਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਫੋਟੋ ਸਹੀ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਆਵੇ। ਸਿਰਫ਼ ਏਨੀ ਹੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਮਰੇ ਵਿਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਟਰੋਲ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 10 |bSize = 423 |cWidth = 144 |cHeight = 143 |oTop = 345 |oLeft = 149 |Location = center |Description = }}<noinclude> {{rule}} {{center|10}}</noinclude> n1ck191jwa5nkzqop2aqseq4nosp271 195654 195652 2025-06-08T05:49:22Z Sonia jhammat 08 2330 195654 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ''' {{gap}}ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪਈ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮਿਕਦਾਰ ਵਿੱਚ ਤੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਫੋਟੋ ਸਹੀ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਆਵੇ। ਸਿਰਫ਼ ਏਨੀ ਹੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਮਰੇ ਵਿਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਟਰੋਲ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 10 |bSize = 423 |cWidth = 144 |cHeight = 143 |oTop = 345 |oLeft = 149 |Location = center |Description = }}<noinclude> {{rule}} {{center|10}}</noinclude> kz2q9qy5dr2p5tp6ezghl5rcemaiqhy 2 66598 195659 2025-06-08T05:53:01Z Sonia jhammat 08 2330 "ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਸੋਨੀਆ ਹੈ। ਮੈ ਵਿਕਿਪੀਡੀਆ ਤੇ 2025 ਤੋ ਵਿਕਿਪੀਡੀਆ ਤੇ ਵਿਕਿ ਸਰੋਤ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ।" ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195659 wikitext text/x-wiki ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਸੋਨੀਆ ਹੈ। ਮੈ ਵਿਕਿਪੀਡੀਆ ਤੇ 2025 ਤੋ ਵਿਕਿਪੀਡੀਆ ਤੇ ਵਿਕਿ ਸਰੋਤ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ। 2imxhdymx2i03u3meeolfwql8qmxp2y 250 66599 195660 2025-06-08T05:53:16Z Aman Arora PTL 1841 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ ਸ਼ੁਕੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195660 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ। 1=) ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ ਦੇ 1) ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ (ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨) 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> lb9lr8kqu3vit8268i6bv19cwxtr1el 195661 195660 2025-06-08T05:53:39Z Aman Arora PTL 1841 195661 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ। 1=) ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ ਦੇ 1) ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ (ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨) 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> evr3vgvo1qi9vqvh8rcpmf4it6stwsw 195678 195661 2025-06-08T06:10:36Z Aman Arora PTL 1841 195678 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ '''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ''' (ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨) 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> kcfcb27d0egtiq0q6uhyohajpzpss97 195679 195678 2025-06-08T06:11:26Z Aman Arora PTL 1841 195679 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ '''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ''' (ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨) 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> mcb2iwveuvm2k04v4qqln65xipl9oij 195680 195679 2025-06-08T06:12:10Z Aman Arora PTL 1841 195680 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }} ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ '''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ''' (ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨) 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> by173qz2nn4e9fg555nr757vgcrns08 195683 195680 2025-06-08T06:13:50Z Aman Arora PTL 1841 195683 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ '''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ''' (ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨) 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> sem2i3nh1hajfnqntnw39mskr120tsi 195692 195683 2025-06-08T06:16:49Z Aman Arora PTL 1841 195692 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap|4em}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|6em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ {{gap|8m}}ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) {{gap|9em}}ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|10em}}ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|11em}}ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) {{gap|12em}}ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ {{center|ਅਤੇ}} {{center|'''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ'''}} {{center|(ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨)}} 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> 5j0mt8ctoe2t7wrprjev3t71g9tbs1w 195698 195692 2025-06-08T06:21:58Z Aman Arora PTL 1841 195698 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap|4em}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|6em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ {{gap|8em}}ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) {{gap|9em}}ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|10em}}ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|11em}}ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) {{gap|12em}}ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ {{center|ਅਤੇ}} {{center|'''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ'''}} {{center|(ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨)}} 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> 5ncz50p41z8n42rhuf4rblix3rktrjs 195700 195698 2025-06-08T06:22:47Z Aman Arora PTL 1841 195700 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{larger|{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }}}} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap|4em}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|6em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ {{gap|8em}}ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) {{gap|9em}}ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|10em}}ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|11em}}ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) {{gap|12em}}ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ {{center|ਅਤੇ}} {{center|'''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ'''}} {{center|(ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨)}} 911) 781 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ । ਪਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ “ਕੰਵਲ ਮਾਲਕ “ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ "<noinclude></noinclude> 0gg48f89ko4mpxs65r5gp394po4wrdm 195709 195700 2025-06-08T06:30:05Z Aman Arora PTL 1841 195709 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{larger|{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }}}} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap|4em}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|6em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ {{gap|8em}}ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) {{gap|9em}}ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|10em}}ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|11em}}ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) {{gap|12em}}ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ {{center|ਅਤੇ}} {{larger|{{center|'''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ'''}}}} {{center|(ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨)}} {{center|੧॥}} {{Multicol}}ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ {{Multicol-break}} ਪ੍ਰਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ "ਕੰਵਲ" ਮਾਲਕ "ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ" ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ {{Multicol-end}}<noinclude></noinclude> ck1pt86de2erunei050j2xwbmqd1rif 195710 195709 2025-06-08T06:32:58Z Aman Arora PTL 1841 195710 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{larger|{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }}}} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap|4em}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|6em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ {{gap|8em}}ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) {{gap|9em}}ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|10em}}ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|11em}}ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) {{gap|12em}}ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ {{center|ਅਤੇ}} {{larger|{{center|'''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ'''}}}} {{center|(ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨)}} {{center|੧॥}} {{rule}} {{Multicol}} {{center|ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ}} {{Multicol-break}} {{center|ਪ੍ਰਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ "ਕੰਵਲ" ਮਾਲਕ "ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ" ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ}} {{Multicol-end}}<noinclude></noinclude> i12miaqnzghwxkjfmxh9qmdd82v9zi4 195711 195710 2025-06-08T06:33:57Z Aman Arora PTL 1841 195711 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{larger|{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }}}} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap|4em}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|6em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ {{gap|8em}}ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) {{gap|9em}}ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|10em}}ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|11em}}ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) {{gap|12em}}ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ {{center|ਅਤੇ}} {{larger|{{center|'''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ'''}}}} {{center|(ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨)}} {{center|੧॥}} {{dhr|3em}} {{rule}} {{Multicol}} {{center|ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ}} {{Multicol-break}} {{center|ਪ੍ਰਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ "ਕੰਵਲ" ਮਾਲਕ "ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ" ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ}} {{Multicol-end}}<noinclude></noinclude> covgt6hcf488epkmp3gymwt30k2t2p8 195712 195711 2025-06-08T06:34:13Z Aman Arora PTL 1841 /* ਸੋਧਣਾ */ 195712 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{larger|{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }}}} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap|4em}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|6em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ {{gap|8em}}ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) {{gap|9em}}ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|10em}}ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|11em}}ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) {{gap|12em}}ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ {{center|ਅਤੇ}} {{larger|{{center|'''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ'''}}}} {{center|(ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨)}} {{center|੧॥}} {{dhr|3em}} {{rule}} {{Multicol}} {{center|ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ}} {{Multicol-break}} {{center|ਪ੍ਰਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ "ਕੰਵਲ" ਮਾਲਕ "ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ" ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ}} {{Multicol-end}}<noinclude></noinclude> qh9ehw540lxa3ib3lo0e5uqd1auczsn 195713 195712 2025-06-08T06:34:44Z Aman Arora PTL 1841 195713 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{larger|{{center|'''ਏਸੇ ਲੇਖਣੀ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ''' }}}} {{gap|3em}}ਅੱਜ ਦਾ ਪਿਆਰ (ਤੀਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ੨|) {{gap|4em}}ਸਾਂਝਾ ਲਹੂ {{gap|3em}} ੧॥) {{gap|5em}}ਪ੍ਰੇਮ ਕਲੀਆਂ (ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|6em}}ਰੱਬੀ ਨੂਰ (ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ) ੧॥ {{gap|7em}}ਪਿਆਰ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨਵੀਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) ੧॥ {{gap|8em}}ਸ਼ੁਕੀਨ ਕੁੜੀ{{gap|3em}} 1=) {{gap|9em}}ਅੱਜ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|10em}}ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਨੈਣ (ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ) {{gap|11em}}ਲੂਣ ਦੇ ਗੁਣ {{gap|3em}} |) {{gap|12em}}ਨਿੰਮ ਦੇ ਗੁਣ {{center|ਅਤੇ}} {{larger|{{center|'''ਦੁਖੀ ਜਵਾਨੀਆਂ'''}}}} {{center|(ਸਭ ਹੱਕ ਕਰਤਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ) ਦੂਜੀ ਐਡੀਸ਼ਨ (ਜਨਵਰੀ ੧੯੫੨)}} {{center|੧॥)}} {{dhr|3em}} {{rule}} {{Multicol}} {{center|ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ- ਭਾਈ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਾਲੇ, ਬਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ}} {{Multicol-break}} {{center|ਪ੍ਰਿੰਟਰ- ਗਿ: ਮੋਹਨ ਲਾਲ "ਕੰਵਲ" ਮਾਲਕ "ਕੰਵਲ-ਪ੍ਰੈੱਸ" ਕਟਰਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ}} {{Multicol-end}}<noinclude></noinclude> lcr2nl7lq8d2k6jgp9ynmmbn53hkzh6 250 66600 195663 2025-06-08T05:56:32Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195663 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੫)}}</noinclude>ਦਾ ਥਾਂ ਹੋਸੀ ਅਮਰੂ ਸੰਸਾਰ ਵੋ॥ ਅਮਰਦਾਸ ਗੁਰ ਜਾਂ ਗਾਦੀ ਬਿਰਾਜੇ ਜੀ। ਦਰਸ਼ਨ ਨੂ ਅ ਏ ਬਹੂੰ ਰੰਕ ਤੇ ਰਾਜੇ ਜੀ। ਪੜਦੇ ਦੀ ਰੀਤ ਤੋੜੀ ਕੀਤਾ ਉਪਕਾਰ ਵੋ। ਲੰਗਰ ਇਕ ਲਾਇਆ ਭਾਰੀ ਸਾਡੜੇ ਪੀਰ ਜੀ। ਬਾਹਮਣ ਤੋ ਸੂਦਰ ਛਕਦੇ ਰਲਕੇ ਖੰਡ ਖੀਰ ਜੀ। ਜਾਤ ਤੇ ਪਾਤ ਭ੍ਰਮ ਦਿਤਾ ਨਿਵਾਰ ਵੋ॥ ਲੰਗਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਗੁਰ ਜੀ ਹੱਥੀਂ ਕਮਾਂਵਦੇ। ਪੂਜਾ ਦਾ ਪੈਸਾ ਕਦਾ ਚਿਤ ਨਾ ਖਾਂਵਦੇ। ਵਾਣ ਸਨ ਵੱਟ ਖਾਂਦੇ ਦਸ ਨੌਂਹ ਦੀ ਕਾਰਵੋ। ਬੀਬੀ ਜਦ ਅਮਰੋ ਹੋਈ ਮੰਗਣ ਦੇ ਜੋਗ ਜੀ। ਆਪਣੀ ਹੱਥੀਂ ਗੁਰਾ ਲੱਧਾ ਸੰਜੋਗ ਜੀ। ਬਾ੍ਹ ਮਣ ਤੇ ਡੂਮਾਂ ਪਾਸੋਂ ਪਾਈ ਛੁਟਕਾਰ ਵੋ।। ਸਤਿਗੁਰ ਨੇ ਅਕਬਰ ਸ਼ਾਹ ਨੂ ਦਿੱਤਾ ਨਾ ਮਾਮਲਾ। ਕਹਿੰਦੇ ਨਹੀਂ ਡੰਡ ਦੇਣਾਂ ਅਸਾਂ ਨੇ ਯ੍ਹਾਮਲਾ। ਜਿਮੀ ਦਾ ਤੂ ਕੀ ਲੱਗੇਂ ਮਾਲਕ ਕਰਤਾਰ ਵੋ॥ ਦਾਤੂ ਨੇ ਲੱਤ ਮਾਰੀ ਡਾਹਡੀ ਮਰੋੜਕੇ। ਗੁਰਾਂ ਨੇ ਸਹਿ ਲਈ<noinclude></noinclude> qk8ggftfn0spoiwmzsorx6hrgkjet9m 250 66601 195667 2025-06-08T06:01:52Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195667 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਲੈੱਨਜ਼''' {{gap}}ਲੈੱਨਜ਼ ਇਸ ਲਈ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਫੋਟੋ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਆਵੇ। ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਤਸਵੀਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਸਤੂ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿਚਕਾਰ ਲੈੱਨਜ਼ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੈੱਨਜ਼ ਵਸਤੂ ਉੱਤੋਂ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਰਹੀਆਂ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਨੂੰ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਕੇ ਸੁੱਟਦਾ ਹੈ। ਫੋਟੋ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਸਾਫ਼ ਆਵੇਗੀ ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਕਿ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੀ ਕਿਸਮ ਤੇ ਕਾਰੀਗਰੀ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਚੰਗੀ ਹੈ। ਹਰ ਲੈੱਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਈ ਹੋਰ ਲੈੱਨਜ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਲੀਮੈਂਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਐਲੀਮੈਂਟ ਤੇ ਲੈੱਨਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਕਾਰੀਗਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੈੱਨਜ਼ ਫੋਟੋ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੇ ਸਹੀ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 11 |bSize = 423 |cWidth = 290 |cHeight = 264 |oTop = 282 |oLeft = 75 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{center|11}}</noinclude> ad5p9fagogp9uj4ijh2zbmhumz930ak 250 66602 195669 2025-06-08T06:03:45Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195669 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੬)}}</noinclude>ਅਗੋਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਥ ਜੋੜਕੇ। ਨਿਕੀ ਜਿਹੀ ਇਕ ਮੇਰੀ ਸੁਣੋ ਗੁਫਤਾਰ ਵੋ॥ ਬੁਢਾ ਸ੍ਰੀਰ ਮੇ ਕਰੜਾ ਜਿਉਂ ਲਕੜੀ ਕੋਮਲ ਚਰਨਾਂ ਕਿਤੇ ਸਟ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਅਪੜੀ। ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ ਮਾਫ਼ੀ ਹਥ ਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਵੋ॥ ਅੰਤ ਦੇ ਵੇਲੇ ਸਤਿਗੁਰ ਸੰਗਤ ਬਲਾਈ ਜੀ। ਗਇਆ ਨਾਂ ਜਾਵੇ ਫੁਲ ਗੰਗਾ ਨਾ ਪਾਈ ਜੀ। ਰੋਣਾਂ ਨਹੀਂ ਪਿਛ ਮੇਰੇ ਸਿਮਰੋ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ॥ ਚੌਥੇ ਗੁਰ ਬੈਠੇ ਗਾਈ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਤੋਂ ਪਿਆਰੜੇ। ਕੀਤਾ ਉਪਕਾਰ ਭਾਰੀ ਜਾਵਾਂ ਮੈਂ ਵਾਰੜੇ। ਰਚਿਆ ਬੈਕੁੰਠ ਹਰਿ ਮੰਦਰ ਦਰਬਾਰ ਵੋ॥ ਸਮੇਂ ਨੇ ਫੇਰ ਡਾਹਡਾ ਉਲਟਾ ਹੁਣ ਗੇੜਿਆ। ਮੰਦਰ ਸੰਭਾਲਣ ਹੋਇਆ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹਾਇ! ਫੇੜਿਆ। ਹਾਇ! ਕੀ ਕੈਹਰ ਹੋਇਆ ਭਾਣਾ ਕਰਤਾਰ ਵੋ॥ ਚੌਥੇ ਗੁਰ ਲਾਵਾਂ ਰਚਕੇ ਕੀਤਾ ਉਪਕਾਰ ਜੀ। ਉਤਮ ਵਿਵਾਹ ਦੀ ਰੀਤੀ ਕੀਤਾ ਉਪਕਾਰ ਜੀ। ਉਤਮ ਵਿਵਾਹ ਦੀ ਰੀਤੀ ਕੀਤੀ ਪ੍ਰਚਾਕ ਜੀ। ਗੁਰੂ ਉਪਕਾਰੀ<noinclude></noinclude> ip3o7llry89po3n3wiwsam4e6r2qvkm 250 66603 195673 2025-06-08T06:07:12Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195673 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਸ਼ਟਰ:''' {{gap}}ਸ਼ਟਰ ਇੱਕ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਯੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਲਈ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਪਵੇਗੀ। ਅਕਸਰ ਇਸਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਸਕਿੰਟ ਦਾ ਅੱਠ-ਹਜ਼ਾਰਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ( ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਸ਼ਟਰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ)। ਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੱਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਨਾਲ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਕਈ ਗੁਣ ਜਾਂ ਔਗੁਣ ਵਧਾਏ ਜਾਂ ਘਟਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੋੜੇ ਨੂੰ 1/4000 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਸਪੀਡ ਉੱਪਰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਡੋਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸੇ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੋੜੇ ਨੂੰ 1/15 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਤੇ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਕੇ ਵੇਗ ਵਿਚ ਆਏ ਹੋਏ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਘੱਟ ਰਫ਼ਤਾਰ ਉੱਤੇ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਕੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਗਾਇਬ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 12 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 240 |oTop = 302 |oLeft = 74 |Location = center |Description = }}<noinclude>12 12</noinclude> t2hsdvka2aqn63li4gre8hxalztx5wh 195674 195673 2025-06-08T06:07:54Z Sonia jhammat 08 2330 195674 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਸ਼ਟਰ:''' {{gap}}ਸ਼ਟਰ ਇੱਕ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਯੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਲਈ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਪਵੇਗੀ। ਅਕਸਰ ਇਸਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਸਕਿੰਟ ਦਾ ਅੱਠ-ਹਜ਼ਾਰਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ( ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਸ਼ਟਰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ)। ਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੱਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਨਾਲ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਕਈ ਗੁਣ ਜਾਂ ਔਗੁਣ ਵਧਾਏ ਜਾਂ ਘਟਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੋੜੇ ਨੂੰ 1/4000 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਸਪੀਡ ਉੱਪਰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਡੋਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸੇ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੋੜੇ ਨੂੰ 1/15 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਤੇ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਕੇ ਵੇਗ ਵਿਚ ਆਏ ਹੋਏ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਘੱਟ ਰਫ਼ਤਾਰ ਉੱਤੇ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਕੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਗਾਇਬ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 12 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 240 |oTop = 302 |oLeft = 74 |Location = center |Description = }}<noinclude>12 12</noinclude> ls979dvtp8iomi82au6w5mq500vhhxp 195675 195674 2025-06-08T06:08:29Z Sonia jhammat 08 2330 195675 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਸ਼ਟਰ:''' {{gap}}ਸ਼ਟਰ ਇੱਕ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਯੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਲਈ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਪਵੇਗੀ। ਅਕਸਰ ਇਸਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਸਕਿੰਟ ਦਾ ਅੱਠ-ਹਜ਼ਾਰਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ( ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਸ਼ਟਰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ)। ਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੱਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਨਾਲ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਕਈ ਗੁਣ ਜਾਂ ਔਗੁਣ ਵਧਾਏ ਜਾਂ ਘਟਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੋੜੇ ਨੂੰ 1/4000 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਸਪੀਡ ਉੱਪਰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਬਿਲਕੁਲ ਅਡੋਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸੇ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਘੋੜੇ ਨੂੰ 1/15 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਤੇ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਕੇ ਵੇਗ ਵਿਚ ਆਏ ਹੋਏ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਘੱਟ ਰਫ਼ਤਾਰ ਉੱਤੇ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਕੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਗਾਇਬ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 12 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 240 |oTop = 302 |oLeft = 74 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{center|12}}</noinclude> saeq9spa4bw584dmw2wdu4i5mn8ggla 250 66604 195677 2025-06-08T06:10:34Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195677 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੭)}}</noinclude>ਡਾਹਡਾ ਜਾਵਾਂ ਬਲਿਹਾਰ ਵੈ॥ ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰ ਅਰਜਨ ਜੀ ਫਿਰ ਬੈਠ ਸਨ ਤਖਤ ਜੀ।ਪੰਥ ਦੇ ਮਾਨੋ ਜਾਗੇ ਸੁਤੜੇ ਬਖਤ ( ਭਾਗ) ਜੀ। ਬਣੀ ਇਕਤਰ ਕੀਤੀ ਨਿੰਮਰਤਾ ਧਾਰ ਵੋ॥ ਆਦਿ ਗਰੰਥ ਰਚਿਆ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ। ਕਲਜੁਗ ਤੋਂ ਤਾਰਨੇ ਨੂ ਮਾਨੋ ਜਹਾਜ ਜੀ ਕੀਤਾ ਤਿਆਰ ਡਾਹਡਾ ਕਸ਼ਟ ਸਹਾਰ ਵੋ॥ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਆਖੇ ਨਾਲੇ ਚੰਦੂ ਸੁਆਹੀ ਜੀ। ਸਿਫਤ ਮੁਹੰਮਦ। ਦੋਵੇ ਗ੍ਰੰਥ ਚੜਾਈ ਜੀ। ਹਿੰਦੂ ਅਵਤਾਰਾਂ ਨੂ ਵੀ ਮਾਨੋ ਅਵਤਾਰ ਵੋ॥ ਗੁਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਾਣੀ ਧੁਰਦੀ ਇਹ ਆਈ ਹੈ।। ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਸਗਲੀ ਜਿਸ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਮਿਟਾ ਈ ਹੈ।। ਲਗ ਨਾ ਮਾਤਰ ਕੰਨਾ ਬਦਲਾਂਗਾ ਯਾਰ ਵੋ॥ ਤੱਤੀਆਂ ਰੇਤਾਂ ਉੱਤੇ ਉਬਲ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ। ਬੈਠਾ ਗੁਰ ਅਰਜਨ ਜੋਗੀ ਗਾਂਵ ਦਾ ਬਾਣੀਆਂ। ਹਾਇ ਓਹ ਡਾਹੜਾ ਹੋਸੀ ਕਹਰ ਕਹਾਰ ਵੋ॥ ਉਬਲਦਾ ਪਾਣੀ ਤੱਤੀ ਰੇਭ ਸਹਾਰਿਆ। ਸੀਸ ਦੇ ਦਿਤਾ ਪਰ ਬਚਨ<noinclude></noinclude> 1b3hhxxhf81641buytxgcqmaz5udhm0 250 66605 195685 2025-06-08T06:14:14Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195685 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਅਪਰਚਰ:''' {{gap}}ਅਪਰਚਰ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਉਸ ਯੰਤਰ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਕਿੱਡੀ ਮੋਟੀ ਧਾਰ ਕੈਮਰੇ ਅੰਦਰ ਜਾਵੇ। ਕੈਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਪਰਚਰ ਤਕਰੀਬਨ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਫਿੱਟ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਪਰਚਰ ਵੀ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਣਾਤਮਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਪਰਚਰ ਦੇ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਫੋਟੋ ਦੀ ਦੂਰ ਨੇੜੇ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਉੱਤੇ ਫ਼ਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਪਰਚਰ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਫੁੱਲ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਬੂਟਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਨਿਖੇੜਿਆ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਪਰਚਰ ਦੇ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਾਲ ਇਕੱਠ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਖ਼ੀਰਲੇ ਬੰਦੇ ਤੱਕ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਪਰਚਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਸ ਵਸਤੂ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਜਦੋਂ ਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਰਚਰ ਹੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਅੰਗਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇ ਸਿਰਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਹੀ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਹਰ ਕੰਪਨੀ ਵਲੋਂ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਸਾਧਨ ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਹਨ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 13 |bSize = 423 |cWidth = 257 |cHeight = 170 |oTop = 377 |oLeft = 117 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{center|13}}</noinclude> 270mqxu1nprrv31nppep2cqu1xiojom 195687 195685 2025-06-08T06:14:56Z Sonia jhammat 08 2330 195687 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਅਪਰਚਰ:''' {{gap}}ਅਪਰਚਰ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਉਸ ਯੰਤਰ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਕਿੱਡੀ ਮੋਟੀ ਧਾਰ ਕੈਮਰੇ ਅੰਦਰ ਜਾਵੇ। ਕੈਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਪਰਚਰ ਤਕਰੀਬਨ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਫਿੱਟ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਪਰਚਰ ਵੀ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਣਾਤਮਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਪਰਚਰ ਦੇ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਫੋਟੋ ਦੀ ਦੂਰ ਨੇੜੇ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਉੱਤੇ ਫ਼ਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਪਰਚਰ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਫੁੱਲ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਬੂਟਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਨਿਖੇੜਿਆ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਪਰਚਰ ਦੇ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਾਲ ਇਕੱਠ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਖ਼ੀਰਲੇ ਬੰਦੇ ਤੱਕ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਪਰਚਰ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਸ ਵਸਤੂ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਜਦੋਂ ਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਰੱਖਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਰਚਰ ਹੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਅੰਗਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸੇ ਸਿਰਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਹੀ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਹਰ ਕੰਪਨੀ ਵਲੋਂ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਸਾਧਨ ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਹਨ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 13 |bSize = 423 |cWidth = 257 |cHeight = 170 |oTop = 377 |oLeft = 117 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{center|13}}</noinclude> 5vceiyph9exro8tdgncbywivke86qr1 250 66606 195693 2025-06-08T06:17:08Z Tulspal 1888 /* ਸੋਧਣਾ */ 195693 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tulspal" />{{center|(੮)}}</noinclude>ਨਾ ਹਾਰਿਆ।ਬਾਣੀ ਨਿਰੋਲ ਰੱਖੀ ਜੰਮ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ॥ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਤਿਗੁਰ ਛੇਵੀਂ ਪਤਸ਼ਾਹੀਏ। ਜੁਲਮ ਹਟੌਣ ਬਦਲੇ ਤੇਗ ਉਠਾਈਏ।ਜੋਗ ਦੇ ਨਾਲ ਲੀਤਾ ਰਾਜ ਵੀ ਧਾਰ ਵੋ॥ ਹਰੀ ਫਿਰ ਰਾਇ ਗੁਰੂ ਤਖਤ ਬਿਰਾਜੇ ਜੀ। ਮੂਹੜਾਂ ਨੂ ਪੰਝਤ ਕੀਤਾ ਰੰਕਾ ਤੋਂ ਰਾਜੇ ਜੀ। ਫੁਲ ਤਾ ਬੰਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦਿੱਤੀ ਆ ਤਾਰ ਵੇ॥ ਹਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਸਤਿਗੁਰ ਛੋਟੇ ਹੀ ਬਾਲਿਆ। ਜਾਲਮ ਨੂ ਦਰਸ਼ਨ ਨਾਹੀਂ ਦਿਖਾਲਿਆ।ਪੁਜਦਿਆਂ ਦਿੱਲੀ ਗੁਰ ਪਰ ਗਏ ਪਧਾਰ ਵੋ॥ ਬੈਠਾ ਫਿਰ ਤਖਤ ਸੱਚਾ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰੇ। ਨਾਮ ਹੈ ਦੂਜਾ ਜਿਸਦਾ ਹਿੰਦ ਦੀ ਚਾਦਰੇ। ਵੱਡਾ ਤਿਆਗੀ ਵਿਚੋਂ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵੋ। ਇਕ ਦਿਨ ਸਨ ਬੈਠੇ ਸੁਆਮੀ ਬਾਗ ਵਿਚਕਾਰੜੇ। ਦੇਖਨ ਕੀ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿ ਪੰਡਤ ਬਹੁ ਸਾਰੜੇ । ਟੁਟੇ ਹਰਾਸ ਕੀਤੀ ਨਿਮਸ ਆਕਾਰ ਵੋ॥ ਸ਼ਕਲ ਬਨਾਈ ਹੋਈ ਮਾਂ ਪਿਉ ਜਿਉਂ ਮੋਏ ਜੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ<noinclude></noinclude> o73572jvajbobkbnnu0z98c6tymolr6 250 66607 195697 2025-06-08T06:20:18Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195697 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਫ਼ਿਲਮ ਅਨੁਸਾਰ''' {{gap}}ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਸੋਧ ਹੁੰਦੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਧ ਕੈਮਰਾ ਤੇ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਆਕਾਰ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਮ ਅਨੁਸਾਰ ਕੈਮਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਪੰਜ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 1) 110 ਨੰਬਰ: ਇਹ 16 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਇੱਕ ਡੱਬੀ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ 12 ਜਾਂ 24 ਫੋਟੋਆਂ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ। 2) 126 ਨੰਬਰ: ਇਹ ਵੀ ਡੱਬੀ ਵਿੱਚ ਬੰਦ 35 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਚੌੜੀ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਵਾਲਾ ਕੈਮਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਕਾਮਯਾਬ ਸਾਈਜ਼ ਸੀ। 3) 2×2 ਸੁਕੇਅਰ ਇੰਚ : ਇਹ ਕੈਮਰਾ 2×2(6×6 ਸੈ.ਮੀ.) ਇੰਚ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ।20 ਤੇ 620 ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਬਦਲ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ 6×7 ਸੈਂ:ਮੀ ਤੱਕ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਮਰਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਟੂਡੀਓ ਦੀ ਜਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 15 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 140 |oTop = 402 |oLeft = 74 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{rule}} {{center|15}}</noinclude> mwjdnhykf7cgmjzmr3xgt4y38elx4d1 250 66608 195701 2025-06-08T06:22:56Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195701 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੯)}}</noinclude>ਪੁਛਣ ਤੁਸੀ ਸਹਿਮੇ ਕਿਉਂ ਹੋਏ ਜੀ। ਭੁਬੀਂ ਤਦ ਭੁਬੀਂ ਰੋਏ ਕੀਤੀ ਪੁਕਾਰ ਵੋ॥ ਸਤਿਗੁਰਾ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਤਾਇਆ ਹੈ। ਨੂਹਾਂ ਨੀ ਧੀਆਂ ਲੈ ਗਏ ਮਾਲ ਸਤਾਇਆ ਹੈ। ਨੂਹਾਂ ਨੀ ਧੀਆਂ ਲੈ ਗਏ ਮਾਲ ਮਤਾਇਆ ਹੈ। ਮੂੰਹ ਚਿ ਥੁਕਣ ਕਹਿੰਦੇ ਕਾਫਰ ਦਿਓ ਮਾਰ ਵੋ॥ ਬ੍ਰਹਮਾ ਤੇ ਸ਼ਿਵਜੀ ਦੇਵੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮੁਰਾਰੇਨੀਂ। ਰਾਮ ਤੇ ਲਛਮਨ ਸੁਤੇ ਜਾਇ ਪਹਾਰੇ ਨੀਂ। ਕਿਸੇ ਨਹੀਂ ਹੂੰ ਕੀਤੀ ਵਾਜਾਂ ਰਹੇ ਮਾਰ ਵੋ।। ਸਭਨੀ ਹੁਣ ਥੋਕੀਂ ਗੁਰ ਜੀ ਤੈਨੂ ਹੀ ਜਾਣਿ ਆ। ਮਾਂ ਪਿਉ ਭੈਣਾ ਭਾਈ ਤੈਨੂ ਪਛਾਣਿਆ। ਤੂ ਹੈਂ ਹੀ ਦਰਦੀ ਸਾਡਾ ਤੂਹੀਂ ਕਰਤਾਰ ਵੋ॥ ਸੁਣਕੇ ਇਹ ਕੀਰਨੇ ਤ ਦੁਖਾਂ ਦੀਆਂ ਘਾਣੀ ਆਂ। ਸਤਿਗੁਰ ਦੇ ਨੈਣੀ ਭਰ ਆਇਆ ਈ ਪਾਣੀਆਂ। ਦੀਨਾਂ ਦਾ ਦੁਖ ਸਕੇ ਨਾਹਿ ਸਹਾਰ ਵੇ।। ਇਸੇ ਹੀ ਹਾਲ ਸਤਿਗੁਰ ਬੈਠੇ ਸਨ ਪਿਆਰੇ ਜੀ।ਆਏ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਗੁਰ ਦੇ ਦੁਲਾਰੇ ਜੀ। ਉਮਰ ਦਾ ਬਾਲ ਛੋਟਾ ਹੋਣ ਪਰ ਹਾਰ ਵੋ॥ ਵਖਕੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ<noinclude></noinclude> t283jlneatuhujrjhdsvm5daxi9fpt6 250 66609 195705 2025-06-08T06:28:27Z Tulspal 1888 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਕੁਮਲਾਣਾ ਜੀ । ਨਿਕੇ ਨਿਕੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਅਰਜ਼ ਵਖਾਣਾ ਜੀ। ਕਿਉਂ ਹੋ ਉਦਾਸ ਬੈਠੇ ਅੱਜ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ॥ ਗੁਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਖੇਡੋ ਬਾਲ ਤੇ ਲਾਲ ਜੀ। ਤੈਨੂ ਕੀ ਲਗੇ ਏਨਾਂ ਗਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੀ। ਬੇਟਾ ਪਰ ਆਖੋ ਏਹੋ ਦਸੋ ਮੋਹਿ ਸਾਰ ਵ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195705 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tulspal" />{{center|( ੧੦ )}}</noinclude>ਕੁਮਲਾਣਾ ਜੀ । ਨਿਕੇ ਨਿਕੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਅਰਜ਼ ਵਖਾਣਾ ਜੀ। ਕਿਉਂ ਹੋ ਉਦਾਸ ਬੈਠੇ ਅੱਜ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ॥ ਗੁਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਖੇਡੋ ਬਾਲ ਤੇ ਲਾਲ ਜੀ। ਤੈਨੂ ਕੀ ਲਗੇ ਏਨਾਂ ਗਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੀ। ਬੇਟਾ ਪਰ ਆਖੋ ਏਹੋ ਦਸੋ ਮੋਹਿ ਸਾਰ ਵੋ॥ ਗੁਰਾਂ ਫਿਰ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਲੈ ਮਮ ਦੁਲਾਰਿਆ। ਪਰਜਾ ਏਹ ਦੁਖੀ ਡਾਹਡੀ ਅਤ ਲਾਚਾਰਿਆ। ਦੁਖ ਨਾ ਸਕਾਂ ਹਾਇ ਦੀਨਾਂ ਸਰਾਰ ਵੋ। ਬੇਟੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੋਕੇ ਸਨਮੁਖ ਹਜੂਰ ਜੀ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਦੁਖ ਹੋਸੀ ਕਿਵੇਂ ਹੁਣ ਦੂਰ ਜੀ। ਦੱਸੋ ਉਪਾ ਕੀ ਕਰੀਏ ਬਚੇ ਬੀਮਾਰ ਵੋ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਗੋਂ ਦੁਖ ਏਹ ਭਾਰੜਾ। ਕਟਿਆ ਤਾਂ ਜਾਊ ਕੋਈ ਨਿਤਰੇ ਧਿਆਰੜਾ।ਸੀਸ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ ਆਪਨਾ ਦੇਵੇ ਕੋ ਵਾਰ ਵੋ॥ ਬੋਲਦਾ ਬਾਲਕ ਅਗੋਂ ਸੁਣੋ ਕੀ ਲਾਲ ਜੀ! ਮਿਲਦੀ ਮਿਸਾਲ ਨਾਹੀਂ ਭਾਵੇਂ ਕਰਭਾਲ ਜੀ। ਐਹੋ ਜੇਹੇ ਬਾਲਕ ਜੰਮਣ ਵਾਰ ਨਾ ਵਾਰ ਵੋ । ਪਿਤਾ ਨੂ ਆਖੇ<noinclude></noinclude> 4s5xazibb9l8d7v5w2i1gwealce86vr 195706 195705 2025-06-08T06:28:40Z Tulspal 1888 /* ਸੋਧਣਾ */ 195706 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tulspal" />{{center|( ੧੦ )}}</noinclude>ਕੁਮਲਾਣਾ ਜੀ । ਨਿਕੇ ਨਿਕੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਅਰਜ਼ ਵਖਾਣਾ ਜੀ। ਕਿਉਂ ਹੋ ਉਦਾਸ ਬੈਠੇ ਅੱਜ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ॥ ਗੁਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਖੇਡੋ ਬਾਲ ਤੇ ਲਾਲ ਜੀ। ਤੈਨੂ ਕੀ ਲਗੇ ਏਨਾਂ ਗਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੀ। ਬੇਟਾ ਪਰ ਆਖੋ ਏਹੋ ਦਸੋ ਮੋਹਿ ਸਾਰ ਵੋ॥ ਗੁਰਾਂ ਫਿਰ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਲੈ ਮਮ ਦੁਲਾਰਿਆ। ਪਰਜਾ ਏਹ ਦੁਖੀ ਡਾਹਡੀ ਅਤ ਲਾਚਾਰਿਆ। ਦੁਖ ਨਾ ਸਕਾਂ ਹਾਇ ਦੀਨਾਂ ਸਰਾਰ ਵੋ। ਬੇਟੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੋਕੇ ਸਨਮੁਖ ਹਜੂਰ ਜੀ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਦੁਖ ਹੋਸੀ ਕਿਵੇਂ ਹੁਣ ਦੂਰ ਜੀ। ਦੱਸੋ ਉਪਾ ਕੀ ਕਰੀਏ ਬਚੇ ਬੀਮਾਰ ਵੋ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਗੋਂ ਦੁਖ ਏਹ ਭਾਰੜਾ। ਕਟਿਆ ਤਾਂ ਜਾਊ ਕੋਈ ਨਿਤਰੇ ਧਿਆਰੜਾ।ਸੀਸ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ ਆਪਨਾ ਦੇਵੇ ਕੋ ਵਾਰ ਵੋ॥ ਬੋਲਦਾ ਬਾਲਕ ਅਗੋਂ ਸੁਣੋ ਕੀ ਲਾਲ ਜੀ! ਮਿਲਦੀ ਮਿਸਾਲ ਨਾਹੀਂ ਭਾਵੇਂ ਕਰਭਾਲ ਜੀ। ਐਹੋ ਜੇਹੇ ਬਾਲਕ ਜੰਮਣ ਵਾਰ ਨਾ ਵਾਰ ਵੋ । ਪਿਤਾ ਨੂ ਆਖੇ<noinclude></noinclude> l2zyeek7ad0qbgmijakj0n5jwofm8yy 195708 195706 2025-06-08T06:30:01Z Tulspal 1888 195708 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tulspal" />{{center|( ੧੦ )}}</noinclude>ਕੁਮਲਾਣਾ ਜੀ। ਨਿਕੇ ਨਿਕੇ ਹੱਥ ਜੋੜ ਅਰਜ਼ ਵਖਾਣਾ ਜੀ। ਕਿਉਂ ਹੋ ਉਦਾਸ ਬੈਠੇ ਅੱਜ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ॥ ਗੁਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਖੇਡੋ ਬਾਲ ਤੇ ਲਾਲ ਜੀ। ਤੈਨੂ ਕੀ ਲਗੇ ਏਨਾਂ ਗਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੀ। ਬੇਟਾ ਪਰ ਆਖੋ ਏਹੋ ਦਸੋ ਮੋਹਿ ਸਾਰ ਵੋ॥ ਗੁਰਾਂ ਫਿਰ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਲੈ ਮਮ ਦੁਲਾਰਿਆ। ਪਰਜਾ ਏਹ ਦੁਖੀ ਡਾਹਡੀ ਅਤ ਲਾਚਾਰਿਆ। ਦੁਖ ਨਾ ਸਕਾਂ ਹਾਇ ਦੀਨਾਂ ਸਰਾਰ ਵੋ। ਬੇਟੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੋਕੇ ਸਨਮੁਖ ਹਜੂਰ ਜੀ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਦੁਖ ਹੋਸੀ ਕਿਵੇਂ ਹੁਣ ਦੂਰ ਜੀ। ਦੱਸੋ ਉਪਾ ਕੀ ਕਰੀਏ ਬਚੇ ਬੀਮਾਰ ਵੋ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਗੋਂ ਦੁਖ ਏਹ ਭਾਰੜਾ। ਕਟਿਆ ਤਾਂ ਜਾਊ ਕੋਈ ਨਿਤਰੇ ਧਿਆਰੜਾ।ਸੀਸ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ ਆਪਨਾ ਦੇਵੇ ਕੋ ਵਾਰ ਵੋ॥ ਬੋਲਦਾ ਬਾਲਕ ਅਗੋਂ ਸੁਣੋ ਕੀ ਲਾਲ ਜੀ। ਮਿਲਦੀ ਮਿਸਾਲ ਨਾਹੀਂ ਭਾਵੇਂ ਕਰਭਾਲ ਜੀ। ਐਹੋ ਜੇਹੇ ਬਾਲਕ ਜੰਮਣ ਵਾਰ ਨਾ ਵਾਰ ਵੋ । ਪਿਤਾ ਨੂ ਆਖੇ<noinclude></noinclude> a6lpcvmfiieemuspl6sda7zo3itoyur 250 66610 195716 2025-06-08T06:36:10Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195716 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੧੧)}}</noinclude>ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਣਾਂ ਤੋਂ ਪਿਆਰਿਆ। ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ ਵੀ ਮੈਂ ਤੈਨੂ ਚਿਤਾਰਿਆ। ਸਾਧ ਮਹਾਤਮਾ ਬੀ ਤੂਹੀਂ ਸਰਦਾਰ ਵੋ॥ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਹੈ ਨਾਲੇ ਜੀ। ਨਾਮ ਦੀ ਲਾਜ ਕੋਈ ਸੂਰਮਾਂ ਪਾਲੇ ਜੀ। ਸੀਸ ਮੁਬਾਰਿਕ ਅਪਣਾ ਦੇਬੋ ਗੁਰ ਵਾਰਵੋ॥ ਸੁਣਕੇ ਇਹ ਬਚਨ ਸਤਿ ਗੁਰ ਹੋਇ ਨਿਹਾਲ ਜੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਨਹੀਂ ਬਾਲ ਇਹ ਤਾਂ ਕੋਈ ਏ ਲਾਲ ਜੀ। ਪੁੰਜ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਤੇ ਦੁਖੀਆਂ ਦਾ ਯਾਰ ਵੋ।। ਹੋਕੇ ਨਿਹਾਲ ਸਤਿਗੁਰ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ਜੀ ਜਾਵੋ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂ ਜੀ ਪੰਡਤੋ ਸਾਰੇ ਜੀ। ਜਾਓ ਸੰਭਾਲੋ ਅਪਣੋ ਬਾਗ ਵਾਰ ਵੋ।। ਆਖੋ ਔਰੰਗੋ ਨੂ ਕੋਈ ਜਾਓ ਪਿਆਰੜਾ। ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਡਾ ਪੀਰ ਹੈ ਭਾਰੜਾ। ਪੀਰ ਜੇ ਮੁਸਲਮ ਹੋਵੇ ਅਸੀਂ ਤਿਆਰ ਵੋ॥ ਸੁਣਕੇ ਇਹ ਖਬਰ ਔਰੰਗ ਜੇਬ ਲਲ ਚਾਇਆ ਜੀ। ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਗੁਰ ਨੂ ਦਿੱਲੀ ਬੁਲ ਵਾਇਆ ਜੀ। ਦੀਨ ਕਬੂਲੋ ਆਖੇ ਜੀਵੋ ਸੰਸਾਰ ਵੋ।।<noinclude></noinclude> 4wc4jnqbwuvo4z6moa7fx8m4aom0ouz 250 66611 195718 2025-06-08T06:36:40Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195718 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਕੈਮਰੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ''' {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 14 |bSize = 423 |cWidth = 258 |cHeight = 168 |oTop = 311 |oLeft = 92 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{rule}} {{center|14}}</noinclude> 3nadlmkuoklqhe3j618nm4deflw20tt 195719 195718 2025-06-08T06:37:59Z Sonia jhammat 08 2330 195719 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਕੈਮਰੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ''' {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 14 |bSize = 423 |cWidth = 258 |cHeight = 168 |oTop = 311 |oLeft = 92 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{rule}} {{center|14}}</noinclude> o5t3lhryfsepqvpo9nqbtcwp8xvcv6s 195720 195719 2025-06-08T06:39:18Z Sonia jhammat 08 2330 195720 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਕੈਮਰੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ''' {{dhr|3em}} {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 14 |bSize = 423 |cWidth = 258 |cHeight = 168 |oTop = 311 |oLeft = 92 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{rule}} {{center|14}}</noinclude> ehz03qk5vxfngbof9rktfu10zsnnnaf 195721 195720 2025-06-08T06:40:25Z Sonia jhammat 08 2330 195721 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਕੈਮਰੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ''' {{dhr|8em}} {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 14 |bSize = 423 |cWidth = 258 |cHeight = 168 |oTop = 311 |oLeft = 92 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{rule}} {{center|14}}</noinclude> 1khyh3n1j8qz9b6qdiqio6chif756cg 250 66612 195722 2025-06-08T06:41:53Z Aman Arora PTL 1841 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{Css image crop |Image = ਦੁਖੀ_ਜਵਾਨੀਆਂ.pdf |Page = 5 |bSize = 372 |cWidth = 294 |cHeight = 455 |oTop = 56 |oLeft = 42 |Location = center |Description = {{center|ਕਰਤਾ}} }}" ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195722 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{Css image crop |Image = ਦੁਖੀ_ਜਵਾਨੀਆਂ.pdf |Page = 5 |bSize = 372 |cWidth = 294 |cHeight = 455 |oTop = 56 |oLeft = 42 |Location = center |Description = {{center|ਕਰਤਾ}} }}<noinclude></noinclude> 37j9yi50nq0iz8fhu5x15qwrv4qr6ey 195724 195722 2025-06-08T06:42:05Z Aman Arora PTL 1841 /* ਸੋਧਣਾ */ 195724 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Aman Arora PTL" /></noinclude>{{Css image crop |Image = ਦੁਖੀ_ਜਵਾਨੀਆਂ.pdf |Page = 5 |bSize = 372 |cWidth = 294 |cHeight = 455 |oTop = 56 |oLeft = 42 |Location = center |Description = {{center|ਕਰਤਾ}} }}<noinclude></noinclude> pw71fgbhjoknhiqh4a2z8mlpb1ilq6m 250 66613 195728 2025-06-08T06:50:07Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195728 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੧੩)}}</noinclude>ਗਏ ਨਾਲੋਂ ਪਣ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਵਾਰ ਵੋ। ਜ਼ ਲ ਮਾਂ ਪਿਛਾ ਕੀਤਾ ਡਾਹਡਾ ਕੜਾਕੇ ਦਾ ਥੋੜੀਆਂ ਜਿੰਦਾ ਦੂਜਾ ਦੁਖ ਸੀ ਫਾਕੇ ਦਾ। ਸਮਾ ਹੁਣ ਬਿਖੜਾ ਪਿਛੋਂ ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਵੋ॥ ਸਿੰਘ ਅਜੀਤ ਮੰਗੀ ਲੜਨ ਦੀ ਆਗਿਆ। ਗੁਰ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੇਸ਼ਕ ਖੇਡੋ ਤੁਮ ਫਾਗ ਜਾ। ਸੂਰਮੇ ਬਾਲ ਹੱਥ ਫੜੀਆ ਤਲਵਾਰ ਵੋ॥ ਰਣ ਵਿਚ ਜਾਇ ਮਾਰੇ ਕਈ ਬਪੀਰ ਜੀ। ਪਿਛੋਂ ਲਗੇ ਆਪਨੂ ਵੀ ਸੀਨੇ ਵਿਚ ਤੀਰ ਜੀ। ਹੋਏ ਸ਼ਹੀਦ ਵਾਹਵਾ ਰਣਵਿਚਕਾਰ ਵੋ।। ਚੰਦ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤਾਰਾ ਜਝਾਰ ਜੀ। ਚੰਦ ਦੇ ਚਮਕਣ ਮਗਰੋਂ ਖਾਧੀਆ ਖਾਰ ਜੀ। ਤਾਰਾ ਹੁਣ ਵੇਖੋ ਲਾਵੇ ਕੇਹੀ ਬਹਾਰ ਵੋ॥ ਆਗਿਆ ਮੰਗੀ ਜਦੋਂ ਨਿਕੇ ਜਿਹੇ ਕਿਹਰੇ ਜੀ। ਸਤਿਗੁਰ ਨੇ ਹੱਥੀਂ ਉਸਦੇ ਬਧੇ ਸਿਰ ਸੇਹਰੇ ਜੀ। ਲਾੜੇ ਨੂ ਕੀਤਾ ਘੋੜੀ ਮੌਤ ਸਵਾਰ ਵੋ॥ ਨਿਕਾ ਸਿਪਾਹੀ ਜਾਇ ਵੜਿਆ ਮੈਦਾਨ ਜੀ। ਰਣ ਵਿਚ ਕਈਆਂ ਸੰਦ ਲਾਹਿਓ ਸੁ ਘਾਣ ਜੀ।<noinclude></noinclude> qgv7ob06qeqcgu8epa735atx6ki4pbv 250 66614 195729 2025-06-08T06:51:27Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195729 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> 4) '''35 ਮਿਲੀਮੀਟਰ:''' ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 24×36 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਈਜਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। 5) '''ਫ਼ਟਾਫ਼ਟ ਕੈਮਰਾ:''' ਇਹ ਕੈਮਰਾ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਪੇਪਰ ਉੱਤੇ ਸਿੱਧੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫ਼ੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਕਾਗਜ਼ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਰਸਾਇਣ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ 1 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੀ ਧੁੱਪ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਹਿੱਕ ਉੱਤੇ ਫੋਟੋ ਬਣਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਾਈਜ਼ 9×7 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ 8×8 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 6) '''ਡਿਜਟਲ''' ਇਹ ਨਵੀਂ ਵਿਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਫ਼ਿਲਮ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਥੇ ਇਸਦੀ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਪੂਰੀ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 16 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 182 |oTop = 362 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }}<noinclude>16{{center|}}</noinclude> m7ehvgok7rwshwt7h1ijbg1qla6bk76 195737 195729 2025-06-08T06:58:14Z Sonia jhammat 08 2330 195737 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> 4) '''35 ਮਿਲੀਮੀਟਰ:''' {{gap}}ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 24×36 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਈਜਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। 5) '''ਫ਼ਟਾਫ਼ਟ ਕੈਮਰਾ:''' {{gap}}ਇਹ ਕੈਮਰਾ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਪੇਪਰ ਉੱਤੇ ਸਿੱਧੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫ਼ੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਕਾਗਜ਼ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਰਸਾਇਣ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ 1 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੀ ਧੁੱਪ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਹਿੱਕ ਉੱਤੇ ਫੋਟੋ ਬਣਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਾਈਜ਼ 9×7 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ 8×8 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 6) '''ਡਿਜਟਲ''' {{gap}}ਇਹ ਨਵੀਂ ਵਿਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਫ਼ਿਲਮ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਥੇ ਇਸਦੀ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਪੂਰੀ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 16 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 182 |oTop = 362 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }}<noinclude>16{{center|}}</noinclude> 0t72h7bojah3xocap4mjmp2asslixpe 195739 195737 2025-06-08T06:59:18Z Sonia jhammat 08 2330 195739 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> 4) '''35 ਮਿਲੀਮੀਟਰ:''' {{gap}}ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 24×36 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਈਜਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। 5) '''ਫ਼ਟਾਫ਼ਟ ਕੈਮਰਾ:''' {{{{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 16 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 182 |oTop = 362 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }} gap}}ਇਹ ਕੈਮਰਾ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਪੇਪਰ ਉੱਤੇ ਸਿੱਧੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫ਼ੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਕਾਗਜ਼ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਰਸਾਇਣ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ 1 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੀ ਧੁੱਪ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਹਿੱਕ ਉੱਤੇ ਫੋਟੋ ਬਣਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਾਈਜ਼ 9×7 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ 8×8 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 6) '''ਡਿਜਟਲ''' {{gap}}ਇਹ ਨਵੀਂ ਵਿਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਫ਼ਿਲਮ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਥੇ ਇਸਦੀ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਪੂਰੀ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 16 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 182 |oTop = 362 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }}<noinclude>16{{center|}}</noinclude> idj42iplyjwuq1s2xaz2hyo9ejekjww 195742 195739 2025-06-08T07:00:48Z Sonia jhammat 08 2330 195742 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> 4) '''35 ਮਿਲੀਮੀਟਰ:''' {{gap}}ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 24×36 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਈਜਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। 5) '''ਫ਼ਟਾਫ਼ਟ ਕੈਮਰਾ:''' {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 16 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 182 |oTop = 362 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }} gap}}ਇਹ ਕੈਮਰਾ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਪੇਪਰ ਉੱਤੇ ਸਿੱਧੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫ਼ੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਕਾਗਜ਼ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਰਸਾਇਣ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ 1 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੀ ਧੁੱਪ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਹਿੱਕ ਉੱਤੇ ਫੋਟੋ ਬਣਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਾਈਜ਼ 9×7 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ 8×8 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 6) '''ਡਿਜਟਲ''' {{gap}}ਇਹ ਨਵੀਂ ਵਿਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਫ਼ਿਲਮ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਥੇ ਇਸਦੀ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਪੂਰੀ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 16 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 182 |oTop = 362 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }}<noinclude>16{{center|}}</noinclude> 4ypoed7jaxb1q1xlsmm1cqz6asm487w 195745 195742 2025-06-08T07:04:00Z Sonia jhammat 08 2330 195745 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> 4) '''35 ਮਿਲੀਮੀਟਰ:''' {{gap}}ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 24×36 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ। ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਈਜਾਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। 5) '''ਫ਼ਟਾਫ਼ਟ ਕੈਮਰਾ:''' {{gap}}ਇਹ ਕੈਮਰਾ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਪੇਪਰ ਉੱਤੇ ਸਿੱਧੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਮਰੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫ਼ੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਕਾਗਜ਼ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਰਸਾਇਣ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ 1 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੀ ਧੁੱਪ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਹਿੱਕ ਉੱਤੇ ਫੋਟੋ ਬਣਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਾਈਜ਼ 9×7 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ 8×8 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 6) '''ਡਿਜਟਲ''' {{gap}}ਇਹ ਨਵੀਂ ਵਿਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਫ਼ਿਲਮ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਥੇ ਇਸਦੀ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ; ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਪੂਰੀ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। {{Css image crop |Image = ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ.pdf |Page = 16 |bSize = 423 |cWidth = 294 |cHeight = 182 |oTop = 362 |oLeft = 72 |Location = center |Description = }}<noinclude>{{center|16}}</noinclude> l8khs2smdithjpf7inwo766h87b87ue 250 66615 195741 2025-06-08T07:00:41Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195741 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|( ੧੫ )}}</noinclude>ਬਾਹਮਣ ਲੈ ਗਿਆ ਨਾਲ ਜੀ। ਵੇਖਕੇ ਖਵਰੇ ਮਾਤਾ ਕੋਲ ਜੋ ਮਾਲ ਸੀ।ਆਪਣ ਘਰ ਵਿਚ ਦਿਤਾ ਓਹਨਾਂ ਉਤਾਰ ਦੋ ਵੋ।। ਅਖ ਜਾਂ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀ ਲਗੀ ਅਖ ਨਾਲ ਜੀ। ਮਾਲ ਜੋ ਸੀਗਾ ਗੰਗੂ ਚੰਡਾਲ ਜੀ। ਸੰਨ੍ਹ ਲਾਇ ਆਪੇ ਪਿਛੋਂ ਪਾਈ ਚਾ ਵਾਹ੍ ਵੋ॥ ਮਾਤਾ ਕਹੇ ਗੰਢੜੀ ਮੇਰੀ ਥਕੀ ਮੈਂ ਭਾਲਕੇ ਰਖ ਈ ਛਡੀ ਸਗੋਂ ਕਿਤੇ ਸੰਭਾਲਕੇ। ਚੋਰ ਤਾ ਗੰਗੂ ਨਾਹੀਂ ਆਇਆ ਇਸ ਬਾਰ ਵੋ॥ ਸੁਣਕੇ ਚੰਡਾਲ ਗੰਗੂ ਹੋਇਆ ਭਬਾਕਾ ਜੀ। ਸੂਬੇ ਸਿਰਹਿੰਦ ਤਾਂਈ ਹਾਲ ਜਾਇ ਭਾਖਾ ਜੀ। ਆਇਕੇ ਕੜ ਲਏ ਜਿੰਨਾਂ ਮਾਤਾ ਤੇ ਬਾਲ ਵੋ। ਜੋਰਾਵਰ ਫਤੇ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਿਕੇ ਨਿਕੇ ਬਾਲ ਜੀ। ਝਖੜ ਤੇ ਪੈਂਡੇ ਮਾਰੇ ਬਾਪੂ ਨਾ ਨਾਲ ਸੀ। ਜਾਲਮ ਦੇ ਪੇਸ਼ ਹਾਇ ਹੋਏ ਦਰਬਾਰ ਵੋ।। ਆਖਦਾ ਨਾਜਿਮ ਹੋਜੌ ਮੁਸਲ ਤੁਮ ਮਾਨ ਜੀ। ਬਗਮਾ ਮਾਣੋ ਵਸੋ ਸੁਖੀ ਜਹਾਨ ਜੀ। ਰਾਜ ਤੇ ਮਿਲਖਾਂ ਸਾਂਭੋ ਲੁਟੋ ਬਹਾਰ ਵੋ।। ਕਹਿੰਦੇ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੇ<noinclude></noinclude> gkl524asulgjr5gqjgl8s3g2i013arn 250 66616 195746 2025-06-08T07:06:14Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195746 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੧੭)}}</noinclude>ਖਬਰਾਂ ਸਭ ਸੁਣਕੇ ਕਰਦੇ ਸ਼ੁਕਰ ਅਕਾਲ ਜ। ਪਹੁੰਚੇ ਗੁਰ ਗੋਬਿੰਦਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਲੀਂ ਜਿਸ ਕਾਲਜੀ। ਕਿਥੇ ਗਏ ਪੁਤਰ ਪੁਛਣ ਮਹਲ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ॥ ਕਹਿੰਦੇ ਨੀ ਸਤਿਗੁਰ ਇਹਨਾਂ ਪੁਤਰਾਂ ਤੋਂ ਵਾਰੇ ਜੀ। ਹੋਇਆ ਫਿਰ ਕੀ ਜੇਕਰ ਚਾਰੇ ਗਏ ਮਾਰੇ ਜੀ। ਵੇਖ ਖਾ ਜੀਉਂਦੇ ਨੀ ਇਹ ਲਖ ਹਜਾਰ ਵੋ॥ ਐਹੋ ਜਿਹਾ ਸਤਿਗੁਰ ਵੀਰੋ ਕਦੇ ਨਾ ਤਜੀਏ। ਓਸ ਦੇ ਢੋਲੇ ਸਦਾ ਗੋਂਦੇ ਨਾ ਰਜੀਏ। ਸੰਮੀ ਮੈਂ ਹੋਈ ਢੋਲ਼ਾ ਮੇਰਾ ਗੁਰ ਯਾਰ ਵੋ।। ਵਾਰਕੇ ਪਿਤਾ ਪੁਤਰ ਮਾਤਾ ਵੀ ਪਿਛੋਂ ਜੀ। ਆਪ ਗੁਰ ਕੀ ਫਿਰ ਕੀਤਾ ਹਾਇ ਨਾਂ ਪੁਛੋ ਜੀ। ਆਪਣੇ ਪੇਟ ਹਾਇ ਖਾਧੀ ਕਟਾਰ ਵੋ॥ ਵਡੇ ਨੀ ਪਿਛੇ ਵਾਲੀਏ ਸੁਤੀਏ ਕੌਮੇਂ ਨੀ। ਧਿਆ ਨ ਕਰ ਗੁਰ ਵਲ ਜਰਾ ਬੈਠੀ ਕਿਉਂ ਸੈਹਮੇਨੀ ਚੇਤੇ ਕਰ ਨਾਲ ਗੁਰ ਜੋ ਕੀਤੇ ਇਕਰਾਰ ਵੋ।। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕੌਣੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤੇਗ ਕਢ ਤਿਖੀਜੀ। ਸਤਿਗੁਰ ਫੁਰਮਾਇਆ ਸਿਖੀ ਖੰਡਿਓ ਤਿਖੀ<noinclude></noinclude> 2tz3s005k1etytaxks39jgbr5h1fxfd 250 66617 195751 2025-06-08T07:14:47Z Tulspal 1888 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਗੁਰ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੋਲ਼ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਭੂਤ ਨੇ॥ ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਮੋਮਨ ਦੋਵੇਂ ਇਕੋ ਹੀ ਸੂਤ ਨੇ। ਐਵੇਂ ਓਲਝਾ ਨਾ ਤਾਣਾ ਹੋਸ਼ ਸੰਭਾਰ ਵੋ। ਕਿਹਾ ਔਰੰਗੇ ਗੋਲਾ ਦੋਵੇਂ ਨੀ ਯਾਰ ਜੀ। ਦੀਨ ਕਬੂਲੋ ਨਹੀਂ ਸਾਰੋ ਤਲਵਾਰ ਜੀ।ਕੀਤਾ ਗੁਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 195751 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tulspal" />{{center|(੧੨)}}</noinclude>ਗੁਰ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੋਲ਼ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਭੂਤ ਨੇ॥ ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਮੋਮਨ ਦੋਵੇਂ ਇਕੋ ਹੀ ਸੂਤ ਨੇ। ਐਵੇਂ ਓਲਝਾ ਨਾ ਤਾਣਾ ਹੋਸ਼ ਸੰਭਾਰ ਵੋ। ਕਿਹਾ ਔਰੰਗੇ ਗੋਲਾ ਦੋਵੇਂ ਨੀ ਯਾਰ ਜੀ। ਦੀਨ ਕਬੂਲੋ ਨਹੀਂ ਸਾਰੋ ਤਲਵਾਰ ਜੀ।ਕੀਤਾ ਗੁਰ ਸੀਸ ਅੱਗੇ ਜਲਦੀ ਉਤਾਰਵੋ॥ ਹੈ ਹੈ ਇਸ ਜਗ ਭਇਓ ਜੈ ਜੈ ਸੁਰ ਲੋਕ ਜੀ। ਇਹ ਕੈਹਰ ਡਾਹਡਾ ਜਾਗੇ ਸਨ ਲੋਕ ਜੀ। ਜੁਲਮ ਦਾ ਰਾਜ ਪਿਛੋਂ ਰਿਹਾ ਦਿਨ ਚਾਰ ਵੋ॥ ਬਾਲਕ ਅਨੋਖਾ ਦਸਵਾਂ ਸਤਿਗੁਰ ਪਿਆਰਿਓ ਆਪਣਾ ਪਿਤਾ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਜਿਸ ਵਾਰਿਓ। ਕਥਾ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਵੀ ਸੁਣ ਲੌ ਹੁਣ ਯਾਰ ਵੇ॥ ਵਿਦ੍ਯਾ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਸਤਿਗੁਰ ਧਰਮਦਾ ਪੁਤਲਾ ਸੀ।ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਦਾ ਧੁਨੀ ਨਾਲੇ ਗੁਣਾਂਦਾ ਗੁਥਲਾ ਸੀ। ਦੇਸ ਦਾ ਗੁਰ ਜੀ ਸੀ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਦੋ॥ ਛਡ ਅਨੰਦ ਪਰ ਗੁਰ ਜੀ ਨਿਕਲੇ ਜਾਂ ਬਾਹਰ, ਜੀ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸਿੰਘ ਜੁਝਾਰ ਜੀ। ਵਿਛੜ<noinclude></noinclude> qbgnusux46sm5xj523kdpmdxi5zq6lv 195752 195751 2025-06-08T07:14:57Z Tulspal 1888 /* ਸੋਧਣਾ */ 195752 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tulspal" />{{center|(੧੨)}}</noinclude>ਗੁਰ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੋਲ਼ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਭੂਤ ਨੇ॥ ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਮੋਮਨ ਦੋਵੇਂ ਇਕੋ ਹੀ ਸੂਤ ਨੇ। ਐਵੇਂ ਓਲਝਾ ਨਾ ਤਾਣਾ ਹੋਸ਼ ਸੰਭਾਰ ਵੋ। ਕਿਹਾ ਔਰੰਗੇ ਗੋਲਾ ਦੋਵੇਂ ਨੀ ਯਾਰ ਜੀ। ਦੀਨ ਕਬੂਲੋ ਨਹੀਂ ਸਾਰੋ ਤਲਵਾਰ ਜੀ।ਕੀਤਾ ਗੁਰ ਸੀਸ ਅੱਗੇ ਜਲਦੀ ਉਤਾਰਵੋ॥ ਹੈ ਹੈ ਇਸ ਜਗ ਭਇਓ ਜੈ ਜੈ ਸੁਰ ਲੋਕ ਜੀ। ਇਹ ਕੈਹਰ ਡਾਹਡਾ ਜਾਗੇ ਸਨ ਲੋਕ ਜੀ। ਜੁਲਮ ਦਾ ਰਾਜ ਪਿਛੋਂ ਰਿਹਾ ਦਿਨ ਚਾਰ ਵੋ॥ ਬਾਲਕ ਅਨੋਖਾ ਦਸਵਾਂ ਸਤਿਗੁਰ ਪਿਆਰਿਓ ਆਪਣਾ ਪਿਤਾ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਜਿਸ ਵਾਰਿਓ। ਕਥਾ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਵੀ ਸੁਣ ਲੌ ਹੁਣ ਯਾਰ ਵੇ॥ ਵਿਦ੍ਯਾ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਸਤਿਗੁਰ ਧਰਮਦਾ ਪੁਤਲਾ ਸੀ।ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਦਾ ਧੁਨੀ ਨਾਲੇ ਗੁਣਾਂਦਾ ਗੁਥਲਾ ਸੀ। ਦੇਸ ਦਾ ਗੁਰ ਜੀ ਸੀ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਦੋ॥ ਛਡ ਅਨੰਦ ਪਰ ਗੁਰ ਜੀ ਨਿਕਲੇ ਜਾਂ ਬਾਹਰ, ਜੀ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸਿੰਘ ਜੁਝਾਰ ਜੀ। ਵਿਛੜ<noinclude></noinclude> 4wyxjvgej1rp9wxel9yijuxtrss1g27 250 66618 195754 2025-06-08T07:16:13Z Sonia jhammat 08 2330 /* ਸੋਧਣਾ */ 195754 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਬਣਤਰ ਅਨੁਸਾਰ:''' {{gap}}ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੈਮਰਾ ਨੂੰ ਚਾਹੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਸਾਈਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇ, ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਸਤਾ ਹੋਵੇ, ਉਸਦੇ ਗੁਣ ਘੱਟ ਹੋਣ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਣ, ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: 1) '''ਵਿਊ ਫ਼ਾਈਂਡਰ:''' ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲੈੱਨਜ਼ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਉੱਤੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਾਂ ਵੱਖੀ ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਖਿੜਕੀ ਲੱਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਖਿੜਕੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਪੀਲਾ, ਹਰਾ ਜਾਂ ਲਾਲ ਰੰਗਦਾਰ ਖ਼ਾਨਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਖਿੱਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚ ਦੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਵਸਤੂ ਦਾ ਲਗਭਗ ਨੇੜਲਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। 2) '''ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ:''' ਉਹਨਾਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਕੈਮਰੇ ਤੋਂ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਫੋਟੋਆਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਹੀ ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ. ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਈਜਾਦ ਹੋਈ। ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲੀ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਵੇਂ ਹੀ ਦਿਖਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਕਸ ਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਬਣਨਾ ਹੈ। ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ. ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲ ਲੈਨਜ਼ ਰਿਫ਼ਲੈਕਸ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਮੋੜ ਕੇ ਉਵੇਂ ਦਾ ਉਵੇਂ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੈਮਰੇ ਆਪ ਣੀ ਚਰਮ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।<noinclude>{{rule}} {{center|17}}</noinclude> tsdpc90q0li35h5wkz40pk47qk5nqrk 195755 195754 2025-06-08T07:17:01Z Sonia jhammat 08 2330 195755 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਬਣਤਰ ਅਨੁਸਾਰ:''' {{gap}}ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੈਮਰਾ ਨੂੰ ਚਾਹੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਸਾਈਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇ, ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਸਤਾ ਹੋਵੇ, ਉਸਦੇ ਗੁਣ ਘੱਟ ਹੋਣ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਣ, ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: 1) '''ਵਿਊ ਫ਼ਾਈਂਡਰ:''' ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲੈੱਨਜ਼ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਉੱਤੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਾਂ ਵੱਖੀ ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਖਿੜਕੀ ਲੱਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਖਿੜਕੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਪੀਲਾ, ਹਰਾ ਜਾਂ ਲਾਲ ਰੰਗਦਾਰ ਖ਼ਾਨਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਖਿੱਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚ ਦੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਵਸਤੂ ਦਾ ਲਗਭਗ ਨੇੜਲਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। 2) '''ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ:''' ਉਹਨਾਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਕੈਮਰੇ ਤੋਂ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਫੋਟੋਆਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਹੀ ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ. ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਈਜਾਦ ਹੋਈ। ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲੀ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਵੇਂ ਹੀ ਦਿਖਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਕਸ ਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਬਣਨਾ ਹੈ। ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ. ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲ ਲੈਨਜ਼ ਰਿਫ਼ਲੈਕਸ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਮੋੜ ਕੇ ਉਵੇਂ ਦਾ ਉਵੇਂ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੈਮਰੇ ਆਪ ਣੀ ਚਰਮ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।<noinclude>{{rule}} {{center|17}}</noinclude> 8lvjb1cv7y1l6it5gsmmbgmg4znpn7y 195756 195755 2025-06-08T07:18:01Z Sonia jhammat 08 2330 195756 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਬਣਤਰ ਅਨੁਸਾਰ:''' {{gap}}ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੈਮਰਾ ਨੂੰ ਚਾਹੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਸਾਈਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇ, ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਸਤਾ ਹੋਵੇ, ਉਸਦੇ ਗੁਣ ਘੱਟ ਹੋਣ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਣ, ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: 1) '''ਵਿਊ ਫ਼ਾਈਂਡਰ:''' {{gap}}ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲੈੱਨਜ਼ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਉੱਤੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਾਂ ਵੱਖੀ ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਖਿੜਕੀ ਲੱਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਖਿੜਕੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਪੀਲਾ, ਹਰਾ ਜਾਂ ਲਾਲ ਰੰਗਦਾਰ ਖ਼ਾਨਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਖਿੱਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚ ਦੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਵਸਤੂ ਦਾ ਲਗਭਗ ਨੇੜਲਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। 2) '''ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ:''' {{gap}}ਉਹਨਾਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਕੈਮਰੇ ਤੋਂ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਫੋਟੋਆਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਹੀ ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ. ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਈਜਾਦ ਹੋਈ। ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲੀ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਵੇਂ ਹੀ ਦਿਖਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਕਸ ਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਬਣਨਾ ਹੈ। ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ. ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲ ਲੈਨਜ਼ ਰਿਫ਼ਲੈਕਸ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਮੋੜ ਕੇ ਉਵੇਂ ਦਾ ਉਵੇਂ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੈਮਰੇ ਆਪ ਣੀ ਚਰਮ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।<noinclude>{{rule}} {{center|17}}</noinclude> bo4kdd74pltbnk0bjpiwnec0yfce3sr 195757 195756 2025-06-08T07:20:10Z Sonia jhammat 08 2330 195757 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia jhammat 08" /></noinclude> '''ਬਣਤਰ ਅਨੁਸਾਰ:''' {{gap}}ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੈਮਰਾ ਨੂੰ ਚਾਹੇ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਸਾਈਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇ, ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਸਤਾ ਹੋਵੇ, ਉਸਦੇ ਗੁਣ ਘੱਟ ਹੋਣ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋਣ, ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: 1) '''ਵਿਊ ਫ਼ਾਈਂਡਰ:''' {{gap}}ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲੈੱਨਜ਼ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਉੱਤੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਾਂ ਵੱਖੀ ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਖਿੜਕੀ ਲੱਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਖਿੜਕੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਪੀਲਾ, ਹਰਾ ਜਾਂ ਲਾਲ ਰੰਗਦਾਰ ਖ਼ਾਨਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਖਿੱਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚ ਦੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਵਸਤੂ ਦਾ ਲਗਭਗ ਨੇੜਲਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। 2) '''ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ:''' {{gap}}ਉਹਨਾਂ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਕੈਮਰੇ ਤੋਂ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਫੋਟੋਆਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਦੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਹੀ ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ. ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਈਜਾਦ ਹੋਈ। ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲੀ ਖਿੜਕੀ ਵਿਚੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਵੇਂ ਹੀ ਦਿਖਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਕਸ ਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ਉੱਤੇ ਬਣਨਾ ਹੈ। ਐੱਸ.ਐੱਲ.ਆਰ. ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਿੰਗਲ ਲੈਨਜ਼ ਰਿਫ਼ਲੈਕਸ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਲੈੱਨਜ਼ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਮੋੜ ਕੇ ਉਵੇਂ ਦਾ ਉਵੇਂ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੈਮਰੇ ਆਪਣੀ ਚਰਮ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।<noinclude>{{rule}} {{center|17}}</noinclude> evhjskjcx9zw0ymgh9tzjko64bg0zob 250 66619 195758 2025-06-08T07:27:53Z Tulspal 1888 /* ਸੋਧਣਾ */ 195758 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tulspal" />{{center|(੧੪)}}</noinclude>ਥਕ ਕੇ ਪਿਆਸ ਲੱਗੀ ਡਾਹਡੀ ਉਸ ਯਾਰ ਵੋ। ਡਾਢੀ ਪਿਆਸ ਕਰਕੇ ਰਹਿ ਨਾਂ ਹੰਗਿਆ। ਆਪਨੇ ਬਾਪੂ ਪਾਸੋਂ ਪਾਣੀ ਆਇ ਮੰਗਿਆ। ਬਾਪੂ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣੋ ਅਗੋਂ ਕੀ ਯਾਰ ਵੇ ਛਡਦੇ ਹੁਣ ਪੂਤਾ ਆਸਾਂ ਪਾਣੀ ਜਗ ਵਾਲੀਆ।ਪੀਓ ਪ੍ਰਭ ਚਰਣਾਂ ਮਿਤ੍ਰ ਭਰ ਭਰ ਪਿਆਲੀਆਂ। ਪਾਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਧਰਿਆ ਜਲਾਰ ਵੋ॥ ਅਖੀਆਂ ਦਾ ਨੂਰ ਮੇਰਾ ਸਿੰਘ ਜੁਝਾਰ ਜੀ। ਸੁਕੇ ਹੀ ਸੰਘ ਭਜਾ ਰਣ ਨੂ ਦੁਬਾਰਾ ਜੀ। ਤਿਹਾਏ ਨੇ ਸੀਸ ਦਿਤਾ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਵੇ॥ ਸੂਰਮੇ ਦੋਵੇਂ ਖੇਲ ਚੁਕੇ ਜਾਂ ਹੋਲੀਆਂ। ਸਤਿਗੁਰ ਨੇ ਸ਼ੁਕਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖੀਂ ਤਾ ਖੋਲੀਆਂ।ਕਹਿੰਦੇ ਹੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਤੇਰਾ ਲਥਾ ਸਿਰੋਂ ਭਾਰ ਵੋ॥ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਗੁਜਰੀ ਮਾਤਾ ਹਮਾਰੀ ਜੀ। ਨਾਲ ਦੋ ਸਾਹਿਬ ਜਾਦੇ ਛੋਟੇ ਵਿਚਾਰੀ ਜੀ। ਖੇੜੀ ਜਾਇ ਪੁਜੀ ਰਾਤੀਂ ਅੰਧ ਅੰਧ ਰਾਵੋ ॥ ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਆ<noinclude>{{left|| ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਏ ਦ ਪਿੰਡ}}</noinclude> op8s4sfqjdsxuxdii9hmkbcsb5eh3t9 195760 195758 2025-06-08T07:29:49Z Tulspal 1888 195760 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tulspal" />{{center|(੧੪)}}</noinclude>ਥਕ ਕੇ ਪਿਆਸ ਲੱਗੀ ਡਾਹਡੀ ਉਸ ਯਾਰ ਵੋ। ਡਾਢੀ ਪਿਆਸ ਕਰਕੇ ਰਹਿ ਨਾਂ ਹੰਗਿਆ। ਆਪਨੇ ਬਾਪੂ ਪਾਸੋਂ ਪਾਣੀ ਆਇ ਮੰਗਿਆ। ਬਾਪੂ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣੋ ਅਗੋਂ ਕੀ ਯਾਰ ਵੇ ਛਡਦੇ ਹੁਣ ਪੂਤਾ ਆਸਾਂ ਪਾਣੀ ਜਗ ਵਾਲੀਆ।ਪੀਓ ਪ੍ਰਭ ਚਰਣਾਂ ਮਿਤ੍ਰ ਭਰ ਭਰ ਪਿਆਲੀਆਂ। ਪਾਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਧਰਿਆ ਜਲਾਰ ਵੋ॥ ਅਖੀਆਂ ਦਾ ਨੂਰ ਮੇਰਾ ਸਿੰਘ ਜੁਝਾਰ ਜੀ। ਸੁਕੇ ਹੀ ਸੰਘ ਭਜਾ ਰਣ ਨੂ ਦੁਬਾਰਾ ਜੀ। ਤਿਹਾਏ ਨੇ ਸੀਸ ਦਿਤਾ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਵੇ॥ ਸੂਰਮੇ ਦੋਵੇਂ ਖੇਲ ਚੁਕੇ ਜਾਂ ਹੋਲੀਆਂ। ਸਤਿਗੁਰ ਨੇ ਸ਼ੁਕਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖੀਂ ਤਾ ਖੋਲੀਆਂ।ਕਹਿੰਦੇ ਹੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਤੇਰਾ ਲਥਾ ਸਿਰੋਂ ਭਾਰ ਵੋ॥ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਗੁਜਰੀ ਮਾਤਾ ਹਮਾਰੀ ਜੀ। ਨਾਲ ਦੋ ਸਾਹਿਬ ਜਾਦੇ ਛੋਟੇ ਵਿਚਾਰੀ ਜੀ। ਖੇੜੀ ਜਾਇ ਪੁਜੀ ਰਾਤੀਂ ਅੰਧ ਅੰਧ ਰਾਵੋ ॥ ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਆ<noinclude>{{left|| ਗੰਗੂ ਰਸੋਈਏ ਦ ਪਿੰਡ}}</noinclude> 12do964dwkxzmo7azz71uow38hln6wt 250 66620 195759 2025-06-08T07:28:37Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 195759 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|[ ੧੯ ]}}</noinclude>ਜੋ ਆਵੇ ਡੇਰੈ ਰਾਜੀ ਕਰਾਇਆ ਸੀ। ਬਗਚਾ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਹੁਣ ਕਿਥੇ ਈ ਯਾਰ ਵੋ॥ ਮੁਗਲਾਂਦੀ ਡਾਕੀ ਮਗਰੋਂ ਸੋਹਣੀ ਇਕ ਸੂਰਤ ਨੇ। ਡੇਰੇ ਆ ਲਾਏ ਏਥੋ ਮੋਹਣੀ ਜਿਹੀਮੂਰਤ ਨੇ। ਪਰੀਆਂ ਸੀ ਵਾਲੀ ਓਹਦੀ ਸਾਰੀਨੁਆਰ ਵੋ॥ ਸਿਖਾਂ ਦੇ ਰਾਜਰੂਪੀ ਮੋਹਣੀ ਹਾਇਪਰੀਜੀ। ਹਰੀ ਅੰਗੂਰੀ ਸਿਖੀ ਪੰਥ ਦੀ ਚਰੀ ਜੀ। ਸ਼ੇਖੀ ਹੁਣ ਖੋਰੇ ਹੋਏ ਭੁਲਾ ਨਿਰੰਕਾਰ ਵੋ।। ਓਸ ਦੀ ਸੂਰਤ ਉਤ ਡਾਕਟਰ ਭਲ ਗਿਆ। ਮਿਟੀ ਦੀ ਮੂਰਤ ਉਤੇ ਹਾਇ ਓਹ ਡੁਲ ਪਿਆ। ਵਰ ਲਈ ਓਹ ਨਾਰ ਪਿਛੋਂ ਨਿਕਲੀ ਬਦਕਾ ਰ ਜੋ! ਨਾਰ ਓਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹਾਇ ਪਰੀ ਓਹ ਕੋਈ ਸੀ। ਬੁਗਚਾ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਹਾਇ ਲੈ ਗਈ ਓਹ ਮੋਈ ਜੀ। ਡਾਕਟਰ ਬਿਰਹੇਂ ਅੰਦਰ ਹੋਇਆ ਬੀਮਾਰ ਵੋ॥ ਮੋਹਣੀ ਉਸ ਮਾਈ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਓ ਸੁਆਹ ਜੀ। 'ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਰਤੇ' ਸਚੇ ‘ਪਾਤਸ਼ਾਹ' ਜੀ। ਹੋਰ ਪਾਤ ਸ਼ਾਹੀਆਂ ਕੂੜੀਆ ‘ਯਾਰ' ਵੇ। ਆਤਮਾਂ ਦਾ<noinclude></noinclude> 32x549h23o7p8tqsabkxt2dad4envu2 250 66621 195761 2025-06-08T07:32:14Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 195761 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੨੦)}}</noinclude>ਦੇਕੇ ਸੀਨੇ ਨੂ ਠਾਰਦੇ। ਨਬਜ ਪਛਾਣ ਮੇਰੀ ਡ ਹਡੀ ਬੀਮਾਰ ਵੋ॥ ਰੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਆਤਮ ਭੁਖਿਆਂ ਅੰਨ ਦਾ ਦਾਨ ਜੀ। ਦੇਂਦਾ ਤੂੰ ਨਿਤ ਸੀਗਾ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਖਾਣ ਸੀ। ਫੁਲ ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਸੈਂ ਲਾਲ ਅਨਾਰ ਵੋ। ਤੇ ਤਪ ਦਿਕ ਨਾਲ ਜੀ। ਡਾਕੀ ਭੁਚਾਲ ਕਈ ਪੀੜੇ ਨਿਕਾਲ ਜੀ। ਓਹਨਾਂ ਦੀ ਖਬਰ ਕਦੇ ਲਈਂ ਤਾਂ ਸਾਰ ਵੋ॥ ਬਹੁਤੇ ਨੀ ਤੇਰੇ ਭਾਈ ਆਈ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ। ਮੋਰੀਆਂ ਚ ਢਹਿੰਦੇ ਮੁਖ ਕੁਤੇ ਪੇਸ਼ਾਬ ਦੇ। ਓਹਨਾਂ ਦਾ ਛੇਤੀ ਵੀਰੋ ਕਰਿਓ ਸੁਧਾਰ ਵੋ॥ ਸਿਖੀ ਮੁਕਦਮਿਆਂ ਹੀ ਸਾਰੀ ਹਾਇ ਪਟੀ ਜੀ। ਸਦਾ ਹੀ ਭਰਦੇ ਨੇ ਇਹ ਅਫ਼ਰ ਦੀ ਚਟੀ ਜੀ। ਬਲਿਸ਼ਟਰ ਵਕੀਲਾਂ ਦਾ ਤਾਂ ਗਰਮ ਬਾਜ ਰ ਵੋ॥ ਸਿਖਾਂ ਨੂ ਦਵੋ ਤੁਸੀਂ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਦਾਨ ਜੀ। ਸੁਖੀ ਇਹ ਵਸਣ ਖਟ ਜਸ ਜਹਾਨ ਜੀ! ਵਾਧਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵੀਰੋ ਬਹੁਤਾ ਦਰਕਾਰ ਵੋ॥ ਅੰਤ ਦੀ ਬਿਨੈ ਸੁੰਦਰ ਹਰਿ ਦੀ ਪਿਆਰਿਓ! ਸੁੰਦਰ<noinclude></noinclude> qnt59r07aiqjjfxsq71pupkymyo8mmj