ਵਿਕੀਸਰੋਤ pawikisource https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.45.0-wmf.8 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲੇਖਕ ਲੇਖਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੋਰਟਲ ਪੋਰਟਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲਿਖਤ ਲਿਖਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਆਡੀਓਬੁਕ ਆਡੀਓਬੁਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਅਨੁਵਾਦ ਅਨੁਵਾਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੰਨਾ ਪੰਨਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਇੰਡੈਕਸ ਇੰਡੈਕਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ 250 6552 197115 195449 2025-07-04T12:39:24Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 197115 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਵੇ ਢੇਰ ਤੇ ਮਾਨ ਕਰਕੇ ਆਪ ਜ਼ੀ ਕੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਗੋਂ ਲਾ ਜੋ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੋ ਉਹ ਉਰਦੂ ਵਿਚ ਹੀ ਲਿਖੋ, ਕੇਹਾ ਸੋਹਣਾ ਮੰਤਕ! ਏਹ ਹਾਲੀ ਜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਮੁਬਾਰਕ ਰਹੇ। {{gap}}ਉਪਰਲੇ ਲੇਖ ਤੋਂ ਖਾਠਕ ਏਹ ਨਤੀਜਾ ਨਾਂ ਕੱਢਨ ਕਿ ਲੇਖਕ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹਾਲੀ ਜੀ ਦਾ ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਦੇ ਚਿਤ ਵਿਚ “ਆਜ਼ਾਦ ਔਰ “ਹਾਲੀ ਦੀ ਬੜੀ ਇਜ਼ਤ ਹੈ। ਏਹਨਾਂ ਮਹਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹੀ ਉਰਦੂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਸਿਧੇ ਰਾਹ ਪਾਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਅਰ ਹਨ ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮੁਹਾਨੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ (ਉਰਦੂ) ਕਵਿਤਾ ਗੁੰਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਚਨਾ ਤੋਂ ਸਚਾਈ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਵੱਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{center|{{larger|'''ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਉਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਦਾ ਅਸਰ'''}}}} {{gap}}ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਪਿੰਡਾ ਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸਤੇ ਵੇਸ ਬਦਲ ਰਹੇ। ਆਰਯ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਉਨ ਤੋਂ ਪੈਹਲੇ ਇਸ ਦੇਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਕੀ ਸੀ, ਠੀਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਜੇਹੜੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਪੁਰਾਤਨ, ਪਸ਼ਾਚੀ ਆਖ ਨੇਂ ਖਵਰੇ ਏਹੋ ਪੁਰਾਨੀ ਬੋਲੀ ਦੀ ਅੰਸ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਪਦ ਕਿਧਰੇ ਮਿਲਨ ਤਾਂ ਸਰਹੱਦੀ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਸਨ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਬੋਲੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਵੇਦਾਂ ਵਿਚ ਹੋਈ, ਉਸ ਤੋਂ ਪਿਛੇ ਜਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਗੜੀ ਤਾਂ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਬਨੀ ਔਰ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਤੋਂ ਅਭਾਸ ਅਰ ਉਸ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੇਸ ਤੇ ਨਿਤ · ਆਏ ਦਿਨ ਨਵੇਂ ਹੱਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਕਦੀ ਈਰਾਨੀ, ਕਦੀ ਯੂਨਾਨੀ, ਕਦੀ ਮੁਗਲ, ਕਦੀ ਪਠਾਨ, ਫਿਰ ਅੰਗਰੇਜ਼। ਹਰ ਇਕ ਦੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਅਸਰ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਪੁਰਾਨੀ ਕਵਿਤਾ ਮਿਲਦੀ ਨਹੀਂ। ਜੋ ਮਿਲੀ<noinclude>{{center|-੬੪-}}</noinclude> 57xawsa7xhsu1pvp98z2dfi8tttf82z 197120 197115 2025-07-04T12:57:26Z 2401:4900:80C2:9BF3:CD22:B034:4B0:9291 197120 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਦੇ ਢੇਰ ਤੇ ਮਾਨ ਕਰਕੇ ਆਪ ਜੀ ਕੀ ਸਲਾਹ ਦੇਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਗੋਂ ਲਾ ਜੋ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੋ ਉਹ ਉਰਦੂ ਵਿਚ ਹੀ ਲਿਖੋ, ਕੇਹਾ ਸੋਹਣਾ ਮੰਤਕ! ਏਹ ਹਾਲੀ ਜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਮੁਬਾਰਕ ਰਹੇ। {{gap}}ਉਪਰਲੇ ਲੇਖ ਤੋਂ ਖਾਠਕ ਏਹ ਨਤੀਜਾ ਨਾਂ ਕੱਢਨ ਕਿ ਲੇਖਕ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹਾਲੀ ਜੀ ਦਾ ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਦੇ ਚਿਤ ਵਿਚ “ਆਜ਼ਾਦ" ਔਰ “ਹਾਲੀ" ਦੀ ਬੜੀ ਇਜ਼ਤ ਹੈ। ਏਹਨਾਂ ਮਹਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹੀ ਉਰਦੂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਸਿਧੇ ਰਾਹ ਪਾਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਅਰ ਹੁਨ ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪੁਰਾਨੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ (ਉਰਦੂ) ਕਵਿਤਾ ਗੁੰਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਚਨਾ ਤੋਂ ਸਚਾਈ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਵੱਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{center|{{larger|'''ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਉਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਦਾ ਅਸਰ'''}}}} {{gap}}ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਪਿੰਡਾ ਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸਤੇ ਵੇਸ ਬਦਲਦੇ ਰਹੇ। ਆਰਯ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਉਨ ਤੋਂ ਪੈਹਲੇ ਇਸ ਦੇਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਕੀ ਸੀ, ਠੀਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਜੇਹੜੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਪੁਰਾਤਨ ਪਸ਼ਾਚੀ ਆਖਦੇ ਨੇਂ ਖਵਰੇ ਏਹੋ ਪੁਰਾਨੀ ਬੋਲੀ ਦੀ ਅੰਸ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਪਦ ਜੋ ਕਿਧਰੇ ਮਿਲਸਨ ਤਾਂ ਸਰਹੱਦੀ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਸਨ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਬੋਲੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਵੇਦਾਂ ਵਿਚ ਹੋਈ, ਉਸ ਤੋਂ ਪਿਛੇ ਜਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਗੜੀ ਤਾਂ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਬਨੀ ਔਰ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਤੋਂ ਅਭਾਸ ਅਰ ਉਸ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੇਸ ਤੇ ਨਿਤ ਆਏ ਦਿਨ ਨਵੇਂ ਹੱਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਕਦੀ ਈਰਾਨੀ, ਕਦੀ ਯੂਨਾਨੀ, ਕਦੀ ਮੁਗਲ, ਕਦੀ ਪਠਾਨ, ਫਿਰ ਅੰਗਰੇਜ਼। ਹਰ ਇਕ ਦੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਅਸਰ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਪੁਰਾਨੀ ਕਵਿਤਾ ਮਿਲਦੀ ਨਹੀਂ। ਜੋ ਮਿਲੀ<noinclude>{{center|-੬੪-}}</noinclude> nh8w7bi7a1yovwxa71i7pg1vdiljdr8 197126 197120 2025-07-04T15:22:32Z Satdeep Gill 13 197126 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਦੇ ਢੇਰ ਤੇ ਮਾਨ ਕਰਕੇ ਆਪ ਜੀ ਕੀ ਸਲਾਹ ਦੇਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਗੋਂ ਲਾ ਜੋ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੋ ਉਹ ਉਰਦੂ ਵਿਚ ਹੀ ਲਿਖੋ, ਕੇਹਾ ਸੋਹਣਾ ਮੰਤਕ! ਏਹ ਹਾਲੀ ਜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਮੁਬਾਰਕ ਰਹੇ। {{gap}}ਉਪਰਲੇ ਲੇਖ ਤੋਂ ਖਾਠਕ ਏਹ ਨਤੀਜਾ ਨਾਂ ਕੱਢਨ ਕਿ ਲੇਖਕ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹਾਲੀ ਜੀ ਦਾ ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਦੇ ਚਿਤ ਵਿਚ “ਆਜ਼ਾਦ" ਔਰ “ਹਾਲੀ" ਦੀ ਬੜੀ ਇਜ਼ਤ ਹੈ। ਏਹਨਾਂ ਮਹਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹੀ ਉਰਦੂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਸਿਧੇ ਰਾਹ ਪਾਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਅਰ ਹੁਨ ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪੁਰਾਨੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ (ਉਰਦੂ) ਕਵਿਤਾ ਗੁੰਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਚਨਾ ਤੇ ਸਚਾਈ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਵੱਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{center|{{larger|'''ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਉਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਦਾ ਅਸਰ'''}}}} {{gap}}ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਪਿੰਡਾ ਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸਤੇ ਵੇਸ ਬਦਲਦੇ ਰਹੇ। ਆਰਯ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਉਨ ਤੋਂ ਪੈਹਲੇ ਇਸ ਦੇਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਕੀ ਸੀ, ਠੀਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਜੇਹੜੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਪੁਰਾਤਨ ਪਸ਼ਾਚੀ ਆਖਦੇ ਨੇਂ ਖਵਰੇ ਏਹੋ ਪੁਰਾਨੀ ਬੋਲੀ ਦੀ ਅੰਸ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਪਦ ਜੋ ਕਿਧਰੇ ਮਿਲਸਨ ਤਾਂ ਸਰਹੱਦੀ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਸਨ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਬੋਲੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਵੇਦਾਂ ਵਿਚ ਹੋਈ, ਉਸ ਤੋਂ ਪਿਛੇ ਜਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਗੜੀ ਤਾਂ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਬਨੀ ਔਰ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਤੋਂ ਅਭਾਸ ਅਰ ਉਸ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੇਸ ਤੇ ਨਿਤ ਆਏ ਦਿਨ ਨਵੇਂ ਹੱਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਕਦੀ ਈਰਾਨੀ, ਕਦੀ ਯੂਨਾਨੀ, ਕਦੀ ਮੁਗਲ, ਕਦੀ ਪਠਾਨ, ਫਿਰ ਅੰਗਰੇਜ਼। ਹਰ ਇਕ ਦੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਅਸਰ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਪੁਰਾਨੀ ਕਵਿਤਾ ਮਿਲਦੀ ਨਹੀਂ। ਜੋ ਮਿਲੀ<noinclude>{{center|-੬੪-}}</noinclude> heaazwumhpw8d89smo94gu4x00a76ja 250 6553 197122 195451 2025-07-04T13:10:33Z 2401:4900:80C2:9BF3:CD22:B034:4B0:9291 197122 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹੈ ਸੋ ਫਰੀਦ ਤੋਂ। ਜਦ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਰਾਜ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫਾਰਸੀ ਦਾ ਅਸਰ ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਪੈਨਾ ਸੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਨਾਲ ਹੀ ਅਰਬੀ ਦੇ ਪਦ ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਆਏ ਅਰ ਅਜੇਹੇ ਪਦ- ਰੱਬ, ਸੁਲਤਾਨ, ਖਬਜ, ਬਾਬਾ, ਨਜ਼ਰ, ਹੁਕਮ, ਫਕੀਰ ਲਗਾਮ, ਤੈਮਤ, ਜਰ, ਗਰੀਬ, ਅਮੀਰ ਆਦਿ। {{gap}}ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ ਦੇ ਸ਼ਲੋਕ ਵੇਖੋ: {{Block center|<poem>(ੳ) ਫਰੀਦਾ ਖਾਕ ਨਾਂ ਨਿੰਜੀਏ ਖਾਕੂ ਜੇਡ ਨਾਂ ਕੋਇ। (ਅ) ਵਸੀ ਰਬੁ ਹਿਆਲੀਐ ਜੰਗਲ ਕਿਆ ਢੂਢੇਹਿ। (ੲ) ਗੋਹਲਾ ਰੂਹ ਨਾ ਜਾਣਈ ਸਿਰ ਭੀ ਮਿਟੀ ਖਾਈ॥</poem>}} {{gap}}ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਰਬੀ ਫਰਸੀ ਰਲੀ ਮਿਲੀ ਹੈ: {{center|<poem>“ਤੂੰ ਸੁਲਤਾਨ ਕਹਾ ਹਉ ਮੀਆ ਤੇਰੀ ਕਵਨ ਵਡਾਈ”। "ਹੁਕਮੀ ਹੋਵਨ ਅਕਾਰ"॥ "ਗਾਵੈ ਕੋ ਵੇਖੈ ਹਾਦਰਾ ਹਦੂਰ" ਹਦਰ = ਹਜ਼ੂਰ।</poem>}} ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ:-ਜਿਉਂ ਧਰਤੀ ਧੀਰਜ ਧਰਮ ਮਸਕੀਨੀ ਗੂੜੀ ਫਜੂ:-"ਏਹ ਦਿਲ ਅਜਬ ਕਿਤਾਬ ਹਰਫ ਨ ਦੂਜਾ ਲਿਖੀਏ" ਹੁਸੈਨ: {{gap}}"ਕਹੇ ਹੁਸੈਨ ਫਕੀਰ ਸਾਈਂ ਦਾ ਕੌਨ ਮੋੜੇ ਰੱਬ ਦੇ ਭਾਨੇ ਨੂੰ" ਪੁਰਾਨੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਅਰਬੀ ਫਾਰਸੀ ਦੇ ਪਦ ਤੇ ਵਰਤੇ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨਹੀਂ ਗਵਾਈ। {{gap}}ਪਰ ਹਾਫਜ਼ ਬਰਖੁਰਦਾਰ ਨੇ ਜਦ ਕਿਸੇ ਲਿਖਨੇ ਸੁਰੂ ਕੀਤੇ ਤਾਂ ਫਾਰਸੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਂ ਤੇ ‘ਤੋਲ" ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ<noinclude>{{center|-੬੫-}}</noinclude> pyf9g8ai3uj7n197y8bxn2b24slqoyo 197161 197122 2025-07-05T04:45:15Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 197161 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਹੈ ਸੋ ਫਰੀਦ ਤੋਂ। ਜਦ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਰਾਜ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫਾਰਸੀ ਦਾ ਅਸਰ ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਪੈਨਾ ਸੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਨਾਲ ਹੀ ਅਰਬੀ ਦੇ ਪਦ ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਆਏ ਅਰ ਅਜੇਹੇ ਪਦ- ਰੱਬ, ਸੁਲਤਾਨ, ਖਬਜ, ਬਾਬਾ, ਨਜ਼ਰ, ਹੁਕਮ, ਫਕੀਰ ਲਗਾਮ, ਤੈਮਤ, ਜਰ, ਗਰੀਬ, ਅਮੀਰ ਆਦਿ। {{gap}}ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ ਦੇ ਸ਼ਲੋਕ ਵੇਖੋ: {{Block center|<poem>(ੳ) ਫਰੀਦਾ ਖਾਕ ਨਾਂ ਨਿੰਜੀਏ ਖਾਕੂ ਜੇਡ ਨਾਂ ਕੋਇ। (ਅ) ਵਸੀ ਰਬੁ ਹਿਆਲੀਐ ਜੰਗਲ ਕਿਆ ਢੂਢੇਹਿ। (ੲ) ਗੋਹਲਾ ਰੂਹ ਨਾ ਜਾਣਈ ਸਿਰ ਭੀ ਮਿਟੀ ਖਾਈ॥</poem>}} {{gap}}ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਰਬੀ ਫਰਸੀ ਰਲੀ ਮਿਲੀ ਹੈ: {{center|<poem>“ਤੂੰ ਸੁਲਤਾਨ ਕਹਾ ਹਉ ਮੀਆ ਤੇਰੀ ਕਵਨ ਵਡਾਈ”। "ਹੁਕਮੀ ਹੋਵਨ ਅਕਾਰ"॥ "ਗਾਵੈ ਕੋ ਵੇਖੈ ਹਾਦਰਾ ਹਦੂਰ" ਹਦਰ = ਹਜ਼ੂਰ।</poem>}} ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ:-ਜਿਉਂ ਧਰਤੀ ਧੀਰਜ ਧਰਮ ਮਸਕੀਨੀ ਗੂੜੀ ਫਜੂ:-"ਏਹ ਦਿਲ ਅਜਬ ਕਿਤਾਬ ਹਰਫ ਨ ਦੂਜਾ ਲਿਖੀਏ" ਹੁਸੈਨ: {{gap}}"ਕਹੇ ਹੁਸੈਨ ਫਕੀਰ ਸਾਈਂ ਦਾ ਕੌਨ ਮੋੜੇ ਰੱਬ ਦੇ ਭਾਨੇ ਨੂੰ" ਪੁਰਾਨੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਅਰਬੀ ਫਾਰਸੀ ਦੇ ਪਦ ਤੇ ਵਰਤੇ ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨਹੀਂ ਗਵਾਈ। {{gap}}ਪਰ ਹਾਫਜ਼ ਬਰਖੁਰਦਾਰ ਨੇ ਜਦ ਕਿਸੇ ਲਿਖਨੇ ਸੁਰੂ ਕੀਤੇ ਤਾਂ ਫਾਰਸੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਂ ਤੇ ‘ਤੋਲ" ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ<noinclude>{{center|-੬੫-}}</noinclude> 1592up6fmd4nbdb065np8am4k0xibbe 250 6554 197162 195452 2025-07-05T04:50:09Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 197162 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਚਲਾਇਆ॥ ਜ਼ੁਲੈਖਾਂ ਵਿਚ:- {{gap}}“ਪਲਕਾਂ ਤੀਰ, ਕਮਾਨਾਂ ਅਬਰੂ, ਦੰਦ ਚੰਬੇ ਦੀਆਂ ਕਲੀਆਂ। ਨਾਜ਼ਕ ਬਦਨ ਸੁਰਾਹੀ ਗਰਦਨ, ਉਂਗਲੀਆਂ ਜੂੰ ਫਲੀਆਂ"। {{gap}}ਸੁਰਾਹੀ ਦਾਰ ਗਰਦਨ, ਤੀਰ ਮਿਯਗਾਂ ਫਾਰਸੀ ਦੀਆਂ ਤਸ਼ਬੀਹਾਂ ਵਰਤੀਆਂ। {{gap}}ਇਸ ਤੋਂ ਪਿਛੇ ਹੋਰ ਕਵੀ ਵੀ ਅਪਣੇ ਕਿਸਿਆਂ ਵਿਚ ਫਾਰਸੀ ਤਸ਼ਬੀਹਾਂ ਤੇ ਮੁਹਾਵਰੇ ਵਰਤਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਮੀਆਂ ਫਜ਼ਲ ਸ਼ਾਹ ਅਰ ਮੌਲਵੀ ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ ਨੇ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਅਜੇਹੀ ਰੰਗਨ ਚਾੜੀ ਕਿ ਅੱਜ ਤਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕਵੀ ਉਸ ਦੇ ਅਸਰ ਤੋਂ ਛੁਟ ਨਹੀਂ ਸਕੇ। ਗੁਲਾਮ ਰਸੂਲ:- {{Block center|<poem>ਤੇ ਉਹ ਰੁਖ ਪੁਰ ਨੂਰੋਂ ਸੂਰਜ ਗਿਰਦ ਜੜੇ ਜਿਆਰੇ॥ ਤਾਰ ਦੋ ਜ਼ੁਲਫ਼ ਕਨਾਰ ਪਲਮਦੇ ਪੁਰ ਪੁਰ ਗੌਹਰ ਸਾਰੇ॥ ਸ਼ਬ ਦੇ ਜ਼ੋਂ ਖੁਸ਼ਖੈਰ ਜ਼ਿਯਾਦਾ, ਸ਼ੀਰੀਂ ਤਰ ਗੁਲ ਕੋਲੋਂ॥</poem>}} ਨੋਟ -"ਸ਼ੀਰੀ ਡਰ” ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਵਾੜਿਆਂ {{Block center|<poem>ਹਵੇਲੀ ਹੋ ਕਨਾਰੇ ਉਸਕੇ ਮਾਮੂਰ॥ ਸ਼ਸੀ ਉਸ ਬਾਗ ਮੇਂ ਹੋ ਗੈਰਤੇ ਹੂਰ॥</poem>}} ਨੋਟ- ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਫਾਰਸੀ ਦੀ ਇਜ਼ਾਫ਼ਤ ਲੈ ਆਏ॥ ਫ਼ਜ਼ਲ ਸ਼ਾਹ: {{Block center|<poem>ਅੱਖੀਂ ਖ੍ਵਾਬ ਗਵਾਇਆ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦਾ, ਨੀਮ ਖ੍ਵਾਬ ਦੋਵੇਂ ਨਰਗਸ ਵਾਰ ਪਿਆਰੇ। ਭਵਾਂ ਕੌਸ਼ ਕਮਾਨ ਕਿਆਨ ਆਹੋ, ਮਿਯਗਾਂ ਤੀਰ ਸੀਨੇ ਚੀਰ ਮਾਰ ਪਿਆਰੇ। ਬਾਜ਼ੇ ਕੌਸ</poem>}}<noinclude>{{center|-੬੬-}}</noinclude> hknsos5343ang4mwyolxqgd7ltfaoe9 250 6555 197163 195453 2025-07-05T05:01:07Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 197163 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਕਜ਼ਾਹ ਅਬਰੂ ਦੇਨ ਨਿਸਬਤ, ਬਾਜ਼ੇ ਆਖਦੇ ਅਬਰ ਗੁਬਾਰ ਪਿਆਰੇ॥ {{gap}}ਕਮਾਨੇ ਕਿਆਨ, ਨਰਗਸਵਾਰ ਅੱਖਾਂ, ਫ਼ਾਰਸੀ ਤਸ਼ਬੀਹਾਂ ਦੀ ਭਰ ਮਾਰਕਰ ਦਿਤੀ। ਏਹਨਾਂ ਉਸਤਾਦਾਂ ਦੀ ਰਸਮ ਚਲਾਈ ਅਜ ਤਕ ਟੁਰੀ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੱਲ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵੀ ਬੱਸ ਫ਼ਜ਼ਲਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਨੂੰ ਫੜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਓਹੀ ਫਾਰਸੀ ਤਸ਼ਬੀਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ "ਆਜ਼ਾਦ" ਤੇ “ਹਾਲੀ" ਤੰਗ ਆਕੇ ਬਸਦਾ ਹੁਕਮ ਚੜ੍ਹਾਂਦੇ ਹਨ, ਅੱਜ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਘਰ ਬਨਾਈ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਜੇ ਸੱਚ ਪਛੋਂ ਤਾਂ ਚਾਹੇ ਸੌ ਘਰ ਦੀਆਂ ਬਨ ਬੈਠਨ ਅੰਤ ਹਨ ਓਪਰੀਆਂ ਅਰ ਪੰਜਾਬੀ ਕੰਨ ਨੂੰ ਭਾਂਵਦੀਆਂ ਘਟ ਹਨ॥ {{gap}}ਉਰਦੂ ਦਾ ਅਸਰ ਓਹੀ ਹੈ ਜੋ ਫਾਰਸੀ ਦਾ, ਪਰ '''ਉਰਦੂ ਦਾ ਅਸਰ''' ਫਾਰਸੀ ਦਾ ਅਸਰ ਪੁਰਾਨਾ ਹੈ ਉਰਦੂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਤਾਂ ਮੌਲਾਨਾ ਆਜ਼ਾਦ ਦੇ ਵੇਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦ ਏਹ ਲਾਹੌਰ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫਸੇਰ ਸਨ ਅਰ ਏਹਨਾਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਤੇ ਲਿਆਕਤ ਦੀ ਧੁੰਮ ਮਚੀ ਹੋਈ ਸੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਵੀ ਚੰਗੇ ਚੰਗੇ ਕਵੀ ਸਨ- ਫਜ਼ਲਸ਼ਾਹ, ਅਰੂੜਾ, ਰਾਏ, ਰਫੀਕ, ਹਵਾਤਿਉੱਲਾਹ ਆਦਿ ਏਹਨਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮੁਸ਼ਾਇਰੇ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾ ਦਿੱਤੇ, ਅਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਗਜ਼ਲ ਆਖਨ ਦੀ ਚੇਟਕ ਕਵੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਈ। ਪਰ ਏਹ ਬੂਟਾ ਦਿਲੀ ਤੇ ਲਖਨਊ ਦੀ ਨਰਮ ਤੇ ਨਾਜ਼ਕ ਜ਼ਿਮੀ ਦਾ ਵਸਨੀਕ, ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕੌੜੀ ਤੇ ਪਥਲੀ ਭੂੰਈ ਵਿਚ ਫਲਿਆ ਫੁਲਿਆ ਨਾਂ। ਨੌਜਵਾਨ ਗਬਰੂ ਕਵੀਆਂ ਜੋਸ਼ ਵਿਚ ਆ ਗਜ਼ਲਾਂ ਕੈਹੀਆਂ। ਪਰ ਕੀ? ਉਰਦੂ ਈ ਉਰਦੂ ਭਰਿਆ ਸੀ, ਕਿਧਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਪਦ ਵਰਤਿਆ, ਅਰ<noinclude>{{center|-੬੭-}}</noinclude> 62skzf5v88h9hfuc26fvsietnd0kher 250 6556 197164 195454 2025-07-05T05:18:56Z Taranpreet Goswami 2106 /* ਸੋਧਣਾ */ 197164 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taranpreet Goswami" /></noinclude>ਪੰਜਾਬੀ ਗਜ਼ਲ ਅਖਾਇਆ। ਮੈਂ ਤੇ ਏਹਨਾਂ ਗਜ਼ਲਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਉਰਦੂ ਦਾ ਪੈਹਲਾ ਨਮੂਨਾ ਕਹਾਂਗਾ। ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਅਪਨੀ ਬੋਲੀ ਛਡਕੇ ਓਪਰੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਘਰ ਵਾੜਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ॥ {{gap}}ਉਰਦੂ ਦਾ ਹੋਰ ਅਸਰ ਪਲੈਟਫਾਰਮ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੁਸੱਦਸ (ਛਿਕੜੀ) ਤੋਂ ਵਧ ਇਕ ਸੱਭਾ ਵਿੱਚ ਜੋਸ਼ ਫੈਲਾਨ ਵਾਲੀ ਹੋਰ ਕੋਈ ਧਾਵਨਾਂ ਈ ਘੱਟ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਆਉਨ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਪਦ '''ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਅਸਰ ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ''' ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਵੜਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਜੀਕਨ, ਬੋਤਲ, ਅਸਕੂਲ, ਕੋਟ, ਗਲਾਸ, ਰੇਲ; ਆਨ ਕਿੰਨੇ ਈ ਪਦ ਦਾਖਲ ਹੋਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਅਸਰ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਸਿੱਖ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕਵੀਆਂ ਵਿਚ ਸਾਦਗੀ, ਰਚਨਾਂ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਨਿਰਨਾ, ਦਿਲੀ ਵਲਵਲੇ, ਅਰ ਮਨ ਦੇ ਭਾਉ ਨੂੰ ਬਿਨਾ ਬਹੁਤ ਲੁਕਾ ਛਪਾ ਕੇ ਦੱਸਨਾ, ਏਹ ਸਭ ਖੂਬੀਆਂ ਆ ਗਈਆਂ ਏਥੋਂ ਤੀਕ ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਅਸਰ ਹੋਇਆ ਕਿ (BlanK Verse "ਸਿਰਖੰਡੀ ਛੰਦ ਨੂੰ ਜਿਸ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾਂ, ਉਰਦੂ ਫਾਰਸੀ ਜਾਂ ਹਿੰਦੀ ਦੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬੋਲੀ ਵਿਚ ਅਜੇ ਤੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਬੜੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਤੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਾਲ ਰਾਣਾ ਸੂਰਤ ਸਿੰਘ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ॥ ਵੰਨਗੀ: {{Block center|<poem>ਚੜ੍ਹਿਆ ਪੂਰਾ ਚੰਦ ਵਿੱਚ ਅਕਾਸ ਦੇ। ਦਿਸਦਾ ਪਿਆਰਾ ਰੂਪ ਝੰਡਾ ਤੇਜ ਹੈ।</poem>}}<noinclude>{{center|-੬੮-}}</noinclude> 56mb5ejymvbi74ar69ax9cfe65kploz 250 62775 197175 183903 2025-07-05T08:10:14Z Gurjit Chauhan 1821 /* ਸੋਧਣਾ */ 197175 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Gurjit Chauhan" />{{rh|ਪਾਰਾ ੧੨|ਸੂਰਤ ਹੂਦ ੧੧|੨੪੧}}</noinclude>{{rule}} ਕਮਾਈ ਖਾਣ ਲਗ ਪਵਾਂ ਅਰ ਮੈਂ (ਕਦਾਪਿ) ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਜਿਸ(ਕੰਮ ਦੇ ਕਰਨ) ਥੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਟਕਦਾ ਹੋੜਦਾ ਹਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਥੀਂ ਉਲਟ ਆਪ ਓਸਨੂੰ ਕਰਨ ਲਗ ਪਵਾਂ ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਨੀ ਸਾਮਰਥਾਨੁਸਾਰ (ਲੋਗਾਂ ਵਿਚ ਵਿਹਾਰ ਦਾ) ਸੁਧਾਰ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਹੋਰ ਬਸ ਅਰ (ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਪਰ) ਮੇਰਾ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਣਾਂ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਖੁਦਾ (ਦੀ ਹੀ ਮਦਦ) ਨਾਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਮੈਂ ਤਾਂ ਓਸੇ ਪਰ ਹੀ ਭਰੋਸਾ ਰਖਦਾ ਹਾਂ ਅਰ ਉਸੇ ਦੀ ਤਰਫ ਝੁਕਦਾ ਹਾਂ ॥੮੮॥ ਅਰ ਭਿਰਾਓ ! ਮੇਰੀ ਜ਼ਿਦ ਵਿਚ ਆਕੇ ਕਿਤੇ ਐਸਾ ਪਾਪ ਨਾ ਕਰ ਬੈਠਣਾ ਕਿ ਜੈਸੀ ਵਿਪਤੀ ਨੂਹ ਦੀ ਜਾਤੀ ਤਥਾ ਹੂਦ ਦੀ ਜਾਤੀ ਤਥਾ ਸਾਲਿਹਾ ਦੀ ਜਾਤੀ ਪਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਚੁਕੀ ਹੈ (ਉਸ ਪਾਪ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿਚ) ਵੈਸੀ ਹੀ ਵਿਪਤੀ ਤੁਹਾਡੇ ਪਰ ਭੀ ਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੇ ਅਰ ਲੂਤ ਦੀ ਜਾਤੀ (ਵਾਲੇ ਖੋਲੇ) ਭੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ (ਕੋਈ) ਦੂਰ ਨਹੀਂ (ਓਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਹੀ ਸਿਖਮਤ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ) ॥੮੯॥ ਅਰ ਆਪਣੇ ਪਰਵਰਦਿਗਾਰ ਪਾਸੋਂ (ਆਪਣੇ ਪਿਛਲਿਆਂ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦੀ) ਮਾਫੀ ਮੰਗੋ ਅਤਏਵ (ਅਗੇ ਵਾਸਤੇ) ਓਸ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਤੌਬਾ ਕਰੋ ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਮੇਰਾ ਪਰਵਰਦਿਗਾਰ ਕਿਰਪਾਲ (ਅਰ) ਬੜਾ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ॥੯੦॥ ਉਹ ਲਗੇ ਕਹਿਣ ਕਿ ਸ਼ੁਐਬ! ਜੋ ਬਾਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚ ਕਈਕੁ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਸਮਝ ਵਿਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਨਹੀਂ ਏਸ ਥੀਂ ਸਿਵਾ ਅਸੀਂ ਤੈਨੂੰ ਆਪਣਿਆਂ (ਲੋਗਾਂ) ਵਿਚੋਂ (ਬਹੁਤ ਹੀ) ਬੋਦਾ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅਰ ਯਦੀ ਤੇਰੀ ਬਿਰਾਦਰੀ ਦੇ ਲੋਗ ਨਾਂ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਤੈਨੂੰ (ਕਦੇ ਦਾ) ਵਟਿਆਂ ਨਾਲ ਮਾਰ ਸੁਟਦੇ ਅਰ (ਬਿਰਾਦਰੀ ਤੋਂ ਸਿਵਾ) ਸਾਡੇ ਪਰ (ਕਿਸੀ ਤਰਹਾਂ) ਦਾ ਤੁਹਾਡਾ ਦਬ ਦਬਾ ਤਾਂ ਹੈ ਨਹੀਂ ॥੯੧॥ (ਐਬ ਨੇ) ਉਤਰ ਦਿਤਾ ਕਿ ਭਿਰਾਓ! ਕੀ ਅੱਲਾ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਪਰ ਮੇਰੀ ਬਿਰਾਦਰੀ ਦਾ ਦਬਾਓ ਹੋਯਾ ਅਰ ਤੁਸਾਂ ਨੇ (ਘੁਮੰਡ ਵਿਚ ਆਕੇ) ਖੁਦਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਿਠ ਪਿਛੇ ਸਿਟ ਦਿਤਾ ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਜੋ ਕੁਛ ਤੁਸੀਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਮੇਰੇ ਪਰਵਰਦਿਗਾਰ ਦੇ (ਗਿਆਨ ਰੂਪੀ) ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਹੈ॥੯੨॥ ਅਰ ਭਿਰਾਓ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜਗਹਾਂ ਕਰਮ ਕਰੋ ਮੈਂ (ਆਪਣੀ ਜਗਹਾਂ)ਅਮਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਬੋਹੜਿਆਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾਲੂਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਕਿਸ ਪਰ ਕਸ਼ਟ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ (ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿਚ) ਖਵਾਰ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ ਅਰ ਕੌਣ ਝੂਠਾ ਹੈ ਅਰ (ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਤੁਸੀਂ ਭੀ)ਪ੍ਰਤੀਖਯਾਵਾਨ ਰਹੋ ਮੈਂ ਭੀ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਥ ਪ੍ਰਤੀਖਯਾਵਾਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ॥੯੩॥ ਅਰ ਜਦੋਂ ਸਾਡੀ ਆਗਿਅ<noinclude></noinclude> 1v2kw549u4megu22yi4gu0wofs3kfze 250 66786 197127 196804 2025-07-04T17:04:09Z Charan Gill 36 197127 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੭੪)}}</noinclude>ਦੀ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਕੰਘੀ ਪੱਟੀ ਅਰ ਦਦਾਸਾ ਸੁਰਮਾ ਕਰਕੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਲਈ ਸਰੀਕੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗਲ਼ੀ ਕੂਚੇ ਪਈ ਫਿਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਜੇਹੇ ਹੀ ਭੜੂਏ ਉਸ ਦੇ ਜੇਠ ਹਨ ਕਿ ਜੇਹਾ ਗਹਿਣਾ ਕੱਪੜਾ ਉਹ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਬਣਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਗੱਲ ਕਾਹਦੀ ਉਸ ਭਾਗਵਾਨ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਰ ਬਾਹਰ ਦਾ ਮੁਣਸੀ ਮੁਸੱਦੀ ਆਪਣਾ ਬਗਾਨਾ ਇੱਕ ਬਾਰ ਸਭ ਨੂੰ ਟੰਗ ਹੇਠ ਦੀ ਲੰਘਾ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ ਅਰ ਕੋਈ ਸੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਹੋਣਾ। ਪਰ ਜੇਠਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਮਜਾਲ ਹੈ ਜੇ ਚਾਉਲ਼ ਗੈਰਤ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ। ਸਗੋਂ ਗਲੀ ਕੂਚੇ ਜੇ ਕਿਸੇ ਗੱਭਰੂ ਨਾਲ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਸਦੀ ਦੇਖ ਲੈਣ ਤਾ ਚੁੱਪ ਕੀਤੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਰ ਨਾ ਕੁਛ ਸ਼ਰੀਕਾ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਝਿੜਕ ਕੇ ਬਠਾਲ਼ਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਹੁਰੀਏ ਪਿੱਛੇ ਤਾ ਜੋ ਕੁਛ ਹੋਇਆ ਸੋ ਹੋਇਆ ਪਰ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਤਾਂ ਸਬਰ ਕਰਕੇ ਬੈਠ॥ {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਭਾਵੇਂ ਤੂੰ ਸਾ ਨੂੰ ਕੁਛ ਆਖ ਛੱਡੀਂਂ ਪਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸੋਹਰ ਐਸ ਗੱਲੋਂ ਤਾਂ ਬਡਾ ਬਿਸਰਮ ਦੇਖਿਆ। ਭਲਾ ਇਹ ਤਾ ਦੱਸੋ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂਹਾਂ ਅਰ ਕੁੜੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੇ ਪਾਸ ਤਾ ਨਹੀਂ ਬੈਠਣ ਦਿੰਦੇ ਕਿੰੰਉਕਿ ਉਹ ਦੀ ਬੈਠਕ ਬੈਠਕੇ ਤਾ ਸਭ ਦੀ ਮੱਤ ਮਾਰ ਹੋ ਜਾਵੇ? {{gap}}ਫੁਲੌਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਲਾਲਾ ਜੀ ਉਹ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਤਾ ਤੀਮੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਮੇਲਾ ਲੱਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਦ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਜਾਰਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਵਲੋਂ ਬਿਹੁਲ ਪਾਕੇ ਆਪਣੇ ਬੇਹੜੇ ਵਿੱਚ ਚਰਖਾ ਡਾਹਕੇ ਬੈਠਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬੇਹੜੇ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਤੀਮੀਆਂ ਆਪ ਆਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਚਰਖਾ ਡਾਹੁੰਦੀਆਂ ਅਰ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਜਾਂ ਏਹ ਦੋਨੋਂ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸੇ ਤਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਇਕ ਧੁੰਬਲ਼ੀੀ ਨੇ ਆਕੇ ਜਕਾਰਾ ਬੁਲਾਇਆ ਕਿ (ਜਕਾਰਾ ਓਏ ਗੰਗਾ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> m2f0nmr0p9jjyjjruwpqbz342jf6beu 250 66799 197112 196816 2025-07-04T12:00:36Z Charan Gill 36 197112 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੫)}}</noinclude>ਨਾਉਂ ਗੋਪੀ, ਗੋਪੀ ਹੀ ਸੱਦਦੇ ਸੇ। ਪੁੱਛ ਪਰਤਾਣੀ ਨੂੰ ਜੇਹੜੀ ਬਚਾਰੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਪਕਾਉਂਦੀ ਨੂੰ ਦੁਪੈਹਿਰਾ ਆਇਆ ਸਾ। {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਅੜੀਯੇ ਤੂੰ ਆਪ ਰਸੋਈ ਨ ਸੋ ਲੱਗੀ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਮੈਂ ਤਾ ਅੱਜੁ ਤੀਆ ਦਿਨ ਹੈ ਅੱਛੀ ਨ ਸੋ? {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ। ਤੈ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਹਾਂ ਭੈਣੇ ਤੀਮੀ ਵਾਸਤੇ ਆਏ ਮਹੀਨੇ ਚੰਦਰਾ ਇਹ ਬਡਾ ਜੰਜਾਲ ਹੈ। ਏਹ ਤਾ ਤੀਮੀ ਵਾਸਤੇ ਨਿੱਜੁ ਹੀ ਹੁੰਦੇ! {{gap}}ਰਾਮੀ ਬੋਲੀ ਭੈਣੇ ਨਿੱਜੁ ਕਿੱਕੁਰ ਹੁੰਦੇ ਏਹ ਤਾਂ ਮੁੱਢ ਕਦੀਮ ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਆਏ। ਜੇ ਏਹ ਨਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾ ਜਹਾਨ ਕਿੱਥੋਂ ਹੁੰਦਾ? {{gap}}ਪਾਸੋਂ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਮੀ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਚਾਚੀ ਕੱਪੜੇ ਕੀ? {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਹੱਸਕੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਪੰਜਾਂ ਸੱਤਾਂ ਬਰਸਾਂ ਨੂੰ ਤੂੰ ਬੀ ਜਾਣ ਜਾਮੇਂਗੀ ਅੱਜੋ ਕੀ ਪੁੱਛਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਨੀ ਹਾਹੜੇ ਹਾਹੜੇ ਚਾਚੀ ਦੱਸ ਬੀ ਕੀ ਹੋਇਆ? {{gap}}ਰਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਨਿਆਣੀ ਨੂੰ ਹੁਣੇ ਮੈਂ ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਤੂੰ ਤਾਂ ਧਿਗਾਣੇ ਅੜੀ ਕਰਦੀ ਹੈਂ। ਭਲਾ ਜੇ ਮੈਂ ਦਸ ਬੀ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਤੂੰ ਕੀ ਸਮਝ ਲਮੇਂਗੀ? ਅੱਛਾ ਲੈ ਪੁੱਛ ਲੈ ਤੀਮੀ ਨੂੰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਅੰਦਰੋਂ ਲਹੂ ਪੈਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕੱਪੜੇ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ। ਓਹ ਕੱਪੜੇ ਚਾਰ ਦਿਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਸੋ ਚਾਰੋ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਕਾਜ ਨੂੰ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਲਾਈਦਾ। ਜੇਹੀ ਚੂਹੜੀ ਤੇਹੀ ਉਹ ਤੀਮੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹੋਣ। {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਮੈਂ ਨੂੰ ਨੀ ਚਾਚੀ ਏਹ ਸਭਨਾਂ ਤੀਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ! ਹਾਹੜੇ ਮੈਂ ਨੂੰ ਤਾ ਨਾ ਆਉਣ! {{gap}}ਚਾਚੀ ਬੋਲੀ ਅਜੇ ਪੰਜ ਸੱਤ ਬਰਹੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਡਰ ਡਰ ਨਾ ਮਰ। ਜਦ ਮੁਟਿਆਰ ਹੋਮੇਂਗੀ ਤਦ ਆਉਣ ਲੱਗਣਗੇ॥<noinclude></noinclude> 8w5mt9jndp1868bhveogx40nl101jx7 250 66800 197113 196830 2025-07-04T12:03:27Z Charan Gill 36 197113 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੬)}}</noinclude>{{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਮੁਟਿਆਰ ਬੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ! {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਸੱਭੇ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਬੋਲੀਆਂ। ਬੱਢੀਏ ਸੁੱਖੀਸਾਂਦੀ ਐਉਂ ਨਹੀਂ ਕਹੀਦਾ। ਮੁਟਿਆਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ। ਅਸੀਂ ਤੇਰਾ ਬਿਆਹ ਕਰਾਂਗੇ ਫੇਰ ਤੇਰਾ ਮੁਕਲਾਵਾ ਆਊ ਫੇਰ ਤੂੰ ਮੁਟਿਆਰ ਹੋਕੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ਼ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰੇਂਗੀ ਫੇਰ ਤੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਹੋਣਗੇ॥ {{gap}}ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਆਂ ਆਂ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਫੇਰ ਬਿਆਹੁ ਕਰਾਉਣਾ, ਜਾਹ ਤੂੰ ਹੀ ਬਿਆਹੁ ਬਿਊਹ ਕਰਾਉਂਦੀ ਫਿਰ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭੋ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਜਾਂ ਥੋੜਾ ਚਿਰ ਬੀਤਿਆ ਤਾਂ ਇੱਕ ਤੀਮੀ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਸੁਣ ਤਾ ਤੈਂ ਰਾਮਦੇਈ ਦਾ ਕੀ ਬਿਗਾੜਿਆ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਪਾਹ ਤੇਰੀ ਨਿੰਦਿਆ ਚੁਗਲੀ ਕਰਦੀ ਫਿਰਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਦੀ ਮਾਂ ਚੰਦਕੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਮੈਂ ਬਿਗਾੜਨਾ ਕੀ ਸਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਕਿਤੇ ਮੈਂ ਦੇਵੀ ਤਾਲ ਨ੍ਹਾਉਣ ਜਾ ਨਿਕਲੀ। ਉਥੇ ਬਹੁਤੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਰੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੀ ਨ੍ਹਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਤੀਮੀ ਬੋਲੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਇਯੇ ਹੈ ਹੈ ਤੈਂ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕਿਉਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਕੀ ਉਹ ਘਰ ਦੀ ਮਾਲਕ ਨ ਸੋ? {{gap}}ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੇਹੜੀ ਬੱਚਾਪਿੱਟੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਰੇਂ ਨਾ! {{gap}}ਉਹ ਤੀਮੀ ਬੋਲੀ ਅੜੀਏ ਬੱਚਾਪਿੱਟੀ ਹੋ ਤੂੰ ਲੋਕ ਧਿਗਾਣੇ ਬੱਚਾਪਿਟੇ ਹੋਏ? ਕੇਡੀ ਜਬਾ ਖੁੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਬੱਸ ਜੁਬਾਨ ਸਮਾਲਕੇ ਬੋਲਿਆ ਕਰ ਐਮੇਂ ਕਿਤੇ ਗੁੱਤ ਪਟਾਕੇ ਰਹੇਂਗੀ। ਤੂੰ ਕੌਣ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਸਾਨੂੰ ਬੱਚਾਪਿੱਟੀ ਸੱਦਣ ਵਾਲ਼ੀ। ਲੈ ਭੈਣੇ ਓਹ ਦੋਨੋ ਉਥੇ ਝਾਟਮਝੂਟੀ ਹੋ ਪਈਆਂ। ਮੇਰੇ ਮੂੰਹੋ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਸ ਤੀਮੀ ਨੂੰ<noinclude></noinclude> pz6o6anxeicueu1gti4jpo5syiv6gss 250 66801 197114 196834 2025-07-04T12:11:57Z Charan Gill 36 197114 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੭)}}</noinclude>ਐਂਤਨਾ ਨਿੱਕਲ਼ ਗਿਆ ਕਿ ਏਸੇ ਜਬਾ ਦੀ ਸੀਰੀ ਨਾਲ਼ ਏਨ ਆਪਣੀ ਨੂੰਹ ਨਾਲ਼ ਵੈਰ ਪਾਲਿਆ ਹੈ ਨਾ! ਬੱਸ ਭੈਣੇ ਮੇਰਾ ਐਂਤਨਾ ਕਹਿਣਾ, ਉਧਰੋਂ ਹਟਕੇ ਫੇਰ ਮੇਰੇ ਗਲ਼ ਆ ਪਈ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਬੇਬੇ ਮੈਂ ਤਾ ਤੇਰੇ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਬਨ੍ਹਦੀ ਹੈਂ ਮੇਰੇ ਮਗਰ ਨਾ ਪਉ ਕਿੰੰਉਕਿ ਅਸੀਂ ਤੇਰੇ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ। ਜਾਂ ਉਹ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲਣ ਲੱਗ ਪਈ ਤਾ ਮੇਤੇ ਬੀ ਨਾ ਰਹਿ ਹੋਇਆ। ਓਧਰੋਂ ਉਹ ਗਾਲਾਂ ਦਿੰਦੀ ਸੀ ਉਧਰੋਂ ਮੈਂ ਬਕਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਖਬਰ ਹੈ ਉਨ ਕੀ ਬੰਡਣਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿੱਤ ਸਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਪਾਸ ਖੋਟੀਆਂ ਖਰੀਆਂ ਗੱਲ਼ਾਂ ਕਹਿੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਛਾ ਓਹ ਜਾਣੇ ਅਸੀਂ ਤਾ ਹੁਣ ਲੜਨਾ ਨਹੀਂ ਭਾਵੇਂ ਕੁਛ ਬਕਦੀ ਫਿਰੋ। ਭਲਾ ਦੱਸ ਤਾ ਬੋਬੋ ਲੜਿਯੇ ਤਾ ਕਿਸੇ ਬਰੋਬਰ ਦੀ ਨਾਲ਼ ਉਸ ਪੈਰ ਦੀ ਪਜਾਰ ਨਾਲ਼ ਲੜਦੀ ਮੈਂ ਅੱਛੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈਂ? ਉਸ ਨੇ ਤਾ ਕਲ ਪੰਜ ਸਉ ਰੁਪੈਯਾ ਕੁੜੀ ਬੇਚਕੇ ਪਿੜੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਗਰੀਬਾਂ ਨੇ ਉਹ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਕਿੱਕੁਰ ਕਰਨੀ ਹੈ? {{gap}}ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਬੇਚਣੇ ਦੇ ਉਲ਼ਾਂਭੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਸੁਣੀ ਤਾਂ ਝੱਟ ਆਪਣੇ ਕੋਠੇ ਪਰ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਬਕਣ ਲੱਗੀ। ਕਦੀ ਕਹਿੰਦੀ ਕਿਉਂ ਨੀ ਬੱਚਾਪਿਟੀਏ ਚੰਦੋ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਕੁੜੀ ਬੇਚ ਆਖਕੇ ਆਪ ਅਰਾਮ ਨਾਲ਼ ਘਰੇ ਬੜੀ ਰਹੇਂਗੀ? ਆਉ ਤਾ ਤੇਰੇ ਖਸਮੜੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਸਾ ਨੂੰ ਛੇੜਕੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਲੁਕੀ ਹੈ? ਕਦੀ ਕਹਿੰਦੀ ਨੀ ਤੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਮੰਜੇ ਹੇਠ ਤਾ ਸੋਟਾ ਫੇਰ! ਪੁੱਤਾਂ ਪਿਟਿਯੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦਕੋਰ ਬੀ ਕੋਠੇ ਪਰ ਚੜ੍ਹੀ ਅਰ ਬੋਲੀ ਦੇਖੋ ਭਈ ਆਂਢੀਓ ਗੁਆਂਢੀਓ ਭਈਆ ਪਿੱਟੀ ਸਾ ਨੂੰ ਨਹੱਕ ਗਾਲ਼ੀਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਬੋਲਦੇ ਨਹੀਂ ਚਲਦੇ ਨਹੀਂ ਸੁਵੇਰ ਦੇ ਚੁੱਪ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹੈਂ ਪਰ ਇਹ ਜੁਆਈਆਂ ਖਾਣੀ ਕਲਹਿਣੀ ਚੁੱਪ ਹੋ ਕੇ ਨਹੀਂ<noinclude></noinclude> 3jx5ganhiscv2s0rw61w66n0kdmrwmj 250 66802 197116 196835 2025-07-04T12:41:41Z Charan Gill 36 197116 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੮)}}</noinclude>ਬਹਿੰਦੀ। ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਮੈਂ ਬੀ ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਖਸਮ ਦਾ ਸਿਬਾ ਹੀ ਬਣਾਕੇ ਛੱਡਣਾ ਹੈ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾੱੱਧਾ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਭਈਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ। ਆਉ ਤੇਰੇ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨੀਉਂ ਦੇ ਥੱਲੇ ਦੇਮਾਂ ਚੰਡੀਏ ਕਮਜਾਤੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ? ਬਦਕਾਰੇ ਪਰ ਡੁੱਬਕੇ ਮਰ॥ {{gap}}ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਦਕਾਰ ਤੂੰ ਤੇਰੀ ਧੀ ਅਰ ਬਦਕਾਰ ਤੇਰੀ ਨੂੰਹ। ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਬਦਕਾਰ ਬਦਕਾਰ ਤੇਰੀ ਦੋਹਤੀ। ਨਕਬਢੀਏ ਹਿਆਉ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਅਜੇ ਤਾਂ ਕਲ ਧੀ ਨੇ ਕੱਚਾ ਕਢਾਇਆ ਸਾ? ਹੈ ਬਿਸਰਮੈ ਹੈ ਔਂਤ ਨਿਪੁਤੀਏ ਹੈ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀਏ ਰੰਨੇ ਹੈਂ ਗੋਲੀਏ ਔਂਤੜ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਲਓ ਭਈ ਲੋਕੋ ਸੈਂਕੜੇ ਔਗੁਣ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਪਵਿੱਤਰ ਬਣਦੀ ਹੈ (ਨੌ ਸੌ ਚੂਹਾ ਖਾਕੇ ਬਿੱਲੀ ਹੱਜ ਨੂੰ ਚੱਲੀ)॥ {{gap}}ਚੰਦਕੋਰ ਬੇਲੀ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀ ਰੰਨ ਅਰ ਔਂਤੜ ਤੂੰ ਅਰ ਤੇਰੀ ਅੰਮਾ ਅਰ ਤੇਰੀ ਸੱਸ ਅਗੇ ਤੇਰੀ ਨੂੰਹ ਚੁਮਾਰਾਂ ਦੀ ਰੰਨ ਬਣੇ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਕਦੀਮ ਬਣਦੀਆਂ ਆਈਆਂ। ਸੌਕਣੇ ਭੂਹੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈਂ? ਅੱਛਾ ਖੜੀ ਰਹੁ ਜਾਈਂ ਬੇ ਮੁੰਡਿਆ ਹੱਟੀ ਤੇ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਅਰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਉ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰ ਲਿਆਉ ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰ ਲਿਆ ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨੌ ਸੌ ਚੂਹੜੇ ਦੀ ਰੰਨ ਬਣਾਕੇ ਛੱਡਣਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਖਤਰੀ ਦੀ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਜੋ ਇਸ ਕੰਜਰੀ ਦੀ ਘਗਰੀ ਠਾਣੇ ਨਾ ਪੁਚਾਮਾ। ਹੈ ਹੈ ਨਘਾਰ ਪੈ ਜਾਏ ਏਸ ਨੈ ਤਾ ਸਾ ਨੂੰ ਬਿੱਲ ਬਾੜਨਾ ਲਿਆ ਹੈ॥ {{gap}}ਰਾਮਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਬੇ ਬਾਈ ਬੁਲਾ ਲਿਆਓ ਇਹ ਦੇ ਰਾਮਦਿੱਤੇ ਜੁਆਈ ਨੂੰ ਦੇਖਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਪੰਜਮਾਰਖਾਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕਿੱਕੁਰ ਘਰੋਂ ਕੱਢ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੌਕਣੇ ਤੈ ਨੂੰ ਬੀ ਸੌਹੂੰ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਦੇ ਪਿਉ ਕੰਜਰ ਨੂੰ ਨਾ ਸੱਦੇਂ। ਆਵੇ ਤਾਂ ਦਾਦੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਹਗਾਉਂਦਾ ਜੇ ਉਹ ਦੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨਾ ਫੂਕ ਸਿੱਟਾਂ। ਨਾਲੇ ਦੇਖਾਂਗੀ ਨਾ ਰਾਮਦਿੱਤਾ ਇਹ ਦਾ ਖਸਮ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਮੈਂ ਕੇਹੇਕੁ<noinclude></noinclude> 56jkl37nabg1husz4abysnyw1uq5m1f 250 66803 197117 196839 2025-07-04T12:45:33Z Charan Gill 36 197117 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੮੯)}}</noinclude>ਜੁੰਡੇ ਪੱਟਦੀ ਹੈਂ। ਉਹ ਦੇ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਿੱਟਿਆ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਸਾ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣ ਵਾਲ਼ਾ। ਆਵੇ ਤਾ ਸਹੀ ਜੇ ਵੱਢਕੇ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿੱਟ ਦੇਮਾਂ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਇਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕਿਸੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਆਓ ਹੁਣ ਬਥੇਰੀ ਹੋਈ ਅਜੇ ਥੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ? ਦੱਸੋ ਤਾਂ ਭਲਾ ਇਨਾਂ ਗਾਲ਼ਾਂ ਬਾਲ਼ਾਂ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਲੱਭਦਾ ਹੈ? ਹੈ ਹੈ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੋਠੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਬਕਦੀਆਂ ਨੂੰ ਏਸ ਗੱਲ ਦੀ ਬੀ ਸਰਮ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗਲ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਉ ਆਪਣਾ ਪਰਾਇਆ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਸੁਣਨ ਵਾਲ਼ੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਣਗੇ? ਗਾਲ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਹੀ ਗੰਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋ ਹੋਰ ਕੀ ਪੱਲੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਰੱਬ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਹੁਣ ਬੱਸ ਕਰ ਜਾਓ। ਜਾਂ ਅਜੇ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਫੇਰ ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੇਬੇ ਰਾਮਦੇਈਯੇ ਤੂੰ ਹੀ ਚੁੱਪ ਕਰ ਜਾਹ ਇਸ ਨੇ ਤਾ ਹਾਰਨੇ ਦਾ ਨੇਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਫੇਰ ਬੀ ਕੋਈ ਚੁੱਪ ਨਾ ਹੋਈ ਤਾ ਕਿਹਾ ਨੀ ਬੋਬੋ ਚੰਦ ਕੌਰੇ ਤੂੰ ਤਾ ਸਿਆਣੀ ਬਿਆਣੀ ਸਗੋਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮੱਤਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅੱਜ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ? ਆਉ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਹੋਈ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰ ਕੇ ਬੈਠ ਬਥੇਰੀ ਛਿੰਝ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਚੰਦ ਕੌਰ ਹੇਠ ਉੱਤਰਿ ਆਈ ਆਰ ਰਾਮ ਦੇਈ ਬੀ ਇਹ ਆਖਦੀ ਹੋਈ ਹੇਠ ਉੱਤਰ ਗਈ ਕਿ (ਹਾਰ ਗਈ ਸਾਂਈ ਪਿੱਟੀ ਹਾਰ ਗਈ। ਹਾਰ ਗਈ ਖਸਮਖਾਣੀ ਹਾਰ ਗਈ)॥ {{gap}}ਲੜਨੇ ਦੇ ਸਬਬ ਚੰਦ ਕੌਰ ਦਾ ਸੰਘ ਸੁੱਕ ਗਿਆ ਸਾ ਜਾਂ ਘੜੇ ਤੇ ਭਰਕੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਪੀਣ ਲਗੀ ਤਾਂ ਇਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬੋਲੀ (ਕਹੁ ਰਾਧੇਕਿਸਨ) ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਨੇ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਕਹਿ ਦਿਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਆ॥<noinclude>{{center|L}}</noinclude> is19j0ws3ctrn0cdn4sgwux6bmgknx4 250 66804 197118 196841 2025-07-04T12:49:07Z Charan Gill 36 197118 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੦)}}</noinclude>{{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਨੀ ਤਾਈ ਤੈਂ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਮੇਤੇ ਕਿੰਉ ਕਹਾਇਆ ਸਾ? {{gap}}ਚੰਦਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੀਬੀ ਇਹ ਮੇਰਾ ਬੈਆ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਇਹ ਬੈਆ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਤਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੈਏ ਤਾ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪੰਜ ਬੈਏ ਬਹੁਤੀਆਂ ਤੀਮੀਆਂ ਜਰੂਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਹਾਕੁ (ਗੰਗਾਬਿਸਨ, ਰਾਧੇ ਕਿਸਨ, ਕੇਬਲਕਿਸਨ, ਤੁਲਸੀਕਿਸਨ, ਅੰਤ ਦੀ ਬੇਲਾਂ ਰਾਮ ਸਹਾਈ।) ਇਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਰਸ ਤਾਈਂ ਤਾ ਗੰਗਾਬਿਸਨ ਕਹਾਏ ਬਿਨਾ ਕੁਝ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਾ। ਅਰ ਦੂਜੇ ਬਰਸ ਰਾਧੇਕਿਸਨ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ। ਤੀਜੇ ਬਰਸ ਕੇਬਲਕਿਸਨ ਕਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚੌਥੇ ਅਰ ਪੰਜਵੇਂ ਬਰਸ ਵਿਚ ਤੁਲਸੀਕਿਸਨ ਅਰ ਅੰਤ ਦੀ ਬੇਲਾਂ ਰਾਮ ਸਹਾਈ ਕਹਾਕੇ ਕੁਛ ਖਾਣਾ ਪੀਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਬਰਸ ਦਿਨ ਪੂਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਘੜਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਰ ਕੇ ਉੱਪਰ ਕੁਛ ਕੱਪੜਾ ਅਰ ਰੋਕੜੀ ਰੱਖਕੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਘਰ ਘੱਲ ਦੇਈਦਾ ਹੈ। ਏਸੇ ਤਰਾਂ ਜਾਂ ਚਾਰ ਬਰਸਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਪੰਜਮੀਂ ਬਰਸ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਿਤਨੀ ਕੁ ਸਰਾਸਕਤ ਹੋਵੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਘੜਾ ਅਰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਚੱਪਣੀ ਬਣਵਾਕੇ ਉੱਪਰ ਤੇ ਉਰ ਅਰ ਜੋ ਕੁਛ ਸਰਦਾ ਹੋਵੇ ਸੋ ਰੋਕ ਰੱਖ ਕੇ ਬਾਹਮਣ ਨੂੰ ਦੇਈਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬੈਆ ਹੈ॥ {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਲਾ ਭਾਈ ਜੇ ਕਹਾਉਣੇ ਦਾ ਕਦੀ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਜਾਵੇ ਅਰ ਕੁੰਹ ਮੂੰਹ ਪਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫੇਰ ਕੀ ਕਰੇ? {{gap}}ਤਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਿੱਥੇ ਤਾਈਂ ਪਾਰ ਬਸਾਵੇ ਭੁੱਲਣ ਨਹੀਂ ਦੇਈਦਾ। ਪਰ ਜੇ ਕਦੀ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਬੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਬਰਤ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ॥<noinclude></noinclude> 478uvil0mnmfguccbdedcyfzdstl4fh 250 66805 197119 196842 2025-07-04T12:54:50Z Charan Gill 36 197119 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੧)}}</noinclude>{{gap}}ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਭਲਾ ਜੇ ਖਾਣੇ ਪੀਣੇ ਦੇ ਬੇਲੇ ਕੋਈ ਆਖਣਵਾਲ਼ਾ ਪਾਸ ਨਾ ਹੋਵੇ? {{gap}}ਤਾਈ ਬੋਲੀ ਜਦ ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਤਦ ਹੀ ਚੀਜ ਮੂੰਹ ਪਾਈਦੀ ਹੈ ਨਹੀਂ ਤਾ ਮੂੰਹ ਬਨ੍ਹਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਰ ਜਾਂ ਕੋਈ ਐਹੀ ਜਾਗਾ ਹੀ ਹੋਵੇ ਕਿ ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਉਥੋਂ ਕਿਸੇ ਕਾਂਸੀ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਨੂੰ ਰਾਧਾਕਿਸਨ ਗੰਗਾ ਬਿਸਨ ਕਹਿਕੇ ਛਿਟੀ ਨਾਲ਼ ਬਜਾ ਲਈਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਬਾਤ ਕਿਤੇ ਅੱਤ ਲਚਾਰੀ ਬਣੇ ਤਾ ਕਰੀਦੀ ਹੈ। ਬੀਬੀ ਜੀਵੀਏ ਬੈਏ ਕਾਹਦੇ ਸਿਆਣਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੁਛ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਕਰਾਉਣੇ ਲਈ ਗਿਰਿਸਤੀਆਂ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਬਣਾਉ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਕਿਉਂ ਜੋ ਐਮੇਂ ਅਸਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਕੁਛ ਬਣ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ॥ {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਤਾਈ ਸੱਚੋਂ ਹੈ ਨਾ। ਭਲਾ ਹੁਣ ਤੂੰ ਮੈਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸ ਕਿ ਜੇ ਬੈਏ ਲੈ ਕੇ ਚੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾ ਅਜੁ ਮੈਂ ਬੀ ਆਪਣੀ ਬੇਬੇ ਨੂੰ ਜਾਕੇ ਕਹਾਂ ਭਈ ਉਹ ਬੀ ਕੋਈ ਬੈਆ ਲਿਆ ਕਰੇ॥ {{gap}}ਤਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੁੜੀਯੇ ਤੇਰੀ ਬੇਬੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਬਏ ਲੈ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਓਨ ਤਾ ਕਈਆਂ ਬਰਤਾਂ ਦੇ ਉਜਾਪਣ ਸਾਰਖੇ ਬੀ ਕਰ ਲਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਤੈ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਪਰੂੰ ਦੇ ਮੱਘਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕੋਈ ਸਉ ਰੁਪੈਯਾ ਲਾਕੇ ਕਾਦਸੀ ਦਾ ਉਜਾਪਣ ਕੀਤਾ ਸਾ। {{gap}}ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਆਹੋ ਨੀ ਤਾਈ ਉੱੱਦਣ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਭੁੱਖੀ ਮੋਈ ਸੀ। ਆਂਹਾਂ ਇੱਕ ਪਾਧੇ ਨੇ ਬੇਹੜੇ ਵਿਚ ਆਟੇ ਦੀਆਂ ਪਿੜੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਪਾਕੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸਾਹਮਣੇ ਬਠਾਲ਼ ਛੱਡਿਆ ਅਰ ਆਪ ਕੁਛ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਬੁੜਬੁੜ ਕਰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਅਰ ਪੈਸੇ ਧਰਾਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਸਾ। ਫੇਰ ਤਕਾਲ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਭਾਇਯੇ ਨੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਕੜਾਹੁ ਅਰ ਪੂਰੀਆਂ ਖੁਲ਼ਾਈਆਂ ਸੀਆਂ॥<noinclude></noinclude> 36j8n54zyjtq5yno19y146q8z30t9e3 250 66806 197121 196847 2025-07-04T13:02:26Z Charan Gill 36 197121 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੨)}}</noinclude>{{gap}}ਭਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਓਹ ਆਟੇ ਦੀਆਂ ਪਿੜੀਆਂ ਨਹੀਂ ਚੌਂਕ ਪੂਰਿਆ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਅਰ ਮੰਤਰ ਪੜਕੇ ਨੌਆਂ ਗ੍ਰੈੈਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਕੇ ਪੈਸੇ ਬੀ ਜਰੂਰ ਧਰਾਏ ਹੋਣੇ ਹਨ। ਅਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੂੰ ਕੜਾਹੁ ਪੂਰੀਆਂ ਸਮਝੀ ਉਹ ਕੋਈ ਫਲੋਹਾਰ ਹੋਣੀ ਹੈ ਕਿੰੰਉਂ ਜੋ ਕਾਦਸੀ ਦੇ ਦਿਨ ਕੋਈ ਅੰਨ ਦੀ ਚੀਜ ਬਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਖੁਲ਼ਾਈਦੀ॥ {{gap}}ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਸੁਣੇ ਨਾ ਬੀਬੀ ਹੁਣ ਪੱਟੇ ਜਾਣੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਬੂਹੇ ਅੱਗੇ ਕੈਂ ਕੈਂ ਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ ਕੁਛ ਸੁਣਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਕਦੀ ਫੇਰ ਮੈਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕਾਦਸੀ ਦੇ ਬਰਤ ਦੀ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣਾਊਂਗੀ ਹਾਲ ਜਾਹ ਤੂੰ ਬੀ ਬਾਹਰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਖੇਲਦੇ ਜਾਕੇ ਦੇਖ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਕੁੜੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ ਤਾਂ ਕੀ ਦੇਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚੀਂ ਹੀ ਮੁੰਡੀਰਬਾੱੱਧਾ ਕੱਠਾ ਹੋਇਆ ਹੋਇਆ ਮਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰੂਦ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਲਿਆ ਓਏ ਸਾਲਿਓ ਐਮੇਂ ਕਿੰੰਉ ਖੌਰੂ ਪਾਉਨੇ ਹੋਂ ਆਓ ਕੁਛ ਖੇਲ ਖੇਡਿਯੇ। ਸਭਨੀਂ ਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਕਿਹਾ ਆਓ ਡੀਕਡੀਕੋ ਫੀਟਫੀਟੋ ਖੇਡਿਯੇ। ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਨਾ ਭਈ ਅਸੀਂ ਤਾ ਘੋੜੀਟਾਪਾ ਖੇਡਣਾ ਹੈ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਏਹ ਘੋੜੀਟਾਪੇ ਦਾ ਸਾਲ਼ਾ ਪਰੇ ਆਉ ਹੀਚੋਪਟੜਾ ਖੇਡਿਯੇ। ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਭਾਈ ਅਸੀਂ ਤਾ ਕੋਈ ਬੈਠਮੀਂ ਖੇਲ ਖੇਡਾਂਗੇ। ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਰਾਜੀ ਹੋਏ ਅਰ ਠੀਕਰੀਆਂ ਨਾਲ ਇੱਤੁਗਿੱਤ ਖੇਡਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਖੁੱਤੀਪਤਾਣ ਬੀ ਆਖੀਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਖੁੱਤੀਪਤਾਣ ਖੇਡਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚਿਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡੇ ਚਿੱਤੜ ਝਾੜਕੇ ਉਠ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਅਰ ਬੋਲੇ ਸਾਲ਼ਿਓ ਬੈਠੇ ਬੈਠੇ ਤਾ ਥੱਕ ਬੀ ਗਏ ਆਓ ਹੁਣ ਕੋਈ ਹੋਰ ਖੇਲ ਖੇਡਿਯੇ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿਚ ਟੰਗਾਂ ਬਾਹਾਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਹੋਣ। ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਅੱਛਾ ਮੈਂ ਘਰੋਂ ਪਾਂਡੂ ਲਿਆਉਨਾ ਹਾਂ ਫੇਰ ਬਿੱਲੀ ਬਿੱਲੀ ਘੁਆਂਗੜੇਂਂ ਖੇਡਾਂਗੇ। ਜਾਂ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਘਰੋਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਡਲ਼ੇ ਗੋਲ਼ੂ ਦੇ ਲੈ<noinclude></noinclude> rt1l2saxgs5mql6z36r5ynbtik55z4d 250 66807 197123 196848 2025-07-04T13:48:42Z Charan Gill 36 197123 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੩)}}</noinclude>ਆਇਆ ਤਾਂ ਭੰਨਕੇ ਇੱਕ ਇੱਕ ਡਲ਼ੀ ਸਭਨਾਂ ਨੇ ਫੜ ਲਈ ਅਰ ਦੋ ਧਿਰਾਂ ਬਣਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰੀਂ ਜਾ ਬੜੇ। ਕਿਨੇ ਤਾਂ ਕਿਸੀ ਦੀ ਖੁਰਲੀ ਅਰ ਕਿਨੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਆਲ਼ੇ ਅਰ ਕਿਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਲਕੀਰਾਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤੀਆਂ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਘੁਆਂਗੜੇ ਆਖੀਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਸਭ ਘੁਆਂਗੜੇ ਕੱਢ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਧਿਰ ਨੇ ਆਕੇ ਉਚੀ ਅਵਾਜ ਨਾਲ਼ ਕਿਹਾ (ਬਿੱਲੀਬਿੱਲੀ ਘੁਆਂਗੜੇ ਹੁਣ ਦੇ ਕੱਢੇ ਬਿੱਦਣੇ ਨਹੀਂ) ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਕਢਣੇ ਤੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਅਰ ਇਕ ਧਿਰ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੇਟਣੇ ਲਈ ਉਧਰ ਤੇ ਨਿੱਕਲ਼ ਕੇ ਉਧਰ ਜਾ ਬੜੀ। ਜਾਂ ਘੜੀਕੁ ਬੀਤੀ ਤਾਂ ਫੇਰ ਇੱਕ ਧਿਰ ਨੇ ਨਿੱਕਲ਼ ਕੇ ਉਚੀ ਤੇ ਕਿਹਾ (ਬਿੱਲੀਬਿੱਲੀ ਘੁਆਂਗੜੇ ਹੁਣ ਦੇ ਮੇਟੇ ਬਿੱਦਣੇ ਨਹੀਂ) ਹੁਣ ਸਭ ਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਲਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘੁਆਂਗੜੇ ਮੇਟਾਉਣੇ ਵਿੱਚ ਬਚ ਰਹੇ ਓਹ ਜਿੱਤ ਗਏ॥ {{gap}}ਉਸ ਵੇਲੇ ਤਾ ਸਭ ਖੇਲ ਮਲ੍ਹ ਕੇ ਘਰੀਂ ਜਾ ਬੜੇ ਪਰ ਜਦ ਤਕਾਲ਼ਾਂ ਦਾ ਵੇਲਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਇੱਕ ਦੇਹੁੰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਆਕੇ ਮਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀ ਤੇ ਕਿਹਾ (ਪਟੀਹਲੋ ਪਟੀਹਲੋ ਪਹਾੜਿਓ) ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਕਈ ਮੁੰਡੇ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲ਼ਿ ਆਏ ਅਰ ਬੋਲੇ ਆਓ ਭਈ ਟਿਲਵਾ ਟਿਲਵੀ ਖੇਡਿਯੇ। ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਦੋ ਧਿਰਾਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਅਰ ਇੱਕ ਧਿਰ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਦੋ ਟਿਲ ਵੇ ਲੰਡ ਬਲੰਡੇ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟੇ ਛੀਂਬਿਆਂ ਦੇ ਚੌਂਕ ਦਸੋ ਭਈ ਕੌਣ ਹੈ? ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਛਿੱਟਾਂ ਕੇਹੜੀ ਗਲ਼ੀ ਬੜੀਆਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਭਈ ਛਿੱਟਾਂ ਤਖਾਣਾਂ ਦੀ ਗਲ਼ੀ ਬੜੀਆਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੁੱਝ ਲਿਆ ਭਈ ਨਿੱਕੇ ਛੀਂਬੇ ਦੇ ਘਰ ਦੋ ਪੁੱਤ ਹਨ। {{gap}}ਫੇਰ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਸਾਡੀ ਬੁੱਝੋ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਦੋ ਟਿਲ ਵੇ ਦੋ ਟਿਲਵੀਆਂ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟੇ ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਮਹੱਲੇ ਅਰ<noinclude></noinclude> dcd0gb55uj2jgokq64c6m7oe1ypydrq 250 66808 197124 196849 2025-07-04T13:52:54Z Charan Gill 36 197124 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੪)}}</noinclude>ਛਿੱਟਾਂ ਗਈਆਂ ਭਾਬੜਿਆਂ ਦੀ ਗਲ਼ੀ ਬੁੱਝੋ ਕੌਣ ਹੈ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੁੰਬੀਰ ਭਾਬੜੇ ਦੇ ਘਰ ਦੋ ਟਿਲਵੇ ਅਰ ਟਿਲਵੀਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਜਾਂ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਭਈ ਇਹ ਦੱਸੋ ਤਾ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਟਿੱਲਵੀ ਲੰਡ ਬਲੰਡੀ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟੇ ਕਾਨੂੰਗੋਆਂ ਦੇ ਮਹੱਲੇ ਅਰ ਛਿੱਟਾਂ ਬੀ ਓਥੇ ਹੀ ਰਹੀਆਂ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚੀਂ ਸੋਚਣ ਲੱਗੇ ਭਈ ਸਾਲ਼ਿਓ ਉਸ ਮਹੱਲੇ ਇੱਕ ਟਿੱਲਵੀ ਤਾ ਕਈਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹੈ ਕੇਹ ਦਾ ਨਾਉਂ ਲਇਯੇ। ਜਾਂ ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੂੜਾਮੱਲ ਦੇ ਘਰ ਤਾਂ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਕਹਿਣ ਲਗੇ ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ। ਆਓ ਤਾਂ ਸਾਲ਼ਿਓ ਹੁਣ ਤਾ ਜਾਰਾਂ ਨੂੰ ਢਾਸੀਆਂ ਦੇਓ। ਝੱਟ ਉਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋ ਹਾਰ ਗਏ ਸੇ ਘੋੜੀਆਂ ਬਣਾਕੇ ਏਹ ਸਭੇ ਆੜੀ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠੇ ਅਰ ਉਸ ਘਰ ਦੇ ਬੂਹੇ ਲੈ ਗਏ ਕਿ ਜਿਸ ਘਰ ਦੀ ਟਿਲਵੀ ਪੁੱਛੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਅੰਦਰ ਜਾਕੇ ਬੋਲਿਆ ਘਰਵਾਲ਼ਿਓ ਹੇਠਲੇ ਉੱਪਰ ਕਿ ਉਪਰਲੇ ਉੱਪਰ? ਘਰਵਾਲ਼ੇ ਲੋਕ ਅੱਗੇ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਉੱਪਰਲੇ ਉੱਪਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਓਹ ਹੇਠਵਾਲ਼ੇ ਫੇਰ ਦਬਾਏ ਹੋਏ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੋੜਕੇ ਖੇਲ ਦੀ ਜਾਗਾ ਤਕ ਲਜਾਣਗੇ ਅਰ ਔਖੇ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹੀਂ ਅੰਦਰੋਂ ਕਿਹਾ ਭਈ ਹੇਠਲੇ ਉਪਰ। ਝੱਟ ਹੇਠ ਵਾਲ਼ੇ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਉਸੀ ਜਗਾ ਲੈ ਆਏ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਬੈਠੇ ਖੇਡਦੇ ਸੇ॥ {{gap}}ਇਕ ਮੁੰਡਾ ਜੋ ਓਪਰਾ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਦਾ ਉਥੇ ਖੜਾ ਦੇਖਦਾ ਸਾ ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਈ ਸਾਡੇ ਸੈਹਰ ਤਾ ਇਹ ਖੇਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਤੁਸੀਂ ਟਿਲਵਾ ਟਿਲਵੀ ਅਰ ਲੰਡ ਬਲੰਡੀ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ? {{gap}}ਮੁੰਡੇ ਬੋਲੇ ਟਿਲਵੇ ਟਿਲਵੀਆਂ ਹੋਏ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਅਤੇ ਲੰਡ ਬਲੰਡੇ ਓਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਿਹਾਕੁ ਇੱਕ ਟਿਲਵਾ ਲੰਡ ਬਲੰਡਾ ਕਹਿਯੇ ਤਾਂ ਕੱਲਾ ਮੁੰਡਾ ਹੀ ਸਮਝੀਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਕੋਈ ਭੈਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।<noinclude></noinclude> cjyifn36hjp6odkaddlt0e9vav6doi7 250 66809 197125 196852 2025-07-04T13:57:17Z Charan Gill 36 197125 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੫)}}</noinclude>{{gap}}ਉਸ ਪਰਦੇਸੀ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟੇ ਅਰ ਛਿੱਟਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ? {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਬੁੱਝਣੇ ਵਾਲ਼ੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਦੇਈਦਾ ਹੈ ਭਈ ਸਾਰੇ ਸੈਹਰ ਨਾ ਢੂੰਡਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਮਹੱਲੇ ਭਾਂਡੇ ਫੁੱਟਣ ਅਰ ਜਿਸ ਗਲ਼ੀ ਛਿੱਟਾਂ ਜਾਣ ਉਸੀ ਮਹਲੇ ਅਰ ਗਲ਼ੀ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਦੁੜਾਵੇ॥ {{gap}}ਓਪਰਾ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਆਸ਼ਕੇ ਓਏ ਇਹ ਤਾ ਤੁਸੀਂ ਖਰੀ ਖੇਲ ਕੱਢੀ ਹੈ। {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੋਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਂਗੁਰ ਤਾ ਨਹੀਂ ਅਸੀਂ ਤਾ ਏਸ ਤੇ ਬੀ ਅੱਛੀਆਂ ਖੇਲਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹੈਂ ਝੋਕਿਆ ਤੂੰ ਕੀ ਜਾਣੇ? {{gap}}ਓਪਰੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਹੂਰਾ ਉੱਗਰ ਕੇ ਆਖਿਆ ਕਿੰਉ ਓਏ ਸਾਲ਼ਿਆ ਝੋਕਾ ਕਿਹ ਨੂੰ ਕਹੀਦਾ ਹੈ ਫੇਰ ਕਹੁ ਤਾ ਜੇ ਗੱਡ ਨਾ ਦੇਮਾਂ! {{gap}}ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਮਾਰ ਤਾ ਹੂਰਾ ਜੇ ਸਾਲ਼ੇ ਦੇ ਸੀਰਮੇ ਨਾ ਪੀ ਸਿੱਟਾਂ। ਕਿੱਡਾ ਸਾਹਨ ਆਇਆ ਹੈ ਓਪਰਾ ਬੋਲਿਆ ਭਲਾ ਬੱਚਾ ਐਥੇ ਤਾ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਮਹੱਲੇ ਦਾ ਗੁਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈਂ ਕਿਤੇ ਬਜਾਰ ਮਿਲ਼ੀਂ ਤਦ ਤੇਰੇ ਦੰਦ ਭੰਨਾਂਗਾ॥ {{gap}}ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਆਹੋ ਓਏ ਆਹੋ ਬਥੇਰੇ ਦੰਦ ਭੰਨਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਜਾਹ ਸੁੱਖ ਚਾਹਨਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਚਲਿਆ ਜਾਹ ਨਹੀਂ ਤਾ ਪਟੇ ਪਟਾ ਕੇ ਨਾ ਜਾਈਂ॥ {{gap}}ਓਪਰਾ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਆਉ ਲਾਉ ਤਾ ਪਟਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਜੇ ਸੁਆਦ ਦੇਖਣਾ ਹੈ ਸਾਲ਼ੇ ਨੂੰ ਭੋਂ ਨਾਲ਼ ਨਾ ਮਾਰਾਂ? ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਇੱਕ ਤੁਮਾਚਾ ਗੱਲਾਂ ਪਰ ਮਾਰ ਦਿਤਾ। ਜਾਂ ਤੁਮਾਚਾ ਲਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਉਸੀ ਬੇਲੇ ਰੋਣ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਆਂਆਂ ਆਂਆਂ ਮਾਰ ਤਾਂ ਸਾਲ਼ਿਆ। ਚੱਲ ਤਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਾਚੇ ਤੇ ਕੇਹੀਕੁ ਧਨੇਸੜੀ ਦੁਆਉਂਦਾ ਹਾਂ। ਜਾਂ ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਰੋਂਦਾ ਸੁਣਿਆਂ<noinclude></noinclude> l2wxslz8lhkopbkaso273cgu4es9pbq 250 66810 197128 196855 2025-07-04T17:09:26Z Charan Gill 36 197128 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੬)}}</noinclude>ਉਹ ਝੱਟ ਲੜ ਛੁਡਾ ਕੇ ਨੱਠ ਗਿਆ ਅਰ ਓਹ ਸਭ ਮੁੰਡੇ ਉਸ ਦੇ ਮਗਰ ਐਉਂ ਕਹਿਕੇ ਤਾਉੜੀ ਲਾਉਣ ਲੱਗ ਗਏ। (ਕੇ! ਇਤਨੇਕੁ ਮੁੰਡੇ ਤੇ ਹਾਰਕੇ ਨੱਠ ਗਿਆ ਈ ਓਏ॥) {{gap}}ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੇ ਡਰਦਾ ਜਾਂ ਉਹ ਖੁਰੀ ਕਰੀ ਜਾਂਦਾ ਸਾ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਆਣਿਆਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਇਕ ਢਾਣੀ ਖੇਡਦੀ ਮਿਲੀ। ਉਨ੍ਹੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਭਈ ਤੂੰ ਨੱਠਾ ਕਿੰਉ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਆਉ ਕੁਛ ਖੇਡਿਯੇ? ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਰ ਤੁਹਾਡੇ ਸੈਹਰ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਬਡੇ ਸਤਾਨ ਹਨ ਮੈਂ ਔਥੇ ਇੱਕ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੁੱਛੀ ਸਾਲ਼ਾ ਗਾਲ਼ਾਂ ਕਢਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੋ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਖੇਡਦੇ॥ {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਤੂੰ ਐਂਡਾ ਬੁੱਢ ਬਲੇਦ ਹੋਕੇ ਉਸ ਚੀਂਗੁਰ ਪੋਟ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਜਾ ਖੜਾ ਹੋਇਆ ਸਾ ਆਉ ਤਾ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਖੇਡ। {{gap}}ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਸਭ ਰਲ਼ ਕੇ ਕੁਵੱਡੀ ਖੇਡਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਫੇਰ ਪਰੇ ਤੇ ਜਾਂ ਬੈਂਤਾਂ ਦੀ ਅਵਾਜ ਆਈ ਤਾਂ ਬੋਲੇ ਆਓ ਓਏ ਝੋਕਿਓ ਐਥੋਂ ਖੜੇ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹੋਂ ਚਲੇ ਬਜਾਰ ਚੱਲਕੇ ਬੈਂਤੀ ਜਿਦਦੇ ਦੇਖਿਯੇ। ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਅਹੋ ਹੋਏ ਬੈਂਤਾਂ ਦਾ ਕੀ ਸੁਣਨਾ ਕੋਈ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਮੁੰਡਾ ਸੱਸੀ ਪੁੰਨੂੰ ਦੀਆਂ ਬੈਂਤਾਂ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੇ ਨਾਲ਼ੋਂ ਚੰਗੀਆਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਗਾਉਂ ਲੈਂਦੇ ਹੈਂ। ਏਹ ਆਖਕੇ ਕੋਈ ਹੀਰ ਰਾਂਝੇ ਅਰ ਕੋਈ ਸੋਹਣੀ ਮੇਹੀਵਾਲ਼ ਦੀਆਂ ਅਰ ਕੋਈ ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਅਤੇ ਪੂਰਣ ਭਗਤ ਦੀਆਂ ਬੈਂਤਾਂ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਜਾਂ ਰਾਤ ਬਡੀ ਚਲੀ ਗਈ ਤਾਂ ਸਭ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲੇ ਗਏ॥ {{gap}}ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਕਈ ਮੁੰਡੇ ਰਲ਼ ਕੇ ਦੇਵੀਤਾਲ ਨਾਉਣ ਗਏ ਉਥੇ ਜਾਕੇ ਕੀ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡੇ ਨੂਰਮਹਿਲਿਯੇ ਅਤੇ ਰਾਹੋਂਵਾਲ਼ਿਯੇ ਜੇ ਜਲੰਧਰ ਸੌਦੇਪੱਤੇ ਆਏ ਹੋਏ ਸੇ ਬੈਠੇ ਪੰਜਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ ਇਨ੍ਹੀਂ ਜਲੰਧਰੀਆਂ ਥੀ ਜਾ ਬਾਂਹ ਅੜਾਈ। ਇੱਕ ਦੇਹੁੰ ਨੇ ਜਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੰਜਾ ਮਾਰ ਲਿਆ ਤਾਂ ਹੂਰਾਮੁੱਕੀ ਹੋ ਪਏ॥<noinclude></noinclude> jgbqilwxakkdslc155iffn9p4zm7xej 250 66811 197129 196858 2025-07-04T17:13:32Z Charan Gill 36 197129 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੯੭)}}</noinclude>{{gap}}ਪਾਸੋਂ ਇਕ ਬੁੱਢੇ ਜੇਹੇ ਖੱਤਰੀ ਨੇ ਜੋ ਬੈਠਾ ਨ੍ਹਾ ਕੇ ਪਾਠ ਕਰਦਾ ਸਾ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਓਏ ਬਿੜਚੋਦੋ ਤੁਸੀਂ ਹੱਸਦੇ ਹੱਸਦੇ ਲੜਨ ਕਿੰਉਂ ਲਗ ਪਏ ਭੜੂਓ ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਸੁੱਝਦਾ? {{gap}}ਕਿਨੇ ਪਾਸੋਂ ਕਿਹਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਕਹਾਉਤ ਨਹੀਂ ਸੁਨੀ ਭਈ (ਰੋਗ ਦਾ ਮੂਲ ਖਾਂਸੀ ਅਰ ਲੜਾਈ ਦਾ ਮੂਲ਼ ਹਾਂਸੀ) ਇਹ ਹੁਬਾਨ ਉਮਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਆਪੇ ਝਖ ਮਾਰਕੇ ਹਟ ਜਾਣਗੇ। {{gap}}ਜਲੰਧਰੀਆਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤਾਇਆ ਜੀ ਹਟ ਤਾ ਜਰੂਰ ਜਾਮਾਂਗੇ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲ਼ਿਆਂ ਨੂਰਮਹਿਲੀਆਂ ਨੇ ਐਮੇਂ ਝੂਠ ਹੀ ਕਿੰਉ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਭਈ ਅਸੀਂ ਜਲੰਧਰੀਆਂ ਦਾ ਪੰਜਾ ਮਾਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਜਾਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਏਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਇੱਕੋਮਿੱਕੀ ਹੋ ਲੈਣ ਅਰ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਪੰਜਾ ਫੇਰ ਲੈ ਲੈਣ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਜਿਹੜੀ ਹੋਉ ਸੋ ਹੋਊ। ਚਲੋ ਜੀ ਕਯਾ ਡਰ ਹੈ ਬੜੀ ਦੌੜ ਮਹੀਨਾ ਭਰ ਜੇਲਖਾਨਾ ਭੋਗ ਆਮਾਂਗੇ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲ਼ਿਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਂ ਦੇ ਮੁੰਮੇ ਪਾਕੇ ਛੱਡਣਾ ਹੈ। ਏਹ ਕੀ ਜਾਨਣਗੇ ਕਿ ਕਿਸੀ ਜਲੰਧਰੀਏ ਨਾਲ਼ ਪੰਜਾ ਲਿਆ ਸਾ? . {{gap}}ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੱਚਾ ਜਾਣ ਦਿਓ ਹੋਊ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹੇ ਜਲੰਧਰੀਏ ਕੁਛ ਹਰੂਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਚਲੇ ਏਥੇ ਕਈ ਆਏ ਅਰ ਕਈ ਚਲੇ ਗਏ ਏਹ ਕੇਹਦੇ ਪਾਣੀਹਾਰ! {{gap}}ਮੁੰਡੇ ਬੋਲੇ ਤਾਇਆ ਜੀ ਅੱਛਾ ਸਾ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡਾ ਕਿਹਾ ਮੋੜਨਾ ਭਾਰੀ ਹੈ ਪਰ ਅੱਛਾ ਇਨਾਂ ਨੇ ਬਜਾਰ ਤਾ ਸਾਡੇ ਚੱਲਣਾ ਹੈ ਜੇ ਅਸੀਂ ਭਰੇ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨੱਕ ਨਾ ਭੰਨਿਆ ਤਾਂ ਸਾ ਨੂੰ ਦੁੜੂ ਕਹਿਣਾ। ਐਉਂ ਕਹਿਕੇ ਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦ ਪਏ। ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਦੇਖ ਓਇ ਗੋਕਲਾ ਐਥੇ ਪਾਣੀ ਕੇਡਾ ਹੈ! ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਦੇਖ ਓਇ ਭਾਨ ਐਥੇ ਪੈਰ ਬੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦੇ! ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਜੇਹੜਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਾਰਲੇ ਕੰਢੇ ਹੱਥ ਲਾਕੇ ਨਾ<noinclude>{{center|M}}</noinclude> 1nirt0x83ltir7v13ykfzajoox5q7hq 250 66814 197130 196868 2025-07-04T23:28:49Z Charan Gill 36 197130 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੦)}}</noinclude>ਉਸ ਵੇਲੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਮੁੰਡੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਘਰੀਂ ਜਾ ਬੜੇ ਪਰ ਦੁਪੈਹਰ ਦੇ ਬੇਲੇ ਬਜਾਰ ਆਕੇ ਕੋਈ ਚੌਂਪੜ ਬਛਾ ਬੈਠਾ ਅਰ ਕਿਨੇ ਗੰਜਫਾ ਅਰ ਤਾਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਕੱਢ ਲਏ। ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਭਈ ਸਾ ਨੂੰ ਚੌਂਪੜ ਗੰਜਫਾ ਤਾ ਆਉਂਦੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਜੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ ਤਾ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸੂਆਬਾਹੀ ਦੀ ਖੇਲ ਖੇਡ ਲਵੋ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਖੇਮਿਆ ਮੈਂ ਪਾਂਧੇ ਦੇ ਤੁਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਤੈ ਨੂੰ ਸੂਆਬਾਹੀ ਵਿੱਚ ਬੀ ਹਦੀਸ ਮਨਾਕੇ ਜਾਂਦਾ॥ {{gap}}ਖੇਮੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਓਏ ਫਿੱਟ ਝੋਕਾ ਦੇਖੋ ਤਾ ਕੇਡਾ ਪੜਾਕੁੜ ਬਿਚਲ਼ਿਆ ਹੈ। ਚੰਦਰੀ ਦਿਆ ਐਹੇ ਜਿਹੇ ਦੁਪੈਹਰੇ ਪਾਂਧੇ ਦੇ ਜਾਕੇ ਮਰਨਾ ਹੈ! ਪਰੇ ਢਲ਼ੇ ਦਿਨ ਤੇ ਜਾਮੀਂ ਆਓ ਦੋ ਘੜੀ ਮਨ ਪਰਚਾਇਯੇ॥ {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋ ਓਏ ਆਹੋ ਕਿਨੇ ਪਾਂਧੇ ਤੇ ਮਾਰ ਖਾਣੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਕਹੇ ਲੱਗੇ ਨਾ। ਬੱਚਾ ਐਥੇ ਤਾ ਸਾਡਾ ਲਾਲਾ ਹੀ ਹੁਣ ਆ ਨਿੱਕਲਦਾ ਹੈ। ਪਾਂਧਾ ਤਾ ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਕੁਛ ਕਹੇ ਕੇ ਨਾ ਬੀ ਕਹੇ ਪਰ ਮੇਰਾ ਲਾਲਾ ਤਾ ਹੁਣੇ ਕੰਨ ਫੜਾ ਦੇਣ ਵਾਲ਼ਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਖੇਮੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਜਾਹ ਕੰਜਰ ਦੀਏ ਮਾਰੇ ਐਥੇ ਕਿੰੰਉਂ ਆਇਆ ਹੈਂ। {{gap}}ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੱਸ ਓਏ ਮੁੰਨੀ ਦਿਆ ਗਾਲ਼ਾਂ ਨਾ ਕੱਢਦਾ ਜਾਹ ਜਿਤਨਾ ਚਿਰ ਮੈਂ ਮੂੰਹ ਵਲ ਹੀ ਦੇਖਦਾ ਰਿਹਾ। ਜਾਂ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਪਾਂਧੇ ਦੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਪਾਂਧੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿਉ ਓਏ ਨੱਥੂ ਐਡੀ ਡੇਰ ਕਿੱਥੇ ਲਾਈ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਸੱਭੇ ਮੁੰਡੇ ਦੁਹੁੰ ਘੜੀਆਂ ਦੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ ਉਠ ਕੰਨ ਫੜ॥ {{gap}}ਨੱਥੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਜੀ ਨਾ ਜੀ ਮੈਂ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਫੇਰ ਨਹੀਂ ਡੇਰ ਲਾਉਂਦਾ। ਦੇਵੀ ਦੀ ਸਹੁੰ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬਠਾਲਕੇ ਸਰੀਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਸਿਆਪੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਾਂਧਾ ਜੀ ਮੈਂ ਭੁੱਲ ਗਿਆ<noinclude></noinclude> g4mdyqfqija6e7j2k6atrbgkfwuhy23 250 66823 197131 196869 2025-07-04T23:35:40Z Charan Gill 36 197131 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੧)}}</noinclude>ਹਾਹੜੇ ਹਾਹੜੇ ਅੱਜੁ ਮੈਂ ਨੂੰ ਬਸਕੋ ਭਗਵਤੀ ਦੀ ਸਹੁੰ ਫੇਰ ਸਭਨਾਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ ਆ ਜਾਇਆ ਕਰਾਂਗਾ। ਪਾਂਧਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਘੱਲਕੇ ਪੱਛ ਮੁੰਗਾਓ ਭਈ ਨੱਥੂ ਘਰ ਬੈਠਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ॥ {{gap}}ਪਾਸੋਂ ਹੋਰ ਮੁੰਡੇ ਬੋਲੇ ਪਾਂਧਾ ਜੀ ਇਹ ਝੂਠ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਜੀ, ਅਸੀਂ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਬਜਾਜਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤ ਖੇਮੇ ਨਾਲ਼ ਲੜਦਾ ਦੇਖਕੇ ਆਏ ਹੈਂ ਜੀ॥ {{gap}}ਨੱਥੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋਂ ਓਏ ਆਹੋ ਲੜਦਾ ਨਾ ਲੜਦਾ! ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੱਸਦੇ ਹੋਂ ਅਸੀਂ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ਼ ਲੜਨ ਵਾਲ਼ੇ ਖਾਓ ਤਾ ਸੌਂਹ ਤੁਸੀਂ ਕਦ ਮੈਂ ਨੂੰ ਲੜਦੇ ਦੇਖਿਆ ਸਾ॥ {{gap}}ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਸਾਨੂੰ ਵਿੱਦਿਆ ਦੀ ਸੌਂਹੁ ਅਸੀਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਨੂੰ ਪੇ ਦੀ ਸੁਗੰਦ ਤੂੰ ਜਰੂਰ ਖੇਮੇ ਨਾਲ਼ ਲੜਦਾ ਸਾ। ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਮਾਤਾਰਾਣੀ ਦੀ ਸੌਂਹੁ ਤੂੰ ਲੜਦਾ ਜਰੂਰ ਸਾ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਨੂੰ ਤਾ ਪਾਂਧੇ ਦੀ ਹੀ ਸੌਂਹੁ ਲੱਗੇ ਜੇ ਤੂੰ ਲੜਦਾ ਨਹੀਂ ਸਾ॥ {{gap}}ਨੱਥੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੱਸ ਓਏ ਬੱਸ ਬਹੁਤੀਆਂ ਝੂਠੀਆਂ ਸੁਗੰਦਾਂ ਨਹੀਂ ਖਾਈਦੀਆਂ। ਜਾਓ ਫੇਰ ਲੜਦਾ ਹੀ ਸਹੀ ਤੁਸੀਂ ਮਾਰ ਕੁਟਾ ਲਓ। ਅਛਾ ਕੀ ਹੋਇਆ ਰੱਬ ਸੁੱਖ ਰੱਖੇ ਬੱਚਾ ਤੁਸੀਂ ਬੀ ਕਈ ਵਾਰ ਜਾਰਾਂ ਦੇ ਅੜਿੱਕੇ ਆਓਗੇ। ਸਾ ਨੂੰ ਬੀ ਸੌਂਹੁ ਹੈ ਜਿੱਦਣ ਕਦੀ ਤੁਸੀਂ ਡਾਣੇ ਚੜ੍ਹੇ ਸਭਨਾਂ ਤੇ ਬਦਲਾ ਲਮਾਂਗੇ। {{gap}}ਜਾਂ ਪਾਂਧੇ ਦੇ ਕੋਲ਼ੋਂਂ ਛੁੱਟੀ ਲੈਕੇ ਮੁੰਡੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੇ ਤਾਂ ਇਕ ਜਗਾ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਧੁੰਬਲੀ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਓਹ ਬੈਠੀਆਂ ਖੇਡ ਰਹੀਆਂ ਸੀਆਂ। ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨੇ ਲਈ ਕਿਹਾ (ਕੁੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਕੜਾ, ਮੁੰਡੀ ਬੱਢਾ ਬੱਕਰਾ) ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਮੁੰਡਾ ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਚਲਿਆ ਗਿਆ।{{nop}}<noinclude></noinclude> 4lvojqbkmw69z1iuh4xxll0pacht91i 250 66824 197132 196871 2025-07-04T23:46:01Z Charan Gill 36 197132 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੨)}}</noinclude>ਜਾਂ ਦੂਜਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਮਹੱਲੇ ਵਿੱਚ ਖੇਲਣ ਆ ਲੱਗੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਉੱਠਕੇ ਕਿਸੇ ਦੂਜੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਮੋਹਰੇ ਖੜੀ ਹੋ ਗਈ। ਦਿਨ ਜੋ ਸਿਆਲ਼ ਦੇ ਸੇ ਧੁੱਪ ਰੋਕ ਲੈਣੇ ਦੇ ਸਬੱਬ ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਛਾਉਂ ਪਰ ਹੱਥ ਮਾਰਕੇ ਉਸ ਦੂਜੀ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ (ਛਾਉਂ ਛਾਉਂ ਲੋੜੀ ਮਾਂ ਪੇਉ ਕੋਹੜੀ) ਐਨੇ ਚਿਰ ਨੂੰ ਇਕ ਹੋਰ ਕੁੜੀ ਨੇ ਉਸ ਛਾਉਂ ਕਰਨੇ ਵਾਲ਼ੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ (ਅੱਧੀ ਛਾਉਂ ਬੱਢਾਂਗੇ ਬਢ ਕੜਾਹੇ ਪਾਵਾਂਗੇ। ਕਾਲ਼ੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਖੁਲ਼ਾਮਾਂਗੇ) ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਉਹ ਕੁੜੀ ਛਾਉਂ ਛਡਕੇ ਪਰੇ ਜਾ ਖੜੀ ਹੋਈ॥ {{gap}}ਫੇਰ ਸਭ ਮਿਲਕੇ ਬਾਲੀ ਖੇਲਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਕੋਈ ਬੇਲੀ ਆਓ ਕੁੜੀਓ ਬਾਰਗੁਟਾ ਖੇਡਿਯੇ ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਭੈਣੇ ਅਸੀਂ ਤਾ ਬੂਆਰਾਈ ਖੇਡਾਂਗੇ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਖੇਡਣਾ ਤੁਸੀਂ ਰੋਲ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋ। ਇੱਕ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੇਲੀ ਰੋਲਣ ਦਾ ਪੇਉ ਮਾਂ ਮਰ ਜਾਵੇ ਅਸੀਂ ਤਾ ਕਦੀ ਰੋਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਬਹੁਤੀ ਰੋਲਣ ਤਾ ਪਾਧਿਆਂ ਦੀ ਧੀ ਕੌੜੀ ਹੈ। ਕੌੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਨੀ ਜਣਦਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣੀਏਂ ਮੇਰਾ ਨਾਉਂ ਲਏਂਗੀ ਤਾਂ ਦੂਆ ਹਾਲ ਕਰਕੇ ਛੱਡੂੰ! ਰੋਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਨਾਈਆਂ ਦੀ ਅੱਕੀ ਤਾ ਨਾਉਂ ਮੇਰਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਕੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਨੀ ਕੌੜੀਏ ਪਕੌੜੀਏ ਆਂਹਾਂ ਮੇਰਾ ਨਾਉਂ ਲਏਂਗੀ ਤਾਂ ਜਾਣਦੀ ਰਹੇਂਗੀ ਪੁੱਛ ਲਈਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਖੁੱਥੀ ਨੂੰ ਜਿਹ ਦੀ ਹੁਮੈਤ ਲਈ ਫਿਰਦੀ ਹੈਂ। ਕੌੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਕੀਏ ਪੱਟਕੀਏ ਬਡੀ ਚਾਉੜ ਨਾ ਕਰੀਂ ਮੈਂ ਤਾ ਹੁਣੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਕੇ ਗੁੱਤ ਪਟਾਕੇ ਹੱਥ ਦੇਆਂਗੀ ਭਲਾ ਬਡਾ ਲਾਡ ਨਾ ਚਾਂਬਲ਼ਦੀ ਜਾਮੀਂ? {{gap}}ਇੱਧਰ ਇਉਂ ਜਿਦ ਹੀ ਰਹੀਆਂ ਸੀਆਂ ਕਿ ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸੱਤ ਕੁੜੀਆਂ ਘਰਾਂ ਤੇ ਹੋਰ ਨਿੱਕਲ਼ਿ ਆਈਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ<noinclude></noinclude> 86oo9u4f1trqoyyadq48m9jrvbdyy5e 250 66825 197133 196872 2025-07-04T23:50:19Z Charan Gill 36 197133 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੩)}}</noinclude>ਦੇਖਕੇ ਹਾਕ ਮਾਰੀ ਅਰ ਕਿਹਾ ਨੀ ਕੁੜੀਓ ਆ ਜਾਓ ਧੁੱਪੇ ਖੇਡਿਯੇ। ਜਾਂ ਓਹ ਸੱਭੇ ਉਥੇ ਆਣ ਕੱਠੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਈ ਅਰ ਕੋਈ ਕੁਛ ਖੇਡਣ ਬੈਠ ਗਈ। ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜੇਹੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਸੀ ਕੁੜੀ ਦੀ ਚੁੰਨੀ ਲਾਹ ਲਈ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁੜੀ ਰੋਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ ਆਂ ਆਂ ਪੱਟਿਆ ਜਾਣਾ ਤੇਰਾ ਪੇਉ ਮਰ ਜਾਵੇ ਸਾਡੀ ਚੁੰਨੀ ਦੇਹ ਤਾ ਫੇਰ! {{gap}}ਉਸ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਭੈਣ ਜੋ ਖੜੀ ਸੁਣਦੀ ਸੀ ਉਨ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਨੀ ਗੰਗੀਏ ਪਟੰਗੀਏ ਤੂੰ ਜੋ ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਗਾਲ਼ਾਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈਂ ਤੇਰਾ ਨਾ ਪੇਉ ਮਰ ਜਾਵੇ! {{gap}}ਗੰਗੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਰੰਡੀ ਛੱਡਣਾ ਉੱਖੜਿਆਂ ਦਾ ਮੇਰੀ ਚੁੰਨੀ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਛੇੜਦੇ ਹੈਂ? {{gap}}ਉਹ ਕੁੜੀ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਬੋਲੀ ਦੇਦੇ ਬੇ ਕਿਰਪਿਆ ਇਹਦੀ ਚੁੰਨੀ ਤੈਂ ਕਿੱਉਂ ਲਈ ਹੈ? {{gap}}ਕਿਰਪੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤੈ ਨੂੰ ਕੀ ਫੇਰ ਜਾਹ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ ਚੁੰਨੀ ਦੇ ਦੇ ਚੁੰਨੀ ਦੇ ਦੇ ਕੇਡੀ ਹੁਮਰਾਹ ਆਈ ਹੈ॥ {{gap}}ਉਸ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਹੈ ਬੇ ਜਾਂਦੂ ਤੈਂ ਉਸ ਤੇ ਗਾਲ਼ਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਹਨ॥ {{gap}}ਕਿਰਪਾ ਬੋਲਿਆ ਆਹੋ ਫੇਰ ਖਾਣੀਆਂ ਹਨ ਜਾਹ ਤੈ ਨੂੰ ਕੀ? {{gap}}ਓਹ ਦੋਨੋ ਭੈਣ ਭਰਾਉ ਤਾ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਏ ਪਰ ਇਕ ਹੋਰ ਕੁੜੀ ਕਿਰਪੇ ਦੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਬੋਲੀ ਕੁੜੇ ਕਿਰਪੋ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਭਡਾਰ ਜੋੜਨਾ ਹੈ ਤੂੰ ਬੀ ਚਰਖਾ ਦੇਮੇਂਗੀ? {{gap}}ਕਿਰਪੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਦੇਮਾਂ ਤਾ ਸਹੀ ਪਰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਪੂਣੀਆਂ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕਦੀ ਫੇਰ ਭਡਾਰ ਜੋੜੇਂਗੀ ਤਾਂ ਦੇਊਂਗੀ॥ {{gap}}ਉਨ ਆਖਿਆ ਅੱਛਾ ਅਸੀਂ ਪਰਸੋਂ ਨੂੰ ਫੇਰ ਗੁਜਰਾਤਾ ਲੈਣਾ ਹੈ ਤਦ ਤਾਈਂ ਪੂਣੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਾ ਛੱਡੀ॥<noinclude></noinclude> odekj20zyrsljalbua5e78v4397xqcw 250 66826 197134 196875 2025-07-04T23:55:37Z Charan Gill 36 197134 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੪)}}</noinclude>{{gap}}ਕਿਰਪੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਤਾਂ ਨੀ ਤੂੰ ਐਂਡੀ ਸਾਰੀ ਨਿਆਣੀ ਹੈਂ? ਹੋਰ ਸਭ ਲੋਕ ਜਗਰਾਤਾ ਸੱਦਦੇ ਹਨ ਅਰ ਤੂੰ ਗੁਜਰਾਤਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈਂ? {{gap}}ਉਨ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਸਾਨੂੰ ਜਗਰਾਤਾ ਜਗਰੂਤਾ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਾ ਆਉਂਦਾ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਸਿੱਧਾ ਗੁਜਰਾਤਾ ਕਹਿਣ ਜਾਣਦੇ ਹੈਂ। ਜਿੱਕੁਰ ਸਾਡੀ ਬੋਬੋ ਕਹਿੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਕਿਰਪੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਡੁੱਬੀ ਤੇਰੀ ਬੋਬੋ ਜੇਹੜੀ ਜਗਰਾਤੇ ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤਾ ਸੱਦਦੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਉਨ ਕਿਹਾ ਨੀ ਹੋਊ ਭੈਣੇ ਕੁਛ ਹੋਇਆ ਤੂੰ ਸਿੱਧੀ ਇਹ ਦੱਸ ਭਈ ਆਮੇਂਗੀ ਕੇ ਨਹੀਂ? {{gap}}ਕਿਰਪੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਅੱਜ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛੂੰਗੀ ਜੇ ਉਹ ਕਹੂਗੀ ਤਾਂ ਆਮਾਂਗੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਝੁੰਗੇ ਨੂੰ ਖਾਓ ਤੇਰਾ ਜਗਰਾਤਾ ਅਸੀਂ ਘਰ ਦਿਆਂ ਕੋਲ਼ੇਂ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਨਾ ਖਾਣੀ! {{gap}}ਗੁਜਰਾਤੇ ਵਾਲ਼ੇ ਦਿਨ ਕਈਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਚਰਖੇ ਦਿੱਤੇ। ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਭੈੜੇ ਮੈਂ ਤਾ ਜੀਬੀ ਨਾਲ਼ ਰੀਸ ਲੈਣੀ ਹੈ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਸੀਂ ਤਾ ਛੱਜ ਵਿੱਚ ਪਿੜ ਪਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਅਸੀਂ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਤਾ ਉਣੀਂਦੇ ਮਰਨਾ ਨਹੀਂ ਹੁਣ ਪਿੜ ਪਾ ਛੱਡਦੇ ਹਾਂ ਤੜਕੇ ਉੱਠਕੇ ਕੱਤਾਂਗੇ? {{gap}}ਐਤਨੇ ਚਿਰ ਨੂੰ ਜੋ ਕੋਈ ਕੁੜੀ ਚਰਖਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੋਂ ਲੰਘੀ ਉਸ ਦੀ ਚੁੰਨੀ ਨਾਲ਼ ਇੱਕ ਦਾ ਤੱਕੁਲ਼ਾ ਬਿੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਤੱਕੁਲ਼ੇ ਵਾਲੀ ਕੁੜੀ ਨੇ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਉਸ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ਫੜਕੇ ਕਿਹਾ ਭੈਈਆਂ ਪਿਟਿਯੇ ਮੇਰਾ ਤੱਕੁਲ਼ਾ ਸਿੱਧਾ ਕਰਕੇ ਜਾਹ। ਕਿਨੇ ਪਾਸੋਂ ਕਿਹਾ ਨੀ ਇਸ ਰੰਡੀ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੇਰੇ ਚਰਖੇ ਦੀ ਕੱਸਣ ਤੋੜ ਸਿੱਟੀ ਸੀ ਨਾਲ਼ੇ ਪਾੱਲੀ ਦਾ ਦਮਕੜਾ ਲਾਹਕੇ ਤੋੜ ਸਿੱਟਿਆ ਸਾ॥ {{gap}}ਉਸ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿੰਉ ਫੇਰ ਪਾੱਲੀ ਨੇ ਮੇਰੀ ਚਰਮੁਖ ਨਾ ਸੋ ਤੋੜ ਸਿੱਟੀ, ਨਾਲ਼ੇ ਮੇਰੇ ਚਰਖੇ ਦੀ ਮਾਹਲ ਨਹੀਂ ਤੋੜ ਸਿੱਟੀ ਸੀ?<noinclude></noinclude> 4ck6sk5bxlv94bnvzrzo689owieg5rb 250 66827 197135 196876 2025-07-05T00:01:11Z Charan Gill 36 197135 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੫)}}</noinclude>ਘਰ ਦੀਆਂ ਪਿੱਟੀਆਂ ਕਿੱਡੀਆਂ ਊਜਾਂ ਲਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਓ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਚਰਖਾ ਚੱਕ ਲਜਾਂਦੇ ਹੈਂ ਸਾਡੇ ਜਾਣੀਦਾ ਥਾਉਂ ਹੈ ਨਹੀਂ? {{gap}}ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਫੇਰ ਚੁੱਕ ਲਜਾਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅਸਾਨ ਤਾ ਨਹੀਂ ਜਿਹ ਨੂੰ ਗੌਂ ਹੋਵੇ ਏਥੇ ਕੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਤੇ ਸਾਨ੍ਹੀ ਆਪਣੇ ਤੱਕੁਲ਼ੇ ਨਹੀਂ ਤੁੜਾਉਣੇ! {{gap}}ਜਾਂ ਉਹ ਚਰਖਾ ਚੁੱਕਣ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਇੱਕ ਨੇ ਉੱਠਕੇ ਕਿਹਾ ਫਿਟ ਨੀ ਤੁਹਾਡੀ ਅਕਲ ਜੋ ਇਹ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਕੱਤਣ ਨਹੀਂ ਸਾ ਦੇਣਾ ਤਾਂ ਇਹ ਦਾ ਚਰਖਾ ਕਿੰਉਂ ਲਿਆਂਦਾ ਸੀ। ਚਲੋ ਅੜੀਓ ਇਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਚੰਗੀ। ਜੇ ਇਹ ਚਲੀ ਜਾਊਗੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਬੀ ਚਲੇ ਜਾਮਾਂਗੇ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬੋਲੀ ਨੀ ਹੋਊ ਨੀ ਚੰਦਰੀਓ ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਲੜਾਈ ਕਰਨ ਬਹਿ ਗਈਆਂ ਪਰੇ ਆਓ ਕੋਈ ਗੀਤ ਗਾਮੀਏ ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਮਨ ਬੀ ਲੱਗੇ ਨਾਲ਼ੇ ਘੁੰ ਘੂੰ ਕੱਤਦੀਆਂ ਰਹਿਯੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਸਾਡੇ ਤਾ ਹੱਥ ਤੇ ਅੱਜੁ ਚਰਖੇ ਦੀ ਲੱਠ ਛੁੱਟ ਛੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖਬਰ ਨਹੀਂ ਭਲ਼ਕੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਕੋਈ ਪਰਾਹੁਣਾ ਆਉਣਾ ਹੈ? ਹਾੜੇ ਭੈਣੋ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਤਾ ਕੋਈ ਨਾ ਆਵੇ। ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੁਖਦੀਆਂ ਹਨ ਪਕਾਕੇ ਕੌਣ ਖੁਲਾਊ? {{gap}}ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋ ਨੀ ਆਹੋ ਅਸੀਂ ਕਈ ਵਾਰ ਪਰਤਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਲੱਠ ਛੁੱਟ ਛੁੱਟ ਜਾਵੇ ਤਾ ਕੋਈ ਸੱਚੀਂ ਹੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਾਹੁਣਾ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ! {{gap}}ਪਾਸੋਂ ਹੋਰ ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਨਾ ਭੈਣੇ ਹੀਰੋ ਜਿੱਦਣ ਲੱਠ ਛੁੱਟੇ ਅਰ ਕਾਉਂ ਬੇਲੇ ਉੱਦਣ ਪਰਾਹੁਣਾ ਤਾ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਆਹਟਾ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਸੀਂ ਸੌ ਵਾਰ ਪਰਤਾਇਆ ਹੈ। {{gap}}ਹੁਣ ਸੱਭੇ ਮਿਲ਼ਕੇ ਗਾਉਣ ਲੱਗੀਆਂ ਕਿਨੇ ਇਹ ਗੀਤ ਗਾਮਿਆ<noinclude>{{center|N}}</noinclude> ouruefbpeevepwkrvdw2yabpn4xzw7x 250 66828 197136 196976 2025-07-05T00:07:04Z Charan Gill 36 197136 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੬)}}</noinclude>ਕਿ (ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਹੇਠ ਖੜੋਤੀਏ, ਝੜ ਝੜ ਪੈਂਦਾ ਅੰਬਾਂ ਬੂਰ ਹੈ। ਅੰਬ ਪੱਕੇ ਰਸ ਚੋ ਪਿਆ ਚੂਪਣਵਾਲ਼ਾ ਪਿਆਰਾ ਦੂਰ ਹੈ।) {{gap}}ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਆਓ ਝੰਜੋਟੀਆਂ ਗਾਈਯੇ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਇਹ ਝੰਜੋਟੀ ਗਾਮੀ ਕਿ (ਖੂਹੇ ਪਾਣੀ ਭਰੇਂਦੀਏ ਸੁਣ ਨੀ ਗੇਂਦੋਂ ਇੱਕ ਘੁੱਟ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪਲਾਉ ਹੇ। ਆਪਣਾ ਭਰਿਆ ਬੇ ਮੈਂ ਨਾ ਦੇਮਾਂ ਸੁਣ ਵੇ ਛੈਲਾ ਭਰ ਪੀਓ ਜੇਕਰ ਚਾਉ ਹੈ॥) {{gap}}ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਬੋਲੀ ਭੈਣੋ ਮੇਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਹੇਕ ਨਹੀਂ ਰਲਦੀ ਨਾਲ਼ੇ ਜੇਹੜੇ ਗੀਤ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹੋਂ ਓਹ ਸਾਨੂੰ ਆਉਂਦੇ ਨਹੀਂ॥ {{gap}}ਹੋਰਨਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਜੇਹੜਾ ਤੂੰ ਜਾਣਦੀ ਹੈਂ ਉਹਦਾ ਮੁੱਢ ਫੜ ਅਸੀਂ ਆਪੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਜਾਮਾਂਗੀਆਂ। {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਨੰਦੜੇ ਨਦਾਨ ਦਾ ਬਾਰਾਂਮਾਹਾਂ ਗਾਮਿਆ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਣਕੇ ਸੱਭੇ ਕੁੜੀਆਂ ਰਾਜੀ ਹੋਈਆਂ॥ {{gap}}ਫੇਰ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਮੂਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਅਰ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬਾਰਾਂਮਾਹਾਂ ਗਾਮਿਆ ਅਰ ਇੱਕ ਨੇ ਕਾਨ੍ਹਗੁਜਰੀ ਦਾ ਝੇੜਾ ਗਾਕੇ ਸੁਣਾਇਆ। {{gap}}ਜਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਸੁਵੇਰ ਹੋਈ ਤੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਉਸ ਘਰਵਾਲ਼ੀ ਕੁੜੀ ਦੀ ਬਡੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮੁਟਿਆਰ ਜੇਹੀ ਕੁੜੀ ਮਿਲ਼ਕੇ ਬੋਲੀ ਕੁੜੇ ਠਾਕੁਰੀਏ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਰਾਤੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਜਗਰਾਤਾ ਜੁੜਿਆ ਸਾ ਚੰਦਰਿਯੇ ਸਾਡਾ ਚਰਖਾ ਕਿੰਉ ਨਾ ਲੈ ਗਈ? {{gap}}ਠਾਕੁਰੀ ਬੋਲੀ ਭੈਣ ਤਾਬਿਯੇ ਮੈਂ ਤਾ ਨਹੀਂ ਸਾਡੀ ਮੁੰਨੀ ਨੇ ਜੋੜਿਆ ਸਾ। ਭਲਾ ਇਹ ਤਾ ਸੋਚ ਜੇ ਮੈਂ ਜੋੜਦੀ ਤਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਸੱਦੇ ਬਿਨਾ ਰਹਿੰਦੀ? {{gap}}ਭਾਬੀ ਬੋਲੀ ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਉਸ ਛੁਕਰੀਟ ਵਾੱਧੇ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਜਹਾਨਾਂ ਦਾ ਕੀ ਕੰਮ ਸਾ ਜਦ ਕਦੀ ਤੂੰ ਜੋੜੇਂਗੀ ਤਾਂ ਆਮਾਂਗੇ॥ {{gap}}ਠਾਕੁਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੇ ਤੈਂ ਨੂੰ ਚਾਉ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਜੋ ਸਹੀ ਮੈਂ ਹੋਰਨਾਂ<noinclude></noinclude> anwy7mlvfs272u1nea5ttcfkp1poslh 250 66830 197137 197002 2025-07-05T00:11:20Z Charan Gill 36 197137 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੮)}}</noinclude>ਹੁਣ ਏਹ ਸੱਭੇ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਜੋਬਨ ਦੀਆਂ ਮੱਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਭਡਾਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਕੇ ਜੋ ਜੋ ਕੁਰਾਫਾਤਾਂ ਬੋਲਣ ਲੱਗੀਆਂ ਸੋ ਲਿਖਣੇ ਤੇ ਬਾਹਰ ਹਨ। {{gap}}ਕਿਨੇ ਕੰਜਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਗੀਤ ਗਾਮੇਂ। ਅਰ ਕਈਆਂ ਨੇ ਹੋਰ ਇਸ਼ਕ ਮੁਸ਼ਕ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਗਾਮੀਆਂ (ਜਿਹਾਕੁ ਮੇਰਾ ਕੰਤ ਗਿਆ ਪਰਦੇਸ। ਫਿਰਾਂ ਬਰਾਗਣ ਖੁਲੇ ਕੇਸ। ਮੇਰਾ ਜੋਬਨ ਠਾਠਾਂ ਮਾਰੇ। ਨੀ ਮੈਂ ਰੋਮਾਂ ਗਿਣ ਗਿਣ ਤਾਰੇ)॥ {{gap}}(ਬਿਰਹੋਂ ਨੇ ਮਾਰ ਸੁਕਾਈ। ਮੇਰੀ ਨਿੱਜ ਜਣੇਂਦੀ ਮਾਈ। ਮੈਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਕਹਿਰ ਦੀ ਆਈ ਹੁਣ ਮੈਂ ਕੀ ਕਰਾਂ?) {{gap}}(ਸੁਫਨਿਆਂ ਤੂੰ ਸੁਲਤਾਨ ਹੈਂ ਉੱਤਮ ਤੇਰੀ ਜਾਤ। ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬਿੱਛੜੇ ਆਣ ਮਿਲਾਏ ਰਾਤ)॥ {{gap}}(ਔਸੀਆਂ ਪਾਮਾਂ ਕਾਗ ਉਡਾਮਾਂ ਅੱਜੇ ਨਾ ਸਜਣੁ ਆਇਆ। ਨੀ ਉਹ ਦੇ ਚੀਰੇ ਨੇ ਮੈਂ ਘਾਇਲ ਕੀਤੀ ਖੂੰਨੀ ਪੇਚ ਜਮਾਇਆ)। {{gap}}ਫੇਰ ਆਪਸ ਵਿੱਚੀਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗੀਆਂ। ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਭੈਣੇ ਬਸੰਤੀਯੇ ਜੇ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਹੈਂ ਤਾਂ ਦੱਸ ਤਾ ਗਭਰੂ ਦੇ ਮਿਲਣੇ ਦਾ ਕੇਡਾ ਕੁ ਸੁਖ ਅਰ ਬਿੱਛੁੜਨੇ ਦਾ ਕੇਡਾਕੁ ਦੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਬਸੰਤੀ ਨੇ ਹਾਹੁਕਾ ਭਰਕੇ ਕਿਹਾ ਭੈਣੇ ਨਾ ਪੁੱਛ! ਇਹ ਦੁੱਖ ਰੱਬ ਵੈਰੀ ਨੂੰ ਨ ਦਿਖਾਲ਼ੇ। ਪਿਆਰਿਯੇ ਜਿੱਦਣ ਤੇ ਉਹ ਘਰੋਂ ਗਿਆ ਹੈ ਸੌ ਸੌ ਬਰਹੇ ਦੀ ਰਾਤ ਬੀਤਦੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਭੈਣੇ ਨੀ ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਕੁਛ ਆਖ ਛੱਡਿਓ ਪਰ ਦਿਲ ਪੁਰ ਆਈ ਰੱਖਣੀ ਨਹੀਂ। ਜਾਂ ਤਾਂ ਰੱਬ ਸਾ ਨੂੰ ਮੁਟਿਆਰ ਨਾ ਕਰਦਾ ਅਜੇ ਹੁਣ ਮੁਟਿਆਰ ਕੀਤੀ ਸੀ ਤਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਮੁਕਲਾਵਾ ਦੇਣੇ ਦੀ ਸਲਾਹ ਪਾ ਦੇਵੇ। ਭੈਣੋ ਜਾਂ ਕੋਈ ਪਹਿਧਾ ਰੁੱਧਾ ਹੋਇਆ—ਅਰ ਬਣਿਆ ਤਣਿਆ ਹੋਇਆ ਗੱਭਰੂ ਮਹੱਲੇ ਵਿਚੀਂ ਲੰਘਦਾ ਨਜਰ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ<noinclude></noinclude> f0h2rovhukj2euk8mtzjjlfoyfe560y 250 66831 197138 197003 2025-07-05T00:15:55Z Charan Gill 36 197138 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੦੯)}}</noinclude>ਵੱਡੀਆਂ ਹੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਛਾ ਭੈਣੋ ਤੁਹਾਡੇ ਇਕੋ ਜੇਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਸ ਦਾ ਲੁਕੋ ਹੈ (ਜਿਸ ਤਨ ਲੱਗੀ ਸੋਈ ਤਨ ਜਾਣੇ ਹੋਰ ਕੀ ਜਾਣੇ ਪੀੜ ਪਰਾਈ॥) {{gap}}ਐਹੋ ਜੇਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਹੱਸਦੀਆਂ ਖੇਡਦੀਆਂ ਅਰ ਮਨ ਪਰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਸੀਆਂ ਕਿ ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਛਿੱਕੂ ਵਿੱਚ ਪਾਕੇ ਟਕੇ ਦੀਆਂ ਰੇਉੜੀਆਂ ਅਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਅਧ ਸੇਰ ਕੁ ਖਸਖਸਵਾਲ਼ੀਆਂ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਬੱਕਲ਼ੀਆਂ ਅਰ ਕਿਨੇ ਭੁੱਜੇ ਹੋਏ ਦਾਣੇ ਅਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਛਮਕੇ ਹੋਏ ਛੋਲੇ ਭੇਜੇ। ਅਰ ਇਨਾਂ ਸਭਨਾਂ ਨੇ ਆਪਸ ਵਿਚੋਂ ਬੰਡ ਚੁੰਡ ਕੇ ਖਾਧੇ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਦਾ ਮੁਕਲਾਵਾ ਅਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਭਰਾਉਜਾ ਆ ਗਿਆ। ਕੋਈ ਤਾ ਨੂਰਮਹਿਲ ਅਰ ਕੋਈ ਨਕੋਦਰ ਅਰ ਕੋਈ ਰਾਹੋਂ ਨਮੇਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਤੁਰ ਗਈ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਾਹੁਰੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸੇ ਉਹ ਉਥੇ ਨੂੰ ਚਲੀ ਗਈ। ਅਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਗੱਭਰੂ ਆਕੇ ਅਲਾਲਪੁਰ ਨੂੰ ਲੈ ਗਿਆ॥ {{gap}}ਜੇਹੜੀਆਂ ਰਾਹੋਂ ਗਈਆਂ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਧੀਕ ਤੀਆਂ ਖੇਡਣੇ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸੁਖ ਲੱਭਾ। ਤੀਆਂ ਤਾਂ ਚਾਹੇ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕੁੜੀਆਂ ਖੇਡਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਰਾਹੋਂ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਅਰ ਬਹੁਟੀਆਂ ਨੂੰ ਤੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਜਿਤਨੀ ਕੁ ਖੁਲ੍ਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਿਹਾਕੁ ਜਾਂ ਤੀਆਂ ਦਾ ਦਿਨ ਆਇਆ ਤਾਂ ਗਹਿਣੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਲਾਕੇ ਸਭ ਕੁੜੀਆਂ ਖੇਡਣੇ ਮਲ੍ਹਣੇ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਤਾ ਕੱਠੀਆਂ ਹੋਕੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਮਹਲੇ ਗਿੱਧਾ ਪਾਇਆ ਅਰ ਕਈ ਨੀਹਲ਼ਲੇ ਪਾਸੇ ਤੇ ਉਚੀ ਰਾਹੋਂ ਵਲ ਜਾ ਕੱਠੀਆਂ ਹੋਈਆਂ। ਦੋਹੁੰ ਤਿਹੁੰ ਨੇ ਤਾ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਬਜਾਉਣੇ ਲਈ ਕਟੋਰੇ ਫੜ ਲਏ ਅਰ ਪੰਜ ਸੱਤ ਪਿੜ ਮੱਲ ਕੇ ਨੱਚਣ ਟੱਪਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ। ਕਿਨੇ ਇਹ ਬੋਲੀ<noinclude></noinclude> i1dwiwvkyf8t35p70baalok9ejaezim 250 66832 197139 197004 2025-07-05T00:18:58Z Charan Gill 36 197139 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੦)}}</noinclude>ਪਾਈ। ਕਿ (ਮੈਂ ਮੂਈ ਮੁਕਲਾਵੇ ਤੋਰ ਦੇ ਨੀ ਮੈਂ ਮੂਈ ਮੁਕਲਾਵੇ ਤੋਰ ਦੇ) ਕਿਨੇ ਇਹ ਬੋਲੀ ਛੇੜੀ ਕਿ (ਬਿਰਹੋਂ ਦੀ ਚਾਲ ਨਿਆਰੀ ਨੀ ਬਿਰਹੋਂ ਦੀ ਚਾਲ ਨਿਆਰੀ) ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਭੈਣੇ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਚੰਦਰੇ ਢਿੱਲੇ ਢਿੱਲੇ ਗੀਤ ਗਾਉਣੇ ਕੋਈ ਐਹੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਪਾਓ ਕਿ ਜਿਹੀਆਂ ਮੁੰਡੇ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈਹੈ ਨਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਨਿੱਘਰ ਸਿਘਰੀ ਆ ਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਕੇ ਸਾਨੂੰ ਲੁਕਾਈ ਕੀ ਆਖੂਗੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੋਟ ਨੀ ਫੋਟ ਖਾਣੀ ਜਣਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਚੰਦਰੀਯੇ ਤੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਕੁਛ ਗਾਮਿਯੇ ਕੋਈ ਮੇਹਣਾ ਨਹੀਂ। ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਕਿ ਹੋਰੀ ਦਾ ਭੜੂਆ ਅਰ ਦੁਬਾਲ਼ੀ ਦਾ ਜੁਹਾਰੀਆ ਜਿੱਕੁਰ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਚੀਂ ਭੜੂਆ ਅਰ ਜੁਹਾਰੀਆ ਨਹੀਂ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਉਕਰ ਤੀਮੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਬੀ ਤੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਲੁੱਚੀਆਂ ਨਹੀਂ ਗਿਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ। {{gap}}ਇੱਕ ਪਾਸੋਂ ਬੋਲੀ ਹਾਂ ਭੈਣੋ ਸੱਚੋ ਹੈ ਨਾ ਇਹ ਤਾਂ ਮੁੱਢ ਕਦੀਮ ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਆਈ ਹੈ। ਜਾਂ ਆਪ ਕਿਸਨ ਭਗਵਾਨ ਹੋਰੀ ਤੀਆਂ ਖੇਡੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾ ਨੂੰ ਕੀ ਡਰ ਹੈ? ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭੋ ਭੂਹੇ ਚੜ੍ਹ ਗਈਆਂ। ਜਿਹਾਂ ਈ ਢੋਲ ਬੱਜਿਆ ਅਰ ਜਿਹੀ ਹੀ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਗਿੱਧੇ ਅਰ ਕਟੋਰੇ ਦੀ ਅਬਾਜ ਅਰ ਜਿਹੀ ਹੀ ਅੱਡੀ ਦੀ ਧਮਕ ਉਸ ਵੇਲੇ ਐਹਾ ਊਧਮ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਕਹਿਣ ਦੀ ਬਾਤ ਹੈ। ਜਿੱਧਰ ਦੇ ਮੈਂ ਡਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਡਾਰਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖੜੀਆਂ ਅਰ ਗੋਟਾ ਕਨਾਰੀ ਚਮਕਦਾ ਸਾ। ਸੂਹਾ ਸੋਸਨੀ ਗੁਲਾਨਾਰੀ ਕਿਰਮਚੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਗੁਲਾਬੀ ਪਿਆਜੀ ਨਾਫਰਮਾਨੀ ਨਿਰੰਜੀ ਜੰਗਾਲੀ ਜਮਰੂਤੀ ਊਦਾ ਕਾਸਨੀ ਹੀ ਚੌਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਨਜਰ ਆਉਂਦਾ ਸਾ। ਕੋਈ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਅਬਰਕਾਂ ਦੀ ਪੱਖੀ ਲੈਕੇ ਨੱਚਦੀ ਅਰ ਕੋਈ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਛਿਟੀ ਫੜਕੇ ਨਾਚ ਦਿਖਾਲ਼ਦੀ ਸੀ। ਕੋਈ ਕਾਨ<noinclude></noinclude> b5zcgtq8vri0aqy3ygmj5esky5jy6es 250 66833 197140 197005 2025-07-05T00:22:21Z Charan Gill 36 197140 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੧)}}</noinclude>ਗੁਜਰੀ ਦਾ ਸਾਂਗ ਬਣਕੇ ਆਈ ਘਰ ਕੋਈ ਕੰਜਰੀਆਂ ਵਰਗਾ ਫਰਾਬਾ ਪਹਿਨਕੇ ਕਈ ਭਾਂਤ ਦੇ ਨਖਰੇ ਲਿਆਈ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਲੀ ਚਲੋ ਨੀ ਕੁੜੀਓ ਪਿਪਲ਼ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਦੇ ਬੇਹੜੇ ਉਨਾਂ ਦਾ ਜੁਆਈ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਸ ਨਾਲ ਠੱਠੇ ਕਰਿਯੇ। ਕੋਈ ਬੋਲੀ ਨਾਨੀ ਭੈਣੇ ਉਹ ਪੱਟਿਆ ਜਾਣਾ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛਾਤੀਆਂ ਫੜਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸੋ ਚਲੋ ਕਾਨੂੰਗੋਆਂ ਦੇ ਬੇਹੜੇ ਥੰਮ੍ਹ ਝੂਟਿਯੇ। ਇੱਕ ਬੇਲੀ ਨੀ ਹੇਂਹ ਕੇਡੀ ਸੀਲਾਵੰਤੀ ਆਈ ਹੈ (ਨੇ ਸੌ ਚੂਹਾ ਖਾਕੇ ਬਿੱਲੀ ਹੱਜ ਨੂੰ ਚੱਲੀ) ਜੇ ਛਾਤੀ ਫੜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਅਲੋਕਾਰੀ ਹੋਈ ਭਲਾ ਦੱਸੋ ਤਾ ਅਗੇ ਜੀਜੇ ਸਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ? {{gap}}ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬੋਲੀ ਨੀ ਫਿੱਟ ਨੀ ਫਿੱਟ ਕਮਲੀਏ ਕੋਈ ਐਹੀਆਂ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬੀ ਕਰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੋਊ ਅੜਿਯੇ ਸਾ ਨੂੰ ਤਾ ਲੁਕੋ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਨਾਲੇ ਇਕੋ ਜੇਹੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਪੜਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਇਕ ਬੋਲੀ ਭਲਾ ਵੱਢੀਯੇ ਮੈਂ ਅੱਜ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦਸੂੰਗੀ ਨਾ ਭਈ ਤਾਈ ਤੇਰੀ ਪੂਰਨਦੇਈ ਏਹੋ ਜੇਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪੂਰਨਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਦੱਸ ਦੇਹ ਫੇਰ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਉਹ ਕੁੜੀ ਡਰੀ ਅਰ ਹੱਥ ਜੋੜਕੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ ਨੀ ਪੂਰਨਦੇਇਯੇ ਹਾਹੜੇ ਹਾਹੜੇ ਭੈਣ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈਂਦੀ ਹਾਂ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਦੱਸੀਂ ਅੜਿਯੇ ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਸਹੇਲੀ ਜਾਣਕੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਬਾਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਭਲਾ ਜੇ ਤੂੰ ਮੈਂ ਨੂੰ ਮਾਂ ਤੇ ਬੁਰੇ ਬਾਬ ਕਰਾ ਲਵੇਂਗੀ ਤਾਂ ਕੀ ਹੱਥ ਆ ਜਾਊ? {{gap}}ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਪਾਸੋਂ ਕਿਹਾ ਨੀ ਚੰਦਰਿਯੇ ਐਨਾ ਕਿੰਉਂ ਡਰਦੀ ਹੈਂ ਕਮਲ਼ਿਯੇ ਕੀ ਇਹ ਸੱਚੀਂ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ। ਇਹ ਤਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਹੱਸਦੀ ਅਰ ਖਿਝਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੂਰਖੇ ਤੂੰ ਲੇਹ-<noinclude></noinclude> lb04k8vt8aqcp6em0bzny6xb2ubnu8v 250 66834 197141 197006 2025-07-05T00:26:25Z Charan Gill 36 197141 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੨)}}</noinclude>ਲੜੀਆਂ ਕੱਢ ਕੱਢ ਕਿੰਉ ਫਾਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਫੇਰ ਕਿਹਾ ਚਲ ਨੀ ਪੂਰਨਦੇਇਯੇ ਆੜਿਯੇ ਐਨਾ ਨਹੀਂ ਖਿਝਾਈਦਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਦੀ ਸੌ ਗਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੂੰ ਕੇਹੀ ਬੁਰੀ ਹੈਂ ਜੋ ਤੇਰੇ ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਪਚਦੀ। ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਇਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨਾਲ਼ ਤੂੰ ਤਾਂ ਐਥੇ ਦੀ ਦੋਹਤੀ ਠਹਿਰੀ ਸਗੋਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਐਥੇ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲ ਅੱਤ ਪਿਆਰ ਪਾਕੇ ਜਾਮੇਂ ਤੂੰ ਚੰਦਰੀਯੇ ਬੈਰ ਖਰੀਦਣ ਲਗੀ ਹੈਂ। ਭੈਣੇ ਫਗਵਾੜੇ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਤੇ ਬੁਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਨਾਨਕੀ ਆਕੇ ਬੀ ਲੜਨੇ ਲੜਾਉਣ ਤੇ ਨਹੀਂ ਟਲ਼ਦੀਆਂ। ਕਿਨੇ ਸੱਚੋ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ (ਬਹੂ ਆਈ ਫਗਵਾੜੇ ਦੀ ਤਾਂ ਢੂਹੀ ਭੰਨੇ ਲਾੜੇ ਦੀ)॥ {{gap}}ਪੂਰਨਦੇਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਚਲ ਨੀ ਚਲ ਤੂੰ ਕੇਹੜੀ ਭਈ ਇੱਥੇ ਦੀ ਧੀ ਹੈਂ ਤੂੰ ਬੀ ਤਾ ਦੋਹਤੀ ਹੀ ਹੈ। ਜਾਹ ਤਾ ਤੂੰ ਬੀ ਆਪਣੇ ਨਕੋਦਰ ਜਾਕੇ ਗੁਮਾਨ ਕਰ। ਕੇਡੇ ਕਹਾਣੇ ਪਾਉਣ ਸਿੱਖੀ ਹੈ! ਕੀ ਸਾ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਐਹੇ ਜਿਹੇ ਪਾਉਣੇ ਆਉਂਦੇ? ਜੇ ਤੂੰ ਸਾ ਨੂੰ ਫਗਵਾੜੇਂ ਦਾ ਮੇਹਣਾ ਮਾਰੇਂਗੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਬੀ ਤੇਰੇ ਨਕੋਦਰ ਦਾ ਕਹਾਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹੈਂ ਭਈ (ਬਹੂ ਆਈ ਨਕੋਦਰ ਦੀ ਤਾਂ ਖਾਂਦੀ ਪੀਂਦੀ ਓਦਰ ਦੀ) ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭੋ ਕੁੜੀਆਂ ਹੱਸ ਪਈਆਂ ਅਰ ਬੋਲੀਆਂ ਲਓ ਭੈਣੋੋ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਦੋਨੋ ਬਰੋਬਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸੋ ਚਲੋ ਹੁਣ ਚੱਲਕੇ ਕਿਤੇ ਪੀਂਘ ਝੂਟਿਯੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਨੀ ਆਓ ਸਾਡੀ ਗਲ਼ੀ ਪੀਂਘ ਪਈ ਹੋਈ ਹੈ ਉੱਥੇ ਝੂਟਾਂਗੇ। ਪਾਸੋਂ ਇਕ ਤੀਮੀ ਬੋਲੀ ਨਾ ਨੀ ਬਾੱੱਜੀਓ ਉਥੋਂ ਠਾਣਾ ਨੇੜੇ ਅਰ ਸੁਪਾਹੀ ਕੋਲ਼ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਪੀਂਘ ਝੂਟਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਚੋਪੜਿਆਂ ਦੇ ਮਹੱਲੇ ਜਾਓ ਉਥੇ ਬੜੀ ਲੰਮੀ ਪੀਂਘ ਪਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਨਾਲ਼ੇੇ ਉੱਥੋਂ ਬਜਾਰ ਬਡੀ ਦੂਰ ਹੈ ਮਨ ਭਾਉਂਦੇ ਸੋਹਲੇ ਗਾਮਿਓ।<noinclude></noinclude> e1oc1fwxnq2hwpn3h2o3ypclanckbv5 250 66835 197142 197007 2025-07-05T00:29:50Z Charan Gill 36 197142 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੩)}}</noinclude>{{gap}}ਜਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਚੋਪੜਿਆਂ ਦੇ ਮਹੱਲੇ ਨੂੰ ਤੁਰੀਆਂ ਤਾਂ ਅੱਗੋਂ ਇੱਕ ਜੱਟਾਂ ਦੀ ਧੁਮੀੜ ਆਉਂਦੀ ਦੇਖਕੇ ਇੱਕ ਕੰਧ ਨਾਲ਼ ਬਗਲ ਖੜੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੱਟਾਂ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਬੇ ਭਾਈ ਤੁਸੀਂ ਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਕਿੱਥੇ ਚਲੇ ਹੋਂ? {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੁੱਢਾ ਜੇਹਾ ਬੇਲਿਆ ਬੇਬੇ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਿਯੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨੇ ਚਿੱਤੜੀਂ ਡਾਂਗ ਦਿੱਤੀ ਉੱਠ ਤੁਰੇ ਕੁੰਹ ਆਖਣੇ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਆਖਿਯੇ ਨਾ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਓਪਰਾ ਜੇਹਾ ਜੱਟ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਸੌਦਾ ਲੈਂਦਾ ਸਾ ਉਨ ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਸਿੱਖਾ ਬੁਰਿਓਂ ਔਖਾ ਬੇਲਦਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਬੀ ਸੁਣਾਉ ਤਾਂ ਸਹੀ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੀ ਬਿਪਤਾ ਬਣੀ ਅਰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਕੇਹੜੇ ਪਿੰਡ ਹਨ? {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਜੱਟੀਂਂ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਆਖਿਆ ਭਰਾਵਾ ਨਾ ਪੁੱਛ ਕੱਲ੍ਹ ਪਰਸੋਂ ਤੇ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਇੱਕ ਫਰੰਗੜਾ ਜੇਹਾ ਆਣ ਉੱਤਰਿਆ ਹੈ ਓਨ ਪਿੰਡ ਐਹਾ ਜਿਚ ਕਰ ਛੱਡਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਾ ਪੁੱਛ। ਅਹਾਂ ਅੱਜੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਓਨ ਇੱਕ ਮੋਰ ਨੂੰ ਬਦੂਕ ਮਾਰਕੇ ਮਾਰ ਸਿੱਟਿਆ ਸਾ। ਐਸ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਨਿੱਕਲਿਆ ਭਈ ਹਜੂਰ ਤੁਸੀਂ ਏਹ ਮੋਰ ਕਿੱਦਾਂ ਮਾਰ ਸਿੱਟਿਆ ਏਹ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸਾ ਉਸ ਫਰੰਗੀ ਨੇ ਭਾਈ ਏਸ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਲੈਂਦਿਆਂ ਹੀ ਘੜ ਕੱਢਿਆ ਅਰ ਫੇਰ ਸੱਚਾ ਹੋਣ ਨੂੰ ਅੱਗਲ਼ਬਾਂਢੀ ਠਾਣੇ ਲਿਖ ਭੇਜਿਆ ਕਿ ਮੈਹਰਮ ਪੁਰੇ ਦਿਆਂ ਜੱਟਾਂ ਨੇ ਸਾਡੀ ਅਬਰੋ ਲਾਹੀ ਹੈ। ਭਾਈਆ ਅੱਜੁ ਛਾਹ ਵੇਲੇ ਸੁਪਾਹੀ ਜਾਕੇ ਸਾ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆਇਆ ਹੈ ਹੁਣ ਠਾਣੇ ਨੂੰ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ॥ {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਏਹੁ ਕਿੱਦਾਂ ਮੰਨ ਲਇਯੇ ਤੁਹਾਡੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕੁੰਹ ਵਧੀਕੀ ਜ਼ਰੂਰ ਕੀਤੀ ਹੋਣੀ ਹੈ ਨਹੀਂ ਤਾ ਰੀਣਕੁ ਗੱਲ ਪਿੱਛੇ ਉਹ ਠਾਣੇ ਨਾ ਲਿਖਦਾ॥ {{gap}}ਜੱਟੀਂਂ ਕਿਹਾ ਭਈਆ ਤੂੰ ਜੱਟ ਭਿਰਾਉ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈਂ ਤੈਥੋਂ ਕੀ<noinclude>{{center|o}}</noinclude> i818wsikafpyxa58by2fptco5sg48er 250 66836 197143 197008 2025-07-05T00:38:28Z Charan Gill 36 197143 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੪)}}</noinclude>ਲੁਕੋ ਹੈ ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਬਡੀ ਗਦੂਤ ਹੈ ਸੁਣਦੇ ਹੈਂ ਭਈ ਸਹੁਰੇ ਦਾ ਉਸ ਸਾਹਬ ਦੇ ਚੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾ ਪਿਆ ਅਰ ਭੁਇ ਪਰ ਸਿੱਟਕੇ ਕੋਈ ਘੜੀ ਸਾਰੀ ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਹਣ ਵਿੱਚ ਗੋਥਲ਼ਦਾ ਰਿਹਾ। ਭਈਆ ਕੀ ਜਾਣਿਯੇ ਹੁਣ ਕੀ ਪੇਸ਼ ਆਊ? {{gap}}ਉਸ ਜੱਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਹੋਰ ਐਮੈਂ ਕਿੱਦਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸੱਭੋ ਪਕੜੇ ਜਾਂਦੇ? ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਤੁਸੀਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਇਹ ਲੜੀ ਤਾ ਫੜਾਬੋ ਭਈ ਓਹ ਕੋਈ ਕਰਾਨੀ ਸਾ ਕੇ ਕੋਈ ਸਾਹਬ ਲੋਕ ਸਾ? {{gap}}ਜੱਟੀਂ ਕਿਹਾ ਭਈ ਦਿੱਸਦਾ ਤਾ ਕੋਈ ਕਰਾਨੀ ਜੇਹਾ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਹੂਤ ਹੂਤ ਬਡੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਖਦੇ ਹੈਨ ਕਿ ਕੋਈ ਫਲੌਰ ਦੇ ਰੇਲ ਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਓਏ ਸਿੱਖਾ ਭਾਮਾਂ ਕੋਈ ਹੋਵੇ ਪਰ ਸਾ ਨੂੰ ਤਾ ਸਹੁਰੇ ਨੇ ਹਾਲ ਖਸਮਾਂ ਦੇ ਬੁਲਾ ਭੇਜਿਆ ਨਾ! {{gap}}ਉਸ ਜੱਟ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਫੇਰ ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿੱਦਾਂ ਸਲਾਹ ਹੈ? {{gap}}ਜੱਟੀਂ ਕਿਹਾ ਚੌਧਰੀ ਕਿੱਕੂੰ ਦੱਸਿਯੇ ਜੇਹੜੀ ਬਾਹਗੁਰੂ ਕਰੇ। ਹੱਛਾ ਜਾਨੇ ਹਾਂ ਜਿੱਦਾਂ ਹੋਊ ਦੇਖ ਲਮਾਂਗੇ। ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ ਭਈ ਠਾਣੇਦਾਰ ਭਲਾਮਾਣਸ ਅਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਉਬਰੋਂ ਤੀਕੁ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਕੁੰਹ ਪੈਸਾ ਪਾਉਲਾ ਮੂੰਹ ਮਲ਼ਕੇ ਦੇਖਾਂਗੇ ਹੋਰ ਕੀ ਵੱਸ ਹੈ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਭਰਾਵਾ ਬਾਬੇ ਜੁਆਹਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਵਾ ਰੁਪੈਯੇ ਦਾ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬੀ ਸੁੱਖਿਆ ਹੈ। ਨਾਲ਼ੇ ਲੱਖਾਂ ਦੇ ਦਾਤੇ ਦੀ ਛਿੰਝ ਭੀ ਘੁਲ਼ਾਉਣੀ ਮੰਨੀ ਹੈ ਸੋ ਕੋਈ ਤਾ ਬਹੁੜੇ ਹੀਗਾ॥ {{gap}}ਉਸ ਜਿਮੀਦਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਿੱਖੋਂ ਬਾਹੜੂ ਤਾ ਜਰੂਰ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਜੇਹੜੀਆਂ ਥਾਂ ਥਾਂ ਟੰਗਾਂ ਅੜਾਉਂਦੇ ਹੋ ਇਹ ਗੱਲ ਹੱਛੀ ਨਹੀਂ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਿੱਖ ਦਿਖਾਲ਼ੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋ ਫੇਰ ਸਿੱਖ ਹੋਕੇ ਲੱਖਾਂ ਦੇ ਦਾਤੇ ਭੜੂਏ ਨੂੰ ਵਿੱਚ ਘਸੋੜਨਾ ਤਾ ਹੱਛਾ ਨਹੀਂ ਨਾ। ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਤਾ ਏਕ ਨਰੰਕਾਰ ਪਰ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹਿਯੇ॥ {{gap}}ਜੱਟੀਂ ਆਖਿਆ ਓ ਭਈ ਚੌਧਰੀ ਹੈ ਤਾ ਸੱਚੁ ਪਰ ਦੇਖੇਂ ਨਾ<noinclude></noinclude> 6ewal9sbb1o4h019dltziy7nqfncd1r 250 66837 197144 197009 2025-07-05T00:43:24Z Charan Gill 36 197144 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੫)}}</noinclude>ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆਂਦਾਰਾਂ ਤੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪਰ ਬੈਹਿ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇੱਥੇ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੋ ਹੀ ਰਹੀਆਂ ਸੀਆਂ ਕਿ ਅੱਗੇ ਤੇ ਦੋ ਮਨੁੱਖ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਦੇ ਆਕੇ ਆਖਣ ਲੱਗੇ ਚੱਲੋ ਤਾਇਆ ਮੁੜ ਚਲੋ ਗੁਰੂ ਭਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਠਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪੱਚੀ ਰੁਪੈਯੇ ਦੇ ਕੇ ਗੱਲ ਰਫੂੰ ਦਫੂੰ ਕਰਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਚਲੋ ਹੁਣ ਕੁੰਹ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਰਾਜੂ ਹੋਏ ਅਰ ਬੋਲੇ ਛਿਆਬਸੇ ਓਏ ਮੁੰਡਿਓ ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਰੱਖ ਦਿਖਾਲ਼ੀ ਹੈ ਭਈਆ ਸਾਡਾ ਸਾਹੁ ਸੁੱਕਦਾ ਜਾਂਦਾ ਸਾ। ਹੋਊ ਪੱਚੀ ਰੁਪੈਯੇ ਸਹੁਰੇ ਕੀ ਝਾਂਠ ਦਾ ਬਾਲ਼ ਹਨ ਲੱਖ ਗਨੀਮਤ ਐਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸਮਝੋ ਜੋ ਕੁਛ ਜਰੀਮਾਨਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ। ਭਈਆ ਜੇ ਇੱਕ ਰੁਪੈਯਾ ਬੀ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰਾ ਨੂੰ ਦਾਗੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। {{gap}}ਹੁਣ ਇਕ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਘਰ ਆਕੇ ਆਪਣੇ ਪੇਉ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਬਾਪੂ ਆਲਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਗੁਰੂ ਜੁਆਹਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕੜਾਹ ਪਰਸਾਦ ਤੁਸੀਂ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ ਉਹ ਕੌਣ ਦਿਨ ਹੋਏ ਤੁਸਾਂ ਦਿੱਤਾ ਨਹੀਂ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੰਡੇ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਤਿਆਰ ਹੋਏ ਹਨ ਜੇ ਆਖੋਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬੀ ਜਾ ਆਵਾਂ ਨਾਲ਼ੇ ਸੁੱਖ ਉਤਾਰ ਆਊਂਗਾ॥ {{gap}}ਬਾਪੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਂਹਦਾ ਤਾ ਸੱਚ ਹੈਂ ਲੈ ਸਵਾ ਰੁਪੈਯੇ ਦਾ ਕੜਾਹ ਕਰਾਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਛਕਾ ਦੇਖੀਂ। ਹੁਣ ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਕਈਆਂ ਗਭਰੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਖਟਕੜਾਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਗਿਆ। ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਵੜਦਿਆਂ ਹੀ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਭੂਤਨਾ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਚਾਰ ਜੱਟੀਆਂ ਦੇਖਦੇ ਖੌਰੂ ਪਾਉਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ। ਕੋਈ ਕੱਛ ਵਿੱਚ ਤੰਦਵਾਲਾ ਤੂੰਬਾ ਲੈਕੇ ਬਜਾਉਣ ਡਿਹਾ ਅਰ ਕਿਨੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਢੱਡ ਅਰ ਖੰਜਰੀ ਲੈਕੇ ਲਗੋਜਿਆਂ ਨਾਲ਼ੇ ਮਿਲਾਈ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬੋਲੀਆਂ ਪਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਜੱਟੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਾਉਂਦੇ ਬਜਾਉਂਦੇ ਡਿੱਠਾ ਤਿਉਂ ਤਿਉਂ ਟੋਟੇ ਹੋਣ ਲਗੇ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਘੁੰਮ ਘੁੰਮਕੇ ਥੱਕ ਗਏ ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਬੁੱਢੇ ਇੱਕ<noinclude></noinclude> baqstqfb4zrdoui11i7pkv6agbjkwlk 250 66838 197145 197010 2025-07-05T00:47:39Z Charan Gill 36 197145 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੬)}}</noinclude>ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠ ਬੈਠਕੇ ਆਪਣੇ ਬਰਤਵਾਰੇ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਬੋਲਿਆ ਭਈ ਚੌਧਰੀ ਤੇਰਾ ਨਾਉਂ ਕੀ ਹੈ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੀ ਚੜਤੂ? {{gap}}ਉਹ ਬੁੱਢਾ ਬੋਲਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਉਂ ਦੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸਾ ਭਈ ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੱਖ ਸਮਝਦਾ ਸਾ ਪਰ ਤੇਰਾ ਨਾਉਂ ਤਾਂ ਮੋਨਿਆਂ ਵਰਗਾ ਨਿਕਲਿਆ! {{gap}}ਚੜਤੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਸਭ ਲੋਕ ਸੁਲਤਾਨੀਏ ਸਿੱਖ ਹਨ॥ {{gap}}ਦੇਵਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਾਹੁਕਾ ਭਰ ਕੇ ਕਿਹਾ ਵਾਹਗੁਰੂ। ਅੜਿਆ ਫੇਰ ਤੁਸੀਂ ਬ੍ਰਹਮਣਾਂ ਅਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਥਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਭਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਪਰਸ਼ਾਦ ਛਕਾਉਂਦੇ ਹੋਮੋਂਗੇ? {{gap}}ਚੜਤੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਹੋਰ ਕੀ ਅਸੀਂ ਉਨਾਂ ਦੇ ਸੇਉਕ ਜੋ ਠਹਿਰੇ! {{gap}}ਦੇਵਾ ਸਿੰਘ ਬੋਲਿਆ ਮਰੋ ਓਏ ਸਾਲ਼ਿਓ ਤਾਂ ਤਾ ਤੁਸੀਂ ਛੁਰੀ ਦਾ ਬੱਢਿਆ ਹੋਇਆ ਬੱਕਰਾ ਬੀ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਮੋਂਗੇ ਕਿ ਜਿਹਦੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਆਣ ਹੈ? {{gap}}ਚੜਤੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਤੁਸੀਂ ਕੇਹਾ ਜੇਹਾ ਖਾਂਦੇ ਹੋ? ਦੇਵਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਖਿਆ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਕਲਮੇ ਨਾਲ਼ ਹਲਾਲ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਬੱਕਰਾ ਖਾਣੇ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਪਕੇ ਤੁਰਕ ਸਮਝਦੇ ਹੈਂ।ਅਸੀਂ ਠਹਿਰੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਿਖ ਖੰਡੇ ਦਾ ਝੱਟਕਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਹਾਂ ਪਰਸ਼ਾਦ ਛਕਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੈਂ। ਹਾਇ ਲੋਹੜਾ ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਬਡੇ ਮਨਮੁਖ ਹੋਂ ਜੇਹੜੇ ਹਿੰਦੂ ਹੋਕੇ ਛੁਰੀ ਦਾ ਕੁੱਠਿਆ ਹੋਇਆ ਮਾਂਸ ਛਕ ਲੈਂਦੇ ਹੋਂ ਨਾ ਭਈਆ ਤੁਹਾਡਾ ਤਾਂ ਮੂੰਹ ਦੇਖਣਾ ਬੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਬੁੱਢਾ ਉੱਥੋਂ ਉੱਠ ਖੜਾ ਹੋਇਆ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਮੋਹਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਵਾ ਰੁਪੈਯੇ ਦਾ ਕੜਾਹ ਕਰਾਕੇ ਝੰਡੇ ਜੀ ਦੇ<noinclude></noinclude> q5c6ej69dwezr0nz4g024rl6n3mftp5 250 66839 197146 197011 2025-07-05T01:18:33Z Charan Gill 36 197146 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੭)}}</noinclude>ਥੜੇ ਉੱਤੇ ਆਣ ਰਖਿਆ ਅਰ ਉੱਥੇ ਦੇ ਮਸੰਦਾਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਜੀ ਮਸੰਦ ਜੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰੋ। {{gap}}ਇੱਕ ਮਸੰਦ ਨੇ ਆਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾ ਐਉਂ ਆਖਕੇ ਅਰਦਾਸ ਪੜ੍ਹੀ ਕਿ (ਬੋਲੋਜੀ ਵਾਹਗੁਰੂ ਬੋਲੋਜੀ ਵਾਹਗੁਰੂ ਸਿੱਖ ਕੜਾਹ ਪਰਸ਼ਾਦ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਲੇਖੇ ਲਾਮੀਂ ਭਾਉਣੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੀਂ) ਫੇਰ ਅੱਧਾ ਕੜਾਹ ਆਪ ਕੱਢਕੇ ਬਾਕੀ ਦਾ ਮੋੜਕੇ ਕਿਹਾ ਜਾਹ ਓਏ ਸਿੱਖਾ ਬਰਤਾ ਦਿਹ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਜੱਟ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੇਉ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਬਾਪ ਅਰਦਾਸ ਤਾ ਏਥੇ ਬੀ ਓਦਾਂ ਹੀ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਅੰਬਰਸਰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਉਸ ਦੇ ਪੇਊ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋ ਅਰਦਾਸ ਸਭਨੀਂ ਗੁਰਦੁਆਰੀਂ ਇੱਕੋ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੂੰਹ ਬੇਰਵਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਪੰਜ ਸੱਤ ਮੁੰਡੇ ਥਿਆਏ ਹੋਕੇ ਮੇਲੇ ਤੇ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਚਲਦੇ ਖੂਹੇ ਉੱਤੇ ਆਣ ਖੜੇ ਹੋਏ। ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਪੀ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਖੂਹ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਜੱਟਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਭਈ ਗਭਰੂਓ ਆਓ ਦੇ ਚਾਰ ਬਾਰੇ ਤਾ ਲੁਆ ਜਾਓ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਜੁੜ ਪਏ ਕੋਈ ਮੋਢੀਂ ਅਰ ਕੋਈ ਖਾਂਭੀ ਅਰ ਕੋਈ ਨਾਕੀ ਬਣ ਖੜਾ ਹੋਇਆ। ਆਣਕੇ ਜੋ ਮੋਢੀਂ ਨੇ ਪੰਜ ਸੱਤ ਬਾਰੇ ਲਾਏ ਹਨ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਦੰਗ ਹੋ ਗਏ। ਕਦੀ ਚੜਸ ਫੜਨ ਲੱਗਾ ਉਹ ਉਚੀ ਹੇਕ ਨਾਲ ਇਹ ਬੋਲੀ ਲਾਉਂਦਾ ਸਾ। ਬਾਰਾ ਆ ਗਿਆ ਓਏ ਬੀਰਾ ਬੇਲੀਰਾਮ ਓ ਬੂ) ਕਦੀ ਕਹਿੰਦਾ (ਜੋੜੀ ਤੇਰੀ ਬੰਨੇ ਓਏ ਖਾਂਭੀ ਰਾਮ) ਕਦੀ ਕਹਿੰਦਾ (ਬੈਲਾਂ ਵਾਲ਼ਿਆ ਕੀਲੀ ਛੱਡਦੇ ਓਏ ਬੇਲੀ ਰਾਮ ਬੂ)। {{gap}}ਖੂਹਵਾਲ਼ੇ ਜੱਟ ਆਪਸ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਣ ਲੱਗੇ ਆਛਕੇ ਓਏ ਛੇਰੋ ਅਸੀਂ ਕੌਣ ਜੂੱਨ ਦੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸੇ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿਚ<noinclude></noinclude> 79gb84lwbju4ddqek3sedcar0f9f2tq 250 66841 197147 197013 2025-07-05T01:42:59Z Charan Gill 36 197147 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੧੯)}}</noinclude>ਬਡੀ ਦੌੜ ਮੁਛ ਭੇਉਂ ਜੇਹਾ ਹੋਊਂਗਾ। ਭਲਾ ਤੂੰ ਆਪਣੀ ਸੁਣਾਉ ਤੂੰ ਕੀ ਆਖਣ ਲੱਗਾ ਸਾ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਆਖਿਆ ਚਾਚਾ ਪਰੂੰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਮੈਂ ਕਮਾਦਾਂ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਮੰਜੁਕੀ ਦੇ ਜੰਡਿਆਲ਼ੇ ਆਪਣੀ ਨਾਨਕੀਂ ਗਿਆ। ਉਦਣ ਮੇਰੇ ਮਾਮੇ ਦਾ ਫੇਰ ਸਾ। ਜਾਂ ਮੈਂ ਬੇਲਣੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭਾਈ ਭਾਈ ਕਰਕੇ ਬੇਲਣੇ ਦਾ ਧਰੋਈ ਬਠਾਲ਼ ਦਿੱਤਾ। ਭਈ ਚਾਚਾ ਸਾ ਤਾ ਫਸੋਹੜਾ ਬੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜੁੱਸੇਵਾਲ਼ਾ ਪਰ ਮੈਂ ਚਾਂਬਲ਼ ਕੇ ਐਹੇ ਹੱਥ ਦਿਖਾਲ਼ੇ ਕਿ ਓਹ ਫਸੋਹੜਾ ਅਰ ਸਾਹਮਣਾ ਮੋੜਾ ਅਰ ਗਾਂਧੀਆਂ ਵਾਲ਼ੇ ਬਲ਼ੇਦੀ ਅਰ ਗੁਡੋਈ ਅਰ ਝੋਕਾ ਗੱਲ ਕਾਹਦੀ ਛੇਲਿਆਂ ਸਮੇਤ ਬਾਰਾਂ ਹੀ ਬੇਲਣਿਆਂ ਦੇ ਕਾਮੇਂ ਦੇਖ ਸੁਣਕੇ ਹੱਕੇ ਬੱਕੇ ਰਹਿ ਗਏ। ਚਾਚਾ ਤੂੰ ਰਾਮ ਦਾ ਲੋਕ ਹੈਂ ਤਾਂ ਸੱਚ ਜਾਣੇਗਾ ਮੈਂ ਉੱਦਣ ਦੋਹੁੰ ਪਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੰਦਰਾਂ ਘਾਣ ਲਾਏ ਹੋਣਗੇ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਓਹ ਖੂਹੇਵਾਲ਼ੇ ਬੇਲੇ ਭਈ ਗਭਰੂਓ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਕਿੱਥੇ ਕਿੱਥੇ ਹਨ? {{gap}}ਮੋਢੀ ਬੋਲਿਆ ਮੈਂ ਅਰ ਖਾਂਭੀ ਤਾਂ ਫੁਲੌਰ ਦੇ ਮੁੰਢੋਂ ਬਕਾਪਰ ਤੇ ਹੈਂ ਅਰ ਅਹੁ ਜੇਹੜਾ ਨਕੇ ਛੱਡਣ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਹ ਸਾਡਾ ਸਾਕ ਰੁੜਕੇ ਤੇ ਹੈ॥ {{gap}}ਖੂਹੇਵਾਲ਼ੇ ਬੋਲੇ ਭਲਾ ਭਈ ਛੇਰੋ ਜੀਉਂਦੇ ਰਹੋ ਸਾਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਸਦਾ ਚੇਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰੋਂਗੇ॥ {{gap}}ਓਹ ਮੁੰਡੇ ਖੂਹ ਛੱਡਕੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਆਏ ਤਾਂ ਸੁਣਿਆ ਭਈ ਚੂਹੜ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਕ ਸੁਪਾਹੀ ਠਾਣੇਦਾਰ ਪਾਹ ਫੜਕੇ ਲੈ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਆਖਣ ਲੱਗੇ ਚਲੋ ਓਏ ਸਾਲ਼ਿਓ ਦੇਖਿਯੇ ਤਾਂ ਸਹੀ ਭਈ ਚੂਹੜਸਿੰਘ 'ਤੇ ਕੇਹੜੀ ਖੋਤੀ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਓਏ ਓਥੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲਣਾ ਉਹ ਸਾਲ਼ਾ ਸਤਾਨ ਦੀ ਮਾਰ ਹੈ ਕਿਸੀ ਜੱਟੀ ਜੁੱਟੀ ਨੂੰ ਕੁੰਹ ਆਖ ਬੈਠਾ ਹੋਣਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਤਾ<noinclude></noinclude> nq0qbxj7c595h9qrio1wqm9uf9x7wsz 250 66842 197148 197014 2025-07-05T01:44:15Z Charan Gill 36 197148 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੦)}}</noinclude>ਸੁਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਪਾਊਂ ਸੀ ਜੋ ਉਹ ਨੂੰ ਫੜ ਲੈਜਾਂਦੇ। ਸਾਲ਼ਿਓ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਓਥੇ ਕੀ ਟੰਗਾਂ ਡਾਹੋਂਗੇ। ਖਸਮਾਂ ਦਿਆਂ ਆਦਮੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੁੰਹ ਬੱਟੀਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਇੱਕ ਬੁੱਢਾ ਜਿਹਾ ਪਾਸੋਂ ਬੋਲਿਆ ਦੁੜੂ ਹੈ ਤੁਹਾਡੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਸਹੁਰੀ ਦਿਓ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਚੂਹੜ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕ੍ਯਾ ਐਥੇ ਛੱਡ ਜਾਮੋਂਗੇ? ਕਮਲਿਓ ਉਹ ਦੇ ਮਾਪੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਣਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡਿਆਂ ਲਗਦਿਆਂ ਨੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਤੋਰਿਆ ਸਾ? ਐਹਮਕੋ ਐਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰੀਦਾ ਸਿਆਣਿਆਂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਹੈ ਭਈ ਜੇ ਲਾਇਯੇ ਤਾਂ ਓੜ ਨਿਭਾਇਯੇ॥ {{gap}}ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤਾਇਆ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਕੀ ਆਖਿਆ ਹੈ ਚੱਲਗਾਂ ਜੇ ਤੂੰ ਸਿਆਣਾ ਨਾਲ਼ ਹੋਮੇਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਡਰੀ ਮਾਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਕੇਡੇ ਓਦਰੇ ਹਨ ਸਾਲ਼ਿਓ ਠਾਣੇਦਾਰ ਹੀ ਹੈ ਤਾ ਕੋਈ ਸੀਹੁੰ ਸੱਪ ਤਾ ਨਹੀਂ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੰਗ ਮਾਰੂ ਸਾਲ਼ਿਓ ਜੰਮਣੇ ਨੂੰ ਕਿੰਉ ਮਰੇ ਸੇ। ਗਾਹਾਂ ਸਿੱਧੇ ਹੋਕੇ ਤੁਰੋ ਪਰੇ ਜਿੱਦਾਂ ਕਿਦਾਂ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਛੁਡਾ ਲਿਆਇਯੇ। ਭਾਈਆ ਓਏ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਜੇ ਛੱਡਕੇ ਜਾਮਾਂਗੇ ਤਾਂ ਬੋਬੋ ਕੋਲ਼ੋਂ ਪਿੰਡ ਕਿੱਦਾਂ ਬੜਾਂਗੇ॥ {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਬੁੱਢੇ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਸਭ ਮਿਲ਼ਕੇ ਠਾਣੇਦਾਰ ਪਾਹ ਗਏ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚੂਹੜ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਉਰਿਓਂ ਹੀ ਬੋਲੇ ਕਿੰਉਂ ਓਏ ਕਮੂਤ ਦੀ ਮਾਰੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋਰ ਛੇੜ ਆਪਣੀਆਂ ਮਤੇਈਆਂ ਜੱਟੀਆਂ ਨੂੰ। ਸਾਲ਼ਾ ਪਗੁੜ ਬੰਨ੍ਹਕੇ ਐਉਂ ਐਉਂ ਮੋਢੇ ਮਾਰਦਾ ਫਿਰਦਾ ਸਾ ਚੈਨ ਆਈ। ਕਿੰਉ ਹੁਣ ਦੱਸ ਠਾਣੇਦਾਰ ਪਤੰਦਰ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਕੇ ਛੁੱਟੇਂਂਗਾ? ਫੇਰ ਠਾਣੇਦਾਰ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਜਾਕੇ ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਝੁਕਕੇ ਸਲਾਮ ਆਖੀ॥<noinclude></noinclude> 374wul95j8yil1fn2at8uultozus0qt 197149 197148 2025-07-05T01:45:38Z Charan Gill 36 197149 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੦)}}</noinclude>ਸੁਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਪਾਊਂ ਸੀ ਜੋ ਉਹ ਨੂੰ ਫੜ ਲੈਜਾਂਦੇ। ਸਾਲ਼ਿਓ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਓਥੇ ਕੀ ਟੰਗਾਂ ਡਾਹੋਂਗੇ। ਖਸਮਾਂ ਦਿਆਂ ਆਦਮੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੁੰਹ ਬੱਟੀਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਇੱਕ ਬੁੱਢਾ ਜਿਹਾ ਪਾਸੋਂ ਬੋਲਿਆ ਦੁੜੂ ਹੈ ਤੁਹਾਡੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਸਹੁਰੀ ਦਿਓ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਚੂਹੜ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕ੍ਯਾ ਐਥੇ ਛੱਡ ਜਾਮੋਂਗੇ? ਕਮਲਿਓ ਉਹ ਦੇ ਮਾਪੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਣਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡਿਆਂ ਲਗਦਿਆਂ ਨੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਤੋਰਿਆ ਸਾ? ਐਹਮਕੋ ਐਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰੀਦਾ ਸਿਆਣਿਆਂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਹੈ ਭਈ ਜੇ ਲਾਇਯੇ ਤਾਂ ਓੜ ਨਿਭਾਇਯੇ॥ {{gap}}ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤਾਇਆ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਕੀ ਆਖਿਆ ਹੈ ਚੱਲਗਾਂ ਜੇ ਤੂੰ ਸਿਆਣਾ ਨਾਲ਼ ਹੋਮੇਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਡਰੀ ਮਾਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦੇ ਕੇਡੇ ਓਦਰੇ ਹਨ ਸਾਲ਼ਿਓ ਠਾਣੇਦਾਰ ਹੀ ਹੈ ਤਾ ਕੋਈ ਸੀਹੁੰ ਸੱਪ ਤਾ ਨਹੀਂ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੰਗ ਮਾਰੂ ਸਾਲ਼ਿਓ ਜੰਮਣੇ ਨੂੰ ਕਿੰਉ ਮਰੇ ਸੇ। ਗਾਹਾਂ ਸਿੱਧੇ ਹੋਕੇ ਤੁਰੋ ਪਰੇ ਜਿੱਦਾਂ ਕਿੱਦਾਂ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਛੁਡਾ ਲਿਆਇਯੇ। ਭਾਈਆ ਓਏ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਜੇ ਛੱਡਕੇ ਜਾਮਾਂਗੇ ਤਾਂ ਬੋਬੋ ਕੋਲ਼ੋਂ ਪਿੰਡ ਕਿੱਦਾਂ ਬੜਾਂਗੇ॥ {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਬੁੱਢੇ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਸਭ ਮਿਲ਼ਕੇ ਠਾਣੇਦਾਰ ਪਾਹ ਗਏ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚੂਹੜ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਉਰਿਓਂ ਹੀ ਬੋਲੇ ਕਿੰਉਂ ਓਏ ਕਮੂਤ ਦੀ ਮਾਰੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋਰ ਛੇੜ ਆਪਣੀਆਂ ਮਤੇਈਆਂ ਜੱਟੀਆਂ ਨੂੰ। ਸਾਲ਼ਾ ਪਗੁੜ ਬੰਨ੍ਹਕੇ ਐਉਂ ਐਉਂ ਮੋਢੇ ਮਾਰਦਾ ਫਿਰਦਾ ਸਾ ਚੈਨ ਆਈ। ਕਿੰਉ ਹੁਣ ਦੱਸ ਠਾਣੇਦਾਰ ਪਤੰਦਰ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਕੇ ਛੁੱਟੇਂਂਗਾ? ਫੇਰ ਠਾਣੇਦਾਰ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਜਾਕੇ ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਝੁਕਕੇ ਸਲਾਮ ਆਖੀ॥<noinclude></noinclude> qkdh8w5yi6qn1crgf5ezej28j1m3ywi 250 66843 197150 197058 2025-07-05T01:48:22Z Charan Gill 36 197150 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੧)}}</noinclude>ਇੱਕ ਸੁਪਾਹੀ ਨੇ ਕੋਲੋਂ ਆਖਿਆ ਅਨ੍ਹਾ ਹੈਂ ਓਏ ਬੁੱਢਿਆ ਠਾਣੇਦਾਰ ਸਾਹਬ ਤਾ ਹਿੰਦੂ ਨਾਲ਼ੇ ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੱਖ ਹੈ ਤੂੰ ਸਲਾਮ ਕਿਦਾਂ ਆਖਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਲਾ ਜਮਾਦਾਰ ਜੀ ਮੈਂ ਪੁਛਾਤੇ ਨਹੀਂ ਤਖਸੀਰ ਮਾਫ ਕਰੈ ਸਗੋਂ ਏਹੁ ਤਾ ਬਡੀ ਚੰਗੀ ਹੋਈ ਜੋ ਠਾਣੇਦਾਰ ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੱਖ ਹੈ ਕੁਛ ਤਾ ਸਾਡੀ ਭਰਾਮਾਂ ਦੀ ਸੁਣੂੰ ਹੀ। ਸਿਆਣੇ ਆਖ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਰਥਮੇ ਤਾ ਆਪਣਾ ਮਾਰੂ ਨਾ। ਅਰ ਜੋ ਮਾਰੂ ਬੀ ਤਾ ਮਾਰਕੇ ਧੁੱਪੇ ਨਾ ਬਠਾਲ਼ੂ॥ {{gap}}ਠਾਣੇਦਾਰ ਬੀ ਜੋ ਇਨਾਂ ਹੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਜਿਮੀਦਾਰ ਹੀ ਸਾ ਬੋਲਿਆ ਬੁੱਢਿਆ ਕਯਾ ਆਖਦਾ ਹੈਂ? {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਹੋਰ ਕਯਾ ਆਖਣਾ ਸਾ ਐਸ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਖਾਤਰ ਆਏ ਹੈਂ ਭਈ ਤੁਸੀਂ ਛੱਡ ਦੇਓ॥ {{gap}}ਠਾਣੇਦਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਬਡਾ ਹਰਾਮਜਾਦਾ ਹੈ ਇਸ ਨੇ ਇੱਕ ਜੱਟੀ ਦਾ ਹੱਥ ਮਰੋੜ ਦਿਤਾ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੀ ਫੇਰ ਤੁਸੀਂ ਭਲਿਆਂ ਦੇ ਪੁੱਤ ਪੋਤੇ ਹੋਂ ਆਪ ਦਰਾਫਤ ਕਰੋ ਸਮੇਂ ਕੇਹੜੀ ਬੀਤਦੀ ਹੈ। ਜੀ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਅਸੀਂ ਤਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਹੁਰੀ ਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਥੇਰਾ ਮੱਤੀਂ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਮਖਾਂ ਆਓ ਸਮਝ ਜਾਓ ਅਹਿਮਕੋਂ ਕਿਸੀ ਦੀ ਧੀ ਨੂੰਹ ਨੂੰ ਨਾ ਛੇੜ ਬੈਠਿਓ ਪਰ ਜੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਤ ਵੇਲੇ ਗਭਰੇਡੇ ਦੀ ਗਮਰੂਰੀ ਅਰ ਖੁਮਾਰੀ ਚੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਏਹ ਤਾ ਅਗਲੇ ਕੌਣ ਖੁਦਾ ਬਣੇ ਫਿਰਦੇ ਠਹਿਰੇ ਅਸੀਂ ਭੜੂਏ ਕਿੱਥੇ ਤੋੜੀ ਸਮਝਾਇਯੇ? ਅੱਛਾ ਜੀ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਹੁਣ ਇੱਕ ਵਾਰ ਤੁਸੀਂ ਬੀ ਆਪਣੀ ਮਿਹਰਬਾਨਗੀ ਨਾਲ ਛੱਡ ਦਿਓ ਫੇਰ ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਕਦੀ ਕੁਬੱਲੇ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰੂ। ਫੇਰ ਚੂਹੜਸਿੰਘ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕਰਕੇ ਆਖਿਆ ਸੁਣ ਓਏ ਧੀ ਕਿਆ ਬਾਪਾ ਹੁਣ ਤਾ ਠਾਣੇਦਾਰ ਹੋਰੀਂ ਤੇਰੀ ਤਖਸੀਰ ਮਾਫ ਕੀਤੀ ਜੇ ਫੇਰ ਕਦੀ<noinclude>{{center|P}}</noinclude> g2fvggewfhtmx6yrantky8zy73pzhr6 250 66846 197151 197059 2025-07-05T01:51:46Z Charan Gill 36 197151 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੨)}}</noinclude>ਬੁਰੇ ਰਾਹ ਚੱਲੇਂਗਾ ਤਾ ਗੋਲਾ ਆਪਣਾ ਕੀਤਾ ਪਾਮੇਂਗਾ ਸਾਡੀ ਕੁੰਹ ਬਾਹ ਨਹੀਂ॥ {{gap}}ਚੂਹੜ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਖਿਆ ਤਾਇਆ ਮੈਂ ਤਾ ਆਂਹਾਂ ਚੁੱਪ ਕਰੀਤਾ ਖੜਾ ਸਾ ਔਹ ਸੁਪਾਹੀ ਮੈਂ ਨੂੰ ਧਿਗਾਣੇ ਫੜਕੇ ਲੈ ਆਇਆ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ਼ ਆਖਿਆ ਓਏ ਫਿਟ ਕੰਜਰੁ, ਸਹੁਰੀ ਦਿਆ ਇਹੁ ਸੁਪਾਹੀ ਕੀ ਤੇਰਾ ਕੁੰਹ ਬੈਰੀ ਸਾ ਜੋ ਚਾਣਚੱਕ ਫੜਕੇ ਲੈ ਆਇਆ? ਸਗੋਂ ਆਖੁ ਜੀ ਭਈ ਮੈਂ ਥੋਂ ਹੋ ਗਈ ਹੁਣ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ ਕਰੋ। ਸੱਗੋਂ ਅੱਗੇ ਤੇ ਚਉੜਾਂ ਕਰਦਾ ਅਰ ਸੱਚਾ ਹੋਣ ਨੂੰ ਮਰਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਚੂਹੜ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਖਿਆ ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਆਖਦੇ ਤਾ ਹੈਂ ਭਈ ਹੋ ਗਈ ਹੁਣ ਮਾਫ ਕਰੋ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਲਵੋ ਜੀ ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਹੁਣ ਤਾ ਪਛਤਾਉਂਦਾ ਹੈ ਆਪਣੀ ਮਿਹਰਬਾਨਗੀ ਕਰੋ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਠਾਣੇਦਾਰ ਨੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਰ ਸਭੋ ਮੇਲੇ ਤੇ ਪਿਛੋਂ ਆਪਣਿਆਂ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜੇ॥ {{gap}}ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਬੁੱਢੇ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਭਈ ਤਾਇਆ ਕੋਈ ਬਾਤ ਪਾਉ ਜੋ ਬਾਟ ਕੱਟ ਹੋ ਜਾਵੇ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਓਏ ਦਿਨ ਨੂੰ ਬਾਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪਾਈ ਦੀਆਂ ਸਹੁਰੀ ਦਿਓ ਰਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਹ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਓ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ ਨਸੀਹਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਖਾਲ਼ਦੇ ਹੈਂ। ਜੇ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਰ ਲੱਕ ਬੰਨ੍ਹ ਬੈਠੇ ਤਾਂ ਕਦੀ ਖਤਾ ਨਾ ਖਾਵੇ॥ {{gap}}ਮੁੰਡੇ ਬੋਲੇ ਹਾਹੜੇ ਭਈ ਤਾਇਆ ਓਹ ਤਾ ਸਾਨੂੰ ਜਰੂਰ ਸੁਣਾਉ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਾਡੇ ਘਰ ਇੱਕ ਗ੍ਰੰਥੀ ਸਿੱਖ ਰਹਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸਾ ਉਨ ਵਡੇ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਲਾਏ ਹੋਏ ਥੇ ਉਹ ਜਦੋਂ ਕਦੀ ਸੁੱਖਾ ਸਰਦਾਈ ਛਕ ਕੇ ਮੌਜ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਸਾ, ਸਾ ਨੂੰ ਐਹੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਨਸੀਹਤਾਂ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜੇਹੇ ਕੁ (ਤਿੰਨੇ ਕੰਮ ਵਡੇ ਕਸੂਤੇ। ਨੀਮੇਂ ਬੈਠੇ<noinclude></noinclude> mnxtil13mijctb33nmohtotmy7yiawb 250 66847 197152 197061 2025-07-05T02:01:51Z Charan Gill 36 197152 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੩)}}</noinclude>ਉੱਚੇ ਮੂਤੇ। ਤੱਤਾ ਖਾਵੇ ਮਰੇ ਦੁਖਣੂਤੇ। ਰਾਹ ਜਾਂਦਾ ਸਰਕੜਾ ਸੂਤੇ॥) {{gap}}ਇੱਕ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਭਈ ਭਾਇਆ ਸਹੁੰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਤਾ ਸੱਚੋ ਹਨ। ਆਹਾਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਤੁਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਇੱਕ ਸਰਵਾਹੜ ਦੇ ਪੱਠੇ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਬੈਠਾ ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਠੀਕ ਚੀਰਾ ਆਗਿਆ ਸਾ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਫੇਰ ਆਉਣਾ ਨ ਸੋ ਚੀਰਾ। ਸੁਣ ਤੈਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸੁਣਾਇਯੇ। (ਤਿੰਨੋ ਬੰਨ ਕੁਬੰਨ। ਮੈਂਹ ਡੱਬੀ ਭੇਡ ਭੂਸਲੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਾਲ਼ੀ ਰੰਨ।) {{gap}}ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਬੇਲਿਆ ਠੀਕ ਹੈ ਭਈ ਮਾਹਨ ਸਿੰਹ ਲੁਹਾਰ ਦੀ ਤੀਮੀ ਦੀ ਠੋਡੀ ਪਰ ਬਾਲ਼ ਹਨ ਤਦੇ ਓਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵਾਰੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦਿੰਦੀ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਹੋਰ ਐਮੈਂ ਤਾ ਨਹੀਂ ਭਈਆ ਸਿਆਣੇ ਸਭ ਸੱਚੀਆਂ ਆਖ ਗਏ ਹਨ। ਸੁਣੋ ਹੋਰ ਸੁਣੋ (ਤਿੰਨੇ ਕੰਮ ਪੈਣ ਅਬੱਲੇ। ਨੰਗੀ ਪੈਰੀਂ ਗਾਹੇ ਸੱਲੇ। ਜੁਆਨ ਧੀ ਨੂੰ ਗੋਇਲ ਘੱਲੇ। ਦੌਲਤ ਬਾਝੁ ਕਚੈਹਿਰੀ ਮੱਲੇ॥) {{gap}}ਇੱਕ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਇਆ ਗੋਇਲ ਕੀ? ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਓਪਰੇ ਥਹਿੰ ਨੂੰ ਗੋਇਲ ਆਖੀਦਾ ਹੈ। ਸੁਣੋ ਹੋਰ ਸੁਣੋਂ (ਅੱਖਾਂ ਮੀਚ ਨਾ ਚੱਲੀਯੇ ਪੈ ਟੋਏ ਮਰਿਯੇ। ਵੱਡਾ ਬੋਲ ਨਾ ਬੋਲਿਯੋਂ ਕਰਤਾਰੋਂ ਡਰਿਯੇ) ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਇਹ ਬੀ ਠੀਕ ਹੈ। {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਹੋਰ ਸੁਣਾਇਯੇ ਕੇ ਬਸ? ਮੁੰਡੇ ਬੋਲੇ ਬੱਸ ਕਿੰਉਂ ਸਗੋਂ ਬਾਟ ਨਿੱਬੜਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਲਓ ਹੋਰ ਬੀ ਲਓ ਅਸੀਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਪੁਲ਼ ਬੰਨ੍ਹ ਦੇਇਯੇ (ਖੇਤੇ ਜੱਟ ਨਾ ਛੇੜਿਯੇ ਹੱਟ ਉੱਤੇ ਕਿਰਾੜ। ਪੱਤਣ ਮੇਉਂ ਨਾ ਛੇੜਿਯੇ ਭੰਨ ਸਿੱਟੇ ਬੁਥਾੜ।) {{gap}}ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਕੇ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਤਾਇਆ ਓਹ ਭਾਈ ਜੀ ਤਾ ਇੱਕ ਵਾਰੀਂ ਮੈਂ ਬੀ ਦੇਖਿਆ ਸਾ। ਆਂਹਾਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਪੂ<noinclude></noinclude> 5ish9kue6ev6mk51yzokug3jpduu9ls 250 66848 197153 197062 2025-07-05T02:05:09Z Charan Gill 36 197153 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੪)}}</noinclude>ਉਸ ਨੂੰ ਪਰਸ਼ਾਦ ਛਿਕਾਉਣ ਘਰ ਲਿਆਇਆ ਸਾ। ਤਾਇਆ ਉਹ ਓਹੋ ਸਾ ਨਾ ਜੇਹੜਾ ਹਰ ਗੱਲੇ ਮਰਾਮਰਾ ਆਖਕੇ ਬੋਲਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸਾ? ਆਂਹਾਂ ਤਾਇਆ ਉਨ ਮੈਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਭਈ ਮਰਿਆ ਬਸੰਤ ਸਿੰਹਾਂ ਔਹ ਮਰਾ ਛੰਨਾ ਫੜਾਈਂ। ਤਾਇਆ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾ ਮੈਂ ਜੀ ਵਿੱਚ ਆਖਿਆ ਭਈ ਇਹ ਮਰਾ ਮਰਾ ਹਰ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਆਖਦਾ ਹੈ ਪਰ ਫੇਰ ਉਸ ਨੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਓਦਾਂ ਹੀ ਮਰੀ ਥਾਲੀ ਮਰਾ ਤਬਾ ਮਰਾ ਚੁੱਲਾ ਅਰ ਮਰਾ ਮੰਜਾ ਮਰੀ ਪੀਹੜੀ ਜਾਂ ਮਰੀ ਲਾਠੀ ਮਰਾ ਸੋਟਾ ਆਖਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਜਾਣ ਗਿਆ ਭਈ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਣ ਪਈ ਹੋਈ ਹੋਣੀ ਹੈ। {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਸ ਕੰਢੀ ਵਿੱਚ ਸਭੋ ਲੋਕ ਓਦਾਂ ਹੀ ਮਰਾ ਮਰਾ ਹਰ ਗੱਲ ਬੋਲਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਾਣ ਪਈ ਹੋਈ ਤਾ ਓਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਦਾਂ ਤੇਰਾ ਪੇਉ ਹਰ ਗੱਲੇ ਆਖਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਤੇਰਾ ਨਾਉਂ ਕੀ)॥ {{gap}}ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਆਹੋ ਓਏ ਐਦਾਂ ਤਾਂ ਕਈਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਮੈਂ ਕਈ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਐਦਾਂ ਬੋਲਦੇ ਸੁਣੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਹਰ ਗੱਲੇ ਐਦਾਂ ਆਖ ਲੈਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਭਈ (ਖਾਹ ਸੌਂਹ) ਕੋਈ ਆਖਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਅਗਲੇ ਆਖਿਆ) ਕੋਈ ਐਉਂ ਆਖ ਲੈਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਤੈਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਨੇਕੀ ਦੇਵੇ)। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਬਾਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਕਹੁ ਤਾ ਰਾਮ) ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਫਟਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਤੇਰਾ ਰਾਮ ਭਲਾ ਕਰੇ) ਕਈ ਆਖਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਜੌਣਸਾ ਜੋ ਬਾਕੀ ਰਿਹਾ) ਕਈ ਐਉਂ ਬੀ ਆਖ ਲੈਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਕਿ (ਬਾਕੀਮਾਨ) ਗੱਲ ਕਾਹਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਕਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਟਕਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਹਾਂ ਭਈ ਠੀਕ ਹੈ ਇਹ ਫਿਟਕਾਂ ਨਿਰੀਆਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਇੱਕ ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਪਾਧਾ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਬੀ ਏਦਾਂ ਹੀ<noinclude></noinclude> nsd04h3bv72uzgusfiw8hutk4blnmut 250 66849 197154 196905 2025-07-05T02:10:08Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197154 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੫)}}</noinclude>ਬੋਲਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਦਾਦੀ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਗਊ ਸਕਲੌਂਪ ਕਰਾਉਣ ਆਇਆ ਸਾ ਭਈਆ ਤਦੋਂ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਸੀ ਉਹ ਹਰ ਗੰਲੇ (ਨਾਨਾ ਪਰਕਾਰ ਨਾਨਾ ਪਰਕਾਰ) ਕਹਿ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਉੱਦਣ ਐਦਾਂ ਹੋਈ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਅੰਗਣ ਵਿੱਚ ਗਊ ਖੜੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਾਧਾ ਮੈਂ ਨੂੰ ਆਹਦਾ ਹੈ ਲਈਂ ਮੁੰਡਿਆ ਨਾਨਾ ਪਰਕਾਰ ਕਰਕੇ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਜਲ ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਉੱਤੇ ਪਾਉ। ਮੈਂ ਪਾਣੀ ਤਾਂ ਹੱਥ ਉੱਤੇ ਛੰਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਫੇਰ ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ਪਾਧਾ ਮੈਂ ਨਾਨਾ ਪਰਕਾਰ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ਭਈ ਉਹ ਕਿੱਦਾਂ ਕਰਾਂ? ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਲੋਕ ਹੱਸ ਪਏ ਤਾਂ ਮੈਂ ਜਾਣਿਆ ਭਈ ਇਉਂ ਆਖਣੇ ਦੀ ਪਾਧੇ ਨੂੰ ਬਾਣ ਪਈ ਹੋਈ ਹੋਣੀ ਹੈ। {{gap}}ਇੱਕ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਜੇਂ ਪਾਧੇ ਤੇ ਆਪਣੀ ਬਾਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਟਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਮੱਤ ਦੇਊਂਗਾ ਇਹ ਤਾ ਠੀਕ ਉਹੋ ਹੋਈ ਜਿਹਾਕੁ ਸਿਆਣੇ ਆਖਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ (ਪਾਂਧਾ ਅਰ ਮਸਾਲਚੀ ਦੁਨੋਂ ਬੇਈਮਾਨ। ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਚਾਨਣ ਕਰਨ ਆਪ ਅਨ੍ਹੇਰੇ ਜਾਣ।) {{gap}}ਮੁੰਡੇ ਅਹੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਗਲਾਂ ਕਰਦੇ ਘਰੀਂ ਆ ਬੜੇ। {{gap}}ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬਹਿਕੇ ਮੇਲੇ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬੁੱਢਾ ਜੇਹਾ ਜੱਟ ਬੋਲਿਆ ਭਈ ਝੰਡਾ ਜੀ ਬੱਡਾ ਸੱਚਾ ਹੈ ਜੋ ਮੰਗੀਦਾ ਹੈ ਸੋ ਪਾਈਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਉਥੇ ਬਡੀ ਜਾਹਰੀ ਕਰਾਮਾਤ ਦੇਖੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਅਰ ਬਾਪੂ ਦੋਨੋਂ ਹੀ ਉਥੇ ਪਰਹਾਂ ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦੁਪੈਹਰਾ ਕੱਟਣ ਬੈਠ ਗਏ। ਭਈਆ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਕਲੋਂਪ ਉਠਿਆ ਕਿ ਹੇ ਬਾਬਾ ਜੁਆਹਰ ਸਿੰਹਾਂ ਜੇ ਐਸ ਵੇਲੇ ਸਾਨੂੰ ਕਿਤੋਂ ਫੱਕਾ ਛਾਹ ਦਾ ਹੱਥ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੱਡੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇ। ਭਈ ਤੁਸੀਂ ਰੱਬ ਦੀ ਪਰਿਹਾ ਬੈਠੇ ਹੋਂ ਬੇਈਮਾਨ ਹੈ ਜੋ ਝੂਠ ਆਖੇ ਸਾਹਮਣੇ ਤੇ ਇੱਕ ਜੱਟੀ ਨਿਕਲੀ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਦਹੀਂ ਦੀ ਚਾਟੀ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਉਂਦੀ ਹੀ ਉਹ<noinclude></noinclude> irtzbj4pn98x3dovo7sp4oj7kbzbr94 250 66850 197155 197063 2025-07-05T02:14:55Z Charan Gill 36 197155 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੬)}}</noinclude>ਦਹੀਂ ਝੰਡੇਜੀ ਚੜ੍ਹਾਕੇ ਆਖਿਆ ਲਓ ਸਿੱਖੋ ਦਹੀਂ ਪੀ ਲਓ। ਮੈਂ ਆਖਿਆ ਲੈ ਬਾਪੂ ਬਾਬੇ ਨੇ ਸਾਡੀ ਫਰਿਆਦ ਸੁਣਕੇ ਝਬੇ ਹੀ ਦਹੀਂ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬੱਸ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਦੋਹਾਂ ਜਣਿਆਂ ਨੇ ਰੱਜ ਕੇ ਦਹੀਂ ਪੀਤਾ ਅਰ ਕੁਛ ਪਾਣੀ ਪਾਕੇ ਛਾਹ ਬਣਾਈ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਬੋਲਿਆ ਹੇਂਹ ਬੁੱਢੇ ਨੂੰ ਗੱਲਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾ ਓਥੇ ਤਾਂ ਨਿੱਤ ਇਹ ਦੇ ਗਿਰਦੇ ਦੀਆਂ ਕਈ ਜੁੱਟੀਆਂ ਖਤਰਾਣੀਆਂ ਸੁੱਖਾਂ ਸਰੀਣੀਆਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਦਹੀਂ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਜੱਟੀ ਕੋਈ ਨਮੀਂ ਤਾ ਨਹੀਂ ਆ ਗਈ ਸੀ। ਫੇਰ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਦਹੀਂ ਖਾਣੇ ਨੂੰ ਲੱਭ ਪਿਆ ਤਾ ਕੇਹੜੀ ਨਮੀਂ ਗਲ ਹੋ ਗਈ। ਉਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰਵਿਦ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਸੋ ਨਿੱਤ ਨਮੇਂ ਸੂਰਜ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਫੇਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹੈ? {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਲੋਕ ਬੋਲੇ ਲਓ ਓਏ ਸਾਲ਼ਿਓ ਹੋਰ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਪਾਰਸੀ ਭੜਾਓ ਦੇਖਿਆ ਮੁੰਡਾ ਤਾਂ ਹੁਣੇ ਗੁਰਾਂ ਪੀਰਾਂ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਛਾ ਹੋਊ ਭਈ ਸਿੱਖੋ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਘਟਦੀ ਦੀ ਹੀ ਸਮੋਂ ਆਉਂਦੀ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੋ ਹੀ ਰਹੀਆਂ ਸੀਆਂ ਕਿ ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਆਕੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਾਂ ਭਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਚਲੋ ਓਏ ਮੁੰਡਿਓ ਛਾਹਵੇਲਾ ਆਇਆ ਉੱਠਕੇ ਡੰਗਰ ਛੱਡੋ। ਨਾਲ਼ੇ ਆਂਹਾਂ ਜੋ ਖੋਲੀ ਦੀ ਧਾਰ ਨਹੀਂ ਕੱਢੀ। ਉਸ ਦੀ ਧਾਰ ਕੱਢਕੇ ਢੱਗੀ ਨੂੰ ਕੱਖ ਪਾ ਦੇਈਓ। ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਸੁਣ ਓਏ ਲਾਭ ਸਿੰਹਾਂ ਭਈਆ ਢਾਂਡਿਆਂ ਨੇ ਰਾਤ ਦਾ ਮੋਠਾਂ ਦਾ ਭੋ ਖਾਹਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਸੋ ਅੰਦਰ ਤੋਂ ਬਲੀ ਹੋਈ ਹੋਣੀ ਹੈ ਦੇਖੇਂ ਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋੜੀ ਵਾਲੇ ਛੱਪੜ ਲਜਾਕੇ ਪਾਣੀ ਧਾਣੀ ਪਲਾ ਛੱਡੀਂ। ਮੈਂ ਚੱਲਿਆ ਹਾਂ ਪਾਲ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਈ ਜਾਣੇ ਅੱਜ ਆਮਾਂ ਕੇ ਭਲ਼ਕੇ ਮਖਾਂ ਝੱਬੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਇਓ ਇੱਥੇ ਹੀ ਨਾ ਨਿੱਘਰੇ ਰਹਿਓ॥<noinclude></noinclude> it9t2k5ckskm8dqg6wxtsiyg0zsstmd 250 66851 197156 197064 2025-07-05T02:18:08Z Charan Gill 36 197156 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੭)}}</noinclude>{{center|{{x-larger|'''ਤੀਜਾ ਭਾਗ॥'''}}}} {{gap}}{{smaller|ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੁਆਬੇ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਅਰ ਕਾਂਗੜੇ ਦੇ ਇਰਦ ਗਿਰਦ ਦਿਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਰ ਮਾਲਵੇ ਦਿਆਂ ਜੱਟਾਂ ਦੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ ਅਰ ਕੁਛ ਰੀਤਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ॥}} {{gap}}ਇੱਕ ਵਾਰ ਐਹਾ ਅਤਫਾਕੁ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਗਿਰਦੇ ਦੇ ਕਰਮ ਖਾਂ ਮੀਹੇਂ ਖਾਂ ਸਮੁੰਦ ਖਾਂ ਅਰ ਬੱਸਣ ਖਾਂ ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਪਠਾਣ, ਅਰ ਰਾਹੋਂ ਦੇ ਲਾਕੇ ਦੇ ਬਰਾੜਾ ਨੱਥਲ਼ ਨਈਮ ਮਾਨਾ ਹੱਸਣ ਬਗੈਰੇ ਰੰਘੜ, ਅਰ ਫਲੌਰ ਦੇ ਲਾਕੇ ਦੇ ਖੈਰੂ ਪੀਰੂ ਚੂਹੜ ਢੇਰਾ ਬਖਸੂ ਤੇ ਲਗਾ ਗੁੱਜਰ, ਅਰ ਲੁਦੇਹਾਣੇ ਦੇ ਲਾਂਭ ਛਾਂਭ ਦੇ ਅਲੀਆ ਗੁਲਾਮੀ ਲੈਹਣਾ ਗਹਿਣਾ ਝੰਡਾ ਕਾਇਮ ਬਗੈਰੇ ਰਾਈਂ, ਅਰ ਸਿਆਰਪੁਰੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਦੇ ਮੁਹੰਮਦ ਬਸਕ ਪੀਰ ਬਸਕ ਦਾਰਾ ਸਮਸਦੀਨ ਅਰ ਗੌਂਸ ਮੁਹੰਮਦ ਬਗੈਰੇ ਸੇਖ, ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੱਦੇ ਮੂਜਬ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਲਹੌਰ ਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ। ਈਦ ਦਾ ਦਿਨ ਬੀ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਥੇ ਹੀ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉੱਦਣ ਇਨ੍ਹੀਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚੀਂ ਆਖਿਆ ਚੱਲੇ ਓਏ ਮੁਸਲਮਾਨੋਂ ਈਦ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋਵੋ। ਰਾਈਆਂ ਨੇ ਰਜਪੂਤਾਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਖੜੋ ਜੀ ਚੌਧਰੀ ਔਨ੍ਹਾਂ ਗੁੱਜਰਾਂ ਨੂੰ ਬੀ ਵਾਜ ਮਾਰ ਲਈਯੇ। ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਓਏ ਆਓ ਭਈ ਮੈਹਰ ਜੇ ਈਦ ਨੂੰ ਚੱਲਣਾ ਹੈ। ਗੁੱਜਰਾਂ ਨੇ ਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਜੀ ਤੁਹਾਡਾ ਖੁਦਾ ਭਲਾ ਕਰੋ ਮੀਆਂ ਸਾ ਨੂੰ ਲਏ ਬਾਝੋਂ ਨਾ ਜਾਇਓ। ਨਾਲ਼ੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣਿਆਂ ਗੁਆਢੀਆਂ ਪਠਾਣਾਂ ਨੂੰ ਬੀ ਵਾਜ ਮਾਰ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਫੇਰ ਗੁੱਜਰਾਂ<noinclude></noinclude> 3rgnb5sxiozs411ryaixc984fgr69sb 250 66852 197157 197065 2025-07-05T02:21:30Z Charan Gill 36 197157 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੮)}}</noinclude>ਨੇ ਪਠਾਣਾਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਜੀ ਖਾਂ ਜੀ ਆਓ ਲੋਕ ਈਦ ਪੜ੍ਹਨ ਚੱਲੇ ਹਨ। ਪਠਾਣਾਂ ਨੇ ਸੇਖਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਭਈ ਸੇਖੋ ਆਓ ਜੇ ਈਦ ਪੜ੍ਹਨ ਚੱਲਣਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਆਪਸ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਣ ਲੱਗੇ ਭਈ ਅਸੀਂ ਠਹਿਰੇ ਪਰਦੇਸੀ ਕਿਤੇ ਐਹਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਰਾਫਜੀ ਨਾਲ਼ ਲੜਾਈ ਭਿੜਾਈ ਹੋ ਜਾਵੇ ਅੜਿਆ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਧਿਗਾਣੇ ਈਦ ਮਸੀਤ ਨੂੰ ਚੱਲੇ ਹੈਂ ਪਰੇ ਐਥੇ ਕਿਤੇ ਪਾਕ ਜੇਹੀ ਜਗਾ ਦੇਖਕੇ ਸਿਜਦਾ ਦੇ ਲਓ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੇਲਿਆ ਭਈ ਮੀਆਂ ਤੁਸੀਂ ਆਂਹਦੇ ਤਾਂ ਸੱਚ ਹੋਂ ਏਥੇ ਲਹੌਰ ਵਿਚ ਕਈ ਤਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪਨੀਰੀਆਂ ਬਸਦੀਆਂ ਅਰ ਹਰ ਰੋਜ ਦੀਨ ਮਜਬ ਦੀ ਬੈਹਸ ਹੁੰਦੀ ਸੁਣਦੇ ਹੈਂ ਕੋਈ ਗਦੂਤ ਉੱਠਕੇ ਗਲ ਪੈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕੀ ਲੜ ਫੜਨਾ ਹੈ? ਪਰੇ ਆਹਾਂ ਬਰਹੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਦਿਨ ਕਰਕੇ ਕੱਲੇ ਨੁਆਜ ਪੜ੍ਹਨੇ ਨੂੰ ਮਨ ਨਹੀਂ ਠੁਕਦਾ। ਅਛਾ ਮੀਆਂ ਅੱਲਾ ਸਭ ਖੈਰ ਕਰੂ ਚੱਲੋ ਤਾਂ ਸਹੀ। ਕੋਈ ਐਮੇਂ ਸਾਡੇ ਪਰਦੇਸੀਆਂ ਦਾ ਦੁਸਮਣ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਜੋ ਨੁਆਜ ਦੇ ਵੇਲੇ ਲੜਨ ਬਹਿ ਜਾਊ॥ {{gap}}ਐਉਂ ਗਲਾਂ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਥੋੜਾ ਅੱਗੇ ਬਧੇ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਤੇ ਘੋੜੇ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਆਉਂਦਾ ਜਗਰਾਮਾਂ ਵਾਲ਼ਾ ਮੌਲਵੀ ਮਿਲ਼ਿਆ ਇਨਾਂ ਦੁਆਬੀਆਂ ਨੇ ਦੂਰੋਂ ਪਛਾਣਕੇ ਆਖਿਆ ਲਓ ਓਏ ਆਹ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਮੌਲਵੀ ਸਾਹਬ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਫੇਰ ਨੇੜੇ ਜਾਕੋ ਆਖਿਆ ਸਲਾਮ ਅਲੈਕ ਜੀ ਮੌਲਵੀ ਸਾਹਬ! {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਵਾਅਲੈਕਮ ਸਲਾਮ ਭਈ ਮੀਆਂ ਖੈਰ ਨਾਲ਼ ਹੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿੱਕੁਰ ਆਏ ਹੋ? {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਆਖਿਆ ਜੀ ਹਾਂ ਸੁਕਰ ਅਲਹਮਦ। ਫੇਰ ਬੋਲੋ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋ ਨਾ ਜਿੱਕੁਰ ਹੋਰ ਖਿਲਕਤ ਆਈ ਹੈ ਉੱਕਰ ਹੀ ਅਸੀਂ ਆਏ ਹੋਏ ਹੈਂ॥<noinclude></noinclude> 9tmrloibvv2dv70rfxls5x47y6qy7k0 250 66853 197158 197068 2025-07-05T04:34:28Z Charan Gill 36 197158 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੨੯)}}</noinclude>{{gap}}ਮੌਲਬੀ ਨੇ ਆਖਿਆ ਭਲਾ ਆਓ ਫੇਰ ਈਦ ਪੜ੍ਹਨ ਚਲਿਯੇ। {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਆਖਿਆ ਚਲੋ ਜੀ ਸਾਹਬ! {{gap}}ਜਾਂ ਸਭ ਨੁਆਜ ਪੜ੍ਹ ਚੁੱਕੇ ਅਰ ਹੋਰ ਮਸਲੇ ਮਸਾਇਲ ਬੀ ਸੁਣ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਹੁਣ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗੀਆਂ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੇ ਆਖਿਆ ਭਈ ਮੀਆਂ ਤੁਸੀਂ ਏਥੇ ਅੱਜੁ ਈਦ ਮਨਾਈ ਅਸੀਂ ਲੁਦੇਹਾਣੇ ਤਾਂ ਕਲ ਈਦ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ ਇਹ ਦਾ ਕੀ ਸਬੱਬ ਹੋਇਆ। ਅੱਜ ਹੋਰ ਬੀ ਕਈ ਲੋਕ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ੋਂਂ ਰੇਲ ਪੁਰੋਂ ਉੱਤਰੇ ਹਨ ਓਹ ਸੱਭੇ ਆਖਦੇ ਸੇ ਭਈ ਅਸੀਂ ਕਲ੍ਹ ਈਦ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ! {{gap}}ਦੁਆਬੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਓ ਭਈ ਮੀਆਂ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕਲ੍ਹ ਬਥੇਰਾ ਆਖ ਚੁੱਕੇ ਭਈ ਅਸੀਂ ਤਕਾਲ਼ੀ ਚੰਦ ਬਰਜਰੂਰ ਦੇਖਿਆ ਸਾ ਪਰ ਸਾਡੀ ਕਿਨੇ ਇੱਕ ਨਾ ਮੰਨੀ। ਸਗੋਂ ਐਥੇ ਲੋਕ ਐਉਂ ਆਖਦੇ ਸੇ ਭਈ ਲਹੌਰ ਦੇ ਪੰਡਤ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਚੰਦ ਨੇ ਦਿਖਾਲ਼ੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ॥ {{gap}}ਉਨ ਆਖਿਆ ਹੈ ਤੋਬਾ ਏਥੇ ਕੇਹੇ ਜੇਹੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹਨ ਕਿ ਜੋ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਕਹੇ ਉੱਪਰ ਚੱਲਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਓ ਬੋਲੇ ਭਈ ਮੀਆਂ ਖਬਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹੀਂ ਤਾ ਕਲ੍ਹ ਸਾ ਨੂੰ ਮਸੀਤੇ ਸੱਦਕੇ ਰੋਜੇ ਰਖਾਏ। ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਤੜਕੇ ਸਰਘੀ ਨਾ ਪਕਾਉਣੇ ਦੇ ਸਬੱਬ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਰੋਜੇ ਨਾਲ਼ ਔਖਾ ਕਟਿਆ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਲਹੌਰੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬੋਲਿਆ ਤੋਬਾ ਕਰ ਓਏ ਮੀਆਂ ਅੰਞੁ ਨਹੀਂਓ ਆਖੀਦਾ। ਭਾਈਆ ਜੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੋਕੇ ਰੋਜੇ ਦਾ ਔਖ ਮੰਨਿਆ ਤਾਂ ਅਸਲਾਮ ਮੁੰਨੇ ਦਾ ਹੋਇਆ? {{gap}}ਦੁਆਬੀਏ ਬੋਲੇ ਓਏ ਮੀਆਂ ਅਸੀਂ ਖਲਾਫ ਤਾ ਨਹੀਂ ਆਖਣਾ ਧਿਗਾਣੇ ਦਾ ਰੋਜਾ ਤਾ ਔਖਾ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ॥<noinclude>{{center|Q }}</noinclude> ezz4ihcaacuk6622oh9welipxuzvepv 250 66854 197159 197074 2025-07-05T04:38:13Z Charan Gill 36 197159 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੩੦)}}</noinclude>{{gap}}ਲਹੌਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਤਾਂ ਤੇ ਤੁਸਾਂ ਇਮਾਨਦਾਰ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਬਿਦਤੀ ਜਾਪਨੇ ਹੋਂ॥ {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਆਖਿਆ ਖੈਰ ਮੰਗੁ ਓਏ ਮੀਆਂ ਬਿਦਤੀ ਕਿਹ ਨੂੰ ਆਖੀਦਾ ਹੈ ਚੱਲ ਥਾਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਮੌਲਬੀ ਸਾਹਬ ਪਾਸੋਂ ਪੁਛਾਇਯੇ ਧਿਗਾਣੇ ਦਾ ਰੋਜਾ ਔਖਿਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ? {{gap}}ਲਹੌਰੀਆ ਬੋਲਿਆ ਖੈਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ਼ੇ ਤਾਂ ਲਹੌਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਪੈਰੋ ਦਸਦੇ ਸਨ ਤੇ ਨਾਲ਼ੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਪਤੰਦਰਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਖਲੋ ਕੇ ਨੁਆਜ ਪਏ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ਕੇੜ੍ਹੀ ਮੁਸਲਮਾਨੀ ਲਈ ਫਿਰਦੇ ਨੇ॥ {{gap}}ਦੁਆਬੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕੋ ਬੁਜਰਗ ਜੇਹੇ ਨੇ ਪਾਸੋਂ ਆਖਿਆ ਓਏ ਭਲਿਓ ਮਾਣਸੋ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨਿਆਣੇ ਨਾਲ਼ ਕਿੰਉ ਬਹਿਸਦੇ ਹੋਂ? ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਲੜਾਈ ਤੇ ਡਰਦੇ ਈਦ ਪੜ੍ਹਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਤੁਰਦੇ ਸੇ ਫੇਰ ਹੁਣ ਇਹ ਕੀ ਚੱਜ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਘੋਲਣ ਲਗੇ ਹੋਂ ਆਓ ਸਹੂਰ ਕਰੋ। ਫੇਰ ਉਸ ਲਹੌਰੀਏ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਭਲਾ ਭਈ ਮੀਆਂ ਤੂੰ ਹੀ ਸੱਚਾ ਸਹੀ ਖੈਹੜਾ ਛੱਡ। ਅਸਲਾਮ ਨਾਲ਼ੇ ਕੁਫਰ ਨੂੰ ਅੱਲਾ ਹੀ ਜਾਣੇ ਨਾਲ਼ੇ ਇਹ ਬੀ ਅੱਲਾ ਹੀ ਨੂੰ ਮਲੂਮ ਹੈ ਕਿ ਬਿਦਤੀ ਕਾਫਰ ਨਾਲ਼ੇ ਮੋਮਨ ਕੌਣ ਹੈ? ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਡੇਰੇ ਆਏ। ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਅੱਗੇ ਮਿਲਿਆ ਉਸ ਨੂੰ ਈਦ ਦੀ ਮੁਮਾਰਖੀ ਦਿੱਤੀ। {{gap}}ਫੇਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਆਪਸ ਵਿਚ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲਗੇ ਭਈ ਮੀਆਂ ਘਰਾਂ ਤੇ ਨਿੱਕਲ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦਿਨ ਹੋਏ ਰੱਬ ਜਾਣੇ ਫਿਰੰਗੀਆਂ ਦਾ ਜਲਸਾ ਜੁਲਸਾ ਕਦੋਂ ਹੋ ਮੁੱਕੂ ਸੁਕਰ ਕਰਾਂਗੇ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰੀਂ ਬੜਾਂਗੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਪਾਸੋਂ ਬੋਲਿਆ ਕਲ੍ਹ ਮੈਂ ਜੋਹਰ ਵੇਲੇ ਬਜਾਰ ਖੜਾ ਸਾ ਤਾਂ ਦੋ ਬਾਬੂ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸੇ ਕਿ ਪੰਦਰਵੀਂ ਤਰੀਕੇ ਜਲਸਾ ਖਤਮ ਹੋਊਗਾ॥ {{gap}}ਲੋਕ ਬੋਲੇ ਓਏ ਮੀਆਂ ਤੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬਖਤਾਬਰ ਹੋਵੇ। ਅੰਗਰੇਜਾਂ<noinclude></noinclude> 6wws2ee7gz582zzo51fpmvk29632hxr 250 66855 197160 197073 2025-07-05T04:42:42Z Charan Gill 36 197160 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੩੧)}}</noinclude>ਨੇ ਤਾ ਖਿਲਕਤ ਨੂੰ ਗਾਰਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਆ ਹੈ। ਦੇਖ ਤਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕੀ ਹਾਲਤ ਹੋਈ ਹੈ ਨਾ ਵੇਲੇ ਸਿਰ ਟੁੱਕ ਲਭਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿਸੀ ਨੂੰ ਨੁਆਜ ਬੁਜੂ ਦੀ ਸੁਰਤ ਹੈ। ਕੱਪੜੇ ਨਪਾਕ ਅਰ ਜਿਸਮ ਪੁਰ ਦੇ ਦੇ ਅੰਗੁਲ਼ਾਂ ਪਲੀਤੀ ਚੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਦ ਘਰੀਂ ਜਾਮਾਂਗੇ ਤਾਂ ਗੁਸਲ ਕਰਾਂਗੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਪਾਸੋਂ ਬੋਲਿਆ ਮੈਹਿਰ ਮੈਂ ਕੱਲ੍ਹ ਇੱਕ ਮਸੀਤੇ ਗਿਆ ਤੂੰ ਅੱਲਾ ਦਾ ਬੰਦਾ ਹੈਂ ਮੈਲ਼ਿਆਂ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਸਬਬ ਐਹੀ ਸਰਮ ਆਈ ਕਿ ਮੈਂ ਨੁਆਜ ਦੇ ਬੇਲੇ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਨਾ ਹੋ ਸੱਕਿਆ॥ {{gap}}ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਔਹ ਜੇਹੜੀ ਸਾਹਮਣੇ ਮਸੀਤ ਦਿੱਸਦੀ ਹੈ ਮੀਆਂ ਮੈਂ ਪਰਸੋਂ ਉਥੇ ਦੇ ਗੁਸਲਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਗੁਸਲ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਆਂਹਾਂ ਅੱਲਾ ਪਾਕ ਦੀ ਕਸਮ ਹੈ ਮੇਰਾ ਮਨ ਅੰਦਰ ਬੜਨੇ ਤੇ ਕਤਰਾਉਂਦਾ ਸਾ ਭਈ ਲੋਕ ਮੇਰੇ ਮੈਲੇ ਜਿਸਮ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਕੀ ਆਖਣਗੇ। ਪਰ ਖੁਦਾ ਨੇ ਇਹ ਖੈਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਥੇ ਇੱਕ ਹਾਫਜ ਤੇ ਬਗੈਰ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸਾ॥ {{gap}}ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਓਏ ਚੌਧਰੀ ਤੁਸੀਂ ਰਾਹ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰੋ ਐਥੇ ਦੀਆਂ ਮਸੀਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਭ ਦੇਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਨਾ ਕਿਤੇ ਚੱਜ ਦਾ ਲੋਟਾ ਅਰ ਨਾ ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਅੱਛਾ ਪਿਆਲਾ ਅਰ ਨਾ ਕੋਈ ਚੱਜ ਦਾ ਘੜਾ ਸਭ ਕੁਛ ਟੁੱਟਾ ਭੱਜਾ ਹੋਇਆ ਅਰ ਮੈਲ਼ਾ ਕਚੈਲ਼ਾ ਦੇਖਣੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਫੇਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਬਡੇ ਤੱਜਬ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਮਸੀਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਲੋਕ ਜੁੱਤੀਆਂ ਚੁੱਕ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਜੁਮੇ ਨੂੰ ਮੈਂ ਐਸ ਮਸੀਤੇ ਜੁਮਾ ਪੜ੍ਹਨ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੁੱਤੀ ਦੇ ਤਲ਼ੇੇ ਭੇੜ ਕੇ ਮੈਂ ਪਾਸ ਬੀ ਮਸੀਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਲਈ। ਮੀਆਂ ਮੇਰਾ ਧਿਆਨ ਤਾ ਮੌਲਵੀ ਸਾਹਬ ਵਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕੋਈ ਬੇਈਮਾਨ ਜੁੱਤੀ ਹੀ ਚੱਕ ਲੈ ਗਿਆ।<noinclude></noinclude> hkpsfotd94vfzymtbpvp6yqqsgthdry 250 66858 197165 197078 2025-07-05T05:48:46Z Charan Gill 36 197165 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੩੪)}}</noinclude>ਕੱਢ ਮੈਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਪਿੰਡੋਂ ਕੱਢਾਂਗੀ ਇਸ ਸਬੱਬ ਕੁਛ ਆਖਣਾ ਰਵਾ ਨਹੀਂ ਪਰ ਆਹ ਜਿਹੜੇ ਘੋੜੀਆਂ ਮਹੀਆਂ ਵਾਲ਼ੇ ਘਰ ਤੂੰ ਦੇਖਦਾ ਹੈਂ ਏਹ ਸਭ ਸਾਲ਼ੇ ਚੋਰ ਹਨ। ਅਰ ਇਹ ਮਾਲ ਸਾਰਾ ਚੋਰੀ ਦਾ ਹੈ। ਤੈਂ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਭਈ ਏਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗੁਜਰ ਚੋਰੀ ਵਿਚ ਗਿਣੇ ਹੋਏ ਹਨ! ਮੀਆਂ ਹੋਊ ਜੇਹੜਾ ਸਹੁਰਾ ਅੱਗ ਖਾਊ ਉਹ ਅੰਗਿਆਰ ਹੱਗਦਾ ਫਿਰੂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਦਸਾਂ ਨੈਹਾਂ ਦੀ ਕੁਮਾਈ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਗੁਜਰਾਨ ਤੋਰਦੇ ਹੈਂ ਸਾ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੁਮਾਈ ਦੀ ਕੀ ਪਈ ਹੈ? {{gap}}ਰਾਈ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਓਏ ਭਾਈ ਅਸੀਂ ਅੱਲਾ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾਕੇ ਆਖਦੇ ਹੈਂ ਤੇਰੀ ਏਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਾਹਦੀ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਭਈ ਮੀਆਂ ਨਸੀਰਾ ਬਹੁਤ ਨੇਕ ਆਦਮੀ ਹੈ। ਮੀਆਂ ਅੱਛਾ ਨੇਕੀ ਨੇ ਹੀ ਨਾਲ਼ ਜਾਣਾ ਹੈ ਜੀਹਤੇ ਕੁਮਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੁਮਾ ਲਵੇ। ਸਿਆਣੇ ਆਖ ਗਏ ਹਨ (ਨੇਕੀ ਕਰਦਿਆਂ ਜੇ ਆਵੇ ਹਾਣ। ਤਾਂ ਬੀ ਨਾ ਛੱਡਿਯੇ ਨੇਕੀ ਦੀ ਬਾਣ)। {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਚੌਧਰੀ ਨੇਕੀ ਬਦੀ ਤਾਂ ਸਭ ਅੱਲਾ ਰਸੂਲ ਦੇ ਹੱਥ ਹੈ ਪਰ ਮੈਂ ਬੀ ਤਾ ਇਸੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚੋਂ ਹਾਂ ਜਦ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਚੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਭਈ ਨਸੀਰਾ ਕੇਹਾ ਹੈ? ਭਈ (ਭੇਡਾਂ ਸਭੋ ਮੂੰਹ ਕਾਲੀਆਂ)॥ {{gap}}ਰਾਈਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਅ! ਤੂੰ ਅੱਲਾ ਆਖ ਕਦੀ ਨੇਕੀ ਬੀ ਗੁੱਝੀ ਰਹੀ ਹੈ ਅਹੁ ਜੇਹੜਾ ਖੱਤਰੀ ਜਿਹਾ ਏਸ ਪਿੰਡ ਹਠੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਰਾਹ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ਆਇਆ ਹੈ ਭਈ ਇਸ ਪਿੰਡ ਬਸਦੀਆਂ ਤਾਂ ਛੱਤੀ ਕੋਮਾਂ ਹਨ ਪਰ ਨਸੀਰੇ ਗੁੱਜਰ ਨਾਲ਼ ਦਾ ਨੇਕ ਮਨੁੱਖ ਇਥੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਭਾਈ ਅਸੀਂ ਓਸ ਦੇ ਕੰਹੁੰ ਸਿਥੇ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਤੇਰੀ ਕਬਰੇ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਜੋ ਝੂਠ ਬੋਲਿਯੇ ਉਹ ਤਾ ਤੇਰੀ ਸਾਹਦੀ ਹੀ ਕਰਦਾ ਸਾ? ਭਈਆ ਖਿਲਕਤ ਆਰਸੀ ਹੈ ਜੇਹਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੀ ਹੈ ਤੇਹਾ ਆਖ ਦਿੰਦੀ ਹੈ॥<noinclude></noinclude> akqxvz308hgqsipr9dic936mvq0w8zm 250 66859 197166 197079 2025-07-05T05:58:12Z Charan Gill 36 197166 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੩੫)}}</noinclude>{{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਮੀਆਂ ਏਹ ਤੁਹਾਡਿਆਂ ਭਰਾਮਾਂ ਦੀ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਹੈ ਜੋ ਲੋਕ ਅੱਛਾ ਅੱਛਾ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਹਾਂ ਐਂਨੀ ਗੱਲ ਜਰੂਰ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਤੋੜੀ ਅੱਲਾ ਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਅੰਸ ਦੇ ਰਵਾਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ ਓਹੋ ਕਰਨਾ ਓਹੋ ਖਾ ਛੱਡਣਾ (ਢੱਗੀ ਨਾ ਬੱਛੀ ਨੀਂਦ ਆਵੇ ਅੱਛੀ)॥ {{gap}}ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੀ ਸੀਆਂ ਕਿ ਘਰੋਂ ਨਸੀਰੇ ਦੀ ਧੀ ਨੇ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਅੱਬਾ ਮਾਂ ਆਖਦੀ ਹੈ ਟੁੱਕ ਖਾ ਲੈ ਫੇਰ ਤੈਂ ਕੁਪਾਹ ਗੁੱਡਣ ਜਾਣਾ ਹੋਊ। {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਚੱਲੁ ਪੁੱਤ ਆਉਨਾ ਹਾਂ ਨਾਲ਼ੇੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਆੱੱਖੀਂ ਬੇਗੀ ਦੇ ਪਿੰਡੋਂ ਇੱਕ ਪਰਾਹੁਣਾ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਸ ਦੀ ਲਈ ਬੀ ਰੋਟੀ ਪਕਾਵੈ॥ {{gap}}ਰਾਈਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੀਆਂ ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਣਾ ਹੈ ਆਪਣਾ ਘਰੁ ਹੈ ਕੁਛ ਕੁਥਾਹਰਾ ਥਾਉਂ ਨਹੀਂ ਰੋਟੀ ਤਾ ਮੇਰੀ ਲਈ ਤੇਰੀ ਸੱਸ ਨੇ ਪਕਾਈ ਹੋਈ ਹੋਣੀ ਹੈ ਕਿਉਂ ਜੋ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ਼ ਇੱਕ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਾਲ਼ੇੇ ਆਖ ਆਇਆ ਸਾ ਭਈ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮਸਰ ਅੱਛੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਮੇਰੀ ਲਈ ਫੱਕਾ ਮਸਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਰੂਰ ਹਾਂਡੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਛੱਡੀਂ। ਸੋ ਅੱਛਾ ਸਲਾਮ ਅਲੈਕ ਆਖਦੇ ਹੈਂ ਹੁਣ ਮੈਂ ਉੱਧਰ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਜਦ ਪਿੰਡ ਬਲ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਘਰ ਬਲ ਬੀ ਫੇਰਾ ਮਾਰਿਆ ਕਰ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਉਠ ਖੜਾ ਹੋਇਆ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਤਹਮਤ ਖਿੱਚਕੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਭਈ ਮੀਆਂ ਇਹ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਐਹੀ ਤਹੀ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਸਭੋ ਕੁਛ ਹੁਣ ਮੈਂ ਟੁੱਕ ਖਾਹਦੇ ਸਿਵਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣਾ। ਇਹ ਤਾਂ ਉਹੋ ਜਿਹੀ ਹੋਈ ਭਈ (ਖਾਣਾ ਪੀਣਾ ਆਪਣਾ ਨਿਰੀ ਸਲਾਮਾਲੇਕ) ਭਾਈ ਇਹ ਖੱਤਰੀਆਂ ਵਾਲੀ ਸੁਲ੍ਹਾ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ। ਲੈ ਅਸੀਂ<noinclude></noinclude> aegkasxrs9cfhgh7ktxc0h1o5ioe48k 250 66860 197167 197101 2025-07-05T06:03:46Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197167 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੩੬)}}</noinclude>ਗਾਲ਼ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਹਰਾਮ ਦਾ ਹੋਊ ਜੇਹੜਾ ਰੋਟੀ ਖੁਲਾਏ ਬਿਨਾ ਜਾਣ ਦੇਉ॥ {{gap}}ਰਾਈਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਹੈ ਹੈ ਤੂੰ ਗਾਲ਼ਾਂ ਖਾ ਖਾ ਸਾਨੂੰ ਗੁਨਾਹੀ ਨਾ ਬਣਾਉ। ਤੂੰ ਤਾ ਕਮਲਾ ਹੈਂ ਭਲਾ ਤੂੰ ਇਹ ਤਾ ਸੋਚ ਭਈ (ਗੋਲ਼ੀ ਕੀਹਦੀ ਅਰ ਗਹਿਣੇ ਕੀਹਦੇ) ਨਾ ਕਮਲ਼ਿਆ ਰੋਟੀਆਂ ਖਾਕੇ ਜਾਨਣਾ ਹੈ? ਰੋਟੀਆਂ ਓਧਰ ਕੀਹਦੀਆਂ ਹਨ ਸਹੁੰ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਜੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸੱਸੁ ਨੂੰ ਨਾ ਆਖ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਜਰੂਰ ਖਾ ਲੈਂਦਾ! ਕਲਾਮੁੱਲਾ ਦੀ ਕਸਮ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਰਜਰੂਰ ਆਖ ਆਇਆ ਹਾਂ! {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਬੁਰਾ ਜੇਹਾ ਮੂੰਹ ਬਣਾ ਕੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਫੇਰ ਉਹੋ ਅੱਛੀ ਹੋਈ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕੁਹੁੰ ਨਾ ਠਹਿਰੇ? ਚੰਗਾ ਫੇਰ ਸਾਨੂੰ ਬੀ ਕਦੀ ਖੁਆਲ਼ ਲਮੀਂ। ਸੂਰ ਦਾ ਜਣਿਆ ਹੋਊ ਜੇਹੜਾ ਤੇਰੇ ਘਰ ਜਾਕੇ ਕਦੀ ਪੈਰ ਬੀ ਪਾਊ॥ {{gap}}ਰਾਈਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਸੀਰਿਆ ਤੂੰ ਕਿਹਾ ਜਿਹਾ ਆਦਮੀ ਹੈਂ ਜਾਰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅੱਛਾ ਚੱਲ ਗੁੱਸੇ ਨਾ ਹੋ ਤੇਰੇ ਘਰ ਹੀ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹੈਂ। ਹੋਊ ਤੇਰੀ ਸੱਸੂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਮਿਨਤ ਮਾਦਰ ਕਰਕੇ ਸਮਝਾ ਲਮਾਂਗੇ। ਨਾਲ਼ੇ ਖੈਰ ਉਹ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਧੀ ਬਲਕਿ ਸਾਡੀ ਭੂਆ ਹੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਰਾਜੀ ਕਰ ਲਮਾਂਗੇ। {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਘਰ ਲਿਆਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖੁਲ਼ਾਈ। ਅਰ ਆਖਿਆ ਲੈ ਭਈ ਖੁਦਾ ਬਸਕਾ ਹੁਣ ਮੇਰਾ ਕਾਲਜਾ ਸਰਦ ਹੋਇਆ ਆਂਹਾਂ ਮੀਆਂ ਜੇ ਤੂੰ ਰੋਟੀ ਖਾੱੱਧੇ ਸਿਵਾ ਚਲਿਆ ਬੀ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਨਿਮਾਸਾਮ ਭਾਈ ਡੁੱਬ ਝਲ਼ੁਕੀਆਂ ਲੈਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ। ਖੁਦਾ ਤੇਰਾ ਭਲਾ ਕਰੇ ਲੈ ਹੁਣ ਹੁੱਕਾ ਪੀਉ॥ {{gap}}ਖੁਦਾਬਖਸ਼ ਨੇ ਜਾਂ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਗੱਟੇਵਾਲ਼ਾ ਚੰਮ ਦਾ ਹੁੱਕਾ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਪੁੱਛਿਆ ਮੀਆਂ ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ?<noinclude></noinclude> l741qjmoerp14qz69n44ms1jtm6u07p 250 66861 197168 197080 2025-07-05T07:05:40Z Charan Gill 36 197168 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੩੭)}}</noinclude>{{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫਲੌਰ ਤੇ ਸਾੱਢਿਆਂ ਤਿਹੁੰ ਰੁਪੈਯਾ ਨਾਲ਼॥ {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਭਈ ਇਹ ਸਾੱਢੀੰ ਤਿਹੁੰ ਬੀ ਖਰਾ ਹੈ ਇਸ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਖੂਬ ਠੰਡਾ ਰਹਿੰਦਾ ਨਾਲੇ ਸੁਆਦ ਚੰਗਾ ਅਰ ਬੁੜ੍ਹਕਦਾ ਬਹੁਤ ਅੱਛਾ ਘਰ ਇੱਕੋ ਸੁਲਫਾ ਪੀਕੇ ਭਲੇਮਾਣਸ ਦੀ ਨਿਸਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਬੀ ਸੱਚ ਹਨ ਪਰ ਮੀਆਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਹੁੱਕੇ ਟੁੱਟ ਝਬੇ ਜਾਣ ਦੇ ਸਬੱਬ ਉਹੋ ਮੁੱਲ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੋ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਭਈ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੌੜਾ ਘੁੱਟ ਕਰਕੇ ਚਾਰ ਰੁਪੈਯੇ ਲਾ ਛੱਡੋ ਰੋਜ ਟਕਾ ਰੋਜ ਟਕਾ ਸਿੱਟਣੇ ਤੇ ਤਾ ਬਚਾਂਗੇ। ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਹੁੱਕਾ ਓਹੋ ਲਿਆਉਣਾ ਓਹੋ ਭੱਜ ਜਾਣਾ॥ {{gap}}ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਆਖਿਆ ਮੀਆਂ ਨਸੀਰਿਆ ਜਦ ਤੈਂ ਕਦੀ ਫੁਲੌਰ ਜਾਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਨਾਲ਼ ਲੈ ਚੱਲੀ ਮੈਂ ਬੀ ਇੱਕ ਇਹ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਦਾ ਹੁੱਕਾ ਲਿਆਮਾਂਗਾ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਹਾਹੁਕਾ ਲੈਕੇ ਆਖਿਆ ਮੀਆਂ ਮੇਰੀਆਂ ਤਾ ਫੁਲੌਰ ਜਾਂਦੇ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਵੀ ਟੁੱਟ ਗਈਆਂ। ਅਰ ਹੁਣ ਠਾਹਰਮੀਂ ਤਰੀਕੇ ਫੇਰ ਬੁਰਿਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਰੋਣਾ ਹੈ। {{gap}}ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਖੈਰ ਮੰਗ ਮੀਆਂ ਐਉਂ ਨਹੀਂ ਆਖੀਦਾ! ਕਿਤੇ ਗੱਲ ਕਰ, ਹੋਇਆ ਕੀ ਕੋਈ ਮੁਕੱਦਮਾ ਮੁਕੁੱਦਮਾ ਤਾ ਨਹੀਂ? {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਉਥੇ ਜੇਹੜਾ ਸੂਬਾ ਖੱਤਰੀ ਹੈ ਨਾ ਉਹ ਸਾਡਾ ਛਾਹੁ ਸਾ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕਹੇ ਕਹਾਏ ਓਨ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਅਰਜੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਬਥੇਰਾ ਹੀ ਚਹੁੰ ਭਲਿਆਂ ਮਾਣਸਾਂ ਨੂੰ ਢੋਕੇ ਮਿੰਨਤ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ ਭਈ ਕਿਸਤਾਂ ਕਰ ਲੈ ਪਰ ਉਹ ਭੂਹੇ ਚੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਮੀਆਂ ਛਾਹੁ ਤਾ ਸਾਡਾ ਬੀ ਓਹੋ ਹੈ ਪਰ ਓਹ ਤਾ ਖੋਟਾ ਨਹੀਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ਼ ਅੱਲਾ ਜਾਣੇ ਕਿੱਕੁਰ ਬਿਗੜ ਬੈਠਾ! ਅੱਛਾ ਅਠਾਹਰਮੀਂ ਤਰੀਕੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੈਂ ਨੂੰ ਬੀ<noinclude>{{center|R}}</noinclude> op0dqiscc6b78bldzs63hpk8630aazr 250 66862 197169 196923 2025-07-05T07:14:48Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197169 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੩੮)}}</noinclude>ਲੈ ਚੱਲੀਂ ਸਾਡਾ ਉਹ ਛਾਹੁ ਹੈ ਅਸੀਂ ਬੀ ਸਮਝਾਮਾਂਗੇ। ਇਹ ਆਖਕੇ ਸਲਾਮ ਦੁਆ ਤੇ ਬਾਦ ਚਲਿਆ ਗਿਆ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਅਠਾਹਰਮੀਂ ਤਰੀਕੇ ਕਚੈਹਰੀ ਜਾਣੇ ਤੇ ਪਹਿਲੇ ਖੁਦਾਬਸਕ ਰਾਂਈਂ ਅਰ ਨਸੀਰਾ ਗੁੱਜਰ ਦੋਨੋ ਮਿਲ਼ਕੇ ਸੂਬਾਮੱਲ ਦੀ ਹੱਟੀ ਆਏ ਅਰ ਬੋਲੇ ਲਾਲਾ ਜੀ ਸਾਹਬ ਸਲਾਮ! {{gap}}ਸੂਬੇ ਨੇ ਨਸੀਰੇ ਨੂੰ ਤਾ ਕੁਹੁੰ ਉਤਰ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਚੌਧਰੀ ਚਿਰੀਂ ਚਿਰੀਂ ਮੂੰਹ ਦਿਖਾਲ਼ਿਆ ਹੈ ਕਿਧਰ ਗੜਪੌਂਕ ਹੋ ਗਿਆ ਸਾ ਰਾਜੀ ਤਾ ਹੈਂ? {{gap}}ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛੇ ਰਾਜੀ ਛਾਹ ਜੀ ਤੂੰ ਰਾਜੀ ਹੈਂ। ਗੜਪੌਂਕ ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਪਰ ਤੂੰ ਜਾਣਨਾ ਹੈਂ ਜਦ ਤੇ ਮੁੰਡੇ ਆਪਣੇ ਡਾਂਡੇਮੀਡੇ ਜੁਦੇ ਹੋ ਬੈਠੇ ਹਨ ਅਕਲਾਪਿਆਂ ਦਾ ਨਿੱਕਲਨਾ ਘਰੋਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਹੁਣ ਬੀ ਆਹ ਤੇਰੀ ਸਾਮੀ ਨਾਲ ਲੈਕੇ ਆਇਆ ਹਾਂ ਭਈ ਚਲੋ ਭਈ ਆਪਣੇ ਛਾਹ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਰ ਆਇਯੇ॥ {{gap}}ਛਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਦੇਖੀਂ ਕਿਤੇ ਇਹ ਦੇ ਡਾਣੇ ਨਾ ਚੜ੍ਹ ਜਾਮੀਂ ਏਹ ਗੁੱਜਰ ਬਡਾ ਕੋਈਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇ ਡੰਗੇ ਹੋਏ ਤਾ ਦਰਖਤ ਬੀ ਹਰੇ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਆਹ ਜੇਹੜੀ ਇਸ ਦੀ ਦੀਨਦਾਰਾਂ ਵਰਗੀ ਸੁਰਤ ਬਣਾਈ ਹੋਈ ਹੈ ਨਿਰੀ ਉਹੋ ਗੱਲ ਹੈ ਜਿਹੀਕੁ ਲੋਕ ਕਹਾਉਤ ਪਾਉਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਸੂਰਤ ਮੋਮਨਾਂ ਅਰ ਕਰਤੂਤ ਕਾਫਰਾਂ) ਚੌਧਰੀ ਪੰਜਾਹ ਰੁਪੈਯੇ ਤਾ ਮੂਲ਼ ਅਰ ਸਤਾਰਾਂ ਰੁਪੈਯੇ ਬਿਆਜ ਸਤਾਹਟ ਰੁਪੈਯੇ ਸਾਡੇ ਇਸ ਦੀ ਵਲ ਨਿੱਕਲ਼ਦੇ ਸੇ ਜਾਂ ਕਦੀ ਬੁਲਾਇਯੇ ਤਾ ਮੀਆਂ ਸਿੱਧੇ ਮੂੰਹ ਬੋਲਦਾ ਬੀ ਨਹੀਂ ਸਾ। ਜਾਂ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰੇ ਅਰਜੀ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਹੁਣ ਸਾ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਸਤਾਂ ਕਰ ਲਓ। ਭਲਾ ਤੂੰ ਹੀ ਦੱਸ ਤਾ ਹੁਣ ਕਿਸਤਾਂ ਕਿੱਕੁਰ ਕਰ ਲਇਯੇ? {{gap}}ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਸੀਰਿਆ ਛਾਹੁ ਕੀ ਆਖਦਾ ਹੈ?<noinclude></noinclude> 58gz8amr3rcxe9klth36la0uwxx9xwg 250 66863 197170 196924 2025-07-05T07:23:59Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197170 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੩੯)}}</noinclude>{{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਤਖਸੀਰ ਆਹ ਦੇਖ ਛਾਹ ਜੀ ਮੈਂ ਹੱਥ ਬਨ੍ਹਕੇ ਅਰਜ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਅੱਲਾ ਨੇ ਛਾਹੁ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਐਡੇ ਆਦਮੀ ਹੋਕੇ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਬੋਲੀਦਾ। ਖੁਦਾਬਸਕਾ ਮੈਂ ਜਾਣਾ ਮੇਰਾ ਕਲਮਾ ਸਾਰੇ ਬੀਹ ਤਾ ਨੌਂ ਰੁਪੈਯੇ ਇਸ ਦੇ ਜਰੂਰ ਮੈਂ ਦੇਣੇ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਕਿਤੇ ਕਹਾ ਲਵੋ ਪਰ ਹੋਰ ਮੈਂ ਇੱਕ ਕੌਡੀ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ। ਇਹ ਭਾਮੇਂ ਕੁਛ ਲਿਖ ਛੱਡੇ॥ {{gap}}ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੀਆਂ ਤੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬੰਦਾ ਖੁਦਾ ਦਾ ਹੈਂ ਪੜ੍ਹ ਤਾ ਕਲਮਾ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਜਾਂ ਅਜਾਂ ਐਤਨਾ ਹੀ ਆਖਿਆ ਸਾ ਕਿ [ਲਾਇਲਾ ਇੱਲਿੱਲਾ] ਤਾਂ ਖੁਦਾਬਸਕ ਬੇਲਿਆ ਦੇਖੀਂ ਝੂਠ ਨਾ ਕਹੀਂ ਜੋ ਦੇਣਾ ਹੈ ਹੱਕ ਬਾਜਬੀ ਆਖ ਦਿਹ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੇਈਮਾਨ ਹੋਊ ਜੇਹੜਾ ਝੂਠ ਬੋਲੂ ਮੈਂ ਤਾ ਨੌਂ ਅਰ ਬੀਹ ਰੁਪੈਯੇ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਦੇਣੇ ਹਨ ਸੋ ਹੱਥੀਂ ਵੱਧੀਂ ਦੱਸ ਹਾੜ੍ਹੀ ਅਰ ਦਸ ਸਾਉਣੀ ਅਰ ਦਸ ਲੋਹੜੀ। ਨਾ ਤੋਬਾ ਨੌਂ ਲੋਹੜੀ ਗਿਰਦੇ ਉਤਾਰ ਦੇਖਾਂਗਾ। ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਉਤਬਾਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੇਰੀ ਜਾਮਨੀ ਮੰਨ ਲਵੇ॥ {{gap}}ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਆਖਿਆ ਕਿੰਉ ਜੀ ਛਾਹ ਜੀ ਨਸੀਰਾ ਕੀ ਆਖਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਸੂਬਾਮੱਲ ਨੇ ਆਖਿਆ ਆਖਦਾ ਹੈ ਜਣਦਿਆਂ ਸਹੁਰਿਆਂ ਦਾ ਸਿਰ ਅੱਛਾ ਜਾਓ ਜੋ ਕੁਛ ਸਾ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਉ ਸੋ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਲਮਾਂਗੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸਤਾਂ ਕੁਸ਼ਤਾਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ। ਮੀਆਂ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਮੈਂ ਇਹ ਦੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਇੱਕ ਘੜੀ ਵਿੱਚ ਬਿਗਾੜ ਦੇਣੀ ਹੈ। ਆਂਹਾਂ ਆਹ ਜੇਹੜੀ ਇਸ ਦੀ ਲੰਬੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਅਰ ਟਿੰਡ ਵਰਗਾ ਸਿਰ ਅਰ ਸਰਈ ਮੁੰਛਾਂ ਹਨ ਅਰ ਮੋਮੋ ਠਗਣੀ ਜੇਹੀ ਬਣਕੇ ਦੀਨਦਾਰਾ ਬਰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਨਾ ਏਹ<noinclude></noinclude> imud69kvysrmwgsfwzplw8izg4bvv1a 250 66864 197171 196925 2025-07-05T07:36:27Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197171 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੪੦)}}</noinclude>ਸਭ ਕੁਛ ਇਸ ਦਾ ਫਰੇਬੁ ਹੈ ਅੰਦਰ ਤੇ ਨਿਰਾ ਬਨਾਰਸੀ ਠੱਗ ਹੈ ਜਿਹਾਕ ਕਿਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ (ਕਬਰ ਕੰਜਰ ਦੀ ਉਛਾੜ ਬਾਫਤੇ ਦਾ) ਮੀਆਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਖਬਰ ਕਿੱਥੇ ਦੀ ਹੈ ਇਸ ਨੇ ਤਾਂ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਸੁਣਾਕੇ ਸਾਰਾ ਬੇਟ ਲੁੱਟ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਦੀਆਂ ਕਸਮਾਂ ਉੱਪਰ ਨਾ ਭੁੱਲੀ ਇਹ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ ਜਿਨਾਂ ਦਾ ਲੋਕ ਕਹਾਣੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਮਾਲ ਪਚਾਇਆ ਲੁੱਟਕੇ ਖਾਂਦੇ ਲੱਪਗੜੱਪ। ਸੂਈ ਲੱਭੀ ਦੇ ਦਿੰਦੇ ਤਾ ਗਠੜੀ ਘਾਊਘੱਪ॥) {{gap}}ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਭਈ ਛਾਹ ਜੀ ਭਾਮਾਂ ਸਾ ਨੂੰ ਚਾਰ ਗਾਲ਼ਾਂ ਬੀ ਕੱਢ ਲੈ ਪਰ ਇਹ ਤੇਰੀ ਬਡੀ ਜੋਰਾਬਰੀ ਹੈ। ਨਸੀਰੇ ਦੇ ਥਾਂ ਤਾ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੁਰਾਨ ਚੱਕਦੇ ਹਾਂ ਭਈ ਨਸੀਰਾ ਬੇਈਮਾਨ ਨਹੀਂ। ਅੱਛਾ ਤੂੰ ਜਾਣ ਘਰ ਮੁਕਾ ਲੈਂਦਾ ਤਾ ਅੱਛੀ ਸੀ ਪਰ ਸਰਕਾਰੇ ਚੜ੍ਹਕੇ ਇਸ ਨੇ ਕੁੱਛ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਕਿਉਂ ਜੋ ਇਹ ਦੇ ਪਾਹ ਕੁਹੁੰ ਨਹੀਂ॥ {{gap}}ਸੂਬਾਮਲ ਬੋਲਿਆ ਆਹੋ ਜੀ ਪਾਹ ਕੁਹੁੰ ਨਹੀਂ ਨਾਲ਼ੇੇ ਤੇਰੇ ਪਾਹ ਕੁਹੁੰ ਨਹੀਂ ਦੇਖੇਂਗਾ ਨਾ ਮੈਂ ਕੇਹੀਆਂ ਕੁ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਬਿਚਾਕੇ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਨਸੀਰੇ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਲਿਆਓਣੇ ਦੇ ਸਬੱਬ ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੂੰ ਕੁਛ ਗੁੱਸਾ ਲੱਗਾ ਅਰ ਬੋਲਿਆ ਫੋਟ ਭੜੂਆ ਅਹਿਮਕ ਕਿਰਾੜ ਕੇਡਾ ਭੂਹੇ ਚੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਸੀਂ ਛਾਹ ਜੀ ਛਾਹੁ ਜੀ ਕਰਦੇ ਹੈਂ ਤਾਂ ਇਹ ਕੁੜੀਆਂ ਤਾਈਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚਲੁ ਭਲਾਮਾਣਸ ਬਣ ਐਡਾ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹੀਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹੱਟੀ ਦਾ ਗੁਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੋਮੇਂਗਾ ਤਾਂ ਕੀਤਾ ਪਾਮੇਂਗਾ! {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸੂਬੇ ਨੇ ਜਾਣਿਆ ਜੇ ਬਧਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਹੁਣੇ ਪੰਜ ਦਸ ਮੁਸਲੇ ਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਪਤ ਲਾਹ ਸਿੱਟਣਗੇ ਫੇਰ ਖੱਤਰੀ ਬੁੱਧ ਕਰਕੇ ਬੋਲਿ<noinclude></noinclude> oz3fzz7cffmvg4eqkso3d9cun1nmop5 250 66865 197172 196926 2025-07-05T07:43:07Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197172 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੪੧)}}</noinclude>ਆ ਨਾ ਚੌਧਰੀ ਭਗਤੀ ਦੀ ਸੌਂਹ ਮੈਂ ਤੈਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦਾ ਤੂੰ ਐਮੇਂ ਕਿਉਂ ਤੱਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਉਸ ਦੀ ਨਰਮੀ ਦੇਖਕੇ ਖੁਦਾਬਸਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਮੈਂ ਬੀ ਤਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਬੁਰੀ ਬਾਤ ਨਹੀਂ ਕਹੀ ਮੀਆਂ ਮਹਾਜਨ ਹੋਕੇ ਖੋਟੀ ਖਰੀ ਬਾਤ ਮੂੰਹ ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੱਢੀਦੀ। ਫੇਰ ਉਸ ਗੁੱਜਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਚੱਲ ਨਸੀਰਿਆ ਘਰ ਚੱਲਕੇ ਅੱਜ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਨਬੇੜਨੇ ਦੀ ਡੌਲ ਕਰਿਯੇ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਉਥੋਂ ਉੱਠਕੇ ਤੁਰੇ ਤਾਂ ਅੱਗੋਂ ਇਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਹਿਰਮ ਸਈਅਦ ਮਿਲ਼ਿਆ। ਇਨ੍ਹੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਝੁਕਕੇ ਹਜਰਤ ਸਲਾਮਤ ਆਖੀ। ਅਰ ਪੁੱਛਿਆ ਸਾਹ ਹੋਰਾਂ ਕਿਧਰੋਂ ਆਏ ਹਨ? {{gap}}ਸਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇੱਕ ਦਵਾ ਖਰੀਦਣ ਸੈਹਰ ਆਏ ਸੇ ਪਰ ਇੱਥੇ ਦੇ ਖਤਰੀ ਬਡੇ ਬੇਈਮਾਨ ਹਨ ਦਵਾ ਅੱਛੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਸੋ ਹੁਣ ਲੁਦੇਹਾਣੇ ਤੇ ਮੁੰਗਾਮਾਂਗੇ। ਫੇਰ ਬੋਲਿਆ ਮਹਿਰ ਨਸੀਰਿਆ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿੰਡ ਪਰਸੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਬਰਾਤਅਲੀ ਅਰ ਬਸਾਰਤ ਅਲੀ ਨੂੰ ਭੇਜਾਂਗੇ ਕੁਛ ਪੱਠੇ ਤਾ ਕੱਠੇ ਕਰਾ ਦੇਈਓ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸ਼ਾਹ ਜੀ ਅਸੀਂ ਤਾ ਹੱਥੀਂ ਬੱਧੀ ਹਾਜਰ ਹੈਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦੇਇਓ ਪੱਠੇ ਬਹੁਤ। ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਉਹ ਦੋਨੋਂ ਪਿੰਡ ਗਏ ਤਾਂ ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਅਵਾਜ ਦਿੱਤੀ ਭਈ ਲੋਕੋ ਸ਼ਾਹ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਹਬਜਾਦੇ ਗੱਡਾ ਲੈਕੇ ਆਏ ਹੋਏ ਹਨ ਜੇਹੀਕੁ ਕਿਸੇ ਦੀ ਤੁਫੀਕ ਹੋਵੇ ਭਰੀ ਭਰੀ ਪੂਲਾ ਪੂਲਾ ਪੱਠਿਆਂ ਦਾ ਸਭ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੇ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇ ਜਾਓ। {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਭਰੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪੂਲਾ ਕਿਨੇ ਮਗਰੀ ਕਿਨੇ ਕਲ਼ਾਂਵਾ ਕਿਨੇ ਟੋਕਰਾ ਕਿਨੇ ਰੁੱਗ ਪੱਠਿਆਂ ਦਾ ਸਈਅਦਜਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਲਿਆ ਦਿਤਾ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਸਈਅਦਜਾਦੇ ਲੈਕੇ ਤੁਰੇ ਤਾਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਮਰਾਸੀ ਬੀ ਪਿੰਡ<noinclude></noinclude> ig0jueb2gui1s8i4tpv2a6stg7laxsb 250 66866 197173 196927 2025-07-05T07:48:52Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197173 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੪੨)}}</noinclude>ਵਿਚ ਪੱਠੇ ਉਗਰਾਹੁਣ ਆ ਨਿਕਲ਼ੇੇ। ਆਉਂਦਿਆਂ ਨੇ ਹੀ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੰਬਰਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੁਆ ਦਿੱਤੀ ਕਿ (ਅੱਲਾਖੈਰ ਅਲਾਖੈਰ ਦਰਗਾਹੋਂ ਪੀਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰੱਖਾਂ ਅੱਲਾ ਚੌਧਰੀਆਂ ਦੇ ਮਨਸਬ ਬੁਲੰਦ ਸਰਵਰ ਸਰਦਾਰੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖੇ॥) {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਲੰਬਰਦਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈਂ ਭਈ ਮੀਰ ਗੱਲ ਕਰ? {{gap}}ਮਰਾਸੀ ਬੋਲਿਆ ਅੱਲਾ ਭਾਗ ਲਾਵੇ ਚੌਧਰੀ ਫੌਜੂ ਦਾ ਪੜੋਤਾ ਖੈਰੂ ਦਾ ਪੋਤਾ ਮਹਿਰ ਮੀਏਂ ਖਾਂ ਦਾ ਬੇਟਾ ਮੇਰਾ ਜਜਮਾਨ ਸਦਕਾ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦਾ॥ {{gap}}ਲੰਬਰਦਾਰ ਨੇ ਆਖਿਆ ਓਏ ਮੀਰ ਕੰਨ ਕਿੰਉ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਮਖਾਂ ਗੱਲ ਕਰ ਭਈ ਕੀ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ ਬਹੁਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਿੰਉ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਟ ਪਰੇ ਹੋਕੇ ਖੜਾ ਹੋ ਤੇਰੇ ਢਾਂਗੇ ਅਰ ਗੁੱਡੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੁੰਡੇ ਡਰਨਗੇ। {{gap}}ਮਰਾਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਪਰਭਾ ਫੇਰ ਮੀਰ ਦੀ ਸਬਜੀ ਲਈ ਕੁਛ ਪਠੇ ਦੁਆਉ ਅੱਲਾ ਸਰਦਾਰੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖੇ॥ {{gap}}ਲੰਬਰਦਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਸਿੱਧਾ ਹੈਉਂ ਕਿੰਉ ਨਹੀਂ ਮਰਦਾ? ਮੁਖਤ ਦੀ ਚਿੜਚਿੜ ਲਾ ਛੱਡੀ ਹੈ। ਜਾਹ ਓਏ ਪੀਰੂ ਏਸ ਮਰਾਸੀ ਨੂੰ ਟਾਇਰ ਲਈ ਚਾਰ ਪੂਲੇ ਟਾਂਡਿਆਂ ਦੇ ਦੇ ਦਿਹ। {{gap}}ਜਾਂ ਪੀਰੂ ਉਸ ਮਰਾਸੀ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਤੁਰਿਆ ਤਾਂ ਮਰਾਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਪਰਭਾ ਪੀਰ ਬਖਸਾ ਦੇਖੀਂ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਕਹੇ ਮੂਜਬ ਚਾਰ ਪੁਲੀਆਂ ਹੀ ਨਾ ਦੇਈਂ ਕੁਛ ਆਪਣੀ ਸਰਦਾਰੀ ਵਲ ਬੀ ਧਿਆਨ ਕਰੀਂ। ਆਂਹਾਂ ਤੂੰ ਮਹਿਰ ਨੱਥਲ਼ ਦਾ ਪੋਤਾ ਹੈਂ ਕਿ ਜੋ ਸਾਡੇ ਬੁਜੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਖੇਤ ਬਖਸ ਦਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਨਾਲ਼ੇੇ ਤੇਰੀ ਦਾਦੀ ਪਰਭਾਣੀ ਖੀਓ ਐਹੀ ਜੇਹੀ ਸਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਧੁੰਮਾ ਪੈ ਰਹੀਆਂ ਸੀਆਂ॥ {{gap}}ਦੂਜੇ ਮਰਾਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਫੇਰ ਤੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਕੀ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹੈਂ<noinclude></noinclude> rswmmylrmcekjayoc5yck8k6k2ho3cm 250 66867 197174 196929 2025-07-05T08:09:26Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197174 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੪੩)}}</noinclude>ਇਹ ਸਾਡਾ ਕਦੀਮੀ ਜਜਮਾਨ ਹੈ ਸਾਡੇ ਨਾਲ਼ੋਂਂ ਚੰਗਾ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕੌਣ ਹੈ ਕੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਭਈ ਘਰ ਦੇ ਮਰਾਸੀ ਹਨ ਔਰ ਕਦੀ ਕਦੀ ਆ ਨਿੱਕਲ਼ੇੇ ਹਨ? ਖਾਤਰਜਮਾ ਰੱਖ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਲੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਗੁਜਾਰਨੀ। ਫੇਰ ਬੋਲਿਆ ਪਰਭਾ ਪੀਰ ਬਖਸਾ ਇਹ ਸਾਡੀ ਘੋੜੀ ਪੀਰਾਂ ਮਾਰੀ ਐਹੀ ਸਿਆਣੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਪਰਭਾਂ ਦਾ ਖੁਲਿਆੜਾ ਪਛਾਣਕੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਗੱਡ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਜੇਹੇ ਸਾਡੇ ਪਰਭ ਅੱਲਾ ਦੇ ਰਜਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ਇਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦਾ ਭਾਮਾਂ ਕਿਤਨਾ ਖਾ ਜਾਵੇ। ਕੋਈ ਕੋਈ ਅਲਾ ਮਾਰਿਆ ਓਭੜ ਜੇ ਹਟਾ ਬੀ ਬੈਠਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਬਜੀ ਐਹੀ ਸੁਚੇਤ ਹੈ ਉਹ ਨੂੰ ਬੁਰਕਾ ਨਾਲ਼ ਬੱਢਕੇ ਖਾਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਦਸਿਯੇ ਪਰਭਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਸ ਨੇ ਔਸ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਇੱਕ ਜਟ ਦੀ ਤੂੜੀ ਦੀ ਧੜ ਵਿੱਚ ਮੂੰਹ ਗਡ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਤਾਂ ਪਰਭਾਂ ਗੁੱਜਰਾਂ ਡੋਗਰਾਂ ਦੇ ਪੱਠੇ ਖਾਣ ਸਿੱਖੀ ਹੋਈ ਸੀ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੱਖ ਲੱਖ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਐਤਨੇ ਨੂੰ ਪੀਰਾਂਮਾਰੇ ਇੱਕ ਜੱਟ ਨੇ ਨਿੱਕਲ਼ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਸਲ਼ੰਘ ਮਾਰੀ। ਹਾਇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਰਵਰ ਦੇ ਸੇਲੇ ਪੀਰਾਂ ਮਾਰੇ ਨੇ ਸਾਡਾ ਲਿਹਾਜ ਬੀ ਨਾ ਤੱਕਿਆ ਭਈ ਮੀਰਜਾਦਿਆਂ ਦੀ ਘੋੜੀ ਹੈ। ਮੀਆਂ ਤੂੰ ਸੱਚ ਕਰਕੇ ਜਾਣੀਂ ਇਸ ਬੰਦੀ ਦਾ ਬੀ ਸਹੁਰਾ ਲੱਗਕੇ ਗਿਆ ਸਾ ਸਲ਼ੰਘ ਖਾਂਦੀ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਬੁਰਕ ਜਾ ਮਾਰਿਆ। ਹੁਣ ਤਾ ਜੱਟ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਭਾਉ ਨੂੰ ਬਣ ਗਈ। ਹੇਠਾਂ ਪਏ ਅਰੜਾਣ। ਮੀਰ ਵਾਸਤਾ ਹੈ ਨਰੰਕਾਰ ਦਾ ਮੈਂ ਨੂੰ ਛੁਡਾਓ। ਪਰਭਾ ਜਾਂ ਅਸੀਂ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਪੁਚਕਾਰਿਆ ਤਾਂ ਬਚਾਰੇ ਜੱਟ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਬੰਦ ਖਲਾਸੀ ਹੋਈ ਮਹਿਰ ਜੱਟ ਕੀ ਜਾਨਣ ਸਾਡੀਆਂ ਅਰ ਸਾਡੀਆਂ ਘੋੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਏਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੀ ਅੱਲਾ ਨੇ ਤੁਫੀਕਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮੀਰਜਾਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ ਪਾਉਂਦੇ, ਅਰ ਮੀਰ ਜੀ ਮੀਰ<noinclude></noinclude> 8yhgz5bljd5txv5vlwg98e8icez6nqz 250 66868 197176 196930 2025-07-05T08:23:52Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197176 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੪੪)}}</noinclude>ਜੀ ਕਰਦਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਸੁੱਕਦੇ ਹਨ। ਕਿੰਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਦਰਗਾ ਭਾਗ ਬੀ ਕਦੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ਨਾ॥ {{gap}}ਪੀਰੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਭਈ ਮੀਰ ਤੁਹਾਡੀ ਕੋਮ ਨੂੰ ਝੂਠ ਬੋਲਕੇ ਅਰ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਆਪਣੀ ਬਡਿਆਈ ਕਰਨੇ ਦੀ ਬੜੀ ਬਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅੱਲਾ ਜਾਣੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਸਰਮ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ? {{gap}}ਮਰਾਸੀ ਨੇ ਹੋਰ ਗੱਲ ਦਾ ਤਾ ਕੁਛ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਬਸਰਮੀ ਦੀ ਬਾਬਤ ਇਤਨਾ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਰਭਾ ਜੇ ਧਰਮ ਰੱਖਿਯੇ ਤਾਂ ਖਾਇਯੇ ਕੀਹਦੇ ਘਰ। ਬਸ਼ਰਮੀ ਤਾ ਸਾਡੀ ਜਾਤ ਗੋਤ ਠਹਿਰੀ? {{gap}}ਜਾਂ ਪੱਠਿਆਂ ਦੇ ਕੁੱਨੂ ਕੋਲ਼ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਪੀਰੂ ਤਾ ਅਜੇ ਕੁਛ ਜਕਾਂਤਕਾਂ ਹੀ ਕਰਦਾ ਸਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਮਰਾਸੀਆਂ ਨੇ ਆਪੇ ਹੀ ਬੜੀਆਂ ਤਕੜੀਆਂ ਦੋ ਚਿੱਲੀਆਂ ਬਨ੍ਹਕੇ ਘੋੜੀ ਉਪਰ ਲੱਦਣੀਆਂ ਚਾਹੀਆਂ। ਪੀਰੂ ਨੇ ਦੇਖਕੇ ਕਿਹਾ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਓਏ ਮੀਰੋ, ਲੱਖ ਲਾਣਤ ਹੈ ਤੁਹਾਡੀ ਅਕਲ਼ ਨੂੰ ਬੇਸਬਰਿਓ ਆਹ ਚਾਰ ਪੂਲੇ ਹਨ? ਲੈ ਭਈ ਕਿਨੇ ਸੱਚੋ ਆਖਿਆ ਹੈ ਭਈ (ਡੂਮ ਮੁੰਡੇ ਰੰਨਾਂ ਤਿੰਨੋਂ ਉਜਾੜ ਦਾ ਬੰਨਾ) ਛੱਡੋ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣੇ? {{gap}}ਮਰਾਸੀ ਬੋਲੇ ਕਿੰਉ ਪਰਭਾ ਤੋਬਾ ਕਾਹਦੀ ਚਾਰ ਪੂਲੀਆਂ ਨਾ ਹੋਣਗੀਆਂ ਇੱਕ ਇੱਕ ਚਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬਡੀ ਦੌੜ ਸਾਡੇ ਭੁੱਲ ਭੁਲੇਖੇ ਅੱਠ ਅੱਠ ਪੈ ਗਈਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਸੋ ਤੂੰ ਦਰਗਾਹੋਂ ਬਡੇ ਆਦਮੀ ਦਾ ਪੁੱਤ ਪੋਤਾ ਹੋਕੇ ਕੱਖਾਂ ਦੀ ਮੁੱਠ ਦੇ ਮੂੰਹ ਕਿੰਉ ਲੱਗਦਾ ਹੈਂ! ਆਉ ਕੋਂਫ ਕਰ ਘਰਦਿਆਂ ਮਿਰਾਸੀਆਂ ਦਾ ਪੱਲਾ ਨਹੀਂ ਖਿੱਚੀਦਾ॥ {{gap}}ਪੀਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋ ਜੀ ਪੱਲਾ ਨਹੀਂ ਖਿੱਚੀਦਾ ਮੀਆਂ ਲੰਬਰਦਾਰ ਤੇ ਪਤ ਕਿਨ ਲਹਾਉਣੀ ਹੈ? ਮੈਂ ਤਾ ਇੱਕ ਤਿਣਖਾ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ॥ {{gap}}ਮਰਾਸੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਓਏ ਮੀਆਂ ਜਿਸ ਦੀ ਪਤ ਅੱਲਾ ਰੱਖੇ<noinclude></noinclude> kjxjnzi6gfoqol49tv16zuhycke55pb 250 66869 197177 196931 2025-07-05T09:21:11Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197177 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੪੫)}}</noinclude>ਉਸ ਦੀ ਕੌਣ ਲਾਹੇ? ਭਲਾ ਜੇ ਤੂੰ ਪਤ ਲਹਿਣੇ ਤੇ ਡਰਦਾ ਹੈਂ ਤਾਂ ਲੈ ਓਹ ਜਾਵੇ ਲਹਿਣੇ ਢੈਣੇ ਵਾਸਤੇ ਸਾਡੀ ਪੜ ਸਹੀ ਤੂੰ ਆਹ ਸਾਡੀ ਪਤ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਧਰ ਲੈ ਜੇ ਲਾਹ ਸਿੱਧੂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਸਾਡੀ ਸਮਝ ਛੱਡੀਂ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਪੀਰੂ ਦਾ ਹਾਸਾ ਨਿੱਕਲ਼ ਗਿਆ ਅਤੇ ਡੂਮ ਆਪਣੀ ਘੋੜੀ ਲੱਦਕੇ ਰਸਤੇ ਲਗੇ। ਜਾਂ ਡੂਮਾਂ ਨੇ ਪੱਠੇ ਘਰ ਛੱਡੇ ਤਾਂ ਸੁਣਿਆ ਭਈ ਔਸ ਸਾਹਮਣੇ ਮਜਾਰੇ ਜੁਲਾਹਿਆਂ ਦੇ ਘਰ ਬਿਆਹ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੋ ਤਿੰਨ ਮਰਾਸੀ ਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਜੰਞ ਮੰਗਣ ਤੁਰ ਪਏ। ਜਾਂ ਜੰਞ ਦੇ ਬੂਹੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਕੰਗਾਲ ਵਾੱਧਾ ਅਰ ਪਖੀਰ ਫੁਕਰਾ ਜੰਝ ਦੇ ਬੂਹੇ ਬੈਠਾ ਦੁਆਈਂ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਪਖੀਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਆਉ ਜੀਓ ਨੌਸ਼ੋ ਜੀਓ ਨੌਸ਼ੋ ਯਾ ਅਲੀ ਮੱਦਤ ਕੁਛ ਪਖੀਰ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਪਾਣੀ ਕਰਾ ਦੇਓ) ਕਿਸੇ ਮਲੰਗ ਪਖੀਰ ਨੇ ਅਰੜਾਕੇ ਇਹ ਗੱਲ ਆਖੀ (ਆ ਜੋੜੀ ਬਰਕਰਾਰ ਦੂਤੀ ਦੁਸਮਣ ਪਾਰ ਲਿਆ ਬੇ ਏਕ ਮੁੱਠਾ ਟਕਿਆਂ ਦਾ ਮਲੰਗਸ਼ਾਹ ਕੀ ਨਜ਼ਰ) ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ (ਦਮ ਮਦਾਰਸ਼ਾਹ ਬੇੜਾ ਪਾਰ ਸਖੀ ਕਾ ਮਰਤਬਾ ਬੁਲੰਦ ਲਿਆ ਨੌਸ਼ੋ ਕਾ ਸਿਰ-ਸੱਦਕ) ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ (ਲਿਆ ਭਈ ਮੀਆਂ ਕਾਸਬੀ ਜੋੜੀ ਕਾ ਸਿਰ ਸੱਦਕ ਤੁਮ ਬਸਤੇ ਭਲੇ ਪਖੀਰ ਚਲਤਾ ਭਲਾ) ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਰਾਸੀਆਂ ਨੇ ਬੀ ਆਪਣੇ ਢਾਂਗੇ ਆਣ ਖੜੇ ਕੀਤੇ। ਅਰ ਬੇਲੇ (ਖੈਰ ਹੋਵੇ ਦਰਗਾਹੋਂ ਪੀਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰੱਖਾਂ ਲਿਆਉ ਜੋੜੀ ਸਲਾਮਤ ਮਿਰਾਸੀ ਬਹੁਤ ਚਿਰ ਤੇ ਖੜੇ ਹਨ)॥ {{gap}}ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਕੇ ਇੱਕ ਬੁੱਢਾ ਜਿਹਾ ਅੰਦਰੋਂ ਨਿਕਲ਼ਕੇ ਬੋਲਿਆ ਜਾਓ ਤਾ ਭਈ ਤੁਸੀਂ ਕੇਹੀ ਰੌਲ਼ੀ ਪਾਈ ਹੈ ਸੁਣ ਸੁਣਕੇ ਸਾਡਾ ਸਿਰ ਬੀ ਦੁਖਣ ਲਗ ਗਿਆ। ਮੀਆਂ ਪਖੀਰ ਅਰ ਮਰਾਸੀ ਬੀ ਬਥੇਰੇ ਦੇਖੇ ਹੋਣਗੇ ਪਰ ਕਲਾਮੁਜੀਦ ਦੀ ਸੌਂਹ ਤੁਹਾਡੇ ਜੇਹਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਔਂਸ ਮਲੰਗ ਨੇ ਜੋ ਰਿੰਗਣੀ ਚੱਕੀ ਹੈ<noinclude></noinclude> nuklouwff7yi29y219cqtrrjd4vqbtu 250 66870 197178 196932 2025-07-05T11:10:42Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197178 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੪੬)}}</noinclude>ਭਲਾ ਇਨ੍ਹੀਂ ਗੱਲੀਂ ਕੁਹੁੰ ਹੱਥ ਆ ਜਾਊ? ਫੇਰ ਆਪਣੇ ਬਡੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਕੰਮਿਆ ਪਰੇ ਐਨਾਂ ਪਖੀਰਾਂ ਫੁਕਰਿਆਂ ਦੇ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਪੂਸਾ ਮੱਥੇ ਮਾਰਕੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਅਨੇਰ ਗਰਦੀ ਚੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸੌਂਹ ਰਸੂਲ ਦੀ ਮੀਆਂ ਸਾਡਾ ਸੁਣਕੇ ਸਿਰ ਬੀ ਦੁਖਣ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ। {{gap}}ਕੰਮੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਮੀਆਂ ਤੂੰ ਜਾਹ ਅੰਦਰ ਜਾਕੇ ਬੈਠ ਮੈਂ ਆਪੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਛ ਦੇ ਲੈਕੇ ਤੋਰ ਦੇਊਂ॥ {{gap}}ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਾਓ ਭਈ ਮੀਆਂ ਅਗਲਾ ਪੁੱਤ ਵਾਲ਼ਾ ਏਹੋ ਹੈ ਏਸੇ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਆਖਣਾ ਹੋਵੇ ਸੋ ਆਖੋ ਹੋਰ ਕਿਸੀ ਨੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਫੁੱਟਾ ਬਦਾਮ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ। ਐਉਂ ਆਖਕੇ ਨਾਈ ਨੂੰ ਬੋਲਿਆ ਲਿਆਉ ਓਏ ਸਹੁਰੀ ਦਿਆ ਇੱਕ ਸੁਲਫਾ ਭਰ ਫੇਰ ਅਸੀਂ ਮਹਿਜਤ ਨੁਆਜ ਪੜ੍ਹਨ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਨਾਈ ਹੁੱਕੇ ਪੱਤ ਪਾਕੇ ਲਿਆਇਆ ਤਾਂ ਬੁੱਢੇ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਜੁਲਾਹੇ ਅੱਗੇ ਹੁੱਕਾ ਕਰਕੇ ਆਖਿਆ ਲੈ ਮੀਆਂ ਪੀਉ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਮੀਆਂ ਤੂੰ ਹੀ ਪੀਉ। ਉਨ ਆਖਿਆ ਨਾ ਓਏ ਮੀਆਂ ਤੂੰ ਨਸ਼ੰਗ ਪੀਉ ਮੈਂ ਰਾਤੀਂ ਜੂਸ਼ਬ ਦੇ ਨਿਕਾਹ ਤੇ ਪਿੱਛੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ਾਹਨਕ ਸ਼ੱਕਰ ਤਾਂ ਚਾਉਲ਼ਾਂ ਦੀ ਖਾ ਬੈਠਾ ਇਸ ਸ਼ਬੱਬ ਮੈਂ ਨੂੰ ਖੰਘ ਬਹੁਤ ਛਿੜਦੀ ਹੈ ਜਦ ਤੂੰ ਚਲਾ ਦੇਮੇਂਗਾ ਤਾਂ ਦੋ ਘੁੱਟ ਮੈਂ ਬੀ ਲੈ ਲਊਂਗਾ॥ {{gap}}ਬਿਆਹ ਤੇ ਪਿੱਛੋਂ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਆਏ ਤਾਂ ਉਹ ਬੁੱਢਾ ਕਾਸ਼ਮ ਸ਼ੂਸ਼ੀਆਂ ਬੇਚਣ ਫੁਲੋਰ ਗਿਆ। ਆਪਣੇ ਦਲਾਲ ਦੀ ਹੱਟੀ ਜਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾ ਸ਼ਾਹਬ ਸ਼ਲਾਮਤ ਆਖੀ ਫੇਰ ਖੈਰਸ਼ੱਲਾ ਪੁੱਛੀ। ਦਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੁੱਲਾਂ ਕਾਸ਼ਮਾ ਬਹੁਤੇ ਦਿਨੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿਤੇ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸਾ? ਕਾਸ਼ਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਹੀਂ ਜੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਮੇ ਦੇ ਪੁੱਤ ਜੂਸ਼ਬ ਦਾ ਨਿਕਾਹ ਸਾ ਇਸ ਸ਼ਬੱਬ ਮੇਰਾ ਆਉਣਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸ਼ੱਕਿਆ॥<noinclude></noinclude> am4ym3v34lt06n18w6at0qbh9naxy7y