ਵਿਕੀਸਰੋਤ pawikisource https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.45.0-wmf.8 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲੇਖਕ ਲੇਖਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੋਰਟਲ ਪੋਰਟਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲਿਖਤ ਲਿਖਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਆਡੀਓਬੁਕ ਆਡੀਓਬੁਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਅਨੁਵਾਦ ਅਨੁਵਾਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੰਨਾ ਪੰਨਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਇੰਡੈਕਸ ਇੰਡੈਕਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ 250 14918 197216 45525 2025-07-06T10:54:32Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 197216 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਬੀਵੀ ਕਰਮ ਦੇਈ ਨਹਿਲੇ ਉਤੇ ਦਹਿਲਾ ਸੀ। ਜੋ ਕੁਝ ਦੁਖ ਏਸ ਭਿਰਾ ਨੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਨੂੰ ਦਿਤੇ, ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਦੁਖ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੀਨਾ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਮੀਨੇ ਬੀਕਾਨੇਰ ਅਤੇ ਬਾਂਗੜ ਦੀ ਇਕ ‘ਜਰਾਇਮ-ਪੇਸ਼ਾ’ ਕੌਮ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਵੀ ਏਸੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕੋਈ ਪੋਥੀ (ਜਾਂ ਹੋਰ ਯਾਦਗਾਰੀ ਚੀਜ਼ ਜਾਂ ਤਬੱਰੁਕ) ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਤਕ ਅਪੜੀ ਹੁੰਦੀ, ਤਦ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਵਰਗਾ ਬੇਅਸੂਲਾ ਆਦਮੀ ਹਰ ਜਾਇਜ਼ ਤੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਤ੍ਰੀਕਾ ਉਸ ਦੇ ਲੈਣ ਲਈ ਵਰਤਦਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ਕ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਅਤੇ ਜੋ ਪੋਥੀ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਆ ਜਾਂਦੀ ਤਦ ਉਸ ਨੇ ਉਹ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਨੂੰ ਦੇਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਲਖ ਤਰਲੇ ਕਰਦੇ। ਸੋ ਅਸੀਂ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਕਿ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਏਸ ਪੋਥੀ ਦੇ ਮੰਗਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ, ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਏਸ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਵੀ ਹੋਵੇ। ਅਸਲ ਗਲ ਇਉਂ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਕਿ ‘ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀ ਪੋਥੀ’ ਵਾਲਾ ਢੋਂਗ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਦੇ ਵੇਲੇ ਤਕ ਰਚਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਗਿਆ, ਸਗੋਂ ਬਹੁਤ ਪਿਛੋਂ॥ {{gap}}ਗੁਰੂ 'ਹਰ ਸਹਾਇ' ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਦੀ ਔਲਾਦ ਵਿਚ ਗੁਰੁ ਜੀਵਨ ਮਲ ਦਾ ਪੁਤ੍ਰ, ਆਪਣੇ ਵਡ ਵਡੇਰੇ ਵਾਂਗ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਆਦਮੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਏਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗੱਦੀ ਨੂੰ ਖੂਬ ਰੌਣਕ ਦਿਤੀ। ਜਿਕੁਰ ਧੀਰਮਲ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਨੇ 'ਦੂਜਾ ਪ੍ਰਿਥਿਆ' ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਦੇ ਪੜਪੋਤੇ ਨਿਰੰਜਨ ਰਾਇ ਨੇ, ਕਿਸੇ ਪੁਰਾਣੀ ਲਿਖੀ ਗੁਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੜਤਾਲ ਅਤੇ ਲੇਵੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਸ਼ਕਲ ਬਦਲਾ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਵਾਲੀ ਆਦਿ ਬੀੜ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੇ ਹਥਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਗੁਰੂ “ਹਰਿ ਸਹਾਇ’ ਨੇ ਕੋਈ ਪੋਥੀ ਲੈਕੇ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੁਮਾਲਾਂ ਵਿਚ ਲਪੇਟ ਕੇ, ਉਸ ਪੋਥੀ ਦੇ<noinclude>{{center|- ੧੯ -}}</noinclude> o3663q4g5brthsaewuygg9a5f23swl6 250 14923 197219 45530 2025-07-06T11:49:23Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 197219 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> “ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਪੋਥੀ' ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਚੁੱਕ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਅਗਲੇ ਲੇਖਾਂ ਪਰ ਕੁਝ ਪੇਸ਼ਕਦਮੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। {{gap}}ਖ਼ੈਰ, ਜੇ ਉਹ ਪੋਥੀ ਸਚ ਮੁਚੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹੀ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਹੋਵੇ ਉਹ ਕੁਰਾਨ, ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਕਿ ਮਿਰਜ਼ਈਆਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਹੈ, ਤਦ ਸਿੱਖ ਆਪਣੀ ਬੇਸਮਝੀ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਾਬਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਨੇ ਭੀ ‘ਕਤੇਬ ਕਛ' ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ‘ਹਮਾਇਲ ਸ਼ਰੀਫ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 'ਹਮਾਇਲ ਛੋਟੀ ਤਕਤੀਹ ਦੇ ਕੁਰਾਨ ਸ਼ਰੀਫ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹੌਲਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਕ ਬਸਤੇ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਬਗਲ ਵਿਚ ਲਟਕਾ ਲਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਉਪਰਲਾ ਲੇਖ ਲਿਖ ਚੁਕਣ ਦੇ ਡੇਢ ਮਹੀਨਾ ਪਿਛੋਂ ਸਾਨੂੰ 'ਪੋਥੀ ਸਾਹਿਬ' ਬਾਬਤ ਕੁਝ ਹੋਰ ਠੀਕ ਠੀਕ ਹਾਲ ਮਾਲੂਮ ਹੋਏ ਹਨ। ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪੋਥੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਵਿਸਾਖੀ ਤੇ ਮੈਂ ਆਪ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਸਹਾਇ ਪਿੰਡ ਅਪੜ ਨਹੀਂ ਸਾਂ ਸਕਦਾ। ਸੋ ਮਿਰਜ਼ਈਆਂ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਸਚ ਝੂਠ ਦੇ ਨਿਤਾਰੇ ਲਈ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਇਕ ਵਿਦਵਾਨ ਸਮਝਦਾਰ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਪੋਥੀ` ਦੇ ਸੰਤੋਖਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਦਸਕੁ ਮਿੰਟ ਲਈ “ਪੋਥੀ` ਦੇ ਵਰਕੇ ਫੋਲਣ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਜਾਜ਼ਤ ਵੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਏਸ ਥੋੜਾ ਜਿਹੀ ਪੜਤਾਲ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਕ ਨੋਟ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਲਿਖਕੇ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੈਂ ਹੇਠਾਂ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹਾਂ। {{gap}}ਏਸ ਨੋਟ ਤੋਂ ਮਾਲੂਮ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ “ਪੋਥੀ` ਦਾ ਵਿਸਾਖ ਵਾਲੇ ਦਿਨ (ਸੰਨ ੧੯੪੪) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲੋਕੀ ਦੂਰੋਂ ਨੇੜਿਉਂ ਆ ਕੇ ਮਥੇ ਟੇਕ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਭੇਟਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਹ 'ਕੁਰਾਨ' ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ‘ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ’ ਦੀ ਹੀ ਇਕ<noinclude></noinclude> lnximk3ofx26vpsle70jbk1923km46q 197221 197219 2025-07-06T11:50:24Z Prabhjot Kaur Gill 765 197221 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude> “ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਪੋਥੀ' ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਚੁੱਕ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਅਗਲੇ ਲੇਖਾਂ ਪਰ ਕੁਝ ਪੇਸ਼ਕਦਮੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। {{gap}}ਖ਼ੈਰ, ਜੇ ਉਹ ਪੋਥੀ ਸਚ ਮੁਚੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹੀ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਹੋਵੇ ਉਹ ਕੁਰਾਨ, ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਕਿ ਮਿਰਜ਼ਈਆਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਹੈ, ਤਦ ਸਿੱਖ ਆਪਣੀ ਬੇਸਮਝੀ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਾਬਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਨੇ ਭੀ ‘ਕਤੇਬ ਕਛ' ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ‘ਹਮਾਇਲ ਸ਼ਰੀਫ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 'ਹਮਾਇਲ ਛੋਟੀ ਤਕਤੀਹ ਦੇ ਕੁਰਾਨ ਸ਼ਰੀਫ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹੌਲਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਕ ਬਸਤੇ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਬਗਲ ਵਿਚ ਲਟਕਾ ਲਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਉਪਰਲਾ ਲੇਖ ਲਿਖ ਚੁਕਣ ਦੇ ਡੇਢ ਮਹੀਨਾ ਪਿਛੋਂ ਸਾਨੂੰ 'ਪੋਥੀ ਸਾਹਿਬ' ਬਾਬਤ ਕੁਝ ਹੋਰ ਠੀਕ ਠੀਕ ਹਾਲ ਮਾਲੂਮ ਹੋਏ ਹਨ। ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪੋਥੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਵਿਸਾਖੀ ਤੇ ਮੈਂ ਆਪ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਸਹਾਇ ਪਿੰਡ ਅਪੜ ਨਹੀਂ ਸਾਂ ਸਕਦਾ। ਸੋ ਮਿਰਜ਼ਈਆਂ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਸਚ ਝੂਠ ਦੇ ਨਿਤਾਰੇ ਲਈ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਇਕ ਵਿਦਵਾਨ ਸਮਝਦਾਰ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਪੋਥੀ` ਦੇ ਸੰਤੋਖਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਦਸਕੁ ਮਿੰਟ ਲਈ “ਪੋਥੀ` ਦੇ ਵਰਕੇ ਫੋਲਣ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਜਾਜ਼ਤ ਵੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਏਸ ਥੋੜਾ ਜਿਹੀ ਪੜਤਾਲ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਕ ਨੋਟ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਲਿਖਕੇ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੈਂ ਹੇਠਾਂ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹਾਂ। {{gap}}ਏਸ ਨੋਟ ਤੋਂ ਮਾਲੂਮ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ “ਪੋਥੀ` ਦਾ ਵਿਸਾਖ ਵਾਲੇ ਦਿਨ (ਸੰਨ ੧੯੪੪) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲੋਕੀ ਦੂਰੋਂ ਨੇੜਿਉਂ ਆ ਕੇ ਮਥੇ ਟੇਕ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਭੇਟਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਹ 'ਕੁਰਾਨ' ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ‘ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ’ ਦੀ ਹੀ ਇਕ<noinclude>{{center|੨੦}}</noinclude> 7f5k1nxylk0m6c4d5sq3r502ii7hdbb 250 14928 197222 45535 2025-07-06T11:57:35Z Prabhjot Kaur Gill 765 /* ਸੋਧਣਾ */ 197222 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Prabhjot Kaur Gill" /></noinclude>________________ ਪਰਾਣੀ ਬੀੜ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਹਰ ਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਵੇਲੇ ਨਕਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਉਤਾਰਾ ਹੋਣ ਦੇ ਠੀਕ ਸਮੇਂ ਦਾ ਠੀਕ ਪਤਾ “ਪੋਥੀ` ਨੂੰ ਮੈਂ ਆਪ ਦੇਖ ਕੇ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ। ਪਰ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਉਹ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇ, ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਇਕ ਬੀੜ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੀ ਪੋਥੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ, ਅਤੇ ਨਾ ਓਹ ਪੋਥੀ ਜੋ ਬਾਬਾ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁਤ੍ਰ ‘ਗਰੁ ਮਿਹਰਬਾਨ’ ਜੀ ਪਾਸ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਪੋਥੀ' ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹਥ ਦੀ ਲਿਖੀ ਦਸਕੇ, ਬਾਬਾ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਨੇ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪੁਰ ਆਪਣੀ ਵਖਰੀ ਗੁਰੂ ਗੱਦੀ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕਿਸੇ ਨਕਲ ਬਾਬਤ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। {{gap}}ਤਾਂਤੇ ਕੁਰਾਨ ਦੇ ਇਕ ਕਲਮੀ ਨੁਸਖੇ ਦਾ ‘ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ’ ਬਣ ਜਾਣਾ ਇਕ ਕਰਾਮਾਤ ਹੈ, ਜੋ ਮਰਜ਼ਈਆਂ ਦੀ ਤਹਕੀਕਾਤ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਆ ਜਾਣ ਤੋਂ (ਸੰਨ ੧੯੦੮), ਲੈ ਕੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਸੰਨ ੧੯੪੪ ਤਕ ਦੇ ਅਰਸੇ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਚੁਪ ਕੀਤੇ ਹੋਈ ਹੈ। ਪਰ ਕਰਾਮਾਤ ਵਿਚ ਘਾਟਾ ਇਹ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਹੋਰ ਪੁਰਾਣੀ ਪੋਥੀ ਧਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਗੁਰੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਲੈ ਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ। {{gap}}ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਦੇ ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਏਸ ਪੋਥੀ ਦੇ ਜ਼ਿਕਰ ਅਜ਼ਕਾਰ ਦਾ ਨਾ ਹੋਣਾ, ਅਤੇ ਨਾ ਬਾਣੀ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਦੁਰਲਭ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਢੂੰਡ ਕਢਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕੋਈ ਜਤਨ ਕਰਨਾ, ਮੇਰੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਹੁਣ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਰਹੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਖ਼ੁਦ,ਸੋ ਉਹ ਇਕ ਮਾਮੂਲੀ ਨਕਲ ਜਾਪਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੀ ਏਸ ਕਿਤਾਬ ਲਈ ਕੋਈ ਗੌਰਵ ਜਾਂ ਮਹਤਵ ਨਹੀਂ ਰਖਦੀ | ਸ਼ਾਇਦ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤਿਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਬੀੜਾਂ ਨਾਲ ਟਾਕਰਾ ਕੀਤਿਆਂ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਦੀ ਗਲ ਨਿਕਲ ਆਵੇ, ਪਰ ਆਸ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ।<noinclude>{{center|- ੨੧ -}}</noinclude> 8narnoyh703jbc6zos8l95964di2bqg 250 66871 197179 196933 2025-07-05T12:01:27Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197179 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>{{gap}}ਦਲਾਲ ਨੇ ਆਖਿਆ ਭਲਾ ਮੁਮਾਰਖ ਹੋਵੇ ਮੁੱਲਾਂ ਸਾ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਦਾ ਕੁਛ ਨਾ ਭੇਜਿਆ ਆਪੇ ਆਪ ਖਾਕੇ ਢਿੱਡ ਭਰਿਆ। ਕੁਛ ਸਾਨੂੰ ਬੀ ਦੇਣਾ ਸਾ॥ {{gap}}ਕਾਸ਼ਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤੋਂਬਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਅਸੀਂ ਗਰੀਬਾਂ ਨੇ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਕੀ ਦੇਣਾ ਸ਼ਾ ਸ਼ਗੋਂ ਤੁਸ਼ੀਂ ਨਿਕਾਹ ਵਿੱਚ ਕੁਛ ਨੇਉਂਦਾ ਘੱਲਦੇ। ਤੁਸ਼ੀਂ ਸ਼ਾਡੀ ਉਕਾਤ ਜਾਣਦੇ ਹੀ ਹੋਂ ਨਾ ਅਸ਼ੀਂ ਵਿਚਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕੇਡਾਕੁ ਵਿਆਹ ਕਰਨਾ ਸਾ ਓਹੋ ਕਰਦੇ ਹੈਂ ਓਹੋ ਖਾ ਛੱਡਦੇ ਹਾਂ। ਨਾਲ਼ੇੇ ਅੱਲਾ ਰੱਖੇ ਟੱਬਰ ਟੀਹਰ ਬਡਾ ਭਾਰੀ ਹੋਇਆ ਗੁਜਰਾਨ ਬੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਤੁਰਦੀ ਹੈ ਨਿਕਾਹ ਕੀ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਉਲਟਾ ਸ਼ਾਡੇ ਹੀ ਮੰਗਦੇ ਹੋਂ ਇਹ ਤਾਂ ਉਹੋ ਹੋਈ ਜਿਹਾਕੁ ਕਹਾਉਣ ਹੈ (ਆਪੇ ਬਾਬੂ ਮੰਗਤੇ ਬਾਹਰ ਖੜੇ ਦਰਵੇਸ਼) ਦਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਕਾਸਮਾ ਡਰੀਂ ਨਾ ਅਸੀਂ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਮੰਗਦੇ। ਨਿਰਾ ਹੱਸਣੇ ਵਾਸਤੇ ਤੈਂ ਨੂੰ ਛੇੜਿਆ ਸਾ। {{gap}}ਕਾਸ਼ਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤੋਬਾ ਜੀ ਕਾਸ਼ਮ ਨਿਆਣਾ ਹੈ? ਲਾਲਾ ਜੀ ਮੈਂ ਅੱਛੀ ਤਰਾਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਭਈ ਤੁਸੀਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਹੱਸਦੇ ਹੋ ਹੋਰ ਤੁਸ਼ੀਂ ਮੇ ਤੇ ਮੰਗਣਾ ਕੀ ਸਾ? ਅੱਛਾ ਲਾਲਾ ਜੀ ਹਸ਼ੋ ਨਸ਼ੰਗ ਹੱਸ਼ੋ (ਹੱਸਣੇ ਘਰ ਬੱਸ਼ਣੇ)। {{gap}}ਜਾਂ ਕਾਸ਼ਮ ਸ਼ੂਸ਼ੀਆਂ ਬੇਚਕੇ ਮੁੜਿਆ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਬੱਡੀ ਰੌਲੀ ਪਈ ਹੋਈ ਦੇਖਕੇ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਮੀਆਂ ਆਹ ਰੌਲੀ ਕੇਹੀ ਹੈ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਗੁੱਜਰਾਂ ਦੀਆਂ ਤੀਮੀਆਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚੋਂ ਲੜ ਪਈਆਂ ਹਨ। {{gap}}ਕਾਸ਼ਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਇ ਲੁਹੜਾ ਕਿੱਕੁਰ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਤਾ ਤੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਫਿਰ ਪਰ ਐਤਨਾ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਨੇ ਜੀਓ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਚੁੱਕ ਲਈ ਸੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਲੜਾਈ ਹੋ ਪਈ॥<noinclude></noinclude> ekw6xnd69qr6be0ji8f2m2mym2006nj 250 66872 197180 196934 2025-07-05T12:45:20Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197180 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੪੮)}}</noinclude>{{gap}}ਕਾਸ਼ਮ ਸਿੱਧਾ ਹੀ ਗੁਜਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਨੂੰ ਆਇਆ ਤਾਂ ਕੀ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਜੀਓ ਤਾ ਕੰਮੀ ਦੀ ਗੋਡੇ ਗੋਡੇ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੀਓ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ ਹੈ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾੱਧਾ। ਕੰਮੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇਰੇ ਜੁਆਈ ਨੂੰ ਦਿਆਂ ਕਬਰ ਦੇ ਥੱਲੇ। ਸਾਈਂ ਪਿੱਟੀ ਸਿਰਮੁੰਨੀ ਪੁੱਤਾਂ ਪਿਣੀ ਭਰਾਮਾਂ ਪਿੱਟੀ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾਣੀ ਧਰੇਲ। ਜੀਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਧਰੇਲ ਤੇਰੀ ਅੰਮਾ ਧਰੇਲ ਤੇਰੀ ਦਾਦੀ ਕੰਜਰੀ ਬਦਕਾਰ ਹਰਾਮ ਦੇ ਪੁੱਤ ਜਣਕੇ ਹੁਣ ਭਾਈਆਂ ਵਿਚ ਬੈਠਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ। ਹੈ ਨਕ ਬੱਢੀਯੇ ਹੈ ਹਰਾਮਜਾਦੀ ਕੁੱਤੀਏ। ਤੇਰੇ ਪੁੱਤਾਂ ਦਾ ਕਾਲ਼ਜਾ ਭੁੰਨਿਆ। ਅਜੇ ਤਾ ਕੱਲ੍ਹ ਮੇਰੇ ਘਰ ਦਾ ਪੀਹਣਾ ਪੀਹੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਹਰਾਮੜੇ ਹੁਣ ਤੂੰ ਦੌਲਤ ਦਾ ਗੁਮਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈਂ? ਫਿੱਟੁ ਏਹੋ ਜੇਹੀ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਨੀ ਸ਼ਰਮ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਕੁੱਤੀਏ ਧੀਆਂ ਤਾ ਫੁਲੌਰ ਦੇ ਬਜਾਰ ਮੂੜ੍ਹਾ ਡਾਹੀ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ। ਹਰਾਮਦੀਏ ਬਸ ਬਸ਼ਰਮੇ ਫੇਰ ਅਜੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ? {{gap}}ਕੰਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਫਿੱਟੁ ਨੀ ਫਿੱਟੁ ਬਲਲੀਏ ਫਿੱਟੇ ਮੂੰਹ ਤੇਰੇ ਬੋਲਣੇ ਦਾ ਨੀ ਛੱਜ ਤਾਂ ਬੋਲੇ ਹਜਾਰ ਛੇਕ ਵਾਲ਼ੀ ਛਾਨਣੀ ਕੀ ਬੋਲੇ। ਬਗੈਰਤੀਏ ਤੈਂ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਜਦ ਮੇਰਾ ਹੀ ਖਸਮ ਤੈਂ ਨੂੰ ਠਾਣੇ ਤੇ ਛਡਾਕੇ ਲਿਆਇਆ ਸਾ॥ {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਇਸ ਤਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਾਫਾਤਾਂ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਲੋਕ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਂਗਲੀਆਂ ਪਾਉਂਦੇ ਅਰ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਬੋਲਦੇ ਸੇ। ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਜਾਕੇ ਆਖਿਆ ਓਏ ਜਾਰੋ ਤੁਸੀਂ ਐਤਨੀ ਰੱਬ ਦੀ ਪਰਿਹਾ ਬੈਠੇ ਸੁਣਦੇ ਹੋਂ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਬਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ? {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਖਿਆ ਭਈ ਮੀਆਂ ਇਹ ਕਿਸ ਦੇ ਸਮਝਾਉਣੇ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਐਂਡਾ ਹੀ ਹੈਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਹੀ ਸਮਝਾ ਦੇਖ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੀਓ ਛਿਆਬਸੇ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਤੈਂ ਨੂੰ ਤਾ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> jznb5pljelhyyn8wpwv3iso3qst3qp0 250 66873 197181 196935 2025-07-05T12:58:23Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197181 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੪੯}}</noinclude>ਬਡੀ ਭਲੀਮਾਣਸ ਜਾਣਦਾ ਸੀ। ਫੇਰ ਕਿਹਾ ਪੁੱਤ ਕੰਮੀਏ ਆਉ ਤੂੰ ਹੀ ਛੋਟੀ ਬਣ ਜਾਹ ਲੜਾਈ ਕਰਨੀ ਬਡਾ ਕੈਹਰ ਹੈ। {{gap}}ਫੇਰ ਬੇਹੜੇ ਬਿਚਲੀਆਂ ਹੋਰਨਾਂ ਤੀਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਾਓ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਾ ਬੇ ਬੱਸੋ ਬੇਗੀ ਸਰੀ ਫਜਲੋ ਕੀਮਣ ਔਘੀ ਇਹੋ ਜੇਹੀਆਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਗੁੱਜਰੀਆਂ ਅਰ ਫਾਜੋ ਚੂਹੜੀ ਗੌਂਸੀ ਹਾਫਾਂ ਫਾਤਾਂ ਫੈਜੋ ਖੀਓ ਜੀਮਾਂ ਐਸਾਂ ਮਿੱਨਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਪੰਜ ਚਾਰ ਡੋਗਰੀਆਂ ਘਰੋਂ ਨਿੱਕਲ਼ਕੇ ਉਨਾਂ ਦੇ ਪਾਸ ਆਈਆਂ ਅਰ ਬੋਲੀਆਂ ਹੈਹੈ ਨੀ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਧਾੜ ਪੈ ਜਾਵੇ ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਪਿੰਡ ਚੁੱਕਣਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਰੱਬ ਬੀ ਨੀਮਾ ਹੋਕੇ ਬਰਸਦਾ ਹੈ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਖੁਦਾ ਦੀ ਮਾਰ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਜੰਗ ਜਿੱਤਣਾ ਹੈ। ਚੰਦ ਗੀਆਂ ਜਿਉਂ ਛਾਹ ਬੇਲੇ ਤੇ ਲੜਨ ਲਗੀਆਂ ਹਨ ਉਪਰੋਂ ਨਿਮਾਸ਼ਾਮ ਕੌਣ ਬੇਲਾ ਆਇਆ ਮੁੜਕੇ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ। ਐਉਂ ਕਹਿਕੇ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜਕੇ ਹੇਠ ਲੈ ਆਈਆਂ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਦੂਜਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਪੰਜ ਦਸ ਪਹਾੜੀਏ ਮਨੁੱਖ ਅਰ ਤੀਮੀਆਂ ਗੱਲ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਗੁਥਲੀਆਂ ਪਾਈ ਇਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆਕੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੇ। ਭਲਿਆ ਅਸਾਂ ਕੀ ਫੁਲੌਰ ਦਾ ਰਾਹ ਦੱਸੀ ਦੇਣਾ ਕਿ ਕੀਹਾਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨੀਂ ਰਾਹ ਦੱਸਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਈ ਲੋਕੋ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੇ ਮੁਲਖ ਦੇ ਹੋ ਅਰ ਕਿੱਥੇ ਚੱਲੇ ਹੋ? {{gap}}ਤਿਨ੍ਹੀਂ ਗਲਾਇਆ ਤਾ ਜੀ ਅਸਾਂ ਕਾਂਗੜੇ ਦੇ ਗਿਰਦੇ ਦੇ ਪਹਾੜਿਯੇ ਹਾਂ ਗੰਗਾ ਜੀ ਪਹੁੰਚਣੇ ਦੀ ਖਾਤਰ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਾਂ ਰਾਹੋਂ ਦੇ ਸੈਹਰ ਲੱਥੇ ਸਾਂ ਹੁਣ ਫੁਲੌਰ ਤੇ ਰੇਲਾ ਪੁਰ ਚੜ੍ਹੀਕੇ ਜਾਂਹਗੇ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਫੁਲੌਰ ਆਈਕੇ ਸਤਲੁਜੇ ਵਖੀਂ ਪਿੰਡ ਭਰਾਉਣ ਚੱਲੇ ਤਾਂ ਰਾਹੇ ਵਿਚ ਕਿਲਾ ਕੀ ਦਿੱਖੀਕੇ ਕੋਈ ਬੋਲਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਦੇਖਿਆਂ ਬੇ ਬਹਾਦਰੂ ਕਿਲਾ ਮਤਾ ਸੋਹਣਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਬੋਲਾ ਕਰਦਾ ਸਾ<noinclude></noinclude> jmn8ecz1zq3jl6ywzo6djax08k3srhu 250 66874 197182 196936 2025-07-05T13:01:06Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197182 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੦}}</noinclude>{{gap}}ਕਾਸ਼ਮ ਸਿੱਧਾ ਹੀ ਗੁੱਜਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਨੂੰ ਆਇਆ ਤਾਂ ਕੀ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਜੀਓ ਤਾ ਕੰਮੀ ਦੀ ਗੋਡੇ ਗੋਡੇ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੀਓ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ ਹੈ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾੱਧਾ। ਕੰਮੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇਰੇ ਜੁਆਈ ਨੂੰ ਦਿਆਂ ਕਬਰ ਦੇ ਥੱਲੇ। ਸਾਈਂ ਪਿੱਟੀ ਸਿਰਮੁੰਨੀ ਪੁੱਤਾਂ ਪਿਣੀ ਭਰਾਮਾਂ ਪਿੱਟੀ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾਣੀ ਧਰੇਲ। ਜੀਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਧਰੇਲ ਤੇਰੀ ਅੰਮਾ ਧਰੇਲ ਤੇਰੀ ਦਾਦੀ ਕੰਜਰੀ ਬਦਕਾਰ ਹਰਾਮ ਦੇ ਪੁੱਤ ਜਣਕੇ ਹੁਣ ਭਾਈਆਂ ਵਿਚ ਬੈਠਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ। ਹੈ ਨਕ ਬੱਢੀਯੇ ਹੈ ਹਰਾਮਜਾਦੀ ਕੁੱਤੀਏ। ਤੇਰੇ ਪੁੱਤਾਂ ਦਾ ਕਾਲ਼ਜਾ ਭੁੰਨਿਆ। ਅਜੇ ਤਾ ਕੱਲ੍ਹ ਮੇਰੇ ਘਰ ਦਾ ਪੀਹਣਾ ਪੀਹੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਹਰਾਮੜੇ ਹੁਣ ਤੂੰ ਦੌਲਤ ਦਾ ਗੁਮਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈਂ? ਫਿੱਟੁ ਏਹੋ ਜੇਹੀ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਨੀ ਸ਼ਰਮ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਕੁੱਤੀਏ ਧੀਆਂ ਤਾ ਫੁਲੌਰ ਦੇ ਬਜਾਰ ਮੂੜ੍ਹਾ ਡਾਹੀ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ। ਹਰਾਮਦੀਏ ਬਸ ਬਸ਼ਰਮੇ ਫੇਰ ਅਜੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ? {{gap}}ਕੰਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਫਿੱਟੁ ਨੀ ਫਿੱਟੁ ਬਲਲੀਏ ਫਿੱਟੇ ਮੂੰਹ ਤੇਰੇ ਬੋਲਣੇ ਦਾ ਨੀ ਛੱਜ ਤਾਂ ਬੋਲੇ ਹਜਾਰ ਛੇਕ ਵਾਲ਼ੀ ਛਾਨਣੀ ਕੀ ਬੋਲੇ। ਬਗੈਰਤੀਏ ਤੈਂ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਜਦ ਮੇਰਾ ਹੀ ਖਸਮ ਤੈਂ ਨੂੰ ਠਾਣੇ ਤੇ ਛਡਾਕੇ ਲਿਆਇਆ ਸਾ॥ {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਇਸ ਤਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਾਫਾਤਾਂ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਲੋਕ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਂਗਲੀਆਂ ਪਾਉਂਦੇ ਅਰ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਬੋਲਦੇ ਸੇ। ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਜਾਕੇ ਆਖਿਆ ਓਏ ਜਾਰੋ ਤੁਸੀਂ ਐਤਨੀ ਰੱਬ ਦੀ ਪਰਿਹਾ ਬੈਠੇ ਸੁਣਦੇ ਹੋਂ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਬਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ? {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਖਿਆ ਭਈ ਮੀਆਂ ਇਹ ਕਿਸ ਦੇ ਸਮਝਾਉਣੇ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਐਂਡਾ ਹੀ ਹੈਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਹੀ ਸਮਝਾ ਦੇਖ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੀਓ ਛਿਆਬਸੇ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਤੈਂ ਨੂੰ ਤਾ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> rexe81vot9uo0imyzfkirhm6br5y279 197183 197182 2025-07-05T13:01:50Z Charan Gill 36 197183 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੪੮}}</noinclude>{{gap}}ਕਾਸ਼ਮ ਸਿੱਧਾ ਹੀ ਗੁੱਜਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਨੂੰ ਆਇਆ ਤਾਂ ਕੀ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਜੀਓ ਤਾ ਕੰਮੀ ਦੀ ਗੋਡੇ ਗੋਡੇ ਲੜਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੀਓ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ ਹੈ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾੱਧਾ। ਕੰਮੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇਰੇ ਜੁਆਈ ਨੂੰ ਦਿਆਂ ਕਬਰ ਦੇ ਥੱਲੇ। ਸਾਈਂ ਪਿੱਟੀ ਸਿਰਮੁੰਨੀ ਪੁੱਤਾਂ ਪਿਣੀ ਭਰਾਮਾਂ ਪਿੱਟੀ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾਣੀ ਧਰੇਲ। ਜੀਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਧਰੇਲ ਤੇਰੀ ਅੰਮਾ ਧਰੇਲ ਤੇਰੀ ਦਾਦੀ ਕੰਜਰੀ ਬਦਕਾਰ ਹਰਾਮ ਦੇ ਪੁੱਤ ਜਣਕੇ ਹੁਣ ਭਾਈਆਂ ਵਿਚ ਬੈਠਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ। ਹੈ ਨਕ ਬੱਢੀਯੇ ਹੈ ਹਰਾਮਜਾਦੀ ਕੁੱਤੀਏ। ਤੇਰੇ ਪੁੱਤਾਂ ਦਾ ਕਾਲ਼ਜਾ ਭੁੰਨਿਆ। ਅਜੇ ਤਾ ਕੱਲ੍ਹ ਮੇਰੇ ਘਰ ਦਾ ਪੀਹਣਾ ਪੀਹੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਹਰਾਮੜੇ ਹੁਣ ਤੂੰ ਦੌਲਤ ਦਾ ਗੁਮਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈਂ? ਫਿੱਟੁ ਏਹੋ ਜੇਹੀ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਨੀ ਸ਼ਰਮ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਕੁੱਤੀਏ ਧੀਆਂ ਤਾ ਫੁਲੌਰ ਦੇ ਬਜਾਰ ਮੂੜ੍ਹਾ ਡਾਹੀ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ। ਹਰਾਮਦੀਏ ਬਸ ਬਸ਼ਰਮੇ ਫੇਰ ਅਜੇ ਬੋਲਣੇ ਨੂੰ ਮਰਦੀ ਹੈਂ? {{gap}}ਕੰਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨੀ ਫਿੱਟੁ ਨੀ ਫਿੱਟੁ ਬਲਲੀਏ ਫਿੱਟੇ ਮੂੰਹ ਤੇਰੇ ਬੋਲਣੇ ਦਾ ਨੀ ਛੱਜ ਤਾਂ ਬੋਲੇ ਹਜਾਰ ਛੇਕ ਵਾਲ਼ੀ ਛਾਨਣੀ ਕੀ ਬੋਲੇ। ਬਗੈਰਤੀਏ ਤੈਂ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਜਦ ਮੇਰਾ ਹੀ ਖਸਮ ਤੈਂ ਨੂੰ ਠਾਣੇ ਤੇ ਛਡਾਕੇ ਲਿਆਇਆ ਸਾ॥ {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਇਸ ਤਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਾਫਾਤਾਂ ਸੁਣਕੇ ਸਭ ਲੋਕ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਂਗਲੀਆਂ ਪਾਉਂਦੇ ਅਰ ਤੋਬਾ ਤੋਬਾ ਬੋਲਦੇ ਸੇ। ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਜਾਕੇ ਆਖਿਆ ਓਏ ਜਾਰੋ ਤੁਸੀਂ ਐਤਨੀ ਰੱਬ ਦੀ ਪਰਿਹਾ ਬੈਠੇ ਸੁਣਦੇ ਹੋਂ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਬਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ? {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਖਿਆ ਭਈ ਮੀਆਂ ਇਹ ਕਿਸ ਦੇ ਸਮਝਾਉਣੇ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਐਂਡਾ ਹੀ ਹੈਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਹੀ ਸਮਝਾ ਦੇਖ॥ {{gap}}ਨਸੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੀਓ ਛਿਆਬਸੇ ਤੇਰੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਤੈਂ ਨੂੰ ਤਾ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> c1wf3mhcbi0480src6i9b04242pirpt 250 66875 197184 196937 2025-07-05T13:03:39Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197184 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੪੯}}</noinclude>ਬਡੀ ਭਲੀਮਾਣਸ ਜਾਣਦਾ ਸੀ। ਫੇਰ ਕਿਹਾ ਪੁੱਤ ਕੰਮੀਏ ਆਉ ਤੂੰ ਹੀ ਛੋਟੀ ਬਣ ਜਾਹ ਲੜਾਈ ਕਰਨੀ ਬਡਾ ਕੈਹਰ ਹੈ। {{gap}}ਫੇਰ ਬੇਹੜੇ ਬਿਚਲੀਆਂ ਹੋਰਨਾਂ ਤੀਮੀਆਂ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਇਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਾਓ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਾ ਬੇ ਬੱਸੋ ਬੇਗੀ ਸਰੀ ਫਜਲੋ ਕੀਮਣ ਔਘੀ ਇਹੋ ਜੇਹੀਆਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਗੁੱਜਰੀਆਂ ਅਰ ਫਾਜੋ ਚੂਹੜੀ ਗੌਂਸੀ ਹਾਫਾਂ ਫਾਤਾਂ ਫੈਜੋ ਖੀਓ ਜੀਮਾਂ ਐਸਾਂ ਮਿੱਨਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਪੰਜ ਚਾਰ ਡੋਗਰੀਆਂ ਘਰੋਂ ਨਿੱਕਲ਼ਕੇ ਉਨਾਂ ਦੇ ਪਾਸ ਆਈਆਂ ਅਰ ਬੋਲੀਆਂ ਹੈਹੈ ਨੀ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਧਾੜ ਪੈ ਜਾਵੇ ਤੁਸੀਂ ਤਾ ਪਿੰਡ ਚੁੱਕਣਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਰੱਬ ਬੀ ਨੀਮਾ ਹੋਕੇ ਬਰਸਦਾ ਹੈ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਖੁਦਾ ਦੀ ਮਾਰ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਜੰਗ ਜਿੱਤਣਾ ਹੈ। ਚੰਦ ਗੀਆਂ ਜਿਉਂ ਛਾਹ ਬੇਲੇ ਤੇ ਲੜਨ ਲਗੀਆਂ ਹਨ ਉਪਰੋਂ ਨਿਮਾਸ਼ਾਮ ਕੌਣ ਬੇਲਾ ਆਇਆ ਮੁੜਕੇ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ। ਐਉਂ ਕਹਿਕੇ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜਕੇ ਹੇਠ ਲੈ ਆਈਆਂ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਦੂਜਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਪੰਜ ਦਸ ਪਹਾੜੀਏ ਮਨੁੱਖ ਅਰ ਤੀਮੀਆਂ ਗੱਲ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਗੁਥਲੀਆਂ ਪਾਈ ਇਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆਕੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੇ। ਭਲਿਆ ਅਸਾਂ ਕੀ ਫੁਲੌਰ ਦਾ ਰਾਹ ਦੱਸੀ ਦੇਣਾ ਕਿ ਕੀਹਾਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨੀਂ ਰਾਹ ਦੱਸਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਭਈ ਲੋਕੋ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੇ ਮੁਲਖ ਦੇ ਹੋ ਅਰ ਕਿੱਥੇ ਚੱਲੇ ਹੋ? {{gap}}ਤਿਨ੍ਹੀਂ ਗਲਾਇਆ ਤਾ ਜੀ ਅਸਾਂ ਕਾਂਗੜੇ ਦੇ ਗਿਰਦੇ ਦੇ ਪਹਾੜਿਯੇ ਹਾਂ ਗੰਗਾ ਜੀ ਪਹੁੰਚਣੇ ਦੀ ਖਾਤਰ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਾਂ ਰਾਹੋਂ ਦੇ ਸੈਹਰ ਲੱਥੇ ਸਾਂ ਹੁਣ ਫੁਲੌਰ ਤੇ ਰੇਲਾ ਪੁਰ ਚੜ੍ਹੀਕੇ ਜਾਂਹਗੇ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਫੁਲੌਰ ਆਈਕੇ ਸਤਲੁਜੇ ਵਖੀਂ ਪਿੰਡ ਭਰਾਉਣ ਚੱਲੇ ਤਾਂ ਰਾਹੇ ਵਿਚ ਕਿਲਾ ਕੀ ਦਿੱਖੀਕੇ ਕੋਈ ਬੋਲਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਦੇਖਿਆਂ ਬੇ ਬਹਾਦਰੂ ਕਿਲਾ ਮਤਾ ਸੋਹਣਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਬੋਲਾ ਕਰਦਾ ਸਾ<noinclude></noinclude> jmn8ecz1zq3jl6ywzo6djax08k3srhu 250 66876 197185 196938 2025-07-05T13:30:34Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197185 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|}}</noinclude>ਦਿੱਖਿਆ ਬੇਗੋੜੂਆ ਕਿਲਾ ਵਖੀਂ। ਕਿਸੇ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਤਿੱਖੂਆ ਮੋਆ ਕਿਲਾ ਵਖੀਂ ਨਿਹਾਲ਼ਿਆਂ ਕੋਡਾ ਅੱਛਾ ਬਣਾ ਇਆ ਹੈ॥ {{gap}}ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਅਬੋ ਤੁਸਾਂ ਕੀਹਾਂ ਗਲਾਂਦੇ ਹੋ ਇਹ ਕਿਲਾ ਤਾ ਮਹਾਰਾਜੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘਾ ਬਣਵਾਇਆ ਹੈ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾ ਸਰਾਇ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਕਈ ਵਾਰ ਦਿਖਾ ਕਰਦੇ ਸੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘਾ ਦੇ ਵੇਲੇ ਇੱਥੇ ਮਤੀ ਛਾਉਣੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾ ਇਨਾਂ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਹੋਣੇ ਕਰਕੇ ਛਾਉਣੀ ਜਲੰਧਰਾ ਦੇ ਸੈਹਰ ਰਹਿਆ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਥੁਹੜੇ ਜਿਹੇ ਸਿਪਾਹੀ ਇੱਥੂੰ ਰਹਾ ਕਰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉਸ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਅਬੋ ਜੁਆਹਰੂ ਤੁਸਾਂ ਤੇ ਪੜਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਤੀ ਚਾਕਰੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਰ ਬਹੁਤ ਗੱਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਸਾਂ ਕੀ ਇਹ ਤੇ ਸਿਖਾਈ ਛੱਡ ਏਹ ਲੋਕ ਕੁਸੂ ਪੀਰ ਪਖੀਰ ਅਰ ਦੇਵੀ ਦੇਉ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਕਿੰਉ ਨਹੀਂ ਕਰਾ ਕਰਦੇ॥ {{gap}}ਉਸ ਆਖਿਆ ਅਸਾਂ ਕਜੋ ਉਨਾਂ ਥੀਂ ਇਹ ਗੱਲ ਪੁੱਛੀ ਹੈ ਕਿ ਜੀ ਤੁਸਾਂ ਮਾਨਤਾ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ॥ {{gap}}ਉਸ ਆਖਿਆ ਭਲਿਆ ਜਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਫੁਲੌਰਾ ਤੇ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲ਼ੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਿਆਣਾ ਜੇਹਾ ਮਾਹਣੂ ਅਸਾਂ ਕੀ ਮਿਲਿਆ। ਉਸ ਨਾਲ਼ ਜੋ ਕੁਛ ਗੱਲਾਂ ਚੱਲੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸ ਆਖਿਆ ਇਸ ਕਿਲਾ ਵਿਚ ਇੱਕ ਪਖੀਰ ਦੀ ਜਾਗਾ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਛੁਡਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਉਸ ਆਖਿਆ ਅਬੋ ਭਲਿਆ ਇਹ ਪਖੀਰ ਤਾ ਕੀ ਜਾਣਿਯੇ ਕੌਣ ਸਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਂਗੜੇ ਦੇ ਕਿਲਾ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀਮਾਤਾ ਦਾ ਭੌਣ ਬੰਦ ਕਰਾ ਛੱਡਿਆ ਹੈ। ਭਲਿਆ ਇਹ ਰਾਜਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜੇ ਨਿਹ<noinclude></noinclude> i2v8xpb7g0v1580t6ry3ay8g9t401d0 197186 197185 2025-07-05T13:31:28Z Charan Gill 36 197186 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|}}</noinclude>ਦਿੱਖਿਆ ਬੋ ਗੋੜੂਆ ਕਿਲਾ ਵਖੀਂ। ਕਿਸੇ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਤਿੱਖੂਆ ਮੋਆ ਕਿਲਾ ਵਖੀਂ ਨਿਹਾਲ਼ਿਆਂ ਕੋਡਾ ਅੱਛਾ ਬਣਾ ਇਆ ਹੈ॥ {{gap}}ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੋਲਿਆ ਅਬੋ ਤੁਸਾਂ ਕੀਹਾਂ ਗਲਾਂਦੇ ਹੋ ਇਹ ਕਿਲਾ ਤਾ ਮਹਾਰਾਜੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘਾ ਬਣਵਾਇਆ ਹੈ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾ ਸਰਾਇ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਕਈ ਵਾਰ ਦਿਖਾ ਕਰਦੇ ਸੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘਾ ਦੇ ਵੇਲੇ ਇੱਥੇ ਮਤੀ ਛਾਉਣੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾ ਇਨਾਂ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਹੋਣੇ ਕਰਕੇ ਛਾਉਣੀ ਜਲੰਧਰਾ ਦੇ ਸੈਹਰ ਰਹਿਆ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਥੁਹੜੇ ਜਿਹੇ ਸਿਪਾਹੀ ਇੱਥੂੰ ਰਹਾ ਕਰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉਸ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਅਬੋ ਜੁਆਹਰੂ ਤੁਸਾਂ ਤੇ ਪੜਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਤੀ ਚਾਕਰੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਰ ਬਹੁਤ ਗੱਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਸਾਂ ਕੀ ਇਹ ਤੇ ਸਿਖਾਈ ਛੱਡ ਏਹ ਲੋਕ ਕੁਸੂ ਪੀਰ ਪਖੀਰ ਅਰ ਦੇਵੀ ਦੇਉ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਕਿੰਉ ਨਹੀਂ ਕਰਾ ਕਰਦੇ॥ {{gap}}ਉਸ ਆਖਿਆ ਅਸਾਂ ਕਜੋ ਉਨਾਂ ਥੀਂ ਇਹ ਗੱਲ ਪੁੱਛੀ ਹੈ ਕਿ ਜੀ ਤੁਸਾਂ ਮਾਨਤਾ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ॥ {{gap}}ਉਸ ਆਖਿਆ ਭਲਿਆ ਜਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਫੁਲੌਰਾ ਤੇ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲ਼ੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਿਆਣਾ ਜੇਹਾ ਮਾਹਣੂ ਅਸਾਂ ਕੀ ਮਿਲਿਆ। ਉਸ ਨਾਲ਼ ਜੋ ਕੁਛ ਗੱਲਾਂ ਚੱਲੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸ ਆਖਿਆ ਇਸ ਕਿਲਾ ਵਿਚ ਇੱਕ ਪਖੀਰ ਦੀ ਜਾਗਾ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਛੁਡਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ॥ {{gap}}ਉਸ ਆਖਿਆ ਅਬੋ ਭਲਿਆ ਇਹ ਪਖੀਰ ਤਾ ਕੀ ਜਾਣਿਯੇ ਕੌਣ ਸਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਂਗੜੇ ਦੇ ਕਿਲਾ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀਮਾਤਾ ਦਾ ਭੌਣ ਬੰਦ ਕਰਾ ਛੱਡਿਆ ਹੈ। ਭਲਿਆ ਇਹ ਰਾਜਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜੇ ਨਿਹ<noinclude></noinclude> 2zerzvdrxm86xvmteh32ool091zs6sz 250 66877 197187 196939 2025-07-05T13:38:19Z Charan Gill 36 197187 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੧}}</noinclude>ਕਲੰਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਦੇਵੀ ਦੇਉ ਸਭੇ ਅਸਾਂ ਗਰੀਬਾਂ ਕੀ ਡਰਾਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੇਲਿਆ ਤਾਇਊ ਇਹ ਕਿਲਾ ਤੇ ਮਤਾ ਛੈਲ ਹੈ ਜੇ ਤੁਸਾਂ ਗਲਾਮੋਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਗੱਭਰੂ ਰਲ਼ੀ ਕੇ ਅੰਦਰ ਤੇ ਦਿੱਖੀ ਆਇਯੇ ? {{gap}}ਤਾਊਏ ਗਲਾਇਆ ਨਾ ਓ ਮੋਇਓ ਤੁਸਾਂ ਅੰਦਰ ਕਜੋ ਜਾਣਾ ਹੈ ਬਾਹਰੀ ਤੇ ਦਿੱਖੀ ਲਬੋ। ਮੋਇਓ ਅੱਖਾਂ ਪੱਟੀਕੇ ਨਿਹਾਲ਼ੋ ਤਾ ਅਹੁ ਜੇਹੜਾ ਸਿਪਾਹੀ ਦਰਾ ਪੁਰ ਪਹਿਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੁਸਾਂ ਕੀ ਅੰਦਰ ਕੀਹਾਂ ਜਾਣੀ ਦੇਹਗਾ? {{gap}}ਤਿਨ੍ਹੀਂ ਗਲਾਇਆ ਤਾਊ ਤੁਸਾਂ ਹੌਲੂਏ ਹੌਲੂਏ ਜਾਇਆਂ ਅਸਾਂ ਸਿਪਾਹੀਆ ਤੇ ਪੁੱਛੀਕੇ ਅੰਦਰੋਂ ਦਿੱਖੀਕੇ ਆਂਘੜੇ॥ {{gap}}ਇਨ੍ਹੀਂ ਆਕੇ ਸਿਪਾਹੀਆ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਬੀ ਪਹਾੜੀਆ ਹੀ ਨਿੱਕਲ਼ੀ ਪਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਸੁਣੀਕੇ ਜਾਣ ਲਿਆ ਭਈ ਇਹ ਅਸਾਡੇ ਦੇਸੇ ਦਾ ਮਾਹਣੂ ਹੈ। ਉਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਘਰ ਨੂਰਪੁਰਾ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੱਸੀਕੇ ਗਲਾਇਆ ਭਾਉ ਤੁਸਾਂ ਤੇ ਸਾਡੇ ਘਰੇ ਦੇ ਨਿੱਕਲੀ ਆਏ ਜਾਓ ਨਸੰਗ ਦਿਖੀ ਆਓ। ਫੇਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿਪਾਹੀ ਨੂੰ ਗਲਾਇਆ ਅਬੇ ਬਲਭੱਦਰ ਇਨ੍ਹਾਂਮਾਹ ਨੂਆਂ ਜੋ ਅੰਦਰ ਲਜਾਈਕੇ ਕਿਲਾ ਦਿਖਾਣ ਦੇਆਂ ਏਹ ਆਪਣੇ ਪਹਾੜਾ ਤੇ ਆਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਅੰਦਰ ਜਾਈਕੇ ਜਾਂ ਕਿਲਾ ਨਿਹਾਲਿਆਤਾ ਬੋਲੇ ਭਾਊਆ ਉਨੀਂ ਸਿੱਖੀ ਮਾਂਖਿੱਚੀ ਦਿਆਂ ਜੱਟਾਂ ਮੜੀ ਲੂਣ ਹਰਾਮੀ ਕੀਤੀ ਜੋ ਇਸ ਕਿਲੇ ਜੋ ਛੱਡੀਕੇ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ। ਕੋਈ ਅਸਾਂ ਬਾਲ ਰਜਪੂਤ- ਬੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਅੰਦਰੇ ਬੱਢੀ ਠੁਕੀਕੇ ਮਰੀ ਜਾਂਦਾ ਕਨੇ ਬਿੱਸਆਈ ਮਰਦਾ ਪਰ ਬਾਹਰ ਪੈਰ ਨਾ ਪਾਉਂਦਾ ! ਭਾਉ ਫਲੋਰਾ ਦਾ ਕਿਲਾ ਸੁਣਾ ਕਰਦੇ ਮੇਂ ਅੱਜ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਦਿਖਾਲ਼ ਬੀ ਛੱਡਿਆ ਹੈ ॥<noinclude></noinclude> 80fj92umeewmrna6ftyo8ncn1yijvar 197188 197187 2025-07-05T14:03:03Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197188 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੧}}</noinclude>ਕਲੰਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਦੇਵੀ ਦੇਉ ਸਭੇ ਅਸਾਂ ਗਰੀਬਾਂ ਕੀ ਡਰਾਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬੇਲਿਆ ਤਾਇਊ ਇਹ ਕਿਲਾ ਤੇ ਮਤਾ ਛੈਲ ਹੈ ਜੇ ਤੁਸਾਂ ਗਲਾਮੋਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪੰਜ ਸੱਤ ਗੱਭਰੂ ਰਲ਼ੀ ਕੇ ਅੰਦਰ ਤੇ ਦਿੱਖੀ ਆਇਯੇ ? {{gap}}ਤਾਊਏ ਗਲਾਇਆ ਨਾ ਓ ਮੋਇਓ ਤੁਸਾਂ ਅੰਦਰ ਕਜੋ ਜਾਣਾ ਹੈ ਬਾਹਰੀ ਤੇ ਦਿੱਖੀ ਲਬੋ। ਮੋਇਓ ਅੱਖਾਂ ਪੱਟੀਕੇ ਨਿਹਾਲ਼ੋ ਤਾ ਅਹੁ ਜੇਹੜਾ ਸਿਪਾਹੀ ਦਰਾ ਪੁਰ ਪਹਿਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੁਸਾਂ ਕੀ ਅੰਦਰ ਕੀਹਾਂ ਜਾਣੀ ਦੇਹਗਾ? {{gap}}ਤਿਨ੍ਹੀਂ ਗਲਾਇਆ ਤਾਊ ਤੁਸਾਂ ਹੌਲੂਏ ਹੌਲੂਏ ਜਾਇਆਂ ਅਸਾਂ ਸਿਪਾਹੀਆ ਤੇ ਪੁੱਛੀਕੇ ਅੰਦਰੋਂ ਦਿੱਖੀਕੇ ਆਂਘੜੇ॥ {{gap}}ਇਨ੍ਹੀਂ ਆਕੇ ਸਿਪਾਹੀਆ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਬੀ ਪਹਾੜੀਆ ਹੀ ਨਿੱਕਲ਼ੀ ਪਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਸੁਣੀਕੇ ਜਾਣ ਲਿਆ ਭਈ ਇਹ ਅਸਾਡੇ ਦੇਸੇ ਦਾ ਮਾਹਣੂ ਹੈ। ਉਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਘਰ ਨੂਰਪੁਰਾ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੱਸੀਕੇ ਗਲਾਇਆ ਭਾਉ ਤੁਸਾਂ ਤੇ ਸਾੜੇ ਘਰੇ ਦੇ ਨਿੱਕਲ਼ੀ ਆਏ ਜਾਓ ਨਸੰਗ ਦਿੱਖੀ ਆਓ। ਫੇਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਿਪਾਹੀ ਨੂੰ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਬਲਭੱਦਰੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਹਣੂਆਂ ਜੋ ਅੰਦਰ ਲਜਾਈਕੇ ਕਿਲਾ ਦਿਖਾਲ਼ ਦੇਆਂ ਏਹ ਆਪਣੇ ਪਹਾੜਾ ਤੇ ਆਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਅੰਦਰ ਜਾਈਕੇ ਜਾਂ ਕਿਲਾ ਨਿਹਾਲ਼ਿਆ ਤਾ ਬੋਲੇ ਭਾਊਆ ਉਨ੍ਹੀਂ ਸਿੱਖੀ ਮਾਂਖਿੱਚੀ ਦਿਆਂ ਜੱਟਾਂ ਮਤੀ ਲੂਣ ਹਰਾਮੀ ਕੀਤੀ ਜੋ ਇਸ ਕਿਲੇ ਜੋ ਛੱਡੀਕੇ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ। ਕੋਈ ਅਸਾਂ ਬਾਲ ਰਜਪੂਤ- ਬੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਅੰਦਰੇ ਬੱਢੀ ਠੁਕੀਕੇ ਮਰੀ ਜਾਂਦਾ ਕਨੇ ਬਿੱਸਖਾਈ ਮਰਦਾ ਪਰ ਬਾਹਰ ਪੈਰ ਨਾ ਪਾਉਂਦਾ! ਭਾਉ ਫੁਲੋਰਾ ਦਾ ਕਿਲਾ ਸੁਣਾ ਕਰਦੇ ਮੇਂ ਅੱਜ ਗੰਗਾ ਮਾਈ ਦਿਖਾਲ਼ ਬੀ ਛੱਡਿਆ ਹੈ॥<noinclude></noinclude> kkdibrxbw75m3ijyavrdvbco64yskyy 250 66878 197189 196940 2025-07-05T15:36:19Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197189 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੨}}</noinclude>{{gap}}ਬਲਭਦਰੂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤੁਸਾਂ ਕਿਤਨੇਕੁ ਮਾਹਣੂ ਗੰਗਾ ਜੀ ਤੁਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋਂ। ਕੋਈ ਅਸਾੜੇ ਪਲ਼ਮਾ ਦੇ ਦੇਸੇ ਤੇ ਬੀ ਤੁਹਾੜੇ ਕਨੇ ਹੈ ? {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਗਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੀ ਮਾਹਣੂ ਤਾ ਅਸੀਂ ਬਾਲ ਪਹਾੜਾ ਤੇ ਮਤੇ ਤੁਰੇ ਸੇ ਪਰ ਅਤੇ ਲੋਕ ਰਾਹੋਂਆਂ ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ। ਅਸਾਂ ਜੋ ਰੇਲਾ ਪਰ ਚੜ੍ਹਕੇ ਜਾਣਾ ਹੈ ਇਸ ਮਾਰੇ ਇੱਥੂੰ ਆਈ ਨਿਕਲ਼ੇ ਹੈਂ। ਸੋ ਹੁਣ ਤਾਂ ਅਸਾਂ ਸਤਲੁਜਾ ਦੇ ਅਸਨਾਨ ਜੋ ਲਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਸੰਝਾ ਜੋ ਰੇਲਾ ਪਰ ਚੜ੍ਹਗੇ॥ {{gap}}ਬਲਭਦਰੂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਅੱਛਾ ਅਸਾਂ ਬੀ ਤੀਏ ਪਹਿਰ ਤੁਸਾਂ ਬਾਲ ਆਂਘੜੇ। ਇਹ ਗਲਾਈਕੇ ਬਾਹਰ ਲਈ ਆਈਆ। ਅਰ ਉਸ ਪਹਰੇ ਵਾਲ਼ੇ ਸਿਪਾਹੀਆ ਜੋ ਗਲਾਇਆ ਭਲਿਆ ਏਹ ਤਾ ਆਪਣੇ ਮੁਲਖਾ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ ! {{gap}}ਪਹਿਰੇ ਵਾਲ਼ੇ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਹੋਰ ਦਿੱਖੀ ਲੈਂਦੇ। ਕਨੇ ਨਾਲ਼ੇ ਕੋਈ ਅਸਾਂ ਜੋਗ ਟਹਿਲ ਗਲਾਈ ਦਿੰਦੇ। ਸਬੱਬਾਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਹਨ। ਕਦ ਕਦ ਕੋਟ ਗਰਾਈਂ ਆਉਣ॥ {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਆਖਿਆ ਤਾਂ ਜੀ ਸਭ ਤੁਹਾੜੀ ਦਯਾ ਹੈ ਇਸ ਤੋ ਪਰੇ ਹੋਰ ਟਹਿਲਟਕੋਰਾ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਮਿਲੀਕੇ ਅਰ ਦਿੱਖੀਕੇ ਮਨ ਐਹਾ ਹਰਿਆ ਹੋਈ ਗਿਆ ਜਿੱਕੁਰ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਦੇਸ ਮਿਲੀ ਪੈਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਛਾ ਪੈਰੀ ਪੈ ਹੁਣ ਅਸਥਾਨ ਜੋ ਜਾਂਘੜੇ {{gap}}ਸਿਪਾਹੀਆ ਨੇ ਪੈਰੀ ਪੈ ਦਾ ਜਵਾਬ ਰਾਜੀ ਰਹੁ ਦੇਈਕੇ ਜੋ ਵੱਡੇ ਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਆਪ ਪੈਰੀ ਪੈ ਗਲਾਇਆ। ਅਤੇ ਓਹ ਸਭ ਹੱਸਦੇ ਖੇਲਦੇ ਤੁਰੀ ਪਏ। ਨਂਦੀ ਪੁਰ ਜਾਈਕੇ ਸਾਰੀ ਗੱਲਾ ਸਾੱਥੇ ਦਿਆਂ ਮਾਹਣੂਆਂ ਜੋ ਸੁਣਾਈ ਤਾਂ ਓਹ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦਾ ਮਿਲ ਪੈਣਾ ਸੁਣੀਕੇ ਬੋਲੇ ਭਾਊਆ ਆਪਣੇ ਮੁਲਖਾ ਦਾ ਇਹੋ ਚੱਜੁ<noinclude></noinclude> d3uxyz614h4z8b23ds9ck401gy6685p 197190 197189 2025-07-05T15:37:48Z Charan Gill 36 197190 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੨}}</noinclude>{{gap}}ਬਲਭੱਦਰੂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤੁਸਾਂ ਕਿਤਨੇਕੁ ਮਾਹਣੂ ਗੰਗਾ ਜੀ ਤੁਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋਂ। ਕੋਈ ਅਸਾੜੇ ਪਲ਼ਮਾ ਦੇ ਦੇਸੇ ਤੇ ਬੀ ਤੁਹਾੜੇ ਕਨੇ ਹੈ? {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਗਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੀ ਮਾਹਣੂ ਤਾ ਅਸੀਂ ਬਾਲ ਪਹਾੜਾ ਤੇ ਮਤੇ ਤੁਰੇ ਸੇ ਪਰ ਅਤੇ ਲੋਕ ਰਾਹੋਂਆਂ ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ। ਅਸਾਂ ਜੋ ਰੇਲਾ ਪਰ ਚੜ੍ਹਕੇ ਜਾਣਾ ਹੈ ਇਸ ਮਾਰੇ ਇੱਥੂੰ ਆਈ ਨਿਕਲ਼ੇ ਹੈਂ। ਸੋ ਹੁਣ ਤਾਂ ਅਸਾਂ ਸਤਲੁਜਾ ਦੇ ਅਸਨਾਨ ਜੋ ਲਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਸੰਝਾ ਜੋ ਰੇਲਾ ਪਰ ਚੜ੍ਹਗੇ॥ {{gap}}ਬਲਭਦਰੂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਅੱਛਾ ਅਸਾਂ ਬੀ ਤੀਏ ਪਹਿਰ ਤੁਸਾਂ ਬਾਲ ਆਂਘੜੇ। ਇਹ ਗਲਾਈਕੇ ਬਾਹਰ ਲਈ ਆਈਆ। ਅਰ ਉਸ ਪਹਰੇ ਵਾਲ਼ੇ ਸਿਪਾਹੀਆ ਜੋ ਗਲਾਇਆ ਭਲਿਆ ਏਹ ਤਾ ਆਪਣੇ ਮੁਲਖਾ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ! {{gap}}ਪਹਿਰੇ ਵਾਲ਼ੇ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਹੋਰ ਦਿੱਖੀ ਲੈਂਦੇ। ਕਨੇ ਨਾਲ਼ੇ ਕੋਈ ਅਸਾਂ ਜੋਗ ਟਹਿਲ ਗਲਾਈ ਦਿੰਦੇ। ਸਬੱਬਾਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਹਨ। ਕਦ ਕਦ ਕੋਟ ਗਰਾਈਂ ਆਉਣ॥ {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਆਖਿਆ ਤਾਂ ਜੀ ਸਭ ਤੁਹਾੜੀ ਦਯਾ ਹੈ ਇਸ ਤੋ ਪਰੇ ਹੋਰ ਟਹਿਲਟਕੋਰਾ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਮਿਲੀਕੇ ਅਰ ਦਿੱਖੀਕੇ ਮਨ ਐਹਾ ਹਰਿਆ ਹੋਈ ਗਿਆ ਜਿੱਕੁਰ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਦੇਸ ਮਿਲੀ ਪੈਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਛਾ ਪੈਰੀ ਪੈ ਹੁਣ ਅਸਥਾਨ ਜੋ ਜਾਂਘੜੇ {{gap}}ਸਿਪਾਹੀਆ ਨੇ ਪੈਰੀ ਪੈ ਦਾ ਜਵਾਬ ਰਾਜੀ ਰਹੁ ਦੇਈਕੇ ਜੋ ਵੱਡੇ ਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਆਪ ਪੈਰੀ ਪੈ ਗਲਾਇਆ। ਅਤੇ ਓਹ ਸਭ ਹੱਸਦੇ ਖੇਲਦੇ ਤੁਰੀ ਪਏ। ਨਂਦੀ ਪੁਰ ਜਾਈਕੇ ਸਾਰੀ ਗੱਲਾ ਸਾੱਥੇ ਦਿਆਂ ਮਾਹਣੂਆਂ ਜੋ ਸੁਣਾਈ ਤਾਂ ਓਹ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦਾ ਮਿਲ ਪੈਣਾ ਸੁਣੀਕੇ ਬੋਲੇ ਭਾਊਆ ਆਪਣੇ ਮੁਲਖਾ ਦਾ ਇਹੋ ਚੱਜੁ<noinclude></noinclude> pk9a4j3ebs7fct3n7u9ou11hyx6cj28 250 66879 197191 196941 2025-07-05T15:43:27Z Charan Gill 36 197191 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੩}}</noinclude>ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੂੰ ਕੋਈ ਮਿਲ਼ੀ ਪਵੇ ਤਿਓੁਂ ਹੀ ਬਿਲਾਉਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਆਪਣੇ ਮੁਲਖਾ ਦੇ ਮਾਹਣੂ ਜੋ ਦਿੱਖੀਕੇ ਮਨ ਰਾਜੀ ਮਤਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਦੇ ਕਿਸੇ ਗੁਣੀਏ ਗਲਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਮੁਲਖਾ ਦਾ ਕੰਡਾ ਅਤੇ ਪਰਾਏ ਮੁਲਖਾ ਦਾ ਫੁੱਲ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਨ੍ਹਾਉਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਪਖਲੇ ਮਾਹਣੂਏ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੀ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਊਆ ਤੁਹਾਡੇ ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਇਹ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਛੋਟੀ ਜੇਹੀ ਤਾਰ ਕਿਆ ਬਨੀ ਹੋਈ ਹੈ? {{gap}}ਉਨੀਂ ਆਖਿਆ ਤਾਂ ਜੀ ਇਹ ਸਿਧਾ ਦੀ ਸਿੰਙੀ ਹੋਆ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਸਾੜੇ ਮੁਲਖਾ ਦੇ ਸਭੇ ਲੋਕ ਇਸ ਜੋ ਗਲਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਉਸ ਪਖਲੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਉਹ ਸਿਧ ਕੋਣ ਥਾਣੇ पगलीभां ਨੇ ਗਲਾਇਆਤਾਂ ਜੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣਿਆਂ ਬਡਾਰੂਆਂ ਤੇ ਸੁਣਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਸਿੱਧ ਬਾਲਕਨਾਥ ਜੋਗੀ ਥਾ॥ {{gap}}ਤਿਨ ਗਲਾਇਆ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸਿੰਙੀ ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਾਓ ਤਾਂ ਕਿਆ ਹੋਈ ਜਾਵੇ ? {{gap}}ਪਹਾੜਿਯੇ ਬੋਲੇ ਭੁਲਿਆ ਨਾ ਕਿੱਕਰ ਪਾਇਯੇ ਅਸਾਵੇਂ ਜੰਮੇ ਸਿੱਧਾ ਦੀ ਕਾਰ ਜੋ ਠਹਿਰੀ। ਕਰੇ। ਉਹ ਬਡਾ ਭਾਰੀ ਕਰੜਾ ਤੇ ਥਰਥਰ ਕੰਬਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਨੇ ਜੇ ਨਾ ਪਾਇਯੇ ਤਾਂ ਖੋਟ ਸਿੱਧ ਹੈ ਕਨੇ ਸਾਰਾ ਪਹਾੜ ਉਸ ਗੁੱਗਾ ਅਰ ਸਿੱਧ ਅਰ ਦੇਵੀ ਅਰ ਦੇਉ ਏਹ ਸਾਡੇ ਮੁਲਖਾ ਵਿਚ ਅਤੇ ਕਰਵੇਂ ਦੇਉਤੇ ਹਨ। ਜੋ ਕੋਈ ਇਨਾਂ ਜੋ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ ਉਸ ਜੋ ਓਹ ਪੱਟੀ ਸਿੱਟੀਦੇ ਹਨ। ਦੇਖਿਆਂ ਇਸ ਛੋਕਰੂ ਜੋ ਪਰੂੰ ਦੇ ਸਾਲ ਗੁਗੇ ਦਾ ਖੋਟ ਹੋ ਈ ਗਿਆ ਥਾ ਇਸ ਦੇ ਪਿੰਡੇ ਪਰ ਸਾਰੇ ਛਾਲੇ ਹੀ ਨਿਕਲੀ ਆਈ ਜੇ। ਅਸਾਂ ਕਈ ਔਖਤੀਂ ਕਰੀ ਗੁਜਰੇ ਜਾਂ ਸਾਕੀ ਚੇਲੇ ਗੁੱਗੇ ਦਾ ਖੌਣ ਗਲਾਇਆ ਅਰ ਅਸਾਂ ਇਸ ਮੁੰਡੂ ਜੋ ਗੁੱਗਾ ਦੀ ਮੜੀਆ ਬਾਲ ਲਈ ਗਏ<noinclude>{{center|T}}</noinclude> 7xp5fijlquonljyolrvzpv6ap04mzo0 197192 197191 2025-07-05T16:15:27Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197192 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੩}}</noinclude>ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੂੰ ਕੋਈ ਮਿਲ਼ੀ ਪਵੇ ਤਿਓੁਂ ਹੀ ਬਿਲਾਉਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਆਪਣੇ ਮੁਲਖਾ ਦੇ ਮਾਹਣੂ ਜੋ ਦਿੱਖੀਕੇ ਮਨ ਰਾਜੀ ਮਤਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਦੇ ਕਿਸੇ ਗੁਣੀਏ ਗਲਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਮੁਲਖਾ ਦਾ ਕੰਡਾ ਅਤੇ ਪਰਾਏ ਮੁਲਖਾ ਦਾ ਫੁੱਲ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਨ੍ਹਾਉਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਪਖਲੇ ਮਾਹਣੂਏ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੀ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਊਆ ਤੁਹਾਡੇ ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਇਹ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਛੋਟੀ ਜੇਹੀ ਤਾਰ ਕਿਆ ਬਨੀ ਹੋਈ ਹੈ? {{gap}}ਉਨੀਂ ਆਖਿਆ ਤਾਂ ਜੀ ਇਹ ਸਿੱਧਾ ਦੀ ਸਿੰਙੀ ਹੋਆ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਸਾੜੇ ਮੁਲਖਾ ਦੇ ਸਭੇ ਲੋਕ ਇਸ ਜੋ ਗਲ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਉਸ ਪਖਲੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਉਹ ਸਿੱਧ ਕੋਣ ਥਾ? ਪਹਾੜੀਆਂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣਿਆਂ ਬਡਾਰੂਆਂ ਤੇ ਸੁਣਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਸਿੱਧ ਬਾਲਕਨਾਥ ਜੋਗੀ ਥਾ॥ {{gap}}ਤਿਨ ਗਲਾਇਆ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸਿੰਙੀ ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਾਓ ਤਾਂ ਕਿਆ ਹੋਈ ਜਾਵੇ? {{gap}}ਪਹਾੜਿਯੇ ਬੋਲੇ ਭਲਿਆ ਨਾ ਕਿੱਕੁਰ ਪਾਇਯੇ ਅਸਾੜੇ ਜੰਮੇ ਸਿੱਧਾ ਦੀ ਕਾਰ ਜੋ ਠਹਿਰੀ। ਕਨੇ ਜੇ ਨਾ ਪਾਇਯੇ ਤਾਂ ਖੋਟ ਕਰੇ। ਉਹ ਬਡਾ ਭਾਰੀ ਕਰੜਾ ਸਿੱਧ ਹੈ ਕਨੇ ਸਾਰਾ ਪਹਾੜ ਉਸ ਤੇ ਥਰਥਰ ਕੰਬਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗੁੱਗਾ ਅਰ ਸਿੱਧ ਅਰ ਦੇਵੀ ਅਰ ਦੇਉ ਏਹ ਸਾਡੇ ਮੁਲਖਾ ਵਿਚ ਮਤੇ ਕਰੜੇ ਦੇਉਤੇ ਹਨ। ਜੋ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ ਉਸ ਜੋ ਓਹ ਪੱਟੀ ਸਿੱਟੀਦੇ ਹਨ। ਦੇਖਿਆਂ ਇਸ ਛੋਕਰੂ ਜੋ ਪਰੂੰ ਦੇ ਸਾਲ ਗੁੱਗੇ ਦਾ ਖੋਟ ਹੋਈ ਗਿਆ ਥਾ ਇਸ ਦੇ ਪਿੰਡੇ ਪੁਰ ਸਾਰੇ ਛਾਲੇ ਹੀ ਨਿੱਕਲੀ ਆਈ ਜੇ। ਅਸਾਂ ਕਈ ਔਖਤੀਂ ਕਰੀ ਗੁਜਰੇ ਜਾਂ ਸਾਕੀ ਚੇਲੇ ਗੁੱਗੇ ਦਾ ਖੌਣ ਗਲਾਇਆ ਅਰ ਅਸਾਂ ਇਸ ਮੁੰਡੂ ਜੋ ਗੁੱਗਾ ਦੀ ਮੜੀਆ ਬਾਲ ਲਈ ਗਏ<noinclude>{{center|T}}</noinclude> hp19x354z7gpedsq1c5emdb2u35rj5i 250 66880 197193 196942 2025-07-05T16:37:06Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197193 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੪}}</noinclude>ਅਰ ਕਈ ਦਿਨ ਨੱਕ ਰਗੜੀਕੋ ਖੋਟ ਬਖਸਾਇਆ ਤਾਂ ਛੋਕਰੂ ਰਾਜੀ ਹੋਇਆ॥ {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਹੱਸਕੇ ਕਿਹਾ ਤਦੇ ਲੋਕ ਤੁਹਾ ਨੂੰ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਾੜੀ ਬਿੱਜੂ ਸੱਦਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਨਾ ਜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਕਲਾਂ ਦੇ ਖਾਉਂਦ ਹੋਂ। ਭਲਾ ਹੋਰ ਦੱਸੇ ਜੇ ਕੁਛ ਰੋਗ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਮੁਲਖ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੋਊ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹਕੀਮ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕਿੰਉਂ ਦਿਖਾਲ਼ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਓਗੇ ਉਸ ਰੋਗੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧ ਦੇ ਅਰ ਗੁੱਗੇ ਦੇ ਲੈ ਲੈ ਨੱਠਦੇ ਹੋਵੋਂਗੇ? {{gap}}ਪਹਾੜੀਆਂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਰੋਗ ਕੇਹਾ ਅਸਾਂ ਤਾਂ ਜੇ ਕਿਸੀ ਛੋਕਰੂ ਦਾ ਸਿਰ ਦੁਖੇ ਤਾ ਇਹੋ ਜਾਣਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਭਈ ਕਿਸੀ ਗੁਰ ਪੀਰਾ ਦਾ ਖੋਟ ਹੋਇਆ। ਅਰ ਜਾਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਝੱਟ ਸੁਖ ਹੋਇਆ। ਸਾਡੇ ਮੁਲਖਾ ਦੀ ਤਾਂ ਇਹ ਚਾਲ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਬੈਦ ਹਕੀਮਾ ਦਾ ਨਾਉਂ ਬੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਕਰਦਾ। ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁਛ ਔਖ ਹੋਇਆ ਚੇਲੇ ਜੋ ਪੁੱਛੀਕੇ ਜਿਸ ਗੁਰਪੀਰਾ ਦਾ ਖੋਟ ਨਿੱਕਲ਼ੇ ਉਸੀ ਦੇ ਬੂਹੇ ਮਿੰਨਤ ਜਾ ਕਰੀ॥ {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਧੰਨ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰਪੀਰ ਅਰ ਧੰਨ ਤੁਹਾਡੇ ਚੇਲੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਭਈ (ਅੱਨ੍ਹੀ ਦੇਵੀ ਤਾ ਨੱਕ ਬੱਢੇ ਪੁਜਾਰੇ) ਫੇਰ ਬੋਲਿਆ ਭਲਿਓ ਮਾਣਸੋ ਤੁਹਾਡੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਇਤਨੀ ਗੱਲ ਬੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਭਈ ਰੋਗ ਸਭੇ ਅੰਦਰਲੇ ਵਿਕਾਰ ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਡੇ ਮੁਲਖ ਤਾ ਠੀਕ ਹੀ ਅੱਨ੍ਹੀ ਨੂੰ ਬੋਲਾ ਧੂਸਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਪਹਾੜੀਏ ਸੁਣੀਕੇ ਚੁੱਪ ਹੋ ਰਹੇ ਅਰ ਨ੍ਹਾਈ ਧੋਈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਪਏ। ਏਹ ਲੋਕ ਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ ਬਲ ਨੂੰ ਗਏ ਅਰ ਦੁਆਬੇ ਦੇ ਲੋਕ ਨਰਾਤਿਆਂ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਕੋਈ ਚਿੰਤਪੁਰਨੀ ਅਰ ਕੋਈ ਧਰਮਪੁਰ ਦੀ ਪਿੰਡੀ ਅਰ ਕੋਈ ਕੋਈ ਲੋਕ ਨੈਣਾਂ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋਏ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਪਹਾੜਿਯੇ ਲੋਕ ਮੇਲੇ ਦੇ ਸਬੱਬ ਕਈ ਤਰਾਂ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਅਰ ਨੱਚਦੇ ਟੱਪਦੇ ਸੇ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਹੱਥਾ ਵਿੱਚ<noinclude></noinclude> cbhy4l4bmbzu8q2w1woe9eflxz2g0sh 250 66881 197194 196943 2025-07-05T16:48:10Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197194 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੫}}</noinclude>ਖੰਡੂ ਅਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਬੰਝਲੂ ਅਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਾਸ ਢੋਲਕੂ ਦਿੱਖੀਕੇ ਜਾਂ ਦੁਆਬੀਆਂ ਨੇ ਤੁਮਾਸ਼ਾ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਗਭਰੂਓ ਅਸਾਂ ਪਰਦੇਸੀਆਂ ਜੋ ਬੀ ਦਿਖਾਈ ਜਾਇਆਂ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣੀਕੇ ਸਭੋ ਆ ਖੜੇ ਹੋਏ ਅਰ ਢੋਲਕੂ ਬੱਜਣ ਲੱਗਾ। ਕੁਸੀ ਤਾ ਉਸ ਵੇਲੇ ਇਹ ਭੇਟ ਗਾਮੀਂ ਕਿ (ਬਸਣਾ ਰਾਵੀ ਦੇ ਕਨਾਰੇ ਬੇ ਭਲਿਆ ਬਸਦਾ ਰਾਵੀ ਦੇ ਕਨਾਰੇ (ਨੈਣਾਦੇਵੀ ਤੇਰਾ ਬਕਰੂ ਮੈਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਤੇਰਾ ਛੇਲੂ। ਚਿੰਤਪੁਰਨੀ ਤੇਰੇ ਦਰਸਨ ਆਮਾਂ ਚਰਨਾ ਥੀਂ ਬਲਿਹਾਰੇ। ਬੇ ਭਲਿਆ ਬਸਣਾ ਰਾਵੀ ਦੇ ਕਨਾਰੇ॥) {{gap}}ਕੁਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਬੋ ਭਿੜੂਆ ਅਬੋ ਕੋਈ ਝੰਜੋਟੀ ਗਾਮੀਏ। ਹੁਣ ਸਭ ਮਿਲੀਕੇ ਝੰਜੋਟੀਆਂ ਗਾਉਣ ਲੱਗੇ ਜਿਹਾਕੁ (ਛੈਲਾ ਮੈਂ ਕੀ ਬਿੰਦਲੂ ਲਈ ਦੇ। ਬਿੰਦਲੂ ਲਈ ਦੇ ਟਿੱਕਲੂ ਲਈ ਦੇ ਨਾਲ਼ੇ ਲਈ ਦੇ ਰੰਗਲਾ ਦਦਾਊ। ਗੋਟੇ ਕਨਾਰੀ ਦਾ ਘੱਗਰੂ ਲਈ ਦੇ ਪੀਆ ਮਿਲਨੇ ਦੀ ਆਸੂ। ਛੇਲਾ ਮੈਂ ਕੀ ਬਿੰਦਲੂ ਲਈ ਦੇ॥) {{gap}}ਤੁਸੀ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਭਲਿਓ ਤੁਸੀਂ ਕਿਆ ਰੰਡੀ ਰੋਣੇ ਰੋਂਦੇ ਹੋਂ ਆਓ ਤਾ ਕੋਈ ਐਹੀ ਝੰਜੋਟੀ ਗਾਮੀਂਏ ਜੋ ਮਤੀ ਛੈਲ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਉਧਰ ਤਾ ਢੋਲਕੂ ਬੱਜਣ ਲੱਗਾ ਅਰ ਇੱਧਰ ਬੰਝਲੂ ਅਰ ਪੰਜ ਸੱਤ ਗੱਭਰੂ ਕੰਨਾ ਪਰ ਹੱਥ ਰੱਖੀਕੇ ਇਹ ਝੰਜੋਟੀ ਗਾਉਣ ਲੱਗੇ (ਖੂਹੇ ਪਰ ਪਾਣੀ ਭਰੇਂਦੀਏ ਸੁਣ ਨੀ ਗੇਂਦੋ ਇੱਕ ਘੁੱਟ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪਲਾਈ ਦੇ। ਅੰਬ ਪਕੇ ਤੇਰੀ ਝੋਲੜੀ ਅਸਾਂ ਕੀ ਸੁਆਦ ਦਿਖਾਈ ਦੇ॥) {{gap}}ਇਸ ਝੰਜੋਟੀਆ ਜੋ ਸੁਣੀਕੇ ਪਹਾੜੀਏ ਤਾ ਟੋਟੇ ਹੋਣੇ ਹੀ ਸੇ ਪਰ ਦੁਆਬੀਆਂ ਬੀ ਰਾਜੀ ਹੋਈਕੇ ਬਹੁਤ ਪੈਸੇ ਦਿੱਤੇ। ਅਰ<noinclude></noinclude> dsq2mga8ea8it44fhpfme8i4u5vqb5q 250 66882 197195 196944 2025-07-06T01:12:38Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197195 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੬}}</noinclude>ਗਲਾਇਆ ਭਲਿਆ ਤੁਸਾਂ ਅੱਗੇ ਜਾਈਕੇ ਕੀ ਲੈਣਾ ਹੈ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਰੰਗ ਲਾਈ ਜਾਓ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣੀਕੇ ਫੇਰ ਢੋਲਕੂ ਬੱਜਣ ਲੱਗਾ ਅਰ ਝੰਜੋਟੀਆਂ ਗਾਉਣ ਲਗੇ। ਕੁਸੀ ਇਹ ਝੰਜੋਈ ਗਾਮੀਂ (ਨੰਦੇ ਮੈਂ ਕੀ ਦਰਸਨ ਦੇ ਈ ਜਾ) ਦਰਸਨ ਦੇਈ ਜਾ ਪਰਸ਼ਨ ਦੇਈ ਜਾ ਨਾਲ਼ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਲਈ ਜਾ। ਨੰਦੇ ਮੈਂ ਕੀ ਦਰਸਨ ਦੇਈ ਜਾਹ।) {{gap}}ਜਾਂ ਸੰਝਾ ਦਾ ਬੋਲਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਗਾਉਣਾ ਬਜਾਉਣਾ ਬੰਦ ਕਰਾਈਕੇ ਜਾਤ੍ਰੂ ਲੋਕ ਦੇਵੀ ਦੇ ਦਰਸਨ ਜੋ ਭੌਂਣਾ ਬਲ ਗਏ ਬਜਾਰ ਤੇ ਫੁਲ ਪਤਾਸੇ ਖਰੀਦੀ ਕੇ ਮਾਤਾ ਜੋ ਭੋਗ ਲੁਆਇਆ ਅਰ ਪੈਸਾ ਕੱਢੀਕੇ ਭੋਜਕੀ ਦੇ ਹੱਥ ਦਿੱਤਾ। ਭੋਜਗੀ ਪੈਸੇ ਜੋ ਹੱਥ ਵਿਚ ਫੜੀਕੇ ਨਾਲ਼ੇ ਹੱਥਾ ਜੋ ਉਪਰ ਨੂੰ ਉਛਾਲੇ ਅਰ ਨਾਲ਼ੇ ਮੂੰਹੋ ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਪੜ੍ਹੇ। (ਸੰਤੋਂ ਪਿਆਰਿਓ ਮਾਤਾ ਦਿਓ ਲਾਲੋ ਸੰਤ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਹੈ ਮਈਆ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਪਾਸ ਹੈ। ਜਿਸ ਭਾਉਨੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਸੋ ਭਾਉਨੀ ਪੂਰੀ ਕਰੀਂ ਮਨ ਦੇ ਮਨੋਰਥ ਸਿੱਧ ਹੋਣ ਬੋਲ ਸਾਚੇ ਦਰਵਾਰ ਕੀ ਜੈ॥) {{gap}}ਇੱਕ ਜਾਤ੍ਰੂ ਜੋ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਕੇ ਪਿੱਛੇ ਜੋ ਹਟਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਦੇਵੀ ਬਾਲ ਪਿੱਠੀ ਹੋ ਗਈ ਭੋਜਕੀ ਨੇ ਅੰਦਰ ਤੇ ਝਿੜਕ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਸੰਤਾ ਤੈਂ ਇਹ ਮੱਤ ਕੁਥੂੰ ਤੇ ਸਿੱਖੀ ਹੈ ਪਾਪੀਆ ਮਾਤਾ ਬਾਲ ਪਿੱਠੀ ਨਹੀਂ ਕਰੀਦੀ! ਫੇਰ ਉਹ ਜਾਤ੍ਰੂ ਪਿਛਲਖੁਰੀ ਬਾਹਰ ਤਕ ਆਇਆ॥ {{gap}}ਦੂਜੇ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਲੋਕ ਕੜਾਹੀਆਂ ਕਰਾਉਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਜਾਤ੍ਰੂ ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਜੋ ਬੋਲਿਆ ਸੰਤਾ ਆੱਟਾ ਥਿੰਧਾ ਚੰਗਾ ਦੇਆਂ॥ {{gap}}ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਪਹਾੜਿਯੇ ਗਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੀ ਆਟਾ ਅਸਾਂ ਖਰੀ ਕਣਕਾ ਹੁਣੇ ਘਰਾਟੇ ਤੇ ਲਈਆਏ ਹਾਂ ਮਾਤਾ ਦੇ ਹਜੂਰ<noinclude></noinclude> igxjglqs9kzlankhjt99rukfbkyinyj 250 66884 197196 196946 2025-07-06T01:30:53Z Charan Gill 36 197196 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੮}}</noinclude>ਕਨੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਜੋ ਘੱਟ ਤੋਲਦਾ ਦਿੱਖਿਆ ਹੋਊਗੜਾ ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲਾ ਭੀ ਜਰੂਰ ਸੁਣੀ ਹੋਊਗੜੀ ਕੀ ਪਰੂੰ ਦੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਥੂੰ ਬਜਾਰ ਜਲ਼ੀ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੋਕ ਦਿੱਖਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਤਾ ਛਲ਼ੀਆਂ ਦੇ ਛਲ਼ਾਂ ਜੋ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਸਹਾਰਾ ਕਰਦੀ ਪਰ ਮਾਂ ਖੁੱਚੀਦੇ ਬੇਈਮਾਨ ਭੀ ਨਹੀਂ ਟਲ਼ਦੇ। ਅੱਛਾ ਸੰਤਾ ਤੇ ਜੇਹੀ ਕੋਈ ਕਰੇਗਾ ਤੇ ਤੋਹੀ ਪਾਇਗਾ। ਮਤੀ ਗੱਲਾ ਦਾ ਕੀ ਕਰਨਾ ਲਵੋ ਜੋ ਕੁਛ ਤੁਸੀਂ ਲੈਣਾ ਹੋਵੇ ਮੈਂ ਦੱਸੀ ਦੇਓ॥ {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇੱਕ ਰੁਪੈਯੇ ਦਾ ਘੇਉ ਅਰ ਇੱਕ ਦੀ ਖੰਡ ਅਰ ਅਠਾਂ ਆਨਿਆਂ ਦਾ ਖਰਾ ਜੇਹਾ ਆਟਾ ਤੋਲ। ਅਰ ਆਹ ਲੈ ਇੱਕ ਰੁਪੈਯੇ ਦੇ ਟਕੇ ਗਿਣ ਦਿਹ। ਹੋਰ ਜੋ ਕੁਛ ਚਾਹੀਦਾ ਹੋਉ ਸੋ ਫੇਰ ਲੈ ਜਾਮਾਂਗੇ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਨੇ ਸਭ ਚੀਜਾਂ ਤੋਲੀ ਜੋਖੀ ਕੇ ਪੱਲੇ ਪਾਈਆਂ ਤਾਂ ਆਖਿਆ ਤਾਂ ਜੀ ਟਕੇ ਤਾ ਮੇਰੇ ਕਨੇ ਹਿੰਨ ਨਹੀਂ ਜੇ ਤੁਸਾਂ ਗਲਾਓਂ ਤਾਂ ਰੁਪੈਯੇ ਦੀ ਭਾਨ ਤੁਸਾਂ ਜੋ ਪੂਰੀ ਕਰੀ ਦੇਮਾਂ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਛਾ ਕਰ ਦਿਹ ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਨੇ ਦੋ ਪਾਉਲੀਆਂ ਤਾ ਪਾਉਲੋ ਦੇ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਟਕੇ ਅਰ ਇੱਕ ਪਾਉਲੇ ਦੇ ਅੱਠ ਢਊਏ ਗਿਣੀਕੇ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਦਿੱਤੇ ਅਰ ਗਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੀ ਖਰੀ ਕਰੀ ਲਓ॥ {{gap}}ਉਸ ਜਾਤੂ ਨੇ ਓਹ ਭਾਰੇ ਭਾਰੇ ਡਲੇ ਜੇਹੇ ਪੈਸੇ ਕੱਢਕੇ ਆਖਿ ਆ ਸੰਤਾ ਆਹ ਤੋਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਫੜਾ ਦਿੱਤਾ। ਕੀ {{gap}}ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਹੱਸੀਕੇ ਗਲਾਇਆਭਲਿਆ ਏਹ ਢਉਏ ਹਿੰਨ ਸਾਝੇਂ ਮੁਲਖਾ ਵਿੱਚ ਏਹੀ ਚੱਲਾ ਕਰਦੇ ਤਿੰਨ । ਕਨੇ ਜਦ ਤਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸਾ ਤਦ ਤਾ ਇਨਾਂ ਥੀਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਲੋਕ ਹੱਥਾ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਫੜਾ ਕਰਦੇ ਸੇ ਪਰ ਹੁਣ ਨਿਰੇ ਪਹਾੜ ਵਿੱਚ ਹੀ<noinclude></noinclude> 3qz2fj9vox3b7j5u1t55f488pfq8zrd 197197 197196 2025-07-06T02:07:42Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197197 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|੧੫੮}}</noinclude>ਕਨੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਜੋ ਘੱਟ ਤੋਲਦਾ ਦਿੱਖਿਆ ਹੋਊਗੜਾ ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲਾ ਭੀ ਜਰੂਰ ਸੁਣੀ ਹੋਊਗੜੀ ਕੀ ਪਰੂੰ ਦੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਥੂੰ ਬਜਾਰ ਜਲ਼ੀ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੋਕ ਦਿੱਖਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਤਾ ਛਲ਼ੀਆਂ ਦੇ ਛਲ਼ਾਂ ਜੋ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਸਹਾਰਾ ਕਰਦੀ ਪਰ ਮਾਂ ਖੁੱਚੀਦੇ ਬੇਈਮਾਨ ਭੀ ਨਹੀਂ ਟਲ਼ਦੇ। ਅੱਛਾ ਸੰਤਾ ਤੇ ਜੇਹੀ ਕੋਈ ਕਰੇਗਾ ਤੇ ਤੋਹੀ ਪਾਇਗਾ। ਮਤੀ ਗੱਲਾ ਦਾ ਕੀ ਕਰਨਾ ਲਵੋ ਜੋ ਕੁਛ ਤੁਸੀਂ ਲੈਣਾ ਹੋਵੇ ਮੈਂ ਦੱਸੀ ਦੇਓ॥ {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇੱਕ ਰੁਪੈਯੇ ਦਾ ਘੇਉ ਅਰ ਇੱਕ ਦੀ ਖੰਡ ਅਰ ਅਠਾਂ ਆਨਿਆਂ ਦਾ ਖਰਾ ਜੇਹਾ ਆਟਾ ਤੋਲ। ਅਰ ਆਹ ਲੈ ਇੱਕ ਰੁਪੈਯੇ ਦੇ ਟਕੇ ਗਿਣ ਦਿਹ। ਹੋਰ ਜੋ ਕੁਛ ਚਾਹੀਦਾ ਹੋਉ ਸੋ ਫੇਰ ਲੈ ਜਾਮਾਂਗੇ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਨੇ ਸਭ ਚੀਜਾਂ ਤੋਲੀ ਜੋਖੀ ਕੇ ਪੱਲੇ ਪਾਈਆਂ ਤਾਂ ਆਖਿਆ ਤਾਂ ਜੀ ਟਕੇ ਤਾ ਮੇਰੇ ਕਨੇ ਹਿੰਨ ਨਹੀਂ ਜੇ ਤੁਸਾਂ ਗਲਾਓਂ ਤਾਂ ਰੁਪੈਯੇ ਦੀ ਭਾਨ ਤੁਸਾਂ ਜੋ ਪੂਰੀ ਕਰੀ ਦੇਮਾਂ? {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅੱਛਾ ਕਰ ਦਿਹ ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਨੇ ਦੋ ਪਾਉਲੀਆਂ ਤਾ ਪਾਉਲ਼ੇ ਦੇ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਟਕੇ ਅਰ ਇੱਕ ਪਾਉਲੇ ਦੇ ਅੱਠ ਢਊਏ ਗਿਣੀਕੇ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਦਿੱਤੇ ਅਰ ਗਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੀ ਖਰੀ ਕਰੀ ਲਓ॥ {{gap}}ਉਸ ਜਾਤ੍ਰੂ ਨੇ ਓਹ ਭਾਰੇ ਭਾਰੇ ਡਲ਼ੇ ਜੇਹੇ ਪੈਸੇ ਕੱਢਕੇ ਆਖਿਆ ਸੰਤਾ ਆਹ ਤੈਂ ਮੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਫੜਾ ਦਿੱਤਾ। {{gap}}ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਹੱਸੀਕੇ ਗਲਾਇਆ ਭਲਿਆ ਏਹ ਢਊਏ ਹਿੰਨ ਸਾੜੇ ਮੁਲਖਾ ਵਿੱਚ ਏਹੀ ਚੱਲਾ ਕਰਦੇ ਹਿੰਨ। ਕਨੇ ਜਦ ਤਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸਾ ਤਦ ਤਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਥੀਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਲੋਕ ਹੱਥਾ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਫੜਾ ਕਰਦੇ ਸੇ ਪਰ ਹੁਣ ਨਿਰੇ ਪਹਾੜ ਵਿੱਚ ਹੀ<noinclude></noinclude> kx8b4dw2txmzn74y4r78lyuk24jexss 250 66885 197198 196947 2025-07-06T02:16:09Z Charan Gill 36 197198 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੧੫੯)}}</noinclude>ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਾਲ ਹੈ। ਅਰ ਇਹ ਇੱਕ ਪੈਸਾ ਅੱਧੇ ਆਨੇ ਕਨੇ ਚਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਗਾਹਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹ ਛਿਆਬਸੇ ਏਹ ਓਈ ਤਾ ਨਹੀਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਪੈਸੇ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਹਾਂ ਜੀ ਹਾਂ ਇਹ ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਗਲਾਇਆ ਇਨ੍ਹਾਂ ਢਊਆਂ ਜੋ ਪੱਕੇ ਪੈਸੇ ਭੀ ਸੱਦਾ ਕਰਦੇ ਹਿੰਨ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਉਹ ਜਾਤ੍ਰੂ ਰਸਤ ਲੈਕੇ ਤੁਰਨ ਲੱਗਾ ਤਾ ਇੱਕ ਬਾਂਦਰ ਨੇ ਝਪਟ ਮਾਰਕੇ ਘੇਊ ਡੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਅਰ ਖੰਡ ਦੀ ਗੱਠ ਬੀ ਖੁਲ੍ਹ ਗਈ। ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਕਈ ਪਹਾੜਿਯੇ ਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਸੰਤਾ ਇੱਥੂੰ ਮਾਤਾ ਦੇ ਨੱਗਰਾ ਵਿੱਚ ਕਪਟ ਨਹੀਂ ਪੁੱਜਾ ਕਰਦਾ ਕੋਈ ਕਪਟ ਦਿਲਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀਕੇ ਸੌਦਾ ਲਿਆ ਹੋਇਗਾ। ਕਿਸੀ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਸੰਤਾ ਚਿੰਤਾਂ ਮੜੀ ਕਰਿਆਂ ਏਹ ਬਾਂਦਰ ਇੱਥੇ ਮਾਤਾ ਦੇ ਦੁਭ ढष्टे ਹਿੰਨ ਜਾਤ੍ਰੂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾ ਦੀ ਪਰੀਛਿਆ ਲੈਂਦੇ ਫਿਰ ਕਰ ਦੇ ਹਿੰਨ ਕਿਸੇ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਸੰਤਾ ਦੇਵੀ ਜੋ ਭੋਗ ਲੱਗੀ ਗਿਆ ਜਾਹ ਹੁਣ ਸੋਚ ਮਤ ਕਰੀਆਂ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚੀਜ਼ ਆਪੇ ਲੈ ਲਈ। ਕੁਸੀ ਗਲਾਇਆ ਇਥੌਂ ਸੱਚਾ ਖੰਡ ਦਰਬਾਰ ਹੈ ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਬਾਲ ਖੋਈ ਨਜਰ ਨਿਹਾਲੇ ਉਸ ਪ੍ਰ ਭਗਵਤੀ ਕੈਂਪ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰਦੀ ਹੈ ਸੋ ਤੁਸੀਂ ਕੁਸੀ ਜੋ ਖੋਟੀ ਨਜਰੇ ਭਾ ਨਹੀਂ ਨਿਹਾਲ ਬੈਠੇ {{gap}}ਇੱਥੇ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੋਇਆ ਕਰਦੀਆਂ ਸੀਆਂ ਕਿ ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਦਸ ਬੀਹ ਤੀਮੀਆਂ ਇੱਕਲੂ ਬਿੰਦਲੁ ਲਗਾਈਕੇ ਇੱਕ ਢੋਲਕੂਵਾ ਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਗਾਂਦੀਆਂ ਬਜਾਦੀਆਂ ਨਿੱਕਲੀਆਂ। ਤਿਸ ਜਾਤ੍ਰੂ ਹੱਟੀਵਾਲਿਆਂ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮੰਡਲੀ ਕਿੱਧਰ ਚੱਲੀ ਹੈ! ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੀ ਇੱਥੌਂ ਤੇ ਚਾਰ ਕੋਂਹ ਉਤੇ ਇੱਕ ਮੇਲਾ ਹੈ ਉਸ ਬਾਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਿੰਨ। ਤੁਸੀਂ ਬੀ ਮੇਲਾ ਦਿਖੀ ਆਬੋ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਓਹ ਤੀਮੀਆਂ ਬਜਾਰ ਤੇ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲੀਆਂ ਤਾਂ ਇੱਕ<noinclude></noinclude> 6386fbxoaks7y5708ld9s54pyl5ffiz 197199 197198 2025-07-06T02:32:29Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197199 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੫੯)}}</noinclude>ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਾਲ ਹੈ। ਅਰ ਇਹ ਇੱਕ ਪੈਸਾ ਅੱਧੇ ਆਨੇ ਕਨੇ ਚਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਗਾਹਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹ ਛਿਆਬਸੇ ਏਹ ਓਈ ਤਾ ਨਹੀਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਪੈਸੇ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ? {{gap}}ਹੱਟੀਆਵਾਲੇ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਹਾਂ ਜੀ ਹਾਂ ਇਹ ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਗਲਾਇਆ ਇਨ੍ਹਾਂ ਢਊਆਂ ਜੋ ਪੱਕੇ ਪੈਸੇ ਭੀ ਸੱਦਾ ਕਰਦੇ ਹਿੰਨ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਉਹ ਜਾਤ੍ਰੂ ਰਸਤ ਲੈਕੇ ਤੁਰਨ ਲੱਗਾ ਤਾ ਇੱਕ ਬਾਂਦਰ ਨੇ ਝਪਟ ਮਾਰਕੇ ਘੇਊ ਡੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਅਰ ਖੰਡ ਦੀ ਗੱਠ ਬੀ ਖੁਲ੍ਹ ਗਈ। ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਕਈ ਪਹਾੜਿਯੇ ਕੱਠੇ ਹੋਕੇ ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਸੰਤਾ ਇੱਥੂੰ ਮਾਤਾ ਦੇ ਨੱਗਰਾ ਵਿੱਚ ਕਪਟ ਨਹੀਂ ਪੁੱਗਾ ਕਰਦਾ ਕੋਈ ਕਪਟ ਦਿਲਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀਕੇ ਸੌਦਾ ਲਿਆ ਹੋਇਗਾ। ਕਿਸੀ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਸੰਤਾ ਚਿੰਤਾਂ ਮਤੀ ਕਰਿਆਂ ਏਹ ਬਾਂਦਰ ਇੱਥੂੰ ਮਾਤਾ ਦੇ ਦੂਤ ਛੱਡੇ ਹੋਏ ਹਿੰਨ ਜਾਤ੍ਰੂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾ ਦੀ ਪਰੀਛਿਆ ਲੈਂਦੇ ਫਿਰਾਰ ਕਰਦੇ ਹਿੰਨ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਸੰਤਾ ਦੇਵੀ ਜੋ ਭੋਗ ਲੱਗੀ ਗਿਆ ਜਾਹ ਹੁਣ ਸੋਚ ਮਤ ਕਰੀਆਂ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚੀਜ਼ ਆਪੇ ਲੈ ਲਈ। ਕੁਸੀ ਗਲਾਇਆ ਇੱਥੂੰ ਸੱਚਾ ਖੰਡ ਦਰਬਾਰ ਹੈ ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਬਾਲ ਖੋਟੀ ਨਜਰ ਨਿਹਾਲੇ ਉਸ ਪੁਰ ਭਗਵਤੀ ਕੋਪ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰਦੀ ਹੈ ਸੋ ਤੁਸੀਂ ਕੁਸੀ ਜੋ ਖੋਟੀ ਨਜਰੇ ਤਾ ਨਹੀਂ ਨਿਹਾਲ ਬੈਠੇ? {{gap}}ਇੱਥੂੰ ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਹੋਇਆ ਕਰਦੀਆਂ ਸੀਆਂ ਕਿ ਇਤਨੇ ਨੂੰ ਦਸ ਬੀਹ ਤੀਮੀਆਂ ਟਿੱਕਲੂ ਬਿੰਦਲੂ ਲਗਾਈਕੇ ਇੱਕ ਢੋਲਕੂਵਾਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਗਾਂਦੀਆਂ ਬਜਾਦੀਆਂ ਨਿੱਕਲ਼ੀਆਂ। ਤਿਸ ਜਾਤ੍ਰੂ ਹੱਟੀਵਾਲਿਆਂ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮੰਡਲ਼ੀ ਕਿੱਧਰ ਚੱਲੀ ਹੈ! ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੀ ਇੱਥੂੰ ਤੇ ਚਾਰ ਕੋਹ ਉਤੇ ਇੱਕ ਮੇਲਾ ਹੈ ਉਸ ਬਾਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਿੰਨ। ਤੁਸੀਂ ਬੀ ਮੇਲਾ ਦਿਖੀ ਆਬੋ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਓਹ ਤੀਮੀਆਂ ਬਜਾਰ ਤੇ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲ਼ੀਆਂ ਤਾਂ ਇੱਕ<noinclude></noinclude> 0seisj18zklbtsha1yxgflxsnx5e8ah 250 66886 197200 196948 2025-07-06T02:49:26Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197200 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੦)}}</noinclude>ਬੋਲੀ ਆਬੋ ਨਾਗਰੂ ਆਓ ਇੱਥੂੰ ਥਾਂਇ ਉੱਤੇ ਬਹੀਕੇ ਬੱਬਰੂ ਖਾਈ ਲਈਯੇ ਮੇਲਾ ਵਿੱਚ ਕੁਸੂ ਨੀਚ ਊਚ ਕਨੇ ਛੋਹੀ ਜਾਣਗੇ॥ {{gap}}ਇਹ ਸੁਣੀ ਕੇ ਨਾਗਰੂ ਅਰ ਪੂਚਨਾ ਅਰ ਗੁਪਾਲੂਆ ਅਰ ਅੱਛਰੋ ਅਰ ਦਿਆਲੀ ਤਾਂ ਇਕ ਕਨਾਰੇ ਬਹੀਕੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਲੱਗੀ ਪਈਆਂ ਅਰ ਸੁੰਦਰੂ ਮੋਹਣੀ ਅਰ ਸੁਰੂਪੂ ਇੱਕ ਬਾਲ ਬੈਠੀ ਗਈਆਂ ਕੁਸੀ ਮਿੱਠੇ ਬੱਬਰੂ ਅਰ ਕੁਸੀ ਖੱਟੀ ਭਟੂਰੂ ਕੱਢੀਕੇ ਖਾਣੇ ਚਾਹੇ। ਕੁਸੀ ਗਲਾਇਆ ਭਲੀਓ ਅਸਾਂ ਬਾਲ ਔਹ ਸਭ ਨਿਹਾਲਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਿੰਨ ਆਬੋ ਇੱਕ ਇੱਕ ਬੱਬਰੂ ਅਰ ਭਟੂਰੂ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਭੀ ਪਕੜਾਈ ਦੇਇਯੇ। ਕਿੰਉ ਜੋ ਏਹ ਦੂਰਾ ਤੇ ਹਿੰਨ ਅਰ ਨਾਲ਼ੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਲ ਖਾਉਣ ਪੀਉਣ ਜੋ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਦਿੱਖਾ ਕਰਦਾ॥ {{gap}}ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਮੋਈਓ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਦੇਈਕੇ ਅਸਾਂ ਬਾਲ ਕੀ ਰਹੀਗਾ ਏਹ ਮੋਈਆਂ ਘਰਾਂ ਤੇ ਮੇਲਾ ਦਿੱਖਣ ਨਿਕਲ਼ੀਆਂ ਸੀਆਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੇ ਕਿੰਉ ਨਾ ਲਿਆਈਆਂ ਕੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਮਲੂਮ ਨਹੀਂ ਸਾ ਕਿ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਸਾੜਾ ਕੁਣ ਬੱਬੁ ਬੈਠਾ ਹੋਗੜਾ? ਸੋ ਭਲੀਏ ਮਿੰਜੋ ਤਾ ਕੋਈ ਗਰਜ ਨਹੀਂ ਤਿੰਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੁਰ ਕਾਲ਼ਜਾ ਪੱਘਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਬੱਬਰੂ ਭਟੂਰੂ ਦੇ ਈਦੇ॥ {{gap}}ਤਿਸ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਚੰਦਰੀਏ ਘਰਾ ਤੇ ਤਾਲਈ ਤੁਰੀਆਂ ਸੀਆਂ ਪਰ ਇਥੇ ਦੂਏ ਦਿਨ ਪਹੁੰਚਣੇ ਕਰਕੇ ਰਾਹਾ ਵਿੱਚ ਖਾਈ ਬੈਠੀਆਂ। ਸਾਡਾ ਕਾਲ਼ਜਾ ਤੁਸਾਂ ਨਾਲ਼ੋਂਂ ਵਧੀਕ ਕਜੋ ਪੱਘਰਨਾ ਸਾ ਪਰ ਅਸਾੜੇ ਨਾਲ਼ ਗਾਂਦੀਆਂ ਰਲ਼ੀ ਪਈਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੀ ਦੇਈ ਦੇ ਮੋਂਗੀਆਂ ਤਾਂ ਤੁਸਾੜੇ ਬਾਲ ਬਜਾਦੀਆਂ ਕੇਹੜੀ ਟੋਟ ਆਈ ਜਾਘੜੀ? {{gap}}ਇਹ ਸੁਣੀਕੇ ਦੋ ਤ੍ਰੈ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਲੀ ਉੱਠੀਆਂ ਅਬੋ ਲਾੜੀਓ ਤੁਸਾੜੀ ਜਾਤ ਕੁਣ ਹੈ? ਤੁਸੀਂ ਅਸਾੜੇ ਬੱਬਰੂ ਖਾਈ ਲਓ ਗੀਆਂ ? {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਜੀ ਰਜਪੂਤਾ ਅਰ ਬਾਹਮਣਾਂ ਦੇ ਘਰਾ<noinclude></noinclude> 1wjjjzvt2haci3c2ag074rzubg9e0ic 250 66887 197201 196949 2025-07-06T03:10:47Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197201 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੧)}}</noinclude>ਦੇ ਬੱਬਰੂ ਤਾ ਅਸਾਂ ਘਿਰਤਣੀਆਂ ਅਰ ਕਣੈਤਣੀਆਂ ਰਾਜੂ ਰਾਜੂ ਖਾਈ ਲੈਂਹਗੀਆਂ ਮਤ ਹੋਰ ਕੁਸੀ ਦੇ ਹੱਥਾ ਤੇ ਖੁਲ਼ਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹੋਮੋਂ। {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਕੁਸੀ ਨੇ ਕੋਈ ਬੱਬਰੂ ਅਰ ਕੁਸੀ ਕੋਈ ਭਟੂਰੂ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਕੀ ਦੇਈਕੇ ਗਲਾਇਆ ਮੋਈਓ ਬੇਗਾਂ ਖਾਈ ਲਵੋ ਭੀ ਮੇਲਾ ਬਿਛੁੜੀ ਜਾਈਗਾ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਸਭ ਖਾ ਪੀ ਚੁੱਕੀਆਂ ਅਰ ਉਸ ਬਾਇ ਤੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਆ ਤਾਂ ਸਭਨੀ ਗਿਲ਼ਤੀਆਂ ਬੱਨ੍ਹੀਕੇ ਗਲਾਇਆ ਕਿ ਸੁਣ ਬੋ ਢੋਲਕੂ ਵਾਲਿਆ ਭਲਿਆ ਤੂੰ ਢੋਲਕੂ ਬਜਾਈ ਜਾਇਆਂ ਅਸਾਂ ਸਭੋ ਲੁੱਡੀ ਅਰ ਫੁਹਮਣੀਆਂ ਪਾਂਦੀਆਂ ਚੱਲ੍ਹਗੀਆਂ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਢੋਲਕੂ ਬੱਜਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਅਬੇ ਮਾਣਕੂਏ ਸਾਕੀਂ ਦੇਵੀਏ ਦਾ ਗੀਤ ਸੁਣਾਈ ਦੇ। ਭਲੀਏ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜੋ ਤੈਂ ਘਰਾ ਦੀ ਛੰਨਾ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹੀਕੇ ਗਾਮਿਆ ਸਾ ਸਾੜੇ ਮਨਾ ਜੋ ਮਤਾ ਸੁਹਣਾ ਲੱਗਾ॥ {{gap}}ਮਾਣਕੂ ਗਲਾਇਆ ਮੋਈਏ ਦੇਵੀਏ ਦਾ ਗੀਤ ਮਿੱਕੀਂ ਅੱਛਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਕਰਦਾ ਸੁਣ ਮੈਂ ਤੁੱਜੋ ਹੋਰ ਗੀਤ ਸੁਣਾਂਗੀ। ਹੁਣ ਮਾਣਕੂ ਢੋਲਕੂ ਦੇ ਅਵਾਜ਼ੇ ਮੂਜਬ ਲੁੱਡੀ ਪਾਉਣ ਲੱਗੀ। ਜਿੰਉ ਜਿੰਉ ਢੋਲਕੂ ਅਰ ਬੰਝਲੂ ਬੱਜਾ ਕਰਦਾ ਸਾ ਤਿੰਉ ਤਿੰਉ ਅਜਿਹੇ ਗੀਤ ਮਾਣਕੂ ਉਚੀ ਹੇਕ ਨਾਲ ਸੁਣਾਂਦੀ ਸੀ। ਜਿਹਾਕੁ (ਸੱਜਣਾ ਮੈਂ ਕੀ ਛਾਤੀ ਕੀ ਲਾਈ ਲੈ। ਛਾਤੀਆ ਕੀ ਲਾਈ ਲੈ ਪਾਸ ਬਹਾਈ ਲੈ ਅਸਾਂ ਤੇਰੇ ਕੁਰਬਾਨੇ। ਲਟਪਟੀ ਪੱਗ ਲਪੇਟ ਲਿਆ ਮਨ ਕੋਈ ਨਾ ਪੀੜ ਪਛਾਨੇ। ਛੈਲਾ ਮੈਂ ਕੀ ਛਾਤੀਆ ਕੀ ਲਾਈ ਲੈ।) ਫੇਰ ਇੱਕ ਲਾੜੀਆ ਗਲਾਇਆ ਭਲੀਓ ਤੁਸਾਂ ਕੀਹਾਂ ਸੁਣਾਂਦੀਆਂ ਹੋਂ ਪਰਸੇ ਦੀ ਲਾੜੀ ਅਤਰੂ ਐਹੇ ਸੁਹਣੇ ਗੀਤ ਜਾਣਾ ਕਰਦੀ ਏ ਤੁਸਾਂ ਤਿਸ ਜੋ ਛੇੜੋ ਸੈਹ ਸਭਨਾਂ ਜੋ ਅਨੰਦ ਕਰ ਦੇਹਗੜੀ॥<noinclude>{{center|U}}</noinclude> j967f1dl4bwryvpfq4h7floe4e85yjt 250 66888 197202 196950 2025-07-06T03:22:32Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197202 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੨)}}</noinclude>{{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਸਭੋ ਅਰੂ ਜੋ ਗਲਾਈਆਂ ਅਬੋ ਅਤਰੂ ਤੂੰ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਗੁਥਲੀ ਸਾਡੇ ਬਾਲ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈਂ ਮੋਈਏ ਸੁਣਾਂਦੀ ਕਜੋ ਨਹੀਂ? ਤੁੱਧ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਮੁੱਲ ਬੱਟਣਾ ਹੈ? {{gap}}ਅਭਰੂ ਜੇਹੀ ਸੁਰਮਾ ਸੀਸਾ ਕੰਘੀ ਪੱਟੀ ਬਿੰਦਲੂ ਟਿੱਕੜੂ ਕਰੀ ਛੈਲ ਬਣੀ ਚਲੀ ਜਾਇਆ ਕਰਦੀ ਸੀ ਹੋਰਨਾਂ ਲਾੜੀਆਂ ਦਾ ਗਲਾਇਆ ਸਿਰਾ ਪੁਰ ਧਰੀਕੇ ਪਿੜਾ ਦੇ ਵਿੱਚ ਖੜੀ ਹੋਈ ਗਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਜੋ ਅਤਰੂ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕਾ ਤੇ ਬਿੱਛੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ ਐਹੇ ਬਿਛੋੜੇ ਅਰ ਵਿਰਾਗ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਮੇਂ ਕਿ ਸਭੋ ਲਾੜੀਆਂ ਚੁੱਪ ਹੋਈ ਗਈਆਂ ਜਿਹਾਕੁ (ਬੁਰੇ ਬਿਛੋੜੇ ਦੇ ਤੀਰ) ਜਿਸ ਤਨ ਲੱਗੇ ਸੋਈ ਤਨ ਜਾਣੇ ਹੋਰ ਕਿਆ ਜਾਣੇ ਸਰੀਰ)। (ਬੁਰੇ ਬਿਛੋੜੋਂ ਦੇ ਤੀਰ।) ਫੇਰ ਗਾਮਿਆ (ਸੱਜਣ ਮੇਰਾ ਪਰਦੇਸ ਪਰਦੇਸੀਆਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਮੇਲੇ) ਫੇਰ ਇਹ ਗੀਤ ਗਾਮਿਆ (ਸੱਸੂ ਮੇਰੀ ਬੁਰਿਆਰ ਜਾਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਣ ਮੋੜੇ॥) {{gap}}ਇੱਕ ਲਾੜੀਆ ਨੇ ਅੱਗੇ ਬਧੀਕੇ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਅਤਰੂ ਸਾਕੀਂ ਸੈਂਹ ਗੀਤ ਸੁਣਾਈਦੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਸੰਭੇ ਚੁਗਣੇ ਦੀ ਗੱਲ ਆਂਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਅਤਰੂ ਨੇ ਲੰਮੀ ਹੇਕ ਨਾਲ਼ ਗਾਮਿਆ (ਕੁਸੰਭੜਾ ਚੁਗਦੀ ਦੇ ਚੁਗਦੀ ਦੇ ਲੜੀ ਗਿਆ ਕਾਲੜਾ ਨਾਗ ਕੁਸੰਭੜਾ ਚੁਗਦੀ ਦੇ। ਨਾਗੁ ਲੜੇਂ ਤਾਂ ਗਾਰੜੂ ਬੁਲਾਮਾਂ ਇਹ ਇਸਕਾ ਦੀ ਲਾਗ। ਕੁਸੰਭੜਾ ਚੁਗਦੀ ਦੇ॥) {{gap}}ਮੈਂ ਤਾ ਜਾਣਿਆ ਇਸ਼ਕ ਸੁਖਾਲਾ ਇਸਕਾਂ ਦੇ ਪੰਥ ਨਿਰਾਲੇ। ਮਤੇ ਛੈਲਾ ਮਿੱਜੋ ਦਰਸਨ ਦੇਈ ਜਾ ਮੈਂ ਚੱਲਗੀ ਤੇਰੜੇ ਨਾਲੇ। ਕੁਸੰਭੜਾ ਚੁਗਦੀ ਦੇ॥) {{gap}}ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਦੋਹੁੰ ਚੌਹੁੰ ਲਾੜੀਆ ਨੇ ਇਹ ਗਲਾਇਆ ਭਲੀਓ ਇਹ ਗੀਤ ਤਾਂ ਮਤੇ ਇਸਕਾਂ ਦਾ ਹੈ ਅਰ ਇਸ ਦੇ ਸੁਣਨੇ ਤੇ ਮਨ<noinclude></noinclude> pyw7t7f7ryeaxgyqitd7w7qx3wum8za 250 66889 197203 196951 2025-07-06T04:04:52Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197203 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੩)}}</noinclude>ਉਛਲ਼ਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਲੰਮਾ ਬਹੁਤ ਹੈ ਆਵੋ ਕੋਈ ਛੋਟਾ ਗੀਤ ਕੱਢੀਏ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਏਹਾ ਤਾ ਜੁਆਹਰੂ ਅਰ ਸਿੱਬੀਆ ਦੇ ਜਾਦ ਹੈ ਸੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੋ ਪੁੱਛੀ ਲਵੋ ਗਾਉਣਗੀਆਂ ਕੇ ਨਹੀਂ? {{gap}}ਕਈਆਂ ਲਾੜੀਆਂ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਦੁਹਾਂ ਕੀ ਗਲਾਇਆ ਕਿੰਉ ਬੋ ਜੁਆਹਰੂ ਕਨੇ ਤੁਸਾਂ ਦਿੱਖਾ ਕਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਏਹ ਸਭੋ ਸਹੇਲੀਆਂ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਕਿਆ ਗਲਾਂਦੀਆਂ ਹਨ? {{gap}}ਜੁਆਹਰੂ ਬੋੱਲੀ ਮੋਈਓ ਤੁਸਾਂ ਕੀ ਗਾਣਾ ਬਜਾਣਾ ਸੁੱਝਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਸਾਡਾ ਤਾ ਇੱਕ ਗੱਭਰੂ ਕਾਲ਼ਜਾ ਕੱਢੀਕੇ ਲਈ ਗਿਆ। ਜਾਂ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਤਿਸ ਜੋ ਇਕ ਵਾਰ ਦਿੱਖੀ ਲਮਾਂਗੀ ਤਾਂ ਕੁਛ ਸੁੱਝੀਗਾ॥ {{gap}}ਤਿਨ੍ਹੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਅਬੇ ਚੰਦਰੀਏ ਸੈਹ ਐਹਾ ਗੱਭਰੂ ਛੈਲ ਕੁਣ ਸਾ ਜਿਸ ਤੇਰਾ ਕਾਲਜਾ ਕੱਢੀ ਲਿਆ। ਤੂੰ ਤਾ ਸਾਰੇ ਮੁਲਖਾ ਜੋ ਲੁੱਟਾ ਕਰਦੀ ਸੀ? {{gap}}ਜੁਆਹਰੂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਭਲੀਓ ਤੁਸਾਂ ਜੋ ਕਿਆ ਗੁਲਾਮਾਂ ਮਤ ਮੇਰੇ ਮਾਂ ਬੱਬ ਨੂੰ ਖਬਰ ਕਰੀ ਦੇਮੋਂ ਪਰ ਸੈਂਹ ਸਾੜੇ ਹੀ ਪਿੰਡਾ ਦਾ ਰਾਜਪੂਤ ਹੈ। ਮੋਈਓ ਮਿੱਜੋ ਕੀਹਾਂ ਸਾਰ ਸੀ ਇਨਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਪਾਪਣ ਸਿੱਬੀਆ ਮਿੱਜੋ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬੋਲੀ ਜੁਆਹਰੂਆ ਤਿੱਜੋ ਇੱਕ ਗੱਲਾ ਸੁਣਾਮਾਂ ਜੇ ਮੰਨੀ ਲਮੇਂ। ਮੈਂ ਗਲਾਇਆ ਸੁਣਾ ਮੰਨਣੇ ਦੀ ਹੋਊਗੜੀ ਤਾਂ ਮੰਨੀ ਲਮਾਂਗੀ। ਇਸ ਆਖਿਆ ਤਿੱਜੋ ਫੁਲਾਨਾ ਮੂੰਡੂ ਬੁਲਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਜੋ ਤਿਸ ਬਾਲ ਗਈ ਮਿੱਜੋ ਕਨੇ ਬਠਾਈਕੇ ਐਹੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਾਈਆਂ ਕਿ ਉਸੀ ਵੇਲੇ ਮੇਰਾ ਮਨ ਲੁੱਟੀ ਲਿਆ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਅਬੋ ਜਆਹਰੂ ਸੈਂਹ ਹੀ ਹੈ ਨਾ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖੀਆਂ ਕੁਛ ਛੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਗਲ਼ਾ ਕੁਛ ਮੋਟਾ ਜੇਹਾ ਅਰ ਆਪ ਮਧਰਾ ਜੇਹਾ ਹੈ?<noinclude></noinclude> p8z22mcw7i9wgkjc13qxkbge61j1r47 250 66890 197204 196952 2025-07-06T04:23:01Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197204 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੪)}}</noinclude>{{gap}}ਜੁਆਹਰੂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਨਾ ਨੀ ਮੋਈਏ ਤਿਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਜੋ ਪਾਉ ਪਾਉ ਦੀ ਇੱਕ ਅੱਖੀਂ ਹਰਨਾਂ ਜੋ ਮਾਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਰ ਗਰਦਨ ਭਾਰੀ ਕਜੋ ਹੋਣੀ ਸੀ ਸੋਹਣੀ ਕੂੰਜ ਵਰਗੀ ਤਿਸ ਦੀ ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਂ ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਲੰਮਾ ਗੱਭਰੂ ਹੈ। ਮੋਈਏ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦਿੱਖੀ ਲਮੇਂ ਤਾਂ ਗਸੀ ਖਾ ਜਾਮੇਂ॥ {{gap}}ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣੀਕੇ ਤਿਸ ਢੋਲਕੂ ਵਾਲੇ ਨੇ ਤਿਸ ਬੰਝਲੂ ਵਾਲੇ ਜੋ ਗਲਾਇਆ ਮੋਇਆ ਸੁਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈਂ ਉਸ ਜੁਵਾਹਰੂਆ ਕਿਆ ਗੱਲਾ ਗੁਲਾਈ ਹੈ। ਭਾਉ ਤਦੇ ਪਹਾੜ ਦੇਸ ਬਦਨਾਮ ਹੋਈ ਗਿਆ ਹੈਨਾ ਜਿੱਥੂੰ ਐਹੀਆਂ ਜੇਹੀਆਂ ਬਦਕਾਰਾਂ ਛੀਉੜੀਆਂ ਰਹੀਂ ਗਈਆਂ ਹਿੰਨ ਭਾਊ ਮਿੱਜੋ ਇੱਕ ਦਿਨ ਭੌਣ ਜਾਣੇ ਦਾ ਕੰਮ ਬਣੀ ਗਿਆ ਉੱਥੂੰ ਤਸੀਲਾ ਤੇ ਨਿਕਲ਼ੀਕੇ ਮੁਨਸ਼ੀ ਲੋਕ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਾ ਕਰਦੇ ਸੇ ਕਿ ਪਹਾੜ ਦੇ ਮੁਲਖਾ ਵਿੱਚ ਜਿਤਨੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਝਗੜੇਂ ਲਾੜੀਆਂ ਦੇ ਕਚੈਹਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਿੰਨ ਤਿਤਨੇ ਔਰ ਕਿਸਾ ਗੱਲਾ ਦੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਕਰਦੇ ਮੋਇਆ ਇਸ ਗੱਲਾ ਕਰਕੇ ਤਾ ਅੰਗਰੇਜ ਲੋਕ ਭੀ ਪਹਾੜ ਦੇ ਮੁਲਖਾ ਜੋ ਗੰਦਾ ਲਿਖਾ ਕਰਦੇ ਹਿੰਨ। ਦਿੱਖਿਆਂ ਜੁਆਹਰੂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਖੀਂ ਜਲ਼ੀ ਆਪਣੇ ਜਾਰਾਂ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਰੋਣੇ ਰੋਆ ਕਰਦੀ ਹੈ ॥ {{gap}}ਬੰਝਲੂਵਾਲੇ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਭਾਊ ਤੁੱਜੋ ਕੀਹਾਂ ਚਿੰਤਾ ਪਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਾਂ ਖੁੱਚੀ ਦਿਆਂ ਇਸ ਜੋ ਵਿਆਹਿਆ ਸੋਈ ਪੱਛੋਂਤਾਉਣਗੇ। ਸਾੜੀ ਪਜਾਰ ਜਾਣੇ ਸਾਕੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘੋਖਾਂ ਤੇ ਕੀ ਲੈਣਾ ਹੈ? {{gap}}ਤਿਸ ਉਤਰ ਦਿੱਤਾ ਨਹੀਂ ਭਲਿਆ ਸਾੜੀ ਜੁੱਤੀ ਜਾਣੇ ਅਸਾਂ ਤੇ ਤਿੱਜੋ ਇੱਕ ਗੱਲਾ ਸੁਣਾਈ ਹੈ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਸਭ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ। ਤਿੱਥੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਾੜੀਆਂ ਜੋ ਦਿੱਖੀਕੇ ਮਤੇ ਗੱਭਰੂ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਲ ਕੱਠੇ ਹੋਈ ਗਏ ਕੋਈ ਬੇਲਾ ਕਰਦਾ ਸਾ ਭਾਊਆ ਮਿੱਜੋ ਤਾਂ ਔਹ ਲਾੜੀਆ ਸੁਹਣੀ ਲੱਗਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ<noinclude></noinclude> n482uicjnusmmj7nj9wchs5urijf8or 250 66891 197205 196954 2025-07-06T04:57:31Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197205 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੫)}}</noinclude>ਦੇ ਘੱਗਰੂ ਜੋ ਡੂਢ ਗਿੱਠਾ ਦੀ ਊਦੀ ਸੰਜਾਫ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕੋਈ ਬੇਲਿਆ ਅਬੋ ਦਿੱਖਿਆਂ ਬੋ ਮੌਜੂਆ ਔਹ ਜਿਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ਨੀਲਾ ਬਿੰਦਲੂ ਚਮਕਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕੁਸੀ ਕੇਹੇ ਭਾਗਵਾਨਾ ਦੀ ਲਾੜੀ ਹੈ ਭਲਿਆ ਜਿਸ ਘਰ ਸੈਹ ਲਾੜੀ ਹੋ ਊਗੜੀ ਉਹ ਦੀਵਾ ਕਜੋ ਜਾਲ਼ਾ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਰੂਪਾ ਦੀ ਹੀ ਚਾਨਣੀ ਮਤੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਬੋਲਾ ਕਰਦਾ ਸਾ ਭਾਊਆ ਅਸਾ ਤੇ ਇਸ ਜੋ ਧਿਆਇਆ ਕਰ ਦੇ ਹੈਂ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇ ਨੱਥਾ ਦੇ ਬੁਲਾਕੇ ਬਾਲ ਦੇ ਮੋਤੀ ਲਟਕਾ ਕਰਦੇ ਹਿੰਨ। ਕੁਸੀ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਹਾਇ ਕਨਾਰੀਵਾਲੀਏ। ਗਰੀਬਾਂ ਬਾਲ ਭੀ ਨਜ਼ਰ ਕਰਿਆਂ। ਅਸਾਂ ਹੋਰ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਮੰਗਾ ਕਰਦੇ ਇੱਕ ਦਿਦਾਰ ਦੇ ਭੁੱਖੇ ਹੈਂ । ਇੱਕ ਗੱਭਰੂ ਨੇ ਆਈਕੇ ਇੱਕ ਲਾੜੀਆ ਦਾ ਭੋਛਨੂੰ ਫੜੀਕੇ ਗਲਾਇਆ ਕਿੰਉ ਬੇ ਤੁਸਾਂ ਮੇਲੇ ਦਾ ਤਕਰਾਰ ਕੀਤਾ ਸਾ ਕਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕਾ ਜੋ ਛੱਡੀਕੇ ਤੇਰੇ ਘਰ ਚਲੀ ਰਹਾਂਗੀ ਸੋ ਹੁਣ ਕੀ ਸਲਾਹ ਹੈ? {{gap}}ਤਿਸ ਗਲਾਇਆ ਮੈਂ ਤਾ ਤਿੱਜੋ ਕੁਣ ਵੇਲਾ ਤੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਨਿਹਾਲ ਥੱਕੀ ਤੂੰ ਨਜਰ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਮੈਂ ਤੇ ਹੁਣੇ ਤਿਆਰ ਹਾਂ ਪਰ ਮੇਰੇ ਪਹਿਲੇ ਮਾਲਕਾ ਜੋ ਪਜਾਹ ਰੁਪੈਯੇ ਕੁਥੂੰ ਤੇ ਕਢਾਈ ਦੇਹ ਕਿ ਜਿਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਰ ਖਰਚੇ ਥੇ॥ {{gap}}ਤਿਸ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਭਲੀਏ ਰੁਪੈਯੇ ਮਤੇ ਕਢਾਈ ਦੇਂਗੜੇ ਬੀਹ ਰੁਪਯੇ ਤੇ ਮੇਰੇ ਬਾਲ ਤਿਆਰ ਹਿੰਨ ਜਦ ਚਾਹੇ ਦੁਆਈ ਦੇਹ। ਅਰ ਬੀਹਾਂ ਦੇ ਛੱਲੀਆਂ ਦੇ ਦਾਣੇ ਦੇਈ ਦੇਂਹਗੜਾ ਰਹੇ ਦਸ ਸੋ ਦਸ ਉਧਾਰ ਸੁਧਾਰ ਕਢਾਈ ਲੈਂਹਗਾ। ਪਰ ਤੁੱਜੋ ਛੱਡੀਕੇ ਜਾਣਾ ਧਰਮ ਨਹੀਂ ॥ {{gap}}ਤਿਸ ਗਲਾਇਆ ਮਿੱਜੋ ਤਾ ਹੁਣ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਬਾਲ ਹੀ ਜਾਣ ਹੌਂ ਭੀ ਹੁਣ ਤੁੱਕੀਂ ਛੱਡੀਕੇ ਹੋਰ ਬਾਲ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ। ਜਾਹ ਜਾਈਕੇ ਰੁਪੈਯੇ ਲਈ ਆ। ਮੈਂ ਇੱਥੂੰ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੌਣਾ ਬਾਲ ਬੈਠਗੀ॥<noinclude></noinclude> 9k2wpg1w5jznrmzs14emu222mjnng90 250 66892 197206 196956 2025-07-06T06:10:41Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197206 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੬)}}</noinclude>{{gap}}ਸੈਹ ਗੱਭਰੂ ਤਾ ਉੱਧਰ ਗਿਆ ਅਰ ਸੈਂਹ ਤੀਮੀ ਲਾੜੀਆਂ ਕਨੇ ਮਿਲੀਕੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਜਾਈ ਬੜੀ। ਇੱਕ ਗੌਰਾਂ ਨਾਮੇ ਲਾੜੀਆ ਜੋ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਪਿੱਛੇ ਕੱਲੀ ਰਹੀ ਗਈ ਥੀ ਤਿਨ੍ਹੀਂ ਤਿਸ ਜੋ ਹਾਕ ਮਾਰਕੇ ਗਲਾਇਆ ਅਬੋ ਗੌਰਾਂ ਤਿੱਜੋਂ ਕਿਆ ਹੋਈ ਗਿਆ ਜੋ ਐਡੀ ਮੁਟਿਆਰ ਜਹਾਨ ਬਣੀਕੇ ਸਾਡੇ ਕਨੇ ਨਹੀਂ ਰਲ਼ੀ ਸਕਦੀ? ਜਲ਼ੀਏ ਬੇਗਾਂ ਆਇਆਂ॥ {{gap}}ਤਿਸ ਕਨੇ ਜਾਈਕੇ ਗਲਾਇਆ ਮੋਈਓ ਮਿੱਕੀਂ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਬੁਮਾਰੀ ਹੋਈ ਰਹੀ ਹੈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਤੁਸਾਡੇ ਕਨੇ ਕੀਹਾਂ ਰਲ਼ੀ ਸਕਾਂ? {{gap}}ਇੱਕ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਤੁੱਜੋ ਇਹ ਗਰਮੀ ਕੁਥੂੰ ਤੇ ਹੋਈ? {{gap}}ਗੌਰਾਂ ਨੇ ਉਤਰ ਦਿੱਤਾ ਭਲੀਏ ਕੁਥੂੰ ਤੇ ਗਲਾਮਾਂ ਮਿੱਜੋ ਤਾ ਜਨਮਾਂਦਰੂੰ ਰੋਗ ਹੈ। ਹੌਂ ਸੁਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈਂ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਅਰ ਬੱਬ ਜੋ ਇਹ ਰੋਗ ਸਾ ਸੋ ਜਿਤਨੇ ਮੇਰੇ ਭੈਣ ਭਾਊ ਜੰਮੇ ਜਾਂ ਪੰਦਰਾਂ ਬਰਸਾਂ ਦੇ ਹੋਏ ਸੈਹ ਸਾਰੇ ਹੀ ਇਸ ਮਰਜਾ ਨੇ ਘੇਰੀ ਲਏ । {{gap}}ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਬੋਲੀ ਗੋਰਾਂ ਇਸ ਮੁਲਖਾ ਵਿੱਚ ਐਹਾ ਜਿਹਾ ਕੋਈ ਮਾਹਣੂ ਨਹੀਂ ਜਿਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਹ ਮਰਜ਼ ਨਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਤਾਂ ਬੀ ਜਦ ਤਾਈਂ ਕੁਸੀ ਗਰਮੀ ਵਾਲੇ ਦਾ ਮੇਲਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਇਹ ਮਰਜਾ ਜੋਰ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਕਰਦੀ। {{gap}}ਗੋਰਾਂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਇਹ ਤੈਂ ਸੱਚ ਗਲਾਇਆ ਕਿ ਪਹਾੜਾ ਵਿੱਚ ਚਾਹੇ ਕੁਸੇ ਦਾ ਸਿਰ ਭੀ ਦੁੱਖੇ ਪਰ ਔਖਤ ਬਾਦਫਰੰਗਾ ਦੀ ਕਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮਿੱਜੋ ਤਾ ਬਹੁਤਾ ਮੇਰੇ ਮਾਲਕ ਝੁਲਸਿਆ। ਭਲੀਏ ਪਹਿਲੇ ਤਿੱਸੇ ਨੇ ਕੁਸੀ ਘਿਰਤਣ ਬਾਲ ਤੇ ਇਹ ਖੱਟੀ ਖੱਟੀ ਸੀ ਪਰ ਫੇਰ ਮੇਰੇ ਨਸੀਬ ਬੀ ਤਿਸ ਨਾਲ਼ ਜੁੜੀਕੇ ਫੁੱਟੀ ਗਏ॥ {{gap}}ਸੈਂਹ ਬੇਲੀ ਨਾ ਨੀਂ ਭਲੀਏ ਰਾਮ ਇਹ ਰੋਗ ਤਾ ਵੈਰੀ ਜੋ ਨਾ ਲਾਵੇ। ਪਰ ਜਲ਼ਿਆ ਸਾੜਾ ਦੇਸ ਤਾਂ ਇਸ ਰੋਗ ਕਨੇ ਭਰਿਆ<noinclude></noinclude> cvro707db1pdux72f1i5maznmbudhus 250 66893 197207 196957 2025-07-06T06:27:20Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197207 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੭)}}</noinclude>ਪਿਆ ਹੈ ਅੱਛਾ ਤੂੰ ਅੱਜ ਤਾ ਦੱਬੀ ਘੁੱਟੀ ਕੇ ਚੁਪ ਹੋਈ ਰਹੁ ਪਰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਾ ਵਿੱਚ ਚੱਲੀ ਕੇ ਮੈਂ ਤੁੱਜੋ ਗੋਲ਼ੀਆਂ ਦੇਹਗੜੀ ਉਸ ਤੇ ਹਟੀ ਜਾਇਗੜਾ॥ {{gap}}ਗੌਰਾਂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਮੋਈਏ ਮਿੱਜੋ ਤਾਂ ਚੈਨ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਅੱਗ ਬਲ਼ ਬਲ਼ ਉੱਠਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਦ ਘਰ ਚਲ੍ਹਗੇ ਅਰ ਕਦ ਚੈਨ ਪਉਗੜੀ। ਭਲੀਏ ਜੇ ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਹੈਂ ਤਾਂ ਮਿੱਕੀਂ ਹੁਣ ਕੁਛ ਦੱਸੀ ਦੇਹ॥ {{gap}}ਤਿਸ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਗੌਰਾਂ ਤੂੰ ਤਾਂ ਹਾਂਥੀ ਕੁੱਜੇ ਪਾਇਆ ਲੋੜਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਲੀਏ ਹੁਣ ਇੱਥੂੰ ਤਾ ਇਹ ਅਲਾਜ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੌਣ ਦੇ ਕੰਢੇ ਛਾਮੇਂ ਜਾਏ ਬੈਠ ਧੀਰੇ ਧੀਰੇ ਠੰਡ ਪਈ ਜਾਹਗੜੀ ਹੌਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਤਿੱਜੋ ਹੋਰ ਪੁੱਛਦੀ ਹਾਂ ਜੇ ਤੂੰ ਐਹੀ ਜੇਹੀ ਔਖੀ ਸੀ ਤਾਂ ਘਰਾ ਤੇ ਕਜੋ ਚੱਲ ਪਈ ਸੀ? ਜਲ਼ੀਏ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਾ ਸੂਰਜਾ ਦੀ ਗਰਮੀ ਅਰ ਦੁਈ ਤੁਰਨੇ ਦੀ ਗਰਮੀ? {{gap}}ਗੌਰਾਂ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਅੜੀਏ ਭਾਮੇਂ ਮਰੀ ਜਾਮਾਂ ਪਰ ਸਾੜੇ ਮਨਾ ਤੇ ਮੇਲਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਮੋਈਏ ਦਿੱਖ ਤਾ ਸਾੜੀ ਛੰਨਾ ਬਾਲ ਜੋ ਕਣੈਤ ਰਹਾ ਕਰਦੇ ਸੇ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਟਿਆਰ ਕੁੜੀ ਜੋ ਪਰਸੋਂ ਰਾਜੀ ਬਾਜੀ ਅੱਜੁ ਭਿਆਗਾਂ ਮਰੀ ਗਈ। ਸੋ ਹੁਣ ਦੱਸ ਤਾ ਤਿਸ ਜੋ ਕਿਆ ਲੱਭਾ। ਜੇ ਸਾਂਗ ਤੁਮਾਸੇ ਮੇਲੇ ਅਛੀ ਤਰਾਂ ਦਿੱਖੀਕੇ ਮਰਦੀ ਤਾਂ ਜੰਮਣਾ ਸੁਫਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੁਣ ਸਭੋ ਕੁਛ ਛੱਡੀ ਕੇ ਰਾਹ ਪਈ। ਸੋ ਭੈਣੇ ਅਸਾਂ ਤਾਂ ਇਹੋ ਸਮਝ ਛੱਡਿਆ ਹੈ ਭਈ ਜਗੜੇ ਦਾ ਸਗੋਂ ਕੁਛ ਦਿੱਖੀ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਸਾੜੀ ਸੱਸੂ ਗਲਾਇਆ ਕਰਦੀ ਹੈ (ਮਰੀ ਜਾਣਾ ਦੁਨੀਆਂ ਟੰਗੀ ਜਾਣੀ)॥ {{gap}}ਉਸ ਲਾੜੀਆ ਨੇ ਗਲਾਇਆ ਆਸਕੇ ਨੀ ਗੌਰਾਂ ਅਜੇ ਹੁਣ ਮਰੀ ਗਈ ਮਰੀ ਗਈ ਗਲਾਂਦੀ ਸੀ ਹੁਣ ਕਰੜਾਈ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਭੀ<noinclude></noinclude> ol3eyl1selek5h9myvb9ug7yqnn97vw 250 66894 197208 196958 2025-07-06T07:03:17Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197208 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੮)}}</noinclude>ਮਤੀਆਂ ਚੋਖੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਭੈਣ ਧੰਨ ਤੇਰੀ ਕਰੜਾਈ ਸਾੜਾ ਤਾ ਥੁਹੜੇ ਜਿਹੇ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਗਿਆਨ ਭੁਲੀ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਸਭੋ ਬੋਲੀਆਂ ਜੁਲ਼ੀਓ ਮੇਲਾ ਤਾ ਛਿੜੀ ਗਿਆ ਚਲੋ ਹੁਣ ਘਰਾ ਕੀ ਚਲਿਯੇ। ਇਹ ਸੁਣੀਕੇ ਸਭ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਘਰਾ ਕੀ ਹਟੀਆਂ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਇੱਕ ਸਹਿਤ ਬਾਲ ਆਈਆਂ ਤਾਂ ਪੜਾਉ ਉੱਪਰ ਦੇ ਗੱਡੇ ਖੜੇ ਦਿੱਖੀਕੇ ਤਿਨ੍ਹੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਊ ਤੁਸਾਂ ਕੁਸ ਮੁਲਖਾ ਤੇ ਆਏ ਅਰ ਏਹ ਗੱਡੇ ਪਹਾੜਾ ਪੁਰੋਂ ਕਿੱਕੁਰ ਲੰਘਾਏ ਹਿੰਨ? {{gap}}ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੱਡਿਆਂਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਂਹਾਂ ਓਹ ਜੇਹੜਾ ਲੁਦਹਾਣਾ ਕਦੀ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇ ਉਸ ਤੇ ਪੂਰੇ ਮਾਲਵੇ ਦੇਸ ਤੇ ਆਪਾਂ ਆਏ ਹਾਂ ਅਰ ਗੱਡੇ ਪਹਾੜ ਪਰ ਚੜ੍ਹਨੇ ਦੀ ਹੁਣ ਕਾਈ ਅਟਕ ਨਹੀਂ। ਸਿੱਧੀ ਛੜਕ ਚਲੀ ਆਉਂਦੀ ਏ ਅਰ ਗੱਡੇ ਬੀ ਗਰਨ ਗਰਨ ਪਹਾੜ ਪੁਰ ਚੜ੍ਹਦੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਇੱਕ ਪਹਾੜਿਯੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਜੀ ਤੁਹਾੜੇ ਸਿਰਾ ਪੁਰ ਅਸੀਂ ਕੇਸ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਦਿੱਖਾ ਕਰਦੇ ਹੈਂ ਭੀ ਤੁਸੀਂ ਹੁੱਕਾ ਪੀਆ ਕਰਦੇ ਹੋਂ ਇਹ ਕੀ ਸਬੱਬ? ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੱਖਾ ਤਾ ਕੋਈ ਤਮਾਖ ਨਹੀਂ ਪੀਤਾ ਕਰਦਾ? {{gap}}ਉਨ੍ਹੀਂ ਆਖਿਆ ਭਾਈ ਆਪਾਂ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਾਈ ਨਹੀਂ। ਏਹ ਕੇਸ ਤੇ ਆਪਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਸਭ ਲੋਕ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪਾਹੁਲ਼ ਪੂਹਲ਼ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕੂੰਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ॥ {{gap}}ਪਹਾੜਿਯੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤੁਸਾੜਾ ਨਾਉਂ ਕੀ ਹੈ ਉਸ ਜੱਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੇਰਾ ਨਾਉਂ ਤਾ ਘੁੱਲੂ ਹੈ ਅਰ ਔਹੁਨਾ ਤੇਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਨਾਉਂ ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਅਰ ਦੂਏ ਦਾ ਫੂਲਾ ਸਿੰਹੁ ਅਰ ਤੀਏ ਦਾ ਲਾਹਭਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਪਹਾੜੀਏ ਪੁੱਛਿਆ ਹੁੱਕਾ ਤਾ ਧੂਮਸਿੰਹੁ ਅਰ ਫੂਲਾ ਸਿੰਹੁ ਬੀ ਪੀਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ਫਿਰੀ ਏਹ ਸਿੱਖ ਕਜੋਂ ਗਲਾਣੇ ਚਾਹਿਯੇ?<noinclude></noinclude> ibqrf43dhc2rvm0m0whpi7g4rwhb446 250 66895 197209 196960 2025-07-06T07:22:50Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197209 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੯)}}</noinclude>{{gap}}ਜੱਟ ਨੇ ਆਖਿਆ ਫੇਰ ਤੇ ਨੂੰ ਅਕੇਰਾਂ ਜੋ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਪਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਕੇਸ ਸਭ ਲੁਕਾਈ ਰੱਖਦੀ ਅਰ ਪਾਹੁਲ ਕੋਈ ਵਿਰਲੇ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਓਏ ਘੁੱਲੂ ਚਲ ਗਾਹਾਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੋਤੋਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਹੱਛਾ ਗੱਲੀਂ ਛਿੜਿਆ ਹੈਂ। ਗੱਲਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਜਾਹ ਜਾਕੇ ਬੌਲਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪਿਆਲ਼ ਫੇਰ ਤੜਕੇ ਆਪਾਂ ਤੁਰਨਾ ਹੋਊ ਜਾਹ ਦੱਬਕੇ ਪੱਠੇ ਪਾ ਛੱਡੀਂ। {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਓਏ ਧੂਮ ਸਿੰਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦ ਕਦ ਮਿਲਣਾ ਹੈ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਲੈਣ ਦੇ ਸਿੱਖਾ (ਕਦ ਕਦ ਕੋਟ ਗਰਾਈਂ ਆਉਣ॥) {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਵੇਹਖਾਂ ਕਿੱਡਾ ਪਰਚੋਂ ਪਾਉਣ ਆਇਆ ਹੈ ਮਖਾਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਭਲ਼ਕੇ ਤੜਕੇ ਹੀ ਤੁਰਨਾ ਹੋਊ॥ {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਧੂਮ ਸਿੰਹਾਂ ਹੈਂ ਕਿਸੇ ਕੁਮੂਤ ਦੀ ਮਾਰ, ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨ ਦਿੰਦਾ। ਕਿੱਡੀ ਤੜਕੇ ਤੁਰਨਾ ਭੜਕੇ ਤੁਰਨਾ ਲਾਈ ਹੈ ਜਾਹ ਫੇਰ ਆਪਾਂ ਆਪੇ ਆ ਜਾਮਾਂਗੇ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਨਾ ਤੁਰੀਂ! {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲੈ ਓਏ ਫੂਲਾ ਸਿੰਹਾਂ ਹੈ ਭਲੇ ਦਾ ਸਮਾ? ਆਪਾਂ ਮੱਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਇਹ ਗੁਸੇ ਹੀ ਹੋ ਖੜਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਾ ਸਾਡਾ ਕੀ ਵਿਗੜਦਾ ਹੈ ਭਾਮੇਂ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹੇ ਸਾਡਾ ਜਾਣੇ ਮੁੰਨਾ। ਆਪਾਂ ਭੜੂਏ ਸੇ ਜੋ ਤੈ ਨੂੰ ਕੁੰਹ ਆਖ ਬੈਠੇ ਨਾ ਓਏ ਮੁਲਖਾ ਭਲੇ ਦਾ ਸਮਾ ਨਹੀਂ। ਜਾਹ ਪਉ ਖੂਹ, ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਪਈ ਹੈ ਸਿਰ ਫਾਵਾ ਹੋਊ ਤੇਰਾ॥ {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਜਾਹ ਫੇਰ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਤੂੰ ਲਾਇਆ ਲੱਗਦਾ ਸਾਡਾ ਹੀ ਸਿਰ ਫਾਵਾ ਹੋਊਨਾ ਕੁੰਹ ਤੇਰਾ ਤਾ ਨਹੀਂ ਤੀਏ ਤਿਹਾਕ ਹੋ ਚਲਿਆ? ਲਓ ਓਏ ਮੁਲਖਾ (ਸੱਦੀ ਨਾ ਬੁਲਾਈ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> adr9p36log2ntcpp4knjcbc3g7d41yb 197210 197209 2025-07-06T07:48:18Z Charan Gill 36 197210 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੬੯)}}</noinclude>{{gap}}ਜੱਟ ਨੇ ਆਖਿਆ ਫੇਰ ਤੇ ਨੂੰ ਅਕੇਰਾਂ ਜੋ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਪਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਕੇਸ ਸਭ ਲੁਕਾਈ ਰੱਖਦੀ ਅਰ ਪਾਹੁਲ ਕੋਈ ਵਿਰਲੇ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਓਏ ਘੁੱਲੂ ਚਲ ਗਾਹਾਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੋਤੋਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨਾਲ਼ ਹੱਛਾ ਗੱਲੀਂ ਛਿੜਿਆ ਹੈਂ। ਗੱਲਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਜਾਹ ਜਾਕੇ ਬੌਲਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪਿਆਲ਼ ਫੇਰ ਤੜਕੇ ਆਪਾਂ ਤੁਰਨਾ ਹੋਊ ਜਾਹ ਦੱਬਕੇ ਪੱਠੇ ਪਾ ਛੱਡੀਂ। {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਓਏ ਧੂਮ ਸਿੰਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦ ਕਦ ਮਿਲਣਾ ਹੈ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਲੈਣ ਦੇ ਸਿੱਖਾ (ਕਦ ਕਦ ਕੋਟ ਗਰਾਈਂ ਆਉਣ॥) {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਵੇਹਖਾਂ ਕਿੱਡਾ ਪਰਚੋਂ ਪਾਉਣ ਆਇਆ ਹੈ ਮਖਾਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਭਲ਼ਕੇ ਤੜਕੇ ਹੀ ਤੁਰਨਾ ਹੋਊ॥ {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਧੂਮ ਸਿੰਹਾਂ ਹੈਂ ਕਿਸੇ ਕੁਮੂਤ ਦੀ ਮਾਰ, ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨ ਦਿੰਦਾ। ਕਿੱਡੀ ਤੜਕੇ ਤੁਰਨਾ ਭੜਕੇ ਤੁਰਨਾ ਲਾਈ ਹੈ ਜਾਹ ਫੇਰ ਆਪਾਂ ਆਪੇ ਆ ਜਾਮਾਂਗੇ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਨਾ ਤੁਰੀਂ! {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲੈ ਓਏ ਫੂਲਾ ਸਿੰਹਾਂ ਹੈ ਭਲੇ ਦਾ ਸਮਾ? ਆਪਾਂ ਮੱਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਇਹ ਗੁਸੇ ਹੀ ਹੋ ਖੜਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਾ ਸਾਡਾ ਕੀ ਵਿਗੜਦਾ ਹੈ ਭਾਮੇਂ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹੇ ਸਾਡਾ ਜਾਣੇ ਮੁੰਨਾ। ਆਪਾਂ ਭੜੂਏ ਸੇ ਜੋ ਤੈ ਨੂੰ ਕੁੰਹ ਆਖ ਬੈਠੇ ਨਾ ਓਏ ਮੁਲਖਾ ਭਲੇ ਦਾ ਸਮਾ ਨਹੀਂ। ਜਾਹ ਪਉ ਖੂਹ, ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਪਈ ਹੈ ਸਿਰ ਫਾਵਾ ਹੋਊ ਤੇਰਾ॥ {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਜਾਹ ਫੇਰ ਤੈਂ ਨੂੰ ਕੀ ਤੂੰ ਲਾਇਆ ਲੱਗਦਾ ਹੈਂ ਸਾਡਾ ਹੀ ਸਿਰ ਫਾਵਾ ਹੋਊ ਨਾ ਕੁੰਹ ਤੇਰਾ ਤਾ ਨਹੀਂ ਤੀਏ ਤਿਹਾਕ ਹੋ ਚਲਿਆ? ਲਓ ਓਏ ਮੁਲਖਾ (ਸੱਦੀ ਨਾ ਬੁਲਾਈ ਮੈਂ ਲਾੜੇ<noinclude></noinclude> 1ixd8uod5lhxshrkn5hl1r74w7mkeur 250 66896 197211 196961 2025-07-06T08:01:28Z Charan Gill 36 197211 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{center|(੧੭੦)}}</noinclude>ਦੀ ਭੂਆ) ਸਾ ਨੂੰ ਨਹੀਓਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੁੰਹ ਆਖਣਾ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਦੀ ਕੁੰਹ ਛੇੜਦੇ ਹੈਂ? {{gap}}ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਉਦਣ ਤਾ ਚੁੱਪ ਹੋ ਰਹੇ ਜਾਂ ਦੂਜਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਤੜਕੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਗੱਡੇ ਜੋੜਕੇ ਤੁਰਨ ਲਗੇ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਘੁੱਲੂ ਦੇ ਗੱਡੇ ਦਾ ਜੂਲ਼ਾ ਕੁਛ ਹਿੱਲਦਾ ਸਾ ਇਸ ਸਬੱਬ ਉੱਠਕੇ ਨਾਲ਼ ਨਾ ਤੁਰਿਆ॥ {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹ ਨੇ ਆਖਿਆ ਘੁਲੂ ਤੁਰਦਾ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ ਕਿਤੇ ਰਾਤ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਆੱਫਰਿਆ ਹੋਇਆ ਤਾ ਨਹੀਂ ਓਹ ਤਾ ਸੌਹੁੰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੈਂ ਐਮੇਂ ਹੱਸਦਾ ਸਾ? ਭਈਆ ਸਾਲਾ ਹੋਊ ਜੇਹੜਾ ਤੈ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਜਾਊ। ਆਪਾਂ ਤਾ ਜਿੱਕੂੰ ਪਿੰਡ ਤੇ ਤੁਰੇ ਸੇ ਤਿੱਕੂੰ ਕੱਠੇ ਵੜਨਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਹੀਂ ਗੁੱਸਾ ਕਾਹਦਾ ਹੈ ਚਲੋ ਤੁਸੀਂ ਸਹਿਜੇ ਸਹਿਜੇ ਹੱਕੀ ਚੱਲੋ ਮੈਂ ਬੀ ਆ ਰਲ਼ਦਾ ਹੈਂ॥ {{gap}}ਓਹ ਦੋਨੋਂ ਬੋਲੇ ਫੇਰ ਤੂੰ ਕੌਣ ਵੇਲੇ ਦਾ ਇਸ ਜੂਲੇ ਨੂੰ ਕਿੰਉ ਡੈਹਾ ਹੋਇਆ ਹੈ? ਤੂੰ ਸਾਨੂੰ ਵਿਖਾਲ਼ ਤਾ ਇਸ ਦੀ ਕਿੱਧਰੋਂ ਚੂਲ਼ ਬਿੰਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਛੱਡ ਕਰ ਦੇਖਾਂ ਇਸ ਦੀ ਕੇਹੜੀ ਗੱਲ ਬਿਗੜੀ ਹੋਈ ਹੈ? ਜਾਂ ਉਨ੍ਹੀਂ ਡਿੱਠਾ ਤਾਂ ਬੋਲੇ ਓਏ ਇਹ ਤਾ ਹਿੱਲੂੰ ਹਿੱਲੂੰ ਕਰਦਾ ਨਾਲ਼ੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਅਰਲੀਆਂ ਦੋਨੋਂ ਮੁਚਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਦੇਖੋ ਤਾ ਸਾਲ਼ੇ ਗੱਡੇ ਬਾਹੁਣ ਨੂੰ ਮਰਦੇ ਹਨ ਤੈਂ ਕਲ੍ਹ ਕਿੰਉ ਨਾ ਦੇਖਿਆ ਹੁਣ ਪੈਰ ਉੱਪਰ ਬੌਲ਼ਦਾਂ ਦੇ ਗਲ਼ ਪਹਾਮੇਂਗਾ? ਲੈ ਚਲਾ ਲੈ ਗੱਡਾ, ਹੁਣ ਕਿੱਕੁਰ ਚਲਾਵੇਂਗਾ॥ {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਸੁਣ ਓਏ ਧੂਮਿਆ ਆਹਾਂ ਭਲਿਆਂ ਮਾਣਸਾਂ ਦਾ ਜਣਿਆ ਬਣ ਜਾਹ ਬਹੁਤੀਆਂ ਗਾਲ਼ਾਂ ਨਾ ਦੇਹ। ਆਹਾਂ ਸੌਹੁੰ ਚਾਚੇ ਦੀ ਮੈਂ ਮਾਰਕੇ ਪਰੈਣ ਤੇਰੇ ਦੇ ਦੰਦ ਸਿੱਧੂ ਗਾਂ ਭੰਨ7<noinclude></noinclude> c1f2mxqw87pjk8vxhg5scdy0zgulu66 197212 197211 2025-07-06T09:17:16Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197212 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੭੦)}}</noinclude>ਦੀ ਭੂਆ) ਸਾ ਨੂੰ ਨਹੀਓਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੁੰਹ ਆਖਣਾ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਦੀ ਕੁੰਹ ਛੇੜਦੇ ਹੈਂ? {{gap}}ਏਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਉਦਣ ਤਾ ਚੁੱਪ ਹੋ ਰਹੇ ਜਾਂ ਦੂਜਾ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਤੜਕੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਗੱਡੇ ਜੋੜਕੇ ਤੁਰਨ ਲਗੇ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਘੁੱਲੂ ਦੇ ਗੱਡੇ ਦਾ ਜੂਲ਼ਾ ਕੁਛ ਹਿੱਲਦਾ ਸਾ ਇਸ ਸਬੱਬ ਉੱਠਕੇ ਨਾਲ਼ ਨਾ ਤੁਰਿਆ॥ {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹ ਨੇ ਆਖਿਆ ਘੁਲੂ ਤੁਰਦਾ ਕਿੰਉਂ ਨਹੀਂ ਕਿਤੇ ਰਾਤ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਆੱਫਰਿਆ ਹੋਇਆ ਤਾ ਨਹੀਂ ਓਹ ਤਾ ਸੌਹੁੰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮੈਂ ਐਮੇਂ ਹੱਸਦਾ ਸਾ? ਭਈਆ ਸਾਲਾ ਹੋਊ ਜੇਹੜਾ ਤੈ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਜਾਊ। ਆਪਾਂ ਤਾ ਜਿੱਕੂੰ ਪਿੰਡ ਤੇ ਤੁਰੇ ਸੇ ਤਿੱਕੂੰ ਕੱਠੇ ਵੜਨਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਹੀਂ ਗੁੱਸਾ ਕਾਹਦਾ ਹੈ ਚਲੋ ਤੁਸੀਂ ਸਹਿਜੇ ਸਹਿਜੇ ਹੱਕੀ ਚੱਲੋ ਮੈਂ ਬੀ ਆ ਰਲ਼ਦਾ ਹੈਂ॥ {{gap}}ਓਹ ਦੋਨੋਂ ਬੋਲੇ ਫੇਰ ਤੂੰ ਕੌਣ ਵੇਲੇ ਦਾ ਇਸ ਜੂਲ਼ੇ ਨੂੰ ਕਿੰਉ ਡੈਹਾ ਹੋਇਆ ਹੈ? ਤੂੰ ਸਾਨੂੰ ਵਿਖਾਲ਼ ਤਾ ਇਸ ਦੀ ਕਿੱਧਰੋਂ ਚੂਲ਼ ਬਿੰਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਛੱਡ ਕਰ ਦੇਖਾਂ ਇਸ ਦੀ ਕੇਹੜੀ ਗੱਲ ਬਿਗੜੀ ਹੋਈ ਹੈ? ਜਾਂ ਉਨ੍ਹੀਂ ਡਿੱਠਾ ਤਾਂ ਬੋਲੇ ਓਏ ਇਹ ਤਾ ਹਿੱਲੂੰ ਹਿੱਲੂੰ ਕਰਦਾ ਨਾਲ਼ੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਅਰਲੀਆਂ ਦੋਨੋਂ ਮੁਚਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਦੇਖੋ ਤਾ ਸਾਲ਼ੇ ਗੱਡੇ ਬਾਹੁਣ ਨੂੰ ਮਰਦੇ ਹਨ ਤੈਂ ਕਲ੍ਹ ਕਿੰਉ ਨਾ ਦੇਖਿਆ ਹੁਣ ਪੈਰ ਉੱਪਰ ਬੌਲ਼ਦਾਂ ਦੇ ਗਲ਼ ਪਹਾਮੇਂਗਾ? ਲੈ ਚਲਾ ਲੈ ਗੱਡਾ, ਹੁਣ ਕਿੱਕੁਰ ਚਲਾਵੇਂਗਾ॥ {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਸੁਣ ਓਏ ਧੂਮਿਆ ਆਹਾਂ ਭਲਿਆਂ ਮਾਣਸਾਂ ਦਾ ਜਣਿਆ ਬਣ, ਜਾਹ ਬਹੁਤੀਆਂ ਗਾਲ਼ਾਂ ਨਾ ਦੇਹ। ਆਹਾਂ ਸੌਹੁੰ ਚਾਚੇ ਦੀ ਮੈਂ ਮਾਰਕੇ ਪਰੈਣ ਤੇਰੇ ਦੇ ਦੰਦ ਸਿੱਟੂੰਗਾਂ ਭੰਨ7<noinclude></noinclude> tm1gc7fltylhdf2p362fzlbzx5c1y4a 250 66897 197213 196962 2025-07-06T09:28:36Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197213 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੭੧)}}</noinclude>{{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲੈ ਕਹੁ, ਕਿੰਉਂ ਭਈ ਫੂਲਿਆ ਕੇਹੀਕੁ ਹੋਈ ਤੂੰ ਜਾਣ ਤੇਰੀ ਦੇਵੀ ਸੱਚ ਆਖੀ ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਈ ਗਾਲ਼ ਕੱਢੀ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਆਪਾਂ ਦੋਨੋਂ ਤੜਕੇ ਦੇ ਉੱਠਕੇ ਗੱਡੇ ਦੇ ਮਗਰ ਹੈਂ ਭਈ ਕਦ ਤਿਆਰ ਹੋਵੇ ਤਾ ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਪਇਯੇ॥ {{gap}}ਫੂਲਾ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਭਈ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਨਾ ਬਕਣਾ ਗਾਲ਼ ਬਾਲ਼ ਤਾ ਅੜਿਆ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ। ਅਰ ਹੋਊ ਜੇ ਕੋਈ ਮੂੰਹੋਂ ਨਿਕਲ਼ ਬੀ ਗਈ ਹੋਊ ਤਾਂ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਡਰ ਹੈ ਤੂੰ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰ ਕਹਿ ਲੈ। ਨਾਲ਼ੇ ਗਾਲ਼ ਬਾਲ਼ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਐਧਰੋਂ ਆਈ ਐਧਰੋਂ ਉਡ ਗਈ। ਚਲੋ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਤੋਰੋ। ਫੇਰ ਆਖਿਆ ਲਓ ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਇੱਕ ਬਾੱਧੂ ਪਰੈਣੀ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਚਕਾਲ਼ਿਓਂ ਤੋੜ ਕੇ ਤਾ ਦੋ ਅਰਲੀਆਂ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਅਰ ਰੱਸਾ ਬੰਨ੍ਹ ਲਓ ਕੱਸ ਕੇ, ਫੇਰ ਇਹ ਜੂਲਾ ਤਾ ਕੀ ਇਹ ਦੀ ਨਾਨੀ ਬੀ ਤੁਰ ਪਊ। {{gap}}ਜਾਂ ਸਭ ਕੁੰਹ ਸੁਆਰਕੇ ਤੁਰਨ ਲਗੇ ਤਾਂ ਕੰਧ ਨਾਲ਼ ਬਜਕੇ ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਦਾ ਊਂਟਣਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਨ ਆਖਿਆ ਮੇਰੋ ਓਏ ਹੁਣ ਤਾ ਰਹੇ ਇਥੇ ਹੀ॥ {{gap}}ਫੂਲਾ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਆਪਾਂ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਿੱਟ ਚੁੱਕੇ ਸੇ ਭਈ ਤੜਕੇ ਹੀ ਤੜਕੇ ਅੰਮਰਤ ਵੇਲੇ ਕੋਈ ਹੱਛਾ ਨਾਉਂ ਲਓ ਤੁਸੀਂ ਸਰੰਦ ਅਰ ਸੰਘੋਲ਼, ਅਰ ਘੁੜਾਮ, ਇਨਾਂ ਸਭਨਾਂ ਥਾਮਾਂ ਦਾ ਨਾਉਂ ਲੈ ਲਿਆ ਸਾ। ਫੇਰ ਹੁਣ ਪਿਟਣਾ ਨਾ ਸੀ ਪੈਣਾ ਤਾ ਹੋਰ ਕੀ ਪੈਣਾ ਸੀ। ਜਿਹਾ ਇਹ ਘੁੱਲੂ ਅਹਿਮਕ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ ਤੜਕੇ ਹੀ ਬਾਂਦਰ ਦਾ ਨਾਉਂ ਲੈ ਦਿੱਤਾ ਸੀ! {{gap}}ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਹੋਂ ਓਏ ਨਾਉਂ ਲੈਣੇ ਤੇ ਕੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਏਹ ਰੰਨਾਂ ਵਾਲ਼ੇ ਭਰਮ ਹਨ। ਸੌਹੁੰ ਬਾਪੂ ਦੀ ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਕਦੀ ਇਨਾਂ ਭਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਏ ਨਹੀਂ। ਤੁਸੀਂ ਭਰਾ ਲੱਗਦੇ ਹੋਂ ਸੂਰ ਦੀ ਮਾਰ ਹੋਵੇ ਜੇਹੜਾ ਕਦੀ ਛਿੱਕ ਤੇ ਬੀ ਡਰਿਆ ਹੈ। ਅਰ ਨਾ ਕਦੀ<noinclude></noinclude> gcpsgwcl7hwma9d4lh5woyxdyzoeg6e 250 66898 197214 196963 2025-07-06T09:39:28Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197214 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੭੨)}}</noinclude>ਆਪਾਂ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਕੰਨ ਫਟਕਣੇ ਦਾ ਡਹਿਲ ਮਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਭਰਾਵੋ ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਸਉ ਦੀ ਗੱਲ ਇੱਕੋ ਫੜੀ ਹੋਈ ਹੈ (ਭੋਲੇ ਭਾਉ ਨਾ ਪਛੋਤਾਉ।) {{gap}}ਫੂਲਾ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਨਾ ਓਏ ਘੁਲੂ ਛਿੱਕ ਤਾ ਬਡੀ ਸੱਚੀ ਹੈ ਬਰਹਿਮਣ ਦੀ ਸੌਹੁੰ ਮੈਂ ਤਾ ਕਈ ਬਾਰੀ ਪਰਤਾਈ ਹੈ ਜੇ ਛਿੱਕੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਤੁਰਿਯੇ ਤਾ ਆਹਟੀ ਲੜਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਫੂਲਿਆ ਨਹੀਂ ਛਿੱਕਣੇ ਅਰ ਨਾਉਂ ਲੈਣੇ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਣਾ ਹੈ ਜੇਹੜੀ ਚੀਜ ਬਿਗੜਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਸੋ ਐਵੇਂ ਹੀ ਬਿਗੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਪਾਂ ਅੱਗੇ ਕਤਾਨ ਸੌ ਬੇਰੀ ਨਾਉਂ ਲੈ ਚੁੱਕੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ਅੱਗੇ ਕਦੀ ਊਂਟਣਾ ਕਿੰਉ ਨਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ? ਬਾਂਦਰ ਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਐਥੇ ਕੀ ਸਾ ਇਹ ਲੱਕੜੀ ਹੀ ਘੁਣ ਦੀ ਖਾੱਧੀ ਹੋਈ ਅੰਦਰੋਂ ਖੱਦੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸੋ ਰੀਣਕੁ ਧੱਕਾ ਬੱਜਣ ਵਿੱਚ ਪਾਰ ਬੋਲੀ। ਤੁਸੀਂ ਕੁੰਹ ਧੀਰੇ ਹੋਵੋ ਹੈਥੇ ਗੱਡੇ ਘੜਿਆਓ ਜੇ ਥਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਤਖਣੇਟੇ ਨੂੰ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹਾਂ। ਨਾਲ਼ੇ ਊਂਟਣਾ ਸੁਰਵਾ ਲਊਂ ਨਾਲ਼ੇ ਪਿੰਜਣੀ ਨੂੰ ਸੱਟ ਲੁਆ ਲਊਂ ਕਿੰਉ ਜੋ ਇਹ ਬੀ ਚੀਹਕੂੰ ਚੀਹਕੂੰ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। {{gap}}ਜਾਂ ਤਖਾਣ ਨੂੰ ਲਿਆਕੇ ਊਂਟਣਾ ਨਮਾ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਤਾਂ ਥੋੜਾ ਜੇਹਾ ਅੱਗੇ ਤੁਰਕੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਭਈ ਧੂਮਿਆ ਤੇਰਾ ਗੱਡਾ ਤਾ ਲੜੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛਾਂ ਸਿੱਟਦਾ ਅਰ ਸਾਰਾ ਨਮਾ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਆਹਾਂ ਖਸਮ ਨੂੰ ਖਾਣੇ ਇਹ ਦੇ ਪਹਿਯੇ ਬਹੁਤ ਬੋਦੇ ਹੋ ਗਏ ਅਰ ਪਿੰਜੁਣੀ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਅਰ ਪਹੀਆਂ ਦੀ ਨਾਭ ਵਿਚਲੀ ਕੋਲੀ ਬਹੁਤ ਘਸੀ ਹੋਈ ਕਰਕੇ ਨਿੱਤ ਸਿਆਪਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਭਈ ਐਂਤਕੀ ਪਿੰਡ ਚੱਲਕੇ ਜਰੂਰ ਨਮਾ ਸਾਜ ਬਣਾ ਲਮੇਂਗਾ ਤਾਂ ਇਸ ਰੋਜ ਦੇ ਪੁਆੜੇ ਅਰ ਕਜਿਯੇ ਤੇ ਛੁੱਟ ਜਾਮੇਂਗਾ। {{gap}}ਇਉਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਜੋ ਕਿ ਅੱਗੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਜਾਕੇ ਆ<noinclude></noinclude> 2i5994k3yywgkflhyc6492d39l3ok90 250 66899 197215 196964 2025-07-06T09:55:51Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197215 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੭੩)}}</noinclude>ਪਸ ਵਿੱਚੀਂ ਆਖਣ ਲਗੇ ਆਪਾਂ ਤੜਕੇ ਦੇ ਤੁਰੇ ਹੋਏ ਹਾਂ ਐਸ ਖੱਡੀ ਛਾਮੇਂ ਬੈਠਕੇ ਟੁੱਕ ਟੇਰਾ ਪਕਾ ਲਇਯੇ ਭੁੱਖਣ ਭਾਣੇ ਤੁਰਨੇ ਤੇ ਤਾ ਮੌਤ ਬੀ ਚੰਗੀ ਹੈ। ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਹੱਟੀ ਤੇ ਆਟਾਕੋਟਾ ਖਰੀਦ ਕੇ ਅੱਠ ਅੱਠ ਮੰਨੀਆਂ ਗੇੜ ਲਈਆਂ। ਜਾਂ ਖਾਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਧੂਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਆਖਿਆ ਐਧਰ ਪਹਾੜ ਕੰਨੀ ਘਰਾਟਾਂ ਦਾ ਪੀਠਾ ਹੋਇਆ ਆਟਾ ਬਾਹਲ਼ਾ ਬਰੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਘੁੱਲੂ ਅਰ ਫੂਲੇ ਨੇ ਆਖਿਆ ਕੀ ਆਖਣਾ ਹੈ ਜੇ ਬਰੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਓਹ ਤਾ ਕਿਰਕਲ਼ ਵਾਲ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨਾ। ਦੇਵੀ ਦੀ ਸੌਹੁੰ ਆਹਾਂ ਘੁੱਲੂ ਜਿੱਦਣ ਦਾ ਇਹ ਆਟਾ ਆਪਾਂ ਖਾਣ ਲਗੇ ਹੈਂ ਕੇਹੜੇ ਸਾਲੇ ਨੂੰ ਰੱਜਕੇ ਭੁੱਖ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਆਹਾਂ ਅੱਗੇ ਮੈਂ ਜਦ ਘਰ ਹੁੰਦਾ ਸਾ ਰੱਜਕੇ ਅੱਛੀ ਰੋਟੀ ਖਾ ਲੈਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸਾ ਹੁਣ ਇਹ ਪਹਾੜ ਦਾ ਪਾਣੀ ਐਹਾ ਬੁਰਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਅੱਠ ਟਾਪਾਂ ਬੀ ਜੋ ਨਿਰੇ ਚਹੁੰਕੁ ਸ਼ੇਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਮਰਕੇ ਛਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਘੁੱਲੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਅੜਿਆ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੇਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਨ ਧੇਣਵਾਂ ਘਰੀਂ ਹੋਣਾ ਛਾਹ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੈਹਰ ਅਰ ਦੁੱਧ ਦਹੀਂ ਦੀ ਬਹਾਰ ਹੋਣੀ। ਸੌਹੁੰ ਚਾਚੇ ਦੀ ਐਤ ਵੇਲੇ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸੱਤ ਵਾਰ ਟੁੱਕ ਖਾ ਲੈਂਦੇ ਅਰ ਛਾਹ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਬਾਟੀਆਂ ਅੱਡ ਪੀ ਲੈਂਦੇ ਅਰ ਦਾਣੇ ਫੱਕੇ ਅਰ ਛੱਲੀ ਤੁੱਕੇ ਦੀ ਕਾਈ ਗਿਣਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹੁਣ ਤੜਕੇ ਤੇ ਲੈਕੇ ਐਨ੍ਹਾਂ ਫੁਲਕੀਆਂ ਤੇ ਬਾਝ ਠੋਸਾ ਬੀ ਨਹੀਂ ਖਾੱਧਾ। {{gap}}ਜਾਂ ਟੁੱਕ ਟੇਰਾ ਖਾ ਚੁਕੇ ਤਾਂ ਦੇਹੁੰ ਚਹੁੰ ਦਿਨੀਂ ਛਿਆਰਪੁਰੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਗੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜਾਉ ਉਤੇ ਘੜਿਆਕੇ ਦੋ ਆਦਮੀ ਸਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵੜੇ। ਅੱਗੇ ਇੱਕ ਹਲਵਾਈ ਦੀ ਹੱਟੀ ਪੁਰ ਸੌਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੇ ਕੀ ਭਾਉ ਦੇਂਹਗਾ ਲਾਲਾ ਰੇਉੜੀਆਂ? ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਲੈ ਲੈ ਚੌਧਰੀ ਰੇਉੜੀਆਂ ਪੈਸੇ ਦੀਆਂ ਅੱਧਸ਼ੇਰ ਮਿਲਣਗੀਆਂ। ਜੱਟੀਂ<noinclude></noinclude> n8wyfpwot87fxfqbdxldekc14kdnr53 250 66900 197217 196965 2025-07-06T11:30:53Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197217 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੭੪)}}</noinclude>ਆਖਿਆ ਆਹੋ ਓਏ ਦਸੇਰ ਨਾ ਦਸੇਰ ਗਾਹਾਂ ਬੇਚਣੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਸ਼ੇਰ ਦੇਹ ਪਰੇ॥ {{gap}}ਹਲਵਾਈ ਨੇ ਆਖਿਆ ਚੌਧਰੀ ਖੰਡਦੀਆਂ ਹਨ ਅਧਸ਼ੇਰ ਹੀ ਆਉਣਗੀਆਂ॥ {{gap}}ਜੱਟਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਵੇਖਾਂ ਖੱਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਝੂਠ ਕੇਡਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਚੱਲ ਓਏ ਘੁੱਲੂ ਆਪਾਂ ਇਹਥੋਂ ਨਾ ਲਇਯੇ ਖੰਡਦੀਆਂ ਨਾ ਟਾਇਰ ਦੀਆਂ ਹਨ! ਅਸੀਂ ਜਾਣੀਦੇ ਨਿਆਣੇ ਹਾਂ ਗੱਚਲ਼ ਦੀਆਂ ਰੇਉੜੀਆਂ ਹਨ ਤਾ ਸਾ ਨੂੰ ਖੰਡਦੀਆਂ ਦੱਸਦਾ ਹੈ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਸੈਲ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਜਗਾ ਤੇ ਆਕੇ ਦੋ ਜੋੜੀਆਂ ਲਗੋਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅਰ ਦੋ ਸਾਰੰਗੇ ਅਰ ਦੋ ਖਰੋਟ ਦੀ ਲੱਕੜੀ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਢੱਡਾਂ ਅਰ ਸਾਰੰਗੇ ਦੇ ਗਜਾਂ ਨਾਲ਼ ਬਨਣੇ ਲਈ ਪਾਉ ਪਾਉ ਘੁੰਗਰੂ ਖਰੀਦ ਲਏ। ਅਰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਗੱਡੇ ਹੱਕ ਦਿੱਤੇ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਚੋਆਂ ਦੀ ਰੇਤ ਬਹੁਤ ਆਈ ਤਾਂ ਬੌਲਦਾਂ ਦੀ ਚਾਲ ਮੱਠੀ ਵੇਖਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਪਰੈਣਾਂ ਮਾਰਣ ਲੱਗੇ | ਕੋਈ ਆਖਦਾ (ਤੱਤੱਤੱਤ ਹਾੱ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਦਾ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਵੇ ਧਾੜ ਦੇ ਜਾਣਿਆ ਗੋਰਿਆ ਤੁਰਦਾ ਕਿੰਉ ਨਹੀਂ?) ਕੋਈ ਆਖਦਾ (ਹਾ ਤੇਰੇ ਖਸਮ ਦਾ ਭਲਾ ਹੋ ਜਾਏ) ਕੋਈ ਜੀਭ ਦੀ ਚਿਟਕਾਰੀ ਮਾਰਕੇ ਆਖਦਾ (ਬੋਲਦਾ ਤੈਂ ਨੂੰ ਦੇਆਂ ਧਾੜ ਦੇ ਤੁਰਦਾ ਕਿੰਉ ਨਹੀਂ?) ਕੋਈ ਮੀਣੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਾਵੇ ਨੂੰ ਅਰ ਕੋਈ ਨੈਹਰੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲੰਡੇ ਨੂੰ ਪਰੈਣਾਂ ਬਰਸਾਕੇ ਗਾਲ਼ਾਂ ਕੱਢਦਾ ਸਾ। ਕੋਈ ਆਖਦਾ ਸਾ) ਚੱਪਿਆ ਤੈਂ ਨੂੰ ਚੋਰ ਲੈ ਜਾਣੁ॥ {{gap}}ਜਾਂ ਰੇਤ ਨੰਘੇ ਤਾਂ ਆਖਣ ਲੱਗੇ ਮਰੇ ਓਏ ਆਹ ਚੇਤ ਤਾ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਮੁਲਖਾਂ ਦੀ ਐਥੇ ਆ ਪਈ ਹੈ ਰੋਂਦੇ ਦੇਸ ਬਣਾਉਣੇ ਨੂੰ। ਭਾਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਕੁਹੁੰ ਆਖ ਲਵੇ ਪਰ ਐਤ ਗੱਲੇ ਤਾਂ ਫਰੰਗੀ ਦਾ ਰਾਜ<noinclude></noinclude> hwg7he262ln3gsx2b4folmzt8lje84b 250 66901 197218 196966 2025-07-06T11:39:33Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197218 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੭੫)}}</noinclude>ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਹੈ ਜਿਨ ਪੱਕੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਗੁਰੂ ਸਾ ਨੂੰ ਤਾਂ ਜੀਉਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਫੇਰ ਇਸ ਦੇਸ ਕਦੀ ਨਾ ਲਿਆਵੇ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਕਈਆਂ ਦਿਨਾਂ ਤੇ ਬਾਦ ਓਹ ਜੱਟ ਲੁਦੇਹਾਣੇ ਹੋਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚੇ। ਜਾਂ ਘਰ ਆਏ ਤਾਂ ਸੁਣਿਆ ਭਈ ਅੱਜੁ ਤੇ ਪੰਜਮੇਂ ਦਿੰਹ ਨੂੰ ਛੁਪਾਰ ਦਾ ਮੇਲਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਜੱਟ ਨੇ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਜੱਟ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਕਿੰਉ ਓਏ ਗਭਰੂ ਆ ਮੇਲੇ ਚਲਣਾ ਈ? ਉਸ ਨੇ ਆਖਿਆ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੇਲਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਦੇਖਣਾ। ਮੇਲਾ ਮੁਕਤਸਰ ਜੀ ਦਾ ਅਰ ਮੇਲਾ ਦਮਦਮੇ ਜੀ ਦਾ ਜਾਂ ਮੇਲਾ ਥੋੜਾ ਬਾਹਲਾ ਲੁਦੇਹਾਣੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਾ! {{gap}}ਉਹ ਨੇ ਆਖਿਆ ਓਏ ਇਹ ਤਾ ਸੱਚ ਹੈ ਪਰ ਦੇਖੇਂਗਾ ਨਾ ਏਥੇ ਬੀ ਜੱਟ ਕੀ ਕੀ ਲੁਹੜੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੌਹੁੰ ਦੇਵੀ ਦੀ ਭਈ ਜੇਹੜੀਆਂ ਰੰਨਾਂ ਬੀ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਨਾ ਹੀ ਪੁੱਛ। ਨਾਲ਼ੇ ਉੱਥੇ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਕੋਡਾ ਖਰੂਦ ਕਰੇ ਸੁਤੇ ਕੰਨ ਨਹੀਂ ਉਘਾੜਦਾ। ਅਰ ਨਾ ਕੋਈ ਛੁਪਾਹੀ ਛਪੂਹੀ ਹੀ ਉਥੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਹੁੰ ਆਖਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਉਸ ਨੇ ਆਖਿਆ ਠੋਸਾ ਓਏ ਤੇਰੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਕੇਡਾ ਸਾਹਨ ਆਇਆ ਹੈ, ਛੁਪਾਹੀ ਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਕਹਾਉਂਦੇ ਦਾ ਮੂੰਹ ਫੇਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰੂੰ ਦੇ ਸਾਲ ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆਂ ਸੀ ਭਈ ਬਘੇਲ ਸਿੰਹ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਜੱਟੀ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾਇਆ ਸਾ ਠਾਣੇ ਦੇ ਛੁਪਾਹਿਆਂ ਨੇ ਉਹ ਦਾ ਐਹਾ ਲਾਜ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਈ ਭਾਈ ਕਰਕੇ ਅਰ ਧਰਤ ਨਿਸਕਾਰ ਕੇ ਛੁੱਟਾ॥ {{gap}}ਉਸ ਜੱਟ ਨੇ ਆਖਿਆ ਓਏ ਕਿਹਨਾਂ ਗਦੂਤਾਂ ਦਾ ਨਾਉਂ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਭਈਆ ਉਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀ ਗੱਲਾਂ ਹਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੜੇ ਖੜੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀਆਂ ਦੇ ਦੇ ਬੋਤਲਾਂ ਨਿਘਾਰ ਜਾਣੀਆਂ। ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਐਤਨੀ ਵਾਰ ਗਏ ਹਾਂ ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਛੁਪਾਹੀ ਨੇ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਏ ਸੋ ਚਲ ਪਰੇ ਚਾਰ ਦਿਨ ਮੌਜ ਵੇਖ ਆਇਯੇ॥<noinclude></noinclude> 36qyzc6c0fcymsxkdcywhpq5lh5tgda 250 66902 197220 196967 2025-07-06T11:50:00Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197220 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{center|(੧੭੬)}}</noinclude>{{gap}}ਹੁਣ ਪੰਜ ਸੱਤ ਗੱਭਰੂ ਮਿਲਕੇ ਛਪਾਰ ਦੇ ਮੇਲੇ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋਏ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਡੱਬਾਖੇਸ ਅਰ ਕਿਨੇ ਤੇਲੇ ਸੂਤ ਦੇ ਡੋਰੇਵਾਲ਼ੀ ਚੁਤੈਹੀ ਕੱਢਕੇ ਉਪਰ ਲਈ। ਭਾਵੇਂ ਮਹੀਨਾ ਤਾਂ ਭਾਦੋਂ ਦਾ ਅਰ ਅੱਤ ਤੋਂਦੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਕਿਨੇ ਲਾਲ ਲੋਈ ਕੱਢਕੇ ਹੀ ਉੱਪਰ ਲਈ। ਕਿਨੇ ਐਂਹਾ ਸਾਂਗ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਤੇੜ ਤਾ ਹਰੇ ਗੁਲਬਦਨ ਦੀ ਸੁੱਥਣ ਅਰ ਗਲ਼ ਵਿੱਚ ਖਾਸੇ ਦਾ ਕੁੜਤਾ ਅਰ ਉੱਪਰ ਮਾਸੜ ਤੇ ਮੰਗਕੇ ਬੰਦਰੀ ਛੀਂਟ ਦਾ ਰੂੰ ਭਰਿਆਂ ਕਾਦਰਾ ਫਰਗਲ਼ ਚੋਗੇ ਦੇ ਥਾਂ ਲੈ ਲਿਆ। ਭਾਵੇਂ ਦਿਨ ਤਾ ਰੋਹੀ ਦੇ ਸੇ ਪਰ ਮੇਲੇ ਦੇ ਚਾਉ ਅਰ ਢੱਡ ਸਾਰੰਗੀ ਦੀ ਅਬਾਜ ਨੇ ਗਰਮੀ ਤੋਂਦੀ ਕੋਂਹ ਨਾ ਸੁੱਝਣ ਦਿਤੀ॥ {{gap}}ਹੁਣ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਬੜਦੇ ਹੀ ਭੂਹੇ ਚੜ ਗਏ ਕਿਨੇ ਤਾ ਕਿਸੇ ਜੱਟੀ ਦੇ ਗਿਰਦੇ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਅਰ ਕੋਈ ਪਘੂੜੇ ਝੂਟਣ ਜਾ ਲੱਗਾ। ਕਿਨੇ ਆਖਿਆ ਆਉ ਓਏ ਦੇਵਿਆ ਤੈਂ ਨੂੰ ਲੰਗੋਜੇ ਬੱਜਦੇ ਸੁਣਾਇਯੇ। ਇਕ ਜਗਾ ਜਾਕੇ ਕੀ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਪੰਜ ਸਤ ਸੌ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਧੁੰਬਲੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਅਰ ਵਿੱਚ ਦੂਰ ਦੂਰ ਦੇ ਜੱਟ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਰਾਗ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਲੀਆਂ ਲਾਉਂਦਾ ਅਰ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਬੈਤਾਂ ਗਾਉਂਦਾ ਅਰ ਕੋਈ ਕਾਹਨ ਗੁਜਰੀ ਦਾ ਝੇੜਾ ਅਰ ਕੋਈ ਰਾਂਜੇ ਰਸਾਲੂ ਦੀ ਵਾਰ ਗਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਕੋਈ ਬੋਲਿਆ ਭਈ ਆਓ ਹੁਣ ਹੀਰ ਰਾਂਝਾ ਅਰ ਸੱਸੀ ਪੁੰਨੂੰ ਗਾਮਿਯੇ। ਕਿਨੇ ਕਿਹਾ ਨਾ ਭਈ ਅਸੀਂ ਤਾ ਰਾਜਾ ਭਰਥਰੀ ਅਰ ਗੋਪੀਚੰਦ ਗਾਉਣਾ ਹੇ॥ {{gap}}ਇੱਕ ਜੱਟ ਬੇਲਿਆ ਭਈ ਏਹ ਸੱਭੇ ਗਾਉਂਦੇ ਤਾ ਠੀਕ ਹਨ ਪਰ ਕੱਕੜਵਾਲ਼ਿਯੇ ਬਾਹਮਣ ਨਾਲੋਂ ਘਟ! {{gap}}ਇੱਕ ਹੋਰ ਬੋਲਿਆ ਆਹੋ ਓਏ ਕੱਕੜਵਾਲ਼ਿ ਯੇ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਾਗੀਆਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰੀ ਢੰਗ ਹੇਠ ਦੋਂ ਲੰਘਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।<noinclude></noinclude> q0n8c2o8sqg30x01tr8uq96tqfd9fw9