ਵਿਕੀਸਰੋਤ pawikisource https://pa.wikisource.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE MediaWiki 1.45.0-wmf.9 first-letter ਮੀਡੀਆ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਵਿਕੀਸਰੋਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਤਸਵੀਰ ਤਸਵੀਰ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਮੀਡੀਆਵਿਕੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਫਰਮਾ ਫਰਮਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਮਦਦ ਮਦਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲੇਖਕ ਲੇਖਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੋਰਟਲ ਪੋਰਟਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਲਿਖਤ ਲਿਖਤ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਆਡੀਓਬੁਕ ਆਡੀਓਬੁਕ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਅਨੁਵਾਦ ਅਨੁਵਾਦ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਪੰਨਾ ਪੰਨਾ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਇੰਡੈਕਸ ਇੰਡੈਕਸ ਗੱਲ-ਬਾਤ TimedText TimedText talk ਮੌਡਿਊਲ ਮੌਡਿਊਲ ਗੱਲ-ਬਾਤ 250 23673 197468 197431 2025-07-10T21:20:55Z Kaur.gurmel 192 197468 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੪)}}</noinclude>ਹਜ਼ਾਰ ਦਾ ਘਾਟਾ ਪਿਆ। ਫੇਰ ਸਾਹੂਕਾਰ ਤਾਂ ਸਾਕਾਂ ,ਅੰਗਾਂ ਵਾਲੇ ਸਨ ਨਾਲੇ ਪੁਰਾਨੇ ਸਾਹੁਕਾਰ ਸਨ,ਓਹਤਾਂ ਭਰ ਗੁਜਰੇ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਭ ਕੁਛ ਵਿਕ ਵਿਕਾ ਕੇ ਭੀ ਰਕਮ ਘਟਦੀ ਪੂਰੀ ਨਾਂ ਹੋਈ। ਬਾਕੀ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਨੂੰ੮ ਰੁਪੈ ਮੈਹੀਨੇ ਦਾ ਨੌਕਰ ਹੱਟੀ ਤੇ ਹੁੱਕਾਂ ਪਾਨੀ ਪਿਆਂਨਤੇ ਆਏ ਗਏ ਦੀ ਟੈਹਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਰਖ ਲੀਤਾ। ਸਮਾ ਮਹਿੰਗਾ ਸੀ ਓਹ ਜਨਾਨੀ ਇਸ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਮਾਂ ਤਾਂ ਇਸੇ ਗਮ ਵਿਚ ਮਰਗਈ ਸੀ ਫੇਰ ਏਹ ਨੂੰ ਪਾਲਨਾ ਹੋਰ ਕਿਸ ਨੇ ਸੀ ਸੋ ਇਸਦਾ ਹਾਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੈੜਾ ਤੇ ਖਰਾਬ ਹੋਗਿਆਂ ਭੈੜੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਲਨ ਵਿਚ ਹੀ ਝੱਲਾ ਤੇ ਬੋਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਖੈਰ ਕੰਮ ਧੰਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈਂਹਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰੁਪਈਆ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਫੇਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਨੂੰ ਜੁਆਬ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਓਹ ਫੇਰ ਓਥੋਂ ਟੁਰ ਕੇ ਤੇ ਓਸੇ ਸੈਹਰ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹਿਆ ਜਿਥੇ ਅਸੀਂ ਮਾਂ ਤੇ ਧੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਾਂ, ਤੇ ਇਕ ਲਕੜੀਆਂ ਵੇਚਨ ਵਾਲੇ ਕੋਲਨੌਕਰ ਆਂਨ ਰਹਿਆ ਓਹ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਆਪਨਾ ਕੰਮ ਭੀ ਸਾਰਾ ਕਰਵਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਜਿਥੇ ਕਿਥੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਲਕੜੀ ਖਰੀਦਨ ਵਾਲਾ ਲਕੜੀਆਂ ਸੁਟਾਨਾਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੁੰਦਾਸੀ ਓਥੇ ਭੀ ਭੇਜਦੇਂਦਾ ਹੁੰਦਾਸੀ ਤੇ ਏਹ ਮੁੰਡਾ ਤਦੋਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਸੂ। ਸ਼ੈਹਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੀਹ ਪਤਾ ਲਗਨਾ ਸੀ। ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੈਂਹਦਾ ਰਿਹਾ, ਇਕ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਅਠੂੰਏਂ ਨੇ ਡੰਗ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਬੇ-<noinclude></noinclude> rtegk15add87w7xi2mnm1yamy1x5r7h 197469 197468 2025-07-10T21:22:37Z Kaur.gurmel 192 /* ਸੋਧਣਾ */ 197469 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Kaur.gurmel" />{{center|( ੧੦੪)}}</noinclude>ਹਜ਼ਾਰ ਦਾ ਘਾਟਾ ਪਿਆ। ਫੇਰ ਸਾਹੂਕਾਰ ਤਾਂ ਸਾਕਾਂ ਅੰਗਾਂ ਵਾਲੇ ਸਨ ਨਾਲੇ ਪੁਰਾਨੇ ਸਾਹੁਕਾਰ ਸਨ,ਓਹਤਾਂ ਭਰ ਗੁਜਰੇ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਭ ਕੁਛ ਵਿਕ ਵਿਕਾ ਕੇ ਭੀ ਰਕਮ ਘਟਦੀ ਪੂਰੀ ਨਾਂ ਹੋਈ। ਬਾਕੀ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਨੂੰ੮ ਰੁਪੈ ਮੈਹੀਨੇ ਦਾ ਨੌਕਰ ਹੱਟੀ ਤੇ ਹੁੱਕਾਂ ਪਾਨੀ ਪਿਆਂਨਤੇ ਆਏ ਗਏ ਦੀ ਟੈਹਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਰਖ ਲੀਤਾ। ਸਮਾ ਮਹਿੰਗਾ ਸੀ ਓਹ ਜਨਾਨੀ ਇਸ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਮਾਂ ਤਾਂ ਇਸੇ ਗਮ ਵਿਚ ਮਰਗਈ ਸੀ ਫੇਰ ਏਹ ਨੂੰ ਪਾਲਨਾ ਹੋਰ ਕਿਸ ਨੇ ਸੀ ਸੋ ਇਸਦਾ ਹਾਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭੈੜਾ ਤੇ ਖਰਾਬ ਹੋਗਿਆਂ ਭੈੜੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਲਨ ਵਿਚ ਹੀ ਝੱਲਾ ਤੇ ਬੋਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਖੈਰ ਕੰਮ ਧੰਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈਂਹਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰੁਪਈਆ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਫੇਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਨੂੰ ਜੁਆਬ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਓਹ ਫੇਰ ਓਥੋਂ ਟੁਰ ਕੇ ਤੇ ਓਸੇ ਸੈਹਰ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹਿਆ ਜਿਥੇ ਅਸੀਂ ਮਾਂ ਤੇ ਧੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਾਂ, ਤੇ ਇਕ ਲਕੜੀਆਂ ਵੇਚਨ ਵਾਲੇ ਕੋਲਨੌਕਰ ਆਂਨ ਰਹਿਆ ਓਹ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਆਪਨਾ ਕੰਮ ਭੀ ਸਾਰਾ ਕਰਵਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਜਿਥੇ ਕਿਥੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਲਕੜੀ ਖਰੀਦਨ ਵਾਲਾ ਲਕੜੀਆਂ ਸੁਟਾਨਾਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੁੰਦਾਸੀ ਓਥੇ ਭੀ ਭੇਜਦੇਂਦਾ ਹੁੰਦਾਸੀ ਤੇ ਏਹ ਮੁੰਡਾ ਤਦੋਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਸੂ। ਸ਼ੈਹਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੀਹ ਪਤਾ ਲਗਨਾ ਸੀ। ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੈਂਹਦਾ ਰਿਹਾ, ਇਕ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਅਠੂੰਏਂ ਨੇ ਡੰਗ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਬੇ-<noinclude></noinclude> jtzq0bs1v9cuco0io3ald7exswnyon3 250 23678 197470 56309 2025-07-10T21:26:54Z Kaur.gurmel 192 197470 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|{ ੧੮੫ )}}</noinclude> ਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਈ। ਤਰੈ ਦਿਨ ਇਕੋ ਤਪ ਚੜ੍ਹਿਆ ਰਿਹਾ, ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਘੋ ਲਹੂ ਆਵਨ ਲਗ ਪਿਆ ਪੰਜਵੇਂ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਘਟ ਗਈ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕੋਲ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕੈਹਨੇ ਲਗੀ । (ਮਾਤਾ) ਪੀਏ ਰੁਕੋ (ਅਖੀਆਂ ਵਿਚ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਕੇ ਹੁਨ ਤੂੰ ਕੀਹ ਕਰੇਗੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਹੁਨ ਨਹੀਂ ਬੱਚਦੀ ਜਾਪਦੀ ਉਰਾ ਵਿਵਾਹੋ ਦੇਖ ਲੈਂਦੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬੜੀ ਹਾਂਜੀ ਹੋਕੇ ਮਰਦੀ ਹੋਰ ਕੀਹ ਮੈਂ ਬਨਾਨਾ ਸੀ ॥ (ਕ) ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਹਾਲ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਭੀ ਬੜੀ ਚਿੰਤਾ ਹੋਈ । ਤੇ ਮੇਰੇ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਗਏ । ਤੇ ਮੈਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਆਖਿਆ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇਹੀਆਂ ਗਲਾਂ ਕਿਉਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਹੋ ! ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਬਿਲੇ ਲਾਕੇ ਤੇ ਫੇਰ ਚੱਲਨ ਦਾ ਨਾ ਲੈਂਨਾ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬਿਨਾਂ ਰੱਦੀ ਹੀ ਮਰਜਾਵਾਂਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਹੋਸ਼ ਕਰੋ ਕੁਛ ਖਾਨ ਪਾਨ ਵਾਸਤੇ ਦਸੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਹੁਨੇ ਬਨਾਵਾਂ ॥ (ਮਾਤਾ) ਪਿਆਰੀ ਧੀਏ ਰੁਕੋ ਮੈਂ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਆਖਦੀ ਹੋਨ ਮੈਂਨੂੰ ਮਾਲਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਬਚਾਂਗੀ। ਤੂੰ ਸੇਠਨੀ ਆ ਨੂੰ ਸਦ ਤੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਬਾਂਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜਾ ਜਾਵਾਂ । Fਵਾਸਾਂ ਦਾ ਕੀਹ ਭਰੋਸਾ ਹੈ । ਫੇਰ ਦਿਲ ਦੀ ਦਿਲ ਵਿਚ ਨਾ ਰਹ ਜਾਏ, ਹੋਰ ਮੈਨੂੰ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਫਿਕਰ ਨਹੀਂ ਤੇਨਾਂ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਪਨੇ ਸਾਕ ਅੰਗ ਦੀ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਹੈ । * ਹੱਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਨਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਸੇਠ ਹੋਰੀ ਜੋ ਜੋ ਕੰਮ ਕਰ .<noinclude></noinclude> px71a0aoq725v800a5wzvsv94lefyb3 197471 197470 2025-07-10T21:33:45Z Kaur.gurmel 192 197471 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|{ ੧੮੫ )}}</noinclude> ਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਈ। ਤਰੈ ਦਿਨ ਇਕੋ ਤਪ ਚੜ੍ਹਿਆ ਰਿਹਾ, ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਘੋ ਲਹੂ ਆਵਨ ਲਗ ਪਿਆ ਪੰਜਵੇਂ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਘਟ ਗਈ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕੋਲ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕੈਹਨੇ ਲਗੀ । {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਪੀਏ ਰੁਕੋ (ਅਖੀਆਂ ਵਿਚ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਕੇ) ਹੁਨ ਤੂੰ ਕੀਹ ਕਰੇਂਗੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਹੁਨ ਨਹੀਂ ਬੱਚਦੀ ਜਾਪਦੀ ਤੇਰਾ ਵਿਵਾਹ ਦੇਖ ਲੈਂਦੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬੜੀ ਰਾਜੀ ਹੋਕੇ ਮਰਦੀ ਹੋਰ ਕੀਹ ਮੈਂ ਬਨਾਨਾ ਸੀ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਹਾਲ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂਨੂੰ ਭੀ ਬੜੀ ਚਿੰਤਾ ਹੋਈ। ਤੇ ਮੇਰੇ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਗਏ। ਤੇ ਮੈਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਆਖਿਆ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇਹੀਆਂ ਗਲਾਂ ਕਿਉਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਬਿਲੇ ਲਾਕੇ ਤੇ ਫੇਰ ਚੱਲਨ ਦਾ ਨਾ ਲੈਂਨਾ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬਿਨਾਂ ਰੋਂਦੀ ਹੀ ਮਰਜਾਵਾਂਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਹੋਸ਼ ਕਰੋ ਕੁਛ ਖਾਂਨ ਪਾਨ ਵਾਸਤੇ ਦਸੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਹੁਨੇ ਬਨਾਵਾਂ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਪਿਆਰੀ ਧੀਏ ਰੁਕੋ ਮੈਂ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਆਖਦੀ ਹੋਨ ਮੈਂਨੂੰ ਮਾਲਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਬਚਾਂਗੀ। ਤੂੰ ਸੇਠਨੀ ਆ ਨੂੰ ਸਦ ਤੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਬਾਂਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜਾ ਜਾਵਾਂ । Fਵਾਸਾਂ ਦਾ ਕੀਹ ਭਰੋਸਾ ਹੈ । ਫੇਰ ਦਿਲ ਦੀ ਦਿਲ ਵਿਚ ਨਾ ਰਹ ਜਾਏ, ਹੋਰ ਮੈਨੂੰ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਫਿਕਰ ਨਹੀਂ ਤੇਨਾਂ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਪਨੇ ਸਾਕ ਅੰਗ ਦੀ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਹੈ । * ਹੱਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਨਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਸੇਠ ਹੋਰੀ ਜੋ ਜੋ ਕੰਮ ਕਰ .<noinclude></noinclude> r71n1kvdffibcj26nxq652zu3xjzuc3 197472 197471 2025-07-10T21:36:17Z Kaur.gurmel 192 197472 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|{ ੧੮੫ )}}</noinclude> ਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਈ। ਤਰੈ ਦਿਨ ਇਕੋ ਤਪ ਚੜ੍ਹਿਆ ਰਿਹਾ, ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਘੋ ਲਹੂ ਆਵਨ ਲਗ ਪਿਆ ਪੰਜਵੇਂ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਘਟ ਗਈ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕੋਲ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕੈਹਨੇ ਲਗੀ । {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਪੀਏ ਰੁਕੋ (ਅਖੀਆਂ ਵਿਚ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਕੇ) ਹੁਨ ਤੂੰ ਕੀਹ ਕਰੇਂਗੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਹੁਨ ਨਹੀਂ ਬੱਚਦੀ ਜਾਪਦੀ ਤੇਰਾ ਵਿਵਾਹ ਦੇਖ ਲੈਂਦੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬੜੀ ਰਾਜੀ ਹੋਕੇ ਮਰਦੀ ਹੋਰ ਕੀਹ ਮੈਂ ਬਨਾਨਾ ਸੀ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਹਾਲ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂਨੂੰ ਭੀ ਬੜੀ ਚਿੰਤਾ ਹੋਈ। ਤੇ ਮੇਰੇ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਗਏ। ਤੇ ਮੈਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਆਖਿਆ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇਹੀਆਂ ਗਲਾਂ ਕਿਉਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਬਿਲੇ ਲਾਕੇ ਤੇ ਫੇਰ ਚੱਲਨ ਦਾ ਨਾ ਲੈਂਨਾ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬਿਨਾਂ ਰੋਂਦੀ ਹੀ ਮਰਜਾਵਾਂਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਹੋਸ਼ ਕਰੋ ਕੁਛ ਖਾਂਨ ਪਾਨ ਵਾਸਤੇ ਦਸੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਹੁਨੇ ਬਨਾਵਾਂ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਪਿਆਰੀ ਧੀਏ ਰੁਕੋ ਮੈਂ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਆਖਦੀ ਹੁਨ ਮੈਂਨੂੰ ਮਾਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਬਚਾਂਗੀ। ਤੂੰ ਸੇਠਨੀ ਜੀ ਨੂੰ ਸਦ ਤੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਬਾਂਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜਾ ਜਾਵਾਂ । ਸਵਾਸਾਂ ਦਾ ਕੀਹ ਭਰੋਸਾ ਹੈ। ਫੇਰ ਦਿਲ ਦੀ ਦਿਲ ਵਿਚ ਨਾਂ ਰਹ ਜਾਏ, ਹੋਰ ਮੈਨੂੰ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਫਿਕਰ ਨਹੀਂ ਤੇਨਾਂ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਪਨੇ ਸਾਕ ਅੰਗ ਦੀ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਹੈ । * ਹੱਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਨਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਸੇਠ ਹੋਰੀ ਜੋ ਜੋ ਕੰਮ ਕਰ .<noinclude></noinclude> qevmvt3tvwikrqkms46uq9wtjaxhq1m 197473 197472 2025-07-10T21:37:43Z Kaur.gurmel 192 197473 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|{ ੧੮੫ )}}</noinclude> ਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਈ। ਤਰੈ ਦਿਨ ਇਕੋ ਤਪ ਚੜ੍ਹਿਆ ਰਿਹਾ, ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਘੋ ਲਹੂ ਆਵਨ ਲਗ ਪਿਆ ਪੰਜਵੇਂ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਘਟ ਗਈ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕੋਲ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕੈਹਨੇ ਲਗੀ। {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਪੀਏ ਰੁਕੋ (ਅਖੀਆਂ ਵਿਚ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਕੇ) ਹੁਨ ਤੂੰ ਕੀਹ ਕਰੇਂਗੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਹੁਨ ਨਹੀਂ ਬੱਚਦੀ ਜਾਪਦੀ ਤੇਰਾ ਵਿਵਾਹ ਦੇਖ ਲੈਂਦੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬੜੀ ਰਾਜੀ ਹੋਕੇ ਮਰਦੀ ਹੋਰ ਕੀਹ ਮੈਂ ਬਨਾਨਾ ਸੀ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਹਾਲ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂਨੂੰ ਭੀ ਬੜੀ ਚਿੰਤਾ ਹੋਈ। ਤੇ ਮੇਰੇ ਅੱਥਰੂ ਭਰ ਗਏ। ਤੇ ਮੈਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਆਖਿਆ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇਹੀਆਂ ਗਲਾਂ ਕਿਉਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਬਿਲੇ ਲਾਕੇ ਤੇ ਫੇਰ ਚੱਲਨ ਦਾ ਨਾ ਲੈਂਨਾ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬਿਨਾਂ ਰੋਂਦੀ ਹੀ ਮਰਜਾਵਾਂਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਹੋਸ਼ ਕਰੋ ਕੁਛ ਖਾਂਨ ਪਾਨ ਵਾਸਤੇ ਦਸੋ ਤਾਂ ਮੈਂ ਹੁਨੇ ਬਨਾਵਾਂ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਪਿਆਰੀ ਧੀਏ ਰੁਕੋ ਮੈਂ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਆਖਦੀ ਹੁਨ ਮੈਂਨੂੰ ਮਾਲੂਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਬਚਾਂਗੀ। ਤੂੰ ਸੇਠਨੀ ਜੀ ਨੂੰ ਸਦ ਤੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਬਾਂਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜਾ ਜਾਵਾਂ। ਸਵਾਸਾਂ ਦਾ ਕੀਹ ਭਰੋਸਾ ਹੈ। ਫੇਰ ਦਿਲ ਦੀ ਦਿਲ ਵਿਚ ਨਾਂ ਰਹ ਜਾਏ, ਹੋਰ ਮੈਨੂੰ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਫਿਕਰ ਨਹੀਂ ਤੇਨਾਂ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਪਨੇ ਸਾਕ ਅੰਗ ਦੀ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਹੈ। ਹੱਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਨਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਸੇਠ ਹੋਰੀ ਜੋ ਜੋ ਕੰਮ ਕਰ .<noinclude></noinclude> gxq2yie9hq4gjbcjkh4qwrosptm433p 250 23681 197474 56312 2025-07-10T21:41:49Z Kaur.gurmel 192 197474 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੬ )}}</noinclude> ਚੁਕੇ ਨੇ ਤੇ ਕਰਨਗੇ ਸਭ ਤੈਂਨੂੰ ਸੁਖ ਦੇਵਨਗੇ, ਸੇਠਨੀ ਜੀ ਦੀ ਪਰੀਤੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਅਪਨੇ ਨਾਲੋਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਵਧੀਕ ਦੇਖਦੀ ਹਾਂ ਤੇ ਹੈ ਭੀ । ਸੋ ਮੇਰੇ ਭੇੜੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਤਾਂ ਖਾਲੀ ਇਸ ਗਲ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਲਗ ਰਹੀ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਤੈਂਨੂੰ ਅਪਨੇ ਘਰ ਵਸ ਦਿਆਂ ਨਹੀਂ ਡਿਠਾ। ਹੱਛਾ ਜੋ ਉਸਦੀ ਮਰਜੀ ਸੋਈ ਠੀਕ ਹੈਂ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੀਹ ਵਸ ਹੈ ਕਿੱਥੇ ਨੇ ਸੇਠਨੀ ਹੋਰੀ। ਉਨਾ ਨੂੰ ਜੇ ਜਾਗਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਖਾਂ॥ ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਮੈਂ ਸੋਠਨੀ ਹੋਰਾਂ ਵਲ ਗਈ ਤੇ ਜਾਕੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੈਹਾ ॥ ਕੋ) ਬੇਬੇ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੇ ਮਾਂ ਪਈ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕੈਂਹਦੀਏ ਜਾ ਬੁਲਾ ਸੁ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਆਈ ਹਾਂ ॥ (ਸੇਠਨੀ ਜੋ ਆਪਨੀ ਸੰਥਾ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਸੰਤੋਖ ਕੇ ਤੇ ਈਸ਼ਰ ਈਸ਼ਰ ਈਸ਼ਰ ਆਖ ਕੇ ਪੁਛਨ ਲਗੀ । ਰੁਕੋ ਹੁਣ ਮਾਈ ਦਾ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਹੋਸ਼ ਵਿਚ ਹੈ ਨਾਂ । ਕੋ) ਬੇਬੇ ਜੀ ਮੈਂ ਕੀਹ ਦਸਾਂ ਓਹ ਤਾਂ ਘੜੀ ਮੁੜ ਇਹੋ ਕੈਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰੁਕੋ ਹੁਣਨਹੀਂ ਮੈਂ ਬਚਨਾ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਕੋਲ ਬੈਠ ਕੇ ਅਜੇਈਆਂ ਗਲਾਂ ਸੁਣ ਸੁਣ ਕੇ ਸਗੋਂ ਐਵੇਂ ਬੇ ਅਰਬ ਪਈ ਰੋਨੀ ਹਾਂ। ਤੁਸੀ ਚਲੋ ਖਾਂ ਚਲ ਕੇ ਹੌਸਲਾ ਤੇ ਦਿਓ ਸ਼ਾ (ਸੰਠਨੀ) ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਓਸ ਅੰਦਰ ਆਕੇ ਜਿਥੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਸੀ ਇਸਤਰਾਂ ਕੈਹਨਲਗੀ ਮਾਈ ਜੀ ਦੇ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> 3xvtxvvbzxk4vbtksll0lr88kd0zhzk 197475 197474 2025-07-10T21:44:04Z Kaur.gurmel 192 197475 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੬ )}}</noinclude> ਚੁਕੇ ਨੇ ਤੇ ਕਰਨਗੇ ਸਭ ਤੈਂਨੂੰ ਸੁਖ ਦੇਵਨਗੇ, ਸੇਠਨੀ ਜੀ ਦੀ ਪਰੀਤੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਅਪਨੇ ਨਾਲੋਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਵਧੀਕ ਦੇਖਦੀ ਹਾਂ ਤੇ ਹੈ ਭੀ । ਸੋ ਮੇਰੇ ਭੇੜੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਤਾਂ ਖਾਲੀ ਇਸ ਗਲ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਲਗ ਰਹੀ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਤੈਂਨੂੰ ਅਪਨੇ ਘਰ ਵਸ ਦਿਆਂ ਨਹੀਂ ਡਿਠਾ। ਹੱਛਾ ਜੋ ਉਸਦੀ ਮਰਜੀ ਸੋਈ ਠੀਕ ਹੈਂ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੀਹ ਵਸ ਹੈ ਕਿੱਥੇ ਨੇ ਸੇਠਨੀ ਹੋਰੀ। ਉਨਾ ਨੂੰ ਜੇ ਜਾਗਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਖਾਂ॥ {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਮੈਂ ਸੋਠਨੀ ਹੋਰਾਂ ਵਲ ਗਈ ਤੇ ਜਾਕੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੈਹਾ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਬੇਬੇ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੇ ਮਾਂ ਪਈ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕੈਂਹਦੀ ਏ ਜਾ ਬੁਲਾ ਸੁ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਆਈ ਹਾਂ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ ਜੋ ਆਪਨੀ ਸੰਥਾ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਸੰਤੋਖ ਕੇ ਤੇ ਈਸ਼ਰ ਈਸ਼ਰ ਈਸ਼ਰ ਆਖ ਕੇ ਪੁਛਨ ਲਗੀ । ਰੁਕੋ ਹੁਣ ਮਾਈ ਦਾ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਹੋਸ਼ ਵਿਚ ਹੈ ਨਾਂ । ਕੋ) ਬੇਬੇ ਜੀ ਮੈਂ ਕੀਹ ਦਸਾਂ ਓਹ ਤਾਂ ਘੜੀ ਮੁੜ ਇਹੋ ਕੈਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰੁਕੋ ਹੁਣਨਹੀਂ ਮੈਂ ਬਚਨਾ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਕੋਲ ਬੈਠ ਕੇ ਅਜੇਈਆਂ ਗਲਾਂ ਸੁਣ ਸੁਣ ਕੇ ਸਗੋਂ ਐਵੇਂ ਬੇ ਅਰਬ ਪਈ ਰੋਨੀ ਹਾਂ। ਤੁਸੀ ਚਲੋ ਖਾਂ ਚਲ ਕੇ ਹੌਸਲਾ ਤੇ ਦਿਓ ਸ਼ਾ (ਸੰਠਨੀ) ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਓਸ ਅੰਦਰ ਆਕੇ ਜਿਥੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਸੀ ਇਸਤਰਾਂ ਕੈਹਨਲਗੀ ਮਾਈ ਜੀ ਦੇ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> fgd29ir4xvdh8g29z4u2pwhh31hrsv1 197476 197475 2025-07-10T21:47:09Z Kaur.gurmel 192 197476 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੬ )}}</noinclude> ਚੁਕੇ ਨੇ ਤੇ ਕਰਨਗੇ ਸਭ ਤੈਂਨੂੰ ਸੁਖ ਦੇਵਨਗੇ, ਸੇਠਨੀ ਜੀ ਦੀ ਪਰੀਤੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਅਪਨੇ ਨਾਲੋਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਵਧੀਕ ਦੇਖਦੀ ਹਾਂ ਤੇ ਹੈ ਭੀ । ਸੋ ਮੇਰੇ ਭੇੜੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਤਾਂ ਖਾਲੀ ਇਸ ਗਲ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਲਗ ਰਹੀ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਤੈਂਨੂੰ ਅਪਨੇ ਘਰ ਵਸ ਦਿਆਂ ਨਹੀਂ ਡਿਠਾ। ਹੱਛਾ ਜੋ ਉਸਦੀ ਮਰਜੀ ਸੋਈ ਠੀਕ ਹੈਂ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੀਹ ਵਸ ਹੈ ਕਿੱਥੇ ਨੇ ਸੇਠਨੀ ਹੋਰੀ। ਉਨਾ ਨੂੰ ਜੇ ਜਾਗਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਖਾਂ॥ {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਮੈਂ ਸੋਠਨੀ ਹੋਰਾਂ ਵਲ ਗਈ ਤੇ ਜਾਕੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੈਹਾ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਬੇਬੇ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੇ ਮਾਂ ਪਈ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕੈਂਹਦੀ ਏ ਜਾ ਬੁਲਾ ਸੁ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਆਈ ਹਾਂ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਜੋ ਆਪਨੀ ਸੰਥਾ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਸੰਤੋਖ ਕੇ ਤੇ ਈਸ਼ਰ ਈਸ਼ਰ ਈਸ਼ਰ ਆਖ ਕੇ ਪੁਛਨ ਲਗੀ। ਰੁਕੋ ਹੁਣ ਮਾਈ ਦਾ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਹੋਸ਼ ਵਿਚ ਹੈ ਨਾਂ। {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਬੇਬੇ ਜੀ ਮੈਂ ਕੀਹ ਦਸਾਂ ਓਹ ਤਾਂ ਘੜੀ ਮੁੜ ਇਹੋ ਕੈਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰੁਕੋ ਹੁਣਨਹੀਂ ਮੈਂ ਬਚਨਾ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਕੋਲ ਬੈਠ ਕੇ ਅਜੇਈਆਂ ਗਲਾਂ ਸੁਣ ਸੁਣ ਕੇ ਸਗੋਂ ਐਵੇਂ ਬੇ ਅਰਬ ਪਈ ਰੋਨੀ ਹਾਂ। ਤੁਸੀ ਚਲੋ ਖਾਂ ਚਲ ਕੇ ਹੌਸਲਾ ਤੇ ਦਿਓ ਸੂ (ਸੰਠਨੀ) ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਓਸ ਅੰਦਰ ਆਕੇ ਜਿਥੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਸੀ ਇਸਤਰਾਂ ਕੈਹਨਲਗੀ ਮਾਈ ਜੀ ਦੇ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> h5zu3zhxz09f87qsf7xaa4ocae511ko 197477 197476 2025-07-10T21:49:51Z Kaur.gurmel 192 197477 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੬ )}}</noinclude> ਚੁਕੇ ਨੇ ਤੇ ਕਰਨਗੇ ਸਭ ਤੈਂਨੂੰ ਸੁਖ ਦੇਵਨਗੇ, ਸੇਠਨੀ ਜੀ ਦੀ ਪਰੀਤੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਅਪਨੇ ਨਾਲੋਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਵਧੀਕ ਦੇਖਦੀ ਹਾਂ ਤੇ ਹੈ ਭੀ । ਸੋ ਮੇਰੇ ਭੇੜੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਤਾਂ ਖਾਲੀ ਇਸ ਗਲ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਲਗ ਰਹੀ ਹੈ ਕੇ ਮੈਂ ਤੈਂਨੂੰ ਅਪਨੇ ਘਰ ਵਸ ਦਿਆਂ ਨਹੀਂ ਡਿਠਾ। ਹੱਛਾ ਜੋ ਉਸਦੀ ਮਰਜੀ ਸੋਈ ਠੀਕ ਹੈਂ। ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੀਹ ਵਸ ਹੈ ਕਿੱਥੇ ਨੇ ਸੇਠਨੀ ਹੋਰੀ। ਉਨਾ ਨੂੰ ਜੇ ਜਾਗਦੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਖਾਂ॥ {{gap}}ਏਹ ਸੁਣਕੇ ਮੈਂ ਸੋਠਨੀ ਹੋਰਾਂ ਵਲ ਗਈ ਤੇ ਜਾਕੇ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੈਹਾ॥ {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਬੇਬੇ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੇ ਮਾਂ ਪਈ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕੈਂਹਦੀ ਏ ਜਾ ਬੁਲਾ ਸੁ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਆਈ ਹਾਂ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਜੋ ਆਪਨੀ ਸੰਥਾ ਯਾਦ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਸੰਤੋਖ ਕੇ ਤੇ ਈਸ਼ਰ ਈਸ਼ਰ ਈਸ਼ਰ ਆਖ ਕੇ ਪੁਛਨ ਲਗੀ। ਰੁਕੋ ਹੁਣ ਮਾਈ ਦਾ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਹੋਸ਼ ਵਿਚ ਹੈ ਨਾਂ। {{gap}}(ਰੁਕੋ) ਬੇਬੇ ਜੀ ਮੈਂ ਕੀਹ ਦਸਾਂ ਓਹ ਤਾਂ ਘੜੀ ਮੁੜ ਇਹੋ ਕੈਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰੁਕੋ ਹੁਣਨਹੀਂ ਮੈਂ ਬਚਨਾ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਕੋਲ ਬੈਠ ਕੇ ਅਜੇਈਆਂ ਗਲਾਂ ਸੁਣ ਸੁਣ ਕੇ ਸਗੋਂ ਐਵੇਂ ਬੇ ਅਰਬ ਪਈ ਰੋਨੀ ਹਾਂ। ਤੁਸੀ ਚਲੋ ਖਾਂ ਚਲ ਕੇ ਹੌਸਲਾ ਤੇ ਦਿਓ ਸੂ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਓਸ ਅੰਦਰ ਆਕੇ ਜਿਥੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਲੇਟੇ ਹੋਏ ਸੀ ਇਸਤਰ੍ਹਾਂ ਕੈਹਨਲਗੀ ਮਾਈ ਜੀ ਹੇ ਮਾਈ<noinclude></noinclude> be8im2cv4g9srswxcrzr9l72jqt9bfm 250 23686 197478 56317 2025-07-10T22:11:40Z Kaur.gurmel 192 197478 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੭)}}</noinclude> ( ੧੦੭) ਜੀ ਸੁਨਾਓ ਹੁਣ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਹਛੀ ਤਰਾਂ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਹੋਵਾਲ ਦਸੋ ਤਾਂ ਫੇਰ ਓਸੇ ਤਰਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਾਈਏ॥ (ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਤੈਨੂੰ ਭਾਗ ਲਾਵੇ ਸਦਾ ਸੁਹਾਗੋਨ ਰਖੇ ਸਤ ਪੂਰੀ ਕਰੋ ਮੈਂ ਕੋਈ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਦਸਨ ਵਿਚ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਮੇਰੀ ਦੇਹੀ ਹੁਣ ਪੁਰਾਣੇ ਚਰਖ ਵਾਟ ਹੋ ਗਈਏ ਹੁਣ ਏਹ ਕਿਸੇ ਕਮ ਜੋਗੀ ਨਹੀਂ ਸੋ ਹੁਣ ਇਹੋ ਪਇਆ ਸੁਝਦਾ ਹੈ ਕੇ ਹੋਰ ਇਕ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵੇਖੋ ਜਮਦਤ ਲੈਜਾਵਣਗੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਭੇੜੀ ਜਨ ਵਿਚ ਜਾ - ਜਨਮ ਲਵਾਂਗੀ ।ਧੀਏ ਮੈਂ ਤਾਂ ਏਹ ਹੀ ਹੱਥ ਜੋੜਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਸ਼ੁਰ ਜੇ ਕਿਸੇ ਭੇੜੀ ਜਨ ਵਿਚ ਵੀ ਪਾਵੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜੋਹੇ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖੇ ॥ (ਸੋਨੀ) ਮਾਈ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਧਰਮ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰੀਰ ਤੁਸਾਡੀ ਕਲਿਆਣ ਈਸ਼ਰ ਕਰੇਗਾ ਏਹ ਗਲਾਂ ਛਡੋ ਤੇ ਸਨੂੰ ਦਸੋਖਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਹੈਜੇ ਜੋ ਤੁਸੀ ਹੁਕਮ ਕਰੋ ਹੁਣੇ ਪੂਰਾ ਕਰਦਿਆਂ : ਦਸੋ ਹੁਣ ਫੇਰ ਵੇਲਾ ਜੇ ॥ (ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਏਹ ਸਣ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦਸਨੀਹਾਂ । ਜੇ ਮੈਂ ਗਈ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਧੀ ਅਪਨੀ ਧੀ ਜਾਨ ਕੇ ਤੇ ਕਿਧਰੇ ਗਲੋਂ ਲਾਈ । ਤੇ ਫੇਰ ਭੀ ਇਸਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਦੇ ਮੈਂ ਹੁਣ ਕੀਹ ਆਖਾਂ ਬਸ ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਵਸ ॥ (ਸੋਨੀ) ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ ਪਕੜ ਕੇ ਤੇ ਮਾਈ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕਰਕੇ ਮਾਈ ਜੀ ਏਹ ਕੋ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਭੈਨ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਜੋ ' ਮਰਗਈ ਤਾਂ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> t91fpmiss8lah7awmsh9b3lat55bekr 197479 197478 2025-07-10T22:18:58Z Kaur.gurmel 192 197479 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੭)}}</noinclude> ਜੀ ਸੁਨਾਓ ਹੁਣ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਹਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਹਵਾਲ ਦਸੋ ਤਾਂ ਫੇਰ ਓਸੇ ਤਰਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਾਈਏ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਤੈਨੂੰ ਭਾਗ ਲਾਵੇ ਸਦਾ ਸੁਹਾਗਨ ਰਖੇ ਸਤ ਪੁਤਰੀ ਕਰੋ ਮੈਂ ਕੋਈ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਦਸਨ ਵਿਚ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਮੇਰੀ ਦੇਹੀ ਹੁਣ ਪੁਰਾਣੇ ਚਰਖੇ ਵਾਂਗਣ ਹੋ ਗਈਏ ਹੁਣ ਏਹ ਕਿਸੇ ਕਮ ਜੋਗੀ ਨਹੀਂ ਸੋ ਹੁਣ ਇਹੋ ਪਇਆ ਸੁਝਦਾ ਹੈ ਕੇ ਹੋਰ ਇਕ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜਮਦੂਤ ਲੈਜਾਵਣਗੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਭੈੜੀ ਜੂਨ ਵਿਚ ਜਾ ਜਨਮ ਲਵਾਂਗੀ।ਧੀਏ ਮੈਂ ਤਾਂ ਏਹ ਹੀ ਹੱਥ ਜੋੜਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਈਸ਼ੁਰ ਜੇ ਕਿਸੇ ਭੇੜੀ ਜਨ ਵਿਚ ਵੀ ਪਾਵੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜੋਹੇ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖੇ ॥ (ਸੋਨੀ) ਮਾਈ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਧਰਮ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰੀਰ ਤੁਸਾਡੀ ਕਲਿਆਣ ਈਸ਼ਰ ਕਰੇਗਾ ਏਹ ਗਲਾਂ ਛਡੋ ਤੇ ਸਨੂੰ ਦਸੋਖਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਹੈਜੇ ਜੋ ਤੁਸੀ ਹੁਕਮ ਕਰੋ ਹੁਣੇ ਪੂਰਾ ਕਰਦਿਆਂ : ਦਸੋ ਹੁਣ ਫੇਰ ਵੇਲਾ ਜੇ ॥ (ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਏਹ ਸਣ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦਸਨੀਹਾਂ । ਜੇ ਮੈਂ ਗਈ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਧੀ ਅਪਨੀ ਧੀ ਜਾਨ ਕੇ ਤੇ ਕਿਧਰੇ ਗਲੋਂ ਲਾਈ । ਤੇ ਫੇਰ ਭੀ ਇਸਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਦੇ ਮੈਂ ਹੁਣ ਕੀਹ ਆਖਾਂ ਬਸ ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਵਸ ॥ (ਸੋਨੀ) ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ ਪਕੜ ਕੇ ਤੇ ਮਾਈ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕਰਕੇ ਮਾਈ ਜੀ ਏਹ ਕੋ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਭੈਨ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਜੋ ' ਮਰਗਈ ਤਾਂ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> elwo8hm0n5r902pkpywk2vf1j4tri65 197480 197479 2025-07-10T22:20:25Z Kaur.gurmel 192 197480 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੭)}}</noinclude> ਜੀ ਸੁਨਾਓ ਹੁਣ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਹਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਹਵਾਲ ਦਸੋ ਤਾਂ ਫੇਰ ਓਸੇ ਤਰਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਾਈਏ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਤੈਨੂੰ ਭਾਗ ਲਾਵੇ ਸਦਾ ਸੁਹਾਗਨ ਰਖੇ ਸਤ ਪੁਤਰੀ ਕਰੋ ਮੈਂ ਕੋਈ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਦਸਨ ਵਿਚ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਮੇਰੀ ਦੇਹੀ ਹੁਣ ਪੁਰਾਣੇ ਚਰਖੇ ਵਾਂਗਣ ਹੋ ਗਈਏ ਹੁਣ ਏਹ ਕਿਸੇ ਕਮ ਜੋਗੀ ਨਹੀਂ ਸੋ ਹੁਣ ਇਹੋ ਪਇਆ ਸੁਝਦਾ ਹੈ ਕੇ ਹੋਰ ਇਕ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜਮਦੂਤ ਲੈਜਾਵਣਗੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਭੈੜੀ ਜੂਨ ਵਿਚ ਜਾ ਜਨਮ ਲਵਾਂਗੀ।ਧੀਏ ਮੈਂ ਤਾਂ ਏਹ ਹੀ ਹੱਥ ਜੋੜਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਈਸ਼ੁਰ ਜੇ ਕਿਸੇ ਭੈੜੀ ਜੂਨ ਵਿਚ ਵੀ ਪਾਵੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜਹੇ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖੇ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਮਾਈ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਧਰਮ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰੀਰ ਤੁਸਾਡੀ ਕਲਿਆਣ ਈਸ਼ਰ ਕਰੇਗਾ ਏਹ ਗਲਾਂ ਛਡੋ ਤੇ ਸਨੂੰ ਦਸੋਖਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਹੈਜੇ ਜੋ ਤੁਸੀ ਹੁਕਮ ਕਰੋ ਹੁਣੇ ਪੂਰਾ ਕਰਦਿਆਂ : ਦਸੋ ਹੁਣ ਫੇਰ ਵੇਲਾ ਜੇ ॥ (ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਏਹ ਸਣ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦਸਨੀਹਾਂ । ਜੇ ਮੈਂ ਗਈ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਧੀ ਅਪਨੀ ਧੀ ਜਾਨ ਕੇ ਤੇ ਕਿਧਰੇ ਗਲੋਂ ਲਾਈ । ਤੇ ਫੇਰ ਭੀ ਇਸਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਦੇ ਮੈਂ ਹੁਣ ਕੀਹ ਆਖਾਂ ਬਸ ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਵਸ ॥ (ਸੋਨੀ) ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ ਪਕੜ ਕੇ ਤੇ ਮਾਈ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕਰਕੇ ਮਾਈ ਜੀ ਏਹ ਕੋ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਭੈਨ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਜੋ ' ਮਰਗਈ ਤਾਂ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> dwp5y9wlew9855des20f67nv6jy05bf 197481 197480 2025-07-10T22:28:05Z Kaur.gurmel 192 197481 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੭)}}</noinclude> ਜੀ ਸੁਨਾਓ ਹੁਣ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਹਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਹਵਾਲ ਦਸੋ ਤਾਂ ਫੇਰ ਓਸੇ ਤਰਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਾਈਏ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਤੈਨੂੰ ਭਾਗ ਲਾਵੇ ਸਦਾ ਸੁਹਾਗਨ ਰਖੇ ਸਤ ਪੁਤਰੀ ਕਰੋ ਮੈਂ ਕੋਈ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਦਸਨ ਵਿਚ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਮੇਰੀ ਦੇਹੀ ਹੁਣ ਪੁਰਾਣੇ ਚਰਖੇ ਵਾਂਗਣ ਹੋ ਗਈਏ ਹੁਣ ਏਹ ਕਿਸੇ ਕਮ ਜੋਗੀ ਨਹੀਂ ਸੋ ਹੁਣ ਇਹੋ ਪਇਆ ਸੁਝਦਾ ਹੈ ਕੇ ਹੋਰ ਇਕ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜਮਦੂਤ ਲੈਜਾਵਣਗੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਭੈੜੀ ਜੂਨ ਵਿਚ ਜਾ ਜਨਮ ਲਵਾਂਗੀ।ਧੀਏ ਮੈਂ ਤਾਂ ਏਹ ਹੀ ਹੱਥ ਜੋੜਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਈਸ਼ੁਰ ਜੇ ਕਿਸੇ ਭੈੜੀ ਜੂਨ ਵਿਚ ਵੀ ਪਾਵੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜਹੇ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖੇ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਮਾਈ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਧਰਮ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰੀਰ ਹੋ ਤੁਸਾਡੀ ਕਲਿਆਣ ਇਸ਼ੁਰ ਕਰੇਗਾ ਏਹ ਗਲਾਂ ਛਡੋ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਦਸੋਖਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਹੈਜੇ ਜੋ ਤੁਸੀ ਹੁਕਮ ਕਰੋ ਹੁਣੇ ਪੂਰਾ ਕਰਦਿਆਂ ਦਸੋ ਹੁਣ ਫੇਰ ਵੇਲਾ ਜੇ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਏਹ ਸਣ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦਸਨੀਹਾਂ। ਜੇ ਮੈਂ ਮਰਗਈ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਧੀ ਨੂੰ ਅਪਨੀ ਧੀ ਜਾਨ ਕੇ ਤੇ ਕਿਧਰੇ ਬਿਲੇ ਲਾਈ। ਤੇ ਫੇਰ ਭੀ ਇਸਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀਂ ਹੋਰ ਮੈਂ ਹੁਣ ਕੀਹ ਆਖਾਂ ਬਸ ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਵਸ ॥ (ਸੋਨੀ) ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ ਪਕੜ ਕੇ ਤੇ ਮਾਈ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕਰਕੇ ਮਾਈ ਜੀ ਏਹ ਕੋ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਭੈਨ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਜੋ ' ਮਰਗਈ ਤਾਂ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> qxrauwhhux77oguldbpwj0ub485n1fn 197482 197481 2025-07-10T22:31:48Z Kaur.gurmel 192 197482 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Karamjit Singh Gathwala" />{{center|( ੧੦੭)}}</noinclude> ਜੀ ਸੁਨਾਓ ਹੁਣ ਕੀਹ ਹਾਲ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਹਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਹਵਾਲ ਦਸੋ ਤਾਂ ਫੇਰ ਓਸੇ ਤਰਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਾਈਏ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਤੈਨੂੰ ਭਾਗ ਲਾਵੇ ਸਦਾ ਸੁਹਾਗਨ ਰਖੇ ਸਤ ਪੁਤਰੀ ਕਰੋ ਮੈਂ ਕੋਈ ਅਪਨਾ ਹਾਲ ਦਸਨ ਵਿਚ ਸ਼ਰਮ ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਮੇਰੀ ਦੇਹੀ ਹੁਣ ਪੁਰਾਣੇ ਚਰਖੇ ਵਾਂਗਣ ਹੋ ਗਈਏ ਹੁਣ ਏਹ ਕਿਸੇ ਕਮ ਜੋਗੀ ਨਹੀਂ ਸੋ ਹੁਣ ਇਹੋ ਪਇਆ ਸੁਝਦਾ ਹੈ ਕੇ ਹੋਰ ਇਕ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜਮਦੂਤ ਲੈਜਾਵਣਗੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਭੈੜੀ ਜੂਨ ਵਿਚ ਜਾ ਜਨਮ ਲਵਾਂਗੀ।ਧੀਏ ਮੈਂ ਤਾਂ ਏਹ ਹੀ ਹੱਥ ਜੋੜਨੀ ਹਾਂ ਕੇ ਈਸ਼ੁਰ ਜੇ ਕਿਸੇ ਭੈੜੀ ਜੂਨ ਵਿਚ ਵੀ ਪਾਵੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਤੁਹਾਡੇ ਜਹੇ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖੇ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਮਾਈ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਬੜੇ ਧਰਮ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰੀਰ ਹੋ ਤੁਸਾਡੀ ਕਲਿਆਣ ਇਸ਼ੁਰ ਕਰੇਗਾ ਏਹ ਗਲਾਂ ਛਡੋ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਦਸੋਖਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਦੀ ਆਸ਼ਾ ਹੈਜੇ ਜੋ ਤੁਸੀ ਹੁਕਮ ਕਰੋ ਹੁਣੇ ਪੂਰਾ ਕਰਦਿਆਂ। ਦਸੋ ਹੁਣ ਫੇਰ ਵੇਲਾ ਜੇ॥ {{gap}}(ਮਾਤਾ) ਧੀਏ ਏਹ ਸਣ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦਸਨੀਹਾਂ। ਜੇ ਮੈਂ ਮਰਗਈ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਧੀ ਨੂੰ ਅਪਨੀ ਧੀ ਜਾਨ ਕੇ ਤੇ ਕਿਧਰੇ ਬਿਲੇ ਲਾਈ। ਤੇ ਫੇਰ ਭੀ ਇਸਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀਂ ਹੋਰ ਮੈਂ ਹੁਣ ਕੀਹ ਆਖਾਂ ਬਸ ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਵਸ॥ {{gap}}(ਸੇਠਨੀ) ਮੇਰੀ ਬਾਂਹ ਪਕੜ ਕੇ ਤੇ ਮਾਈ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕਰਕੇ ਮਾਈ ਜੀ ਏਹ ਰੁਕੋ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਭੈਨ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਜੋ ' ਮਰਗਈ ਤਾਂ ਮੈਂ<noinclude></noinclude> bshbn2jh33w0bmg1wjlf4hcy4k6m8tm 250 56529 197547 161429 2025-07-11T08:35:22Z Dugal harpreet 231 /* ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ */ 197547 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Dugal harpreet" /></noinclude>ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ‘ਟ੍ਰੈੰਕਿਊਲਾਈਜ਼ਰਜ' ਖਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਈ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ — ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਹਰ ਵਰਤਾਰੇ ਦੀ ਚਰਮਸੀਮਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ{{bar|1}}ਮਨੋਚਿਕਿਤਸਕਾਂ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਲਾਜ ਵਾਸਤੇ ਲਿਆਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਦੂਸਰਾ ਨਸ਼ਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਜੋ ਲੋੜੋਂ ਵੱਧ ਪਾਠ ਜਾਂ ਸਮਾਧੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। '''ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਆਮ ਇਸਤੇਮਾਲ ਦੀਆਂ ਵੰਨਗੀਆਂ''' {{gap}}ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ 'ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਔਨ ਮੈਰੀਜੁਆਨਾ ਐਂਡ ਡਰੱਗ ਐਂਬਿਊਜ਼' ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੰਜ ਪੈਟਰਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ:- '''1. ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਇਸਤੇਮਾਲ (ਸੁਆਦ ਦੇਖਣ ਲਈ)''' {{gap}}ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਅਨਿਯਮਿਤ ਇਸਤੇਮਾਲ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਉਮਰੇ ਇਹ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ (ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੀ ਘੋਖੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ)। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ ਅਤੇ ਘਰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਚੋਰੀ। ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ, ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧਾ ਤੇ ਅਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਭਧੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। '''2. ਸਮਾਜਿਕ ਤਫ਼ਰੀਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ''' {{gap}}ਯਾਰਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਤੇ ਮਨ ਪ੍ਰਚਾਵੇ ਲਈ ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਸਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਤੇ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਪੈਟਰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਚਲਤ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ<noinclude>{{center|15}}</noinclude> j8wpnhqlmd5z7jpxuhy7cha3pc3t6u6 250 56530 197548 161441 2025-07-11T08:38:58Z Dugal harpreet 231 /* ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ */ 197548 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Dugal harpreet" /></noinclude>ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਢੁਕਦਾ ਹੈ ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅਫ਼ੀਮ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ ਮੌਕਾ ਮੇਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਨਸ਼ਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਸਦੇ ਲੁਤਫ਼ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। '''3. ਕੁੱਝ ਖਾਸ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਖਾਸ ਕਾਰਨਾਂ ਲਈ''' {{gap}}ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੁਝ ਖਾਸ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਨਸ਼ੇ ਦੇ ਕੁਝ ਖਾਸ ਅਸਰ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣ ਲਈ{{bar|1}}ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਢੀਆਂ-ਉੜਾਈਆਂ ਦੌਰਾਨ ਅਫ਼ੀਮ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਥਕਾਵਟ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਜਾਗਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਗੱਡੀਆਂ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਡਰਾਈਵਰ ਅਫ਼ੀਮ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਘਟੋ-ਘੱਟ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਪੈਟਰਨ ਮੁਤਾਬਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਵਾਲੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। '''4. ਵਧੇਰੇ ਇਸਤੇਮਾਲ''' {{gap}}ਵਧੇਰੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਇਸਤੇਮਾਲ। ਤਣਾਅ ਵਾਲੇ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲਣ ਤੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਮਾਜਕ ਤਫ਼ਰੀਹੀ ਪੈਟਰਨ 'ਤੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। '''5. ਨਿਯਮਿਤ ਇਸਤੇਮਾਲ''' {{gap}}ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਨਸ਼ਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਨਿਰਭਰਤਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਗੈਰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਬਹੁਤ ਔਖਿਆਈ ਤੋਂ ਇਨਸਾਨ ਵਾਸਤੇ ਨਸ਼ਾ ਛੱਡਣਾ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।{{nop}}<noinclude>{{center|16}}</noinclude> i0uji8i5ifdnl0rai3n1g7sek7vdho2 250 56531 197549 161489 2025-07-11T08:42:35Z Dugal harpreet 231 /* ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ */ 197549 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Dugal harpreet" /></noinclude>{{gap}}ਅੱਜ ਸਮਾਜ ਦਾ ਹਰ ਤਬਕਾ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਹੈ {{bar|1}} ਤਥਾ ਕਥਿਤ ਵੱਧ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਤੇ ਸਿਆਣੇ ਲੋਕ (ਬੁਧੀਜੀਵੀ) ਵੀ ਇਸ 'ਰਿਸਕ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ, ਸਿਗਰਟ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਆਮ ਜਨਤਾ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਦੋਨਾਂ ਤਬਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਹਾਂ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਕਿ ਘਟੀਆ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਅੰਨ੍ਹੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਸਿਰਫ਼ ਗ਼ਰੀਬ ਲੋਕ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। {{gap}}ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਕ, ਰਾਜਸੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਨਤਾ ਕਰਕੇ ਵੀ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਸਮਾਜਕ ਮਾਨਤਾ ਵਾਲੇ ਨਸ਼ੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੈਸਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਟੈਕਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਮਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰੀਰਕ, ਮਾਨਸਿਕ ਤੇ ਸਮਾਜਕ ਨੁਕਸਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੂਸਰੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ਼ ਭੰਗ ਅਤੇ ਅਫ਼ੀਮ ਵਰਗੇ ਨਸ਼ੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਨੁਕਸਾਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਨਪ੍ਰਚਾਵੇ ਦੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਾਜਕ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਆਗਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਬੰਧਤ ਨਸ਼ੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਕਾਲਾ ਧਨ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨੰਤਰ ਆਰਥਕ ਢਾਂਚਾ ਚਲਾ ਸਕਣ ਜੋਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਫ਼ੀਮ ਦੇ ਵਪਾਰ ’ਤੇ ਸਰਦਾਰੀ ਜਮਾਉਣ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਜੰਗਾਂ ਲੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਾਮਰਾਜ ਬਰਤਾਨੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਅਫ਼ੀਮ ਦੇ ਵਿਓਪਾਰ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਤੇ ਕਈ ਸਾਲ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰੀ ਰੱਖਿਆ।{{nop}}<noinclude>{{center|17}}</noinclude> 3jbjihfmhju74j2y7wd1g669t2gnwp7 250 56532 197550 161510 2025-07-11T08:47:18Z Dugal harpreet 231 /* ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ */ 197550 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Dugal harpreet" /></noinclude>{{center|'''ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ'''}} {{rule}}{{rule}} {{gap}}ਸ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਅਲਕੋਹਲ ਦਾ ਰਸਾਇਣਿਕ ਨਾਮ 'ਈਥਾਈਲ ਅਲਕੋਹਲ' ਜਾਂ 'ਈਥਨੌਲ' ਹੈ। ਵਿਸਕੀ, ਰਮ, ਜਿੰਨ, ਬੀਅਰ, ਵਾਈਨ ਵਗੈਰਾ। ਅਲਕੋਹਲ ਪਾਲਿਸੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੋਟੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਡਰਿੰਕਸ ਮਿਲਦੇ ਹਨ: ਇੱਕ ਜਿਹੜੇ ਡਿਸਟਿਲ (ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਣ) ਕਰ ਕੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਪਿਰਿਟਸ ਵੀ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਜਿਹੜੇ ਖਮੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ)। ਪਹਿਲੀ ਕਿਸਮ ਵਿੱਚ ਦੇਸੀ ਸ਼ਰਾਬ (ਠੱਰਾ), ਵਿਸਕੀ, ਰਮ, ਬਰਾਂਡੀ, ਜਿਨ, ਵੋਦਕਾ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਕਿਸਮ ਵਿੱਚ ਵਾਈਨ ਅਤੇ ਬੀਅਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਦੀ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਪਾਲਿਸੀ ਮੁਤਾਬਕ ਪਹਿਲੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 42.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਜਦਕਿ ਵਾਈਨ ਵਿੱਚ 12-20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਅਤੇ ਬੀਅਰ ਵਿੱਚ 5 ਤੋਂ 8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਘਰ ਦੀ ਕੱਢੀ ਸ਼ਰਾਬ ਵਿੱਚ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਸਾਰੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀ ਵੀ ਹੈ (ਸ਼ਾਇਦ ਚਾਹ/ਕੌਫ਼ੀ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪੁਆੜਿਆਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਵੀ। ਇਸਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ (ਜਦੋਂ ਦਾ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ ਜਾਂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਉਪਲਭਦ ਹੈ) ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਤਕਰੀਬਨ ਹਰ ਮੁਲਕ ਦੀ ਸਰਕਾਰ (ਸ਼ਰਾਬਬੰਦੀ ਵਾਲੇ ਮੁਲਕਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਲਈ<noinclude>{{center|18}}</noinclude> e873nx11rqjnip89fib68wnw6zxkjpf 250 56533 197551 166296 2025-07-11T08:52:26Z Dugal harpreet 231 /* ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ */ 197551 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Dugal harpreet" /></noinclude>ਵੱਡਾ ਆਮਦਨੀ ਦਾ ਵਸੀਲਾ ਹੈ। {{gap}}'ਅਲਕੋਹਲਿਜ਼ਮ' (ਸ਼ਰਾਬੀਪਣ) ਸ਼ਬਦ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਮੈਡੀਕਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਪਰ ਆਮ ਜਨਤਾ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਇਉਂ ਪ੍ਰਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ - "ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਲੰਮੇ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬੀਮਾਰੀ ਜਿਹੜੀ ਕਈ ਮਾਨਸਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।" {{gap}}ਅਮਰੀਕਨ ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਤਿੰਨ ਪੈਟਰਨਜ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਇੱਕ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: (1) ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਤਕੜੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਤਾਂ ਕਿ ਉਸਦੀ ਰੋਜ਼ਮਰਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚਲਦੀ ਰਹਿ ਸਕੇ। (2) ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੇ ਦੱਬ ਕੇ ਪੀਣਾ। (3) ਕਈ ਕਈ ਦਿਨ ਜਾਂ ਹਫ਼ਤੇ, ਦਿਨ ਰਾਤ ਪੀਣੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਈ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਜਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਸੋਫ਼ੀਪੁਣਾ। {{gap}}ਤੀਸਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ "ਬਿੰਜ ਡਰਿਕਿੰਗ' ਜਾਂ 'ਸ਼ਰਾਬਪੁਣੇ ਦੇ ਦੌਰੇ' ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਵਿਓਹਾਰ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ'ਖਾਸੀਅਤਾਂ' ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ {{gap}}1. ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਨਾਕਾਮਯਾਬੀ। {{gap}}2. ਸਹੁੰ ਖਾ ਕੇ, ਵਰਤ ਰੱਖ ਕੇ, ਕਿਤੇ ‘ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਕੇ' ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਯਤਨ ਦੁਆਰਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੀਣ ਤੇ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ। {{gap}}3.ਪੀਣ ਦੇ 'ਦੋਰੇ'-ਜਦੋਂ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਦੋ ਦਿਨ (ਜਾਂ ਇਸਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ) ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। {{gap}}4.ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਕੱਚੀ ਸ਼ਰਾਬ (ਲਾਹਣ) ਜਾਂ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵੀ ਪੀ ਜਾਣਾ। {{gap}}5.ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਬੋਲਿਆ, ਨਸ਼ਾ ਉਤਰਨ 'ਤੇ ਭੁੱਲ ਜਾਣਾ (ਬਲੈਕ ਆਊਟ)।{{nop}}<noinclude>{{Block center|੧੯}}</noinclude> 2olglq92gl9qhdbux0nmeqzut13jpca 250 56534 197552 166297 2025-07-11T08:56:38Z Dugal harpreet 231 /* ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ */ 197552 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Dugal harpreet" /></noinclude>{{gap}}6.ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਪੀਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਤਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਤਕਲੀਫ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਕਰਕੇ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। 7.ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੀਆਂ ਦੂਸਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ (ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਾਲੀ ਸਪਿਰਿਟ, ਰੰਗ ਘੋਲਣ ਵਾਲਾ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ, ਵਾਰਨਿਸ਼ ਵਗੈਰਾ) ਵੀ ਪੀ ਜਾਣਾ। {{gap}}ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਆਦੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸੂਝ ਬੂਝ ਵੀ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬੇਲੋੜੇ ਝਗੜੇ, ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ, ਕੰਮ ਤੋਂ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਨਮ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ (ਪੀ ਕੇ ਹੁੱਲੜਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ, ਟਰੈਫਿਕ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਵਗੈਰਾ)। ਘਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵੀ ਅੰਤਰ-ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ 'ਚੋਂ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਕੁਝ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਪੈੱਗ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵੈ ਕਾਬੂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਪੀਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਊਟ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਇਸਨੂੰ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਲੋਕ ‘ਗਾਮਾ ਅਲਕੋਹਲਿਜ਼ਮ' ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। {{gap}}'''ਸਰੀਰ ਉੱਪਰ ਅਲਕੋਹਲ ਦੇ ਕ੍ਰਿਆਤਮਕ ਅਸਰ''' {{gap}}ਪੀਤੀ ਹੋਈ ਸ਼ਰਾਬ ਵਿਚੋਂ ਅਲਕੋਹਲ ਮਿਹਦੇ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਝਿੱਲੀ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਪੀਣ ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਮਿਹਦੇ ਦੀ ਝਿੱਲੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਮਿਹਦੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਖਾਣੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਧੀਮਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਜੇ ਕੁਝ ਠੋਸ ਪਦਾਰਥ<noinclude><center>੨੦</center></noinclude> 63yclqup0loxhq238glcx1zxrcj10ym 197553 197552 2025-07-11T08:57:08Z Dugal harpreet 231 197553 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="4" user="Dugal harpreet" /></noinclude>{{gap}}6.ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਪੀਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਤਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਤਕਲੀਫ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਕਰਕੇ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। {{gap}}7.ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੀਆਂ ਦੂਸਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ (ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਾਲੀ ਸਪਿਰਿਟ, ਰੰਗ ਘੋਲਣ ਵਾਲਾ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ, ਵਾਰਨਿਸ਼ ਵਗੈਰਾ) ਵੀ ਪੀ ਜਾਣਾ। {{gap}}ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਆਦੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸੂਝ ਬੂਝ ਵੀ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬੇਲੋੜੇ ਝਗੜੇ, ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ, ਕੰਮ ਤੋਂ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਨਮ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ (ਪੀ ਕੇ ਹੁੱਲੜਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ, ਟਰੈਫਿਕ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਵਗੈਰਾ)। ਘਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਵੀ ਅੰਤਰ-ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ 'ਚੋਂ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। {{gap}}ਕੁਝ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਪੈੱਗ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵੈ ਕਾਬੂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਪੀਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਊਟ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਇਸਨੂੰ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਲੋਕ ‘ਗਾਮਾ ਅਲਕੋਹਲਿਜ਼ਮ' ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। {{gap}}'''ਸਰੀਰ ਉੱਪਰ ਅਲਕੋਹਲ ਦੇ ਕ੍ਰਿਆਤਮਕ ਅਸਰ''' {{gap}}ਪੀਤੀ ਹੋਈ ਸ਼ਰਾਬ ਵਿਚੋਂ ਅਲਕੋਹਲ ਮਿਹਦੇ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਝਿੱਲੀ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਪੀਣ ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਮਿਹਦੇ ਦੀ ਝਿੱਲੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਮਿਹਦੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਖਾਣੇ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਧੀਮਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਜੇ ਕੁਝ ਠੋਸ ਪਦਾਰਥ<noinclude><center>੨੦</center></noinclude> 78ighuki6qg89wkiqtw6rknk3li62u6 250 60982 197523 168650 2025-07-11T06:58:28Z Sehajrandhawa288 2350 197523 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{c|45}}</noinclude>ਕਿ ਉਸਦਾ ਭਿਰਾਓ ਸ਼ਾਮ ਨਗਰ ਵਿਖੇ ਵੱਡਾ ਉੱਘਾ ਸਾ ਉਸ ਨਗਰ ਵਿਖੇ ਅਜਿਹ਼ਾ ਕੋਈ ਨ ਸਾ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਨਹੀਂ ਸਾ। ਉਸਨੂੰ ਜੇਹੜਾ ਮਿਲਦਾ, ਸੋ ਉਸਦੇ ਭਿਰਾਓ ਦੇ ਭੁਲੇਖੇ ਝੁਕ ੨ ਮੱਥਾ ਟੇਕਦਾ, ਜਿਉਂ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਜਾਣੂ ਨੂੰ ਟੇਕਦਾ ਹੈ।। ।। ਛਪੈ ।। ਚਮਤਕਾਰ ਚਿੱਤ ਹਰੇ, ਮਨੋਂ ਕੁਝ ਨਾ ਬਣ ਆਏ। ਕਈ ਕਹਣ ਤੈਂ ਸਾਹ, ਅਸਾਡੇ ਕਾਜ ਬਣਾਏ ਕਈ ਕਹਣ ਤੈਂ ਦਾਤ, ਕਰੇ ਉਪਕਾਰ ਘਨੇਰੇ ॥ ਕਈ ਕਹਣ ਸਭ ਦਾਸ, ਪੁਰਾਣੇ ਹਾਂ ਸਭ ਤੇਰੇ ॥ ਕਈ ਸਲਾਹੁਣ ਕਾਜ ਸੁਧਰੇ, ਧੰਨਵਾਦ ਤਿਸਦਾਕਰਨ। ਗਈ, ਸੁਰਤਸਭਦੇਖਕੌਤਕ,ਨਗਰਆਇਲੱਗਾਝੁਰਨ॥ ਕਈ ਉਸਨੂੰ ਰੁਪਏ ਦੇ ਜਾਂਦੇ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਏਹ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਦੇਨੇ ਸਾਨ, ਕਈ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆ ਕੇ ਸਾਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇਓ, ਕਈ ਆਕੇ ਉਸਦਾ ਧੰਨਬਾਦ : ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਆਪਨੇ ਸਾਡੇ ਉੱਪਰ ਵਡਾ ਦਯਾ ਕੀਤੀ ਜੋ ਸਾਡਾ ਕੰਮ ਸੁਆਰ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਕ ਦਰਜ਼ਾ ਦਰਿਆਈ ਦਾ ਥਾਂਨ ਲੈਕੇ ਉਸਦੇ ਕੌਲ ਆਇਆ ਅਤੇ<noinclude></noinclude> p6lu523fzf5pmaq4cqdkgcw1pq3e4iq 250 66975 197460 2025-07-10T15:57:52Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "<poem>ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਸਕੱਤਰ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।</poem> {{dhr|12em}} {{rh|ਫਰਵਰੀ, ੨੦੧੦||30.00}} {{dhr|12em}} <poem>ਛਾਪਣ ਵਾਲੇ: ਗੋਲਡਨ ਆਫਸੈਟ ਪ੍ਰੈਸ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁ: ਪ੍ਰ: ਕਮੇਟੀ) ਗੁਰਦੁਆਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197460 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude><poem>ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਸਕੱਤਰ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।</poem> {{dhr|12em}} {{rh|ਫਰਵਰੀ, ੨੦੧੦||30.00}} {{dhr|12em}} <poem>ਛਾਪਣ ਵਾਲੇ: ਗੋਲਡਨ ਆਫਸੈਟ ਪ੍ਰੈਸ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁ: ਪ੍ਰ: ਕਮੇਟੀ) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਮਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।</poem><noinclude></noinclude> 91yh3wtlgh6bhlgbt8c0aaluuo9pbzz 197461 197460 2025-07-10T15:59:36Z Charan Gill 36 197461 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude><poem>ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਸਕੱਤਰ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।</poem> {{dhr|12em}} {{gap|2em}}ਫਰਵਰੀ, ੨੦੧੦{{gap|3em}} 30.00 {{dhr|12em}} <poem>ਛਾਪਣ ਵਾਲੇ: ਗੋਲਡਨ ਆਫਸੈਟ ਪ੍ਰੈਸ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁ: ਪ੍ਰ: ਕਮੇਟੀ) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਮਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।</poem><noinclude></noinclude> 2juxgnah9s2yot7az425ampgrrmcrvq 197462 197461 2025-07-10T16:01:01Z Charan Gill 36 197462 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude><poem>ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਸਕੱਤਰ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।</poem> {{dhr|12em}} {{gap|2em}}ਫਰਵਰੀ, ੨੦੧੦{{gap|5em}} ੩੦.੦੦ {{dhr|12em}} <poem>ਛਾਪਣ ਵਾਲੇ: ਗੋਲਡਨ ਆਫਸੈਟ ਪ੍ਰੈਸ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁ: ਪ੍ਰ: ਕਮੇਟੀ) ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਮਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ।</poem><noinclude></noinclude> 4okesxguhhu0mluudeumo685ej8kjhp 250 66976 197463 2025-07-10T16:02:25Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{smaller|ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥}}}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ ਘਨਾਕਸ਼ਰੀ ਏਕ ਹੀ ਉਪਾ ਨਿਰਾਕਾਰ ਗੁਣਾਧਾਰ ਪ੍ਰਭੂ, ਖੇਲ ਮਾਤ੍ਰ ਕਰੈ ਭਰੈ ਹਰੈ ਜੋਊ ਬ੍ਰਹਮ ਖੰਡ । ਤਿਸ ਹੀ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਿਮਰਨ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਾਤਾ, ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਭੇਦ ਭ੍ਰਮ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197463 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>{{center|{{smaller|ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥}}}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ ਘਨਾਕਸ਼ਰੀ ਏਕ ਹੀ ਉਪਾ ਨਿਰਾਕਾਰ ਗੁਣਾਧਾਰ ਪ੍ਰਭੂ, ਖੇਲ ਮਾਤ੍ਰ ਕਰੈ ਭਰੈ ਹਰੈ ਜੋਊ ਬ੍ਰਹਮ ਖੰਡ । ਤਿਸ ਹੀ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਿਮਰਨ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਾਤਾ, ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਭੇਦ ਭ੍ਰਮ ਕੋ ਕਰੈਯਾ ਖੰਡ ਖੰਡ । ਭਾਵ, ਸੇਵਾ ਜਥੇਬੰਦੀ ਕੋ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਹੈ, ਗੁਰੁ ਰੀਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਦ ਸਭਾਸ਼ੀ ਹੈ ਉਦੰਡ ਗੁਰੁ ਗਿਰਾ ਕਸ਼ਪੱਟੀ ਗੁਰਮਤ ਪ੍ਰਭਾਕਰ, ਸੁਧਾਕਰ ਸਾਰ ਯਹ “ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ"<noinclude></noinclude> hqdm6siv618fdp21xkbjg0n8ievk1n6 197464 197463 2025-07-10T16:25:12Z Charan Gill 36 197464 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>{{center|<poem>{{center|{{smaller|ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥}}}} {{larger|'''ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ'''}} ਘਨਾਕਸ਼ਰੀ ਏਕ ਹੀ ਉਪਾ ਨਿਰਾਕਾਰ ਗੁਣਾਧਾਰ ਪ੍ਰਭੂ, {{gap|2em}} ਖੇਲ ਮਾਤ੍ਰ ਕਰੈ ਭਰੈ ਹਰੈ ਜੋਊ ਬ੍ਰਹਮ ਖੰਡ । ਤਿਸ ਹੀ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਿਮਰਨ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਾਤਾ, {{gap|2em}} ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਭੇਦ ਭ੍ਰਮ ਕੋ ਕਰੈਯਾ ਖੰਡ ਖੰਡ । ਭਾਵ, ਸੇਵਾ ਜਥੇਬੰਦੀ ਕੋ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਹੈ, {{gap|2em}} ਗੁਰੁ ਰੀਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਦ ਸਭਾਸ਼ੀ ਹੈ ਉਦੰਡ ਗੁਰੁ ਗਿਰਾ ਕਸ਼ਪੱਟੀ ਗੁਰਮਤ ਪ੍ਰਭਾਕਰ, {{gap|2em}} ਸੁਧਾਕਰ ਸਾਰ ਯਹ “ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ"</poem>}}<noinclude></noinclude> qicwrn99n76kl8jx7224hmdsrcvjud3 197465 197464 2025-07-10T16:26:24Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197465 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>{{center|<poem>{{center|{{smaller|ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥}}}} {{larger|'''ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ'''}} ਘਨਾਕਸ਼ਰੀ ਏਕ ਹੀ ਉਪਾ ਨਿਰਾਕਾਰ ਗੁਣਾਧਾਰ ਪ੍ਰਭੂ, {{gap|4em}} ਖੇਲ ਮਾਤ੍ਰ ਕਰੈ ਭਰੈ ਹਰੈ ਜੋਊ ਬ੍ਰਹਮ ਖੰਡ । ਤਿਸ ਹੀ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਿਮਰਨ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਾਤਾ, {{gap|4em}} ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਭੇਦ ਭ੍ਰਮ ਕੋ ਕਰੈਯਾ ਖੰਡ ਖੰਡ । ਭਾਵ, ਸੇਵਾ ਜਥੇਬੰਦੀ ਕੋ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਹੈ, {{gap|4em}} ਗੁਰੁ ਰੀਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਦ ਸਭਾਸ਼ੀ ਹੈ ਉਦੰਡ ਗੁਰੁ ਗਿਰਾ ਕਸ਼ਪੱਟੀ ਗੁਰਮਤ ਪ੍ਰਭਾਕਰ, {{gap|4em}} ਸੁਧਾਕਰ ਸਾਰ ਯਹ “ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ"</poem>}}<noinclude></noinclude> 3zfehcxpvcc7mpshwilatcg65buzv9k 197466 197465 2025-07-10T16:28:58Z Charan Gill 36 197466 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>{{center|<poem>{{center|{{smaller|ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥}}}} {{larger|'''ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ'''}} ਘਨਾਕਸ਼ਰੀ ਏਕ ਹੀ ਉਪਾਸ੍ਯ ਨਿਰਾਕਾਰ ਗੁਣਾਧਾਰ ਪ੍ਰਭੂ, {{gap|4em}} ਖੇਲ ਮਾਤ੍ਰ ਕਰੈ ਭਰੈ ਹਰੈ ਜੋਊ ਬ੍ਰਹਮ ਅੰਡ। ਤਿਸ ਹੀ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਿਮਰਨ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਾਤਾ, {{gap|4em}} ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਭੇਦ ਭ੍ਰਮ ਕੋ ਕਰੈਯਾ ਖੰਡ ਖੰਡ। ਭ੍ਰਾਤ੍ਰੀਭਾਵ, ਸੇਵਾ ਜਥੇਬੰਦੀ ਕੋ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਹੈ, {{gap|4em}} ਗੁਰੁ ਰੀਤਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਦ ਸਤ੍ਯਭਾਸ਼ੀ ਹੈ ਉਦੰਡ। ਗੁਰੁ ਗਿਰਾ ਕਸ਼ਪੱਟੀ ਗੁਰਮਤ ਪ੍ਰਭਾਕਰ, {{gap|4em}} ਸੁਧਾਕਰ ਸਾਰ ਯਹ “ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ"</poem>}}<noinclude></noinclude> pzuje93bn5tz9mh01aqlz4b9t4etulj 250 66977 197467 2025-07-10T16:30:56Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "“ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ" ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਤੋਂ ਹਵਾਲੇ ਲਏ ਗਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੱਖਰ ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ੧. ਸਰਬ ਲੋਹ ੨. ਸਾਖੀ ਰਹਿਤ ਦੀ ਦੀ ੩. ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੪. 4. ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਖ਼ਾਲਸਾ ਸ਼ੱਤਕ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197467 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>“ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ" ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਤੋਂ ਹਵਾਲੇ ਲਏ ਗਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੱਖਰ ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ੧. ਸਰਬ ਲੋਹ ੨. ਸਾਖੀ ਰਹਿਤ ਦੀ ਦੀ ੩. ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੪. 4. ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਖ਼ਾਲਸਾ ਸ਼ੱਤਕ ੬. ਖ਼ਾਲਸਾ, ਪੰਚਾਸਾ 2. ਗੁਰੁ ਸੋਭਾ (ਸੈਨਾਪਤਿ) ਗੁਰੁਦਾਸ ਭਾਈ ੯. ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ੧੦. ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ੧੧. ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ ਪਾ: ੬ ੧੨. ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ ਪਾ : ੧੦ ੧੩. ਗ੍ਯਾਨ ਰਤਨਾਵਲੀ ਸੂਚੀ ਪੱਤਰ ੧੪. ਚੌਪਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਹਿਤਨਾਮਾ ੧੫. ਜ਼ਿੰਦਗੀਨਾਮਾ ੧੬. ਤਨਖ਼ਾਹਨਾਮਾ ੧੭. ਤੌਸੀਫ਼ੈਸ਼ਨਾ ੧੮. ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਹਿਤਨਾਮਾ ੧੯. ਦੀਵਾਨਿ ਗੋਯਾ ੨੦. ਦੇਸਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਹਿਤਨਾਮਾ ੨੧. ਪ੍ਰਸ਼ਨੋਤਰ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ੨੨. ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਹਿਤਨਾਮਾ ੨੩. ਪ੍ਰੇਮ ਸੁਮਾਰਗ ੨੪, ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ੨੫. ਬਿਬੇਕ ਬੋਧਨੀ ੨੬. ਭਗਤ ਰਤਨਾਵਲੀ ੨੭, ਮਹਿਮਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ੨੮. ਮੱਕੇ ਮਦੀਨੇ ਦੀ ਗੋਸ਼ਟਿ ੨੯. ਮੁਕਤਨਾਮਾ ੩੦. ਰਤਨਮਾਲ ੩੧. ਵਾਜਿਬੁਲ ਅਰਜ਼ * * *<noinclude></noinclude> pf5u27l91e6cfgmhbbiyj7r8q5ehbqv 250 66978 197483 2025-07-11T01:29:37Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਭੂਮਿਕਾ'''}}}} ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪੰਥੀ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰੁ ਭਾਈਓ ! {{gap}}ਜੋ ਗੁਰੁ ਬਾਣੀ ਦੇ ਅਯਾਸੀ ਅਤੇ ਕਾਵ੍ਯ ਦੇ ਯਾਤਾ ਹਨ, ਉਹ ਬਿਨਾ ਕਠਨਾਈ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਉਂ ਲੈ ਕੇ ਕਿਸੇ ਹ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197483 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>{{center|{{larger|'''ਭੂਮਿਕਾ'''}}}} ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪੰਥੀ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰੁ ਭਾਈਓ ! {{gap}}ਜੋ ਗੁਰੁ ਬਾਣੀ ਦੇ ਅਯਾਸੀ ਅਤੇ ਕਾਵ੍ਯ ਦੇ ਯਾਤਾ ਹਨ, ਉਹ ਬਿਨਾ ਕਠਨਾਈ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਉਂ ਲੈ ਕੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰਸ ਦੀ ਰਚੀ ਹੋਈ ਬਾਣੀ ਹੈ {{center|<poem>ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੈਸੇ ਅਨੁਚਰ ਨਰਪਤਿ ਕੀ ਪਛਾਨੈ ਭਾਖਾ, ਬੋਲਤ ਬਚਨ ਖਿਨ ਬੂਝੈ ਬਿਨ ਦੇਖ ਹੀ| ਜੈਸੇ ਜੌਹਰੀ ਪਰਖ ਜਾਨਤ ਹੈ ਰਤਨ ਕੀ, ਦੇਖਤ ਹੀ ਕਹੈ ਖਰੋ ਫੋਟੋ ਰੂਪ ਰੇਖ ਹੀ। ਜੈਸੇ ਖੀਰ ਨੀਰ ਕੋ ਨਿਬੇਰੋ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ਹੰਸ, ਰਾਖੀਯੈ ਮਿਲਾਇ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਕੈ ਸਰੇਖ ਹੀ ਤੈਸੋ ਗੁਰ ਸਬਦ ਸੁਨਤ ਪਹਿਚਾਨੈ ਸਿਖ, ਆਨ ਬਾਨੀ ਕ੍ਰਿਤਮੀ ਨ ਗਨਤ ਹੈ ਲੇਖ ਹੀ ?॥੫੭੦॥</poem>}} {{gap}}ਸਾਡੇ ਮੱਤ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਬੁੱਧੀ ਅਰ ਨਿਸ਼ਚਯ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਤਿਹਾਸ, ਰਹਿਤਨਾਮੇ ਅਤੇ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿਧੀ ਆਦਿਕ ਅਨੇਕ ਪੁਸਤਕ ਰਚੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਬੇਅੰਤ ਲਾਭ ਅਰ ਹਾਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਗੁਰੁਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਵਾਕ ਲਾਭ ਅਤੇ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿਰੁੱਧ ਵਚਨ ਹਾਨੀ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਮੱਤ ਦੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਅਯਮਤੀ ਗ੍ਰੰਥਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਭਾਰੀ ਭੁੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜ, ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਆਦਿਕ ਦੇ ਵਿਸ਼ਯ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਕੇ ਸਭ ਨੂੰ ਮਜ਼ਹਬੀ ਰੰਗਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਬਿਨਾ ਛਾਣ-ਬੀਣ ਕੀਤੇ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਐਸੇ ਲਿਖੇ ਹਨ, ਜੋ ਮੂਲੋਂ ਨਿਰਮੂਲ ਅਥਵਾ ਗੁਰੁਮਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਲੈ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। {{gap}}ਇਸ ਪਰ ਭੀ ਭਾਰੀ ਹੋਰ ਖੇਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਰਥ ਗ੍ਯਤਾ, ਸਤ੍ਯ ਦੇ ਖੋਜੀ ਵਿਦਵਾਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਖੋਜੀਆਂ ਦੇ ਵੈਰੀ ਅਤੇ<noinclude></noinclude> kr7mn3g06o76c4bpbslkl4wqao9htc4 197484 197483 2025-07-11T01:33:01Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197484 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" /></noinclude>{{center|{{larger|'''ਭੂਮਿਕਾ'''}}}} ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪੰਥੀ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰੁ ਭਾਈਓ! {{gap}}ਜੋ ਗੁਰੁ ਬਾਣੀ ਦੇ ਅਭ੍ਯਾਸੀ ਅਤੇ ਕਾਵ੍ਯ ਦੇ ਗ੍ਯਾਤਾ ਹਨ, ਉਹ ਬਿਨਾ ਕਠਨਾਈ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਉਂ ਲੈ ਕੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰਸ ਦੀ ਰਚੀ ਹੋਈ ਬਾਣੀ ਹੈ। {{center|<poem>ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੈਸੇ ਅਨੁਚਰ ਨਰਪਤਿ ਕੀ ਪਛਾਨੈ ਭਾਖਾ, ਬੋਲਤ ਬਚਨ ਖਿਨ ਬੂਝੈ ਬਿਨ ਦੇਖ ਹੀ| ਜੈਸੇ ਜੌਹਰੀ ਪਰਖ ਜਾਨਤ ਹੈ ਰਤਨ ਕੀ, ਦੇਖਤ ਹੀ ਕਹੈ ਖਰੋ ਫੋਟੋ ਰੂਪ ਰੇਖ ਹੀ। ਜੈਸੇ ਖੀਰ ਨੀਰ ਕੋ ਨਿਬੇਰੋ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ਹੰਸ, ਰਾਖੀਯੈ ਮਿਲਾਇ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਕੈ ਸਰੇਖ ਹੀ ਤੈਸੋ ਗੁਰ ਸਬਦ ਸੁਨਤ ਪਹਿਚਾਨੈ ਸਿਖ, ਆਨ ਬਾਨੀ ਕ੍ਰਿਤਮੀ ਨ ਗਨਤ ਹੈ ਲੇਖ ਹੀ?॥੫੭੦॥</poem>}} {{gap}}ਸਾਡੇ ਮੱਤ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਬੁੱਧੀ ਅਰ ਨਿਸ਼ਚਯ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਤਿਹਾਸ, ਰਹਿਤਨਾਮੇ ਅਤੇ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿਧੀ ਆਦਿਕ ਅਨੇਕ ਪੁਸਤਕ ਰਚੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਬੇਅੰਤ ਲਾਭ ਅਰ ਹਾਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਗੁਰੁਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਵਾਕ ਲਾਭ ਅਤੇ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿਰੁੱਧ ਵਚਨ ਹਾਨੀ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਮੱਤ ਦੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਅਯਮਤੀ ਗ੍ਰੰਥਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਭਾਰੀ ਭੁੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜ, ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਆਦਿਕ ਦੇ ਵਿਸ਼ਯ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਕੇ ਸਭ ਨੂੰ ਮਜ਼ਹਬੀ ਰੰਗਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਬਿਨਾ ਛਾਣ-ਬੀਣ ਕੀਤੇ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਸੰਗ ਐਸੇ ਲਿਖੇ ਹਨ, ਜੋ ਮੂਲੋਂ ਨਿਰਮੂਲ ਅਥਵਾ ਗੁਰੁਮਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਲੈ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। {{gap}}ਇਸ ਪਰ ਭੀ ਭਾਰੀ ਹੋਰ ਖੇਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਰਥ ਗ੍ਯਤਾ, ਸਤ੍ਯ ਦੇ ਖੋਜੀ ਵਿਦਵਾਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਖੋਜੀਆਂ ਦੇ ਵੈਰੀ ਅਤੇ<noinclude></noinclude> ocughpej8cofb6kk5qnfgismdks811c 250 66979 197485 2025-07-11T01:34:21Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ " ਯਥਾਰਥ ਲਿਖਣ ਜਾਂ ਕਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਸਤਿਕ ਆਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਭਾਵਿਕ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੱਤ ਦੇ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮਨ ਭ੍ਰਮ-ਚੱਕ੍ਰ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197485 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|੨||ਗੁਰਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}}</noinclude> ਯਥਾਰਥ ਲਿਖਣ ਜਾਂ ਕਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਸਤਿਕ ਆਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਭਾਵਿਕ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੱਤ ਦੇ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮਨ ਭ੍ਰਮ-ਚੱਕ੍ਰ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੁਮਤ ਦਾ ਸੱਚਾ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਕਿਹੜਾ ਪੁਸਤਕ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਿਚਾਰ-ਸ਼ਕਤੀ ਤੋਂ ਕੰਮ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਈਸਾਈ, ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਆਦਿਕਾਂ ਨੇ ਅੰਜ਼ੀਲ, ਕੁਰਾਨ ਅਤੇ ਵੇਦ ਆਦਿਕ ਧਰਮ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਜਾਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਚਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਚਨਾਂ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰਮਾਣ ਮੰਨਿਆ ਹੈ । ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਵਾਕ ਬਾਣੀ ਦੀ ਕਸੌਟੀ ਨਾਲ ਸਭ ਸਿੱਖ ਮਤ ਦੇ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਕਰ ਕੇ ਗੁਰੂਬਾਣੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵਚਨਾਂ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ ਅਤੇ ਅਨੁਕੂਲ ਵਚਨਾਂ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਠਿਨਾਈਆਂ ਛਿਨ ਵਿੱਚ ਮਿਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਗੁਰੁਮਤ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਰਸਤਾ ਲੱਭ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ੧. ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਤਾਲੀਮ :- « “ਕੁਰਾਨ ਪਿੱਛੋਂ ਅਜੇਹੀ ਕੋਹੜੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ, ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਲੋਕ ਨਿਸ਼ਚਾ ਕਰਨਗੇ ?” (ਕੁਰਾਨ, ਸੂਰਤ ੭੯, ਆਯਤ ੫੦) “ਜੋ ਅੱਲਾ ਦੇ ਰਸੂਲ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਉਲੰਘੇਗਾ, ਉਹ ਨਿੱਯ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਊ।” (ਕੁਰਾਨ, ਸੂਰਤ ੪, ਆਯਤ ੧੪) “ਜੋ ਅੱਲਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰਸੂਲ ਦੇ ਹੁਕਮ ਪਰ ਚੱਲਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਲ ਪਰ ਅੱਲਾ ਰਹਿਮ ਕਰੇਗਾ ।” ੨. ਈਸਾਈ ਮਤ ਦੱਸਦਾ ਹੈ :- (ਕੁਰਾਨ, ਸੂਰਤ ੯, ਆਯਤ ੭੧) ‘ਜੋ ਕੋਈ ਈਸਾ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਨੂੰ ਉਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਉਸ ਦਾ ਨਹੀਂ। ਜੇ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੇ ਪਾਸ ਆਵੇ ਅਤੇ ਈਸਾ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਨਾਲ ਨਾ ਲਿਆਵੇ, ੧ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਵਾਕ ਦੀ ਬਾਣੀ ਬੇਦ, ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀ, ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਸਿਮ੍ਰਤੀ ਅਤੇ ਜਨਮ ਸਾਖੀ, ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ, ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਆਦਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਹਨ।<noinclude></noinclude> nodnapegi4um88qj0rpwuvs0x2k1cb8 197486 197485 2025-07-11T02:10:10Z Charan Gill 36 /* ਸੋਧਣਾ */ 197486 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Charan Gill" />{{rh|੨||ਗੁਰਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਯਥਾਰਥ ਲਿਖਣ ਜਾਂ ਕਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਸਤਿਕ ਆਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤੀ ਹੈ। {{gap}}ਇਹ ਸੁਭਾਵਿਕ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮੱਤ ਦੇ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮਨ ਭ੍ਰਮ-ਚੱਕ੍ਰ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੁਮਤ ਦਾ ਸੱਚਾ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਕਿਹੜਾ ਪੁਸਤਕ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਿਚਾਰ-ਸ਼ਕਤੀ ਤੋਂ ਕੰਮ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਈਸਾਈ, ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਆਦਿਕਾਂ ਨੇ ਅੰਜ਼ੀਲ, ਕੁਰਾਨ ਅਤੇ ਵੇਦ ਆਦਿਕ ਧਰਮ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਜਾਣ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਚਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਚਨਾਂ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰਮਾਣ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਵਾਕ ਬਾਣੀ ਦੀ ਕਸੌਟੀ<ref>{{smaller|ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਵਾਕ ਦੀ ਬਾਣੀ ਬੇਦ, ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀ, ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਸਿਮ੍ਰਤੀ ਅਤੇ ਜਨਮ ਸਾਖੀ, ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ, ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਆਦਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੁਰਾਣਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਹਨ।}}</ref> ਨਾਲ ਸਭ ਸਿੱਖ ਮਤ ਦੇ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਕਰ ਕੇ ਗੁਰੂਬਾਣੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵਚਨਾਂ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ ਅਤੇ ਅਨੁਕੂਲ ਵਚਨਾਂ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਠਿਨਾਈਆਂ ਛਿਨ ਵਿੱਚ ਮਿਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਗੁਰੁਮਤ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਰਸਤਾ ਲੱਭ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। '''੧. ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਤਾਲੀਮ:-''' “ਕੁਰਾਨ ਪਿੱਛੋਂ ਅਜੇਹੀ ਕੇਹੜੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ, ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਲੋਕ ਨਿਸ਼ਚਾ ਕਰਨਗੇ?” {{right|{{smaller|(ਕੁਰਾਨ, ਸੂਰਤ ੭੯, ਆਯਤ ੫੦)}}}} {{gap}}“ਜੋ ਅੱਲਾ ਦੇ ਰਸੂਲ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਉਲੰਘੇਗਾ, ਉਹ ਨਿੱਤ੍ਯ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਊ।” {{right|{{smaller|(ਕੁਰਾਨ, ਸੂਰਤ ੪, ਆਯਤ ੧੪)}}}} {{gap}}“ਜੋ ਅੱਲਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰਸੂਲ ਦੇ ਹੁਕਮ ਪਰ ਚੱਲਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਲ ਪਰ ਅੱਲਾ ਰਹਿਮ ਕਰੇਗਾ।” {{right|{{smaller|(ਕੁਰਾਨ, ਸੂਰਤ ੯, ਆਯਤ ੭੧)}}}} '''੨. ਈਸਾਈ ਮਤ ਦੱਸਦਾ ਹੈ:-''' ‘ਜੋ ਕੋਈ ਈਸਾ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਨੂੰ ਉਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਉਸ ਦਾ ਨਹੀਂ। ਜੇ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੇ ਪਾਸ ਆਵੇ ਅਤੇ ਈਸਾ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਨਾਲ ਨਾ ਲਿਆਵੇ,<noinclude>{{rule}}</noinclude> eipgfmnmkhi1kffpr07a5tpc864wavh 250 66980 197487 2025-07-11T03:10:14Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) (੩) ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਘਰ ਨਾ ਵੜਨ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਨਾ ਕਰੋ। (ਅੰਜ਼ੀਲ ਯੁਹੰਨਾ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ੨, ਅੰਕ ੯-੧੦-੧੧) ੩. ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ :- ‘ਧਰਮ’ ਜਾਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵੇਦ ਦ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197487 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" /></noinclude>ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) (੩) ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਘਰ ਨਾ ਵੜਨ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਨਾ ਕਰੋ। (ਅੰਜ਼ੀਲ ਯੁਹੰਨਾ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ੨, ਅੰਕ ੯-੧੦-੧੧) ੩. ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ :- ‘ਧਰਮ’ ਜਾਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵੇਦ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹੈ। (ਮਨੁ ਅਧ੍ਯਾਯ ੨, ਸਲੋਕ ੧੩) ਜੋ ਸਿਮ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵੇਦ ਤੋਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨ, ਉਹ ਸਭ ਨਿਸਫਲ ਅਤੇ ਨਰਕ ਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ । (ਮਨੁ ਅ: ੧੨, ਸਲੋਕ ੯੫) ‘ਵੇਦ ਸਿਮ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਵੇਦ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ, ਸਿਮ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਿਮ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਬਚਨ ਮੰਨਣ ਯੋਗ ਹੈ।” ੪. ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ :- (ਯਾਸ ਸੰਹਿਤਾ, ਅ: ੧, ਸਲੋਕ ੪) ੧-ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਭਗਤ ਰਤਨਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ :- ਜੋ ਵਚਨ ਆਪਣੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇ, ਸੋਈ ਸੁਣੇ, ਸੋਈ ਪੜ੍ਹੇ। ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਬਚਨ ਨਾ ਸੁਣੇ ! ੨-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਆਯਾ ਕਰਦੇ ਹਨ : ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਬਚਨੁ ਜੁ ਮੰਨਣਾ, ਉਰਾ ਪਰਥਾਉਂ । ੩-ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ :- (ਵਾਰ ੨੭/੧੭ ੳ) ਸੋ ਛੂਟੈ ਮਹਾ ਜਾਲ ਤੇ ਜਿਸੁ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਨਿਰੰਤਰਿ ॥ (ਆਸਾ ਮਃ ੫, ਪੰਨਾ ੩੯੭) ਅ) ਧੁਰ ਕੀ ਬਾਣੀ ਆਈ॥ ਤਿਨਿ ਸਗਲੀ ਚਿੰਤ ਮਿਟਾਈ॥ (ਸੋਰਠਿ ਮਃ ੫, ਪੰਨਾ ੬੨੮) x) ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਾਵਹ ਭਾਈ॥ ਓਹ ਸਫਲ ਸਦਾ ਸੁਖਦਾਈ॥ (ਸੋਰਠਿ ਮਃ ੫, ਪੰਨਾ ੬੨੮) 8-ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਵਾਂਕ ਹੈ :- ਬਾਣੀ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਹੈ ਬਾਣੀ, ਵਿਚਿ ਬਾਣੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸਾਰੇ॥ ਗੁਰੁ ਬਾਣੀ ਕਹੈ ਸੇਵਕੁ ਜਨੁ ਮਾਨੈ, ਪਰਤਖਿ ਗੁਰੂ ਨਿਸਤਾਰੇ॥ (ਨਟ ਅਸਟਪਦੀ ਮਃ ੪. ਪੰਨਾ ੯੮੨)<noinclude></noinclude> rivrele2yayh00n3tq1ky5yqairwthl 197488 197487 2025-07-11T04:18:24Z Charan Gill 36 197488 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੩)}}</noinclude> ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਘਰ ਨਾ ਵੜਨ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਨਾ ਕਰੋ। {{right|{{smaller|(ਅੰਜ਼ੀਲ ਯੁਹੰਨਾ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ੨, ਅੰਕ ੯-੧੦-੧੧)}}}} '''੩. ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ :-''' {{gap}}‘ਧਰਮ’ ਜਾਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵੇਦ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹੈ। {{right|{{smaller|(ਮਨੁ ਅਧ੍ਯਾਯ ੨, ਸਲੋਕ ੧੩)}}}} ਜੋ ਸਿਮ੍ਰਿਤੀਆਂ ਵੇਦ ਤੋਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਨ, ਉਹ ਸਭ ਨਿਸਫਲ ਅਤੇ ਨਰਕ ਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ । (ਮਨੁ ਅ: ੧੨, ਸਲੋਕ ੯੫) ‘ਵੇਦ ਸਿਮ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਵੇਦ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ, ਸਿਮ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਿਮ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਬਚਨ ਮੰਨਣ ਯੋਗ ਹੈ।” ੪. ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ :- (ਯਾਸ ਸੰਹਿਤਾ, ਅ: ੧, ਸਲੋਕ ੪) ੧-ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਭਗਤ ਰਤਨਾਵਲੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ :- ਜੋ ਵਚਨ ਆਪਣੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇ, ਸੋਈ ਸੁਣੇ, ਸੋਈ ਪੜ੍ਹੇ। ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਬਚਨ ਨਾ ਸੁਣੇ ! ੨-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਆਯਾ ਕਰਦੇ ਹਨ : ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਬਚਨੁ ਜੁ ਮੰਨਣਾ, ਉਰਾ ਪਰਥਾਉਂ । ੩-ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ :- (ਵਾਰ ੨੭/੧੭ ੳ) ਸੋ ਛੂਟੈ ਮਹਾ ਜਾਲ ਤੇ ਜਿਸੁ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਨਿਰੰਤਰਿ ॥ (ਆਸਾ ਮਃ ੫, ਪੰਨਾ ੩੯੭) ਅ) ਧੁਰ ਕੀ ਬਾਣੀ ਆਈ॥ ਤਿਨਿ ਸਗਲੀ ਚਿੰਤ ਮਿਟਾਈ॥ (ਸੋਰਠਿ ਮਃ ੫, ਪੰਨਾ ੬੨੮) x) ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਾਵਹ ਭਾਈ॥ ਓਹ ਸਫਲ ਸਦਾ ਸੁਖਦਾਈ॥ (ਸੋਰਠਿ ਮਃ ੫, ਪੰਨਾ ੬੨੮) 8-ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਵਾਂਕ ਹੈ :- ਬਾਣੀ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਹੈ ਬਾਣੀ, ਵਿਚਿ ਬਾਣੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸਾਰੇ॥ ਗੁਰੁ ਬਾਣੀ ਕਹੈ ਸੇਵਕੁ ਜਨੁ ਮਾਨੈ, ਪਰਤਖਿ ਗੁਰੂ ਨਿਸਤਾਰੇ॥ (ਨਟ ਅਸਟਪਦੀ ਮਃ ੪. ਪੰਨਾ ੯੮੨)<noinclude></noinclude> kmjp4wwm3p7x6ko05y05l033fpnzxu2 250 66981 197489 2025-07-11T04:20:57Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) (4) ਜਨਕ ਨਹੀਂ । ਜੈਸੇ ਬਾਲਮੀਕਿ ਕੋ ਰਿਖੀਓਂ ਨੇ ਵੇਦ ਮੰਤ੍ਰ ਰਾਮ ਕਾ ਉਲਟ ‘ਮਰਾ ਮਰਾ’ ਉਚਾਰਨ ਕੀਆ । ਕੇਹੀ ਉੱਤਮ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਸਿੱਖ-ਪੰਥ ਨੂੰ ਸ਼ੂਦ ਅਤੇ ਚੰਡਾਲ ਮੰਡਲੀ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ ! ਜ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197489 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੫)}}</noinclude>ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) (4) ਜਨਕ ਨਹੀਂ । ਜੈਸੇ ਬਾਲਮੀਕਿ ਕੋ ਰਿਖੀਓਂ ਨੇ ਵੇਦ ਮੰਤ੍ਰ ਰਾਮ ਕਾ ਉਲਟ ‘ਮਰਾ ਮਰਾ’ ਉਚਾਰਨ ਕੀਆ । ਕੇਹੀ ਉੱਤਮ ਦਲੀਲ ਨਾਲ ਸਿੱਖ-ਪੰਥ ਨੂੰ ਸ਼ੂਦ ਅਤੇ ਚੰਡਾਲ ਮੰਡਲੀ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ ! ਜੇ ਕਦੇ ਪੰਡਿਤ ਜੀ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਦੀਆਂ ਇਹ ਤੁਕਾਂ :- ਏਕਾ ਏਕੰਕਾਰੁ ਲਿਖਿ ਦੇਖਾਲਿਆ। ਊੜਾ ਓਅੰਕਾਰੁ ਪਾਸਿ ਬਹਾਲਿਆ। (ਵਾਰ ੩/੧੫) ਪੜ੍ਹ ਲੈਂਦੇ ਤਾਂ ਕਦੇ ਅਯੋਗ ਲੇਖ ਲਿਖਣ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਨਾ ਕਰਦੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਓਅੰ ਦੇ ਮੁੱਢ ਇਸ ਭਾਵ ਨਾਲ ੧ ਅੰਗ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਾਹਗੁਰੂ ਇਕ (ਅਦੁਤੀਯ) ਹੈ, ਓ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦੋਵ ਕਲਪਨਾ ਅਗ੍ਯਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਏਕੇ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਤੇਤੀ ਕੋਟਿ ਦੇਵਤਾ ਉਪਾਸ਼੍ਯ ਬਣ ਗਏ ਸਨ । (੨) ਇਸਤ੍ਰੀ :- ੧-ਵਿਮਲ ਵਿਵੇਕ ਵਾਰਿਧਿ' ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਨੂੰ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ—ਭਾਈ ! ਇਸਤ੍ਰੀ ਜਾਮੇ ਕਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ, ਅੰਦਰ ਕਾ ਹਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ। ਜਿਸ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ‘ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ' ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ—“ਸੋ ਕਿਉਂ ਮੰਦਾ ਆਖੀਐ ਜਿਤੁ ਜੰਮਹਿ ਰਾਜਾਨ । ਅਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ— ‘ਲੋਕ ਵੇਦ ਗੁਣੁ ਗਿਆਨ ਵਿਚਿ ਅਰਧ ਸਰੀਰੀ ਮੋਖ ਦੁਆਰੀ। ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਨਿਹਚਉ ਨਾਰੀ॥੧੬॥ ੨-ਚਰਿਤ੍ਰੋਪਾਖ੍ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੀ ਇਉਂ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ :- ਜਿਨ ਇਹ ਕਿਯੋ ਸਗਲ ਸੰਸਾਰੋ ॥ ਵਹੈ ਪਛਾਨਿ ਭੇਦ ਤ੍ਯ ਹਾਰੋ ॥੧੩॥ ਇਨ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਕੇ ਚਰਿਤ ਅਪਾਰਾ॥ (ਚਰਿਤ੍ਰ ੩੧੨, ਪੰਨਾ ੧੨੬੭) ਸਜਿ ਪਛੁਤਾਯੋ ਇਨ ਕਰਤਾਰਾ ॥੨੫॥ (ਚਰਿੱਤ੍ਰ ੩੨੨) ਚੰਚਲਾਨ ਕੇ ਚਰਿਤ ਕੋ ਸਕਤ ਨ ਕੋਈ ਬਿਚਾਰ। ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਸਨ ਸਿਵ ਖਟ ਬਦਨ, ਜਿਨ ਸਿਰਜੀ ਕਰਤਾਰ ॥੧੨॥ ੧ ਕਰਤਾਰ ਕਿੜਣਾ ਅਲਪਗਯ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। (ਚਰਿਤ੍ਰ ੩੩੭, ਪੰਨਾ ੧੨੯੫) ੨ ਇਸਤ੍ਰੀ ਰਚਣ ਵੇਲੇ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਰਚ ਕੇ ਪਛਤਾਉਣਾ ਪਊ। ੩ . ਸਾਰੇ ਦਾਨਾ ਆਖਦੋ ਅਤੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਮਨ ਬੁਧਿ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਕਥਨ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੇ ਚਰਿਤ੍ਰਾਂ ਦਾ ਭੇਤ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਭੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ।<noinclude></noinclude> 6itvjl2cd8ksawbhosjor1ld5yrr3l4 250 66982 197490 2025-07-11T04:22:55Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਇਕ ਦਿਨ ਚāਸੁ ਜਰ ਹਰਿਗੋਵਿੰਦ | ਤਬਿ ਰਹੇ ਪੰਢਿ, ਚਿਤ ਮਾਤ ਚਿੰਦ। ਪੁਨਿ ਦਿਵਸ ਤੀਸਰੇ ਭੀ ਦਿਖਾਇ। ਜਿਹ ਨਾਮ ਸੀਤਲਾ ਜਗਤ ਗਾਇ॥੨੮॥ ਬਹੁ ਸਘਨ ਨਿਕਸਿ ਬਿਸਫੋਟ ਥਿੰਦ।... ਗੁਰ ਅਰਜਨ ਤਬਿ ਦਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197490 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੭)}} {{rule}}</noinclude>ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਇਕ ਦਿਨ ਚāਸੁ ਜਰ ਹਰਿਗੋਵਿੰਦ | ਤਬਿ ਰਹੇ ਪੰਢਿ, ਚਿਤ ਮਾਤ ਚਿੰਦ। ਪੁਨਿ ਦਿਵਸ ਤੀਸਰੇ ਭੀ ਦਿਖਾਇ। ਜਿਹ ਨਾਮ ਸੀਤਲਾ ਜਗਤ ਗਾਇ॥੨੮॥ ਬਹੁ ਸਘਨ ਨਿਕਸਿ ਬਿਸਫੋਟ ਥਿੰਦ।... ਗੁਰ ਅਰਜਨ ਤਬਿ ਦਿਜਬਰ ਬੁਲਾਇ। ਦੁਰਗਾ ਸੁ ਪਾਠ ਪਢਿਬੋ ਲਗਾਇ।... ਸਭਿ ਧੂਪ ਦੀਪ ਤਿਨ ਕੋ ਦਿਵਾਇ॥੩੩॥ ਪੂਜਾ ਜੁ ਸੌਜ ਸਭਿ ਭੇਜਿ ਦੀਨਿ। ਸੰਪਟ ਸੁ ਪਾਠ ਪਢਤੇ ਪ੍ਰਬੀਨ 1... ਸਭਿ ਚਹਿਂ ਅਰੋਗ, ਸੁਖ ਹੋਹਿ ਛਿ.. ॥੩੪॥ ਬਹੁ ਕਰਤਿ ਜਤਨ ਯੁਤਿ ਚਿੰਤ ਗੰਗ ਨਿਤ ਹੋਮ ਹੋਤਿ ਬਹੁ ਘ੍ਰਿਤ ਸੰਗ॥੩੬॥ ਸਰਕਰਾ ਡਾਰਿ ਜਵ ਤਿਲ ਮਿਲਾਇ ਖਾਰਕ ਬਦਾਮ ਵਿਚ ਅਗਨਿ ਪਾਇ।... (2) ਹੁਇ ਮਾਤ ਸੀਤਲਾ ਬਹੁ ਪ੍ਰਸੰਨ। ੧ ਛੁਹਾਰੇ ਮਮ ਪੁੱਤਰ ਰੱਛ ਹੋ ਸੁਖ ਸਪੰਨ। (੪੨) ਅੰਸੂ ੧੪ ਪੁਨ ਗੰਗਾ ਮਨ ਮੋਦ ਕਰਿ ਚਹਤਿ ਸੀਤਲਾ ਪੂਜ ਸਭਿ ਯਾਰੀ ਕਰਵਾਇ ਕਰਿ ਲੇ ਸੁਤ ਜਨੁ ਸਸਿ ਦੂਜ ॥੧॥... ਦਿਸ਼, ਪਸ਼ਚਮ ਪੁਰਿ ਤੇ ਗਮਨ ਠਾਨਿ। ਤਹਿ ਦੁਰਗਿਆਣਿ ਦੁਰਗਾ ਸਥਾਨ ॥੧੧॥... ਪਟ ਪਾਠ ਕੋ ਸੁ ਚੋਲਾ ਬਿਸਾਲ। ਧਰਿ ਚੰਡਿ ਉਪਰ ਸੁ ਰੰਗ ਲਾਲ ਗਨ ਪੂੰਗ ਨਾਲੀਅਰ ਸੋ ਚੜਾਇ। ਹਰਖੰਤਿ ਕੀਨਿ ਸਭਿ ਜਗਤ ਮਾਇ ॥੧੬॥ ਕੀਨਮ ਕਰਾਹੁ ਤਹਿਂ ਬਾਂਟ ਦੀਨੇ।... ਸਭਿ ਕੋ ਨ ਕਰਿ ਹੈ ਪ੍ਰਸੰਨ | ... ੨ ਦੁਰਗਿਆਣੇ ਦਾ ਬਣਨਾ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੰਮਤ ੧੯੦੫ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਥੇ ਜੋ ਸੀਤਲਾ ਮੰਦਿਰ ਹੈ, ਉਹ ਭੀ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਨਹੀਂ।9<noinclude></noinclude> ifuofl5bfrpvl5ssqg4bwyk3y8yxzfz 250 66983 197491 2025-07-11T04:23:20Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ " ‘ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼` ਵਿੱਚ ਲੇਖ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਨੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਪਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਡ੍ਰਾਧ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਕ ਮੰਨਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਵਾਕ ਸ਼ਬਦ ਪਾਖੰਡ ਰੂਪ ਬਾਧ ਕਰਮ ਨੂੰ ਖੰਡਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯਥਾ : ਇਕ ਲੋਕ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197491 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੯)}} {{rule}}</noinclude> ‘ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼` ਵਿੱਚ ਲੇਖ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਨੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਪਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਡ੍ਰਾਧ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਇਹ ਵਾਕ ਮੰਨਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਵਾਕ ਸ਼ਬਦ ਪਾਖੰਡ ਰੂਪ ਬਾਧ ਕਰਮ ਨੂੰ ਖੰਡਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯਥਾ : ਇਕ ਲੋਕੀ ਹੋਰੁ ਛਮਿਛਰੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣੁ ਵਟਿ ਪਿੰਡੁ ਖਾਇ ॥ ਨਾਨਕ ਪਿੰਡੁ ਬਖਸੀਸ ਕਾ ਕਬਹੂੰ ਨਿਖੂਟਸਿ ਨਾਹਿ॥੪॥ ਆਇਆ ਗਇਆ ਮੁਇਆ ਨਾਉ ॥ ਪਿਛੈ ਪਤਲਿ ਸਦਿਹੁ ਕਾਵ॥ ਨਾਨਕ ਮਨਮੁਖਿ ਅੰਧੁ ਪਿਆਰੁ॥ (ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੧, ਪੰਨਾ ੩੫੮) ਗੁਰੂ ਦੁਖਾ ਭੁਖਾ ਸੰਸਾਰੁ॥੨॥ ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ (ਵਾਰ ਮਾਝ, ਮਹਲਾ ੧, ਪੰਨਾ ੧੩੮) (੬) ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਸਾਜਣ ਦਾ ਕਾਰਨ : ਪੰਡਿਤ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਗੁਰੁਮਤ ਨਿਰਯ ਸਾਗਰ ਦੀ ਉਰਮੀ ੮ ਵਿੱਚ ਇਉਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ : ਗੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹਿਤ ਰਛਿਆ, ਨਾਲ ਮਲੇਛਨ ਹੇਤ ਸਿੰਘ ਵੇਸ ਪਰਿਵਿਰਤਿਓ, ਪੂਜ ਦੁਰਗ ਅਸਕੇਤੁ॥੨੦॥ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਬਚਨ ਸੁਣੋ : ਅਕਾਲ ਪੁਰਖੇ ਬਾਰ : ਮੈ ਅਪਨਾ ਸੁਤ ਤੋਹਿ ਨਿਵਾਜਾ ॥ ਪੰਥੁ ਪ੍ਰਚੁਰ ਕਰਬੇ ਕਹੁ ਸਾਜਾ॥ ਜਾਹਿ ਤਹਾਂ ਤੈ ਧਰਮੁ ਚਲਾਇ ॥ ਕਬੁਧਿ ਕਰਨ ਤੇ ਲੋਕ ਹਟਾਇ ॥੨੯॥ ਕਬਿ ਬਾਚ : ਦੋਹਰਾ-ਨਾਢ ਭਯੋ ਮੈ ਜੋਰਿ ਕਰਿ ਬਚਨ ਕਹਾ ਸਿਰ ਜਾਇ॥ ਪੰਥ ਚਲੈ ਤਬ ਜਗਤ ਮੈ ਜਬ ਤੁਮ ਕਰਹੁ ਸਹਾਇ॥੩੦॥ (ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ, ਅ: ੬, ਪੰਨਾ ੫੭) ੧–ਜਾ ਤੇ ਛੂਟਿ ਗਯੋ ਭ੍ਰਮ ਉਰ ਕਾ॥ ਤਿਹੱ ਆਗੈ ਹਿੰਦੂ ਕਿਆ ਤੁਰਕਾ॥੧੯॥ (ਚਉਬੀਸ ਅਵਤਾਰ, ਪੰਨਾ ੧੫੭)<noinclude></noinclude> 0kxflab93ypudcn133345idkc4v6ii5 250 66984 197492 2025-07-11T04:23:56Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਜਪੈ ਰੈਨ ਦਿਓ☆ ਮਹਾਂ ਚੰਡ ਮਾਈ ਜਲੰ ਔ ਥਲੰ ਜੋੜ ਜਾ ਕੀ ਸਮਾਈ। ਮਧੰਕੀਟ ਹੰਤੀ ਅਨੰਤੀ ਅਪਾਰੀ। ਸਬੈ ਬਿਸ੍ਵ ਏਸੰ ਦਿਪੈ ਜੋ ਨਿਰਾਰੀ॥੧੦੯॥ ਸਵਾ ਪਹਿਰ ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਤ ਲਗ ਸਵਾ ਜਾਮ ਪਛ ਰਾਤ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਯੋਂ ਕਰਤ ਹੈਂ ਸ੍ਰੀ ਕ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197492 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੧੧)}} {{rule}}</noinclude>ਜਪੈ ਰੈਨ ਦਿਓ☆ ਮਹਾਂ ਚੰਡ ਮਾਈ ਜਲੰ ਔ ਥਲੰ ਜੋੜ ਜਾ ਕੀ ਸਮਾਈ। ਮਧੰਕੀਟ ਹੰਤੀ ਅਨੰਤੀ ਅਪਾਰੀ। ਸਬੈ ਬਿਸ੍ਵ ਏਸੰ ਦਿਪੈ ਜੋ ਨਿਰਾਰੀ॥੧੦੯॥ ਸਵਾ ਪਹਿਰ ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਤ ਲਗ ਸਵਾ ਜਾਮ ਪਛ ਰਾਤ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਯੋਂ ਕਰਤ ਹੈਂ ਸ੍ਰੀ ਕਾਲੀ ਜਗ ਮਾਤ ॥੯॥ ਬਰੰਹਿ ਮਾਤਾ ਰਥ ਕਹਾ। (੧੪੦) ਯੌ ਸੁਨਿ ਗਦ ਗਦ ਭਯੋ ਕ੍ਰਿਪਾਲਾ। ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਸੋਂ ਕਹ ਬਚਨ ਬਿਸਾਲਾ। ਮੈਯਾ ! ਇਹੋ ਕ੍ਰਿਪਾ ਅਬ ਕੀਜੈ। ਖੜਗ ਪਾਨ ਦਾਹਨ ਮੁਹ ਦੀਜੈ॥੧੪੧॥ ਨਿਸ ਦਿਨ ਬਿਜੈ ਹੋਇ ਜਗ ਮੇਰੀ। ਅਸੁਰ ਮਲੇਛ ਮਾਰ ਕਰ ਢੇਰੀ। (੧੪੨)... ਚਰਨਨ ਰਹੇ ਤਿਹਾਰੇ ਚਿੱਤਾ। ਗ੍ਰਿਹ ਮਹਿ ਹੋਇ ਸੁ ਅਗਨਤ ਦਿੱਤਾ 1 ਗ੍ਰਿਹ ਮਹਿ ਹੋਇ ਸੁ ਅਗਨਤੈ ਥਿਤਾ ॥੧੪੩॥... ਏਵਸਤ, ਕਹਿ ਮਾਤ ਭਵਾਨੀ। ਬਰ ਦੋ ਭਈ ਲੋਪ ਜਗ ਰਾਨੀ। (੧੪੫)... ‘ਮਹਿਮਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼’ ਦੀ ਪੱਚੀਸਵੀਂ ਸਾਖੀ ਵਿੱਚ ਲੇਖ ਹੈ :- ਕਰ ਹੋਮ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖ ਮਾਤਾ ਭਈ ਪ੍ਰਸੰਨ। ਭਇਆ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਧੰਨ ਮਾਤਾ ਜਗ ਧੰਨ ॥੩੩॥... ਖੰਡਾ ਕੁੰਡ ਮਾਹਿ ਧਰਮਾਤਾ। ਸੋ ਤੋ ਜਾਨਣ ਹੈ ਸਭ ਗਿਆਤਾ। ਖੜਗ ਜੱਗ ਕਾ ਵਡ ਪਰਤਾਪ। ਮਾਤਾ ਦੀਆ ਲੀਆ ਪ੍ਰਭ ਆਪ॥੩੬॥... ਲੇ ਆਏ ਖੰਡਾ ਨਿਜ ਧਾਮ | ਖੜਗ ਜੰਗ ਪੂਰਨ ਅਭਿਰਾਮ ਮੰਜੀ ਵਿਛਾਯ ਤਾਂ ਪਰ ਵਹ ਰਾਖਾ। ਸ੍ਰੀ ਸਾਹਿਬ ਨਾਮ ਖੰਡੇ ਕਾ ਭਾਖਾ ॥੩੯॥ ‘ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ’ ਦੀ ਰੁੱਤ ੩, ਅੰਸੂ ੪ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ : ਚਿਤਵਤ ਬਿਦਤਨਿ ਚੰਡਕਾ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰ ਮਹਾਰਾਜ। (੧)... (99)<noinclude></noinclude> 71iu22ga9mpllynum3ei0urv42sb1w1 250 66985 197493 2025-07-11T04:24:30Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਅੰਸੂ ੧੧ ਡੇਢ ਪਹਿਰ ਦਿਨ ਕੋ ਰਹੇ ਨੌਮੀ ਆਦਿ ਵਾਰ। ਚੇਤ ਮਾਸ ਪਖ ਸੁਕਲ ਮਹਿ ਬਿਦਤੀ ਜਗਤੁ ਅਧਾਰੁ ॥੧॥... ਭੀਮ ਭੇਖ ਤੇ ਭੈ ਹਰਾ ਗਿਰ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰ ਆਇ। ਖਰੀ ਭਈ ਬਰੰਹ ਬਚ ਊਚੇ ਕਹਯੋ ਸੁਨਾਇ॥੧੦॥ ਦਿਹੁ ਬਰ ਮਾਤਾ ਪੰਥ ਉਪਾਵਉਂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197493 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੧੩)}} {{rule}}</noinclude>ਅੰਸੂ ੧੧ ਡੇਢ ਪਹਿਰ ਦਿਨ ਕੋ ਰਹੇ ਨੌਮੀ ਆਦਿ ਵਾਰ। ਚੇਤ ਮਾਸ ਪਖ ਸੁਕਲ ਮਹਿ ਬਿਦਤੀ ਜਗਤੁ ਅਧਾਰੁ ॥੧॥... ਭੀਮ ਭੇਖ ਤੇ ਭੈ ਹਰਾ ਗਿਰ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰ ਆਇ। ਖਰੀ ਭਈ ਬਰੰਹ ਬਚ ਊਚੇ ਕਹਯੋ ਸੁਨਾਇ॥੧੦॥ ਦਿਹੁ ਬਰ ਮਾਤਾ ਪੰਥ ਉਪਾਵਉਂ। ਤੁਰਕ ਰਾਜ ਕੋ ਭੇਜ ਖਪਾਵਉਂ॥੧੫॥... ਨਿਜ ਕਰ ਤੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕੋ ਦਈ। ਯਾਂ ਤੋ ਕਰਦ ਨਾਮ ਬਿਦਤਈ। “ਇਹ ਲੇ ਕਰਿ ਜਲ ਜੁਤਿ ਮਿਸ਼ਟਾਨ। ਫੇਰਨ ਕਰਹੁ ਆਪਨੇ ਪਾਨ॥੨੧॥ ਅਬਿ ਦੀਜਹਿ ਕੁਛ ਭੇਟ ਹਮਾਰੀ। ਹੇ ਸੁਭ ! ਜਿਸ ਤੇ ਹੁਇ ਸੁਖ ਭਾਗੈ ॥੨੨॥ ਸੁਨਿ ਗੁਰ ਕਰਦ ਕਰੀ ਕਰ ਧਾਰਨ ਹਤ ਨਿਜ ਤਨ ਕਿਯ ਰਕਤ ਨਿਕਾਰਨਿ। ਸੋ ਲੇ ਕਰਿ ਜਗਮਾਤ ਪ੍ਰਸੰਨ। ਪੁਨ ਗੁਰ ਦੇਨਿ ਭੇਟ ਕਰ ਅੰਨ॥੨੩॥ ਸਨਿ ਸੋਂ ਹਤਿ ਹੁਇਂ ਬਿਚ ਬਾਦੇ | ਚਾਰਹੁ ਦੀਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ। ਲਾਖਹੁਂ ਸਿੰਘ ਧਰਹਿ ਉਰ ਯੁੱਧ। ਹੁਇ ਤੁਮ ਭੇਟ ਮ੍ਰਿਤਕ ਬਿਚ ਯੁੱਧ॥੨੪॥... ਅੰਤਰਯਾਨ ਭਈ ਜਗ ਮਾਈ ਤਬਿ ਲੰਕੁੜੀਏ ਗਿਰਾ ਅਲਾਈ॥੨੫॥ ‘ਮਮ ਬਾਨਾ ਕਛਨੀ ਇਹੁ ਲੀਜੈ। ਅਪਨੇ ਸਰਬ ਪੰਥ ਮੈਂ ਦੀਜੈ। (੨੬) ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਕੇਸ਼ਵ ਦਾਸ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ : ਬਿੱਪ ਤੁਹਾਰੀ ਕਰੁਨਾ ਪਾਇ। ਕਾਰਜ ਸਿੱਧ ਭਏ ਸਮੁਦਾਇ ॥ (੩੬) ਅੰਸੁ ੧੨ ਮਾਦਰ ਬਹੁਰ ਅਹਾਰ ਖਵੱਯਾ। ਦਖਨਾ ਲੱਛ ਸਵਾ ਸੁ ਰੂਪੱਯਾ | (84) (੧੩)<noinclude></noinclude> dbpw29qtoewvae8triy8bbrhnhlogz4 250 66986 197494 2025-07-11T04:25:11Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਦੋਹਰਾ : ਚਟਪਟਾਇ ਚਿਤ ਮੈ ਜਯੋ ਤ੍ਰਿਣ ਕ੍ਯੋਂ ਧਤ ਹੋਇ ॥ ਖੋਜ ਰੋਜ ਕੇ ਹੇਤ ਲਗ ਦਯੋ ਮਿ ਜੂ ਰੋਇ॥੪॥ (੯) ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ :- (ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਪੰਨਾ ੭੧੭) ੧. ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ ਦੋ ਅਧ੍ਯਾਯ ੧੮..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197494 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੧੫)}} {{rule}}</noinclude>ਦੋਹਰਾ : ਚਟਪਟਾਇ ਚਿਤ ਮੈ ਜਯੋ ਤ੍ਰਿਣ ਕ੍ਯੋਂ ਧਤ ਹੋਇ ॥ ਖੋਜ ਰੋਜ ਕੇ ਹੇਤ ਲਗ ਦਯੋ ਮਿ ਜੂ ਰੋਇ॥੪॥ (੯) ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ :- (ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ, ਪੰਨਾ ੭੧੭) ੧. ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ ਦੋ ਅਧ੍ਯਾਯ ੧੮ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਦਾ ਭੰਗ ਪੀਣਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ : ਜਬੈ ਜਾਮ ਦਿਨ ਆਨਿ ਰਹਾਯੋ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਬਿਜੀਆ ਪਾਨ ਕਰਾਯੋ। (੨੧੯) ੨. ਭਾਈ ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ ੧੦ਵੇਂ ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ ਦੇ ੧੦ਵੇਂ ਅਧ੍ਯਾਯ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ : ਬਿਕ੍ਯਾ ਧਰ ਅਮਲ ਮੰਗਾਵੈ। ਆਪ ਅਚੈ ਪੁਨ ਅਵਰ ਦਿਆਵੈ ॥੧੦॥ ੩. ਫੇਰ ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ ਦੇ ੧੬ਵੇਂ ਅਧ੍ਯਾਯ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਨਵਰਾਤ੍ਰ ਅੰਸੂ ਦੇ ਪੂਜਨ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦਾ ਹੈ : ਮਦਿਰਾ ਬਿਜੀਆ ਖਾਂਡ ਮਿਲਾਈ। ਕਰ ਚਰਨਾਮਿਤ ਗਾਗਰ ਪਾਈ। ਲੈ ਨਿਜ ਭੇਟ ਕਾਲਕਾ ਦੀਨੇ। ਜੈ ਭਵਾਨਿ ਕੀ ਉਚਰਤ ਪਰਬੀਨੇ ॥੧੩੭॥ ੪. ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੁਤ ੩, ਅੰਸੂ ੪ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ : ਅਧਿਕੈ ਸੁਗੰਧਿ ਮਹਿਕਾਰ ਸੰਗ ਬਹੁ ਰਗੜ ਬਿਦਾਮਨ ਸਹਿਤ ਭੰਗ ਏਲਾ ਲਫੰਗੂ ਮਿਰਚਾਂਨਿ ਕਾਰਿ। ਮੇਲਯੋ ਗੁਲਾਬ ਬਿਚ ਸਰਦ ਬਾਰਿ॥੭॥... ਜੁਤਿ ਛੱਧਾਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਛਕਾਇ ॥੮॥ ੧ ਛਧਾਰ, ਅਫ਼ੀਮ ੨ ਸ਼ਰਾਬ ਮਿਲੀ ਭੰਗ ਦਾ ਕੋਹਾ ਸੁੰਦਰ ਚਰਨਾਮ੍ਰਿਤ ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਸਮੇਸ਼ ਵਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ । ੩ ਇਲਾਇਚੀ । ਬ ਲੌਂਗ । ੫ ਕਾਲੀਆਂ ਮਿਰਚਾਂ । ੬ ਅਫ਼ੀਮ ।<noinclude></noinclude> 44p5bp74y561z0by55hjwndlsqicgwq 250 66987 197495 2025-07-11T04:25:49Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਕਰ ਸਿੰਘ ਸਜਾ ਕਰ ਵਿਦਾ ਕਰਾ, ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿਆ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਕੁਛ ਅਮਲ ਛਕਿਆ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਅਮਲ ਖਾਨੇ ਲੱਗੇ, ਤਾਂ ਕਿਤਨਿਆਂ ਦੀ ਬ੍ਰਿਤੀਆਂ ਠਹਿਰ ਗਈਆਂ। ੮. ਚਰਿੱਤ੍ਰ ੨੬੬ ਤੋਂ ਸਿੱਧ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਕਾਲ ਦੇ ਉਪਾਸ਼ਕ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197495 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੧੭)}} {{rule}}</noinclude>ਕਰ ਸਿੰਘ ਸਜਾ ਕਰ ਵਿਦਾ ਕਰਾ, ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿਆ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਕੁਛ ਅਮਲ ਛਕਿਆ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਅਮਲ ਖਾਨੇ ਲੱਗੇ, ਤਾਂ ਕਿਤਨਿਆਂ ਦੀ ਬ੍ਰਿਤੀਆਂ ਠਹਿਰ ਗਈਆਂ। ੮. ਚਰਿੱਤ੍ਰ ੨੬੬ ਤੋਂ ਸਿੱਧ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਕਾਲ ਦੇ ਉਪਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਭੰਗ ਦਾ ਵਰਤਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਕਥਾ ਇਉਂ ਹੈ : ੧. ਰਾਜਾ ਸੁਮਤਿ ਸੈਨ ਦੇ ਘਰ ਸਮਰਪਤੀ ਰਾਣੀ ਦੇ ਪੇਟੋਂ ਰਨਖੰਭਕਲਾ ਰਾਜ- ਕੁਮਾਰੀ ਹੋਈ । ਯੋਗ੍ਯ ਸਮੇਂ ਵਿਦ੍ਯਾ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਾਸਤੇ ਇਕ ਪੰਡਿਤ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ। ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ਾਲਗ੍ਰਾਮ ਦਾ ਪੁਜਾਰੀ ਸੀ। ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਮਹਾਕਾਲ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਕ ਸੀ। ਮਤਭੇਦ ਕਰ ਕੇ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਵਿਵਾਦ ਹੋ ਗਿਆ । ਜਦ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੂੰ ਹਠੀਆ ਵੇਖ ਕੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਆਪਣੇ ਮਤ ਵਿੱਚ ਨਾ ਲਿਆ ਸਕੀ, ਤਾਂ ਰਨਖੰਭਕਲਾ ਨੇ ਪੰਡਿਤ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਕਿ ਜੇ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਮਤ ਨੂੰ ਅੰਗੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਦ ਮੈਂ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਆਖਾਂਗੀ ਕਿ ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਬੇਪਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਹੱਥ ਪਾਇਆ ਹੈ । ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਡਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਦਾ ਮਤ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕੀਤਾ : ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਮਿਸਰਹਿ ਛਲਾ ਪਾਹਨ ਦਏ ਬਹਾਇ॥ ਮਹਾ ਕਾਲ ਕੋ ਸਿੱਖ੍ਯ ਕਰਿ ਮਦਰਾ ਭਾਂਗ ਪਿਵਾਇ॥੧੨੫॥ (ਪੰਨਾ ੧੨੧੦) ਚਰਿੱਤ੍ਰ ੨੪੫ ਵਿੱਚ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ : ਜੇ ਅਮਲਨ ਕਹੱ ਖਾਹਿ ਖਤਾ ਕਬਹੂ ਨਹਿ ਖਾਵੈਂ॥ ਮੂੰਡਿ ਅਵਰ ਨਹਿ ਜਾਹਿ ਆਪੁ ਕਬਹੂੰ ਨ ਮੁੰਡਾਵੈਂ॥ ਚੰਚਲਾਨ ਕੋ ਚਿੱਤ ਚੋਰ ਛਿਨ ਇਕ ਮਹਿ ਲੇਹੀ॥ ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਮਿਨਨਿ ਭੋਗ ਭਾਵਤ ਮਨ ਦੇਹੀ॥੨੩॥... ਅਮਲ ਪਾਠ ਸੁਭ ਅੰਗ ਧਨਖਸਰ ਜਿਨ ਲਯੋ॥ ਹੋ ! ਸੋ ਨਰ ਜੀਵਤ ਮੁਕਤਿ ਜਗਤ ਭੀਤਰ ਭਯੋ ॥੨੭॥ (ਪੰਨਾ ੧੧੬੨-੬੩) ੧ ਵ੍ਰਿਤਿ ਠਹਿਰਾਣ ਦਾ ਕੇਹਾ ਸੁੰਦਰ ਉਪਾਉ ਦੱਸਿਆ ਹੈ । ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਵ੍ਰਿਤੀ, ਸੇਵਾ, ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਦਾ ਅਯਾਸ, ਪਰੋਪਕਾਰ, ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਦੋ ਅਧ੍ਯਾਸ ਨਾਲ ਠਹਿਰਦੀ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਗੁੜੂੰਦ ਹੋ ਕੇ ਉੱਲੂ ਬਣਨ ਨਾਲ ੨ ਅਸੀਂ ਏਥੇ ਜੀਵਤ ਮੁਕਤ ਦਾ ਅਰਥ ਸਮਝਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ।<noinclude></noinclude> 5n35091nhtmo4o0fsqs8adoznpdk7wx 250 66988 197496 2025-07-11T04:27:45Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "੨ ਸਾਹਾ ਰਤਨਮਾਲ : ੩ ਗ੍ਰਹਣ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਦਿਜ ਕੋ ਕਹਾ ਸੁਨਾਏ। ਸੋਧਹੁ ਸਾਹਾ ਅਬੈ ਬਨਾਏ। (੧੦੧) ਗ੍ਰਹਣ ਬੇਲ ਪੂਜਾ ਜਪੇ ਹੋਮ ਤਰਪਣ ਇਸਨਾਨ। ਛੁਟੇ ਗ੍ਰਹਣ ਦੇ ਦਾਨ ਮਮ ਸਿੱਖ ਭਲਾਈ ਜਾਨ | (੧੯) ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰਾਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197496 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੧੯)}} {{rule}}</noinclude>੨ ਸਾਹਾ ਰਤਨਮਾਲ : ੩ ਗ੍ਰਹਣ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਦਿਜ ਕੋ ਕਹਾ ਸੁਨਾਏ। ਸੋਧਹੁ ਸਾਹਾ ਅਬੈ ਬਨਾਏ। (੧੦੧) ਗ੍ਰਹਣ ਬੇਲ ਪੂਜਾ ਜਪੇ ਹੋਮ ਤਰਪਣ ਇਸਨਾਨ। ਛੁਟੇ ਗ੍ਰਹਣ ਦੇ ਦਾਨ ਮਮ ਸਿੱਖ ਭਲਾਈ ਜਾਨ | (੧੯) ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰਾਸ਼ਿ ੬, ਅੰਸੂ ੧੮ ਵਿੱਚ ਪਾਠ ਹੈ—ਬੀਬੀ ਵੀਰੋ ਜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਗ : ੪ ਗਹ ਪੂਜਾ ਗਣਪਤਿ ਨੌ ਹ ਕੋ ਪੂਜਵਾਇ। ਅਗਨਿ ਕਰੀ ਅਭਿਸੇਚਨ ਗਾਇ॥੪॥ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੁਤ ੧, ਅੰਸੂ ੧੩ ਵਿੱਚ ਦਸਮੇਸ਼ ਦਾ ਸ੍ਰੀ ਜੀਤੋ ਜੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਹੋਣ ਸਮੇਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ : ਪੂਜਤਿ ਨਵ ਗ੍ਰਿਹ ਗਣਪਤਿ ਸਾਥ ॥ ਕਹੇਂ ਨ੍ਰਿਤ ਠਾਨਹਿਂ ਗੁਰੂ ਨਾਥ। ਪੁਨ ਬੇਦੀ ਮਹਿ ਰਾਖਿ ਹੁਤਾਸਨ | ਭਾਰਤਿਸਰਪੀ ਕੀਨਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਿ॥੨੭॥ ੫ ਮਹੂਰਤ ਤੀਜੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਵਲੋਂ ਇਹ ਹੁਕਮ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ— ਬੋਲਣਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਕਾ : ਜਰਮਤੇ ‘ਐਤਵਾਰ ਕਿਤੇਜਾਣਾਹੋਵੇਤਾਂਪਾਨਖਾਵਣੇ। ਸੋਮਵਾਰ ਦਰਪਣ ਦੇਖ ਕੇ ਤੁਰਨਾ । ਮੰਗਲਵਾਰ ਲੌਂਗ ਖਾਵਣੇ। ਬੁਧਵਾਰ ਮਧੂ ਖਾਵਣਾ। ਵੀਰਵਾਰ ਦਹੀਂ ਖਾਣਾ। ਸ਼ੁਕਰਵਾਰ ਰੋਟੀ ਰਾਈ ਖਾਇ ਜਾਵਣਾ। ਛਨਿੱਛਰ ਵਾਰ ਕਿਤੇ ਜਾਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੀਂਧਾ ਲੂਣ ਖਾਇ ਜਾਣਾ। ਕੇਸੀਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਐਤਵਾਰ ਕੇਸੀ ਨ੍ਹਾਵੈ ਤਿਸ ਕੀ ਉਮਰ ਘਟ ਜਾਇ ਸੋਮਵਾਰ ਨਾਵੈ ਤਾਂ ਹੋਇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਕੇਸੀ ਨਾਵੈ ਤਾਂ ਜਹਮਤ ਭੀ ਹੋਇ ਤੇ ਦਾਰੂ ਨਾ ਮਿਲੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨ੍ਹਾਵੇ ਤਾਂ ਦੌਲਤ ਬਹੁਤ ਹੋਵੇ | ਵੀਰਵਾਰ ਕੇਸੀਂ ਨ੍ਹਾਵੇਂ ਤਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਬਹੁਤ ਹੋਇ | ... ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਧਾਰਣ ਦਾ ਮੁਹੂਰਤ ਇਹ ਲਿਖਿਆ ਹੈ— ਪੁਨਰ ਵਸੂ ਮੁਖ ਨਖਤ੍ਰ ਅਰੁ ਹਸਤ ਚਿਤ੍ਰ ਪਹਿਚਾਨ ਰੋਹਣਿ ਮ੍ਰਿਗ ਸਿਰ ਤਿਉਂ ਸੁਮਤਿ ਨਖਤ੍ਰ ਵਿਸਾਖਾ ਮਾਨ। ਅਨੁਰਾਧਾ ਜੋਟਾ ਕਹੀ ਉ ਫਲਗੁਨਿ ਜਾਨ। ਉਤ੍ਰ ਭਾਦ੍ਰ ਪਦਾ ਬਹੁਰ ਉਤ੍ਰਾ ਖਾੜਾ ਪ੍ਰਮਾਨ।<noinclude></noinclude> jq0n6s63dbg6r5xhzu60kts1bujlo20 250 66989 197497 2025-07-11T04:28:17Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਰੋਣਾ ਗੁਰੁ ਵਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬, ਅਧ੍ਯਾਯ ੭: ਤਬ ਹੀ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਆਈ। ਸੁਨਤ ਬਾਤ ਤਬ ਬਹੁ ਰੁਦਨਾਈ। ਸੁਧਾ ਸਰੋਵਰ ਪੁਨਿ ਸਭ ਅਏ। ਕਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਤਿਲਾਂਜਲੀ ਦਏ। ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਪੁਨ ਰੋਇ ਸੁਨਾਯੋ ॥ ਹੇ ਪਿਤ ਹਮ ਕੋ ਤਿਆਗ ਸਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197497 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੨੧)}} {{rule}}</noinclude>ਰੋਣਾ ਗੁਰੁ ਵਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬, ਅਧ੍ਯਾਯ ੭: ਤਬ ਹੀ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਆਈ। ਸੁਨਤ ਬਾਤ ਤਬ ਬਹੁ ਰੁਦਨਾਈ। ਸੁਧਾ ਸਰੋਵਰ ਪੁਨਿ ਸਭ ਅਏ। ਕਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਤਿਲਾਂਜਲੀ ਦਏ। ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਪੁਨ ਰੋਇ ਸੁਨਾਯੋ ॥ ਹੇ ਪਿਤ ਹਮ ਕੋ ਤਿਆਗ ਸਿਧਾਯੋ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਕੀ ਕੋਠੀ ਆਏ। ਅਤਿ ਹੀ ਰੁਦਨ ਭਯੋ ਤਿਹ ਠਾਂਏ ॥੨੨੫॥ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਐਸੋ ਕਰਮ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਿੰਦਿਤ ਕਥਨ ਕੀਤੇ ਹਨ : ੳ) ਰੋਵਣ ਵਾਲੇ ਜੇਤੜੇ ਸਭਿ ਬੰਨਹਿ ਪੰਡ ਪਰਾਲਿ॥ (੧੧) (ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮ: ੧, ਪੰਨਾ ੧੫) ਅ) ਓਹੀ ਓਹੀ ਕਿਆ ਕਰਹੁ ? ਹੈ ਹੋਸੀ ਸੋਈ॥ ਤੁਮ ਰੋਵਹੁਗੇ ਓਸ ਨੋ, ਤੁਮ ਕਉ ਕਉਣੁ ਰੋਈ ?॥੩॥ ਧੰਧਾ ਪਿਟਿਹੁ ਭਾਈਹੋ ! ਤੁਮ੍ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵਹੁ ॥ ਓਹੁ ਨ ਸੁਣਈ ਕਤ ਹੀ, ਤੁਮ੍ ਲੋਕ ਸੁਣਾਵਹੁ॥੪॥ (ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੧, ਪੰਨਾ ੪੧੮) ਕੋਈ | ਗੁਰੁ ਵਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ : ਜੋ ਹਮ ਕੋ ਰੋਵੇਗਾ ਈਤ ਊਤ ਤਾਂ ਕੋ ਦੁਖ ਹੋਈ। ਕੀਰਤਨ ਕਥਾ ਸੁ ਗਾਵਹੁ ਬਾਨੀ। ਇਹੈ ਮੋਰ ਸਿਖ੍ਯਾ ਸੁਨ ਕਾਨੀ। ਤਜੇ ਸ਼ੋਕ ਸਭ ਅਨਦ ਬਢਾਇ। ਨਹਿ ਪੀਟਹਿ ਤ੍ਰਿਯ ਮਿਲ ਸਮੁਦਾਇ। (੧੧) ਵਰੁਣ ਦੀ ਪੂਜਾ : ਗੁਰੁ ਦਰੀਆਉ ਸਦਾ ਜਲੁ ਨਿਰਮਲੁ, ਮਿਲਿਆ ਦੁਰਮਤਿ ਮੈਲੁ ਹਰੈ॥ (ਪੰਨਾ ੧੩੨੯) ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜਲਪਤਿ ਵਰੁਣ ਦੀ ਪੂਜਾ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਆਰੰਭ ਦਿੱਤੀ ਅਰੁ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦਾ ਛਾਂਦਾ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਏ । ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅਗ੍ਯਾਨੀ ਸਿੱਖ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬੁੱਧਿ ਭੀ ਭ੍ਰਮ-ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਈ।<noinclude></noinclude> j6pnxwkp8u35bpj4cxfmctq6pbqw9ge 250 66990 197498 2025-07-11T04:28:48Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਜਿਸ ਵਿਸ਼ਨੂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਭੈਰਉ ਅਸਟਪਦੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ- “ਰੋਗੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਸਰੁਦ੍ਰਾ” ਉਹ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦਾ ਇਸ਼ਟ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਦਲੀਲ ਇਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵਿਸ਼ਨੂ ਦੇ ਹੀ ਨਾਮ ਵਰਤੇ ਹਨ । ਭ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197498 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੨੩)}} {{rule}}</noinclude>ਜਿਸ ਵਿਸ਼ਨੂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਭੈਰਉ ਅਸਟਪਦੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ- “ਰੋਗੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਸਰੁਦ੍ਰਾ” ਉਹ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦਾ ਇਸ਼ਟ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਦਲੀਲ ਇਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵਿਸ਼ਨੂ ਦੇ ਹੀ ਨਾਮ ਵਰਤੇ ਹਨ । ਭਾਵੇਂ ਪੰਡਿਤ ਜੀ ਦੇ ਦੱਸੇ ਨਾਮ ਕਰਤਾਰ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਨਹੀਂ ਅਰੁ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਨੂ ਦੇ ਸਮਝਣਾ ਭੁੱਲ ਹੈਂ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਅਲਾਹ, ਕਬੀਰ, ਕਰੀਮ, ਕਾਦਿਰ, ਖ਼ੁਦਾ, ਪਰਵਦਗਾਰ ਅਤੇ ਰਹੀਮ ਆਦਿਕ ਨਾਮ ਕਿਸ ਦੇ ਹਨ ? *** ੨-ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਰੁੱਧ ੧. ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ ਦੇ ਸੱਤਵੇਂ ਅਧ੍ਯਾਯ ਵਿੱਚ ਕਥਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਨੇ ‘ਤਿਮਰ’ ਗਡਰੀਏ ਨੂੰ ਆਖਿਆ : ਕਛੂ ਭਾਂਗ ਹਮ ਕੋ ਲਯਾ ਦੇਵੋ। ਪਾਛੇ ਜੋ ਮਾਂਗੋ ਸੋ ਲੇਵੋ। (੧੧੧)... ਐਸੇ ਮੁਸ਼ਟਾਂ ਭਾਂਗ ਕੀ ਤਿਮਰ ਸਾਤ ਜਬ ਪਾਇ। ਸਤਿ ਪਤਿਸ਼ਾਹੀ ਸਾਥ ਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਮੁਖੋਂ ਅਲਾਇ ॥੧੧੪11... ਤੈਸੇ ਸਾਤ ਸੀਸ ਨਿਜ ਦੇਵੋਂ। ਤੌ ਪਤਿਸ਼ਾਹੀ ਇਨ ਤੇ ਲੇਵੇਂ। (੧੨੩) ੨. ਭਾਈ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਤਦ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭਗਤ ਆਪਣੀ ਬਾਣੀ ਦਰਜ ਕਰਾਣ ਲਈ ਆਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਭੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕੇ । ਜੇ ਕਵੀ ਜੀ ਉਹ ਪੋਥੀਆਂ, ਜੋ ਮੋਹਨ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਪੰਜਵੇਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਲੈ ਕੇ ਆਏ, ਵੇਖ ਲੈਂਦੇ ਤਾਂ ਇਹ ਕਲਪਨਾ ਕਦੇ ਨਾ ਕਰਦੇ, ਕਿਯੋਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੋਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਗਤ ਬਾਣੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ੧ ਦੇਖੋ, ਨਾਮ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਬ੍ਯਾਯਾਂ .8 ੨ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਕਥਾ ਬਾਬਰ ਦੇ ਨਾਲ ਘੜ ਲਈ ਹੈ, ਜੋ ਤੈਮੂਰ ਤੋਂ ਛੇਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸੀ। ੩ ਕੇਹੀ ਦਾਨਾਈ ਅਤੇ ਦੂਰਦੇਸ਼ੀ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਭੰਗ ਦੇ ਭਾੜੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਦੇਣੀ, ਫੇਰ ਸੱਤ ਸਿਰ ਦੇ ਕੇ ਵਾਪਿਸ ਲੈਣੀ ੪ ਦੇਖੋ, ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰਾਸ਼ਿ ੩, ਅਧ੍ਯਾਯ ੪੨ । ਅਤੇ- ਗੁਰੁ ਵਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੬, ਅਧ੍ਯਾਯ ।<noinclude></noinclude> 7n8zxhpspoeqothv5owxdwzxaosyptn 250 66991 197499 2025-07-11T04:29:37Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{gap}}ਮਿਰਜ਼ਾ ਜੈ ਸਿੰਹ ਪਿੱਛੋਂ ਰਾਮ ਸਿੰਹ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬੈਠਾ, ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਵਲੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਿਤਾਬ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ 'ਤੇ ਭੇਜਿਆ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਲ ਲੈ ਗਿਆ, ਰਾਜ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197499 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੨੫)}} {{rule}}</noinclude>{{gap}}ਮਿਰਜ਼ਾ ਜੈ ਸਿੰਹ ਪਿੱਛੋਂ ਰਾਮ ਸਿੰਹ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬੈਠਾ, ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਵਲੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ‘ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਿਤਾਬ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ 'ਤੇ ਭੇਜਿਆ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਲ ਲੈ ਗਿਆ, ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਸਿੰਹ ਦੇ ਮਰਣ ਪਿੱਛੋਂ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਹ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬੈਠਾ (ਕਰਨਲ ਜੇਮਲ ਟਾਡ, ਅੰਬਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦਾ ਹੈ) । ੪. ਭਾਈ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ, ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ ਆਦਿਕ ਕਈ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਭੁੱਲ ਨਾਲ ਵਜ਼ੀਰ ਖਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਵਜ਼ੀਦ ਖ਼ਾਨ ਦਸਮੇਸ਼ ਦੇ ਦੋ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦਾ ਕਾਤਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ : ਖਾਨ ਵਜੀਦੋ ਨੈਨ ਭਰੋਰੇ | ਡਰਤਿ ਨਹੀਂ ਕਿਮ ਕਹੇਂ ਕਰੇਰੇ। ਇਨ ਕੋ ਅਬਿ ਦੈਹੈਂ ਮਰਿਵਾਇ।... (ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਰੁਤਿ ੬, ਅੰਸੂ ੫੧) ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਭਾਣਾ ਬੀਤਣ ਸਮੇਂ ਵਜ਼ੀਰ ਖਾਂ ਕੁੰਜਪੁਰੇ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਸਰਹਿੰਦ ਦਾ ਸੂਬਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੇ ੧੩ ਪੋਹ ਸੰਮਤ ੧੭੬੧ ਨੂੰ ਦਸਮੇਸ਼ ਦੇ ਦੋ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਣ ਲਏ ਸਨ । ਬੰਦਾ ਬਹਾਦੁਰ ਨੇ ੧ ਹਾੜ ਸੰਮਤ ੧੭੬੭ ਨੂੰ ਚਪੜਾਚਿੜ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਵਜ਼ੀਰ ਖਾਂ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰ ਕੇ ਸਰਹਿੰਦ ਫ਼ੜ੍ਹੇ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੁੱਚਾ ਨੰਦ ਆਦਿਕ ਪਾਪੀਆਂ ਨੂੰ ਭੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੀਚ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਫਲ ਭੁਗਾਇਆ। ੫. ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਸਿੰਘ ਲਿਖਦਾ ਹੈ : ਸਾਲ ੧੭੬੨ ਵਿੱਚ ਏਹ ਰਹਿਤਨਾਮਾ ਅਵਿਚਲ ਨਗਰ ਬੈਠ ਕੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਏਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਲਗੀਧਰ ਸ੍ਵਾਮੀ ੧੭੬੫ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਅਵਿਚਲ ਨਗਰ ਨਹੀਂ ਗਏ । ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਤਥਾ ਅਵਿਚਲ ਨਗਰ ਗੁਰੂਧਾਮ ਦੇ ਨਾਮ ਭੀ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਉਣ ਪਿੱਛੋਂ ਪੰਥ ਨੇ ਥਾਪੇ ਹਨ । ਰਤਨ ਮਾਲ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੌ ਸਾਖੀ :- ੧. ਪਾਂਡਵਾਂ ਵੇਲੇ ਸੈਯਦਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਹੋਈ ਔਰ ਮੁਗ਼ਲ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਦੀ ਔਲਾਂਦ ਹਨ । (ਸਾਖੀ ੧) ੨. ਅਫਲਾਤੂ ਅਤੇ ਸਿਕੰਦਰ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਇਕੱਠੇ ਆਏ। (ਸਾਖੀ ੪੧) # # #<noinclude></noinclude> 2070nkpaokad1xzbw85fmq6htdxbxju 250 66992 197500 2025-07-11T04:30:19Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਗੁਰੁ ਵਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬, ਅਧ੍ਯਾਯ ੮ ਇਸੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਦਸਵੇਂ ਅਧ੍ਯਾਯ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਲਹ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਜਿਸ ਤੋਂ ਯੁੱਧ ਹੋਵੇ : ਸ੍ਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197500 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੨੭)}} {{rule}}</noinclude>ਗੁਰੁ ਵਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬, ਅਧ੍ਯਾਯ ੮ ਇਸੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਦਸਵੇਂ ਅਧ੍ਯਾਯ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਲਹ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਜਿਸ ਤੋਂ ਯੁੱਧ ਹੋਵੇ : ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਕਹਿੰ, ਬਾਸਾ ਕਰੋ, ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਰਿਦ ਜਾਹਿ ਬਿਰੋਧ ਬਸੈ ਸੁਇ ਕਾਜ ਕਰੋ, ਤੁਹਿ ਜੁੱਧ ਜਾਇ ॥੮੧੬॥ ਅੰਘਾਂਉ ॥੮੧੭॥ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਗੁਰੂ ਵਿਲਾਸ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਅਧ੍ਯਾਯ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭੀਮ ਚੰਦ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿੱਖ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ : ਤਬ ਤਾਂ ਕੇ ਮਨ ਮੈਂ ਯੌ ਆਈ। ਹਮਹੂੰ ਇਨ ਸਿੱਖ ਹੂਜੈ ਧਾਈ॥੨੬੭॥ ਇਸ ਪਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ : ਜੋ ਇਹ ਭਯੋ ਸਿੱਖ ਨਿਜ ਆਈ। ਤੌ ਕਰਿਹੇ ਕਾ ਸੰਗ ਲਰਾਈ॥੨੭॥ ਤਾਂ ਤੋ ਕਛੂ ਜਤਨ ਅਬ ਕੀਜੈ। ਨਿਸ਼ਚਾ ਯਦਿ ਫੇਰ ਕਰ ਦੀਜੈ। (੨੭੧) ਗੁਰੁ ਵਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦ਵੀਂ ਦੇ ਅਧ੍ਯਾਯ ੨੯ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ ਲਿਖਦਾ ਹੈ : ਬੂਕ ਤਾਸੁ ਜਨਨੀ ਕਹਿ ਹੋਈ | ਬੇਰੁ ਨ ਲਏ ਤਾਭ ਕਾ ਸੋਈ। ਤਾਤ ਪਿਤਾ ਕੋ ਮਾਰਨ ਵਾਰੋ ਹਾਜ਼ਰ ਆਗੈ ਹੋਇ ਨਿਹਾਰੋ ॥੨੧॥ ਇਸੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, ਦੇਖੋ ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਦਾ ਐਨ ੨, ਅੰਸੂ ੧੭ : ਪੁੱਤ੍ਰ ਪਠਾਨ ਤਬੈ ਚਲਿ ਆਯੋ। ਕਰਿ ਸਲਾਮ ਕੋ ਸੀਸ ਨਿਵਾਯੋ॥੧੨॥ ਕੌਨ ਨਾਮ ਹੈ ਪਿਤਾ ਪਿਤਾਮਾ ?... ਸੁਨਿ ਪਠਾਨ ਕੋ ਪੂਤ ਉਚਾਰਾ | ਹੁਤੋ ਪੈਂਦ ਖਾਂ ਦਾਦ ਹਮਾਰਾ॥੧੫॥<noinclude></noinclude> 9wmv5chxvkxjnvlqjrgwwza889yfmcn 250 66993 197501 2025-07-11T04:31:15Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{gap}}ਉੱਤੇ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੋਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਪਠਾਣ ਨੂੰ ਉਕਸਾ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ 'ਤੇ ਖ਼ੁਦਕਸ਼ੀ ਦਾ ਕਲੰਕ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਅਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਸ਼ਕਤਿ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ, ਬਿਨਾਂ ਸਿਧਾਂਤ ਸੋਚੇ ਹੀ ਤੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197501 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)||(੨੯)}} {{rule}}</noinclude>{{gap}}ਉੱਤੇ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੋਹਾਂ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਪਠਾਣ ਨੂੰ ਉਕਸਾ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ 'ਤੇ ਖ਼ੁਦਕਸ਼ੀ ਦਾ ਕਲੰਕ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਅਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਸ਼ਕਤਿ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ, ਬਿਨਾਂ ਸਿਧਾਂਤ ਸੋਚੇ ਹੀ ਤੁੱਛ ਬਾਤ 'ਤੇ ਵਿਤੰਡਾਵਾਦ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਨੇ ਹਾਂ। ਕੁਛ ਸਮਾਂ ਹੋਇਆ ਕਿ “ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ" ਨੇ ਕਿਸੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਗਏ ਸਿੱਖ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ ਦੇਂਦੇ ਹੋਏ ਰਾਇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸਿੰਘਾਸਨ ਉੱਚਾ ਰੱਖ ਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾਨਾ ਅਤੇ ਕੁਰਸੀਆਂ 'ਤੇ ਬੈਠਣਾ ਨਾ ਮੁਨਾਸਿਬ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਹੱਦੋਂ ਵਧ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਕਿਸ ਨਿਯਮ ਦਾ ਭੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪੂਰਾ ਅਦਬ ਰੱਖ ਕੇ ਕੋਈ ਨਿਸ਼ਚਤ ਨਿੰਦਿਤ ਨਹੀਂ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਮਹਾਰਾਜਿਆਂ ਅਤੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਖਲੋਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਫੇਰ ਨਾਲ ਮਾਮੂਲੀ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਭੀ ਬੈਠਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪ ਮੰਜੀਆਂ ਬਖ਼ਸ਼ੀਆਂ, ਦਸਮੇਸ਼ ਨੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਅੱਗੇ ਖਲੋ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ ਅਤੇ ਚਮਕੌਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਤਾ ਅਰਪਨ ਕੀਤੀ। ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਸੰਬੰਧੀ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਵਚਨ ਮੈਂ ਸੰਚਯ ਕਰਦਾ ਰਹਿਆ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ‘ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ” ਵਿੱਚ ਇਕੱਤ੍ਰ ਕਰ ਕੇ ਯਾਖਯਾ ਸਹਿਤ ਆਪ ਦੀ ਭੇਟਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਭਰੋਸਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਇਸ ਤੁੱਛ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੇਰੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਛਿਮਾ ਕਰੋਗੇ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਭਵਨ ਨਾਭਾ ਨਵੰਬਰ ੧੯੩੮ ਗੁਰੂ-ਪੰਥ ਦਾ ਸੇਵਕਕਾਨ੍ਹ ਸਿੰਘ ਨਾਭਾ ਨਿਵਾਸੀ ੧ ਜੋ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਹਰਿਮੰਦਿਰ ਆਪ ਨਾ ਬਣਾ ਜਾਂਦੇ, ਤਾਂ ਉੱਪਰਲੀ ਛੱਤ ਅਤੇ ਗੈਲਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕਪਾਲ ਕ੍ਰਿਯਾ, ਬਿਨਾਂ ਸੰਸੇ ਹੋ ਜਾਂਦੀ।<noinclude></noinclude> ej0egrnw1qe64v3botcflg7rdqqyjn1 250 66994 197502 2025-07-11T04:49:46Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਉਸਤਤਿ ਕਵਨ ਕਰੀਜੈ ਕਰਤੇ ਪੇਖਿ ਰਹੇ ਬਿਸਮਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸੁਖੀਅਨ ਮਹਿ ਸੁਖੀਆ ਤੂੰ ਕਹੀਅਹਿ, ਦਾਤਨ ਸਿਰਿ ਦਾਤਾ॥ ਭੋਜਨ ਮਹਿ ਤੇਜਵੰਸੀ ਕਹੀਅਹਿ, ਰਸੀਅਨ ਮਹਿ ਰਾਤਾ॥੨॥ ਸੂਰਨ ਮਹਿ ਸੂਰਾ ਤੂੰ ਕਹੀਅਹਿ, ਭੋਗਨ ਮਹਿ ਭੋਗ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197502 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਉਸਤਤਿ ਕਵਨ ਕਰੀਜੈ ਕਰਤੇ ਪੇਖਿ ਰਹੇ ਬਿਸਮਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸੁਖੀਅਨ ਮਹਿ ਸੁਖੀਆ ਤੂੰ ਕਹੀਅਹਿ, ਦਾਤਨ ਸਿਰਿ ਦਾਤਾ॥ ਭੋਜਨ ਮਹਿ ਤੇਜਵੰਸੀ ਕਹੀਅਹਿ, ਰਸੀਅਨ ਮਹਿ ਰਾਤਾ॥੨॥ ਸੂਰਨ ਮਹਿ ਸੂਰਾ ਤੂੰ ਕਹੀਅਹਿ, ਭੋਗਨ ਮਹਿ ਭੋਗੀ॥ ਗ੍ਰਸਤਨ ਤਨ ਮਹਿ ਤੂੰ ਬਡੋ ਗ੍ਰਿਹਸਤੀ, ਜੋਗਨ ਮਹਿ ਜੋਗੀ॥੩॥ ਕਰਤਨ ਮਹਿ ਤੂੰ ਕਰਤਾ ਕਹੀਅਹਿ, ਆਚਾਰਨ ਮਹਿ ਆਚਾਰੀ॥ ਸਾਹਨ ਮਹਿ ਤੂੰ ਸਾਚਾ ਸਾਹਾ, ਵਾਪਾਰਨ ਮਹਿ ਵਾਪਾਰੀ ॥੪॥ ਦਰਬਾਰਨ ਮਹਿ ਤੇਰੋ ਦਰਬਾਰਾ, ਸਰਨ ਪਾਲਨ ਟੀਕਾ ॥ ਲਖਿਮੀ ਕੋਤਕ ਗਨੀ ਨ ਜਾਈਐ, ਗਨਿ ਨ ਸਕਉ ਸੀਕਾ॥੫॥ ਨਾਮਨ ਮਹਿ ਤੇਰੋ ਪ੍ਰਭ ਨਾਮਾ, ਗਿਆਨਨ ਮਹਿ ਗਿਆਨੀ॥ ਜੁਗਤਨ ਮਹਿ ਤੇਗੋ ਪ੍ਰਭ ਜੁਗਤਾ, ਇਸਨਾਨਨ ਮਹਿ ਇਸਨਾਨੀ॥੬॥ ਸਿਧਨ ਮਹਿ ਤੇਰੀ ਪ੍ਰਭ ਸਿਧਾ, ਕਰਮਨ ਸਿਰਿ ਕਰਮਾ ॥ ਆਗਿਆ ਮਹਿ ਤੇਰੀ ਪ੍ਰਭ ਆਗਿਆ, ਹੁਕਮਨ ਸਿਰਿ ਹੁਕਮਾ॥੭॥ [੭੯੫] ਰਾਗੁ ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੧ ਚਉਪਦੇ ਘਰੁ ੧ (੧) ਤੂ ਸੁਲਤਾਨੁ ਕਹਾ ਹਉ ਮੀਆ, ਤੇਰੀ ਕਵਨ ਵਡਾਈ ॥ 11 [੧੦੧੨] ਮਾਰੂ ਅਸਟਪਦੀਆ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧ (੬) ਕੀਤਾ ਕਿਆ ਸਾਲਾਹੀਐ, ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਸੋਈ॥ ਜਿਨਿ ਕੀਆ ਸੋ ਮਨਿ ਵਸੈ, ਮੈ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥ ਸੋ ਸਾਚਾ ਸਾਲਾਹੀਐ ਸਾਚੀ ਪਤਿ ਹੋਈ ॥੩॥ (੧੧੪੪] ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ (੩੨) ਸਭ ਤੇ ਊਚ ਜਾ ਕਾ ਦਰਬਾਰੁ ॥ ਸਦਾ ਸਦਾ ਤਾ ਕਉ ਜੋਹਾਰੁ ॥... ਦੇਦੇ ਤੋਟਿ ਨਹੀ ਭੰਡਾਰ ॥ ਖਿਨ ਮਹਿ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪਨਹਾਰ॥ ਜਾ ਕਾ ਹੁਕਮੁ ਨ ਮੇਟੈ ਕੋਇ॥ ਸਿਰਿ ਪਾਤਿਸਾਹਾ ਸਾਚਾ ਸੋਇ॥੩॥ ੧ ਆਸ਼ਚਰਯ, ਹੈਰਾਨ । ੨ ਤੇਜਸ੍ਵੀ, ਪ੍ਰਤਾਪੀ । ੩ ਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੂੰ ਰਸਾਂ ਦਾ ਅਧਿਸ਼ਠਾਨ ਰੂਪ ਹੈਂ । ੪ ਸ਼ਰਣਾਗਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ । ਪ ਤੇਰੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸਿੱਕੇ ਗਿਣਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦੇ । ੬ ਹੋ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ! ਤੂੰ ਚੱਕ੍ਰਵਰਤੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਹੈਂ, ਜੇ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ “ਮੀਆਂ " ਆਖਾਂ, ਤਾਂ ਤੇਰੀ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਹੈ ? ਸਗੋਂ ਛੁਟਿਆਈ ਹੈ । ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਸਰਬ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਗੋਵਰਧਨ ਧਾਰੀ ਰਾਵਣਾਰੀ ਆਦਿ ਨਾਮਾਂ ਨਾਲ ਵਡਿਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਮਹਤੱਵ ਤੋਂ ਅਯਾਤ ਹਨ । ੭ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰੋ, ਉਸ ਦੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਥਾਂ ੮ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰ। ੬ ਉਤਪੰਨ ਅਤੇ ਯ ਕਰਨ ਵਾਲਾ । ਸਮਝ ਕੇ ਨਾ ਸਲਾਹੋ ।<noinclude></noinclude> d4kyqe2pk06qp1ht7kh8i1aur43spz1 250 66995 197503 2025-07-11T04:51:50Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਤਾਹਿ ‘ਗਿਰਧਰ’ ਕਹੈ ਕਉਨ ਸੀ ਬਡਾਈ ਹੈ ? ਜਾ ਕੋ ਏਕ ਬਾਵਰੋ “ਬਿਸੁਨਾਥ’ ਨਾਮ ਕਹਾਵੈ, ਤਾਹਿ ‘ਬ੍ਰਿਸ਼ਨਾਥ ਕਰੇ ਕਉਨ ਅਧਿਕਾਈ ਹੈ ? ਅਨਿਕ ਅਕਾਰ ਓਅੰਕਾਰ ਕੇ ਬਿਥਾਰੇ ਜਾਹਿ ਤਾਹੀਂ, ‘ਨੰਦ ਨੰਦਨ' ਕਹੇ, ਕਉਨ ਸੋਭਤਾਈ ਹੈ ? ਜਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197503 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਤਾਹਿ ‘ਗਿਰਧਰ’ ਕਹੈ ਕਉਨ ਸੀ ਬਡਾਈ ਹੈ ? ਜਾ ਕੋ ਏਕ ਬਾਵਰੋ “ਬਿਸੁਨਾਥ’ ਨਾਮ ਕਹਾਵੈ, ਤਾਹਿ ‘ਬ੍ਰਿਸ਼ਨਾਥ ਕਰੇ ਕਉਨ ਅਧਿਕਾਈ ਹੈ ? ਅਨਿਕ ਅਕਾਰ ਓਅੰਕਾਰ ਕੇ ਬਿਥਾਰੇ ਜਾਹਿ ਤਾਹੀਂ, ‘ਨੰਦ ਨੰਦਨ' ਕਹੇ, ਕਉਨ ਸੋਭਤਾਈ ਹੈ ? ਜਾਨਤ ਉਸਤਤਿ ਕਰਤ ਨਿੰਦਿਆ ਅੰਧ ਮੂੜ ੇ, ਐਸੇ ਅਰਾਧਬੇ ਤੇ ਮੋਨਿ ਸੁਖਦਾਈ ਹੈ ॥੫੫੫॥ ੨. ਉਸਤਤਿ ਨਿੰਦਾ ਨਿੰਦਿਆ ਪਦ ਨਾਲ ਮਿਲਿਆ ਹੋਇਆ ਜਦ ਉਸਤਤਿ ਪਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਇਸ ਦੇ ਅਰਥ ਹੋਂਦੇ ਹਨ, ਔਗੁਣਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਣ ਅਰੋਪਣੇ । ਐਸੇ ਹੀ ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਅਰਥ ਗੁਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ ਥਾਪਣੇ ਹੋਂਦਾ ਹੈ, ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਐਸੀ ਉਸਤਤਿ ਅਤੇ ਨਿੰਦਾ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਝੂਠੀ ਉਸਤਤਿ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੁਸ਼ਾਮਦੀ ਔਰ ਪਰਦੋਸ਼ ਅਤੇ ਛਿਦ੍ਰ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਨਿੰਦਕ, ਨਿਰਾਰਥਕ ਪਾਪ ਸਿਰ ਲੈ ਕੇ ਕਲੰਕਿਤ ਹੋਂਦੇ ਹਨ। [੨੧੯] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੯ (੧) ਉਸਤਤਿ ਨਿੰਦਾ ਦੋਊ ਤਿਆਗੈ, ਖੋਜੈ ਪਦੁ ਨਿਰਬਾਨਾ ॥ [੬੩੩] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੯ (੧੧) ਨਹ ਨਿੰਦਿਆ ਨਹ ਉਸਤਤਿ ਜਾ ਕੈ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਅਭਿਮਾਨਾ ॥ ੧ ਪੁਰਾਣ ਕਥਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸ਼ੇਸ਼ਨਾਗ ਪੁਰ ਸੌਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਗ ਉਸ ਦਾ ਹਜ਼ਾਰ ਨਵਾਂ ਨਾਉਂ ਲੈ ਕੇ ਨਿੱਤਨੇਮ ਪੁਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੋਸ਼ਨਾਗ ਅਜਿਹਾ ਬਲੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਹਜ਼ਾਰ ਬਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਫਣ ਉੱਪਰ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਚੁੱਕੀ ਖੜਾ ਹੈ 1 ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਗ ਨੇ ਸਾਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਸ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਇਕ ਗੋਵਰਧਨ ਪਹਾੜੀ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲਾ ਕਹਿਣਾ, ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਹੈ ? ੨ ਮੂੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ-ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੋ ਵਰੁਣ ਕੜਾਹ ਮੂਰ ਦੀ, ਸ਼ਿਵ ਤੇ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੁੱਕ ਕਰ ਚੋਂ ਅਜ਼ਾਦ ਬਣਾਇਆ, ਖ਼ਵਾਜੇ ਪੀਰ ਤੋਂ ਅਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਦਾ ਸ਼ਨਾਨ ਲਿਆ । ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਨੇ ਦੇਵੀ ਤੋਂ ਕੋਸ਼ ਅਤੇ ਲੰਕੁੜੀਏ ਤੋਂ ਕੱਢਨੀ ਲੈ ਕੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਰਚਿਆ.............ਚਾਰੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੱਖ ਸਿੱਖ ਦਾ ਲਹੂ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਕੀਤਾ .............ਅਰ ਕ੍ਰੋਧ ਵਸਿ ਹੇ ਕੋ ਅਵਯਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਰਾਪ ਦੇ ਕੇ ਸੁਖ ਸੰਪਦਾ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ............ਆਦਿਕ । ਕੀ ਉਹ ਅਕਲ ਵਾਲੇ ਕਹੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ? ਸਾਡੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ “ਮੁੜ ਰਾਜ" ਦੀ ਪਦਵੀ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਕੁਛ ਅਯੋਗ ਨਹੀਂ 1 [ਮੂੜ੍ਹ ] ਕੋਹਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਜੋ ਅਜੇਹੇ ਮੂੜ੍ਹ ਆਪਣੀ ਪੰਡਿਤਾਈ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਪੋਥੀਆਂ ਨਾ ਲਿਖਦੇ। ੩ ਐਸੀ ਮਹਿਮਾ ਕਰਨ ਨਾਲੋਂ ਚੁੱਪ ਕਰਨਾ ਹੀ ਭਲਾ ਹੈ, (ਸਾਰਕਤਾਵਲੀ) “ਮੂਦ ਸੋਡੈ ਕਰੈ ਮੋਨ ।” ੪ ਅਚਲ ਅਰ ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਪਦ ।<noinclude></noinclude> tdped0asf3j566vks81u8bsniiwhqwn 250 66996 197504 2025-07-11T04:53:01Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{gap}}ਜੋ ਉੱਥਾਨਿਕਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯੁਕਤਿ ਵਿਰੁੱਧ ਨਹੀਂ ਉਹ ਮੰਨਣੀ ਚਾਹੀਏ, ਜਿਵੇਂ ਜਗੰਨਾਥ ਜਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ “ਗਗਨ ਮੈ ਥਾਲੁ" ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਿਆ, ਗਯਾ ਤੀਰਥ ਤੇ ‘ਪਿੰਡੁ ਪਤਲਿ ਮੇਰੀ ਕੇਸਉ ਕਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197504 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{gap}}ਜੋ ਉੱਥਾਨਿਕਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯੁਕਤਿ ਵਿਰੁੱਧ ਨਹੀਂ ਉਹ ਮੰਨਣੀ ਚਾਹੀਏ, ਜਿਵੇਂ ਜਗੰਨਾਥ ਜਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ “ਗਗਨ ਮੈ ਥਾਲੁ" ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਿਆ, ਗਯਾ ਤੀਰਥ ਤੇ ‘ਪਿੰਡੁ ਪਤਲਿ ਮੇਰੀ ਕੇਸਉ ਕਿਰਿਆ ਕਥਨ ਕੀਤਾ, ਇਤਯਾਦਿ । ਸਾਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਉੱਥਾਨਿਕਾ ਯਾਗਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ, ਕਈ ਉੱਥਾਨਿਕਾ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਭਾਵ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਜਿਵੇਂ- “ਜੇ ਰਤੁ ਲਗੈ ਕਪੜੈ ਜਾਮਾ ਹੋਇ ਪਲੀਤੁ॥ ਜੋ ਰਤੁ ਪੀਵਹਿ ਮਾਣਸਾ ਤਿਨ ਕਿਉ ਨਿਰਮਲੁ ਚੀਤੁ ॥ (ਮਃ ੧, ਵਾਰ ਮਾਝ) ਇਸ ਦੀ ਉੱਥਾਨਿਕਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ, ਖ਼ੂਨ ਆਲੂਦਾ ਵਸਤ੍ਰ ਧੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਸਕੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਹੁ ਪੇਸ਼ਾਬ ਆਦਿ ਨਾਲ ਪਲੀਤ ਹੋਇਆ ਵਸਤ੍ਰ ਪਹਿਨ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨਾ ਬਰ੍ਹਾ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਪਸ਼ੂ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਅਜੇਹਾ ਅਪਵਿੱਤ੍ਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਉਹ ਲੋਕ ਪਵਿੱਤ੍ਰ-ਮਨ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਲਹੂ ਪੀਂਦੇ, ਭਾਵ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰ ਕੇ ਰਿਸ਼ਵਤ ਆਦਿ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ? ਵਿਚਾਰਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਵੇਕ ਬੁੱਧਿ ਨਾਲ ਯੋਗ੍ਯ ਅਤੇ ਅਯੋਗ੍ਯ ਉੱਥਾਨਿਕਾ ਦਾ ਨਿਰਯ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਏ । {{center|'''੫. ਉਦਾਸੀ'''}} ਜਗਤ ਤੋਂ ਉਦਾਸੀਨ ਹੋ ਕੇ ਘਰ-ਬਾਰ ਤ੍ਯਾਗਣ ਵਾਲੇ ਦਾ ਨਾਮ ਉਦਾਸੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਭ ਕੁਛ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਭੀ ਜੋ ਮਨ ਨੂੰ ਮਾਯਾ ਵਿੱਚ ਖੱਚਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਉਦਾਸੀ ਸੰਗਯਾ ਹੈਂ । ੧ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਜਦ ਜਗਤ ਜਲੰਦੇ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤਿ ਦੇਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ਾਂਤਰੀ ਵਿਚਰਣ ਵਾਸਤੇ ਸੰਤ ਬਾਣਾ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ, ਅਰ ਜਿਸ ਲਿਬਾਸ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨੇ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕਰ ਕੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦੀ [ ਉਦਾਸੀ] ਜਮਾਤ ਬਣਾਈ,ਉਸ ਦੀ ਭੀ“ਉਦਾਸੀ ਸਂਗ੍ਯਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ- ‘ਬਾਬੇ ਭੇਖ ਬਣਾਇਆ ਉਦਾਸੀ ਕੀ ਰੀਤਿ ਚਲਾਈ।” (ਵਾਰ ੧/੨੪) ਇਹ ਭੇਖ ਕਿਸੇ ਸਿੱਖ ਸੰਪਰਦਾ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਬਾਣਾ ਹੀ ਨਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ, ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਲਿਖਦੇ ਹਨ— ਫਿਰਿ ਬਾਬਾ ਆਇਆ ਕਰਤਾਰ ਪੁਰਿ ਭੇਖ ਉਦਾਸੀ ਸਗਲ ਉਤਾਰਾ। ਯੋਗਿਰਾਜ ਸ੍ਰੀ ਬਾਬਾ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨੇ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਚੇਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਧੂੰਏ (ਧੂਣੇ) (ਵਾਰ ੧/੩੮) ਚੇਲਾ ਬਣਾਇਆ ਉਦਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਹਨ । (ਗੁ: ਪ: ਸੂਰਜ) ਬਹਾਦੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਉਦਾਸੀ ਸਾਧੂ ਆਖੇ ਜਾਂਦੇ “ਬਾਲੂ ਹਸਨਾ, ਫੂਲ, ਪੁ, ਗੇਂਦਾ, ਅਰੁ ਅਲੋਮਸਤੋ । ਮੁੱਖ ਉਦਾਸੀ ' ਏ ਭਏ ਬਹੁਰੋ ਸਾਧੂ ਸਮਸਤ । ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਰਾਇ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਛੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਮਿਲਾ ਕੇ ਦਸ ਨਾਮੀ ਹਨ। ਉਦਾਸੀ ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ਾਂਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਗੁਰੁਮਤ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਯੋਗ ਹੈ। [ਦਸ ਨਾਮ ਉਦਾਸੀ]<noinclude></noinclude> ki7vv2twzwl2xb20qofpk0m05ptd9nb 250 66997 197505 2025-07-11T04:54:00Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|'''੭. ਉੱਦਮ'''}} ਸਿੱਖ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਉੱਦਮ (ਪੁਰੁਸ਼ਾਰਥ) ਦੀ ਭਾਰੀ ਮਹਿਮਾ ਹੈ । ਜੋ ਧਰਮ ਕਿਰਤ ਨਾਲ ਨਿਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਲਸੀ ਹੋ ਕੇ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਨਿਯਮ “ਦਾਨ” ਦੀ ਪਾਲਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ,..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197505 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|'''੭. ਉੱਦਮ'''}} ਸਿੱਖ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਉੱਦਮ (ਪੁਰੁਸ਼ਾਰਥ) ਦੀ ਭਾਰੀ ਮਹਿਮਾ ਹੈ । ਜੋ ਧਰਮ ਕਿਰਤ ਨਾਲ ਨਿਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਲਸੀ ਹੋ ਕੇ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਨਿਯਮ “ਦਾਨ” ਦੀ ਪਾਲਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਅਰ ਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੁਖ ਪੂਰਵਕ ਵਿਤੀਤ ਹੋਂਦਾ ਹੈ । [੫੨੨] ਮਹਲਾ ੫ ਵਾਰ ਗੂਜਰੀ ੨ (੧੭) ਉਦਮੁ ਕਰੇਦਿਆ ਜੀਉ ਤੂੰ, ਕਮਾਵਦਿਆ ਸੁਖ ਭੁੰਚੁ ॥ ਧਿਆਇਦਿਆ ਤੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਮਿਲੁ, ਨਾਨਕ ਉਤਰੀ ਚਿੰਤ ॥ [੧੦੯੬] ਮਹਲਾ ੫ ਵਾਰ ਮਾਰੂ ੨ (੭) ਆਗਾਹਾ ਕੂ ਤ੍ਰਾਘਿ, ਪਿਛਾ ਫੇਰਿ ਨ ਮੁਹਡੜਾ ॥ [੧੩੭੧] ਸਲੋਕ ਕਬੀਰ (੧੩੮) ਕਬੀਰ ਕਾਲਿ ਕਰੰਤਾ ਅਬਹਿ ਕਰੁ, ਅਬ ਕਰਤਾ ਸੁ ਇਤਾਲ ॥ {{center|'''੮. ਉਦਿਆਨ ਭ੍ਰਮਣ'''}} ਗੁਰੁਮਤ ਦੇ ਸੱਚੇ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਭੁੱਲ ਕੇ ਅੰਧ ਵਿਸ੍ਵਾਸੀ, ਜੋ ਅਯਾਨ ਕਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤਦੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਔਝੜ ਭ੍ਰਮਣ ਸੱਦਦੇ ਹੈਨ [ ੭੦੭ ] ਸਲੋਕ ਮਹਲਾ ੫, ਵਾਰ ਜੈਤਸਰੀ (੯) ਬਸੰਤ ਸ੍ਵਰਗ ਲੋਕਹ, ਜਿਤਤੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਨਵ ਖੰਡਣਹ॥ ਬਿਮਰੰਤ ਹਰਿ ਗੋਪਾਲਹ ਨਾਨਕ, ਤੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਉਦਿਆਨ ਭਰਮਣਹ ॥੧॥ [੭੭੩] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੪, ਛੰਤ (੧) ਕੂੜੁ ਕਪਟੁ ਕਮਾਵੈ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਪਾਵੈ, ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰ ਮਗੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥ ਉਝੜ ਪੰਥਿ ਭ੍ਰਮਿ ਗਾਵਾਗੇ, ਖਿਨੁ ਖਿਨੁ ਧਕੇ ਖਾਇਆ॥ ੧ ਤੂੰ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਉੱਦਮ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਵਿਤੀਤ ਕਰ ੨ ਧਰਮ ਕਿਰਤ ਨਾਲ ਧਨ ਪਦਾਰਥ ਕਮਾ ਕੇ ਸੁਖ ਭੋਗ, ਭਾਵ-ਕ੍ਰਿਪਣਤਾ ਕਰਕੇ ਦੁਖੀ ਜੀਵਨ ਨਾ ਕਿਤਾ । ੩. ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਸਿਮਰਣ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲ। ਐਸਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤੂੰ ਦੋਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਸਚਿੰਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ । ੪ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧ, ਪਿੱਛੇ ਨੂੰ ਪਾਸਾ ਨਾ ਪਰਤ ਪ ਤੁਰਤ, ਇਸੇ ਕਾਲ, ਫੌਰਨ । ਪ ੬ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਂ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ-ਕੁਰੂ, ਹਿਰੰਨ੍ਯਮਯ, ਇਲਾਤ, ਕੇਤੁਮਾਲ, ਹਰਿਵਰਸ, ਰੋਮਯਕ [ਲੋਂ ਖੰਡ] ਕਿੰਪੁਰੁਸ਼, ਭਦ੍ਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ<noinclude></noinclude> cjfzwl5l0ss4jsqq258lrx1ud5wr28o 250 66998 197506 2025-07-11T04:54:31Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੨੧੯] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੯ (੧) ਸਾਧੋ, ਮਨ ਕਾ ਮਾਨੁ ਤਿਆਗਉ॥ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਸੰਗਤਿ ਦੁਰਜਨ ਕੀ ਤਾ ਤੇ ਅਹਿਨਿਸਿ ਭਾਗਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਸੁਖੁ ਦੁਖੁ ਦੋਨੋ ਸਮ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ਅਉਰੁ ਮਾਨੁ ਅਪਮਾਨਾ॥ ਹਰਖ ਸੋਗ ਤੇ ਰਹੈ ਅਤੀਤਾ, ਤਿਨਿ ਜਗਿ ਤ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197506 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੨੧੯] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੯ (੧) ਸਾਧੋ, ਮਨ ਕਾ ਮਾਨੁ ਤਿਆਗਉ॥ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਸੰਗਤਿ ਦੁਰਜਨ ਕੀ ਤਾ ਤੇ ਅਹਿਨਿਸਿ ਭਾਗਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਸੁਖੁ ਦੁਖੁ ਦੋਨੋ ਸਮ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ਅਉਰੁ ਮਾਨੁ ਅਪਮਾਨਾ॥ ਹਰਖ ਸੋਗ ਤੇ ਰਹੈ ਅਤੀਤਾ, ਤਿਨਿ ਜਗਿ ਤਤੁ ਪਛਾਨਾ ॥੧॥ [੨੨੦] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੯ (੮) ਮਨ ਰੇ ਕਹਾ ਭਇਓ ਤੈ ਬਉਰਾ॥ 2 ਅਹਿਨਿਸਿ ਅਉਧ ਘਟੈ ਨਹੀ ਜਾਨੈ, ਭਇਓ ਲੋਭ ਸੰਗਿ ਹਉਰਾ ॥ [੨੫੯] ਗਉੜੀ ਬਾਵਨ ਅਖਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੪) ਰੋਸੁ ਨ ਕਾਹੂ ਸੰਗ ਕਰਹੁ, ਆਪਨ ਆਪੁ ਬੀਚਾਰਿ॥ਰੈ ਹੋਇ ਨਿਮਾਨਾ ਜਗਿ ਰਹਹੁ, ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਪਾਰਿ 4 [੩੨੨] ਮਹਲਾ ੫, ਵਾਰ ਗਉੜੀ (੧੭) ਜਿਸੁ ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਫਲ ਲੋੜੀਅਹਿ, ਸੋ ਸਚੁ ਕਮਾਵਉ॥ ਨੇੜੈ ਦੇਖਉ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ, ਇਕੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵਉ॥ ਹੋਇ ਸਗਲ ਕੀ ਰੇਣੁਕਾ, ਹਰਿ ਸੰਗਿ ਸਮਾਵਉ॥ ਦੂਖੁ ਨ ਦੇਈ ਕਿਸੈ ਜੀਅ, ਪਤਿ ਸਿਉ ਘਰਿ ਜਾਵਉ ॥ [੩੯੭] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ (੧੦੭) ਸੋਈ ਕੰਮੁ ਕਮਾਇ, ਜਿਤੁ ਮੁਖੁ ਉਜਲਾ ॥ [੮੮੩] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ (੨) ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਵਹੁ, ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਿਵ ਲਾਵਹੁ, ਆਤਮੁ ਚੀਨਹੁ ਭਾਈ॥ ੧ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਣ, ਰੂਪ, ਵਿਦ੍ਯਾ, ਧਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਮੰਨ ਕੇ ਹਉਮੈ ਅੰਕੁਰ ਫੁੱਲਣਾ [ਮਾਨ] “ਮਾਨ” ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗਣਾ ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦਾ ਕਰਮ ਹੈ- “ਕਬੀਰ ਮਾਇਆ ਤਜੀ ਤ ਕਿਆ ਭਇਆ, ਜਉ ਮਾਨੁ ਤਜਿਆ ਨਹੀ ਜਾਇ ॥ ਮਾਨ ਮੁਨੀ ਮੁਨਿਵਰ ਗਲੇ, ਮਾਨੁ ਸਭੈ ਕਉ ਖਾਇ ॥”੧੫੬॥ (ਪੰਨਾ ੧੩੭੨) ੨ ਹਲਕਾ | ਵਜ਼ਨ ਛੱਡ ਕੋ । ਦੀਨ | ੩. ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਿਹਾ ਵਿਚਾਰੋ । ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਤਾਂ ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਨੰਦ, ਸ਼ੋਕ, ਲਾਭ ਅਤੇ ਹਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਉਹੋ ਜੋਹਾ ਹੀ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਸਮਝੋ । ੪ ਨਿਰਮਾਨ ] [ ਨਿਰਮਾਣ] ਪ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਨਾਲ ਪਾਰ ਨਿਸਤਾਰਾ ਹੋਵੇਗਾ । ੬ “ ਨਿਕਟਿ ਬੂਝੈ ਸੋ ਬੁਰਾ ਕਿਉ ਕਰੈ ॥” (ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫, ਪੰਨਾ ੧੧੩੯) ੭ ਉਹ ਕਰਮ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮੱਥੇ ਕਾਲਖ ਦਾ ਟਿੱਕਾ ਨਾ ਲੱਗੇ । ੮ ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰੂਪ ਵੇਖੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਅਸਲਿਯਤ ਸਮਝੋ ।<noinclude></noinclude> ctonet5hg7dlkizxcoom0p6hsq51zt0 250 66999 197507 2025-07-11T04:55:05Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਆਪਨੋ ਸੁਅੰਨਿ ਜੈਸੇ ਲਾਗਤ ਪਿਆਰੋ ਜੀਅ, ਜਾਨੀਐ ਵੈਸੋ ਈ ਪਿਆਰੋ ਸਕਲ ਸੰਸਾਰ ਕਉ ਆਪਨੋ ਦਰਬੁ ਜੈਸੇ ਰਾਖੀਐ ਜਤਨ ਕਰਿ, ਵੈਸੋ ਈ ਸਮਝਿ ਸਭ ਕਾਹੂੰ ਕੋ ਬਿਉਹਾਰ ਕਉ !..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197507 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਆਪਨੋ ਸੁਅੰਨਿ ਜੈਸੇ ਲਾਗਤ ਪਿਆਰੋ ਜੀਅ, ਜਾਨੀਐ ਵੈਸੋ ਈ ਪਿਆਰੋ ਸਕਲ ਸੰਸਾਰ ਕਉ ਆਪਨੋ ਦਰਬੁ ਜੈਸੇ ਰਾਖੀਐ ਜਤਨ ਕਰਿ, ਵੈਸੋ ਈ ਸਮਝਿ ਸਭ ਕਾਹੂੰ ਕੋ ਬਿਉਹਾਰ ਕਉ ! ਅਸਤੁਤਿ ਨਿੰਦਾ ਸੁਨਿ ਬਿਆਪਤ ਹਰਖ ਸੋਗ, ਵੈਸੀਐ ਲਗਤ ਜਗ ਅਨਿਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਉ । ਜੈਸੇ ਕੁਲ ਧਰਮੁ ਕਰਮੁ ਜੈਸੋ ਜੈਸੋ ਕਾ ਕੋ, ਉਤਮ ਕੈ ਮਾਨਿ ਜਾਨਿ ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਥਾਰ ਕਉ ॥੩੯੮॥ ३ ਜੈਸੇ ਨੈਨ ਬੈਠ ਪੰਖ ਸੁੰਦਰ ਸਰਬੰਗ ਮੋਰ, ਤਾ ਕੇ ਪਗ ਓਰ ਦੇਖਿ ਦੋਖ ਨ ਬੀਚਾਰੀਐ। ਸੰਦਲ ਸੁਗੰਧ ਅਤਿ ਕੋਮਲ ਕਮਲ ਜੈਸੇ, ਕੰਟਕਿ ਬਿਲੋਕਿ ਨ ਅਉਗਨ ਉਰਧਾਰੀਐ। ਜੈਸੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲ ਮਿਸਟਿ ਗੁਨਾਦਿ ਸ੍ਵਾਦ, ਬੀਜ ਕਰਵਾਈ ਕੈ ਬੁਰਾਰੀ ਨ ਸਮਾਰੀਐ । ਤੈਸੇ ਗੁਰ ਗਿਆਨ ਦਾਨ ਸਭਹੂੰ ਸੋ ਮਾਂਗਿ ਲੀਜੈ, ਬੰਦਨਾ ਸਕਲ ਭੂਤ ਨਿੰਦਾ ਨ ਤਕਾਰੀਐ ॥੩੯੯॥ ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ, ਹੰਸਾਖੀ ੧੫੭–‘ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਾ ਸ਼ਬਦ ਚਿੱਤ ਕਰ ਕੇ ਪੜ੍ਹੋ, ਭਲਿਆਈ ਕਰੋ, ਦਾਨ ਕਰੋ, ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਗੁੱਸਾ ਨਾ ਕਰੋ, ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅਨਿੱਤ ਜਾਣੋ, ਸ਼ਬਦ ਅੰਮਿ੍ਤ ਕੋ ਪੀਵੋ, ਤੁਹਾਡੀ ਕਲਿਆਣ ਹੋਵੇਗੀ। ੧ ਪੁੱਤ੍ਰ, ਸਨ । ੨ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕੁਲ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੀ ਰੀਤਿ ਪਰ ਤਰਕ ਕਰ ਕੇ ਮਨ ਨਹੀਂ ਦੁਖਾਉਣਾ ਚਾਹੀਏ, ਭਰਮ ਅਤੇ ਅਗ੍ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਪਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖਿੱਤਾ ਅਰੁ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਕੁਮਾਰਗੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਸੁਮਾਰਗ ਪਾਉਣਾ ਲੋੜੀਏ। ਕਬਿੱਤ ਦਾ ਭਾਵ ‘ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ' ਦੀ ਇਸ ਤੁਕ ਅਨੁਸਾਰ-“ਜੇਹਾ ਵੇਖਹਿ ਤੇਹਾ ਵੇਖੁ”—ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਹਾ ਹਿੱਤ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤੇਹਾ ਸਭਸ ਲਈ ਚਾਹੋ ਅਤੇ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਾਸਤੇ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ, ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਨਾ ਚਾਹੋ । [ ਆਪਣੇ ਜੇਹਾ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ੩ ਸਰਵਾਂਗ । ੪ ਚੰਨਣ ਨੂੰ ਕੌੜਾ ਅਤੇ ਕਮਲ ਨੂੰ ਕੰਡਿਆਂ ਵਾਲਾ ਦੇਖ ਕੇ । ੫ ਅੰਬ, ਸੀਤਾ ਫਲ (ਸ਼ਰੀਫ਼ਾ) ਆਦਿਕਾਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਸੈਲਾ ਸਵਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ੬ ਮਿਠਾਸ (ਗੁਣ) ਗ੍ਰਹਿਣ ਸਭ ਥਾਂ ਤੋਂ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਏ ਅਤੇ [ ਗੁਣ ਗ੍ਰਾਹਕਤਾ] ਕਸੈਲਾ-ਪਨ (ਅਵਗੁਣ) ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਏ, ਦੇਖੋ “ਰਤਨ ਮਾਲ ਸਾਖੀ” ਦਾ ਬਚਨ :- ‘ਵੇਦ ਆਦਿਕਾਂ ਦਾ ਵਿਅਰਥ ਵਾਰ ਤਿਆਗਣਾ, ਸਾਰ ਵਾਲਾ ਵਾਕ ਬਾਲਕ ਦਾ ਭੀ ਮੰਨਣਾ। ੭ ਇਸ ਸਾਖੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਉਣ [ਭਾਈ ਬਾਲਾ] ਪਿੱਛੋਂ ਭਾਈ ਬਾਲਾ ਆਪਣੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਤਲਵੰਡੀ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਖਡੂਰ ਆਇਆ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਪੁਰ ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਾਖੀ ਝ<noinclude></noinclude> ozgpx2lzwh00btd4otxvvg0g5dekbez 250 67000 197508 2025-07-11T04:55:36Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਸਿਮਰਹੁ ਬਰ ਬੁੱਧਾ। ਖਲ ਦਲ ਸਾਥ ਕਰਹੁ ਨਿੱਤ ਜੁੱਧਾ ॥੫॥ ਰਾਜ ਜੋਗ ਤੁਮ ਕਹ ਮੈ ਦੀਨਾ। ਪਰਮ ਜੋਤ ਸੰਗ ਪਰਚੋ ਕੀਨਾ। ਸੰਤ ਸਮੂਹਨ ਕੋ ਸੁਖ ਦੀਜੈ । ਅਚਲ ਰਾਜ ਧਰਨੀ ਮਹਿ ਕੀਜੈ॥੫੧॥ ਖਾਲਸਾ ਕੀ ਚਰਨੀ ਸਭ ਲ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197508 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਸਿਮਰਹੁ ਬਰ ਬੁੱਧਾ। ਖਲ ਦਲ ਸਾਥ ਕਰਹੁ ਨਿੱਤ ਜੁੱਧਾ ॥੫॥ ਰਾਜ ਜੋਗ ਤੁਮ ਕਹ ਮੈ ਦੀਨਾ। ਪਰਮ ਜੋਤ ਸੰਗ ਪਰਚੋ ਕੀਨਾ। ਸੰਤ ਸਮੂਹਨ ਕੋ ਸੁਖ ਦੀਜੈ । ਅਚਲ ਰਾਜ ਧਰਨੀ ਮਹਿ ਕੀਜੈ॥੫੧॥ ਖਾਲਸਾ ਕੀ ਚਰਨੀ ਸਭ ਲਾਗੋ। ਪਰਮ ਜੋਤ ਕੇ ਰਸ ਮਹਿ ਪਾਗੋ। ਖੜਗ ਗੋ ਤੁਮ ਕਹ ਮੈਂ ਪਾਯੋ। ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਕਰ ਪੰਥ ਬਤਾਯੋ॥੫੨॥ ਦੇਗ ਤੇਗ ਹੈ ਜੀਤ ਤਿਹਾਰੀ। ਅਸਧੁਜ ਰਹਤ ਲੋਹੁ ਉਰ ਧਾਰੀ। ਮਹਾਂ ਕਾਲ ਕਾ ਕਰੋ ਯਾਨਾ। ਘਟ ਮੈ ਨਿਰਖੋ ਹਰਿ ਭਗਵਾਨਾ ॥੫੩॥ ੧੦. ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਉੱਤਮ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਉਹ ਹਨ, ਜੋ ਆਲਿਮ, ਆਮਿਲ, ਜਥੇ-ਬੰਦੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਪਾਬੰਦ, ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਦਰ ਵਾਲੇ“, ਧੀਰਯ, ਖਿਮਾ, ਸਾਂਤਿ ਦੇ ਪੁੰਜ, ਦੂਰੰਦੇਸ਼ੀ ਵਾਕ ਪਹੁਤਾ ਆਦਿ ਗੁਣਾਂ ਕਰ ਕੇ ਭਰਪੂਰ ਹੋਣ, ਕਥਨੀ ਮਾੜ੍ਹ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਨਿੰਦਿਤ ਹਨ, ਅੱਗੇ ਲਿਖੇ ਗੁਰੂਵਾਕ ਉਪਦੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਠ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਏ— [੧੧੮] ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੩ ਅਸਟਪਦੀ (੧੬) ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਬੋਲੈ ਸਦਾ ਮੁਖਿ ਵੈਣੀ ॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਵੇਖੈ ਪਰਖੈ ਸਦਾ ਨੈਣੀ॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਕਥਾ ਕਹੈ ਸਦਾ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ, ਅਵਰਾ ਆਖਿ ਸੁਣਾਵਣਿਆ॥੨॥ [੧੪੦] ਵਾਰ ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੪ (੫) ਜਿਸ ਦੈ ਅੰਦਰਿ ਸਚੁ ਹੈ, ਸੋ ਸਚਾ ਨਾਮੁ ਮੁਖਿ ਸਚੁ ਅਲਾਏ॥ ਓਹੁ ਹਰਿ ਮਾਰਗਿ ਆਪਿ ਚਲਦਾ, ਹੋਰਨਾ ਨੋ ਹਰਿ ਮਾਰਗਿ ਪਾਏ॥ ੧ ਪਾਖਰ ਅਧਰਮੀ ਅਨੁਯਾਯੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕੌਮ ਵਾਸਤੇ। ੨ ਬੁੱਧ ਬ੍ਰਹਮ ਵਾਹਗੁਰੂ, ਅਕਾਲ । ੩ ਮਹਾਕਾਲ ਦੀ ਗੋਦੀ : ੪ ਅਕਾਲੀ ਰਹਿਤ, ਭਾਵ-ਖਾਲਸਾ ਰਹਿਤ । ੫ ਜੋ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਕਥਾ ਵ੍ਯਾਯਾਨ ਸਮੇਂ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਥੋੜਾ ਸਮਾਂ [ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਦਰ] ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਨੂੰ ਉੱਤਮ ਗੀਤ ਨਾਲ ਧ੍ਯਾਨ ਕਰਦਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸਤ੍ਯ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਏ। [ਅਸਤ੍ਯ] ਉੱਤਮ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਉਹ ਹੈ, ਜੋ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਸੰਖੇਪ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਨੂੰ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰ ਕੇ ਖ੍ਯਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਆਪ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਮੰਗਣਾ ਚਾਹੀਏ, ਸਭਾ (ਦੀਵਾਨ) ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਜਿਤਨਾ ਸਮਾਂ ਦੇਣ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣਾ ਵਕਤਯ ਸਮਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਏ। ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਦੀ ਮੁਦ੍ਰਾ ਸਭਾ ਦੇ ਸ੍ਰੋਤਿਆਂ ਪਸੰਦ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਚਾਹੀਏ । ਜੋ ਅਯੋਗ ਗੀਤ ਨਾਲ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਹਰਕਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਹਕਾਰਤ ਨਾਲ ਵੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ( ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਦੀ ਮੁਦ੍ਰਾ ਜੋ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਆਰੰਭ ਕੀਤੇ ਸੰਗ ਦਾ ਸਿਲਸਲਾ ਵਿਗਾੜਨ ਲਈ ਵਾਰ ਵਾਰ ਆਖਦੇ ਹਨ—ਗੱਜ ਕੋ ਬੋਲੋ ਵਾਹਗੁਰੂ, ਉਹ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਸਿੱਖੇ ਹੋਏ ਨਹੀਂ, ਕਥਾ ਵ੍ਯਾਯਾਨ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਾਹਗੁਰੂ ਬੋਲਣਾ ਅਤੇ ਬੁਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਏ । [ ਗੱਜ ਕੇ ਬੋਲੋ ਵਾਹਗੁਰੂ<noinclude></noinclude> 83era09ssev8s7w6snelkc1pxc79b7o 250 67001 197509 2025-07-11T04:56:07Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੫੪੯] ਵਾਰ ਬਿਹਾਗੜਾ ਮਹਲਾ ੩ (੪) ਆਪਣਾ ਆਪੁ ਨ ਪਛਾਣੈ ਮੂੜਾ, ਅਵਰਾ ਆਖਿ ਦੁਖਾਏ ॥ [੫੬੬] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੧ ਛੰਤ (੧) ਜਿਥੈ ਜਾਇ ਬਹੀਐ ਭਲਾ ਕਹੀਐ, ਸੁਰਤਿ ਸਬਦੁ ਲਿਖਾਈਐ ॥ [੬੬੧] ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੧ (੨) २ ਜਬ ਲਗੁ ਦੁਨੀਆ ਰਹੀਐ ਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197509 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੫੪੯] ਵਾਰ ਬਿਹਾਗੜਾ ਮਹਲਾ ੩ (੪) ਆਪਣਾ ਆਪੁ ਨ ਪਛਾਣੈ ਮੂੜਾ, ਅਵਰਾ ਆਖਿ ਦੁਖਾਏ ॥ [੫੬੬] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੧ ਛੰਤ (੧) ਜਿਥੈ ਜਾਇ ਬਹੀਐ ਭਲਾ ਕਹੀਐ, ਸੁਰਤਿ ਸਬਦੁ ਲਿਖਾਈਐ ॥ [੬੬੧] ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੧ (੨) २ ਜਬ ਲਗੁ ਦੁਨੀਆ ਰਹੀਐ ਨਾਨਕ, ਕਿਛੁ ਸੁਣੀਐ ਕਿਛੁ ਕਹੀਐ ॥ [੧੩੬੯] ਸਲੋਕ ਕਬੀਰ ਕਬੀਰ ਅਵਰਹ ਕਉ ਉਪਦੇਸਤੇ, ਮੁਖ ਮੈ ਪਰਿ ਹੈ ਰੇਤੁ ॥ ਰਾਸਿ ਬਿਰਾਨੀ ਰਾਖਤੇ, ਖਾਯਾ ਘਰ ਕਾ ਖੇਤੁ॥੯੮॥ [੭੧੦] ਹਜ਼ਾਰੇ ਸ਼ਬਦ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ (੩) ਔਰਨ ਕਹਾ ਉਪਦੇਸਤ ਹੈ ਪਸੁ ? ਤੋਹਿ ਪਰਬੋਧ ਨ ਲਾਗੋ॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਵਾਰ ੧੯ (੧੮) ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਅੰਦਰੁ ਸੋਧੀਐ ।... ਚਹੁ ਵਰਨਾ ਉਪਦੇਸੁ ਸਹਜਿ ਸਮੋਧੀ । ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰਾਸ਼ਿ ੩, ਅਧਯਾਯ ੬੨ ੧ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਏ ਕਿ ਕਬਨ ਸਮੇਂ ਦਿਲ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਾਕ ਮੂੰਹੋਂ ਨਾ ਨਿਕਲਣ । ੨ ਆਪ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਤੋਂ ਸੁਣੀਏ ਅਤੇ ਘੱਟ ਵਿਦ੍ਯਾ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸੀਏ । ੩ ਉਪਦੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣਾ ਅੰਦਰ ਸੋਧੀਏ । ਚਾਰ ਵਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਜ (ਗ੍ਯਾਨ) ਸੰਬੋਧਨ ਕਰੀਏ । ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ੂਦਰ ਅਥਵਾ ਨੀਚ ਮੰਨ ਕੇ ਘਿਰਣਾ ਨਾ ਕਰੀਏ । ਪ ਇਹ ਕਾਯ ਰਚਨਾ, ਭਾਈ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਖੇਪ ਕਥਾ ਇਉਂ ਹੈ–ਨੂਰ ਦੀ ਸਰਾਂ ਨਿਵਾਸੀ ਭਾਈ ਦੋਵਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਘਰ, ਸੰਮਤ ੧੮੪੫ ਵਿੱਚ ਕਵੀ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ, ਆਪ ਨੇ ਗ੍ਯਾਨੀ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਵਿਦ੍ਯਾ ਪੜ੍ਹੀ । ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਭਾਈ] “ਦੇਵਾ ਸਿੰਘ ਪਿਤ ਤੇ ਜਨਮ ਕਵਿ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਨਾਮ ।” (ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਉ, ਅ: ੫੭) ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਗੁਰ ਅੱਖਰ ਦਾਤਾ । ਨਮੇ ਕਰੋ ਤਿਨ ਪਦ ਜਲਜਾਤਾ 1 (ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰੁੱਤ ੧, ਅ: ੧) ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਕਾਵ੍ਯ ਦੋ ਪੂਰਣ ਪੰਡਿਤ ਸੋ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਰਚਣ ਦੀ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ । ਆਪ ਨੇ ਬੂੜੀਏ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਅਮਰ ਕੋਸ਼ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸੰ : ੧੮੮੦ ਵਿੱਚ ‘ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼' ਪੁਸਤਕ ਰਚਿਆ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਇਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਾਸ ਪਟਿਆਲੇ ਜਾ ਨੋਕਰ ਹੋਏ। ਸੰਮਤ ੧੮੮੨ ਵਿੱਚ ਕੈਥਲ ਪਤੀ ਭਾਈ ਉਦਯ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਮੰਗ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਰੱਖਿਆ। ਕੈਥਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ, ਭਾਈ ਉਦਯ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਨੌਕਰ ਪੰਡਿਤਾਂ ਦੀ ਸਹਾਯਤਾ ਨਾਲ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਪੁਸਤਕ ਬਣਾਏ ਅਤੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦਾ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਜੀਵਨ ਵਿਤਾਂਤ<noinclude></noinclude> s909vwe09x0xfu7rwmpvsbecwe1sc8k 250 67002 197510 2025-07-11T04:56:38Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਜੋ ਪਢਿ ਕਰਿ ਉਪਦੇਸ਼ ਬਤਾਵੈ। ਆਪ ਨਹੀਂ ਸ਼ੁਭ ਕਰਮ ਕਮਾਵੈ। ਤਿਸ ਕੀ ਛਾਯਾ ਪਰਹਿ ਨ ਕਿਸ ਪੈ। ਸ੍ਰਵਨ ਕਰੇ ਕੁਛ ਹੋਇ ਨ ਤਿਸ ਪੈ॥੪੮॥... ਪਠਹਿਂ ਸੁਨਹਿਂ ਜੇ ਹਿਤ ਕੱਲ੍ਯਾਨ। ਸ਼ੁਭ ਕਰਮੀ ਕਿ ਕਰੈਂ ਗੁਜ਼ਰਾਨ॥੪੧॥ ਅਰਥ ਲਖ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197510 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਜੋ ਪਢਿ ਕਰਿ ਉਪਦੇਸ਼ ਬਤਾਵੈ। ਆਪ ਨਹੀਂ ਸ਼ੁਭ ਕਰਮ ਕਮਾਵੈ। ਤਿਸ ਕੀ ਛਾਯਾ ਪਰਹਿ ਨ ਕਿਸ ਪੈ। ਸ੍ਰਵਨ ਕਰੇ ਕੁਛ ਹੋਇ ਨ ਤਿਸ ਪੈ॥੪੮॥... ਪਠਹਿਂ ਸੁਨਹਿਂ ਜੇ ਹਿਤ ਕੱਲ੍ਯਾਨ। ਸ਼ੁਭ ਕਰਮੀ ਕਿ ਕਰੈਂ ਗੁਜ਼ਰਾਨ॥੪੧॥ ਅਰਥ ਲਖੈ ਦੁਰਮਤਿ ਕੋ ਤ੍ਯਾਗੇਂ। ਸੱਤਿ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨਿ ਅਨੁਰਾਗੇਂ। ਤਿਨ ਕੋ ਜਨਮ ਮਰਨ ਮਿਟਿ ਜਾਇ। ਗੁਰ ਸਮੀਪਤਾ ਸੋ ਨਰ ਪਾਇ॥੪੨॥ ਪਠਹਿ ਲੇਨਿ ਧਨ ਕੋ ਧਰਿ ਲੋਭਾ 1 ਕਰਹਿਂ ਕੁਕਰਮਨਿ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਸੋਭਾ। ਜਿਮ ਅਹਿ ਮਣਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੋ ਪਾਇ। ਬੀਨ ਬੀਨ ਕਿਰਮਨਿ ਕੋ ਖਾਇ ॥੪੩॥ ਤਿਮ ਤਿਨ ਨਰ ਕੀ ਕ੍ਰਿਤ ਪਛਾਨੋ । ਪਠਿ ਸੁਨਾਇ ਲੋਂ ਦਰਬ ਮਹਾਨੋ। ਕਰਹਿਂ ਕੁਕਰਮ ਭੋਗ ਤ੍ਰਿਯ ਪਰ ਕੋ। ਸਿਮਰਹਿਂ ਨਹਿਂ ਸਤਿਨਾਮ ਸੁਬਰਕੋ ॥੪੪॥ ਨਰਕ ਸਿਧਾਰਹਿਂ, ਗੁਰ ਨ ਸਹਾਇ। ਬਿਨ ਸਹਾਇਤਾ ਬਹੁ ਦੁਖ ਪਾਇ । ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰੁੱਤ ੩ ਅੰਸੂ ੩੩ ਕਰਣੀ ਬਿਨਾ ਤਰਹਿ ਨਹਿਂ ਕੋਊ | ਕਰਣੀ ਖਾਲੀ ਜਾਇ ਨ ਸੋਊ ॥੩੦॥ [ ਕਰਣੀ ਧਰਿ ਧਰਿ ਬੇਖ ਦੇਤਿ ਉਪਦੇਸ਼। ਬਿਨ ਕਰਣੀ ਦੁਖ ਪਾਇਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ੧ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਵਕਤਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਤਾ ਦੇ ਚੌਦਾਂ ਚੌਦਾਂ ਗੁਣ ਲਿਖੇ ਹਨ— ੧ ਰਸਦਾਯਥ ਬਾਣੀ ਵਾਲਾ, ੨ ਥਾਵ੍ਯ ਦਾ ਗ੍ਯਾਤਾ, ੩ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਅਨੁਸਾਰ ਅਰਥ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਅਤੇ ਸੰਖੇਪ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ੪ ਸਵਾਦੀ । ੫ ਮਤ [ਵਕਤਾ ਦੋ ਗੁਣ] ਮਤਾਂਤਰਾਂ ਦੇ ਖੰਡਨ ਮੰਡਨ ਵਿੱਚ ਚਤੁਰ । ੬ ਸੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦੇਣ ਵਾਲਾ । ੭ ਸਭ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਜਾਣੂੰ । ੮ ਧੀਰਜਵਾਨ। ੯ ਚੰਚਲਤਾ ਰਹਿਤ। ੧੦ ਸ਼੍ਰੋਤਾ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਗਡਾਉਣ ਵਾਲਾ । ੧੧ ਹੰਕਾਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ । ੧੨ ਸੰਤੋਖੀ। ੧੩ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪੱਕਾ । ੧੪ ਜੋ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਪੁਰ ਆਪ ਅਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ [ਸ੍ਰੋਤਾ ਦੇ ਗੁਣ] ਸ਼੍ਰੋਤਾ ਦੇ ਗੁਣ-੧ ਸ਼ੁੱਧਾਵਾਨ । ੨ ਨਿੰਮ੍ਰਤਾ ਵਾਲਾ । ੩ ਪ੍ਰੇਮੀ । ੪ ਉਦਾਰ। ੫ ਅਰਥ ਸਮਝਣ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ। ੬ ਆਲਸ ਰਹਿਤ । ੭ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੇ ਢੰਗ ਦਾ ਜਾਣੂ। ੮ ਮਿੱਠੀ ਬਾਣੀ ਵਾਲਾ । ੯ ਇੰਦ੍ਰੀਜਿਤ । ੧੦ ਪ੍ਰਸੰਗ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਲਾ। ੧੧ ਕੁਟਿਲਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ । ੧੨ ਸੇਵਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ । ੧੩ ਪਾਖੰਡ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਯਸ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗੀ। ੧੪ ਜੋ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਉਸ ਉੱਪਰ ਅਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ । ੨. ਨਾਨੂ ਅਤੇ ਕਾਲੂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ । (ਰਾਸਿ ੩. ਅੰਸੂ ੬੩) ੩ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੱਪ ਮਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਆਸਰੇ ਥੀੜੇ ਪਤੰਗੇ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਦਯਾ ਦੇ ਚਮਤਕਾਰ ਨੂੰ ਪਾ ਕੇ ਮਨਮੁਖ ਕੁਕਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਅਯੋਗ ਰੀਤੀ ਨਾਲ ਵਰਤਦੇ ਹਨ । ੪ ਕਵਿਅਨ ਜੋੜੇ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਬਨਾਏ । ਘੜਹਿ ਲੁਹਾਰ ਸਮਾਨ ਸਦਾਏ। ਜੇ ਪੰਡਿਤ ਤਿਨ ਟੀਕਾਕਾਰਾ । ਸਿਕਲੀਗਰ ਸੋ ਲੋਹੁ ਬਿਚਾਰਾ ॥੮੫॥ ਜਿਨ ਪਦਿ ਸੁਨਿ ਕਿਯ ਮਨ ਕਾ ਮਾਰਨ । ਸੋ ਜੋਧਾ ਹਨਤੇ ਹੱਯਾਰਨ । ਪਢਹਿ ਜੀਵਿਥਾ ਕਾਰਨ ਜੋਊ । ਬੇਚਨਹਾਰ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਸਮ ਸੋਊ ॥੮੬॥ (ਨਾ: ਪ੍: ਉੱ:, ਅ: ੯) ੫ ਦਸਮੇਸ਼ ਦੀ ਉਪਦੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖ੍ਯਾ ।<noinclude></noinclude> 115v5dhyoem1udfov4qgstjl50gaes5 250 67003 197511 2025-07-11T04:57:59Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|'''੧੨. ਉਪਾਸ਼ਨਾ (ਅਨਨਯ ਉਪਾਸ਼ਨਾ)'''}} {{gap}}ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕੇਵਲ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਕਰਨੀ ਵਿਧਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਸਾਜੇ ਹੋਏ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ ਅਵਤਾਰ ਆਦਿਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਇਸ਼ਟ ਮੰਨ ਕੇ ਉਪਾਸ਼ਦੇ ਹੈਨ, ਉਹ ਗੁਰੁਮਤ ਤੋਂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197511 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੨੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|'''੧੨. ਉਪਾਸ਼ਨਾ (ਅਨਨਯ ਉਪਾਸ਼ਨਾ)'''}} {{gap}}ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕੇਵਲ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਕਰਨੀ ਵਿਧਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਸਾਜੇ ਹੋਏ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ ਅਵਤਾਰ ਆਦਿਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਇਸ਼ਟ ਮੰਨ ਕੇ ਉਪਾਸ਼ਦੇ ਹੈਨ, ਉਹ ਗੁਰੁਮਤ ਤੋਂ ਅਯਾਤ ਹੈਨ। [੪੫] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ (੭੯) ਇਕ ਪਛਾਣੂ ਜੀਅ ਕਾ, ਇਕੋ ਰਖਣਹਾਰੁ ॥ ਇਕਸ ਕਾ ਮਨਿ ਆਸਰਾ, ਇਕੋ ਪ੍ਰਾਣ ਅਧਾਰੁ ॥ ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਈ ਸਦਾ ਸੁਖੁ, ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਕਰਤਾਰੁ ॥੧॥ ਮਨ ਜਰੇ ਸਗਲ ਉਪਾਵ ਤਿਆਗੁ॥ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਆਰਾਧਿ ਨਿਤ, ਇਕਸੁ ਕੀ ਲਿਵ ਲਾਗੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਇਕੋ ਭਾਈ ਮਿਤੁ ਇਕੁ, ਇਕੋ ਮਾਤ ਪਿਤਾ॥ ਇਕਸ ਕੀ ਮਨਿ ਟੇਕ ਹੈ, ਜਿਨਿ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਦਿਤਾ॥ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਮਨਹੁ ਨ ਵਿਸਰੈ ਜਿਨਿ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਵਸਿ ਕੀਤਾ ॥੨॥ ਘਰਿ ਇਕੋ ਬਾਹਰਿ ਇਕੋ, ਥਾਨ ਥਨੰਤਰਿ ਆਪਿ॥ ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭਿ ਜਿਨਿ ਕੀਏ, ਆਠ ਪਹਰ ਤਿਸੁ ਜਾਪਿ ॥ [ਵਾਹਿਦ ਪ੍ਰਸਤੀ ਇਕਸੁ ਸੇਤੀ ਰਤਿਆ, ਨ ਹੋਵੀ ਸੋਗ ਸੰਤਾਪੁ॥੩॥ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪ੍ਰਭੁ ਏਕੁ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ॥ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਤਿਸ ਕਾ, ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਸੁ ਹੋਇ॥ ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਪੂਰਾ ਭਇਆ, ਜਪਿ ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਸੋਇ॥੪॥ (੧੯੫] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੭੬) ਪ੍ਰਭੂ ਤਿਆਗਿ ਲਾਗਤ ਅਨ ਲੋਭਾ ॥ ਦਾਸਿ ਸਲਾਮੁ ਕਰਤ ਕਤ ਸੋਭਾ ॥੨॥ [੧੭੭] ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੬) ਜਿਨਿ ਕੀਤਾ ਮਾਟੀ ਤੇ ਰਤਨੁ ॥ ਗਰਭ ਮਹਿ ਰਾਖਿਆ ਜਿਨਿ ਕਰਿ ਜਤਨੁ ॥ ਜਿਨਿ ਦੀਨੀ ਸੋਭਾ ਵਡਿਆਈ ॥ ਤਿਸੁ ਪ੍ਰਭ ਕਉ ਆਠ ਪਹਰ ਧਿਆਈ ॥੧॥... ਜਿਨਿ ਕੀਤਾ ਮੂੜ ਤੇ ਬਕਤਾ ॥ ਜਿਨਿ ਕੀਤਾ ਬੇਸੁਰਤ ਤੇ ਸੁਰਤਾ॥ ਜਿਸੁ ਪਰਸਾਦਿ ਨਵੈ ਨਿਧਿ ਪਾਈ ॥ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਮਨ ਤੇ ਬਿਸਰਤ ਨਾਹੀ॥੨॥ ਜਿਨਿ ਦੀਆ ਨਿਥਾਵੇ ਕਉ ਥਾਨੁ ॥ ਜਿਨਿ ਦੀਆ ਨਿਮਾਨੇ ਕਉ ਮਾਨੁ ॥ ਜਿਨਿ ਕੀਨੀ ਸਭ ਪੂਰਨ ਆਸਾ ॥ ਸਿਮਰਉ ਦਿਨੁ ਰੈਨਿ ਸਾਸ ਗਿਰਾਸਾ ॥੩॥ ੧ ਅਨਯ ਲੋਭ ।(ਨੌਂ ਨਿਧਿ) ੨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਨੌ ਨਿਧੀਆਂ ਇਹ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ— ਪਦਮ, ਮਹਾ ਪਦਮ, ਮਕਰ, ਕੱਛਪ, ਮੁਕੰਦ, ਕੁੰਦ, ਨੀਲ, ਸੰਖ ਅਤੇ ਖਰਬ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਨਵ ਨਿਧਿ ਤੋਂ ਭਾਵ ਸਰਵ ਪਦਾਰਥ ਹੈ।<noinclude></noinclude> 1bhvr6d8ve709wcocx0infxx2rimctl 250 67004 197512 2025-07-11T05:01:12Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੧੨੬੭] ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੫ (੪) ਰਾਜ ਤੇ ਕੀਟ ਕੀਟ ਤੇ ਸੁਰਪਤਿ ਕਰਿ ਦੋਖ ਜਠਰ ਕਉ ਭਰਤੇ॥ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ ਛੋਡਿ ਆਨ ਕਉ ਪੂਜਹਿ ਆਤਮ ਘਾਤੀ ਹਰਤੇ॥੧॥ ਹਰਿ ਬਿਸਰਤ ਤੇ ਦੁਖਿ ਦੁਖਿ ਮਰਤੇ ॥ ਅਨਿਕ ਬਾਰ ਮਹਿ ਬਹੁ ਜੋਨੀ, ਟੇਕ ਨ ਕਾਹੂ ਧ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197512 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੨੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੧੨੬੭] ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੫ (੪) ਰਾਜ ਤੇ ਕੀਟ ਕੀਟ ਤੇ ਸੁਰਪਤਿ ਕਰਿ ਦੋਖ ਜਠਰ ਕਉ ਭਰਤੇ॥ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ ਛੋਡਿ ਆਨ ਕਉ ਪੂਜਹਿ ਆਤਮ ਘਾਤੀ ਹਰਤੇ॥੧॥ ਹਰਿ ਬਿਸਰਤ ਤੇ ਦੁਖਿ ਦੁਖਿ ਮਰਤੇ ॥ ਅਨਿਕ ਬਾਰ ਮਹਿ ਬਹੁ ਜੋਨੀ, ਟੇਕ ਨ ਕਾਹੂ ਧਰਤੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਤਿਆਗਿ ਸੁਆਮੀ ਆਨ ਕਉ ਚਿਤਵਤ ਮੂੜ ਮੁਗਧ ਖਲ ਖਰ ਤੇ॥ ਕਾਗਰ ਨਾਵਾਂ ਲੰਘਹਿ ਕਤ ਸਾਗਰੁ ? ਬ੍ਰਿਥਾ ਕਥਤ—“ ਹਮ ਤਰਤੇ” ॥੨॥ ਸਿਵ ਬਿਰੰਚਿ ਅਸੁਰ ਸੁਰ ਜੋੜੇ ਕਾਲ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਜਰਤੇ ॥ ਨਾਨਕ ਸਰਨਿ ਚਰਨ ਕਮਲਨ ਕੀ, ਤੁਮ੍ ਨ ਡਾਰਹੁ, ਪ੍ਰਭ ਕਰਤੇ ॥੩॥੪॥ [੧੩੬੭] ਸਲੋਕ ਕਬੀਰ ਕਬੀਰ ਸਮੁੰਦੁ ਨ ਛੋਡੀਐ ਜਉ ਅਤਿ ਖਾਰੋ ਹੋਇ॥ ਪੋਖਰਿ ਪੋਖਰਿ ਢੂਢਤੇ ਭਲੋ ਨ ਕਹਿਹੈ ਕੋਇ ॥੫੦॥ [੧੩੭੭] ਸਲੋਕ ਕਬੀਰ ਹਰਿ ਸੋ ਹੀਰਾ ਛਾਡਿ ਕੈ ਕਰਹਿ ਆਨ ਕੀ ਆਸ ॥ ਤੇ ਨਰ ਦੋਜਕ ਜਾਹਿਗੇ, ਸਤਿ ਭਾਖੈ ਰਵਿਦਾਸ॥੨੪੨॥ [੧੩੮੮] ਸਵਯੇ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਬਾਕ੍ਯ ਮਹਲਾ ੫ (੭) ਬ੍ਰਹਮਾਦਿਕ ਸਿਵ ਛੰਦ ਮੁਨੀਸੁਰ ਰਸਕਿ ਰਸਕਿ ਠਾਕੁਰ ਗੁਨ ਗਾਵਤ 11 ਇੰਦ੍ਰ ਮੁਨਿੰਦ੍ਰਾ ਖੋਜਤੇ ਗੋਰਖ, ਧਰਣਿ ਗਗਨ ਆਵਤ ਫੁਨਿ ਧਾਵਤ ॥ ਸਿਧ ਮਨੁਖ ਦੇਵ ਅਰੁ ਦਾਨਵ ਇਕੁ ਤਿਲੁ ਤਾ ਕੋ ਮਰਮੁ ਨ ਪਾਵਤ ॥ ਪ੍ਰਿਅ ਪ੍ਰਭ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪ੍ਰੇਮਰਸ ਭਗਤੀ ਹਰਿਜਨ ਤਾ ਕੈ ਦਰਸਿ ਸਮਾਵਤ॥ ਤਿਸਹਿ ਤਿਆਗਿ ਆਨ ਕਉ ਜਾਚਹਿ ਮੁਖ ਦੰਤ ਰਸਨ ਸਗਲ ਘੁਸਿ ਜਾਵਤ॥ ਰੇ ਮਨ ਮੂੜ, ਸਿਮਰਿ ਸੁਖਦਾਤਾ, ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਤੁਝਹਿ ਸਮਝਾਵਤ॥ [੫੭] ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ, ਅਧਯਾਯ ੬ ਨ ਜਾਪ ਆਨ ਕੋ ਜਪੋ॥ ਨ ਅਉਰ ਥਾਪਨਾ ਬਪੋ॥੩੭॥... ਨ ਧਿਆਨ ਆਨ ਕੋ ਧਰੋ ॥ ਨ ਨਾਮ ਆਨ ਉਚਰੋਂ ॥੩੮॥ [੭੧੦-੧੧] ਹਜ਼ਾਰੇ ਸ਼ਬਦ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ (੫) ਬਿਨ ਕਰਤਾਰ ਨ ਕਿਰਤਮ ਮਾਨੋ॥੯ ਆਦਿ ਅਜੋਨਿ ਅਜੈ ਅਬਿਨਾਸੀ ਤਿਹ ਪਰਮੇਸਰ ਜਾਨੋ॥ ੧੦ ੧ ਜੋ ਵਾਹਗੁਰੂ, ਰਾਜੇ ਤੋਂ ਕੰਗਾਲ ਤੋ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ ਇੰਦ੍ਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ੨ ਪੇਟ, ਉਦਰ 1 ੪ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਬੇੜੀ ਨਾਲ । ੫ ਛੱਪੜੀ, ਟੋਭਾ । ੩ ਵਿਸ੍ਰਾਮ, ਇਸਥਿਤੀ । ੬ ਵੇਦਾਂ ਦੇ ਕਰਤਾ ਸ਼ਿਰੋਮਣੀ ਮੁਨਿ । ੭ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਥਵਾ ਯੋਗੀ ਗੋਰਖਨਾਥ। 4 ੮ ਭੇਤ, ਰਹ । ੯ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਕਰੋ, ਉਸ ਦੇ ਰਚੇ ਹੋਏ ਦੇਵੀ, ਦੇਵਤੇ, ਅਵਤਾਰ ਆਦਿਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਥਾਂ ਉਪਾਕ ਨਾ ਬਣਾਓ । ੧੦ ਇਸ ਤੁਕ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਲੱਛਣ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ।<noinclude></noinclude> 4ck98aicbh51zlx77xuwovq1n0p16tg 250 67005 197513 2025-07-11T05:02:32Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ " ਸਰ ਤਾਂ ਬ ਕਦਮ ਬਹੋਸ਼, ਮਸ੍ਤੀ ਨ ਕੁਨੰਦ ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਧੀ ਵਿਚਾਰ ਸ਼ੀਲ ਨੰਦ ਲਾਲ ਨੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਕੁਲ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਨਿੰਮਰਤਾ ਨਾਲ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਤਸੱਲੀ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਧਰਮ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197513 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੨੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude> ਸਰ ਤਾਂ ਬ ਕਦਮ ਬਹੋਸ਼, ਮਸ੍ਤੀ ਨ ਕੁਨੰਦ ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਧੀ ਵਿਚਾਰ ਸ਼ੀਲ ਨੰਦ ਲਾਲ ਨੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਕੁਲ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਨਿੰਮਰਤਾ ਨਾਲ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਤਸੱਲੀ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਧਰਮ ਧਾਰਣ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗਾ। ਸੰਨ ੧੬੫੨ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋਣ ਪੁਰ ਨੰਦ ਲਾਲ ਉਦਾਸ ਹੋ ਕੇ ਗ਼ਜ਼ਨੀ ਤੋਂ ਚਲਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਘਰ ਬਣਾ ਕੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ । ਇਸ ਦੇ ਮਕਾਨ ਪਾਸ ਵਜੇ ਮਹੱਲੇ ਦਾ ਨਾਉਂ “ਆਗਾ ਪੁਰ" ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ, ਕਯੋਂਕਿ ਨੰਦ ਲਾਲ ਦੇ ਸ਼ਾਗਿਰਦ ਉਸਤਾਦ ਨੂੰ “ਆਗ਼ਾ” (ਸਵਾਮੀ) ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਯਾ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਇੱਥੇ ਹੀ ਇਕ ਸਿੱਖ ਘਰਾਣੇ ਦੀ ਪੁਤ੍ਰੀ ਨਾਲ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਤੋਂ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਪਜੀ, ਸੰਨ ੧੬੮੨ ਵਿੱਚ ਨੰਦ ਲਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੋਯਾ ਅਨੰਦਪੁਰ ਪੁੱਜਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਗੁਰੂ-ਦੀਖਿਆ ਲੈ ਕੇ ਅਨਨਯ ਸਿੱਖੀ ਧਾਰਣ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਨੇ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ ਫ਼ਾਰਸੀ ਆਯਾਤ [ਛੰਦਾਂ] ਵਿੱਚ "ਬੰਦਗੀ ਨਾਮ" ਨਾਮ ਦੀ ਰਚ ਕੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਭੇਂਟ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਸਮੇਸ਼ ਸਵਾਮੀ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕਲਮ ਨਾਲ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਅੰਤ ਜ਼ਾਬੋ ਹੋਵਾਂ ਪੁਰ ਸ਼ੂਦਰ ਨੂੰ ਜਾਮੇ ਓ । ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਮਹ ਬਦਹ ਜਾਂ ਨਾਮੇ ਓ । (੪੮੭) ਬੈਂਤ ਲਿਖ ਕੇ “ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਮਹ" ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੋ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਦੀ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੇਗਾ, ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਸਫ਼ਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਅਰਬੀ, ਫ਼ਾਰਸੀ ਅਤੇ ਰਿਆਜ਼ੀ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪੰਡਿਤ ਅਤੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਬੌਧਿ ਰੱਖਦੇ ਸਨ, ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਮਾਰਫਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦਾ ਮੁਅੱਜ਼ਮ ਨਾਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੇ ਪਾਸ ਮੁਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਮੀਰ ਮੁਨਸ਼ੀ ਹੋ ਕੋ ਸੰਨ ੧੬੮੩ ਤੋਂ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਸਤਤਿ ਅਤੇ ਆਲਿਮਾਂ ਦੀ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਆਯਤ ਦੇ ਮਨੋਹਰ ਅਰਥ ਸੁਣ ਕੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਆ, ਜਿਸ ਪੁਰ ਮੁਅੱਜ਼ਮ ਤੋਂ ਵਿਦਾ ਲੈ ਕੇ ਸੰਨ ੧੬੯੭ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਾਸ ਆਨੰਦ ਪੁਰ ਜਾ ਰਹੇ । ਆਪ ਦਸਮੇਸ਼ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਦਾ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਦੀ ਸ਼ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਗਿਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਲੰਗਰਾਂ ਦੀ ਪਰੀਖਯਾ ਸਮੇਂ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਦੀ ਲੰਗਰ ਰੀਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਕੋ ਸਲਾਹੀ ਸੀ। ਨੰਦ ਲਾਲ ਤੋ ਹਮਰੋ ਦਾਤਾ । ਭਗਤਿ ਭਾਵ ਸੰਤਨੁ ਮਨੁ ਰਾਤਾ ਛੁਧਿਤ ਨ ਦੇਖ ਸਕੈ ਚਿਤ ਭਾਰੋ। ਦੇਗ਼ ਕਰਤ ਮਮ ਹੋਇ ਪਿਆਰੋ । (ਗੁਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਯ) ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਆਗਯਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਨ ੧੭੦੩ (ਸੰਮਤ ੧੭੬੦) ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਮੁਲਤਾਨ ਜਾ ਰਹੇ ਅਤੇ ਉਸ ਥਾਂ ਵਿਦ੍ਯਾ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਮਾਂ ਵਿਤਾਯਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਸੰਨ ੧੭੦੫ (ਸੰਮਤ ੧੭੬੨) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ । ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਦੇ ਦੋ ਸਪੁੱਤ੍ਰ ਸਨ, ਵੱਡਾ ਲਖਪਤਿ ਰਾਇ ਅਤੇ ਛੋਟਾ ਲੀਲਾ ਰਾਮ। ਲਖਪਤਿ ਦੇ ਸੰਤਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਲੀਲਾ ਰਾਮ ਦੀ ਵੰਸ਼ ਚਲੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਬਹਾਵਲ ਪੁਰ ਅਤੇ ਮੁਲਤਾਨ ਆਦਿਕ ਬਾਈਂ ਨਿਵਾਸ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਹਿਜਧਾਰੀ ਅਤੇ ਖੰਡਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਧਾਰੀ ਗੁਰਮੁਖ ਸੱਜਣ ਪੰਥ ਦੇ ਰਤਨ ਹਨ, ਅਰ ਭਾਈ ਲਬ ਨਾਲ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਮਹਿਮਾ, ਭਗਤਿ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਵਿਸ਼ਯ ਪਰ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖੇ ਹਨ—੧ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਮਹ, ੨ ਤੌਸੀਫੋ ਸਨਾ, ੩ ਗੰਜਿ ਨਾਮਹ, ੪ ਜੋਤ ਵਿਕਾਬ, ੫ ਦੀਵਾਨੋ ਗੋਯਾ, ੬ ਇਨਸ਼ਾ ਦਸਤੂਰ, ੭ ਅਰਜੁਲ ਇਲਫ਼ਾਜ਼ ੮ ਖ਼ਾਤਿਆ । ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਦਾ ਤਖੱਲੁਸ (ਛਾਪ) “ਗੋਯਾ” ਹੈ । (ਗੋਯਾ) ੧ ਸਾਡੇ (ਸਿੱਖ) ਮਜ਼ਹਬ ਵਿੱਚ, ਦੂਜੇ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਸਿਰ ਤੋਂ ਪੈਰਾਂ ਤਾਈਂ ਹੋਸ਼ ਅੰਦਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਮਸਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ । (ਮਸਤੀ) ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ, ਅਕਾਲ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਕਿਸੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਅਤੇ ਦਿਖਾਵੇਂ ਵਾਸਤੇ ਦਮ, ਹਾਲ, ਸਮਾਧੀ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਆਪਣੇ ਤਾਈਂ ਵਿਦੇਹ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਿੱਧ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ।<noinclude></noinclude> ngjkyogsmnxaghtslergefvmrxd5m36 250 67006 197514 2025-07-11T05:03:05Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਅਖੀ ਅੰਧੁ ਜੀਭ ਰਸੁ ਨਾਹੀ, ਰਹੇ ਪਰਾਕਉ ਤਾਣਾ ॥ ਗੁਣ ਅੰਤਰਿ ਨਾਹੀ ਕਿਉ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ? ਮਨਮੁਖ ਆਵਣ ਜਾਣਾ ॥... ਗੁਣ ਸੰਜਮਿ ਜਾਵੈ ਚੋਟ ਨ ਖਾਵੈ, ਨਾ ਤਿਸੁ ਜੰਮਣੁ ਮਰਣਾ ॥ ਕਾਲੁ ਜਾਲੁ ਜਮੁ ਜੋਹਿ ਨ ਸਾਕੈ, ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਭੈ ਤਰਣ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197514 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੨੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਅਖੀ ਅੰਧੁ ਜੀਭ ਰਸੁ ਨਾਹੀ, ਰਹੇ ਪਰਾਕਉ ਤਾਣਾ ॥ ਗੁਣ ਅੰਤਰਿ ਨਾਹੀ ਕਿਉ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ? ਮਨਮੁਖ ਆਵਣ ਜਾਣਾ ॥... ਗੁਣ ਸੰਜਮਿ ਜਾਵੈ ਚੋਟ ਨ ਖਾਵੈ, ਨਾ ਤਿਸੁ ਜੰਮਣੁ ਮਰਣਾ ॥ ਕਾਲੁ ਜਾਲੁ ਜਮੁ ਜੋਹਿ ਨ ਸਾਕੈ, ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਭੈ ਤਰਣਾ ॥ ਪਤਿ ਸੇਤੀ ਜਾਵੈ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵੈ, ਸਗਲੇ ਦੂਖ ਮਿਟਾਵੈ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਛੂਟੈ, ਸਾਚੋ ਤੇ ਪਤਿ ਪਾਵੈ॥੫॥ [੧੩੮] ਵਾਰ ਮਾਝ, ਮਹਲਾ ੧ (੧) ਦਸ ਬਾਲਤਣਿ, ਬੀਸ ਰਵ, ਤੀਜਾ ਕਾ ਮੁੰਦਰੁ ਕਹਾਵੈ॥ ਚਾਲੀਸੀ ਪੁਰੁ ਹੋਇ, ਪਚਾਸੀ ਪਗੁ ਖਿਸੈ, ਸਠੀ ਕੇ ਬੋਢੇਪਾ ਆਵੈ॥ ਸਤਰਿ ਕਾ ਮਤਿਹੀਣੁ, ਅਸੀਹਾਂ ਕਾ ਵਿਉਹਾਰੁ ਨ ਪਾਵੈ॥ ਨਵੈ ਕਾ ਸਿਹਜਾਮਣੀ ਮੂਲਿ ਨ ਜਾਣੈ ਅਪ ਬਲੁ ॥ ਢੰਢੋਲਿਮੁ ਢੂਢਿਮੁ ਡਿਠੁ ਮੈ, ਨਾਨਕ, ਜਗੁ ਧੂਏ ਕਾ ਧਵਲਹਰੁ ॥੩॥ [੭੧੨] ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ (੨) . 4 ਬਿਨੁ ਸਿਮਰਨ ਜੋ ਜੀਵਨੁ ਬਲਨਾ ਸਰਪ ਜੈਸੇ ਅਰਜਾਰੀ ॥ ਨਵ ਖੰਡਨ ਕੋ ਰਾਜੁ ਕਮਾਵੈ, ਅੰਤਿ ਚਲੈਗੋ ਹਾਰੀ॥੧॥ [੧੨੦੪] ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ (੭) ਬਿਨੁ ਸਿਮਰਨ ਕੋਟਿ ਬਰਖ ਜੀਵੇ, ਸਗਲੀ ਅਉਧ ਥਾਨਦ ਏਕ ਨਿਮਖ ਗੋਬਿੰਦ ਭਜਨੁ ਕਰਿ, ਤਉ ਸਦਾ ਸਦਾ ਜੀਵਾਨਦ॥੩॥ [੧੩੭੯] ਸਲੋਕ ਫਰੀਦ ਫਰੀਦਾ ਚਾਰਿ ਗਵਾਇਆ ਹੰਢਿ ਕੈ, ਚਾਰਿ ਗਵਾਇਆ ਸੰਮਿ ॥ ਲੇਖਾ ਰਬੁ ਮੰਗੇਸੀਆ, ਤੂੰ ਆਂਹੋ ਕੇਰ੍ਹੇ [੧੪੨੬] ਸਲੋਕ ਮਹਲਾ ੯ ਤਰਨਾਪੋ ਇਉ ਹੀ ਗਇਓ, ਲੀਓ ਜਰਾ ਤਨੁ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਭਜੁ ਹਰਿ ਮਨਾ ! ਅਉਧ ਜਾਤੁ ਹੈ ੧ ਸ਼ਰੀਰ ਦਾ ਪਰਾਕ੍ਰਮ ਅਰ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਦਾ ਬਲ ਰਹਿ ਗਿਆ । ਕੰਮਿ ॥੩੮॥ ਜੀਤਿ॥ ਬੀਤਿ ॥੩॥ ੨ ਭਾਵ (ਪ੍ਰੇਮ), ਭਗਤਿ ਅਤੇ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਭਯ ਤਰਣਂ ਦੇ ਸਾਧਨ ਹਨ । ੩ ਕਾਮ ਮਦ ਕਰ ਕੇ ਮਸਤ, ਜਵਾਨ। ੪ ਬਿਸਤਰ ਤੋਂ ਉੱਠ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਮੰਜੇ 'ਤੇ ਹੀ ਬੈਠਣ ਜੋਗਾ । ੫ ਧੂਏਂ ਦਾ ਮੰਦਿਰ, ਜੋ ਪੈਣ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਬਣ ਅਤੇ ਮਿਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ੬ ਵਿਯਨ, ਵਿਭਾਉਣਾ | ੭ ਸੱਪ ਦੀ ਉਮਰ ਵੱਡੀ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਸਭ ਨੂੰ ਦੁਖਦਾਈ ਹੈ। ੮ ਚਾਰ ਪਹਰ ਦਿਨ ਦੋ ਵਿਰਥਾ ਫਿਰ ਕੇ, ਅਰ ਚਾਰ ਪਹਿਰ ਰਾਤ ਦੇ ਸੌਂ ਕੇ ਗਵਾ ਦਿੱਤੇ, ਭਾਵ ਅੱਧੀ ਉਮਰ ਸੋਂ ਕੋ ਅਤੇ ਅੱਧੀ ਨਿਕੰਮਾ ਫਿਰ ਕੇ ੯ ਐਵੇਂ ਹੀ, ਵਿਰਥਾ ਹੀ, ਬਿਨਾ ਲਾਭ 1<noinclude></noinclude> 0t4pgllor5ua3htcl0qi24q4o7p3bz0 250 67007 197515 2025-07-11T05:03:49Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|'''੧੪. ਅਸੁਰ-ਦੇਵਤਾ'''}} [ਪੰਨਾ ੪੮] ਬਚਿੱਤ੍ਰ ਨਾਟਕ, ਅਧ੍ਯਾਯ ੨ ਸਾਧ ਕਰਮ ਜੇ ਪੁਰਖ ਕਮਾਵੈ ॥ ਨਾਮ ਦੇਵਤਾ ਜਗਤ ਕਹਾਵੈ॥ ਕੁਕ੍ਰਿਤ ਕਰਮ ਜੇ ਜਗ ਮੈ ਕਰਹੀ ॥ ਨਾਮ ਅਸੁਰ ਤਿਨ ਕੋ ਸਭ ਧਰਹੀ ॥੧੫॥ ੧੫. ਅਕਾਸ਼ ਬਾਣੀ-ਇਲਹਾਮ ਅ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197515 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੨੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|'''੧੪. ਅਸੁਰ-ਦੇਵਤਾ'''}} [ਪੰਨਾ ੪੮] ਬਚਿੱਤ੍ਰ ਨਾਟਕ, ਅਧ੍ਯਾਯ ੨ ਸਾਧ ਕਰਮ ਜੇ ਪੁਰਖ ਕਮਾਵੈ ॥ ਨਾਮ ਦੇਵਤਾ ਜਗਤ ਕਹਾਵੈ॥ ਕੁਕ੍ਰਿਤ ਕਰਮ ਜੇ ਜਗ ਮੈ ਕਰਹੀ ॥ ਨਾਮ ਅਸੁਰ ਤਿਨ ਕੋ ਸਭ ਧਰਹੀ ॥੧੫॥ ੧੫. ਅਕਾਸ਼ ਬਾਣੀ-ਇਲਹਾਮ ਅਨੇਕਾਂ ਮੱਤਾਂ ਵਾਲੇ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਕਾਸ਼ੋਂ, ਉੱਤਮ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਦੀ ਬਾਣੀ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਅਥਵਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਿਸੇ ਦੇਵਤਾ ਜਾਂ ਦੂਤ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਐਸੀ ਬਾਣੀ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਉਹ ਹੁਕਮ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਵਾਹਗੁਰੂ ਨੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਾਉਣੇ ਹਨ, ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਸਰਣ ਹੋਂਦੇ ਹਨ। [੭੨੨]ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੧ (੫) ਜੈਸੀ ਮੈ ਆਵੈ ਖਸਮ ਕੀ ਬਾਣੀ, ਤੈਸੜਾ ਕਰੀ ਗਿਆਨੁ ਵੇ ਲਾਲੋ॥ [੭੩੪] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੪ (੧੧) ਦਾਸਨਿ ਦਾਸੁ ਕਹੈ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਜੇਹਾ ਤੂੰ ਕਰਾਇਹਿ ਤੇਹਾ ਹਉ ਕਰੀ ਵਖਿਆਨੁ॥੪॥ [੭੪੩] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ (੨੩) ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਸਚੁ ਸਾਹਿਬੁ ਮੇਰਾ ॥ ਨਾਨਕੁ ਬੋਲੈ ਬੋਲਾਇਆ ਤੇਰਾ॥੪॥ ੧੬. ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ, ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ, ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਆਦਿ ਸ਼ਬਦ ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਬ੍ਰਹਮ ਦੇ ਆਏ ਹਨ— ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਮੂਲ ਮੰਤ੍ਰ] [੨੧੨] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੫੧) ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਅਗਾਧਿ ਬੋਧ ॥ ਸੁਨਤ ਜਸੋ ਕੋਟਿ ਅਘ ਖਏ ॥੨॥ [੧੦੩੮] ਮਾਰੂ ਸੋਲਹੇ ਮਹਲਾ ੧ (੧੮) ਤੂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖੁ ਨਾਹੀ ਸਿਰਿ ਕਾਲਾ॥ ੧ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀ ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਰਾਖਸ਼ ਹੈਨ। ਭਾਵ-ਜਾਤਿ ਕਰਮਾਨੁਸਾਰ ਹੈ, ਜਨਮ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ। ੨ ਉਪਦੇਸ਼ । ੩ ਜੋ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਯ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਮਨ ਬੁਧਿ ਦੀ ਗੁੰਮਤਾ ਵਿਹੀਨ ਹੈ।<noinclude></noinclude> 8r6od5zwb0u21tanwwzmaai6iujkhxn 250 67008 197516 2025-07-11T05:04:26Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਵੇਲੇ ਪੰਥ ਦੀ ਰਾਖੀ ਅਤੇ ਰਹਨੁਮਾਈ ਸ਼ਲਾਘਾ ਯੋਗ੍ਯ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੇ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਵਿੱਚ ਭੰਗ ਅਤੇ ਅਫ਼ੀਮ ਦਾ ਵਯਸਨ ਨਾ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ ਵਿਦ੍ਯਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਰੱਖਦੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਅਪਾਰ ਲਾਭ ਪਹੁੰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197516 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੩੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਵੇਲੇ ਪੰਥ ਦੀ ਰਾਖੀ ਅਤੇ ਰਹਨੁਮਾਈ ਸ਼ਲਾਘਾ ਯੋਗ੍ਯ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜੇ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਵਿੱਚ ਭੰਗ ਅਤੇ ਅਫ਼ੀਮ ਦਾ ਵਯਸਨ ਨਾ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ ਵਿਦ੍ਯਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਰੱਖਦੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਅਪਾਰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ੧੮. ਅਚਰਜ [੨੧੯] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੯ (੨) ਇਕਿ ਬਿਨਸੈ ਇਕ ਅਸਥਿਰੁ ਮਾਨੈ, ਅਚਰਜੁ ਲਖਿਓ ਨ ਜਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ੧੯. ਅਛੂਤ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਾ ਛੂਹਣ ਯੋਗ੍ਯ ਮੰਨਿਆ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਜਿਸ ਦੇ ਛੁਹਣ ਤੋਂ ਭਿੱਟੜ ਹੋਣ ਦਾ ਖ੍ਯਾਲ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਛੂਤ ਸੰਗਯਾ ਹੈ । ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਜਾਤਿ ਜਨਮ ਤੋਂ ਕੋਈ ਅਛੂਤ ਨਹੀਂ, ਮਲੀਨਤਾ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਤੋਂ ਅਛੂਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਸ਼ਰਣ ਆ ਕੇ ਮਨੁੱਖ ਮਾਤ੍ਰ ਪਵਿੱਤ੍ਰਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਂਦੇ ਹਨ । [੧੫] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (੩) ਜਿਥੈ ਨੀਚ ਸਮਾਲੀਅਨਿ, ਤਿਥੈ ਨਦਰਿ ਤੇਰੀ ਬਖਸੀਸ॥੪॥ [੮੫੮] ਬਿਲਾਵਲੁ, ਰਵਿਦਾਸ (੨) ਬ੍ਰਹਮਨ ਬੈਸ ਸੂਦ ਅਰੁ ਖਤ੍ਰੀ ਡੋਮ ਚੰਡਾਰ ਮਲੇਛ ਮਨ ਸੋਇ॥ ਹੋਇ ਪੁਨੀਤ ਭਗਵੰਤ ਭਜਨ ਤੇ ਆਪੁ ਤਾਰਿ, ਤਾਰੇ ਕੁਲ ਦੋਇ ॥੧॥ [੮੬੧] ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੪ (੪) ਓਹੁ ਸਭ ਤੇ ਊਚਾ, ਸਭ ਤੇ ਸੂਚਾ, ਜਾ ਕੈ ਹਿਰਦੈ ਵਸਿਆ ਭਗਵਾਨੁ॥ ਜਨ ਨਾਨਕੁ ਤਿਸ ਕੇ ਚਰਨ ਪਖਾਲੈ ਜੋ ਹਰਿ ਜਨੁ ਨੀਚੁ ਜਾਤਿ ਸੇਵਕਾਣੁ ॥੪॥ ੨੦, ਅਜਪਾ ਜਾਪੁ ਤਾਲੂ, ਜੀਭ, ਰਸਨਾ, ਹੋਠ ਆਦਿ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਬਿਨਾ ਮਨ ਦੀ ਏਕਾਗ੍ਰਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਨਾਮ ਚਿੰਤਨ, ਅਜਪਾ ਜਾਪ ਹੈ। [੮੪੦] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੧ ਥਿਤੀ (੧੬) ਅਜਪਾ ਜਾਪੁ ਜਪੈ ਮੁਖਿ ਨਾਮ ॥ ੧ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਲ ਦਾ ਗ੍ਰਾਸ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਭੀ ਜੀਵ ਆਪਣੇ ਤਾਈਂ ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਮਹਾਂ ਆਸ਼ਚਰਯ ਹੈ, ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ । " अहन्यहनि भूतानि गच्छंतीह यमालयं । शेषा : स्थावर सिच्छति किमाश्चर्य मतः परं । " [ ਮਹਾਂ ਭਾਰਤ, ਵਰਨਪਰਵ, ਅ: ੩੧੪, ਸ਼: ੧੬] ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿਮਰਨ ਬਿਨਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਖੱਤ੍ਰੀ ਆਦਿ ਭੀ ਅਛੂਤ ਹੈ।<noinclude></noinclude> g5vl2u64yvlws961td0yasevxdup4jx 250 67009 197517 2025-07-11T05:05:16Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|'''੨੩. ਅਤੀਤ'''}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਅਤੀਤ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੰਘਿਆ (ਗੁਜ਼ਰਿਆ) ਹੋਇਆ | ਜੋ ਮਾਯਾ ਦੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਅਟਕ ਕੇ ਪਰਮਾਰਥ ਤਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ, ਉਹ ਇਸ ਪਦਵੀ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਹੈ। [੨੨੭] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧, ਅਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197517 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੩੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|'''੨੩. ਅਤੀਤ'''}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਅਤੀਤ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੰਘਿਆ (ਗੁਜ਼ਰਿਆ) ਹੋਇਆ | ਜੋ ਮਾਯਾ ਦੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਅਟਕ ਕੇ ਪਰਮਾਰਥ ਤਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਦਾ, ਉਹ ਇਸ ਪਦਵੀ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਹੈ। [੨੨੭] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧, ਅਸਟਪਦੀ (੧੫) ਬੋਲਹਿ ਸਾਚੁ ਮਿਥਿਆ ਨਹੀ ਰਾਈ॥ ਚਾਲਹਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੁਕਮਿ ਰਜਾਈ॥ ਰਹਹਿ ਅਤੀਤ ਸਚੇ ਸਰਣਾਈ ॥੧॥ [੮੩੨] ਬਿਲਾਵਲੁ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੧ (੨) ਰਹੈ ਅਤੀਤੁ ਜਾਣੈ ਸਭੁ ਤਿਸ ਕਾ ॥ ਤਨੁ ਮਨੁ ਅਰਪੈ ਹੈ ਇਹੁ ਜਿਸ ਕਾ ॥ [੧੧੮੯] ਬਸੰਤੁ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੧ (੪) ਮਨ ਮਹਿ ਮਨੂਆ ਚਿਤ ਮਹਿ ਚੀਤਾ ॥ ਐਸੇ ਹਰਿ ਕੇ ਲੋਗ ਅਤੀਤਾ ॥੫॥ ਹਰਖ ਸੋਗ ਤੇ ਰਹਹਿ ਨਿਰਾਸਾ ॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਚਾਖਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਨਿਵਾਸਾ ॥ ੨੪. ਅਦਬ-ਬੇ-ਅਦਬ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਮਹ ੳ. ਦਰ ਰਾਹੇ ਹੱਕ਼ ਜੁਜ਼ ਅਦਬ ਤਅਲੀਮ ਨੇਸਤ ਤਾਲਿਬੋ ਊ ਰਾ ਬਜੁਜ਼ ਤਸਲੀਮ ਨੇਸਤ। (੩੧੫) ਹੱਕ ਹਮੇਸ਼ਹ ਬਾ-ਅਦਬ | ਅ, ਤਾਲਿਬਾਨੇ ਬਾ-ਅਦਬ ਬਾਸ਼ਿੰਦ ਦਾਯਮ ਬਾ-ਅਦਬ। (੩੧੬) ੲ. ਹਾਦੀਏ ਰਾਹ ਖ਼ੁਦਾ ਆਮਦ ਅਦਬ ਬੇ-ਅਦਬ ਖ਼ਾਲੀ ਅਜ਼ ਅਲਤਾਫ਼ਿ ਰੱਬ। (੩੧੯) ਸ. ਦਰ ਹਕੀਕਤ ਬੇ-ਅਦਬ ਯਾਬਦ ਸਜ਼ਾ। ਚੂੰ ਅਦਬ ਆਮਦ ਹਮਹਰਾ ਰਹਨੁਮਾ। (੩੧੧) ਹ ਬੇ-ਅਦਬ ਰਾ ਕੈ ਜਿ ਰਾਹੇ ਸ਼ਾਂ ਖ਼ਬਰ ? ਬੇ-ਅਦਬ ਅਜ਼ ਹੱਕੂ ਹਮੇਸ਼ਰ ਬੇ-ਖ਼ਬਰ। (੩੧੭) 1 ੧ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦੇ ਮੰਨਣ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਦਾ ਮਨ, ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਚਿਤਵਨ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਦਾ ਦਿਲ ਹੈ, ਉਹ ਸਭ ਮਾਯਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰਿਆ ਹੋਇਆ ਅਤੀਤ ਹਰਿ ਜਨ ਹੈ । ੳ. ਵਾਹਗੁਰੂ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਅਦਬ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਹੋਰ ਸਿਖ੍ਯਾ ਨਹੀਂ, ਉਸ ਦੇ ਜਿਗਯਾਸੂ ਨੂੰ ਭਾਣਾ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ (ਕੋਈ ਕਰਤੱਬ) ਨਹੀਂ ਹੈ ਅ. ਨਿਰੰਕਾਰ ਦੇ ਜਿਗਯਾਸੂ ਸਦਾ ਅਦਬ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਦਬ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ, ਸਦਾ ਅਦਬ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ੲ. ਅਦਬ, ਵਾਹਗੁਰੂ ਦੇ ਰਾਹ ਦੀ ਸਿਖ੍ਯਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਬੇਅਦਬ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਦਾਤਾਂ ਤੋਂ ਵਾਂਜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ 1 ਸ. ਬੇਅਦਬ ਬਿਨਾਂ ਸੈਸੋ ਸਜ਼ਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਦਬ ਸਭ ਨੂੰ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸਾਬਤ ਹੋਯਾ ਹੈ। ਹ. ਬੇਅਦਬ ਨੂੰ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਭੇਤ ਦੀ ਕੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ ? ਵਾਹਗੁਰੂ ਤੋਂ ਸਦਾ ਖਾਲੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।੩<noinclude></noinclude> 4usvr6hddhqlt0olxc8f9coas0d1fmr 250 67010 197518 2025-07-11T05:05:44Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸੁ ਕਹਾਂ ਸੂਰਜ ਬਿਨਾ ? ਮੈਂ ਏਕ ਬਿਚਾਰਾ॥੧੦॥... ਬਿਨ ਸਿੱਖੀ ਤਰਥੋ ਕਹਾਂ ਜਗ ਸਾਗਰ ਭਾਰਾ ? ਕਰਨਿ ਅਵਯਾ ਬਡਨਿ ਕੀ ਕੈਸੇ ਸੁਖ ਪਾਵੈ ? ਕਟਹਿ ਭਰੋਵਰ ਕੋ ਜਥੈ, ਪੁਨਿ ਫਲ ਕਿਮ ਖਾਵੈ ?॥੧੬॥ ਤੋਰਹਿ ਭਰੀ ਜੁ ਤੋਇ ਮਹਿਂ ? ਕਿਮ ਤਰੈ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197518 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੩੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸੁ ਕਹਾਂ ਸੂਰਜ ਬਿਨਾ ? ਮੈਂ ਏਕ ਬਿਚਾਰਾ॥੧੦॥... ਬਿਨ ਸਿੱਖੀ ਤਰਥੋ ਕਹਾਂ ਜਗ ਸਾਗਰ ਭਾਰਾ ? ਕਰਨਿ ਅਵਯਾ ਬਡਨਿ ਕੀ ਕੈਸੇ ਸੁਖ ਪਾਵੈ ? ਕਟਹਿ ਭਰੋਵਰ ਕੋ ਜਥੈ, ਪੁਨਿ ਫਲ ਕਿਮ ਖਾਵੈ ?॥੧੬॥ ਤੋਰਹਿ ਭਰੀ ਜੁ ਤੋਇ ਮਹਿਂ ? ਕਿਮ ਤਰੈ ਸੁਖਾਰੋ ? ਸਦਨ ਢਾਹਿ ਵਨ ਬਸਨ ਚਹਿਂ ਮਤਿ ਮੰਦ ਗਵਾਰੋ। ੨੫. ਅਨਹਤ-ਅਨਾਹਤ-ਅਨਹਦ-ਸ਼ਬਦ ਹਠ ਯੋਗ ਦੇ ਅਯਾਸੀਆਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਚਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਪ੍ਰਾਣ ਅਨਾਹਤ ਚੱਕ੍ਰ ਵਿੱਚ ਦੀ ਬ੍ਰਹਮ ਗ੍ਰੰਥੀ ਨੂੰ ਵਿੰਨ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਤਦ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਪੈਦਾ ਹੋਂਦਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਲਈ ਅਨਾਹਤ ਨਾਦ ਸੰਗ੍ਯਾ ਹੈ । ਜਦ ਅਨਾਹਤ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਰਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਮਨ ਦੇ ਤਰੰਗ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ, ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਅਥਵਾ ਨਾਮ ਦੇ ਭਾਵਾਰਥ ਦੇ ਚਿੰਤਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵ੍ਰਿਤੀ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਜੋ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਉਤਪੰਨ ਹੋਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਅਨਾਹਤ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਅਰ ਇਸੇ ਨੂੰ ਸੁਰਤਿ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਸੁਰਤਿ (ਤਿ) ਨੂੰ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਮਨ ਦੀ ਏਕਾਗਤਾ ਹੋਂਦੀ ਹੈ। [੪੪੦] ਆਸਾ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੩ (੨) ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲਿਐ ਧਾਵਤੁ ਥੰਮ੍ਹਿਆ, ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਸਿਆ ਆਏ ॥... ਧਾਵਤੁ ਥੰਮ੍ਹਿਆ ਸਤਿਗੁਰਿ ਮਿਲਿਐ, ਦਸਵਾ ਦੁਆਰੁ ਪਾਇਆ ॥ ਤਿਥੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭੋਜਨੁ ਸਹਜ ਧੁਨਿ ਉਪਜੈ, ਜਿਤੁ ਸਬਦਿ ਜਗਤੁ ਥੰਮ੍ਹਿ ਰਹਾਇਆ॥ [੨੨੮] ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੧ (੧੬) ਗੁਰਮਤਿ ਰਾਮੁ ਜਪੈ ਜਨੁ ਪੂਰਾ॥ ਤਿਤੁ ਘਟ ਅਨਹਤ ਬਾਜੇ ਤੂਰਾ॥੨॥ [੨੬੩] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਃ ੫ (੧) ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਅਨਹਦ ਝੁਨਕਾਰ ॥ [੯੨੫] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ਛੰਤ (੩) ਰੁਣ ਝੁਣੋ ਸਬਦੁ ਅਨਾਹਦੁ ਨਿਤ ਉਠਿ ਗਾਈਐ ਸੰਤਨ ਕੈ ॥ ੧ ਦਿਨ ।੨ ਬੇਅਦਬੀ ੩ ਨੋਕਾਂ, ਬੇੜੀ। ੪ ਪਾਣੀ, ਨਦੀ । ੫. ਦਸਮ ਦਾਰ ਤੋਂ ਭਾਵ ਦਿਮਾਗ ਹੈ, ਜੋ ਬੁੱਧਿ ਦਾ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂਬਾਣੀ ਦੇ ਅਯਾਸ ਦ੍ਵਾਰਾ (ਸੁਰਤਿ ਲਾਉਣ ਤੋਂ) ਜੋ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਕਰਤੱਵ੍ਯ ਦਾ ਬੋਧ ਹੋਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਨਹਤ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ੬ ਇੱਥੋ ਅਨਾਹਦੁ ਦਾ ਅਰਥ ਅਖੰਡ (ਇੱਕ ਰਸ) ਹੈ । ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਭੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ—“ਗਾਵੈ ਸਬਦੁ ਅਨਾਹਦੁ ਨਾਦੁ ।” (ਵਾਰ ੧੦, : ੨)<noinclude></noinclude> 62swpcaoeve6r1xj7w5ue6h0k2pcbwz 250 67011 197519 2025-07-11T05:07:38Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ " {{center|'''੨੬. ਅਪਰਸ'''}} ੩੫ ਕਈ ਪਾਖੰਡੀ, ਧਾਤੂ ਇਸਤ੍ਰੀ ਆਦਿਕ ਨੂੰ ਦਿਖਾਵੇ ਮਾਤ੍ਰ ਨਹੀਂ ਛੂੰਹਦੇ ਅਤੇ ਆਪ ਨੂੰ ‘ਅਪਰਸ’ ਸਦਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਦੰਭੀ ਹਨ। ਅਪਰਸ ਉਹੀ ਹੈਨ, ਜੋ ਆਪਣੀਆਂ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਅਤ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197519 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ||(੩੫))}} {{rule}}</noinclude> {{center|'''੨੬. ਅਪਰਸ'''}} ੩੫ ਕਈ ਪਾਖੰਡੀ, ਧਾਤੂ ਇਸਤ੍ਰੀ ਆਦਿਕ ਨੂੰ ਦਿਖਾਵੇ ਮਾਤ੍ਰ ਨਹੀਂ ਛੂੰਹਦੇ ਅਤੇ ਆਪ ਨੂੰ ‘ਅਪਰਸ’ ਸਦਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਦੰਭੀ ਹਨ। ਅਪਰਸ ਉਹੀ ਹੈਨ, ਜੋ ਆਪਣੀਆਂ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਕੁਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸੰਯੋਗ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ ਰੱਖਦੇ ਹਨ । [੨੭੪] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਃ ੫ (੯) ਮਿਥਿਆ ਨਾਹੀ ਰਸਨਾ ਪਰਸ॥ ਮਨ ਮਹਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨਿਰੰਜਨ ਦਰਸ॥ ਪਰ ਤ੍ਰਿਅ ਰੂਪੁ ਨ ਪੇਖੈ ਨੇ। ਸਾਧ ਕੀ ਟਹਲ, ਸੰਤਸੰਗਿ ਹੇਤ॥ ਕਰਨ ਨ ਸੁਨੈ ਕਾਹੂ ਕੀ ਨਿੰਦਾ॥ ਸਭ ਤੇ ਜਾਨੈ ਆਪਸ ਕਉ ਮੰਦਾ॥ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਬਿਖਿਆ ਪਰਹਰੈ॥ ਮਨ ਕੀ ਬਾਸਨਾ ਮਨ ਤੇ ਟਰੈ॥ ਇੰਦ੍ਹੀ ਜਿਤ ਪੰਚ ਦੋਖ ਤੇ ਰਹਤ ॥ ਨਾਨਕ, ਕੋਟਿ ਮਧੇ ਕੋ ਐਸਾ ਅਪਰਸ॥੧॥ 4 ੨੭. ਅਯਾਗਤ ਜੋ ਮੁਫਤ ਖੋਰੇ ਪ੍ਰਪੰਚੀ, ਭੇਖ ਨੂੰ ਉਪਜੀਵਿਕਾ ਦਾ ਵਸੀਲਾ ਸਮਝ ਕੇ ਮੰਗਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਨਿਸਫਲ ਹੈ । ਜੋ ਵਿਚਾਰਵਾਨ ਵਿਦਵਾਨ ਸ਼ੁਭ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਚਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸੱਚੇ ਅਯਾਗਤ ਅਥਵਾ ਅਤਿਥਿ ਹੈਨ, ਔਰ ਦਾਨ ਮਾਨ ਦੇ ਪੂਰਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਨ । [੯੪੯] ਵਾਰ ਰਾਮਕਲੀ ੧, ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ (੬) ਅਭਿਆਗਤ ਏਹਿ ਨ ਆਖੀਅਨਿ, ਜਿਨ ਕੇ ਚਿਤ ਮਹਿ ਭਰਮੁ ॥ ਤਿਸ ਦੈ ਦਿਤੈ ਨਾਨਕਾ, ਤੇਹੋ ਜੇਹਾ ਧਰਮੁ॥... ਮਃ ੩ ॥ ਅਭਿਆਗਤ ਏਹਿ ਨ ਆਖੀਅਨਿ ਜਿ ਪਰ ਘਰਿ ਭੋਜਨੁ ਕਰੇਨਿ॥ ਉਦਰੈ ਕਾਰਣਿ ਆਪਣੇ ਬਹਲੇ ਬਹਲੇ ਭੇਖ ਭੇਖ ਕਰੇਨਿ ॥ ਅਭਿਆਗਤ ਸੇਈ ਨਾਨਕਾ, ਜਿ ਆਤਮ ਗਉਣੁ ਕਰੇਨਿ ॥ .ť ੧੦ ਭਾਲਿ ਲਹਨਿ ਸਚੁ ਆਪਣਾ ਨਿਜ ਘਰਿ ਰਹਣੁ ਕਰੇਨਿ ॥੨॥ ੧ ਮਾਯਾ ਦੇ ਲੇਪ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਨਿਰਵਿਕਾਰ ਕਰਤਾਰ । ੨ ਵਿਕਾਰ ਦ੍ਰਿਟਿ ਨਾਲ। ੩ ਵਿਕਾਰ, ਵਿਸ਼੍ਯ । ੪ ਮਿਟ ਜਾਵੇ। ਪ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ, ਅੰਹਕਾਰ ਦੇ ਅਯੋਗ ਅਸਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਂ ਦੇ ਵਸਿ ਨਹੀਂ । ੬ ਵਿਪਰੀਤ ਗ੍ਯਾਨ, ਅਸਲਿਯਤ ਤੋਂ ਬੇਸਮਝੀ । ੭ ਪਾਖੰਡੀ ਅਤੇ ਅਗ੍ਯਾਨੀ ਅਯਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਦੇ ਕੇ ਕੇਵਲ ਵਹਿਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਰੂਪ ਵਲ ਹੈ । ੮ ਬਹੁਤ, ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ । ੯ ਆਤਮ ਵਿਚਾਰ ਅਥਵਾਂ ਆਤਮਾ ਦੇ ਗ੍ਯਾਨ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਜੋ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਗਮਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ੧੦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਲਿਕ ਨੂੰ ਲੱਭਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦੇ ਉਪਾਸ਼ਕ ਹੋ ਕੇ ਥਾਂ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਭਟਕਦੋ, ਅਰ ਧਰਮ ਕਿਰਤ ਕਰ ਕੇ ਨਿਰਵਾਹ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਮੰਗ ਕੇ ਖਾਣਾ ਪਾਪ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। . |<noinclude></noinclude> ihmq5xp2qs3jflqpj7ghbamr8ojaayl 250 67012 197520 2025-07-11T05:08:28Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|'''੨੮. ਅਭੈਦਾਨ'''}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਨਿਰਯਤਾ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਹਗੁਰੂ ਵਲੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕੁਕਰਮ ਦਾ ਯਾਗ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਰ ਪਰਉਪਕਾਰ ਤਥਾ ਨਾਮ ਅਗਾਸ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਾਪ ਦਾ ਫਲ ਭਯ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197520 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੩੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|'''੨੮. ਅਭੈਦਾਨ'''}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਨਿਰਯਤਾ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਹਗੁਰੂ ਵਲੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕੁਕਰਮ ਦਾ ਯਾਗ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਰ ਪਰਉਪਕਾਰ ਤਥਾ ਨਾਮ ਅਗਾਸ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਾਪ ਦਾ ਫਲ ਭਯ ਹੈ, ਪਾਪ ਰਹਿਤ ਨਿਰਭਯ ਹੈ। [੭੦੧] ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੯) ਇਆ ਰਸ ਮਹਿ ਮਗਨੁ ਹੋਤ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਮਹਾ ਬਿਖਿਆ ਤੇ ਤੋਰਿ॥੧॥... ਅਭੈ ਪਦੁ ਦਾਨੁ ਸਿਮਰਨੁ ਸੁਆਮੀ ਕੋ, ਪ੍ਰਭੁ ਨਾਨਕ ਬੰਧਨ ਛੋਰਿ॥੨॥ [੭੦੩] ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੯ (੨) ਹਰਿ ਜੂ, ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਪਤਿ ਮੇਰੀ॥ ਜਮ ਕੋ ਤ੍ਰਾਸ ਭਇਓ ਉਰ ਅੰਤਰਿ, ਸਰਨਿ ਗਹੀ ਕਿਰਪਾ ਨਿਧਿ ਭੇਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਮਹਾ ਪਤਿਤ ਮੁਗਧ ਲੋਭੀ ਫੁਨਿ ਕਰਤ ਪਾਪ ਅਬ ਹਾਰਾ॥ A ਭੈ ਮਰਬੇ ਕੋ ਬਿਸਰਤ ਨਾਹਿਨ, ਤਿਹ ਚਿੰਤਾ ਤਨੁ ਜਾਰਾ॥੧॥ ਕੀਏ ਉਪਾਵ ਮੁਕਤਿ ਕੇ ਕਾਰਨਿ ਦਹ ਦਿਸਿ ਕਉ ਉਠਿ ਧਾਇਆ॥ ਘਟ ਹੀ ਭੀਤਰਿ ਬਸੈ ਨਿਰੰਜਨੁ ਤਾ ਕੋ ਮਰਮੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥੨॥ ਨਾਹਿਨ ਗੁਨੁ ਨਾਹਿਨ ਕਛੁ ਜਪੁ ਤਪੁ, ਕਉਨੁ ਕਰਮੁ ਅਬ ਕੀਜੈ॥ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਪਰਿਓ ਸਰਨਾਗਤਿ, ਅਭੈ ਦਾਨੁ, ਪ੍ਰਭ ਦੀਜੈ॥੩॥ [੮੨੦] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ (੮੧) ਜੋ ਜੋ ਸਰਣਿ ਪਰਿਓ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਅਭੈ ਦਾਨੁ ਸੁਖ ਪਾਏ॥੪॥ ੨੯. ਅਰਦਾਸ–ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸ਼ੁੱਧ ਮਨੋਰਥਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ, ਭੁੱਲਾਂ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੀ ਮੁਆਫ਼ੀ, ਕਰਣੀ ਦਾ ਅਭਿਮਾਨ ਤ੍ਯਾਗ, ਕੇ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਅਤੇ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਅੰਦਰ ਰਹਿ ਕੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਲਈ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਅਰਦਾਸ ਵਿਧਾਨ ਕੀਤੀ ਹੈਂ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੂਲ ਅਰਜ਼ਦਾਸਤ ਅਥਵਾ ਆਰਦ-ਆਸ਼ਾ ਹੈ । ੧ ਦੇਖੋ ਡਰ। ੨ ਭਯ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ। ੩ ਪਰ ਧਨ ਪਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ, ਚੋਰੀ 'ਜੂਏ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ, ਝੂਠੇ ਮੁਕੱਦਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬੀ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪੁਚਾਣ ਦਾ ਮਨੋਰਥ ਇਤਯਾਦਿਕ ਮੰਦ ਮਨੋਰਥਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤ ਤੋਂ ਅਯਾਤ ਹਨ। . “ਜੋ ਮੇਰੇ ਸਿੱਖ ਨਿੰਮ੍ਰ ਹੋਇ ਕੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨਗੇ, ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜ ਰਾਸ ਹੋਵਣਗੇ ।” (ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ, ਸਾਖੀ ੯੪) “ਸਿੱਖ ਅਨਿੰਨ, ਪੰਡਿਤ ! ਦਿਖ ਐਸੋ । ਗ੍ਰਿਹ ਥਿਤ ਵਾਰ ਜਾਨ ਨਹਿਂ ਕੈਸੇ ॥੧੩੮|... ਲੋਕ ਭਰੋਸਾ ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਪਾਏ । ਤ੍ਯਾਗ ਲਗਨ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਏ !” (ਗੁਰ ਵਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬, ਅ: ੬) “ ਅਰਦਾਸ ਬਿਨਾ ਜੋ ਕਾਜ ਸਿਧਾਵੈ ।...ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ, ਵਹ ਸਿੱਖ ਨ ਭਾਵੈ।” (ਤਨਖਾਹਨਾਮਾ) “ ਕਾਰਜੋ ਕੇ ਆਦਿ ਮੈਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰੈ ।” (ਰਹਤਨਾਮਾ ਭਾਈ ਚੌਪਾ ਸਿੰਘ)<noinclude></noinclude> 4rwqvbztoav7c07aizftnfh5bpqztbp 250 67013 197521 2025-07-11T05:09:13Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{gap}}ਗੁਰੂਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਗ੍ਯਾਨ ਲਈ ਅਰਦਾਸ (ਪ੍ਰਾਥਨਾ) ਰੂਪ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਚੁਣ ਕੇ ਅੱਗੇ ਲਿਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ— [੨੬੮] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਃ ੫ (8) १ ਤੂ ਠਾਕੁਰੁ, ਤੁਮ ਪਹਿ ਅਰਦਾਸਿ॥ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਤੇਰੀ ਰਾਸਿ ॥ ਤੁਮ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197521 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੩੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{gap}}ਗੁਰੂਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਗ੍ਯਾਨ ਲਈ ਅਰਦਾਸ (ਪ੍ਰਾਥਨਾ) ਰੂਪ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਚੁਣ ਕੇ ਅੱਗੇ ਲਿਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ— [੨੬੮] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਃ ੫ (8) १ ਤੂ ਠਾਕੁਰੁ, ਤੁਮ ਪਹਿ ਅਰਦਾਸਿ॥ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਤੇਰੀ ਰਾਸਿ ॥ ਤੁਮ ਮਾਤ ਪਿਤਾ, ਹਮ ਬਾਰਿਕ ਤੇਰੇ॥ ਤੁਮਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਮਹਿ ਸੂਖ ਘਨੇਰੇ ॥ ਕੋਇ ਨ ਜਾਨੈ ਤੁਮਰਾ ਅੰਤੁ॥ ਊਚੇ ਤੇ ਊਚਾ ਭਗਵੰਤ ॥ ਸਗਲ ਸਮਗ੍ਰੀ ਤੁਮਰੈ ਸੂਤ੍ਰਿ ਧਾਰੀ ॥ ਤੁਮ ਤੇ ਹੋਇ ਸੁ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ॥ ਤੁਮਰੀ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਤੁਮ ਹੀ ਜਾਨੀ ॥ ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਸਦਾ ਕੁਰਬਾਨੀ ॥੮॥ " ਸਾਨੂੰ ਅਰਦਾਸ ਵਿੱਚ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਏ ਕਿ ਹੇ ਸਰਵ ਵ੍ਯਾਪੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ! ਇਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਆਪ ਨੂੰ ਅੰਗੀਕਾਰ ਹੋਵੇ 1 ਸੰਗਤਿ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਆਦਿ ਵਾਕ ਵਿਰਥਾ ਹਨ, ਯੋਂਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਅਵਸ਼ਯ ਸੰਗਤਿ ਵਿੱਚ ਵਰਤਾਣਾ ਹੈ । ਕਈ—“ਪ੍ਰਿਥਮ ਭਗਉਤੀ ਸਿਮਰਿ ਕੈ ”—ਪਾਠ ਬਦਲ ਕੇ, “ਪ੍ਰਿਥਮ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਸਿਮਰਿ ਕੈ " ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅਯੋਗ ਹੈ, ਕਯੋਂਕਿ ਪਾਠ ਦੇ ਬਦਲ ਦੇਣ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ, ਐਸੋ ਹੀ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਅਨੁਚਿਤ ਵਾਕ ਹਨ, ਜੋ ਅਰਦਾਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਰਤਣੇ ਚਾਹੀਏ, ਅਰ ਅਰਦਾਸ ਸਮੇਂ ਸਿੱਖ ਸੰਪ੍ਰਦਾਵਾਂ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ ਲੋੜੀਏ, ਜਿਵੇਂ— ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਅਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਗੁਰਮੁਖ ਪ੍ਰੇਮੀਓ ! ਬੋਲੋ ਵਾਹਗੁਰੂ | ਚਾਰ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ, ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ, ਚਾਲੀ ਮੁਕਤਿਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰੁਮਤ ਦਾ ਸਿੱਧਾਂਤ ਸਮਝ ਕੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਿਆ, ਰਣ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਅਤੇ ਅਮਨ ਦੀ ਰੱਖ੍ਯਾ ਲਈ ਭੋਗ ਵਾਹੀ, ਵਰਤਾ ਕੇ ਛਕਿਆ, ਕੌਮ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਹਿਤ ਤਨ, ਧਨ ਅਰਪਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਰਣੀ ਵੱਲ ਯਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਖ਼ਾਲਸਾ ਜੀ ! ਬੋਲੋ ਵਾਹਗੁਰੂ | ਸਾਰੇ ਗੁਰੂਧਾਮਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਮਰਯਾਦਾ ਵੱਲ ਧ੍ਯਾਨ ਦੇਂਦੇ ਹੋਏ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਸੇਵਕੋ ! ਬੋਲੋ ਵਾਹਗੁਰੂ | ਗੁਰੂ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਮਨ ਨੀਵਾਂ, ਮਤਿ ਉੱਚੀ, ਪਤ ਦਾ ਰਾਖਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖੁ ਸਦਾ ਅੰਗ ਸੰਗ ਰਹੇ। ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ! ਬੋਲੋ ਵਾਹਗੁਰੂ | ਅਜੇਹੇ ਹੋਰ ਪਦ ਜੋ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣੇ ਚਾਹੀਏ, ਉਹ ਆਖ ਕੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ— ‘ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ, ਤੇਰੇ ਭਾਣੇ ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ 1 ਕਹਿ ਕੇ ਸਮਾਪਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਏ। [ਨੰਗੇ ਸਿਰ] ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਨੰਗੋ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਏ, ਅਰ ਜੁੱਤੀ ਉਤਾਰਨੀ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈ। ਜੇ ਸਵਰ ਅਥਵਾ ਹਜ਼ਾ-ਖੋਰੀ ਕਰਦੇ ਜਾਂ ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਬਣੇ, ਤਦ ਜੁੱਤੀ ਉਤਾਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ। ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਤਲਵਾਰ ਮੌਤ ਕੇ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਖਲੋਣਾ ਨਿਮਰਤਾ ਸੂਚਕ ਨਹੀਂ [ਜੁੱਤੀ ਉਤਾਰਨੀ] । ਫੌਜ ਦੇ ਕੂਚ ਕੋਲੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਪਿੱਛੋਂ ‘ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ' ਦਾ ਜੈਕਾਰਾ ਗਜਾਣ ਵੇਲੇ ਤਲਵਾਰ ਮਿਆਨੋਂ ਕੱਢਣੀ ਵਿਧਾਨ ਹੈ। [ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ ਦੀ ਭੇਟਾ] ਅਰਦਾਸੀਏ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਟਕਾ, ਰੁਪਯਾ ਆਦਿਕ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ ਦੀ ਭੇਟਾ ਦੇਣੀ ਭੀ ਮਰਯਾਦਾ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ, ਅਰਦਾਸ ਦੀ ਉਜਰਤ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਨਹੀਂ ੧ ਵਸਤੂ ਸਾਮੱਗਰੀ । ੨ ਤੇਰੀ ਡੋਰ ਵਿੱਚ ਬੱਧੀ ਹੋਈ ਹੈ I ੩ ਜੋ ਆਗ੍ਯਾ ਤੈਥੋਂ ਹੋਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਤਾਮੀਲ ਕਰਨ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈ । ਬੇ ਗਯਾਨ, ਦਸ਼ਾ, ਮਾਰਗ । ੫ ਅਵਧਿ, ਪਰਿਮਾਣ, ਮਰਯਾਦਾ ।<noinclude></noinclude> 2a7i9n545vtv6acpkdh7dpuv24sa9oa 250 67014 197522 2025-07-11T05:09:43Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੨੦੬] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੨੮) ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਕਵਨੁ ਹਮਾਰਾ॥ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਅੰਤਰ ਕੀ ਬਿਧਿ ਤੁਮ ਹੀ ਜਾਨੀ ਤੁਮ ਹੀ ਸਜਨ ਸੁਹੇਲੇ ॥ ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਮੈ ਤੁਝ ਤੇ ਪਾਏ ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਅਗਹ ਅਤੋਲੇ ॥੧॥ ਬਰਨਿ ਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197522 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੪੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੨੦੬] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੨੮) ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਕਵਨੁ ਹਮਾਰਾ॥ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਅੰਤਰ ਕੀ ਬਿਧਿ ਤੁਮ ਹੀ ਜਾਨੀ ਤੁਮ ਹੀ ਸਜਨ ਸੁਹੇਲੇ ॥ ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਮੈ ਤੁਝ ਤੇ ਪਾਏ ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਅਗਹ ਅਤੋਲੇ ॥੧॥ ਬਰਨਿ ਨ ਸਾਕਉ ਤੁਮਰੋ ਰੰਗਾ ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਸੁਖਦਾਤੇ॥ ਅਗਮ ਅਗੋਚਰ ਪ੍ਰਭੁ ਅਬਿਨਾਸੀ ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਤੇ ਜਾਤੇ॥੨॥ ਭ੍ਰਮੁ ਭਉ ਕਾਟਿ ਕੀਏ ਨਿਹਕੇਵਲ ਜਬ ਤੇ ਹਉਮੈ ਮਾਰੀ॥ ਜਨਮ ਮਰਣ ਕੋ ਚੂਕੋ ਸਹਸਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਦਰਸਾਰੀ॥੩॥ 'ਚਰਣ ਪਖਾਰਿ ਕਰਉ ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਬਾਰਿ ਜਾਉ ਲਖ ਬਰੀਆ॥ ਜਿਹ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਇਹੁ ਭਉਜਲੁ ਤਰਿਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਿਅ ਸੰਗਿ ਮਿਰੀਆ ॥੪॥ [੨੬੧] ਗਉੜੀ ਬਾਵਨ ਅਖਰੀ, ਮਹਲਾ ੫ 4 ਹੋ ਅਚੁਤ ਹੇ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਅਬਿਨਾਸੀ ਅਘ ਨਾਸ॥ ਹੋ ਪੂਰਨ ਹੋ ਸਰਬ ਮੈ ਦੁਖ ਭੰਜਨ ਗੁਣਤਾਸ ॥ ਹੋ ਸੰਗੀ ਹੋ ਨਿਰੰਕਾਰ ਹੋ ਨਿਰਗੁਣ ਸਭ ਟੇਕ ॥ ਹੇ ਗੋਬਿੰਦ ਹੇ ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਜਾ ਕੈ ਸਦਾ ਬਿਬੇਕ ॥ ਹੇ ਅਪਰੰਪਰ ਹਰਿ ਹਰੇ ਹਰਿ ਭੀ ਹੋਵਨਹਾਰ ॥ ਹੇ ਸੰਤਹ ਕੈ ਸਦਾ ਸੰਗਿ ਨਿਧਾਰਾ ਆਧਾਰ॥ ਹੇ ਠਾਕੁਰ ! ਹਉ ਦਾਸਰੋ ਮੈ ਨਿਰਗੁਨ ਗੁਨੁ ਨਹੀ ਕੋਇ ॥ ਨਾਨਕ ਦੀਜੈ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਰਾਖਉ ਹੀਐ ਪਰੋਇ ॥੫੫॥ [੪੫੦] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੪, ਛੰਤ (੧੦) ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖਿ ਲੈ ਹਮ ਸਰਣਿ ਪ੍ਰਭੁ ਆਏ ਰਾਮ ਰਾਜੇ ॥ ਹਮ ਭੂਲਿ ਵਿਗਾੜਹ ਦਿਨਸੁ ਰਾਤਿ ਹਰਿ ਲਾਜ ਰਖਾਏ ॥ ਹਮ ਬਾਰਿਕ, ਤੂੰ ਗੁਰੁ ਪਿਤਾ ਹੈ ਦੇ ਮਤਿ ਸਮਝਾਏ ॥ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਦਾਸੁ ਹਰਿ ਕਾਂਢਿਆ ਹਰਿ ਪੈਜ ਰਖਾਏ॥੪॥ [੫੨੩] ਮਹਲਾ ੫, ਵਾਰ ਗੂਜਰੀ ੨ (੧੮) ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਮਦ ਲੋਭ ਮੋਹ, ਦੁਸਟ ਬਾਸਨਾ ਨਿਵਾਰਿ ॥ ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਪ੍ਰਭ ਆਪਣੇ, ਨਾਨਕ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰਿ॥੧॥ ੩ ਸਵਾਮੀ, ਪਤੀ, ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਮਾਲਿਕ । ੫ ਨਿੱਤ ਗ੍ਯਾਨ । ੬ ਹੈ, ਹੋਯਾ (ਭੀ) ਅਰ ਹੋਵਨਹਾਰ, ਤਿੰਨ ਕਾਲਾਂ ੭ ਸੇਵਕ ਕਹਿਆ ਜਾਨਾ ਹਾਂ, ਨਾਉਂ ਧਰੀਕ ਦਾਸ ਹਾਂ। ੧ ਹਾਲਾਤ, ਦਸ਼ਾ । ੨ ਮਿਲਾਪ ਹੋ ਗਿਆ । ਵਿਗ੍ਯਤਾ 1 ਵਿੱਚ ਸਭ ੮ ਮੰਦ ਵਾਸ਼ਨਾ 1<noinclude></noinclude> 6xjfw3u34gbmczg0z5dfhh8r2j5s5me 250 67015 197524 2025-07-11T07:01:08Z Dilpreet seokhand001 2352 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|॥ ਦੋਹਰਾ ॥ }} ਮਿਥ੍ਯਾ ਵਾਦੀ ਕ੍ਰਰ ਸਠ ਲੋਭੀ ਭੀਰੂ ਜੌਨ । ਆਲਸ ਅਰ ਪੌਰਮਾਦ ਯੁਤ ਸੁਖ ਸੇ ਜੀਤੋ ਤੌਨ॥ ਹੋਰ ਇਹ ਬੀ ਬਾਤ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਸਾਡਾ ਨਿਰਾ- ਦਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਮੇਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਤਾਂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197524 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Dilpreet seokhand001" />{{c|( ੮੫ ) }}</noinclude>{{center|॥ ਦੋਹਰਾ ॥ }} ਮਿਥ੍ਯਾ ਵਾਦੀ ਕ੍ਰਰ ਸਠ ਲੋਭੀ ਭੀਰੂ ਜੌਨ । ਆਲਸ ਅਰ ਪੌਰਮਾਦ ਯੁਤ ਸੁਖ ਸੇ ਜੀਤੋ ਤੌਨ॥ ਹੋਰ ਇਹ ਬੀ ਬਾਤ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਸਾਡਾ ਨਿਰਾ- ਦਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਮੇਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਤਾਂ ਓਹ ਇਸ ਬਾਤ ਨੂੰ ਭਲਾ ਨ ਜਾਵੇਗਾ,ਸਗਮਬਹੁਤ ਕ੍ਰੋਧ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਪਰ ਕਿਹਾ ਈ ਹੈ, ਯਥਾ:— ॥ ਦੋਹਰਾ ॥ ਜੁੱਧ ਜੋਂਗ ਰਿਪੂ ਮੈਂ ਸਦਾ ਮੇਲ ਹੋਤ ਪ੍ਰਤਿਕੂਲ ਸ੍ਵਾਦ ਯੋਗ ਨਵ ਜੜ ਵਿਖੇ ਕਵਨ ਦੇਤ ਜਲ ਭੂਲ। ਕ੍ਰੋਧੀ ਰਿਪੁ ਸੋ ਪਾਮ ਕੀ ਬਾਤ ਕ੍ਰੋਧ ਕੀ ਹੇਤ । ਤਪਤ ਘ੍ਰਿਤ ਮੇਂ ਸੀਤ ਜਲ ਬੂੰਦ ਅਨਰਥਹ ਦੇਤ ॥ ਅਰ ਇਹ ਜੋ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਤ੍ਰ ਬਲ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਇਹ ਬਾਤ ਭੀ ਨਿਰਮੂਲ ਹੈ,ਯਥਾ: ॥ਦੋਹਰਾ ॥ ਉਤਸ਼ਾਹ ਯੁਕਤ ਨਰ ਲਘੁ ਜੋਊ ਬਲਨਕੋ ਲੈ ਜੀਤ। ਯਥਾ ਗਰੁੜ ਸਿਸੁ ਸਰਪ ਪਰ ਪ੍ਰਭਤਾ ਪਾਵੈ ਨੀਤ ॥<noinclude></noinclude> so0igcbqoyf58ubi15cflrn68q18h1s 250 67016 197525 2025-07-11T07:02:03Z Virkxhrmn 2351 /* ਸਮੱਸਿਆਤਮਕ */ 197525 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="Virkxhrmn" />{{c|84}}</noinclude>________________ ( ੮੪ ) ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਉਜੀਵੀ ਸਾਮ ਮੰਤ੍ਰ ਸੰਧਿ ਵਾਲਾ ਦੱਸਿਆ, ਇਸ ਬਾਤ ਨੂੰ ਸੁਣਕੇ ਮੇਘਵਰਨ ਨੇ ਸੰਜੀਵੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ,ਮੈਂ ਆਪ ਦਾ ਭੀ ਅਭਿਯ ਸੁਨਿਆ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ । ਓਹ ਬੋਲਿਅਾ ਰੇ ਸ਼ਾਮ! ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਬਾਤ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਮਾਲੂਮ ਹੁੰਦੀ ਜੋ ਸਤ੍ਰ {{gap}}ਨਾਲ ਮੇਲ ਕਰੀਏ। ਜਿਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਬੀ ਹੈ— 1 ॥ ਦੋਹਰਾ ॥ ਨਾਹਿ ਮੇਲ ਕਰ ਸਤ੍ਰ ਸੋਂ ਸੰਧਿ ਕੇ ਸਾਥ । ਅਗਨੀ ਕੋ* ਸ਼ਮ ਕਰਤ ਹੈ ਅਤਿਹ ਤਾਤੋਂ ਪਾਥ ॥ ਦੂਸਰੇ ਓਹ ਬੜਾ ਕਰ ਲੋਭੀ ਅਤੇ ਅਧਰਮੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਕੱਦੇ ਬੀ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਹਾ ਬੀ ਹੈ, ਯਥਾ:— ॥ਦੋਹਰਾ॥ ਸਤ੍ਯ ਧਰਮ ਮੇਂ ਰਹਿਤ ਜੋ ਮਤ ਕਰ ਤਾਂਸੋਂ ਮੇਲ। ਮੇਲ ਕੀਏ ਤੋਂ ਦੁਸ਼ਟਤਾ ਭਜੇ ਨਾ ਬਾਤ ਅਪੋਲ॥ ਇਸ ਲਈ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਜੁੱਧ ਕਰਨਾ ਜੋਗ ਹੈ, ਇਹ ਮੇਰੀ ਸੰਮਤਿ ਹੈ। ਇਸ ਪਰ ਕਿਹਾ ਬੀ ਹੈ— * ਸ਼ਾਂਤ, ਠੰਡਾ।<noinclude></noinclude> avho4esivgmrqg1b98i7xk0jt2ln6bq 250 67017 197526 2025-07-11T07:52:21Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਤੁਮ ਸੁਖਦਾਈ ਪੁਰਖ ਬਿਧਾਤੇ, ਤੁਮ ਰਾਖਹੁ ਅਪੁਨੇ ਬਾਲਾ॥੩॥... [੭੦੯] ਵਾਰ ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ਪਉੜੀ ॥ ਮੇਲਿ ਲੈਹੁ, ਦਇਆਲ ! ਢਹਿ ਪਏ ਦੁਆਰਿਆ॥ ਰਖਿ ਲੇਵਹੁ, ਦੀਨ ਦਇਆਲ ! ਭ੍ਰਮਤ ਬਹੁ ਹਾਰਿਆ ॥ ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਤੇਰਾ ਬਿਰਦੁ, ਹਰਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197526 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੩੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਤੁਮ ਸੁਖਦਾਈ ਪੁਰਖ ਬਿਧਾਤੇ, ਤੁਮ ਰਾਖਹੁ ਅਪੁਨੇ ਬਾਲਾ॥੩॥... [੭੦੯] ਵਾਰ ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ਪਉੜੀ ॥ ਮੇਲਿ ਲੈਹੁ, ਦਇਆਲ ! ਢਹਿ ਪਏ ਦੁਆਰਿਆ॥ ਰਖਿ ਲੇਵਹੁ, ਦੀਨ ਦਇਆਲ ! ਭ੍ਰਮਤ ਬਹੁ ਹਾਰਿਆ ॥ ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਤੇਰਾ ਬਿਰਦੁ, ਹਰਿ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਿਆ॥ ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ਬਿਨਉ ਮੋਹਿ ਸਾਰਿਆ ॥ ਕਰੁ ਗਹਿ ਲੇਹੁ ਦਇਆਲ, ਸਾਗਰ ਸੰਸਾਰਿਆ॥੧੬॥ [੭੧੨] ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ (੫) ਨੀਤ ॥ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ, ਬਹੁ ਰਿਦੈ ਹਰਿ ਤੈਸੀ ਬੁਧਿ ਕਰਹੁ ਪਰਗਾਸਾ, ਲਾਗੈ ਪ੍ਰਭ ਸੰਗਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥ ਰਹਾਉ ॥ ਦਾਸ ਤੁਮਾਰੇ ਕੀ ਪਾਵਉ ਧੂਰਾ, ਮਸਤਕਿ ਲੇ ਲੇ ਲਾਵਉ ॥ ਮਹਾ ਪਤਿਤ ਤੇ ਹੋਤ ਪੁਨੀਤਾ, ਹਰਿ ਕੀਰਤਨ ਗੁਨ ਗਾਵਉ॥੧॥ ਆਗਿਆ ਤੁਮਰੀ ਮੀਠੀ ਲਾਗਉ, ਕੀਓ ਤੁਹਾਰੋ ਭਾਵਉ॥ ਜੋ ਤੂ ਦੇਹਿ ਤਹੀ ਇਹੁ ਤ੍ਰਿਪਤੈ, ਆਨ ਨ ਕਤਹੂ ਧਾਵਉ ॥੨॥ ਸਦ ਹੀ ਨਿਕਟਿ ਜਾਨਉ ਪ੍ਰਭ ਸੁਆਮੀ, ਸਗਲ ਰੇਣੁ ਹੋਇ ਰਹੀਐ ॥ ਸਾਧੂ ਸੰਗਤਿ ਹੋਇ ਪਰਾਪਤਿ, ਤਾ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪੁਨਾ ਲਹੀਐ॥੩॥ ਸਦਾ ਸਦਾ ਹਮ ਛੋਹਰੇ ਤੁਮਰੇ, ਤੂੰ ਹਮਰੋ ਮੀਰਾ ॥ ਨਾਨਕ ਬਾਰਿਕ ਤੁਮ ਮਾਤ ਪਿਤਾ, ਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਤੁਮਾਰੋ ਖੀਰਾ ॥੪॥ [੭੩੮] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ (੬) 4 ਕਿਆ ਗੁਣ ਤੇਰੇ ਸਾਰਿ ਸਮਾਲੀ? ਮੋਹਿ ਨਿਰਗੁਨ ਕੋ ਦਾਤਾਰੇ॥ ਬੈ ਖਰੀਦੁ ਕਿਆ ਕਰੇ ਚਤੁਰਾਈ? ਇਹੁ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਥਾਰੇ ॥੧॥ ਲਾਲ ਰੰਗੀਲੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਮਨਮੋਹਨ, ਤੇਰੇ ਦਰਸਨ ਕਉ ਹਮ ਬਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਪ੍ਰਭੁ ਦਾਤਾ ਮੋਹਿ ਦੀਨੁ ਭੇਖਾਰੀ, ਤੁਮ੍ ਸਦਾ ਸਦਾ ਉਪਕਾਰੇ॥ ਸੋ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ਜਿ ਮੈਂ ਤੇ ਹੋਵੈ, ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਅਗਮ ਅਪਾਰੇ ॥੨॥ ਕਿਆ ਸੇਵ ਕਮਾਵਉ ? ਕਿਆ ਕਹਿ ਰੀਝਾਵਉ? ਬਿਧਿ ਕਿਤੁ ਪਾਵਉ ਦਰਸਾਰੇ॥ ਮਿਤਿ ਨਹੀ ਪਾਈਐ, ਅੰਤੁ ਨ ਲਹੀਐ, ਮਨੁ ਤਰਸੈ ਚਰਨਾਰੇ॥੩॥ ਪਾਵਉ ਦਾਨੁ ਢੀਠੁ ਹੋਇ ਮਾਗਉ ਮੁਖਿ ਲਾਗੈ ਸੰਤ ਰੇਨਾਰੇ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ, ਪ੍ਰਭਿ ਹਾਥ ਦੇਇ ਨਿਸਤਾਰੇ॥੪॥ ਬੇਨਤੀ ਕਰਾਂ ।੨ ਦੁੱਧ, ਕੀਰ (ਧੀ) । ੩ ਮੁੱਲ ਲਿਆ ਹੋਯਾ ਗੁਲਾਮ ੫ ਮੈਂ । ੬ ਨਿਲੱਜ ਹੋ ਕੇ ੧ ਜਿਸ ਅੱਗੇ ਮੈਂ ੪ ਕੁਰਬਾਨ ।<noinclude></noinclude> 43uh75xn9k8g94emflwtjevpo4md80n 197528 197526 2025-07-11T07:53:34Z Charan Gill 36 197528 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੪੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਤੁਮ ਸੁਖਦਾਈ ਪੁਰਖ ਬਿਧਾਤੇ, ਤੁਮ ਰਾਖਹੁ ਅਪੁਨੇ ਬਾਲਾ॥੩॥... [੭੦੯] ਵਾਰ ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ਪਉੜੀ ॥ ਮੇਲਿ ਲੈਹੁ, ਦਇਆਲ ! ਢਹਿ ਪਏ ਦੁਆਰਿਆ॥ ਰਖਿ ਲੇਵਹੁ, ਦੀਨ ਦਇਆਲ ! ਭ੍ਰਮਤ ਬਹੁ ਹਾਰਿਆ ॥ ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਤੇਰਾ ਬਿਰਦੁ, ਹਰਿ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਿਆ॥ ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ਬਿਨਉ ਮੋਹਿ ਸਾਰਿਆ ॥ ਕਰੁ ਗਹਿ ਲੇਹੁ ਦਇਆਲ, ਸਾਗਰ ਸੰਸਾਰਿਆ॥੧੬॥ [੭੧੨] ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ (੫) ਨੀਤ ॥ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ, ਬਹੁ ਰਿਦੈ ਹਰਿ ਤੈਸੀ ਬੁਧਿ ਕਰਹੁ ਪਰਗਾਸਾ, ਲਾਗੈ ਪ੍ਰਭ ਸੰਗਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥ ਰਹਾਉ ॥ ਦਾਸ ਤੁਮਾਰੇ ਕੀ ਪਾਵਉ ਧੂਰਾ, ਮਸਤਕਿ ਲੇ ਲੇ ਲਾਵਉ ॥ ਮਹਾ ਪਤਿਤ ਤੇ ਹੋਤ ਪੁਨੀਤਾ, ਹਰਿ ਕੀਰਤਨ ਗੁਨ ਗਾਵਉ॥੧॥ ਆਗਿਆ ਤੁਮਰੀ ਮੀਠੀ ਲਾਗਉ, ਕੀਓ ਤੁਹਾਰੋ ਭਾਵਉ॥ ਜੋ ਤੂ ਦੇਹਿ ਤਹੀ ਇਹੁ ਤ੍ਰਿਪਤੈ, ਆਨ ਨ ਕਤਹੂ ਧਾਵਉ ॥੨॥ ਸਦ ਹੀ ਨਿਕਟਿ ਜਾਨਉ ਪ੍ਰਭ ਸੁਆਮੀ, ਸਗਲ ਰੇਣੁ ਹੋਇ ਰਹੀਐ ॥ ਸਾਧੂ ਸੰਗਤਿ ਹੋਇ ਪਰਾਪਤਿ, ਤਾ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪੁਨਾ ਲਹੀਐ॥੩॥ ਸਦਾ ਸਦਾ ਹਮ ਛੋਹਰੇ ਤੁਮਰੇ, ਤੂੰ ਹਮਰੋ ਮੀਰਾ ॥ ਨਾਨਕ ਬਾਰਿਕ ਤੁਮ ਮਾਤ ਪਿਤਾ, ਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਤੁਮਾਰੋ ਖੀਰਾ ॥੪॥ [੭੩੮] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ (੬) 4 ਕਿਆ ਗੁਣ ਤੇਰੇ ਸਾਰਿ ਸਮਾਲੀ? ਮੋਹਿ ਨਿਰਗੁਨ ਕੋ ਦਾਤਾਰੇ॥ ਬੈ ਖਰੀਦੁ ਕਿਆ ਕਰੇ ਚਤੁਰਾਈ? ਇਹੁ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਥਾਰੇ ॥੧॥ ਲਾਲ ਰੰਗੀਲੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਮਨਮੋਹਨ, ਤੇਰੇ ਦਰਸਨ ਕਉ ਹਮ ਬਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਪ੍ਰਭੁ ਦਾਤਾ ਮੋਹਿ ਦੀਨੁ ਭੇਖਾਰੀ, ਤੁਮ੍ ਸਦਾ ਸਦਾ ਉਪਕਾਰੇ॥ ਸੋ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ਜਿ ਮੈਂ ਤੇ ਹੋਵੈ, ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਅਗਮ ਅਪਾਰੇ ॥੨॥ ਕਿਆ ਸੇਵ ਕਮਾਵਉ ? ਕਿਆ ਕਹਿ ਰੀਝਾਵਉ? ਬਿਧਿ ਕਿਤੁ ਪਾਵਉ ਦਰਸਾਰੇ॥ ਮਿਤਿ ਨਹੀ ਪਾਈਐ, ਅੰਤੁ ਨ ਲਹੀਐ, ਮਨੁ ਤਰਸੈ ਚਰਨਾਰੇ॥੩॥ ਪਾਵਉ ਦਾਨੁ ਢੀਠੁ ਹੋਇ ਮਾਗਉ ਮੁਖਿ ਲਾਗੈ ਸੰਤ ਰੇਨਾਰੇ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ, ਪ੍ਰਭਿ ਹਾਥ ਦੇਇ ਨਿਸਤਾਰੇ॥੪॥ ਬੇਨਤੀ ਕਰਾਂ ।੨ ਦੁੱਧ, ਕੀਰ (ਧੀ) । ੩ ਮੁੱਲ ਲਿਆ ਹੋਯਾ ਗੁਲਾਮ ੫ ਮੈਂ । ੬ ਨਿਲੱਜ ਹੋ ਕੇ ੧ ਜਿਸ ਅੱਗੇ ਮੈਂ ੪ ਕੁਰਬਾਨ ।<noinclude></noinclude> nkddajiixznca0n6hst52i733cecfk6 250 67018 197527 2025-07-11T07:53:01Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੭੮੦] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫, ਛੰਤ (੬) ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ, ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੁਆਮੀ ! ਨੇਤ੍ਰ ਦੇਖਹਿ ਦਰਸੁ ਤੇਰਾ, ਰਾਮ॥ ਲਾਖ ਜਿਹਵਾ ਦੇਹੁ, ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ! ਮੁਖੁ ਹਰਿ ਆਰਾਧੇ ਮੇਰਾ, ਰਾਮ॥ ਹਰਿ ਆਰਾਧੇ ਜਮ ਪੰਥੁ ਸਾਧੋ, ਦੂਖੁ ਨ ਵਿਆਪੈ ਕੋਈ॥..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197527 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੪੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੭੮੦] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫, ਛੰਤ (੬) ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ, ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੁਆਮੀ ! ਨੇਤ੍ਰ ਦੇਖਹਿ ਦਰਸੁ ਤੇਰਾ, ਰਾਮ॥ ਲਾਖ ਜਿਹਵਾ ਦੇਹੁ, ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ! ਮੁਖੁ ਹਰਿ ਆਰਾਧੇ ਮੇਰਾ, ਰਾਮ॥ ਹਰਿ ਆਰਾਧੇ ਜਮ ਪੰਥੁ ਸਾਧੋ, ਦੂਖੁ ਨ ਵਿਆਪੈ ਕੋਈ॥ ਜਲਿ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਪੂਰਨ ਸੁਆਮੀ, ਜਤ ਦੇਖਾ ਤਤ ਸੋਈ॥ ਭਰਮ ਮੋਹ ਬਿਕਾਰ ਨਾਨੇ, ਪ੍ਰਭੁ ਨੇਰ ਹੂ ਤੇ ਨੇਰਾ॥ ਤੇ ਨਾਨਕ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਕਿਰਪਾ ਕੀਜੈ, ਨੇ ਦੋਖਹਿ ਦਰਸੁ ਤੇਰਾ॥੧॥ ਕੋਟਿ ਕਰਨ ਦੀਜਹਿ, ਪ੍ਰਭ ਪ੍ਰੀਤਮ, ਹਰਿ ਗੁਣ ਸੁਣੀਅਹਿ ਅਬਿਨਾਸੀ, ਰਾਮ ॥ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਵੈ, ਕਟੀਐ ਕਾਲ ਕੀ ਫਾਸੀ, ਰਾਮ॥ ਕਟੀਐ ਜਮ ਫਾਸੀ ਸਿਮਰਿ ਅਬਿਨਾਸੀ, ਸਗਲ ਮੰਗਲ ਸੁਗਿਆਨਾ॥ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਪੁ ਜਪੀਐ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ, ਲਾਗੈ ਸਹਜਿ ਧਿਆਨਾ ॥ ਕਲਮਲ ਦੁਖ ਜਾਰੇ ਪ੍ਰਭੂ ਚਿਤਾਰੇ, ਮਨ ਕੀ ਦੁਰਮਤਿ ਨਾਸੀ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ, ! ਕਿਰਪਾ ਕੀਜੈ, ਹਰਿ ਗੁਣ ਸੁਣੀਅਹਿ ਅਵਿਨਾਸੀ ॥੨॥ ਕਰੋੜਿ ਹਸਤ ਤੇਰੀ ਟਹਲ ਕਮਾਵਹਿ, ਚਰਣ ਚਲਹਿ ਪ੍ਰਭ ਮਾਰਗਿ, ਰਾਮ ॥ ਭਵ ਸਾਗਰ ਨਾਵ ਹਰਿ ਸੇਵਾ, ਜੋ ਚੜੈ ਤਿਸੁ ਤਾਰਗਿ ਰਾਮ॥ ਭਵਜਲੁ ਤਰਿਆ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸਿਮਰਿਆ, ਸਗਲ ਮਨੋਰਥ ਪੂਰੇ॥ ਮਹਾ ਬਿਕਾਰ ਗਏ ਸੁਖ ਉਪਜੇ, ਬਾਜੇ ਅਨਹਦ ਤੂਰੇ ॥ ਮਨ ਬਾਂਛਤ ਫਲ ਪਾਏ ਸਗਲੇ, ਕੁਦਰਤਿ ਕੀ ਅਪਾਰਗਿ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ, ਪ੍ਰਭੁ ! ਕਿਰਪਾ ਕੀਜੈ, ਮਨੁ ਸਦਾ ਚਲੈ ਤੇਰੈ ਮਾਰਗਿ॥੩॥ ਏਹੋ ਵਰੁ ਏਹਾ ਵਡਿਆਈ, ਇਹੁ ਧਨੁ ਹੋਇ ਵਡਭਾਗਾ ਰਾਮ ॥ ਏਹੋ ਰੰਗੁ ਏਹੋ ਰਸ ਭੋਗਾ, ਹਰਿ ਚਰਣੀ ਮਨੁ ਲਾਗਾ ਰਾਮ ॥ ਮਨੁ ਲਾਗਾ ਚਰਣੇ ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਸਰਣੇ, ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਗੋਪਾਲਾ॥ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਤੇਰਾ ਤੂ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ, ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਦੀਨ ਦਇਆਲਾ ॥ ਮੋਹਿ ਨਿਰਗੁਣ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੁਖ ਸਾਗਰ, ਸੰਤਸੰਗਿ ਮਨੁ ਜਾਗਾ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭਿ ਕਿਰਪਾ ਕੀ ਚਰਣ ਕਮਲ ਮਨੁ ਲਾਗਾ ॥੪॥ [੮੦੯] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ (੩੪) ਰਾਖਹੁ ਅਪਨੀ ਸਰਣਿ ਪ੍ਰਭ ! ਮੋਹਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੇ॥ ਸੇਵਾ ਕਛੂ ਨ ਜਾਨਊ, ਨੀਚੁ ਮੂਰਖਾਰੇ॥੧॥ ਮਾਨੁ ਕਰਉ ਤੁਧੁ ਊਪਰੇ, ਮੇਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਪਿਆਰੇ॥ ਹਮ ਅਪਰਾਧੀ ਸਦ ਭੂਲਤੇ, ਤੁਮ੍ ਬਖਸਨਹਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ੧ ਬਾਜੇ, ਨਾਦ ! ੨ ਮਹਿਮਾ ।<noinclude></noinclude> rzq4ant2ka1mve68h4g7qdkkauri0ym 250 67019 197529 2025-07-11T07:54:20Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਤੂ ਹਮਰੋ, ਹਮ ਤੁਮਰੇ ਕਹੀਐ, ਇਤ ਉਤ ਤੁਮ ਹੀ ਰਾਖੇ॥ ਤੂ ਬੇਅੰਤੁ ਅਪਰੰਪਰੁ ਸੁਆਮੀ, ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਕੋਈ ਲਾਖੈ॥੧॥ ਬਿਨੁ ਬਕਨੋ ਬਿਨੁ ਕਹਨ ਕਹਾਵਨ, ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਜਾਨੈ॥ ਜਾ ਕਉ ਮੇਲਿ ਲਏ ਪ੍ਰਭੁ ਨਾਨਕੁ, ਸੇ ਜਨ ਦਰਗਹ ਮਾਨੇ॥੨॥..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197529 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੪੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਤੂ ਹਮਰੋ, ਹਮ ਤੁਮਰੇ ਕਹੀਐ, ਇਤ ਉਤ ਤੁਮ ਹੀ ਰਾਖੇ॥ ਤੂ ਬੇਅੰਤੁ ਅਪਰੰਪਰੁ ਸੁਆਮੀ, ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਕੋਈ ਲਾਖੈ॥੧॥ ਬਿਨੁ ਬਕਨੋ ਬਿਨੁ ਕਹਨ ਕਹਾਵਨ, ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਜਾਨੈ॥ ਜਾ ਕਉ ਮੇਲਿ ਲਏ ਪ੍ਰਭੁ ਨਾਨਕੁ, ਸੇ ਜਨ ਦਰਗਹ ਮਾਨੇ॥੨॥ [੧੨੭੩] ਮਲਾਰ ਮਹਲਾ ੫ (੩੦) ਹੇ ਗੋਬਿੰਦ! ਹੇ ਗੋਪਾਲ! ਹੇ ਦਇਆਲ ਲਾਲ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਪ੍ਰਾਨ ਨਾਥ! ਅਨਾਥ ਸਖੇ! ਦੀਨ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰ॥੧॥ ਹੇ ਸ ਅਗਮ ਪੂਰਨ ਮੋਹਿ ਮਇਆ ਧਾਰਿ॥੨॥ ਅੰਧ ਕੂਪ ਮਹਾ ਭਇਆਨ, ਨਾਨਕ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰ॥੩॥ [੧੩੦੧] ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ (੧੯) ਕੁਚਿਲ ਕਠੋਰ ਕਪਟ ਕਾਮੀ॥ ਜਿਉ ਜਾਨਹਿ ਤਿਉ ਤਾਰਿ, ਸੁਆਮੀ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਤੂ ਸਮਰਥੁ ਸਰਨਿ ਜੋ, ਤੂ ਰਾਖਹਿ ਅਪਨੀ ਕਲ ਧਾਰਿ॥੧॥ ਜਾਪ ਤਾਪ ਨੇਮ ਸੁਚਿ ਸੰਜਮ, ਨਾਹੀ ਇਨ ਬਿਧੇ ਛੁਟਕਾਰ॥ ਗਰਤ ਘੋਰ ਅੰਧ ਤੇ ਕਾਢਹੁ, ਪ੍ਰਭ ਨਾਨਕ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਰਿ॥੨॥ [੧੩੨੧] ਕਲਿਆਨ ਮਹਲਾ ੪ (੬) ਪ੍ਰਭ ਕੀਜੈ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਾਨ! ਹਮ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਵਹਗੇ॥ ਹਉ ਤੁਮਰੀ ਕਰਉ ਨਿਤ ਆਸ, ਪ੍ਰਭ ਮੋਹਿ ਕਬ ਗਲਿ ਲਾਵਹਿਗੇ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਹਮ ਬਾਰਿਕ ਮੁਗਧ ਇਆਨ, ਪਿਤਾ ਸਮਝਾਵਹਿਗੇ॥ ਸੁਤੁ ਖਿਨੁ ਖਿਨੁ ਭੂਲਿ ਬਿਗਾਰਿ, ਜਗਤ ਪਿਤ ਭਾਵਹਿਗੇ॥੧॥ ਜੋ ਹਰਿ ਸੁਆਮੀ ਤੁਮ ਦੇਹੁ, ਸੋਈ ਹਮ ਪਾਵਹਗੇ॥ ਮੋਹਿ ਦੂਜੀ ਨਾਹੀ ਠਉਰ ਜਿਸੁ ਪਹਿ ਹਮ ਜਾਵਹਗੇ॥੨॥ ਜੋ ਹਰਿ ਭਾਵਹਿ ਭਗਤ, ਬਿਨਾ ਹਰਿ ਭਾਵਹਿਗੇ॥ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਮਿਲਾਇ ਜੋਤਿ ਰਲਿ ਜਾਵਹਗੇ॥੩॥ ਹਰਿ ਆਪੇ ਹੋਇ ਕ੍ਰਿਪਾਲੁ, ਆਪਿ ਲਿਵ ਲਾਵਹਿਗੇ॥ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਸਰਨਿ ਦੁਆਰਿ, ਹਰਿ ਲਾਜ ਰਖਾਵਹਿਗੇ॥੪॥ [੧੪੧੬] ਮਹਲਾ ੩, ਸਲੋਕ ਵਾਰਾਂ ਤੇ ਵਧੀਕ (੨੯) ਅਸੀ ਖਤੇ ਬਹੁਤੁ ਕਮਾਵਦੇ, ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ॥ ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਕਰਿ ਕੈ ਬਖਸਿ ਲੈਹੁ, ਹਉ ਪਾਪੀ ਵਡ ਗੁਨਹਗਾਰੁ॥ ੧ ਲਖਦਾ (ਜਾਣਦਾ ਹੈ)। ੨ ਪਨਾਹ ਦੇਣ ਯੋਗ੍ਯ 1 ੪ ਹੋ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਾਨ ਪ੍ਰਭੂ! ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੋ। ੫ ਭੁੱਲਾਂ, ਅਪਰਾਧ ੩ ਸ਼ਕਤੀ, ਸਮਰੱਥਾ ਕਰ ਕੇ।<noinclude></noinclude> p2cruvhf6fw0dnqd1sako5aqqhe4lvh 250 67020 197530 2025-07-11T07:54:51Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਪ੍ਰੀਤਿ ਹੀਨ ਰੀਤਿ ਹੀਨ ਭਾਇ ਭੈ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੀਨ, ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਚਿਤ ਹੀਨ ਬਿਤ ਹੀਨ ਸਹਜ ਸੁਭਾਵ ਰੀ १ ਅੰਗ ਅੰਗ ਹੀਨ ਦੀਨਾ ਧੀਨ ਪਰਾਚੀਨ ਲਗਿ, ਚਰਨ ਸਰਨਿ ਕੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਹੁਇ ਰਾਵ॥੨੨੦॥ ਤੋ ਸੋ ਨ ਨਾਥੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197530 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੪੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਪ੍ਰੀਤਿ ਹੀਨ ਰੀਤਿ ਹੀਨ ਭਾਇ ਭੈ ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੀਨ, ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਚਿਤ ਹੀਨ ਬਿਤ ਹੀਨ ਸਹਜ ਸੁਭਾਵ ਰੀ १ ਅੰਗ ਅੰਗ ਹੀਨ ਦੀਨਾ ਧੀਨ ਪਰਾਚੀਨ ਲਗਿ, ਚਰਨ ਸਰਨਿ ਕੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਹੁਇ ਰਾਵ॥੨੨੦॥ ਤੋ ਸੋ ਨ ਨਾਥੁ, ਅਨਾਥ ਨ ਮੋਸਰਿ, ਤੋ ਸੋ ਨ ਦਾਨੀ, ਨ ਮੋ ਸੋ ਭਿਖਾਰੀ। ਮੋ ਸੋ ਨ ਦੀਨ, ਦਇਆਲ ਨ ਤੋ ਸਰਿ, ਮੈਂ ਸੋ ਅਗਿਆਨੁ, ਨ ਤੋ ਸੋ ਬਿਚਾਰੀ ਮੋ ਸੋ ਨ ਪਤਿਤ ਨ ਪਾਵਨ ਤੋ ਸਰਿ, ਮੋ ਸੋ ਬਿਕਾਰੀ ਨ ਤੋ ਸੋ ਉਪਕਾਰੀ। ਮੋਰੇ ਹੈ ਅਵਗੁਨ, ਤੂ ਗੁਨ ਸਾਗਰ, ਜਾਤ ਰਸਾਤਲ ਓਟ ਤਿਹਾਰੀ॥੫੨੮॥ ਅਵਤਾਰ 4 ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਉਪਕਾਰ ਲਈ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਪੁਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਹਾਨੁਭਾਵਾਂ ਨੇ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਲਾਭ ਪੁਚਾਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਸਰਬ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਤਕਾਰ ਦੇ ਯੋਗ੍ਯ ਹਨ। ਐਸੇ ਉਪਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਣ ਲੋਕਾਂ ਜੇਹਾ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਅਪਮਾਨ ਕਰਣਾ ਭਾਰੀ ਭੁੱਲ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਹਗੁਰੂ ਤੁੱਲ ਜਾਣ ਉਪਾਕ੍ਯ ਮੰਨਣਾ ਗੁਨਾਹ ਹੈ, ਅਵਤਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਨਾਮਾਂ ਦੇ ਭੇਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਨਹੀਂ, ਮਤ ਭੇਦਾਂ ਕਰ ਕੇ ਬਹੁਤ ਫਰਕ ਹੈ। [੪੨੩] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੩ ਅਸਟਪਦੀਆ (੧) ਜੁਗਹ ਜੁਗਹ ਕੇ ਰਾਜੇ ਕੀਏ, ਗਾਵਹਿ ਕਰਿ ਅਵਤਾਰੀ॥ ਤਿਨ ਭੀ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ਤਾ ਕਾ, ਕਿਆ ਕਰਿ ਆਖਿ ਵੀਚਾਰੀ॥੭॥ [੫੧੬] ਵਾਰ ਗੂਜਰੀ ੧, ਮਹਲਾ ੩ ਪਉੜੀ॥ ਅੰਸਾ ਅਉਤਾਰੁ ਉਪਾਇਓਨੁ ਭਾਉ ਦੂਜਾ ਕੀਆ॥ ਜਿਉ ਰਾਜੇ ਰਾਜੁ ਕਮਾਵਦੇ ਦੁਖ ਸੁਖ ਭਿੜੀਆ॥ ਈਸਰੁ ਬ੍ਰਹਮਾ ਸੇਵਦੇ ਅੰਤੁ ਤਿਨ ਲਹੀਆ॥ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਅਲਖੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪ੍ਰਗਟੀਆ॥ ਤਿਥੈ ਸੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਨ ਵਿਆਪਈ ਅਸਥਿਰੁ ਜਗਿ ਥੀਆ॥੧੯॥ ੩ ਸਾਦ੍ਰਿਸ਼, ਜੋਹਾ। ੪ ਤੋਂ ਸੋ-ਉਪਕਾਰੀ, ਤੇਰੇ ਜਿਹਾ ਉਪਕਾਰ ਕਰਤਾ। ੫ ਅਧੋਗਤਿ, ਭਾਵ-ਮੈਂ ਨਰਕ ਜਾਣ ਦੇ ਕਰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ੬ (ਅੰਸ਼ਾਂ ਅਵਤਾਰ) ਹਿੰਦੂ ਮਤ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਕਲਪ ਕੇ ਸੌਲਾਂ ਸੋਲਾਂ ਅੰਸ਼ (ਕਲਾਂ ਵਾਲਾ) ਦੇਵਤਾ ਮੰਨਿਆ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਜੋ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ “ਅੰਸ਼-ਅਵਤਾਰ” ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਅਵਤਾਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜ, ਕਿਸੋ ਵਿੱਚ ਨੌਂ, ਅਰ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਸੋਲਾਂ ਅੰਸ਼ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ੧ ਦੀਨ-ਅਧੀਨ। ੨ ਮੁੱਢ ਤੋਂ।<noinclude></noinclude> 2ump9at0qwabm6mbx8g34po0uzobyb9 250 67021 197531 2025-07-11T07:55:29Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਕਾਹੇ ਕੌ ਏਸ ਮਹੇਸਹਿ ਭਾਖਤ ? ਕਾਹੇ ਦਿਜੇ ਕੋ ਏਸ ਬਖਾਨਯੋ ॥ ਹੈ ਨ ਰਘੇ ਜਵੇ ਰਮਾਪਤਿ, ਤੈ ਜਿਨ ਕੌ ਬਿਨਾਥ ਪਛਾਯੋ ॥ ਏਕ ਕੌ ਛਾਡਿ ਅਨੇਕ ਭਜੈ, ਸੁਕਦੇਵ ਪਰਾਸਰ ਪ੍ਯਾਸ ਠਾਯੋ ॥ ਫੋਕਟ ਧਰਮ ਸਜੇ ਸਬ ਹੀ, ਹਮ ਏਕ ਹੀ ਕੌ ਬਿਧਨੇਕ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197531 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੫੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਕਾਹੇ ਕੌ ਏਸ ਮਹੇਸਹਿ ਭਾਖਤ ? ਕਾਹੇ ਦਿਜੇ ਕੋ ਏਸ ਬਖਾਨਯੋ ॥ ਹੈ ਨ ਰਘੇ ਜਵੇ ਰਮਾਪਤਿ, ਤੈ ਜਿਨ ਕੌ ਬਿਨਾਥ ਪਛਾਯੋ ॥ ਏਕ ਕੌ ਛਾਡਿ ਅਨੇਕ ਭਜੈ, ਸੁਕਦੇਵ ਪਰਾਸਰ ਪ੍ਯਾਸ ਠਾਯੋ ॥ ਫੋਕਟ ਧਰਮ ਸਜੇ ਸਬ ਹੀ, ਹਮ ਏਕ ਹੀ ਕੌ ਬਿਧਨੇਕ ਪ੍ਰਯੋ॥੧੪॥ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ, ਸਾਖੀ ੧੪੯ ਬ੍ਰਹਮਾ, ਵਿਸ਼ਨੂ, ਮਹੇਸ਼, ਓਹ ਭੀ ਅੰਤ ਪਾਇ ਥੱਕੇ ਹੈਨ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਓਹ ਪਰਮੇਸਰ ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤ ਕੋ ਆਪੇ ਹੀ ਜਾਣੈ, ਕਮਲਾ ਸੰਸਾਰ ਅਵਤਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸਰ ਆਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭੀ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ। ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼' ਅਧਿਆਇ ੭੪ ਹਿੰਦੂ ਕਹਿਤ ਜਿਨ੍ਹੇ ਅਵਤਾਰ1 ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਤਨ ਧਾਰੇ ਸਾਰ। ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਥਪਿ ਪੂਜਤ ਮਾਨਤ। ਭਜਨ ਧ੍ਯਾਨ ਉਨ ਹੀ ਕਾ ਠਾਨਤ ਸਿੱਖ ਉਨ੍ਹੇ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨ ਮਾਨੈ। ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਕੇ ਸੇਵਕ ਜਾਨੈ। ਅਵਧੂਤ ਜੋ ਵਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਵਧੂਨਨ ਕਰਦਾ (ਝਾੜ ਸੁੱਟਦਾ) ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਭਸਮ ਝਾੜ ਸੁੱਟੀਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਔਧੂਤ ਹੈ । [੮੭੭] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ (੫) ਸੁਣਿ ਮਾਛਿੰਦ੍ਰਾ ! ਨਾਨਕੁ ਬੋਲੈ॥ ਵਸਗਤਿ ਪੰਚ ਕਰੇ ਨਹ ਡੋਲੈ ॥ ਐਸੀ ਜੁਗਤਿ ਜੋਗ ਕਉ ਪਾਲੇ॥ ਆਪਿ ਤਰੈ ਸਗਲੇ ਕੁਲ ਤਾਰੇ॥੧॥ ਸੋ ਅਉਧੂਤੁ ਐਸੀਮਤਿ ਪਾਵੈ ॥ ਅਹਿਨਿਸਿ ਸੁੰਨਿ ਸਮਾਧਿ ਸਮਾਵੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ੧ ਬ੍ਰਹਮਾ | ੨ ਰਾਘਵੇਸ਼-ਰਾਮ ਚੰਦਰ । ੩ ਯਾਦਵ ਈਸ਼, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇਵ। ੪ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ੫ ਠਗਾ ਹੋ ਗਏ । ੬ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ, ਅਨੰਤ ਰੂਪ ੭ ਸੰਮਤ ੧੮੬੬ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿੱਚ ਸਰ ਡੇਵਿਡ ਅਕਟਰ ਲੋਨੀ (Ocaterlony) ਦੀ ਆਯਾ ਨਾਲ ਕਪਤਾਨ ਮਰੋ (Murray) ਨੇ ਸਿੱਖ ਸਰਦਾਰਾਂ ਤੋਂ [ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਸਰਦਾਰ] ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਮਕਾਮ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੁੱਛਿਆ, ਜਿਸ ਦੋ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਦਾਰ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਭੜੀ ਨਿਵਾਸੀ ਨੋ, (ਜੋ ਸਰਦਾਰ ਮਤਾਬ ਸਿੰਘ ਮੀਰਾਂ ਕੋਟੀਏ ਦੇ ਪੋਤੇ ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ ਸ਼ਯਾਮ ਸਿੰਘ ਕਰੋੜੀਆ ਮਿਸਲ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਦੇ ਦੋਹਤੇ ਸਨ), ਮਰੇ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਵਾਯਾ। ਫੇਰ ਇਸੇ ਕਥਾ ਨੂੰ ਸਰਦਾਰ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਛੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਰਚ ਕੇ ਨਾਮ “ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼" ਰੱਖਿਆ, ਅਰ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜੀ ਸੰਮਤ ੧੮੯੮ ਵਿੱਚ ਸਮਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਸਿਥਿਲ ਕਵਿਤਾ ਦੇਖ ਕੇ ਭਾਈ ਗਯਾਨ ਸਿੰਘ ਗਯਾਨੀ ਨੇ, ਨਵੀਨ ਛੰਦ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਚੌਥੀ ਐਡੀਸ਼ਨ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਪਾਠ ਲਿਆ ਹੈ। [ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ ਗਿਆਨੀ] ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਮਲੂਮ ਰਹੇ ਕਿ ਬਹੁਤ ਤਾਰੀਖਾਂ ਅਤੇ ਸਾਲ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ, ਗਯਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲੋਂ ਸਹੀ ਹਨ। ੮ ਥਾਪ ਕੇ । ੯ ਅਫੁਰ ਬ੍ਰਹਮ ਵਿੱਚ ਸੰਕਲਪ ਵਿਕਲਪ ਰਹਿਤ ਸਮਾਧਿ<noinclude></noinclude> k6v7532n18by07zewmjjzv5nstb9z6v 250 67022 197532 2025-07-11T07:56:09Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਜੋ ਦੀਸੈ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਕੁਟੰਬੁ ਸਭੁ ਮਤ ਤਿਸ ਕੀ ਆਸ ਲਗਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਈ॥ ਇ ਕੈ ਕਿਛੁ ਹਾਥਿ ਨਹੀ, ਕਹਾ ਕਰਹਿ ਇਹਿ ਬਪੁੜੇ? ਇਨ੍ ਨ ਕਾ ਵਾਹਿਆ ਕਛੁ ਨ ਵਸਾਈ। ਮੇਰੇ ਮਨ! ਆਸ ਕਰਿ ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਅਪੁਨੋ ਕੀ, ਜੋ ਤੁਝੁ ਤਾਰੈ, ਤੇਰਾ ਕੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197532 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੫੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਜੋ ਦੀਸੈ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਕੁਟੰਬੁ ਸਭੁ ਮਤ ਤਿਸ ਕੀ ਆਸ ਲਗਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਈ॥ ਇ ਕੈ ਕਿਛੁ ਹਾਥਿ ਨਹੀ, ਕਹਾ ਕਰਹਿ ਇਹਿ ਬਪੁੜੇ? ਇਨ੍ ਨ ਕਾ ਵਾਹਿਆ ਕਛੁ ਨ ਵਸਾਈ। ਮੇਰੇ ਮਨ! ਆਸ ਕਰਿ ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਅਪੁਨੋ ਕੀ, ਜੋ ਤੁਝੁ ਤਾਰੈ, ਤੇਰਾ ਕੁਟੰਬੁ ਸਭੁ ਛਡਾਈ॥੨॥ ਜੇ ਕਿਛੁ ਆਸ ਅਵਰ ਕਰਹਿ ਪਰ ਮਿਤ੍ਰੀ, ਮਤ ਤੂੰ ਜਾਣਹਿ ਤੇਰੈ ਕਿਤੈ ਕੰਮਿ ਆਈ॥ ਇਹ ਆਮ ਪਰ ਮਿਤ੍ਰੀ॥ ਭਾਉ ਦੂਜਾ ਹੈਂ, ਖਿਨ ਮਹਿ ਝੂਠੁ ਬਿਨਸਿ ਸਭ ਜਾਈ॥ ਮੇਰੇ ਮਨ! ਆਸਾ ਕਰਿ ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਾਚੇ ਕੀ, ਜੋ ਤੇਰਾ ਤੇਰਾ ਘਾਲਿਆ ਸਭੁ ਥਾਇ ਪਾਈ॥੩॥... ਜਨ ਨਾਨਕ वो ਆਸ ਤੂ ਜਾਣਹਿ, ਹਰਿ! ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਿ, ਹਰਿ ਦਰਸਨਿ ਤ੍ਰਿਪਤਾਈ॥੪॥ [੧੨੧੪] ਸਾਰਗ ਮਹਲਾ ੫ (੪੯) ਅਪਨਾ ਮੀਤੁ ਸੁਆਮੀ ਗਾਈਐ॥ ਆਸ ਨ ਅਵਰ ਕਾਹੂ ਕੀ ਕੀਜੈ, ਸੁਖਦਾਤਾ ਪ੍ਰਭੁ ਧਿਆਈਐ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਸੂਖ ਮੰਗਲ ਕਲਿਆਣ ਜਿਸਹਿ ਘਰਿ, ਤਿਸ ਹੀ ਸਰਣੀ ਪਾਈਐ॥ ਤਿਸਹਿਤਿਆਗਿਮਾਨੁਖੁਜੇਸੇਵਹੁ,ਤਉਲਾਜਲੋਨੁ ਹੋਇਜਾਈਐ॥੧॥ ਏਕ ਓਟ ਪਕਰੀ ਠਾਕੁਰ ਕੀ, ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਮਤਿ ਬੁਧਿ ਪਾਈਐ॥ ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭੂ ਮਿਲਿਆ, ਸਗਲ ਚੁਕੀ ਮੁਹਤਾਈਐ॥੨॥ [੧੩੪] ਬਾਰਹ ਮਾਹਾ ਮਾਂਝ, ਮਹਲਾ ੫ (੪) ਜਗਜੀਵਨ ਪੁਰਖੁ ਤਿਆਗਿ ਕੈ ਮਾਣਸ ਸੰਦੀ ਆਸ॥ ਦੁਯੈ ਭਾਇ ਵਿਗੁਚੀਐ ਗਲਿ ਪਈਸੁ ਜਮ ਕੀ ਫਾਸ॥ [੨੮੧] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੪) ਮਾਨੁਖ ਕੀ ਟੇਕ ਬ੍ਰਿਥੀ ਸਭ ਜਾਨੁ॥ ਦੇਵਨ ਕਉ ਏਕੈ ਭਗਵਾਨੁ॥ ਜਿਸ ਕੈ ਦੀਐ ਰਹੈ ਅਘਾਇ॥ ਬਹੁਰਿ ਨ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਲਾਗੈ ਆਇ॥ ੧ ਸ਼ਰਮਿੰਦਰੀ ਅੱਖਾਂ ਵਾਲੇ, ਲੱਜਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ। ੨ ਮੁਹਤਾਜੀ। ੩ ਦੀ। ੪ ਘਾਟੇ ਵਿੱਚ ਰਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਛਤਵਾ ਹੋਂਦਾ ਹੈ। ਪ ਭੁੱਖ, ਲੋੜ।<noinclude></noinclude> pcs6b1nwu1dm94pwpyod7jiv6eaghn2 250 67023 197533 2025-07-11T07:56:55Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਏਕੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਿਰਖੁ ਹੈ ਫਲੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਹੋਈ॥੬॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲੁ ਜਿਨੀ ਚਾਖਿਆ ਸਚਿ ਰਹੇ ਅਘਾਈ॥ ਤਿੰਨਾ ਭਰਮੁ ਨ ਭੇਦੁ ਹੈ ਹਰਿ ਰਸਨ ਰਸਾਈ॥੭॥ [੬੬੧] ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੧ (੪) ਆਤਮਾ ਪਰਾਤਮਾ ਏਕੋ ਕਰੈ॥ ਅੰਤਰ ਕੀ ਦੁਬਿਧਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197533 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੫੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਏਕੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਿਰਖੁ ਹੈ ਫਲੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਹੋਈ॥੬॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਫਲੁ ਜਿਨੀ ਚਾਖਿਆ ਸਚਿ ਰਹੇ ਅਘਾਈ॥ ਤਿੰਨਾ ਭਰਮੁ ਨ ਭੇਦੁ ਹੈ ਹਰਿ ਰਸਨ ਰਸਾਈ॥੭॥ [੬੬੧] ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੧ (੪) ਆਤਮਾ ਪਰਾਤਮਾ ਏਕੋ ਕਰੈ॥ ਅੰਤਰ ਕੀ ਦੁਬਿਧਾ ਅੰਤਰਿ ਮਰੈ॥੧॥ [੧੧੫੩) ਭੈਰਉ ਅਸਟਪਦੀਆ ਮਹਲਾ ੧ (੧) ਆਤਮ ਮਹਿ ਰਾਮੁ, ਰਾਮ ਮਹਿ ਆਤਮੁ, ਚੀਨਸਿ ਗੁਰ ਬੀਚਾਰਾ॥ ਸਰਬ ਲੋਹ ਜਲ ਤਰੰਗ ਮੈਂ ਭੇਦ ਕਛੁ ਨਾਹਿਨ ਜੀਵ ਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮਾਤਮ ਲਹੀਏ। ਆਤਮਾਨੰਦ [੧੨੦੫] ਸਾਰਗ ਮਹਲਾ ੫ (੯) ਓਇ ਸੁਖ ਕਾ ਸਿਉ ਬਰਨਿ ਸੁਨਾਵਤ॥ ਅਨਦ ਬਿਨੋਦ ਪੇਖਿ ਪ੍ਰਭੁ ਦਰਸਨ, ਮਨਿ ਮੰਗਲ ਗੁਨ ਗਾਵਤ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਬਿਸਮ ਭਈ ਪੇਖਿ ਬਿਸਮਾਦੀ, ਪੂਰਿ ਰਹੇ ਕਿਰਪਾਵਤ॥ ਪੀਓ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਅਮੋਲਕ ਜਿਉ ਚਾਖਿ ਗੂੰਗਾ ਮੁਸਕਾਵਤ॥੧॥ ਜੈਸੇ ਪਵਨੁ ਬੰਧ ਕਰਿ ਰਾਖਿਓ ਬੂਝ ਨ ਆਵਤ ਜਾਵਤ॥ ਜਾ ਕਉ ਰਿਦੈ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ਭਇਓ ਹਰਿ ਉਆ ਕੀ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ ਕਹਾਵਤ॥੨॥ ਆਨ ਉਪਾਵ ਜੋੜੇ ਕਿਛੁ ਕਹੀਅਹਿ ਤੇਤੇ ਸੀਖੇ ਪਾਵਤ॥ ਅਚਿੰਤ ਲਾਲੁ ਗ੍ਰਿਹ ਭੀਤਰਿ ਪ੍ਰਗਟਿਓ ਅਗਮ ਜੈਸੇ ਪਰਖਾਵਤ॥੩॥ ਨਿਰਗੁਣ ਨਿਰੰਕਾਰ ਅਬਿਨਾਸੀ ਅਤੁਲ ਭੁਲਿਓ ਨ ਜਾਵਤ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਅਜਰੁ ਜਿਨਿ ਜਰਿਆ ਤਿਸ ਹੀ ਕਉ ਬਨਿ ਆਵਤੇ॥੪॥ [ਅਜਰ ਕਰਣਾ। [੨੧੫] ਗਉੜੀ ਮਾਲਾ ਮਹਲਾ ੫ ਪਾਇਆ ਲਾਲੁ ਰਤਨੁ ਮਨਿ ਪਾਇਆ॥ ਤਨੁ ਸੀਤਲੁ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ ਥੀਆ ਸਤਗੁਰ ਸਬਦਿ ਸਮਾਇਆ॥ ...[ ਸੀਤਲ] ਆਨੰਦ (ਵਿਵਾਹ) ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਦਾ ਨਾਉਂ ‘ਆਨੰਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ:-<noinclude></noinclude> 3q65sih5o14hkdleupw4uxobva0ou2q 250 67024 197534 2025-07-11T07:57:23Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "(ੲ) ਸਗਾਈਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹਜ਼ੂਰ ਸੰਗਤਿ ਵਿੱਚ [ ਸਗਨ] ਅਰਦਾਸ ਸੋਧ ਕੇ ਹੋਵੇ। (ਸ) ਆਨੰਦ ਦਾ ਦਿਨ ਗੁਰੁਪੁਰਬ ਅਥਵਾ ਪੰਜ ਪਯਾਰਿਆਂ [ ਆਨੰਦ ਗੋਭੀ] ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਕੋਈ ਥਾਪਿਆ ਜਾਵੇ । (ਹ) ਜਿਤਨੇ ਆਦਮੀ ਲੜਕੀ ਵਾਲਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197534 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੫੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>(ੲ) ਸਗਾਈਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹਜ਼ੂਰ ਸੰਗਤਿ ਵਿੱਚ [ ਸਗਨ] ਅਰਦਾਸ ਸੋਧ ਕੇ ਹੋਵੇ। (ਸ) ਆਨੰਦ ਦਾ ਦਿਨ ਗੁਰੁਪੁਰਬ ਅਥਵਾ ਪੰਜ ਪਯਾਰਿਆਂ [ ਆਨੰਦ ਗੋਭੀ] ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਕੋਈ ਥਾਪਿਆ ਜਾਵੇ । (ਹ) ਜਿਤਨੇ ਆਦਮੀ ਲੜਕੀ ਵਾਲਾ ਮੰਗਵਾਏ ਉਤਨੇ ਲੈ ਕੇ ਲਾੜਾ (ਦੁਲਹਾ) ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਜਾਵੇ, ਮਿਲਾਪ ਸਮੇਂ ਦੋਹੀਂ ਪਾਸੀਂ ਗੁਰੂਬਾਣੀ ਦੇ ਛੰਦ ਮਿਲ ਕੇ ਗਾਏ ਜਾਣ, ਯਥਾ- [੭੬੪] ਸੂਹੀ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੧ (੨) ਹਮ ਘਰਿ ਸਾਜਨ ਆਏ ॥ ਸਾਚੈ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ॥ ਸਹਜਿ ਮਿਲਾਏ ਹਰਿ ਮਨਿ ਭਾਏ, ਪੰਚ ਮਿਲੇ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥ ਸਾਈ ਵਸਤੁ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਈ ਜਿਸੁ ਸੇਤੀ ਮਨੁ ਲਾਇਆ॥ ਅਨਦਿਨੁ ਮੋਲੁ ਭਇਆ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ, ਘਰ ਮੰਦਰ ਸੋਹਾਏ ॥ ਪੰਚ ਸਬਦ ਧੁਨਿ ਅਨਹਦ ਵਾਜੇ ਹਮ ਘਰਿ ਸਾਜਨ ਆਏ ॥੧॥... [੮੪੫] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫, ਛੰਤ (੧) ਮੰਗਲ ਸਾਜੁ ਭਇਆ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਨਾ ਗਾਇਆ ਰਾਮ॥ ਅਬਿਨਾਸੀ ਵਰੁ ਸੁਣਿਆ, ਮਨਿ ਉਪਜਿਆ ਚਾਇਆ ਰਾਮ ॥ ਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਾਗੈ ਵਡੈ ਭਾਗੈ, ਕਬ ਮਿਲੀਐ ਪੂਰਨ ਪਤੇ ॥ ਸਹਜੇ ਸਮਾਈਐ ਗੋਵਿੰਦੁ ਪਾਈਐ, ਦੇਹੁ ਸਖੀਏ, ਮੋਹਿ ਮਤੇ ॥ ਦਿਨੁ ਰੈਣਿ ਠਾਢੀ ਕਰਉ ਸੇਵਾ, ਪ੍ਰਭੁ ਕਵਨ ਜੁਗਤੀ ਪਾਇਆ॥ ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਕਰਹੁ ਕਿਰਪਾ, ਲੈਹੁ ਮੋਹਿ ਲੜਿ ਲਾਇਆ ॥੧॥... ਅਟਲੁ ਗਣਿਆ ਪੂਰਨ ਸੰਜੋਗੋ, ਰਾਮ ॥ ਸੁਖਹ ਸਮੂਹ ਭਇਆ ਗਇਆ ਵਿਜੋਗੋ ਰਾਮ॥ ਮਿਲਿ ਸੰਤ ਆਏ ਪ੍ਰਭ ਧਿਆਏ, ਬਣੇ ਅਚਰਜ ਜਾਞੀਆਂ ॥ ਮਿਲਿ ਇਕਤ੍ ਹੋਏ ਸਹਜਿਢੋਏ,ਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜੀ ਮਾਞੀਆ॥ ਮਿਲਿ ਜੋਤਿ ਜੋਤੀ ਓਤਿ ਪੋਤੀ, ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਸਭਿ ਰਸ ਭੋਗੋ ॥ ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਸਭ ਸੰਤਿ ਮੇਲੀ ਪ੍ਰਭੁ ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਜੋਗੋ ॥੩॥ ੧ ਸਾਹਾ ਸੋਧਣਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰਹ ਰਾਸਿ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਮਨਮਤ ਹੈ, [ਸਾਹਾ ਸੋਧਣਾ] ਗੁਰੂਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਆਨੰਦ ਸੌਦੇ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ਤੇ ੴ ਸਭ ਮੰਗਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਗੁਰਵਾਕ ਹੈ— [੯੪] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ ਅਸਟਪਦੀ (8) ਸਾਹਾ ਗੁਣਹਿ ਨ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਸਾਹੇ ਊਪਰਿ ਏਕੰਕਾਰੁ॥ ਜਿਸੁ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਸੋਈ ਬਿਧਿ ਜਾਣੈ॥ ਗੁਰਮਤਿ ਹੋਇ ਤ ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣੈ॥੧॥ ੨ ਬਰਾਤੀ, ਦੁਲਹ (ਲਾੜੇ) ਦੇ ਸਾਥੀ ੩ ਦੁਲਹਨ (ਲਾੜੀ) ਦੇ ਸੰਬੰਧੀ ਮੇਲੀ।<noinclude></noinclude> p07hnaunq554hbbo69gt9vykngh312q 250 67025 197535 2025-07-11T07:58:05Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਇਹ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਅੱਜ ਆਪ ਦਾ ਆਨੰਦ ਸੰਸਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਨੂੰ ਸੁਖ ਪੂਰਵਕ ਸਦਾ (ਆਯੂ ਯੰਤ) ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ-ਯਾਤ੍ਰਾ ਨੂੰ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਬਿਤਾਉ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197535 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੫੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਇਹ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਅੱਜ ਆਪ ਦਾ ਆਨੰਦ ਸੰਸਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਨੂੰ ਸੁਖ ਪੂਰਵਕ ਸਦਾ (ਆਯੂ ਯੰਤ) ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ-ਯਾਤ੍ਰਾ ਨੂੰ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਬਿਤਾਉਣ ਲਈ ਜੋ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਸਾ ਕੇ ਪੂਰਾ ਅਮਲ ਕਰਨਾ(੧) ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪ ਦਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪੱਕੇ ਰਹੋ। ਨਾਮ, ਦਾਨ, ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਰਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਬਣੋ। ਧਰਮ ਤੋਂ ਪਤਿਤ, ਲੋਕ ਪਰਲੋਕ ਦੇ ਸੁਖ ਤੋਂ ਵਾਂਝਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। (੨) ਇਸਤ੍ਰੀ ਲਈ ਪਤਿ-ਪ੍ਰੇਮ ਸ਼ਿਰੋਮਣਿ ਸਾਧਨ ਹੈ— [੯੭] ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੫ (੧੧) ਸਾ ਗੁਣਵੰਤੀ ਸਾ ਵਡਭਾਗਣਿ॥ ਪੁਤ੍ਵਤੀ ਸੀਲਵੰਤਿ ਸੋਹਾਗਣਿ॥ ਰੂਪਵੰਤਿ ਸਾ ਸੁਘੜਿ ਬਿਚਖਣਿ, ਜੋ ਧਨ ਕੰਤ ਪਿਆਰੀ ਜੀਉ॥੨॥ ਅਚਾਰਵੰਤਿ ਸਾਈ ਪਰਧਾਨੇ॥ ਸਭ ਸਿੰਗਾਰ ਬਣੇ ਤਿਸੁ ਗਿਆਨੇ॥ ਸਾ ਕੁਲਵੰਤੀ ਸਾ ਸਭਰਾਈ, ਜੋ ਪਿਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ਸਵਾਰੀ ਜੀਉ॥੩॥ (੩) ਪਤਿ ਸੇਵਾ ਮੁੱਖ ਕਰਤੱਵ੍ਯ ਜਾਣਨਾ— [੩੭੭] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ (੨੮) ਹੋਇ ਨਿਮਾਣੀ ਸੇਵ ਕਮਾਵਹਿ, ਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਹੋਵਹਿ ਮਨਿ ਪਿਆਰੀ॥੧॥... ਦਾਸਨ ਕੀ ਹੋਇ ਦਾਸਿ ਦਾਸਰੀ, ਤਾ ਪਾਵਹਿ ਸੋਭਾ ਹਰਿ ਦੁਆਰੀ॥੨॥ [੭੩੯] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੦) ਪਾਵ ਮਲੋਵਉ ਸੰਗਿ ਨੈਨ ਭਤੀਰੀ॥ ਜਹਾ ਪਠਾਵਹੁ ਜਾਂਉ ਤਤੀ ਰੀ॥੨॥... ਮਾਣੁ ਤਾਣੁ ਅਹੰਬੁਧਿ ਹਤੀ ਰੀ॥ ਸਾ ਨਾਨਕ ਸੋਹਾਗਵਤੀ ॥੪॥ (੪) ਪਤੀ ਅਥਵਾ ਹੋਰ ਸੰਬੰਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਕੌੜਾ ਨਹੀਂ ਬੋਲਣਾ, ਸਦਾ ਮਿੱਠੀ ਬਾਣੀ ਬੋਲ ਕੇ ਪਤੀ ਦਾ ਮਨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਰੱਖਣਾ, ਜੈਸਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ[੩੧] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ (੪੬) ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਸੋਹਾਗਣੀ ਪਿਰੁ ਰਾਖਿਆ ਉਰ ਧਾਰਿ॥ ਮਿਠਾ ਬੋਲਹਿ ਨਿਵਿ ਚਲਹਿ ਸੇਜੈ ਰਵੈ ਭਤਾਰੁ॥ [੧੭] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (੯) ਜਾਇ ਪੁਛਹੁ ਸੋਹਾਗਣੀ, ਤੁਸੀ ਰਾਵਿਆ ਕਿਨੀ ਗੁਣੀ?॥<noinclude></noinclude> 8l5zh9hpmvasz8wglw9d56ac7xti9yt 250 67026 197536 2025-07-11T07:58:37Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਧੂੜੀ ਵਿਚਿ ਲੁਡੰਦੜੀ ਸੋਹਾਂ ਨਾਨਕ ਤੈ ਸਹ ਨਾਲੇ ॥੨॥ (੮) ਵਿਦ੍ਯਾ ਅਤੇ ਹੁੱਨਰ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਇਸੇ ਤੋਂ ਘਰ ਦਾ ਚੰਗਾ ਨਿਰਬਾਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰ ਦਾ ਪੂਰਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਰੱਖਣਾ, ਜੇਹਾ ਕਿ ਸਤਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197536 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੬੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਧੂੜੀ ਵਿਚਿ ਲੁਡੰਦੜੀ ਸੋਹਾਂ ਨਾਨਕ ਤੈ ਸਹ ਨਾਲੇ ॥੨॥ (੮) ਵਿਦ੍ਯਾ ਅਤੇ ਹੁੱਨਰ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਇਸੇ ਤੋਂ ਘਰ ਦਾ ਚੰਗਾ ਨਿਰਬਾਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰ ਦਾ ਪੂਰਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਰੱਖਣਾ, ਜੇਹਾ ਕਿ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ— [੧੧੭੧] ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੧ (੧੦) ਕਢਿ ਕਸੀਦਾ ਪਹਿਰਹਿ ਚੋਲੀ ਤਾਂ ਤੁਮ੍ ਜਾਣਹੁ ਨਾਰੀ॥ ਜੋ ਘਰੁ ਰਾਖਹਿ ਬੁਰਾ ਨ ਚਾਖਹਿ ਹੋਵਹਿ ਕੰਤ ਪਿਆਰੀ ॥੨॥ [੧੪੧੩] ਮਹਲਾ ੩, ਸਲੋਕ ਵਾਰਾਂ ਤੇ ਵਧੀਕ (੧੨) ਜਿਉ ਪੁਰਖੈ ਘਰਿ ਭਗਤੀ ਨਾਰਿ ਹੈ, ਅਤਿ ਲੋਚੈ ਭਗਤੀ ਭਾਇ ॥ ਬਹੁ ਰਸ ਸਾਲਣੋ ਸਵਾਰਦੀ, ਖਟ ਰਸ ਮੀਠੇ ਪਾਇ॥ (੯) ਮੰਤ੍ਰ ਜੰਤ੍ਰ, ਟੂਣੇ ਟਾਮਣ ਪਰ ਨਿਸਚਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ। ਕਈ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਅਯਾਨੀ ਅਤੇ ਠੱਗਾਂ ਦੇ ਫੰਧੇ ਫਸ ਕੇ ਪਤੀ ਦੇ ਵਸ਼ਿਕਰਣ ਲਈ ਅਨੇਕ ਯਤਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਫਲ ਉਲਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਪਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਅਤੇ ਵਸ਼ਿਕਰਣ ਲਈ ਇਹ ਸ਼ੁਭ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ— ਗੁਣ ਕਾਮਣ ਕਾਮਣਿ ਕਰੈ ਤਉ ਪਿਆਰੇ ਕਉ ਪਾਵੈ ॥੬॥ [੭੩੭] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ (੪) ਗੁਣ ਕਾਮਣ ਕਰਿ ਕੰਤੁ ਰੀਝਾਇਆ॥ ਵਸਿ ਕਰਿ ਲੀਨਾ ਗੁਰਿ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਇਆ ॥ [੧੩੮੪] ਸਲੋਕ-ਫਰੀਦ ਨਿਵਣੁ ਸੁ ਅਖਰੁ, ਖਵਣੁ ਗੁਣੁ, ਜਿਹਬਾ ਮਣੀਆ ਮੰਤੁ ॥ ਏ ਤ੍ਰੈ ਭੈਣੇ ਵੇਸ ਕਰਿ, ਤਾਂ ਵਸਿ ਆਵੀ ਕੰਤੁ ॥੧੨੭॥ (੧੦) ਪਤੀ ਨੂੰ ਨੇਕ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਕਦੇ ਮੰਦੀ ਸਲਾਹ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉੱਤਮ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ਕਰ ਕੇ ਕੁਟੰਬ ਦੇ ਸਭ ਆਦਮੀ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਤ੍ਯਾਗ ਕੇ ਸੁਖ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਉੱਤੇ ਸਾਡੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਇਹ ਬਚਨ ਕਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ— - [੩੭੧] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ਬਤੀਹ ਸੁਲਖਣੀ ਸਚੁ ਸੰਤਤਿ ਪੂਤ॥ ਅਗਿਆਕਾਰੀ ਸੁਘੜ ਸਰੂਪ ॥ ਇਛ ਪੂਰੇ ਮਨ ਕੰਤ ਸੁਆਮੀ॥ ਸਗਲ ਸੰਤੋਖੀ ਦੇਰ ਜੇਠਾਨੀ॥੩॥ ੧ ੧ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਘਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਰੌਖੇ, ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚੀ ਨਾ ਕਰੋ । ੨ ਬੁਰਾ ਚੱਖਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹਰਾਮ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਾ ਖਾਵੋ ਅਤੇ ਅਤਿ ਉੱਤਮ ਰੀਤਿ ਨਾਲ ਸ੍ਵਾਦਿਸ਼ਟ ਭੋਜਨ ਤ੍ਯਾਰ ਕਰੋ, ਅੰਨ, ਦਾਲ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਨਾ ਪੱਟੇ।<noinclude></noinclude> 5tk6zybxqma6of8zm6j6cl2xm88bpya 250 67027 197537 2025-07-11T08:00:38Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਜੈਸੇ ਸਿੰਬਲੁ ਦੇਖਿ ਸੂਆ ਬਿਗਸਾਨਾ॥ ਅੰਤ ਕੀ ਬਾਰ ਮੂਆ ਲਪਟਾਨਾ॥੧॥ (੩) ਸਾਡੇ ਮਹਾਰਿਖੀ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ‘ਇਸਤ੍ਰੀ-ਬਤ' ਬਾਬਤ ਇਹ ਉਪਦੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਦਾ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਸਾਉਣਾ ਚਾਹੀਏ— ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਵਾਰ ੬ ਏਕਾ ਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197537 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੬੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਜੈਸੇ ਸਿੰਬਲੁ ਦੇਖਿ ਸੂਆ ਬਿਗਸਾਨਾ॥ ਅੰਤ ਕੀ ਬਾਰ ਮੂਆ ਲਪਟਾਨਾ॥੧॥ (੩) ਸਾਡੇ ਮਹਾਰਿਖੀ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ‘ਇਸਤ੍ਰੀ-ਬਤ' ਬਾਬਤ ਇਹ ਉਪਦੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਦਾ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਸਾਉਣਾ ਚਾਹੀਏ— ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਵਾਰ ੬ ਏਕਾ ਨਾਰੀ ਜਤੀ ਹੋਇ, ਪਰ ਨਾਰੀ ਧੀ ਭੈਣ ਵਖਾਣੈ। (੮) ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੧੨ ਹਉ ਤਿਸੁ ਘੋਲਿ ਘੁਮਾਇਆ, ਪਰ ਨਾਰੀ ਦੇ ਨੇੜਿ ਨ ਜਾਵੈ। (੪) ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੯ ਦੇਖਿ ਪਰਾਈਆਂ ਚੰਗੀਆਂ, ਮਾਵਾਂ ਭੈਣਾਂ ਧੀਆਂ ਜਾਣੈ। (੧੧) (੪) ਹੇ ਸੁਪੁੱਤ੍ਰ! ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਮੱਤਾਂ ਵਾਲੇ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਵੇਦ ਮੰਤ੍ਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਸ਼ੁ ਅਥਵਾ ਤੁੱਛ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇਸਤ੍ਰੀ ਐਸੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਗਈ। ਸਾਡੇ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਇਸਤ੍ਰੀ ਪਤੀ ਦਾ ਅੰਗ ਹੈ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਣ, ਪੂਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਵਿਦ੍ਯਾ ਗ੍ਯਾਨ ਦੀ ਸਾਂਝੀਵਾਲ ਅਤੇ ਗ੍ਰਿਹਸਥ ਧਰਮ ਦੀ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਬਰੋਬਰ ਦਾ ਪਹੀਆ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ‘ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ' ਵਿੱਚ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ— “ਸੋ ਕਿਉ ਮੰਦਾ ਆਖੀਐ ਜਿਤੁ ਜੰਮਹਿ ਰਾਜਾਨ॥ ਭਾਈ ਗੁਰੂਦਾਸ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ— ਲੋਕ ਵੇਦ ਗੁਣੁ ਗਿਆਨ ਵਿਚਿ ਅਰਧ ਸਰੀਰੀ ਮੋਖ ਦੁਆਰੀ। (ਵਾਰ ੫/੧੬) (੫) ਕਲਗੀਧਰ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਪੁੱਤ੍ਰ ਦੇ ਤੁੱਲ ਹੀ ਪੁੱਤ੍ਰੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਅਰ ਜੋ ਕੁੜੀ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਦੁਰਾਚਾਰੀ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਵਿਹਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਖੇਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦਾ ਮਾਨ ਪੁਰੁਸ਼ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। (੬) ਮੈਂ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸੰਗਤ ਦੀ ਆਗ੍ਯਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ ਇਸ ਵੇਲੇ ਗੁਰੁਮਤ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਉੱਤੇ ਤੁਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਅਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉੱਤਮ ਸੰਤਾਨ ਦੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਹੋ ਕੇ ਲੋਕ ਪਰਲੋਕ ਦਾ ਅਨੰਦ (ਲਾਭ) ਕਰੋਗੇ। (ਘ) ਉਪਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸੂਚਕ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅੱਗੇ ਦੋਹਾਂ ਤੋਂ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਾਈ ਜਾਵੇ। ੧ ਮਨੁ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਅਧਯਾਯ ਦੇ ਅਠਾਰ੍ਹਵੇਂ ਬਲੋਕ ਦਾ ਪਾਠ ਹੈ— नास्ति स्त्रीणां क्रिया मन्त्रैरिति धर्म व्यव स्थितिः। निरिन्द्रिया हा मन्त्राश्च स्त्रियोऽनृतमिति स्थितिः।<noinclude></noinclude> rfo9scp74ne81euaths0sxrqojcjvv1 250 67028 197538 2025-07-11T08:01:17Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਹਰਿ ਦੂਜੜੀ ਲਾਵ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਮਿਲਾਇਆ ਬਲਿ ਰਾਮ ਜੀਉ॥ ਨਿਰਭਉ ਭੈ ਮਨੁ ਹੋਇ, ਹਉਮੈ ਮੈਲੁ ਗਵਾਇਆ, ਬਲਿ ਰਾਮ ਜੀਉ॥ ਨਿਰਮਲੁ ਭਉ ਪਾਇਆ, ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇਆ, ਹਰਿ ਵੇਖੈ ਰਾਮੁ ਹਦੂਰੇ॥ ਹਰਿ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ਪਸਾਰਿਆ ਸੁਆਮੀ, ਸਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197538 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੬੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਹਰਿ ਦੂਜੜੀ ਲਾਵ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖੁ ਮਿਲਾਇਆ ਬਲਿ ਰਾਮ ਜੀਉ॥ ਨਿਰਭਉ ਭੈ ਮਨੁ ਹੋਇ, ਹਉਮੈ ਮੈਲੁ ਗਵਾਇਆ, ਬਲਿ ਰਾਮ ਜੀਉ॥ ਨਿਰਮਲੁ ਭਉ ਪਾਇਆ, ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇਆ, ਹਰਿ ਵੇਖੈ ਰਾਮੁ ਹਦੂਰੇ॥ ਹਰਿ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ਪਸਾਰਿਆ ਸੁਆਮੀ, ਸਰਬ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰੇ॥ ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਏਕੋ, ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਜਨ ਮੰਗਲ ਗਾਏ॥ ਜਨ ਨਾਨਕ ਦੂਜੀ ਲਾਵ ਚਲਾਈ, ਅਨਹਦ ਸਬਦ ਵਜਾਏ॥੨॥ ਹਰਿ ਤੀਜੜੀ ਲਾਵ ਮਨਿ ਚਾਉ ਭਇਆ, ਬੈਰਾਗੀਆ, ਬਲਿ ਰਾਮ ਜੀਉ॥ ਸੰਤ ਜਨਾ ਹਰਿ ਮੇਲੁ ਹਰਿ ਪਾਇਆ, ਵਡਭਾਗੀਆ ਬਲਿ ਰਾਮ ਜੀਉ॥ ਨਿਰਮਲੁ ਹਰਿ ਪਾਇਆ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇਆ, ਮੁਖਿ ਬੋਲੀ ਹਰਿ ਬਾਣੀ॥ ਸੰਤ ਜਨਾ ਵਡਭਾਗੀ ਪਾਇਆ, ਹਰਿ ਕਥੀਐ ਅਕਥ ਕਹਾਣੀ॥ ਹਿਰਦੈ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਧੁਨਿ ਉਪਜੀ, ਹਰਿ ਜਪੀਐ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗੁ ਜੀਉ॥ ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਬੋਲੈ ਤੀਜੀ ਲਾਵੈ, ਹਰਿ ਉਪਜੈ ਮਨਿ ਬੈਰਾਗੁ ਜੀਉ॥੩॥ ੭ (੫) ਹੇ ਵਡਭਾਗੀ ਦੰਪਤੀ! ਵਾਹਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਜਦ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਲੱਗਿਆ, ਤਦ ਸੁਤੇ ਹੀ ਆਨੰਦ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ। (੬) ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਕਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦੀ ਆਯਾ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਪਹਿਲੀ ਲਾਂਵ ਨਾਲ ਗ੍ਰਿਹਸਤ ਦੇ ਆਰੰਭ ਦਾ ਕਾਰਜ ਰਚਾਇਆ ਹੈ। ੧ ਭਾਵਾਰਥ (੧) ਦੂਜੀ ਲਾਂਵ ਦਵਾਰਾ ਉਪਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਵਾਹਗੁਰੂ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦਾ ਮਿਲਾਪ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। (੨) ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਮਨ ਭੈ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਹੰਕਾਰ ਦੀ ਮੈਲ ਗਵਾਈ ਹੈ | (੩) ਸ਼ੁੱਧ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਭੈ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਹੈ, ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਏ ਹਨ, ਔਰ ਵਾਹਗੁਰੂ ਨੂੰ ਹਾਜ਼ਰ ਨਾਜ਼ਰ ਵੇਖਿਆ ਹੈ 1 (੪) ਆਤਮ ਦੇਵ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਵਾਰਾ ਸਭ ਪਸਾਰਾ ਪਸਾਰਿਆ ਹੈ, ਔਰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਆਪ ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਰਹਿਆ ਹੈ। (੫) ਅੰਦਰ ਬਾਹਰ ਇੱਕੋ ਮਾਲਿਕ ਵਾਹਗੁਰੂ ਹੈ, ਔਰ ਉਸ ਦੇ ਮੰਗਲਮਈ ਗੀਤ ਪ੍ਰਭੂ ਦੋ ਪ੍ਯਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਗਾਏ ਹਨ। (੬) ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਕਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੂਜੀ ਲਾਂਵ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਿੱਖ੍ਯਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਆਨੰਦ ਦੇ ਅਖੰਡ' ਸ਼ਬਦ ਵੱਜੇ ਹਨ। ੨ ਭਾਵਾਰਥ (੧) ਹੋ ਇਸਤ੍ਰੀ ਅਤੇ ਪਤੀ! ਹਰੀ ਦੀ ਦਯਾ ਕਰ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੈਰਾਗ ਔਰ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਹੋਇਆ ਹੈ। (੨) ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਡਭਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਜਨਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਕਰਾ ਕੇ ਕਰਤਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਬਖਸ਼ੀ ਹੈ। (੩) ਨਿਰਮਲ ਹਰੀ ਨੂੰ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਕੇਵਲ ਉਸ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਏ ਹਨ, ਮੁੱਖ ਤੋਂ ਗੁਰੂਬਾਣੀ ਦਾ ਪਾਠ ਕੀਤਾ ਹੈ। (੪) ਭਲੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਵੱਡੇ ਭਾਗਾਂ ਦਵਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਮਨ ਬਾਣੀ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਜੋ ਅਕੱਥ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। (੫) ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਵੱਧਣ ਕਰ ਕੇ ਅਨਹਤ ਧੁਨੀ ਉਪਜੀ ਹੈ, ਮੁੱਖੋਂ ਉਸ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਤਾਈਂ ਸੁੜਾਗੀ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੀਏ। (੬) ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਤੀਜੀ ਲਾਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੋ ਵਾਹਗੁਰੂ! ਇਹ ਜੋੜੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਤੇਰੀ ਪ੍ਰੀਤੀ ਅਤੇ ਕੁਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਗਿਲਾਨੀ ਉਪਜੋ।<noinclude></noinclude> 40uyct4lpbw29s8cikfvw3ofokldumo 250 67029 197539 2025-07-11T08:02:59Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸਬਦੋ ਤ ਗਾਵਹੁ ਹਰੀ ਕੇਰਾ, ਮਨਿ ਜਿਨੀ ਵਸਾਇਆ॥ ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਅਨੰਦੁ ਹੋਆ ਸਤਿਗੁਰੂ ਮੈ ਪਾਇਆ॥੧॥ ਏ ਮਨ ਮੇਰਿਆ! ਤੂ ਸਦਾ ਰਹੁ ਹਰਿ ਨਾਲੇ॥ ਹਰਿ ਨਾਲਿ ਰਹੁ ਤੂ ਮੰਨ ਮੇਰੇ! ਦੂਖ ਸਭਿ ਵਿਸਾਰਣਾ॥ ਅੰਗੀਕਾਰੁ ਓਹੁ ਕਰੇ ਤੇਰਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197539 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੬੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸਬਦੋ ਤ ਗਾਵਹੁ ਹਰੀ ਕੇਰਾ, ਮਨਿ ਜਿਨੀ ਵਸਾਇਆ॥ ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਅਨੰਦੁ ਹੋਆ ਸਤਿਗੁਰੂ ਮੈ ਪਾਇਆ॥੧॥ ਏ ਮਨ ਮੇਰਿਆ! ਤੂ ਸਦਾ ਰਹੁ ਹਰਿ ਨਾਲੇ॥ ਹਰਿ ਨਾਲਿ ਰਹੁ ਤੂ ਮੰਨ ਮੇਰੇ! ਦੂਖ ਸਭਿ ਵਿਸਾਰਣਾ॥ ਅੰਗੀਕਾਰੁ ਓਹੁ ਕਰੇ ਤੇਰਾ ਕਾਰਜ ਸਭਿ ਸਵਾਰਣਾ॥ ਸਭਨਾ ਗਲਾ ਸਮਰਥੁ ਸੁਆਮੀ, ਸੋ ਕਿਉ ਮਨਹੁ ਵਿਸਾਰੇ?॥ ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ, ਮੰਨ ਮੇਰੇ! ਸਦਾ ਰਹੁ ਹਰਿ ਨਾਲੇ॥੨॥ ਸਾਚੇ ਸਾਹਿਬਾ! ਕਿਆ ਨਾਹੀ ਘਰਿ ਤੇਰੈ! ਘਰਿ ਤ ਤੇਰੈ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਹੈ, ਜਿਸੁ ਦੇਹਿ ਸੁ ਪਾਵਏ॥ ਸਦਾ ਸਿਫਤਿ ਸਲਾਹ ਤੇਰੀ ਨਾਮੁ ਮਨਿ ਵਸਾਵਏ॥ ਨਾਮੁ ਜਿਨ ਕੈ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਵਾਜੇ ਸਬਦ ਘਨੇਰੇ॥ ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਸਚੇ ਸਾਹਿਬ! ਕਿਆ ਨਾਹੀ ਘਰਿ ਤੇਰੈ?॥੩॥ ਸਾਚਾ ਨਾਮੁ ਮੇਰਾ ਆਧਾਰੋ॥॥ ਸਾਚੁ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੁ ਮੇਰਾ, ਜਿਨਿ ਭੁਖਾ ਸਭਿ ਗਵਾਈਆ॥ ਕਰਿ ਸਾਂਤਿ ਸੁਖ ਮਨਿ ਆਇ ਵਸਿਆ ਜਿਨਿ ਇਛਾ ਸਭਿ ਪੁਜਾਈਆ॥ ਸਦਾ ਕੁਰਬਾਣੁ ਕੀਤਾ ਗੁਰੂ ਵਿਟਹੁ ਜਿਸ ਦੀਆ ਏਹਿ ਵਡਿਆਈਆ॥ ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਸੁਣਹੁ ਸੰਤਹੁ! ਸਬਦਿ ਧਰਹੁ ਪਿਆਰੋ॥ ਸਾਚਾ ਨਾਮੁ ਮੇਰਾ ਆਧਾਰੋ॥੪॥ ਵਾਜੇ ਪੰਚ ਸਬਦ ਤਿਤੁ ਘਰਿ ਸਭਾਗੈ॥ ਘਰਿ ਸਭਾਗੈ ਸਬਦ ਵਾਜੇ ਕਲਾ ਜਿਤੁ ਘਰਿ ਧਾਰੀਆ॥ ਪੰਚ ਦੂਤ ਤੁਧੁ ਵਸਿ ਕੀਤੇ ਕਾਲੁ ਕੰਟਕੁ ਮਾਰਿਆ॥ ਧੁਰਿ ਕਰਮਿ ਪਾਇਆ ਤੁਧੁ ਜਿਨ ਕਉ ਸਿ ਨਾਮਿ ਹਰਿ ਕੈ ਲਾਗੇ॥ ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਤਹ ਸੁਖੁ ਹੋਆ, ਤਿਤੁ ਘਰਿ ਅਨਹਦ ਵਾਜੇ॥੫॥... ਅਨਦੁ ਸੁਣਹੁ ਵਡਭਾਗੀਹੋ ਸਗਲ ਮਨੋਰਥ ਪੂਰੇ॥ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪ੍ਰਭੁ ਪਾਇਆ ਉਤਰੇ ਸਗਲ ਵਿਸੂਰੇ॥ ਦੂਖ ਰੋਗ ਸੰਤਾਪ ਉਤਰੇ ਸੁਣੀ ਸਚੀ ਬਾਣੀ॥ ਸੰਤ ਸਾਜਨ ਭਏ ਸਰਸੇ ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਤੇ ਜਾਣੀ॥ ਸੁਣਤੇ ਪੁਨੀਤ ਕਹਤੇ ਪਵਿਤੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰੇ॥ ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕੁ ਗੁਰ ਚਰਣ ਲਾਗੇ ਵਾਜੇ ਅਨਹਦ ਤੂਰੇ॥੪੦॥੧॥੬<noinclude></noinclude> cjofx2idjlmyu13fr56bwibc0jly5rl 250 67030 197540 2025-07-11T08:03:37Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਨਾਨਕ ਸਬਦਿ ਪਛਾਣੀਐ, ਹਉਮੈ ਕਰੈ ਨ ਕੋਇ॥੮॥ [੧੦੫੬] ਮਾਰੂ ਸੋਲਹੇ ਮਹਲਾ ੩ (੧੩) ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਸੋ ਸਭਿ ਗੁਣ ਜਾਣੈ॥ ਆਪ ਭਲੇ ਜਗ ਭਲਾ [੨੫੮] ਗਉੜੀ ਬਾਵਨ ਅਖਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩੯) ਬੀਰਾ'! ਆਪਨ ਬੁਰਾ ਮਿਟਾਵੈ॥ ਤਾਹੂ ਬੁਰਾ ਨਿਕਟਿ ਨਹ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197540 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੬੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਨਾਨਕ ਸਬਦਿ ਪਛਾਣੀਐ, ਹਉਮੈ ਕਰੈ ਨ ਕੋਇ॥੮॥ [੧੦੫੬] ਮਾਰੂ ਸੋਲਹੇ ਮਹਲਾ ੩ (੧੩) ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਸੋ ਸਭਿ ਗੁਣ ਜਾਣੈ॥ ਆਪ ਭਲੇ ਜਗ ਭਲਾ [੨੫੮] ਗਉੜੀ ਬਾਵਨ ਅਖਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩੯) ਬੀਰਾ'! ਆਪਨ ਬੁਰਾ ਮਿਟਾਵੈ॥ ਤਾਹੂ ਬੁਰਾ ਨਿਕਟਿ ਨਹੀ ਆਵੈ॥ [੨੬੬] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩) ਮਨ ਅਪੁਨੇ ਤੇ ਬੁਰਾ ਮਿਟਾਨਾ॥ ਪੇਖੈ ਸਗਲ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਾਜਨਾ॥ [੬੧੦] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ (੬) ਸੁਖੀਏ ਕਉ ਪੇਖੈ ਸਭ ਸੁਖੀਆ, ਰੋਗੀ ਕੈ ਭਾਣੈ ਸਭ ਰੋਗੀ॥... ਸੰਤਸੰਗਿ ਜਾ ਕਾ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ, ਓਹੁ ਜਾਣੈ ਸਗਲੀ ਠਾਂਢੀ॥ ਹਉਮੈ ਰੋਗਿ ਜਾ ਕਾ ਮਨੁ ਬਿਆਪਿਤ, ਓਹੁ ਜਨਮਿ ਮਰੈ ਬਿਲਲਾਤੀ॥੨॥ [੧੩੪੨] ਪ੍ਰਭਾਤੀ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੧ (੧) ਜਿਉ ਮਨੁ ਦੇਖਹਿ ਪਰ ਮਨੁ ਤੈਸਾ॥ ਜੈਸੀ ਮਨਸਾ ਤੈਸੀ ਦਸਾ॥ [੧੩੮੨] ਸਲੋਕ-ਫਰੀਦ ਆਪੁ ਸਵਾਰਹਿ ਮੈ ਮਿਲਹਿ, ਮੈ ਮਿਲਿਆ ਸੁਖੁ ਹੋਇ॥ ਫਰੀਦਾ! ਜੇ ਤੂ ਮੇਰਾ ਹੋਇ ਰਹਹਿ, ਸਭੁ ਜਗੁ ਤੇਰਾ ਹੋਇ॥੯੫॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੩੧ (੪) ਆਪਿ ਭਲਾ ਸਭੁ ਜਗੁ ਭਲਾ, ਭਲਾ ਭਲਾ ਸਭਨਾ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਆਪਿ ਬੁਰਾ ਸਭੁ ਜਗੁ ਬੁਰਾ, ਸਭ ਕੋ ਬੁਰਾ ਬੁਰੇ ਦੇ ਲੇਖੈ। ਆਰਤੀ ਹਿੰਦੂ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਟ ਦੇਵਤਾ ਅੱਗੇ ਦੀਵੇ ਭੁਆ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਨਾਉਂ “ਆਰਤੀ” (ਆਰਾਤ੍ਰਿਕ) ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਖ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਖੰਡ ਆਰਤੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਉੱਥਾਨਿਕਾ ਇਹ ਹੈ— ਸੱ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜਦ ਪੂਰੀ (ਜਗੰਨਾਥ) ਪਹੁੰਚੇ, ਤਦ ਆਥਣ ਵੇਲੇ ਆਰਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ੧ ਹੇ ਭਾਈ! ੨ ਸਾਰੀ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਰੂਪ ਜਾਣਦਾ ਹੈ।<noinclude></noinclude> i0ry1w2e9juon2axnnpqz8mt15zq4rn 250 67031 197541 2025-07-11T08:04:20Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਤਤੁ ਤੇਲੁ ਨਾਮੁ ਕੀਆ ਬਾਤੀ, ਦੀਪਕੁ ਦੇਹ ਉਜਾਰਾ॥ ਜੋਤਿ ਲਾਇ ਜਗਦੀਸ ਜਗਾਇਆ, ਬੂਝੈ ਬੂਝਨਹਾਰਾ॥੨॥ a ਸਿੱਖ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਅਯਾਤ ਕਈ ਸਿੱਖ ਭਾਈ, ਦੀਵੇ ਮਚਾ ਕੇ ਆਰਤੀ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ‘ਚੰਡੀ ਚਰਿੱਤ੍ਰ’ ਦਾ ਸਵੈਯਾ— ਜੋ “ਸੰਖਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197541 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੭੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਤਤੁ ਤੇਲੁ ਨਾਮੁ ਕੀਆ ਬਾਤੀ, ਦੀਪਕੁ ਦੇਹ ਉਜਾਰਾ॥ ਜੋਤਿ ਲਾਇ ਜਗਦੀਸ ਜਗਾਇਆ, ਬੂਝੈ ਬੂਝਨਹਾਰਾ॥੨॥ a ਸਿੱਖ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਅਯਾਤ ਕਈ ਸਿੱਖ ਭਾਈ, ਦੀਵੇ ਮਚਾ ਕੇ ਆਰਤੀ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ‘ਚੰਡੀ ਚਰਿੱਤ੍ਰ’ ਦਾ ਸਵੈਯਾ— ਜੋ “ਸੰਖਨ ਕੀ ਧੁਨਿ ਘੰਟਨ ਕੀ ਕਰਿ ਫੂਲਨ ਕੀ ਬਰਖਾ ਬਰਖਾਵੈ॥” ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸੰਖ ਵਜਾਉਂਦੇ, ਘੰਟੇ ਖੜਕਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਫੁੱਲ ਬਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਆਰਤੀ ਦੀ ਨਕਲ ਹੈ। ਅਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਆਰਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਿਵੇਂ [ ਆਰਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ] ਹੋਇਆ? ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸ੍ਵਾਮੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਉਣ ਪਿੱਛੋਂ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿੱਖ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਘ ਪੁਜਾਰੀ ਗ੍ਰੰਥੀ, ਸ਼ਾਂਤਿ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਅਨਯਾਈ ਹਾਕਮ ਸਿੰਘਾਂ ਪੁਰ ਭਾਰੀ ਸਖ਼ਤੀ ਕਰਦੇ ਸੇ, ਬਹੁਤ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਦਾਸੀ ਸਾਧੂਆਂ ਨੇ ਸਾਂਭ ਲਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੜੋਸੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰ ਕੇ ਭੇਟਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਵਿਰੁੱਧ, ਹਿੰਦੂ ਪੂਜਾ ਸਿੱਖ ਮੰਦਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਪਿੱਛੋਂ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਰਮਚਾਰੀ ਡੋਗਰੇ ਅਰ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਹੋਰ ਭੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰ ਕੇ ਬੇਅੰਤ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੈਸੇ ਕਿ ਦੀਵੇ ਮਚਾ ਕੇ ਆਰਤੀ ਕਰਨੀ, ਟਿੱਕੇ ਲਾਉਣੇ, ਕਿਵਾੜ ਬੰਦ ਜਾਂ ਪੜਦਾ ਕਰ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦਾ ਭੋਗ ਲਾਉਣਾ, ਨਗਾਰੇ ਦੀ ਥਾਂ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਘਨਘੋਰ ਲਾਉਣੀ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨਾਂ ਪਰ ਬਾਲ ਭੋਗ (ਟਿੱਕੀ) ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਬਣਾਉਣਾ, ਇਤਯਾਦਿਕ। ਅਸੀਂ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਈਆਂ ਦੀ ਬੁੱਧਿ ਪਰ, ਜੋ ਮੂੰਹੋਂ ਦੀਵਿਆਂ ਦੀ ਆਰਤੀ ਦੇ ਖੰਡਨ ਰੂਪ ਸ਼ਬਦ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਦੀਵੇ ਅਰਥਾਤ ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਵਿਰੁੱਧ ਕ੍ਰਿਯਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ੧ ਤੱਤ੍ਰ ਵਿਚਾਰ ਰੂਪੀ ਤੇਲ। ੨ ਜਗਦੀਸ਼੍ਵਰ ਦੀ ਜੋਤਿ ਲਗਾ ਕੇ ਮਨ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਆਰਤੀ ਨੂੰ ਗ੍ਯਾਨੀ ਹੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ੩ ਘੰਟੇ ਵਜਾਉਣ ਦੀ ਰੀਤ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਵਿਚਲ ਨਗਰ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਉਦਾਸੀਆਂ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਨੇ ਚਲਾਈ, ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਹੈ। ੪ ਅਵਿਚਲ ਨਗਰ (ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ) ਇਸ ਵੇਲੇ ਭੀ ਕਿਵਾੜ ਬੰਦ ਕਰ ਕੇ ਘੰਟੇ ਵਜਾ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ [ ਕਿਵਾੜ ਬੰਦ ਕਰ ਕੇ ਭੋਗ ਲਾਉਣਾ] ਦਾ ਭੋਗ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<noinclude></noinclude> gmb0y1eq67vjkjec9oq95w1dd0plbai 250 67032 197542 2025-07-11T08:05:02Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਆਵਾ-ਗੌਣ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਗੁਰੁਮਤ ਨੂੰ ਮਨ ਵਸਾ ਕੇ ਜਦ ਪੁਰੁਸ਼ ਕੁਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਮਨ ਫੇਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਤ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਦਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਗੁਰੂ ਉਪਦੇਸ਼ ਪਰ ਅਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਅਗ੍ਯਾਨ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਗ੍ਯਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197542 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੭੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਆਵਾ-ਗੌਣ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਗੁਰੁਮਤ ਨੂੰ ਮਨ ਵਸਾ ਕੇ ਜਦ ਪੁਰੁਸ਼ ਕੁਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਮਨ ਫੇਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਤ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਦਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਗੁਰੂ ਉਪਦੇਸ਼ ਪਰ ਅਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਅਗ੍ਯਾਨ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਗ੍ਯਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਆਵਾ-ਗੌਣ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਜਗਿਯਾਸਾ, ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਸਿੱਧੀ, ਤੱਤ੍ਰ ਗਯਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਅਤੇ ਆਵਾਗਮਨ ਦੀ ਨਿਵ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਸਰੂਪ, ਬਹੁਤ ਉੱਤਮ ਰੀਤਿ ਨਾਲ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਕਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ [੭੩] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ (੨) ਪੈ ਪਾਇ ਮਨਾਈ ਸੋਇ ਜੀਉ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਪੁਰਖਿ ਮਿਲਾਇਆ, ਤਿਸੁ ਜੇਵਡੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ਜੀਉ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਗੋਸਾਈ ਮਿਹੰਡਾ ਇਠੜਾ॥ ਅੰਮ ਅਬੋ ਥਾਵਹੁ ਮਿਠੜਾ॥ ਭੈਣ ਭਾਈ ਸਭਿ ਸਜਣਾ ਤੁਧੁ ਜੇਹਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ਜੀਉ॥੧॥ ਤੇਰੈ ਹੁਕਮੇ ਸਾਵਣੁ ਆਇਆ॥ ਮੈ ਸਭ ਕਾ ਹਲੁ ਜੋਆਇਆ॥ ਨਾਉ ਬੀਜਣ ਲਗਾ ਆਸ ਕਰਿ, ਹਰਿ ਬੋਹਲ ਬਖਸ ਜਮਾਇ ਜੀਉ॥੨॥ ਹਉ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਇਕੁ ਪਛਾਣਦਾ॥ ਦੁਯਾ ਕਾਗਲੁ ਚਿਤਿ ਨ ਜਾਣਦਾ॥ ਹਰਿ ਇਕਤੈ ਕਾਰੈ ਲਾਇਓਨੁ, ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਵੇਂ ਨਿਬਾਹਿ ਜੀਉ॥੩॥ ਤੁਸਿ ਭੋਗਿਹੁ ਭੁੰਚਹੁ, ਭਾਈਹੋ! ਗੁਰਿ ਦੀਬਾਣਿ ਕਵਾਇ ਪੈਨਾਈਓ॥ ਹਉ ਹੋਆ ਮਾਹਰੁ ਪਿੰਡ ਦਾ, ਬੰਨਿ ਆਦੇ ਪੰਜਿ ਸਰੀਕ ਜੀਉ॥੪॥ ਹਉ ਆਇਆ ਸਾਮੈ ਤਿਹੰਡੀਆ॥ ਪੰਜਿ ਕਿਰਸਾਣੁ ਮੁਜੇਰੇ ਮਿਹਡਿਆ॥ ਕੰਨੁ ਕੋਈ ਕਢਿ ਨ ਹੰਘਈ, ਨਾਨਕ ਵੁਠਾ ਘੁਘਿ ਗਿਰਾਉ ਜੀਉ॥੫॥ ਹਉ ਵਾਰੀ ਘੁੰਮਾ ਜਾਵਦਾ॥ ਇਕ ਸਾਹਾ ਤੁਧੁ ਧਿਆਇਦਾ॥ ਉਜੜੁ ਥੇਹੁ ਵਸਾਇਓ, ਹਉ ਤੁਧੁ ਵਿਟਹੁ ਕੁਰਬਾਣੁ ਜੀਉ॥੬॥ ਹਰਿ ਇਠੈ ਨਿਤ ਧਿਆਇਦਾ॥ ਮਨਿ ਚਿੰਦੀ ਸੋ ਫਲੁ ਪਾਇਦਾ॥ 4 ੧ ਇਸ਼ਟ, ਪ੍ਯਾਰਾ। ੨ ਮਾਂ ਅਤੇ ਬਾਪ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਪ੍ਯਾਰਾ ਹੈ। ੩ ਸ੍ਵੈਤਵਾਦ ਦੇ ਲੇਖ ਲਿਖਣੇ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। 8 ਗੁਰੂ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰੋਪਾ ਦੀ ਦਾਤ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਖ਼ਿਲਤ ਹਾਸਿਲ ਹੋਇਆ ਹੈ। ੫ ਸਰਦਾਰ, ਚੌਧਰੀ, ਮੋਹਰ। ੬ ਸ਼ਰੀਰ ਦਾ। ੮ ੭ ਤੋਗੇ। ੮ ਮੇਰੋ ਮੁਜ਼ਾਰੇ ਹਨ, ਭਾਵ ਇਹ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਨਹੀਂ, ਮੇਰੇ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ | ੯ ਮੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕੰਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਅਮਨ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ (ਸ਼ੁਭ ਗੁਣਾਂ ਦੀ) ਆਬਾਦੀ ਸੰਘਣੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ੧੦ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਤਬਾਹ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਮਨ ਅਤੇ ਤਨ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਸ਼ੁਭ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਅਬਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।<noinclude></noinclude> 5m3b1pswfjbyodeoetn7tqwhz5sbwls 250 67033 197543 2025-07-11T08:05:51Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸਭ ਇਕਠੇ ਹੋਇ ਆਇਆ॥ ਘਰਿ ਜਾਸਨਿ, ਵਾਟ ਵਟਾਇਆ॥ ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਾਹਾ ਲੈ ਗਏ, ਮਨਮੁਖ ਚਲੇ ਮੂਲੁ ਗਵਾਇ ਜੀਉ॥੧੯॥ ਤੂੰ ਵਰਨਾ ਚਿਹਨਾ ਬਾਹਰਾ॥ ਹਰਿ, ਦਿਸਹਿ ਹਾਜਰੁ ਜਾਹਰਾ॥ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਤੁਝੈ ਧਿਆਇਦੇ, ਤੇਰੇ ਭਗਤ ਰਤੇ ਗੁਣਤਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197543 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੭੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸਭ ਇਕਠੇ ਹੋਇ ਆਇਆ॥ ਘਰਿ ਜਾਸਨਿ, ਵਾਟ ਵਟਾਇਆ॥ ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਾਹਾ ਲੈ ਗਏ, ਮਨਮੁਖ ਚਲੇ ਮੂਲੁ ਗਵਾਇ ਜੀਉ॥੧੯॥ ਤੂੰ ਵਰਨਾ ਚਿਹਨਾ ਬਾਹਰਾ॥ ਹਰਿ, ਦਿਸਹਿ ਹਾਜਰੁ ਜਾਹਰਾ॥ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਤੁਝੈ ਧਿਆਇਦੇ, ਤੇਰੇ ਭਗਤ ਰਤੇ ਗੁਣਤਾਸੁ ਜੀਉ॥੨੦॥ ਮੈ ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਦਯੋ ਸੇਵੜੀ॥ ਗੁਰਿ ਕਟੀ ਮਿਹਡੀ ਜੇਵੜੀ॥ ਹਉ ਬਾਹੁੜਿ ਛਿੰਝ ਨ ਨਚਊ, ਨਾਨਕ ਅਉਸਰੁ ਲਧਾ ਭਾਲਿ ਜੀਉ॥੨੧॥ [੧੩] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (ਸੋਹਿਲਾ ੫) ਨਿਜ ਘਰਿ ਮਹਲੁ ਪਾਵਹੁ ਸੁਖ ਸਹਜੇ, ਬਹੁਰਿ ਨ ਹੋਇਗੋ ਫੇਰਾ॥੩॥ [੨੫੮) ਗਉੜੀ ਬਾਵਨ ਅਖਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩੮) ਫਾਹੇ ਕਾਟੇ ਮਿਟੇ ਗਵਨ, ਫਤਿਹ ਭਈ ਮਨਿ ਜੀਤ॥ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਤੇ ਥਿਤ ਪਾਈ, ਫਿਰਨ ਮਿਟੇ ਨਿਤ ਨੀਤ॥੧॥ [੨੮੭] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੮) ਜਨਮ ਮਰਨ ਕੇ ਮਿਟੇ ਅੰਦੇਸੇ॥ ਸਾਧੂ ਕੇ ਪੂਰਨ ਉਪਦੇਸੇ॥... ਥਿਤਿ ਪਾਈ ਚੂਕੇ ਭ੍ਰਮ ਗਵਨ॥ ਸੁਨਿ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਸੁ ਸ੍ਰਵਨ॥੭॥ [੬੮੭] ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ਅਸਟਪਦੀ (੧) ਸੁਪ੍ਰਸੰਨ ਗੋਪਾਲ ਰਾਇ, ਕਾਟੈ ਰੇ ਬੰਧਨ ਮਾਇ, ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਰਾਤਾ॥ ਸਦਾ ਸਦਾ ਆਨੰਦੁ, ਭੇਟਿਓ ਨਿਰਭੈ ਗੋਬਿੰਦੁ, ਸੁਖ ਨਾਨਕ ਲਾਧੋ ਹਰਿ ਚਰਨ ਪਰਾਤਾ॥੮॥ ਸਫਲ ਸਫਲ ਭਈ ਸਫਲ ਜਾ, ਆਵਣ ਜਾਣ ਰਹੇ ਮਿਲੇ ਸਾਧਾ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ॥੧॥ ਅੰਗ ਵੇਧਨ ਸਿੱਖ ਮਤ ਵਿੱਚ ਬਾਲਕ ਬਾਲਕੀ ਦੇ ਨੱਕ ਕੰਨ ਵਿੰਨ੍ਹਣੇ ਵਿਵਰਜਿਤ ਹਨ। ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਆਪਣੇ ਰਚੇ ਹੋਏ ਰਹਿਤ ਨਾਮੇ ਵਿੱਚ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹਨ:— ਬੇਧੇ ਕਾਨ ਨ ਨਾਕ ਕੋ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਮਰਯਾਦ ੧ ਜਿੱਤੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਘਰ ਮਾਨ ਨਾਲ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਰਸਤਾ ਵਟਾਉਣਗੇ। ਭਾਵ ਇਹ ਕਿ ਸ਼ਰਮ ਦੇ ਮਾਰੇ ਪੁੱਠੇ ਪੈਰੀਂ ਮੁੜਨਗੇ। ਸਿੱਧਾਂਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੌਰਾਸੀ ਵਿੱਚ ਫੇਰ ਭ੍ਰਮਣਗੇ। ੨ ਮੇਰਾ ਅਗ੍ਯਾਨ ਬੰਧਨ, ਅਵਿਦ੍ਯਾ ਦੀ ਵਾਹੀ ੩ ਗੁਰੂ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰ ਕੇ ਮੈਂ ਫੇਰ ਇਸ ਅਖਾੜੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਨੱਚਾਂਗਾ, ਭਾਵ ਇਹ ਕਿ ਆਵਾ-ਗੌਣ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਫਿਰਾਂਗਾ। ੪ ਆਪਣੇ ਆਤਮ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸਥਿਤੀ। ੫ ਮਾਨਸ ਜਨਮ ਦਾ ਸਮਾ।<noinclude></noinclude> 7lrah0ktdw82u18ykb73zt3zi5dx0z5 250 67034 197544 2025-07-11T08:06:31Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਹਉਮੈ ਮਾਇਆ ਬਿਖੁ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ! ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਿ ਬਿਖੁ ਲਹਿ ਜਾਏ ਰਾਮ॥ ਹਰਿ ਮਨੁ ਸੁਕਾ ਹਰਿਆ ਹੋਇਆ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ! ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਏ ਰਾਮ॥ [੫੯੮] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੧ (੯) ਜਿਸੁ ਜਲ ਨਿਧਿ ਕਾਰਣਿ ਤੁਮ ਜਗਿ ਆਏ, ਸੋ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197544 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੭੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਹਉਮੈ ਮਾਇਆ ਬਿਖੁ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ! ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਿ ਬਿਖੁ ਲਹਿ ਜਾਏ ਰਾਮ॥ ਹਰਿ ਮਨੁ ਸੁਕਾ ਹਰਿਆ ਹੋਇਆ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ! ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਏ ਰਾਮ॥ [੫੯੮] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੧ (੯) ਜਿਸੁ ਜਲ ਨਿਧਿ ਕਾਰਣਿ ਤੁਮ ਜਗਿ ਆਏ, ਸੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਗੁਰ ਪਾਹੀ ਜੀਉ॥ ਛੋਡਹੁ ਵੇਸੁ ਭੇਖ ਚਤੁਰਾਈ, ਦੁਬਿਧਾ ਇਹੁ ਫਲੁ ਨਾਹੀ ਜੀਉ॥੧॥ ਮਨ ਰੇ! ਥਿਰੁ ਰਹੁ, ਮਤੁ वड ਜਾਹੀ ਜੀਉ॥ ਬਾਹਰਿ ਢੂਢਤ ਬਹੁਤੁ ਦੁਖੁ ਪਾਵਹਿ ਘਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਘਟ ਮਾਹੀ ਜੀਉ॥ [੬੪੪] ਮਹਲਾ ੩ ਵਾਰ ਸੋਰਠਿ (੪) ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਸਭੁ ਜਗੁ ਬਉਰਾਨਾ, ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਏਕੋ ਸਬਦੁ ਹੈ, ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਇਆ॥੨॥ [੯੧੮] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੩ ਅਨੰਦੁ (੧੩) ਸੁਰਿ ਨਰ ਮੁਨਿ ਜਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਖੋਜਦੇ, ਸੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਗੁਰ ਤੇ ਪਾਇਆ॥ ਪਾਇਆ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਗੁਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕੀਨੀ, ਸਚਾ ਮਨਿ ਵਸਾਇਆ॥ [੧੨੩੮] ਮਹਲਾ ੨ ਵਾਰ ਸਾਰੰਗ (੪) ਜਿਨ ਵਡਿਆਈ ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਕੀ ਤੇ ਰਤੇ ਮਨ ਮਾਹਿ॥ ਨਾਨਕ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਏਕੁ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਹਿ॥ ਸੰਤਹੁ! ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ) [੬੨੩] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ (੫੭) ਰਾਮਦਾਸ ਸਰੋਵਰੁ ਨੀਕਾ॥ ਜੋ ਨਾਵੈ ਸੋ ਕੁਲੁ ਤਰਾਵੈ ਉਧਾਰੁ ਹੋਆ ਹੈ ਜੀ ਕਾ॥੧॥ਰਹਾਉ॥... ਸੰਤ ਸਰੋਵਰ ਨਾਵੈ॥ ਸੋ ਜਨੁ ਪਰਮ ਗਤਿ ਪਾਵੈ॥ ਮਰੈ ਨ ਆਵੈ ਜਾਈ॥ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈ॥੩॥ ੧ ਸਭ ਜਲਾਂ ਦੀ ਨਿਧਿ, ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਤੋਂ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਦੀ ਪੂਰਣ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੋਂਦੀ ਹੈ। ੨ ਚੌਥੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਰੋਵਰ ਰਚਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਉਂ ‘ਰਾਮਦਾਸ ਸਰੋਵਰ' ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਲੇਸ਼ ਅਰਥ ਸਤਸੰਗ ਹੈ। ੩. ਇਸ ਤੁਕ ਵਿੱਚ ਰਾਮਦਾਸ ਸਰੋਵਰ ਦਾ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੇ ਮੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਅਰਥ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਨ।<noinclude></noinclude> iwylam7anexx1yrooorso36v3pb1d47 250 67035 197545 2025-07-11T08:07:12Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਹਰਿਹਾਂ! ਨਾਨਕ ਕਸਮਲ ਜਾਹਿ ਨਾਇਐ ਰਾਮਦਾਸ ਸਰ॥੧੦॥ ਰਾਮਦਾਸ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ‘ਸੰਤੋਖ ਸਰ ਅਤੇ ‘ਰਾਮਸਰ' ਨਾਮਕ ਸਰੋਵਰਾਂ ਦੇ ਸਲੇਸ਼ ਅਰਥ ਬੋਧਕ ਸ਼ਬਦ ਭੀ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ:— [੭੯੯] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੪ (੩) ਜਿਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197545 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੭੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਹਰਿਹਾਂ! ਨਾਨਕ ਕਸਮਲ ਜਾਹਿ ਨਾਇਐ ਰਾਮਦਾਸ ਸਰ॥੧੦॥ ਰਾਮਦਾਸ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ‘ਸੰਤੋਖ ਸਰ ਅਤੇ ‘ਰਾਮਸਰ' ਨਾਮਕ ਸਰੋਵਰਾਂ ਦੇ ਸਲੇਸ਼ ਅਰਥ ਬੋਧਕ ਸ਼ਬਦ ਭੀ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ:— [੭੯੯] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੪ (੩) ਜਿਨ ਕਉ ਤੁਮ੍ ਹਰਿ ਮੇਲਹੁ ਸੁਆਮੀ, ਤੇ ਨਾਏ ਸੰਤੋਖ ਗੁਰ ਸਰਾ॥ ਦੁਰਮਤਿ ਮੈਲੁ ਗਈ ਹਰਿ ਭਜਿਆ, ਜਨ ਨਾਨਕ ਪਾਰਿ ਪਰਾ॥੪॥ [੧੯੮] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੬੪) ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਨਾਵਣੁ ਰਾਮ ਸਰਿ ਕੀਜੈ॥ ਬੋਲਿ ਮਹਾ ਰਸੁ ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜੈ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਨਿਰਮਲ ਉਦਕੁ ਗੋਵਿੰਦ ਕਾ ਨਾਮ॥ ਮਜਨੁ ਕਰਤ ਪੂਰਨ ਸਭਿ ਕਾਮ॥੧॥ ਸੰਤਸੰਗਿ ਤਹ ਗੋਸਟਿ ਹੋਇ॥ ਕੋਟਿ ਜਨਮ ਕੇ ਕਿਲਵਿਖ ਖੋਇ॥੨॥ ਸਿਮਰਹਿ ਸਾਧ ਕਰਹਿ ਆਨੰਦੁ॥ ਮਨਿ ਤਨਿ ਰਵਿਆ ਪਰਮਾਨੰਦੁ॥੩॥ ਜਿਸਹਿ ਪਰਾਪਤਿ ਹਰਿ ਚਰਣ ਨਿਧਾਨੁ॥ ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਤਿਸਹਿ ਕੁਰਬਾਨ॥੪॥ R ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਸਕਾਰ ਨੌਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਵੇਲੇ ਅਤੇ ਸੰਮਤ ੧੭੫੬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਸਮ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਭੀ ਚਰਣਾਮ੍ਰਿਤ ਦੇਣ ਦੀ ਰੀਤ ਸੀ। ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ੧ ਵੈਸਾਖ ੧੭੫੬ ਨੂੰ ਖੰਡੇ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਿਆ ਕੇ ਸੂਰਬੀਰ ਖ਼ਾਲਸਾ ਰਚਿਆ ਅਤੇ ਚਰਣਾਮ੍ਰਿਤ ਦੇਣ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ ਕਤੱਈ ਬੰਦ ਕੀਤੀ। [ ਚਰਣਾਮ੍ਰਿਤ] ੧ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਅਸ਼ਨਾਨ ਤੋਂ ਸ਼ਰੀਰ ਮੈਲ ਅਤੇ ਰਾਮਦਾਸਾਂ ਦੇ ਬਚਨ ਰੂਪੀ ਜਲ ਵਿੱਚ ਮਨ ਦਾ ਅਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸਭ ਪਾਪ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ੨ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਕਾਰ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹਨ—ਉੱਤਮ, ਮੱਧਮ, ਨਿਖਿੱਧ। (ੳ) ਉੱਤਮ ਸੰਸਕਾਰ ਉਹ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਕੇ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੁਛ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਅਰ ਜੋ ਧਾਰਮਿਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਧਾਰੇ ਜਾਣ, ਉਹ ਸਰੀਰ ਤਥਾ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋਣ, ਜੈਸੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਸਕਾਰ ਸਮੇਂ ਕੱਛ, ਕ੍ਰਿਪਾਨ, [ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਭੇਦ] ਸਿੱਖ ਧਾਰਦੇ ਹਨ। (ਅ) ਮੱਧਮ ਸੰਸਕਾਰ ਉਹ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਐਸੇ ਧਾਰੇ ਜਾਣ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਰੀਰ ਅਰ ਦੋਸ਼ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ, ਜੈਸੇ ਜਟਾ, ਭਸਮ, ਜਨੇਊ, ਕੰਠੀ ਆਦਿਕ ਲੋਕ ਧਾਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। (ੲ) ਨਿਖਿੱਧ (ਨਿਕ੍ਰਿਸ਼ਟ) ਸੰਸਕਾਰ ਉਹ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਕੇ ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ ਖੰਡਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਰ ਦੇਹ ਤਥਾ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕੋਈ ਹਿਤ ਨਾ ਹੋ ਸਕੋ, ਜੈਸੇ ਕਰਨ-ਕ੍ਰੋਧ, ਸੁੰਨੜ (ਖ਼ਤਨਾ), ਮੁੰਡਨ ਆਦਿਕ। ੩ ਚਰਨ ਧੋਇ ਰਹਰਾਸਿ ਕਰਿ ਚਰਣਾਮ੍ਰਿਤ ਸਿਖਾਂ ਪੀਲਾਇਆ। (ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੧, ਪਉੜੀ ੨੩) ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਨੇ ਆਸਾਮ ਦੇ ਰਾਜਾ ਰਤਨ ਰਾਇ ਨੂੰ ਚਰਣਾਮ੍ਰਿਤ ਦਿੱਤਾ।... “ਇਮ ਕਹਿ ਪਦ ਅਰਥਿੰਦ ਪਖਾਰੇ। ਪਾਹੁਲ ਲਈ ਭਾਗ ਜਿਸ ਭਾਰੇ। ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨਿਜ ਮੰਤ੍ਰੁ ਦ੍ਰਿੜਾਯੋ॥... (ਗੁ: ਪ੍ਰ: ਸੂ:, ਰੁਤ ੧, ਅੰਸੂ ੨੩)<noinclude></noinclude> 0lol16sm4mv4u4k9wcr30lq8fy66aqi 250 67036 197546 2025-07-11T08:08:23Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਬਾਣੀ'''}}}} ਯਥਾ ਕ੍ਰਮ ਪੰਜ ਬਾਣੀਆਂ—ਜਪੁ, ਜਾਪੁ, ਸਵਯੇ, ਚੌਪਈ ਅਤੇ ਅਨੰਦੁ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨ। ਬਾਣੀ ਦਾ ਭੋਗ ਪੈਣ ਪਰ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਸੰਗਤਿ ਦੀ ਆਯਾ ਲੈ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਇਆ ਜਾਵੇ | ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਜਗ੍ਯ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197546 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੮੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|{{larger|'''ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਬਾਣੀ'''}}}} ਯਥਾ ਕ੍ਰਮ ਪੰਜ ਬਾਣੀਆਂ—ਜਪੁ, ਜਾਪੁ, ਸਵਯੇ, ਚੌਪਈ ਅਤੇ ਅਨੰਦੁ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨ। ਬਾਣੀ ਦਾ ਭੋਗ ਪੈਣ ਪਰ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਸੰਗਤਿ ਦੀ ਆਯਾ ਲੈ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਇਆ ਜਾਵੇ | ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਜਗ੍ਯਾਸੂ ਨੂੰ ਬੀਰਾਸਨ ਬੈਠਾ ਕੇ ਪੰਜ ਚੁਲੇ, ‘ਬੋਲ ਵਾਹਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ, ਬੋਲ ਵਾਹਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹ, ਗਜਾ ਕੇ ਛਕਾਏ ਜਾਣ, ਪੰਜ ਛੱਟੇ ਨੇਤ੍ਰਾਂ 'ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਪੰਜ ਕੇਸਾਂ 'ਤੇ। ਹਰੇਕ ਚੁਲੇ ਅਤੇ ਛੱਟੇ ਨਾਲ ਛਕਾਉਣ ਵਾਲਾ ‘ਬੋਲ ਵਾਹਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ, ਵਾਹਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹ' ਅਤੇ ਛਕਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ‘ਵਾਹਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ, ਵਾਹਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹ ਗਜਾਵੇ। [ ਸੁਨਹਿਰੀਆ ਭਾਈ ] ਬਾਟੇ ਵਿੱਚ ਬਚਿਆ ਅੰਮ੍ਰਿਤ, ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸਿੰਘਣੀ ਨੂੰ ਪਿਆ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਜੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ ਬਾਟਾ ਦੇ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਿਆ ਕੇ ਸੁਨਹਿਰੀਏ ਭਾਈ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ। [ ਨਾਮ ਰੱਖਣਾ ] ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹੁਕਮ ਲੈ ਕੇ ਅੱਖਰ ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਨਾਮ ਰੱਖੇ ਜਾਣ। ਪੁਰਖ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਕੌਰ ਹੋਵੇ। ਜੇ ਜਨਮ ਸੰਸਕਾਰ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਅੱਖਰ ਲੈ ਕੇ ਨਾਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਖੰਡੇ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਮੇਂ ਨਾਮ ਬਦਲਣ ਦੀ ਰੀਤ ਨਹੀਂ ਮੂਲ ਮੰਤ੍ਰ ਦਾ ਪੰਜ ਵਾਰ ਪਾਠ ਕਰਾ ਕੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਧਰਮ ਦੀ ਰਹਿਤ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ4 ਵਿਧਿ ਵਾ੧) ਅੱਜ ਤੁਹਾਡਾ ਜਨਮ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਪਿਛਲੀ ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ, ਵਰਣ, ਗੋਤ, ਮਜ਼ਹਬ ਆਦਿਕ ਸਭ ਮਿਟ ਗਏ ਹਨ, ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਆਪਣਾ ਪਿਤਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਸਾਹਿਬ ਕੌਰ ਮੰਨ ਕੇ ਜਨਮ ਪਟਨੇ ਦਾ ਅਰ [ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਉਣ ਸਮੇਂ ਸਿੱ] ਵਾਸੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੀ ਜਾਣਨੀ। ੧ ਅਕਾਲ ਉਸਤਤਿ ਦੋ ਦਸ ਸਵਯੇ ਵਗ ਸ਼ੁੱਧ ਆਦਿ। ੨ ਬੇਨਤੀ ਚੌਪਈ—ਹਮਰੀ ਕਰੋ ਹਾਥ ਦੈ... ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ‘ਦੁਸ਼ਟ ਦੋਖ ਤੇ ਲੇਹੁ ਬਚਾਈ' ਤੱਕ। ੩ ਮੁੱਢ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਪੌੜੀਆਂ ਤੇ ਅਖੀਰਲੀ ੪੦ਵੀਂ ਪੌੜੀ। ੪ ਪੰਜ ਬਾਣੀਆਂ ਦਾ, ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਾਰੇ ਪੰਥ ਦੀ ਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਫੈਸਲਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਰਕ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ੫ ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ॥ ੬. ਇਸ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਗੁਰੁਵੰਸ਼ੀ ਬਣੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਵਿਵਹਾਰਿਕ ਲਿਖਤ ਪੜ੍ਹਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਅਰ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਉਂ ਛੱਡ ਕੇ ਪਟਨੇ ਅਤੇ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਦਾ ਨਾਉਂ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਏ।<noinclude></noinclude> lk7ufpqnjqlges6qonoqf6i45k9l8kb 250 67037 197554 2025-07-11T09:05:16Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "੨੦) ਜੇ ਕੋਈ ਕੰਮ ਧਰਮ ਵਿਰੁੱਧ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਸੰਗਤਿ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋ ਕੇ ਤਨਖਾਹ ਬਖਵਾ ਲੈਣੀ। ਨਿਸ਼ੇਧ ਵਾ— ੨੧) ਇਕ ਅਕਾਲ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ, ਅਵਤਾਰ ਔਰ ਪੈਗ਼ੰਬਰ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ। ੨੨) ਗੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197554 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੮੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>੨੦) ਜੇ ਕੋਈ ਕੰਮ ਧਰਮ ਵਿਰੁੱਧ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਸੰਗਤਿ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋ ਕੇ ਤਨਖਾਹ ਬਖਵਾ ਲੈਣੀ। ਨਿਸ਼ੇਧ ਵਾ— ੨੧) ਇਕ ਅਕਾਲ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ, ਅਵਤਾਰ ਔਰ ਪੈਗ਼ੰਬਰ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ। ੨੨) ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਨਹੀਂ ਮੰਨਣਾ। ੨੩) ਜੰਤ੍ਰ, ਮੰਤ੍ਰ, ਸ਼ਕੁਨ, ਮਹੂਰਤ, ਗ, ਰਾਸ਼ੀ, ਧ, ਹੋਮ ਅਤੇ ਤਰਪਣ ਆਦਿਕ ਭਰਮ ਰੂਪ ਕਰਮਾਂ ਪਰ ਸ਼ਰਧਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ। ੨੪) ਸਿੱਖ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਨਾਲ ਸਾਕ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ। ੨੫) ਮੀਣੇ ਮਸੰਦ, ਧੀਰਮਲੀ, ਰਾਮਰਾਈ, ਨੜੀ ਮਾਰ, ਕੁੜੀ ਮਾਰ ਅਤੇ ਸਿਰਗੁੰਆਂ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ-ਵਿਹਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ। [ ਸਿਰ ਗੁੰਮੇ ] ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਕੋਈ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਧੜੇ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਫੈਲਾਵੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਗੁਰਿਆਈ ਥਾਪ ਕੇ ਦਸ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਆਗ ਤੋਂ ਵਿਰੁੱਧ ਚੌਲੇ ਉਸ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਵਰਤਣਾ ੨੬) ਚੋਰੀ, ਯਾਰੀ, ਝੂਠ, ਅਨ੍ਯਾਯ, ਨਿੰਦਾ, ਛਲ, ਕਪਟ, ਵਿਸ਼੍ਵਾਸਘਾਤ, ਜੂਆ ਆਦਿਕ ਅਵਗੁਣਾਂ ਦਾ ਸਦਾ ਤ੍ਯਾਗ ਕਰਨਾ। ੨੭) ਮਦਿਰਾ ਆਦਿਕ ਸਾਰੇ ਅਮਲ (ਨਸ਼ੇ) ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਬਲ-ਵਿਨਾਸ਼ਕ ਜਾਣ ਕੇ ਨਹੀਂ ਵਰਤਣੇ ੨੮) ਸਿੱਖ ਦਾ ਅਧੂਰਾ ਨਾਉਂ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ। ੨੯) ਬਚਨ ਕਰ ਕੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹਾਰਨਾ। ੩੦) ਚੰਚਲ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਦੇ ਪਹਿਰਨੇ ਯੋਗ੍ਯ ਕਸੁੰਭੇ ਆਦਿਕ ਰੰਗ ਔਰ ਗਹਿਣੇ ਨਹੀਂ ਪਹਿਰਨੇ, ਸ਼ਸਤ੍ਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭੂਸ਼ਣ ਸਮਝ ਕੇ ਸਦੈਵ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ | ੩੧) ਕੁੱਠਾ, ਤਮਾਕੂ, ਮੁੰਡਨ ਅਤੇ ਪਰ-ਇਸਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਧਰਮ-ਨਾਸ਼ਕ ਜਾਣ ਕੇ ਸਦਾ ਤ੍ਯਾਗ ਕਰਨਾ। ੩੨) ਕਿਸੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਮੜ੍ਹੀ ਮੱਠ ਪੁਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਅਰਪਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ। ੩੩) ਕਿਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਸੁੱਖਣਾ ਨਹੀਂ ਸੁੱਖਣੀ। ੧ ਸਿਰ ਖੂਬਾ, ਢੂੰਢੀਆ, ਭਾਵ ਅਨੀਸ਼੍ਵਰਵਾਦੀ। ੨ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੇਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮਨਮਤ ਤਿਆਗ ਕੇ ਗੁਰੁਮਤ ਧਾਰਨ ਕਰੇ, ਉਸ ਨਾਲ ਭਾਈਆਂ ਜਿਹਾ ਵਰਤਾਉ ਕਰਨਾ। ੩ ਦੇਖੋ, ਚਾਰ ਤਨਖਾਹਾਂ<noinclude></noinclude> s36aak40sdz6hgn7nunkkkit77v30e6 250 67038 197555 2025-07-11T09:06:06Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸਭ ਸਮੂਹ ਸੰਗਤਿ ਮਿਲੀ ਸ਼ੁਭ ਸਤਿਲੁਜ ਕੇ ਤੀਰ। ਕੇਤਕ ਸੁਨ ਭਏ ਖਾਲਸਾ, ਕੇਤਕ ਭਏ ਅਧੀਰ॥੫॥੧੨੧॥ ਤਜ ਮਸੰਦ, ਪ੍ਰਭੁ ਏਕ ਜਪ, ਯਹਿ ਬਿਬੇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਨ। ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੋ ਸੇਵਕ ਮਿਲੇ, ਨੀਰ ਮੱਧ ਕ੍ਯੋਂ ਮੀਨ॥੬॥੧੨੨॥... ਸਿਰ ਗ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197555 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੮੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸਭ ਸਮੂਹ ਸੰਗਤਿ ਮਿਲੀ ਸ਼ੁਭ ਸਤਿਲੁਜ ਕੇ ਤੀਰ। ਕੇਤਕ ਸੁਨ ਭਏ ਖਾਲਸਾ, ਕੇਤਕ ਭਏ ਅਧੀਰ॥੫॥੧੨੧॥ ਤਜ ਮਸੰਦ, ਪ੍ਰਭੁ ਏਕ ਜਪ, ਯਹਿ ਬਿਬੇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਨ। ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੋ ਸੇਵਕ ਮਿਲੇ, ਨੀਰ ਮੱਧ ਕ੍ਯੋਂ ਮੀਨ॥੬॥੧੨੨॥... ਸਿਰ ਗੁੱਮ ਕੇ ਮੁਖ ਨਹੀਂ ਲਾਗੇ। ਪਾਂਚਨ ਕੋ ਸਬ ਸੰਗ ਤਿਆਗੋ। ... [ ਸਿਰ ਗੁੰਮ ਹੁਕਾ ਤਿਆਗੈ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਵੈ। ਇਛਾ ਭੋਜਨ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਾਵੈ। ਭੱਦਰ ਤਿਆਗ ਕਰੋ ਰੇ ਭਾਈ। ਤਬ ਸਿੱਖਨ ਯਹ ਬਾਤ ਸੁਨਾਈ॥੨੧॥੧੩੭॥ ਸੰਗਤਿ! ਭੱਦਰ ਮਤਿ ਕਰੋ, ਖੁਰ ਨਾ ਲਾਵਉ ਸੀਸ। 4 ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕੋਈ ਮਰੈ, ਸਤਿਗੁਰੁ ਕਰੀ ਹਦੀਸ॥੨੪॥੧੪੦॥... ਦੇ ਖਾਂਡੇ ਕੀ ਪਾਹੁਲ ਤੇਜ ਜੋਰਾਵਰ ਕਰਿ ਸਿੰਘ ਹੁਕਮ ਬਢਾਇਆ। ਵਰਤਾਇਆ। (ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਸ਼ੋਭਾ, ਧਿਆਇ ੫) ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲਾ (ਬ੍ਰਹਮ ਮੁਹੂਰਤ) ਪਹੁ ਪਾਟਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਰਾੜ੍ਹੀ ਦਾ ਪਿਛਲਾ ਹਿੱਸਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਰ ਸ਼ਰਾਬਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਮੇਰ੍ਹਾ ਸਾਫ਼ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਬੁੱਧਿ ਬ੍ਰਿਤਿ ਨਿਰਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਜਾਗ ਕੇ ਅਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਪਰਮ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਲਿਵ ਲਗਾ ਕੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਣ ਅਰ ਗੁਰੂਬਾਣੀ ਦਾ ਅਰਥ ਵਿਚਾਰ ਸਹਿਤ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ। ਜਪੁ (੪) ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲਾ ਸਚੁ ਨਾਉ ਵਡਿਆਈ ਵੀਚਾਰੁ॥ [੨੫੫] ਗਉੜੀ ਬਾਵਨ ਅਖਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੨੫) ਝਾਲਾਘੇ ਉਠਿ ਨਾਮੁ ਜਪਿ, ਨਿਸਿ ਬਾਸੁਰ ਆਰਾਧਿ॥ ਕਾਰ੍ਹਾ ਤੁਝੈ ਨ ਬਿਆਪਈ, ਨਾਨਕ ਮਿਟੈ ਉਪਾਧਿ॥੧॥ [੭੩੪] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੪ (੧੦) ਹਰਿ ਧਨੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੈ ਵਤੈ ਕਾ ਬੀਜਿਆ, ਭਗਤ ਖਾਇ ਖਰਚਿ ਰਹੇ ਨਿਖੁਟੈ ਨਾਹੀ॥ ੧. ਕਾਯਰਾਂ ਨੇ ਚਮਕਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਵੇਖ ਕੇ ਧੀਰਜ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ੨ ਸੈਨਾਪਤਿ ਨੇ ਸਿਰ ਗੁੰਮ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਖੰਡੇ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਮੋਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ੩ ਮੀਣਾ, ਮਸੰਦ, ਧੀਰਮਲੀਆ, ਰਾਮਰਾਈਆ, ਸਿਰ ਗੁੰਮ। ੪ ਉਸਤਰਾ, ਕੁਰ। ੫ ਹਦਾਯਤ। ੬ ਹੋਰ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਪਰ ਸੈਨਾਪਤਿ ਨੇ ਇਹ ਸੰਸਾ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ੭ ਸਾਮਾਨਯ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਹੋਵੇ, ਉਹੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲਾ ਹੈ। ੮ ਬਲਾ-ਆਗੋ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪਹੁ ਵਟਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਥਮ। ੯ ਕਲੇਸ਼, ਝਰੋਵਾਂ।<noinclude></noinclude> 41l10qygxc5ofe1rntru6brmgzn4r8i 250 67039 197556 2025-07-11T09:06:51Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਪ੍ਰਿਯ ਪੂਜ੍ਯ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ ਪੂਜ੍ਯ ਦੇਵ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਵੈਸ਼ਨਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਨੂ, ਸ਼ੈਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਸ਼ਾਕਤਿਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ਕਤਿ ਹੈ, ਤਿਵੇਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਸ਼ਟ ਕੇਵਲ ਜਗਤ ਨਾਥ ਕਰਤਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਦੇਵ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197556 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੮੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਪ੍ਰਿਯ ਪੂਜ੍ਯ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ ਪੂਜ੍ਯ ਦੇਵ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਵੈਸ਼ਨਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਨੂ, ਸ਼ੈਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਸ਼ਾਕਤਿਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ਕਤਿ ਹੈ, ਤਿਵੇਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਸ਼ਟ ਕੇਵਲ ਜਗਤ ਨਾਥ ਕਰਤਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਜੋ ਇਸ਼ਟ ਮੰਨਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਧਰਮ ਤੋਂ ਅਯਾਨੀ ਹੈ। ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਤਾਈਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਤ੍ਰੀ ਅਤੇ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸਿਖ੍ਯਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਰੀਤੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇਸਤ੍ਰੀ ਬੁ ਅਥਵਾ ਪੈਰ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਨਹੀਂ ਅਰ ਨਾ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤਮਾਨ ਦਸ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿਰ ਦਾ ਤਾਜ ਹੈ, ਪਰ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਪਰਮਾਰਥ ਵਿੱਚ ਸਹਾਯਤਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀ [ ਅਰਧਾਂਗਿਨੀ] ਗ੍ਰਿਹਸਥ ਦੀ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਪੁਰੁਸ਼ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਜਾ ਪਹੀਆ, ਅਰ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਇਸ ਕਥਨ ਅਨੁਸਾਰ—“ਲੋਕ ਵੇਦ ਗੁਣ ਗਿਆਨ ਵਿਚਿ, ਅਰਧ ਸਰੀਰੀ ਮੋਖ ਦੁਆਰੀ॥” ਮੰਨੀ ਗਈ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪਤਿਤ ਧਰਮ, ਸ਼ੁਭ ਆਚਰਣ, ਸੱਚਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਅਤੇ ਵਿਦ੍ਯਾ ਆਦਿਕ ਵਿਧਿਕਰਮਾਂ ਦਾ ਵਿਧਾਨ ਹੈ | ਵਿਭਚਾਰ, ਟੂਣੇ ਟਾਮਣ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਆਦਿਕ ਦਾ ਨਿਸ਼ੇਧ ਹੈ। ਜੋ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਚਨਾਂ `ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣਾ ਲੋਕ ਪਰਲੋਕ ਸੁਧਾਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਦੀ ਸਿੱਖੀ ਦੀਆਂ ਅਧਿਕਾਰਣਾਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। [੪੭੩] ਮਹਲਾ ੧ ਵਾਰ ਆਸਾ (੧੯) १ ਭੰਡਿ ਜੰਮੀਐ ਭੰਡਿ ਨਿੰਮੀਐ, ਭੰਡਿ ਮੰਗਣੁ ਵੀਆਹੁ॥ ਭੰਡਹੁ ਹੋਵੈ ਦੋਸਤੀ, ਭੰਡਹੁ ਚਲੈ ਰਾਹੁ॥ ਭੰਡੁ ਮੁਆ ਭੰਡੁ ਭਾਲੀਐ, ਭੰਡਿ ਹੋਵੈ ਬੰਧਾਨੁ॥ ਸੋ ਕਿਉਂ ਮੰਦਾ ਆਖੀਐ, ਜਿਤੁ ਜੰਮਹਿ ਰਾਜਾਨ?॥ ੧ ਭਾਂਡਾ, ਇਸਤ੍ਰੀ। ੨ ਇਸਤ੍ਰੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗਰਭ ਦੀ ਇਸਥਿਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਔਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਤੋਂ ਹੀ ਸੰਤਾਨ ਜਨਮ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ੩ ਗ੍ਰਿਹਸਤ ਆਸ਼ਰਮ' ਦੇ ਨਿਰਬਾਹ ਵਾਸਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਸੱਚਾ ਪ੍ਰੇਮ। ੪ ਸੰਤਾਨ ਦਾ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਿਲਸਲਾ। ਪ ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੇ ਮਰਨ ਪਰ ਦੂਜੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਜੋਗ ਹੈ। ੬ ਉਸ ਨੂੰ ਮੰਦਾ ਕਿਉਂ ਆਖੀਏ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਮਹਾਂ-ਪ੍ਰਤਾਪੀ ਚਮਤਕਾਰੀ ਪੁਰੁਸ਼, ਜੋ ਧਰਮ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਕਰਨਾ ਵਿਚਾਰਵਾਨਾਂ ਦਾ ਕਰਮ ਨਹੀਂ।<noinclude></noinclude> 4ygrijzu20yme85s378kix9u19vfxyo 250 67040 197557 2025-07-11T09:08:59Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਇਸਤ੍ਰੀ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ'''}} }} [੭੨] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (ਜੋਗੀ ਅੰਦਰਿ) ਦੋਹਾਗਣੀ ਕਿਆ ਨੀਸਾਣੀਆ ? ॥ ਖਸਮਹੁ ਘੁਥੀਆ ਫਿਰਹਿ ਨਿਮਾਣੀਆ॥ ਮੈਲੇ ਵੇਸ ਤਿਨਾ ਤਿਨਾ ਕਾਮਣੀ, ਦੁਖੀ ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਇ ਜੀਉ॥੭॥ [੮੫] ਮਹਲਾ ੧ ਵਾਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197557 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੮੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|{{larger|'''ਇਸਤ੍ਰੀ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ'''}} }} [੭੨] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (ਜੋਗੀ ਅੰਦਰਿ) ਦੋਹਾਗਣੀ ਕਿਆ ਨੀਸਾਣੀਆ ? ॥ ਖਸਮਹੁ ਘੁਥੀਆ ਫਿਰਹਿ ਨਿਮਾਣੀਆ॥ ਮੈਲੇ ਵੇਸ ਤਿਨਾ ਤਿਨਾ ਕਾਮਣੀ, ਦੁਖੀ ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਇ ਜੀਉ॥੭॥ [੮੫] ਮਹਲਾ ੧ ਵਾਰ ਸਿਰੀਰਾਗ (੭) ਗਲੀ ਅਸੀ ਚੰਗੀਆ, ਆਚਾਰੀ ਬੁਰੀਆਹ॥ ਮਨਹੁ ਕੁਸੁਧਾ ਕਾਲੀਆ, ਬਾਹਰਿ ਚਿਟਵੀਆਹ॥ ਰੀਸਾ ਕਰਿਹ ਤਿਨਾੜੀਆ, ਜੋ ਸੇਵਹਿ ਦਰੁ ਖੜੀਆਹ॥ ਨਾਲਿ ਖਸਮੈ ਰਤੀਆ, ਮਾਣਹਿ ਸੁਖਿ ਰਲੀਆਹ॥ ਹੋਦੈ ਤਾਣਿ ਨਿਤਾਣੀਆ, ਰਹਹਿ ਨਿਮਾਨਣੀਆਹ॥ ਨਾਨਕ ਜਨਮੁ ਸਕਾਰਥਾ, ਜੋ ਤਿਨ ਕੈ ਸੰਗਿ ਮਿਲਾਹ॥੨॥ [੮੯] ਮਹਲਾ ੩, ਵਾਰ ਸਿਰੀਰਾਗ (੧੭) ਕੁਨਾਰਿ॥ ਮਨਮੁਖ ਮੈਲੀ ਕਾਮਣੀ, ਕਾਮਣੀ, ਕੁਲਖਣੀ ਪਿਰੁ ਛੋਡਿਆ ਘਰਿ ਆਪਣਾ, ਪਰ ਪੁਰਖੈ ਨਾਲਿ ਪਿਆਰੁ ॥ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਕਦੇ ਨ ਚੁਕਈ, ਜਲਦੀ ਕਰੇ ਪੂਕਾਰ॥ ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈਕੁਰੂਪਿਕੁਸੋਹਣੀ, ਪਰਹਰਿ ਛੋਡੀ ਭਤਾਰਿ ॥੧॥ [੯੭] ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੫ (੧੧) ਸਾ ਗੁਣਵੰਤੀ ਸਾ ਵਡਭਾਗਣਿ॥ ਪੁਤ੍ਵਤੀ ਸੀਲਵੰਤਿ ਸੋਹਾਗਣਿ ॥ ਰੂਪਵੰਤਿ ਸਾ ਸੁਘੜਿ ਬਿਚਖਣਿ, ਜੇ ਧਨ ਕੰਤ ਪਿਆਰੀ ਜੀਉ॥੨॥ ਅਚਾਰਵੰਤਿ ਸਾਈ ਪਰਧਾਨੋ ॥ ਸਭ ਸਿੰਗਾਰ ਬਣੇ ਤਿਸੁ ਗਿਆਨੇ॥ ਸਾ ਕੁਲਵੰਤੀ ਸਾ ਸਭਰਾਈ ਜੋ ਪਿਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ਸਵਾਰੀ ਜੀਉ॥੩॥ ਮਹਿਮਾ ਤਿਸ ਕੀ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਏ ॥ ਜੋ ਪਿਰਿ ਮੇਲਿ ਲਈ ਅੰਗਿ ਲਾਏ ॥ ਥਿਰੁ ਸੋਹਾਗੁ ਵਰੁ ਅਗਮੁ ਅਗੋਚਰੁ, ਜਨ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰੇਮਿ ਸਾਧਾਰੀ ਜੀਉ॥੪॥ ੧ ਖੋਟੇ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੀਆਂ, ਦੁਰਾਚਾਰੀਆਂ 1 ੨ ਤ੍ਯਾਗ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਭਚਾਰਣੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ ਵਿਧਾਨ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਪਤੀ ਲਈ, ਜੋ ਇਸਤ੍ਰੀ-ਬਤ ਵਿੱਚ ਪੱਕਾ ਹੈ । ਪ੍ਰਮਾਣ :-ਪਰ ਕੀ ਰਮਤੀ ਨਾਰੀ ਛੋਰ । ਜੋ ਅਪਨੀ ਇੰਦ੍ਰੀ ਹੈ ਠੌਰ 1 ੩. ਪ੍ਰੇਮ ਸਹਿਤ ਪਤੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਧਾਰਿਆ ਹੈ । [ਇਸਤ੍ਰੀ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ] (ਰਤਨਮਾਲ)<noinclude></noinclude> lyc7js869664yul400oqz9d4zf6w1cq 250 67041 197558 2025-07-11T09:10:06Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਹਉ ਜਾਇ [੫੬੧] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੪ (੩) ਪੁਛਾ ਸੋਹਾਗ ਸੁਹਾਗਣਿ, “ਤੁਸੀ ਕਿਉ ਪਿਰੁ ਪਾਇਅੜਾ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ?” “ਮੈ ਊਪਰਿ ਨਦਰਿ ਕਰੀ ਪਿਰਿ ਸਾਚੈ, ਮੈ ਛੋਡਿਅੜਾ ਮੇਰਾ ਤੇਰਾ॥ ਸਭੁ ਮਨੁ ਤਨੁ ਜੀਉ ਕਰਹੁ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਕਾ, ਇਤੁ ਮਾਰਗ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197558 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੯੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਹਉ ਜਾਇ [੫੬੧] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੪ (੩) ਪੁਛਾ ਸੋਹਾਗ ਸੁਹਾਗਣਿ, “ਤੁਸੀ ਕਿਉ ਪਿਰੁ ਪਾਇਅੜਾ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ?” “ਮੈ ਊਪਰਿ ਨਦਰਿ ਕਰੀ ਪਿਰਿ ਸਾਚੈ, ਮੈ ਛੋਡਿਅੜਾ ਮੇਰਾ ਤੇਰਾ॥ ਸਭੁ ਮਨੁ ਤਨੁ ਜੀਉ ਕਰਹੁ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਕਾ, ਇਤੁ ਮਾਰਗਿ, ਭੈਣੇ ਮਿਲੀਐ॥ ਆਪਨੜਾ ਪ੍ਰਭੁ ਨਦਰਿ ਕਰਿ ਦੇਖੈ, ਨਾਨਕ ਜੋਤਿ ਜੋਤੀ ਰਲੀਐ॥੩॥” [੬੩੯] ਸੋਰਠਿ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੩ (੩) ਪਿਰ ਕਾ ਹੁਕਮੁ ਨ ਜਾਣਈ, ਭਾਈ! ਸਾ ਕੁਲਖਣੀ ਕੁਨਾਰਿ॥ [੬੮੯] ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੧, ਛੰਤ (੩) 29 ਪਿਰੁ ਧਨ ਭਾਵੈ, ਤਾ ਪਿਰ ਭਾਵੈ ਨਾਰੀ ਜੀਉ॥ ਰੰਗਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਰਾਤੀ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰੀ ਜੀਉ॥... ਪਿਰ ਘਰਿ ਸੋਹੈ ਨਾਰਿ, ਜੇ ਪਿਰ ਭਾਵਏ ਜੀਉ॥... ਝੂਠੁ ਅਲਾਵੈ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵੈ, ਨਾ ਪਿਰੁ ਦੇਖੈ ਨੈਣੀ॥ ਅਵਗੁਣਿਆਰੀ ਕੰਤਿ ਵਿਸਾਰੀ, ਛੂਟੀ ਵਿਧਣ ਰੈਣੀ॥ [੭੨੨] ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੧ (੪) ਜਾਇ ਪੁਛਹੁ ਸੋਹਾਗਣੀ, ਵਾਹੇਂ ਕਿਨੀ ਬਾਤੀ ਸਹੁ ਪਾਈਐ॥ “ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰੇ ਸੋ ਭਲਾ ਕਰਿ ਮਾਨੀਐ, ਹਿਕਮਤਿ ਹੁਕਮੁ ਚੁਕਾਈਐ॥ ਜਾ ਕੈ ਪ੍ਰੇਮਿ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਈਐ, ਤਉ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਈਐ॥ ਸਹੁ ਕਹੈ ਸੋ ਕੀਜੈ, ਤਨੁ ਮਨੋ ਦੀਜੈ, ਐਸਾ ਪਰਮਲੁ ਲਾਈਐ॥” ਏਵ ਕਹਹਿ ਸੋਹਾਗਣੀ—“ਭੈਣੇ! ਇਨੀ ਬਾਤੀ ਸਹੁ ਪਾਈਐ॥੩॥” [੭੩੭] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩) 4 ਧਨੁ ਸੋਹਾਗਨਿ ਜੋ ਪ੍ਰਭੂ ਪਛਾਨੈ॥ ਮਾਨੈ ਹੁਕਮੁ, ਤਜੈ ਅਭਿਮਾਨੈ॥ ਪ੍ਰਿਅ ਸਿਉ ਰਾਭੀ ਰਲੀਆ ਮਾਨੈ॥੧॥ ਸੁਨਿ ਸਖੀਏ! ਪ੍ਰਭ ਮਿਲਣ ਨੀਸਾਨੀ॥ ਮਨੁ ਤਨੁ ਅਰਪਿ, ਤਜਿ ਲਾਜ ਲੋਕਾਨੀ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਸਖੀ ਸਹੇਲੀ ਕਉ ਸਮਝਾਵੈ॥ ਸੋਈ ਕਮਾਵੈ ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ॥ ਸਾ ਸੋਹਾਗਣਿ ਅੰਕਿ ਸਮਾਵੈ॥੨॥ ੧ ਜੇ ਪਤੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਭਾਵੇ ਤਾਂ ਨਾਰਿ ਪਤੀ ਨੂੰ ਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ੨ ਆਖੋ। ੩ ਦੁਖਦਾਈ ਅਵਸਥਾ (ਰੈਣਿ) ਬਿਤਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਅਥਵਾ ਵੈਦ ਰਾਤ੍ਰੀ ਸੋਹੀ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਤੀ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋਇਆ ਹੈ) ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਬੀਤਦੀ ਹੈ। ੪ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ! ੫ ਅਤਰ ਆਦਿਕ ਸੁਗੰਧੀਆਂ। ੬ ਧੰਨ੍ਯ। ੭ ਜੁਗਤਿ, ਰੀਤੀ 1 ੮ ਸੋਚੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਵਾਲੀ ਲੋਕ ਲਾਜ<noinclude></noinclude> 7h85cap5qk5qeqsz639w8hazzkgoyog 250 67042 197559 2025-07-11T09:10:45Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੧੧੮੭] ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੧, ਅਸਟਪਦੀ (੧) ਗਾਛਹੁ ਪੁਤ੍ਰੀ ਰਾਜ ਕੁਆਰਿ !॥ ਨਾਮੁ ਭਣਹੁ ਸਚੁ ਦੋਤੁ ਸਵਾਰਿ ॥ ਪ੍ਰਿਉ ਸੇਵਹੁ, ਪ੍ਰਭ ਪ੍ਰੇਮ ਅਧਾਰਿ॥ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਬਿਖੁ ਤਿਆਸ ਨਿਵਾਰਿ ॥੭॥ [੧੧੯੭] ਸਾਰਗ ਮਹਲਾ ੧ (੨) ਕੁਚਿਲ ਕੁਰੂਪ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197559 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੯੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੧੧੮੭] ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੧, ਅਸਟਪਦੀ (੧) ਗਾਛਹੁ ਪੁਤ੍ਰੀ ਰਾਜ ਕੁਆਰਿ !॥ ਨਾਮੁ ਭਣਹੁ ਸਚੁ ਦੋਤੁ ਸਵਾਰਿ ॥ ਪ੍ਰਿਉ ਸੇਵਹੁ, ਪ੍ਰਭ ਪ੍ਰੇਮ ਅਧਾਰਿ॥ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਬਿਖੁ ਤਿਆਸ ਨਿਵਾਰਿ ॥੭॥ [੧੧੯੭] ਸਾਰਗ ਮਹਲਾ ੧ (੨) ਕੁਚਿਲ ਕੁਰੂਪਿ ਕੁਨਾਰਿ ਕੁਲਖਨੀ, ਪਿਰ ਕਾ ਸਹਜੁ ਨ ਜਾਨਿਆ ॥ [੧੩੮੪] ਸਲੋਕ—ਫਰੀਦ 4 ਕਵਣੁ ਸੁ ਅਖਰੁ ਕਵਣੁ ਗੁਣੁ, ਕਵਣੁ ਸੁ ਮਣੀਆ ਮੰਤੁ ?॥ ਕਵਣੁ ਸੁ ਵੇਸੋ ਹਉ ਕਹੀ, ਜਿਤੁ ਵਸਿ ਆਵੈ ਕੰਤੁ ?॥੧੨੬॥ ਨਿਵਣੁ ਸੁ ਅਖਰੁ, ਖਵਣੁ ਗੁਣੁ, ਜਿਹਬਾ ਮਣੀਆ ਮੰਤੁ ॥ ਏ ਤ੍ਰੈ ਭੈਣੇ ! ਵੇਸ ਕਰਿ, ਤਾਂ ਵਸਿ ਆਵੀ ਕੰਤੁ ॥੧੨੭॥ [ ੧੪੧੩] ਮਹਲਾ ੩, ਸਲੋਕ ਵਾਰਾਂ ਤੇ ਵਧੀਕ (੧੨) ਜਿਉ ਪੁਰਖੈ ਘਰਿ ਭਗਤੀ ਨਾਰਿ ਹੈ, ਅਤਿ ਲੋਚੇ ਭਗਤੀ ਭਾਇ ॥ ਬਹੁ ਰਸ ਸਾਲਣੇ ਸਵਾਰਦੀ, ਖਟਰਸ ਮੀਠੇ ਪਾਇ॥ ੧੧ १० [੧੩੦੬] ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ (੪੨) ੧੧ ਵਾਰਿ ਵਾਰਉ ਅਨਿਕ ਡਾਰਉ ॥ ਸੁਖੁ, ਪ੍ਰਿਅ ਸੁਹਾਗ ਪਲਕ ਰਾਤ ॥੧॥ਰਹਾਉ॥ ਕਨਿਕ ਮੰਦਰ ਪਾਟ ਸੇਜ, ਸਖੀ ! ਮੋਹਿ ਨਾਹਿ ਇਨ ਸਿਉ ਭਾਵ ॥੧॥ ਮੁਕਤੀ ਲਾਲ ਅਨਿਕ ਭੋਗ, ਬਿਨੁ ਨਾਮ ਨਾਨਕ ਹਾ॥ ਰੂਖੋ ਭੋਜਨੁ ਭੂਮਿ ਸੈਨ, ਸਖੀ ! ਪ੍ਰਿਅ ਸੰਗਿ ਸੂਖਿ ਬਿਹਾਤ॥੨॥ [੧੪੨੫] ਮਹਲਾ ੫, ਸਲੋਕ ਵਾਰਾਂ ਤੇ ਵਧੀਕ (੨) 98 ਧਣੀ ਵਿਹੂਣਾ ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਭਾਹੀਂ ਸੇਤੀ ਜਾਲੇ ॥ ਧੂੜੀ ਵਿਚਿ ਲੁਡੰਦੜੀ ਸੋਹਾਂ, ਨਾਨਕ ਤੈ ਸਹ ਨਾਲੇ॥ ੧ ਸੰਗਲਾਦੀਪ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਉੱਤਮ ਉਪਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਚਪਲਤਾ ਨਾਲ ਜਗਤ-ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਮੋਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭ ਸਿੱਖਿਆ ਇਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਸਾਧੂ ਜਨਾਂ ਨੂੰ ਸਦੈਵ ਇੰਦ੍ਯ ਜੀਤ ਥੇ ਅਜੇਹਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਯੋਗ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਇਸਤਰੀਆਂ ਪਤੀ—ਬਤ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਹੋਣ । ੨ ਹੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਪੁੱਤ੍ਰੀਓ ! ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਉ । ੩ ਸ਼ਿੰਗਾਰ । ਸੱਚ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਸਵਾਰ ਕੇ ਸਜਾਓ। ਥੋ ਸੁਭਾਵ । ੫ ਵਸਿ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਸ਼ਿਰੋਮਣੀ ਮੰਤ੍ਰ ਹੈ। ੬ ਉਪਾਯ, ਯਤਨ । ੭ ਖਿਮਾ, ਸਮਾਈ । ੮ ਮਿੱਠਾ ਬੋਲਣਾ । ੯ ਸਲੂਣੇ, ਭਾਵ ਰਸੋਈ ਵਿਦ੍ਯਾ। ੧੦ ਮਿੱਠਾ, ਖੱਟਾ, ਸਲੂਣਾ, ਕੋੜਾ, ਚਰਪਰਾ, ਕਸੈਲਾ । ਸ਼ਬਦ [ਖਟ ਰਸ, ਰਸੋਈ ਵਿਦ੍ਯਾ] ਦਾ ਸਿੱਧਾਂਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੋਈ ਵਿਦ੍ਯਾ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋਣਾ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਲਈ ਅਵੱਗ੍ਯ ਹੈ । ੧੧ ਪ੍ਰੀਤੀ, ਰੂਚੀ । ੧੩ ਦੁਖਦਾਈ । ੧੨ ਮੁਕਤਾ, ਮੋਤੀ । ੧੪ ਅਗਨੀ, ਵੰਨਿ ॥<noinclude></noinclude> r4a6ulaz5i52x5wj5b6gebaxytb7z0l 250 67043 197560 2025-07-11T09:12:00Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਨਾਮ ਇਸਨਾਨ ਦਾਨ ਸੰਜਮ ਨ ਜਾਪ ਤਾਪ, ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ' (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਤੀਰਥ ਬਰਤ ਪੂਜਾ ਨੇਮ ਨਾ ਤਕਾਰ ਹੈ। ਹੋਮ ਜਗ ਭੋਗ ਨਈਬੇਦ ਨਹੀਂ ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਸੇਵ, ਰਾਗ ਨਾਦ ਬਾਦ ਨ ਸੰਬਾਦ ਆਨ ਦੁਆਰ ਹੈ। ਤੈਸੇ ਗੁਰਸਿਖਨ ਮੈ ਏਕ ਟੇਕ ਹ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197560 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੯੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਨਾਮ ਇਸਨਾਨ ਦਾਨ ਸੰਜਮ ਨ ਜਾਪ ਤਾਪ, ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ' (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਤੀਰਥ ਬਰਤ ਪੂਜਾ ਨੇਮ ਨਾ ਤਕਾਰ ਹੈ। ਹੋਮ ਜਗ ਭੋਗ ਨਈਬੇਦ ਨਹੀਂ ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਸੇਵ, ਰਾਗ ਨਾਦ ਬਾਦ ਨ ਸੰਬਾਦ ਆਨ ਦੁਆਰ ਹੈ। ਤੈਸੇ ਗੁਰਸਿਖਨ ਮੈ ਏਕ ਟੇਕ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਆਨ ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਸਿਮਰਨ ਬਿਬਚਾਰ ਹੈ॥੪੮੨॥ ਗੁਰੂ ਬਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬, ਅਧ੍ਯਾਯ ੧੧ ਸੁਨ, ਬੀਬੀ!ਮੈਂ ਤੁਝੇ ਸੁਨਾਊ॥ ਪਤਿ ਕੀ ਮਹਿਮਾ ਕਹਿਂ ਤਕ ਗਾਊਂ? ਪਤੀ ਸੇਵ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਫਲੀ। ਪਤਿ ਬਿਨ ਔਰ ਕਰੈ ਸਭ ਨਿਫਲੀ॥੧੦੮॥... ਗੁਰ ਜਨ ਕੀ ਇੱਜਤ ਬਹੁ ਕਰਨੀ। ਸਾਸ ਸੇਵ ਰਿਦ ਮਾਹਿ ਸੁ ਧਰਨੀ॥੧੦੯॥... ਜੂਨ, ਪੁਤ੍ਰੀ! ਪ੍ਰਾਨਨ ਤੇ ਯਾਰੀ। ਜਿਸ ਤੇ ਬੈਸ ਬਿਤੈ ਸੁਖਕਾਰੀ। [ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਮਾਨ] ਕੁਲ ਕੀ ਬਾਤ ਚਿੱਤ ਮੇਂ ਧਰਨੀ। ਖੋਟੀ ਸੰਗਤਿ ਨਹੀ ਸੁ ਕਰਨੀ॥੧੧੩॥ [ਖੋਟੀ ਸੰਗਤਿ] ਪ੍ਰਾਤੈ ਉਠ ਕਰ ਮੱਜਨ ਕਰੀਯੋ। ਗੁਰਬਾਨੀ ਕੋ ਮੁਖ ਤੇ ਰਹੀਯੋ ਪੁਨਾ ਔਰ ਵਿਵਹਾਰ ਜੋ ਹੋਈ। ਭਲੇ ਸੰਭਾਲਹੁ ਨੀਕੋ ਸੋਈ॥੧੧੪॥ ਇਸਤ੍ਰੀ ਵਿਦ੍ਯਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸੁਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਦਸਮੇਸ਼ ਦੀ ਆਗਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰਹਤ ਏਹ ਹੈ—ਜੋ ਮਿਯਾ ਨ ਬੋਲੈ। ਮਰਦ ਪਰ-ਨਾਰੀ ਦਾ ਸੰਗ ੧ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ 1 ਇਕ ਵਾਰ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਨਕਾਣੇ ਸਾਹਿਬ, ਨਾਨਕ ਸਰ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨੂੰ ਗਏ, ਉਥੇ ਰਾਗੀਆਂ ਨੇ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਇਹ ਪੌੜੀ ਗਾਈ-ਪੰਜਿ ਪਿਆਲੇ ਪੰਜ ਪੀਰ ਛਠਮੁ ਪੀਰੁ ਬੈਠਾ ਗੁਰੁ ਭਾਰੀ।' ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਨਾਨਕ ਸਰ ਨਿਵਾਸੀ ਭਾਈ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ, ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਛੇਵੇਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਕਥਾ ਸੁਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਖਿਆ ਕਿ ਜੋ ਕਥਾ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਹੈ, ਆਪ ਨੂੰ ਉਹੀ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹਾਂ। ਗੁਰੂ ਬਿਲਾਸ ਦਾ ਕਰਤਾ (ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਉਂ ਗੁਪਤ ਹੈ) ਲਿਖਦਾ ਹੈ—‘ਮੇਰੇ ਗੁਰਦੇਵ ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਕਥਾ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਸੁਣੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਇਆ ਕਰ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਇਸ ਕਥਾ ਦੀ ਛੰਦ ਰਚਨਾ ੧੭੭੫ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਕਰਤਾ ਭਾਈ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗੀਏ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਚੌਂਕੀ ਵਾਲੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਇਹ ਗ੍ਰੰਥ ਸੰਮਤ ੧੮੯੦ ਵਿੱਚ ਆਰੰਭ ਹੋ ਕੇ ੧੯੦੦ ਵਿੱਚ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ। ੨ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਆਪਣੀ ਸਪੁੱਤ੍ਰੀ ਬੀਬੀ ਵੀਰੋ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼। ੩ ਪਤਿ-ਸੋਵਕਾ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੀ ਹੀ ਗੁਰੂ ਸੇਵਾ ਆਦਿਕ ਸਫਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੱਸ ਸਹੁਰੇ ਆਦਿਕ ਵੰਡਿਆਂ ਦੀ। ੬ ਗੁਰੂ-ਕੁਲ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ। ੫ ਬੀਬੀ ਜੀ ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ।{{rh|(੯੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}<noinclude></noinclude> loyu40pwyxdpz6nufeg7ytdbamqvyvl 197561 197560 2025-07-11T09:12:39Z Charan Gill 36 197561 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੯੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਨਾਮ ਇਸਨਾਨ ਦਾਨ ਸੰਜਮ ਨ ਜਾਪ ਤਾਪ, ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ' (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਤੀਰਥ ਬਰਤ ਪੂਜਾ ਨੇਮ ਨਾ ਤਕਾਰ ਹੈ। ਹੋਮ ਜਗ ਭੋਗ ਨਈਬੇਦ ਨਹੀਂ ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਸੇਵ, ਰਾਗ ਨਾਦ ਬਾਦ ਨ ਸੰਬਾਦ ਆਨ ਦੁਆਰ ਹੈ। ਤੈਸੇ ਗੁਰਸਿਖਨ ਮੈ ਏਕ ਟੇਕ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਆਨ ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਸਿਮਰਨ ਬਿਬਚਾਰ ਹੈ॥੪੮੨॥ ਗੁਰੂ ਬਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬, ਅਧ੍ਯਾਯ ੧੧ ਸੁਨ, ਬੀਬੀ!ਮੈਂ ਤੁਝੇ ਸੁਨਾਊ॥ ਪਤਿ ਕੀ ਮਹਿਮਾ ਕਹਿਂ ਤਕ ਗਾਊਂ? ਪਤੀ ਸੇਵ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਫਲੀ। ਪਤਿ ਬਿਨ ਔਰ ਕਰੈ ਸਭ ਨਿਫਲੀ॥੧੦੮॥... ਗੁਰ ਜਨ ਕੀ ਇੱਜਤ ਬਹੁ ਕਰਨੀ। ਸਾਸ ਸੇਵ ਰਿਦ ਮਾਹਿ ਸੁ ਧਰਨੀ॥੧੦੯॥... ਜੂਨ, ਪੁਤ੍ਰੀ! ਪ੍ਰਾਨਨ ਤੇ ਯਾਰੀ। ਜਿਸ ਤੇ ਬੈਸ ਬਿਤੈ ਸੁਖਕਾਰੀ। [ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਮਾਨ] ਕੁਲ ਕੀ ਬਾਤ ਚਿੱਤ ਮੇਂ ਧਰਨੀ। ਖੋਟੀ ਸੰਗਤਿ ਨਹੀ ਸੁ ਕਰਨੀ॥੧੧੩॥ [ਖੋਟੀ ਸੰਗਤਿ] ਪ੍ਰਾਤੈ ਉਠ ਕਰ ਮੱਜਨ ਕਰੀਯੋ। ਗੁਰਬਾਨੀ ਕੋ ਮੁਖ ਤੇ ਰਹੀਯੋ ਪੁਨਾ ਔਰ ਵਿਵਹਾਰ ਜੋ ਹੋਈ। ਭਲੇ ਸੰਭਾਲਹੁ ਨੀਕੋ ਸੋਈ॥੧੧੪॥ ਇਸਤ੍ਰੀ ਵਿਦ੍ਯਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸੁਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਦਸਮੇਸ਼ ਦੀ ਆਗਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰਹਤ ਏਹ ਹੈ—ਜੋ ਮਿਯਾ ਨ ਬੋਲੈ। ਮਰਦ ਪਰ-ਨਾਰੀ ਦਾ ਸੰਗ ੧ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ 1 ਇਕ ਵਾਰ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਨਕਾਣੇ ਸਾਹਿਬ, ਨਾਨਕ ਸਰ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨੂੰ ਗਏ, ਉਥੇ ਰਾਗੀਆਂ ਨੇ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਇਹ ਪੌੜੀ ਗਾਈ-ਪੰਜਿ ਪਿਆਲੇ ਪੰਜ ਪੀਰ ਛਠਮੁ ਪੀਰੁ ਬੈਠਾ ਗੁਰੁ ਭਾਰੀ।' ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਨਾਨਕ ਸਰ ਨਿਵਾਸੀ ਭਾਈ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ, ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਛੇਵੇਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਕਥਾ ਸੁਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਖਿਆ ਕਿ ਜੋ ਕਥਾ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਹੈ, ਆਪ ਨੂੰ ਉਹੀ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹਾਂ। ਗੁਰੂ ਬਿਲਾਸ ਦਾ ਕਰਤਾ (ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਉਂ ਗੁਪਤ ਹੈ) ਲਿਖਦਾ ਹੈ—‘ਮੇਰੇ ਗੁਰਦੇਵ ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਕਥਾ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਸੁਣੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਇਆ ਕਰ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਇਸ ਕਥਾ ਦੀ ਛੰਦ ਰਚਨਾ ੧੭੭੫ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਕਰਤਾ ਭਾਈ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਅਕਾਲ ਬੁੰਗੀਏ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਚੌਂਕੀ ਵਾਲੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਇਹ ਗ੍ਰੰਥ ਸੰਮਤ ੧੮੯੦ ਵਿੱਚ ਆਰੰਭ ਹੋ ਕੇ ੧੯੦੦ ਵਿੱਚ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ। ੨ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਆਪਣੀ ਸਪੁੱਤ੍ਰੀ ਬੀਬੀ ਵੀਰੋ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼। ੩ ਪਤਿ-ਸੋਵਕਾ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੀ ਹੀ ਗੁਰੂ ਸੇਵਾ ਆਦਿਕ ਸਫਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੱਸ ਸਹੁਰੇ ਆਦਿਕ ਵੰਡਿਆਂ ਦੀ। ੬ ਗੁਰੂ-ਕੁਲ ਦੀ ਮਰਯਾਦਾ। ੫ ਬੀਬੀ ਜੀ ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ<noinclude></noinclude> mkvwitjh423jxkrdf4frqu9lsb59n8l 250 67044 197562 2025-07-11T09:13:57Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|ਰਹਤਨਾਮਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਕਾ}} ਪਰ ਬੇਟੀ ਕੋ ਬੇਟੀ ਜਾਨੈ। ਪਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਕੋ ਮਾਤ ਬਖਾਨੈ। ਅਪਨਿ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸੋਂ ਰਤ ਹੋਈ। ਰਹਤਵੰਤ ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੱਖ ਸੋਈ। ਪ੍ਰੇਮ ਸੁਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਕਲਗੀਧਰ ਦੀ ਆਗਿਆ ਇਸਤ੍ਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197562 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੯੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|ਰਹਤਨਾਮਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਕਾ}} ਪਰ ਬੇਟੀ ਕੋ ਬੇਟੀ ਜਾਨੈ। ਪਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਕੋ ਮਾਤ ਬਖਾਨੈ। ਅਪਨਿ ਇਸਤ੍ਰੀ ਸੋਂ ਰਤ ਹੋਈ। ਰਹਤਵੰਤ ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੱਖ ਸੋਈ। ਪ੍ਰੇਮ ਸੁਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਕਲਗੀਧਰ ਦੀ ਆਗਿਆ ਇਸਤ੍ਰੀ ਬਿਆਹਿਤਾ ਸੇ ਸਿਵਾਯ ਔਰ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨਾ ਕਰੇ, ਏਕ ਇਸਤ੍ਰੀ ਪਰ ਸੰਤੋਖ ਕਰਨਾ ਬਡੇ ਪੁਰਖ ਕਾ ਕਾਮ ਹੈ। ਨਿਮਿੱਤ ਕਰ ਸੰਜੋਗ ਨਾ ਕਰੈ, ਅੰਤ ਔਖਾ ਹੋਸੀ, ਪਛਤਾਵਾ ਕਰਸੀ ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰਾਸਿ ੬, ਅੰਸੂ ੨੬ ਹੋਹੁ ਨ ਪਰ ਤ੍ਰਿਯ ਸੋਂ ਬਿਭਚਾਰੀ। ਰਿਦੇ ਪ੍ਰੀਤਿ ਧਾਰਹੁ ਨਿਜ ਨਾਰੀ।... ਪਰ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਸਨਮੁਖ ਨ ਲਿਆਵਹੁ। ਸ਼ੱਤ੍ਰਨ ਸੋਂ ਨਹਿਂ ਪੀਠ ਦਿਖਾਵਹੁ। ਇਸ਼ਨਾਨ (ਸ਼ਾਨ) ਸ਼ਰੀਰ, ਮਨ, ਬਸਤ੍ਰ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਆਦਿਕ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧੀ, ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅੰਗ ਹੈ, ਕੇਵਲ ਜਲ-ਸ਼ਨਾਨ ਨੂੰ ਹੀ ਪੂਰਣ ਇਸ਼ਨਾਨ ਮੰਨ ਲੈਣਾ ਭੁੱਲ ਹੈ। (੧੬] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (੫) ਨਾਉ ਨੀਰੁ ਚੰਗਿਆਈਆ, ਸਤੁ ਪਰਮਲੁ ਤਨਿ ਵਾਸੁ॥ ਤਾ ਮੁਖੁ ਹੋਵੈ ਉਜਲਾ, ਲਖ ਦਾਤੀ ਇਕ ਦਾਤਿ॥ 4 [੧੩੯] ਵਾਰ ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੧ (੪) ਵਸਤ੍ਰ ਪਖਾਲਿ ਪਖਾਲੇ ਕਾਇਆ, ਆਪੇ ਸੰਜਮਿ ਹੋਵੈ॥ ਅੰਤਰਿ ਮੈਲੁ ਲਗੀ ਨਹੀ ਜਾਣੈ, ਬਾਹਰਹੁ ਮਲਿ ਮਲਿ ਧੋਵੈ॥ [੪੭੨] ਵਾਰ ਆਸਾ, ਮਹਲਾ ੧ (੧੭) ਸੂਚੇ ਏਹਿ ਨ ਆਖੀਅਹਿ, ਬਹਨਿ ਜਿ ਪਿੰਡਾ ਧੋਇ॥ ਸੂਚੇ ਸੇਈ ਨਾਨਕਾ, ਜਿਨ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਸੋਇ॥੨॥ [੫੬੫] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੧ ਛੰਤ (੧) ਨਾਤਾ ਸੋ ਪਰਵਾਣੁ ਸਚੁ ਕਮਾਈਐ॥ [੫੫੮] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੩ (੧) ਮਨਿ ਮੈਲੈ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਮੈਲਾ, ਤਨਿ ਧੋਤੈ ਮਨੁ ਹਛਾ ਨ ਹੋਇ॥ ੧ ਬਹਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਔਲਾਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਆਦਿਕ। ੨ ਪੈਂਦੇ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ੩ ਨਾਓ॥ ੪. ਸੱਚ ਦੀ ਸੁਗੰਧੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸੁਗੰਧਿਤ ਕਰੋ। ੫ ਆਪਣੇ ਖ਼ਿਆਲ ਵਿੱਚ ਸੰਯਮਵਾਨ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ੬ ੬ ਨਿਰਮਲ, ਸਵੱਛ।<noinclude></noinclude> pae01qyynrcog0p57yqp8xvoa7a22ul 250 67045 197563 2025-07-11T09:16:07Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ " {{center|{{larger|'''ਇਕ ਓਅੰਕਾਰ—ੴ'''}}}} [ ਓਅੰਕਾਰ ਦਾ ਉਚਾਰਣ ] ਓਅੰਕਾਰ ਦੇ ਮੁੱਢ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਏਕਾ ਅੰਗ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਲਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਵਾਹਗੁਰੂ ਇਕ ਅਤੇ ਅਦ੍ਰਿਤੀਯ ਹੈ, ਅਰ ਉਸ ਦੀ ਅ—ਉ—ਮ ਅਥਵਾ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਆਦਿਕ ਭੇਦ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197563 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੯੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude> {{center|{{larger|'''ਇਕ ਓਅੰਕਾਰ—ੴ'''}}}} [ ਓਅੰਕਾਰ ਦਾ ਉਚਾਰਣ ] ਓਅੰਕਾਰ ਦੇ ਮੁੱਢ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਏਕਾ ਅੰਗ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਲਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਵਾਹਗੁਰੂ ਇਕ ਅਤੇ ਅਦ੍ਰਿਤੀਯ ਹੈ, ਅਰ ਉਸ ਦੀ ਅ—ਉ—ਮ ਅਥਵਾ ਬ੍ਰਹਮਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਆਦਿਕ ਭੇਦ ਕਲਪ ਕੇ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਕਰਨੀ ਭੁੱਲ ਹੈ। [੩੦] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ (੯) ਹਰਿ ਜੀਉ ਸਦਾ ਧਿਆਇ ਤੂ ਗੁਰਮੁਖਿ ਏਕੰਕਾਰੁ ॥੧॥ [੨੯੬] ਥਿਤੀ ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧) ਜਲਿ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਪੂਰਿਆ ਸੁਆਮੀ ਸਿਰਜਨਹਾਰੁ ॥ ਅਨਿਕ ਭਾਂਤਿ ਹੋਇ ਪਸਰਿਆ ਨਾਨਕ ਏਕੰਕਾਰੁ॥੧॥ [੭੮੨] ਸੂਹੀ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੫ (੮) 4 ਗੁਣ ਗੋਪਾਲ ਗਾਵਹੁ ਨਿਤ ਸਖੀਹੋ, ਸਗਲ ਮਨੋਰਥ ਪਾਏ ਰਾਮ ॥ ਸਫਲ ਜਨਮੁ ਹੋਆ ਮਿਲਿ ਸਾਧੂ ਏਕੰਕਾਰੁ ਧਿਆਏ ਰਾਮ॥ [੯੨੯] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ ਦਖਣੀ, ਓਅੰਕਾਰੁ (੧) ਓਅੰਕਾਰਿ ਬ੍ਰਹਮਾ ਉਤਪਤਿ॥ ਓਅੰਕਾਰੁ ਕੀਆ ਜਿਨਿ ਚਿਤਿ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਸੈਲ ਜੁਗ ਭਏ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਬੇਦ ਨਿਰਮਏ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਸਬਦਿ ਉਧਰੇ॥ ਓਅੰਕਾਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੇ ॥ ਓਨਮ ਅਖਰ ਸੁਣਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਓਨਮ ਅਖਰੁ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਸਾਰੁ ॥ [੬] ਜਾਪੁ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ १० ੧੧ ਓਅੰਕਾਰਿ ਆਦਿ॥ ਕਥਨੀ ਅਨਾਦਿ॥ (੧੬੭) ਅਕਾਲ ਉਸਤਤਿ, ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ .१२ ਪ੍ਰਣਵੋ ਆਦਿ ਏਕੰਕਾਰਾ ॥ ਜਲ ਥਲ ਮਹੀਅਲ ਕੀਓ ਪਸਾਰਾ ॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੩ ਏਕਾ ਏਕੰਕਾਰੁ ਲਿਖਿ ਦੇਖਾਲਿਆ। ੧ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਦਾ ਉਚਾਰਣ “ਇਕ ਓਅੰ" ਸਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਿੱਖ ਸੰਪਰਦਾ ਵਿੱਚ “ਇਕ ਓਅੰਕਾਰ” ਉਚਾਰਣ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ੨ ਇਕ ਓਅੰਕਾਰ । ੩ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ, ਮੱਧ੍ਯ ਵਿੱਚ । ੪ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਪਾਲਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ । ੬ ਅੰਤਹਕਰਣ ੭ ਸਰਬ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ੫ ਮਨ ਦੇ ਅਰਥ, ਮਨਵਾਂਛਿਤ ਫਲ । ਗ੍ਯਾਨ । ੮ ਓਅੰਕਾਰ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਚਿੱਤਤੀ ਨਾਲ ਆਰਾਧਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ । ੯ ਗੁਰੂ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਓਅੰਕਾਰ ਦਾ ਯਥਾਰਥ ਗ੍ਯਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ੧੦ ਓਅੰ ਨਮ । ੧੧ ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਅੱਖਰ ਹੋਣ ਪਰ ੧੨ ਇਕ ਓਅੰਕਾਰ (ਰੱਖਕ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ) ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।<noinclude></noinclude> ev1ee92fv50p2a69p9zjkhaf4tecq9l 250 67046 197564 2025-07-11T09:17:00Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "१०० ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਸੋ ਸੀਸੁ ਭਲਾ ਪਵਿਤ੍ਰੁ ਪਾਵਨੁ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ! ਜੋ ਜਾਇ ਲਗੈ ਗੁਰ ਪੈਰੇ ਰਾਮ ॥ ਗੁਰ ਵਿਟਹੁ ਨਾਨਕ ਵਾਰਿਆ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ! ਜਿਨਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਚਿਤੇਰੇ ਰਾਮ ॥੨॥ ਤੇ ਨੇ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197564 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੦੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>१०० ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਸੋ ਸੀਸੁ ਭਲਾ ਪਵਿਤ੍ਰੁ ਪਾਵਨੁ ਹੈ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ! ਜੋ ਜਾਇ ਲਗੈ ਗੁਰ ਪੈਰੇ ਰਾਮ ॥ ਗੁਰ ਵਿਟਹੁ ਨਾਨਕ ਵਾਰਿਆ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ! ਜਿਨਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਚਿਤੇਰੇ ਰਾਮ ॥੨॥ ਤੇ ਨੇਤ੍ਰ ਭਲੇ ਪਰਵਾਣੁ ਹਹਿ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ! ਜੋ ਸਾਧੂ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦੇਖਹਿ ਰਾਮ ॥ ਤੇ ਹਸਤ ਪੁਨੀਤ ਪਵਿਤ੍ਰ ਹਹਿ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ! ਜੋ ਹਰਿ ਜਸੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਲੇਖਹਿ ਰਾਮ॥ ਤਿਸੁ ਜਨ ਕੇ ਪਗ ਨਿਤ ਪੂਜੀਅਹਿ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ! ਜੋ ਮਾਰਗਿ ਧਰਮ ਚਲੇਸਹਿ ਰਾਮ॥ ਨਾਨਕੁ ਤਿਨ ਵਿਟਹੁ ਵਾਰਿਆ, ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੁੜੀਏ ! ਹਰਿ ਸੁਣਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਮਨੇਸਰਿ ਰਾਮ॥੩॥ [੭੦੯] ਮਹਲਾ ੫, ਵਾਰ ਜੈਤਸਰੀ ਪਉੜੀ ਕਥਾ ॥ ਮਥਾ ॥ ਹਥਾ ॥ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੀ ਤਿਨਾ ਜਿ ਸੁਨਤੇ ਹਰਿ ਪੂਰੇ ਤੇ ਪਰਧਾਨ ਨਿਵਾਵਹਿ ਪ੍ਰਭ ਹਰਿ ਜਮੁ ਲਿਖਹਿ ਬੇਅੰਤ ਸੋਹਹਿ ਸੇ ਚਰਨ ਪੁਨੀਤ ਪਵਿਤ੍ਰ ਚਾਲਹਿ ਪ੍ਰਭੁ ਸੰਤਾਂ ਸੰਗਿ ਉਧਾਰੁ ਸਗਲਾ ਦੁਖੁ ਲਥਾ॥੧੪॥ ਪਥਾ॥ (੯੨੧] ਰਾਮਕਲੀ ਅਨੰਦੁ ਮਹਲਾ ੩ (੩੨) ਏ ਰਸਨਾ ! ਤੂ ਅਨ ਰਸਿ ਰਾਚਿ ਰਹੀ, ਤੇਰੀ ਪਿਆਸ ਨ ਜਾਇ॥ ਪਿਆਸ ਨ ਜਾਇ ਹੋਰਤੁ ਕਿਤੈ ਜਿਚਰੁ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਲੈ ਨ ਪਾਇ॥ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਾਇ ਪਲੈ ਪੀਐ ਹਰਿ ਰਸੁ, ਬਹੁੜਿ ਨ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਲਾਗੈ ਆਇ ॥ [੯੨੨] ਰਾਮਕਲੀ ਅਨੰਦੁ, ਮਹਲਾ ੩ (੩੬) ਏ ਨੇਹੁ ਮੇਰਿਹੋ ! ਹਰਿ ਤੁਮ ਮਹਿ ਜੋਤਿ ਧਰੀ, ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਦੇਖਹੁ ਕੋਈ॥ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਦੇਖਹੁ ਕੋਈ, ਨਦਰੀ ਹਰਿ ਨਿਹਾਲਿਆ॥ ਏਹੁ ਵਿਸੁ ਸੰਸਾਰੁ ਤੁਮ ਦੇਖਦੇ, ਏਹੁ ਹਰਿ ਕਾ ਰੂਪੁ ਹੈ, ਹਰਿ ਰੂਪੁ ਨਦਰੀ ਆਇਆ ॥ [੧੨੨] ਰਾਮਕਲੀ ਅਨੰਦੁ, ਮਹਲਾ ੩ (੩੭) ਏ ਸ੍ਰਵਣਹੁ ਮੇਰਿਹੋ ! ਸਾਚੈ ਸੁਨਣੈ ਨੋ ਪਠਾਏ॥ ੧ ਜਿਤਨਾ ਚਿਰ<noinclude></noinclude> szh9nm91bguabnt5pwiqjha0lrua3ev 250 67047 197565 2025-07-11T09:18:49Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੬}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਥਿ ਸਕ ਹਨਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਕਾਰ ਕਮਾਵੈ। ਪਾਣੀ ਪਖਾ ਪੀਹਣਾ, ਪੈਰ ਧੋਇ ਚਰਣਾਮਤੁ ਪਾਵੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਲਿਖਿ ਪੋਥੀਆ, ਤਾਲ ਦੰਗ ਰਬਾਬ ਵਜਾਵਾਂ। ਨਮਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197565 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੦੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੬}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਥਿ ਸਕ ਹਨਿ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰ ਕਾਰ ਕਮਾਵੈ। ਪਾਣੀ ਪਖਾ ਪੀਹਣਾ, ਪੈਰ ਧੋਇ ਚਰਣਾਮਤੁ ਪਾਵੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਲਿਖਿ ਪੋਥੀਆ, ਤਾਲ ਦੰਗ ਰਬਾਬ ਵਜਾਵਾਂ। ਨਮਸਕਾਰ ਡੰਡਉਤ ਕਰਿ, ਗੁਰਭਾਈ ਗਲਿ ਮਿਲਿ ਗਲਿ ਲਾਵੈ। ਕਿਰਤਿ ਵਿਰਤਿ ਕਰਿ ਧਰਮ ਦੀ, ਹਥਹੁ ਦੇ ਕੈ ਭਲਾ ਮਨਾਵੈ। ਪਾਰਸੁ ਪਰਸਿ ਅਪਰਸਿ ਹੋਇ, ਪਰ ਤਨ ਪਰ ਧਨ ਹਥੁ ਨ ਲਾਵੈ। ਗੁਰਸਿਖ ਗੁਰਸਿਖ ਪੂਜ ਕੈ, ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਭੈ ਭਾਣਾ ਭਾਵੈ। ਆਪੁ ਗਵਾਇ, ਆਪੁ ਗੁਣਾਵੈ॥੧੨॥ ਨ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੈਰ ਸਕਾਰਥੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਰਗਿ ਚਾਲ ਚਲੰਦੇ। ਗੁਰੂ ਦੁਆਰੈ ਜਾਨਿ ਚਲਿ“, ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਚਲਿ ਜਾਇ ਬਹੰਦੇ। ੧ ਸਾਰਥਕ, ਸਫਲ | ੨ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਹੋਰ ਸਭ ਕਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਦੰਗ [ਸੰਗੀਤ ਵਿਦਿਆ] ਅਤੇ ਰਬਾਬ ਦਾ ਵਜਾਉਣਾ ਵੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਸ਼ੋਕ ਨਾਲ ਲਿਖਣਾ ਪਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿਦ੍ਯਾ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਦੀ ਦੱਸੀ ਹੋਈ ਬਹੁਤ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰਬਾਬ ਸਰੰਦਾ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਸ਼ਾਯਦ ਵਿਰਲੇ ਰਾਗੀ ਹੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋਣ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਸਧਾਰਣ ਰਾਗੀ ਮਾਮੂਲੀ ਗੀਤਾਂ ਉੱਪਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਛੰਦ ਪੜਤਾਲ ਅਤੇ ਪੌੜੀ ਆਦਿਕ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਾਈਦੇ ਹਨ, ਅਰ ਰਬਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀਣਾ ਦਾ ਬਾਜ ਅਤੇ ਸਹੰਦੇ ਦਾ ਆਲਾਪ ਨਾਮ ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ ਨਹੀਂ ਕੀਰਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਮੁਦ੍ਰਾ] ਜਾਣਦੇ, ਅਤੇ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਸੰਗੀਤ ਛਪੈ ਆਦਿਕ ਛੰਦ, (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਖਾਵਜ ਦੇ ਬੋਲ ਹਨ) ਪੜ੍ਹ ਭੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਝਣਕਾਰ ਅਤੇ ਕੜਕੁਟ ਦਾ ਨਾਉਂ ‘ਕੀਰਤਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਰਸ ਸ੍ਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ (ਟੇਕ) ‘ਰਹਾਉ ਲਿਖ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ; ਇਸ [ ਰਹਾਉ] ਪਰ ਭੀ ਮੰਨ ਮੰਨੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਅਤੇ ਬੋਲੀਆਂ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪੂਰੀ ਮਨਮਤ ਹੈ। ਸਲੋਕ ਆਦਿਕ ਅਨੰਤ ਪਦ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਾਉ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਾਈ ਭੀ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਦੀ ਤੁਕ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਏ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਾਗੀ ਰਬਾਬੀ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪਾਲਨਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਰੋਹਾ ਅੱਛਾ ਹੋਵੇ ਜੇ ਅਜੇ ਭੀ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਧਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਪੰਥਮੁਖੀਏ ਇਕ ‘ਗੁਰਮਤ ਸੰਗੀਤ ਆਸ਼ਰਮ' ਬਣਾ ਕੇ ਲਾਇਕ ਰਾਗੀ ਉਤਪੰਨ ਕਰਨ। ਗੁਰੁਮਤ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਜਾਣੂ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਸ੍ਵਰ ਦੇ ਅਭਿਆਸੀ ਗੁਰਮੁਖ ਕੀਰਤਨੀਏ, ਜਦ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਧਾਰਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਚੰਚਲਤਾ ਰਹਿਤ ਖੁਦਾ ਵਿੱਚ ਇਸਥਿਤ ਹੋਏ ਲਿਵਲੀਨਤਾ ਨਾਲ ਗਾਇਨ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਗੁਣ ਵਜਦ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ੩ ਗੁਰੂ ਰੂਪ ਪਾਰਸ ਨੂੰ ਪਰਸ ਕੇ ਪਰ-ਧਨ, ਪਰ-ਇਸਤਰੀ ਦੇ ਪਰਸਨ ਤੋਂ ਅਪਰਸ ਹੋਇ ਕੈ। ੪ ਪਰ-ਇਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪਰ-ਪੁਰਸ਼। ੫ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਚਰਨ, ਯਾਤਰਾ ਵਾਸਤੇ ਕੇਵਲ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵੱਲ ਚੱਲਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਮਧਰੀਕ ਉਦਾਸੀ ਨਿਰਮਲੇ ਆਦਿਕ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਪੰਥੀਆਂ ਪਰ ਸ਼ੋਕ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਗੰਗਾ ਗੋਦਾਵਰੀ ਆਦਿਕ ਦੇ ਕੁੰਭ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਰਬਾਂ ਪਰ ਜਾ ਕੇ ਸੰਨ੍ਯਾਸੀ ਆਦਿਕਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਝਗੜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸ਼ਨਾਨ ਕਰਾਂਗੇ। ਕੁੰਡ ਮੇਲਾ] ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਹਰੇਕ ਮੇਲੇ ਪਰ ਜਾਣਾ ਯੋਗ ਹੈ, ਪਰ ਸਦਗਤੀ ਦੀ ਢੂੰਡ ਵਿੱਚ ਭਟਕਣਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਚੱਲਣਾ ਲੱਜਾ ਦੀ ਬਾਤ ਹੈ।<noinclude></noinclude> nghf4c9sgr9c8ks56t54cwo93e3z6rj 250 67048 197566 2025-07-11T09:20:26Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸੰਗਮ ਸਫਲ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਸਹਜ ਘਰਿ, ਹਿਰਦਾ ਸਫਲ ਗੁਰਮਤਿ ਕੈ ਸਮੋਈਐ॥੪੯੯॥ ਜਿੰਦਗੀ ਨਾਮਹ (ੳ) ਆਂ ਜਿਹੇ ਦਸਤੇ ਕਿਹ ਵਸਫ਼ੇ ਊ ਨਵਿਸ਼ਤ ਆਂ ਜਿਹੇ ਪਾਏ ਰਹੇ ਕੂਇਅਬ ਗਰਿਫ਼ਤ।੩੬੧ (ਅ) ਆਂ ਜ਼ੁਬਾਨੇ ਬਿਹ ਕਿਹ ਜ਼ਿਕਰੇ ਊ ਕੁਨੱ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197566 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੦੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸੰਗਮ ਸਫਲ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਸਹਜ ਘਰਿ, ਹਿਰਦਾ ਸਫਲ ਗੁਰਮਤਿ ਕੈ ਸਮੋਈਐ॥੪੯੯॥ ਜਿੰਦਗੀ ਨਾਮਹ (ੳ) ਆਂ ਜਿਹੇ ਦਸਤੇ ਕਿਹ ਵਸਫ਼ੇ ਊ ਨਵਿਸ਼ਤ ਆਂ ਜਿਹੇ ਪਾਏ ਰਹੇ ਕੂਇਅਬ ਗਰਿਫ਼ਤ।੩੬੧ (ਅ) ਆਂ ਜ਼ੁਬਾਨੇ ਬਿਹ ਕਿਹ ਜ਼ਿਕਰੇ ਊ ਕੁਨੱਦ ਖ਼ਾਤਿਰੇ ਆਂ ਬਿਹ ਕਿਹ ਫ਼ਿਕਰੇ ਊ ਕੁਨੱਦ।੩੬੨ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਯ, ਰੁੱਤ ੪, ਅੰਸੂ ੭ ਸੁਨਿ ਸਿੱਖਾ ਗੁਰਮਤਿ ਇਹ ਸਾਰ। ਸਤਿਸੰਗਤਿ ਕੀ ਸੇਵ ਉਦਾਰ। ਹਾਥ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਟਹਿਲ ਤੇ ਜਾਨਹੁੰ। ਪਦ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਗੁਰ ਦਰਸ ਪਯਾਨਹੁ॥੧੨... ਜਿਮ ਮੁਰਦੇ ਕੇ ਅੰਗ ਅਪਾਵਨ | ਸੁਕਚਤਿ ਸਭਿ, ਨਹਿਂ ਕਰਹਿ ਛੁਵਾਵਨ। ਬਿਨਾ ਸੇਵ ਸਤਿਸੰਗਤਿ ਕੇਰੀ। ਦੇਹਿ ਅਪਾਵਨ ਤਿਮ ਨਰ ਕੇਰੀ॥੧੫॥ ਇਮਾਨਤ ਇਮਾਨਤ ਵਿੱਚ ਖ਼ਿਆਨਤ ਅਤੇ ਮਾਲਿਕ ਦੇ ਮੰਗਣ ਪੁਰ ਹੀਲ-ਹੁੱਜਤ ਜਾਂ ਰੰਜ ਕਰਨਾ ਭਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ। [੨੬੮] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਃ ੫ (੫) ਅਗਨਤ ਸਾਹੁ ਅਪਨੀ ਦੇ ਰਾਸਿ॥ ਖਾਤ ਪੀਤ ਬਰਤੈ ਅਨਦ ਉਲਾਸਿ॥ ਅਪੁਨੀ ਅਮਾਨ ਕਛੁ ਬਹੁਰਿ ਸਾਹੁ ਲੋਇ॥ ਅਗਿਆਨੀ ਮਨਿ ਰੋਸੁ ਕਰੇਇ॥ ੳ) ਉਹ ਹੱਥ ਧੰਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਮਹਿਮਾਂ ਲਿਖੀ ਹੈ, ਉਹ ਪੈਰ ਧੰਨ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਰਾਹ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਅ) ਉਹ ਰਸਨਾ ਭਲੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਮਨ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ੧ ਇਕ ਵਾਰ ਦਸਮੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਛਕਣ ਲਈ ਜਲ ਮੰਗਿਆ ਤਾਂ ਇਕ ਸਿੱਖ ਤਾਂ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਜਲ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੋ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਕੋਮਲ ਹੱਥ ਦੇਖ ਕੇ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਫੁਰਮਾਇਆ, ਲੜਕਿਆ! ਤੇਰੇ ਹੱਥ ਵਡੇ ਕੋਮਲ ਹਨ, ਤੂੰ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈਂ?” ਲੜਕੇ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ‘ਅੱਜ ਆਪ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਕਦੇ ਮੈਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਕਲਗੀਧਰ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਪਾਣੀ ਡੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਅਰ ਕਥਨ ਕੀਤਾ—ਜੋ ਆਦਮੀ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਸ ਦੇ ਅੰਗ ਮੁਰਦੇ ਜੇਹੇ ਅਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹਨ, ਇਉਂ ਇਹ ਜਲ ਛਕਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ। ੨ ਕਰਤਾਰ, ਸ਼ਾਹੂਕਾਰ, ਬੇਅੰਤ ਪੂੰਜੀ ਇਸ ਜੀਵ ਗੁਮਾਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਵਰਤਨ ਵਾਸਤੇ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ੩ ਇਮਾਨਤ।<noinclude></noinclude> g7j3kwfqpq29w6fyxvfod226bkyfuwm 250 67049 197567 2025-07-11T09:21:51Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੧੨੯੯] ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ (੮) ਬਿਸਰਿ ਗਈ ਸਭ ਤਾਤਿ ਪਰਾਈ॥ ਜਬ ਤੇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮੋਹਿ ਪਾਈ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਨਾ ਕੋ ਬੈਰੀ ਨਹੀ ਬਿਗਾਨਾ ਸਗਲ ਸੰਗਿ ਹਮ ਕਉ ਬਨਿ ਆਈ॥੧॥ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰੁਤ ੫, ਅੰਸੂ ੪੬ ਪਰ ਸੁਖਿ ਪਿਖਿ ਤਪਤਉ ਉ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197567 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੦੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੧੨੯੯] ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ (੮) ਬਿਸਰਿ ਗਈ ਸਭ ਤਾਤਿ ਪਰਾਈ॥ ਜਬ ਤੇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮੋਹਿ ਪਾਈ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਨਾ ਕੋ ਬੈਰੀ ਨਹੀ ਬਿਗਾਨਾ ਸਗਲ ਸੰਗਿ ਹਮ ਕਉ ਬਨਿ ਆਈ॥੧॥ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰੁਤ ੫, ਅੰਸੂ ੪੬ ਪਰ ਸੁਖਿ ਪਿਖਿ ਤਪਤਉ ਉਰ ਮਾਂਹੀ। ਪਾਪ ਬਿਅਰਥ ਹੋਤਿ ਸਿਰ ਤਾਹੀ॥੧੪॥ ਇਕ ਤੋੰ ਰਿਦਾ ਤਪਹਿ ਦੁਖ ਪਾਵੈ। ਪਿਖਹੁ ਭਲੇ ਕੁਛ ਹਾਥ ਨ ਆਵੈ। ਪੁਨ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਕੋਪ ਕਰੰਤਾ। ਮੋਹਿ ਦਿਯੋ ਪਿਖਿ ਏਹ ਜਰੰਤਾ॥੧੫॥ ਇੱਯਾਦਿਕ ਇਸ ਮਹਿਂ ਬਹੁ ਦੋਖ। ਲਾਲਚ ਤਜੇ, ਧਰੈ ਸੰਤੋਖ ਏਕਾ (ਐਕ੍ਯ) [੪੬੮] ਵਾਰ ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੧ (੧੧) ਬੀਉ ਬੀਜਿ ਪਤਿ ਲੈ ਗਏ, ਅਬ ਕਿਉ ਉਗਵੈ ਦਾਲਿ?॥ ਜੇ ਇਕੁ ਹੋਇ ਤ ਉਗਵੈ, ਰੁਤੀ ਹੂ ਰੁਤਿ ਹੋਇ॥ [੪੯੮] ਗੂਜਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੩) ਮਿਲਬੇ ਕੀ ਮਹਿਮਾ ਬਰਨਿ ਨ ਸਾਕਉ, ਨਾਨਕ ਪਰੈ ਪਰੀਲਾ॥੨॥ [੧੧੮੫] ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ (੧੯) ਹੋਇ ਇਕਤ੍ਰ ਮਿਲਹੁ, ਮੇਰੇ ਭਾਈ! ਦੁਬਿਧਾ ਦੂਰਿ ਕਰਹੁ ਲਿਵ ਲਾਇ॥ [੮੮੭] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੬) ਜੋ ਜੋ ਕੀਨੋ ਹਮ ਤਿਸ ਕੇ ਦਾਸ॥ ਪ੍ਰਭ ਮੇਰੇ ਕੋ ਸਗਲ ਨਿਵਾਸ॥ ਨਾ ਕੋ ਦੂਤੁ ਨਹੀ ਬੈਰਾਈ॥ ਗਲਿ ਮਿਲਿ ਚਾਲੇ ਏਕੈ ਭਾਈ॥੩॥ [੨੦੫] ਗਉੜੀ ਪੂਰਬੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੨੨) ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਸਭੋ ਜਗੁ ਸੋਇਆ, ਇਹੁ ਭਰਮੁ ਕਹਹੁ ਕਿਉ ਜਾਈ॥੧॥ ਏਕਾ ਸੰਗਤਿ ਇਕਤੁ ਗ੍ਰਿਹਿ ਬਸਤੇ ਮਿਲਿ ਬਾਤ ਨ ਕਰਤੇ ਭਾਈ ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਜੈਸੇ ਏਕ ਚੀਟੀ ਪਾਛੈ ਕੋਟਿ ਚੀਟੀ ਚਲੀ ਜਾਤਿ, ਇਕ ਟਕ ਪਗ ਡਗਮਗਿ ਸਾਵਧਾਨ ਹੈ। ਜੈਸੇ ਕੂੰਜ ਪਾਂਤਿ ਭਲੀ ਭਾਂਤਿ ਸਾਂਤਿ ਸਹਜ ਮੈ ਉਡਤ ਅਕਾਸ ਚਾਰੀ ਆਗੈ ਅਗਵਾਨ ਹੈ। ਉਪਦੇਸ਼। ੧ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਆਯਾ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਸੰਗਤਿ ਨੂੰ ੨ ਜਦ ਕਿ ਦੁਫਾੜ ਦਾਣਾ ਅੰਕੁਰ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ, ਤਦ ਪਰਸਪਰ ਫੁੱਟ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੁਭ ਵਲ ਦੀ ਕੀ ਆਸ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ? ੩ ਇਕ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹੋਣ ਪਰ ਭੀ ਪਰਸਪਰ ਵੈਰ ਭਾਵ, ਇਹ ਭੁਲੇਖਾ<noinclude></noinclude> aou85ucb39q91i8eqceqie690e8y9hs 250 67050 197568 2025-07-11T10:26:23Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਹੈ ਇਨ ਮੈ ਇਤਫ਼ਾਕ ਮਹਾਨ। ਸਿੱਖ, ਸਿੱਖ ਪੈ ਵਾਰਤ ਪ੍ਰਾਨ ਅਯਾਯ ੮੫ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਭਾਈ ਸੂਤ ਤੀਆ। ਇਨ ਤੇ ਯਾਰਾ ਸਿੰਘ ਲਖੀਆ। ਮਨ ਤਨ ਧਨ ਸਿੱਖਨ ਪੈ ਵਾਰਤ। ਆਪਨ ਪ੍ਯਾਰ ਜ਼ਰਾ ਨ ਧਾਰਤ। ਏਕ ਰੱਬ ਕੀ ਕਰਤ ਬੰਦਗੀ। ਰਖਤ ਨ ਔਰਨ ਕ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197568 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੦੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਹੈ ਇਨ ਮੈ ਇਤਫ਼ਾਕ ਮਹਾਨ। ਸਿੱਖ, ਸਿੱਖ ਪੈ ਵਾਰਤ ਪ੍ਰਾਨ ਅਯਾਯ ੮੫ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਭਾਈ ਸੂਤ ਤੀਆ। ਇਨ ਤੇ ਯਾਰਾ ਸਿੰਘ ਲਖੀਆ। ਮਨ ਤਨ ਧਨ ਸਿੱਖਨ ਪੈ ਵਾਰਤ। ਆਪਨ ਪ੍ਯਾਰ ਜ਼ਰਾ ਨ ਧਾਰਤ। ਏਕ ਰੱਬ ਕੀ ਕਰਤ ਬੰਦਗੀ। ਰਖਤ ਨ ਔਰਨ ਕੀ ਮੁਛੰਦਗੀ। ਏਕਾਂਤੀ ਬਹੁਤ ਲੋਕ ਗੁਫਾ, ਬਨ. ਕੰਦਰਾ ਆਦਿਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਏਕਾਂਤੀ ਸਦਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਏਕਾਂਤੀ ਹੈਨ, ਜੋ ਚੰਚਲ ਮਨ ਨੂੰ ਇਸਥਿਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। [੧੧੮੦] ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ (੩) ਸੋ ਇਕਾਂਤੀ ਜਿਸੁ ਰਿਦਾ ਥਾਇ ॥ ਸ਼ਸਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸ੍ਵੈ-ਰੱਖ੍ਯਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਰੱਖ੍ਯਾ ਵਾਸਤੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਧਾਰਣੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਯਮ ਥਾਪਿਆ ਹੈ । [੭੧੭-੧੮] ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ, ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਨਾਮ ਮਾਲਾ ਅਸ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਖੰਡੋ ਖੜਗ ਤੁਪਕ ਅਰੁ ਤੀਰ॥ ਸੈਫ ਸਰੋਹੀ ਸੈਹਥੀ ਯਹੈ ਹਮਾਰੈ ਪੀਰ॥੩॥... ਜਮਧਰ ਜਮਦਾੜਾ ਜਬਰ ਜੋਧਾਂਤਕ ਜਿਹੋ ਨਾਇ ॥ ਲੂਟ ਕੂਟ ਲੀਜਤ ਤਿਨੈ ਜੇ ਬਿਨ ਬਾਂਧੇ ਜਾਇ ॥੨੪॥ ਰਹਤਨਾਮਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉੱਤਰ ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਕਾ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਹੀਨ ਇਹ ਕਬਹੁ ਨ ਹੋਈ। ਰਹਤਵੰਤ ਖ਼ਾਲਿਸ ਹੈ ਸੋਈ ਰਹਤਨਾਮਾ ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਘੋੜੇ ਔਰ ਬਸਤ੍ਰ ਦੀ ਸਾਰ ਰਖੇ । ੧ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ— “ਖੇਤੀ ਵਾੜਿ ਸੁ ਝਿੰਗਰੀ, ਕਿਕਰ ਆਸ ਪਾਸ ਜਿਉ ਬਾਗੈ ॥ ਸਪ ਪਲੋਟੋ ਚੰਨਣੈ, ਬੂਹੇ ਜੰਦਾ ਕੁਤਾ ਜਾਗੈ ।” ੨ ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਲਈ ਦੇਖੋ, ਤ੍ਰੈ ਮੁਦ੍ਰਾ ਅਤੇ ਢੰਗ ਤੋਰਾ। ੩ ਜੋ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਕਮਰ ਬੰਨ੍ਹੇ ਬਿਨਾਂ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਲੁਟ ਕੁਟ ਲਈਦੇ ਹਨ। ੩ (ਵਾਰ ੨੬/੨੫) ੪. ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਘੋੜੇ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੇ ਅਤੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ (ਘੋੜੇ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਵਿਦਿਆ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋਵੇ, ਅਰ ਘੋੜੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਹੋਵੇ, ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਭੇਦ ਕੀਤੇ ਹਨ— (੧) ਮੁਕਤ, ਜੋ ਹੱਥੋਂ ਛੱਡ ਕੇ ਪਹਾਰੋ ਜਾਣ, ਜੈਸੋ ਚੱਕ੍ਰ ਆਦਿਕ ।<noinclude></noinclude> s2itaiolv29akl7z9hgvs1ji73t1vlt 250 67051 197569 2025-07-11T10:27:19Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਵਿਦਿਆ'''}}}} ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰੁਤ ੩, ਅੰਸੂ ੨੩ ਐਸ਼ਸਤ੍ਰਨਿ ਕੇ ਅਧੀਨ ਹੈ ਰਾਜ। ਜੋ ਨ ਧਰਹਿ ਤਿਸ ਬਿਗਰਹਿ ਕਾਜ॥੬॥ ਯਾਂ ਤੇ ਸਰਬ ਖਾਲਸਾ ਸੁਨੀਅਹਿ । ਆਯੁਧ ਧਰਿਬੇ ਉੱਤਮ ਗੁਨੀਅਹਿ। ਜਬਿ ਹਮਰੇ ਦਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197569 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੧੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|{{larger|'''ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਵਿਦਿਆ'''}}}} ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰੁਤ ੩, ਅੰਸੂ ੨੩ ਐਸ਼ਸਤ੍ਰਨਿ ਕੇ ਅਧੀਨ ਹੈ ਰਾਜ। ਜੋ ਨ ਧਰਹਿ ਤਿਸ ਬਿਗਰਹਿ ਕਾਜ॥੬॥ ਯਾਂ ਤੇ ਸਰਬ ਖਾਲਸਾ ਸੁਨੀਅਹਿ । ਆਯੁਧ ਧਰਿਬੇ ਉੱਤਮ ਗੁਨੀਅਹਿ। ਜਬਿ ਹਮਰੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੋ ਆਵਹੁ। ਬਨਿ ਸੁਚੇਤ ਤਨ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਸਜਾਵਹੁ॥੭॥ ਕਮਰਕਸਾ ਕਰਿ ਦੇਹੁ ਦਿਖਾਈ। ਹਮਰੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਇ ਅਧਿਕਾਈਂ। ਐਨ ੨, ਅੰਸੂ ੨੩ ਆਯੁਧ ਬਿੱਯਾ ਕੋ ਅੱਲ੍ਯਾਸਹੁ। ਬਨਹੁ ਬੀਰ ਅਰਿ ਸਮੁਖ ਬਿਨਾਹੁ ਜਗਤ ਪਦਾਰਥ ਸਗਰੇ ਪਾਵਹੁ। ਭੋਗਹੁ ਆਪ ਭਿ ਅਵਰ ਭੋਗਾਵਹੁ ॥੧੪॥ ਮਰਹੂ ਜੁੱਧ ਮਹਿੰ ਸੁਰਗ ਸਿਧਾਰਹੁ | ਸਹਿਕਾਮੀ ਸੁਖ ਸਕਲ ਬਿਹਾਰਹੁ ॥ ਨਿਹਕਾਮੀ ਹੁਇ ਮੁਝ ਸੋਂ ਮੇਲ। ਪਰਹਿ ਨ ਜਨਮ ਮਰਨ ਕੋ ਗੈਲ ॥੧੫॥ ਸਹਜ-ਸਹਜੁ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸਹਜ ਪਦ ਦੇ ਅਰਥ ਸੁਭਾਵ, ਸੁਭਾਵਿਕ, ਸਨੇ ਸਨੋ, ਸ਼ਾਂਤੀ, ਸੁਖਦਾਇਕ ਆਦਿਕ ਅਨੇਕ ਹਨ ਪਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰ ਕੇ ਆਤਮ ਗ੍ਯਾਨ ਅਰਥ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। [੬੮] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩, ਅਸਟਪਦੀ (੬) ਭਾਈ ਰੇ ! ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਸਹਜੂ ਸਹਜੁ ਨ ਹੋਇ॥ ਸਬਦੈ ਹੀ ਤੇ ਸਹਜੁ ਊਪਜੈ, ਹਰਿ ਪਾਇਆ ਸਚੁ ਸੋਇ॥... ਪੜੀਐ ਗੁਣੀਐ ਕਿਆ ਕਥੀਐ ਜਾ ਮੁੰਢਹੁ ਘੁਥਾ ਜਾਇ ? ॥ ੧ ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਖ਼ਾਲਸੇ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ 1 4 ੨ ਸ਼ੌਕ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਵਿਦਿਆ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੌਮੀ ਵਿਦਿਆ [ਬਸਤ੍ਰ ਵਿਦਿਆ] ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ, ਸਿਰਫ਼ ਫੌਜੀਆਂ ਦਾ ਕਰਤੱਵ ਮੰਨ ਲਿਆ ਹੈ । ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਹਰੇਕ ਸਿੱਖ ਪੂਰਾ ਸਿਪਾਹੀ ਹੋਵੇ ਅਰ ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੇ। ਯੁੱਧ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਨਿਤ ਨਵਾਂ ਰੱਖਣ ਵਾਸਤੇ ਕਲਗੀਧਰ ਸ੍ਵਾਮੀ ਦੀ ਚਲਾਈ ਹੋਈ ਗੋਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਚੇਤ ਵਦੀ ੧ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਹੋਲਾ ਮਹੱਲਾ’ ਹੋਂਦਾ ਹੈ, [ਹੋਲਾ ਮੱਹਲਾ] ਜਿਸ ਦਾ ਹੋਲੀ ਦੀ ਰਸਮ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ। ਮਹੱਲਾ ਇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਮਨਸੂਈ ਲੜਾਈ (Manoeuvre) ਹੈ । ਪੈਦਲ ਅਰ ਅਸਵਾਰ ਅਸਧਾਰੀ ਸਿੰਘ ਦੋ ਪਾਰਟੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਹਮਲੇ ਦੀ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਰ ਅਨੇਕ ਪਰਕਾਰ ਦੇ ਕਰਤੱਵ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਸਾਲ ਪਿਛੋਂ ਕੇਵਲ ਇਹ ਰਸਮ ਨਾਮ ਮਾਤ੍ਰ ਕਰ ਛੱਡਦੇ ਹਾਂ, ਲਾਭ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਉਠਾਉਂਦੇ। ਸ਼ਸਤ੍ਰ ਵਿਦਿਆ ਤੋਂ ਅਵਾਣ ਸਿੱਖ, ਖ਼ਾਲਸਾ ਧਰਮ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਅਧੂਰਾ ਸਿੱਖ ਹੈ । ੩ ਮਾਰਗ, ਆਵਾ-ਗੌਣ ਦਾ ਚੱਕਰ । ੪ ਆਤਮ ਗਿਆਨ ੫ ਗੁਮਰਾਹ ਹੋ ਰਹਿਆ ਹੈ ।<noinclude></noinclude> 9gfjesqo6tv0wsku1bolipphv1uyklr 250 67052 197570 2025-07-11T10:29:43Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਸਤਸੰਗ-ਸਾਧ ਸੰਗ-ਸਾਧਸੰਗਤਿ'''}}}} [੭੨] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (ਜੋਗੀ ਅੰਦਰਿ) ਸਤਸੰਗਤਿ ਕੈਸੀ ਜਾਣੀਐ ?॥ ਜਿਥੈ ਏਕੋ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੀਐ॥ . [੬੯] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੩ (੮) ਸਚੀ ਸੰਗਤਿ ਬੈਸਣਾ, ਸਚਿ ਨਾਮਿ ਮਨੁ ਧੀਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197570 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੨੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|{{larger|'''ਸਤਸੰਗ-ਸਾਧ ਸੰਗ-ਸਾਧਸੰਗਤਿ'''}}}} [੭੨] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (ਜੋਗੀ ਅੰਦਰਿ) ਸਤਸੰਗਤਿ ਕੈਸੀ ਜਾਣੀਐ ?॥ ਜਿਥੈ ਏਕੋ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੀਐ॥ . [੬੯] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੩ (੮) ਸਚੀ ਸੰਗਤਿ ਬੈਸਣਾ, ਸਚਿ ਨਾਮਿ ਮਨੁ ਧੀਰ ॥੧॥ [੪੧੪] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੧ ਅਸਟਪਦੀ (੫) ਊਤਮ ਸੰਗਤਿ ਊਤਮੁ ਹੋਵੈ॥ ਗੁਣ ਕਉ ਧਾਵੈ ਅਵਗਣ ਧੋਵੈ॥ [੩੭੯] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ (੩੬) ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਮਾਇਆ ਮਦ ਮਤਸਰ, ਏ ਖੇਲਤ ਸਭਿ ਜੂਐ ਹਾਰੇ॥ ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਸਚੁ, ਇਹ ਅਪੁਨੈ ਗ੍ਰਿਹ ਭੀਤਰਿ ਵਾਰੇ ॥੧॥ ਜਨਮ ਮਰਨ ਚੂਕੇ ਸਭਿ ਭਾਰੇ ॥ ਮਿਲਤ ਸੰਗਿ ਭਇਓ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ, ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਲੈ ਖਿਨ ਮਹਿ ਤਾਰੇ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸਭ ਕੀ ਰੇਨੁ ਹੋਇ ਰਹੈ ਮਨੂਆ, ਸਗਲੇ ਦੀਸਹਿ ਮੀਤ ਪਿਆਰੇ ॥ ਸਭ ਮਧੇ ਰਵਿਆ ਮੇਰਾ ਠਾਕੁਰੁ, ਦਾਨੁ ਦੇਤ ਸਭਿ ਜੀਅ ਸਮ੍ਹਾਰੇ ॥੨॥ [੩੯੨] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ (੮੯) ਮਹਾ ਪਵਿਤ੍ਰ ਸਾਧ ਕਾ ਸੰਗੁ ॥ ਜਿਸੁ ਭੇਟਤ ਲਾਗੈ ਪ੍ਰਭ ਰੰਗੁ ॥੧॥ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਓਇ ਆਨੰਦ ਪਾਵੈ॥ ਜਿਸੁ ਸਿਮਰਤ ਮਨਿ ਹੋਇ ਪ੍ਰਗਾਸਾ, ਤਾ ਕੀ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਵੈ ॥੧॥ [੧੦] ਗੂਜਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (ਸੋ ਦਰੁ ੫) ਮੇਰੇ ਮਾਧਉ ਜੀ ! ਸਤਸੰਗਤਿ ਮਿਲੇ ਸੁ ਤਰਿਆ॥ ੧ ਖ਼ਾਲਸਾ ਅਤੇ ਨਿਰਮਲ ਪੰਥ ਨਾਮਾਂ ਤੋਂ ਭਿੰਨ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਦਾ ਨਾਮ “ਸਾਧ ਸੰਗ ਭੀ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਭਾਈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ— ‘ਹਮ ਚੁਨਾ ਦਰ ਮਜ਼ਹਬੇ ਈਂ ਸਾਧ ਸੰਗ । [ਸਾਧ ਸੰਗ ਦਾ ਲੱਛਣ (ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਮਹ, ੨੧) ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਅਨੰਨ ਸਿੱਖ ਕਵਿ ਤਨਸੁਖ ਪੰਚ ਤੰਤ੍ਰ ਦੇ ਅਨੁਵਾਦ ਵਿੱਚ (ਜੋ ਸੰਮਤ ੧੭੪੧ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ) ਲਿਖਦਾ ਹੈ:- ‘ਕਲਿਜੁਗ ਜਬੈ ਅਨੀਤਿ ਚਲਾਈ । ਨਾਨਕ ਰੂਪ ਧਰਯੋ ਹਰਿ ਆਈ ॥ ਚਾਰੋਂ ਵਰਨ ਸਿਖ ਤਬ ਕੀਨੇ । ਕ੍ਰਿਪਾਵੰਤ ਹੁਇ ਇਹ ਫਲ ਦੀਨੋ । ਦਯਾ ਧਰਮ ਪ੍ਰਾਤਹ ਇਸਨਾਨ । ਸਤ੍ਯ ਵਚਨ ਔ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸੁ ਦਾਨ । ‘ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ' ਹਯੋ ਤਿਹ ਨਾਮ । ਸਬ ਮਿਲ ਪਾਵਹਿ ਤਹਿ ਬਿਸਰਾਮ ਕਲਿ ਕੇ ਦੂਤ ਤਹਾਂ ਜੋ ਆਵਹਿਂ । ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਮੇਂ ਠੋਰ ਨ ਪਾਵਹਿਂ । ੨ ਠਹਿਰਾਉਣਾ, ਅਨੰਦ ੩ ਹਸਦ, ਈਰਖਾ । ੪ ਬਾੜ ਲਏ, ਵਸਾਏ, ਠਹਿਰਾਏ । ੫ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਬੋਝ, ਅਥਵਾ ਪਾਖੰਡੀਆਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਦਾ ਬੋਝ । ੬ ਯਾਦ ਕਰ ਕੇ, ਬਿਨਾਂ ਭੁੱਲ ਤੋਂ ।<noinclude></noinclude> menw92ay2353rbqyzj233vbg2v0xeuq 250 67053 197571 2025-07-11T10:30:24Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਪਿੱਛੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਥੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹਾਂਵਦੇ ਆਏ ਹੋ, ਤਿਵੇਂ ਪੜ੍ਹਾਵਣਾ, ਸੰਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ । (ਅ) ਸਾਹਿਬਾਂ ਦਾ ਜੋ ਹੁਕਮ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਂ ਮੇਲਾਂ-ਧੀਰਮਲੀਏ, ਰਾਮਰਾਈਏ, ਮੀਣੇ, ਮਸੰਦ, ਸਿਰਗੁੰਮ, ਨੂ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197571 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੧੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਪਿੱਛੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਥੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹਾਂਵਦੇ ਆਏ ਹੋ, ਤਿਵੇਂ ਪੜ੍ਹਾਵਣਾ, ਸੰਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ । (ਅ) ਸਾਹਿਬਾਂ ਦਾ ਜੋ ਹੁਕਮ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਂ ਮੇਲਾਂ-ਧੀਰਮਲੀਏ, ਰਾਮਰਾਈਏ, ਮੀਣੇ, ਮਸੰਦ, ਸਿਰਗੁੰਮ, ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਾ । ਕੋਈ ਬਪਾਰ ਦੀ ਕ੍ਰਿਆ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਮੁਸੱਦੀ ਪੇਸ਼ਾ ਹੈ, ਵਿਹਾਰ ਦਾ ਸਦਕਾ ਸਭ ਕਿਸੇ ਦਾ ਆਨ ਮੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਖ਼ਾਸ ਦਸਤਖ਼ਤ ਹੋਏ—ਪਹਿਲੇ ਪੁਛ ਕੇ ਵਰਤਣ ਕਰਣੀ, ਜੇ ਭੁੱਲ ਭੁਲਾਵੇ ਵਰਤੋ, ਤਾਂ ਅਰਦਾਸ ਕਰਵਾਇ ਲੈਣੀ। (ੲ) ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ! ਅਸੀਂ ਸਹਿਜਧਾਰੀ ਤੇਰੇ ਸਿੱਖ ਜੋ ਹੈਸਾਂ, ਸੋ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੇ ਮਰਨੇ ਉੱਪਰ ਕ੍ਰਿਆ ਕਰਮ ਭੱਦ੍ਰ ਜੇੜ੍ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰੀਤ ਸੀ, ਸੋ ਕਰਦੇ ਹੈਸਾਂ ਤੇ ਹੁਣ ਸਿੱਖ ਆਖਦੇ ਹਨ—ਜੋ ਖਾਲਸਾ ਵਾਹਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਵਰਤਾਇਆ ਹੈ, ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਏਹੁ ਰੀਤਾਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਨਾ ਕਰਿਆ ਕਰੋ। ਸਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜਿਵੇਂ ਹੁਕਮ ਹੋਵੇ ? ਤਾਂ ਬਚਨ ਹੋਇਆ, ਖਾਸ ਦਸਤਖ਼ਤ ਹੋਏ--ਭੱਦਨ(ਭਦ) ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ, ਹੋਰ ਕ੍ਰਿਆ ਕਰਮ ਕਰਤੂਤ ਜੈਸੀ ਦੇਸ ਚਾਲਹੋਵੈ, ਤਿਵੇਂ ਕਰਕੇ ਬਖਸ਼ਾਇ ਲੈਣਾ। (ਸ) ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ! ਸਮੇਂ ਵਿਵਾਹ ਅਤੇ ਖਿਆਹ ਸਰਾਧ ਦੇ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਾਂਵਦੇ ਹੈਸਾਂ, ਹੁਣ ਸਿੱਖ ਆਖਦੇ ਹੈਨ, ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਛਕਾਵਣਾ ? ਹੁਕਮ ਹੋਇਆ—ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਭੀ, ਅਤਿਥਾਂ ਨੂੰ ਭਲੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰ ਕੇ ਸਭਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਛਕਾਇਆ ਕਰੋ । (ਹ) ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ! ਵਖਤ ਜੰਞ ਪਾਵਣੇ ਦੇ ਅਸੀਂ ਪੁੱਤ੍ਰ ਨੂੰ ਉਸਤਰੇ ਨਾਲ ਭਦ੍ਰ ਕਰਾਂਵਦੇ ਸਾਂ, ਹੁਣ ਜਿਵੇਂ ਹੁਕਮ ਹੋਵੈ ਤਿਵੇਂ ਕੀਚੈ ? ਹੁਕਮ ਤੇ ਖਾਸ ਦਸਤਖ਼ਤ ਹੋਏ—ਜੋ ਸਹਿਜਧਾਰੀਆਂ ਦੇ ਬੇਟਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਹੁਲ ਦੇਣੀ। (ਕ) ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ! ਅੱਗੇ ਅਸੀਂ ਅਸਥੀਆਂ ਗੰਗਾ ਭੇਜਦੇ ਸਾਂ, ਹੁਣ ਸਿੱਖ ਮਨ੍ਹੇ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਹੁਕਮ ਹੋਵੈ ? ਬਚਨ ਤੇ ਖਾਸ ਦਸਤਖ਼ਤ ਹੋਏ—ਜੇ ਪਹੁੰਚਾਇ ਸਕੋ ਤਾਂ ਅਸਥੀਆਂ ਪਹੁਂਚਾਇ ਦੇਣੀਆਂ ਅਰ ਜੇ ਸਿੱਖ ਜੁੱਧ ਵਿੱਚ ਜਿਥੇ ਹੁਕਮ ਸਤਿ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ੧ ਫੇਰ ਪੰਡਿਤ ਕੀ ਪੜ੍ਹਨਗੇ ? ਸ਼ਾਦੀ ਤਾਂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ। ਕੋਹੀ ਅਦਭੁਤ ਯੁਕਤਿ ਨਾਲ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿਰੁੱਧ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਹੈ । ੨. ਇਸ ਤੋਂ ਸਿੱਧ ਹੈ ਕਿ ਕ੍ਰਿਆ ਕਰਮ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਕੁਲ ਦੀ ਰੀਤਿ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ, ਉਹ ਤਨਖਾਹੀਆ ਕਰ ਦੇਂਦੀ ਹੈ ।<noinclude></noinclude> aaca8d0ngfawllslvomfs3y5hn568t2 250 67054 197572 2025-07-11T10:31:07Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਕਥਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੁਣਨੀ, ਪ੍ਰਾਣੀ ਦਾ ਭੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਵਿੱਚ ਵਾਸਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਤੁਸਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੈਗਾ, ਸਿਦਕ ਜੇਹਾ ਤੇ ਨਾਮ ਜੇਹਾ ਪਦਾਰਥ ਕੋਈ ਨਹੀਂ । ਜੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਥਵਾ ਭਾਰਤ ਨਿਵਾਸੀ ਖੰਡੇ ਦਾ ਅੰਮ੍..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197572 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੧੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਕਥਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੁਣਨੀ, ਪ੍ਰਾਣੀ ਦਾ ਭੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਵਿੱਚ ਵਾਸਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਤੁਸਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੈਗਾ, ਸਿਦਕ ਜੇਹਾ ਤੇ ਨਾਮ ਜੇਹਾ ਪਦਾਰਥ ਕੋਈ ਨਹੀਂ । ਜੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਥਵਾ ਭਾਰਤ ਨਿਵਾਸੀ ਖੰਡੇ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪਾਨ ਕਰਨ ਤਾਂ ਅਹੋ ਭਾਗ, ਪਰ ਜੋ ਕਿਸੇ ਕਾਰਣ ਸਿੰਘ ਨਾ ਸਜ ਸਕਣ, ਤੱਦ “ਸਹਜਧਾਰੀ” ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਅੰਗ ਬਣੇ ਰਹਿਣ। ਖ਼ਾਲਸੇ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਵਰਤਾਉ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਏ ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਹਜਧਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਨਿੱਤ ਪ੍ਰੇਮ ਵਧੇ, ਅਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਅੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੰਗ ਉਪਜੇ, ਜੋ ਸਹਜਧਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੈਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਿ ਨਾਮ ਦੇਖਦੇ ਅਤੇ ਘ੍ਰਿਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਹਨ । ਸਗਨ (ਸ਼ਕੁਨ) ਸ਼ਕੁਨਿ (ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਜਾਂ ਹਰਕਤ) ਤੋਂ ਮੰਨੇ ਹੋਏ ਸ਼ੁਭ ਅਸ਼ੁਭ ਫਲ ਸ਼ਕੁੰਨ ਅਥਵਾ ਸਗਨ ਆਖੀਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਭ੍ਰਮ ਦੇ ਗ੍ਰਸੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਮ੍ਰਿਗ ਗਧੇ ਆਦਿਕ ਪਸ਼ੁਆਂ ਅਤੇ ਵਿਧਵਾ ਆਦਿਕ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਦੇ ਸੱਜੇ ਖੱਬੇ ਸੰਮੁਖ ਹੋਣ ਤੋਂ ਭੀ ਅਨੇਕ ਨਤੀਜੇ ਮੰਨਦੇ ਹਨ । ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸਗਨਾਂ ਦਾ ਭਲਾ ਬੁਰਾ ਵਲ ਮੰਨਣਾ ਨਿਸ਼ੇਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । [੪੮] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ (੮੮) ਸੋਈ ਸਾਸਤੁ ਸਉਣੁ ਸੋਇ, ਜਿਤੁ ਜਪੀਐ ਹਰਿ ਨਾਉ ॥ [੨੯੧] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਹਲਾ ੫ (੨੧) ਜਬ ਆਪਨ ਆਪੁ ਆਪਿ ਉਰਿ ਧਾਰੈ ॥ ਤਉ ਸਗਨ ਅਪਸਗਨ ਕਹਾ ਬੀਚਾਰੈ॥ [੪੦੧] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ (੧੨੦) ਸਗੁਨ ਅਪਸਗੁਨ ਤਿਸ ਕਉ ਲਗਹਿ, ਜਿਸੁ ਚੀਤਿ ਨ ਆਵੈ ॥ [੮੪੧ ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੩, ਵਾਰ ਸਤ (੮) ਛਨਿਛਰਵਾਰਿ, ਸਉਣ ਸਾਸਤ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਹਉਮੈ ਮੇਰਾ ਭਰਮੈ ਸੰਸਾਰੁ॥ ਮਨਮੁਖੁ ਅੰਧਾ ਦੂਜੈ ਭਾਇ॥ ਜਮ ਦਰਿ ਬਾਧਾ ਚੋਟਾ ਖਾਇ॥ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥ ਸਚੁ ਕਰਣੀ, ਸਾਚਿ ਲਿਵ ਲਾਏ ॥੮॥ ੧ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ-ਭਾਵ ਮੁਹੂਰਤ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਤੋਂ ਹੈ। ੨ ਸ਼ਰਨ । ੩ ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਾਹਗੁਰੂ ਚਿੱਤ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਭਰਮ ਗ੍ਰਸਿਤ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੇ ਕਲਪੇ ਹੋਏ ਫਲ ਅਨੁਸਾਰ ਕਲੋਸ਼ ਭੋਗਦਾ ਹੈ।<noinclude></noinclude> 49bq12husnwjtcoi6trrkh7kwhd6wk2 250 67055 197573 2025-07-11T10:31:34Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਨਾਰਿ ਪੁਰਖ ਨੋ ਵੇਖਿ ਨ ਪੈਰੁ ਹਟਾਇਆ। ਭਾਖ ਸੁਭਾਖ ਵੀਚਾਰਿ ਨ ਛਿਕ ਮਨਾਇਆ। ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਨ ਸੇਵਿ, ਨ ਪੂਜ ਕਰਾਇਆ ਭੰਭਲਭੂਸੇ ਖਾਇ ਨ ਮਨੁ ਭਰਮਾਇਆ। ਗੁਰਸਿਖ ਸਚਾ ਖੇਤੁ ਬੀਜ ਫਲਾਇਆ ॥੮॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੪੦ a [ ਛਿੱਕੇ ]..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197573 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੧੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਨਾਰਿ ਪੁਰਖ ਨੋ ਵੇਖਿ ਨ ਪੈਰੁ ਹਟਾਇਆ। ਭਾਖ ਸੁਭਾਖ ਵੀਚਾਰਿ ਨ ਛਿਕ ਮਨਾਇਆ। ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਨ ਸੇਵਿ, ਨ ਪੂਜ ਕਰਾਇਆ ਭੰਭਲਭੂਸੇ ਖਾਇ ਨ ਮਨੁ ਭਰਮਾਇਆ। ਗੁਰਸਿਖ ਸਚਾ ਖੇਤੁ ਬੀਜ ਫਲਾਇਆ ॥੮॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੪੦ a [ ਛਿੱਕੇ ] ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਨ ਸੇਵਕਾਂ, ਤੰਤ ਨ ਮੰਤ ਨ ਫੁਰਨਿ ਵਿਚਾਰੇ। (੬) [ਜੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਾਰਗ ਮੈ ਮਨਮੁਖ ਥਕਤ ਹੁਇ, [ ਅੰਗ ਵਰਕਣੇ ਲਗਨ ਸਗਨ ਮਾਨੇ ਕੈਸੇ ਮਨ ਮਾਨੀਐ ? ॥੨੬੪॥ ਬੈਸਨੋ ਅਨੰਨਿ ਬ੍ਰਹਮੰਨਿ ਸਾਲਗ੍ਰਾਮ ਸੇਵਾ, ਗੀਤਾ ਭਾਗਵਤ ਸ੍ਰੋਤਾ ਏਕਾਕੀ ਕਹਾਵਹੀ ਤੀਰਥ ਧਰਮ ਦੇਵ ਜਾਤ੍ਰਾ ਕਉ ਪੰਡਿਤ ਪੂਛਿ, ਕਰਤ ਗਵਨ, ਸੋ ਮਹੂਰਤ ਸੋਧਾਵਹੀ ਬਾਹਰਿ ਨਿਕਸਿ ਗਰਧਬ ਸ੍ਵਾਨ ਸਗਨ ਕੋ, ਸੰਕਾ ਉਪਰਾਜਿ ਬਹੁਰਿ ਘਰਿ ਆਵਹੀਂ । ਪਤਿਤ ਗਹਿ ਰਹਿ ਸਕਤ ਨ ਏਕਾ ਟੇਕ, " ਦੁਬਿਧਾ ਅਛਿ ਨ ਪਰੰਮ ਪਦੁ ਪਾਵਹੀ॥੪੪੭॥ ਗੁਰਸਿਖ ਸੰਗਤਿ ਮਿਲਾਪ ਕੋ ਪ੍ਰਤਾਪ ਐਸੋ, ਪਤਿਤ ਏਕ ਟੋਕ ਦੁਬਿਧਾ ਨਿਵਾਰੀ ਹੈਂ। ੧ ਵਿਧਵਾ ਇਸਤਰੀ, ਨੰਗੇ ਸਿਰ ਵਾਲਾ ਆਦਮੀ ਆਦਿਕ | ੨ ਕਾਲ ਕਲਿੱਚੀ, ਕੋਇਲ, ਗਿੱਦੜ, ਤਿੱਤਰ, ਗਧਾ ਆਦਿਕ ਪਸ਼ੂ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭ ਅਸ਼ੁਭ ਫਲ ਵਿਚਾਰਨਾ । ੩ . ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਪਾਸ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਨਾਉਂ ਧਰੀਕ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਵਹਿਮਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਮੰਤਰ ਜੰਤਰ ਟੂਣੇ ਟਾਮਣ ਕਰਦੇ, ਦਿਨ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਹਰੇ ਭਰੇ ਖੇਤ ਹਰਿਆਉ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬੇ-ਫ਼ਿਕਰ ਹੋਏ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਫਲ ਤਾਂ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਾ ਸੀ, ਸਗਦਾਂ ਬੀਜ ਦਾ ਭੀ ਤੋਟਾ ਹੈ ਪ ੪ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਫਰਕਣਾ । ਅਨ-ਅਨ੍ਯ । ਜੋ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾ ਰੱਖੋ। ੬ ਵਿਦਵਾਨ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਅਨੁਸਾਰ ਸੋਧਿਆ ਹੋਇਆ ਮੁਹੂਰਤ ਅਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਆਦਿਕਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਫਲ, ਗਧੇ ਅਤੇ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਅੱਗੇ ਨੱਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ੭ ਹੁੰਦੇ । ੮ ਇਸ ਕਬਿੱਤ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਨਾਉਂ ਮਾਤ੍ਰ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਏ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿਰੁੱਧ ਕਰਮ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਰਮ ਤੋਂ ਪਤਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।<noinclude></noinclude> lfhojq0ot31aeluv8ejernwya1tzjpf 250 67056 197574 2025-07-11T10:32:12Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਕੂੜ ਕੀ ਮਲੁ ਉਤਰੈ ਤਨੁ ਕਰੇ ਹਛਾ ਧੋਇ॥ ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ, ਜਾ ਸਚਿ ਧਰੇ ਪਿਆਰੁ॥ ਨਾਉ ਸੁਣਿ ਮਨੁ ਰਹਸੀਐ ਤਾ ਪਾਂਏ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ॥ ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ, ਜਾ ਜੁਗਤਿ ਜਾਣੈ ਜੀਉ॥ ਧਰਤਿ ਕਾਇਆ ਸਾਧਿ ਕੈ ਵਿਚਿ ਦੇਇ ਕਰਤਾ ਬ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197574 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੧੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਕੂੜ ਕੀ ਮਲੁ ਉਤਰੈ ਤਨੁ ਕਰੇ ਹਛਾ ਧੋਇ॥ ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ, ਜਾ ਸਚਿ ਧਰੇ ਪਿਆਰੁ॥ ਨਾਉ ਸੁਣਿ ਮਨੁ ਰਹਸੀਐ ਤਾ ਪਾਂਏ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ॥ ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ, ਜਾ ਜੁਗਤਿ ਜਾਣੈ ਜੀਉ॥ ਧਰਤਿ ਕਾਇਆ ਸਾਧਿ ਕੈ ਵਿਚਿ ਦੇਇ ਕਰਤਾ ਬੀਉ॥ ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ, ਜਾ ਸਿਖ ਸਚੀ ਲੇਇ॥ ਦਇਆ ਜਾਣੈ ਜੀਅ ਕੀ ਕਿਛੁ ਪੁੰਨੁ ਦਾਨੁ ਕਰੇਇ॥ ਸਚੁ ਤਾਂ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ, ਜਾ ਆਤਮ ਤੀਰਥਿ ਕਰੇ ਨਿਵਾਸੁ॥ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੋ ਪੁਛਿ ਕੈ ਬਹਿ ਰਹੈ ਕਰੇ ਨਿਵਾਸੁ॥ ਸਭਨਾ ਹੋਇ ਦਾਰੂ ਪਾਪ ਕਢੈ ਧੋਇ॥ ਨਾਨਕੁ ਵਖਾਣੈ ਬੇਨਤੀ ਜਿਨ ਸਚੁ ਪਲੈ ਹੋਇ॥੨॥ [੪੮੮] ਆਸਾ ਸੇਖ ਫਰੀਦ (੨) ਸਚੁ 4 ਬੋਲੀਐ ਸਚੁ ਧਰਮੁ, ਝੂਠੁ ਨ ਬੋਲੀਐ॥ [੧੩੪੩] ਪ੍ਰਭਾਤੀ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੧ (੩) ਹਿਰਦੈ ਸਚੁ ਏਹ ਕਰਣੀ ਸਾਰੁ॥ ਹੋਰੁ ਸਭੁ ਪਾਖੰਡੁ ਪੂਜ ਖੁਆਰੁ॥੬॥ [੧੩੯੩] ਜ਼ਫਰਨਾਮ, ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ ਹਰਾਂ ਕਸਕ ਜ਼ੋਰਾਸ ਬਾਜ਼ੀ ਕੁਨਦ॥ १० ਰਹੀਮੇ ਥਰੋ ਰਹਮ ਸਾਜ਼ੀ ਕੁਨਦ॥੧੦੧॥ ੧ ਸਵੱਛ। ੨ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਵੇ, ਮਨ ਇਕਾਗਰ ਹੋ ਜਾਵੇ। ੩ ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਗਿਆਨ। ੪ ਜੀਵਾਂ ਉਤੇ ਦਇਆ ਕਰਨ ਦੀ ਜੁਗਤੀ ਜਾਣੋ। ਸੱਪ, ਨੂੰਹੋਂ, ਸ਼ੇਰ, ਬਘਿਆੜ ਅਰ [ਦਇਆ] ਹਲਕਾਏ ਮੌਤੇ ਆਦਿਕਾਂ ਪਰ ਦਇਆ ਕਰ ਕੇ ਪਾਪ ਦਾ ਭਾਗੀ ਨਾ ਬਣੋ ਅਰ ਜੀਵ ਮਰਨ ਦੇ ਭੈ ਤੋਂ ਜੁੱਤੀ ਤਿਆਗ ਕੇ ਮੂੰਹ ਪਰ ਪੱਟੀ ਨਾ ਬੰਨ੍ਹ ਬੈਠੇ। ਐਸੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਖ ਤ੍ਰੇਹ ਅਰ ਬੇ-ਰਹਿਮਾਂ ਦੇ ਵਰਤਾਉ ਰੂਪ ਕਲੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਭਰ ਜਤਨ ਕਰੋ | ੫ ਧਰਮ ਦੀ ਕਮਾਈ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ, ਦਸਵੰਧ। ੬ ਪਵਿੱਤਰ ਦਾਨ, ਸੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਦਾਨ। ੭ ਇਸ ਤੀਰਥ ਨਿਵਾਸ ਤੋਂ ਕਈ ਅਨਜਾਣ ਸਿੱਖ, ਗੰਗਾ ਕਾਸ਼ੀ ਆਦਿਕ ਤੀਰਥਾਂ ਉਤੇ ਨਿਵਾਸ ਕਰ ਕੇ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ੮ ਪਾਖੰਡ ਮਿਲੀ ਪੂਜਾ। ੯ ਫ਼ਤਹ ਦੀ ਚਿੱਠੀ। ਧਰਮਵਾਨਾਂ ਦੀ ਹੀ ਲੋਕ ਪਰਲੋਕ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਹੋਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ, ਆਨੰਦਪੁਰ, ਚਮਕੌਰ ਅਤੇ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਜੰਗਾਂ ਪਿਛੋਂ (ਕਾਂਗੜ ਪਿੰਡ ਤੋਂ, ਜੋ ਰਾਜ ਨਾਭਾ ਵਿੱਚ ਹੈ) ਇਹ ਖ਼ਤ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ਜ਼ਫ਼ਰਨਾਮਹ ਨਾਲ ੧੧ ਹਕਾਇਤਾਂ ਅਗਿਆਨੀ ਲਿਖਾਰੀਆਂ ਨੇ [ ਜ਼ਫ਼ਰਨਾਮ ਫ਼ਾਰਸੀ ਇਬਾਰਤ ਸਮਝ ਕੇ ਜੋੜ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ। ੧੦ ਜੋ ਆਦਮੀ ਸਚਾਈ ਧਾਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕ੍ਰਿਪਾਲੂ ਵਾਹਗੁਰੂ ਉਸ ਉਤੇ ਦਯਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।<noinclude></noinclude> rlm77sj9t15r4b51dciyk4bvov2b44n 250 67057 197575 2025-07-11T10:33:23Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਸੱਚ-ਖੰਡ'''}}}} ਅਨੇਕਾਂ ਮੱਤਾਂ ਵਾਲੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਅਨੇਕ ਭੇਦ ਅਰ ਸਰੂਪ ਕਲਪ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਖ਼ਾਸ-ਖ਼ਾਸ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਦੇਸੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ, ਉਸ ਸਰਵ ਯਾਪੀ ਨੂੰ ਸਾਮਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197575 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੨੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|{{larger|'''ਸੱਚ-ਖੰਡ'''}}}} ਅਨੇਕਾਂ ਮੱਤਾਂ ਵਾਲੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਅਨੇਕ ਭੇਦ ਅਰ ਸਰੂਪ ਕਲਪ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਖ਼ਾਸ-ਖ਼ਾਸ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਦੇਸੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ, ਉਸ ਸਰਵ ਯਾਪੀ ਨੂੰ ਸਾਮਾਨ੍ਯ ਰੀਤੀ ਕਰ ਕੇ—“ਸਭ ਮਧੇ ਰਵਿਆ ਮੇਰਾ ਠਾਕੁਰੁ" ਕਥਨ ਕਰ ਕੇ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੀਤੀ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਨਿਵਾਸ “ਸੱਚ ਖੰਡ” ਵਿੱਚ ਕਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, “ਆਪਿ ਸਤਿ ਕੀਆ ਸਭ ਸਤਿ"—ਬਚਨ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਵਿਸ਼੍ਵ ਸੱਚ-ਖੰਡ ਹੈ, ਪਰ ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਕੇ ਸਤਸੰਗ ਅਤੇ ਆਤਮ ਅਯਾਸੀ ਦਾ ਨਿਰਮਲ ਅੰਤਹਕਰਣ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ “ਸੱਚ-ਖੰਡ” ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਤੁਰੀਯ ਪਦ (ਨਿਰਬਾਣ) ਦਾ ਨਾਉਂ ਭੀ ਸੱਚ-ਖੰਡ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। [t] ਜਪੁ (੩੭) ਸਚ ਖੰਡਿ ਵਸੈ ਨਿਰੰਕਾਰੁ॥ ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲ॥ [੨੩੭] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫, ਅਸਟਪਦੀ (੪) ਕਵਨੁ ਅਸਥਾਨੁ, ਜੋ ਕਬਹੂ ਨ ਟਰੈ॥... ਇੰਦ੍ਰ ਪੂਰੀ ਮਹਿ ਸਰਪਰ ਮਰਣਾ॥ ਬ੍ਰਹਮ ਪੁਰੀ ਨਿਹਚਲੁ ਨਹੀ ਰਹਣਾ॥ ਸਿਵ ਪੁਰੀ ਕਾ ਹੋਇਗਾ ਕਾਲਾ॥ ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਮਾਇਆ ਬਿਨਸਿ, ਬਿਤਾਲਾ॥੨॥ ਗਿਰਿ ਤ ਧਰਣਿ ਗਗਨ ਅਰੁ ਤਾਰੇ॥ ਰਵਿ ਸਸਿ ਪਵਣੁ ਪਾਵਕੁ ਨੀਰਾਰੇ॥ ਦਿਨਸੁ ਰੈਣਿ ਬਰਤ ਅਰੁ ਭੇਦਾ॥ ਸਾਸਤ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਬਿਨਸਹਿਗੇ ਬੇਦਾ॥੩॥ ਤੀਰਥ ਦੇਵ ਦੇਹੁਰਾ ਪੋਥੀ॥ ਮਾਲਾ ਤਿਲਕੁ ਸੋਚ ਪਾਕ ਹੋਤੀ॥ ਧੋਤੀ ਡੰਡਉਤਿ ਪਰਮਾਦਨ ਭੋਗਾ॥ ਗਵਨੁ ਕਰੈਗੋ ਸਗਲੋ ਲੋਗਾ॥੪॥ ਜਾਤਿ ਵਰਨ ਤੁਰਕ ਅਰੁ ਹਿੰਦੂ॥ ਪਸੁ ਪੰਖੀ ਅਨਿਕ ਜੋਨਿ ਜਿੰਦੂ॥ ਸਗਲ ਪਾਸਾਰੁ ਦੀਸੈ ਪਾਸਾਰਾ॥ ਬਿਨਸਿ ਜਾਇਗੋ ਸਗਲ ਆਕਾਰਾ॥੫॥ ਸਹਜ ਸਿਫਤਿ ਭਗਤਿ ਤਤੁ ਗਿਆਨਾ॥ ਸਦਾ ਅਨੰਦੁ ਨਿਹਚਲੁ ਸਚੁ ਥਾਨਾ॥ ਤਹਾ ਸੰਗਤਿ ਸਾਧ ਗੁਣ ਰਸੈ॥ ਅਨਭਉ ਨਗਰੁ ਤਹਾ ਸਦ ਵਸੈ॥੬॥ ਤਹ ਭਉ ਭਰਮਾ ਸੋਗੁ ਨ ਚਿੰਤਾ॥ ਆਵਣੁ ਜਾਵਣੁ ਮਿਰਤੁ ਨ ਹੋਤਾ॥... ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਕਿਰਪਾ ਕਰੈ॥ ਨਿਹਚਲ ਥਾਨੁ ਸਾਧਸੰਗਿ ਤਰੈ॥੮॥ ੧ ਨਾਮ ਨਾ ਹੋਵੇ। ੨ ਨਿਸਚਿਤ, ਜ਼ਰੂਰ। ੩ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਭੇਦ ਨਵਖੰਡ ਆਦਿਕ। ੪ ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਵੇਦ ਨਿਤ੍ਯ ਨਹੀਂ ੫ ਸ਼ੌਚ। ੬ ਹੋ, ਹਵਨ ਕਰਤਾ। ੭ ਸਿੱਖ ਮੱਤ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ, ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮਾਤ੍ਰ ਵਾਸਤੇ ‘ਤੁਰਕ ਪਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।[ਤੁਰਕ] ੮ ਸੱਚ ਖੰਡ, ਨਿਰਵਾਣ ਪਦ।<noinclude></noinclude> 5u9v27hu1u38xswetg000nwi82rx2yn 250 67058 197576 2025-07-11T10:37:46Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖ ਦਇਆਲੁ ਹੋਇ “ਵਾਹਗੁਰੂ” ਸਚੁ ਮੰਤ੍ਰ ਸੁਣਾਇਆ। ਸਚੁ ਰਾਸਿ ਰਹਰਾਸਿ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਜਗੁ ਪੈਰੀ ਪਾਇਆ। ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੁ ਵਿਰੋਧੁ ਹਰਿ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਤਜਾਇਆ। ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197576 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੨੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖ ਦਇਆਲੁ ਹੋਇ “ਵਾਹਗੁਰੂ” ਸਚੁ ਮੰਤ੍ਰ ਸੁਣਾਇਆ। ਸਚੁ ਰਾਸਿ ਰਹਰਾਸਿ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਜਗੁ ਪੈਰੀ ਪਾਇਆ। ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੁ ਵਿਰੋਧੁ ਹਰਿ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਤਜਾਇਆ। ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ। ਗੁਰ ਸਿਖ ਲੈ ਗੁਰਸਿਖੁ ਸਦਾਇਆ॥੩॥ ३ ਨ 4 ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਹੋਇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਚਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ। ਹੁਕਮ ਰਜਾਈ ਚਲਣਾ, ਆਪੁ ਗਵਾਇ, ਨ ਆਪੁ ਜਣਾਇਆ। ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਕਰਿ ਪਰਉਪਕਾਰਿ ਅਚਾਰਿ ਲੁਭਾਇਆ। ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਅਪਿਉ ਪੀ ਸਹਜ ਸਮਾਈ ਅਜਰੁ ਜਰਾਇਆ। ਮਿਠਾ ਬੋਲਣੁ ਨਿਵਿ ਚਲਣੁ ਹਥਹੁ ਦੇ ਕੈ ਭਲਾ ਮਨਾਇਆ। ਇਕ ਮਨਿ ਇਕੁ ਅਰਾਧਣਾ ਦੁਬਿਧਾ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਮਿਟਾਇਆ। ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਨਿਜ ਪਦੁ ਪਾਇਆ॥੪॥ ੧ ਰਹਤ, ਗੁਰੂ ਗੋਤਿ। ੨ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਯਮ-੧ ਸੱਯ, ੨ ਸੰਤੋਖ, ੩ ਦਇਆ, [ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਨਿਯਮ] ੪ ਧਰਮ, ੫ ਨਾਮ, ੬ ਦਾਨ, ੭ ਇਸ਼ਨਾਨ। ੩ ਗੁਰ ਸਿਖ੍ਯਾ। ੪. ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਪੌੜੀ ਦਾ ਇਹ ਟੀਕਾ ਕੀਤਾ:“ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਸਫਲ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਕਰ ਕੇ ਗੁਰੂ ਕੋ ਦੁਆਰੇ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਟੁਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਕੇ ਸ਼ਬਦ ਅੱਗੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਕਰ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੈਨ 'ਤੇ ਪੱਖੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟਹਿਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਪਰਦੱਖਣਾ ਕਰ ਕੇ ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਮਸਤਕ ਤੇ ਲਾਂਵਦੇ ਹੈਨ, ਤੇ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦਾ ਮੱਤਰ-ਸ਼ਬਦ ਧਿਆਨ ਲਾਇਕੇ ਸੁਣਦੇ ਹੈਨ ਤੇ ਸੱਚੀ ਰਹਰਾਸਿ ਸੁਣਨ ਦਾ ਨੇਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪੈਰੀਂ ਪੰਵਦੇ ਹੈਨ-ਧੰਨ ਵਾਹਗੁਰੂ ਹੈ, ਜੋ ਅਸਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਲੜ ਲਾਇ ਕੋ ਉਧਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈਸੁ। ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਚੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਵੇਖ ਕੇ ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੈਰੀਂ ਪਂਵਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਿੱਖ ਕਾਮ ਨੂੰ ਤਿਆਗਦੇ ਹੈਨ, ਆਪਣੀ ਧਰਮ ਦੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿਧਰੇ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੋ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਕ੍ਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਕਹਿੰਦੇ ਹੈਨ ਜੋ ਕ੍ਰੋਧ ਚੰਡਾਲ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਛੁਹਿਆਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੋ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅੱਗੋਂ ਮਿੱਠਾ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਤੇ ਹੰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੋ, ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਭਨਾ ਥੀਂ ਨੀਚ ਹਾਂ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਸਭ ਅਸਾਂ ਥੀਂ ਵਿਸੇਖ ਹਨ, ਤੇ ਜਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰਾਈ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ ਮਾਂ ਭੈਣ ਦੇ ਸਮਾਨ ਜਾਣਦੇ ਹੈਨ, ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਸਮਾਨ ਜਾਣਦੇ ਹੈਨ। ਧਰਮ ਦੀ ਕਿਰਤ ਕਰਕੇ ਵੰਡ ਖਾਂਵਦੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਕਾ ਦਸਵੰਧ ਕੱਢਦੇ ਹਨ, ਗਰੀਬਾਂ ਤੇ ਅਗਿਆਨੀਆਂ ਪਰ ਦਯਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਕੇ ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਗੁਰੂ वे ਨਿਮਿੱਤ ਦੇ ਕੇ ਖਾਂਵਦੇ ਹਨ। ਬਸਤ੍ਰ ਗੁਰੂ ਕੇ ਨਮਿੱਤ ਦੇ ਕੈ ਪਹਿਰਦੇ ਹੈਨ, ਤੇ ਗੁਰੂ ਰੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਅੱਠੇ ਪਹਿਰ ਵਿਚਾਰਦੇ ਹੈਨ।” [ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਰਮ ੫ ਪਰਉਪਕਾਰ ਰੂਪ ਮਹਾਨ ਉੱਤਮ ਕਰਮ (ਆਚਾਰ) ਵਿੱਚ। ੬ ਅੰਮ੍ਰਿਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਨਅਧਿਕਾਰੀ (ਮਨਮੁਖ) ਪੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ੭ ਦੇ ਕੇ ਪਛਤਾਉਂਦੇ ਨਹੀਂ। ਗੁਰਮੁਖ ਦੇ ਕੇ ਫੇਰ ਲੈਣ ਦੀ ਖਾਤਰ ਕੁਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ੮ ਉੱਪਰ ਲਿਖੀਆਂ ਦੋ ਪੌੜੀਆਂ ਦਾ ਸਾਰ ਇਹ ਹੈ—ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ ਮੋਹ, ਹੰਕਾਰ ਅਤੇ ਵੈਰ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੱਚ, ਸੰਤੋਖ, ਦਯਾ, ਧਰਮ, ਨਾਮ, ਦਾਨ ਅਤੇ ਸਨਾਨ ਨੂੰ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਗੁਰ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਮਨ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਾਧੂਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਅਤੇ ਅਸਾਧੂਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਣਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਉੱਤਮ ਕਰਮ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਧ ਤੋਂ वै<noinclude></noinclude> su9v9xcijsezb0qailzuhdsc9fc4hla 197578 197576 2025-07-11T10:38:54Z Charan Gill 36 197578 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੪੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੁਰਖ ਦਇਆਲੁ ਹੋਇ “ਵਾਹਗੁਰੂ” ਸਚੁ ਮੰਤ੍ਰ ਸੁਣਾਇਆ। ਸਚੁ ਰਾਸਿ ਰਹਰਾਸਿ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਜਗੁ ਪੈਰੀ ਪਾਇਆ। ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੁ ਵਿਰੋਧੁ ਹਰਿ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ਤਜਾਇਆ। ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ। ਗੁਰ ਸਿਖ ਲੈ ਗੁਰਸਿਖੁ ਸਦਾਇਆ॥੩॥ ३ ਨ 4 ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਹੋਇ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਚਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ। ਹੁਕਮ ਰਜਾਈ ਚਲਣਾ, ਆਪੁ ਗਵਾਇ, ਨ ਆਪੁ ਜਣਾਇਆ। ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਕਰਿ ਪਰਉਪਕਾਰਿ ਅਚਾਰਿ ਲੁਭਾਇਆ। ਪਿਰਮ ਪਿਆਲਾ ਅਪਿਉ ਪੀ ਸਹਜ ਸਮਾਈ ਅਜਰੁ ਜਰਾਇਆ। ਮਿਠਾ ਬੋਲਣੁ ਨਿਵਿ ਚਲਣੁ ਹਥਹੁ ਦੇ ਕੈ ਭਲਾ ਮਨਾਇਆ। ਇਕ ਮਨਿ ਇਕੁ ਅਰਾਧਣਾ ਦੁਬਿਧਾ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਮਿਟਾਇਆ। ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲ ਨਿਜ ਪਦੁ ਪਾਇਆ॥੪॥ ੧ ਰਹਤ, ਗੁਰੂ ਗੋਤਿ। ੨ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਯਮ-੧ ਸੱਯ, ੨ ਸੰਤੋਖ, ੩ ਦਇਆ, [ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਨਿਯਮ] ੪ ਧਰਮ, ੫ ਨਾਮ, ੬ ਦਾਨ, ੭ ਇਸ਼ਨਾਨ। ੩ ਗੁਰ ਸਿਖ੍ਯਾ। ੪. ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਪੌੜੀ ਦਾ ਇਹ ਟੀਕਾ ਕੀਤਾ:“ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਜਨਮ ਸਫਲ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਕਰ ਕੇ ਗੁਰੂ ਕੋ ਦੁਆਰੇ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਟੁਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਕੇ ਸ਼ਬਦ ਅੱਗੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਕਰ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੈਨ 'ਤੇ ਪੱਖੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਟਹਿਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਪਰਦੱਖਣਾ ਕਰ ਕੇ ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਮਸਤਕ ਤੇ ਲਾਂਵਦੇ ਹੈਨ, ਤੇ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦਾ ਮੱਤਰ-ਸ਼ਬਦ ਧਿਆਨ ਲਾਇਕੇ ਸੁਣਦੇ ਹੈਨ ਤੇ ਸੱਚੀ ਰਹਰਾਸਿ ਸੁਣਨ ਦਾ ਨੇਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪੈਰੀਂ ਪੰਵਦੇ ਹੈਨ-ਧੰਨ ਵਾਹਗੁਰੂ ਹੈ, ਜੋ ਅਸਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਲੜ ਲਾਇ ਕੋ ਉਧਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈਸੁ। ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਚੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਵੇਖ ਕੇ ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੈਰੀਂ ਪਂਵਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਿੱਖ ਕਾਮ ਨੂੰ ਤਿਆਗਦੇ ਹੈਨ, ਆਪਣੀ ਧਰਮ ਦੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿਧਰੇ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੋ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਕ੍ਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਕਹਿੰਦੇ ਹੈਨ ਜੋ ਕ੍ਰੋਧ ਚੰਡਾਲ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਛੁਹਿਆਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੋ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅੱਗੋਂ ਮਿੱਠਾ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਤੇ ਹੰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੋ, ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਭਨਾ ਥੀਂ ਨੀਚ ਹਾਂ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਸਭ ਅਸਾਂ ਥੀਂ ਵਿਸੇਖ ਹਨ, ਤੇ ਜਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰਾਈ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ ਮਾਂ ਭੈਣ ਦੇ ਸਮਾਨ ਜਾਣਦੇ ਹੈਨ, ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਸਮਾਨ ਜਾਣਦੇ ਹੈਨ। ਧਰਮ ਦੀ ਕਿਰਤ ਕਰਕੇ ਵੰਡ ਖਾਂਵਦੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਕਾ ਦਸਵੰਧ ਕੱਢਦੇ ਹਨ, ਗਰੀਬਾਂ ਤੇ ਅਗਿਆਨੀਆਂ ਪਰ ਦਯਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਪਰ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਕੇ ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਗੁਰੂ वे ਨਿਮਿੱਤ ਦੇ ਕੇ ਖਾਂਵਦੇ ਹਨ। ਬਸਤ੍ਰ ਗੁਰੂ ਕੇ ਨਮਿੱਤ ਦੇ ਕੈ ਪਹਿਰਦੇ ਹੈਨ, ਤੇ ਗੁਰੂ ਰੇ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਅੱਠੇ ਪਹਿਰ ਵਿਚਾਰਦੇ ਹੈਨ।” [ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਰਮ ੫ ਪਰਉਪਕਾਰ ਰੂਪ ਮਹਾਨ ਉੱਤਮ ਕਰਮ (ਆਚਾਰ) ਵਿੱਚ। ੬ ਅੰਮ੍ਰਿਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਨਅਧਿਕਾਰੀ (ਮਨਮੁਖ) ਪੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ੭ ਦੇ ਕੇ ਪਛਤਾਉਂਦੇ ਨਹੀਂ। ਗੁਰਮੁਖ ਦੇ ਕੇ ਫੇਰ ਲੈਣ ਦੀ ਖਾਤਰ ਕੁਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ੮ ਉੱਪਰ ਲਿਖੀਆਂ ਦੋ ਪੌੜੀਆਂ ਦਾ ਸਾਰ ਇਹ ਹੈ—ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ ਮੋਹ, ਹੰਕਾਰ ਅਤੇ ਵੈਰ ਦਾ ਤ੍ਯਾਗ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੱਚ, ਸੰਤੋਖ, ਦਯਾ, ਧਰਮ, ਨਾਮ, ਦਾਨ ਅਤੇ ਸਨਾਨ ਨੂੰ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਗੁਰ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਮਨ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਾਧੂਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਅਤੇ ਅਸਾਧੂਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਣਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਉੱਤਮ ਕਰਮ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਧ ਤੋਂ वै<noinclude></noinclude> 0rbbaj4yuj5zzw5jos2yvoh9j2xzaj4 250 67059 197577 2025-07-11T10:38:14Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੧੩੧੬] ਵਾਰ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੪ ਪਉੜੀ (੮) ਸਤਸੰਗਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਚਟਸਾਲ ਹੈ, ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਗੁਣ ਸਿਖਾ॥ [੧੩੬੫] ਸਲੋਕ-ਕਬੀਰ ਕਬੀਰ ਚੰਦਨ ਕਾ ਬਿਰਵਾ ਭਲਾ ਬੇੜਿਓ ਢਾਕ ਪਲਾਸ॥ ਓਇ ਭੀ ਚੰਦਨੁ ਹੋਇ ਰਹੇ ਬਸੇ ਜੁ ਚੰਦਨ ਪਾਸਿ॥੧੧॥ [੧੩੬੯..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197577 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੨੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੧੩੧੬] ਵਾਰ ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੪ ਪਉੜੀ (੮) ਸਤਸੰਗਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਚਟਸਾਲ ਹੈ, ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਗੁਣ ਸਿਖਾ॥ [੧੩੬੫] ਸਲੋਕ-ਕਬੀਰ ਕਬੀਰ ਚੰਦਨ ਕਾ ਬਿਰਵਾ ਭਲਾ ਬੇੜਿਓ ਢਾਕ ਪਲਾਸ॥ ਓਇ ਭੀ ਚੰਦਨੁ ਹੋਇ ਰਹੇ ਬਸੇ ਜੁ ਚੰਦਨ ਪਾਸਿ॥੧੧॥ [੧੩੬੯] ਸਲੋਕ-ਕਬੀਰ ਜੋ ਜੈਸੀ ਸੰਗਤਿ ਮਿਲੈ ਸੋ ਤੈਸੋ ਫਲੁ ਖਾਇ॥੮੬॥ [੧੩੬੯] ਸਲੋਕ-ਕਬੀਰ ਕਬੀਰ ਸੰਗਤਿ ਕਰੀਐ ਸਾਧ ਕੀ, ਅੰਤਿ ਕਰੈ ਨਿਰਬਾਹੁ॥ ਸਾਕਤ ਸੰਗੁ ਨ ਕੀਜੀਐ, ਜਾ ਤੇ ਹੋਇ ਬਿਨਾਹੁ॥੯੩॥ [੧੩੬੯] ਸਲੋਕ-ਕਬੀਰ ਕਬੀਰ ਸਾਧੂ ਕੀ ਸੰਗਤਿ ਰਹਉ ਜਉ ਕੀ ਭੂਸੀ ਖਾਉ॥ ਹੋਨਹਾਰੁ ਸੋ ਹੋਇਹੈ, ਸਾਕਤ ਸੰਗਿ ਨ ਜਾਉ॥੯੯॥ [੧੩੭੭] ਸਲੋਕ-ਕਬੀਰ ਕਬੀਰ ਏਕ ਘੜੀ ਆਧੀ ਘਰੀ, ਆਧੀ ਹੂੰ ਤੇ ਆਧ॥ ਭਗਤਨ ਸੇਤੀ ਗੋਸਟੋ ਜੋ ਕੀਨੇ ਸੋ ਲਾਭ॥੨੩੨॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੨ 4 ਚੰਦਨ ਵਾਸ ਵਣਾਸਪਤਿ ਸਭ ਚੰਦਨ ਚੰਦਨ ਹੋਵੇ। ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਇਕ ਧਾਤੁ ਹੋਇ ਸੰਗਿ ਪਾਰਸਿ ਢੋਵੇ। ਨਦੀਆ ਨਾਲੇ ਵਾਹੜੇ ਮਿਲਿ ਗੰਗ ਗੰਗੋਵੈ॥੧੬॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੩੮ ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਸਾਧਨਾ ਹਠ ਨਿਗ੍ਰਹ ਕਰਣੇ | ਵਰਤ ਨੇਮ ਤੀਰਥ ਘਣੇ ਅਧਿਆਤਮ ਧਰਣੇ। ੧ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ, ਚਟੁਸ਼ਾਲਾ। ੨ ਪੱਤ੍ਰ ੩ ਵਿਨਾਸ਼, ਹਾਨੀ, ਤਬਾਹੀ। 8. ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਖ਼ਾਲਿਸ ਧਾਤਾਂ ਬਹੁਤ ਥੋੜੀਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਪੁਰਾਣੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਕਈ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸ਼ੁੱਧ ਧਾਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅਨੇਕ ਐਸੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕਈ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸਮੁਦਾਇ ਹੈ, ਅਰ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਅੱਠ ਧਾਤਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਹੈਨ—ਸੁਵਰਨ, ਚਾਂਦੀ, ਤਾਂਬਾ, ਲੋਹਾ, [ਅਸਟ ਧਾਤੁ] ਜਿਸਤ, ਪਾਰਾ, ਕਲੀ ਅਤੇ ਸਿੱਕਾ। ਪ ਇਕ ਧਾਤੁ ਅਰਥਾਤ ਸੁਵਰਨ ਰੂਪ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਸ ਨੂੰ ਪਰਸ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸੱਤ ਧਾਤਾਂ ਇਕ (ਸੁਇਨੇ) ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਦਾ ਸਿੱਧਾਂਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚਾਰ ਵਰਨ ਅਤੇ ਮਜ਼ਹਬ ਗੁਰੂ ਸ਼ਰਣ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਪਲਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ੬ ਵਾਹਾ, ਜਲ ਦਾ ਛੋਟਾ ਪ੍ਰਵਾਹ। ੭ ਗੰਗਾ ਰੂਪ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ੮ ਕਰਮ ਕਾਂਡੀਆਂ ਦੇ ਮੰਨੇ ਹੋਏ ਆਤਮਾ ਸਬੰਧੀ ਕਰਮ<noinclude></noinclude> 87qdq18hvj9jfrfeims0lo7gx82sk8z 250 67060 197579 2025-07-11T10:41:34Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸਤਿ ਬਿਨੁ ਸੰਜਮ ਨ ਪਤਿ ਬਿਨੁ ਪੂਜਾ ਹੋਇ, ਸਚ ਬਿਨੁ ਸੋਚ ਨ ਜਨੇਊ ਜਤ ਹੀਨ ਹੈ। ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਦੀਖਿਆ ਗਿਆਨ ਬਿਨੁ ਦਰਸਨ ਧਿਆਨ, ਭਾਉ ਬਿਨੁ ਭਗਤਿ ਨ ਕਥਨੀ ਭੈ ਭੀਨ ਹੈ ਸਾਂਤਿ ਨ ਸੰਤੋਖ ਬਿਨੁ ਸੁਖੁ ਨ ਸਹਜ ਬਿਨੁ, ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਬ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197579 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੨੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸਤਿ ਬਿਨੁ ਸੰਜਮ ਨ ਪਤਿ ਬਿਨੁ ਪੂਜਾ ਹੋਇ, ਸਚ ਬਿਨੁ ਸੋਚ ਨ ਜਨੇਊ ਜਤ ਹੀਨ ਹੈ। ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਦੀਖਿਆ ਗਿਆਨ ਬਿਨੁ ਦਰਸਨ ਧਿਆਨ, ਭਾਉ ਬਿਨੁ ਭਗਤਿ ਨ ਕਥਨੀ ਭੈ ਭੀਨ ਹੈ ਸਾਂਤਿ ਨ ਸੰਤੋਖ ਬਿਨੁ ਸੁਖੁ ਨ ਸਹਜ ਬਿਨੁ, ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰੇਮ ਨ ਪ੍ਰਬੀਨ ਹੈ। ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਬੇਕ ਬਿਨੁ ਹਿਰਦੈ ਨ ਏਕ ਟੇਕ, ਬਿਨੁ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਨ ਰੰਗ ਲਿਵ ਲੀਨ ਹੈ॥੨੧੫॥ ਹੋਮ ਜਗ ਨਈਬੇਦ ਕੈ ਪੂਜਾ ਅਸ਼ੋਕ, ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਅਨੇਕ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਹੈ। ਜਲ ਥਲ ਗਿਰਿ ਤਰੁ ਤੀਰਥ ਭਵਨ ਭੂ, ਹਿਮਾਚਲ ਧਾਰਾ ਅਗ ਅਰਪਨ ਪ੍ਰਾਨ ਕੈਂ। ਰਾਗ ਨਾਦ ਬਾਦ ਸਾਅੰਗੀਤ ਬੇਦ ਪਾਠ ਬਹੁ, ਸਹਜ ਸਮਾਧਿ ਸਾਧਿ ਕੋਟਿ ਜੰਗ ਧਿਆਨ ਹੈ। ਚਰਨ ਸਰਨ ਗੁਰ ਸਿਖ ਸਾਧ ਸੰਗਿ ਪਰਿ, ਵਾਰਿ ਡਾਰਉ ਨਿਗ੍ਰਹ ਹਠ ਜਤਨ ਕੋਟਾਨਿ ਕੈ॥੨੫੫॥ ਮਾਰਬੇ ਕੋ ਤ੍ਰਾਸ ਦੇਖਿ ਚੋਰ ਨ ਤਜਤ ਚੋਰੀ, ਬਟਵਾਰਾ ਬਟਵਾਰੀ ਸੰਗਿ ਹੁਇ ਤਕਤ ਹੈ। ਬੇਸਾ ਰਤਿ ਬ੍ਰਿਥਾ ਭਏ ਮਨ ਮੈ ਨ ਸੰਕਾ ਮਾਨੈ, ਜੁਆਰੀ ਨ ਸਰਬਸੁ ਹਾਰੇ ਸੈ ਥਕਤ ਹੈ। ਅਮਲੀ ਨ ਅਮਲ ਤਜਤ ਜਿਉ ਧਿਕਾਰ ਕੀਏ, ਦੋਖ ਦੁਖ ਲੋਗ ਬੇਦ ਸੁਨਤ ਛਕਤ ਹੈਂ। ਅਧਮ ਅਸਾਧ ਸੰਗ ਛਾਡਤ ਨ ਅੰਗੀਕਾਰ, ਗੁਰਸਿਖ ਸਾਧ ਸੰਗਿ ਛਾਡਿ ਕਿਉ ਸਕਤ ਹੈ?॥੩੨੩॥ ੧ ਪਤਿ ਵਿਣੁ ਪੂਜਾ ਸਭੁ ਵਿਣੁ ਸੰਜਮੁ, ਜਤ ਵਿਣੁ ਕਾਹੇ ਜਨੇਊ॥ ੨, ਭੂਮਿ, ਪ੍ਰਿਥਵੀ। ਦੀ (ਰਾਮਕਲੀ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੧) ੩ ਹਿਮਾਲਯ ਦੀ ਬਰਫ਼ਾਨੀ ਧਾਰ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਆਦਿਕ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਜਾਨ ਦੇਣੀ। ੪ ਹਠ ਨਾਲ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਦੇ ਦਮਨ ਕਰਨ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਜਤਨ। ੫ ਵੇਯਾ ਗਾਮੀਂ। ੬ ਛੂਤ ਦੇ ਰੋਗ ਹੋਣ ਪਰ ਭੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਅਤੇ ਗਲਾਨੀ ਨਹੀਂ ਉਪਜਦੀ। ੭ ਸਾਰਾ ਮਾਲ ਧਨ, ਸਰਦਸ। ੮ ਅਮਲੀ (ਨਸ਼ਈ) ਅਨੇਕ ਲਾਨ੍ਹਤਾਂ ਮਿਲਣ ਪਰ, ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਔਗੁਣ ਸੁਣ ਕੇ ਅਤੇ (ਅਮਲੀ) ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਸ਼ੇਧ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੋਇਆ ਭੀ ਨਸ਼ੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ। ੯ ਜਦ ਕਿ ਨੀਚ ਲੋਕ ਨਿੰਦਿਤ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ, ਤਦ ਗੁਰੂਸਿੱਖ, ਮਹਾਂ ਉੱਤਮ ਸਾਧੁਸੰਗ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛੱਡ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਨੇਕ ਵਿਘਨ<noinclude></noinclude> er4j17tjudmi8myyhd5jhyqlgtnqexn 250 67061 197580 2025-07-11T10:51:30Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਕ) ਆਂ ਹਜੂਮੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਿ ਬਹਿਰੇ ਯਾਦੇ ਓ। ਆਂ ਹਜੂਮੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਿ ਹ ਬੁਨਿਯਾਦੇ ਓ॥੨੪॥ ਗੁਰੂ ਸੋਭਾ ਸੋ ਸਤਿ ਸੰਗਤਿ ਜਾਨੀਏ ਜਹਾਂ ਬਿਬੇਕ ਬਿਚਾਰ। ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰੁੱਤ ੫, ਅੰਸੂ ੬ ਜਨ ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੀ ਸੰਗਤਿ ਕਰੀਏ। ਜ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197580 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੨੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਕ) ਆਂ ਹਜੂਮੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਿ ਬਹਿਰੇ ਯਾਦੇ ਓ। ਆਂ ਹਜੂਮੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਿ ਹ ਬੁਨਿਯਾਦੇ ਓ॥੨੪॥ ਗੁਰੂ ਸੋਭਾ ਸੋ ਸਤਿ ਸੰਗਤਿ ਜਾਨੀਏ ਜਹਾਂ ਬਿਬੇਕ ਬਿਚਾਰ। ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰੁੱਤ ੫, ਅੰਸੂ ੬ ਜਨ ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੀ ਸੰਗਤਿ ਕਰੀਏ। ਜਿਸ ਮਿਲਿਤੇ ਅਵਗੁਨ ਪਰਹਰੀਏ। (੨੪) ਸਤਿਸੰਗ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਨੇਮ ਨਾਲ ਪੁੱਜਦੇ ਹਨ १ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ਪ ਅਪਣੇ ਅਪਣੇ ਵਰਨ ਵਿਚਿ ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਕੁਲ ਧਰਮ ਪਰੰਦੇ। ਛਿਅਦਰਸਨ ਛਿਅ ਸਾਸਤ੍ਰ,ਗੁਰਗੁਰਮਤਿ ਖਟੁ ਕਰਮ ਕਰੰਦੇ। ਅਪਣੇ ਅਪਣੇ ਸਾਹਿਬੇ ਚਾਕਰ ਜਾਇ ਜੁਹਾਰ ਜੁੜੰਦੇ। ਅਪਣੇ ਅਪਣੇ ਵਣਜ ਵਿਚਿ ਵਾਪਾਰੀ ਵਾਪਾਰ ਮਚੰਦੇ। ਅਪਣੇ ਅਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿਚਿ ਬੀਉ ਸਭੈ ਕਿਰਸਾਣਿ ਬੀਜੰਦੇ। ਕਾਰੀਗਰ ਕਾਰੀਗਰਾ ਕਾਰਿਖਾਨੇ ਵਿਚਿ ਜਾਇ ਮਿਲੰਦੇ। ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰਸਿਖ ਪੁਜੰਦੇ॥੩॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੧ ਨਮਸਕਾਰੁ ਗੁਰਦੇਵ ਕੋ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਜਿਸੁ ਮੰਤ੍ਰ ਸੁਣਾਇਆ। (੧) ਕਲਿਜੁਗੁ ਬਾਬੇ ਤਾਰਿਆ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਪੜ੍ਹਿ ਮੰਤ੍ਰ ਸੁਣਾਇਆ। ਕਲਿ ਤਾਰਣਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਆਇਆ। (੨੩) ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਗੁਰਮਤਿ ਸਤਿਨਾਮ ਸਿਮਰਤ ਸਫਲ ਹੋਇ ਬੋਲਤ ਮਧੁਰ ਧੁਨਿ ਸੁਨਿ ਸੁਖਦਾਈ ਹੈ॥੧੩॥ ਸਰਬ ਲੋਹ ਸਤਿ ਉਪਦੇਸ ਸੰਤਨ ਕੋ ਦੀਨਾ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਨਿਰਬਾਨੋ ਮਹਾਂ ਮੰਤ੍ਰ ਤਾਰਕ ਸਤਿ ਨਾਮਾ ਸੋ ਗੁਰੁ ਕੀਨੋ ਦਾਨੇ (ਕ) ਓਹ ਸਮਾਗਮ ਚੰਗਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰੀ ਲਈ ਹੈ, ਉਹ ਮਿਲਾਪ ਉੱਤਮ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਵਾਹਗੁਰੂ (ਦਾ ਵਿਚਾਰ) ਹੈ। ੧ ਇਥੇ ਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਮਤ ਹੈ। ੨ ਆਪਣੇ ਆਚਾਰਯ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈ ਕੇ ੩ ਵੇਦ ਪੜ੍ਹਣਾ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ, ਯੱਗ ਕਰਨਾ ਕਰਾਉਣਾ, ਦਾਨ ਦੇਣਾ ਔਰ ਲੈਣਾ ਖਟ ਕਰਮ ਅਥਵਾ-ਸ਼ਨਾਨ, ਜਾਪ, ਹੋਮ, ਸੰਧਿਆ, ਅਤਿਥਿ ਪੂਜਾ ਅਰ ਦੇਵ ਅਰਚਾ। ੪ ਨਮਸਕਾਰ, ਪ੍ਰਣਾਮ ੫ ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਵਾਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ੬ ਤਿਵੇਂ ਹੀ ਸਾਧ ਸੰਗ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਨਿਯਮ ਨਾਲ ਪੁੱਜਦੇ ਹਨ।<noinclude></noinclude> bwwullprcfl1qihhfh54h6r7exgrlhx 250 67062 197581 2025-07-11T10:52:36Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਧੰਨੁ ਸਤੀ ਦਰਗਹ ਪਰਵਾਨਿਆ॥੪॥ [੩੨੮] ਗਉੜੀ, ਕਬੀਰ (੨੩) ਬਿਨੁ ਸਤ, ਸਤੀ ਹੋਇ ਕੈਸੇ ਨਾਰਿ॥ ਪੰਡਿਤ ਦੇਖਹੁ ਰਿਦੈ ਬੀਚਾਰਿ॥੧॥ [੭੮੭] ਮਹਲਾ ੩, ਵਾਰ ਸੂਹੀ (੬) १ ਸਤੀਆ ਏਹਿ ਨ ਆਖੀਅਨਿ, ਜੋ ਮੜਿਆ ਲਗਿ ਜਲੰਨਿ॥ ਨਾਨਕ ਸਤੀਆ ਜਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197581 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੩੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਧੰਨੁ ਸਤੀ ਦਰਗਹ ਪਰਵਾਨਿਆ॥੪॥ [੩੨੮] ਗਉੜੀ, ਕਬੀਰ (੨੩) ਬਿਨੁ ਸਤ, ਸਤੀ ਹੋਇ ਕੈਸੇ ਨਾਰਿ॥ ਪੰਡਿਤ ਦੇਖਹੁ ਰਿਦੈ ਬੀਚਾਰਿ॥੧॥ [੭੮੭] ਮਹਲਾ ੩, ਵਾਰ ਸੂਹੀ (੬) १ ਸਤੀਆ ਏਹਿ ਨ ਆਖੀਅਨਿ, ਜੋ ਮੜਿਆ ਲਗਿ ਜਲੰਨਿ॥ ਨਾਨਕ ਸਤੀਆ ਜਾਣੀਅਨਿ ਜਿ ਬਿਰਹੇ ਚੋਟ ਮਰੰਨਿ॥੧॥ ਮਃ ੩॥ ਭੀ ਸੋ ਸਤੀਆ ਜਾਣੀਅਨਿ, ਸੀਲ ਸੰਤੋਖਿ ਰਹੰਨਿ॥ ਸੇਵਨਿ ਸਾਈ ਆਪਣਾ, ਨਿਤ ਉਠਿ ਸੰਮਾਲੰਨਿ॥੨॥ [੧੯] ਅਕਾਲ ਉਸਤਤਿ, ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ ਆਗ ਮੈ ਜਰੇ ਤੇ ਗਤ ਰਾਂਡ ਕੀ ਪਰਤ ਕਰ, ਪਤਾਲ ਕੇ ਬਾਸੀ ਕਿਉ ਭੁਜੰਗ ਨ ਤਰਤ ਹੈ?॥੮੪॥ ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰਾਸਿ ੪, ਅੰਸੂ ੩੧ “ਨਹੀਂ ਸਦੀਵ ਦੇਹਿ ਇਹ ਰਹੇ। ਯਾਂ ਤੇ ਸੁਮਤਿ ਸਨੇਹ ਨ ਗਹੈ | ਜੋ ਉਪਜਹਿ ਸੋ ਬਿਨਸਨਹਾਰਿ। ਜੋ ਊਚੋ ਸੋ ਗਿਰਨੇਹਾਰਿ॥੪॥ ਇਹੀ ਸਨਾਤਨ ਦੇਹਨਿ ਧਰਮ। ਇਸ ਮਹਿਂ ਪ੍ਰੇਮ ਮਹਾਂ ਉਰ ਭਰਮ। 4 ਦਿਨ ਪ੍ਰਤਿ ਸਭਿ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕੋ ਪਾਵਹਿ 1 ਪ੍ਰਥਮ ਸਮਾਨ ਸਥਿਰ ਨ ਰਹਾਵਹਿ॥੫॥ ਬਾਲਿਕ ਤੇ ਹੋਵਹਿ ਸੁਕੁਮਾਰ। ਤਰੁਨ ਹੋਤਿ ਪੁਨ ਬ੍ਰਿਧਤਾ ਧਾਰਿ। ਜਰਾ ਗਰ੍ਮ ਤਬਿ ਜੀਰਣ ਹੋਇ। ਬਹੁਰੋ ਅੰਤ ਸਮੇਂ ਮਹਿ ਸੋਇ॥੬॥ ਰਹੁ ਪੀਛੇ ਕੁਛ ਸ਼ੌਕ ਨ ਮਾਨਹੁ। ਦੇਹਿ ਆਪ ਤੇ ਤਜਨਿ ਨ ਠਾਨਹੁ॥ ਸਤ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਯ (੧੦੯੯੧ ਵਾਰ ਮਾਰੂ ੨, ਮਃ ੫ (੧੫) ਬਚਨੁ ਕਰੇ ਤੈ ਖਿਸਕਿ ਜਾਇ ਬੋਲੇ ਸਭੁ ਕਚਾ॥ ਅੰਦਰਹੁ ਥੋਥਾ ਕੂੜਿਆਰੁ ਕੂੜੀ ਸਭ ਖਚਾ॥ ੧ ਜੋ ਚਿਤਾ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਮੁਰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਜਲਦੀਆਂ ਹਨ। ੨ ਪਤਿ ਵਿਯੋਗ ਦੇ ਸਦਮੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਣ ਤਿਆਗ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ੩. ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੜਨ ਤੋਂ ਜੇ ਮੁਕਤਿ ਮਿਲੇ, ਤਦ ਵਿਧਵਾ ਸਤੀ ਦੇ ਹੱਥ ਮੁਕਤਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਆਵੇ, ਗੁਫਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਗਤਿ ਹੋਵੇ, ਤਦ ਜ਼ਮੀਨ ਹੇਠ ਖੁੱਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਣ ਵਾਲੇ ਸੱਪ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਤਰ ਜਾਂਦੇ? ੪ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ, ਆਪਣੀ ਮਹਲਾ (ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ) ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨੇੜੇ ਜਾਣ ਕੇ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਧੀਰਜ-ਦਾਇਕ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਂਦੇ ਹਨ। ੫ ਆਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ।੬ ਅਨਿੱਤ ਵਿੱਚ ਨਿੱਤ ਹੋਣ ਦਾ ਭਰਮ ੭ ਪਰਿਣਾਮ, ਤਬਦੀਲੀ 1 ੮ ਸਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ।੯ ਚਰਚਾ।<noinclude></noinclude> geasatao3iwx1ahbxla7itccqmi0dcr 250 67063 197582 2025-07-11T10:53:09Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਨਾਨਕੁ ਤਾ ਕਾ ਦਾਸੁ ਹੈ, ਸੋਈ ਨਿਰੰਜਨ ਦੇਉ॥੪॥ [੬੩੫] ਸੋਰਠਿ ਅਸਟਪਦੀ, ਮਹਲਾ ੧ (੧) ਸਬਦੁ ਗੁਰ ਪੀਰਾ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰਾ, ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਜਗੁ ਬਉਰਾਨੰ॥ [੬੦੧] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੩ (੪) ਸਬਦੁ ਨ ਜਾਣਹਿ ਸੇ ਅੰਨੇ ਬੋਲੋ, ਸੇ ਕਿਤੁ ਆਏ ਸੰਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197582 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੩੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਨਾਨਕੁ ਤਾ ਕਾ ਦਾਸੁ ਹੈ, ਸੋਈ ਨਿਰੰਜਨ ਦੇਉ॥੪॥ [੬੩੫] ਸੋਰਠਿ ਅਸਟਪਦੀ, ਮਹਲਾ ੧ (੧) ਸਬਦੁ ਗੁਰ ਪੀਰਾ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰਾ, ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਜਗੁ ਬਉਰਾਨੰ॥ [੬੦੧] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੩ (੪) ਸਬਦੁ ਨ ਜਾਣਹਿ ਸੇ ਅੰਨੇ ਬੋਲੋ, ਸੇ ਕਿਤੁ ਆਏ ਸੰਸਾਰਾ?॥ [੬੪੪] ਵਾਰ ਸੋਰਠਿ, ਮਹਲਾ ੩ (੪) ਸਬਦੇ ਹੀ ਨਾਉ ਊਪਜੈ, ਸਬਦੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ॥ ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਸਭੁ ਜਗੁ ਬਉਰਾਨਾ, ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ॥ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਏਕੋ ਸਬਦੁ ਹੈ, ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਇਆ॥੨॥ ਸਭਾ-ਦੀਵਾਨ [੪੪] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ (੭੬) ਥਾਨੁ ਸੁਹਾਵਾ ਪਵਿਤੁ ਹੈ ਜਿਥੈ ਸੰਤ ਸਭਾ॥ [੮੭] ਵਾਰ ਸਿਰੀਰਾਗ, ਮਹਲਾ ੪, ਪਉੜੀ (੧੧) ਜੋ ਮਿਲਿਆ ਹਰਿ ਦੀਬਾਣ ਸਿਉ, ਸੋ ਸਭਨੀ ਦੀਬਾਣੀ ਮਿਲਿਆ॥ ਜਿਥੈ ਓਹੁ ਜਾਇ ਤਿਥੈ ਓਹੁ ਸੁਰਖਰੂ, ਉਸ ਕੈ ਮੁਹਿ ਡਿਠੈ ਸਭ ਪਾਪੀ ਤਰਿਆ॥ [੩੫੦] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੧ (੬) ਸਿਖ ਸਭਾ ਦੀਖਿਆ ਕਾ ਭਾਉ॥ ਗੁਰਮੁਖਿ, ਸੁਣਣਾ ਸਾਚਾ ਨਾਉ॥ [੧੩੪੩] ਪ੍ਰਭਾਤੀ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੧ (੩) ਕਰਣੀ ਕੀਰਤਿ ਗੁਰਮਤਿ ਸਾਰੁ॥ ਸੰਤ ਸਭਾ ਗੁਣ ੩ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ। 4 ਗਿਆਨੁ ਬੀਚਾਰੁ॥ ੧ ਜੇ ਕੋਈ ਇਸ ਭੇਦ ਨੂੰ ਸਮਝੋ, ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਦਾਸ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਹ ਪੁਰਸ਼ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ। ੨ ਏਸੇ ਨਿਯਮ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਨੂੰ ਗੁਰੁਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ | ੪ ਜੋ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਅਰਥਾਤ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਅਥਵਾ ਸਭਾ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਦੀਵਾਨਾਂ (ਮਜਲਸਾਂ) ਨਾਲ ਮਿਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਾ ਮੰਤਵ ਹੈ—ਏਕ ਪਿਤਾ ਏਕਸ ਕੇ ਹਮ ਬਾਰਿਕ’ ਅਰ ‘ਵਿਚਿ ਦੁਨੀਆ ਸੇਵ ਕਮਾਈਐ॥ ਤਾ ਦਰਗਹ ਬੈਸਣੁ ਪਾਈਐ ਤਥਾ-ਜੋ ਸਰਣਿ ਆਵੈ ਤਿਸੁ ਕੰਠਿ ਲਾਵੈ। ੫ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕਹਿਣੀ ਦੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ, ਕਰਣੀ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਹੈ, ਅਰ ਗੁਣ ਅਤੇ ਇਲਮ ਦੀ ਚਰਚਾ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।<noinclude></noinclude> d0awsehm8ykk0w0fhh3rkm8640v1gnx 250 67064 197583 2025-07-11T10:54:09Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਸਮਾਈ (ਬੁਰਦਬਾਰੀ)'''}}}} ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਬੂੰਦ ਬੂੰਦ ਬਰਖ ਪਰਨਾਰੇ ਬਹਿ ਚਲੈ ਜਲ, ਬਹੁਰਿਓਂ ਉਮਗਿ ਬਹੈ ਬੀਬੀ ਬੀਬੀ ਆਇ ਕੈ ਤਾ ਤੇ ਨੋਰਾ ਨੋਰਾ ਭਰਿ ਚਲਤ ਚਤੁਰ ਕੁੰਟ, ਸਰਿਤਾ ਸਰਿਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ਮਿਲਤ ਹੋ ਜਾਇ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197583 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੩੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|{{larger|'''ਸਮਾਈ (ਬੁਰਦਬਾਰੀ)'''}}}} ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਬੂੰਦ ਬੂੰਦ ਬਰਖ ਪਰਨਾਰੇ ਬਹਿ ਚਲੈ ਜਲ, ਬਹੁਰਿਓਂ ਉਮਗਿ ਬਹੈ ਬੀਬੀ ਬੀਬੀ ਆਇ ਕੈ ਤਾ ਤੇ ਨੋਰਾ ਨੋਰਾ ਭਰਿ ਚਲਤ ਚਤੁਰ ਕੁੰਟ, ਸਰਿਤਾ ਸਰਿਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ਮਿਲਤ ਹੋ ਜਾਇ ਕੈ। ਸਰਿਤਾ ਸਕਲ ਜਲ ਬਲ ਪ੍ਰਵਾਹ ਚਲਿ, ਸੰਗਮ ਸਮੁੰਦੁ ਹੋਤ ਸਮਤ ਸਮਾਇ ਕੈ। ਜਾ ਮੈਂ ਜੈਸੀਐ ਸਮਾਈ ਤੈਸੀਐ, ਮਹਮਾ ਬਡਾਈ, ਓਛੋ ਅਉ ਗੰਭੀਰ ਧੀਰ ਬੂਝੀਐ ਬੁਲਾਇ ਕੈ॥੩੭੨॥ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵੰਸ਼ ਬੇਦੀ, ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵੰਸ਼ ਤੇਹਣ, ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵੰਸ਼ ਭੱਲੇ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵੰ ਸੋਢੀ, ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਭ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਨਮਾਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਨ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਗੁਰੂ ਪਦਵੀ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਅਧਿਕਾਰ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਆਯਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕੇਵਲ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਅਤੇ ਪੰਥ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। [੩੦੭] ਮਹਲਾ ੪, ਵਾਰ ਗਉੜੀ ੧ (੧੪) ਕੋਈ ਪੁਤੁ, ਸਿਖੁ, ਸੇਵਾ ਕਰੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕੀ, ਤਿਸੁ ਕਾਰਜ ਸਭਿ ਸਵਾਰੇ॥ [੩੦੯] ਮਹਲਾ ੪, ਵਾਰ ਗਉੜੀ ੧ (੧੫) ਜਿ ਹੋਂਦੈ ਗੁਰੂ ਬਹਿ ਟਿਕਿਆ, ਤਿਸੁ ਜਨ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਵਡੀ ਹੋਈ। [੭੩੩] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੪ (੯) ਜਿਸੁ ਘਰਿ ਵਿਰਤੀ ਸੋਈ ਜਾਣੈ, ਜਗਤ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਪੂਛਿ ਕਰਹੁ ਬੀਚਾਰਾ॥ ਚਹੁ ਪੀੜੀ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦਿ ਬਖੀਲੀ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ, ਹਰਿ ਸੇਵਕ ਭਾਇ ਨਿਸਤਾਰਾ॥੪॥ [੯੨੪] ਰਾਮਕਲੀ ਸਦੁ (੬) ਮੋਹਰੀ ਪੁਤੁ ਸਨਮੁਖੁ ਹੋਇਆ, ਰਾਮਦਾਸੈ ਪੈਰੀ ਪਾਇ ਜੀਉ॥ ੧ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਦੇਖੋ, ਖਿਮਾ। ੨ ਨਾਲਾ।੩ ਵੱਡੀ ਨਦੀ ਨਾਲ। ੪ ਕਬਿੱਤ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗੰਭੀਰ ਸਮਾਈ ਵਾਲੇ ਵਡਿਆਈ ਅਤੇ ਸੰਪਦਾ ਪਾ ਕੇ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਹੋਂਦੇ, ਹੋਛੇ ਲੋਕ ਥੋੜ੍ਹੀ ਪ੍ਰਭਤਾ ਪਾ ਕੇ ਭੀ ਹੁੰਦੋਂ ਟੱਪ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।<noinclude></noinclude> n9n0axjywjs97wg3xpl0jv4v2zccpqa 250 67065 197584 2025-07-11T10:54:37Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੧੯੮] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੬੦) ਹਰਿ ਕੇ ਦਾਸ ਸਿਉ ਸਾਕਤ ਨਹੀ ਸੰਗੁ॥ ਓਹੁ ਬਿਖਈ ਓਸੁ ਰਾਮ ਕੋ ਰੰਗੁ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ [੬੦੯] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ (੩) ਸਾਕਤ ਕਾ ਬਕਨਾ ਇਉ ਜਾਨਉ, ਜੈਸੇ ਪਵਨੁ ਝੁਲਾਈ॥੩॥ [੬੪੧] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫, ਅਸਟਪਦੀ (੨) R ਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197584 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੩੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੧੯੮] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੬੦) ਹਰਿ ਕੇ ਦਾਸ ਸਿਉ ਸਾਕਤ ਨਹੀ ਸੰਗੁ॥ ਓਹੁ ਬਿਖਈ ਓਸੁ ਰਾਮ ਕੋ ਰੰਗੁ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ [੬੦੯] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ (੩) ਸਾਕਤ ਕਾ ਬਕਨਾ ਇਉ ਜਾਨਉ, ਜੈਸੇ ਪਵਨੁ ਝੁਲਾਈ॥੩॥ [੬੪੧] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫, ਅਸਟਪਦੀ (੨) R ਸਾਕਤ ਸੰਗੁ ਨ ਕੀਜਈ, ਪਿਆਰੇ! ਜੇ ਕਾ ਪਾਰਿ ਵਸਾਇ॥ [੬੮੧] ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੪੨) ਸਾਕਤ ਕੀ ਆਵਰਦਾ, ਜਾਇ ਬ੍ਰਿਥਾਰੀ॥ ਜੈਸੇ ਕਾਗਦ ਕੇ ਭਾਰ ਮੂਸਾ ਟੂਕਿ ਗਵਾਵਤ, ਕਾਮਿ ਨਹੀ ਗਾਵਾਰੀ॥ ਰਹਾਉ॥ [੮੦੦] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ (੬) ਸਾਕਤ ਮੂੜ ਮਾਇਆ ਕੇ ਬਧਿਕ, ਵਿਚਿ ਮਾਇਆ ਫਿਰਹਿ ਫਿਰੰਦੇ॥ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਜਲਤ ਕਿਰਤ ਕੇ ਬਾਧੇ, ਜਿਉ ਤੇਲੀ ਬਲਦ ਭਵੰਦੇ॥੨॥ [੮੧੧] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੪ (੪੪) ਸੰਤਨ ਕਾ ਦਾਨਾ ਰੂਖਾ ਸੋ ਸਰਬ ਨਿਧਾਨ॥ ਗ੍ਰਿਹਿ ਸਾਕਤ ਛਤੀਹ ਪ੍ਰਕਾਰ ਤੇ ਬਿਖੂ ਸਮਾਨ॥੨॥ ਭਗਤ ਜਨਾ ਕਾ ਲੂਗਰਾ ਓਢਿ ਨਗਨ ਨ ਹੋਈ॥ ਸਾਕਤ ਸਿਰਪਾਉ ਰੇਸਮੀ ਪਹਿਰਤ ਪਤਿ ਖੋਈ॥੩॥ ਸਾਕਤ ਸਿਉ ਮੁਖਿ ਜੋਰਿਐ ਅਧ ਵੀਚਹੁ ਟੂਟੈ॥ ਹਰਿ ਜਨ ਕੀ ਸੇਵਾ ਜੋ ਕਰੇ, ਇਤ ਊਤਹਿ ਛੂਟੈ॥੪॥ [੮੯੨] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩੨) ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਕਉਰਾ ਬਿਖਿਆ ਮੀਠੀ॥ ਸਾਕਤ ਕੀ ਬਿਧਿ ਨੈਨਹੁ ਡੀਠੀ॥ ਕੂੜਿ ਕਪਟਿ ਅਹੰਕਾਰਿ ਰੀਝਾਨਾ॥ ਨਾਮੁ ਸੁਨਤ ਜਨੁ ਬਿਛੂਅ ਡਸਾਨਾ॥੨॥ [੯੮੧] ਨਟ ਮਹਲਾ ੪, ਅਸਟਪਦੀਆ (੩) ਸਾਕਤ ਸਿਉ ਮਨ ਮੇਲੁ ਨ ਕਰੀਅਹੁ ਜਿਨਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਬਿਸਾਰੇ॥ ਸਾਕਤ ਬਚਨ ਬਿਛੂਆ ਜਿਉ ਡਸੀਐ, ਤਜਿ ਸਾਕਤ ਪਰੈ ਪਰਾਰੇ॥੫॥ [੯੮੩] ਨਟ ਅਸਟਪਦੀਆ ਮਹਲਾ ੪ (੬) ਜਿਉ ਜਿਉਂ ਨਿਵਹਿ ਸਾਕਤ ਨਰ ਸੇਤੀ, ਛੇੜਿ ਛੇੜਿ ਕਢੈ ਬਿਖੁ ਖਾਰੇ॥੫॥ ੧ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਕਤ ਦੀ ਗੱਲ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਨਾ ਵਸਾਓ। ੨ ਜਿਥੋਂ ਤਾਈਂ ਵਸ ਚੱਲੋ। ੩ ਅਵਸਥਾ, ਉਮਰ। ੪ ਪਾਟੀ ਹੋਈ ਕੰਬਲੀ ੫ ਖ਼ਿਲਤ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਤੋਂ ਪੈਰ ਤਕ ਪਹਿਰਨ ਦੇ ਬਸਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਵ ਪੂਰੀ ਪੋਸ਼ਾਕ। ੬ ਮਿੱਤਰਤਾ ਗੰਢੀਏ।<noinclude></noinclude> kqnt6xsyj2txztslgfj0zain5aaiv5j 250 67066 197585 2025-07-11T10:55:14Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਵਰਣਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਅਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਕਹਾਉਣ ਯੋਗ੍ਯ ਹੋਈਦਾ ਹੈ। [੨੨੭] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧, ਅਸਟਪਦੀ (੧੫) ਬੋਲਹਿ ਸਾਚੁ, ਮਿਥਿਆ ਨਹੀਂ ਰਾਈ। ਚਾਲਹਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197585 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੩੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਵਰਣਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਅਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਕਹਾਉਣ ਯੋਗ੍ਯ ਹੋਈਦਾ ਹੈ। [੨੨੭] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧, ਅਸਟਪਦੀ (੧੫) ਬੋਲਹਿ ਸਾਚੁ, ਮਿਥਿਆ ਨਹੀਂ ਰਾਈ। ਚਾਲਹਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੁਕਮਿ ਰਜਾਈ॥ ਰਹਹਿ ਅਤੀਤ, ਸਚੇ ਸਰਣਾਈ॥੧॥... ਸਤਿਗੁਰੁ ਦੇਖਿਆ ਦੀਖਿਆ ਲੀਨੀ॥ ਮਨੁ ਤਨੁ ਅਰਪਿਓ ਅੰਤਰ ਗਤਿ ਕੀਨੀ॥... ਸਾਚ ਮਹਲਿ ਗੁਰਿ ਅਲਖੁ ਲਖਾਇਆ॥...ਸਾਚਿ ਸੰਤੋਖੇ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਇਆ॥੮॥ ਜਿਨ ਕੈ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਸਚੁ ਸੋਈ॥ ਤਿਨ ਕੀ ਸੰਗਤਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਈ॥ ਨਾਨਕ ਸਾਚਿ ਨਾਮਿ ਮਲੁ ਖੋਈ॥੯॥ [੩੦੫] ਮਹਲਾ ੪, ਵਾਰ ਗਉੜੀ ੧ (੧੧) ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਜੋ ਸਿਖੁ ਅਖਾਏ, ਸੁ ਭਲਕੇ ਉਠਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵੈ॥ ਉਦਮੁ ਕਰੇ ਭਲਕੇ ਪਰਭਾਤੀ, ਇਸਨਾਨੁ ਕਰੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਰਿ ਨਾਵੈ॥ ਉਪਦੇਸਿ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਪੁ ਜਾਪੈ, ਸਭਿ ਕਿਲਵਿਖ ਪਾਪ ਦੋਖ ਲਹਿ ਜਾਵੈ॥ ਫਿਰਿ ਚੜੈ ਦਿਵਸੁ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਾਵੈ, ਬਹਦਿਆ ਉਠਦਿਆ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵੈ॥ ਜੋ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ਧਿਆਏ, ਮੇਰਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸੋ ਗੁਰਸਿਖੁ ਗੁਰੂ ਮਨਿ ਭਾਵੈ॥... ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਧੂੜਿ ਮੰਗੈ ਤਿਸੁ ਗੁਰਸਿਖ ਕੀ, ਜੋ ਆਪਿ ਜਪੈ ਅਵਰਹ ਨਾਮੁ ਜਪਾਵੈ॥੨॥ [੩੧੪] ਮਹਲਾ ੪, ਵਾਰ ਗਉੜੀ ੧ ਪਉੜੀ ਉਪਦੇਸੁ ਜਿ ਦਿਤਾ ਸਤਿਗੁਰੂ, ਸੋ ਸੁਣਿਆ ਸਿਖੀ ਕੰਨੇ॥ ਜਿਨ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਭਾਣਾ ਮੰਨਿਆ, ਤਿਨ ਚੜੀ ਚਵਗਣਿ, ਵੰਨੇ॥ ਇਹ ਚਾਲ ਨਿਰਾਲੀ ਗੁਰਮੁਖੀ, ਗੁਰ ਦੀਖਿਆ ਸੁਣਿ ਮਨੁ ਭਿੰਨੋ॥੨੫॥ [੩੧੭] ਮਹਲਾ ੪, ਵਾਰ ਗਉੜੀ ੧ (੩੩) ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰ ਕੋ ਹੁਕਮੈ ਜਿ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਪਾਸਹੁ ਕੰਮੁ ਕਰਾਇਆ ਲੋੜੇ, ੧ ਕਿਂਚਿਤ ਮਾਤ੍ਰ, ਥੋੜਾ ਭੀ | ੨ ਭਰਮੀ ਭੇਖੀਆਂ ਦੇ ਸੰਗ ਤੋਂ ਕਿਨਾਰੇ ਅਰ ਪ੍ਰਪੰਚ ਦੇ ਅਸਰ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ। ੩ ਭਾਵ-ਪੂਰੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਨਿਸ਼ਯ ਕਰ ਕੇ ਇਹ ਗੁਰੂਪਦ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੀਯਾ ਲੀਨੀ। ੪ ਅੰਤਰ ਮੁਖੀ ਵਿੱਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ੫ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੋ।<noinclude></noinclude> 3zaai6kilutubm7zinhvzum70myz7b2 250 67067 197586 2025-07-11T10:58:54Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਨ ਅੰਦਰਿ ਆਣੈ। ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਅਉਗੁਣੁ ਕੀਤੇ ਗੁਣ ਪਰਵਾਣੈ। ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਮੰਦਾ ਕਿਸੈ ਨ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ। ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਆਪੁ ਠਗਾਏ ਲੋਕਾ ਭਾਣੈ। ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197586 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੪੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਨ ਅੰਦਰਿ ਆਣੈ। ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਅਉਗੁਣੁ ਕੀਤੇ ਗੁਣ ਪਰਵਾਣੈ। ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਮੰਦਾ ਕਿਸੈ ਨ ਆਖਿ ਵਖਾਣੈ। ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਆਪੁ ਠਗਾਏ ਲੋਕਾ ਭਾਣੈ। ਹਉ ਤਿਸ ਦੈ ਚਉਖੰਨੀਐ ਪਰਉਪਕਾਰ ਕਰੈ ਰੰਗ ਮਾਣੈ। ਲਉਬਾਲੀ ਦਰਗਹਿ ਵਿਚਿ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣਾ, ਮਾਣੁ ਨ ਮਾਣੈ। ਗੁਰ ਪੂਰਾ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸਿਞਾਣੈ॥੫॥ ੧ ਹਉ ਸਦਕੇ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਸਤਿਗੁਰ ਨੋ ਮਿਲਿ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ| ਹਉ ਸਦਕੇ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਕਰਨਿ ਉਦਾਸੀ ਅੰਦਰਿ ਮਾਇਆ। ਹਉ ਸਦਕੇ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਗੁਰਮਤਿ ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ। ਹਉ ਸਦਕੇ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਗੁਰ ਸਿਖ ਦੇ ਗੁਰਸਿਖ ਮਿਲਾਇਆ। ਹਉ ਸਦਕੇ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਬਾਹਿਰ ਜਾਂਦਾ ਵਰਜਿ ਰਹਾਇਆ। ਹਉ ਸਦਕੇ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਆਸਾ ਵਿਚਿ ਨਿਰਾਸੁ ਵਲਾਇਆ। ਸਤਿਗੁਰ ਦਾ ਉਪਦੇਸ ਦਿੜ੍ਹਾਇਆ॥੬॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੧੬ 分 ਚਰਣ ਕਵਲ ਸਰਣਾਗਤੀ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਗੁਰੁ ਸਿਖ ਆਏ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਿਸਟਿ ਨਿਹਾਲੁ ਕਰਿ ਦਿਬ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਦੇ ਪੈਰੀ ਪਾਏ। ਚਰਣ ਰੇਣੁ ਮਸਤਕਿ ਤਿਲਕ ਭਰਮ ਕਰਮ ਦਾ ਲੇਖੁ ਮਿਟਾਏ। ਚਰਣੋਦਕੁ ਲੈ ਆਚਮਨੁ ਹਉਮੈ ਦੁਬਿਧਾ ਰੋਗੁ ਗਵਾਏ। ਪੈਰੀਂ ਪੈ ਪਾਖਾਕੁ ਹੋਇ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤਿ ਸਹਜ ਘਰਿ ਆਏ | ਚਰਣ ਕਵਲ ਵਿਚਿ ਭਵਰ ਹੋਇ ਸੁਖ ਸੰਪਟ ਮਕਰੰਦ ਲੁਭਾਏ। ਪੂਜ ਮੂਲ ਸਤਿਗੁਰੁ ਚਰਣ ਦੁਤੀਆ ਨਾਸਤਿ ਲਵੈ ਨ ਲਾਏ। ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੁਖ ਫਲੁ ਗੁਰ ਸਰਣਾਏ॥੧੯॥ ੧ ਬੇਪਰਵਾਹ, ਜਿਥੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਰਸੂਖ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ੨ ਹੰਕਾਰੀ ਨੂੰ ਓਥੇ ਮਾਨ ਨਹੀਂ। ੩ ਜੋ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੇ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ੪ ਬਾਰਹ ਤਿਲਕ ਮਿਟਾਇ ਕੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਿਲਕ ਨੀਸਾਣ ਚੜ੍ਹਾਏ।' (ਵਾਰ ੪੦/੨੨) ੫ ਜ਼ਾਤਿ ਅਭਿਮਾਨ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ। ੬ ਫੁੱਲ ਦੇ ਮਿਠਾਸ ਪਰ ਮੋਹਿਤ ਹੋਏ ਭੌਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਮਲ ਵਿੱਚ ਸੰਪੁਟ (ਬੰਦ) ਹੋਣਾ ਭੀ ਸੁਖ ਸਮਝਦੇ ਤੋਂ ਹਨ, ਤੈਸੋ ਗੁਰੂ ਚਰਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ-ਸਿੱਖ ਅਲੋਕ ਕਠਿਨ ਕਲੇਸ਼ ਸਹਾਰਦੇ ਹੋਏ ਭੀ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਵਿਮੁਖ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ੭ ਸ੍ਰੋਤ-ਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ, ਇਕ ਦੇ ਅਧਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।<noinclude></noinclude> 2s6b1wmfipu6hu10e8jrytnb600bhtu 250 67068 197587 2025-07-11T11:00:29Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ}} ਜੋਈ ਕੁਲਾ ਧਰਮ ਕਰਮ ਕੇ ਸੁਚਾਰ ਚਾਰ ਸੋਈ ਪਰਵਾਰ ਬਿਖੈ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਬਖਾਨੀਐ। ਬਨਜੁ ਬਿਉਹਾਰ ਸਾਚੋ ਸਾਹ ਸਨਮੁਖ ਸਦਾ, ਸੋਈ ਤਉ ਬਨਉਣਾ" ਨਿਹਕਪਟ ਕੈ ਮਾਨੀਐ। ਸੁਆਮਿ ਕਾਮ ਸਾਵਧਾਨ ਮਾਨਤ ਨਰੇਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197587 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੪੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ}} ਜੋਈ ਕੁਲਾ ਧਰਮ ਕਰਮ ਕੇ ਸੁਚਾਰ ਚਾਰ ਸੋਈ ਪਰਵਾਰ ਬਿਖੈ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਬਖਾਨੀਐ। ਬਨਜੁ ਬਿਉਹਾਰ ਸਾਚੋ ਸਾਹ ਸਨਮੁਖ ਸਦਾ, ਸੋਈ ਤਉ ਬਨਉਣਾ" ਨਿਹਕਪਟ ਕੈ ਮਾਨੀਐ। ਸੁਆਮਿ ਕਾਮ ਸਾਵਧਾਨ ਮਾਨਤ ਨਰੇਸ ਆਨ, ਸੋਈ ਸੁਆਮਿ ਕਾਰਜੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪਹਿਚਾਨੀਐ। ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ ਪਰਵੇਸ ਰਿਦ ਅੰਤਰਿ ਹੈ, ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਸੋਈ ਸਿਖ ਜਗ ਜਾਨੀਐ॥੩੮੦॥ ਸਿਖ ਸੋਈ ਸੁਨਿ ਗੁਰ ਸਬਦ ਰਹਤ ਰਹੈ, ਕਪਟ ਸਨੇਹ ਕੀਏ ਪਾਛੇ ਪਛੁਤਾਤ ਹੈ॥੪੪੦॥ ਮਾਨਸਰ ਤਿਆਗਿ ਆਨ ਸਰ ਜਾਇ ਬੈਠੇ ਹੰਸੁ, ਖਾਇ ਜਲ ਜੰਭ ਹੰਸ ਬੰਸਹਿ ਲਜਾਵਈ। ਸਲਿ ਬਿਛੋਹ ਭਏ ਜੀਅਤ ਜਉ ਰਹੈ ਮੀਨ, ਕਪਟ ਸਨੇਹ ਕੈ ਸਨੇਹੀ ਨ ਕਹਾਵਈ। ਨ। ਬਿਨੁ ਘਨ ਬੂੰਦ ਜਉ ਅਨਤ ਜਲ ਪਾਨ ਕਰੈ, ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਸੰਤਾਨ ਬਿਖੈ ਲਾਛਨ ਲਗਾਵਈ। 4 ਰੋਮ ਰੋਮ ਨਾਲ ਸਵਾਮੀ ਨੂੰ ਅਰਾਧਦੇ ਹਨ। “ ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੋਮ ਰੋਮ ਹਰਿ ਧਿਆਵੈ।” (ਸਿਧ ਗੋਸਟਿ) ਦੋਵੇਂ ਮਿਲ ਕੇ ਇਕ ਰੂਪ (ਸਿੱਖ) ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਚੌਪੜ ਦੀ ਨਰਦਾਂ ਵਾਂਗ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਜੋੜ ਜੁੜਿਆ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਦੋ ਨਰਦਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਮਾਰ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀਆਂ, ਤਿਵੇਂ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰੇਮ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਵਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵੈਰੀਆਂ ਤੋਂ ਅਜਿਤ ਹਨ। ਸ਼ਿਵਸ਼ਕਤਿ ਦੀ ਉਪਾਸ਼ਨਾ ਛੱਡ ਕੇ ਪ੍ਰੇਮ-ਰਸ ਪੀਂਦੇ ਅਤੇ ਸ੍ਵਰੂਪ ਨੂੰ ਲਖਦੇ ਹਨ, ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੀਯ ਪਦ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਏ ਸੱਜਣ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਮੁਰੀਦ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਬੁਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਰ ਦੋਵੇਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਪੀਰ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ (ਸਤਿਗੁਰੂ) ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਸੱਚ ਪਸੰਦ ਹੈ। ੧ ਸ਼ਾਹੂਕਾਰ ਦਾ ਗੁਮਾਸ਼ਤਾ, ਮੁਨੀਮ 1 ੨ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੇਵਕ। ੩ ਜਿਸ ਦੇ ਚਿੱਤ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਾ ਅਸਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਸ ਦੀ ਸੁਰਤ ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੈ, ਉਹੀ ਸਿੱਖ ਹੈ। ੪ ਪਾਨੀ। ਸਤਿ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨਹਾਰੋ, ਪੂਜੇ ਨਾਹਿ ਮਾਯਾ ਵਿਚਿ ਵਿਸ਼ਨੁ ਮਹੇਸ਼ ਕੋ। ਉੱਦਮ ਸੋ ਲਛਮੀ ਕਮਾਵੈ ਆਪ ਖਾਵੈ ਭਲੇ, ਔਰਨ ਖੁਲਾਵੈ ਕਰੈ ਨਿਤਹਿਤ ਦੋਸ਼ ਕੋ! ਵਾਦ ਵੈਰ ਈਰਖਾ ਵਿਕਾਰ ਮਨ ਲਾਵੈ ਨਾਹਿ ਪਰਹਿਤ ਖੇਦ ਸਹੋ, ਦੋਵੈ ਨ ਕਲੇਸ਼ ਕੋ। ਸਦਾਚਾਰੀ ਸਾਹਸੀ ਸੁਹਿਦ ਸਞ੍ਚ ਧਾਰੀ, ਐਸੋ ਗੁਰੁ ਸਿੱਖ ਸਰਤਾਜ ਹੈ ‘ਵਿਸ਼ੇਸ਼’ ਕੋ। ੫ ਦਾਗ | [ ਸਿੱਖ ]<noinclude></noinclude> ntbfegzffds34wbdjdku2hfm3zsa2xh 250 67069 197588 2025-07-11T11:01:02Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਸਿੱਖ ਨਿਰਮਲ ਉਹ ਹੇਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਜਾਤਾ ਤੇ ਗੁਰੂ ਨਿਰਮਲ ਓਹ ਹੈਨ ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਾ ਭੇਟਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਜਿਸ ਗੁਰੁ ਹੋਇ ਕਰ ਮਲੀਨ ਬਿਹਾਰ ਵਾਲੇ ਦ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197588 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੪੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਸਿੱਖ ਨਿਰਮਲ ਉਹ ਹੇਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਜਾਤਾ ਤੇ ਗੁਰੂ ਨਿਰਮਲ ਓਹ ਹੈਨ ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਾ ਭੇਟਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਜਿਸ ਗੁਰੁ ਹੋਇ ਕਰ ਮਲੀਨ ਬਿਹਾਰ ਵਾਲੇ ਦਾ ਅਹਾਰ ਕੀਤਾ, ਸੋ ਗੁਰੂ ਮਲੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਤੁਰਦਾ, ਓਹ ਸਿੱਖ ਭੀ ਮਲੀਨ ਹੈਂ। ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰਾਸਿ ੧, ਅੰਸੂ ੬੪ “ਗੁਰੂ ਬਾਕ ਦ੍ਰਿੜੁ ਜਿਨ ਕਰਿ ਮਾਨੇ। ਸੋ ਮਮ ਪ੍ਯਾਰੋ ਸਿੱਖ੍ਯ ਮਹਾਨੇ॥੪੫॥ ਜਾਗਹਿ ਜਾਮ ਜਾਮਨੀ ਰਹੇ। ਮੱਜਨ ਕਰਿ ਇਕੰਤ ਹੁਇ ਬਹੇ। ਮੋਰਿ ਸਰੂਪ ਰਿਦੇ ਮੈਂ ਧਾਰੇ। ਗੁਰਬਾਨੀ ਕੋ ਰਿਦੈ ਬਿਚਾਰੇ॥੪੬॥ ਮਨ ਦ੍ਰਿੜ ਕਰਿ ਕੈ ਸੁਰਤਿ ਟਿਕਾਵੈ। ਪ੍ਰਤਿ ਹੋਤਿ ਲੌ ਨਾਮ ਅਲਾਵੈ। [ ਸਿੱਖ ਦੇ ਕਰਮ ] ਧਰਮ ਕਿਰਤ ਕਰਿ ਸੰਤਨ ਸੇਵੈ। ਪਰ ਤ੍ਰਿਯ ਪਰ ਧਨ ਕਬਹੁ ਨ ਲੇਵੈ॥੪੭॥ ਨਿੰਦਾ ਝੂਠ ਨ ਨਿਠੁਰ ਬਖਾਨੈ। ਪਰ ਦੁਖ ਦੁਖ, ਪਰ ਸੁਖੁ ਸੁਖੁ ਮਾਨੈ। ਛੁਧਾ ਬਿਨਾ ਨਹਿਂ ਖੈਬੋ ਕਰੈ। ਨੀਂਦ ਬਿਨਾ ਨਹਿਂ ਸੁਪਤਨ ਪਰੈ॥੪੮॥ ਜੇ ਸੁਪਤਹਿ ਨਿਜ ਅਵਧਿ ਘਟਾਵਹਿ॥ ਛੁਧਿ ਬਿਨ ਖਾਇ ਰੋਗ ਉਪਜਾਵਹਿ। ਹੋਹਿ ਨ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕੋ ਸਿਮਰਨ। ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਜਪੁ, ਬਿਸਰ ਨ ਇਕ ਛਿਨ॥੪੯॥ ਪਰਮੇਸੁਰ ਕਾ ਭਾਣੋ ਮਾਨਹਿਂ। ਨਹੀਂ ਦੋਝੁ ਪ੍ਰਭੁ ਮਹਿ ਕਬਿ ਠਾਨਹਿਂ॥ ਆਛੋ ਜਾਨ ਮੁਦਤਿ ਚਿਤ ਰਹੇ। ਤਨ ਹੰਤਾ ਕੋ ਨਿਤਿਤਿ ਦਹੈ॥੫੦॥ ਕਾਮ ਨ ਕ੍ਰੋਧ ਨ ਲੋਭ ਨ ਧਾਰੇ। ਯਥਾ ਲਾਭ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਬਿਚਾਰੈ। ਆਛੋ ਕਰਮ ਦਿਖਾਇ ਨ ਚਾਹੈ। ਲਾਭ ਘਟੈ ਪਾਖੰਡ ਇਸ ਮਾਂਹੈ॥੫੧॥ ਨਾਮ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਨ ਤ੍ਯਾਗਹਿ। ਨਿਤਿਤਿ ਇਨਹੀ ਸੋਂ ਅਨੁਰਾਗਹਿ | ਹਰਿ ਗੁਰ ਕੀ ਨਿੰਦਾ ਨਹਿਂ ਸੁਨੈ। ਭਾਗਹਿ ਤਹਿਂ ਤੇ, ਕੈ ਤਿਸੁ ਹਨੈ॥੫੨॥ ਛਰ ਮਤਸਰ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਕੋ ਤਜਿ ਕੈ। ਨਿਜ ਆਛੋ ਜਾਨਹਿ ਹਰਿ ਭਜਿ ਕੈ ਸੁਖ ਪਰਲੋਕ ਚਾਹਿ ਕਰਿ ਸਦਾ। ਜਗ ਸੁਖ ਮਹਿ ਉਰਝਹਿ ਨਹਿ ਕਦਾ॥੫੩॥ ੧ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ੫ ਕੇ ੨ ਇਸ ਉਪਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਏ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਤਾਈਂ ਗੁਰੂ ਸਦਾ ਕੇ ਕਾਰ ਭੇਟ ਟੈਕਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਗਰਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਐਸੇ ਆਦਮੀ [ ਕਾਰ ਭੇਟ] ‘ਮਸੰਦ' ਕਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਰਤਣ ਦਾ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਨਹੀਂ ੩ ਜੋ ਧਰਮ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਉਹ ਮਲੀਣ ਵਿਹਾਰ ਵਾਲੇ ਹਨ। ੪ ਗੁਰੂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਚਨਾਂ ਪਰ ਅਮਲ ਕਰ ਕੇ ‘ਨਿਰਮਲ’ ਪਦ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਏ। ਭਾਈ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਆਦਿਕ ਗੁਰੂਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਰਹਿਣੀ ਕੀ ਹੈ? ਇਸ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ। ੬ ਪਹਿਰ ਰਾਤ ਰਹਿੰਦੀ ਜਾਗੋ। ੭ ਕਠੋਰ, ਕੌੜਾ। ੮ ਜਿਤਨਾ ਸਮਾਂ ਅਰੋਗਤਾ ਵਾਸਤੇ ਸੌਣ ਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਵਧ ਜੋ ਸੌਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣਾ ਅਮੁੱਲਾ ਸਮਾਂ ਥਾ ਗਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਮਰ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਅਕਾਰਥ ਖੋ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।<noinclude></noinclude> 9znz947yx65bkj6ltq7ta9xm7axhnqs 250 67070 197589 2025-07-11T11:01:34Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੬ ਸਤਿਗੁਰ ਵੰਸੀ ਪਰਮ ਹੰਸੁ, ਗੁਰੂ ਸਿਖ ਹੰਸ ਵੰਸੁ ਨਿਬਹੰਦਾ। ਪਿਅ ਦਾਦੇ ਦੇ ਰਾਹਿ ਚਲੰਦਾ॥੨੯॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਵਾਰ ੨੯ ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਇਕ ਵਰਨ ਹੋਇ ਗੁਰਸਿਖ ਵੜੀਅਨਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੋੜੇ।... ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197589 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੪੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੬ ਸਤਿਗੁਰ ਵੰਸੀ ਪਰਮ ਹੰਸੁ, ਗੁਰੂ ਸਿਖ ਹੰਸ ਵੰਸੁ ਨਿਬਹੰਦਾ। ਪਿਅ ਦਾਦੇ ਦੇ ਰਾਹਿ ਚਲੰਦਾ॥੨੯॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਵਾਰ ੨੯ ਚਾਰਿ ਵਰਨ ਇਕ ਵਰਨ ਹੋਇ ਗੁਰਸਿਖ ਵੜੀਅਨਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੋੜੇ।... ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਦਾਦੇ ਪੋਤੇ॥੫॥ ਸਿੱਖ ਦੀ ਗੁਰੁਭਾਈਆਂ ਨਾਲਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਅਤੇ ਭ੍ਰਾਤ੍ਰਿ ਭਾਵ {੬੪੮} ਵਾਰ ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੪ (੧੪) ਜਿਨਾ ਗੁਰੁ ਪਿਆਰਾ ਮਨਿ ਚਿਤਿ ਤਿਨਾ ਭਾਉ ਗੁਰੂ ਦੇਵਾਈਆ॥ ਗੁਰ ਸਿਖਾ ਇਕੋ ਪਿਆਰੁ ਗੁਰ ਮਿਤਾ ਪੁਤਾ ਭਾਈਆ॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੦ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਗੁਰਸਿਖ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ। ਭਾਇ ਭਗਤਿ ਗੁਰਪੁਰਬ ਕਰੈ ਕਰਾਇਆ। ਗੁਰਸਿਖ ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਜਠੇਰੇ ਭਾਇਆ ਗੁਰਸਿਖ ਮਾਂ ਪਿਉ ਵੀਰ ਕੁਟੰਬ ਸਬਾਇਆ ਗੁਰਸਿਖ ਖੇਤੀ ਵਣਜੁ ਲਾਹਾ ਪਾਇਆ। ਹੰਸ ਵੰਸ ਗੁਰਸਿਖ ਗੁਰਸਿਖ ਜਾਇਆ॥੭॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੩੯ ਸਚਾ ਸਾਕ ਨ ਵਿਛੜੇ, ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰਭਾਈ ਭਤਾ॥ ਭੋਗ ਭਗਤਿ ਵਿਚਿ ਜੋਗ ਜੁਗੜਾ॥੧੯॥ ੧ ਸਨਮੁਖ (ਗੁਰੁਮੁਖ) ਗੋਤ੍ਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ੨ ਦੋਖੋ, ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਨਾਤਾ। ੩ ਦੇਵੀ ਦੋਵਤਾ ਅਤੇ ਜਠੋਰਿਆਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਗੁਰੂਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਭਾਈ ਹੈ। ੪ ਸਹੋਦਰ, ਸਕਾ ਭਾਈ। ੫ ਗੁਰੁਵੰਸ਼ੀ, ਪਰਮ ਕੁਲੀਨ | ੬ ਭ੍ਰਾਤਾਂ, ਗੁਰੁਭਾਈਆਂ ਦਾ ਸਾਕ ਉੱਪਰ ਲਿਖੇ ਸਭ ਸਾਕਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਹੈ। [ਭਾਈ ਪਦਵੀ ਜੋ ਸਿੱਖ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸਕੋ ਭਾਈਆਂ ਜਿਹਾ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ, ਉਹ ਗੁਰੂਸਿੱਖੀ ਤੋਂ ਪਤਿਤ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕ੍ਹਾ-ਭਾਵ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ‘ਭਾਈ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਪ੍ਚਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਈ ਅਗਿਆਨੀ, ‘ਭਾਈ ਸ਼ਬਦ ਕੇਵਲ ਗ੍ਰੰਥੀ ਗੁਰੁਦੁਆਰੀਏ ਅਤੇ ਰਾਗੀ ਆਦਿਕਾਂ ਲਈ ਹੀ ਵਰਤਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੁੱਲ ਹੈ। ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਸੰਬੰਧੀ “ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ” ਪਰਮ ਉੱਚ ਪਦਵੀ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਿੰਘ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ‘ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਕਹਿੰਦੇ ਅਤੇ ਲਿਖਦੇ ਸੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਛੋਟੇ, ਊਚ ਨੀਚ ਦਾ ਵਿਤਕਰਾ ਨਾ ਰਹੇ। ਸਾਡੇ ਪਿਤਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਭੀ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ‘ਭਾਈ' ਦੀ ਪਦਵੀ ਨਾਲ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਸੋ, ਜਿਹਾ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਯਥਾ—ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ, ਭਾਈ ਬਾਲਾ, ਭਾਈ ਪਾਰੋ, ਭਾਈ ਬੁੱਢਾ, ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਭਾਈ ਬਹਿਲੋ, ਭਾਈ ਭਗਤੂ, ਭਾਈ ਗੋਰਾ<noinclude></noinclude> t2uyk9oc9523mxp2a9338vfktbaumzj 250 67071 197590 2025-07-11T11:02:20Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਤਨੁ ਮਨੁ ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਸਭੁ ਅਰਪੀ, ਵਿਚਿ ਅਗਨੀ ਆਪੁ ਜਲਾਈ॥੪॥ ਫੇਰੀ ਪਾਣੀ ਢੋਵਾ, ਜੋ ਦੇਵਹਿ ਸੋ ਖਾਈ॥੫॥ ਨਾਨਕੁ ਗਰੀਬੁ ਢਹਿ ਪਇਆ ਦੁਆਰੈ, ਹਰਿ ਮੇਲਿ ਲੈਹੁ ਵਡਿਆਈ॥੬॥ ਅਖੀ ਕਾਢਿ ਧਰੀ ਚਰਣਾ ਤਲਿ, ਸਭ ਧਰਤੀ ਫਿਰਿ ਮਤ ਪਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197590 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੫੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਤਨੁ ਮਨੁ ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਸਭੁ ਅਰਪੀ, ਵਿਚਿ ਅਗਨੀ ਆਪੁ ਜਲਾਈ॥੪॥ ਫੇਰੀ ਪਾਣੀ ਢੋਵਾ, ਜੋ ਦੇਵਹਿ ਸੋ ਖਾਈ॥੫॥ ਨਾਨਕੁ ਗਰੀਬੁ ਢਹਿ ਪਇਆ ਦੁਆਰੈ, ਹਰਿ ਮੇਲਿ ਲੈਹੁ ਵਡਿਆਈ॥੬॥ ਅਖੀ ਕਾਢਿ ਧਰੀ ਚਰਣਾ ਤਲਿ, ਸਭ ਧਰਤੀ ਫਿਰਿ ਮਤ ਪਾਈ॥੭॥ ਜੇ ਪਾਸਿ ਬਹਾਲਹਿ ਤਾ ਤੁਝਹਿ ਅਰਾਧੀ, ਜੇ ਮਾਰਿ ਕਢਾਹਿ ਭੀ ਧਿਆਈ॥੮॥ ਜੇ ਲੋਕੁ ਸਲਾਹੇ ਤਾ ਤੇਰੀ ਉਪਮਾ, ਜੋ ਨਿੰਦੈ ਤ ਛੋਡਿ ਨ ਜਾਈ॥੯॥ ਜੇ ਤੁਧੁ ਵਲਿ ਰਹੈ ਤਾ ਕੋਈ ਕਿਹੁ ਆਖਉ, ਤੁਧੁ ਵਿਸਰਿਐ ਮਰਿ ਜਾਈ॥੧੦॥ ਵਾਰਿ ਵਾਰਿ ਜਾਈ ਗੁਰ ਉਪਰਿ, ਪੈ ਪੈਰੀ ਸੰਤ ਮਨਾਈ॥੧੧॥... ਝਖੜੁ ਝਾਗੀ ਮੀਹੁ ਵਰਤੈ ਭੀ ਗੁਰੁ ਦੇਖਣ ਜਾਈ॥੧੩॥ ਸਮੁੰਦੁ ਸਾਗਰੁ ਹੋਵੈ ਬਹੁ ਖਾਰਾ, ਗੁਰਸਿਖੁ ਲੰਘਿ ਗੁਰ ਪਹਿ ਜਾਈ॥੧੪॥ ਜਿਉ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜਲ ਬਿਨੁ ਹੈ ਮਰਤਾ, ਤਿਉ ਸਿਖੁ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਮਰਿ ਜਾਈ॥੧੫॥ ਜਿਉ ਧਰਤੀ ਸੋਭ ਕਰੇ ਜਲੁ ਬਰਸੈ, ਤਿਉ ਸਿਖ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਬਿਗਸਾਈ॥੧੬॥... ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਗੁਰੁ ਅਪੁਨਾ, ਸੋਇਆ ਮਨੁ ਜਾਗਾਈ॥੨੩॥... ਜੇ ਗੁਰੁ ਝਿੜਕੇ ਤ ਮੀਠਾ ਲਾਗੈ ਜੇ ਬਖਸੇ ਤ ਗੁਰ ਵਡਿਆਈ॥੨੫॥... ਪਾਲਾ ਕਕਰੁ ਵਰਫ ਵਰਸੈ, ਗੁਰਸਿਖੁ ਗੁਰ ਦੇਖਣ ਜਾਈ॥੨੭॥ ਸਭੁ ਦਿਨਸੁ ਰੈਣਿ ਦੇਖਉ ਗੁਰੁ ਅਪੁਨਾ, ਵਿਚਿ ਅਖੀ ਗੁਰ ਪੈਰ ਧਰਾਈ॥੨੮॥ ਅਨੇਕ ਉਪਾਵ ਕਰੀ ਗੁਰ ਕਾਰਣਿ, ਗੁਰ ਭਾਵੈ ਸੋ ਥਾਇ ਪਾਈ॥੨੯॥ ਰੈਣਿ ਦਿਨਸੁ ਗੁਰ ਚਰਣ ਅਰਾਧੀ, ਦਇਆ ਕਰਹੁ ਮੇਰੇ ਸਾਈ॥੩੦॥ ਨਾਨਕ ਕਾ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਗੁਰੂ ਹੈ, ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਅਘਾਈ॥੩੧॥ ਨਾਨਕ ਕਾ ਪ੍ਰਭੁ ਪੂਰਿ ਰਹਿਓ ਹੈ, ਜਤ ਕਤ ਤਤ ਗੋਸਾਈ॥੩੨॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੭ 4 ਚੰਦ ਚਕੋਰ ਪਰੀਤ ਹੈ ਲਾਇ ਤਾਰ ਨਿਹਾਲੋ। ਚਕਵੀ ਸੂਰਜ ਹੇਤ ਹੈ ਮਿਲਿ ਹੋਨਿ ਸੁਖਾਲੇ। ਨੇਹੁ ਕਵਲ ਜਲ ਜਾਣੀਐ ਖਿੜਿ ਮੁਹ ਵੇਖਾਲੇ। ਮੌਰ ਬਬੀਹੇ ਬੋਲਦੇ ਵੇਖਿ ਬਦਲਂ ਕਾਲੇ ਨਾਰਿ ਭਤਾਰ ਪਿਆਰੁ ਹੈ, ਮਾਂ ਪੁਤ ਸਮ੍ਹਾਲੇ। ਪੀਰ ਮੁਰੀਦਾ ਪਿਰਹੜੀ ਓਹੁ ਨਿਬਹੈ ਨਾਲੇ॥੪॥ ੧ ਜੇ ਤੂੰ ਵੱਲ ਰਹੇਂ, ਅਥਵਾ ਜੋ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਬਣੀ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਕੁਝ ਕਹੋ, ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਰਾ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ। ੨ ਅਨ੍ਹੇਰੀ-ਤੂਫ਼ਾਨ ੪ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੁ, ਸਿੱਖ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਾਸਤੇ ਝਿੜਕਦਾ ਹੈ। ੩ ਜਲ-ਜੀਵ। ੫ ਟਕ-ਧਿਆਨ ੬ ਪ੍ਰੀਤਿ, ਮੁਹੱਬਤ। == ਸਿਰਲੇਖ ਲਿਖਤ ==<noinclude></noinclude> ckisr4wl3tg4zynwdd19icsj0nunh62 250 67072 197591 2025-07-11T11:16:12Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਭਉ ਮੰਤ੍ਰੁ ਦੇ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ। ਜਿਉ ਜਲ ਅੰਦਰਿ ਕਮਲੁ ਹੈ ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਉਦਾਸੁ ਰਹਾਇਆ। ਆਪੁ ਗਵਾਇ, ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਇਆ॥੧੩॥ ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦਰਸ ਧਿਆਨ ਅਸਚਰਜ ਮੈਂ, ਦਰਸਨੀ ਹੋਤ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197591 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੫੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਭਉ ਮੰਤ੍ਰੁ ਦੇ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ। ਜਿਉ ਜਲ ਅੰਦਰਿ ਕਮਲੁ ਹੈ ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਉਦਾਸੁ ਰਹਾਇਆ। ਆਪੁ ਗਵਾਇ, ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਇਆ॥੧੩॥ ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਸਤਿਗੁਰ ਦਰਸ ਧਿਆਨ ਅਸਚਰਜ ਮੈਂ, ਦਰਸਨੀ ਹੋਤ ਖਟ ਦਰਸ ਅਤੀਤ ਹੈ। ਸਤਿਗੁਰ ਚਰਨ ਸਰਨਿ ਨਿਹਕਾਮ ਧਾਮ, ਸੇਵਕੁ ਨ ਆਨ ਦੇਵ ਸੇਵ ਕੀ ਨ ਪ੍ਰੀਤ ਹੈ। ਸਤਿਗੁਰ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਮੂਲ ਮੰਤ੍ਰ, ਆਨ ਤੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰੁ ਕੀ ਨ ਸਿਖਨ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੈ। [ਮੰਤ੍ਰ ਤੰਤ੍ ਸਤਿਗੁਰ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਪੰਗਤਿ ਸੁਖ, ਹੰਸ ਬੰਸ ਮਾਨਸਰ ਅਨਤ ਨ ਚੀਤੁ ਹੈ॥੧੮੩॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੧੨ ਛਿਅ ਰੁਤਿ ਬਾਰਹ ਮਾਹ ਵਿਚਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਦਰਸਨੁ ਸੂਝ ਸੁਝਾਤੀ। (੧੨) ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਆਦਿ ਸਭ ਦੀ ਅਭੇਦਤਾ ਦੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਮਨੁੱਖ ਮਾਤ੍ਰ ਵਾਸਤੇ ਹੈ। ਜੋ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਿਨਾ ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਸਹੋਦਰ ਭਾਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਮਰਦਾਨੇ ਦਾ ਸਿੱਖ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਾ, ਸਾਫ਼ ਸਿੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਜਾਤਿ ੧ ਪ੍ਰੇਮ, ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਭਯ ਸਾਧਨ ਹੋਣ ਪਰ ਹੀ ਨਾਮ, ਦਾਨ, ਸ਼ਨਾਨ (ਨਾਮ, ਦਾਨ, ਸਨਾਨ] ਫਲਦਾਇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤੁਕ ਦਾ ਅਨ੍ਹੇ ਇਉਂ ਹੈ—ਭਾਉ ਦੇ ਨਾਮ, ਭਗਤਿ ਦੋ ਦਾਨ, ਭਉ ਦੇ ਇਸਨਾਨੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ, ਅਰਥਾਤ—ਪ੍ਰੇਮ ਸਾਧਨ ਦੇ ਕੇ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਕਰਾਇਆ, ਭਗਤਿ (ਤਕਸੀਮ) ਦਾ ਗਿਆਨ ਕਰਾ ਕੇ ਦਾਨ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਮਲੀਨਤਾ ਅਰ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਭਯ ਸਮਝਾ ਕੋ ਇਸ਼ਨਾਨ (ਸਵੱਛਤਾ) ਦਾ ਮਹਾਤਮ ਜਣਾਇਆ। ੨ ਅਸਚਰਯ (ਅਦਭੁਤ) ਰੂਪ ਹੈ। ੩ ਛੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਲੰਘ ਕੇ (ਤਿਆਗ ਕੇ) ਗੁਰੂਦਰਸ਼ਨੀ (ਸਿੱਖ ਧਰਮ-ਧਾਰੀ) ਹੋਂਦਾ ਹੈ। ੪ ਮਲ ਮੰਤਰ ਵਿੱਚ ਲਿਵ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ੫ ਜਿਵੇਂ ਛੀ ਰੁੱਤਾਂ ਅਤੇ ਬਾਰਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੂਰਯ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਦਾ ਹੈ, ਤਿਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਰਸ਼ਨ, ਖਦ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਅਨੇਕ ਪੰਥਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਵਾਨ ਹੈ। ਛੇ ਰੁੱਤਾਂ ਇਹ ਹਨ—ਚੇਤ ਵੈਸਾਖ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ, ਜੇਠ ਹਾੜ ਗ੍ਰੀਖਮ ਰੁੱਤ, ਸਾਵਣ ਭਾਦਰੋਂ ਵਰਖਾ ਰੁੱਤ, ਅੱਸੂ ਕੱਤਕ ਸਰਦ ਰੁੱਤ, ਮੱਘਰ ਪੋਹ ਹਿਮ ਰੁੱਤ, ਮਾਘ ਫੱਗਣ ਸਿਸਿਰ ਰੁੱਤ।<noinclude></noinclude> bht7h76x69x4dt0pix5neqoavx2qgjh 250 67073 197592 2025-07-11T11:16:40Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਤੇ ਤਬਿ ਨਾਮ ਉਚਰ ੋ। ਸ਼ੁਭ ‘ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ' ਤਿਹ ਧਰਯੋ॥੧੦॥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਕਹਿ ਫਤੇ। ਭਾ ਕੱਲ੍ਯਾਨ ਉਚਿਤ ਮੁਦ ਚਿਤੇ। [੭੨] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (ਜੋਗੀ ਅੰਦਰਿ) ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰੁ ਐਸਾ ਜਾਣੀਐ ਜੋ ਸਭਸੈ ਲਏ ਮ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197592 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੫੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਤੇ ਤਬਿ ਨਾਮ ਉਚਰ ੋ। ਸ਼ੁਭ ‘ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ' ਤਿਹ ਧਰਯੋ॥੧੦॥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਕਹਿ ਫਤੇ। ਭਾ ਕੱਲ੍ਯਾਨ ਉਚਿਤ ਮੁਦ ਚਿਤੇ। [੭੨] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (ਜੋਗੀ ਅੰਦਰਿ) ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰੁ ਐਸਾ ਜਾਣੀਐ ਜੋ ਸਭਸੈ ਲਏ ਮਿਲਾਇ ਜੀਉ॥੧੦॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੧੧ ਚਾਰਿ ਵਰਨਿ ਇਕ ਵਰਨ ਕਰਿ, ਵਰਨ ਅਵਰਨ ਤਮੋਲ ਗੁਲਾਲੇ। ਅਸਟ ਧਾਤੁ ਇਕੁ ਧਾਤੁ ਕਰਿ, ਵੇਦ ਕਤੇਬ ਨ ਭੇਦੁ ਵਿਚਾਲੇ। (੭) ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੩੩ ਵੁਣੈ ਜੁਲਾਹਾ ਤੰਦੁ ਗੰਢਿ ਇਕੁ ਸੂਤੁ ਕਰਿ ਤਾਣਾ ਵਾਣਾ। ਦਰਜੀ ਪਾੜਿ ਵਿਗਾੜਦਾ ਪਾਟਾ ਮੂਲ ਨ ਲਹੈ ਵਿਕਾਣਾ | ਕਤਰਣਿ ਕਤਰੈ ਕਤਰਣੀ ਹੋਇ ਦੁਮੂਹੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਸਾਣਾ। ਸੂਈ ਸੀਵੈ ਜੋੜਿ ਕੈ, ਵਿਛੁੜਿਆਂ ਕਰਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਣਾ। ਸਾਹਿਬੁ ਇਕੋ ਰਾਹਿ ਦੁਇ, ਜਗ ਵਿਚਿ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਣਾ। ਗੁਰਸਿਖੀ ਪਰਧਾਨੁ ਹੈ, ਪੀਰ ਮੁਰੀਦੀ ਹੈ ਪਰਵਾਣਾ॥੪॥ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤ ਤੋਂ ਕਈ ਅਨਜਾਣ ਸਿੱਖ ਖ੍ਯਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ ਮੁਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਲਸਾ ਧਰਮ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇ, ਤਦ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਸੂਰ ਦਾ ਮਾਸ ਖਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਏ, ਪਰ ਇਹ ਭੁੱਲ ਹੈ, ਗੁਰੁਮਤ ੧ ਮਨੁੱਖ ਮਾਤ੍ਰ ਨੂੰ। ੨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਚਾਰ ਵਰਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਕਰ ਕੇ ਨਵਾਂ ਸਿੱਖ [ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਿੱਖ ਹੋਣਾ] ਧਰਮ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦਾ ਲਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ? ਇਸ ਪਰ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਜੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਨ, ਚੂਨਾ, ਰੱਬ, ਸੁਪਾਰੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸੁਰਖ ਰੰਗ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕੇਵਲ ਚਾਰ ਵਰਨ ਹੀ ਇਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ, ਸਗੋਂ ਅਸ਼ਟ ਧਾਤੂ (ਚਾਰ ਮਜ਼ਹਬ ਅਤੇ ਚਾਰ ਵਰਨ) ਅਭੇਦ ਕਰ ਦਿਤੋ ਅਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਦ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜੋ ਵੈਦ ਅਤੇ ਕੁਰਾਨ ਆਦਿ ਪੁਸਤਕ ਸੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਨਾਰੇ ਕਰ ਕੇ ਗੁਰੁਬਾਣੀ ਦਵਾਰਾ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਯ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ:“ਏਕ ਪਿਤਾ ਏਕਸ ਕੇ ਹਮ ਬਾਰਿਕ।” ੩ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸ਼ਿਰੋਮਣੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਵੇਂ ਮਿਲਾ ਲੈਣੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹਨ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ੧੧ਵੀਂ ਵਾਰ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨ [ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧੀ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਧਾਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਯਥਾ-‘ਮੀਆਂ ਜਮਾਲੁ ਨਿਹਾਲੁ ਹੈ ਭਗਤੁ ਭਗਤਿ ਕਮਾਵੈ ਬਾਰਾ।' ਇਸ ਦਾ ਟੀਕਾ ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਉਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ‘ਮੀਆਂ ਜਮਾਲ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਆਇਆ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਲੀਤਾ ਤੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ ਤੇ ਕਹਿਆ, ਜੋ ਜੀ ਮੈਨੂੰ ਭੀ ਸਿੱਖ ਕਰੀਏ। ਤਾਂ ਬਚਨ ਹੋਇਆ, ਗੁਰੂ ਕੀ ਬਾਣੀ ਸਿਦਕ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨੀ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਜਿਤਨੇ ਪੰਜਾਂ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਹੇਠ ਸਭਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਚੇਤੰਨ ਹੈ। ਜੋ ਇਕ ਪਛਾਣਦੇ ਹੈਨ, ਸੋ ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਿੱਖ ਹੈਨ। ਤੌਜ਼ਕਿ ਜਹਾਂਗੀਰੀ ਵਿੱਚ ਜਹਾਂਗੀਰ ਆਪਣੇ ਸਨ ਜਲੂਸ ਇਕ ਦਾ ਹਾਲ ਲਿਖਦਾ ਹੋਇਆ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਦਾਨ ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੋ ਕੇ ਸਿੱਖ ਬਣਦੇ ਸੀ। ਹੋ<noinclude></noinclude> e08r1i5dnpvdxk7r1ralexj4mhsss9g 250 67074 197593 2025-07-11T11:17:07Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਇਉ ਪਾਵਹਿ ਹਰਿ ਦਰਸਾਵੜਾ, ਨਹ ਲਗੈ ਤਤੀ ਵਾਉ ਜੀਉ॥ ਹਉ ਆਪਹੁ ਬੋਲਿ ਨ ਜਾਣਦਾ, ਮੈ ਕਹਿਆ ਸਭੁ ਹੁਕਮਾਉ ਜੀਉ॥ ਹਰਿਭਗਤਿ ਖਜਾਨਾ ਬਖਸਿਆ, ਗੁਰਿ ਨਾਨਕਿ ਕੀਆ ਪਸਾਉ ਜੀਉ॥ ਮੈ ਬਹੁੜਿ ਨ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਭੁਖੜੀ, ਹਉ ਰਜਾ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਅ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197593 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੫੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਇਉ ਪਾਵਹਿ ਹਰਿ ਦਰਸਾਵੜਾ, ਨਹ ਲਗੈ ਤਤੀ ਵਾਉ ਜੀਉ॥ ਹਉ ਆਪਹੁ ਬੋਲਿ ਨ ਜਾਣਦਾ, ਮੈ ਕਹਿਆ ਸਭੁ ਹੁਕਮਾਉ ਜੀਉ॥ ਹਰਿਭਗਤਿ ਖਜਾਨਾ ਬਖਸਿਆ, ਗੁਰਿ ਨਾਨਕਿ ਕੀਆ ਪਸਾਉ ਜੀਉ॥ ਮੈ ਬਹੁੜਿ ਨ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਭੁਖੜੀ, ਹਉ ਰਜਾ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਅਘਾਇ ਜੀਉ॥ [੭੧੭] ਖ਼ਾਲਸੇ ਕੀ ਮਹਿਮਾ, ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ ਸੇਵ ਕਰੀ ਇਨਹੀ ਕੀ ਭਾਵਤ, ਅਉਰ ਕੀ ਸੇਵ ਸੁਹਾਤ ਨ ਜੀ ਕੋ॥... ਮੋ ਗ੍ਰਿਹ ਮੈਂ ਮਨ ਤੇ ਤਨ ਤੇ ਸਿਰ ਲਉ ਧਨ ਹੈ ਸਭ ਹੀ ਇਹੀ ਕੋ॥੩॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੧੪ ਹੋਮ ਜਗ ਲਖ ਭੋਗ ਚਣੇ ਚਬਾਵਣੀ। ਤੀਰਥ ਪੁਰਬ ਸੰਜੋਗ ਪੈਰ ਧੁਵਾਵਣੀ। ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਲਖ ਜੋਗ ਸਬਦ ਸੁਣਾਵਣੀ॥੧੯॥ ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰਾਸਿ ੧, ਅੰਸੂ ੪੦ ਗੁਰਸਿੱਖਨ ਕੋ ਪ੍ਰਥਮ ਅਚਾਵਹੁ। ਸ਼ੋਸ਼ ਰਹੇ ਭੋਜਨ ਤੁਮ ਖਾਵਹੁ। ਮਹਾਂ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹੋਤ ਹੈ ਸੋਇ। ਸਿੱਨ ਪੀਛੇ ਅਚਯਤਿ ਜੋਇ॥੩੨॥ ਰੁੱਤ ੩, ਅੰਸੂ ੪੦ ਸਿੱਖ ਕੋ ਦੇਯ ਬਿਵਾਹ ਕਰਾਇ। ਸੋ ਨਿਸਤਰਹਿ ਬਿਲਮ ਨਹਿਂ ਲਾਇ॥੧੩॥ ਸਿੱਖ, ਸਿੱਖ ਬਿੱਯਾ ਸਿਖਲਾਵੈ। ਨਗਨ ਸਿੱਖ ਕੋ ਬਸਤ੍ਰ ਉਢਾਵੈ। ਕਾਰਜ ਅਕ੍ਯੋਂ ਸਿੱਖ ਕੋ, ਸਾਧੇ। ਜਮ ਕੀ ਬਾਧਾ ਸੋ ਨਹਿਂ ਲਾਧੋ॥੧੪॥ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਰਹੁਰੀਤਿ (ਮਰਯਾਦਾ) ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੮ ਪਿਛਲ ਰਾਤੀਂ ਜਾਗਣਾ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਦਿੜਾਏ। ਮਿਠਾ ਬੋਲਣੁ ਨਿਵ ਚਲਣੁ ਹਥਹੁ ਦੇ ਕੈ ਭਲਾ ਮਨਾਏ। ਥੋੜਾ ਸਵਣਾ ਖਾਵਣਾ ਥੋੜਾ ਬੋਲਨੁ ਗੁਰਮਤਿ ਪਾਏ। १० ਘਾਲਿ ਖਾਇ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਕਰੈ ਵਡਾ ਹੋਇ ਨ ਆਪੁ ਗਣਾਇ॥ (੧੫) ੧. ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੋ ਦੇਣੇ, ਲੱਖਾਂ ਜੱਗ ਹੋਮਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹਨ। ੨ ਤੀਰਥਾਂ ਦੇ ਪਰਬ ਸ਼ਨਾਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਧੋਣ ਦਾ ਮਹਾਤਮ ਹੈ। ੩ . ਗੁਰ ਸ਼ਬਦ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਸੁਨਾਉਣ ਦਾ ਮਹਾਤਮ ਲੱਖ ਯੋਗ ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਅਨਹਤ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਹੈ। ੬ ਲੱਭਦਾ, ਪਾਉਂਦਾ। ੪ ਅੜਿਆ (ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ)। ੫ ਸਜ਼ਾ, ਪੀੜਾ, ਦੰਡ। ੭ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਬੰਧੀ ਦੋਖੋ, ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਰਹਿਤ। ੮ ਅੱਖਰ ਥੋੜੇ ਅਤੇ ਮਤਲਬ ਬਹੁਤਾ। ੯ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਦਾਨਾਈ ਨਾਲ ਖੱਟ ਕੇ। ੧੦ ਦੋਸ਼ ਕੌਮ ਦੇ ਅਰਥ ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਕਰੋ।<noinclude></noinclude> m3hjxtxgiowux3a1b7x990iblewe321 250 67075 197594 2025-07-11T11:17:37Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਰਾਹੁ ਏਹੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਾਲ ਚਲੈ ਸੋ ਦੇਖੈ। ਘਾਲਿ ਖਾਇ ਸੇਵਾ ਕਰੈ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਵਿਸੇਖੈ |... ਮੁਰਦੇ ਵਾਂਗ ਮੁਰੀਦ ਹੋਇ ਗੁਰ ਗੋਰੀ ਫੜਿ ਅਲਖ ਅਲੇਖੈ...॥੬॥ ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਨਾਵਣਾ ਗੁਰਮਤਿ ਲੈ ਦੁਰਮਤਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197594 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੫੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਰਾਹੁ ਏਹੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚਾਲ ਚਲੈ ਸੋ ਦੇਖੈ। ਘਾਲਿ ਖਾਇ ਸੇਵਾ ਕਰੈ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਅਵੇਸੁ ਵਿਸੇਖੈ |... ਮੁਰਦੇ ਵਾਂਗ ਮੁਰੀਦ ਹੋਇ ਗੁਰ ਗੋਰੀ ਫੜਿ ਅਲਖ ਅਲੇਖੈ...॥੬॥ ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਨਾਵਣਾ ਗੁਰਮਤਿ ਲੈ ਦੁਰਮਤਿ ਮਲੁ ਧੋਵੈ। ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਪੂਜਣਾ ਗੁਰਸਿਖ ਪੂਜ ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਭਾਵੈ। ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਗਲਿ ਹਾਰੁ ਪਰੋਵੈ। ਗੁਰੁਸਿਖੀ ਦਾ ਜੀਵਣਾ ਜੀਂਵਦਿਆਂ ਮਰਿ ਹਉਮੈ ਖੋਵੈ। ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰੁ ਸਬਦ ਵਿਲੋਵੈ॥੯॥ ਗੁਰਸਿਖੀ ਦਾ ਕਰਮੁ ਏਹੁ ਗੁਰ ਫੁਰਮਾਏ ਗੁਰਸਿਖ ਕਰਣਾ | ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਗੁਰੁ ਸਿਖੁ ਗੁਰੂ ਸਰਣਾ॥੧੦॥ ਲਖ ਜਪ ਤਪ ਲਖ ਸੰਜਮਾਂ, ਹੋਮ ਜਗ ਲਖ ਵਰਤ ਕਰੰਦੇ। ਲਖ ਤੀਰਥ ਲਖ ਊਲਖਾ ਲਖ ਪੁਰੀਆ ਲਖ ਪੁਰਬ ਲਗਦੇ। ਦੇਵੀ ਦੇਵਲ ਦੇਹੁਰੇ ਲਖ ਪੁਜਾਰੀ ਪੂਜ ਕਰੰਦੇ। ਜਲ ਥਲ ਮਹੀਅਲ ਭਰਮਦੇ, ਕਰਮ ਧਰਮ ਲਖ ਫੇਰਿ ਫਿਰੰਦੇ। ਲਖ ਪਰਬਤ ਵਣਖੰਡ ਲਖ ਲਖ ਉਦਾਸੀ ਹੋਇ ਭਵੰਦੇ। ਅਗਨੀ ਅੰਗੁ ਜਲਾਇੰਦੇ ਲਖ ਹਿਮੰਚਲਿ ਜਾਇ ਗਲੰਦੇ। ਗੁਰੁ ਸਿਖੀ ਸੁਖੁ ਤਿਲੁ ਨ ਲਹੰਦੇ॥੧੮॥ ਭਗਤ ਰਤਨਾਵਲੀ, ਟੀਕਾ ੧੪ਵੀਂ ਪੌੜੀ ਦਾ ਬਚਨ ਹੋਆ, ਮਨ ਨੀਵੇਂ ਕਰ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਸਾਡੇ ਸ਼ਰੀਰ ਪਾਸੋਂ ਸੇਵਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਹੋਇ ਆਵੈ ਸੋ ਕਰਨੀ ਤੇ ਪਿਛਲੀ ਰਾਤ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸਨਾਨ ਕਰ ਕੈ ਸਬਦ ਦਾ ਅਧ੍ਯਾਸ ਕਰਨਾ ਤੇ ਵਾਹਗੁਰੂ ਨੂੰ ਸ੍ਵਾਮੀ ਅਤੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੇਵਕ ਜਾਣਨਾ ਤੇ ਸਾਧੂ ਸੰਗਤਿ ਵਿੱਚ ਜਾਇ ਕੈ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰ ਕੇ ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਬਦ ਸੁਣਨਾ ਤੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਬਾਣੀ ਦਾ ਮੰਨਣ ਕਰਣਾ। [ ਮਨ ਨੀਵਾਂ] ਟੀਕਾ ਇਕੱਤੀਹਵੀਂ ਪੌੜੀ ਦਾ ਭਾਈ ਚੂਹੜ ਲਖਨਊ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਠਦਿਆਂ, ਬੈਠਦਿਆਂ, ਤੁਰਦਿਆਂ ਅੱਠੇ ਪਹਰ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਜਪਦਾ ਰਹੈ, ਸਾਹਿਬ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਪਾਸ ਉਸ ਨ ਕੀਤਾ, ‘ਜੀ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ! ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਮੂਲ, ਟਾਂਸ', ਪੱਤ੍ਰ, ਫੁਲ ਫਲ ਕੀ ਹਨ?? ਬਚਨ ਹੋਇਆ, ‘ਮਨ ਨੀਵਾਂ, ਸੇਵਾ ਟਹਲ, ਸਾਧੂ ਸੰਗਤਿ ਕਾ ਸੰਗ, ਸ਼ਬਦ ਦਾ ੧ ਇਲਖਾਇ ਦਾਨੀ, ਉਦਾਰ। ੨ ਹਿਮਾਲਯ ਦੀ ਬਰਫ਼ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ। ੩ ਪਰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਦੇ ਤਿਲ ਮਾਤ੍ਰ ਆਨੰਦ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਰਾਪਤ ਹੋਂਦੋ। ੪ ਭਾਈ ਵਿਰਣੇ ਅਤੇ ਜੋਧ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ | ੫ ਟਾਹਣੇ, ਕਾਂਡ।<noinclude></noinclude> 5rzvdai0o8cjsqgzbb3qp1ir2amu0xz 250 67076 197595 2025-07-11T11:18:32Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਨਾਤਾ'''}}}} ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੭ ਸਾਹੁਰੁ ਪੀਹਰੁ ਪਖ ਤੇ ਘਰੁ ਨਾਨੋਹਾਲਾ। ਸਹੁਰਾ ਸਮੁ ਵਖਾਣੀਐ ਸਾਲੀ ਤੇ ਸਾਲਾ। ਮਾ ਪਿਉ ਭੈਣਾ ਭਾਇਰਾ ਪਰਵਾਰੁ ਦੁਰਾਲਾ। ਨਾਨਾ ਨਾਨੀ ਮਾਸੀਆ ਮਾਮੋ ਜੰਜਾਲਾ। ਸੁ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197595 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੬੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|{{larger|'''ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਨਾਤਾ'''}}}} ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੭ ਸਾਹੁਰੁ ਪੀਹਰੁ ਪਖ ਤੇ ਘਰੁ ਨਾਨੋਹਾਲਾ। ਸਹੁਰਾ ਸਮੁ ਵਖਾਣੀਐ ਸਾਲੀ ਤੇ ਸਾਲਾ। ਮਾ ਪਿਉ ਭੈਣਾ ਭਾਇਰਾ ਪਰਵਾਰੁ ਦੁਰਾਲਾ। ਨਾਨਾ ਨਾਨੀ ਮਾਸੀਆ ਮਾਮੋ ਜੰਜਾਲਾ। ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਸੰਜੀਐ ਹੀਰਾ ਪਰਵਾਲਾ। ਪੀਰ ਮੁਰੀਦਾਂ ਪਿਰਹੜੀ ਏਹੁ ਸਾਚੁ ਸੁਖਾਲਾ ॥੭॥ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੩੯ 4 ਪਿਉ ਦਾਦਾ ਪੜਦਾਦਿਅਹੁਂ ਪੁਤ ਪੋਤਾ ਪੜਪੋਤਾ ਨਤਾ। ਮਾਂ ਦਾਦੀ ਪੜਦਾਦੀਅਹੁ ਫੁਫੀ ਭੈਣ ਧੀਅ ਸਣਖਤਾ । ਨਾਨਾ ਨਾਨੀ ਆਖੀਐ ਪੜਨਾਨਾ ਪੜਨਾਨੀ ਪਤਾ। ਤਾਇਆ ਚਾਚਾ ਜਾਣੀਐ ਤਾਈ ਚਾਚੀ ਮਾਇਆ ਮਤਾ। ਮਾਮੇ ਤੇ ਮਾਮਾਣੀਆਂ ਮਾਸੀ ਮਾਸੜ ਦੇ ਰੰਗ ਰਤਾ | ਮਾਸੜ ਫੁਫੜ ਸਾਕ ਸਭ ਸਹੁਰਾ ਮਸ ਸਾਲੀ ਸਾਲਤਾ। ਤਾਏਰ ਪਿਤੀਏਰ ਮੇਲੁ ਮਿਲਿ ਮਉਲੋਰ ਫੁਫੇਰ ਆਵਤਾ ਸਾਢੂ ਕੁੜਮੁ ਕੁਟੰਬ ਸਭ ਨਦੀ ਨਾਵ ਸੰਜੋਗ ਨਿਸਤਾ। ਸਚਾ ਸਾਕ ਨ ਵਿਛੁੜੈ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਗੁਰਭਾਈ ਭਤਾ। बेठा ਭੁਗਤਿ ਵਿਚਿ ਜੋਗ ਜੁਗਤਾ॥੧੯॥ ਕਬਿੱਤ-ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ ਨਹੀ ਦਦਸਾਰ ਪਿਤਾ ਪਿਤਾਮਾ ਪਰ-ਪਿਤਾਮਾ, ਸਜਨ ਕੁਟੰਬ ਸੁਤ ਬਾਂਧਵ ਨ ਭਾਤਾ ਹੈ । ਨਹੀ ਨਨਸਾਰ ਮਾਤਾ ਪਰ-ਮਾਤਾ ਬ੍ਰਿਧ ਪਰ ਮਾਤਾ, ਮਾਮੂ ਮਾਮੀ ਮਾਸੀ ਔ ਔਸਾ ਬਿਬਿਧ ਬਿਖ੍ਯਾਤਾ ਹੈ। ਨਹੀ ਸਸੁਰਾਰ ਸਾਸੁ ਸਮੁਰਾ ਸਾਰੋ ਅਉ ਸਾਰੀ, ਨਹੀਂ ਬਿਰਤੀਸੁਰ ਮੈ ਜਾਚਿਕ ਨ ਦਾਤਾ ਹੈ। ਅਸਨ ਬਸਨ ਧਨ ਧਾਮ ਕਾਹੂ ਮੈ ਨ ਦੇਖਿਓ, ਜੈਸਾ ਗੁਰਸਿਖ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕੋ ਨਾਤਾ ਹੈ॥੧੦੦॥ ੧ ਦੂਰ ਤਕ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸੰਬੰਧ । ੨ ਮੂੰਗਾ, ਭਾਵ-ਮਾਇਆ ਦਾ ਸੰਬੰਧ । ੩ ਸਿੱਖ ਦਾ ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਸਾਕ ਸੁਖਦਾਈ ਹੈ ।੪ ਪੜੋਤੇ ਦਾ ਪੁੱਤ। ਪ ਨੂੰਹ, ਸਨੁਖਾ । ੬ ਸਾਲੋ ਦੀ ਸੰਤਾਨ। ੭ ਮਾਮੇ ਦੀ ਸੰਤਾਨ ॥੮ ਸੱਤਾ ਰਹਿਤ, ਝੂਠੇ । ੯ ਭਾਤਾ ।<noinclude></noinclude> 13kr04t3z4hnxa36hefr0nyxkpdbmzu 250 67077 197596 2025-07-11T11:28:11Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸਾ ਕੁਲਵੰਤੀ ਸਾ ਸਭਰਾਈ, ਜੋ ਪਿਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ਸਵਾਰੀ ਜੀਉ॥੩॥ [੪੦੦] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ (੧੧੮) ਭਰਤਾ ਕਹੈ ਸੁ ਮਾਨੀਐ, ਏਹੁ ਸੀਗਾਰੁ ਬਣਾਇ॥ ਸਿੰਘ ਜੋ ਖੰਡੇ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਕੇਸ, ਕ੍ਰਿਪਾਨ, ਕੱਛ, ਕੜਾ, ਕੰਘਾ ਦੀ ਰਹਤ ਰੱਖਦਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197596 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੬੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸਾ ਕੁਲਵੰਤੀ ਸਾ ਸਭਰਾਈ, ਜੋ ਪਿਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ਸਵਾਰੀ ਜੀਉ॥੩॥ [੪੦੦] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ (੧੧੮) ਭਰਤਾ ਕਹੈ ਸੁ ਮਾਨੀਐ, ਏਹੁ ਸੀਗਾਰੁ ਬਣਾਇ॥ ਸਿੰਘ ਜੋ ਖੰਡੇ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਕੇਸ, ਕ੍ਰਿਪਾਨ, ਕੱਛ, ਕੜਾ, ਕੰਘਾ ਦੀ ਰਹਤ ਰੱਖਦਾ ਹੋਇਆ ਸ਼ੂਰਬੀਰ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ, ਨਿਰਭਯ, ਨਿਰਵੈਰ, ਉੱਦਮੀ ਉਦਾਰ, ਸਦਾਚਾਰੀ ਗੁਰੂਸਿੱਖ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਸਿੰਘ ਸੰਗਯਾ ਹੋਂਦੀ ਹੈ ਦੇਖੋ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਖਾਲਸਾ। ਸੀਤਲਾ (ਚੇਚਕ) ਅਗ੍ਯਾਨੀ ਲੋਕ ਸੀਤਲਾ ਨੂੰ ਚੇਚਕ ਰੋਗ ਦੀ ਦੇਵੀ ਮੰਨ ਕੇ ਪੂਜਦੇ ਹਨ, ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਚੇਚਕ ਨਿਕਲਣ ਵੇਲੇ ਇਸ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਾਨਤਾ ਹੋਂਦੀ ਹੈ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਖੋਤਾ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ, ਗਧਿਆਂ ਨੂੰ ਦਾਣਾ ਨਿਹਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਸੀਤਲਾ ਦਾ ਨਾਮ ‘ਮਸਾਣੀ ਦੋਵੀ' ਭੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਪੂਜਣ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਦਿਨ ਸੀਤਲਾਸਟਮੀ (ਚੇਤ ਵਦੀ ੮) ਹੈ ਗੁਰੂਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਤਲਾ ਆਦਿ ਦਾ ਪੂਜਨ ਵਰਜਿਤ ਹੈ | ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਦੇਖੋ, ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਵਾਕ ਅਤੇ ਸੀਤਲਾ ਤਥਾ ਮੜ੍ਹੀ ਮਸਾਣੀ। ਸ਼ੁਕਰ ਸ਼ੁਕਰ (ਧਨ੍ਯਵਾਦ) ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੇ ਸੁਖਮਨੀ ਦੀ ਚੌਥੀ ਅਸਟਪਦੀ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੨੨ ਚਲਣੁ ਹੁਕਮੁ ਰਜਾਇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣਿਆ।... ਸਿਦਕੁ ਸਬੂਰੀ ਪਾਇ ਕਰਿ ਸੁਕਰਾਣਿਆ। (੧੬) ੧ ਸਕੰਧ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਸੀਤਲਾ ਦਾ ਸਤੋਤ੍ਰ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਇਹ ਹੈ "नमामि शीतला देवी रासमस्यां दिगम्बरी। मजंनी कलमनोपेतां सूपलिङ् कृत मस्तकां।" ੨ ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਦੇਖੋ, ਕਰਤਾਰ ਦੇ ਉਪਕਾਰ। ੩ ਸਿਦਕ, ਸਬਰ ਅਤੇ ਸ਼ੁਕਰ | :-<noinclude></noinclude> 9z2rjf94ip2fmvihd6hl6t0zbutvp69 250 67078 197597 2025-07-11T11:28:36Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਜਾ ਕੈ ਹਰਿ ਧਨੁ ਸੋਈ ਸੁਹੇਲਾ॥ ਪ੍ਰਭ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਸਾਧਸੰਗਿ ਮੇਲਾ॥੧॥ [੨੧੦] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੩੯) ਸੁਖੁ ਨਾਹੀ ਰੇ, ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਬਿਨਾ॥ ਜੀਤਿ ਜਨਮੁ ਇਹੁ ਰਤਨੁ ਅਮੋਲਕੁ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਜਪਿ ਇਕ ਖਿਨਾ॥੧॥ਰਹਾਉ॥ [੨੨੫] ਗਉੜੀ ਮਹ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197597 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੬੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਜਾ ਕੈ ਹਰਿ ਧਨੁ ਸੋਈ ਸੁਹੇਲਾ॥ ਪ੍ਰਭ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਸਾਧਸੰਗਿ ਮੇਲਾ॥੧॥ [੨੧੦] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੩੯) ਸੁਖੁ ਨਾਹੀ ਰੇ, ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਬਿਨਾ॥ ਜੀਤਿ ਜਨਮੁ ਇਹੁ ਰਤਨੁ ਅਮੋਲਕੁ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਜਪਿ ਇਕ ਖਿਨਾ॥੧॥ਰਹਾਉ॥ [੨੨੫] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧, ਅਸਟਪਦੀ (੧੦) ਚੋਆ ਚੰਦਨੁ ਅੰਕਿ ਚੜਾਵਉ || ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਪਹਿਰਿ ਹਢਾਵਉ॥ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਕਹਾ ਸੁਖੁ ਪਾਵਉ?॥੧॥... ਕਾਨੀ ਕੁੰਡਲ ਗਲਿ ਮੋਤੀਅਨ ਕੀ ਮਾਲਾ॥ ਲਾਲ ਨਿਹਾਲੀ ਫੂਲ ਗੁਲਾਲਾ॥ ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਕਹਾ ਸੁਖੁ ਭਾਲਾ?॥੨॥ ਨੈਨ ਸਲੋਨੀ ਸੁੰਦਰ ਨਾਰੀ॥ ਖੋੜ ਸੀਗਾਰੁ ਕਰੈ ਅਤਿ ਪਿਆਰੀ॥ ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਭਜੇ ਨਿਤ ਖੁਆਰੀ॥੩॥ ਦਰ ਘਰ ਮਹਲਾ ਸੇਜ ਸੁਖਾਲੀ॥ ਅਹਿਨਿਸਿ ਫੂਲ ਬਿਛਾਵੈ ਮਾਲੀ॥ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ, ਸੁ ਦੇਹ ਦੁਖਾਲੀ॥੪॥ 4 ਹੈਵਰ ਗੈਵਰ ਨੇਜੇ ਵਾਜੇ॥ ਲਸਕਰ ਨੇਬ ਖਵਾਸੀ ਪਾਜੇ॥ ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਝੂਠੇ ਦਿਵਾਜੇ॥੫॥ ਸਿਧੁ ਕਹਾਵਉ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਬੁਲਾਵਉ॥ ਤਾਜ ਕੁਲਹ ਸਿਰਿ ਛਤ੍ਰ ਬਨਾਵਉ॥ ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਕਹਾ ਸਚੁ ਪਾਵਉ?॥੬॥ ਖਾਨੁ ਮਲੂਕੁ ਕਹਾਵਉ ਰਾਜਾ॥ ਅਬੇ ਤਬੇ ਕੂੜੇ ਹੈ ਪਾਜਾ॥ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦ ਨ ਸਵਰਸਿ ਕਾਜਾ॥੭॥ [੩੮੫] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ (੫੯) ਘਰ ਮਹਿ ਸੂਖ ਬਾਹਰਿ ਫੁਨਿ ਸੂਖਾ॥ ਹਰਿ ਸਿਮਰਤ ਸਗਲ ਬਿਨਾਸੇ ਦੂਖਾ॥੧॥... ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ॥ ਭਨਤਿ ਨਾਨਕੁ ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ॥੪॥ [੪੯੭] ਗੂਜਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੭) ਜਿਸੁ ਮਾਨੁਖ ਪਹਿ ਕਰਉ ਬੇਨਤੀ, ਸੋ ਅਪਨੈ ਦੁਖਿ ਭਰਿਆ॥ ੧ ਸੁਖੀ, ਸੁਹੇਲਾ। ੨ ਰਜਾਈ। ੪ ਸੋਲਾਂ ਸ਼ਿੰਗਾਰ (ਖੋੜਸ ਸ਼ਿੰਗਾਰ)। ੩ ਸੁੰਦਰ ਨੇਤਰਾਂ ਵਾਲੀ। ਪ੍ਰਥਮ ਸਕਲ ਸੁਚਿ ਮਜਨੁ ਅਮਲ ਵਾਸ ਜਾਵਕ ਸੁਦੇਸ਼ ਕੋਸ਼ ਪਾਸ਼ ਕੋ ਸੁਧਾਰਬੋ ਅੰਗ ਰਾਗ ਭੂਸ਼ਣ ਵਿਵਿਧ ਮੁਖ ਬਾਸ ਰੰਗ, ਕੱਜਲ ਕਲਿਤ ਲੋਲ ਲੋਚਨ ਨਿਹਾਰਬੋ। ਬੋਲਨ ਹਸਨ ਮ੍ਰਿਦ ਚਲਨ ਚਿਤੋਨ ਚਾਰ ਪਲ ਪਲ ਪਤਿਰ੍ਤ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਰਬੋ। ਕੋਸ਼ੋ ਦਾਸ ਸਵਿਲਾਸ ਕਰਹੋ ਕੁੰਵਰਿ ਰਾਧੇ! ਇਹ ਵਿਧਿ ਸੋਰਹ ਸ਼ਿੰਗਾਰਨ ਸ਼ਿੰਗਾਰਬੋ। (ਰਸਿਕ ਪ੍ਰਿਯਾ) [ਸੋਲਾਂ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ੫ ਉੱਤਮ ਘੌੜੋ ਅਰ ਹਾਥੀ ੬ ਫੌਜ, ਪ੍ਰਤਿਨਿਧੀ, ਦਰਬਾਰੀ ਆਦਿਕ ਸਭ ਦਿਖਾਵੇ ਮਾਤਰ ਹਨ ਨੇਬਖ਼ਵਾਸ ਦਾ ਅਰਥ ਚੋਬਦਾਰ ੭ ਦਿਖਾਵੇ, ਪਾਖੰਡ। ੮ ਆਨੰਦ। ਅਰ ਸੇਵਕ ਤਾਂ ਹੈ।<noinclude></noinclude> lvnvj98m9f7z9w6d1m1h54innwcyiau 250 67079 197598 2025-07-11T11:29:04Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੮੧੩] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ (੫੦) ਦੂਖੁ ਤਦੋ ਜਦਿ ਵੀਸਰੈ, ਸੁਖੁ ਪ੍ਰਭੁ ਚਿਤਿ ਆਏ॥ ਸੰਤਨ ਕੈ ਆਨੰਦੁ ਏਹੁ ਨਿਤ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਏ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ [੯੧੭] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੩, ਅਨੰਦੁ (੭) 9 ਆਨੰਦੁ ਆਨੰਦੁ ਸਭੁ ਕੋ ਕਹੈ, ਆਨੰਦੁ ਗੁਰੂ ਤੇ ਜਾਣ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197598 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੬੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੮੧੩] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ (੫੦) ਦੂਖੁ ਤਦੋ ਜਦਿ ਵੀਸਰੈ, ਸੁਖੁ ਪ੍ਰਭੁ ਚਿਤਿ ਆਏ॥ ਸੰਤਨ ਕੈ ਆਨੰਦੁ ਏਹੁ ਨਿਤ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਏ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ [੯੧੭] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੩, ਅਨੰਦੁ (੭) 9 ਆਨੰਦੁ ਆਨੰਦੁ ਸਭੁ ਕੋ ਕਹੈ, ਆਨੰਦੁ ਗੁਰੂ ਤੇ ਜਾਣਿਆ॥... ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਕਿਲਵਿਖ ਕਟੇ ਗਿਆਨ ਅੰਜਨੁ ਸਾਰਿਆ॥ [੧੧੪੭] ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ (੪੧) ਸੁਖੁ ਨਾਹੀ ਬਹੁਤੈ ਧਨਿ ਖਾਟੇ॥ ਸੁਖੁ ਨਾਹੀ ਪੇਖੇ ਨਿਰਤਿ ਨਾਟੇ॥ ਸੁਖੁ ਨਾਹੀ ਬਹੁ ਦੇਸ ਕਮਾਏ॥ ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਏ॥੧॥... ਬੰਧਨ ਕਾਟਨਹਾਰੁ ਮਨਿ ਵਸੈ॥ ਤਉ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ਨਿਜ ਘਰਿ ਬਸੈ॥੨॥ [੧੧੮੦] ਬਸੰਤੁ ਮਹਲਾ ੫ (੩) ਸੋ ਸੁਖੀਆ ਜਿਸੁ ਭ੍ਰਮੁ ਗਇਆ॥ [੧੩੨੮] ਪ੍ਰਭਾਤੀ ਮਹਲਾ ੧ (੨) ਦੂਖਾ ਤੇ ਸੁਖ ਊਪਜਹਿ, ਸੂਖੀ ਹੋਵਹਿ ਦੂਖ॥ ਸੁਖ ਨਿਧਾਨ ਤਾਂਤ੍ਰਿਕਾਂ ਦੇ ਫੰਦੇ ਫਸੇ ਅਸਾਡੇ ਭੰਗੜ ਭਾਈਆਂ ਨੂੰ ਲੱਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਏ, ਜੋ ਮਤਿ-ਭੰਗ-ਕਰਤਾ ਭੋਗ ਨੂੰ ‘ਸੁਖ ਨਿਧਾਨ ਪਦਵੀ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੰਗ ਦੀ ਮਿੱਠੀ ਸਰਦਾਈ ਨੂੰ ‘ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇਗ' ਆਖਣੋ ਸੰਕੋਚ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, [ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇਗ] ਅਰ ਅਰਦਾਸ ਕਰ ਕੇ ਭੰਗ ਦਾ ਭੋਗ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਕਲਪਨਾ ੧ ਮੁਖ ਤੋਂ ਸਭ ਕੋਈ ਆਖਦਾ ਹੈ, ਆਪ ਆਨੰਦ ਹੋ? ਹਾਂ, ਮੈਂ ਬੜਾ ਆਨੰਦ ਹਾਂ, ਪਰ ਅਸਲ ਆਨੰਦ ਕੀ ਹੈ, ਇਹ ਬਾਤ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਅਗਿਆਨੀ ਵਿਸ਼ਯ ਭੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਆਨੰਦ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਤਮਾਨੰਦ ਗੁਰੂ ਨੇ ਜਣਾਇਆਂ ਹੈ। ੨ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ੩ ਨਾਟਕ। ੪. ਭ੍ਰਮ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਹੈ, ਯਥਾਰਥ ਗਿਆਨ ਬਿਨਾਂ ਭ੍ਰਮ ਨਹੀਂ ਮਿਟਦਾ। ਪ ਮਿਹਨਤ ਅਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸੁਖ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਰਾਮ-ਤਲਬੀ ਤੋਂ ਦੁੱਖ ਉਪਜਦੇ ਹਨ। € विजया भक्षिता येन विजया धारिता तथा। विजयो यामिता येन रहितस्सर्व पातकैः। (64) सशिशवः म्च योगीश मतपस्वी ऋशि स्तथा सराव मुक्ति मार्गस्थ विजया येन भक्षिता। । (EE) (ਚਿਦੰਬਰ ਤੰਤ੍ਰ, ਵਿਦ੍ਯਾ ਕਲਪ)<noinclude></noinclude> 6h8dribs4ap5azjes51ycmbp9ih98mu 250 67080 197599 2025-07-11T11:29:30Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੫੯] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ਅਸਟਪਦੀ (੯) ਕਥਨੈ ਕਹਣਿ ਨ ਛੁਟੀਐ ਨਾ ਪੜਿ ਪੁਸਤਕ ਭਾਰ॥ ਕਾਇਆ ਸੋਚ ਨ ਪਾਈਐ, ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਪਿਆਰ॥ [੧੪੦] ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧, ਵਾਰ ਮਾਝ (੬) ਜੇ ਰਤੁ ਲਗੈ ਕਪੜੈ ਜਾਮਾ ਹੋਇ ਪਲੀਤੁ॥ ਜੋ ਰਤੁ ਪੀਵਹਿ ਮਾਣ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197599 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੬੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੫੯] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ਅਸਟਪਦੀ (੯) ਕਥਨੈ ਕਹਣਿ ਨ ਛੁਟੀਐ ਨਾ ਪੜਿ ਪੁਸਤਕ ਭਾਰ॥ ਕਾਇਆ ਸੋਚ ਨ ਪਾਈਐ, ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਪਿਆਰ॥ [੧੪੦] ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧, ਵਾਰ ਮਾਝ (੬) ਜੇ ਰਤੁ ਲਗੈ ਕਪੜੈ ਜਾਮਾ ਹੋਇ ਪਲੀਤੁ॥ ਜੋ ਰਤੁ ਪੀਵਹਿ ਮਾਣਸਾ, ਤਿਨ ਕਉ ਨਿਰਮਲੁ ਚੀਤੁ?॥ ਨਾਨਕ ਨਾਉ ਖੁਦਾਇ ਕਾ ਦਿਲਿ ਹਛੈ ਮੁਖਿ ਲੇਹੁ॥ ਅਵਰਿ ਦਿਵਾਜੇ ਦੁਨੀ ਕੇ ਝੂਠੇ ਅਮਲ ਕਰੇਹੁ॥੧॥ [੨੬੫] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩) ਸੋਚ ਕਰੈ ਦਿਨਸੁ ਅਰੁ ਰਾਤਿ॥ ਮਨ ਕੀ ਮੈਲੁ ਨ ਤਨ ਤੇ ਜਾਤਿ॥ ਇਸੁ ਦੇਹੀ ਕਉ ਬਹੁ ਸਾਧਨਾ ਕਰੈ॥ ਮਨ ਤੇ ਕਬਹੂ ਨ ਬਿਖਿਆ ਟਰੈ॥ ਜਲਿ ਧੋਵੈ ਬਹੁ ਦੇਹ ਅਨੀਤਿ॥ ਸੁਧ ਕਹਾ ਹੋਇ ਕਾਚੀ ਭੀਤਿ?। [੪੭੨] ਮਃ ੧, ਵਾਰ ਆਸਾ (੧੭) ਸੂਚੇ ਏਹਿ ਨ ਆਖੀਅਹਿ ਬਹਨਿ ਜਿ ਪਿੰਡਾ ਧੋਇ॥ ਸੂਚੇ ਸੇਈ ਨਾਨਕਾ ਜਿਨ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਸੋਇ॥੨॥ [੫੯੭] ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੧ (੫) 4 ਅਹਿਨਿਸਿ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸੇ ਸੂਚੇ, ਮਰਿ ਜਨਮੇ ਸੇ ਕਾਚੇ॥੩॥ ਅਰੋਗਤਾ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਰਮਲ ਰਹਿਣਾ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਰਹਤਨਾਮਾ ਭਾਈ ਚੌਪਾ ਸਿੰਘ ਕਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਵਰਤਾਉਂਦਾ ਬੋਲੋ ਨਾ, ਬੋਲੇ ਤਾਂ ਮੁਖ ਕੋ ਰੁਮਾਲ ਸੇ ਢਕੇ, ਪਿੰਡਾ ਖੁਰਕੇ ਤਾਂ ਹੱਥ ਧੋਇ ਲਵੋ | ੧ ਭਰਮ ਰੂਪ ਕਰਮ ਕਾਂਡ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਭਾਰ, ਬੇਅੰਤ ਗ੍ਰੰਥ। ੨ ਏਥੇ ਉਸ ਸੋਚ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਾਸਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਰੋਗਤਾ ਦੇ ਨਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਔਰ ਜੋ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ। ੩ ਇਕ ਮੁਸਲਮਾਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਸ਼ੂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਔਰ ਜਿਸ ਦੇ ਵਸਤ੍ਰ ਪਰ ਲਹੂ ਦੇ ਛਿੱਟੇ ਪਏ ਸੋ, ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਧੋ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਔਰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਖੂਨ ਆਲੂਦਾ ਕਪੜਾ ਪਹਿਨ ਕੇ ਪੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਨਮਾਜ਼ ਕਬੂਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਉਸ ਪਾਖੰਡੀ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੋ ਪਸ਼ੂ ਦਾ ਲਹੂ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਜਾਮਾ ਅਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਦ ਉਹ ਲੋਕ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਵਿੱਤਰਮਨ ਕਹੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਆਦਮੀਆਂ ਦਾ ਲਹੂ ਪੀਂਦੇ ਹਨ, ਅਰਥਾਤ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਵਤ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਰਾਜ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖ਼ੁਦਾ ਦਾ ਨਾਉਂ ਕੇਵਲ ਕਪੜੇ ਧੋ ਕੇ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਦਿਲ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਕੇ ਮੁਖੋਂ ਲਓ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿਖਲਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਜੋ ਅਮਲ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਇਹ ਝੂਠਾ ਪਾਖੰਡ ਹੈ। ੪ ਅਨਿਤ੍ਯ। ੫ ਅਪਵਿੱਤਰ, ਜੂਠੇ 1<noinclude></noinclude> jba69cl5oc84loy06n7t35s1iza2df6 250 67081 197600 2025-07-11T11:30:02Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੧੨੮੯] ਮਹਲਾ ੧ ਵਾਰ ਮਲਾਰ (੨੫) ਅੰਧਾ ਸੋਇ ਜਿ ਅੰਧੁ ਕਮਾਵੈ, ਤਿਸੁ ਰਿਦੈ ਸਿ ਲੋਚਨ ਨਾਹੀ॥ ਸੁਣਨਾ, ਵਿਚਾਰਨਾ, ਪੱਕਿਆਂ ਕਰਨਾ, ਪ੍ਰਤੱਖ ਵੇਖਣਾ, (ਵਣ, ਮੰਨਣ, ਨਿਧਿਯਾਸਨ, ਸਾਖਯਾਤਕਾਰ) [੩] ਜਪੁ (੧੦) ਸੁਣਿਐ ਪੜਿ ਪੜਿ ਪਾਵਹਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197600 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੭੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੧੨੮੯] ਮਹਲਾ ੧ ਵਾਰ ਮਲਾਰ (੨੫) ਅੰਧਾ ਸੋਇ ਜਿ ਅੰਧੁ ਕਮਾਵੈ, ਤਿਸੁ ਰਿਦੈ ਸਿ ਲੋਚਨ ਨਾਹੀ॥ ਸੁਣਨਾ, ਵਿਚਾਰਨਾ, ਪੱਕਿਆਂ ਕਰਨਾ, ਪ੍ਰਤੱਖ ਵੇਖਣਾ, (ਵਣ, ਮੰਨਣ, ਨਿਧਿਯਾਸਨ, ਸਾਖਯਾਤਕਾਰ) [੩] ਜਪੁ (੧੦) ਸੁਣਿਐ ਪੜਿ ਪੜਿ ਪਾਵਹਿ ਮਾਨੁ॥ ਸੁਣਿਐ ਲਾਗੈ ਸਹਜਿ ਧਿਆਨੁ॥ [੩] ਜਪੁ (੧੧) a ਸੁਣਿਐ ਅੰਧੇ ਪਾਵਹਿ ਰਾਹੁ॥ ਸੁਣਿਐ ਹਾਥ ਹੋਵੈ ਅਸਗਾਹੁ॥ ਨਾਨਕ ਭਗਤਾ ਸਦਾ ਵਿਗਾਸੁ॥ ਸੁਣਿਐ ਦੂਖ ਪਾਪ ਕਾ ਨਾਸੁ॥ [੫੭੭] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੫, ਛੰਤ (੨) ਤਿਨ ਘੋਲਿ ਘੁਮਾਈ, ਜਿਨ ਪ੍ਰਭੁ ਸ੍ਰਵਣੀ ਸੁਣਿਆ ਰਾਮ॥ ਸੇ ਸਹਜਿ ਸੁਹੇਲੇ, ਜਿਨ ਹਰਿ ਹਰਿ ਰਸਨਾ ਭਣਿਆ ਰਾਮ॥ ਸੇ ਸਹਜਿ ਸੁਹੇਲੇ, ਗੁਣਹ ਅਮੋਲੇ, ਜਗਤ ਉਧਾਰਣ ਆਏ॥ ਭੈ ਬੋਹਿਥ ਸਾਗਰ ਪ੍ਰਭ ਚਰਣਾ, ਕੇਤੇ ਪਾਰਿ ਲਘਾਏ॥ [੩] ਜਪੁ (੧੨) ਮੰਨੇ ਕੀ ਗਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ॥ [੩] ਜਪੁ (੧੩) ਮੰਨੈ ਸੁਰਤਿ ਹੋਵੈ ਮਨਿ ਬੁਧਿ॥ ਮੰਨੈ ਸਗਲ ਭਵਣ ਕੀ ਸੁਧਿ॥ [੩] ਜਪੁ (੧੫) ਮੰਨੈ ਤਰੈ ਤਾਰੇ ਗੁਰੁ ਸਿਖ॥ ਮੰਨੈ ਨਾਨਕ ਭਵਹਿ ਨ ਭਿਖ॥ [੨੭] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ (੪) ਜਿਨੀ ਸੁਣਿ ਕੈ ਮੰਨਿਆ, ਤਿਨਾ ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਾਸੁ॥ [੭੨੬] ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੪ (ਹਰਿ ਕੀਆ ਕਥਾ) ਗੁਰ ਰਸਨਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਬੋਲਦੀ, ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸੁਹਾਵੀ॥ ਜਿਨ ਸੁਣਿ ਸਿਖਾ ਗੁਰੁ ਮੰਨਿਆ, ਤਿਨਾ ਭੁਖ ਸਭ ਜਾਵੀ॥੧੮॥ ੧ ਤੀਜਾ ਨੇਤਰ, ਵਿਵੇਕ ਬੁੱਧੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਤਮ-ਵਿਦਿਆ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ੨ ਅਥਾਹ ਵਸਤੁ ਦਾ ਰਾਹ ਲੱਭਦਾ ਹੈ ੩ ਉਸ ਦੇ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਭਗਤਾਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਹੈ। ੪. ਭੈ ਸਾਗਰ ਬੋਹਿਥ ਪ੍ਰਭੁ ਚਰਣਾ। ੬ ਦਰ-ਬ-ਦਰ ਭਿਖਿਆਰਥ ਨਹੀਂ ਭਾਉਂਦਾ। ੫ ਮਹਿਮਾ।<noinclude></noinclude> l46k68qtr2yk5isj6rfs7f8h9q7hefe 250 67082 197601 2025-07-11T11:32:34Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੫੨੮] ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੪ (੬) ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਸੁੰਦਰਿ ਹੈ ਨਕਟੀ॥ ਜਿਉ ਬੇਸੁਆ ਕੇ ਘਰਿ ਪੂਤੁ ਜਮਤੁ ਹੈ, ਤਿਸੁ ਨਾਮੁ ਪਰਿਓ ਹੈ ਕਟੀਐ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ [੫੩੧) ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੪) ਸੁੰਦਰੁ ਸੁਘੜੁ ਸੂਰੁ ਸੋ ਬੇਤਾ ਜੋ ਸ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197601 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੭੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੫੨੮] ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੪ (੬) ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਸੁੰਦਰਿ ਹੈ ਨਕਟੀ॥ ਜਿਉ ਬੇਸੁਆ ਕੇ ਘਰਿ ਪੂਤੁ ਜਮਤੁ ਹੈ, ਤਿਸੁ ਨਾਮੁ ਪਰਿਓ ਹੈ ਕਟੀਐ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ [੫੩੧) ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੪) ਸੁੰਦਰੁ ਸੁਘੜੁ ਸੂਰੁ ਸੋ ਬੇਤਾ ਜੋ ਸਾਧੂ ਸੰਗੁ ਪਾਵੈ॥ [੫੯੧] ਮਹਲਾ ੩, ਵਾਰ ਵਡਹੰਸ (੧੩) ਮਨਮੁਖੁ ਕਾਇਰੁ ਕਰੂਪੁ ਹੈ, ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਨਕੁ ਨਾਹਿ॥ ਅਨਦਿਨੁ ਧੰਧੈ ਵਿਆਪਿਆ ਸੁਪਨੈ ਭੀ ਸੁਖੁ ਨਾਹਿ॥ [੧੨੪੪] ਮਹਲਾ ੪, ਵਾਰ ਸਾਰੰਗ (੧੭) 4 ਜਿਨ ਅੰਦਰਿ ਨਿੰਦਾ ਦੁਸਟੁ ਹੈ, ਨਕ ਵਢੇ ਨਕ ਵਢਾਇਆ॥ ਮਹਾ' ਕਰੂਪ ਦੁਖੀਏ ਸਦਾ, ਕਾਲੇ ਮੁਹ ਮਾਇਆ॥ ਸੁੰਨੇ ਘਰ ਦਾ ਪਰਾਹੁਣਾ ਅਤੇ ਕਾਂਉਂ ਸੁੰਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਰਾਹੁਣੇ ਅਤੇ ਕਾਂਉਂ (ਆਦਿਕ ਜੀਵਾਂ) ਨੂੰ ਖਾਣ ਪੀਣ ਲਈ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸਤਾ ਹੋਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਮਨਮੁਖ ਲੋਕ ਲਾਭ ਲਏ ਬਿਨਾ ਖਾਲੀ ਦੇ ਖਾਲੀ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭੀ ਲਾਭ ਤੋਂ ਵਾਂਜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। [੩੪] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ (੫੪) ਸਚਾ ਸਬਦੁ ਨ ਪਛਾਣਿਓ, ਸੁਪਨਾ ਗਇਆ ਵਿਹਾਇ॥ ਸੁੰਞੇ ਘਰ ਕਾ ਪਾਹੁਣਾ, ਜਿਉ ਆਇਆ ਤਿਉ ਜਾਇ॥ [੫੮੧] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੧ ਅਲਾਹੁਣੀਆ (੫) ਕੂੜਿ ਲਬਿ ਜਾਂ ਥਾਇ ਨ ਪਾਸੀ, ਅਗੈ ਲਹੈ ਨ ਠਾਓ॥ ਅੰਤਰਿ ਆਉ ਨ ਬੈਸਹੁ ਕਹੀਐ, ਜਿਉ ਸੁੰਞੈ ਘਰਿ ਕਾਓ॥ [੭੯੦] ਮਃ ੧, ਵਾਰ ਸੂਹੀ (੧੬) ਜਿਨੀ ਨ ਪਾਇਓ ਪ੍ਰੇਮ ਰਸੁ, ਕੰਤ ਨ ਪਾਇਓ ਸਾਉ॥ ਨ ਸੁੰਞੈ ਘਰ ਕਾ ਪਾਹੁਣਾ, ਜਿਉ ਆਇਆ ਤਿਉ ਜਾਉ॥੧॥ ੧ ਭਾਵੇਂ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਸੁੰਦਰ ਭੀ ਹੈ। ੨ ਧੱਕਾਰ ਯੋਗ੍ਯ, ਹਰਾਮੀ। ੩ ਵਿਦਿਆਵੋਤਾ 1 ੪ ਅਰਥਾਤ ਸ਼ੋਭਾ ਅਤੇ ਪੱਤ ਨਹੀਂ। ੫ ਦੁਸ਼ਟਤਾ, ਬਦੀ। ੬ ਸੁਪਨੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਗਿਆ। ੭ ਸਥਾਨ, ਥਾਂ ੮ ਕਾਉਂ, ਕਾਗ। ਆਨੰਦ, ਕ੍ਰਿਪਾ<noinclude></noinclude> b97os68d1ak7uyj8zan4uj07n9k9m7o 250 67083 197602 2025-07-11T11:33:06Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਅਤਿ ਪ੍ਰਿਅ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸਾਧ ਰਜ ਰਾਚਹਿ॥ [੩੩੭] ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ (੬੩) ਸੁਰਗ ਬਾਸੁ ਨ ਬਾਛੀਐ, ਡਰੀਐ ਨ ਨਰਕਿ ਨਿਵਾਸੁ॥ ਹੋਨਾ ਹੈ ਸੋ ਹੋਈ ਹੈ, ਮਨਹਿ ਨ ਕੀਜੈ ਆਸ॥੧॥ ਰਮਈਆ ਗੁਨ ਗਾਈਐ॥ ਜਾ ਤੇ ਪਾਈਐ ਪਰਮ ਨਿਧਾਨੁ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ [੯੬੯]..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197602 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੭੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਅਤਿ ਪ੍ਰਿਅ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸਾਧ ਰਜ ਰਾਚਹਿ॥ [੩੩੭] ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ (੬੩) ਸੁਰਗ ਬਾਸੁ ਨ ਬਾਛੀਐ, ਡਰੀਐ ਨ ਨਰਕਿ ਨਿਵਾਸੁ॥ ਹੋਨਾ ਹੈ ਸੋ ਹੋਈ ਹੈ, ਮਨਹਿ ਨ ਕੀਜੈ ਆਸ॥੧॥ ਰਮਈਆ ਗੁਨ ਗਾਈਐ॥ ਜਾ ਤੇ ਪਾਈਐ ਪਰਮ ਨਿਧਾਨੁ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ [੯੬੯] ਰਾਮਕਲੀ ਕਬੀਰ (੩) ਕਵਨੁ ਨਰਕੁ ਕਿਆ ਸੁਰਗੁ ਬਿਚਾਰਾ? ਸੰਤਨ ਦੋਊ ਰਾਦੇ॥ ਹਮ ਕਾਹੂ ਕੀ ਕਾਣਿ ਨ ਕਢਤੇ, ਅਪਨੇ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੇ॥੫॥ [੧੨੧੯] ਸਾਰਗ ਮਹਲਾ ੫ (੭੫) ਸਿਵ ਬਿਰੰਚ ਅਰੁ ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਕ, ਤਾ ਮਹਿ ਜਲਤੌ ਫਿਰਿਆ॥ ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸੁਆਮੀ ਭਏ ਸੀਤਲ, ਦੂਖੁ ਦਰਦੁ ਭ੍ਰਮੁ ਹਿਰਿਆ॥੧॥ [੧੩੭੦] ਸਲੋਕ-ਕਬੀਰ ਕਬੀਰ ਸੁਰਗ ਨਰਕ ਤੇ ਮੈ ਰਹਿਓ ਸਤਿਗੁਰ ਕੇ ਪਰਸਾਦਿ॥ ਚਰਨ ਕਮਲ ਕੀ ਮਉਜ ਮਹਿ ਰਹਉ ਅੰਤਿ ਅਰੁ ਆਦਿ॥੧੨੦॥ ਸੁਰਤਿ ਸਬਦ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰਤਿ ਨਾਮ, ਅੰਤਹਕਰਣ ਦੇ ਚਿੱਤ-ਭੇਦ ਦਾ ਹੈ। ਦੇਖੋ, ਮਨ। ‘ਸੁਰਤਿ ਸਬਦ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਗੁਰੂ ਉਪਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤ ਲਾਉਣਾ, ਅਰਥਾਤ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖ੍ਯਾ ਨੂੰ ਅੰਤਹਕਰਣ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਕਰਨਾ, ਸ਼ਬਦਾਕਾਰ ਵਿੱਤੀ ਭੀ ‘ਸੁਰਤਿ ਸ਼ਬਦ’ ਵਰਣਨ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਕਿਤਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਨ ਘੜਤ ਸੁਰਤਿ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਕਲਪ ਕੇ ਅਤੇ ਆਹਤ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਅਨਾਹਤ ਦੱਸ ਕੇ ਮਤਿ ਹੀਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। [੫੬੬] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੧ ਛੰਤ (੧) ਜਿਥੈ ਜਾਇ ਬਹੀਐ ਭਲਾ ਕਹੀਐ, ਸੁਰਤਿ ਸਬਦੁ ਲਿਖਾਈਐ॥ [੮੭੭] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ (੪) ਸੁਰਤਿ ਸਬਦੁ ਸਾਖੀ ਮੇਰੀ ਸਿੰਙੀ ਬਾਜੈ ਲੋਕੁ ਸੁਣੇ॥ [੯੩੮] ਰਾਮਕਲੀ ਸਿਧ ਗੋਸਟਿ (੫) ਸੁਰਤਿ ਸਬਦਿ ਭਵ ਸਾਗਰੁ ਤਰੀਐ, ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੇ॥ ੧ ਪਰਮ ਪਦ, ਮੁਕਤਿ। ੨ ਖੰਡਨ, ਰੋਂਦੇ। ੩ ਗੁਰੂ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰ ਕੇ।<noinclude></noinclude> gnf29jb9hyfjum3ycn0a74bx5in8we8 250 67084 197603 2025-07-11T11:33:33Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸ਼ੀਰਣੀ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਭਿਰਾਈ (ਮੁਜਾਵਰ) ਤੋਂ ਦਰੂਦ ਪੜ੍ਹਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਮਨੋਰਥ-ਸਿਧੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। [੧੦੯੬] ਮਃ ੫, ਵਾਰ ਮਾਰੂ ੨ (੬) १ ਨਾਨਕ ਪੀਠਾ ਪਕਾ ਸਾਜਿਆ ਧਰਿਆ ਆਣਿ ਮਉਜੂਦੁ॥ ਬਾਝਹੁ ਸਤਿਗੁਰ ਆਪਣੇ ਬੈ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197603 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੭੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸ਼ੀਰਣੀ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਭਿਰਾਈ (ਮੁਜਾਵਰ) ਤੋਂ ਦਰੂਦ ਪੜ੍ਹਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਮਨੋਰਥ-ਸਿਧੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। [੧੦੯੬] ਮਃ ੫, ਵਾਰ ਮਾਰੂ ੨ (੬) १ ਨਾਨਕ ਪੀਠਾ ਪਕਾ ਸਾਜਿਆ ਧਰਿਆ ਆਣਿ ਮਉਜੂਦੁ॥ ਬਾਝਹੁ ਸਤਿਗੁਰ ਆਪਣੇ ਬੈਠਾ ਝਾਕੂ ਦਰੂਦ॥੨॥ ਮਃ ੫॥— ਨਾਨਕ ਭੂਸਰੀਆ ਪਕਾਈਆ ਪਾਈਆ ਥਾਲੈ ਮਾਹਿ॥ ਜਿਨੀ ਗੁਰੂ ਮਨਾਇਆ ਰਜਿ ਰਜਿ ਸੇਈ ਖਾਹਿ॥੩॥ ਰਹਤਨਾਮਾ ਭਾਈ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਸਰਵਰ ਆਦਿਕ ਦੀ ਜੋ ਬੀਰਣੀ ਖਾਵੇ, ਸੋ ਤਨਖਾਹੀਆ। ਗੁਰੁ ਪ੍ਤਾਪ ਸੂਰਜ, ਰਾਸ਼ਿ ੨, ਅੰਸੂ ੪੩ t “ਬਿਨਤੀ ਕੀਨ, ‘ਹਰਹੁ ਤ੍ਰੈ ਤਾਪ। ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਕੋ ਬਖਸ਼ਹੁ ਆਪ ਜਨਮ ਮਰਨ ਕੋ ਸੰਕਟ ਭਾਗੇ। ਦੀਨ ਜਾਨਿ ਕਰਿ ਲੇਹੁ ਉਬਾਰੀ॥੭॥ ਸੁਨਿ ਕੈ ਸ੍ਰੀ ਅਰਜਨ ਫੁਰਮਾਯਹੁ: ‘ਅਪਨ ਪੀਰ ਤੈਂ ਤੁਰਕ ਬਨਾਯਹੁ॥ ਸਰਵਰ ਕੇ ਮੁਰੀਦ ਤੁਮ ਰਹੇ। ਇਤ ਗੁਰਸਿੱਖੀ 'ਦੁਰਲਭ ਅਹੇ॥੮॥ ਖੰਡੇ ਧਾਰ ਚਲਹਿ ਨਹਿਂ ਗਿਰੇ। ਸੂਖਮ ਅਧਿਕ ਕੇਸ ਤੇ ਪਰੇ।... ਸੁਨਿ ਕੈ ਇਮ ਬਾਕਨਿ ਗੁਰ ਪਾਸ। ਅੰਜੁਲ ਬਾਂਧਿ ਕੀਨਿ ਅਰਦਾਸ। ... ‘ਪ੍ਰਭ ਜੀ! ਆਏ ਸ਼ਰਣਿ ਤੁਮਾਰੀ। ਦਿਹੁ ਸਿੱਖੀ ਹਮ ਲਖਿ ਅਧਿਕਾਰੀ॥੨੦॥ ਬੋਲੇ ਸ੍ਰੀ ਅਰਜਨ ਸੁਖਧਾਮੂ: ਪੂਰਬ ਸਰਵਰ ਢਾਹੁ ਮੁਕਾਮੂ ੰ॥ ਪੁਨ ਆਵਹੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸ਼ਰਣਾਈ। ਕਰੇ ਗੁਨਾਹ ਲੋਹੁ ਬਖ਼ਸਾਈ॥੨੧॥... ੧ [ਦਰਦ] ਵਰ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਉਹ ਦਰਦ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਹਨ। ੨ ਜ਼ਮੀਨ ਤਪਾ ਕੇ ਜਾਂ ਤਨੂਰ ਪਕਾਈਆਂ ਰੋਟੀਆਂ। ੩ १० ੩ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਰੋਟੀਆਂ ਪਕਾ ਕੇ ਦਰੂਦ ਭਿਖਾਰੀ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਔਰ ਨਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ ਅੱਗੇ ਅਰਪਦੇ ਹਨ, ਕਿੰਤੂ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈ ਕੇ ਛਕਦੇ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨੂੰ ੪ ਬੀਰਨੀ, ਪਤਾਸੇ ਆਦਿਕ ਮਿਠਾਈ। ੫ ਭਾਈ ਤੀਰਥਾਂ (ਮੰਝ) ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ੬ [ਤਿੰਨ ਤਾਪ] ਆਧਿ, ਵਿਆਧਿ, ਉਪਾਧਿ, ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੰਤਾਪ, ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਰੋਗ ਅਤੇ ਸਰਦੀ ਗਰਮੀ ਆਦਿਕ ਦੇ ਅਸਰ ਜਾਂ ਉਪਵਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਕਲੇਸ਼ | ੭ ਸੁਲਤਾਨ, ਸਰਵਰ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਸੁਲਤਾਨ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਪੀਰ ਪਦਵੀ ਦਾ ਅਨ-ਅਧਿਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ। ਜੇ ਐਸਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਨਾ ਲਿਖਦੇ। ਸਿੱਧਾਂਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਪੀਰ ਦੇ ਗੁਣ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਪੀਰ ਮੰਨਣਾ ਅਗਿਆਨ ਹੈ, ਅਰ ਕਰਤਾਰ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਚਾਰ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਦਾਤਾ ਸਮਝਣਾ, ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਨਿਯਮ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ, ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਕੇ ਦਾ ਦਾ ਪੀਰ ਖ਼ਾਨਿਆਂ ਦਾ ਪੂਜਣਾ ਮਨਮੁਖਤਾ ਦਾ ਸ਼ਿਰੋਮਣਿ ਕਰਮ ਹੈ। 1 ੮ ‘ਗੁਰਸਿਖੀ ਬਾਰੀਕ ਹੈ, ਖੰਡੇ ਧਾਰ ਗਲੀ ਅਤਿ ਭੀੜੀ।' (ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ, ੧੧/੫) ਵਾਲਹੁ ਨਿਕੀ ਆਖੀਐ ਖੰਡੇ ਧਾਰਹੁ ਸੁਣੀਐ ਤਿਖੀ। (ਉਹੀ, ਵਾਰ ੨੮/੧) ੯ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ। ੧੦ ਸੁਲਤਾਨ ਦਾ ਥਾਨ ਜੋ ਤੈਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।<noinclude></noinclude> lqvmr1jjr8hgwqaog8ntsrosmytliiv 250 67085 197604 2025-07-11T11:34:02Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਸੂਤਕਿ ਕਰਮ ਨ ਪੂਜਾ ਹੋਇ॥ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਇ॥੪॥ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿਐ ਸੂਤਕੁ ਜਾਇ॥ ਮਰੈ ਨ ਜਨਮੈ ਕਾਲੁ ਨ ਖਾਇ॥੫॥ [੩੩੧] ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜਲਿ ਹੈ ਸੂਤਕੁ, ਥਲਿ ਹੈ ਸੂਤਕੁ, ਸੂਤਕ ਓਪਤਿ ਹੋਈ॥ ਜਨਮੇ ਸੂਤਕੁ, ਮੂਏ ਫੁਨ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197604 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੭੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਸੂਤਕਿ ਕਰਮ ਨ ਪੂਜਾ ਹੋਇ॥ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਇ॥੪॥ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿਐ ਸੂਤਕੁ ਜਾਇ॥ ਮਰੈ ਨ ਜਨਮੈ ਕਾਲੁ ਨ ਖਾਇ॥੫॥ [੩੩੧] ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜਲਿ ਹੈ ਸੂਤਕੁ, ਥਲਿ ਹੈ ਸੂਤਕੁ, ਸੂਤਕ ਓਪਤਿ ਹੋਈ॥ ਜਨਮੇ ਸੂਤਕੁ, ਮੂਏ ਫੁਨਿ ਸੂਤਕੁ, ਸੂਤਕ ਪਰਜ ਬਿਗੋਈ॥੧॥ ਕਹੁ ਰੇ ਪੰਡੀਆ! ਕਉਨ ਪਵੀਤਾ?॥ 4 ਐਸਾ ਗਿਆਨੁ ਜਪਹੁ ਮੇਰੇ ਮੀਤਾ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਨੈਨਹੁ ਸੂਤਕੁ ਬੈਨਹੁ ਸੂਤਕੁ ਸੂਤਕੁ ਸ੍ਰਵਨੀ ਹੋਈ॥ ਊਠਤ ਬੈਠਤ ਸੂਤਕੁ ਲਾਗੈ, ਸੂਤਕੁ ਪਰੈ ਰਸੋਈ॥੨॥ ਫਾਸਨ ਕੀ ਬਿਧਿ ਸਭੁ ਕੋਊ ਜਾਨੈ, ਛੂਟਨ ਕੀ ਇਕੁ ਕੋਈ॥ ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਰਾਮੁ ਰਿਦੈ ਬਿਚਾਰੈ, ਸੂਤਕੁ ਤਿਨੈ ਨ ਹੋਈ॥੩॥੪੧॥ [੪੧੩] ਆਸਾ ਅਸਟਪਦੀ ਮਹਲਾ ੧ (੪) ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਸੂਤਕੁ ਜਗਿ ਛੋਤਿ॥ [੪੭੨] ਸਲੋਕ ਮਃ ੧, ਵਾਰ ਆਸਾ (੧੮) ਜੇ ਕਰਿ ਸੂਤਕੁ ਮੰਨੀਐ, ਸਭ ਤੈ ਸੂਤਕੁ ਹੋਇ॥ ਗੋਹੇ ਅਤੈ ਲਕੜੀ ਅੰਦਰਿ ਕੀੜਾ ਹੋਇ॥ ਜੇਤੇ ਦਾਣੇ ਅੰਨ ਕੇ ਜੀਆ ਬਾਝੁ ਨ ਕੋਇ॥ ਪਹਿਲਾ ਪਾਣੀ ਜੀਉ ਹੈ ਜਿਤੁ ਹਰਿਆ ਸਭੁ ਕੋਇ॥ ਸੂਤਕੁ ਕਿਉ ਕਰਿ ਰਖੀਐ? ਸੂਤਕੁ ਪਵੈ ਰਸੋਇ॥ ਨਾਨਕ ਸੂਤਕੁ ਏਵ ਨ ਉਤਰੈ, ਗਿਆਨੁ ਉਤਾਰੇ ਧੋਇ॥੧॥ ਮਃ ੧॥ ਮਨ ਕਾ ਸੂਤਕੁ ਲੋਭੁ ਹੈ, ਜਿਹਵਾ ਸੂਤਕੁ ਕੂੜੁ॥ ਅਖੀ ਸੂਤਕੁ ਵੇਖਣਾ ਪਰ ਤ੍ਰਿਅ ਪਰ ਧਨ ਰੂਪੁ॥ ਕੰਨੀ ਸੂਤਕੁ ਕੰਨਿ ਪੈ ਲਾਇਤਬਾਰੀ ਖਾਹਿ॥ ੧ ਪਵਿੱਤਾ, ਸ਼ੁੱਧੀ।੨ ਪਾਤਕ। १० ੩ ਦੁਨੀਆਂ (ਪਰਜਾ) ਖਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ੪ ਪਵਿੱਤਰ। ੫ ਵਿਚਾਰੋ, ਜਾਣੋ। ੬ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ, ਭਾਵ ਗਿਆਨਵਾਨ ੭ (ਛੂਤ, ਭਿੱਟ] ਛੂਤ, ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਅਵਿਦਿਆ ਕਰ ਕੇ ਮੰਨੀ ਹੋਈ ਭਿੱਟ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਕਿੰਤੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੀਚਾਂ ਦੀ ਛੂਤ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ— ਲਬੁ ਕੁਤਾ ਕੂੜੁ ਚੂਹੜਾ, ਠਗਿ ਖਾਧਾ ਮੁਰਦਾਰੁ॥ ਪਰ ਨਿੰਦਾ, ਪਰ ਮਲੁ, ਮੁਖ ਸੁਧੀ, ਅਗਨਿ, ਕ੍ਰੋਧ ਚੰਡਾਲੁ॥ {ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧, ਪੰਨਾ ੧੫) ੮ ਸੂਤਕ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕ ਕੇ ਰੱਖੀਏ? ੯ ਜਿਸ ਰੀਤੀ ਨਾਲ ਅਗਿਆਨੀ ਲੋਕ ਸੂਤਕ ਪਾਤਕ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੂਤਕ ਨਾ ਉਤਰੈ, ਕਿੰਤ-ਗਿਆਨੁ ਉਤਾਰੈ ਧੋਇ। ੧੦ ਚੁਗਲੀ। ਐਸਾ ਕਰਮ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਰਨ ਤੌਂ ਇਤਬਾਰ ਜਾਂਦਾ ਰਹੇ।<noinclude></noinclude> df6cw953gvpahlmp4v424cj2jmwl4jr 250 67086 197605 2025-07-11T11:34:33Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੭੧੧] ਹਜ਼ਾਰੇ ਸ਼ਬਦ, ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਰੁਦ੍ਰ ਸੂਰਜ ਸਸਿ, ਤੇ ਬਸਿ ਕਾਲ ਸਬੈ ਹੈ॥ (੧੦) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੧ ਕੋਈ ਪੂਜੈ ਚੰਦੁ ਸੂਰੁ, ਕੋਈ ਧਰਤਿ ਅਕਾਸੁ ਮਨਾਵੈ॥... ਫੋਕਟਿ ਧਰਮੀ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਵੈ॥੧੮॥ ਭਾਈ ਗ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197605 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੮੦)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੭੧੧] ਹਜ਼ਾਰੇ ਸ਼ਬਦ, ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਰੁਦ੍ਰ ਸੂਰਜ ਸਸਿ, ਤੇ ਬਸਿ ਕਾਲ ਸਬੈ ਹੈ॥ (੧੦) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਵਾਰ ੧ ਕੋਈ ਪੂਜੈ ਚੰਦੁ ਸੂਰੁ, ਕੋਈ ਧਰਤਿ ਅਕਾਸੁ ਮਨਾਵੈ॥... ਫੋਕਟਿ ਧਰਮੀ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਵੈ॥੧੮॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੬ ਭਰਮ ਕਰਮ ਦਾ ਲੇਖੁ ਮੇਟਿ, ਲੇਖੁ ਅਲੇਖ ਵਿਸ਼ੇਖ ਬਣਦੇ। ਜਗਮਗ ਜੋਤਿ ਉਦੋਤੁ ਕਰਿ, ਸੂਰਜ ਚੰਦ ਨ ਲਖ ਪੁਜੰਦੇ।(੭) ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਮਹ ਈਂ ਦੋ ਆਲਮ ਜ਼ਰਰਹੇ ਅਜ਼ ਨੂਰੇ ਓਸ੍ਤ। ਮਿਹਰੋ ਮਾਹ ਮਸ਼ਅਲ-ਕਸ਼ੇ ਮਜ਼ਦੂਰੇ ਓ॥੨੯॥ ਸ਼ੂਰਵੀਰ—ਸ਼ੂਰਵੀਰਤਾ ਜੋ ਲੋਕ ਕਾਯਰਤਾ ਨੂੰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦੇਂਦੇ ਅਤੇ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਬੱਤ੍ਰ ਨੂੰ ਪਿੱਠ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਅਰ ਵਿਸ਼੍ਯ ਵਿਕਾਰਾਂ ਉਤੇ ਫ਼ਤਹ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਸਨਮਾਨ ਯੋਗ੍ਯ ਸ਼ੂਰਵੀਰ ਹੈਨ। [੮੬] ਵਾਰ ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ (੧੧) ਨਾਨਕ ਸੋ ਸੂਰਾ ਵਰੀਆਮੁ ਜਿਨਿ ਵਿਚਹੁ ਦੁਸਟੁ ਅਹੰਕਰਣੁ ਮਾਰਿਆ॥ [੫੮੦] ਵਡਹੰਸੁ ਮਹਲਾ ੧ (ਅਲਾਹੁਣੀਆ ੨) ਮਰਣੁ ਮੁਣਸਾਂ ਸੂਰਿਆ ਹਕੁ ਹੈ ਜੋ ਹੋਇ ਮਰਹਿ ਪਰਵਾਣੋ॥੩॥ [੬੭੯) ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩੫) ਜਾ ਕਉ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਲਾਗੋ ਇਸੁ ਜੁਗ ਮਹਿ, ਸੋ ਕਹੀਅਤ ਹੈ ਸੂਰਾ॥ ਹੈ ਆਤਮ ਜਿਣੈ ਸਗਲ ਵਸਿ ਤਾ ਕੈ, ਜਾ ਕਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ॥੧॥ [੧੦੧੯) ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ (ਅੰਜੁਲੀਆ) ਜੋ ਸੂਰਾ ਤਿਸ ਹੀ ਹੋਇ ਮਰਣਾ॥ ਜੋ ਭਾਗੈ ਤਿਸੁ ਜੋਨੀ ਫਿਰਣਾ॥ ੧ ਜਾਗਤ ਜੋਤਿ (ਅਕਾਲ) ਨੂੰ ਅਰਾਧਦੇ ਹੋਏ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਸੂਰਯ ਚੰਦ ਨਛੱਤ੍ਰਾਂ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਦੇ ਤਿਆਗੀ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਅਥਵਾ-ਉਸ ਮਹਾਨ ਜੋਤਿ ਸਰੂਪ ਨੂੰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਸਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੂੰ ਲੱਖਾਂ ਚੰਦ ਅਤੇ ਸੂਰਯ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ। ੨ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਲੋਕ ਵਾਹਗੁਰੂ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਨ। ਸੂਰਯ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਉਸ ਦੇ ਮਸ਼ਾਲਚੀ ਮਜੂਰ ਹਨ। ੩ ਉਸ ਦਾ ਹੀ ਮਰਨਾ ਸਫਲ ਹੈ, ਅਥਵਾ-ਉਸ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਮਰਨਾ ਹੈ।<noinclude></noinclude> bins1qcf39as2r1hw0zsjervqwlhcn2 250 67087 197606 2025-07-11T11:34:58Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਰਾਸ਼ਿ ੩, ਅੰਸੂ ੬੨ ਸੰਕਟਿ ਦੇਹਿ ਗਰੀਬਨਿ ਜੋਇ। ਸਿਂਹ ਸੋ ਲਰਹੁ, ਧਰਮ ਬਹੁ ਹੋਇ। ਜਿਸ ਕੋ ਲੂਣ ਖਾਇ, ਤਿਸ ਹੇਤੁ। ਪੀਠ ਨ ਦੀਜਹਿ ਜਬਿ ਰਣ ਖੇਤ॥੪੧॥ [ਨਮਕ ਹਲਾਲ ਸ੍ਵਾਮੀ ਕਾਰਜ ਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਨ। ਦੋਨਹੁ ਲੋਕਨਿ ਸੁਜਸੁ ਮਹਾ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197606 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੮੨)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਰਾਸ਼ਿ ੩, ਅੰਸੂ ੬੨ ਸੰਕਟਿ ਦੇਹਿ ਗਰੀਬਨਿ ਜੋਇ। ਸਿਂਹ ਸੋ ਲਰਹੁ, ਧਰਮ ਬਹੁ ਹੋਇ। ਜਿਸ ਕੋ ਲੂਣ ਖਾਇ, ਤਿਸ ਹੇਤੁ। ਪੀਠ ਨ ਦੀਜਹਿ ਜਬਿ ਰਣ ਖੇਤ॥੪੧॥ [ਨਮਕ ਹਲਾਲ ਸ੍ਵਾਮੀ ਕਾਰਜ ਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਨ। ਦੋਨਹੁ ਲੋਕਨਿ ਸੁਜਸੁ ਮਹਾਨ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਕੋ ਸਿਮਰਨ ਧਰੇ। ਬਿਜੈ ਲਹੇ, ਮੁਖ ਉੱਜਲ ਕਰੇ॥੪੨॥ ਰੁਤ ੨, ਅੰਸੂ ੩੨ ਪਰਨ ਮੰਚ ਪਰ ਮਰਨ ਹੁਇ ਭਟ ਕੌ ਨਹਿ ਨੀਕੋ | ਦੁਰਲਭ ਪਾਵਨ ਸੁਰਗ ਕੋ ਨਹਿਂ ਜਸੁ ਕੋ ਟੀਕੋ॥੭॥... ਹਲਤ ਬਿਖੈ ਜਗ ਰਾਜ ਲਿਹੁ ਰਹਿਨੀ ਨਿਤ ਰਾਖਹੁ ਗੁਰਮੁਖ ਧਰਮ ਨ ਛੋਰੀਅਹਿ ਉਰ ਮਹਿ ਅਭਿਲਾਖਹੁ। (੨੩) मेहव [੨੮] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ (੬) ਸੋ ਸੇਵਕੁ ਹਰਿ ਆਖੀਐ ਜੋ ਹਰਿ ਰਾਖੈ ਉਰਿ ਧਾਰਿ॥ ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਉਪੇ ਆਗੈ ਧਰੇ, ਹਉਮੈ ਵਿਚਹੁ ਮਾਰਿ॥ [੫੧] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ (੯੬) ਮਾਨ ਅਭਿਮਾਨ ਮੱਧੇ, ਸੋ ਸੇਵਕੁ ਨਾਹੀ॥ ਤਤ ਸਮਦਰਸੀ ਸੰਤਹੁ! ਕੋਈ ਕੋਟਿ ਮੰਧਾਹੀ॥੨॥ [੧੦੧] ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੫ (੨੫) 4 ਓਤਿ ਪੋਤਿ ਸੇਵਕ ਸੰਗਿ ਰਾਤਾ॥ ਪ੍ਰਭ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲੇ ਸੇਵਕ ਸੁਖਦਾਤਾ॥ ਪਾਣੀ ਪਖਾ ਪੀਸਉ, ਸੇਵਕ ਕੈ; ਠਾਕੁਰ ਹੀ ਕਾ ਆਹਰੁ ਜੀਉ॥੧॥ ਕਾਟਿ ਸਿਲ ਪ੍ਰਭਿ ਸੇਵਾ ਲਾਇਆ॥ ਹੁਕਮੁ ਸਾਹਿਬ ਕਾ ਸੇਵਕੁ ਮਨਿ ਭਾਇਆ॥ ਸੋਈ ਕਮਾਵੈ ਜੋ ਸਾਹਿਬ ਭਾਵੈ, ਸੇਵਕੁ ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਮਾਹਰੁ ਜੀਉ॥੨॥ ਤੂੰ ਦਾਤਾ ਠਾਕੁਰੁ ਸਭ ਬਿਧਿ ਜਾਨਹਿ॥ ਠਾਕੁਰ ਕੇ ਸੇਵਕ ਹਰਿ ਰੰਗ ਮਾਣਹਿ॥ ੧ ਆਡਤ ਨਾਮਕ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼। ੨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਖ਼ਾਲਸੇ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ੩ ਸਿੱਖ ਧਰਮ, ਖਾਲਿਸ ਮਤ। ੪ ਤੱਤ੍ਰ ਅਤੇ ਸਮਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾ। ੫ ਸੇਵਾ ਦਾ ਫ਼ਿਕਰ। ੬ ਲੋਕ ਲਾਜ, ਕੁਲ ਕਾਨ, ਜਾਤਿ ਪਾਤਿ ਦੀ ਊਚ ਨੀਚਤਾ ਆਦਿਕ ਬੰਧਨ ਦੂਰ ਕਰ ਕੇ। ੭ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਵਿਚਾਰ ਦਾ ਗਿਆਤਾ।<noinclude></noinclude> bhq52o2c2viuquuw9lodo2n3tj4c3c7 250 67088 197607 2025-07-11T11:35:27Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "ਧੰਨੁ ਸੇਵਕੁ, ਸਫਲੁ ਓਹੁ ਆਇਆ, ਜਿਨਿ ਨਾਨਕ ਖਸਮੁ ਪਛਾਤਾ॥੪॥ [੧੨੧੩] ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ (੪੬) ਇਹੁ ਤਨੁ ਤੁ ਸਭੁ ਗ੍ਰਿਹੁ ਧਨੁ ਤੁਮਰਾ, ਹੀਂਉ ਕੀਓ ਕੁਰਬਾਨਾਂ॥੧॥ ਕੋਟਿ ਲਾਖ ਰਾਜ ਸੁਖ ਪਾਏ ਇਕ ਨਿਮਖ ਪੇਖਿ ਦ੍ਰਿਸਟਾਨਾਂ॥ ਜਉ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197607 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੮੪)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>ਧੰਨੁ ਸੇਵਕੁ, ਸਫਲੁ ਓਹੁ ਆਇਆ, ਜਿਨਿ ਨਾਨਕ ਖਸਮੁ ਪਛਾਤਾ॥੪॥ [੧੨੧੩] ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ੫ (੪੬) ਇਹੁ ਤਨੁ ਤੁ ਸਭੁ ਗ੍ਰਿਹੁ ਧਨੁ ਤੁਮਰਾ, ਹੀਂਉ ਕੀਓ ਕੁਰਬਾਨਾਂ॥੧॥ ਕੋਟਿ ਲਾਖ ਰਾਜ ਸੁਖ ਪਾਏ ਇਕ ਨਿਮਖ ਪੇਖਿ ਦ੍ਰਿਸਟਾਨਾਂ॥ ਜਉ ਕਹਹੁ ਮੁਖਹੁ—‘ਸੇਵਕ, ਇਹ’ਬੈਸੀਐ’—ਸੁਖ ਨਾਨਕ ਅੰਤੁ ਨ ਜਾਨਾਂ॥੨॥ [੧੨੪੭] ਸਲੋਕ ਮਃ ੩, ਵਾਰ ਸਾਰੰਗ (੨੭) ਨਾਨਕ ਸੇਵਕੁ ਸੋਈ ਆਖੀਐ ਜੋ ਸਿਰੁ ਧਰੇ ਉਤਾਰਿ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਭਾਣਾ ਮੰਨਿ ਲਏ, ਸਬਦੁ ਰਖੈ ਉਰ ਧਾਰਿ॥੧॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੩ ਮੁਰਦਾ ਹੋਇ ਮੁਰੀਦੁ, ਨ ਗਲੀ ਹੋਵਣਾ। ਸਾਬਰੁ ਸਿਦਕਿ ਸਹੀਦੁ, ਭਰਮ ਭਉ ਖੋਵਣਾ। ਗੋਲਾ ਮੂਲ ਖਰੀਦੁ ਕਾਰੋ ਜੋਵਣਾ। ਨਾ ਤਿਸੁ ਭੂਖ ਨ ਨੀਦ, ਨ ਖਾਣਾ ਸੋਵਣਾ। ਪੀਹਣਿ ਹੋਇ ਜਦੀਦ ਪਾਣੀ ਢੋਵਣਾ | ਪਖੇ ਦੀ ਤਾਗੀਦ, ਪਗ ਮਲਿ ਧੋਵਣਾ। ਸੇਵਕ ਹੋਇ ਸੰਜੀਦੁ ਨ ਹਸਣੁ ਰੋਵਣਾ। ਦਰ ਦਰਵੇਸ ਰਸੀਦੂ, ਪਿਰਮ ਰਸੁ ਭੋਵਣਾ। ਚੰਦ ਮੁਮਾਰਖਿ ਈਦ ਪੁਗਿ ਖਲੋਵਣਾ॥੧੮॥ ਭਾਈ ਗੁਰੁਦਾਸ, ਵਾਰ ੮ 9 ਉਤਮ ਮਧਮ ਨੀਚ ਲਖ, ਗੁਰਮੁਖਿ ਨੀਚਹੁ ਨੀਚ ਸਦਾਏ। ਪੈਰੀ ਪੈ ਪਾਖਾਕੁ ਹੋਇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਗੁਰਸਿਖੁ ਆਪੁ ਗਵਾਏ। ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਭਉ ਭਾਉ ਕਰਿ, ਸੇਵਕ ਸੇਵਾ ਕਾਰ ਕਮਾਏ। ਮਿਠਾ ਬੋਲਣ ਨਿਵ ਚਲਣੁ, ਹਥਹੁ ਦੇ ਕੋ ਭਲਾ ਮਨਾਏ। ਸਬਦਿ ਸੁਰਤਿ ਲਿਵ ਲੀਣੁ ਹੋਇ, ਦਰਗਹ ਮਾਣ ਨਿਮਾਣਾ ਪਾਏ। ਚਲਣੁ ਜਾਣਿ ਅਜਾਣੁ ਹੋਇ, ਆਸਾ ਵਿਚਿ ਨਿਰਾਸੁ ਵਲਾਏ...॥੨੪॥ ੧ ਜੈਸੋ ਸੇਵਕ ਦਾ ਧਰਮ ਸਵਾਮੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਤੈਸੋ ਸੇਵਕ ਦਾ ਮਾਨ ਅਰ ਯੋਗ ਖੇਮ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਪਰਮ ਧਰਮ ਹੈ। ੨ ਮੁਰਦੇ ਤੋਂ ਭਾਵ ਆਪਾ ਖੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਤਾਈਂ ਵਾਹਗੁਰੂ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣਾ ਹੈ। ੩ ਸੇਵਕ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਿਫਤਾਂ ਹੋਣ—ਸਬਰ, ਸਿਦਕ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ੪. ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੇਵਾ ਪਰਾਯਣ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਾਲਨ-ਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਧਿਆਨ ਭੀ ਛੱਡ ਦੇਣਾ। ੬ ਸੰਜੀਦਾ, ਗੰਭੀਰ, ਹੋਛਾਪਨ ਰਹਿਤ। ੫ ਨਿੱਤ ਨਵਾਂ ਪੀਹਣ ੭ ਜੋ ਸੇਵਕੀ ਦੋ ਪੂਰੋ ਦਰਜੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਈਦ ਦੇ ਚੰਦ ਵਾਂਗ ਮੁਬਾਰਕ ਹੈ।<noinclude></noinclude> iqxswoc1z6m9t3ighvrzbzfy8gc8a9w 250 67089 197608 2025-07-11T11:36:11Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "{{center|{{larger|'''ਸੇਵਾ (ਟਹਲ)'''}}}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉੱਚ ਭਾਵ ਹੈ, ਜੋ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀਦਾ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਵਿਸ਼੍ਵ ਦਾ ਸੇਵਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਯਥਾ:[੮੮੭] ਰ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197608 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੮੬)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>{{center|{{larger|'''ਸੇਵਾ (ਟਹਲ)'''}}}} ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ) ਗੁਰੁਮਤ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉੱਚ ਭਾਵ ਹੈ, ਜੋ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਮੱਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀਦਾ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਵਿਸ਼੍ਵ ਦਾ ਸੇਵਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਯਥਾ:[੮੮੭] ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ (੧੬) ਜੋ ਜੋ ਕੀਨੋ ਹਮ ਤਿਸ ਕੋ ਦਾਸ॥ ਪ੍ਰਭ ਮੇਰੇ ਕੋ ਸਗਲ ਨਿਵਾਸ॥ ਨਾ ਕੋ ਦੂਖੁ ਨਹੀ ਬੈਰਾਈ। ਗਲਿ ਮਿਲਿ ਚਾਲੇ ਏਕੈ ਭਾਈ॥੩॥ [੨੬] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ (੩੩) ਵਿਚਿ ਦੁਨੀਆ ਸੇਵ ਕਮਾਈਐ॥ ਤਾ ਦਰਗਹ ਬੈਸਣੁ ਪਾਈਐ॥ [੭੩] ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ (ਪੈ ਪਾਇ ਮਨਾਈ) ਮੈਂ ਬਧੀ ਸਚੁ ਧਰਮ ਸਾਲ ਹੈ। ਗੁਰਸਿਖਾ ਲਹਦਾ ਭਾਲਿ ਕੈ॥ ਪੈਰ ਧੋਵਾ ਪਖਾ ਫੇਰਦਾ, ਤਿਸੁ ਨਿਵਿ ਨਿਵਿ ਲਗਾ ਪਾਇ ਜੀਉ॥੧੦॥ [੧੦੨] ਮਾਝ ਮਹਲਾ ੫ (੨੭) ਤਿਸੁ ਚਰਣ ਪਖਾਲੀ ਜੋ ਤੇਰੈ ਮਾਰਗਿ ਚਾਲੈ॥ ਨੈਨ ਨਿਹਾਲੀਂ ਤਿਸੁ ਪੁਰਖ ਦਇਆਲੈ॥ ਮਨੁ ਦੇਵਾ ਤਿਸੁ ਅਪੁਨੇ ਸਾਜਨ, ਜਿਨਿ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਲਾਧੇ ਜੀਉ॥੨॥ [੧੭੨] ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੪ (੬੪) ਹਮ ਮਲਿ ਮਲਿ ਧੋਵਹ ਪਾਵ ਗੁਰੂ ਕੇ, ਜੋ ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਥਾ ਸੁਨਾਵੈ॥੨॥ [੨੫੫] ਗਉੜੀ ਬਾਵਨ ਅਖਰੀ ਮਹਲਾ ੫, ਪਉੜੀ (੨੭) ਟਹਲ ਮਹਲਾਂ ਤਾ ਕਉ ਮਿਲੈ ਜਾ ਕਉ ਸਾਧ ਕ੍ਰਿਪਾਲ॥ ਸਾਧੂ ਸੰਗਤਿ ਤਉ ਬਸੈ ਜਉ ਆਪਨ ਹੋਹਿ ਦਇਆਲ॥ [੨੬੬] ਗਉੜੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮਹਲਾ ੫ (੩) ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਜੇ ਕੋ ਮਾਗੈ॥ ਸਾਧ ਜਨਾ ਕੀ ਸੇਵਾ ਲਾਗੈ॥ [੩੫੪] ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੧ (੧੯) ਜੇਤੇ ਜੀਅ ਤੇੜੇ ਸਭਿ ਤੇਰੇ, ਵਿਣੁ ਸੇਵਾ ਫਲੁ ਕਿਸੈ ਨਾਹੀ॥ ੧ ਮਨੁੱਖ ਮਾਤ੍ਰ ਲਈ ਕੇਵਲ ਕਰਤਾਰ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸੇਵਾ ਵਾਸਤੇ, ਸਾਰਥ ਰਹਿਤ-ਬਾਲਾ। ੨ ਦੇਖਾਂ। ੩ ਅਧਿਕਾਰ, ਪਦਵੀ, ਰੁਤਬਾ। ੪ [ਚਾਰ ਪਦਾਰਥ] ਧਰਮ, ਅਰਥ, ਕਾਮ, ਮੋਖ,। ਅਰਥਾਤ(੧) ਧਾਰਨ ਯੋਗ੍ਯ ਸ਼ੁਭ ਕਰਮ, ਜੋ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਨ। (੨) ਸੰਪਦਾ ਵਿਭੂਤਿ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਸੁਖ ਨਾਲ ਬੀਤੇ। (੩) ਕਾਮਨਾ ਦੀ ਪੂਰਣਤਾ। (੪) ਅਗਿਆਨ ਬੰਧਨਾ ਅਤੇ ਭੂਮ-ਜਾਲ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ।<noinclude></noinclude> ix83mm3r3l8bwk4dhah0zepgk5u4bc6 250 67090 197609 2025-07-11T11:36:37Z Charan Gill 36 /* ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਾਈਆਂ */ "[੭੪੯] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ (੫੪) ਭਾਗਠੜੇ ਹਰਿ ਸੰਤ ਤੁਮ੍ਹਾਰੇ ਜਿਨ ਘਰਿ ਧਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮਾ॥ ਪਰਵਾਣੁ ਗਣੀ ਸੇਈ ਇਹ ਆਏ ਸਫਲ ਤਿਨਾ ਕੇ ਕਾਮਾ॥੧॥ ਮੇਰੇ ਰਾਮ, ਹਰਿ ਜਨ ਕੈ ਹਉ ਬਲਿ ਜਾਈ॥ ਕੇਸਾ ਕਾ ਕਰਿ ਚਵਰੁ ਢੁਲਾਵਾ ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਮੁਖਿ..." ਨਾਲ਼ ਸਫ਼ਾ ਬਣਾਇਆ 197609 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Charan Gill" />{{rh|(੧੮੮)||ਗੁਰੁਮਤ ਮਾਰਤੰਡ (ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ)}} {{rule}}</noinclude>[੭੪੯] ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ (੫੪) ਭਾਗਠੜੇ ਹਰਿ ਸੰਤ ਤੁਮ੍ਹਾਰੇ ਜਿਨ ਘਰਿ ਧਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮਾ॥ ਪਰਵਾਣੁ ਗਣੀ ਸੇਈ ਇਹ ਆਏ ਸਫਲ ਤਿਨਾ ਕੇ ਕਾਮਾ॥੧॥ ਮੇਰੇ ਰਾਮ, ਹਰਿ ਜਨ ਕੈ ਹਉ ਬਲਿ ਜਾਈ॥ ਕੇਸਾ ਕਾ ਕਰਿ ਚਵਰੁ ਢੁਲਾਵਾ ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਮੁਖਿ ਲਾਈ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਜਨਮ ਮਰਣ ਦੁਹਹੂ ਮਹਿ ਨਾਹੀ ਜਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਆਏ॥ ਜੀਅ ਦਾਨੁ ਦੇ ਭਗਤੀ ਲਾਇਨਿ ਹਰਿ ਸਿਉ ਲੈਨਿ ਮਿਲਾਏ॥੨॥ ਸਚਾ ਅਮਰੁ ਸਚੀ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ਸਚੇ ਸੇਤੀ ਰਾਤੇ॥ ਸਚਾ ਸੁਖੁ ਸਚੀ ਵਡਿਆਈ ਜਿਸ ਕੇ ਸੋ ਤਿਨਿ ਜਾਤੇ॥੩॥ ਪਖਾ ਫੇਰੀ ਪਾਣੀ ਢੋਵਾ ਹਰਿ ਜਨ ਕੈ ਪੀਸਣੁ ਪੀਸਿ ਕਮਾਵਾ॥ ਨਾਨਕ ਕੀ ਪ੍ਰਭ ਪਾਸਿ ਬੇਨੰਤੀ, ਤੇਰੇ ਜਨ ਦੇਖਣੁ ਪਾਵਾ॥੪॥ [੭੮੭] ਵਾਰ ਸੂਹੀ (2) ਮਃ ੨॥ ਬਧਾ ਚਟੀ ਜੋ ਭਰੇ ਨਾ ਗੁਣੁ ਨਾ ਉਪਕਾਰੁ॥ ਸੇਤੀ ਖੁਸੀ ਸਵਾਰੀਐ, ਨਾਨਕ ਕਾਰਜੁ ਸਾਰੁ॥੩॥ [੮੧੦] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ (੪੧) ਟਹਲ ਕਰਉ ਤੇਰੇ ਦਾਸ ਕੀ, ਪਗ ਝਾਰਉ ਬਾਲ॥ ਮਸਤਕੁ ਅਪਨਾ ਭੇਟ ਦੇਉ ਗੁਨ ਸੁਨਉ ਰਸਾਲ॥੧॥ [੮੧੩] ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ (੫੧) ਜਲੁ ਢੋਵਉ ਇਹ ਸੀਸ ਕਰਿ, ਕਰ ਪਗ ਪਖਲਾਵਉਂ॥ ਬਾਰਿ ਜਾਉ ਲਖ ਬੇਰੀਆ ਦਰਸੁ ਪੇਖਿ ਜੀਵਾਵਉ॥੧॥ ਕਰਉ ਮਨੋਰਥ ਮਨੈ ਮਾਹਿ ਅਪਨੇ ਪ੍ਰਭ ਤੇ ਪਾਵਉ॥ ਦੇਉ ਮੂਹ ਸਾਧ ਕੈ ਬੀਜਨੁ ਢੋਲਾਵਉ॥੧॥ ਰਹਾਉ॥ ਅੰਮ੍ਰਿਗੁਣ ਸੰਤ ਬੋਲਤੇ ਸੁਣਿ ਮਨਹਿ ਪੀਲਾਵਉ॥ ਉਆ ਰਸ ਮਹਿ ਸਾਂਤਿ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਹੋਇ, ਬਿਖੈ ਜਲਨਿ ਬੁਝਾਵਉ॥੨॥ ਜਬ ਭਗਤਿ ਕਰਹਿ ਸੰਤ ਮੰਡਲੀ ਤਿਨ੍ਹ ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਗਾਵਉ॥ ਕਰਉ ਨਮਸਕਾਰ ਭਗਤ ਜਨ, ਧੂਰਿ ਮੁਖਿ ਲਾਵਉ॥੩॥ ਊਠਤ ਬੈਠਤ ਜਪਉ ਨਾਮੁ ਇਹੁ ਕਰਮੁ ਕਮਾਵਉ॥ ੧ ਧਨਵਾਨ ੨ ਹਾਕਮ ਦਾ ਬੱਧਾ ਜੋ ਚੱਟੀ ਭਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਪਕਾਰ ਅਤੇ ਗੁਣ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਗਿਣੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋ ਸ਼ਰਮ, ਡਰ ਅਰ ਸ੍ਵਾਰਥ ਵਸਿ ਹੋ ਕੇ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪੂਰਣ ਫਲ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ੪ ਬੁਹਾਗੇ, ਝਾੜੂ) ੫ ਜਨ, ਪੱਖਾ। ਵਰਜਨ, ੩ ਧੁਆਵਾਂ। ੬ ਕੀਰਤਨ।<noinclude></noinclude> s28jlsm33qo0sqzxwkmjpuk48fippfh