کينډۍ:د هېواد مالومات کاناډا

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="ps">
  <siteinfo>
    <sitename>ويکيپېډيا</sitename>
    <dbname>pswiki</dbname>
    <base>https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DA%93%DB%8C_%D9%85%D8%AE</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.7</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">رسنۍ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ځانگړی</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">کارن</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">د کارن خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ويکيپېډيا</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">د ويکيپېډيا خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">دوتنه</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">د دوتنې خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">ميډياويکي</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">د ميډياويکي خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">کينډۍ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">د کينډۍ خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">لارښود</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">د لارښود خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">وېشنيزه</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">د وېشنيزې خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">تانبه</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">د تانبې خبرې اترې</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="1728" case="first-letter">Event</namespace>
      <namespace key="1729" case="first-letter">Event talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>کينډۍ:د هېواد مالومات کاناډا</title>
    <ns>10</ns>
    <id>8856</id>
    <revision>
      <id>352992</id>
      <parentid>352723</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T03:22:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FireDragonValo</username>
        <id>26426</id>
      </contributor>
      <comment>Changed colors of the Canadian flag to the Pantone version as recommended by the Government of Canada.</comment>
      <origin>352992</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1397" sha1="okb3v4tx66ovdlanmo3dtp7prvw2iw1" xml:space="preserve">{{ {{{1&lt;noinclude&gt;|country showdata&lt;/noinclude&gt;}}}
| alias = کاناډا
| flag alias = Flag of Canada (Pantone).svg
| flag alias-1868 = Canadian Red Ensign 1868-1921.svg
| flag alias-1921 = Canadian Red Ensign 1921-1957.svg
| flag alias-1957 = Canadian Red Ensign (1957-1965).svg
| flag alias-naval = Flag of Canada (Pantone).svg
| flag alias-naval-1911 = Naval ensign of the United Kingdom.svg
| flag alias-naval-1921 = Canadian Blue Ensign 1921-1957.svg
| flag alias-naval-1957 = Canadian Blue Ensign 1957-1965.svg
| link alias-naval = {{#if:{{{variant|}}}|Royal Canadian Navy|Canadian Forces Maritime Command}}
| flag alias-air force = Canadian Air Command flag.svg
| flag alias-air force-1924 = Ensign of the Royal Canadian Air Force.svg
| link alias-air force = {{#if:{{{variant|}}}|Royal Canadian Air Force|Canadian Forces Air Command}}
| flag alias-army = Canadian Army Flag.svg
| link alias-army = Canadian Forces Land Force Command
| link alias-football = Canada {{{mw|men's}}} national soccer team
| link alias-basketball = Canada national {{{mw|men's}}} basketball team
| size = {{{size|}}}
| name = کاناډا
| altlink = {{{altlink|}}}
| altvar = {{{altvar|}}}
| variant = {{{variant|}}}
&lt;noinclude&gt;
| var1 = 1868
| var2 = 1921
| var3 = 1957
| var4 = naval-1911
| var5 = naval-1921
| var6 = naval-1957
| var7 = air force-1924
| redir1 = CAN
&lt;/noinclude&gt;
}}&lt;noinclude&gt;
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>okb3v4tx66ovdlanmo3dtp7prvw2iw1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>انعام الحق</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36783</id>
    <revision>
      <id>353003</id>
      <parentid>335078</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T10:04:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>353003</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2977" sha1="9ia6fvhdvrp2ubitxvhjkfb5rd8fxqq" xml:space="preserve">{{Infobox person
| name = انعام الحق
| image = Actor Inaamulhaq at ‘Aiba Awards’ in Dubai, May 2015.jpg
| image_size =
| caption =انعام الحق په دوبۍ کې، د '''ایبا ایوارډز'''  اخيستلو په وخت کې په کال ٢٠١۵ کي&lt;ref&gt;{{cite web|title=Inaamulhaq won “Best Actor in a Supporting Role Award” @ AIBA Awards 2015|url=http://inaamulhaq.com/news-updates/inaamulhaq-won-best-actor-in-a-supporting-role-award-aiba-awards-2015/|website=inaamulhaq.com/|accessdate=8 March 2016|تاريخ الأرشيف=24 December 2018|مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20181224232537/https://www.inaamulhaq.com/news-updates/inaamulhaq-won-best-actor-in-a-supporting-role-award-aiba-awards-2015|url-status=dead|خونديځ نېټه=24 December 2018|خونديځ تړی=https://web.archive.org/web/20181224232537/https://www.inaamulhaq.com/news-updates/inaamulhaq-won-best-actor-in-a-supporting-role-award-aiba-awards-2015|خونديځ-تړی=https://web.archive.org/web/20181224232537/https://www.inaamulhaq.com/news-updates/inaamulhaq-won-best-actor-in-a-supporting-role-award-aiba-awards-2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20181224232537/https://www.inaamulhaq.com/news-updates/inaamulhaq-won-best-actor-in-a-supporting-role-award-aiba-awards-2015}}&lt;/ref&gt;
| birth_date = {{birth date and age |df=yes|1979|11|14}}
|birth_place = [[سحرانپور]]، اوتر پرديش، هند&lt;ref&gt;{{cite web|title=Screen Profile|url=http://www.the-screen.com/people/404982-inaamulhaq|accessdate=28 March 2014}}&lt;/ref&gt;
| occupation = د فلم ستوري
| alma mater =[[د ډرامې ملي ښوونځي]]
| website = {{url|http://www.inaamulhaq.com}}
}}

'''انعام الحق''' (پيدايښت ١٤ نومبر ١٩٧٩) یو هندي لوبغاړی او سکرين ليکونکي دی&lt;ref&gt;{{cite web|title=Filmistaan is the voice of a person’s heart from India with a message of love to a Pakistani|url=http://bollyspice.com/83248/filmistaan-voice-person-heart-india-message-love-pakistani-inaamulhaq|website=bollyspice.com/|accessdate=21 July 2014}}&lt;/ref&gt; څوک چي د باليووډ په فلمونو کې د يو څو عمر څخه راښکاره شوي دي. هغه په  ''[[فلمستان]]'' او ''[[ايرليفټ فلم]] کي هم کار کړی دي. &lt;ref&gt;{{cite web|title=Meaningful cinema is my priority|url=http://magnamags.com/live-feed/inaamulhaq-meaningful-cinema-is-my-priority-interview/4332|website=magnamags.com/|accessdate=21 July 2014|archive-date=13 July 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140713085703/http://magnamags.com/live-feed/inaamulhaq-meaningful-cinema-is-my-priority-interview/4332|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; 
''&lt;ref&gt;{{cite web|title=Rebel with all cause and no pause|url=http://www.indiainfoline.com/LifeStyle/Art-Approach/Rebel-with-all-cause-and-no-pause/4697308#.U6QEXrdCESU.facebook|website=www.indiainfoline.com/|accessdate=21 July 2014}}&lt;/ref&gt;

==سرچينې==</text>
      <sha1>9ia6fvhdvrp2ubitxvhjkfb5rd8fxqq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>محمود مرهون</title>
    <ns>0</ns>
    <id>46550</id>
    <revision>
      <id>352995</id>
      <parentid>352631</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T05:47:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2601:144:200:1570:CD00:6218:E536:5F72</ip>
      </contributor>
      <comment>د نوم اصلاح</comment>
      <origin>352995</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16344" sha1="sml3xbv7rucohgvvof066t09z5phchi" xml:space="preserve">{{مالومات
|نوم=
|انځور=
|د انځور اړوند=استاد محمود مرهون
|چشي دۍ = د کابل پوهنتون استاد
|زېږون‌ځای=کندهار، افغانستان
|ښاروندتوب=  افغان
|زېږون نېټه=۱۳۶۹ / ۰۴/ ۱۳ 
|استوګنځی=
|زدکړنځی=
|ژبې=
|ګوند=
|کار=استاد
|بلننوم=
|وروڼه او خويندې=
|رسمي ژبه=
|غړی د=
|دین=
|وېب‌پاڼه=
|سياسي ليدلوری=
|جایزې=
| اصلي نوم= محمود مرهون
}}
'''استاد محمود مرهون''' په انگلیسي '''(Prof. Mahmood Marhoon)''' د [[کابل پوهنتون]] د ژبو او ادبیاتو پوهنځی استاد٬ سیاسي فعال٬ ژبپوه٬ لیکوال او څېړنپوه دی. په په ژبه او ادبیاتو کي یې تر اوسه '''تر سل زیات اثار خپاره شوي'''. نوموړی په ١٣٦٩ل کال کې په [[کندهار ولايت|کندهار]] [[کندهار ولايت|ولایت]] کې د بارکزو په محرابخیلو کي د آغامحمد محرابي په کور کي زېږېدلى چي د ملاولي احمد محرابي د پلار له خوا او د مولوي عبدالرحمن(د سرخاب مولوي صاحب) د لور له خوا لمسی دئ، اوس مهال په [[هند]] او امریکا متحده ایالاتو کې د زدکړو تر څنګ د [[پښتو|پښتو ژبي]]، تاریخ او کلتور لپاره چوپړ ترسره کوي. 

محمود مرهون لومړنۍ او دیني زدکړي د [[کندهار|کندهار ښار]] په امام ابوحنیفه مدرسه او شاه حسین هوتک افغان ترک عالي لېسه کې او لوړي زدکړي یې د کابل پوهنتون د ژبو او ادبیاتو په پوهنځي کې کړي دی او په (۱۳۹۱) ل کې له یادي پوهنځی فارغه شوی دی. ده دکتورا د هند په تر ټولو لوی پوهنتون (جامعه ملیه اسلامیه) کي کړې ده. 

مرهون په ١٣٩٢ کي د کابل پوهنتون د ژبو او ادبياتو په پوهنځي کي د استاد په توګه وټاکل شو او لا هم په دې دنده بوخت دی. مرهون د پښتو ژبي سربيره په [[دري ژبه|دري]]، [[انګرېزي]]، [[ترکي]]، [[اردو ژبه|اردو]] او [[عربي ژبه|عربي]] رواني خبرې کوي او په [[اوزبکي ژبه|ازبکي]] ژبه هم پوهيږي. ددې ترڅنګ یې [[جرمني ژبه|جرمني]] او [[فرانسوي ژبه|فرانسوي]] هم په لنډ مهاله توګه ويلي، او په اروپايي هيوادونو لکه [[جرمني]]، [[فرانسه]] او [[سويس]] کي یې بېلا بېلې لنډمهاله زده کړي ترسره کړي دي. مرهون په پښتو ژبه زیات شمېر ادبي چاپ او ناچاپ اثار لري.

==دندي==
==د محمود مرهون آثار:==
'''خپل آثار یې:'''

# راځئ چي پشتو زده کړو ۱
# راځئ چي پشتو زده کړو۲
# راځئ چي پشتو زده کړو۳
# نثر
# د پشتو شعر مانوي توکي
# ادبي جوړښتونه
# تاریخي ژبپوهنه ۱
# تاریخي ژبپوهنه ۲
# د ژبپوهني بنسټونه
# اواز پوهنه
# د پښتو معاني
# لمن دي ونیسه چي زړه در واچومه
# افسانوي هینداره ۱
# افسانوي هینداره ۲
# افسانوي هینداره ۳
# سقوط
# ستا د سترگو د شهید قبر مي ولید
# کاشکي زه  د یار د سترگو صدقه وای
# نگاهی تطبیقی به زبانهای پشتو و دری(فارسی)
# دستور تطبیقی زبانها پشتو و دری (فارسی)
# او ...
'''کوچنیانو(ماشومانو ته) لیکلي آثار:'''

# الف نوم دئ د انسان بې بایسکل دئ د باغوان
# شین غوایی اوبو یوړئ
# الف و بې و تې زموز کور ته به راځې
# زموږ نړی
# زموږ انا
# زموږ ملاله
# د میوند زمری
# د بر کلي شاه ځلمي
# گیدړ او گیدړه
# مرغۍ او ظالم پاچا
# د چرگي ژړ چیچی
# شرمښ او سره بزه
# د باچا نوي کالي
# اروا وږی سپی(څو نورې کیسې)،
# او...

'''ژباړي''' '''او ترجمې'''

# انځور 
# د ژوند ساز د زړه اواز
# مینه لیکونه
# د میني لیک
# د ویني رنگ
# تورکالي لوچکان
# فاحشه
# اسلامي نړی لید
# لمونځ اودس او د هغو مانا
# د عناصرو فرهنگ
# د میني لیکونه
# د اخیري زمانې کوچنیان
# د اولنو خبري
# د خدای په لور
# او...
'''کوچنیانو ته ژباړي او ترجمې'''
#  جګ بابا، لیکوال: جین وبستر، مترجم: محمود مرهون،
#  د آسمانو شاپیرۍ، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  د واورو ملکه، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  د اُز د ښار جادو ګر، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  سورکۍ، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  ملاله په عجبه دنیا کې، لیکوال: لوییس کارول، مترجم: محمود مرهون،
#  اورلګیت خرڅونکې نجلۍ، لیکوال: هانس کریستین اندرسن، مترجم: محمود مرهون،
#  د ماشیني انسانانو سره جنګ، لیکوال: فرانک با اُوم، مترجم: محمود مرهون،
#  قهرمان هلک او جادوګر، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  د ځنګله د ماڼۍ راز، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  شین طوطي، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
# سارا سرور، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  شپږ ورونه او یو سوی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  نیک بخته شاهزاده، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  مغروره باز(او یوه بله کیسه)، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  چالاکه پیشي، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  د ریدي وفاداره سپی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  سرتیری او وحشي دیب، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  د ګیدړې شیطان چیچی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون
#  د کلي عجیبه سپی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  انګوړ و منګوړ او چیچي مچونګړ، محمود مرهون،
#  ښکار او ښکاري(او یوه بله کیسه)، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  مچمچکه، لیکوال: بن زلس، مترجم: محمود مرهون،
#  هوايي هیلۍ، لیکوال: هانس کریستن اندرسن، مترجم: محمود مرهون،
#  د کوچنیو انسانانو دنیا، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  آسماني نجلۍ، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  لنډیان او خفاف(بوټ ګنډونکی)، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  نازو او جادوګر، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  مهربانه نجلۍ، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  شین سترګې ارزو، لیکوال: لوسی م مونټګمري، مترجم: محمود مرهون،
# ماریا او زمری شاهزاده، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
#  نازو او جادوګر باچا، لیکوال: فرانک با اُوم، مترجم: محمود مرهون،
# علي بابا او څلویښت غله، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
# هوښیار سوی او بد رنګه راکون
#  درې سترګی دیب او کوچنی بوټبه
#  د زمریالي وفا داره سپی
#  د هیلۍ بد رنګه چیچی
#  وحشي خرس او هوښیار هلک
# بامبي
# او...

د محمود مرهون به اهتمام چاپ شوي آثار:

# پشتو فنولوژی - د پوهندوی بایزید اڅک
# د تاریخي ژبپوهني مبادي - د پوهندوی بایزید اڅک ترجمه 
# منثور متون - پوهاند محمد صابر خویشکی
# د معاصر شعر سبکونه - پوهاند محمد رفیق - رفیق
# د انار تر ونه لاندي د تورنتو اوښکي - د علم گل سحر ترجمه
# کرزی - د ولي نوري ترجمه
# د نارنج پر لمن نرگسي اوښکي
# د افغانستان پیښلیک - ولي نوري
# د ملی هینداری د انگلیسی تالیف.
# او...

==شخصیت==
داکتر محمود مرهون (زوکړه: ۱۳۶۹ هـ.ش، د سرطان ۱۳ مه) د افغانستان يو نومیالی ژبپوه، توکمپوه، لیکوال، سیاستوال، ژبار، سیرونکی، نطاق، او د کابل پوهنتون استاد دی. نوموړی د تلویزیوني بحثونو، ژبپوهنیزو څېړنو، او د ماشومانو ادبیاتو په برخه کې د پراخ کار له امله پېژندل کېږي. همدارنګه، هغه د هندو-اروپایي، په ځانګړي ډول آریایي ژبو په اړه د ژور پوهې له امله شهرت لري.&lt;ref&gt;د محمود مرهون له آثارو

https://taand.net/pal/?p=2338

https://qamosona.com/j/index.php/all-articles-%D9%BC%D9%88%D9%84-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8/26-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%87/288-%D8%AF-%D8%A7%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%85%D9%87%D8%8C-%D8%AF-%DA%A9%D9%88%DA%86%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88-%D8%AF-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%86%DA%93%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%88%D8%B1%DA%81-%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%A2%D8%B5%D9%81-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AF{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

https://archive.af/bib/7988

https://www.afghan-german.net/upload/Tahlilha_PDF/Bahand_a_de_alfba_ketab.pdf

https://tolafghan.com/posts/30620

https://larawbar.net/25445.html&lt;/ref&gt;
----

== علمي او څېړنیز فعالیتونه ==
داکتر مرهون د پښتو او فارسي ژبو، د ژبو د ادبیاتو، او د ویونکو د تاریخي-مقایسوي تحقیق له لارې لا پراخ شهرت موندلی دی. هغه په ژبه‌زده‌کړه کې مشخص میتودونه رامنځته کړي چې د ډېرو زده‌کوونکو لپاره یې د دویمې ژبې زده‌کړه اسانه کړې ده. د هغه روزنیز ویډیوګانې او د «بیایید پشتو بیاموزیم» تر سرلیک لاندې خپاره شوي کتابونه په افغانستان او ایران کې تر ټولو ډېر چاپ شوي او خپاره شوي زده‌کړیز آثار ګڼل کېږي.

د ماشومانو لپاره د هغه درسي دوره ځانګړی ارزښت لري. په ځانګړې توګه، د هغه لومړی کتاب «زمونږ نړی» د پښتو ماشومانو د کتابونو په تاریخ کې تر ټولو رنګین او د نړیوالو معیارونو مطابق کتاب بلل شوی دی. نوموړي تر اویا زیات رنګین کیسېز کتابونه لیکلي، چې د پښتو ماشوم ادبیاتو په تاریخ کې یې یوه نوې څپه راوړي ده.
----

== اثار او نوښتونه ==
داکتر مرهون د ژبپوهنې په برخه کې څو بنسټیز اثار لیکلي، چې اوس د افغانستان په پوهنتونونو کې د درسي کتابونو په توګه تدریسېږي. په ځانګړې توګه، د تاریخي ژبپوهنې، پښتو معناپوهنې، او آواپوهنې اړوند کتابونه یې په پښتو ژبه کې لومړی ځل لیکل شوي علمي متون ګڼل کېږي.

په پښتو فولکلور کې، د هغه شپږ‌جلدي مجموعه «افسانوي هنداره» (۳ جلده)، «ولسي هنداره» (۲ جلده)، او «تصويري هنداره» (۱ جلد) تر ملي هندارې وروسته تر ټولو پراخ استقبال موندلی دی. دا مجموعه د ملي هندارې د دوام یوه بله بڼه بلل کېږي.

همداراز، د خپل امریکایي همکار او زده‌کوونکي دیوید زوما سره یې «ملي هنداره» ته انګلیسي ژباړه هم کړې ده، چې دا یو بل ارزښتناک نوښت ګڼل کېږي.
----

== علمي نظریې او تیورۍ ==
داکتر مرهون د معاصرې ژبپوهنې په برخه کې څو نوې تیورۍ وړاندې کړي، چې وخت پر وخت یې د خپلو لیکنو، څېړنو او کتابونو له لارې تشریح کړي دي. دا تیورۍ په ځانګړې توګه د ژبې بدلون، جوړښت، او د ژبپوهنې له تاریخي لیدلوري سره تړاو لري.
----

== ماشومتوب او زده کړې ==
استاد محمود مرهون په ۱۳۶۹ هـ.ش کال د کندهار ښار د بارکزو په یوه لویه کورنۍ کي د آغامحمد محرابي په کور کې وزېږېد. نیکه یې ملا ولي احمد محرابي د خپل وخت یو متشرع عالم، شاعر، او د بارکزیو د لوی قوم مشر و. مور یې د مولوي عبدالرحمن لور وه، چې هغه هم د خپل وخت له تکړه عالمانو څخه و، او اوس د شالدرې په سرخاب کې خاورو ته سپارل شوی، چې زیارت یې د علمي شخصیت له امله مشهور دی.

مرهون خپلي لومړنۍ زده‌کړه په کور کې وکړه، او بیا د کندهار ښار د امام ابوحنیفه مدرسې ته شامل شو، چېرته چې یې اووه کاله زده‌کړه وکړه. له دې وروسته، ظاهر شاهي عالي لېسه، بیا احمدشاه بابا عالي لېسه، او بالاخره د شاه حسین هوتک افغان-ترک نړېوالې لېسې ته ولاړ، او هلته یې تر دولسم ټولګي زده‌کړې بشپړې کړې. لیانس او ماستري یي د کابل پوهنتونه کړي. دکتورا یي د هند له بین الملي اوله درجه پوهنتون (جامعه ملیه اسلامیه ) څخه کړې ده اوس مهال د امریکا په متحده ایالاتو او هند کي‌ په تحقیقاتو بوخت دئ.
----

== ټولنیز او فرهنګي فعالیتونه ==
د زده‌کړو پر مهال، محمود مرهون د کندهار ولایت د معارف د مجلس مرستیال، د ماشوم ژغ جریدې بنسټګر، او د ذهنی سیالیو مسؤل پاتې شوی دی. همدارنګه، د کندهار ولایت د ورزشي لوبو نطاق او د ګڼو فرهنګي ټولنو غړی و. هغه د کندهار د نندارې له بنسټ‌ګرو څخه و او په تمثیلي هنر کې هم فعاله ونډه اخیستې ده.

مرهون له خپل فطري خیرخواهۍ سره، د یولسم ټولګي پر مهال د نرسي لنډمهاله زده‌کړه وکړه، او بیا یې د میرویس روغتون کې د ناروغانو خدمت پر مخ بې له کوم امتیاز یا معاشه دوام ورکړ.

== پايڅوړ ==
{{لړسرچينې}}</text>
      <sha1>sml3xbv7rucohgvvof066t09z5phchi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>افت یا مضر موجودات (ارګانېزم)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58911</id>
    <revision>
      <id>353001</id>
      <parentid>352811</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T09:01:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>353001</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19797" sha1="icg8p6eq5a1q5a9d2wnudefywqqzf86" xml:space="preserve">افت هر هغه حیوان یا نبات ته ویل کېږي چې انسانانو او د هغوی اړوندو شیانو ته زیان ولري. په ځانګړې توګه دا اصطلاح هغو موجوداتو ته کارول کېږي چې کرنیزو محصولاتو، مالدارۍ او ځنګلونو ته زیان رسوي او یا هم خلکو ته په کورونو کې د مزاحمت سبب کېږي. انسانانو د خپلو موخو لپاره چاپېریال برابر کړی او کله چې د هغوی فعالیتونه د انسان پر موخو منفي اغېز کوي، د نورو موجوداتو په پرتله چې کومه فضا اشغالوي دوی ته د زغم وړ نه ده. مثلاً فیل په خپل طبیعي استوګنځي کې د اعتراض وړ نه دی، خو کله چې محصولات تر پښو لاندې کوي بیا افت دی. 

ځینې حیوانات د داړلو یا چیچلو له امله منفور دي لکه ماران، مچۍ، مېږیان، ګونګټې، ورږې او کنې. نور چې کورونو ته ننوځي لکه کورني مچان چې پر خوړو کېني او ککړوي یې، ګونګټې چې په لرګینو سوریو کې ننوځي او نور حیوانات چې د شپې له مخې پر ځمګه ګرځي لکه سوسک چې تر ډېره له غیر صحي شرایطو څخه پيدا کېږي.  

پر کرنیزو او باغي محصولاتو بېلابېل افتونه برید کوي چې تر ټولو مهم یې حشرات، پویې، چینجي او نور څښېدونکي حشرات دي. هغه زیانونه چې دوی یې اړوي هغه هم نباتاتو ته مستقیم زیان دی او هم په غیر مستقیم ډول فنجي، باکتریايي یا ویروسي عفونتونه دي چې لېږدوي یې. د دغو بریدونو پر وړاندې نباتات خپل ځانګړی دفاعي سیستم لري، خو ښايي بیا هم اغېز پرې وکړي، په ځانګړې توګه په هغو ځایونو کې چې پر نباتاتو مخکې له مخکې فشار وارد شوی وي یا افتونه په ناڅاپي ډول پېښ شوي وي او ښايي هېڅ طبیعي دښمن ونه‌لري. پر ونو اغېز لرونکي افتونه تر ډېره حشرې دي او ډېری یې ناڅاپي بلل شوي، یعنې د ونو طبیعي دښمنان نه دي او ځينې هم داسې فنجي ناروغۍ لېږدوي چې زیانمنوونکې پایلې لري.

په دودیز ډول انسانان په کرنیزو ځمکو او ځنګلونو کې د افت وژونکو موادو په مرسته د دغو افتونو مخنیوی کوي. سره له دې، په دې وروستیو کې د میخانیکي او بیولوژيکي مخنیوي په څېر نورو لارو هم وده کړې. 

== مفهوم ==
افت د حیوان، نبات یا فنجي په ګډون هر هغه ژوندي موجود ته ویل کېږي چې انسان يې د خپل ځان، شتمنۍ یا چاپېریال لپاره مضر ګڼي. دا کمزوری مفهوم دی، ځکه یو ژوندی موجود کېدای شي د افت په چاپېریال کې وي، خو په نورو شرایطو کې ښايي ګټور، اهلي یا د منلو وړ هم وي. له بل پلوه مایکرو ارګانېزمونو لکه باکټریاوو، مایکروسکوپي فنجي، پروټېسټونو یا مضرو ویروسونو ته د افت پر ځای د ناروغۍ د لاملونو (پټوجنونو) په سترګه کتل کېږي. د «افت» کلمې پخوانی استعمال په یوې وبايي ناروغۍ په ځانګړې توګه «طاعون» پورې اړوند دی. افت په پراخې معنا سره د بشریت د رقیب په معنا دی. &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www1.health.gov.au/internet/publications/publishing.nsf/Content/ohp-enhealth-manual-atsi-cnt-l~ohp-enhealth-manual-atsi-cnt-l-ch5~ohp-enhealth-manual-atsi-cnt-l-ch5.1|title=What is a pest?|date=1 November 2010|publisher=Commonwealth of Australia: Department of Health|access-date=13 May 2020}}{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.julius-kuehn.de/en/ow/fields-of-activity/pests-and-pathogens/|title=Pests and pathogens|publisher=Julius Kühn-Institut: Federal Research Centre for Cultivated Plants|access-date=13 May 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.merriam-webster.com/dictionary/pest Merriam-Webster dictionary], accessed 22 August 2012.&lt;/ref&gt;

=== حیوانات د افت په توګه ===
حیوانات هغه مهال افت بلل کېږي چې خلکو یا کرنیزو محصولاتو، ځنګلونو یا ودانیو ته زیان ورسوي. هغه فیلان چې د کروندګرو پر کرنیزو محصولاتو برید کوي او ویجاړوي یې، کروندګر يې افت بولي. غوماشې او کنې ناروغۍ لېږدوونکې دي، خو دا چې چیچونه کوي نو افت هم دی. ملخونه معمولاً انفرادي نبات خوړونکي دي چې له اقتصادي پلوه چندان ارزښت نه‌لري، خو کله چې محصولاتو ته د ننوتو لپاره شرایط ورته برابر شي، د لویو زیانونو د رامنځته کېدو لامل هم کېږي. ډېری خلک د خپل ښار او باغونو په شاوخوا کې الوتونکو ته ارزښت ورکوي، خو کله چې په لویه کچه دا الوتونکي را غونډ شي، ښايي ځوروونکي وي. د مرغیو په سېلونو کې سلګونه زره الوتونکي وي، د اوسېدو ځای یې ښايي له شوره ډک وي او پیخال یا مدفوع یې ډېر وي، پیخال یې اسید لرونکی خاصیت لري چې د فلزاتو، ډبرینو کارونو او دېوالونو د خرابېدو لامل کېږي. په ښارونو کې الوتونکي ښايي د روغتیا لپاره ګواښ وي او ساحل ته نږدې سمندري الوتونکي ښايي ځوروونکي وي، په ځانګړې توګه که دومره زړور شي چې له خلکو څخه خواړه وتښتوي. په هوايي ډګرونو کې ټول الوتونکي ښايي د الوتکې په انجنونو کې ننوزي او له منځه لاړ شي چې دا کار خطرناک دی. دارکوب مرغه [لکه هُدهُد چې یو ډول مرغه دی، تېره مښوکه لري او ونې او لرګي سوري کوي] کله کله په ودانیو او دېوالونو کې سوري باسي او د برېښنا په پایو کې ځالې جوړوي چې د ودانۍ او ځای د زیانمنېدو لامل کېږي. همدا راز د ودانیو په بېلابېلو ځایونو لکه لوداڼو یا ناوو، دودکشونو، هوا کشونو او المونیمي تختو کې د مښوکې په وهلو سره شور جوړوي.&lt;ref name=&quot;Emden&quot;&gt;{{cite book|last1=van Emden|first1=H. F.|last2=Service|first2=M. W.|title=Pest and Vector Control|url=https://books.google.com/books?id=E97h4EV97KEC&amp;pg=PA8|year=2004|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-01083-2|pages=8–11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://bpca.org.uk/Pest-Aware/bird-and-gull-control-get-rid-of-birds-and-gulls-bpca-a-z-of-pests/189183|title=Pest advice for controlling pigeons, gulls and other birds|work=PestAware|publisher=BPCA|access-date=2 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://joyofbirds.com/stopping-woodpecker-damage|title=Stopping Woodpecker Damage|date=22 March 2018|website=Joy of Birdwatching|access-date=3 April 2020}}{{Dead link|date=July 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;drilling&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.birds.cornell.edu/wp_about/holes.html|title=Three Reasons Why Woodpeckers Drill Holes on Houses|year=2002|work=Woodpeckers|publisher=Cornell Lab of Ornithology|access-date=3 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last1=Masilamani|last6=Azariah|volume=79|journal=Current Science|url=https://www.researchgate.net/publication/236844536|title=Jellyfish ingress: A threat to the smooth operation of coastal power plants|year=2000|first6=J.|first5=K.|first1=J.|last5=Nair|first4=K. K.|last4=Satpathy|first3=Nandakumar|last3=Kanavillil|first2=K.|last2=Jesudoss|pages=567–569}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Jones&quot;&gt;{{cite book|author=Jones, Richard|title=House Guests, House Pests: A Natural History of Animals in the Home|url=https://books.google.com/books?id=KfZwBgAAQBAJ|year=2015|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-4729-0624-3|page=Preface}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ihbc.org.uk/context_archive/73/kilda.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20160313045527/http://www.ihbc.org.uk/context_archive/73/kilda.htm|url-status=dead|archive-date=2016-03-13|title=People and nature on St Kilda|work=Context 73|author=Turner, Robin|date=March 2002|access-date=11 April 2020}}&lt;/ref&gt;

=== نباتات د افت په توګه ===
نباتات هم ښايي د افت په توګه په پام کې ونیول شي، لکه تېری‌کوونکي او بې‌ځایه را شنه کېدونکي بوټي. هېڅ داسې نړیوال تعریف نه‌شته چې نبات افت وګڼي. د سوېلي استرالیا په څېر ځینو حکومتونو خپلو چارواکو ته دا اجازه ورکړې چې «هر هغه نبات چې د محلي چارواکي له نظره ښايي د سیمې پر چاپېریال، شتمنۍ، ارزښت یا د سیمې د اوسېدونکو پر روغتیا او هوساینه منفي اغېز وکړي، افتي نبات دې وبلل شي». په دغو مقرراتو کې د شاملو نباتاتو یوه بېلګه «کالتروپ» (خارخاسک) دی چې د مېږو او وزو د مسمومېدو لامل کېږي؛ خو تر ډېره د ودانیو، سړکونو او تفریحي ځایونو په شاوخوا کې د تېرو او خرابو اغزیو په لرلو سره خلکو ته د مزاحمت لامل هم کېږي. &lt;ref name=&quot;GWA 2017&quot;&gt;{{cite web|title=Caltrop: what you should know|url=https://www.agric.wa.gov.au/pest-plants/caltrop-what-you-should-know|publisher=Government of Western Australia|access-date=2 April 2020|date=1 June 2017|archive-date=18 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200518232709/https://www.agric.wa.gov.au/pest-plants/caltrop-what-you-should-know|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Prescribing pest plants|url=https://www.agric.wa.gov.au/pest-plants/prescribing-pest-plants|publisher=Government of Western Australia|access-date=2 April 2020|date=25 October 2017|archive-date=8 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210308163217/https://www.agric.wa.gov.au/pest-plants/prescribing-pest-plants|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

== د افتونو پر وړاندې د نباتاتو دفاع ==
نباتات ځینې داسې ستراتیژۍ لري چې د خپل ځان د دفاع لپاره یې کاروي، هغه ښايي اغزي یا اغزي لرونکې پاڼې یا پېرړ مومي ډوله رسوبات وي چې دویم دفاعي خط یې ثانویه مسموموونکي یا ناوړه میتابولیتونه دي. د نبات په نسجونو کې میخانیکي زیان نبات ته د پتوجنونو یا ناروغۍ پیداکوونکو لاملونو د ننوتو زمینه برابروي او نبات تحریکوي چې خپله کیمیاوي دفاع فعاله کړي. دغه نبات په چټکۍ سره د خرابو شوو نسجونو خوله تړي تر څو زیان را کم شي. &lt;ref&gt;{{cite journal|last=Walling|first=L. L.|year=2000|title=The myriad plant responses to herbivores|journal=Journal of Plant Growth Regulation|volume=19|issue=2|pages=195–216|pmid=11038228|doi=10.1007/s003440000026|s2cid=11842328}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Heil&quot;&gt;{{Cite journal|last1=Heil|first1=Martin|others=Fiala, Brigitte; Linsenmair, K. Eduard; Zotz, Gerhard; Menke, Petra|year=1997|title=Food body production in ''Macaranga triloba'' (Euphorbiaceae): A plant investment in anti-herbivore defense via symbiotic ant partners|journal=Journal of Ecology|volume=85|issue=6|pages=847–861|doi=10.2307/2960606|jstor=2960606}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last1=Young|first1=Truman P.|last2=Stubblefield|first2=Cynthia H.|last3=Isbell|first3=Lynne A.|date=January 1997|title=Ants on swollen-thorn acacias: species coexistence in a simple system|journal=Oecologia|volume=109|issue=1|pages=98–107|doi=10.1007/s004420050063|pmid=28307618|bibcode=1997Oecol.109...98Y|s2cid=26354370}}&lt;/ref&gt;

== اقتصادي اغېز ==

=== په کرنه او بڼوالۍ کې ===
افتونه او ناروغۍ هر کال ۴۰ سلنه محصولات له منځه وړي. د کرنیزو افتونو په توګه د دغو موجوداتو تر ټولو مهمې ډلې حشرات، کنې، چینجي او نور څښېدونکي موجودات دي. 

حشرات په لویه کچه محصولاتو ته دوه ډوله زیانونه اړوي. لومړی هغه مستقیم زیان دی چې دوی یې نباتاتو ته رسوي، ځکه دوی له نسجونو څخه تغذیه کېږي. دا کار د فوتوسنتېز عمليې لپاره د پاڼو د کمېدو، د مخ پر وده څانګو د خرابېدو او د نبات د ودې او قدرت د کمېدو لامل کېږي. دویم هغه غیر مستقیم زیان دی چې حشرات یې نبات ته په کمه اندازه اړوي، فنجي عفونتونه، باکټریاوې او ویروسونه انتقالوي یا نبات ته د پتوجن د ننوتلو اجازه ورکوي.  &lt;ref name=&quot;Speiser 2002&quot;&gt;Speiser B. (2002). &quot;Chapter 219. Molluscicides&quot;. 506–508.  [http://sutlib2.sut.ac.th/sut_contents/H72837.pdf PDF] In:  Pimentel D. (ed.) (2002). ''Encyclopedia of Pest Management''. {{ISBN|978-0-8247-0632-6}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Stange&quot;&gt;Stange, L.A. (created September 2004, updated March 2006). [http://www.doacs.state.fl.us/pi/enpp/ento/snail_slugs-pa.html &quot;Snails and Slugs of Regulatory Significance to Florida&quot;] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101202071218/http://www.doacs.state.fl.us/pi/enpp/ento/snail_slugs-pa.html|date=2 December 2010}}. Division of Plant Industry, [[Florida Department of Agriculture and Consumer Services]]. Accessed 27 August 2010.&lt;/ref&gt;

هغه کنې چې په کرنیزه ځمکه کې تر ټولو ډېره ستونزه جوړوي، عنکوبتي کنې دي. قطر یې تر یو ملي متر کم دی، شمېر یې ډېر زیات دی او په ګرمو او وچو شرایطو کې وده کوي. هغوی تر ډېره د پاڼو په لاندې برخو کې اوسېږي او د تغذیې لپاره د نبات حجرې سورۍ کوي. هغوی تقریباً په ټولو مهمو غذايي محصولاتو او ښکلايي نباتاتو کې هغه که بهر وي یا د ننه موجود دي. بله ډله کنې صفراوي کنې دي چې پر ډېرو نباتاتو اغېز کوي، بېلابېل ډوله کنې اصلي افتونه دي چې د محصولاتو لپاره د لوی اقتصادي زیان لامل کېږي. هغوی د نبات له ریښو یا له ځمکې بهر برخو څخه تغذیه کېږي او ویروسونه لېږدوي.&lt;ref name=&quot;Campbell&quot;&gt;{{cite book|title=Biology|edition=6th|last1=Campbell|first1=Neil A.|last2=Reece|first2=Jane B.|year=2002|publisher=Pearson Education|isbn=978-0-201-75054-6|pages=661–670}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AES&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.amentsoc.org/insects/fact-files/orders/hemiptera.html|title=True bugs (Order: Hemiptera)|publisher=Amateur Entomologists' Society|access-date=6 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Jeppson&quot;&gt;{{cite book|author1=Jeppson, L.R.|author2=Keifer, Hartford H.|author3=Baker, Edward William|title=Mites Injurious to Economic Plants|url=https://books.google.com/books?id=RlE1_jsBtbAC|year=1975|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-02381-9|page=15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Zhang&quot;&gt;{{cite book|author=Zhang, Zhi-Qiang|title=Mites of Greenhouses: Identification, Biology and Control|url=https://books.google.com/books?id=zVaSCyiK540C&amp;pg=PA47|year=2003|publisher=CABI|isbn=978-0-85199-841-1|page=47}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hummer&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ars-grin.gov/cor/ribes/ribsymp/stem6.html|title=Black Currant Gall Mite|author1=Hummer, Kim|author2=Postman, Joseph|date=2000-03-01|work=Currant and Gooseberry Pests|publisher=USDA/ARS [[National Clonal Germplasm Repository]]|access-date=2013-03-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20120926145635/http://www.ars-grin.gov/cor/ribes/ribsymp/stem6.html|archive-date=2012-09-26|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite thesis|url=http://hdl.handle.net/10919/36916|title=Infestation patterns of the coconut mite, ''Eriophyes guerreronis'' (Keifer) (Acari: Eriophyidae), on coconuts and resulting yield loss in eastern Jamaica|author=Sharon Angella McDonald|publisher=[[Virginia Polytechnic Institute and State University]]|degree=[[Master of Science]]|date=July 9, 1997|hdl=10919/36916|access-date=2020-09-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20110608091415/http://scholar.lib.vt.edu/theses/available/etd-71997-85230/unrestricted/etd.pdf|archive-date=2011-06-08|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|author=Skoracka, A|year=2007|title=Reproductive barriers between populations of the cereal rust mite ''Abacarus hystrix'' confirm their host specialization|journal=Evolutionary Ecology|volume=22|issue=5|pages=607–616|doi=10.1007/s10682-007-9185-5|s2cid=2428949}}&lt;/ref&gt;

== په کرنه او بڼوالۍ کې د افتونو مخنیوی ==
په محصولاتو کې د افت د کنټرول تاریخ د تمدن پیل ته ور ګرځي. د مخنیوي یا کنټرول لومړنۍ تګلاره میخانیکي وه، له یویې (قلبې) نیولې بیا د لاس په مرسته د حشراتو تر لرې کولو پورې. په لومړنیو طریقو کې د سلفرو یا ګوګړو د ترکیباتو استفاده هم شامله وه چې تر میلاد وړاندې ۲۵۰۰ کاله مخکې په سومریا کې دا کار کېده. په لرغوني چین کې له نباتاتو څخه ترلاسه شوي حشره وژونکي مواد تر میلاد وړاندې تر ۱۲۰۰ کال پورې د غلو دانو د درملنې او پر نباتاتو د دوا شیندلو لپاره کارېدل. چینايي کرنې د افتونو د طبیعي دښمنانو په واسطه بیولوژيکي مخنیوی او د افتونو د کمېدو لپاره د کرلو د وخت بدلون تر میلاد وروسته په لومړۍ پېړۍ کې په رسمیت وپېژانده. په اروپا کې کرنیز انقلاب د نباتاتو لپاره اغېزناک حشره وژونکي معرفي کړل؛ لکه پیرتروم، ډریس، کواسیا او د تنباکو عصاره. همدا راز د بورډوکس مخلوط (چونه او کافر سلفېټ) او پاریس ګرین (د ارسینیک ترکیب) چې دا دواړه ډېر کارېدونکي دي.&lt;ref name=&quot;Flint Bosch 19812&quot;&gt;{{cite book|last1=Flint|first1=Mary|last2=van den Bosch|first2=R.|work=Introduction to Integrated Pest Management|publisher=Springer|year=1981|isbn=978-1-4615-9212-9|oclc=840286794|title=Chapter 4, A History of Pest Control|url=https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2F978-1-4615-9212-9_4.pdf|pages=52–81|doi=10.1007/978-1-4615-9212-9_4}}&lt;/ref&gt;

== سرچینې ==</text>
      <sha1>icg8p6eq5a1q5a9d2wnudefywqqzf86</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>اقلیم پېژندنه</title>
    <ns>0</ns>
    <id>60023</id>
    <revision>
      <id>353002</id>
      <parentid>277703</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T09:08:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>353002</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11993" sha1="bgny3eqr6j4di235eseei8loghuf4t1" xml:space="preserve">'''اقلیم پېژندنه''' یا '''اقلیم پوهنه''' د ځمکې د اقلیم علمي څېړنه ده چې لږ تر لږه په یوه ۳۰ کلنه دوره کې د اوبو او هوا د منځنۍ کچې په توګه تعریفېږي. دغه مډرنه څېړنیزه برخه د اتومسفیري یا فضايي علومو اصلي او د فزیکي جغرافیې یوه فرعي څانګه بلل کېږي. دا مهال په اقلیم پېژندنه کې د سمندر پوهنې او ژواک‌ جغرافیايي کیمیا اړخونه هم شاملېږي.&lt;ref&gt;Climate Prediction Center. [http://www.cpc.noaa.gov/products/outreach/glossary.shtml#C Climate Glossary.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061006013653/http://www.cpc.noaa.gov/products/outreach/glossary.shtml#C|date=6 October 2006}}  Retrieved on 23 November 2006.&lt;/ref&gt;

هغه اصلي مېتودونه چې اقلیم پېژندونکي یې کاروي، د هغو فزیکي پروسو د مشاهداتو تحلیل او ماډل‌ جوړونه ده چې اقلیم مشخصوي. په دې برخه کې د څېړنې اصلي موضوعات د اقلیم د بېلابېلوالي څېړنه، د اقلیمي بدلونونو میکانیزمونه او اقلیمي بدلونونه دي. د اقلیم په اړه لومړنۍ پوهه د اقلیم په لنډمهالې وړاندوېینه کې کارولی شو، لکه د ال نینو-سوېلي نوسان (ENSO)، د ماډن-جولیان نوسان (MJO)، د شمالي اتلانتیک نوسان (NAO)، د شمالي قطب نوسان (AO)، د ارام سمندرګي لس کلن نوسان (NAO) او د ارام سمندر نوسان (IPO).

د اقلیم ماډلونه د اقلیم له ډينکامیکې څېړنې او د اقلیم له سیستم څخه نیولې د راتلونکي اقلیم تر وړاندوېینې پورې د بېلابېلو موخو لپاره کارول کېږي. اقلیم په یوه زماني دوره کې د اوبو او هوا د حالت په توګه پېژندل کېږي، په داسې حال کې چې اقلیم په یوه اوږده زماني دوره کې تر نامحدود وخت پورې اړیکه لري.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://drought.unl.edu/DroughtBasics/WhatisClimatology.aspx|title=What is Climatology?|website=drought.unl.edu|language=en-US|access-date=27 February 2017}}&lt;/ref&gt;

== تاریخچه ==
د اقلیم په اړه رسمي څېړنې یونانیانو پيل کړې؛ د اقلیم کلیمه هم د یوناني ژبې له (klima) کلیمې نه اخیستل شوې ده چې موخه یې د ځمکې د محور خموالی یا کږوالی دی. د اقلیم په اړه تر ټولو مهم کلاسیک متن «په هوا، اوبو او ځایونو کې» دی چې تر میلاد ۴۰۰ کاله وړاندې هیپوقراط (Hippocrates) لیکلی دی. دغه متن د انسان پر روغتیا د اقلیم د اغېزو او د اسیا او اروپا تر منځ د فرهنګي توپیرونو په اړه دی. چینايي عالم «شن کوا» (۱۰۳۱-۱۰۹۵) «یانژو» سیمې ته نږدې تر ځمکه لاندې تیږه شوي بانسونه یا بامبوګان ولیدل، د دې سیمې اقلیم وچ او د بانس د ودې لپاره نامناسب دی، په دې توګه دې پایلې ته ورسېد چې اقلیم په طبیعي ډول په یوه لویه زماني محدوده کې ډېر زیات بدلون کوي.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite journal|last=Heymann|first=Matthias|date=2010|title=The evolution of climate ideas and knowledge|journal=Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change|language=en|volume=1|issue=4|pages=581–597|doi=10.1002/wcc.61|issn=1757-7799}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BowdenBurek2005&quot;&gt;{{cite book|author1=A. J. Bowden|author2=Cynthia V. Burek|author-link2=Cynthia Burek|author3=C. V. Burek|author4=Richard Wilding|title=History of palaeobotany: selected essays|url=https://books.google.com/books?id=ttMUHDRgr6MC&amp;pg=PA293|access-date=3 April 2013|year=2005|publisher=[[Geological Society]]|isbn=978-1-86239-174-1|page=293}}&lt;/ref&gt;

د علمي انقلاب په جریان کې د ترمامتر او بارومتر اختراع د اسنادو د ثبتولو امکان برابر کړ چې دغه چاره د ۱۶۴۰-۱۶۴۲ز کلونو په لومړیو کې په انګلستان کې پیل شوه. د اقلیم په لومړنيو څېړونکو کې یو اډمونډ هالي دی چې سوېلي نیم‌کرې ته تر سفر وروسته یې په ۱۶۸۶ کال کې د سوداګریزو بادونو نقشه خپره کړه. بل څېړونکی فرانسېس ګالټون (۱۸۲۲-۱۹۱۱ز ) دی چې انټي سیلکون (anticyclone) اصطلاح یې رامنځته کړه [انټي سیکلون په فضا کې د لوړ فشار سیمې ته ویل کېږي]. د دې تر څنګ هلموټ لنډسبرګ (۱۹۰۶-۱۹۸۵ز ) په اقلیم پېژندنه کې د شمېرو د تحلیل بنسټ کېښود چې وروسته یې یوه فزیکي علم ته تکامل وکړ.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;Life Stories. [http://www.channel4.com/science/microsites/S/science/life/biog_galton.html Francis Galton.] Retrieved on 19 April 2007.&lt;/ref&gt;

اقلیم پوهانو د ۲۰مې پېړۍ په لومړیو کې تر ډېره د سیمه‌ييزو اقلیمونو پر تشرېح کولو تمرکز درلود. دغه تشرېحي اقلیم پېژندنه یو تطبیقي علم و او کروندګرو او نورو لېوالو کسانو ته یې د دې په اړه معلومات ورکول چې عادي اقلیم او د سختو پېښو د رامنځته کېدو احتمال څومره دی. د دغه کار لپاره اقلیم پوهانو یو نورمال اقلیم او د اقلیم شدید بدلونونه په یوه ۳۰ کلنه دوره کې تعریفول.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://history.aip.org/climate/climogy.htm|title=Climatology as a Profession|last=Weart|first=Spencer|date=2008|website=history.aip.org|publisher=American Institute of Physics|access-date=25 October 2019}}&lt;/ref&gt;{{Sfn|Robinson|Henderson-Sellers|1999|p=|pp=4-5}}

د شلمې پېړۍ په منځنیو کلونو کې د اقلیم په اړه شته ګومانونو اقلیم ثابت باله. دا چې پوهان د کنګل دورې په څېر د تېرو اقليمي بدلونونو په اړه پوهېدل، د اقلیم مفهوم د اوبو او هوا د مشخصولو په اړه د یوې ټولیزې نظریې په رامنځته کېدو کې ګټور و. دغه چاره په وروستیو لسیزو کې مخ پر بدلېدو شوه او دا چې د اقلیمي بدلونونو د علم تاریخ ژر پیل شو، اقلیمي بدلونونه په اویایمو او را وروسته کلونو کې د اقلیم پوهانو د څېړنې پر منځنیو موضوعاتو بدل شول.{{Sfn|Robinson|Henderson-Sellers|1999|p=|pp=5-6}}

== فرعي څانګې ==
د اقلیم پېژندنې بېلابېلې فرعي برخې د اوبو او هوا یا اقلیم بېلابېل اړخونه څېړي. په اقلیم پېژندنه کې د څانګو بېلابېلې ډلبندۍ موجودې دي. د بېلګې په توګه د امریکا د هوا پېژندنې ټولنه تشرېحي اقلیم پېژندنه، علمي اقلیم پېژندنه او تطبیقي اقلیم پېژندنه د دغې برخې د درېیو فرعي څانګو په توګه راپېژني. تطبیقي اقلیم پېژندونکي د تولید او کرنې په څېر په بېلابېلو صنایعو کې تخصص کوي.{{sfn|Wang|Gillies|2012|p=IX}}

== مېتودونه ==
د معاصرو اقلیمونو په څېړنه کې د هوا پېژندنې هغه اطلاعات شاملېږي چې د ګڼو کلونو په جریان کې راټول شوي وي؛ لکه د اورښت، تودوخې او اتومسفیري ترکیب مخینې. د اتومسفیر او د هغه د ډینامیک پوهه هم په هغو احصایوي او ریاضیکي ماډلونو کې مجسمېږي چې د بېلابېلو مشاهداتو په ګډولو او د تناسب د څرنګوالي په ازمویلو له یو بل سره مرسته کوي. ماډل جوړونه د تېر، اوسني او راتلونکي اقلیم په اړه د پوهېدو لپاره کارول کېږي.

=== د اقلیم لومړني معلومات ===
د اقلیم د څېړنې لپاره د اقلیمي متغیراتو اوږدمهالي سوابق راټولول اړین دي. اقلیم پوهنه له هغو لومړنیو معلوماتو سره سروکار لري چې د هواپوهنې په مرسته راټول شوي وي. پوهان د څېړنو لپاره د اقلیم مستقیم او غیر مستقیم مشاهدات، د ځمکې ښودونکې سپوږمکۍ، د ترماتر د نړیوالې شبکې په څېر علمي وسایل او هغه ماقبل التاریخ کنګلونه کاروي چې له طبیعي کنګل‌ځایونو څخه استخراج شوي دي. دا چې د اندازې اخیستنې  تکنالوژي د وخت په اوږدو کې بدلېږي، د لومړنیو معلوماتو سوابق په مستقیم ډول نه ‌شو سره پرتله کولای. دا چې ښارونه په ټولیز ډول تر کلیوالي سیمو ګرم دي، ښاريتوب د دې لامل شوی چې لومړني معلومات د دغو ګرمو سیمو لپاره وخت پر وخت تصحیح یا سم کړل شي.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://climate.nasa.gov/faq/34/what-kinds-of-data-do-scientists-use-to-study-climate|title=What kinds of data do scientists use to study climate?|website=Climate Change: Vital Signs of the Planet|access-date=13 January 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.climate.gov/maps-data/primer/processing-climate-data|title=How do weather observations become climate data? {{!}} NOAA Climate.gov|website=www.climate.gov|access-date=13 January 2020|archive-date=13 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200113094222/https://www.climate.gov/maps-data/primer/processing-climate-data|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://climate.nasa.gov/faq/34/what-kinds-of-data-do-scientists-use-to-study-climate|title=What kinds of data do scientists use to study climate?|website=Climate Change: Vital Signs of the Planet|access-date=13 January 2020}}&lt;/ref&gt;{{sfn|Rohli|Vega|2011|p=8}}

=== ماډلونه ===
اقلیمي ماډلونه د اتومسفیر، سمندرونو، ځمکې او کنګل د متقابلو اغېزو د څرګندولو لپاره کمي مېتودونه کاروي. دغه ماډلونه د اوبو او هوا د ډینامیک له څېړنې او د اقلیم له سیستم څخه نیولې د راتلونکي اقلیم تر وړاندوېینې پورې د بېلابېلو موخو لپاره کارېږي. ټول اقلیمي ماډلونه ورودي انرژي ځمکې ته د لنډې څپې د الکترو مقناطیسي تشعشع په توګه له خروجي انرژۍ سره د اوږدې څپې د الکترو مقناطیسي تشعشع په توګه برابروي یا یې برابرۍ ته نږدې کوي. هر ډول نابرابري د ځمکې په متوسطه تودوخه کې د بدلونونو د پېښېدو لامل کېږي. د اقلیم په اکثرو ماډلونو کې د کاربن ډای اکسایډ په څېر ګلخانه‌يي ګازونو تشعشعي اغېزې شاملې دي. دغه ماډلونه د ځمکې په تودوخه کې د یوه لوړېدونکي بهیر او په لوړو جغرافیايي ځایونو کې د تودوخې د چټکې لوړېدنې وړاندوېینه کوي.

== سرچینې ==</text>
      <sha1>bgny3eqr6j4di235eseei8loghuf4t1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Green Snake-Frog</title>
    <ns>3</ns>
    <id>61596</id>
    <revision>
      <id>352986</id>
      <parentid>280312</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T20:34:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Malarz pl</username>
        <id>6037</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Malarz pl د [[د کارن خبرې اترې:Pawelchwaszcz]] مخ [[د کارن خبرې اترې:Green Snake-Frog]] ته ولېږداوه: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Pawelchwaszcz|Pawelchwaszcz]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Green Snake-Frog|Green Snake-Frog]]&quot;</comment>
      <origin>280312</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="476" sha1="g0ibzzo0gvjy27rg5hsnx74zild58bj" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Pawelchwaszcz}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۱۳:۲۳, ۲۶ مې ۲۰۲۲ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>g0ibzzo0gvjy27rg5hsnx74zild58bj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>بنجامين بينيکر</title>
    <ns>0</ns>
    <id>69902</id>
    <revision>
      <id>353004</id>
      <parentid>301066</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T11:32:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>24283</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>353004</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="73235" sha1="6j86bdb131r8hltqnb5ly42b989z709" xml:space="preserve">بنجامين بينيکر (9 نومبر 1731 – 19 اکتوبر 1806) یو افريقايي الاصله امریکایی طبيعيت پوه، رياضي پوه، ستورپېژندونکی او د کال هندارې (کالنۍ &quot;سالنامه&quot; د کال د تاريخونو او موسم په اړه عمومي معلوماتو جدول) لیکوال و. لکه څنګه چې د ځمکې څښتن و، نوموړي همدا راز د کچ ګر (جريب کش) او کروندګر په توګه  هم کار کړی.

د ميريلينډ د بالتمور په ولسوالۍ کې د ازادو افريقايي الاصله امريکايي مور او پلار کره زېږېدلی و، پلار يې پخوا مريی شوی و، بينيکر يا کم او يا بيخي رسمي زده کړې نه وې کړې، او تر ډېره بريده يې زده کړې خپله کړې وې. نوموړی په يوه سروی کې له « Major Andrew Ellicott» سره د مرستې کولو له امله شهرت لري، کومې سروی چې د متحده ايالاتو د فدرالي پلازمېنې کولمبيا ولسوالۍ اصلي پولې وټاکلې.

د ستورپېژندنې په اړه د بينیکر پوهې له هغه سره مرسته وکړه چې له سوداګريز اړخه د کالهندارو يوه بريالۍ لړۍ ولیکي. نوموړي د مريتوب او توکميزې برابرۍ د موضوعاتو په اړه له «تاماس جيفرسن» سره لیکنې تبادلې کړې. د مريتوب د لغوه کونکو مبارزينو او د توکميزې برابرۍ پلويانو د بينيکر د کارونو ستاينه کړې، او خپاره کړي يې دي. که څه هم د بينيکر د جنازې په ورځ د يوې اور لګېدنې له امله د هغه ډېرې لیکنې او توکي له منځه ولاړل، بيا هم د هغه يو ژورنال او يو شمېر اثار وژغورل شول.

بينيکر له مړينې وروسته يو ولسي اتل وګرځېد، د کوم له امله چې د هغه د ژوند ډېر روايتونه په مبالغې يا ښايست سره وړاندې شول. د نورو ستاينو په څېر، د پارکونو، ښوونځيو او کوڅو نومونه هم د هغه د کارونو يادګارونه دي.&lt;ref name=&quot;myth&quot;&gt;(1) {{cite book|last=Whiteman|first=Maxwell|chapter-url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uiug.30112037299119;view=1up;seq=7|url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uiug.30112037299119&amp;view=1up&amp;seq=5|chapter=BENJAMIN BANNEKER: Surveyor and Astronomer: 1731–1806: A biographical note|title=Banneker's Almanack and Ephemeris for the Year of Our Lord 1793; being The First After Bisixtile or Leap Year and Banneker's almanac, for the year 1795: Being the Third After Leap Year: Afro-American History Series: Rhistoric Publication No. 202|series=Rhistoric publications|edition=1969 Reprint|editor=Whiteman, Maxwell|publisher=Rhistoric Publications, a division of Microsurance Inc.|lccn=72077039|oclc=907004619|quote=A number of fictional accounts of Banneker are available.  All of them were dependent upon the following: ''Proceedings of the [[Maryland Center for History and Culture|Maryland Historical Society]] for 1837 and 1854'' which respectively contain the accounts of Banneker by John B. H. Latrobe and Martha E. Tyson. They were subsequently reprinted as pamphlets.|via=[[HathiTrust|HathiTrust Digital Library]]|access-date=2017-06-14}}

(2) [http://www.boundarystones.org/articles/rchs_1969.pdf Bedini, 1969, p. 7.] &quot;The name of Benjamin Banneker, the Afro-American self-taught mathematician and almanac-maker, occurs again and again in the several published accounts of the survey of Washington City [D.C.] begun in 1791, but with conflicting reports of the role which he played. Writers have implied a wide range of involvement, from the keeper of horses or supervisor of the woodcutters, to the full responsibility of not only the survey of the ten-mile square but the design of the city as well. None of these accounts has described the contribution which Banneker actually made.&quot;

(3) [[iarchive:lifeofbenjaminba00silv/page/126/mode/1up|Bedini, 1972, p. 126.]] &quot;Benjamin Banneker's name does not appear on any of the contemporary documents or records relating to the selection, planning, and survey of the City of Washington.  An exhaustive search of the files under Public Buildings and Grounds in the U.S. National Archives and of the several collections in the Library of Congress have proved fruitless.  A careful perusal of all known surviving correspondence and papers of Andrew Ellicott and of Pierre Charles L'Enfant has likewise failed to reveal mention of Banneker.  This conclusively dispels the legend that after L'Enfant's dismissal and his refusal to make available his plan of the city, Ellicott was able to reconstruct it in detail from Banneker's recollection. Equally untrue are legends that Thomas Jefferson as Secretary of State invited Banneker to luncheon at the White House. Jefferson during this period was in Philadelphia, the national capital had not yet been built, and there was no White House.”

(4) [[iarchive:lifeofbenjaminba00silv/page/186/mode/1up|Bedini, 1972, p. 186.]] &quot;Another important item in the 1793 almanac was &quot;A Plan Of a ''Peace-Office'' for the United States,&quot; which aroused a good deal of comment at the time. It was believed by many to have been Banneker's own work. Even within recent decades its authorship has been debated. In 1947 it was identified without question as the work of Dr. Benjamin Rush, in a volume of his writings that appeared in that year.&quot;

(5) [[iarchive:lifeofbenjaminba00silv/page/403/mode/1up|Bedini, 1972, p. 403, Item 85]] &quot;William Loren Katz. ''Eyewitness, the Negro in American History''. New York. Putnam Publishing Corp., 1967 pp. 19–31, 61–62.

Brief account of Banneker's career and contributions, which are stated to have been in &quot;the fields of science, mathematics, and political affairs,&quot; illustrated with the fictional portrait from Allen's work (item 56) and the cover page of the almanac for 1793. Among the misstatements are the claims that Banneker produced the first clock made entirely with American parts, that Jefferson promised Banneker that he would end slavery, that George Ellicott worked with Banneker in the survey of Washington, that Banneker was appointed to the Commission at a suggestion made by Jefferson to Washington, and that Banneker selected the sites of the principal buildings. The fiction that Banneker re-created L'Enfant's plan from memory is again presented, and his almanacs are said to have been published for a period of ten years.&quot;

(6) {{cite book|editor-first=Julian P.|editor-last=Boyd|editor-link=Julian P. Boyd|chapter-url=https://books.google.com/books?id=r_5ZDwAAQBAJ&amp;pg=PA41|chapter=Locating the Federal District: Editorial Note: Footnote number 119|url=https://books.google.com/books?id=r_5ZDwAAQBAJ&amp;pg=printsec|title=The Papers of Thomas Jefferson: 24 January–31 March 1791|volume=19|location=[[Princeton, New Jersey]]|publisher=[[Princeton University Press]]|year=1974|pages=41–43|oclc=1045069058|isbn=9780691185255|lccn=50007486|access-date=March 27, 2019|via=[[Google Books]]|quote=Recent biographical accounts of Benjamin Banneker (1731–1806), a mulatto whose father was a native African and whose grandmother was English, have done his memory a disservice by obscuring his real achievements under a cloud of extravagant claims to scientific accomplishment that have no foundation in fact. The single notable exception is Silvio A. Bedini's ''The Life of Benjamin Banneker'' (New York, 1972), a work of painstaking research and scrupulous attention to accuracy which also benefits from the author's discovery of important and hitherto unavailable manuscript sources. However, as Bedini points out, the story of Banneker's involvement in the survey of the Federal District &quot;rests on extremely meager documentation&quot; (p. 104). This consists of a single mention by TJ, two brief statements by Banneker himself, and the newspaper allusion quoted above. In consequence, Bedini's otherwise reliable biography accepts the version of Banneker's role in this episode as presented in reminiscences of nineteenth-century authors. These recollections, deriving in large part from members of the Ellicott family, who were prompted by Quaker inclinations to justice and equality, have compounded the confusion. The nature of TJ's connection with Banneker is treated in the Editorial Note to the group of documents under 30 Aug. 1791, but because of the obscured record it is necessary here to attempt a clarification of the role of this modest, self-taught tobacco farmer in the laying out of the national capital.&lt;br&gt;First of all, because of unwarranted claims to the contrary, it must be pointed out that there is no evidence whatever that Banneker had anything to do with the survey of the Federal City or indeed with the final establishment of the boundaries of the Federal District. All available testimony shows that he was present only during the few weeks early in 1791 when the rough preliminary survey of the ten mile square was made; that, after this was concluded and before the final survey was begun, he returned to his farm and his astronomical studies in April, accompanying Ellicott part way on his brief journey back to Philadelphia; and that thenceforth he had no connection with the mapping of the seat of government. ...&lt;br /&gt;In any case, Banneker's participation in the surveying of the Federal District was unquestionably brief and his role uncertain.}}

(7) {{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/1994/02/20/the-egyptian-illusion/ee123656-ca7f-4ef7-8f28-99d7edd166ba/|title=The Egyptian Illusion|last=Martel|first=Erich|department=Opinions|newspaper=[[The Washington Post]]|date=1994-02-20|access-date=2018-09-17|quote=Teachers who want reliable information on African American history often don't know where to turn. Many have unfortunately looked to unreliable books and publications by Afrocentric writers. The ''[[African-American Baseline Essays|African American Baseline Essays]]'', developed by the public school system in Portland, Ore., are the most widespread Afrocentric teaching material. Educators should be aware of their crippling flaws. ....&lt;br&gt;&quot;Thomas Jefferson appointed Benjamin Banneker to survey the site for the capital, Washington, D.C.; ....&quot; according to the essay on African American scientists.&lt;br&gt;Had the author consulted &quot;The Life of Benjamin Banneker&quot; by Silvio Bedini, considered the definitive biography, he would have discovered no evidence for these claims. Jefferson appointed Andrew Ellicott to conduct the survey; Ellicott made Banneker his assistant for three months in 1791.|archive-date=September 18, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180918055745/https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/1994/02/20/the-egyptian-illusion/ee123656-ca7f-4ef7-8f28-99d7edd166ba/|url-status=live}}

(8) {{cite book|last=Shipler|first=David K.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=1rLbI73FctUC&amp;pg=PA196|url=https://books.google.com/books?id=1rLbI73FctUC&amp;pg=printsec|chapter=The Myths of America|title=A Country of Strangers: Blacks and Whites in America|pages=196–197|year=1998|location=New York|publisher=[[Vintage Books]]|isbn=0679734546|lccn=97002810|oclc=39849003|via=[[Google Books]]|quote=The Banneker story, impressive as it was, got embellished in 1987, when the public school system in Portland, Oregon, published ''African-American Baseline Essays'', a thick stack of loose-leaf background papers for teachers, commissioned to encourage black history instruction. They have been used in Detroit, Atlanta, Fort Lauderdale, Newark, and scattered schools elsewhere, although they have been attacked for gross inaccuracy in an entire literature of detailed criticism by respected historians. ....}}

(9) [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/43/mode/1up|Bedini, 1999, p. 43.]] &quot;Banneker's clock was by no means the first timepiece in tidewater Maryland, as occasionally has erroneously been claimed. Timepieces were well known and available from the very earliest English settlements, ....&quot;

(10) [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/132/mode/1up|Bedini, 1999, pp. 132–136.]] &quot;An exhaustive search of government repositories, including the Public Buildings and Grounds files in the National Archives, and various collections in the Library of Congress, failed to turn up Banneker's name on any of the contemporary documents or records related to the selection, planning and survey of the City of Washington. Nor was he mentioned in any of the surviving correspondence and papers of Andrew Ellicott and of Pierre Charles L'Enfant. .... Although the exact date of Banneker's departure from the survey is not specified in Ellicott's report of expenditures, it occurred sometime late in the month of April 1791, following the arrival of one of Ellicott's brothers. It was not until some ten months after Banneker's departure from the scene that L'Enfant was dismissed, by means of a letter from Jefferson dated February 27, 1792. This conclusively dispels any basis for the legend that after L'Enfant's dismissal and his refusal to make available his plan of the city, Banneker recollected the plan in detail from which Ellicott was able to reconstruct it. Equally untrue and in fact impossible is the legend that Thomas Jefferson as secretary of state invited Banneker to luncheon at the White House. Jefferson during this period was in Philadelphia, the national capital in Washington had yet not been built, and there was no White House.&quot;

(11) [https://archives.profsurv.com/magazine/article.aspx?i=567 Toscano, 2000.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190912002204/https://archives.profsurv.com/magazine/article.aspx?i=567 |date=2019-09-12 }} &quot;Some writers, in an effort to build up their hero, claim that Banneker was the designer of Washington. Other writers have asserted that Banneker's role in the survey is a myth without documentation. Neither group is correct. Bedini does a professional job of sorting out the truth from the falsehoods.&quot;

(12) {{cite news|last=Berne|first=Bernard H.|url=https://pqasb.pqarchiver.com/washingtonpost/access/53933685.html?FMT=CITE&amp;FMTS=CITE:FT&amp;date=May+20%2C+2000&amp;author=&amp;desc=District+History+Lesson|title=District History Lesson|work=OP/ED: Letters to the Editor|publisher=[[The Washington Post]]|place=Washington, D.C.|date=2000-05-20|page=A.22|access-date=2011-03-23|quote=Austin H. Kiplinger and Walter E. Washington write that a proposed city museum at Mount Vernon Square will remind visitors that &quot;George Washington engaged Pierre L' Enfant to map the city and about how Benjamin Banneker [helped] complete the project&quot; [Close to Home, May 7]. Let's hope not.&lt;br /&gt;Benjamin Banneker performed astronomical observations in 1791 when assisting Maj. Andrew Ellicott in a survey of the federal District's boundaries.  He departed three months after the survey began, more than a year before its completion.&lt;br /&gt;Meanwhile, a &quot;Plan for the City of Washington&quot; was drawn by one &quot;Peter Charles L'Enfant&quot; (sic). When George Washington chose to dismiss L'Enfant, it was Ellicott who revised L'Enfant's plan and completed the city's mapping. Banneker played no part in this.|archive-url=https://web.archive.org/web/20121106043538/https://pqasb.pqarchiver.com/washingtonpost/access/53933685.html?FMT=CITE&amp;FMTS=CITE:FT&amp;date=May+20%2C+2000&amp;author=&amp;desc=District+History+Lesson|archive-date=November 6, 2012|url-status=dead}}

(13) {{cite book|last=Murdock|first=Gail T.|date=2002-11-11|title=Benjamin Banneker – the man and the myths|work=Review of Bedini, Silvio A. (1999). &quot;The Life of Benjamin Banneker: The First African-American Man of Science&quot;, 2nd ed., Baltimore: [[Maryland Center for History and Culture|Maryland Historical Society]]|isbn=0938420593|quote=This very well-researched book also helps lay to rest some of the myths about what Banneker did and did not do during his most unusual lifetime; unfortunately, many websites and books continue to propagate these myths, probably because those authors do not understand what Banneker actually accomplished. Many state, for example, that Banneker's clock was an exact copy of one he saw, which is not true – he figured out the mathematics and physics on his own for a clock made out of wood, instead of trying simply to copy the small pocket watch that he was lent to observe. However remarkable this clock was, it was not the first clock made in America. Other sources continually repeat the myth that when Pierre l'Enfant was fired from the job of laying out the new Federal City, Benjamin Banneker recreated l'Enfant's plans from memory. Bedini lays this myth to rest .....}}

(14) [[iarchive:banneker00char/page/142/mode/1up|Cerami, 2002, p. 142.]] &quot;He (Banneker) has existed in dim memory mainly on mangled ideas about his work, and even utter falsehoods that are unwise attempts to glorify a man who needs no such embellishments.&quot;

(15) {{cite web |last=Levine |first=Michael |date=2003-11-10 |title=L'Enfant designed more than D.C.: He designed a 200-year-old controversy |url=http://dcpages.ari.net/History/Planning_DC.shtml |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20031206191132/http://dcpages.ari.net/History/Planning_DC.shtml |archive-date=December 6, 2003 |access-date=2016-12-31 |work=History: Planning Our Capital City: Get to know the District of Columbia |publisher=DCpages.com }}

(16) Fasanelli, Florence D, &quot;Benjamin Banneker's Life and Mathematics: Web of Truth? Legends as Facts; Man vs. Legend&quot;, a talk given on January 8, 2004, at the MAA/AMS meeting in Phoenix, AZ. ''Cited in'' {{cite journal|last=Mahoney|first=John F|url=http://www.maa.org/publications/periodicals/convergence/benjamin-bannekers-inscribed-equilateral-triangle-references|title=Benjamin Banneker's Inscribed Equilateral Triangle – References|journal=Loci|volume=2|date=July 2010|publisher=[[Mathematical Association of America]]|access-date=2017-12-26|archive-date=February 21, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221215046/http://www.maa.org/publications/periodicals/convergence/benjamin-bannekers-inscribed-equilateral-triangle|url-status=live}}

(17) {{cite news|first=Don Alexander|last=Hawkins|url=https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/2005/11/12/benjamin-banneker-man-and-myth/f0d866c8-931e-4b7e-a8de-b2eb49629d9c/|title=Benjamin Banneker, Man and Myth|department=Opinions|date=November 12, 2005|newspaper=[[The Washington Post]]|access-date=March 10, 2021|quote=Benjamin Banneker's achievements, against the odds, made him an American hero, but he has been mythologized to some extent.&lt;br /&gt;For example, John Lockwood said Banneker &quot;helped re-create the plans for the city of Washington,&quot; but Banneker actually finished his work on the survey of the perimeter of the District and went home to Ellicott Mills in April 1791, never to return. Pierre L'Enfant did not depart Washington until the following February, leaving Benjamin Ellicott, a brother of the principal surveyor, to draw a small version of the plan to be engraved.|archive-url=https://web.archive.org/web/20210310171645/https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/2005/11/12/benjamin-banneker-man-and-myth/f0d866c8-931e-4b7e-a8de-b2eb49629d9c/|archive-date=March 10, 2021|url-status=live}}

(18) {{cite book|last=Weatherly|first=Myra|chapter-url=https://books.google.com/books?id=I9iwiT_k4WoC&amp;pg=PA76|url=https://books.google.com/books?id=I9iwiT_k4WoC&amp;pg=printsec|chapter=An Important Task|title=Benjamin Banneker: American Scientific Pioneer|year=2006|location=[[Minneapolis]], [[Minnesota]]|publisher=[[Capstone Publishers|Compass Point Books]]|pages=76–77|isbn=0756515793|oclc=61864300|lccn=2005028708|access-date=2019-08-27|via=[[Google Books]]|quote=&lt;br&gt;The conflicts surrounding L'Enfant gave rise to an often–repeated story that involved Banneker.  According to the story, Banneker, having seen the original design for the city only once, re-created it in detail after L'Enfant returned to France with the original plans. This legend has led some people to credit Banneker with a greater role in creating the capital city. However, there is no evidence that Banneker contributed anything to the design of the city or that he ever met L'Enfant.&lt;br&gt;Modern historians acknowledge that the inaccurate information—the myths surrounding Banneker—resulted in his contributions to the city being overvalued. Unfortunately, those myths sometimes obscure Banneker's greatest contribution to society—the almanacs that he would publish in his later years.}}.

(19) {{cite encyclopedia|last=Johnson|first=Richard|url=http://www.blackpast.org/aah/banneker-benjamin-1731-1806|title=Banneker, Benjamin (1731–1806)|encyclopedia=Online Encyclopedia of Significant People and Places in African American History|year=2007|publisher=BlackPast.org|access-date=2015-05-14|quote=(Banneker's) life and work have become enshrouded in legend and anecdote.|archive-date=March 9, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140309161429/http://www.blackpast.org/aah/banneker-benjamin-1731-1806|url-status=live}}

(20) {{cite web |author=Bigbytes |title=Benjamin Banneker Stories |url=http://dcsymbols.com/ovason/banneker.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20101208194042/http://dcsymbols.com/ovason/banneker.htm |archive-date=2010-01-20 |access-date=2017-01-01 |publisher=dcsymbols dot com }}

(21) {{cite web |last=Arnebeck |first=Bob |title=Ellicott's letter to the commissioners on engraving the plan of the city, in which no reference is made to Banneker |url=http://www.bobarnebeck.com/ellicott.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110708074954/http://www.bobarnebeck.com/ellicott.html |archive-date=July 8, 2011 |access-date=2012-05-06 |work=The General and the Plan |publisher=Bob Arnebeck's Web Pages |quote=How did the myth of Banneker helping Ellicott remember the plan take hold? I believe it is because the first name of the brother who helped Ellicott is Benjamin, and so Benjamin Banneker was mistaken for Benjamin Ellicott. I think it is nonsense to assume that when L'Enfant refused access to the &quot;original&quot; plan that meant that Ellicott had to rely on memory to reconstruct the plan. L'Enfant had the &quot;large&quot; plan. Ellicott probably had access to small renditions or drafts of the plan which, of course, he and his brother had helped create by their surveys of the city. }}

(22) {{cite web |author=Maryland Historical Society Library Department |author-link=Maryland Center for History and Culture#Library |date=February 6, 2014 |title=The Dreams of Benjamin Banneker |url=https://www.mdhistory.org/the-dreams-of-benjamin-banneker/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200917003106/https://www.mdhistory.org/the-dreams-of-benjamin-banneker/ |archive-date=September 17, 2020 |access-date=September 17, 2020 |work=[[Maryland Historical Society#Library|H. Furlong Baldwin Library]]: Underbelly |publisher=[[Maryland Center for History and Culture|Maryland Historical Society]] |quote=Over the 200 years since the death of Benjamin Banneker (1731–1806), his story has become a muddled combination of fact, inference, misinformation, hyperbole, and legend. Like many other figures throughout history, the small amount of surviving source material has nurtured the development of a degree of mythology surrounding his story. }}

(23) {{cite web |date=April 18, 2016 |title=A look into Benjamin Banneker's 1793 Almanac. |url=https://www.haverford.edu/library/news/book-month-bannekers-almanac |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171021012630/https://www.haverford.edu/library/news/book-month-bannekers-almanac |archive-date=October 21, 2017 |access-date=April 9, 2020 |work=Book of the Month: Banneker's Almanac |publisher=[[Haverford College]] |location=[[Haverford, Pennsylvania]] |quote=In 1806, shortly after Banneker's death, a fire at his home destroyed most of his personal papers (Gillispie). This gap in substantial archival material has hardly hindered the development of the Benjamin Banneker legend; perhaps it has even aided its growth. ..... The narrative that tells of Banneker's life as one of mythical success and unprecedented exceptionalism easily draws an audience, but it washes over what might be more intellectually rewarding questions about the man's life. .... For now, the legend of Benjamin Banneker will continue to exist in his old almanacs and in present culture, serving as an inspiring enigma for those who wonder what lies beyond the surface-level stories of the past. }}

(24) {{cite web |last=Arnebeck |first=Bob |date=2017-01-02 |title=Washington Examined: Seat of Empire: the General and the Plan 1790 to 1801 |url=http://dcswamp.blogspot.com/2017/01/seat-of-empire.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171022025550/http://dcswamp.blogspot.com/2017/01/seat-of-empire.html |archive-date=October 22, 2017 |access-date=May 4, 2021 |publisher=[[Blogger (service)|Blogger]] |quote=Meanwhile Andrew Ellicott, the nation's Surveyor General, finished surveying the boundary lines of the federal district, and joined L'Enfant in laying out the city. (Ellicott showed a fine sense of the opportunity presented by the project by hiring a mathematician who was a &quot;free Negro,&quot; to help with the survey. The Georgetown newspaper noted the significance of Benjamin Banneker's participation but, nearly sixty years old, he left the arduous project in May and returned to Baltimore to publish his almanac, and thus, contrary to legend, had nothing to do with L'Enfant's plan.) }}

(25) {{cite web |last=Blakely |first=Julia |date=February 15, 2017 |title=America's First Known African American Scientist and Mathematician |url=https://blog.library.si.edu/2017/02/americas-first-known-african-american-scientist-mathematician/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170815222445/https://blog.library.si.edu/2017/02/americas-first-known-african-american-scientist-mathematician/ |archive-date=August 15, 2017 |access-date=2017-08-15 |work=Unbound (blog) |publisher=[[Smithsonian Libraries]], [[Smithsonian Institution]] |location=[[Washington, D.C.]] |quote=..., much myth and anecdote surround the life and work of Banneker. An uncertain legacy grew, in part, from the destruction of almost all his papers and possessions when his log cabin home burnt down at the moment he was being buried. }}

(26) {{cite web |last=Bellis |first=Mary (updated June 20, 2017) |title=Biography of Benjamin Banneker, Author and Naturalist |url=https://www.thoughtco.com/benjamin-banneker-profile-1991360 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171014201928/https://www.thoughtco.com/benjamin-banneker-profile-1991360 |archive-date=October 14, 2017 |access-date=December 11, 2020 |work=[[Dotdash#2017–present: closure and rebranding|ThoughtCo]] |publisher=[[Dotdash]] |location=New York |quote=Banneker's life became the source of legend after his death, with many attributing certain accomplishments to him for which there is little or no evidence in the historical record. }}

(27) {{cite web |last=Burns |first=Janet |date=May 23, 2018 |title=Benjamin Banneker |url=http://internationaltimes.it/benjamin-banneker/ |access-date=April 28, 2021 |work=[[International Times]] |quote=(Banneker's clock) may have been the first clock ever assembled completely from American parts, according to (Elizabeth Ross) Haynes (although other historians have since disputed this). ... The plans for the large city were laid out by French architect and engineer Pierre Charles L’Enfant, who volunteered for service in the American Revolution’s Continental Army and was hired for the project by George Washington in 1791. Before long, however, tensions mounted over its direction and progress of the project, and when L’Enfant was fired in 1792, he took off with the plans in tow.&lt;br /&gt;But according to legend, the plans weren’t actually lost: Banneker and the Ellicotts had worked closely with L’Enfant and his plans while surveying the city’s site. As the University of Massachusetts explains, Banneker had actually committed the plans to memory “[and] was able to reproduce the complete layout—streets, parks, major buildings.” However, the University of Massachusetts also points out that other historians doubt Banneker had any involvement in this part of the survey at all, instead saying that Andrew and his brother were the ones who recreated L’Enfant’s plan. It’s an intriguing myth, but it may only be that. }}

(28) {{cite web |author=Biography.com Editors |date=April 12, 2019 |title=Benjamin Banneker Biography |url=https://www.biography.com/scientist/benjamin-banneker |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190623172855/https://www.biography.com/scientist/benjamin-banneker |archive-date=June 23, 2019 |access-date=April 8, 2020 |work=The Biography.com website |publisher=[[A&amp;E Networks|A&amp;E Television Networks]] |quote=With limited materials having been preserved related to Banneker's life and career, there's been a fair amount of legend and misinformation presented. }}

(29) {{cite web |last=Keene |first=Louis |title=Benjamin Banneker: The Black Tobacco Farmer Who The Presidents Couldn't Ignore |url=https://www.whitehousehistory.org/benjamin-banneker |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190831054904/https://www.whitehousehistory.org/benjamin-banneker |archive-date=August 31, 2019 |access-date=February 25, 2020 |publisher=[[White House Historical Association|The White House Historical Association]] |quote=Perhaps owing to the scarcity of recorded fact about his remarkable life, and because he was often invoked symbolically to advance social causes like abolition, Banneker’s story has been susceptible to mythmaking. He has been incorrectly credited with drawing the street grid of Washington, D.C., making the first clock on the Eastern seaboard, being the first professional astronomer in America, and discovering the seventeen-year birth cycle of cicadas. }}

(30) {{cite web |last=Fayyad |first=Abdallah |date=June 5, 2020 |title=D.C.'s Street Plan Is A Monument To Democracy |url=https://dcist.com/story/20/06/05/d-c-s-street-plan-is-a-monument-to-democracy/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210429000444/https://dcist.com/story/20/06/05/d-c-s-street-plan-is-a-monument-to-democracy/ |archive-date=April 29, 2021 |work=dcist |publisher=[[WAMU|WAMU 88.5: American University Radio]] |location=Washington, D.C. |quote=Washington’s core was laid out by Pierre L’Enfant, a French-American engineer and city planner, when the federal government decided it needed a new capitol. George Washington carved out 10 miles square on the Potomac River, and appointed L’Enfant in 1791 to plan an ambitious new seat of government.&lt;br /&gt;But L’Enfant didn’t exactly carry out his vision alone: He was dismissed from the job in 1792—and he reportedly took his layout with him. That’s when Benjamin Banneker, a free black man who had surveyed the capital and helped establish its boundary points, stepped in. Banneker is said to have redrawn L’Enfant’s plans from memory in two days, though whether actually he did has been debated by historians; his history and legacy have yet to be fully excavated. }}

(31) {{cite web |last=Brownell |first=Richard (updated December 17, 2020) |date=February 8, 2016 |title=Benjamin Banneker's Capital Contributions |url=https://boundarystones.weta.org/2016/02/08/benjamin-bannekers-capital-contributions |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210428212230/https://boundarystones.weta.org/2016/02/08/benjamin-bannekers-capital-contributions |archive-date=April 28, 2021 |access-date=April 28, 2021 |work=Boundary Stones: WETA's History Blog |publisher=[[WETA-TV|WETA]] |location=Arlington County, Virginia |quote=L’Enfant’s plans were well received, but he proved to be extremely difficult to work with, arguing incessantly with the commissioners in charge of the capital project. .... When L’Enfant left the project, he took all the designs with him, leaving the project in disarray.&lt;br /&gt;Unsure of how to proceed, Ellicott and the other planners feared they might have to start from scratch. According to writer Gaius Chamberlain, “Banneker surprised them when he asserted that he could reproduce the plans from memory and in two days did exactly as he had promised.”&lt;br /&gt;There has been much controversy over the years about whether such an event actually happened. Some historians claim that many of the facts about Banneker’s life were embellished or mythologized, leaving the fact that he was able to reimagine L’Enfant’s plans in dispute. Others have theorized that it was Andrew Ellicott’s brother Benjamin who aided in redrawing the plans from memory, theorizing that he was confused with Banneker because they shared the same first name. }}

(32) {{cite web |last=Fowler |first=Jermaine |year=2021 |title=Podcast #7: Benjamin Banneker (transcript) |url=https://www.thehumanityarchive.com/transcripts/benjamin-banneker |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210428225231/https://www.thehumanityarchive.com/transcripts/benjamin-banneker |archive-date=April 28, 2021 |access-date=April 28, 2021 |work=The Humanity Archive |quote=So when a lot of people think of Benjamin Banneker, they may know him because of the story of him assisting with the layout of the nation's capital in Washington, DC. And I was troubled to find out that with no real evidence legend has it that Benjamin, Banneker single handedly laid out in, develop the plans for Washington DC himself with no help.&lt;br /&gt; And this is the popular narrative in a lot of circles. And even in the mainstream media, the Washington Post published the story citing this is fact, and this is part of his mythology and it's probably untrue, but it made me wonder, like, why do people embellish history? Why would someone take a man like Banneker with the real moral and professional greatness, and then exaggerate a story with things uncertain. Why do we embellish historical figures in general? Maybe in this case, there is something to prove black people have latched onto the great figures to prove competence and to prove value. Maybe it really was thought to be the truth. }}&lt;/ref&gt;

== ژوند ليک ==

=== د ژوند لومړي کلونه ===
بنجامين بينيکر د 1731ز کال د نومبر په نهمه نېټه د ميريلينډ په بالتيمور ولسوالۍ کې زېږېدلی و، د مور نوم يې «ميري بينيکي» و چې ازاده تور پوستې ښځه وه، د پلار نوم يې «رابرټ» و، چې له مريتوب ازاد کړای شوی و، نوموړی اصلاً د ګينيا و او په 1759ز کال کې مړ شوی و. د بينيکر د کورنۍ د تاريخ په اړه دوه متضاد روايتونه شته.&lt;ref name=&quot;Bedini2008&quot;&gt;{{Cite web |title=Benjamin Banneker &amp;#124; Encyclopedia.com |url=https://www.encyclopedia.com/people/science-and-technology/mathematics-biographies/benjamin-banneker |website=www.encyclopedia.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Heinegg&quot;&gt;{{cite web |last=Heinegg |first=Paul |date=December 11, 2016 |title=Banneker Family |url=http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170624200755/http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |archive-date=June 24, 2017 |access-date=May 6, 2020 |work=Free African Americans of Virginia, North Carolina, South Carolina, Maryland and Delaware: Free African Americans of Maryland and Delaware: Adams-Butler}}&lt;/ref&gt;

بينيکر خپله او د هغه لومړني ژوند ليکونکي وايي چې هغه يوازې افريقايي نسبت درلود. د بينيکر پاتې هېڅ اثار د نوموړي په اړه د سپين پوستي نسبت ښودنه نه کوي، نه د هغه د نيا نوم په ګوته کوي.&lt;ref&gt;(1) [https://web.archive.org/web/20150122021054/http://etext.virginia.edu/images/modeng/public/BanLett/B24073e.jpg Banneker, 1792b, p. 6]. &quot;Sir, I freely and cheerfully acknowledge, that I am of the African race, and in that color which is natural to them of the deepest dye&quot;

(2) McHenry, pp. [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=osu.32435073185951&amp;view=1up&amp;seq=193 185]-[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=osu.32435073185951&amp;view=1up&amp;seq=194 186]. &quot;BENJAMIN BANNEKER, a free Negro, has calculated an Almanack for the ensuing Year, 1792, ..... . &quot;This Man is about fifty-nine years in age; he was born in ''Baltimore county''; his father was an ''African'', and his mother, the offspring of ''African'' parents.&quot;

(3) [[iarchive:memoirbenjaminb00socigoog/page/n12/mode/1up|Latrobe, p. 6]]. &quot;His father was a native African, and his mother the child of natives of Africa; so that to no admixture of the blood of the white man was he indebted for his peculiar and extraordinary abilities.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Perot&quot;&gt;[http://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1215&amp;context=theses Perot, full text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151001211829/http://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1215&amp;context=theses |date=2015-10-01 }}, pp. 5, 19–21, 33–36, 67.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) {{cite journal|last=Russell|first=George Ely|url=https://books.google.com/books?id=32FmAAAAMAAJ&amp;q=Molly+Welsh%3A|title=Molly Welsh: Alleged Grandmother of Benjamin Banneker|journal=National Genealogical Society Quarterly|volume=94|issue=4|publisher=[[National Genealogical Society]]|date=December 2006|pages=305–314|oclc=50612104|issn=0027-934X|lccn=17012813|access-date=June 7, 2015}}&lt;/ref&gt;

خو وروستنيو ژوند ليکونکو ادعا کړې چې د بينیکر مور د يوې پخوانۍ تور پوستې بې معاشه قراردادي مزدورې «مولي ويلش»، او د «بينيکا» په نوم د يو افريقايي مريي لور وه. د «مولي ويلش» لومړي خپاره شوي معلومات د هغې له زوزات سره په 1836ز کال کې پر شويو مرکو ولاړ دي، کومې مرکې چې د مولي او بنجامين له مړينې ډېر وروسته تر سره شوي دي. د هغې کيسې تر مخې، مولي د بالتيمور په لوېديځ کې، په راتلونکي کې د ميريلينډ د «ايلي کوټ» کارخانو له ځای سره نږدې د يوې کروندې په جوړولو کې د مرستې لپاره «بینیکا» پيرودلی و.&lt;ref name=&quot;Heinegg2&quot;&gt;{{cite web |last=Heinegg |first=Paul |date=December 11, 2016 |title=Banneker Family |url=http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170624200755/http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |archive-date=June 24, 2017 |access-date=May 6, 2020 |work=Free African Americans of Virginia, North Carolina, South Carolina, Maryland and Delaware: Free African Americans of Maryland and Delaware: Adams-Butler}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Perot2&quot;&gt;[http://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1215&amp;context=theses Perot, full text] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151001211829/http://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1215&amp;context=theses |date=2015-10-01 }}, pp. 5, 19–21, 33–36, 67.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) [https://archive.org/stream/sketchoflifeofbe00tyso#page/4/mode/1up Tyson, p. 4.]

(2) [https://web.archive.org/web/20200610193716/https://www.blackpast.org/african-american-history/banneker-benjamin-1731-1806/ Johnson]. &quot;Benjamin Banneker, free black, farmer, mathematician, and astronomer, was born on November 9, 1731, the son of freed slaves Robert and Mary Bannaky, probably near the Patapsco River southeast of Baltimore, Maryland, where his father owned a small farm. For some years, Benjamin seems to have served as an indentured laborer on the Prince George’s County plantation of Mary Welsh, who had dealings with the Bannaky family and in 1773 executed her dead husband’s instructions to release several of her labor force including “Negro Ben, born free age 43.” Walsh was surely not Banneker’s grandmother, as argued by many biographers, but she did leave him a substantial legacy. He then lived alone as a tobacco farmer near the Patapsco River.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web |last=Tyson |first=Martha (Ellicott) |date=June 30, 1854 |title=A sketch of the life of Benjamin Banneker; from notes taken in 1836 |url=http://archive.org/details/sketchoflifeofbe00tyso |publisher=[Baltimore] Printed by J. D. Toy |via=Internet Archive}}&lt;/ref&gt;

په 2002ز کال کې يو ژوندليکونکي وړانديز وکړ چې شونې ده «بېنيکا» د «ډګن» خلکو غړی و، د چا په اړه چې ګڼو انسان پېژندونکو ادعا کړې چې هغوی د ستورپېژندنې ابتدايي پوهه درلوده (د ډوګن ستورپېژندنې باورونه وګورئ). د اټکل تر مخې مولي بينيکا ازاد کړی او بيا يې ورسره واده کړی، چې شونې ده هغه د ستورپېژندنې په اړه خپله پوهه له هغې سره شريکه کړې وي. دې ژوندليکونکي وړانديز کړی چې بنجامين دا پوهه له «مولي» څخه تر لاسه کړې، ځکه چې بينجامين د بينيکا له مړينې وروسته زېږېدلی و.&lt;ref name=&quot;Cerami7&quot;&gt;Cerami, 2002, pp. [[iarchive:banneker00char/page/7/mode/1up|7]], [[iarchive:banneker00char/page/15/mode/1up|15]].&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Cerami, 2002, pp. [[iarchive:banneker00char/page/5/mode/1up|5]], [[iarchive:banneker00char/page/15/mode/1up|15]].&lt;/ref&gt;

يو نسب پېژندونکي، چا چې په 2016ز کال کې د بينيکر د کورنۍ د نسب شجرې اړوند تاريخچو د تحليل کولو خبر ورکړی و، د کوم داسې سند په پېژندلو نه و توانيدلی، له کوم څخه چې معلومه شي بينيکر يوه سپين پوستې نيا هم درلوده، خو دا شونتيا يې رد کړې هم نه وه. خو په دې راپور کې ويل شوي و، چې شونې ده د &quot;بينيکر&quot; نوم د بينیکا په څېر اصل درلود، کوم چې د شمال لوېديځې لايبيريا د اوسنۍ بومي سيمې د «کيلي» ولسوالۍ يو کوچنی کلی دی، کوم ځای چې يو وخت د افريقايي مريانو په سوداګرۍ کې ونډه درلوده. په دې نسبت پېژندنه کې د 2021ز کال يو لړ تازه معلوماتو کې ويل شوي چې د بنجامين بینيکر پلار رابرټ، د 1731ز کال د مۍ مياشتې تر اتلسمې نېټې، له ميري ليټ (چې وروسته ميري بينيکا ونومول شوه) سره واده کړی و، څوک چې د يو مريي سره د يوې سپين پوستې ښځې لور وه. په دې تازه معلوماتو کې ويل شوي چې «بناکا» د «وای» خلکو استوګنځای دی، څوک چې دلته له شا اوخوا 1500 څخه راوروسته، د مالي پاچايي له خوشې کولو وروسته اوسېدلي.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Heinegg |first=Paul |year=2021 |title=Banneker Family |url=http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914230106/http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |archive-date=September 14, 2021 |access-date=September 14, 2021 |work=Free African Americans of Virginia, North Carolina, South Carolina, Maryland and Delaware: Free African Americans of Maryland and Delaware: Adams-Butler}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Heinegg3&quot;&gt;{{cite web |last=Heinegg |first=Paul |date=December 11, 2016 |title=Banneker Family |url=http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170624200755/http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |archive-date=June 24, 2017 |access-date=May 6, 2020 |work=Free African Americans of Virginia, North Carolina, South Carolina, Maryland and Delaware: Free African Americans of Maryland and Delaware: Adams-Butler}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) {{cite web |year=2016 |title=Banaka Map — Satellite Images of Banaka |url=http://www.maplandia.com/liberia/bomi-terr/klay/banaka/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200506154928/http://www.maplandia.com/liberia/bomi-terr/klay/banaka/ |archive-date=May 6, 2020 |access-date=May 6, 2020 |work=maplandia.com: [[Google Maps|google maps]] world [[gazetteer]] |quote=This place is situated in Klay, Bomi Terr., Liberia, its geographical coordinates are 6° 49' 44&quot; North, 10° 46' 21&quot; West and its original name (with diacritics) is Banaka.}}

(2) {{cite web |year=2020 |title=Banaka / Bomi County |url=http://www.getamap.net/maps/liberia/bomi/_banaka/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200506155156/http://www.getamap.net/maps/liberia/bomi/_banaka/ |archive-date=May 6, 2020 |access-date=May 6, 2020 |work=getamap.net |quote=Banaka (Banaka) is a populated place ....  in Bomi County (Bomi), Liberia (Africa) .... . It is located at an elevation of 117 meters above sea level.}}

(3) {{cite web |year=2020 |title=Where is Banaka in Liberia Located? |url=http://www.gomapper.com/travel/where-is/banaka-located.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200506155431/http://www.gomapper.com/travel/where-is/banaka-located.html |archive-date=May 6, 2020 |access-date=May 6, 2020 |work=GoMapper |quote=Banaka is a place with a very small population in the country of Liberia .... . Cities, towns and places near Banaka include Bonja, Kuodi, Wuefa and Fassa. The closest major cities include Monrovia, Freetown, Conakry and Daloa.}}

(4) Coordinates of Banaka: {{coord|6.828698|-10.7719071|scale:20000|format=dms|name=Banaka}}&lt;/ref&gt;

په 1737ز کال کې، د بالتيمور ولسوالۍ په کليوالي سيمه د «پټاپسکو دره» کې د هغه د کورنۍ د سل جريبه (0.40 کيلو متر مربع) کروندې سند د شپږ کلن بينيکر په نوم کړل شو. په 1791ز کال کې يو خط لیکونکي وويل چې د بينیکر مور او پلار هغه يو نامعلوم ښوونځي ته استولی و، چېرته چې هغه لوستل، لیکل او علم حساب تر دويمې درجې زده کړل. په هر حال، د بينيکر د ابتدايي ژوند پاتې برخه په سم ډول نه ده مستنده شوې.&lt;ref name=&quot;Bedini148&quot;&gt;{{Cite web |last=Bedini |first=Silvio A. |date=June 30, 1971 |title=The life of Benjamin Banneker |url=http://archive.org/details/lifeofbenjaminba00silv |publisher=New York, Scribner |via=Internet Archive}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hurry&quot;&gt;{{cite encyclopedia|last=Hurry|first=Robert J.|editor-last=Hockey|editor-first=Thomas|chapter-url=https://books.google.com/books?id=t-BF1CHkc50C&amp;pg=PA91|url=https://books.google.com/books?id=t-BF1CHkc50C&amp;pg=printsec|title=Biographical Encyclopedia of Astronomers|chapter=Banneker, Benjamin|year=2007|pages=91–92|location=New York|publisher=[[Springer Publishing|Springer]]|isbn=9780387310220|oclc=65764986|access-date=July 29, 2020|via=[[Google Books]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) &amp;nbsp;[https://web.archive.org/web/20150818211453/http://www.xyht.com/professional-surveyor-archives/feature-benjamin-banneker/ Glawe]

&quot;Richard Gist

1737

Robert Bannaky

Benjamin Bannaky

+conveyance+

This indenture made this tenth day of March in the year of our Lord one thousand seven hundred thirty seven between Richard Gist of Baltimore County in the province of Maryland grant of the one part, Robert Bannaky and Benjamin Bannaky this now of the County and province aforementioned of the other part, Witnesseth that the deed Richard Gist for and in consideration of the sum of seven thousand pounds of tobacco whence paid to the said Richard Gist the receipt whereof he do able by these presents acquits and discharges them the said Robert Bannaky and Benjamin Bannaky his son thereon heirs and assign for over one hundred acres of land lying in the said county circumscribed by the bounds hereafter by profit being the moiety of a hundred acres of land.

J. Wells Stokes&quot;

(2) Facsimile of handwritten deed conveying property from Richard Gist to Robert Bannaky and Benjamin Bannaky. &amp;nbsp;''In'' {{cite web |last=Clark |first=James W., Maryland Commission on Afro-American and Indian History and Culture, Annapolis, Maryland |date=1976-06-14 |title=Benjamin Banneker Homesite |url=http://msa.maryland.gov/megafile/msa/stagsere/se1/se5/004000/004300/004382/pdf/msa_se5_4382.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150818203231/http://msa.maryland.gov/megafile/msa/stagsere/se1/se5/004000/004300/004382/pdf/msa_se5_4382.pdf |archive-date=August 18, 2015 |access-date=2015-11-15 |work=Maryland State Historical Trust: Inventory Form for State Historic Sites Survey |publisher=[[Maryland State Archives]] |location=[[Annapolis, Maryland]] |page=16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) McHenry, pp. [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=osu.32435073185951&amp;view=1up&amp;seq=193 185]-[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=osu.32435073185951&amp;view=1up&amp;seq=194 186]. &quot;This man is about fifty-nine years of age; he was born in ''Baltimore county''; his father was an ''African'', and his mother the offspring of ''African'' parents. His father and mother having obtained their freedom, were enabled to send him to an obscure school, where he learned, as a boy, reading, writing, and arithmetic, as far as double position.

(2) {{cite web |title=Double position |url=http://www.webster-dictionary.org/definition/Double+position |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200614192843/http://www.webster-dictionary.org/definition/Double+position |archive-date=June 14, 2020 |access-date=June 14, 2020 |work=Webster's 1913 Dictionary |quote=(Arith.) the method of solving problems by proceeding with each of two assumed numbers, according to the conditions of the problem, and by comparing the difference of the results with those of the numbers, deducing the correction to be applied to one of them to obtain the true result.}}

(3) {{cite book|first=Daniel|last=Adams|year=1807|chapter-url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044096989686&amp;view=1up&amp;seq=225|chapter=Section III. § 10. Position: Double Position|url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044096989686&amp;view=1up&amp;seq=11|title=The Scholar's Arithmetic; or, Federal Accountant|edition=4th|pages=201–202|lccn=38021948|oclc=1153971636|location=[[Keene, New Hampshire]]|publisher=Printed by and for John Prentiss, (proprietor of the copy-right) and sold at his book-store, wholesale and retail.--Sold also by the principal booksellers in New-England, and at the Rensselaer book-store, [[Troy, New York|Troy, N.Y.]]|access-date=June 22, 2020|via=[[HathiTrust|HathiTrust Digital Library]]}}&lt;/ref&gt;

د بينيکر له مړينې 140 کاله وروسته خپرو شويو کتابونو کې تر ټولو لومړي خپاره شوي ناتاييد شوي روايتونه وايي چې بينيکر په تنکۍ ځوانۍ کې له «پيټر هينريچ» سره وکتل، څوک چې د يوې مذهبې ټولنی غړی و، او وروسته يې د بينيکر د کورنۍ له کروندې سره نږدې يو ښوونځی جوړ کړ. (د دې مذهبي ټولنې غړي چې کواکر يادېدل د مريتوب ضد خوځښت مشران او د توکميزې برابرۍ پلويان وو). دا روايتونه روښانه کوي چې «هينريچ» خپل شخصي کتابونه له بينيکر سره شریک کړل او هغه ته يې د خپل يوازيني ټولګي لارښونې وړاندې کړې. د بينيکر رسمي زده کړه (که وي) د اټکل تر مخې هغه مهال پای ته ورسېده، کله چې هغه د عمر دومره زوړوالي ته رسېدلی و، چې د خپلې کورنۍ له کروندې سره يې مرسته نه شوه کولای.&lt;ref&gt;(1) [[iarchive:yourmosthumblese00dubo/page/45/mode/1up/search/school|Graham, 1949, p. 45.]] Not until all the tobacco was in and &quot;the Christmas&quot; over was the school opened. Among the boys who sat on the smooth log facing Peter Heinrich was the dark boy. .... The dark boy's name seemed rather long. For Peter Heinrich wrote &quot;Benjamin Banneker&quot;. .... And thus the spelling was changed from that in the earliest records.

(2) [[iarchive:lifeofbenjaminba00silv/page/300/mode/1up|Bedini, 1972, p. 300.]] &quot;Martha Tyson's posthumous book was the last work about Banneker to be based on original materials. During the next several decades, numerous articles in periodicals and newspapers mentioned Banneker's life and works, but each was based on earlier publications without contributing new materials. .... Finally, in 1949 another biography of Banneker appeared. This work by Shirley Graham was highly fictionalized and written for young people. It became popular, but the lack of distinction between fact and fiction in its presentation, while a compliment to the writing skill of Shirley Graham, has resulted in yet more confusion concerning Banneker's achievements and their importance.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Cerami24&quot;&gt;(1) [[iarchive:banneker00char/page/24/mode/1up|Cerami, 2002, pp. 24–28.]]

(2) [https://web.archive.org/web/20120905204059/http://www.h-net.org/reviews/showpdf.php?id=7440 Corrigan, 2003, p. 2] &quot;Cerami constructs a credible narrative of Banneker's life, but fails to document his research.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Quakers &amp; Slavery |url=http://trilogy.brynmawr.edu/speccoll/quakersandslavery |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140419002104/http://trilogy.brynmawr.edu/speccoll/quakersandslavery/ |archive-date=April 19, 2014 |access-date=2014-09-07 |work=Triptych: Tri-College Digital Library |publisher=[[Bryn Mawr College]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[iarchive:yourmosthumblese00dubo/page/52/mode/1up|Graham, 1949, p. 52.]] &quot;The school was now housed in a building all its own and was supported by the Society of Friends. Though Ben was no longer a regular attendant he still considered himself a pupil. Very often when his days work was done he rode over to Master Heinrich's house for talk or to exchange a book&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Latrobe7&quot;&gt;{{Cite web |last=John Hazlehurst Boneval Latrobe |first=Maryland Historical Society |date=June 30, 1845 |title=Memoir of Benjamin Banneker: Read Before the Maryland Historical Society, at ... |url=http://archive.org/details/memoirbenjaminb00socigoog |publisher=Printed by John D. Toy |via=Internet Archive}}&lt;/ref&gt;

=== د پام وړ اثار ===
د 1753ز کال په شا او خوا کې، او د نوموړي په شا اوخوا يو ويشت کلنۍ کې، د معلوماتو پر بنسټ بينيکر يو لرګين ساعت بشپړ کړی و، چې په هر ساعت يې غږ کاوه. داسې برېښي چې هغه خپل ساعت له يو پور شوي لاسي ساعت څخه د هرې برخې په توږلو سره کره نمونه چمتو کړې وه. دې ساعت د هغه تر مړينې کار وکړ.&lt;ref name=&quot;Latrobe72&quot;&gt;{{Cite web |last=John Hazlehurst Boneval Latrobe |first=Maryland Historical Society |date=June 30, 1845 |title=Memoir of Benjamin Banneker: Read Before the Maryland Historical Society, at ... |url=http://archive.org/details/memoirbenjaminb00socigoog |publisher=Printed by John D. Toy |via=Internet Archive}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) Tyson, pp. [https://archive.org/stream/sketchoflifeofbe00tyso#page/5/mode/1up 5], [https://archive.org/stream/sketchoflifeofbe00tyso#page/9/mode/1up 9]–[https://archive.org/stream/sketchoflifeofbe00tyso#page/10/mode/1up 10],  [https://archive.org/stream/sketchoflifeofbe00tyso#page/18/mode/1up 18].

(2) {{cite journal|url=https://books.google.com/books?id=_3opAAAAYAAJ&amp;pg=PA729|title=Book Notice: Banneker, ''the Afric-American Astronomer.'' From the posthumous papers of M.E. Tyson. Edited by Her Daughter. Phila. 1020 Arch Street. 1884|journal=Friends Review: A Religious, Literary and Miscellaneous Journal|volume=37|number=46|page=729|editor=Hartshorne, Henry|location=Philadelphia|publisher=Franklin E. Paige|date=1884-06-21|access-date=2017-01-16|archive-date=January 16, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170116214630/https://books.google.com/books?id=_3opAAAAYAAJ&amp;pg=PA729|url-status=live}}

(3) [[iarchive:bulletinunitedst2311964unit/page/22/mode/1up|Bedini, 1964]], p. 22.

(4) [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/44/mode/1up|Bedini, 1999, p. 44.]] &quot;Completed in 1753, Bannekers' clock continued to operate until his death, more than 50 years later.&quot;

(5) [https://web.archive.org/web/20160203192640/http://www.encyclopedia.com/topic/Benjamin_Banneker.aspx Bedini, 2008] &quot;At about the age of twenty-one he (Banneker) constructed a striking wall clock, without ever having seen one. .... The clock continued to function successfully for more than fifty years, until his death.&quot;

(6) {{cite book|last=Bailey|first=Chris H.|url=https://books.google.com/books?id=Q6kRAQAAMAAJ&amp;q=%22it+was+destroyed%22|title=Two Hundred Years of American Clocks &amp; Watches|page=73|location=[[Englewood Cliffs, New Jersey]]|publisher=[[Prentice Hall|Prentice-Hall, Inc.]]|year=1975|oclc=756413530|isbn=0139351302|lccn=75013714|access-date=2019-03-29}}&lt;/ref&gt;

په 1759ز کال کې د هغه د پلار له مړينې وروسته، بينيکر له خپلې مور او خوېندو سره و اوسېدو. په 1768ز کال کې، نوموړي له بالتيمور ولسوالۍ په يوه عريضه لاسليک وکړ، چې د ولسوالۍ مرکز يې له «جوپا» څخه بالتيمور ته لېږداوه. د 1773ز کال د بالتيمور ولسوالۍ د ماليې په نوملړ کې د هغه د شتمنۍ ثبت کولو پر مهال بينيکر د خپل کور د يوازيني بالغ غړي په توګه وپېژندل شو.&lt;ref name=&quot;Bedini20082&quot;&gt;{{Cite web |title=Benjamin Banneker &amp;#124; Encyclopedia.com |url=https://www.encyclopedia.com/people/science-and-technology/mathematics-biographies/benjamin-banneker |website=www.encyclopedia.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;auto2&quot;&gt;{{Cite web |last=Tyson |first=Martha (Ellicott) |date=June 30, 1854 |title=A sketch of the life of Benjamin Banneker; from notes taken in 1836 |url=http://archive.org/details/sketchoflifeofbe00tyso |publisher=[Baltimore] Printed by J. D. Toy |via=Internet Archive}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) {{cite web |last=Heinegg |first=Paul |date=2016-12-11 |title=Banneker Family |url=http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170624200755/http://freeafricanamericans.com/Adams-Butler.htm |archive-date=June 24, 2017 |access-date=2017-06-24 |work=Free African Americans of Maryland and Delaware}}

(2) {{cite journal|url=http://msa.maryland.gov/megafile/msa/speccol/sc2900/sc2908/000001/000061/pdf/am61--531.pdf|title=Petitions for and against removal of the county seat of Baltimore County from Joppa to Baltimore Town, 1768: A. Petitions for removal of the County Seat|journal=Maryland State Archives (Archives of Maryland On-Line)|volume=61|pages=520–554|quote=Benjamin Banneker (page 551)|access-date=2018-02-09|archive-date=February 9, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180209223437/http://msa.maryland.gov/megafile/msa/speccol/sc2900/sc2908/000001/000061/pdf/am61--531.pdf|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Bedini, 1999, pp. [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/47/mode/1up|47]], [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/368|368–369]].&lt;/ref&gt;

په 1772ز کال کې، اينډريو ايلي کوټ، جان ايلي کوټ، او جوزف ايلي کوټ وروڼه، د پنسلوانيا له «باکس» ولسوالۍ څخه وکوچېدل، او د بينيکر له کروندې سره نږدې د «پټاپسکو فالس» سره يې ځمکه راونيوله، تر څو کارخانې (ژرندې، د دانو ميده کولو کارخانې) جوړې کړي، د کوم په شا او خوا کې چې د ايلي کوټ د کارخانو (اوس ايلي کوټ ښار) جوړ شو. ايلي کوټ وروڼه د مذهبي ټولنې غړي وو، چا چې د توکميزې برابرۍ په اړوند هماغه اندونه درلودل، څه ډول چې د هغوی ډېر نو باورونه و. بینيکر دا کارخانې مطالعه کړې او د هغوی له څښتنانو سره يې ملګرتيا پيدا کړه.&lt;ref name=&quot;ellicottcity&quot;&gt;{{cite web |title=Historic Ellicott City's History |url=http://ellicottcity.net/tourism/history |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150810082310/http://ellicottcity.net/tourism/history |archive-date=August 10, 2015 |access-date=February 21, 2016 |work=ellicottcity.net |publisher=Ellicott City Graphic Arts |location=Ellicott City, Maryland}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) {{cite book|first=Martha Ellicott|last=Tyson|year=1865|chapter-url=https://archive.org/details/briefaccountofse00tyso/page/n6/mode/1up|url=https://archive.org/details/briefaccountofse00tyso/page/n4/mode/1up|chapter=A Brief Account of the Settlement of Ellicott's Mills|title=A Brief Account of the Settlement of Ellicott's Mills, with Fragments of History therewith Connected: Written at the request of Evan T. Ellicott, Baltimore, 1865: Read before the Maryland Historical Society, Nov. 3, 1870|work=[[Maryland Center for History and Culture|Maryland Historical Society]]: Fund-Publication, No. 4|location=Baltimore|publisher=Printed by J. Murphy: Printer to the [[Maryland Center for History and Culture|Maryland Historical Society]]|lccn=rc01003387|oclc=777869103|pages=3–4|access-date=December 2, 2020|via=[[Internet Archive]]|quote=The earliest observable change in the agricultural system of Maryland, was occasioned by a purchase made in 1772, by the brothers Joseph, Andrew and John Ellicott, of lands and mill-sites on the Patapsco river, 10 miles west of Baltimore, and by the building of their mills for grinding wheat and other grains. The purchase embraced the lands, on both sides of the Patapsco, for four miles in extent, and included all the water power within that distance, .....}}

(2) {{cite book|last=Mayer|first=Brantz|year=1871|chapter-url=https://archive.org/details/baltimorepastpre00maye/page/93/mode/1up|chapter=Baltimore: From the End of the War with Great Britain and the Opening of the South American Trade to the Present Time|url=https://archive.org/details/baltimorepastpre00maye/page/n10/mode/1up|title=Baltimore: Past and Present. With Biographical Sketches of its Representative Men|page=93|lccn=rc01003450|oclc=1041066526|location=Baltimore|publisher=Richardson &amp; Bennett|access-date=December 2, 2020|via=[[Internet Archive]]|quote=In the city, and within the compass of twenty miles around it, there were upwards of sixty grain mills, of various descriptions, in which it was said that fully a million and a quarter of dollars were invested. This, of course, was an element of great prospective wealth, especially as the water power for manufactures, within the radius of those twenty miles, at Patapsco Falls, ....}}

(3) {{cite news|first=Melissa|last=Arnold|date=January 2, 2001|url=https://www.baltimoresun.com/news/bs-xpm-2001-01-02-0101020178-story.html|title=Ellicotts, Banneker found common ground in science|work=[[The Baltimore Sun]]|access-date=January 23, 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Bedini pp185-199&quot;&gt;{{Cite web |date=June 30, 1999 |title=The life of Benjamin Banneker |url=http://archive.org/details/lifeofbenjaminba00bedi |publisher=Maryland Historical Society |via=Internet Archive}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Williams387&quot;&gt;{{Cite web |last=Williams |first=George Washington |date=June 30, 1885 |title=History of the Negro race in America from 1619 to 1880. Negroes as slaves, as soldiers, and as citizens; together with a preliminary consideration of the unity of the human family, an historical sketch of Africa, and an account of the negro governments of Sierra Leone and Liberia |url=http://archive.org/details/historynegrorac05willgoog |publisher=New York, London, G.P. Putnam's Sons |via=Internet Archive}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;auto3&quot;&gt;{{Cite web |last=Tyson |first=Martha (Ellicott) |date=June 30, 1854 |title=A sketch of the life of Benjamin Banneker; from notes taken in 1836 |url=http://archive.org/details/sketchoflifeofbe00tyso |publisher=[Baltimore] Printed by J. D. Toy |via=Internet Archive}}&lt;/ref&gt;

په 1788ز کال کې، د اينډريو اليکوټ زوی جورج ايليکوټ، د ستورپېژندنې په اړه د رسمي مطالعې د پيل کولو په موخه د بينيکر کتابونه او وسايل په پور واخيستل. په راتلونکي کال کې، بینيکر د لمر تندر نيولو د محاسبې لپاره خپل اثر جورج ته واستاوه. په 1790ز کال کې، بینيکر د 1791ز کال لپاره يو فلکي تقويم جوړ کړ، د کوم په اړه چې هغه هيله درلوده چې په کومه خپره شوې کالهنداره کې به ځای ورکړل شي. په هر حال، نوموړی ونه شول کولای داسې چاپ کونکی پيدا کړي چې د دې اثر د خپرولو او وېشلو لپاره چمتو شي.&lt;ref name=&quot;Glawe&quot;&gt;{{cite web |date=February 13, 2014 |title=Glawe |url=http://www.xyht.com/professional-surveyor-archives/feature-benjamin-banneker/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150818211453/http://www.xyht.com/professional-surveyor-archives/feature-benjamin-banneker/ |archive-date=August 18, 2015 |access-date=2015-08-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Timeline&quot;&gt;{{Cite web |date=May 31, 2010 |title=Catonsville, MD – Oella – Benjamin Banneker's Historical Park &amp; Museum – Time Line |url=http://catonsville.exploremd.us/oella/benjamin_banneker_historical_park/time_line/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20100531152237/http://catonsville.exploremd.us/oella/benjamin_banneker_historical_park/time_line/ |archive-date=May 31, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;(1) [http://www.boundarystones.org/articles/rchs_1969.pdf Bedini, 1969, p. 8.]

(2) Bedini, 1999, [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/81/mode/1up|pp. 81–87]]; [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/371/mode/1up|p. 371, references 3, 4, 5]]; [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/382/mode/1up|p. 382, reference 12]].

(3) {{cite news|first=Melissa|last=Arnold|date=January 2, 2001|url=https://www.baltimoresun.com/news/bs-xpm-2001-01-02-0101020178-story.html|title=Ellicotts, Banneker found common ground in science|work=[[The Baltimore Sun]]|access-date=January 23, 2021}}

(4) [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=osu.32435073185951&amp;view=1up&amp;seq=194 McHenry, p. 186.] &quot;It is about three years since mr. George Ellicott lent him Mayer's tables, [[James Ferguson (Scottish astronomer)|Ferguson]]'s astronomy, Leadbeater's lunar tables and some astronomical instruments, but without accompanying them with either hint or instruction, that might further his studies, or lead him to apply them to any useful result. These books and instruments, the first of the kind that he had ever seen, opened a new world to Benjamin, and from thence forward he employed his leisure in astronomical researches.&quot;

(5) {{cite book|first=Tobias|last=Mayer|editor-first=Nevil|editor-last=Maskelyne|year=1770|url=https://books.google.com/books?id=a3p6hhGLKfkC&amp;pg=printsec|title=New and correct tables of the motions of the sun and moon|language=la, en|location=London|publisher=William and John Richardson: Sold by John Nourse, John Mount and Thomas Page|oclc=981762891|access-date=June 22, 2020|via=[[Google Books]]}}

(6) {{cite book|first=James|last=Ferguson|author-link=James Ferguson (Scottish astronomer)|year=1756|url=https://books.google.com/books?id=Ji1cAAAAQAAJ&amp;pg=printsec|title=Astronomy Explained Upon Sir Isaac Newton's Principles,: And Made Easy to Those who Have Not Studied Mathematics|location=London|publisher=Printed for, and sold by the author, at the Globe, opposite Cecil-street in the Strand|oclc=55560074|lccn=ltf91075548|access-date=June 22, 2020|via=[[Google Books]]}}

(7) {{cite book|first=Charles|last=Leadbetter|year=1742|url=https://books.google.com/books?id=z3gRvA2J3DYC&amp;pg=printsec|title=A Compleat System of Astronomy|edition=2nd|oclc=822001557|lccn=45046785|location=London|publisher=J. Wilcox|access-date=June 22, 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=osu.32435073185951&amp;view=1up&amp;seq=194 McHenry, p. 186.] &quot;He (Banneker) now took up the idea for calculations for an almanac, and actually completed and entire set for the last year, upon his original stock of arithmetic.   Encouraged by this first attempt, he entered upon his calculation for 1792, which as well as the former, he began and finished without the least information, or assistance, from any person or other books, than those that I have mentioned; so that, whatever merit is attached to his present performance, is exclusively and peculiarly his own.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Tise&quot;&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=T1F1H2KUj80C&amp;pg=PA213|title=The American Counterrevolution: A Retreat from Liberty, 1783–1800|first=Larry E.|last=Tise|date=June 30, 1998|publisher=Stackpole Books|isbn=9780811701006|via=Google Books}}&lt;/ref&gt;

==== د کولمبيا ولسوالۍ د اصلي حدودو ټاکنه ====
د 1791ز کال په لومړيو کې، د امریکا د بهرنيو چارو وزير تاماس جفرسن سروی کونکي ميجر اينډريو ايلي کوټ (د جوزف ايلي کوټ زوی او د جورج ايلي کوټ د اکا زوی) ته وويل، تر څو د يوې داسې سیمې سروی (څېړنه/حدود ټاکل) وکړي، په کومه کې چې به یوه نوې فدرالي ولسوالۍ موجوده وي. د 1791ز کال د فبرورۍ په مياشت کې، ايلیکوټ یوه سروی کونکې ډله پرېښوده د کومې چې هغه په لوېديځ نيويارک کې مشري کوله، تر څو وکولای شي د ولسوالۍ سروی پيل کړي. له هغې وروسته ايلي کوټ د فدرالي ولسوالۍ د حدودو په ابتدايي سروی کې د مرستې لپاره بينيکر د بديل په توګه وګوماره، او په جارج ټاون کې د تګ راتګ د سفر لپاره يې نوموړي ته د پېشکي په توګه شپېته ډالره ورکړل.&lt;ref name=&quot;stone&quot;&gt;{{cite book|chapter-url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015013259695&amp;view=1up&amp;seq=20|url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015013259695&amp;view=1up&amp;seq=5|author=National Capital Planning Commission|author-link=National Capital Planning Commission|year=1976|chapter=History|title=Boundary markers of the Nation's Capital: a proposal for their preservation &amp; protection: a National Capital Planning Commission Bicentennial report|page=9|place=Washington, D.C.|publisher=[[National Capital Planning Commission]]; For sale by the Superintendent of Documents, [[United States Government Publishing Office|United States Government Printing Office]]|oclc=3772302|access-date=2016-02-22|via=[[HathiTrust|HathiTrust Digital Library]]|quote=... Andrew Ellicott retained Banneker to make the astronomical calculations necessary to establish the location of the south corner stone, while Ellicott and the field crews did the actual surveying.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;markers&quot;&gt;(1) Bedini, 1999, pp. [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/110/mode/1up|110–114]], [[iarchive:lifeofbenjaminba00bedi/page/133/mode/1up|133–134]].

(2) {{cite web |title=Boundary Stones of the District of Columbia |url=http://www.boundarystones.org/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20141227223318/http://www.boundarystones.org/ |archive-date=December 27, 2014 |access-date=2014-01-27 |publisher=boundarystones.org}}.

(3) [[iarchive:centennialhistor00crew/page/87/mode/1up|Crew, pp. 87–103.]]

(4) {{cite web |last=Langelan |first=Chas |date=2012-08-24 |title=Andrew Ellicott and his Survey of the Federal Territory on the Potomac, 1791–1793 |url=https://www.loc.gov/today/cyberlc/transcripts/2012/120518gmd1300.txt |archive-url=https://web.archive.org/web/20160302182049/https://www.loc.gov/today/cyberlc/transcripts/2012/120518gmd1300.txt |archive-date=March 2, 2016 |access-date=2016-02-21 |work=Philip Lee Philips Society Annual Conference: Visualizing The Nation's Capital: Two Centuries of Mapping Washington, D.C., Session 2 (moderator: Bill Stanley) |publisher=[[Library of Congress]] |location=Washington, D.C. |format=transcript}}&lt;/ref&gt;

== سرچينې ==</text>
      <sha1>6j86bdb131r8hltqnb5ly42b989z709</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Itchylord</title>
    <ns>3</ns>
    <id>70958</id>
    <revision>
      <id>352981</id>
      <parentid>300283</parentid>
      <timestamp>2025-07-01T13:59:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hide on Rosé</username>
        <id>28907</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Hide on Rosé د [[د کارن خبرې اترې:Cestsina]] مخ [[د کارن خبرې اترې:Itchylord]] ته ولېږداوه: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Cestsina|Cestsina]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Itchylord|Itchylord]]&quot;</comment>
      <origin>300283</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="479" sha1="s00ga0qkwa6oaxcbrwm12bu9etypuek" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Cestsina}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۷:۳۲, ۱۱ سپټمبر ۲۰۲۳ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>s00ga0qkwa6oaxcbrwm12bu9etypuek</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>قوص</title>
    <ns>0</ns>
    <id>71456</id>
    <revision>
      <id>352994</id>
      <parentid>352548</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T03:54:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>شاه زمان پټان</username>
        <id>26102</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>352994</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="192" sha1="ppx3lu5wh1dpaamwf635th1ttrsvw4w" xml:space="preserve">قوس د قانا واليت کې د استوګنې ښار دی چې د مصر په عربي جمهوریت کې موقعیت لري
{{مالومات}}
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}</text>
      <sha1>ppx3lu5wh1dpaamwf635th1ttrsvw4w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:MacGyver Santista</title>
    <ns>3</ns>
    <id>75224</id>
    <revision>
      <id>352990</id>
      <parentid>315570</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T02:07:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>J ansari</username>
        <id>15459</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>J ansari د [[د کارن خبرې اترې:Lucs1994]] مخ [[د کارن خبرې اترې:MacGyver Santista]] ته ولېږداوه: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Lucs1994|Lucs1994]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/MacGyver Santista|MacGyver Santista]]&quot;</comment>
      <origin>315570</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="475" sha1="ea5ceigrggae6xah9twi70eugz5xoqz" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Lucs1994}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۳:۱۳, ۲ اپرېل ۲۰۲۴ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړیوال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>ea5ceigrggae6xah9twi70eugz5xoqz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ويکيپېډيا:پښتو انگليسي نومژباړه</title>
    <ns>4</ns>
    <id>83038</id>
    <revision>
      <id>352996</id>
      <parentid>352978</parentid>
      <timestamp>2025-07-02T06:44:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>شاه زمان پټان</username>
        <id>26102</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>352996</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10571" sha1="o11fu9ra0iefeqh6e5ot4ke8duj89pp" xml:space="preserve">لاندې ځينې نومونه دي چې په پښتو پروژو کې د انگليسي ژبې د معادلې ژباړې په توگه وړاندې شوې دي:
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders&quot;
|- style=&quot;background:#9cf;&quot;
! گڼه 
! انگلېسي
! ټاکلې کره پښتو ژباړه 
! سپيناوی (نور حالتونه، نومونه او ناکره بديلونه)
|-
| ۱ || Hour || [[ساعت|گړۍ]]|| په پښتو کې بېلابېل ځايونه ياد هدف په '''ساعت'''، '''گړۍ''' يا '''بجې''' سره اداء کېږي
|-
| ۲ || Minute || [[دقيقه]]|| ملټ، مينټ...
|-
| ۳ || Second || [[ثانيه]]||
|-
| ۴ || Saturday || [[ونۍ]]||پيلنۍ، شنبه...
|-
| ۵ || Sunday || [[يونۍ]]||يوه نۍ، يکشنبه
|-
| ۶ || Monday || [[دوه نۍ|دوه‌نۍ]]||دونۍ، دوشنبه...
|-
| ۷ || Tuesday || [[درې نۍ|درې‌نۍ]]||درې نۍ، سه شنبه...
|-
| ۸ || Wednesday || [[څلرنۍ]]||څلورنۍ، چهارشنبه.....
|-
| ۹ || Thursday || [[پينځه نۍ|پينځه‌نۍ]]||پنځنی، پنجشنبه.....
|-
| ۱۰ || Friday || [[جمعه|ادينه]]|| جمعه
|-
| ۱۱ || January || [[جنوري]]|| جنورۍ
|-
| ۱۲ || February || [[فېبروري]]||فبرورۍ يا فېبرورۍ
|-
| ۱۳ ||March || [[مارچ]]||
|-
| ۱۴ || April || [[اپرېل|اپريل]]||
|-
| ۱۵ || May || [[می]]||
|-
| ۱۶ || June || [[جون]]||
|-
| ۱۷ || July || [[جولای]]||
|-
| ۱۸ || August || [[اګست|اگست]]||
|-
| ۱ ۹|| October || [[اکتوبر]]||
|-
| ۲۰ || November || [[نومبر]]||
|-
| ۲۱ || December || [[ډېسمبر]]||
|-
| ۲۲ || Year || [[کال]]||
|-
| ۲۳ || Month || [[مياشت]]||
|-
| ۲۴ || Week || [[اوونۍ]]||
|-
| ۲۵ || Day || [[ورځ]]||
|-
| ۲۶ || Spring || [[پسرلی]]||
|-
| ۲۷ || Summer || [[اوړی]]||
|-
| ۲۸ || Fall || [[منی]]||
|-
| ۲۹ || Winter || [[ژمی]]||
|-
| ۳۰ || Relevance || انډولتيا|| 
|-
| ۳۱ || Save draft || گارليک خوندي کول|| 
|-
| ۳۲ ||Save ||خوندي کول|| ثبتول
|-
| ۳۳ || draft || گارليک|| خاکه، يادښت
|-
| ۳۳ || contribution || ونډې|| برخې
|-
| ۳۴ || Suggestions || وړانديزونه|| پېشنهادونه
|-
| ۳۵ || Featured || ټاکلې|| غوره، غوره شوې
|-
| ۳۶ || Refresh || بياتاندول|| بياتازه کول، تازه کول، تازه کېدل
|-
| ۳۷ || Caption || نيونگ||
|- 
| ۳۸ ||  Description ||سپړنه||څرگندی، څرگنداوی، تشريح، سپيناوی
|- 
| ۳۹ || definition || پېژندون|| پېژندنه، معرفت، تعريف، ستاينه، توصيف
|-
| ۴۰ || custom || دوديز|| دود، دستور، رواج، عرف''' لکه custom Value لپاره دوديز ارزښت په توگه کارول شوی.'''
|-
| ۴۱ || Invalid || ناچله|| ناباوره، بې باوره، بې اعتباره، ناسم
|-
| ۴۱ || quantity || څومره‌والی|| مقدار
|-
| ۴۲ || monolingual || يوژبيز|| 
|-
| ۴۳ || variant ||بلبڼه|| بل‌بڼه، بل‌ډول، د يو څيز بله بڼه
|-
| ۴۳ || Representation ||استازيتوب||نماينده‌گي، وکالت کول
|-
| ۴۳ || features ||غونی||ځانگړنه
|-
| ۴۳ || features ||استازيتوب||نماينده‌گي، وکالت کول
|-
| ۴۴ || subscription ||ونډکښنه||ونډه اخيستل، مشارکت کول، برخه اخيستل، گډون کول
|-
| ۴۴ || Visual mode ||ليدنيز ونگ‌ډول||ليدنيزه بڼه، کتل کېدونکې ونگه
|-
| ۴۵ || syntax ||غونډلپوهه||غونډلپوهنه، نحوه
|-
| ۴۶ || template ||کينډۍ||
|-
| ۴۷ || category ||وېشنيزه||کته گورۍ
|-
| ۴۸ || table ||لښتيال||جدول
|-
| ۴۹ || DiscussionTools ||شنن‌توکي||شننتوکي، د بحث توکي
|-
| ۵۰ || toolbar ||توک‌پټه||توکپټه
|-
| ۵۱ || mode ||ونگ‌ډول||حالت
|-
| ۵۲ || user ||کارن||کاروونکی
|-
| ۵۳ || UserName ||توک‌پټه||توکپټه
|-
| ۵۴ || comment ||څرگندونه||تبصره
|-
| ۵۵ || Detail ||سپيناوی||تفصيل، توضيح، تشريح
|-
| ۵۶ ||milestone||پړاو||مهم پړاو، مهمه پېښه، څلی
|-
| ۵۷ || Discussion ||شننه||بحث، خبرې اترې
|-
| ۵۸ || Style ||ښودبڼه||
|-
| ۵۹ || revision||بياکتنه||کره کتنه
|-
| ۶۰ || preferences||غوره‌توبونه||غوره توبونه
|-
| ۶۱ || namespace||نوم‌تشيال||نومتشيال
|-
| ۶۲ || password||پټنوم||رمز، پاسورډ
|-
| ۶۳ || settings||اوڼنې||تنظيمات، سمونې، امستنې
|-
| ۶۴ || intermediate||منځمهاله||منځ‌مهاله، متوسطه، منځنۍ
|-
| ۶۵ || Security||خونديتوب||
|-
| ۶۶ || link||وېبتړ||وېب‌تړنه، وېب‌تړنه، تړنه
|-
| ۶۷ || IP address||وېب‌پته||وېبپته، آی پي ادرس
|-
| ۶۸ || Permanent link||تلپاتې تړنه||تلپاتې وېبتړ
|-
| ۶۹ || Reason||لامل||سبب
|-
| ۷۰ || campaign||ټاکنيزه‌سيالۍ||سيالۍ، کمپاين
|-
| ۷۱ || version||بل‌بڼه||بلبڼه، نسخه، بياځلي نوې بڼه
|-
| ۷۲ || Legacy ||ورېشون||زېږنده، ميراثي
|-
| ۷۳ || sidebar ||څنگپټه||سايډبار
|-
| ۷۴ || Site ||وېبځی||وېب ځی، وېبپاڼه، وېبسايټ
|-
| ۷۵ || Abuse filter ||ورانکارۍ چاڼگر||
|-
| ۷۶ || Management ||چاروالي|| اداره کول، مديرت کول
|-
| ۷۷ || methods ||چلندلارې||يوازې حالت يې چلندلار(method)
|-
| ۷۸ || inputs ||ننوتنه|| داخلول
|-
| ۷۹ || native keyboard||ولسي ليکدړه|| ځايي ليکمن
|-
| ۸۰ || Disable ||ناچارن|| غيرفعال، تړل شوی
|-
| ۸۱ || Undo ||ناکړل||
|-
| ۸۲ || Redo ||بياکړل|| 
|-
| ۸۳ ||Enable ||چارن|| فعالول، فعال
|-
| ۸۴ || Display ||ښکارېدنه|| ښودل، ښکاره کول
|-
| ۸۵ || resolution ||بېلن‌نښه|| 
|-
| ۸۶ || Appearance ||ونگبڼه|| 
|-
| ۸۷ || subsection ||څنگبرخه|| څېرمه برخې
|-
| ۸۸ || browser ||ښوونگر|| 
|-
| ۸۹ || Refresh||بياتاندول|| تازه کول
|-
| ۹۰ || clipboard ||ټينگدړه|| 
|-
| ۹۱ || proofreader ||کره‌کتونکی||
|-
| ۹۲ ||template wizardt ||کينډۍ کوډگر|| 
|-
| ۹۳ ||marathoner ||نه ستړی کېدونکی سمونگر|| 
|-
| ۹۴ ||badge ||وياړنښه|| 
|-
| ۹۵ ||theme ||شاليد|| 
|-
| ۹۶ ||revert ||په څټ گرځول||ستنېدنه
|-
| ۹۷ ||statement ||پرېکړه ليک|| 
|-
| ۹۸ ||Sense ||جاج||مانا، معنی 
|-
| ۹۹ ||normative ||کره|| 
|-
| ۱۰۰ ||comparative ||پرتليز|| 
|-
| ۱۰۱ ||lemma ||بيان|| بيان د ويوکي ترټولو لنډه بڼه ده (دقيقې ژباړې ته اړتيا ده که پوهېږئ، راسره شريک يې کړئ.)
|-
| ۱۰۲ ||rollback||شاگرځ|| پرشا کول، بېرته گرځول
|-
| ۱۰۳ ||Redirect ||مخگرځ|| مخ گرځونه
|-
| ۱۰۴ ||property ||ځانتيا|| 
|-
| ۱۰۵ ||entity||شتون|| ماهيتي څرنگوالی، وجود
|-
| ۱۰۶ ||Index||لیکلړ|| 
|-
| ۱۰۷ ||Proofreading||لوست‌ارزونه|| 
|-
| ۱۰۸ ||interface||مخبڼه|| 
|-
| ۱۰۹ ||transclusions||مخ لېږدونې|| 
|-
| ۱۱۰ ||Malformed||بدبڼی|| بد شکله، بدبڼه، بدشکله
|-
| ۱۱۱ ||Functionality||کړنچار|| 
|-
| ۱۱۲ ||server||پالنگر|| 
|-
| ۱۱۳ ||‌browser||کتنمل|| ښوونگر
|-
| ۱۱۴ ||thumbnail||بټنوک|| 
|-
| ۱۱۵ ||Alternative||بلونج|| بديل، انتخاب
|-
| ۱۱۶ ||feedback||غبرگون|| 
|-
| ۱۱۷ ||prohibited||بډن|| ممنوع، بند شوی
|-
| ۱۱۸ ||notification||خبرتياوې|| 
|-
| ۱۱۹ ||notification methods||خبرلارې|| د خبرېدو طريقې، خبرتياوو ترلاسه کولو تگلار 
|-
| ۱۲۰ ||default||تلواله|| 
|-
| ۱۲۱ ||Site||وېبځی|| 
|-
| ۱۲۲ ||Sitelink||وېبځي‌وېبتړ|| 
|-
| ۱۲۳ ||recovery||بياترلاسنه|| 
|-
| ۱۲۴ ||Vanish||له منځه وړل|| 
|-
| ۱۲۵ ||automatic||خپلکاره|| 
|-
| ۱۲۶ ||input||ننوتنه|| 
|-
| ۱۲۷ ||formatted||بڼل‌شوی|| 
|-
| ۱۲۸ ||public||ټولگړی|| ټولگړې، عامه
|-
| ۱۲۹ ||calendar||کليز||جنتري، کاليز
|-
| ۱۳۰ ||evaluate||ارزول||ارزونه، 
|-
| ۱۳۱ ||status||دريځ||
|-
| ۱۳۲ ||compiler||اوډونکی||ترتيبوونکی، مرتب، 
|-
| ۱۳۳ ||aliases||بل‌نومونه||مستعار نومونه، پټ نومونه، دروغي نوم 
|-
| ۱۳۴ ||label||نښلن||ليبل، نښه
|-
| ۱۳۵ ||expand||غځول||
|-
| ۱۳۶ ||collapse||پرځول||
|-
| ۱۳۷ ||alerts||خبرونې||
|-
| ۱۳۸ ||notice||يادښت||
|-
| ۱۳۹ ||notification||خبرتيا||
|-
| ۱۴۰ ||mention||يادگېرنه|| ذکرکول، يادونه کول، په خوله راوړل
|-
| ۱۴۱ ||compact||رالنډول|| 
|-
| ۱۴۲ ||font||ليکبڼه|| 
|-
| ۱۴۳ ||consider||غور|| فکر کول
|-
| ۱۴۴ ||issues||ستونزې|| 
|-
| ۱۴۵ ||Update||هم‌مهالول|| تازه کول
|-
| ۱۴۶ ||Preview||مخکتنه|| 
|-
| ۱۴۷ ||Align||پېيل|| 
|-
| ۱۴۸ ||Preview||مخکتنه|| مخليدنه
|-
| ۱۴۹ ||Lexeme||پيل‌ويوکی|| 
|-
| ۱۵۰ ||Wikibase||ويکي‌اډانه|| 
|-
| ۱۵۱ ||Sense||جاج|| 
|-
| ۱۵۲ ||Merge||اخږل|| يوځای کول
|-
| ۱۵۳ ||gloss||لمنليک|| څنگ‌ليک
|-
| ۱۵۴ ||variable||اوښتونکی|| بدلېدونکی، متغير
|-
|  ۱۵۵ ||Pendulum||ځوړند|| 
|-
| ۱۵۶ ||string||لړۍ|| تار
|-
| ۱۵۷ || glossary||ويي‌لړ|| وييزېرمه
|-
| ۱۵۸ ||Lexicography||ويي‌کښنه|| يوځای کول
|-
| ۱۵۹ ||Neologism||وييرغاونه|| ويی‌رغاونه
|-
| ۱۶۰ ||Lexicology||وييپوهنه|| لغات پوهنه
|-
| ۱۶۱ ||Prevent||ستنول|| مخنيوی
|-
| ۱۶۲ ||Behaviors||چلند|| سلوک، روش، رفتار
|-
| ۱۶۳ ||Router||لارموند|| 
|-
| ۱۶۴ ||personalize||ځانواله‌کول|| ځانواله
|-
| ۱۶۵ ||responsive||ځوابگر|| 
|-
| ۱۶۶ ||layout ||هډوانه|| 
|-
| ۱۶۷ ||Dashboard ||ليددړه|| 
|-
|}</text>
      <sha1>o11fu9ra0iefeqh6e5ot4ke8duj89pp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Cestsina</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83852</id>
    <redirect title="د کارن خبرې اترې:Itchylord" />
    <revision>
      <id>352982</id>
      <timestamp>2025-07-01T13:59:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hide on Rosé</username>
        <id>28907</id>
      </contributor>
      <comment>Hide on Rosé د [[د کارن خبرې اترې:Cestsina]] مخ [[د کارن خبرې اترې:Itchylord]] ته ولېږداوه: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Cestsina|Cestsina]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Itchylord|Itchylord]]&quot;</comment>
      <origin>352982</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53" sha1="8a36eaberoop81q6n842kdlcydq4qmx" xml:space="preserve">#REDIRECT [[د کارن خبرې اترې:Itchylord]]</text>
      <sha1>8a36eaberoop81q6n842kdlcydq4qmx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:محمد الرحمن</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83853</id>
    <revision>
      <id>352984</id>
      <timestamp>2025-07-01T14:45:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <origin>352984</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="491" sha1="frt60x5c8ey6zlimynxms489fcp1qbg" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=محمد الرحمن}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۱۴:۴۵, ۱ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړۍ‌وال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>frt60x5c8ey6zlimynxms489fcp1qbg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Jaxodes</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83854</id>
    <revision>
      <id>352985</id>
      <timestamp>2025-07-01T16:44:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <origin>352985</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="477" sha1="t9o5anh3rwwi2o2ltsbiktxz7pamzs7" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Jaxodes}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۱۶:۴۴, ۱ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړۍ‌وال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>t9o5anh3rwwi2o2ltsbiktxz7pamzs7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Pawelchwaszcz</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83855</id>
    <redirect title="د کارن خبرې اترې:Green Snake-Frog" />
    <revision>
      <id>352987</id>
      <timestamp>2025-07-01T20:34:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Malarz pl</username>
        <id>6037</id>
      </contributor>
      <comment>Malarz pl د [[د کارن خبرې اترې:Pawelchwaszcz]] مخ [[د کارن خبرې اترې:Green Snake-Frog]] ته ولېږداوه: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Pawelchwaszcz|Pawelchwaszcz]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Green Snake-Frog|Green Snake-Frog]]&quot;</comment>
      <origin>352987</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60" sha1="ckbf7itlr9x7hrcjt5bd06puw3jlzz1" xml:space="preserve">#REDIRECT [[د کارن خبرې اترې:Green Snake-Frog]]</text>
      <sha1>ckbf7itlr9x7hrcjt5bd06puw3jlzz1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:DerpTrooperPL</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83856</id>
    <revision>
      <id>352988</id>
      <timestamp>2025-07-01T20:41:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <origin>352988</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="483" sha1="b4laotfkxafu4ewkpyyujk4zx7vfgt1" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=DerpTrooperPL}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۲۰:۴۱, ۱ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړۍ‌وال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>b4laotfkxafu4ewkpyyujk4zx7vfgt1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Heisenfudge</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83857</id>
    <revision>
      <id>352989</id>
      <timestamp>2025-07-02T01:41:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <origin>352989</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="481" sha1="e0klidwq1khk0aiurwcd2x363lfgctm" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Heisenfudge}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۱:۴۱, ۲ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړۍ‌وال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>e0klidwq1khk0aiurwcd2x363lfgctm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Lucs1994</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83858</id>
    <redirect title="د کارن خبرې اترې:MacGyver Santista" />
    <revision>
      <id>352991</id>
      <timestamp>2025-07-02T02:07:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>J ansari</username>
        <id>15459</id>
      </contributor>
      <comment>J ansari د [[د کارن خبرې اترې:Lucs1994]] مخ [[د کارن خبرې اترې:MacGyver Santista]] ته ولېږداوه: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/Lucs1994|Lucs1994]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/MacGyver Santista|MacGyver Santista]]&quot;</comment>
      <origin>352991</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61" sha1="crqda4xm1wny3336zck9w42gv1x4k2w" xml:space="preserve">#REDIRECT [[د کارن خبرې اترې:MacGyver Santista]]</text>
      <sha1>crqda4xm1wny3336zck9w42gv1x4k2w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ميرويس عزیزی</title>
    <ns>0</ns>
    <id>83859</id>
    <redirect title="ميرويس عزيزي" />
    <revision>
      <id>352993</id>
      <timestamp>2025-07-02T03:36:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>شاه زمان پټان</username>
        <id>26102</id>
      </contributor>
      <comment>[[ميرويس عزيزي]] ته وروگرځېده</comment>
      <origin>352993</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37" sha1="4pjn2ks3zhhz0du9twwnq8flwytwkoi" xml:space="preserve">#Redirect [[ميرويس عزيزي]]</text>
      <sha1>4pjn2ks3zhhz0du9twwnq8flwytwkoi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Amin7861</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83860</id>
    <revision>
      <id>352997</id>
      <timestamp>2025-07-02T07:27:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <origin>352997</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="478" sha1="swd8m0i1z8yc8nbkoas3tdpswtteix9" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Amin7861}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۷:۲۷, ۲ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړۍ‌وال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>swd8m0i1z8yc8nbkoas3tdpswtteix9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>خبرې اترې:خاص کونړ ولسوالۍ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>83861</id>
    <revision>
      <id>352998</id>
      <timestamp>2025-07-02T07:50:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Amin7861</username>
        <id>36641</id>
      </contributor>
      <comment>/* د یو څو کلیو د اضافه کولو په اړه */ نوې برخه</comment>
      <origin>352998</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="541" sha1="pbzabu0rstfayw0lo5tqtvm4j3z451v" xml:space="preserve">== د یو څو کلیو د اضافه کولو په اړه ==

غواړم چې یو د کلیو نومونه پکې اضافه کړم کوم چې پورته په لیست کې نه دي ذکر شیي
1. صاحب جم کلی
2. پانډۍ کلی
3. چومیرۍ کلی
4. سرکی
5. حکیم آباد 
6. سرای 
7. بر سرای [[کارن:Amin7861|Amin7861]] ([[د کارن خبرې اترې:Amin7861|خبرې اترې]]) ۰۷:۵۰, ۲ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړۍ‌وال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>pbzabu0rstfayw0lo5tqtvm4j3z451v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Señorsnazzypants</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83862</id>
    <revision>
      <id>352999</id>
      <timestamp>2025-07-02T08:12:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <origin>352999</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="487" sha1="daipasa7mtw40k22z950bnag44ujr9o" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Señorsnazzypants}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۸:۱۲, ۲ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړۍ‌وال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>daipasa7mtw40k22z950bnag44ujr9o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>د کارن خبرې اترې:Hadayatullah Muhtamim Salih</title>
    <ns>3</ns>
    <id>83863</id>
    <revision>
      <id>353000</id>
      <timestamp>2025-07-02T08:16:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ښه راغلاست پیغام ورکوونکی</username>
        <id>11444</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[Template:Welcome|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي</comment>
      <origin>353000</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="497" sha1="nma01uzqu3xaur3b11onr69bhf37a81" xml:space="preserve">{{ښه راغلئ|realName=|name=Hadayatullah Muhtamim Salih}}

-- &lt;span style=&quot;font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;&quot;&gt; '''[[کارن:Af420|&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;'''Af420''']]''' &lt;/span&gt; &lt;sup&gt;&lt;font face=&quot;MCS Quds SU normal&quot; size=&quot;3&quot;&gt;'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|&lt;font color=&quot;#69 69 69&quot;&gt;'''اړیکه''']] '''&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; ۰۸:۱۶, ۲ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|‌‌‌‌'''نړۍ‌وال ‌وخت''']])</text>
      <sha1>nma01uzqu3xaur3b11onr69bhf37a81</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>