ਵਿਕੀਸਰੋਤ pawikisource https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.45.0-wmf.7 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲੇਖਕ ਲੇਖਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੋਰਟਲ ਪੋਰਟਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲਿਖਤ ਲਿਖਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਆਡੀਓਬੁਕ ਆਡੀਓਬੁਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਅਨੁਵਾਦ ਅਨੁਵਾਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੰਨਾ ਪੰਨਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਇੰਡੈਕਸ ਇੰਡੈਕਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ 250 6538 196799 195395 2025-06-28T22:51:11Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 196799 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹਜ਼ਰਤ ਹਸਨ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇ ਕਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਕੁਝ ਝਲਕਾਰਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਹ ਜੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਜੋ ਉਰਦੁ ਮਰਸੀਏ ਵਿਚ ਹੈ, ਹਰ ਸਾਲ ਮੁਹੱਰਮ ਵਿਚ ਮਰਸੀਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਕੋ ਮਜ਼ਮੂਨ, ਇਕੋ ਗੱਲ, ਪਰ ਜਦ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਕਵੀ ਮਰਸੀਆ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਖਾਹ ਮਖਾਹ ਰਵਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਏਹ ਹਾਲ ਨਹੀਂ। ਫੇਰ ਕਵੀਆਂ ਦਾ ਕਸੂਰ ਹੈ, ਕਿ ਸਰਹਿੰਦ ਦੀ ਨੀਹਾਂ ਹੇਠ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਦਿਤੇ ਜਾਨ ਤੇ, ਜਾਂ ਚਮਕੋਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਹੀਦੀਆਂ ਤੇ ਵੀ ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਏ ਤਾਂ ਵੀ ਕੋਈ ਅੱਥਰੂ, ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਕਰਨਾ ਰਸ ਨਾ ਹੋਨ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਨਹੀਂ ਡਿਗਦਾ। ਹਾਏ ਸ਼ੋਕ! ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਏਧਰ ਧਿਆਨ ਦੇਨਾ ਚਾਹੀਏ। ਸਾਡੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਭਰਾ ਇਸ ਪਾਸੇ ਧਿਆਨ ਦੇਂਦੇ ਈ ਹਨ, ਕਰਨਾ ਰਸ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅਲਾਹਨੀਆਂ ਤੇ ਵੈਨ ਵੀ ਹਨ। ਪਰ ਉਹ ਕਵਿਤਾ ਕੇਵਲ ਤੁਕ ਬੰਦੀ ਈ ਹੈ। ਪੁਰਾਨੇ ਕਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ, ਬਰਖੁਦਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕਾਦਰਯਾਰ ਆਦਿ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਮਰਨੇ ਤੇ ਸੋਗ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਧਰੇ ਜੰਗਲੀ ਜਨੌਰਾਂ ਤੋਂ ਵੈਨ ਕਰਾਏ, ਕਿਧਰੇ ਪੰਛੀ' ਰਵਾਤੇ, ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਕਰਨਾ ਰਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਫਜ਼ਲਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਜਿਸਨ ਸੋਹਨੀ ਕੋਲੋਂ ਮੇਹੀਂਵਾਲ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਵਿਚ 'ਫ਼ੁਗਾਨ' (ਰੁਦਨ) ਅਖਵਾਏ। ਇਸ ਦੇ ਦੇਖਾ ਦੇਖੀ ਹੋਰਨਾਂ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਹੈ ਦਸਤੂਰ ਫੜਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਏਹ ਫ਼ਗਾਨ (ਰਵਨ) ਕਈ ਵਾਰੀ, ਰਚਨਾ ਤੋਂ ਵਿਰੁਧ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਨੀ ਕਰਨਾ ਰਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਕੁਝ ਕੁਝ "ਅਗਰਾ" ਦੀ ਵਾਰ ਹਕੀਕਤ ਰਾਏ ਵਿਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜਾ ਕਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਕਿਧਰੇ ਕਿਧਰੇ, ਕੋਈ ਇਕ ਦੋ ਦੋ ਬੈਂਤ ਹੋ ਟਾਂਵੇਂ<noinclude>{{center|-੫o-}}</noinclude> 1vksd3hyhcdmwhptt4xrenso8kn7kap 250 6539 196800 195397 2025-06-28T22:58:03Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 196800 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਟਾਂਵੇ! ਜੀਕਨ ਹਾਫ਼ੜ ਬਰਖੁਰਦਾਰ ਦਾ ਮਿਰਜ਼ਾ, ਸੱਸੀ, ਜਾਂ ਹਾਸ਼ਮ ਦੀ ਸੱਸੀ। ਏਸ ਰਸ ਦਾ ਮਦਾਨ ਬੜਾ ਖੁਲ੍ਹਾ ਹੈ, ਕਵੀ ਕੋਸ਼ਸ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਏਸ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ, ਵੰਨਗੀ: {{Block center|<poem>ਮਾਤਾ ਕੌਰਾਂ ਹਾ ਜੋ ਮਾਰੀ ਕਿਉਂ ਵੈਰੀ ਮੈਂ ਜਾਇਆ। ਦੁਖੀ ਪੀਪਲ ਪਾਲਿਆ ਸੀ, ਚੁਲੀ ਸੀ ਪਾਨੀ ਪਾਇਆ। ਕੰਦੀ ਦਿਤੀਆਂ ਤੇ ਸਾਹੇ ਪੁੱਨੇ, ਮੌਤੀ ਲਗਣ ਗਨਾਇਆ। ਵੇ ਲੋਕੋ ਜਾਂਜੀ ਮਾਂਜੀ ਸਭ ਮੁੜ ਆਏ, ਮੇਰਾ ਲਾੜਾ ਅਜੇ ਨਾ ਆਇਆ। ਪੁਤ ਖੋਇਆ ਮਾਂ ਫਿਰੇ ਨਿਮਾਨੀ, ਕੋਈ ਨਾ ਆਖੇ ਅੰਮਾਂ। ਦੁੱਖੀ ਪਾਲ ਪ੍ਰਵਚਦਾ ਕੀਤਾ, ਸੂਲ ਚੁੰਘਾਇਆ ਮੰਮਾਂ। ਲਿਖੀਆਂ ਮੇਰੀ ਲੇਖ ਆ ਪਈਆਂ, ਜੋ ਲਿਖਿਆ ਲੇਖ ਕਲੰਮਾਂ। ਅਗਰਾ ਕਹੇ ਪੁੱਤ ਹੱਥ ਨਾ ਆਵਨ ਪੂਰਿਆਂ ਬਾਝ ਕਰੰਮਾਂ।</poem>}} {{right|(ਅਗਰਾ}} {{Block center|<poem>ਨਿਕਾ ਜੇਹਾ ਪਾਲਿਓਂ ਹੋਇਓ ਪੁੱਤ ਅਜ ਸ਼ਹੀਦ। ਸੂਰਤ ਵਾਂਗੂ ਨਬੀ ਦੇ ਹੈਸੀ ਮਰਦ ਰਸ਼ੀਦ। ਜੇ ਮੇਰਾ ਤੂੰ ਪੂਤ ਹੈਂ ਲੈ ਚਲ ਮੈਨੂੰ ਨਾਲ। ਪਿੱਛੇ ਤੇਰੇ ਅਕਬਰਾ ਹੋਵਾਂ ਬਹੁਤ ਖਵਾਰ।</poem>}} {{right|(ਹਾਦਮ}} {{Block center|<poem>ਲੈ ਓ ਯਾਰ ਲਬਾਂ ਉਤੇ ਜਾਨ ਆਈ, ਆ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਇਕ ਵਾਰ ਮੈਨੂੰ। ਬਾਜ਼ ਅਜ਼ਲ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਤਰਾਰ ਖੂਨੀ, ਕੀਤਾ ਵਿਚ ਪਲਕਾਰ ਸ਼ਕਾਰ ਮੈਨੂੰ। ਲੰਮੇਂ ਵੈਹਨ ਪਈਆ ਤੇਰੀ ਸੋਹਣੀ ਓ, ਹੁਨ ਆ ਲੰਘਾ ਖਾਂ ਪਾਰ ਮੈਨੂੰ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਤ੍ਰਸੰਦੜੀ ਲਏ ਤਰਲੇ, ਮਿਲ ਜਾ ਉਹ ਪਿਆਰਿਆ</poem>}}<noinclude>{{center|-੫੧-}}</noinclude> e5sg5ivinilrryljnrb56b1rev0dbcm 250 6540 196801 195398 2025-06-28T23:12:26Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 196801 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਯਾਰ ਮੈਨੂੰ। ਤੱਤੀ, ਰਜ ਨਾ ਵੇਖਿਆ ਮੁੱਖ ਤੇਰਾ, ਅਨ ਬਨੀ ਸੂ ਯਾਰ ਲਾਚਾਰ ਮੈਨੂੰ। ਮੋਈ ਹੋਈ ਭੀ ਪਈ ਪੁਕਾਰਸਾਂਗੀ, ਕੀਕਨ ਭੁੱਲ ਵੇਖੀ ਤੇਰਾ ਦਾ ਮੈਨੂੰ॥ {{right|(ਫ਼ਜ਼ਲ}} {{gap}}ਖਲੀ ਸਾਹਿਬਾਂ ਕੋਲ, ਬੋਲ ਮੂੰਹੋਂ ਜ਼ਰਾ ਪੱਲੜਾ ਚਾਇਕੇ ਮਿਰਜ਼ਿਆ ਓਏ। ਨੀਲੀ ਪੀੜ ਦੁਬੇਲੜਾ ਘਿਨ ਮੈਨੂੰ, ਵੰਝ ਵਾਗ ਉਠਾਇਕੇ ਮਿਰਜ਼ਿਆ ਓਏ। ਹੋਸੀ ਵਾਟ ਉਡੀਕਦੀ ਮਾਉ ਕਮਲੀ, ਮਿਲ ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਇਕੇ ਮਿਰਜ਼ਿਆ ਓਏ। ਹਥੀਂ ਅਪਨੇ ਆਪ ਤੂੰ ਭੈਨ ਤਾਂਈਂ, ਟੋਰੀ ਡੋਲੜੀ ਪਾ ਕੇ ਮਿਰਜ਼ਿਆ ਓਏ। ਬਾਲਾ ਪਵੇ ਨਾ ਕੰਨ ਅਵਾਜ਼ ਮੇਰੇ, ਤੇਰੀ ਮੌਤ ਦਾ ਆ ਕੇ ਮਿਰਜ਼ਿਆ ਓਏ। ਮਹੰਮਦ ਬੂਟਿਆ ਸੁਨੀ ਨਾ ਕੂਕ ਕਾਈ, ਰੋਵਾਂ ਪਈ ਕਰ ਲਾਕੇ ਮਿਰਜ਼ਿਆ ਓਏ॥ {{right|(ਬੂਟਾ}} {{gap}}ਹੋਰਨਾਂ ਰਸਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਬੜਾ ਘੱਟ '''ਹਾਸੀ ਜਾਂ ਮਖੌਲ ਰਸ''' ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਹਾਂ ਇਸ ਰਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾਂ, ਤੁਕਬੰਦ, ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਲਿਖੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਕੀਲਾਂ, ਬਾਬੂਆਂ, ਆਦਿ ਦਾ ਮਖੌਲ ਉਡਾਇਆ ਹੈ। ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਕਿਸੇ ਬਨਾ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਪੜਕੇ ਸੁਨਾਂਦੇ ਹਨ। ਤ੍ਰੀਮਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਠਨੀਆਂ ਤੇ ਡੋਏ ਏਸੇ ਸਰੋਨੀ ਹੇਠ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਇਸ ਰਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਨਮੂਨਾ “ਫਰਦੋਸੀ” ਕਵੀ ਨੇ '''ਨਿੰਦਾ ਰਸ''' ਚਲਾਇਆ, ਜਦ ਉਸ ਨੇ ਸ਼ਾਹਨਾਮਾ ਲਿਖਿਆ ਅਰ ਸੁਲਤਾਨ ਮਾਹਮੂਦ ਗਜ਼ਨਵੀ ਨੇ ਲਾਲਚ ਵਿਚ ਆਕੇ, ਪੂਰਾ ਇਨਾਮ ਨਾ ਦਿਤਾ, ਤਾਂ ਕਵੀ ਨੇ ਸ਼ਾਹਨਾਮੇ<noinclude>{{center|-੫੨-}}</noinclude> 8mt57fj4ep0btkelp8eaidfthsam2g5 250 6541 196843 195399 2025-06-29T08:32:51Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 196843 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਲਿਖ ਦਿਤੀ। ਨਿੰਦਾ ਯੱਸ ਨਾਲੋਂ ਛੇਤੀ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਸ ਵਿਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ "Satire" ਸੈਟਾਇਰ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਨਿੰਦਾ ਤੇ ਮਖੌਲ ਵਿਚ ਬੜਾ ਬਾਰੀਕ ਭੇਦ ਹੈ। ਮਖੌਲ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸਿਰਫ ਹਾਸੀ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕੋਈ ਖਾਸ ਸਿੱਟਾ ਇਸ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ “ਨਿੰਦਾ’’ ਵਿਚ ਨੁਕਸਾਨ ਪੁਚਾਨ ਜਾਂ ਹੁਧਾਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਸੀ ਮਖੌਲ ਖੁਸ਼ੀ ੨ ਵੀ ਕਰੀ ਦਾ ਹੈ ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਮਨ ਦੀ ਇਕ ਖਾਸ ਹਾਲਤ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੂਜੇ ਲਈ ਘ੍ਰਿਨਤਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਿੰਦਾ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ: {{gap}}(੧) ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪੁਚਾਨਾ ਜਾਂ ਨਾਸਕ ਨਿੰਦਾ-ਨਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਨਿੰਦਾ। {{gap}}(੨) ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਕੇ ਜੰਗ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਸੁਧਾਰਕ ਨਿੰਦਾ। {{gap}}ਪੈਹਲੀ ਕਿਸਮ ਬੁਰੀ ਹੈ ਪਰ ਦੂਜੀ ਚੰਗੀ ਅਰ ਵੱਡੇ ਸੁਧਾਰਕ ਜਨ ਉਸਨੂੰ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਵਨਗੀ:- ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਨਿੰਦਾ:ਭੰਨ '''ਬੋਤਲ ਤੋੜ ਪਿਆਲੇ ਲਖ ਲਾਨਤ ਪੀਨੇ ਵਾਲੇ ਨਰਕ ਨਗਰ''' ਏ ਰੰਨ ਭੰਵਰ ਸੰਸੇ ਦਾ, ਨਾਲ ਲੁਚਪਨ ਦਾ ਘਰ ਜਾਨੋ, ਜ਼ਾਲਮ ਮਾਨੋ। ਭਾਂਡਾ ਐਬਾਂ ਦਾ ਹੈ ਸ਼ਕੀ, ਸੌ ਸੌ ਕਪਟ ਕਰਾਨੋ, ਖੂਬ ਪਛਾਨੋ। ਰਾਹ ਸੁਰਗ ਵਿਚ ਵੱਟਾ ਧਰਦੀ, ਦਰਬਾਨੋ, ਰੰਨ ਸਾਞਨੋ। ਪਾਪ ਪਟਾਰੀ ਜ਼ੋਹਰ ਗਲੇਫੀ, ਫੰਧਾ ਮਰਦ ਫਸਾਨੇ, ਹੈ ਰੰਨ ਜਾਨੋ॥ {{gap}}ਪੰਜਰੀ ਭਾਂਬੜ ਕਾਮ ਅਗਨ ਦੀ, ਬਾਲਨ ਬਲੇ ਸੁਹੱਪਨ।<noinclude>{{center|-੫੩-}}</noinclude> elpjq2r6ui28p2wibr021tp4szijf16 250 6542 196844 195401 2025-06-29T08:38:19Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 196844 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|<poem>ਏਸ ਹੋਮ ਵਿਚ ਹੂਤੀ ਕਰਦੇ, ਕਾਮੀ ਸਭ ਧਨ ਜੋਬਨ॥ ਹੋਠ ਕੰਜਰੀ ਭਾਂਵੇਂ ਸੋਹਨੇ, ਚੁੰਮ ਕੌਨ ਕੁਲੀਨਾ॥ ਬਨਿਆ ਠੀਕਰ ਚੋਰ ਯਾਰ ਦਾ, ਥੱਕਨ ਠਗ ਮਲੀਨਾ॥ ਉਪਰਲੇ ਛੰਦ ਕੇਵਲ ਸੁਧਾਰਕ ਨਿੰਦਾ ਦੀ ਵੰਨਗੀ ਹੈ॥</poem>}} {{center|ਨੰਬਰਦਾਰੀ ਦੀ ਨਿੰਦਾ:-}} {{Block center|<poem>ਭਠ ਉਹਦਾ ਲੰਬਰਦਾਰੀ ਦਾ। ਏਹ ਪਿਟਨਾ ਨਿਤ ਦਿਹਾੜੀ ਦਾ॥ ਲੰਬਰਦਾਰੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸ਼ਾਨ। ਹਾਕਮਾਂ ਕੀਤੇ ਬੇਈਮਾਨ॥ ਭੁਲਗਿਆ ਨੇ ਸਭ ਧਿਆਨ। ਸਦਕੇ ਆ ਅਗਲੀ ਪਲਕ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦਾ॥ ਭਠ ਉਹਦਾ ਲੰਬਰਦਾਰੀ ਦਾ। ਇਹ ਪਿਟਨਾ ਨਿਤ ਦਿਹਾੜੀ ਦਾ॥</poem>}} {{gap}}ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਇਕ ਮਨ ਵਿਚ ਗੁੱਸਾ ਰੋਹ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਏਹ ਬੀਰ ਰਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਦੀ ਹੈ ਅਰ ਇੱਕ ਸੁੱਤੀ ਹੋਈ ਕੌਮ ਨੂੰ ਉਠਾਨ ਦਾ ਕੰਮ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਘੱਟ ਹੈ। {{gap}}ਇਸ ਰਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਮਨ ਤੇ ਡਰ, ਸੈਹਮ ਦਾ ਅਸਰ '''ਭਿਆਨ ਰਸ''' ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੀਕਨ ਭਿਆਨਕ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦਾ ਵਰਤੰਤ। ਦੇਉ ਭੂਤਾਂ ਦੀ ਕਥਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੱਸਨੀ ਕਿ ਅੰਞਾਨ ਮਨ ਤੇ ਡਰ ਦਾ ਅਸਰ ਪਾਏ। ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਤੇ ਲਾਓ ਲਸ਼ਕਰ ਦੀ ਮੈਹਮਾ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਤੇ ਦਿਗ ਬਿਜੇ (ਫਤਹਮੰਦੀ) ਦਾ ਡਰ ਕਿਸੇ ਹੀਨੇ ਰਾਜੇ ਤੇ ਪਾਉਨਾਂ। ਉਸ ਨੂੰ ਡਰਾ ਕੇ ਤਾਬਿਆ ਕਰ ਲੈਨਾ। ਅਜੇਹੀਆਂ ਕਵਿਤਾ ਕਿਸੇ ਸੁਤੰਤ੍ਰ ਕੌਮਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ- ਵਨਗੀ:- {{Block center|<poem>ਭੈ ਤੇਰੇ ਡਰ ਅਗਲਾ ਖਪ ਖਪ ਛਿਜੈ ਦੇਹੁ॥ ਨਾਉ ਜਿਨਾ ਸੁਲਤਾਨ ਖਾਨ ਹੁੰਦੇ ਡਿਠੇ ਖੇਹੁ॥</poem>}}<noinclude>{{center|--੫੪-- }}</noinclude> 8fk1qpn8bnncfue5ae09q0e6ewbdap1 250 6543 196845 195406 2025-06-29T09:01:26Z Taranpreet Goswami 2106 196845 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>{{center|ਨਾਨਕ ਉਠੀ ਚਲਿਆ ਸਭ ਕੂੜੇ ਤੁਟੈ ਨੇਹੁ॥}} '''ਅਧਭੁਤ ਰਸ''' ਜਾਂ ਅਚਰਜ ਕਰ ਦੇਨ ਵਾਲ਼ਾ ਰਸ:- ਏਹ ਰਸ ਵੀ ਬੜੇ ਉੱਚੇ ਦਰਜੇ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਨਹੀਂ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕਵਿਤਾ ਦਵਾਰਾ ਮਨ ਤੇ ਅਜੇਹਾ ਅਸਰ ਕਰਨਾ ਕਿ ਮਨ ਅਚਰਜਤਾ ਦੇ ਦਰਜੇ ਤੇ ਪੁੱਜ ਜਾਏ, ਹਰਾਨੀ ਛਾ ਜਾਏ। ਜੀਵਨ ਪ੍ਰੇਮੀ ਜਨਾਂ ਨੇ ਅਪਨੀ ਰੂਹਾਨੀਆਤ ਵਿਚ ਸੁਰੜ ਦੀਆਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਚੁੱਭੀਆਂ ਮਾਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਇਸ ਅਦਭੁਤ ਰਸ ਨੂੰ ਚਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਯਾ ਇਕ ਹਬਸ਼ੀ ਨੂੰ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜਕੇ ਪੈਰਸ ਜੇਹੀ ਜਗਾ ਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ ਮਹਿਲਾਂ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾਇਆ ਜਾਏ, ਤਾਂ ਉਸ ਤੇ ਜੋ ਦਿਸ਼ਾ ਇਕ ਵਾਰਗੀ ਹੈਰਾਨਗੀ ਦੀ ਆਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਬਾਣੀ ਬੰਦ, ਅੱਖਾਂ ਖੁਲ੍ਹੀਆਂ, ਮਨ ਚਕ੍ਰਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਐਸੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦਾ ਰੂਪਣ ਕਰਨਾ, ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਅਦਭੁਤ ਰਸ ਅਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਨਗੀ ਇਸ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਥੋੜੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਰ ਇਸ ਰਸ ਦਾ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਦੱਸਨਾ ਵੀ ਔਖਾ ਹੈ, ਵਨਗੀ: {{Block center|<poem>ਗਿਆਨ ਖੰਡ ਮਹਿ ਗਿਆਨੁ ਪ੍ਰਚੰਡੁ॥ ਤਿਥੈ ਨਾਦ ਬਿਨੋਦ ਕੋਡ ਅਨੰਦੁ॥ ਸਰਮ ਖੰਡ ਕੀ ਬਾਣੀ ਰੂਪੁ॥ ਤਿਥੈ ਘਾੜਤ ਘੜੀਐ ਬਹੁਤੁ ਅਨੂਪ॥ ਤਾ ਕੀਆ ਗਲਾ ਕਥੀਆ ਨਾ ਜਾਹਿ॥ ਜੇ ਕੋ ਕਹੈ ਪਿਛੈ ਪਛੁਤਾਇ॥ ਤਿਥੈ ਘੜੀਐ ਸੁਰਤ ਮ ਮਨਿ ਬੁਧਿ॥ ਤਿਥੈ ਘੜੀਐ ਸੁਰਾ ਸਿਧਾ ਕੀ ਸੁਧਿ॥੩੬॥</poem>}} {{right|(ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ}} ਕੁੱਝ ਉਡਨ ਦੇ ਬਾਦ ਆਇਆ ਲੋਕ ਸੀ। {{center|-੫੫-}}<noinclude></noinclude> bn7modn8udq9bcrknc95z2uggq3ewtf 250 15369 196818 45987 2025-06-29T05:09:37Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 196818 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੪੬)}}</noinclude>ਲਗਦਿਆਂ ਹੀ ਓਸਦੀ ਤਲਵਾਰ ਓਸਦੇ ਹਥੋਂ ਡਿਗ ਪਈ ਅਤੇ ਬੇਸੁਧ ਹੋਕੇ ਧਰਤੀ ਤੇ ਡਿਗਣ ਵੇਲੇ ਓਸਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਵੱਡੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਚੀਕ ਨਿਕਲ ਗਈ । {{gap}}ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੇ ਦੀ ਚੀਕ ਨਾਲ ਸਾਰਾ ਤਹਿਖਾਨਾ ਗੂੰਜ ਉੱਠਿਆ, ਓਸੇ ਵੇਲੇ ਫੇਰ ਇਕ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਤੜਾਖ਼ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਆਈ ਅਤੇ ਓਹੋ ਬੂਹਾ ਫੇਰ ਖੁਲ੍ਹ ਕੇ ਦੇ ਆਦਮੀ ਅੰਦਰ ਆ ਵੜੇ, ਓਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਨੇ ਵਡੇ ਗੁਸੇ ਨਾਲ ਰਣਜੀਤ ਕੌਰ ਨੂੰ ਧੱਕਾ ਦੇਕੇ ਦੋ ਚਾਰ ਕਦਮ ਦੀ ਵਿਥ ਤੇ ਸੁਟ ਦਿਤਾ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਜਣੇ ਫੱਟੜ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੇ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਬਾਹਰ ਲੈ ਗਏ ਅਤੇ ਜਾਂਦੀ ਵਾਰੀ ਤਹਿਖਾਨੇ ਦਾ ਭਾਰਾ ਬੂਹਾ ਬੰਦ ਕਰ ਗਏ। ਰਣਜੀਤ ਕੌਰ ਇਕੱਲੀ ਹੀ ਤਹਿਖਾਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿ ਗਈ, ਓਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੇ ਦੀ ਛਾਤੀ ਵਿਚੋਂ ਵਗੇ ਹੋਏ ਲਹੂ ਦਾ ਛੱਪੜ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਓਸਦੇ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਦੇ ਲਹੂ ਨਾਲ ਓਸਦਾ ਚੇਹਰਾ ਅਤੇ ਕਪੜੇ ਭਰੇ ਹੋਏ ਸਨ।। {{center|{{xx-larger|ਕਾਂਡ-੫}}}} {{gap}}ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਇਆਂ ਅੱਜ ਤੀਜਾ ਦਿਨ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਖ਼ਾਲਸੇ ਦਾ ਇਕ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਡੇਰਾ ਹੈ। ਐਸੇ ਵੇਲੇ ਏਹਨਾਂ ਦੇ ਲਸ਼ਕਰ ਵਿਚ ਜਿਸ ਪਾਸੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੋ ਅਨੰਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ<noinclude></noinclude> 36e8b9le8omakgwtrfcqrnhi15k166s 250 15374 196820 45992 2025-06-29T05:21:18Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 196820 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੪੭)}}</noinclude>ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਜੰਗਲਾਂ ਦੇ ਵਸੇਬੇ ਅਤੇ ਹਰ ਵੇਲੇ ਦਾ ਜਾਨ ਦਾ ਖਤਰਾ, ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਏਹ ਰਾਜ ਮਿਲਖ ਅਤੇ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਲਕੀਆਂ, ਕਿਥੇ ਓਹ ਗਾਜਰਾਂ ਮੂਲੀਆਂ ਅਤੇ ਬੂਟਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਖਾ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਕਰਨੇ ਅਤੇ ਕਿਥੇ ਅੱਜ ਵੱਡੇ ਸੁਆਦ ਮਈ ਭੋਜਨ ਛਕਣੇ, ਕਿੱਥੇ ਓਹ ਭੈਣਾਂ ਭਰਾਵਾਂ, ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਇਸਤ੍ਰੀ ਪੁਤ੍ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਏਹ ਮਿਲਾਪ ਦੇ ਆਨੰਦ, ਕਿੱਥੇ ਓਹ ਸੱਠ ਸੱਠ ਤੇ ਅੱਸੀ ਅੱਸੀ ਰੁਪੈ ਤੋਂ ਇਕ ਇਕ ਸਿੱਖ ਦਾ ਸਿਰ ਵਿਕਣਾ ਅਤੇ ਕਿਥੇ ਏਹ ਦਿਨ ਕਿ ਸਾਰਾ ਦੇਸ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹਾਦਰੀਆਂ ਦਾ ਲੋਹਾ ਮੰਨ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਏਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਲੜਾਕੇ ਅਤੇ ਮਰ ਕੇ ਵੀ ਨਾਂ ਹਟਣ ਵਾਲੇ ਮਰਹਟੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਸੁਣ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਛੱਡਕੇ ਨੱਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੂਲ ਕੀ ਥੋੜੇ ਵਿਚ ਹੀ ਸੰਤੋਖ ਕਰ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਏਹ ਦਿਨ ਵਡੇ ਆਨੰਦ ਦੇ ਹਨ। ਲਸ਼ਕਰ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਜੰਗ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ, ਕਿਤੇ ਗੰਨਿਆਂ ਦੇ ਖੇਤ ਦੀ ਲੁਟ ਦੀਆਂ ਕਥਾਂ, ਕਿਤੇ ਲੰਗਰ ਦੇ ਆਹਰ ਪਾਹਰ, ਕਿਤੇ ਬਾਣੀ ਦੇ ਪਾਠ ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਹਾਸਿਆਂ ਦੇ ਗੱਪਾਂ ਗਪੌੜੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੇਅੰਤ ਮਸਾਲਾਂ ਬਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਕਈ ਕੁਸ਼ਤੀਆਂ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਆਪੋ ਵਿਚ ਕੁਸ਼ਤੀਆਂ ਘੁਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਵੀਹ ਵੀਹ ਚਾਲੀ ਚਾਲੀ ਜੁਆਨ ਵੰਡ ਕੇ ਅਜੁ ਕਲ ਦੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਾਂਗ ਝੂਠੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ<noinclude></noinclude> 7qyobbcnqydervkz7l69glpssbjpqyt 250 15379 196822 45998 2025-06-29T05:30:55Z Marde Sehajpreet kaur 1774 /* ਸੋਧਣਾ */ 196822 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Marde Sehajpreet kaur" />{{center|(੪੮)}}</noinclude>ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਗਲ ਕੀ ਹਰ ਪਾਸੇ ਪ੍ਸੰਨਤਾ ਹੀ ਪ੍ਸੰਨਤਾ ਵਰਸ ਰਹੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਔਹ ਵੇਖੋ ! ਪੂਰਬ ਪਾਸੇ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਜਥਾ ਆ ਗਿਆ ਜਿਸਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿਚ ੫੦, ੬੦ ਹੋਰਨਾਂ ਅਤੇ ੧੦,੧੨ ਸੂਰਾਂ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕ ਚਿਤਾ੍ ਵੀ ਹੈ। ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਕ ਇਕ ਜੱਥਾ ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਏਸ ਤਰਾਂ ਇਕ ਤਾਂ ਹਰੇਕ ਸਿੱਖ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਚਾਹ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਹਰ ਇਕ ਸਿੱਖ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਬੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਲੰਗਰ ਦਾ ਵੇਲਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਦੂਰ ਦੂਰ ਤਕ ਪੰਗਤਾਂ ਲੱਗ ਗਈਆਂ, ਸਾਰੇ ਸਰਦਾਰ ਲੰਗਰ ਵਰਤਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਡੇ ਪੇਮ ਨਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਾਂਗਰੀ ਅਰ ਹੋਰ ਕਈ ਸਿੰਘ ਵੱਡੀ ਫੁਰਤੀ ਨਾਲ ਲੰਗਰ ਵਰਤਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿੰਘਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੰਘਣੀਆਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਰਤਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਐਨ ਲੰਗਰ ਵਰਤਨ ਵੇਲੇ ਸਿੰਘਣੀਆਂ ਵਿਚ ਇਕ ਪਾਸਿਓਂ ਅਵਾਜ਼ ਉਠੀ 'ਜਗਜੀਤ ਕੌਰ! ਰਣਜੀਤ ਕੌਰ ਕਿਥੇ ਹੈ ?' ਅਗੋਂ ਉਤ੍ ਮਿਲਿਆ 'ਬੀਬੀ ਜੀ ! ਮੈਂ ਤੇ ਭੈਣ ਹੁਰੀ ਇਕੱਠੀਆਂ ਜੰਗਲ(ਦਿਸ਼ਾ) ਗਈਆਂ ਸਾਂ, ਓਹ ਮੈਥੋਂ ਕੁਝ ਅਗਾਹਾਂ ਲੰਘ ਗਏ ਸਨ, ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਨੂੰ ਕਈ ਪਲ ਉਡੀਕ ਕੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਸ਼ੈਦ ਉਹ ਡੇਰੇ ਵਲ ਚਲੇ ਗਏ ਹੋਣ ਅਤੇ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਨਾਂ ਹੋਵੇ ਏਹ ਸੋਚ ਕੇ ਮੈਂ ਏਥੇ ਆ ਗਈ,ਪਰ ਏਥੇ ਮਲੂਮ ਹੋਯਾ<noinclude></noinclude> bboijxmucr5wz4ykrkgxiivbz26us7k 250 66524 196748 195684 2025-06-28T12:10:17Z Sonia Atwal 2031 196748 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Ashwinder sangrur" /></noinclude>ਕਰਵਾਉਣੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਮੇਰਾ ਸੰਪਰਕ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਕਈ ਸਾਲ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ। {{gap}}ਇਕ ਦਿਨ ਡਾ. ਸਾਹਿਬ ਕੋਲੋਂ ਮੈਂ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਕੰਮ ਦੇ ਲਏ ਤੇ ਆਪਣੇ ਦਫਤਰ ਆ ਗਿਆ। ਅੱਗੇ ਮੈਂ ਇਹ ਪੈਸੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੇਣੇ ਸਨ। ਉਹ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਮੈਂ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਪਕੜਾਅ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੇ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਗਿਣਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸਨੇ ਦੋ ਵਾਰੀ ਗਿਣੇ ਤੇ ਬੋਲਿਆ ਯਾਰ ਆ ਇਕ ਸੌ ਰੁਪਿਆ ਫਾਲਤੂ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਉਹ ਸੌ ਰੁਪਿਆ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ। ਕੁਦਰਤੀ ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਮੈਂ ਡਾ. ਰਵੀ ਕੋਲ ਜਾਣਾ ਹੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਡਾ. ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਲ ਤੁਸੀਂ ਸੌ ਰੁਪਿਆ ਫਾਲਤੂ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। {{gap}}ਡਾ. ਰਵੀ ਬੋਲੇ, ‘ਤੂੰ ਪੈਸੇ ਗਿਣੇ ਸੀ?' {{gap}}‘ਨਹੀਂ ਇਹ ਤਾਂ ਜਿਹਨੂੰ ਮੈਂ ਦਿੱਤੇ ਉਹਨੇ ਗਿਣੇ ਸੀ, ਵਿਚੋਂ ਸੌ ਫਾਲਤੂ ਨਿਕਲਿਆ' {{gap}}'ਤੂੰ ਪੈਸੇ ਗਿਣਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ?' {{gap}}'ਨਹੀਂ ਜੀ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪਾਤਰਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਜੋਂ ਪੈਸੇ ਗਿਣ ਕੇ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ' {{gap}}ਡਾ. ਰਵੀ ਬੋਲੇ ‘ਅੱਛਾ, ਤੈਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਲਈ ਨਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਹਰ ਵਾਰੀ ਤੈਨੂੰ ਸੌ ਰੁਪਿਆ ਵੱਧ ਦੇਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਇਹ ਮੇਰੀ ਆਦਤ ਹੈ, ਮੈਂ ਹਰ ਕੰਮ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਸਦੀ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਵੱਧ ਹੀ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ। ਜਦ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੀ ਮੁਰਾਦ ਤੋਂ ਵਧ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਅੱਗੇ ਕਿਉਂ ਨਾਂ ਵੰਡਾਂ?' {{gap}}ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗ ਰਹੀ ਕਿ ਮੈਂ ਕੀ ਕਹਾਂ? ਅਜ ਉਹ ਰੂਹ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਵਿਚੋਂ ਉਸਦਾ ਵਾਸਾ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਉਤਰੇਗਾ। {{center|'''***'''}}<noinclude>{{rh|||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-76|}}</noinclude> am04p9pn5zdyb0h378q24afhzpk1lwd 250 66525 196750 195930 2025-06-28T12:19:34Z Sonia Atwal 2031 196750 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{center|{{x-larger|'''ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ'''}}}} {{gap}}ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿਖੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੇ ਮੈਂ ਵੀ ਸ਼ੌਕ ਵਜੋਂ ਉਥੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਈ ਗੌਣ ਵਾਲੇ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਹਰਭਜਨ ਤੇ ਜਤਿੰਦਰ ਵੀ ਉੱਥੇ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ। ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਕਰਕੇ ਸਟੇਜ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਅਮਰ ਨੂਰੀ ਤੇ ਸਰਦੂਲ ਦੀ ਚੜ੍ਹਤ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਹਾਲੇ ਵਿਆਹੇ ਹੋਏ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਸਰਦੂਲ ਵੱਲੋਂ ਨੂਰੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਾਮਦੀ ਤੇ ਤਰਲਾ ਜਿਹਾ ਵਰਤਾਓ ਦੇਖਣਯੋਗ ਸੀ। ਸਰਦੂਲ ਦੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸਾਡੇ ਲਈ ਮਜ਼ਾਕ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਹਰਭਜਨ ਵੀ ਆਪਣੇ ਟੋਟਕੇ ਜਿਹੇ ਛੱਡੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਟੇਜ ਤੇ ਜੱਬਲ ਤੇ ਜਤਿੰਦਰ ਨੇ ਕੀ ਸੁਣਾਇਆ ਇਹ ਤਾਂ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਪਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਤੇ ਇਕ ਦੋ ਹੋਰ ਕਲਾਕਾਰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਆ ਗਏ। ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਸਮਝਦੇ ਸਨ। ਸਾਡੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਵੀ ਟੀ.ਵੀ. ਦੇਖਦੇ ਸਨ ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖਿਆਲ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹੀ ਸੱਚ ਸੀ। ਪਰ ਜੱਬਲ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਸਾਂਭਣਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਰੋਟੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬੈਠੇ ਤਾਂ ਉਹ ਬੋਲਿਆ। “ਬੀਜੀ ਇਹ ਮੇਰੀ ਵਹੁਟੀ ਨਹੀਂ', ਅਸਲ ਵਿਚ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਸੋਹਣੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹਨੂੰ ਕੁਝ ਅਕਲ ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਸਮਝੋ ਨਿਭੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।" ਪਰ ਇਹ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਜੱਬਲ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ। {{gap}}ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਇਕ ਦਿਨ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਗਲਿਆਰੇ ਵਿਚ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਨਾਟਕ ਦੇ ਚੱਕਰਾਂ ਵਿਚ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਚਾਹ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪਿਲਾ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਪੀ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਐਵੇਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਕਹਿ ਬੈਠਾ, 'ਹੁਣ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਮੀਰ ਕਲਾਕਾਰ ਹੋ ਗਏ ਹੋ, ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਹੋ, ਚਲੋ ਟੀ.ਵੀ. ਤੋਂ ਖਹਿੜਾ ਛੁੱਟਾ, ਹੁਣ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਬੰਬੇ ਜਾਵੋਗੇ?' {{gap}}‘ਛੱਡ ਯਾਰ, ਐਥੇ ਤਾਂ ਫਿਲਮ ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਤੇ ਕਿਰਾਇਆ ਵੀ ਆਪਣਾ ਲਾਕੇ ਜਾਈਦਾ। ਤੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਇਹ ਫਿਲਮ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਬਾਹਲ਼ਾ ਨਖਰਾ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਐਨਾਂ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਹੱਥ ਧੋ ਬੈਠਾਂਗਾ।<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-77|}}</noinclude> b3orhbevgalj78wmebkq5o9je03oqel 250 66526 196752 195932 2025-06-28T12:28:16Z Sonia Atwal 2031 196752 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{gap}}ਮੈਂ ਕੀ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਯਾਦ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਖ਼ਤਮ ਹੋਈ ਪਰ ਸ਼ਰਤੀਆ ਇਹ ਵੀ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। {{gap}}ਉਹ ਦਿਨ ਮਿੱਠਾ ਜਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਸੀ ਖੁੱਲ੍ਹਾ। ਲਲਤੋਂ ਪਿੰਡ (ਲੁਧਿਆਣਾ) ਵਿਚ ਜਸਵਿੰਦਰ ਭੱਲੇ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਐਨਾ ਜ਼ਰੂਰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਵਿਚ ਜੱਗਬਾਣੀ ਵਾਲਾ ਕੁਲਦੀਪ ਬੇਦੀ ਐਕਟਿੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕੈਮਰੇ ਵਾਲੇ ਕਦੇ ਇਧਰ ਲਾਇਨ ਜਿਹੀ ਲਾ ਲੈਂਦੇ ਕਦੇ ਓਧਰ। ਕਦੇ ਲਾਇਟਾਂ ਹੀ ਚੈੱਕ ਕਰੀ ਜਾਂਦੇ। ਕੱਟ, ਓ.ਕੇ, ਵਾਰ ਵਾਰ ਸੁਣਦਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਕ ਕੰਧ ਦੇ ਓਟੇ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹੇ ਬੱਚੇ ਸ਼ੋਰ ਮਚਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਤੋਂ ‘ਘੁੱਗੀ’ ਆ ਗਿਆ, ਮੈਨੂੰ ਘੁੱਗੀ ਦੇ ਚੁਟਕਲਿਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕਦੇ ਇੰਨਾਂ ਨਾ ਹਸਾਇਆ ਹੋਵੇ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਉਸ ਦਿਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅਵਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਇਕਸੁਰਤਾ ਵਿਚ ‘ਘੁੱਗੀ ਓਏ ਘੁੱਗੀ ਓਏ' ਦੇ ਕੀਤੇ ਅਲਾਪ ਨੇ। ਅਸੀਂ ਨਾਲੇ ਬੱਚੇ ਚੁੱਪ ਕਰਾਈ ਜਾਈਏ ਨਾਲੇ ਹੱਸੀ ਜਾਈਏ। ਉਸ ਦਿਨ ਸਲਾਹ ਬਣੀ ਕਿ ਜੱਬਲ-ਜਤਿੰਦਰ ਦੇ ‘ਹਾਸੇ ਠੁੱਲਿਆਂ' ਦੀ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਏ। ਜੱਬਲ ਨੇ ਉਸ ਦਿਨ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰਾ ਮੈਟਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਛੇਤੀ ਹੀ ਭੇਜ ਦੇਵੇਗਾ। ਪਰ ਇਹ ਛੇਤੀ ਉਸਦੀ ਕਿਸੇ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਦੀ ਭੇਟਾ ਚੜ੍ਹ ਗਈ ਤੇ ਮੇਰੀ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਵੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਪਹਿਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। {{gap}}ਮੈਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦਾ ਫੋਨ ਨੰਬਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਘਰੇ ਜ਼ਰੂਰ ਆਉਣਾ। ਰਸਤਾ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਲੋਅ ਵਾਲੇ ਅਮਰੀਕ ਅਮਨ ਕੋਲੋਂ ਫੋਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਘਰ ਦਾ ਰਾਹ ਦੱਸੋ। ਅੰਬਰਸਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਗਲੀ ਮੁਹੱਲੇ ਵਿਚ ਉਸਦੇ ਸਕੂਟਰ ਮਗਰ ਮੇਰਾ ਮੋਟਰਸਾਇਕਲ ਚੱਲਦਾ ਗਿਆ। ‘ਆਹ ਕੀ!' ਨਾਲੇ, ਪੋਣੀਆਂ, ਪੱਖੀਆਂ ਤੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮਾਡਲ। ਭਾਈ ਇਹ ਕੀ ਹੈ? ਇਹ ਮੈਂ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾਂ। ਰੋਟੀ ਵੀ ਖਾਣੀ ਆ। ਕਲਾਕਾਰੀ ਕੀ ਟੱਟੂ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ਫੇਰ ਉਸ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਹੱਡੀਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸਮਾਨ ਬਣਦਾ। ਜਦੋਂ ਦੀ ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੇ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-78|}}</noinclude> 9c1aizx5s69x1dhv3iwlzryr57jsxly 250 66527 196753 196277 2025-06-28T12:34:36Z Sonia Atwal 2031 196753 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਪਬੰਦੀ ਲੱਗੀ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਊਠ ਦੀ ਲੱਤ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਹੱਡੀ (ਜਿਸਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਫੀਮੁਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ) ਤੋਂ ਇਹ ਸਮਾਨ ਬਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਊਠ ਦੀ ਲੱਤ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਸੁਰਤਾ ਦੇਣੀ ਬੜੀ ਅਜੀਬ ਲੱਗੀ। ਅੱਜ ਵੀ ਇਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਵੀਂ ਗੱਲ ਵਾਂਗੂ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਜਦ ਵੀ ਸੜ੍ਹਕ ਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਭਰੇ ਟਰੱਕ ਲੰਘਦੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਜੱਬਲ ਦੇ ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਦਿਖਾਈ ਦੇਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਮੇਰੀ ਉਸ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। {{gap}}ਵੈਸੇ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮੇਲੇ ਤੇ ਹੋਏ ਮੇਲ ਨੂੰ ਵੀ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ‘ਮੇਲੇ ਵਾਲੇ’ ਕਿਸੇ ਹਾਸਰਸ ਵਾਲੇ ਕਲਾਕਾਰ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ। ਇਸ ਇਨਾਮ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਖੁਦ ਹੀ ਦੇਣਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਦੇਣ ਲਈ ਮੇਲਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਮਨਾ ਲਿਆ ਕਿ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤਾਂ ਇਹ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਕਲਾਕਾਰ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਤਾਂ ਲੁੱਟੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਹਮਾਤੜ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਹਾਸੇ ਵੀ ਲੁਟਾਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਖੈਰ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀਲ ਕਰ ਗਈ। ਇੱਕੋ ਸੱਦੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਢਿੱਡੀਂ ਪੀੜਾਂ ਵੀ ਪਾਈਆਂ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈਰਾਨੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਵਿਚ ਪੈਸੇ ਦੇਖ ਕਿ ਹੋਈ। ‘ਆਹ ਤਾਂ ਯਾਰ ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ, ਆਪਣਾ ਕਿਰਾਇਆ ਬਚ ਗਿਆ।' {{gap}}ਫੋਨ ਤੇ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਸੱਦਾ ਪੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਲੁਧਿਆਣੇ ਆ ਜਾਵੋ, ਕੁਝ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਲੀਕਣੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਝੱਟ ਆਉਣ ਦੀ ਹਾਮੀ ਭਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ। ਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲੋਂ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਰੋਟੀ ਖਾਂਦਿਆਂ ਉਸ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੰਬਰਸਰ ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਇਕ ਵੱਡੀ ਕਲਾ ਇਮਾਰਤ (ਸ਼ਾਇਦ ਵਿਰਸਾ ਵਿਹਾਰ) ਆ ਗਈ ਤੇ ਮੇਰੀ ਉਹ ਉਥੇ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਲਗਾਉਣਗੇ, ਨਾਲੇ ਨਵੇਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦਾ ਡਰਾਮਾ ਵੀ ਲੈਕੇ ਆਓ। ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਉਸ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਪਰ ਕੀ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲੋਂ ਹੀ ਉਸਦੇ ‘ਅਲਵਿਦਾ’ ਦੀ ਖਬਰ ਆ ਜਾਣੀ ਹੈ। {{gap}}ਐਨੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਸ ਦਿੱਤੀਆਂ ਪਰ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਅਛੋਪਲੇ ਜਿਹੇ, ਸਹਿਜੇ ਜਿਹੇ, ਕਿਸੇ ਸ਼ਾਮ, ਸਵੇਰ ਜਾਂ ਦੁਪਹਿਰ ਦੀ ਯਾਦ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-79|}}</noinclude> 2c5ojvwfvjfuttig0hudn0al9xpmcao 250 66528 196754 196279 2025-06-28T12:36:20Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196754 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਨਹੀਂ ਆਈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਸਟੇਜੀ ਅਮੀਰ ਪੰਜਾਬੀ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੌੜੀ ਚੜ੍ਹੀ ਹੋਵੇ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਦੇ ਯਾਦ ਆ ਜਾਵੇ ਪਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾ ਰਾਗ ਵੀ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਫੇਰ ਇਕ ਪੂਰੇ ਦਾ ਪੂਰਾ ਮਨ ਦੀਆਂ ਤੈਹਾਂ 'ਚ ਉੱਤਰ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਸਮੁੰਦਰ ਜੇਡਾ ਹਾਸਿਆਂ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਮੈਨੂੰ ਕਦੋਂ ਕਿਹੜੇ ਬੋਲ ਦੇ ਰਾਗ ਨਾਲ ਕੀਲ ਗਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਭਲਾ ਕਿਵੇਂ ਯਾਦ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਸੀ। {{center|'''***'''}}<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-80|}}</noinclude> 4lfvpvsa60ow8x37ydysifhgoxfplv6 250 66546 196755 196281 2025-06-28T12:45:09Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196755 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{center|{{x-larger|'''ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ'''}}}} {{gap}}ਜਿਥੇ ਵੀ ਸੀਟਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਮੂਹਰਲੀ ਤੇ ਮਗਰਲੀ ਸੀਟ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਿਥੇ ਸੀਟਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣਗੀਆਂ ਉਥੇ ਕਈ ਮੂਹਰਲੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਹ ਕੋਈ ਆਲੋਕਾਰੀ ਗਲ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਇਹ ਸੀਟ ਹੁੰਦੀ ਬੜੀ ਅਜਬ ਸ਼ੈਅ ਹੈ। ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਦੀ ਇਕ ਖਾਸ ਖਿੱਚ, ਇਕ ਖਾਸ ਕਸ਼ਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਕ ਖਾਸ ਮਹੱਤਵ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਝੁਨਝੁਣੀ ਜਿਹੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਕ ਮਸਲਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਦੇ ਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਲੋਕ (ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ) ਅਕਸਰ ਦਾਅ ਜਿਹਾ ਲਾਕੇ ਮੂਹਰਲੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਮਲੱਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਹਾਲ ਵਿਚ ਲੋਕ ਬੈਠਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅੱਖ ਖਾਲੀ ਪਈ ਜਾਂ ਖਾਲੀ ਰੱਖੀ ਗਈ ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਤੇ ਲੱਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਛੋਹਲੇ ਕਦਮ, ਕੁਝ ਦੂਸਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ‘ਮਾਫ ਕਰਨਾ’ ਕਹਿ ਇਹ ਜਾ ਮੱਲਦੇ ਹਨ ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ। ਬਸ ਫੇਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਚਿਰ ਸਮਾਗਮ ਚਲੇਗਾ ਇਹ, ਲਖ ਤਕਲੀਫ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉੱਠਣਗੇ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਲੋਕ ਤਾਂ ਘੜੀ ਮੁੜੀ ਪਿਛੇ ਮੁੜ ਮੁੜ ਕਿ ਵੇਖਣਗੇ ਤਾਂ ਕਿ ਪਿਛਲਿਆਂ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਰਹੇ ਕਿ ਉਹ ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਦੇ ਵਾਸੀ ਹਨ। {{gap}}ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਜਿਥੇ ਇਕ ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦੇਂਦੀ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ, ਉਥੇ ਇਕ ਦੁਬਿਧਾ ਵਿਚ ਵੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਪਾਈ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਖਾਂਦੇ-ਪੀਂਦੇ, ਸੌਂਦੇ-ਉਠਦੇ, ਕੰਮ-ਕਾਰ ਕਰਦੇ ਜਾਂ ਤੁਰੇ-ਫਿਰਦੇ ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੂਹਰਲੀ ਕੁਰਸੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਥੇ, ਕਦੋਂ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਲੱਭਣੀ ਹੈ ਇਹ ਭਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਇਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਦਾਅਵੇਦਾਰ 2 ਜਾਂ ਵੱਧ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਤਕੜੇ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਅੱਗੇ ਮਾੜੇ ਕੁੱਤੇ ਪੂਛ ਦੱਬਾ ਕਿ ਪਿਛੇ ਹਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਬਿਲਕੁਲ ਇਵੇ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-81|}}</noinclude> 7cduvpc8j936p6g7b781raen9s3rma5 250 66547 196758 196413 2025-06-28T12:57:01Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196758 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਹੀ ਇਹਨਾਂ ਦੋ ਤਕੜੇ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ, ‘ਹੀ ਹੀ' ਕਰਕੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜਾਂ ਫੇਰ, ‘ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਛੇ ਬੈਠਦੇ ਹਾਂ, ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਦੇਖਾਂਗੇ, ਪਿਛਿਓਂ ਹਰ ਕੋਈ ਦਿਖਦਾ ਹੈ' ਕਹਿ ਕਿ ਛਿੱਪੇ ਜਿਹੇ ਪਿਛੇ ਸੀਟ ਭਾਲਣ ਲਗ ਜਾਣਗੇ ਤੇ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਾੜਾ ਬੰਦਾ ਜਾਂ ਛੋਟੀ ਹੈਸੀਅਤ ਵਾਲਾ ਨੇੜੇ ਹੀ ਲਭ ਪਵੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਖਣਗੇ, 'ਇਹ ਸੀਟ ਮਹਿਮਾਨਾ ਲਈ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਪਿਛੇ ਚਲੇ ਜਾਵੋ' ਤੇ ਆਪ ਸੀਟ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲੈਣਗੇ। {{gap}}ਕਈ ਵਾਰੀ ਟੱਕਰ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ‘ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਭਲਵਾਨਾਂ' ਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫੇਰ ਕਿ ਬਸ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਟੋਟਕੇ ਛੱਡਣਗੇ, ਦਿਖਾਵਾ ਸ਼ਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਜ਼ੁਬਾਨ ਵਿਚ ਤੇ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਣਦੇਖੀਆਂ ਛੁਰੀਆਂ। ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਧੱਕਾ ਤੇ ਸੀਟ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ। {{gap}}ਮੂਹਰਲੀ ਸੀਟ ਤੇ ਬੈਠਾ ਬੰਦਾ ਅਕਸਰ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਨਾਲ ਅੱਖ ਮਿਲਾਉਂਦਾ ਰਹੇਗਾ ਤੇ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਫਤਿਹ ਬੁਲਾਏਗਾ, ਜਦੋਂ ਫੋਟੋ ਵਾਲਾ ਭਾਈ ਫੋਟੋ ਖਿਚਣ ਲਗੇਗਾ ਤਾਂ ਇੰਜ ਪੋਜ਼ ਬਣਾਵਣਗੇ ਜਿਵੇਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੀਰੀਅਸ ਸਰੋਤਾ ਹੋਵੇ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਹਥ ਤੇ ਉਂਗਲੀ ਖੜੀ ਕਰ ਸੁਆਲ ਕਰਨ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿਚ ਫੋਟੋ ਖਿਚਵਾਉਣਗੇ। {{gap}}ਸਮਾਗਮ ਕੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕੀ ਨਹੀਂ ਇਹਨਾਂ ਮੂਹਰਲੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਦੇ ਇੱਛੁਕਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਮਾਅਨਾ ਨਹੀਂ ਰਖਦਾ। ਬਸ ਸੀਟ ਮਿਲ ਜਾਵੇ, ਲੋਕ ਦੇਖ ਲੈਣ ਜਾਂ ਖਬਰ ਜੋਗੇ ਹੋ ਜਾਣ, ਇਹੋ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਹੈ। ਮੂਹਰਲੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਮੂਹਰੇ ਇਕ ਸੀਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਡਰਾਇਵਰ ਸੀਟ, ਕਦੇ ਇਥੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਇਨਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਪਰ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨਹੀਂ। ਖੈਰ ਇਸ ਸੀਟ ਦੀ ਗਲਬਾਤ ਫੇਰ ਕਦੇ ਕਰਾਂਗੇ {{gap}}-ਆਮੀਨ-<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-82|}}</noinclude> ckf44g6v3fojzn3lf9pkqmflbbp8h40 250 66548 196759 196416 2025-06-28T13:05:23Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196759 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{center|{{x-larger|'''ਬੱਸ ਸਟਾਪ ਦੀ ਤਲਾਸ਼'''}}}} {{gap}}ਦਿਨ ਬੜਾ ਸੋਹਣਾ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਤਾਪਮਾਨ ਬਿਲਕੁਲ ਸਰੀਰਕ ਸੁੱਖ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਸੀ। ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਬਰਮਿੰਘਮ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵਿਚ ਜਾਕੇ ਕੁਝ ਫੋਲਾ ਫਰਾਲੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਕੁਝ ਮਗਜ਼ ਪੱਚੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ। ਇਹ ਵੀ ਮਨ ਵਿਚ ਸੀ ਕਿ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੇ ਕਲਾਸਿਕ ਆਰਟ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਪਾਈ ਜਾਵੇ। ਕੁਝ ਸੰਸਾਰੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸੰਵਾਦ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਦੇ ਪਰ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣ। ਮੇਰੀ ਇਸ ਖਾਹਿਸ਼ ਨੂੰ ਮੋਤਾ ਸਿੰਘ ਸਰਾਏ ਸਮਝ ਗਏ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਕ ਸੌਖਾ ਕੰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ ‘ਬਚੜਾ ਜੀ' ਨੂੰ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਲੈਕੇ ਜਾਣਗੇ। ਬਚੜਾ ਜੀ ਤੇ ਮੈਂ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਕਿ ਟਰੈਫਿਕ ਵਿਚ ਫਸਣ ਨਾਲੋਂ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਤੇ ਇਹ 10-15 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਸਫਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਚੋਖਾ ਸਮਾਂ ਬਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਾਡੇ ਟਿਕਾਣੇ ਤੋਂ ਕਰੀਬ ਇਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੀ ਸੀ। ਸੁਹਾਵਣੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਪੈਦਲ ਮਾਰਚ ਕਰਦੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਸਟੇਸ਼ਨ ਸੜਕ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਨੀਵੀਂ ਥਾਂ ਤੇ ਸੀ। ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕਾਫੀ ਫੁੱਲ ਬੂਟੇ ਸਨ। ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕਾ ਦੁੱਕਾ ਮੁਸਾਫਰ ਖੜੇ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਵੀ ਟਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ ਅਤੇ ਗੱਡੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਵਿਚ ਹੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਤੇ ਗੱਡੀ ਆ ਗਈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਅੰਦਰ ਸੀਟਾਂ ਤੇ ਬੈਠ ਕਿ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਨਜ਼ਾਰੇ ਦੇਖਦੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਬਰਮਿੰਘਮ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਇੱਥੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕਾਫੀ ਪੋੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਕਿ ਉਪਰ ਆਉਣਾ ਪਿਆ। ਇੱਥੋਂ ਅਸੀਂ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵਲ ਨੂੰ ਚਾਲੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇ। ਵੱਡੇ ਟਾਊਨ ਹਾਲ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਫੁਆਰੇ ਤੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਰੈਲੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵੀ ਵੰਡ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਸੈਲਾਨੀ ਬੁੱਤਾਂ ਤੇ ਫੁਆਰਿਆਂ ਨਾਲ ਫੋਟੋਆਂ ਖਿਚਵਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਗਏ ਤਾਂ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-83|}}</noinclude> 2lregyt3awf989seca3r0riuen0tby8 250 66549 196760 195753 2025-06-28T13:13:46Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196760 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਕੁਝ ਦੇਸੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਕੱਠੀਆਂ ਬੈਠੀਆਂ ਸਨ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਥਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣੀ ਹੋਵੇ। ਅੱਗੇ ਚਲ ਕਿ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਖੁੱਲਾ ਰੰਗਮੰਚ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਤਾਲਮੇਲਿਕ ਨਾਟਕ ਚਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਨਾਟਕ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲਗ ਕਿ ਨਕਲਾਂ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਸਮਾਂਬੱਧ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਵਿਚ ਹੀ ਅਸੀਂ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਕਈ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਵਿਚ ਇਹ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਟਾਪੂ ਸਾਂਭੀ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੈਂ ਰੱਜ ਕਿ ਸਮਾਂ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਮੁਤਾਬਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਲੁੱਟੇ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਕਾਫੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੋ ਵਾਪਸੀ ਚਾਲੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇ। ਵਾਪਸੀ ਤੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖਾ ਵੀ ਲਿਆ ਤੇ ਐਵੇਂ ਫਜ਼ੂਲ ਜਿਹੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵੀ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕਿ ਇਕ ਮਨ ਦੀ ਅਵੱਸਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਭਲਾ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਲੁਧਿਆਣੇ ਇੱਥੋਂ ਨਾਲੋਂ ਸਸਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਪਰ ਐਵੇਂ ਹੀ ਮਨ ਤਿਲਕੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਾਪਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਖ ਕਿ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ ਕਿ ਸਾਡੀ ਟਰੇਨ ਦੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਥੋੜ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਗਏ ਤਾਂ ਨੋਟਿਸ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੁਰੰਮਤ ਲਈ ਇਹ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਬੰਦ ਹੈ। ਮੁਸਾਫਰ ਆਪਣੀ ਟਿਕਟ ਦਿਖਾ ਕੇ ਨਾਲ ਸਪੈਸ਼ਲ ਖੜੀ ਬਸ ਰਾਹੀਂ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਲ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਵੀ ਪੁੱਛ ਪੁਛਾ ਕਿ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਲ ਜਾਂਦੀ ਬਸ ਲੱਭ ਲਈ। ਬਸ ਚਲਦੀ ਰਹੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਬਸ ਖਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਗਈ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਬਸ ਵਿਚ ਰਹਿ ਗਏ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਮਾਲ ਹੈ, ਐਡੀ ਵੱਡੀ ਬਸ ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਕੱਲੀ ਹੀ ਤੁਰੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ। ਗੱਲਾਂ-ਗੱਲਾਂ 'ਚ ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਕ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਸਫਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ‘ਬਚੜਾ' ਜੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਹੋਰ ਕਿੰਨ੍ਹਾਂ ਕੁ ਸਫਰ ਹੈ? ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਣਜਾਣਤਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਵਾਕਫੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਫਿਰ ਬੜੀ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-84|}}</noinclude> iuq2j0r2d9zkkhp22dsqd6vclhusdbz 250 66746 196763 196708 2025-06-28T13:26:12Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196763 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{center|{{x-larger|'''ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ'''}}}} {{gap}}ਸਵੇਰੇ ਸਵੇਰੇ ਫੋਨ ਆਇਆ ਤੇ ਇਕ ਦੋਸਤ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਫਲਾਣਾ ਬੰਦਾ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਜ ਗਿਆਰਾਂ ਵਜੇ ਨਹਿਰ ਵਾਲੇ ਸ਼ਮਸਾਨ ਘਾਟ ਵਿਖੇ ਸਸਕਾਰ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੈ। ਸੁਣ ਕਿ ਮਨ ਨੂੰ ਅਫਸੋਸ ਜਿਹਾ ਹੋਇਆ। ਚੰਗਾ ਭਲਾ ਬੰਦਾ ਸੀ। ਵਪਾਰੀ ਵੀ ਸੀ, ਇਕ ਕਾਰਖਾਨਾ ਵੀ ਚਲਦਾ ਸੀ। ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦੋ ਫਰੋਖਤ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਤੇ ਪੱਗ ਦਾ ਰੰਗ ਵੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਦੁਨੀਆਵੀ ਜੀਵ ਦਾ ਤੁਰ ਜਾਣਾ, ਵਿਹਾਰੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਘਾਟੇ ਦਾ ਸੌਦਾ ਸੀ। ਛੋਟੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁਫ਼ਤ ਹੀ ਕਰਵਾ ਦੇ ਦਾ ਸੀ ਤੇ ਵੱਡੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕਿਵੇਂ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗਲ ਦਾ ਇਲਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਵੈਸੇ, ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਉਸ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਈ। ਹਾਂ ਪਰ ਉਹ ਮਿਲਦਾ ਬਹੁਤ ਤਪਾਕ ਕਿ ਸੀ ਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਉਲਾਂਭਾ ਦੇਂਦਾ ਸੀ, ‘ਆਪਣੇ ਬਾਈ ਨੂੰ ਕਦੇ ਅਜ਼ਮਾ ਕਿ ਤਾਂ ਵੇਖੋ' ਇਹ ਅਕਸਰ ਉਸਦਾ ਵਾਕ ਹੁੰਦਾ। ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਸਸਕਾਰ ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਪਹੁੰਚਾਂ ਤੇ ਉਸਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਦੇਖਾਂ, ਪਰ ਮਜ਼ਬੂਰੀ ਵਸ ਸਮਾਂ ਬੜਾ ਥੋੜਾ ਸੀ। ਮੇਰਾ ਦੂਸਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਪਹੁੰਚਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਮਨ ਨਾਲ ਇਕ ਬਹਾਨੇ ਦਾ ਸੌਦਾ ਕਰ ਮੈਂ ਦੂਸਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੁਰ ਗਿਆ। {{gap}}ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਉਸਦੇ ਸਸਕਾਰ ਦੀ ਵੀ ਖਬਰ ਸੀ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਉਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਵੀ ਸੀ। ਇਕ ਆਪੂ ਬਣੇ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਸਟੇਜ ਸਕੱਤਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਵੱਖ ਵੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਉਸ ਤੁਰ ਗਏ ਲਈ ਉਸਤਤੀ ਭਰੇ ਬਿਆਨ ਸਨ। ਮਨ ਨੂੰ ਦੂਹਰਾ ਅਫਸੋਸ ਹੋਇਆ। ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਉਥੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਐਡੀ ਕੀ ਗਲ ਸੀ, ਕੰਮ ਤਾਂ ਥੋੜੇ ਤਰੱਦਦ ਨਾਲ ਅਗੇ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਕੁਝ ਸ਼ਬਦ ਉਸ ਜੀਵ ਦੀ ਨੇਕ ਦਿਲੀ ਬਾਰੇ ਕਹਿੰਦਾ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੋਸਦੇ ਨੇ ਦਿਨ ਲੰਘਾ ਦਿਤਾ। ਦੋ ਕੁ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਭੁਲ ਭੁਲਾ ਗਿਆ। {{gap}}ਲਾਗਲੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸਰਪੰਚ ਸ਼ਹਿਰ ਆਉਂਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-86|}}</noinclude> d14dmbswt4al6812wf0q0jme4bq1rd3 250 66747 196819 196709 2025-06-29T05:13:48Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196819 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਇਕ ਜੋਟੀਦਾਰ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੇ ਅਕਸਰ ਮਿਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜ ਉਹ ਮਿਲ ਪਿਆ ਤਾਂ ਯਾਦ ਆਇਆ ਕਿ ਇਸਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਧੀਆ ਬਿਆਨ ਉਸ ਤੁਰ ਗਏ ਬੰਦੇ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਮੌਕੇ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਸੀ ਤੇ ਅਖਬਾਰ ਵਿਚ ਛਪਿਆ ਵੀ ਸੀ। ਦਿਲ ਕਰ ਆਇਆ ਕਿ ਚਲੋ ਇਸੇ ਕੋਲ ਹੀ ਅਫਸੋਸ ਕਰ ਦੇਵਾਂ। ਮੈਂ ਹੌਲੀ ਜਿਹੀ ਬੋਲਿਆ, 'ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਅੱਛੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਹੀਆਂ ਉਸ ਦਿਨ' {{gap}}‘ਕਿਸ ਦਿਨ?’ ਉਸ ਪੁਛਿਆ {{gap}}'ਫਲਾਣੇ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਮੌਕੇ, ਤੁਹਾਡਾ ਅਖਬਾਰ ਵਿਚ ਬਿਆਨ ਸੀ।' ਮੈਂ ਦਸਿਆ। {{gap}}‘ਓੁਹ ਮਰ ਗਿਆ? ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ, ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ ਬੰਦਾ ਸੀ' ਉਸ ਆਪਣੀ ਅਗਿਆਨਤਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤੀ। {{gap}}ਹੁਣ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਚਿਖਾ ਸੁੰਨਸਾਨ ਜਗਹਾ ਤੇ ਜਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਇਕ ਬੰਦਾ ਟੇਬਲ ਤੇ ਬੈਠਾ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਕਰੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਕਾਗਜ਼ ਭਾਸ਼ਨ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਲ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ।<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-87|}}</noinclude> bdopy0ati1h6g2rqyryemmmjnfg61x4 250 66748 196821 196710 2025-06-29T05:25:54Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196821 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{center|{{x-larger|'''ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ'''}}}} {{gap}}ਸਮਾਗਮ ਕਾਹਦਾ ਰੱਖ ਬੈਠੇ, ਪੰਗਾ ਹੀ ਲੈ ਲਿਆ। ਇਕ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਮਿੱਤਰ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦ ਦੇਸ਼ ਆਵਾਂ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਬਣਦਾ ਸਰਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਕਵਿਤਾ, ਕਹਾਣੀ ਆਦਿ ਨੂੰ ਉਹ ਮੂੰਹ ਮਾਰ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਅਖਬਾਰ ਨੂੰ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਭਰੀ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖਣੀ ਉਸਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ ਤੇ ਉਤੋਂ ਇਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰਸਾਲੇ ਦਾ ਮੂੰਹ ਬੋਲਿਆ ਭਰਾ (ਸਲਾਹਕਾਰ) ਵੀ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲੋਂ ਖ਼ਤ ਆਇਆ, ਫੇਰ ਫੋਨ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵਜੀ, ‘ਬਾਈ ਜੀ ਐਂਤਕੀ ਫੇਰ ਕਰਿਓ ਕੁਝ, ਬਾਕੀ ਸਮਝ ਲਾਂਗੋ' ਉਸਦੀ ਗਲ ਵਿਚ ਦਮ ਲਗਾ। ਪੈਸੇ ਅਗਲੇ ਨੇ ਖਰਚਣੇ, ਸਨਮਾਨ ਆਪਾਂ ਮੁਫਤੋਂ ਮੁਫਤੀ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਖਬਰਾਂ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਲਾ ਦੇਣੀਆਂ। ਆਪਣਾ ਕੀ ਜਾਂਦਾ। ਚਲੋ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬੱਲੇ-ਬੱਲੇ ਹੀ ਕਰਵਾਈਏ। {{gap}}ਇਕ ਦੋ ਮਿਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕੀਤੀ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਿੱਤਰ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫਾਦਾਰੀਆਂ ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪੁੱਲ ਬੰਨੇ, ਖਰਚੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੁਆਇਆ, ਬਸ ਸਮਾਗਮ ਰਖ ਹੋ ਗਿਆ। {{gap}}ਇਸ ਮੁਫ਼ਤਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਭਿਣਕ ਛੇਤੀ ਹੀ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਪੈ ਗਈ। ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਤਲਾਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਉਸ ਸਵਰਗਵਾਸੀ ਚਾਨਣਮੁਨਾਰੇ ਦੀ ਜਿਸਦੇ ਨਾਮ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ। ‘ਇਨਾਮ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਮੈਂ ਦੇ ਦਊਂ ਜੇਕਰ ਇਨਾਮ ਸਾਡੇ ਬਾਬੇ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰਖ ਲਓ।' ਇਕ ਸਾਹਿਤਕ ਪੋਤੇ ਨੂੰ ਬਾਬੇ ਦਾ ਮੋਹ ਜਾਗ ਪਿਆ। ‘ਨਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ਤੇਰਾ ਬਾਬਾ?' ਇਕ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। ‘ਬਹੁਤ ਵਡੀ ਦੁਕਾਨ ਸੀ ਕਪੜੇ ਸਿਉਂਣ ਦੀ, ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਕਪੜੇ ਮੁਫ਼ਤ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਸਸਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਸਿਉਂਦਾ ਹੋਊ।' {{gap}}‘ਗਲ ਤਾਂ ਠੀਕ ਆ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ', ‘ਪਰ ਇਕ ਗਲ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰਖਿਓ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਬਿਠਾਣਾ ਜ਼ਰੂਰ ਆ' ਇੱਛਾ ਧਾਰੀ ਪੋਤਰੇ ਨੇ ਹੁਕਮ ਸੁਣਾਇਆ। {{gap}}'ਇੰਜ ਤਾਂ ਫੇਰ ਮੇਰਾ ਮਾਮਾ ਵੀ ਬੜਾ ਦਾਨੀ ਸੀ, ਕਈ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ ਉਹ, ਜੇ ਉਹਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦੇਂਦੇ<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-88|}}</noinclude> cdiuqcx6rxx13pfsmefjgjq3iqdy6n0 250 66749 196823 196711 2025-06-29T05:43:11Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196823 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>ਹੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਦੇਨਾ ਰਾਸ਼ੀ' ਇਕ ਹੋਰ ਭਾਣਜੇ ਨੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਨਿੱਤਰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। {{gap}}‘ਲੈ ਫੇਰ ਸਾਡੀ ਬੇਬੇ ਵੀ ਕਮਾਲ ਸੀ, ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਕੋਈ ਕੰਮ ਹੋਵੇ, ਝੱਟ ਤੁਰ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਦਾਈ ਨੂੰ ਸੱਦਣ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਰੋਣ ਪਿੱਟਣ ਤਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਜਾਣਦੀ, ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਉਸਦੇ ਵਿਚ ਕੁੱਟ ਕੁੱਟ ਕੇ ਭਰੀ ਸੀ। ਤਾਹੀਓ ਕਈ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ, ‘ਨੂੰਹ ਨਾਲ ਬਣੀ ਨੀ, ਗੁਆਂਢ ਨਾਲ ਲੜੀ ਨੀ।' ਕਰੋ ਤਾਂ ਉਹਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਐਲਾਨ, ਅਸੀਂ ਪੰਜੇ ਭਰਾ ਪਾਵਾਂਗੇ ਹਿਸਾ।' ਓਦਰੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਕਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪਈ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ ਬੈਠਣ ਦਾ ਚਾਹਵਾਨ ਹੈ। ਆਖਰ ਇਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਲੋਕਲ ਲੇਖਕ ਦਾ ਨਹੀਂ। {{gap}}'ਕੋਈ ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ ਵੀ ਰੱਖ ਲਵੋ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿਚ', ਕਿਸੇ ਨੇ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਚੋਭ ਲਾਈ। {{gap}}'ਆਪਣਾ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈਗਾ' {{gap}}‘ਉਹਨੇ ਤਾਂ ਆਪੇ ਆ ਬਹਿਣ ਸਟੇਜ ਤੇ ਚੜ੍ਹਕੇ' {{gap}}'ਫੋਰ ਅਕਾਡਮੀ ਅਵਾਰਡ ਜੇਤੂ ਲੇਖਕ ਸੱਦ ਲੈਂਨੇ ਆ।' {{gap}}‘ਉਹਨੂੰ ਤਾਂ ਮੁਢਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਲਈ ਸਦਾਂਗੇ, ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ 'ਚ ਤਾਂ ਬੈਠੂਗਾ ਹੀ।' {{gap}}‘ਅੱਛਾ ਉਸ ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੀਡਰ ਨੂੰ ਸੱਦ ਲੈਂਦੇ ਆ, ਉਹ ਵੀ ਬੜੇ ਮੇਲੇ ਮੂਲੇ ਲਾਉਂਦਾ।' {{gap}}‘ਉਹਨੇ ਤਾਂ ਆਪੇ ਆ ਜਾਣਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣਕੇ, ਉਹ ਬਾਹਰ ਠਹਿਰ ਕਿ ਆਇਆ ਇਹਦੇ ਕੋਲ ਇਕ ਦੋ ਵਾਰ, ਆਇਆ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ 'ਚ ਬਠਾਵਾਂਗੇ ਹੀ' {{gap}}‘ਉਹਨੂੰ---------?' {{gap}}'----ਆਪੇ ਆਊ--------' {{gap}}'----------?' {{gap}}'---------ਆਊ'<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-89||}}</noinclude> 4p1456jpdbplyrh466ob121e7720ukr 250 66750 196824 196712 2025-06-29T05:52:37Z Sonia Atwal 2031 /* ਸੋਧਣਾ */ 196824 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Sonia Atwal" /></noinclude>{{gap}}'------------?' {{gap}}'------------ਆਊ' {{gap}}----------ਆਉ {{gap}}-----------ਆਊ {{gap}}‘ਇੰਜ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਹੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਰ ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਵੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਪਰ ਸਰੋਤੇ ਕੌਣ ਕੱਠੇ ਕਰੂ' {{gap}}'ਉਹ ਤੂੰ ਫਿਕਰ ਨਾ ਕਰ ਆਪੇ ਅਖਬਾਰਾਂ 'ਚੋਂ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕਿ ਆ ਜਾਣਗੇ।'<noinclude>{{rh||ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ-90|}}</noinclude> 5stm6egsjv3zq425c1f844brh2fbmdk 250 66777 196749 2025-06-28T12:17:40Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196749 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੬੫)}}</noinclude>ਵਾਰ ਲਾਟਾਂਵਾਲੀ ਸਾ ਨੂੰ ਜਰੂਰ ਲੈ ਚੱਲੋ ਫੇਰ ਮੈਂ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਚਾਹੰਦੀ॥ {{gap}}ਗੋਂਂਦਾਮਲ ਨੇ ਆਖਿਆ ਹਾਂ ਜੀ ਫੇਰ ਤਾਂ ਤੂੰ ਜਾਣਦੀ ਰੱਜ ਜਾਵੇਗੀ। ਜੋ ਕੁਛ ਕੰਮ ਸਾਡੇ ਕਰਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਸੇ ਤਕਾਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈਂਂ। ਅਰ ਜਦ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕੰਮ ਸਾਹਮਣੇ ਆਊ ਫੇਰ ਉਸ ਨੂੰ ਬੀ ਕਹੇਂਗੀ ਕਿ ਇੱਕ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰ ਦੇਓ ਹੋਰ ਮੈਂ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਕਹਾਂਗੀ। ਅਸੀਂ ਤੀਮੀਆਂ ਦੇ ਸੁਭਾਉ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਨਾ ਹੋਇਯੇ ਤਦ ਤਾ ਤੂੰ ਕਹੇਂ ਬੀ। ਤੁਹਾਡਾ ਤਾ ਉਹੋ ਸੁਭਾਉ ਹੈ ਜਿਹਕੁ ਲੋਕ ਕਹਾਣਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਭੂੰਡਾ ਭੂੰਡਾ ਕਿਤਨਾ ਕੁ ਭਾਰ, ਇਕ ਮੁਕੀ ਚੱਕ ਲੈ ਦੂਜੀ ਨੂੰ ਤਿਆਰ)। {{gap}}ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਹਾਹੁਕਾ ਲੈਕੇ ਆਖਿਆ ਹਾਂ ਇਨ੍ਹੀਂ ਤਿਲੀਂ ਤੇਲ ਕਿੱਥੇ? ਮੈਂ ਤਾ ਸੱਚੋਂ ਮੰਨ ਗਈ ਸੀ ਭਈ ਲਾਲਾ ਹੋਰੀਂ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹਨ ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਮੇਰਾ ਮਨ ਹੀ ਟੋਹੰਦੇ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਕਿਨੇ ਸਚੁ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ (ਜੱਟੀ ਦਾ ਖਸਮ ਕਰਨਾ ਸੱਚੁ ਅਰ ਖੂਹਾ ਲੁਆਉਣਾ ਝੂਠ) ਅੱਛਾ ਜੀ ਜਾਓ ਹੱਟੀ ਜਾਕੇ ਬੈਠੋ ਐਮੈ ਝੂਠੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦਾ ਜੀਉ ਨਾ ਜਾਲਿਆ ਕਰੋ॥ {{gap}}ਗੋਂਂਦਾਮਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈਂ ਤੂੰ ਇਹ ਕੀ ਲੈ ਉੱਠੀ ਨਾ ਕਿਆ ਹੁਣ ਮੈਂਖੱਤਰੀ ਧਰਮ ਹੋ ਕੇ ਜੋ ਗੱਲ ਮੂੰਹੋਂ ਕੱਢ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ ਉਸ ਪਰ ਪਹਿਰਾ ਨਾ ਪਾਵਾਂਗਾ। ਭੋਲੀਏ ਮੈਂ ਇਹ ਗੱਲ ਕਦ ਆਖੀ ਹੈ ਭਈ ਗੰਗਾ ਜੀ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ। ਮੈਂ ਤਾ ਉਸ ਗੱਲ ਦਾ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਸਾ ਜੇਹੜੀ ਤੈਂ ਆਖੀ ਸੀ ਭਈ ਇੱਕ ਵਾਰ ਲਾਟਾਂਵਾਲੀ ਅਰ ਗੰਗਾ ਜੀ ਦਾ ਦਰਸਨ ਪੁਆ ਦੇਓ ਹੋਰ ਮੈਂ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀ। ਕਮਲੀ, ਕੁਛ ਕਿੰੰਉਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸਗੋਂ ਇਹ ਆਸਾ ਰੱਖ ਕਿ ਜੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਬਰਕਤ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਜਗਨਨਾਥ ਅਰ ਗਯਾ ਜੀ ਬੀ ਚੱਲਿਯੇ॥ {{gap}}ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਜਗਨਨਾਥ ਵਲ ਬੀ ਜਰੂਰ<noinclude></noinclude> cbstmqw8dp3tr8yf8igm1pn2hkekjms 250 66778 196751 2025-06-28T12:22:02Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਤੁਰ ਪੈਂਦੇ ਹੋਂ। ਕਿੰਉ ਬਰਕਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਰਾਮਰੱਖੋ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਘਾਟਾ ਨਹੀਂ ਚਲ ਤਾ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਰੇਲ ਪਰ ਚੜ੍ਹ ਚੱਲੋ । ਐਉਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਮਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ? ਝੂਠ ਕਿਉਂ ਕਹਿਯੇ ਬਰਕਤ ਦੀ ਤਾ ਕੁਛ ਭਗਵਾਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196751 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੬੬)}}</noinclude>ਤੁਰ ਪੈਂਦੇ ਹੋਂ। ਕਿੰਉ ਬਰਕਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਰਾਮਰੱਖੋ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਘਾਟਾ ਨਹੀਂ ਚਲ ਤਾ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਰੇਲ ਪਰ ਚੜ੍ਹ ਚੱਲੋ । ਐਉਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਮਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ? ਝੂਠ ਕਿਉਂ ਕਹਿਯੇ ਬਰਕਤ ਦੀ ਤਾ ਕੁਛ ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਸੱਧ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਅਜੇ ਓਹੋ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ (ਉਠ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹਾਂ ਬਾਂਸ ਦਾ ਘਾਟਾ ਹੈ) । {{gap}}ਗੋਦਾਮਲ ਹੱਸਕੇ ਬਜਾਰ ਨੂੰ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਅਰ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਮੁੰਡਿਆ ਜਾਹ ਬਜ਼ਾਰ ਜਾਕੇ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਨਾਮੇ ਨਿਵੇੜ ਲਿਆਉ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਕੇ ਕਹਿ ਦੇਹ ਭਈ ਭਾਯਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਨਾਮਾ ਹੱਥੋਂਹੱਥੀਂ ਚੁਕਾ ਦੇਵੋ ਅਸੀਂ ਦੂਜੇ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਜੀ ਜਾਣਾ ਹੈ ਅਰ ਹੱਟ ਕਈ ਦਿਨ ਬੰਦ ਰਹੇਗੀ॥ {{gap}}ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਯਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੀ ਭੋਲ਼ੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਸਾਡੀ ਆੜਤ ਦੀ ਹੱਟ ਠਹਿਰੀ ਜੇ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬੀ ਬੰਦ ਰਹੇ ਤਾਂ ਬੁਪਾਰੀ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਹੱਥੀਂ ਮਾਲ ਬੇਚਣ ਲਗ ਜਾਣ ਅਚ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੀ ਪੈਂਠ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਅੱਜ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਧਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ? ਗੰਗਾ ਜੀ ਤਾ ਨਿੱਤ ਨਮੀ ਹੈ ਜਦ ਕਦੀ ਬਿਹਲ ਹੋਊ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਊ॥ ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਈ ਫੇਰ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਬੀ ਪਿੱਛਾ ਛੱਡੇ ਉਹ ਤਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਮੈਂ ਜਰੂਰ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਨਾਲੇ ਸਾ ਨੂੰ ਏਹੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਸਮਝੌਤੀਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਭਈ ਤੀਰਥ ਵਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਮੂੰਹੋਂ ਕੱਢਕੇ ਫੇਰ ਪਿੱਛੋਂ ਨਹੀਂ ਰਹੀਦਾ। ਕੋਈ ਬੁਪਾਰੀ ਜੋ ਸੌਂਦਾ ਬੇਚਣ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਉਸ ਵੇਲੇ ਪਾਸ ਬੈਠਾ ਸਾ ਬੋਲਿਆ ਨਾ ਭਈ ਰਾਮਦਿੱਤਿਆ ਜੇ ਭਲੇ ਕੰਮ ਵਾਸਤੇ ਮਨ ਉਠੇ ਤਾਂ ਭਾਨੀ ਮਾਰਨੀ ਅੱਛੀ ਨਹੀਂ। ਏਹ ਘਰਾਂ ਦੇ<noinclude></noinclude> 7eq7rrw74zxk6pjbrciiep5hinsms6c 196756 196751 2025-06-28T12:51:33Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196756 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੬੬)}}</noinclude>ਤੁਰ ਪੈਂਦੇ ਹੋਂ। ਕਿੰਉ ਬਰਕਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਰਾਮਰੱਖੋ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਘਾਟਾ ਨਹੀਂ ਚਲ ਤਾ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਰੇਲ ਪਰ ਚੜ੍ਹ ਚੱਲੋ । ਐਉਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਮਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ? ਝੂਠ ਕਿਉਂ ਕਹਿਯੇ ਬਰਕਤ ਦੀ ਤਾ ਕੁਛ ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਸੱਧ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਅਜੇ ਓਹੋ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ (ਉਠ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹਾਂ ਬਾਂਸ ਦਾ ਘਾਟਾ ਹੈ) । {{gap}}ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਹੱਸਕੇ ਬਜਾਰ ਨੂੰ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਅਰ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਮੁੰਡਿਆ ਜਾਹ ਬਜ਼ਾਰ ਜਾਕੇ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਨਾਮੇ ਨਿਵੇੜ ਲਿਆਉ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਕੇ ਕਹਿ ਦੇਹ ਭਈ ਭਾਯਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਨਾਮਾ ਹੱਥੋਂਹੱਥੀਂ ਚੁਕਾ ਦੇਵੋ ਅਸੀਂ ਦੂਜੇ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਜੀ ਜਾਣਾ ਹੈ ਅਰ ਹੱਟ ਕਈ ਦਿਨ ਬੰਦ ਰਹੇਗੀ॥ {{gap}}ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਯਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੀ ਭੋਲ਼ੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਂ ਸਾਡੀ ਆੜਤ ਦੀ ਹੱਟ ਠਹਿਰੀ ਜੇ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬੀ ਬੰਦ ਰਹੇ ਤਾਂ ਬੁਪਾਰੀ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਹੱਥੀਂ ਮਾਲ ਬੇਚਣ ਲਗ ਜਾਣ ਅਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੀ ਪੈਂਠ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਅੱਜੋ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਧਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ? ਗੰਗਾ ਜੀ ਤਾ ਨਿੱਤ ਨਮੀ ਹੈ ਜਦ ਕਦੀ ਬਿਹਲ ਹੋਊ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਊ॥ {{gap}}ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਈ ਫੇਰ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਬੀ ਪਿੱਛਾ ਛੱਡੇ ਉਹ ਤਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਮੈਂ ਜਰੂਰ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਨਾਲੇ ਸਾ ਨੂੰ ਏਹੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਸਮਝੌਤੀਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਭਈ ਤੀਰਥ ਵਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਮੂੰਹੋਂ ਕੱਢਕੇ ਫੇਰ ਪਿੱਛੋਂ ਨਹੀਂ ਹਟੀਦਾ। {{gap}}ਕੋਈ ਬੁਪਾਰੀ ਜੋ ਸੌਦਾ ਬੇਚਣ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਉਸ ਵੇਲੇ ਪਾਸ ਬੈਠਾ ਸਾ ਬੋਲਿਆ ਨਾ ਭਈ ਰਾਮਦਿੱਤਿਆ ਜੇ ਭਲੇ ਕੰਮ ਵਾਸਤੇ ਮਨ ਉਠੇ ਤਾਂ ਭਾਨੀ ਮਾਰਨੀ ਅੱਛੀ ਨਹੀਂ। ਏਹ ਘਰਾਂ ਦੇ<noinclude></noinclude> c1gddve0wxl2wtqlb9xg5zatfbh1mrq 250 66779 196757 2025-06-28T12:53:29Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਧੰਦਾਲ ਤਾ ਕਦੀ ਬੀ ਨਹੀਂ ਮੁੱਕਦੇ ਜੋ ਜੋ ਕੁਛ ਇਸ ਪ੍ਰਾਨੀ ਤੇ ਬਣ ਆਵੇ ਸੋਈਓ ਨਫੇ ਦਾ ਹੈ । ਦਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਜੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਹੀਤ ਹੀ {{gap}}ਰਾਮਦਿੱਤਾ ਉਸ ਨੂੰ ਕੜਕਕੇ ਬੋਲਿਆ ਬੱਸ ਜੀ ਬੱਸ ਕੋਲੋਂ ਡੂਢੀ ਨਹੀਂ ਲਾਈਦੀ। ਲਾਲਾ ਜੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196757 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੬੭)}}</noinclude>ਧੰਦਾਲ ਤਾ ਕਦੀ ਬੀ ਨਹੀਂ ਮੁੱਕਦੇ ਜੋ ਜੋ ਕੁਛ ਇਸ ਪ੍ਰਾਨੀ ਤੇ ਬਣ ਆਵੇ ਸੋਈਓ ਨਫੇ ਦਾ ਹੈ । ਦਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਜੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਹੀਤ ਹੀ {{gap}}ਰਾਮਦਿੱਤਾ ਉਸ ਨੂੰ ਕੜਕਕੇ ਬੋਲਿਆ ਬੱਸ ਜੀ ਬੱਸ ਕੋਲੋਂ ਡੂਢੀ ਨਹੀਂ ਲਾਈਦੀ। ਲਾਲਾ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਖਬਰ ਹੈ ? ਜੇ ਏਹ ਉੱਧਰ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪੈਣਗੇ ਭਾ ਹੱਟੀ ਹੋ ਜਾਉ ਮੁੰਧੀ। ਸਾਡੀ ਖੱਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਤਾ ਹਾਣੀ ਹੈ। ਬਰਕਤ ਹੋਊ ਤਾਂ ਤੀਰਥ ਬੀ ਸੁੱਝਣਗੇ। ਨਹੀਂ ਤਾ ਵਿਚ ਪਈ ਗੰਗਾ ਜੀ ( ਮਰਮਰ ਬੁੱਢੜੀ ਗੀਤੜੇ ਗਾਵੇ ਲੋਕ ਤਮਾਸੇ ਆਵੇ ) ਲਾਲਾ ਜੀ ਜੇ ਐਹੋਜਿਹੇ ਧਰਮੀ ਹੋਂ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪਓ ਤਾ ਅਸੀਂ ਪਿੱਛੋਂ ਤੇਲ ਤੁਹਾਡਾ ਆਪੇ ਬੇਚ ਛੱਡਾਂਗੇ। ਬੱਸ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਬੈਠੋ ਬਹੁਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈ ਦੀਆਂ। ਨਾਲ਼ੋਂ ਤੀਮੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਜਾਣਾ ਹੈ ਉਨਾਂ ਤਾ ਅੱਗਰੀ ਪਾਈ ਉੱਠ ਤੁਰੀਆਂ ( ਜਿਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਸੇ ਨਾਲ ਉਠ ਚੱਲਾਂ ) ਕਿਨੀ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਹੋਣਾ ਹੈ ਚਲ ਬੇਬੇ ਗੰਗਾ ਜੀ, ਉਸ ਨੇ ਬੀ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਹੋਣਾ ਹੈ ਚੱਲ ਭੈ ਨੇ ਗੰਗਾ ਜੀ। ਭਲਾ ਤੁਸੀਂ ਸਿਆਣੇ ਹੋਂ ਏਹ ਕੁੜਮਾਵਾਲੇ ਜੰਮਾਵਾਲੇ ਐਡੀ ਛੇਤੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕਿੱਕਰ ਤੁਰ ਪੈਣ? ਗੰਗਾਜੀ ਜਾਣਾ ਕੀ ਖਾਲਾਜੀ ਦਾ ਵਾੜਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਦੇ ਸਉ ਰੁਪੈ ਯਾ ਰੋਕ ਹੋਵੇ ਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਐਸੇ ਠੱਠਾ ਹੈ ? {{gap}}ਬੁਪਾਰੀ ਦੇ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਕੇ ਕੰਨ ਖੁਲ ਗਏ ਅਤੇ ਗੋਦਾਮਲ ਨੂੰ ਕਹਿਣਲੱਗ ਨਾਲਾਲਾ ਜੀ ਅਸੀਂ ਤਾ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਆਣਾ ਹੀ ਜਾਣ- ਦੇ ਕੇ ਪਰ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਗੱਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਨਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਾ ਤੁਹਾਡਾ ਮੁੰਡਾ ਵਡਾ ਸੁਚੇਤ ਹੈ। {{gap}}ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਜੀ ਤੁਹਾਡੀ ਭਰਾਮਾਂ ਦੀ ਦਯਾ ਹੈ। ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਨਿਆਣਾ ਕਿਉਂ ਹੈ ਜੀ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਪੰਧਰਵੀਂ ਵਰਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<noinclude></noinclude> 8kv3e63wfjq0gmlkxnqssmzje7lm6p2 196761 196757 2025-06-28T13:14:40Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196761 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੬੭)}}</noinclude>ਧੰਦਾਲ਼ ਤਾ ਕਦੀ ਬੀ ਨਹੀਂ ਮੁੱਕਦੇ ਜੋ ਜੋ ਕੁਛ ਇਸ ਪ੍ਰਾਨੀ ਤੇ ਬਣ ਆਵੇ ਸੋਈਓ ਨਫੇ ਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਰਾਮਦਿੱਤਾ ਉਸ ਨੂੰ ਕੜਕਕੇ ਬੋਲਿਆ ਬੱਸ ਜੀ ਬੱਸ ਕੋਲ਼ੋਂਂ ਡੂਢੀ ਨਹੀਂ ਲਾਈਦੀ। ਲਾਲਾ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਖਬਰ ਹੈ? ਜੇ ਏਹ ਉੱਧਰ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪੈਣਗੇ ਭਾ ਹੱਟੀ ਹੋ ਜਾਉ ਮੂੰਧੀ। ਲਾਲਾ ਜੀ ਸਾਡੀ ਖੱਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਤਾ ਹੱਟੀ ਹੈ। ਜੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਰਕਤ ਹੋਊ ਤਾਂ ਤੀਰਥ ਬੀ ਸੁੱਝਣਗੇ। ਨਹੀਂ ਤਾ ਅਹੀ ਤਹੀ ਵਿਚ ਪਈ ਗੰਗਾ ਜੀ (ਮਰਮਰ ਬੁੱਢੜੀ ਗੀਤੜੇ ਗਾਵੇ, ਲੋਕ ਤਮਾਸੇ ਆਵੇ) ਲਾਲਾ ਜੀ ਜੇ ਐਹੋ ਜਿਹੇ ਧਰਮੀ ਹੋਂ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪਓ ਤਾ ਅਸੀਂ ਪਿੱਛੋਂ ਤੇਲ ਤੁਹਾਡਾ ਆਪੇ ਬੇਚ ਛੱਡਾਂਗੇ। ਬੱਸ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਬੈਠੋ ਬਹੁਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈਦੀਆਂ। ਨਾਲ਼ੋਂ ਤੀਮੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਜਾਣਾ ਹੈ ਉਨਾਂ ਤਾ ਘੱਗਰੀ ਪਾਈ ਉੱਠ ਤੁਰੀਆਂ (ਜਿਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਸੇ ਨਾਲ ਉਠ ਚੱਲਾਂ) ਕਿਨੀ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਹੋਣਾ ਹੈ ਚਲ ਬੇਬੇ ਗੰਗਾ ਜੀ, ਉਸ ਨੇ ਬੀ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਹੋਣਾ ਹੈ ਚੱਲ ਭੈਣੇ ਗੰਗਾ ਜੀ। ਭਲਾ ਤੁਸੀਂ ਸਿਆਣੇ ਹੋਂ ਏਹ ਕੁੜਮਾਵਾਲ਼ੇੇ ਜੰਮਾਵਾਲ਼ੇੇ ਐਡੀ ਛੇਤੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕਿੱਕਰ ਤੁਰ ਪੈਣ? ਗੰਗਾਜੀ ਜਾਣਾ ਕੀ ਖਾਲਾਜੀ ਦਾ ਵਾੜਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਦੇ ਸਉ ਰੁਪੈ ਯਾ ਰੋਕ ਹੋਵੇ ਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਐਮੇ ਠੱਠਾ ਹੈ? {{gap}}ਬੁਪਾਰੀ ਦੇ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਕੇ ਕੰਨ ਖੁਲ੍ਹ ਗਏ ਅਤੇ ਗੋਂਂਦਾਮਲ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਨਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਅਸੀਂ ਤਾ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਆਣਾ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਸੇ ਪਰ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਗੱਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਨਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਾ ਤੁਹਾਡਾ ਮੁੰਡਾ ਵਡਾ ਸੁਚੇਤ ਹੈ। {{gap}}ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਜੀ ਤੁਹਾਡੀ ਭਰਾਮਾਂ ਦੀ ਦਯਾ ਹੈ। ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਨਿਆਣਾ ਕਿੰੰਉਂ ਹੈ ਜੀ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਪੰਧਰਵੀਂ ਵਰਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।<noinclude></noinclude> efaeml9h7y2z019vdyip6ros1b71sch 250 66780 196762 2025-06-28T13:25:16Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196762 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੬੮)}}</noinclude>{{gap}}ਬੁਪਾਰੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਵਿਆਹਿਆ ਹੋਇਆ ਕਿੱਥੇ ਹੈ? {{gap}}ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੀ ਵਿਆਹੁਤਾ ਐਸ ਹਾੜ ਦਾ ਸੁਣਦੇ ਹੈਂ ਭਈ ਦੇਣਗੇ, ਪਰ ਮੰਗਿਆ ਹੋਇਆ ਇਹ ਨੂਰਮਹਿਲ ਹੈ। {{gap}}ਬੁਪਾਰੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਓਹ ਕੌਣ ਖੱਤਰੀ ਹਨ ਅਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭੜੂਆਂ ਨੇ ਅੱਜ ਤਾਈਂ ਬਿਆਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ? {{gap}}ਗੇਂਦਾਮਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਓਹ ਖੱਤਰੀ ਤਾ ਕੋਹਲੀ ਹਨ ਪਰ ਬਿਆਹ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਰਕੇ ਡੇਰ ਹੋਈ ਕਿ ਕੁੜੀ ਦਾ ਪੇਉ ਬਾਹਰ ਕਿਤੇ ਨੌਕਰੀ ਪਰ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੁਣੀਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੀ ਸੀਆਂ ਕਿ ਰਾਮਦਿਤੇ ਨੇ ਆਕੇ ਪਿਉ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਭਾਯਾ ਜੀ ਘਰ ਬੋਬੋ ਤਾ ਸਰਪਰ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਿਤਨੀਆਂ ਹੀ ਗੱਲਾਂ ਆਖੀਆਂ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕੋ ਹੱਠ ਰੱਖਿਆ ਭਈ ਬੀਬਾ ਮੈਂ ਤਾ ਜਰੂਰ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਸੋ ਅੱਛਾ ਉਹ ਜਾਣੋ ਤੁਸੀਂ ਬੋਬੋ ਅਰ ਭਾਨ ਅਰ ਰੁਲਦੂ ਨੂੰ ਲਜਾਕੇ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੁਹਾਲ਼ ਲਿਆਵੋ ਮੈਂ ਹੋਣੀ ਰਹਾਂਗਾ॥ ਗੋਂਦਾਮਲ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਪਸੰਦ ਕਰਕੇ ਝੱਟ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ। ਅਰ ਗੱਡੀ ਭਾੜੇ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਿਨ ਫੁਗਵਾੜੇ ਆ ਰਹੇ। ਸੰਗ ਜੋ ਫੁਗਵਾੜੇ ਦਾ ਬੀ ਬਹੁਤ ਤਿਆਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸਾ ਜਲੰਧਰਿਯੇ ਅਰ ਫੁਗਵਾੜਿਯੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਕੱਠੇ ਹੋ ਤੁਰੇ। ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਜਾਂ ਫਲੌਰ ਦੇ ਦਰਿਆ ਉੱਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਕਈਆਂ ਨੇ ਤਾ ਨ੍ਹਾ ਧੋਕੇ ਕੁਛ ਕਸਾਰ ਪਿੱਨੀ ਕੱਢਿਆ ਅਰ ਕਈ ਜੋ ਫੁੱਲਾਂਵਾਲੇ ਸੇ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਬੈਠਕੇ ਪਿੰਡ ਭਰਾਉਣ ਲੱਗੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਾਹੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੰਗੀ ਬੇਦੀ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਚਾਉਲਾਂ ਦੇ ਆਟੇ ਦੇ ਪੇੜੇ ਲਈ ਬੈਠੇ ਦੇਖਕੇ ਇੱਕ ਭਲੇਮਾਣਸ ਜੇਹੇ ਸਾਂਗੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕਿੰੰਉ<noinclude></noinclude> pc4f90kk6pg0cf15n0t5nbtsym0baej 250 66781 196764 2025-06-28T14:11:57Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਜੀ ਜੇ ਬੁਰਾ ਨਾ ਮੰਨੋ ਤਾਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੁੱਛਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਨੰਗੇ ਸਿਰੀਂਂ ਬੈਠੇ ਹਨ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ? {{gap}}ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਮੀਆਂ ਏਹ ਆਪਣਿਆਂ ਵਡਿਆਂ ਦੇ ਸਰਾਧ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੇਖੇਂ ਨਾ ਇਹ ਜੇਹੜ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196764 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੬੮)}}</noinclude>ਜੀ ਜੇ ਬੁਰਾ ਨਾ ਮੰਨੋ ਤਾਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੁੱਛਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਨੰਗੇ ਸਿਰੀਂਂ ਬੈਠੇ ਹਨ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ? {{gap}}ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਮੀਆਂ ਏਹ ਆਪਣਿਆਂ ਵਡਿਆਂ ਦੇ ਸਰਾਧ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦੇਖੇਂ ਨਾ ਇਹ ਜੇਹੜੀਆਂ ਗੁਥਲੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਲਾਠੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਟੰਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਲਟਕਦੀਆਂ ਹਨ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦਿਆਂ ਦੇ ਫੁੱਲ ਸੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਸੋ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਪਾਸ ਫੁਲ ਹੋਣਗੇ ਉਹ ਗੰਗਾ ਜੀ ਤਾਈਂ ਹਰੇਕ ਨਦੀ ਪਰ ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਪਿੰਡ ਭਰਾਉਂਦਾ ਜਾਊਗਾ {{gap}}ਉਸ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੇ ਫੇਰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿਉਂ ਜੀ ਮੈਂ ਫੁੱਲ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ਭਈ ਕਾਸ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ? {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਈ ਮੀਆਂ ਅਸਭਾਂ ਨੂੰ {{gap}}ਮੁਸਲਮਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਡਰਿਆ ਭਈ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਪੁੱਛਕੇ ਤੇ ਕਿਤੇ ਗੁੱਸੇ ਬੀ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਪਰ ਫੇਰ ਉਸ ਨੂੰ ਭਲਾਮਾਣਸ ਜਾਣਕੇ ਬੋਲਿਆ ਬਾਬਾ ਜੀ ਮੇਰਾ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ ਮੈਂ ਤਾ ਅਸਤਾਂ ਨੂੰ ਬੀ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਭਈ ਤੁਸੀਂ ਅਸਤ ਕਾਸ ਨੂੰ ਸੱਦਦੇ ਹੋਂ? {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਮੀਆਂ ਫੇਰ ਤੋਂ ਇਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਕੇ ਕੀ ਕੱਢਦਾ ਹੈ ਜਾਹ ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਤੁਰਿਆ ਜਾਹ ( ਜਿਸ ਪਿੰਡ ਨਾ ਜਾਣਾ ਉਹ ਦਾ ਰਾਹ ਕਿਉਂ ਪੁੱਛਦਾ?) {{gap}}ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਤਾਂ ਬੀ ਦੱਸ ਤਾ ਛੱਡੋ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਈ ਸਾਡੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੀਏ ਦਿਨ ਉਸ ਦੇ ਸਿਵੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਲੈਕੇ ਰੱਖ ਛੱਡੀ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਬਰਕਤਵਾਲੇ ਤਾ ਉਸੀ ਦਿਨ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਭੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਰ ਕਈ ਅਮਾਤੜ ਗਰੀਬ ਜਦ ਕਦੀ ਆਪ ਗੰਗਾਜੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਦ ਆਪਣੀ ਹੱਥੀਂ ਲਜਾਕੇ ਗੰਗਾਜੀ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ<noinclude></noinclude> ns8kv7o1ipycrz6mdgkpxs0fg1bexnr 250 66782 196765 2025-06-28T14:13:59Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਹਨ। ਸੋ ਉਨਾਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਸਤ ਅਰ ਫੁੱਲ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਰ ਜ਼ਰੂਰ, ਅੱਛਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਸਾਹਬ ਸਲਾਮ ਆਖਦੇ ਹੈ। ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਰੱਖਣੀ {{gap}}ਜਾਂ ਸਭ ਲੋਕ ਅਸ਼ਨਾਨ ਧਿਆਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਆਪੋਆਖਦੀਆਂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196765 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>ਹਨ। ਸੋ ਉਨਾਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਅਸਤ ਅਰ ਫੁੱਲ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਰ ਜ਼ਰੂਰ, ਅੱਛਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਸਾਹਬ ਸਲਾਮ ਆਖਦੇ ਹੈ। ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਰੱਖਣੀ {{gap}}ਜਾਂ ਸਭ ਲੋਕ ਅਸ਼ਨਾਨ ਧਿਆਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਆਪੋਆਖਦੀਆਂ ਠੜੀਆਂ ਬਨਕੇ ਇਕੋ ਵਾਰ ਉਚੀ ਉਵਾਜ ਨਾਲ ਬੇਲੇ ( ਬੇਲੇਗਾ ਸੋ ਨਿਹਾਲ ਹੋਏਗਾਓ ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ! ਹੇ ਮਾਡ ਗੰਗੇ ਤੇਰੀ ਸਦਾ ਈ ਜੇ।) ਜਾਂ ਥੋੜਾ ਅਗੇ ਲੰਘੇ ਤਾਂ ਕੁਛ ਸੰਗ ਗੰਗਾ ਜੀ ਜਾਣਵਾਲਾ ਫਲੌਰ ਦਾ ਮਿਲ ਪਿਆ। ਜਲੰਧਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਜੋ ਇੱਕ ਭੂਪਾ ਨਾਮੇ ਨਾਈ ਸਾ ਉਸ ਨੇ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਭਈ ਫਲੌਰ ਦੇ ਸੰਗ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਲਾਲਿਆਂ ਦੇ ਕੁੜਮ ਬੀ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿ ਜਿਨਾਂ ਦੀ ਕੁੜੀ ਸਾਡੇ ਚੰਬੀਰੇ ਨੂੰ ਮੰਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਫਿਰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਭਾਈ ਚੱਲ ਲੈਣ ਦਿਓ ਅੱਜ ਜਿਥੇ ਡੇਰਾ ਹੋਊ ਉਥੋਂ ਇਨਾਂ ਫੁਲੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਣਾ ਹੈ ਭਈ ਤੁਹਾਡੇ ਕੁੜਮ ਬੀ ਜਲੰਧਰ ਵਾਲੇ ਆਏ ਹੋਏ ਅਰ ਨਾਲੇ ਮੁੰਡਾ ਹੰਬੀਰਚੰਦ ਬੀ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਾਂ ਉਸ ਦਿਨ ਸਭਨਾਂ ਦਾ ਡੇਰਾ ਲੁਦੇਹਾਰੇ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਭੂਪੇ ਨਾਈ ਨੇ ਡੋਲ ਨਾਲ਼ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਖਬਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਭਈ ਤੁਹਾਡੇ ਕੁੜਮ ਉਤਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। {{gap}}ਫਲੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾ ਕੁਛ ਚਿੰਤਾ ਜੇਹੀ ਹੋਈ ਪਰ ਫੇਰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ ਭਈ ਹੁਣ ਮੂੰਹ ਲੁਕੋਣਾ ਅੱਛਾ ਨਹੀਂ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਖਬਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਚਲੋ ਔਖੇ ਸੌਖੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਆਇਯੇ। ਉਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਿਆਣਾ ਸਾ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਤਾਇ ਆਜੀ ਜਿਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਸਾਡੀ ਭਾਨੀ ਮੰਗੀ ਹੋਈ ਹੈ ਓਹ ਸਾਡੇ ਕੁੜਮ ਅਹੁ ਸਾਹਮਣੇ ਉੱਤਰੇ ਹੋਏ ਹਨ ਸਾਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਸਲਾਹ ਦੇਵੋ ਕਿ ਹੁਣ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਯੇ?<noinclude></noinclude> h6qlh42oxkp263n6z4ztd2lwxkwth9v 250 66783 196766 2025-06-28T14:18:35Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{gap}}ਤਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਈ ਬੀਬਾ ਤੁਸੀਂ ਸਿਆਣੇ ਹੀ ਹੋਂ ਨਾ ਕੁਛ ਫੁੱਲ ਪੱਤਰ ਜਰੂਰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣਾ ਹੀ ਪਊ ਕਿੰਉ ਜੋ ਸਿਆਣੇ ਆਖ ਗਏ ਹਨ ( ਹਾਰੋਂ ਘਟਿਆ ਸੋ ਮੋਇਆ ਬਹਾਰੋਂ ਘੰਟਿਆ ਸੋ ਮੋਇਆ) ਸੋ ਅੱਛਾ ਜਿੱਥੇ ਸਉ ਪੰਜਾਹ ਰੁਪੈ ਯਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196766 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>{{gap}}ਤਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਈ ਬੀਬਾ ਤੁਸੀਂ ਸਿਆਣੇ ਹੀ ਹੋਂ ਨਾ ਕੁਛ ਫੁੱਲ ਪੱਤਰ ਜਰੂਰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣਾ ਹੀ ਪਊ ਕਿੰਉ ਜੋ ਸਿਆਣੇ ਆਖ ਗਏ ਹਨ ( ਹਾਰੋਂ ਘਟਿਆ ਸੋ ਮੋਇਆ ਬਹਾਰੋਂ ਘੰਟਿਆ ਸੋ ਮੋਇਆ) ਸੋ ਅੱਛਾ ਜਿੱਥੇ ਸਉ ਪੰਜਾਹ ਰੁਪੈ ਯਾ ਤੁਸੀਂ ਗੰਗਾ ਵਾਸਤੇ ਬਨਿਆ ਹੈ ਉਥੇ ਚਾਰ ਰੁਪੈਯੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਬੀ ਨਜ਼ਰ ਕਰ ਛੱਡੋ। ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਭਈ ਏਹ ਤਾ ਭੜੂਏ ਕੋਈ ਬਡੇ ਕੰਜਰ ਹਨ ਜੋ ਮਿਲਣੀ ਲੈਕੇ ਦੇ ਮਾਰੇ ਐਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਣ ਉੱਤਰੇ ਹਨ। ਬਾਵਾ ਇਹ ਬਿਧਰਮੀ ਤਾ ਕਵੀ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀ ਭਈ ਕੋਈ ਕੁੜਮਾਂ ਦੇ ਮੋਰੀਂ ਆ ਚੜੇ। ਭਲਾ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਲਾਲਾ ਜੀ ਸਰਦੇਵਰਦੇ ਠਹਿਰੇ ਚਾਰ ਰੁਪੈਯੇ ਖਰਚ ਲੈਣੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੁਛ ਔਖੇ ਨਹੀਂ ਪਰ ਜੇ ਕਿਸੇ ਅਮਾਤੜ ਨਾਲ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਪੈਰ ਉੱਤੇ ਕਿਹੜੇ ਖਹ ਪੈਂਦਾ? {{gap}}ਉਨੀਂ ਆਖਿਆ ਤਾਇਆ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਏਹ ਜਲੰਧਰੀਏ ਬਡੇ ਬਿਸਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸੋ ਅੱਛਾ ਸਾ ਨੂੰ ਤਾਂ ਜਹਾਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹਿਯੇ ਨਾ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦਸੋ ਭਈ ਕੀ ਕੁਛ लै चलि जे? {{gap}}ਤਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਜੈਰਾਮਾ ਭਲਾ ਤੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਬੁਹਾਰ ਭੁੱਲ ਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਜੋ ਕੁਛ ਤੁਹਾਡੀ ਪਿਤਾਪੁਰਖੀ ਹੈ ਸੋ ਲੈ ਚਲੋ॥ {{gap}}ਉਨਾਂ ਝੱਟ ਇੱਕੀ ਰੁਪੈਯੇ ਥਾਲੀ ਵਿੱਚ ਪਾਕੇ ਪੰਜ ਦਸ ਮਨੁਖ ਆਪਣੇ ਸ਼ੈਹਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲੈਕੇ ਆਪਣੇ ਕੁੜਮ ਨੂੰ ਮਿਲਣੀ ਜਾ ਕੀਤੀ। ਅਰ ਪੰਜ ਰੁਪੈਯੇ ਜੁਦੇ ਕਢਕੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਹੱਥ ਦਿਤੇ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਜਲੰਧਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਧੰਨ ਧੰਨ ਹੋਣ ਲਗੀ ਅਰ ਫੁਲੈਰੀਏ ਰਾਮਰਾਮ ਕਹਿਕੇ ਆਪਣੇ ਡੇਰੇ ਨੂੰ ਚਲੇ ਆਏ। {{gap}}ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਜਾਂ ਲੁਦੇਹਾਣੇ ਤੇ ਜੈਕਾਰੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਤੁਰੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਜਗਾ ਕੋਈ ਜਲੰਧਰੀਆ ਕਿਸੇ ਫਲੋਰ ਦੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ<noinclude></noinclude> 9osk4jxpo48fn998bd2rv1n847qfk44 250 66784 196767 2025-06-28T14:34:14Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196767 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>ਆਪਸ ਵਿੱਚੀਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਜਲੰਧਰੀਏ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਏਹ ਜੋ ਕਲ ਸਾਡੇ ਲਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣੀ ਕਰ ਗਏ ਹਨ ਕੌਣ ਖਤਰੀ ਸੀ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੀ ਭੰਡਾਰੀ ਖੱਤਰੀ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੰਡਾਰੀ ਤਾ ਬਟਾਲੇ ਵਿਚ ਬਡੇ ਆਦਮੀ ਦਸੀਦੇ ਹਨ ਕੀ ਏਹ ਬੀ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਹਨ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਹੀਂ ਉਨਾਂ ਦੀ ਮੂੰਹੀ ਹੋਰ ਅਰ ਏਹ ਸਾਡੇ ਫੁੱਲੌਰਵਾਲੇ ਹੋਰ ਮੂੰਹੀਂ ਦੇ ਹਨ ਓਹ ਕੀ ਜਾਣਿਯੇ ਪਾਟਣੀ ਕੇ ਭੋਰੀ ਭੰਡਾਰੀ ਹਨ ਪਰ ਏਹ ਸਾਡੇ ਸੈਹਰ ਵਾਲੇ ਬੀਰਪਾਲੀ ਭੰਡਾਰੀ ਸਦਾਉਂਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਖੱਤਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਤਾਂ ਦਾ ਬੀ ਕੁਛ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਨਿਤ ਨਮੀਆਂ ਹੀ ਸੁਣੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਹਾਕੁ ਦੇਖੋ ਹੱਡ ਚੰਮ ਧੰਦਲ, ਏਹ ਜਾਤਾਂ ਬੀ ਖੱਤਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹੀ ਸੁਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਲਾ ਜੀ ਇੱਕ ਗਲ ਮੈਂ ਹੋਰ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ ਪਰੂੰ ਜੋ ਅਸੀਂ ਫਲੌਰ ਦੇ ਭੰਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਇਕ ਬੁਰੀ ਜੇਹੀ ਗੱਲ ਸੁਣੀ ਸੀ ਉਹ ਸਚ ਹੈ ਕੇ ਝੂਠ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਪੁਛਿਆ ਕਿਹੜੀ? {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਸੁਣਿਆ ਸਾ ਭਈ ਉਨਾਂ ਦੀ ਇਕ ਰੰਡੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਹਰਾਮ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਜੰਮਿਆ ਹੈ ਅਰ ਉਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਤੀਮੀ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਕਢਿਆ। {{gap}}ਫੁਲੋਰੀਏ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਜੀ ਮੁੱਕਰਿਯੇ ਕਿਉ ਇਹ ਗੱਲ ਠੀਕ ਸੱਚੀ ਹੈ। ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ ਤਾਂ ਇੱਕ ਵਲ ਰਿਹਾ ਸਗੋਂ ਉਸ ਤੀਮੀ ਦੇ ਸਕੇ ਜੇਠ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਅੱਠੇ ਪਹਿਰ ਖਿਡਾਉਂਦੇ ਅਰ ਬਜਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਨੇੜੀ ਚੁੱਕੀ ਫਿਰਦੇ ਹਨ। ਅਰ ਜੇ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਦਾ<noinclude></noinclude> 1vwj0xz99trj71xh9a7su7ejifn4bzo 250 66785 196768 2025-06-28T14:45:07Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਰਤਾਕੁ ਸਿਰ ਤੱਤਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੌ ਸੌ ਜਤਨ ਕਰਦੇ ਅਰ ਸੁਖਾਂ ਸੀਰਨੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੋਟੋ ਸਹੁਰਿਓਂ ਨੱਕਵੱਢਿਓ। ਭਲਾ ਜੀ ਹੋਰ ਸਰੀਕੇ ਦੀ ਦਸੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ? ਅਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196768 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>ਰਤਾਕੁ ਸਿਰ ਤੱਤਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੌ ਸੌ ਜਤਨ ਕਰਦੇ ਅਰ ਸੁਖਾਂ ਸੀਰਨੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੋਟੋ ਸਹੁਰਿਓਂ ਨੱਕਵੱਢਿਓ। ਭਲਾ ਜੀ ਹੋਰ ਸਰੀਕੇ ਦੀ ਦਸੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ? ਅਰ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਰਤ ਬੁਹਾਰ ਹੈ? {{gap}}ਫਲੋਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਕਹੀ ਹੋਈ ਗੱਲ ਦੂਰ ਜਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅੱਛਾ ਤੁਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾ ਦੱਸਣਾ ਪਿਆ। ਸਾਰਾ ਸ੍ਰੀਕਾ ਅਰ ਜੌਹਰ ਉਨਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਪੀਂਦਾ ਅਰ ਬਰਤਦਾ ਹੈ ਕਿਤੇ ਰੋਕ ਟੋਕ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਦਿਨ ਸਰੀਕੇ ਨੇ ਇਹ ਪਖੰਡ ਬਣਾਇਆਸਾ ਭਈ ਇਨਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਪੀਣਾ ਅਰ ਉਸ ਤੀਮੀਂ ਨੂੰ ਘਰ ਨਹੀਂ ਬੜਨ ਦੇਣਾ ਪਰ ਹੁਣ ਕੁਛ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹੁਕਾ ਬੀ ਸਾਰੇ ਪੀਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਅਰ ਉਹ ਤੀਮੀਂ ਬੀ ਸਭਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਉਚੀ ਬਣੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਸੰਗ ਸਿਆ ਪੇ ਜਿਥੇ ਸ਼ੈਹਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅੱਗੇ ਬਧਕੇ ਖੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਹੈ ਜਰਾ ਚਤੁਰ ਸਭ ਤੇ ਜਿਹਾਕੂ ਕਿਸੇ ਗੁਣੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ( ਚੋਰ ਉਚੱਕਾ ਚੌਧਰੀ ਗੁੰਡੀ ਰੰਨ ਪਰਧਾਨ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਨਾ ਓਏ ਲਾਲਿਆ ਸਾਡੇ ਜੈਹਰ ਤਾਂ ਅਜੇ ਅਹੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਗਲਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬੇਕ ਹੈ। ਭਾਈਆ ਜੇ ਸਾਡੇ ਸੈਹਰ ਇਹ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਨਾਲੇ ਤਾਂ ਉਸ ਰੰਨ ਦਾ ਨੱਕ ਬੱਢਕੇ ਸੈਹਰੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਅਰ ਨਾਲੇ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਬਰਤਣਾ ਨਾ ਮਿਲ਼ਦਾ॥ {{gap}}ਫੁਲੌਰਿਯੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਨੱਕ ਬਢਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਂ ਸਾਡੇ ਇਹ ਕਰਤੂਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਦਣ ਦਾ ਉਸ ਰੰਗ ਨੂੰ ਮੁੰਡਾ ਜੰਮ ਪਿਆ ਹੈ ਉਸ ਦਿਨ ਤੇ ਸਰਮ ਹਿਯਾ ਦੀ ਲੋਈ ਲਾਹਕੇ ਉਹ ਐਹੀ ਨਿਰਿੱਛ ਲਾਡਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿਸੇ ਦਾ ਲਿਹਾਜ ਨਹੀਂ ਰੱਖ J<noinclude></noinclude> ocscbvg2mobuukef7osig3cpsdom1vj 196802 196768 2025-06-29T01:11:16Z Charan Gill 36 196802 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>ਰਤਾਕੁ ਸਿਰ ਤੱਤਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੌ ਸੌ ਜਤਨ ਕਰਦੇ ਅਰ ਸੁਖਾਂ ਸੀਰਨੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੋਟੋ ਸਹੁਰਿਓਂ ਨੱਕਵੱਢਿਓ। ਭਲਾ ਜੀ ਹੋਰ ਸਰੀਕੇ ਦੀ ਦਸੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ? ਅਰ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਰਤ ਬੁਹਾਰ ਹੈ? {{gap}} ਫੁਲੋਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਕਹੀ ਹੋਈ ਗੱਲ ਦੂਰ ਜਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅੱਛਾ ਤੁਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾ ਦੱਸਣਾ ਪਿਆ। ਸਾਰਾ ਸ੍ਰੀਕਾ ਅਰ ਜੌਹਰ ਉਨਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਪੀਂਦਾ ਅਰ ਬਰਤਦਾ ਹੈ ਕਿਤੇ ਰੋਕ ਟੋਕ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਦਿਨ ਸਰੀਕੇ ਨੇ ਇਹ ਪਖੰਡ ਬਣਾਇਆ ਸਾ ਭਈ ਇਨਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਪੀਣਾ ਅਰ ਉਸ ਤੀਮੀਂ ਨੂੰ ਘਰ ਨਹੀਂ ਬੜਨ ਦੇਣਾ ਪਰ ਹੁਣ ਕੁਛ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹੁਕਾ ਬੀ ਸਾਰੇ ਪੀਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਅਰ ਉਹ ਤੀਮੀਂ ਬੀ ਸਭਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਉਚੀ ਬਣੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਸੰਗ ਸਿਆਪੇ ਜਿਥੇ ਸ਼ੈਹਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅੱਗੇ ਬਧਕੇ ਖੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਹੈ ਜਰਾ ਚਤੁਰ ਸਭ ਤੇ ਜਿਹਾਕੂ ਕਿਸੇ ਗੁਣੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ( ਚੋਰ ਉਚੱਕਾ ਚੌਧਰੀ ਗੁੰਡੀ ਰੰਨ ਪਰਧਾਨ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਨਾ ਓਏ ਲਾਲਿਆ ਸਾਡੇ ਜੈਹਰ ਤਾਂ ਅਜੇ ਅਹੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਗਲਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬੇਕ ਹੈ। ਭਾਈਆ ਜੇ ਸਾਡੇ ਸੈਹਰ ਇਹ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਨਾਲੇ ਤਾਂ ਉਸ ਰੰਨ ਦਾ ਨੱਕ ਬੱਢਕੇ ਸੈਹਰੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਅਰ ਨਾਲੇ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਬਰਤਣਾ ਨਾ ਮਿਲ਼ਦਾ॥ {{gap}}ਫੁਲੌਰਿਯੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਨੱਕ ਬਢਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਂ ਸਾਡੇ ਇਹ ਕਰਤੂਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਦਣ ਦਾ ਉਸ ਰੰਗ ਨੂੰ ਮੁੰਡਾ ਜੰਮ ਪਿਆ ਹੈ ਉਸ ਦਿਨ ਤੇ ਸਰਮ ਹਿਯਾ ਦੀ ਲੋਈ ਲਾਹਕੇ ਉਹ ਐਹੀ ਨਿਰਿੱਛ ਲਾਡਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿਸੇ ਦਾ ਲਿਹਾਜ ਨਹੀਂ ਰੱਖ J<noinclude></noinclude> 9nrw3ipgr50hxp03xvkz670tn3v8ti7 196803 196802 2025-06-29T01:21:14Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196803 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੩)}}</noinclude>ਰਤਾਕੁ ਸਿਰ ਤੱਤਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੌ ਸੌ ਜਤਨ ਕਰਦੇ ਅਰ ਸੁਖਾਂ ਸੀਰਨੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੋਟੋ ਸਹੁਰਿਓਂ ਨੱਕਵੱਢਿਓ। ਭਲਾ ਜੀ ਹੋਰ ਸਰੀਕੇ ਦੀ ਦਸੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ? ਅਰ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਰਤ ਬੁਹਾਰ ਹੈ? {{gap}} ਫੁਲੋਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਕਹੀ ਹੋਈ ਗੱਲ ਦੂਰ ਜਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅੱਛਾ ਤੁਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾ ਦੱਸਣਾ ਪਿਆ। ਸਾਰਾ ਸਰੀਕਾ ਅਰ ਸੈਹਰ ਉਨਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਪੀਂਦਾ ਅਰ ਬਰਤਦਾ ਹੈ ਕਿਤੇ ਰੋਕ ਟੋਕ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਦਿਨ ਸਰੀਕੇ ਨੇ ਇਹ ਪਖੰਡ ਬਣਾਇਆ ਸਾ ਭਈ ਇਨਾਂ ਨਾਲ ਹੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਪੀਣਾ ਅਰ ਉਸ ਤੀਮੀਂ ਨੂੰ ਘਰ ਨਹੀਂ ਬੜਨ ਦੇਣਾ ਪਰ ਹੁਣ ਕੁਛ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹੁਕਾ ਬੀ ਸਾਰੇ ਪੀਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਅਰ ਉਹ ਤੀਮੀਂ ਬੀ ਸਭਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਉਚੀ ਬਣੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਸੰਗ ਸਿਆਪੇ ਜਿਥੇ ਸ਼ੈਹਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਹੈ ਜਰਾ ਚਤੁਰ, ਸਭ ਤੇ ਅੱਗੇ ਬਧਕੇ ਖੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਹਾਕੁ ਕਿਸੇ ਗੁਣੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ (ਚੋਰ ਉਚੱਕਾ ਚੌਧਰੀ ਗੁੰਡੀ ਰੰਨ ਪਰਧਾਨ॥) {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਨਾ ਓਏ ਲਾਲਿਆ ਸਾਡੇ ਸੈਹਰ ਤਾਂ ਅਜੇ ਅਹੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਗਲਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬੇਕ ਹੈ। ਭਾਈਆ ਜੇ ਸਾਡੇ ਸੈਹਰ ਇਹ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਨਾਲੇ ਤਾਂ ਉਸ ਰੰਨ ਦਾ ਨੱਕ ਬੱਢਕੇ ਸੈਹਰੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਅਰ ਨਾਲੇ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਬਰਤਣਾ ਨਾ ਮਿਲ਼ਦਾ॥ {{gap}}ਫੁਲੌਰਿਯੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਨੱਕ ਬਢਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਂ ਸਾਡੇ ਇਹ ਕਰਤੂਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਦਣ ਦਾ ਉਸ ਰੰਨ ਨੂੰ ਮੁੰਡਾ ਜੰਮ ਪਿਆ ਹੈ ਉਸ ਦਿਨ ਤੇ ਸਰਮ ਹਿਯਾ ਦੀ ਲੋਈ ਲਾਹਕੇ ਉਹ ਐਹੀ ਨਿਰਿੱਛ ਲਾਡਲੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿਸੇ ਦਾ ਲਿਹਾਜ ਨਹੀਂ ਰੱਖ<noinclude>{{center|J}}</noinclude> 4p77wsrklz4dw0jo9nv3skb698zaxzv 250 66786 196769 2025-06-28T14:47:06Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( 78 ) ਦੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਘੀ ਪੱਟੀ ਅਰ ਦਦਾਸਾ ਸੁਰਮਾ ਕਰਕੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਲਈ ਸਰੀਕੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਪਈ ਫਿਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਜੇਹੇ ਹੀ ਭੜੂਏ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹਨ ਕਿ ਜੇਹਾ ਗਹਿਣਾ ਕੱਪੜਾ ਉਹ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196769 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>( 78 ) ਦੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਘੀ ਪੱਟੀ ਅਰ ਦਦਾਸਾ ਸੁਰਮਾ ਕਰਕੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਲਈ ਸਰੀਕੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਪਈ ਫਿਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਜੇਹੇ ਹੀ ਭੜੂਏ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹਨ ਕਿ ਜੇਹਾ ਗਹਿਣਾ ਕੱਪੜਾ ਉਹ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਬਣਵਾ ਉਸ ਭਾਗਵਾਨ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਰ ਬਾਹਰ ਦਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੱਲ ਕਾਹਦੀ ਦਾ ਬਗਾਨਾ ਇੱਕ ਬਾਰ ਸਭ ਨੂੰ ਟੰਗ ਹੇਠ ਦੀ ਅਰ ਕੋਈ ਸੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ। ਮੁਣਸੀ ਮੁਸੱਦੀ ਆਪ- ਲੰਘਾ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ ਪਰ ਜੇਠਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਮਜਾਲ ਹੈ ਜੇ ਚਾਉਲ ਗੈਰਤ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ। ਸਗੋਂ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਜੇ ਕਿਸੇ ਗੱਭਰੂ ਨਾਲ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਸਦੀ ਦੇਖ ਲੈਣ ਤਾ ਚੁੱਪ ਕੀਤੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਰ ਨਾ ਕੁਛ ਸ਼ਰੀਕਾ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਝਿੜਕ ਕੇ ਬਠਾਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਹੁਰੀਏ ਪਿੱਛੇ ਤਾ ਜੋ ਕੁਛ ਹੋਇ ਆ ਸੋ ਹੋਇਆ ਪਰ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਬਰ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਭਾਵੇਂ ਤੂੰ ਸਾ ਨੂੰ ਕੁਛ ਆਖ ਛੱਡੀ ਪਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸੋਹਰ ਐਸ ਗੱਲੋਂ ਤਾਂ ਬਡਾ ਬਿਸਰਮ ਦੇਖਿਆ। ਭਲਾ ਇਹ ਤਾ ਦੱਸੋ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂਹਾਂ ਅਰ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੇ ਪਾਸ ਤਾ ਨਹੀਂ ਬੈਠਣ ਦਿੰਦੇ ਕਿਉਕਿ ਉਹ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬੈਠਕੇ ਤਾ ਸਭ ਦੀ ਮੱਤ ਮਾਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ? {{gap}}ਫੁਲੌਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਉਹ ਦੇ ਕੋਲ ਭਾਤੀਮੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਮੇਲਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਦ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਜਾਰਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਵਲੋਂ ਬਿਹੁਲ ਪਾਕੇ ਆਪਣੇ ਬੇਹੜੇ ਵਿੱਚ ਚਰਖਾ ਡਾਹਕੇ ਬੈਠਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬੇਹੜੇ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਭੀਮੀ ਆਂ ਆਪ ਆਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ ਚਰਖਾ ਡਾਹੁੰਦੀਆਂ ਅਰ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਜਾਂ ਏਹ ਦੋਨੋਂ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸੇਡਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਇਕ ਧੁੰਬਲੀ ਨੇ ਆਕੇ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਇਆ ਕਿ ( ਜਕਾਰਾ ਓਏ ਗੰਗਾ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> kzei9uafia4ivccp3xvt0f03ne7agux 196804 196769 2025-06-29T01:31:04Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196804 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੪)}}</noinclude>ਦੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਘੀ ਪੱਟੀ ਅਰ ਦਦਾਸਾ ਸੁਰਮਾ ਕਰਕੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਲਈ ਸਰੀਕੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਪਈ ਫਿਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਜੇਹੇ ਹੀ ਭੜੂਏ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹਨ ਕਿ ਜੇਹਾ ਗਹਿਣਾ ਕੱਪੜਾ ਉਹ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਬਣਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੱਲ ਕਾਹਦੀ ਉਸ ਭਾਗਵਾਨ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਰ ਬਾਹਰ ਦਾ ਮੁਣਸੀ ਮੁਸੱਦੀ ਆਪਣਾ ਬਗਾਨਾ ਇੱਕ ਬਾਰ ਸਭ ਨੂੰ ਟੰਗ ਹੇਠ ਦੀ ਲੰਘਾ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ ਅਰ ਕੋਈ ਸੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ। ਪਰ ਜੇਠਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਮਜਾਲ ਹੈ ਜੇ ਚਾਉਲ਼ ਗੈਰਤ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ। ਸਗੋਂ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਜੇ ਕਿਸੇ ਗੱਭਰੂ ਨਾਲ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਸਦੀ ਦੇਖ ਲੈਣ ਤਾ ਚੁੱਪ ਕੀਤੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਰ ਨਾ ਕੁਛ ਸ਼ਰੀਕਾ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਝਿੜਕ ਕੇ ਬਠਾਲ਼ਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਹੁਰੀਏ ਪਿੱਛੇ ਤਾ ਜੋ ਕੁਛ ਹੋਇਆ ਸੋ ਹੋਇਆ ਪਰ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਬਰ ਕਰਕੇ ਬੈਠ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਭਾਵੇਂ ਤੂੰ ਸਾ ਨੂੰ ਕੁਛ ਆਖ ਛੱਡੀਂਂ ਪਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸੋਹਰ ਐਸ ਗੱਲੋਂ ਤਾਂ ਬਡਾ ਬਿਸਰਮ ਦੇਖਿਆ। ਭਲਾ ਇਹ ਤਾ ਦੱਸੋ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂਹਾਂ ਅਰ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੇ ਪਾਸ ਤਾ ਨਹੀਂ ਬੈਠਣ ਦਿੰਦੇ ਕਿੰੰਉਕਿ ਉਹ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬੈਠਕੇ ਤਾ ਸਭ ਦੀ ਮੱਤ ਮਾਰ ਹੋ ਜਾਵੇ? {{gap}}ਫੁਲੌਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਉਹ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਤਾ ਤੀਮੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਮੇਲਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਦ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਜਾਰਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਵਲੋਂ ਬਿਹੁਲ ਪਾਕੇ ਆਪਣੇ ਬੇਹੜੇ ਵਿੱਚ ਚਰਖਾ ਡਾਹਕੇ ਬੈਠਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬੇਹੜੇ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਤੀਮੀਆਂ ਆਪ ਆਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਚਰਖਾ ਡਾਹੁੰਦੀਆਂ ਅਰ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਜਾਂ ਏਹ ਦੋਨੋਂ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸੇ ਤਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਇਕ ਧੁੰਬਲ਼ੀੀ ਨੇ ਆਕੇ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਇਆ ਕਿ (ਜਕਾਰਾ ਓਏ ਗੰਗਾ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> 42vtcno3qws498mbjlq0g2t5c7xu6qv 250 66787 196770 2025-06-28T15:28:26Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਦੇ ਸੰਤੋ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ! ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਜੇਹੜਾ ਜਕਾਰਾ ਨਾ ਬੁਲਾਉ ਸੋ ਮਾਤਾ ਦਾ ਚੋਰ! ਬੇਲ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਭੇਰੀ ਸਵਾਈ ਜੈ! ਕਿਸੇ ਨੇਂ ਕਿਹਾ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਉਣਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀਆਂ ਮੁਰਾਦਾਂ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ!) {{gap}}ਜਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196770 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>ਦੇ ਸੰਤੋ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ! ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਜੇਹੜਾ ਜਕਾਰਾ ਨਾ ਬੁਲਾਉ ਸੋ ਮਾਤਾ ਦਾ ਚੋਰ! ਬੇਲ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਭੇਰੀ ਸਵਾਈ ਜੈ! ਕਿਸੇ ਨੇਂ ਕਿਹਾ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਉਣਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀਆਂ ਮੁਰਾਦਾਂ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ!) {{gap}}ਜਾਂ ਜਕਾਰੇ ਬੁਲਾ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕੋਈ ਜਾਤਰੁ ਅਹੇ ਜਿਹੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲਗਪਿਆ ਜਿਹੇਭ ( ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ ਹਰਿਦੁਆਰੇ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ। ਗੰਗਾ ਜਮੁਨਾ ਦੋਨੋ ਭੈਣਾ ਮਾਰਖੰਡਾ ਤੇਰਾ ਬਡਾ ਭਰਾਉ, ਚਲੁ ਸੰਤਾਗੰਗਾਜੀ ਨਾਉ। ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ ਹਰਿਦੁ ਆਰੇ ਗੰਗਾਮਾਈ ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ) ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਨਿੱਤ ਤੁਰਦੇ ਤੁਰਦੇ ਜਾਂ ਜਮਨਾ ਪਰ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕਈ ਲੋਕ ਤਾ ਅਸਨਾਨ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡ ਭਰਾਉਣ ਲੱਗ ਗਏ ਅਰ ਕਈ ਆਪਣੀ ਸੰਧਿਆ ਗਾਤਰੀ ਅਰ ਪਾਠ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮੰਤਰ ਜਾਂ ਪਾਠ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਉਹ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵੜਕੇ ਅਹੇ ਜਿਹੇ ਮਨ ਕਥੀ ਸਲੋਕ ਪੜਨ ਲੱਗ ਪਏ ਜਿਹਾਰੁ। ( ਜੈ ਜੈ ਜਮਨਾ ਮਾਈ। ਜੇ ਮੈਂ ਗੰਗਾ। ਜੇ ਨੀਲਧਾਰਾ ਜੀ ਕੀ।) ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਹਰ ਹਰ ਹਰ ਹਰ ਜਲ ਮਿਲਿਆ ਪਰਮੇਸੁਰ ਮਿਲਿਆ ਜਲ ਕਾ ਜਾਮਾ ਪਹਿਨ ਕੇਤਨ ਕੀ ਗਈ ਬਲਾ) ਕੋਈ ਬੋਲਿਆਗੰਗਾ ਗਯਾ ਗੁਦਾਵਰੀ ਤੀਰਥ ਬਡੇ ਪਰਾਗ, ਛਾਲੀ ਬਡ਼ੀ ਸਮੁੰਦਰ ਕੀ ਪਾਪ ਕਟੇ ਹਰਦੁਆਰ)। ਜੇ {{gap}}ਜਾਂ ਸਭੋ ਨਾ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਹਾਇ ਮੇਰੀ ਗਠੜੀ ਕਿੱਥੇ ਗਈ। ਮੈਂ ਐਥੇ ਰੱਖਕੇ ਅਜੇ ਹੁਣ ਨਾਉਣ ਬੜਿਆ ਸਾ ਆਉਂਦੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹਤਿਆਰਾ ਹੂੰਝਾ ਫੇਰ ਗਿਆ॥ ਪਾਸੋਂ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਬੇਲਿਆ ਅੱਛਾ ਹੋਇਆ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਗਠੜੀ ਗੁਆਚੀ ਜਿੱਦਣ ਦਾ ਘਰੋਂ ਤੁਰਿਆ ਹੈ ਨ ਕਿਸੇ ਸਾਧ ਬ੍ਰਹਮਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਅਰ ਨ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੁੱਠੀ ਕਸਾਰ ਦੀ। ਸਹੁਰਾ ਜਿੱਥੇ ਨਾਉਣ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਲਗੋਈ ਨਚੋੜਕੇ ਗਪਲ ਪਲ ਖਾਣ<noinclude></noinclude> 799ec69g3vtfcbe3ik8ubghajv7iorq 196805 196770 2025-06-29T01:39:29Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196805 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੫)}}</noinclude>ਦੇ ਸੰਤੋ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ! ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਜੇਹੜਾ ਜਕਾਰਾ ਨਾ ਬੁਲਾਊ ਸੋ ਮਾਤਾ ਦਾ ਚੋਰ! ਬੇਲ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਤੇਰੀ ਸਦਾ ਈ ਜੈ! ਕਿਸੇ ਨੇਂ ਕਿਹਾ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀਆਂ ਮੁਰਾਦਾਂ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ!) {{gap}}ਜਾਂ ਜਕਾਰੇ ਬੁਲਾ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕੋਈ ਜਾਤਰੂ ਅਹੇ ਜਿਹੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲਗ ਪਿਆ ਜਿਹੇਕੁ (ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ ਹਰਿਦੁਆਰੇ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ। ਗੰਗਾ ਜਮੁਨਾ ਦੋਨੋ ਭੈਣਾ ਮਾਰਖੰਡਾ ਤੇਰਾ ਬਡਾ ਭਰਾਉ, ਚਲੁ ਸੰਤਾ ਗੰਗਾਜੀ ਨਾਉ। ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ ਹਰਿਦੁਆਰੇ ਗੰਗਾਮਾਈ ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ) ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਨਿੱਤ ਤੁਰਦੇ ਤੁਰਦੇ ਜਾਂ ਜਮਨਾ ਪਰ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕਈ ਲੋਕ ਤਾ ਅਸਨਾਨ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡ ਭਰਾਉਣ ਲੱਗ ਗਏ ਅਰ ਕਈ ਆਪਣੀ ਸੰਧਿਆ ਗਾਤਰੀ ਅਰ ਪਾਠ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮੰਤਰ ਜਾਂ ਪਾਠ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਉਹ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵੜਕੇ ਅਹੇ ਜਿਹੇ ਮਨ ਕਥੀ ਸਲੋਕ ਪੜਨ ਲੱਗ ਪਏ ਜਿਹਾਕੁ। (ਜੈ ਜੈ ਜਮਨਾ ਮਾਈ। ਜੈ ਜੈ ਗੰਗਾ। ਜੈ ਨੀਲਧਾਰਾ ਜੀ ਕੀ।) ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਹਰ ਹਰ ਹਰ ਹਰ ਜਲ ਮਿਲਿਆ ਪਰਮੇਸੁਰ ਮਿਲਿਆ ਜਲ ਕਾ ਜਾਮਾ ਪਹਿਨ ਕੇਤਨ ਕੀ ਗਈ ਬਲਾ) ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਗੰਗਾ ਗਯਾ ਗੁਦਾਵਰੀ ਤੀਰਥ ਬਡੇ ਪਰਾਗ, ਛਾਲੀ ਬਡ਼ੀ ਸਮੁੰਦਰ ਕੀ ਪਾਪ ਕਟੇ ਹਰਦੁਆਰ)॥ ਜੇ {{gap}}ਜਾਂ ਸਭੋ ਨ੍ਹਾ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਹਾਇ ਮੇਰੀ ਗਠੜੀ ਕਿੱਥੇ ਗਈ। ਮੈਂ ਐਥੇ ਰੱਖਕੇ ਅਜੇ ਹੁਣ ਨਾਉਣ ਬੜਿਆ ਸਾ ਆਉਂਦੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹਤਿਆਰਾ ਹੂੰਝਾ ਫੇਰ ਗਿਆ॥ {{gap}}ਪਾਸੋਂ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਬੇਲਿਆ ਅੱਛਾ ਹੋਇਆ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਗਠੜੀ ਗੁਆਚੀ ਜਿੱਦਣ ਦਾ ਘਰੋਂ ਤੁਰਿਆ ਹੈ ਨ ਕਿਸੇ ਸਾਧ ਬ੍ਰਹਮਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਅਰ ਨ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੁੱਠੀ ਕਸਾਰ ਦੀ। ਸਹੁਰਾ ਜਿੱਥੇ ਨ੍ਹਾਉਣ ਧੋਣ ਲੱਗੇ ਲਗੋਟੀ ਨਚੋੜ ਕੇ ਗਪਲ਼ ਗਪਲ਼ ਖਾਣ<noinclude></noinclude> btcd0xfdq8xgfka0qbs51y6lzdbx7vr 250 66788 196771 2025-06-28T15:31:29Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( 78 ) ਦੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਘੀ ਪੱਟੀ ਅਰ ਦਦਾਸਾ ਸੂਰਮਾ ਕਰਕੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਲਈ ਸਰੀਕੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਪਈ ਫਿਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਜੇਹੇ ਹੀ ਭੜੂਏ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹਨ ਕਿ ਜੇਹਾ ਗਹਿਣਾ ਕੱਪੜਾ ਉਹ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196771 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੭੪)}}</noinclude>( 78 ) ਦੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਘੀ ਪੱਟੀ ਅਰ ਦਦਾਸਾ ਸੂਰਮਾ ਕਰਕੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਲਈ ਸਰੀਕੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਪਈ ਫਿਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਜੇਹੇ ਹੀ ਭੜੂਏ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹਨ ਕਿ ਜੇਹਾ ਗਹਿਣਾ ਕੱਪੜਾ ਉਹ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਬਣਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੱਲ ਕਾਹਦੀ ਉਸ ਭਾਗਵਾਨ ਨੇ ਸਹਿਤ ਅਰ ਬਾਹਰ ਦਾ ਮੁਣਸੀ ਮੁਸੱਦੀ ਆਪ- ਦਾ ਬਗਾਨਾ ਇੱਕ ਬਾਰ ਸਭ ਨੂੰ ਢੰਗ ਹੇਠ ਦੀ ਲੰਘਾ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ ਅਰ ਕੋਈ ਸੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ। ਪਰ ਜੇਠਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਮਜਾਲ ਹੈ ਜੋ ਚਾਉਲ ਗੈਰਤ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ। ਸਗੋਂ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਜੇ ਕਿਸੇ ਗੱਭਰੂ ਨਾਲ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਸਦੀ ਦੇਖ ਲੈਣ ਤਾ ਚੁੱਪ ਕੀਤੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਰ ਨਾ ਕੁਛ ਸਰੀਕਾ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਝਿੜਕ ਕੇ ਬਠਾਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਹੁਰੀਏ ਪਿੱਛੇ ਤਾ ਜੋ ਕੁਛ ਹੋਇ ਆ ਸੋ ਹੋਇਆ ਪਰ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਬਰ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਭਾਵੇਂ ਤੂੰ ਸਾ ਨੂੰ ਕੁਛ ਆਖ ਛੱਡੀ ਪਰ ਤੁਹਾਡਾ ਮੈਂਹਰ ਐਸ ਗੱਲੋਂ ਤਾਂ ਬਡਾ ਬਿਸਮ ਦੇ ਖਿਆ। ਭਲਾ ਇਹ ਤਾ ਦੱਸੋ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨਹੀਂ ਅਰ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੇ ਪਾਸ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਬੈਠਣ ਦਿੰਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬੈਠਕੇ ਤਾ ਸਭ ਦੀ ਮੱਤ ਮਾਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ? {{gap}}ਫਲੋਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਉਹ ਦੇ ਕੋਲ ਤਾਤੀਮੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਮੇਲਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਦ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਜਾਰਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਵਲੋਂ ਬਿਹੁਲ ਪਾਕੇ ਆਪਣੇ ਬੇਹੜੇ ਵਿੱਚ ਚਰਖਾ ਡਾਹਕੇ ਬੈਠਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬੇਹੜੇ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਡੀਮੀ- ਆ ਆਪ ਆਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ ਚਰਖਾ ਡਾਹੁੰਦੀਆਂ ਅਰ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਜਾਂ ਏਹ ਦੋਨੋਂ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਜੇ ਤਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਇਕ ਧੁੰਬਲੀ ਨੇ ਆਕੇ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਇਆ ਕਿ ( ਜਕਾਰਾ ਓਏ ਗੰਗਾ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> bz79j1ht94kjdy3z3qoel86p4bvl7cx 196806 196771 2025-06-29T01:44:59Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196806 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੪)}}</noinclude>ਦੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਘੀ ਪੱਟੀ ਅਰ ਦਦਾਸਾ ਸੂਰਮਾ ਕਰਕੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਲਈ ਸਰੀਕੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਪਈ ਫਿਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਜੇਹੇ ਹੀ ਭੜੂਏ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹਨ ਕਿ ਜੇਹਾ ਗਹਿਣਾ ਕੱਪੜਾ ਉਹ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਬਣਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੱਲ ਕਾਹਦੀ ਉਸ ਭਾਗਵਾਨ ਨੇ ਸਹਿਤ ਅਰ ਬਾਹਰ ਦਾ ਮੁਣਸੀ ਮੁਸੱਦੀ ਆਪਣਾ ਬਗਾਨਾ ਇੱਕ ਬਾਰ ਸਭ ਨੂੰ ਢੰਗ ਹੇਠ ਦੀ ਲੰਘਾ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ ਅਰ ਕੋਈ ਸੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ। ਪਰ ਜੇਠਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਮਜਾਲ ਹੈ ਜੋ ਚਾਉਲ਼ ਗੈਰਤ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ। ਸਗੋਂ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਜੇ ਕਿਸੇ ਗੱਭਰੂ ਨਾਲ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਸਦੀ ਦੇਖ ਲੈਣ ਤਾ ਚੁੱਪ ਕੀਤੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਰ ਨਾ ਕੁਛ ਸਰੀਕਾ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਝਿੜਕ ਕੇ ਬਠਾਲ਼ਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਹੁਰੀਏ ਪਿੱਛੇ ਤਾ ਜੋ ਕੁਛ ਹੋਇਆ ਸੋ ਹੋਇਆ ਪਰ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਬਰ ਕਰਕੇ ਬੈਠ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਭਾਵੇਂ ਤੂੰ ਸਾ ਨੂੰ ਕੁਛ ਆਖ ਛੱਡੀਂਂ ਪਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸੈਹਰ ਐਸ ਗੱਲੋਂ ਤਾਂ ਬਡਾ ਬਿਸਰਮ ਦੇ ਖਿਆ। ਭਲਾ ਇਹ ਤਾ ਦੱਸੋ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂਹਾਂ ਅਰ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੇ ਪਾਸ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਬੈਠਣ ਦਿੰਦੇ ਕਿੰੰਉਕਿ ਉਹ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬੈਠਕੇ ਤਾ ਸਭ ਦੀ ਮੱਤ ਮਾਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ? {{gap}}ਫੁਲੋਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਉਹ ਦੇ ਕੋਲ ਤਾ ਤੀਮੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਮੇਲਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਦ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਜਾਰਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਵਲੋਂ ਬਿਹੁਲ ਪਾਕੇ ਆਪਣੇ ਬੇਹੜੇ ਵਿੱਚ ਚਰਖਾ ਡਾਹਕੇ ਬੈਠਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬੇਹੜੇ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਤੀਮੀਆਂ ਆਪ ਆਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ ਚਰਖਾ ਡਾਹੁੰਦੀਆਂ ਅਰ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਜਾਂ ਏਹ ਦੋਨੋਂ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸੇ ਤਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਇਕ ਧੁੰਬਲੀ ਨੇ ਆਕੇ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਇਆ ਕਿ (ਜਕਾਰਾ ਓਏ ਗੰਗਾ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> huz13b4sm1hq97jsb4aluyih0gqv3on 250 66789 196772 2025-06-28T15:35:41Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਦੇ ਸੰਭੇ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ! ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਜੇਹੜਾ ਜਕਾਰਾ ਨਾ ਬੁਲਾਉ ਸੋ ਮਾਤਾ ਦਾ ਚੋਰ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਤੇਰੀ ਸਦਾਈ ਜੈ! ਕਿਸੇ ਨੇਂ ਕਿਹਾ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਉਣਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀਆਂ ਮੁਰਾਦਾਂ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ!) {{gap}}ਜਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196772 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੭੫)}}</noinclude>ਦੇ ਸੰਭੇ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ! ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਜੇਹੜਾ ਜਕਾਰਾ ਨਾ ਬੁਲਾਉ ਸੋ ਮਾਤਾ ਦਾ ਚੋਰ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਤੇਰੀ ਸਦਾਈ ਜੈ! ਕਿਸੇ ਨੇਂ ਕਿਹਾ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਉਣਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀਆਂ ਮੁਰਾਦਾਂ! ਬੋਲ ਗੰਗਾ ਜੀ ਕੀ ਜੈ!) {{gap}}ਜਾਂ ਜਕਾਰੇ ਬੁਲਾ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕੋਈ ਜਾਭਰੂ ਅਹੇ ਜਿਹੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲਗ ਪਿਆ ਜਿਹੇਕੁ ( ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ ਹਰਿਦੁਆਰੇ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ। ਗੰਗਾ ਜਮੁਨਾ ਦੋਨੋਂ ਭੈਣਾ ਮਾਰਖੰਡਾ ਤੇਰਾ ਬਡਾ ਭਰਾਉ, ਚਲੁ ਸੰਭਾਗੰਗਾ ਜੀ ਨਾਉ। ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ ਹਰਿਦੁ ਆਰੇ ਗੰਗਾਮਾਈ ਰੰਗੁ ਬਣਿਆ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਨਿੱਤ ਤੁਰਦੇ ਤੁਰਦੇ ਜਾਂ ਜਮਨਾ ਪਰ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕਈ ਲੋਕ ਤਾ ਅਸਨਾਨ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡ ਭਰਾਉਣ ਲੱਗ ਗਏ ਅਤ ਕਈ ਆਪਣੀ ਸੰਧਿਆ ਗਾਤਰੀ ਅਰ ਪਾਠ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮੰਤਰ ਜਾਂ ਪਾਠ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਉਹ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵੜਕੇ ਅਹੇ ਜਿਹੇ ਮਨ ਕਥਾ ਸਲੋਕ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗ ਪਏ ਜਿਹਾਰੁ। ( ਜੈ ਜੈ ਜਮਨਾ ਮਾਈ। ਜੇ ਜੈ ਗੰਗਾ। ਜੇ ਨੀਲਧਾਰਾ ਜੀ ਕੀ।) ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਹਰ ਹਰ ਹਰ ਹਰ ਜਲਮਿਲਿਆ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਮਿਲਿਆ ਜਲ ਕਾ ਜਾਮਾ ਪਹਿਨ ਕੇਤਨ ਕੀ ਗਈ ਬਲਾ) ਕੋਈ ਬੋਲਿਆਗੰਗਾ ਗਯਾ ਗੁਦਾਵਰੀ ਤੀਰਥ ਬਡੇ ਪਰਾਗ, ਛਾਲੀ ਬਡ਼ੀ ਸਮੁੰਦਰ ਕੀ ਪਾਪ ਕਟੇ ਹਰਦੁਆਰ)॥ {{gap}}ਜਾਂ ਸਭੋ ਨਾ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਹਾਇ ਮੇਰੀ ਗਠੜੀ ਕਿੱਥੇ ਗਈ। ਮੈਂ ਐਥੇ ਰੱਖਕੇ ਅਜੇ ਹੁਣ ਨਾਉਣ ਬੜਿਆ ਸਾ ਆਉਂਦੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹਤਿਆਰਾ ਹੁੰਝਾ ਫੇਰ ਗਿਆ॥ {{gap}}ਪਾਸੋਂ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਬੇਲਿਆ ਅੱਛਾ ਹੋਇਆ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਗਠੜੀ ਗੁਆਚੀ ਜਿੱਦਣ ਦਾ ਘਰੋਂ ਤੁਰਿਆ ਹੈ ਨ ਕਿਸੇ ਸਾਧ ਬ੍ਰਹਮਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਅਚ ਨ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੁੱਠੀ ਕਸਾਰ ਦੀ। ਸਹੁਰਾ ਜਿੱਥੇ ਨਾਉਣ ਧੋਣ ਲੱਗੇ ਲਗੋਈ ਨਚੋੜਕੇ ਗਪਲ ਗਪਲ ਖਾਣ<noinclude></noinclude> h7v1ym79ak37me77rbnbtwugtre3y9u 250 66790 196773 2025-06-28T15:38:30Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਬੈਠ ਜਾਵੇ। ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ ਸਾਲੇ ਨੂੰ ਧਨੇਸਤੀ ਮਿਲੀ। ਡੂਮਾਂ ਦਾ ਖਟਿਆ ਕੁੱਤੇ ਗਏ ਗੁਆਇ॥ ਉਸ ਸੁਣਨਵਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਸਚੋ ਹੈਨਾ ਤੀਰਥ ਵਰਤ ਆਉਣੇ ਦਾ ਤਾ ਇਹੋ ਫਲ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁਛ ਹੱਥੋਂ ਸਚਿ ਆਵੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਦਮ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196773 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੭੬)}}</noinclude>ਬੈਠ ਜਾਵੇ। ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ ਸਾਲੇ ਨੂੰ ਧਨੇਸਤੀ ਮਿਲੀ। ਡੂਮਾਂ ਦਾ ਖਟਿਆ ਕੁੱਤੇ ਗਏ ਗੁਆਇ॥ ਉਸ ਸੁਣਨਵਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਸਚੋ ਹੈਨਾ ਤੀਰਥ ਵਰਤ ਆਉਣੇ ਦਾ ਤਾ ਇਹੋ ਫਲ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁਛ ਹੱਥੋਂ ਸਚਿ ਆਵੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਬੈਠਾ ਰਹੇ ਬਾਹਰ ਕਿਉਂ ਨਿੱਕਲੇ। ਪਰ ਐਹੇ ਜਿਹੇ ਸੂਮਾਂ ਦਾ ਇਹੋ ਚਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੀਰਥ ਦੇ ਰਾਹ ਪੈਕੇ ਬੀ ਦਯਾ ਮਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਉਣੀ ਪਰ ਅੱਛਾ ਸਿਆਣੇ ਇਹ ਬੀ ਤਾਂ ਆਖ ਹੀ ਗਏ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ( ਸੂਮ ਜੋੜੇ ਪਲ਼ੀ ਪਲੀ ਤਾ ਰੱਬ ਹੜਾਵੇ ਕੁੱਪਾ।) ਫੇਰ ਸਭੋ ਤੁਰ ਪਏ ਤਾਂ ਧੀਰੇ ਧੀਰੇ ਗੰਗਾ ਜੀ ਪੁਰ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਥੇ ਪਹੁੰਚਕੇ ਕਈਆਂ ਦੁਆਬੇ ਦਿਆਂ ਸੈਹਰਾਂ ਦਾ ਸੰਗ ਮਿਲਿਆ ਅਤ ਨੇੜੇ ਤੇ ਤੇਂ ਦੇ ਕਈਆਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਾਸੋਂਪਾਸ ਬਤੀ ਵਿੱਚ ਡੇਰੇ ਕਰ ਲਏ। ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ ਸਭ ਹਰਦੁਆਰ ਅਸਨਾਨ ਕਰਨੇ ਨੂੰ ਚੱਲੇ ਤਾਂ ਤੀਮੀਆਂ ਬੀ ਸਭੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਪਈਆਂ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਚਲ ਤਾਬੇ ਨਾਉਣ। ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਚੱਲ ਬੇਬੇ ਜੀਆਂ ਨਾ ਆਇਯੇ ਕਿਨੇ ਪਾਨੇ ਅਤੇ ਠਾਕੁਰੀ ਅਰ ਭੱਪੀ ਨੂੰ ਸੱਦਿਆ। ਅਰ ਕਿਨੇ ਖੇਮੀ ਅਰ ਬੁੱਧਾਂ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰੀ। ਇੱਕ ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੱਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਬੇਬੇ ਜਣੇ ਅਰ ਮਾਲਣ ਅਰ ਗੁਜ਼ਰੀ ਪਾਰੋ ਸਿੱਖੀ ਦ੍ਰੋਪਤੀ ਸੋਧਾਂ ਨਰੈਣੀ ਰਾਜਾਦੇਈ ਕਰਮੋ ਬੰਨੋ ਬਿਸੋ ਕਿਸਾਨੀ ਸਾਡੇ ਡੇਰੇ ਦੀਆਂ ਏਹ ਸਾਰੀਆਂ ਬਹੁਟੀਆਂ ਅਰ ਤੀਮੀ ਆਂ ਨਾਉਣ ਚੱਲੀਆਂ ਹਨ ਜੇ ਤੂੰ ਕਹੇਂ ਤਾਂ ਇਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਬੀ ਨਾ ਆਵਾਂ? - ਸੱਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਹੁਣੀਏ ਤੇਰੀ ਸੱਸ ਦਦੇਹਸ ਅਰ ਪਹਸ ਅਤ ਹੋਰ ਦਰਾਣੀਆਂ ਜਠਾਣੀਆਂ ਅਰ ਫਤੇਹਸ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਸਭ ਆਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਹਨ ਜਦ ਏਹ ਜਾਣਗੀਆਂ ਤਾਂ<noinclude></noinclude> mpmtesgj80trky03v6jm7marctyy2z6 196807 196773 2025-06-29T01:56:42Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196807 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੬)}}</noinclude>ਬੈਠ ਜਾਵੇ। ਚੰਗਾ ਹੋਇਆ ਸਾਲੇ ਨੂੰ ਧਨੇਸੜੀ ਮਿਲੀ। ਡੂਮਾਂ ਦਾ ਖਟਿਆ ਕੁੱਤੇ ਗਏ ਗੁਆਇ॥ {{gap}}ਉਸ ਸੁਣਨ ਵਾਲ਼ੇੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਸਚੋ ਹੈਨਾ ਤੀਰਥ ਵਰਤ ਆਉਣੇ ਦਾ ਤਾ ਇਹੋ ਫਲ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁਛ ਹੱਥੋਂ ਸਰਿ ਆਵੇਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਦਮੀ ਘਰੇ ਬੈਠਾ ਰਹੇ ਬਾਹਰ ਕਿਉਂ ਨਿੱਕਲੇ। ਪਰ ਐਹੇ ਜਿਹੇ ਸੂਮਾਂ ਦਾ ਇਹੋ ਚਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੀਰਥ ਦੇ ਰਾਹ ਪੈਕੇ ਬੀ ਦਯਾ ਮਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਉਣੀ ਪਰ ਅੱਛਾ ਸਿਆਣੇ ਇਹ ਬੀ ਤਾਂ ਆਖ ਹੀ ਗਏ ਹੈ ਨਾ ਕਿ (ਸੂਮ ਜੋੜੇ ਪਲ਼ੀ ਪਲੀ ਤਾ ਰੱਬ ਹੜ੍ਹਾ ਵੇ ਕੁੱਪਾ।) {{gap}}ਫੇਰ ਸਭੋ ਤੁਰ ਪਏ ਤਾਂ ਧੀਰੇ ਧੀਰੇ ਗੰਗਾ ਜੀ ਪੁਰ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਥੇ ਪਹੁੰਚਕੇ ਕਈਆਂ ਦੁਆਬੇ ਦਿਆਂ ਸੈਹਰਾਂ ਦਾ ਸੰਗ ਮਿਲਿਆ ਅਰ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਦੇ ਕਈਆਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਾਸੋਪਾਸ ਬਰੇਤੀ ਵਿੱਚ ਡੇਰੇ ਕਰ ਲਏ। ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ ਸਭੇ ਹਰਦੁਆਰ ਅਸਨਾਨ ਕਰਨੇ ਨੂੰ ਚੱਲੇ ਤਾਂ ਤੀਮੀਆਂ ਬੀ ਸਭੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਪਈਆਂ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਚਲ ਭਾਬੋ ਨ੍ਹਾਉਣ। ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਚੱਲ ਬੇਬੇ ਜੀਆਂ ਨ੍ਹਾ ਆਇਯੇ। ਕਿਨੇ ਪਾਨੋ ਅਤੇ ਠਾਕੁਰੀ ਅਰ ਭੱਪੀ ਨੂੰ ਸੱਦਿਆ। ਅਰ ਕਿਨੇ ਖੇਮੀ ਅਰ ਬੁੱਧਾਂ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰੀ। ਇੱਕ ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੱਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਬੋਬੋ ਜਟੋ ਅਰ ਮਾਲਣ ਅਰ ਗੁਜ਼ਰੀ ਪਾਰੋ ਸਿੱਬੀ ਦ੍ਰੋਪਤੀ ਸੋਧਾਂ ਨਰੈਣੀ ਰਾਜਾਦੇਈ ਕਰਮੋ ਬੰਨੋ ਬਿਸੋ ਕਿਸਨੀ ਸਾਡੇ ਡੇਰੇ ਦੀਆਂ ਏਹ ਸਾਰੀਆਂ ਬਹੁਟੀਆਂ ਅਰ ਤੀਮੀ ਆਂ ਨ੍ਹਾਉਣ ਚੱਲੀਆਂ ਹਨ ਜੇ ਤੂੰ ਕਹੇਂ ਤਾਂ ਇਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਬੀ ਨ੍ਹਾ ਆਵਾਂ? {{gap}}ਸੱਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਹੁਟੀਏ ਤੇਰੀ ਸੱਸ ਦਦੇਹਸ ਅਰ ਪਤੀਹਸ ਅਰ ਹੋਰ ਦਰਾਣੀਆਂ ਜਠਾਣੀਆਂ ਅਰ ਫਫੇਹਸ ਸੁੱਖ ਨਾਲ਼ ਸਭੇ ਆਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ਼ ਹਨ ਜਦ ਏਹ ਜਾਣਗੀਆਂ ਤਾਂ<noinclude></noinclude> r0e0e2laep2a18yluhefrjmm9o51a4x 250 66791 196774 2025-06-28T15:39:20Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( 27) ਤੂੰ ਬੀ ਨਾ ਆਵੀਂ ਸੁਖੀਦੀ ਤੋਂ ਬਗਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਜਾਣਾ ਸਾ? ਦੇਖ ਤਾਂ ਭੋਗ ਦਦਿਅਹੁਰਾ ਸਹੁਰਾ ਅਰ ਪਤਿਆਹੁਰਾ ਸਤੋ ਧੋਤੀਆਂ ਫੜੀ ਤਿਆਰ ਬੈਠੇ ਹਨ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਬਗਾਨਿਆਂ ਮਰਦਾਂ ਅਰ ਭੀਮੀਆਂ ਨਾਲ ਤੇਰੀ ਜੁੱਤ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196774 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੭੭)}}</noinclude>( 27) ਤੂੰ ਬੀ ਨਾ ਆਵੀਂ ਸੁਖੀਦੀ ਤੋਂ ਬਗਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਜਾਣਾ ਸਾ? ਦੇਖ ਤਾਂ ਭੋਗ ਦਦਿਅਹੁਰਾ ਸਹੁਰਾ ਅਰ ਪਤਿਆਹੁਰਾ ਸਤੋ ਧੋਤੀਆਂ ਫੜੀ ਤਿਆਰ ਬੈਠੇ ਹਨ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਬਗਾਨਿਆਂ ਮਰਦਾਂ ਅਰ ਭੀਮੀਆਂ ਨਾਲ ਤੇਰੀ ਜੁੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ॥ — ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋ ਜੀ! ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡਿਆਂ ਸਿਆਣਿ ਆਂ ਨਾਲ ਜਾਕੇ ਨ ਤਾ ਉਚੀ ਤੇ ਕੁਛ ਗੱਲ ਹੀ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ ਅਰ ਨ ਕਿਤੇ ਮੇਲਾ ਹੀ ਦੇਖ ਸਕਾਂਗੇ ਏਹ ਤਾ ਸਭ ਸਾਡੀਆਂ ਹਾਨਣਾਂ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਜੇ ਤੂੰ ਕਹੇਂ ਤਾ ਇਨਾਂ ਇੱਕੋ ਜੇਹੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਕੇ ਮੈਂ ਬੀ ਨਾ ਆਵਾਂ। ਅਰ ਜੇ ਤੂੰ ਕਹੇਂਗੀ ਤਾਂ ਘਰਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਜਾਕੇ ਫੇਰ ਚੁੱਭੀ ਲਾ ਆਵਾਂਗੀ॥ ਸੱਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਦਾਦੇ ਦੀ ਦਾੜੀ ਹਗਾਉਣ ਤੇਰੀਆਂ ਹਾਨਣਾਂ ਮੈਂ ਤਾ ਭੈ ਨੂੰ ਪਚਾਈਆਂ ਰੰਨਾਂ ਨਾਲ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਭੇਜਦਾ! ਕੇਡੀ ਅਲੋਕਾਰੀ ਆਈ ਹੈ ਜਹਾਨ ਦੀਆਂ ਰੰਨਾ ਘਰ ਦਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਓਪਰਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਤੁਰ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ? ਚੱਲ ਹੱਟਕੇ ਬੈਠ ਕੋਈ ਰਾਹ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਹਾਹੜੇ ਹਾਹੜੇ ਤੇਰਾ ਭਲਾ ਹੋਵੇ ਕਾਇ ਆਂ ਦੀ ਸਹੁੰ ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਪਿਛਲੀ ਪੈਰੀਂ ਆ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਨੂੰ ਜਾਇ ਆਉਣ ਦਿਹ। ਜਾਊਂਗੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਨਾਂ ਇੱਧਰ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੋ ਹੀ ਰਹੀਆਂ ਸੀਆਂ ਕਿ ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਓਹ ਸਭੋ ਤੀਮੀਆਂ ਜੋ ਤਿਆਰ ਹੋਈਆਂਸੀਆਂ ਕੱਠੀਆਂ ਹੋਕੇ ਉਸ ਬਹੁਟੀ ਕੋਲ ਆਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀਆਂ ਕੁਝ ਕਿਰਪੀਏ ਚੱਲ ਨਾ ਆਇਯੇ? - ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੋਂ ਸਾਡੀ ਸੱਸ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੰਦੀ ਜਾਓ ਤੁਸੀਂ ਨਾਇ ਆਓ॥ ਓਹ ਸਭ ਆਕੇ ਉਸ ਦੀ ਸੱਸ ਨੂੰ ਬੋਲੀਆਂ ਕਿ ਬੇਬੇ ਕਿਰਪੀ xt fub fo<noinclude></noinclude> 1chfrh1fzoqcnt2uritcsw2kornyvlf 196808 196774 2025-06-29T02:08:58Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196808 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੭)}}</noinclude>ਤੂੰ ਬੀ ਨਾ ਆਵੀਂ ਸੁਖੀ ਸਾਂਦੀ ਤੈਂ ਬਗਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਜਾਣਾ ਸਾ? ਦੇਖੁ ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਦਦਿਅਹੁਰਾ ਸਹੁਰਾ ਅਰ ਪਤਿਆਹੁਰਾ ਸਭੋ ਧੋਤੀਆਂ ਫੜੀ ਤਿਆਰ ਬੈਠੇ ਹਨ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਬਗਾਨਿਆਂ ਮਰਦਾਂ ਅਰ ਤੀਮੀਆਂ ਨਾਲ ਤੇਰੀ ਜੁੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋ ਜੀ! ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡਿਆਂ ਸਿਆਣਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਕੇ ਨ ਤਾ ਉਚੀ ਤੇ ਕੁਛ ਗੱਲ ਹੀ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ ਅਰ ਨ ਕਿਤੇ ਮੇਲਾ ਹੀ ਦੇਖ ਸਕਾਂਗੇ ਏਹ ਤਾ ਸਭ ਸਾਡੀਆਂ ਹਾਨਣਾਂ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਜੇ ਤੂੰ ਕਹੇਂ ਤਾ ਇਨਾਂ ਇੱਕੋ ਜੇਹੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਕੇ ਮੈਂ ਬੀ ਨਾ ਆਵਾਂ। ਅਰ ਜੇ ਤੂੰ ਕਹੇਂਗੀ ਤਾਂ ਘਰਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਜਾਕੇ ਫੇਰ ਚੁੱਭੀ ਲਾ ਆਵਾਂਗੀ॥ {{gap}}ਸੱਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਦਾਦੇ ਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਹਗਾਉਣ ਤੇਰੀਆਂ ਹਾਨਣਾਂ ਮੈਂ ਤਾ ਤੈ ਨੂੰ ਪਚਾਈਆਂ ਰੰਨਾਂ ਨਾਲ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਭੇਜਣਾ! ਕੇਡੀ ਅਲੋਕਾਰੀ ਆਈ ਹੈ ਜਹਾਨ ਦੀਆਂ ਰੰਨਾ ਘਰ ਦਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਓਪਰਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਤੁਰ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ? ਚੱਲ ਹੱਟਕੇ ਬੈਠ ਕੋਈ ਰਾਹ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੋਬੋ ਹਾਹੜੇ ਹਾਹੜੇ ਤੇਰਾ ਭਲਾ ਹੋਵੇ ਕਾਇਆਂ ਦੀ ਸਹੁੰ ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਪਿਛਲੀ ਪੈਰੀਂ ਆ ਜਾਊਂਗੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਨੂੰ ਜਾਇ ਆਉਣ ਦਿਹ। ਇੱਧਰ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੋ ਹੀ ਰਹੀਆਂ ਸੀਆਂ ਕਿ ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਓਹ ਸਭੋ ਤੀਮੀਆਂ ਜੋ ਤਿਆਰ ਹੋਈਆਂ ਸੀਆਂ ਕੱਠੀਆਂ ਹੋਕੇ ਉਸ ਬਹੁਟੀ ਕੋਲ਼ ਆਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀਆਂ ਕੁੜੇ ਕਿਰਪੀਏ ਚੱਲ ਨ੍ਹਾ ਆਇਯੇ? {{gap}}ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੋਂ ਸਾਡੀ ਸੱਸ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੰਦੀ ਜਾਓ ਤੁਸੀਂ ਨ੍ਹਾਇ ਆਓ॥ {{gap}}ਓਹ ਸਭ ਆਕੇ ਉਸ ਦੀ ਸੱਸ ਨੂੰ ਬੋਲੀਆਂ ਕਿ ਬੋਬੋ ਕਿਰਪੀ<noinclude></noinclude> mo9tl7ne6kbubk0tapx1rz389eubnfz 250 66792 196775 2025-06-28T15:40:07Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "(੮) ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਨਾਉਣ ਭੇਜ ਦਿਹ ਅਸੀਂ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅੱਗੋਂ ਜਾਕੇ ਨਾਇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਾਂ॥ TE ਸੱਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਬੇਬੇ ਸਾਡੇ ਮਰਦ ਗੁੱਸੇ ਹੋਣਗੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਬਗਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਭੇਜਣਾ। ਸਾਡ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196775 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੭੮)}}</noinclude>(੮) ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਨਾਉਣ ਭੇਜ ਦਿਹ ਅਸੀਂ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅੱਗੋਂ ਜਾਕੇ ਨਾਇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਾਂ॥ TE ਸੱਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਬੇਬੇ ਸਾਡੇ ਮਰਦ ਗੁੱਸੇ ਹੋਣਗੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਬਗਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਭੇਜਣਾ। ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਸਭ ਤਿਆਰ ਹਨ ਪਰ ਕਿਰਪੀ ਨੂੰ ਖਬਰ ਹੈ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਕਿਹ ਦੀ ਮੱਤ ਆਉਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ( ਚੋਲੇ ਸੀਉਂਦਿਆਂ ਉੱਧਲ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।) ਉਨੀਂ ਆਖਿਆ ਬੇਬੇ ਤੂੰ ਕੇਹੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈਂ ਭਲਾ ਨਿਆਣੀਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਹਾਨਣੀ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਜਾਕੇ ਦਾ ਚਾਉ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਹੈਨਾ। ਤੂੰ ਤਾ ਕੋਈ ਜੱਗੋਂ ਮੁਲਖੋਂ ਬਾਹਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਨੀ ਹੈਂ। ਭਲਾ ਦੇਖ ਤਾ ਭੈ ਨੂੰ ਚੋਲੇ ਸੀਤੀ ਉਧਨੇ ਦਾ ਕਹਾਣੀ ਪਾਉਣਾ ਬਣਦਾ ਸੀ? ਨੂੰ ਸੱਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਉਤੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ डै ਕਹਾਣਾ ਪਾਇ ਆ ਅਸੀਂ ਤਾ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਫੇਰ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੀ ਵਾਸਤਾ ਜੋ ਧਿਗਾਣੇ ਚਪੜ ਚਪੜ ਲਾਈ ਹੋ ਈ ਹੈ। ਜਾਓ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣੀ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਰਾਜ ਹੈ? ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਲੀ ਨੀ ਚੱਲੋ ਭੈਣੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕਿਰਪੀ ਤੇ ਬਿਨਾ ਜੀਉ ਤਾ ਨਹੀਂ ਥੋੜਾ ਹੁੰਦਾ। ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲਜਾਕੇ ਕੀ ਕੱਢਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਤੇ ਬਿਨਾ ਗਹੁ ਤਾ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਚੱਲਿਆ। ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਅਛਾ ਬੇਬੇ ਸਾ ਨੂੰ ਕਾਹ ਨੂੰ ਔਖੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈਂ ਤੇਰੀ ਨੂੰਹ ਹੈ ਜਮਜਮ ਤੂੰ ਉਹ ਨੂੰ ਜਾਣ ਦੇਹ ਭਾਵਾਂ ਨਾ ਜਾਣ ਦੇਹ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਸਭੇ ਹਰਦੁਆਰ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪੈਈਆਂ। ਜਾਂ ਸਭ ਨਾ ਧੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਤਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਆਓ ਭੈਣੋਂ ਚੁਲੀਆਂ ਲਇਯੇ॥ ਸ । ਇੱਕ ਜੋ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀ ਜੇਹੀ ਕੁੜੀ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭਰਜਾਈ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਬੀ ਚੂੜੀਆਂ ਕੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ<noinclude></noinclude> 2eijomsgu19r2ohpuuvkz80645oe4kb 196809 196775 2025-06-29T02:20:16Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196809 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੮)}}</noinclude>ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਨ੍ਹਾਉਣ ਭੇਜ ਦਿਹ ਅਸੀਂ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅੱਗੋਂ ਜਾਕੇ ਨ੍ਹਾਇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਾਂ॥ {{gap}}ਸੱਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਬੇਬੇ ਸਾਡੇ ਮਰਦ ਗੁੱਸੇ ਹੋਣਗੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਬਗਾਨੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਨਹੀਂ ਭੇਜਣਾ। ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਸਭ ਤਿਆਰ ਹਨ ਪਰ ਕਿਰਪੀ ਨੂੰ ਖਬਰ ਹੈ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਕਿਹ ਦੀ ਮੱਤ ਆਉਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ (ਚੋਲ਼ੇ ਸੀਉਂਦਿਆਂ ਉੱਧਲ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।) {{gap}}ਉਨੀਂ ਆਖਿਆ ਬੇਬੇ ਤੂੰ ਕੇਹੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈਂ ਭਲਾ ਨਿਆਣੀਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਹਾਨਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਜਾਣੇ ਦਾ ਚਾਉ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਹੈਨਾ। ਤੂੰ ਤਾ ਕੋਈ ਜੱਗੋਂ ਮੁਲਖੋਂ ਬਾਹਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਨੀ ਹੈਂ। ਭਲਾ ਦੇਖ ਤਾ ਤੈ ਨੂੰ ਚੋਲ਼ੇ ਸੀਤੀ ਉਧਲ਼ਨੇ ਦਾ ਕਹਾਣਾ ਪਾਉਣਾ ਬਣਦਾ ਸਾ? {{gap}}ਸੱਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਉਤੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਹਾਣਾ ਪਾਇਆ ਅਸੀਂ ਤਾ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਫੇਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਵਾਸਤਾ ਜੋ ਧਿਗਾਣੇ ਚਪੜ ਚਪੜ ਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਾਓ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣੀ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਰਾਜ ਹੈ? {{gap}}ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਲੀ ਨੀ ਚੱਲੋ ਭੈਣੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕਿਰਪੀ ਤੇ ਬਿਨਾ ਜੀਉ ਤਾ ਨਹੀਂ ਥੋੜਾ ਹੁੰਦਾ। ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲਜਾਕੇ ਕੀ ਕੱਢਣਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਤੇ ਬਿਨਾ ਰਾਹੁ ਤਾ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਚੱਲਿਆ। ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਅਛਾ ਬੇਬੇ ਸਾ ਨੂੰ ਕਾਹ ਨੂੰ ਔਖੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈਂ ਤੇਰੀ ਨੂੰਹ ਹੈ ਜਮਜਮ ਤੂੰ ਉਹ ਨੂੰ ਜਾਣ ਦੇਹ ਭਾਵਾਂ ਨਾ ਜਾਣ ਦੇਹ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਸਭੇ ਹਰਦੁਆਰ ਨੂੰ ਤੁਰ ਪੈਈਆਂ। ਜਾਂ ਸਭ ਨ੍ਹਾ ਧੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਤਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਆਓ ਭੈਣੋਂ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਲਇਯੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਜੋ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀ ਜੇਹੀ ਕੁੜੀ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭਰਜਾਈ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਬੀ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਕੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ?<noinclude></noinclude> rgfg7r4vucx1nnbbz0dbhc8ubdwc7z4 250 66793 196776 2025-06-28T15:41:01Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "(੭੯) ਭਾਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਇਥੋਂ ਗੰਗਾ ਉਤੇ ਬੈਠਕੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਧਰਮ ਭੈਣ ਬਣਾ ਲਈਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਗੰਗਾਜਲ ਦੀ ਬੁਲੀ ਭਰਕੇ ਦੂਜੀ ਦੇ ਹੱਥ ਪਰ ਪਾ ਦੇਈਦੀ ਹੈ ਅਰ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੀਕੇ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਫੇਰ ਉਸ ਦੂਜੀ ਦੇ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196776 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੭੯)}}</noinclude>(੭੯) ਭਾਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਇਥੋਂ ਗੰਗਾ ਉਤੇ ਬੈਠਕੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਧਰਮ ਭੈਣ ਬਣਾ ਲਈਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਗੰਗਾਜਲ ਦੀ ਬੁਲੀ ਭਰਕੇ ਦੂਜੀ ਦੇ ਹੱਥ ਪਰ ਪਾ ਦੇਈਦੀ ਹੈ ਅਰ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੀਕੇ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਫੇਰ ਉਸ ਦੂਜੀ ਦੇ ਹੱਥ ਪਰ ਚੁਲੀ ਦੇ ਕੇ ਪਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਬੱਸ ਏਸ ਗੱਲ ਦਾ ਨਾਮ ਚੁਲੀਆਂ ਲੈਣੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਚੁਲੀਆਂ ਲਈਦੀਆਂ ਹਨ ਫੇਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਸ ਨੂੰ ਧਰਮ ਭੈਣ ਜਾਣਕੇ ਪਿਆਰ ਰੱਖੀਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਦੁਖ ਸੁਖ ਵਿੱਚ ਉਸ ਤੋ ਮੱਦਤ ਲਈਦੀ ਅਰ ਆਪ ਉਸ ਦੀ ਮੱਦਤ ਕਰੀਦੀ ਹੈ। ਨਾਲੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਸ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਨਹੀਂ ਕਰੀਦੀ। ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਬੀ ਮਰਦ ਬੀ ਚੁਲੀਆਂ ਲੈਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਤੀਮੀਆਂ ਦਾ ਹੀ ਰਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਭਾਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਮਰਦ ਬੀ ਵਧੇਰੇ ਚੁਲੀਆਂ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਰ ਫੇਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਮਰਨੀ ਮਰਦਾ ਹੈ। ਬੀਬੀ ਮਰਦ ਚੁਲੀਆਂ ਬੀ ਬਥੇਰੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕਈ ਮਰਦ ਆਪਣੀ ਪੱਗ ਬਣਾਕੇ ਬੀ ਧਰਮ ਭਰਾਉ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ॥ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਮੈਂ ਬੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਚੁਲੀਆਂ ਜਰੂਰ ਲਵਾਂਗੀ। ਜਾਂ ਸਭੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਚੁਲੀਆਂ ਲੈਣ ਲੱਗੀਆਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਅਕਲਵਾਲੀ ਬੋਲੀ ਭੈਣੋਂ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕਿਸੀ ਓਪਰੀ ਨਾਲ ਚੁਲੀ ਆਂ ਲਮਾਂਗੇ ਕਿੰਉ ਜੋ ਸੈਂਹਰ ਵਿੱਚਲੀ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰ ਲੜਾਈ ਭਿੜਾਈ ਅਰ ਗੁੱਸਾ ਗਿਲਾ ਬੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਰ ਕਦੇ ਕਦੇ ਨਿੰਦਿਆ ਚੁਗਲੀ ਬੀ ਕਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਸੋ ਚਲੀਆਂ ਕਿਸੀ ਦੂਰ ਰਹਿਕੇ ਵਾਲੀ ਨਾਲ ਲੈਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਜਿੱਥੋਂ ਕੁਧਰਮੀ ਨਾ ਹੋਣਾ ਪਵੇ॥ ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਭੈਣੇ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਇਸੇ ਮਾਚੇ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ<noinclude></noinclude> 2nkrfkks83v1duzwc6tu9fuo9tcyejo 196810 196776 2025-06-29T02:29:02Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196810 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੯)}}</noinclude>{{gap}}ਭਾਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਇਥੋਂ ਗੰਗਾ ਉਤੇ ਬੈਠਕੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਧਰਮ ਭੈਣ ਬਣਾ ਲਈਦਾ ਹੈ। ਆਪ ਗੰਗਾਜਲ ਦੀ ਚੁਲ਼ੀ ਭਰਕੇ ਦੂਜੀ ਦੇ ਹੱਥ ਪਰ ਪਾ ਦੇਈਦੀ ਹੈ ਅਰ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੀਕੇ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਫੇਰ ਉਸ ਦੂਜੀ ਦੇ ਹੱਥ ਪਰ ਚੁਲ਼ੀ ਦੇ ਕੇ ਪਲ਼ਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਬੱਸ ਏਸ ਗੱਲ ਦਾ ਨਾਮ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਲੈਣੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਲਈਦੀਆਂ ਹਨ ਫੇਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਸ ਨੂੰ ਧਰਮ ਭੈਣ ਜਾਣਕੇ ਪਿਆਰ ਰੱਖੀਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਦੁਖ ਸੁਖ ਵਿੱਚ ਉਸ ਤੋ ਮੱਦਤ ਲਈਦੀ ਅਰ ਆਪ ਉਸ ਦੀ ਮੱਦਤ ਕਰੀਦੀ ਹੈ। ਨਾਲੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਸ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਨਹੀਂ ਕਰੀਦੀ। {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਬੀ ਮਰਦ ਬੀ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਲੈਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਤੀਮੀਆਂ ਦਾ ਹੀ ਰਾਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਭਾਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਮਰਦ ਬੀ ਵਥੇਰੇ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਰ ਫੇਰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਮਰਨੀ ਮਰਦਾ ਹੈ। ਬੀਬੀ ਮਰਦ ਚੁਲੀਆਂ ਬੀ ਬਥੇਰੇ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕਈ ਮਰਦ ਆਪਣੀ ਪੱਗ ਬਣਾਕੇ ਬੀ ਧਰਮ ਭਰਾਉ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਮੈਂ ਬੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਜਰੂਰ ਲਵਾਂਗੀ। {{gap}}ਜਾਂ ਸਭੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਲੈਣ ਲੱਗੀਆਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਅਕਲਵਾਲ਼ੀ ਬੋਲੀ ਭੈਣੋਂ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕਿਸੀ ਓਪਰੀ ਨਾਲ਼ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਲਮਾਂਗੇ ਕਿੰਉ ਜੋ ਸੈਹਰ ਵਿੱਚਲੀ ਨਾਲ਼ ਕਈ ਵਾਰ ਲੜਾਈ ਭਿੜਾਈ ਅਰ ਗੁੱਸਾ ਗਿਲਾ ਬੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਰ ਕਦੇ ਕਦੇ ਨਿੰਦਿਆ ਚੁਗਲੀ ਬੀ ਕਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਸੋ ਚੁਲ਼ੀਆਂ ਕਿਸੀ ਦੂਰ ਰਹਿਣੇ ਵਾਲ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਲੈਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਜਿੱਥੋਂ ਕੁਧਰਮੀ ਨਾ ਹੋਣਾ ਪਵੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਭੈਣੇ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਇਸੇ ਮਾਰੇ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ<noinclude></noinclude> pu0kttmo9uk4widnjvuzqxb8ru1aqey 250 66794 196777 2025-06-28T15:41:57Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਹੀ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਬਣਾ ਚੱਲੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਚੁਲੀ ਇਸ ਤੇ ਲੈਕੇ ਪੀ ਲਈ ਅਰ ਇੱਕ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਭਰਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਚੱਲੇ ਹੈਂ। ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਭੈਣ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ ਜਦ ਇਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਆਉ ਸਾ ਨੂੰ ਘਰ ਤੇ ਸੱਦ ਲਉ। ਬਲਾਲ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196777 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੦)}}</noinclude>ਹੀ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਬਣਾ ਚੱਲੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਚੁਲੀ ਇਸ ਤੇ ਲੈਕੇ ਪੀ ਲਈ ਅਰ ਇੱਕ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਭਰਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਚੱਲੇ ਹੈਂ। ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਭੈਣ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ ਜਦ ਇਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਆਉ ਸਾ ਨੂੰ ਘਰ ਤੇ ਸੱਦ ਲਉ। ਬਲਾਲੇ ਇਸ ਡੋਲ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਅਸਨਾਨ ਤਾ ਫੇਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਯਾਕਰੂਗਾ॥ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਭੈਣੋਂ ਐਥੇ ਜਿਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਬੈਠੇ ਨਾਉਂਦੇ ਸੇ ਉਨਾਂ ਨੇ ਕਈ ਚੀਜਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਪੀਣੀਆਂ ਛੱਡੀਆਂ ਹਨ ਆਓ ਅਸੀਂ ਬੀ ਕੁਛ ਛੱਡ ਦੇਇਥੇ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਚੁਲੀ ਭਰਕੇ ਇਹ ਗੱਲ ਆਖੀ ਕਿ ਮੈਂ ਅੱਜ ਤੇ ਬਡਾਊਂ ਖਾਰੇ ਛੱਡੇ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਤਾ ਮਸਰਾਂ ਦੀ ਦਾਲ ਖਾਣੀ ਛੱਡੀ। ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਭੈਣੋਂ ਅਸੀਂ ਤਾ ਕੋਈ ਐਹੀ ਜਿਹੀ ਚੀਜ ਛੱਡਾਂਗੇ ਜਿਹੜੀ ਸਾਨੂੰ ਕਈ ਲੋਭ ਨਾ ਸਕੋ ਜਿਹਾਭ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੇਲੇ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸੋ ਮੈਂ ਤਾ ਓਹ ਛੱਡੇ ਕਿੰਉ ਕਿ ਨਾ ਓਹ ਦਿੱਸਣ ਨਾ ਸੁਰਤ ਚੱਲੇ॥ ¤ ਇੱਕ ਸਾਧੂ ਨੇ ਪਾਸੋਂ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀਓ ਇਹ ਜੋ ਕੁਛ ਛੱਡਕੇ ਛੁਡਾਉਦੇ ਦੀ ਰੀਤ ਤੁਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਇਹ ਨਿਰੀ ਏਹੋ ਨਹੀਂ ਜੇ ਕੁ ਤੁਸੀਂ ਸਮਝੀ। ਇਹ ਤਾ ਇਹ ਗੱਲ ਸੀ ਭਈ ਜੋ ਗਲਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਰਕੀ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਆਂ ਹਨ ਤੀਰਥ ਪੁਰ ਆਕੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਚੁਲੀ ਛੱਡਣੀ ਚਾਹਿਯੇ। ਜਿਹਾਰੁ ਮੈਂ ਅੱਜ ਤੇ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਅਥਵਾ ਹੰਕਾਰ ਛੱਡਿਆ। ਸੋ ਤੁਸੀਂ ਇਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤਾ ਕੋਈ ਚੀਜ ਬੀ ਨਾ ਛੱਡੀ ਖਾਣੇ ਪੀਣੇ ਦੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਛੱਡ ਉੱਤੇ ਲੱਕ ਬਨ ਲਿਆ ਹੈ। ♡ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਬਾਵਾ ਜੀ ਇਹ ਤਾ ਤੁਹਾਡਾ ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਹੀ ਕੰਮ ਹੈ ਸਾਡੇ ਕਬੀਲਦਾਰਾਂ ਤੇ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਦ ਛੁੱਟਸੱਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਡੀ ਦੌੜ ਅਸੀਂ ਮਾਸ ਖਾਣਾ ਛੱਡ ਦੇਵਾਂਗੀਆਂ ਹੋਰ ਸਾਡੇ ਕੀ ਛੁਟ ਜਾਣਾ ਹੈ? ਨੂੰ ਜਾਂ ਨਾ ਧੋਕੇ ਡੇਰੇ ਨੂੰ ਮੁੜਨ ਲੱਗੀਆਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਹੈ ਹੈ<noinclude></noinclude> p2l2jpy63evycsnvsfaylxpn5ei9meu 196811 196777 2025-06-29T02:42:56Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196811 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੦)}}</noinclude>ਹੀ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਬਣਾ ਚੱਲੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਚੁਲ਼ੀ ਇਸ ਤੇ ਲੈਕੇ ਪੀ ਲਈ ਅਰ ਇੱਕ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਭਰਕੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਚੱਲੇ ਹੈਂ। ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਭੈਣ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ ਜਦ ਇਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਆਊ ਸਾ ਨੂੰ ਘਰ ਤੇ ਸੱਦ ਲਊ। ਬਲਾ ਲੈ ਇਸ ਡੌਲ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਅਸਨਾਨ ਤਾ ਫੇਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਯਾ ਕਰੂਗਾ॥ {{gap}}ਉਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਭੈਣੋਂ ਐਥੇ ਜਿਹੜੇ ਮਨੁੱਖ ਬੈਠੇ ਨ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਚੀਜਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਪੀਣੀਆਂ ਛੱਡੀਆਂ ਹਨ ਆਓ ਅਸੀਂ ਬੀ ਕੁਛ ਛੱਡ ਦੇਇਯੇ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਚੁਲ਼ੀ ਭਰਕੇ ਇਹ ਗੱਲ ਆਖੀ ਕਿ ਮੈਂ ਅੱਜ ਤੇ ਬਤਾਊਂ ਖਾਣੇ ਛੱਡੇ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਤਾ ਮਸਰਾਂ ਦੀ ਦਾਲ ਖਾਣੀ ਛੱਡੀ। ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਭੈਣੋਂ ਅਸੀਂ ਤਾ ਕੋਈ ਐਹੀ ਜਿਹੀ ਚੀਜ ਛੱਡਾਂਗੇ ਜਿਹੜੀ ਸਾਨੂੰ ਕਦੀ ਲੱਭ ਨਾ ਸਕੇ ਜਿਹਾਕੁ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੇਲੇ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸੋ ਮੈਂ ਤਾ ਓਹ ਛੱਡੇ ਕਿੰਉ ਕਿ ਨਾ ਓਹ ਦਿੱਸਣ ਨਾ ਸੁਰਤ ਚੱਲੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਸਾਧੂ ਨੇ ਪਾਸੋਂ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀਓ ਇਹ ਜੋ ਕੁਛ ਛੱਡਣੇ ਛੁਡਾਉਣੇ ਦੀ ਰੀਤ ਤੁਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਇਹ ਨਿਰੀ ਏਹੋ ਨਹੀਂ ਜੇਹੀ ਕੁ ਤੁਸੀਂ ਸਮਝੀ। ਇਹ ਤਾ ਇਹ ਗੱਲ ਸੀ ਭਈ ਜੋ ਗਲਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨਰਕੀਂਂ ਲੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੀਰਥ ਪੁਰ ਆਕੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਚੁਲ਼ੀ ਛੱਡਣੀ ਚਾਹਿਯੇ। ਜਿਹਾਕੁ ਮੈਂ ਅੱਜ ਤੇ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਅਥਵਾਹੰਕਾਰ ਛੱਡਿਆ। ਸੋ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤਾ ਕੋਈ ਚੀਜ ਬੀ ਨਾ ਛੱਡੀ ਖਾਣੇ ਪੀਣੇ ਦੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਛੱਡਣੇ ਉੱਤੇ ਲੱਕ ਬਨ੍ਹ ਲਿਆ ਹੈ। {{gap}}ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਬਾਵਾ ਜੀ ਇਹ ਤਾ ਤੁਹਾਡਾ ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਹੀ ਕੰਮ ਹੈ ਸਾਡੇ ਕਬੀਲਦਾਰਾਂ ਤੇ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਦ ਛੁੱਟ ਸੱਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਡੀ ਦੌੜ ਅਸੀਂ ਮਾਸ ਖਾਣਾ ਛੱਡ ਦੇਵਾਂਗੀਆਂ ਹੋਰ ਸਾਤੇ ਕੀ ਛੁਟ ਜਾਣਾ ਹੈ? {{gap}}ਜਾਂ ਨ੍ਹਾ ਧੋਕੇ ਡੇਰੇ ਨੂੰ ਮੁੜਨ ਲੱਗੀਆਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਹੈ ਹੈ<noinclude></noinclude> ktfc8smucc717jyzsrd2kyl8r1zjzpr 250 66795 196778 2025-06-28T15:43:08Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ " ਲੋਹੜਾ ਮੈਂ ਕਿਹੜੇ ਖੂਹ ਪਵਾਂ ਮੇਰੀ ਸੁੱਥਣ ਨਾਲੋਂ ਤਾਕਿਨੇ ਬਟੂਆ ਤੋੜ ਲਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇ ਰੁਪੈਯੇ ਤਾ ਇੱਕ ਪਾਉਲੀ ਅਰ ਦੋਹੁੰ ਆਨਿਆਂ ਦੇ ਡੱਬਲੀ ਟਕੇ ਯੇ। ਦੂਜੀ ਬੋਲੀ ਧਾੜ ਨੀ ਧਾੜ ਮੇਰੀ ਤਾ ਚਾਦਰ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196778 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੦)}}</noinclude> ਲੋਹੜਾ ਮੈਂ ਕਿਹੜੇ ਖੂਹ ਪਵਾਂ ਮੇਰੀ ਸੁੱਥਣ ਨਾਲੋਂ ਤਾਕਿਨੇ ਬਟੂਆ ਤੋੜ ਲਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇ ਰੁਪੈਯੇ ਤਾ ਇੱਕ ਪਾਉਲੀ ਅਰ ਦੋਹੁੰ ਆਨਿਆਂ ਦੇ ਡੱਬਲੀ ਟਕੇ ਯੇ। ਦੂਜੀ ਬੋਲੀ ਧਾੜ ਨੀ ਧਾੜ ਮੇਰੀ ਤਾ ਚਾਦਰ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੀ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇ ਲੜ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਪੈਂਚੀ ਖੋਲਕੇ ਬੰਨ ਦਿਤੀ ਸੀ। ਤੀਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਮੈਂ ਡੁੱਬੀ ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਦੀ ਕੁੜੀ ਕਿੱਥੇ ਗਈ ਜੋ ਮੈਂ ਹੁਣ ਰੱਖਕੇ ਨਾਉਣੇ ਵੜੀ ਸੀ॥ ਇੱਕ ਬੁੱਢੀ ਜਿਹੀ ਪਾਸੋਂ ਬੋਲੀ ਨੀ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣੀਓਂ ਔਡ ਨਪੁੱਤਿਆਂ ਦੀਓ ਬਛੇਰੀਓ ਤੁਸੀਂ ਉਡ ਪੁਡ ਜਾਮੋਂ ਐਡੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਏਹ ਚੀਜਾਂ ਸੁਸਾਲੀਆਂ ਕਿਹ ਨੂੰ ਸੀਆਂ। ਜਾਓ ਤੁਸੀਂ ਐਡੀਆਂ ਹੀ ਉੱਖੜਿਆਂ ਦੀਓ ਹੁਣ ਮੈਂ ਚੂੰਡਾ ਮੁਨਾਉਣੀ ਬੁੱਢੀ ਤਾ ਧਿਗਾਨੇ ਉਲਾਂਭੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ ਨਾ ਜੇਹੜੀ ਤੁਹਾਡੇ ਗਦੂਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਉਠ ਤੁਰੀ ਬੱਢੀਓ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਤਾ ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਗੁੱਤ ਮੁੰਨਣ ਗੋਨਾ ਕਿ ਤੂੰ ਐਂਡੀ ਸਿਆਣੀ ਹੋਕੇ ਇਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਕਿਉ ਨਾ ਸੁਮੁੱਲੀਆਂਨੇ ਭਲਾ ਮੈਂ ਝੁੱਗਾ ਖਾਣੀ ਕੀ ਕਰਾਂ? ਤੁਸੀਂ ਡਾ ਜਿਉ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਬੜੀਆਂ ਨਿੱਕਲੇ ਹੀ ਨਾਹੀ॥ ਕਿਨੇ ਪਾਸੋਂ ਆਖਿਆ ਬੁਢੀਏ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਦਰਿਆਉਂ ਨਹੀਂ ਆਖੀਦਾ। ਪਾਪ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਬੁੱਢੀ ਨੇ ਬੁਰਾ ਜਿਹਾ ਮੂੰਹ ਬਣਾਕੇ ਕਿਹਾ ਬੇ ਹੋਊ ਭਾਈ ਪਾਪ ਲਗਦਾ ਮੈਂ ਖਸਮ ਮਿੱਟੀ ਇਸ ਗੰਗਾ ਨੂੰ ਦਰਿਆਉ ਨਾ ਕਹਾਂ ਤਾ ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਾਂ ਜਿਸ ਝੁੰਗੀਬਸੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਕੱਪੜੇ ਗੁਆ ਦਿੱਤੇ॥ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਅੱਛੀ ਤਰਾਂ ਨਜਰ ਮਾਰਕੇ ਦੇਖੋ ਲੱਭ ਪੈਂਣਗੇ ਕਿਤੇ ਵਿਚੇ ਹੀ ਹੋਣੇ ਹਨ॥ ਬੁੱਢੀ ਬੋਲੀ ਬੇ ਰਾਮ ਭਾਈ ਕਦੀ ਗਈ ਚੀਜ ਬੀ ਲੱਭਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਗਏ ਊਂਠ ਅਯਡ ਰਏ॥ K<noinclude></noinclude> edue0nak8e42e93h7kyxpl2rk56571e 196779 196778 2025-06-28T15:43:45Z Charan Gill 36 196779 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੧)}}</noinclude> ਲੋਹੜਾ ਮੈਂ ਕਿਹੜੇ ਖੂਹ ਪਵਾਂ ਮੇਰੀ ਸੁੱਥਣ ਨਾਲੋਂ ਤਾਕਿਨੇ ਬਟੂਆ ਤੋੜ ਲਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇ ਰੁਪੈਯੇ ਤਾ ਇੱਕ ਪਾਉਲੀ ਅਰ ਦੋਹੁੰ ਆਨਿਆਂ ਦੇ ਡੱਬਲੀ ਟਕੇ ਯੇ। ਦੂਜੀ ਬੋਲੀ ਧਾੜ ਨੀ ਧਾੜ ਮੇਰੀ ਤਾ ਚਾਦਰ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੀ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇ ਲੜ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਪੈਂਚੀ ਖੋਲਕੇ ਬੰਨ ਦਿਤੀ ਸੀ। ਤੀਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਮੈਂ ਡੁੱਬੀ ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਦੀ ਕੁੜੀ ਕਿੱਥੇ ਗਈ ਜੋ ਮੈਂ ਹੁਣ ਰੱਖਕੇ ਨਾਉਣੇ ਵੜੀ ਸੀ॥ ਇੱਕ ਬੁੱਢੀ ਜਿਹੀ ਪਾਸੋਂ ਬੋਲੀ ਨੀ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣੀਓਂ ਔਡ ਨਪੁੱਤਿਆਂ ਦੀਓ ਬਛੇਰੀਓ ਤੁਸੀਂ ਉਡ ਪੁਡ ਜਾਮੋਂ ਐਡੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਏਹ ਚੀਜਾਂ ਸੁਸਾਲੀਆਂ ਕਿਹ ਨੂੰ ਸੀਆਂ। ਜਾਓ ਤੁਸੀਂ ਐਡੀਆਂ ਹੀ ਉੱਖੜਿਆਂ ਦੀਓ ਹੁਣ ਮੈਂ ਚੂੰਡਾ ਮੁਨਾਉਣੀ ਬੁੱਢੀ ਤਾ ਧਿਗਾਨੇ ਉਲਾਂਭੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ ਨਾ ਜੇਹੜੀ ਤੁਹਾਡੇ ਗਦੂਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਉਠ ਤੁਰੀ ਬੱਢੀਓ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਤਾ ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਗੁੱਤ ਮੁੰਨਣ ਗੋਨਾ ਕਿ ਤੂੰ ਐਂਡੀ ਸਿਆਣੀ ਹੋਕੇ ਇਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਕਿਉ ਨਾ ਸੁਮੁੱਲੀਆਂਨੇ ਭਲਾ ਮੈਂ ਝੁੱਗਾ ਖਾਣੀ ਕੀ ਕਰਾਂ? ਤੁਸੀਂ ਡਾ ਜਿਉ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਬੜੀਆਂ ਨਿੱਕਲੇ ਹੀ ਨਾਹੀ॥ ਕਿਨੇ ਪਾਸੋਂ ਆਖਿਆ ਬੁਢੀਏ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਦਰਿਆਉਂ ਨਹੀਂ ਆਖੀਦਾ। ਪਾਪ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਬੁੱਢੀ ਨੇ ਬੁਰਾ ਜਿਹਾ ਮੂੰਹ ਬਣਾਕੇ ਕਿਹਾ ਬੇ ਹੋਊ ਭਾਈ ਪਾਪ ਲਗਦਾ ਮੈਂ ਖਸਮ ਮਿੱਟੀ ਇਸ ਗੰਗਾ ਨੂੰ ਦਰਿਆਉ ਨਾ ਕਹਾਂ ਤਾ ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਾਂ ਜਿਸ ਝੁੰਗੀਬਸੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਕੱਪੜੇ ਗੁਆ ਦਿੱਤੇ॥ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਅੱਛੀ ਤਰਾਂ ਨਜਰ ਮਾਰਕੇ ਦੇਖੋ ਲੱਭ ਪੈਂਣਗੇ ਕਿਤੇ ਵਿਚੇ ਹੀ ਹੋਣੇ ਹਨ॥ ਬੁੱਢੀ ਬੋਲੀ ਬੇ ਰਾਮ ਭਾਈ ਕਦੀ ਗਈ ਚੀਜ ਬੀ ਲੱਭਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਗਏ ਊਂਠ ਅਯਡ ਰਏ॥ K<noinclude></noinclude> dmsjgxfnur4pmp4ftxu5hnb6lpgvcuu 196812 196779 2025-06-29T02:58:57Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196812 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੧)}}</noinclude>ਲੋਹੜਾ ਮੈਂ ਕਿਹੜੇ ਖੂਹ ਪਵਾਂ ਮੇਰੀ ਸੁੱਥਣ ਨਾਲੋਂ ਤਾ ਕਿਨੇ ਬਟੂਆ ਤੋੜ ਲਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਰੁਪੈਯੇ ਤਾ ਇੱਕ ਪਾਉਲੀ ਅਰ ਦੋਹੁੰ ਆਨਿਆਂ ਦੇ ਡੱਬਲੀ ਟਕੇ ਸੇ। ਦੂਜੀ ਬੋਲੀ ਧਾੜ ਨੀ ਧਾੜ ਮੇਰੀ ਤਾ ਚਾਦਰ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦੀ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇ ਲੜ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਪੌਂਚੀ ਖੋਲ੍ਹਕੇ ਬੰਨ ਦਿਤੀ ਸੀ। ਤੀਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਮੈਂ ਡੁੱਬੀ ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਦੀ ਕੜੀ ਕਿੱਥੇ ਗਈ ਜੋ ਮੈਂ ਹੁਣ ਰੱਖਕੇ ਨ੍ਹਾਉਣੇ ਵੜੀ ਸੀ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਬੁੱਢੀ ਜਿਹੀ ਪਾਸੋਂ ਬੋਲੀ ਨੀ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣੀਓਂ ਔਤ ਨਪੁੱਤਿਆਂ ਦੀਓ ਬਛੇਰੀਓ ਤੁਸੀਂ ਉਡ ਪੁਡ ਜਾਮੋਂ ਐਡੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਏਹ ਚੀਜਾਂ ਸੁਮ੍ਹਾਲੀਆਂ ਕਿਹ ਨੂੰ ਸੀਆਂ। ਜਾਓ ਤੁਸੀਂ ਐਡੀਆਂ ਹੀ ਉੱਖੜਿਆਂ ਦੀਓ ਹੁਣ ਮੈਂ ਚੂੰਡਾ ਮੁਨਾਉਣੀ ਬੁੱਢੀ ਤਾ ਧਿਗਾਨੇ ਉਲਾਂਭੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ ਨਾ ਜੇਹੜੀ ਤੁਹਾਡੇ ਗਦੂਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਉਠ ਤੁਰੀ ਬੱਢੀਓ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਤਾ ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਗੁੱਤ ਮੁੰਨਣਗੇ ਨਾ ਕਿ ਤੂੰ ਐਡੀ ਸਿਆਣੀ ਹੋਕੇ ਇਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਕਿੰੰਉ ਨਾ ਸੁਮ੍ਹਾਲੀਆਂ? ਭਲਾ ਮੈਂ ਝੁੰਗਾ ਖਾਣੀ ਕੀ ਕਰਾਂ? ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਜਿੰੰਉ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਬੜੀਆਂ ਨਿੱਕਲ਼ੋਂ ਹੀ ਨਾਹੀ॥ {{gap}}ਕਿਨੇ ਪਾਸੋਂ ਆਖਿਆ ਬੁੱਢੀਏ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਦਰਿਆਉਂ ਨਹੀਂ ਆਖੀਦਾ। ਪਾਪ ਲੱਗਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੀ ਨੇ ਬੁਰਾ ਜਿਹਾ ਮੂੰਹ ਬਣਾਕੇ ਕਿਹਾ ਬੇ ਹੋਊ ਭਾਈ ਪਾਪ ਲਗਦਾ ਮੈਂ ਖਸਮ ਮਿੱਟੀ ਇਸ ਗੰਗਾ ਨੂੰ ਦਰਿਆਉ ਨਾ ਕਹਾਂ ਤਾ ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਾਂ ਜਿਸ ਝੁੰਗੀ ਬਸੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਕੱਪੜੇ ਗੁਆ ਦਿੱਤੇ॥ {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਅੱਛੀ ਤਰਾਂ ਨਜਰ ਮਾਰਕੇ ਦੇਖੋ ਲੱਭ ਪੈਂਣਗੇ ਕਿਤੇ ਵਿਚੇ ਹੀ ਹੋਣੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੀ ਬੋਲੀ ਬੇ ਰਾਮ ਭਾਈ ਕਦੀ ਗਈ ਚੀਜ ਬੀ ਲੱਭਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? (ਗਏ ਊਂਠ ਅਯੜ ਰਲ਼ੇ॥)<noinclude>{{center|K}}</noinclude> 0l3whx9mpx8nxex7fwzdsp63j4sairl 250 66796 196780 2025-06-28T15:45:24Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਜਾਂ ਸੱਭੇ ਤੀਮੀਆਂ ਉਥੋਂ ਤੁਰੀਆਂ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਦੀ ਆਪਣੇ ਡੇਰੇ ਨੂੰ ਆਈਆਂ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਐਹ ਜਿਹਾ ਧੱਕਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕੁਛ ਕਹਿਣੇ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਜਾਂਦੂ ਹ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196780 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੨)}}</noinclude>ਜਾਂ ਸੱਭੇ ਤੀਮੀਆਂ ਉਥੋਂ ਤੁਰੀਆਂ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਦੀ ਆਪਣੇ ਡੇਰੇ ਨੂੰ ਆਈਆਂ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਐਹ ਜਿਹਾ ਧੱਕਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕੁਛ ਕਹਿਣੇ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਜਾਂਦੂ ਹੈਂ ਤਾ ਮੇਰੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਹੀ ਸਿੱਟਿਆ ਸਾ ਉਖੜਿਆਂ ਦਾ ਅੱਗਾ ਦੇਖਕੇ ਨਹੀਂ ਤੁਰਦਾ। ਐਹੀ ਜੇਹੀ ਜੁਆਨੀ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਥਾਂਉ ਹੈ? ਆਂਹਾਂ ਨੀ ਕਾਹਨੇ ਦੇਖ ਤਾ ਜਾਣੀਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਗਸੀ ਪੈ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਾਹਨੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਇ ਲੁਹੜਾ ਬੇਬੇ ਮੈਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਤਾ ਉਹ ਕੇਹੜਾ ਪੱਟਿਆਜਾਣਾ ਐ ਜਿਹਾ ਕਾਹਲਾ ਸਾ ਹੈ ਹੈ ਉਹ ਨੂੰ ਨਿਘਾਰ ਪੈ ਜਾਏ ਓਨ ਇਹ ਨਾ ਜਾਤਾ ਭਈ ਕੁੜੀ ਨਿਆਣੀ ਹੈ। ਚਲ ਤਾ ਮੈਂ ਉਹ ਨੂੰ ਆਪਣਿਆਂ ਮਰਦਾਂ ਕੋਲੋਂ ਕੋਚੀਕੂ ਧਨੇਸਤੀ ਦੁਆਉਂਨੀ ਹਾਂ। ਨੀ ਉਹ ਨੂੰ ਨਿੱਘਰਸਿਘਿਰੀ ਆ ਜਾਏ ਦਾਦੇਮੁਗਾਉਣੇ ਨੇ ਸਾਡੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਧਰਤ ਪਰ ਪਟਕ ਲਿਆ ਸਾ॥ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੇ ਜਾਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਚੁੱਪ ਕਰ ਮਾਈ ਮੇਲੇਗੇਲੇ ਦਾ ਇਹੋ ਸੁਭਾਉ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਈਆਂ ਦੇ ਪੈਰ ਦਰੜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਅਰ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਧੱਕੇ ਬਜਦੇ ਹਨ ਸੋ ਹੋਊ ਹੁਣ ਜਾਣ ਦਿਓ ਤੀਰਥ ਨਾਉਣ ਆਈ ਆਂ ਹੋਈਆਂ ਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਖੋਟਾ ਬਚਨ ਕਹਿਣਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਭੀਮੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਬੇ ਭਾਈ ਭਲਾ ਤੁਸੀਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਹੀ ਹੁਮਾਇਤ ਕਰਨੀ ਸੀ ਨਾ ਸਾਡਾ ਭੀਮੀਆਂ ਮਾਨੀਆਂ ਦਾ ਹੁਮੈਡੀ ਕੌਣ ਬਣਦਾ ਹੈ? ਸਾਡਾ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਇਥੇ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਆਦ ਦਿਖਾਲ਼ ਦਿੰਦਾ ਕਿ ਜਿਨ ਸਾਡੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਧੱਕਾ ਮਾਰਿਆ ਸਾ ਇਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਤੇ ਬਾਦ ਆਪਣੇ ਡੇਰੇ ਆ ਈਆਂ॥ ਜਾਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਦਿਨ ਗੰਗਾ ਜੀ ਪਰ ਬੀਤ ਗਏ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲਓ ਭਈ ਹੁਣ ਅਸਨਾਨ ਧਿਆਨ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਚਲੋ ਘਰਾਂ ਦੀ<noinclude></noinclude> sb68lozdv2u42xjwdwv5hy5x6p2xg2u 196813 196780 2025-06-29T03:52:34Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196813 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੨)}}</noinclude>{{gap}}ਜਾਂ ਸੱਭੇ ਤੀਮੀਆਂ ਉਥੋਂ ਤੁਰੀਆਂ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਦੀ ਆਪਣੇ ਡੇਰੇ ਨੂੰ ਆਈਆਂ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਐਹਾ ਜਿਹਾ ਧੱਕਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕੁਛ ਕਹਿਣੇ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਜਾਂਦੂ ਤੈਂ ਤਾ ਮੇਰੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਹੀ ਸਿੱਟਿਆ ਸਾ ਉੱੱਖੜਿਆਂ ਦਾ ਅੱਗਾ ਦੇਖਕੇ ਨਹੀਂ ਤੁਰਦਾ। ਐਹੀ ਜੇਹੀ ਜੁਆਨੀ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਥਾਂਉ ਹੈ? ਆਂਹਾਂ ਨੀ ਕਾਹਨੋ ਦੇਖ ਤਾ ਜਾਣੀਦੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਗਸੀ ਪੈ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਾਹਨੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਇ ਲੁਹੜਾ ਬੇਬੇ ਮੈਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਤਾ ਉਹ ਕੇਹੜਾ ਪੱਟਿਆ ਜਾਣਾ ਐ ਜਿਹਾ ਕਾਹਲ਼ਾ ਸਾ ਹੈ ਹੈ ਉਹ ਨੂੰ ਨਿਘਾਰ ਪੈ ਜਾਏ ਓਨ ਇਹ ਨਾ ਜਾਤਾ ਭਈ ਕੁੜੀ ਨਿਆਣੀ ਹੈ। ਚਲ ਤਾ ਮੈਂ ਉਹ ਨੂੰ ਆਪਣਿਆਂ ਮਰਦਾਂ ਕੋਲੋਂ ਕੇਹੀਕੁ ਧਨੇਸੜੀ ਦੁਆਉਂਨੀ ਹਾਂ। ਨੀ ਉਹ ਨੂੰ ਨਿੱਘਰ ਸਿਘਿਰੀ ਆ ਜਾਏ ਦਾਦੇ ਮੁਗਾਉਣੇ ਨੇ ਸਾਡੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਧਰਤ ਪਰ ਪਟਕਣਾ ਲਿਆ ਸਾ॥ {{gap}}ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੇ ਜਾਤ੍ਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਚੁੱਪ ਕਰ ਮਾਈ ਮੇਲੇ ਗੇਲੇ ਦਾ ਇਹੋ ਸੁਭਾਉ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਈਆਂ ਦੇ ਪੈਰ ਦਰੜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਅਰ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਧੱਕੇ ਬਜਦੇ ਹਨ ਸੋ ਹੋਊ ਹੁਣ ਜਾਣ ਦਿਓ ਤੀਰਥ ਨ੍ਹਾਉਣ ਆਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਖੋਟਾ ਬਚਨ ਕਹਿਣਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ। {{gap}}ਤੀਮੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਬੇ ਭਾਈ ਭਲਾ ਤੁਸੀਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਹੀ ਹੁਮਾਇਤ ਕਰਨੀ ਸੀ ਨਾ ਸਾਡਾ ਤੀਮੀਆਂ ਮਾਨੀਆਂ ਦਾ ਹੁਮੈਤੀ ਕੌਣ ਬਣਦਾ ਹੈ? ਸਾਡਾ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਇਥੇ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਆਦ ਦਿਖਾਲ਼ ਦਿੰਦਾ ਕਿ ਜਿਨ ਸਾਡੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਧੱਕਾ ਮਾਰਿਆ ਸਾ ਇਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਤੇ ਬਾਦ ਆਪਣੇ ਡੇਰੇ ਆਈਆਂ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਦਿਨ ਗੰਗਾ ਜੀ ਪਰ ਬੀਤ ਗਏ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲਓ ਭਈ ਹੁਣ ਅਸਨਾਨ ਧਿਆਨ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਚਲੋ ਘਰਾਂ ਦੀ<noinclude></noinclude> h9yu8uaiczdw829fp9vwmg6bzsms71b 250 66797 196781 2025-06-28T15:46:24Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ " ਤਿਆਰੀ ਕਰੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਡਾ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਉੱਠ ਤੁਰੇ ਅਰ ਕਈ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਆਕੇ ਰੇਲ ਪੁਰ ਚੜ ਬੈਠੇ ਦੇਹੁੰ ਚਹੁੰ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਆਬੇ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸੰਗ ਆਪਣੇ ਘਰੀਂ ਆ ਪਹੁੰਚਾ। ਅਰ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਗੰਗਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196781 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੩)}}</noinclude> ਤਿਆਰੀ ਕਰੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਡਾ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਉੱਠ ਤੁਰੇ ਅਰ ਕਈ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਆਕੇ ਰੇਲ ਪੁਰ ਚੜ ਬੈਠੇ ਦੇਹੁੰ ਚਹੁੰ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਆਬੇ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸੰਗ ਆਪਣੇ ਘਰੀਂ ਆ ਪਹੁੰਚਾ। ਅਰ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਗੰਗਾਜਲ ਅਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੀਆਂ ਫੁੱਲੀਆਂ ਝੰਡੀਆਂ॥ ਲਾਲਾਗੋਂਦਾਮੱਲ ਦੀ ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੱਭਰੂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਰਾਮ ਦਿੱਤੇ ਦਾ ਪਿਉ ਸਾ ਨੂੰ ਕਈ ਦਿਨ ਤੀਰਥ ਜਾਤਾ ਦੇ ਸਬਬ ਭੁੰਨੇ ਸੌਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋ ਗਏ। ਅੱਜ ਤਬਾਲਾਂ ਨੂੰ ਕੁਛ ਮਿੱਠਾ ਥਿੰਧਾ ਅਰ ਥੋਹੜੇ ਜਿਹੇ ਚਾਉਣ ਘਰ ਭੇਜ ਦੇਇਥੋਂ ਕਿੰਉ ਜੋ ਭਲਕੇ ਛਿਦੁ ਲੈਕੇ ਮੰਜੇ ਸੌਂਦਾ ਬਖਸਾ ਲਇਯੇ । ਗੋਂਦਾਮਲ ਨੇ ਚਾਉਲ਼ ਭੇਜੇ ਤਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੋ ਤਿੰਨ ਬਾਹਮਣ ਨੇਉਦ ਦਿਤੇ ਸਵੇਰ ਹੁੰਦੀ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਣੀ ਨੂੰ ਸੱਦਕੇ ਚਾਉਲ ਅਰ ਮਾਂਹ ਰਿਨਾਕੇ ਫੁਲਕੇ ਪਕਵਾਏ ਅਰ ਬਾਹਮਣ ਜੁਮਾਕੇ ਉਨਾਂ ਤੇ ਮੰਜੇ ਸੌਂਕੇ ਦੀ ਪਰਵਾਨਗੀ ਲੈ ਲਈ॥ ਹੁਣ ਪੰਜ ਸੱਤ ਤੀਮੀਆਂ ਜੋ ਮਹੱਲੇ ਦੀਆਂ ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਦੀ ਬਹੁਟੀ ਪਾਸ ਕੋਈ ਅਟੇਰਨ ਫੜਕੇ ਅਰ ਕੋਈ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਧੁਣਖੀ ਲੈਕੇ ਅਰ ਕੋਈ ਦੋ ਤਿੰਨ ਚੂਹਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦੀਆਂ ਫੜਕੇ ਆਪੋ- ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਆ ਬੈਠੀਆਂ ਤਾਂ ਕੁਛ ਗੱਲਾਂ ਚੱਲੀਆਂ ਕਿਨੇ ਕੋਈ ਗਲ ਅਰ ਕਿਨੇ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਰ ਲਈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਚਰਖਾ ਕੱਤਦੀ ਕੱਤਦੀ ਬੋਲੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦਿਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਅੱਜ ਤੁਸੀਂ ਛਿਦ ਲਿਆ ਸੀ। ਕੀ ਹੋਇਆ ਕੁਛ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਤਾਜ਼ਿੱਦ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅੱਲਨਾ ਸੀ। ਦੇਖ ਤਾਂ ਜਦ ਅਸੀਂ ਚਿੰਤਪੂਰਨੀ ਤੇ ਗੋਕਲ ਨੂੰ ਭੱਟਕੇ ਆਏ ਸੇ ਤਾ ਪਹਿਲੋਂ ਤੇਰੇ ਘਰ ਛਿੱਦ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਘੋਲ ਲਿਆ ਸਾਡਾ ਸਾਨੂੰ ਸਾਹੁ ਆਇਆ ਸੀ। ਬੇਬੇ ਤੁਸੀਂ ਤਾਹੁਣ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸਾਰੀ ਬਰਤੋਂ ਛੱਡਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਕੀ ਜਾਣਿਯੇ<noinclude></noinclude> gudkgkizv1hj0gbq11k38ggeo9e8psd 196814 196781 2025-06-29T04:04:59Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196814 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੩)}}</noinclude>ਤਿਆਰੀ ਕਰੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਡਾ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਉੱਠ ਤੁਰੇ ਅਰ ਕਈ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਆਕੇ ਰੇਲ ਪੁਰ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠੇ ਦੇਹੁੰ ਚਹੁੰ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਆਬੇ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸੰਗ ਆਪਣੇ ਘਰੀਂ ਆ ਪਹੁੰਚਾ। ਅਰ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਗੰਗਾਜਲ ਅਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੀਆਂ ਫੁੱਲੀਆਂ ਬੰਡੀਆਂ॥ {{gap}}ਲਾਲਾ ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਦੀ ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੱਭਰੂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦਾ ਪਿਉ ਸਾ ਨੂੰ ਕਈ ਦਿਨ ਤੀਰਥ ਜਾਤ੍ਰਾ ਦੇ ਸਬੱਬ ਭੁੰਨੇ ਸੌਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋ ਗਏ। ਅੱਜ ਤਕਾਲ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੁਛ ਮਿੱਠਾ ਥਿੰਧਾ ਅਰ ਥੋਹੜੇ ਜਿਹੇ ਚਾਉਲ਼ ਘਰ ਭੇਜ ਦੇਇਯੋ ਕਿੰਉ ਜੋ ਭਲ਼ਕੇ ਛਿੱਦੁ ਲੈਕੇ ਮੰਜੇ ਸੌਣਾ ਬਖਸਾ ਲਇਯੇ । ਗੋਂਦਾਮਲ ਨੇ ਚਾਉਲ਼ ਭੇਜੇ ਤਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੋ ਤਿੰਨ ਬਾਹਮਣ ਨੇਂਂਉਦ ਦਿਤੇ ਸਵੇਰ ਹੁੰਦੀ ਹੀ ਪਰਤਾਣੀ ਨੂੰ ਸੱਦ ਕੇ ਚਾਉਲ਼ ਅਰ ਮਾਂਹ ਰਿਨਾਕੇ ਫੁਲਕੇ ਪਕਵਾਏ ਅਰ ਬਾਹਮਣ ਜੁਮਾਲ਼ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਮੰਜੇ ਸੌਣੇ ਦੀ ਪਰਵਾਨਗੀ ਲੈ ਲਈ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਪੰਜ ਸੱਤ ਤੀਮੀਆਂ ਜੋ ਮਹੱਲੇ ਦੀਆਂ ਗੋਂਦਾਮੱਲ ਦੀ ਬਹੁਟੀ ਪਾਸ ਕੋਈ ਅਟੇਰਨ ਫੜਕੇ ਅਰ ਕੋਈ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਧੁਣਖੀ ਲੈਕੇ ਅਰ ਕੋਈ ਦੋ ਤਿੰਨ ਚੂਹਟੀਆਂ ਰੂੰ ਦੀਆਂ ਫੜਕੇ ਆਪੋ- ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਆ ਬੈਠੀਆਂ ਤਾਂ ਕੁਛ ਗੱਲਾਂ ਚੱਲੀਆਂ ਕਿਨੇ ਕੋਈ ਗਲ ਅਰ ਕਿਨੇ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਰ ਲਈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਚਰਖਾ ਕੱਤਦੀ ਕੱਤਦੀ ਬੋਲੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਅੱਜ ਤੁਸੀਂ ਛਿੱਦ ਲਿਆ ਸਾ। ਕੀ ਹੋਇਆ ਕੁਛ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਤਾ ਛਿੱਦ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਘੱਲਨਾ ਸਾ। ਦੇਖ ਤਾਂ ਜਦ ਅਸੀਂ ਚਿੰਤਪੁਰਨੀ ਤੇ ਗੋਕਲ ਨੂੰ ਭੱਦ ਕੇ ਆਏ ਸੇ ਤਾ ਪਹਿਲੋਂ ਤੇਰੇ ਘਰ ਛਿੱਦ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਘੱਲ ਲਿਆ ਸਾ ਤਾ ਸਾਨੂੰ ਸਾਹੁ ਆਇਆ ਸਾ। ਬੇਬੇ ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਹੁਣ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸਾਰੀ ਬਰਤੋਂ ਛੱਡਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਕੀ ਜਾਣਿਯੇ<noinclude></noinclude> 9bptz7y4y4bnp4nczvzuay7lv0txtfv 250 66798 196782 2025-06-28T15:47:24Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ " ਜਾਂ ਤਲਕੇ ਰੁਲਦੂ ਦਾ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਬਿਆਹ ਕਰੋਂਗੇ ਤਾਂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੀ ਭਾਜੀ ਜਾਜੀ ਬੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਮੈਂਗੇ॥ ਗੋਦਾਮੱਲ ਦੀ ਬਹੂ ਨੇ ਅਚੰਭਾ ਜੇਹਾ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਅੜਿਯੇ ਰਾਮੀਏਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਜੇਹੜੇ ਅਸੀਂ ਬਾਹਮਣ ਜੁਮਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196782 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੪)}}</noinclude> ਜਾਂ ਤਲਕੇ ਰੁਲਦੂ ਦਾ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਬਿਆਹ ਕਰੋਂਗੇ ਤਾਂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੀ ਭਾਜੀ ਜਾਜੀ ਬੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਮੈਂਗੇ॥ ਗੋਦਾਮੱਲ ਦੀ ਬਹੂ ਨੇ ਅਚੰਭਾ ਜੇਹਾ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਅੜਿਯੇ ਰਾਮੀਏਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਜੇਹੜੇ ਅਸੀਂ ਬਾਹਮਣ ਜੁਮਾਲੇ ਸੇ ਸਹੁੰ ਤੇਰੀ ਉਨੀਂ ਪੰਦਰਾਂ ਸ਼ੇਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰੋਣੀਆਂ ਅਰ ਚਾਉ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁਸ਼ਕ ਨਾ ਛੱਡੀ। ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਹੱਕੀ ਬੱਕੀ ਰਹਿ ਗਈ! ਨੀ ਉਨਾਂ ਮੋਇਆਂ ਦੇ ਢਿੱਡ ਕਾਹਦੇ ਸੇ ਕੋਈ ਟੋਏ ਹੋਣਗੇ! ਨੀ ਤੂੰ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਬੰਦੀ ਹੈਂ ਰੱਬ ਝੂਠ ਨਾ ਬੁਲਾਵੇ ਓਹ ਤਾ ਕੋਈ ਐਹੈ ਨਦੀਦੇ ਸੇ ਕਿ ਅੰਨ ਨੂੰ ਹਾਬੜੇ ਹੋਏ ਪਏ! ਬੇਬੇ ਕੀ ਜਾਣੀਯੇ ਉਨੀਂ ਕਦੀ ਅੰਨ ਡਿੱਠਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਤੂੰ ਸੱਚ ਕਰਕੇ ਜਾਵੀਂ ਮੈਂ ਅਣਤੋਲੀ ਮਿੱਟੀ ਪਰ ਬੈਠੀ ਹੈਂ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਕਹੂੰਗੀ ਓਹ ਤਿੰਨੋਂ ਜਹੇ ਬਲਟੋਹੀ ਮਾਂਹਾਂ ਦੀ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗਰ ਪੀ ਗਏ! ਮੈਂ ਨੂੰ ਭਰਾ ਦੀ ਸਹੁੰ ਅਸੀਂ ਜਾਂ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਆਟਾ ਗੁਨਿਆ ਤਾਂ ਟੱਬਰ ਟੱਬਰ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖਲਾਈ। ਫੇਰ ਦੱਸ ਤਾ ਪਰਸਾਦ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਘੋਲਦੇ ਰਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਨੀਂ ਤੁਸੀਂ ਕੇਹੜੇ ਕੇਹੜੇ ਬਾਹਮਣ ਨੂੰ ਜੁਮਾਲਿਆ ਸਾਓਹ ਚੰਦਰੇ ਬਾਹਮਣ ਕਾਹਦੇ ਸੇ ਕੋਈ ਛਨਿੱਛਰ ਯੇ? ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਇੱਕ ਭਾ ਸਾਡਾ ਪਾਂਧਾ ਜਗਨਾ ਸਾ ਅਰ ਦੂਜਾ ਮਿੱਸਰ ਰਾਮਜਸ ਆਖਦੇ ਹਨ ਅਰ ਭੀਜ਼ੇ ਦਾ ਮੈਂ ਨਾਉਂ ਤਾ ਜਾਣਦੀ ਨਹੀਂ ਕਿੱਸੂ ਦੇ ਕੋਟ ਦਾ ਕੋਈ ਪੱਕੇ ਜੇਹੇ ਰੰਗ ਲੰਮਾ ਜੇਹਾ मा॥ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਨੀ ਆਹੋ ਮੈਂ ਜਾਣਦੀ ਹੈ ਉਹ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਾਰ ਸੈਂਕਰ ਦਾ ਲਾਲਾ ਬੀ ਸਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਨੇਉਂਦਾ ਕਹਿ ਆਇਆ ਸੀ। ਭੈਣੇ ਸਾਰੇ ਬਾਹਮਣ ਜੇਉਂ ਚੁਕੇ ਉਸ ਪੱਟੇਜਾਨੇ ਦਾ ਢਿੱਡ ਭਰਨੇ ਵਿਚ ਨਾ ਆਵੇ। ਕੀ ਜਾਣੀ ਉਹ ਦਾ ਨਾਉਂ ਗੋਪੀ ਹੈ। ਗੇਂਦਾਮਲ ਦੀ ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਹਾਂ ਸੱਚਾ ਉਸ ਉਖੜੇ ਦਾ<noinclude></noinclude> rxocdik4v04vl50dmypv6nzu7n9lzoy 196815 196782 2025-06-29T04:18:19Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196815 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੪)}}</noinclude>ਜਾਂ ਭਲ਼ਕੇ ਰੁਲਦੂ ਦਾ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਬਿਆਹ ਕਰੋਂਗੇ ਤਾਂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਭਾਜੀ ਜਾਜੀ ਬੀ ਨਹੀਂ ਦੇਮੋਂਗੇ॥ {{gap}}ਗੋਂਂਦਾਮੱਲ ਦੀ ਬਹੂ ਨੇ ਅਚੰਭਾ ਜੇਹਾ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਅੜਿਯੇ ਰਾਮੀਏਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਜੇਹੜੇ ਅਸੀਂ ਬਾਹਮਣ ਜੁਮਾਲ਼ੇ ਸੇ ਸਹੁੰ ਤੇਰੀ ਉਨ੍ਹੀਂ ਪੰਦਰਾਂ ਸ਼ੇਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰੋਟੀਆਂ ਅਰ ਚਾਉਲ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁਸ਼ਕ ਨਾ ਛੱਡੀ। ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਹੱਕੀ ਬੱਕੀ ਰਹਿ ਗਈ! ਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੋਇਆਂ ਦੇ ਢਿੱਡ ਕਾਹਦੇ ਸੇ ਕੋਈ ਟੋਏ ਹੋਣਗੇ! ਨੀ ਤੂੰ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਬੰਦੀ ਹੈਂ ਰੱਬ ਝੂਠ ਨਾ ਬੁਲਾਵੇ ਓਹ ਤਾ ਕੋਈ ਐਹੈ ਨਦੀਦੇ ਸੇ ਕਿ ਅੰਨ ਨੂੰ ਹਾਬੜੇ ਹੋਏ ਪਏ! ਬੇਬੇ ਕੀ ਜਾਣੀਯੇ ਉਨ੍ਹੀਂ ਕਦੀ ਅੰਨ ਡਿੱਠਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਤੂੰ ਸੱਚ ਕਰਕੇ ਜਾਣੀਂ ਮੈਂ ਅਣਤੋਲੀ ਮਿੱਟੀ ਪੁਰ ਬੈਠੀ ਹੈਂ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਕਹੂੰਗੀ ਓਹ ਤਿੰਨੋਂ ਜਣੇ ਬਲਟੋਹੀ ਮਾਂਹਾਂ ਦੀ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗਰ ਪੀ ਗਏ! ਮੈਂ ਨੂੰ ਭਰਾ ਦੀ ਸਹੁੰ ਅਸੀਂ ਜਾਂ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਆਟਾ ਗੁਨ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਟੱਬਰ ਟੀਹਰ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖੁਲ਼ਾਈ। ਫੇਰ ਦੱਸ ਤਾ ਪਰਸਾਦ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਘੱਲਦੇ॥ {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਨੀਂ ਤੁਸੀਂ ਕੇਹੜੇ ਕੇਹੜੇ ਬਾਹਮਣ ਨੂੰ ਜੁਮਾਲਿਆ ਸਾ ਓਹ ਚੰਦਰੇ ਬਾਹਮਣ ਕਾਹਦੇ ਸੇ ਕੋਈ ਛਨਿੱਛਰ ਸੇ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਇੱਕ ਤਾ ਸਾਡਾ ਪਾਂਧਾ ਜਗਨਾ ਸਾ ਅਰ ਦੂਜਾ ਮਿੱਸਰ ਰਾਮਜਸ ਆਖਦੇ ਹਨ ਅਰ ਤੀਜੇ ਦਾ ਮੈਂ ਨਾਉਂ ਤਾ ਜਾਣਦੀ ਨਹੀਂ ਕਿੱਸੂ ਦੇ ਕੋਟ ਦਾ ਕੋਈ ਪੱਕੇ ਜੇਹੇ ਰੰਗ ਲੰਮਾ ਜੇਹਾ ਸਾ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਨੀ ਆਹੋ ਮੈਂ ਜਾਣਦੀ ਹੈਂ ਉਹ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਾਰ ਸੈਂਕਰ ਦਾ ਲਾਲਾ ਬੀ ਸਰਾਧਾਂ ਵਿੱਚ ਨੇਉਂਦਾ ਕਹਿ ਆਇਆ ਸੀ। ਭੈਣੇ ਸਾਰੇ ਬਾਹਮਣ ਜੇਉਂ ਚੁਕੇ ਉਸ ਪੱਟੇ ਜਾਣੇ ਦਾ ਢਿੱਡ ਭਰਨੇ ਵਿਚ ਨਾ ਆਵੇ। ਕੀ ਜਾਣੀ ਉਹ ਦਾ ਨਾਉਂ ਗੋਪੀ ਹੈ। {{gap}}ਗੋਂਂਦਾਮੱਲ ਦੀ ਬਹੁਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਹਾਂ ਸੱਚੁ ਉਸ ਉਖੜੇ ਦਾ<noinclude></noinclude> 6dfl12sdbjs5bqu6px9fo2le2cq5919 250 66799 196783 2025-06-28T15:48:21Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਨਾਉਂਗੋਪੀ, ਗੋਪੀ ਹੀ ਸੱਦਦੇ ਸੇ । ਪੁੱਛ ਪਰਤਾਣੀ ਨੂੰ ਜੇਹੜੀ ਬਚਾਰੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਨੂੰ ਦੁਪੈਹਿਰਾ ਆਇਆ ਸੀ। ਰਾਮੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਅੜੀਯੇ ਤੂੰ ਆਪ ਰਸੋਈ ਨਸੋ ਲੱਗੀ ? ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਮੈਂ ਤਾ ਅੱਜ ਤੀਆ ਦਿਨ ਹੈ ਅੱ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196783 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੫)}}</noinclude>ਨਾਉਂਗੋਪੀ, ਗੋਪੀ ਹੀ ਸੱਦਦੇ ਸੇ । ਪੁੱਛ ਪਰਤਾਣੀ ਨੂੰ ਜੇਹੜੀ ਬਚਾਰੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਨੂੰ ਦੁਪੈਹਿਰਾ ਆਇਆ ਸੀ। ਰਾਮੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਅੜੀਯੇ ਤੂੰ ਆਪ ਰਸੋਈ ਨਸੋ ਲੱਗੀ ? ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਮੈਂ ਤਾ ਅੱਜ ਤੀਆ ਦਿਨ ਹੈ ਅੱਛੀ ਨਸ਼ੇ ? ਰਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ। ਭੈ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ ? ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਹਾਂ ਭੈਣੇ ਡੀਮੀ ਵਾਸਤੇ ਆਏ ਮਹੀਨੇ ਚੰਦਰਾ ਇਹ ਬਡਾ ਜੰਜਾਲ ਹੈ। ਏਹ ਤਾ ਤੀਮੀ ਵਾਸਤੇ ਨਿੱਜ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ! ਰਾਮੀ ਬੋਲੀ ਭੈਣੇ ਨਿੱਜ ਕਿੱਝਰ ਹੁੰਦੇ ਏਹ ਤਾਂ ਮੁੱਢ ਕਦੀਮ ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਆਏ। ਜੇ ਏਹ ਨਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾ ਜਹਾਨ ਕਿੱਥੋਂ ਹੁੰਦਾ ? ਪਾਸੋਂ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਮੀ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਚਾਚੀ ਕੱਪੜੇ ਕੀ? ਰਾਮੀ ਨੇ ਹੱਸਕੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਪੰਜਾਂ ਸੱਤਾਂ ਬਰਸਾਂ ਨੂੰ ਤੂੰ ਬੀ ਜਾਣ ਜਾਮੋਂਗੀ ਅੱਜੋ ਕੀ ਪੁੱਛਦੀ ਹੈ ? ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਨੀ ਹਾਹੜੇ ਹਾਹੜੇ ਚਾਚੀ ਦੱਸ ਬੀ ਕੀ ਹੋਇਆ? ਰਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਨਿਆਣੀ ਨੂੰ ਹੁਣੇ ਮੈਂ ਕੀ ਦਸਾਂ ਤੂੰ ਤਾਂ ਧਿਗਾਨੇ ਅੜੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਲਾ ਜੇ ਮੈਂ ਦਸ ਬੀ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਤੂੰ ਕੀ ਸਮਝ ਲਮੋਂਗੀ? ਅੱਛਾ ਲੈ ਪੁੱਛ ਲੈ ਤੀਮੀ ਨੂੰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਅੰਦਰੋਂ ਲਹੂ ਪੈਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕੱਪੜੇ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ। ਓਹ ਕੱਪੜੇ ਚਾਰ ਦਿਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸੋ ਚਾਰੈ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਕਾਜ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਲਾਈਦਾ। ਜੇਹੀ ਚੂਹੜੀ ਤੇਹੀ ਉਹ ਤੀਮੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹੋਣ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਮੈਂ ਨੂੰ ਨੀ ਚਾਚੀ ਏਹ ਸਭਨਾਂ ਤੀਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ! ਹਾਹੜੇ ਮੈਂ ਨੂੰ ਤਾ ਨਾ ਆਉਣ ! ਚਾਚੀ ਬੋਲੀ ਅਜੇ ਪੰਜ ਸਭ ਬਰਹੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਡਰ ਡਰ ਨਾ ਮਰ। ਜਦ ਮੁਟਿਆਰ ਹੋ ਮੇਂਗੀ ਤਦ ਆਉਣ ਲੱਗਣਗੇ ॥<noinclude></noinclude> cqj99ujix8u3gzcstqnjajtxlwrvny4 196816 196783 2025-06-29T04:27:05Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196816 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੫)}}</noinclude>ਨਾਉਂਗੋਪੀ, ਗੋਪੀ ਹੀ ਸੱਦਦੇ ਸੇ। ਪੁੱਛ ਪਰਤਾਣੀ ਨੂੰ ਜੇਹੜੀ ਬਚਾਰੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਨੂੰ ਦੁਪੈਹਿਰਾ ਆਇਆ ਸਾ। {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਅੜੀਯੇ ਤੂੰ ਆਪ ਰਸੋਈ ਨਸੋ ਲੱਗੀ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਮੈਂ ਤਾ ਅੱਜੁ ਤੀਆ ਦਿਨ ਹੈ ਅੱਛੀ ਨਸ਼ੇ? {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ। ਤੈ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਹਾਂ ਭੈਣੇ ਤੀਮੀ ਵਾਸਤੇ ਆਏ ਮਹੀਨੇ ਚੰਦਰਾ ਇਹ ਬਡਾ ਜੰਜਾਲ ਹੈ। ਏਹ ਤਾ ਤੀਮੀ ਵਾਸਤੇ ਨਿੱਜ ਹੀ ਹੁੰਦੇ! {{gap}}ਰਾਮੀ ਬੋਲੀ ਭੈਣੇ ਨਿੱਜ ਕਿੱਕੁਰ ਹੁੰਦੇ ਏਹ ਤਾਂ ਮੁੱਢ ਕਦੀਮ ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਆਏ। ਜੇ ਏਹ ਨਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾ ਜਹਾਨ ਕਿੱਥੋਂ ਹੁੰਦਾ? {{gap}}ਪਾਸੋਂ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਮੀ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਚਾਚੀ ਕੱਪੜੇ ਕੀ? {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਹੱਸਕੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਪੰਜਾਂ ਸੱਤਾਂ ਬਰਸਾਂ ਨੂੰ ਤੂੰ ਬੀ ਜਾਣ ਜਾਮੇਂਗੀ ਅੱਜੋ ਕੀ ਪੁੱਛਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਨੀ ਹਾਹੜੇ ਹਾਹੜੇ ਚਾਚੀ ਦੱਸ ਬੀ ਕੀ ਹੋਇਆ? {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਨਿਆਣੀ ਨੂੰ ਹੁਣੇ ਮੈਂ ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਤੂੰ ਤਾਂ ਧਿਗਾਣੇ ਅੜੀ ਕਰਦੀ ਹੈਂ। ਭਲਾ ਜੇ ਮੈਂ ਦਸ ਬੀ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਤੂੰ ਕੀ ਸਮਝ ਲਮੇਂਗੀ? ਅੱਛਾ ਲੈ ਪੁੱਛ ਲੈ ਤੀਮੀ ਨੂੰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਅੰਦਰੋਂ ਲਹੂ ਪੈਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕੱਪੜੇ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ। ਓਹ ਕੱਪੜੇ ਚਾਰ ਦਿਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸੋ ਚਾਰੈ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਕਾਜ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਲਾਈਦਾ। ਜੇਹੀ ਚੂਹੜੀ ਤੇਹੀ ਉਹ ਤੀਮੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹੋਣ। {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਮੈਂ ਨੂੰ ਨੀ ਚਾਚੀ ਏਹ ਸਭਨਾਂ ਤੀਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ! ਹਾਹੜੇ ਮੈਂ ਨੂੰ ਤਾ ਨਾ ਆਉਣ! {{gap}}ਚਾਚੀ ਬੋਲੀ ਅਜੇ ਪੰਜ ਸੱਤ ਬਰਹੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਡਰ ਡਰ ਨਾ ਮਰ। ਜਦ ਮੁਟਿਆਰ ਹੋਮੇਂਗੀ ਤਦ ਆਉਣ ਲੱਗਣਗੇ॥<noinclude></noinclude> np90rgde7e24h7gq8eyhnw7t6a3m1gr 250 66800 196784 2025-06-28T15:49:12Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( ੮੬) ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਮੁਟਿਆਰ ਬੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ! ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਸੱਭੇ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਬੋਲੀਆਂ। ਬੱਢੀਏ ਸੁੱਖੀਸਾਂਦੀ ਐਉਂ ਨਹੀਂ ਕਹੀਦਾ। ਮੁਟਿਆਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ। ਅਸੀਂ ਤੇਰਾ ਬਿਆਹ ਕਰਾਂਗੇ ਫੇਰ ਤੇਰਾ ਮ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196784 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੬)}}</noinclude>( ੮੬) ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਮੁਟਿਆਰ ਬੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ! ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਸੱਭੇ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਬੋਲੀਆਂ। ਬੱਢੀਏ ਸੁੱਖੀਸਾਂਦੀ ਐਉਂ ਨਹੀਂ ਕਹੀਦਾ। ਮੁਟਿਆਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ। ਅਸੀਂ ਤੇਰਾ ਬਿਆਹ ਕਰਾਂਗੇ ਫੇਰ ਤੇਰਾ ਮੁਕਲਾਵਾ ਆਊ ਫੇਰ ਤੂੰ ਮੁਟਿ ਆਰ ਹੋਕੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰੇਂਗੀ ਫੇਰ ਡੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਹੋਣਗੇ॥ ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਆਂ ਆਂ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਫੇਰ ਬਿਆਹੁ ਕਰਾਉਣਾ, ਜਾਹ ਤੂੰ ਹੀ ਬਿਆਹੁ ਬਿਉਹ ਕਰਾਉਂਦੀ ਫਿਰ ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭੋ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਜਾਂ ਥੋੜਾ ਚਿਰ ਬੀਤਿਆ ਤਾਂ ਇੱਕ ਭੀਮੀ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਣ ਭਾ ਤੋਂ ਰਾਮਦੇਈ ਦਾ ਕੀ ਬਿਗਾੜਿਆ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਪਾਹ ਤੇਰੀ ਨਿੰਦਿਆ ਚੁਗਲੀ ਕਰਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ? ਰਾਮਦਿੱਡੇ ਦੀ ਮਾਂ ਚੰਦਕੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਬਿਗਾੜਨਾ ਕੀ ਸਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਕਿਤੇ ਮੈਂ ਦੇਵੀ ਤਾਲ ਨਾਉਣ ਜਾ ਨਿਕਲੀ। ਉਥੇ ਬਹੁਤੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੀ ਨਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਭੀਮੀ ਬੋਲੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਇਯੇ ਹੈ ਹੈ ਤੈਂ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕਿਉਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਕੀ ਉਹ ਘਰ ਦੀ ਮਾਲਕ ਨਸੋ? ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੇਹੜੀ ਬਚਾਪਿੱਟੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਕੇ ਕਰੇਂਨਾ! ਉਹ ਤੀਮੀ ਬੋਲੀ ਅੜੀਏ ਬੱਚਾਪਿੱਟੀ ਹੋ ਤੂੰ ਲੋਕ ਧਿਗਾਰੇ ਬੱਚਾਪਿਟੇ ਹੋਏ? ਕੇਡੀ ਜਬ ਖੁੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਬੱਸ ਜੁਬਾਨ ਸਮਾਲਕੇ ਬੋਲਿਆ ਕਰ ਐਮੇਂ ਕਿਤੇ ਗੁੱਤ ਪਟਾਕੇ ਰਹੇਂਗੀ। ਤੂੰ ਕੋਣ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਸਾਨੂੰ ਬੱਚਾਪਿਣੀ ਸੱਦਣਵਾਲੀ। ਲੈ ਭੈਣੇ ਓਹ ਦੋਨੋ ਉਥੇ ਝਾਟਮਝੂਠੀ ਹੋ ਪਈਆਂ। ਮੇਰੇ ਮੂੰਹੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਸ ਤੀਮੀ ਨੂੰ<noinclude></noinclude> b68w811j06a20fjmoo18f4pe57mfgh8 196817 196784 2025-06-29T04:29:03Z Charan Gill 36 196817 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੬)}}</noinclude>{{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਮੁਟਿਆਰ ਬੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ! {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਸੱਭੇ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਬੋਲੀਆਂ। ਬੱਢੀਏ ਸੁੱਖੀਸਾਂਦੀ ਐਉਂ ਨਹੀਂ ਕਹੀਦਾ। ਮੁਟਿਆਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ। ਅਸੀਂ ਤੇਰਾ ਬਿਆਹ ਕਰਾਂਗੇ ਫੇਰ ਤੇਰਾ ਮੁਕਲਾਵਾ ਆਊ ਫੇਰ ਤੂੰ ਮੁਟਿ ਆਰ ਹੋਕੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰੇਂਗੀ ਫੇਰ ਡੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਹੋਣਗੇ॥ {{gap}}ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਆਂ ਆਂ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਫੇਰ ਬਿਆਹੁ ਕਰਾਉਣਾ, ਜਾਹ ਤੂੰ ਹੀ ਬਿਆਹੁ ਬਿਉਹ ਕਰਾਉਂਦੀ ਫਿਰ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭੋ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਜਾਂ ਥੋੜਾ ਚਿਰ ਬੀਤਿਆ ਤਾਂ ਇੱਕ ਭੀਮੀ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਣ ਭਾ ਤੋਂ ਰਾਮਦੇਈ ਦਾ ਕੀ ਬਿਗਾੜਿਆ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਪਾਹ ਤੇਰੀ ਨਿੰਦਿਆ ਚੁਗਲੀ ਕਰਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਚੰਦਕੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਬਿਗਾੜਨਾ ਕੀ ਸਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਕਿਤੇ ਮੈਂ ਦੇਵੀ ਤਾਲ ਨਾਉਣ ਜਾ ਨਿਕਲੀ। ਉਥੇ ਬਹੁਤੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੀ ਨਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਭੀਮੀ ਬੋਲੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਇਯੇ ਹੈ ਹੈ ਤੈਂ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕਿਉਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਕੀ ਉਹ ਘਰ ਦੀ ਮਾਲਕ ਨਸੋ? {{gap}}ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੇਹੜੀ ਬਚਾਪਿੱਟੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਕੇ ਕਰੇਂਨਾ! {{gap}}ਉਹ ਤੀਮੀ ਬੋਲੀ ਅੜੀਏ ਬੱਚਾਪਿੱਟੀ ਹੋ ਤੂੰ ਲੋਕ ਧਿਗਾਰੇ ਬੱਚਾਪਿਟੇ ਹੋਏ? ਕੇਡੀ ਜਬ ਖੁੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਬੱਸ ਜੁਬਾਨ ਸਮਾਲਕੇ ਬੋਲਿਆ ਕਰ ਐਮੇਂ ਕਿਤੇ ਗੁੱਤ ਪਟਾਕੇ ਰਹੇਂਗੀ। ਤੂੰ ਕੋਣ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਸਾਨੂੰ ਬੱਚਾਪਿਣੀ ਸੱਦਣਵਾਲੀ। ਲੈ ਭੈਣੇ ਓਹ ਦੋਨੋ ਉਥੇ ਝਾਟਮਝੂਠੀ ਹੋ ਪਈਆਂ। ਮੇਰੇ ਮੂੰਹੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਸ ਤੀਮੀ ਨੂੰ<noinclude></noinclude> de1ra0qmngsiph7366xf93oxfcdnxxz 196830 196817 2025-06-29T05:56:25Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196830 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੬)}}</noinclude>{{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਮੁਟਿਆਰ ਬੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ! {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਸੱਭੇ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਬੋਲੀਆਂ। ਬੱਢੀਏ ਸੁੱਖੀਸਾਂਦੀ ਐਉਂ ਨਹੀਂ ਕਹੀਦਾ। ਮੁਟਿਆਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ। ਅਸੀਂ ਤੇਰਾ ਬਿਆਹ ਕਰਾਂਗੇ ਫੇਰ ਤੇਰਾ ਮੁਕਲਾਵਾ ਆਊ ਫੇਰ ਤੂੰ ਮੁਟਿਆਰ ਹੋਕੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰੇਂਗੀ ਫੇਰ ਡੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਹੋਣਗੇ॥ {{gap}}ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਆਂ ਆਂ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਫੇਰ ਬਿਆਹੁ ਕਰਾਉਣਾ, ਜਾਹ ਤੂੰ ਹੀ ਬਿਆਹੁ ਬਿਊਹ ਕਰਾਉਂਦੀ ਫਿਰ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭੋ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਜਾਂ ਥੋੜਾ ਚਿਰ ਬੀਤਿਆ ਤਾਂ ਇੱਕ ਤੀਮੀ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਣ ਤਾ ਤੈਂ ਰਾਮਦੇਈ ਦਾ ਕੀ ਬਿਗਾੜਿਆ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਪਾਹ ਤੇਰੀ ਨਿੰਦਿਆ ਚੁਗਲੀ ਕਰਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਚੰਦਕੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਬਿਗਾੜਨਾ ਕੀ ਸਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਕਿਤੇ ਮੈਂ ਦੇਵੀ ਤਾਲ ਨ੍ਹਾਉਣ ਜਾ ਨਿਕਲੀ। ਉਥੇ ਬਹੁਤੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੀ ਨ੍ਹਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਤੀਮੀ ਬੋਲੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਇਯੇ ਹੈ ਹੈ ਤੈਂ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕਿਉਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਕੀ ਉਹ ਘਰ ਦੀ ਮਾਲਕ ਨਸੋ? {{gap}}ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੇਹੜੀ ਬੱਚਾਪਿੱਟੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਰੇਂ ਨਾ! {{gap}}ਉਹ ਤੀਮੀ ਬੋਲੀ ਅੜੀਏ ਬੱਚਾਪਿੱਟੀ ਹੋ ਤੂੰ ਲੋਕ ਧਿਗਾਣੇ ਬੱਚਾਪਿਟੇ ਹੋਏ? ਕੇਡੀ ਜਬਾ ਖੁੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਬੱਸ ਜੁਬਾਨ ਸਮਾਲਕੇ ਬੋਲਿਆ ਕਰ ਐਮੇਂ ਕਿਤੇ ਗੁੱਤ ਪਟਾਕੇ ਰਹੇਂਗੀ। ਤੂੰ ਕੌਣ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਸਾਨੂੰ ਬੱਚਾਪਿੱਟੀ ਸੱਦਣਵਾਲੀ। ਲੈ ਭੈਣੇ ਓਹ ਦੋਨੋ ਉਥੇ ਝਾਟਮਝੂਟੀ ਹੋ ਪਈਆਂ। ਮੇਰੇ ਮੂੰਹੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਸ ਤੀਮੀ ਨੂੰ<noinclude></noinclude> ermxfet29506xjhn0cmhmxviwk0f1vm 250 66801 196785 2025-06-28T15:50:24Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਐਂਤਨਾ ਨਿੱਕਲ ਗਿਆ ਕਿ ਏਸੇ ਜਬਾ ਦੀ ਸੀਰੀ ਨਾਲ਼ ਏਨ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨਾਲ ਵੈਰ ਪਾਲਿਆ ਹੈ ਨਾ! ਬੱਸ ਭੈਣੇ ਮੇਰਾ ਐਂਤਨਾ ਕਹਿਣਾ, ਉਧਰੋਂ ਹਟਕੇ ਫੇਰ ਮੇਰੇ ਗਲ ਆ ਪਈ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਮੈਂ ਤਾ ਤੇਰੇ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਬਨਦੀ ਹੈਂ ਮੇਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196785 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੭)}}</noinclude>ਐਂਤਨਾ ਨਿੱਕਲ ਗਿਆ ਕਿ ਏਸੇ ਜਬਾ ਦੀ ਸੀਰੀ ਨਾਲ਼ ਏਨ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨਾਲ ਵੈਰ ਪਾਲਿਆ ਹੈ ਨਾ! ਬੱਸ ਭੈਣੇ ਮੇਰਾ ਐਂਤਨਾ ਕਹਿਣਾ, ਉਧਰੋਂ ਹਟਕੇ ਫੇਰ ਮੇਰੇ ਗਲ ਆ ਪਈ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਮੈਂ ਤਾ ਤੇਰੇ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਬਨਦੀ ਹੈਂ ਮੇਰੇ ਮਗਰ ਨਾ ਪਉ ਕਿਉਕਿ ਅਸੀਂ ਤੇਰੇ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ। ਜਾਂ ਉਹ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲਣ ਲੱਗ ਪਈ ਤਾ ਮੇਡੇ ਬੀ ਨਾ ਰਹਿ ਹੋਇਆ। ਓਧਰੋਂ ਉਹ ਗਾਲਾਂ ਦਿੰਦੀ ਸੀ ਉਧਰੋਂ ਮੈਂ ਬਕਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਖਬਰ ਹੈ ਉਨ ਕੀ ਬੰਡਣਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿੱਤ ਸਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਪਾਸ ਖੋਟੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਹਿੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਛਾ ਓਹ ਜਾਣੇ ਅਸੀਂ ਤਾ ਹੁਣ ਲੜਨਾ ਨਹੀਂ ਭਾਵੇਂ ਕੁਛ ਬਕਦੀ ਫਿਰੋ। ਭਲਾ ਦੱਸ ਤਾ ਬੇਬੇ ਲੜਿਯੇ ਭਾ ਕਿਸੇ ਬਰੋਬਰ ਦੀ ਨਾਲ ਉਸ ਪੈਰ ਦੀ ਪਜਾਰ ਨਾਲ ਲੜਦੀ ਮੈਂ ਅੱਛੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈਂ? ਉਸ ਨੇ ਭਾ ਕਲ ਪੰਜ ਸਉ ਰੁਪੈਯਾ ਕੁੜੀ ਬੇਚਕੇ ਪਿੜੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਗਰੀਬਾਂ ਨੇ ਉਹ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿੱਕਰ ਕਰਨੀ ਹੈ? ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਬੇਚਣੇ ਦੇ ਉਭੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਸੁਣੀ ਤਾਂ ਝੱਟ ਆਪਣੇ ਕੋਠੇ ਪਰ ਚੜਕੇ ਬਕਣ ਲੱਗੀ। ਕਦੀ ਕਹਿੰਦੀ ਕਿਉਂ ਨੀ ਬੱਚਾਪਿਠੀਏ ਚੰਦੇ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਕੁੜੀ ਬੇਚ ਆਖਕੇ ਆਪ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਘਰੇ ਬੜੀ ਰਹੇਂਗੀ? ਆਉਂ ਤਾ ਤੇਰੇ ਖਸਮੜੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਸਾ ਨੂੰ ਛੇੜਕੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਲੁਕੀ ਹੈ? ਕਦੀ ਕਹਿੰਦੀ ਨੀ ਤੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਮੁੰਜੇ ਹੇਠ ਭਾ ਸੋਟਾ ਫੇਰ! ਪੁੱਡਾਂ ਪਿਟਿਯੇ ਬੋਲਕੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦਕੋਰ ਬੀ ਕੋਠੇ ਪਰ ਚੜੀ ਘਰ ਬੋਲੀ ਦੇ ਖੋ ਭਈ ਆਂਢੀਓ ਗੁਆਂਢੀਓ ਭਈਆ ਪਿੱਠੀ ਸਾ ਨੂੰ ਨਹੱਕ ਗਾਲੀਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਬੋਲਦੇ ਨਹੀਂ ਚਲਦੇ ਨਹੀਂ ਸੁਵੇਰ ਦੇ ਚੁੱਪ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹੈਂ ਪਰ ਇਹ ਜੁਆਈਆਂ ਖਾਣੀ ਕਲਹਿਣੀ ਚੁੱਪ ਹੋ ਕੇ ਨਹੀਂ<noinclude></noinclude> lk8cet12bv94v6dja5f2f8bggoiweqy 196834 196785 2025-06-29T06:16:34Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196834 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੭)}}</noinclude>ਐਂਤਨਾ ਨਿੱਕਲ਼ ਗਿਆ ਕਿ ਏਸੇ ਜਬਾ ਦੀ ਸੀਰੀ ਨਾਲ਼ ਏਨ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨਾਲ਼ ਵੈਰ ਪਾਲਿਆ ਹੈ ਨਾ! ਬੱਸ ਭੈਣੇ ਮੇਰਾ ਐਂਤਨਾ ਕਹਿਣਾ, ਉਧਰੋਂ ਹਟਕੇ ਫੇਰ ਮੇਰੇ ਗਲ਼ ਆ ਪਈ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਮੈਂ ਤਾ ਤੇਰੇ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਬਨਦੀ ਹੈਂ ਮੇਰੇ ਮਗਰ ਨਾ ਪਉ ਕਿੰੰਉਕਿ ਅਸੀਂ ਤੇਰੇ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ। ਜਾਂ ਉਹ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲਣ ਲੱਗ ਪਈ ਤਾ ਮੇਤੇ ਬੀ ਨਾ ਰਹਿ ਹੋਇਆ। ਓਧਰੋਂ ਉਹ ਗਾਲਾਂ ਦਿੰਦੀ ਸੀ ਉਧਰੋਂ ਮੈਂ ਬਕਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਖਬਰ ਹੈ ਉਨ ਕੀ ਬੰਡਣਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿੱਤ ਸਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਪਾਸ ਖੋਟੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਗੱਲ਼ਾਂ ਕਹਿੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਛਾ ਓਹ ਜਾਣੇ ਅਸੀਂ ਤਾ ਹੁਣ ਲੜਨਾ ਨਹੀਂ ਭਾਵੇਂ ਕੁਛ ਬਕਦੀ ਫਿਰੋ। ਭਲਾ ਦੱਸ ਤਾ ਬੋਬੋ ਲੜਿਯੇ ਤਾ ਕਿਸੇ ਬਰੋਬਰ ਦੀ ਨਾਲ਼ ਉਸ ਪੈਰ ਦੀ ਪਜਾਰ ਨਾਲ਼ ਲੜਦੀ ਮੈਂ ਅੱਛੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈਂ? ਉਸ ਨੇ ਤਾ ਕਲ ਪੰਜ ਸਉ ਰੁਪੈਯਾ ਕੁੜੀ ਬੇਚਕੇ ਪਿੜੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਗਰੀਬਾਂ ਨੇ ਉਹ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿੱਕਰ ਕਰਨੀ ਹੈ? {{gap}}ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਬੇਚਣੇ ਦੇ ਉਲ਼ਾਂਭੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਸੁਣੀ ਤਾਂ ਝੱਟ ਆਪਣੇ ਕੋਠੇ ਪਰ ਚੜ੍ਹਕੇ ਬਕਣ ਲੱਗੀ। ਕਦੀ ਕਹਿੰਦੀ ਕਿਉਂ ਨੀ ਬੱਚਾਪਿਟੀਏ ਚੰਦੋ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਕੁੜੀ ਬੇਚ ਆਖਕੇ ਆਪ ਅਰਾਮ ਨਾਲ਼ ਘਰੇ ਬੜੀ ਰਹੇਂਗੀ? ਆਉਂ ਤਾ ਤੇਰੇ ਖਸਮੜੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਸਾ ਨੂੰ ਛੇੜਕੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਲੁਕੀ ਹੈ? ਕਦੀ ਕਹਿੰਦੀ ਨੀ ਤੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਮੰਜੇ ਹੇਠ ਤਾ ਸੋਟਾ ਫੇਰ! ਪੁੱਤਾਂ ਪਿਟਿਯੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦਕੋਰ ਬੀ ਕੋਠੇ ਪਰ ਚੜ੍ਹੀ ਅਰ ਬੋਲੀ ਦੇ ਖੋ ਭਈ ਆਂਢੀਓ ਗੁਆਂਢੀਓ ਭਈਆ ਪਿੱਟੀ ਸਾ ਨੂੰ ਨਹੱਕ ਗਾਲ਼ੀਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਬੋਲਦੇ ਨਹੀਂ ਚਲਦੇ ਨਹੀਂ ਸੁਵੇਰ ਦੇ ਚੁੱਪ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹੈਂ ਪਰ ਇਹ ਜੁਆਈਆਂ ਖਾਣੀ ਕਲਹਿਣੀ ਚੁੱਪ ਹੋ ਕੇ ਨਹੀਂ<noinclude></noinclude> tt3wj7c19q5gd9zeavnc8vzr5drlwcn 250 66802 196786 2025-06-28T15:51:43Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਬਹਿੰਦੀ। ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਮੈਂ ਬੀ ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਖਸਮ ਦਾ ਸਿਬਾਹੀ ਬਣਾਕੇ ਛੱਡਦਾ ਹੈ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਨੂੰ ਅੱਧਾ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਭਈਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨੀਉਂ ਦੇ ਥੱਲੇ ਦੇਮਾਂ ਚੰਡੀਏ ਕਮਜਾਤੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196786 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੮)}}</noinclude>ਬਹਿੰਦੀ। ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਮੈਂ ਬੀ ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਖਸਮ ਦਾ ਸਿਬਾਹੀ ਬਣਾਕੇ ਛੱਡਦਾ ਹੈ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਨੂੰ ਅੱਧਾ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਭਈਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨੀਉਂ ਦੇ ਥੱਲੇ ਦੇਮਾਂ ਚੰਡੀਏ ਕਮਜਾਤੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ? ਬਦਕਾਰੇ ਪਰ ਡੁੱਬਕੇ ਮਰ॥ ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਦਕਾਰ ਤੂੰ ਤੇਰੀ ਧੀ ਅਰ ਬਦਕਾਰ ਡੇਰੀ ਨੂੰਹ। ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਬਦਕਾਰ ਬਦਕਾਰ ਤੇਰੀ ਦੇਹਤੀ। ਨਕਢੀਏ ਹਿਆਉ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਅਜੇ ਤਾਂ ਕਲ ਧੀ ਨੇ ਕੱਚਾ ਕਢਾਇਆ ਸ਼ਾ ਹੈ ਬਿਸਰਸੇ ਹੈ ਔਂਤ ਨਿਪੜੀਏ ਹੈ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀਏ ਗੰਨੇ ਹੈਂ ਗੋਲੀਏ ਔਂਤਰ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਲਓ ਭਈ ਲੋਕ ਸੈਂਕੜੇ ਔਗੁਣ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਪਵਿੱਤਰ ਬਣਦੀ ਹੈ ( ਨੌ ਸੌ ਚੂਹਾ ਖਾਕੇ ਬਿੱਲੀ ਹੱਜ ਨੂੰ ਚੱਲੀ) ਚੰਦਕੋਰ ਬੇਲੀ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀ ਰੰਨ ਅਰ ਔਂਤੜ ਤੂੰ ਅਰ ਤੇਰੀ ਅੰਮਾ ਅਰ ਤੇਰੀ ਸੱਸ ਅਗੇ ਤੇਰੀ ਨੂੰਹ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀ ਰੰਨ ਬਚੇ ਕਿ ਜਿਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਕਦੀਮ ਬਣਦੀਆਂ ਆਈਆਂ। ਮੌਕਫੇ ਭੂਰੇ ਚੜਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? ਅੱਛਾ ਖੜੀ ਰਹੁ ਜਾਈਂ ਬੇ ਮੁੰਡਿਆ ਹੱਟੀ ਤੇ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਅਰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਉ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰ ਲਿਆਉ ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰ ਲਿਆ ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨੌ ਸੌ ਚੂਹੜੇ ਦੀ ਰੰਨ ਬਣਾਕੇ ਛੱਡਣਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਖਭਰੀ ਦੀ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਜੋ ਇਸ ਕੰਜਰੀ ਦੀ ਅੱਗਰੀ ਠਾਕੇ ਨਾ ਪੁਚਾਮਾ। ਹੈ ਹੈ ਨਘਾਰ ਪੈ ਜਾਏ ਏਸ ਨੈ ਤਾ ਸਾ ਨੂੰ ਬਿੱਲ ਝਾੜਨਾ ਲਿਆ ਹੈ॥ ਰਾਮਦੇ ਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਬੇ ਬਾਈ ਬੁਲਾ ਲਿਆਓ ਇਹ ਦੇ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਜੁਆਈ ਨੂੰ ਦੇਖਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਪੰਜਮਾਰਖਾਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕਿਕਰ ਘਰੋਂ ਕਢ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੌਂਕਦੇ ਭੈ ਨੂੰ ਬੀ ਮੌਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਦੇ ਪਿਉ ਕੰਜਰ ਨੂੰ ਨਾ ਸੱਦੇ। ਆਵੇ ਤਾਂ ਦਾਦੇ ਦਾੜੀ ਹਗਾਉਂਦਾ ਜੇ ਉਹ ਦੀ ਦਾੜੀ ਨਾ ਫੂਕ ਸਿੱਖਾਂ। ਨਾਲੇ ਦੇਖਾਂਗੀ ਨਾ ਰਾਮਦਿੱਤਾ ਇਹ ਦਾ ਖਸਮ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਮੈਂ ਕੇਕ<noinclude></noinclude> dll4hijxeehldw1dmnjo9m1hprmysc1 196835 196786 2025-06-29T06:28:59Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196835 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੮)}}</noinclude>ਬਹਿੰਦੀ। ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਮੈਂ ਬੀ ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਖਸਮ ਦਾ ਸਿਬਾਹੀ ਬਣਾਕੇ ਛੱਡਣਾ ਹੈ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾੱੱਧਾ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਭਈਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨੀਉਂ ਦੇ ਥੱਲੇ ਦੇਮਾਂ ਚੰਡੀਏ ਕਮਜਾਤੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ? ਬਦਕਾਰੇ ਪਰ ਡੁੱਬਕੇ ਮਰ॥ {{gap}}ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਦਕਾਰ ਤੂੰ ਤੇਰੀ ਧੀ ਅਰ ਬਦਕਾਰ ਤੇਰੀ ਨੂੰਹ। ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਬਦਕਾਰ ਬਦਕਾਰ ਤੇਰੀ ਦੇਹਤੀ। ਨਕਬਢੀਏ ਹਿਆਉ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਅਜੇ ਤਾਂ ਕਲ ਧੀ ਨੇ ਕੱਚਾ ਕਢਾਇਆ ਸਾ? ਹੈ ਬਿਸਰਮੈ ਹੈ ਔਂਤ ਨਿਪੁਤੀਏ ਹੈ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀਏ ਰੰਨੇ ਹੈਂ ਗੋਲੀਏ ਔਂਤੜ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਲਓ ਭਈ ਲੋਕੋ ਸੈਂਕੜੇ ਔਗੁਣ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਪਵਿੱਤਰ ਬਣਦੀ ਹੈ (ਨੌ ਸੌ ਚੂਹਾ ਖਾਕੇ ਬਿੱਲੀ ਹੱਜ ਨੂੰ ਚੱਲੀ)॥ {{gap}}ਚੰਦਕੋਰ ਬੇਲੀ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀ ਰੰਨ ਅਰ ਔਂਤੜ ਤੂੰ ਅਰ ਤੇਰੀ ਅੰਮਾ ਅਰ ਤੇਰੀ ਸੱਸ ਅਗੇ ਤੇਰੀ ਨੂੰਹ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀ ਰੰਨ ਬਣੇ ਕਿ ਜਿਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਕਦੀਮ ਬਣਦੀਆਂ ਆਈਆਂ। ਸੌਕਣੇ ਭੂਹੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? ਅੱਛਾ ਖੜੀ ਰਹੁ ਜਾਈਂ ਬੇ ਮੁੰਡਿਆ ਹੱਟੀ ਤੇ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਅਰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਉ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰ ਲਿਆਉ ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰ ਲਿਆ ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨੌ ਸੌ ਚੂਹੜੇ ਦੀ ਰੰਨ ਬਣਾਕੇ ਛੱਡਣਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਖਤਰੀ ਦੀ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਜੋ ਇਸ ਕੰਜਰੀ ਦੀ ਘਗਰੀ ਠਾਣੇ ਨਾ ਪੁਚਾਮਾ। ਹੈ ਹੈ ਨਘਾਰ ਪੈ ਜਾਏ ਏਸ ਨੈ ਤਾ ਸਾ ਨੂੰ ਬਿੱਲ ਬਾੜਨਾ ਲਿਆ ਹੈ॥ {{gap}}ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਬੇ ਬਾਈ ਬੁਲਾ ਲਿਆਓ ਇਹ ਦੇ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਜੁਆਈ ਨੂੰ ਦੇਖਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਪੰਜਮਾਰਖਾਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕਿਕੁਰ ਘਰੋਂ ਕੱਢ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੌਕਣੇ ਤੈ ਨੂੰ ਬੀ ਮੌਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਦੇ ਪਿਉ ਕੰਜਰ ਨੂੰ ਨਾ ਸੱਦੇ। ਆਵੇ ਤਾਂ ਦਾਦੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਹਗਾਉਂਦਾ ਜੇ ਉਹ ਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨਾ ਫੂਕ ਸਿੱਟਾਂ। ਨਾਲੇ ਦੇਖਾਂਗੀ ਨਾ ਰਾਮਦਿੱਤਾ ਇਹ ਦਾ ਖਸਮ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਮੈਂ ਕੇਹੇਕੁ<noinclude></noinclude> pwfnnl21qzs8uq0dhbyanmvi9uhrb5g 250 66803 196787 2025-06-28T15:53:20Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਮੁੰਡੇ ਪੱਠਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੇ ਜਿਸਕਿਯੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਸਾ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣਵਾਲਾ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਜੇ ਵੱਢਕੇ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿੱਟ ਦੇਮਾਂ। ਜਾਂ ਇਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196787 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੯)}}</noinclude>ਮੁੰਡੇ ਪੱਠਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੇ ਜਿਸਕਿਯੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਸਾ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣਵਾਲਾ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਜੇ ਵੱਢਕੇ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿੱਟ ਦੇਮਾਂ। ਜਾਂ ਇਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਆਓ ਹੁਣ ਬਥੇਰੀ ਹੋਈ ਅਜੇ ਥੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ? ਦੱਸੋ ਤਾਂ ਭਲਾ ਇਨਾਂ ਗਾਲਾਂਬਾਲਾਂ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਲੱਭਦਾ ਹੈ? ਹੈ ਹੈ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੋਠੇ ਚੜਕੇ ਬਕਦੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗੱਲ ਦੀ ਬੀ ਸਰਮ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਸਉ ਆਪਣਾ ਪਰਾਇਆ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਸੁਣਨਵਾਲੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਣਗੇ? ਗਾਲਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਹੀ ਗੰਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋ ਹੋਰ ਕੀ ਪੱਲੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਰੱਬ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਹੁਣ ਬੱਸ ਕਰ ਜਾਓ। ਜਾਂ ਅਜੇ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਫੇਰ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਈਯੇ ਤੂੰ ਹੀ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਹ ਇਸ ਨੇ ਭਾ ਹਾਰਨੇ ਦਾਨੇਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਫੇਰ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਚੰਦਕੋਰੇ ਤੂੰ ਤਾ ਸਿਆਣੀ ਬਿਆਣੀ ਸਗੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮੱਤਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅੱਜ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ? ਆਉ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਹੋਈ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਕੇ ਬੈਠ ਬਥੇਰੀ ਛਿੰਝ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ | ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦਕੋ ਹੇਠ ਉੱਤਰਿ ਆਈ ਆਰ ਰਾਮ ਦੇਈ ਬੀ ਇਹ ਆਖਦੀ ਹੋਈ ਹੇਠ ਉੱਤਰ ਗਈ ਕਿ ( ਹਾਰ ਗਈ ਸਾਂਈ ਪਿੱਠੀ ਹਾਰ ਗਈ। ਹਾਰ ਗਈ ਖਸਮਖਾਣੀ ਹਾਰ ਗਈ), ਲੜਨੇ ਦੇ ਸਬਬ ਚੰਦ ਕੋਰ ਦਾ ਸੰਘ ਸੁੱਕ ਤੇ ਭੜਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਪੀਣ ਲਗੀ ਤਾਂ ਗਿਆ ਸਾ ਜਾਂ ਅਤੇ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬੋਲੀ ( ਕਹੁ ਰਾਧੇਕਿਸਨ) ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਕਹਿ ਦਿਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਆ॥ L<noinclude></noinclude> 4at65hrd3d3ti79mqo0cib0n1i2dnrh 196836 196787 2025-06-29T07:04:50Z Charan Gill 36 196836 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੯)}}</noinclude>ਮੁੰਡੇ ਪੱਟਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੇ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਸਾ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣਵਾਲਾ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਜੇ ਵੱਢਕੇ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿੱਟ ਦੇਮਾਂ। {{gap}}ਜਾਂ ਇਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਆਓ ਹੁਣ ਬਥੇਰੀ ਹੋਈ ਅਜੇ ਥੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ? ਦੱਸੋ ਤਾਂ ਭਲਾ ਇਨਾਂ ਗਾਲਾਂਬਾਲਾਂ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਲੱਭਦਾ ਹੈ? ਹੈ ਹੈ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੋਠੇ ਚੜਕੇ ਬਕਦੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗੱਲ ਦੀ ਬੀ ਸਰਮ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਸਉ ਆਪਣਾ ਪਰਾਇਆ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਸੁਣਨਵਾਲੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਣਗੇ? ਗਾਲਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਹੀ ਗੰਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋ ਹੋਰ ਕੀ ਪੱਲੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਰੱਬ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਹੁਣ ਬੱਸ ਕਰ ਜਾਓ। ਜਾਂ ਅਜੇ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਫੇਰ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਈਯੇ ਤੂੰ ਹੀ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਹ ਇਸ ਨੇ ਭਾ ਹਾਰਨੇ ਦਾਨੇਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਜਾਂ ਫੇਰ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਚੰਦਕੋਰੇ ਤੂੰ ਤਾ ਸਿਆਣੀ ਬਿਆਣੀ ਸਗੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮੱਤਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅੱਜ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ? ਆਉ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਹੋਈ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਕੇ ਬੈਠ ਬਥੇਰੀ ਛਿੰਝ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ | ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦਕੋ ਹੇਠ ਉੱਤਰਿ ਆਈ ਆਰ ਰਾਮ ਦੇਈ ਬੀ ਇਹ ਆਖਦੀ ਹੋਈ ਹੇਠ ਉੱਤਰ ਗਈ ਕਿ ( ਹਾਰ ਗਈ ਸਾਂਈ ਪਿੱਠੀ ਹਾਰ ਗਈ। ਹਾਰ ਗਈ ਖਸਮਖਾਣੀ ਹਾਰ ਗਈ), ਲੜਨੇ ਦੇ ਸਬਬ ਚੰਦ ਕੋਰ ਦਾ ਸੰਘ ਸੁੱਕ ਤੇ ਭੜਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਪੀਣ ਲਗੀ ਤਾਂ ਗਿਆ ਸਾ ਜਾਂ ਅਤੇ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬੋਲੀ ( ਕਹੁ ਰਾਧੇਕਿਸਨ) ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਕਹਿ ਦਿਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਆ॥ L<noinclude></noinclude> 9slmcabt24aok534ycvy00jvkzk4j2o 196837 196836 2025-06-29T07:22:28Z Charan Gill 36 196837 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੮੯)}}</noinclude>ਮੁੰਡੇ ਪੱਟਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੇ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਸਾ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣਵਾਲਾ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਜੇ ਵੱਢਕੇ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿੱਟ ਦੇਮਾਂ। {{gap}}ਜਾਂ ਇਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਆਓ ਹੁਣ ਬਥੇਰੀ ਹੋਈ ਅਜੇ ਥੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ? ਦੱਸੋ ਤਾਂ ਭਲਾ ਇਨਾਂ ਗਾਲ਼ਾਂ ਬਾਲ਼ਾਂ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਲੱਭਦਾ ਹੈ? ਹੈ ਹੈ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੋਠੇ ਚੜ੍ਹਕੇ ਬਕਦੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗੱਲ ਦੀ ਬੀ ਸਰਮ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗਲ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਉ ਆਪਣਾ ਪਰਾਇਆ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਸੁਣਨ ਵਾਲ਼ੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਣਗੇ? ਗਾਲ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਹੀ ਗੰਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋ ਹੋਰ ਕੀ ਪੱਲੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਰੱਬ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਹੁਣ ਬੱਸ ਕਰ ਜਾਓ। ਜਾਂ ਅਜੇ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਫੇਰ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਈਯੇ ਤੂੰ ਹੀ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਹ ਇਸ ਨੇ ਤਾ ਹਾਰਨੇ ਦਾ ਨੇਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਫੇਰ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਚੰਦਕੋਰੇ ਤੂੰ ਤਾ ਸਿਆਣੀ ਬਿਆਣੀ ਸਗੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮੱਤਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅੱਜ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ? ਆਉ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਹੋਈ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਕੇ ਬੈਠ ਬਥੇਰੀ ਛਿੰਝ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ | {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦਕੋ ਹੇਠ ਉੱਤਰਿ ਆਈ ਆਰ ਰਾਮ ਦੇਈ ਬੀ ਇਹ ਆਖਦੀ ਹੋਈ ਹੇਠ ਉੱਤਰ ਗਈ ਕਿ ( ਹਾਰ ਗਈ ਸਾਂਈ ਪਿੱਠੀ ਹਾਰ ਗਈ। ਹਾਰ ਗਈ ਖਸਮਖਾਣੀ ਹਾਰ ਗਈ), ਲੜਨੇ ਦੇ ਸਬਬ ਚੰਦ ਕੋਰ ਦਾ ਸੰਘ ਸੁੱਕ ਤੇ ਭੜਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਪੀਣ ਲਗੀ ਤਾਂ ਗਿਆ ਸਾ ਜਾਂ ਅਤੇ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬੋਲੀ ( ਕਹੁ ਰਾਧੇਕਿਸਨ) ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਕਹਿ ਦਿਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਆ॥ L<noinclude></noinclude> qf643xaia4w4m4ajzfh3ol4ttgg90os 196838 196837 2025-06-29T07:29:27Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196838 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੯)}}</noinclude>ਮੁੰਡੇ ਪੱਟਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੇ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਸਾ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣਵਾਲਾ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਜੇ ਵੱਢਕੇ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿੱਟ ਦੇਮਾਂ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਇਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਆਓ ਹੁਣ ਬਥੇਰੀ ਹੋਈ ਅਜੇ ਥੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ? ਦੱਸੋ ਤਾਂ ਭਲਾ ਇਨਾਂ ਗਾਲ਼ਾਂ ਬਾਲ਼ਾਂ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਲੱਭਦਾ ਹੈ? ਹੈ ਹੈ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੋਠੇ ਚੜ੍ਹਕੇ ਬਕਦੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗੱਲ ਦੀ ਬੀ ਸਰਮ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗਲ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਉ ਆਪਣਾ ਪਰਾਇਆ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਸੁਣਨ ਵਾਲ਼ੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਣਗੇ? ਗਾਲ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਹੀ ਗੰਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋ ਹੋਰ ਕੀ ਪੱਲੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਰੱਬ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਹੁਣ ਬੱਸ ਕਰ ਜਾਓ। ਜਾਂ ਅਜੇ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਫੇਰ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਈਯੇ ਤੂੰ ਹੀ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਹ ਇਸ ਨੇ ਤਾ ਹਾਰਨੇ ਦਾ ਨੇਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਫੇਰ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਚੰਦਕੋਰੇ ਤੂੰ ਤਾ ਸਿਆਣੀ ਬਿਆਣੀ ਸਗੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮੱਤਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅੱਜ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ? ਆਉ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਹੋਈ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਕੇ ਬੈਠ ਬਥੇਰੀ ਛਿੰਝ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦ ਕੋਰ ਹੇਠ ਉੱਤਰਿ ਆਈ ਆਰ ਰਾਮ ਦੇਈ ਬੀ ਇਹ ਆਖਦੀ ਹੋਈ ਹੇਠ ਉੱਤਰ ਗਈ ਕਿ (ਹਾਰ ਗਈ ਸਾਂਈ ਪਿੱਟੀ ਹਾਰ ਗਈ। ਹਾਰ ਗਈ ਖਸਮਖਾਣੀ ਹਾਰ ਗਈ)॥ {{gap}}ਲੜਨੇ ਦੇ ਸਬਬ ਚੰਦ ਕੋਰ ਦਾ ਸੰਘ ਸੁੱਕ ਗਿਆ ਸਾ ਜਾਂ ਘੜੇ ਤੇ ਭਰਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਪੀਣ ਲਗੀ ਤਾਂ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬੋਲੀ (ਕਹੁ ਰਾਧੇਕਿਸਨ) ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਕਹਿ ਦਿਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਆ॥<noinclude>{{center|L}}</noinclude> aa07u876due9zwl2xbwr2bq4zs5d5sq 196839 196838 2025-06-29T07:30:29Z Charan Gill 36 196839 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੯)}}</noinclude>ਮੁੰਡੇ ਪੱਟਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੇ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਸਾ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣਵਾਲਾ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਜੇ ਵੱਢਕੇ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿੱਟ ਦੇਮਾਂ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਇਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਆਓ ਹੁਣ ਬਥੇਰੀ ਹੋਈ ਅਜੇ ਥੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ? ਦੱਸੋ ਤਾਂ ਭਲਾ ਇਨਾਂ ਗਾਲ਼ਾਂ ਬਾਲ਼ਾਂ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਲੱਭਦਾ ਹੈ? ਹੈ ਹੈ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੋਠੇ ਚੜ੍ਹਕੇ ਬਕਦੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗੱਲ ਦੀ ਬੀ ਸਰਮ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗਲ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਉ ਆਪਣਾ ਪਰਾਇਆ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਸੁਣਨ ਵਾਲ਼ੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਣਗੇ? ਗਾਲ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਹੀ ਗੰਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋ ਹੋਰ ਕੀ ਪੱਲੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਰੱਬ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਹੁਣ ਬੱਸ ਕਰ ਜਾਓ। ਜਾਂ ਅਜੇ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਫੇਰ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਈਯੇ ਤੂੰ ਹੀ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਹ ਇਸ ਨੇ ਤਾ ਹਾਰਨੇ ਦਾ ਨੇਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਫੇਰ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਚੰਦਕੌਰੇ ਤੂੰ ਤਾ ਸਿਆਣੀ ਬਿਆਣੀ ਸਗੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮੱਤਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅੱਜ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ? ਆਉ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਹੋਈ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਕੇ ਬੈਠ ਬਥੇਰੀ ਛਿੰਝ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦ ਕੌਰ ਹੇਠ ਉੱਤਰਿ ਆਈ ਆਰ ਰਾਮ ਦੇਈ ਬੀ ਇਹ ਆਖਦੀ ਹੋਈ ਹੇਠ ਉੱਤਰ ਗਈ ਕਿ (ਹਾਰ ਗਈ ਸਾਂਈ ਪਿੱਟੀ ਹਾਰ ਗਈ। ਹਾਰ ਗਈ ਖਸਮਖਾਣੀ ਹਾਰ ਗਈ)॥ {{gap}}ਲੜਨੇ ਦੇ ਸਬਬ ਚੰਦ ਕੌਰ ਦਾ ਸੰਘ ਸੁੱਕ ਗਿਆ ਸਾ ਜਾਂ ਘੜੇ ਤੇ ਭਰਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਪੀਣ ਲਗੀ ਤਾਂ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬੋਲੀ (ਕਹੁ ਰਾਧੇਕਿਸਨ) ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਕਹਿ ਦਿਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਆ॥<noinclude>{{center|L}}</noinclude> q9nehzo2rslemxxebaxetueqd1mo32m 250 66804 196788 2025-06-28T15:54:30Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਨੀ ਤਾਈ ਤੈਂ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਮੇਡੇ ਕਿੰਉ ਕਹਾਇ ਆ ਸਾ ਚੰਦਕੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਇਹ ਮੇਰਾ ਬੈਆਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਇਹ ਬੈਆ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਭਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੈਏ ਤਾ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪੰਜ ਬੈ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196788 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੦)}}</noinclude>ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਨੀ ਤਾਈ ਤੈਂ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਮੇਡੇ ਕਿੰਉ ਕਹਾਇ ਆ ਸਾ ਚੰਦਕੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਇਹ ਮੇਰਾ ਬੈਆਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਇਹ ਬੈਆ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਭਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੈਏ ਤਾ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪੰਜ ਬੈਂਏ ਬਹੁਤੀਆਂ ਤੀਮੀਆਂ ਜਰੂਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਹਾਕ ( ਗੰਗਾਬਿਸਨ, ਰਾਧੇ ਕਿਸਨ ਕੇ ਬੇਲਕਿਸਨ, ਤੁਲਸੀਕਿਸਨ, ਅੰਡ ਦੀ ਬੇਲਾਂ ਰਾਮ ਸਹਾਈ।) ਇਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਰਸ ਤਾਈਂ ਤਾ ਗੰਗਾਬਿਸਨ ਕਹਾਏ ਬਿਨਾ ਕੁਝ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਾ। ਅਰ ਦੂਜੇ ਬਰਸ ਰਾਧੇਕਿਸ਼ਨ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ। ਤੀਜੇ ਬਰਸ ਕੇਬਲਕਿਸਨ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚੌਥੇ ਅਰ ਪੰਜਵੇਂ ਬਰਸ ਵਿਚ ਤੁਲਸੀਕਿਸਨ ਅਰ ਅੰਤ ਦੀ ਬੇਲਾਂ ਰਾਮ ਸਹਾਈ ਕਹਾਕੇ ਕੁਛ ਖਾਣਾ ਪੀਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਬਰਸ ਦਿਨ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਘੜਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਰ ਕੇ ਉੱਪਰ ਕੁਛ ਕੱਪੜਾ ਅਰ ਰੈਂਕੜੀ ਰੱਖਕੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਘਰ ਘੋਲ ਦੇਈਦਾ ਹੈ। ਏਸੇ ਤਰਾਂ ਜਾਂ ਚਾਰ ਬਰਸਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਪੰਜਮੀਂ ਬਰਸ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਿਤਨੀਕੁ ਸਹਾਸਕਤ ਹੋਵੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਘੜਾ ਅਰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਚੱਪਣੀ ਬਣਵਾਕੇ ਉੱਪਰ ਤੇ ਉ ਅਰ ਜੋ ਕੁਛ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ ਸੋ ਰੋਕ ਰੱਖਕੇ ਬਾਹਮਣ ਨੂੰ ਦੇਈਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬੈਆ ਹੈ॥ 巾 ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਲਾ ਭਾਈ ਜੇ ਕਹਾਉਣੇ ਦਾ ਕਦੀ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ ਅਰ ਕੁੰਹ ਮੂੰਹ ਪਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਕਰੇ? ਡਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਿੱਥੇ ਡਾਈਂ ਪਾਰ ਬਸਾਵੇ ਭੁੱਲਣ ਨਹੀਂ ਦੇਈਦਾ। ਪਰ ਜੇ ਕਦੀ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਬੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਬਰਤ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ॥<noinclude></noinclude> 5m8mqaikw9xd7rggqn0r4xz0qnbmvi3 196840 196788 2025-06-29T07:35:41Z Charan Gill 36 196840 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੦)}}</noinclude>{{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਨੀ ਤਾਈ ਤੈਂ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਮੇਡੇ ਕਿੰਉ ਕਹਾਇਆ ਸਾ? {{gap}}ਚੰਦਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਇਹ ਮੇਰਾ ਬੈਆ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਇਹ ਬੈਆ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਤਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੈਏ ਤਾ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪੰਜ ਬੈਂਏ ਬਹੁਤੀਆਂ ਤੀਮੀਆਂ ਜਰੂਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਹਾਕੁ (ਗੰਗਾਬਿਸਨ, ਰਾਧੇ ਕਿਸਨ, ਕੇਬਲਕਿਸਨ, ਤੁਲਸੀਕਿਸਨ, ਅੰਤ ਦੀ ਬੇਲਾਂ ਰਾਮ ਸਹਾਈ।) ਇਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਰਸ ਤਾਈਂ ਤਾ ਗੰਗਾਬਿਸਨ ਕਹਾਏ ਬਿਨਾ ਕੁਝ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਾ। ਅਰ ਦੂਜੇ ਬਰਸ ਰਾਧੇਕਿਸ਼ਨ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ। ਤੀਜੇ ਬਰਸ ਕੇਬਲਕਿਸਨ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚੌਥੇ ਅਰ ਪੰਜਵੇਂ ਬਰਸ ਵਿਚ ਤੁਲਸੀਕਿਸਨ ਅਰ ਅੰਤ ਦੀ ਬੇਲਾਂ ਰਾਮ ਸਹਾਈ ਕਹਾਕੇ ਕੁਛ ਖਾਣਾ ਪੀਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਬਰਸ ਦਿਨ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਘੜਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਰ ਕੇ ਉੱਪਰ ਕੁਛ ਕੱਪੜਾ ਅਰ ਰੈਂਕੜੀ ਰੱਖਕੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਘਰ ਘੋਲ ਦੇਈਦਾ ਹੈ। ਏਸੇ ਤਰਾਂ ਜਾਂ ਚਾਰ ਬਰਸਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਪੰਜਮੀਂ ਬਰਸ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਿਤਨੀਕੁ ਸਹਾਸਕਤ ਹੋਵੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਘੜਾ ਅਰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਚੱਪਣੀ ਬਣਵਾਕੇ ਉੱਪਰ ਤੇ ਉ ਅਰ ਜੋ ਕੁਛ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ ਸੋ ਰੋਕ ਰੱਖਕੇ ਬਾਹਮਣ ਨੂੰ ਦੇਈਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬੈਆ ਹੈ॥ 巾 ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਲਾ ਭਾਈ ਜੇ ਕਹਾਉਣੇ ਦਾ ਕਦੀ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ ਅਰ ਕੁੰਹ ਮੂੰਹ ਪਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਕਰੇ? ਡਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਿੱਥੇ ਡਾਈਂ ਪਾਰ ਬਸਾਵੇ ਭੁੱਲਣ ਨਹੀਂ ਦੇਈਦਾ। ਪਰ ਜੇ ਕਦੀ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਬੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਬਰਤ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ॥<noinclude></noinclude> 5gof778odwwxbvevt04lazdegxwlhm0 196841 196840 2025-06-29T07:47:44Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196841 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੦)}}</noinclude>{{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਨੀ ਤਾਈ ਤੈਂ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਮੇਡੇ ਕਿੰਉ ਕਹਾਇਆ ਸਾ? {{gap}}ਚੰਦਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਇਹ ਮੇਰਾ ਬੈਆ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਇਹ ਬੈਆ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਤਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੈਏ ਤਾ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪੰਜ ਬੈਂਏ ਬਹੁਤੀਆਂ ਤੀਮੀਆਂ ਜਰੂਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਹਾਕੁ (ਗੰਗਾਬਿਸਨ, ਰਾਧੇ ਕਿਸਨ, ਕੇਬਲਕਿਸਨ, ਤੁਲਸੀਕਿਸਨ, ਅੰਤ ਦੀ ਬੇਲਾਂ ਰਾਮ ਸਹਾਈ।) ਇਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਰਸ ਤਾਈਂ ਤਾ ਗੰਗਾਬਿਸਨ ਕਹਾਏ ਬਿਨਾ ਕੁਝ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਾ। ਅਰ ਦੂਜੇ ਬਰਸ ਰਾਧੇਕਿਸ਼ਨ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ। ਤੀਜੇ ਬਰਸ ਕੇਬਲਕਿਸਨ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚੌਥੇ ਅਰ ਪੰਜਵੇਂ ਬਰਸ ਵਿਚ ਤੁਲਸੀਕਿਸਨ ਅਰ ਅੰਤ ਦੀ ਬੇਲਾਂ ਰਾਮ ਸਹਾਈ ਕਹਾਕੇ ਕੁਛ ਖਾਣਾ ਪੀਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਬਰਸ ਦਿਨ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਘੜਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਰ ਕੇ ਉੱਪਰ ਕੁਛ ਕੱਪੜਾ ਅਰ ਰੋਕੜੀ ਰੱਖਕੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਘਰ ਘੱਲ ਦੇਈਦਾ ਹੈ। ਏਸੇ ਤਰਾਂ ਜਾਂ ਚਾਰ ਬਰਸਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਪੰਜਮੀਂ ਬਰਸ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਿਤਨੀਕੁ ਸਰਾਸਕਤ ਹੋਵੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਘੜਾ ਅਰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਚੱਪਣੀ ਬਣਵਾਕੇ ਉੱਪਰ ਤੇਉਰ ਅਰ ਜੋ ਕੁਛ ਸਰਦਾ ਹੋਵੇ ਸੋ ਰੋਕ ਰੱਖਕੇ ਬਾਹਮਣ ਨੂੰ ਦੇਈਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬੈਆ ਹੈ॥ {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਲਾ ਭਾਈ ਜੇ ਕਹਾਉਣੇ ਦਾ ਕਦੀ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ ਅਰ ਕੁੰਹ ਮੂੰਹ ਪਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਕਰੇ? {{gap}}ਤਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਿੱਥੇ ਤਾਈਂ ਪਾਰ ਬਸਾਵੇ ਭੁੱਲਣ ਨਹੀਂ ਦੇਈਦਾ। ਪਰ ਜੇ ਕਦੀ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਬੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਬਰਤ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ॥<noinclude></noinclude> hlyj7w4u5v56jnx2bb4vsvhaiogc6it 250 66805 196789 2025-06-28T15:55:53Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਭਲਾ ਜੇ ਖਾਣੇ ਪੀਣੇ ਦੇ ਬੋਲੇ ਕੋਈ ਆਖਣਵਾਲਾ ਪਾਸ ਨਾ ਹੋਵੇ? ਭਾਈ ਬੋਲੀ ਜਦ ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਤਦ ਹੀ ਚੀਜ ਮੂੰਹ ਪਾਈਦੀ ਹੈ ਨਹੀਂ ਡਾ ਮੂੰਹ ਬਨਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਾਂ ਕੋਈ ਐਹੀ ਜਾਗਾ ਹੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਜਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196789 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੧)}}</noinclude>ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਭਲਾ ਜੇ ਖਾਣੇ ਪੀਣੇ ਦੇ ਬੋਲੇ ਕੋਈ ਆਖਣਵਾਲਾ ਪਾਸ ਨਾ ਹੋਵੇ? ਭਾਈ ਬੋਲੀ ਜਦ ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਤਦ ਹੀ ਚੀਜ ਮੂੰਹ ਪਾਈਦੀ ਹੈ ਨਹੀਂ ਡਾ ਮੂੰਹ ਬਨਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਾਂ ਕੋਈ ਐਹੀ ਜਾਗਾ ਹੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਉਥੋਂ ਕਿਸੇ ਕਾਂਸੀ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਨੂੰ ਰਾਧਾਕਿਸਨ ਗੰਗਾ ਬਿਸਨ ਕਹਿਕੇ ਛਿਟੀ ਨਾਲ਼ ਬਜਾਂਲਈਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਬਾਤ ਕਿਤੇ ਅੱਤ ਲਚਾਰੀ ਬਚੇ ਤਾ ਕਰੀਦੀ ਹੈ। ਬੀਬੀ ਜੀਵੀਏ ਬੈਏ ਕਾਹਦੇ ਸਿਆਣਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੁਛ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਕਰਾਉਣੇ ਲਈ ਗਿਰਿਸਤੀਆਂ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਬਣਾਉ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਕਿਉਂ ਜੋ ਐਮੇਂ ਅਸਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਕੁਛ ਬਣ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ॥ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਭਾਈ ਸੱਚੇ ਹੈਨਾ। ਭਲਾ ਹੁਣ ਤੂੰ ਮੈਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸ ਕਿ ਜੇ ਬੈਏ ਲੈ ਕੇ ਚੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾ ਅਜੁ ਮੈਂ ਬੀ ਆਪਣੀ ਬੇਬੇ ਨੂੰ ਜਾਕੇ ਕਹਾਂ ਭਈ ਉਹ ਬੀ ਕੋਈ ਬੇਆ ਲਿਆ ਕਰੇ॥ T ਭਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੁੜੀਯੇ ਤੇਰੀ ਬੇਬੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬਏ ਲੈ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਓਨ ਤਾਕਈਆਂ ਬਰਤਾਂ ਦੇ ਉਜਾਪਣ ਸਾਰਖੇ ਬੀ ਕਰ ਲਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਤੇ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਪਰੂੰ ਦੇ ਮੱਘਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕੋਈ ਸਉ ਰੁਪੈਯਾ ਲਾਕੇ ਕਾਦਸੀ ਦਾ ਉਜਾਪਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਆਹੋ ਨੀ ਭਾਈ ਉਦਣ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਭੁੱਖੀ ਮੋਈ ਸੀ। ਆਂਹਾਂ ਇੱਕ ਪਾਧੇ ਨੇ ਬੇਹੜੇ ਵਿਚ ਆਟੇ ਦੀਆਂ ਪਿੜੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਪਾਕੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸਾਹਮਣੇ ਬਠਾਲ ਛੱਡਿਆ ਅਰ ਆਪ ਕੁਛ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਬੁੜਬੁੜ ਕਰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਅਰ ਪੈਸੇ ਧਰਾਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਫੇਰ ਡਕਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਭਾਇਯੇ ਨੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਕੜਾਹੁ ਅਰ ਪੂਰੀਆਂ ਖੁ ਈਆਂ ਸੀਆਂ॥<noinclude></noinclude> qwotau905wihxllsw2gbzwhvpwo4fv6 196842 196789 2025-06-29T07:54:10Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 196842 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੧)}}</noinclude>{{gap}}ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਭਲਾ ਜੇ ਖਾਣੇ ਪੀਣੇ ਦੇ ਬੋਲੇ ਕੋਈ ਆਖਣਵਾਲਾ ਪਾਸ ਨਾ ਹੋਵੇ? {{gap}}ਤਾਈ ਬੋਲੀ ਜਦ ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਤਦ ਹੀ ਚੀਜ ਮੂੰਹ ਪਾਈਦੀ ਹੈ ਨਹੀਂ ਡਾ ਮੂੰਹ ਬਨਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਾਂ ਕੋਈ ਐਹੀ ਜਾਗਾ ਹੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਉਥੋਂ ਕਿਸੇ ਕਾਂਸੀ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਨੂੰ ਰਾਧਾਕਿਸਨ ਗੰਗਾ ਬਿਸਨ ਕਹਿਕੇ ਛਿਟੀ ਨਾਲ਼ ਬਜਾਂਲਈਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਬਾਤ ਕਿਤੇ ਅੱਤ ਲਚਾਰੀ ਬਚੇ ਤਾ ਕਰੀਦੀ ਹੈ। ਬੀਬੀ ਜੀਵੀਏ ਬੈਏ ਕਾਹਦੇ ਸਿਆਣਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੁਛ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਕਰਾਉਣੇ ਲਈ ਗਿਰਿਸਤੀਆਂ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਬਣਾਉ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਕਿਉਂ ਜੋ ਐਮੇਂ ਅਸਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਕੁਛ ਬਣ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ॥ {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਤਾਈ ਸੱਚੇ ਹੈਨਾ। ਭਲਾ ਹੁਣ ਤੂੰ ਮੈਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸ ਕਿ ਜੇ ਬੈਏ ਲੈ ਕੇ ਚੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾ ਅਜੁ ਮੈਂ ਬੀ ਆਪਣੀ ਬੇਬੇ ਨੂੰ ਜਾਕੇ ਕਹਾਂ ਭਈ ਉਹ ਬੀ ਕੋਈ ਬੈਆ ਲਿਆ ਕਰੇ॥ {{gap}}ਤਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੁੜੀਯੇ ਤੇਰੀ ਬੇਬੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬਏ ਲੈ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਓਨ ਤਾ ਕਈਆਂ ਬਰਤਾਂ ਦੇ ਉਜਾਪਣ ਸਾਰਖੇ ਬੀ ਕਰ ਲਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਤੈ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਪਰੂੰ ਦੇ ਮੱਘਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕੋਈ ਸਉ ਰੁਪੈਯਾ ਲਾਕੇ ਕਾਦਸੀ ਦਾ ਉਜਾਪਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਆਹੋ ਨੀ ਤਾਈ ਉੱੱਦਣ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਭੁੱਖੀ ਮੋਈ ਸੀ। ਆਂਹਾਂ ਇੱਕ ਪਾਧੇ ਨੇ ਬੇਹੜੇ ਵਿਚ ਆਟੇ ਦੀਆਂ ਪਿੜੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਪਾਕੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸਾਹਮਣੇ ਬਠਾਲ਼ ਛੱਡਿਆ ਅਰ ਆਪ ਕੁਛ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਬੁੜਬੁੜ ਕਰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਅਰ ਪੈਸੇ ਧਰਾਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਫੇਰ ਤਕਾਲ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਭਾਇਯੇ ਨੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਕੜਾਹੁ ਅਰ ਪੂਰੀਆਂ ਖੁਲ਼ਾਈਆਂ ਸੀਆਂ॥<noinclude></noinclude> q70rmt9vj23o3pan16pue2hdgb91v7m 250 66806 196790 2025-06-28T15:56:55Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( ੯੨ ) । ਭਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਓਹ ਆਟੇ ਦੀਆਂ ਪਿੜੀਆਂ ਨਹੀਂ ਚੌਂਕ ਪੂਰਿਆ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਅਰ ਮੰਤਰ ਪੜਕੇ ਨੌਆਂ ਗ੍ਰਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਕੇ ਪੈਸੇ ਬੀ ਜਰੂਰ ਧਰਾਏ ਹੋਣੇ ਹਨ। ਅਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੂੰ ਕੜਾਹ ਪੂਰੀਆਂ ਸਮਝੀ ਉਹ ਕੋਈ ਫਲੋਹਾਰ ਹੋ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196790 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੨)}}</noinclude>( ੯੨ ) । ਭਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਓਹ ਆਟੇ ਦੀਆਂ ਪਿੜੀਆਂ ਨਹੀਂ ਚੌਂਕ ਪੂਰਿਆ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਅਰ ਮੰਤਰ ਪੜਕੇ ਨੌਆਂ ਗ੍ਰਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਕੇ ਪੈਸੇ ਬੀ ਜਰੂਰ ਧਰਾਏ ਹੋਣੇ ਹਨ। ਅਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੂੰ ਕੜਾਹ ਪੂਰੀਆਂ ਸਮਝੀ ਉਹ ਕੋਈ ਫਲੋਹਾਰ ਹੋਣੀ ਹੈ ਕਿਉਂ ਜੋ ਕਾਦਸੀ ਦੇ ਦਿਨ ਕੋਈ ਅੰਨ ਦੀ ਚੀਜ ਬਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਖੁਲਾਈਦੀ॥ ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਸੁਚੇਨਾ ਬੀਬੀ ਹੁਣ ਪੱਟੇ ਜਾਕੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਬੂਹੇ ਅੱਗੇ ਹੈਂ ਕੈਂ ਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ ਕੁਛ ਸੁਣਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਕਦੀ ਫੇਰ ਮੈਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕਾਦਸੀ ਦੇ ਬਰਤ ਦੀ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣਾਊਂਗੀ ਹਾਲ ਜਾਹ ਤੂੰ ਬੀ ਬਾਹਰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਲਦੇ ਜਾਕੇ ਦੇਖ ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ ਤਾਂ ਕੀ ਦੇਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚੀਂ ਹੀ ਮੁੰਡੀਰਬਾਧਾ ਕੱਠਾ ਹੋਇਆ ਹੋਇਆ ਮਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰੂਦ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਲਿਆ ਓਏ ਸਾਲਿਓ ਐਮੇਂ ਕਿਉ ਖੌਰੂ ਪਾਉਨੇ ਚੋਂ ਆਓ ਕੁਛ ਖੇਲ ਖੇਡਿਯੇ। ਸਭਨੀਂ ਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਕਿਹਾ ਆਓ ਡੀਕਡੀਕੋ ਫੀਟਰੀਨੋ ਖੇਡਿਯੇ। ਕੋਈ ਬੋਲਿ ਆਨਾ ਭਈ ਅਸੀਂ ਤਾ ਘੋੜੀਟਾਪਾ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਏਹ ਘੋੜੀਟਾਪੇ ਦਾ ਸਾਲਾ ਪਰੇ ਆਉਂ ਹੀ ਚੇਪਟੜਾ ਖੇਡਿਯੇ। ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਭਾਈ ਅਸੀਂ ਡਾ ਕੋਈ ਬੈਠਮੀ ਖੇਲ ਖੇਡਾਂਗੇ। ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਰਾਜੀ ਹੋਏ ਅਰ ਠੀਕਰੀਆਂ ਨਾਲ ਇੱਕ- ਗਿੱਡ ਖੇਡਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਖੱਤੀਪਤਾਣ ਬੀ ਆਖੀਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਭੀਪਤਾਣ ਖੇਡਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚਿਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡੇ ਚਿੱਤੜ ਝਾੜਕੇ ਉਠ ਖੜੇ ਹੋਏ ਅਰ ਬੋਲੇ ਸਾਲਿਓ ਬੈਠੇ ਬੈਠੇ ਤਾ ਥੱਕ ਬੀ ਗਏ ਆਓ ਹੁਣ ਕੋਈ ਹੋਰ ਖੇਲ ਖੇਡਿਯੇ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿਚ ਟੰਗਾਂ ਬਾਹਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਹੋਣ। ਇੱਕ ਬੇਲਿਆ ਅੱਛਾ ਮੈਂ ਘਰੋਂ ਪਾਂਡੂ ਲਿਆਉਨਾ ਹਾਂ ਫੇਰ ਬਿੱਲੀ ਬਿੱਲੀ ਘੁਆਂਗ- ਵੇਂ ਖੇਡਾਂਗੇ। ਜਾਂ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਘਰੋਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਝਲੇ ਗੋਲੂ ਦੇ ਲੈ<noinclude></noinclude> l5oz59tyih2empc0jup2pjlv4a58dn5 250 66807 196791 2025-06-28T15:57:57Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( ੯੩) ਆਇਆ ਤਾਂ ਭੰਨਕੇ ਇੱਕ ਇੱਕ ਡਲੀ ਸਭਨਾਂ ਨੇ ਫੜ ਲਈ ਅਰ ਦੇ ਧਿਰਾਂ ਬਣਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰੀਂ ਜਾ ਬੜੇ। ਕਿਨੇ ਤਾਂ ਕਿਸੀ ਦੀ ਖੁਰਲੀ ਅਰ ਕਿਨੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਆਲੇ ਅਰ ਕਿਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਜਿਸ ਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196791 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੩)}}</noinclude>( ੯੩) ਆਇਆ ਤਾਂ ਭੰਨਕੇ ਇੱਕ ਇੱਕ ਡਲੀ ਸਭਨਾਂ ਨੇ ਫੜ ਲਈ ਅਰ ਦੇ ਧਿਰਾਂ ਬਣਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰੀਂ ਜਾ ਬੜੇ। ਕਿਨੇ ਤਾਂ ਕਿਸੀ ਦੀ ਖੁਰਲੀ ਅਰ ਕਿਨੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਆਲੇ ਅਰ ਕਿਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੁਆਂਗੜੇ ਆਖੀਦਾ ਹੈ। ਲਕੀਰਾਂ ਕਢ ਦਿੱਤੀਆਂ ਕਿ ਜਾਂ ਸਭ ਘੁਆਂਗੜੇ ਕੱਢ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਧਿਰ ਨੇ ਆਕੇ ਉਚੀ ਅਵਾਜ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ( ਬਿੱਲੀਬਿੱਲੀ ਘੁਆਂਗਡ਼ੇ ਹੁਣ ਦੇ ਕੱਢੇ ਬਿੱਦਕੇ ਨਹੀਂ) ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਕਢਕੇ ਤੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਅਰ ਇਕ ਧਿਰ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੇਟਚੇ ਲਈ ਉਧਰ ਤੇ ਨਿੱਕਕੇ ਉਧਰ ਜਾ ਬੜੀ। ਜਾਂ ਘੜੀਕੁ ਬੀਤੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਇੱਕ ਧਿਰ ਨੇ ਨਿਕਲਕੇ ਉਚੀ ਤੇ ਕਿਹਾ (ਬਿੱਲੀਬਿਲੀ ਘੁਆਂਗੜੇ ਹੁਣ ਦੇ ਮੇਰੇ ਬਿੱਦਕੇ ਨਹੀਂ) ਹੁਣ ਸਭ ਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਲਗੇ ਜਿਨਾਂ ਦੇ ਘੁਆਂਗੜੇ ਮੇਟਾਉਣੇ ਵਿੱਚ ਬਚ ਰਹੇ ਓਹ ਜਿੱਤ ਗਏ॥ ਉਸ ਵੇਲੇ ਭਾਸਭ ਖੇਲ ਮਨਕੇ ਘਰੀਂ ਜਾ ਬੜੇ ਪਰ ਜਦ ਤਕਾਲਾਂ ਦਾ ਵੇਲਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਇੱਕ ਦੇਹੁੰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਆਕੇ ਮਹੱਲੇ ਵਿਚ ਉੱਚੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ( ਪਟੀਹਲੋਂ ਪਟੀਹਲੋਂ ਪਹਾੜਿਓ) ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਕਈ ਮੁੰਡੇ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲਿ ਆਏ ਅਰ ਬੋਲੇ ਆਓ ਭਈ ਇਲਵਾ ਟਿਲਵੀ ਖੇਡਿਯੇ। ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਦੋ ਧਿਰਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਅਰ ਇੱਕ ਧਿਰ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਦੋ ਟਿਲ ਦੇ ਲੰਡ ਬਠਿੰਡੇ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟੇ ਛੀਂਬਿਆਂ ਦੇ ਚੌਂਕ ਦਸੋ ਭਈ ਕੌਣ ਹੈ? ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਛਿਟਾਂ ਕੋਹੜੀ ਗਲੀ ਬੜੀਆਂ ਜਾਂ ਉਨੀਂ ਦੱਸਿਆ ਭਈ ਛਿੱਟਾਂ ਤਖਾਣਾਂ ਦੀ ਗਲ਼ੀ ਬੜੀਆਂ ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਨੇ ਬੁੱਝ ਲਿਆ ਭਈ ਨਿਕੇ ਛੀਂਬੇ ਦੇ ਘਰ ਦੋ ਪੁੱਤ ਹਨ। ਫੇਰ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਸਾਡੀ ਬੁਝੇ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਟਿਲਦੇ ਦੋ ਇਲਵੀਆਂ ਭਾਂਡੇ ਫੱਟੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਮਹੱਲੇ ਅਰ<noinclude></noinclude> n2pnnsn9wv3kmea5ii9lg8td3eswubc 250 66808 196792 2025-06-28T16:01:44Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "(58) ਛਿੱਟਾਂ ਗਈਆਂ ਭਾਬੜਿਆਂ ਦੀ ਗਲ਼ੀ ਬੁੱਝੋ ਕੌਣ ਹੈ? ਉਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੁੰਬੀਰ ਭਾਬੜੇ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਟਿਲਵੇ ਅਰ ਟਿਲਵੀਆਂ ਹਨ। ਜਾਂ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਭਈ ਇਹ ਦੱਸੋ ਤਾ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਟਿੱਲਵੀ ਲੰਡ ਬ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196792 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੪)}}</noinclude>(58) ਛਿੱਟਾਂ ਗਈਆਂ ਭਾਬੜਿਆਂ ਦੀ ਗਲ਼ੀ ਬੁੱਝੋ ਕੌਣ ਹੈ? ਉਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੁੰਬੀਰ ਭਾਬੜੇ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਟਿਲਵੇ ਅਰ ਟਿਲਵੀਆਂ ਹਨ। ਜਾਂ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਭਈ ਇਹ ਦੱਸੋ ਤਾ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਟਿੱਲਵੀ ਲੰਡ ਬਲੰਡੀ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟੇ ਕਾਨੂੰਗੋਆਂ ਦੇ ਮਹੱਲੇ ਅਰ ਛਿੱਟਾਂ ਬੀ ਓਥੇ ਹੀ ਰਹੀਆਂ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਆਪਸ ਵਿਚੀਂ ਸੋਚਣ ਲੱਗੇ ਭਈ ਸਾਲਿਓ ਉਸ ਮਹੱਲੇ ਇੱਕ ਟਿੱਲਵੀ ਤਾ ਕਈਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹੈ ਕੇਹ ਦਾ ਨਾਉਂ ਲਇਯੇ। ਜਾਂ ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੁੜਾਮੱਲ ਦੇ ਘਰ ਤਾਂ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਕਹਿਣ ਲਗੇ ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ। ਆਓ ਤਾਂ ਸਾਲਿਓ ਹੁਣ ਤਾ ਜਾਰਾਂ ਨੂੰ ਢਾਸੀਆਂ ਦੇਓ। ਝੱਟ ਉਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋ ਹਾਰ ਗਏ ਸੇ ਘੋੜੀ ਆਂ ਬਣਾਕੇ ਏਹ ਸਭੇ ਆੜੀ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠੇ ਅਰ ਉਸ ਘਰ ਦੇ ਬੂਹੇ ਲੈ ਗਏ ਕਿ ਜਿਸ ਘਰ ਦੀ ਇਲਵੀ ਪੁੱਛੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਅੰਦਰ ਜਾਕੇ ਬੋਲਿਆ ਘਰਵਾਲਿਓ ਹੇਠਲੇ ਉੱਪਰ ਕਿ ਉਪਰਲੇ ਉੱਪਰ? ਘਰਵਾਲੇ ਲੋਕ ਅੱਗੇ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਉੱਪਰਲੇ ਉੱਪਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਓਹ ਹੇਠਵਾਲੇ ਫੇਰ ਦਬਾਏ ਹੋਏ ਹੀ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਮੋੜਕੇ ਖੇਲ ਦੀ ਜਾਗਾਤਕ ਲਜਾਣਗੇ ਅਰ ਔਖੇ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਨੀਂ ਅੰਦਰੋਂ ਕਿਹਾ ਭਈ ਹੇਠਲੇ ਉਪਰ। ਝੱਟ ਹੇਠਵਾਲੇ ਉਪਰ ਚੜਕੇ ਉਸੀ ਜਗਾ ਲੈ ਆਏ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਬੈਠੇ ਖੇਡਦੇ ਸੇ॥ ਇਕ ਮੁੰਡਾ ਜੋ ਓਪਰਾ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਦਾ ਉਥੇ ਖੜਾ ਦੇਖਦਾਸਾ ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਈ ਸਾਡੇ ਸੈਂਹਰ ਤਾ ਇਹ ਖੇਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਤੁਸੀਂ ਇਲਵਾ ਇਲਵੀ ਅਰ ਲੰਡ ਬਲੰਡੀ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ? ਮੁੰਡੇ ਬੋਲੇ ਇਲਵੇ ਟਿਲਵੀਆਂ ਹੋਏ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਅਤੇ ਲੰਡ ਬਠਿੰਡੇ ਓਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਿਹਾਕੂ ਇੱਕ ਇਲਵਾ ਲੰਡ ਬਲੰਡਾ ਕਹਿਯੇ ਤਾਂ ਕੱਲਾ ਮੁੰਡਾ ਹੀ ਸਮਝੀਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਕੋਈ ਭੈਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।<noinclude></noinclude> cp0w9yk1cbe2ztvry6irkaw7fzylcic 250 66809 196793 2025-06-28T16:02:57Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਉਸ ਪਰਦੇਸੀ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਂਡੇ ਫੱਟੇ ਅਰ ਛਿੱਟਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ? ਉਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਬੁੱਝਣੇਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਦੇਈਦਾ ਹੈ ਭਈ ਸਾਰੇ ਸੈਹਰ ਨਾ ਢੂੰਡਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਮਹੱਲੇ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟਣ ਅਚ ਜਿਸ ਗਲੀ ਛਿੱਟਾਂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196793 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੫)}}</noinclude>ਉਸ ਪਰਦੇਸੀ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਂਡੇ ਫੱਟੇ ਅਰ ਛਿੱਟਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ? ਉਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਬੁੱਝਣੇਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਦੇਈਦਾ ਹੈ ਭਈ ਸਾਰੇ ਸੈਹਰ ਨਾ ਢੂੰਡਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਮਹੱਲੇ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟਣ ਅਚ ਜਿਸ ਗਲੀ ਛਿੱਟਾਂ ਜਾਣ ਉਸੀ ਮਹਲੇ ਅਰ ਗਲੀ ਵਿਚ ਧਿਆਨ ਦੁੜਾਵੇ॥ ਓਪਰਾ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਆਸ੍ਤੇ ਓਏ ਇਹ ਤਾ ਤੁਸੀਂ ਖਰੀ ਖੇਲ ਕੱਢੀ ਹੈ। ਉਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੋਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਂਗੁਰ ਤਾ ਨਹੀਂ ਅਸੀਂ ਤਾ ਏਸ ਤੇ ਬੀ ਅੱਛੀਆਂ ਖੇਲਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹੈਂ ਝੋਕਿਆ ਤੂੰ ਕੀ ਜਾਨੇ ਓਪਰੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਹੂਰਾ ਉਤਰਕੇ ਆਖਿਆ ਕਿੰਉ ਓਏ ਸਾਲਿਆ ਝੋਕਾ ਕਿਹ ਨੂੰ ਕਹੀਦਾ ਹੈ ਫੇਰ ਕਹੁ ਤਾ ਜੇ ਗੱਡ ਨਾ ਦੇਮਾਂ! ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਮਾਰ ਤਾ ਹੂਰਾ ਜੇ ਸਾਲੇ ਦੇ ਸੀਰਮੇ ਨਾ ਪੀ ਸਿੱਟਾਂ। ਕਿੱਡਾ ਸਾਹਨ ਆਇਆ ਹੈ ਓਪਰਾ ਬੋਲਿਆ ਭਲਾ ਬੱਚਾ ਐਥੇ ਤਾ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਮਹੱਲੇ ਦਾ ਗੁਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈਂ ਕਿਤੇ ਬਜਾਰ ਮਿਲੀਂ ਤਦ ਤੇਰੇ ਦੰਦ ਭੰਨਾਂਗਾ॥ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਆਹੋ ਓਏ ਆਹੋ ਬਥੇਰੇ ਦੰਦ ਭੰਨਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਜਾਹ ਸੁੱਖ ਚਾਹਨਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਚਲਿਆ ਜਾਹ ਨਹੀਂ ਤਾ ਪਟੇ ਪਟਾਕੇ ਨਾ ਜਾਈਂ! ਓਪਰਾ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਆਉ ਲਾਉ ਤਾ ਪਟਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਜੇ ਸੁਆਦ ਦੇਖਣਾ ਹੈ ਸਾਲੇ ਨੂੰ ਤੋਂ ਨਾਲ ਨਾ ਮਾਰਾਂ? ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਇੱਕ ਤੁਮਾਚਾ ਗੱਲਾਂ ਪਰ ਮਾਰ ਦਿਤਾ। ਜਾਂ ਤੁਮਾਚਾ ਲਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਉਸੀ ਬੇਲੇ ਰੋਣ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਆਂਆਂ ਆਂਆਂ ਮਾਰ ਤਾਂ ਸਾਲਿਆ। ਚੱਲ ਤਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਤੇ ਕੇਹੀਕੁ ਧਨੇਸੜੀ ਦੁਆਉਂਦਾ ਹਾਂ। ਜਾਂ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਰੋਂਦਾ ਸੁਣਿਆਂ<noinclude></noinclude> grifdazjv39nhe6lllzw4nh8g84l1pi 250 66810 196794 2025-06-28T16:04:00Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( ੯੬) ਉਹ ਝੱਟ ਲੜ ਛੁਡਾ ਕੇ ਨੱਠ ਗਿਆ ਅਰ ਓਹ ਸਭ ਮੁੰਡੇ ਉਸ ਦੇ ਮਗਰ ਐਉਂ ਕਹਿਕੇ ਭਾਉੜੀ ਲਾਉਣ ਲੱਗ ਗਏ। ( ਕੇ! ਇਡ ਨੇਕ ਮੁੰਡੇ ਤੇ ਧਾਰਕੇ ਨੱਠ ਗਿਆਈ ਓਏ॥ ਇਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੇ ਡਰਦਾ ਜਾਂ ਉਹ ਖਰੀ ਕਰੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਉ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196794 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੬)}}</noinclude>( ੯੬) ਉਹ ਝੱਟ ਲੜ ਛੁਡਾ ਕੇ ਨੱਠ ਗਿਆ ਅਰ ਓਹ ਸਭ ਮੁੰਡੇ ਉਸ ਦੇ ਮਗਰ ਐਉਂ ਕਹਿਕੇ ਭਾਉੜੀ ਲਾਉਣ ਲੱਗ ਗਏ। ( ਕੇ! ਇਡ ਨੇਕ ਮੁੰਡੇ ਤੇ ਧਾਰਕੇ ਨੱਠ ਗਿਆਈ ਓਏ॥ ਇਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੇ ਡਰਦਾ ਜਾਂ ਉਹ ਖਰੀ ਕਰੀ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਆਣਿਆਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਇਕ ਢਾਣੀ ਖੇਡਦੀ ਮਿਲੀ। ਉਨੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਭਈ ਤੂੰ ਨਠਾ ਕਿੰਉ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਆਉ ਕੁਛ ਖੇਡਿਯੇ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਰ ਤੁਹਾਡੇ ਸੈਹਰ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਬਡੇ ਸਤਾਨ ਹਨ ਮੈਂ ਔਥੇ ਇੱਕ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੁੱਛੀ ਸਾਲਾ ਗਾਲਾਂ ਕਢਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੋ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਖੇਡਦੇ॥ ਉਨਾਂ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਤੂੰ ਐਂਡਾ ਬੁੱਢਬਲੇਦ ਹੋਕੇ ਉਸ ਚਿੰਗੂਰ ਪੈਣ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਜਾ ਖੜਾ ਹੋਇਆ ਸਾ ਆਉ ਤਾ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਖੇਡ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਸਭ ਰਲਕੇ ਕੁਵੱਡੀ ਖੇਡਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਫੇਰ ਪਰੇ ਤੇ ਜਾਂ ਬੈਂਤਾਂ ਦੀ ਅਵਾਜ ਆਈ ਤਾਂ ਬੋਲੇ ਆਓ ਓਏ ਝੋਕਿਓ ਐਥੋਂ ਖੜੇ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹੋਂ ਚਲੇ ਬਜਾਰ ਚੱਲਕੇ ਬੈਂਤੀ ਜਿਦਦੇ ਦੇਖਿਯੇ। ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਅਹੋ ਹੋਏ ਬੈਂਤਾਂ ਦਾ ਕੀ ਸੁਚਨਾ ਕੋਈ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਮੁੰਡਾ ਸੱਸੀ ਪੁੰਨੂੰ ਦੀਆਂ ਬੈਂਡਾਂ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੇ ਨਾਲ਼ੋਂ ਚੰਗੀਆਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਗਾਉਂ ਲੈਂਦੇ ਹੈ। ਏਹ ਆਖਕੇ ਕੋਈ ਹੀਰ ਰਾਂਝੇ ਅਰ ਕੋਈ ਸੋਹਣੀ ਮੇਹੀਵਾਲ ਦੀਆਂ ਅਰ ਕੋਈ ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਅਤੇ ਪੂਰਣ ਭਗਤ ਦੀਆਂ ਬੈਂਤਾਂ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਜਾਂ ਰਾਤ ਬਡੀ ਚਲੀ ਗਈ ਤਾਂ ਸਭ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲੇ ਗਏ॥ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਕਈ ਮੁੰਡੇ ਚਲਕੇ ਦੇਵੀਤਾਲ ਨਾਉਣ ਗਏ ਉਥੇ ਜਾਕੇ ਕੀ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡੇ ਨੂਰਮਹਿਲਿਯੇ ਅਤੇ ਰਾਹੋਂਵਾਲਿਯੇ ਜੇ ਜਲੰਧਰ ਸੌਦੇਪੱਤੇ ਆਏ ਹੋ ਏ ਸੇ ਬੈਠੇ ਪੰਜਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ ਇਨਾਂ ਜਲੰਧਰੀਆਂ ਬੀ ਜਾ ਬਾਂਹ ਅੜਾਈ। ਇੱਕ ਦੇਹੁੰ ਨੇ ਜਾਂ ਇਨਾਂ ਦਾ ਪੰਜਾ ਮਾਰ ਲਿਆ ਤਾਂ ਹਾਰਾਮੁੱਕੀ ਹੋ ਪਏ॥<noinclude></noinclude> lac0i12juzwenvwnkhfhupuok2ekqui 250 66811 196795 2025-06-28T16:05:16Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਪਾਸੋਂ ਇਕ ਬੁੱਢੇ ਜੇਹੇ ਖੱਤਰੀ ਨੇ ਜੋ ਬੈਠਾ ਨਾਕੇ ਪਾਠ ਕਰਦਾ ਸਾ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਓਏ ਬਿੜਚੋਦੋ ਤੁਸੀਂ ਹੱਸਦੇ ਹੱਸਦੇ ਲੜਨ ਕਿਉਂ ਲਗ ਪਏ ਭੜੂਓ ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਸੁਝਦਾ ਕਿਨੇ ਪਾਸੋਂ ਕਿਹਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਕਹਾਉਂਡ ਨਹੀਂ ਸੁਨੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196795 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੭)}}</noinclude>ਪਾਸੋਂ ਇਕ ਬੁੱਢੇ ਜੇਹੇ ਖੱਤਰੀ ਨੇ ਜੋ ਬੈਠਾ ਨਾਕੇ ਪਾਠ ਕਰਦਾ ਸਾ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਓਏ ਬਿੜਚੋਦੋ ਤੁਸੀਂ ਹੱਸਦੇ ਹੱਸਦੇ ਲੜਨ ਕਿਉਂ ਲਗ ਪਏ ਭੜੂਓ ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਸੁਝਦਾ ਕਿਨੇ ਪਾਸੋਂ ਕਿਹਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਕਹਾਉਂਡ ਨਹੀਂ ਸੁਨੀ ਭਈ ( ਰੋਗ ਦਾ ਮੂਲ ਖਾਂਸੀ ਅਰ ਲੜਾਈ ਦਾ ਮੂਲ਼ ਹਾਂਸੀ ) ਇਹ ਹੁਬਾਨ ਉਮਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਆਪੇ ਝਖ ਮਾਰਕੇ ਹਟ ਜਾਣਗੇ ! ਜਲੰਧਰੀਆਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤਾਇਆ ਜੀ ਹਣ ਤਾ ਜਰੂਰ ਜਾਮਾਂਗੇ ਪਰ ਇਨਾਂ ਸਾਲਿਆਂ ਨੂਰਮਹਿਲੀਆਂ ਨੇ ਐਮੇਂ ਝੂਠ ਹੀ ਕਿੰਉ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਭਈ ਅਸੀਂ ਜਲੰਧਰੀਆਂ ਦਾ ਪੰਜਾ ਮਾਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਜਾਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਏਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਇੱਕੋਮਿੱਕੀ ਹੋ ਲੈਣ ਅਰ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਪੰਜਾ ਫੇਰ ਲੈ ਲੈਣ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਜਿਹੜੀ ਹੋਉ ਸੋ ਹੋਊ। ਚਲੋ ਜੀ ਕਯਾ ਡਰ ਹੈ ਬੜੀ ਦੌੜ ਮਹੀਨਾ ਭਰ ਜੇਲਖਾਨਾ ਭੋਗ ਆਮਾਂਗੇ ਪਰ ਇਨਾਂ ਸਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਂ ਦੇ ਮੁੰਮੇ ਪਾਕੇ ਛੱਡਣਾ ਹੈ। ਏਹ ਕੀ ਜਾਨਣ ਕਿ ਕਿਸੀ ਜਲੰਧਰੀਏ ਨਾਲ ਪੰਜਾ ਲਿਆ ਸੀ? . ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੱਚਾ ਜਾਣ ਦਿਓ ਹੋਊ ਇਨਾਂ ਦੇ ਕਹੇ ਜਲੰਧਰੀਏ ਕੁਛ ਹਰੂਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਚਲੇ ਏਥੇ ਕਈ ਆਏ ਅਰ ਕਈ ਚਲੇ ਗਏ ਏਹ ਕੇਹਦੇ ਪਾਣੀਹਾਰ ! ਮੁੰਡੇ ਬੋਲੇ ਤਾਇਆ ਜੀ ਅੱਛਾ ਸਾ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡਾ ਕਿਹਾ ਮੋੜਨਾ ਭਾਰੀ ਹੈ ਪਰ ਅੱਛਾ ਇਨਾਂ ਨੇ ਬਜਾਰ ਤਾ ਸਾਡੇ ਚੱਲਣਾ ਹੈ ਜੇ ਅਸੀਂ ਭਰੇ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਇਨਾਂ ਦਾ ਨੱਕ ਨਾ ਭੰਨਿਆ ਤਾਂ ਸਾ ਨੂੰ ਦੁੜੂ ਕਹਿਣਾ। ਐਉਂ ਕਹਿਕੇ ਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦ ਪਏ । ਇੱਕ ਬੇਲਿਆ ਦੇਖ ਓਇ ਗੋਕਲਾ ਐਥੇ ਪਾਣੀ ਕੋਡਾ ਹੈ! ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਦੇਖ ਓਇ ਭਾਨ ਐਥੇ ਪੈਰ ਬੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦੇ ! ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਜੇਹੜਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਾਰਲੇ ਕੰਢੇ ਹੱਥ ਲਾਕੇ ਨਾ M<noinclude></noinclude> 0gp0s2fszqpdhvbztcm858oj7id3hr3 250 66812 196796 2025-06-28T16:06:37Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( ਦੰਦ) ਆਵੇ ਸੋ ਲੰਡੀ ਦਾ। ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਜੇਹੜਾ ਤਾਲ ਦੇ ਥੱਲੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾ ਲਿਆਉ ਸੋ ਬੁੱਚੀ ਦਾ। ਕੋਈ ਪੁੱਠੀ ਡਾਰੀ ਅਰ ਕੋਈ ਕੁੱਤੇਭਾਰੀ ਭਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਕਿਨੇ ਆਖਿਆ ਦੇਖੋ ਅਸੀਂ ਚੌਂਕੜੀ ਮਾਰਕੇ ਭਰਦੇ ਹੈਂ॥ ਏਹ ਇਸ ਭਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196796 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੮)}}</noinclude>( ਦੰਦ) ਆਵੇ ਸੋ ਲੰਡੀ ਦਾ। ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਜੇਹੜਾ ਤਾਲ ਦੇ ਥੱਲੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾ ਲਿਆਉ ਸੋ ਬੁੱਚੀ ਦਾ। ਕੋਈ ਪੁੱਠੀ ਡਾਰੀ ਅਰ ਕੋਈ ਕੁੱਤੇਭਾਰੀ ਭਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਕਿਨੇ ਆਖਿਆ ਦੇਖੋ ਅਸੀਂ ਚੌਂਕੜੀ ਮਾਰਕੇ ਭਰਦੇ ਹੈਂ॥ ਏਹ ਇਸ ਭਰੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਖੌਰੂ ਪਾ ਰਹੇ ਸੇ ਕਿ ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਕੰਢੇ ਉਪਰੋਂ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਭਈ ਅਸੀਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਮਾਂਪਿਉ ਦਾ ਰੱਜਕੇ ਦੁੱਧ ਪੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੇ ਖੜੇ ਹੋਕੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਜੋਰ ਪਾਰ ਜਾਇ ਆਓ ਪਰ ਹੱਥ ਉਪਰ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਛੱਡੋ ਜੇ ਹੱਥ ਹਿਲਾਓਂਗੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਬਿਦਦੇ॥ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਇਹ ਤਾ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸੱਕਦੀ ਭਈ ਹੱਥ ਹਿਲਾਏ ਬਿਨਾ ਕੋਈ ਕਰ ਸਕੇ। ਭਲਾ ਜੇ ਐਡਾ ਹੀ ਹੈਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਹੀ ਭਰਕੇ ਦਿਖਾਲ ਤਾਂ॥ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੱਚਾ ਅਸੀਂ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹੈਂ ਡਰਕੇ ਜਰੂਰ ਦਿਖਾਲ਼ ਦੇਮਾਂਗੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਮਿੱਤਰਾ ਤੇਰੇ ਘਰ ਕਿਥੇ ਹਨ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੁਲੇਰ॥ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾਨਾ ਓਏ ਏਹ ਫੁਲੋਰਿ ਯੇ ਤਾਂ ਦਰਿਆ ਦੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਨਾਲ ਸਰਤ ਨਾ ਲਾਓ। ਫੇਰ ਸਭਨਾਂ ਨੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਭਈ ਮਿੱਤਰਾ ਸਰਤਾਂ ਲਾਉਣੀਆਂ ਤਾਂ ਲੁੱਚਿਆਂ ਦਾ ਕੰਮ ਹੈ ਅਸੀਂ ਖੱਤਰੀ ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਪੁੱਭ ਸਰਤਾਂ ਦੀ ਸਾਰ ਕੀ ਜਾਣਿ ਪਰ ਜੇ ਤੂੰ ਸਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਡਰਕੇ ਦਿਖਾਲੇ ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਅਸਾਨ ਮੰਨਾਂਗੇ॥ । ਫਲੌਰੀਆ ਲੰਗੋਟ ਕੱਸਦਾ ਹੀ ਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦ ਪਿਆ। ਅਰ ਹੱਥ ਉੱਪਰ ਨੂੰ ਚੱਕਕੇ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ ਐਹਾ ਭਰਿਆ ਕਿ ਓਹ ਹੱਕੇ ਬੱਕੇ ਰਹਿ ਗਏ। ਜਾਂ ਉਹ ਪਾਸ ਆਇਆ ਤਾਂ ਬੋਲੇ ਆਸਕੇ ਭਈ ਆਸਕੇ ਫਲੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜੇਹੇ ਸੁਣਦੇ ਸੇ ਤੇਰੇ ਹੀ ਦੇਖੇ॥<noinclude></noinclude> 14k6w2xx3h4jzzc9uyg3flimaeuq4mx 250 66813 196797 2025-06-28T16:07:28Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "( 35) ਇਕ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਸਾਲਿਓ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਦੀਆਂ ਬਡਿਆਈ ਆਂ ਕਰਨ ਕਿਉ ਡਹੇ ਹੋ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਜੋ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਿ ਆ ਇਆ। ਬਹਾਦਰੀ ਤਾਂ ਡਦ ਹੈਨਾ ਕਿ ਜੇ ਸਾਡੇ ਜਿਤਨਾ ਭਾਰ ਚੁਕਕੇ ਦਿਖਾਲੇ। ਜੇਹੜੀ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਕੁੱਪੀ ਤੇਲ ਦੀ ਚ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196797 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੯੯)}}</noinclude>( 35) ਇਕ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਸਾਲਿਓ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਦੀਆਂ ਬਡਿਆਈ ਆਂ ਕਰਨ ਕਿਉ ਡਹੇ ਹੋ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਜੋ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਿ ਆ ਇਆ। ਬਹਾਦਰੀ ਤਾਂ ਡਦ ਹੈਨਾ ਕਿ ਜੇ ਸਾਡੇ ਜਿਤਨਾ ਭਾਰ ਚੁਕਕੇ ਦਿਖਾਲੇ। ਜੇਹੜੀ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਕੁੱਪੀ ਤੇਲ ਦੀ ਚੱਕਕੇ ਲਿ ਆਏ ਹੈਂ ਇਹ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇ ਕੋਹ ਬੀ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਜਾਣੀਏਨਾਂ॥ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਕ੍ਕੋ ਭਈ ਆਕੇ ਆਦਮਪੁਰੀਏ ਕਿਥੋਂ ਗੁੱਝੇ ਰਹਿਣ ਇਨਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਗਭਰੇਡ ਭਾਰ ਚੁੱਕਣੇ ਉਤੇ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਸਾਲੇ ਦੇ ਮੌਰਾਂ ਉਪਰ ਬਧ ਵਾਗੂੰ ਪੜੇ ਪਏ ਹੋਏ ਨਹੀਂ ਦਿੱਸਦੇ। ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਛਿੱਥਾ ਜੇਹਾ ਤਾ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਭਈ ਠੀਕ ਹੈ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕਿਰਤੀ ਲੋਕ ਹੈਂ ਫੇਰੇ ਫਿਰਕੇ ਅਰ ਕੁੱਪੀ ਚੱਕਕੇ ਗੁਜਾਰਾ ਲੋਚਦੇ ਹੈਂ। ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਂਗੁਰ ਸਾਡੇ ਇਹ ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸੱਕਦਾ ਭਈ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਂਦੇ ਅਰ ਬੁਲਬੁਲਾਂ ਸੁਰਖ ਲੜਾਉਂਦੇ ਬਜਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿਰਦੇ ਰਹਿਯੇ। ਲਓ ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਬਾਂਹਾਂ ਭਨਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਅਰ ਫੇਰ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਭਰਦਿਆਂ ਨੇ ਬਿਤਾ ਦਿੱਤਾ ਭਈ ਅਸੀਂ ਤਾ ਐਂਡਨੇ ਚਿਰ ਵਿੱਚ ਟਕੇ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾ ਕਰ ਲਇਯੇ ਡਾ ਸਾ ਨੂੰ ਅਰਾਮ ਨਾ ਆਵੇ। ਬੁਰਾ ਨਾ ਮੰਨਿਓ ਭਾਈ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਐਹੇ ਜੇਹੇ ਹੋ ਤਦੇ ਹੀ ਅੰਤ ਨੂੰ ਸੁਥਰੇ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈਨਾ॥ ਐਉਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆ ਬੜੇ ਅਰ ਇੱਕ ਹੱਟੀ ਵਿਚ ਸੁਹਣੇ ਸੁਹਣੇ ਪਤੰਗ ਦੇਖਕੇ ਬੋਲੇ ਆਹ ਆ ਕਯਾ ਖਤੇ ਪਤੰਤ ਬਿਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਓਏ ਇਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮਾਣੀਆਂ ਭਾਰੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਚੇ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹਦੇ। ਨਾਲੇ ਠੰਡੇ ਅੱਛੇ ਬਾਂਸ ਦੇ ਨਹੀਂ। ਇਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗੇ ਤਾ ਅਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਭਲਕੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਦਿਖਾਵਾਂਗੇ ਸਾਡੇ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਪਤੰਗ ਕੇ ਹੇਕੁ ਚੜਦੇ ਹਨ॥<noinclude></noinclude> eswya8m4093xj12xyo11ot6myhdu7t2 250 66814 196798 2025-06-28T16:08:52Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਉਸ ਵੇਲੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਮੁੰਡੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਘਰੀਂ ਜਾ ਬੜੇ ਪਰ ਦੁਪੈਹਰ ਦੇ ਬੇਲੇ ਬਜਾਰ ਆਕੇ ਕੋਈ ਚੌਂਪੜ ਬਛਾ ਬੈਠਾ ਅਰ ਕਿਨੇ ਗੰਜਰਾ ਅਰ ਤਾਸ ਦੇ ਪੱਡੇ ਕੱਢ ਲਏ। ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਭਈ ਸਾ ਨੂੰ ਚੌਂਪੜ ਗੰਜਫਾ ਤਾ ਆਉਂਦੀ ਨਹੀਂ ਪ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196798 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੦)}}</noinclude>ਉਸ ਵੇਲੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਮੁੰਡੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਘਰੀਂ ਜਾ ਬੜੇ ਪਰ ਦੁਪੈਹਰ ਦੇ ਬੇਲੇ ਬਜਾਰ ਆਕੇ ਕੋਈ ਚੌਂਪੜ ਬਛਾ ਬੈਠਾ ਅਰ ਕਿਨੇ ਗੰਜਰਾ ਅਰ ਤਾਸ ਦੇ ਪੱਡੇ ਕੱਢ ਲਏ। ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਭਈ ਸਾ ਨੂੰ ਚੌਂਪੜ ਗੰਜਫਾ ਤਾ ਆਉਂਦੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਜੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ ਤਾ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸੁਆਬਾਹੀ ਦੀ ਖੇਲ ਖੇਡ ਲਵੋ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਖੇਮਿਆ ਮੈਂ ਪਾਂਧੇ ਦੇ ਤੁਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਭੈ ਨੂੰ ਸੁਆਬਾਹੀ ਵਿੱਚ ਬੀ ਹਦੀਸ ਮਨਾਕੇ ਜਾਂਦਾ ਖੇਮੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਓਏ ਫਿੱਟ ਝੋਕਾ ਦੇਖੋ ਤਾ ਕੇਡਾ ਪੜਾਕੂੜ ਬਿਚਲਿ ਆ ਹੈ। ਚੰਦਰੀ ਦਿਆ ਐਹੇ ਜਿਹੇ ਦੁਪੈਹਰੇ ਪਾਂਧੇ ਦੇ ਜਾਕੇ ਮਰਨਾ ਹੈ! ਪਤੇ ਢਲੇ ਦਿਨ ਤੇ ਜਾਮੀਂ ਆਓ ਦੇ ਘੜੀ ਮਨ ਪਰਚਾਇਯੇ॥ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋ ਓਏ ਆਹੋ ਕਿਨੇ ਪਾਂਧੇ ਤੇ ਮਾਰ ਖਾਣੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਕਹੇ ਲੱਗੇਨਾ। ਬੱਚਾ ਐਥੇ ਤਾ ਸਾਡਾ ਲਾਲਾਹੀ ਹੁਣ ਆ ਨਿੱਕਲਦਾ ਹੈ। ਪਾਂਧਾ ਤਾ ਖਬਚ ਨਹੀਂ ਕੁਛ ਕਹੇ ਕੇ ਨਾ ਬੀ ਕਹੇ ਪਰ ਮੇਰਾ ਲਾਲਾ ਤਾ ਹੁਣੇ ਕੰਨ ਫੜਾ ਦੇਣਵਾਲਾ ਹੈ॥ ਖੇਮੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਜਾਹ ਕੰਜਰ ਦੀਏ ਮਾਰੇ ਐਥੇ ਕਿਉਂ ਆਇ ਆ ਹੈ। ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੱਸ ਓਏ ਮੁੰਨੀ ਦਿਆ ਗਾਲਾਂ ਨਾ ਕੱਢਦਾ ਜਾਹ ਜਿਤਨਾ ਚਿਰ ਮੈਂ ਮੂੰਹ ਵਲ ਹੀ ਦੇਖਦਾ ਰਿਹਾ। ਜਾਂ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਪਾਂਧੇ ਦੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਪਾਂਧੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿਉ ਓਏ ਨਬੂ ਐਡੀ ਡੇਰ ਕਿੱਥੇ ਲਾਈ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਦੇ ਹੋਰ ਸੱਭੇ ਮੁੰਡੇ ਦੁਹੁੰ ਘੜੀਆਂ ਦੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ ਉਠ ਕੰਨ ਫੜ॥ ਨੱਬੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਜੀ ਨਾ ਜੀ ਮੈਂ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਫੇਰ ਨਹੀਂ ਡੇਰ ਲਾਉਂਦਾ। ਦੇਵੀ ਦੀ ਸਹੁੰ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬਠਾਲਕੇ ਸਰੀਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਸਿਆਪੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਾਂਧਾ ਜੀ ਮੈਂ ਭੁੱਲ ਗਿਆ<noinclude></noinclude> hihxi3ywcmun2stnevfahkylbo7y3pb 250 66815 196825 2025-06-29T05:54:32Z Sonia Atwal 2031 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਦਿੱਲੀਓਂ ਮਨਜ਼ੂਰਸ਼ੁਦਾ ਥੁੜਾਂ ਦੋ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਹਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਅਸੂਲ ਕਾਨੂੰਨ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਫੈਕਟਰੀ ਲਾਓਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196825 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>________________ ਦਿੱਲੀਓਂ ਮਨਜ਼ੂਰਸ਼ੁਦਾ ਥੁੜਾਂ ਦੋ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਹਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਅਸੂਲ ਕਾਨੂੰਨ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਫੈਕਟਰੀ ਲਾਓਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਣ ਦਾ ਸਾਰਟੀਫਿਕੇਟ ਲੈਣਾ ਪਵੇਗਾ ਤੇ ਫੇਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਾਲੇ ਅਲੱਗ ਹਲਫ਼ਨਾਮਾ ਲੈਣਗੇ, ਤਾਂਹੀ ਗਿਦੜ ਪਰਚੀ ਦੇ ਣਗੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਵੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗਾਂ ਤੋਂ ਮੰਨਜ਼ੂਰੀ ਲੈਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਇਕ ਸੀਮਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਵੇਂ ਹੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲੈਣ ਦੀ ਵੀ ਇਕ ਸੀਮਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਮੋਟੇ ਕੰਮ ਜਿਵੇਂ ਨਾਈ ਦਾ, ਚਾਹ ਦਾ ਖੋਖਾ ਜਾਂ ਸੈਕਲ ਪੈਂਕਚਰ ਆਦਿ ਲਈ ਸਿਰਫ ਰੋਡ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਨਾਲ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਪੜੀ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਥੋੜੀਆਂ ਪੱਕੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਲਈ ਕਮੇਟੀ ਵਿਚ 100 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 500 ਤਕ ਦੇਕੇ ਰਸੀਦ ਕਟਵਾਉਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਪਾਰ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵੱਧਣ ਨਾਲ ਵੱਡੀਆਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ, ਬਲਾਕ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਫਸਰ ਥਾਣੀ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਚਕਰਵਿਊ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦੀਆਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਦਿੱਲੀ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਤਾਂ ਸੀ ਗਲ ਵਪਾਰਕ ਮਨਜ਼ੂਰੀਆਂ ਦੀ, ਅਜ ਕਲ ਤਾਂ ਲਿਖਣ ਲਈ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬਸ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੀਮਾ ਮਿਥਣੀ ਪਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਛੋਟੀ ਮੋਟੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਜਾਂ ਤੁੱਕਬੰਦੀ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਲੋਕਲ ਛਪਦੇ ਰਸਾਲੇ ਤੁਹਾਡਾ ਡੰਗ ਟਪਾ ਦੇਣਗੇ, ਥੋੜਾ ਹੋਰ ਆਸਵੰਦ ਹੋ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਅੱਛੀ ਰਹੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਕਲਮ ਚੱਲਣੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਟਦੀ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਅਖ਼ਬਾਰੀ ਸੰਪਾਦਕ ਦੀ ‘ਹਾਂ” ਤੁਹਾਡਾ ਹੌਸਲਾ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਧਾਰਮਕ ਲਿਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਧਾਰਮਿਕ ਅਦਾਰੇ ਹਨ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਜਾਂ ਗੋਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਣਗੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਖਰਚ ਕਰ ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ - 9f<noinclude></noinclude> hwr7jq6zkchlw6uo5urpryzoz3977la 250 66816 196826 2025-06-29T05:54:50Z Sonia Atwal 2031 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਛਾਪਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਵੀ ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਰਚਨਾ ਵਿਚ ਅਗਰ ਦਮ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਕੁਝ ਮਿੱਤਰ ਮੰਡਲੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੇਖਕ ਅਖਵਾਉਣ ਦੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196826 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>________________ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਛਾਪਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਵੀ ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਰਚਨਾ ਵਿਚ ਅਗਰ ਦਮ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਕੁਝ ਮਿੱਤਰ ਮੰਡਲੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੇਖਕ ਅਖਵਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਦੇਵੇਗੀ। ਪਰ ਕਿਸੇ ਲੇਖਕ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਤਾਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਅਪਣਾ ਲਵੇ। ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਇਕ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਗੁੱਟ–ਗਰੋਹ ਹੈ ਜੋ ਇੰਜ ਕਰਕੇ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਾਮ ‘ਦਿੱਲੀ ਦਰਬਾਰ’ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦਿੱਲੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦੋ ਤਿੰਨ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਰਾਂਚਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੇਖਕ ਕਹਾਉਣ ਦੀ ਮਨਜੂਰੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹੋ। * ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬੇਹਦ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੋ ਤੇ ਔਰਤ ਹੋ ਤਾਂ, ਕਵਿਤਾ ਵੀ ਇਹ ਆਪੇ ਲਿਖ ਕਿ ਦੋ ਦੇਣਗੇ। * ਦਾਰ ਦੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ। * ਪੈਸੇ ਵਾਲੇ ਬਾਬਿਆਂ ਜਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਤੁਸੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਜਾਂ ਮਿੱਤਰ ਹੋ। * ਤੁਹਾਡੀ ਰਚਨਾ ਆਮ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸਮਝ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ। * ਸਾਲ ਵਿਚ ਘਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਵਾਰੀ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੀ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਦੌਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਵੀ ਛੋਟੀਆਂ ਮੋਟੀਆਂ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੇਖਕ ਰੂਪੀ ਕਾਰਖਾਨਾ ਲਾਉਣ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਵਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੋ ਜੇਕਰ ਕਿਤੇ ਹੋਰ ਤੁਹਾਡਾ ਦਾਅ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਤਾਂ ਲੈ ਲਵੋ ਦਿੱਲੀਓਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਤੋ ਬਣ ਜਾਓ ਲੇਖਕ। ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ - 92<noinclude></noinclude> jkdp23g0ufk84qj5oft104nkf02rdye 250 66817 196827 2025-06-29T05:55:11Z Sonia Atwal 2031 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਵੱਡਾ ਫੁੱਲ डेंट ਫੁੱਲ ਨਾਮ ਹੀ ਐਸਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਵੀ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਵੇ ਇਹ ਬਦੋਬਦੀ ਮਨ ਵਿਚ ਖਿੜ ਉਠਦਾ ਹੈ। ਸੁੰਦਰ, ਮੁਲਾਇਮ ਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਬਣਤਰ ਇਸਦੀਆਂ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਬਣਾ ਦੇਂਦੀ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196827 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>________________ ਵੱਡਾ ਫੁੱਲ डेंट ਫੁੱਲ ਨਾਮ ਹੀ ਐਸਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਵੀ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਵੇ ਇਹ ਬਦੋਬਦੀ ਮਨ ਵਿਚ ਖਿੜ ਉਠਦਾ ਹੈ। ਸੁੰਦਰ, ਮੁਲਾਇਮ ਤੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਬਣਤਰ ਇਸਦੀਆਂ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਬਣਾ ਦੇਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਫੁੱਲ ਫੜਿਆ ਹੋਵੇ ਉਹ ਮਾਨੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਦਿਲ ਸਮਝਣ ਲਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਲਈ ਇਹ ਇਕ ਅਨੌਖਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਫੁੱਲ ਕਰਨਾ ਉਸਦੀ ਇਜ਼ਤ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਏ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਰੰਗ ਬਰੰਗੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਗੁਲਦਸਤੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਗੁਲਦਸਤਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਇਕ ਉਪਚਾਰਕ ਰਸਮ ਵੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਟੇਜ ਤੋਂ ਬਕਾਇਦਾ ਅਨਾਊਂਸ ਕਰਕੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫੁੱਲ ਭੇ ਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਤਾਜ਼ਾ ਕੁਦਰਤੀ ਫੁੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਥੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਕਲੀ ਫੁੱਲ ਵੀ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਵੰਡਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਦੂਰ ਬੈਠੇ/ਖੜ੍ਹੇ ਬੰਦੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਸਮਝ ਤਾਂ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਈ ਕਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਥੋੜਾ ਬਹੁਤ ਝਾੜ- -ਪੂੰਝ ਨਾਲ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਕੱਢ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਵੀ ਫੁੱਲ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਗਮਲੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਲਗਦੇ। ਇਹ ਗੋਲ ਅਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚ ਹੇਠਲੀ ਟਾਹਣੀ ਦੀ ਥਾਂ, ਦੋ ਰਿਬਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਹਿੱਕ ਦੇ ਖੱਬੇ ਜਾਂ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਲਗੇ ਇਹ ਗੋਲ ਅਕਾਰੀ ਫੁੱਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਕਿਸੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਬੰਦੇ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਵਾ ਦੇ ਣਗੇ। ਨਾਲੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਵੱਡਾ ਫੁੱਲ ਉਨ੍ਹਾ ਵੱਡਾ ਅਹੁਦਾ। ਪ੍ਰਧਾਨ, ਮੀਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਤੇ ਸੈਕਟਰੀ ਅਕਸਰ ਵੱਡੇ ਫੁੱਲ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਫੌਜ ਲਈ ਛੋਟਾ ਸਾਇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਝਗੜਾ ਏਥੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੁੱਲ ਥੋੜੇ ਬਣਾਏ ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ - 93<noinclude></noinclude> lfrig41b5j21p99ze9zsnci9s3j9idy 250 66818 196828 2025-06-29T05:55:29Z Sonia Atwal 2031 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫੌਜ ਵੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਫੁੱਲ ਪਤਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਦੋ ਵੱਡੇ ਫੁੱਲ ਮੁਖ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵੇਂ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਸ਼ਖਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅਕਸਰ ਹੀ ਸਮਾਗਮ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196828 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>________________ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫੌਜ ਵੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਫੁੱਲ ਪਤਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਦੋ ਵੱਡੇ ਫੁੱਲ ਮੁਖ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵੇਂ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੁਝ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਸ਼ਖਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅਕਸਰ ਹੀ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਕੇ ਬੈਠਣਾ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਖਾਹਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਰੋਜ਼ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜਰਾ ਅੜਬ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਫੁੱਲ ਦੇਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸਦਾ ਰਾਹ ਕਢਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਘਰੋਂ ਹੀ ਇਕ ਵੱਡਾ ਫੁੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਕੋਟ ਉਤੇ ਲਾਕੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਕ ਤਾਂ ਬਾਹਰਲੇ ਗੇਟ ਤੋਂ ਹੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦਾ ਤੇ ਦੂਜਾ ਇਹ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਅਗਲੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚ ਜਾ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਕੋਈ ਅਤਿਕਥਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਜੇ ਆਖ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਵੱਡਾ ਫੁੱਲ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਚਾਹ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਉਣ ਲਗੇ ਕੋਟ ਝਾੜਨ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਲਾਹ ਲਿਆ ਹੋਵੋ। ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ - 94<noinclude></noinclude> 7m08gts8kmpdhvkbuhauu3ra4nueotw 250 66819 196829 2025-06-29T05:55:49Z Sonia Atwal 2031 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "________________ ਹਾਤੇ ਵਿਚ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਖੁਸ਼ੀ ਖੁਸ਼ੀ ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਰਸਮ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ। ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਹਰ ਸਫਾਈ ਦੇਕੇ ਸਨਮਾਨਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖ ਤੇ ਸਾਹਿੱਤਕ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਧਿਰਾਂ (ਸਨਮਾਨ ਲੈਣ ਵਾਲੇ, ਦੇ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196829 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Sonia Atwal" /></noinclude>________________ ਹਾਤੇ ਵਿਚ ਕਵੀ ਦਰਬਾਰ ਖੁਸ਼ੀ ਖੁਸ਼ੀ ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਰਸਮ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ। ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਹਰ ਸਫਾਈ ਦੇਕੇ ਸਨਮਾਨਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖ ਤੇ ਸਾਹਿੱਤਕ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਧਿਰਾਂ (ਸਨਮਾਨ ਲੈਣ ਵਾਲੇ, ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ) ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਸਨ। ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਚਾਹ ਤੇ ਬਿਸਕੁਟਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੀ। ਇਕ ਸਬਜ਼ੀ, ਇਕ ਦਾਲ, ਇਕ ਮਟਰ ਪਨੀਰ ਤੇ ਦਹੀਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤੰਦੂਰੀ ਰੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਮੂਲੀਆਂ, ਟਮਾਟਰਾਂ, ਪਿਆਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸਲਾਦ, ਲੰਗਰ ਦੇ ਨਾਂਅ ਹੇਠ ਸਭ ਲਈ ਹਾਜ਼ਰ ਸੀ। ‘ਚਲੋ ਬਈ ਚਲੋ, ਅਸੀਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਇਸੇ ਚੌਕ ਵਿਚ ਹੋਵਾਂਗੇ ਜਾਂ ਫੇਰ ਉਸ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਾਲੇ ਹਾਤੇ ਵਿਚ, ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸਦਣਯੋਗ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕੱਲੇ ਕੱਲੇ ਕਰ ਕਿ ਕਹਿ ਦਿਤੇ ਗਏ। ਜਦ ਤਕ ਉਥੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਅੰਦਰ ਟੋਬਲ ਜੋੜੀ ਕੁਝ ਲੇਖਕਗਨ ਪਹਿਲੋਂ ਹੀ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਇਨਾਮ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਇਕ ਖਾਸ ਭਾਗ ਨੂੰ ਇਸ ਕਾਰਜ ਲਈ ਖਰਚਣਾ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸੇ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਲਾਲ ਪੁਰੀਆਂ ਆ ਗਈਆਂ। ‘ਦੇਖਿਓ ਬਈ, ਗੁੱਟ ਬੰਦੀਆਂ ਕਰ ਕੇ ਗੱਲਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀਆਂ, ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ। ‘ਏਤਰਾਂ ਕਰੋ ਮੈਨੂੰ ਸਕੱਤਰ ਲੈ ਨੇ ਹਾਂ, ਤੂੰ ਚਲਾ ਬਈ ਮਹਿਫਲ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਚੁਣ ‘ਦੋਸਤੋ ਇਸ ਰੰਗੀਨ ਮਹਿਫਲ ਦੀਆਂ ਮੁਬਾਰਕਾਂ, ਸਨਮਾਨਿਤ ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਤਾਂ ਦੇਣੀ ਹੀ ਹੈ, ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰ ਸੁਣਾਇਓ ਚਾਹੇ ਚੁਟਕਲਾ ਹੀ ਹੋਵੇ। ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਮਹਿਮਾਨ ਨਿਵਾਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ। ਉਠੀ ‘ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਮਹਿਬੂਬ ਦਾ ਘਰ ........... ‘ਨਾ ਬਈ ਨਾ ਪਹਿਲੋਂ ਇਹ ਦਸ ਕਿਹੜੀ' ਇਕ ਬੋਲਿਆ ‘ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਤੇਰੀ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ- ਜਵਾਬ ਮਿਲਿਆ ‘ਕਿਉਂ ਚਿੱਟੀਆਂ ਦਾੜ੍ਹੀਆਂ ਕਰੀ ਪੋਤੜੇ ਫੋਲਦੋਓ?' ਅਵਾਜ਼ ਦੋ ਬਟਾ ਇਕ - 95<noinclude></noinclude> icp6p8phxh4kuzlf7tp9vaq50wcwbjd 250 66820 196831 2025-06-29T06:01:33Z Tamanpreet Kaur 606 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਐ ਮੋਤੀਆਂ ਤੋਂ ਸੂਚੀ, ਲਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗ ਮੂਲੀ, ਹਰਿਆਂ ਤੋਂ ਪੱਕੀ, ਬੇਅੰਤ ਸ਼ਾਨ ਵਾਲੀ ! ਐ ਰਾਜ ਜੰਗ ਵਾਲੀ, ਮ੍ਰਿਗਰਾਜਿਆਂ ਤੇ ਭਾਰੂ, ਮੈਂ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਤੋਂ ਲੋਹਾ ਬਿਠਾਣ ਵਾਲੀ ! ਐ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣ, ਐ ਧਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196831 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>ਐ ਮੋਤੀਆਂ ਤੋਂ ਸੂਚੀ, ਲਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗ ਮੂਲੀ, ਹਰਿਆਂ ਤੋਂ ਪੱਕੀ, ਬੇਅੰਤ ਸ਼ਾਨ ਵਾਲੀ ! ਐ ਰਾਜ ਜੰਗ ਵਾਲੀ, ਮ੍ਰਿਗਰਾਜਿਆਂ ਤੇ ਭਾਰੂ, ਮੈਂ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਤੋਂ ਲੋਹਾ ਬਿਠਾਣ ਵਾਲੀ ! ਐ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣ, ਐ ਧਰਮੀਆਂ ਦੀ ਰਖਯਕ ! ਐ ਬੇਕਸਾਂ ਦੀ ਬਾਜੂ, ਬਨਕੇ ਬਚਾਣ ਵਾਲੀ ! ਅਬਦਾਲੀਆਂ ਤੇ ਬਿਜਈ ਦੁੱਰਾਨੀਆਂ ' ਤੇ ਹਾਵੀ ਖੰਡਾ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬੀ ਖੁੰਢਾ ਕਰਾਣ ਵਾਲੀ ! ੪ ਉਪਕਾਰ ਸਮਰਣ । ਐਕੰਮ ਖਾਲਸਾਈ ! ਆਈ ਹੈ ਭੀ ਤਬਾਹੀ ? ਜਾਗੀ ਨ ਨੀਂਦ ਕਰਕੇ, ਜਦ ਦੀ ਲਈ ਨਿਹਾਲੀ ਉਠ ਯਾਦ ਕਰ ਓ ਵੇਲਾ, ਇਕ ਦਿਨ ਸੀ ਔ ਪਰ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਸੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਸਾਨੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੋਈ, ਸੁਸਤੀ ਸੀ ਦੂਰ ਕੋਹਾਂ ਉਪਕਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਦੇਸਾਂ ਤੇ ਂ ਝੂਲਦਾ ਸੀ ਝੰਡਾ ਤੇਰਾ ਅਕਾਲੀ । ਗੰਢੀ ਤਿਰੀ ਦੋ ਸੂਰੇ ਦੁਨੀਆਂ ਬਚਾ ਰਹੇ ਸੋ, ਕਯਾ ਜਾਨ ਪਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਖੰਡਾ ਤੇਰਾ ਨਿਰਾਲੀ ਜ਼ਖਮਾਂ ਤੇ ਲਾਏਂ ਮੁਲੱਮ ਦਿਲ ਦੇ ਗੁਬਾਰ ਧੋਤੇ, ਦੁਖੀਆਂ ਦੇ ਦਰਦ ਵੰਡੇ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਰਮ ਪਾਲੀ ਆਪਣੇ ਤੋ ਦੁਖ ਸਹਾਰੇ, ਸੀਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਰੇ ॥ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਖੁਦਾਈ ਜੈਸੀ ਤੂੰ ਘਾਲ ਘਾਲੀ। ਤੂੰ ਵਸੀਓਂ ਦਿਲਾਂ ਵਿਚ ਫੁਲਾਂ ਦੀ ਵਾਸ ਵਾਂਗੂੰ ਦੁਨੀਆ ਵਸਾ ਕਿਹਾ ਸੀ ਤੇਰਾ ਖਿਆਲ ਆਲੀ ਸ਼ਰਵਤ ! ਤੇਰੀ ਨੂੰ ਖਲਕਤ ਲੈਂਦੀ ਰਈ ਉਧਾਰ ਅਜ ਤੇਰੇ ਦਿਲ ਦੇ ਟੁਕੜੋਂ ਦਰ ਦਰ ਦੇ ਹਨ ਸਵਾਲੀ । Digitized by Panjab Digital Library | www.panjabdigilib.org 34<noinclude></noinclude> mh8o4jr1lkqxh2xdtxuhfq18mwgrb5x 250 66821 196832 2025-06-29T06:02:19Z Tamanpreet Kaur 606 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "੩੬ -ਅਪ ਸਦਨਾ ਕਿੱਥੋਂ ਗਈ ਹਮਿੱਯਤ ? ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਹੋ ਗਿਆ ਕੀ ? ਵਹਦਤ ਪਰਸਤ ਤੇਰੇ ਕਿੱਥੋ ਲੁਕੇ ਅਕਾਲੀ ? ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈਂ, ਪੀਲਾ ਪਿਆ ਹੈ ਚਿਹਰਾ, ਕਿਸ ਮਾਂਦਗੀ ਨੇ ਮਾਰੀ ? ਆਈ ਕਿਹੀ ਬਿਹਾਲੀ ? ਤੂੰ ਹੋਕੇ ਬਟਿਕਾਣਾ ਦਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196832 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>੩੬ -ਅਪ ਸਦਨਾ ਕਿੱਥੋਂ ਗਈ ਹਮਿੱਯਤ ? ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਹੋ ਗਿਆ ਕੀ ? ਵਹਦਤ ਪਰਸਤ ਤੇਰੇ ਕਿੱਥੋ ਲੁਕੇ ਅਕਾਲੀ ? ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈਂ, ਪੀਲਾ ਪਿਆ ਹੈ ਚਿਹਰਾ, ਕਿਸ ਮਾਂਦਗੀ ਨੇ ਮਾਰੀ ? ਆਈ ਕਿਹੀ ਬਿਹਾਲੀ ? ਤੂੰ ਹੋਕੇ ਬਟਿਕਾਣਾ ਦਰ ਦਰ ਦੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈਂ ਬਚੜੇ ਡੇਰੇ ਨੇ ਰੁਲਦੇ ਅੱਜ ਵਡਦੇ ਹਥਾਲੀ ਤੂੰ ਬੇਖ਼ੁਦੀ ਦੀ ਕੈਦਣ, ਤੂੰ ਸੁਸਤ ਬੇਖਬਰ ਤੂੰ, ਜਿਤਨ ਨ ਐਬ ਜਗਦੇ ਕਿਸ ਤੋਂ ਰਹੀ ਤੂੰ ਖਾਲੀ। ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਜਗਾ ਕੇ ਤੂੰ ਆਪ ਸੌਂ ਗਈ ਕਿਉਂ, ਕਿਆ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਸੀ ਤੈਨੂੰ ਏਹ ਅਕਲ ਸਿਖਾਲੀ ? ਕਿਸ ਖਾਬ ਵਿਚ ਪਈ ਤੂੰ ? ਉਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ ਆਈ, ਉੱਠ ਜਾਗ ਮਾਰੀ ਝਾਤੀ ਸਭ ਉਡ ਗਈ ਧੁੰਦਾਲੀ 2. ੬ ਉੱਦਮ । ਉਠ ਦੇਖ ਬਾਗ਼ੀ ਦੁਨੀਆਂ ਕਯਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਬਹਾਰਾਂ, ਬਾਗੋ ਇਰਮ ਬਨਾਇਆ ਵਿਦਯਾ ਨੇ ਬਨਕੇ ਮਾਲੀ । ਸਰਸਬਜ਼ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ । ਸਾਰੇ ਧਰਮ ਦੇ ਬੂਟੇ ਮੁਰਝਾ ਰਹੇ ਨੇ ਐਪਰ ਤੇਰੇ ਬਿਰਖ ਤੇ ਡਾਲੀ ਸਭ ਨਾਲ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਮੰਜਲ ਮੁਕਾ ਲਈ ਹੈ ਪਰ ਤੂੰ ਅਜੇ ਹੈਂ ਸੁੱਤੀ ਲੈ ਲੇਵ ਤੇ ਨਿਹਾਲੀ, ਇਸ ਬਕਸੀ ਦੀ ਨੀਂਦੇ ਵਹਿਸ਼ਤ ਭਰੀ ਬੜਾਵਾਂ, ਜੋ ਕੁਝ ਤੂੰ ਵੇਖਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਖ਼ਾਬ ਹਨ ਖਿਆਲੀ, ਉਠ ਜਾਗ ਭਾਗ ਭਰੀਏ ਆਲਸ ਤਿਆਗ ਛੇਤੀ ਮੱਦਤ ਤੋਂ ਬੀਤ ਚੁੱਕੀ ਜ਼ੁਲਮਤ ਦੀ ਰਾਡ ਕਾਲੀ ਹੈਂ ਤੇਗ ਮਾਰਕੇ ਤੂੰ ਹੁਣ ਸੌਂ ਗਈ ਹੈਂ ਕੈਸੀ ? Digitized by Panjab Digital Library / www.panjabdigilib.org<noinclude></noinclude> mj2lt7ey70zj85rkq5o4imtqqbrszzr 250 66822 196833 2025-06-29T06:03:32Z Tamanpreet Kaur 606 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਪਾਸਾ ਨ ਪਰਤ ਉੱਠੀ, ਉਠਿ ਹੋਸ਼ ਨਾ ਸੰਭਾਲੀ, ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜ਼ਮਾਨਾ ਇਹ ਦੇਖ ਤੇਰੀ ਗ਼ਫਲਤ, ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈਂ ਸੰਡੇ ਜਗਾਨ ਵਾਲੀ ? ਉਠ ਉੱਨਤੀ ਦੇ ਰਣ ਵਿਚ ਲੈ ਕਲਮ ਮਾਰ ਵਧਕੇ ਚੋਲੀ ਕਿਸੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਤਲਵਾਰ ਜੀ ਵਿਖਾਲੀ ॥ ਹੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 196833 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tamanpreet Kaur" /></noinclude>ਪਾਸਾ ਨ ਪਰਤ ਉੱਠੀ, ਉਠਿ ਹੋਸ਼ ਨਾ ਸੰਭਾਲੀ, ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜ਼ਮਾਨਾ ਇਹ ਦੇਖ ਤੇਰੀ ਗ਼ਫਲਤ, ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈਂ ਸੰਡੇ ਜਗਾਨ ਵਾਲੀ ? ਉਠ ਉੱਨਤੀ ਦੇ ਰਣ ਵਿਚ ਲੈ ਕਲਮ ਮਾਰ ਵਧਕੇ ਚੋਲੀ ਕਿਸੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਤਲਵਾਰ ਜੀ ਵਿਖਾਲੀ ॥ ਹੁਣ ਸੌਣ ਦਾ ਨਾ ਵੇਲਾ, ਉਠ ਵੇਖ ਜਗ ਤੋਂ ਮੇਲਾ, ਕੈਸਾ ਸਮਾਂ ਸੁਹੇਲਾ ਇਹ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਖਾਲੀ, ਇਸ ਘੂਕ ਨੀਂਦ ਸੌਣਾ, ਕਿਸ ਨੇ ਹੈ, ਹਾਂ ਸਿਖਾਯਾ ? ਕਿਸ ਬੇਰਹਿਮ ਨੇ ਦਿਤੀ ਘੱਟੀ ਖੁਮਾਰ ਵਾਲੀ ? ਇਸ ਨੀਂਦ ਦੀ ਚਾਣੋ, ਕਈਆਂ ਨੇ ਘਰ ਡੁਬਏ ਇਸ ਨੀਂਦ, ਤੇਰੇ ਸਾਹਵੇਂ ਕਈਆਂ ਦੀ ੭. ਸ਼ੋਕ। ਜਿਲਦ ਗਾਲੀ। ਕਦ ਤਕਏਂ ਨੀਂਦ ਗਫਲਤ, ਕਦ ਤਕ ਖ਼ੁਮਾਰ ਆਲਸ, ਆਖ਼ਰ ਤੇਰੀ ਰਹੋਗੀ ਕਦ ਤਕਏ ਬਖਿਆਲੀ ? ਮੁੜ ਮੁੜ ਪਿਆ ਜਗਾਵਾਂ ਫੜ ਫੜ ਜਗਾ ਬਿਠਾਵਾਂ ਕੌਮੀ ਚੜੀ - ਖ਼ੁਮਾਹੀ ਪਰਤੀ ਨ ਹੋਹੁ ਹਾਲੀ । ਸੌਂ ਜਾਇ ਜਾਗਕ ਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਕਹਾਂਦਿਆਂ ਹੀ ਖਬਰੇ ਏ ਬੇਦੀ ਦੀ ਕਿਸ ਨੇ ਦੁਆ ਪਿਆਲੀ ? ਖਬਰ ਪ੍ਰਭੂ ਹੀ ਜਾਣੋ, ਕੀ ਕੁਝ ਹੈ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਨੀਂਦ ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਹੈ ਇਲਤੋਂ ਨ ਖਾਲੀ ! Digitized by Panjab Digital Library | www.panjabdigilib.org ヨク<noinclude></noinclude> 6udzdj9jezrhphwzwn4bzgoob1or1mu