ਵਿਕੀਸਰੋਤ pawikisource https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲੇਖਕ ਲੇਖਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੋਰਟਲ ਪੋਰਟਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲਿਖਤ ਲਿਖਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਆਡੀਓਬੁਕ ਆਡੀਓਬੁਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਅਨੁਵਾਦ ਅਨੁਵਾਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੰਨਾ ਪੰਨਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਇੰਡੈਕਸ ਇੰਡੈਕਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ 250 6531 196371 195320 2025-06-22T00:36:22Z Taranpreet Goswami 2106 196371 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{gap}}ਸਾ, ਰੇ, ਗਾ, ਮਾ ਆਦਿ ਰਾਗ ਦੀਆਂ ਸਰਗਮਾਂ ਮਨ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਕੋਈ ਖਿਆਲ (Idea, ਏਹਨਾਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜੇਹੜਾ ਮਨ ਤੇ ਕੁਝ ਪੱਕਾ ਅਸਰ ਕਰ ਸਕੇ। {{gap}}ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਕੰਮ ਏਹ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਮਿਲਾਉਨੀ (ਹਾਰਮਨੀ) ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਬਾਹਰਲੀ ਹਾਰਮਨੀ ਨਾਲ ਇਕ ਸੁਰ ਕਰ ਦੇਵੇ। ਇਨਸਾਨੀ ਤੰਬੂਰੇ (ਰੂਹ) ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਸਾਜ ਦੀਆਂ ਸੁਰਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਦੇਵੇ, ਇਕ ਸੁਰ ਕਰ ਦੇਵੇ॥ {{gap}}ਅਫਲਾਤੂੰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਵਿਤਾ ਨਕਲ (ਉਤਾਰਾ) ਹੈ। ਨਕਲ ਦੇ ਉਲਟ ਅਰਥ ਨਾ ਸਮਝੇ ਜਾਨ ਬਾਂਦਰ ਵੀ ਨਕਲ ਉਤਾਰਦਾ ਹੈ। ਕਵੀ ਜਨ ਕਿਧਰੇ ਨਕਲ ਉਤਾਰਨਾ, ਦੂਜੇ ਕਵੀਆਂ ਦੇ ਮਜ਼ਮੂਨ ਚੁਰਾਨ ਨੂੰ ਈ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਵਡਾ ਧਰਮ ਨਾ ਸਮਝ ਬੈਠਨ ਅਰ ਉਚੀ ਸੋਚ ਗਵਾ ਦੇਣ। ਅਫਲਾਤੂੰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਨਕਲ ਤੋਂ ਹੈ। ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਨਕਲ, ਰੱਬੀ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਨਾ ਅਰ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ। ਜਿੰਨਾਂ ਠੀਕ ਠੀਕ ਦੱਸੇ ਓਤਨੀ ਹੀ ਨਕਲ ਚੰਗੀ ਹੋਸੀ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਉੱਚੀ ਪੱਦਵੀ ਦੀ ਹੋਸੀ: {{center|{{larger|'''ਕਵਿਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ'''}}}} {{gap}}ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਰ ਹੋਰ ਯੂਰਪੀ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਵਿਚ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਰੱਖੀਆਂ ਹਨ: (੧) Epic (ਐਪਿਕ) ਬੀਰ ਰਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ, Drama-ਨਾਟਕ, (੩) Lyric (ਲਿਰਕ) ਗੀਤ ਆਦਿ<noinclude>{{center|-੪੪-}}</noinclude> d28eoft4pt9hpwnd8k06gae7vtz7j1m 250 6679 196335 196240 2025-06-21T23:33:42Z Taranpreet Goswami 2106 196335 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਲਿਖ ਕਿ ਏਹਨੂੰ ਦੱਬ ਗਿਆ ਸੀ 'ਤੇ ਹੁਣ (Archaeological ਚਾਤਨ ਵਸਤਾਂ ਢੂੰਡਨ ਤੇ ਖੋਜਨ ਵਾਲੇ ਮੈਹਕਮੇਂ ਨੇ ਕਿਧਰੋਂ ਪੁੱਟ ਕੱਢੀ, ਜੇ ਸੱਚ ਮੁਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੰਬੀ ਸੀ ਤਾਂ ਤੇ ਮੁਅੱਲਫ ਕਠਾ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬੜੀ ਵਡਿਆਈ ਹੈ ਪਰ ਤਾਂ ਜੇ ਅਪਨੀ ਖੋਜ ਦਾ ਸਿਵਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਦੇ॥ {{gap}}(੨) ਏਹ ਸੋਹਣੀ, ਫਜ਼ਲ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਸੋਹਣੀ ਦੀ ਨਕਲ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਫਜ਼ਲ ਦੀ ਸੋਹਣੀ ਇਸਦੀ। ਮਜ਼ਮੂਨ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਹਰ ਬੰਦ ਦੀ ਸੁਰਖੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਸੋਹਣੀ ਦੋ ਪੈਹਲੇ ਦੂਜੇ ਪੰਜਵੇਂ ਆਦ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਜੋ ਹਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਉਹ ਤਾਂ ਫਜ਼ਲ ਨਾਲ ਬਿਲਕੁਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਵੇਖੋ: {{Block center|<poem>ਵਰੇ ਪੰਜਵੇਂ ਚੂੰਡੀਆਂ ਸੋਹਣੀ ਦੀਆਂ, ਮਾਉਂ ਗੁੰਦ ਕੇ ਖਾਸ ਸਵਾਰੀਆਂ ਜੀ। ਵਰੇ ਛੇਵੇਂ ਦੀ ਗੁਡੀਆਂ ਖੇਡਦੀ ਸੀ, ਸਦ ਪਿਆਰੀਆਂ ਅਹਿਲ ਸਹੇਲੀਆਂ ਨੂੰ। ਵਰੇ ਸੱਤਵੇਂ ਪੜੇ ਕੁਰਾਨ ਸੋਹਣੀ, ਨਾਲ ਨੇਕ ਜ਼ਬਾਨ ਸਫਾ ਮੀਆਂ॥</poem>}} {{right|[ਫਜ਼ਲ}} {{Block center|<poem>ਪੰਜਵੇਂ ਵਰੇ · ਸੋਹਣੀ ਸੋਹਣੀ ਹੋਈ ਸੋਹਣੀ, ਚੁਕ ਸੋਹਣੀ ਦਾ ਸੀਸ ਗੁੰਦਿਆ ਨੇ। ਛੇਵੇਂ ਵਰੇ ਸੋਹਣੀ ਗੁੱਡੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਖੇਡੇ, ਸੋਹਣੇ ਹਾਰ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਲਗਾਇਓ ਨੇ। ਸਤਵੇਂ ਵਰੇ ਸੋਹਣੀ ਬੀਵੀ ਕੋਲ ਬੈਠੀ, ਕਾਇਦਾ ਸ਼ੌਕ ਦੇ ਨਾਲ ਉਠਾਇਓ ਸੂ॥</poem>}} {{rh|||[ਵਾਰਸ ਦੀ ਸੋਹਣੀ}} {{gap}}ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਸਜਨ ਆਪੇ ਈ ਵੇਖ ਕੁਝ ਫਰਕ ਹੈ, ਲਫਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟ ਮਜ਼ਮੂਨ ਇਕ॥ {{gap}}ਫੇਰ ਏਸ ਸੋਹਣੀ ਵਿਚ ਵੀ ਸਤ ਫਾਗਨ, ਫਜ਼ਲ ਵਾਂਗੂੰ ਦਿਤੇ<noinclude>{{center|-੧੯੩-}}</noinclude> 6l6a10djvmlipokgg350brq7lquzzfo 250 6680 196336 196241 2025-06-21T23:36:17Z Taranpreet Goswami 2106 196336 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹਨ। ਹੁਣ ਏਹ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸ ਨੇ ਅਸਲ ਬਨਾਈ ਅਰ ਕਿਸ ਨੇ ਨਕਲ? ਫਜ਼ਲ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਤੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿਚ ਵੀ ਵਾਰਸ ਦੀ ਸੋਹਣੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨਕਲ ਕਿਦੀ ਕਰਨੀ ਸੀ ਜੇ ਨਕਲ ਹੈ ਤਾਂ ਵਾਰਸ ਦੇ ਨਾਂ ਮੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਸੋਹਣੀ॥ {{gap}}(੩) ਸੋਹਣੀ ਦੇ ਬੈਂਤਾਂ ਦੀ ਪਰਚੋਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਰਸ ਦਾ ਰਸ ਤੇ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ, ਹਾਂ ਇੱਕ ਥਾਂ ਕਰਤਾ ਨੇ ਗੁਲਾਮ ਤੇ ਜਟੀ ਦਾ ਝਗੜਾ, ਸੈਹੜੀ ਤੇ ਜੋਗੀ ਦੇ ਵਾਕ ਵਾਂਗੂੰ ਲਿਆ ਪਾਇਆ ਹੈਪਰ ਫਜ਼ੂਲ, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਜੀਕਨ ਕਾਦਰ ਦੀ ਸੋਹਣੀ ਫ਼ਜ਼ਲ ਦੀ ਸੋਹਣੀ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ, ਜੇ ਬੇਹ ਵਾਰਸੀ ਸੋਹਣੀ ਪੁਵਾਨੀ ਤੇ ਸੱਚੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਫਜ਼ਲ ਤੇ ਕਾਦਰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਜੱਟੀ-ਗੁਲਾਮ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਸਾਕੀ ਦੇਹ ਪਿਆਲਾ ਭਰ ਕੇ ਖੁਮਰ ਵਾਲਾ...... {{right|(ਸੋਹਣੀ}} {{gap}}ਏਹ ਫਾਰਸੀ ਦਾ ਦਸਤੂਰ ਵਾਰਸ ਨੇ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਹੀਰ ਗਵਾਹ॥ {{gap}}ਬੱਜੇ ਨਾਲ ਵਲਾਇਤੀ ਜ਼ੋਰ ਪਾਇਆਂ ਢੋਲ ਭਾਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਘੁਮਕਾਰ ਬੇਲੀ॥ {{gap}}ਵਾਰਸ ਦੇ ਵੇਲੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬਾਜਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਓ. ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਰਾਜ ਵਿਚ ਆਇਆ। ਕਿੱਸੇ ਦੇ ਅੰਤ ਬਨਾਣ ਦਾ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ ਜੰਕਨ ਹੀਰ ਕਿੱਸਾ ਵਾਰਸ ਲਿਖਦਾ ਅਰ ਲਿਖਦਾ ਵੀ ਦੇ ਰਾਜ ਨਾਲ ਜਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਤਾਰੀਖ ਜਾਂ ਸੰਨ ਵਿਚ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਜੇ ਏਹ ਹੀਰ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਤਾਂ ਸੰਨ ਜ਼ਰੂਰ ਲਿਖਦਾ ਅਰ ਜੇ ਪੈਹਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਸਾਬੂ, ਤਾਂ ਹੀਰ ਵਿਚ ਉਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ। ਏਹਨਾਂ ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਹਣੀ ਵਾਰਸ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ<noinclude>{{center|-੧੯੪-}}</noinclude> l2x9oju78moy3qwyt29y9l7gx3qwke6 250 6682 196337 196242 2025-06-21T23:38:36Z Taranpreet Goswami 2106 196337 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>ਸਵੇਲਾ। ਆਜਜ਼ ਹੋਲੈਂ ਰਹੇ ਅਕੇਲਾ, ਗੈਰ ਨਾ ਪਾਸ ਖਲਾਰੀ ਦਾ॥ ਏਹ ਜਗ ਜਾਨ ਉਚਾਲ ਡੇਰਾ, ਕਰ ਲੈ ਕੋਈ ਅਮਲ ਚੰਗੇਰਾ। ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਇੱਕੋ ਫ਼ੇਰਾ, ਕੌਲ ਨਾ ਦੂਜੀ ਵਾਰੀ ਦਾ॥ ਵਾਰਸ ਅਮਲ ਨਾ ਕੀਤੇ ਚੰਗੇ, ਬੇ ਪਰਵਾਹੀ ਕੋਲੋਂ ਮੰਗੇ। ਨਿੱਤ ਦੁਆ ਫਜ਼ਲ ਦੀ ਮੰਗੇ ਰੇਹਮ ਕਰੀਂ ਮੈਂ ਤਾਰੀ ਦਾ।</poem>}}<noinclude>{{center|-੧੯੬-}}</noinclude> d2msvbc63l5rzwb9zkv6gfmd8ejm9y3 250 6683 196338 196243 2025-06-21T23:40:37Z Taranpreet Goswami 2106 196338 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|<poem>{{xx-larger|'''ਰਸ ਚੌਥਾ''' '''ਮੁਲਤਾਨੀ ਵੰਡ'''}}</poem>}} {{gap}}ਮੁਲਤਾਨੀ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੱਖਨੀ ਭਾਗ ਵਿਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਲੇ-ਮੁਲਤਾਨ, ਮੁਜ਼ੱਫਰਗੜ੍ਹ, ਡੇਹਰਾ ਗਾਜ਼ੀ ਖਾਂ ਤੇ ਰਿਆਸਤ ਬਹਾਵਲ ਪੁਰ, ਇਸੇ ਬੋਲੀ ਦੀ ਵੰਡ ਵਿਚ ਹਨ। ਡੇਹਰਾ ਗਾਜ਼ੀ ਖਾਂ ਵਿਚ ਬਲੋਚੀ ਵੀ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਏਹ ਬੋਲੀ ਉਂਞ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਤੋਂ ਅੱਡ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਦ ਅਸੀਂ ਲੈਂਹਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਮੋਲਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੋਲੀ ਤੇ ਲੈਂਹਦੀ ਇਥੋਂ ਹੀ ਮਾਤਾ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਹਨ। ਫਰਕ ਥੋੜਾ ਈ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਲੈਹਜੇ ਜਾ ਸੰਘ ਦੀ ਅਵਾਜ ਦਾ ਭੇਦ ਹੈ ਅਰ ਏਹ ਭੇਦ ਹਰ ਜਗਾ ਹੁੰਦਾ ਈ ਹੈ। ਬੋਲਨ ਵਿਚ ਤੇ ਭੇਦ ਢੇਰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਪਰ ਲਿਖਨ ਵਿਚ ਥੋੜਾ। ਇਸ ਫਰਕ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਉਬਾਇਨ ਸਾਹਿਬ [Mr. E. 0. Brien I.C,S.) ਵੀ ਅਪਨੀ ਪੁਸਤਕ “ਮੁਲਤਾਨੀ ਜ਼ਬਾਨ'' ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹੈਨ:—ਕਿ “ਮੁਲਤਾਨੀ ਬੋਲੀ ਵਿਚ ਕੋਈ ਲਿਖਤ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨਹੀਂ ਅਰ ਜੋ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਛਾਪੇ ਖਾਨਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਮੁਲਤਾਨੀ ਬੋਲੀ ਦੀਆਂ ਕਰਕੇ ਛਪਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਕੇਵਲ ਵਿਗੜੀ ਹੋਈ ਪੰਜਾਬੀ ਹੈ?। ਅਸਲ ਗੱਲ ਤੇ ਏਹ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਮੁਲਤਾਨੀ ਤੇ ਲੈਂਹਦੀ ਵਿਚ ਭੇਦ ਥੋੜਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਲੈ ਹਦੀ ਵਾਙੂ ਮੁਲਤਾਨੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਝੰਡੇ ਹੇਠ ਈ ਆਉਨੀ<noinclude>{{center|-੧੯੭-}}</noinclude> t1k7jfmhcv462svq80ant9u6etx81du 250 6684 196339 196244 2025-06-21T23:42:04Z Taranpreet Goswami 2106 196339 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਜੇਹੜੇ ਭੇਦ ਬੋਲਨ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਰ ਜੋ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਜ਼ਬਾਨ ਦਾਨਾਂ ਨੂੰ . ਏਡੇ ਵੱਖਰੇ ਮਾਲੂਮ ਹੋਏ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਲਤਾਨੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਂਗੂੰ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਬੋਲੀ ਥਾਪਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਪਦਾਂ ਨੂੰ ਮੁਲਤਾਨੀ ਸੰਘਾਂ ਨੇ ਸੰਕੋਚ ਦਿਤਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਏਹ ਆਖੋ ਕਿ ਏਡੀ ਕਾਹਲੀ ਉਹ ਪਦ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਕ ਵਖਰਾ ਵਾਕ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੀਕਨ ਮੁਲਤਾਨੀ ਵਾਕ “ਬੁਖਾਰ ਹਿੱਸਾ ਅਸਲ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ “ਬੁਖਾਰ ਹੈਸੂ” ਦਾ ਸੰਕੋਚ ਹੈ। ਫੇਰ “ਮਾਚਿਉਸ ਯਾਰ ਤੇ ਨਾਂ ਪੀ ਦਾ" ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਮਾਰਿਓ ਸੂ, ਯਾਰ ਤੇ ਨਾਂ ਪੀ ਦਾ ਹੋ ਜਾਸੀ। ਹੁਣ ਪੀ ਪਦ ਮੁਲਤਾਨੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚ ਓਪਰਾ ਹੈ। ਪੀ, ਪੀਆ, ਖਸਮ, ਏਹ ਪਦ ਪੁਰਾਨੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਕਈ ਸ਼ਕਲਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬਾਜੀ ਥਾਈਂ ਪੀ ਪਿਰ ਅਰ ਇਸ ਤੋਂ ਪਿਛਹੜੀ ਵੀ ਬਨ ਗਿਆ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਢੇਰ ਵੰਨਗੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਏਹ ਸਾਰੇ ਪਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਯਾ ਤੋਂ ਨਿਕਲੇ ਜਾਪਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਮੁਲਤਾਨੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਵਾਕ ਜੋ ਉਬਰਾਇਨ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦਿਤੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਹਰ ਇਕ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਖੋਜੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਲਤਾਨੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਸ਼ਰੇਨੀ ਵਿਚ ਖੁਲੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਵਟਿਆ ਹੋਇਆ ਰੂਪ ਸਿੰਧੀ ਦੀ ਮੇਲਤਾ ਕਰਕੇ · ਭਾਸਦਾ ਹੈ। ਏਹ ਵੀ ਸਰਹੱਦੀ ਬੋਲੀ ਹੋਈ। {{gap}}ਤੈਂਡੀ ਅਦਾਲਤ ਨਿਸੈ ਚਾਂਹਦੇ। ਤਰਸ ਨਾ ਆਇਓਂ, ਗ ਯਾਰ, ਕੇਹੜੇ ਵੇਲੇ ਦੀ ਖੜੀਆਂ। {{gap}}ਹੁਣ ਏਹਨਾਂ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਗੱਲ ਵਖਰੀ ਨਹੀਂ ਜੇਹੜੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਨਾਂ ਹੋਵੇ। ਵਾਕਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਅਖਾਨਾਂ ਵਲੋਂ<noinclude>{{center|-੧੯੮-}}</noinclude> o25qnlzqkaiavgk1uq70abz9x4pctiz 250 6685 196340 196245 2025-06-21T23:52:57Z Taranpreet Goswami 2106 196340 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਵੇਖੋ ਤਾਂ ਏਹੀ ਗੱਲ ਲਭਦੀ ਹੈ: {{Block center|<poem>ੳ, ਹੁਨਾਲੇ ਦੀ ਝੜੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਪਤਾ॥ ਮੈਂਹ ਦਾ ਹਿਕ ਸਿੰਗ ਜਿੰਨਾ ਤੇ ਹਿਕ ਸਿੰਗ ਸੁੱਕਾ॥ ਜੁਤਮ ਜੋੜਾ ਪਾਨੀ ਲਾਇਮ ਵਾੜ ਕੂੰ, ਅ, ਦੁਖਾਂ ਦਾ ਗੋਗੜਾ ਵੰਜ ਦੇਬੂ ਕਰਾੜ ਕੂੰ। ਅੰਧੇਰ ਪਿਆ ਸਰਕਾਰ ਕੰ ਜੋ ਚੋਰ ਬੱਧੇ ਕਟਵਾਲ ੲ, ਆਦਰਾਂ ਭੁੱਖੀਆਂ ਤੇ ਮੁੱਛ ਤੇ ਚਾਵਲ</poem>}} {{gap}}ਹੁਣ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਗੱਲ ਮੁਲਤਾਨੀ ਵਿਚ ਏਹ ਹੈ | ਇਸ ਵਿ ਕਰੜਾ (ਫਾਇਲ) ਨੂੰ ਗੁੰਮ ਕਰਕੇ, ਕੇਵਲ‘ਕੁਮ'' ( Verb) ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹਰਫ ਵਧਾ ਕੇ, ਕਰਤਾ ਨੂੰ ਜਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ।ਏਹ ਗੱਲ ਮਿਸਟਰ ਉਬਾਇਨ ਦੇ ਕਥਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੋਰਨਾਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਬੋਲੀਆਂ ਵਿਚ ਸਿੰਧੀ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਫ਼ਾਰਸੀ ਜਾਂ ਪਸ਼ਤੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਵੇਂ ਉਹ ਲਿੱਤੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ, ਜੀਕਨ: {{Block center|<poem>ਮੈਂ ਕੁਆਰੀ, ਮੈਂਡਾ ਯਾਰ ਪਰਨਾਇਓ ਨੇ। ਵੰਞ ਕੁਕੇਸਾ ਹਾਕਮਾਂ, ਡਾਢਾ ਜ਼ੁਲਮ ਕੀਤੋ ਨੇ।</poem>}} {{gap}}ਏਹ ਗੱਲ ਓਪਰੇ ਖਿਆਲ ਨਾਲ ਤੇ ਠੀਕ ਮਾਲੂਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਏਹ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਵੀ ਹੈ। ਏਥੇ ਕੇਵਲ “ਕਰਤਾ ਗੁੰਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਵਿਤਾ ਕਰਕੇ, {{gap}}{{gap}}ਵੰਨਗੀ {{Block center|(੧) ਅਗੇ ਉਹ ਕੀਤੋਨੇ ਉਸ ਨਾਲ, ਹੁਨ ਵੇਖੋ ਕੀ ਹੁੰਦਾ।}} {{right|(ਬਰਖੁਰਦਾਰ }}<noinclude>{{center|-੧੯੯-}}</noinclude> ti3bo176jbcu9ulepjsoh2irttd3qks 250 6686 196341 196246 2025-06-21T23:54:36Z Taranpreet Goswami 2106 196341 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>(੨) ਸੱਸੀ ਸਾਫ਼ ਜਵਾਬ ਦਿਤੋਨੇ ਖੋਲ੍ਹ ਹਕੀਕਤ ਸਾਰੀ। {{Float right|ਰਾਤ ਦਿਨੇ ਫੜ ਰਾਹ ਲਿਓਨੇ, ਪਲਕ ਨਾ ਥੀਵਨ ਮਾਂਦੇ।}} (੩) ਪੰਨੂੰ ਪੰਨੂੰ ਪੁਕਾਰੇ, ਥਲ ਢੂਡੇ ਦੀ। ਕਹਿ ਕੀ ਕੈਹਰ ਕੀਤੋਈ, ਖੁਦਾਯਾ | ਉਪੱਰਲੀ ਵੰਨਗੀ ਟਕਸਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਅਜ ਕਲ ਦੀ ਬੋਲੀ | ਹਾਸ਼ਮ (ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਹੈ ਵਿਚੋਂ ਉੱਪਰਲੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਾਕਾਂ ਦੀ ਚੋਨ ਹੈ ਹੋਰ ਜਿੰਨੀ ਚਾਹੋ ਵੰਨਗੀ ਮਿਲ ਮੁਲਤਾਨੀ ਦੇ ਕਵੀ ਹੋਏ ਤੇ ਬਥੇਰੇ ਹਨ ਪਰ ਮਬਾਹੂਰ ਥੋੜ ਈ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਜ਼ਰਤ ਅਲੀ ਹੈਦਰ, ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ, ਹਾਮਦ, ਨੌਂ ਰੋਜ਼ ਤੇ ਬਖਸ਼ ਹਨ। ਏਹਨਾਂ ਦੇ ਕਲਾਮ ਬਚਨਾਂ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਕੁਝ ਤਾਂ ਹੰਸ ਚੋਗ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁਕੀ ਹੈ, ਕੁਝ ਇਸ ਭਾਗ਼ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਿਰੋਲ ਮੁਲਤਾਨੀ ਕਵੀ ਨੌ ਰੋਜ਼ ਤੇ ਬਖਸ਼ ਹੀ ਹਨ। ਹਾਮਦ ਦੀ ਬੋਲੀ ਸੁੱਧ ਪੰਜਾਬੀ ਅਰ ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ ਦੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਅਜੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਹਾਮਦ ਮੌਲਵੀ ਹਾਮਦ ਜੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਕਵੀ ਹੋਏ ਹਨ, ਏਹ ਵੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਏ ਜਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਾਜ ਗਰਦੀਸੀ ਅਰ ਸਿੰਘ ਹੌਲੀ ੨ ਦੇਸ ਵਿਚ ਅਪਨਾ ਪੈਰ ਪਕਿਆਈ ਨਾਲ ਜਮਾਈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਜੰਗ ਨਾਮਾ ਲਿਖਿਆ। ਕਵੀ ਜੀ ਸੰ:੧੧੬੭ ਹਿਜਰੀ ਵਿੱਚ ਜੰਮੇਂ ਸਨ ਅਰ ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਅਪਨੀ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਅਰੰਭ -200-<noinclude></noinclude> tidcv02cs0mskhlftveur8olqkk1nnj 196342 196341 2025-06-21T23:59:36Z Taranpreet Goswami 2106 196342 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|<poem>(੨) ਸੱਸੀ ਸਾਫ਼ ਜਵਾਬ ਦਿਤੋਨੇ ਖੋਲ੍ਹ ਹਕੀਕਤ ਸਾਰੀ। {{Float right|ਰਾਤ ਦਿਨੇ ਫੜ ਰਾਹ ਲਿਓਨੇ, ਪਲਕ ਨਾ ਥੀਵਨ ਮਾਂਦੇ।}} {{right|[ਹਾਸ਼ਮ}} (੩) ਪੰਨੂੰ ਪੰਨੂੰ ਪੁਕਾਰੇ, ਥਲ ਢੂਡੇ ਦੀ। {{Float right|ਕਹਿ ਕੀ ਕੈਹਰ ਕੀਤੋਈ, ਖੁਦਾਯਾ।}} {{rh|||(ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ}} </poem>}} {{gap}}ਉਪੱਰਲੀ ਵੰਨਗੀ ਟਕਸਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਹੈ। ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਅਜ ਕਲ ਦੀ ਬੋਲੀ ਵਿਚੋਂ ਉੱਪਰਲੇ ਵਾਕਾਂ ਦੀ ਚੋਨ ਹੈ ਹੋਰ ਜਿੰਨੀ ਚਾਹੋ ਵੰਨਗੀ ਮਿਲਸਕਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਮੁਲਤਾਨੀ ਦੇ ਕਵੀ ਹੋਏ ਤੇ ਬਥੇਰੇ ਹਨ ਪਰ ਮਬਾਹੂਰ ਥੋੜੇ ਈ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਜ਼ਰਤ ਅਲੀ ਹੈਦਰ, ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ, ਹਾਮਦ, ਨੌਂ ਰੋਜ਼ ਤੇ ਬਖਸ਼ ਹਨ। ਏਹਨਾਂ ਦੇ ਕਲਾਮ ਬਚਨਾਂ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਕੁਝ ਤਾਂ '''ਹੰਸ ਚੋਗ''' ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁਕੀ ਹੈ, ਕੁਝ ਇਸ ਭਾਗ਼ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਨਿਰੋਲ ਮੁਲਤਾਨੀ ਕਵੀ ਨੌ ਰੋਜ਼ ਤੇ ਬਖਸ਼ ਹੀ ਹਨ। ਹਾਮਦ ਦੀ ਬੋਲੀ ਸੁੱਧ ਪੰਜਾਬੀ ਅਰ ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ ਦੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਅਜੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। {{center|'''ਹਾਮਦ'''}} {{gap}}ਮੌਲਵੀ ਹਾਮਦ ਜੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਕਵੀ ਹੋਏ ਹਨ, ਏਹ ਵੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਏ ਜਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਾਜ ਗਰਦੀਸੀ ਅਰ ਸਿੰਘ ਹੌਲੀ ੨ ਦੇਸ ਵਿਚ ਅਪਨਾ ਪੈਰ ਪਕਿਆਈ ਨਾਲ ਜਮਾਈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਜੰਗ ਨਾਮਾ ਲਿਖਿਆ। ਕਵੀ ਜੀ ਸੰ:੧੧੬੭ ਹਿਜਰੀ ਵਿੱਚ ਜੰਮੇਂ ਸਨ ਅਰ ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਅਪਨੀ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਅਰੰਭ<noinclude>{{center|-੨੦੦-}}</noinclude> 7l0v9vse76evy9mfx48wd20t6fztjs4 196343 196342 2025-06-22T00:00:23Z Taranpreet Goswami 2106 196343 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|<poem>(੨) ਸੱਸੀ ਸਾਫ਼ ਜਵਾਬ ਦਿਤੋਨੇ ਖੋਲ੍ਹ ਹਕੀਕਤ ਸਾਰੀ। {{Float right|ਰਾਤ ਦਿਨੇ ਫੜ ਰਾਹ ਲਿਓਨੇ, ਪਲਕ ਨਾ ਥੀਵਨ ਮਾਂਦੇ।}} {{right|[ਹਾਸ਼ਮ}} (੩) ਪੰਨੂੰ ਪੰਨੂੰ ਪੁਕਾਰੇ, ਥਲ ਢੂਡੇ ਦੀ। {{Float right|ਕਹਿ ਕੀ ਕੈਹਰ ਕੀਤੋਈ, ਖੁਦਾਯਾ।}}</poem>}} {{rh|||(ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ}} {{gap}}ਉਪੱਰਲੀ ਵੰਨਗੀ ਟਕਸਾਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਹੈ। ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਅਜ ਕਲ ਦੀ ਬੋਲੀ ਵਿਚੋਂ ਉੱਪਰਲੇ ਵਾਕਾਂ ਦੀ ਚੋਨ ਹੈ ਹੋਰ ਜਿੰਨੀ ਚਾਹੋ ਵੰਨਗੀ ਮਿਲਸਕਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਮੁਲਤਾਨੀ ਦੇ ਕਵੀ ਹੋਏ ਤੇ ਬਥੇਰੇ ਹਨ ਪਰ ਮਬਾਹੂਰ ਥੋੜੇ ਈ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਜ਼ਰਤ ਅਲੀ ਹੈਦਰ, ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ, ਹਾਮਦ, ਨੌਂ ਰੋਜ਼ ਤੇ ਬਖਸ਼ ਹਨ। ਏਹਨਾਂ ਦੇ ਕਲਾਮ ਬਚਨਾਂ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਕੁਝ ਤਾਂ '''ਹੰਸ ਚੋਗ''' ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁਕੀ ਹੈ, ਕੁਝ ਇਸ ਭਾਗ਼ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਨਿਰੋਲ ਮੁਲਤਾਨੀ ਕਵੀ ਨੌ ਰੋਜ਼ ਤੇ ਬਖਸ਼ ਹੀ ਹਨ। ਹਾਮਦ ਦੀ ਬੋਲੀ ਸੁੱਧ ਪੰਜਾਬੀ ਅਰ ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ ਦੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਅਜੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। {{center|{{larger|'''ਹਾਮਦ'''}}}} {{gap}}ਮੌਲਵੀ ਹਾਮਦ ਜੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਕਵੀ ਹੋਏ ਹਨ, ਏਹ ਵੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਏ ਜਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਾਜ ਗਰਦੀਸੀ ਅਰ ਸਿੰਘ ਹੌਲੀ ੨ ਦੇਸ ਵਿਚ ਅਪਨਾ ਪੈਰ ਪਕਿਆਈ ਨਾਲ ਜਮਾਈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਜੰਗ ਨਾਮਾ ਲਿਖਿਆ। ਕਵੀ ਜੀ ਸੰ:੧੧੬੭ ਹਿਜਰੀ ਵਿੱਚ ਜੰਮੇਂ ਸਨ ਅਰ ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਅਪਨੀ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਅਰੰਭ<noinclude>{{center|-੨੦੦-}}</noinclude> fv9jmlktj8wvbvfnsffhodn0lobukrc 250 6687 196344 196247 2025-06-22T00:03:08Z Taranpreet Goswami 2106 196344 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>੧੧੮੧ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਅਰ ੧੧੯੧ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਈ। ਏਹ ਮੁਲਤਾਨ ਦੇ ਚੌਹਨ ਵਾਲੇ ਸਨ: {{Block center|<poem>ਆਹੀ ਸਨ ਅਕਾਨਵੇਂ ਇਕ ਸੌ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ। ਹਿਜਰਤ ਬਾਦ ਰਸੂਲ ਦੇ ਹੋਯਾ ਜਦੋਂ ਤਿਆਰ। ਕੀਤਾ ਸੀ ਏਹ ਸ਼ੁਰੂ ਜਾਂ ਉਮਰ ਆਹੀ ਮੈਂ ਵੀਹ। ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਤਮਾਮ ਮੈਂ ਉਮਰ ਆਹੀ ਸੀ ਤੂੰਹ। ਕਿੱਸਾ ਹੋਯਾ ਖਤਮ, ਜਾਂ ਕੀਤੇ ਬੈਂਤ ਸ਼ੁਮਾਰ। ਪੰਜ ਵੀਹਾਂ ਤੇ ਪੰਜ ਸੋ ਹੋਯਾ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ॥</poem>}} {{gap}}ਏਹ ਕਿੱਸਾ ਲਿਖ ਕੇ ਉਹ ਨੂਰਪੁਰ ਦੁਆਬਾ ਬਿਸਤ ਜਲੰਦਰ ਦੀ ਇਕ ਛੋਟੀ ਜੇਹੀ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਆਏ, ਜਿਥੋਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਿਥੀ ਸਿੰਘ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਇਕ ਵਜ਼ੀਰ ਅਲਾਹ ਬਖਸ਼ ਸੀ। ਏਸ ਵਜ਼ੀਰ ਦੇ ਕੋਲ ਆਨ ਕੇ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਅਪਨਾ ਜੰਗਨਾਮਾ ਨਜ਼ਰ ਗੁਜਾਰਿਆ ਅਰ ਵਜ਼ੀਰ ਜੀ ਨੇ ਬੜੇ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਏਹਨਾਂ ਦਾ ਆਦਰ ਕੀਤਾ ਅਚ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। {{gap}}ਕਵੀ ਜੀ ਦੀ ਬੱਲੀ ਠੇਠ ਪੰਜਾਬੀ ਨਹੀਂ। ਫਾਰਸੀ ਦਾ ਬੜਾ ਜ਼ੋਰ ਹੈ। ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ' ਵੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੀ ਹੈ, ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਮਰਸੀਏ, ਪਰ ਉਹ ਵੀ ਠੇਠ ਉਰਦੂ ਨਹੀਂ ਤੇ ਨਾ ਈ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਰੰਗ ਈ ਚੰਗਾ ਹੈ, ਅਜੇਹੇ ਜੀ ਹਿਲਾਨ ਵਾਲੀ ਕਹਾਨੀ ਲਿਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਕੋਈ ਖਾਸ ਲਿਆਕਤ ਨਹੀਂ ਦੱਸੀ, ਕਰਨਾ ਰਸ <ref>ਅਨੀਸ ਤੇ ਦਬੀਰ ਉਰਦੂ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਵੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਰਸੀਏ ਲਿਖਨ ਵਿਚ ਕਮਲ ਕਰ ਵਖ ਇਆ॥</ref>ਅਨੀਸ ਤੇ ਦਬੀਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਏਥੇ ਨਹੀਂ ਤੇ ਬੀਰ ਰਸ ਤੋਂ ਤੇ ਏਹ ਕਿੱਸਾ ਕੋਰਾ ਈ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਵੀ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਜੀ ਵਿਚ ਬੀਰ ਰਸ ਨਹੀਂ ਉਪਜਦਾ। ਹਾਂ ਕਰਨਾ<noinclude>{{center|-੨੦੧-}} {{rule}}</noinclude> lhl9ulteufeyvxlppk7tv8rlbjakv6b 250 6688 196345 196248 2025-06-22T00:05:13Z Taranpreet Goswami 2106 196345 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਰਸ ਜਰੂਰ। ਦੱਸਾਂ ਅਬੂਰਇਆਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਹਾਲ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ, ਅਚ ਕਾਸਮ ਅਕਬਰ ਅਰ ਹੁਸੈਨ ਦੀਆਂ ਸ਼ਹੀਦੀਆਂ ਦਾ ਬਿਤਾਂਤ ਪੜਕੇ, ਜੀ ਤੇ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਰ ਕੋਈ ਅਜੇਹਾ ਕਠੋਰ ਹਿਰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਹੜਾ ਇਕ ਵਾਰੀ ਏਹ ਕਹਾਨੀ ਸੁਨਕੇ ਹਿੱਲ ਨਾ ਜਾਏ। {{gap}}ਬੱਸ ਏਸ ਥਾਂ ਤੇ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਰਸ ਦਾ ਚਮਤਕਾਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਢੇਰ ਸਾਰਾ ਅਸਰ ਓਸ ਪੀੜ ਭਰੀ ਕਥਾ ਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜੀ ਕੰਬਾ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ਏਹ ਕਥਾ ਚਾਹੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿਚ ਆਖੀ ਜਾਏ, ਜੀ ਤੇ ਅਸਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰੋਹ ਸਕਦੀ। ਹਾਂ ਕਵੀ ਜੀ ਦੀ ਏਹ ਵਡਿਆਈ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਕਿ ਕਿੱਸੇ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਬੜੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਕੁਝ ਖਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਧਰੇ ੨ ਏਸ ਕਿੱਸੇ ਦਾ ਹੋਰਨਾਂ ਕਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੇਰਵਾ ਵੀ ਹੈ, ਭੀਕਨ ਹਾਮਦ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਜ਼ਰਤ ਹਸਨ ਨੂੰ ਜ਼ੈਹਰ ਉਹਦੀ ਲੌਂਡੀ ਅਸਮਾਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਉਸਨੇ ਹਜ਼ਰਤ ਦੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਵਾਲੇ, ਅਸਤਾਵੇ ਵਿਚ ਘੋਲਿਆ ਸੀ | ਪਰ ਹੋਰਨਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਜ਼ਰਤ ਦੀ ਬੀਵੀ ਨੇ ਜ਼ੈਹਰ ਸ਼ਰਬਤ ਪਿਆਲੇ ਵਿਚ ਘੋਲਕੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਦ ਹਜ਼ਰਤ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਕੇ ਆਏ ਸਨ ਅਰ ਤਿਹਾਏ ਸਨ ਪਰ ਏਹ ਹਦੀਸ ਦਾ ਮੁਆਮਲਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਿਰਨਾ ਮੌਲਵੀਆਂ ਤੇ ਈ ਛੱਡਨਾ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਕਵੀ ਜੀ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਵਿਚੋਂ ਚੋਨਵੇਂ ੨ ਬਚਨ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ: {{gap}}ਹਜ਼ਰਤ ਕਾਸਮ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹੈ, ਅਰ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪੈਹਲੇ ਹਜ਼ਰਤ ਹੁਸੈਨ ਨੇ ਅਪਨੀ ਸੜੀ ਦਾ ਨਿਕਾਹ ਕਾਸਮ ਨਾਲ ਕਰਨਾ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਇੱਕੋ ਹੀ<noinclude>{{center|-੨੦੨-}}</noinclude> n2zgtgghpvslhnt357cl4jbuwen4n08 196346 196345 2025-06-22T00:05:44Z Taranpreet Goswami 2106 196346 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਰਸ ਜਰੂਰ। ਦੱਸਾਂ ਅਬੂਰਇਆਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਹਾਲ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ, ਅਚ ਕਾਸਮ ਅਕਬਰ ਅਰ ਹੁਸੈਨ ਦੀਆਂ ਸ਼ਹੀਦੀਆਂ ਦਾ ਬਿਤਾਂਤ ਪੜਕੇ, ਜੀ ਤੇ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਰ ਕੋਈ ਅਜੇਹਾ ਕਠੋਰ ਹਿਰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਹੜਾ ਇਕ ਵਾਰੀ ਏਹ ਕਹਾਨੀ ਸੁਨਕੇ ਹਿੱਲ ਨਾ ਜਾਏ। {{gap}}ਬੱਸ ਏਸ ਥਾਂ ਤੇ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਰਸ ਦਾ ਚਮਤਕਾਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਢੇਰ ਸਾਰਾ ਅਸਰ ਓਸ ਪੀੜ ਭਰੀ ਕਥਾ ਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜੀ ਕੰਬਾ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ਏਹ ਕਥਾ ਚਾਹੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿਚ ਆਖੀ ਜਾਏ, ਜੀ ਤੇ ਅਸਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰੋਹ ਸਕਦੀ। ਹਾਂ ਕਵੀ ਜੀ ਦੀ ਏਹ ਵਡਿਆਈ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਕਿ ਕਿੱਸੇ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਬੜੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਕੁਝ ਖਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਧਰੇ ੨ ਏਸ ਕਿੱਸੇ ਦਾ ਹੋਰਨਾਂ ਕਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੇਰਵਾ ਵੀ ਹੈ, ਭੀਕਨ ਹਾਮਦ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਜ਼ਰਤ ਹਸਨ ਨੂੰ ਜ਼ੈਹਰ ਉਹਦੀ ਲੌਂਡੀ ਅਸਮਾਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਉਸਨੇ ਹਜ਼ਰਤ ਦੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਵਾਲੇ, ਅਸਤਾਵੇ ਵਿਚ ਘੋਲਿਆ ਸੀ | ਪਰ ਹੋਰਨਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਜ਼ਰਤ ਦੀ ਬੀਵੀ ਨੇ ਜ਼ੈਹਰ ਸ਼ਰਬਤ ਪਿਆਲੇ ਵਿਚ ਘੋਲਕੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਦ ਹਜ਼ਰਤ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਕੇ ਆਏ ਸਨ ਅਰ ਤਿਹਾਏ ਸਨ ਪਰ ਏਹ ਹਦੀਸ ਦਾ ਮੁਆਮਲਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਿਰਨਾ ਮੌਲਵੀਆਂ ਤੇ ਈ ਛੱਡਨਾ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਕਵੀ ਜੀ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਵਿਚੋਂ ਚੋਨਵੇਂ ੨ ਬਚਨ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ: {{gap}}ਹਜ਼ਰਤ ਕਾਸਮ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹੈ, ਅਰ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪੈਹਲੇ ਹਜ਼ਰਤ ਹੁਸੈਨ ਨੇ ਅਪਨੀ ਸੜੀ ਦਾ ਨਿਕਾਹ ਕਾਸਮ ਨਾਲ ਕਰਨਾ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਇੱਕੋ ਹੀ<noinclude>{{center|-੨੦੨-}}</noinclude> jyb1udcetpv778bc4syl3m5yc8mnhxr 250 6689 196347 196249 2025-06-22T00:07:17Z Taranpreet Goswami 2106 196347 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਵਿਆਹ ਹੈ ਜੋ ਲੜਾਈ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਤੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਜਦ ਨੌਸ਼ਾਹ ਪਲੋ ਪਲੀ ਜੰਗ ਵਿਚ ਜਾਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਸਨ। ਵੇਖੋ ਹਜ਼ਰਤ ਦਾ ਜਿਗਰ:- {{Block center|<poem>ਕਾਸਮ ਤਾਈਂ ਨਾਲ ਲੈ ਬੈਠਾ ਤੰਬੂ ਜਾ। ਕਲ ਭਤੀਜੇ ਵੀਰ ਜੋ ਪਿਆਰੇ ਪਾਸ ਸਦਾ ਕੱਢ ਜੋੜਾਂ ਜ਼ਰਬਫਤ ਦਾ ਕਾਸਮ ਨੂੰ ਪਨਾ ਜੰਗੀ ਚੀਰਾ ਸੀਸ ਤੇ ਧਰਿਆ ਕੁੰਗੂ ਲਾ ਹੋਰ ਜ਼ਰੀ ਜ਼ਰ ਬਾਦਲਾ ਬੇਟੀ ਨੂੰ ਪਨਾ ਕਾਸਮ ਤਾਈਂ ਉਠਕੇ ਦੇਵੇ ਬਾਂਹ ਫੜਾ।</poem>}} ਏਹ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਪਰ ਕੇਹਾ: {{Block center|<poem>ਕਾਸਮ ਦਾ ਵਿਚ ਕਰਬਲਾ ਹੋਇਆ ਅੱਜ ਵਿਆਹ। ਜਾਂਞੀ ਕਾਸਮ ਸ਼ੇਰ ਦੇ ਦਿਲ ਸੋਜੀ ਤੇ ਆਹ। ਹੈ ਹੈ ਤੇ ਦਿਲਗੀਰੀਆਂ, ਬੇਸਬਰੀ ਆਜ਼ਾਰ। ਬੇਅਰਾਮੀ ਜੰਞ ਸੀ ਆਈ ਜ਼ਾਰੋ ਜ਼ਾਰ। ਜ਼ੁਲਮ ਅਤੇ ਖੰਰੇਜ਼ੀਆਂ ਨਾਰਾ ਹੈਬਤ ਨਾਕ। ਬੇਤਰਸੀ ਬੇ ਰੈਹਮੀਆਂ ਗਮ ਗ਼ਜ਼ਬ ਦਾ ਸਾਕ ਲਾਗੀ ਹੋ ਤਕਦੀਰ ਤੇ ਕੀਤੇ ਸਭ ਸਮਾਨ। ਖਬਰ ਹੋਈ ਜੰਞ ਦੀ ਸਾਰੇ ਮੁਲਕ ਜਹਾਨ। ਗੰਡੀ ਮੂਲ ਨਾ ਪਾਈਆਂ ਤੇਲ ਨਾ ਚੜ੍ਹਿਆ ਮੂਲ। ਵਟਨਾ ਮੂਲ ਨਾ ਲਾਇਆ, ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਅਤਸੂਲ ਸ਼ੈਹਰੀਂ ਭਾਜੀ ਨਾ ਵਿਤੀ ਨਾ ਹੋਇਆ ਸਾਮਾਨ ਦਰਸ਼ਦਿਆਨੇ ਨਾ ਵੱਜੇ ਨਾ ਵਿਚ ਖਬਰ ਜਹਾਨ। ਗੱਨਾ ਦਸਤੀ ਨਾ ਬਂਧਾ ਮੈਂਹਦੀ ਮੂਲ ਨਾ ਲਾ। ਜੋ ਸੀ ਦਿਲ ਦੀ ਦਿਲ ਰਹੀ ਡਾਢੀ ਰਬ ਰਜ਼ਾ।</poem>}}<noinclude>{{center|-੨੦੩-}}</noinclude> 71sl4zuqc481wvoumxktfy8uyypnohb 250 6690 196348 196250 2025-06-22T00:10:58Z Taranpreet Goswami 2106 196348 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>ਬੀਬੀ ਧੜੀ ਨਾ ਲਾਈਆਂ ਨਾ ਡੋਲੀ ਅਸਵਾਰ। ਮੂਲ ਨਾ ਆਈ ਸਾਹੁਰੇ ਆਲਮ ਦੀ ਸਰਦਾਰ।</poem>}} {{gap}}ਜਦ ਨਿਕਾਹ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੰਗ ਵਿਚ ਯਜ਼ੀਦੀਆਂ ਨੇ ਕੂਕਿਆ, ਹੁਣ ਕੋਈ ਸੂਚਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਜੋ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ ਏਹ ਗੱਲ ਸੁਨ ਕਾਸਮ ਮੈਦਾਨ ਨੂੰ ਦੌੜਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਉਸਦੀ ਸੁਪਤਨੀ ਪੱਲਾ ਫੜਕੇ ਆਖਦੀ ਹੈ: {{Block center|<poem>ਕਿੱਧਰ ਚਲਿਓਂ ਉੱਠਕੇ ਕਿੱਧਰ ਚੱਲਿਓਂ ਹੈਂ। ਜੇ ਚੱਲਿਓ ਹੁਨ ਜੰਗ ਨੂੰ ਕੀ ਕਰਾਂਗੀ ਮੈਂ।</poem>}} ਉੱਤਰ ਕੀ ਮਿਲਿਆ:- {{Block center|<poem>ਹਨ ਬੀਬੀ ਤੂੰ ਸਬਰ ਕਰ ਰੋਜ਼ ਕਿਆਮਤ ਨੂੰ। ਮੈਂ ਬੈਹਸਾਂ ਉੱਪਰ ਸੇਜ ਦੇ ਰੋਜ਼ ਕਿਆਮਤ ਨੂੰ ਹੂਰਾਂ ਹੋਸਨ ਖਿਦਮਤੀ ਵਿਚ ਬਹਿਸ਼ਤੀ ਕੁਲ। ਜ਼ਰੀਂ ਮੈਹਲੀਂ ਬੈਠਸੇਂ, ਰੋ ਰੋ ਪਾ ਨਾ ਗੁਲ।</poem>}} ਇਕ ਨਵੀਂ ਵਿਆਹੀ ਲਾੜੀ ਲਈ ਕੇਹੇ ਚੰਗੇ ਗੈਹਨੇ ਤੇ ਵਰੀ ਹੈ। {{gap}}ਕਾਸਮ ਸ਼ੇਰ ਝਟ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੈਰੀਆਂ ਦੇ ਸੱਥਰ ਲਾਂਹਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਮੁੜਕ ਡੇਰੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਾਂ ਬੇਨਤੀ ਪਰ ਕਾਸਮ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦਾ। ਫੇਰ ਜੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਮੁੜ ਜੰਗ ਵਿਚ ਨਾ ਜਾਹ, ਰੁਕਦਾ। ਪਾਣੀ ਮੰਗਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਤਰਾ ਨਹੀਂ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਲੜਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾ ਸ਼ੱਰਬਤ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਤੰਬੂ ਅੰਦਰ ਨਵੇਂ ਲਾੜੇ ਦੀ ਲੋਥ ਆਂਵਦੀ ਅਚ ਉਹ ਬੀਬੀ ਜਿਸਨੂੰ ਵਿਆਹੇ ਅਜੇ ਚਾਰ ਪੈਹਰ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ਸਨ, ਅਪਨੇ ਨੌਸ਼ਾਹ ਦੀ ਲੋਥ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇ ਰੰਗਨ ਵਿਚ ਰੰਗੀ, ਸੂਰਬੀਰਤਾ ਦੇ ਸੁਹਾਨੇ ਲਿਬਾਸ ਵਿਚ ਲਪੇਟੀ, ਅਪਨੇ ਸਾਹਮਨੇ ਵੇਖਦੀ ਹੈ। ਹਾਏ। ਲਾੜੀ<noinclude>{{center|-੨੦੪-}}</noinclude> e9cq47pzsr3q7l6wthb917btx0p57ca 250 6691 196349 196251 2025-06-22T00:12:46Z Taranpreet Goswami 2106 196349 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਲਈ ਏਹੀ ਅਨੋਖੀ ਸੇਜ ਹੈ, ਏਹੀ ਸ਼ਗਨ। {{Block center|<poem>ਬੀਬੀ ਕਾਸਮ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਰੋਂਦੀ ਕਰੇ ਬਗੂਨ ਧੜੀ ਸਿਰੇ ਨੁੰ ਲਾਂਵਦੀ ਲਾ ਸਿਰੇ ਦਾ ਖੂਨ।</poem>}} {{gap}}ਕਾਸਮ ਦੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਵੈਨ, ਅਪਨੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਲੋਥ ਗੋਦੀ ਵਿਚ ਲੈਕੇ:- {{Block center|<poem>ਅੱਖੀਆਂ ਕਾਸਮ ਸ਼ੇਰ ਦੀਆਂ ਮੀਟੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ। ਚੀਬ ਮੁਬਾਰਕ ਉਪਰੋਂ ਪੂੰਜੇ ਖੂਨ ਰਵਾਲ ਜ਼ੁਲਫ ਕਾਸਮ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਜੋ ਸੀ ਗਰਦ ਗੁਬਾਰ। ਕੰਘੀ ਜ਼ੁਲਫਾਂ ਪਾਕ ਕਰ ਹੋਈ ਬੌਹਤ ਭੰਜਾਲ॥ ਕੇਂਹਦੀ ਮੇਰਿਆ ਕਾਸਮਾਂ ਹੋਇਓਂ ਅੱਜ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀ ਖੜਿਆ ਤੁੱਧ ਸੀ ਏਸ ਸ਼ਰੀਰ ਯਜੀਦ॥ ਬੇਤਕਸੀਰਾ ਮਾਰਿਓਂ ਕੋਈ ਨਾ ਗੁਨਾਹ। ਨਾ ਸੀ ਦੁਸ਼ਮਨ ਕਿਸੇ ਦਾ ਬੰਦਾ ਨੇਕ ਅਲਾਹ॥ ਉੱਠੀ ਮੇਰਿਆ ਕਾਸਮਾਂ, ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਲਗ ਗੱਲ॥ ਜਿਗਰ ਦੇ ਵਾਲਾ ਹੋਗਿਆ ਗਿਆ ਕਲੇਜਾ ਮੱਲ॥</poem>}} {{gap}}ਵੈਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਕਵੀ ਜੀ ਦੇ ਉਰਦੂ ਮਰਸੀਆਂ ਦਾ ਹਾਲ ਵੇਖੋ ਹਜਰਤ ਬੀਬੀ ਜ਼ੈਨਬ ਨੇ ਮਰਸੀਆ ਆਖਿਆ। ਬੀਬੀ ਜੈਨਬ ਹਜਰਤ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਸੁਪਤਨੀ ਹੈ: {{Block center|<poem>ਮੇਰਾ ਚੱਲ ਗਿਆ ਅੱਜ ਦਿਲਦਾਰ ਹੈ ਯੇਹ ਖਾਨੇ ਲਗਾ ਮੁਝ ਕੋ ਘਰਬਾਰ ਹੈ। ਅਕੇਲੇ ਯਹਾਂ ਰੈਹ ਗਏ ਆਜ ਹਮ ਨਾ ਕੋਈ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਗੁਮਖਵਾਰ ਹੈ। ਪੜੀ ਅਬ ਤੋ ਯਾਂ ਅਪਨੇ ਸਿਰ ਪਰ ਬਲਾ।</poem>}}<noinclude>{{center|-੨੦੫-}}</noinclude> dvxt8m6e397d17hnk9b2sad1cudi90x 250 6692 196350 196252 2025-06-22T00:14:42Z Taranpreet Goswami 2106 196350 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>ਗਮੋਂ ਕਾ ਦੀਆ ਸਿਰ ਮੇਰੇ ਭਾਰ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਕਾ ਵਾਲੀ ਜੋ ਥਾ ਚਲ ਗਿਆ। ਮੁਝੇ ਜਿੰਦਗੀ ਕੁਛ ਨਾ ਦਰਕਾਰ ਹੈ। ਯੇ ਮੈਦਾਨੇ ਕਰਬਲਾ ਔਰ ਹਮ ਹੈਂ ਯਤੀਮ ਮੇਰੇ ਪੀਛੇ ਦੁਸ਼ਮਨ ਸਿਤਮ ਗਾਰ ਹੈ। ਬਹਾ ਫੂਟ ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਦਰਿਆ ਅਬ। ਗੁਜ਼ਰਨਾ ਪਿਆ ਮੁਝ ਕੋ ਲਾਚਾਰ ਹੈ।</poem>}} {{gap}}ਪਿਆ ਪਦ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੋਟ ਕਰੀਏ। ਸ਼ੋਕ ਆਬੇ ਹਿਯਾਤ ਵਿਚ ਏਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਉਰਦੂ ਦੇ ਕਵੀਆਂ ਵਿਚ ਨਾ ਆਇਆ। ਇਕ ਹੋਰ ਮਰਸੀਏ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ— {{Block center|<poem>ਪੜਾ ਗਮ ਨਬੀ ਕਾ ਹੈ ਮੁਝ ਪਰ ਮੁਦਾਮ ਪੜੀ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਪਰ ਗਿਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਸ਼ਾਮ॥ ਐ ਪਿਆਰੇ ਖੁਦਾ ਕੇ ਐ ਰੱਬ ਕੇ ਹਬੀਬ। ਐ ਮੇਰੇ ਗਮਖ੍ਵਾਰ ਐ ਮੇਰੇ ਆਰਾਮ॥ ਸਵਾ ਤੇਰੇ ਮੁੰਬਰ: ਬਹੈ ਖਲੋਵੇਗਾ ਕੌਨ। ਉੱਮਤ ਕੋ ਸੁਨਾਵੇਗਾ ਵਾਜ਼ੋ ਕਲਾਮ॥ ਨਬੂਅਤ ਕੀ ਰਿਸ਼ਮਾਂ ਸੂਰਜ ਜ਼ਰ ਨਗਾਰ। ਸਿਯਾਹੀ ਹੋਈ ਜਗਤ ਅੰਦਰ ਤਮਾਮ॥</poem>}} {{gap}}ਕੇਹਾ ਸੋਹਨਾ ਉਰਦੂ ਦਾ ਮਰਸੀਆ ਹੈ। ਅਨੀਸ ਮਾਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਕਤੇ ਦਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਅਰ ਖਲੋਵੇ, ਰਿਸ਼ਮਾਂ, ਵੀ ਠੇਠ ਉਰਦੂ ਦੇ ਪਦ ਹਨ।ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਧਿੰਗਾਂ ਜ਼ੋਰੀ ਅਪਨੀ ਪੰਡਤਾਈ ਵਖਾਨ ਲਈ ਉਰਦੂ ਨੂੰ ਵਿਚ ਘੁਸੇੜਿਆ ਅਰ ਖਰੇ ਬਾਸਮਤੀ ਦੇ ਥਾਂ, ਮੋਟੇ ਚਾਵਲਾਂ ਤੇ ਮੋਠਾਂ ਦੀ ਖਿਚੜੀ ਬਨਾ ਛੱਡੀ, ਠੇਠ ਪੰਜਾਬੀ ਵਰਤਦੇ ਤਾਂ ਸਵਾਦ ਦੂਨਾ ਹੁੰਦਾ ਜੀਕਨ:—<noinclude>{{center|-੨੦੬-}}</noinclude> q0p0osjftieljr71643p14vdp8sma7a 250 6693 196351 196253 2025-06-22T00:16:28Z Taranpreet Goswami 2106 196351 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>ਦਾੜੀ ਪਕੜ ਗੁਲਾਮ ਨੇ ਉਸਦੀ ਖੋਹੀ ਕੁਲ। ਦੋਵੇਂ ਘੁਲਦੇ ਜ਼ੋਰ ਕਰ ਕਰਨ ਉਥੱਲ ਪਥੱਲ। ਹੁੰਦੜ ਮੁਕੀ ਵਜਦੀ ਹੂਰਾ ਪਵੇ ਤਮਾਮ। ਘੁਲਨ ਦੇਵੇਂ ਦਰਿਆ ਤੇ ਖਾਵੰਦ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮ॥</poem>}} {{gap}}ਉੱਪਰਲਿਆਂ ਬੈਂਤਾਂ ਵਿਚ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਰਤੀ ਤਾਂ ਤਾਂ ਕੁਝ ਸਵਾਦਲੀ ਲੜਾਈ ਬਨ ਗਈ। ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਲੋਕ, ਤਰੰਗ ਅਰ ਗੋਲੇ ਦਾ ਵਰਨਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਏਹ ਸ਼ਸਤ ਲੜਾਈ ਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਅਪਨਾ ਸਮਾਂ ਸਮਝ ਲਿਆ ਹੈ:- {{Block center|<poem>ਗੁਸੇ ਨਾਲ ਬੰਦੂਕ ਦਾ ਅੰਦਰ ਹੋਇਆ ਕੋਰ। ਮੋਹਰ ਨਾ ਦਿਲ ਵਿਚ ਬਾਨ ਦੇ ਬੈਠਾ ਹੈ ਮੂੰਹ ਮੋੜ ਤੋਪਾਂ ਚੱਲਨ ਰੈਹਕਲੇ ਘਰ ਘਰ ਚੱਲਨ ਬਾਨ ਲਮ ਰਾਤੇ ਜੰਜਾਇਲਾ ਵਾਹਨ ਕਰੇ ਕਰ ਤਾਨ॥ ਖੈਬਰ ਮਾਰ ਗਵਾਇਆ ਜਿਸਨੇ ਕਿਲ ਜ਼ਬੂਨ ਭੀਮ ਜੇਹਾ ਜਿਸ ਮਾਰਿਆ ਛਮਸ ਜੇਹਾ ਹਰੂਨ</poem>}} {{gap}}ਫੇਰ ਇਕ ਜਗਾ ਮਦੀਨੇ ਤੇ ਦਮਿਸ਼ਕ ਵਿਚ ਇਕ ਰਾਤ ਦੇ ਸਫਰ ਦਾ ਫਾਸਲਾ ਦਸਦੇ ਹਨ ਅਸਲ ਫਾਸਲਾ ੭੦੦ ਮੀਲ ਦੇ ਕੋਲ ਕੋਲ ਹੈ। ਖਾਂਕਾਨ ਜਦ ਅਮਾਮ ਹਨੀਫ ਦਾ ਖਤ ਲੈਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ:- {{Block center|<poem>ਢਾਲ ਯਮਾਨੀ ਪਿੱਠ ਤੇ ਜਮਧਰ ਲਏ ਉੜੰਗ। ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਦੇ ਨੂੰ ਜਾ ਫਿਰੇ ਵਿਚ ਦਮਿਸ਼ਕ ਨਸ਼ੰਗ॥</poem>}} {{gap}}ਅਮਾਮ ਹਨੀਫ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲਿਖਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਕਵੀ ਜੀ ਨੂੰ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਸ਼ੈਹਰਾਂ ਦਾ ਖੋਹ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਪੈਹਲੇ ਦਮਿਸ਼ਕ ਲੜਾਈ ਕਰਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਥੇ ਯਜ਼ੀਦ ਸੀ, ਫਤੇਹ ਦਵਾ ਕੇ ਤੁਰਤ ਮਦੀਨੇ ਪੁਚਾਂਦੇ ਹਨ:—<noinclude>{{center|-੨੦੭-}}</noinclude> 6s9d8f6rp6ql193pl0dvk4111h2ehes 250 6694 196352 196254 2025-06-22T00:18:17Z Taranpreet Goswami 2106 196352 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>اਉਸ ਦਿਨ ਹੇਠ ਦਮਿਸ਼ਕ ਦੇ ਹੋਇਆ ਆਹ ਜੰਗ ਮੋਹਲਾਂ ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਵੇਖਦਾ ਸ਼ੈਹਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰੰਗ॥ ਫੌਜ ਅਮਾਮ ਹਨੀਫ ਦੀ ਪਿਛੇ ਵਾਹੋ ਦਾਹ ਅਗੇ ਜਾਨ ਯਜ਼ੀਦੀਏ ਨੱਠੇ ਸਭ ਗੁਮਰਾਹ ਵਿਚ ਮਦੀਨੇ ਜਾ ਵੜੇ ਰੈਂਹਦੇ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੀਨ। ਰੋਂਦੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ੋਹਰ ਦੇ ਹੋ ਸਾਰੇ ਗਮਗੀਨ॥ ਆਂਦਾ ਪਾਸ ਅਮਾਮ ਦੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਪਗੜ ਵਲੀਦ। ਰੋ ਰੋ ਢਾਈਂ ਮਾਰਦਾ ਬੰਦੀ ਵਿਚ ਪਲੀਤ</poem>}} {{gap}}ਦਮਿਸ਼ਕ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਮਦੀਨੇ ਆਨ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਨੂੰ ਪੈਹਲੋਂ ਫਤੇਹ ਕਰਨਾ ਲੋੜੀਦਾ ਸੀ, ਜਦ ਕਿ ਫ਼ੌਜ ਭਾਂਝ ਖਾਂ ਚੱਕੀ ਸੀ ਯਜ਼ੀਦ ਦਾ ਫੜਨਾ ਅਸਾਨ ਪਰ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਮਦੀਨੇ ਤੇ ਦਮਿਸ਼ਕ ਚਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਲੀਦ ਮਦੀਨੇ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਸੀ। ਮਦੀਨਾ ਫਤੇਹ ਕਰਕੇ ਫੇਰ ਦਮਿਸ਼ਕ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਈ ਹੋਈ ਸੀ ਅਮਾਮ ਹਨੀਫ ਅਰਾਕ ਤੋਂ ਆਇਆ, ਹਾਮਦ ਦੀ ਲਿਖਤ ਮੂਜਬ ਪੈਹਲੇ ਮਦੀਨੇ ਲੜਾਈ ਹੋਈ, ਫੇਰ ਦਮਿਸ਼ਕ ਫਤੇਹ ਪਾਈ, ਜਦ ਦਮਿਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮਰ ਨੂੰ ਡਾਢੀ ਭਾਂਜ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਦਮਿਸ਼ਕ ਕਿਉਂ ਨਾ ਲਿੱਤਾ, ਫੇਰ ਮਦੀਨੇ ਕਿਉਂ ਆਏ ਤੇ ਫੇਰ ਲੜਾਈ ਕਰਕੇ ਫਤੇਹ ਕੀਤਾ। ਮਦੀਨਾ ਫ਼ਤਹ ਿ ਕਰਕੇ ਫੇਰ ਦਮਿਸ਼ਕ ਜਾਕੇ ਫਤੇਹ ਕੀਤਾ ਅਰ ਯਜ਼ੀਦ ਨੱਸ ਗਿਆ। ਹੋਰ 6 ਵੀ ਏਹ ਨਹੀਂ ਦਸਦਾ ਕੇਵਲ ਮਦੀਨਾ ਫੇਰ ਯਦੀਜ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਭਾਢਾ ਘੇਰਾ ਖਰਾਬ ਕੀਤਾ।ਓਸੇ ਸਮੇਂ ਯਜ਼ੀਦ ਮਰ ਲਿੱਤਾ। ਯਜ਼ੀਦ ਦਾ ਪਕੜਨਾ ਜ਼ਰੂਰ ਫਤੇਹ ਹੋਇਆ, ਪਾਇਆ ਅਰ “ਕਾਬਾ” ਗਿਆ ਅਰ ਘੇਰਾ ਉਠਾ ਅਰ ਉਸਦੇ ਹਰਮਾਂ ਮਦੀਨੇ ਲਿਆਨਾ ਹੋਰ ਜੰਗ ਨਾਮੇਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ, ਫੇਰ ਜਦ ਖਾਰਜੀਆਂ ਨੂੰ ਫਤੇਹ ਕੀਤਾ ਅਰ ਯਜ਼ੀਦ ਨਠਿਆ<noinclude>{{center|-੨੦੮-}}</noinclude> bvuh74j0azedh602im5l49xp8tsq6uc 250 6695 196353 196255 2025-06-22T00:23:19Z Taranpreet Goswami 2106 196353 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਅਰ ਹਜ਼ਰਤ ਹੁਸੈਨ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਅਮਾਮ ਜ਼ੈਨਉਲ ਆਬਦੀਨ ਤਖੜ ਤੇ ਬਠਾਇਆ ਏਹੀ ਆਖਰੀ ਸਿੱਟਾ ਸੀ, ਜੋ ਹਾਸ਼ਮੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਲੱਖਾਂ ਜਾਨਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਲੱਥੇ ਪਰ ਫ਼ੇਰ ਜ਼ੈਨਉਲ ਆਬਦੀਨ ਨੇ ਓਵੇਂ ਤਖਤ ਛੱਡ ਦਿਤਾ। ਅਪਨੀ ਉਮਰ ਰੱਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਬਿਤਾਨ ਲਈ, ਪਰ ਫੇਰ ਤਖਤ ਯਜ਼ੀਦ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਮੁਆਫੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤਾ। ਏਹ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਕਿ ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਫੇਰ ਤਖਤ ਦਿੱਤਾ ਚਾਹੇ ਸੁਲਾਹ ਹੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਸ਼ਮੀ ਅਜੇ ਹੋਰ ਕਿੰਨੇ ਸਨ। ਹਜ਼ਰਤ ਅਲੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਹਜ਼ਰਤ ਹੁਸੈਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਵੀ ਸਨ ਂ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਅਬਦੁਲਾ ਦਾ ਮਦੀਨਾਂ ਫੜੇ ਹੋ ਕਰਨਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਪਰ ਹਾਮਦ ਹਨੀਫ਼ ਦਾ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿਸੇ ਬਨਾਨ ਵਾਲੇ ਕਵੀ ਇਤਿਹਾਸਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ॥ {{gap}}ਜੁੱਧ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਖਿੱਚਦੇ ਹਾਮਦ ਹੋਰੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ: {{Block center|<poem>ਤੀਰਾਂ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਨੇ ਐਸਾ ਕੀਤਾ ਜੋਬ ਨੱਠਾ ਮਗ਼ਜ਼ ਯਜ਼ੀਦ ਦਾ ਛੱਡ ਛਡਾਂਦੇ ਹੋ ਸ਼ ਸੰਖ ਵਜਾ ਯਜ਼ੀਦੀਆਂ ਪਾ ਦਿੱਤੀ ਘਨਘੋਰ। ਮਾਲਕ ਸੁਣ ਇਸ ਸ਼ੋਰ ਨੂੰ ਹੋ ਗਿਆ ਬੇ ਤੌਰ। ਵੱਜਨ ਟਲੀਆਂ ਘੁੰਗਰੂ ਊਠਾਂ ਦੇ ਜੇ ਗਲ ਸਜੇ ਖੱਬੇ ਗੁਲ ਗੁਲਾ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਹਨ। ਸੁੰਬ ਵਜਾਏ ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਉੱਡੀ ਜ਼ਿਮੀਂ ਪਛਾਂਨ। ਅੱਠਵਾਂ ਉਤੇ ਹੋ ਗਿਆ ਘੱਟੇ ਦਾ, ਅਸਮਾਨ। ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਥੀਂ ਜ਼ਿਮੀਂ ਹੋਈ ਅਸਮਾਨ ਘੱਟੇ ਨਾਲ ਅਸਮਾਨ ਸੀ ਹੋਇਆ ਜ਼ਿਮੀ ਪਛਾਨ।</poem>}}<noinclude>{{center|—੨੦੯-}}</noinclude> twg8oqc6py54kvo0cgt0a1juowpq1e8 250 6696 196354 196256 2025-06-22T00:25:01Z Taranpreet Goswami 2106 196354 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>ਜ਼ੁਲਫਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਕਮਚੀਆਂ ਬੋਲਨ ਸੜਕ ਸੜਕ ਬਾਂਗਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਧਗਦੀਆਂ ਹਲਬੀ ਕਰਦੀਆਂਚਾਕ ਬੱਦਲ ਗੱਜਨ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਹਾਥੀ ਕਰਨ ਅਵਾਜ਼ ਖੰਗਨ ਬੋਲਨ ਪੱਥਰਾਂ ਰੁੱਤਾਂ ਉੱਤੇ ਸਾਜ਼। ਚਾਲ ਛਪਾਈ ਘੋੜਿਆਂ ਦਿੱਤੀ ਧਰਤ ਉਠਾ। ਤਬਕਾ ਇਕ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਉਡਿਆ ਵਿਚ ਹਵਾ॥</poem>}} {{gap}}ਇਕ ਥਾਂ ਇਕ ਇਸਤਰੀ ਕੱਤਿਆ ਦੇ ਰੂਪ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਕਰਦੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:- {{Block center|<poem>ਸੂਰਤ ਦਾ ਕੁਝ ਅੰਤ ਨਾ ਰੌਸ਼ਨ ਵਾਂਗੂੰ ਚੰਦ ਜ਼ੁਲਫ਼ਾਂ ਉਪਰ ਆਸ਼ਕਾਂ ਮੋਤੀ ਆਹ ਚੰਦ। ਅਬਰ ਜਾਨ ਕਮਾਨ ਤੂੰ ਪਲਕਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ਤੀਰ। ਇਕ ਨਿਗਾਹੇ ਮਾਰਦੀ ਫਾਹੀ ਘਤ ਸਰੀਰ॥ ਸੁਆਂਦੇ ਵਾਂਗੂੰ ਅੱਖੀਆਂ ਯਾ ਆਹੋ ਬਾਦਾਮ ਕੱਛ ਮਾਰੇ ਆਸ਼ਕਾਂ ਵੱਜਨ ਗੁਜ਼ਰ ਤਮਾਮ॥ ਗਿਰਦ ਆਹਾ ਮੂੰਹ ਉਸਦਾ ਮੰਮੇ ਵਾਂਗ ਪਛਾਨ। ਦੰਦ ਆਹੇ ਜੋ ਸੀਨ ਸੀ ਰੌਸ਼ਨ ਤਾਰੇ ਜਾਨ॥ ਠੋਡੀ ਸੇਬੇ ਉਸਦੀ ਖਾਸਾ ਖੂਹ ਅਜੀਬ ਜੋ ਵੇਖੇ ਡਿਗ ਪਵੇ, ਉਸਦੇ ਵਿਚ ਗਰੀਬ</poem>}} {{gap}}ਕਵੀ ਜੀ ਦੀਆਂ ਤਸ਼ਬੀਹਾਂ ਕੁਝ ਸੋਹਨੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੈਨ ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਫਾਰਸੀ ਉਰਦੂ ਦਾ ਬੇਰੜਾ ਬਨਾ ਛਡਿਆ ਏ ਜੋ ਕੰਨ ਦੇ ਰਸ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਭਾਰ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿੱਸਾ ਲਿਖਨ ਦਾ ਚੁਕਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਜਿਥੋਂ ਤੀਕ ਹੋਇਆ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਮ ਵਰਤ ਕੇ ਭਾਰ ਹੌਲਾ ਈ ਕਰਾਇਆ। ਕਵੀ ਜੀ ਆਖਦੇ ਹਨ: {{Block center|ਨਾ ਜਾਨਾ ਮੈਂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਸ਼ੇਅਰ ਅੰਦਰ ਅਸਲੂਬ।}}<noinclude>{{center|-੨੧੦-}}</noinclude> i48gmk1wmxs9601kdh82snoo7hfbv8k 250 6697 196355 23053 2025-06-22T00:25:39Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196355 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਨੀ ਕਿੱਸਾ ਹੈ ਮਤਲੂਬ। ਹੈਗੀ ਅਰਬੀ ਫਾਰਸੀ ਅਸਾਂ ਨਾਂ ਮਤਲੂਬ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਹੈ ਪੰਜਾਬੀ ਖੂਬ ਇਕਸੈ ਰਾਤੀ ਆਖਿਆ ਕਿੱਸਾ ਸਾਰਾ ਜਾਨ। ਵਾਅਜ਼ ਨੇ ਜੋ ਲਿਖਿਆ ਰੋਜ਼ੇ ਵਿਚ ਖਿਆਨ॥ ਪੜ ਅੰਤ ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਸਾਂ ਵਰਿਹਾਂ ਵਿਚ ਕਿੱਸਾ ਲਿਖਿਆ। ਏਹ ਕਵੀ ਕੋਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਹੀਂ। ਐਹਮਦ ਯਾਰ ਕਵੀ ਨੇ ਅਪਨੀ ਜ਼ੁਲੈਖਾਂ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਕਵੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਗਿਣਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:“ਹਾਮਦ ਵੀ ਅਖਵਾਇਆ ਸ਼ਾਇਰ ਅਪਨੀ ਨਾਲ ਜ਼ਬਾਨ" ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਏਹ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿਚ ਹਾਮਦ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਸ਼ਾਇਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੇਵਲ ਇਕ ਜੰਗਨਾਮਾ ਲਿਖ ਕੇ ਸ਼ਾਇਰ ਬਨ ਬੈਠਾ। ਹਾਮਦ ਨੇ ਆਪ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:ਨਾ ਹੀਂ ਦਾਵਾ ਸ਼ੇਅਰ ਦਾ ਨਾ ਹੀਂ ਸ਼ਾਇਰ ਮੂਲ ਗੰਡ ਤੁਪ ਮੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਵਿਚ ਜਨਾਬ ਕਬੂਲ 1 ਖਵਰ ਨਹੀਂ ਕਵੀ ਜੀ ਨੂੰ ਏਹ ਕੀਕਨ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿੱਸਾ ' ਦਰਗਾਹੇ ਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਖਵਰੇ ਵਜ਼ੀਰ ਆਹ ਬਖਸ਼ ਦੇ ਕਦਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਏ ਸਿੱਟਾ ਕਢਿਆ ਪਰ ਵਜੀਰ ਅਲਾ ਬਖਸ਼ ਕਵੀਆਂ ਦਾ ਪਾਰਖੂ ਕਦ ਬਨਿਆਂ ਸੀ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਵਜ਼ੀਰ ਦੀ ਕਵੀ ਨੇ ਬੜੀ ਵਡਿਆਈ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਅਚਰਜ ਨਹੀਂ ਜੋ ਵਜ਼ੀਰ ਹੋਰਾਂ ਅਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ॥ ++ + t + $ # t -੨੧੧-<noinclude></noinclude> nc18iawp2dk0ponkt69v9avqpkidcop 196372 196355 2025-06-22T00:46:05Z Taranpreet Goswami 2106 196372 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{Block center|<poem>ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਨੀ ਕਿੱਸਾ ਹੈ ਮਤਲੂਬ। ਹੈਗੀ ਅਰਬੀ ਫਾਰਸੀ ਅਸਾਂ ਨਾਂ ਮਤਲੂਬ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਹੈ ਪੰਜਾਬੀ ਖੂਬ ਇਕਸੈ ਰਾਤੀ ਆਖਿਆ ਕਿੱਸਾ ਸਾਰਾ ਜਾਨ। ਵਾਅਜ਼ ਨੇ ਜੋ ਲਿਖਿਆ ਰੋਜ਼ੇ ਵਿਚ ਖਿਆਨ॥</poem>}} {{gap}}ਪਰ ਅੰਤ ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਸਾਂ ਵਰਿਹਾਂ ਵਿਚ ਕਿੱਸਾ ਲਿਖਿਆ। ਏਹ ਕਵੀ ਕੋਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਹੀਂ। ਐਹਮਦ ਯਾਰ ਕਵੀ ਨੇ ਅਪਨੀ ਜ਼ੁਲੈਖਾਂ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਕਵੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਗਿਣਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ: “ਹਾਮਦ ਵੀ ਅਖਵਾਇਆ ਸ਼ਾਇਰ ਅਪਨੀ ਨਾਲ ਜ਼ਬਾਨ" {{gap}}ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਏਹ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿਚ ਹਾਮਦ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਸ਼ਾਇਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੇਵਲ ਇਕ ਜੰਗਨਾਮਾ ਲਿਖ ਕੇ ਸ਼ਾਇਰ ਬਨ ਬੈਠਾ। ਹਾਮਦ ਨੇ ਆਪ ਲਿਖਿਆ ਹੈ: {{Block center|<poem>ਨਾ ਹੀਂ ਦਾਵਾ ਸ਼ੇਅਰ ਦਾ ਨਾ ਹੀਂ ਸ਼ਾਇਰ ਮੂਲ ਗੰਡ ਤੁਪ ਮੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਵਿਚ ਜਨਾਬ ਕਬੂਲ</poem>}} {{gap}}ਖਵਰ ਨਹੀਂ ਕਵੀ ਜੀ ਨੂੰ ਏਹ ਕੀਕਨ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿੱਸਾ ' ਦਰਗਾਹੇ ਕਬੂਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਖਵਰੇ ਵਜ਼ੀਰ ਆਹ ਬਖਸ਼ ਦੇ ਕਦਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਏ ਸਿੱਟਾ ਕਢਿਆ ਪਰ ਵਜੀਰ ਅਲਾ ਬਖਸ਼ ਕਵੀਆਂ ਦਾ ਪਾਰਖੂ ਕਦ ਬਨਿਆਂ ਸੀ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਵਜ਼ੀਰ ਦੀ ਕਵੀ ਨੇ ਬੜੀ ਵਡਿਆਈ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਅਚਰਜ ਨਹੀਂ ਜੋ ਵਜ਼ੀਰ ਹੋਰਾਂ ਅਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ॥ {{center|‡{{gap}}†{{gap}}†{{gap}}${{gap}}●}}<noinclude>{{center|-੨੧੧-}}</noinclude> ovjc0isexgnalp959mg7ahtfuzhf5eb 250 6698 196356 23054 2025-06-22T00:26:12Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196356 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਮੀਆਂ ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮ ਬਹਾਵਲ ਪੁਰੀ ਏਹ ਕਵੀ ਬਹਾਵਲਪੁਰ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ। ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਅਪਨੀ ਕਿਤਾਬ ਜ਼ੁਲੈਖਾਂ ੧੨੧੮ ਹਿਜਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਸੀ। ਜਦ ਨਵਾਬ ਬਹਾਵਲ ਖਾਨ ਰਿਆਸਤ ਵਿਚ ਰਾਜ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਰ ਸ਼ਾਹ ਸ਼ਜਾ ਕਾਬਲ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸੀ ਅਰ ਇੱਸੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਏਹ ਰਿਆਸਤ ਵ ਭਰਦੀ ਸੀ। ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਨਾਮ ਮਾੜੂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਰਤੀ ਹੈ। ਵਾਰਸੀ ਦਾ ਢੇਰ ਜ਼ੋਰ ਹੈ। ਜਾਮੀ ਦੀ ਜ਼ੁਲੈਖਾਂ ਤੋਂ ਸਾਚਾ ਮਜ਼ਮੂਨ ਲੀਤਾ ਹੈ। ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੀ ਜਾਮੀ ਦੀ ਮਸਨਵੀ ਦੀ ਹੀ ਹੈ, ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਵਿਦਿਆ ਚੰਗੀ ਹੈ ਅਰ ਬਾਜੇ ਬੈਂਤ ਨਿਰੋਲ ਫਾਰਸੀ ਵਿਚ ਹੀ ਹਨ ਪਰ ਡੂੰਘੇ ਮਤਲਬ ਦੇ।ਜੀਕਨ:, ਬਹਾਰੇ ਸੀਨਾ ਅਸ਼ ਦਰ ਖਾਰ ਦਰ ਜੈਬ। ਗੁਲੇ ਨਾਕਸ ਮਹੀਤੇ ਆਲਮ ਉਲ ਗੈਬ॥ ਮਜ਼ਮੂਨ ਜਾਮੀ ਦਾ ਪਰ ਪਦ ਬਦਲੇ ਹੋਏ ਜਿਓਂ ੨ ਜਾਮੀ ਦੀ ਜ਼ੁਲੈਖਾਂ ਪੜ੍ਹੋ ਅਰ ਕਵੀ ਜੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰੋ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਜ਼ਮੂਨ ਇਕ ਹੀ, ਸਿਰਫ ਹਰਫਾਂ ਦਾ ਹੇਰ ਫੇਰ ਹੈ। ਜੀਕਨ:ਸਭੇ ਪਿਸਤਾਂ ਦਿਹਾਂ ਉਨਾਜ਼ ਪਿਸਤਾਂ ਤੇ ਰੁਖਸਾਰ ਗੁਲਿਸਤਾਂ ਦਰ ਗੁਲਿਸਤਾਂ (ਅ: ਹ ਹਮਾਂ ਪਿਸਤਾਂ ਦਹਾਨੋਂ ਨਾਜ਼ ਪਿਸ਼ਤਾਂ | ਅਜ਼ਾਰੇ ਸ਼ਾ ਗੁਲਸਤਾ ਦਰ ਗੁਲਿਸਤਾਂ (ਜਾਮੀ -੨੧੨-<noinclude></noinclude> le5ld9knoqxxnhx3vwiuyf1mk7ofelz 250 6699 196357 23055 2025-06-22T00:26:40Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196357 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹੈ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਬਲੋਚਾ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਸਨ ਵੈਨ ਮੇਰੇ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਰ ਹੁਣ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਪੈਹਲੋਂ ਏਹ “ਬੈਹਰ’’ਅਬਦਲ ਹਕੀਮ ਨੇ ਵਰਤੀ। ਪਰ ਇਸਦੀ ਮਬਾਹਰੀ ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ ਦੇ ਵੇਲੇ ਹੀ ਹੋਈ। ਕਵੀ ਜੀ ਦੇ ਚੋਨਵੇਂ ਬੈਂਤ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ। ਰੂਪ ਦੀ ਵਡਿਆਈ:ਅਜਬ ਜ਼ੁਲਫਾਂ ਜੋ ਅੰਬਰ ਮੁਬਕ ਪਰਵਰ। ਅਜਬ ਮੂਏ ਸਿਆਹ ਗੈਬੂ ਮੁਅੰਬਰ ਭਲਾ ਜ਼ੁਲਫਾਂ ਅਯਾਨੇ ਨਾਗ ਕਾਲੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੰਗਿਆਂ ਜੀਵਨ ਮੁਹਾਲੇ॥ ਲਬਾਂ ਨੇ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਪੀੜਾ॥ ਤੇ ਨੈਨਾਂ ਨੇ ਕੋਈ ਮਾਜੂਨ ਕੀਤਾ || ਅਜਬ ਪੁਰ ਨੂਰ ਦੇਹ ਰੌਸ਼ਨ ਚਿੱਟੇ ਦੰਦ ਹੋਏ ਉਹ ਖੂਬ ਮੁਹਕਮ ਸੱਖਤ ਪੈਵੰਦ॥ ਦੋ ਲੜੀਆਂ ਮੋਤੀਆਂ ਦੇ ਵਾਂਗ ਜੁੜੀਆਂ ਜੌਹਰੀਆਂ ਇਕ ਸਪੈਦੀ ਸਾਂਗ ਘੜੀਆਂ ਰੁਖ ਉਸਦਾ ਗੋਯਾ ਇਕ ਬਾਗ ਆਹਾ। ਗਲੋਲਾ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਜ਼ਾਗ ਆਹਾ॥ ਤਲੋਲੇ ਜੇ ਲਗਾਏ ਸਾਂਗ ਉਸਨੂੰ ਹੋਈ ਕੁਰਬਾਨ ਹਰਮਲ ਵਾਂਗ ਉਸਤੋਂ॥ ਵਿਛੋੜੇ ਤੇ ਮੌਜੇ ਇਸ਼ਕ:ਕਦੇ ਆਹੀਂ ਕਰੇ ਢਾਹੀਂ ਫਿਰਾਕੋਂ। ਕਬਾਬੇ ਦਿਲ ਕੁਨੋਂ ਸੀਨਾ ਹਰਾਤੋਂ॥ -293-<noinclude></noinclude> 4a4s0uzn9riznnwnu4rn38kbo8lgxvc 250 6700 196358 23056 2025-06-22T00:27:05Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196358 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਚੋਲੀ ਨੂੰ ਪਾੜ ਕੇ ਕੀਤਾ ਸੌ ਲੀਰਾਂ ਹਿਜਰ ਇਸ ਦੇ ਕੁਨੋਂ ਖਾਤਰ ਹੈ ਮੀਰਾਂ॥ ਜੁਲਫ ਚਟ ਪਟ ਸੁਟੇ ਸਟ ਹਟ ਹਿਜਰ ਨੂੰ ਕਮਰ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੋਈ ਕੀਤਾ ਸਬਚ ਨੂੰ ਨਵਾਰਾਂ ਵੰਜਲੀਆਂ ਫਿਰੇ ਸੰਦੋਕੋ। ਆਵੇ ਦਿਲਦਾਰ ਤਾਂ ਏ ਸ਼ੋਚ ਮੁਕੇ ਊਠਾ ਗਲ ਘੁੰਘਰੂ ਖੰਘਾਰ ਲਾਯਾ। ਜਲਾਜਲ ਆਸਮਾਂ ਤੇ ਸ਼ੋਰ ਪਾਯਾ॥੨॥ ਜੰਗੋਲੇ ਖੜੀਆਂ ਘੰਘੋਰ ਲਾਈ। ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਛਿੰਨਿਆਂ ਛਨਕਾਰ ਲਾਈ॥ ੧॥ ਏਹ ਵਾਜਿਆਂ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਹੈ। ਸਵੇਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:ਜਦੋਂ ਕਾੳ ਰਾਤ ਦੇ ਪਰਵਾਜ਼ ਕੀਤਾ। ਫ਼ਜ਼ਰ ਵੇਲੇ ਕੁਕੜ ਆਵਾਜ਼ ਕੀਤਾ। ਹੋਯਾ ਆਵਾਜ਼ ਖ਼ਸ਼ ਦੇ ਬੁਲਬਲਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛੇ ਜ਼ਾਹਰ ਹੋਯਾ ਜਲਵਾ ਗਲਾਂ ਦਾ। ਹੋਰ ਚੰਗੇ ਬੈਂਤ। ਜੁਲੇਖਾਂ ਦਾ ਰੂਪਕੀ ਹੋਸੀ ਮਾਹ ਬਲਕ ਉਹ ਆਫਤਾਬੇ। ਜੋ ਹੈ ਜਿਸਤੋਂ ਆਫਤਾਬ ਅੰਦਰ ਹਜਾਬੇ ਪਰੀ ਦੀ ਗਲ ਉਸੇ ਗਲ ਗਲ ਨਾ ਭਾਵੇ। ਪਰੀ ਦੀ ਗਲ ਉਸੇ ਗਲ ਵੰਜੇ ਤੇ ਗਲ ਨਾ ਆਵੇ॥ ਜੇ ਵਖੇ ਹੋਰ ਉਸਦੇ ਨੂਰ ਤਾਈਂ। ਹੋ ਰਹੇ ਮਜਨ ਤੇ ਮਫਤੂੰ ਹੋ ਉਥਾਈਂ॥ -੨੧੪-<noinclude></noinclude> 6dgpwquh2uk9nqs8ybb115t93fbaqm1 250 6701 196359 23057 2025-06-22T00:27:33Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196359 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਯੂਸਫ ਦਾ ਰੂਪ:-ਡਿਠਾ ਨਾ ਜੋ ਹੁਸਨ ਦੀ ਬੋਹਰ ਦੀ ਝਲ॥ ਗਿਆ ਝੁਲ ਝੁਲ ਗਿਆ ਝੁਲ ਝੁਲ ਗਿਆ ਝੁਲ॥ ਜ਼ੁਲਫ਼ ਦੇ ਨਾਗਾਂ ਨੇ ਪਾਏ ਅਜਬ ਵਲ। ਡੰਗਨ ਵਲ ਵਲ, ਡੰਗਨ ਵਲ ਵਲ ਡੰਗਨ ਵਲ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਅਪਨੀ ਰਚਨਾਂ ਵਿਚ “ਚਲੋ ਅਬਦੁਲ ਹਕੀਮਾ ਤਾਂ ਚਲਾਈ" ਤੁਕ ਨੂੰ “ਤਕੀਆ ਕਲਾਮ' ਬਨਾਇਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਨਵਾਂ ਹਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪੈਹਲੋਂ ਏਹੀ ਤੁਕ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਵੀ ਇਸ ਬੇਸਵਾਦਲੀ ਤੁਕ ' ਤੋਂ ਥੱਕ ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਵੀ ਜੀ ਦੀ ਬੋਲੀ, ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹੈ ਅਰ ਸਿੰਧੀ ਨਾਲਵੀ ਟੱਕਰ ਖਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਡਿਠੋਸ, ਦਿਤੋਸੁ, ਕੀਤੁਸ ਆਸ ਆਦਿ ਪਦ ਵਰਤੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵਧਾਇਆ ਨਹੀਂ, ਅੰਤਲੇ ਬੈਂਤਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਵੀ ਜੀ ‘ਮੁਅਲਮ” ਅਥਵਾ ਮੁੰਡੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨਪੜਾਯੋ ਨਾਮ ਰੱਬ ਸਨ ਦੇ ਇਲਮ ਬੌਹੜਾ। ਹੋਵੇ ਜੋ ਕਦਰ ਤੈਨੂੰ ਇਲਮ ਬੌਹਤਾ॥ ਮਗਰ ਇਕ ਤੌਰ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਰਖਨਾਂ ਕਮੀਨਾਂ ਤੇ ਅਸੀਲਾਂ ਨੂੰ ਪਰਖਨਾਂ ਸਬਕ ਗੁਮਰਾਹ ਸਗ ਨੂੰ ਨਾਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਤੇ ਤੋਂ ਲਿੰਗ ਅਪਨਾ ਨਾ ਚਰਾਈਂ ਕਮੀਨਾਂ ਆਕਬੜ ਹੋਵੇ ਕਮੀਨਾਂ ਜੋ ਰਖਸੀ ਨਾਲ ਉਸਤਾਦਾਂ ਦੇ ਕੀਨਾ ਕਵੀ ਜੀ ਕਿਸੇ ਸ਼ਗਿਰਦ ਦੇ ਸਤਾਏ ਹੋਏ ਏਹ ਲਿਖਦੇ ਦਿਸਦੇ ਹਨ। -294-<noinclude></noinclude> 5cghp20v6xwe0wsmukpgyqxyu4n2khr 250 6702 196360 23058 2025-06-22T00:28:10Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196360 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਮੀਆਂ ਨੇ ਰੋਜ਼ ਮੀਆਂ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖਸ਼ ਤਖੱਲਸ “ਨੌ ਰੋਜ਼” ਮੁਲਤਾਨੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਵੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਏਹ ਮੁਬਾਰਕ ਪੁਰ ਰਿਆਸਤ ਬਹਾਵਲ ਪੁਰ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ।ਏਹਨਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਕਾਫੀਆਂ ਤੇ ਡੇਹੁੜਿਆਂ ਵਿਚ ਹੈ ਅਰ ਮੁਲਤਾਨੀ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਇਸ ਨੂੰ ਬੜੀ ਕਦਰ ਨਾਲ ਵੇਖਦੇ ਹਨ॥ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਰੰਗ ਕੁਝ ਕੁਝ ਸੂਫੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਰਸ ਵੀ ਚੰਗਾ ਬੱਧਾ ਹੈ, ਡੇਉੜੇ ਹਾਸ਼ਮ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਜੁਲਦੇ ਹਨ | ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਚੋਖੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੀ ਅਰ ਇਕ ਦੀਵਾਨ ਵੀ ਬਨਾਇਆ, ਫਾਰਸੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਤੇ ਬੋਲੀ ਸਾਫ ਸੁਥਰੀ ਮੂਲਤਾਨੀ ਹੈ। ਵੰਨਗੀ:ਦੋਹੜੇ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਅੜਨ ਕਨੋਵੇਂ ਜਿੱਥੇ ਸਾਂਗ ਦਿਲਾਂ ਦੇ ਅੜਦੇ, ਦੂਰ ਨਾ ਖੜਦੇ। ਝਲ ਝਲ ਚੋਟਾਂ ਚਾਟਾਂ - ਮੂੰਹ ਤੇ ਜ਼ੋਰੀ ਜ਼ੋਰ ਛੜਦੇ, ਦੂਰ ਨ ਖੜਦੇ। ਹਿਕ ਵਜ਼ਕੀ ਮਾਹਬੂਬਾਂ ਦੇ ਬਿਯਾ ਦੁੱਖ ਦੁੱਖ ਝੜ ਝੋਲੀ ਵੜਦੇ, ਦੂਰ ਨ ਖੜਦੇ। ਸਿਕ ਸਾਂਵਲ ਦੀ ਸਾੜੇ ਨਿੱਤ ਦਿਲ ਝਬਦੇ ਸੀਨੇ ਸੜਦੇ ਨ ਖੜਦੇ। ਦੂਰ ਸਿਕ ਸੁਨਾਇਆ ਉਭਾ ਦੂਰ ਦੂਰ ਸਾਂਗ ਪਿਉਸੇ ਲੰਮੇ, ਡੇਖੋ ਸਮੇਂ। ਦਿਲ ਕੌਂ ਦੋਸਤ ਨ ਘਨ ਦੇ ਤੋੜੇ ਡੇਵਾ ਬਾਝ ਦਰੱਮੇ ਕੌਂ ਡੇਖੋ ਸਮੇਂ।ਕਬ ਛੋੜੇ ਸੰਗਸੰਗੀਆਂ ਦੇ ਕਥ ਛੋਡ਼ੇ ਜਾਏ ਜੱਥੇ, ਵੇਖੋ ਸਮੇਂ। ਏ ਰੌਲੇ ਗਲ ਪਾਵੇ ਮੋਠੜੇ ਗੋਲ ਕਵਾਰੀ ਕੰਨੇਂ ਵੇਖੋ ਸਮੇਂ। -੨੧੬-<noinclude></noinclude> pgz2xb7vs8eevs308tpx0zm4i8vrcn5 250 6703 196361 23059 2025-06-22T00:28:44Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196361 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਪੱਟੇ॥ ਪੱਟੇ ਵਾਲੇ ਤੇ ਨਾ ਨੌ ਰੌਜ਼ ਸੱਸੀ ਤੋੜੇ ਦੇ *ਤਘਨੜੇ ਬੇਈਆ ਗਿਆ ਬਦਨ ਸੜੀਂਦਾ ਸੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਚੰਦਰ ਜੇਹੀ ਪਰ ਇਸ਼ਕ ਪਵਾਏ ਖੱਟੇ। ਵੱਟੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੂਲ ਨਾ ਲੱਗਨ ਮਾਸਾ ਰੱਤੀ ਨਾ ਫੁਲਵਾਲੇ ਪਾਵੇ ਮੌਜ਼ ਦੇ ਵਟੇ। ਪਏ ਸਿਰ ਪੌਨ ਲੱਖ ਵੱਟੇ। ਇਕ ਲੋਕਾਂ ਬਿਰਹੋਂ ਦੀ ਭਾਂਹੀਂ ਬੱਲੀਆਂ। ਸੜ ਮੈ ਸੈ ਸੇਕ ਹਵਾੜਾਂ ਝੱਲੀਆਂ। ਯਾਰ ਨਾ ਆਣ ਸੁਹਾਈਆਂ ਅਸਲੋਂ ਸ਼ੈਹਰ ਸਾਡੇ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ। ਵੇਂਦੇ ਮਿਨਤ ਕਰੇਂਦੇ ਥਕ ਗਈਆਂ ਰੋਜ਼ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤਲੀਆਂ। ਨੌ ਰੌਜ਼ ਆਨ ਸੁਹਾਏ ਹਾ ਹਿਕ ਵਾਰ ਜਵਾਨੀਆਂ ਛਲੀਆਂ। ਹਾਸ਼ਮ ਦਾ ਰੰਗ ਹੈ। ਕਹੀ ਸੋਹਣੀ ਕਵਿਤਾ ਹੈ:ਮਾਹੀ ਮਿਠੜਾ ਕੋਲ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਦੌੜੇ ਵੇਸ ਕਰੇਸਾਂ ਕ ਡਖਲੇਸਾਂ। ਮੈਲੇ ਵੇਸ ਲਹੇਸਾ ਦਹੂਸ ਜਟੇ ਪੁਛਸਨ ਬੈਸਾਂ ਕਰ ਡਖਲੇਸਾਂ। ਦਿਲਬਰ ਕੌਨ ਵਿਚ ਗੋਸ਼ ਦਿਲਦੇ ਜਾਂਞੀ ਹੂਰ ਬਲਹੇਸਾਂ ਕਰ ਖਲੇਸਾਂ। ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੂਤੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁੰ ਹਿਕ ਨੋਂਹ ਨਾ ਲੇਖਨ ਡੇਸਾਂ। ਨੌ ਰੋਜ਼ ਏਹੋ ਦਰਦ ਦਰਦਾ ਮੈਂ ਮਿਠੜੀਆਂ ਸਿਰ ਚਲੇਸਾਂ ਕਰ ਝਖਲੇਸਾਂ। ਥੇਈ ਬੇ ਅਮਲੀ ਕਮਲੀ ਹਿਕੋ ਤੌਖ ਮਹੱਬਤ ਪਾਵਾਂ ਨੌ ਰੋਜ਼ ਹੱਥ ਸੋਹਣਿਆਂ ਦੇ ਵੰਞ ਬਾਝ ਖਰੀਦ ਵਖਾਵਾਂ। ਕਿਸਮਤ ਸਾਂਗ ਬਨਾਏ ਆ ਵਲ ਨੈਨ ਨੈਨਾਂ ਦੋ ਵੇਖਨ। ਮੂੰਝ ਕੁਣੋਂ ਤਨ ਤਰੁਦਨ ਦੀਦਾ ਰਾਹ ਸਜਨਾ ਦਾ ਵੇਖਨ। ਤਾਂਘ ਸਤਾਈਆਂ ਦਿਲੀਂ ਅਸਾਡੀਆਂ ਨਿਤ ਪਤਨਾਂ ਦੇ ਵੇਖਨ॥ I ਤਿਨਾੜੇ, ਨਿਹੋਰੇ 1 -੨੧੭-<noinclude></noinclude> aiow91prur9ei2r0wgn7zpdyd8ctlrs 250 6704 196362 23060 2025-06-22T00:29:19Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196362 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਸੂਲ ਪਏ ਸਿਰ ਪੁਰ ਮੈਂਡੇ ਬਧ ਇਸ਼ਕ ਚੁਆਈਆਂ ਪੰਡਾਂ ਪੈਰੀਂ ਖਾਰ ਤੇ ਬਾਰ ਬਿਰਹੋਂ ਖਾਣੀ ਹਥ ਲਵਾਈਆਂ ਕੰਡਾਂ ਤੰਦ ਫਰਾਕ ਨ ਪਾਵਨ ਛੇਵੇ ਸੌ ਸੌ ਗੰਡ ਨੇਂਹੁ ਨੌ ਰੋਜ਼ ਮਹਾਂਗਾ ਤੋੜੇ ਤਰੁਟੇ ਤਾਂ ਵਲ ਗੰਡਾਂ ਏਹ ਕਵੀ ਫਾਰਸੀ ਦੇ ਚੰਗੇ ਜਾਨੂੰ ਸਨ ਇਸ ਪਲੰਡਾਂ। ਕਰਕੇ ਏਹਨਾਂ ਅਪਨੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਰੰਙਨ ਦਿਤੀ ਹੈ ਅਰ ਕਿਧਰੇ ਵਜ਼ਨ ਵੀ ਗਜ਼ਲ ਦਾ ਵਰਤਿਆ। ਜੰਕਨ:ਰੁੜ ਆਈ ਰੁਖਸਾਰ ਚਮਨ ' ਤੇ ਗੁਲ ਫੂਲ ਖਿਲੇ ਤਾਜ਼ੇ ਗੁੰਚਾ ਤੰਗ ਤੇ ਰੰਗ ਗੁਲਾਬੀ ਗਇਆ ਨਰਗਸ ਨਾਜ਼ੇ। ਆਵਾਜ਼ੇ ਨਿਯਾਜ਼ੇ! ਬਲ ਬੁਲ ਥਈ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸੁਨਾਏ ਐਨ ਵਸਾਲ ਦਾਇਮ ਦਰਦ ਮੰਦਾ ਕੌਂ ਐਂਵੇ ਨਾਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਨੌਬਤ ਇਸ਼ਕ ਹਰ ਇਜ਼ਹਾਰੇ ਨਿਡ ਨਿਡ ਨੌ ਨੌ ਰੋਜ਼ਾ ਐ ਇਸ਼ਕ ਕਦੀਮੀ ਦਰ ਦਰਸਾਂ ਦਮ ਬਾਜ਼ੇ ਪ ਆਗਾਜ਼ੇ। ਗਜ਼ਲ ਤੇ ਬਨਾਈ, ਪਰ ਅਲੂਨੀ ਖਿਚੜੀ ਕਰ ਵਖਾਈ, ਨਾ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਵਾਦ ਨਾਂ ਸੁਨਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ। ਨੌ ਰੋਜ਼ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਡੋਹੜਿਆਂ ਵਿਚ ਈ ਹੈ। ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਕਾਫੀਆਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅੰਤਕ ਪਦ ਵੱਖਰੇ ਢੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਨ ਪੰਜਾਬੀ ਕੰਨ ਨੂੰ ਰਸ ਘਟ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੁਲਤਾਨੀ ਮੋਹਤ ਫਾਰਸੀ ਪਦ ਵੀ ਢੇਰ ਵਰਤਨ ਕਰਕੇ ਸਵਾਦ ਉਡ ਗਿਆ॥ ਵੰਨਗੀ ਕਾਫੀਆਂ:—ਪਈ ਬਾਰੇ ਸ਼ੁਮਾਲ ਦੀ ਲੁਰਿਕ ਲੁਕ। ਲੰਘ ਆਵਨ ਬਦਲੇ ਸੂਚਕ ਸੂਰਕ॥ ਅਖੀਂ ਤੱਕੀਆਂ ਵਲ ਵਲ ਫੁਰਕ ਫੁਰਕ। -੨੧੮-<noinclude></noinclude> mr7fv4y1z2iz3634vay0qrau90w3t23 250 6705 196363 23061 2025-06-22T00:29:44Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196363 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਲਗੇ ਬਦਲ ਗੱਜਨ ਆਈ ਸਾਵਨ ਰੁਤ ਇਕ ਵਾਰ ਮੋਹਨ ਤੇ ਥਈਂ ਚਿਕ ਚਿਕ। ਰਲ ਟੂਰਨ ਸਈਆਂ ਸਭ ਢਿਲਕ ਛਿਲਕ ਮਿਠੀ ਦਿਲ ਕੌਂ ਸਿਕ ਤੈਂ ਯਾਰ ਦੀ ਛਿਕ। ਕਰ ਸਾਂਗ ਮਿਲਨ ਆਈ ਸਾਵਨ ਰੁਤ॥ ਪੜਨੋ, ਜੀਵੇਂ ਪਾਰ ਲੰਘਾ, ਬੇੜੀ ਵਾਲਿਆ ਮੀਰ ਮਲਾਹ। ਵੰਞਣਾ ਯਾਰ ਦੀ ਝੋਕ ਜ਼ਰੂਰ, ਲੰਘਣਾ ਸਾਂਕੋ ਪੈਹਲੜੇ ਪੂਰ, ਨਾ ਕਰ ਝਗੜਾ ਵੰਜ ਉਠਾ॥ ਲੰਘ ਪਾਰੋਂ ਦਿਲਦਾਰ ਦੇ ਵੈਸਾਂ, ਜਿਥੋਂ ਕਬ ਤੋਂ ਤੌਂ ਯਾਦ ਕਰੈਸਾਂ, ਅਜਨ ਦੀ ਹਨ ਥੀਸੋ ਵਾਲਾ॥ ਜੀਵੇਂ ਬੇੜੀ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ, ਵੈਹਨੇ ਵੈਹਨ ਨ ਗਾਲ ਹਮੇਬਾਂ, ਵੇਹਲਕ ਸਾਕੋ ਪਾਰ ਪੌਂਚਾ॥ ਵੰਜ ਤੇਚਪੇ ਸੰਭਲ ਤੇ ਚੋਲੀ, ਸਾਕੋਂ ਅੱਧ ਦਰਿਆ ਨਾ ਰੋਲੀ, ਹੈ ਗਲ ਤੈਂਡੇ ਲਾਜ ਏਹਾ॥ ਤੂੰ ਸਰਦਾਰ ਪਤਨ ਦਾ ਸਾਈਂ, ਸਾਕੌਂ ਕੰਦੀ, ਪਾਰ ਪੌਂਚਾਈ, ਡੇਸੀ ਤਾਂ ਕੈੰ ਅਜਰ ਖੁਦਾ। ਪੱਤਨ ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਆਸੋਂ ਵੈਸਂ, ਪਏ ਭਿੜ ਤੇ ਵਝ ਪੈਰ ਨ ਡੇਸੌਂ, ਭੇਖੀ ਸਾਡਾ ਜੁਹਟ ਵਫਾ। ਮੀਰ ਮਲਾਂਹ ਹੈਂ ਚੰਦਲ ਝਨਾਂ ਦਾ, ਸੂਹਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਘੜੀਆਂ ਡੇਹਾਂ ਦਾ, ਆ ਵਿਛੜੇ ਕੌ ਦੋਸਤ ਮਲਾ। ਜੇ ਨੌ ਰੋਜ਼ ਕੌ ਥੋੜਾ ਲਾਵੇਂ, ਚੜ੍ਹਦੇ ਸਾਨੂੰ ਪਾਰ ਪੁਚਾਵੇਂ, ਡੇਖਾਂ ਦਿਲਬਰ ਨਾਲ਼ ਅਦਾ॥ , ਕੇਹਾ ਸੋਹਨਾ ਰੰਗ ਬੱਧਾ ਹੈ। ਪੱਤਨ ਤੇ ਮਲਾਹ ਅਗ ਅਰਜ਼ੋਈ, ਦਿਲ ਦੀ ਤਾਂਘ ਪਿਆਰੇ ਨੂੰ ਮਿਲਨ ਦੀ, ਛੇਤੀ ਪਾਰ ਲੰਘਨ ਦੀ ਛਿਕ ਨੂੰ ਕੇਹੀ ਸੋਹਣੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਭਾਇਆ ਹੈ। ਮੰਨ ਸਾਡੀ ਦਿਲਬਰ ਯਾ ਸਲਾਹ, ਨਾ ਫੇਰ ਮੰਡ ਹੋ ਖਖ੍ਵਾਰ ਮਲਾਰ॥ -੨੧੯-<noinclude></noinclude> 7b3klwkj998p56mu5mzpz1rfn9zfwnd 250 6706 196364 23062 2025-06-22T00:30:07Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196364 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਧੱਮੀ ਰਾਤ ਤੇ ਸੇਜ ਤਿਆਰ ਹੋਵੇ, ਹਿੱਕੇ ਢੰਗ ਤੇ ਸੰਗ ਸੰਗਾਰ ਹੋਵੇ, ਯਾ ਲਟ ਪਟ ਬੋਸ ਕਨਾਰ ਹੋਵੇ, ਚ ਕਰੋ ਇਕ ਵਾਰ ਸਲਾਹ॥ ਲਿਖਿਆ ਹੋਸੀ ਕਿਸਮਤ ਮਾੜੀ ਕੌ, ਚਸੀ ਵਾੜਾ ਮੌਲਾ ਸਾੜੀ ਕੋਂ, ਹੈ ਜੀਵਨ ਗੇੜ ਉਜਾੜੀ ਕੌ, ਮਨਜੂਰ ਯਾ ਤਾ ਮਾਰਨ ਹੈ ਤਲਵਾਰ ਸਲਾਹ॥ ਨੌ ਰੋਜ਼ ਜੇ ਕਿਸਮਤ ਫੇਰ ਫਿਰੀ, ਹਨ ਸਾਂਵਲ ਸਾਡੇ ਨਿਰੀ ਪਰੀ ਏਹੋ ਦਾ ਚਾਜੇ ਨਾ ਫੇਰ ਫਿਰੀ, ਕਰੇ ਅਸਲੋਂ ਪੀੜ ਪਿਆਰ ਸਲਾਹ॥ ਠਮ ਠਮ ਕਰ ਆਏ ਮਾਹ ਬਦਰ, ਜ਼ਰਾ ਖੂਬ ਨਿਗਰ ਦਰ ਹਰ ਲਹਰ ਕਿਆ ਜੁਲਫ਼ ਦੇ ਪੇਚ ਅਵੱਲੜੇ ਨੀ, ਕਿਆ ਵਲ ਵਲ ਛਲ ਛਲ ਛੱਲੜੇ ਨੀ। ਹਰ ਵੇਲੜੇ ਜਾਦੂ ਭਲੜੇ ਨੀ, ਹੱਥ ਲਾਵੇਂ ਡੇਖਾਂ ਫ਼ਿਕਰ ਕਰ ਕਰ | ਮੱਥੇ ਮਾਂਗ ਸੰਧੂਰੀ ਲਾਲੜੇ ਨੀ, ਕੰਨੀ ਪੁਰ ਪੁਰ ਦਿਨੇ ਵਾਲੜੇ ਨੀ। ਕਿਆ ਸਬਜ਼ੇ ਅਬਰੂ ਵਾਲੜੇ ਨੀ, ਵਾਹ ਨਕਸ਼ ਮੋਹਨ ਦਿਲਕਬ ਦਿਲਬਰ॥ ਦੋ ਨੈਨ ਮਿੱਠੇ ਮਵੇ ਮਬਰਬ, ਮਿਯਗਾਂ ਤਿੱਖੇ ਜਿਵੇਂ ਨੇ ਅਕਰਬ ਤਰ ਤਰ ਨਿਗਹਾਂ ਖੂਨ ਤਲਬ, -੨੨੦-<noinclude></noinclude> 6wau1qmoqsrdtlunindfp5hbrfdyjdf 250 6707 196365 23063 2025-06-22T00:31:31Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196365 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਤਰਫੋਨ ਲੜਨ ਹੱਥ ਕਰ ਖੰਜਰ॥ ਰੁਖਸਾਰ ਉਤੋਂ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਦਕ ਗੁਲਕਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਬਹਾਰ ਸਦਕ ਯਲਗਾਰ ਤੇ ਮੁਸ਼ਕ ਅੰਬਾਰ ਸਦਕ, ਹਮ ਖਾਲੇ ਸਿਆਹ ਖਾਦਮ ਬਚਦਰ ਨੱਕ ਨੱਥ ਵੇਖੋ ਬੋਲਾ ਬੈਨਸਰ, ਬੰਦ ਬੰਦ ਥੀਏ ਜ਼ਿਚ ਹਰ ਗੌਹਰ। ਅਸ਼ਵੇ ਗਮਜ਼ੇ ਭਰ ਜ਼ੋਰ ਕਹਰ, ਵਾਹ ਮਰਕ ਮੁਸ਼ਕ ਲਬ ਬੀਰ ਬਕਰ। ਬਾਂਹ ਲੋਡ ਡੇਖੋਂ ਧਜ ਟੋਰ ਡੇਖੋ। ਵਾਹ ਪਤਲੀ ਕਮਰ ਬਾ ਜ਼ੋਰ ਵੇਖੋ। ਲਸ਼ਕਰ ਸੰਗਾਰ ਦਾ ਹੋਰ ਡੇਖੋ। ਕਮ ਕਮ ਕਰ ਘਨ ਘਨ ਨੇਵਰ॥ ਚਲ ਗੈਰ ਕਨੋਂ ਕਰ ਸਾਫ ਅੰਖਨ, ਨੌ ਰੋਜ਼ ਕਰੋ ਨਿਤ ਨੌ ਦਰਸਨ। ਹੈ ਮੈਹਜ਼ ਜਦੀਦ ਨਾ ਸ਼ੇਅਰ ਕੁ ਹੱਨ, ਏਹਾ ਘਾਥ ਤੁਸੀ ਵਾ ਵਾਹ ਰਾਬਰ। ਕਵੀ ਜੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਬੜੀ ਸੁੰਦਰ ਅਰ ਰਸਦਾਦਿਕ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਉਚੇ ਕਵੀਆਂ ਨਾਲ ਟਾਕਰਾ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਅਰ ਮੁਲਤਾਨੀ ਵਿੱਚ ਤੇ ਏਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਈ ਕਵੀ ਹੋਸੀ। ਮੀਆਂ ਬਖਸ਼ ਏਹ ਕਵੀ ਵੀ ਮੁਲਤਾਨੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਵੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਹਨ। -੨੨੧-<noinclude></noinclude> 1s7r4s479loax19pdswycnudjfvihi2 250 6708 196366 23064 2025-06-22T00:32:00Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196366 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਏਹਨਾਂ ਦੀ ਬਾਨੀ ਨੌਰੋਜ਼ ਨਾਲ ਕੁਝ ਕੁਝ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਰ ਉ ਰੰਙਨ ਤੇ ਵੈਹਨ ਵੀ ਹੈ। ਸੂਫੀਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਬਾਜੀਆਂ ਕਾਫੀਆਂ ਵਿਚ ਝਲਕ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ਬੋਲੀ ਢੇਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਸ਼ੁੱਧ ਮੁਲਤਾਨੀ ਨਹੀਂ, ਵੰਨਗੀ:ਦੋਹੜੇਭੱਠ ਭਾਗ ਰਾਜ ਬਾਬਲ ਦਾ ਭਾਨੇ ਚਾਕ ਦੇ ਰੇਸਾਂ। ਝੋਕ ਰਾਂਝਣ ਦੀ ਚੂਕ ਲਗੀ ਤਨ ਚੀਰ ਚਾਕ ਕਰੈਸਾਂ॥ ਲਿਟਾਂ ਬਿਰਾਜ਼ਨ ਥੀਆਂ ਅੰਗ ਅੰਗ ਖਾਕ ਰਲੈਸਾਂ ਬਖਸ਼ ਪਿਆਰੇ ਚਾਕ ਬਾਝੋਂ ਉਠ ਪਈ ਗੁਮਨਾਕ ਜਲੈਸਾਂ ਚੜ੍ਹਦੇ ਸਾਂਵਨ ਮੀਂਹ ਬਰਸਾਵਨ ਕੋਇਲ ਬੋਲੇ ਰਾਤੀਂ ਅਗਨ ਪਪੀਹੇ ਚਿਲਕਨ ਚੇਹੇ ਨਾ ਗੁਨਦੀਆਂ ਬਾੜੀ॥ ਝਲਕ ਲਿਸ਼ਕ ਲਿਸ਼ਕਾਰ ਬਦਲ ਗਜ ਝਿਮਝਿਮਮੀਂਹ ਬਸਾਂਤੀ ਬਖਸ਼ ਤੋਂ ਮਸਰੂਰ ਥੀਵਾਂ ਏ ਦੇਖ ਲੈ ਨੂਰ ਸਫਾੜੀਂ। ਬਰਸਾਤ ਦਾ ਕੇਹਾ ਸੋਹਨਾ ਹਾਲ ਬੇਹਾਲ ਕੰਗਾਲ ਫਿਲਾਂ ਲੱਗਾ ਫੌਂਟ ਅਲੱਟ, ਕੁਲੱਟ ਕਰਾਂ ਏਨ ਫਟ ਕੌਂ ਝਟ ਕੀਤਾ, ਅੱਚਾ ਰੰਗ ਬੱਧਾ ਹੈ ਕਮਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਗਿਆ ਫਟ ਝਨਾਂ ਦਾ ਜੱਟ ਸਾਨੂੰ ਗਿਆ ਝੱਟ ਵਿਚ ਫਟਕੇ ਸਨ ਸਾਨੂੰ। ਚੇੜ ਲੱਗੀ ਸਿਰ ਸੱਟ ਸਾਨੂੰ। ਬਖਸ਼ ਸੱਈਆਂ ਸਿਰ ਚਾਂਵਨ ਮਟੀਆਂ ਇਸ਼ਕ ਚ ਵਾਏ ਮੱਟ ਸਾਨੂੰ ਦਰਦ ਸਿਆਲੇ ਪਾਇਮ ਆਪੇ ਫੇਰ ਪੈਂਦੇ ਗਲ ਘੱਤਾਂ। ਸਵਲੜੇ ਦਰਦ ਰੰਞਾਨੀ ਕੌ ਖੜੇ ਮਾਰਨ ਪਲ ਪਲ ਲੱਭਾਂ। ਨੈਂਨ ਨ ਦੀਂਹਦੇ ਤਿਮਨੋ ਬੈਠਾਂ ਵੈਨ ਜਾਂ ਕੇ ਕੱਤਾਂ ਇਸ਼ਕ ਵੰਞਾਈਆਂ ਮੱਤਾਂ ਕੁਝ ਹਨ ਬਖਸ਼ਨਾਂ ਲਕਸਾਂ ਮੱਤਾਂ। -੨੨੨-<noinclude></noinclude> fwsbgpiix7gr20zjpeeos31ozu9jwgf 250 6709 196367 23065 2025-06-22T00:32:53Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196367 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਥ ਨਾਹ ਕੁਫਰ ਗਲ ਪਾਕੇ ਭਾਵੁਕ ਹੋਏ ਈਮਾਨੋ। ਤਸਬੀਹ ਤੋੜ ਵੜੇ ਤਿੰਬਨਾ ਨੇ ਗੁਜ਼ਰੇ ਬੇਦ ਗਿਆਨੋ। ਫੇਰ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਜਾ ਨਹੀਂ ਜੇਹੜੇ ਟਪ ਖੜੇ ਇਮਕਾਨੋ॥ ਬਖਸ਼ ਈਮਾਨ ਕੌਂ ਖਬਰ ਨਾ ਕਾਈ ਇਸ਼ਕ ਆਇਆ ਹੋਰ ਮਕਾਨੋ: ਸੋਹਣੇ ਮੁਖ ਮਾਹਤਾਬ ਉਤੋਂ ਘੁੰਡ ਖੋਲ੍ਹ ਤਾਂ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਾਂ। ਮੈਂਡੇ ਇਜਜ਼ ਨਿਆਜ਼ ਤੇ ਅਰਜ਼ ਭਾਵਨ ਢੋਲ ਤਾਂ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨਕਰਾਂ ਮੈਂਡੇ ਹਾਲ ਬੇਹਾਲ ਤੇ ਮੇਹਰ ਸੇਤੀ ਮੂੰਹੋਂ ਬੋਲ ਤਾਂ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨਕਰਾਂ। ਮੈਂਡੇ ਬਖਸ਼ ਦੇ ਸਾਮੂਨੇ ਲਕ ਢੋਲ ਕਕਰ ਜੋਲ ਤਾਂ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਾਂ। ਆਪੋ ਆਪ ਸਹੀ ਕਰ ਜਾਨੋ ਤੁਮ ਗੰਗਾਤਮ ਬੈਤ ਅਲਾਹ ਬੇਦ ਗਿਆਨ ਤੁਮਾਰੇ ਅੰਦਰ ਤੁਮ ਹੋ ਖਾਸ ਕਲਾਮ ਅਲਾਹ ਕਿਸ਼ਨ ਕਹੂੰ ਓਂਕਾਰ ਕਰੂੰ ਯਾ ਕਹੂੰ ਅਲੈਕ ਸਲਾਭ ਅਲਾਹ ਬਖਸ਼ ਕਹੂੰ ਹਰਨੰਦ ਗੁਰੂ ਖੁਦ ਕਹੂੰ ਸ਼ਫੀ ਨਬੀ ਅਲਾਹ ਸਾਰਾ ਸੂਫ਼ੀਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਹੈ, ਕਵੀ ਜੀ ਨੂੰ ਸੂਫੀਆਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਸੀ, ਤਾਂਹੀ ਬੁਲ੍ਹੇ ਵਾਂਗੂ ਖੁਲੇ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਕਾਫ਼ੀਆਂ ਟੇਕ:-ਜੋਗੀ ਡੱਖ ਕਿਵੇਂ ਉਠ ਆਂਦਾ ਮੱਈਆਂ ਮਿਠੜੇ ਮਿਠੜੇ ਬੈਨ ਵਜਾਵੇ ਠੁਮਕ ਠੁਮਕ ਠੁਮਕਾਂਦਾ ਸੱਈਆਂ। ਇਸ ਜੋਗੀ ਦੇ ਨਾਜ਼ ਅਵਲੜੇ ਮੁਸਕ ਮੁਸ਼ਕ ਮੁਸਕਾਂਦਾ ਸੱਈਆਂ। ਮਦਵੇ ਮਦਵੇ ਨੈਨ ਬਨਾਕੇ ਜ਼ੋਰੀ ਜ਼ੋਰੀ ਮਨ ਭਾਂਦਾ ਸੱਈਆਂ। ਜੋਗੀ ਮੈਂ ਘਰ ਮਲ ਨਾਂ ਆਂਦਾ ਜੇ ਨਾਗ ਬਿਰਹੋਂ ਖਾਂਦਾ ਸੱਈਆਂ ਇਸ ਜੋਗੀ ਦੀ ਦਰਦ ਵੰਞਾਨੀ ਗਲ ਗਿਆ ਮਾਸ ਹੱਡਾਂ ਦਾ ਸੱਈਆਂ।ਆ ਜੋਗੀ ਬਾਲਾ ਹਰਦਮ ਆਵੇਬਾਝ ਤੇਰੇ ਜਿਉੜਾ ਮਾਂਦਾ ਸੱਈਆਂ ਹਨ ਗੀ ਕੋ ਮੈਂ ਸੰਝਾਤਾ ਰਾਂਝਨ ਚਾਕ ਡਾ 1 —੨੨੩-<noinclude></noinclude> d8u693x4wdn3baic6couiha9cwld6g3 250 6710 196368 23066 2025-06-22T00:33:21Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196368 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਗ਼ੱਦਾ ਸੱਈਆਂ। ਇਸ ਜੋਗੀ ਕੋ ਮੈਰਜ ਰਜ ਲੱਸਾਂ ਵਿਛੜੀਆਂ ਗੋਈਆਂ ਛੋਹਾਂਦਾ ਸੱਈਆਂ। ਘੋਲਾਂ ਜੋਗੀ ਯਾਰਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਰੰਗਪੁਰ ਸ਼ੈਹਰ ਖੇੜਿਆਂ ਦਾ ਸੱਈਆਂ। ਯਾਰ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਆਨ ਲਹਾਇਆ ਬਖਸ਼ ਏਹ ਬਾਰ ਗਮਾਂ ਦਾ ਸੱਈਆਂ। ਹੀਰ ਦੀ ਜਬਾਨੀ ਜੋਗੀ ਦੇ ਭੇਸ ਵਿਚ ਰਾਂਝਨ ਵੀ ਜੀ ਅ ਕਰਾਈ ਪਰ ਡਾਢੀ ਸੋਹਣੀ। ਹੀਰ ਦਾ ਜੀ ਫੋਲਕੇ ਸਾਮੂਨੇ ਰਖ ਦਿਤਾ ਵਾਰਸ ਵਾਂਗਰ ਅੰਦਰ ਝਾਤੀ ਪਾਈ ਹੈ। ਅਸੀ ਰੰਜੀਆਂ ਨੂੰ ਮਸਰੂਰ ਕਰੋ | ਦਰ ਆਈਆਂ ਨਾ ਦੂਰ ਕਰੋ। ਕਰ ਗੌਰ ਤੇ ਚਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰੋ। ਅਸਾਂ ਭਾਂਦੀਆਂ ਖਾਹ ਨ ਭਾਂਦੀਆਂ ਕੋਂ। ਲਗੀ ਪੀਤ ਪ੍ਰੀਤ ਮਜ਼ੀਦ ਕਰੋ। ਨਾ ਆਪ ਕੌਂ ਸਾਫ਼ ਬਈਦ ਕਰੋ। ਤੁਸਾਂ ਬੇਸ਼ਕ ਯਾਰ ਖਰੀਦ ਕਰੋ। ਅਸਾਂ ਬਾਂਦੀਆਂ ਮੁਫਤ ਵਕਾਂਦੀਆਂ ਕੇਂ। ਕਰ ਮੇਹਰ ਪਿਆ ਦਿਲਯਾਦ ਕਰੋ, ਏਹ ਉਜੜੇ ਥਾਨ ਅਬਾਦ ਕਰੋ। ਬੇਚਾਰਿਆਂ ਤੇ ਅਮਦਾਦ ਕਰੋ, ਹੋਈ ਮੁਦਤ ਬੌਹ ਕੁਰਲਾਂਦਿਆਂ ਕੋ। ਕਡੀ ਬਖਸ਼ ਅਸਾਂ ਵਲ ਭਾਲ ਕਰੋ, ਆ ਨਾਲ ਵਿਸਾਲ ਨਿਹਾਲ ਕਰੋ। ਜ਼ਰਾ ਭਾਲ ਬਹੌਂ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਕਰੋ, ਅਸੀਂ ਫਟੀਆਂ ਦਰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਤੌਂ। ਆਈ ਰੁਤ ਸਾਵਨ ਮਨ ਪਿਆਰੀ ਅਬਰ ਘਟਾ ਘਟ ਗਜ ਗਜਕਾਰੇ। ਪਲ ਪਲ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਚਮਕਾਰੇ ਬਰਸਨ ਮੋਤੀ ਬੂੰਦ ਫਵਾਰੇ। ਕਰ ਬਾਦਲ ਹਫਤਾਰੀ॥ ਆਈ ਰੁਤ ਸਾਵਨ ਮਨ ਪਿਆਰੀ ਮਿਠੜੀ ਪੌਨ ਮੇਰੇ ਮਨ ਭਾਵੇ। ਕੋਇਲ ਮਸਤ ਅਵਾਜ਼ -੨੨੪-<noinclude></noinclude> eve5grqqamnq3my9nnde99uyc914x1x 250 6711 196369 23067 2025-06-22T00:33:44Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196369 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਸੁਨਾਵੇ। ਕੈਸੇ ਗੀਤ ਪਪੀਹਾ ਗਾਵੇ। ਰਿਮ ਝਿਮ ਮੇਘ ਮਲਹਾਰੇ। ਮਨ ਭਾਂਵਤ ਰੁਤ ਸਾਵਨ ਆਈ। ਕੁਲ ਸ਼ੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਗਾਰ ਬਨਾਈ। ਹੋਈ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਰਜ ਨਾ ਕਾਈ।ਪਾ ਫੁਰਰਤ ਯਕ ਬਾਰੀ॥ ਅਜ ਕਲ ਡੇਖ - ਰੁਤੀ ਰੰਗ ਭਰੀਆਂ। 1 ਹਨ ਗੁਲਸ਼ਨ ਮੈਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਭਰੀਆਂ। ਜੰਗਲ ਝਾੜਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਰੀਆਂ। ਹਰ ਕਸ ਖੂਬ ਸੰਗਾਰੇ। ਬਖਸ਼ ਆਇਆ ਸਾਵਨ ਘਰ ਘਰ। ਖੂਬ ਸੁਹਾਵਨ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਕਰ ਕਰ। ਕਾਦਰ ਪੀਰ ਪਿਆਰੇ ਕੋ ਦਰ ਪਰ। ਕਰ ਸਿਸਦਾ ਲਖ ਵਾਰੀ॥ ਲਾਈ ਅਲਫ ਅਗਨ ਮੋਰੇ ਤਨ ਮਨ 1 ਭੁਲ ਗਈ ਅਨ ਗਨ, ਇਨ ਬਿਨ ਉਨ ਬਨ ਪਿਰਮ ਕੀ ਮੁਰਲੀ ਕਾਲ ਬਜਾਵੇ। ਗੂਨਾ ਗੂਨ ਅਵਾਜ ਸੁਨਾਵੇ।ਹਰ ਹਰ ਪਾਸਿਓਂ ਧੂਮ ਮਚਾਵੇਂ। ਹੈ ਅਨਹਦ ਕੀ ਧਨ ਧੁਨ ਘੁਨ ਘੁਨ ਸੀਨੇ ਅੰਦਰ ਕੁਮਕੁਮ ਦੇਖੋ, ਯੇਹ ਤਮਾਸ਼ਾ ਘੁਮ ਘੁਮ ਵੇਖੋ। ਲੂੰ ਲੂੰ ਰਗ ਰਗ ਤੁਮ ਤੁਮ ਦੇਖੋ। ਹੈ ਘੁੰਗਰੂ ਕੀ ਛਮ ਛਮ ਛਨ ਛਨ। ਹੋਨ ਤੰਬਰ ਮਿਸਲ ਤਨ ਸਾਰੇ। ਕਿਆ ਬਮ ਜ਼ਬਰ ਖੁਲੀ ਹਰ ਤਾਰੇ। ਹਰ ਰਗ ਅਪਨਾ ਰਾਗ ਪੁਕਾਰੇ। ਅੱਖੀਆਂ ਬੋਲ ਡੇਖੋ ਕਲ ਘਣ ਘਣ।ਵਾਹਦਤ ਨੂੰ ਕਾ ਵੰਜਾਰਾ ਹੂੰ ਮੈਂ। ਹਰ ਰੰਗ ਢੰਗ ਮੈਂ ਸਾਰਾ ਮੈਂ। ਕਿਆ ਰੌਸ਼ਨ ਰੁਖਸਾਰਾ ਹੂੰ ਮੈਂ ਮੈਂ। ਰੰਗ ਰੂਪ ਦੇਖੋ ਜੋੜਨ ਧਨ। ਜਬ ਸੇ ਅਲਫ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਰਾਹਬਰ। ਕਰਕੇ ਨਜ਼ਰ ਮੁਨੱਵਰ ਅਨਵਰ। ਖੁਲੇ ਰਾਜ਼ ਰਮਜ਼ ਦੇ ਦਫਤਰ। ਦੇਖੀ ਸ਼ਕਲ ਖੂਬ ਜੜ ਬਨ ਤਨ। ਦੇਖੋ ਅਲਫ ਆਇਆ ਰੰਗ -੨੨੫-<noinclude></noinclude> 9cr1dz1v1saz92p0awm85vw637b9osr 250 6712 196370 23068 2025-06-22T00:34:09Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ 196370 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਭਰਿਆ। ਅਗੇ ਕਦਮ ਮੇਰੇ ਘਰ ਧ ਦਿਨ ਕਾ ਹਰਿਆ। ਵਾਹਵਾ ਠਾ ਬਨ ਵਨ। ਬਖਸ਼ ਯੇਹ ਜੋਤ ਜੋਗੀ ਜਬ ਮੈਂਬਰ। ਜਾਂਉ ਕਿਆ ਫਿਰ ਮਸਜਦ ਮੰਦਰ: ਦੇਖੋ ਕਾਦਰ ਪਾਂਉ ਸੁਖ ਤਨ ਚੈਨ ਅਮਨ ਮਨ ਕਵੀ ਜੀ ਏਕਤਾ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਬੁਲ੍ਹੇ ਵਾਂਗੂੰ ਨਸ਼ੰਗ ਹੋ ਬੋਲੇ ਬਰਾ ਤੋਂ ਪਾਰ ਲੰਗ ਗਏ। ਮਸਜਦ ਮੰਦਰ ਦਾ ਭੇਦ ਉਠ ਗਿ ਪਰ ਸਭ ਕੁਝ ਹੁੰਦਿਆਂ ਵੀ ਅਪਨੇ ਪੀਰ ਗੁਰੂ ਕਾਦਰ ਕਲੰਦਰ ਮੈਹਮਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਮੀਆਂ ਬਖਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਉਚੀ ਪਦਵੀ ਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੱ ਤੋਂ ਅੰਦਰਲੀ ਵੰਨੇ ਬਾਤੀ ਪਾਂਵਦੀ ਹੈ। ਰਚਨਾਂ ਤੋਂ ਰਚਨ ਹਾਰੇ ਵ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹੈ ਐਪਰ ਮੁਲਤਾ ਰੰਙਣ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜੇ ਨੌ ਰੋਜ਼ ਹੋਰਾਂ ਬੰਗਾਰ ਰਸ ਵਿਚ ਕਮਾ ਵਖਾਇਆ। ਤਾਂ ਮੀਆਂ ਬਖਸ਼ ਹੋਰਾਂਵਾਹਦਤ ਵਿਚ ਰੁਤਬਾ ਪਾਇਅ ਏਹੀ ਨਹੀਂ ਰੁੱਤਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਵੀ ਚੰਗਾ ਬੱਧਾ, ਬਿਰਹਾਂ, ਤੇ ਇਸ਼ਕ ਨਹੀਂ ਭੁਲਾਇਆ। BKSNL-PUP 58758 घ्य मिंथ -੨੨੬-<noinclude></noinclude> 3go94f9u2pwbg2utybr89aitc3akf1w 250 14073 196321 163603 2025-06-21T12:48:27Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 196321 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੨੪)}}</noinclude>ਜੋ ਅਸੀ ਨਿਹਾਲੁ ਹੋਏ, ਜੋ ਅਸਾਨੂੰ ਇਹ ਦੀਦਾਰੁ ਹੋਆ-'[ {{gap}}ਬਾਬੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ,ਮਰਦਾਨਾ ਇਕ ਦਿਨਿ ਸਹਰ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ।ਭੇਜਦਿਆਂ ਨਾਲਿ ਪੂਜਾ ਬਹੁਤੁ ਲਾਗੀ, ਜਾਂ ਗਇਆ, ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਸਹੁਰੁ ਆਇ ਪੈਰੀ ਪਇਆ। ਜਾਂ ਗਇਆ, ਤਾਂ ਪੰਜੀਹੈ ਕਪੜੈ ਪੰਡਿ ਬੰਨਿਕੇ ਲੈ ਆਇਆ। ਬਾਬਾ ਹਸਦਾ ਹਸਦਾ ਨਿਲੇਟੁ ਹੋਆ | ਬਾਬੇ ਪਾਸਿ ਮਰਦਾਨਾ ਕਪੜੇ ਪੰਜੀਹੈ ਲੈ ਆਇਆ। ਬਾਬਾ ਵੇਖੋ, ਤਾ ਬੰਨੀ ਪੰਡਿ ਲਈ ਆਵਦਾ ਹੈ, ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਮਰਦਾਨਿਆਂ ਕਿਆ ਆਂਦਾ ਹੀ?' ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, 'ਜੀ ਸਚੇ ਪਾਤਿਸਾਹ! ਤੇਰੇ ਨਾਵੈ ਦਾ ਸਦਕਾ ਸਾਰਾ ਸਹੁਰੁ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਉਠ ਖੜਾ ਹੋਆ। ਜੀਉ ਪਾਤਿਸਾਹ, ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ਜੋ-ਇਹ ਵਸਤੁ ਕਪੜੇ ਬਾਬੇ ਪਾਸਿ ਲੈ ਜਾਵਾ-'<references/>ਤਿਬਿ ਗੁਰੂ ਬੋਲਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆਂ! ਆਂਦੋ,ਭਲਾ ਕੀਤੋ,ਪਰੁ ਏਹ ਅਸਾਡੇ ਕਿਤੇ ਕੰਮਿ ਨਾਂਹੀ”। ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, 'ਜੀਉ ਪਾਤਿਸਾਹ,ਕਿ ਕਰੀ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਸੁਟਿ ਘਤੁ'। ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਸਭਿ ਵਸਤੂ ਸਟਿ ਘਤੀਆਂ, ਪੰਡਿ ਸਾਰੀ। ਓਥਹੁ ਰਵੇਦੇ ਰਹੇ। ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, ਅਰਜ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੀਉ ਪਾਤਿ- ਸਾਹ,ਇਹ ਜੋ ਕੋਈ ਤੇਰੇ ਨਾਉ ਦਾ ਸਦਕਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ,ਅਤੇ ਸਿਖ ਦੇ ਮੁਹਿ ਪਾਂਵਦਾ ਹੈ, ਕਿਛੁ ਤੈਨੂ ਭੀ ਪਹੁਂਚਦਾ ਹੈ ਓਸਦਾ ਭਾਉ? ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲਿ ਵਿਚਿ ਵਡਾ ਫਿਕਰੁ ਹੈ, ਜੋ ਤੁ ਕਿਛੁ ਛੂਹਂਦਾ ਨਾਹੀਂ, ਅਤੇ ਮੁਹਿ ਪਾਂਵਦਾ ਨਾਹੀਂ, ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਤ੍ਰਿਪਤਦਾ ਹੈਂ? ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬੁ ਵਜਾਇ। ਤਾ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬੁ ਵਜਾਇਆ, ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਕੀਤੀ ਦੀਪਕੀ ਮਹਲਾ ੧ 1 ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ:- {{center|ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੪॥}} ਮਾਤਾ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੇ ਪਤੁ ਖਾਇ॥ ਮੰਨੇ ਪੀਤਿ ਭਈ ਜਲਿ ਨਾਇ॥ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰੀਤਿ ਗੁਰਸਿਖ ਮੁਖਿ ਪਾਇ॥੧॥ਤੇ ਹਰਿਜਨ ਹਰਿ ਮੇਲਹੁ ਹਮ ਪਿਆਰੇ॥ ਜਿਨ ਮਿਲਿਆ ਦੁਖ ਜਾਹਿ ਹਮਾਰੇ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਜਿਉ ਮਿਲਿ ਬਛਰੇ ਗਊ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਗਾਵੈ॥ ਕਾਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਾ ਪਿਰੁ ਘਰਿ ਆਵੈ॥ ਹਰਿਜਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਾ ਹਰਿ ਜਸੁ ਗਾਵੇ॥੨॥ਸਾਰਿੰਗ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਸੈ ਜਲ ਧਾਰਾ॥ਨਰਪਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਾਇਆ ਦੇਖਿ ਪਸਾਰਾ॥ ਹਰਿਜਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਪੈ ਨਿਰੰਕਾਰਾ॥੩॥ ਨਰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਾਇਆ ਧਨੁ ਖਾਟੇ॥ ਗੁਰਸਿਖ ਪ੍ਰੀਤਿ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਗਲਾਟੇ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸਾਧ ਪਗ ਚਾਟੇ॥੪॥੩॥੪੧॥ {{rule}}<noinclude>*ਮੁਰਾਦ ਹੈ-ਤਬਿ। ਮੁਰਾਦ ਹੈ-'ਕਿਸ?' ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਚੌਥੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਜੀ ਦਾ ਤੇ ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਵਿਚ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਦੀ ਭੁੱਲ ਹੈ ਮਃ ੧ ਤੇ ਗਉੜੀ ਦੀਪਕੀ ਲਿਖਣਾ।</noinclude> sq1pnei845zy1ze2uqj8k99bjyc9l5q 196322 196321 2025-06-21T12:49:38Z Prabhjot Kaur Gill 765 196322 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੨੪)}}</noinclude>ਜੋ ਅਸੀ ਨਿਹਾਲੁ ਹੋਏ, ਜੋ ਅਸਾਨੂੰ ਇਹ ਦੀਦਾਰੁ ਹੋਆ-'[ {{gap}}ਬਾਬੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ,ਮਰਦਾਨਾ ਇਕ ਦਿਨਿ ਸਹਰ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ।ਭੇਜਦਿਆਂ ਨਾਲਿ ਪੂਜਾ ਬਹੁਤੁ ਲਾਗੀ, ਜਾਂ ਗਇਆ, ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਸਹੁਰੁ ਆਇ ਪੈਰੀ ਪਇਆ। ਜਾਂ ਗਇਆ, ਤਾਂ ਪੰਜੀਹੈ ਕਪੜੈ ਪੰਡਿ ਬੰਨਿਕੇ ਲੈ ਆਇਆ। ਬਾਬਾ ਹਸਦਾ ਹਸਦਾ ਨਿਲੇਟੁ ਹੋਆ | ਬਾਬੇ ਪਾਸਿ ਮਰਦਾਨਾ ਕਪੜੇ ਪੰਜੀਹੈ ਲੈ ਆਇਆ। ਬਾਬਾ ਵੇਖੋ, ਤਾ ਬੰਨੀ ਪੰਡਿ ਲਈ ਆਵਦਾ ਹੈ, ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਮਰਦਾਨਿਆਂ ਕਿਆ ਆਂਦਾ ਹੀ?' ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, 'ਜੀ ਸਚੇ ਪਾਤਿਸਾਹ! ਤੇਰੇ ਨਾਵੈ ਦਾ ਸਦਕਾ ਸਾਰਾ ਸਹੁਰੁ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਉਠ ਖੜਾ ਹੋਆ। ਜੀਉ ਪਾਤਿਸਾਹ, ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ਜੋ-ਇਹ ਵਸਤੁ ਕਪੜੇ ਬਾਬੇ ਪਾਸਿ ਲੈ ਜਾਵਾ-'<references/>ਤਿਬਿ ਗੁਰੂ ਬੋਲਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆਂ! ਆਂਦੋ,ਭਲਾ ਕੀਤੋ,ਪਰੁ ਏਹ ਅਸਾਡੇ ਕਿਤੇ ਕੰਮਿ ਨਾਂਹੀ”। ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, 'ਜੀਉ ਪਾਤਿਸਾਹ,ਕਿ ਕਰੀ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਸੁਟਿ ਘਤੁ'। ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਸਭਿ ਵਸਤੂ ਸਟਿ ਘਤੀਆਂ, ਪੰਡਿ ਸਾਰੀ। ਓਥਹੁ ਰਵੇਦੇ ਰਹੇ। ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, ਅਰਜ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੀਉ ਪਾਤਿ- ਸਾਹ,ਇਹ ਜੋ ਕੋਈ ਤੇਰੇ ਨਾਉ ਦਾ ਸਦਕਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ,ਅਤੇ ਸਿਖ ਦੇ ਮੁਹਿ ਪਾਂਵਦਾ ਹੈ, ਕਿਛੁ ਤੈਨੂ ਭੀ ਪਹੁਂਚਦਾ ਹੈ ਓਸਦਾ ਭਾਉ? ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲਿ ਵਿਚਿ ਵਡਾ ਫਿਕਰੁ ਹੈ, ਜੋ ਤੁ ਕਿਛੁ ਛੂਹਂਦਾ ਨਾਹੀਂ, ਅਤੇ ਮੁਹਿ ਪਾਂਵਦਾ ਨਾਹੀਂ, ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਤ੍ਰਿਪਤਦਾ ਹੈਂ? ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬੁ ਵਜਾਇ। ਤਾ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬੁ ਵਜਾਇਆ, ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਕੀਤੀ ਦੀਪਕੀ ਮਹਲਾ ੧ 1 ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ:- {{center|ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੪॥}} {{center|<poem>ਮਾਤਾ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੇ ਪਤੁ ਖਾਇ॥ ਮੰਨੇ ਪੀਤਿ ਭਈ ਜਲਿ ਨਾਇ॥ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰੀਤਿ ਗੁਰਸਿਖ ਮੁਖਿ ਪਾਇ॥੧॥ਤੇ ਹਰਿਜਨ ਹਰਿ ਮੇਲਹੁ ਹਮ ਪਿਆਰੇ॥ ਜਿਨ ਮਿਲਿਆ ਦੁਖ ਜਾਹਿ ਹਮਾਰੇ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਜਿਉ ਮਿਲਿ ਬਛਰੇ ਗਊ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਗਾਵੈ॥ ਕਾਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਾ ਪਿਰੁ ਘਰਿ ਆਵੈ॥ ਹਰਿਜਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਾ ਹਰਿ ਜਸੁ ਗਾਵੇ॥੨॥ਸਾਰਿੰਗ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਸੈ ਜਲ ਧਾਰਾ॥ਨਰਪਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਾਇਆ ਦੇਖਿ ਪਸਾਰਾ॥ ਹਰਿਜਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਪੈ ਨਿਰੰਕਾਰਾ॥੩॥ ਨਰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਾਇਆ ਧਨੁ ਖਾਟੇ॥ ਗੁਰਸਿਖ ਪ੍ਰੀਤਿ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਗਲਾਟੇ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸਾਧ ਪਗ ਚਾਟੇ॥੪॥੩॥੪੧॥ </poem>}} {{rule}}<noinclude>*ਮੁਰਾਦ ਹੈ-ਤਬਿ। ਮੁਰਾਦ ਹੈ-'ਕਿਸ?' ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਚੌਥੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਜੀ ਦਾ ਤੇ ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਵਿਚ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਦੀ ਭੁੱਲ ਹੈ ਮਃ ੧ ਤੇ ਗਉੜੀ ਦੀਪਕੀ ਲਿਖਣਾ।</noinclude> d8ecil9mk4tei8m1vy4u5ek59v9qnrj 196323 196322 2025-06-21T12:53:20Z Prabhjot Kaur Gill 765 196323 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" />{{center|(੨੪)}}</noinclude>ਜੋ ਅਸੀ ਨਿਹਾਲੁ ਹੋਏ, ਜੋ ਅਸਾਨੂੰ ਇਹ ਦੀਦਾਰੁ ਹੋਆ-'। {{gap}}ਬਾਬੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਈ,ਮਰਦਾਨਾ ਇਕ ਦਿਨਿ ਸਹਰ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ।ਭੇਜਦਿਆਂ ਨਾਲਿ ਪੂਜਾ ਬਹੁਤੁ ਲਾਗੀ, ਜਾਂ ਗਇਆ, ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਸਹੁਰੁ ਆਇ ਪੈਰੀ ਪਇਆ। ਜਾਂ ਗਇਆ, ਤਾਂ ਪੰਜੀਹੈ ਕਪੜੈ ਪੰਡਿ ਬੰਨਿਕੇ ਲੈ ਆਇਆ। ਬਾਬਾ ਹਸਦਾ ਹਸਦਾ ਨਿਲੇਟੁ ਹੋਆ | ਬਾਬੇ ਪਾਸਿ ਮਰਦਾਨਾ ਕਪੜੇ ਪੰਜੀਹੈ ਲੈ ਆਇਆ। ਬਾਬਾ ਵੇਖੋ, ਤਾ ਬੰਨੀ ਪੰਡਿ ਲਈ ਆਵਦਾ ਹੈ, ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਮਰਦਾਨਿਆਂ ਕਿਆ ਆਂਦਾ ਹੀ?' ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, 'ਜੀ ਸਚੇ ਪਾਤਿਸਾਹ! ਤੇਰੇ ਨਾਵੈ ਦਾ ਸਦਕਾ ਸਾਰਾ ਸਹੁਰੁ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਉਠ ਖੜਾ ਹੋਆ। ਜੀਉ ਪਾਤਿਸਾਹ, ਮੈਂ ਆਖਿਆ, ਜੋ-ਇਹ ਵਸਤੁ ਕਪੜੇ ਬਾਬੇ ਪਾਸਿ ਲੈ ਜਾਵਾ-'<references/>ਤਿਬਿ ਗੁਰੂ ਬੋਲਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆਂ! ਆਂਦੋ,ਭਲਾ ਕੀਤੋ,ਪਰੁ ਏਹ ਅਸਾਡੇ ਕਿਤੇ ਕੰਮਿ ਨਾਂਹੀ”। ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, 'ਜੀਉ ਪਾਤਿਸਾਹ,ਕਿ ਕਰੀ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਸੁਟਿ ਘਤੁ'। ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਸਭਿ ਵਸਤੂ ਸਟਿ ਘਤੀਆਂ, ਪੰਡਿ ਸਾਰੀ। ਓਥਹੁ ਰਵੇਦੇ ਰਹੇ। ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, ਅਰਜ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੀਉ ਪਾਤਿ- ਸਾਹ,ਇਹ ਜੋ ਕੋਈ ਤੇਰੇ ਨਾਉ ਦਾ ਸਦਕਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ,ਅਤੇ ਸਿਖ ਦੇ ਮੁਹਿ ਪਾਂਵਦਾ ਹੈ, ਕਿਛੁ ਤੈਨੂ ਭੀ ਪਹੁਂਚਦਾ ਹੈ ਓਸਦਾ ਭਾਉ? ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲਿ ਵਿਚਿ ਵਡਾ ਫਿਕਰੁ ਹੈ, ਜੋ ਤੁ ਕਿਛੁ ਛੂਹਂਦਾ ਨਾਹੀਂ, ਅਤੇ ਮੁਹਿ ਪਾਂਵਦਾ ਨਾਹੀਂ, ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਤ੍ਰਿਪਤਦਾ ਹੈਂ? ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬੁ ਵਜਾਇ। ਤਾ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬੁ ਵਜਾਇਆ, ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਕੀਤੀ ਦੀਪਕੀ ਮਹਲਾ ੧ 1 ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ:- {{center|ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੪॥}} {{center|ਮਾਤਾ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੇ ਪਤੁ ਖਾਇ॥ ਮੰਨੇ ਪੀਤਿ ਭਈ ਜਲਿ ਨਾਇ॥ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰੀਤਿ ਗੁਰਸਿਖ ਮੁਖਿ ਪਾਇ॥੧॥ਤੇ ਹਰਿਜਨ ਹਰਿ ਮੇਲਹੁ ਹਮ ਪਿਆਰੇ॥ ਜਿਨ ਮਿਲਿਆ ਦੁਖ ਜਾਹਿ ਹਮਾਰੇ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਜਿਉ ਮਿਲਿ ਬਛਰੇ ਗਊ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਗਾਵੈ॥ ਕਾਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਾ ਪਿਰੁ ਘਰਿ ਆਵੈ॥ ਹਰਿਜਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਾ ਹਰਿ ਜਸੁ ਗਾਵੇ॥੨॥ਸਾਰਿੰਗ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਸੈ ਜਲ ਧਾਰਾ॥ਨਰਪਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਾਇਆ ਦੇਖਿ ਪਸਾਰਾ॥ ਹਰਿਜਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਪੈ ਨਿਰੰਕਾਰਾ॥੩॥ ਨਰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਾਇਆ ਧਨੁ ਖਾਟੇ॥ ਗੁਰਸਿਖ ਪ੍ਰੀਤਿ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਗਲਾਟੇ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸਾਧ ਪਗ ਚਾਟੇ॥੪॥੩॥੪੧॥}} {{rule}}<noinclude>*ਮੁਰਾਦ ਹੈ-ਤਬਿ। ਮੁਰਾਦ ਹੈ-'ਕਿਸ?' ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਚੌਥੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਜੀ ਦਾ ਤੇ ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਵਿਚ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਦੀ ਭੁੱਲ ਹੈ ਮਃ ੧ ਤੇ ਗਉੜੀ ਦੀਪਕੀ ਲਿਖਣਾ।</noinclude> gzk9kudj6hb6uyvlcghu8xdnarmu5e3 250 14076 196325 163616 2025-06-21T13:35:14Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196325 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" />{{center| (੨੫)}}</noinclude>ਤਬ ਫਿਰਿ ਮਰਦਾਨੇ ਤਸਲੀਮ ਕੀਤੀ, ਓਬਹੁ ਚਲੇ। {{center|'''੧੩. ਸੱਜਣ ਠੱਗ'''}} ਜਾਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸੇਖ ਸਜਣ ਕੈ ਘਰਿ ਜਾਇ ਨਿਕਲੇ। ਉਸ ਘਰੁ ਪੈਂਡੇ ਵਿਚ ਥਾ! ਅਤੇ ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰਾ ਤੇ ਮਸੀਤ ਕਰਿ ਛਡੀ ਥੀ। ਜੇ ਕੋਈ ਹਿੰਦੂ ਆਵੈ ਤਾਂ ਠਉਰ ਦੇਵੇ। ਅਤੇ ਜੇ ਮੁਸਲਮਾਨੁ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਤਵਜਹ* ਕਰੇ | ਅਰੁ ਜਾਂ ਰਾਤਿ ਪਵੈ ਤਾਂ ਆਖੈ, “ਚਲੁ ਜੀ ਸੋਵਹੁ। ਅੰਦਰਿ ਲੈ ਜਾਵੈ, ਖੂਹੈ ਵਿਚਿ ਪਾਇ ਕਰਿ ਮਾਰੇ। ਅਰੁ ਜਾਂ ਸਬਾਹ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਆਸਾ ਤਸਬੀ ਹਾਥਿ ਲੇ ਮੁਸਲਾ ਪਾਇ ਬਹੈ।; ਜਬਿ ਬਾਬਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਗਏ, ਤਾਂ ਖਿਜਮਤਿ ਬਹੁਤ ਕੀਤੀਓਅਤੇ ਆਪਣਿਆਂ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਤਾਂਈ ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੋ ਇਸਦੇ ਪਲੈ ਬਹੁਤ ਦੁਨੀਆ ਹੈ, ਪਰੁ ਗੁਹਜੂ ਹੈ।ਜਿਸ, ਦੇ ਮੁਹਿ ਵਿਚਿ ਐਸੀ ਭੜਕ ਹੈ ਸੋ ਖਾਲੀ ਨਾਂਹੀ, ਫੋਲ ਕਰਕੇ ਫ਼ਕੀਰੁ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਬਿ ਰਾਤਿ ਪਈ ਤਬਿ ਆਖਿਓਸੁ, ਉਠਹੁ ਜੀ ਸੋਵਹੁ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਸੱਜਣ! ਇਕੁ ਸਬਦੁ ਖੁਦਾਇ ਦੀ ਬੰਦਗੀ ਕਾ ਆਖਿ ਕਰਿ ਸੋਵਹਿੰਗ। ਤਬਿ ਸੇਖ ਸਜਨਿ ਆਖਿਆ, “ਭਲਾ ਹੋਵੈ ਜੀ,ਆਖਹੁ ਜੀ,ਰਾਤਿ ਬਹੁਤੁ ਗੁਜਰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਉ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ,ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬ ਵਜਾਇ। ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇਆ।ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਬਦੁ ਉਠਾਇਆ ਮਃ ੧॥ ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੬॥ ਉਜਲੁ ਕੈਹਾ ਚਿਲਕਣਾ ਘੋਟਿ ਮਕਾਲੜੀ ਮਸੁ॥ ਧੋਤਿਆ ਜੂਠਿ ਨ ਉਤਰੈ ਜੇ ਸਉ ਧੋਵਾ ਤਿਸੁ॥੧॥ ਸਜਣ ਸੇਈ ਨਾਲਿ ਮੈ ਚਲਦਿਆ ਨਾਲਿ ਚਲੰਨਿ॥ ਜਿਥੈ ਲੇਖਾ ਮੰਗੀਐ ਤਿਥੈ ਖੜੇ ਦਿਸੰਨਿ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਕੋਠੇ ਮੰਡਪ ਮਾੜੀਆ ਪਾਸਹੁ ਚਿਤਵੀਆਹਾ॥ਢਠੀਆ ਕੰਮਿ ਨ ਆਵਨੀ ਵਿਚਹੁ ਸਖਣੀਆਹਾ॥੨॥ ਬਗਾ ਬਗੇ ਕਪੜੇ ਤੀਰਥ ਮੰਝਿ ਵਸੰਨਿ॥ ਘੁਟਿ ਘੁਟਿ ਜੀਆ ਖਾਵਣੇ ਬਗੇ ਨਾ ਕਹੀਅਨਿ॥੩॥ ਸਿੰਮਲ ਰੁਖੁ ਸਰੀਰੁ ਮੈ ਮੋਜਨਿ ਦੇਖਿ ਭੁਲੰਨਿ॥ ਸੇ ਫਲ ਕੰਮਿ ਨ ਆਵਨੀ ਤੇ ਗੁਣ ਮੈ ਤਨਿ ਹੰਨਿ॥੪॥ ਅੰਧੁਲੈ ਭਾਰੁ ਉਠਾਇਆ ਡੂਗਰ ਵਾਟ ਬਹੁਤੁ॥ ਅਖੀ ਲੋੜੀ ਨਾ ਲਹਾ ਹਉ ਚੜਿ ਲੰਘਾ ਕਿਤੁ॥੫॥ ਚਾਕਰੀਆ ਚੰਗਿਆਈਆ ਅਵਰ ਸਿਆਣਪ ਕਿਤੁ॥ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ਤੂੰ ਬਧਾ ਛੁਟਹਿ ਜਿਤੁ॥੬॥੧॥੩॥ ਤਬਿ ਦਰਸਨ ਕਾ ਸਦਕਾ ਬੁਧਿ ਹੋਇ ਆਈ। ਜਾਂ ਵੀਚਾਰੇ, ਤਾਂ 'ਸਭ ਮੇਰੇ ਗੁਨਾਹ ਸਹੀ ਹੋਏ ਹੈਨਿ। ਤਬਿ ਆਇ, ਉਠਿ ਕਰਿ ਪੈਰੀ ਪਇਆ, ਪੈਰਿ ਚੁਮਿਓਸੁ। ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੀਉ ਮੇਰੇ ਗੁਨਾਹ ਫਦਲੁ ਕਰਿ ਤਬ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, {{rule}}<noinclude>*ਮੁਰਾਦ-ਵਾਹ = ਖਾਤਿਰ,ਆਦਰ ਤੋਂ ਹੈ। ਪਾਠਾਂ-•ਆਖਿਓਸੁ’ ਬੀ ਹੈ।</noinclude> kprgrmclsgreroj5hx9dcz45d6sm2i2 250 14078 196326 163623 2025-06-21T13:51:06Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196326 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /> {{center|(੨੬)}}</noinclude>ਸੇਖ ਸੰਜਨਿ! ਖੁਦਾਇ ਕੀ ਦਰਗਾਹ ਦੁਹੁ ਗਲੀ ਗੁਨਾਹ ਫਲੁ ਹੋਦੇ ਹਿਨਿ ਤਬਿ ਸਭਿ ਸਜਨ ਅਰਜ਼ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੀ ਉਹੀ ਗਲ ਕਰੁ, ਜਿਨੀ ਗਲੀ ਗੁਨਾਹ ਫਦਲ ਹੋਨਿ। ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕੁ ਮਿਹਰਵਾਨੁ ਹੋਇਆ, ਆਖਿਓਸ, ਸਚੁ ਕਹੁ ਜੋ ਤੈ ਖੁਨ ਕੀਤੇ ਹੈਨਿ?* ਤਬਿ ਲੇਖੁ ਸਜਨੁ ਲਾਗੀ ਸਚੋ ਸਚੁ ਬੋਲਣ ਕਹਿਓਸੁ, “ਜੀ ਬਹੁਤੁ ਪਾਪੁ ਕੀਤੇ ਹੈ। ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਆਖਿਆ; “ਜੋ ਕਛੁ ਉਨਕੀ ਬਸਤੁ ਰਹੀ ਹੈ ਸੋ ਘੰ ਨਿਆਉ। ਤਬਿ ਸੇਖ ਸਜਨਿ ਹੁਕਮੁ ਮੰਨਿਆ, ਬਸਤੁ ਲੇ ਆਇਆ, ਖੁਦਾਇਕ ਨਾਇ ਲੁਟਾਈ। ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਲਾਗਾ ਜਪਣਿ॥ ਨਾਉ ਧਰੀਕ ਸਿੱਖ ਹੋਆਪਹਿਲੀ ਧਰਮਸਾਲ ਓਥੇ ਬੱA। ਬੋਲਹੁ ਵਾਹਿਗਰੁ॥ {{center|'''੧੪. ਗੋਸ਼ਟ ਸ਼ੇਖ਼ ਸ਼ਰਫ.'''}} ਤਬਿ ਓਥਹੁ ਰਵੈ, ਪੈਂਡੇ ਪੈਂਡੇ ਵਿਚ ਪਾਣੀਪਥਿ ਆਇ ਨਿਕਲੈ। ਤਬਿ ਪਾਣੀਪਥਿ ਕਾ ਪੀਰੁ ਸੇਖੁ ਸਰਣੁ ਥਾ। ਤਿਸਕਾ ਮੁਰੀਦੁ ਸੇਖੁ ਟਟੀਹਰੁ ਥਾ | ਓਹੁ ਪੀਰੁ ਕੈ ਤਾਈ ਅਸਤਾਵਾ ਪਾਣੀ ਕਾ ਭਰਣਿ ਆਇਆ ਸੀ। ਅਗੈ ਬਾਬਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਦੋਨੋ ਬੈਠੇ ਥੇ, ਏਨਿ ਆਇ ਸਲਾਮੁ ਪਾਇਆ | ਆਖਿਓਸੁ: 'ਸਲਾਮਾ ਲੇਕ, ਦਰਵੇਸ਼! ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕੁ ਬੋਲਿਆ; ਆਖਿਓਸੁ, “ਅਲੇਖ ਕਉ ਸਲਾਮ ਹੋ, ਪੀਰ ਕੇ ਦਸਤ ਪੇਸ! ਤਬਿ ਸੇਖੁ ਟਟੀਹਰੁ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇ ਗਇਆ | ਆਖਿਓਸ, ਅੱਜ ਤੋੜੀ ਸਲਾਮੁ ਕਿਸੇ ਨਾਹੀ ਫੇਰਿਆ। ਪਰੁ ਹੋਵੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੈ ਪੀਰ ਨੂੰ ਖਬਰ ਕਰੀ। ਤਬਿ ਆਇ ਅਰਜੁ ਕੀਤੋ ਸੁ, ਆਖਿਓ ਸੁ, ਪੀਰ ਸਲਾਮਤਿ! ਏਕ ਦਰਵੇਸ ਕਾ ਆਵਾਜੁ ਸੁਣਿ ਕਰਿ ਹੈਰਾਨ ਥੀਆ ਹਾਂ। ਤਾਂ ਪੀਰ ਆਖਿਆ, ਕਹ ਦੇਖ ਕੈਸਾ ਹੈ? ਤਬਿ ਸੇਖ ਟਟੀਹਰ ਆਖਿਆ, 'ਜੀਵੇ ਪੀਰ ਸਲਾਮਤਿ! ਮੈਂ ਆਸਤਾਵ ਭਰਣਿ ਗਇਆ ਆਹਾ,ਓਹ ਬੈਠੇ ਆਹੇ ਆਗੈ,ਮੈਂ ਜਾਇ ਸਲਾਮ ਪਾਇਆ, ਆਖਿਆ-ਸਲਾਮਾ ਲੇਕ ਹੋ ਦਰਵੇਸ!- ਤਬਿ ਓਹ ਬੋਲਿਆਂ ਆਖਿਓ ਸ-ਅਲੇਖ ਕਉ ਸਲਾਮੁ ਹੋ ਪੀਰ ਕੇ ਦਸਤ ਪੇਸ-ਤਬਿ ਪੀਰ ਕਹਿਆ, "ਬਚਾ! ਜਿਸੁ ਅਲੇਖ ਕਉ ਸਲਾਮੁ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਿਸਕਾ ਦੀਦਾਰੁ ਦੇਖਾ ਹੈ? ਦੇਖਾ, ਕਿਥੇ ਡਿਠੋਸ ਅਲਖ ਪੁਰਖੁ? ਤਬਿ ਸੇਖ ਸਰਫੁ ਟਟੀਹਰ ਮੁਰੀਦ ਕਉ ਨਾਲੇ ਲੋਕਰਿ ਆਇਆ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਸਿ ਆਇਆ,ਅਵਾਜੁ ਬੋਲਿਆ, ਆਖਿਓਸੁ, ਅਗਰ ਤਰਾ ਸੁਆਲ ਨੇ ਪੁਰਸੰਮ ਅਹਿਲਾ ਜਬਾਬੁ ਬੁਗੋ ਦਰਵੇਸ: ਖਫਨੀ ਫਿਰਾਕਿ। {{rule}}<noinclude> *ਹ: ਬਾ: ਨ: ਵਿਚ 'ਜੋ ਤੈਨੇ ਖੂਨ ਕਿਤਨੇ ਕੀਤੇ ਹੈਨ?” ਪਾਠ ਹੈ। ਵਲੈਤ ਪੁਜੇ ਨਸਖੇ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ:-ਖੁਦਇਕੇ। ਇਹ ਪਦ ਹਾਫਜ਼ਾਦੀ ਨਸਖੇ ਦਾ ਹੈ। Aਪਹਿਲੀ...ਤੋਂ...ਬੰਧੀ ਤਕ ਦਾ ਪਾਠ ਹਾਬਾਨਦਾਹੈ। ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ-“ਫਿਰਕੇ ਸ਼ੁਮਾ ਚਿ ਮਜ਼ਬ ਅਸਤ</noinclude> 6u78cwzih7jsv024x152qcrxa538x3j 250 14081 196327 163638 2025-06-21T14:44:27Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196327 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" />{{center|(੨੭)}}</noinclude>ਸ਼ੁਮਾ ਚ ਜ਼ੇਬਾਸ਼ਿ?” ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਜਬਾਬੁ ਦਿਤਾ: ਪੀਰ ਮਤਿ ਮੁਰੀਦ ਹੋਇ ਰਹਨੰ॥ਖਫਨੀ ਟੋਪੀ ਮਨਿ ਸਬਦੁ ਗਹਨੰ ॥ ਬਹਤਾ ਦਰੀਆਉ ਕਰਿ ਰਹੈ ਬਰੇਤੀ॥ ਸਹਜਿ ਬੈਸਿ ਤਹਾ ਸੂਖ ਮਨਾਤੀ॥ ਹਰਖ ਸੋਗੁ ਕੀਨਾ ਅਹਾਰੰ॥ ਪਹਿਰੇ ਖਫਨੀ ਸਭਿ ਦੁਸਟ ਬਿਡਾਰੰ॥ ਸੁੰਨ ਨਗਰ ਲੈ ਬਸਤੀ ਰਹਾਈ॥ ਤਉ ਕਫਨੀ ਕੀ ਜੁਗਤਿ ਪਾਈ॥ ਕਟੰਬੁ ਛੇਦਿ ਹੂਆ ਇਕੇਲਾ॥ ਨਾਨਕ ਪਹਿਰਿ ਕਫਨੀ ਭਇਆ ਸੁਹੇਲਾ*॥ ੨॥ ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਸੇਖ ਸਰਫ ਪੁਛਿਆ,"ਅਗਰ ਤੁਰਾ ਸੁਆਲ ਮੇ ਪੁਰਸੰ,ਅਹਿਲਾ ਜਬਾਬੁ ਬੁਗੋ ਦਰਵੇਸ, ਕੁਪੀਨ ਸ਼ੁਮਾ ਚਿ ਜ਼ੇਬਾਸ਼ਿ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਜਬਾਬੁ ਦਿੱਤਾ: ਗੁਰੂ ਸਬਦੁ ਦੀਖਿਆ ਮਹਿ ਸਹਜਿ ਗਹਨੰ॥ਪੰਚ ਇੰਦ੍ਰੀ ਦਿਲਿ ਅਟਲ ਰਹਨੂੰ+ਦਿਸਟਿ ਬੰਧਿ ਭਰਮਤਾ ਰਹੀਐ॥ਦਸਹੀ ਦੁਆਰੇ ਤਾਲੇ ਚੜੀਐ॥ ਅਠਸਠਿ ਹਾਟ ਤਾੜ ਕਰਨ॥ ਲਇ ਲੰਗੋਟੀ ਜਰਾ ਨਾ ਮਰਨੰ॥ ਪਹਰਿ ਲੰਗੋਟੀ ਰਹੈ ਇਕੇਲਾ॥ ਉਲਟਿ ਲੰਬਿ ਕਾ ਪੀਵੈ ਉਵਾ ਜਲਾ॥ ਬਿਲੰਦ ਮਤਿ ਗੁਰ ਹਿਰੀ ਛੋਟੀ॥ ਇਹੁ ਜੁਗਤਿ ਨਾਨਕ ਪਹਿਰਿਬੋ ਲੰਗੋਟੀ*॥੩॥ {{gap}}ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਸੇਖ ਸਰਫ ਪੁਛਿਆ, "ਅਗਰ ਤੁਰਾ ਸੁਆਲ ਮੈਂ ਪੁਰਸੰ, ਅਹਿਲਾ, ਜਬਾਬੁ ਬੋਗੋ ਦਰਵੇਸੰ। ਪਾਉ ਪੋਸ਼ ਤਿਆਗ ਚ ਜ਼ੇਬਾਸ਼ਿ”। ਤਬ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜਬਾਬੁ ਦਿੱਤਾ: ਸਰਬ ਗਿਆਨ ਅਹਿਨਿਸ ਡੀਤੰ॥ ਪਾਵਕ ਪB ਜਾਤਿ ਮਨਿ ਕੀਤੰ॥ ਧਰਨਿ ਤਰਵਰ ਕੀ ਰਹਤ ਰਹਨੰ॥ ਕਾਟਨ ਖੋਦਨੁ ਮਨ ਮਹਿ ਸਹਨੂੰ॥ ਦਰੀਆਉ ਸੈਲੇ ਰੀਤ ਬਾਛੰ ॥ ਭਾਇ ਭਾਇ ਉਹ ਕਰੈ ਹਾਛੰ॥ ਏਹੁ ਮਥਨੁ ਮਥਿ ਕੇ ਰਹੈ ਉਪ੍ਰਾਨੂੰC॥ ਸਉ ਸਹਜਿ ਪਉਪੋਸ਼ ਹੋਇ ਬ੍ਰਹਮ॥ ਬਿਨੁ ਬਹਮ ਚੀਨੈ ਪਾਉਪੋਸ ਤਿਆਗੇ॥ਕਹੈ ਨਾਨਕ ਓਹੁ ਤਿੜਿ ਨਾ ਲਾਗੈ ।।੪॥* {{gap}}ਤਬ ਫਿਰਿ ਸਬ ਸਰਫ ਪੁਛਿਆ,ਅਗਰ ਤੁਰਾ ਸੁਆਲ ਮੈ ਪੁਰਸੰ,ਅਹਿਲਾ, ਜਬਾਬੁ ਬੋਗੋ ਦਰਵੇਸੰ, ਸਫਾਦਿਲ ਦਰਵੇਸ ਅਮਲ ਦਾਰਾਏ ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਜਬਾਬੁ ਦਿੱਤਾ, ਆਖਿਓਸੁ, 'ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬ ਵਜਾਇ'॥ {{rule}}<noinclude> *ਇਹ ਸਬਦ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। fਪਾਠਾਂ ਮਨ ਬੀ ਹੈ। ਦਿਲਿ ਅਟਲ ਰਹਨ ਦੀ ਥਾਂ ਪਾਠਾਂ “ਲੈ ਅਲਿਪਤ ਰਹਨੂੰ ਬੀ ਹੈ। ਨੇਪਾਠਾਂ “ਸ਼ਮਾ ਹੈ । Bਪਾਠਾਂ ਪੌਣ ਬੀ ਹੈ । Cਪਾਠਾ ਉਧਾਰਣ ਬੀ ਹੈ । ਤਜ ਪਾਤ ਪੋਸ਼ ਹੋਇ ਬ੍ਰਹਮ ਪਾਠਾਂ ਹੈ । ਤਉ ਨਾਨਕ ਉਹੋ ਹਤਿਨ ਨ ਲਾਗੈ' ਪਾਠਾਂ ਹੈ । Fਪਾਠਾਂ ਹੈ-ਅਮਲ ਚਰਾ ਐਸ’ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ ਐਉਂ ਹੋਵੇਗਾ ‘ਸਫਾ ਦਿਲ ਦਰਵੇਸ਼ ਰਾ ਅਮਲ ਚਿਹ ਅਸਤ` ।</noinclude> 9ekwp0qdktevsh6ye74wyn9xa8jak35 250 14083 196328 163683 2025-06-21T15:03:38Z Ashwinder sangrur 2332 196328 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|(੨੮)}}</noinclude>ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇਆ: ਇਸ {{center|ਰਾਗੁ ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਃ ੧॥}} ਜੀਵਤਾ ਮਰੇ ਜਾਗਤ ਫਨਿ ਸੋਵੈ॥ ਜਾਨਤ ਆਪ ਮੁਸਾਵੈ॥ ਸਫਨ ਸਫਾ ਹੋਇ ਮਿਲੈ ਖਾਲਕ ਕਉ ਤਉ ਦਰਵੇਸ ਕਹਾਵੈ॥੧॥ ਤੇਰਾ ਜਨੁ ਹੈ ਕੇ ਐਸਾ ਦਿਲਿ ਦਰਵੇਸ।।ਸਾਦੀ ਗਮੀ ਤਮਕ ਨਹੀ ਗੁਸਾ ਖੁਦੀ ਹਿਰਸੁ ਨਹੀ ਇਸ॥ ਰਹਾਉ॥ ਕੰਚਨੁ ਖਾਕੁ ਬਰਾਬਰਿ ਦੇਖੈ ਹਕੁ ਹਲਾਲੁ ਪਛਾਣੈ॥ ਆਈ ਤਲਬ ਸਹਿਬ ਕੀ ਮਾਨੈ ਅਵਰ ਤਲਬ ਨਾਹੀ ਜਾਨੈ॥ ੨॥ ਗਗਨ ਮੰਡਲ ਮਹਿ ਆਸਣਿ ਬੈਠੇ ਅਨਹਦੁ ਨਾਦੁ ਵਜਾਵੈ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਾਧ ਕੀ ਮਹਮਾ ਬੇਦ ਕੁਰਾਨੁ ਨ ਪਾਵੈ॥੩॥ {{gap}}ਤਬਿ ਸੇਖ ਸਰਫ ਆਖਿਆ, 'ਵਾਹੁ ਵਾਹੁ ਖੁਦਾਇ ਦਿਆ ਸਹੀ ਕਰਣਿ ਵਾਲਿਆ ਦਾ ਕਿਆ ਸਹੀ ਕੀਚੈ, ਉਨਕਾ ਦੀਦਾਰੁ ਹੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਤਬਿ ਆਇ ਦਸਤਪੋਸੀ ਕੀਤੀਓਸ, ਅਤੇ ਪੈਰ ਚੁਮਿਓਸੁ, ਡੇਰੇ ਕਉ ਹੋਆ। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਰਵਦੇ ਰਹੇ। {{center|'''੧੫. ਦਿੱਲੀ-ਹਾਥੀ ਮੋਇਆ ਜਿਵਾਇਆ.'''}} {{gap}}ਆਇ ਦਿਲੀ ਨਿਕਲੇ। ਤਬਿ ਦਿਲੀ ਕਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਸੁਲਤਾਨੁ ਬ੍ਰਹਮੁਬੇਗ ਥਾ | ਊਹਾਂ ਜਾਇ ਰਾਤਿ ਰਹੈ ਮਹਾਵਤਾਂ ਵਿਚਿ, ਓਨਿ ਖਿਜਮਤਿ ਬਹੁਤ ਕੀਤੀ। ਤਬ ਇਕ ਹਾਥੀ ਪਾਸਿ ਮੁਆ ਪਇਆ ਥਾ, ਲੋਕੁB ਪਿਟਦੇ ਰੋਂਦੇ ਆਹੇ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਪੁਛਿਆ, 'ਤੁਸੀ ਕਿਉਂ ਰੋਂਦੇ ਹੋ? ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਅਰਜ਼ ਕੀਤਾ, ਜੀ ਅਸੀ ਹਾਥੀ ਦੇ ਪਿਛੈ ਰੋਂਦੇ ਹਾਂ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਹਾਥੀ ਕਿਸਦਾ ਥਾ?' ਤਬਿ ਮਹਾਵਤਿ ਕਹਿਆ, “ਹਾਥੀ ਪਾਤਿਸਾਹ ਦਾ ਥਾ, ਇਕੇ ਖੁਦਾਇ ਦਾ ਥਾ'। ਤਬ ਬਾਬੇ ਕਹਿਆ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਉਂ ਰੋਂਦੇ ਹਉ? ਤਾ ਉਨਾ ਆਖਿਆ, 'ਜੀ, ਅਸਾਡਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਥਾ'। ਤਾਂ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਹੋਰੁ ਰੁਜਗਾਰੁ ਕਰਹੁ'। ਤਬਿ ਓਨਾਂ ਕਹਿਆ, “ਜੀ! ਬਣੀ ਥੀ, ਟਬਰ ਸੁਖਾਲੇ ਪਏ ਖਾਂਦੇ ਸੇ' ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਮੇਹਰ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓ ਸੁ, “ਜੋ ਏਹੁ ਹਾਥੀ ਜੀਵੈ ਤਾ ਰੋਵਹੁ ਨਾਂਹੀ?' ਤਬਿ ਉਨਾ ਆਖਿਆ, “ਜੀ ਮੁਏ | ਕਿਥਹੁ ਜੀਵੇ ਹੈਨਿ?” ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਜਾਇ ਕਰ ਇਸਦੇ ਮੁਹਿ ਉਪਰਿ . ਹਥੁ ਫੇਰਹੁ, ਵਾਹਿਗੁਰੁ ਆਖਹੁ। ਤਬਿ ਓਨਿ ਆਗਿਆ ਮਾਨੀ, ਜਾਹਿ ਹੱਥੁ ਫਰਿਆ, ਤਾਂ ਹਾਥੀ ਉਠਿ ਖੜਾ ਹੋਆ। ਤਬਿ ਅਰਜ ਪਤਿਸਾਹੁ ਕਉ ਪਹੁੰਚਾਈ, |ਆਖਿ ਸੁਣਾਈ,ਤਬਿ ਸੁਲਤਾਨ ਬ੍ਰਹਮ ਬੇਗੁ ਹਾਥੀ ਮੰਗਾਇਆ।ਚੜਿ ਕਰਿ ਦੀਦਾਰ {{rule}}<noinclude>*ਇਹ ਸਬਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਤੇ ਹਾ:ਬੀ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ। #ਤਬ ਹਾਂ:ਬਾਨਦਾਹੈ। ਪਾਠਾਂ ਹੈ 'ਇਬਰਾਹੀਮ ਬੇਗ’ | Bਪਾਠ 'ਓਹ। ਪਾਠਾਂ ਹੈ “ਜੀਵਨ॥</noinclude> iqh0tou46i4mecg0jbairait5lu0zos 196329 196328 2025-06-21T15:08:04Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196329 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" />{{center|(੨੮)}}</noinclude>ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇਆ: ਇਸ {{center|ਰਾਗੁ ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਃ ੧॥}} ਜੀਵਤਾ ਮਰੇ ਜਾਗਤ ਫੁਨਿ ਸੋਵੈ॥ ਜਾਨਤ ਆਪੁ ਮੁਸਾਵੈ॥ ਸਫਨ ਸਫਾ ਹੋਇ ਮਿਲੈ ਖਾਲਕ ਕਉ ਤਉ ਦਰਵੇਸੁ ਕਹਾਵੈ॥੧॥ ਤੇਰਾ ਜਨੁ ਹੈ ਕੋ ਐਸਾ ਦਿਲਿ ਦਰਵੇਸ।।ਸਾਦੀ ਗਮੀ ਤਮਕ ਨਹੀ ਗੁਸਾ ਖੁਦੀ ਹਿਰਸੁ ਨਹੀ ਇਸੁ॥ ਰਹਾਉ॥ ਕੰਚਨੁ ਖਾਕੁ ਬਰਾਬਰਿ ਦੇਖੈ ਹਕੁ ਹਲਾਲੁ ਪਛਾਣੈ॥ ਆਈ ਤਲਬ ਸਹਿਬ ਕੀ ਮਾਨੈ ਅਵਰ ਤਲਬ ਨਾਹੀ ਜਾਨੈ॥ ੨॥ ਗਗਨ ਮੰਡਲ ਮਹਿ ਆਸਣਿ ਬੈਠੇ ਅਨਹਦੁ ਨਾਦੁ ਵਜਾਵੈ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਾਧ ਕੀ ਮਹਮਾ ਬੇਦ ਕੁਰਾਨੁ ਨ ਪਾਵੈ॥੩॥ {{gap}}ਤਬਿ ਸੇਖ ਸਰਫ ਆਖਿਆ, 'ਵਾਹੁ ਵਾਹੁ ਖੁਦਾਇ ਦਿਆ ਸਹੀ ਕਰਣਿ ਵਾਲਿਆ ਦਾ ਕਿਆ ਸਹੀ ਕੀਚੈ, ਉਨਕਾ ਦੀਦਾਰੁ ਹੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਤਬਿ ਆਇ ਦਸਤਪੋਸੀ ਕੀਤੀਓਸ, ਅਤੇ ਪੈਰ ਚੁਮਿਓਸੁ, ਡੇਰੇ ਕਉ ਹੋਆ। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਰਵਦੇ ਰਹੇ। {{center|'''੧੫. ਦਿੱਲੀ-ਹਾਥੀ ਮੋਇਆ ਜਿਵਾਇਆ.'''}} {{gap}}ਆਇ ਦਿਲੀ ਨਿਕਲੇ। ਤਬਿ ਦਿਲੀ ਕਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਸੁਲਤਾਨੁ ਬ੍ਰਹਮੁਬੇਗ ਥਾ | ਊਹਾਂ ਜਾਇ ਰਾਤਿ ਰਹੈ ਮਹਾਵਤਾਂ ਵਿਚਿ, ਓਨਿ ਖਿਜਮਤਿ ਬਹੁਤ ਕੀਤੀ। ਤਬ ਇਕ ਹਾਥੀ ਪਾਸਿ ਮੁਆ ਪਇਆ ਥਾ, ਲੋਕੁB ਪਿਟਦੇ ਰੋਂਦੇ ਆਹੇ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਪੁਛਿਆ, 'ਤੁਸੀ ਕਿਉਂ ਰੋਂਦੇ ਹੋ? ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਅਰਜ਼ ਕੀਤਾ, ਜੀ ਅਸੀ ਹਾਥੀ ਦੇ ਪਿਛੈ ਰੋਂਦੇ ਹਾਂ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਹਾਥੀ ਕਿਸਦਾ ਥਾ?' ਤਬਿ ਮਹਾਵਤਿ ਕਹਿਆ, “ਹਾਥੀ ਪਾਤਿਸਾਹ ਦਾ ਥਾ, ਇਕੇ ਖੁਦਾਇ ਦਾ ਥਾ'। ਤਬ ਬਾਬੇ ਕਹਿਆ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਉਂ ਰੋਂਦੇ ਹਉ? ਤਾ ਉਨਾ ਆਖਿਆ, 'ਜੀ, ਅਸਾਡਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਥਾ'। ਤਾਂ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, 'ਹੋਰੁ ਰੁਜਗਾਰੁ ਕਰਹੁ'। ਤਬਿ ਓਨਾਂ ਕਹਿਆ, “ਜੀ! ਬਣੀ ਥੀ, ਟਬਰ ਸੁਖਾਲੇ ਪਏ ਖਾਂਦੇ ਸੇ' ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਮੇਹਰ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓ ਸੁ, “ਜੋ ਏਹੁ ਹਾਥੀ ਜੀਵੈ ਤਾ ਰੋਵਹੁ ਨਾਂਹੀ?' ਤਬਿ ਉਨਾ ਆਖਿਆ, “ਜੀ ਮੁਏ | ਕਿਥਹੁ ਜੀਵੇ ਹੈਨਿ?” ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਜਾਇ ਕਰ ਇਸਦੇ ਮੁਹਿ ਉਪਰਿ . ਹਥੁ ਫੇਰਹੁ, ਵਾਹਿਗੁਰੁ ਆਖਹੁ। ਤਬਿ ਓਨਿ ਆਗਿਆ ਮਾਨੀ, ਜਾਹਿ ਹੱਥੁ ਫਰਿਆ, ਤਾਂ ਹਾਥੀ ਉਠਿ ਖੜਾ ਹੋਆ। ਤਬਿ ਅਰਜ ਪਤਿਸਾਹੁ ਕਉ ਪਹੁੰਚਾਈ, |ਆਖਿ ਸੁਣਾਈ,ਤਬਿ ਸੁਲਤਾਨ ਬ੍ਰਹਮ ਬੇਗੁ ਹਾਥੀ ਮੰਗਾਇਆ।ਚੜਿ ਕਰਿ ਦੀਦਾਰ {{rule}}<noinclude>*ਇਹ ਸਬਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਤੇ ਹਾ:ਬੀ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ। #ਤਬ ਹਾਂ:ਬਾਨਦਾਹੈ। ਪਾਠਾਂ ਹੈ 'ਇਬਰਾਹੀਮ ਬੇਗ’ | Bਪਾਠ 'ਓਹ। ਪਾਠਾਂ ਹੈ “ਜੀਵਨ॥</noinclude> 663630z6w5k9o37l8xcmasnrytutsp7 250 14085 196330 44635 2025-06-21T15:28:58Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196330 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>________________ (੨੯) ਨੂੰ ਆਇਆ, ਆਇ ਬੈਠ|ਆਖਿਓਸ,ਏ ਦਰਵੇਸ਼! ਏਹੁ ਹਾਥੀ ਤੁਸਾਂ ਜੀਵਾਇਆ ਹੈ ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਾਰਣਿ ਜੀਵਾਲਣ ਵਾਲਾ ਖੁਦਾਇ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੁਆਇ ਫਕੀਰਾਂ ਰਹਮੁ ਅਲਾਹ ਹੈ। ਤਉ ਫਿਰਿ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਆਂਖਿਆ 'ਮਾਰਿ ਦਿਖਾਲ ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ :ਸਲੋਕ 11 ਮਾਰੇ ਜੀਵਾਲੈ ਸੋਈ॥ਨਾਨਕ ਏਕਸੁ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨਾ ਕੋਈ*॥੧॥ ਤਬਿ ਹਾਥੀ ਮਰਿ ਗਇਆ| ਬਹੁੜਿ ਪਾਤਿਸਾਹ ਆਖਿਆ, “ਜੀਵਾਲ । ਤਬ ਬਾਬੇ ਕਹਿਆ, ਹਜਰਤ ! ਲੋਹਾ ਅੱਗ ਵਿਚ ਤਪਿ ਲਾਲੁ ਹੋਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਓਹੁ ਰਤੀ ਹਥ ਉਪਰਿ ਟਿਕੈ ਨਾਹੀ, ਅਤੇ ਅੰ ਗਿਆਰੁ ਕੋਈ ਰਤੀ ਹੈ, ਤਿਉਂ ਖੁਦਾਇ ਦੇ ਵਿਚ ਫਕੀਰ ਲਾਲ ਹੋਏ ਹੈਨਿ, ਅਤੇ ਖੁਦਾਇ ਕੀ ਸਟੀ ਓਹੁ ਉਠਾਇ ਇਨਿ,ਪਰੁ ਉਨਕੀ ਸਟੀ ਉਠਣਾਂ ਰਹੀ । ਤਬਿ ਪਤਿਸਾਹੁ ਸਮਝ ਕਰਿ, ਬਹੁਤ ਖੁਸੀ ਹੋਆ। ਤਬਿ ਆਖਿਓਸੁ, ਜੀ, ਕੁਛ ਕਬੂਲੁ ਕਰੁ’ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ: ਸਲੋਕ ॥ ਨਾਨਕ ਭੁਖ ਖੁਦਾਇ ਕੀ ਬਿਆ ਬੇਪਰਵਾਹੀ ॥ ਅਸਾਂ ਤਲਬ ਦੀਦਾਰ ਕੀ ਬਿਆ ਤਲਬ ਨ ਕਾਈ ॥ ਤਬਿ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਸਮਝਿ ਕਰਿ ਉਠਿ ਗਇਆ | ਬਾਬਾ ਰਵਦਾ ਰਹਿਆ । ਉਦਾਸੀ ਪਹਿਲੀ ੧੬. ਪਹਿਲੀ ਉਦਾਸੀ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ, ਸ਼ੇਖ਼ ਬਜੀਦ. | ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਉਦਾਸੀ ਕੀਤੀ ਪੁਰਬ ਕੀ । ਤਿਤੁ ਉਦਾਸੀ ਨਾਲਿ ਮਰਦਾਨਾ ਰਬਾਬੀ ਥਾਤਦਹੁ ਕੁ ਪਉਣੁ ਅਹਾਰੁ ਕੀਆ | ਪਹਿਰਾਵਾ ਬਾਬੇ ਕਾ:- ਏਕੁ ਬਸਤਰੁ ਅੰ ਬੋਆ, ਏਕੁ ਬਸਤਰੁ ਚਿੱਟਾ । ਏਕੁ ਪੈਰਿ ਜੁਤੀ, ਏਕੁ ਪੈਰਿ ਖੰਉਸ, ਗਲਿ ਖਫਨੀ, ਸਿਰਿ ਟੋਪੀ ਕਲੰਦਰੀ; ਮਾਲਾ ਹਡਾਂ ਕੀ; ਮਥੇ ਤਿਲਕੁ ਕੇਸਰ ਕਾ । ਤਦਹ ਰਾਹ ਵਿਚ ਸੇਖੁ ਬਜੀਦੁ ਸਈਯਦੁ ਮਿਲਿਆ। ਸੁਖਪਾਲ ਵਿਚਿ ਚੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਆਹਾ । ਤਿਸਕ ਲਕੜਿਆਂ ਨਾਲ ਛਿਅ ਕਹਾਰੁ ਥੇ । ਤਬਿ ਓਹੁ ਜਾਇ ਉਤਰਿਆ ਏਕ ਦਰਖਤ ਤਲੈ । ਤਾਂ ਓਹੁ ਲਾਗੇ ਚਿਕਣਾ ਅਤੇ ਝਲਣਿ । ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, “ਜੀ ! ਖੁਦਾਇ ਏਕੁ ਹੈ, ਕਿਉਂ ? ਤਬਿ *ਏਹ ਸਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। tਅਤੇ ਅੰਗਿਆਰ...ਤੋਂ...ਰਹੈ ਤਕ ਪਾਠ ਹਾਫਜ਼ਾਬਾਦੀ ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। +ਖਊਸ-ਕੌਸ਼-ਖੜਾਵਾਂ । ਬਿਨਾਂ ਖੁਟੀ ਪਉਆ। ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ ਹੈ : ਇਕ ਪੈਰ ਪੈਂਜਾਰ, ਇਕ ਪੈਰ ਜੁਤੀ । A“ਸਈਯਦ-ਪਾਠ ਹਾ:ਬੀ: ਨਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਦਬਾਣ, ਘੁੱਟਣ । Cਪੱਖਾ ਝਲਣ ॥ Digitized by Panjab Digital Library | www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> gv66go2uj3g3tgbe37qfrlnhs9ma6q7 250 14088 196331 44639 2025-06-21T15:45:48Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196331 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>________________ ( ੩੦ ). ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਹੋ ਮਰਦਾਨਿਆ ! ਖੁਦਾਇ ਏਕੁ ਹੈ । ਤਬ ਮਰਦਾਨੇ ਅਰਜ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ : ਜੀ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ! ਓਹੁ ਕਿਸ ਕੀ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਹੈ, ਅਤੇ ਓਹ ਕਿਸਕੀ ਪੈਦਾਇਸ ਹੈ ਜੋ ਸੁਖਪਾਲਿ ਵਿਚਿ ਚੜਿਆ ਆਇਆ ਹੈ । ਅਤੇ ਓਹ ਪੈਰਾਂ ਤੇ ਉਪੋਹਾਣੇ ਭੀ ਹੈਨਿ; ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਨਾਂਗੇ; ਕਾਂਧੇ ਈਥੇ ਤੇ ਲੇਈ ਆਇ ਹੈਗੇ। · ਅਤੇ ਓਹੋ ਬੈਠੇ ਚਿਕਦੇ ਹਿਨਿ ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ: ਸਲੋਕੁ ॥ ਪੁਰਬ ਜਨਮ ਕੇ ਤਪੀਏ ਪਾਲੇ ਸਹਿਆ ਰੰਗੁ ॥ ਤਬਿ ਕੇ ਥਕੇ ਨਾਨਕਾ ਅਬਿ ਮੰਡਾਵਨਿ ਅੰਗੁ ॥੧li ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ ! ਤਪ ਤੇ ਰਾਜੁ ਹੈ, ਰਾਜ ਤੇ ਨਰਕ ਹੈ । ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਆਇਆ ਹੈ ਮਾਤਾ ਦੇ ਪੇਟ ਤੇ, ਨਾਂਗਾ ਆਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੁਖ ਦੁਖੁ ਪਿਛਲਾ ਲੇਖੁ ਚਲਿਆ ਜਾਇ । ਤਬਿ ਮਰਦਾਨਾ ਪੈਰੀ ਪਇਆ। ੧੭. ਬਨਾਰਸ ਵਿਚ ਚੇਤਰ ਦਾਸ, ਓਹੀ ਚਲੇ, ਬਨਾਰਸਿ ਆਏ । ਤਬਿ ਆਇ ਚਾਉਕੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ । ਤਬਿ ਬਨਾਰਸ ਕਾ ਪੰਡਿਤ ਚਤੁਰਦਾਸ ਥਾ। ਸੋ ਇਸਨਾਨ ਕਉ ਆਇਆ ਥਾ, ਆਇ ਰਾਮ ਰਾਮ ਕੀਤੀਓਸੁ । ਭੇਖੁ ਦੇਖਕੇ ਬੈਠਿ ਗਇਆ, ਆਖਿਓਸੁ, ਏ ਭਗਤਿ ! ਤੇਰੋ ਸਾਲਗਿਰਾਮ ਨਾਹੀ,ਤੁਲਸੀ ਕੀ ਮਾਲਾਨਾਹੀ,ਸਾਲਗਿਰਮ ਨਾਹੀ,ਸਿਮਰਣੀ ਨਾਹੀ, ਗੋਪੀ ਚੰਦਨ ਕਾ ਟਿਕਾ ਨਾਹੀ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਭਗਤਿ ਕਹਾਂਵਦਾ ਹੈ, ਸੋ ਤੁਮ ਕਿਆ ਭਗਤਿ ਪਾਈ ਹੈ ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬ ਵਜਾਇ । ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇਆ ਰਾਗੁ ਬਸੰਤੁ ਕੀਤਾ। ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ ॥ ਮਃ ੧- ਮਹਲਾ ੧ ਬਸੰਤ ਹਿੰਡੋਲ ਘਰੁ ੨ ਸਾਲਗਮ ਬਿਪ ਪੂਜਿ ਮਨਾਵਹੁ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਤੁਲਸੀ ਮਾਲਾ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਬੇੜਾ ਬਾਂਧਹੁ ਦਇਆ ਕਰਹੁ ਦਇਆਲਾ॥੧॥ ਕਾਹੇ ਕਲਰਾ ਸਿੰਚਹੁ ਜਨਮੁ ਗਵਾਵਹੁ ॥ਕਾਚੀ ਢਹਗਿ ਦਿਵਾਲ ਕਾਹੇ ਗਚ ਲਾਵਹੁ॥੧॥ਰਹਾਉ॥ ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਪੰਡਤਿ ਕਹਿਆ, ਹੋ ਭਗਤ ! ਏਹ ਬਸਤੁ ਤਾ ਕਲਰ ਕੋ ਸੰਚਣ ਹੋਇਆ, ਪਰੁ ਓਹੁ ਬਸਤੁ ਕਉਣੁ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਸੰਚੀਐ ? ਅਤੇ ਪਰਮੇਸਰੁ ਮਿਲੈ ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਦੂਜੀ ਪਉੜੀ ਆਖੀ :| ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਕਰਹੁ ਬਸੋਲੇ ਗੋਡਹੁ ਧਰਤੀ ਭਾਈ ॥ ਜਿਉ ਗੋਡਹੁ ਤਿਉ ਤੁਮ ਸੁਖੁ ਪਾਵਹੁ ਕਿਰਤੁ ਨ ਮੇਟਿਆ ਜਾਈ ॥੩॥ ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਪੰਡਤਿ ਪੁਛਿਆ, ਏ ਭਗਤ ! ਧਰਤੀ ਤਾਂ ਖੋਦੀ, ਪਰੁ ਸਿੰਚ ; halamaan *ਇਹ ਸ਼ਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਲਘੁ ਵਾਕ ਹਾਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> ssz7sio1iidczg2moq2nzhp0pcrjd1t 196332 196331 2025-06-21T15:50:36Z Ashwinder sangrur 2332 196332 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>________________ ( ੩੦ ). ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਹੋ ਮਰਦਾਨਿਆ ! ਖੁਦਾਇ ਏਕੁ ਹੈ । ਤਬ ਮਰਦਾਨੇ ਅਰਜ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ : ਜੀ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ! ਓਹੁ ਕਿਸ ਕੀ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਹੈ, ਅਤੇ ਓਹ ਕਿਸਕੀ ਪੈਦਾਇਸ ਹੈ ਜੋ ਸੁਖਪਾਲਿ ਵਿਚਿ ਚੜਿਆ ਆਇਆ ਹੈ । ਅਤੇ ਓਹ ਪੈਰਾਂ ਤੇ ਉਪੋਹਾਣੇ ਭੀ ਹੈਨਿ; ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਨਾਂਗੇ; ਕਾਂਧੇ ਈਥੇ ਤੇ ਲੇਈ ਆਇ ਹੈਗੇ। · ਅਤੇ ਓਹੋ ਬੈਠੇ ਚਿਕਦੇ ਹਿਨਿ ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ: ਸਲੋਕੁ ॥ ਪੁਰਬ ਜਨਮ ਕੇ ਤਪੀਏ ਪਾਲੇ ਸਹਿਆ ਰੰਗੁ ॥ ਤਬਿ ਕੇ ਥਕੇ ਨਾਨਕਾ ਅਬਿ ਮੰਡਾਵਨਿ ਅੰਗੁ ॥੧li ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ ! ਤਪ ਤੇ ਰਾਜੁ ਹੈ, ਰਾਜ ਤੇ ਨਰਕ ਹੈ । ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਆਇਆ ਹੈ ਮਾਤਾ ਦੇ ਪੇਟ ਤੇ, ਨਾਂਗਾ ਆਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੁਖ ਦੁਖੁ ਪਿਛਲਾ ਲੇਖੁ ਚਲਿਆ ਜਾਇ । ਤਬਿ ਮਰਦਾਨਾ ਪੈਰੀ ਪਇਆ। {{center|੧੭. ਬਨਾਰਸ ਵਿਚ ਚੇਤਰ ਦਾਸ}}{{x-larger|}}, ਓਹੀ ਚਲੇ, ਬਨਾਰਸਿ ਆਏ । ਤਬਿ ਆਇ ਚਾਉਕੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ । ਤਬਿ ਬਨਾਰਸ ਕਾ ਪੰਡਿਤ ਚਤੁਰਦਾਸ ਥਾ। ਸੋ ਇਸਨਾਨ ਕਉ ਆਇਆ ਥਾ, ਆਇ ਰਾਮ ਰਾਮ ਕੀਤੀਓਸੁ । ਭੇਖੁ ਦੇਖਕੇ ਬੈਠਿ ਗਇਆ, ਆਖਿਓਸੁ, ਏ ਭਗਤਿ ! ਤੇਰੋ ਸਾਲਗਿਰਾਮ ਨਾਹੀ,ਤੁਲਸੀ ਕੀ ਮਾਲਾਨਾਹੀ,ਸਾਲਗਿਰਮ ਨਾਹੀ,ਸਿਮਰਣੀ ਨਾਹੀ, ਗੋਪੀ ਚੰਦਨ ਕਾ ਟਿਕਾ ਨਾਹੀ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਭਗਤਿ ਕਹਾਂਵਦਾ ਹੈ, ਸੋ ਤੁਮ ਕਿਆ ਭਗਤਿ ਪਾਈ ਹੈ ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬ ਵਜਾਇ । ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇਆ ਰਾਗੁ ਬਸੰਤੁ ਕੀਤਾ। ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ ॥ ਮਃ ੧- ਮਹਲਾ ੧ ਬਸੰਤ ਹਿੰਡੋਲ ਘਰੁ ੨ ਸਾਲਗਮ ਬਿਪ ਪੂਜਿ ਮਨਾਵਹੁ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਤੁਲਸੀ ਮਾਲਾ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਬੇੜਾ ਬਾਂਧਹੁ ਦਇਆ ਕਰਹੁ ਦਇਆਲਾ॥੧॥ ਕਾਹੇ ਕਲਰਾ ਸਿੰਚਹੁ ਜਨਮੁ ਗਵਾਵਹੁ ॥ਕਾਚੀ ਢਹਗਿ ਦਿਵਾਲ ਕਾਹੇ ਗਚ ਲਾਵਹੁ॥੧॥ਰਹਾਉ॥ ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਪੰਡਤਿ ਕਹਿਆ, ਹੋ ਭਗਤ ! ਏਹ ਬਸਤੁ ਤਾ ਕਲਰ ਕੋ ਸੰਚਣ ਹੋਇਆ, ਪਰੁ ਓਹੁ ਬਸਤੁ ਕਉਣੁ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਸੰਚੀਐ ? ਅਤੇ ਪਰਮੇਸਰੁ ਮਿਲੈ ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਦੂਜੀ ਪਉੜੀ ਆਖੀ :| ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਕਰਹੁ ਬਸੋਲੇ ਗੋਡਹੁ ਧਰਤੀ ਭਾਈ ॥ ਜਿਉ ਗੋਡਹੁ ਤਿਉ ਤੁਮ ਸੁਖੁ ਪਾਵਹੁ ਕਿਰਤੁ ਨ ਮੇਟਿਆ ਜਾਈ ॥੩॥ ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਪੰਡਤਿ ਪੁਛਿਆ, ਏ ਭਗਤ ! ਧਰਤੀ ਤਾਂ ਖੋਦੀ, ਪਰੁ ਸਿੰਚ ; halamaan *ਇਹ ਸ਼ਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਲਘੁ ਵਾਕ ਹਾਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> qm3szx9kyx7zhy10cvp6lpr8okl13ii 196334 196332 2025-06-21T15:52:33Z Ashwinder sangrur 2332 196334 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>________________ {{center|( ੩੦ ).}} {{xx-larger|}}ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਹੋ ਮਰਦਾਨਿਆ ! ਖੁਦਾਇ ਏਕੁ ਹੈ । ਤਬ ਮਰਦਾਨੇ ਅਰਜ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ : ਜੀ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ! ਓਹੁ ਕਿਸ ਕੀ ਪੈਦਾਇਸ਼ ਹੈ, ਅਤੇ ਓਹ ਕਿਸਕੀ ਪੈਦਾਇਸ ਹੈ ਜੋ ਸੁਖਪਾਲਿ ਵਿਚਿ ਚੜਿਆ ਆਇਆ ਹੈ । ਅਤੇ ਓਹ ਪੈਰਾਂ ਤੇ ਉਪੋਹਾਣੇ ਭੀ ਹੈਨਿ; ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਨਾਂਗੇ; ਕਾਂਧੇ ਈਥੇ ਤੇ ਲੇਈ ਆਇ ਹੈਗੇ। · ਅਤੇ ਓਹੋ ਬੈਠੇ ਚਿਕਦੇ ਹਿਨਿ ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ: ਸਲੋਕੁ ॥ ਪੁਰਬ ਜਨਮ ਕੇ ਤਪੀਏ ਪਾਲੇ ਸਹਿਆ ਰੰਗੁ ॥ ਤਬਿ ਕੇ ਥਕੇ ਨਾਨਕਾ ਅਬਿ ਮੰਡਾਵਨਿ ਅੰਗੁ ॥੧li ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ ! ਤਪ ਤੇ ਰਾਜੁ ਹੈ, ਰਾਜ ਤੇ ਨਰਕ ਹੈ । ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਆਇਆ ਹੈ ਮਾਤਾ ਦੇ ਪੇਟ ਤੇ, ਨਾਂਗਾ ਆਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੁਖ ਦੁਖੁ ਪਿਛਲਾ ਲੇਖੁ ਚਲਿਆ ਜਾਇ । ਤਬਿ ਮਰਦਾਨਾ ਪੈਰੀ ਪਇਆ। {{center|੧੭. ਬਨਾਰਸ ਵਿਚ ਚੇਤਰ ਦਾਸ}}{{x-larger|}}, ਓਹੀ ਚਲੇ, ਬਨਾਰਸਿ ਆਏ । ਤਬਿ ਆਇ ਚਾਉਕੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ । ਤਬਿ ਬਨਾਰਸ ਕਾ ਪੰਡਿਤ ਚਤੁਰਦਾਸ ਥਾ। ਸੋ ਇਸਨਾਨ ਕਉ ਆਇਆ ਥਾ, ਆਇ ਰਾਮ ਰਾਮ ਕੀਤੀਓਸੁ । ਭੇਖੁ ਦੇਖਕੇ ਬੈਠਿ ਗਇਆ, ਆਖਿਓਸੁ, ਏ ਭਗਤਿ ! ਤੇਰੋ ਸਾਲਗਿਰਾਮ ਨਾਹੀ,ਤੁਲਸੀ ਕੀ ਮਾਲਾਨਾਹੀ,ਸਾਲਗਿਰਮ ਨਾਹੀ,ਸਿਮਰਣੀ ਨਾਹੀ, ਗੋਪੀ ਚੰਦਨ ਕਾ ਟਿਕਾ ਨਾਹੀ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਭਗਤਿ ਕਹਾਂਵਦਾ ਹੈ, ਸੋ ਤੁਮ ਕਿਆ ਭਗਤਿ ਪਾਈ ਹੈ ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬ ਵਜਾਇ । ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇਆ ਰਾਗੁ ਬਸੰਤੁ ਕੀਤਾ। ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ ॥ ਮਃ ੧- ਮਹਲਾ ੧ ਬਸੰਤ ਹਿੰਡੋਲ ਘਰੁ ੨ ਸਾਲਗਮ ਬਿਪ ਪੂਜਿ ਮਨਾਵਹੁ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਤੁਲਸੀ ਮਾਲਾ ॥ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਬੇੜਾ ਬਾਂਧਹੁ ਦਇਆ ਕਰਹੁ ਦਇਆਲਾ॥੧॥ ਕਾਹੇ ਕਲਰਾ ਸਿੰਚਹੁ ਜਨਮੁ ਗਵਾਵਹੁ ॥ਕਾਚੀ ਢਹਗਿ ਦਿਵਾਲ ਕਾਹੇ ਗਚ ਲਾਵਹੁ॥੧॥ਰਹਾਉ॥ ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਪੰਡਤਿ ਕਹਿਆ, ਹੋ ਭਗਤ ! ਏਹ ਬਸਤੁ ਤਾ ਕਲਰ ਕੋ ਸੰਚਣ ਹੋਇਆ, ਪਰੁ ਓਹੁ ਬਸਤੁ ਕਉਣੁ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਸੰਚੀਐ ? ਅਤੇ ਪਰਮੇਸਰੁ ਮਿਲੈ ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਦੂਜੀ ਪਉੜੀ ਆਖੀ :| ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਕਰਹੁ ਬਸੋਲੇ ਗੋਡਹੁ ਧਰਤੀ ਭਾਈ ॥ ਜਿਉ ਗੋਡਹੁ ਤਿਉ ਤੁਮ ਸੁਖੁ ਪਾਵਹੁ ਕਿਰਤੁ ਨ ਮੇਟਿਆ ਜਾਈ ॥੩॥ ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਪੰਡਤਿ ਪੁਛਿਆ, ਏ ਭਗਤ ! ਧਰਤੀ ਤਾਂ ਖੋਦੀ, ਪਰੁ ਸਿੰਚ ; halamaan *ਇਹ ਸ਼ਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਲਘੁ ਵਾਕ ਹਾਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> 7exi3mgmtewj6f8p4yw5h3qbkmr481p 250 14090 196373 44641 2025-06-22T06:21:27Z Ashwinder sangrur 2332 196373 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>________________ {{center|( ੩੧)}} {{gap}}ਬਿਨਾ ਕਿਉਂ ਕਰਿ ਹਰੀ ਹੋਵੇ? ਅਤੇ ਮਾਲੀ ਕਿਤਿ ਬਿਧਿ ਆਪਣਾ ਕਰਿ ਜਾਣੈ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਪਉੜੀ ਤੀਜੀ ਆਖੀ:ਕਰ ਹਰਿਹਟ ਮਾਲ ਟਿੰਡ ਪਰੋਵਹੁ ਤਿਸੁ ਭੀਤਰਿ ਮਨੁ ਜੋਵਹੁ ॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸਿੰਚਹੁ ਭਰਹੁ ਕਿਆਰੇ ਤਉ ਮਾਲੀ ਕੇ ਹੋਵਹੁ ॥੨॥ {{gap}}ਤਬਿ ਚਤੁਰਦਾਸ ਪੰਡਤ ਕਹਿਆ, ਜੀ ਤੁਮ ਪਰਮੇਸਰ ਕੇ ਪਰਮਹੰਸ ਹੋ, ਅਤੇ ਜੀ ਅਸਾਡੀ ਮਤਿ ਇੰਦ੍ਰੀਆ ਕੀ ਜਿਤੀ ਹੋਈ ਮਲੀਣੁ ਹੈ, ਬਗੁਲੇ ਕੀ ਨਿਆਈਂ । ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਪਉੜੀ ਚਉਥੀ ਆਖੀ :- ਬਗੁਲੇ ਤੇ ਫੁਨਿ ਹੰਸੁਲਾ ਹੋਵੇ ਜੇ ਤੁ ਕਰਹਿ ਦਇਆਲਾ ॥ ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕੁ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸਾ ਦਇਆ ਕਰਹੁ ਦਇਆਲਾ ॥੪॥੧॥੯॥ {{gap}}ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਪੰਡਤ ਬੋਲਿਆ, ਆਖਿਓਸ, ਜੀ ਤੁਮ ਪਰਮੇਸਰ ਕੇ ਭਗਤ ਹੋ, ਪਰੁ ਜੀ,ਇਸ ਨਗਰੀ ਕਉ ਭੀ ਪਵਿਤੁ ਕਰੁ,ਕੁਛ ਇਸ ਕਾ ਭੀ ਗੁਨੁ ਲੇਵਹੁ ॥ ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪੂਛਿਆ, 'ਇਸਕਾ ਗੁਨ ਕੈਸਾ ਹੈ ? ਤਬਿ ਪੰਡਿਤ ਕਹਿਆ, ਜੀ, ਇਸਕਾ ਗੁਨੁ ਵਿਦਿਆ ਹੈ; ਜਿਸ ਪੜੇ ਤੇ ਰਿਧਿ ਆਇ ਰਹੈ, ਅਤੇ ਜਹਾਂ ਬੈਠਹੁ ਤਹਾਂ ਸੰਸਾਰੁ ਮਾਨੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਮਤੇ ਲਾਈ ਤੇ ਮਹੰਤ ਹੋਵਹੁ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ : ਸਬਦੁ ਰਾਗੁ ਬਸੰਤ ਵਿਚ :- {{center|ਬਸੰਤ ਹਿੰਡੋਲ ਮਹਲਾ ੧ ॥}} {{gap}} ਰਾਜਾ ਬਾਲਕ ਨਗਰੀ ਕਾਚੀ ਦੁਸਟਾ ਨਾਲਿ ਪਿਆਰੋ ॥ ਦੁਇ ਮਾਈ ਦੁਇ ਬਾਪਾ ਪੜੀਅਹਿ ਪੰਡਿਤ ਕਰਹੁ ਬੀਚਾਰੋ ॥੧॥ ਸੁਆਮੀ ਪੰਡਿਤ ਤੁਮ ਦੇਹ ਮਤੀ 1॥ ਕਿਨ ਬਿਧਿ ਪਾਵਹੁ ਪ੍ਰਾਨ ਪਤੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਭੀਤਰਿ ਅਗਨਿ ਬਨਾਸਪਤਿ ਮਉਲੀ ਸਾਗਰੁ ਪੰਡੈ ਪਾਇਆ ॥ ਚੰਦੁ ਸੂਰਜੁ ਦੁਇ ਘਰਹੀ ਭੀਤਰਿ ਐਸਾ ਗਿਆਨੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥੨॥ ਰਾਮ ਰਵੰਤਾ ਜਾਣੀਐ ਇਕ ਮਾਈ ਭੋਗੁ ਕਰੇਇ ॥ ਤਾਕੇ ਲਖਣ ਜਾਣੀਅਹਿ ਖਿਮਾ ਧਨੁ ਸੰਗ੍ਰਿਹਇ॥੩॥ ਕਹਿਆ ਸੁਣਹਿ ਨ ਖਾਇਆ ਮਾਨਹਿ ਤਿਨਾਹੀ ਸੇਤੀ ਵਾਸਾ ॥ ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕੁ ਦਾਸਨਿਦਾਸਾ ਖਿਨੁ ਤੋਲਾ ਖਿਨ ਮਾਸਾ ॥ ੪ ॥ ੩ ॥੧੧॥ {{gap}}ਤਬਿ ਫਿਰਿ ਚਤੁਰਦਾਸ ਪੰਡਤ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੀ, ਏਹੁ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸੰਸਾਰ ਕੇ ਤਾਈਂ ਪੜਾਵਤੇ ਹੈਂ, ਅਰੁ ਅਸੀਂ ਪੜਤੇ ਹੈਂ, ਕੁਛ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰਮੇਸਰ ਕਾ ਨਾਉ ? ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਪੁਛਿਆ, ਏ ਸੁਆਮੀ ! ਤੁਮ ਕਿਆ ਪੜਤੇ ਹੋ ? ਅਰੁ ਕਵਨੁ ਵਸਤੁ ਸੰਸਾਰ ਜੋਗੁ ਪੜਾਇਦੇ ਹੋ ? ਅਰ ਕਿਆ ਵਿਦਿਆ ਪੜਾਂਵਦੇ ਹੋ* ਚਾਟੜਿਆਂ ਜੋਗੁ ? ਤਬ ਪੰਡਿਤ ਕਹਿਆ, “ਜੀ, ਵਚਨ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਕੇ ਸਿਉ,ਪਹਲੀ ਪਟੀ ਪੜਾਵਉ ਸੰਸਾਰ ਜੋਗੁ'। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ : **ਅਰ ਕਿਆ ਵਿਦਿਆ ਪੜਾਂਵਦੇ ਹੋ ਹਾਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚੋਂ ਹੈ। Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> qea10v4gbiy28tvhy3nchx4xedgm19q 250 14092 196374 44643 2025-06-22T06:43:59Z Ashwinder sangrur 2332 196374 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>________________ {{center|(੩੨)}} ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ ਦਖਣੀ ਓਅੰਕਾਰੁ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਬਹਮਾ ਉਤਪਤਿ ॥ ਓਅੰਕਾਰੁ ਕੀਆ ਜਿਨਿ ਚਿਤਿ॥ਓਅੰਕਾਰਿ ਸੈਲ ਜੁਗ ਭਏ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਬੇਦ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਸਬਦਿ ਉਧਰੇ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੇ ॥ ਓਨਮ ਅਖਰ ਸੁਣਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਓਨਮ ਅਖਰੁ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸਾਰੁ ॥੧॥ ਸੁਣਿ ਪਾਡੇ ਕਿਆ ਲਿਖਹੁ ਜੰਜਾਲਾ ।। ਲਿਖੁ ਰਾਮ ਨਾਮ ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੋਪਾਲਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਤਬਿ ਪਉੜੀਆਂ ਚਉਰੰਜਹ ੫੪ ਓਅੰਕਾਰੁ ਹੋਇਆ। ਤਬ ਪੰਡਿਤੁ ਆਇ ॥ ਪੈਰੀ ਪਇਆ, ਨਾਉ ਧਰੀਕ ਹੋਆ, ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਲਗਾ ਜਪਣਿ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਓਥਹੁ ਰਵਦੇ ਰਹੇ। ੧੮. ਨਾਨਕ ਮਤੇ ਸਿੱਧਾਂ ਨਾਲ ਗੋਸ਼ਟ, ਤਬ* ਨਾਨਕ ਮਤੇ ਆਇ ਨਿਕਲੈ। ਤਬ ਇਕਸੁ ਬੜ ਕੇ ਤਲੇ ਜਾਇ ਬੈਠੇ, ਓਹੁ ਬਤੁ ਸੁ ਖੜਾ ਥਾ ਕਈ ਬਰਸਾਂ ਕਾ | ਓਥੇ ਧੁੰਈ ਪਾਈ, ਤਬ ਓਹੁ ਹਰਿਆ ਹੋਆ, ਸਿਧਾਂ ਡਿਠਾ, ਆਇ ਬੈਠੇ । ਤਬਿ ਸਿੱਧਾਂ ਪੁਛਿਆ, 'ਹੇ ਬਾਲਕੇ ! ਤੂ ਕਿਸਕਾ ਸਿਖੁ ਹੈ ? ਦੀਖਿਆ ਤੈਂ ਕਿਸਤੇ ਲਈ ਹੈ ? ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਸਬਦੁ ਉਠਾਇਆ ਰਾਗੁ ਸੂਈ ਵਿਚਿ :- ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੭॥ {{gap}}ਕਉਣ ਤਰਾਜੀ ਕਵਣੁ ਤੁਲਾ ਤੇਰਾ ਕਵਣੁ ਸਰਾਫੁ ਬੁਲਾਵਾ ॥ ਕਉਣੁ ਗੁਰੁ ਕੇ ਪਹਿ ਦੀਖਿਆ ਲਵਾ ਕੈ ਪਹਿ ਮੁਲੁ ਕਰਾਵਾ ॥੧॥ ਮੇਰੇ ਲਾਲ ਜੀਉ ਤੇਰਾ ਅੰਤੁ ਨ ਜਾਣਾ ॥ ਤੂੰ ਜਲ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਭਰਿ ਪੁਰਿ ਲੀਣਾ ਤੂੰ ਆਪੇ ਸਰਬ ਸਮਾਣਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਮਨੁ ਤਾਰਾਜੀ ਚਿਤੁ ਤੁਲਾ ਤੇਰੀ – ਸੇਵ ਸਰਾਫੁ ਕਮਾਵਾ ॥ ਘਟ ਹੀ ਭੀਤਰਿ ਸੋ ਸਹੁ ਤੋਲੀ ਇਨ ਬਿਧਿ ਚਿਤ ਰਹਾਵਾ ॥੨॥ ਆਪੇ ਕੰਡਾ ਤੋਲੁ ਤਰਾਜੀ ਆਪੇ ਤੋਲਣ ਹਾਰਾ ॥ ਆਪੇ ਦੇਖੇ ਆਪੇ ਬੁਝੈ ਆਪੇ ਹੈ ਵਣਜਾਰਾ ॥੩॥ ਅੰਧੁਲਾ ਨੀਚ ਜਾਤਿ ਪਰਦੇਸੀ ਖਿਨੁ ਆਵੈ ਤਿਲੁ ਜਾਵੇ ॥ ਤਾਕੀ ਸੰਗਤਿ ਨਾਨਕੁ ਰਹਦਾ ਕਿਉ ਕਰਿ ਮੂੜਾ ਪਾਵੇ ॥੪॥੨॥੯॥ {{gap}}ਤਬਿ ਸਿਧਾਂ ਆਖਿਆ, 'ਬਾਲਕ ! ਤੂੰ ਜੋਗੀ ਹੋਇ, ਦਰਸਨੁ ਭੇਖੁ ਲੇਉ ॥ ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ । ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਲਾਲਤਾ ਵਿਚ :- {{center|ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ੧ ਘਰ੭ ।।}} {{gap}}ਜੋਗ ਨਾ ਖਿੰਥਾ ਜੋਗ ਨਾ ਡੰਡੈ ਜੋ ਭਸਮ ਚੜਾਈਐ ।। ਜੋ ਜੋਗ ਨਾ ਮੁੰਦੀ, ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਕ ਹਾਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਹੈ । +ਲਾਲਤਾ' ਪਾਠ ਹਾਫਜ਼ਾਬਾਦੀ ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਬੀ ਨਹੀਂ, ਤਾਂਤੇ ਇਹ ਅਸ਼ਧੀ ਹੈ ਲਿਖਾਰੀ ਦੀ । Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> izt19h8pnb1rdmukcahkd4w7o6zk5lu 196375 196374 2025-06-22T06:53:47Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196375 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>________________ {{center|(੩੨)}} ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ ਦਖਣੀ ਓਅੰਕਾਰੁ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਬਹਮਾ ਉਤਪਤਿ ॥ ਓਅੰਕਾਰੁ ਕੀਆ ਜਿਨਿ ਚਿਤਿ॥ਓਅੰਕਾਰਿ ਸੈਲ ਜੁਗ ਭਏ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਬੇਦ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਸਬਦਿ ਉਧਰੇ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੇ ॥ ਓਨਮ ਅਖਰ ਸੁਣਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਓਨਮ ਅਖਰੁ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸਾਰੁ ॥੧॥ ਸੁਣਿ ਪਾਡੇ ਕਿਆ ਲਿਖਹੁ ਜੰਜਾਲਾ ।। ਲਿਖੁ ਰਾਮ ਨਾਮ ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੋਪਾਲਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਤਬਿ ਪਉੜੀਆਂ ਚਉਰੰਜਹ ੫੪ ਓਅੰਕਾਰੁ ਹੋਇਆ। ਤਬ ਪੰਡਿਤੁ ਆਇ ॥ ਪੈਰੀ ਪਇਆ, ਨਾਉ ਧਰੀਕ ਹੋਆ, ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਲਗਾ ਜਪਣਿ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਓਥਹੁ ਰਵਦੇ ਰਹੇ। ੧੮. ਨਾਨਕ ਮਤੇ ਸਿੱਧਾਂ ਨਾਲ ਗੋਸ਼ਟ, ਤਬ* ਨਾਨਕ ਮਤੇ ਆਇ ਨਿਕਲੈ। ਤਬ ਇਕਸੁ ਬੜ ਕੇ ਤਲੇ ਜਾਇ ਬੈਠੇ, ਓਹੁ ਬਤੁ ਸੁ ਖੜਾ ਥਾ ਕਈ ਬਰਸਾਂ ਕਾ | ਓਥੇ ਧੁੰਈ ਪਾਈ, ਤਬ ਓਹੁ ਹਰਿਆ ਹੋਆ, ਸਿਧਾਂ ਡਿਠਾ, ਆਇ ਬੈਠੇ । ਤਬਿ ਸਿੱਧਾਂ ਪੁਛਿਆ, 'ਹੇ ਬਾਲਕੇ ! ਤੂ ਕਿਸਕਾ ਸਿਖੁ ਹੈ ? ਦੀਖਿਆ ਤੈਂ ਕਿਸਤੇ ਲਈ ਹੈ ? ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਸਬਦੁ ਉਠਾਇਆ ਰਾਗੁ ਸੂਈ ਵਿਚਿ :- ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੭॥ {{gap}}ਕਉਣ ਤਰਾਜੀ ਕਵਣੁ ਤੁਲਾ ਤੇਰਾ ਕਵਣੁ ਸਰਾਫੁ ਬੁਲਾਵਾ ॥ ਕਉਣੁ ਗੁਰੁ ਕੇ ਪਹਿ ਦੀਖਿਆ ਲਵਾ ਕੈ ਪਹਿ ਮੁਲੁ ਕਰਾਵਾ ॥੧॥ ਮੇਰੇ ਲਾਲ ਜੀਉ ਤੇਰਾ ਅੰਤੁ ਨ ਜਾਣਾ ॥ ਤੂੰ ਜਲ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਭਰਿ ਪੁਰਿ ਲੀਣਾ ਤੂੰ ਆਪੇ ਸਰਬ ਸਮਾਣਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਮਨੁ ਤਾਰਾਜੀ ਚਿਤੁ ਤੁਲਾ ਤੇਰੀ – ਸੇਵ ਸਰਾਫੁ ਕਮਾਵਾ ॥ ਘਟ ਹੀ ਭੀਤਰਿ ਸੋ ਸਹੁ ਤੋਲੀ ਇਨ ਬਿਧਿ ਚਿਤ ਰਹਾਵਾ ॥੨॥ ਆਪੇ ਕੰਡਾ ਤੋਲੁ ਤਰਾਜੀ ਆਪੇ ਤੋਲਣ ਹਾਰਾ ॥ ਆਪੇ ਦੇਖੇ ਆਪੇ ਬੁਝੈ ਆਪੇ ਹੈ ਵਣਜਾਰਾ ॥੩॥ ਅੰਧੁਲਾ ਨੀਚ ਜਾਤਿ ਪਰਦੇਸੀ ਖਿਨੁ ਆਵੈ ਤਿਲੁ ਜਾਵੇ ॥ ਤਾਕੀ ਸੰਗਤਿ ਨਾਨਕੁ ਰਹਦਾ ਕਿਉ ਕਰਿ ਮੂੜਾ ਪਾਵੇ ॥੪॥੨॥੯॥ {{gap}}ਤਬਿ ਸਿਧਾਂ ਆਖਿਆ, 'ਬਾਲਕ ! ਤੂੰ ਜੋਗੀ ਹੋਇ, ਦਰਸਨੁ ਭੇਖੁ ਲੇਉ ॥ ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ । ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਲਾਲਤਾ ਵਿਚ :- {{center|ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ੧ ਘਰ੭ ।।}} {{gap}}ਜੋਗ ਨਾ ਖਿੰਥਾ ਜੋਗ ਨਾ ਡੰਡੈ ਜੋ ਭਸਮ ਚੜਾਈਐ ।। ਜੋਗ ਨਾ ਮੁੰਦੀ, ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਕ ਹਾਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਹੈ । +ਲਾਲਤਾ' ਪਾਠ ਹਾਫਜ਼ਾਬਾਦੀ ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਬੀ ਨਹੀਂ, ਤਾਂਤੇ ਇਹ ਅਸ਼ਧੀ ਹੈ ਲਿਖਾਰੀ ਦੀ । Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> aar0196udcfda4jqc2o53sladrl7nrp 196376 196375 2025-06-22T06:56:54Z Ashwinder sangrur 2332 196376 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>________________ {{center|(੩੨)}} ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ ਦਖਣੀ ਓਅੰਕਾਰੁ ॥ {{gap}} ਓਅੰਕਾਰਿ ਬਹਮਾ ਉਤਪਤਿ ॥ ਓਅੰਕਾਰੁ ਕੀਆ ਜਿਨਿ ਚਿਤਿ॥ਓਅੰਕਾਰਿ ਸੈਲ ਜੁਗ ਭਏ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਬੇਦ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਸਬਦਿ ਉਧਰੇ ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੇ ॥ ਓਨਮ ਅਖਰ ਸੁਣਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਓਨਮ ਅਖਰੁ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸਾਰੁ ॥੧॥ ਸੁਣਿ ਪਾਡੇ ਕਿਆ ਲਿਖਹੁ ਜੰਜਾਲਾ ।। ਲਿਖੁ ਰਾਮ ਨਾਮ ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੋਪਾਲਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ {{gap}}ਤਬਿ ਪਉੜੀਆਂ ਚਉਰੰਜਹ ੫੪ ਓਅੰਕਾਰੁ ਹੋਇਆ। ਤਬ ਪੰਡਿਤੁ ਆਇ ॥ ਪੈਰੀ ਪਇਆ, ਨਾਉ ਧਰੀਕ ਹੋਆ, ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਲਗਾ ਜਪਣਿ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਓਥਹੁ ਰਵਦੇ ਰਹੇ। ੧੮. ਨਾਨਕ ਮਤੇ ਸਿੱਧਾਂ ਨਾਲ ਗੋਸ਼ਟ, {{gap}}ਤਬ* ਨਾਨਕ ਮਤੇ ਆਇ ਨਿਕਲੈ। ਤਬ ਇਕਸੁ ਬੜ ਕੇ ਤਲੇ ਜਾਇ ਬੈਠੇ, ਓਹੁ ਬਤੁ ਸੁ ਖੜਾ ਥਾ ਕਈ ਬਰਸਾਂ ਕਾ | ਓਥੇ ਧੁੰਈ ਪਾਈ, ਤਬ ਓਹੁ ਹਰਿਆ ਹੋਆ, ਸਿਧਾਂ ਡਿਠਾ, ਆਇ ਬੈਠੇ । ਤਬਿ ਸਿੱਧਾਂ ਪੁਛਿਆ, 'ਹੇ ਬਾਲਕੇ ! ਤੂ ਕਿਸਕਾ ਸਿਖੁ ਹੈ ? ਦੀਖਿਆ ਤੈਂ ਕਿਸਤੇ ਲਈ ਹੈ ? ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਸਬਦੁ ਉਠਾਇਆ ਰਾਗੁ ਸੂਈ ਵਿਚਿ :- ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੭॥ {{gap}}ਕਉਣ ਤਰਾਜੀ ਕਵਣੁ ਤੁਲਾ ਤੇਰਾ ਕਵਣੁ ਸਰਾਫੁ ਬੁਲਾਵਾ ॥ ਕਉਣੁ ਗੁਰੁ ਕੇ ਪਹਿ ਦੀਖਿਆ ਲਵਾ ਕੈ ਪਹਿ ਮੁਲੁ ਕਰਾਵਾ ॥੧॥ ਮੇਰੇ ਲਾਲ ਜੀਉ ਤੇਰਾ ਅੰਤੁ ਨ ਜਾਣਾ ॥ ਤੂੰ ਜਲ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਭਰਿ ਪੁਰਿ ਲੀਣਾ ਤੂੰ ਆਪੇ ਸਰਬ ਸਮਾਣਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਮਨੁ ਤਾਰਾਜੀ ਚਿਤੁ ਤੁਲਾ ਤੇਰੀ – ਸੇਵ ਸਰਾਫੁ ਕਮਾਵਾ ॥ ਘਟ ਹੀ ਭੀਤਰਿ ਸੋ ਸਹੁ ਤੋਲੀ ਇਨ ਬਿਧਿ ਚਿਤ ਰਹਾਵਾ ॥੨॥ ਆਪੇ ਕੰਡਾ ਤੋਲੁ ਤਰਾਜੀ ਆਪੇ ਤੋਲਣ ਹਾਰਾ ॥ ਆਪੇ ਦੇਖੇ ਆਪੇ ਬੁਝੈ ਆਪੇ ਹੈ ਵਣਜਾਰਾ ॥੩॥ ਅੰਧੁਲਾ ਨੀਚ ਜਾਤਿ ਪਰਦੇਸੀ ਖਿਨੁ ਆਵੈ ਤਿਲੁ ਜਾਵੇ ॥ ਤਾਕੀ ਸੰਗਤਿ ਨਾਨਕੁ ਰਹਦਾ ਕਿਉ ਕਰਿ ਮੂੜਾ ਪਾਵੇ ॥੪॥੨॥੯॥ {{gap}}ਤਬਿ ਸਿਧਾਂ ਆਖਿਆ, 'ਬਾਲਕ ! ਤੂੰ ਜੋਗੀ ਹੋਇ, ਦਰਸਨੁ ਭੇਖੁ ਲੇਉ ॥ ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਸਬਦ ਉਠਾਇਆ । ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਲਾਲਤਾ ਵਿਚ :- {{center|ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ੧ ਘਰ੭ ।।}} {{gap}}ਜੋਗ ਨਾ ਖਿੰਥਾ ਜੋਗ ਨਾ ਡੰਡੈ ਜੋਗ ਨਾ ਭਸਮ ਚੜਾਈਐ ।। ਜੋਗ ਨਾ ਮੁੰਦੀ, ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਕ ਹਾਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਹੈ । +ਲਾਲਤਾ' ਪਾਠ ਹਾਫਜ਼ਾਬਾਦੀ ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਬੀ ਨਹੀਂ, ਤਾਂਤੇ ਇਹ ਅਸ਼ਧੀ ਹੈ ਲਿਖਾਰੀ ਦੀ । Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> d5a8q4cy0n4yc32gn3lpqteatcehw3g 250 14094 196377 44645 2025-06-22T07:32:44Z Ashwinder sangrur 2332 196377 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" /></noinclude>________________ {{center|( ੩੩ )}} ਮੂੰਡਿ ਮੁਡਾਇਐ ਜੋਗੁ ਨ ਸਿੰਘੀ ਵਾਈਐ ॥ ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਇਵ ਪਾਈਐ ॥੧॥ ਗਲੀ ਜੋਗੁ ਨ ਹੋਈ ॥ ਏਕ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਕਰਿ ਸਮਸਰਿ ਜਾਣੈ ਜੋਗੀ ਕਹੀਐ ਸੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ਜੋਗੁ ਨ ਬਾਹਰਿ ਮੜੀ ਮਸਾਣੀ ਜੋਗੁ ਨ ਤਾੜੀ ਲਾਈਐ ॥ ਜੋਗੁ ਨ ਦੇਸਿ ਦਿਸੰਤਰਿ ਭਵਿਐ ਜੋਗੁ ਨ ਤੀਰਥਿ ਨਾਈਐ ॥ ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਇਵ ਪਾਈਐ ॥੨॥ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੈ ਤਾ ਸਹਸਾ ਤੂਟੈ ਧਾਵਤੁ ਵਰਜਿ ਰਹਾਈਐ ॥ ਨਿਝਰੁ ਝਰੈ ਸਹਜ ਧੁਨਿ ਲਾਗੈ ਘਰ ਹੀ ਪਰਚਾ ਪਾਈਐ ॥ ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਇਵ ਪਾਈਐ ॥੩॥ਨਾਨਕ ਜੀਵਤਿਆ ਮਰਿ ਰਹੀਐ ਐਸਾ ਜੋਗੁ ਕਮਾਈਐ ॥ ਵਾਜੇ ਬਾਝਹੁ ਸਿੰਘੀ ਵਾਜੈ ਤਉ ਨਿਰਭਉ ਪਦੁ ਪਾਈਐ ॥ ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਤਉ ਪਾਈਐ ॥੪॥੧॥੮॥ {{gap}}ਤਬਿ ਸਿਧਾ “ਆਦੇਸੁ ਆਦੇਸੁ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਇਹੁ ਕੋਈ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖੁ ਹੈ, ਜਿਸਕੇ ਬੈਠਣੇ ਸਾਥਿ ਬਤੁ ਹਰਿਆ ਹੋਆ ਭੰਡਾਰੇ । ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਓਬਹੁ ਰਵਿਦਾ ਰਹਿਆ . . . 120 miles ease {{center|{{xx-larger|੧੯. ਵਣਜਾਰਿਆਂ ਦੇ ਟਾਂਡੇ,}} FW}} , {{gap}}ਇਕਤੁ ਟਾਂਡੇ* ਆਇ ਨਿਕਲੇ ਵਣਜਾਰਿਆਂ , ਤਬਿ ਨਾਇਕ ਕੇ ਬਾਰਿ ਆਇ ਬੈਠੇ। ਉਸਦੇ ਘਰਿ ਪੁਤ੍ਰ ਹੋਆ ਥਾ, ਅਤੇ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਮੁਬਾਰਖੀ ਦੇਵਣਿ ਆਵਨਿ, ਕੋਈ ਆਇ ਅਲਤਾf ਪਾਵੇ, ਕੋਈ ਲਖ ਅਸੀਸਾ ਦੇਵੇ । ਤਬ ਮਰਦਾਨਾ ਬੈਠਾ ਤਮਾਸਾ ਦੇਖੈ । ਜਾ ਲਹੁੜਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਓਹੁ ਉਠਿ ਗਇਆ ਘਰਿ, ਖਬਰਿ ਲੀਤੀਆ ਨਹੀ । ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਭੁਖ ਲਗੀ ਖਰੀ ਬਹੁਤ+, ਆਖਿਓਸੁ, ਜੀਵੇ ਪਾਤਸਾਹਾ ! ਇਸ ਤਾਂ ਅਸਾਡੀ ਖਬਰਿ ਕਿਛੁ ਨਾ ਲਈ, ਏਸ ਦੇ ਘਰਿ ਅਜੁ ਪੁਤ੍ਰ ਹੋਆ ਹੈ, ਆਪਣੀ ਹੁਇ ਹਵਾਇ ਨਾਲਿ ਉਠਿ ਗਇਆ|ਪਰੁ ਜੀ !ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਹੁਕਮੁ ਹੋਵੈ ਤਾ ਇਸਦੇ ਘਰਿ ਜਾਵਾਂ। ਇਹ ਪੁਤ੍ਰ ਦੀ ਵਧਾਈ ਮੰਗਤਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਕੁਛ ਮੈਂ ਭੀ ਲੈ ਆਵਾਂ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਹਸਿਆ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਮਰਦਾਨਿਆ ! ਇਸਦੇ ਘਰਿ ਪੁਤ੍ਰ ਨਾਹੀਂ ਹੋਆ, ਇਸਦੇ ਘਰਿ ਏਕੁ ਕਰਜਾਈ ਆਇਆ ਹੈ । ਚੁਪਾਤਾ ਰਹੁ ਰਾਤਿ ਰਹੇਗਾ, ਭਲਕੇ ਉਠਿ ਜਾਵੇਗਾ | ਪਰੁ ਤੇਰੇ ਮਨਿ ਆਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਾਹਿ | ਪਰੁ ਅਸੀਸ ਦੇਹੀਈ ਨਾਹੀ, ਚੁਪਾਤਾ ਜਾਇ ਖੜਾ ਹੋਉ । ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, “ਭਲਾ ਹੋਵੈ ਜੀ, ਜਾਇ ਦੇਖਾਂ । ਤਬ ਮਰਦਾਨਾ *ਪਾਠਾਂਤ ਟਾਂਡੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਡੇਰਹੈ । ਗੁਲਾਲੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸ਼ੈ । ਖਰੀ ਬਹੁਤ ਪਾਠ ਹਾਬਾਨ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। A'ਚੁਪਾਤਾ ਰਹੁ’ ਦੀ ਥਾਂ ਪਾਠਾਂ ਹੈ-ਚਾਰ ਪਹਰ’ । Digided as an ac art på Žogen Digitted by Panjab Digital Library | www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> sk9g2ctlbaiprao9ndch8qgd4q1xzz7 196378 196377 2025-06-22T07:35:10Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196378 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>________________ {{center|( ੩੩ )}} ਮੂੰਡਿ ਮੁਡਾਇਐ ਜੋਗੁ ਨ ਸਿੰਘੀ ਵਾਈਐ ॥ ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਇਵ ਪਾਈਐ ॥੧॥ ਗਲੀ ਜੋਗੁ ਨ ਹੋਈ ॥ ਏਕ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਕਰਿ ਸਮਸਰਿ ਜਾਣੈ ਜੋਗੀ ਕਹੀਐ ਸੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ਜੋਗੁ ਨ ਬਾਹਰਿ ਮੜੀ ਮਸਾਣੀ ਜੋਗੁ ਨ ਤਾੜੀ ਲਾਈਐ ॥ ਜੋਗੁ ਨ ਦੇਸਿ ਦਿਸੰਤਰਿ ਭਵਿਐ ਜੋਗੁ ਨ ਤੀਰਥਿ ਨਾਈਐ ॥ ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਇਵ ਪਾਈਐ ॥੨॥ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੈ ਤਾ ਸਹਸਾ ਤੂਟੈ ਧਾਵਤੁ ਵਰਜਿ ਰਹਾਈਐ ॥ ਨਿਝਰੁ ਝਰੈ ਸਹਜ ਧੁਨਿ ਲਾਗੈ ਘਰ ਹੀ ਪਰਚਾ ਪਾਈਐ ॥ ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਇਵ ਪਾਈਐ ॥੩॥ਨਾਨਕ ਜੀਵਤਿਆ ਮਰਿ ਰਹੀਐ ਐਸਾ ਜੋਗੁ ਕਮਾਈਐ ॥ ਵਾਜੇ ਬਾਝਹੁ ਸਿੰਘੀ ਵਾਜੈ ਤਉ ਨਿਰਭਉ ਪਦੁ ਪਾਈਐ ॥ ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਤਉ ਪਾਈਐ ॥੪॥੧॥੮॥ {{gap}}ਤਬਿ ਸਿਧਾ “ਆਦੇਸੁ ਆਦੇਸੁ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਇਹੁ ਕੋਈ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖੁ ਹੈ, ਜਿਸਕੇ ਬੈਠਣੇ ਸਾਥਿ ਬਤੁ ਹਰਿਆ ਹੋਆ ਭੰਡਾਰੇ । ਤਬਿ ਗੁਰੂ ਬਾਬਾ ਓਬਹੁ ਰਵਿਦਾ ਰਹਿਆ . . . 120 miles ease {{center|{{xx-larger|੧੯. ਵਣਜਾਰਿਆਂ ਦੇ ਟਾਂਡੇ,}} FW}} , {{gap}}ਇਕਤੁ ਟਾਂਡੇ* ਆਇ ਨਿਕਲੇ ਵਣਜਾਰਿਆਂ , ਤਬਿ ਨਾਇਕ ਕੇ ਬਾਰਿ ਆਇ ਬੈਠੇ। ਉਸਦੇ ਘਰਿ ਪੁਤ੍ਰ ਹੋਆ ਥਾ, ਅਤੇ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਮੁਬਾਰਖੀ ਦੇਵਣਿ ਆਵਨਿ, ਕੋਈ ਆਇ ਅਲਤਾf ਪਾਵੇ, ਕੋਈ ਲਖ ਅਸੀਸਾ ਦੇਵੇ । ਤਬ ਮਰਦਾਨਾ ਬੈਠਾ ਤਮਾਸਾ ਦੇਖੈ । ਜਾ ਲਹੁੜਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਓਹੁ ਉਠਿ ਗਇਆ ਘਰਿ, ਖਬਰਿ ਲੀਤੀਆ ਨਹੀ । ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਨੂੰ ਭੁਖ ਲਗੀ ਖਰੀ ਬਹੁਤ+, ਆਖਿਓਸੁ, ਜੀਵੇ ਪਾਤਸਾਹਾ ! ਇਸ ਤਾਂ ਅਸਾਡੀ ਖਬਰਿ ਕਿਛੁ ਨਾ ਲਈ, ਏਸ ਦੇ ਘਰਿ ਅਜੁ ਪੁਤ੍ਰ ਹੋਆ ਹੈ, ਆਪਣੀ ਹੁਇ ਹਵਾਇ ਨਾਲਿ ਉਠਿ ਗਇਆ|ਪਰੁ ਜੀ !ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਹੁਕਮੁ ਹੋਵੈ ਤਾ ਇਸਦੇ ਘਰਿ ਜਾਵਾਂ। ਇਹ ਪੁਤ੍ਰ ਦੀ ਵਧਾਈ ਮੰਗਤਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਕੁਛ ਮੈਂ ਭੀ ਲੈ ਆਵਾਂ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਹਸਿਆ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਮਰਦਾਨਿਆ ! ਇਸਦੇ ਘਰਿ ਪੁਤ੍ਰ ਨਾਹੀਂ ਹੋਆ, ਇਸਦੇ ਘਰਿ ਏਕੁ ਕਰਜਾਈ ਆਇਆ ਹੈ । ਚੁਪਾਤਾ ਰਹੁ ਰਾਤਿ ਰਹੇਗਾ, ਭਲਕੇ ਉਠਿ ਜਾਵੇਗਾ | ਪਰੁ ਤੇਰੇ ਮਨਿ ਆਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਾਹਿ | ਪਰੁ ਅਸੀਸ ਦੇਹੀਈ ਨਾਹੀ, ਚੁਪਾਤਾ ਜਾਇ ਖੜਾ ਹੋਉ । ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, “ਭਲਾ ਹੋਵੈ ਜੀ, ਜਾਇ ਦੇਖਾਂ । ਤਬ ਮਰਦਾਨਾ *ਪਾਠਾਂਤ ਟਾਂਡੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਡੇਰਹੈ । ਗੁਲਾਲੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸ਼ੈ । ਖਰੀ ਬਹੁਤ ਪਾਠ ਹਾਬਾਨ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। A'ਚੁਪਾਤਾ ਰਹੁ’ ਦੀ ਥਾਂ ਪਾਠਾਂ ਹੈ-ਚਾਰ ਪਹਰ’ । Digided as an ac art på Žogen Digitted by Panjab Digital Library | www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> gn1236ejqwio9x5d1d4fsb8ehqbsnjw 250 14097 196379 163781 2025-06-22T08:25:23Z Ashwinder sangrur 2332 196379 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|(੩੪)}}</noinclude>{{center|(੩੪)}} ਗਇਆ, ਜਾਇ ਖੜੋਤਾ ਚੁਪਾਤਾ, ਖਬਰਿ ਕਿਸੇ ਨਾ ਲੀਤੀ, ਉਠਿ ਆਇਆ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬੁ ਵਜਾਇ। ਤਾ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇਆ, ਰਾਗੁ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗੁ ਕੀਤਾ, ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਸਬਦੁ ਉਠਾਇਆ: {{center|ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ ਪਹਰੇ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧॥}} ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਹੁਕਮਿ ਪਇਆ ਗਰਭਾਸਿ॥ ਉਰਧ ਤਪੁ ਅੰਤਰਿ ਕਰੇ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਖਸਮ ਸੇਤੀ ਅਰਦਾਸਿ॥ ਖਸਮ ਸੇਤੀ ਅਰਦਾਸਿ ਵਖਾਣੈ ਉਰਧ ਧਿਆਨਿ ਲਿਵਲਾਗ।ਨਾਮ ਰਜਾਦ ਆਇਆ ਕਲਿ ਭੀਤਰਿ ਬਾਹੁੜਿ ਜਾਸੀ ਨਾਗਾ॥ ਜੈਸੀ ਕਲਮ ਵੁੜੀ ਹੈ ਮਸਤਕਿ ਤੈਸੀ ਜੀਅੜੇ ਪਾਸਿ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪਹਿਲੇ ਪਹਰੈ ਹੁਕਮਿ ਪਇਆ ਗਰਭਾਸਿ॥੧॥ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਵਿਸਰਿ ਗਇਆ ਧਿਆਨੁ॥ ਹਥੋ ਹਥਿ ਨਚਾਈਐ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਜਿਉ ਜਸੁਦਾ ਘਰਿ ਕਾਨੁ॥ ਹਥੋ ਹਥਿ ਨਚਾਈਐ ਪ੍ਰਾਣੀ ਮਾਤ ਕਹੈ ਸੁਤੁ ਮੇਰਾ॥ ਚੇਤਿ ਅਚੇਤ ਮੂੜ ਮਨ ਮੇਰੇ ਅੰਤਿ ਨਹੀ ਕਛੁ ਤੇਰਾ॥ ਜਿਨਿ ਰਚਿ ਰਚਿਆ ਤਿਸਹਿ ਨ ਜਾਣੈ ਮਨ ਭੀਤਰਿ ਧਰਿ ਗਿਆਨੁ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਵਿਸਰਿ ਗਇਆ ਧਿਆਨ੨॥ਤੀਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਧਨ ਜੋਬਨ ਸਿਉ ਚਿਤੁ॥ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਹੀ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਬਧਾ ਛੁਟਹਿ ਜਿਤੁ॥ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਬਿਕਲੁ ਭਇਆ ਸੰਗਿਮਾਇਆ॥ਧਨ ਸਿਉ ਰਤਾ ਜੋਬਨਿ ਮਤਾ ਅਹਿਲਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ॥ ਧਰਮ ਸੇਤੀ ਵਾਪਾਰੁ ਨ ਕੀਤੋ ਕਰਮੁ ਨ ਕੀਤੋ ਮਿਤੁ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤੀਜੇ ਪਹਰੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਧਨ ਜੋਬਨ ਸਿਉ ਚਿਤੁ॥੩॥ ਚਉਥੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਲਾਵੀ ਆਇਆ ਖੇਤੁ॥ ਜਾ ਜਮਿ ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਕਿਸੈ ਨ ਮਿਲਿਆ ਭੇਤੁ॥ ਭੇਤੁ ਚੇਤੁ ਹਰਿ ਕਿਸੈ ਨ ਮਿਲਿਓ ਜਾ ਜਮਿ ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ॥ਝੂਠਾ ਰੁਦਨੁ ਹੋਆ ਦੋਆਲੈ ਖਿਨ ਮਹਿਭਇਆਪਰਾਇਆ॥ਸਾਈ ਵਸਤੁ ਪਰਾਪਤਿਹੋਈਜਿਸੁ ਸਿਉਲਾਇਆ ਹੇਤੁ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਚਉਥੇ ਪਹਰੈ ਲਾਵੀ ਲੁਣਿਆਂ ਖੇਤੁ॥੪॥੧॥{{gap}} {{gap}}ਜਬ ਭਲਕੁ ਹੋਆ, ਤਾਂ ਓਹੁ ਲੜਿਕਾ ਚਲਿਆ,ਤਾਂ ਰੋਂਦੇ ਪਿਟਦੇ ਨਿਕਲੇ। ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਅਰਜ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੀ ਇਸਦੇ ਬਾਬਿ ਕਿਆ ਵਰਤੀ? ਕਲ ਅਲਤਾ ਪਏਂਦੇ ਆਹੇ, ਹਸਦੇ ਥੇ, ਖੇਡਦੇ ਥੇ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਸਲੋਕੁ ਦਿੱਤਾ:- {{gap}}ਸਲੋਕੁ॥ਜਿਤੁ ਮੁਹਿ ਮਿਲਨਿ ਮੁਬਾਰਖੀ ਲਖ ਮਿਲੈ ਆਸੀਸ॥ ਤੇਮੁਹੁ ਫਿਰਿ ਪਿਟਾਈਅਨ ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਹੇ ਕਸੀਸ ।। ਇਕ ਮੁਏ ਇਕ ਦਬਿਆ ਇਕ ਦਿਤੇ ਨਦੀ ਵਹਾਇ॥ ਗਇਆ ਮੁਬਾਰਖੀ ਨਾਨਕਾ ਭੀ ਸਚੇ ਨੂੰ ਸਲਾਹ॥੧॥* {{rule}}<noinclude>*ਏਹ ਸਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।</noinclude> 2vtb4ixcuigy9u031iqax73x23g6lhu 196380 196379 2025-06-22T08:28:06Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196380 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>{{center|(੩੪)}} ਗਇਆ, ਜਾਇ ਖੜੋਤਾ ਚੁਪਾਤਾ, ਖਬਰਿ ਕਿਸੇ ਨਾ ਲੀਤੀ, ਉਠਿ ਆਇਆ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਮਰਦਾਨਿਆ! ਰਬਾਬੁ ਵਜਾਇ। ਤਾ ਮਰਦਾਨੇ ਰਬਾਬ ਵਜਾਇਆ, ਰਾਗੁ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗੁ ਕੀਤਾ, ਗੁਰੂ ਬਾਬੇ ਸਬਦੁ ਉਠਾਇਆ: {{center|ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ ਪਹਰੇ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧॥}} ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਹੁਕਮਿ ਪਇਆ ਗਰਭਾਸਿ॥ ਉਰਧ ਤਪੁ ਅੰਤਰਿ ਕਰੇ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਖਸਮ ਸੇਤੀ ਅਰਦਾਸਿ॥ ਖਸਮ ਸੇਤੀ ਅਰਦਾਸਿ ਵਖਾਣੈ ਉਰਧ ਧਿਆਨਿ ਲਿਵਲਾਗ।ਨਾਮ ਰਜਾਦ ਆਇਆ ਕਲਿ ਭੀਤਰਿ ਬਾਹੁੜਿ ਜਾਸੀ ਨਾਗਾ॥ ਜੈਸੀ ਕਲਮ ਵੁੜੀ ਹੈ ਮਸਤਕਿ ਤੈਸੀ ਜੀਅੜੇ ਪਾਸਿ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪਹਿਲੇ ਪਹਰੈ ਹੁਕਮਿ ਪਇਆ ਗਰਭਾਸਿ॥੧॥ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਵਿਸਰਿ ਗਇਆ ਧਿਆਨੁ॥ ਹਥੋ ਹਥਿ ਨਚਾਈਐ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਜਿਉ ਜਸੁਦਾ ਘਰਿ ਕਾਨੁ॥ ਹਥੋ ਹਥਿ ਨਚਾਈਐ ਪ੍ਰਾਣੀ ਮਾਤ ਕਹੈ ਸੁਤੁ ਮੇਰਾ॥ ਚੇਤਿ ਅਚੇਤ ਮੂੜ ਮਨ ਮੇਰੇ ਅੰਤਿ ਨਹੀ ਕਛੁ ਤੇਰਾ॥ ਜਿਨਿ ਰਚਿ ਰਚਿਆ ਤਿਸਹਿ ਨ ਜਾਣੈ ਮਨ ਭੀਤਰਿ ਧਰਿ ਗਿਆਨੁ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੂਜੈ ਪਹਰੈ ਵਿਸਰਿ ਗਇਆ ਧਿਆਨ੨॥ਤੀਜੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਧਨ ਜੋਬਨ ਸਿਉ ਚਿਤੁ॥ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਹੀ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਬਧਾ ਛੁਟਹਿ ਜਿਤੁ॥ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਬਿਕਲੁ ਭਇਆ ਸੰਗਿਮਾਇਆ॥ਧਨ ਸਿਉ ਰਤਾ ਜੋਬਨਿ ਮਤਾ ਅਹਿਲਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ॥ ਧਰਮ ਸੇਤੀ ਵਾਪਾਰੁ ਨ ਕੀਤੋ ਕਰਮੁ ਨ ਕੀਤੋ ਮਿਤੁ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤੀਜੇ ਪਹਰੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਧਨ ਜੋਬਨ ਸਿਉ ਚਿਤੁ॥੩॥ ਚਉਥੈ ਪਹਰੈ ਰੈਣਿ ਕੈ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਲਾਵੀ ਆਇਆ ਖੇਤੁ॥ ਜਾ ਜਮਿ ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ ਵਣਜਾਰਿਆ ਮਿਤ੍ਰਾ ਕਿਸੈ ਨ ਮਿਲਿਆ ਭੇਤੁ॥ ਭੇਤੁ ਚੇਤੁ ਹਰਿ ਕਿਸੈ ਨ ਮਿਲਿਓ ਜਾ ਜਮਿ ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਆ॥ਝੂਠਾ ਰੁਦਨੁ ਹੋਆ ਦੋਆਲੈ ਖਿਨ ਮਹਿਭਇਆਪਰਾਇਆ॥ਸਾਈ ਵਸਤੁ ਪਰਾਪਤਿਹੋਈਜਿਸੁ ਸਿਉਲਾਇਆ ਹੇਤੁ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਚਉਥੇ ਪਹਰੈ ਲਾਵੀ ਲੁਣਿਆਂ ਖੇਤੁ॥੪॥੧॥{{gap}} {{gap}}ਜਬ ਭਲਕੁ ਹੋਆ, ਤਾਂ ਓਹੁ ਲੜਿਕਾ ਚਲਿਆ,ਤਾਂ ਰੋਂਦੇ ਪਿਟਦੇ ਨਿਕਲੇ। ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਅਰਜ ਕੀਤੀ, ਆਖਿਓਸੁ, “ਜੀ ਇਸਦੇ ਬਾਬਿ ਕਿਆ ਵਰਤੀ? ਕਲ ਅਲਤਾ ਪਏਂਦੇ ਆਹੇ, ਹਸਦੇ ਥੇ, ਖੇਡਦੇ ਥੇ। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਸਲੋਕੁ ਦਿੱਤਾ:- {{gap}}ਸਲੋਕੁ॥ਜਿਤੁ ਮੁਹਿ ਮਿਲਨਿ ਮੁਬਾਰਖੀ ਲਖ ਮਿਲੈ ਆਸੀਸ॥ ਤੇਮੁਹੁ ਫਿਰਿ ਪਿਟਾਈਅਨ ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਹੇ ਕਸੀਸ ।। ਇਕ ਮੁਏ ਇਕ ਦਬਿਆ ਇਕ ਦਿਤੇ ਨਦੀ ਵਹਾਇ॥ ਗਇਆ ਮੁਬਾਰਖੀ ਨਾਨਕਾ ਭੀ ਸਚੇ ਨੂੰ ਸਲਾਹ॥੧॥* {{rule}}<noinclude>*ਏਹ ਸਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।</noinclude> hq6hlh7k8njj5dtor642wsq97c02xzi 250 14099 196381 163784 2025-06-22T08:35:53Z Ashwinder sangrur 2332 196381 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|(੩੫)}}</noinclude>ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਓਥਹੁ ਚਲੇ। {{center|'''੨੦. ਪਾਲੀ ਨੂੰ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ.'''}} ਤਬਿ ਰਾਹ ਵਿਚ ਇਕ ਚੰਣਿਆਂ ਦੀ ਵਾੜੀ ਆਈਓਸੁ। ਤਬਿ ਪਾਲੀ ਉਸ ਕਾ ਲਗਾ ਹੋਲਾਂ ਕਰਣਿ। ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਕੇ ਜੀਅ ਆਈ 'ਜੋ ਬਾਬਾ ਚਲੇ ਤਾਂ ਦੁਇਕ ਬੂਟੇ ਲੈਹਿਂ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਮੁਸਕਾਇਆ, ਜਾਇ ਬੈਠੇ। ਤਬ ਉਸ ਪਾਲੀ ਹੋਲੋਂ ਅਗੇ ਆਣਿ ਰਖੈ। ਤਬ ਬਾਬੇ ਮਰਦਾਨੇ ਨੁ ਦੇਤੋ। ਤਾਂ ਉਸ ਲੜਕੇ ਦੇ ਜੀਅ ਆਈ,-ਜੁ ਕਿਛੁ ਘਰਿ ਤੇ ਲੈ ਆਵਾਂ, ਫਿ਼ਕੀਰਾਂ ਦੇ ਮੁਹਿ ਪਾਵਣ ਤਾਂਈ_। ਤਬਿ ਓਹੁ ਉਠਿ ਚਲਿਆ ਤਾਂ ਬਾਬੇ ਪੁਛਿਆ | ਤਾਂ ਆਖਿਓਸੁ, ਜੀ ਕੁਛੁ ਘਰੋਂ ਲੇ ਆਵਾਂ, ਤੇਰੇ ਮੁਹ ਪਾਵਣ ਤਾਈਂ। ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਲੋਕ ਦਿਤਾ:- ਸਲੋਕ॥ ਸਥਰੁ ਤੇਰਾ ਲੇਫੁ ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਉ ਤੇਰਾ ਪਕਵਾਨੁ॥ ਨਾਨਕ ਸਿਫਤੀ ਤ੍ਰਿਪਤਿਆ ਬਹੁਰੇ ਸੁਲਤਾਨ॥੧॥ {{gap}}ਤਬਿ ਪਾਤਸਾਹੀ ਮਿਲੀ ਚਣਿਆਂ ਦੀ ਮੁਠ ਦਾ ਸਦਕਾ। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਉਥਹੁ ਰਵਦਾ ਰਹਿਆ {{center|'''੨੧. ਮੁਹਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲੇ ਤੇ ਸੂਲੀ ਦੀ ਸੂਲ.'''}} {{gap}}ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, “ਜੀ, ਕਿਥਾਉ ਬੈਠੀਐ ਚਉਮਾਸਾ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਭਲਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੇ ਕੋਈ ਗਾਉਂ ਆਵੈ ਤਹਾਂ ਬੈਠਣਾ। ਤਬਿ ਸਹਰ ਤੇ ਕੋਸ ਏਕੁ ਉਪਰਿ ਆਇ ਬੈਠੇ ਗਾਉ ਵਿਚਿ। ਤਬਿ ਉਸ ਗਾਉ ਵਿਚਿ ਏਕਸ ਖਤ੍ਰੀ ਦੀ ਲਗ: ਆਹੀ। ਉਹ ਇਕ ਦਿਨ ਆਇ ਦਰਸਨਿ ਦੇਖਣੇ ਆਇਆ। ਦਰਸਨ ਦੇਖਣੇ ਨਾਲ ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਆਵੈ ਸੇਵਾ ਕਰਨਿ। ਤਬਿ ਇਕ ਦਿਨੇ ਨੇਮੁ ਕੀਤੋਸ, ਜੋ ਦਰਸਨ ਬਿਨਾ ਲੇਨਾ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ਜਲੁ ਪਾਨੁ। {{gap}}ਤਬਿ ਏਕਨਿ ਪਾਸਲੇ ਹਟਵਾਣੀਏ ਪੁਛਿਆ, “ਜੋ ਭਾਈ ਜੀ, ਤੂੰ ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਕਿਉਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈਂ ਗਾਉਂ? ਆਗੈ ਕਿਤੈ ਸੰਜੋਗ ਪਾਇ ਜਾਂਦਾ ਸਹਿB। ਤਾਂ ਉਨਿ ਸਿਖ ਆਖਿਆ, "ਭਾਈ ਜੀ! ਇਕ ਸਾਧੂ ਆਇ ਰਹਿਆ ਹੈ, ਉਸਕੇ ਦਰਸਨਿ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ। ਤਬਿ ਉਸ ਕਹਿਆ, ਉਸਕਾ ਦਰਸਨੁ ਮੈਨੂੰ ਭੀ ਕਰਾਇ। ਤਬਿ ਉਸ ਸਿਖ ਕਿਹਾ, “ਜੀ ਤੁਸੀ ਬੀ ਕਰਹੁC। ਤਬਿ ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਭੀ ਨਾਲਿ {{rule}}<noinclude>*ਉਸ ਪਦ ਹਾ:ਬਾ ਵਾਲੀ ਸਾਖੀ ਦਾ ਹੈ। ਹਾ:ਬਾਵਾਲੇ ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤਬ ਬਾਬਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਦੋਵੇਂ ਉਥੇ ਬੈਠ ਗਏ। ਇਹ ਸਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨੇਹਾਬਾ:ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ ਹੈ ਲਾਗ ਪੱਥਰ ਦੇ ਛਾਪੇ ਵਿਚ ਹੈ ਲਗਨ। Bਸਹਿਪਾਠ ਹਾ:ਬਾਨ ਦਾ ਹੈ। Cਤਬ...ਕਹੁਤਕ ਹਾਬਾ:ਨ:ਪਾਠਹੈ।</noinclude> 7xmniuw1s4bbwk21pvhdctrohc9s3jr 196382 196381 2025-06-22T08:37:56Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196382 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" />{{center|(੩੫)}}</noinclude>ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਓਥਹੁ ਚਲੇ। {{center|'''੨੦. ਪਾਲੀ ਨੂੰ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ.'''}} ਤਬਿ ਰਾਹ ਵਿਚ ਇਕ ਚੰਣਿਆਂ ਦੀ ਵਾੜੀ ਆਈਓਸੁ। ਤਬਿ ਪਾਲੀ ਉਸ ਕਾ ਲਗਾ ਹੋਲਾਂ ਕਰਣਿ। ਤਬਿ ਮਰਦਾਨੇ ਕੇ ਜੀਅ ਆਈ 'ਜੋ ਬਾਬਾ ਚਲੇ ਤਾਂ ਦੁਇਕ ਬੂਟੇ ਲੈਹਿਂ । ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਮੁਸਕਾਇਆ, ਜਾਇ ਬੈਠੇ। ਤਬ ਉਸ ਪਾਲੀ ਹੋਲੋਂ ਅਗੇ ਆਣਿ ਰਖੈ। ਤਬ ਬਾਬੇ ਮਰਦਾਨੇ ਨੁ ਦੇਤੋ। ਤਾਂ ਉਸ ਲੜਕੇ ਦੇ ਜੀਅ ਆਈ,-ਜੁ ਕਿਛੁ ਘਰਿ ਤੇ ਲੈ ਆਵਾਂ, ਫਿ਼ਕੀਰਾਂ ਦੇ ਮੁਹਿ ਪਾਵਣ ਤਾਂਈ_। ਤਬਿ ਓਹੁ ਉਠਿ ਚਲਿਆ ਤਾਂ ਬਾਬੇ ਪੁਛਿਆ | ਤਾਂ ਆਖਿਓਸੁ, ਜੀ ਕੁਛੁ ਘਰੋਂ ਲੇ ਆਵਾਂ, ਤੇਰੇ ਮੁਹ ਪਾਵਣ ਤਾਈਂ। ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਲੋਕ ਦਿਤਾ:- ਸਲੋਕ॥ ਸਥਰੁ ਤੇਰਾ ਲੇਫੁ ਨਿਹਾਲੀ ਭਾਉ ਤੇਰਾ ਪਕਵਾਨੁ॥ ਨਾਨਕ ਸਿਫਤੀ ਤ੍ਰਿਪਤਿਆ ਬਹੁਰੇ ਸੁਲਤਾਨ॥੧॥ {{gap}}ਤਬਿ ਪਾਤਸਾਹੀ ਮਿਲੀ ਚਣਿਆਂ ਦੀ ਮੁਠ ਦਾ ਸਦਕਾ। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਉਥਹੁ ਰਵਦਾ ਰਹਿਆ {{center|'''੨੧. ਮੁਹਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲੇ ਤੇ ਸੂਲੀ ਦੀ ਸੂਲ.'''}} {{gap}}ਤਾਂ ਮਰਦਾਨੇ ਆਖਿਆ, “ਜੀ, ਕਿਥਾਉ ਬੈਠੀਐ ਚਉਮਾਸਾ? ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਭਲਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੇ ਕੋਈ ਗਾਉਂ ਆਵੈ ਤਹਾਂ ਬੈਠਣਾ। ਤਬਿ ਸਹਰ ਤੇ ਕੋਸ ਏਕੁ ਉਪਰਿ ਆਇ ਬੈਠੇ ਗਾਉ ਵਿਚਿ। ਤਬਿ ਉਸ ਗਾਉ ਵਿਚਿ ਏਕਸ ਖਤ੍ਰੀ ਦੀ ਲਗ: ਆਹੀ। ਉਹ ਇਕ ਦਿਨ ਆਇ ਦਰਸਨਿ ਦੇਖਣੇ ਆਇਆ। ਦਰਸਨ ਦੇਖਣੇ ਨਾਲ ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਆਵੈ ਸੇਵਾ ਕਰਨਿ। ਤਬਿ ਇਕ ਦਿਨੇ ਨੇਮੁ ਕੀਤੋਸ, ਜੋ ਦਰਸਨ ਬਿਨਾ ਲੇਨਾ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ਜਲੁ ਪਾਨੁ। {{gap}}ਤਬਿ ਏਕਨਿ ਪਾਸਲੇ ਹਟਵਾਣੀਏ ਪੁਛਿਆ, “ਜੋ ਭਾਈ ਜੀ, ਤੂੰ ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਕਿਉਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈਂ ਗਾਉਂ? ਆਗੈ ਕਿਤੈ ਸੰਜੋਗ ਪਾਇ ਜਾਂਦਾ ਸਹਿB। ਤਾਂ ਉਨਿ ਸਿਖ ਆਖਿਆ, "ਭਾਈ ਜੀ! ਇਕ ਸਾਧੂ ਆਇ ਰਹਿਆ ਹੈ, ਉਸਕੇ ਦਰਸਨਿ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ। ਤਬਿ ਉਸ ਕਹਿਆ, ਉਸਕਾ ਦਰਸਨੁ ਮੈਨੂੰ ਭੀ ਕਰਾਇ। ਤਬਿ ਉਸ ਸਿਖ ਕਿਹਾ, “ਜੀ ਤੁਸੀ ਬੀ ਕਰਹੁC। ਤਬਿ ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਭੀ ਨਾਲਿ {{rule}}<noinclude>*ਉਸ ਪਦ ਹਾ:ਬਾ ਵਾਲੀ ਸਾਖੀ ਦਾ ਹੈ। ਹਾ:ਬਾਵਾਲੇ ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤਬ ਬਾਬਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਦੋਵੇਂ ਉਥੇ ਬੈਠ ਗਏ। ਇਹ ਸਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨੇਹਾਬਾ:ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ ਹੈ ਲਾਗ ਪੱਥਰ ਦੇ ਛਾਪੇ ਵਿਚ ਹੈ ਲਗਨ। Bਸਹਿਪਾਠ ਹਾ:ਬਾਨ ਦਾ ਹੈ। Cਤਬ...ਕਹੁਤਕ ਹਾਬਾ:ਨ:ਪਾਠਹੈ।</noinclude> td64yx9h4qiyt0tvewd9395k9hpga6s 250 14102 196383 163795 2025-06-22T08:48:01Z Ashwinder sangrur 2332 196383 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|(੩੬)}}</noinclude>ਆਇਆ | ਆਂਵਦਿਆਂ ਆਂਵਦਿਆਂ ਇਕ ਲੰਉਡੀ ਸਾਥਿ ਅਟਕਿਆ। ਤਬਿ .. ਨਿਤਾਪੂਤਿ ਘਰਿ ਤੇ ਇਕਠੇ ਆਵਨਿ, ਤਾਂ ਉਹ ਜਾਵੇ ਲੋਲੀਖਾਨੇ*, ਅਤੇ ਓਹ ਜੋ ਆਗੈ ਆਵਦਾ ਆਹਾ, ਸੋ ਆਵੈ ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰਣ। ਤਬ ਇਕ ਤੋਂ ਦਿਨ ਉਸ ਕਹਿਆ, “ਭਾਈ ਜੀ! ਮੈਂ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਵਿਕਰਮ ਕਰਣਿ, ਅਤੇ ਤੁ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸਾਧੂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਿ | ਅਜੁ ਤੇਰਾ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਕਰਾਰੁ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਖਾ ਤੈਨੂੰ ਕਿਆ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਮੈਨੁ ਕਿਆ ਮਿਲੇਗਾ । ਤਬ ਉਹਨਾਂ ਇਕ ਟਿਕਾਣਾ ਮੁਕਰਰ ਕੀਤਾ; ਤਾਂ ਆਖਿਓ,ਜੇ ਤੂੰ ਆਗੇ ਆਵਹਿ,ਤਾਂ ਈਹਾਂ ਆਇ ਬੈਠਣਾ ਅਤੇ ਜੇ ਮੈਂ ਆਵਾਂ, ਤਾਂ ਆਇ ਬੈਠਣਾ+। ਆਜੁ ਇਕਠੇ ਹੋਇ ਕਰਿ ਚਲਣਾ'। ਜਬਿ ਓਹ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੰਉਡੀ ਡੇਰੇ ਨਾਹੀ। ਤਬਿ ਉਹੁ ਦਲਗੀਰੁ ਹੋਇ ਕਰਿ ਉਠਿ ਆਇਆ। ਆਇ ਕਰਿ ਟਿਕਾਣੇ ਉਪਰਿ ਆਇ ਬੈਠਾ। ਫਿਕਰਿ ਨਾਲਿ ਲਗਾ ਧਰਤੀ ਖੋਦਣ। ਜੇ ਦੇਖੇ, ਤਾਂ ਇਕ ਮੁਹਰ ਹੈ।ਤਬ ਛੁਰੀ ਕਢਿ ਕਰਿ ਲਗਾ ਖੋਦਨਿ।' ਜੇ ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਕੋਲੇ ਹੈਨਿ ਮਟੁ ਭਰਿਆ ਹੋਆ॥ {{gap}}ਤਬਿਓਹੁ ਗੁਰੁ ਪਾਸੋ ਸਿਖੁ ਪੈਰੀ ਪੈਇਕਰਿ ਚਲਿਆ,ਤਾ ਦਰਿ ਤੇ ਬਾਹਰਿ ਕੰਡਾ ਚਭਿਓਸ। ਤਾਂ ਕਪੜੇ ਸਾਥਿ ਪੈਰੁ ਬੰਨਿ ਕਰਿ ਆਇਆ।ਇਕੁ ਜੁਤੀ ਚੜੀ,ਇਕੁ ਜਤੀ ਭੰਨੀ।ਤਬਿ ਉਸ ਪੁਛਿਆ'ਭਾਈਜੀ!ਜੁਤੀ ਚੜਾਇ ਲੇਹਿ'। ਤਬਿ ਓਸ ਕਹਿਆ, “ਭਾਈ ਜੀ! ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਕੰਡਾ ਚੁਭਿਆ ਹੈ। ਤਬਿ ਉਸ ਕਹਿਆ, 'ਭਾਈ ਜੀ! ਅਜ ਮੈਂ ਪਾਈ ਮੁਹਰ, ਅਤੇ ਤੈਨੂ ਚੁਭਿਆ ਕੰਡਾ, ਏਹ ਬਾਤ ਪੂਛੀ ਚਾਹੀਐ; ਜੋ ਤੂ ਜਾਵੇ ਗੁਰੁ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰਿਨਿ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਜਾਵਾਂ ਪਾਪ ਕਮਾਵਨਿ। ਤਬਿ ਦੋਵੇ ਆਏ,ਆਇ ਕਰਿ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ,ਹਕੀਕਤਿ ਆਖਿ ਸੁਣਾਈ।ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਬੋਲਿਆ, ਚੁਪ ਕਰਿ ਰਹ, ਫੋਲੋ ਕਾਈ ਨਹੀਂBIਤਾਂ ਉਨੇ ਆਖਿਆ, “ਜੀ ਬਹਰੀ ਕੀਚੈ '। ਤਬ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ, ਆਖਿਓਸੁ,"ਓਹੁ ਜੋ ਮਟੁ ਕੋਲਿਆਂ ਦਾ ਥਾ, ਸੋ ਸਭ ਮੁਹਰਾਂ ਥੀਆਂ। ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਕਾ ਬੀਜਿਆ ਹੈ, ਇਕ ਮੁਹਰੁ ਸਾਧੁ ਕੇ ਹਥਿ ਦਿਤੀ ਥੀ,, ਤਿਸਦਾ ਸਦਕਾ ਮਹਰਾਂ ਹੋਈਆਂ ਥੀਆਂ। ਪਰੁ ਜਿਉ ਜਿਉ ਵਿਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਦਉੜਿਆ, ਤਿਉ ਤਿਉ ਮੁਹਰਾ ਦੇ ਕੋਇਲੇ ਹੋਇਗੈ। ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਲੇਖ ਸੂਲੀ ਥੀ, ਜਿਉ ਜਿਉ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਆਇਆ, ਤਿਉ ਤਿਉ ਸੂਲੀ ਘਟਿ ਗਈ। ਸੂਲੀ ਦਾ ਕੰਡਾ ਹੋਇਆ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸਦਕਾ'। ਤਬ ਉਇ ਉਠਿ ਪੈਰੀ ਪਏ, ਨਾਉ ਧਰੀਕ ਸਿੱਖ) ਹੋਏ, ਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਲਾਗੇ ਜਪਣਿ। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ ਸਬਦ ਰਾਗੁ ਮਾਰੂ ਵਿਚਿ: {{rule}}<noinclude>*ਹਾ:ਬਾ ਨਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ "ਲਉਡ ਕੇ ਹੈ । ਤਬ...ਤੋਂ...ਆਖਿਓਨ ਤੱਕ ਹਾ:ਬਾ: ਨਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ ਹੈ ਏਥੇ ਹੀ ਬੇਗਾ| Aਭਾਵ ਓਹ ਜੋ ਸਿਖ ਸੀ, ਭਲਾ ਪੁਰਖ | Bਫੋਲੋ ਕਾਈ ਨਾਹੀਂ ਪਾਠ ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਹੈ। Cਪਾ:-'ਜਾਹਰ। ਸਿੱਖ ਪਾਠ :ਬਾਨੁਦਾਹੈ।</noinclude> piktfw7atbjda0rgtt489mhxmewix1f 196384 196383 2025-06-22T08:51:47Z Ashwinder sangrur 2332 196384 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|(੩੬)}}</noinclude>ਆਇਆ | ਆਂਵਦਿਆਂ ਆਂਵਦਿਆਂ ਇਕ ਲੰਉਡੀ ਸਾਥਿ ਅਟਕਿਆ। ਤਬਿ .. ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਘਰਿ ਤੇ ਇਕਠੇ ਆਵਨਿ, ਤਾਂ ਉਹ ਜਾਵੇ ਲੋਲੀਖਾਨੇ*, ਅਤੇ ਓਹ ਜੋ ਆਗੈ ਆਵਦਾ ਆਹਾ, ਸੋ ਆਵੈ ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰਣ। ਤਬ ਇਕ ਤੋਂ ਦਿਨ ਉਸ ਕਹਿਆ, “ਭਾਈ ਜੀ! ਮੈਂ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਵਿਕਰਮ ਕਰਣਿ, ਅਤੇ ਤੂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸਾਧੂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਿ | ਅਜੁ ਤੇਰਾ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਕਰਾਰੁ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਖਾ ਤੈਨੂੰ ਕਿਆ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਮੈਨੁ ਕਿਆ ਮਿਲੇਗਾ । ਤਬ ਉਹਨਾਂ ਇਕ ਟਿਕਾਣਾ ਮੁਕਰਰ ਕੀਤਾ; ਤਾਂ ਆਖਿਓ,ਜੇ ਤੂੰ ਆਗੇ ਆਵਹਿ,ਤਾਂ ਈਹਾਂ ਆਇ ਬੈਠਣਾ ਅਤੇ ਜੇ ਮੈਂ ਆਵਾਂ, ਤਾਂ ਆਇ ਬੈਠਣਾ+। ਆਜੁ ਇਕਠੇ ਹੋਇ ਕਰਿ ਚਲਣਾ'। ਜਬਿ ਓਹ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੰਉਡੀ ਡੇਰੇ ਨਾਹੀ। ਤਬਿ ਉਹੁ ਦਲਗੀਰੁ ਹੋਇ ਕਰਿ ਉਠਿ ਆਇਆ। ਆਇ ਕਰਿ ਟਿਕਾਣੇ ਉਪਰਿ ਆਇ ਬੈਠਾ। ਫਿਕਰਿ ਨਾਲਿ ਲਗਾ ਧਰਤੀ ਖੋਦਣ। ਜੇ ਦੇਖੇ, ਤਾਂ ਇਕ ਮੁਹਰ ਹੈ।ਤਬ ਛੁਰੀ ਕਢਿ ਕਰਿ ਲਗਾ ਖੋਦਨਿ।' ਜੇ ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਕੋਲੇ ਹੈਨਿ ਮਟੁ ਭਰਿਆ ਹੋਆ॥ {{gap}}ਤਬਿਓਹੁ ਗੁਰੁ ਪਾਸੋ ਸਿਖੁ ਪੈਰੀ ਪੈਇਕਰਿ ਚਲਿਆ,ਤਾ ਦਰਿ ਤੇ ਬਾਹਰਿ ਕੰਡਾ ਚੁਭਿਓਸ। ਤਾਂ ਕਪੜੇ ਸਾਥਿ ਪੈਰੁ ਬੰਨਿ ਕਰਿ ਆਇਆ।ਇਕੁ ਜੁਤੀ ਚੜੀ,ਇਕੁ ਜਤੀ ਭੰਨੀ।ਤਬਿ ਉਸ ਪੁਛਿਆ'ਭਾਈਜੀ!ਜੁਤੀ ਚੜਾਇ ਲੇਹਿ'। ਤਬਿ ਓਸ ਕਹਿਆ, “ਭਾਈ ਜੀ! ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਕੰਡਾ ਚੁਭਿਆ ਹੈ। ਤਬਿ ਉਸ ਕਹਿਆ, 'ਭਾਈ ਜੀ! ਅਜ ਮੈਂ ਪਾਈ ਮੁਹਰ, ਅਤੇ ਤੈਨੂ ਚੁਭਿਆ ਕੰਡਾ, ਏਹ ਬਾਤ ਪੂਛੀ ਚਾਹੀਐ; ਜੋ ਤੂ ਜਾਵੇ ਗੁਰੁ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰਿਨਿ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਜਾਵਾਂ ਪਾਪ ਕਮਾਵਨਿ। ਤਬਿ ਦੋਵੇ ਆਏ,ਆਇ ਕਰਿ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ,ਹਕੀਕਤਿ ਆਖਿ ਸੁਣਾਈ।ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਬੋਲਿਆ, ਚੁਪ ਕਰਿ ਰਹ, ਫੋਲੋ ਕਾਈ ਨਹੀਂBIਤਾਂ ਉਨੇ ਆਖਿਆ, “ਜੀ ਬਹਰੀ ਕੀਚੈ '। ਤਬ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ, ਆਖਿਓਸੁ,"ਓਹੁ ਜੋ ਮਟੁ ਕੋਲਿਆਂ ਦਾ ਥਾ, ਸੋ ਸਭ ਮੁਹਰਾਂ ਥੀਆਂ। ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਕਾ ਬੀਜਿਆ ਹੈ, ਇਕ ਮੁਹਰੁ ਸਾਧੁ ਕੇ ਹਥਿ ਦਿਤੀ ਥੀ,, ਤਿਸਦਾ ਸਦਕਾ ਮੁਹਰਾਂ ਹੋਈਆਂ ਥੀਆਂ। ਪਰੁ ਜਿਉ ਜਿਉ ਵਿਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਦਉੜਿਆ, ਤਿਉ ਤਿਉ ਮੁਹਰਾਂ ਦੇ ਕੋਇਲੇ ਹੋਇਗੈ। ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਲੇਖ ਸੂਲੀ ਥੀ, ਜਿਉ ਜਿਉ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਆਇਆ, ਤਿਉ ਤਿਉ ਸੂਲੀ ਘਟਿ ਗਈ। ਸੂਲੀ ਦਾ ਕੰਡਾ ਹੋਇਆ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸਦਕਾ'। ਤਬ ਉਇ ਉਠਿ ਪੈਰੀ ਪਏ, ਨਾਉ ਧਰੀਕ ਸਿੱਖ) ਹੋਏ, ਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਲਾਗੇ ਜਪਣਿ। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ ਸਬਦ ਰਾਗੁ ਮਾਰੂ ਵਿਚਿ: {{rule}}<noinclude>*ਹਾ:ਬਾ ਨਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ "ਲਉਡ ਕੇ ਹੈ । ਤਬ...ਤੋਂ...ਆਖਿਓਨ ਤੱਕ ਹਾ:ਬਾ: ਨਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ ਹੈ ਏਥੇ ਹੀ ਬੇਗਾ| Aਭਾਵ ਓਹ ਜੋ ਸਿਖ ਸੀ, ਭਲਾ ਪੁਰਖ | Bਫੋਲੋ ਕਾਈ ਨਾਹੀਂ ਪਾਠ ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਹੈ। Cਪਾ:-'ਜਾਹਰ। ਸਿੱਖ ਪਾਠ :ਬਾਨੁਦਾਹੈ।</noinclude> temg7ubvu95rlwxs8umraowpo9vxsn5 196385 196384 2025-06-22T08:52:34Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196385 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" />{{center|(੩੬)}}</noinclude>ਆਇਆ | ਆਂਵਦਿਆਂ ਆਂਵਦਿਆਂ ਇਕ ਲੰਉਡੀ ਸਾਥਿ ਅਟਕਿਆ। ਤਬਿ .. ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਘਰਿ ਤੇ ਇਕਠੇ ਆਵਨਿ, ਤਾਂ ਉਹ ਜਾਵੇ ਲੋਲੀਖਾਨੇ*, ਅਤੇ ਓਹ ਜੋ ਆਗੈ ਆਵਦਾ ਆਹਾ, ਸੋ ਆਵੈ ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰਣ। ਤਬ ਇਕ ਤੋਂ ਦਿਨ ਉਸ ਕਹਿਆ, “ਭਾਈ ਜੀ! ਮੈਂ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਵਿਕਰਮ ਕਰਣਿ, ਅਤੇ ਤੂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸਾਧੂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਿ | ਅਜੁ ਤੇਰਾ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਕਰਾਰੁ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਖਾ ਤੈਨੂੰ ਕਿਆ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਮੈਨੁ ਕਿਆ ਮਿਲੇਗਾ । ਤਬ ਉਹਨਾਂ ਇਕ ਟਿਕਾਣਾ ਮੁਕਰਰ ਕੀਤਾ; ਤਾਂ ਆਖਿਓ,ਜੇ ਤੂੰ ਆਗੇ ਆਵਹਿ,ਤਾਂ ਈਹਾਂ ਆਇ ਬੈਠਣਾ ਅਤੇ ਜੇ ਮੈਂ ਆਵਾਂ, ਤਾਂ ਆਇ ਬੈਠਣਾ+। ਆਜੁ ਇਕਠੇ ਹੋਇ ਕਰਿ ਚਲਣਾ'। ਜਬਿ ਓਹ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੰਉਡੀ ਡੇਰੇ ਨਾਹੀ। ਤਬਿ ਉਹੁ ਦਲਗੀਰੁ ਹੋਇ ਕਰਿ ਉਠਿ ਆਇਆ। ਆਇ ਕਰਿ ਟਿਕਾਣੇ ਉਪਰਿ ਆਇ ਬੈਠਾ। ਫਿਕਰਿ ਨਾਲਿ ਲਗਾ ਧਰਤੀ ਖੋਦਣ। ਜੇ ਦੇਖੇ, ਤਾਂ ਇਕ ਮੁਹਰ ਹੈ।ਤਬ ਛੁਰੀ ਕਢਿ ਕਰਿ ਲਗਾ ਖੋਦਨਿ।' ਜੇ ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਕੋਲੇ ਹੈਨਿ ਮਟੁ ਭਰਿਆ ਹੋਆ॥ {{gap}}ਤਬਿਓਹੁ ਗੁਰੁ ਪਾਸੋ ਸਿਖੁ ਪੈਰੀ ਪੈਇਕਰਿ ਚਲਿਆ,ਤਾ ਦਰਿ ਤੇ ਬਾਹਰਿ ਕੰਡਾ ਚੁਭਿਓਸ। ਤਾਂ ਕਪੜੇ ਸਾਥਿ ਪੈਰੁ ਬੰਨਿ ਕਰਿ ਆਇਆ।ਇਕੁ ਜੁਤੀ ਚੜੀ,ਇਕੁ ਜਤੀ ਭੰਨੀ।ਤਬਿ ਉਸ ਪੁਛਿਆ'ਭਾਈਜੀ!ਜੁਤੀ ਚੜਾਇ ਲੇਹਿ'। ਤਬਿ ਓਸ ਕਹਿਆ, “ਭਾਈ ਜੀ! ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਕੰਡਾ ਚੁਭਿਆ ਹੈ। ਤਬਿ ਉਸ ਕਹਿਆ, 'ਭਾਈ ਜੀ! ਅਜ ਮੈਂ ਪਾਈ ਮੁਹਰ, ਅਤੇ ਤੈਨੂ ਚੁਭਿਆ ਕੰਡਾ, ਏਹ ਬਾਤ ਪੂਛੀ ਚਾਹੀਐ; ਜੋ ਤੂ ਜਾਵੇ ਗੁਰੁ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰਿਨਿ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਜਾਵਾਂ ਪਾਪ ਕਮਾਵਨਿ। ਤਬਿ ਦੋਵੇ ਆਏ,ਆਇ ਕਰਿ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ,ਹਕੀਕਤਿ ਆਖਿ ਸੁਣਾਈ।ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਬੋਲਿਆ, ਚੁਪ ਕਰਿ ਰਹ, ਫੋਲੋ ਕਾਈ ਨਹੀਂBIਤਾਂ ਉਨੇ ਆਖਿਆ, “ਜੀ ਬਹਰੀ ਕੀਚੈ '। ਤਬ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ, ਆਖਿਓਸੁ,"ਓਹੁ ਜੋ ਮਟੁ ਕੋਲਿਆਂ ਦਾ ਥਾ, ਸੋ ਸਭ ਮੁਹਰਾਂ ਥੀਆਂ। ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਕਾ ਬੀਜਿਆ ਹੈ, ਇਕ ਮੁਹਰੁ ਸਾਧੁ ਕੇ ਹਥਿ ਦਿਤੀ ਥੀ,, ਤਿਸਦਾ ਸਦਕਾ ਮੁਹਰਾਂ ਹੋਈਆਂ ਥੀਆਂ। ਪਰੁ ਜਿਉ ਜਿਉ ਵਿਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਦਉੜਿਆ, ਤਿਉ ਤਿਉ ਮੁਹਰਾਂ ਦੇ ਕੋਇਲੇ ਹੋਇਗੈ। ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਲੇਖ ਸੂਲੀ ਥੀ, ਜਿਉ ਜਿਉ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਆਇਆ, ਤਿਉ ਤਿਉ ਸੂਲੀ ਘਟਿ ਗਈ। ਸੂਲੀ ਦਾ ਕੰਡਾ ਹੋਇਆ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸਦਕਾ'। ਤਬ ਉਇ ਉਠਿ ਪੈਰੀ ਪਏ, ਨਾਉ ਧਰੀਕ ਸਿੱਖ) ਹੋਏ, ਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਲਾਗੇ ਜਪਣਿ। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ ਸਬਦ ਰਾਗੁ ਮਾਰੂ ਵਿਚਿ: {{rule}}<noinclude>*ਹਾ:ਬਾ ਨਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ "ਲਉਡ ਕੇ ਹੈ । ਤਬ...ਤੋਂ...ਆਖਿਓਨ ਤੱਕ ਹਾ:ਬਾ: ਨਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਪਾਠ ਹੈ ਏਥੇ ਹੀ ਬੇਗਾ| Aਭਾਵ ਓਹ ਜੋ ਸਿਖ ਸੀ, ਭਲਾ ਪੁਰਖ | Bਫੋਲੋ ਕਾਈ ਨਾਹੀਂ ਪਾਠ ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਹੈ। Cਪਾ:-'ਜਾਹਰ। ਸਿੱਖ ਪਾਠ :ਬਾਨੁਦਾਹੈ।</noinclude> daquudrr9bzseguhd3782f7elx9bl8i 250 14104 196386 163979 2025-06-22T09:02:29Z Ashwinder sangrur 2332 196386 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|(੩੭) }}</noinclude> {{center|ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧॥}} ਕਰਣੀ ਕਾਗਦੁ ਮਨੁ ਮਸਵਾਣੀ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਦੁਇ ਲੇਖ ਪਏ॥ ਜਿਉ ਜਿਉ ਕਿਰਤੁ ਚਲਾਏ ਤਿਉ ਚਲੀਐ ਤਉ ਗੁਣ ਨਾਹੀ ਅੰਤੁ ਹਰੇ॥੧ਚਿਤ ਚੇਤਸਿ ਕੀ ਨਹੀ ਬਾਵਰਿਆ ॥ ਹਰਿ ਬਿਸਰਤ ਤੇਰੇ ਗੁਣ ਗਲਿਆ ॥੧॥ਰਹਾਉ॥ ਜਾਲੀ ਰੈਨਿ ਜਾਲੁ ਦਿਨ ਹੂਆ ਜੇਤੀ ਘੜੀ ਫਾਹੀ ਤੇਤੀ। ਰਸਿ ਰਸਿ ਚੋਗ ਚੁਗਹਿ ਨਿਤ ਫਾਸਹਿ ਛੂਟਸਿ ਮੜੇ ਕਵਨ ਗੁਣੀ ॥੨॥ ਕਾਇਆ ਆਰਣੁ ਮਨ ਵਿਚ ਲੋਹਾ ਪੰਚ ਅਗਨਿ ਤਿਤੁ ਲਾਗਿ ਰਹੀ ॥ ਕੋਇਲੇ ਪਾਪ ਪੜੇ ਤਿਸੁ ਉਪਰਿ ਮਨ ਜਲਿਆ ਸੰਨੀ ਚਿੰਤ ਭਈ ॥੩॥ ਭਇਆ ਮਨੂਰੁ ਕੰਚਨੁ ਫਿਰਿ ਹੋਵੈ ਜੇ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤਿਨੇਹਾ ॥ ਏਕੁ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਓਹੁ ਦੇਵੈ ਤਉ ਨਾਨਕ ਤ੍ਰਿਸਟਸੇ ਦੇਹਾ ॥੪॥੩॥ {{center|{{larger|੨੩. ਠੱਗਾਂ ਦਾ ਨਿਸਤਾਰਾ.}}}} {{gap}}ਤਬ ਓਥਹੀਂ ਚਲ । ਪੈਂਡੇ ਵਿਚ ਠਗ ਮਿਲਿ ਗਏ । ਦੇਖਿ ਕਰਿ ਆਖਿਓਨੇ ਜਿਸਦੇ ਮੁਹਿ ਵਿਚਿ ਐਸੀ ਜੋਤਿ ਹੈ, ਸੇ ਖਾਲੀ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਦੇ ਪੱਲੈ ਬਹੁਤ ਦੁਨੀਆ ਹੈ, ਪਰੁ ਗੁਝੀ ਹੈ '। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਦੇ ਚਉਫੇਰਿ ਆਇ ਖੜੇ ਹੋਏ । ਤਬਿ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਣੇ ਨਾਲ ਸਭ ਆਇ ਅੰਦਰਹੁ ਨਿਬਲੁ ਭਏ । ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਪੁਛਿਆ, ਤੁਸੀ ਕਵਨ ਅਸਹੁ ? ਤਬਿ ਉਇ ਕਹਨਿ, 'ਅਸੀ ਠੱਗ ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਮਾਰਣ ਕਉ ਆਏ ਹਾਂ । ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਭਲਾ ਹੋਵੈ, ਇਕ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਮਾਰਹੁ ॥ ਤਬਿ ਓਨਾ ਕਹਿਆ, “ਕੰਮ ਕੇਹਾ ਹੈ ?” ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਕਿਹਾ*, “ਓਹ ਜੋ ਧੂਆਂ ਨਦਰਿ ਆਂਵਦਾ ਹੈ, ਤਹਾਂ ਤੇ ਆਗ ਲੇ ਆਵਹੁ, ਮਾਰਿ ਦਾਗੁ ਦੇਹਤਬਿ ਠਗਾਂ ਆਖਿਆ, “ਕਹਾਂ ਆਗਿ ਕਹਾਂ ਹਮਿ, ਮਾਰਿ ਦੂਰਿ ਕਰਹੁ ਤਬ ਇਕ ਨਾ ਆਖਿਆ, “ਅਸਾਂ ਬਹੁਤੁ ਜੀਅ ਮਾਰੇ ਹੈਨਿ, ਪਰੁ ਹਸਿ ਕਰਿ ਕਿਸੇ ਨਾਹੀ ਕਹਿਆ-ਜੋ ਮਾਰ-ਆਸਾ ਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?’ਤਬ ਦੁਇ ਠਗ ਦਉੜੇ ਆਗਿ ਨੂ, ਜਬ ਜਾਵਨਿ ਤਾਂ ਅਗੇ ਚਿਖਾ ਪਈ ਜਲਦੀ ਹੈ; ਅਤੇ ਰਾਮ ਗਣ ਤੇ ਜਮ ਗਣ ਖੜੇ ਝਗੜਦੇ ਹੈਂ।ਤਬਿ ਠਗਾਂ ਪੁਛਿਆ, ਤੁਸੀ ਕਵਨ ਹਉ? ਕਿਉਂ ਝਗੜਦੇ ਹਉਂ? ਤਬਿ ਉਨਾਂ ਕਹਿਆ, “ਅਸੀ ਜਮਗਣ ਹਾਂ,ਆਗਿਆ ਪਾਇB ਪਰਮੇਸਰ ਕੀ ਨਾਲ ਹੀ {{rule}}<noinclude>*ਤਬਿ ਓਨਾ.ਤੋਂ ..ਕਿਹਾ ਤਕ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ:ਬਾ:ਨੁਸਖੇ ਵਿਚੋਂ ਹੈ । fਪਾਠਾਂਤ ਹੈ ਮਾਰ ਕਰ ਦਾਗ ਦੇਵਣਾ। +ਹ:::ਵਿਚਇਕਨੇ ਪਾਠ ਹੈ। A:ਬਾ:ਨ: ਵਿਚ ਪਾਠ ਹੈ 'ਕਹਾਂ'। ਸ਼ੁੱਧ ਬੀ ਕਹਾਂ ਹੈ । ਅਸ ਤੇ ਕਹਾਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਾਥੋਂ ਨੱਸ ਕੇ ਇਹ ਕਿਥੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । Bਪਾਇ ਪਦ ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੇ ਚਾਹੀਦਾ ਬੀ ਨਹੀਂ।</noinclude> 9os3zg1865yvq6u6ub3n53iw2rykf3b 196387 196386 2025-06-22T09:04:56Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196387 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" />{{center|(੩੭) }}</noinclude> {{center|ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧॥}} ਕਰਣੀ ਕਾਗਦੁ ਮਨੁ ਮਸਵਾਣੀ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਦੁਇ ਲੇਖ ਪਏ॥ ਜਿਉ ਜਿਉ ਕਿਰਤੁ ਚਲਾਏ ਤਿਉ ਚਲੀਐ ਤਉ ਗੁਣ ਨਾਹੀ ਅੰਤੁ ਹਰੇ॥੧ਚਿਤ ਚੇਤਸਿ ਕੀ ਨਹੀ ਬਾਵਰਿਆ ॥ ਹਰਿ ਬਿਸਰਤ ਤੇਰੇ ਗੁਣ ਗਲਿਆ ॥੧॥ਰਹਾਉ॥ ਜਾਲੀ ਰੈਨਿ ਜਾਲੁ ਦਿਨ ਹੂਆ ਜੇਤੀ ਘੜੀ ਫਾਹੀ ਤੇਤੀ। ਰਸਿ ਰਸਿ ਚੋਗ ਚੁਗਹਿ ਨਿਤ ਫਾਸਹਿ ਛੂਟਸਿ ਮੜੇ ਕਵਨ ਗੁਣੀ ॥੨॥ ਕਾਇਆ ਆਰਣੁ ਮਨ ਵਿਚ ਲੋਹਾ ਪੰਚ ਅਗਨਿ ਤਿਤੁ ਲਾਗਿ ਰਹੀ ॥ ਕੋਇਲੇ ਪਾਪ ਪੜੇ ਤਿਸੁ ਉਪਰਿ ਮਨ ਜਲਿਆ ਸੰਨੀ ਚਿੰਤ ਭਈ ॥੩॥ ਭਇਆ ਮਨੂਰੁ ਕੰਚਨੁ ਫਿਰਿ ਹੋਵੈ ਜੇ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤਿਨੇਹਾ ॥ ਏਕੁ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਓਹੁ ਦੇਵੈ ਤਉ ਨਾਨਕ ਤ੍ਰਿਸਟਸਿ ਦੇਹਾ ॥੪॥੩॥ {{center|{{larger|੨੩. ਠੱਗਾਂ ਦਾ ਨਿਸਤਾਰਾ.}}}} {{gap}}ਤਬ ਓਥਹੀਂ ਚਲ । ਪੈਂਡੇ ਵਿਚ ਠਗ ਮਿਲਿ ਗਏ । ਦੇਖਿ ਕਰਿ ਆਖਿਓਨੇ ਜਿਸਦੇ ਮੁਹਿ ਵਿਚਿ ਐਸੀ ਜੋਤਿ ਹੈ, ਸੇ ਖਾਲੀ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਦੇ ਪੱਲੈ ਬਹੁਤ ਦੁਨੀਆ ਹੈ, ਪਰੁ ਗੁਝੀ ਹੈ '। ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਦੇ ਚਉਫੇਰਿ ਆਇ ਖੜੇ ਹੋਏ । ਤਬਿ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਣੇ ਨਾਲ ਸਭ ਆਇ ਅੰਦਰਹੁ ਨਿਬਲੁ ਭਏ । ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਪੁਛਿਆ, ਤੁਸੀ ਕਵਨ ਅਸਹੁ ? ਤਬਿ ਉਇ ਕਹਨਿ, 'ਅਸੀ ਠੱਗ ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਮਾਰਣ ਕਉ ਆਏ ਹਾਂ । ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਆਖਿਆ, “ਭਲਾ ਹੋਵੈ, ਇਕ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਮਾਰਹੁ ॥ ਤਬਿ ਓਨਾ ਕਹਿਆ, “ਕੰਮ ਕੇਹਾ ਹੈ ?” ਤਬਿ ਬਾਬੇ ਕਿਹਾ*, “ਓਹ ਜੋ ਧੂਆਂ ਨਦਰਿ ਆਂਵਦਾ ਹੈ, ਤਹਾਂ ਤੇ ਆਗ ਲੇ ਆਵਹੁ, ਮਾਰਿ ਦਾਗੁ ਦੇਹ । ਤਬਿ ਠਗਾਂ ਆਖਿਆ, “ਕਹਾਂ ਆਗਿ ਕਹਾਂ ਹਮਿ, ਮਾਰਿ ਦੂਰਿ ਕਰਹੁ ਤਬ ਇਕ ਨਾ ਆਖਿਆ, “ਅਸਾਂ ਬਹੁਤੁ ਜੀਅ ਮਾਰੇ ਹੈਨਿ, ਪਰੁ ਹਸਿ ਕਰਿ ਕਿਸੇ ਨਾਹੀ ਕਹਿਆ-ਜੋ ਮਾਰ-ਆਸਾ ਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?’ਤਬ ਦੁਇ ਠਗ ਦਉੜੇ ਆਗਿ ਨੂ, ਜਬ ਜਾਵਨਿ ਤਾਂ ਅਗੇ ਚਿਖਾ ਪਈ ਜਲਦੀ ਹੈ; ਅਤੇ ਰਾਮ ਗਣ ਤੇ ਜਮ ਗਣ ਖੜੇ ਝਗੜਦੇ ਹੈਂ।ਤਬਿ ਠਗਾਂ ਪੁਛਿਆ, ਤੁਸੀ ਕਵਨ ਹਉ? ਕਿਉਂ ਝਗੜਦੇ ਹਉਂ? ਤਬਿ ਉਨਾਂ ਕਹਿਆ, “ਅਸੀ ਜਮਗਣ ਹਾਂ,ਆਗਿਆ ਪਾਇB ਪਰਮੇਸਰ ਕੀ ਨਾਲ ਹੀ {{rule}}<noinclude>*ਤਬਿ ਓਨਾ.ਤੋਂ ..ਕਿਹਾ ਤਕ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ:ਬਾ:ਨੁਸਖੇ ਵਿਚੋਂ ਹੈ । fਪਾਠਾਂਤ ਹੈ ਮਾਰ ਕਰ ਦਾਗ ਦੇਵਣਾ। +ਹ:::ਵਿਚਇਕਨੇ ਪਾਠ ਹੈ। A:ਬਾ:ਨ: ਵਿਚ ਪਾਠ ਹੈ 'ਕਹਾਂ'। ਸ਼ੁੱਧ ਬੀ ਕਹਾਂ ਹੈ । ਅਸ ਤੇ ਕਹਾਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਾਥੋਂ ਨੱਸ ਕੇ ਇਹ ਕਿਥੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । Bਪਾਇ ਪਦ ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੇ ਚਾਹੀਦਾ ਬੀ ਨਹੀਂ।</noinclude> k76nswt9xm8me1u1npyegre8s9jit6j 250 14106 196388 163980 2025-06-22T09:12:09Z Ashwinder sangrur 2332 /* ਸੋਧਣਾ */ 196388 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" />{{center|(੩੮)}}</noinclude>ਇਸ ਜੀਅ ਕਉ ਕੁੰਭੀ ਨਰਕਿ ਲੈ ਚਾਲੇ ਹੈਂ *। ਅਤੇ ਇਹ ਪਿਛਹੁਂ ਰਾਮ ਗਣ ਆਏ ਹਨ, ਅਸਾਂ ਤੋ ਖੋਸ ਲੈ ਚਲੇ ਹੈਂ। ਤੁਮ ਪੁਛੋ ਜੋ ਕਿਉਂ ਖੋਸ ਲੈ ਚਲੈ ਹੈਂ?? ਤਬਿ ਠੱਗਾਂ ਪੁਛਿਆ, “ਤੁਸੀਂ ਕਿਉਂ ਖਸਿ ਲੈ ਚਲੇ ਹਉ, ਇਨਾਂ ਪਾਸਹੁਂ?? ਤਬਿ ਰਾਮਗਣਾ ਆਖਿਆ, “ਇਹ ਮਹਾਂ ਪਾਪੀ ਥਾ, ਇਸਨੂ ਕੁੰਭੀ ਨਰਕ ਮੈਂ ਦੇਣਾ ਥਾ, ਪਰ ਜਿਸੁ ਗੁਰੁ ਪਰਮੇਸਰ ਕਉ ਤੁਮ ਮਾਰਣ ਆਏ ਹੋ,ਤਿਸਕੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਇਸਕੀ ਚਿਖਾ ਕਾ ਧੁੰਆ ਪਇਆ ਹੈ। ਤਿਸਕਾ ਸਦਕਾ ਬੈਕੁੰਠ ਕਉ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਭਇਆ ਹੈ। ਤਬਿ ਠਗ ਸੁਣਤੇ ਹੀ ਦਉੜੇ ਆਏ, ਆਖਿਓ ਨੈ, “ਜਿਸਕੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਧੂੰਆ ਪਤੇ ਸਾਰ ਮੁਕਤਿ ਪਰਾਪਤਿ ਭਇਆ ਹੈ, ਤਿਸਕੇ ਮਾਰਣ ਕਉ ਅਸੀ ਆਏ ਹੈਂ!”। ਤਬਿ ਓਹ ਆਇ ਪੈਰੀਂ ਪਏ। ਅਗਲਿਆਂ ਪੁਛਿਆ, “ਇਹ ਕਿਆ ਹੂਆ ਹੈ, ਜੋ ਆਇਕੈ ਪੈਰੀ ਪਏ ਤੁਸੀਂ'? ਉਨਾਂ ਸਭ ਬਾਤ ਆਖਿ ਸੁਣਾਈ। ਇਹ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ ਹੈ। ਤਬਿ ਓਹੁ ਭੀ ਆਇ ਪੈਰੀ ਪਏ। ਹਥ ਜੋੜਿ ਖੜੇ ਹੋਏ ਲਗੇ ਬੇਨਤੀ ਕਰਣਿ, ਆਖਿਓਨੈ, ‘ਜੀ ਅਸਾਂ ਕਉ ਨਾਉਧਰੀਕ ਕਰੁ, ਅਸਾਡੇ ਪਾਪ ਬਿਨਾਸ ਕਰਿ, ਅਸਾਂ ਮਹਾਂ ਘੋਰੁ ਪਾਪ ਕਮਾਏ ਹੈਂ।ਤਬਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਮਿਹਰਵਾਨੁ ਹੋਆ। ਆਖਿਓਸੁ, ‘ਤੁਸਾਡੇ ਪਾਪ ਤਬ ਹੀ ਬਿਨਾਸੁ ਹੋਵਨਿ, ਜਾ ਇਹੁ ਕਿਰਤਿ ਛੋਡਹੁ, ਅਤੇ ਕਿਰਸਾਣੀ ਕਰਹੁ, ਅਤੈ ਜੋ ਕੁਛੁ ਵਸਤੁ ਰਹਂਦੀ ਹੈ, ਸੋ ਪਰਮੇਸਰ ਕੇ ਨਾਇ ਦੇਹ, ਅਤੀਤਾਂ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਮੁਹਿ ਪਾਵਹੁ। ਤਬਿ ਓਨਾਂ ਆਗਿਆ ਮਨਿ ਲਈ ਜੋ ਕੁਛ ਵਸਤੁ ਥੀ, ਸੋ ਆਣਿ ਆਗੈ ਰਾਖੀ, ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਲਗੈ ਜਪਣਿ॥ ਜਨਮੁ ਸਵਾਰਿਆ। ਤਬਿ ਬਾਬਾ ਬੋਲਿਆ ਸਬਦੁ ਰਾਗੁ ਸ੍ਰੀ ਰਾਗੁ ਵਿਚਿ: {{center|ਸਿਰੀ ਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧॥}} {{Block center|<poem>ਲਬੁ ਕੁਤਾ ਕੂੜੁ ਚੂਹੜਾ ਠਗਿ ਖਾਧਾ ਮੁਰਦਾਰੁ॥ ਪਰਨਿੰਦਾ ਪਰਮਲੁ ਮੁਖ ਸੁਧੀ ਅਗਨਿ ਕ੍ਰੋਧੁ ਚੰਡਾਲੁ॥ ਰਸ ਕਸ ਆਪੁ ਸਲਾਹਣਾ ਏਹੁ ਕਰਮ ਮੇਰੇ ਕਰਤਾਰ॥ ੧॥ ਬਾਬਾ ਬੋਲੀਐ ਪਤਿ ਹੋਇ॥ ਊਤਮ ਸੇ ਦਰਿ ਊਤਮ ਕਹੀਅਹਿ ਨੀਚ ਕਰਮ ਬਹਿ ਰੋਇ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ਰਸੁ ਸੁਇਨਾ ਰਸੁ ਰੁਪਾ ਕਾਮਣਿ ਰਸੁ ਪਰਮਲ ਕੀ ਵਾਸੁ॥ ਰਸੁ ਘੋੜੇ ਰਸੁ ਸੇਜਾ ਮੰਦਰ ਰਸੁ ਮੀਠਾ ਰਸੁ ਮਾਸੁ॥ ਏਤੇ ਰਸ ਸਰੀਰ ਕੇ ਕੈ ਘਟਿ ਨਾਮ ਨਿਵਾਸੁ॥੨॥ ਜਿਤੁ ਬੋਲਿਐਪਤਿ ਪਾਈਐ ਸੋ ਬੋਲਿਆ ਪਰਵਾਣੁ ਫਿਕਾ ਬੋਲਿ ਵਿਗੁਚਣਾ ਸੁਣਿ ਮੂਰਖ ਮਨ ਅਜਾਣ॥ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵਹਿ ਸੇ ਭਲੇ ਹੋਰਿ ਕਿ ਕਹਣ ਵਖਾਣ॥੩॥</poem>}} {{rule}}<noinclude>*ਪਾਠਾਂਤ ‘ਆਹੇ’ ਬੀ ਹੈ। “ਇਹ ਮਹਾਂ ਪਾਪੀ...ਤੋਂ...ਪਰ ਤਕ ਦਾ ਪਾਠ ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਵਿਚੋਂ ਹੈ। “ਇਹ ਕਿਆ...ਤੋਂ...ਬਾਤ' ਤਕ ਦਾ ਪਾਠ ਹਾ:ਬਾ:ਨੁ: ਦਾ ਹੈ। । ਇਹ ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ ਹੈ। ਪਾਠ ਹਾ:ਬਾ: ਨੁਸਖੇ ਦਾ ਹੈ</noinclude> bc3pd28pp2oemfy8yj5bcvcd1jnadq6 250 59647 196333 165245 2025-06-21T15:51:00Z Sifatjot Kaur 2337 /* ਸੋਧਣਾ */ 196333 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sifatjot Kaur" />{{center|(੯੬)}}</noinclude>ਸੁਖੀਏ ਕੋਈ ਲਾਹੌਰੀਆ ਰੱਬ ਪਿਆਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਸੰਸਾਰ ਹੈ ਨੀਂ {{center|ਹੀਰ ਦੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਦਾ ਜੋਗੀ ਨੂੰ ਛੇੜਨਾ}} ਕਿਸੇ ਜੋਗੀ ਦੀ ਝੋਲੀ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਪਾਇਆ ਕਿਸੇ ਪਕੜਚਿਮਟਾਂਧੂਆਂ ਫ਼ੋਲਿਆ ਏ ਕੋਈ ਸੇਲ੍ਹੀਆਂ ਫੜੇ ਤੇ ਜਟਾਂ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਮਾਰ ਨੇਡਾ ਤੂੰਬਾਂ ਭੋਲ੍ਹਿਆ ਏ ਜੀਜੇ ਨਾਲ ਮਖੌਲ ਜਿਉਂ ਸ਼ਾਲੀਆਂ ਦਾ ਜੋ ਜੀ ਆਇਆ ਮੂੰਹੋਂ ਬੋਲਿਆ ਏ ਲਾਹੌਰੀ ਜੇਹਾ ਫ਼ਕੀਰ ਨੂੰ ਕ੍ਰੋਧ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੱਭੇ ਕੁਟੀਆਂ ਖ਼ੂਬ ਮਧੋਲਿਆ ਏ {{center|ਕੌਲਾਂ ਨੂੰ ਜੋਗੀ ਨੇ ਫੜਨਾ}} ਸਈਆਂ ਰੋਂਦੀਆਂ ਹੱਸਦੀਆਂ ਨੱਸਗਈਆਂ ਕੌਲਾਂ ਪਕੜਲਈ ਛਾਲ ਮਾਰਜੋਗੀ ਮਾਰ ਮਾਰਕੇ ਖ਼ੂਬ ਸਵਾਰਿਓ ਸੂ ਕੋਈ ਸੁਣੀ ਨਾ ਹਾਲ ਪੁਕਾਰ ਜੋਗੀ ਕੌਲਾਂ ਆਖਿਆ ਵਾਸਤਾ ਨਾਥ ਦਾ ਈ ਭੁੱਲੀ ਮੈਂ ਤੂੰਹੇਂ ਬਖ਼ਸ਼ਨਹਾਰ ਜੋਗੀ ਤੇਗਾ ਹੀਰਦਾ ਮੇਲ ਕਰਵੰਸਾਂ ਮੈਂ ਜੀਵਾਂ ਜਦੋਂ ਤਾਈਂ ਖਿਦਮਤਗਾਰ ਜੋਗੀ ਸਾਈਆਂ ਬੈਠ,ਕਰ ਸ਼ਾਂਤ ਦੇ ਜਾਣ ਮੈਂਨੂੰ ਚੰਗੇ ਕਰੇਗਾ ਕੰਮ ਕਰਤਾਰ ਜੋਗੀ ਲਾਹੌਰੀ ਰੱਬ ਚਾਹੇ ਤੇਰਾ ਮੇਲ ਹੋਸੀ ਬੈਠਾ ਰਹੋ ਏਥੇ ਦਿਨ ਦੋ ਚਾਰ ਜੋਗੀ {{center|ਜੋਗੀ ਨੇ ਕੌਲਾਂ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀਰ ਨੂੰ ਸਨੇਹਾ ਭੇਜਣਾ}} ਕੌਲਾਂ ਕੌਲ ਕਰ ਪਾਲ ਵਿਖਾਲਣਾਈਂ ਆਖੀਂ ਕੌਲ ਨ ਮਨੋ ਵਿਸਾਰ ਹੀਰੇ ਬੇੜੀ ਵਿਚ ਜੋ ਕਸਮ ਸੁਗੰਧ ਖਾਧੀ ਆਖੀਂ ਯਾਦ ਕਰ ਕੌਲ ਕਰਾਰ ਹੀਰੇ ਰਾਂਝੇ ਮਹੀਂ ਚਰਾਈਆਂ ਬਰਸ ਬਾਰਾਂ ਓੜਕ ਸੈਦੜੇ ਦੀ ਬਣੀਓਂ ਨਾਰ ਹੀਰ ਲਾਗੀ ਹੋ ਭੰਨਾਂ ਆਇਆ ਮਗ਼ਰ ਡੋਲੀ ਸਿਰ ਚੁਕਾਇਆ ਇਸ਼ਕ ਪਟਾਰ ਹੀਰੇ ਆਪ ਸਤਰ ਪਈਓਂ ਮੈਂਨੂੰ ਮਿਲੇ ਧੱਕੇ ਓੜਕ ਮੱਲਿਆ ਨਾਥ ਦਾਰ ਹੀਰੇ ਪਾਈਆਂ ਮੁੰਦਰਾਂ ਚਾਕ ਨੇ ਖ਼ਾਕ ਲਾਈ ਕੀਤਾ ਹੁਕਮ ਜਿਉਂ ਹੀਰ ਸਰਕਾਰ ਹੀਰੇ ਤੇਰੇ ਮੁੱਖ ਦੀ ਭੁੱਖ ਸੀ ਜੋਗੜੇ ਨੂੰ ਆਇਿਆ ਖ਼ੈਰ ਮੰਗਣ ਖਾਧੀ ਮਾਰ ਹੀਰੇ ਹੀਰੇ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਜੋ ਜੋ ਬੀਤੀਆਂ ਨੇਂ ਲਈਆਂ ਜਾਣ ਤੇ ਸਬ ਸਹਾਰ ਹੀਰੇ ਕਹਿਦਈਂ ਯਾਰ ਜੋਗੀ ਤੇਰਾ ਦਿਨ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਦਮ ਦਾ ਕੁੱਝ ਇਤਬਾਰ ਹੀਰੇ ਲੱਗੇ ਦਾ ਲਾਹੌਰੀਆ ਜਿਵੇਂ ਮਿਲਣਾ ਕਾਲੇ ਬਾਗ਼ ਬੈਠਾ ਜੋਗੀ ਯਾਰ ਹੀਰੇ<noinclude></noinclude> cf1ev4m6f14skj6ep7nu12pqg2wkk6h 250 61647 196324 170014 2025-06-21T13:13:21Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 196324 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" /></noinclude>ਹਾਂ, ਸਾਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੱਕ ਹੈ। ਆਮ ਕਰ ਕੇ ਰਚਨਾ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਸੰਤਾਨ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮਾਪੇ ਆਪਣੀ ਸੰਤਾਨ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸੰਤੁਲਤ ਰਾਏ ਰਖਦੇ ਹੋਣ । ਸਾਹਿਤਕ ਕਿਰਤ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਮੂੰਹ-ਜੋਰ ਸੰਤਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਚਨਾ ਦੇ ਅਮਲ ਦੇ ਦੋਰਾਨ ਹੀ ਕੋਈ ਕਿਰਤ ਮੂੰਹ-ਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਅੰਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਉਹ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਧਾਰ ਕੇ ਕੋਈ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਤੁਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਕਿਸੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਰਚਨਾ ਵੇਲੇ ਕਿਸ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰਖਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ। ਨਾਲੇ, ਸੱਚੇ ਰਚਣੇਈ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਦੀ ਕਦੀ ਕਦੀ ਚੇਤਨਤਾ ਧੋਖਾ ਦੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅੰਤਰ-ਸੂਝ ਸ਼ਾਇਦ ਨਹੀਂ। {{gap}}ਸਾਹਿਤਕ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦੇ ਲੇਖਕ ਦੀ ਰਾਏ ਕਈ ਰਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਫ਼ੈਸਲਾਕੁਨ ਰਾਏ ਨਹੀਂ। {{gap}}ਆਪਣੇ ਜਨਮ-ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਹਿਤਕ ਰਚਨਾ ਇਕ ਆਜ਼ਾਦ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣਾ ਮਾਪ ਆਪ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । {{gap}}ਤਾਂ ਉਪਰਲੀ ਸਾਰੀ ਬਹਿਸ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢ ਲਈਏ ਕਿ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਕੋਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਨੁਕਸ ਹੈ? ਹੋ ਵੀ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਵੀ। ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਲ ਆਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। {{gap}}"ਅਜੋਕੇ ਤਰਕਵਾਦੀ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੁਗ" ਦਾ ਪਾਠਕ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਤੇ ਦੂਜੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਦਾ ਪਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝ ਕੋਈ ਨਹੀਂ, ਪਹਿਲੀ ‘ਕਰਾਮਾਤ' ਤੇ ਦੂਜੀ 'ਕਰਾਮਾਤ' ਦੇ ਬਣਤਰੀ-ਅੰਸ਼ ਇਕ ਨਹੀਂ, ਤੇ ਇਕ ਨਾਲ ਦੂਜੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਗੱਡੀਆਂ ਬਣਨ ਲੱਗ ਪੈਣ ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਆਪੇ ਰੁਕ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਗੱਡੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾ ਤਕ ਵੀ ਛੁਹਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ । ਪਰ ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸਿੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਚਲਦੀ ਮਸ਼ੀਨ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਚੇਤਨਤਾ ਦਾ ਪਸਾਰ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਰਿੜ੍ਹਦਾ ਪੱਥਰ ਵੀ ਜੜ੍ਹ-ਰੂਪ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। "ਅਜੋਕੇ ਤਰਕਵਾਦੀ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੁਗ" ਦਾ ਪਾਠਕ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚਲੇ ਬਾਲ ਦੀ ਬੌਧਿਕ ਪੱਧਰ ਦਾ ਵੀ ਪਤਾ ਹੈ, ਤੇ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਬੌਧਿਕ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਬੌਧਿਕ ਪੱਧਰ ਨਾਲ ਸਾਵੀਂ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਸਕਦਾ, ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਕੋਈ ਗੱਲ ਮੰਨ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਵੀ ਮੰਨ ਜਾਵਾਂ । {{gap}}ਫਿਰ, ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਨਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਹੈ, ਨਾ ਉਹ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਹੜੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਉਤੇ ਖੇਡ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਬਾਲ ਹੈ। ਤੇ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਘਟਨਾ ਨਾ ਪਹਾੜ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ, ਨਾ ਗੱਡੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ, ਸਗੋਂ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਇਕ ਗੱਲ ਮੰਨ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਉਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਸਿਰ ਮਾਰ ਦੇਂਦੀ ਸੀ।<noinclude>{{right|101}}</noinclude> sx07t84w5s67ymgvwzjlfhbn4965dyj 250 66691 196389 195953 2025-06-22T09:59:52Z Tamanpreet Kaur 606 /* ਸੋਧਣਾ */ 196389 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>{{c|{{x-larger|ਖਿਮਾ ਸੰਜੋਅ}}}} {{Block center|<poem>ਧਾਰੀ ਹੈ 'ਖਿਮਾ' ਮਾਨੋ ਧਾਰੀ ਹੈ 'ਸੰਜੋਅ', ਢਾਲ ਰਖਯਾ ਕਾਰਨੀ ਪਿਆਰੀ ਹੈ ਸੰਜੋਅ। ਵੈਰੀਆਂ ਦੇ ਵਾਰ ਖੜਗ ਖਿਮਾ' ਦੀ ਹਟਾਏ, ਢਾਲ, ਤਲਵਾਰ, ਰਖਯਾਕਾਰੀ ਹੈ ਸੰਜੋਅ। ਗਿਆਨ ਵਾਲੇ ਚਾਨਣ ਦੀ ਚਿਮਨੀ ਹੈ ਖਿਮਾ, ਐਸਾ ਗਯਾਨ ਦੇਂਵਦਾ ਏ ਮਿੱਠੀ ਮਿੱਠੀ ਲੋਅ। ਠੰਢ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਏ ਪਾਂਦੀ ਹੈ ਖਿਮਾ, ਅੱਥਰੂ ਚਾਰ ਅਖੀਆਂ ਦੇ ਰੋਕੇ ਵਿੱਚ ਖਲੋਅ। ਵਾਰ ਕਰਨਾ ਸੌਖਾ ਪਰ ਅਉਖੀ ਹੈ ਖਿਮਾ, ਸੂਰਮਾ ਜੋ ਧਾਰ ਬੋਸ, ਵਿਰਲਾ ਕੋਈ ਕੋਅ। ਅਉਖਾ ਭਾਵੇਂ ਕੰਮ ਹੈ ਪੈ ਧਾਰੀਓ ਖਿਮਾ, ਗਹਿਣਾ ਹੈ ਵਡਿਤ ਦਾ ਫਕੀਰੀ ਦੀ ਸੰਜੋਅ। {{Float left|ਕਸੌਲੀ ੬-੯-੫੦]}} </poem>}} {{c|{{x-larger|ਹੱਕ ਦੀ ਪਛਾਣ}}}} {{Block center|<poem>ਸਭ ਕੋਈ ਹੱਕ ਪਛਾਣਦਾ-ਆਪਣਾ ਆਪਣਾ ਹੱਕ। 'ਪਰ ਦਾ ਹੱਕ' ਪਛਾਣਦਾ, ਵਿਰਲਾ ਬੰਦਾ ਹੱਕ। ਇਸ ਅਨਸਯਾਣੂ ਰਵਸ਼ ਤੋਂ, ਦੁਨੀ ਸੁਹਾਵਾ ਬਾਗ਼। ਬਨ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਕਉੜਤਣ - ਲਾ-ਹੱਕ। ਫ਼ਰਜ਼ ਪਛਾਣੇ ਆਪਣਾ, ਆਪਣੇ ਹਕ ਦੇ ਨਾਲ। ਅਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਪਛਾਣਕੇ, ਫੇਰ ਪਛਾਣੇ ਹੱਕ। ਧੱਕਾ ਧੋੜਾ ਨਾ ਕਰੋ, ਸਭ ਦਾ ਚਿਤਵੋ ਸੁੱਖ। ਦੁੱਖ ਨ ਦੇਣਾ ਕਿਸੇ ਜੀਅ, ਕਰਨਾ ਨਾ ‘ਨਾ-ਹੱਕ'। ਇਕ-ਤੁਲਨਾ ਜਗ ਵਰਤਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਸੁੱਖ। ਸਭ ਦੋ ਹਿੱਸੇ ਆਵਸੀ, ਸਭ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚੇ ਹੱਕ। {{Float left|ਰਾਜ ਵਿਲਾ, ਕਸੌਲੀ ੨੭-੮-੫੦]}}</poem>}}<noinclude>{{left|੨੦}}</noinclude> 975ovldm1bwqszzudrjbini6utlr8rr 196390 196389 2025-06-22T10:00:20Z Tamanpreet Kaur 606 196390 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>{{c|{{x-larger|ਖਿਮਾ ਸੰਜੋਅ}}}} {{Block center|<poem>ਧਾਰੀ ਹੈ 'ਖਿਮਾ' ਮਾਨੋ ਧਾਰੀ ਹੈ 'ਸੰਜੋਅ', ਢਾਲ ਰਖਯਾ ਕਾਰਨੀ ਪਿਆਰੀ ਹੈ ਸੰਜੋਅ। ਵੈਰੀਆਂ ਦੇ ਵਾਰ ਖੜਗ ਖਿਮਾ' ਦੀ ਹਟਾਏ, ਢਾਲ, ਤਲਵਾਰ, ਰਖਯਾਕਾਰੀ ਹੈ ਸੰਜੋਅ। ਗਿਆਨ ਵਾਲੇ ਚਾਨਣ ਦੀ ਚਿਮਨੀ ਹੈ ਖਿਮਾ, ਐਸਾ ਗਯਾਨ ਦੇਂਵਦਾ ਏ ਮਿੱਠੀ ਮਿੱਠੀ ਲੋਅ। ਠੰਢ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਏ ਪਾਂਦੀ ਹੈ ਖਿਮਾ, ਅੱਥਰੂ ਚਾਰ ਅਖੀਆਂ ਦੇ ਰੋਕੇ ਵਿੱਚ ਖਲੋਅ। ਵਾਰ ਕਰਨਾ ਸੌਖਾ ਪਰ ਅਉਖੀ ਹੈ ਖਿਮਾ, ਸੂਰਮਾ ਜੋ ਧਾਰ ਬੋਸ, ਵਿਰਲਾ ਕੋਈ ਕੋਅ। ਅਉਖਾ ਭਾਵੇਂ ਕੰਮ ਹੈ ਪੈ ਧਾਰੀਓ ਖਿਮਾ, ਗਹਿਣਾ ਹੈ ਵਡਿਤ ਦਾ ਫਕੀਰੀ ਦੀ ਸੰਜੋਅ। {{float left|ਕਸੌਲੀ ੬-੯-੫੦]}} </poem>}} {{c|{{x-larger|ਹੱਕ ਦੀ ਪਛਾਣ}}}} {{Block center|<poem>ਸਭ ਕੋਈ ਹੱਕ ਪਛਾਣਦਾ-ਆਪਣਾ ਆਪਣਾ ਹੱਕ। 'ਪਰ ਦਾ ਹੱਕ' ਪਛਾਣਦਾ, ਵਿਰਲਾ ਬੰਦਾ ਹੱਕ। ਇਸ ਅਨਸਯਾਣੂ ਰਵਸ਼ ਤੋਂ, ਦੁਨੀ ਸੁਹਾਵਾ ਬਾਗ਼। ਬਨ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਕਉੜਤਣ - ਲਾ-ਹੱਕ। ਫ਼ਰਜ਼ ਪਛਾਣੇ ਆਪਣਾ, ਆਪਣੇ ਹਕ ਦੇ ਨਾਲ। ਅਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਪਛਾਣਕੇ, ਫੇਰ ਪਛਾਣੇ ਹੱਕ। ਧੱਕਾ ਧੋੜਾ ਨਾ ਕਰੋ, ਸਭ ਦਾ ਚਿਤਵੋ ਸੁੱਖ। ਦੁੱਖ ਨ ਦੇਣਾ ਕਿਸੇ ਜੀਅ, ਕਰਨਾ ਨਾ ‘ਨਾ-ਹੱਕ'। ਇਕ-ਤੁਲਨਾ ਜਗ ਵਰਤਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਸੁੱਖ। ਸਭ ਦੋ ਹਿੱਸੇ ਆਵਸੀ, ਸਭ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚੇ ਹੱਕ। {{Float left|ਰਾਜ ਵਿਲਾ, ਕਸੌਲੀ ੨੭-੮-੫੦]}}</poem>}}<noinclude>{{left|੨੦}}</noinclude> bh1e4avzafkoexouggl7pn1savz9nct 250 66692 196391 195954 2025-06-22T10:06:41Z Tamanpreet Kaur 606 /* ਸੋਧਣਾ */ 196391 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>{{center|{{x-larger|ਖ਼ਸ ਦੇ ਤੀਲੇ ਤੇ ਗੁਲਾਬ}}}} {{Block center|<poem>ਖ਼ਸ ਦੇ ਤੀਲੇ ਬੋਲ ਪਏ ਤੇ ਮੱਧਮ ਧੁਨਿ ਇਕ ਲਾਈ: 'ਸੁਣ ਗੁਲਾਬ! ਤੂੰ ਮਹਿਕ ਆਪਣੀ ਦੀ ਐਡੀ ਧੂਮ ਮਚਾਈ? "ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਿਰੀ ਮਹਿਕ ਹੈ ਰਬ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲਗਾਈ, "ਨੀਵੇਂ ਅਸਾਂ ਤੀਲਿਆਂ ਅੰਦਰ ਬੀ ਸੁਗੰਧਿ ਹੈ ਪਾਈ।" ਖਿੜ ਗੁਲਾਬ ਨੇ ਹਸ ਹਸ ਤਕ ਤਕ ਨੀਵੀਂ ਨੀਝ ਲਗਾਈ, ਆਖੇਂ : ਸੁਣੋ! ਸਲਾਹੁਤ ਅਪਣੀ ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਨ ਭਾਈ, "ਰਚਣਹਾਰ ਨੇ ਰੂਪ ਗੰਧਿ ਦੀ ਮੈਂ ਵਿਚ ਹੱਟੀ ਪਾਈ। "ਮੈਥੋਂ ਉਚ ਜਾਤੀ ਦੀ ਬੁਲਬੁਲ ਕਦਰ ਓਸ ਆ ਪਾਈ, "ਜੋ ਕੁਛ ਰੌਲਾ ਪਵੇ ਜਗਤ ਵਿਚ ਬੁਲਬੁਲ ਧੂਮ ਮਚਾਈ, "ਗਵੀਵਣਹਾਰ, ਗਵਾਵਣਹਾਰਾਂ ਸੁਹਣੀ ਮੌਜ ਬਣਾਈ, “ਕਿਰਤਾਰਥ ਹੋ ਰਹੇ ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਸਾਡੀ ਕੁਛ ਨ ਵਡਾਈ:" </poem>}} {{center|{{x-larger|ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਅੱਗ}}} {{Block center|<poem>ਬਲ ਪਉ ਅੱਗ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਭੜ ਭੜ‘ਅਨ-ਇਸ਼ਕੀ' ਸਭ ਸੱਟੀਂ ਸਾੜ, ਆੜ ਆੜ ਜੋ ਲੁਕੇ ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਫੜ ਫੜ ਇਸ ਭਾਂਬੜ ਵਿਚ ਵਾੜ। ‘ਅਨ-ਆਪਾ' ਅਣਹੋਇਆ ਮੇਰਾ ਮੁੜ ਮੁੜ ਇਸ ਵਿਚ ਹੋਵੇ ਰਾਖ, ਰਹਿਮਤ ਮੀਂਹ ਕਮਲਾ ਹੋ ਵੱਸੇ ਕੜ ਕੜ ਧੜ ਧੜ ਗਗਨਾ ਪਾੜ। 'ਮੈਂ ਤੇਰਾ, ਮੈਂ ਤੇਰਾ' ਗਾਂਦਾ ਆਪਾ ਮੇਰਾ ਹੁਸਨ ਵਜੂਦ, ਚਰਨ ਸ਼ਰਨ ਵਰਨ ਇਕ ਵਰਨੀ ਰਹੇ ਵਿਚ ਨਾ ਕੋਈ ਆੜ। ਫੇਰ ਕਦੇ ਨ ਵਿੱਥ ਵਾਪਰੇ ਦੂਰ ਹਜ਼ੂਰੀ ਕਦੇ ਨ ਹੋਇ, ਸਦਾ ਹਜ਼ੂਰੀ, ਸਦਾ ਹਜ਼ੂਰੀ, ਪ੍ਰੀਤਮ ਚਰਨੀ ਐਸਾ ਵਾੜ। </poem>}}<noinclude></noinclude> cn5vcamz23arlkbkcwh3f2n0rh04ekj 196392 196391 2025-06-22T10:07:02Z Tamanpreet Kaur 606 196392 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>{{center|{{x-larger|ਖ਼ਸ ਦੇ ਤੀਲੇ ਤੇ ਗੁਲਾਬ}}}} {{Block center|<poem>ਖ਼ਸ ਦੇ ਤੀਲੇ ਬੋਲ ਪਏ ਤੇ ਮੱਧਮ ਧੁਨਿ ਇਕ ਲਾਈ: 'ਸੁਣ ਗੁਲਾਬ! ਤੂੰ ਮਹਿਕ ਆਪਣੀ ਦੀ ਐਡੀ ਧੂਮ ਮਚਾਈ? "ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਿਰੀ ਮਹਿਕ ਹੈ ਰਬ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲਗਾਈ, "ਨੀਵੇਂ ਅਸਾਂ ਤੀਲਿਆਂ ਅੰਦਰ ਬੀ ਸੁਗੰਧਿ ਹੈ ਪਾਈ।" ਖਿੜ ਗੁਲਾਬ ਨੇ ਹਸ ਹਸ ਤਕ ਤਕ ਨੀਵੀਂ ਨੀਝ ਲਗਾਈ, ਆਖੇਂ : ਸੁਣੋ! ਸਲਾਹੁਤ ਅਪਣੀ ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਨ ਭਾਈ, "ਰਚਣਹਾਰ ਨੇ ਰੂਪ ਗੰਧਿ ਦੀ ਮੈਂ ਵਿਚ ਹੱਟੀ ਪਾਈ। "ਮੈਥੋਂ ਉਚ ਜਾਤੀ ਦੀ ਬੁਲਬੁਲ ਕਦਰ ਓਸ ਆ ਪਾਈ, "ਜੋ ਕੁਛ ਰੌਲਾ ਪਵੇ ਜਗਤ ਵਿਚ ਬੁਲਬੁਲ ਧੂਮ ਮਚਾਈ, "ਗਵੀਵਣਹਾਰ, ਗਵਾਵਣਹਾਰਾਂ ਸੁਹਣੀ ਮੌਜ ਬਣਾਈ, “ਕਿਰਤਾਰਥ ਹੋ ਰਹੇ ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਸਾਡੀ ਕੁਛ ਨ ਵਡਾਈ:" </poem>}} {{center|{{x-larger|ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਅੱਗ}}}} {{Block center|<poem>ਬਲ ਪਉ ਅੱਗ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਭੜ ਭੜ‘ਅਨ-ਇਸ਼ਕੀ' ਸਭ ਸੱਟੀਂ ਸਾੜ, ਆੜ ਆੜ ਜੋ ਲੁਕੇ ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਫੜ ਫੜ ਇਸ ਭਾਂਬੜ ਵਿਚ ਵਾੜ। ‘ਅਨ-ਆਪਾ' ਅਣਹੋਇਆ ਮੇਰਾ ਮੁੜ ਮੁੜ ਇਸ ਵਿਚ ਹੋਵੇ ਰਾਖ, ਰਹਿਮਤ ਮੀਂਹ ਕਮਲਾ ਹੋ ਵੱਸੇ ਕੜ ਕੜ ਧੜ ਧੜ ਗਗਨਾ ਪਾੜ। 'ਮੈਂ ਤੇਰਾ, ਮੈਂ ਤੇਰਾ' ਗਾਂਦਾ ਆਪਾ ਮੇਰਾ ਹੁਸਨ ਵਜੂਦ, ਚਰਨ ਸ਼ਰਨ ਵਰਨ ਇਕ ਵਰਨੀ ਰਹੇ ਵਿਚ ਨਾ ਕੋਈ ਆੜ। ਫੇਰ ਕਦੇ ਨ ਵਿੱਥ ਵਾਪਰੇ ਦੂਰ ਹਜ਼ੂਰੀ ਕਦੇ ਨ ਹੋਇ, ਸਦਾ ਹਜ਼ੂਰੀ, ਸਦਾ ਹਜ਼ੂਰੀ, ਪ੍ਰੀਤਮ ਚਰਨੀ ਐਸਾ ਵਾੜ। </poem>}}<noinclude></noinclude> t2yo6kn1rsqt0ulp5v9dx3keqt5gnx2