Johann Wolfgang von Goethe

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="pl">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikicytaty</sitename>
    <dbname>plwikiquote</dbname>
    <base>https://pl.wikiquote.org/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.8</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Specjalna</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Dyskusja</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Użytkownik</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Dyskusja użytkownika</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikicytaty</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Dyskusja Wikicytatów</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Plik</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Dyskusja pliku</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Dyskusja MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Szablon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Dyskusja szablonu</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Pomoc</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Dyskusja pomocy</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategoria</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Dyskusja kategorii</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Moduł</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Dyskusja modułu</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Johann Wolfgang von Goethe</title>
    <ns>0</ns>
    <id>42</id>
    <revision>
      <id>612008</id>
      <parentid>611724</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T19:21:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nazwa1234</username>
        <id>53893</id>
      </contributor>
      <comment>/* Wiersze */</comment>
      <origin>612008</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17566" sha1="bav1c3o05l1m3sqh5v6r6xzof259vr1" xml:space="preserve">[[Plik:Goethe.png|mały|{{center|Johann Wolfgang von Goethe}}]]
'''[[w:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von Goethe]]''' (1749–1832) – niemiecki poeta, dramaturg, prozaik, filozof, uczony i mąż stanu.
==Cytaty z utworów==
* Czerwona nić.
** ''Der rote Faden.'' (niem.)
** Opis: motyw, nurt działania.
** Źródło: ''Pokrewieństwa z wyboru'' 2, 2 (1809)

===''Cierpienia młodego Wertera''===
{{osobne|Cierpienia młodego Wertera}}
&lt;!-- Cytaty dodawaj w osobnym haśle! --&gt;

* Jakże trudno na tym świecie człowiekowi zrozumieć drugiego człowieka.

* Odczuwamy bardzo często swe braki, a to, czego nam brak, posiada często, jak nam się wydaje, ktoś drugi…

* Posiadam tyle, a wszystko pochłania uczucie dla niej. Posiadam tyle, a bez niej wszystko mi jest niczym.

* To co ja wiem, może każdy wiedzieć. Moje serce mam ja tylko.

===''Faust''===
&lt;!-- Cytaty dodawaj w osobnym haśle! --&gt;
{{osobne|Faust (dramat)}}

* Błądzi człowiek, póki dąży.
** ''Es irrt der Mensch, solang er strebt.'' (niem.)
** Zobacz też: [[człowiek]]

* Czyn jest wszystkim, niczym sława.
** ''Die Tat ist alles, nichts der Ruhm.'' (niem.)

* Krew jest to likwor całkiem osobliwy.
** ''Blut ist ein ganz besondrer Saft'' (niem.)
** Źródło: 1, 4

===''Refleksje i maksymy''===
&lt;!-- Cytaty dodawaj w osobnym haśle! --&gt;
{{osobne|Refleksje i maksymy}}
* Błędy człowieka czynią go sympatycznym.
** Zobacz też: [[błąd]]

* Nie można żyć dla każdego, w szczególności zaś nie można żyć dla tych, z którymi nie chciałoby się żyć.
** ''Wir können nicht für alle leben, besonders für die, mit denen wir nicht leben wollen.'' (niem.)

* Nie wszędzie, gdzie jest woda, muszą być żaby; ale gdzie słychać żaby, tam jest woda.
=== Wiersze ===
* Ach! tam, o moja miła!&lt;br &gt;Tam był mi raj,&lt;br &gt;Pókiś ty ze mną była!
** Źródło: ''[[s:Wezwanie do Neapolu|Wezwanie do Neapolu]]'' (przekład: [[Adam Mickiewicz]])

* Ach! tu, o moja miła!&lt;br &gt;Tu byłby raj,&lt;br &gt;Gdybyś ty ze mną była.
** Źródło: ''[[s:Wezwanie do Neapolu|Wezwanie do Neapolu]]'' (przekład: [[Adam Mickiewicz]])

* Gdzież są twe oczy, co na mnie patrzyły,&lt;br &gt;Usta jedyne, co mnie całowały? &lt;br &gt;Gdzież biódr wysmukłość, gdzie krągłości ciała.&lt;br &gt;Stworzone chyba dla rajskich rozkoszy?&lt;br &gt;Czyś ty istniała? Więc któż ciebie spłoszył?&lt;br &gt;O tak, tyś była, boś mi szczęście dała,&lt;br &gt;Potem, niewierna, uciekłaś, kochanko,&lt;br &gt;I moje życie na zawsześ splątała.
** Źródło: ''Gdzież są twe oczy, co na mnie patrzyły''

==Inne==
===O religii===
* Architektura weneckiego kościoła Świętego Marka dorównuje w swej głupocie wszystkiemu, czego uczono i dopuszczano się pewno w jego murach. Wszystkie te zabiegi o nadanie znaczenia kłamstwu wydają mi się żałosne, a popisy, które imponują dzieciom i ludziom żądnym wrażeń zmysłowych, zdają mi się – także wówczas, gdy zastanawiam się nad nimi jako twórca, poeta – niesmaczne i mało ważne.
** Źródło: [[Karlheinz Deschner]], ''I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła'', Gdynia 1996; t. 2, s. 306–308.

* Biorąc pod uwagę wszystkie akty tworzenia, odkrywa się jedną elementarną prawdę: gdy się czemuś prawdziwie poświęcamy, wspiera nas opatrzność.

* Chce on [Kościół] rządzić, a do tego potrzeba mu ograniczonych w swym myśleniu mas, które będą się korzyć i pozwolą nad sobą panować.
** Źródło: Karlheinz Deschner, ''I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła'', Gdynia 1996; t. 2, s. 306–308.

* Człowiek bez wiary jest tylko półczłowiekiem.
** Zobacz też: [[wiara]]

* Jakkolwiek często zaglądaliśmy do niego (Koranu), zawsze na początku nas odrzuca, lecz później przyciąga i zdumiewa, by na koniec zmusić nas do złożenia mu hołdu… Jego styl, zgodny z treścią i intencją, jest surowy, wspaniały, przejmujący – i zawsze prawdziwie wzniosły. A więc Księga ta przez wszystkie wieki będzie wywierać swój niezmienny wpływ.
** Źródło: T.P. Hughes, ''A Dictionary of Islam'', Londyn 1885, s. 526.

* Mahomet był Prorokiem, a nie poetą i dlatego jego Koran musi być traktowany jako Boskie Prawo, a nie jako książka stworzona przez człowieka dla rozrywki lub edukacji.
** Zobacz też: [[Mahomet]], ''[[Koran]]''

* Nauka Chrystusa nigdzie nie była bardziej tłumiona niż w chrześcijańskim Kościele.

* Nie jestem zbudowany ani teatrem, ani obrzędami kościelnymi: komedianci zadają sobie wiele trudu, żeby wywołać uciechę, klech zaś czyni to, by nakłonić do religijnego skupienia. (…) [papież jest] najlepszym komediantem w Rzymie.
** Źródło: Karlheinz Deschner, ''I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła'', Gdynia 1996, t. 2, s. 306–308.
** Zobacz też: [[religia]]

===Pozostałe===
* Artysto, twórz, nie gadaj!
** ''Bilde Künstler; rede nicht!'' (niem.)
** Źródło: przedmowa do działu ''Sztuka'', ''Dzieła'' (1815)

* Barwy są czynami światła, czynami i cierpieniem.
** ''Die Farben sind Taten des Lichts, Taten und Leiden.'' (niem.)
** Źródło: wstęp do ''O teorii kolorów'' (''Zur Farbenlehre'')
** Zobacz też: [[światło]]

* Błąd łatwiej dostrzec niż prawdę, bo błąd leży na wierzchu, a prawda w głębi.

* Charakter człowieka najlepiej określa się przez to, co uznaje on za śmieszne.

* Ciągle mamy nadzieję – i we wszystkich sprawach lepiej mieć nadzieję niż ją stracić.
** Zobacz też: [[nadzieja]]

* Co skraca mi czas? – Działanie! Co wydłuża go niemiłosiernie? – Bezczynność!
** Zobacz też: [[czas]], [[działanie]]

* Cud jest najukochańszym dzieckiem wiary.

* Człowieczek.
** ''Homunkulus.'' (łac.)

* Człowiek dla miłości jest tylko potrzebny na świecie.

* Człowiek, choć jest istotą tak ograniczoną, potrzebuje podwójnych uczuć: Miłości i Nienawiści.

* Gdy otworzysz oczy wydaje ci się już, że widzisz.

* Gdzie światło jest najjaśniejsze, cień jest najciemniejszy.
** Źródło: ''Götz von Berlichingen''

* Gdzie znika zainteresowanie, tam znika i pamięć.

* Głęboki upadek prowadzi często do wielkiego szczęścia.
** Zobacz też: [[szczęście]]

* I być zmuszonym do uwielbiania absurdu – to najsmutniejszy stan, do jakiego może być doprowadzony człowiek świadomy swego rozumu.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

* I najmniejszy włos rzuca swój cień.
** ''Das kleinste Haar wirft seinen Schatten.'' (niem.)
** Źródło: ''Sprüche in Prosa'' III

* Istnieją dwie pokojowe formy przemocy: prawo i przyzwoitość.
** Zobacz też: [[przemoc]]

* Ja jestem Twój i Ty jesteś moja, i tak trwamy razem. Przecież nie może być inaczej.

* Jeśli miłość jest wadą, szybko z niej wyrastasz.
** Zobacz też: [[miłość]]

* Każdy, chociażby tylko dziesięć lat wcześniej czy później urodzony, byłby, co się tyczy własnego własnego wykształcenia i oddziaływania na zewnątrz, niemal zupełnie innym człowiekiem.
** ''Ein jeder, nur zehn Jahre früher oder später geboren, dürfte, was seine eigene Bildung und die Wirkung nach außen betrifft, ein ganz anderer geworden sein.'' (niem.)
** Źródło: ''Z mojego życia. Zmyślenie i prawda'', tom I, wstęp, tłum. Aleksander Guttry

* Kiedy ludzie stają się naprawdę źli, jedynym uczuciem, jakie im pozostaje, jest radość z cudzej krzywdy.

* Klasyczne jest to, co zdrowe; romantyczne to, co chore.
** Źródło: Jan Miodek, ''Rozmyślajcie nad mową!'', Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 30.

* Kolekcjonerzy to ludzie szczęśliwi.

* Komu trzy tysiące lat nie mówią nic, niech w ciemności niewiedzy żyje z dnia na dzień.
** Źródło: tłum. Ewa Perucka, cyt. za: [[Jostein Gaarder]], ''Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii'', Warszawa 1995, s. 182.

* Kto nie jest w stanie kochać i twierdzi, że nigdy się nie myli, ten pozwolił się już pogrzebać.

* Kto nie uwierzy w własny rozwój, ten na zawsze pozostanie szarym przechodniem.

* Kto wiele przebywa z dziećmi, odkryje, że żaden nasz czyn nie pozostaje u nich bez oddźwięku.
** Zobacz też: [[dziecko]]

* Kto źle zapnie pierwszy guzik, ten nie zapnie się jak należy.

* Los spełnia nasze życzenia, ale na swój sposób, żeby móc nam dać coś ponad życzenie.

* Ludzie są szczęśliwi, zanim dojdą do rozumu i kiedy go znów stracą.

* Ludzkość? To abstrakcja. Zawsze istnieli i będą istnieli tylko ludzie.

* Łatwo się nauczyć panowania, trudniej rządzenia.

* Matematycy to gatunek Francuzów: mówisz coś do nich, a oni przekładają to na swój język i proszę: robi się z tego coś zupełnie innego.
** Zobacz też: [[matematyk]]

* Miej nawet mały rozum, ale swój.

* Miłość często to wzmacnia, co zdawałoby się, że ją powinno ugasić: kaprysy i przeciwności, oddalenie i zazdrość.

* Miłość jest cierpieniem. Człowiek musi kochać, ale nie chce tego.

* Miłość to sprawa idealna, małżeństwo – realna. Połączenie rzeczy realnej z idealną nigdy nie uchodzi bezkarnie.

* Miłość to uparte dziecię, nigdy się mocniej nie uczepi szaty nadziei jak wówczas, gdy ta bliska jest zniknięcia.

* Miłość, co daje siłę wszystko znieść, za wszystko też może wystarczyć.

* Musisz wygrać i panować –&lt;br /&gt;albo przegrać w nędzy żyć.&lt;br /&gt;Cierpieć albo triumfować,&lt;br /&gt;młotem lub kowadłem być!
** Zobacz też: [[cierpienie]], [[triumf]]

* Myślenie jest ważniejsze niż wiedza, ale nie ważniejsze niż obserwacja.

* Na myśl o Niemcach często ogarnia mnie wielki smutek: jacyż potrafią być wspaniali jako jednostki, a zarazem jacy godni pogardy jako naród…
** Źródło: [[John Altman]], ''Gry szpiegów'', motto

* Najszczęśliwszy geniusz ledwo dokaże, ażeby samym instynktem i naturą wyniósł się nad pospolitość. Sztuka jest sztuką, kto jej nie zbadał, nie może zwać się poetą, ani artystą.
** Źródło: [[Kazimierz Brodziński]], ''O krytyce'' w: [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=57413 ''Pisma rozmaite Kazimierza Brodzińskiego''], tom I, wyd. Drukarnia Józefa Węckiego, Warszawa 1830, s. 53.

* Należy każdego dnia posłuchać krótkiej pieśni, przeczytać dobry wiersz, zobaczyć wspaniały obraz i jeśli byłoby to możliwe – wypowiedzieć kilka rozsądnych słów.

* Nie ma wartości równej wartości czasu.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

* Nie ma większego skarbu nad wartość dnia.
** Opis: przypisywane.
** Źródło: „Przekrój”, wydania 2880–2891, wyd. Czytelnik, 2000, s. 29.
** Zobacz też: [[dzień]]

* Nie ma nic straszniejszego niż czynna ignorancja.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.
** Zobacz też: [[ignorancja]]

* Nie podróżuje się po to, by przyjechać, tylko żeby podróżować.

* Nie trzeba pisać wierszy ani sztuk teatralnych, żeby być twórcą: istnieje również twórczość czynów, która niejednokrotnie stoi znacznie wyżej.

* Nie zawsze się traci, kiedy się zostaje pozbawionym czegoś.

* Nikt nie jest panem ludzi naprawdę twórczych, należy ich zostawić samych sobie.

* Nikt nie jest tak bardzo zniewolony jak ktoś, kto czuje się wolnym, podczas gdy w rzeczywistości nim nie jest.

* Nowi poeci zbyt wiele wody wlewają do atramentu.
** Zobacz też: [[poeta]]

* Oskarżasz ją, że przechodzi od jednego do drugiego, a ona szuka tylko stałego mężczyzny.

* Po sposobie, w jaki spełniasz swój obowiązek poznasz wartość swoją.

* Podróżuje się nie po to, aby dotrzeć do celu, ale po to, żeby być w podróży.

* Potykając się można zajść daleko; nie wolno tylko upaść i nie podnieść się.

* Póki nie umierasz i nie stajesz się na nowo, jesteś tylko smutnym gościem na tej tajemniczej ziemi.
** Źródło: Dietrich von Hildebrand, ''Przemienienie w Chrystusie'', tłum. Juliusz Zychowicz, Znak, Kraków 1982, s. 15.

* Prawda jest pochodnią olbrzymią: dlatego właśnie usiłujemy wszyscy zbliżyć się do niej tylko na chwilę w obawie, by nie spłonąć.

* Prawdziwa miłość jednaką zostanie, czy jej na wszystko pozwolisz, czy wszystkiego zabronisz.

* Przed rewolucją wszystko było dążnością, potem zmieniło się w żądanie.

* Sama wiedza nie wystarczy, trzeba jeszcze umieć ją stosować.
** Źródło: Jarosław Gronert, ''Astrologia od początku'', Pabianice 2007, s. 144.
** Zobacz też: [[wiedza]]

* Starość nie czyni nas zdziecinniałymi, jak ludzie twierdzą, lecz odkrywa w nas ciągle jeszcze prawdziwe dzieci.

* Śnieg to fałszywa czystość.

* Świadomość, że gdzieś jest ktoś, kto mimo dzielącej odległości lub nie wyrażonych myśli, wyczuwa twą obecność, przemienia tę ziemię w raj.

* Świat idzie naprzód tylko dzięki tym, którzy się temu sprzeciwiają.

* Talent kształci się w ciszy, a charakter – w wirze świata.

* Ten jest najszczęśliwszym człowiekiem, który koniec swego życia może powiązać z jego początkiem.
** Źródło: Teresa Bętkowska, ''Ojciec kochał – matka wychowywała'', „Alma Mater” nr 156–157, kwiecień-maj 2013, s. 29.

* To nie to, że z wiekiem stajemy się dziećmi. Wiek po prostu pokazuje, jakimi dziećmi pozostaliśmy.

* Trzeba kochać, trzeba nienawidzić, trzeba walczyć, trzeba umieć silnie przeżywać. To może uczynić życie gorzkim, ale bez tego życie nic nie jest warte.

* Tylko człowiek, który przez całe życie pracował, ma prawo powiedzieć: żyłem!

* Tylko ten, kto jest najwrażliwszy, może się stać najzimniejszym i najtwardszym; musi się bowiem zamknąć w hartowanym pancerzu, aby się zabezpieczyć przed szorstkimi potrąceniami. I jakże mu często ciąży ten pancerz.

* Wiele tracimy wskutek tego, że przedwcześnie uznajemy coś za stracone.
** Zobacz też: [[strata]]

* Więcej światła!
** ''Mehr Licht.'' (niem.)
** Opis: rzekomo [[ostatnie słowa]] poety; prawdopodobnie umierającemu Goethemu ciemniało w oczach i powiedział: „Otwórzcie drugą okiennicę, niechaj wpadnie więcej światła”.

* Większego szczęścia nie ma na ziemi jak szczerze kochać i być ukochanym.

* Własna wola czyni człowieka wielkim lub małym.
** Źródło: Jarosław Gronert, ''Astrologia od początku'', Pabianice 2007, s. 17.

* Właśnie to, z czym człowiek się nie zgadza i czego nikt nie chce słuchać, trzeba tym częściej powtarzać.

* Wobec wielkich zalet drugiego człowieka nie ma innego ratunku jak tylko miłość.

* Wszechpotężna jest miłość, która wszystko tworzy, wszystko ochrania.
** Zobacz też: [[miłość]]

* Wszystko, co wyzwala naszego ducha, nie ucząc nas panowania nad sobą, prowadzi do zguby.

* Wszystko ułożyłoby się znakomicie, gdyby można było rzecz powtórzyć.

* Wysokie wymagania – nawet niespełnione – już same w sobie są bardziej godne szacunku niż niskie wymaganie spełnione bez reszty.
** Źródło: [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=60269 „Przekrój”] nr 1747, 1 października 1978, s. 13.

* Z przyganą odniósł się też do tragedii przeznaczenia. „Cóż dzisiaj powiedział – począć z losem? Los to polityka.”
** Źródło: ''Rozmowa z Napoleonem'' (1808)
** Zobacz też: [[przeznaczenie]]

* Zaczynaj wszystko, co możesz zrobić lub o czym marzysz. Zuchwałość mieści w sobie geniusz, siłę i czary. Nie zwlekaj!

* Zmysły mają zbyt krótkie skrzydła w stosunku do nieśmiertelnego lotu ducha.

==O Goethem==
* Faust to wielkie dzieło. Jest ono najpełniejszym wyrazem epoki, która się w Europie nie powtórzy. Epoki, kiedy społeczeństwo doszło do odrzucenia samego siebie, kiedy każdy obywatel stał się człowiekiem, kiedy wreszcie zaczęła się walka między starymi a nowymi czasami i ludzie przestali uznawać za niewzruszone cokolwiek prócz rozumu ludzkiego i przyrody. Francuzi w swojej rzeczywistości wprowadzali rządy rozumu ludzkiego; Niemcy wprowadzili je w teorii, w filozofii, w poezji… Fausta możemy uważać za najpełniejszy literacki wyraz epoki dzielącej średniowiecze od nowych czasów… W życiu każdego z nas przychodzi okres, kiedy Faust wydaje się nam najznakomitszym dziełem umysłu ludzkiego, kiedy zaspokaja on całkowicie nasze pragnienia; ale nadchodzi z kolei okres, kiedy nie przestając uważać Fausta za wspaniałe i przepiękne dzieło, idziemy jednak naprzód poszukując innych, może mniejszych talentów, ale silniejszych charakterów, kiedy dążymy do innych celów…
** Źródło: [[Iwan Turgieniew]], ''Połnoje sobranije soczinienij'', Petersburg 1898, t. XII.

* Niewzruszony na swym Olimpie bóg Goethe, który opisuje ludzkie namiętności, nigdy ich nie odczuwając ani nie podzielając, zawsze wydawał mi się istotną niezbyt pociągającą, która swą nieczułością, egoizmem i pychą przypomina diabła, a człowieka jedynie swoimi drobnymi namiętnościami.
** Źródło: [[Alexis de Tocqueville]], ''Listy'', wyd. Znak, 1999

* Obrazek przedstawiał Goethego... wie pani, poetę Goethego. Ale na portrecie nie wyglądał tak jak w rzeczywistości... Właściwie w ogóle nie wiadomo dokładnie, jak wyglądał, nie żyje od stu lat. Ale pewien współczesny malarz ufryzował Goethego tak, jak sobie go wyobrażał, i ten portret denerwował mnie i budził we mnie wstręt... nie wiem, czy pani to rozumie?
** Autor: [[Hermann Hesse]], ''[[Wilk stepowy]]''


[[Kategoria:Johann Wolfgang von Goethe|!]]</text>
      <sha1>bav1c3o05l1m3sqh5v6r6xzof259vr1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612010</id>
      <parentid>612008</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T19:48:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nazwa1234</username>
        <id>53893</id>
      </contributor>
      <comment>/* Wiersze */</comment>
      <origin>612010</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17786" sha1="4qt35dg50fvyihelvm4izu31b41r3z8" xml:space="preserve">[[Plik:Goethe.png|mały|{{center|Johann Wolfgang von Goethe}}]]
'''[[w:Johann Wolfgang von Goethe|Johann Wolfgang von Goethe]]''' (1749–1832) – niemiecki poeta, dramaturg, prozaik, filozof, uczony i mąż stanu.
==Cytaty z utworów==
* Czerwona nić.
** ''Der rote Faden.'' (niem.)
** Opis: motyw, nurt działania.
** Źródło: ''Pokrewieństwa z wyboru'' 2, 2 (1809)

===''Cierpienia młodego Wertera''===
{{osobne|Cierpienia młodego Wertera}}
&lt;!-- Cytaty dodawaj w osobnym haśle! --&gt;

* Jakże trudno na tym świecie człowiekowi zrozumieć drugiego człowieka.

* Odczuwamy bardzo często swe braki, a to, czego nam brak, posiada często, jak nam się wydaje, ktoś drugi…

* Posiadam tyle, a wszystko pochłania uczucie dla niej. Posiadam tyle, a bez niej wszystko mi jest niczym.

* To co ja wiem, może każdy wiedzieć. Moje serce mam ja tylko.

===''Faust''===
&lt;!-- Cytaty dodawaj w osobnym haśle! --&gt;
{{osobne|Faust (dramat)}}

* Błądzi człowiek, póki dąży.
** ''Es irrt der Mensch, solang er strebt.'' (niem.)
** Zobacz też: [[człowiek]]

* Czyn jest wszystkim, niczym sława.
** ''Die Tat ist alles, nichts der Ruhm.'' (niem.)

* Krew jest to likwor całkiem osobliwy.
** ''Blut ist ein ganz besondrer Saft'' (niem.)
** Źródło: 1, 4

===''Refleksje i maksymy''===
&lt;!-- Cytaty dodawaj w osobnym haśle! --&gt;
{{osobne|Refleksje i maksymy}}
* Błędy człowieka czynią go sympatycznym.
** Zobacz też: [[błąd]]

* Nie można żyć dla każdego, w szczególności zaś nie można żyć dla tych, z którymi nie chciałoby się żyć.
** ''Wir können nicht für alle leben, besonders für die, mit denen wir nicht leben wollen.'' (niem.)

* Nie wszędzie, gdzie jest woda, muszą być żaby; ale gdzie słychać żaby, tam jest woda.
=== Wiersze ===
* Ach! tam, o moja miła!&lt;br &gt;Tam był mi raj,&lt;br &gt;Pókiś ty ze mną była!
** Źródło: ''[[s:Wezwanie do Neapolu|Wezwanie do Neapolu]]'' (przekład: [[Adam Mickiewicz]])

* Ach! tu, o moja miła!&lt;br &gt;Tu byłby raj,&lt;br &gt;Gdybyś ty ze mną była.
** Źródło: ''[[s:Wezwanie do Neapolu|Wezwanie do Neapolu]]'' (przekład: [[Adam Mickiewicz]])

* Gdzież są twe oczy, co na mnie patrzyły,&lt;br &gt;Usta jedyne, co mnie całowały? &lt;br &gt;Gdzież biódr wysmukłość, gdzie krągłości ciała.&lt;br &gt;Stworzone chyba dla rajskich rozkoszy?&lt;br &gt;Czyś ty istniała? Więc któż ciebie spłoszył?&lt;br &gt;O tak, tyś była, boś mi szczęście dała,&lt;br &gt;Potem, niewierna, uciekłaś, kochanko,&lt;br &gt;I moje życie na zawsześ splątała.
** Źródło: ''Gdzież są twe oczy, co na mnie patrzyły''

* Zapada już noc i wicher dmie.&lt;br &gt; Kto o tej porze na koniu mknie? &lt;br &gt; Z dzieckiem w ramionach, w mroku bez dna;&lt;br &gt; To ojciec z synkiem do domu gna.
** Źródło: ''Król Olch'' (tłumaczenie: [[Antoni Libera]])

==Inne==
===O religii===
* Architektura weneckiego kościoła Świętego Marka dorównuje w swej głupocie wszystkiemu, czego uczono i dopuszczano się pewno w jego murach. Wszystkie te zabiegi o nadanie znaczenia kłamstwu wydają mi się żałosne, a popisy, które imponują dzieciom i ludziom żądnym wrażeń zmysłowych, zdają mi się – także wówczas, gdy zastanawiam się nad nimi jako twórca, poeta – niesmaczne i mało ważne.
** Źródło: [[Karlheinz Deschner]], ''I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła'', Gdynia 1996; t. 2, s. 306–308.

* Biorąc pod uwagę wszystkie akty tworzenia, odkrywa się jedną elementarną prawdę: gdy się czemuś prawdziwie poświęcamy, wspiera nas opatrzność.

* Chce on [Kościół] rządzić, a do tego potrzeba mu ograniczonych w swym myśleniu mas, które będą się korzyć i pozwolą nad sobą panować.
** Źródło: Karlheinz Deschner, ''I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła'', Gdynia 1996; t. 2, s. 306–308.

* Człowiek bez wiary jest tylko półczłowiekiem.
** Zobacz też: [[wiara]]

* Jakkolwiek często zaglądaliśmy do niego (Koranu), zawsze na początku nas odrzuca, lecz później przyciąga i zdumiewa, by na koniec zmusić nas do złożenia mu hołdu… Jego styl, zgodny z treścią i intencją, jest surowy, wspaniały, przejmujący – i zawsze prawdziwie wzniosły. A więc Księga ta przez wszystkie wieki będzie wywierać swój niezmienny wpływ.
** Źródło: T.P. Hughes, ''A Dictionary of Islam'', Londyn 1885, s. 526.

* Mahomet był Prorokiem, a nie poetą i dlatego jego Koran musi być traktowany jako Boskie Prawo, a nie jako książka stworzona przez człowieka dla rozrywki lub edukacji.
** Zobacz też: [[Mahomet]], ''[[Koran]]''

* Nauka Chrystusa nigdzie nie była bardziej tłumiona niż w chrześcijańskim Kościele.

* Nie jestem zbudowany ani teatrem, ani obrzędami kościelnymi: komedianci zadają sobie wiele trudu, żeby wywołać uciechę, klech zaś czyni to, by nakłonić do religijnego skupienia. (…) [papież jest] najlepszym komediantem w Rzymie.
** Źródło: Karlheinz Deschner, ''I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła'', Gdynia 1996, t. 2, s. 306–308.
** Zobacz też: [[religia]]

===Pozostałe===
* Artysto, twórz, nie gadaj!
** ''Bilde Künstler; rede nicht!'' (niem.)
** Źródło: przedmowa do działu ''Sztuka'', ''Dzieła'' (1815)

* Barwy są czynami światła, czynami i cierpieniem.
** ''Die Farben sind Taten des Lichts, Taten und Leiden.'' (niem.)
** Źródło: wstęp do ''O teorii kolorów'' (''Zur Farbenlehre'')
** Zobacz też: [[światło]]

* Błąd łatwiej dostrzec niż prawdę, bo błąd leży na wierzchu, a prawda w głębi.

* Charakter człowieka najlepiej określa się przez to, co uznaje on za śmieszne.

* Ciągle mamy nadzieję – i we wszystkich sprawach lepiej mieć nadzieję niż ją stracić.
** Zobacz też: [[nadzieja]]

* Co skraca mi czas? – Działanie! Co wydłuża go niemiłosiernie? – Bezczynność!
** Zobacz też: [[czas]], [[działanie]]

* Cud jest najukochańszym dzieckiem wiary.

* Człowieczek.
** ''Homunkulus.'' (łac.)

* Człowiek dla miłości jest tylko potrzebny na świecie.

* Człowiek, choć jest istotą tak ograniczoną, potrzebuje podwójnych uczuć: Miłości i Nienawiści.

* Gdy otworzysz oczy wydaje ci się już, że widzisz.

* Gdzie światło jest najjaśniejsze, cień jest najciemniejszy.
** Źródło: ''Götz von Berlichingen''

* Gdzie znika zainteresowanie, tam znika i pamięć.

* Głęboki upadek prowadzi często do wielkiego szczęścia.
** Zobacz też: [[szczęście]]

* I być zmuszonym do uwielbiania absurdu – to najsmutniejszy stan, do jakiego może być doprowadzony człowiek świadomy swego rozumu.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

* I najmniejszy włos rzuca swój cień.
** ''Das kleinste Haar wirft seinen Schatten.'' (niem.)
** Źródło: ''Sprüche in Prosa'' III

* Istnieją dwie pokojowe formy przemocy: prawo i przyzwoitość.
** Zobacz też: [[przemoc]]

* Ja jestem Twój i Ty jesteś moja, i tak trwamy razem. Przecież nie może być inaczej.

* Jeśli miłość jest wadą, szybko z niej wyrastasz.
** Zobacz też: [[miłość]]

* Każdy, chociażby tylko dziesięć lat wcześniej czy później urodzony, byłby, co się tyczy własnego własnego wykształcenia i oddziaływania na zewnątrz, niemal zupełnie innym człowiekiem.
** ''Ein jeder, nur zehn Jahre früher oder später geboren, dürfte, was seine eigene Bildung und die Wirkung nach außen betrifft, ein ganz anderer geworden sein.'' (niem.)
** Źródło: ''Z mojego życia. Zmyślenie i prawda'', tom I, wstęp, tłum. Aleksander Guttry

* Kiedy ludzie stają się naprawdę źli, jedynym uczuciem, jakie im pozostaje, jest radość z cudzej krzywdy.

* Klasyczne jest to, co zdrowe; romantyczne to, co chore.
** Źródło: Jan Miodek, ''Rozmyślajcie nad mową!'', Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 30.

* Kolekcjonerzy to ludzie szczęśliwi.

* Komu trzy tysiące lat nie mówią nic, niech w ciemności niewiedzy żyje z dnia na dzień.
** Źródło: tłum. Ewa Perucka, cyt. za: [[Jostein Gaarder]], ''Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii'', Warszawa 1995, s. 182.

* Kto nie jest w stanie kochać i twierdzi, że nigdy się nie myli, ten pozwolił się już pogrzebać.

* Kto nie uwierzy w własny rozwój, ten na zawsze pozostanie szarym przechodniem.

* Kto wiele przebywa z dziećmi, odkryje, że żaden nasz czyn nie pozostaje u nich bez oddźwięku.
** Zobacz też: [[dziecko]]

* Kto źle zapnie pierwszy guzik, ten nie zapnie się jak należy.

* Los spełnia nasze życzenia, ale na swój sposób, żeby móc nam dać coś ponad życzenie.

* Ludzie są szczęśliwi, zanim dojdą do rozumu i kiedy go znów stracą.

* Ludzkość? To abstrakcja. Zawsze istnieli i będą istnieli tylko ludzie.

* Łatwo się nauczyć panowania, trudniej rządzenia.

* Matematycy to gatunek Francuzów: mówisz coś do nich, a oni przekładają to na swój język i proszę: robi się z tego coś zupełnie innego.
** Zobacz też: [[matematyk]]

* Miej nawet mały rozum, ale swój.

* Miłość często to wzmacnia, co zdawałoby się, że ją powinno ugasić: kaprysy i przeciwności, oddalenie i zazdrość.

* Miłość jest cierpieniem. Człowiek musi kochać, ale nie chce tego.

* Miłość to sprawa idealna, małżeństwo – realna. Połączenie rzeczy realnej z idealną nigdy nie uchodzi bezkarnie.

* Miłość to uparte dziecię, nigdy się mocniej nie uczepi szaty nadziei jak wówczas, gdy ta bliska jest zniknięcia.

* Miłość, co daje siłę wszystko znieść, za wszystko też może wystarczyć.

* Musisz wygrać i panować –&lt;br /&gt;albo przegrać w nędzy żyć.&lt;br /&gt;Cierpieć albo triumfować,&lt;br /&gt;młotem lub kowadłem być!
** Zobacz też: [[cierpienie]], [[triumf]]

* Myślenie jest ważniejsze niż wiedza, ale nie ważniejsze niż obserwacja.

* Na myśl o Niemcach często ogarnia mnie wielki smutek: jacyż potrafią być wspaniali jako jednostki, a zarazem jacy godni pogardy jako naród…
** Źródło: [[John Altman]], ''Gry szpiegów'', motto

* Najszczęśliwszy geniusz ledwo dokaże, ażeby samym instynktem i naturą wyniósł się nad pospolitość. Sztuka jest sztuką, kto jej nie zbadał, nie może zwać się poetą, ani artystą.
** Źródło: [[Kazimierz Brodziński]], ''O krytyce'' w: [http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=57413 ''Pisma rozmaite Kazimierza Brodzińskiego''], tom I, wyd. Drukarnia Józefa Węckiego, Warszawa 1830, s. 53.

* Należy każdego dnia posłuchać krótkiej pieśni, przeczytać dobry wiersz, zobaczyć wspaniały obraz i jeśli byłoby to możliwe – wypowiedzieć kilka rozsądnych słów.

* Nie ma wartości równej wartości czasu.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

* Nie ma większego skarbu nad wartość dnia.
** Opis: przypisywane.
** Źródło: „Przekrój”, wydania 2880–2891, wyd. Czytelnik, 2000, s. 29.
** Zobacz też: [[dzień]]

* Nie ma nic straszniejszego niż czynna ignorancja.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.
** Zobacz też: [[ignorancja]]

* Nie podróżuje się po to, by przyjechać, tylko żeby podróżować.

* Nie trzeba pisać wierszy ani sztuk teatralnych, żeby być twórcą: istnieje również twórczość czynów, która niejednokrotnie stoi znacznie wyżej.

* Nie zawsze się traci, kiedy się zostaje pozbawionym czegoś.

* Nikt nie jest panem ludzi naprawdę twórczych, należy ich zostawić samych sobie.

* Nikt nie jest tak bardzo zniewolony jak ktoś, kto czuje się wolnym, podczas gdy w rzeczywistości nim nie jest.

* Nowi poeci zbyt wiele wody wlewają do atramentu.
** Zobacz też: [[poeta]]

* Oskarżasz ją, że przechodzi od jednego do drugiego, a ona szuka tylko stałego mężczyzny.

* Po sposobie, w jaki spełniasz swój obowiązek poznasz wartość swoją.

* Podróżuje się nie po to, aby dotrzeć do celu, ale po to, żeby być w podróży.

* Potykając się można zajść daleko; nie wolno tylko upaść i nie podnieść się.

* Póki nie umierasz i nie stajesz się na nowo, jesteś tylko smutnym gościem na tej tajemniczej ziemi.
** Źródło: Dietrich von Hildebrand, ''Przemienienie w Chrystusie'', tłum. Juliusz Zychowicz, Znak, Kraków 1982, s. 15.

* Prawda jest pochodnią olbrzymią: dlatego właśnie usiłujemy wszyscy zbliżyć się do niej tylko na chwilę w obawie, by nie spłonąć.

* Prawdziwa miłość jednaką zostanie, czy jej na wszystko pozwolisz, czy wszystkiego zabronisz.

* Przed rewolucją wszystko było dążnością, potem zmieniło się w żądanie.

* Sama wiedza nie wystarczy, trzeba jeszcze umieć ją stosować.
** Źródło: Jarosław Gronert, ''Astrologia od początku'', Pabianice 2007, s. 144.
** Zobacz też: [[wiedza]]

* Starość nie czyni nas zdziecinniałymi, jak ludzie twierdzą, lecz odkrywa w nas ciągle jeszcze prawdziwe dzieci.

* Śnieg to fałszywa czystość.

* Świadomość, że gdzieś jest ktoś, kto mimo dzielącej odległości lub nie wyrażonych myśli, wyczuwa twą obecność, przemienia tę ziemię w raj.

* Świat idzie naprzód tylko dzięki tym, którzy się temu sprzeciwiają.

* Talent kształci się w ciszy, a charakter – w wirze świata.

* Ten jest najszczęśliwszym człowiekiem, który koniec swego życia może powiązać z jego początkiem.
** Źródło: Teresa Bętkowska, ''Ojciec kochał – matka wychowywała'', „Alma Mater” nr 156–157, kwiecień-maj 2013, s. 29.

* To nie to, że z wiekiem stajemy się dziećmi. Wiek po prostu pokazuje, jakimi dziećmi pozostaliśmy.

* Trzeba kochać, trzeba nienawidzić, trzeba walczyć, trzeba umieć silnie przeżywać. To może uczynić życie gorzkim, ale bez tego życie nic nie jest warte.

* Tylko człowiek, który przez całe życie pracował, ma prawo powiedzieć: żyłem!

* Tylko ten, kto jest najwrażliwszy, może się stać najzimniejszym i najtwardszym; musi się bowiem zamknąć w hartowanym pancerzu, aby się zabezpieczyć przed szorstkimi potrąceniami. I jakże mu często ciąży ten pancerz.

* Wiele tracimy wskutek tego, że przedwcześnie uznajemy coś za stracone.
** Zobacz też: [[strata]]

* Więcej światła!
** ''Mehr Licht.'' (niem.)
** Opis: rzekomo [[ostatnie słowa]] poety; prawdopodobnie umierającemu Goethemu ciemniało w oczach i powiedział: „Otwórzcie drugą okiennicę, niechaj wpadnie więcej światła”.

* Większego szczęścia nie ma na ziemi jak szczerze kochać i być ukochanym.

* Własna wola czyni człowieka wielkim lub małym.
** Źródło: Jarosław Gronert, ''Astrologia od początku'', Pabianice 2007, s. 17.

* Właśnie to, z czym człowiek się nie zgadza i czego nikt nie chce słuchać, trzeba tym częściej powtarzać.

* Wobec wielkich zalet drugiego człowieka nie ma innego ratunku jak tylko miłość.

* Wszechpotężna jest miłość, która wszystko tworzy, wszystko ochrania.
** Zobacz też: [[miłość]]

* Wszystko, co wyzwala naszego ducha, nie ucząc nas panowania nad sobą, prowadzi do zguby.

* Wszystko ułożyłoby się znakomicie, gdyby można było rzecz powtórzyć.

* Wysokie wymagania – nawet niespełnione – już same w sobie są bardziej godne szacunku niż niskie wymaganie spełnione bez reszty.
** Źródło: [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=60269 „Przekrój”] nr 1747, 1 października 1978, s. 13.

* Z przyganą odniósł się też do tragedii przeznaczenia. „Cóż dzisiaj powiedział – począć z losem? Los to polityka.”
** Źródło: ''Rozmowa z Napoleonem'' (1808)
** Zobacz też: [[przeznaczenie]]

* Zaczynaj wszystko, co możesz zrobić lub o czym marzysz. Zuchwałość mieści w sobie geniusz, siłę i czary. Nie zwlekaj!

* Zmysły mają zbyt krótkie skrzydła w stosunku do nieśmiertelnego lotu ducha.

==O Goethem==
* Faust to wielkie dzieło. Jest ono najpełniejszym wyrazem epoki, która się w Europie nie powtórzy. Epoki, kiedy społeczeństwo doszło do odrzucenia samego siebie, kiedy każdy obywatel stał się człowiekiem, kiedy wreszcie zaczęła się walka między starymi a nowymi czasami i ludzie przestali uznawać za niewzruszone cokolwiek prócz rozumu ludzkiego i przyrody. Francuzi w swojej rzeczywistości wprowadzali rządy rozumu ludzkiego; Niemcy wprowadzili je w teorii, w filozofii, w poezji… Fausta możemy uważać za najpełniejszy literacki wyraz epoki dzielącej średniowiecze od nowych czasów… W życiu każdego z nas przychodzi okres, kiedy Faust wydaje się nam najznakomitszym dziełem umysłu ludzkiego, kiedy zaspokaja on całkowicie nasze pragnienia; ale nadchodzi z kolei okres, kiedy nie przestając uważać Fausta za wspaniałe i przepiękne dzieło, idziemy jednak naprzód poszukując innych, może mniejszych talentów, ale silniejszych charakterów, kiedy dążymy do innych celów…
** Źródło: [[Iwan Turgieniew]], ''Połnoje sobranije soczinienij'', Petersburg 1898, t. XII.

* Niewzruszony na swym Olimpie bóg Goethe, który opisuje ludzkie namiętności, nigdy ich nie odczuwając ani nie podzielając, zawsze wydawał mi się istotną niezbyt pociągającą, która swą nieczułością, egoizmem i pychą przypomina diabła, a człowieka jedynie swoimi drobnymi namiętnościami.
** Źródło: [[Alexis de Tocqueville]], ''Listy'', wyd. Znak, 1999

* Obrazek przedstawiał Goethego... wie pani, poetę Goethego. Ale na portrecie nie wyglądał tak jak w rzeczywistości... Właściwie w ogóle nie wiadomo dokładnie, jak wyglądał, nie żyje od stu lat. Ale pewien współczesny malarz ufryzował Goethego tak, jak sobie go wyobrażał, i ten portret denerwował mnie i budził we mnie wstręt... nie wiem, czy pani to rozumie?
** Autor: [[Hermann Hesse]], ''[[Wilk stepowy]]''


[[Kategoria:Johann Wolfgang von Goethe|!]]</text>
      <sha1>4qt35dg50fvyihelvm4izu31b41r3z8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Polska Rzeczpospolita Ludowa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>93</id>
    <revision>
      <id>612001</id>
      <parentid>583830</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:34:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <comment>/* Inne cytaty dotyczące PRL */ przen. cytatu</comment>
      <origin>612001</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32031" sha1="kgerf86sz6j8u9mjoyc9wn54kxhbqon" xml:space="preserve">[[Plik:Godło PRL.JPG|mały|{{center|Godło Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej}}]]
'''[[w:Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polska Rzeczpospolita Ludowa]]''' – [[państwo]] [[Polska|polskie]] istniejące w okresie od 1944 do 1989 roku, przy czym sama nazwa ''Polska Rzeczpospolita Ludowa'' obowiązywała od 1952. Potocznie państwo to określano mianem Polski Ludowej lub PRL-em.

__TOC__

==Hasła w PRL==
* Aby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej.
** Opis: Hasło epoki gierkowskiej w PRL, używane na plakatach i defiladach (1970-1980).
** Źródło: Marcin Bukała „Aby Polska rosła w siłę, a ludzie żyli dostatniej.” IPN Rzeszów–Warszawa 2019

* Program partii – programem narodu.

* PZPR przewodnią siłą narodu!

* Razem budujemy drugą Polskę!

* Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!
** Autor: [[Karol Marks]], [[Fryderyk Engels]], ''Manifest komunistyczny''

* Niech żyje 1 Maja – dzień międzynarodowej solidarności ludzi pracy w walce o pokój, demokrację i postęp techniczny!

* Pozdrawiamy partie komunistyczne i robotnicze całego świata walczące o postęp, pokój i socjalizm!

* Niech żyje i umacnia się braterska przyjaźń i współpraca narodów Polski i ZSRR!

* Przyjaźń, sojusz i współpraca z ZSRR – gwarancją bezpieczeństwa i rozwoju Polski!

* Niech żyje KPZR – partia wielkiego Lenina!

* Niech żyje ZSRR – niezwyciężona ostoja pokoju i socjalizmu!

* Niech żyje jedność i współpraca państw socjalistycznych!

* Pozdrawiamy bratnie narody krajów socjalistycznych!

* Zacieśniajmy współpracę gospodarczą w ramach RWPG!

* Zacieśnianie współpracy gospodarczej państw – członków RWPG – w żywotnym interesie Polski!

* Niech żyje pokój i przyjaźń między narodami!

* Niech żyje i umacnia się jedność międzynarodowego ruchu komunistycznego!

* Niech żyje Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich – decydująca siła w rozgromieniu niemieckiego faszyzmu, ostoja pokoju w Europie!

* Pozdrawiamy partie komunistyczne – awangardę mas walczących o lepsze życie, postęp i demokrację, o pokój i socjalizm!

* Nasz program – budowa socjalizmu dla ludzi i przez ludzi!

* Realizujemy uniwersalne zasady budownictwa socjalistycznego w polskiej rzeczywistości!

* Budujemy Polskę silną, rządną, sprawiedliwą!

* PZPR – ZSL – SD – sojusz, partnerstwo, współpraca!

* Realizujemy program IX Zjazdu PZPR – linię porozumienia, walki i socjalistycznych reform!

* Jesteśmy wierni robotniczej tradycji!

* PZPR – partia klasy robotniczej, przewodnia siła narodu!

* Partia wśród robotników – robotnicy w partii!

* Klasa robotnicza główną siłą w socjalistycznym rozwoju Polski!

* Sojusz robotniczo-chłopski – fundamentem pomyślnego rozwoju socjalistycznej Polski.

* Związki zawodowe – rzecznikiem interesów ludzi pracy, partnerem administracji państwowej i gospodarczej!

* Zjednoczony ruch związkowy skutecznym obrońcą interesów ludzi pracy!

* Naszym celem: pokój i socjalizm!

* Czterdziestolecie zwycięstwa nad faszyzmem – to 40 lat życia w pokoju!

* Socjalizm gwarancją siły i pomyślnego rozwoju Ojczyzny!

* Siła i mądrość partii wynika z jej nierozerwalnej więzi z klasą robotniczą i całym narodem!

* Dobro człowieka – nadrzędnym celem działania partii!

* Perspektywiczny program partii – pomostem w XXI wiek!

* Niech żyje polska klasa robotnicza – przodująca siła narodu!

* 1 Maja dniem radości i dumy ludzi rzetelnej, twórczej pracy!

* Praworządność i ład społeczny – warunkiem socjalistycznej odnowy!

* Sejm PRL – władza ludu dla ludu!

* Umacniajmy nasze socjalistyczne państwo!

* Wszyscy jesteśmy za Polskę odpowiedzialni!

* W Polsce prowokacja polityczna nie przejdzie!

* Socjalistyczne państwo jest silne świadomością swych obywateli!

* Radni! Wyborcy Wam zaufali. Pamiętajcie o ich postulatach!

* Rozszerzajmy udział ludzi pracy w rządzeniu krajem!

* Nie ma demokracji bez świadomej aktywności mas pracujących!

* PRON – płaszczyzną porozumienia obywateli PRL.

* Pomyślność Ojczyzny sprawą ambicji i honoru każdego Polaka!

* Przyszłość naszej Ojczyzny tworzymy dzisiaj!

* Polska Ludowa naszym największym dobrem! Nie szczędźmy sił dla jej umacniania i jej rozwoju!

* Polska Ludowa – spadkobierczynią patriotycznych, postępowych i rewolucyjnych tradycji narodu polskiego!

* Niech umacnia się braterskie współdziałanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym i Stronnictwem Demokratycznym!

* Dorobek czterdziestolecia Polski Ludowej – dzieło rąk i umysłów całego narodu!

* Dobre imię Polski w świecie – sprawą wszystkich Polaków! 40 lat PRL – to dwa pokolenia Polaków, żyjących w pokoju!

* Pozdrawiamy weteranów walki i pracy – budowniczych Polski Ludowej!

* Jesteśmy wierni ideałom bojowników rewolucji 1905–1907!

* Dla dobra Ojczyzny łączmy doświadczenie starszych pokoleń z energią i nowatorstwem młodzieży!

* Dorobek czterdziestolecia PRL powstał z pracowitości i ofiarności ludzi pracy. Szanujmy go i pomnażajmy!

* Patriotyzm najpierw wyraża się w czynach!

* Rzetelna praca każdego – warunkiem siły Polski i pomyślności Polaków!

* Lepsza przyszłość Polski zależy od nas – od pracy na każdym stanowisku!

* Wyższa jakość naszej pracy będzie gwarancją lepszych warunków życia narodu!

* Więcej umieć, lepiej pracować – dla socjalistycznej Polski!

* Reforma gospodarcza – szansą wyjścia z kryzysu. Musimy ją w pełni wykorzystać!

* Miarą patriotyzmu jest rzetelna praca!

* Ideowością, wiedzą, działaniem – pomnażamy dorobek socjalistycznej Ojczyzny!

* Inicjatywy, dyscyplina społeczna – to przesłanki rozwoju kraju!

* Zaangażowaniem i ofiarnością budujemy lepszą przyszłość Ojczyzny! Bierność i bezwład opóźniają nasz rozwój!

* Wydajność pracy, gospodarność, oszczędność – to klucz do dobrobytu narodu!

* Zwiększajmy produkcję rynkową, polepszajmy jakość usług i handlu, lepiej zaspokajajmy rosnące potrzeby społeczne!

* Oszczędniej gospodarujmy surowcami, materiałami, paliwami i energią!

* Wzrost wydajności pracy, większa gospodarność i oszczędność – warunkiem poprawy naszej gospodarki!

* Praca jedynym miernikiem oceny każdego człowieka!

* Chwała ludziom dobrej roboty!

* Rozwińmy ruch wynalazczości i racjonalizacji. Skracajmy drogę od pomysłu do produkcji!

* Rozwój gospodarki żywnościowej sprawą całego narodu!

* Zielone światło dla ludzi ofiarnych, pracowitych i zdolnych!

* Jedność praw i obowiązków – to wyznacznik postawy każdego Polaka!

* Młodzieży! Bądźcie godnymi kontynuatorami dzieła Waszych rodziców!

* Młodzi Polacy! Wasza wiedza, energia i ambicja cennym skarbem ludowej Ojczyzny!

* Młodzi! – w waszych sercach i umysłach przyszłość socjalistycznej Polski!

* Nasze młodzieżowe zawołanie – zrobić więcej niż nakazuje obowiązek!

* Młodzi Polacy razem z postępową młodzieżą świata aktywnie walczą przeciw imperializmowi i kolonialnemu wyzyskowi! 1985–Międzynarodowy Rok Młodzieży – Uczestnictwo – Rozwój – Pokój!

* Walczymy o antyimperialistyczną solidarność, pokój i przyjaźń młodzieży całego świata!

* Żołnierz polski współtwórcą i obrońcą Polski socjalistycznej!

* Służba narodowi chlubną tradycją i współczesną powinnością polskiego żołnierza!

* Ludowe Wojsko Polskie – niezawodnym ogniwem Układu Warszawskiego!

* XII Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów wyrazem woli walki o pokój, przeciwko nuklearnemu zagrożeniu i wyścigowi zbrojeń!

* Żołnierze ludowego Wojska Polskiego – zawsze wierni narodowi i władzy ludowej!

* Ludowe Wojsko Polskie – obrońcą pokoju i socjalizmu!

* Układ Warszawski gwarancją pokojowego rozwoju socjalistycznej Polski!

* PRL – niezawodnym ogniwem Układu Warszawskiego!

* Pokój w Europie – to nasze bezpieczne granice!

* Znamy koszmar wojny – żądamy pokoju!

* Domagamy się rokowań rozbrojeniowych!

* Nie ma problemu granic w Europie – jest tylko problem pokoju!

* Rewizjonistom i odwetowcom w RFN nasze stanowcze nie!

* Nigdy więcej wojny i faszyzmu!

* Żądamy pokoju!

* Popieramy pokojową politykę ZSRR!

* Popieramy dążenia krajów rozwijających się o sprawiedliwy ład gospodarczy w świecie!

* Niech się święci 1 Maja!

* Niech żyje i zwycięża socjalizm!

* Od socjalistycznej odnowy nie ma odwrotu!

==Inne cytaty dotyczące PRL==
* Ciasnota normatywu projektowania i brak tolerancji powierzchniowych uniemożliwiały prawidłowe projektowanie mieszkań.
** Opis: Krytyka wyjątkowej ciasnoty nowych mieszkań w [[w:Blok mieszkalny|blokach mieszkalnych]] w PRL-owskiej prasie tuż przed zmianą normatywu na większy dokonaną w 1974 r.
** Źródło: Architektura 2/1972, Andrzej Czyżewski „Tyskie domy” s. 50.

* Czekał na korytarzu pod drzwiami prokuratora magistra J. Sikory. Siedział na ławce pod ścianą, krzywiąc się, jakby oddychanie sprawiało mu ból. Ciekawa sekretarka zagadnęła: – Co tak dziwnie się rusza? Pobity? Młody człowiek skinął głową. – Kto pobił? – Milicja. – I co: będziecie skarżyć milicję? Pobity ponownie skinął głową. Sekretarka roześmiała się: – Dziecko!
** Autor: [[Kazimierz Orłoś]], ''Przechowalnia'', Kantor Wydawniczy SAWW, Poznań 1990, s. 116.
** Zobacz też: [[Milicja Obywatelska]], [[wymiar sprawiedliwości w Polsce]]

* 1. Czy jesteś za zniesieniem senatu?&lt;br /&gt;2. Czy chcesz utrwalenia w przyszłej konstytucji ustroju gospodarczego wprowadzonego przez reformę rolną i unarodowienia podstawowych gałęzi gospodarki narodowej z zachowaniem ustawowych uprawnień inicjatywy prywatnej?&lt;br /&gt;3. Czy chcesz utrwalenia zachodnich granic państwa polskiego na Bałtyku, Odrze i Nysie Łużyckiej?
** Źródło: pytania znajdujące się na kartach referendum ludowego z 30 czerwca 1946

* Biurokratyczny socjalizm PRL jest ustrojem (…) obiektywnie uwarunkowanym przez poziom rozwoju gospodarczego i strukturę ekonomiczno-społeczną zarówno Rosji carskiej, jak i Polski międzywojennej oraz znakomitej większości krajów naszego obozu.
** Autor: [[Jacek Kuroń]], ''List otwarty do partii'' (1964)

* Dlaczego Iwan Sierow (w czasie wojny oddelegowany do ustanawiania władzy ludowej w Polsce) tak życzliwie potraktował Piaseckiego? Dlaczego Stalin hołubił Wandę Wasilewską, córkę Leona Wasilewskiego, bliskiego przyjaciela Piłsudskiego? Bo oni wiedzieli, że komunizm w Polsce był naskórkowy, nie cieszył się poparciem społecznym, natomiast Wasilewska na lewicy i Piasecki na prawicy mieli wielu zwolenników.
** Autor: [[Adam Daniel Rotfeld]]
** Źródło: rozmowa Macieja Stasińskiego, [http://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,23385180,rotfeld-nie-powstana-zjednoczone-stany-europy-mlode.html ''Rotfeld: Nie powstaną Zjednoczone Stany Europy. Młode pokolenie potrzebuje radykalnych idei i tożsamości''], wyborcza.pl, 12 maja 2018.
** Zobacz też: [[Bolesław Piasecki]], [[Wanda Wasilewska]]

* Gdyby nie sztuka, życie w komunie byłoby naprawdę nie do zniesienia. Gdy chcę komuś opisać Polskę Ludową w jednym zdaniu, mówię, że był to kraj podróbek. Polskie spodnie udawały jeansy, syrenka udawała samochód, a w kuchni czarniak udawał łososia.
** Autor: [[Janusz Zaorski]]
** Źródło: Piotr Czerkawski, ''Drżące kadry. Rozmowy o życiu filmowym w PRL-u'', Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019, ISBN 9788380499171, s. 235

* Gdyby PRL skończył się w 1960 r. a nie w 1989 r., to mielibyśmy o nim całkiem dobre zdanie, podobnie jak dzisiaj mówi się o autorytarnym sukcesie Singapuru, Tajwanu czy Korei Południowej.
** Autor: [[Marcin Piątkowski]]
** Źródło: rozmowa Sebastiana Stodolaka, [https://www.obserwatorfinansowy.pl/forma/rotator/gdyby-prl-skonczyl-sie-w-1960-r-mielibysmy-o-nim-dobre-zdanie/ ''Gdyby PRL skończył się w 1960 r., mielibyśmy o nim dobre zdanie''], obserwatorfinansowy.pl, 7 marca 2019.

* Granice mojej ojczyzny nigdy nie objęły rządów Polski Ludowej. Tym razem zaborca nie sprawował ich bezpośrednio, lecz przez samych Polaków. Nie każdy z nich był agentem, ale wszyscy byli wykonawcami woli wrogiej potęgi, która zniewoliła mój kraj, narzuciła mu siłą wasalny rząd i ustrój, który doprowadził Polskę do ruiny. Zakres autonomii rządzących bywał mniejszy lub większy, ale nie zmienia to faktu, że ludzie, którzy rządzili w latach Polski Ludowej, byli w gruncie rzeczy namiestnikami Związku Sowieckiego, chociaż tak gorąco próbują temu przeczyć. To, że byli Polakami nie zmienia faktu, że sprawowali władzę z obcego mandatu, i że zostali osadzeni na swoich stołkach siłą przez wroga (…). Dlatego 45 lat Polski Ludowej było dla mnie taką samą przerwą w ciągłości suwerennej Rzeczypospolitej, jaką były 123 lata zaborów (…).
** Autor: [[Jan Nowak-Jeziorański]]

* Jakiś odwrót od patriotycznej celebry, od patosu, frazeologii nacjonalistycznej rzeczywiście po 1989 roku nastąpił. Ale na pewno nie dlatego, że pozbawiona korzeni i wyzbyta narodowych uczuć żydokomuna z „Gazety Wyborczej” postanowiła indoktrynować masy ludowe wedle antypolskiej linii. Ludzie mieli po prostu dość nachalnie „patriotycznej” czy wprost nacjonalistycznej ideologii, jaką wbijał im do głów PRL. (…) Jako uczennica podstawówki jeszcze w latach 80. pamiętam, że cała ta patriotyczna otoczka budziła w nas odruch wymiotny i reakcje raczej obrazoburcze.
** Autorka: [[Ludwika Włodek]]
** Źródło: rozmowa Michała Sutowskiego, [http://krytykapolityczna.pl/kraj/polak-pis-ludwika-wlodek/ ''Polak według PiS-u, czyli niby kto?''], krytykapolityczna.pl, 18 lutego 2017.
** Zobacz też: [[nacjonalizm]]

* Jednak na to, by polskie podziemie przywróciło względny porządek na terenach okupowanych przez Niemców, było o wiele za późno. Realizacja „Burzy” spowodowała straty i w znacznym stopniu wręcz samounicestwienie struktur AK. Już za kilka-kilkaście dni to ci, którzy mieli być zwalczani, stali się fundamentem nowej władzy. Już jako milicjanci i funkcjonariusze UB, dzięki obecności dużych sił sowieckich, mogli rozpocząć ściganie żołnierzy AK. Bez pomocy Armii Czerwonej i NKWD „władza ludowa”, reprezentowana przez Stanisława Olczyka „Garbatego”, Bolesława Kowalskiego „Cienia”, Edwarda Gronczewskiego „Przepiórkę”, Mieczysława Moczara „Mietka”, Grzegorza Korczyńskiego „Grzegorza” czy Tadeusza Maja „Łokietka” nie ostałaby się ani jednego dnia.
** Autor: [[Piotr Gontarczyk]], ''Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941–1945'', wydawnictwo Fronda, Warszawa, ISBN 9788364095023, s. 357

* Każdy prowokator czy szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciwko władzy ludowej, niechaj będzie pewny, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie, w interesie klasy robotniczej, w interesie chłopstwa pracującego i inteligencji, w interesie walki o podnoszenie stopy życiowej ludności, w interesie dalszej demokratyzacji naszego życia, w interesie naszej ojczyzny.
** Autor: [[Józef Cyrankiewicz]], w przemówieniu radiowym po wydarzeniach w Poznaniu w 1956

* Kościół rzymskokatolicki stanowi bez wątpienia potężną siłę polityczną w Polsce, która ukształtowała się jeszcze w czasach PRL. Wbrew temu, co obecnie głosi propaganda, budowano w tamtych czasach bardzo wiele kościołów i obdarzono katolicki Kościół wieloma przywilejami. Wiadomo o tym, że Kościół miał wpływ na zapisy Konstytucji RP, która obecnie obowiązuje. (…) Najwyższy czas, by w XXI wieku Kościół zajął się wyłącznie sprawami natury religijnej, do czego mogliby doprowadzić mądrzy politycy. To oni odpowiadają za klerykalizację Polski – a nie Kościół.
** Autorka: [[Maria Szyszkowska]], ''Polityka bez masek''
** Źródło: [http://przeglad-socjalistyczny.pl/opinie/felieton/911-szyszkowska ''Kościół a społeczeństwo'', „Przegląd Socjalistyczny”]
** Zobacz też: [[antyklerykalizm]]

* Lektura pism z Polski przerażająca. Już jest zupełnie jak w Sowietach, nic już polskiego nie ma – carskie czasy to była rozszalała wolność, gdy ją porównać z tym niewolniczym upodleniem, do którego doprowadzili bolszewicy Polaków. (…) Nie można się z takiego upodlenia podźwignąć, jak nie można się odrodzić po latach złodziejstwa.
** Autor: [[Jan Lechoń]]
** Opis: na emigracji w USA o PRL, 17 stycznia 1950.
** Źródło: [https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/msc_literaci.html Ewa Czumakow, ''Prorocy w domu''], opoka.org.pl, 15 października 2008.

* Nie będzie chlubą naszej epoki, że naród, naród, który istnieje tysiąc lat, który na granicach cywilizacji zachodnioeuropejskiej stworzył życie i szerzył idee bezpośrednio z nią związane, który przez wieki bronił jej przed zagładą i który wydał wielkich ludzi we wszystkich dziedzinach – musi walczyć o najprymitywniejsze zasady bytu. Ale w tej ciemnej epoce jest podniosłą dumą każdego człowieka, że naród ten postawił swoje idee ponad wartością życia (…) Na ziemiach będących własnością Polaków zabrakło dziś miejsca dla spraw, w których gromadzi się, jak gdyby najintymniejsza, ale i najwyższa wolność narodu – wolność twórczości i wolność myśli. Żadna jednak przemoc nie odbierze duchowi polskiemu siły, by służyć tej wolności tam, gdzie służyć jej można.
** Autor: [[Kazimierz Wierzyński]]
** Opis: o rządach komunistów w PRL.
** Źródło: [https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/msc_literaci.html Ewa Czumakow, ''Prorocy w domu''], opoka.org.pl, 15 października 2008.

* Nasze szkoły, studia, pierwsza praca – wszystko w PRL-u! Gdy musieliśmy egzystować w dwóch światach: tym stworzonym z gazetowych sloganów, przez fałszywe podręczniki, przez nieprawdę, przymus. I tym na co dzień, zwyczajnym: rozmów przy stole, zabaw z rówieśnikami, opinii rodziców, przyjaciół, krewnych. Zdawaliśmy sobie sprawę, że musimy żyć tu i tu. Mówić dwoma językami. Nie wychylać się, nie mówić zbyt często prawdy. Bez tego dwuistnienia nie byłoby życia. Czy to podwójne myślenie – mówienie co innego tu, co innego tam – nie ukształtowało mojego charakteru, mentalności? Ta mimikra? Czy nie kształtowała postawy wielu takich jak ja?
** Autor: [[Kazimierz Orłoś]], ''Letnik z Mierzei'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008 ISBN 9788308042762, s. 73–74.

* Niech więc nie dziwią się młodzi, złaknieni sprawiedliwości antykomuniści, którzy dziś chcą potępić cały PRL, że zbuntuje się przeciw nim ogromna rzesza ludzi, którzy przepracowali w PRL-u kilkadziesiąt lat, a nie dane jest im faryzejskie poczucie czystości czy choćby amnezja.
** Autor: [[Jacek Kuroń]], „Gazeta Wyborcza”, 6 marca 1995

* Nie ma wolności bez „Solidarności”, to jest prawda, z którą przyszliśmy do „okrągłego stołu”.&lt;br /&gt;W przemówieniu, które wygłosiłem na otwarciu obrad, mówiłem o tym, jak zrujnowany jest nasz kraj i ciężkie życie ludzi. Mówiłem, że to nie krasnoludki temu są winne, ale system, który nie my sami sobie wybraliśmy. Przy „okrągłym stole” spotkaliśmy się z ludźmi tego systemu i przekonaliśmy się, że są oni świadomi tego faktu. Rozpoczynając z nami rozmowy, dopuszczając nasze nie cenzurowane wypowiedzi do telewizji, dali dowód gotowości do radykalnej zmiany systemu. Przecież jego podstawą co po wielokroć powtarzałem – jest monopol. I już sam fakt rozmów monopol ten przełamuje.
** Autor: [[Lech Wałęsa]]
** Opis: przemówienie podczas plenarnego posiedzenia [[Okrągły Stół|Okrągłego Stołu]] w 1989.

* „Okrągły stół” przebiegał w atmosferze dwuznaczności i niejasności moralnej. Nie rozdzielono starych i nowych czasów, PRL i niepodległej Polski. Zabrakło elementu inauguracji. Nie zburzono Bastylii. „Okrągły stół” na pewno tym nie był, dzień 4 czerwca 1989 roku też nie. Zaciążyło to w istotny sposób na świadomości społecznej. Cały czas istnieje element kontynuacji. Nie wiadomo, gdzie się kończy PRL, a zaczyna wolna Rzeczpospolita. Nie powiedziano ludziom wyraźnie, czym było powojenne pięćdziesięciolecie: formą protektoratu, obcą okupacją czy ułomnym państwem polskim?
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Opis: w książce pt. ''Czas na zmiany. Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim'' wydanie II z 2014, wstęp, okładka – tył.
** Źródło: Michał Bichniewicz, Piotr M. Rudnicki, ''Czas na zmiany. Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim'', wydawnictwo Editions Spotkania, 2014, ISBN 9788379650088.
** Zobacz też: [[obrady Okrągłego Stołu]], [[III Rzeczpospolita]], [[moralność]]

* Owo podległe państwo było wszelako państwem polskim i jako takie postrzegała je większość obywateli. Brak identyfikacji z reżimem nie był równoznaczny z odrzuceniem państwa. Partia i państwo, choć się przenikały, były postrzegane przez ludzi na różnych poziomach. Owe rozdwojenie i niejednoznaczność w postrzeganiu państwa suwerennego/zależnego, naszego/onych miały daleko idące konsekwencje, były jednym z elementów moralnych spustoszeń, które wchodzą w skład „masy spadkowej” PRL.
** Autorka: [[Krystyna Kersten]]
** Źródło: Andrzej Friszke, [http://wyborcza.pl/1,75515,5465602,Friszke__Kerstenowa_odbierala_PRL_mit_pieknego_poczatku.html ''Kerstenowa odbierała PRL mit pięknego początku'', wyborcza.pl, 17 lipca 2008]

* Później przyszła niewola, pół wieku niewoli (…) niewoli, którą stworzyły dwa totalitaryzmy, totalitaryzm niemiecki ze swoimi monstrualnymi zbrodniami, a później komunizm. W pierwszej fazie okrutny, ludobójczy wręcz, później łagodniejszy, ale ciągle będący jednak niewolą.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Źródło: [https://www.polskieradio.pl/130/5925/Artykul/1919575,Prezes-PiS-Jaroslaw-Kaczynski-w-Krakowie-musimy-domagac-sie-naszych-praw-takze-tych-wynikajacych-z-historii ''Prezes PiS Jarosław Kaczyński w Krakowie: musimy domagać się naszych praw, także tych wynikających z historii''], polskieradio.pl, 11 listopada 2017.
** Zobacz też: [[niewola]], [[III Rzesza]], [[Niemcy]], [[komunizm]]

* Pragnę złożyć dyrekcji podziękowanie za zmianę dawnego personelu z kierownictwem na czele w naszym sklepie. Personel obecny jest fachowy i miły. Odnoszę wrażenie, jakbym był obsługiwany przed wojną.
** Autor: inż. Stanisław Wiśniewski, kombatant – pochwała z 1988

* Prawda zaś jest taka, że broniłem ustroju gorszego przed ustrojem lepszym. Sądziłem bowiem, że PRL reprezentuje tyle dobrodziejstw dla ludzi, że sto razy lepiej reformować realny socjalizm, niż ryzykować tragiczne zmagania wewnętrzne z prawicową, nacjonalistyczną kontrdyktaturą. Nie miałem jednak racji w ocenie tragizmu przyszłości, koszmaru władzy alternatywnej wobec PZPR. Przy tym wiedziałem, że realny socjalizm w latach 80. już był historycznie przegrał walkę konkurencyjną ze współczesnym kapitalizmem. Stało się to zgodnie z główną zasadą materializmu historycznego, sformułowaną przez pradziadka Marksa: zwycięski zawsze będzie ten ustrój, który stworzy polityczne i społeczne stosunki bardziej sprzyjające cywilizacyjnemu postępowi (…) A ustrój idealny jest tylko w ewentualnym niebie (…). Niczego więc nie żałując (…) i za nic nie kajając, stwierdzam, że grałem w gorszej, ale bliskiej mi drużynie, a przegraliśmy zasłużenie, i dobrze, że tak się stało.
** Autor: [[Jerzy Urban]], ''Prymus wśród dyktatorów'', „Nie”, 27 maja 1999.
** Zobacz też: [[kapitalizm]], [[komunizm]]

* PRL w dużej mierze był spełnioną endecką utopią: państwo jednego narodu, gdzie mieszkają Polacy, a wszyscy inni powinni te ziemie opuścić. Takie działania władz PRL cieszyły się bardzo szerokim poparciem społecznym. Nie tylko powrót na Ziemie Odzyskane i wysiedlenie stamtąd Niemców, ale także akcja „Wisła” i represje wobec Ukraińców.
** Autor: [[Lech Nijałkowski]], [http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/NijakowskiZrzucmycalezlonakomunistow/menuid-1.html rozmowa Jakuba Majmurka, ''Zrzućmy całe zło na komunistów'', krytykapolityczna.pl, 6 marca 2012]

* Przesądziła Jałta i Poczdam, klamka zapadła. Można było tę klamkę szarpać, iść do lasu, ale było to skazane na klęskę, niepotrzebne ofiary. Z drugiej strony było poczucie, że powstała jakaś szansa, że Polska może być państwem, nawet ułomnym, nawet zależnym, ale państwem narodowym we wszystkich sferach jego działalności. Więc stabilności takiej Polski trzeba strzec, umacniać ją i stopniowo zmieniać.
** Autor: [[Wojciech Jaruzelski]], rozmowa Zbigniewa Hołdysa, ''Tajemnica generała'', „Wprost” nr 30, 25 lipca 2011.

* PZPR jest przewodnią i kierowniczą siłą polityczną Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, jest awangardą klasy robotniczej, która, w sojuszu z chłopstwem i inteligencją, przez dziesięciolecia toczyła walkę o wyzwolenie społeczne i narodowe.
** Źródło: statut Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (lipiec 1981)

* Realny socjalizm świetnie sobie radził przez pierwsze 15 lat istnienia. Do 1960 roku Polska rozwijała się równie szybko, jak na przykład Hiszpania. Dopiero później PRL wpadł w stagnację i skończył się gospodarczą katastrofą. (…) PRL miał jednak jedną wielką zaletę: otworzył na oścież polskie społeczeństwo, zlikwidował przywileje klasowe, wyedukował, uprzemysłowił i unowocześnił społeczeństwo. Dla przykładu, już w 1960 roku na uniwersytetach studiowało 7 proc. Polaków, prawie tyle samo, ile w kilkakrotnie bogatszej Francji. PRL również oderwał od archaicznego rolnictwa prawie 30 proc. społeczeństwa i przeniósł do przemysłu (…). Krótko mówiąc, PRL stworzył inkluzywne, otwarte, egalitarne społeczeństwo, które stało się fundamentem polskiego bezprecedensowego sukcesu po 1989 roku.
** Autor: [[Marcin Piątkowski]]
** Źródło: rozmowa Sebastiana Stodolaka, [https://www.obserwatorfinansowy.pl/forma/rotator/gdyby-prl-skonczyl-sie-w-1960-r-mielibysmy-o-nim-dobre-zdanie/ ''Gdyby PRL skończył się w 1960 r., mielibyśmy o nim dobre zdanie''], obserwatorfinansowy.pl, 7 marca 2019.
** Zobacz też: [[wzrost gospodarczy]]

* Rozwój gospodarczy w Polsce sabotowały elity postszlacheckie. Strukturę społeczną wyrównał dopiero PRL. Gdyby nie PRL, nie byłoby polskiego kapitalizmu.
** Autor: [[Marcin Piątkowski]]
** Źródło: rozmowa Sebastiana Stodolaka, [https://www.obserwatorfinansowy.pl/forma/rotator/gdyby-prl-skonczyl-sie-w-1960-r-mielibysmy-o-nim-dobre-zdanie/ ''Gdyby PRL skończył się w 1960 r., mielibyśmy o nim dobre zdanie''], obserwatorfinansowy.pl, 7 marca 2019.
** Zobacz też: [[kapitalizm]], [[Polska]]

* Ten system niósł śmiertelną chorobę. Samowola ludzi z aparatu, nieodpowiedzialnych przed nikim. Dwa systemy prawne: jeden obowiązujący zwykłych obywateli, i drugi, a właściwie brak pierwszego – zupełna bezkarność prominentów. Fasadowość wszystkiego. Slogany i hasła, którymi ozdabiano płoty i mury w całym kraju („Dobro człowieka najwyższym celem partii!”). Słowa, w które nikt nie wierzył.
** Autor: [[Kazimierz Orłoś]]
** Opis: o sytuacji w Polsce w 1971 roku.
** Źródło: ''Historia „Cudownej meliny”'', w: Kazimierz Orłoś, ''Historia „Cudownej meliny”. Cudowna melina'', „Kanon literatury podziemnej”, Warszawa 2009, s. 24.
** Zobacz też: [[dyktatura]]

* Tysiące rąk, miliony rąk,&lt;br /&gt;A serce bije jedno.&lt;br /&gt;Wzniesiemy dom: Ludową Rzecz,&lt;br /&gt;Słoneczną, niepodległą.
** Autor: [[Edward Olejarczyk]], ''Miliony rąk''

* W XIX wieku, wojny (…) prowadzone były w interesie kapitału i kapitalistów, w XX wieku imperializm rozpętał potworne wojny, których celem był podbój wolnych narodów. Wojny te przybierały coraz to nowe formy, np. wojna gazowa, atomowa i, jak ostatnio stwierdzono, wojna bakteriologiczna. Zaborczym i niszczycielskim planom imperialistów przeciwstawia się jednak coraz silniej obóz pokoju; w obozie tym, obok Związku Radzieckiego – kraju socjalizmu – skupiają się kraje demokracji ludowej i wszyscy ludzie pracy, którzy zrozumieli, jaką groźbę stanowią wojny dla ludzkości. Rozumieją oni również, że świetne zdobycze nauki mogą i powinny być wyzyskane do innych, pokojowych celów – do utrwalenia pokoju i zbudowania ustroju sprawiedliwości społecznej.
** Źródło: fragment podręcznika chemii, pierwsza połowa lat 50.

* W czasach PRL doszło do zmiany struktury gospodarczej z kraju rolniczego przed II wojną światową do kraju uprzemysłowionego i zurbanizowanego pod koniec PRL-u. To stanowiło wraz z urbanizacją ogromną zmianę. Za PRL-u podniósł się znacznie poziom życia. Był on wprawdzie niższy niż na Zachodzie, ale należy też pamiętać, że historycznie Polska zawsze była krajem biednym i u nas zawsze żyło się wyraźnie gorzej niż na Zachodzie. (…) PRL wprowadził masy Polaków do miast. To był oczywiście pozytywny proces. Ci biedni chłopi na wsi produkowali tyle, żeby przeżyć, a i to z trudem. W fabrykach, nawet peerelowskich, mieli znacznie wyższą wydajność pracy i to się przekładało na poziom dochodu.
** Autor: [[Adam Leszczyński]], rozmowa Marcina Jaworka, [http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/gospodarka/20131010/leszczynski-prl-przyniosl-awans-cywilizacyjny ''Leszczyński: PRL przyniósł awans cywilizacyjny'', krytykapolityczna.pl, 10 października 2013]

* W ciągu ubiegłych lat nagromadziło się w życiu Polski wiele zła, wiele nieprawości i bolesnych rozczarowań. Idee socjalizmu, przeniknięte duchem wolności człowieka i poszanowania praw obywatela, w praktyce ulegały głębokim wypaczeniom. Słowa nie znajdowały pokrycia w rzeczywistości. Ciężki trud klasy robotniczej i całego narodu nie dawał nam oczekiwanych owoców. Wierzę, towarzysze i obywatele głęboko, że te lata minęły bezpowrotnie w przeszłość.
** Autor: [[Władysław Gomułka]]
** Opis: przemówienie z 1956.

* W kraju, gdzie telefony funkcjonują, można żyć. Jeszcze lepiej żyje się w kraju bez telefonów. Trudno wytrzymać tylko tam, gdzie są telefony, ale nie funkcjonują.
** Autor: [[Hugo Steinhaus]], ''Słownik racjonalny''

* W tym bloku (sowieckim) byliśmy, można powiedzieć, na szczególnych prawach, byliśmy swego rodzaju heretycką wyspą. Polskę cechowało wiele odrębnych rozwiązań, szerszy niż w innych państwach bloku zakres różnych swobód, zwłaszcza w obszarze kultury i sztuki, (…). Bezprecedensowa pozycja Kościoła, dominująca indywidualna własność chłopska. Mimo nieustających zewnętrznych nacisków nie zeszliśmy z tej drogi.
** Autor: [[Wojciech Jaruzelski]], rozmowa Zbigniewa Hołdysa, ''Tajemnica generała'', „Wprost” nr 30, 25 lipca 2011.

* Właściwie starał się konserwować ten układ, w którym było mu dobrze. Układ autorytarnego państwa i przedstawiciela społeczeństwa, jakim był Kościół.
** Opis: o postawie [[Kościół katolicki w Polsce|Kościoła katolickiego]] w PRL.
** Autor: [[Władysław Frasyniuk]]
** Źródło:[https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/wladyslaw-frasyniuk-w-onet-opinie-krytykuje-kosciol-katolicki/c6whvf4 ''Władysław Frasyniuk: Kościół katolicki przestał być nośnikiem jakichkolwiek wartości''], onet.pl, 17 września 2019.

* Zdrowo biją w Polsce Ludowej.
** Autor: [[Jerzy Lovell]], [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14859 ''Pałka''], „Życie Literackie” nr 16, 21 kwietnia 1957, s. 1.

==Zobacz też==
* [[II Rzeczpospolita]]
* [[III Rzeczpospolita]]
* [[Polska]]
* [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza]]


[[Kategoria:Historia Polski]]</text>
      <sha1>kgerf86sz6j8u9mjoyc9wn54kxhbqon</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Powstanie warszawskie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>154</id>
    <revision>
      <id>612000</id>
      <parentid>608892</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:32:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <comment>/* Po powstaniu */ przen. cytatu</comment>
      <origin>612000</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="159631" sha1="ruqwtyrt4ey2jlpczvl142khidjob9l" xml:space="preserve">[[Plik:Flaga PPP.svg|mały|{{center|''Polska walcząca''}}]]
'''[[w:Powstanie warszawskie|Powstanie warszawskie]]''' (1 sierpnia 1944–3 października 1944) – wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym [[Warszawa|Warszawę]] wojskom [[III Rzesza|niemieckim]], zorganizowane przez [[Armia Krajowa|Armię Krajową]] w ramach [[Akcja „Burza”|akcji „Burza”]], zakończone kapitulacją 3 października 1944 roku. Największa operacja militarna Armii Krajowej. Była to największa bitwa, stoczona podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przez organizację podziemną z wojskami okupacyjnymi.
&lt;!-- Strona ma zbyt duże rozmiary, proszę nie dodawać pochopnie cytatów, szczególnie tego samego autorstwa i z tych samych utworów, a w miarę możliwości skrócić już dodane. --&gt;

{{chronologiczny}}
==Przed powstaniem==
* Na pierwszym miejscu chodzi mi o opanowanie Warszawy.
** Autor: [[Tadeusz Komorowski]],  ps. Bór, dowódca [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]].
** Opis: '''14 października 1943''', referat poświęcony powstaniu przed Krajową Reprezentacją Polityczną.

* Aby w przypadku „collapse” [załamania się] armii niemieckiej, Armia Krajowa dokonała próby powstania na ograniczonej przestrzeni celem opanowania pewnego obszaru, dokąd w odpowiedniej chwili udałyby się władze zwierzchnie Rzeczypospolitej. Stworzenie takiego obszaru o pełnej władzy polskiej postawiłoby rząd sowiecki przed ciężkim dylematem, przyczyniając się do wyjaśnienia w oczach świata istotnej sytuacji.
** Autor: [[Marian Kukiel]]
** Opis: fragment relacji z narady z premierem Stanisławem Mikołajczykiem i gen. Kazimierzem Sosnkowskim '''3 lipca 1944''', cytat przypisywany.
** Źródło: [[Tadeusz Pełczyński]], ''Armia Krajowa w dokumentach 1939-1945. Tom III, kwiecień 1943 – lipiec 1944'', Ossolineum, 1990, s. 500.

* Powstanie bez uprzedniego porozumienia z ZSRR na godziwych podstawach byłoby politycznie nieusprawiedliwione, zaś bez uczciwego i prawdziwego współdziałania z Armią Czerwoną byłoby pod względem wojskowym niczym innym jak aktem rozpaczy.
** Autor: [[Kazimierz Sosnkowski]], naczelny wódz
** Opis: '''3 lipca''', fragment zaleceń dla dowództwa AK przedstawionych na spotkaniu premierem [[Stanisław Mikołajczyk|Mikołajczykiem]], Londyn.
** Źródło: [[Norman Davies]], ''Powstanie ’44'', Kraków 2004
** Zobacz też: [[Armia Czerwona]]

* To, co obecnie Armia Krajowa robi w zakresie akcji dywersyjnej i partyzanckiej, jest już czymś więcej wojskowo, aniżeli było powstanie w 1863 r. Czy więc nie należałoby już obecne stadium działań nazwać powstaniem ze względów moralno-propagandowo-politycznych.
** Autor: [[Marian Kukiel]]
** Opis: '''3 lipca''', na spotkaniu premierem [[Stanisław Mikołajczyk|Mikołajczykiem]] i naczelnym wodzem gen. [[Kazimierz Sosnkowski|Sosnkowskim]], Londyn.
** Źródło: Jan M. Ciechanowski, ''Powstanie warszawskie'', op. cit., s. 730.
** Zobacz też: [[powstanie styczniowe]]

* Czyście rozpatrzyli kwestie powstania na wypadek rozsypki Niemców, ewentualnie częściowego powstania, gdzie by władzę przed przyjściem Sowietów objęli Delegat Rządu i Komendant Armii Krajowej?
** Autor: [[Stanisław Mikołajczyk]]
** Opis: '''4 lipca''', fragment depeszy do Delegata Rządu na Kraj [[Jan Stanisław Jankowski|Jana Stanisława Jankowskiego]], Londyn.
** Źródło: Eugeniusz Duraczyński, [w]: Stanisław Jankowski „Agaton”, ''Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Wspomnienia 1939–1946'', Warszawa 1984, Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 20.

* Jeśli przez szczęśliwy zbieg okoliczności w ostatnich chwilach odwrotu niemieckiego, a przed wkroczeniem oddziałów czerwonych, powstaną szanse choćby przejściowego i krótkotrwałego opanowania przez nas Wilna, Lwowa, innego większego centrum lub pewnego ograniczonego niewielkiego choćby obszaru – należy to uczynić i wystąpić w roli pełnoprawnego gospodarza.
** Autor: [[Kazimierz Sosnkowski]]
** Opis: '''7 lipca''', fragment instrukcji dla dowództwa Armii Krajowej, Londyn, 1944.
** Źródło: Tadeusz Komorowski, ''Armia Podziemna'', Warszawa 1994, Wydawnictwo Bellona, s. 253.
** Zobacz też: [[Armia Krajowa]]

* Bezczynność AK na terenach zajmowanych przez armię sowiecką byłaby szkodliwa, gdyż nie byłoby wtedy przeszkody, aby upozorować wolę narodu polskiego stworzenia 17 republiki sowieckiej.
** Autor: [[Tadeusz Komorowski]]
** Opis: '''14 lipca''', fragment raportu do naczelnego wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego, Warszawa, 14 lipca 1944.
** Źródło: [[Stefan Korboński]], ''Polskie Państwo Podziemne'', wyd. Świat Książki, Warszawa 2008, s. 156.

* Na podstawie dotychczasowego przebiegu wypadków stwierdzam, że Sowiety dążą do wywołania powstania w Polsce przy pomocy PPR. Liczą oni, że społeczeństwo polskie, zmęczone okupacją niemiecką i żądne odwetu, da się porwać do walki. Zarządzenia sowieckie przewidują wywołanie walki z chwilą przekroczenia przez nich Bugu. W tym celu planują zasilenie walki przez oddziały spadochronowe i wyposażenie ludności w broń przy pomocy zrzutów lotniczych. Zrzuty kadry dowódczej i instruktorskiej są już od kilku tygodni prowadzone. Oceniam, że zamiary sowieckie mogą udać się w realizacji, o ile nie przeciwstawimy im tu swej postawy i swego działania.
** Autor: Tadeusz Komorowski
** Opis: '''14 lipca''', meldunek do Naczelnego Wodza.
** Źródło: ''Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945. Tom III, kwiecień 1943–lipiec 1944'' ISBN 8304036312. tom III. Ossolineum, 1990, s. 547.

* Ostatni fakt zamachu na Hitlera łącznie z położeniem wojennym Niemiec doprowadzić może do ich załamania się w każdej chwili. Zmusza to nas do stałej i pełnej gotowości do powstania. Z tego względu wydałem rozkaz stanu czujności do powstania z dniem 25 lipca godzina 0.01, nie wstrzymując przez to dotąd wykonywanej „Burzy”.
** Autor: [[Tadeusz Komorowski]]
** Opis: '''21 lipca''', fragment meldunku komendanta AK do Londynu, Warszawa, 21 lipca 1944.
** Źródło: Tadeusz Komorowski, ''Armia Podziemna'', Warszawa 1994, Wydawnictwo Bellona, s. 255.

* W najbliższym czasie Niemcy padną, złamane uderzeniami sowieckimi i anglosaskimi. Walka z nimi do ostatniej chwili jest naszym obowiązkiem. Do Polski wkraczają Sowiety, których celem jest między innymi zlikwidowanie niepodległości Polski, a co najmniej politycznego podporządkowania się Sowietom po okrojeniu od wschodu. Jest konieczne, by świadomość tego przeniknęła wszystkie czynniki życia polskiego, a przede wszystkim kierownicze. Bez jasnego zdania sobie sprawy z tego położenia nie można osiągnąć zmobilizowania wszystkich sił polskich do tej kampanii politycznej, którą musimy stoczyć z Rosją i wygrać. W tej kampanii na pomoc Anglosasów możemy liczyć tylko wtedy, jeśli wykażemy zdecydowaną wolę wygrania jej i umiejętnie rzucimy na szalę wszystkie środki.
** Autor: Tadeusz Komorowski
** Opis: '''22 lipca''', w depeszy do Sztabu Naczelnego Wodza.
** Źródło: ''Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945. Tom IV, lipiec – październik 1944'', ISBN 8304036363. tom IV. Ossolineum, 1990, s. 3.

* Jesteśmy gotowi w każdej chwili do walki o Warszawę. Przybycie do tej walki brygady spadochronowej będzie miało olbrzymie znaczenie polityczne i taktyczne. Przygotujcie możliwość bombardowania na nasze żądanie lotnisk pod Warszawą. Moment rozpoczęcia walki zamelduję.
** Autor: [[Tadeusz Komorowski]]
** Opis: '''25 lipca''', do Londynu, Warszawa, 25 lipca 1944.
** Źródło: Tadeusz Komorowski, ''Armia Podziemna'', Warszawa 1994, Wydawnictwo Bellona, s. 262.
** Zobacz też: [[Stanisław Sosabowski]]

* Rada Ministrów uchwaliła upełnomocnić Delegata Rządu (Jana Stanisława Jankowskiego) do powzięcia wszystkich decyzji wymaganych tempem ofensywy sowieckiej, w razie konieczności, bez uprzedniego porozumienia się z rządem.
** Autor: rząd RP w Londynie
** Opis: '''25 lipca''', fragment depeszy Rządu RP na Uchodźstwie, Londyn, 25 lipca 1944.
** Źródło: Eugeniusz Duraczyński, [w]: Stanisław Jankowski „Agaton”, ''Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Wspomnienia 1939–1946'', Warszawa 1984, Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 21.

* W chwili, gdy grozić będzie bezpośrednie okupowanie Warszawy przez Sowiety, dowództwo i sztab podzielić na dwa rzuty. Jeden z nich pozostaje w Warszawie, gdzie nie ujawniając się, wspólnie z rzutem politycznym, pozostawionym ewentualnie przez Delegata Rządu, kieruje oporem przeciwko sowieckiej polityce faktów dokonanych. Ujawnienie się nie ma sensu wobec utworzenia tzw. Komitetu Wyzwolenia Narodowego i perspektywy aresztowania ujawnionych władz przez Sowiety. Drugi rzut dowodzenia AK wycofuje się w ogólnym kierunku południowo-zachodnim do kolejnych punktów umożliwiających nadal kierowanie walką całości. Ten sposób postępowania obowiązuje również w wypadku, gdyby udało się opanować Warszawę przed wkroczeniem wojsk sowieckich.
** Autor: [[Kazimierz Sosnkowski]]
** Opis: '''25 lipca''', depesza do gen. [[Stanisław Kopański|Stanisława Kopańskiego]] z instrukcją przekazania depeszy do Polski.
** Źródło: [[Tadeusz Komorowski]], ''Armia podziemna'', wyd. Bellona, Warszawa 2009, s. 257.

* Gdy podniesiono sprawę braku broni – przyrzekł rozdzielić posiadane zapasy, rozkazując rzucić do walki wszystkie siły, uzbrajając powstańców nie posiadających broni w siekiery, kilofy i łomy. Zarządził stałe urzędowanie sztabów: Okręgu, Obwodów, Rejonów i zgrupowań.
** Autor: [[Adam Borkiewicz]]
** Opis: '''26 lipca''', o decyzjach [[Antoni Chruściel|Antoniego Chruściela]] („Montera”), dowódcy Okręgu Warszawskiego AK na odprawie dowódców obwodów w kwestii braku dostatecznej ilości broni.
** Źródło: Adam Borkiewicz, ''Powstanie warszawskie: zarys działań natury wojskowej'', Warszawa 1969, s. 30.

* Na posiedzeniu Rządu RP zgodnie zapadła uchwała upoważniająca Was do ogłoszenia powstania w momencie przez Was wybranym. Jeżeli możliwe, uwiadomcie nas przedtem. Odpis przez wojsko do Komendanta AK.
** Autor: [[Stanisław Mikołajczyk]]
** Opis: '''26 lipca''', fragment depeszy do kraju do delegata rządu na kraj [[Jan Stanisław Jankowski|Jana Stanisława Jankowskiego]], Londyn, 26 lipca 1944.
** Źródło: Tadeusz Komorowski, ''Armia Podziemna'', Warszawa 1994, Wydawnictwo Bellona, s. 257.

* Poza wysłaniem Brygady Spadochroniarzy i bombardowaniem lotnisk w myśl życzeń w/w telegramu dowódcy Armii Krajowej wydaje się nieodzownym, aby natychmiast po rozpoczęciu (akcji) wysłano do Polski siły lotnicze złożone z czterech polskich grup Mustangów ze wsparciem, jeśli możliwe, jednej eskadry spitfire’ów i aby wszystkie te grupy były wysłane z południowych baz lotniczych. Polska Armia Krajowa zajmie konieczne lotniska.
** Autor: rząd RP w Londynie
** Opis: '''26 lipca''', rząd do sztabu Naczelnego Wodza (w oparciu o depeszę komendanta głównego AK do rządu w Londynie).
** Źródło: ''Powstanie warszawskie. Wybór dokumentów'', t. I-X, Warszawa 1997, t. I, s. 137.

* Bokszczanin miał rację, lecz jego racja była nie do przyjęcia, ponieważ niszczyła naszą rację bytu. Dlatego też Okulicki, zamiast słuchać go, odpowiedział, wyrażając nasze najgłębsze uczucia:&lt;br /&gt;– Dobrze, jeśli Rosjanie nie przyjdą, wówczas damy światu dowód ich perfidii, pokażemy ich wszystkich takich, jakimi w rzeczywistości są – czerwonymi faszystami. Wilno, Lwów i wszystkie zamordowane miasta nie otworzyły oczu Zachodowi, ale nasza ofiara tym razem będzie tak wielka, że nie będą już mogli zatykać sobie uszu, że nie będą mogli nie widzieć, nie rozumieć i będą w końcu zmuszeni do zmiany tej nieludzkiej polityki, która skazuje połowę Europy na nową niewolę. (…) Od początku streszczał swą strategię w sposób następujący: należy zająć miasto i utrzymać je aż do nadejścia Armii Czerwonej, jeśli nie nadejdzie – umrzeć.
** Autor: [[Kazimierz Iranek-Osmecki]]
** Opis: '''27 lipca''', Warszawa.
** Źródło: ''Zagłada miasta. Świadectwa ludzi Powstania'', praca zbiorowa, Wydawnictwo Fundacja Ośrodka Karta, Warszawa 2020, ISBN 9788365979865, s. 26.

* Nieprzyjaciel [wojsko sowieckie] zdobywa teren na drogach prowadzących na północno – zachód. Garwolin pada. Istnieje poważne niebezpieczeństwo dla przyczółka Warszawa. Sztab 9. armii czyni wielkie wysiłki, aby powstrzymać nieprzyjaciela przez natychmiastowe wprowadzenie do walki nadchodzących nowych sił.
** Opis: '''27 lipca''', dziennik działań 9. Armii niemieckiej.

* Radio Moskwa, nawołując od tygodni do walki, znalazło grunt podatny. Szły pomruki coraz głośniejsze o kunktatorstwie dowództwa, były uzasadnione obawy, że setki naszych młodszych dowódców ze swymi plutonami przejdą pod rozkazy ludzi obcych, nie wiadomo skąd przybyłych. Cała ludność oczekiwała jakiegoś niezwykłego zdarzenia. Coś wisiało w powietrzu: położenie wydawało się trudne do opanowania. Trzeźwe mózgi ludzi odpowiedzialnych za szeregi wojskowe oceniały sytuację jako trudną, z uwagi na podniecenie umysłów.
** Autor: [[Antoni Chruściel]]
** Opis: '''27 lipca''', komendant Okręg Warszawa Armii Krajowej.
** Źródło: ''Zagłada miasta. Świadectwa ludzi Powstania'', praca zbiorowa, Wydawnictwo Fundacja Ośrodka Karta, Warszawa 2020, ISBN 9788365979865, s. 24.

* Całym sercem jestem za tym, żeby nie dać Niemcom spokojnie stąd odejść za te wszystkie zbrodnie, których dopuszczali się w ciągu pięciu lat okupacji. Z drugiej strony nie jesteśmy przygotowani należycie do zmierzenia się z bądź co bądź silnym jeszcze wrogiem. Jest duża wola zwycięstwa, jest wiara w zwycięstwo, nie ma natomiast dostatecznej ilości broni, amunicji i w ogóle sprzętu. „Mierz siły na zamiary, nie zamiar według sił” – powtarza się hasło z 1863 roku – oby nie powtórzyły się wypadki. Następstwa nieudanego powstania przy znanej mściwości Niemców byłyby tak straszne, że chyba by wyginęło pół Warszawy. Nie chcę patrzeć czarno na przyszłość. Trzeba dodawać otuchy sobie i innym, a nie pławić się z rozkoszą w czarnym pesymizmie i kłaść się za życia do grobu. Od dzisiaj młodzież AK jest w pogotowiu.
** Autor: Danuta Nogajewska, mieszkanka warszawy, ocalała z powstania
** Opis: '''28 lipca''' dziennik osobisty.
** Źródło: Danuta Nogajewska, ''Kamienica'' [w] ''Karta. Kwartalnik historyczny'', nr 69 (2011), Warszawa 2011, s. 69.

* Nie mam żadnych złudzeń, co nas tu czeka po wejściu Rosjan i ujawnieniu się, ale choćby mnie spotkało najgorsze, wolę to aniżeli zrezygnowanie z wszystkiego bez walki. Musimy spełnić nasz obowiązek do końca.
** Autor: generał brygady [[Tadeusz Pełczyński]]
** Opis: '''29 lipca''', w rozmowie z kurierem Janem Nowakiem-Jeziorańskim podczas narady w KG AK, Warszawa 1944.
** Źródło: [[Jan Nowak-Jeziorański]], ''Kurier z Warszawy'', Kraków 1997, Znak, s. 313.

* Niech pan sobie wyobrazi człowieka, który przez pięć lat rozpędza się do skoku przez jakiś mur, biegnie coraz szybciej i o krok przed przeszkodą pada komenda: stop! On tak się już rozpędził, że zatrzymać się nie może. Jeśli nie skoczy, rozbije się o mur. Tak jest właśnie z nami.
** Autor: [[Jan Stanisław Jankowski]]
** Opis: '''29 lipca''', o sytuacji przed wybuchem powstania warszawskiego w rozmowie z Janem Nowakiem-Jeziorańskim.
** Źródło: Michał Szukała, [https://dzieje.pl/aktualnosci/75-lat-temu-przerzucono-do-polski-min-jana-nowaka-jezioranskiego ''75 lat temu przerzucono do Polski m.in. Jana Nowaka-Jeziorańskiego''], dzieje.pl, 25 lipca 2019.

* Powtarzam wszystkie zapamiętane fakty, poczynając od konferencji w Moskwie i w Teheranie. Odtwarzam je na podstawie rozmów Mikołajczyka z Edenem, Churchillem i Rooseveltem. Podkreślam bardzo mocno fakt, że zony okupacyjne Anglosasów i Rosjan zostały już postanowione i wytyczone bez względu na to, gdzie będzie przebiegać linia frontu w chwili upadku Trzeciej Rzeszy. Obecność oddziałów Aliantów zachodnich na terytorium polskim nie jest przewidywana. Anglicy i Amerykanie odmówili wysłania do Polski nawet misji obserwatorów wojskowych (…). Mówię bardzo szybko, starając się wyrzucić z siebie jak najwięcej. Obecni przy stole, karmieni dotychczas przeważnie lakonicznymi depeszami i podtrzymującymi ducha audycjami Londynu, słuchają w milczeniu z natężoną uwagą i rosnącym przygnębieniem.
** Autor: [[Jan Nowak-Jeziorański]]
** Opis: '''29 lipca''' podczas narady dowództwa Armii Krajowej.
** Źródło: Jan Nowak-Jeziorański, ''Kurier z Warszawy'', op. cit., s. 311.
** Zobacz też: [[Armia Krajowa]]

* Walczcie przeciwko Niemcom! Warszawa bez wątpienia słyszy już huk armat w bitwie, która wkrótce przyniesie jej wyzwolenie. Ci, którzy nigdy nie ugięli się przed przemocą Hitlera, przyłączą się znowu, jak w roku 1939, do walki przeciwko Niemcom (…) Dla Warszawy, która nigdy się nie poddała i nigdy nie ustała w walce, godzina czynu wybiła! (…) czynną walką na ulicach Warszawy po domach, fabrykach, magazynach nie tylko przyśpieszymy chwilę ostatecznego wyzwolenia, lecz ocalimy również majątek narodowy i życie naszych braci.
** Opis: '''29 lipca''', ''Wezwanie do Warszawy'', po raz pierwszy nadane o godz. 20.15 w audycji Związku Patriotów Polskich na falach radia moskiewskiego, wielokrotnie powtarzane.
** Źródło: [[Tadeusz Żenczykowski]], ''Samotny bój Warszawy'', Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin-Paryż 1990, s. 141.

* My tu nie mamy wyboru. „Burza” w Warszawie nie jest czymś odosobnionym. To jest ogniowo w dłuższym łańcuchu, który zaczął się we wrześniu. Walki w mieście wybuchną, czy my tego chcemy czy nie. (…) Za dzień, dwa albo trzy Warszawa będzie na pierwszej linii frontu. (…) Ja nie wiem, może Niemcy wycofają się od razu, a może dojdzie do walk ulicznych jak w Stalingradzie. (…) Tu nie chodzi o nas, o kompromitację kierownictwa. Stoimy wobec gigantycznego oszustwa, które ma przekonać i zagranicę, i nasze własne społeczeństwo, że Polska sama dobrowolnie zakłada sobie obrożę na szyję, a wolę ludności reprezentuje sowiecka agentura. My nie możemy zachowywać się biernie wobec takiej gry.
** Autor: [[Jan Stanisław Jankowski]]
** Opis: '''30 lipca''' do Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
** Źródło: [https://histmag.org/Polskie-wladze-cywilne-i-wojskowe-a-Powstanie-Warszawskie-9812/4 ''Polskie władze cywilne i wojskowe a Powstanie Warszawskie''], histmag.org, 1 sierpnia 2014.

* Warszawa drży w posadach od ryku dział. Wojska sowieckie nacierają gwałtownie i zbliżają się do Pragi. Nadchodzą, aby przynieść nam wolność. Niemcy wyparci z Pragi będą usiłowali bronić się w Warszawie. Zechcą zniszczyć wszystko. W Białymstoku burzyli wszystko przez sześć dni. (…) Ludu Warszawy, do broni! Niech ludność cała stanie murem wokół Krajowej Rady Narodowej, wokół warszawskiej Armii Podziemnej. Uderzajcie na Niemców! Udaremniajcie ich plany zburzenia budowli publicznych. Pomagajcie Czerwonej Armii w przeprawie przez Wisłę. Przysyłajcie wiadomości, pokazujcie drogi. Milion ludności Warszawy niechaj stanie się milionem żołnierzy, którzy wypędzą niemieckich najeźdźców i zdobędą wolność.
** Opis: '''30 lipca''', apel nadawany z Moskwy przez radiostację im. Tadeusza Kościuszki, w godzinach 15.00, 20.55, 21.55 i 23.00.
** Źródło: [[Tadeusz Żenczykowski]], ''Samotny bój Warszawy'', Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin-Paryż 1990, s. 142.

==W trakcie powstania==
[[Plik:Jewish prisones of KZGesiowka liberated by Polish Soldiers of Home Army Warsaw1944.jpg|mały|{{center|Żydowskie więźniarki KL Warschau przy ul. Gęsiej („Gęsiówka”) wyzwolone przez żołnierzy AK w czasie powstania}}]]

* Tu mówi Polska. Tu mówi Warszawa. Tu mówi Warszawa. Warszawa wzywa. Warszawa wzywa wszystkie wolne narody.
** ''This is Poland calling. This is Warsaw calling. This is Warsaw calling. Warsaw calling. Warsaw calling all the free nations.'' (ang.)
** Opis: odezwa odczytana w języku angielskim na falach powstańczego radia Błyskawica w pierwszych dniach powstania.
** Zobacz też: [[Polska]], [[wolność]]

* Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,&lt;br /&gt;Za każdy kamień twój, stolico, damy krew!&lt;br /&gt;Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,&lt;br /&gt;Gdy padnie rozkaz twój, poniesiem wrogom gniew!
** Autor: [[Stanisław Ryszard Dobrowolski]] słowa, [[Andrzej Panufnik]] muzyka.
** Opis: '''1 sierpnia''', piosenka nagrana 1 sierpnia 1944 dla powstańczego radia Błyskawica.

* O godzinie 16.00 płk Geibel w swym urzędzie przy alei Róż otrzymał telefoniczny meldunek od porucznika „Luftwaffe”, donoszący, że pewna Polka błagała go, by wyjechał z Warszawy, gdyż tego dnia o godzinie 17 wybuchnie powstanie.
** Opis: '''1 sierpnia''', o przyczynach zarządzenia alarmu w garnizonie niemieckim miasta Warszawy o godz. 16:30.
** Źródło: Adam Borkiewicz, ''Powstanie warszawskie: zarys działań natury wojskowej'', Warszawa 1957, s. 57.

* Głośnik, tzw. „szczekaczka”, zainstalowany na rogu Traugutta, który grubym głosem, na cały regulator przemawiał, że w Warszawie działają bandyci, że rozpoczęto akcję przeciwko nim, i że każdy cywil, który się znajdzie na ulicy będzie zastrzelony. Pamiętam do dziś: nie „rozstrzelany”, tylko „zastrzelony”.
** Autor: [[Stefan Kisielewski]]
** Opis: '''1 sierpnia''', Warszawa.
** Źródło: [[Władysław Bartoszewski]], ''Dni walczącej stolicy. Kronika powstania warszawskiego'', wyd. Alfa, Warszawa 1989, s. 15.
** Zobacz też: [[Romuald Traugutt]]

* Oczekiwane powstanie Polaków w Warszawie zaczęło się o godz. 17.00. Na obszarze całej Warszawy toczą się walki. Bezpośrednia arteria zaopatrzenia XXXIX korpusu pancernego jest przerwana. Szczęśliwie trzymanie warszawskiej centrali telefonicznej umożliwia połączenie z komendanturą Wehrmachtu oraz XXX korpusem pancernym. Dowództwo 9 armii zażądało sił policyjnych dla zgniecenia powstania.
** Opis: '''1 sierpnia''', fragment zapisu z dziennika bojowego 9. armii niemieckiej.

* Armie Rosyjskie stoją obecnie u wrót Warszawy. Przynoszą one oswobodzenie Polski, oferują Polakom wolność, niepodległość i suwerenność. Domagają się, aby Polska w przyszłości była przyjazna wobec Rosji. Wydaje się to uzasadnione gdy widzi się jak wiele ucierpiała Rosja ze strony Niemiec maszerujących poprzez Polskę do zaatakowania jej.
** Autor: [[Winston Churchill]]
** Opis: '''2 sierpnia''', w [[Izba Gmin|Izbie Gmin]].
** Źródło: [http://www.pomorska.pl/publicystyka/art/7767993,stanislaw-salmonowicz-nawet-sukces-powstania-warszawskiego-nie-zmienilby-naszej-sytuacji-po-wojnie-wiec-jest-zal,id,t.html ''Stanisław Salmonowicz: Nawet sukces Powstania Warszawskiego nie zmieniłby naszej sytuacji po wojnie. Więc jest żal''], pomorska.pl

* Hej, chłopcy, bagnet na broń!&lt;br /&gt;Długa droga, daleka, przed nami,&lt;br /&gt;Mocne serca a w ręku karabin,&lt;br /&gt;Granaty w dłoniach i bagnet na broni.
** Opis: '''2 sierpnia''', Warszawa, zmarła sanitariuszka [[Krystyna Krahelska]], autorka pieśni ''Hej chłopcy bagnet na broń'', „Syrenka” warszawska, postrzelona gdy opatrywała rannych.

* Cóż to jest ta wasza Armia Krajowa? Co to za armia bez artylerii, bez czołgów, bez lotnictwa? Nawet broni ręcznej nie ma dosyć… To są drobne oddziałki partyzanckie, a nie regularna siła zbrojna. Słyszę, że rząd polski polecił tym oddziałom wypędzić Niemców z Warszawy. Nie rozumiem, jak to zrobią, bo przecież nie mają na to siły.
** Autor: [[Józef Stalin]]
** Opis: '''3 sierpnia''' na Kremlu do [[Stanisław Mikołajczyk|Stanisława Mikołajczyka]], gdy ten przyjechał prosić o pomoc dla polskich oddziałów walczących w powstaniu warszawskim.
** Źródło: Roman Daszczyński, ''Odsieczy nie będzie, zostaliśmy sami'', „Gazeta Wyborcza”, 20 stycznia 2010

* Duża część Warszawy jest w rękach powstańców: zaczęli oni budować barykady. Na odcinku Wisły sytuacja na przedmościu Magnuszew robi się groźna.
** Opis: '''3 sierpnia''', zapis w dzienniku bojowym 9. armii niemieckiej.

* Miasto Warszawa stoi w większej części w płomieniach. Wypalenie domów jest najpewniejszym środkiem odebrania powstańcom kryjówek. Po stłumieniu powstania Warszawa będzie całkowicie zniszczona, spotka ją żałosny los.
** Autor: [[Hans Frank]]
** Opis: '''3 sierpnia''', w piśmie do Hansa Heinricha Lammersa, szefa kancelarii [[III Rzesza|III Rzeszy Niemieckiej]].
** Źródło: [[Stanisław Podlewski]], ''Wolność krzyżami się znaczy'', Wydawnictwo Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1989, ISBN 8370120172, s. 523.

* Pan generalny gubernator może polegać na tym, że zostanie uczynione wszystko (…) Nad Warszawą ma być potem wykonany wyrok z całą surowością.
** Autor: [[Heinz Guderian]]
** Opis: '''3 sierpnia''', do [[Hans Frank|Hansa Franka]].
** Źródło: [[Stanisław Podlewski]], ''Wolność krzyżami się znaczy'', Wydawnictwo Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1989, ISBN 8370120172, s. 522.

* (…) choć na „tygrysy” mają visy –&lt;br /&gt;to warszawiaki, fajne chłopaki – są!
** Autor: [[Józef Szczepański|Józef Szczepański „Ziutek”]]
** Opis: '''4 sierpnia''', fragment hymnu batalionu Parasol pt. ''Pałacyk Michla''.
** Źródło: Zygmunt Głuszek, ''„Hej, chłopcy…”''

* Położenie w Warszawie zasadniczo bez zmian. Centrum miasta zupełnie opanowane przez powstańców. Dowództwo wszystkich sił użytych dla zgniecenia powstania od zewnątrz miasta objął SS Gruppenfuhrer Reinefarth. Komendant Wehrmachtu w Warszawie nie może chwilowo opuścić Warszawy, a dowodzenie ze środka miasta wydaje się bezcelowe.
** Opis: '''4 sierpnia''', fragment zapisu w dzienniku bojowym 9. armii niemieckiej.

* Stalin czeka, aż się wykrwawimy. (…) Alianci robią zrzuty, by wyciszyć wyrzuty sumienia.
** Autor: Zbigniew Blichewicz „Szczerba”, Starówka, '''5 sierpnia'''.

* Rozpoczynamy szósty dzień bitwy w Warszawie. Niemcy wprowadzają do walki środki techniczne, których my nie posiadamy: broń pancerną, lotnictwo, artylerię, miotacze ognia. Na tym polega ich przewaga, my górujemy duchem. Atak bolszewicki przycichł przed trzema dniami na peryferiach wschodnich Warszawy i nie oddziaływa na położenie w mieście. Stwierdzam, że Warszawa w swej walce obecnej nie dostaje pomocy od sprzymierzonych, tak jak nie dostała jej Polska w roku 1939. Bilans dotychczasowy przymierza naszego z Wielką Brytanią dał jedynie im naszą pomoc w roku 1940 przy odpieraniu ataku niemieckiego na wyspy, w walkach w Norwegii, w Afryce, we Włoszech i na froncie zachodnim. Żądamy abyście w sposób wyraźny stwierdzili ten fakt wobec Brytyjczyków w oficjalnym wystąpieniu i pozostawili jako dokument. Nie prosimy o pomoc materiałową, lecz żądamy natychmiastowego udzielenia nam jej. Żądamy też zaprzestania ogłaszania przez radio naszych braków, jest to bowiem działanie na naszą szkodę.
** Autor: [[Tadeusz Komorowski]]
** Opis: '''6 sierpnia''', depesza dowódcy Armii Krajowej do rządu polskiego w Londynie.
** Źródło: Władysław Anders, ''Bez ostatniego rozdziału'', s. 259.

* Już kilka dni temu słychać było jako coś humorystycznego, że Stalin pogniewał się na Polaków za to, że ośmielili się pierwsi wyswobadzać samych siebie i atakować Warszawę. Słyszano jednak jakąś rzekomą kanonadę armat bolszewickich na froncie, zwiastujących przesuwanie się wojsk bolszewickich ku Warszawie. Wnet to ustało.
** Opis: '''7 sierpnia''', [[Karol Irzykowski]] w notatkach.

* Armia Ludowa ofiarowała swoje młode życie, swoje dusze i serca, aby pokazać światu, że stać ją zawsze na czyn bohaterski, o jakim inne narody świata słuchać tylko mogą. Gen. Sosnkowski i gen. Bór, prowokatorzy, twierdząc, że wyzwolenie Warszawy to krwawy trud Armii Krajowej, reklamują się budząc śmiech i pogardę.
** Opis: '''8 sierpnia''', w audycji Radiostacji im.T. Kościuszki, nadającej z Moskwy.

* Halo, tu mówi „Błyskawica”! Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie, na fali 32,8 oraz 52,1 m. Duch Warszawy jest wspaniały. Wspaniałe są kobiety Warszawy. Są wszędzie; na linii razem z żołnierzami lub jako sanitariuszki albo też łączniczki. Nawet dzieci ożywione są wspaniałym duchem męstwa. Pozdrawiamy wszystkich wolność miłujących ludzi świata! Żołnierzy Polski walczących we Włoszech i we Francji, polskich lotników i marynarzy.
** Opis: '''8 sierpnia''', słowa rozpoczynające audycje nadawane przez powstańcze [[radio]].

* Od dnia 1 sierpnia 1944 prowadzę walkę z Niemcami w Warszawie przy pomocy całej ludności i wszystkich organizacji wojskowych, scalonych w Armii Krajowej, i tych, które do walki dołączyły się, jak Milicja Robotnicza, Armia Ludowa i inne. Jesteśmy w ciężkim boju. Niemcy dla wywalczenia sobie drogi odwrotu palą miasto i niszczą ludność. W tej chwili wiążemy jeszcze poważne siły broni pancernej i piechoty niemieckiej, ale odczuwamy już brak amunicji i broni ciężkiej, toteż szybka pomoc wojsk Pana Marszałka jest dla nas koniecznością. W moim sztabie jest oficer sowiecki kpt. Kaługin. Proszę o podanie dla niego elementów radiowych celem umożliwienia mu porozumienia się z Panem Marszałkiem i tą drogą dania mu możliwości uzgodnienia działań. – Nurt, dowódca okręgu warszawskiego.
** Autor: [[Antoni Chruściel]], dowódca okręgu warszawskiego AK.
** Opis: ''' 8 sierpnia''', depesza do marszałka [[Konstanty Rokossowski|Rokossowskiego]], Warszawa, 8 sierpnia 1944.
** Źródło: [[Jerzy Kirchmayer]], ''Powstanie warszawskie'', wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1984, s. 499–500.

* Opór w Warszawie wzmaga się. Toczące się walki – w pełnym znaczeniu tego słowa – boje uliczne na terenie wielkiego miasta. Własne straty są wysokie. Celem opanowania położenia potrzebna jest pełnowartościowa dywizja wyposażona w dużą ilość broni ciężkiej.
** Opis: '''9 sierpnia''', z meldunku 9. Armii niemieckiej.

* – Tak… żyć – chcemy. Nie chcemy – umierać!&lt;br /&gt;Boże!… Ujrzeć jeszcze – Ojczyznę swobodną!…&lt;br /&gt;Zginąć – teraz?… Zginąć – właśnie teraz?…&lt;br /&gt;– Boże! Pozwól zachować nam godność!
** Opis: '''10 sierpnia''', ''Odmawiamy!'' (inny tytuł: ''Odpowiedź gazowni'').
** Autor: [[Zbigniew Jasiński]]

* W Warszawie nasze grupy szturmowe posuwają się powoli. Powstańcy wzmacniają swoje punkty oporu. Grupa „Kamiński” walczy jeszcze na Ochocie: wydaje się, że chwilowo rabunek jest dla niej ważniejszy.
** Opis: '''10 sierpnia''', z raportu w dzienniku bojowym 9. Armii niemieckiej.

* Jak widzę, Niemcy wezwali całą ludność Warszawy do opuszczenia miasta z białymi chusteczkami w rękach. Może to zwiastować całkowite zniszczenie miasta. (…) Jeśliby zniszczona została Warszawa – odpowiednim krokiem byłoby zagrożenie całkowitym zniszczeniem Berlina i zakaz odbudowania tego miasta. Jesteśmy winni naszym Aliantom użycie tego rodzaju groźby.
** Autor: lord [[Robert Vansittart]], brytyjski [[dyplomata]]
** Opis: '''11 sierpnia''', do ministra spraw zagranicznych [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] [[Anthony Eden|Anthony’ego Edena]].
** Źródło: [[Andrzej Kunert]], ''Rzeczpospolita Walcząca. Powstanie warszawskie 1944'', Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1994, s. 90.

* Opór nieprzyjaciela jest niezwykle silny. W północnej części miasta walczy grupa Dirlewangera, która dąży do zabezpieczenia szlaku komunikacyjnego, oczyszczonego wczoraj i doprowadzonego do placu Hitlera [Piłsudskiego]. Użyteczność tej arterii nie jest jednakże całkowicie zabezpieczona. Powstańcy bronią się wszędzie i bardzo zawzięcie. Obie strony walczące używają wszystkich środków propagandy.
** Opis: '''11 sierpnia''', zapis w dzienniku bojowym 9. Armii niemieckiej.

* Trzecia bitwa o Warszawę toczy się dalej i sytuacja jest rozpaczliwa, ale może być jeszcze uratowana, chociaż warszawiacy słusznie pytają, gdzie są nasi przyjaciele.
** Opis: '''11 sierpnia''', „The Daily Mirror” w artykule ''Warsaw Tragedy''.

* Walczycie o niepodległość Polski, a naszym zadaniem tutaj jest stać nieugięcie na straży, aby ta walka nie była beznadziejna, ażeby Ci, którzy umierają, umierali z tą wiarą, że Polska będzie wolna i szczęśliwa, i ażeby demokracja światowa znała Waszą walkę i Wasze poświęcenie.
** Autor: [[Tomasz Arciszewski]]
** Opis: '''13 sierpnia''', przemówienie następcy prezydenta RP.

* To nie jest wojna! Wojna jest kalkulacją. Taką samą – jak każda inna rozgrywka… A cóż tu kalkulacja z naszej strony pomoże? Na co można liczyć, mając same blotki w ręku? Można blefować jakiś czas, ale wreszcie trzeba wyłożyć karty, a wtedy co?
** Autor: rotmistrz [[Edward Sobeski]] „Bończa”, dowódca batalionu „Bończa”, Starówka, '''13 sierpnia'''.

* Brytyjskie samoloty, które leciały nad Warszawą w nocy z 13/14 były entuzjastycznie witane przez ludność, mimo szrapneli padających na ulice, wołano: „To są nasze, to są brytyjskie”. Duch izolowanej ludności Warszawy jest dziś o 10% lepszy niż był wczoraj. Jeden z samolotów zrzucił wieniec z napisem: „Od brytyjskich żołnierzy dla naszych towarzyszy z polskiej armii”.
** Opis: '''14 sierpnia''', depesza [[John Ward|Johna Warda]], brytyjskiego żołnierza RAF i AK, korespondenta w powstaniu warszawskim, Warszawa 1944.
** Źródło: ''Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, lipiec-październik 1944'', tom IV, wyd. Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991, ISBN 8304036363, s. 111–112.

* Każdej nocy z tej Wielkiej Wyspy startuje nad kontynent tysiące samolotów. Skromny ułamek z nich mógłby uratować Warszawę. Proszę nam wierzyć, Wasza Wysokość, że kiedy w roku 1940 ważyły się losy Wielkiej Brytanii, my, polscy lotnicy, nie myśleliśmy szczędzić krwi i życia (…) Wtedy, nad płonącym Londynem, nie brakło polskich i angielskich lotników. Czy ma ich teraz zabraknąć nad płonącą Warszawą? Czy to miasto ma zginąć w przededniu zwycięstwa, po pięciu latach tęsknoty za wolnością? (…) Czy wiarę w Wielką Brytanię zniszczą płomienie, trawiące naszą stolicę? Wasza Wysokość, proszę wybaczyć nam, żołnierzom, szczerość i bezpośredniość. Nie możemy jednak dłużej milczeć, gdy giną nasze kobiety i dzieci. Wierzymy mocno, że ich los nie jest obojętny Waszej Wysokości.
** Opis: '''14 sierpnia''', telegram pilotów polskiego 303. Dywizjonu do Królowej Wielkiej Brytanii, Wielka Brytania, 1944.
** Źródło: Lynne Olson, Stanley Cloud, ''Sprawa honoru'', wyd. AMF Plus, Warszawa 2004, s. 321.

* O jedną Polskę za dużo w tej wojnie.
** Autor: [[Andrzej Bobkowski]], ''Szkice piórkiem''
** Opis: '''14 sierpnia''' jako komentarz do rozpaczliwych apeli z powstańczej Warszawy i braku reakcji aliantów.

* Dni się tak nie rozróżniało za bardzo. Ale to jedno święto–15 sierpnia (wypadało we wtorek) – nagle postanowiono obejść, uczcić. Na przekór. Od rana. (…) Tym razem czekało się też na Zwycięstwo nad Wisłą. Też z nimi. Po drugiej stronie. I za Żeraniem. Ale żeby przyszli.
** Autor: [[Miron Białoszewski]], ''Pamiętnik z powstania warszawskiego''
** Opis: '''15 sierpnia'''

* Załamać się psychicznie naprawdę już nie było trudno. Szczególnie, kiedy widziało się ofiary, a nie widziało się konkretnej pomocy dla walczącej Warszawy. Tego dnia jednak wszystko przyjmowaliśmy jakoś lżej, z większym optymizmem. Po alianckich zrzutkach niczego więcej ponad to, co dostaliśmy, nikt się nie spodziewał, bo, jak donosiło radio brytyjskie, „Lot do Warszawy – to lot po śmierć”. Myślami byliśmy raczej za Wisłą, znowu pełni oczekiwania.
** Autor: [[Bronisław Troński]], ''Tędy przeszła śmierć''
** Opis: '''16 sierpnia'''

* Chcemy walczyć przeciwko Niemcom i pójść na pomoc Warszawie. Milczenie Londynu jest dla nas niepokojące. Od 3 tygodni nie otrzymaliśmy żadnych wskazówek. Społeczeństwo domaga się wskazówek od Rządu w Londynie.
** Autor: [[Franciszek Żak]] ps. Zuzia, Szef Sztabu Okręgu Lublin do Dowódcy AK, chęć pójścia na pomoc Warszawie.
** Opis: '''19 sierpnia''', chęć pójścia na pomoc Warszawie, aresztowania AK na Lubelszczyźnie, prośba o wytyczne.
** Źródło: AK w dokumentach.

* Jak długo? To o tym nie wiecie?&lt;br /&gt;Dopóki krew płynie nam w żyłach.&lt;br /&gt;Bo ducha narodu nie zgniecie&lt;br /&gt;ni przemoc brutalna, ni siła.
** Opis: '''19 sierpnia''', wiersz nieznanego autora, który ukazał się tego dnia w dzienniku powstańczym „Barykada”.

* Jesteśmy wolni. Wokół nas sroży się bitwa i bezmyślne okrucieństwo nikczemnego wroga; większość nas nie wie o losie najbliższych. Coraz trudniejsze staje się życie, ponosimy co chwila bolesne straty nie tylko w walce, ale przy zdobywaniu wody czy żywności. Coraz mniej dachu nad głową – za to więcej trudu i znoju. A jednocześnie rozkwita bujne i piękne życie wśród barykad… Nie ma żalu, nie ma grozy. I zdecydowani jesteśmy tu, na Termopilach Polskich, na gruzach naszego Miasta umrzeć raczej, niż dać sobie wydrzeć to życie niepodległe i te wartości, które uzyskaliśmy w wielkim powszechnym zrywie.
** Opis: '''20 sierpnia''', pismo ''Barykada'', nr 9 z 20 sierpnia 1944.
** Źródło: Adam Borkiewicz, ''Powstanie warszawskie: zarys działań natury wojskowej'', Warszawa 1969, s. 553.

* Zastanawiamy się, jaka będzie reakcja światowej opinii publicznej, jeśli antyfaszyści w Warszawie zostaną rzeczywiście opuszczeni. Uważamy, że my wszyscy trzej powinniśmy uczynić wszystko, co tylko możemy, aby ocalić możliwie najwięcej znajdujących się tam patriotów. Mamy nadzieję, że zrzucicie Polakom – patriotom warszawskim – najbardziej niezbędne zaopatrzenie i uzbrojenie lub może zgodzi się Pan pomóc naszym samolotom, by uczyniły to bardzo szybko? Mamy nadzieję, że zgodzi się Pan na to. Czynnik czasu ma wyjątkowo duże znaczenie.
** Autorzy: [[Franklin Delano Roosevelt|Roosevelt]] i [[Winston Churchill|Churchill]]
** Opis: '''20 sierpnia''', do [[Józef Stalin|Stalina]].

* Polscy bandyci w Warszawie walczą fanatycznie i zaciekle. Uzyskane przez własne oddziały rezultaty po trzytygodniowej walce są nikłe, mimo wsparcia licznych, najnowocześniejszych rodzajów broni.
** Opis: '''21 sierpnia''', fragment instrukcji Wehrmachtu opracowanej w sztabie gen. Stahela, dowódcy niemieckiego garnizonu Warszawy.

* Ojcze Święty, my, kobiety polskie, walczymy w Warszawie, kierowane przez nasz patriotyzm i przywiązanie do ziemi Ojców naszych. Brak nam żywności i środków opatrunkowych. Twierdzy naszej bronimy już przez trzy tygodnie. Warszawa jest w gruzach. Niemcy mordują rannych w szpitalach. Kobiety i dzieci pędzą przed czołgami. Nie są przesadą wiadomości, że na ulicach Warszawy walczą dzieci, niszcząc czołgi nieprzyjacielskie butelkami z benzyną. My, matki, patrzymy na naszych synów, którzy giną za wolność i za naszą ziemię. Nasi mężowie, synowie i bracia walcząc do dnia dzisiejszego nie mają praw i nie są uznani za kombatantów. Ojcze Święty, nikt nam nie pomaga. Armie rosyjskie już od trzech tygodni stoją u bram Warszawy, nie posuwając się z pomocą ani kroku. Z Anglii dopiero teraz otrzymujemy pomoc, jednak w znikomej ilości. Świat nie chce wiedzieć o naszej walce. Jedynie Bóg jest z nami. Ojcze Święty, Namiestniku naszego Pana i Władcy, jeśli nas usłyszysz, udziel błogosławieństwa Bożego kobietom polskim walczącym o Kościół i Wolność.
** Opis: '''trzeci tydzień sierpnia''', apel kobiet polskich do papieża, Warszawa 1944.
** Źródło: [[Norman Davies]], ''Boże igrzysko'', wyd. Znak, Kraków 2008, s. 940.
** Zobacz też: [[papież]], [[Watykan]], [[kościół katolicki]]

* Dziś idę walczyć Mamo,&lt;br /&gt;Może nie wrócę więcej,&lt;br /&gt;Może mi przyjdzie polec tak samo&lt;br /&gt;Jak tyle, tyle tysięcy.&lt;br /&gt;Poległo polskich żołnierzy&lt;br /&gt;Za wolność naszą i sprawę&lt;br /&gt;Ja w Polskę, Mamo, tak strasznie wierzę&lt;br /&gt;I w świętość naszej sprawy.&lt;br /&gt;Dziś idę walczyć Mamo kochana,&lt;br /&gt;Nie płacz, nie trzeba, ciesz się jak ja,&lt;br /&gt;Serce mam w piersi rozkołatane&lt;br /&gt;Serce mi dziś tak pięknie gra.
** Autor: [[Józef Szczepański|Józef Szczepański „Ziutek”]], ''Idę walczyć, mamo''
** Opis: '''24 sierpnia'''.

* Halo! Tu serce Polski! Tu mówi Warszawa!&lt;br /&gt;Niech pogrzebowe śpiewy wyrzucą z audycji!&lt;br /&gt;Nam ducha starczy dla nas i starczy go dla Was!&lt;br /&gt;Oklasków nie trzeba! Żądamy amunicji!
** Autor: [[Zbigniew Jasiński]]
** Opis: '''24 sierpnia''', ''Żądamy amunicji!''.

* Powstańcza Warszawa do wyzwolonego Paryża. Jesteśmy dumni, że nasi lotnicy i żołnierze z polskiej dywizji pancernej biorą udział w bitwie, która doprowadziła do tego zwycięstwa. Wyzwolenie Paryża doprowadzi wkrótce do całkowitej klęski naszego wspólnego wroga. Chwała żołnierzom Francuskiej Armii Podziemnej (FFJ)! Chwała bohaterom Paryża! Niech żyje Francja! Niech żyje Polska! Niech żyje wolność!
** Opis: '''24 sierpnia''', na falach ''Radia Warszawa''.
** Źródło: [http://lewicowo.pl/warszawa-w-ogniu-powstania/ ''Warszawa w ogniu powstania'', 1946, w: ''Powstanie sierpniowe'', oprac. M. Drozdowski i O. Zaremba-Blatonowa, Warszawa 1990]

* My w Warszawie mamy nasze żony i dzieci, ale wolelibyśmy by raczej zginęły aniżeliby miały żyć pod bolszewikami. My wszyscy wolimy zginąć walcząc, aniżeli żyć na klęczkach.
** Opis: '''26 sierpnia''', w rozmowie z [[Winston Churchill|Winstonem Churchillem]] w sztabie 2. Korpusu Polskiego, Włochy, 26 sierpnia 1944.
** Autor: [[Władysław Anders]]
** Źródło: Władysław Anders, ''Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939–1946'', s. 264.

* Przyjmij, Panie Generale, żołnierskie zapewnienie, że pomimo terroru NKWD i ohydnej nagonki propagandy berlingowskiej na nas, nie ugniemy się i wytrwamy do końca. Z bólem nasłuchujemy wiadomości o walkach w Warszawie, ciężko nam tu bezczynnie siedzieć, gdy tam nasi koledzy giną – jesteśmy bezsilni – szereg naszych oddziałów nie mogąc przejść linii frontu wróciło, względnie zostały rozbrojone i internowane przez Sowiety. Proszę, Panie Generale, o rozkazy i wytyczne.
** Autor: Franciszek Żak ps. Zuzia, Szef Sztabu Okręgu Lublin do Dowódcy AK, chęć pójścia na pomoc Warszawie.
** Opis: '''26 sierpnia''', aresztowania AK na Lubelszczyźnie, prośba o wytyczne, Lublin, 26 sierpnia 1944.
** Źródło: AK w dokumentach.

* Straty w walce o Stare Miasto wynoszą przeciętnie 150 dziennie.
** Opis: '''28 sierpnia''', fragment zapisu w dzienniku działań 9. armii niemieckiej.
** Zobacz też: [[Stare Miasto w Warszawie]]

* Dzień 29 sierpnia należy zapisać złotymi zgłoskami, albowiem jest to dzień, podczas którego nie otrzymaliśmy ani jednego słownego hołdu od naszych zachodnich aliantów. Żaden prezes żadnego związku nie wyraził podziwu dla bohaterskiej Warszawy. (…) Do takich paradoksalnych nastrojów doprowadził nas zalew krokodylich łez współczucia, które otrzymujemy zamiast pomocy realnej. W pierwszych dniach powstania czekaliśmy na współdziałanie z zewnątrz, potem ogarnęło nas zniecierpliwienie, dziś myślimy o tym wszystkim z odrazą. Zagadnienie powstania warszawskiego weszło w stadium skandalu międzynarodowego – skandalu którego nic już zatrzeć nie zdoła.
** Opis: '''29 sierpnia''', ''Niezwykły dzień'', „Dzień Warszawy” nr 1042.

* Czekamy ciebie, czerwona zarazo,&lt;br /&gt;byś wybawiła nas od czarnej śmierci,&lt;br /&gt;byś nam Kraj przedtem rozdarłwszy na ćwierci,&lt;br /&gt;była zbawieniem witanym z odrazą. (…)&lt;br /&gt;Ale wiedz o tym, że z naszej mogiły&lt;br /&gt;Nowa się Polska – zwycięska – narodzi&lt;br /&gt;i po tej ziemi ty nie będziesz chodzić,&lt;br /&gt;czerwony władco rozbestwionej siły.
** Autor: [[Józef Szczepański|Józef Szczepański „Ziutek”]], ''Czerwona zaraza''
** Opis: '''29 sierpnia''', Starówka.

* Byłem całkowicie zaskoczony wybuchem powstania w Warszawie. Uważam to za największe nieszczęście w naszej obecnej sytuacji. Nie miało ono najmniejszych szans powodzenia, a naraziło nie tylko naszą stolicę, ale i tę część Kraju, będącą pod okupacją niemiecką, na nowe straszliwe represje. (…) Chyba nikt uczciwy i nieślepy nie miał jednak złudzeń, że stanie się to, co się stało, to jest, że Sowiety nie tylko nie pomogą naszej ukochanej, bohaterskiej Warszawie, ale z największym zadowoleniem i radością będą czekać, aż się wyleje do dna najlepsza krew Narodu Polskiego.&lt;br /&gt;Byłem zawsze, a także wszyscy moi koledzy w Korpusie zdania, że w chwili, kiedy Niemcy wyraźnie się walą, kiedy bolszewicy tak samo wrogo weszli do Polski i niszczą tak jak w roku 1939 naszych najlepszych ludzi – powstanie w ogóle nie tylko nie miało żadnego sensu, ale było nawet zbrodnią.
** Autor: generał [[Władysław Anders]]
** Opis: w liście do podpułkownika Mariana Dorotycz-Malewicza „Hańczy”, Linia Gotów, '''31 sierpnia'''.
** Źródło: Norman Davies, ''Powstanie ’44'', Kraków 2004, s. 466.

* Ja w głębi samego siebie czuję i wiem, że Powstanie było żywiołowym odruchem narodowej potrzeby przeciw terrorowi, przeciw poniewierce, przeciw śmiertelnemu wrogowi, który nas niszczył. I gdyby dziś, po tym wszystkim, co widziały na Woli i Starówce moje oczy, stanęła przed mną znów decyzja: iść do Powstania czy nie, poszedłbym na nowo i wiem, że poszliby inni. Gloria victis – chwała zwyciężonym – będzie kiedyś wyryte także na warszawskich cmentarzach powstańczych, jeśli ulegniemy w tej walce.
** Autor: [[Andrzej Romocki]], ps. „Morro”
** Opis: '''wrzesień''', niedługo przed swoją tragiczną śmiercią.
** Źródło: [https://wpolityce.pl/polityka/165553-pokochalem-to-miasto-wlasnie-za-jego-historie-za-jego-wewnetrzna-sile-za-jego-charakter-zobacz-piekne-zdjecia-z-rekonstrukcji-przebicia-zoskowcow-ze-starowki-do-srodmiescia ''„Pokochałem to miasto właśnie za jego historię, za jego wewnętrzną siłę, za jego charakter”. Zdjęcia z rekonstrukcji przebicia „Zośkowców” ze Starówki do Śródmieścia''], wpolityce.pl, 3 września 2013.
** Zobacz też: [[Gloria victis]]

* Jeśli padnie Warszawa, to nie miasto padnie,&lt;br /&gt;I nie polska stolica w podziemiach swych skona,&lt;br /&gt;Lecz wolność wszystkich ludzi, zdeptana gdzieś na dnie,&lt;br /&gt;I prawda wszystkich czasów, przez wszystkich zdradzona.
** Autor: [[Kazimierz Wierzyński]]
** Opis: '''1 września 1944''', USA.
** Źródło: Norman Davies, ''Powstanie ’44'', Kraków 2008.

* Od miesiąca trwa powstanie w Warszawie, od 30 dni germańska pycha wymieciona została z ulic stolicy. Nie spotykamy SS-mana czy żandarma (chyba wśród jeńców) przed którymi z udaną obojętnością wielokrotnie przechodziliśmy ukrywając broń lub gazetkę. Na barykadach, w ogniu pożarów i przelanej krwi – lud Warszawy zdobywa stolicę dla Polski naprawdę niepodległej, demokratycznej i w pełni sprawiedliwej dla wszystkich Jej obywateli.
** Autor: [[Aleksander Bregman]]
** Opis: '''1 września 1944''', ''Demokrata'', Rok 2, Nr 184/307, Warszawa.
** Źródło: [http://retropress.pl/demokrata/w-ciagu-5-ciu-lat-teroru-hitlerowskiego-budowala-polska-w-podziemiach-swa-niepodleglosc/ ''W ciągu 5-ciu lat teroru hitlerowskiego budowała Polska w podziemiach swą Niepodległość'']

* Od rana nawała ognia. Samoloty zbombardowały naszą kwaterę w Konserwatorium, gdzie ponieśliśmy straty w ludziach i sprzęcie. Oddział „Zawrata” (Henryk Walkowski) stracił prawie całe uzbrojenie. Na Nowym Świecie ginie nasz dowódca batalionu rotmistrz „Bończa” (Edward Sobeski). Po jego śmierci wykrwawiony batalion zostaje przekształcony, tak jak większość wykrwawionych oddziałów, w kompanię pod dowództwem por. „Szczerby” (Zbigniew Blichewicz). Wydarzenia tak szybko następują po sobie, że zapomniałem pochwalić się, iż po przejściu do Śródmieścia dostałem karabin i zostałem prawdziwym żołnierzem.&lt;br /&gt;Po reorganizacji batalionu, naszą kompanię podzielono na trzy grupy szturmowe, które poszły w sukurs wycofującym się oddziałom walczącym na Powiślu. Nasz nie najgorzej uzbrojony oddział skutecznie powstrzymuje nieprzyjaciela, jednak los Powiśla już został przesądzony.
** Autor: Andrzej Rumianek „Tygrys”, '''6 września'''
** Źródło: [http://www.sppw1944.org/relacje/relacja12.html powstańcze relacje świadków]

* Na Marszałkowskiej na pierwszym piętrze okno otwarte, pianino bębni na całego, słychać tańce, śmiechy, piski. Wołają do nich uspokójcie się, przestańcie, bo bomby rzucą, nie słyszą. Rzucają do nich cegłami – za daleko, przejść nie można, bo obstrzał. Młodzieniec z okna spojrzał na nas z góry, jak na coś martwego i odszedł w głąb. Ciągnie do nich z wolna pożar z pobliskiej restauracji Żywiec, już z wielu okien obok ogień bucha, ale zabawa nie ustaje.
** Autor: Józef Nalazek z ul. Hożej 41
** Opis: '''11 września''', na lewym brzegu Wisły lądują żołnierze Berlinga, na niebie pojawiają się samoloty z czerwonymi gwiazdami. W Śródmieściu po długiej przerwie udany zrzut brytyjski. Warszawa odzyskuje wiarę.
** Źródło: &quot;Newsweek&quot;, 10 sierpnia 2011.

* Ściskamy z pełnym zrozumieniem dłoń Waszą i ślemy ku Wam wierne myśli żołnierskie. Obrona Stolicy przejdzie do dziejów naszych jako jeden z najwspanialszych czynów wojennych. Cześć i chwała bohaterskiej Armii Krajowej! Cześć i chwała Warszawie i wszystkim jej mężnym obrońcom. Niech Bóg ma w swojej opiece Was i Waszych żołnierzy. Z głębi serca wierzymy, że spotkamy się jeszcze, by razem bronić praw Ojczyzny. Niech żyje Polska!
** Opis: '''11 września''', list dziesięciu generałów PSZ na Zachodzie do Dowódcy AK.
** Autor: [[Władysław Anders]], [[Janusz Głuchowski]], [[Mateusz Iżycki]], [[Stanisław Kopański]], [[Marian Kukiel]], [[Stanisław Maczek]], [[Stanisław Sosabowski]], [[Kazimierz Sosnkowski]], wiceadm. [[Jerzy Świrski]] i Stanisław Turski (czyli [[Stanisław Tatar]])
** Źródło: Andrzej Kunert ''Rzeczpospolita Walcząca. Powstanie Warszawskie 1944'', Wyd. Sejmowe, Warszawa 1994, s. 288.

* Jest to najcięższa bitwa, jaką toczyliśmy od początku wojny. Jest porównywalna tylko do walk o każdy dom w Stalingradzie. Jest równie ciężka.
** Opis: '''21 września''', [[Heinrich Himmler]], fragment przemówienia do dowódców Okręgów Wojskowych i komendantów szkół oficerskich, 21 września 1944.
** Źródło: Tadeusz Sawicki, ''Rozkaz zdławić powstanie. Niemcy i ich sojusznicy w walce z powstaniem warszawskim'', Warszawa 2013, Wydawnictwo Bellona, ISBN ISBN 9788311129030, s. 184.

* Powiedziałem: Mein Führer! Moment jest niesympatyczny. Z punktu widzenia historycznego jest jednak błogosławieństwem, że ci Polacy to robią. W ciągu pięciu-sześciu tygodni pokonamy ich. Ale wtedy Warszawa – stolica, głowa, inteligencja tego niegdyś szesnasto-, siedemnastomilionowego narodu Polaków, będzie starta. Tego narodu, który od siedmiuset lat blokuje nam Wschód i od pierwszej bitwy pod Tannenbergiem (Grunwaldem) ciągle nam staje na drodze. Wtedy polski problem dla naszych dzieci i dla wszystkich, którzy po nas przyjdą, a nawet już dla nas – nie będzie dłużej żadnym wielkim problemem historycznym.
** Autor: [[Heinrich Himmler]], przemówienie wygłoszone '''21 września''' 1944 w Jägerhöhe, o swojej rozmowie z [[Adolf Hitler|Hitlerem]].
** Źródło: Norman Davies, ''Powstanie ’44'', Kraków 2004, s. 336.

* 29 sierpnia lotnicy RAF-u dokonali przelotu 2000 mil w złych warunkch atmosferycznych w tym celu, by dopomóc armii rosyjskiej przez bombardowanie portów bałtyckich: Szczecina i Królewca. Operacja ta kosztowała nas 41 maszyn. Jeśli mogliśmy to zrobić, by pomóc naszym rosyjskim sprzymierzeńcom, na pewno mogli oni znaleźć trochę samolotów, które mogły przynieść pomoc Warszawie, pokonując nieskończenie krótszą odległość.
** Autor: sir [[Archibald Southby]]
** Opis: '''28 września ''', w parlamencie brytyjskim o możliwości pomocy dla walczącej Warszawy.
** Źródło: Andrzej Kunert ''Rzeczpospolita Walcząca. Powstanie Warszawskie 1944'', Wyd. Sejmowe, Warszawa 1994, s. 364.

* Legendarną już dzisiaj bitwę. W bitwie tej oddziały Armii Krajowej, bez odpowiednich zasobów, uzbrojone niedostatecznie, osamotnione i pozbawione należytej pomocy z zewnątrz, toczą przez dwa miesiące przy współdziałaniu ludności stolicy śmiertelny bój przeciwko potężnemu wrogowi, rozporządzającemu przytłaczającą przewagą techniczną. Obrona Warszawy stanowi jedyny w dziejach tej wojny przykład tak długotrwałej i nieugiętej walki, w warunkach podobnie straszliwej dysproporcji sił. Jest ona, bez względu na wynik końcowy, niewątpliwym zwycięstwem żołnierskiego ducha i żołnierskiego honoru nad brutalną przemocą fizyczną. Dopiero historia odsłoni, jakie znaczenie w ramach tej wojny miała dla losów Polski bitwa o Warszawę. Ale już teraz stwierdzić trzeba, iż stanowi ona czyn bojowy miary najwyższej.
** Autor: [[Kazimierz Sosnkowski]]
** Opis: '''29 września''', Londyn.
** Źródło: Tadeusz Krząstek, Jerzy Tomczyk, ''W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej'', Wydawnictwo „Egros” na zlecenie MON, Warszawa 1997, ISBN 8386268638.s. 139.

* Oto naga prawda. Potraktowano nas gorzej niż satelitów Hitlera, gorzej niż Włochy, Rumunię, Finlandię. Niechaj sprawiedliwy Bóg osądzi straszliwą krzywdę, jaką cierpi naród polski, i niechaj ześle zasłużoną karę na wszystkich, którzy ponoszą winę. Twoi bohaterowie to żołnierze, których jedyną bronią przeciwko czołgom, samolotom i działom są pistolety i butelki z benzyną. Twoi bohaterowie to kobiety, które opatrywały rannych i przenosiły meldunki pod gradem kul, które przygotowywały w zbombardowanych piwnicach zrujnowanych domów jedzenie dla dorosłych i dzieci i które niosły pociechę umierającym. Twoi bohaterowie to dzieci, które bawiły się spokojnie wśród dymiących ruin. To lud Warszawy. Naród, który potrafił wykrzesać z siebie tak powszechne bohaterstwo, jest narodem nieśmiertelnym. Bo ci, którzy zginęli, już zwyciężyli, a ci, którzy żyją, będą walczyć i zwyciężać i znów dawać świadectwo, że Polska żyje, póki żyją Polacy.
** Opis: '''3 października''', jedna z ostatnich audycji powstańczego radia Błyskawica.
** Źródło: [[Norman Davies]], ''Boże igrzysko'', wyd. Znak, Kraków 2008, s. 941.

* Wielka ofiara Stolicy nie może pójść na marne. (…) Warszawa padła, ale niezmordowana walka narodu polskiego toczy się dalej. Trwać ona będzie aż do chwili, gdy te cele, które przyświecały nam w dniu 1 września 1939 roku i które przyjął cały cywilizowany świat – zostaną w pełni osiągnięte. Bolesny upadek Warszawy jest jednocześnie najlepszym świadectwem najwyższych wartości moralnych narodu z kategorii tych, które tworzą historię.
** Autor: [[Władysław Raczkiewicz]]
** Opis: '''3 października''', Prezydent RP w przemówieniu radiowym po kapitulacji Warszawy.
** Źródło: Tadeusz Żenczykowski, ''Samotny bój Warszawy'', Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin-Paryż 1990, s. 181.

* Wierzyło się, że nic złego nas nie czeka, chciało się w to wierzyć, bo się miało dosyć i powstania, i wojny w ogóle, i nienawiści, i zabijania, i ginięcia. Nagle – zachciało się – wszystkim – żyć! Żyć! Iść! Wyjść! Popatrzeć! Na słońce. Normalnie. I zaraz zaczęli ze wszystkich piwnic, lochów, dziur wszyscy wychodzić. Na ulice! Ani to żałoba. Ani święto. Nie wiadomo co. Wszystko naraz. Po prostu wylęgnięcie narodu na wierzch. (…) Właściwie to było święto, co tu ukrywać. Szliśmy z tłumem. I mijaliśmy się z tłumem narodu odwrotnym.
** Autor: [[Miron Białoszewski]], ''Pamiętnik z powstania warszawskiego'', '''3 października'''
** Zobacz też: [[święto]]

* Wzdłuż ulic, którymi przechodziły nasze kolumny, tu i tam klękali cywile. Była to niezapomniana, wprost szokująca scena, gdyż Polacy klękają tylko, aby uczcić Przenajświętszy Sakrament. Tu leżała odpowiedź na pytanie: czym była Armia Krajowa?&lt;br /&gt;Po sześćdziesięciu trzech dniach nastąpił koniec tragedii. Gdy żołnierze maszerowali do niemieckiej niewoli, po obu stronach ulicy, wśród karabinów niemieckich strażników, stały tysiące wychudzonych, brudnych, obandażowanych i pokrwawionych mężczyzn i kobiet Warszawy, którzy sami za niewiele godzin mieli zostać popędzeni do obozów. Płakali, krzyczeli, śpiewali hymn narodowy. Podbiegali, wymijając straż, ściskając, całując i dając powstańcom prezenty (cukier, cebulę, pieniądze, bandaże…).
** Autor: [[Janusz Kazimierz Zawodny]], żołnierz AK
** Opis: '''3 października''', po kapitulacji Warszawy i wymarszu polskich oddziałów do niewoli niemieckiej.
** Źródło: ''Powstanie warszawskie w walce i dyplomacji'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 261.
** Zobacz też: [[hymn]]

* Zespolenie żołnierzy, robotników, chłopów, inteligencji, wspaniała dojrzałość i determinacja ludzi prostych – niech przypieczętuje wewnętrzną zwartość i moc naszego narodu, niech nas zjednoczy na przyszłość tak, abyśmy mogli sprostać trudnym zadaniom, jakie przed nami postawi twarda rzeczywistość. Gdy taki będzie rezultat sierpniowych walk w Warszawie, będziemy mogli spokojnie myśleć o przyszłości Polski.
** Opis: '''3 października''', ostatnia odezwa Rady Jedności Narodowej i Krajowej Rady Ministrów w Warszawie, 3 października 1944, Warszawa.
** Źródło: [[Tadeusz Żenczykowski]], ''Samotny bój Warszawy'', s. 136–137.
** Zobacz też: [[Polska]]

* Garnizon i ludność stolicy wypełniły powinność żołnierską ponad granice ludzkiej wytrzymałości i męstwa. Pozostanie [walka Warszawy] ona na zawsze powodem niepospolitych sił moralnych Narodu Polskiego i jego nieugiętej woli niepodległego istnienia.
** Opis: '''4 października''', oświadczenie premiera [[Stanisław Mikołajczyk|Mikołajczyka]].

* Prawdą jest, że Niemcy już nigdy nie zdobędą Warszawy. Warszawa już nie istnieje. Te słowa wysłane z Warszawy ostatnim tchem konającego miasta [1 X] przejdą do polskiego katechizmu narodowego.
** Opis: '''4 października''', oświadczenie premiera [[Stanisław Mikołajczyk|Mikołajczyka]].

* Swoją drogą, musieliśmy wtedy wyglądać dziwnie. I cywile. I powstańcy. Nie byli znowu wcale do siebie tacy niepodobni. Wszyscy ludzie, co wyłazili wtedy z Warszawy, byli do siebie podobni i zupełnie niepodobni do innych.
** Opis: prawdopodobnie '''4 października''', [[Miron Białoszewski]], ''Pamiętnik z powstania warszawskiego''.

* Walka o milionowe miasto Warszawę była długa i ciężka.
** Opis: '''4 października ''', niemiecki gen. von Lüttwitz, 4 października 1944.

* 5 października oddziały Armii Krajowej, ze swym dowódcą na czele, maszerowały ulicami wśród milczących warszawiaków. Powstańcy opuszczali miasto, które daremnie próbowali oswobodzić spod obcej okupacji. Pod szarym niebem, w deszczu, szli do niewoli żołnierze, którzy pięć lat trwali w podziemiu, a przez sześćdziesiąt trzy dni prowadzili otwartą, regularną walkę. W czasie niemieckiej okupacji i gestapowskiego terroru codziennie ryzykowali życie. Walka na ulicach Warszawy była ostatnią próbą odzyskania wolności. Stała się również widomym dowodem zdradliwej polityki Rosji (…) Stałam, salutując, na chodniku koło ostatniej barykady. Generał Bór dostrzegł mnie i uchylił kapelusza, a oficerowie z jego sztabu zasalutowali. Żegnałam oddziały Armii Krajowej, dumę polskiego podziemia, z trudem zachowując kamienną twarz.
** Opis: '''5 października''', major AK [[Maria Tarnowska]], wyjście dowództwa AK z żołnierzami z Warszawy, 5 października 1944, Warszawa.
** Źródło: Joanna Wieliczka-Szarkowa, ''Powstanie warszawskie 1944. Gloria victis'', Wydawnictwo AA, Kraków 2014, ISBN 9788378646563, s. 277.

* Kapitulacja była bez wątpienia przeżyciem, jakie rzadko trafiają się w życiu. Jej rzeczywistość usuwa w cień każdy teatr, każdą wielką tragedię. Polacy otrzymali żołnierskie, honorowe warunki, na które zasłużyli sobie autentycznym bohaterstwem w walce. Walczyli, na Boga, lepiej niż my. Ale możemy się uczyć:&lt;br /&gt;1) że z takiej formy zarządzania ujarzmionymi narodami nie może nic rozsądnego wyniknąć. Smutne, ale prawdziwe!&lt;br /&gt;2) to nie my uosabiamy siłę ducha, nacjonalizm, ofiarność i siłę (nie możemy pochwalić się tym, co pokazali Polacy),&lt;br /&gt;3) że miasta można bronić miesiącami, przy znacznie większych stratach po stronie atakujących, a ten, kto to obserwuje z dystansu, może się wiele nauczyć, że&lt;br /&gt;4) chociaż duch walki i czysta, dzielna postawa mogą wiele zdziałać, mimo wszystko lepszy duch ulegnie materii. Czy historia może być sprawiedliwa? Tutaj nie. Czym jest pojęcie naród, gdy pojęcie mocarstwa coraz bardziej wszystko przytłacza.
** Autor: [[Peter Stölten]]
** Opis: '''5 października''', niemiecki porucznik z listu do ojca.

* Przez sześćdziesiąt dni, przez sześćdziesiąt nocy złych,&lt;br /&gt;nie żałując krwi, będziesz bronił zgliszczy tych,&lt;br /&gt;aż nadejdzie dzień, że zrozumie świat&lt;br /&gt;za coś walczył, za coś padł…&lt;br /&gt;Warszawo! Wymawiam Twoje imię święte&lt;br /&gt;i w oczach błyszczą łzy, i sercem targa ból,&lt;br /&gt;i widzę mury Twe krwią żywą przesiąknięte,&lt;br /&gt;a w murach tych karabin, w którym nie ma kul.&lt;br /&gt;Warszawo! Twe wielkie serce w gruzach leży.&lt;br /&gt;A jednak bije wciąż i wciąż ze śmierci drwi.&lt;br /&gt;I każdy Polak wie, i każdy Polak wierzy,&lt;br /&gt;Że ta, co nie zginęła&lt;br /&gt;Wyrośnie z twojej krwi.
** Autor: [[Feliks Konarski]]
** Opis: '''1944''', ''Warszawo (Schütz, Konarski)'' (1944).
** Źródło: [https://staremelodie.pl/piosenka/2099/Warszawo_Schutz_Konarski ''Warszawo (Schütz, Konarski)''], staremelodie.pl

==Po powstaniu==
[[Plik:Destroyed Warsaw, capital of Poland, January 1945.jpg|mały|{{center|Warszawa, styczeń 1945}}]]

* 1 sierpnia 1944 roku w godzinie „W” syreny wezwały naszą młodzież i całe społeczeństwo do otwartej walki z okrutnym wrogiem, który przez pięć lat ponurej okupacji niszczył Naród Polski. Dziś ten przenikliwy głos syren zaprasza nas do wdzięcznej pamięci, głębokiej refleksji i szczerej modlitwy.
** Autor: ks. prałat [[Henryk Kietliński]] ps. „Dąbek”.
** Źródło: [https://www.radiomaryja.pl/bez-kategorii/gloria-victis/ ''Gloria Victis''], radiomaryja.pl, 2 sierpnia 2008.

* 1944 lipiec. Czuliśmy, że zbliża się moment decydujący. Wziąłem udział w paru rozmowach, na których był obecny Delegat Rządu Jan Stanisław Jankowski i wojskowi oraz cywilni przywódcy podziemia. Uczestnicy ich, przy tej czy innej okazji, wypowiadali się na temat aktualnej sytuacji i stawiali horoskopy na przyszłość. Wyłaniała się z tego zupełnie jasno koncepcja powstania. Brali oni w rachubę po pierwsze konieczność wystąpienia zbrojnego w Warszawie, jako jednego z elementów „Burzy”. (…) Po drugie, było nie do pomyślenia, by 40-tysięczna AK w Warszawie mogła wytrzymać bez końca i bez użycia broni widok cofających się, rozbitych Niemców. Po trzecie, duma i godność narodowa wymagały, by stolica była wyzwolona własnymi, polskimi rękoma i to było poza wszelką dyskusją. Po czwarte – co powiedziałby świat zachodni, gdyby Rosjanie zdobyli Warszawę tylko własnym wysiłkiem? Wtedy Stalin bez trudu przekonałby aliantów, że AK, rząd podziemny i całe w ogóle polskie podziemie – to fikcja.
** Autor: [[Stefan Korboński]]
** Źródło: ''W imieniu Rzeczypospolitej…'', wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2009, s. 343–344.

* 1944 rok to moment, w którym przez 5 lat Polacy byli poddani brutalnej okupacji i przemocy. Każdego dnia ludzie ginęli na ulicach Warszawy. I w tym sensie jasno mówię – odpowiedzialni za Powstanie Warszawskie są okupanci, którzy mordowali naszych rodaków. A Polacy ze swoim pragnieniem niepodległości podjęli 1 sierpnia 1944 roku bitwę, która dawała szansę i nadzieję, że Polska będzie niepodległa. Powstańcy wierzyli, że dzięki ich walce Sowieci nie zaleją Polski swoimi wojskami.
** Autor: [[Karol Nawrocki]]
** Źródło: [https://dziennikbaltycki.pl/nierozliczone-historie-sprawiaja-ze-swiat-jest-gorszy-a-nie-lepszy-rozmowa-w-79-rocznice-powstania-44-z-prezesem-ipn-karolem/ar/c1-17767465 ''Nierozliczone historie sprawiają, że świat jest gorszy, a nie lepszy. Rozmowa w 79. rocznicę Powstania 44 z prezesem IPN Karolem Nawrockim''], dziennikbaltycki.pl, 1 sierpnia 2023.

* 200 tysięcy moich rodaków zostało pogrzebanych pod gruzami stolicy mojego kraju, bo kilku panów wpadło na pomysł, że będą uroczyście witać w Warszawie „sojusznika naszych sojuszników”.
** Autor: [[Piotr Zychowicz]]
** Źródło: [https://wpolityce.pl/polityka/171160-obled44-plusy-i-minusy-milosnika-tworczosci-autora-jozefa-mackiewicza-przeraza-sposob-w-jaki-zostal-uzyty-przez-zychowicza Grzegorz Eberhardt, ''„Obłęd’44” – plusy i minusy. Miłośnika twórczości autora Józefa Mackiewicza przeraża sposób, w jaki został użyty przez Zychowicza''], wpolityce.pl, 16 listopada 2013.

* A prawda tego faktu jest inna, jest do dna odmienna. Powstanie warszawskie stanowi najwyższe wspięcie doli polskiej w tej wojnie, stanowi tej doli tragiczną syntezę. Gdy się wpatrujemy, wmyślamy w splot zdarzeń, ich obrót taki a nie inny, zdawałoby się najgorszy z możliwych – staje się jawne, że w Warszawie skupiła się, osiągnęła szczyt cała desperacka zawiłość naszego położenia, naszego wspólnego losu. Osaczenie przez okoliczności, ten krąg, który się wokół nas zamykał kilka razy – rok temu wokół Warszawy zamknął się, zacisnął się najściślej.
** Autor: [[Tymon Terlecki]]
** Źródło: ''Chór aby odpowiadał'' [w:] Dariusz Gawin, ''Spór o Powstanie. Powstanie Warszawskie w powojennej publicystyce polskiej 1945–1981'', wyd. Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa 2004, s. 248–249.

* A różnica była fundamentalna: oto na 63 dni ujawniło się państwo polskie, które od kilku lat nie istniało, państwo ze wszystkimi jego atrybutami – wojskiem, administracją, kulturą. Oczywiście ta 63, czy nawet 65-dniowa Rzeczpospolita nie dorównywała obszarem nie tylko I Rzeczypospolitej, ale nawet Księstwu Warszawskiemu. Była, a i to na niekorzyść, porównywalna z Rzeczpospolitą Krakowską, lecz przewyższała ją zakresem swobód.
** Autor: [[Bohdan Urbankowski]]
** Źródło: [https://wpolityce.pl/historia/512572-swoja-walka-powolywali-do-istnienia-polske-polityczna ''Swoją walką powoływali do istnienia Polskę polityczną, moralną, religijną; są wartości cenniejsze niż życie biologiczne''], wpolityce.pl, 7 sierpnia 2020

* Ale to, że to była tragedia, jest pewne i oczywiste. Bo jeśli jest inaczej, to nie rozumiem słowa tragedia. Dwieście tysięcy zabitych, miasto zniszczone i tak dalej – to nie jest tragedia? No to, co w takim razie jest tragedią? Dla mnie ktoś, kto neguje, że powstanie było tragedią i katastrofą, to zupełny osioł. (…) Ocalilibyśmy godność i bez powstania. A tak, owszem, godność zachowaliśmy, tylko potem zabrakło setek tysięcy ludzi, w tym moich najlepszych przyjaciół.
** Autor: [[Stanisław Likiernik]]
** Źródło: [https://wiadomosci.onet.pl/kraj/stanislaw-likiernik-nie-zyje/3sd8m23 ''Zmarł Stanisław Likiernik''], onet.pl, 17 kwietnia 2018

* Ani żołnierze z AK, ani wszyscy Polacy, którzy z bezprzykładnym męstwem narażali się i ginęli, a w końcu rzucili na szalę nawet los najukochańszej stolicy, nie byli głupcami, którzy ślepo słuchali takich czy innych nakazów. Ci wielotysięczni żołnierze i cywile walczyli o Polskę rzeczywiście wolną i rzeczywiście demokratyczną.
** Autor: [[Maria Dąbrowska]], autorka ''Nocy i dni'', powieściopisarka.
** Źródło: [[Paweł Ukielski]], ''Spór o powstanie warszawskie'', „Biuletyn IPN” nr 8–9 (103–104), sierpień – wrzesień 2009.
** Zobacz też: [[Polacy]]

* Bądźcie dumni z naszego Powstania, nie słuchajcie tych, którzy próbują pomniejszyć jego znaczenie.
** Autor: [[Janusz Brochwicz-Lewiński]], ps. Gryf, uczestnik powstania warszawskiego.
** Źródło: [http://niezalezna.pl/69519-gen-gryf-badzcie-dumni-z-naszego-powstania Gen. Gryf: „Bądźcie dumni z naszego Powstania”] niezalezna.pl, 1 sierpnia 2015.

* Bez decyzji podjętej przez KG AK w poniedziałek 31 lipca 1944 r. komuniści dziś byliby pełnoprawnymi uczestnikami polskiej tradycji narodowej. Dumni z PRL, manifestu PKWN i Powstania Warszawskiego, które wywołali 2 czy 3 sierpnia 1944 r. i którym kierowali do jego „zwycięskiego” końca. Bo powtórzmy: wtedy sowieckie czołgi prułyby naprzód całą mocą silników. Tak jak gnały w maju 1945 r. do Pragi i tak jak – choć to nieporównywalne – czołgi amerykańskie i wojska Wolnych Francuzów spieszyły się na pomoc powstaniu w Paryżu. Dokładnie w sierpniu 1944 r.
** Autor: [[Piotr Gursztyn]]
** Źródło: Sławomir Cenckiewicz, Piotr Gontarczyk, Piotr Gursztyn, Piotr Semka i inni, praca zbiorowa, ''Obłęd 1944 czy 2013'', Wydawnictwo M, Kraków 2013, ISBN 9788375956665, s. 114.

* Bierność stolicy byłaby biernością całego kraju, nawet gdyby najbardziej heroiczne boje stoczone były w lasach czy w górach, w Wilnie, we Lwowie, Krakowie czy jakimkolwiek innym mieście. Co więcej, wstrzymanie się Warszawy od walki w momencie końcowym i zarazem szczytowym ostatniej wojny – przekreśliłoby cały wysiłek poprzednich lat, zamieniłoby te pięć lat nieustannej walki i przygotowań w tragiczny niewypał.
** Autor: [[Jan Nowak-Jeziorański]], ''Kurier z Warszawy'', wyd. Znak, Kraków 1997, s. 434.
** Zobacz też: [[Wilno]], [[Lwów]], [[Kraków]], [[Warszawa]]

* Bohaterstwo, ofiarność i zaciętość powstańców są największym w naszej historii przejawem walki o wolność jako wartości wyższej niż życie ludzkie, kalectwo, wszystkie dobra materialne. Byłoby ciężkim błędem nie doceniać, a co gorsza odżegnywać się od takich wartości duchowych.
** Autor: [[Jerzy Kirchmayer]]
** Źródło: [[Władysław Bartoszewski]], ''Powstanie Warszawskie'', Świat Książki, Warszawa 2009, ISBN 9788324716999, s. 389.

* Byliśmy naprawdę gotowi na wszystko. Ludzie ginęli codziennie. Od pierwszego dnia wojny. Ubyło Polski o 8 milionów ludzi; poległych, wymordowanych, zakatowanych, zamęczonych, deportowanych, i tych, którzy pozostali na emigracji i nigdy do Polski nie wrócili, nie tylko przecież w czasowych ramach 1939–45. Mordowano nas dalej, wiele lat. Całe pokolenie spisane na straty. Trzeba dobrze poznać historię i nie mówić, że wszystkiemu winne Powstanie. To niesprawiedliwe. Taki był wtedy nasz wybór i mieliśmy do niego prawo.
** Autor: [[Janusz Brochwicz-Lewiński]], ps. Gryf, uczestnik powstania warszawskiego.
** Źródło: [http://niezalezna.pl/46683-general-gryf-nikt-nie-umiera-dla-cieplej-wody-w-kranie Generał „Gryf”: Nikt nie umiera dla ciepłej wody w kranie] niezalezna.pl, 6 października 2013.

* Był to pierwszy i jedyny w tej wojnie wypadek, żeby z kraju okupowanego, wprost z pola walki, nadawała radiostacja foniczna.
** Opis: brytyjska [[BBC]] o powstańczym radiu Błyskawica w Warszawie 1944.
** Źródło: Jan Nowak-Jeziorański, ''Kurier z Warszawy'', op. cit., s. 335.
** Zobacz też: [[Wielka Brytania]]

* Było wiadomo, że za chwilę zaczynamy powstanie i była ogromna nadzieja w nas, we mnie, że musi być tylko zwycięstwo. Strzelanina trwała u nas na Bródnie jakieś pół godziny. Nie była to, o ile pamiętam, aż tak silna załoga niemieckich żołnierzy, od których odbiliśmy tego dnia szkołę. Zwyciężyliśmy ich. Ci Niemcy uciekli.
** Autor: [[Jan Olszewski]]
** Źródło: [https://www.se.pl/wiadomosci/polityka/byly-premier-jan-olszewski-wspomina-wybuch-powstania-nie-balem-sie-ze-zgine-aa-dUEV-kC8s-pFWX.html ''Były premier Jan Olszewski wspomina wybuch powstania: Nie bałem się, że zginę''], se.pl, 1 sierpnia 2018

* Było wszak coś pięknego w tamtych chłopcach i tamtych dziewczętach, jeżeli możemy ich kochać jeszcze dzisiaj. Było w nich coś pięknego, jeżeli ci, co przeżyli, potrafią dziś jeszcze poczuć w sobie powiew tamtego gorącego lata. Tego lata, w którym realizowała się jakaś ich lepsza część, w czasie którego przerośli samych siebie, w czasie którego poczuli tak jak nigdy, że są pomiędzy braćmi. A my, którzy mamy za sobą inny, również gorący Sierpień, lepiej umiemy odczuć i zrozumieć ich poryw. Prawdziwa Polska buduje się od wewnątrz. Dziś jest lepsza i prawdziwsza niż wczoraj. (…) Polska solidarności. Polska nadziei. Ta Polska, jestem o tym głęboko przekonany, zbudowana jest także na miłości i ofierze powstańców warszawskich. Na wartościach, które ciągle gorzeją w tym popielisku sprzed lat czterdziestu, strasznym i pięknym, jakże smutnym i jakże obdarzającym nadzieją. Przed tym ogniem i tym popiołem nisko pochylam głowę.
** Autor: [[Tomasz Strzembosz]], ''Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945'', Wyd. Agencja Omnipress, Warszawa 1990, s. 128.
** Zobacz też: [[Solidarność]]

* Całe miasto stało się gminą uspołecznioną we wszystkich swoich funkcjach. Ludność dzieliła się żywnością z żołnierzami i uciekinierami z zajętych przez Niemców dzielnic miasta. W poszczególnych domach zaczęły powstawać wspólne kuchnie, obsługujące stałych i przygodnych mieszkańców. Gdy zabrakło zapasów prywatnych, sięgnięto do składów zdobytych na Niemcach i administracja rozdzielała żywność za pośrednictwem komitetów domowych, nie pobierając żadnych opłat. Pieniądz przestał grać rolę. Zapanowała jakaś braterska wspólnota walczących. A nad wszystkim górowało radosne poczucie, że oto jesteśmy wreszcie wolni. Wykwitła szlachetna duma, że dokonaliśmy tego własnym wysiłkiem, że bijemy Niemców, że zmuszamy ich do poddawania się, że muszą oddawać broń w ręce „naszych chłopaków” jak zwano żołnierzy Armii Krajowej.
** Autor: [[Zygmunt Zaremba]], [http://lewicowo.pl/warszawa-w-ogniu-powstania/ ''Warszawa w ogniu powstania'', 1946, w: ''Powstanie sierpniowe'', oprac. M. Drozdowski i O. Zaremba-Blatonowa, Warszawa 1990]

* Chcieliśmy być wolni i wolność sobie zawdzięczać!
** Autor: [[Jan Stanisław Jankowski]]

* Ci, którzy podejmowali decyzję o wybuchu powstania, nie byli jasnowidzami. Była to próba realizacji planu politycznego, który okazał się nierealny. Był obciążony przyjęciem pewnych optymistycznych założeń, ale nie można było traktować tego planu z góry jako całkowicie nierealnego. Jeżeli przyjąć, że plan opanowania Warszawy i znalezienia się tu w roli gospodarza był zupełnie nierealny, bo doprowadziłby do rosyjskich represji i zniszczenia, to na jakiej podstawie można sądzić, że bez powstania Rosjanie – mając dodatkowo argument, którym się posługiwali, że Polacy nie walczyli i stali z bronią u nogi – nie zniszczyliby podziemia?
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Źródło: [https://wyborcza.pl/7,75398,14695517,kaczynski-anders-krytykowal-powstanie-warszawskie-bo-byl-ugodowy.html wyborcza.pl]

* Ci co wydali pierwszy rozkaz do walki&lt;br /&gt;niech policzą teraz nasze trupy.&lt;br /&gt;Niech pójdą przez ulice&lt;br /&gt;których nie ma&lt;br /&gt;przez miasto&lt;br /&gt;którego nie ma (…)&lt;br /&gt;niech liczą aż do śmierci&lt;br /&gt;nasze trupy
** Autorka: [[Anna Świrszczyńska]], ''Niech liczą trupy'', w: ''Budowałam barykadę'', 1974

* '''Jan M. Ciechanowski:''' Czy „Burza” i powstanie warszawskie były działalnością polityczną skierowaną przeciwko Rosji?&lt;br /&gt;'''[[Tadeusz Pełczyński]]:''' Nie. Rosja to tak ustawiła i taką tezę lansuje. Błędem jest przesunięcie punktu ciężkości – że myśmy się jakoby ustawiali do walki z Rosją. Oni byli agresywni, a nie my. Oni mącą w głowach. Nie można iść za ich tezą. Ten moment nie istniał na Zachodzie przy wyzwalaniu Paryża.
** Źródło: Jan M. Ciechanowski, ''Powstanie Warszawskie: zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego'', Wydawnictwo Bellona, Pułtusk-Warszawa 2009, s. 584.

* Czy cena, którą zapłaciliśmy za nasze umiłowanie wolności i naszą nienawiść do bestii hitlerowskiej, jest zbyt wielka – osądzi to dopiero historia. Nasze pokolenie musi mieć tylko świadomość, że poniosło ofiary najwyższe w imię wielkości idei, i baczyć, by ofiara ta nie została pomniejszona przez oszczerstwa wrogów i słabość złamanych nieszczęściem ludzi.
** Autor: [[Zygmunt Zaremba]], ''Powstanie sierpniowe'', ss. 34–38.

* Czy gdy już wiedziano, że prowadzi do klęski nie można go było go przerwać? W odpowiedzi na to pytanie historia prowadzi na prawy brzeg Wisły. (…) Po 5 dniach walki, widząc nieskuteczność działań własnych, obawiając się ogromnych strat ludności cywilnej, za wiedzą i zgodą dowódcy powstania warszawskiego gen. „Montera” płk Żurowski, postanowił przerwać powstanie. 6 sierpnia walki na Pradze ucichły. Bez żadnych niemieckich represji. (…) W rozmowach z niemieckim dowództwem pośredniczyli księża z kościoła na Placu Szembeka. Do dzisiaj ta historia otoczona jest ścisłą tajemnicą.
** Autor: [[Dariusz Baliszewski]], ''Historia nadzwyczajna'', Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2009, s. 337-338.

* Czy podobne rozwiązanie było możliwe także na lewym brzegu Wisły? Najpewniej tak. Jak wynika z zeznań gen. Ericha von dem Bacha-Zelewskiego, składanych w 1946 roku przed polskim prokuratorem w Norymberdze, już od połowy sierpnia podejmował on wielokrotne próby dotarcia do dowództwa powstania z propozycjami kapitulacyjnymi. Bez żadnej odpowiedzi z polskiej strony.
** Opis: ocena możliwości wcześniejszego zakończenia powstania warszawskiego – podobnie, jak stało się to w prawobrzeżnej Warszawie.
** Autor: [[Dariusz Baliszewski]], ''Historia nadzwyczajna'', Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2009, s. 339.

* Cztery lata myśmy na to czekali, marzyli.
** Autor: [[Zbigniew Pawelski]]
** Źródło: [https://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/zbigniew-pawelski,1090.html ''Archiwum historii mówionej. Zbigniew Pawelski „Jastrząb”''], 1944.pl

* Decyzja o powstaniu była zwyczajnie głupia. Zła, nierozważna, ze wszech miar krótkowzroczna. Mówię o decyzji. Nie o samej walce. Po prostu do tej walki nie powinno dojść. Mówię to jako długoletni wojskowy, sztabowiec i frontowiec. Nie powinniśmy zaczynać tej walki. Okazało się, że nasi dowódcy byli słabo wyszkoleni, militarnie nieprzygotowani do takiej roli. Do tego dochodzi coś, o czym dziś już możemy mówić. Góra AK to byli megalomani. (…) Powstanie wywołało kilku kompletnie niekompetentnych ludzi. Wbrew logice. I oni – jak ślepcy z obrazu – poprowadzili nas ku tragedii. Stało się z nimi coś arcypolskiego: oni oszaleli, zachłysnęli się Polską i oszaleli. Stracili zdolność racjonalnego myślenia. (…) Liderzy AK w sposób zupełnie nieodpowiedzialny, szafując życiem setek tysięcy ludzi, rzucili się w szalonej szarży z pięściami na wroga. I jeszcze dali rozkaz, abyśmy my to wykonali. Na tym polega ta tragedia.
** Autor: [[Stanisław Aronson]]
** Źródło: [http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,25026752,stanislaw-aronson-gora-ak-to-byli-megalomani-powstanie.html Emil Marat, Michał Wójcik ''Stanisław Aronson: Góra AK to byli megalomani. Powstanie warszawskie wywołało kilku niekompetentnych ludzi. Wbrew logice''], wyborcza.pl, 29 lipca 2019.

* Decyzja o Powstaniu Warszawskim była logiczną kontynuacją państwa podziemnego. Jego podziemni obywatele nie mogli czekać, aż przyjdą inni zaborcy i zastąpią jeden zabór drugim. To specyficzne państwo, czyli AK i rząd podziemny, miało przygotować walkę o wolność.
** Autor: [[Andrzej Nowak (historyk)]]
** Źródło: [https://www.fronda.pl/a/prof-andrzej-nowak-sens-powstania-warszawskiego-byc-moze-dopiero-poznamy,40021.html ''Prof. Andrzej Nowak: Sens Powstania Warszawskiego być może dopiero poznamy''], fronda.pl, 28 lipca 2014.

* Decyzja o wybuchu powstania warszawskiego była ryzykowna, ale miała racjonalne przesłanki.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Opis: 30 września 2013.
** Źródło: [https://wyborcza.pl/7,75398,14695517,kaczynski-anders-krytykowal-powstanie-warszawskie-bo-byl-ugodowy.html wyborcza.pl]

* Decyzja Powstania była zbiorowa, to zarówno wojskowi jak i politycy zadecydowali: „Warszawa nie może być bierna!”, taka była decyzja, musi walczyć, musi wydać Niemcom walkę o niepodległość Polski, ale do niego należał moment wyboru. I wybrał ten moment moim zdaniem odpowiednio, bo akurat wtedy rozwijała się wielka ofensywa, ale tą ofensywę wstrzymał Stalin dopiero 2 sierpnia, a Powstanie wybuchło 1 sierpnia, a decyzję wybuchu 1 sierpnia podjął Komorowski 31 lipca pod wieczór. W czasie Powstania codziennie otrzymywałem wiadomości, Tatar mi wszystko dawał, tylko przeglądał i dawał mi je i je umieszczałem w prasie polskiej. (…) Na początku mieliśmy nadzieję i szybko ją straciliśmy, zorientowawszy się jakie jest stanowisko Anglików. Ale trzeba powiedzieć, Anglicy nieśli pomoc Warszawie i Amerykanie nieśli. Przecież Powstanie odbiło się echem na zachodzie.
** Autor: [[Andrzej Pomian]]
** Opis: o decyzji i dacie rozpoczęcia powstania warszawskiego podjętej przez Dowództwo AK z gen. [[Tadeusz Komorowski|Tadeuszem Komorowskim]] na czele.
** Źródło: [http://ahm.1944.pl/Andrzej_Pomian Andrzej Pomian], 1944.pl

* Dla mnie to, co się robi w rocznicę powstania – te jakieś takie inscenizacje – są żenujące, powinno się zakazać w ogóle czegoś takiego. Robi się widowisko wobec dwustu tysięcy zmarłych…
** Autor: [[Józef Wiłkomirski]]
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=typIGsNMUmg Józef Wiłkomirski – Powstanie warszawskie 1944], GDESZ Reportage.

* Do powstania i tak by doszło.
** Autor: płk dypl. [[Janusz Bokszczanin]]
** Źródło: Jan M. Ciechanowski, ''Powstanie warszawskie'', Wydawnictwo Bellona, Pułtusk-Warszawa 2009, s. 611.

* Do walk w Warszawie użyto głównie policyjnych oddziałów SS, co podczas II wojny światowej było czymś unikalnym; te jednostki nie walczyły na froncie, a powstanie było jednak frontem, tylko używano ich w krwawych pacyfikacjach terytoriów podbitych. To w sposób straszny zemściło się na mieście, bo ci esesmani byli najgorszymi z najgorszych. Myślę, że Hitler był bardzo zadowolony, mogąc rzucić przeciwko Warszawie ludzi typu von dem Bacha, Dirlewangera czy Kamińskiego, gdyż do wypełnienia zemsty z nienawiści najlepiej nadają się krwawe kreatury. Chyba nie było wśród Niemców ludzi tak bardzo zaprawionych w masowym mordowaniu cywilów.
** Autorka: [[Alexandra Richie]]
** Źródło: rozmowa Pawła Smoleńskiego, [http://wyborcza.pl/magazyn/1,139949,16415475,Warszawski_kompleks_Hitlera.html ''Warszawski kompleks Hitlera'', wyborcza.pl, 1 sierpnia 2014]

* Dowództwo AK wiedziało jeszcze przed powstaniem, że alianci nie pomogą, lecz mieszkańcy Warszawy o tym nie wiedzieli. Zatajenie stanowiska aliantów każe się zastanowić nad historyczną oceną powstania.
** Autorka: [[Alexandra Richie]]
** Źródło: rozmowa Pawła Smoleńskiego, [http://wyborcza.pl/magazyn/1,139949,16415475,Warszawski_kompleks_Hitlera.html ''Warszawski kompleks Hitlera'', wyborcza.pl, 1 sierpnia 2014]

* Dzień ten jest historycznie piękny – rocznica powstania warszawskiego. Dzień ten jest nie tylko piękny, ale też historycznie bardzo ważny, bo kiedy wybiła godzina „W”, poderwali się warszawiacy do zbrojnej walki o należną narodowi wolność.
** Autor: kardynał [[Henryk Gulbinowicz]], Warszawa, 1 sierpnia 2000
** Źródło: Norman Davies, ''Powstanie ’44'', Kraków 2008, s. 826.
** Zobacz też: [[Wrocław]]

* Dziś myśli się tylko o zniszczonej substancji narodowej w obliczu niewoli, która nastąpiła, a nie o tej substancji, którą niewola zniszczyła.
** Autor: [[Gustaw Herling-Grudziński]]
** Źródło: [https://www.niedziela.pl/artykul/74553/nd/Powstanie-Warszawskie ''Powstanie Warszawskie''], niedziela.pl

* Ekstaza wolności napełnia serca, przyspiesza oddech w płucach, wzbiera w ulicach. To nic, że domy płoną, że szeregi ludzi z tobołami na plecach i w łachmanach uciekają z Woli, Czerniakowa, Górnego Mokotowa, Powiśla. Wielkie, zapamiętałe odprężenie prostuje grzbiety. Można znieść wszystko, byle strącić z karków nieznośny ciężar, byle nareszcie być sobą. Tego szczęścia nie pojmie nikt, kto go nie doznawał. Na skrawku ziemi długości i szerokości paru kilometrów, natłoczonym ludźmi, podminowanym nastrojami piwnicznymi, rozkrojonym na kilka osobnych, odciętych od siebie obozów warownych otoczonych zewsząd, burzonych nieuchronnie bombami, znajdującym się już od pierwszych dni w sytuacji strategicznie beznadziejnej – ta wciąż płonąca świadomość: jesteśmy wolni!
** Autor: [[Jerzy Braun]], [http://wyborcza.pl/56,75402,10046201,Jerzy_Braun__pisarz__ostatni_delegat_rzadu_londynskiego_na,,6.html „Tygodnik Warszawski”, 1948]
** Opis: o pierwszych dniach powstania.

* Gdyby decyzja nie zapadła 31 lipca 1944, to trzeba by było doczekać 3–4 dni, co mogłoby dać Niemcom czas do spacyfikowania Warszawy. Wtedy walka mogłaby się rozpocząć pod presją niemiecką.
** Autor: [[Kazimierz Iranek-Osmecki]]
** Źródło: Jan M. Ciechanowski, ''Powstanie warszawskie'', Wydawnictwo Bellona, Pułtusk-Warszawa 2009, s. 634.

* Gdyby Rosjanie, jak Anglosasi Francję, chcieli nas wyzwolić, a nie zniewolić – nie byłoby warszawskiej tragedii. W stolicy Francji wybuchło powstanie bez porozumienia i koordynacji za sztabem Eisenhowera. Francuzi chcieli własnymi siłami uwolnić Paryż.
** Autor: Jan Nowak-Jeziorański, ''Kurier z Warszawy'', op. cit., s. 342.
** Zobacz też: [[Francja]], [[Paryż]], [[Dwight Eisenhower]], [[wolność]]

* Gdybyśmy nie zrobili walki w Warszawie, to Stalin byłby wyzwolicielem Warszawy. Ludność byłaby zszokowana: czy AK uciekła, czy przeszła na stronę niemiecką? To, co było wyrazem walki o wolność i niepodległość, byłoby zaprzepaszczone. (…) Gdyby Rosjanie zajęli Warszawę i nas wytaszczyli do Irkucka i głosili, że byliśmy tchórzami, bo nie zaczęliśmy walki – to byłaby dla nas i dla AK klęska, sięgająca w historię.
** Autor: [[Tadeusz Pełczyński]], Szef Sztabu Komendy Głównej AK.
** Źródło: Andrzej Nowak, ''Powstanie Warszawskie: szepty i krzyki'' [w:] ''Uległość czy Niepodległość'', wydawnictwo Biały Kruk, Kraków 2014, ISBN 9788375531787, s. 173.

* Gdybyśmy zachowali się zupełnie biernie, Warszawa nie uniknęłaby zniszczeń i strat. Musieliśmy się liczyć z tym, że jeżeli stolica stanie się polem bitwy i walk ulicznych między Niemcami a Sowietami, może ją czekać los Stalingradu. Ani na chwilę nie mam zamiaru uchylać się od osobistej odpowiedzialności za decyzje, które podejmowałem jako dowódca Armii Krajowej.
** Autor: [[Tadeusz Komorowski]]

* Generał Bór-Komorowski, po rozmowie z wicepremierem rządu, panem Jankowskim, który powiedział: „dobrze, zaczynajcie panowie”, wydał rozkaz „Monterowi”: „jutro o 17 rozpoczyna pan akcję Godzina W”. Równocześnie, gdy trwały rozmowy w Komendzie Głównej, czyli późnym popołudniem 31 lipca, dowódcy radzieckiej 2 Armii Pancernej Gwardii doszli do wniosku, że bitwa jest przegrana. Rosjanie stracili ponad 300 czołgów, przy trzykrotnie mniejszych stratach Niemców, całkowitemu zniszczeniu uległ 3 Korpus Pancerny, dwa pozostałe też miały ciężkie straty i zapadła decyzja: wycofujemy się w kierunku linii miejscowości Radzymin-Okuniew-Wołomin i będziemy tej linii bronić. Nie mieliśmy już po co uderzać, bo Rosjan już nie było.
** Autor: [[Edmund Baranowski]]
** Źródło: wywiad Marcina Bartnickiego, [http://historia.wp.pl/title,Edmund-Baranowski-dla-WPPL-co-piaty-powstaniec-mial-karabin-to-byl-pierwszy-gleboki-zawod,wid,16753251,wiadomosc.html?ticaid=113a1b ''Edmund Baranowski dla WP.PL: co piąty powstaniec miał karabin, to był pierwszy głęboki zawód'', wp.pl, 16 lipca 2014]

* Heroizm oporu polskiego w czasie II wojny światowej, którego kulminację stanowiło Powstanie Warszawskie, jest dla nas trudnym do przeszacowania elementem tradycji. Z perspektywy historii wszyscy jesteśmy umarli. Warto więc ocenić, jak nasze życie i śmierć wpływają na losy wspólnoty, która pozwala nam przekroczyć indywidualną egzystencję.
** Autor: [[Bronisław Wildstein]]
** Źródło: Sławomir Cenckiewicz, Piotr Gontarczyk, Piotr Gursztyn, Piotr Semka i inni, praca zbiorowa, ''Obłęd 1944 czy 2013'', Wydawnictwo M, Kraków 2013, ISBN 9788375956665, s. 58.

* I Niemcy, i Rosjanie unicestwiają TO SAMO, są zgodni w unicestwianiu TEGO SAMEGO. Niemcy na pożegnanie, Rosjanie na powitanie. Boję się wymówić słowo ''bezsens'', ale samo podsuwa się na każdym kroku, gdy o tym myślę. Drugie słowo, którego się boję, a które też ciągle brzęczy w głowie to ''prowokacja''. Na czyj rozkaz i po co Warszawa zerwała się do walki? Największe bohaterstwo, gdy jest bezcelowe, budzi gorzkie politowanie i nic więcej. Mówi się o nim jak o bohaterstwie szaleńca, który rzuca się pod pociąg, by go zatrzymać.
** Autor: [[Andrzej Bobkowski]], [http://wyborcza.pl/56,75402,10046201,Andrzej_Bobkowski__pisarz__eseista_w___Szkicach_piorkiem___,,10.html ''Szkice piórkiem'', 1957]
** Opis: w czasie emigracji na Zachodzie.

* Jednak pomimo porażki poniesionej przez powstańców w dniu 1 sierpnia, pomimo niewspółmiernej przewagi uzbrojenia niemieckiego i niszczącego wolę walki terroru nieprzyjaciela – zdumiewa fachowców wojskowych fakt, że Powstanie Warszawskie trwało 63 dni, licząc od 1 sierpnia do 2 października włącznie.
** Autor: [[Adam Borkiewicz]], ''Powstanie warszawskie: zarys działań natury wojskowej'', Warszawa 1969, s. 552–553.

* Jedni sprawiali wrażenie, że nacierają, drudzy sprawiali wrażenie, że uciekają. Gdy jednak w Warszawie na odgłos zbliżającego się frontu wybuchło powstanie, ci, którzy nacierali, nagle wstrzymali natarcie, zaś ci, którzy uciekali, równie nagle wstrzymali swą ucieczkę.
** Autor: [[Dariusz Baliszewski]], ''Historia nadzwyczajna'', Wrocław 2009, s. 327.

* Jakżeby inaczej wyglądało dziś życie w Polsce, gdyby nie warszawskie cmentarzysko. Nie ma takiej dziedziny życia narodowego, która by tego ciężaru nie czuła. Powstanie warszawskie było wymierzone militarnie przeciwko Niemcom, politycznie przeciwko Sowietom, demonstracyjnie przeciw Anglosasom, a faktycznie przeciw Polsce.
** Autor: [[Paweł Jasienica]], „Tygodnik Powszechny”, 1949

* Jestem na kolanach przed walczącą Warszawą, ale sam fakt powstania w Warszawie uważam za zbrodnię. Dziś oczywiście nie jest jeszcze czas na wyjaśnienie tej sprawy, ale generał Komorowski i szereg innych osób stanie na pewno przed sądem za tak straszliwe, lekkomyślne i niepotrzebne ofiary. Kilkaset tysięcy zabitych, doszczętnie zniszczona Warszawa, straszliwe cierpienia całej ludności, zniszczonych dorobek kultury kilku wieków i wreszcie całkowite zniszczenie ośrodka oporu narodowego, co dziś szalenie ułatwia zadanie sowietyzacji Polaków.
** Autor: [[Władysław Anders]]
** Źródło: [[Tomasz Łubieński]], ''Ani tryumf, ani zgon'', Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2004, s. 79.

* Jeśli Powstanie Warszawskie nazywa się często najbardziej bohaterskim epizodem minionej wojny, to zachowanie Sowietów w czasie Powstania powinno być nazwane największą zbrodnią minionej wojny, gorszą nawet od Katynia, bo za nią zapłaciło dwieście tysięcy ludzi swoim życiem.
** Autor: [[Stefan Korboński]]
** Źródło: Zofia Korbońska, ''Refleksje z powstania 1944. Zofia Korbońska świadek historii'', Wyd. Fundacja im. Stefana Korbońskiego, Waszyngton – Warszawa 2004, z wkładką, ISBN 8392149203, s. 60.

* Już od 1942 roku Rowecki, Tatar i ja dyskutowaliśmy plan i wytyczne do powstania.
** Autor: płk dypl. Janusz Bokszczanin
** Źródło: Jan M. Ciechanowski, ''Powstanie warszawskie'', op. cit., s. 603.
** Zobacz też: [[Stefan Rowecki]], [[Stanisław Tatar]]

* „Kordyan świadczy, żem jest rycerzem tej nadpowietrzej walki, która się o narodowość naszą toczy” – pisał o sobie Słowacki w odpowiedzi na list Krasińskiego. To samo mogliby powiedzieć o sobie poeci, którzy padli w powstaniu: Baczyński, Gajcy, Stroiński, Romocki, Szczepański, to samo mogli o sobie powiedzieć kapelani AK, to samo – zwykli żołnierze. Walczyli o Polskę materialną, ale i o tę „nadpowietrzną”, swoją walką powoływali do istnienia Polskę polityczną, moralną, religijną – ich śmierć przekonywała, że są to wartości cenniejsze niż życie biologiczne, że mimo jego zniszczenia – mają moc trwania.
** Autor: [[Bohdan Urbankowski]]
** Źródło: [https://wpolityce.pl/historia/512572-swoja-walka-powolywali-do-istnienia-polske-polityczna ''Swoją walką powoływali do istnienia Polskę polityczną, moralną, religijną; są wartości cenniejsze niż życie biologiczne''], wpolityce.pl, 7 sierpnia 2020

* Krakowska prasa podziemna i pamiętnikarze ubolewali przez całą okupację nad „nędzą moralną i opłakanym stanem wyrobienia osobistego i obywatelskiego młodzieży”. Ubolewano nad jej „przyziemnością, chęcią użycia i pustych rozrywek, żądzą zabaw, picia i dziewczynek”. „Skąd bierze się tyle cynizmu, draństwa i plugastwa?” – zapytywała aktorka, która w sierpniu 1944 spędziła cały dzień z młodzieżą przy kopaniu rowów.
** Autor: [[Janina Hera]] (polska teatrolożka), ''Losy aktorów w Generalnym Gubernatorstwie'', „Pamiętnik Teatralny” nr 1–4/1997.

* Lecz na miły Bóg, nie mówmy o winie! Wszak powstanie było nie tylko dziejową koniecznością między dwiema niewolami, ale bodaj najwspanialszym czynem w ciągu ostatnich lat kilkudziesięciu, płonącą pochodnią, zapaloną przez naród na długie lata niewoli.
** Autor: [[Jan Bielatowicz]], pisarz, publicysta, żołnierz II Korpusu.

* Ludność cywilna Warszawy, wciągnięta w powstanie, była traktowana jako element tła działań militarnych, jej cierpienia podkreślano tylko wtedy, kiedy można było obciążyć nimi Niemców. Po pewnym czasie trwania powstania było już widoczne, że nie ma szans na wygraną. Jednak dowództwo parło przed siebie, ich honor nie był usatysfakcjonowany, dopóki nie wybito większości młodych i młodocianych żołnierzy i dopóki na mieszkańców miasta nie spadły niewyobrażalne nieszczęścia. Osiągnęli niezwykły dziejowy wynik: 2 tys. (zabitych żołnierzy niemieckich) do ok. 200 tys. (zabitych polskich cywili). A przecież dowódcy AK nie zaliczali się ani do nazistów, ani do komunistów. Polska kultura z jej mitologicznym podejściem do rzeczywistości, z brakiem szacunku dla jednostki, brakiem miłości do życia, jest w stanie patrzeć z aprobatą, a nawet z dumą na takie akty i jej właśnie to zawdzięczamy.
** Autorka: [[Bożena Umińska-Keff]], [https://krytykapolityczna.pl/kultura/keff-szkodliwy-antykomunizm/ ''Keff: Antykomunizm jest paliwem dla faszyzmu''], krytykapolityczna.pl, 10 lipca 2019.

* Ludowy Komisarz Mołotow zapytał z miejsca, czy znam ocenę wypadków w Warszawie ze strony rządu sowieckiego (jako prowokację antysowiecką AK). Odpowiedziałem, że znam tę ocenę i że stosowano ją do pierwszej fazy powstania warszawskiego. Na to otrzymałem odpowiedź, że ocena ta nie ulega zmianie.
** Autor: [[Stefan Jędrychowski]]
** Opis: o powstaniu warszawskim przedstawiciel PKWN w Moskwie, który 22 września 1944 r. został wezwany przed oblicze Wiaczesława Mołotowa.
** Źródło: [https://www.focus.pl/artykul/w-obronie-okulickiego Michał Wójcik, ''W obronie Okulickiego''], focus.pl, 27 września 2013.

* Meldunek „Montera” nie był przesadzony, bo teraz źródła sowieckie to podają: 31 lipca 1944 dowódca 73 niemieckiej dywizji piechoty obsadzającej przyczółek (pod Pragą) dostał się wraz ze sztabem do niewoli oraz że Rosjanie byli na bliskich podejściach do Pragi. „Monter” nie wyssał tego z palca.
** Autor: [[Tadeusz Pełczyński]]
** Źródło: Jan M. Ciechanowski, ''Powstanie warszawskie'', op. cit., s. 588.

* Mnie się wydaje, iż Rosjanie rozmyślnie nie zajmowali Warszawy. AK przeszkadzała Sowietom; chciała odebrać Sowietom atut, że oni oswobodzili Warszawę. Stąd woleli, żeby Niemcy powstanie zgnietli. To był makiawelizm.
** Autor: płk dypl. Janusz Bokszczanin
** Źródło: Jan M. Ciechanowski, ''Powstanie warszawskie'', op. cit., s. 610.

* Można powiedzieć: co tam historia. Można, ale nie da się przekreślić faktów: Niemcy Hitlera zamordowali już przed 1 sierpnia 1944 r. w najbardziej bestialski sposób setki tysięcy Polaków, może dwa miliony, może pięć milionów – jeśli liczyć wszystkich obywateli II Rzeczypospolitej. Do masowego, gigantycznego mordu nie sprowokowała ich dopiero decyzja „Bora”, „Montera” i „Niedźwiadka” o powstaniu w Warszawie. Odwrotnie: ta decyzja była w jakiejś, chyba najważniejszej, części odpowiedzią na pięć lat ludobójstwa i systematycznego deptania godności tych, którzy jeszcze zabici nie zostali. Odpowiedzią także na przypomniane nie tylko przez Katyń doświadczenie ludobójstwa ze strony sowieckiej i na głos pamięci o imperialnym zniewoleniu, jakiego Polska, Warszawa doświadczała ze strony Rosji od XVIII w. Latem 1944 r. ani z jednej, ani z drugiej strony nie można się było dla Polski niczego dobrego spodziewać. Dwa gigantyczne, totalitarne kamienie młyńskie ścierały się ze sobą nad Wisłą. Czy można było liczyć na to, że teraz oszczędzą Polskę i jej mieszkańców?
** Autor: [[Andrzej Nowak (historyk)]], ''Powstanie Warszawskie. Szepty i krzyki'' [w:] ''Uległość czy Niepodległość'', wydawnictwo Biały Kruk, Kraków 2014, ISBN 9788375531787, s. 173.

* Musimy jednak pamiętać o jednym: opór zbrojny i walka orężna wobec najeźdźcy nie były narzucone społeczeństwu przez jakiś rozkaz z góry. Ta decyzja została podjęta przez cały naród samorzutnie, nie w sierpniu ’44 roku, ale już we wrześniu ’39.
** Autor: [[Tadeusz Bór-Komorowski]]

* Myśmy na to powstanie czekali. Te pierwsze dni powstania to była euforia. Te polskie flagi, to było niesamowite po 6 latach okupacji. Nareszcie oddychaliśmy wolnością. To było niesamowite przeżycie. My, którzy braliśmy udział w powstaniu, nie dalibyśmy sobie tego odebrać.
** Autor: Anna Poraj-Poleska-Galarda ps. „Piorun”.
** Źródło: [https://www.tvp.info/44394042/powstaniec-warszawski-mysmy-na-to-powstanie-czekali-pierwsze-dni-to-byla-euforia ''Sanitariuszka z powstania: Nareszcie oddychaliśmy wolnością''], tvp.info, 14 września 2019.

* Myśmy szli do powstania, na kilka dni krótkiej wymiany ognia. To była perspektywa najbliższych godzin, dni – nie dalej. W takim razie albo nas dowódcy oszukali, albo sami nie zdawali sobie sprawy! Prawdopodobnie to drugie.
** Autor: [[Stanisław Aronson]]
** Źródło: [http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,25026752,stanislaw-aronson-gora-ak-to-byli-megalomani-powstanie.html Emil Marat, Michał Wójcik ''Stanisław Aronson: Góra AK to byli megalomani. Powstanie warszawskie wywołało kilku niekompetentnych ludzi. Wbrew logice''], wyborcza.pl, 29 lipca 2019.

* Na pewno decyzja o wybuchu powstania została oparta na fałszywych przesłankach, bez właściwej oceny sytuacji. Gdyby były telefony komórkowe, ktoś dałby znać Komendzie Głównej Armii Krajowej, że Niemcy zdobyli przewagę w bitwie, która toczyła się już drugą dobę. Gdyby Rosjanie otrzymali jakieś wsparcie ze wschodu, może ponowiliby uderzenie na Pragę, ale wtedy doszły względy polityczne. Trwały rozmowy na linii Stalin-Mikołajczyk. W pierwszych dniach sierpnia Stalin oświadczył, że „awantura warszawska” go zupełnie nie interesuje.
** Autor: [[Edmund Baranowski]]
** Źródło: wywiad Marcina Bartnickiego, [http://historia.wp.pl/title,Edmund-Baranowski-dla-WPPL-co-piaty-powstaniec-mial-karabin-to-byl-pierwszy-gleboki-zawod,wid,16753251,wiadomosc.html?ticaid=113a1b ''Edmund Baranowski dla WP.PL: co piąty powstaniec miał karabin, to był pierwszy głęboki zawód'', wp.pl, 16 lipca 2014]

* Najlepsza młodzież omywała swoją krwią bruki tego miasta! Tak się miłuje! Nie ma miłości bez ofiary! Przez taką miłość zyskuje się prawo do ojczyzny. Dlatego młodzież gotowa była na wszystko. Zdolna była walczyć o wolność i zarazem wzbraniać się przed nienawiścią. – Nie jest bajką opowiadanie o dwóch małych chłopcach, którzy w czasie powstania wzięli do niewoli żołnierza niemieckiego. Rozbroili go i prowadzili z triumfem. Gdy jednak zapalili papierosa, mieli wątpliwość, czy dobrze robią, bo może Niemiec też by zapalił – ale to wróg! Postanowili więc, że dadzą mu tak, aby tego nie widzieli. Podali mu papierosa za plecami, aby i on sobie zapalił.
** Autor: [[Stefan Wyszyński]]
** Opis: do młodzieży przybyłej z Londynu do Polski w 1972.

* Na marne poszła krew i tyle młodych istnień, żołnierzy o sercach rozpalonych gniewem i rozkazem, a rozstających się z życiem w wierze, że śmiercią swą utwierdzą grunt pod Wolność i Wielkość swej Ojczyzny, pod lepszy i sprawiedliwszy świat. A tymczasem na gruzach starego świata powstał nowy, znacznie gorszy, skażony anglosaskim cynizmem, zakłamaniem i podłością! Na marne poszło wszystko. I krew i łzy, i tyle śmierci, i wiary, i tyle męki. I dlatego wydaje mi się, że bez porównania więcej zła wyrządzili na świecie anglosascy mężowie stanu niż Hitler i Stalin razem wzięci. Tamci zabijali tylko ciała – ci zabili dusze milionów ludzi…
** Źródło: [[Zbigniew Blichewicz|Zbigniew Blichewicz „Szczerba”]], ''Powstańczy tryptyk. Dni krwi i chwały czy obłędu i nonsensu'', Gdańsk 2009.

* Na osiem wieków przed Powstaniem – u zarania dziejów Polski padły pamiętne słowa Bolesława Krzywoustego: „wolę królestwo stracić niż oddać je w niewolę”. Można przegrać bitwę, a nawet wojnę, lecz ocalić naród. I tak się stało.
** Autor: [[Jan Nowak-Jeziorański]]
** Źródło: Jan Nowak-Jeziorański, ''Kurier z Warszawy'', op. cit., s. 435.
** Zobacz też: [[Bolesław III Krzywousty]]

* Należy także uwzględnić jeszcze inny niezależny od nikogo czynnik, który wpłynął i na decyzję, i na przebieg powstania. Symbolem tego czynnika jest nasza warszawska Syrena, natchniona rzeźba Ludwiki Nitschowej. To ona – ta łączniczka Danuta – swoją pieśnią bojową, swą porywającą odwagą i poświęceniem wyczarowała niewymierne siły, które stworzyły 63 dni walki o wolność. Od rozsądku starszego pokolenia silniejsza była pieśń poległej pierwszego dnia Krystyny Krahelskiej – „Hej, chłopcy, bagnet na broń!”
** Autor: [[Adam Borkiewicz]]
** Źródło: Adam Borkiewicz, ''Powstanie warszawskie: zarys działań natury wojskowej'', Warszawa 1969, s. 553.
** Zobacz też: [[Krystyna Krahelska]]

* Nie czekałem z wytęsknieniem na wybuch powstania, mimo że byłem w ruchu oporu, należałem do Szarych Szeregów. Widziałem, że potęga niemiecka jest gigantyczna i że odwrót wojsk niemieckich się zatrzymał. To naprawdę było szaleństwo. Piotr Zychowicz napisał książkę „Obłęd”. To jest bardzo dobry tytuł. I teraz, w tej polityce opartej na destrukcji, szalenie łatwo jest mówić, że „większość powstańców była za tym, żeby powstanie wybuchło”. A moje pytanie jest: czy ktoś się spytał tych 250 tys. osób, czy mają ochotę zginąć?!
** Autor: [[Tadeusz Rolke]]
** Źródło: [http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,53668,21089537,tadeusz-rolke-depresja-szoruje-i-kluje-i-ma-kamienie-w-butach.html ''Tadeusz Rolke: Depresja szoruje i kłuje, i ma kamienie w butach''], wysokieobcasy.pl, 9 grudnia 2016

* Nie oszukujmy się: Warszawa padła na skutek koncentracji naszej ciężkiej broni, a nie dzięki odwadze przeróżnych oddziałów (…) Straty stanowią około połowy strat z kampanii wrześniowej (nawiasem mówiąc, co by było, gdyby nie nasz nigdzie nie wymieniony oddział – gdyby nie my, nie mógłby zaatakować ani jeden żołnierz). (…) Bohatersko walczyli jednak pod wpływem sytuacji, w której się znaleźli, przede wszystkim „bandyci” (powstańcy).
** Autor: Peter Stölten
** Opis: niemiecki porucznik z listu do matki.
** Źródło: Newsweek Plus Nr 31/2009, ''Walczyli, na Boga, lepiej niż my''

* Niespożytą przewagę moralną nad wrogiem dało przede wszystkim umiłowanie wolności.
** Autor: [[Adam Borkiewicz]]
** Źródło: Adam Borkiewicz, ''Powstanie warszawskie: zarys działań natury wojskowej'', Warszawa 1969, s. 553.
** Zobacz też: [[wolność]]

* Nieszczęście Powstania polegało również na tym, że jego klęska (wbrew upartej rocznicowej retoryce) zwiększyła groźbę zamienienia Polski w 17. republikę (gdyby taki plan miał być urzeczywistniony). Upływ najlepszej krwi osłabił wolę świadomego oporu. Do zabitych i okaleczonych trzeba dodać śmiertelne ofiary gułagu i tych, którzy dobrowolnie nie powrócili do kraju z Zachodu czy ze Wschodu.
** Autor: [[Tomasz Łubieński]], ''Ani tryumf, ani zgon'', Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2004, s. 53.

* Nigdy nie pozwolę powiedzieć, że to było niesłuszne. Zawsze tłumaczę młodzieży, że to było konieczne z wielu powodów. Po pierwsze, byliśmy i tak skazani na wywózkę na Syberię, jak się stało z akowcami w Wilnie. Po drugie, byliśmy tak bardzo zmobilizowani, że nie mogło nie wybuchnąć, a gdyby wybuchło niekontrolowane, mogłoby być dużo gorzej. A po trzecie, jednak zatrzymaliśmy tę nawałnicę. A po czwarte w końcu Powstanie miało taką nośność, że mimo, że byliśmy już co prawda sprzedani, ale mimo wszystko jakieś rozmowy w sprawie Polski dawały tę rękojmię, ten argument, że my jesteśmy narodem, z którym się trzeba liczyć. Dlatego uważam, że Powstanie musiało wybuchnąć, niezależnie od tragedii, którą się zakończyło.
** Autorka: [[Hanna Szczepanowska]], ps. Heban, uczestniczka powstania warszawskiego.
** Źródło: [http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/hanna-szczepanowska,607.html Hanna Szczepanowska „Heban” Archiwum Historii Mówionej] 1944.pl

* Oczywiście, oczywiście trudno wymagać od przywódców-dowódców Powstania wyrzutów sumienia: intencje mieli jak najlepsze, gotowość do osobistych ofiar pełną, zresztą dobrego wyjścia z sytuacji w ogóle nie było. A jednak smutne jest, choć nie takie znowu osobliwe, że jeszcze po latach, właściwie już do śmierci, nie dopuścili do siebie żadnej samokrytycznej refleksji, jakiegoś prywatnego pytania, czy mieli dość racji robiąc Powstanie?&lt;br /&gt;Pozostali do końca, mówiąc romantycznie aż po grób, wierni swojej decyzji, mimo że pomyłka w rachubach czy nadzieja okazała się druzgocąca. Mało, że się pomylili, to jeszcze z wierności swojej pomyłce uczynili swój święty obowiązek. Ich po wojskowemu ograniczone uwrażliwienie na los innych utożsamione zostało bardzo nieściśle z siłą charakteru. Zadufanie z niezłomnością. Przekonanie, że misję, nawet jeśli ją nieszczęśliwie czy nieudolnie wypełniać, otrzymuje się dożywotnio.
** Autor: [[Tomasz Łubieński]], ''Ani tryumf, ani zgon'', Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa 2004, s. 71, 72.

* Oto w sierpniu 1944 r., w szczytowym okresie II wojny światowej, Hitler i Stalin z nienawiści do Polski ponownie zawarli ze sobą układ. Układ oczywiście nieformalny, bo formalnym był ten z 23 sierpnia 1939 roku. Wehrmacht i Armia Czerwona zawarły nigdy niepodpisany układ o zawieszeniu broni nad środkową Wisłą. Układ niepodpisany, ale realnie istniejący. Na północ i południe od Warszawy ustały wszelkie działania bojowe pomiędzy Niemcami i Rosjanami. Na całym ogromnym froncie od Bałtyku po Morze Czarne toczyły się zażarte walki, ginęły w nich każdego dnia tysiące żołnierzy sowieckich i niemieckich. Tylko nad Wisłą dwaj ludobójcy – Stalin i Hitler – jakoby podawali sobie ręce! Żołnierze niemieccy i rosyjscy przestali do siebie strzelać. Przyczyną było Powstanie Warszawskie.
** Autor: [[Józef Szaniawski]]
** Źródło: [https://www.radiomaryja.pl/bez-kategorii/decyzja-o-wybuchu-powstania/ ''Decyzja o wybuchu Powstania''], radiomaryja.pl, 28 lipca 2010

* Otóż nie sposób zrozumieć dziejów narodu polskiego – tej wielkiej tysiącletniej wspólnoty, która tak głęboko stanowi o mnie, o każdym z nas – bez Chrystusa. Jeślibyśmy odrzucili ten klucz dla zrozumienia naszego narodu, narazilibyśmy się na zasadnicze nieporozumienie. Nie rozumielibyśmy samych siebie. Nie sposób zrozumieć tego narodu, który miał przeszłość tak wspaniałą, ale zarazem tak straszliwie trudną – bez Chrystusa. Nie sposób zrozumieć tego miasta, Warszawy, stolicy Polski, która w roku 1944 zdecydowała się na nierówną walkę z najeźdźcą, na walkę, w której została opuszczona przez sprzymierzone potęgi, na walkę, w której legła pod własnymi gruzami, jeśli się nie pamięta, że pod tymi samymi gruzami legł również Chrystus-Zbawiciel ze swoim krzyżem sprzed kościoła na Krakowskim Przedmieściu.
** Autor: [[Jan Paweł II]], fragment homilii wygłoszonej podczas Mszy św. na Placu Zwycięstwa w Warszawie, 2 czerwca 1979.
** Źródło: [https://www.ekai.pl/dokumenty/homilia-jana-pawla-ii-wygloszona-podczas-mszy-sw-na-placu-zwyciestwa/ Homilia Jana Pawła II wygłoszona podczas Mszy św. na Placu Zwycięstwa], ekai.pl

* Plan (powstania) był raczej rozumny i pod każdym względem politycznie moralny.
** Autor: [[Józef Mackiewicz]]
** Źródło: [https://wpolityce.pl/polityka/171160-obled44-plusy-i-minusy-milosnika-tworczosci-autora-jozefa-mackiewicza-przeraza-sposob-w-jaki-zostal-uzyty-przez-zychowicza Grzegorz Eberhardt, ''„Obłęd’44” – plusy i minusy. Miłośnika twórczości autora Józefa Mackiewicza przeraża sposób, w jaki został użyty przez Zychowicza''], wpolityce.pl, 16 listopada 2013.

* Pokazałem Eisenhowerowi wspaniały widok na Wisłę i dalej, na Pragę, z widoczną w oddali, lśniącą w słońcu kopułą cerkwi. Wyjaśniłem mu, że w czasie powstania ta część miasta znajdowała się początkowo w rękach Armii Krajowej, która dzień w dzień oczekiwała wsparcia ze strony wojsk radzieckich. Podkreślając, że mówi wyłącznie jako żołnierz, generał zauważył: „Co za idealny przyczółek!”. Nawet tak osławiony strateg wojskowy nie mógł widocznie zrozumieć, dlaczego armia radziecka nie przyszła Warszawie z pomocą.
** Autor: [[Arthur Bliss Lane]]
** Opis: gdy opisywał powstanie warszawskie gen. [[Dwight Eisenhower|Dwightowi Eisenhowerowi]], wrzesień 1945.
** Źródło: [https://opoka.org.pl/biblioteka/I/IH/gn200852-lane.html ''Ambasador''], opoka.org.pl, 29 grudnia 2008.

* Polak w żadnym wypadku nie może mówić, że Powstanie było zbrodnią. Po pierwsze wpisuje się to w narrację wrogów polskiej niepodległości, tych, którzy realizowali rosyjskie czy sowieckie plany zniszczenia naszej suwerenności i nadania Polsce charakteru kolonii czy protektoratu. Z tym wiązała się też próba przebudowy polskiej świadomości historycznej. Po drugie jest to ahistoryczne – zupełnie abstrahuje od okoliczności. Można krytykować Powstanie – oczywiście, ale pamiętając, że my wiemy co zdarzyło się po jego wybuchu, ci, którzy podejmowali decyzje nie wiedzieli.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Źródło: [http://www.bibula.com/?p=70589 ''Wywiad prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego o powstaniu warszawskim'', bibula.com]

* Polskie władze i w kraju, i w Londynie, prowadząc do końca walkę z Niemcami i wstrzymując się równocześnie od zbrojnego starcia z komunistami, nie tylko oszczędziły Armii Krajowej losu Michajłowicza i jego czetników, ale ocaliły jedność społeczeństwa. Przykład Michajłowicza pokazał, do czego doprowadziło zaniechanie walki z okupantami i zwrócenie się frontem przeciw partyzantce komunistycznej. Następstwem było przerzucenie angielskiej pomocy wojskowej i propagandy BBC na stronę Tity. Jedno i drugie utorowało komunistom drogę do władzy.
** Autor: Jan Nowak-Jeziorański, ''Kurier z Warszawy'', op. cit., s. 433.
** Zobacz też: [[Josip Broz Tito]], [[BBC]], [[Londyn]]

* Powstanie było konieczne, była w nas chęć wolności. Myśmy dużo zrobili dla całej Europy, że ten zryw zorganizowaliśmy. On był prawie niemożliwy. Gdyby Powstania nie było, Rosjanie doszli by dalej, głębiej w Europę. Zatrzymaliśmy ich walką o Warszawę. To było decydującym momentem. Inaczej oni poszliby dalej na Zachód i wylądowaliby w Berlinie, który był zawsze lewicujący. A potem Rosjanie mieli plan iść z Niemiec do Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii…
** Autor: [[Janusz Brochwicz-Lewiński]], ps. Gryf, uczestnik powstania warszawskiego.
** Źródło: [http://wpolityce.pl/historia/261112-tylko-u-nas-gen-gryf-o-powstaniu-emigracji-iii-rp-smolensku-i-walce-w-rosja-gdyby-mogli-sprzatneliby-mnie-na-ulicy?3 Gen. GRYF o Powstaniu, emigracji, III RP, Smoleńsku i walce z Rosją. „Gdyby mogli, sprzątnęliby mnie na ulicy”] wpolityce.pl, 1 sierpnia 2015.

* Powstanie było konsekwencją tego wszystkiego, co się wydarzyło od 23 sierpnia 1939 roku do 1 sierpnia 1944 roku. Równie dobrze można pytać o sens obrony Polski we wrześniu 1939 roku przed druzgocącą przecież przewagą naszych odwiecznych wrogów. Ignoranci albo ludzie złej woli potępiali Powstanie, a jednocześnie zapominali o okolicznościach, zapominali, że to Rosjanie i Niemcy byli agresorami, okupantami, zaborcami. Polska i Polacy zaś byli ich ewidentnymi ofiarami.
** Autor: [[Józef Szaniawski]]
** Źródło: [https://naszdziennik.pl/mysl-felieton/6197,sens-powstania-warszawskiego.html ''Sens Powstania Warszawskiego''], naszdziennik.pl, 1 sierpnia 2012.

* Powstanie było kulminacyjnym punktem, tu był bastion polskości, cały świat powinien dostrzec naszą wolę. To było przed Jałtą.
** Autor: [[Władysław Anders]]
** Źródło: [[Janusz Kazimierz Zawodny]], ''Uczestnicy i świadkowie powstania warszawskiego. Wywiady'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 15.

* Powstanie było nieuniknione. Warszawa musiała pozostać w naszych rękach. To było przecież serce oporu. Bierne czekanie na oswobodzenie stolicy przez Sowiety znaczyłoby, że podziemie to tylko frazes, a działa tylko AL, a AK niczego nie dokonała. Warszawa była naładowana dynamizmem, chęcią zemsty, za łapanki, za masowe egzekucje. Walka z okupantem zakończyła się logicznie wybuchem powstania. (…) Należało też się spodziewać możliwości prowokacji ze strony komunistów. Warszawa była beczką prochu, kto miał dać zapałkę: my czy komuniści.
** Autor: [[Tadeusz Żenczykowski]]
** Źródło: [https://wpolityce.pl/historia/351173-powstanie-warszawskie-jak-szybko-zmieniala-sie-sytuacja-militarna-zamykajac-wczorajsze-i-otwierajac-nowe-polityczne-opcje?3 Powstanie Warszawskie. Jak szybko zmieniała się sytuacja militarna zamykając wczorajsze i otwierając nowe polityczne opcje?], wpolityce.pl, 31 lipca 2017

* Powstanie było przedsięwzięciem karygodnie lekkomyślnym, jakkolwiek dwieście tysięcy trupów zawsze waży na szali i nie da się odgadnąć, jak legenda, przekształcając się, działa w ciągu następnych dziesięcioleci i stuleci. Być może, gdyby mi dano sposób, wysadziłbym ten kraj w powietrze, żeby matki nie opłakiwały już zabitych na barykadach siedemnastoletnich synów i córek, (…) Bo jest gatunek litości, którego nie można udźwignąć, i wtedy wysadza się jej przedmiot w powietrze przynajmniej subiektywnie, tj. owłada nami jedno jedyne pragnienie: żeby nie patrzeć.
** Autor: [[Czesław Miłosz]], [http://wyborcza.pl/56,75402,10046201,Czeslaw_Milosz__poeta__w___Rodzinnej_Europie____1958_r_,,7.html ''Rodzinna Europa'', 1958]

* Powstanie było trzecią wielką bitwą Warszawy, głośną w całym świecie, jako jeszcze jedno trwałe w historii świadectwo woli i determinacji narodu w obronie własnej wolności i niezależności. Pierwszą była zwycięska bitwa warszawska pod naczelnym dowództwem Józefa Piłsudskiego w 1920 r. Po raz drugi weszła Warszawa do historii powszechnej przez swą wytrwałą obronę we wrześniu 1939 r. Tryptyk warszawski uzupełniły powstańcze dni sierpnia i września, dni bohaterstwa mieszkańców stolicy i waleczności żołnierzy Armii Krajowej.
** Autor: [[Tadeusz Żenczykowski]], ''Samotny bój Warszawy'', Wydawnictwo Editions Spotkania, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin – Paryż 1990, s. 8.
** Zobacz też: [[bitwa warszawska 1920]], [[obrona Warszawy (1939)]]

* Powstanie dało nam wolność i zjednoczenie. Ludzie czynili sobie nawzajem dobro, różni ludzie… Dorośli i zupełnie starzy obdarzali młodych ciepłem, dzielili się z nami coraz uboższym mieniem. Stanowiliśmy wszyscy jedną wielką wspólnotę.
** Autor: [[Teresa Sułowska-Bojarska]], ps. Dzidzia-Klamerka, łączniczka AK w powstaniu warszawskim.
** Źródło: [http://niezalezna.pl/44331-panstwo-tajemne Państwo tajemne, niezalezna.pl, 31 lipca 2013]

* Powstanie jest karygodną zbrodnią, za którą ponoszą odpowiedzialność pewne polskie ośrodki. Tak te wypadki ocenia polskie społeczeństwo, tak wyglądają one w rzeczywistości. Winni muszą ponieść odpowiedzialność. To moje słowa z listopada 1944 r. Dziś pewnie tak bym tego nie sformułował. Nie w sensie oceny politycznej, bo ta raczej się pogłębiła, ale w sferze języka. (…) Ten mit miał duże znaczenie dla odzyskania niepodległości, choć nie tak wielkie jak na cenę, jaką przyszło za niego zapłacić. Ale cóż, jeżeli ktoś coś kupi, a później okaże się, że bardzo przepłacił, to nie znaczy, że tę rzecz wyrzuci.
** Autor: [[Wiesław Chrzanowski]], [http://wyborcza.pl/56,75402,10046201,Wieslaw_Chrzanowski__powstaniec_warszawski__polityk__w,,12.html wywiad dla „Gazety Wyborczej”, sierpień 2002]

* Powstanie przyniosło nam ogromne korzyści polityczne.
** Autor: [[Józef Mackiewicz]], ''Optymizm nie zastąpi nam Polski'', Londyn 2013, Wydawnictwo Kontra, ISBN 9780907652830, s. 31.
** Opis: w 1944.

* Powstanie Stalina.
** Opis: ten śródtytuł w książce [[Dariusz Baliszewski|Dariusza Baliszewskiego]] – to [[skrót myślowy]], sygnalizujący, że Baliszewski potraktował Stalina (według terminologii [[teatr]]alnej) jak [[autor]]a lub współautora [[scenariusz]]a, [[reżyser]]a i [[sufler]]a przebiegu powstania.
** Źródło: [[Dariusz Baliszewski]], ''Historia nadzwyczajna'', Wrocław 2009, Wydawnictwo Dolnośląskie, s. 327.

* Powstanie to historyczna konieczność.
** Autor: [[Józef Garliński]] ps. „Long”, historyk, żołnierz AK
** Źródło: Norman Davies, ''Powstanie ’44'', Kraków 2008, s. 777.

* Powstanie Warszawskie. Już drugie pokolenie przejmuje pamięć tego wydarzenia, w którym raz jeszcze wyraziła się wobec świata nasza wola życia w wolności – nawet za cenę największych ofiar – za cenę śmierci. Iluż ich wtedy zginęło śmiercią samotnych bohaterów! A wraz z nimi prawie, że zginęło miasto: stolica Polski. Do wszystkich ofiar ostatniej wojny Naród nasz dołączył tę ostateczną hekatombę. Królowo Polski! Wspominam dziś wraz z Rodakami Powstanie Warszawskie. Przynoszę przed Twoje Oczy tę walkę, ofiarę i śmierć – i błagam: ocal mój Naród przed podobnym wyniszczeniem! Ocal wszystkich! Ocal młode pokolenie! A równocześnie: daj nam zachować tę samą miłość ojczyzny, tę samą gotowość służenia sprawie jej niepodległości i pokoju, jaka objawiła się w tamtym pokoleniu.
** Autor: [[Jan Paweł II]]
** Opis: do Polaków podczas audiencji generalnej, 4 sierpnia 1982.
** Źródło: ''Świadectwa powstania warszawskiego 1944'', Andrzej Gałka (red.), wyd. Kuria Metropolitalna Warszawska, Warszawa 1988, s. 6.

* Powstanie Warszawskie – jak to dobrze określili francuscy historycy – było pierwszą gorącą bitwą zimnej wojny. Powiedziałem kiedyś w Paryżu, że zniszczenie Warszawy jest ostatnim przykładem bliskiego sojuszu Stalina i Hitlera. Niemiecki historyk dziękował mi, że mu to uświadomiłem. Bardzo wybitny francuski historyk powiedział, że Powstanie Warszawskie wyznaczyło przyszłą drogę Europy, bo dzięki niemu zrozumiała, że odrzucić należy nie tylko Hitlera, ale Stalina i komunizm, a przecież Stalin już miał prawie całą Europę w ręku.
** Autor: [[Jerzy Kłoczowski]], [https://ekai.pl/powstanie-warszawskie-to-jednosc-obywatelskosc-i-duch-sluzby/ ''Powstanie Warszawskie to jedność, obywatelskość i duch służby''], ekai.pl, 1 sierpnia 2017.

* Powstanie warszawskie było decyzją tyle samo tragiczną, co w ówczesnej sytuacji niezbędną, to była ostatnia próba utrzymania niepodległej Polski. Armia sowiecka wchodziła już na praskie przedmieścia Warszawy. Mieliśmy za sobą doświadczenie Wilna i Lwowa. Było oczywiste, że albo Warszawa zostanie opanowana przez Polaków i może pojawi się tam polski rząd z Londynu, albo żadnych szans na utrzymanie niepodległości nie ma.
** Autor: [[Lech Kaczyński]], [http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,5549549,Wystapienie_Lecha_Kaczynskiego_w_Muzeum_Powstania.html ''Wystąpienie Lecha Kaczyńskiego w Muzeum Powstania Warszawskiego'', gazeta.pl, 3 sierpnia 2008]

* Powstanie warszawskie było najbardziej bohaterskim epizodem tej wojny. Zdarzało się w historii, że lud wielkiego miasta wyrywał broń z rąk okupanta i wzniecał rozruch, trwający trzy dni czy tydzień. Ale tutaj z podziemi wyszło wojsko, chwyciło niemieckich żołnierzy za ręce i potem przez 63 dni toczyło wspaniałą wojnę, zdobywając oręż na nieprzyjacielu. Niemcy musieli skierować przeciwko powstaniu, poza wojskami pomocniczymi, aż pięć swoich dywizji. Walka pięciu dywizji ze spiskiem konspiracyjnym, przez przeszło dwa miesiące, była dotychczas nieznana historii wojen.
** Autor: [[Stanisław Mackiewicz]], ''Lata nadziei: 17 września 1939–5 lipca 1945'', Głos, Warszawa 1990, ISBN 8385088016, s. 182.

* Powstanie Warszawskie było niesamowitym sukcesem wojskowym. Ja wiem, że to zabrzmi dziwnie, ale nikt zaczynając od gen. Tadeusza „Bora” Komorowskiego, nie miał złudzeń, że Armia Krajowa będzie w stanie odnieść zwycięstwo nad Niemcami i Armią Czerwoną. Na froncie niemiecko-sowieckim były wtedy miliony żołnierzy i w Powstaniu Armia Krajowa miała przetrwać do tygodnia. Gen. Komorowski 31 lipca 1944 roku powiedział żonie, która ukrywała się gdzieś w Warszawie, że za tydzień będzie w sowieckim więzieniu, ale ich akcja będzie uzasadniona.
** Autor: [[Norman Davies]], [http://dzieje.pl/aktualnosci/prof-norman-davies-armia-krajowa-zdala-egzamin-wojskowy ''Armia Krajowa zdała egzamin wojskowy''], dzieje.pl, 13 lutego 2012.

* Powstanie warszawskie było nieuniknione, jeśli po wrześniu zapadła powszechna decyzja dalszej walki. Nie można przez pięć lat przygotowywać żołnierzy do rozprawy z wrogiem, aby na pięć minut przed dwunastą powiedzieć im, że wszystko odwołane. Nie można przez pięć lat bić się na wszystkich frontach świata, aby przed decydującą bitwą zatrzymać w powietrzu podniesioną do ostatniego uderzenia pięść. Nie można przez pięć lat zachęcać i nawoływać do oporu, aby na metr od mety – choćby nawet problematycznej – dać sygnał rozejścia się. Nie można wreszcie przez pięć lat żyć w jednej niewoli, aby w obliczu nadciągającego cienia drugiej niewoli nie zapragnąć oczyszczenia w „wichrze wolności”. W tym sensie jesteśmy wszyscy uczestnikami powstania warszawskiego.
** Autor: [[Gustaw Herling-Grudziński]]
** Opis: sierpień 1955.
** Źródło: [http://www.akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/artykuly/to-nie-jest-na-sprzedaz-co-znaczyl-co-znaczy-dzisiaj-etos-ak/156 ''Powstanie warszawskie''], akademiapolskiegofilmu.pl

* Powstanie Warszawskie było punktem szczytowym pięcioletniej walki z okupantem niemieckim i sowieckim. Powstanie Warszawskie było punktem szczytowym w życiu każdego z nas, kto brał w nim udział. Dbajmy o to, by została zachowana prawda historyczna, bo jeżeli tego nie będzie, to całe nasze wysiłki, cała nasza historia pozbędzie się więcej jeszcze, niż przepięknej karty historycznej w życiu swoim i swojego narodu.
** Autor: [[Zofia Korbońska]], ''Refleksje z Powstania 1944. Zofia Korbońska świadek historii'', Wyd. Fundacja im. Stefana Korbońskiego, Waszyngton – Warszawa 2004, z wkładką, ISBN 8392149203.

* Powstanie Warszawskie było ukoronowaniem całej walki całego narodu polskiego o wolność i niepodległość. Bez niego kilkuletni krwawy nasz wysiłek musiałby pozostać na zawsze czymś połowicznym i niedokończonym. Dopiero wystąpienie Warszawy, jako przedstawicielki całej Polski, nadało mu pełny sens. Na tym polega znaczenie powstania.
** Autor: [[Andrzej Pomian]]
** Opis: w audycji Rozgłośni Polskiej [[Radio Wolna Europa|Radia Wolna Europa]], 1968.
** Źródło: ''Tadeusz Bór-Komorowski w relacjach i dokumentach'', opracował [[Andrzej Kunert]], Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2000, s. 579–580.

* Powstanie warszawskie było wielkim czynem niepodległościowym, było walką o wolność Polski, o prawo do własnego państwa, do własnych decyzji, do bycia u siebie. Wola niepodległości jest nieodłącznie związana z poczuciem godności. Żołnierze akcji „Burza”, warszawscy powstańcy, walczyli o niepodległość, o godność narodową i ludzką, o to, co zostało Polakom odebrane i co chciano im odebrać ponownie. Tak – była to walka na dwa fronty, jak to później nieustannie twierdzili, bezwiednie odsłaniając swą twarz zdrajców, komuniści. Była taką walką, bo kto chciał wtedy, przed 60 laty, bronić niepodległości, godności, wolności, bronić imponderabiliów – ten taką walkę podjąć musiał. I naród to zrozumiał.
** Autor: [[Lech Kaczyński]], [http://wpolityce.pl/historia/207365–10-lat-temu-lech-kaczynski-otworzyl-muzeum-powstania-warszawskiego-przeczytaj-przemowienie-sp-prezydenta ''10 lat temu Lech Kaczyński otworzył Muzeum Powstania Warszawskiego. Przeczytaj przemówienie śp. prezydenta!'', wpolityce.pl, 31 lipca 2014]

* Powstanie Warszawskie ma ogromne znaczenie dla przyszłości całego narodu i ono nie straci swojej wartości, zwłaszcza gdy Polska znajduje się w niewoli. I kiedy wróg wszystko robi, aby to wydarzenie pomniejszyć. Wróg mówi, że powstanie było przeciw Rosji. Powstanie było przeciw Niemcom – o wolność i niepodległość Polski.
** Autor: [[Tadeusz Pełczyński]]
** Źródło: [http://www.portal.arcana.pl/Sens-powstania-warszawskiego-wywiad-z-gen-tadeuszem-pelczynskim-wspolautorem-decyzji-o-wybuchu-powstania-w-warszawie,3993.html ''Sens Powstania Warszawskiego – wywiad z gen. Tadeuszem Pełczyńskim, współautorem decyzji o wybuchu powstania w Warszawie''], arcana.pl

* Powstanie Warszawskie miało być zatem głównie manifestacją polityczną, spektakularnym aktem rozpaczy, który powinien wstrząsnąć sumieniem świata. Takie znaczenie Powstania rząd londyński niewątpliwie przeceniał. Pamiętać jednak należy, że bez Powstania polskie siły niepodległościowe zginęłyby i tak w czeluściach Rosji jako „współpracownicy Hitlera”. Sytuacja była właściwie bez wyjścia, a kierownictwo Polski Podziemnej, podejmując walkę decydowało się na śmierć lub aresztowanie przez Rosjan. Fabryka Kamlera, w której organizowano redutę dowództwa, miała być ostatnim bastionem obrony niepodległości widocznym dla świata.
** Autor: [[Wojciech Roszkowski (historyk)|Wojciech Roszkowski]]
** Źródło: ''Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza'', Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 189.

* Powstanie warszawskie nie było aktem dojrzałej męskości: było aktem zniecierpliwienia, młodzieńczej niepowściągliwości. I dlatego przyniosło szkodę podstawowemu aksjomatowi patriotyzmu, jakim jest istnienie narodu ponad wszystko. Walka o honor kosztem 30 proc. polskiego potencjału kulturalnego i gospodarczego była poniekąd aktem psychicznego egoizmu, krótkowzroczności, nieopanowania i – nieprzemyślenia.
** Autor: [[Stefan Kisielewski]], „Tygodnik Powszechny”, wrzesień 1945

* Powstanie Warszawskie nie było polityczną awanturą, jak to określa prokurator. Nie wybuchło na rozkaz Londynu, lecz dlatego, że Polacy w kraju zdecydowali, że jest konieczne. Była to walka bohaterska.
** Autor: [[Leopold Okulicki]]
** Opis: w czasie [[Proces szesnastu|procesu Szesnastu]] w Moskwie w 1945.
** Źródło: [https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/leopold-okulicki/80783,Leopold-Okulicki.html Filip Musiał, ''Leopold Okulicki''], przystanekhistoria.pl, 19 kwietnia 2021.

* Powstanie Warszawskie odegrało jakąś podobną rolę jak wojna w roku 1920, kiedy to armia radziecka szła na Warszawę, ale po trupie polskiej Warszawy chciała zająć Niemcy i Francję, i całą Europę Zachodnią. Politycy później zmądrzeli. Do dzisiaj mądrzy politycy mówią: „No tak, jednak Polska ocaliła Europę”. Ja śmiem twierdzić, możemy także podkreślać, że Powstanie Warszawskie, ta ofiara osiemnastu tysięcy naszych powstańców i dwustu tysięcy cywilów, że może jednak w dużym stopniu ocaliła także Europę Zachodnią.
** Autor: [[Henryk Kietliński]]
** Źródło: [https://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/ksiadz-henryk-kietlinski,904.html ''Ksiądz Henryk Kietliński „Dąbek”''], 1944.pl

* Powstanie Warszawskie stało się krzykiem całego kraju na cały świat!
** Autor: [[Józef Szajna]]
** Źródło: ''Tragizm i sens Powstania Warszawskiego'', Janusz Kuczyński, Józef L. Krakowiak (red.), Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2006, s. 202.

* Powstanie warszawskie to była straszliwa katastrofa, którą przywódcy polscy – ci na emigracji i ci w kraju – ściągnęli na własny naród. 30 lipca Mikołajczyk przybył do Moskwy na rozmowy ze Stalinem. Uroił sobie, że mając w Warszawie zwycięskie powstanie będzie mógł z nim rozmawiać z pozycji siły. Sosnkowski, wódz naczelny, tchórzliwie zrobił unik i pojechał na inspekcję do Włoch, jakby to wtedy była sprawa najpilniejsza. Decyzję co do wybuchu zwalili na Komorowskiego, Jankowskiego, Pełczyńskiego i Okulickiego, a ci rozumem nie błysnęli – ani politycznym, ani strategicznym, ani żadnym innym.
** Autor: [[Bogusław Wolniewicz]]
** Źródło: Rafał Pazio, Tomasz Sommer, [http://nczas.com/publicystyka/wolniewicz-odpowiedzialni-za-powstanie-powinni-byli-stanac-przed-sadem-wojennym/ ''Odpowiedzialni za powstanie powinni byli stanąć przed sądem wojennym''], nczas.com, 1 sierpnia 2014

* Powstanie Warszawskie to była walka o godną Polskę wśród narodów Europy i świata, o tym wszyscy musimy pamiętać. Śmierć wspaniałych dziewcząt i chłopców, którzy oddali swe życie za Polskę, zaowocowała istnieniem Polski wolnej i niepodległej.
** Autor: [[Zbigniew Ścibor-Rylski]]
** Źródło: [https://www.radiomaryja.pl/bez-kategorii/gloria-victis/ ''Gloria Victis''], radiomaryja.pl, 2 sierpnia 2008.

* Powstanie warszawskie to nie był ''Obłęd ’44'', tylko akt karygodnej lekkomyślności politycznej ze strony polskich przywódców. Wielbię i podziwiam waleczność żołnierzy AK. Ale pchnięcie tej młodzieży do walki z tak potężnym przeciwnikiem, praktycznie bez broni, było skrajną nieodpowiedzialnością. Wszyscy za to odpowiadający powinni byli stanąć przed sądem wojennym. (…) Powstanie warszawskie to była straszliwa katastrofa, którą przywódcy polscy – ci na emigracji i w kraju – ściągnęli na własny naród. (…) Powstanie warszawskie to w skali dziejowej incydent bez znaczenia. To powstanie jest świętością narodową przez przelaną krew tych walecznych. Nie oni są winni, że ich krew przelano daremnie.
** Autor: [[Bogusław Wolniewicz]]
** Źródło: Rafał Pazio, Tomasz Sommer, ''Obłęd '44 i afera Jasiewicza'', „Najwyższy Czas!”, 24–31 sierpnia 2013, s. XII

* Prawda o powstaniu warszawskim – to bezprzykładne bohaterstwo i ofiarność ludu Warszawy, a z drugiej strony – to cynizm oraz szaleństwo grup i ludzi, którzy szafowali bohaterstwem i poświęceniem Warszawy.
** Autor: [[Zenon Kliszko]]
** Źródło: Jerzy Lipiński, ''Ludowe Wojsko Polskie'', Książka i Wiedza, Warszawa 1965.

* Rano zdecydowaliśmy, że jest zbyt wcześnie, lecz gdy przyszedł „Monter” (płk Antoni Chruściel, dowódca okręgu warszawskiego AK) i powiedział, że czołgi rosyjskie dotarły do Pragi, uważaliśmy, że chwila nadeszła („Bór”) posłał kogoś po Jankowskiego (Jana Stanisława, delegata rządu RP na kraj i wicepremiera), który zawsze był w pobliżu. Gdy powiedziano mu, o co chodzi, zapytał mnie: – A co się stanie, jeśli Rosjanie nie przyjdą? Wówczas odpowiedziałem: – Zostaniemy wszyscy wymordowani. Mimo to zatwierdził decyzję „Bora”. Są chwile, w których trzeba umieć zdecydować. Było to oczywiście wielkie ryzyko, lecz zawsze nadchodzi taki moment, kiedy trzeba skakać do wody. Nie byłem przekonany, że wybrana chwila była najlepsza, lecz nadszedł czas, gdy trzeba było się zdecydować. „Bór” rozumiał, że trzeba to było bezwzględnie uczynić.
** Autor: [[Tadeusz Pełczyński]]
** Opis: o decyzji rozpoczęcia powstania warszawskiego, 31 lipca 1944.
** Źródło: [http://wyborcza.pl/alehistoria/1,121681,16516359,General_o_mocnych_nerwach.html ''Generał o mocnych nerwach''], wyborcza.pl, 25 sierpnia 2014

* Robiąc Katyń, czyli zastrzeliwując w roku 1940 kilkanaście tysięcy polskich jeńców-oficerów, Stalin nie przewidział, że miejsce ich pochówku zajmą potem Niemcy, rozkopią groby, narobią krzyku, a wujkowi Joe wstydu przed aliantami. Przez to w roku 1944 drugi Katyń, chociaż pilnie Stalinowi teraz potrzebny, był już nie do własnoręcznego wykonania. Na Polaków zawsze można jednak liczyć. Wywołując powstanie sami sprowokowali zabicie w swojej stolicy około 20 tysięcy wojskowo przeszkolonych młodych polskich inteligentów o orientacji prolondyńskiej. Na dokładkę uśmiercono 200 tysięcy ich rodziców, krewnych i znajomych. Wszystko bez jednego radzieckiego strzału, naprawdę rękoma Niemców – nie trzeba już było im tego wmawiać. Pełna higiena polityczna. Odeszli ''jak kamienie przez Boga rzucone na szaniec''. (…). W powstaniu warszawskim zabito kilkanaście razy więcej ludzi niż w Katyniu. Mniej więcej tyle, ile zginęło polskich żołnierzy na wszystkich frontach II wojny światowej.
** Autor: [[Jerzy Urban]], tygodnik „Nie” nr 31/2004.
** Zobacz też: [[zbrodnia katyńska]]

* Siłą rzeczy trwające kilka dni sierpniowe walki na Pradze pozostają w cieniu toczonych przez 63 dni zmagań na lewym brzegu Wisły. Ale fakt ten przecież nie oznacza, że poświęcenie i męstwo żołnierzy Obwodu VI warszawskiej Armii Krajowej miałoby być traktowane jako mniej cenne czy mniej godne upamiętniania. A może wręcz przeciwnie, z tego faktu należy wyprowadzić wniosek, że z tym większą troską powinniśmy kultywować pamięć o zrywie na Pradze i o jego bohaterkach i bohaterach. Powstanie Warszawskie na prawym brzegu Wisły choć krótkie miało swoje wielkie i tragiczne chwile.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Opis: o powstaniu warszawskim na [[Praga (Warszawa)|Pradze w Warszawie]].
** Źródło: [https://dzieje.pl/aktualnosci/w-warszawie-odslonieto-tablice-upamietniajace-powstanczy-zryw-na-pradze ''W Warszawie odsłonięto tablice upamiętniające powstańczy zryw na Pradze''], dzieje.pl, 24 października 2017

* Sosnkowski był przeciwny powstaniu w ówczesnych warunkach, ale nie mógł się zdobyć na decyzję zabronienia go, gdyż nie chciał być tym, który jest przeciwko dalszej walce z Niemcami. 7 lipca Sosnkowski był za zdobywaniem w ramach „Burzy” wielkich miast i ośrodków (…) 25 lipca radio podało pobudkę wojska polskiego – sygnał czujności do powstania, to wszyscy wiedzieli, że idzie do powstania. (…) sądziłem, że Sosnkowski zaraz do Londynu wróci. On jednak nie wracał (…) Nie chciał być w Londynie. Nie miał cywilnej odwagi, aby jasno i krótko powiedzieć: „Zabraniam walki w Warszawie, gdyż bez uprzedniego ułożenia się z Rosjanami nie widzę żadnych szans jej powodzenia”. Trzeba było powiedzieć: „Zabraniam. Nie wolno robić powstania czy «Burzy» w Warszawie”. Mikołajczyk by się na to zżymał i dąsał, ale wreszcie by przystał.
** Autor: [[Marian Kukiel]]
** Źródło: ''Zagłada miasta. Świadectwa ludzi Powstania'', praca zbiorowa, Wydawnictwo Fundacja Ośrodka Karta, Warszawa 2020, ISBN 9788365979865, s. 23.

* Syndrom powstania powstrzymywał społeczeństwo od skrajnych form działania w latach zrywów 1956, 1970, 1980, ale z drugiej strony doskonała świadomość tego faktu wpływała moderująco na ocenę postawy społeczeństwa polskiego ze strony Moskwy i znacznie oględniejszy w sumie stosunek ZSRR do satelickiej Polski niż do innych państw bloku wschodniego.
** Autor: [[Władysław Bartoszewski]], [http://wyborcza.pl/56,75402,10046201,Wladyslaw_Bartoszewski__wywiad_dla___Gazety_Wyborczej___,,13.html wywiad dla „Gazety Wyborczej”, sierpień 2002]

* Ten dzień jest czymś, czego nie da się porównać z niczym innym. Rzeczą niesamowitą była euforia, gdyż wydawało nam się, że odnieśliśmy zwycięstwo. Rzeczą niesamowitą było to, że pomimo lat terroru, nie odczuwaliśmy wobec wziętych do niewoli Niemców żądzy odwetu, traktowaliśmy ich jak jeńców wojennych.
** Autor: [[Jan Olszewski]]
** Opis: o pierwszym dniu powstania warszawskiego.
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/tylko-na-dorzeczy/72504/Olszewski-Pierwszego-dnia-czulismy-sie-zwyciezcami-Nie-mielismy-zadzy-odwetu-wobec-Niemcow.html ''Olszewski: Pierwszego dnia czuliśmy się zwycięzcami. Nie mieliśmy żądzy odwetu wobec Niemców''], dorzeczy.pl, 1 sierpnia 2018.

* To był zryw pochodzący z serca, bez przymusu. (…) Widać było wspólnotę.
** Autor: Wanda Figiel, w czasie powstania warszawskiego łączniczka w stopniu starszego sierżanta.
** Źródło: [https://bydgoszcz.tvp.pl/55128007/77-lat-temu-wybuchlo-powstanie-warszawskie ''Bój o wolną Polskę. 77 lat temu wybuchło Powstanie Warszawskie''], tvp.pl, 1 sierpnia 2021.

* To była dramatyczna sytuacja bez wyjścia. Warszawa utknęła między dwoma okrutnymi dyktatorami – Hitlerem i Stalinem. Obaj ją chcieli zniszczyć. Nie lubię słowa wina, wolę mówić raczej o odpowiedzialności. Za to, co się stało w Warszawie, większą odpowiedzialność ponoszą Niemcy. Nie chcę oczywiście powiedzieć, że Stalin nie odegrał żadnej roli. Wręcz przeciwnie. Ale pierwsze skrzypce grali Niemcy.
** Autor: [[Alexandra Richie]]
** Źródło: [http://www.tvp.info/16246241/alexandra-richie-hitler-mial-obsesje-na-punkcie-zniszczenia-warszawy ''Alexandra Richie: Hitler miał obsesję na punkcie zniszczenia Warszawy'', tvp.info, 31 lipca 2014]

* To był najbardziej dramatyczny moment mojego życia, ale mimo wszystko wiedziałem, że mi wierzą. Już nic nie można było wtedy zrobić. Niczemu zapobiec.
** Autor: [[Jan Nowak-Jeziorański]]
** Opis: o naradzie dowództwa AK z 29 lipca 1944 dotyczącej rozpoczęcia powstania warszawskiego.
** Źródło: Roman Daszczyński, ''Odsieczy nie będzie, zostaliśmy sami'', „Gazeta Wyborcza”, 20 stycznia 2010

* To był niesamowity sukces wojskowy, kiedy 30 tys. amatorów walczyło codziennie z zawodowym wojskiem mającym samoloty i artylerię. Armia Krajowa nie miała też pomocy Zachodu, na którą liczyła, mimo tego trzymali się do końca. Każdy wie, że nie tylko Powstanie Warszawskie, ale i cała historia Armii Krajowej skończyła się tragedią. Oni walczyli z Niemcami wojskowo, ale potem wpadli w pułapkę sojuszników. I znowu mało kto oczekiwał takiego zakończenia.
** Autor: [[Norman Davies]]
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/prof-norman-davies-armia-krajowa-zdala-egzamin-wojskowy Prof. Norman Davies: Armia Krajowa zdała egzamin wojskowy], dzieje.pl, 13 lutego 2012.

* To był zryw pochodzący z serca, bez przymusu. (…) Widać było wspólnotę.
** Autor: Wanda Figiel, w czasie powstania łączniczka w stopniu starszego sierżanta.
** Źródło: [https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/41192,Powstanie-Warszawskie-boj-o-wolna-Polske.html ''Powstanie Warszawskie – bój o wolną Polskę''], ipn.gov.pl

* Trzeba było przeżyć 5 lat okupacji w Warszawie, aby czuć to, co czuła ludność i żołnierze. Trzeba było żyć dzień po dniu, godzina po godzinie przez pięć lat w cieniu więzienia na Pawiaku, trzeba było w ciągu tych miesięcy widzieć, jak znikają przyjaciele jeden po drugim, odczuć za każdym razem skurcz serca w piersi, trzeba było codziennie słyszeć odgłosy salw tak, że się już przestawało je słyszeć, przyzwyczaić się do nich, jak do dzwonów kościelnych, trzeba było milcząco asystować na rogu ulicy w smutny zimowy wieczór lub świetlisty poranek wiosenny, przy egzekucji dziesięciu, dwudziestu, pięćdziesięciu przyjaciół, braci lub nieznajomych, wziętych przypadkowo z tłumu, spędzonych pod mur, z ustami zaklejonymi gipsem i oczami wyrażającymi rozpacz lub dumę. Trzeba było to wszystko przeżyć, aby zrozumieć, że Warszawa nie mogła się nie bić.
** Autor: [[Kazimierz Iranek-Osmecki]]
** Źródło: [https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/41192,Powstanie-Warszawskie-boj-o-wolna-Polske.html ''Powstanie Warszawskie – bój o wolną Polskę''], ipn.gov.pl

* Trzy cele przyświecały warszawskiemu powstaniu: 1) w końcowej fazie wojny istniała konieczność orężnego wystąpienia Polski przeciw Niemcom i zakończenia w sposób logiczny i zrozumiały dla każdego – pięcioletniej pracy przygotowawczej w konspiracji; 2) nie mniej istotną była potrzeba oswobodzenia Warszawy jako stolicy kraju i ukonstytuowania tu zaczątku niepodległego państwa polskiego przy jednoczesnym zabezpieczeniu ludności miasta, a przede wszystkim młodzieży przed wywiezieniem do Niemiec, a miasta przed losem twierdzy, w jaką Niemcy pragnęli od dawna zamienić Warszawę; 3) wreszcie celem, którego osiągnięcie posiadało wielką wagę polityczną, było rozbicie oszczerczej legendy szerzonej w świecie o rzekomej bierności narodu polskiego wobec Niemców, z czego wyciągano wnioski, że Polskę można spokojnie położyć na stół operacyjny, oddać ją pod opiekę Rosji i urządzić po wojnie nie pytając wcale o zdanie.
** Autor: [[Zygmunt Zaremba]], ''Powstanie sierpniowe'', s. 34–38.

* Unikowa polityka stosowana przez rząd polski wobec Anglosasów do jesieni 1944 r., a polegająca na tym, by z jednej strony nie zrywać ze Sprzymierzonymi, a równocześnie nie dać się zmusić do formalnych i ostatecznych ustępstw – także pozwoliła utrzymać wspólny front w kraju. Gdyby pomoc wojskowa dla AK została zablokowana do końca i gdyby doszło do przerzucenia propagandy BBC na stronę sowiecką (z dokumentów wynika, że Anglicy byli o krok od tego), niechybnie nastąpiłoby przesunięcie układu sił w Polsce i doszłoby tam do rozłamu.
** Autor: [[Jan Nowak-Jeziorański]], ''Kurier z Warszawy'', op. cit., s. 433.

* Uważam, że człowiek, który nie przeżył gehenny pięciu lat okupacji niemieckiej, nie ma prawa decydować, czy powstanie mogło się udać czy nie. Byliśmy szkoleni i zbrojeni do walki przez pięć lat. Moi koledzy nie zginęli nadaremnie. Wolność jest na pierwszym planie. Z Polaków nie robi się dobrych niewolników.
** Autor: [[Julian Eugeniusz Kulski]]
** Źródło: [https://wiadomosci.dziennik.pl/historia/artykuly/7788628,powstanie-warszawskie-rocznica-julian-kulski-goliat.html dziennik.pl], 2 sierpnia 2020.

* W 1944 r. świat osłupiał i bezradnie rozłożył ręce. Warszawa walczy! Jej najlepsi synowie, chłopcy i dziewczęta, dzieci – wszyscy dają przykład niewiarygodnego bohaterstwa. 63 dni! (…) o każdym dniu, o każdym warszawskim kamieniu, o każdym powstańcu można pisać książki, robić filmy i z dumą mówić światu o Polsce.
** Autor: [[Alina Czerniakowska]]
** Źródło: [https://www.niedziela.pl/artykul/107802/nd/Poczucie-dumy ''Poczucie dumy''], niedziela.pl, 2 września 2013.

* W blasku zgliszcz heroicznego miasta, każdy kto chce patrzeć, dojrzeć musi tę wielką prawdę: nie ma ceny, której nie bylibyśmy gotowi zapłacić za wolność i niepodległość.
** Autor: prezydent [[Władysław Raczkiewicz]]
** Źródło: [https://www.niedziela.pl/artykul/74553/nd/Powstanie-Warszawskie ''Powstanie Warszawskie''], niedziela.pl

* W chwili wybuchu powstania 90% stanu „Baszty” zameldowało się! Jeden pluton został odcięty na Żoliborzu. Powstańcy warszawscy walczyli bez płacy, bez honorów, z narażeniem siebie i rodzin na śmierć.
** Autor: [[Kazimierz Szternal]] ps. „Zryw”.
** Źródło: [[Janusz Zawodny|Janusz Kazimierz Zawodny]], ''Uczestnicy i świadkowie Powstania Warszawskiego. Wywiady'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, ISBN 8301115866.s. 244.

* W czasie rozmów na temat Powstania Okulicki ujawnił pewien szczegół, który był mi zupełnie nie znany. Wybrano fabrykę Kamlera, ponieważ uznano, że jej budynki stanowią kompleks, który nadaje się lepiej na gniazdo oporu mogące wytrzymać przez jakiś czas małe oblężenie. Tu miał się rozegrać ostatni akt Powstania (…) Nikt nie miał najmniejszych wątpliwości, że całe towarzystwo zostanie z miejsca aresztowane i wywiezione do Rosji. Chodziło o to, aby nadać temu jak największy rozgłos. W wypadku gdyby Sowieciarze usiłowali wedrzeć się na teren fabryki siłą i uwięzić zebranych tam członków kierownictwa – załoga miała stawić opór. (…) Obliczano, że zdobycie fabryki, nawet przy użyciu czołgów, artylerii i miotaczy min, musi potrwać od trzydziestu minut do kilku godzin i dość będzie czasu, by radiostacja wysłała do Londynu SOS wiadomość o tym, co się dzieje, i wywoła, jak dosłownie powiedział Generał, „skandal w skali światowej”.
** Autor: [[Jan Nowak-Jeziorański]], ''Kurier z Warszawy'', wyd. Znak, Kraków 1997, s. 375.

* W gruzach Warszawy zginął kwiat najlepszej młodzieży całego pokolenia. Najważniejsze jest jednak to, że w sierpniu 1944 r. (…), tysiące polskich dziewcząt i chłopców, słabo uzbrojonych, z niebywałą odwagą i niebywałą ofiarnością, wbrew ogromnej przewadze wroga, porwały się na próbę wyzwolenia stolicy spod niemieckiej okupacji, dając świadectwo prawdzie, że wolność jest cenniejsza niż życie. Ponieśli klęskę, wielu z nich zginęło, inni poszli na poniewierkę, do niemieckich obozów czy na emigrację, a ci, którzy zostali w kraju lub wrócili do niego po wojnie, zaznali więzień nie tej Polski, o którą walczyli (…) Ale przecież to z ich ofiary wyrosła siła, która pozwoliła naszemu narodowi przetrwać następne ponure półwiecze, a głęboko w sercach i umysłach zakorzenione pragnienie wolności mogło przemienić się w rzeczywistość.
** Autor: [[Jerzy Turowicz]]
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/powstanie-warszawskie-1944 ''Powstanie Warszawskie 1944''], dzieje.pl, 16 czerwca 2009

* W Powstaniu Warszawskim jak w każdej prawie bitwie widzi się ''post factum'' wiele możliwości. Nawet Niemcy przyznawali, że w pierwszych dwóch tygodniach szala zwycięstwa przechylała się na stronę powstańców. W rzeczywistości możliwości owe wyłaniały się później, około 24–27 sierpnia.
** Autor: [[Adam Borkiewicz]], ''Powstanie warszawskie: zarys działań natury wojskowej'', Warszawa 1969, s. 552.

* Warszawa osiągnęła rekord, który pobił opór w Stalingradzie o kilka dni, choć dysproporcja sił była tu bardziej rażąca.
** Autor: [[Tadeusz Sarnecki]]
** Źródło: Norman Davies, ''Powstanie ’44'', Kraków 2008, s. 571.

* Warszawa została zniszczona bardziej niż Berlin, klęska Polski w tej wojnie, w której Polacy walczyli w obozie zwycięzców, jest większa od klęski Niemiec. (…) Sowietom zależało na zniszczeniu Warszawy, a tak się pomyślnie dla nich składało, że dla tego zniszczenia nie trzeba było używać sowieckich armat ani pocisków. Od czegóż patriotyzm polski! Jest on wielki i wspaniały. (…) Ale ma właściwość bezrozumnego dynamitu. Wystarczy do niego przyłożyć zapałkę prowokacji, aby wybuchł. (…) Powstanie warszawskie bije wszystkie rekordy wytrzymałości. Przez wiele setek lat, dopóki istnieć będzie naród polski, każdy Polak będzie przyznawał, że powstanie warszawskie było samobójczym szałem, i będzie miał do niego synowską tkliwość i miłość. Będzie z niego dumny.
** Autor: [[Stanisław Mackiewicz]], [http://wyborcza.pl/56,75402,10046201,Stanislaw_Cat_Mackiewicz__pisarz_polityczny__felieton,,2.html ''Powstanie warszawskie czy samobójstwo'', w: ''Lata nadziei 17 września 1939–5 lipca 1945 r.'', Londyn 1945]

* Warszawa wzięta. Jak bardzo odżywają wspomnienia tych chwil pamiętnych, kiedy to cała ludność uciemiężonego miasta błagała Boga i ludzi o pomoc i wybawienie. Daremnie. Czekaliśmy, wierzyliśmy wtedy uparcie, że przyjdą i nie dadzą nam zginąć. A dziś na wygnaniu, daleko od gruzów serca Polski, dochodzi nas wieść o wzięciu Warszawy. Smutno nam i nieswojo, myślimy o chłopcach i daremnym ich wysiłku, łzy kręcą się w oczach i każdy milczeniem pokrywa uczucia (…). Coraz to nowe tereny wyzwalane są spod jarzma niemieckiego, ale co niosą nam nowi okupanci? Czy przychodzą ocierać łzy i goić rany? (…). Po pięciu latach niewoli doczekać takiej chwili – trudno pojąć to wszystko i trudno uwierzyć.
** Autorka: [[Danuta Nogajewska]], ''Kamienica'' [w] ''Karta. Kwartalnik historyczny'', nr 69 (2011), Warszawa 2011, s. 100.

* Widać również w powstaniu warszawskim – niesłychaną jedność społeczeństwa, zupełnie niebywałą. Mimo wszystkich tragedii, powstanie miało oparcie w ludności cywilnej – bez tego nie byłoby możliwe. A przecież to ci, którzy nie walczyli, cierpieli najbardziej – siedzenie w piwnicach było straszne. Do końca życia pozostanie mi w pamięci obraz, kiedy spotkaliśmy w nocy matkę z dziećmi, zagubioną zupełnie, ale jak zobaczyła powstańców, pierwsze jej słowa brzmiały, żebyśmy się trzymali, że musimy się wszyscy trzymać. Potem jej oczywiście pomogliśmy.
** Autor: [[Jerzy Kłoczowski]]
** Źródło: [https://ekai.pl/powstanie-warszawskie-to-jednosc-obywatelskosc-i-duch-sluzby/ ''Powstanie warszawskie to jedność, obywatelskość i duch służby''], ekai.pl, 1 sierpnia 2017.

* Wielu spotykałem, co przeżywszy okupację, opowiadają o powstaniu, że te dni kiedy jedli plujkę i życie ich wisiało na włosku i co dzień ubywało najbliższych – były dniami najszczęśliwszymi w ich życiu, dniami nigdy nie zaznanego upojenia.
** Autor: [[Melchior Wańkowicz]]
** Źródło: ''Wrzesień żagwiący'', Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1990, s. 339.

* Wolność, godność, honor – tego nic nie zastąpi.&lt;br /&gt;Powstańcom chwała, Warszawa nie zapomni.
** Autor: [[Wilku]]
** Źródło: utwór ''63 dni chwały'' na albumie ''Droga'' grupy [[Hemp Gru]]
** Zobacz też: [[godność]], [[honor]]

* Z pewnością – co byliby skłonni przyznać niemal wszyscy historycy – popełniono poważne błędy. Lista błędnych ocen dokonanych przez inspiratorów Powstania była długa. Na przykład podzieleni przywódcy rządu na uchodźstwie dali swoim podwładnym w Warszawie ''carte blanche'' w sprawie ostatecznego rozkazu, tracąc w ten sposób kontrolę nad przebiegiem wydarzeń. Wojskowi i polityczni przywódcy w Warszawie („Bór”-Komorowski, Okulicki, Pełczyński, Chruściel i Jankowski), którzy ten ostateczny rozkaz wydali, niewątpliwie źle wybrali moment. Wybór godziny 17.00 jako godziny „W” wywołał wiele zamętu i ograniczył cele, jakie można było osiągnąć w wyniku pierwszego ataku z zaskoczenia. Na skutek wcześniejszej polityki wysyłania broni z Warszawy do oddziałów w terenie dowódcy posłali Armię Krajową do walki w sytuacji dramatycznego niedostatku uzbrojenia. Koordynacja z działaniami zachodnich mocarstw była słaba, a koordynacji z siłami Związku Sowieckiego nie było wcale. Na froncie politycznym przywódcy Armii Krajowej podjęli poważne ryzyko, które się nie opłaciło.
** Autor: [[Norman Davies]], ''Powstanie ’44'', Kraków 2004, s. 832-833.

* Z tej historycznej pułapki nie było dobrego wyjścia. Brak walki i tak oznaczał wejście drugiego zaborcy, oznaczał aresztowania elit i wywózki na Sybir – przy obłudnym milczeniu Zachodu. Jak w Wilnie i we Lwowie. Walka i tylko ona niosła szanse na jakąkolwiek zmianę sytuacji, na umiędzynarodowienie sprawy polskiej.
** Autor: [[Bohdan Urbankowski]]
** Źródło: [https://wpolityce.pl/historia/512572-swoja-walka-powolywali-do-istnienia-polske-polityczna ''Swoją walką powoływali do istnienia Polskę polityczną, moralną, religijną; są wartości cenniejsze niż życie biologiczne''], wpolityce.pl, 7 sierpnia 2020

* Za podjęciem akcji mającej na celu opanowanie Warszawy przed wkroczeniem do niej wojsk rosyjskich przemawiały względy natury wojskowej, politycznej i ideologicznej.
** Autor: [[Tadeusz Komorowski]], ''Armia podziemna'', Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994, s. 251.

* Za Warszawę, Warszawę, powstańcze zachcianki –&lt;br /&gt;Specjalny odział śledczy: „przyłożyć do ścianki”.
** Autor: [[Kazimierz Wierzyński]], wiersz ''Na rozwiązanie Armii Krajowej'', 8 lutego 1945.

* Zameldował, że pancerne jednostki Armii Czerwonej działające z kierunku lubelskiego przerwały się przez obronę niemiecką na przyczółku mostowym i prowadzą walkę (…) na wschód od miejscowości Wawer (…). Pojedyncze czołgi Armii Czerwonej posunęły się jeszcze dalej (…) w kierunku na Radzymin, rozpoznając zaplecze niemieckiej obrony. Prócz tego zameldował, że prawie niemożliwym będzie dalsze ukrycie swych sił postawionych w stan pogotowia przed 4 dniami, przed oczami Gestapo i policji oraz, że zaszły już wypadki walki pojedynczych plutonów z Niemcami, którzy chcieli je likwidować. W wypadku, gdyby decyzja rozpoczęcia walki odłożona została na czas późniejszy, trzeba będzie znieść stan pogotowia i ludzi rozpuścić po domach. Na ponowne postawienie jednostek w stan pogotowia trzeba najmniej 24 godziny.
** Autor: [[Leopold Okulicki]]
** Opis: o meldunku płk. Antoniego Chruściela („Nurta”, „Montera”) około 16:30 w dniu 31 sierpnia 1944; zeznania generała podczas [[Proces szesnastu|Procesu szesnastu]] przywódców [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]], porwanych i sądzonych w sfingowanym procesie pokazowym w Moskwie, w Rosji w 1945.
** Źródło: ''Proces szesnastu. Dokumenty NKWD. Przedmowa, wybór dokumentów i ilustracji W. Strzałkowski'', Warszawa 1995, s. 386.

* Zawsze będę mówić o tym, że kiedy tuż przed Powstaniem poszłam pożegnać się z matką, ta nawet nie drgnęła. Wyciągnęła tylko rękę do pocałowania, bo wtedy taki był zwyczaj, tak jakbym szła do szkoły. Kiedy po latach zapytałam ją, co wtedy czuła, kiedy jej 15-letnia córka szła na wojnę, odpowiedziała, że czuła dumę. I to jest ważne.
** Autorka: [[Hanna Szczepanowska]], ps. Heban, uczestniczka powstania warszawskiego.
** Źródło: [http://www.se.pl/wiadomosci/opinie/hanna-szczepanowska-dla-nas-to-nie-autorytet_271881.html Hanna Szczepanowska: Dla nas to nie autorytet] se.pl, 3 sierpnia 2012.

* Ze sposobu, w jaki gen. Tadeusz Pełczyński, a później Delegat Rządu, Stanisław Jankowski, zareagowali na mój raport, wynikało, że położenie międzynarodowe, choćby najbardziej beznadziejne, nie było dla nich elementem rozstrzygającym. Decydowała troska o uratowanie ducha narodu.
** Autor: Jan Nowak-Jeziorański, ''Kurier z Warszawy'', op. cit., s. 435.

* Ze względu na odległość baz i zasięgu samolotów będących w użyciu, pomoc z zachodu nie mogła być w tym czasie skuteczna. Natomiast ze strony sowieckiej istniały, w zasadzie, jak najkorzystniejsze możliwości wsparcia Powstania. W końcu lipca 1944 oddziały sowieckie zajęły szereg miejscowości odległych o kilkanaście mil angielskich od Warszawy, mogły więc udzielić pomocy w każdy sposób: przez działanie na froncie, przez zrzuty uzbrojenia z samolotów, czy choćby przez wsparcie lotnicze. Ale znając Rosję wiedziałem, że na jej pomoc liczyć nie można. Rosja dąży do przeprowadzenia własnych planów a na polskie dążenia do niepodległości patrzy wrogo. Postępowanie Rosji na ziemiach polskich, które zajęła, było jeszcze jednym tego potwierdzeniem.
** Autor: [[Władysław Anders]], ''Bez ostatniego rozdziału'', s. 251.

* Zginęli najlepsi (…) musimy ich zastąpić, jeśli nie dorównać.
** Autorka: [[Hanna Malewska]]
** Źródło: „Tygodnik Powszechny” nr 19, 29 lipca 1945

* Zwycięstwa w tej walce, rozpoczętej w chwili zamiany jednej okupacji na drugą, nie mógł odnieść naród, który wyszedłby z ostatniej wojny z przetrąconym kręgosłupem, upokorzony, wewnętrznie rozbity, pozbawiony wiary w siebie. Podbój duchowy rozbił się o opór społeczeństwa, ponieważ wyszło ono z wojny zjednoczone, z podniesionym czołem i poczuciem obowiązku spełnionego do końca.
** Autor: [[Jan Nowak-Jeziorański]], ''Kurier z Warszawy'', op. cit., s. 435.

==Zobacz też==
* [[akcja „Burza”]]
* [[rzeź Woli]]
* [[Mokotów]]
* [[Warszawa]]
* [[Żoliborz]]


[[Kategoria:Powstanie warszawskie|!]]</text>
      <sha1>ruqwtyrt4ey2jlpczvl142khidjob9l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Franz Kafka</title>
    <ns>0</ns>
    <id>184</id>
    <revision>
      <id>611979</id>
      <parentid>611974</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T15:17:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nazwa1234</username>
        <id>53893</id>
      </contributor>
      <comment>/* Inne */</comment>
      <origin>611979</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16086" sha1="guo8k7nvoe6qfv76h2qcp6pdb0ut1mt" xml:space="preserve">[[Plik:Franz Kafka, 1923.jpg|mały|{{center|Franz Kafka (1923)}}]]
'''[[w:Franz Kafka|Franz Kafka]]''' (1883–1924) – austriacki pisarz.

==''Dzienniki''==
===''Karne zadanie'' (1910–1923)===
* Często człowiek, jeśli patrzy uważnie, poznaje siebie już po twarzy lokaja u drzwi.
** Zobacz też: [[człowiek]]

* Mieć uczucie, że się jest spętanym, a równocześnie inne uczucie, że po uwolnieniu z pęt byłoby jeszcze gorzej.

* Najczęściej ten, którego się szuka, mieszka tuż obok.

* Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji. Po południu szkoła pływania.
** Opis: wpis z 2 sierpnia 1914.

* Nigdy nie udało nam się rozstrzygnąć, czy są oni [paryżanie] uszczęśliwieni, kiedy robimy błędy we francuskim, czy też po prostu uważają, że błędy te są interesujące i warto ich posłuchać.
** Opis: wpis z września 1911.

* Osamotnienie niesie tylko kary.
** Zobacz też: [[kara]]

* Wieczna młodość jest niemożliwa; gdyby nawet nie było innej przeszkody, autoanaliza uniemożliwiłaby ją.
** Opis: wpis z 10 kwietnia 1922.
** Zobacz też: [[młodość]]

* Wszystko jawi mi się jako konstrukcja.

==''Proces''==
&lt;small&gt;(tłum. [[Bruno Schulz]], wyd. Club International del Libro S.A., Madryt 1999)&lt;/small&gt;

* Ale na gardle jego spoczęły ręce jednego z panów, gdy drugi tymczasem wepchnął mu nóż w serce i dwa razy w nim obrócił. Gasnącymi oczyma widział jeszcze K., jak panowie blisko, przed jego twarzą, policzek przy policzku, śledzili ostateczne rozstrzygnięcie. „Jak pies!” – powiedział do siebie. Było tak, jak gdyby wstyd miał go przeżyć.
** Opis: [[ostatnie zdania dzieł literackich]].

* Jeżeli namaluję tu jednego przy drugim wszystkich sędziów i pan będzie się przed tym płótnem bronił, więcej pan wskóra przed nim niż przed prawdziwym sądem.
** Źródło: s. 156–157.

* Ktoś musiał zrobić doniesienie na Józefa K., bo mimo że nic złego nie popełnił, został pewnego ranka po prostu aresztowany.
** Opis: [[pierwsze zdania dzieł literackich]].

* Z kłamstwa robi się istotę porządku świata.
** Źródło: s. 232.

==''List do ojca''==
&lt;small&gt;(niem. ''Brief an den Vater''; tłum. Janusz Sukiennicki)&lt;/small&gt;

* Byłem lękliwym dzieckiem, mimo to bywałem z pewnością również krnąbrny, jak inni w mym wieku; z pewnością matka tez mnie rozpieszczała, ale nie mogę uwierzyć, że byłem szczególnie trudny do wychowania; nie mogę uwierzyć, że przyjaznym słowem, łagodnym ujęciem za rękę, dobrym spojrzeniem nie udałoby się skłonić mnie do zrobienia wszystkiego, czego by chciano.

* Dla Ciebie sprawa była zawsze bardzo prosta, wtedy przynajmniej, kiedy rozmawiałeś o tym ze mną, a także, bez wyboru – z kim popadło. W Twoich oczach wyglądało to mniej więcej tak: całe swoje życie ciężko pracowałeś, poświęciłeś wszystko dzieciom, zwłaszcza mnie, i dlatego mogłem wieść żywot „huczny i buńczuczny”, miałem całkowitą swobodę w uczeniu się, nie troszczyłem się o wikt, zupełnie nie miałem powodów do trosk. Nie wymagałeś za to żadnej wdzięczności – Ty znasz „wdzięczność dzieci” – ale choćby jakiegoś zrozumienia, oznaki współczucia; zamiast tego od dawna zamykałem się w mym pokoju, uciekałem w świat książek, w szalone przyjaźnie, w ekscentryczne pomysły; otwarcie nigdy z Tobą nie rozmawiałem, nigdy nie przychodziłem do Ciebie do templu, nie odwiedzałem Cię nigdy we Franciszkowych Łaźniach, poza tym również nigdy nie miałem poczucia więzi rodzinnej, nie troszczyłem się o sklep i o Twoje interesy, pozostawiłem Tobie fabrykę, a potem Cię opuściłem, wspierałem Ottlę w jej uporze i podczas, gdy dla Ciebie nie kiwnąłem nawet palcem (ani razu nie przyniosłem Ci biletu do teatru), to dla przyjaciół robiłem wszystko.

* Na szczęście bywały również wyjątki, wtedy najczęściej, gdy cierpiałeś milcząc, a miłość i dobro pokonywały i obejmowały wszystko swoją siłą. Rzadko, co prawda, tak bywało, ale to było cudowne. Na przykład, gdy widywałem Cię niegdyś w sklepie, latem w skwarne popołudnie, zmęczonego i nieco sennego, z łokciami na ladzie; albo gdy w niedzielę wymęczony przyjeżdżałeś do nas na letnisko; albo gdy podczas ciężkiej choroby mamy dygocąc od płaczu uchwyciłeś się półki z książkami; albo podczas mojej ostatniej choroby cicho zaszedłeś do mnie do pokoju Ottli, zatrzymałeś się na progu, wetknąłeś tylko głowę, aby mnie zobaczyć w łóżku, i dla formy jedynie pozdrowiłeś ręką. W takich chwilach człowiek kładł się i płakał ze szczęścia, i płacze, kiedy to pisze.

* Następnym jawnym wynikiem tego całego wychowania było to, że uciekałem przed wszystkim, co tylko z dala przypominało Ciebie. Najpierw sklep. Sam w sobie, szczególnie w latach dzieciństwa, dopóki był to sklepik na bocznej uliczce, musiał mnie chyba bardzo cieszyć, taki był ożywiony i wieczorami oświetlony, tyle tam się widziało i słyszało, tu i ówdzie można było coś pomóc, zasłużyć się, ale przede wszystkim podziwiało się Ciebie i Twój nadzwyczajny talent kupiecki, jak sprzedawałeś, obsługiwałeś ludzi, dowcipkowałeś, byłeś niezmordowany, w przypadku wątpliwości natychmiast znajdowałeś rozstrzygnięcie, i tak dalej; jeszcze jak pakowałeś towar lub rozwiązywałeś paczkę, to też było nie lada przedstawieniem godnym obejrzenia, a wszystko razem nie najgorszą szkołą dla dzieci. Ale ponieważ stopniowo coraz bardziej napełniałeś mnie przerażeniem, a sklep i Ty zlewaliście się w jedno, sklep też przestał być dla mnie przyjemny.

* Potrafisz tylko tak traktować dziecko, jak Ciebie traktowano: energicznie, hałaśliwie i porywczo, i w tym przypadku wydaje Ci się to nawet bardzo stosowne, ponieważ zamierzałeś wychować mnie na silnego, dziarskiego i odważnego młodzieńca.

* Pewnego razu w nocy bez ustanku marudziłem o trochę wody, zapewne nie z pragnienia, ale prawdopodobnie po to, aby Cię nieco poirytować, po części zaś, aby się zabawić. Gdy nie pomogły surowe napomnienia, zabrałeś mnie z łóżka, zaniosłeś na długi, drewniany balkon i na chwilę zostawiłeś samego, w koszuli, pod zamkniętymi drzwiami. Nie chcę powiedzieć, że to było niewłaściwe, może wtedy naprawdę nie można było w inny sposób uzyskać spokoju w nocy, chcę jednak przez to scharakteryzować Twoje metody wychowawcze i ich oddziaływanie na mnie. Potem byłem już chyba posłuszny, ale pozostał mi z tego wewnętrzny uraz. Nigdy nie potrafiłem doszukać się właściwego związku pomiędzy tym zrozumiałym dla mnie, bezsensownym proszeniem o wodę, a niezwykłą ohydą wyniesienia mnie na balkon. Jeszcze po latach cierpiałem z powodu dręczącego wyobrażenia, że ogromny mężczyzna, mój Ojciec, najwyższa instancja, mógł przyjść i prawie bez powodu wynieść mnie w nocy z łóżka na balkon, i że ja tak zupełnie nic nie znaczyłem dla niego.

* Prawdą również jest, że rzeczywiście ani razu mnie nie uderzyłeś. Ale wrzask, Twoja czerwona twarz, pośpieszne odpinanie szelek i to, że wisiały gotowe na oparciu krzesła – było chyba dla mnie bardziej przykre. Jakby ktoś miał być powieszony. Gdyby go powieszono naprawdę, umarłby i na tym koniec. Jeżeli jednak najpierw musi przeżyć wszystkie przygotowania do egzekucji, a dopiero gdy mu stryczek zwisa przed twarzą, ma dowiedzieć się o ułaskawieniu, to może się przez całe życie z tego nie uleczyć. Poza tym z wielu takich przypadków, gdy według Twej jasno wyrażonej opinii zasłużyłem na lanie, z Twej łaski nie dostawałem go jednak jeszcze tym razem, zebrało się nowe wielkie poczucie winy. Ze wszech stron ciągle zaciągałem u Ciebie długi.

* To prawda, że matka była dla mnie bezgranicznie dobra, lecz wszystko pozostawało dla mnie w relacji do Ciebie, a więc nie była to dobra proporcja. Matka nieświadomie spełniała rolę naganiacza w polowaniu. Kiedy Twoje wychowanie w jakimś nieprawdopodobnym przypadku przez upór, niechęć lub nawet nienawiść stawiało mnie na własnych nogach, to matka odkręcała wszystko na nowo swoją dobrocią, rozsądnymi mowami i namowami (w zamęcie dzieciństwa była wzorem rozsądku), prośbami, i na powrót byłem wpędzany w Twoje sidła, z których może zresztą byłbym się i wyłamał z korzyścią dla mnie i dla Ciebie. Albo bywało tak, że nie dochodziło do żadnego istotnego pojednania i że matka chroniła mnie przed Tobą tylko w tajemnicy, coś mi po kryjomu dawała, na coś mi pozwalała, a potem byłem wobec Ciebie na nowo płochliwą istotą, kłamcą, winowajcą świadomym swej winy, który z powodu swej nicości musiał dochodzić krętą drogą nawet do tego, co uważał za swe prawo. Oczywiście, przyzwyczaiłem się potem szukać na tych drogach tego, do czego nie miałem prawa, nawet w moim przekonaniu. Znów zwiększało się poczucie winy.

==''Listy do [[Milena Jesenská|Mileny]]''==
* Albo świat jest tak maleńki, albo my tak olbrzymi, w każdym razie wypełniamy go całkowicie.

* Całe życie opierałem się pragnieniu, aby je zakończyć.

* Czemu nie jestem na przykład szczęśliwą szafą w Twoim pokoju, szafą, która patrzy na Ciebie całą, kiedy siedzisz w fotelu czy przy biurku, albo gdy kładziesz się i śpisz.

* Jestem zmęczony, nie wiem nic i chciałbym tylko złożyć mą twarz na Twoich kolanach, czuć Twoją rękę na mojej głowie i trwać tak przez całą wieczność.

* Kiedy myślę o Tobie, zawsze tak samo jasno wyobrażam sobie, że leżysz w łóżku mniej więcej tak, jak leżałaś w Gmünd wieczorem na łące (tam gdzie opowiadałem Ci o moim przyjacielu, a Ty nie bardzo słuchałaś). I to nie jest bynajmniej dręczące wyobrażenie, tylko właściwie to coś najlepszego, o czym mogę teraz myśleć, że leżysz w łóżku, a ja Cię trochę pielęgnuję, przychodzę, kładę Ci rękę na czole, zatapiam się w Twoich oczach, gdy spoglądam na Ciebie, czuję Twój wzrok na sobie, gdy chodzę w kółko po pokoju, i wciąż z dumą, której poskromić wprost nie sposób, wiem, że żyję dla Ciebie, że mi to wolno, i dlatego zaczynam Ci dziękować, że raz, kiedyś, przystanęłaś przy mnie i podałaś mi rękę.

* Miłością jest, że ty jesteś tym nożem, którym ja grzebię w sobie.
** ''Liebe ist das Messer, mit dem ich in mir wühle.'' (niem.)

==Inne==
* Cała wiedza, suma wszystkich pytań i wszystkich odpowiedzi zawarta jest w psie.

* Chrystus – to przepaść pełna światła… ten, kto w nią spojrzy, musi się w nią rzucić.
** Zobacz też: [[Jezus Chrystus]]

* Człowiek nie może żyć bez nieustannej ufności w coś niezniszczalnego.

* Człowiek przychodzi na ten świat z krwawiącą raną.

* Gdy Gregor Samsa obudził się pewnego rana z niespokojnych snów, stwierdził, że zmienił się w łóżku w potwornego robaka.
** Opis: [[pierwsze zdania dzieł literackich]].
** Źródło: ''Przemiana'' (niem. ''Die Verwandlung''), tłum. Juliusz Kydryński

* Ile szczęśliwych myśli zostaje zaduszonych pod kołdrą, kiedy się samotnie śpi w swoim łóżku, i ile nieszczęsnych snów się nią ogrzewa.

* Istnieje cel, ale nie ma drogi: to, co nazywamy drogą, jest wahaniem.

* Istnieją dwa grzechy główne, z których wywodzą się wszystkie inne: niecierpliwość i opieszałość. Przez niecierpliwość ludzie zostali wypędzeni z raju, przez opieszałość nie powracają tam.
** Zobacz też: [[człowiek]], [[raj]], [[grzech]]

* Jedną z najbardziej skutecznych pokus zła jest wezwanie do walki.

* Jedynie uciekając od świata, można się nim cieszyć.
** Zobacz też: [[świat]]

* Jeśli się raz wchłonęło zło, to ono już nie żąda, by mu wierzono.

* Kat ma zawsze złą reputację.

* Kłamie się możliwie mało, kiedy się kłamie możliwie mało, a nie kiedy ma się ku temu niewiele okazji.

* Łaknienie śmierci jest pierwszą oznaką nadchodzącego zrozumienia.
** Źródło: ''Aforyzmy z Zurau'', opracowanie Roberto Calasso, Kraków 2007, s. 25.
** Zobacz też: [[śmierć]]

* Najwyższej koncentracji obcy jest wysiłek.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
** Zobacz też: [[wysiłek]]

* Nienawidzę wszystkiego, co nie ma związku z literaturą, nudzą mnie rozmowy (nawet jeśli dotyczą literatury), nudzi mnie składanie wizyt, cierpienia i radości moich krewnych nudzą mnie do głębi duszy. Rozmowy odbierają ważkość, powagę, prawdę wszystkiemu, co myślę.
** Źródło: [https://klp.pl/proces/a-5488.html klp.pl]

* Ofiary istnieją, bo istnieją kaci.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', op. cit.

* Okazja do malutkiej rozpaczy.

* Pewnym nie można być nawet starych znajomych.

* Psy myśliwskie jeszcze igrają na dziedzińcu, ale zwierzyna im nie ujdzie, choć teraz tak szybko pędzi już przez lasy.

* Różnica pomiędzy siłą narodu a jednostki jest tak ogromna, że wystarczy, by naród z bliska ogarnął ulubieńca swym ciepłem, co będzie dla niego dostateczną ochroną.
** Zobacz też: [[siła]]

* Słuszna droga idzie po linie, która nie jest rozpięta wysoko, ale tuż nad ziemią. Ludzie, zdaje się, więcej się o nią potykają, niż po niej chodzą.

* Świat jest zły i jeszcze mu się to ułatwia.

* Twórczość jest zawsze tylko ekspedycją w kierunku prawdy.
** Zobacz też: [[prawda]]

* Tylko nasze pojęcie czasu pozwala nam mówić o sądzie ostatecznym. W gruncie rzeczy jest to sąd doraźny.
** Zobacz też: [[czas]], [[sąd]]

* W walce pomiędzy tobą a światem sekunduj światu.

* Został na nas nałożony jedynie obowiązek negacji; to, co pozytywne, zostało nam już dane.

* Zrozumieć szczęście, to jakby zrozumieć, że grunt, na którym stoisz, nie może być szerszy od dwóch stóp, które go pokrywają.
** ''Das Glück begreifen, daß der Boden, auf dem Du stehst, nicht größer sein kann, als die zwei Füße ihn bedecken.'' (niem.)
** Źródło: ''Betrachtungen über Sünde, Leid, Hoffnung und den wahren Weg'' (1917–19)
** Zobacz też: [[szczęście]]

* Zwierzenia byłyby najbardziej prawdziwe, gdyby się je potem odwoływało.

==O Franzu Kafce==
* „Godot” nie powstał ani w „oparach egzystencjonalizmu” ani pod wpływem Kafki, jak utrzymują chętnie jego warszawscy recenzenci. Nie cała literatura pesymistyczna wywodzi się od Heideggera i Sartre’a, nie wszystkie sytuacje beznadziejne i absurdalne są pokrewne przygodom Józefa K., bohatera ''Procesu'' i ''Zamku'', dwóch powieści gdzie Kafka wypowiedział się najpełniej, a które naznaczyły trwale piśmiennictwo europejskie lat ostatnich. „Kafkizm” był w powietrzu: Maurice Blanchot, zaliczający się do najciekawszych pisarzy francuskich, napisał przed dwudziestu laty jedną z najbardziej „Kafkowskich” powieści, jakie istnieją w literaturze, nie znając Kafki. Przykładów takich znalazłoby się więcej.
** Autor: [[Julian Rogoziński]]
** Opis: o Franzu Kafce i ''[[Czekając na Godota]]'' [[Samuel Beckett|Samuela Becketta]].
** Źródło: [https://przekroj.pl/archiwum/artykuly/24845?f=autor:2565 Julian Rogoziński, ''Spotkania z Beckettem''], przekroj.pl

* Franz Kafka zasłużył sobie na to&lt;br &gt;żeby nie stawiać mu pomników&lt;br &gt;nie produkować koszulek&lt;br &gt;podkoszulków filiżanek&lt;br &gt;chusteczek do nosa majtek.
** Autor: [[Tadeusz Różewicz]], ''Tego się Kafce nie robi''

* Kafka, masz rację... On tam jest. Zawsze lubiłem go czytać, gdy byłem w wisielczym nastroju, chyba przynosił mi ulgę, jego pisarstwo otwierało mroczną otchłań i człowiek w nią wpadał, Kafka umiał pokazać dziwne sztuczki, trochę odrywał od rzeczywistości.
** Autor: [[Charles Bukowski]]
** Źródło: fragment listu Bukowskiego do Jacka Stevensona z 1983.
{{SORTUJ:Kafka, Franz}}
[[Kategoria:Austriaccy prozaicy]]
[[Kategoria:Austriaccy Żydzi]]
[[Kategoria:Pisarze dwudziestolecia międzywojennego]]
[[Kategoria:Pisarze modernizmu]]</text>
      <sha1>guo8k7nvoe6qfv76h2qcp6pdb0ut1mt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611980</id>
      <parentid>611979</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T15:19:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nazwa1234</username>
        <id>53893</id>
      </contributor>
      <origin>611980</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16148" sha1="0bzjtdg1lbnuzuij20zrfjdigzmlsrf" xml:space="preserve">[[Plik:Franz Kafka, 1923.jpg|mały|{{center|Franz Kafka (1923)}}]]
'''[[w:Franz Kafka|Franz Kafka]]''' (1883–1924) – austriacki pisarz.

==''Dzienniki''==
* Często człowiek, jeśli patrzy uważnie, poznaje siebie już po twarzy lokaja u drzwi.
** Zobacz też: [[człowiek]]

* Mieć uczucie, że się jest spętanym, a równocześnie inne uczucie, że po uwolnieniu z pęt byłoby jeszcze gorzej.

* Najczęściej ten, którego się szuka, mieszka tuż obok.

* Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji. Po południu szkoła pływania.
** Opis: wpis z 2 sierpnia 1914.

* Nigdy nie udało nam się rozstrzygnąć, czy są oni [paryżanie] uszczęśliwieni, kiedy robimy błędy we francuskim, czy też po prostu uważają, że błędy te są interesujące i warto ich posłuchać.
** Opis: wpis z września 1911.

* Osamotnienie niesie tylko kary.
** Zobacz też: [[kara]]

* Spałem, budziłem się, spałem, budziłem się, nędzne życie.
** Opis: wpis z 19 lipca 1910.

* Wieczna młodość jest niemożliwa; gdyby nawet nie było innej przeszkody, autoanaliza uniemożliwiłaby ją.
** Opis: wpis z 10 kwietnia 1922.
** Zobacz też: [[młodość]]

* Wszystko jawi mi się jako konstrukcja.

==''Proces''==
&lt;small&gt;(tłum. [[Bruno Schulz]], wyd. Club International del Libro S.A., Madryt 1999)&lt;/small&gt;

* Ale na gardle jego spoczęły ręce jednego z panów, gdy drugi tymczasem wepchnął mu nóż w serce i dwa razy w nim obrócił. Gasnącymi oczyma widział jeszcze K., jak panowie blisko, przed jego twarzą, policzek przy policzku, śledzili ostateczne rozstrzygnięcie. „Jak pies!” – powiedział do siebie. Było tak, jak gdyby wstyd miał go przeżyć.
** Opis: [[ostatnie zdania dzieł literackich]].

* Jeżeli namaluję tu jednego przy drugim wszystkich sędziów i pan będzie się przed tym płótnem bronił, więcej pan wskóra przed nim niż przed prawdziwym sądem.
** Źródło: s. 156–157.

* Ktoś musiał zrobić doniesienie na Józefa K., bo mimo że nic złego nie popełnił, został pewnego ranka po prostu aresztowany.
** Opis: [[pierwsze zdania dzieł literackich]].

* Z kłamstwa robi się istotę porządku świata.
** Źródło: s. 232.

==''List do ojca''==
&lt;small&gt;(niem. ''Brief an den Vater''; tłum. Janusz Sukiennicki)&lt;/small&gt;

* Byłem lękliwym dzieckiem, mimo to bywałem z pewnością również krnąbrny, jak inni w mym wieku; z pewnością matka tez mnie rozpieszczała, ale nie mogę uwierzyć, że byłem szczególnie trudny do wychowania; nie mogę uwierzyć, że przyjaznym słowem, łagodnym ujęciem za rękę, dobrym spojrzeniem nie udałoby się skłonić mnie do zrobienia wszystkiego, czego by chciano.

* Dla Ciebie sprawa była zawsze bardzo prosta, wtedy przynajmniej, kiedy rozmawiałeś o tym ze mną, a także, bez wyboru – z kim popadło. W Twoich oczach wyglądało to mniej więcej tak: całe swoje życie ciężko pracowałeś, poświęciłeś wszystko dzieciom, zwłaszcza mnie, i dlatego mogłem wieść żywot „huczny i buńczuczny”, miałem całkowitą swobodę w uczeniu się, nie troszczyłem się o wikt, zupełnie nie miałem powodów do trosk. Nie wymagałeś za to żadnej wdzięczności – Ty znasz „wdzięczność dzieci” – ale choćby jakiegoś zrozumienia, oznaki współczucia; zamiast tego od dawna zamykałem się w mym pokoju, uciekałem w świat książek, w szalone przyjaźnie, w ekscentryczne pomysły; otwarcie nigdy z Tobą nie rozmawiałem, nigdy nie przychodziłem do Ciebie do templu, nie odwiedzałem Cię nigdy we Franciszkowych Łaźniach, poza tym również nigdy nie miałem poczucia więzi rodzinnej, nie troszczyłem się o sklep i o Twoje interesy, pozostawiłem Tobie fabrykę, a potem Cię opuściłem, wspierałem Ottlę w jej uporze i podczas, gdy dla Ciebie nie kiwnąłem nawet palcem (ani razu nie przyniosłem Ci biletu do teatru), to dla przyjaciół robiłem wszystko.

* Na szczęście bywały również wyjątki, wtedy najczęściej, gdy cierpiałeś milcząc, a miłość i dobro pokonywały i obejmowały wszystko swoją siłą. Rzadko, co prawda, tak bywało, ale to było cudowne. Na przykład, gdy widywałem Cię niegdyś w sklepie, latem w skwarne popołudnie, zmęczonego i nieco sennego, z łokciami na ladzie; albo gdy w niedzielę wymęczony przyjeżdżałeś do nas na letnisko; albo gdy podczas ciężkiej choroby mamy dygocąc od płaczu uchwyciłeś się półki z książkami; albo podczas mojej ostatniej choroby cicho zaszedłeś do mnie do pokoju Ottli, zatrzymałeś się na progu, wetknąłeś tylko głowę, aby mnie zobaczyć w łóżku, i dla formy jedynie pozdrowiłeś ręką. W takich chwilach człowiek kładł się i płakał ze szczęścia, i płacze, kiedy to pisze.

* Następnym jawnym wynikiem tego całego wychowania było to, że uciekałem przed wszystkim, co tylko z dala przypominało Ciebie. Najpierw sklep. Sam w sobie, szczególnie w latach dzieciństwa, dopóki był to sklepik na bocznej uliczce, musiał mnie chyba bardzo cieszyć, taki był ożywiony i wieczorami oświetlony, tyle tam się widziało i słyszało, tu i ówdzie można było coś pomóc, zasłużyć się, ale przede wszystkim podziwiało się Ciebie i Twój nadzwyczajny talent kupiecki, jak sprzedawałeś, obsługiwałeś ludzi, dowcipkowałeś, byłeś niezmordowany, w przypadku wątpliwości natychmiast znajdowałeś rozstrzygnięcie, i tak dalej; jeszcze jak pakowałeś towar lub rozwiązywałeś paczkę, to też było nie lada przedstawieniem godnym obejrzenia, a wszystko razem nie najgorszą szkołą dla dzieci. Ale ponieważ stopniowo coraz bardziej napełniałeś mnie przerażeniem, a sklep i Ty zlewaliście się w jedno, sklep też przestał być dla mnie przyjemny.

* Potrafisz tylko tak traktować dziecko, jak Ciebie traktowano: energicznie, hałaśliwie i porywczo, i w tym przypadku wydaje Ci się to nawet bardzo stosowne, ponieważ zamierzałeś wychować mnie na silnego, dziarskiego i odważnego młodzieńca.

* Pewnego razu w nocy bez ustanku marudziłem o trochę wody, zapewne nie z pragnienia, ale prawdopodobnie po to, aby Cię nieco poirytować, po części zaś, aby się zabawić. Gdy nie pomogły surowe napomnienia, zabrałeś mnie z łóżka, zaniosłeś na długi, drewniany balkon i na chwilę zostawiłeś samego, w koszuli, pod zamkniętymi drzwiami. Nie chcę powiedzieć, że to było niewłaściwe, może wtedy naprawdę nie można było w inny sposób uzyskać spokoju w nocy, chcę jednak przez to scharakteryzować Twoje metody wychowawcze i ich oddziaływanie na mnie. Potem byłem już chyba posłuszny, ale pozostał mi z tego wewnętrzny uraz. Nigdy nie potrafiłem doszukać się właściwego związku pomiędzy tym zrozumiałym dla mnie, bezsensownym proszeniem o wodę, a niezwykłą ohydą wyniesienia mnie na balkon. Jeszcze po latach cierpiałem z powodu dręczącego wyobrażenia, że ogromny mężczyzna, mój Ojciec, najwyższa instancja, mógł przyjść i prawie bez powodu wynieść mnie w nocy z łóżka na balkon, i że ja tak zupełnie nic nie znaczyłem dla niego.

* Prawdą również jest, że rzeczywiście ani razu mnie nie uderzyłeś. Ale wrzask, Twoja czerwona twarz, pośpieszne odpinanie szelek i to, że wisiały gotowe na oparciu krzesła – było chyba dla mnie bardziej przykre. Jakby ktoś miał być powieszony. Gdyby go powieszono naprawdę, umarłby i na tym koniec. Jeżeli jednak najpierw musi przeżyć wszystkie przygotowania do egzekucji, a dopiero gdy mu stryczek zwisa przed twarzą, ma dowiedzieć się o ułaskawieniu, to może się przez całe życie z tego nie uleczyć. Poza tym z wielu takich przypadków, gdy według Twej jasno wyrażonej opinii zasłużyłem na lanie, z Twej łaski nie dostawałem go jednak jeszcze tym razem, zebrało się nowe wielkie poczucie winy. Ze wszech stron ciągle zaciągałem u Ciebie długi.

* To prawda, że matka była dla mnie bezgranicznie dobra, lecz wszystko pozostawało dla mnie w relacji do Ciebie, a więc nie była to dobra proporcja. Matka nieświadomie spełniała rolę naganiacza w polowaniu. Kiedy Twoje wychowanie w jakimś nieprawdopodobnym przypadku przez upór, niechęć lub nawet nienawiść stawiało mnie na własnych nogach, to matka odkręcała wszystko na nowo swoją dobrocią, rozsądnymi mowami i namowami (w zamęcie dzieciństwa była wzorem rozsądku), prośbami, i na powrót byłem wpędzany w Twoje sidła, z których może zresztą byłbym się i wyłamał z korzyścią dla mnie i dla Ciebie. Albo bywało tak, że nie dochodziło do żadnego istotnego pojednania i że matka chroniła mnie przed Tobą tylko w tajemnicy, coś mi po kryjomu dawała, na coś mi pozwalała, a potem byłem wobec Ciebie na nowo płochliwą istotą, kłamcą, winowajcą świadomym swej winy, który z powodu swej nicości musiał dochodzić krętą drogą nawet do tego, co uważał za swe prawo. Oczywiście, przyzwyczaiłem się potem szukać na tych drogach tego, do czego nie miałem prawa, nawet w moim przekonaniu. Znów zwiększało się poczucie winy.

==''Listy do [[Milena Jesenská|Mileny]]''==
* Albo świat jest tak maleńki, albo my tak olbrzymi, w każdym razie wypełniamy go całkowicie.

* Całe życie opierałem się pragnieniu, aby je zakończyć.

* Czemu nie jestem na przykład szczęśliwą szafą w Twoim pokoju, szafą, która patrzy na Ciebie całą, kiedy siedzisz w fotelu czy przy biurku, albo gdy kładziesz się i śpisz.

* Jestem zmęczony, nie wiem nic i chciałbym tylko złożyć mą twarz na Twoich kolanach, czuć Twoją rękę na mojej głowie i trwać tak przez całą wieczność.

* Kiedy myślę o Tobie, zawsze tak samo jasno wyobrażam sobie, że leżysz w łóżku mniej więcej tak, jak leżałaś w Gmünd wieczorem na łące (tam gdzie opowiadałem Ci o moim przyjacielu, a Ty nie bardzo słuchałaś). I to nie jest bynajmniej dręczące wyobrażenie, tylko właściwie to coś najlepszego, o czym mogę teraz myśleć, że leżysz w łóżku, a ja Cię trochę pielęgnuję, przychodzę, kładę Ci rękę na czole, zatapiam się w Twoich oczach, gdy spoglądam na Ciebie, czuję Twój wzrok na sobie, gdy chodzę w kółko po pokoju, i wciąż z dumą, której poskromić wprost nie sposób, wiem, że żyję dla Ciebie, że mi to wolno, i dlatego zaczynam Ci dziękować, że raz, kiedyś, przystanęłaś przy mnie i podałaś mi rękę.

* Miłością jest, że ty jesteś tym nożem, którym ja grzebię w sobie.
** ''Liebe ist das Messer, mit dem ich in mir wühle.'' (niem.)

==Inne==
* Cała wiedza, suma wszystkich pytań i wszystkich odpowiedzi zawarta jest w psie.

* Chrystus – to przepaść pełna światła… ten, kto w nią spojrzy, musi się w nią rzucić.
** Zobacz też: [[Jezus Chrystus]]

* Człowiek nie może żyć bez nieustannej ufności w coś niezniszczalnego.

* Człowiek przychodzi na ten świat z krwawiącą raną.

* Gdy Gregor Samsa obudził się pewnego rana z niespokojnych snów, stwierdził, że zmienił się w łóżku w potwornego robaka.
** Opis: [[pierwsze zdania dzieł literackich]].
** Źródło: ''Przemiana'' (niem. ''Die Verwandlung''), tłum. Juliusz Kydryński

* Ile szczęśliwych myśli zostaje zaduszonych pod kołdrą, kiedy się samotnie śpi w swoim łóżku, i ile nieszczęsnych snów się nią ogrzewa.

* Istnieje cel, ale nie ma drogi: to, co nazywamy drogą, jest wahaniem.

* Istnieją dwa grzechy główne, z których wywodzą się wszystkie inne: niecierpliwość i opieszałość. Przez niecierpliwość ludzie zostali wypędzeni z raju, przez opieszałość nie powracają tam.
** Zobacz też: [[człowiek]], [[raj]], [[grzech]]

* Jedną z najbardziej skutecznych pokus zła jest wezwanie do walki.

* Jedynie uciekając od świata, można się nim cieszyć.
** Zobacz też: [[świat]]

* Jeśli się raz wchłonęło zło, to ono już nie żąda, by mu wierzono.

* Kat ma zawsze złą reputację.

* Kłamie się możliwie mało, kiedy się kłamie możliwie mało, a nie kiedy ma się ku temu niewiele okazji.

* Łaknienie śmierci jest pierwszą oznaką nadchodzącego zrozumienia.
** Źródło: ''Aforyzmy z Zurau'', opracowanie Roberto Calasso, Kraków 2007, s. 25.
** Zobacz też: [[śmierć]]

* Najwyższej koncentracji obcy jest wysiłek.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
** Zobacz też: [[wysiłek]]

* Nienawidzę wszystkiego, co nie ma związku z literaturą, nudzą mnie rozmowy (nawet jeśli dotyczą literatury), nudzi mnie składanie wizyt, cierpienia i radości moich krewnych nudzą mnie do głębi duszy. Rozmowy odbierają ważkość, powagę, prawdę wszystkiemu, co myślę.
** Źródło: [https://klp.pl/proces/a-5488.html klp.pl]

* Ofiary istnieją, bo istnieją kaci.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', op. cit.

* Okazja do malutkiej rozpaczy.

* Pewnym nie można być nawet starych znajomych.

* Psy myśliwskie jeszcze igrają na dziedzińcu, ale zwierzyna im nie ujdzie, choć teraz tak szybko pędzi już przez lasy.

* Różnica pomiędzy siłą narodu a jednostki jest tak ogromna, że wystarczy, by naród z bliska ogarnął ulubieńca swym ciepłem, co będzie dla niego dostateczną ochroną.
** Zobacz też: [[siła]]

* Słuszna droga idzie po linie, która nie jest rozpięta wysoko, ale tuż nad ziemią. Ludzie, zdaje się, więcej się o nią potykają, niż po niej chodzą.

* Świat jest zły i jeszcze mu się to ułatwia.

* Twórczość jest zawsze tylko ekspedycją w kierunku prawdy.
** Zobacz też: [[prawda]]

* Tylko nasze pojęcie czasu pozwala nam mówić o sądzie ostatecznym. W gruncie rzeczy jest to sąd doraźny.
** Zobacz też: [[czas]], [[sąd]]

* W walce pomiędzy tobą a światem sekunduj światu.

* Został na nas nałożony jedynie obowiązek negacji; to, co pozytywne, zostało nam już dane.

* Zrozumieć szczęście, to jakby zrozumieć, że grunt, na którym stoisz, nie może być szerszy od dwóch stóp, które go pokrywają.
** ''Das Glück begreifen, daß der Boden, auf dem Du stehst, nicht größer sein kann, als die zwei Füße ihn bedecken.'' (niem.)
** Źródło: ''Betrachtungen über Sünde, Leid, Hoffnung und den wahren Weg'' (1917–19)
** Zobacz też: [[szczęście]]

* Zwierzenia byłyby najbardziej prawdziwe, gdyby się je potem odwoływało.

==O Franzu Kafce==
* „Godot” nie powstał ani w „oparach egzystencjonalizmu” ani pod wpływem Kafki, jak utrzymują chętnie jego warszawscy recenzenci. Nie cała literatura pesymistyczna wywodzi się od Heideggera i Sartre’a, nie wszystkie sytuacje beznadziejne i absurdalne są pokrewne przygodom Józefa K., bohatera ''Procesu'' i ''Zamku'', dwóch powieści gdzie Kafka wypowiedział się najpełniej, a które naznaczyły trwale piśmiennictwo europejskie lat ostatnich. „Kafkizm” był w powietrzu: Maurice Blanchot, zaliczający się do najciekawszych pisarzy francuskich, napisał przed dwudziestu laty jedną z najbardziej „Kafkowskich” powieści, jakie istnieją w literaturze, nie znając Kafki. Przykładów takich znalazłoby się więcej.
** Autor: [[Julian Rogoziński]]
** Opis: o Franzu Kafce i ''[[Czekając na Godota]]'' [[Samuel Beckett|Samuela Becketta]].
** Źródło: [https://przekroj.pl/archiwum/artykuly/24845?f=autor:2565 Julian Rogoziński, ''Spotkania z Beckettem''], przekroj.pl

* Franz Kafka zasłużył sobie na to&lt;br &gt;żeby nie stawiać mu pomników&lt;br &gt;nie produkować koszulek&lt;br &gt;podkoszulków filiżanek&lt;br &gt;chusteczek do nosa majtek.
** Autor: [[Tadeusz Różewicz]], ''Tego się Kafce nie robi''

* Kafka, masz rację... On tam jest. Zawsze lubiłem go czytać, gdy byłem w wisielczym nastroju, chyba przynosił mi ulgę, jego pisarstwo otwierało mroczną otchłań i człowiek w nią wpadał, Kafka umiał pokazać dziwne sztuczki, trochę odrywał od rzeczywistości.
** Autor: [[Charles Bukowski]]
** Źródło: fragment listu Bukowskiego do Jacka Stevensona z 1983.
{{SORTUJ:Kafka, Franz}}
[[Kategoria:Austriaccy prozaicy]]
[[Kategoria:Austriaccy Żydzi]]
[[Kategoria:Pisarze dwudziestolecia międzywojennego]]
[[Kategoria:Pisarze modernizmu]]</text>
      <sha1>0bzjtdg1lbnuzuij20zrfjdigzmlsrf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611981</id>
      <parentid>611980</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T15:19:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nazwa1234</username>
        <id>53893</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dziennik (1910–1923) */</comment>
      <origin>611981</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16161" sha1="7od6k5gogebrhylsao38zkqixw5n7t7" xml:space="preserve">[[Plik:Franz Kafka, 1923.jpg|mały|{{center|Franz Kafka (1923)}}]]
'''[[w:Franz Kafka|Franz Kafka]]''' (1883–1924) – austriacki pisarz.

==''Dziennik (1910–1923)''==
* Często człowiek, jeśli patrzy uważnie, poznaje siebie już po twarzy lokaja u drzwi.
** Zobacz też: [[człowiek]]

* Mieć uczucie, że się jest spętanym, a równocześnie inne uczucie, że po uwolnieniu z pęt byłoby jeszcze gorzej.

* Najczęściej ten, którego się szuka, mieszka tuż obok.

* Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji. Po południu szkoła pływania.
** Opis: wpis z 2 sierpnia 1914.

* Nigdy nie udało nam się rozstrzygnąć, czy są oni [paryżanie] uszczęśliwieni, kiedy robimy błędy we francuskim, czy też po prostu uważają, że błędy te są interesujące i warto ich posłuchać.
** Opis: wpis z września 1911.

* Osamotnienie niesie tylko kary.
** Zobacz też: [[kara]]

* Spałem, budziłem się, spałem, budziłem się, nędzne życie.
** Opis: wpis z 19 lipca 1910.

* Wieczna młodość jest niemożliwa; gdyby nawet nie było innej przeszkody, autoanaliza uniemożliwiłaby ją.
** Opis: wpis z 10 kwietnia 1922.
** Zobacz też: [[młodość]]

* Wszystko jawi mi się jako konstrukcja.

==''Proces''==
&lt;small&gt;(tłum. [[Bruno Schulz]], wyd. Club International del Libro S.A., Madryt 1999)&lt;/small&gt;

* Ale na gardle jego spoczęły ręce jednego z panów, gdy drugi tymczasem wepchnął mu nóż w serce i dwa razy w nim obrócił. Gasnącymi oczyma widział jeszcze K., jak panowie blisko, przed jego twarzą, policzek przy policzku, śledzili ostateczne rozstrzygnięcie. „Jak pies!” – powiedział do siebie. Było tak, jak gdyby wstyd miał go przeżyć.
** Opis: [[ostatnie zdania dzieł literackich]].

* Jeżeli namaluję tu jednego przy drugim wszystkich sędziów i pan będzie się przed tym płótnem bronił, więcej pan wskóra przed nim niż przed prawdziwym sądem.
** Źródło: s. 156–157.

* Ktoś musiał zrobić doniesienie na Józefa K., bo mimo że nic złego nie popełnił, został pewnego ranka po prostu aresztowany.
** Opis: [[pierwsze zdania dzieł literackich]].

* Z kłamstwa robi się istotę porządku świata.
** Źródło: s. 232.

==''List do ojca''==
&lt;small&gt;(niem. ''Brief an den Vater''; tłum. Janusz Sukiennicki)&lt;/small&gt;

* Byłem lękliwym dzieckiem, mimo to bywałem z pewnością również krnąbrny, jak inni w mym wieku; z pewnością matka tez mnie rozpieszczała, ale nie mogę uwierzyć, że byłem szczególnie trudny do wychowania; nie mogę uwierzyć, że przyjaznym słowem, łagodnym ujęciem za rękę, dobrym spojrzeniem nie udałoby się skłonić mnie do zrobienia wszystkiego, czego by chciano.

* Dla Ciebie sprawa była zawsze bardzo prosta, wtedy przynajmniej, kiedy rozmawiałeś o tym ze mną, a także, bez wyboru – z kim popadło. W Twoich oczach wyglądało to mniej więcej tak: całe swoje życie ciężko pracowałeś, poświęciłeś wszystko dzieciom, zwłaszcza mnie, i dlatego mogłem wieść żywot „huczny i buńczuczny”, miałem całkowitą swobodę w uczeniu się, nie troszczyłem się o wikt, zupełnie nie miałem powodów do trosk. Nie wymagałeś za to żadnej wdzięczności – Ty znasz „wdzięczność dzieci” – ale choćby jakiegoś zrozumienia, oznaki współczucia; zamiast tego od dawna zamykałem się w mym pokoju, uciekałem w świat książek, w szalone przyjaźnie, w ekscentryczne pomysły; otwarcie nigdy z Tobą nie rozmawiałem, nigdy nie przychodziłem do Ciebie do templu, nie odwiedzałem Cię nigdy we Franciszkowych Łaźniach, poza tym również nigdy nie miałem poczucia więzi rodzinnej, nie troszczyłem się o sklep i o Twoje interesy, pozostawiłem Tobie fabrykę, a potem Cię opuściłem, wspierałem Ottlę w jej uporze i podczas, gdy dla Ciebie nie kiwnąłem nawet palcem (ani razu nie przyniosłem Ci biletu do teatru), to dla przyjaciół robiłem wszystko.

* Na szczęście bywały również wyjątki, wtedy najczęściej, gdy cierpiałeś milcząc, a miłość i dobro pokonywały i obejmowały wszystko swoją siłą. Rzadko, co prawda, tak bywało, ale to było cudowne. Na przykład, gdy widywałem Cię niegdyś w sklepie, latem w skwarne popołudnie, zmęczonego i nieco sennego, z łokciami na ladzie; albo gdy w niedzielę wymęczony przyjeżdżałeś do nas na letnisko; albo gdy podczas ciężkiej choroby mamy dygocąc od płaczu uchwyciłeś się półki z książkami; albo podczas mojej ostatniej choroby cicho zaszedłeś do mnie do pokoju Ottli, zatrzymałeś się na progu, wetknąłeś tylko głowę, aby mnie zobaczyć w łóżku, i dla formy jedynie pozdrowiłeś ręką. W takich chwilach człowiek kładł się i płakał ze szczęścia, i płacze, kiedy to pisze.

* Następnym jawnym wynikiem tego całego wychowania było to, że uciekałem przed wszystkim, co tylko z dala przypominało Ciebie. Najpierw sklep. Sam w sobie, szczególnie w latach dzieciństwa, dopóki był to sklepik na bocznej uliczce, musiał mnie chyba bardzo cieszyć, taki był ożywiony i wieczorami oświetlony, tyle tam się widziało i słyszało, tu i ówdzie można było coś pomóc, zasłużyć się, ale przede wszystkim podziwiało się Ciebie i Twój nadzwyczajny talent kupiecki, jak sprzedawałeś, obsługiwałeś ludzi, dowcipkowałeś, byłeś niezmordowany, w przypadku wątpliwości natychmiast znajdowałeś rozstrzygnięcie, i tak dalej; jeszcze jak pakowałeś towar lub rozwiązywałeś paczkę, to też było nie lada przedstawieniem godnym obejrzenia, a wszystko razem nie najgorszą szkołą dla dzieci. Ale ponieważ stopniowo coraz bardziej napełniałeś mnie przerażeniem, a sklep i Ty zlewaliście się w jedno, sklep też przestał być dla mnie przyjemny.

* Potrafisz tylko tak traktować dziecko, jak Ciebie traktowano: energicznie, hałaśliwie i porywczo, i w tym przypadku wydaje Ci się to nawet bardzo stosowne, ponieważ zamierzałeś wychować mnie na silnego, dziarskiego i odważnego młodzieńca.

* Pewnego razu w nocy bez ustanku marudziłem o trochę wody, zapewne nie z pragnienia, ale prawdopodobnie po to, aby Cię nieco poirytować, po części zaś, aby się zabawić. Gdy nie pomogły surowe napomnienia, zabrałeś mnie z łóżka, zaniosłeś na długi, drewniany balkon i na chwilę zostawiłeś samego, w koszuli, pod zamkniętymi drzwiami. Nie chcę powiedzieć, że to było niewłaściwe, może wtedy naprawdę nie można było w inny sposób uzyskać spokoju w nocy, chcę jednak przez to scharakteryzować Twoje metody wychowawcze i ich oddziaływanie na mnie. Potem byłem już chyba posłuszny, ale pozostał mi z tego wewnętrzny uraz. Nigdy nie potrafiłem doszukać się właściwego związku pomiędzy tym zrozumiałym dla mnie, bezsensownym proszeniem o wodę, a niezwykłą ohydą wyniesienia mnie na balkon. Jeszcze po latach cierpiałem z powodu dręczącego wyobrażenia, że ogromny mężczyzna, mój Ojciec, najwyższa instancja, mógł przyjść i prawie bez powodu wynieść mnie w nocy z łóżka na balkon, i że ja tak zupełnie nic nie znaczyłem dla niego.

* Prawdą również jest, że rzeczywiście ani razu mnie nie uderzyłeś. Ale wrzask, Twoja czerwona twarz, pośpieszne odpinanie szelek i to, że wisiały gotowe na oparciu krzesła – było chyba dla mnie bardziej przykre. Jakby ktoś miał być powieszony. Gdyby go powieszono naprawdę, umarłby i na tym koniec. Jeżeli jednak najpierw musi przeżyć wszystkie przygotowania do egzekucji, a dopiero gdy mu stryczek zwisa przed twarzą, ma dowiedzieć się o ułaskawieniu, to może się przez całe życie z tego nie uleczyć. Poza tym z wielu takich przypadków, gdy według Twej jasno wyrażonej opinii zasłużyłem na lanie, z Twej łaski nie dostawałem go jednak jeszcze tym razem, zebrało się nowe wielkie poczucie winy. Ze wszech stron ciągle zaciągałem u Ciebie długi.

* To prawda, że matka była dla mnie bezgranicznie dobra, lecz wszystko pozostawało dla mnie w relacji do Ciebie, a więc nie była to dobra proporcja. Matka nieświadomie spełniała rolę naganiacza w polowaniu. Kiedy Twoje wychowanie w jakimś nieprawdopodobnym przypadku przez upór, niechęć lub nawet nienawiść stawiało mnie na własnych nogach, to matka odkręcała wszystko na nowo swoją dobrocią, rozsądnymi mowami i namowami (w zamęcie dzieciństwa była wzorem rozsądku), prośbami, i na powrót byłem wpędzany w Twoje sidła, z których może zresztą byłbym się i wyłamał z korzyścią dla mnie i dla Ciebie. Albo bywało tak, że nie dochodziło do żadnego istotnego pojednania i że matka chroniła mnie przed Tobą tylko w tajemnicy, coś mi po kryjomu dawała, na coś mi pozwalała, a potem byłem wobec Ciebie na nowo płochliwą istotą, kłamcą, winowajcą świadomym swej winy, który z powodu swej nicości musiał dochodzić krętą drogą nawet do tego, co uważał za swe prawo. Oczywiście, przyzwyczaiłem się potem szukać na tych drogach tego, do czego nie miałem prawa, nawet w moim przekonaniu. Znów zwiększało się poczucie winy.

==''Listy do [[Milena Jesenská|Mileny]]''==
* Albo świat jest tak maleńki, albo my tak olbrzymi, w każdym razie wypełniamy go całkowicie.

* Całe życie opierałem się pragnieniu, aby je zakończyć.

* Czemu nie jestem na przykład szczęśliwą szafą w Twoim pokoju, szafą, która patrzy na Ciebie całą, kiedy siedzisz w fotelu czy przy biurku, albo gdy kładziesz się i śpisz.

* Jestem zmęczony, nie wiem nic i chciałbym tylko złożyć mą twarz na Twoich kolanach, czuć Twoją rękę na mojej głowie i trwać tak przez całą wieczność.

* Kiedy myślę o Tobie, zawsze tak samo jasno wyobrażam sobie, że leżysz w łóżku mniej więcej tak, jak leżałaś w Gmünd wieczorem na łące (tam gdzie opowiadałem Ci o moim przyjacielu, a Ty nie bardzo słuchałaś). I to nie jest bynajmniej dręczące wyobrażenie, tylko właściwie to coś najlepszego, o czym mogę teraz myśleć, że leżysz w łóżku, a ja Cię trochę pielęgnuję, przychodzę, kładę Ci rękę na czole, zatapiam się w Twoich oczach, gdy spoglądam na Ciebie, czuję Twój wzrok na sobie, gdy chodzę w kółko po pokoju, i wciąż z dumą, której poskromić wprost nie sposób, wiem, że żyję dla Ciebie, że mi to wolno, i dlatego zaczynam Ci dziękować, że raz, kiedyś, przystanęłaś przy mnie i podałaś mi rękę.

* Miłością jest, że ty jesteś tym nożem, którym ja grzebię w sobie.
** ''Liebe ist das Messer, mit dem ich in mir wühle.'' (niem.)

==Inne==
* Cała wiedza, suma wszystkich pytań i wszystkich odpowiedzi zawarta jest w psie.

* Chrystus – to przepaść pełna światła… ten, kto w nią spojrzy, musi się w nią rzucić.
** Zobacz też: [[Jezus Chrystus]]

* Człowiek nie może żyć bez nieustannej ufności w coś niezniszczalnego.

* Człowiek przychodzi na ten świat z krwawiącą raną.

* Gdy Gregor Samsa obudził się pewnego rana z niespokojnych snów, stwierdził, że zmienił się w łóżku w potwornego robaka.
** Opis: [[pierwsze zdania dzieł literackich]].
** Źródło: ''Przemiana'' (niem. ''Die Verwandlung''), tłum. Juliusz Kydryński

* Ile szczęśliwych myśli zostaje zaduszonych pod kołdrą, kiedy się samotnie śpi w swoim łóżku, i ile nieszczęsnych snów się nią ogrzewa.

* Istnieje cel, ale nie ma drogi: to, co nazywamy drogą, jest wahaniem.

* Istnieją dwa grzechy główne, z których wywodzą się wszystkie inne: niecierpliwość i opieszałość. Przez niecierpliwość ludzie zostali wypędzeni z raju, przez opieszałość nie powracają tam.
** Zobacz też: [[człowiek]], [[raj]], [[grzech]]

* Jedną z najbardziej skutecznych pokus zła jest wezwanie do walki.

* Jedynie uciekając od świata, można się nim cieszyć.
** Zobacz też: [[świat]]

* Jeśli się raz wchłonęło zło, to ono już nie żąda, by mu wierzono.

* Kat ma zawsze złą reputację.

* Kłamie się możliwie mało, kiedy się kłamie możliwie mało, a nie kiedy ma się ku temu niewiele okazji.

* Łaknienie śmierci jest pierwszą oznaką nadchodzącego zrozumienia.
** Źródło: ''Aforyzmy z Zurau'', opracowanie Roberto Calasso, Kraków 2007, s. 25.
** Zobacz też: [[śmierć]]

* Najwyższej koncentracji obcy jest wysiłek.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
** Zobacz też: [[wysiłek]]

* Nienawidzę wszystkiego, co nie ma związku z literaturą, nudzą mnie rozmowy (nawet jeśli dotyczą literatury), nudzi mnie składanie wizyt, cierpienia i radości moich krewnych nudzą mnie do głębi duszy. Rozmowy odbierają ważkość, powagę, prawdę wszystkiemu, co myślę.
** Źródło: [https://klp.pl/proces/a-5488.html klp.pl]

* Ofiary istnieją, bo istnieją kaci.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', op. cit.

* Okazja do malutkiej rozpaczy.

* Pewnym nie można być nawet starych znajomych.

* Psy myśliwskie jeszcze igrają na dziedzińcu, ale zwierzyna im nie ujdzie, choć teraz tak szybko pędzi już przez lasy.

* Różnica pomiędzy siłą narodu a jednostki jest tak ogromna, że wystarczy, by naród z bliska ogarnął ulubieńca swym ciepłem, co będzie dla niego dostateczną ochroną.
** Zobacz też: [[siła]]

* Słuszna droga idzie po linie, która nie jest rozpięta wysoko, ale tuż nad ziemią. Ludzie, zdaje się, więcej się o nią potykają, niż po niej chodzą.

* Świat jest zły i jeszcze mu się to ułatwia.

* Twórczość jest zawsze tylko ekspedycją w kierunku prawdy.
** Zobacz też: [[prawda]]

* Tylko nasze pojęcie czasu pozwala nam mówić o sądzie ostatecznym. W gruncie rzeczy jest to sąd doraźny.
** Zobacz też: [[czas]], [[sąd]]

* W walce pomiędzy tobą a światem sekunduj światu.

* Został na nas nałożony jedynie obowiązek negacji; to, co pozytywne, zostało nam już dane.

* Zrozumieć szczęście, to jakby zrozumieć, że grunt, na którym stoisz, nie może być szerszy od dwóch stóp, które go pokrywają.
** ''Das Glück begreifen, daß der Boden, auf dem Du stehst, nicht größer sein kann, als die zwei Füße ihn bedecken.'' (niem.)
** Źródło: ''Betrachtungen über Sünde, Leid, Hoffnung und den wahren Weg'' (1917–19)
** Zobacz też: [[szczęście]]

* Zwierzenia byłyby najbardziej prawdziwe, gdyby się je potem odwoływało.

==O Franzu Kafce==
* „Godot” nie powstał ani w „oparach egzystencjonalizmu” ani pod wpływem Kafki, jak utrzymują chętnie jego warszawscy recenzenci. Nie cała literatura pesymistyczna wywodzi się od Heideggera i Sartre’a, nie wszystkie sytuacje beznadziejne i absurdalne są pokrewne przygodom Józefa K., bohatera ''Procesu'' i ''Zamku'', dwóch powieści gdzie Kafka wypowiedział się najpełniej, a które naznaczyły trwale piśmiennictwo europejskie lat ostatnich. „Kafkizm” był w powietrzu: Maurice Blanchot, zaliczający się do najciekawszych pisarzy francuskich, napisał przed dwudziestu laty jedną z najbardziej „Kafkowskich” powieści, jakie istnieją w literaturze, nie znając Kafki. Przykładów takich znalazłoby się więcej.
** Autor: [[Julian Rogoziński]]
** Opis: o Franzu Kafce i ''[[Czekając na Godota]]'' [[Samuel Beckett|Samuela Becketta]].
** Źródło: [https://przekroj.pl/archiwum/artykuly/24845?f=autor:2565 Julian Rogoziński, ''Spotkania z Beckettem''], przekroj.pl

* Franz Kafka zasłużył sobie na to&lt;br &gt;żeby nie stawiać mu pomników&lt;br &gt;nie produkować koszulek&lt;br &gt;podkoszulków filiżanek&lt;br &gt;chusteczek do nosa majtek.
** Autor: [[Tadeusz Różewicz]], ''Tego się Kafce nie robi''

* Kafka, masz rację... On tam jest. Zawsze lubiłem go czytać, gdy byłem w wisielczym nastroju, chyba przynosił mi ulgę, jego pisarstwo otwierało mroczną otchłań i człowiek w nią wpadał, Kafka umiał pokazać dziwne sztuczki, trochę odrywał od rzeczywistości.
** Autor: [[Charles Bukowski]]
** Źródło: fragment listu Bukowskiego do Jacka Stevensona z 1983.
{{SORTUJ:Kafka, Franz}}
[[Kategoria:Austriaccy prozaicy]]
[[Kategoria:Austriaccy Żydzi]]
[[Kategoria:Pisarze dwudziestolecia międzywojennego]]
[[Kategoria:Pisarze modernizmu]]</text>
      <sha1>7od6k5gogebrhylsao38zkqixw5n7t7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612013</id>
      <parentid>611981</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T23:00:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nazwa1234</username>
        <id>53893</id>
      </contributor>
      <comment>/* Inne */</comment>
      <origin>612013</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16301" sha1="285dni7pmtx4s7pnft6hnnuskd62nuc" xml:space="preserve">[[Plik:Franz Kafka, 1923.jpg|mały|{{center|Franz Kafka (1923)}}]]
'''[[w:Franz Kafka|Franz Kafka]]''' (1883–1924) – austriacki pisarz.

==''Dziennik (1910–1923)''==
* Często człowiek, jeśli patrzy uważnie, poznaje siebie już po twarzy lokaja u drzwi.
** Zobacz też: [[człowiek]]

* Mieć uczucie, że się jest spętanym, a równocześnie inne uczucie, że po uwolnieniu z pęt byłoby jeszcze gorzej.

* Najczęściej ten, którego się szuka, mieszka tuż obok.

* Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji. Po południu szkoła pływania.
** Opis: wpis z 2 sierpnia 1914.

* Nigdy nie udało nam się rozstrzygnąć, czy są oni [paryżanie] uszczęśliwieni, kiedy robimy błędy we francuskim, czy też po prostu uważają, że błędy te są interesujące i warto ich posłuchać.
** Opis: wpis z września 1911.

* Osamotnienie niesie tylko kary.
** Zobacz też: [[kara]]

* Spałem, budziłem się, spałem, budziłem się, nędzne życie.
** Opis: wpis z 19 lipca 1910.

* Wieczna młodość jest niemożliwa; gdyby nawet nie było innej przeszkody, autoanaliza uniemożliwiłaby ją.
** Opis: wpis z 10 kwietnia 1922.
** Zobacz też: [[młodość]]

* Wszystko jawi mi się jako konstrukcja.

==''Proces''==
&lt;small&gt;(tłum. [[Bruno Schulz]], wyd. Club International del Libro S.A., Madryt 1999)&lt;/small&gt;

* Ale na gardle jego spoczęły ręce jednego z panów, gdy drugi tymczasem wepchnął mu nóż w serce i dwa razy w nim obrócił. Gasnącymi oczyma widział jeszcze K., jak panowie blisko, przed jego twarzą, policzek przy policzku, śledzili ostateczne rozstrzygnięcie. „Jak pies!” – powiedział do siebie. Było tak, jak gdyby wstyd miał go przeżyć.
** Opis: [[ostatnie zdania dzieł literackich]].

* Jeżeli namaluję tu jednego przy drugim wszystkich sędziów i pan będzie się przed tym płótnem bronił, więcej pan wskóra przed nim niż przed prawdziwym sądem.
** Źródło: s. 156–157.

* Ktoś musiał zrobić doniesienie na Józefa K., bo mimo że nic złego nie popełnił, został pewnego ranka po prostu aresztowany.
** Opis: [[pierwsze zdania dzieł literackich]].

* Z kłamstwa robi się istotę porządku świata.
** Źródło: s. 232.

==''List do ojca''==
&lt;small&gt;(niem. ''Brief an den Vater''; tłum. Janusz Sukiennicki)&lt;/small&gt;

* Byłem lękliwym dzieckiem, mimo to bywałem z pewnością również krnąbrny, jak inni w mym wieku; z pewnością matka tez mnie rozpieszczała, ale nie mogę uwierzyć, że byłem szczególnie trudny do wychowania; nie mogę uwierzyć, że przyjaznym słowem, łagodnym ujęciem za rękę, dobrym spojrzeniem nie udałoby się skłonić mnie do zrobienia wszystkiego, czego by chciano.

* Dla Ciebie sprawa była zawsze bardzo prosta, wtedy przynajmniej, kiedy rozmawiałeś o tym ze mną, a także, bez wyboru – z kim popadło. W Twoich oczach wyglądało to mniej więcej tak: całe swoje życie ciężko pracowałeś, poświęciłeś wszystko dzieciom, zwłaszcza mnie, i dlatego mogłem wieść żywot „huczny i buńczuczny”, miałem całkowitą swobodę w uczeniu się, nie troszczyłem się o wikt, zupełnie nie miałem powodów do trosk. Nie wymagałeś za to żadnej wdzięczności – Ty znasz „wdzięczność dzieci” – ale choćby jakiegoś zrozumienia, oznaki współczucia; zamiast tego od dawna zamykałem się w mym pokoju, uciekałem w świat książek, w szalone przyjaźnie, w ekscentryczne pomysły; otwarcie nigdy z Tobą nie rozmawiałem, nigdy nie przychodziłem do Ciebie do templu, nie odwiedzałem Cię nigdy we Franciszkowych Łaźniach, poza tym również nigdy nie miałem poczucia więzi rodzinnej, nie troszczyłem się o sklep i o Twoje interesy, pozostawiłem Tobie fabrykę, a potem Cię opuściłem, wspierałem Ottlę w jej uporze i podczas, gdy dla Ciebie nie kiwnąłem nawet palcem (ani razu nie przyniosłem Ci biletu do teatru), to dla przyjaciół robiłem wszystko.

* Na szczęście bywały również wyjątki, wtedy najczęściej, gdy cierpiałeś milcząc, a miłość i dobro pokonywały i obejmowały wszystko swoją siłą. Rzadko, co prawda, tak bywało, ale to było cudowne. Na przykład, gdy widywałem Cię niegdyś w sklepie, latem w skwarne popołudnie, zmęczonego i nieco sennego, z łokciami na ladzie; albo gdy w niedzielę wymęczony przyjeżdżałeś do nas na letnisko; albo gdy podczas ciężkiej choroby mamy dygocąc od płaczu uchwyciłeś się półki z książkami; albo podczas mojej ostatniej choroby cicho zaszedłeś do mnie do pokoju Ottli, zatrzymałeś się na progu, wetknąłeś tylko głowę, aby mnie zobaczyć w łóżku, i dla formy jedynie pozdrowiłeś ręką. W takich chwilach człowiek kładł się i płakał ze szczęścia, i płacze, kiedy to pisze.

* Następnym jawnym wynikiem tego całego wychowania było to, że uciekałem przed wszystkim, co tylko z dala przypominało Ciebie. Najpierw sklep. Sam w sobie, szczególnie w latach dzieciństwa, dopóki był to sklepik na bocznej uliczce, musiał mnie chyba bardzo cieszyć, taki był ożywiony i wieczorami oświetlony, tyle tam się widziało i słyszało, tu i ówdzie można było coś pomóc, zasłużyć się, ale przede wszystkim podziwiało się Ciebie i Twój nadzwyczajny talent kupiecki, jak sprzedawałeś, obsługiwałeś ludzi, dowcipkowałeś, byłeś niezmordowany, w przypadku wątpliwości natychmiast znajdowałeś rozstrzygnięcie, i tak dalej; jeszcze jak pakowałeś towar lub rozwiązywałeś paczkę, to też było nie lada przedstawieniem godnym obejrzenia, a wszystko razem nie najgorszą szkołą dla dzieci. Ale ponieważ stopniowo coraz bardziej napełniałeś mnie przerażeniem, a sklep i Ty zlewaliście się w jedno, sklep też przestał być dla mnie przyjemny.

* Potrafisz tylko tak traktować dziecko, jak Ciebie traktowano: energicznie, hałaśliwie i porywczo, i w tym przypadku wydaje Ci się to nawet bardzo stosowne, ponieważ zamierzałeś wychować mnie na silnego, dziarskiego i odważnego młodzieńca.

* Pewnego razu w nocy bez ustanku marudziłem o trochę wody, zapewne nie z pragnienia, ale prawdopodobnie po to, aby Cię nieco poirytować, po części zaś, aby się zabawić. Gdy nie pomogły surowe napomnienia, zabrałeś mnie z łóżka, zaniosłeś na długi, drewniany balkon i na chwilę zostawiłeś samego, w koszuli, pod zamkniętymi drzwiami. Nie chcę powiedzieć, że to było niewłaściwe, może wtedy naprawdę nie można było w inny sposób uzyskać spokoju w nocy, chcę jednak przez to scharakteryzować Twoje metody wychowawcze i ich oddziaływanie na mnie. Potem byłem już chyba posłuszny, ale pozostał mi z tego wewnętrzny uraz. Nigdy nie potrafiłem doszukać się właściwego związku pomiędzy tym zrozumiałym dla mnie, bezsensownym proszeniem o wodę, a niezwykłą ohydą wyniesienia mnie na balkon. Jeszcze po latach cierpiałem z powodu dręczącego wyobrażenia, że ogromny mężczyzna, mój Ojciec, najwyższa instancja, mógł przyjść i prawie bez powodu wynieść mnie w nocy z łóżka na balkon, i że ja tak zupełnie nic nie znaczyłem dla niego.

* Prawdą również jest, że rzeczywiście ani razu mnie nie uderzyłeś. Ale wrzask, Twoja czerwona twarz, pośpieszne odpinanie szelek i to, że wisiały gotowe na oparciu krzesła – było chyba dla mnie bardziej przykre. Jakby ktoś miał być powieszony. Gdyby go powieszono naprawdę, umarłby i na tym koniec. Jeżeli jednak najpierw musi przeżyć wszystkie przygotowania do egzekucji, a dopiero gdy mu stryczek zwisa przed twarzą, ma dowiedzieć się o ułaskawieniu, to może się przez całe życie z tego nie uleczyć. Poza tym z wielu takich przypadków, gdy według Twej jasno wyrażonej opinii zasłużyłem na lanie, z Twej łaski nie dostawałem go jednak jeszcze tym razem, zebrało się nowe wielkie poczucie winy. Ze wszech stron ciągle zaciągałem u Ciebie długi.

* To prawda, że matka była dla mnie bezgranicznie dobra, lecz wszystko pozostawało dla mnie w relacji do Ciebie, a więc nie była to dobra proporcja. Matka nieświadomie spełniała rolę naganiacza w polowaniu. Kiedy Twoje wychowanie w jakimś nieprawdopodobnym przypadku przez upór, niechęć lub nawet nienawiść stawiało mnie na własnych nogach, to matka odkręcała wszystko na nowo swoją dobrocią, rozsądnymi mowami i namowami (w zamęcie dzieciństwa była wzorem rozsądku), prośbami, i na powrót byłem wpędzany w Twoje sidła, z których może zresztą byłbym się i wyłamał z korzyścią dla mnie i dla Ciebie. Albo bywało tak, że nie dochodziło do żadnego istotnego pojednania i że matka chroniła mnie przed Tobą tylko w tajemnicy, coś mi po kryjomu dawała, na coś mi pozwalała, a potem byłem wobec Ciebie na nowo płochliwą istotą, kłamcą, winowajcą świadomym swej winy, który z powodu swej nicości musiał dochodzić krętą drogą nawet do tego, co uważał za swe prawo. Oczywiście, przyzwyczaiłem się potem szukać na tych drogach tego, do czego nie miałem prawa, nawet w moim przekonaniu. Znów zwiększało się poczucie winy.

==''Listy do [[Milena Jesenská|Mileny]]''==
* Albo świat jest tak maleńki, albo my tak olbrzymi, w każdym razie wypełniamy go całkowicie.

* Całe życie opierałem się pragnieniu, aby je zakończyć.

* Czemu nie jestem na przykład szczęśliwą szafą w Twoim pokoju, szafą, która patrzy na Ciebie całą, kiedy siedzisz w fotelu czy przy biurku, albo gdy kładziesz się i śpisz.

* Jestem zmęczony, nie wiem nic i chciałbym tylko złożyć mą twarz na Twoich kolanach, czuć Twoją rękę na mojej głowie i trwać tak przez całą wieczność.

* Kiedy myślę o Tobie, zawsze tak samo jasno wyobrażam sobie, że leżysz w łóżku mniej więcej tak, jak leżałaś w Gmünd wieczorem na łące (tam gdzie opowiadałem Ci o moim przyjacielu, a Ty nie bardzo słuchałaś). I to nie jest bynajmniej dręczące wyobrażenie, tylko właściwie to coś najlepszego, o czym mogę teraz myśleć, że leżysz w łóżku, a ja Cię trochę pielęgnuję, przychodzę, kładę Ci rękę na czole, zatapiam się w Twoich oczach, gdy spoglądam na Ciebie, czuję Twój wzrok na sobie, gdy chodzę w kółko po pokoju, i wciąż z dumą, której poskromić wprost nie sposób, wiem, że żyję dla Ciebie, że mi to wolno, i dlatego zaczynam Ci dziękować, że raz, kiedyś, przystanęłaś przy mnie i podałaś mi rękę.

* Miłością jest, że ty jesteś tym nożem, którym ja grzebię w sobie.
** ''Liebe ist das Messer, mit dem ich in mir wühle.'' (niem.)

==Inne==
* Cała wiedza, suma wszystkich pytań i wszystkich odpowiedzi zawarta jest w psie.

* Chrystus – to przepaść pełna światła… ten, kto w nią spojrzy, musi się w nią rzucić.
** Zobacz też: [[Jezus Chrystus]]

* Człowiek nie może żyć bez nieustannej ufności w coś niezniszczalnego.

* Człowiek przychodzi na ten świat z krwawiącą raną.

* Gdy Gregor Samsa obudził się pewnego rana z niespokojnych snów, stwierdził, że zmienił się w łóżku w potwornego robaka.
** Opis: [[pierwsze zdania dzieł literackich]].
** Źródło: ''Przemiana'' (niem. ''Die Verwandlung''), tłum. Juliusz Kydryński

* Ile szczęśliwych myśli zostaje zaduszonych pod kołdrą, kiedy się samotnie śpi w swoim łóżku, i ile nieszczęsnych snów się nią ogrzewa.

* Istnieje cel, ale nie ma drogi: to, co nazywamy drogą, jest wahaniem.

* Istnieją dwa grzechy główne, z których wywodzą się wszystkie inne: niecierpliwość i opieszałość. Przez niecierpliwość ludzie zostali wypędzeni z raju, przez opieszałość nie powracają tam.
** Zobacz też: [[człowiek]], [[raj]], [[grzech]]

* Jedną z najbardziej skutecznych pokus zła jest wezwanie do walki.

* Jedynie uciekając od świata, można się nim cieszyć.
** Zobacz też: [[świat]]

* Jestem klatką poszukującą ptaka.
** Źródło: [https://www.goodreads.com/quotes/54701-i-am-a-cage-in-search-of-a-bird goodreads.com]

* Jeśli się raz wchłonęło zło, to ono już nie żąda, by mu wierzono.

* Kat ma zawsze złą reputację.

* Kłamie się możliwie mało, kiedy się kłamie możliwie mało, a nie kiedy ma się ku temu niewiele okazji.

* Łaknienie śmierci jest pierwszą oznaką nadchodzącego zrozumienia.
** Źródło: ''Aforyzmy z Zurau'', opracowanie Roberto Calasso, Kraków 2007, s. 25.
** Zobacz też: [[śmierć]]

* Najwyższej koncentracji obcy jest wysiłek.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
** Zobacz też: [[wysiłek]]

* Nienawidzę wszystkiego, co nie ma związku z literaturą, nudzą mnie rozmowy (nawet jeśli dotyczą literatury), nudzi mnie składanie wizyt, cierpienia i radości moich krewnych nudzą mnie do głębi duszy. Rozmowy odbierają ważkość, powagę, prawdę wszystkiemu, co myślę.
** Źródło: [https://klp.pl/proces/a-5488.html klp.pl]

* Ofiary istnieją, bo istnieją kaci.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', op. cit.

* Okazja do malutkiej rozpaczy.

* Pewnym nie można być nawet starych znajomych.

* Psy myśliwskie jeszcze igrają na dziedzińcu, ale zwierzyna im nie ujdzie, choć teraz tak szybko pędzi już przez lasy.

* Różnica pomiędzy siłą narodu a jednostki jest tak ogromna, że wystarczy, by naród z bliska ogarnął ulubieńca swym ciepłem, co będzie dla niego dostateczną ochroną.
** Zobacz też: [[siła]]

* Słuszna droga idzie po linie, która nie jest rozpięta wysoko, ale tuż nad ziemią. Ludzie, zdaje się, więcej się o nią potykają, niż po niej chodzą.

* Świat jest zły i jeszcze mu się to ułatwia.

* Twórczość jest zawsze tylko ekspedycją w kierunku prawdy.
** Zobacz też: [[prawda]]

* Tylko nasze pojęcie czasu pozwala nam mówić o sądzie ostatecznym. W gruncie rzeczy jest to sąd doraźny.
** Zobacz też: [[czas]], [[sąd]]

* W walce pomiędzy tobą a światem sekunduj światu.

* Został na nas nałożony jedynie obowiązek negacji; to, co pozytywne, zostało nam już dane.

* Zrozumieć szczęście, to jakby zrozumieć, że grunt, na którym stoisz, nie może być szerszy od dwóch stóp, które go pokrywają.
** ''Das Glück begreifen, daß der Boden, auf dem Du stehst, nicht größer sein kann, als die zwei Füße ihn bedecken.'' (niem.)
** Źródło: ''Betrachtungen über Sünde, Leid, Hoffnung und den wahren Weg'' (1917–19)
** Zobacz też: [[szczęście]]

* Zwierzenia byłyby najbardziej prawdziwe, gdyby się je potem odwoływało.

==O Franzu Kafce==
* „Godot” nie powstał ani w „oparach egzystencjonalizmu” ani pod wpływem Kafki, jak utrzymują chętnie jego warszawscy recenzenci. Nie cała literatura pesymistyczna wywodzi się od Heideggera i Sartre’a, nie wszystkie sytuacje beznadziejne i absurdalne są pokrewne przygodom Józefa K., bohatera ''Procesu'' i ''Zamku'', dwóch powieści gdzie Kafka wypowiedział się najpełniej, a które naznaczyły trwale piśmiennictwo europejskie lat ostatnich. „Kafkizm” był w powietrzu: Maurice Blanchot, zaliczający się do najciekawszych pisarzy francuskich, napisał przed dwudziestu laty jedną z najbardziej „Kafkowskich” powieści, jakie istnieją w literaturze, nie znając Kafki. Przykładów takich znalazłoby się więcej.
** Autor: [[Julian Rogoziński]]
** Opis: o Franzu Kafce i ''[[Czekając na Godota]]'' [[Samuel Beckett|Samuela Becketta]].
** Źródło: [https://przekroj.pl/archiwum/artykuly/24845?f=autor:2565 Julian Rogoziński, ''Spotkania z Beckettem''], przekroj.pl

* Franz Kafka zasłużył sobie na to&lt;br &gt;żeby nie stawiać mu pomników&lt;br &gt;nie produkować koszulek&lt;br &gt;podkoszulków filiżanek&lt;br &gt;chusteczek do nosa majtek.
** Autor: [[Tadeusz Różewicz]], ''Tego się Kafce nie robi''

* Kafka, masz rację... On tam jest. Zawsze lubiłem go czytać, gdy byłem w wisielczym nastroju, chyba przynosił mi ulgę, jego pisarstwo otwierało mroczną otchłań i człowiek w nią wpadał, Kafka umiał pokazać dziwne sztuczki, trochę odrywał od rzeczywistości.
** Autor: [[Charles Bukowski]]
** Źródło: fragment listu Bukowskiego do Jacka Stevensona z 1983.
{{SORTUJ:Kafka, Franz}}
[[Kategoria:Austriaccy prozaicy]]
[[Kategoria:Austriaccy Żydzi]]
[[Kategoria:Pisarze dwudziestolecia międzywojennego]]
[[Kategoria:Pisarze modernizmu]]</text>
      <sha1>285dni7pmtx4s7pnft6hnnuskd62nuc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Oscar Wilde</title>
    <ns>0</ns>
    <id>245</id>
    <revision>
      <id>612011</id>
      <parentid>611260</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T19:52:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nazwa1234</username>
        <id>53893</id>
      </contributor>
      <comment>/* De profundis */uwspolczesnienie</comment>
      <origin>612011</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38317" sha1="22ez0voa3af6aef3nausa6hctrh3p3j" xml:space="preserve">[[Plik:Oscar Wilde by Napoleon Sarony. Three-quarter-length photograph, seated.jpg|mały|{{center|Oscar Wilde}}]]
'''[[w:Oscar Wilde|Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde]]''' (1854–1900) – [[poeta]], prozaik i dramatopisarz irlandzki. Autor jednej powieści (''[[Portret Doriana Graya]]'').

==''Bądźmy poważni na serio'' (1895)==
(''The Importance Of Being Earnest''; wyd. L. Smithers, 1899)
* Jedyny sposób postępowania z kobietą? Gdy jest ładna, zalecać się do niej – gdy jest brzydka, zalecać się do innej.
** ''The only way to behave to a woman is to make love to her, if she is pretty, and to some one else, if she is plain.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=4HIWAAAAYAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 42]

* Prawda rzadko jest czysta i nigdy prosta.
** ''The truth is rarely pure and never simple.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=4HIWAAAAYAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 15]

* Stratę jednego z rodziców można uznać za nieszczęście. Utrata obojga wygląda na niedbalstwo.
** ''To lose one parent may be regarded as a misfortune… to lose both seems like carelessness.'' (ang.)
** Źródło: akt I

* Trzydzieści pięć lat to dobry wiek. Londyn pełen jest kobiet, które od dawna mają trzydzieści pięć lat.
** ''Thirty-five is a very attractive age. London society is full of women of the very highest birth who have, of their own free choice, remained thirty-five for years.'' (ang.)
** Źródło: akt III

==''Ballada o więzieniu w Reading''==
* Człowiek ten zabił przecież to, co kochał. Więc śmierć jedynym dla niego wyrokiem.

* Każdy zabija kiedyś to, co kocha –&lt;br /&gt;Chcę, aby wszyscy tę prawdę poznali.&lt;br /&gt;Jeden to lepkim pochlebstwem uczyni,&lt;br /&gt;Inny – spojrzeniem, co jak piołun pali.&lt;br /&gt;Tchórz się posłuży wtedy pocałunkiem,&lt;br /&gt;Człowiek odważny – ostrzem zimnej stali!
** ''Yet each man kills the thing he loves&lt;br /&gt;By each let this be heard,&lt;br /&gt;Some do it with a bitter look,&lt;br /&gt;Some with a flattering word,&lt;br /&gt;The coward does it with a kiss,&lt;br /&gt;The brave man with a sword!'' (ang.)

* Nie nosił już munduru szkarłatnego, czerwieni było dosyć w krwi i winie. I krwią, i winem miał splamione ręce, gdy go pojmali po tym strasznym czynie: swą ukochaną, w jej własnym posłaniu, zabił w nagłego szaleństwa godzinie.

* Pojąłem teraz: bo kto żył więcej niźli jednym życiem, więcej niż jeden raz musi umierać.

* Zdawał się stąpać lekko i beztrosko, krokiem swobodnym jakby od niechcenia. Ale ja nigdy dotąd nie spotkałem, tak posępnego ludzkiego spojrzenia.

==''De profundis''==
* Będąc w więzieniu w Wordsworth, tęskniłem do śmierci. Umrzeć – było jedynym pragnieniem moim. Kiedy po dwumiesięcznym pobycie w szpitalu przewieziono mnie tutaj, i kiedy stopniowo zacząłem odzyskiwać zdrowie fizyczne, ogarnęła mnie wściekłość. Postanowiłem popełnić samobójstwo w dniu, w którym opuszczę więzienie. Po pewnym czasie minął ten zły nastrój, zdecydowałem więc, że będę żył, ale że przyoblekę się w posępność, jak królowie przyoblekają się w purpurę. Mówiłem sobie, że nigdy już w życiu nie uśmiechnę się; że z każdego domu, do którego wejdę, zrobię przybytek żałoby; że przyjaciele moi będą musieli zwolna kroczyć obok mnie, pogrążeni w smutku; że nauczę ich, iż melancholia jest istotnym tajnikiem życia; że zarażę ich cudzym smutkiem, że zatruję ich radość własnym moim bólem.

* Mając wolność, kwiaty, książki i księżyc, któż nie byłby w pełni szczęśliwy?

* Religia też mi nie pomaga. Gdy inni wierzą w rzeczy niewidzialne, ja wierzę w to tylko, co widzę i czego się dotykam. Moje bóstwa przebywają w świątyniach, wzniesionych ręką ludzką; wiara moja doskonali się i uzupełnia w granicach faktycznych doświadczeń; zanadto może uzupełnia się, bowiem, na wzór wielu lub wszystkich, którzy szukają nieba na ziemi, znalazłem na niej nie tylko piękno nieba, ale zarazem grozę piekła. Kiedy myślę o religii, czuję, że dobrze byłoby utworzyć rodzaj zakonu dla tych, którzy nie mogą wierzyć. Można by go nazwać Bractwem Niewierzących. Na ołtarzu, na którym ani jedno nie płonie światło, kapłan, w którego sercu pokój nie gości, odprawiałby mszę, mając w ręku chleb niepoświęcony i pusty kielich do wina. Wszystko, co ma być prawdziwem, musi się stać religią. Agnostycyzm powinien mieć swój rytuał tak samo, jak wiara. Posiał on swoich męczenników, powinienby zyskać swoich świętych i codziennie chwalić Boga za to, że ukrył samego Siebie przed człowiekiem. Bez względu wszakże na to, czy ma to być wiara czy niewiara, nie może być w niej dla mnie nic zewnętrznego.

==''Fraszki''==
&lt;small&gt;(Wordsworth Editions, 2007)&lt;/small&gt;

* Czasami myślę, iż Bóg, tworząc człowieka, przecenił nieco swoje możliwości.
** ''I sometimes think that God in creating man, somewhat overestimated His ability.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=M0LDv6xsaiMC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 9]

* Czas to strata pieniędzy.
** ''Time is waste of money.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=M0LDv6xsaiMC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 222]

* Gdziekolwiek jest popyt, tam nie ma podaży.
** ''Whenever there exists a demand, there is no supply.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=M0LDv6xsaiMC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 60]

==''Intencje''==
&lt;small&gt;(1st World Publishing, 2004)&lt;/small&gt;

* Idea, która nie jest niebezpieczna, niegodna jest miana idei.
** ''An idea that is not dangerous is unworthy of being called an idea at all.'' (ang.)
** Źródło: ''[http://books.google.pl/books?id=cL_RqzAS6k0C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false Intentions]'', Kessinger Publishing, 2004, s. 87.

* Jest o wiele trudniej mówić o czymś niż tego dokonać… Każdy może tworzyć historię. Tylko wielki człowiek może ją napisać.
** ''It is very much more difficult to talk about a thing than to do it… Anybody can make history. Only a great man can write it.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=4ocmcIaWyggC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 98]

* Każdy, kto nie potrafi sam się uczyć, uczy innych.
** ''Everybody who is incapable of learning has taken to teaching.''
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=4ocmcIaWyggC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 9]

==''Kobieta bez znaczenia''==
* Brzydkie kobiety są zawsze zazdrosne o mężów, piękne nigdy.
** ''Plain women are always jealous of their husbands, beautiful women never are.'' (ang.)
** Źródło: ICON Group International, 2009, [http://books.google.pl/books?id=AtlyC1PaKOwC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 20].

* Dzieje kobiety to dzieje najgorszej tyranii, jaką znał świat, tyranii słabego nad silnym. To jedyna tyrania, która się nie kończy.
** ''The history of women is the history of the worst form of tyranny the world has ever known. The tyranny of the weak over the strong. It is the only tyranny that lasts.'' (ang.)
** Źródło: Arc Manor LLC, 2008, [http://books.google.pl/books?id=CNStNwJKrZEC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 78, 79].
** Zobacz też: [[kobieta]]

* Idealny mężczyzna… Powinien zawsze mówić więcej, niż myśli i zawsze więcej myśleć, niż mówi.
** ''The Ideal Man… He should always say much more than he means, and always mean much more than he says.'' (ang.)
** Źródło: Arc Manor LLC, 2008, [http://books.google.pl/books?id=CNStNwJKrZEC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 47].

* Jedyna różnica między świętym a grzesznikiem to ta, że każdy święty ma przeszłość, a każdy grzesznik przyszłość!
** ''The only difference between the saint and the sinner is that every saint has a past and every sinner has a future.'' (ang.)
** Źródło: Arc Manor LLC, 2008, [http://books.google.pl/books?id=CNStNwJKrZEC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 82].

* Jeśli chcesz wiedzieć, co ma na myśli kobieta (…), nie słuchaj tego, co mówi, patrz na nią.
** ''If you want to know what a woman really means (…) – look at her, don’t listen to her.'' (ang.)
** Źródło: Arc Manor LLC, 2008, [http://books.google.pl/books?id=CNStNwJKrZEC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 78].

* Każdy urodził się królem, lecz większość ludzi umiera na wygnaniu, jak większość królów.
** ''Every one is born a king, and most people die in exile, like most kings.'' (ang.)
** Źródło: Arc Manor LLC, 2008, [http://books.google.pl/books?id=CNStNwJKrZEC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 75].

* Mężczyźni chcą być zawsze pierwszą miłością kobiety… My, kobiety, jesteśmy subtelniejsze w tych sprawach. Tak pragniemy być ostatnią namiętnością mężczyzny.
** ''Men always want to be a woman’s first love. That is their clumsy vanity. We women have a more subtle instinct about things. What we like is to be a man’s last romance.'' (ang.)
** Źródło: Arc Manor LLC, 2008, [http://books.google.pl/books?id=CNStNwJKrZEC s. 45].

* Mężczyźni poznają życie za wcześnie. A my, kobiety, za późno. Taka jest różnica między mężczyzną a kobietą.
** ''We men know life too early. And we women know life too late. That is the difference between men and women.
** Źródło: Arc Manor LLC, 2008, [http://books.google.pl/books?id=CNStNwJKrZEC s. 120].

* Na początku dzieci kochają swoich rodziców, gdy są już starsze osądzają ich. Zdarza się, że im wybaczają.
** ''Children love their parents. Eventually they come to judge them. Rarely do they forgive them.'' (ang.)
** Postać: pan Arbuthnot
** Źródło: akt. IV

* Rozmawiaj z każdą kobietą tak, jakbyś ją kochał, a z każdym mężczyzną tak, jak gdyby cię piekielnie nudził, a na koniec pierwszego sezonu będziesz miał opinię posiadacza najlepszego taktu towarzyskiego.
** ''Talk to every woman as if you loved her, and to every man as if he bored you, and at the end of your first season you will have the reputation of possessing the most perfect social tact.'' (ang.)
** Źródło: Arc Manor LLC, 2008, [http://books.google.pl/books?id=CNStNwJKrZEC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 77].

* To potworne, że za plecami ludzie mówią o nas rzeczy, które są całkowicie i absolutnie prawdziwe.
** ''It is perfectly monstrous the way people go about, nowadays, saying things against one behind one’s back that are absolutely and entirely true.'' (ang.)
** Źródło: wyd.ReadHowYouWant.com, 2008, [http://books.google.pl/books?id=ghE5hpVIp3wC s. 23].

==Listy==
* Bogowie trzymają świat na kolanach.
** ''The gods hold the world on their knees.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?ei=c54oTYSABdCVOpnR2KcC&amp;ct=result&amp;id=MY1bAAAAMAAJ&amp;dq=the+gods+hold+the+world+on+their+knees+Wilde&amp;q=the+gods+hold+the+world+on+their+knees#search_anchor ''Letters''], Harcourt, Brace, &amp; World, 1962, s. 629.

* (…) być wielkim to być źle rozumianym.
** ''(…) to be great is to be misunderstood.'' (ang.)
** Źródło: list do Jamesa McNeilla Whistlera, 23 lutego 1885

* Chrystus nie umarł, żeby zbawiać ludzkość, ale żeby nauczyć ludzi, jak się zbawiać nawzajem.
** ''Christ did not die to save people, but to teach people how to save each other.'' (ang.)
** Źródło: list do Roberta Rossa z 2 marca 1898, cyt. za: [http://books.google.pl/books?ei=hJspTfSCHsqfOra8mKoC&amp;ct=result&amp;id=MY1bAAAAMAAJ&amp;dq=Christ+did+not+die+to+save+people%2C+but+to+teach+people+how+to+save+each+Wilde&amp;q=Christ+did+not+die+to+save+people%2C+but+to+teach+people+how+to+save+each+other#search_anchor ''Letters''], Harcourt, Brace, &amp; World, 1962, s. 709.

* Dawniej sądziłem, że wdzięczność to ciężkie brzemię. Teraz wiem, że to coś, dzięki czemu serce nabiera lekkości. Niewdzięczny człowiek to taki, który stąpa ciężko z sercem i nogami z ołowiu. Ale kiedy poznało się niezwykłą radość wdzięczności dla Boga i człowieka, ziemia staje się piękniejsza; przyjemnie jest liczyć, nie swoje bogactwa, ale długi, nie te małe, które się posiada, ale te wielkie, które jest się dłużnym.
** ''I used to think gratitude a heavy burden for one to carry. Now I know that it is something that makes the heart lighter. The ungrateful man is one who walks slowly with feet and heart of lead. But when one knows the strange joy of gratitude to God and man the earth becomes lovelier to one, and it is a pleasure to count up, not one’s wealth but one’s debts, not the little that one possesses, but the much that one owes.'' (ang.)
** Źródło: ''The letters of Oscar Wilde'', R. Hart-Davis, 1962, s. 575.

* Jeżeli wilk jest u drzwi, jedyne wyjście to zaprosić go na obiad.
** ''If the wolf is at the door the only thing is to ask him in to dine.'' (ang.)
** Źródło: ''The Letters of Oscar Wilde'', R. Hart-Davis, 1962, s. 834.

* Każdemu, kto ma choć jednego przyjaciela, Bóg dał dwa światy.
** ''Everyone who has even one friend, God has given two worlds.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?ei=hJspTfSCHsqfOra8mKoC&amp;ct=result&amp;id=MY1bAAAAMAAJ&amp;dq=Christ+did+not+die+to+save+people%2C+but+to+teach+people+how+to+save+each+Wilde&amp;q=everyone+who+has+even+one+friend%2C+God+has+given+two+worlds.#search_anchor ''Letters''], Harcourt, Brace, &amp; World, 1962, s. 594.

* Ludzie nie rozumieją, że krytyka to uprzedzenie, bo żeby zrozumieć, trzeba kochać, a żeby kochać, trzeba mieć w sobie pasję.
** ''People don’t understand that criticism is prejudice, because to understand one must love, and to love one must have passion.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?ei=c54oTYSABdCVOpnR2KcC&amp;ct=result&amp;id=MY1bAAAAMAAJ&amp;dq=the+gods+hold+the+world+on+their+knees+Wilde&amp;q=People+don%27t+understand+that+criticism+is+prejudice%2C+because+to+understand+one+must+love%2C+and+to+love+one+must+have+passion#search_anchor ''Letters''], Harcourt, Brace, &amp; World, 1962, s. 712.

==''Mąż idealny''==
(ang. ''An Ideal Husband'', [http://www.gutenberg.org/files/885/885-h/885-h.htm Methuen &amp; Co. Ltd., Londyn, 1912], wyd. pol. ''Mąż idealny'', tłum. Włodzimierz Lewik, w ''Cztery komedie'', PIW, 1961)
&lt;!--wykomentowane wersje z innych tłumaczeń--&gt;

* Anglicy uważają, że każdy problem można rozwiązać przy pomocy książeczki czekowej.
&lt;!--Anglicy sądzą, że książeczka czekowa może rozwiązać wszystkie problemy.--&gt;
** ''The English think that a cheque-book can solve every problem in life.'' (ang.)
** Źródło: akt III, s. 320.

* (…) jeśli bogowie chcą nas ukarać – spełniają nasze prośby.
&lt;!--Gdy bogowie chcą nas ukarać, wysłuchują naszych modlitw.--&gt;
** ''When the gods wish to punish us they answer our prayers.'' (ang.)
** Źródło: akt II, s. 266.

* (…) kobiety nie rozbraja się komplementem. Mężczyznę – tak, i to jest właśnie różnica między mężczyzną a kobietą.
&lt;!--Komplementy nigdy nie rozbrajają kobiet, ale mężczyzn zawsze.--&gt;
** ''Women are never disarmed by compliments. Men always are.'' (ang.)
** Źródło: akt III, s. 323.

* Uwielbiam gadanie o niczym. To jedyna rzecz, o której coś mogę powiedzieć.
&lt;!--Lubię mówić o niczym… Jest to jedyna rzecz, na której się znam.--&gt;
** ''I love talking about nothing… It is the only thing I know anything about.'' (ang.)
** Źródło: akt I, s. 231.

* Zakochać się w samym sobie to początek romansu, który trwa całe życie.
&lt;!--Miłość do siebie samego to początek romansu na całe życie.--&gt;
** ''To love oneself is the beginning of a lifelong romance.'' (ang.)
** Źródło: akt III, s. 299.

* Moralność jest pozą, którą przybieramy wobec niemiłych nam osób.
&lt;!--Moralność to po prostu nasza postawa wobec ludzi, których nie znosimy.--&gt;
&lt;!--Inna wersja: Moralność to postawa, jaką przyjmujemy wobec osób, których nie lubimy.--&gt;
** ''Morality is simply the attitude we adopt towards people whom we personally dislike.'' (ang.)
** Źródło: akt II

==''Portret Doriana Graya''==
&lt;!-- Cytaty dodawaj w osobnym haśle! --&gt;
{{osobne|Portret Doriana Graya}}
&lt;small&gt;(wyd. Plain Label Books)&lt;/small&gt;

* Artysta może wyrażać wszystko.
** ''The artist can express everything.'' (ang.)
** Źródło: przedmowa, [http://books.google.pl/books?id=6h3mT8-eTI4C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 4]

* Dobre postanowienia… Są czekami wypisanymi na bank, w którym nie ma się konta.
** ''Good resolutions… They are simply checks that men draw on a bank when they have no account.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=6h3mT8-eTI4C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 211]

* Im dłużej żyję, tym wyraźniej widzę, że to, co było wystarczająco dobre dla naszych ojców, nie jest wystarczająco dobre dla nas.
** ''The longer I live, the more keenly I feel that whatever was good enough for our fathers is not good enough for us.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=6h3mT8-eTI4C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 108]

==''Krytyk jako artysta'' (1891)==
&lt;small&gt;(University of Chicago Press, 1982)&lt;/small&gt;

* Człowiek jest w najmniejszym stopniu sobą gdy mówi we własnej osobie. Daj mu maskę, a prawdę ci powie.
** ''Man is least himself when he talks in his own person. Give him a mask, and he will tell you the truth.'' (ang.)

* Dawniej mieliśmy zwyczaj kanonizowania naszych bohaterów – obecnie ich trywializujemy.
** ''Formerly we used to canonize our heroes. The modern method is to vulgarize them.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=RqnxvCU8YzQC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 342]

* Jedynym grzechem jest głupota.
** ''There is no sin except stupidity.'' (ang.)
** Źródło: cz. II

* Każdy może tworzyć historię, ale tylko naprawdę wielki człowiek może ją pisać.
** ''Anybody can make history. Only a great man can write it.'' (ang.)
** Źródło: [http://www.wilde-online.info/the-critic-as-artist.html Wilde-online.info]

* Kiedy ludzie są tego samego zdania co ja, mam zawsze wrażenie, że się pomyliłem.
** ''When people agree with me I always feel that I must be wrong.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=RqnxvCU8YzQC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 401]

==''Upadek kłamstwa'' (1889)==
* Jedynymi prawdziwymi istotami są te, które nigdy nie istniały.
** ''The only real people are the people who never existed.'' (ang.)
** Źródło: Kessinger Publishing, 2004, s. 6

* Natura jest niewygodna. Trawa jest twarda, wilgotna, pełna obrzydliwych insektów. Gdyby natura byłaby wygodna, ludzkość nie wymyśliłaby architektury.
** (…) If Nature had been comfortable, mankind would never have invented architecture. (ang.)
** Zobacz też: [[architektura]], [[natura]]

* Tak naprawdę cała ta Japonia jest czystym wymysłem. Nie ma ani takiego kraju, ani takich ludzi.
** ''In fact the whole of Japan is a pure invention. There is no such country, there are no such people.'' (ang.)

==''Dusza człowieka w socjalizmie''==
&lt;small&gt;(Forgotten Books, 1950)&lt;/small&gt;

* Czerwona róża nie jest egoistką, pragnąc pozostać czerwoną różą. Byłaby straszną egoistką, gdyby chciała, by wszystkie kwiaty w ogrodzie były czerwone i były różami.
** ''A red rose is not selfish because it wants to be a red rose. It would be horribly selfish if it wanted all the other flowers in the garden to be both red and roses.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=VGQhIBXSNOIC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 36]
** Zobacz też: [[róża]]

* Egoizm nie polega na tym, że się żyje jak chce, lecz na żądaniu od innych, by żyli tak, jak my chcemy.
** ''Selfishness is not living as one wishes to live, it is asking others to live as one wishes to live.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=VGQhIBXSNOIC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 36]

* Gdy człowiek jest szczęśliwy, żyje w harmonii z samym sobą i swoim otoczeniem.
** ''When man is happy, he is in harmony with himself and his environment.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=VGQhIBXSNOIC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 40]
** Zobacz też: [[szczęście]]

* Istnieje tylko jedna grupa ludzi, którzy myślą o pieniądzach więcej niż bogaci, a mianowicie biedni.
** ''There is only one class in the community that thinks more about money than the rich, and that is the poor.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=VGQhIBXSNOIC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 11, 12]

* Każdy może współczuć cierpieniom przyjaciół, lecz trzeba mieć wspaniały charakter, by móc cieszyć się powodzeniem przyjaciela.
** ''Anybody can sympathise with the sufferings of a friend, but it requires a very fine nature to sympathise with a friend’s success.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=VGQhIBXSNOIC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 37]

==''Wachlarz Lady Windermere''==
===Lord Darlington===
* Absurdem jest dzielić ludzi na dobrych i złych. Ludzie są albo czarujący albo nudni.
** ''It is absurd to divide people into good and bad. People are either charming or tedious.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=n6GR46Rkcj4C&amp;printsec=frontcover&amp;vq=It+is+absurd+to+divide+people+into+good+and+bad.+People+are+either+charming+or+tedious&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q=It%20is%20absurd%20to%20divide%20people%20into%20good%20and%20bad.%20People%20are%20either%20charming%20or%20tedious&amp;f=false s. 9]

* Mogę się oprzeć wszystkiemu z wyjątkiem pokusy!
** ''I can resist everything except temptation.'' (ang.)
** Źródło: akt II

* Wszyscy leżymy w rynsztoku, ale niektórzy z nas patrzą w gwiazdy.
** ''We are all in the gutter, but some of us are looking at the stars.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=n6GR46Rkcj4C&amp;printsec=frontcover#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 92]

===Pan Dumby===
* Doświadczenie to nazwa, którą każdy nadaje swoim błędom.
** Inna wersja: Swoje niepowodzenie ludzie elegancko nazywają doświadczeniem życiowym.
** ''Experience is the name everyone gives to their mistakes.'' (ang.)
** Źródło: akt III, [http://books.google.pl/books?id=n6GR46Rkcj4C&amp;printsec=frontcover#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 96]

* Są tylko dwie tragedie na świecie: jedna to nie mieć tego, czego się chce, a druga mieć to, co się chciało.
** ''In this world there are only two tragedies. One is not getting what one wants, and the other is getting it.'' (ang.)
** Źródło: akt III

===Inne postacie===
* Mężczyźni starzeją się, lecz nigdy nie stają się lepszymi.
** ''Men become old, but they never become good.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=n6GR46Rkcj4C&amp;printsec=frontcover#v=onepage&amp;q&amp;f=false s. 20]

* (…) skandal to plotka, która przestała być zabawna.
** ''(…) scandal is gossip made tedious by morality.'' (ang.)
** Postać: Cecil Graham
** Źródło: akt III

==Inne==
{{IndeksPL}}
===A===
* Ale jakaż byłaby korzyść z przyjaźni, gdyby nie można było mówić otwarcie, co się myśli? Każdy może prawić komplementy i schlebiać, i starać się przypodobać, ale prawdziwy przyjaciel zawsze mówi nieprzyjemne prawdy i nie waha się sprawić przykrości. I jeśli jest prawdziwie szczerym przyjacielem, to woli nawet tak postępować wiedząc, że wówczas postępuje dobrze.
** ''But what is the good of friendship if one cannot say exactly what one means? Anybody can say charming things and try to please and to flatter, but a true friend always says unpleasant things, and does not mind giving pain. Indeed, if he is a really true friend he prefers it, for he knows that then he is doing good.'' (ang.)
** Źródło: ''Prawdziwy przyjaciel'' w: [http://archive.org/details/happyprinceother00wild3 ''The Happy Prince, and Other Tales''], wyd. Brentano, Nowy Jork, s. 91.

* Ambicja to ostatnie schronienie bankruta.
** ''Ambition is the last refuge of the failure.'' (ang.)
** Źródło: [http://books.google.pl/books?id=QfBfxcbQRNMC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''Shorter Prose Pieces''], ICON Group International, 2010, s. 3.
** Zobacz też: [[ambicja]]

===B===
* Bardzo niebezpiecznie jest spotkać kobietę, która nas całkowicie rozumie.&lt;br/ &gt;Kończy się to zawsze małżeństwem.
** Źródło: „Przekrój”, wyd. 2993–3001, Czytelnik, 2002, s. 76.

* Błogosławieni, którzy nie mając nic do powiedzenia, trzymają język za zębami.

* Budzić wdzięczność w niewdzięcznych jest równie daremne jak budzić krzykiem umarłych.

===D===
* Dar przepowiadania dany jest wszystkim tym, którzy nie wiedzą, co czeka ich samych.

* Dawanie rad zawsze jest nierozsądne, ale danie dobrej rady jest bezwzględnie fatalne.
** ''It is always a silly thing to give advice, but to give good advice is absolutely fatal.'' (ang.)
** Źródło: ''[http://books.google.pl/books?id=_-HSHbNxkS8C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false The Portrait Of Mr. W. H.]'', Kessinger Publishing, 2004, s. 5.

* Dla jej uroków niema słowa, ponadmiar serce jej zachwyca, żali tak piękną jest królowa, lub fala w mgławych mżach księżyca?
** Źródło: ''[[s:La bella donna della mia mente|La bella donna della mia mente]]''

* Dżentelmen nie robi niczego, czego nie można by potem opowiedzieć w czasie obiadu.

* Dżentelmen – to człowiek, który nie rani cudzych uczuć, chyba że umyślnie.
** ''A gentleman is one who never hurts anyone’s feelings unintentionally.'' (ang.)
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

===G===
* Gdy mężczyzna oświadczy kobiecie, że oprócz niej nigdy żadnej nie kochał, i gdy okaże się to prawdą, ona wcale się nim nie zainteresuje.

* Gotyk szuka tych, których dusze zasępia choroba marzenia.

===I===
* Ilekroć kochamy, zawsze kochamy tak, jak po raz pierwszy. Każda nowa miłość zwiększa siłę naszych namiętności.

===J===
* Jak szczęśliwie żyliby niektórzy, gdyby o sprawy innych ludzi tak samo mało troszczyli się, jak o swoje własne.

* Jedynie kłusownicy wiedzą, że coś mają z tej ziemi.

* Jeśli chcesz zniszczyć człowieka, naucz go grać w szachy.

* Jeśli dziś stanę u boskich wierzei, czuję, żem skazan na piekielne łoże…
** Źródło: [[s:E tenebris|''E tenebris'']]

* Jeśli kobieta pragnie wyjść za mąż, to przede wszystkim dlatego, by miała komu robić sceny.

===K===
* Każda władza degraduje człowieka.

* Kiedy kobieta nie ma racji, pierwsza rzecz, którą należy zrobić, to natychmiast ją przeprosić.

* Kłamstwo nie staje się prawdą tylko dlatego że wierzy w nie więcej osób.

* Kobiety istnieją po to, aby je kochać, a nie, aby je rozumieć.
** ''Women are meant to be loved, not to be understood''.
** Źródło: ''The Sphinx without a secret'' w: ''[http://books.google.pl/books?id=xn916_c63IcC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false The Collected Works of Oscar Wilde]'', tom 5, Wordsworth Editions, 2007, s. 185.

* Kochać siebie samego – oto idylla, która trwa całe życie.
** Źródło: „Przekrój”, t. 2, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1972, s. 13.

* Kochankowie są najszczęśliwsi wśród zmartwień.

===L===
* Lepiej jest mieć stały dochód, niż być czarującym.
** ''It is better to have a permanent income than to be fascinating.'' (ang.)
** Źródło: ''The Model Millionaire'' [w:] [http://books.google.pl/books?id=u27hJoSwbLYC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''The Complete Short Stories''], Oxford University Press, 2010, s. 64.

* Ludzie dobrze wychowani nie zaprzeczają innym, mądrzy zaprzeczają sobie.
** Źródło: ''Przykazania etyki prawniczej: księga myśli, norm i rycin'', oprac. Roman Tokarczyk, wyd. Wolters Kluwer Polska, s. 30.

===M===
* Mężczyźni zawsze się wzajemnie popierają, kobiety zawsze wzajemnie się zwalczają.

* Miłość kanonizuje ludzi.

* Miłość nazywa się ideałem życia. Kwintesencją jego jest zdolność do niezwykłych poświęceń.
** Źródło: ''Nie jedno ma imię: Aforyzmy o miłości'', wyb. Kiejstut R. Szymański, Wrocław 1997.

* Młodość to jedyna rzecz godna posiadania.
** Źródło: ''Nic, co ludzkie… Aforyzmy, sentencje i przysłowia'', oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 32.

* Młodość uśmiecha się bez powodu.
** Zobacz też: [[młodość]]

* Młodym ludziom zdaje się, że pieniądze są najważniejszą rzeczą w życiu. Gdy się zestarzeją są już tego pewni.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

===N===
* Najbardziej lubię rozmawiać sam ze sobą. Oszczędzam w ten sposób czas i unikam kłótni.

* Naprawdę kochać – prześcignąć samego siebie.
** Źródło: ''Nic, co ludzkie…'', ''op. cit.'', s. 46.

* Nasza młodzież jest potworna, nie ma żadnego szacunku dla farbowanych włosów.
** Źródło: ''Nic, co ludzkie…'', ''op. cit.'', s. 32.

* Naturalność to bardzo trudna do utrzymania poza.

* Nawet jeśli mężczyzna zrobi coś głupiego, to zawsze z motywów najszlachetniejszych.

* Nic nie mogło być inaczej, a Życie to straszliwa rzecz.

* Nic nie starzeje się tak prędko jak szczęście.

* Nie bój się cieni. One świadczą o tym, że gdzieś znajduje się światło.
** ''Never fear shadows, for shadows only mean there is a light shining somewhere near by.'' (ang.)

* Nie dożyję nowego stulecia. Anglicy by mi tego nie darowali.
** Źródło: „Polityka”, wyd. 8–13, Wydawn. Prasowe Polityka, 2005, s. 60.

* Nie grzeszą ci, którzy grzeszą z miłości.

* Nie ma niedyskretnych pytań. Są tylko niedyskretne odpowiedzi.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

* Nie mam nic do zadeklarowania, z wyjątkiem własnego geniuszu.
** ''I have nothing to declare except my genius.'' (ang.)
** Opis: do celnika.
** Źródło: Gyles Brandreth, ''[http://books.google.pl/books?id=CD0R_4ZJ25EC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false Oscar Wilde and the Dead Man’s Smile: A Mystery]'', Simon and Schuster, 2009, s. 17.

* Nie można domagać się przyjaźni na zasadzie prawa. Nie można wydzierać uczucia nożem.

* Nienawidzę tajemnicy: jest taka oczywista.

* Niewielu rodziców poświęca dziś uwagę temu, co dzieci do nich mówią. Starodawny szacunek dla młodzieży szybko zanika.

* Nigdy nie powinno się o nic prosić: to zawsze błąd.

* Nikt nie popełnił występku, nie robiąc jednocześnie głupstwa.
** Źródło: ''Sądy o sądach'', wybrał Janusz Białecki, „Problemy. Miesięcznik popularno-naukowy”, wydania 7–12, Instytut Prasy „Czytelnik”, 1960, s. 513.

===O===
* Obecnie żonaci żyją jak kawalerowie, a kawalerowie jak żonaci.

* Oczy człowieka kochającego człowieka to jedyne lustro.

===P===
* Pamięć to pamiętnik, który stale nosimy ze sobą.
** Zobacz też: [[pamięć]]

* Patriotyzm jest cechą ludzi ziejących nienawiścią.
** Źródło: ''Patriotism is the virtue of the vicious.'' (ang.)
** Zobacz też: [[patriotyzm]]

* Planuję umrzeć jako katolik, choć żyć tak bym nie mógł.
** Źródło: film ''Wilde. Historia pisarza''

* Pogoń za piękną kobietą jest zawsze podniecająca.

* Połowę życia zatruwają nam rodzice, a drugą połowę dzieci.

* Powiedzieć komuś prawdę – to czasami więcej niż obowiązek, to przyjemność.
** Źródło: „Przekrój”, wyd. 978–1029, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1964, s. 8.

* Poznać samego siebie to pierwsze osiągnięcie na drodze poznania.
** ''To know oneself (…) is the first achievement of knowledge.'' (ang.)
** Zobacz też: [[poznanie]]

* Praca to dla mnie nie rzeczywistość, ale sposób na uwolnienie się od rzeczywistości.

* Pracowałem cały ranek nad korektą jednego z mych wierszy i wykreśliłem przecinek. Po południu wstawiłem go z powrotem.

* Prawdziwy przyjaciel zaatakuje cię od przodu.

===R===
* Rozbierać to romans, ubierać to filantropia.

* Różnica między grzesznikiem a świętym polega na tym, że święty ma zwykle ciekawą przyszłość, grzesznik zaś przeszłość.
** Źródło: ''Przykazania etyki prawniczej…'', ''op. cit.'', s. 105.

===S===
* Serca są po to, żeby je łamać.

* Serce z kamienia to zło życia i sztuki.

* Sprawa nie musi być koniecznie słuszna tylko dlatego, że ktoś oddał za nią życie.
** Źródło: „Dziś”, t. 12, Kier, 2001, s. 112.

* Starość we wszystko wierzy. Wiek średni we wszystko wątpi. Młodość wszystko wie.
** Zobacz też: [[starość]]

* Sztuka jest najbardziej intensywną formą indywidualizmu, jaką kiedykolwiek znał świat.

* Szczęście męża zależy od tych kobiet, z którymi się nie ożenił.

===Ś===
* Śpiew na mych ustach się nie zjawi, wciąż tylko wzywam mojej Pani.
** Źródło: ''La bella donna della mia mente''

* Świat jest sceną, tylko sztuka jest źle obsadzona.

* Światu przedstawiam się, celowo, wyłącznie jako dyletant i dandys – nie jest mądrą rzeczą odsłaniać serce przed światem – a jak powaga jest maską błazna, tak błazeństwo z jego wyborną banalnością i obojętnością, i lekkomyślnością jest szatą mędrca. W tak prostackim wieku jak nasz wszystkim nam potrzebne są maski.

* Święci to ci, których najbardziej kochano.

===T===
* Tajemnica życia leży w poszukiwaniu piękna.

* Te tapety na ścianie i ja walczymy ze sobą w śmiertelnym pojedynku. Jedno z nas musi odejść.
** Opis: [[ostatnie słowa]].
** Źródło: [http://www.itvl.pl/news/ostatnie-slowa-przed-smiercia ''Ostatnie słowa przed śmiercią'', itvl.pl, 16 kwietnia 2013]

* Tempo nadaje smak życiu.

* To zachwycające, kiedy mówi się o nas, a nie mówi się do nas.

* To, co odczuwa się jako pewność bezwzględną, nigdy nie jest prawdą.

* Tylko ludzie bez wyobraźni są zawsze bezstronni.

* Tylko ludzie powierzchowni (płytcy) nie sądzą po pozorach.

* Tylko płytcy ludzie znają siebie.

===U===
* Ubodzy, gdy się miłują, są bardzo bogaci.

* Umrzeć za swoje przekonania religijne to najgorsza rzecz, jaką człowiek może zrobić ze swoim życiem.
** Źródło: [https://przewodnikduchowy.pl/cytaty-o-smierci.php 44 cytaty o śmierci]

* Uprzejmość męska: najwytworniejsza forma fałszu.
** Źródło: ''Nic, co ludzkie…'', ''op. cit.'', s. 28.

* Uroda jest podarunkiem na kilka lat.

* Uwielbiam ostatnie słowa czegokolwiek: koniec w sztuce to początek.

===W===
* W Rosji wszystko jest możliwe, poza zmianą na lepsze.
** Źródło: ''Vera; or, The Nihilists'' (1880)
** Zobacz też: [[Rosja]]

* Walczyć z umarłym to albo ordynarna farsa, albo niesmaczna tragedia.

* Wierzy się w coś nie dlatego, że jest to racjonalne, lecz dlatego, że często powtarzane.
** Źródło: „Wprost”, wyd. 9–12, Agencja Wydawniczo-Reklamowa Wprost, 2007, s. 13.

* W zasadzie myślę, że są całkiem nieznośni. Geniusze bardzo dużo mówią, nieprawdaż? Cóż za zły nawyk! I zawsze myślą o sobie, kiedy ja chcę, żeby myśleli o mnie!
** ''As a rule, I think they’re quite imposiible. Geniuses talk so much, don’t they? Such a bad habit! And they are always thinking about themselves, when I want them to to be thinking about me!'' (ang.)
** Źródło: Rodney Shewan, ''Oscar Wilde. Art and Egotism'', Barnes &amp; Noble Books, 1977, s. 183.

* Współczesne kobiety rozumieją wszystko z wyjątkiem własnych mężów.
** Źródło: „Szpilki”, t. 53, Prasa-Książka-Ruch, 1988.

* W sytuacjach miłosnych są kobiety o wiele przezorniejsze od mężczyzn. Gdy ci zapominają mówić o małżeństwie, one to zawsze przypomną.

* Wybaczanie naszym wrogom to nader osobliwa i chorobliwa przyjemność.

* W życiu chodzi o to, by być trochę niemożliwym.

* Wrzeszczy się przeciw grzesznikowi, a przecież nie grzesznik, lecz głupiec sprowadza na nas hańbę. Nie masz grzechu nad głupotę!
** Źródło: [[Waldemar Łysiak]], ''Empirowy pasjans'', Ex Libris, 2001, s. 325.

===Z===
* Zachowuje się tak, jak gdyby była piękna. Większość Amerykanek tak postępuje. To jest sekretem ich uroku.

* Zastanawiam się często, co by się stało z cierpiącymi, gdyby, zamiast Chrystusa, znajdował się tam chrześcijanin.

* Zawsze przebaczaj swoim wrogom: nic nie zdoła bardziej ich rozzłościć.
** ''Always forgive your enemies; nothing annoys them so much.'' (ang.)

* Zepsuta kobieta należy do tego rodzaju istot, których mężczyźni nigdy nie mają dosyć.
** ''A bad woman is a sort of woman a man never gets tired of.'' (ang.)
** Źródło: ''The Wisdom of Oscar Wilde'', Open Road Media, 2010, s. 1797.

* Znać dobrze swoich przyjaciół jest bardzo niebezpiecznie.

* Zostałem stworzony na własną zgubę.

===Ż===
* Żaden artysta nie posiada sympatii etycznych. Sympatia etyczna jest u artysty niewybaczalnym zmanierowaniem stylu.
** Źródło: Eleonora Udalska, ''Od Hugo do Witkiewicza. Poetyki. Manifesty. Komentarze'', Fundacja Astronomii Polskiej, 1993, s. 159.

* Żeby być Egoistą, trzeba mieć Ego.

* Życia nie można opisać. Trzeba je przeżyć.

* Życie kobiety upływa według krzywych uczucia, życie mężczyzny – według linii intelektu.


[[Kategoria:Oscar Wilde|!]]</text>
      <sha1>22ez0voa3af6aef3nausa6hctrh3p3j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jerzy Urban</title>
    <ns>0</ns>
    <id>308</id>
    <revision>
      <id>611998</id>
      <parentid>611617</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:24:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <comment>skrócenie i przywrócenie cytatów, drobne redakcyjne</comment>
      <origin>611998</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57584" sha1="epqowgpjm4gqy024bdnuc5a790a85ry" xml:space="preserve">'''[[w:Jerzy Urban|Jerzy Urban]]''' (1933–2022) – polski polityk i dziennikarz, rzecznik rządu [[PRL]], redaktor naczelny tygodnika „Nie”.
{{IndeksPL}}
[[Plik:Jerzy-urban.jpg|mały|{{center|Jerzy Urban jako rzecznik prasowy Rady Ministrów, lata 80.}}]]
{{wulgaryzmy}}

==A==
* A dziś dla równowagi zamierzam dopierdolić prezydentowi.
** Źródło: Teresa Torańska, ''Byli'', wywiad z Jerzym Urbanem

* A ja mam to w dupie.
** Opis: odpowiedź na pytanie o stosunek do pochówku generała Jaruzelskiego w Alei Zasłużonych na Powązkach.
** Źródło: Polsat News, studio

* A może pani jest miłośnicą psów i razi ją to, że flaga tak marnego kraju jest wkładana w tak szlachetne wydzieliny?
** Opis: odpowiedź na e-mail oburzonej słuchaczki dotyczącego akcji wkładania flag polskich w psie kupki, cytat z tegoż e-maila: „Myślę, że nie można tego tak zostawić, żeby jakiś facet szargał bezkarnie nasze narodowe symbole”.
** Źródło: audycja ''Jak się miewa satyra w dzisiejszej rzeczywistości politycznej'', radio Tok FM

==B==
* Bardzo to smutne, ale prawdziwe, póki ma swoją klientelę ks. Popiełuszko i wzięciem cieszą się jego czarne msze, a do których Michnik służy i ogonem dzwoni.
** Opis: o ks. [[Jerzy Popiełuszko|Jerzym Popiełuszce]] i [[Adam Michnik|Adamie Michniku]].
** Źródło: [http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/popieluszko_09.html felieton ''Seanse nienawiści''], „Tu i Teraz” nr 38, 19 września 1984

* Bardzo źle. Ja nie lubię dzieci, a pani mi kazała włożyć strój pedofila.
** Opis: zapytany o to jak czuje się w stroju biskupa.
** Źródło: [http://natemat.pl/135857,urban-przebrany-za-biskupa-i-z-papierosem-w-ustach-w-polsat-news-to-byl-pomysl-redakcji ''Urban przebrany za biskupa i z papierosem w ustach w Polsat News. „To był pomysł redakcji”'', natemat.pl, 7 marca 2015]

* Biedny ten Kościół. Jego bohaterowie to sami jacyś nieutalentowani nieszczęśnicy. Kościół wszystkich po śmierci grzebie, ale spośród ludzi publicznych hoduje sobie do apoteozy już tylko jedną nadmiernie tęgą pieśniarkę bez głosu, jedną nadmiernie suchą aktorkę bez ról oraz wyleniałego eks-amanta scen i ekranów. Tyle mu zostało z wielkiego majątku znakomitości. (…) Coraz więcej Kościół posiada budynków, ziemi, aut i pretensji, a coraz mniej osobowości. Jego owczarnia zaś przez cały miniony rok była napominana, że pobłądziła, wybierając swego prezydenta komucha zamiast katolika. I oto po roku tych kazań owczarnia deklaruje większe zaufanie do Kwaśniewskiego niż do Kościoła i liczniej go popiera. I wedle tych samych badań opinii publicznej niechęć do Kościoła jest znaczniejsza niż do prezydenta. Tak to Kościół siał, siał, nieborak – a szatan żniwa zbiera.
** Źródło: ''Czy Bóg to ateista'', „Nie”, 20 marca 1997.

* Biorę pigułkę poronną, żeby wyskrobać z siebie debila.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=SJ9DlLPLxNk ''Pigułka poronna''], youtube.com, 29 kwietnia 2016.
** Zobacz też: [[antykoncepcja]]

* Broniliśmy godności PZPR-owców, ludzi poprzedniej władzy. Trochę dlatego że sami się poczuwaliśmy do tej wspólnoty. Ale i dlatego że to zapewniało mojemu pismu klientelę. Myśmy to wymyślili także z powodów rynkowych, z wyrachowania. „Solidarność” była tabu, Wałęsa, Kościół też, więc zaczęliśmy walić w tabu.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Brzydzę się także żywności. Kanapki jadam nożem i widelcem.
** Źródło: Teresa Torańska, ''Byli'', wywiad z Jerzym Urbanem

* Breżniew Watykanu jako magik duchowy ma jednak wpływ na ludzi biorący się z ich wiary w różne świętości. Krzepić ją może mit, obraz na telebimie, znak umowny, np. kukła, czarny kamień, dwa patyki na krzyż, strumień światła. Dla wzbudzania metafizycznych emocji nie trzeba żywego trupa obwozić po świecie, wlec po ulicach i stadionach. Chyba że ktoś pragnie wzniecać kult masochizmu i sadyzmu, znęcania się nad sobą i fanatyzmu.
** Opis: o papieżu [[Jan Paweł II|Janie Pawle II]].
** Źródło: tygodnik „Nie”

* Byli ludzie, którzy mnie kochali jako gladiatora walczącego z zagrażającą im siłą.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Bywało, sypiałem z kobitami. Do dziś jeszcze pamiętam, jak to się robi. Przyczyną sypiania z kobietami jest – ubolewam – moja niechęć do sypiania z mężczyznami. Bardzo się jej wstydzę. Świadczy ona o erotycznym zubożeniu, ograniczeniu wrażeń, jakie wycisnąć można z życia. Nie czuję przy tym obrzydzenia do stosunków towarzyskich z mężczyznami, mogę też z nimi obcować zawodowo i politycznie. Wyjąwszy seks, jestem całkowicie biseksualny.
** Źródło: '' Czekając na Heroda'', „Nie”, 17 czerwca 1999.

==C==
* „Człowiek z żelaza” Wajdy.
** Opis: odpowiedź na pytanie, jaki jest najgorszy polski film.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]

* Czym się różnią ustroje? W feudalizmie dziedziczyło się tytuł hrabiowski, dobra, czasem dostojeństwa. Na ogół poddaństwo i pańszczyznę. W socjalizmie dziedziczyło się mieszkanie, nazwisko, znajomość w KC i sklepie mięsnym. Teraz w kapitalizmie dziedziczy się majątek, znajomości, profesurę, zawód adwokata, aktora i lekarza, status celebryty i bytność na telewizyjnym ekranie. Co przyjemne nie trzeba czekać, aż zdechną rodzice.
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/09/25/ustroj-slubny/ ''Ustrój ślubny'', blog Jerzego Urbana, 25 września 2012]
** Zobacz też: [[feudalizm]], [[socjalizm]], [[kapitalizm]]

* Czytelników rażą na stronach „Nie” „chuje” i „kurwy”, choć nie potrafią zracjonalizować, cóż w tym złego. Macham sztandarem językowej wolności, a przecież są w mowie rzeczy wywołujące z kolei mój nienawistny sprzeciw wewnętrzny. Na przykład paternalistyczne mówienie „na ty” do kogokolwiek powyżej lat piętnastu, kto tej formy nie odwzajemnia. W ten zaś sposób liczni kapitaliści i inni szefowie pomiatają pośledniejszym personelem, księża owcami, przy konfesjonale i w temu podobnych okolicznościach, a także duchowni oraz belfrzy zawsze – wszystkimi ludźmi młodymi. Kiedy to słyszę, grają we mnie impoderabilia.
** Źródło: ''Żłób u żłobka'', „Nie”, 18–25 grudnia 1997.

==D==
* Dla mnie zawsze pozostanie mężem stanu. To człowiek dwóch decyzji. Jedna to wprowadzenie stanu wojennego. Druga to Okrągły Stół. Pięknie zaczął i pięknie skończył.
** Opis: o [[Wojciech Jaruzelski|Wojciechu Jaruzelskim]].
** Źródło: ''Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka'', Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 196.

* Do straszaków w rodzaju komuchów, Niemców, feministek czy masonów dochodzą jeszcze strachy sezonowe, które pojawiają się i giną bez śladu. W roku 1994–ruska mafia, w zeszłym roku to były kleszcze, w tym wściekłe krowy, w następnym mogą być pomidory, Słowacy albo wróble. Naród lubi być straszony, gdyż nie straszony usypia z nudów, przestaje czuć, że żyje. (…) Do obowiązków dobrego Polaka i katolika należy zaś zesrywać się ze strachu i w tym obywatel nigdy nie zawiedzie.
** Źródło: ''Sranie ochotne'', „Nie”, 27 czerwca 1996.

* Drogi wnuku i wszystkie dzieci polskie, życzę wam tak udanego początku roku szkolnego, jaki ja miałem w 1939 roku.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=RP0Vud6cVts ''1 września''], youtube.com, 31 sierpnia 2014.
** Zobacz też: [[II wojna światowa]]

* Dużo się gada o dokonanym przewrocie politycznym oraz gospodarczym, który jest w toku. Trwa jednak także przewrót społeczny. O nim się nie mówi. Kierownicze siły polityczne rozprawiają co najwyżej o powstawaniu swej ulubionej klasy średniej (…). Jeżeli jednak cokolwiek jest średnie, oznacza to, że istnieje coś powyżej i również poniżej. Choćby bardzo liczna się stała pobudzana do życia klasa średnia, to w kraju tak ubogim jak Polska liczniejsza musi być warstwa niższa. Który polityków mówi, który z publicystów pisze o większości narodu i sprawach tej warstwy? (…) O tym, że za pewien czas zostanie zamknięta w swoich trudno przekraczalnych granicach? I o tym, że owo upośledzenie stanie się na ogół dziedziczne tak jak bogactwo? Kto z rządzących przyzna, że oto historyczną repliką na powojenny proces awansu społecznego większości będzie teraz masowa deklasacja? Nikt! Cena budownictwa kapitalizmu skrywana jest pilnie przez jego architektów. Oni nie chcą pokazać rachunku kosztów swojej budowy.
** Źródło: ''Drogie pamiątki po socjalizmie'', „Nie”, 18 kwietnia 1991.
** Zobacz też: [[kapitalizm]]

==G==
* Gdyby wojsko, SB, aparat partyjny zaczęły występować przeciw wynikom wyborów, byłaby to też akcja przeciw Jaruzelskiemu i kierownictwu PZPR.
** Opis: o wyborach z 1989.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Gdybym był doradcą medialnym, to bym mu to odradził.
** Opis: o zerwaniu przez Czesława Kiszczaka wywiadu w TVN24.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/-1,1585156,0,1,urban-nie-balem-sie-polowania--ale-wojny,wiadomosc.html tvn24.pl]

* Gdybym nie czuł się zobowiązany historycznymi zaszłościami, nie poszedłbym głosować na lewicę, poparłbym Platformę Obywatelską.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]
** Zobacz też: [[Platforma Obywatelska]]

* Gdy trzeba uchwalić idiotyzm, nasz parlament staje się jednomyślny, co zresztą nie dziwi społeczeństwa, które go wybrało na własny obraz i podobieństwo.
** Opis: o uchwale Sejmu z 10 września 2004 w sprawie praw Polski do niemieckich reparacji wojennych oraz w sprawie bezprawnych roszczeń wobec Polski i obywateli polskich wysuwanych w Niemczech.

* Gomułka miał wizję państwa niepolicyjnego, natomiast represyjnego wedle kaprysów. To były straszne rzeczy. (…) Pewnego dnia gdzieś w jakimś miasteczku koło Dęblina, na jakichś wałach chłopiec zgwałcił i zamordował dziewczynę. Po czym okazało się, że jego kolega też (…). Zrodziła się psychoza. I poszła dyrektywa, że w całej Polsce trzeba ścigać gwałty. Prokuratorzy mi opowiadali, że muszą „wyrobić” gwałty, bo są pod presją statystyk. Gomułka uznał, że to jest główny problem Polski. Minęły gwałty, zaczęły się afery mięsne. Wawrzecki poszedł wisieć. Skończyło się mięso, zaczęły się skóry, a w aferach skórzanych ludzie dostawali dożywocia.
** Opis: o [[Władysław Gomułka|Władysławie Gomułce]].
** Źródło: ''Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka'', Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 125.

* Gwiazdor z filmu „O dwóch takich, co ukradli księżyc” po podtłuszczeniu i ogoleniu łba.
** Opis: odpowiedź na pytanie, kto mógłby go zagrać w filmie.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]
==H==
* Hoduję żonę oraz inne zwierzęta.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=kPK3xw3LG-0''Spowiedź Urbana''], youtube.com, 16 listopada 2018.

==I==
* Idę do kościoła. Od drugiej wojny światowej nie byłem.
** Źródło: film ''URBAN IDZIE DO KOŚCIOŁA'' na kanale Tygodnik NIE

* I tak powiedziałem więcej, niż wiem.
** Źródło: przesłuchanie przed sejmową komisję śledczą ds. [[Afera Rywina|afery Rywina]].

==J==
* (…) ja jestem jak kurwa, utrzymanka biznesmena, która udaje, że nie istnieje, by nie przynosić kłopotów. Ale jak mój kochanek kupuje mi futro i prowadzi na premierę do opery, to przecież nie będę się opierać (…).
** Opis: o zaproszeniu i wyeksponowaniu przez Janusza Palikota podczas wieczoru wyborczego.
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html wp.pl, 25 października 2011]

* Ja jestem za podwyższeniem tego [odpisu na Kościół] do 0,4, żeby wyjść naprzeciw Kościołowi, bo uważam, że tak cenne jest powiedzenie „sprawdzam” wobec społeczeństwa. Ile, jaka część społeczeństwa zapłaci, bo tu już nie chodzi o pieniądze, ale o policzenie się.
** Źródło: [http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,102433,11370579,Urban__Dlaczego_0_3__Odpis_na_Kosciol_powinien_byc.html ''Urban: Dlaczego 0,3? Odpis na Kościół powinien być większy'', tokfm.pl, 19 marca 2012]
** Zobacz też: [[Kościół (organizacja)|Kościół]]

* Ja jestem złym człowiekiem, ja jestem złym człowiekiem…
** Opis: w programie ''Kuba Wojewódzki'', gdy nadawany był w Polsacie, prowadzący namówił Jerzego Urbana, by powtórzył to kilkakrotnie pod melodię obecnego w studio DJ.

* Ja lubię [mięso] pieczyste, ociekające sosem i smakami, a nie wysuszone na jakimś ruszcie, jak moi przodkowie w Treblince.
** Opis: o grillowaniu.
** Źródło: program [http://www.youtube.com/watch?v=KTIEm0vvHFI ''Nie ma żartów''], Superstacja

* Ja zawsze tęgo piłem, natomiast nigdy nie miałem skłonności do uzależnienia od tego nałogu. Moje picie po dziś dzień jest jak jedzenie, to znaczy, że jak wypiję, to mam dosyć i nie mogę więcej.
** Źródło: wywiad dla HomoDicit.pl (styczeń 2008)

* Jak wszystko w Polsce, tak i życie seksualne dzieli się teraz na prawicowokatolickie i realne, czyli łóżkowe. Na zdrowy rozum nie można pojąć, czemu przykościelna prawica tak twardo nie zgadza się na nauczanie w szkole mechanizmów życia seksualnego. Czy katoliczka nie ma łechtaczki? A katolik – wzwodu? Czy katolicki młodzianek nie powinien wiedzieć, że partnerka oczekuje gry wstępnej, a nie jak najszybszego załatwienia sprawy, gdyż seks tym właśnie różni się do robienia kupy? Można mieć odmienne poglądy na moralne oceny ludzkich postępków łóżkowych i o tej różnorodności opowiadać. W Polsce jednak tworzy się wrażenie, że istnieje nie tylko etyka, ale i seksuologia lewicowa i prawicowa, katolicka i laicka. (…) Racjonalista w ogóle więc nie pojmuje, o co klerowi chodzi. To jest przecież tak, jakby wiarę w niepokalane poczęcie przeciwstawiać technice wycinania ślepej kiszki.
** Źródło: ''Zupa z łechtaczki'', „Nie”, 29 stycznia 1998.
** Zobacz też: [[edukacja seksualna]]

* Jest to kurewstwo rządzących gnojków i tchórzy.
** Opis: o negatywnej decyzji rządu [[Marek Belka|Marka Belki]] w sprawie refundacji środków antykoncepcyjnych.

* Jest różnica, czy się stało, czy nie stało I pomijając całe zacietrzewienie i słowa „bura suka” – ja jestem raczej psem koloru siwego…
** Opis: odpowiedź na słowa Zbigniewa Janasa o łganie jak „bura suka”.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/-1,1577346,0,1,dawny-opozycjonista-do-urbana-lze-pan--jak-bura-suka,wiadomosc.html tvn24.pl, 13 grudnia 2008]

==K==
* Katolicy myją okna przed świętami, a my, ateiści, wtedy, jak się Matka Boska na szybie ukaże.
** Opis: zapytany dlaczego myje okna po świętach
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=F-Ez3HM7hKQ ''Porządki''], youtube.com, 15 kwietnia 2016.
** Zobacz też: [[Maria z Nazaretu]]

* Każdy człowiek ma tylko jednego człowieka, którego nigdy przekupywać nie musi. Nie jest to matka ani żona, lekarz ani sędzia, syn ani premier. Przekupywać nie trzeba wyłącznie samego siebie.
** Źródło: felieton ''Przychodzi doktor na prezydenta''

* Kiedy Lew Rywin wyszedł z wiezienia, na pewnym biznesowym przyjęciu w mojej obecności rzucili się sobie na szyję z Millerem. Bardzo to dziwne, bo gdybym ja się na pana bezpodstawnie powołał, żądając łapówki, byłby pan na mnie wściekły. Więc ten pocałunek wzbudził moją podejrzliwość.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Kiedy padły trupy w „Wujku”.
** Opis: odpowiedź na pytanie dziennikarza o „Najgorszy moment stanu wojennego dla pana?”.
** Źródło: Program Babilon w telewizji TVN24, 12 grudnia 2009.

* Kiedy w telewizji pojawia się wódz lewicy, odnoszę wrażenie, że widzę człowieka, który nadrabia miną, bo jest w strachu, że zaraz dopadnie go policja za kradzież gumy do żucia w supermarkecie.
** Opis: o [[Grzegorz Napieralski|Grzegorzu Napieralskim]].
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,75248,7222387,Czy_Szmajdzinski_bedzie_krolobojca.html wyborcza.pl], 5 listopada 2009

* Kluby sportowe to jest rodzaj religii. Teraz ta religia zostanie wzmocniona jakimiś rozgrywkami piłkarskimi. Tam są wyznawcy klubów i na dzisiaj to jest silniejsze i bardziej emocjonujące niż takie tradycyjne religie.
** Źródło: [http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,102433,11370579,Urban__Dlaczego_0_3__Odpis_na_Kosciol_powinien_byc.html ''Urban: Dlaczego 0,3? Odpis na Kościół powinien być większy'', tokfm.pl, 19 marca 2012]

* Kościół jako siła przewodnia, podobnie jak Wałęsa, ma przechlapane, a cała polska karawana leniwie człapie dalej, tyle że wielbłądy gryzą się jak psy tymi swoimi tępymi zębami.
** Źródło: ''Smród w próżni'', „Nie”, 6 października 1994.
** Zobacz też: [[Kościół (organizacja)]]

==L==
* Licząc od Edwarda Osóbki-Morawskiego znałem 13 byłych premierów. Z 9 byłem lub jestem na ty. Np. z Józefem Cyrankiewiczem i Janem Olszewskim. Czy nadal mogę mówić do nich lub myśleć o nich na ty?
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/10/05/jak-mowic-panie-premierze/ ''Jak mówić panie premierze'', blog Jerzego Urbana, 5 października 2012]
** Zobacz też: [[Józef Cyrankiewicz]], [[Jan Olszewski]]

* Lubiłem Michnika, Kuronia, choć oczywiście nie urzędowo. Wałęsy nie cierpiałem i nie cierpię do dziś.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

==Ł==
* Łódzka zasymilowana inteligencja żydowska przed wojną była środowiskiem, które wisiało pomiędzy społecznością żydowską i polską. Gardziła prostymi Żydami, zwanymi chałaciarzami. Ta pogarda była większa wobec litwaków, Żydów wysiedlonych z Rosji centralnej, którzy nie znali polskiego lub znali go bardzo kiepsko, a mniejsza wobec „rdzennego” łódzkiego plebsu. Nie było solidarności narodowej, natomiast istniało poczucie solidarności warstwowej. Życie towarzyskie toczyło się w obrębie społeczności zasymilowanych Żydów, małżeństwa mieszane należały do rzadkości.
** Źródło: Igor Rakowski-Kłos, [http://wyborcza.pl/1,75475,12569027,Jerzy_Urban_opowiada_o_swoim_dziecinstwie_w_Lodzi.html ''Jerzy Urban opowiada o swoim dzieciństwie w Łodzi''], wyborcza.pl, 28 września 2012.

==M==
* Mariusz Walter nadaje się na głównego konsultanta, jakiegoś szefa programowego i TV – jednym słowem nie kierownika pionu propagandy, lecz główną siłę koncepcyjno-fachową. Walter to najzdolniejszy w ogóle redaktor telewizyjny w Polsce, który przedstawia tow. Mieczysławowi Rakowskiemu i mnie sporo interesujących koncepcji ogólnopolitycznych i propagandowych.
** Opis: fragment listu polecającego Mariusza Waltera gen. Czesławowi Kiszczakowi z 1983.
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/page,2,title,Tajemnica-sukcesu-TVN,wid,13860570,wiadomosc.html ''„Tajemnica” sukcesu TVN'', wp.pl, 4 października 2011]
** Zobacz też: [[Mieczysław Rakowski]], [[Mariusz Walter]]

* Minęły niestety czasy, kiedy wierni i księża wierzyli w mordy rytualne, a Prymas Tysiąclecia wahał się w tej sprawie. Dziś rozlewa się inna wiara, mianowicie że chrześcijańskie rodziny naturalne i zastępcze zabijają swoje małe Madzie. W rzeczywistości wskaźnik zabitych dzieci jest wciąż taki sam jak w czasach kiedy była maca, potem socjalizm, a później Wałęsa. Zwiększył się tylko telewizyjny popyt na zabite dzieci.
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/10/03/rodzina-klatka-dla-ludzi/#comments ''Rodzina klatką dla ludzi'', blog Jerzego Urbana, 3 października 2012]

* Mogę zaświadczyć, że byłem i jestem kapusiem, i dumny z tego jestem.
** Źródło: „Trybuna”

* Moje żydostwo zwisa mi pomiędzy nogami małą nieobrzezaną glizdą.
** Źródło: „Szpilki”, lata 70. XX wieku; zacytowane w tygodniku „Nie” nr 18/2012

* Mówiąc serio: mieliśmy wtedy od dawna poczucie, że realny socjalizm przegrał, ale że to my wyprowadzimy Polaków z niego najlepiej. Wierzyliśmy, że jesteśmy lepsi, bo naprzeciw nas stoją krzykacze, demagodzy i reakcjoniści. Okrągły Stół traktowaliśmy jako sukces. Ale wybory 4 czerwca były przykrą niespodzianką.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Myśmy opisywali historię, kiedy jeden z oddziałów Caritasu dostając dary – takie, co wieczór nie sprzedane: i delikatesy, i jakieś chleby, które tracą świeżość następnego dnia – to wpierw zaopatrywał kuchnię kurii, potem zaopatrywał gospodarstwo rolne kierownika tego Caritasu, gdzie świnie to żarły. A w trzeciej kolejności, to czego nie chciał biskup i świnie, szło dla tych ubogich. No więc, to są takie sygnały, że istnieje dysproporcja, dysonans między tym, co Kościół głosi, a tym jak traktuje swoich podopiecznych, a także swoich funkcjonariuszy.
** Źródło: [http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,102433,11370579,Urban__Dlaczego_0_3__Odpis_na_Kosciol_powinien_byc.html ''Urban: Dlaczego 0,3? Odpis na Kościół powinien być większy'', tokfm.pl, 19 marca 2012]
** Zobacz też: [[Caritas]]

==N==
* Nadszedł czas, aby ścisła ekipa premiera wykryła i ujawniła z hukiem aferę we własnych szeregach ubiegając w tym konkurencję. To jedyny sposób na uwiarygodnienie zasadniczej uczciwości rządu jako instytucji.
** Opis: przed ujawnieniem przez „Gazetę Wyborczą” [[Afera Rywina|afery Rywina]].
** Źródło: felieton ''Pytanie o męskość premiera''

* Naprawdę dobrze czułem się w „Polityce”, piśmie pragmatycznego liberalizmu.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Naród polski zawsze wyznawał i wyrażał przekonanie, że złe okoliczności i siły zewnętrzne nie pozwalają mu się dobrze urządzić. (…) Fatalne zrządzenie historii sprawiło, że teraz nie ma już na kogo zwalać. Jesteśmy nareszcie we własnym domu, tylko nie sposób w nim wytrzymać. My Polacy, jako naród wyhodowaliśmy w sobie przez wieki jedną tylko skłonność (bo trudno powiedzieć, że umiejętność), mianowicie do walki o niepodległość. Nic to, że przegrywaliśmy wszystkie powstania, podobnie jak i niepodległość uzyskiwaną czasem. Nas te porażki tylko na krótko uspokajały, a potem podjudzały do nowych prób. Obecnie osiągnięta „niezawisłość” jest nieszczęściem, bo niszczy naszą witalność, pozbawia dążeń, jedyny nasz zapał zbiorowy czyni bezużytecznym. Samo istnienie dość bezpiecznego państwa polskiego przeszkadza nam żyć, pozbawia nas sensu istnienia, gasi ducha, niszczy ideę zespalającą naród, pozbawia go znaków orientacyjnych i celów.
** Źródło: ''Po co Polska Polakom'', „Nie”, 29 kwietnia 1993.
** Zobacz też: [[Polacy]]

* Nazywam się Jerzy Urban, jestem stara żydo-komuna, moje hasło: Żydzi do gazu łupkowego.
** Źródło: film ''Urban na gazie'' na kanale Tygodnika NIE

* Na telewizyjnej dokrętce filmowej klatka, w której swego czasu siedziała przed Sejmem redaktor Monika Olejnik.
** Opis: odpowiedź na pytanie, jaka stopklatka szczególnie zapadła mu w pamięć.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]

* Na złość władzy trzeba być pedałem.
** Źródło: ''Kuba Wojewódzki''

* Narcyzm to dominująca cecha narodowa Polaków.Plemię nasze różni się i dzieli pod względem płci, statusu społecznego, orientacji politycznej, ale wszystkich łączy zadowolenie z siebie. Ja na przykład jestem głupim chujem i wiem o tym, ale takim właśnie się sobie podobam i nie stanowię tu wyjątku. Zastrzec się jednak muszę, że istnieją jeszcze głupsze ode mnie prącia; to te, które nie wiedzą, że nimi są.
** Źródło: „Nie” nr 26/2007

* Naród zwariował.
** Źródło: wywiad Teresy Torańskiej z 2002, cyt. za: Teresa Torańska, ''Byli'', 2006

* Nasz kraik wkracza w nowy reżim zwany kaczyzmem.

* Nie cieszę się ze śmierci żadnych przeciwników politycznych ani im jej nie życzę, ale stwierdzam jasno: to nie była i nie jest moja żałoba. Brak obłudy oraz odwaga wykluczania się ze wspólnoty społecznej, a już na pewno tej wiązanej emocjami, są moimi jedynymi zaletami. Pielęgnuję je więc.
** Opis: o katastrofie smoleńskiej.
** Źródło: „Nie” nr 17/2010

* Nie mogę odpowiadać za panienki, które gapią się w telewizor. Trzeba ich zapytać, czym je oczarował. Dla mnie obrzydliwe były te wszystkie jego sztuczki – tańczenie z dziećmi na placu zabaw, rozdawanie jabłek… Te triki wykorzystał też Kaczyński i baraszkował z bachorami w swoim biurze, które przerobił na przedszkole.
** Opis: o kampanii prezydenckiej Grzegorza Napieralskiego.
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,page,2,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html wp.pl, 25 października 2011]

* Nie robię tego, bo ja bardziej lubię brać niż dawać.
** Opis: odpowiedź na pytanie dlaczego nie wpłaca na organizacje charytatywne.

==O==
* Obchodzimy dzisiaj rocznicę drugiej największej tragedii w dziejach Polski, zaraz po jej chrzcie w 966 roku.
** Opis: o rocznicy [[Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku|katastrofy smoleńskiej]].
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=gZCXZXxw5K0 ''Rocznica katastrofy''], youtube.com, 9 kwietnia 2016.
** Zobacz też: [[chrzest Polski]]

* Obóz fanatyków i nacjonalistów.
** Opis: o PiS.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Obwoźne sado-maso.
** Opis: o papieżu Janie Pawle II.
** Źródło: tygodnik [http://niniwa22.cba.pl/urban_obwozne_sado_maso.htm ''„Nie”'']

* Opowiadał mi Rakowski, że generał wezwał go kiedyś do siebie i mówi, że jak wkroczą Rosjanie, on sobie palnie w łeb. Tego samego oczekiwał od Rakowskiego.
** Opis: o Wojciechu Jaruzelskim.
** Źródło: ''Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka'', Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 216.
** Zobacz też: [[Mieczysław Rakowski]]

==P==
* Papież nie jest dla mnie żadnym autorytetem, to człowiek, który odgrywa fatalną rolę, obskurancką, usiłując zawracać świat współczesny w kierunku dawno przebrzmiałym, zarówno formą, jak i poglądem. To człowiek, który nie rozumie współczesnego świata, a jego doktryna społeczna, która tak bliska jest sercu lewicy, jest tylko zespołem pobożnych życzeń. Dla mnie jest rzeczą przygnębiającą, że ten autor pustosłowia jest uznawany za autorytet moralny, co nie wynika z tego, o czym on mówi, lecz z kompleksu Polaków, że oto jeden Polak zrobił tak wspaniałą karierę i dlatego jest naszym idolem.
** Opis: o papieżu Janie Pawle II.
** Źródło: tygodnik „Angora” nr 50/2000

* Parlament, prezydent, kolejne rządy coraz słabiej zwracają uwagę na istnienie ludności, którą oni rządzą. Te jej różne drobne sprawy: poziomu życia, cen, płac, pracy, mieszkań, leczenia, uczenia, pojawiają się w przemówieniach solidaruchów. Ale w rzeczywistości grupa solidaruchów mająca w ręku państwo zajmuje się i przejmuje wyłącznie sobą: kryzysy rządowe, lustracje, afery, większości sejmowe, mniejszości seksualne, koalicje, stanowiska. Na społeczne tło, na którym solidaruchy swój teatr rozgrywają, oni coraz mniej zwracają uwagę. W ich teatrze naród to zakurzona dekoracja. (...) Politycy kochają kamery. Naród polski przywykł zaś cieszyć się ustawicznym widowiskiem, które solidaruchy dla niego tworzą.
** Źródło: ''Wyspa Solidaruchów'', „Nie”, 16 lipca 1992.
** Zobacz też: [[Solidarność]]

* Parlament wyłoniony w pierwszych wolnych wyborach nikomu się zresztą nie podoba, ponieważ jest dokładną reprezentacją narodu. Społeczeństwo mamy liche, zagubione w tej całej demokracji. Tworzenie dobrego systemu przedstawicielskiego trzeba by zacząć od kształtowania mądrego elektoratu, które wie, czego chce i jak swe cele osiągać. Doświadczenia minionych czterdziestu pięciu lat pokazały jednak, że dobry elektorat nie powstaje, dopóki on sam nie może wybierać. Sądzę, że jeszcze przez najbliższe kilkadziesiąt lat politycy nie będą w pełni zadowoleni z poziomu swoich wyborców. Naród uwarzył sobie parlament, który nie jest ani zupą ogórkową, ani rosołem, ani barszczem lub grochówką, czyli żadną wyraźną zupą z konkretnych składników. Zlał do jednego kotła rozmaite zupy z różnych garnków. Trudno, by to komukolwiek smakowało. Małe ma więc znaczenie, jakie są proporcje tej biało-czerwonej lury, ni to krasnego barszczu, ni to biało-żółtego rosołu.
** Źródło: ''Biało-czerwona zupa dnia'', „Nie”, 31 października 1991.

* Pedał kręci dupką, mówi falsetem, szminkuje ohydną swoją mordę, obwiesza się złotem i fałszywymi brylantami, ubiera się kolorowo, chodzi tanecznym krokiem podrygując, a gesty ma płynne, okrągłe. Częściej jednak pedała można poznać po tym, że wszystko jest na odwrót. Łeb wygolony, na nogach glany, krok Schwarzeneggera, sposób bycia kaprala. Większość ciot poznajemy po tym, że udają stworzenia jeszcze bardziej męskie od wszechpolaków.
** Źródło: tygodnik „Nie” nr 31/2006

* Piotr Adamczyk, z którego pragnąłem zrywać białą suknie papieża.
** Opis: odpowiedź na pytanie, jaka jest jego ulubiona aktorka erotyczna.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]

* Prima aprilis skurwysyny.
** Źródło: film ''Pożegnanie'' na kanale Tygodnik NIE

* Po aferze ze zwłokami Anny Walentynowicz intuicja mi podpowiada, że w sarkofagu prezydentostwa na Wawelu leży żołnierz radziecki wraz ze szkieletem wiernego konia.
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/09/26/kopanie-trupow/ ''Kopanie trupów'', blog Jerzego Urbana, 26 września 2012]
** Zobacz też: [[pogrzeb Lecha i Marii Kaczyńskich]]

* Polska jest państwem małego kalibru, ale większego, niż potrafi udźwignąć. Nie wiadomo, kto nią rządzi, a raczej wielu rządzi po trochu, choć to cecha raczej anarchii niż demokracji. Podziały i walki będą się wzmagać, mnożyć zaś skandale i sezonowe sensacje. Nic to złego, bo Polska zawsze bałaganem stała. Także za socjalizmu. Cały ten zarysowany teatr polityczny jest dla przeciętnego człowieka coraz bardziej odległy i egzotyczny, dla społeczeństwa obojętny. Ma ono własne, odrębne życie i zmartwienia. Objawia nieufny dystans wobec wszystkich osobistości. Nie chce ani poznawać programów, ani z drugiej strony stawać się motłochem, który zwabia demagogia.
** Źródło: ''Smród w próżni'', „Nie”, 6 października 1994.
** Zobacz też: [[Polska]]

* Polski Kościół, czemuś rzymsko-katolicki, to dowód na trafność ateizmu. Gdyby Bóg istniał, już dawno zmieniłby personel.
** Źródło: [http://nie.com.pl/archiwum/owrzodzony-kraj/ ''Owrzodzony kraj''], tygodnik „Nie” nr 3/2014.

* Popieram idee lewicowe, jestem za równością, ale bynajmniej nie chcę jej podlegać.
** Źródło: ''Wywiad rzeka z Urbanem'', gazeta.pl, 28 kwietnia 2013

* Postępuje teatralizacja życia publicznego.
** Źródło: ''Rząd z motopompą'', „Nie”, 14 lutego 2008.

* Powiedziałem już o wiele więcej niż wiedziałem.
** Opis: podczas przesłuchania przed komisją śledczą badającą aferę Rywina 7 marca 2003.
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,76842,1363414.html wyborcza.pl]

* Powinien zacząć od elementarza.
** Opis: odpowiedź na pytanie o lekturę dla Grzegorza Napieralskiego.
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,page,2,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html wp.pl], 25 października 2011.

* Prawda zaś jest taka, że broniłem ustroju gorszego przed ustrojem lepszym. Sądziłem bowiem, że PRL reprezentuje tyle dobrodziejstw dla ludzi, że sto razy lepiej reformować realny socjalizm, niż ryzykować tragiczne zmagania wewnętrzne z prawicową, nacjonalistyczną kontrdyktaturą. Nie miałem jednak racji w ocenie tragizmu przyszłości, koszmaru władzy alternatywnej wobec PZPR. Przy tym wiedziałem, że realny socjalizm w latach 80. już był historycznie przegrał walkę konkurencyjną ze współczesnym kapitalizmem. Stało się to zgodnie z główną zasadą materializmu historycznego, sformułowaną przez pradziadka Marksa: zwycięski zawsze będzie ten ustrój, który stworzy polityczne i społeczne stosunki bardziej sprzyjające cywilizacyjnemu postępowi (…) A ustrój idealny jest tylko w ewentualnym niebie (…). Niczego więc nie żałując (…) i za nic nie kajając, stwierdzam, że grałem w gorszej, ale bliskiej mi drużynie, a przegraliśmy zasłużenie, i dobrze, że tak się stało.
** Źródło: ''Prymus wśród dyktatorów'', „Nie”, 27 maja 1999.
** Zobacz też: [[kapitalizm]], [[komunizm]], [[PRL]]

* Przyszły badacz dzisiejszych w Polsce obyczajów zauważy, że jeśli stanowisko jest poważne, nazywa się ono po męsku. Jest lekarz i lekarka, ale tylko ordynator, ordynatorka nie istnieje, choćby była konkretnie kobietą. Jest pani prokurator, od biedy prokuratorka, ale nie ma szefowej prokuratury, tylko pani szef prokuratury, chociaż szefowa istnieje w języku polskim jak najbardziej, jako żona szefa lub kierowniczka kuchni. Nauczycielka tytułowana być może profesorką, ale kiedy ma nominację Rady Państwa na ten stopień, jest już pani profesor, staje się jako profesor samcem, i przykłady można mnożyć.
** Źródło: ''Doberman'', zbiór reportaży ''Romanse'', 1981
** Zobacz też: [[kobieta]]

* Ptasią grypę telewizja robi w pięć minut. Czyli kreuje zagrożenia.

==R==
* Rezultatem przespania się z dziewczyną bywa czasem zawarcie z nią znajomości. Zdarza się, że taka znajomość przemienia się we flirt. Raz na wiele lat przebieg któregoś z flirtów zakłócał mi wybuch miłości. Eksplozja uczuciowa prowadziła do porzucenia poprzedniego mieszkania, żeby zamieszkać wedle bieżącego zakochania. Nigdy w życiu nie chciałem brać ślubu. Nie umiałbym się przy tym zakochać w kobiecie, która dąży do oficjalnego małżeństwa. Milej mieszkać z pluskwami, niż z taką aż kretynką. (…) Kiedy nasze państwo było ludowe, ono zmuszało mnie jednak do brania ślubów i rozwodów, ilekroć zakochiwałem się z wzajemnością. Wielkość mieszkania, które dostawało się lub kupowało, była proporcjonalna do liczebności urzędowo powstałej rodziny. W Polsce Ludowej, podobnie jak na cmentarzu, metry przypadały na osobę. Miłość, do której państwo nie wtykałoby swojego czerwonego nosa, była więc możliwa, ale nazbyt ciasna.
** Źródło: ''Czekając na Heroda'', „Nie”, 17 czerwca 1999.

* Robiąc Katyń, czyli zastrzeliwując w roku 1940 kilkanaście tysięcy polskich jeńców-oficerów, Stalin nie przewidział, że miejsce ich pochówku zajmą potem Niemcy, rozkopią groby, narobią krzyku, a wujkowi Joe wstydu przed aliantami. Przez to w roku 1944 drugi Katyń, chociaż pilnie Stalinowi teraz potrzebny, był już nie do własnoręcznego wykonania. Na Polaków zawsze można jednak liczyć. Wywołując powstanie sami sprowokowali zabicie w swojej stolicy około 20 tysięcy wojskowo przeszkolonych młodych polskich inteligentów o orientacji prolondyńskiej. Na dokładkę uśmiercono 200 tysięcy ich rodziców, krewnych i znajomych. Wszystko bez jednego radzieckiego strzału, naprawdę rękoma Niemców – nie trzeba już było im tego wmawiać. Pełna higiena polityczna. Odeszli ''jak kamienie przez Boga rzucone na szaniec''. (…). W powstaniu warszawskim zabito kilkanaście razy więcej ludzi niż w Katyniu. Mniej więcej tyle, ile zginęło polskich żołnierzy na wszystkich frontach II wojny światowej.
** Źródło: tygodnik „Nie” nr 31/2004.
** Zobacz też: [[powstanie warszawskie]], [[zbrodnia katyńska]]

* Rozwścieczone masy greckie, hiszpańskie i pokrewne zajadle atakowały gmachy państwowe w Atenach, Madrycie, Barcelonie, Rzymie. Prezes Jarosław Kaczyński wykumał więc własnym rozumkiem, że kiedy ludzie zbiorą się na ulicy nabierają strasznych antyrządowych emocji. Nie przypuszczał, że tam emocje wyciągają ludzi na ulice a nie podstawione autokary. I że ludzie stając się tłumem nie nabierają przez to złości.&lt;br /&gt;Tusk na tyle marnie rządzi, że zasłużył już sobie na opozycję przynajmniej takiego kalibru z jaką ja się biłem za czasów Jaruzelskiego.
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/09/30/spali-idac/ ''Spali idąc'', blog Jerzego Urbana, 30 września 2012]
** Zobacz też: [[Jarosław Kaczyński]], [[Donald Tusk]]

* Rząd się sam wyżywi.
** Opis: odpowiedź na sankcje gospodarcze nałożone przez [[Ronald Reagan|Ronalda Reagana]] na Polskę w 1981.

* Rządy SLD były koteryjnymi rządami niecnoty.

==S==
* Skoro świętuje się w Polsce rocznicę klęski wrześniowej czy Powstania Warszawskiego, generał Kiszczak może równie dobrze świętować rocznicę 4 czerwca, kiedy to przegrał wybory.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Starczy upór papieża w zadawaniu sobie udręki i czynieniu z niej widowiska pokazuje wyznawcom oraz niepodległym magii gapiom, że człowiek żyjący publicznie zatraca instynkt samozachowawczy i ludzkie wobec siebie odruchy. Ambicje władcze stają się jego najsilniejszą skłonnością.
** Źródło: tygodnik „Nie”

* Starszy Kulczyk bodaj zarobił miliony za granicą. Jak? Nie wiemy. Możliwe, że ktoś tam korzystał z protekcji ambasady albo wywiadu.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

==Ś==
* Ślub to szczyt głupoty. Ja już trzy razy brałem ślub, ale robiłem to bardzo dyskretnie i wstydliwie. I zawsze żeniłem się z konieczności mieszkaniowej.

* Świństwem byłoby śmiać się z Żydów za Hitlera kiedy ich mordowano, ale jest świętym prawem każdego rozumnego i uczciwego człowieka śmiać się dziś z Żydów w Izraelu, którzy są okupantami i rasistami.
** Źródło: Radio RDC, 4 marca 2015

==T==
* Ta część opozycji i ta część władzy, które zasiadły przy Okrągłym Stole, zaczęły odczuwać narastającą bliskość poglądów.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Tabloidy zawsze podlizują się czytelnikom i podjudzają emocje motłochu. Ja zaś czynię na odwrót. Zmierzam do drażnienia czytelników, co czasami skłania ich do wartościowania samodzielnego, a nie stadnego. Stronię od wyrażania poglądów dominujących, więc aprobowanych, wystrzegam się śpiewania w chórze. Sądzę, że jeśli mój pogląd nie idzie na przekór większości, znaczy to, iż jest banalny, a skoro tak, to nie warto go podawać do publicznej wiadomości.
** Źródło: tygodnik „Nie” nr 5/2005

* Ten Jurczyk to był nadęty ćwierćinteligient.
** Źródło: wywiad Teresy Torańskiej z 2002, cyt. za: Teresa Torańska, ''Byli'', 2006

* To dosyć typowe, że Kościół najsilniej reaguje na problem swoich pieniędzy albo prestiżu. Kościół jakby sam zadaje kłam swojej misji, bo gdy chodzi o jakieś kwestie religijne, które nie wiążą się z zaangażowaniem ambicjonalnym takim jak np. aborcja lub nie wiążą się z pieniędzmi, to Kościół nie wykazuje tej pasji jaką objawia teraz w sprawach pieniędzy.
** Źródło: [http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,102433,11370579,Urban__Dlaczego_0_3__Odpis_na_Kosciol_powinien_byc.html ''Urban: Dlaczego 0,3? Odpis na Kościół powinien być większy'', tokfm.pl, 19 marca 2012]

* To już nie jest życie. To jest życie. Tylko alkohol, żarcie, czasem gdzieś wyjeżdżam, ale ledwo nogami ruszam. I jestem już zupełnym impotentem.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=kPK3xw3LG-0''Spowiedź Urbana''], youtube.com, 16 listopada 2018.

* To mocny człowiek lewicy, dlatego myślę, że świetnie się nadaje do wynoszenia sztandarów. Pewnie szybko mu to pójdzie.
** Opis: o [[Leszek Miller|Leszku Millerze]].
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html wp.pl, 25 października 2011]

* To nadzwyczajne świństwo i bezprawie. Pomysł PO jest populistyczny, przeznaczony dla motłochu, łamiący wszelkie zasady funkcjonowania państwa.
** Opis: o pomyśle odebrania emerytur członkom WRON.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/-1,1566281,0,1,urban-wyrownam-jaruzelskiemu--jesli-mu-zabiora,wiadomosc.html tvn24.pl], 26 września 2008

==U==
* Uważam, że jestem potrzebny prawicy. Oni po prostu potrzebują uosobienia wroga, tak jak Kościół katolicki potrzebuje diabła. Czyli mnie. Jestem, w ich rozumieniu, komunistą, a przy tym ateistą, hedonistą, kosmopolitą, cynikiem.

* Uważam, że przewrót w ’56 roku był możliwy tylko dzięki Gomułce, jego postawie wobec Związku Radzieckiego, na którym chciał wymóc poszerzenie skali polskiej autonomii. To był wielki okres Gomułki i na tym się jego wielkość skończyła. Potem już ochoczo pacyfikował Czechosłowację.
** Źródło: ''Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka'', Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 124.
** Zobacz też: [[polski październik]]

==W==
* W czasie wojny wszyscy Polacy pomagali Żydom. Jedni pomagali im przeżyć, a inni umrzeć.
** Źródło: tygodnik „Nie”; cyt. za: „Przegląd” nr 47 (933), 20–26 listopada 2017, s. 3.
** Zobacz też: [[Holokaust]]

* W ówczesnych redakcjach, tak jak i w części dzisiejszych nawet debiutant, praktykant nie jest zobowiązany do siedzenia od 8 do 16. Ma zajęcia dosyć luźne i wiele zależy nie od jego pozycji hierarchicznej, ale od tego, jakimi umiejętnościami się wykaże i jak go ocenią czytelnicy, widzowie czy słuchacze. Jednym słowem ma w ręku i słowie instrumenty stanowienia o sobie.
** Źródło: wywiad dla HomoDicit.pl, styczeń 2008

* W jednym tylko przypadku zauważyłem, że SB kręci – gdy fingowała śledztwo w sprawie zabójstwa Grzegorza Przemyka. Ale i wtedy nie chodziło o zabicie z premedytacją syna opozycjonistki, tylko o przypadkowe pobicie. SB działała pod naporem nieprawdziwych oskarżeń, że morduje opozycjonistom dzieci.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* W realnych okolicznościach lat dziewięćdziesiątych narastanie kontrastów społecznych i wznoszenie sztywnych barier klasowych jest do pewnego stopnia koniecznością. To jednak wielka różnica, czy uważa się te zjawiska za złą konieczność wymagającą łagodzenia czy za pożądany model. Rządzący liberałowie programowo dążą do dźwignięcia gospodarki kosztem upośledzenia co najmniej połowy narodu. Może jest to i nieodzowne, aby kiedykolwiek wszystkim było lepiej. Niech jednak rządzący zaryzykują otwarte powiedzenie o tym narodowi. Oni się boją przyznać do tego, co robią. Ja ich rozumiem. Budują więc nowy ustrój, szwindlując. Wywoła to rozczarowanie, za które zapłacą.
** Źródło: ''Drogie pamiątki po socjalizmie'', „Nie”, 18 kwietnia 1991.
** Źródło: [[III Rzeczpospolita]], [[liberalizm]]

* W wyższych sferach urzędowych krąży obecnie prawdziwa podobno historyjka z życia rodzinnego, będąca tematem literackim na miarę naszej epoki. Żona, wychodząc na zakupy, kazała mężowi zreperować kaloryfer, z którego ciekła woda. Po powrocie zobaczyła męża od pasa w dół. Leżał bowiem na wznak na podłodze z korpusem i głową skrytą pod meblem i stukał narzędziem w kaloryfer. Będąc kontenta z mężowskiego posłuszeństwa, poczochrała leżącego pieszczotliwie po genitaliach i przeszła do drugiego pokoju. (…). Ku swemu przerażeniu zobaczyła męża siedzącego w fotelu. Małżonkowie postanowili, że musi ona iść i przeprosić hydraulika za to, że go przywitała nazbyt poufale. Rzemieślnik nie reagował jednak na jej słowa i nie ruszał się. Wezwano pogotowie, tym razem lekarskie, a nie ogrzewnicze. Głaskanie hydraulika po genitaliach  –  jak się okazało  –  tak zaszokowało nie rozpieszczonego widać specjalistę, że gwałtownie poderwał głowę, walnął się czołem o żeliwne żeberko i stracił przytomność.
** Źródło: ''Rola mezaliansów'', „Szpilki”, maj 1986.

* Wieloma rzeczami, ale nie chcę mu prawić komplementów, bo tylko mu zaszkodzę. Najważniejsze jest jednak to, że zapewnia stabilizację. Chroni mnie przed obozem nienawistników, którym przewodzą Kaczyńscy. Z ich nacjonalizmem, mitem suwerenności.
** Opis: uzasadniając, czemu [[Donald Tusk]] budzi jego sympatię.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Wielu ludzi martwi się i skarży, że w życiu politycznym Polski nie potrafią dopatrzyć się logiki, reguł i sensu. Mózg takich ludzi okaleczył widocznie alkohol oraz szkolnictwo państwowe. Szukają czegoś, czego nie ma. Aby politykę pojmować, trzeba śledzić tylko to, kto jaki ma przeciw komu interes.
** Źródło: ''Prezydenta pośliń i przylep'', „Nie”, 3 czerwca 1999.

* Większość polskiego społeczeństwa w wolnych wyborach oraz nie fałszowanych badaniach opinii publicznej wypowiedziała się za gospodarką w pełni rynkową, za całkowitym kapitalizmem i unifikacją naszego kraju z Europą. Społeczeństwa udziela aprobaty ogólnej, po czym jednak bez żadnego poczucia konsekwencji protestuje przeciw szczegółowym a nieuchronnym skutkom swojego generalnego wyboru. Kiedy poparta przez większość polityka wyrażana jako zasada ogólna schodzi do parteru, wywołuje rezultaty konkretne – Polacy machają odcinkami swoich emerytalnych przekazów, wyrażając rozpacz i gniew. A niby dlaczego, a jakim prawem? Polak przypomina klienta, który idzie do fryzjera mówiąc: proszę ogolić mi głowę na zero. Kiedy zaś fryzjer wykona obstalunek, klient bierze z podłogi jeden obcięty włos i podtyka go mistrzowi pod nos, rozpacza, że go utracił i urządza histerie. Było nie golić się na zero! Było myśleć o skutkach ogólnego przyzwolenia, o czuprynie więc, a nie o pojedynczych włosach.
** Źródło: ''Lwów i Wilno a kaloryfery'', „Nie”, 9 stycznia 1992.
** Zobacz też: [[wolny rynek]]

* Większość współczesnych obywateli RP wywodzi się z prowincjonalnej ogłupiałej lub nawet zbrodniczej hołoty. Warszawski anglojęzyczny menedżer z laptopem to wnuk babska spod kradzionej żydowskiej pierzyny. Kielecki tym bardziej.
** Źródło: tygodnik „Nie” nr 5/2008

* Wszyscy będą mieli w pewnym momencie dosyć katolicko-nacjonalistycznej prawicy z bardzo różnych powodów.

==Z==
* Zawsze daje się dupy wobec jakiegoś systemu wartości, środowiska czy otoczenia. Dawanie dupy jest zawsze rzeczą względną.
** Źródło: wywiad dla HomoDicit.pl, styczeń 2008

* Zawsze uważałem siebie za patriotę, sprzyjałem poszerzaniu autonomii polskiego państwa. Rodzinę traktowałem zaś jako przykrą i trudną formę współżycia ludzi, ale przypominającą samochód. Wszyscy wybierają ten sposób jazdy, tylko wybierają rozmaite modele. Sakralizacja Polski, narodu, suwerenności, moralności oraz pragnienie klerykałów, żeby te dobra i te pojęcia skamieniały, wpychają ludzi współczesnych, a zdolnych do myślenia na pozycje przeciwstawne, także coraz bardziej skrajne. Precz z suwerennością – uciekajmy z takiej Polski do zjednoczonej Europy. Sama nazwa rodziny śmierdzi. Pojęcie moralności trzeba uznać za skompromitowane przez naszych okupantów. Agresja dewotów na państwo i prawo nie uformuje społeczności na obraz i podobieństwo marszalicy Grześkowiak i Rodziny Radia „Maryja”. Atak ten wzmocni liberalizm i libertynizm oraz nihilizm, młodzieży także. Do niewolenia siłą nie wystarczy większość parlamentarna, potrzeba stosów. Jak wrzucić Internet do ognia? Ja sam palący jestem, ale niepalny.
** Opis: komentarz Urbana w sprawie przegłosowania w dniu 3 marca 2000 przez Sejm RP zmian w kodeksie karnym, wprowadzających całkowity zakaz produkcji i rozpowszechniania twardej pornografii (zawetowanych później przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego).
** Źródło: ''Rzeczpospolita bachorów'', „Nie”, 23 marca 2000.

* Znęcanie się papieża nad sobą i nad wrażliwszą częścią publiczności TV – tą chrześcijańską, naginaną do współczuwania – nazywane bywa bohaterstwem Jana Pawła. Jednakże każde bohaterstwo stanowi łamanie praw człowieka wobec siebie samego. Ktokolwiek zaś znęca się nad sobą, tym łatwiej uczyni to innym.
** Źródło: tygodnik „Nie”

* Z całego serca popieram kandydaturę na prezydenta Rzeczypospolitej pani doktor Ogórek, ponieważ pod nią kryje się… Leszek Miller.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=UXxbPcymrxE ''Kandydatura SLD''], youtube.com, 23 marca 2015.
** Zobacz też: [[Magdalena Ogórek]]

==Ż==
* „Żołnierz wolności” Jakubowskiej, gdyż ukazuje, jak generał Karol Świerczewski bezwzględnie kochał ojczyznę.
** Opis: odpowiedź na pytanie, jaki jest jego ulubiony film erotyczny.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]

==O Jerzym Urbanie==
* Dla dziennikarzy niezależnych wejście na konferencję znienawidzonego powszechnie Jerzego Urbana było wielką atrakcją, powiększoną dodatkowo przez reakcję dziennikarzy zagranicznych patrzących na nas jak na partyzantów, którzy właśnie wyszli z lasu z granatami za pasem i karabinami w dłoniach. A Urban, zamiast dzwonić po ZOMO, musiał grzecznie odpowiadać na nasze pytania.
** Autor: [[Jerzy Skoczylas (dziennikarz)|Jerzy Skoczylas]], ''Podziemie pyta – rzecznik rządu odpowiada'', „Gazeta Wyborcza”, 4 kwietnia 2006 [http://serwisy.gazeta.pl/wyborcza/1,34474,3259647.html]
** Opis: o konferencji prasowej w czasie obrad [[Okrągły Stół|Okrągłego Stołu]].

* Gdyby p. Urban mnie promował, to byłbym bardziej znany, niż p. Lech Wałęsa… To zdolny propagandzista.
** Autor: [[Janusz Korwin-Mikke]], blog JKM, 18 grudnia 2006

* Goebbels stanu wojennego.
** Autor: [[Ryszard Bender]]
** Źródło: ''[https://wiadomosci.wp.pl/bender-nie-przeprosi-urbana-za-goebbelsa-stanu-wojennego-6036723384234625a? Bender nie przeprosi Urbana za „Goebbelsa stanu wojennego”]''

* Ja tego nie biorę do ręki, Gazety Wyborczej nie biorę nigdy do ręki – musiałbym się myć. Nie wiem, czy bym się wymył. Tak samo nie biorę niektórych innych gazet do ręki, to by mi ubliżało, ja jestem Polakiem! Dawniej Polacy mieli godność, honor! Nie biorę nigdy, jakiegoś „Nie” Urbana (…) „Nie” precz! Panie Jezu: wejrzyj i nawróć ich, aby nie kłamali (…)
** Autor: [[Tadeusz Rydzyk]]
** Źródło: homilia wygłoszona w Chicago w parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika, 16 kwietnia 2007

* Jeden z najbłyskotliwszych umysłów w Polsce.
** Autor: [[Janusz Korwin-Mikke]], blog JKM, 28 października 2011

* Jednym słowem? Kanalia.
** Autor: [[Wojciech Wierzejski]]
** Opis: odpowiedź na pytanie: „Jak jednym słowem określiłby pan Jerzego Urbana”; zorganizowane na potrzeby programu ''Kuba Wojewódzki''.

* Jerzy Urban pozostaje swoistą „arką przymierza” między dawnymi a nowymi laty owej walki o ostateczne usunięcie Kościoła i chrześcijaństwa z obszaru polskiej (a raczej „tutejszej”) wolności. Teraz znaczy to nadużywane pojęcie coraz częściej właśnie wolność od Boga i wolność od Polski, od wszelkich ponadjednostkowych zobowiązań...
** Autor: [[Andrzej Nowak]], Martyna Deszczyńska
** Źródło: [[Andrzej Nowak]], Martyna Deszczyńska, ''Kościół na straży polskiej niepodległości'', wydawnictwo Biały Kruk, Kraków 2018, ISBN 9788375532500, s. 302.

* Miał piękny dowcip i IQ 1000, ale najważniejszą jego rolą pozostanie bycie tubą zbrodniczego, ruskiego reżimu w jego najczarniejszej karcie.
** Autor: [[Jakub Żulczyk]]
** Źródło: [https://www.onet.pl/styl-zycia/noizz/jerzy-urban-nie-zyje-kim-byl-naczelny-tygodnika-nie/jte0v1c,3796b4dc onet.pl], 3 października 2022

* Nie tylko wypada z Urbanem się zgodzić, lecz i podziękować mu, że jako jeden z niewielu upomina się w przestrzeni publicznej o prawo do bycia nie tylko niekatolikiem, lecz antykatolikiem, nie tylko krytykiem Kościoła z pozycji dobrze mu życzących i troszczących się o jego dobro, lecz również krytykiem Kościoła i katolicyzmu po prostu.
** Autor: [[Jan Hartman]]
** Źródło: [http://ramka.liberte.pl/index.php?data=45541 ''Bronię Urbana''], liberte.pl, 13 października 2018.
** Zobacz też: [[katolicyzm]], [[wolność słowa]]

* On słownie terroryzował Naród, tak jak ZOMO terroryzowało go fizycznie.
** Autor: [[Ryszard Bender]]
** Źródło: [http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20081008&amp;typ=po&amp;id=po41.txt ''Politycy o goszczeniu Urbana przez Lisa'', naszdziennik.pl, 8 października 2008]

* Pan Urban łże jak bura suka. Nikt z nas nie chciał walczyć zbrojnie, a wy za wszystko groziliście nam karą śmierci.
** Autor: [[Zbigniew Janas]]
** Opis: komentarz do wypowiedzi Urbana, iż było wielu pragnących przyłączyć się do walki zbrojnej.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/-1,1577346,0,1,dawny-opozycjonista-do-urbana-lze-pan--jak-bura-suka,wiadomosc.html tvn24.pl, 13 grudnia 2008]

* Rządzący mówią z taką samą butą, jak komunistyczni ministrowie. Mówią, że jest świetnie, że są zadowoleni ze swojej dwuletniej pracy. Kiedy widzę premiera mówiącego te słowa, to jakbym widział Jerzego Urbana w 1981 roku.
** Autor: [[Donald Tusk]]
** Opis: podczas konwencji wyborczej PO.
** Źródło: [http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,4554627.html gazeta.pl]

* Urban, jak wiadomo, fizycznie zmienić się nie może. Kurwa, on się w ogóle nawet nie starzeje.
** Autor: [[Daniel Olbrychski]]
** Źródło: ''Anioły wokół głowy''

* Wie pan, kto to Urban? To taki mężczyzna, który zasypia w krawacie, żeby rano odróżnić dupę od twarzy.
** Autor: [[Jan Pietrzak]]
** Źródło: ''Kuba Wojewódzki''

* Urban to mędrzec. Porządkuje mi świat. Co tydzień czekam na jego tekst. Moje własne myśli czytam w jego felietonach.
** Autor: [[Marek Raczkowski]]
** Źródło: [http://www.culture.pl/baza-sztuki-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/marek-raczkowski culture.pl]

* Zaproszenie Jaruzelskiego to demonstracja polityczna. Można powiedzieć, że zaraz w sprawach bezpieczeństwa zostanie zaproszony gen. Kiszczak, a w sprawach wolności prasy Jerzy Urban.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Opis: o zaproszeniu Wojciecha Jaruzelskiego na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/12690,1683644,0,1,zaraz-zostana-zaproszeni-gen-kiszczak-i-jerzy-urban,wiadomosc.html tvn24.pl, 24 listopada 2010]


{{SORTUJ:Urban, Jerzy}}
[[Kategoria:Laureaci Wiktorów]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944-1989)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (1944-1989)]]
[[Kategoria:Osobowości YouTube]]
[[Kategoria:Politycy Sojuszu Lewicy Demokratycznej]]
[[Kategoria:Polscy dziennikarze prasowi]]
[[Kategoria:Polscy felietoniści]]
[[Kategoria:Polscy publicyści]]
[[Kategoria:Polscy przedsiębiorcy]]
[[Kategoria:Polscy Żydzi]]
[[Kategoria:Polscy pisarze współcześni]]</text>
      <sha1>epqowgpjm4gqy024bdnuc5a790a85ry</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611999</id>
      <parentid>611998</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:27:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* N */ drobne redakcyjne</comment>
      <origin>611999</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57587" sha1="h2yx2u3xcwhorkswhkaox5h4e9y9jn5" xml:space="preserve">'''[[w:Jerzy Urban|Jerzy Urban]]''' (1933–2022) – polski polityk i dziennikarz, rzecznik rządu [[PRL]], redaktor naczelny tygodnika „Nie”.
{{IndeksPL}}
[[Plik:Jerzy-urban.jpg|mały|{{center|Jerzy Urban jako rzecznik prasowy Rady Ministrów, lata 80.}}]]
{{wulgaryzmy}}

==A==
* A dziś dla równowagi zamierzam dopierdolić prezydentowi.
** Źródło: Teresa Torańska, ''Byli'', wywiad z Jerzym Urbanem

* A ja mam to w dupie.
** Opis: odpowiedź na pytanie o stosunek do pochówku generała Jaruzelskiego w Alei Zasłużonych na Powązkach.
** Źródło: Polsat News, studio

* A może pani jest miłośnicą psów i razi ją to, że flaga tak marnego kraju jest wkładana w tak szlachetne wydzieliny?
** Opis: odpowiedź na e-mail oburzonej słuchaczki dotyczącego akcji wkładania flag polskich w psie kupki, cytat z tegoż e-maila: „Myślę, że nie można tego tak zostawić, żeby jakiś facet szargał bezkarnie nasze narodowe symbole”.
** Źródło: audycja ''Jak się miewa satyra w dzisiejszej rzeczywistości politycznej'', radio Tok FM

==B==
* Bardzo to smutne, ale prawdziwe, póki ma swoją klientelę ks. Popiełuszko i wzięciem cieszą się jego czarne msze, a do których Michnik służy i ogonem dzwoni.
** Opis: o ks. [[Jerzy Popiełuszko|Jerzym Popiełuszce]] i [[Adam Michnik|Adamie Michniku]].
** Źródło: [http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/popieluszko_09.html felieton ''Seanse nienawiści''], „Tu i Teraz” nr 38, 19 września 1984

* Bardzo źle. Ja nie lubię dzieci, a pani mi kazała włożyć strój pedofila.
** Opis: zapytany o to jak czuje się w stroju biskupa.
** Źródło: [http://natemat.pl/135857,urban-przebrany-za-biskupa-i-z-papierosem-w-ustach-w-polsat-news-to-byl-pomysl-redakcji ''Urban przebrany za biskupa i z papierosem w ustach w Polsat News. „To był pomysł redakcji”'', natemat.pl, 7 marca 2015]

* Biedny ten Kościół. Jego bohaterowie to sami jacyś nieutalentowani nieszczęśnicy. Kościół wszystkich po śmierci grzebie, ale spośród ludzi publicznych hoduje sobie do apoteozy już tylko jedną nadmiernie tęgą pieśniarkę bez głosu, jedną nadmiernie suchą aktorkę bez ról oraz wyleniałego eks-amanta scen i ekranów. Tyle mu zostało z wielkiego majątku znakomitości. (…) Coraz więcej Kościół posiada budynków, ziemi, aut i pretensji, a coraz mniej osobowości. Jego owczarnia zaś przez cały miniony rok była napominana, że pobłądziła, wybierając swego prezydenta komucha zamiast katolika. I oto po roku tych kazań owczarnia deklaruje większe zaufanie do Kwaśniewskiego niż do Kościoła i liczniej go popiera. I wedle tych samych badań opinii publicznej niechęć do Kościoła jest znaczniejsza niż do prezydenta. Tak to Kościół siał, siał, nieborak – a szatan żniwa zbiera.
** Źródło: ''Czy Bóg to ateista'', „Nie”, 20 marca 1997.

* Biorę pigułkę poronną, żeby wyskrobać z siebie debila.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=SJ9DlLPLxNk ''Pigułka poronna''], youtube.com, 29 kwietnia 2016.
** Zobacz też: [[antykoncepcja]]

* Broniliśmy godności PZPR-owców, ludzi poprzedniej władzy. Trochę dlatego że sami się poczuwaliśmy do tej wspólnoty. Ale i dlatego że to zapewniało mojemu pismu klientelę. Myśmy to wymyślili także z powodów rynkowych, z wyrachowania. „Solidarność” była tabu, Wałęsa, Kościół też, więc zaczęliśmy walić w tabu.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Brzydzę się także żywności. Kanapki jadam nożem i widelcem.
** Źródło: Teresa Torańska, ''Byli'', wywiad z Jerzym Urbanem

* Breżniew Watykanu jako magik duchowy ma jednak wpływ na ludzi biorący się z ich wiary w różne świętości. Krzepić ją może mit, obraz na telebimie, znak umowny, np. kukła, czarny kamień, dwa patyki na krzyż, strumień światła. Dla wzbudzania metafizycznych emocji nie trzeba żywego trupa obwozić po świecie, wlec po ulicach i stadionach. Chyba że ktoś pragnie wzniecać kult masochizmu i sadyzmu, znęcania się nad sobą i fanatyzmu.
** Opis: o papieżu [[Jan Paweł II|Janie Pawle II]].
** Źródło: tygodnik „Nie”

* Byli ludzie, którzy mnie kochali jako gladiatora walczącego z zagrażającą im siłą.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Bywało, sypiałem z kobitami. Do dziś jeszcze pamiętam, jak to się robi. Przyczyną sypiania z kobietami jest – ubolewam – moja niechęć do sypiania z mężczyznami. Bardzo się jej wstydzę. Świadczy ona o erotycznym zubożeniu, ograniczeniu wrażeń, jakie wycisnąć można z życia. Nie czuję przy tym obrzydzenia do stosunków towarzyskich z mężczyznami, mogę też z nimi obcować zawodowo i politycznie. Wyjąwszy seks, jestem całkowicie biseksualny.
** Źródło: '' Czekając na Heroda'', „Nie”, 17 czerwca 1999.

==C==
* „Człowiek z żelaza” Wajdy.
** Opis: odpowiedź na pytanie, jaki jest najgorszy polski film.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]

* Czym się różnią ustroje? W feudalizmie dziedziczyło się tytuł hrabiowski, dobra, czasem dostojeństwa. Na ogół poddaństwo i pańszczyznę. W socjalizmie dziedziczyło się mieszkanie, nazwisko, znajomość w KC i sklepie mięsnym. Teraz w kapitalizmie dziedziczy się majątek, znajomości, profesurę, zawód adwokata, aktora i lekarza, status celebryty i bytność na telewizyjnym ekranie. Co przyjemne nie trzeba czekać, aż zdechną rodzice.
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/09/25/ustroj-slubny/ ''Ustrój ślubny'', blog Jerzego Urbana, 25 września 2012]
** Zobacz też: [[feudalizm]], [[socjalizm]], [[kapitalizm]]

* Czytelników rażą na stronach „Nie” „chuje” i „kurwy”, choć nie potrafią zracjonalizować, cóż w tym złego. Macham sztandarem językowej wolności, a przecież są w mowie rzeczy wywołujące z kolei mój nienawistny sprzeciw wewnętrzny. Na przykład paternalistyczne mówienie „na ty” do kogokolwiek powyżej lat piętnastu, kto tej formy nie odwzajemnia. W ten zaś sposób liczni kapitaliści i inni szefowie pomiatają pośledniejszym personelem, księża owcami, przy konfesjonale i w temu podobnych okolicznościach, a także duchowni oraz belfrzy zawsze – wszystkimi ludźmi młodymi. Kiedy to słyszę, grają we mnie impoderabilia.
** Źródło: ''Żłób u żłobka'', „Nie”, 18–25 grudnia 1997.

==D==
* Dla mnie zawsze pozostanie mężem stanu. To człowiek dwóch decyzji. Jedna to wprowadzenie stanu wojennego. Druga to Okrągły Stół. Pięknie zaczął i pięknie skończył.
** Opis: o [[Wojciech Jaruzelski|Wojciechu Jaruzelskim]].
** Źródło: ''Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka'', Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 196.

* Do straszaków w rodzaju komuchów, Niemców, feministek czy masonów dochodzą jeszcze strachy sezonowe, które pojawiają się i giną bez śladu. W roku 1994–ruska mafia, w zeszłym roku to były kleszcze, w tym wściekłe krowy, w następnym mogą być pomidory, Słowacy albo wróble. Naród lubi być straszony, gdyż nie straszony usypia z nudów, przestaje czuć, że żyje. (…) Do obowiązków dobrego Polaka i katolika należy zaś zesrywać się ze strachu i w tym obywatel nigdy nie zawiedzie.
** Źródło: ''Sranie ochotne'', „Nie”, 27 czerwca 1996.

* Drogi wnuku i wszystkie dzieci polskie, życzę wam tak udanego początku roku szkolnego, jaki ja miałem w 1939 roku.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=RP0Vud6cVts ''1 września''], youtube.com, 31 sierpnia 2014.
** Zobacz też: [[II wojna światowa]]

* Dużo się gada o dokonanym przewrocie politycznym oraz gospodarczym, który jest w toku. Trwa jednak także przewrót społeczny. O nim się nie mówi. Kierownicze siły polityczne rozprawiają co najwyżej o powstawaniu swej ulubionej klasy średniej (…). Jeżeli jednak cokolwiek jest średnie, oznacza to, że istnieje coś powyżej i również poniżej. Choćby bardzo liczna się stała pobudzana do życia klasa średnia, to w kraju tak ubogim jak Polska liczniejsza musi być warstwa niższa. Który polityków mówi, który z publicystów pisze o większości narodu i sprawach tej warstwy? (…) O tym, że za pewien czas zostanie zamknięta w swoich trudno przekraczalnych granicach? I o tym, że owo upośledzenie stanie się na ogół dziedziczne tak jak bogactwo? Kto z rządzących przyzna, że oto historyczną repliką na powojenny proces awansu społecznego większości będzie teraz masowa deklasacja? Nikt! Cena budownictwa kapitalizmu skrywana jest pilnie przez jego architektów. Oni nie chcą pokazać rachunku kosztów swojej budowy.
** Źródło: ''Drogie pamiątki po socjalizmie'', „Nie”, 18 kwietnia 1991.
** Zobacz też: [[kapitalizm]]

==G==
* Gdyby wojsko, SB, aparat partyjny zaczęły występować przeciw wynikom wyborów, byłaby to też akcja przeciw Jaruzelskiemu i kierownictwu PZPR.
** Opis: o wyborach z 1989.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Gdybym był doradcą medialnym, to bym mu to odradził.
** Opis: o zerwaniu przez Czesława Kiszczaka wywiadu w TVN24.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/-1,1585156,0,1,urban-nie-balem-sie-polowania--ale-wojny,wiadomosc.html tvn24.pl]

* Gdybym nie czuł się zobowiązany historycznymi zaszłościami, nie poszedłbym głosować na lewicę, poparłbym Platformę Obywatelską.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]
** Zobacz też: [[Platforma Obywatelska]]

* Gdy trzeba uchwalić idiotyzm, nasz parlament staje się jednomyślny, co zresztą nie dziwi społeczeństwa, które go wybrało na własny obraz i podobieństwo.
** Opis: o uchwale Sejmu z 10 września 2004 w sprawie praw Polski do niemieckich reparacji wojennych oraz w sprawie bezprawnych roszczeń wobec Polski i obywateli polskich wysuwanych w Niemczech.

* Gomułka miał wizję państwa niepolicyjnego, natomiast represyjnego wedle kaprysów. To były straszne rzeczy. (…) Pewnego dnia gdzieś w jakimś miasteczku koło Dęblina, na jakichś wałach chłopiec zgwałcił i zamordował dziewczynę. Po czym okazało się, że jego kolega też (…). Zrodziła się psychoza. I poszła dyrektywa, że w całej Polsce trzeba ścigać gwałty. Prokuratorzy mi opowiadali, że muszą „wyrobić” gwałty, bo są pod presją statystyk. Gomułka uznał, że to jest główny problem Polski. Minęły gwałty, zaczęły się afery mięsne. Wawrzecki poszedł wisieć. Skończyło się mięso, zaczęły się skóry, a w aferach skórzanych ludzie dostawali dożywocia.
** Opis: o [[Władysław Gomułka|Władysławie Gomułce]].
** Źródło: ''Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka'', Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 125.

* Gwiazdor z filmu „O dwóch takich, co ukradli księżyc” po podtłuszczeniu i ogoleniu łba.
** Opis: odpowiedź na pytanie, kto mógłby go zagrać w filmie.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]
==H==
* Hoduję żonę oraz inne zwierzęta.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=kPK3xw3LG-0''Spowiedź Urbana''], youtube.com, 16 listopada 2018.

==I==
* Idę do kościoła. Od drugiej wojny światowej nie byłem.
** Źródło: film ''URBAN IDZIE DO KOŚCIOŁA'' na kanale Tygodnik NIE

* I tak powiedziałem więcej, niż wiem.
** Źródło: przesłuchanie przed sejmową komisję śledczą ds. [[Afera Rywina|afery Rywina]].

==J==
* (…) ja jestem jak kurwa, utrzymanka biznesmena, która udaje, że nie istnieje, by nie przynosić kłopotów. Ale jak mój kochanek kupuje mi futro i prowadzi na premierę do opery, to przecież nie będę się opierać (…).
** Opis: o zaproszeniu i wyeksponowaniu przez Janusza Palikota podczas wieczoru wyborczego.
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html wp.pl, 25 października 2011]

* Ja jestem za podwyższeniem tego [odpisu na Kościół] do 0,4, żeby wyjść naprzeciw Kościołowi, bo uważam, że tak cenne jest powiedzenie „sprawdzam” wobec społeczeństwa. Ile, jaka część społeczeństwa zapłaci, bo tu już nie chodzi o pieniądze, ale o policzenie się.
** Źródło: [http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,102433,11370579,Urban__Dlaczego_0_3__Odpis_na_Kosciol_powinien_byc.html ''Urban: Dlaczego 0,3? Odpis na Kościół powinien być większy'', tokfm.pl, 19 marca 2012]
** Zobacz też: [[Kościół (organizacja)|Kościół]]

* Ja jestem złym człowiekiem, ja jestem złym człowiekiem…
** Opis: w programie ''Kuba Wojewódzki'', gdy nadawany był w Polsacie, prowadzący namówił Jerzego Urbana, by powtórzył to kilkakrotnie pod melodię obecnego w studio DJ.

* Ja lubię [mięso] pieczyste, ociekające sosem i smakami, a nie wysuszone na jakimś ruszcie, jak moi przodkowie w Treblince.
** Opis: o grillowaniu.
** Źródło: program [http://www.youtube.com/watch?v=KTIEm0vvHFI ''Nie ma żartów''], Superstacja

* Ja zawsze tęgo piłem, natomiast nigdy nie miałem skłonności do uzależnienia od tego nałogu. Moje picie po dziś dzień jest jak jedzenie, to znaczy, że jak wypiję, to mam dosyć i nie mogę więcej.
** Źródło: wywiad dla HomoDicit.pl (styczeń 2008)

* Jak wszystko w Polsce, tak i życie seksualne dzieli się teraz na prawicowokatolickie i realne, czyli łóżkowe. Na zdrowy rozum nie można pojąć, czemu przykościelna prawica tak twardo nie zgadza się na nauczanie w szkole mechanizmów życia seksualnego. Czy katoliczka nie ma łechtaczki? A katolik – wzwodu? Czy katolicki młodzianek nie powinien wiedzieć, że partnerka oczekuje gry wstępnej, a nie jak najszybszego załatwienia sprawy, gdyż seks tym właśnie różni się do robienia kupy? Można mieć odmienne poglądy na moralne oceny ludzkich postępków łóżkowych i o tej różnorodności opowiadać. W Polsce jednak tworzy się wrażenie, że istnieje nie tylko etyka, ale i seksuologia lewicowa i prawicowa, katolicka i laicka. (…) Racjonalista w ogóle więc nie pojmuje, o co klerowi chodzi. To jest przecież tak, jakby wiarę w niepokalane poczęcie przeciwstawiać technice wycinania ślepej kiszki.
** Źródło: ''Zupa z łechtaczki'', „Nie”, 29 stycznia 1998.
** Zobacz też: [[edukacja seksualna]]

* Jest to kurewstwo rządzących gnojków i tchórzy.
** Opis: o negatywnej decyzji rządu [[Marek Belka|Marka Belki]] w sprawie refundacji środków antykoncepcyjnych.

* Jest różnica, czy się stało, czy nie stało I pomijając całe zacietrzewienie i słowa „bura suka” – ja jestem raczej psem koloru siwego…
** Opis: odpowiedź na słowa Zbigniewa Janasa o łganie jak „bura suka”.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/-1,1577346,0,1,dawny-opozycjonista-do-urbana-lze-pan--jak-bura-suka,wiadomosc.html tvn24.pl, 13 grudnia 2008]

==K==
* Katolicy myją okna przed świętami, a my, ateiści, wtedy, jak się Matka Boska na szybie ukaże.
** Opis: zapytany dlaczego myje okna po świętach
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=F-Ez3HM7hKQ ''Porządki''], youtube.com, 15 kwietnia 2016.
** Zobacz też: [[Maria z Nazaretu]]

* Każdy człowiek ma tylko jednego człowieka, którego nigdy przekupywać nie musi. Nie jest to matka ani żona, lekarz ani sędzia, syn ani premier. Przekupywać nie trzeba wyłącznie samego siebie.
** Źródło: felieton ''Przychodzi doktor na prezydenta''

* Kiedy Lew Rywin wyszedł z wiezienia, na pewnym biznesowym przyjęciu w mojej obecności rzucili się sobie na szyję z Millerem. Bardzo to dziwne, bo gdybym ja się na pana bezpodstawnie powołał, żądając łapówki, byłby pan na mnie wściekły. Więc ten pocałunek wzbudził moją podejrzliwość.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Kiedy padły trupy w „Wujku”.
** Opis: odpowiedź na pytanie dziennikarza o „Najgorszy moment stanu wojennego dla pana?”.
** Źródło: Program Babilon w telewizji TVN24, 12 grudnia 2009.

* Kiedy w telewizji pojawia się wódz lewicy, odnoszę wrażenie, że widzę człowieka, który nadrabia miną, bo jest w strachu, że zaraz dopadnie go policja za kradzież gumy do żucia w supermarkecie.
** Opis: o [[Grzegorz Napieralski|Grzegorzu Napieralskim]].
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,75248,7222387,Czy_Szmajdzinski_bedzie_krolobojca.html wyborcza.pl], 5 listopada 2009

* Kluby sportowe to jest rodzaj religii. Teraz ta religia zostanie wzmocniona jakimiś rozgrywkami piłkarskimi. Tam są wyznawcy klubów i na dzisiaj to jest silniejsze i bardziej emocjonujące niż takie tradycyjne religie.
** Źródło: [http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,102433,11370579,Urban__Dlaczego_0_3__Odpis_na_Kosciol_powinien_byc.html ''Urban: Dlaczego 0,3? Odpis na Kościół powinien być większy'', tokfm.pl, 19 marca 2012]

* Kościół jako siła przewodnia, podobnie jak Wałęsa, ma przechlapane, a cała polska karawana leniwie człapie dalej, tyle że wielbłądy gryzą się jak psy tymi swoimi tępymi zębami.
** Źródło: ''Smród w próżni'', „Nie”, 6 października 1994.
** Zobacz też: [[Kościół (organizacja)]]

==L==
* Licząc od Edwarda Osóbki-Morawskiego znałem 13 byłych premierów. Z 9 byłem lub jestem na ty. Np. z Józefem Cyrankiewiczem i Janem Olszewskim. Czy nadal mogę mówić do nich lub myśleć o nich na ty?
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/10/05/jak-mowic-panie-premierze/ ''Jak mówić panie premierze'', blog Jerzego Urbana, 5 października 2012]
** Zobacz też: [[Józef Cyrankiewicz]], [[Jan Olszewski]]

* Lubiłem Michnika, Kuronia, choć oczywiście nie urzędowo. Wałęsy nie cierpiałem i nie cierpię do dziś.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

==Ł==
* Łódzka zasymilowana inteligencja żydowska przed wojną była środowiskiem, które wisiało pomiędzy społecznością żydowską i polską. Gardziła prostymi Żydami, zwanymi chałaciarzami. Ta pogarda była większa wobec litwaków, Żydów wysiedlonych z Rosji centralnej, którzy nie znali polskiego lub znali go bardzo kiepsko, a mniejsza wobec „rdzennego” łódzkiego plebsu. Nie było solidarności narodowej, natomiast istniało poczucie solidarności warstwowej. Życie towarzyskie toczyło się w obrębie społeczności zasymilowanych Żydów, małżeństwa mieszane należały do rzadkości.
** Źródło: Igor Rakowski-Kłos, [http://wyborcza.pl/1,75475,12569027,Jerzy_Urban_opowiada_o_swoim_dziecinstwie_w_Lodzi.html ''Jerzy Urban opowiada o swoim dzieciństwie w Łodzi''], wyborcza.pl, 28 września 2012.

==M==
* Mariusz Walter nadaje się na głównego konsultanta, jakiegoś szefa programowego i TV – jednym słowem nie kierownika pionu propagandy, lecz główną siłę koncepcyjno-fachową. Walter to najzdolniejszy w ogóle redaktor telewizyjny w Polsce, który przedstawia tow. Mieczysławowi Rakowskiemu i mnie sporo interesujących koncepcji ogólnopolitycznych i propagandowych.
** Opis: fragment listu polecającego Mariusza Waltera gen. Czesławowi Kiszczakowi z 1983.
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/page,2,title,Tajemnica-sukcesu-TVN,wid,13860570,wiadomosc.html ''„Tajemnica” sukcesu TVN'', wp.pl, 4 października 2011]
** Zobacz też: [[Mieczysław Rakowski]], [[Mariusz Walter]]

* Minęły niestety czasy, kiedy wierni i księża wierzyli w mordy rytualne, a Prymas Tysiąclecia wahał się w tej sprawie. Dziś rozlewa się inna wiara, mianowicie że chrześcijańskie rodziny naturalne i zastępcze zabijają swoje małe Madzie. W rzeczywistości wskaźnik zabitych dzieci jest wciąż taki sam jak w czasach kiedy była maca, potem socjalizm, a później Wałęsa. Zwiększył się tylko telewizyjny popyt na zabite dzieci.
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/10/03/rodzina-klatka-dla-ludzi/#comments ''Rodzina klatką dla ludzi'', blog Jerzego Urbana, 3 października 2012]

* Mogę zaświadczyć, że byłem i jestem kapusiem, i dumny z tego jestem.
** Źródło: „Trybuna”

* Moje żydostwo zwisa mi pomiędzy nogami małą nieobrzezaną glizdą.
** Źródło: „Szpilki”, lata 70. XX wieku; zacytowane w tygodniku „Nie” nr 18/2012

* Mówiąc serio: mieliśmy wtedy od dawna poczucie, że realny socjalizm przegrał, ale że to my wyprowadzimy Polaków z niego najlepiej. Wierzyliśmy, że jesteśmy lepsi, bo naprzeciw nas stoją krzykacze, demagodzy i reakcjoniści. Okrągły Stół traktowaliśmy jako sukces. Ale wybory 4 czerwca były przykrą niespodzianką.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Myśmy opisywali historię, kiedy jeden z oddziałów Caritasu dostając dary – takie, co wieczór nie sprzedane: i delikatesy, i jakieś chleby, które tracą świeżość następnego dnia – to wpierw zaopatrywał kuchnię kurii, potem zaopatrywał gospodarstwo rolne kierownika tego Caritasu, gdzie świnie to żarły. A w trzeciej kolejności, to czego nie chciał biskup i świnie, szło dla tych ubogich. No więc, to są takie sygnały, że istnieje dysproporcja, dysonans między tym, co Kościół głosi, a tym jak traktuje swoich podopiecznych, a także swoich funkcjonariuszy.
** Źródło: [http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,102433,11370579,Urban__Dlaczego_0_3__Odpis_na_Kosciol_powinien_byc.html ''Urban: Dlaczego 0,3? Odpis na Kościół powinien być większy'', tokfm.pl, 19 marca 2012]
** Zobacz też: [[Caritas]]

==N==
* Nadszedł czas, aby ścisła ekipa premiera wykryła i ujawniła z hukiem aferę we własnych szeregach ubiegając w tym konkurencję. To jedyny sposób na uwiarygodnienie zasadniczej uczciwości rządu jako instytucji.
** Opis: przed ujawnieniem przez „Gazetę Wyborczą” [[Afera Rywina|afery Rywina]].
** Źródło: felieton ''Pytanie o męskość premiera''

* Naprawdę dobrze czułem się w „Polityce”, piśmie pragmatycznego liberalizmu.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Naród polski zawsze wyznawał i wyrażał przekonanie, że złe okoliczności i siły zewnętrzne nie pozwalają mu się dobrze urządzić. (…) Fatalne zrządzenie historii sprawiło, że teraz nie ma już na kogo zwalać. Jesteśmy nareszcie we własnym domu, tylko nie sposób w nim wytrzymać. My Polacy, jako naród wyhodowaliśmy w sobie przez wieki jedną tylko skłonność (bo trudno powiedzieć, że umiejętność), mianowicie do walki o niepodległość. Nic to, że przegrywaliśmy wszystkie powstania, podobnie jak i niepodległość uzyskiwaną czasem. Nas te porażki tylko na krótko uspokajały, a potem podjudzały do nowych prób. Obecnie osiągnięta „niezawisłość” jest nieszczęściem, bo niszczy naszą witalność, pozbawia dążeń, jedyny nasz zapał zbiorowy czyni bezużytecznym. Samo istnienie dość bezpiecznego państwa polskiego przeszkadza nam żyć, pozbawia nas sensu istnienia, gasi ducha, niszczy ideę zespalającą naród, pozbawia go znaków orientacyjnych i celów.
** Źródło: ''Po co Polska Polakom'', „Nie”, 29 kwietnia 1993.
** Zobacz też: [[Polacy]]

* Nazywam się Jerzy Urban, jestem stara żydo-komuna, moje hasło: Żydzi do gazu łupkowego.
** Źródło: film ''Urban na gazie'' na kanale Tygodnika NIE

* Na telewizyjnej dokrętce filmowej klatka, w której swego czasu siedziała przed Sejmem redaktor Monika Olejnik.
** Opis: odpowiedź na pytanie, jaka stopklatka szczególnie zapadła mu w pamięć.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]

* Na złość władzy trzeba być pedałem.
** Źródło: ''Kuba Wojewódzki''

* Narcyzm to dominująca cecha narodowa Polaków. Plemię nasze różni się i dzieli pod względem płci, statusu społecznego, orientacji politycznej, ale wszystkich łączy zadowolenie z siebie. Ja na przykład jestem głupim chujem i wiem o tym, ale takim właśnie się sobie podobam i nie stanowię tu wyjątku. Zastrzec się jednak muszę, że istnieją jeszcze głupsze ode mnie prącia; to te, które nie wiedzą, że nimi są.
** Źródło: „Nie” nr 26/2007.

* Naród zwariował.
** Źródło: wywiad Teresy Torańskiej z 2002, cyt. za: Teresa Torańska, ''Byli'', 2006.

* Nasz kraik wkracza w nowy reżim zwany kaczyzmem.

* Nie cieszę się ze śmierci żadnych przeciwników politycznych ani im jej nie życzę, ale stwierdzam jasno: to nie była i nie jest moja żałoba. Brak obłudy oraz odwaga wykluczania się ze wspólnoty społecznej, a już na pewno tej wiązanej emocjami, są moimi jedynymi zaletami. Pielęgnuję je więc.
** Opis: o katastrofie smoleńskiej.
** Źródło: „Nie” nr 17/2010

* Nie mogę odpowiadać za panienki, które gapią się w telewizor. Trzeba ich zapytać, czym je oczarował. Dla mnie obrzydliwe były te wszystkie jego sztuczki – tańczenie z dziećmi na placu zabaw, rozdawanie jabłek… Te triki wykorzystał też Kaczyński i baraszkował z bachorami w swoim biurze, które przerobił na przedszkole.
** Opis: o kampanii prezydenckiej Grzegorza Napieralskiego.
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,page,2,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html wp.pl, 25 października 2011]

* Nie robię tego, bo ja bardziej lubię brać niż dawać.
** Opis: odpowiedź na pytanie dlaczego nie wpłaca na organizacje charytatywne.

==O==
* Obchodzimy dzisiaj rocznicę drugiej największej tragedii w dziejach Polski, zaraz po jej chrzcie w 966 roku.
** Opis: o rocznicy [[Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku|katastrofy smoleńskiej]].
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=gZCXZXxw5K0 ''Rocznica katastrofy''], youtube.com, 9 kwietnia 2016.
** Zobacz też: [[chrzest Polski]]

* Obóz fanatyków i nacjonalistów.
** Opis: o PiS.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Obwoźne sado-maso.
** Opis: o papieżu Janie Pawle II.
** Źródło: tygodnik [http://niniwa22.cba.pl/urban_obwozne_sado_maso.htm ''„Nie”'']

* Opowiadał mi Rakowski, że generał wezwał go kiedyś do siebie i mówi, że jak wkroczą Rosjanie, on sobie palnie w łeb. Tego samego oczekiwał od Rakowskiego.
** Opis: o Wojciechu Jaruzelskim.
** Źródło: ''Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka'', Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 216.
** Zobacz też: [[Mieczysław Rakowski]]

==P==
* Papież nie jest dla mnie żadnym autorytetem, to człowiek, który odgrywa fatalną rolę, obskurancką, usiłując zawracać świat współczesny w kierunku dawno przebrzmiałym, zarówno formą, jak i poglądem. To człowiek, który nie rozumie współczesnego świata, a jego doktryna społeczna, która tak bliska jest sercu lewicy, jest tylko zespołem pobożnych życzeń. Dla mnie jest rzeczą przygnębiającą, że ten autor pustosłowia jest uznawany za autorytet moralny, co nie wynika z tego, o czym on mówi, lecz z kompleksu Polaków, że oto jeden Polak zrobił tak wspaniałą karierę i dlatego jest naszym idolem.
** Opis: o papieżu Janie Pawle II.
** Źródło: tygodnik „Angora” nr 50/2000

* Parlament, prezydent, kolejne rządy coraz słabiej zwracają uwagę na istnienie ludności, którą oni rządzą. Te jej różne drobne sprawy: poziomu życia, cen, płac, pracy, mieszkań, leczenia, uczenia, pojawiają się w przemówieniach solidaruchów. Ale w rzeczywistości grupa solidaruchów mająca w ręku państwo zajmuje się i przejmuje wyłącznie sobą: kryzysy rządowe, lustracje, afery, większości sejmowe, mniejszości seksualne, koalicje, stanowiska. Na społeczne tło, na którym solidaruchy swój teatr rozgrywają, oni coraz mniej zwracają uwagę. W ich teatrze naród to zakurzona dekoracja. (...) Politycy kochają kamery. Naród polski przywykł zaś cieszyć się ustawicznym widowiskiem, które solidaruchy dla niego tworzą.
** Źródło: ''Wyspa Solidaruchów'', „Nie”, 16 lipca 1992.
** Zobacz też: [[Solidarność]]

* Parlament wyłoniony w pierwszych wolnych wyborach nikomu się zresztą nie podoba, ponieważ jest dokładną reprezentacją narodu. Społeczeństwo mamy liche, zagubione w tej całej demokracji. Tworzenie dobrego systemu przedstawicielskiego trzeba by zacząć od kształtowania mądrego elektoratu, które wie, czego chce i jak swe cele osiągać. Doświadczenia minionych czterdziestu pięciu lat pokazały jednak, że dobry elektorat nie powstaje, dopóki on sam nie może wybierać. Sądzę, że jeszcze przez najbliższe kilkadziesiąt lat politycy nie będą w pełni zadowoleni z poziomu swoich wyborców. Naród uwarzył sobie parlament, który nie jest ani zupą ogórkową, ani rosołem, ani barszczem lub grochówką, czyli żadną wyraźną zupą z konkretnych składników. Zlał do jednego kotła rozmaite zupy z różnych garnków. Trudno, by to komukolwiek smakowało. Małe ma więc znaczenie, jakie są proporcje tej biało-czerwonej lury, ni to krasnego barszczu, ni to biało-żółtego rosołu.
** Źródło: ''Biało-czerwona zupa dnia'', „Nie”, 31 października 1991.

* Pedał kręci dupką, mówi falsetem, szminkuje ohydną swoją mordę, obwiesza się złotem i fałszywymi brylantami, ubiera się kolorowo, chodzi tanecznym krokiem podrygując, a gesty ma płynne, okrągłe. Częściej jednak pedała można poznać po tym, że wszystko jest na odwrót. Łeb wygolony, na nogach glany, krok Schwarzeneggera, sposób bycia kaprala. Większość ciot poznajemy po tym, że udają stworzenia jeszcze bardziej męskie od wszechpolaków.
** Źródło: tygodnik „Nie” nr 31/2006

* Piotr Adamczyk, z którego pragnąłem zrywać białą suknie papieża.
** Opis: odpowiedź na pytanie, jaka jest jego ulubiona aktorka erotyczna.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]

* Prima aprilis skurwysyny.
** Źródło: film ''Pożegnanie'' na kanale Tygodnik NIE

* Po aferze ze zwłokami Anny Walentynowicz intuicja mi podpowiada, że w sarkofagu prezydentostwa na Wawelu leży żołnierz radziecki wraz ze szkieletem wiernego konia.
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/09/26/kopanie-trupow/ ''Kopanie trupów'', blog Jerzego Urbana, 26 września 2012]
** Zobacz też: [[pogrzeb Lecha i Marii Kaczyńskich]]

* Polska jest państwem małego kalibru, ale większego, niż potrafi udźwignąć. Nie wiadomo, kto nią rządzi, a raczej wielu rządzi po trochu, choć to cecha raczej anarchii niż demokracji. Podziały i walki będą się wzmagać, mnożyć zaś skandale i sezonowe sensacje. Nic to złego, bo Polska zawsze bałaganem stała. Także za socjalizmu. Cały ten zarysowany teatr polityczny jest dla przeciętnego człowieka coraz bardziej odległy i egzotyczny, dla społeczeństwa obojętny. Ma ono własne, odrębne życie i zmartwienia. Objawia nieufny dystans wobec wszystkich osobistości. Nie chce ani poznawać programów, ani z drugiej strony stawać się motłochem, który zwabia demagogia.
** Źródło: ''Smród w próżni'', „Nie”, 6 października 1994.
** Zobacz też: [[Polska]]

* Polski Kościół, czemuś rzymsko-katolicki, to dowód na trafność ateizmu. Gdyby Bóg istniał, już dawno zmieniłby personel.
** Źródło: [http://nie.com.pl/archiwum/owrzodzony-kraj/ ''Owrzodzony kraj''], tygodnik „Nie” nr 3/2014.

* Popieram idee lewicowe, jestem za równością, ale bynajmniej nie chcę jej podlegać.
** Źródło: ''Wywiad rzeka z Urbanem'', gazeta.pl, 28 kwietnia 2013

* Postępuje teatralizacja życia publicznego.
** Źródło: ''Rząd z motopompą'', „Nie”, 14 lutego 2008.

* Powiedziałem już o wiele więcej niż wiedziałem.
** Opis: podczas przesłuchania przed komisją śledczą badającą aferę Rywina 7 marca 2003.
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,76842,1363414.html wyborcza.pl]

* Powinien zacząć od elementarza.
** Opis: odpowiedź na pytanie o lekturę dla Grzegorza Napieralskiego.
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,page,2,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html wp.pl], 25 października 2011.

* Prawda zaś jest taka, że broniłem ustroju gorszego przed ustrojem lepszym. Sądziłem bowiem, że PRL reprezentuje tyle dobrodziejstw dla ludzi, że sto razy lepiej reformować realny socjalizm, niż ryzykować tragiczne zmagania wewnętrzne z prawicową, nacjonalistyczną kontrdyktaturą. Nie miałem jednak racji w ocenie tragizmu przyszłości, koszmaru władzy alternatywnej wobec PZPR. Przy tym wiedziałem, że realny socjalizm w latach 80. już był historycznie przegrał walkę konkurencyjną ze współczesnym kapitalizmem. Stało się to zgodnie z główną zasadą materializmu historycznego, sformułowaną przez pradziadka Marksa: zwycięski zawsze będzie ten ustrój, który stworzy polityczne i społeczne stosunki bardziej sprzyjające cywilizacyjnemu postępowi (…) A ustrój idealny jest tylko w ewentualnym niebie (…). Niczego więc nie żałując (…) i za nic nie kajając, stwierdzam, że grałem w gorszej, ale bliskiej mi drużynie, a przegraliśmy zasłużenie, i dobrze, że tak się stało.
** Źródło: ''Prymus wśród dyktatorów'', „Nie”, 27 maja 1999.
** Zobacz też: [[kapitalizm]], [[komunizm]], [[PRL]]

* Przyszły badacz dzisiejszych w Polsce obyczajów zauważy, że jeśli stanowisko jest poważne, nazywa się ono po męsku. Jest lekarz i lekarka, ale tylko ordynator, ordynatorka nie istnieje, choćby była konkretnie kobietą. Jest pani prokurator, od biedy prokuratorka, ale nie ma szefowej prokuratury, tylko pani szef prokuratury, chociaż szefowa istnieje w języku polskim jak najbardziej, jako żona szefa lub kierowniczka kuchni. Nauczycielka tytułowana być może profesorką, ale kiedy ma nominację Rady Państwa na ten stopień, jest już pani profesor, staje się jako profesor samcem, i przykłady można mnożyć.
** Źródło: ''Doberman'', zbiór reportaży ''Romanse'', 1981
** Zobacz też: [[kobieta]]

* Ptasią grypę telewizja robi w pięć minut. Czyli kreuje zagrożenia.

==R==
* Rezultatem przespania się z dziewczyną bywa czasem zawarcie z nią znajomości. Zdarza się, że taka znajomość przemienia się we flirt. Raz na wiele lat przebieg któregoś z flirtów zakłócał mi wybuch miłości. Eksplozja uczuciowa prowadziła do porzucenia poprzedniego mieszkania, żeby zamieszkać wedle bieżącego zakochania. Nigdy w życiu nie chciałem brać ślubu. Nie umiałbym się przy tym zakochać w kobiecie, która dąży do oficjalnego małżeństwa. Milej mieszkać z pluskwami, niż z taką aż kretynką. (…) Kiedy nasze państwo było ludowe, ono zmuszało mnie jednak do brania ślubów i rozwodów, ilekroć zakochiwałem się z wzajemnością. Wielkość mieszkania, które dostawało się lub kupowało, była proporcjonalna do liczebności urzędowo powstałej rodziny. W Polsce Ludowej, podobnie jak na cmentarzu, metry przypadały na osobę. Miłość, do której państwo nie wtykałoby swojego czerwonego nosa, była więc możliwa, ale nazbyt ciasna.
** Źródło: ''Czekając na Heroda'', „Nie”, 17 czerwca 1999.

* Robiąc Katyń, czyli zastrzeliwując w roku 1940 kilkanaście tysięcy polskich jeńców-oficerów, Stalin nie przewidział, że miejsce ich pochówku zajmą potem Niemcy, rozkopią groby, narobią krzyku, a wujkowi Joe wstydu przed aliantami. Przez to w roku 1944 drugi Katyń, chociaż pilnie Stalinowi teraz potrzebny, był już nie do własnoręcznego wykonania. Na Polaków zawsze można jednak liczyć. Wywołując powstanie sami sprowokowali zabicie w swojej stolicy około 20 tysięcy wojskowo przeszkolonych młodych polskich inteligentów o orientacji prolondyńskiej. Na dokładkę uśmiercono 200 tysięcy ich rodziców, krewnych i znajomych. Wszystko bez jednego radzieckiego strzału, naprawdę rękoma Niemców – nie trzeba już było im tego wmawiać. Pełna higiena polityczna. Odeszli ''jak kamienie przez Boga rzucone na szaniec''. (…). W powstaniu warszawskim zabito kilkanaście razy więcej ludzi niż w Katyniu. Mniej więcej tyle, ile zginęło polskich żołnierzy na wszystkich frontach II wojny światowej.
** Źródło: tygodnik „Nie” nr 31/2004.
** Zobacz też: [[powstanie warszawskie]], [[zbrodnia katyńska]]

* Rozwścieczone masy greckie, hiszpańskie i pokrewne zajadle atakowały gmachy państwowe w Atenach, Madrycie, Barcelonie, Rzymie. Prezes Jarosław Kaczyński wykumał więc własnym rozumkiem, że kiedy ludzie zbiorą się na ulicy nabierają strasznych antyrządowych emocji. Nie przypuszczał, że tam emocje wyciągają ludzi na ulice a nie podstawione autokary. I że ludzie stając się tłumem nie nabierają przez to złości.&lt;br /&gt;Tusk na tyle marnie rządzi, że zasłużył już sobie na opozycję przynajmniej takiego kalibru z jaką ja się biłem za czasów Jaruzelskiego.
** Źródło: [http://jerzyurban.blog.pl/2012/09/30/spali-idac/ ''Spali idąc'', blog Jerzego Urbana, 30 września 2012]
** Zobacz też: [[Jarosław Kaczyński]], [[Donald Tusk]]

* Rząd się sam wyżywi.
** Opis: odpowiedź na sankcje gospodarcze nałożone przez [[Ronald Reagan|Ronalda Reagana]] na Polskę w 1981.

* Rządy SLD były koteryjnymi rządami niecnoty.

==S==
* Skoro świętuje się w Polsce rocznicę klęski wrześniowej czy Powstania Warszawskiego, generał Kiszczak może równie dobrze świętować rocznicę 4 czerwca, kiedy to przegrał wybory.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Starczy upór papieża w zadawaniu sobie udręki i czynieniu z niej widowiska pokazuje wyznawcom oraz niepodległym magii gapiom, że człowiek żyjący publicznie zatraca instynkt samozachowawczy i ludzkie wobec siebie odruchy. Ambicje władcze stają się jego najsilniejszą skłonnością.
** Źródło: tygodnik „Nie”

* Starszy Kulczyk bodaj zarobił miliony za granicą. Jak? Nie wiemy. Możliwe, że ktoś tam korzystał z protekcji ambasady albo wywiadu.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

==Ś==
* Ślub to szczyt głupoty. Ja już trzy razy brałem ślub, ale robiłem to bardzo dyskretnie i wstydliwie. I zawsze żeniłem się z konieczności mieszkaniowej.

* Świństwem byłoby śmiać się z Żydów za Hitlera kiedy ich mordowano, ale jest świętym prawem każdego rozumnego i uczciwego człowieka śmiać się dziś z Żydów w Izraelu, którzy są okupantami i rasistami.
** Źródło: Radio RDC, 4 marca 2015

==T==
* Ta część opozycji i ta część władzy, które zasiadły przy Okrągłym Stole, zaczęły odczuwać narastającą bliskość poglądów.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Tabloidy zawsze podlizują się czytelnikom i podjudzają emocje motłochu. Ja zaś czynię na odwrót. Zmierzam do drażnienia czytelników, co czasami skłania ich do wartościowania samodzielnego, a nie stadnego. Stronię od wyrażania poglądów dominujących, więc aprobowanych, wystrzegam się śpiewania w chórze. Sądzę, że jeśli mój pogląd nie idzie na przekór większości, znaczy to, iż jest banalny, a skoro tak, to nie warto go podawać do publicznej wiadomości.
** Źródło: tygodnik „Nie” nr 5/2005

* Ten Jurczyk to był nadęty ćwierćinteligient.
** Źródło: wywiad Teresy Torańskiej z 2002, cyt. za: Teresa Torańska, ''Byli'', 2006

* To dosyć typowe, że Kościół najsilniej reaguje na problem swoich pieniędzy albo prestiżu. Kościół jakby sam zadaje kłam swojej misji, bo gdy chodzi o jakieś kwestie religijne, które nie wiążą się z zaangażowaniem ambicjonalnym takim jak np. aborcja lub nie wiążą się z pieniędzmi, to Kościół nie wykazuje tej pasji jaką objawia teraz w sprawach pieniędzy.
** Źródło: [http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,102433,11370579,Urban__Dlaczego_0_3__Odpis_na_Kosciol_powinien_byc.html ''Urban: Dlaczego 0,3? Odpis na Kościół powinien być większy'', tokfm.pl, 19 marca 2012]

* To już nie jest życie. To jest życie. Tylko alkohol, żarcie, czasem gdzieś wyjeżdżam, ale ledwo nogami ruszam. I jestem już zupełnym impotentem.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=kPK3xw3LG-0''Spowiedź Urbana''], youtube.com, 16 listopada 2018.

* To mocny człowiek lewicy, dlatego myślę, że świetnie się nadaje do wynoszenia sztandarów. Pewnie szybko mu to pójdzie.
** Opis: o [[Leszek Miller|Leszku Millerze]].
** Źródło: [http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html wp.pl, 25 października 2011]

* To nadzwyczajne świństwo i bezprawie. Pomysł PO jest populistyczny, przeznaczony dla motłochu, łamiący wszelkie zasady funkcjonowania państwa.
** Opis: o pomyśle odebrania emerytur członkom WRON.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/-1,1566281,0,1,urban-wyrownam-jaruzelskiemu--jesli-mu-zabiora,wiadomosc.html tvn24.pl], 26 września 2008

==U==
* Uważam, że jestem potrzebny prawicy. Oni po prostu potrzebują uosobienia wroga, tak jak Kościół katolicki potrzebuje diabła. Czyli mnie. Jestem, w ich rozumieniu, komunistą, a przy tym ateistą, hedonistą, kosmopolitą, cynikiem.

* Uważam, że przewrót w ’56 roku był możliwy tylko dzięki Gomułce, jego postawie wobec Związku Radzieckiego, na którym chciał wymóc poszerzenie skali polskiej autonomii. To był wielki okres Gomułki i na tym się jego wielkość skończyła. Potem już ochoczo pacyfikował Czechosłowację.
** Źródło: ''Jerzy Urban. Rozmawia Marta Stremecka'', Wyd. Czerwone i Czarne, Warszawa 2013, s. 124.
** Zobacz też: [[polski październik]]

==W==
* W czasie wojny wszyscy Polacy pomagali Żydom. Jedni pomagali im przeżyć, a inni umrzeć.
** Źródło: tygodnik „Nie”; cyt. za: „Przegląd” nr 47 (933), 20–26 listopada 2017, s. 3.
** Zobacz też: [[Holokaust]]

* W ówczesnych redakcjach, tak jak i w części dzisiejszych nawet debiutant, praktykant nie jest zobowiązany do siedzenia od 8 do 16. Ma zajęcia dosyć luźne i wiele zależy nie od jego pozycji hierarchicznej, ale od tego, jakimi umiejętnościami się wykaże i jak go ocenią czytelnicy, widzowie czy słuchacze. Jednym słowem ma w ręku i słowie instrumenty stanowienia o sobie.
** Źródło: wywiad dla HomoDicit.pl, styczeń 2008

* W jednym tylko przypadku zauważyłem, że SB kręci – gdy fingowała śledztwo w sprawie zabójstwa Grzegorza Przemyka. Ale i wtedy nie chodziło o zabicie z premedytacją syna opozycjonistki, tylko o przypadkowe pobicie. SB działała pod naporem nieprawdziwych oskarżeń, że morduje opozycjonistom dzieci.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* W realnych okolicznościach lat dziewięćdziesiątych narastanie kontrastów społecznych i wznoszenie sztywnych barier klasowych jest do pewnego stopnia koniecznością. To jednak wielka różnica, czy uważa się te zjawiska za złą konieczność wymagającą łagodzenia czy za pożądany model. Rządzący liberałowie programowo dążą do dźwignięcia gospodarki kosztem upośledzenia co najmniej połowy narodu. Może jest to i nieodzowne, aby kiedykolwiek wszystkim było lepiej. Niech jednak rządzący zaryzykują otwarte powiedzenie o tym narodowi. Oni się boją przyznać do tego, co robią. Ja ich rozumiem. Budują więc nowy ustrój, szwindlując. Wywoła to rozczarowanie, za które zapłacą.
** Źródło: ''Drogie pamiątki po socjalizmie'', „Nie”, 18 kwietnia 1991.
** Źródło: [[III Rzeczpospolita]], [[liberalizm]]

* W wyższych sferach urzędowych krąży obecnie prawdziwa podobno historyjka z życia rodzinnego, będąca tematem literackim na miarę naszej epoki. Żona, wychodząc na zakupy, kazała mężowi zreperować kaloryfer, z którego ciekła woda. Po powrocie zobaczyła męża od pasa w dół. Leżał bowiem na wznak na podłodze z korpusem i głową skrytą pod meblem i stukał narzędziem w kaloryfer. Będąc kontenta z mężowskiego posłuszeństwa, poczochrała leżącego pieszczotliwie po genitaliach i przeszła do drugiego pokoju. (…). Ku swemu przerażeniu zobaczyła męża siedzącego w fotelu. Małżonkowie postanowili, że musi ona iść i przeprosić hydraulika za to, że go przywitała nazbyt poufale. Rzemieślnik nie reagował jednak na jej słowa i nie ruszał się. Wezwano pogotowie, tym razem lekarskie, a nie ogrzewnicze. Głaskanie hydraulika po genitaliach  –  jak się okazało  –  tak zaszokowało nie rozpieszczonego widać specjalistę, że gwałtownie poderwał głowę, walnął się czołem o żeliwne żeberko i stracił przytomność.
** Źródło: ''Rola mezaliansów'', „Szpilki”, maj 1986.

* Wieloma rzeczami, ale nie chcę mu prawić komplementów, bo tylko mu zaszkodzę. Najważniejsze jest jednak to, że zapewnia stabilizację. Chroni mnie przed obozem nienawistników, którym przewodzą Kaczyńscy. Z ich nacjonalizmem, mitem suwerenności.
** Opis: uzasadniając, czemu [[Donald Tusk]] budzi jego sympatię.
** Źródło: [http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/89694,urban-widzialem-usciski-millera-i-rywina.html ''Urban: Widziałem uściski Millera i Rywina'', dziennik.pl, 23 maja 2009]

* Wielu ludzi martwi się i skarży, że w życiu politycznym Polski nie potrafią dopatrzyć się logiki, reguł i sensu. Mózg takich ludzi okaleczył widocznie alkohol oraz szkolnictwo państwowe. Szukają czegoś, czego nie ma. Aby politykę pojmować, trzeba śledzić tylko to, kto jaki ma przeciw komu interes.
** Źródło: ''Prezydenta pośliń i przylep'', „Nie”, 3 czerwca 1999.

* Większość polskiego społeczeństwa w wolnych wyborach oraz nie fałszowanych badaniach opinii publicznej wypowiedziała się za gospodarką w pełni rynkową, za całkowitym kapitalizmem i unifikacją naszego kraju z Europą. Społeczeństwa udziela aprobaty ogólnej, po czym jednak bez żadnego poczucia konsekwencji protestuje przeciw szczegółowym a nieuchronnym skutkom swojego generalnego wyboru. Kiedy poparta przez większość polityka wyrażana jako zasada ogólna schodzi do parteru, wywołuje rezultaty konkretne – Polacy machają odcinkami swoich emerytalnych przekazów, wyrażając rozpacz i gniew. A niby dlaczego, a jakim prawem? Polak przypomina klienta, który idzie do fryzjera mówiąc: proszę ogolić mi głowę na zero. Kiedy zaś fryzjer wykona obstalunek, klient bierze z podłogi jeden obcięty włos i podtyka go mistrzowi pod nos, rozpacza, że go utracił i urządza histerie. Było nie golić się na zero! Było myśleć o skutkach ogólnego przyzwolenia, o czuprynie więc, a nie o pojedynczych włosach.
** Źródło: ''Lwów i Wilno a kaloryfery'', „Nie”, 9 stycznia 1992.
** Zobacz też: [[wolny rynek]]

* Większość współczesnych obywateli RP wywodzi się z prowincjonalnej ogłupiałej lub nawet zbrodniczej hołoty. Warszawski anglojęzyczny menedżer z laptopem to wnuk babska spod kradzionej żydowskiej pierzyny. Kielecki tym bardziej.
** Źródło: tygodnik „Nie” nr 5/2008

* Wszyscy będą mieli w pewnym momencie dosyć katolicko-nacjonalistycznej prawicy z bardzo różnych powodów.

==Z==
* Zawsze daje się dupy wobec jakiegoś systemu wartości, środowiska czy otoczenia. Dawanie dupy jest zawsze rzeczą względną.
** Źródło: wywiad dla HomoDicit.pl, styczeń 2008

* Zawsze uważałem siebie za patriotę, sprzyjałem poszerzaniu autonomii polskiego państwa. Rodzinę traktowałem zaś jako przykrą i trudną formę współżycia ludzi, ale przypominającą samochód. Wszyscy wybierają ten sposób jazdy, tylko wybierają rozmaite modele. Sakralizacja Polski, narodu, suwerenności, moralności oraz pragnienie klerykałów, żeby te dobra i te pojęcia skamieniały, wpychają ludzi współczesnych, a zdolnych do myślenia na pozycje przeciwstawne, także coraz bardziej skrajne. Precz z suwerennością – uciekajmy z takiej Polski do zjednoczonej Europy. Sama nazwa rodziny śmierdzi. Pojęcie moralności trzeba uznać za skompromitowane przez naszych okupantów. Agresja dewotów na państwo i prawo nie uformuje społeczności na obraz i podobieństwo marszalicy Grześkowiak i Rodziny Radia „Maryja”. Atak ten wzmocni liberalizm i libertynizm oraz nihilizm, młodzieży także. Do niewolenia siłą nie wystarczy większość parlamentarna, potrzeba stosów. Jak wrzucić Internet do ognia? Ja sam palący jestem, ale niepalny.
** Opis: komentarz Urbana w sprawie przegłosowania w dniu 3 marca 2000 przez Sejm RP zmian w kodeksie karnym, wprowadzających całkowity zakaz produkcji i rozpowszechniania twardej pornografii (zawetowanych później przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego).
** Źródło: ''Rzeczpospolita bachorów'', „Nie”, 23 marca 2000.

* Znęcanie się papieża nad sobą i nad wrażliwszą częścią publiczności TV – tą chrześcijańską, naginaną do współczuwania – nazywane bywa bohaterstwem Jana Pawła. Jednakże każde bohaterstwo stanowi łamanie praw człowieka wobec siebie samego. Ktokolwiek zaś znęca się nad sobą, tym łatwiej uczyni to innym.
** Źródło: tygodnik „Nie”

* Z całego serca popieram kandydaturę na prezydenta Rzeczypospolitej pani doktor Ogórek, ponieważ pod nią kryje się… Leszek Miller.
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=UXxbPcymrxE ''Kandydatura SLD''], youtube.com, 23 marca 2015.
** Zobacz też: [[Magdalena Ogórek]]

==Ż==
* „Żołnierz wolności” Jakubowskiej, gdyż ukazuje, jak generał Karol Świerczewski bezwzględnie kochał ojczyznę.
** Opis: odpowiedź na pytanie, jaki jest jego ulubiony film erotyczny.
** Źródło: [http://www.shemag.pl/ona-on/piotr-adamczyk-ulubiona-aktorka-erotyczna-jerzego-urbana/ Michał Hernes, shemag.pl]

==O Jerzym Urbanie==
* Dla dziennikarzy niezależnych wejście na konferencję znienawidzonego powszechnie Jerzego Urbana było wielką atrakcją, powiększoną dodatkowo przez reakcję dziennikarzy zagranicznych patrzących na nas jak na partyzantów, którzy właśnie wyszli z lasu z granatami za pasem i karabinami w dłoniach. A Urban, zamiast dzwonić po ZOMO, musiał grzecznie odpowiadać na nasze pytania.
** Autor: [[Jerzy Skoczylas (dziennikarz)|Jerzy Skoczylas]], ''Podziemie pyta – rzecznik rządu odpowiada'', „Gazeta Wyborcza”, 4 kwietnia 2006 [http://serwisy.gazeta.pl/wyborcza/1,34474,3259647.html]
** Opis: o konferencji prasowej w czasie obrad [[Okrągły Stół|Okrągłego Stołu]].

* Gdyby p. Urban mnie promował, to byłbym bardziej znany, niż p. Lech Wałęsa… To zdolny propagandzista.
** Autor: [[Janusz Korwin-Mikke]], blog JKM, 18 grudnia 2006

* Goebbels stanu wojennego.
** Autor: [[Ryszard Bender]]
** Źródło: ''[https://wiadomosci.wp.pl/bender-nie-przeprosi-urbana-za-goebbelsa-stanu-wojennego-6036723384234625a? Bender nie przeprosi Urbana za „Goebbelsa stanu wojennego”]''

* Ja tego nie biorę do ręki, Gazety Wyborczej nie biorę nigdy do ręki – musiałbym się myć. Nie wiem, czy bym się wymył. Tak samo nie biorę niektórych innych gazet do ręki, to by mi ubliżało, ja jestem Polakiem! Dawniej Polacy mieli godność, honor! Nie biorę nigdy, jakiegoś „Nie” Urbana (…) „Nie” precz! Panie Jezu: wejrzyj i nawróć ich, aby nie kłamali (…)
** Autor: [[Tadeusz Rydzyk]]
** Źródło: homilia wygłoszona w Chicago w parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika, 16 kwietnia 2007

* Jeden z najbłyskotliwszych umysłów w Polsce.
** Autor: [[Janusz Korwin-Mikke]], blog JKM, 28 października 2011

* Jednym słowem? Kanalia.
** Autor: [[Wojciech Wierzejski]]
** Opis: odpowiedź na pytanie: „Jak jednym słowem określiłby pan Jerzego Urbana”; zorganizowane na potrzeby programu ''Kuba Wojewódzki''.

* Jerzy Urban pozostaje swoistą „arką przymierza” między dawnymi a nowymi laty owej walki o ostateczne usunięcie Kościoła i chrześcijaństwa z obszaru polskiej (a raczej „tutejszej”) wolności. Teraz znaczy to nadużywane pojęcie coraz częściej właśnie wolność od Boga i wolność od Polski, od wszelkich ponadjednostkowych zobowiązań...
** Autor: [[Andrzej Nowak]], Martyna Deszczyńska
** Źródło: [[Andrzej Nowak]], Martyna Deszczyńska, ''Kościół na straży polskiej niepodległości'', wydawnictwo Biały Kruk, Kraków 2018, ISBN 9788375532500, s. 302.

* Miał piękny dowcip i IQ 1000, ale najważniejszą jego rolą pozostanie bycie tubą zbrodniczego, ruskiego reżimu w jego najczarniejszej karcie.
** Autor: [[Jakub Żulczyk]]
** Źródło: [https://www.onet.pl/styl-zycia/noizz/jerzy-urban-nie-zyje-kim-byl-naczelny-tygodnika-nie/jte0v1c,3796b4dc onet.pl], 3 października 2022

* Nie tylko wypada z Urbanem się zgodzić, lecz i podziękować mu, że jako jeden z niewielu upomina się w przestrzeni publicznej o prawo do bycia nie tylko niekatolikiem, lecz antykatolikiem, nie tylko krytykiem Kościoła z pozycji dobrze mu życzących i troszczących się o jego dobro, lecz również krytykiem Kościoła i katolicyzmu po prostu.
** Autor: [[Jan Hartman]]
** Źródło: [http://ramka.liberte.pl/index.php?data=45541 ''Bronię Urbana''], liberte.pl, 13 października 2018.
** Zobacz też: [[katolicyzm]], [[wolność słowa]]

* On słownie terroryzował Naród, tak jak ZOMO terroryzowało go fizycznie.
** Autor: [[Ryszard Bender]]
** Źródło: [http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20081008&amp;typ=po&amp;id=po41.txt ''Politycy o goszczeniu Urbana przez Lisa'', naszdziennik.pl, 8 października 2008]

* Pan Urban łże jak bura suka. Nikt z nas nie chciał walczyć zbrojnie, a wy za wszystko groziliście nam karą śmierci.
** Autor: [[Zbigniew Janas]]
** Opis: komentarz do wypowiedzi Urbana, iż było wielu pragnących przyłączyć się do walki zbrojnej.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/-1,1577346,0,1,dawny-opozycjonista-do-urbana-lze-pan--jak-bura-suka,wiadomosc.html tvn24.pl, 13 grudnia 2008]

* Rządzący mówią z taką samą butą, jak komunistyczni ministrowie. Mówią, że jest świetnie, że są zadowoleni ze swojej dwuletniej pracy. Kiedy widzę premiera mówiącego te słowa, to jakbym widział Jerzego Urbana w 1981 roku.
** Autor: [[Donald Tusk]]
** Opis: podczas konwencji wyborczej PO.
** Źródło: [http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,4554627.html gazeta.pl]

* Urban, jak wiadomo, fizycznie zmienić się nie może. Kurwa, on się w ogóle nawet nie starzeje.
** Autor: [[Daniel Olbrychski]]
** Źródło: ''Anioły wokół głowy''

* Wie pan, kto to Urban? To taki mężczyzna, który zasypia w krawacie, żeby rano odróżnić dupę od twarzy.
** Autor: [[Jan Pietrzak]]
** Źródło: ''Kuba Wojewódzki''

* Urban to mędrzec. Porządkuje mi świat. Co tydzień czekam na jego tekst. Moje własne myśli czytam w jego felietonach.
** Autor: [[Marek Raczkowski]]
** Źródło: [http://www.culture.pl/baza-sztuki-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/marek-raczkowski culture.pl]

* Zaproszenie Jaruzelskiego to demonstracja polityczna. Można powiedzieć, że zaraz w sprawach bezpieczeństwa zostanie zaproszony gen. Kiszczak, a w sprawach wolności prasy Jerzy Urban.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Opis: o zaproszeniu Wojciecha Jaruzelskiego na posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego.
** Źródło: [http://www.tvn24.pl/12690,1683644,0,1,zaraz-zostana-zaproszeni-gen-kiszczak-i-jerzy-urban,wiadomosc.html tvn24.pl, 24 listopada 2010]


{{SORTUJ:Urban, Jerzy}}
[[Kategoria:Laureaci Wiktorów]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944-1989)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (1944-1989)]]
[[Kategoria:Osobowości YouTube]]
[[Kategoria:Politycy Sojuszu Lewicy Demokratycznej]]
[[Kategoria:Polscy dziennikarze prasowi]]
[[Kategoria:Polscy felietoniści]]
[[Kategoria:Polscy publicyści]]
[[Kategoria:Polscy przedsiębiorcy]]
[[Kategoria:Polscy Żydzi]]
[[Kategoria:Polscy pisarze współcześni]]</text>
      <sha1>h2yx2u3xcwhorkswhkaox5h4e9y9jn5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Muzyka</title>
    <ns>0</ns>
    <id>952</id>
    <revision>
      <id>611988</id>
      <parentid>600646</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T17:45:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>/* P */ +cytat</comment>
      <origin>611988</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19818" sha1="r091m9om4ph8mr2bgsn5bylkto0st8q" xml:space="preserve">'''[[w:Muzyka|Muzyka]]''' – jedna z dziedzin sztuk pięknych, polegająca na organizowaniu struktur dźwiękowych w czasie.
{{IndeksPL}}
==A==
[[Plik:Lentz-Fanfara.jpg|mały|{{center|Stanisław Lentz, ''Fanfara – Serenada'' (ok. 1910)}}]]
[[Plik:&quot;Pollinate&quot;- Logic Synth and Effects Demonstration.ogg|mały|Przykładowa muzyka]]
* Ach, muzyka. To magia większa od wszystkiego, co my tu robimy!
** Postać: [[Albus Dumbledore]]
** Źródło: [[Joanne Kathleen Rowling]], ''[[Harry Potter i Kamień Filozoficzny (książka)|Harry Potter i Kamień Filozoficzny]]''

* A z wierszy napisanych chyba ten nie umrze, co nie bał się stać prawdą lub stał się muzyką.
** Autor: [[Jan Twardowski]]

==B==
* Być kompozytorem i nie być muzykiem to tragedia.&lt;br /&gt;Oznacza, że jest się geniuszem bez talentu.
** Autor: [[Nadia Boulanger]]

==C==
* Cała muzyka jest kompozycją co najwyżej dwunastu nut.
** Autor: [[Don Fabun]], ''Three Roads To Awareness''
** Źródło: Gordon Dryden, Jeanette Vos, ''Rewolucja w uczeniu'', wyd. Moderski i S-ka, Poznań 2000, tłum. Bożena Jóźwiak, s. 201.
** Zobacz też: [[nuta]]

* Co innego muzyka, która wywołuje emocje, a co innego emocje, które pretendują do tytułu muzyki.
** Autor: [[Julio Cortázar]], ''Gra w klasy''

* Człowiek w świecie bez poezji i muzyki jest tylko elementem łańcucha pokarmowego.
** Autor: [[Dawid Jung]], Medale Młodej Sztuki, z wywiadu dla „Głosu Wielkopolskiego” nr 48 (21.289) 27 lutego 2014, s. 10.

* Często śpiewamy dzieciom kołysanki, aby samemu szybciej zasnąć.
** Autor: [[Khalil Gibran]]

* Czym jest muzyka? Może po prostu niebem, z nutami zamiast gwiazd?
** Autor: [[Ludwik Jerzy Kern]]

==D==
* Do zmieniania ludzi, ich zachowania się i zwyczajów nie ma lepszego środka jak muzyka.
** Autor: [[Shu-Ching]] (VI w. p.n.e.)
** Źródło: Małgorzata Kronenberger, ''Muzykoterapia. Podstawy teoretyczne do zastosowania muzykoterapii w profilaktyce stresu'', Mediatour, Szczecin 2003, ISBN 8391200620.

* Dobra rzecz w muzyce to to, że gdy cię trafi, nie czujesz bólu.
** ''One good thing about music, when it hits you you feel no pain.'' (ang.)
** Autor: [[Bob Marley]], ''Trenchtown Rock'' &lt;!-- lub ''Trench Town Rock''--&gt;

* Dobrym nagraniem można bardzo pomóc muzyce, złym nagraniem można zabić utwór.
** Autor: [[Stanisław Wisłocki]]
** Źródło: [https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-wislocki ''Twórcy''], culture.pl, data dostępu: 3 maja 2018

* Dyplomacja bez armat jest jak muzyka bez instrumentów.
** Autor: [[Fryderyk II Wielki]]
** Zobacz też: [[dyplomacja]], [[armata]]

==E==
* Ech, muzyka, muzyka, muzyka,&lt;br /&gt;spod smyka zielony kurz.&lt;br /&gt;Lecą gwiazdy zielone spod smyka,&lt;br /&gt;damy karo i bukiety róż.
** Autor: [[Konstanty Ildefons Gałczyński]], wiersz ''Ech, muzyka''.
** Opis: utwór ten napisał Gałczyński w noc, gdy za ścianą rodziła się jego córka Kira. Wiersz bardziej znany jest w wersji śpiewanej, muzykę napisał Adam Drąg.

==G==
* Gdy zmienią się trendy muzyczne, jednocześnie zmianom ulegają fundamentalne prawa państwa.
** Autor: [[Platon]]

* Gdy słowa już daremne, myśli daremne, a wyobraźni nie chce się już wyobrażać, jeszcze tylko muzyka. Jeszcze tylko muzyka na ten świat, na to życie.
** Autor: [[Wiesław Myśliwski]], ''[[Traktat o łuskaniu fasoli]]''
** Zobacz też: [[wyobraźnia]]

* Gdyby stało się tak, że nie mógłbym pisać już nigdy więcej muzyki, to by mnie zabiło.
** Autor: [[Hans Zimmer]]

==J==
* Jest to jedyna sztuka, która ma swój język własny, odrębny i myśli do naszego świata nie należące, malujące coś, co poza tym światem, odrębnie gdzieś mieszka. Dlatego, barbarzyńca, nie rozumiem cudzołożnego łączenia wyrazów do muzyki. Muzyka mówi więcej i co innego niż słowa.
** Autor: [[Józef Ignacy Kraszewski]], ''Ładny chłopiec'', Kraków 1976, s. 22

* Jeszcze tylko muzyka na ten świat, na to życie.
** Autor: [[Wiesław Myśliwski]], ''[[Traktat o łuskaniu fasoli]]''

* Już to, że zebrali się z różnych dzielnic miasta, z różnych układów rodzinnych,&lt;br /&gt;z różnych mieszkań, domów, widoków ze swego okna, i razem wykonują,&lt;br /&gt;czyli razem poddają się rozkazowi zapisanych na papierze dźwięków,&lt;br /&gt;jest godne podziwu.
** Autor: [[Czesław Miłosz]], ''Muzyka''

==K==
* Każda sztuka zawsze dąży do tego, by stać się muzyką.
** Autor: [[Walter Pater]], ''Studies in the History of the Rennaissance. Giorgione'', 1873

* Krzyże w życiu pełnią podobną rolę jak krzyżyki w muzyce: podwyższają.
** Autor: [[Ludwig van Beethoven]]

* Kto żyje nadzieją, tańczy bez muzyki.
** Opis: [[przysłowia angielskie|przysłowie angielskie]]

* Ktoś, kto lubi muzykę, nie powinien się zawężać do jednego gatunku.
** Autor: [[Kasia Nosowska]]

==M==
* Manipulujemy ludźmi jak szaleni. Każdy kompozytor muzyki filmowej łączy swoje doświadczenia z talentem do manipulacji muzycznej, a później bezwzględnie wykorzystuje tę makiaweliczną siłę.
** Autor: [[Eddy Menson]]

* Marsze weselne i marsze wojskowe mają jedno wspólne: prowadzą do walki.
** Autor: [[Vittorio De Sica]]

* Matematyka to wielka poezja, muzyka to wielka organizacja.
** Autor: [[Otar Iosseliani]], [http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=14587 wywiad, 2003]
** Zobacz też: [[matematyka]]

* Musical to sztuka mówiona dla tych, co nie umieją śpiewać, a sztuka śpiewana dla tych, co nie umieją mówić.
** Autor: [[Charles Aznavour]]

* Muzyce cennej i wartej słuchania trzeba się przysłuchiwać z całą uwagą i w wielkim skupieniu, jeżeli jej wartości mają do nas dotrzeć i w nas ożyć.
** Źródło: [[Stefan Szuman]], ''O sztuce i wychowaniu estetycznym'', Wydawnictwa Szkole i Pedagogiczne, Warszawa 1969, s. 362.

* Muzyk zmiesza orkiestrę najlepiej dobraną&lt;br /&gt;Jeśli grając stara się, aby go słyszano.
** Autor: [[Adam Mickiewicz]]

* (…) muzyka barokowa łatwo dostosowuje się do rozmaitych koncepcji teatralnych.
** Autor: [[Cecilia Bartoli]], [http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/cbartoli3.htm „Rzeczpospolita”, 15 maja 2001]

* Muzyka bezpośrednio dotyka serca, niezależnie jak mały czy oporny umysł ma słuchacz.
** Autor: [[Patrick Rothfuss]]
** Zobacz też: [[serce]]

* Muzyka filmowa (…) być może jest jedynym bezpiecznym schronieniem dla zwykłego ucha. Jest drogą rozwoju dla składni tonalnej i polifonicznej konstrukcji, które tak rzadko można dzisiaj usłyszeć w dziełach muzycznej awangardy.
** Autor: [[Roger Scruton]]
** Źródło: [https://polskieradio24.pl/artykul/2671097,w-to-co-pisal-wkladal-cala-dusze-tomasz-zapert-o-tworczosci-rogera-scrutona ''„W to, co pisał, wkładał całą duszę”. Tomasz Zapert o twórczości Rogera Scrutona''], polskieradio24.pl, 31 stycznia 2021.

* Muzyka to najlepszy język do poruszenia serc ludzi na całym świecie.
** Autor: [[Jimmy Page]]

* Muzyka jest dwojaka: należąca do natury i należąca do sztuki. Muzyka należąca do natury jest muzyką świata i człowieka. Muzyką świata są dźwięki ciał nadniebiańskich, powstające z obrotu sfer, których harmonia jest niewątpliwa. Ten rodzaj muzyki rozważają matematycy. Muzyka człowieka występuje w ciele i w duszy, w funkcjach życia i układzie człowieka, bo póki harmonia trwa, póty człowiek żyje, a umiera, gdy traci swą proporcję. Tym rodzajem muzyki zajmują się fizycy.&lt;br /&gt;Muzykę zaś należącą do sztuki mają w swych rękach muzycy. Jest ona bądź instrumentalna, bądź wokalna.
** Autor: [[Adam von Fulda]], ''De Musica''

* Muzyka jest jak morze – widzisz brzeg, na którym stoisz, lecz drugiego dojrzeć nie podobna.
** Autor: [[Henryk Sienkiewicz]], ''[[Quo vadis]]''

* Muzyka jest jak obraz świata. Dobra muzyka, duchowa muzyka, tak jak świat, jest w permanentnym ruchu. Nic tu nie jest wieczne, wszystko się zmienia. Muzyka powinna wyrażać złożoność świata, ale też jego spójność.
** Autor: [[Jonathan Harvey]]
** Źródło: Monika Pasiecznik, [http://www.dwutygodnik.com/artykul/467-jak-obraz-swiata.html ''Jak obraz świata. Rozmowa z Jonathanem Harveyem''], Dwutygodnik.com nr 13/2009.

* Muzyka jest jedyną zmysłową przyjemnością pozbawioną znamion grzechu.
** Autor: [[Samuel Johnson]]

* Muzyka jest namiętnością, miłością i tęsknotą.
** Autor: [[Richard Wagner]]

* Muzyka jest pewnym sposobem dziania się więzi społecznej, nie jej znakiem lub symbolem, ale narzędziem i wytworem.
** Źródło: [[Krzysztof Moraczewski]], [https://ruchmuzyczny.pl/article/287 ''Niedoskonałe''], „Ruch Muzyczny”, 10 lipca 2020

* Muzyka jest stenografią uczuć.
** Autor: [[Lew Tołstoj]]

* Muzyka jest twarzą Boga.
** Autor: [[John Frusciante]]

* Muzyka jest większym objawieniem, niż cała mądrość i filozofia.
** Autor: [[Ludwig van Beethoven]]

* Muzyka jest z natury tak z nami związana, że choćbyśmy chcieli obywać się bez niej, tobyśmy nie mogli.
** Autor: [[Jan Idzi Zamora]], ''Ars Musica''

* Muzyka jest zupełnie innym sposobem pojmowania i przyjmowania świata. Nie ma nic wspólnego z naszymi codziennymi sposobami rozumienia świata.
** Autor: [[Jarosław Marek Rymkiewicz]]
** Źródło: [https://podkowianskimagazyn.pl/archiwum/rozmowa24.htm Rozmowa Pocieja z Rymkiewiczem], rozm. [[Bohdan Pociej]], przygot. i oprac. Małgorzata Bojanowska-Pomierny, „Podkowiański Magazyn Kulturalny ”, 20 marca 1999

* Muzyka lekka, łatwa i przyjemna.
** Autor: [[Lucjan Kydryński]], tytuł cyklu programów telewizyjnych.

* [[Muzyka łagodzi obyczaje]].
** Autor: [[Jerzy Waldorff]]

* Muzyka ma w sobie magię, która koi dzikie bestie.
** Autor: [[Stephen King]], ''[[Bastion]]''

* Muzyka może być środkiem do szybkiego zniszczenia społeczeństwa.
** Autor: [[Włodzimierz Lenin]]

* Muzyka nie jest konkretnym gatunkiem, tylko muzyka jest światem.
** Źródło: [[Mateusz Pospieszalski]], ''[https://jazzpress.pl/wywiady/mateusz-pospieszalski-zajrzyj-w-glab-siebie Mateusz Pospieszalski: Zajrzyj w głąb siebie]'', rozm. przepr. Aya Al Azab, Jazzpress, 14 kwietnia 2021

* Muzyka powinna zapalać płomień w sercu mężczyzny i napełniać łzami oczy kobiet.
** Autor: [[Ludwig van Beethoven]]
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

* Muzyka pozwala osiągnąć w ciągu kilku minut to, do czego wiodą tygodnie medytacji.
** Autor: [[Colin Rose]], ''Accelerated Learning''
** Źródło: Gordon Dryden, Jeanette Vos, ''Rewolucja w uczeniu'', ''op. cit.'', s. 170.
** Zobacz też: [[medytacja]]

* Muzyka to chińska łamigłówka, którą każdy rozwiązuje po swojemu i zawsze dobrze, bo jest bez rozwiązania.
** Autor: [[Władysław Reymont]], ''Fermenty''

* Muzyka to najsubtelniejsza forma przekazu, można stwierdzić, że żadna dziedzina sztuki nie porusza ani nie wpływa na podświadomość tak, jak muzyka.
** Autor: [[David Crosby]]

* Muzyka to naprawdę mocny narkotyk. Może cię zatruć, podnieść na duchu lub sprawić, że rozchorujesz się, nie wiedząc dlaczego.
** Autor: [[Adam Neste]]

* Muzyka to początek i koniec wszelkiej mowy.
** Autor: [[Richard Wagner]], ''Opera i dramat''

* Muzyka to przyjemność, jakiej dusza ludzka doświadcza przez liczenie, nie zdając sobie sprawy, że ma do czynienia z liczeniem.
** Autor: [[Gottfried Wilhelm Leibniz]]

* Muzyka tym się różni od wszystkich innych sztuk, że nie jest odbiciem zjawiska, lub – lepiej – adekwatnej przedmiotowości woli, lecz jest bezpośrednim odbiciem woli samej.
** Autor: [[Arthur Schopenhauer]], ''Świat jako wola i przedstawienie''

* Muzyka ucieka słowom: na tym polega jej sens i jej majestat.
** Autor: [[Julian Barnes]], ''Zgiełk czasu'', s. 74.

* Muzyka uspokaja umysł, ułatwia wzlot myśli, a gdy trzeba, pobudza do walki i orzeźwia zmęczonych pracą. 
** Autor: [[Heinrich Cornelius Agrippa]], ''De occulta philosophia libri tres'' (1533), ks. II, rozdz. XXIV

* Muzyka używana jest do kształtowania ludzkiego umysłu; może być mocna jak narkotyk, lecz o wiele niebezpieczniejsza, gdyż nikt nie traktuje poważnie manipulowania poprzez muzykę.
** Autor: [[Eddy Manson]]

* Muzyka wpływa na uszlachetnienie obyczajów.
** Autor: [[Arystoteles]]

* Muzyka współczesna to pustynia, na której gdzieniegdzie można znaleźć wyplute pestki daktyli.
** Autor: [[Pablo Casals]]

* Muzyka z natury jest dawaniem i odbieraniem, dzieje się między twórcą i odbiorcą.
** Źródło: [[Mateusz Pospieszalski]], ''[https://jazzpress.pl/wywiady/mateusz-pospieszalski-zajrzyj-w-glab-siebie Mateusz Pospieszalski: Zajrzyj w głąb siebie]'', rozm. przepr. Aya Al Azab, Jazzpress, 14 kwietnia 2021

* Muzyka zaczyna się tam, gdzie słowo jest bezsilne – nie potrafi oddać wyrazu; muzyka jest tworzona dla niewyrażalnego.
** Autor: [[Claude Debussy]]

* Muzyka zmniejsza stres, łagodzi strach, dodaje energii i poprawia pamięć. Muzyka sprawia, że ludzie są mądrzejsi.
** Autor: [[Jeanette Vos]], ''The Music Revolution''
** Źródło: Gordon Dryden, Jeanette Vos, ''Rewolucja w uczeniu'', ''op. cit.'', s. 312.

==N==
* Nade wszystko muzyki! Dla niej&lt;br /&gt;Przenoś wiersz nieparzysty nad inne.
** ''De la musique avant toute chose,&lt;br /&gt;Te pour cela préfère l’Impair.''
** Autor: [[Paul Verlaine]], ''Sztuka poetycka''

* Najpiękniejsza ze wszystkich jest muzyka polska.
** Autor: [[Józef Reiss]]

* Nasza muzyka jest zdolna wywołać chwiejność emocjonalną, zachowanie patologiczne, a nawet bunt i rewolucję.
** Autor: [[The Beatles]]

* Neron był melancholikiem. Bo jak inaczej mógłby kochać muzykę?
** Autor: [[Emil Cioran]], ''Święci i łzy''

* Nie ma w takich razach lepszego środka na myśli ponure ani skuteczniejszego na ich rozbicie nad boską muzykę. Jej tony przenoszą nas w lepsze światy i każą zapomnieć o wszystkim, co nam tu dolega.
** Autor: [[Józef Ignacy Kraszewski]], ''Starosta warszawski'', Warszawa 1974, s. 405

* Nie trzeba być muzykalnym, by przegrać swoje życie.
** Autor: [[Antoni Regulski]]

* Nie zawsze jednak muzyka musi być w filmie „niesłyszalna” dla widza. Niektóre sceny wręcz wymagają takiej sytuacji, aby muzyka przejęła pierwszoplanową rolę.
** Autor: [[Abel Korzeniowski]], [http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=928 wywiad, 2000]

* Niewyśpiewane pieśni są zawsze najpiękniejsze.
** Autor: [[Henrik Ibsen]]

==O==
* Od muzyki piękniejsza jest tylko cisza.
** Autor: [[Paul Claudel]]
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.

==P==
* Piosenka jest dobra na wszystko.
** Autor: [[Jeremi Przybora]], ''Piosenka jest dobra na wszystko''

* Po raz tysiączny: muzyka nie wyraża żadnych określonych uczuć, stanowi tylko ramy formalne, w które przy jej odtwarzaniu każdy wlewa swoje własne emocje, takie na jakie go stać.
** Autor: [[Witold Lutosławski]]
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 22.
** Zobacz też: [[uczucie]], [[emocje]]

* Podobnie jak rekonstrukcja zniszczonego pałacu czy kościoła, tak przywrócenie do życia zapomnianego utworu jest zawsze muzycznym wydarzeniem.
** Autor: [[Marek Toporowski]], [http://www.culture.pl/baza-muzyka-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/marek-toporowski culture.pl]

* Ponieważ muzyka może zarówno uspokajać, jak i pobudzać, stanowi ona jeden z najbardziej skutecznych sposobów wpływania na nastrój grupy.
** Autor: [[Jeanette Vos]], ''The Music Revolution''
** Źródło: Gordon Dryden, Jeanette Vos, ''Rewolucja w uczeniu'', op. cit., s. 320.

* Poprzez muzykę można zmienić system wartości swoich słuchaczy i w końcu wykraść ich rodzicom.
** Autor: [[David Crosby]]

* Potrzeba mądrości, by pojąć mądrość:&lt;br /&gt;na nic muzyka, gdy publiczność głucha.
** Autor: [[Walter Lippmann]]

* Przypuśćmy, że nad życie kocham muzykę. Jeśli tylko to mnie wyróżnia, powinienem mieć prawo przeżyć życie w zachwycie nad muzyką – tym, co kocham najbardziej, całym swoim sercem. Nie daje mi to jednak prawa do zmuszania swoich dzieci, by dniem i nocą ćwiczyły grę na instrumentach, ani do narzucania obowiązku edukacji muzycznej wszystkim mieszkańcom kraju, którego jestem dyktatorem, czy też do grożenia śmiercią tym, którzy nie kochają muzyki.
** Autor: ?, ''Odczarowanie: Religia jako zjawisko naturalne'', PIW, Warszawa 2008, tłum. [[Barbara Stanosz]]

* Przyzwoity człowiek nie pisze, nie gra na scenie, nie komponuje.
** Autor: [[Thomas Mann]], ''Tonio Kröger''

==S==
* Są pewne pervers-natury,&lt;br /&gt;które literaturę biorą jako muzykę,&lt;br /&gt;malarstwo tłumaczą na język literacki,&lt;br /&gt;a od muzyki doznają halucynacji wzrokowych.
** Autor: [[Stanisław Ignacy Witkiewicz]]

* Słucham jedynie utworów pisanych przez profesjonalnych kompozytorów. Muzyka kogoś bez żadnego wykształcenia muzycznego nie może być dobra.
** Autor: [[Krzysztof Penderecki]]
** Źródło: „Machina” nr 12 (32), grudzień 1998

* Striptease jest to lekcja anatomii przy akompaniamencie muzyki.
** Autor: [[Frank Sinatra]]

==Ś==
* Śpiewacy wychwalali Go swoimi głosami i potężnym echem płynęła miła melodia.
** Źródło: ''Biblia'', ''Syr 50,18''

==T==
* Ten jest wielkim pieśniarzem, kto śpiewa o naszym milczeniu.
** Autor: [[Khalil Gibran]]

* To zdumiewająca rzecz, ta muzyka (…). Tak naprawdę jej nie ma. Bo przecież te wszystkie nuty to nie muzyka. Ona jest przez chwilę, staje się rzeczywistością i przemija. Czysta metafizyka. Przed chwilą świat był piękniejszy.
** Autor: [[Monika Szwaja]], ''[[Artystka wędrowna]]''

* Trzeba słuchać muzyki życia. Większość słucha tylko dysonansów.
** Autor: [[Theodor Fontane]]

* Trzeba uczyć się grać nie od tych,&lt;br /&gt;którzy umieją robić instrumenty,&lt;br /&gt;ale od tych, którzy umieją na nich grać.
** Autor: [[Galileusz]]

* Ty Boże, ty naturo! dajcie posłuchanie. –&lt;br /&gt;Godna to was muzyka i godne śpiewanie.&lt;br /&gt;Ja mistrz!
** Autor: [[Adam Mickiewicz]], ''[[Dziady (dramat)|Dziady]]'', cz. III

* Tylko w muzyce odnajduję coś absolutnie pięknego, nieopisywalnego, niewyrażalnego werbalnie, co porusza najdelikatniejsze i najczulsze struny duszy człowieka.
** Autor: [[Piotr Łazarkiewicz]]

==U==
* Ucha nadstawiam, słucham jak gra. Muzyka we mnie – w muzyce ja.
** Autor: [[Anna Maria Jopek]], ''Ale jestem''

==W==
* W swej głupocie [ludzie] doszli do przekonania, że w muzyce nie istnieje dobro ani zło, a jedynym kryterium jej oceny jest przyjemność, jaką może dawać. Muzyka sama w sobie nie stanowi wartości, ale związana z nią niemoralność i duch bezprawia.
** Autor: [[Platon]]

* Wszystko mogę wytłumaczyć lepiej poprzez muzykę. Hipnotyzujesz ludzi, aż dochodzą do swojego naturalnego stanu, który jest wyłącznie pozytywny – jak w dzieciństwie, kiedy występują naturalne wzloty nastroju. Gdy już osiągną oni moment największej słabości, możesz przemawiać do ich podświadomości, mówić to, co masz do przekazania.
** Autor: [[Jimmi Hendrix]]
** Źródło: ''An Infinity Of Jimis'', „Life”, 3 października 1969, s. 74.

* Wy zaś, jakkolwiek usiądziecie,&lt;br /&gt;Muzykantami nie będziecie.
** Autor: [[Karl Kraus]]

==Z==
* Z muzyką powinno być właśnie tak jak z życiem: i dobrze, i źle, i poważnie, i śmiesznie.
** Autor: [[Jerzy Waldorff]]

==Ż==
* Życie bez muzyki jest błędem.
** Autor: [[Friedrich Nietzsche]]
** Zobacz też: [[życie]]

==Zobacz też==
* [[disco polo]]
* ''[[Must Be the Music. Tylko muzyka]]''
* [[muzyk]]
* [[muzyka dawna]]
* ''[[Muzyka duszy]]''
* [[piosenka]]
* [[słuchanie muzyki]]

[[Kategoria:Muzyka|!]]</text>
      <sha1>r091m9om4ph8mr2bgsn5bylkto0st8q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Rok 1984</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2878</id>
    <revision>
      <id>611982</id>
      <parentid>611302</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T16:30:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zero</username>
        <id>20</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>611982</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21807" sha1="4nvub5p9zrioqw39kj847v6zx0x56hq" xml:space="preserve">'''[[w:Rok 1984|Rok 1984]]''' (także '''1984''', ang. ''Nineteen Eighty-Four'') – antyutopia autorstwa [[George Orwell|George’a Orwella]]; [[tłumaczenie]] – [[Tomasz Mirkowicz]].
{{IndeksPL}}
[[Plik:George Orwell, c. 1940 (41928180381).jpg|mały|{{center|George Orwell, autor książki}}]]
==A==
* Aktualny wróg reprezentował absolutne zło, zatem jakiekolwiek pakty przeszłe lub przyszłe było po prostu niemożliwe
** Opis: o wojnie z Eurazją.

==C==
* Chciał zatłuc ją na śmierć gumową pałką policyjną. Chciał przywiązać ją nagą do słupa i podziurawić jej ciało strzałami, jak to uczyniono ze świętym Sebastianem. Chciał ją gwałcić i poderżnąć jej gardło podczas szczytowania.

* Czy świadomość, że Partia jest w stanie zawłaszczyć historię i obwieścić, że dane fakty nigdy nie miały miejsca, nie budzi większej grozy niż zwykłe tortury i śmierć?
** Opis: Winston podczas ćwiczeń.

==D==
* Do przyszłości czy przeszłości, do czasów, w których myśl jest wolna, w których ludzie różnią się między sobą i nie żyją samotnie – do czasów, w których istnieje prawda, a tego co się stało nie można zmienić.&lt;br /&gt;Z epoki identyczności, z epoki samotności, z epoki Wielkiego Brata, z epoki dwójmyślenia – pozdrawiam was!
** Opis: fragment pamiętnika, który potajemnie pisał Winston.
** Zobacz też: [[prawda]]

==G==
* Gnijesz, rozpadasz się! – ryknął. – Wiesz, czym jesteś? Worem gnoju. A teraz obróć się i jeszcze raz popatrz w lustro. Widzisz tę ohydę? To właśnie ostatni człowiek. Tak wygląda ludzkość, jeśli ty ją reprezentujesz.
** Opis: O’Brien do Winstona po torturach w Ministerstwie Miłości.

==I==
* Istnieje prawda i istnieje fałsz, lecz dopóki ktoś upiera się przy prawdzie, nawet wbrew całemu światu, pozostaje normalny.
** Zobacz też: [[fałsz]], [[prawda]]

==J==
* Jak daleko sięgał pamięcią, zawsze się nie dojadało, nosiło dziurawe skarpety i łataną bieliznę, meble były poobijane i krzywe, mieszkania niedogrzane, metro zatłoczone, domy w rozsypce, chleb szary, kawa ohydna; herbata uchodziła za rarytas, papierosów nie wystarczało; niczego nie można było kupić tanio i bez ograniczeń z wyjątkiem syntetycznego dżinu. Oczywiście, im człowiekowi przybywało lat, tym gorzej to wszystko znosił, ale skoro wzdrygał się na niewygody, brud i niedostatek, na nie kończące się zimy, lepkie od brudu skarpety, zepsute windy, chropowate mydło, rozpadające się papierosy i obrzydliwe, dziwne w smaku jadło, czyż nie był to właśnie znak, iż nie taki jest naturalny porządek rzeczy? Gdyby nie istniał w pamięci genetyczny zapis o innym, lepszym życiu, czy obecny świat wydawałby się aż tak obrzydliwy?
** Opis: życie codzienne Winstona.

* Jednakże o wiele istotniejszą przyczyną manipulowania przeszłością jest ochrona nieomylności Partii. Należy zatem ustawicznie aktualizować przemówienia, statystykę i wszelkie zapisy, aby służyły za dowód, iż sprawdzają się wszystkie partyjne prognozy. Nie wolno się także przyznać do jakiejkolwiek zmiany dotyczącej politycznych sojuszy lub spraw doktrynalnych. Każda bowiem zmiana czy to poglądów, czy choćby polityki uchodzi za przejaw słabości. Jeśli na przykład obecnie wrogiem jest Eurazja, to była nim zawsze. Jeżeli z faktów wynika co innego, fakty należy zmienić. Tak więc ciągle tworzy się historię na nowo.
** Opis: fragment Księgi Emmanuela Goldsteina.

* Jesteś buntownikiem tylko od pasa w dół.
** Opis: Winston do Julii, zirytowany tym, że buntując się myśli przede wszystkim o sobie.

* Jesteśmy kapłanami władzy.
** Opis: nauki O’Briena.

* Jeśli chce się zachować tajemnicę, należy ukryć ją nawet przed sobą. Trzeba pamiętać o niej bez przerwy, lecz dopóki nie nadejdzie właściwa chwila, nie należy ani ubierać jej w słowa, ani pozwolić, aby przeniknęła do świadomości. Od tej chwili nie tylko jego myśli, ale również odczucia i sny muszą być prawomyślne. I przez cały ten czas musi kryć swoją nienawiść głęboko w sobie, nosić ją jak torbiel, która tkwi w ciele, a zarazem nic jej z nim nie łączy.
** Opis: narrator o myślach uwięzionego Winstona.

* Jeśli chcesz wiedzieć jaka będzie przyszłość, wyobraź sobie but depczący ludzką twarz, wiecznie!
** Opis: nauki O’Briena.

* Jeśli istnieje jakaś nadzieja, jest ona w prolach.
** ''If there was hope, it must lie in the proles.'' (ang.)

* Jeśli jesteś człowiekiem, Winston, to ostatnim. Twój gatunek wymiera, a za spadkobierców ma nas. Czy nie pojmujesz, że zostałeś sam jak palec? Wypadłeś poza nawias historii; nie istniejesz.
** Opis: nauki O’Briena.

==K==
* Kiedy wmawiasz w siebie, że coś widzisz, sądzisz zaraz, że wszyscy postrzegają to identycznie. Ale wierz mi, (…), rzeczywistość wcale nie jest czymś zewnętrznym. Rzeczywistość istnieje w umyśle ludzkim i nigdzie poza nim.

* Kto rządzi przeszłością, w tego rękach jest przyszłość; kto rządzi teraźniejszością, w tego rękach jest przeszłość.
** Inna wersja: Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość.
** Opis: slogan Partii.

==L==
* Lepsze jest działanie od bierności. W grze, jaką prowadzimy, nie możemy odnieść zwycięstwa. Ale niektóre przegrane są mimo wszystko lepsze od innych.
** Opis: Winston do Julii.

==M==
* Może wariat to po prostu członek jednoosobowej mniejszości. Niegdyś oznaką szaleństwa było upieranie się, że ziemia obraca się wokół słońca; dziś wiara, że przeszłość jest niezmienna. Może tylko on jeden wierzył w niezmienność przeszłości; jeśli tak, był wariatem. Myśl ta nie sprawiła mu specjalnej przykrości – bardziej się lękał tego, że może nie mieć racji.
** Opis: narrator o problemach Winstona.

* My niszczymy słowa. Setkami, i to dzień w dzień. Redukujemy język, plewimy z niego wszystko, co zbędne.
** Opis: Syme, inny pracownik Ministerstwa Prawdy opisuje Winstonowi na czym polega tworzenie nowomowy.

* Myślozbrodnia nie pociąga za sobą kary śmierci: myślozbrodnia JEST śmiercią.
** ''Thoughtcrime does not entail death: thoughtcrime is death.'' (ang.)
** Postać: Winston

* Myśl, że jest szaleńcem, nie budziła w nim niepokoju. Naprawdę przerażało go to że może nie mieć racji.
** Opis: Rozmyślania Winstona

==N==
* Najgorsze w Dwóch Minutach Nienawiści było nie to, iż człowiek czuł się zmuszony do takiego zachowania, ale że nie umiał się wręcz powstrzymać od przyłączenia do zbiorowego obłędu.
** ''The horrible thing about the Two Minutes Hate was not that one was obliged to act a part, but that it was impossible to avoid joining in.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 1

* Należenie do mniejszości, nawet jednoosobowej, nie czyni nikogo szaleńcem. Istnieje prawda i istnieje fałsz, lecz dopóki ktoś upiera się przy prawdzie, nawet wbrew całemu światu, pozostaje normalny.
** Opis: wnioski Winstona po lekturze książki Emmanuela Goldsteina.

* Nic nie było twoje oprócz tych kilku centymetrów sześciennych zamkniętych pod czaszką.
** ''Nothing was your own except the few cubic centimetres inside your skull.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 2

* Nie można zapomnieć o czymś jedynie dlatego, że się tego chce.

* Nie wyobrażaj sobie, Winston, że potomność cię zrehabilituje. Potomność nigdy się o tobie nie dowie. Usuniemy cię ze strumienia historii. Poddamy ewaporacji; ulecisz w strato-sferę jako para. Nic po tobie nie zostanie: ani nazwisko w księgach metrykalnych, ani wspomnienie w czyjejś pamięci. Nie będziesz istniał w przeszłości, tak samo jak w przyszłości. To, że nigdy nie istniałeś, stanie się faktem.
** Opis: nauki O’Briena.

* Nikt nie będzie odczuwał lojalności wobec nikogo i niczego oprócz Partii. Nie będzie kochał nikogo oprócz Wielkiego Brata.
** Opis: nauki O’Briena.

* Nic na świecie nie jest tak straszne jak ból fizyczny. W obliczu bólu nie ma bohaterów, w obliczu bólu nie ma bohaterów – powtarzał w myślach, tarzając się po posadzce i bezradnie tuląc do siebie rwące lewe ramię.
** Opis: Winston w Ministerstwie Miłości, chwilę po trafieniu pałką w łokieć.
** Zobacz też: [[ból]]

* Nigdy, z najwznioślejszego powodu, nie można pragnąć zwiększenia bólu. Chce się tylko jednego: by zelżał. Nic na świecie nie jest tak straszne jak ból fizyczny. W obliczu bólu nie ma bohaterów.

* Normalność nie jest kwestią statystyki.
** ''Sanity is not statistical.'' (ang.)
** Opis: wnioski Winstona po przeczytaniu książki Goldsteina.
** Zobacz też: [[statystyka]]

* Nie zbuntują się, póki nie zyskają świadomości, a nie zyskają jej, póki się nie zbuntują.
** Opis: Winston o prolach.

==P==
* Partia ma dwa zasadnicze cele: zawładnąć całą kulą ziemską i zlikwidować raz na zawsze swobodę myślenia.
** Opis: teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu Emmanuela Goldsteina.

* Partia pragnie władzy wyłącznie dla samej władzy. Nie obchodzi nas dobro ludzkości; obchodzi nas wyłącznie władza. Nie bogactwa, luksusy, długie życie lub szczęście, a tylko władza, czysta władza.
** Opis: nauki O’Briena.

* Pewnie przynajmniej z dziesięć osób pracowało teraz nad konkurencyjnymi wersjami tego, co naprawdę powiedział Wielki Brat. I już wkrótce jakaś tęga głowa z Wewnętrznej Partii wyselekcjonuje jedną z nich, zredaguje, po czym wprawi w ruch zawiły proces wnoszenia niezbędnych poprawek do reszty dokumentacji, aż w końcu wybrane kłamstwo wejdzie do archiwów i stanie się prawdą.
** Opis: rozmyślanie Winstona na temat swojej pracy w Ministerstwie Prawdy, gdzie zmienia treść artykułów, które okazały się złą prognozą, lub, w tym przypadku, wychwalały osobę, która niedawno się naraziła.

* Pod konarami kasztana.&lt;br /&gt;Pan sprzedał mnie, a ja pana.&lt;br /&gt;Ich pogrzebano, a my od rana.&lt;br /&gt;Pod konarami kasztana.
** Opis: piosenka puszczana co jakiś czas.

* Pomarańcze za pensa, krzyczą dzwony Klemensa,&lt;br /&gt;Skradł cytryn pół tuzina, dudnią dzwony Marcina,&lt;br /&gt;Zaraz złapię złodzieja, ryczą dzwony Baileya,&lt;br /&gt;Inni liczą, ty też licz, radzą dzwony Shoreditch.&lt;br /&gt;Oto ciastko – możesz zjeść połowę, a to topór, który zetnie ci głowę.
** Opis: wiersz z dzieciństwa Pana Charringtona.

* Postęp w naszym świecie oznacza postęp bólu.
** Opis: nauki O’Briena.

* Pomyślał, że najgorszym wrogiem człowieka jest jego własny układ nerwowy.
** Winston podczas zapisywania w dzienniku.

* Przeszłość, choć z natury podatna na zmiany, nigdy zmieniana nie była. Co stanowiło prawdę teraz, stanowiło prawdę od zawsze i wiecznie. Zasada była dziecinnie prosta. Wymagała jedynie ciągłych zwycięstw nad własną pamięcią. Nazywano to „regulacją faktów”, a w nowomowie „dwójmyśleniem”.
** Opis: nauki w myślach Winstona, podczas ćwiczeń z instruktorką.

==R==
* Rodzili się, wyrastali w rynsztokach, w wieku dwunastu lat szli do pracy, następnie przeżywali krótki okres rozkwitu urody i zmysłowości, w wieku lat dwudziestu żenili się, około trzydziestki wkraczali w wiek średni, a umierali na ogól około sześćdziesiątki. Ciężka praca fizyczna, prowadzenie domu i wychowywanie dzieci, sprzeczki z sąsiadami, filmy, piłka nożna, piwo, a przede wszystkim hazard zamykały ich horyzont myślowy. Utrzymanie proli w ryzach nie nastręczało trudności.
** ''They were born, they grew up in the gutters, they went to work at twelve, they passed through a brief blossoming-period of beauty and sexual desire, they married at twenty, they were middle-aged at thirty, they died, for the most part, at sixty. Heavy physical work, the care of home and children, petty quarrels with neighbours, films, football, beer, and above all, gambling, filled up the horizon of their minds. To keep them in control was not difficult.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 7

* Rządzimy materią, bo rządzimy umysłami. Rzeczywistość mieści się w mózgu.
** Opis: nauki O’Briena.

==S==
* Są rzeczy, własne czyny, po których nie można wrócić do siebie.

* Skoro Oceania prowadzi wojnę z Eurazją, przeto zawsze prowadziła wojnę z Eurazją. Wróg aktualny ucieleśniał zło najwyższe, a zatem żadne wchodzenie z nim w układy nie było możliwe: teraz, w przyszłości i nawet w przeszłości.
** ''Oceania was at war with Eurasia: therefore Oceania had always been at war with Eurasia. The enemy of the moment always represented absolute evil, and it followed that any past or future agreement with him was impossible.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 3

* – Słuchaj. Im więcej mężczyzn miałaś, tym bardziej cię kocham. Wiesz dlaczego?&lt;br /&gt;– Tak. Doskonale.&lt;br /&gt;– Nienawidzę czystości, nienawidzę dobroci! Nie chcę, żeby istniały jakiekolwiek cnoty. Pragnę, aby wszyscy byli zepsuci do szpiku kości.
** Opis: pierwsza randka Julii i Winstona.

* Społeczeństwo hierarchiczne musi opierać się na nędzy i ciemnocie, aby sprawnie funkcjonować.
** Opis: ''Teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu'' – Emmanuel Goldstein

==Ś==
* Świat strachu, zdrady i cierpienia, świat depczących i deptanych, świat, który w miarę rozwoju staje się nie mniej, lecz bardziej okrutny.
** Opis: nauki O’Briena.

==T==
* To była największa sztuka: świadomie wprowadzać się w stan nieświadomości, po czym stawać się nieświadomym dopiero co dokonanego aktu autosugestii.

* To nie przez fakt, że ktoś cię słyszy, ale dlatego, że nie dajesz się ogłupić, trwa kulturowe dziedzictwo.

* Tu, gdzie teraz przebywał, nie odczuwało się nic prócz bólu i strachu przed jeszcze większym bólem.
** Opis: o Ministerstwie Miłości.

==U==
* Uściski jego i Julii były walką; ich orgazm zwycięstwem. Ciosem zadanym Partii. Udaną akcją polityczną.
** Opis: pierwsza randka.

==W==
* W filozofii, religii, etyce lub polityce dwa plus dwa mogło równać się pięć, ale gdy chodziło o skonstruowanie armaty czy samolotu, wynik musiał brzmieć cztery.
** Opis: z książki Emmanuela Goldsteina.

* Wielki Brat.
** ''Big Brother'' (ang.)
** Inne tłumaczenie: Starszy Brat, tłum. Dorota Konowrocka-Sawa

* Wielki Brat patrzy.
** ''Big Brother is watching you.'' (ang.)
** Inne tłumaczenie: Brat cię widzi, tłum. Dorota Konowrocka-Sawa
** Źródło: część I, rozdział 1

* Władza polega na poniżaniu i na zadawaniu bólu. Władza oznacza rozrywanie umysłów na strzępy i składanie ich ponownie według obranego przez siebie modelu.
** Opis: nauki O’Briena.
** Zobacz też: [[władza]]

* Władza to nie środek do celu; władza to cel. Nie wprowadza się dyktatury po to, by chronić rewolucję; wznieca się rewolucję w celu narzucenia dyktatury. Celem prześladowań są prześladowania. Celem tortur są tortury. Celem władzy jest władza.
** Opis: nauki O’Briena.

* Wolność oznacza prawo do twierdzenia, że dwa i dwa to cztery. Z niego wynika reszta.
** ''Freedom is the freedom to say that two plus two make four. If that is granted, all else follows.'' (ang.)
** Postać: Winston

* Wojna to pokój.&lt;br /&gt;Wolność to niewola.&lt;br /&gt;Ignorancja to siła.
** ''War is peace.&lt;br /&gt;Freedom is slavery.&lt;br /&gt;Ignorance is strength.'' (ang.)
** Opis: slogan Partii.

* Wynalezienie druku ułatwiło jednak manipulację opinią publiczną, a film i radio przyspieszyły ten proces. Wraz z rozwojem telewizji i postępem technicznym, który umożliwił podwójną, nadawczo-odbiorczą rolę sprzętu telewizyjnego, skończyła się prywatność życia obywateli. Policja mogła – jeśli uznano to za pożądane – obserwować każdego obywatela dwadzieścia cztery godziny na dobę; cały czas bombardując ludzi oficjalną propagandą, odcinano ich jednocześnie od innych źródeł informacji.
** Opis: fragment Księgi Emmanuela Goldsteina.

* Wyplenimy popęd seksualny. Płodzenie potomstwa stanie się doroczną formalnością, taką samą jak przedłużanie kart zaopatrzeniowych. Zlikwidujemy orgazm. Nasi neurolodzy już nad tym pracują.
** Opis: nauki O’Briena.

* Wyraziściej niż do tej pory uzmysłowił sobie czemu jej nienawidzi: była młoda, piękna i aseksualna. Chciał iść z nią do łóżka i nie miał na to szans.
** Opis: o Julii, podczas dwóch minut nienawiści.

* Wiedzieć i nie wiedzieć. Mieć głębokie poczucie prawdy obiektywnej i głosić starannie spreparowane kłamstwa.
** Opis: o „dwójmyśleniu”.

* (…) więc ostatecznie nasze pojmowanie dobrego i złego zamknie się w zaledwie sześciu słowach, a właściwie w jednym.
** Opis: Syme o nowomowie.

* Wolność to swoboda obwieszczenia, że dwa plus dwa równa się cztery. Reszta jest jej pochodną.
** Opis: Winston w dzienniku.

==Z==
* Zmienność przeszłości to podstawowy dogmat angsocu. Według partyjnej argumentacji, przeszłe wydarzenia nie istnieją obiektywnie, a tylko w formie zapisów i wspomnień. Przeszłość jest więc tym, co do czego zapisy i pamięć ludzka są zgodne. Skoro w rękach Partii znajdują się i wszelkie archiwa, i władza nad umysłami członków, przeszłość wygląda tak, jak życzy sobie Partia. Chociaż jest zmienna, twierdzi się, iż nigdy nie bywa zmieniana. Kiedy bowiem przybiera kształt w danej chwili pożądany, nowa wersja wydarzeń po prostu jest przeszłością; inna przeszłość nigdy nie mogła istnieć. Zasada ta sprawdza się nawet wówczas, gdy – jak to się często dzieje – ten sam fakt przerabia się całkowicie kilka razy w roku.
** Opis: ''Teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu'' – książka Emmanuela Goldsteina, Wroga Ludu.

* Zniknie ciekawość, zniknie radość życia. Zniknie cała gama przyjemności. Ale zawsze, Winston, zapamiętaj to sobie, zawsze istnieć będzie upajająca władza, coraz potężniejsza i coraz bardziej wyrafinowana. I zawsze, w każdej sekundzie da się odczuć rozkoszny dreszcz zwycięstwa, jaki budzi deptanie pokonanego wroga.
** Opis: nauki O’Briena.

* Zaczęła się Nienawiść.
** Opis: dwie minuty nienawiści.

* Zastrzelą mnie no i co strzelą mi w potylicę wszystko jedno precz ze starszym bratem zawsze strzelają w potylicę nie obchodzi mnie precz ze starszym bratem…
** Opis: pijany Winston w dzienniku.

{{spoiler}}

* Ból sam w sobie często nie wystarczy. Są sytuacje, w których człowiek zdoła wytrzymać największy ból, a nawet może z bólu umrzeć. Ale każdego coś napawa taką grozą, że boi się choćby o tym myśleć. Nie ma to nic wspólnego z odwagą i strachem. Kiedy człowiek spada z wysokości, nie jest tchórzostwem łapanie się liny. Jeśli wynurza się spod wody, nie jest tchórzostwem wciąganie powietrza w płuca. To odruch, którego nie sposób się wyzbyć. Tak samo jest z tobą i szczurami. Dla ciebie są najkoszmarniejszą rzeczą na świecie. Choćbyś nie wiem jak pragnął, tej formy nacisku nie potrafisz znieść. Zrobisz, czego tylko od ciebie zażądam.
** Opis: O’Brien o tym, co czeka w Pokoju 101.

* Czy nie rozumiesz, że cała przeszłość, poczynając już od dnia wczorajszego, jest systematycznie niszczona? Jeśli cokolwiek z niej przetrwało, to jedynie garść niemych przedmiotów, takich jak ten kawał szkła. Już dziś nie wiemy właściwie nic o Rewolucji i czasach ją poprzedzających. Każdy dokument zniszczono lub sfałszowano, każdą książkę napisano od nowa, każdy obraz przemalowano, zmieniono nazwy wszystkich pomników, ulic, budynków, przerobiono daty. Proces ten trwa co dzień i w każdej minucie. Zatrzymano historię. Istnieje tylko nieograniczona teraźniejszość, w której Partia zawsze ma rację. Wiem, że fałszuje się przeszłość, ale nie potrafiłbym tego udowodnić, nawet w wypadku fałszerstw, których sam dokonałem. Nie zostają żadne ślady. Jedynym świadectwem jest moja pamięć, ale czy oprócz mnie ktoś jeszcze pamięta prawdę?
** Opis: Winston próbuje wytłumaczyć Julii, na czym polega jego praca.

* – Czy Wielki Brat istnieje?&lt;br /&gt;– Oczywiście, że istnieje. Partia istnieje, a Wielki Brat to ucieleśnienie Partii.&lt;br /&gt;– Czy istnieje w ten sam sposób co ja?&lt;br /&gt;– Ty nie istniejesz.
** Opis: O’Brien do Winstona w Ministerstwie Miłości.
** Źródło: część III, rozdział 2

* Pokonaliśmy cię, Winston. Złamaliśmy. Widzisz, jak wygląda twoje ciało. Twój umysł jest w identycznym stanie. Nie sądzę, aby zostało w tobie wiele dumy. Kopano cię, bito, lżono; wrzeszczałeś z bólu, tarzałeś się po ziemi we własnej krwi i we własnych wymiocinach. Skamlałeś o litość, zdradziłeś wszystkich i wszystko. Czy znasz choć jedno poniżenie, które cię ominęło?
** Postać: O’Brien

* Spojrzał na ogromną twarz. Zajęło mu 40 lat, nim odkrył, jaki to uśmiech kryje się pod czarnym wąsem. Och, cóż za okrutna, niepotrzebna pomyłka! Och, cóż za upór i arogancja nie pozwalały mu się przytulić do miłującej piersi! Dwie pachnące ginem łzy spłynęły mu wolno po policzkach. Ale wszystko już było dobrze, wreszcie było dobrze; walka się skończyła. Odniósł zwycięstwo nad samym sobą. Kochał Wielkiego Brata.
** Opis: ostatnie zdania w powieści.

* Zróbcie to Julii! Julii! Nie mnie! Julii! Nie obchodzi mnie, co się z nią stanie. Niech jej zeżrą twarz, obgryzą aż do kości. Nie mnie! Julii! Nie mnie!
** Opis: finał najgorszej tortury, jakiej poddano Winstona w Pokoju 101.


[[Kategoria:Angielskie powieści]]
[[Kategoria:Powieści science fiction]]
[[Kategoria:Twórczość George’a Orwella]]</text>
      <sha1>4nvub5p9zrioqw39kj847v6zx0x56hq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611983</id>
      <parentid>611982</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T16:42:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zero</username>
        <id>20</id>
      </contributor>
      <comment>+</comment>
      <origin>611983</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22295" sha1="gj3iwjgtzum1dv9bxmkhuffi7545obc" xml:space="preserve">'''[[w:Rok 1984|Rok 1984]]''' (także '''1984''', ang. ''Nineteen Eighty-Four'') – antyutopia autorstwa [[George Orwell|George’a Orwella]]; [[tłumaczenie]] – [[Tomasz Mirkowicz]].
{{IndeksPL}}
[[Plik:George Orwell, c. 1940 (41928180381).jpg|mały|{{center|George Orwell, autor książki}}]]
==A==
* Aktualny wróg reprezentował absolutne zło, zatem jakiekolwiek pakty przeszłe lub przyszłe było po prostu niemożliwe
** Opis: o wojnie z Eurazją.

==C==
* Chciał zatłuc ją na śmierć gumową pałką policyjną. Chciał przywiązać ją nagą do słupa i podziurawić jej ciało strzałami, jak to uczyniono ze świętym Sebastianem. Chciał ją gwałcić i poderżnąć jej gardło podczas szczytowania.

* Czy świadomość, że Partia jest w stanie zawłaszczyć historię i obwieścić, że dane fakty nigdy nie miały miejsca, nie budzi większej grozy niż zwykłe tortury i śmierć?
** Opis: Winston podczas ćwiczeń.

==D==
* Do przyszłości czy przeszłości, do czasów, w których myśl jest wolna, w których ludzie różnią się między sobą i nie żyją samotnie – do czasów, w których istnieje prawda, a tego co się stało nie można zmienić.&lt;br /&gt;Z epoki identyczności, z epoki samotności, z epoki Wielkiego Brata, z epoki dwójmyślenia – pozdrawiam was!
** Opis: fragment pamiętnika, który potajemnie pisał Winston.
** Zobacz też: [[prawda]]

==G==
* Gnijesz, rozpadasz się! – ryknął. – Wiesz, czym jesteś? Worem gnoju. A teraz obróć się i jeszcze raz popatrz w lustro. Widzisz tę ohydę? To właśnie ostatni człowiek. Tak wygląda ludzkość, jeśli ty ją reprezentujesz.
** Opis: O’Brien do Winstona po torturach w Ministerstwie Miłości.

==I==
* Istnieje prawda i istnieje fałsz, lecz dopóki ktoś upiera się przy prawdzie, nawet wbrew całemu światu, pozostaje normalny.
** Zobacz też: [[fałsz]], [[prawda]]

==J==
* Jak daleko sięgał pamięcią, zawsze się nie dojadało, nosiło dziurawe skarpety i łataną bieliznę, meble były poobijane i krzywe, mieszkania niedogrzane, metro zatłoczone, domy w rozsypce, chleb szary, kawa ohydna; herbata uchodziła za rarytas, papierosów nie wystarczało; niczego nie można było kupić tanio i bez ograniczeń z wyjątkiem syntetycznego dżinu. Oczywiście, im człowiekowi przybywało lat, tym gorzej to wszystko znosił, ale skoro wzdrygał się na niewygody, brud i niedostatek, na nie kończące się zimy, lepkie od brudu skarpety, zepsute windy, chropowate mydło, rozpadające się papierosy i obrzydliwe, dziwne w smaku jadło, czyż nie był to właśnie znak, iż nie taki jest naturalny porządek rzeczy? Gdyby nie istniał w pamięci genetyczny zapis o innym, lepszym życiu, czy obecny świat wydawałby się aż tak obrzydliwy?
** Opis: życie codzienne Winstona.

* Jednakże o wiele istotniejszą przyczyną manipulowania przeszłością jest ochrona nieomylności Partii. Należy zatem ustawicznie aktualizować przemówienia, statystykę i wszelkie zapisy, aby służyły za dowód, iż sprawdzają się wszystkie partyjne prognozy. Nie wolno się także przyznać do jakiejkolwiek zmiany dotyczącej politycznych sojuszy lub spraw doktrynalnych. Każda bowiem zmiana czy to poglądów, czy choćby polityki uchodzi za przejaw słabości. Jeśli na przykład obecnie wrogiem jest Eurazja, to była nim zawsze. Jeżeli z faktów wynika co innego, fakty należy zmienić. Tak więc ciągle tworzy się historię na nowo.
** Opis: fragment Księgi Emmanuela Goldsteina.

* Jesteś buntownikiem tylko od pasa w dół.
** Opis: Winston do Julii, zirytowany tym, że buntując się myśli przede wszystkim o sobie.

* Jesteśmy kapłanami władzy.
** Opis: nauki O’Briena.

* Jeśli chce się zachować tajemnicę, należy ukryć ją nawet przed sobą. Trzeba pamiętać o niej bez przerwy, lecz dopóki nie nadejdzie właściwa chwila, nie należy ani ubierać jej w słowa, ani pozwolić, aby przeniknęła do świadomości. Od tej chwili nie tylko jego myśli, ale również odczucia i sny muszą być prawomyślne. I przez cały ten czas musi kryć swoją nienawiść głęboko w sobie, nosić ją jak torbiel, która tkwi w ciele, a zarazem nic jej z nim nie łączy.
** Opis: narrator o myślach uwięzionego Winstona.

* Jeśli chcesz wiedzieć jaka będzie przyszłość, wyobraź sobie but depczący ludzką twarz, wiecznie!
** Opis: nauki O’Briena.

* Jeśli istnieje jakaś nadzieja, jest ona w prolach.
** ''If there was hope, it must lie in the proles.'' (ang.)

* Jeśli jesteś człowiekiem, Winston, to ostatnim. Twój gatunek wymiera, a za spadkobierców ma nas. Czy nie pojmujesz, że zostałeś sam jak palec? Wypadłeś poza nawias historii; nie istniejesz.
** Opis: nauki O’Briena.

==K==
* Kiedy wmawiasz w siebie, że coś widzisz, sądzisz zaraz, że wszyscy postrzegają to identycznie. Ale wierz mi, (…), rzeczywistość wcale nie jest czymś zewnętrznym. Rzeczywistość istnieje w umyśle ludzkim i nigdzie poza nim.

* Kto rządzi przeszłością, w tego rękach jest przyszłość; kto rządzi teraźniejszością, w tego rękach jest przeszłość.
** Inna wersja: Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość.
** Opis: slogan Partii.

==L==
* Lepsze jest działanie od bierności. W grze, jaką prowadzimy, nie możemy odnieść zwycięstwa. Ale niektóre przegrane są mimo wszystko lepsze od innych.
** Opis: Winston do Julii.

==M==
* Może wariat to po prostu członek jednoosobowej mniejszości. Niegdyś oznaką szaleństwa było upieranie się, że ziemia obraca się wokół słońca; dziś wiara, że przeszłość jest niezmienna. Może tylko on jeden wierzył w niezmienność przeszłości; jeśli tak, był wariatem. Myśl ta nie sprawiła mu specjalnej przykrości – bardziej się lękał tego, że może nie mieć racji.
** Opis: narrator o problemach Winstona.

* My niszczymy słowa. Setkami, i to dzień w dzień. Redukujemy język, plewimy z niego wszystko, co zbędne.
** Opis: Syme, inny pracownik Ministerstwa Prawdy opisuje Winstonowi na czym polega tworzenie nowomowy.

* Myślozbrodnia nie pociąga za sobą kary śmierci: myślozbrodnia JEST śmiercią.
** ''Thoughtcrime does not entail death: thoughtcrime is death.'' (ang.)
** Postać: Winston

* Myśl, że jest szaleńcem, nie budziła w nim niepokoju. Naprawdę przerażało go to że może nie mieć racji.
** Opis: Rozmyślania Winstona

==N==
* Najgorsze w Dwóch Minutach Nienawiści było nie to, iż człowiek czuł się zmuszony do takiego zachowania, ale że nie umiał się wręcz powstrzymać od przyłączenia do zbiorowego obłędu.
** ''The horrible thing about the Two Minutes Hate was not that one was obliged to act a part, but that it was impossible to avoid joining in.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 1

* Należenie do mniejszości, nawet jednoosobowej, nie czyni nikogo szaleńcem. Istnieje prawda i istnieje fałsz, lecz dopóki ktoś upiera się przy prawdzie, nawet wbrew całemu światu, pozostaje normalny.
** Opis: wnioski Winstona po lekturze książki Emmanuela Goldsteina.

* Nic nie było twoje oprócz tych kilku centymetrów sześciennych zamkniętych pod czaszką.
** ''Nothing was your own except the few cubic centimetres inside your skull.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 2

* Nie można zapomnieć o czymś jedynie dlatego, że się tego chce.

* Nie wyobrażaj sobie, Winston, że potomność cię zrehabilituje. Potomność nigdy się o tobie nie dowie. Usuniemy cię ze strumienia historii. Poddamy ewaporacji; ulecisz w strato-sferę jako para. Nic po tobie nie zostanie: ani nazwisko w księgach metrykalnych, ani wspomnienie w czyjejś pamięci. Nie będziesz istniał w przeszłości, tak samo jak w przyszłości. To, że nigdy nie istniałeś, stanie się faktem.
** Opis: nauki O’Briena.

* Nikt nie będzie odczuwał lojalności wobec nikogo i niczego oprócz Partii. Nie będzie kochał nikogo oprócz Wielkiego Brata.
** Opis: nauki O’Briena.

* Nic na świecie nie jest tak straszne jak ból fizyczny. W obliczu bólu nie ma bohaterów, w obliczu bólu nie ma bohaterów – powtarzał w myślach, tarzając się po posadzce i bezradnie tuląc do siebie rwące lewe ramię.
** Opis: Winston w Ministerstwie Miłości, chwilę po trafieniu pałką w łokieć.
** Zobacz też: [[ból]]

* Nigdy, z najwznioślejszego powodu, nie można pragnąć zwiększenia bólu. Chce się tylko jednego: by zelżał. Nic na świecie nie jest tak straszne jak ból fizyczny. W obliczu bólu nie ma bohaterów.

* Normalność nie jest kwestią statystyki.
** ''Sanity is not statistical.'' (ang.)
** Opis: wnioski Winstona po przeczytaniu książki Goldsteina.
** Zobacz też: [[statystyka]]

* Nie zbuntują się, póki nie zyskają świadomości, a nie zyskają jej, póki się nie zbuntują.
** Opis: Winston o prolach.

==P==
* Partia ma dwa zasadnicze cele: zawładnąć całą kulą ziemską i zlikwidować raz na zawsze swobodę myślenia.
** Opis: teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu Emmanuela Goldsteina.

* Partia pragnie władzy wyłącznie dla samej władzy. Nie obchodzi nas dobro ludzkości; obchodzi nas wyłącznie władza. Nie bogactwa, luksusy, długie życie lub szczęście, a tylko władza, czysta władza.
** Opis: nauki O’Briena.

* Pewnie przynajmniej z dziesięć osób pracowało teraz nad konkurencyjnymi wersjami tego, co naprawdę powiedział Wielki Brat. I już wkrótce jakaś tęga głowa z Wewnętrznej Partii wyselekcjonuje jedną z nich, zredaguje, po czym wprawi w ruch zawiły proces wnoszenia niezbędnych poprawek do reszty dokumentacji, aż w końcu wybrane kłamstwo wejdzie do archiwów i stanie się prawdą.
** Opis: rozmyślanie Winstona na temat swojej pracy w Ministerstwie Prawdy, gdzie zmienia treść artykułów, które okazały się złą prognozą, lub, w tym przypadku, wychwalały osobę, która niedawno się naraziła.

* Pod konarami kasztana.&lt;br /&gt;Pan sprzedał mnie, a ja pana.&lt;br /&gt;Ich pogrzebano, a my od rana.&lt;br /&gt;Pod konarami kasztana.
** Opis: piosenka puszczana co jakiś czas.

* Pomarańcze za pensa, krzyczą dzwony Klemensa,&lt;br /&gt;Skradł cytryn pół tuzina, dudnią dzwony Marcina,&lt;br /&gt;Zaraz złapię złodzieja, ryczą dzwony Baileya,&lt;br /&gt;Inni liczą, ty też licz, radzą dzwony Shoreditch.&lt;br /&gt;Oto ciastko – możesz zjeść połowę, a to topór, który zetnie ci głowę.
** Opis: wiersz z dzieciństwa Pana Charringtona.

* Postęp w naszym świecie oznacza postęp bólu.
** Opis: nauki O’Briena.

* Pomyślał, że najgorszym wrogiem człowieka jest jego własny układ nerwowy.
** Winston podczas zapisywania w dzienniku.

* Przeszłość, choć z natury podatna na zmiany, nigdy zmieniana nie była. Co stanowiło prawdę teraz, stanowiło prawdę od zawsze i wiecznie. Zasada była dziecinnie prosta. Wymagała jedynie ciągłych zwycięstw nad własną pamięcią. Nazywano to „regulacją faktów”, a w nowomowie „dwójmyśleniem”.
** Opis: nauki w myślach Winstona, podczas ćwiczeń z instruktorką.

==R==
* Rodzili się, wyrastali w rynsztokach, w wieku dwunastu lat szli do pracy, następnie przeżywali krótki okres rozkwitu urody i zmysłowości, w wieku lat dwudziestu żenili się, około trzydziestki wkraczali w wiek średni, a umierali na ogól około sześćdziesiątki. Ciężka praca fizyczna, prowadzenie domu i wychowywanie dzieci, sprzeczki z sąsiadami, filmy, piłka nożna, piwo, a przede wszystkim hazard zamykały ich horyzont myślowy. Utrzymanie proli w ryzach nie nastręczało trudności.
** ''They were born, they grew up in the gutters, they went to work at twelve, they passed through a brief blossoming-period of beauty and sexual desire, they married at twenty, they were middle-aged at thirty, they died, for the most part, at sixty. Heavy physical work, the care of home and children, petty quarrels with neighbours, films, football, beer, and above all, gambling, filled up the horizon of their minds. To keep them in control was not difficult.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 7

* Rządzimy materią, bo rządzimy umysłami. Rzeczywistość mieści się w mózgu.
** Opis: nauki O’Briena.

==S==
* Są rzeczy, własne czyny, po których nie można wrócić do siebie.

* Skoro Oceania prowadzi wojnę z Eurazją, przeto zawsze prowadziła wojnę z Eurazją. Wróg aktualny ucieleśniał zło najwyższe, a zatem żadne wchodzenie z nim w układy nie było możliwe: teraz, w przyszłości i nawet w przeszłości.
** ''Oceania was at war with Eurasia: therefore Oceania had always been at war with Eurasia. The enemy of the moment always represented absolute evil, and it followed that any past or future agreement with him was impossible.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 3

* – Słuchaj. Im więcej mężczyzn miałaś, tym bardziej cię kocham. Wiesz dlaczego?&lt;br /&gt;– Tak. Doskonale.&lt;br /&gt;– Nienawidzę czystości, nienawidzę dobroci! Nie chcę, żeby istniały jakiekolwiek cnoty. Pragnę, aby wszyscy byli zepsuci do szpiku kości.
** Opis: pierwsza randka Julii i Winstona.

* Społeczeństwo hierarchiczne musi opierać się na nędzy i ciemnocie, aby sprawnie funkcjonować.
** Opis: ''Teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu'' – Emmanuel Goldstein

==Ś==
* Świat strachu, zdrady i cierpienia, świat depczących i deptanych, świat, który w miarę rozwoju staje się nie mniej, lecz bardziej okrutny.
** Opis: nauki O’Briena.

==T==
* To była największa sztuka: świadomie wprowadzać się w stan nieświadomości, po czym stawać się nieświadomym dopiero co dokonanego aktu autosugestii.

* To nie przez fakt, że ktoś cię słyszy, ale dlatego, że nie dajesz się ogłupić, trwa kulturowe dziedzictwo.

* Tu, gdzie teraz przebywał, nie odczuwało się nic prócz bólu i strachu przed jeszcze większym bólem.
** Opis: o Ministerstwie Miłości.

==U==
* Uściski jego i Julii były walką; ich orgazm zwycięstwem. Ciosem zadanym Partii. Udaną akcją polityczną.
** Opis: pierwsza randka.

==W==
* W filozofii, religii, etyce lub polityce dwa plus dwa mogło równać się pięć, ale gdy chodziło o skonstruowanie armaty czy samolotu, wynik musiał brzmieć cztery.
** Opis: z książki Emmanuela Goldsteina.

* Wielki Brat.
** ''Big Brother'' (ang.)
** Inne tłumaczenie: Starszy Brat, tłum. Dorota Konowrocka-Sawa

* Wielki Brat patrzy.
** ''Big Brother is watching you.'' (ang.)
** Inne tłumaczenie: Brat cię widzi, tłum. Dorota Konowrocka-Sawa
** Źródło: część I, rozdział 1

* Władza polega na poniżaniu i na zadawaniu bólu. Władza oznacza rozrywanie umysłów na strzępy i składanie ich ponownie według obranego przez siebie modelu.
** Opis: nauki O’Briena.
** Zobacz też: [[władza]]

* Władza to nie środek do celu; władza to cel. Nie wprowadza się dyktatury po to, by chronić rewolucję; wznieca się rewolucję w celu narzucenia dyktatury. Celem prześladowań są prześladowania. Celem tortur są tortury. Celem władzy jest władza.
** Opis: nauki O’Briena.

* Wolność oznacza prawo do twierdzenia, że dwa i dwa to cztery. Z niego wynika reszta.
** ''Freedom is the freedom to say that two plus two make four. If that is granted, all else follows.'' (ang.)
** Postać: Winston

* Wojna to pokój.&lt;br /&gt;Wolność to niewola.&lt;br /&gt;Ignorancja to siła.
** ''War is peace.&lt;br /&gt;Freedom is slavery.&lt;br /&gt;Ignorance is strength.'' (ang.)
** Opis: slogan Partii.

* Wymagano od nich jedynie prymitywnego patriotyzmu, do którego można się było odwołać narzucając im wydłużony czas pracy lub zmniejszone racje żywnościowe.
** ''It was not desirable that the proles should have strong political feelings. All that was required of them was a primitive patriotism which could be appealed to whenever it was necessary to make them accept longer working-hours or shorter rations.'' (ang.)
** Opis: o prolach.
** Źródło: część I, rozdział 7

* Wynalezienie druku ułatwiło jednak manipulację opinią publiczną, a film i radio przyspieszyły ten proces. Wraz z rozwojem telewizji i postępem technicznym, który umożliwił podwójną, nadawczo-odbiorczą rolę sprzętu telewizyjnego, skończyła się prywatność życia obywateli. Policja mogła – jeśli uznano to za pożądane – obserwować każdego obywatela dwadzieścia cztery godziny na dobę; cały czas bombardując ludzi oficjalną propagandą, odcinano ich jednocześnie od innych źródeł informacji.
** Opis: fragment Księgi Emmanuela Goldsteina.

* Wyplenimy popęd seksualny. Płodzenie potomstwa stanie się doroczną formalnością, taką samą jak przedłużanie kart zaopatrzeniowych. Zlikwidujemy orgazm. Nasi neurolodzy już nad tym pracują.
** Opis: nauki O’Briena.

* Wyraziściej niż do tej pory uzmysłowił sobie czemu jej nienawidzi: była młoda, piękna i aseksualna. Chciał iść z nią do łóżka i nie miał na to szans.
** Opis: o Julii, podczas dwóch minut nienawiści.

* Wiedzieć i nie wiedzieć. Mieć głębokie poczucie prawdy obiektywnej i głosić starannie spreparowane kłamstwa.
** Opis: o „dwójmyśleniu”.

* (…) więc ostatecznie nasze pojmowanie dobrego i złego zamknie się w zaledwie sześciu słowach, a właściwie w jednym.
** Opis: Syme o nowomowie.

* Wolność to swoboda obwieszczenia, że dwa plus dwa równa się cztery. Reszta jest jej pochodną.
** Opis: Winston w dzienniku.

==Z==
* Zmienność przeszłości to podstawowy dogmat angsocu. Według partyjnej argumentacji, przeszłe wydarzenia nie istnieją obiektywnie, a tylko w formie zapisów i wspomnień. Przeszłość jest więc tym, co do czego zapisy i pamięć ludzka są zgodne. Skoro w rękach Partii znajdują się i wszelkie archiwa, i władza nad umysłami członków, przeszłość wygląda tak, jak życzy sobie Partia. Chociaż jest zmienna, twierdzi się, iż nigdy nie bywa zmieniana. Kiedy bowiem przybiera kształt w danej chwili pożądany, nowa wersja wydarzeń po prostu jest przeszłością; inna przeszłość nigdy nie mogła istnieć. Zasada ta sprawdza się nawet wówczas, gdy – jak to się często dzieje – ten sam fakt przerabia się całkowicie kilka razy w roku.
** Opis: ''Teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu'' – książka Emmanuela Goldsteina, Wroga Ludu.

* Zniknie ciekawość, zniknie radość życia. Zniknie cała gama przyjemności. Ale zawsze, Winston, zapamiętaj to sobie, zawsze istnieć będzie upajająca władza, coraz potężniejsza i coraz bardziej wyrafinowana. I zawsze, w każdej sekundzie da się odczuć rozkoszny dreszcz zwycięstwa, jaki budzi deptanie pokonanego wroga.
** Opis: nauki O’Briena.

* Zaczęła się Nienawiść.
** Opis: dwie minuty nienawiści.

* Zastrzelą mnie no i co strzelą mi w potylicę wszystko jedno precz ze starszym bratem zawsze strzelają w potylicę nie obchodzi mnie precz ze starszym bratem…
** Opis: pijany Winston w dzienniku.

{{spoiler}}

* Ból sam w sobie często nie wystarczy. Są sytuacje, w których człowiek zdoła wytrzymać największy ból, a nawet może z bólu umrzeć. Ale każdego coś napawa taką grozą, że boi się choćby o tym myśleć. Nie ma to nic wspólnego z odwagą i strachem. Kiedy człowiek spada z wysokości, nie jest tchórzostwem łapanie się liny. Jeśli wynurza się spod wody, nie jest tchórzostwem wciąganie powietrza w płuca. To odruch, którego nie sposób się wyzbyć. Tak samo jest z tobą i szczurami. Dla ciebie są najkoszmarniejszą rzeczą na świecie. Choćbyś nie wiem jak pragnął, tej formy nacisku nie potrafisz znieść. Zrobisz, czego tylko od ciebie zażądam.
** Opis: O’Brien o tym, co czeka w Pokoju 101.

* Czy nie rozumiesz, że cała przeszłość, poczynając już od dnia wczorajszego, jest systematycznie niszczona? Jeśli cokolwiek z niej przetrwało, to jedynie garść niemych przedmiotów, takich jak ten kawał szkła. Już dziś nie wiemy właściwie nic o Rewolucji i czasach ją poprzedzających. Każdy dokument zniszczono lub sfałszowano, każdą książkę napisano od nowa, każdy obraz przemalowano, zmieniono nazwy wszystkich pomników, ulic, budynków, przerobiono daty. Proces ten trwa co dzień i w każdej minucie. Zatrzymano historię. Istnieje tylko nieograniczona teraźniejszość, w której Partia zawsze ma rację. Wiem, że fałszuje się przeszłość, ale nie potrafiłbym tego udowodnić, nawet w wypadku fałszerstw, których sam dokonałem. Nie zostają żadne ślady. Jedynym świadectwem jest moja pamięć, ale czy oprócz mnie ktoś jeszcze pamięta prawdę?
** Opis: Winston próbuje wytłumaczyć Julii, na czym polega jego praca.

* – Czy Wielki Brat istnieje?&lt;br /&gt;– Oczywiście, że istnieje. Partia istnieje, a Wielki Brat to ucieleśnienie Partii.&lt;br /&gt;– Czy istnieje w ten sam sposób co ja?&lt;br /&gt;– Ty nie istniejesz.
** Opis: O’Brien do Winstona w Ministerstwie Miłości.
** Źródło: część III, rozdział 2

* Pokonaliśmy cię, Winston. Złamaliśmy. Widzisz, jak wygląda twoje ciało. Twój umysł jest w identycznym stanie. Nie sądzę, aby zostało w tobie wiele dumy. Kopano cię, bito, lżono; wrzeszczałeś z bólu, tarzałeś się po ziemi we własnej krwi i we własnych wymiocinach. Skamlałeś o litość, zdradziłeś wszystkich i wszystko. Czy znasz choć jedno poniżenie, które cię ominęło?
** Postać: O’Brien

* Spojrzał na ogromną twarz. Zajęło mu 40 lat, nim odkrył, jaki to uśmiech kryje się pod czarnym wąsem. Och, cóż za okrutna, niepotrzebna pomyłka! Och, cóż za upór i arogancja nie pozwalały mu się przytulić do miłującej piersi! Dwie pachnące ginem łzy spłynęły mu wolno po policzkach. Ale wszystko już było dobrze, wreszcie było dobrze; walka się skończyła. Odniósł zwycięstwo nad samym sobą. Kochał Wielkiego Brata.
** Opis: ostatnie zdania w powieści.

* Zróbcie to Julii! Julii! Nie mnie! Julii! Nie obchodzi mnie, co się z nią stanie. Niech jej zeżrą twarz, obgryzą aż do kości. Nie mnie! Julii! Nie mnie!
** Opis: finał najgorszej tortury, jakiej poddano Winstona w Pokoju 101.


[[Kategoria:Angielskie powieści]]
[[Kategoria:Powieści science fiction]]
[[Kategoria:Twórczość George’a Orwella]]</text>
      <sha1>gj3iwjgtzum1dv9bxmkhuffi7545obc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611984</id>
      <parentid>611983</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T16:43:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zero</username>
        <id>20</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>źródło</comment>
      <origin>611984</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22333" sha1="tuwem4eguoe29fbjj5yh7cu8fxzv9yd" xml:space="preserve">'''[[w:Rok 1984|Rok 1984]]''' (także '''1984''', ang. ''Nineteen Eighty-Four'') – antyutopia autorstwa [[George Orwell|George’a Orwella]]; [[tłumaczenie]] – [[Tomasz Mirkowicz]].
{{IndeksPL}}
[[Plik:George Orwell, c. 1940 (41928180381).jpg|mały|{{center|George Orwell, autor książki}}]]
==A==
* Aktualny wróg reprezentował absolutne zło, zatem jakiekolwiek pakty przeszłe lub przyszłe było po prostu niemożliwe
** Opis: o wojnie z Eurazją.

==C==
* Chciał zatłuc ją na śmierć gumową pałką policyjną. Chciał przywiązać ją nagą do słupa i podziurawić jej ciało strzałami, jak to uczyniono ze świętym Sebastianem. Chciał ją gwałcić i poderżnąć jej gardło podczas szczytowania.

* Czy świadomość, że Partia jest w stanie zawłaszczyć historię i obwieścić, że dane fakty nigdy nie miały miejsca, nie budzi większej grozy niż zwykłe tortury i śmierć?
** Opis: Winston podczas ćwiczeń.

==D==
* Do przyszłości czy przeszłości, do czasów, w których myśl jest wolna, w których ludzie różnią się między sobą i nie żyją samotnie – do czasów, w których istnieje prawda, a tego co się stało nie można zmienić.&lt;br /&gt;Z epoki identyczności, z epoki samotności, z epoki Wielkiego Brata, z epoki dwójmyślenia – pozdrawiam was!
** Opis: fragment pamiętnika, który potajemnie pisał Winston.
** Zobacz też: [[prawda]]

==G==
* Gnijesz, rozpadasz się! – ryknął. – Wiesz, czym jesteś? Worem gnoju. A teraz obróć się i jeszcze raz popatrz w lustro. Widzisz tę ohydę? To właśnie ostatni człowiek. Tak wygląda ludzkość, jeśli ty ją reprezentujesz.
** Opis: O’Brien do Winstona po torturach w Ministerstwie Miłości.

==I==
* Istnieje prawda i istnieje fałsz, lecz dopóki ktoś upiera się przy prawdzie, nawet wbrew całemu światu, pozostaje normalny.
** Zobacz też: [[fałsz]], [[prawda]]

==J==
* Jak daleko sięgał pamięcią, zawsze się nie dojadało, nosiło dziurawe skarpety i łataną bieliznę, meble były poobijane i krzywe, mieszkania niedogrzane, metro zatłoczone, domy w rozsypce, chleb szary, kawa ohydna; herbata uchodziła za rarytas, papierosów nie wystarczało; niczego nie można było kupić tanio i bez ograniczeń z wyjątkiem syntetycznego dżinu. Oczywiście, im człowiekowi przybywało lat, tym gorzej to wszystko znosił, ale skoro wzdrygał się na niewygody, brud i niedostatek, na nie kończące się zimy, lepkie od brudu skarpety, zepsute windy, chropowate mydło, rozpadające się papierosy i obrzydliwe, dziwne w smaku jadło, czyż nie był to właśnie znak, iż nie taki jest naturalny porządek rzeczy? Gdyby nie istniał w pamięci genetyczny zapis o innym, lepszym życiu, czy obecny świat wydawałby się aż tak obrzydliwy?
** Opis: życie codzienne Winstona.

* Jednakże o wiele istotniejszą przyczyną manipulowania przeszłością jest ochrona nieomylności Partii. Należy zatem ustawicznie aktualizować przemówienia, statystykę i wszelkie zapisy, aby służyły za dowód, iż sprawdzają się wszystkie partyjne prognozy. Nie wolno się także przyznać do jakiejkolwiek zmiany dotyczącej politycznych sojuszy lub spraw doktrynalnych. Każda bowiem zmiana czy to poglądów, czy choćby polityki uchodzi za przejaw słabości. Jeśli na przykład obecnie wrogiem jest Eurazja, to była nim zawsze. Jeżeli z faktów wynika co innego, fakty należy zmienić. Tak więc ciągle tworzy się historię na nowo.
** Opis: fragment Księgi Emmanuela Goldsteina.

* Jesteś buntownikiem tylko od pasa w dół.
** Opis: Winston do Julii, zirytowany tym, że buntując się myśli przede wszystkim o sobie.

* Jesteśmy kapłanami władzy.
** Opis: nauki O’Briena.

* Jeśli chce się zachować tajemnicę, należy ukryć ją nawet przed sobą. Trzeba pamiętać o niej bez przerwy, lecz dopóki nie nadejdzie właściwa chwila, nie należy ani ubierać jej w słowa, ani pozwolić, aby przeniknęła do świadomości. Od tej chwili nie tylko jego myśli, ale również odczucia i sny muszą być prawomyślne. I przez cały ten czas musi kryć swoją nienawiść głęboko w sobie, nosić ją jak torbiel, która tkwi w ciele, a zarazem nic jej z nim nie łączy.
** Opis: narrator o myślach uwięzionego Winstona.

* Jeśli chcesz wiedzieć jaka będzie przyszłość, wyobraź sobie but depczący ludzką twarz, wiecznie!
** Opis: nauki O’Briena.

* Jeśli istnieje jakaś nadzieja, jest ona w prolach.
** ''If there was hope, it must lie in the proles.'' (ang.)

* Jeśli jesteś człowiekiem, Winston, to ostatnim. Twój gatunek wymiera, a za spadkobierców ma nas. Czy nie pojmujesz, że zostałeś sam jak palec? Wypadłeś poza nawias historii; nie istniejesz.
** Opis: nauki O’Briena.

==K==
* Kiedy wmawiasz w siebie, że coś widzisz, sądzisz zaraz, że wszyscy postrzegają to identycznie. Ale wierz mi, (…), rzeczywistość wcale nie jest czymś zewnętrznym. Rzeczywistość istnieje w umyśle ludzkim i nigdzie poza nim.

* Kto rządzi przeszłością, w tego rękach jest przyszłość; kto rządzi teraźniejszością, w tego rękach jest przeszłość.
** Inna wersja: Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość.
** Opis: slogan Partii.

==L==
* Lepsze jest działanie od bierności. W grze, jaką prowadzimy, nie możemy odnieść zwycięstwa. Ale niektóre przegrane są mimo wszystko lepsze od innych.
** Opis: Winston do Julii.

==M==
* Może wariat to po prostu członek jednoosobowej mniejszości. Niegdyś oznaką szaleństwa było upieranie się, że ziemia obraca się wokół słońca; dziś wiara, że przeszłość jest niezmienna. Może tylko on jeden wierzył w niezmienność przeszłości; jeśli tak, był wariatem. Myśl ta nie sprawiła mu specjalnej przykrości – bardziej się lękał tego, że może nie mieć racji.
** Opis: narrator o problemach Winstona.

* My niszczymy słowa. Setkami, i to dzień w dzień. Redukujemy język, plewimy z niego wszystko, co zbędne.
** Opis: Syme, inny pracownik Ministerstwa Prawdy opisuje Winstonowi na czym polega tworzenie nowomowy.

* Myślozbrodnia nie pociąga za sobą kary śmierci: myślozbrodnia JEST śmiercią.
** ''Thoughtcrime does not entail death: thoughtcrime is death.'' (ang.)
** Postać: Winston

* Myśl, że jest szaleńcem, nie budziła w nim niepokoju. Naprawdę przerażało go to że może nie mieć racji.
** Opis: Rozmyślania Winstona

==N==
* Najgorsze w Dwóch Minutach Nienawiści było nie to, iż człowiek czuł się zmuszony do takiego zachowania, ale że nie umiał się wręcz powstrzymać od przyłączenia do zbiorowego obłędu.
** ''The horrible thing about the Two Minutes Hate was not that one was obliged to act a part, but that it was impossible to avoid joining in.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 1

* Należenie do mniejszości, nawet jednoosobowej, nie czyni nikogo szaleńcem. Istnieje prawda i istnieje fałsz, lecz dopóki ktoś upiera się przy prawdzie, nawet wbrew całemu światu, pozostaje normalny.
** Opis: wnioski Winstona po lekturze książki Emmanuela Goldsteina.

* Nic nie było twoje oprócz tych kilku centymetrów sześciennych zamkniętych pod czaszką.
** ''Nothing was your own except the few cubic centimetres inside your skull.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 2

* Nie można zapomnieć o czymś jedynie dlatego, że się tego chce.

* Nie wyobrażaj sobie, Winston, że potomność cię zrehabilituje. Potomność nigdy się o tobie nie dowie. Usuniemy cię ze strumienia historii. Poddamy ewaporacji; ulecisz w strato-sferę jako para. Nic po tobie nie zostanie: ani nazwisko w księgach metrykalnych, ani wspomnienie w czyjejś pamięci. Nie będziesz istniał w przeszłości, tak samo jak w przyszłości. To, że nigdy nie istniałeś, stanie się faktem.
** Opis: nauki O’Briena.

* Nikt nie będzie odczuwał lojalności wobec nikogo i niczego oprócz Partii. Nie będzie kochał nikogo oprócz Wielkiego Brata.
** Opis: nauki O’Briena.

* Nic na świecie nie jest tak straszne jak ból fizyczny. W obliczu bólu nie ma bohaterów, w obliczu bólu nie ma bohaterów – powtarzał w myślach, tarzając się po posadzce i bezradnie tuląc do siebie rwące lewe ramię.
** Opis: Winston w Ministerstwie Miłości, chwilę po trafieniu pałką w łokieć.
** Zobacz też: [[ból]]

* Nigdy, z najwznioślejszego powodu, nie można pragnąć zwiększenia bólu. Chce się tylko jednego: by zelżał. Nic na świecie nie jest tak straszne jak ból fizyczny. W obliczu bólu nie ma bohaterów.

* Normalność nie jest kwestią statystyki.
** ''Sanity is not statistical.'' (ang.)
** Opis: wnioski Winstona po przeczytaniu książki Goldsteina.
** Zobacz też: [[statystyka]]

* Nie zbuntują się, póki nie zyskają świadomości, a nie zyskają jej, póki się nie zbuntują.
** Opis: Winston o prolach.

==P==
* Partia ma dwa zasadnicze cele: zawładnąć całą kulą ziemską i zlikwidować raz na zawsze swobodę myślenia.
** Opis: teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu Emmanuela Goldsteina.

* Partia pragnie władzy wyłącznie dla samej władzy. Nie obchodzi nas dobro ludzkości; obchodzi nas wyłącznie władza. Nie bogactwa, luksusy, długie życie lub szczęście, a tylko władza, czysta władza.
** Opis: nauki O’Briena.

* Pewnie przynajmniej z dziesięć osób pracowało teraz nad konkurencyjnymi wersjami tego, co naprawdę powiedział Wielki Brat. I już wkrótce jakaś tęga głowa z Wewnętrznej Partii wyselekcjonuje jedną z nich, zredaguje, po czym wprawi w ruch zawiły proces wnoszenia niezbędnych poprawek do reszty dokumentacji, aż w końcu wybrane kłamstwo wejdzie do archiwów i stanie się prawdą.
** Opis: rozmyślanie Winstona na temat swojej pracy w Ministerstwie Prawdy, gdzie zmienia treść artykułów, które okazały się złą prognozą, lub, w tym przypadku, wychwalały osobę, która niedawno się naraziła.

* Pod konarami kasztana.&lt;br /&gt;Pan sprzedał mnie, a ja pana.&lt;br /&gt;Ich pogrzebano, a my od rana.&lt;br /&gt;Pod konarami kasztana.
** Opis: piosenka puszczana co jakiś czas.

* Pomarańcze za pensa, krzyczą dzwony Klemensa,&lt;br /&gt;Skradł cytryn pół tuzina, dudnią dzwony Marcina,&lt;br /&gt;Zaraz złapię złodzieja, ryczą dzwony Baileya,&lt;br /&gt;Inni liczą, ty też licz, radzą dzwony Shoreditch.&lt;br /&gt;Oto ciastko – możesz zjeść połowę, a to topór, który zetnie ci głowę.
** Opis: wiersz z dzieciństwa Pana Charringtona.

* Postęp w naszym świecie oznacza postęp bólu.
** Opis: nauki O’Briena.

* Pomyślał, że najgorszym wrogiem człowieka jest jego własny układ nerwowy.
** Winston podczas zapisywania w dzienniku.

* Przeszłość, choć z natury podatna na zmiany, nigdy zmieniana nie była. Co stanowiło prawdę teraz, stanowiło prawdę od zawsze i wiecznie. Zasada była dziecinnie prosta. Wymagała jedynie ciągłych zwycięstw nad własną pamięcią. Nazywano to „regulacją faktów”, a w nowomowie „dwójmyśleniem”.
** Opis: nauki w myślach Winstona, podczas ćwiczeń z instruktorką.

==R==
* Rodzili się, wyrastali w rynsztokach, w wieku dwunastu lat szli do pracy, następnie przeżywali krótki okres rozkwitu urody i zmysłowości, w wieku lat dwudziestu żenili się, około trzydziestki wkraczali w wiek średni, a umierali na ogól około sześćdziesiątki. Ciężka praca fizyczna, prowadzenie domu i wychowywanie dzieci, sprzeczki z sąsiadami, filmy, piłka nożna, piwo, a przede wszystkim hazard zamykały ich horyzont myślowy. Utrzymanie proli w ryzach nie nastręczało trudności.
** ''They were born, they grew up in the gutters, they went to work at twelve, they passed through a brief blossoming-period of beauty and sexual desire, they married at twenty, they were middle-aged at thirty, they died, for the most part, at sixty. Heavy physical work, the care of home and children, petty quarrels with neighbours, films, football, beer, and above all, gambling, filled up the horizon of their minds. To keep them in control was not difficult.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 7

* Rządzimy materią, bo rządzimy umysłami. Rzeczywistość mieści się w mózgu.
** Opis: nauki O’Briena.

==S==
* Są rzeczy, własne czyny, po których nie można wrócić do siebie.

* Skoro Oceania prowadzi wojnę z Eurazją, przeto zawsze prowadziła wojnę z Eurazją. Wróg aktualny ucieleśniał zło najwyższe, a zatem żadne wchodzenie z nim w układy nie było możliwe: teraz, w przyszłości i nawet w przeszłości.
** ''Oceania was at war with Eurasia: therefore Oceania had always been at war with Eurasia. The enemy of the moment always represented absolute evil, and it followed that any past or future agreement with him was impossible.'' (ang.)
** Źródło: część I, rozdział 3

* – Słuchaj. Im więcej mężczyzn miałaś, tym bardziej cię kocham. Wiesz dlaczego?&lt;br /&gt;– Tak. Doskonale.&lt;br /&gt;– Nienawidzę czystości, nienawidzę dobroci! Nie chcę, żeby istniały jakiekolwiek cnoty. Pragnę, aby wszyscy byli zepsuci do szpiku kości.
** Opis: pierwsza randka Julii i Winstona.

* Społeczeństwo hierarchiczne musi opierać się na nędzy i ciemnocie, aby sprawnie funkcjonować.
** Opis: ''Teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu'' – Emmanuel Goldstein

==Ś==
* Świat strachu, zdrady i cierpienia, świat depczących i deptanych, świat, który w miarę rozwoju staje się nie mniej, lecz bardziej okrutny.
** Opis: nauki O’Briena.

==T==
* To była największa sztuka: świadomie wprowadzać się w stan nieświadomości, po czym stawać się nieświadomym dopiero co dokonanego aktu autosugestii.

* To nie przez fakt, że ktoś cię słyszy, ale dlatego, że nie dajesz się ogłupić, trwa kulturowe dziedzictwo.

* Tu, gdzie teraz przebywał, nie odczuwało się nic prócz bólu i strachu przed jeszcze większym bólem.
** Opis: o Ministerstwie Miłości.

==U==
* Uściski jego i Julii były walką; ich orgazm zwycięstwem. Ciosem zadanym Partii. Udaną akcją polityczną.
** Opis: pierwsza randka.

==W==
* W filozofii, religii, etyce lub polityce dwa plus dwa mogło równać się pięć, ale gdy chodziło o skonstruowanie armaty czy samolotu, wynik musiał brzmieć cztery.
** Opis: z książki Emmanuela Goldsteina.

* Wielki Brat.
** ''Big Brother'' (ang.)
** Inne tłumaczenie: Starszy Brat, tłum. Dorota Konowrocka-Sawa

* Wielki Brat patrzy.
** ''Big Brother is watching you.'' (ang.)
** Inne tłumaczenie: Brat cię widzi, tłum. Dorota Konowrocka-Sawa
** Źródło: część I, rozdział 1

* Władza polega na poniżaniu i na zadawaniu bólu. Władza oznacza rozrywanie umysłów na strzępy i składanie ich ponownie według obranego przez siebie modelu.
** Opis: nauki O’Briena.
** Zobacz też: [[władza]]

* Władza to nie środek do celu; władza to cel. Nie wprowadza się dyktatury po to, by chronić rewolucję; wznieca się rewolucję w celu narzucenia dyktatury. Celem prześladowań są prześladowania. Celem tortur są tortury. Celem władzy jest władza.
** Opis: nauki O’Briena.

* Wolność oznacza prawo do twierdzenia, że dwa i dwa to cztery. Z niego wynika reszta.
** ''Freedom is the freedom to say that two plus two make four. If that is granted, all else follows.'' (ang.)
** Postać: Winston
** Źródło: część I, rozdział 7

* Wojna to pokój.&lt;br /&gt;Wolność to niewola.&lt;br /&gt;Ignorancja to siła.
** ''War is peace.&lt;br /&gt;Freedom is slavery.&lt;br /&gt;Ignorance is strength.'' (ang.)
** Opis: slogan Partii.

* Wymagano od nich jedynie prymitywnego patriotyzmu, do którego można się było odwołać narzucając im wydłużony czas pracy lub zmniejszone racje żywnościowe.
** ''It was not desirable that the proles should have strong political feelings. All that was required of them was a primitive patriotism which could be appealed to whenever it was necessary to make them accept longer working-hours or shorter rations.'' (ang.)
** Opis: o prolach.
** Źródło: część I, rozdział 7

* Wynalezienie druku ułatwiło jednak manipulację opinią publiczną, a film i radio przyspieszyły ten proces. Wraz z rozwojem telewizji i postępem technicznym, który umożliwił podwójną, nadawczo-odbiorczą rolę sprzętu telewizyjnego, skończyła się prywatność życia obywateli. Policja mogła – jeśli uznano to za pożądane – obserwować każdego obywatela dwadzieścia cztery godziny na dobę; cały czas bombardując ludzi oficjalną propagandą, odcinano ich jednocześnie od innych źródeł informacji.
** Opis: fragment Księgi Emmanuela Goldsteina.

* Wyplenimy popęd seksualny. Płodzenie potomstwa stanie się doroczną formalnością, taką samą jak przedłużanie kart zaopatrzeniowych. Zlikwidujemy orgazm. Nasi neurolodzy już nad tym pracują.
** Opis: nauki O’Briena.

* Wyraziściej niż do tej pory uzmysłowił sobie czemu jej nienawidzi: była młoda, piękna i aseksualna. Chciał iść z nią do łóżka i nie miał na to szans.
** Opis: o Julii, podczas dwóch minut nienawiści.

* Wiedzieć i nie wiedzieć. Mieć głębokie poczucie prawdy obiektywnej i głosić starannie spreparowane kłamstwa.
** Opis: o „dwójmyśleniu”.

* (…) więc ostatecznie nasze pojmowanie dobrego i złego zamknie się w zaledwie sześciu słowach, a właściwie w jednym.
** Opis: Syme o nowomowie.

* Wolność to swoboda obwieszczenia, że dwa plus dwa równa się cztery. Reszta jest jej pochodną.
** Opis: Winston w dzienniku.

==Z==
* Zmienność przeszłości to podstawowy dogmat angsocu. Według partyjnej argumentacji, przeszłe wydarzenia nie istnieją obiektywnie, a tylko w formie zapisów i wspomnień. Przeszłość jest więc tym, co do czego zapisy i pamięć ludzka są zgodne. Skoro w rękach Partii znajdują się i wszelkie archiwa, i władza nad umysłami członków, przeszłość wygląda tak, jak życzy sobie Partia. Chociaż jest zmienna, twierdzi się, iż nigdy nie bywa zmieniana. Kiedy bowiem przybiera kształt w danej chwili pożądany, nowa wersja wydarzeń po prostu jest przeszłością; inna przeszłość nigdy nie mogła istnieć. Zasada ta sprawdza się nawet wówczas, gdy – jak to się często dzieje – ten sam fakt przerabia się całkowicie kilka razy w roku.
** Opis: ''Teoria i praktyka oligarchicznego kolektywizmu'' – książka Emmanuela Goldsteina, Wroga Ludu.

* Zniknie ciekawość, zniknie radość życia. Zniknie cała gama przyjemności. Ale zawsze, Winston, zapamiętaj to sobie, zawsze istnieć będzie upajająca władza, coraz potężniejsza i coraz bardziej wyrafinowana. I zawsze, w każdej sekundzie da się odczuć rozkoszny dreszcz zwycięstwa, jaki budzi deptanie pokonanego wroga.
** Opis: nauki O’Briena.

* Zaczęła się Nienawiść.
** Opis: dwie minuty nienawiści.

* Zastrzelą mnie no i co strzelą mi w potylicę wszystko jedno precz ze starszym bratem zawsze strzelają w potylicę nie obchodzi mnie precz ze starszym bratem…
** Opis: pijany Winston w dzienniku.

{{spoiler}}

* Ból sam w sobie często nie wystarczy. Są sytuacje, w których człowiek zdoła wytrzymać największy ból, a nawet może z bólu umrzeć. Ale każdego coś napawa taką grozą, że boi się choćby o tym myśleć. Nie ma to nic wspólnego z odwagą i strachem. Kiedy człowiek spada z wysokości, nie jest tchórzostwem łapanie się liny. Jeśli wynurza się spod wody, nie jest tchórzostwem wciąganie powietrza w płuca. To odruch, którego nie sposób się wyzbyć. Tak samo jest z tobą i szczurami. Dla ciebie są najkoszmarniejszą rzeczą na świecie. Choćbyś nie wiem jak pragnął, tej formy nacisku nie potrafisz znieść. Zrobisz, czego tylko od ciebie zażądam.
** Opis: O’Brien o tym, co czeka w Pokoju 101.

* Czy nie rozumiesz, że cała przeszłość, poczynając już od dnia wczorajszego, jest systematycznie niszczona? Jeśli cokolwiek z niej przetrwało, to jedynie garść niemych przedmiotów, takich jak ten kawał szkła. Już dziś nie wiemy właściwie nic o Rewolucji i czasach ją poprzedzających. Każdy dokument zniszczono lub sfałszowano, każdą książkę napisano od nowa, każdy obraz przemalowano, zmieniono nazwy wszystkich pomników, ulic, budynków, przerobiono daty. Proces ten trwa co dzień i w każdej minucie. Zatrzymano historię. Istnieje tylko nieograniczona teraźniejszość, w której Partia zawsze ma rację. Wiem, że fałszuje się przeszłość, ale nie potrafiłbym tego udowodnić, nawet w wypadku fałszerstw, których sam dokonałem. Nie zostają żadne ślady. Jedynym świadectwem jest moja pamięć, ale czy oprócz mnie ktoś jeszcze pamięta prawdę?
** Opis: Winston próbuje wytłumaczyć Julii, na czym polega jego praca.

* – Czy Wielki Brat istnieje?&lt;br /&gt;– Oczywiście, że istnieje. Partia istnieje, a Wielki Brat to ucieleśnienie Partii.&lt;br /&gt;– Czy istnieje w ten sam sposób co ja?&lt;br /&gt;– Ty nie istniejesz.
** Opis: O’Brien do Winstona w Ministerstwie Miłości.
** Źródło: część III, rozdział 2

* Pokonaliśmy cię, Winston. Złamaliśmy. Widzisz, jak wygląda twoje ciało. Twój umysł jest w identycznym stanie. Nie sądzę, aby zostało w tobie wiele dumy. Kopano cię, bito, lżono; wrzeszczałeś z bólu, tarzałeś się po ziemi we własnej krwi i we własnych wymiocinach. Skamlałeś o litość, zdradziłeś wszystkich i wszystko. Czy znasz choć jedno poniżenie, które cię ominęło?
** Postać: O’Brien

* Spojrzał na ogromną twarz. Zajęło mu 40 lat, nim odkrył, jaki to uśmiech kryje się pod czarnym wąsem. Och, cóż za okrutna, niepotrzebna pomyłka! Och, cóż za upór i arogancja nie pozwalały mu się przytulić do miłującej piersi! Dwie pachnące ginem łzy spłynęły mu wolno po policzkach. Ale wszystko już było dobrze, wreszcie było dobrze; walka się skończyła. Odniósł zwycięstwo nad samym sobą. Kochał Wielkiego Brata.
** Opis: ostatnie zdania w powieści.

* Zróbcie to Julii! Julii! Nie mnie! Julii! Nie obchodzi mnie, co się z nią stanie. Niech jej zeżrą twarz, obgryzą aż do kości. Nie mnie! Julii! Nie mnie!
** Opis: finał najgorszej tortury, jakiej poddano Winstona w Pokoju 101.


[[Kategoria:Angielskie powieści]]
[[Kategoria:Powieści science fiction]]
[[Kategoria:Twórczość George’a Orwella]]</text>
      <sha1>tuwem4eguoe29fbjj5yh7cu8fxzv9yd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dzieło</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3590</id>
    <revision>
      <id>611989</id>
      <parentid>604181</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T17:54:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>+cytat</comment>
      <origin>611989</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1218" sha1="j84hu5oibtywbyx9hr9q1rjzliy8781" xml:space="preserve">[[Plik:WomanFactory1940s.jpg|mały|{{center|Dzieło – efekt pracy}}]]
'''[[w:Dzieło|Dzieło]]''' – gotowy wyrób, efekt pracy.
* Arystoteles zauważył, że spośród wszelkiego rodzaju autorów najbardziej swe dzieła lubią poeci.
** Autor: [[Georg Christoph Lichtenberg]]

* Gdy wspaniałego dokonać chcesz dzieła,&lt;br /&gt;Bacz, by stosowna chwila nie minęła.
** Autor: [[Aliszer Nawoi Nizamaddin]]

* Moim domem było i jest moje dzieło.&lt;br /&gt;Obraz, spektakl, teatr, scena.
** Autor: [[Tadeusz Kantor]]

* Rozpoczęte dzieło i coś się zacięło.
** Autor: [[Kaliber 44]], utwór ''Wena''

* Słabe są dzieła sztuki, których główną zaletą jest ich nowość. Cecha ta bowiem jest tą właśnie, która najszybciej się starzeje. 
** Autor: [[Witold Lutosławski]]
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.

* Ważniejszy od samego dzieła jest efekt, jaki ono wywołuje. Sztuka może umrzeć, obraz może ulec zniszczeniu. Istotne jest ziarno, które zostało zasiane.
** Autor: [[Joan Miró]]
** Zobacz też: [[sztuka]]


[[Kategoria:Praca]]
[[Kategoria:Sztuka]]</text>
      <sha1>j84hu5oibtywbyx9hr9q1rjzliy8781</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Cierpienia młodego Wertera</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9483</id>
    <revision>
      <id>612004</id>
      <parentid>594799</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:58:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nazwa1234</username>
        <id>53893</id>
      </contributor>
      <origin>612004</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3918" sha1="n119ii430b9o7cyprbh88cwyojl29fb" xml:space="preserve">'''[[w:Cierpienia młodego Wertera|Cierpienia młodego Wertera]]''' (niem. ''Die Leiden des jungen Werthers'') – powieść epistolarna napisana przez [[Johann Wolfgang von Goethe|Johanna Wolfganga von Goethego]], opublikowana w roku 1774. Książka ta przyniosła Goethemu wielką sławę, to właśnie dzięki niej przestał być anonimowym pisarzem. Tłumaczenie: [[Franciszek Mirandola]].
[[Plik:Werther.jpg|mały|Strona tytułowa pierwszego wydania]]
* Będę używał teraźniejszości i niech się stanie przeszłością, co minęło.

* Czasami nie rozumiem wprost, jak może i śmie kochać ją inny, gdy to ja przecież kocham ją tak wyłącznie, szczerze i bezwzględnie, że nic innego nie znam, nie wiem i nie mam poza nią jedyną.

* Czymże jest, Wilhelmie, sercom naszym świat bez miłości? Tym zapewne, czym byłaby bez światła latarnia magiczna. Ledwo wstawisz w nią lampkę, natomiast jawią się na białej ścianie barwne obrazy! A choćby były one tylko przelotnymi złudami, to jednak są nam szczęściem, stoimy jak młodziki i z zachwytem patrzymy na to cudowne zjawisko.

* Czyż musiało tak być, że to, co tworzy szczęście człowieka, stało się znów źródłem jego cierpienia?

* Dobrze, droga Loto, wszystko załatwię i uczynię, co tylko chcesz, dawaj mi zleceń jak najwięcej. O jedno cię tylko proszę, oto nie zasypuj piaskiem atramentu na karteczkach, jakie mi posyłasz. Dzisiaj przywarłem ustami do twego pisma i teraz zgrzyta mi piasek w zębach.

* Jakże trudno na tym świecie człowiekowi zrozumieć drugiego człowieka.

* Mam tak wiele, a uczucie dla niej pochłania wszystko; mam tak wiele, a bez niej wszystko staje się niczym.

* Najszczęśliwsi są ci, którzy, podobnie dzieciom, żyją z dnia na dzień, włóczą za sobą lalkę, rozbierają ją i z wielkim szacunkiem skradają się koło szuflady, w której mama zamknęła łakocie, a gdy wreszcie dostaną, czego pragną, zjadają to z pełnymi usty i wołają: Jeszcze! – To są najszczęśliwsze istoty!

* Nie możesz niczym bardziej przysłużyć się swym przyjaciołom, jak tym, że nie popsujesz im ich radości, owszem, powiększysz ją, biorąc w niej udział.

* Nie odprowadził ciała żaden z księży.
** Opis: [[ostatnie zdania dzieł literackich]].

* Odczuwamy bardzo często swe braki, a to, czego nam brak, posiada często, jak nam się wydaje, ktoś drugi...

* Ona nie widzi, nie czuje, że przygotowuje truciznę, która zniszczy mnie i ją; a ja z całą rozkoszą wysączam puchar, który podaje mi na mą zgubę.

* Posiadam tyle, a wszystko pochłania uczucie dla niej. Posiadam tyle, a bez niej wszystko mi jest niczym.

* Samobójstwo (...) przecież nie można go uważać za nic innego, jak tylko za słabość, bo oczywiście łatwiej jest umrzeć niż mężnie znosić życie pełne udręki.
** Opis: słowa Alberta skierowane do Wertera.
** Zobacz też: [[samobójstwo]]

* Tak, jestem tylko wędrowcem, pielgrzymem na ziemi. A wy – czyż jesteście czymś więcej?

* Takiej miłości każdy młodzian czeka,&lt;br /&gt;tak być kochana chce każda dziewczyna;&lt;br /&gt;czemuż w najświętszym z popędów człowieka&lt;br /&gt;tkwi tak straszliwego cierpienia przyczyna?
** Opis: motto utworu, dodane przez pisarza w wydaniu z 1775 roku.

* Trzeba być cierpliwym, a wszystko się zmieni na lepsze. Nie ma chyba większej istotniejszej radości, jak gdy otwiera się przed nami prawdziwie wielka dusza.

* Wydaje mi się, że tylko niemożność posiadania mnie czyni mnie w twych oczach tak pożądaną!
** Opis: słowa Lotty skierowane do Wertera.

* – Zobaczę ją! – wołam, budząc się rankiem i spoglądając radośnie na słońce. – Zobaczę ją! – Na cały dzień nie mam pragnień innych. Wszystko, wszystko skupia się w tej nadziei.


[[Kategoria:Niemieckie powieści]]
[[Kategoria:Powieści epistolarne]]
[[Kategoria:Johann Wolfgang von Goethe]]</text>
      <sha1>n119ii430b9o7cyprbh88cwyojl29fb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612005</id>
      <parentid>612004</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T19:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Swam pl</username>
        <id>41038</id>
      </contributor>
      <comment>szablon</comment>
      <origin>612005</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3929" sha1="eyobpya6hdoeijzuu3yxa98py13yqjz" xml:space="preserve">'''[[w:Cierpienia młodego Wertera|Cierpienia młodego Wertera]]''' (niem. ''Die Leiden des jungen Werthers'') – powieść epistolarna napisana przez [[Johann Wolfgang von Goethe|Johanna Wolfganga von Goethego]], opublikowana w roku 1774. Książka ta przyniosła Goethemu wielką sławę, to właśnie dzięki niej przestał być anonimowym pisarzem. Tłumaczenie: [[Franciszek Mirandola]].
[[Plik:Werther.jpg|mały|{{center|Strona tytułowa pierwszego wydania}}]]
* Będę używał teraźniejszości i niech się stanie przeszłością, co minęło.

* Czasami nie rozumiem wprost, jak może i śmie kochać ją inny, gdy to ja przecież kocham ją tak wyłącznie, szczerze i bezwzględnie, że nic innego nie znam, nie wiem i nie mam poza nią jedyną.

* Czymże jest, Wilhelmie, sercom naszym świat bez miłości? Tym zapewne, czym byłaby bez światła latarnia magiczna. Ledwo wstawisz w nią lampkę, natomiast jawią się na białej ścianie barwne obrazy! A choćby były one tylko przelotnymi złudami, to jednak są nam szczęściem, stoimy jak młodziki i z zachwytem patrzymy na to cudowne zjawisko.

* Czyż musiało tak być, że to, co tworzy szczęście człowieka, stało się znów źródłem jego cierpienia?

* Dobrze, droga Loto, wszystko załatwię i uczynię, co tylko chcesz, dawaj mi zleceń jak najwięcej. O jedno cię tylko proszę, oto nie zasypuj piaskiem atramentu na karteczkach, jakie mi posyłasz. Dzisiaj przywarłem ustami do twego pisma i teraz zgrzyta mi piasek w zębach.

* Jakże trudno na tym świecie człowiekowi zrozumieć drugiego człowieka.

* Mam tak wiele, a uczucie dla niej pochłania wszystko; mam tak wiele, a bez niej wszystko staje się niczym.

* Najszczęśliwsi są ci, którzy, podobnie dzieciom, żyją z dnia na dzień, włóczą za sobą lalkę, rozbierają ją i z wielkim szacunkiem skradają się koło szuflady, w której mama zamknęła łakocie, a gdy wreszcie dostaną, czego pragną, zjadają to z pełnymi usty i wołają: Jeszcze! – To są najszczęśliwsze istoty!

* Nie możesz niczym bardziej przysłużyć się swym przyjaciołom, jak tym, że nie popsujesz im ich radości, owszem, powiększysz ją, biorąc w niej udział.

* Nie odprowadził ciała żaden z księży.
** Opis: [[ostatnie zdania dzieł literackich]].

* Odczuwamy bardzo często swe braki, a to, czego nam brak, posiada często, jak nam się wydaje, ktoś drugi...

* Ona nie widzi, nie czuje, że przygotowuje truciznę, która zniszczy mnie i ją; a ja z całą rozkoszą wysączam puchar, który podaje mi na mą zgubę.

* Posiadam tyle, a wszystko pochłania uczucie dla niej. Posiadam tyle, a bez niej wszystko mi jest niczym.

* Samobójstwo (...) przecież nie można go uważać za nic innego, jak tylko za słabość, bo oczywiście łatwiej jest umrzeć niż mężnie znosić życie pełne udręki.
** Opis: słowa Alberta skierowane do Wertera.
** Zobacz też: [[samobójstwo]]

* Tak, jestem tylko wędrowcem, pielgrzymem na ziemi. A wy – czyż jesteście czymś więcej?

* Takiej miłości każdy młodzian czeka,&lt;br /&gt;tak być kochana chce każda dziewczyna;&lt;br /&gt;czemuż w najświętszym z popędów człowieka&lt;br /&gt;tkwi tak straszliwego cierpienia przyczyna?
** Opis: motto utworu, dodane przez pisarza w wydaniu z 1775 roku.

* Trzeba być cierpliwym, a wszystko się zmieni na lepsze. Nie ma chyba większej istotniejszej radości, jak gdy otwiera się przed nami prawdziwie wielka dusza.

* Wydaje mi się, że tylko niemożność posiadania mnie czyni mnie w twych oczach tak pożądaną!
** Opis: słowa Lotty skierowane do Wertera.

* – Zobaczę ją! – wołam, budząc się rankiem i spoglądając radośnie na słońce. – Zobaczę ją! – Na cały dzień nie mam pragnień innych. Wszystko, wszystko skupia się w tej nadziei.


[[Kategoria:Niemieckie powieści]]
[[Kategoria:Powieści epistolarne]]
[[Kategoria:Johann Wolfgang von Goethe]]</text>
      <sha1>eyobpya6hdoeijzuu3yxa98py13yqjz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612012</id>
      <parentid>612005</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T22:08:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Swam pl</username>
        <id>41038</id>
      </contributor>
      <comment>drobne redakcyjne</comment>
      <origin>612012</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3955" sha1="peae3qyfr42dnnva6mkyhyqw8e3b4su" xml:space="preserve">'''[[w:Cierpienia młodego Wertera|Cierpienia młodego Wertera]]''' (niem. ''Die Leiden des jungen Werthers'') – powieść epistolarna napisana przez [[Johann Wolfgang von Goethe|Johanna Wolfganga von Goethego]], opublikowana w roku 1774. Książka ta przyniosła Goethemu wielką sławę, to właśnie dzięki niej przestał być anonimowym pisarzem. Tłumaczenie: [[Franciszek Mirandola]].
[[Plik:Werther.jpg|mały|{{center|Strona tytułowa pierwszego wydania}}]]
* Będę używał teraźniejszości i niech się stanie przeszłością, co minęło.

* Czasami nie rozumiem wprost, jak może i śmie kochać ją inny, gdy to ja przecież kocham ją tak wyłącznie, szczerze i bezwzględnie, że nic innego nie znam, nie wiem i nie mam poza nią jedyną.

* Czymże jest, Wilhelmie, sercom naszym świat bez miłości? Tym zapewne, czym byłaby bez światła latarnia magiczna. Ledwo wstawisz w nią lampkę, natomiast jawią się na białej ścianie barwne obrazy! A choćby były one tylko przelotnymi złudami, to jednak są nam szczęściem, stoimy jak młodziki i z zachwytem patrzymy na to cudowne zjawisko.

* Czyż musiało tak być, że to, co tworzy szczęście człowieka, stało się znów źródłem jego cierpienia?

* Dobrze, droga Loto, wszystko załatwię i uczynię, co tylko chcesz, dawaj mi zleceń jak najwięcej. O jedno cię tylko proszę, oto nie zasypuj piaskiem atramentu na karteczkach, jakie mi posyłasz. Dzisiaj przywarłem ustami do twego pisma i teraz zgrzyta mi piasek w zębach.

* Jakże trudno na tym świecie człowiekowi zrozumieć drugiego człowieka.

* Mam tak wiele, a uczucie dla niej pochłania wszystko; mam tak wiele, a bez niej wszystko staje się niczym.

* Najszczęśliwsi są ci, którzy, podobnie dzieciom, żyją z dnia na dzień, włóczą za sobą lalkę, rozbierają ją i z wielkim szacunkiem skradają się koło szuflady, w której mama zamknęła łakocie, a gdy wreszcie dostaną, czego pragną, zjadają to z pełnymi usty i wołają: Jeszcze! – To są najszczęśliwsze istoty!

* Nie możesz niczym bardziej przysłużyć się swym przyjaciołom, jak tym, że nie popsujesz im ich radości, owszem, powiększysz ją, biorąc w niej udział.

* Nie odprowadził ciała żaden z księży.
** Opis: [[ostatnie zdania dzieł literackich|ostatnie zdanie powieści]].

* Odczuwamy bardzo często swe braki, a to, czego nam brak, posiada często, jak nam się wydaje, ktoś drugi...

* Ona nie widzi, nie czuje, że przygotowuje truciznę, która zniszczy mnie i ją; a ja z całą rozkoszą wysączam puchar, który podaje mi na mą zgubę.

* Posiadam tyle, a wszystko pochłania uczucie dla niej. Posiadam tyle, a bez niej wszystko mi jest niczym.

* Samobójstwo (...) przecież nie można go uważać za nic innego, jak tylko za słabość, bo oczywiście łatwiej jest umrzeć niż mężnie znosić życie pełne udręki.
** Opis: słowa Alberta skierowane do Wertera.
** Zobacz też: [[samobójstwo]]

* Tak, jestem tylko wędrowcem, pielgrzymem na ziemi. A wy – czyż jesteście czymś więcej?

* Takiej miłości każdy młodzian czeka,&lt;br /&gt;tak być kochana chce każda dziewczyna;&lt;br /&gt;czemuż w najświętszym z popędów człowieka&lt;br /&gt;tkwi tak straszliwego cierpienia przyczyna?
** Opis: motto utworu, dodane przez pisarza w wydaniu z 1775 roku.

* Trzeba być cierpliwym, a wszystko się zmieni na lepsze. Nie ma chyba większej istotniejszej radości, jak gdy otwiera się przed nami prawdziwie wielka dusza.

* Wydaje mi się, że tylko niemożność posiadania mnie czyni mnie w twych oczach tak pożądaną!
** Opis: słowa Lotty skierowane do Wertera.

* – Zobaczę ją! – wołam, budząc się rankiem i spoglądając radośnie na słońce. – Zobaczę ją! – Na cały dzień nie mam pragnień innych. Wszystko, wszystko skupia się w tej nadziei.


[[Kategoria:Niemieckie powieści]]
[[Kategoria:Powieści epistolarne]]
[[Kategoria:Johann Wolfgang von Goethe]]</text>
      <sha1>peae3qyfr42dnnva6mkyhyqw8e3b4su</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Edukacja seksualna</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23222</id>
    <revision>
      <id>612003</id>
      <parentid>576225</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:42:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <comment>przen. cytatu</comment>
      <origin>612003</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5289" sha1="86ud1wzzj4mg4rn0t80w9xekda1wbaq" xml:space="preserve">[[Plik:Victorian Postcard - woman hitting stork with parasol.jpg|mały|{{center|Karta pocztowa ilustrująca problem niechcianej [[ciąża|ciąży]]}}]]
'''[[w:Edukacja seksualna|Edukacja seksualna]]''' ('''oświata seksualna''', '''wychowanie seksualne''') – wyodrębniony dział interdyscyplinarnej [[edukacja|edukacji]] dotyczącej seksualności człowieka nie tylko w aspekcie biologicznym i zdrowotnym, ale przede wszystkim w aspekcie kulturowym, społecznym, filozoficznym, historycznym, a nawet prawnym i politycznym.
* Celem nowoczesnej edukacji seksualnej jest wpajanie młodym ludziom poczucia własnej podmiotowości, uświadamianie im grożących im niebezpieczeństw, dawanie wiedzy, która pozwoli chronić się przed nadużyciem. Można oczywiście twierdzić, że najlepszą ochroną jest niewiedza tradycyjnie zwana „niewinnością”. Argumenty za zbawienną mocą ignorancji w sferze seksu są wątłe, ale przyjmuję do wiadomości, że wielu ludzi w nie wierzy. A może sądzą, że wierzyć wypada? Tak czy owak, różnimy się. Istnieje jednak wyraźna granica między sporem światopoglądowym, a oblewaniem przeciwnika pomyjami. Stawiając znak równości między edukacją seksualną a pedofilią prawica tę granicę przekroczyła. To już nie jest spór, to zwykła niegodziwość.
** Autorka: [[Agnieszka Graff]], [http://agnieszkagraff.mamadu.pl/114099,prawicowy-szantaz-kto-nie-z-nami-ten-pedofil%20 ''Prawicowy szantaż: kto nie z nami, ten pedofil''], mamadu.pl, 15 września 2014

* Edukacja seksualna w Polsce pozostaje na poziomie majtek. Nie ma w niej miejsca ani na serce, ani na duszę.
** Autor: [[Jan Góra]], „Gość Niedzielny”, 7 marca 2010

* Gdybyśmy w szkole rozmawiali o seksie tak, jak my rozmawiamy, to pary umiałyby potem rozmawiać w sypialni. (…)  Po wielu latach przestałem się czepiać rodziców o to, że nie zapewniają dzieciom edukacji w sprawach seksualnych. Podstawy powinni przekazać. Zwłaszcza to, co dotyczy ochrony przed przemocą seksualną. Ale szkoła jest miejscem, gdzie wiedza o seksualności powinna być przekazywana, jak wiedza geografii, matematyce, historii. Żeby seks wyciągnąć ze sfery sensacyjności. Żeby seks stał się sferą naturalną.
** Autor: [[Zbigniew Izdebski]] [http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/artykuly/1525435,2,zakowski-z-izdebskim-o-seksie-polakow-czii.read ''Żakowski z Izdebskim o seksie Polaków (cz. II)'', polityka.pl, 20 marca 2012]

* Ja nie miałem edukacji seksualnej i mam sześcioro dzieci.
** Autor: [[Janusz Korwin Mikke]], [http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80293,7995547,Wybory_2010__Debata_kandydatow_na_UW___Trzeba_powstrzymac.html, gazeta.pl]

*  Jak trafnie zauważa ks. prof. Andrzej Kobyliński, w Polsce wciąż nie uwzględniamy szerokiej gamy zachowań, które są faktycznie molestowaniem seksualnym: to np. erotyczne podteksty w trakcie spowiedzi, seksualne komentarze na lekcjach religii. Od tego się zaczyna. Może gdyby Kościół nie zwalczał tak histerycznie edukacji seksualnej maluczkich, dzieci umiałyby się obronić, odważyłyby się o swoich krzywdach opowiedzieć rodzicom?
** Autor: [[Stanisław Obirek]]
** Źródło: [http://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,24772239,obirek-i-nowak-o-pedofilii-w-kosciele-ci-ksieza-dali-nam.html#S.srodkowaNajwieksza-K.C-P.-B.1-L.4.gruby ''Obirek i Nowak o pedofilii w Kościele: Ci księża dali nam swoją uwagę, radę i cierpliwość. Ta misternie utkana sieć była pułapką''], wyborcza.pl, 11 maja 2019.
** Zobacz też: [[Andrzej Kobyliński]], [[przestępstwa i wykroczenia seksualne w Kościele katolickim]]

* Jak wszystko w Polsce, tak i życie seksualne dzieli się teraz na prawicowokatolickie i realne, czyli łóżkowe. Na zdrowy rozum nie można pojąć, czemu przykościelna prawica tak twardo nie zgadza się na nauczanie w szkole mechanizmów życia seksualnego. Czy katoliczka nie ma łechtaczki? A katolik – wzwodu? Czy katolicki młodzianek nie powinien wiedzieć, że partnerka oczekuje gry wstępnej, a nie jak najszybszego załatwienia sprawy, gdyż seks tym właśnie różni się do robienia kupy? Można mieć odmienne poglądy na moralne oceny ludzkich postępków łóżkowych i o tej różnorodności opowiadać. W Polsce jednak tworzy się wrażenie, że istnieje nie tylko etyka, ale i seksuologia lewicowa i prawicowa, katolicka i laicka. (…) Racjonalista w ogóle więc nie pojmuje, o co klerowi chodzi. To jest przecież tak, jakby wiarę w niepokalane poczęcie przeciwstawiać technice wycinania ślepej kiszki.
** Autor: [[Jerzy Urban]], ''Zupa z łechtaczki'', „Nie”, 29 stycznia 1998.

* Nie mogę słuchać bezdzietnego faceta, który potępia edukację seksualną, mówi o „seksualizacji dzieci”. Swoje kompleksy, samotność uważa za normę. Walczyć, panie Kaczyński, trzeba z tą seksualizacją dzieci, która odbywa się na plebaniach albo u „wujka”, a nie tą na lekcjach w szkole.
** Autor: [[Sławomir Nitras]]
** Źródło: [https://wiadomosci.onet.pl/kraj/konwencja-pis-w-jasionce-komentarze/cb0qd5j ''Komentarze po konwencji PiS w Jasionce''], onet.pl, 9 marca 2019
** Zobacz też: [[Jarosław Kaczyński]], [[przestępstwa i wykroczenia seksualne w Kościele katolickim]]


[[Kategoria:Edukacja]]
[[Kategoria:Seks]]</text>
      <sha1>86ud1wzzj4mg4rn0t80w9xekda1wbaq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Polska Jest Najważniejsza</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28525</id>
    <revision>
      <id>611987</id>
      <parentid>575793</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T17:45:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Swam pl</username>
        <id>41038</id>
      </contributor>
      <comment>poprawa linkowania, -link do samego siebie</comment>
      <origin>611987</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4999" sha1="q89wmo9m94lqz8n8fk31qsz906uixm6" xml:space="preserve">[[Plik:PJN logo.svg|mały|{{center|Polska Jest Najważniejsza}}]]
'''[[w:Polska Jest Najważniejsza|Polska Jest Najważniejsza]]''' (PJN) – [[polska]] partia polityczna.
* Czegoś tak dziadowskiego jak program, który przedstawili, nie czytałem, od kiedy kilka lat temu przeczytałem program PiS.(...) „Wszyscy jesteśmy za rodziną.” (...) Ten program był chyba pisany na kolanie.
** Autor: [[Janusz Palikot]], [http://wiadomosci.dziennik.pl/polityka/artykuly/313336,palikot-o-pjn-polska-wiocha-i-dziadowski-program.html dziennik,pl, ''Palikot o PJN: Polska wiocha i dziadowski program'', 13 grudnia 2010]
** Zobacz też: [[Prawo i Sprawiedliwość]]

* Dla mnie Kaczyński jest podróbką PJN-u. A do Polaków będzie należała decyzja, czy chcą podróbki, czy oryginału.
** Autor: [[Paweł Poncyljusz]], [http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,9312346,Poncyljusz__Kaczynski_jest_podrobka_PJN.html gazeta.pl, 24 marca 2011 ''Poncyljusz: Kaczyński jest podróbką PJN'']

* Interesuję się Rosją, literaturą i polityką rosyjską. I tam, w państwie Putina, są takie partie niby-opozycyjne. Ktoś u nas chyba doszedł do wniosku, że może i u nas warto coś takiego stworzyć?
** Autor: [[Marta Kaczyńska]]
** Opis: o tym że powstanie PJN mogło być częścią większego projektu politycznego, którego celem było rozbicie Prawa i Sprawiedliwości w 2010.
** Źródło: [https://polskatimes.pl/kaczynska-namawiana-do-startu-w-wyborach-pis-moze-zaoferowac-jej-jedynke-w-gdansku/ar/371375 polskatimes.pl], 20 lutego 2011.

* Ludzie PJN nie mają prawa do dziedzictwa po prezydencie. (...) założyciele ugrupowania od początku działali na szkodę PiS i nigdy nie wspierali prezesa partii.
** Autor: [[Marta Kaczyńska]]
** Źródło: [https://polskieradio24.pl/5/115/artykul/313016,poncyljusz-zdrowie-psychiczne-marty-kaczynskiej-najwyrazniej-szwankuje polskieradio24.pl], 15 lutego 2011.

* Nie mają prawa. Wiemy, że w sierpniu prowadzili rozmowy z Januszem Palikotem (...) Ta okoliczność odbiera im wszelkie prawa w tej mierze, przekreśla ich.
** Autor: [[Marta Kaczyńska]]
** Opis: o bezzasadnym według Marty Kaczyńskiej powoływaniu się przez PJN na spuściznę po prezydencie [[Lech Kaczyński|Lechu Kaczyńskim]].
** Źródło: [https://polskieradio24.pl/5/115/artykul/313016,poncyljusz-zdrowie-psychiczne-marty-kaczynskiej-najwyrazniej-szwankuje polskieradio24.pl], 15 lutego 2011.

* PJN jest jak organizacja pożytku publicznego – liczy, że dostanie 1 proc.
** Autor: [[Wojciech Szacki]], ''PJN jak telenowela'', „Gazeta Wyborcza”, 7 czerwca 2011

* PJN jest ulubieńcem dwóch środowisk medialnych: TVN i „Rzeczpospolitej”. Zapewne z zupełnie odmiennych pobudek, ale i tak współczuję. Oczywiście, gdy PJN staje się bohaterem rozważań w tych mediach, inne zdają się nie mieć wyjścia i też pochylają się nad wewnątrzpartyjnymi wydarzeniami i sporami.
** Autor: [[Jacek Kowalczyk]], [http://www.polityka.pl/kraj/opinie/1514348,1,pjn-na-medialnej-tapecie.read#ixzz1HbzVpyLK ''Partia Joasi Najprzebieglejsza'', polityka.pl, 25 marca 2011]
** Zobacz też: [[TVN]], „[[Rzeczpospolita (czasopismo)|Rzeczpospolita]]”

* Poczułem się tak samo jak ona, gdy wyrzucano ją z PiS, ale przecież PJN miał być inny. Groteska.
** Autor: [[Adam Bielan]], [http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,9290979,Bielan___Zarzuty_Kluzik_Rostkowskiej_wobec_mnie_byly.html gazeta.pl, 21 marca 2011, ''Bielan: „Zarzuty Kluzik-Rostkowskiej wobec mnie były absurdalne”'']

* Sądzę, że ich przyszłość będzie podobna do Prawicy Rzeczypospolitej czy innych tego rodzaju przedsięwzięć. Tam jednak nie było tego absmaku, takiego przerażającego absmaku.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]], [http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,8709484,_Absmak__przerazajacy_absmak____Kaczynski_o_klubie.html gazeta.pl, ''„Absmak, przerażający absmak” - Kaczyński o klubie PJN'', 23 listopada 2010]

* W sztabie były osoby, które w żaden sposób nie podzielały poglądów Kaczyńskiego, a dziś odnajdują się w środowisku PJN.
** Autor: [[Marta Kaczyńska]]
** Opis: o PJN.
** Źródło: [https://polskatimes.pl/kaczynska-namawiana-do-startu-w-wyborach-pis-moze-zaoferowac-jej-jedynke-w-gdansku/ar/371375 polskatimes.pl], 20 lutego 2011.

* Wiemy, że już w sierpniu prowadzili rozmowy z Palikotem. Nie są, jak próbowali siebie nazywać, dziećmi Lecha Kaczyńskiego. Niektóre z tych osób od dawna nie były w kontakcie z moim tatą, a teraz publicznie przypisują sobie jakąś wyjątkową bliskość. To nieprawda.
** Autorka: [[Marta Kaczyńska]], [http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,9101500,Marta_Kaczynska__PJN_nie_ma_prawa_do_dziedzictwa_po.html gazeta.pl, ''Marta Kaczyńska: PJN nie ma prawa do dziedzictwa po L. Kaczyńskim'', 14 lutego 2011]

'''Zobacz też:'''
* [[:Kategoria:Politycy Polska Jest Najważniejsza|Politycy Polska Jest Najważniejsza]]


[[Kategoria:Polskie partie polityczne]]</text>
      <sha1>q89wmo9m94lqz8n8fk31qsz906uixm6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mark David Chapman</title>
    <ns>0</ns>
    <id>32030</id>
    <revision>
      <id>612018</id>
      <parentid>585410</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T08:06:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zero</username>
        <id>20</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>red, format</comment>
      <origin>612018</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3702" sha1="sawqmtw7wp0n7aivohg3bzmhlh7a4qe" xml:space="preserve">'''[[w:Mark David Chapman|Mark David Chapman]]''' (ur. 1955) – Amerykanin, który 8 grudnia 1980 r. zastrzelił [[John Lennon|Johna Lennona]], uznany za osobę niepoczytalną i niebezpieczną.
[[Plik:Mark David Chapman, NYPD mugshot.jpg|mały|{{center|Zdjęcie Chapmana z aresztu (1980)]]
[[Plik:1 West 72nd Street (The Dakota) entrance by David Shankbone.jpg|mały|{{center|Wejście do domu Dakota – miejsce, gdzie Lennon został zastrzelony}}]]
* 8 grudnia 1980 zastrzeliłem Johna Lennona. Wcześniej tego samego wieczoru poprosiłem go o podpisanie płyty Double Fantasy. Podpisał ją, zamieszczając również datę: 1980. Umieściłem następnie tę płytę za budką ochroniarza, gdzie znaleziono ją po moim aresztowaniu. Przez lata bezskutecznie próbowałem ją odzyskać (pomagało mi w tym 2 prawników), w nadziei, że będę mógł wystawić ją na aukcję i zdobyte w ten sposób pieniądze przeznaczyć na cel charytatywny związany z dziećmi. Pomyślałem, że mogę zrobić chociaż tyle. Czy można w jakiś sposób oszacować wartość takiego przedmiotu? Kilka razy chciałem napisać w tej sprawie do jakiegoś handlarza (do głowy przychodził mi na przykład Charles Hamilton), ale nie zrobiłem tego. Wydaje mi się, że słuchając pana w radiu, zrozumiałem, że mogę panu ufać – bo tak w ogóle jestem raczej odludkiem. Czy można ocenić wartość takiej rzeczy? Czy może da się to zrobić tylko podczas aukcji? Proszę napisać mi, jak pan uważa.
** Opis: z listu do eksperta memorabiliów z 10 kwietnia 1986; słowa ''Double Fantasy'' zostały przez Chapmana w liście podkreślone.
** Źródło: Shaun Usher (zebr. i oprac.), ''Listy niezapomniane'', tłum. Jakub Małecki, SQN, Kraków 2013, ISBN 9788379243327, s. 366.

* Mr Lennon!
** Opis: w chwili zabójstwa.
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,86176,1811013.html ''8 XII 1980. Mark David Chapman zastrzelił Johna Lennona'', wyborcza.pl]

* Prosiłem szatana, by dał mi moc do zabicia Johna Lennona.
** Źródło: ''ABC News 20/20'', 4 grudnia 1992, cyt. za: Steve Russo, ''Zabawy z Szatanem'', tłum. Robert Jankowski, Pojednanie, Lublin 1995, ISBN 8385646477, s. 21.

* Właśnie zastrzeliłem Johna Lennona.
** Opis: odpowiedź na pytanie portiera „Czy wiesz, co zrobiłeś?”.
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,86176,1811013.html ''8 XII 1980. Mark David Chapman zastrzelił Johna Lennona'', wyborcza.pl]

==O Marku Davidzie Chapmanie==
* Biorąc pod uwagę fakt, że popełnił zabójstwo drugiego stopnia, a jego ofiarą był jeden z najbardziej znanych i uwielbianych ludzi na świecie, wątpliwe by członkowie komisji zagłosowali za jego zwolnieniem.
** Autor: Robert Gangi, szef organizacji broniącej praw więźniów w USA
** Źródło: [http://muzyka.interia.pl/rock/news/wciaz-nie-wybaczyla-mordercy-meza,1511373,46 ''Wciąż nie wybaczyła mordercy męża'', interia.pl, 27 lipca 2010]

* Dwaj synowie Johna i ja nie czulibyśmy się bezpiecznie do końca życia.
** Autor: [[Yoko Ono]]
** Opis: o prośbie Amerykanina o przedterminowe zwolnienie.
** Źródło: [http://www.se.pl/rozrywka/plotki/chce-wyjsc-z-wiezienia_148042.html ''Mark David Chapman, morderca Johna Lennona, chce wyjść z więzienia'', se.pl]

* Jednak rozczarowanie idolem czasami prowadzi do poważnego dramatu. John Lennon zginął z ręki swojego fana Marka Chapmana, bo zawiódł jego oczekiwania. W pewnym momencie przestał żyć tak, jak to wyobrażał to sobie Chapman.
** Autor: [[Marcin Prokop]]
** Źródło: [[Szymon Hołownia]], [[Marcin Prokop]], ''Bóg, kasa i rock’n’roll'', Znak, Kraków 2011, ISBN 9788324018642, s. 143.


{{SORTUJ:Chapman, Mark}}
[[Kategoria:Amerykańscy zamachowcy]]</text>
      <sha1>sawqmtw7wp0n7aivohg3bzmhlh7a4qe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612019</id>
      <parentid>612018</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T08:07:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zero</username>
        <id>20</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>format, dr Zmiana</comment>
      <origin>612019</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3708" sha1="6mt4i31e6j24i0e438n7qtxkcrtwr3a" xml:space="preserve">'''[[w:Mark David Chapman|Mark David Chapman]]''' (ur. 1955) – Amerykanin, który 8 grudnia 1980 r. zastrzelił [[John Lennon|Johna Lennona]], uznany za osobę niepoczytalną i niebezpieczną.
[[Plik:Mark David Chapman, NYPD mugshot.jpg|mały|{{center|Zdjęcie Chapmana z aresztu (1980)}}]]
[[Plik:1 West 72nd Street (The Dakota) entrance by David Shankbone.jpg|mały|{{center|Wejście do domu Dakota – miejsce, gdzie Lennon został zastrzelony}}]]
* 8 grudnia 1980 zastrzeliłem Johna Lennona. Wcześniej tego samego wieczoru poprosiłem go o podpisanie płyty ''Double Fantasy''. Podpisał ją, zamieszczając również datę: 1980. Umieściłem następnie tę płytę za budką ochroniarza, gdzie znaleziono ją po moim aresztowaniu. Przez lata bezskutecznie próbowałem ją odzyskać (pomagało mi w tym 2 prawników), w nadziei, że będę mógł wystawić ją na aukcję i zdobyte w ten sposób pieniądze przeznaczyć na cel charytatywny związany z dziećmi. Pomyślałem, że mogę zrobić chociaż tyle. Czy można w jakiś sposób oszacować wartość takiego przedmiotu? Kilka razy chciałem napisać w tej sprawie do jakiegoś handlarza (do głowy przychodził mi na przykład Charles Hamilton), ale nie zrobiłem tego. Wydaje mi się, że słuchając pana w radiu, zrozumiałem, że mogę panu ufać – bo tak w ogóle jestem raczej odludkiem. Czy można ocenić wartość takiej rzeczy? Czy może da się to zrobić tylko podczas aukcji? Proszę napisać mi, jak pan uważa.
** Opis: z listu do eksperta memorabiliów z 10 kwietnia 1986; słowa ''Double Fantasy'' zostały przez Chapmana w liście podkreślone.
** Źródło: Shaun Usher (zebr. i oprac.), ''Listy niezapomniane'', tłum. Jakub Małecki, SQN, Kraków 2013, ISBN 9788379243327, s. 366.

* Mr Lennon!
** Opis: w chwili zabójstwa.
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,86176,1811013.html ''8 XII 1980. Mark David Chapman zastrzelił Johna Lennona'', wyborcza.pl]

* Prosiłem szatana, by dał mi moc do zabicia Johna Lennona.
** Źródło: ''ABC News 20/20'', 4 grudnia 1992, cyt. za: Steve Russo, ''Zabawy z Szatanem'', tłum. Robert Jankowski, Pojednanie, Lublin 1995, ISBN 8385646477, s. 21.

* Właśnie zastrzeliłem Johna Lennona.
** Opis: odpowiedź na pytanie portiera „Czy wiesz, co zrobiłeś?”.
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,86176,1811013.html ''8 XII 1980. Mark David Chapman zastrzelił Johna Lennona'', wyborcza.pl]

==O Marku Davidzie Chapmanie==
* Biorąc pod uwagę fakt, że popełnił zabójstwo drugiego stopnia, a jego ofiarą był jeden z najbardziej znanych i uwielbianych ludzi na świecie, wątpliwe by członkowie komisji zagłosowali za jego zwolnieniem.
** Autor: Robert Gangi, szef organizacji broniącej praw więźniów w USA
** Źródło: [http://muzyka.interia.pl/rock/news/wciaz-nie-wybaczyla-mordercy-meza,1511373,46 ''Wciąż nie wybaczyła mordercy męża'', interia.pl, 27 lipca 2010]

* Dwaj synowie Johna i ja nie czulibyśmy się bezpiecznie do końca życia.
** Autor: [[Yoko Ono]]
** Opis: o prośbie Amerykanina o przedterminowe zwolnienie.
** Źródło: [http://www.se.pl/rozrywka/plotki/chce-wyjsc-z-wiezienia_148042.html ''Mark David Chapman, morderca Johna Lennona, chce wyjść z więzienia'', se.pl]

* Jednak rozczarowanie idolem czasami prowadzi do poważnego dramatu. John Lennon zginął z ręki swojego fana Marka Chapmana, bo zawiódł jego oczekiwania. W pewnym momencie przestał żyć tak, jak to wyobrażał to sobie Chapman.
** Autor: [[Marcin Prokop]]
** Źródło: [[Szymon Hołownia]], [[Marcin Prokop]], ''Bóg, kasa i rock’n’roll'', Znak, Kraków 2011, ISBN 9788324018642, s. 143.


{{SORTUJ:Chapman, Mark}}
[[Kategoria:Amerykańscy zamachowcy]]</text>
      <sha1>6mt4i31e6j24i0e438n7qtxkcrtwr3a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>John Cage</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37642</id>
    <revision>
      <id>611991</id>
      <parentid>579244</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T17:58:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>+sekcja o tymże (+1 cytat)</comment>
      <origin>611991</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1711" sha1="qerfk9uvjcs1xmizy2e330tcvy1vk9f" xml:space="preserve">[[Plik:John Cage (1988).jpg|mały|{{center|John Cage}}]]
'''[[w:John Cage|John Milton Cage]]''' (1912–1992) – [[USA|amerykański]] [[kompozytor]] współczesny.
* (…) jeżeli aby rozumieć nową muzykę, trzeba być pod względem muzycznym niezapisaną kartą, to co się w ostatecznym rachunku bardziej odbiorcy opłaca: nie znać Bacha i rozumieć Cage’a czy odwrotnie?
** Autor: [[Władysław Kopaliński]], ''Mój przyjaciel Idzi'', Muza, Warszawa 2004, ISBN 83-7319-473-8, rozdz. ''Muzyka sfer'', s. 89.
** Zobacz też: [[Jan Sebastian Bach]]

* Szmery poddano dyskryminacji, a że jako Amerykanin otrzymałem edukację sentymentalną – walczyłem o szmery. Lubiłem stawać po stronie słabszych. Otrzymałem na policji zezwolenie na puszczanie w ruch syren. Najbardziej zachwycający szmer, jaki kiedykolwiek znałem.
** Opis: odpowiadając na zarzuty dotyczące jego kontrowersyjnej muzyki.
** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', Alfa, Warszawa 1995, s. 188.

* Warszawska publiczność jest wytworna, bo nigdy nie gwiżdże w czasie wykonywania moich utworów, tylko po.
** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', op. cit., s. 188.

==O Johnie Cage’u==
* W tym garnku, z którego wszyscy czerpiemy, już widać dno. Co gorliwsi (Cage) już się do niego doskrobali.
** Autor: [[Witold Lutosławski]]
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.

{{SORTUJ:Cage, John}}
[[Kategoria:Amerykańscy kompozytorzy muzyki rozrywkowej]]
[[Kategoria:Amerykańscy pianiści]]
[[Kategoria:Kompozytorzy muzyki poważnej]]</text>
      <sha1>qerfk9uvjcs1xmizy2e330tcvy1vk9f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Igor Strawinski</title>
    <ns>0</ns>
    <id>37796</id>
    <revision>
      <id>611995</id>
      <parentid>592685</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:16:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>+1 cytat „o”</comment>
      <origin>611995</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1922" sha1="copv5x3axbzbksbg6rha9qnhd4nhf3y" xml:space="preserve">[[Plik:Igor Stravinsky LOC 32392u.jpg|mały|{{center|Igor Strawinski}}]]
'''[[w:Igor Strawinski|Igor Fiodorowicz Strawinski]]''' (ros. ''Игорь Фёдорович Стравинский''; 1882–1971) – rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent polskiego pochodzenia.

* Chcę usłyszeć moją muzykę!
** Opis: ze stoickim spokojem w czasie bójek między zwolennikami a przeciwnikami kompozytora w czasie wykonania ''Święta wiosny'' w 1913 r.
** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', Warszawa 1995, wyd. Alfa, s. 241.

* (…) Czajkowski podświadomie korzystał z prawdziwych, ludowych źródeł, stworzonych przez nasz lud.
** Źródło: ''An Open Letter do Diahilev'', The Times, Londyn, 18 października 1921 [w:] Anthony Holden, ''Piotr Czajkowski: tragiczny i romantyczny'', przeł. Bogumiła Nawrot, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1999, ISBN 83-7179-171-2, s. s. 81.
** Zobacz też: [[Piotr Czajkowski]] 

==O Igorze Strawinskim==
* Jak to przyjemnie oklaskiwać Strawinskiego na twarzy swego sąsiada.
** Autor: [[Jean Cocteau]]
** Opis: o rękoczynach, do jakich doszło między zwolennikami i przeciwnikami kompozytora w czasie wykonania ''Święta wiosny''.
** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', Warszawa 1995, wyd. Alfa, s. 83, 241.

* […] twórczość Strawińskiego jest jak góra wznosząca się na samym środku drogi, krórą wszyscy przejść musimy; góry tej nie sposób obejść.
** Autor: [[Witold Lutosławski]]
** Źródło: „Die Welt”, 16 kwietnia 1962 [w:] ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 61.

{{DEFAULTSORT:Strawinski, Igor}}
[[Kategoria:Osoby polskiego pochodzenia]]
[[Kategoria:Rosyjscy dyrygenci]]
[[Kategoria:Rosyjscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Rosyjscy pianiści]]</text>
      <sha1>copv5x3axbzbksbg6rha9qnhd4nhf3y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612006</id>
      <parentid>611995</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T19:17:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>drobne redakcyjne</comment>
      <origin>612006</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1909" sha1="5qhu8j3s87l4jfmbrm5u61xc73xch3u" xml:space="preserve">[[Plik:Igor Stravinsky LOC 32392u.jpg|mały|{{center|Igor Strawinski}}]]
'''[[w:Igor Strawinski|Igor Fiodorowicz Strawinski]]''' (ros. ''Игорь Фёдорович Стравинский''; 1882–1971) – rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent polskiego pochodzenia.
* Chcę usłyszeć moją muzykę!
** Opis: ze stoickim spokojem w czasie bójek między zwolennikami a przeciwnikami kompozytora w czasie wykonania ''Święta wiosny'' w 1913 r.
** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', Warszawa 1995, wyd. Alfa, s. 241.

* (…) Czajkowski podświadomie korzystał z prawdziwych, ludowych źródeł, stworzonych przez nasz lud.
** Źródło: ''An Open Letter do Diahilev'', The Times, Londyn, 18 października 1921 [w:] Anthony Holden, ''Piotr Czajkowski: tragiczny i romantyczny'', przeł. Bogumiła Nawrot, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1999, ISBN 83-7179-171-2, s.s. 81.
** Zobacz też: [[Piotr Czajkowski]]

==O Igorze Strawinskim==
* Jak to przyjemnie oklaskiwać Strawinskiego na twarzy swego sąsiada.
** Autor: [[Jean Cocteau]]
** Opis: o rękoczynach, do jakich doszło między zwolennikami i przeciwnikami kompozytora w czasie wykonania ''Święta wiosny''.
** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', Warszawa 1995, wyd. Alfa, s. 83, 241.

* Twórczość Strawińskiego jest jak góra wznosząca się na samym środku drogi, którą wszyscy przejść musimy; góry tej nie sposób obejść.
** Autor: [[Witold Lutosławski]]
** Źródło: „Die Welt”, 16 kwietnia 1962 [w:] ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 61.


{{SORTUJ:Strawinski, Igor}}
[[Kategoria:Osoby polskiego pochodzenia]]
[[Kategoria:Rosyjscy dyrygenci]]
[[Kategoria:Rosyjscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Rosyjscy pianiści]]</text>
      <sha1>5qhu8j3s87l4jfmbrm5u61xc73xch3u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Witold Lutosławski</title>
    <ns>0</ns>
    <id>39266</id>
    <revision>
      <id>611986</id>
      <parentid>545545</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T17:44:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>+cytat</comment>
      <origin>611986</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2467" sha1="ogzp5ayzqv91vm9lsj5w362xnzmn45e" xml:space="preserve">[[Plik:Lutoslawski3.jpg|mały|{{center|Witold Lutosławski}}]]
'''[[w:Witold Lutosławski|Witold Roman Lutosławski]]''' (1913–1994) – [[Polska|polski]] [[kompozytor]] współczesny, [[dyrygent]], [[pianista (osoba)|pianista]].
* Muzyka jest sztuką rozgrywającą się w czasie. A więc komponujemy ją między innymi po to, aby wywołać w słuchającym cykl określonych reakcji, których porządek i przebieg w czasie ma zupełnie zasadnicze znaczenie dla określonego rezultatu, jakim jest percepcja całości utworu. Innymi słowy – komponując formę zamkniętą zakładamy, że w czasie wykonania słuchający jest niejako prowadzony przez kompozytora poprzez poszczególne etapy utworu aż do jego zakończenia. (…) Haydn był mistrzem w rozkładaniu treści muzycznej w czasie…
** Źródło: Ludwik Gawroński, ''Muzyka w Programie Drugim Polskiego Radia'', „Akcent” nr 3 (101), 2005
** Zobacz też: [[Joseph Haydn]], [[muzyka]]

* Po raz tysiączny: muzyka nie wyraża żadnych określonych uczuć, stanowi tylko ramy formalne, w które przy jej odtwarzaniu każdy wlewa swoje własne emocje, takie na jakie go stać.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 22.
** Zobacz też: [[uczucie]], [[emocje]]

==O Witoldzie Lutosławskim==
* Witold był prawdziwym mistrzem. Był pierwszym kompozytorem, który wypracował sposób notacji aleatorycznych fragmentów, który jest skuteczny. A to wcale nie jest takie proste, nawet w arcydziełach jest z tym problem. Na przykład w Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego – ostatnio byłem na próbie. Nikt nie wiedział, co ma grać, kiedy zacząć kiedy skończyć. Katastrofa. A system Witolda działa, wielu kompozytorów go naśladowało.
** Autor: [[Simon Rattle]]
** Źródło: [http://www.polskieradio.pl/8/192/Artykul/835261,Simon-Rattle-tylko-dla-Dwojki-jakie-beda-orkiestry-przyszlosci ''Simon Rattle tylko dla Dwójki: jakie będą orkiestry przyszłości?'', polskieradio.pl, 1 maja 2013]


{{SORTUJ:Lutosławski, Witold}}
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polscy dyrygenci]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy muzyki rozrywkowej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy wokalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy pianiści klasyczni]]</text>
      <sha1>ogzp5ayzqv91vm9lsj5w362xnzmn45e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611990</id>
      <parentid>611986</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T17:54:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>+cytat</comment>
      <origin>611990</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2820" sha1="lxojg8gmshqsy2rttjwwojwvkb6j0qi" xml:space="preserve">[[Plik:Lutoslawski3.jpg|mały|{{center|Witold Lutosławski}}]]
'''[[w:Witold Lutosławski|Witold Roman Lutosławski]]''' (1913–1994) – [[Polska|polski]] [[kompozytor]] współczesny, [[dyrygent]], [[pianista (osoba)|pianista]].
* Muzyka jest sztuką rozgrywającą się w czasie. A więc komponujemy ją między innymi po to, aby wywołać w słuchającym cykl określonych reakcji, których porządek i przebieg w czasie ma zupełnie zasadnicze znaczenie dla określonego rezultatu, jakim jest percepcja całości utworu. Innymi słowy – komponując formę zamkniętą zakładamy, że w czasie wykonania słuchający jest niejako prowadzony przez kompozytora poprzez poszczególne etapy utworu aż do jego zakończenia. (…) Haydn był mistrzem w rozkładaniu treści muzycznej w czasie…
** Źródło: Ludwik Gawroński, ''Muzyka w Programie Drugim Polskiego Radia'', „Akcent” nr 3 (101), 2005
** Zobacz też: [[Joseph Haydn]], [[muzyka]]

* Po raz tysiączny: muzyka nie wyraża żadnych określonych uczuć, stanowi tylko ramy formalne, w które przy jej odtwarzaniu każdy wlewa swoje własne emocje, takie na jakie go stać.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 22.
** Zobacz też: [[uczucie]], [[emocje]]

* Słabe są dzieła sztuki, których główną zaletą jest ich nowość. Cecha ta bowiem jest tą właśnie, która najszybciej się starzeje. 
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[dzieło]]

==O Witoldzie Lutosławskim==
* Witold był prawdziwym mistrzem. Był pierwszym kompozytorem, który wypracował sposób notacji aleatorycznych fragmentów, który jest skuteczny. A to wcale nie jest takie proste, nawet w arcydziełach jest z tym problem. Na przykład w Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego – ostatnio byłem na próbie. Nikt nie wiedział, co ma grać, kiedy zacząć kiedy skończyć. Katastrofa. A system Witolda działa, wielu kompozytorów go naśladowało.
** Autor: [[Simon Rattle]]
** Źródło: [http://www.polskieradio.pl/8/192/Artykul/835261,Simon-Rattle-tylko-dla-Dwojki-jakie-beda-orkiestry-przyszlosci ''Simon Rattle tylko dla Dwójki: jakie będą orkiestry przyszłości?'', polskieradio.pl, 1 maja 2013]


{{SORTUJ:Lutosławski, Witold}}
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polscy dyrygenci]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy muzyki rozrywkowej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy wokalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy pianiści klasyczni]]</text>
      <sha1>lxojg8gmshqsy2rttjwwojwvkb6j0qi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611993</id>
      <parentid>611990</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:06:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>+cytat</comment>
      <origin>611993</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3662" sha1="deo246uzjjzp4frjws11l9xczjh0t6w" xml:space="preserve">[[Plik:Lutoslawski3.jpg|mały|{{center|Witold Lutosławski}}]]
'''[[w:Witold Lutosławski|Witold Roman Lutosławski]]''' (1913–1994) – [[Polska|polski]] [[kompozytor]] współczesny, [[dyrygent]], [[pianista (osoba)|pianista]].
* Muzyka jest sztuką rozgrywającą się w czasie. A więc komponujemy ją między innymi po to, aby wywołać w słuchającym cykl określonych reakcji, których porządek i przebieg w czasie ma zupełnie zasadnicze znaczenie dla określonego rezultatu, jakim jest percepcja całości utworu. Innymi słowy – komponując formę zamkniętą zakładamy, że w czasie wykonania słuchający jest niejako prowadzony przez kompozytora poprzez poszczególne etapy utworu aż do jego zakończenia. (…) Haydn był mistrzem w rozkładaniu treści muzycznej w czasie…
** Źródło: Ludwik Gawroński, ''Muzyka w Programie Drugim Polskiego Radia'', „Akcent” nr 3 (101), 2005
** Zobacz też: [[Joseph Haydn]], [[muzyka]]

* Po raz tysiączny: muzyka nie wyraża żadnych określonych uczuć, stanowi tylko ramy formalne, w które przy jej odtwarzaniu każdy wlewa swoje własne emocje, takie na jakie go stać.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 22.
** Zobacz też: [[uczucie]], [[emocje]]

* Słabe są dzieła sztuki, których główną zaletą jest ich nowość. Cecha ta bowiem jest tą właśnie, która najszybciej się starzeje. 
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[dzieło]]

* W tym garnku, z którego wszyscy czerpiemy, już widać dno. Co gorliwsi (Cage) już się do niego doskrobali. Co do mnie – nie śpieszę się tak do tej chwili, do której zmierza nieuchronnie nasza historia muzyki, tj. do braku wszelkiej muzyki.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[John Cage]]

* Żaden utwór nie jest piękny tylko przez swoją „postępowość”, żaden piękny utwór nie jest mniej piękny przez swą „reakcyjność”.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 10.
** Zobacz też: [[kompozycja (muzyka)|kompozycja]]

==O Witoldzie Lutosławskim==
* Witold był prawdziwym mistrzem. Był pierwszym kompozytorem, który wypracował sposób notacji aleatorycznych fragmentów, który jest skuteczny. A to wcale nie jest takie proste, nawet w arcydziełach jest z tym problem. Na przykład w Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego – ostatnio byłem na próbie. Nikt nie wiedział, co ma grać, kiedy zacząć kiedy skończyć. Katastrofa. A system Witolda działa, wielu kompozytorów go naśladowało.
** Autor: [[Simon Rattle]]
** Źródło: [http://www.polskieradio.pl/8/192/Artykul/835261,Simon-Rattle-tylko-dla-Dwojki-jakie-beda-orkiestry-przyszlosci ''Simon Rattle tylko dla Dwójki: jakie będą orkiestry przyszłości?'', polskieradio.pl, 1 maja 2013]


{{SORTUJ:Lutosławski, Witold}}
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polscy dyrygenci]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy muzyki rozrywkowej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy wokalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy pianiści klasyczni]]</text>
      <sha1>deo246uzjjzp4frjws11l9xczjh0t6w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611994</id>
      <parentid>611993</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:13:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>+1 cytat</comment>
      <origin>611994</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4042" sha1="nfewamtbd9gdt8sgg11rx84fnpzxqtk" xml:space="preserve">[[Plik:Lutoslawski3.jpg|mały|{{center|Witold Lutosławski}}]]
'''[[w:Witold Lutosławski|Witold Roman Lutosławski]]''' (1913–1994) – [[Polska|polski]] [[kompozytor]] współczesny, [[dyrygent]], [[pianista (osoba)|pianista]].
* Muzyka jest sztuką rozgrywającą się w czasie. A więc komponujemy ją między innymi po to, aby wywołać w słuchającym cykl określonych reakcji, których porządek i przebieg w czasie ma zupełnie zasadnicze znaczenie dla określonego rezultatu, jakim jest percepcja całości utworu. Innymi słowy – komponując formę zamkniętą zakładamy, że w czasie wykonania słuchający jest niejako prowadzony przez kompozytora poprzez poszczególne etapy utworu aż do jego zakończenia. (…) Haydn był mistrzem w rozkładaniu treści muzycznej w czasie…
** Źródło: Ludwik Gawroński, ''Muzyka w Programie Drugim Polskiego Radia'', „Akcent” nr 3 (101), 2005
** Zobacz też: [[Joseph Haydn]], [[muzyka]]

* Po raz tysiączny: muzyka nie wyraża żadnych określonych uczuć, stanowi tylko ramy formalne, w które przy jej odtwarzaniu każdy wlewa swoje własne emocje, takie na jakie go stać.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 22.
** Zobacz też: [[uczucie]], [[emocje]]

* Słabe są dzieła sztuki, których główną zaletą jest ich nowość. Cecha ta bowiem jest tą właśnie, która najszybciej się starzeje. 
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[dzieło]]

* W tym garnku, z którego wszyscy czerpiemy, już widać dno. Co gorliwsi (Cage) już się do niego doskrobali. Co do mnie – nie śpieszę się tak do tej chwili, do której zmierza nieuchronnie nasza historia muzyki, tj. do braku wszelkiej muzyki.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[John Cage]]

* Żaden utwór nie jest piękny tylko przez swoją „postępowość”, żaden piękny utwór nie jest mniej piękny przez swą „reakcyjność”.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 10.
** Zobacz też: [[kompozycja (muzyka)|kompozycja]]

==O Witoldzie Lutosławskim==
* Był w Polsce pionierem nowatorskiego myślenia o psychologii słuchania i słyszenia, a swoje obserwacje wcielał w czyn, tworząc majstersztyki formy.
** Autor: [[Maciej Jabłoński]]
** Źródło: [https://www.dwutygodnik.com/artykul/4284-dlaczego-lutoslawski.html ''Dlaczego Lutosławski?''], „Dwutygodnik”, nr 100, styczeń 2013.
** Zobacz też: [[słuchanie muzyki]]

* Witold był prawdziwym mistrzem. Był pierwszym kompozytorem, który wypracował sposób notacji aleatorycznych fragmentów, który jest skuteczny. A to wcale nie jest takie proste, nawet w arcydziełach jest z tym problem. Na przykład w Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego – ostatnio byłem na próbie. Nikt nie wiedział, co ma grać, kiedy zacząć kiedy skończyć. Katastrofa. A system Witolda działa, wielu kompozytorów go naśladowało.
** Autor: [[Simon Rattle]]
** Źródło: [http://www.polskieradio.pl/8/192/Artykul/835261,Simon-Rattle-tylko-dla-Dwojki-jakie-beda-orkiestry-przyszlosci ''Simon Rattle tylko dla Dwójki: jakie będą orkiestry przyszłości?'', polskieradio.pl, 1 maja 2013]


{{SORTUJ:Lutosławski, Witold}}
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polscy dyrygenci]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy muzyki rozrywkowej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy wokalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy pianiści klasyczni]]</text>
      <sha1>nfewamtbd9gdt8sgg11rx84fnpzxqtk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>611996</id>
      <parentid>611994</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:17:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>+1 cytat</comment>
      <origin>611996</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4452" sha1="k64hmbf15v2aa4vtg80s94moqsqm66k" xml:space="preserve">[[Plik:Lutoslawski3.jpg|mały|{{center|Witold Lutosławski}}]]
'''[[w:Witold Lutosławski|Witold Roman Lutosławski]]''' (1913–1994) – [[Polska|polski]] [[kompozytor]] współczesny, [[dyrygent]], [[pianista (osoba)|pianista]].
* Muzyka jest sztuką rozgrywającą się w czasie. A więc komponujemy ją między innymi po to, aby wywołać w słuchającym cykl określonych reakcji, których porządek i przebieg w czasie ma zupełnie zasadnicze znaczenie dla określonego rezultatu, jakim jest percepcja całości utworu. Innymi słowy – komponując formę zamkniętą zakładamy, że w czasie wykonania słuchający jest niejako prowadzony przez kompozytora poprzez poszczególne etapy utworu aż do jego zakończenia. (…) Haydn był mistrzem w rozkładaniu treści muzycznej w czasie…
** Źródło: Ludwik Gawroński, ''Muzyka w Programie Drugim Polskiego Radia'', „Akcent” nr 3 (101), 2005
** Zobacz też: [[Joseph Haydn]], [[muzyka]]

* Po raz tysiączny: muzyka nie wyraża żadnych określonych uczuć, stanowi tylko ramy formalne, w które przy jej odtwarzaniu każdy wlewa swoje własne emocje, takie na jakie go stać.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 22.
** Zobacz też: [[uczucie]], [[emocje]]

* Słabe są dzieła sztuki, których główną zaletą jest ich nowość. Cecha ta bowiem jest tą właśnie, która najszybciej się starzeje. 
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[dzieło]]

* […] twórczość Strawińskiego jest jak góra wznosząca się na samym środku drogi, krórą wszyscy przejść musimy; góry tej nie sposób obejść.
** Źródło: „Die Welt”, 16 kwietnia 1962 [w:] ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 61.
** Zobacz też: [[Igor Strawinski]]

* W tym garnku, z którego wszyscy czerpiemy, już widać dno. Co gorliwsi (Cage) już się do niego doskrobali. Co do mnie – nie śpieszę się tak do tej chwili, do której zmierza nieuchronnie nasza historia muzyki, tj. do braku wszelkiej muzyki.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[John Cage]]

* Żaden utwór nie jest piękny tylko przez swoją „postępowość”, żaden piękny utwór nie jest mniej piękny przez swą „reakcyjność”.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 10.
** Zobacz też: [[kompozycja (muzyka)|kompozycja]]

==O Witoldzie Lutosławskim==
* Był w Polsce pionierem nowatorskiego myślenia o psychologii słuchania i słyszenia, a swoje obserwacje wcielał w czyn, tworząc majstersztyki formy.
** Autor: [[Maciej Jabłoński]]
** Źródło: [https://www.dwutygodnik.com/artykul/4284-dlaczego-lutoslawski.html ''Dlaczego Lutosławski?''], „Dwutygodnik”, nr 100, styczeń 2013.
** Zobacz też: [[słuchanie muzyki]]

* Witold był prawdziwym mistrzem. Był pierwszym kompozytorem, który wypracował sposób notacji aleatorycznych fragmentów, który jest skuteczny. A to wcale nie jest takie proste, nawet w arcydziełach jest z tym problem. Na przykład w Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego – ostatnio byłem na próbie. Nikt nie wiedział, co ma grać, kiedy zacząć kiedy skończyć. Katastrofa. A system Witolda działa, wielu kompozytorów go naśladowało.
** Autor: [[Simon Rattle]]
** Źródło: [http://www.polskieradio.pl/8/192/Artykul/835261,Simon-Rattle-tylko-dla-Dwojki-jakie-beda-orkiestry-przyszlosci ''Simon Rattle tylko dla Dwójki: jakie będą orkiestry przyszłości?'', polskieradio.pl, 1 maja 2013]


{{SORTUJ:Lutosławski, Witold}}
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polscy dyrygenci]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy muzyki rozrywkowej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy wokalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy pianiści klasyczni]]</text>
      <sha1>k64hmbf15v2aa4vtg80s94moqsqm66k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612007</id>
      <parentid>611996</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T19:17:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>drobne redakcyjne</comment>
      <origin>612007</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4445" sha1="a77b4m8a02jhpu2w4e5wd0916a1amh2" xml:space="preserve">[[Plik:Lutoslawski3.jpg|mały|{{center|Witold Lutosławski}}]]
'''[[w:Witold Lutosławski|Witold Roman Lutosławski]]''' (1913–1994) – [[Polska|polski]] [[kompozytor]] współczesny, [[dyrygent]], [[pianista (osoba)|pianista]].
* Muzyka jest sztuką rozgrywającą się w czasie. A więc komponujemy ją między innymi po to, aby wywołać w słuchającym cykl określonych reakcji, których porządek i przebieg w czasie ma zupełnie zasadnicze znaczenie dla określonego rezultatu, jakim jest percepcja całości utworu. Innymi słowy – komponując formę zamkniętą zakładamy, że w czasie wykonania słuchający jest niejako prowadzony przez kompozytora poprzez poszczególne etapy utworu aż do jego zakończenia. (…) Haydn był mistrzem w rozkładaniu treści muzycznej w czasie…
** Źródło: Ludwik Gawroński, ''Muzyka w Programie Drugim Polskiego Radia'', „Akcent” nr 3 (101), 2005
** Zobacz też: [[Joseph Haydn]], [[muzyka]]

* Po raz tysiączny: muzyka nie wyraża żadnych określonych uczuć, stanowi tylko ramy formalne, w które przy jej odtwarzaniu każdy wlewa swoje własne emocje, takie na jakie go stać.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 22.
** Zobacz też: [[uczucie]], [[emocje]]

* Słabe są dzieła sztuki, których główną zaletą jest ich nowość. Cecha ta bowiem jest tą właśnie, która najszybciej się starzeje.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[dzieło]]

* Twórczość Strawińskiego jest jak góra wznosząca się na samym środku drogi, którą wszyscy przejść musimy; góry tej nie sposób obejść.
** Źródło: „Die Welt”, 16 kwietnia 1962 [w:] ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 61.
** Zobacz też: [[Igor Strawinski]]

* W tym garnku, z którego wszyscy czerpiemy, już widać dno. Co gorliwsi (Cage) już się do niego doskrobali. Co do mnie – nie śpieszę się tak do tej chwili, do której zmierza nieuchronnie nasza historia muzyki, tj. do braku wszelkiej muzyki.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 14.
** Zobacz też: [[John Cage]]

* Żaden utwór nie jest piękny tylko przez swoją „postępowość”, żaden piękny utwór nie jest mniej piękny przez swą „reakcyjność”.
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 10.
** Zobacz też: [[kompozycja (muzyka)|kompozycja]]

==O Witoldzie Lutosławskim==
* Był w Polsce pionierem nowatorskiego myślenia o psychologii słuchania i słyszenia, a swoje obserwacje wcielał w czyn, tworząc majstersztyki formy.
** Autor: [[Maciej Jabłoński]]
** Źródło: [https://www.dwutygodnik.com/artykul/4284-dlaczego-lutoslawski.html ''Dlaczego Lutosławski?''], „Dwutygodnik”, nr 100, styczeń 2013.
** Zobacz też: [[słuchanie muzyki]]

* Witold był prawdziwym mistrzem. Był pierwszym kompozytorem, który wypracował sposób notacji aleatorycznych fragmentów, który jest skuteczny. A to wcale nie jest takie proste, nawet w arcydziełach jest z tym problem. Na przykład w Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego – ostatnio byłem na próbie. Nikt nie wiedział, co ma grać, kiedy zacząć kiedy skończyć. Katastrofa. A system Witolda działa, wielu kompozytorów go naśladowało.
** Autor: [[Simon Rattle]]
** Źródło: [http://www.polskieradio.pl/8/192/Artykul/835261,Simon-Rattle-tylko-dla-Dwojki-jakie-beda-orkiestry-przyszlosci ''Simon Rattle tylko dla Dwójki: jakie będą orkiestry przyszłości?'', polskieradio.pl, 1 maja 2013]


{{SORTUJ:Lutosławski, Witold}}
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polscy dyrygenci]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy muzyki rozrywkowej]]
[[Kategoria:Polscy kompozytorzy wokalnej muzyki poważnej]]
[[Kategoria:Polscy pianiści klasyczni]]</text>
      <sha1>a77b4m8a02jhpu2w4e5wd0916a1amh2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Użytkownik:Gower</title>
    <ns>2</ns>
    <id>39274</id>
    <revision>
      <id>611997</id>
      <parentid>592907</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:22:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <origin>611997</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1052" sha1="t11l4jwmkbq7qrjema40zwhx4uxrty2" xml:space="preserve">Hej! 
Jestem absolwentem informacji naukowej i bibliotekoznawstwa, częściej jestem na Wikipedii, ale czasem siedzę także na Wikicytatach – dodaję najczęściej teksty z przeczytanych książek.

Przydatne:
* [[Wikicytaty:Zasady formatowania]]

Mój brudnopis: [[Użytkownik:Gower/brudnopis]]
* ciekawe statystyki: [https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikiquote.org/contributing/new-pages/normal%7Cbar%7Call%7C~total%7Cmonthly]
* ciekawe statystyki wg użytkownika: [https://pageviews.wmcloud.org/userviews/?project=pl.wikiquote.org&amp;platform=all-access&amp;agent=user&amp;namespace=0&amp;redirects=2&amp;range=latest-20&amp;sort=views&amp;direction=1&amp;view=list&amp;user=Zero]

* Po raz tysiączny: muzyka nie wyraża żadnych określonych uczuć, stanowi tylko ramy formalne, w które przy jej odtwarzaniu każdy wlewa swoje własne emocje, takie na jakie go stać.
** Autor: [[Witold Lutosławski]]
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 22.</text>
      <sha1>t11l4jwmkbq7qrjema40zwhx4uxrty2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kompozycja (muzyka)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50604</id>
    <revision>
      <id>611992</id>
      <parentid>592918</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:02:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gower</username>
        <id>2301</id>
      </contributor>
      <comment>+1 cytat</comment>
      <origin>611992</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3146" sha1="fl2bs3mx4mkqy4f9k1xv6gzqztp3b0b" xml:space="preserve">[[Plik:BWV739.png|mały|Rękopis kompozycji J.S. Bacha]]
'''[[w:Kompozycja (muzyka)|Kompozycja]]''' – oryginalny [[utwór muzyczny]], jego budowa lub technika i proces jego tworzenia.
* Człowiek, którego wiedzie poczucie piękna, przemieni przypadkowy zbieg okoliczności (…) w motyw, który już pozostanie w kompozycji jego życia. Wraca do niego, powtarza go, zmienia rozwija – jak kompozytor temat swej sonaty.
** Autor: [[Milan Kundera]], ''[[Nieznośna lekkość bytu]]'', tłum. [[Agnieszka Holland]]

* Dobry przebój to jest taka kompozycja, którą wszyscy znają, zanim ją usłyszą.
** Postać: menadżer Andrew Żołądź w serialu ''[[Król przedmieścia]]'', odc. 10, ''Boysband''

* Kiedy komponowałem muzykę do mojego pierwszego solowego albumu, wyjechałem w góry. Zupełnie odciąłem się od świata. Miałem książki, płyty i sprzęt, który służył do komponowania. Pozbyłem się wszystkiego co mogło mi przeszkadzać. Nie miałem ani telefonu ani telewizora. Natomiast kiedy komponuję muzykę filmową, warunki zmuszają mnie do pracy studyjnej. Zamykam się wtedy w moim studio w Paryżu. To jest miejsce wyposażone w wyrafinowany sprzęt. Specjalnie przystosowany do realizacji nagrań muzyki filmowej. Tak więc zamyka się w studio z powodów technicznych. To bardziej praktyczne.
** Autor: [[Éric Serra]]
** Źródło: Jadwiga Polus, [http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=46372 ''Eric Zawodowiec. Rozmowa z kompozytorem Luca Bessona'', Stopklatka.pl, 8 czerwca 2008]

* Komponowanie a śpiewanie to dwie bardzo różne rzeczy, których nie można ze sobą porównywać. To tak, jakbym zapytał, czy woli Pani czytać książkę czy grać w tenisa. Możemy lubić i jedno i drugie. To dwie różne sprawy. Są takie dni, kiedy wolę zostać u siebie i spokojnie poczytać książkę. Są też takie momenty, kiedy mam ochotę na partię tenisa. Kompozycja jest rodzajem samotności. Wewnętrznego rozpoznania i skupienia.
** Autor: [[Éric Serra]]
** Źródło: Jadwiga Polus, [http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=46372 ''Eric Zawodowiec. Rozmowa z kompozytorem Luca Bessona'', Stopklatka.pl, 8 czerwca 2008]

* Podczas doświadczania dzieła muzycznego nasza największa radość bierze się z nieoczekiwanych spotkań z zapomnianymi obrazami wieczności.
** ''In the experience of a musical work, our greatest joy derives from unexpected encounters with the forgotten images of eternity.'' (ang.)
** Autor: [[Nikołaj Medtner]]
** Źródło: [https://www.medtner.org.uk/The%20Muse%20and%20the%20Fashion.pdf ''The Muse and the Fashion: being a defence of the foundation of music''], tłum. Alfred J. Swan, Haverford College Bookstore, Haverford 1951, s. 132.
** Zobacz też: [[wieczność]]

* Żaden utwór nie jest piękny tylko przez swoją „postępowość”, żaden piękny utwór nie jest mniej piękny przez swą „reakcyjność”.
** Autor: [[Witold Lutosławski]]
** Źródło: ''Zapiski'', Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa 2008, ISBN 978-83-235-0528-0, ISBN 978-83-926-6031-6, s. 10.

[[Kategoria:Muzyka]]</text>
      <sha1>fl2bs3mx4mkqy4f9k1xv6gzqztp3b0b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mur Berliński</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61135</id>
    <revision>
      <id>612017</id>
      <parentid>541371</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T07:29:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zero</username>
        <id>20</id>
      </contributor>
      <comment>- (zbyt długie)</comment>
      <origin>612017</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1298" sha1="l0qooxfv305f70e4m5iwn8nvb7l296c" xml:space="preserve">[[Plik:DDR wall peekaboo.jpg|mały|{{center|Ruiny Muru Berlińskiego}}]]
'''[[w:Mur Berliński|Mur Berliński]]''' – system umocnień o długości ok. 156 km (betonowy [[mur]], [[okop]]y, zapory drutowe, miny), który oddzielał w okresie [[Zimna wojna|zimnej wojny]] Berlin Wschodni od Berlina Zachodniego.
* Ja, papież z Polski, stoję z panem niemieckim kanclerzem przy bramie brandenburskiej. Brama jest otwarta, mur upadł, Berlin i Niemcy nie są już podzielone, a Polska jest wolna.
** Autor: [[Jan Paweł II]]
** Opis: przy bramie brandenburskiej podczas wizyty w Berlinie w 1996.
** Źródło: [https://www.dw.com/pl/mur-berliński-w-muzeum-jana-pawła-ii-w-warszawie/a-53484452 ''Mur Berliński w Muzeum Jana Pawła II w Warszawie''], dw.com pl, 18 maja 2020.

* W istotny sposób przyczynił się do tego, że upadek muru berlińskiego i pokojowe zakończenie podziału Niemiec w Europie stały się możliwe.
** Autor: [[Helmut Kohl]]
** Opis: o roli [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]] w upadku muru berlińskiego i zakończenia podziału Niemiec.
** Źródło: [https://www.dw.com/pl/mur-berliński-w-muzeum-jana-pawła-ii-w-warszawie/a-53484452 ''Mur Berliński w Muzeum Jana Pawła II w Warszawie''], dw.com pl, 18 maja 2020.


[[Kategoria:Historia Niemiec]]
[[Kategoria:Komunizm]]</text>
      <sha1>l0qooxfv305f70e4m5iwn8nvb7l296c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>III Rzeczpospolita</title>
    <ns>0</ns>
    <id>62862</id>
    <revision>
      <id>612002</id>
      <parentid>546702</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T18:40:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <comment>przen. cytatów</comment>
      <origin>612002</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11611" sha1="sm9hvpcruwenj58osx8ldhk3i3tw033" xml:space="preserve">'''[[w:III Rzeczpospolita|III Rzeczpospolita]]''' (III RP) – użyte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (1997) określenie państwa polskiego po zasadniczych przemianach politycznych, jakie zaszły od 1989 roku. Podstawowa konstytucyjna nazwa państwa to Rzeczpospolita Polska. Wymową tego określenia jest zerwanie z ustrojem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (tzw. demokracja ludowa) i nawiązanie bezpośrednio do tradycji II Rzeczypospolitej.
* Antykaczyzm – faktu tego nigdy dość przypominać – doprowadził wszak do jedynego jak dotąd w historii III RP mordu politycznego. Członek PiS został zamordowany częściowo za sam fakt osobistej przynależności do tej partii, a częściowo – by tak rzec – ''in effigie'', gdyż główną ofiarą miał być stojący na czele Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński.
** Autor: [[Ryszard Legutko]]
** Źródło: [https://niezalezna.pl/41654-czym-jest-antykaczyzm ''Czym jest antykaczyzm''], niezalezna.pl, 24 maja 2013
** Zobacz też: [[Prawo i Sprawiedliwość]]

* Ci, którzy wtedy rządzili Polską, byli gotowi zawierać nierównoprawne traktaty, na przykład traktat ten wstępny z Unią Europejską, bardzo dla Polski niekorzystny. Byli gotowi zawierać nierównoprawne traktaty z Niemcami – traktat z 1990 roku był traktatem całkowicie niesymetrycznym, na korzyść Niemiec oczywiście. A nawet to, co było zapewnione, na przykład dotyczyło polskiej mniejszości w Niemczech – chociaż Polacy nie dostali praw mniejszości narodowej, a Niemcy otrzymali – to i tak było nieprzestrzegane.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Źródło: [https://polskieradio24.pl/5/1222/artykul/3053949,prezes-pis-ci-ktorzy-wczesniej-rzadzili-polska-byli-gotowi-zawierac-nierownoprawne-traktaty ''Prezes PiS: ci, którzy wcześniej rządzili Polską, byli gotowi zawierać nierównoprawne traktaty''], polskieradio24.pl, 15 października 2022

* Dużo się gada o dokonanym przewrocie politycznym oraz gospodarczym, który jest w toku. Trwa jednak także przewrót społeczny. O nim się nie mówi. Kierownicze siły polityczne rozprawiają co najwyżej o powstawaniu swej ulubionej klasy średniej (…). Jeżeli jednak cokolwiek jest średnie, oznacza to, że istnieje coś powyżej i również poniżej. Choćby bardzo liczna się stała pobudzana do życia klasa średnia, to w kraju tak ubogim jak Polska liczniejsza musi być warstwa niższa. Który polityków mówi, który z publicystów pisze o większości narodu i sprawach tej warstwy? (…) O tym, że za pewien czas zostanie zamknięta w swoich trudno przekraczalnych granicach? I o tym, że owo upośledzenie stanie się na ogół dziedziczne tak jak bogactwo? Kto z rządzących przyzna, że oto historyczną repliką na powojenny proces awansu społecznego większości będzie teraz masowa deklasacja? Nikt! Cena budownictwa kapitalizmu skrywana jest pilnie przez jego architektów. Oni nie chcą pokazać rachunku kosztów swojej budowy.
** Autor: [[Jerzy Urban]], ''Drogie pamiątki po socjalizmie'', „Nie”, 18 kwietnia 1991.
** Zobacz też: [[kapitalizm]]

* '''[[Łukasz Warzecha]]:''' Często powtarza Pan, że datą naprawdę przełomową jest dla Pana 12 września, a nie 4 czerwca 1989 roku. (...) o ile mogą jeszcze kojarzyć 4 czerwca, to 12 września, datę udzielenia wotum zaufania rządowi Mazowieckiego, na pewno nie.&lt;br /&gt;'''[[Lech Kaczyński]]:''' Nie kwestionuję tego, że w powszechną świadomość jako data przełomowa wbił się 4 czerwca. Ja mówię jedynie o moim własnym, osobistym rachunku historii. Wspiera mnie w tym przekonanie, że partia komunistyczna w swojej masie, aż do przełomu lipca i sierpnia, wcale nie chciała oddać władzy. Z tego punktu widzenia 12 września to dla mnie oczywisty wybór. Przecież dopiero wtedy władza została realnie przejęta – wprawdzie nie w całości, ale w dużej części. Według ówcześnie obowiązujących reguł, niezbyt zresztą mądrych, do czasu uzyskania wotum zaufania nowo powołany premier kierował nie nowym, wybranym przez siebie, ale starym rządem.
** Źródło: Łukasz Warzecha, ''Lech Kaczyński. Ostatni wywiad'', wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2011, ISBN 9788376486192, s. 26–27

* Jest wiele podobieństw w kształtowaniu się ustroju Polski międzywojennej i obecnej III Rzeczypospolitej. W obu przypadkach najpierw ustrój budowano według najwyższych standardów demokracji i prawa, a potem, przy aprobacie dużej części społeczeństwa, wycofywano się z części z nich.
** Autor: [[Michał Pietrzak]]
** Źródło: [https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/prof-michal-pietrzak-porownuje-obecne-zmiany-ustrojowe-z-ii,324782.html ''Prof. Pietrzak: Demontaż państwa prawa jak po zamachu majowym''], prawo.pl, 5 listopada 2018.
** Zobacz też: [[II Rzeczpospolita]], [[historia Polski]]

* Jesteśmy Rzeczpospolitą zmarnowanych poetów. Mamy najdłuższe w tej dziedzinie tradycje na świecie. Chyba tylko niepiśmienne plemiona znad Amazonki są nam jeszcze w stanie dorównać. Nasza obecna sytuacja historycznoliteracka trochę przypomina najgorsze połączenie chorób – Alzheimera i biegunki. Niby biegniemy, ale nie wiemy dokąd.
** Autor: [[Dawid Jung]]
** Źródło: ''Historia pewnej dykcji poetyckiej'' [w]: Beata Patrycja Klary, ''Rozmowy z piórami'', cz. 2, Toruń 2014, s. 68.

* Od roku 1989 czy 1990 mieliśmy do czynienia z wielkim procesem okradania naszych obywateli. Myśmy to opanowali i tylko dzięki temu mogliśmy zwiększyć dochody państwa o prawie bilion złotych, licząc ten rok, oraz przeprowadzić wielkie programy społeczne.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Źródło: [https://polskieradio24.pl/5/1222/artykul/3052389,jaroslaw-kaczynski-w-pulawach-zwiekszylismy-dochody-panstwa-o-prawie-bilion-zlotych ''Jarosław Kaczyński w Puławach: zwiększyliśmy dochody państwa o prawie bilion złotych''], polskieradio24.pl, 12 października 2022

* „Okrągły stół” przebiegał w atmosferze dwuznaczności i niejasności moralnej. Nie rozdzielono starych i nowych czasów, PRL i niepodległej Polski. Zabrakło elementu inauguracji. Nie zburzono Bastylii. „Okrągły stół” na pewno tym nie był, dzień 4 czerwca 1989 roku też nie. Zaciążyło to w istotny sposób na świadomości społecznej. Cały czas istnieje element kontynuacji. Nie wiadomo, gdzie się kończy PRL, a zaczyna wolna Rzeczpospolita. Nie powiedziano ludziom wyraźnie, czym było powojenne pięćdziesięciolecie: formą protektoratu, obcą okupacją czy ułomnym państwem polskim?
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Opis: w książce pt. ''Czas na zmiany. Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim'' wydanie II z 2014, wstęp, okładka – tył.
** Źródło: Michał Bichniewicz, Piotr M. Rudnicki, ''Czas na zmiany. Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim'', wydawnictwo Editions Spotkania, 2014, ISBN 9788379650088.
** Zobacz też: [[obrady Okrągłego Stołu]], [[PRL]], [[moralność]]

* Patrząc na poprzednie rządy, można stwierdzić, że ich rządy opierały się na koncepcjach liberalnych. Prowadzili do mechanizmu ogromnych nadużyć i ich dobro było najważniejsze.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Źródło: [https://polskieradio24.pl/5/1222/artykul/3053983,prezes-pis-w-czestochowie-nic-nie-wskazuje-na-to-zeby-opozycja-chciala-dzialac-dla-dobra-polski ''Prezes PiS w Częstochowie: nic nie wskazuje na to, żeby opozycja chciała działać dla dobra Polski''], polskieradio24.pl, 15 października 2022

* Poza Jarosławem i Lechem Kaczyńskimi nie było w historii III RP polityków, na których posypałoby się tyle obelg, inwektyw i obraźliwych insynuacji, a cała ta Niagara niewyobrażalnego grubiaństwa nabrała charakteru normy, stając się trwałym elementem politycznego folkloru dzisiejszej Polski.
** Autor: [[Ryszard Legutko]]
** Źródło: [https://niezalezna.pl/41654-czym-jest-antykaczyzm ''Czym jest antykaczyzm''], niezalezna.pl, 24 maja 2013
** Zobacz też: [[Lech Kaczyński]], [[Jarosław Kaczyński]]

* Prawo i Sprawiedliwość doprowadziło do pogłębienia części wad III RP, wzmocniło wewnętrzne podziały, zlekceważyło konstytucyjne ograniczenia nałożone na większość parlamentarną. Jego retoryka dyskredytująca opozycję może prowadzić do dwóch groźnych zjawisk – pozbawienia instytucji państwa cechy neutralności oraz do niekontrolowanej eskalacji konfliktu w warunkach kryzysu politycznego.
** Autor: [[Rafał Matyja]]
** Źródło: [https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1744510,1,rafal-matyja-o-bledach-rzadzacych-i-opozycji.read ''Rzucić broń! Rozmowa z Rafałem Matyją, politologiem, twórcą koncepcji IV RP, o podzielonym społeczeństwie i błędach, które popełniają rządzący i opozycja''], polityka.pl, 10 kwietnia 2018.
** Zobacz też: [[Prawo i Sprawiedliwość]]

* Słowa o tym, że państwo zdało egzamin, brzmią dziś jak straszliwy żart. Okazało się, że państwo po prostu nie funkcjonowało.
** Autor: [[Marta Kaczyńska]]
** Opis: w 2014, o słowach Bronisława Komorowskiego z 3 maja 2010, że III RP, ''państwo zdało egzamin'' w sprawie [[katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku|katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku w 2010]].
** Źródło: Dorota Łosiewicz, ''Moi rodzice. Marta Kaczyńska. Rozmawiała Dorota Łosiewicz'', Wydawnictwo The Facto, Warszawa 2014, ISBN 9788361808411, s. 191.

* W realnych okolicznościach lat dziewięćdziesiątych narastanie kontrastów społecznych i wznoszenie sztywnych barier klasowych jest do pewnego stopnia koniecznością. To jednak wielka różnica, czy uważa się te zjawiska za złą konieczność wymagającą łagodzenia czy za pożądany model. Rządzący liberałowie programowo dążą do dźwignięcia gospodarki kosztem upośledzenia co najmniej połowy narodu. Może jest to i nieodzowne, aby kiedykolwiek wszystkim było lepiej. Niech jednak rządzący zaryzykują otwarte powiedzenie o tym narodowi. Oni się boją przyznać do tego, co robią. Ja ich rozumiem. Budują więc nowy ustrój, szwindlując. Wywoła to rozczarowanie, za które zapłacą.
** Autor: [[Jerzy Urban]], ''Drogie pamiątki po socjalizmie'', „Nie”, 18 kwietnia 1991.
** Źródło:  [[liberalizm]]

* Wedle ówczesnej karykaturalnej ideologii państwo było złe, co najwyżej samorząd mógł być dobry. Słowo naród było co najmniej traktowane z wielkim dystansem. My tego dystansu nie mamy. My chcemy, by naród polski miał silne państwo i doskonale się rozwijał. I by Polska na arenie międzynarodowej zajęła należne jej miejsce.
** Autor: [[Jarosław Kaczyński]]
** Opis: o sytuacji w III RP w latach 1990-tych i obecnie.
** Źródło: [https://polskieradio24.pl/5/1222/artykul/3054013,nie-chcemy-byc-kondominium-niemiec-i-rosji-prezes-pis-nie-bedziemy-mocarstwem-ale-chcemy-byc-powaznym-panstwem ''&quot;Nie chcemy być kondominium Niemiec i Rosji&quot;. Prezes PiS: nie będziemy mocarstwem, ale chcemy być poważnym państwem''], polskieradio24.pl, 15 października 2022

* Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej.
** Źródło: preambuła dla Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 2018.
** Zobacz też: ''[[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej]]''

'''Zobacz też:'''
* [[II Rzeczpospolita]]
* [[IV Rzeczpospolita]]


[[Kategoria:Historia Polski]]
[[Kategoria:Polska]]</text>
      <sha1>sm9hvpcruwenj58osx8ldhk3i3tw033</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Szablon:Główna/osoba/47</title>
    <ns>10</ns>
    <id>68633</id>
    <revision>
      <id>611977</id>
      <parentid>608122</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T13:52:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Swam pl</username>
        <id>41038</id>
      </contributor>
      <comment>zamiana powtórzonego szablonu na cytaty ze strony [[Tadeusz Boy-Żeleński]]</comment>
      <origin>611977</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1125" sha1="k5lh4z2231kd9i2vptwpq9iez12oca5" xml:space="preserve">{{center|'''Tadeusz Boy-Żeleński'''}}
{| align=&quot;left&quot; style=&quot;background-color: transparent&quot;
|[[Plik:Tadeusz Boy-Zelenski Polish writer.jpg|100px|left]]
''A to czysta wariacja ta demokracja.''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
''Arcydzieła minionych epok mają to do siebie, że trzeba się nauczyć je czytać.''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
''Dawniej ludzie mniej mieli kultury, lecz byli szczersi.''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
''Doprawdy, kiedy poeci bujają w obłokach, to jest w porządku, ale kiedy belfry przypną sobie skrzydła i zaczynają fruwać, to bywa straszne!''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
''Nic się tak nie powtarza jak ekscentryczność i oryginalność.''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
''Niewątpliwie, biorąc zewnętrznie, Polska jest klerykalna. Kina ani dansingu nie otworzy nikt bez święconej wody.''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
''Piękna nasza ziemia polska – od Chicago do Tobolska.''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
''Przykre w miłości jest to, że jest to zabawa, w której nie można obejść się bez wspólnika.''&lt;br /&gt;&lt;br /&gt;
''Smutno byłoby, gdyby nikt się nie mylił i wszyscy robili dobrze.''
|-
|align=&quot;right&quot; |'''[[Tadeusz Boy-Żeleński|Zobacz więcej cytatów z Tadeusza Boya-Żeleńskiego.]]'''
|}</text>
      <sha1>k5lh4z2231kd9i2vptwpq9iez12oca5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Szablon:Główna/dzieło/37</title>
    <ns>10</ns>
    <id>68711</id>
    <revision>
      <id>612020</id>
      <parentid>606712</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T11:16:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Swam pl</username>
        <id>41038</id>
      </contributor>
      <comment>zamiana powtórzonego szablonu na cytaty ze strony [[Przygody Sherlocka Holmesa]]</comment>
      <origin>612020</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="948" sha1="ndjtrgso3xpe0h25an6lmk709r803dl" xml:space="preserve">{{center|'''Przygody Sherlocka Holmesa'''}}
{| align=&quot;left&quot; style=&quot;background-color: transparent&quot; cellpadding=12
|''Im bardziej pospolita i banalna jest zbrodnia, tym trudniej ją wykryć.''
|-
|''Klejnoty są ulubioną przynętą diabła.''
|-
|''Kobiety mają swoje własne tajemnicze życie i mogą popełniać czyny absolutnie niezrozumiałe dla mężczyzn.''
|-
|''Nazywam się Sherlock Holmes. Moim zawodem jest wiedzieć to, czego nie wiedzą inni.''
|-
|''Nie zapominaj o tym, że nie ma nic bardziej niezwykłego, niż zwykłe zdarzenia.''
|-
|''Twarz służy człowiekowi do wyrażania emocji.''
|-
|''W gazetach nie było nic ciekawego. Parlament skończył obrady.''
|-
|''W imię dobra ogółu dla pańskiej zguby chętnie pogodzę się z własną.''
|-
|''Zaufany przyjaciel zawsze się przydaje.''
|-
|align=&quot;right&quot; |'''[[Przygody Sherlocka Holmesa|Zobacz więcej cytatów ze zbioru opowiadań ''Przygody Sherlocka Holmesa''.]]'''
|}</text>
      <sha1>ndjtrgso3xpe0h25an6lmk709r803dl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Diabeł ubiera się u Prady</title>
    <ns>0</ns>
    <id>68910</id>
    <revision>
      <id>612014</id>
      <parentid>611962</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T04:07:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Daniel Case</username>
        <id>41363</id>
      </contributor>
      <comment>/* Dialogi */ scena w limuzynie w klimaskiwe</comment>
      <origin>612014</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11598" sha1="3ui9o2swbo9fyc5sowkvsbl66k8vhbx" xml:space="preserve">{{dopracować|Obecnie cytaty i wstęp są napisane &quot;po polskawemu&quot;. Należy przeredagować tekst tak, aby był napisany poprawną polszczyzną (najlepiej wg  polskiego wydania filmu). W przeciwnym wypadku nie ma sensu trzymać artykułu w przestrzeni głównej.}}
'''[[w:Diabeł ubiera się u Prady (film)|Diabeł ubiera się u Prady]]''' (ang. ''The Devil Wears Prada'') — amerykański film z 2006 roku o młodej kobiecie kto dostaje pracę jak asystentka dla żądającej redaktorki magazynu o modzie. [[w:Aline Brosh McKenna|Aline Brosh McKenna]] pisała scenariusz, z powieści pod tym samym tytułem przez [[w:Lauren Weisberger|Lauren Weisberger]]. [[w:David Frankel|David Frankel]] wyreżyserował.

==Wypowiedzi postaci==

===Nigel===
* Tak, bo tak naprawdę o to chodzi w tym wielomiliardowym przemyśle? O piękno ''duchowe''.
** ''Yes, because that's what this whole multibillion-dollar industry is about, isn't it? ''Inner'' beauty''.

===Miranda Priestley===
* Tak, poruszaj się w tempie lodowca. Wiesz, jak mnie to cieszy.
** ''By all means move at a glacial pace. You know how that thrills me''.

==Dialogi==

: '''Miranda''': Czy tak trudno potwierdzać wizytę?
: '''Emily Charlton''': Przepraszam, Miranda, zrobiłam to wczoraj wieczorem—
: '''Miranda''': Nie wnikam w szczegóły twojej niekompetencji. Simone wybrała brzydactwo do sesji brazylijskiej. Miała być czysta i wysportowana, jest brudna i brzuchata. I RSVP &quot;tak&quot; na bankiet Michaela Korsa. Szofer ma mnie tam zawieźć o 21:30 i odebrać punktualnie o 21:45. Odwołaj Natalię z Glorious Foods tort bezowy i zamów tarty z rabardarem na ciepło. Przypomnij mojemu eksmężowi o dzisisiej wywiadówce. Zawiadom męża, że zjem z nim kolację tam, gdzie byłam z Massimo. Powiedz Richardow, że widziałam fotosy do artykułu o spadochroniarkach. Wyjąntkowo nieapetyczne. Czy nie ma ładnych, szczupłych, spadochroniarek? Czy ządam z gwiazdki z nieba? Chyba nie. Chcę zobaczyć propozycję Nigela na drugą przymiarkę Gwyneth do okładki. Ciekawe, czy zrzuchiła tłuszczyk? Kto to?
: '''Emily''': Nikt! Och, um, cóż, Dział Kadr przysłał ją na wakat asystentki. Przeprowadziłam rozmowę wstępną. Jest ''beznadziejna''—
: '''Miranda''': Powinnam to zrobić sama, bo dwie, które ostatnio wybrałaś, byłi do niczego. Przyslij ją do mnie. To wszystko.
----
:  '''Miranda''': Przedstawisz się?
:  '''Andrea''': Nazywam się Andrea Sachs i jestem świeżo upieczoną absolwentką Northwestern.
:  '''Miranda''': A co robisz tutaj?
:  '''Andrea''': Sądzę, że świetnie bym się sprawdziła w roli pani asystentki. No i ... um ... przyjechałam tu by zostać dziennikarką. Pisałam wszędzie, aż dostałam zaproszenie z Elias-Clarke. Zgłosiłam się do Dział Kadru i albo to, albo ''Świat samochodów'' 
:  '''Miranda''': Zatem, nie czytasz Runway?
:  '''Andrea''': Nie
:  '''Miranda''': A przed dziś nigdy o mnie słyszałaś?
:  '''Andrea''': Nie
:  '''Miranda''': Nie masz stylu ani wyczucia mody.
:  '''Andrea''': Myślę, że zależy od tego, co pani—
:  '''Miranda''': Nie, nie. To nie było pytanie. 
----
:  ''Jocelyn trzyma dwa paski w tym samym kolorze''
:  '''Jocelyn''': Proszę. Trudny wybór. Tak bardzo się od siebie różnią.
:  ''Andrea chichocze''.
:  '''Miranda''': Coś się ''rozśmieszyło''?
:  '''Andrea''': Nie, nie, nic ... Chodzi tylko o to, że dla wyglądają identycznie. Wciąż się uczę o tych rzeczach.
:  '''Miranda''': &quot;O tych ''rzeczach''&quot;? A, rozumiem. Uważasz, że to się w ogóle nie dotyczy. Idiziesz w swojej szafy i wyciagąsz sfilcowany niebeski sweter, by zasygnalizować światu że traktujesz siebie zbyt poważnie, by dbać o to, w co się ubierasz. Ale nie wiesz, że ta sweter nie jest niebieski. Nie jest turkusowy. Nie w barwie lapis-lazuli. Jest [[w:Ceruleum|modry]]. I jesteś też bestrozko nieświadomy faktu, że w 2002 [[w:Oscar de la Renta|Oscar de la Renta]], nie, stworzył kolekcję modrych sukien, potem [[w:Yves Saint Laurent|Yve Saint Laurent]] pokazał serię modrych marynarek (Trzeba dobać żakiet). Modrósci pokazały ośmiu różncyh kolekcjach, potem zdeklasowały się w domach towarowych by następnie dogorywać smętnie w Casual Corner, gdzie niewątpliwie wygrzebywałaś toto na przecenie. Ale mimo to za tym odcieniem stoją miliony dolarów i niezliczone staty. I bawi minie twoje przekonanie że dokonołaś wyboru by odciąć się świata mody gdy tymczasem nosisz sweter wybranu dla ciebie przez obecne tu osoby. Z całej sterty &quot;tych rzeczy.&quot;
----
:  '''Andrea''': [''na telefonu''] Halo Miranda
:  '''Miranda''': [''na fonu z Miamia''] Odwołano moj lot. Jakieś absurdalny problem z pogodą. Musze wrócić dzisiaj. Bliźniaczki mają jutro w szkole recital.
:  '''Andrea''': Co?
:  '''Miranda''': W SZKOLE!
:  '''Andrea''': Świetnie. Zobaczę, co mogę robić.
:  '''Miranda''': Dobrze [''odkłada telefon'']
:  ''Andrea kontynuuje dzwonić podczas jej i ojce dokonują obiad, odchodzą restauracja i chodzą ulice Manhattana.''
:  '''Andrea''': [''odpowiada telefon mało minut później''] Cześć. Wiem, że dzwonię w ostatniej chwili. Szukam, ale z powodu złych warunków zawiesili loty.
:  '''Miranda''': No nie. Pada lekki kapuśniaczek.[''Dalszy plan w Miamie pokazuje ogromną burzę z głośnym grzmotem i błyskawicą''] Ktoś na pewno wyleci. Załatw mi odrzutowiec Donatelli. Obdzwoń wszystkich z odrzutowcami. Zadzwoń do ... To twój obowiązek. Ściągnij mnie do domu![''odkłada telefon'']  
:  '''Andrea''': Mój Boże. Zamorduję mnie. 
:  '''Richard Sachs''': Chce, by ją ewakuowała Gwardia Narodowa?
:  '''Andrea''': Oczywiście że, nie! [''Pauza''] Mogłabym to załatwić?
----
:  '''Andrea''': Nigel, ona mnie nienawdzi 
:  '''Nigel''': A to jest moje zwartwienie, bo? ... Zaraz. Nie. Wcale nie moje.
:  '''Andrea''': Nie wiem. Co jeszcze mogę zrobić? To, co robię dobrze, jest niedocieniane. Ani słowa podzięki. Ale niech zrobię coś źle, staje się bezwzględna.
:  '''Nigel''': Więc się zwolnij.
:  '''Andrea''': Co?
:  '''Nigel''': Zwolnij się. Znadję chętną no twoja miejsce w ciągu pięciu minut.
:  '''Andrea''': Nie chcę się zwalniać. Chcę tylko powiedzieć, że mogłaby mi okazać wdzięczność za to, że się tak staram.
:  '''Nigel''': Andy, bądź poważna. Wcale się nie starasz. Jęczysz. Co mam ci  powiedzieć? Mam mowić: &quot;Biedactwo. Miranda ci dokuczka. Biedna Andy&quot;? Pobudka, 38. Ona po prostu robi swoje. Pracujesz w piśmie, które lansowało dzieła największych artistów świata: [[w:Halston|Halstona]], [[w:Karl Lagerfeld|Lagerfelda]], de la Renty? A to, co robili, to, co tworzyli, jest wspanialsze od sztuki, bo w tym żyjemy. Nie ty. Ale niektórzy ludzie tak. Myślisz że to jest zwykąe czasopismo? To coś więciej. To jest światło przewodnie niosące nadzieję ... Sam nie wiem. Dajmy na to chłopaczkowi z wielodzietniej rodziny z Rhode Island, który zamiać grać w nogę, chodził na kurs szycia i przy latarce czytał ''Runway'' pod kołdrą. Nie wiesz, jakia legendarna postaci tu przchodziły, i masz to gdzieś. Bo kiedy inni oddaliby życie, by tu pracować, ty jedynie raczysz tu pracować. I myślisz, czemu nie daje ci buzi w czółko i pod koniec dnia nie stawia ci szóstki za to, że odrobiłaś lekcje? Pobudka, kotku.
----
: '''Miranda''': A dodatki na kwiecień?
: '''Jocelyn''': Myślę o emaliowaniej bizuterii, um, bransoletki, wisiorki, kolczyki—
: '''Miranda''': Nie; to już było dwa lata temu. Co inny?
: '''Jocelyn''': Um, cóż, jest dużo kwiatowych wzorów, więc ja myślę—
: '''Miranda''': Kwiatowych? Na wiosnę? Odkrywcze.
----
:  '''Emily''':  Podrzuć Mirandzie do salonu torebkę Fendiego, i możesz iść do domu.
:  '''Andrea''': Tak? To świetnie. Idealnie. Muszę jechać do sukierni Magnolia. Dziś są urodzina Nate'a. Urządzamy mu balange.
:  '''Emily''': (''trzepocze palce i kciuk prawej ręki'') Słucham tego, a chcę usłyszeć to (''palce i kciuk lewej ręki razem'').
:  '''Emily''': Wiem. Jeden nieżyt żołądka do docelowej wagi.
:  '''Andrea''': Pa (''wychodzi'')
:  '''Emily''': {''cicho'') Kocham swoją pracę, kocham swoją pracę ...      

----
:  '''Emily''': O Boże. Andy, co za szyk.
:  '''Andrea''': Dzięki, Em. Ale schudłaś.
:  '''Emily''': Naprawdę? To przed Paryżem. Nowa dieta. Bardzo skuteczna. Nic nie jem. A kiedy czuję, że zasłabnę, zjadam kosteczkę sera.
:  '''Andrea''': Efekty są naprawdę widoczne.

----
:  '''Miranda''': Więc, zacznijmy od tego, że przesadzamy Snoop Dogga do mojego stołu.
:  '''Andrea''': Wszystskie krzesła są już zajęte.
:  '''Miranda''': Stephena nie będzie.
:  '''Andrea''': Stephena nie będzie? Więc nie musze zgarniać jutro Stephena z lotniska?
:  '''Miranda''': Jeśli go nakłonisz, by przymyśla m sprawę rozwodu, to owszem, zgarnia śmiało. Zgarniasz ochy i achy, więc jedź i zgarniaj. Po dowrocie Nowego Jorku musimy się skontakotować z Leslie i sprawdzić, na ile da się wyciszyć całą tę aferę.&lt;p&gt;Kolejny rozwód. Wielki nagłówek na plotkarskiey stronie. Już sobie wyobrażam, co napiszą. &quot;Smoczyca obsesynjie przejęnta karierą. Królowa Śniegu przegania kolejnego pana Priestly.&quot; Rupert Murdoch powinien mi płacić za zwiększanie nakładów jego gazet. Tak czy inaczej, nie dbam o to, co ktoś o mnie nagryzmoli, ale moje ... dla moich córeczek to straszna niesprawiedliwość losu. Kolejne rozczarowanie. Kolejny zawód. Kolejny ojciec ... zastępczny. Nie ma. Tak czy siak, chodzi o to (''odchrząkuje'') chodzi o to że musimy usadzić Donatellę, bo prawie do nikogo się już nie odzywa.
:  '''Andrea''': Tak my przykro, Mirando. Chcesz odwołać wieczorny bankiet?
:  '''Miranda''': Nie bądź śmieszna. A po co?
:  '''Andrea''': Co jeszce mogę zrobić?
:  '''Miranda''': (''Kiwa'') Przyłożyć się do pracy. To wszystko.      

----
:   '''Miranda''': Myślałas, że nie wiem. Już jakiś czas temu żauwazyłam, co się dzieje. Ale nie od razu udało mi się znaleźć odpowiednią funkcję dla Jacqueline. A stanowiska u Jamesa Holta wiążę się w tak absurdalnie wysoką pensją, że od razu połknęła haczyk. Tak więc musiałam powiadomić Irva, że nie zatrudni Jacqueline. a tak naprawdę nikt nie jest w stanie mnie zastąpić. Nawet ona. Każdy inna wybór przykreśliłby dalszy rozwój i osłabił pozycję pisma. Zwałszcza, że isntnieje lista. Lista projektantów, fotografów, redaktorów, pisarzy, modelek, odkrytych przez mnie, którzy obiecali odejść wraz ze mną, gdybym kiedykolwiek rozstała się z ''Runway''. Więc, przemyślał sprawdę. Ale bardzo zaimponowała mi żarliwość, z jaką probowałas mnie ostrzec. Nigdy nie sądziłam, że to powiem, Andreo, ale naprawdę dostrzegam w tobie kogoś bardzo podobnego do mnie. Potrafisz wznieść się ponad pragninenia i potrzeby innych i dokonywać własnych wyborów
:  '''Andrea''': Chyba jednak taka nie jestem. Nie zodywałbym się na to, co zrobiłaś Nigelowi.
:  '''Miranda''': Już to zrobiłaś. Emily.
:  '''Andrea''': To wcale nie ... To coś innego. Nie miałam wyboru.
:  '''Miranda''': Nieprawda, wybrałaś. Wybrałaś drogę kariery. Jeśli marzysz o tym życiu, takie wybory są koniecznośią.
:  '''Andrea''': A jeżeli nie jest to coś, o czym marzę? A jeśli nie chcę życ tak jak ty?
:  '''Miranda''': Nie bądź śmieszna, Andrea. Wszyczy o tym marzę. Wszyczy chcą być w naszej skorzę. 

[[Kategoria:Amerykańskie filmy komediowe]]
[[Kategoria:Amerykańskie filmy dramatyczne]]
[[Kategoria:Amerykańskie adaptacje filmowe]]</text>
      <sha1>3ui9o2swbo9fyc5sowkvsbl66k8vhbx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612015</id>
      <parentid>612014</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T04:08:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Daniel Case</username>
        <id>41363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Dialogi */ a --&gt; A</comment>
      <origin>612015</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11598" sha1="9xltrrb7bhojpjyt00bfwfgo4yi8mbv" xml:space="preserve">{{dopracować|Obecnie cytaty i wstęp są napisane &quot;po polskawemu&quot;. Należy przeredagować tekst tak, aby był napisany poprawną polszczyzną (najlepiej wg  polskiego wydania filmu). W przeciwnym wypadku nie ma sensu trzymać artykułu w przestrzeni głównej.}}
'''[[w:Diabeł ubiera się u Prady (film)|Diabeł ubiera się u Prady]]''' (ang. ''The Devil Wears Prada'') — amerykański film z 2006 roku o młodej kobiecie kto dostaje pracę jak asystentka dla żądającej redaktorki magazynu o modzie. [[w:Aline Brosh McKenna|Aline Brosh McKenna]] pisała scenariusz, z powieści pod tym samym tytułem przez [[w:Lauren Weisberger|Lauren Weisberger]]. [[w:David Frankel|David Frankel]] wyreżyserował.

==Wypowiedzi postaci==

===Nigel===
* Tak, bo tak naprawdę o to chodzi w tym wielomiliardowym przemyśle? O piękno ''duchowe''.
** ''Yes, because that's what this whole multibillion-dollar industry is about, isn't it? ''Inner'' beauty''.

===Miranda Priestley===
* Tak, poruszaj się w tempie lodowca. Wiesz, jak mnie to cieszy.
** ''By all means move at a glacial pace. You know how that thrills me''.

==Dialogi==

: '''Miranda''': Czy tak trudno potwierdzać wizytę?
: '''Emily Charlton''': Przepraszam, Miranda, zrobiłam to wczoraj wieczorem—
: '''Miranda''': Nie wnikam w szczegóły twojej niekompetencji. Simone wybrała brzydactwo do sesji brazylijskiej. Miała być czysta i wysportowana, jest brudna i brzuchata. I RSVP &quot;tak&quot; na bankiet Michaela Korsa. Szofer ma mnie tam zawieźć o 21:30 i odebrać punktualnie o 21:45. Odwołaj Natalię z Glorious Foods tort bezowy i zamów tarty z rabardarem na ciepło. Przypomnij mojemu eksmężowi o dzisisiej wywiadówce. Zawiadom męża, że zjem z nim kolację tam, gdzie byłam z Massimo. Powiedz Richardow, że widziałam fotosy do artykułu o spadochroniarkach. Wyjąntkowo nieapetyczne. Czy nie ma ładnych, szczupłych, spadochroniarek? Czy ządam z gwiazdki z nieba? Chyba nie. Chcę zobaczyć propozycję Nigela na drugą przymiarkę Gwyneth do okładki. Ciekawe, czy zrzuchiła tłuszczyk? Kto to?
: '''Emily''': Nikt! Och, um, cóż, Dział Kadr przysłał ją na wakat asystentki. Przeprowadziłam rozmowę wstępną. Jest ''beznadziejna''—
: '''Miranda''': Powinnam to zrobić sama, bo dwie, które ostatnio wybrałaś, byłi do niczego. Przyslij ją do mnie. To wszystko.
----
:  '''Miranda''': Przedstawisz się?
:  '''Andrea''': Nazywam się Andrea Sachs i jestem świeżo upieczoną absolwentką Northwestern.
:  '''Miranda''': A co robisz tutaj?
:  '''Andrea''': Sądzę, że świetnie bym się sprawdziła w roli pani asystentki. No i ... um ... przyjechałam tu by zostać dziennikarką. Pisałam wszędzie, aż dostałam zaproszenie z Elias-Clarke. Zgłosiłam się do Dział Kadru i albo to, albo ''Świat samochodów'' 
:  '''Miranda''': Zatem, nie czytasz Runway?
:  '''Andrea''': Nie
:  '''Miranda''': A przed dziś nigdy o mnie słyszałaś?
:  '''Andrea''': Nie
:  '''Miranda''': Nie masz stylu ani wyczucia mody.
:  '''Andrea''': Myślę, że zależy od tego, co pani—
:  '''Miranda''': Nie, nie. To nie było pytanie. 
----
:  ''Jocelyn trzyma dwa paski w tym samym kolorze''
:  '''Jocelyn''': Proszę. Trudny wybór. Tak bardzo się od siebie różnią.
:  ''Andrea chichocze''.
:  '''Miranda''': Coś się ''rozśmieszyło''?
:  '''Andrea''': Nie, nie, nic ... Chodzi tylko o to, że dla wyglądają identycznie. Wciąż się uczę o tych rzeczach.
:  '''Miranda''': &quot;O tych ''rzeczach''&quot;? A, rozumiem. Uważasz, że to się w ogóle nie dotyczy. Idiziesz w swojej szafy i wyciagąsz sfilcowany niebeski sweter, by zasygnalizować światu że traktujesz siebie zbyt poważnie, by dbać o to, w co się ubierasz. Ale nie wiesz, że ta sweter nie jest niebieski. Nie jest turkusowy. Nie w barwie lapis-lazuli. Jest [[w:Ceruleum|modry]]. I jesteś też bestrozko nieświadomy faktu, że w 2002 [[w:Oscar de la Renta|Oscar de la Renta]], nie, stworzył kolekcję modrych sukien, potem [[w:Yves Saint Laurent|Yve Saint Laurent]] pokazał serię modrych marynarek (Trzeba dobać żakiet). Modrósci pokazały ośmiu różncyh kolekcjach, potem zdeklasowały się w domach towarowych by następnie dogorywać smętnie w Casual Corner, gdzie niewątpliwie wygrzebywałaś toto na przecenie. Ale mimo to za tym odcieniem stoją miliony dolarów i niezliczone staty. I bawi minie twoje przekonanie że dokonołaś wyboru by odciąć się świata mody gdy tymczasem nosisz sweter wybranu dla ciebie przez obecne tu osoby. Z całej sterty &quot;tych rzeczy.&quot;
----
:  '''Andrea''': [''na telefonu''] Halo Miranda
:  '''Miranda''': [''na fonu z Miamia''] Odwołano moj lot. Jakieś absurdalny problem z pogodą. Musze wrócić dzisiaj. Bliźniaczki mają jutro w szkole recital.
:  '''Andrea''': Co?
:  '''Miranda''': W SZKOLE!
:  '''Andrea''': Świetnie. Zobaczę, co mogę robić.
:  '''Miranda''': Dobrze [''odkłada telefon'']
:  ''Andrea kontynuuje dzwonić podczas jej i ojce dokonują obiad, odchodzą restauracja i chodzą ulice Manhattana.''
:  '''Andrea''': [''odpowiada telefon mało minut później''] Cześć. Wiem, że dzwonię w ostatniej chwili. Szukam, ale z powodu złych warunków zawiesili loty.
:  '''Miranda''': No nie. Pada lekki kapuśniaczek.[''Dalszy plan w Miamie pokazuje ogromną burzę z głośnym grzmotem i błyskawicą''] Ktoś na pewno wyleci. Załatw mi odrzutowiec Donatelli. Obdzwoń wszystkich z odrzutowcami. Zadzwoń do ... To twój obowiązek. Ściągnij mnie do domu![''odkłada telefon'']  
:  '''Andrea''': Mój Boże. Zamorduję mnie. 
:  '''Richard Sachs''': Chce, by ją ewakuowała Gwardia Narodowa?
:  '''Andrea''': Oczywiście że, nie! [''Pauza''] Mogłabym to załatwić?
----
:  '''Andrea''': Nigel, ona mnie nienawdzi 
:  '''Nigel''': A to jest moje zwartwienie, bo? ... Zaraz. Nie. Wcale nie moje.
:  '''Andrea''': Nie wiem. Co jeszcze mogę zrobić? To, co robię dobrze, jest niedocieniane. Ani słowa podzięki. Ale niech zrobię coś źle, staje się bezwzględna.
:  '''Nigel''': Więc się zwolnij.
:  '''Andrea''': Co?
:  '''Nigel''': Zwolnij się. Znadję chętną no twoja miejsce w ciągu pięciu minut.
:  '''Andrea''': Nie chcę się zwalniać. Chcę tylko powiedzieć, że mogłaby mi okazać wdzięczność za to, że się tak staram.
:  '''Nigel''': Andy, bądź poważna. Wcale się nie starasz. Jęczysz. Co mam ci  powiedzieć? Mam mowić: &quot;Biedactwo. Miranda ci dokuczka. Biedna Andy&quot;? Pobudka, 38. Ona po prostu robi swoje. Pracujesz w piśmie, które lansowało dzieła największych artistów świata: [[w:Halston|Halstona]], [[w:Karl Lagerfeld|Lagerfelda]], de la Renty? A to, co robili, to, co tworzyli, jest wspanialsze od sztuki, bo w tym żyjemy. Nie ty. Ale niektórzy ludzie tak. Myślisz że to jest zwykąe czasopismo? To coś więciej. To jest światło przewodnie niosące nadzieję ... Sam nie wiem. Dajmy na to chłopaczkowi z wielodzietniej rodziny z Rhode Island, który zamiać grać w nogę, chodził na kurs szycia i przy latarce czytał ''Runway'' pod kołdrą. Nie wiesz, jakia legendarna postaci tu przchodziły, i masz to gdzieś. Bo kiedy inni oddaliby życie, by tu pracować, ty jedynie raczysz tu pracować. I myślisz, czemu nie daje ci buzi w czółko i pod koniec dnia nie stawia ci szóstki za to, że odrobiłaś lekcje? Pobudka, kotku.
----
: '''Miranda''': A dodatki na kwiecień?
: '''Jocelyn''': Myślę o emaliowaniej bizuterii, um, bransoletki, wisiorki, kolczyki—
: '''Miranda''': Nie; to już było dwa lata temu. Co inny?
: '''Jocelyn''': Um, cóż, jest dużo kwiatowych wzorów, więc ja myślę—
: '''Miranda''': Kwiatowych? Na wiosnę? Odkrywcze.
----
:  '''Emily''':  Podrzuć Mirandzie do salonu torebkę Fendiego, i możesz iść do domu.
:  '''Andrea''': Tak? To świetnie. Idealnie. Muszę jechać do sukierni Magnolia. Dziś są urodzina Nate'a. Urządzamy mu balange.
:  '''Emily''': (''trzepocze palce i kciuk prawej ręki'') Słucham tego, a chcę usłyszeć to (''palce i kciuk lewej ręki razem'').
:  '''Emily''': Wiem. Jeden nieżyt żołądka do docelowej wagi.
:  '''Andrea''': Pa (''wychodzi'')
:  '''Emily''': {''cicho'') Kocham swoją pracę, kocham swoją pracę ...      

----
:  '''Emily''': O Boże. Andy, co za szyk.
:  '''Andrea''': Dzięki, Em. Ale schudłaś.
:  '''Emily''': Naprawdę? To przed Paryżem. Nowa dieta. Bardzo skuteczna. Nic nie jem. A kiedy czuję, że zasłabnę, zjadam kosteczkę sera.
:  '''Andrea''': Efekty są naprawdę widoczne.

----
:  '''Miranda''': Więc, zacznijmy od tego, że przesadzamy Snoop Dogga do mojego stołu.
:  '''Andrea''': Wszystskie krzesła są już zajęte.
:  '''Miranda''': Stephena nie będzie.
:  '''Andrea''': Stephena nie będzie? Więc nie musze zgarniać jutro Stephena z lotniska?
:  '''Miranda''': Jeśli go nakłonisz, by przymyśla m sprawę rozwodu, to owszem, zgarnia śmiało. Zgarniasz ochy i achy, więc jedź i zgarniaj. Po dowrocie Nowego Jorku musimy się skontakotować z Leslie i sprawdzić, na ile da się wyciszyć całą tę aferę.&lt;p&gt;Kolejny rozwód. Wielki nagłówek na plotkarskiey stronie. Już sobie wyobrażam, co napiszą. &quot;Smoczyca obsesynjie przejęnta karierą. Królowa Śniegu przegania kolejnego pana Priestly.&quot; Rupert Murdoch powinien mi płacić za zwiększanie nakładów jego gazet. Tak czy inaczej, nie dbam o to, co ktoś o mnie nagryzmoli, ale moje ... dla moich córeczek to straszna niesprawiedliwość losu. Kolejne rozczarowanie. Kolejny zawód. Kolejny ojciec ... zastępczny. Nie ma. Tak czy siak, chodzi o to (''odchrząkuje'') chodzi o to że musimy usadzić Donatellę, bo prawie do nikogo się już nie odzywa.
:  '''Andrea''': Tak my przykro, Mirando. Chcesz odwołać wieczorny bankiet?
:  '''Miranda''': Nie bądź śmieszna. A po co?
:  '''Andrea''': Co jeszce mogę zrobić?
:  '''Miranda''': (''Kiwa'') Przyłożyć się do pracy. To wszystko.      

----
:   '''Miranda''': Myślałas, że nie wiem. Już jakiś czas temu żauwazyłam, co się dzieje. Ale nie od razu udało mi się znaleźć odpowiednią funkcję dla Jacqueline. A stanowiska u Jamesa Holta wiążę się w tak absurdalnie wysoką pensją, że od razu połknęła haczyk. Tak więc musiałam powiadomić Irva, że nie zatrudni Jacqueline. A tak naprawdę nikt nie jest w stanie mnie zastąpić. Nawet ona. Każdy inna wybór przykreśliłby dalszy rozwój i osłabił pozycję pisma. Zwałszcza, że isntnieje lista. Lista projektantów, fotografów, redaktorów, pisarzy, modelek, odkrytych przez mnie, którzy obiecali odejść wraz ze mną, gdybym kiedykolwiek rozstała się z ''Runway''. Więc, przemyślał sprawdę. Ale bardzo zaimponowała mi żarliwość, z jaką probowałas mnie ostrzec. Nigdy nie sądziłam, że to powiem, Andreo, ale naprawdę dostrzegam w tobie kogoś bardzo podobnego do mnie. Potrafisz wznieść się ponad pragninenia i potrzeby innych i dokonywać własnych wyborów
:  '''Andrea''': Chyba jednak taka nie jestem. Nie zodywałbym się na to, co zrobiłaś Nigelowi.
:  '''Miranda''': Już to zrobiłaś. Emily.
:  '''Andrea''': To wcale nie ... To coś innego. Nie miałam wyboru.
:  '''Miranda''': Nieprawda, wybrałaś. Wybrałaś drogę kariery. Jeśli marzysz o tym życiu, takie wybory są koniecznośią.
:  '''Andrea''': A jeżeli nie jest to coś, o czym marzę? A jeśli nie chcę życ tak jak ty?
:  '''Miranda''': Nie bądź śmieszna, Andrea. Wszyczy o tym marzę. Wszyczy chcą być w naszej skorzę. 

[[Kategoria:Amerykańskie filmy komediowe]]
[[Kategoria:Amerykańskie filmy dramatyczne]]
[[Kategoria:Amerykańskie adaptacje filmowe]]</text>
      <sha1>9xltrrb7bhojpjyt00bfwfgo4yi8mbv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>612016</id>
      <parentid>612015</parentid>
      <timestamp>2025-07-07T04:12:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Daniel Case</username>
        <id>41363</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Dialogi */ kropka</comment>
      <origin>612016</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11599" sha1="ki8l96y5z1mxc8qyubcb1h9atzpv4m5" xml:space="preserve">{{dopracować|Obecnie cytaty i wstęp są napisane &quot;po polskawemu&quot;. Należy przeredagować tekst tak, aby był napisany poprawną polszczyzną (najlepiej wg  polskiego wydania filmu). W przeciwnym wypadku nie ma sensu trzymać artykułu w przestrzeni głównej.}}
'''[[w:Diabeł ubiera się u Prady (film)|Diabeł ubiera się u Prady]]''' (ang. ''The Devil Wears Prada'') — amerykański film z 2006 roku o młodej kobiecie kto dostaje pracę jak asystentka dla żądającej redaktorki magazynu o modzie. [[w:Aline Brosh McKenna|Aline Brosh McKenna]] pisała scenariusz, z powieści pod tym samym tytułem przez [[w:Lauren Weisberger|Lauren Weisberger]]. [[w:David Frankel|David Frankel]] wyreżyserował.

==Wypowiedzi postaci==

===Nigel===
* Tak, bo tak naprawdę o to chodzi w tym wielomiliardowym przemyśle? O piękno ''duchowe''.
** ''Yes, because that's what this whole multibillion-dollar industry is about, isn't it? ''Inner'' beauty''.

===Miranda Priestley===
* Tak, poruszaj się w tempie lodowca. Wiesz, jak mnie to cieszy.
** ''By all means move at a glacial pace. You know how that thrills me''.

==Dialogi==

: '''Miranda''': Czy tak trudno potwierdzać wizytę?
: '''Emily Charlton''': Przepraszam, Miranda, zrobiłam to wczoraj wieczorem—
: '''Miranda''': Nie wnikam w szczegóły twojej niekompetencji. Simone wybrała brzydactwo do sesji brazylijskiej. Miała być czysta i wysportowana, jest brudna i brzuchata. I RSVP &quot;tak&quot; na bankiet Michaela Korsa. Szofer ma mnie tam zawieźć o 21:30 i odebrać punktualnie o 21:45. Odwołaj Natalię z Glorious Foods tort bezowy i zamów tarty z rabardarem na ciepło. Przypomnij mojemu eksmężowi o dzisisiej wywiadówce. Zawiadom męża, że zjem z nim kolację tam, gdzie byłam z Massimo. Powiedz Richardow, że widziałam fotosy do artykułu o spadochroniarkach. Wyjąntkowo nieapetyczne. Czy nie ma ładnych, szczupłych, spadochroniarek? Czy ządam z gwiazdki z nieba? Chyba nie. Chcę zobaczyć propozycję Nigela na drugą przymiarkę Gwyneth do okładki. Ciekawe, czy zrzuchiła tłuszczyk? Kto to?
: '''Emily''': Nikt! Och, um, cóż, Dział Kadr przysłał ją na wakat asystentki. Przeprowadziłam rozmowę wstępną. Jest ''beznadziejna''—
: '''Miranda''': Powinnam to zrobić sama, bo dwie, które ostatnio wybrałaś, byłi do niczego. Przyslij ją do mnie. To wszystko.
----
:  '''Miranda''': Przedstawisz się?
:  '''Andrea''': Nazywam się Andrea Sachs i jestem świeżo upieczoną absolwentką Northwestern.
:  '''Miranda''': A co robisz tutaj?
:  '''Andrea''': Sądzę, że świetnie bym się sprawdziła w roli pani asystentki. No i ... um ... przyjechałam tu by zostać dziennikarką. Pisałam wszędzie, aż dostałam zaproszenie z Elias-Clarke. Zgłosiłam się do Dział Kadru i albo to, albo ''Świat samochodów'' 
:  '''Miranda''': Zatem, nie czytasz Runway?
:  '''Andrea''': Nie
:  '''Miranda''': A przed dziś nigdy o mnie słyszałaś?
:  '''Andrea''': Nie
:  '''Miranda''': Nie masz stylu ani wyczucia mody.
:  '''Andrea''': Myślę, że zależy od tego, co pani—
:  '''Miranda''': Nie, nie. To nie było pytanie. 
----
:  ''Jocelyn trzyma dwa paski w tym samym kolorze''
:  '''Jocelyn''': Proszę. Trudny wybór. Tak bardzo się od siebie różnią.
:  ''Andrea chichocze''.
:  '''Miranda''': Coś się ''rozśmieszyło''?
:  '''Andrea''': Nie, nie, nic ... Chodzi tylko o to, że dla wyglądają identycznie. Wciąż się uczę o tych rzeczach.
:  '''Miranda''': &quot;O tych ''rzeczach''&quot;? A, rozumiem. Uważasz, że to się w ogóle nie dotyczy. Idiziesz w swojej szafy i wyciagąsz sfilcowany niebeski sweter, by zasygnalizować światu że traktujesz siebie zbyt poważnie, by dbać o to, w co się ubierasz. Ale nie wiesz, że ta sweter nie jest niebieski. Nie jest turkusowy. Nie w barwie lapis-lazuli. Jest [[w:Ceruleum|modry]]. I jesteś też bestrozko nieświadomy faktu, że w 2002 [[w:Oscar de la Renta|Oscar de la Renta]], nie, stworzył kolekcję modrych sukien, potem [[w:Yves Saint Laurent|Yve Saint Laurent]] pokazał serię modrych marynarek (Trzeba dobać żakiet). Modrósci pokazały ośmiu różncyh kolekcjach, potem zdeklasowały się w domach towarowych by następnie dogorywać smętnie w Casual Corner, gdzie niewątpliwie wygrzebywałaś toto na przecenie. Ale mimo to za tym odcieniem stoją miliony dolarów i niezliczone staty. I bawi minie twoje przekonanie że dokonołaś wyboru by odciąć się świata mody gdy tymczasem nosisz sweter wybranu dla ciebie przez obecne tu osoby. Z całej sterty &quot;tych rzeczy.&quot;
----
:  '''Andrea''': [''na telefonu''] Halo Miranda
:  '''Miranda''': [''na fonu z Miamia''] Odwołano moj lot. Jakieś absurdalny problem z pogodą. Musze wrócić dzisiaj. Bliźniaczki mają jutro w szkole recital.
:  '''Andrea''': Co?
:  '''Miranda''': W SZKOLE!
:  '''Andrea''': Świetnie. Zobaczę, co mogę robić.
:  '''Miranda''': Dobrze [''odkłada telefon'']
:  ''Andrea kontynuuje dzwonić podczas jej i ojce dokonują obiad, odchodzą restauracja i chodzą ulice Manhattana.''
:  '''Andrea''': [''odpowiada telefon mało minut później''] Cześć. Wiem, że dzwonię w ostatniej chwili. Szukam, ale z powodu złych warunków zawiesili loty.
:  '''Miranda''': No nie. Pada lekki kapuśniaczek.[''Dalszy plan w Miamie pokazuje ogromną burzę z głośnym grzmotem i błyskawicą''] Ktoś na pewno wyleci. Załatw mi odrzutowiec Donatelli. Obdzwoń wszystkich z odrzutowcami. Zadzwoń do ... To twój obowiązek. Ściągnij mnie do domu![''odkłada telefon'']  
:  '''Andrea''': Mój Boże. Zamorduję mnie. 
:  '''Richard Sachs''': Chce, by ją ewakuowała Gwardia Narodowa?
:  '''Andrea''': Oczywiście że, nie! [''Pauza''] Mogłabym to załatwić?
----
:  '''Andrea''': Nigel, ona mnie nienawdzi 
:  '''Nigel''': A to jest moje zwartwienie, bo? ... Zaraz. Nie. Wcale nie moje.
:  '''Andrea''': Nie wiem. Co jeszcze mogę zrobić? To, co robię dobrze, jest niedocieniane. Ani słowa podzięki. Ale niech zrobię coś źle, staje się bezwzględna.
:  '''Nigel''': Więc się zwolnij.
:  '''Andrea''': Co?
:  '''Nigel''': Zwolnij się. Znadję chętną no twoja miejsce w ciągu pięciu minut.
:  '''Andrea''': Nie chcę się zwalniać. Chcę tylko powiedzieć, że mogłaby mi okazać wdzięczność za to, że się tak staram.
:  '''Nigel''': Andy, bądź poważna. Wcale się nie starasz. Jęczysz. Co mam ci  powiedzieć? Mam mowić: &quot;Biedactwo. Miranda ci dokuczka. Biedna Andy&quot;? Pobudka, 38. Ona po prostu robi swoje. Pracujesz w piśmie, które lansowało dzieła największych artistów świata: [[w:Halston|Halstona]], [[w:Karl Lagerfeld|Lagerfelda]], de la Renty? A to, co robili, to, co tworzyli, jest wspanialsze od sztuki, bo w tym żyjemy. Nie ty. Ale niektórzy ludzie tak. Myślisz że to jest zwykąe czasopismo? To coś więciej. To jest światło przewodnie niosące nadzieję ... Sam nie wiem. Dajmy na to chłopaczkowi z wielodzietniej rodziny z Rhode Island, który zamiać grać w nogę, chodził na kurs szycia i przy latarce czytał ''Runway'' pod kołdrą. Nie wiesz, jakia legendarna postaci tu przchodziły, i masz to gdzieś. Bo kiedy inni oddaliby życie, by tu pracować, ty jedynie raczysz tu pracować. I myślisz, czemu nie daje ci buzi w czółko i pod koniec dnia nie stawia ci szóstki za to, że odrobiłaś lekcje? Pobudka, kotku.
----
: '''Miranda''': A dodatki na kwiecień?
: '''Jocelyn''': Myślę o emaliowaniej bizuterii, um, bransoletki, wisiorki, kolczyki—
: '''Miranda''': Nie; to już było dwa lata temu. Co inny?
: '''Jocelyn''': Um, cóż, jest dużo kwiatowych wzorów, więc ja myślę—
: '''Miranda''': Kwiatowych? Na wiosnę? Odkrywcze.
----
:  '''Emily''':  Podrzuć Mirandzie do salonu torebkę Fendiego, i możesz iść do domu.
:  '''Andrea''': Tak? To świetnie. Idealnie. Muszę jechać do sukierni Magnolia. Dziś są urodzina Nate'a. Urządzamy mu balange.
:  '''Emily''': (''trzepocze palce i kciuk prawej ręki'') Słucham tego, a chcę usłyszeć to (''palce i kciuk lewej ręki razem'').
:  '''Emily''': Wiem. Jeden nieżyt żołądka do docelowej wagi.
:  '''Andrea''': Pa (''wychodzi'')
:  '''Emily''': {''cicho'') Kocham swoją pracę, kocham swoją pracę ...      

----
:  '''Emily''': O Boże. Andy, co za szyk.
:  '''Andrea''': Dzięki, Em. Ale schudłaś.
:  '''Emily''': Naprawdę? To przed Paryżem. Nowa dieta. Bardzo skuteczna. Nic nie jem. A kiedy czuję, że zasłabnę, zjadam kosteczkę sera.
:  '''Andrea''': Efekty są naprawdę widoczne.

----
:  '''Miranda''': Więc, zacznijmy od tego, że przesadzamy Snoop Dogga do mojego stołu.
:  '''Andrea''': Wszystskie krzesła są już zajęte.
:  '''Miranda''': Stephena nie będzie.
:  '''Andrea''': Stephena nie będzie? Więc nie musze zgarniać jutro Stephena z lotniska?
:  '''Miranda''': Jeśli go nakłonisz, by przymyśla m sprawę rozwodu, to owszem, zgarnia śmiało. Zgarniasz ochy i achy, więc jedź i zgarniaj. Po dowrocie Nowego Jorku musimy się skontakotować z Leslie i sprawdzić, na ile da się wyciszyć całą tę aferę.&lt;p&gt;Kolejny rozwód. Wielki nagłówek na plotkarskiey stronie. Już sobie wyobrażam, co napiszą. &quot;Smoczyca obsesynjie przejęnta karierą. Królowa Śniegu przegania kolejnego pana Priestly.&quot; Rupert Murdoch powinien mi płacić za zwiększanie nakładów jego gazet. Tak czy inaczej, nie dbam o to, co ktoś o mnie nagryzmoli, ale moje ... dla moich córeczek to straszna niesprawiedliwość losu. Kolejne rozczarowanie. Kolejny zawód. Kolejny ojciec ... zastępczny. Nie ma. Tak czy siak, chodzi o to (''odchrząkuje'') chodzi o to że musimy usadzić Donatellę, bo prawie do nikogo się już nie odzywa.
:  '''Andrea''': Tak my przykro, Mirando. Chcesz odwołać wieczorny bankiet?
:  '''Miranda''': Nie bądź śmieszna. A po co?
:  '''Andrea''': Co jeszce mogę zrobić?
:  '''Miranda''': (''Kiwa'') Przyłożyć się do pracy. To wszystko.      

----
:   '''Miranda''': Myślałas, że nie wiem. Już jakiś czas temu żauwazyłam, co się dzieje. Ale nie od razu udało mi się znaleźć odpowiednią funkcję dla Jacqueline. A stanowiska u Jamesa Holta wiążę się w tak absurdalnie wysoką pensją, że od razu połknęła haczyk. Tak więc musiałam powiadomić Irva, że nie zatrudni Jacqueline. A tak naprawdę nikt nie jest w stanie mnie zastąpić. Nawet ona. Każdy inna wybór przykreśliłby dalszy rozwój i osłabił pozycję pisma. Zwałszcza, że isntnieje lista. Lista projektantów, fotografów, redaktorów, pisarzy, modelek, odkrytych przez mnie, którzy obiecali odejść wraz ze mną, gdybym kiedykolwiek rozstała się z ''Runway''. Więc, przemyślał sprawdę. Ale bardzo zaimponowała mi żarliwość, z jaką probowałas mnie ostrzec. Nigdy nie sądziłam, że to powiem, Andreo, ale naprawdę dostrzegam w tobie kogoś bardzo podobnego do mnie. Potrafisz wznieść się ponad pragninenia i potrzeby innych i dokonywać własnych wyborów.
:  '''Andrea''': Chyba jednak taka nie jestem. Nie zodywałbym się na to, co zrobiłaś Nigelowi.
:  '''Miranda''': Już to zrobiłaś. Emily.
:  '''Andrea''': To wcale nie ... To coś innego. Nie miałam wyboru.
:  '''Miranda''': Nieprawda, wybrałaś. Wybrałaś drogę kariery. Jeśli marzysz o tym życiu, takie wybory są koniecznośią.
:  '''Andrea''': A jeżeli nie jest to coś, o czym marzę? A jeśli nie chcę życ tak jak ty?
:  '''Miranda''': Nie bądź śmieszna, Andrea. Wszyczy o tym marzę. Wszyczy chcą być w naszej skorzę. 

[[Kategoria:Amerykańskie filmy komediowe]]
[[Kategoria:Amerykańskie filmy dramatyczne]]
[[Kategoria:Amerykańskie adaptacje filmowe]]</text>
      <sha1>ki8l96y5z1mxc8qyubcb1h9atzpv4m5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Szablon:Główna/temat/41</title>
    <ns>10</ns>
    <id>69207</id>
    <revision>
      <id>611978</id>
      <parentid>609594</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T15:08:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Swam pl</username>
        <id>41038</id>
      </contributor>
      <comment>zamiana powtórzonego szablonu na cytaty ze strony [[kobieta]]</comment>
      <origin>611978</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1297" sha1="qsyeekx59oquagok2n8qwjbug5xcffw" xml:space="preserve">{{center|'''Kobieta'''}}
{| align=&quot;left&quot; style=&quot;background-color: transparent&quot; cellpadding=12
|[[Plik:Woman Montage (1).jpg|120px|left]]
|-
|''Jednym z wizerunków Boga jest właśnie oblicze kobiety.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Paulo Coelho]]
|-
|''Każda kobieta to fortepian – tylko trzeba umieć grać.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Gabriela Zapolska]]
|-
|''Kobieta jest skorpionem, którego ukąszenie sprawia przyjemność.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Ali ibn Abi Talib]]
|-
|''Kobieta kobiecie wilczycą.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Arkady Fiedler]]
|-
|''Kobiety są gotowe na wszystko, jeśli czują, że się tego chce.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Lars Gustafsson]]
|-
|''Kobiety są wielkoduszne. Jeśli mogą oddać przysługę komuś, kto im kiedyś pomógł, zrobią to.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Agatha Christie]]
|-
|''Najlepszą kobietą jest ta, o której najmniej się mówi.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Tukidydes]]
|-
|''Serce kobiety to labirynt subtelności stanowiący wyzwanie dla szulerskiego umysłu prostackiego samca.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Carlos Ruiz Zafón]]
|-
|''Ze wszystkich stworzeń najbardziej jest wytrzymałym człowiek, ale z ludzi najwytrzymalszą jest baba!''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Maria Rodziewiczówna]]
|-
|align=&quot;right&quot; |'''[[Kobieta|Zobacz więcej cytatów na temat kobiety.]]'''
|}</text>
      <sha1>qsyeekx59oquagok2n8qwjbug5xcffw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Szablon:Główna/temat/42</title>
    <ns>10</ns>
    <id>69208</id>
    <revision>
      <id>611985</id>
      <parentid>609595</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T17:15:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Swam pl</username>
        <id>41038</id>
      </contributor>
      <comment>zamiana powtórzonego szablonu na cytaty ze strony [[mężczyzna]]</comment>
      <origin>611985</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1295" sha1="stnztxin39dae8yaquqxw29hnmn0o7t" xml:space="preserve">{{center|'''Mężczyzna'''}}
{| align=&quot;left&quot; style=&quot;background-color: transparent&quot; cellpadding=12
|[[Plik:Men montage.jpg|120px|left]]
|-
|''A czymże jest prawdziwa męskość, jeśli nie wymieszanymi w odpowiednich proporcjach klasą i szaleństwem?''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Andrzej Sapkowski]]
|-
|''Ból to głupstwo dla mężczyzny.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Ernest Hemingway]]
|-
|''Bycie mężczyzną nigdy nie powinno oznaczać, że nie można się zachowywać po rycersku.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[José Saramago]]
|-
|''Kiedy mężczyzna jest naprawdę zakochany, przypomina bezbronne jagnię.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Agatha Christie]]
|-
|''Mężczyzna bez opieki, jak ogród bez płotu.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Tadeusz Dołęga-Mostowicz]]
|-
|''Mężczyźni bez kobiet to okrutny żart.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[James Clavell]]
|-
|''Prawdziwą twarz mężczyzny poznaje się dopiero wtedy, kiedy się z nim zrywa.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Diane Keaton]]
|-
|''Słowicze dźwięki w mężczyzny głosie,&lt;br /&gt;A w sercu lisie zamiary.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Adam Mickiewicz]]
|-
|''W słowach wszyscy mężczyźni podobni są do siebie; czyny dopiero odsłaniają różnice.''
|-
|align=&quot;right&quot; |[[Molier]]
|-
|align=&quot;right&quot; |'''[[Mężczyzna|Zobacz więcej cytatów na temat mężczyzny.]]'''
|}</text>
      <sha1>stnztxin39dae8yaquqxw29hnmn0o7t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Polscy kompozytorzy o Beethovenie</title>
    <ns>0</ns>
    <id>69856</id>
    <revision>
      <id>612009</id>
      <parentid>611783</parentid>
      <timestamp>2025-07-06T19:28:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mrnr84201</username>
        <id>7345</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>drobne redakcyjne</comment>
      <origin>612009</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1609" sha1="iwsobeteshxrgzy6vkrq4zy1475rx83" xml:space="preserve">'''Polscy kompozytorzy o Beethovenie''', wybór tekstów Zbigniew Kościów i Anna Wojatycka, red. Jan Feusette, Biblioteczka Mięsięcznika „Opole” nr 11, 1977.

{{chronologiczny}}
* Kessler co piątek daje u siebie małe muzyczki. (...) „Trio” Beethovena ostatnie (czegoś podobnie wielkiego dawno nie słyszałem, tam Beethoven szydzi z całego świata)
** Autor: [[Fryderyk Chopin]], List do Tytusa Wojciechowskiego, s. 3 [w:] ''Korespondencja Fryderyka Chopina''. Zebrał i opracował Bronisław Edward Sydow. Warszawa 1955, t. 1, s. 110.
** Opis: w 1829.
** Zobacz też: [[Ludwig van Beethoven]]

* Rozgłos, jakiego używali niegdyś Mozart a potem Beethoven jako fortepianiści, dawno już przebrzmiał i ich kompozycje fortepianowe, mimo oporu zawartej w nich cechy zacności klasycznej, musiały ustąpić smakowi nowszej mody.
** Autor: [[Józef Elsner]], List do Fryderyka Chopina, s. 3 [w:] ''Korespondencja Fryderyka Chopina'', op. cit., t. 1, s. 197.
** Opis: w 1831.
** Zobacz też: [[Wolfgang Amadeusz Mozart]]

* Trzeba być gruntownie i wszechstronnie w swej sztuce wykształconym, aby kolosalne utwory Beethovena (...) grać z dokładnym pojęciem i (...) słuchaczowi dać poznać rozkosz prawdziwej muzyki.
** Autor: [[Stanisław Moniuszko]], ''Koncert na fortepianie P. Seymono-Szyfta'', „Kurier Wileński” 1851, nr 87, s. 7 [w:] ''Stanisław Moniuszko: Listy zebrane''. Przygotował do druku Witold Rudziński przy współpracy Magdaleny Stokowskiej, Kraków 1969, s. 606–607.
** Opis: w 1851.


[[Kategoria:Kompozytorzy romantyzmu]]
[[Kategoria:Kompozytorzy klasycyzmu]]</text>
      <sha1>iwsobeteshxrgzy6vkrq4zy1475rx83</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>