ويکيپېډيا
pswiki
https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DA%93%DB%8C_%D9%85%D8%AE
MediaWiki 1.45.0-wmf.8
first-letter
رسنۍ
ځانگړی
خبرې اترې
کارن
د کارن خبرې اترې
ويکيپېډيا
د ويکيپېډيا خبرې اترې
دوتنه
د دوتنې خبرې اترې
ميډياويکي
د ميډياويکي خبرې اترې
کينډۍ
د کينډۍ خبرې اترې
لارښود
د لارښود خبرې اترې
وېشنيزه
د وېشنيزې خبرې اترې
تانبه
د تانبې خبرې اترې
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Event
Event talk
تيګرينيا ژبه
0
50788
353134
330589
2025-07-08T23:51:00Z
200.24.154.85
353134
wikitext
text/x-wiki
{{هراړخيز مالوماتبکس}}'''تګرینایي ژبه''' په [[تګرینیایي ژبه]] ትግርኛ) {{Lang-en|Tigrinya language}}) يوه [[سامي ژبې|سامي ژبه]] ده چې په ګييز ليکدود ليکل کيږي او په [[اېريتريا]] او [[ایتوپیا|اېتوپيا]] کې پرې ۷٬۵۰۷٬۷۸۰ وګړي خبرې کوي.<ref>https://scriptsource.org/cms/scripts/page.php?item_id=country_detail&key=ER</ref><ref>https://scriptsource.org/cms/scripts/page.php?item_id=country_detail&key=ET</ref><ref>https://web.archive.org/web/20190606055000/https://www.ethnologue.com/language/tir</ref><ref>Stated in: ''The Cambridge Encyclopedia of Language''. Page(s): 316. Publisher: Cambridge University Press. د خپرولو نیټه: ۱۹۸۷. ليکوال: David Crystal.</ref>
==سرچينې==
{{لړسرچينې}}
omvscd3x685u0zcy2qcg1oaz9bguu5r
تالېشي ژبه
0
64929
353136
324564
2025-07-09T03:48:59Z
200.24.154.85
353136
wikitext
text/x-wiki
{{هراړخيز مالوماتبکس}}{{د ژبې مالوماتبکس|name=تالېشي ژبه|image=[[File:Talysh in Nastaliq, Latin Script, and Cyrillic Script.png|200px]]|nativename=tolışə zıvon<br>толышә зывон{{سخ}}<span style="font-size: large;">تؤلشه زوؤن</span>|states=ازربايجان او
ايران|region=د [[د کسپین سمندر يا خزر بحيرې]] لوېديځ او سوېل لوېديځې سيمې|speakers=۲٫۳۰۰٫۰۰۰<ref>{{cite news |url=http://www.joshuaproject.net/peoples.php?peo3=15220 |title=Endangered langues: the full list |accessdate=۵/۰۸/۲۰۱۱ | location=London |work=The Guardian |first=Lisa |last=Evans |date=15 April 2011}}</ref>|familycolor=[[اندو-اروپایی]]|fam2=[[اندو ايراني ژبې]]|fam3=[[ايراني ژبې]]|fam4=[[لوېديځې ايراڼې ژبې]]|fam5=[[شمال لوېديځې ايراني ژبې]]<ref name="Ethnologue">[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tly Ethnologue report for Talysh]</ref>|fam6=[[د کسپین سمندر ژبې]]<ref>[https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=132659 د ګیلکي او مازندراني تالېشي ترمنځ ورته والی او توپیرونه ], Jahad Daneshgahi. (in Persian) </ref>|script=[[فارسي ليکدود]] په ایران کې
[[ لاتین ليکدود]] په آذربایجان کې
[[ لاتین]] او [[آرامي]] ځانګړې تالېشي|agency=[[د فارسي ژبې او ادبیاتو اکاډمۍ]]|iso3=tly|lingua=58-AAC-ed|map=[[دوتنه:Talysh language dialects.svg|300px|هيڅ|د تالېشي ژبه په نقشه کې د کیسپین سمندر په لویدیځ کې د ژبو (سور: تالېشي ګستاسبي او ژېړ شنه: سویلي یا ایراني تالېشي) سره په نقشه کې شتون لري.]]}}
'''تالېشي ژبه''' د یوې ژبې د ډلې نوم دی چې د ایران په شمال لویدیځ کې یوه له هغو ژبو څخه ده چې تالېش وګړي پرې خبرې کوي. تالشي ژبه د کسپین ژبو څخه یوه هم بلل کیږي. تاتي ژبه د ایران په شمال لوېدیځو ژبو کې تالشي ژبې ته تر ټولو نږدې ژبه ده. په دې ډول چې د ژبپوهنې ځينو سرچينو، لکه اثارو پوهانو دا دواړه د يوې ژبې ډلې ګڼلي دي. <ref name="Ethnologue">[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tly Ethnologue report for Talysh]</ref>
میلر په دې باور دی چې په څرګندو دلایلو سره ویلای شو چې تاتي او طالشي د هغو ژبو تسلسل دي چې لږ تر لږه د [[پهلوي ژبه|منځنۍ پارسي]] ژبې د پیل په وخت کې یې خبرې کولې. په هرصورت، د دې ژبو د تاریخ نښې نښانې د منځنۍ فارس څخه مخکې دوره کې شتون لري. څومره چې دا شواهد او نښې د پارتیان پهلوي ژبې سره د دغو ډیالوګونو مشترکات څرګندوي، دا هم د مادی او اوستا سره د دوی خورا نږدې اړیکې ښیي. ځکه چې د پهلوي ژبې او لرغونو ژبو لکه مدي او اوستا تر منځ توپير همدومره دی چې له دغو ژبو سره د تاتي او طالشي تر منځ ورته والی او توپير دی. <ref>{{Cite book|title=ولایت دارالمرز ایران: گیلان|last=رابینو|first=ه. ل|publisher=رشت، طاعتی، 1374|year=|isbn=|location=رشت|pages=}}</ref>
== د تالېشي او نورو ایراني ژبو پرتله کول ==
ټات، تالاش او مازندراني ژبې خبرې کوي چې په ډیری مواردو کې له [[پاړسي ژبه|پارسي]] سره توپیر لري او د مادی، پارتیان او اوستا سره ورته دي. <ref>دیاکونف، ا.م. تاریخ ماد، ترجمه کریم کشاورز</ref> تالشي ژبه د [[لوري ژبه|لوری]] ، اوستا او [[کوردي ژبه|کرد]] ژبو سره ورته ده. <ref>دائرةالمعارف بزرگ اسلامی جلد ۱۴ مدخل تالش. علی عبدلی</ref> <ref>علی عبدلی، فرهنگ تطبیقی تالشی - تاتی - آذری، تهران، ۱۳۸۰.</ref> له همدې امله، دا ټولې ژبنۍ ډلې د شمال لویدیز ایراني ژبو په کټګورۍ کې نږدې ځای لري. خو فارسي ژبه د خپل توپیر له امله د سویل لویدیځ ایراني ژبو په کتګورۍ کې ځای لري. <ref name="Ethnologue">[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tly Ethnologue report for Talysh]</ref> په هرصورت، د تالشي ژبه د سویلي ایران د خلکو ژبې سره ډیره ورته ده ( [[اچمي ژبه|ایچمي ژبه]] ) چې د ایران د سویل لویدیز څانګې څخه ده.
== تالېشي او نورې شمال لوېدیځې ایراني ژبې ==
د لاندنیو ژبو ترڅنګ، تالشي ژبه د ایران د شمال لویدیز ژبو کټګوري جوړوي: <ref name="Ethnologue: Northwestern Iranian Languages">[https://www.ethnologue.com/subgroups/northwestern-2 Northwestern Iranian Languages on Ethnologue]</ref>
* د تالېشي - تاتي ژبې ډله
* د کوردي ژبې ډله
* د زازا-ګوراني ژبې ډله
* د سیمناني ژبې ډله
* د لیکي ژبې ژبنۍ ډله
* د ایران د مرکزي ژبې ډله
* د کسپین سمندرګي ژبنۍ ډله
* د اورموري - پراچي ژبې ډله
* د خلج ژبې ډله
== د تالېشي ژبې جغرافيايي وېش ==
د تالېش وینا کوونکي په عمده توګه تالېش وګړي دي. دوی [[گيلان ولایت|د ګیلان ولایت]] په لوېدیځ کې ژوند کوي، د [[اردبيل ولايت|اردبیل]] ولایت [[نمين ولسوالي|د نیمین ښار]] په پنځو کلیو (انباران-مین آباد-جد-میرزاناق-ګولشن) او همدارنګه د [[ازربايجان|د اذربایجان جمهوریت]] د استارا - [[لريک|لیریک]] - لنکران - مسالي - یردملي - جلیل آباد سیمو کې ژوند کوي.
== د تالېشي ژبې وينګ ==
د سومیسارا او فومان ولایتونو د تالش نیشین په سیمو کې د قضیو مطالعې ښیي چې د ګیلک نیشین ګاونډیو کلیو تلش یا ورته لغتونه کاروي، کوم چې د ګیلکي څخه توپیر لري. حمدالله مصطفي د [[گيلان ولایت|ګیلان]] د خلکو او پهلوي ژبې سره د هغه د نږدېوالي په اړه هم یادونه کوي. هغه د تالېش د خلکو په اړه داسې تشریح کوي: "د ا قوم د امام شافعي په مذهب دي،سپین مخونه لري، ژبه یې پهلوي او ګیلاني پورې تړلې ده." »
د دوی د هڅو په منځ کې، یو پیاوړی ژبنی توپیر شتون لري - د نورو ژبو د نفوذ په تناسب. په شمالي تالاش کې، د استاراي ، لنکراني ، مسالي او لیریکي انباراني پنځه ژبې لیدل کیدی شي. په جنوبي تالش کې، د استارا په شاوخوا سیمو کې، د تالشي ژبه د ترکي ژبې سره مخلوط شوې، او د مسال په سیمو کې د شاوخوا کلیو، مکلوان ، مسیلح کلا او تالش دواب پورې ، یوه ډیره مستند تالشي ژبه ویل کیږي، چې البته د هغې څخه اغیزمنه شوې ده. د دوی له خوا د ګیلکنشین سیمو ته د نږدې والي له امله او تر ټولو مستند دی، دا بولۍ د مرکزي تالاش یا تالاشډولاب سیمې پورې اړه لري ځکه چې په وروستیو وختونو کې یې خلک په غرونو کې اوسیدل او د نورو توکمونو سره یې لږ اړیکه درلوده. . د تالشيانو په منځ کې یوازینۍ ژبه چې د شمال لویدیز ژبو سره تړاو نلري او د تالشي ژبې سلسله ته ننوتلې او خورا متنوع یې ترکي ژبه ده . دا مسله په شمالي تالش او د ایران په استارا کې په کلکه لیدل کیږي.
د تالېش وګړي په دوه برخو وېشل کېدی شي:
# مجرد خلک چې په کلیو او ښارونو کې ژوند کوي او مسلک یې کرنه ده او د '''تالېش''' په نوم یادیږي.
او تالېشانان چې د خپل ژوند په اوږدو کې له کمپ څخه بل کمپ ته او له کمپ څخه بل کمپ ته هجرت کوي او له لرغونو زمانو راهیسې د هغوی دنده د څارویو پالنه وه، خو اکثره یې بزګران دي، په لسمه پېړۍ کې یې تالشانو ته سفرونه کړي وو. د ارتاویل (اردبیل) د تالېشان او همدارنګه د [[تبريز ولسوالي|تبریز]] په هغه وخت کې د تات او تالېش قبیلې یادونه شوې، کله چې دوی د وخت په تېرېدو سره ورک شول او د ازري ویناوالو سره ځای په ځای شول.
په عموم کې د تالېشي ژبې لغاتونه او تلفظونه په درېوو برخو وېشل کېدی شي:
1- شمالي وينګ (ګشتاسبي)
۲- مرکزي وينګ
۳- سويلي وينګ (دولابي)
== تالېشي ژبه په تالېش ګشتاسبي وينګ کې ==
د تالېشي ژبه د ګشتاسبي وينګ کې ، د پخواني شوروي کارګرانو په ۱۹۳۱-۳۵ کلونو کې د ځان لپاره د لاتیني حروفو پر بنسټ یو الفبا جوړه کړه او د لومړي ځل لپاره یې په خپله ژبه کې د دې الفبا په کارولو سره ادبیات، اثار، اثار او درسي کتابونه خپاره کړل. په مکتبونو کې رسم الخط او ژبه پخپله تدریس کیږي. په لنکران کې د [[روزنپوهنه|پیډاګوجي]] پوهنتون حتی د تالشي څانګه هم وه. خو د ۱۹۳۵ کال نه وروسته د هغه دور د سیاسي پرمختګونو سره سره د تالشان وطني او کلتوري فعالیتونه پای ته ورسیدل. په تالاشي ژبه د کتابونو او مجلو د خپرېدو مخه ونيول شوه. لوړې زده کړې او د تالشي ښوونځي وتړل شول او د تالشي پوهان [[قزاقستان]] او نورو ختیځو جمهوریتونو ته جلاوطن شول. په 1949-52 کې، د دوی په زرګونو کورنۍ د تالاشان د ځپلو او جلا کولو په وخت کې موغان ته کډه شوې. <ref>عبدلی، علی: واژهنامه دانشآموزی تالشی - ترکی. در: مجله «آینده». سال نوزدهم، دی تا اسفند ۱۳۷۲ - شماره ۱۰–۱۲. (از صفحه ۱۰۴۰ تا ۱۰۴۲).</ref>
== ګرامر ==
=== ضمیرونه ===
په تالېشي ژبه کې ضمیرونه په دریو برخو وېشل شوي دي: موضوعي ضمیرونه، غیر فعال ضمیرونه، او ملکیت ضمیرونه. <ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی۱=رضایتی کیشه خاله|نام۱=محرم|تاریخ=1382|عنوان=چند نکته دستوری در گویش تالشی|پیوند=http://ensani.ir/fa/article/99890/چند-نکته-دستوری-در-گویش-تالشی|ژورنال=ویژه نامه نامه فرهنگستان (گویش شناسی)|دوره=|شماره=1|صفحات=48-50|doi=|تاریخ بازبینی=}}</ref>
{| class="wikitable"
!ضمیر
! 1 مفرد
! 2 مفرد
! 3 مفرد
! 1 جمع
! 2 جمع
! ۳ جمع
|-
| فاعلي، تالېشي (لمیر)
|ăz
|të
|av
|ama
|šëma
|ave
|-
| مفعولي، تالېشي (لمیر)
|mën
|tën
|avi
|aman
|šëman
|avešun
|-
| ملکي، تالېشي (لمیر)
|čëmë
|ëštë
|čayi
|čama
|šëma
|čăn
|}
=== لازم فعل ===
په لاندې جدول کې، د خوب کولو فعل (xəta) د تالېشي ژبې دپره سري وينګ له مخې په مختلفو زمانو کې کارول کیږي. (دا د [[رضوانشهر ولسوالي|رضوانشهر]] د پیریسر په وينګ [[رضوانشهر ولسوالي|ولاړه]] ده) <ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی۱=رضایتی کیشه خاله|نام۱=محرم|تاریخ=1388|عنوان=ساخت فعل در تالشی مرکزی (گویش پره سری)|پیوند=https://www.magiran.com/volume/58745|ژورنال=زبانشناسی|دوره=|شماره=44|صفحات=25-50|doi=|تاریخ بازبینی=}}</ref>
{| class="wikitable"
!وخت/شخص
! 1 واحد
! 2 واحد
! 3 واحد
! 1 جمع
! 2 جمع
! ۳ جمع
|-
| ساده تېر
| xət-im(a)
| xət-iš(a)
| xət-a
| xət-imun(a)
| xət_irun(a)
| xət-in(a)
|-
| تېر زمانه
| xəta-m(a)
| xəta-š(a)
| xəta-a
| xəta-mun(a)
| xəta_run(a)
| xəta-n(a)
|-
| تېر کامل
| xəta b-im(a)
| xəta b-iš(a)
| xəta ba
| xəta b-imun(a)
| xəta b-irun(a)
| xəta b-in(a)
|-
| تېر کامل زمانه
| xəta ba-bem(a)
| xəta ba-be-š(a)
| xəta ba-be
| xəta ba-be-mun(a)
| xəta ba-be-run(a)
| xəta ba-ben(a)
|-
| د نښان سره پخوانی ګډون
| xəta bə-b-â-m
| xəta bə-b-â-š
| xəta bə-b-â
| xəta bə-b-â-mun
| xəta bə-b-â-run
| xəta bə-b-â-n
|-
| پخوانۍ برخه اخیستونکی پرته له نښه
| xəta bu-b-um
| xəta bə-bi
| xəta bu-bu
| xəta bə-b-am
| xəta bə-ba
| xəta bə-b-un
|-
| تېره جاري
| a-xəs-im(a)
| a-xəs-iš(a)
| a-xəs-i
| a-xəs- imun(a)
| a-xəs-irun(a)
| a-xəs-in(a)
|-
| تېر دوامداره زمانه
| ba-xəs-em
| ba-xəs-e-š
| ba-xəs-e
| ba-xəs-e-mun
| ba-xəs-e-run
| ba-xəs-en
|-
| راتلونکی په تیرو کې دی
| kâ a-xəs-im(a)
| kâ a-xəs-iš(a)
| kâ a-xəs-i
| kâ a-xəs- imun(a)
| kâ a-xəs-irun(a)
| kâ a-xəs-in(a)
|-
| تیر په پرمختګ کې
| kâ(r) b-im(a) xəta
| kâ(r) b-iš(a) xəta
| kâ(r) ba xəta
| kâ(r) b-immun(a) xəta
| kâ(r)b-irun(a) xəta
| kâ(r)b-in(a) xəta
|-
| Subjunctive موجود د نښان سره
| bə-xəs-â-m
| bə-xəs-â-š
| bə-xəs-â
| bə-xəs-mun
| bə-xəs-â-چلول
| bə-xəs-â-n
|-
| پرته له نښان څخه موجوده زمانه
| bə-xəs-um
| bə-xəs-i
| bə-xəs-u
| bə-xəs-am
| bə-xəs-a
| bə-xəs-un
|-
| اوس مهال په پرمختګ کې دی
| kâr-im(a) xəta
| kâr-iš(a) xəta
| kâr-a xəta xəta
| kâr-imun(a) xəta
| kâr-irun(a) xəta
| kâr-in(a) xəta
|-
| ساده حال/خبرونه
| ba-xet-im(a)
| ba-xet-iš(a)
| ba-xet-i
| ba-xet-immun(a)
| ba-xet-irun(a)
| ba-xet-in(a)
|-
| راتلونکی
| kâba-xet-im(a)
| kâ ba-xet-iš(a)
| kâ ba-xet-i
| kâ kâ ba-xet-imun(a)
| kâba-xet-irun(a)
| kâba-xet-in(a)
|}
== لغتونه ==
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="border:1px solid #a2a9b1; border-collapse:collapse; text-align: center; background:white;"
! style="width:70px; background:#ADD8E6;" |English
! style="width:80px; background:#ADD8E6;" |شمالی (لنکران و لوندویل)
! style="width:80px; background:#ADD8E6;" |مرکزي تالېشي وينګ
! style="width:80px; background:#ADD8E6;" |سوېلي (خوشابر/ شاندرمن)
! style="width:80px; background:#ADD8E6;" |تاتي (کلور/ گلوزان)
! style="width:80px; background:#ADD8E6;" |[[پاړسي ژبه|فارسی]]
|-
|big
|yol
|yâl
|yâl
|pilla
|bozorg
|-
|boy, son
|zôa
|zôa, zue
|zu'a, zoa
|zâ
|Pesar
|-
|bride
|vaya
|vayu
|gēša, vayu
|vayu, vēi
|arus
|-
|cat
|pišik
|peču
|peču, pešu, piši
|pešu
|gorbe, piši
|-
|cry (v)
|bëramati
|beramestē
|dad karde,beramē
|beramesan
|geristan
|-
|daughter, girl (little)
|kina, këla
|kilu, kela
|kina, kel(l)a
|kille, kilik
|doxtar
|-
|day
|rôž, ruj
|ruz
|ruz, roz
|ruz
|ruz
|-
|eat (v)
|hărdati
|hardē
|hardē
|hardan
|xordan
|-
|egg
|uva, muqna, uya
|âgla
|agla,merqona
|xâ, merqowna
|toxme morq
|-
|eye
|čaš
|čaš, čam
|čēm
|čašm
|čašm
|-
|father
|dada, piya, biya
|dada
|dada
|pē
|pedar
|-
|fear (v)
|purnē, tărsati
|târsinē, tarsestē
|tarsē
|tarsesan
|tarsidan
|-
|flag
|fëlăk
|parčam
|parcham ,beydoo
| ?
|parčam, derafš
|-
|food
|hărde
|xerâk
|xerâk
|xuruk
|xorâk
|-
|go (v)
|šëdati
|šē
|šē
|šiyan
|raftan (šodan)
|-
|house/room
|ka
|ka
|ka
|ka
|xâne
|-
|language; tongue
|zëvon,zôn
|zun
|zavon
|zuân
|zabân
|-
|moon
|mâng,ošëm
|mâng
|mang
|mung, meng
|mâh
|-
|mother
|mua, mu, nana
|nana
|nana,dede
|mâ, dēdē, nana
|mâdar, nane
|-
|mouth
|qav, gav
|ga, gav, ga(f)
|qar
|gar
|dahân, kak
|-
|night
|šav
|šaw
|šav
|šav
|šab
|-
|north
|kubaso
|šimâl
|shimal
| ?
|šemâl
|-
|rice
|bërz
|berz
|berj,berz
|berenj
|berenj
|-
|say (v)
|votati
|vâtē
|vâtē
|vâtan
|goftan
|-
|sister
|huva, hova, ho
|xâlâ, xolo
|xâ,khala
|xâv, xâ
|xâhar
|-
|small
|ruk, gada
|ruk
|ruk
|velle, xš
|kučak
|-
|sunset
|šăngo
|maqrib
|maghreb
| ?
|maqreb
|-
|sunshine
|haši
|âftâv
|aftav
| ?
|âftâb
|-
|water
|uv, åv
|âv
|âv
|âv
|âb
|-
|woman, wife
|žen
|žēn, žen
|yen, žen
|zanle, zan
|zan
|-
|yesterday
|zina
|zir, izer
|zir, zer
|zir
|diruz, di
|-
|}
{{Incubator|code=tly}}
== پايليکونه ==
{{لړسرچينې|۲}}
== سرچینې ==
* مستوفی، حمدالله به اهتمام دکتر محمد دبیرسیاقی، نزه القلوب، تهران، ص. ۱۰۷<nowiki><span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-6">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span></nowiki>
* بر پایهٔ کتاب: تالشان (از دوره صفویه تا پایان جنگ دوم [[ايران|ایران]] و روس) نوشته حسین احمدی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، تهران ۱۳۸۰.
* بر پایهٔ کتاب: تاریخ گیلان پس از اسلام نوشته قربان فاخته
[[وېشنيزه:د ايران ژبې]]
[[وېشنيزه:ايرانۍ ژبې]]
[[وېشنيزه:ايراني پاچايان]]
[[وېشنيزه:تالېش وګړي]]
[[وېشنيزه:ژبه]]
[[وېشنيزه:ژبې]]
[[وېشنيزه:ژبپوهان]]
[[وېشنيزه:Pages with unreviewed translations]]
6gtpbpf8vkw51yx9lx1jzoxpgbhabt1
د روسیې فدرالي واحدونه
0
67126
353133
347065
2025-07-08T20:38:08Z
CommonsDelinker
161
Removing [[:c:File:Coat_of_arms_of_Tula_Oblast.svg|Coat_of_arms_of_Tula_Oblast.svg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:The Squirrel Conspiracy|The Squirrel Conspiracy]] because: [[:c:COM:PCP|]] - every file from this user that I've checked ha
353133
wikitext
text/x-wiki
{| class="js-no-interprojets" style="border-collapse:collapse;width:100%;margin:1em; padding-right:6px;font-size:100%;;font-weight:bold;font-family:Bahij Zar; background:none;"
|-
| style="text-align:right;" | <div style="padding-bottom:0.5em;">'''د روسیې فدرالي واحدونه یا د''' '''روسیې فدرالي موضوعات''' (په [[روسي ژبه]]: сучекты Российской Федерации) ( {{Lang-en|Federal subjects of Russia}} [[روسیه|)]] د روسیې د اساسي قانون له مخې د روسيې غړي دي. دا د اساسي قانون له مخې د روسیې تر ټولو لوړه سیاسي څانګه ده. <ref>{{Cite web |title=The Constitution of the Russian Federation: Chapter 3, The Federal Structure |url=http://www.constitution.ru/en/10003000-04.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225132251/http://www.constitution.ru/en/10003000-04.htm |archive-date=2018-12-25 |access-date=2013-04-28}}</ref> د 2008 کال [[1 مارچ|د مارچ له 1 راهیسې]] ، د [[روسیه|روسیې فدراسیون]] د 83 فدرالي مضامینو څخه جوړ دی. <ref name="Constitution65">{{Cite web |title=Constitution of the Russian Federation |url=http://eng.constitution.kremlin.ru/#article-65 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225132247/http://constitution.kremlin.ru/#article-65 |archive-date=2018-12-25 |access-date=2013-04-28 |publisher=Russian Presidential Executive Office}}</ref>
== ډولونه ==
[[دوتنه:Russian Regions-EN.svg|link=فائل:Russian Regions-EN.svg|alt=روسی وفاق کي زیر نګین علاقي|middle|560x560px|د روسیې فدراسیون سیمې]]
<big>فدرالي موضوع په لاندې کټګوریو پورې اړه لري:</big>{{Legend|#C8B7B7|'''46 [[روسي اوبلاسټونه|ولايت]]''' (ولایتونه؛ {{lang|ru|область}}، ''oblast'')}}{{Legend|#00FF00|'''22 [[روسي جمهوريتونه|جمهوريتونه]]''' ( جمهوريتونه {{lang|ru|республика}}، ''respublika'')}}{{Legend|#FFFF00|'''9 [[روسي کرائي ګانې|کرائي ګانې]]''' (سيمې؛ {{lang|ru|край}}، ''kraĭ'')}}{{Legend|#FF6600|'''4 [[د روسيې خپلواکه اګرکونه|خپلواک اګرک]]''' (خپلواکه ولسوالۍ؛ {{lang|ru|автономный округ}}، ''avtonomnyĭ okrug'')}}{{Legend|#FF0000|'''3 [[د روسيې فدرالي ښارونه|فدرالي ښار]]''' (فدرالي ښار {{lang|ru|город федерального значения}}، ''gorod federal'nogo znacheniya'')}}{{Legend|#00FFFF|'''1 [[خپلواک ولايتونه|خپلواک ولايتونه]]''' (خپلواک ولايتونه؛ {{lang|ru|автономная область}}، ''avtonomnaya oblast'')}}
== د فدرالي مضامینو نوملړ ==
[[دوتنه:Federal subjects of Russia (by number).png|frame]]
{| class="wikitable sortable" style="text-align: center; font-size: 90%;"
!رمز
!نوم
!<small>پلازمېنه/اداري مرکز<br /><br />(تر ټولو لوی ښار، که چېرته پلازمېنه نه وي)</small>
! class="unsortable" |بيرغ
! class="unsortable" |نښان
!فدرالي ولسوالۍ
!اقتصادي سيمې
!پراخوالی (کيلومتر²)<ref>{{Cite web |last={{lang|ru|Федеральная служба государственной статистики}} (Federal State Statistics Service) |date=2004-05-21 |title=Территория، число районов، населённых пунктов и сельских администраций по субъектам Российской Федерации (''Territory، Number of Districts، Inhabited Localities، and Rural Administration by Federal Subjects of the د روسیې فدراسیون'') |url=http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_03.xls |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225132249/http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_03.xls |archive-date=2018-12-25 |access-date=2008-04-18 |website={{lang|ru|Всероссийская перепись населения 2002 года}} (All-روسيه Population Census of 2002) |publisher=Federal State Statistics Service |language=Russian}}</ref>
!نفوس<ref>{{Cite web |last={{lang|ru|Федеральная служба государственной статистики}} (Federal State Statistics Service) |date=2004-05-21 |title=Численность населения России، субъектов Российской Федерации в составе федеральных округов، районов، городских поселений، сельских населённых пунктов – районных центров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более человек (''Population of روسيه، its federal districts، federal subjects، districts، urban localities، rural localities—administrative centers، and rural localities with population of over 3,000'') |url=http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_04_1.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225132250/http://perepis2002.ru/ct/html/TOM_01_04_1.htm |archive-date=2018-12-25 |access-date=2008-06-23 |website={{lang|ru|Всероссийская перепись населения 2002 года}} (All-روسيه Population Census of 2002) |publisher=Federal State Statistics Service |language=روسيهn}}</ref> <nowiki>!!</nowiki>
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |01
|[[اډيګيا جمهوريت|اډيګيا، جمهوريت]]
|مايکوپ
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Adygea.svg|link=فائل:Flag of Adygea.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Adygea.svg|link=فائل:Coat of arms of Adygea.svg|45x45px]]
|سوېلي
|شمالي قفقاز
| align="right" |7,600
| align="right" |447,109
| align="right" |1922
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |02
|[[باشکيرستان|باشکورتوستان، جمهوريت]]
|اوفا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Bashkortostan.svg|link=فائل:Flag of Bashkortostan.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Bashkortostan.svg|link=فائل:Coat of Arms of Bashkortostan.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|اورال
| align="right" |143,600
| align="right" |4,104,336
| align="right" |1919
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |03
|بوریاتیا، جمهوريت
|اولان-اودي
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Buryatia.svg|link=فائل:Flag of Buryatia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Buryatiya.svg|link=فائل:Coat of Arms of Buryatiya.svg|45x45px]]
|سابېريا
|ختيځه سايبېريا
| align="right" |351,300
| align="right" |981,238
| align="right" |1923
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |04
|[[التای جمهوریت]]
|ګورنو-التایسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Altai Republic.svg|link=فائل:Flag of Altai Republic.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Altai Republic.svg|link=فائل:Coat of Arms of Altai Republic.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |92,600
| align="right" |202,947
| align="right" |1922
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |05
|داغستان، جمهوريت
|ماخاچکالا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Dagestan.svg|link=فائل:Flag of Dagestan.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Dagestan.svg|link=فائل:Coat of Arms of Dagestan.svg|45x45px]]
|شمالي قفقاز
|شمالي قفقاز
| align="right" |50,300
| align="right" |2,576,531
| align="right" |1921
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |06
|[[انګوشتيا|انګوشتیا، جمهوريت]]
|ماګاس<br /><br />(تر ټولو لوی ښار: نازران)
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Ingushetia.svg|link=فائل:Flag of Ingushetia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Ingushetia.svg|link=فائل:Coat of Arms of Ingushetia.svg|45x45px]]
|شمالي قفقاز
|شمالي قفقاز
| align="right" |4,000
| align="right" |467,294
| align="right" |1992
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |07
|کباردینو-بالکاریا جمهوريت
|نالچک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kabardino-Balkaria.svg|link=فائل:Flag of Kabardino-Balkaria.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Kabardino-Balkaria.svg|link=فائل:Coat of Arms of Kabardino-Balkaria.svg|45x45px]]
|شمالي قفقاز
|شمالي قفقاز
| align="right" |12,500
| align="right" |901,494
| align="right" |1936
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |08
|کلميکيا، جمهوريت
|اليستا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kalmykia.svg|link=فائل:Flag of Kalmykia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Kalmykia.svg|link=فائل:Coat of Arms of Kalmykia.svg|45x45px]]
|سوېلي
|وولګا
| align="right" |76,100
| align="right" |292,410
| align="right" |1957
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |09
|کراچايي-چرکيسيا جمهوريت
|چرکیسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Karachay-Cherkessia.svg|link=فائل:Flag of Karachay-Cherkessia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Karachay-Cherkessia.svg|link=فائل:Coat of Arms of Karachay-Cherkessia.svg|45x45px]]
|شمالي قفقاز
|شمالي قفقاز
| align="right" |14,100
| align="right" |439,470
| align="right" |1957
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |10
|کریلیا، جمهوريت
|پېټروز اودسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Karelia.svg|link=فائل:Flag of Karelia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of the Republic of Karelia.svg|link=فائل:Coat of arms of the Republic of Karelia.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمالي
| align="right" |172,400
| align="right" |716,281
| align="right" |1956
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |11
|کومي جمهوريت
|سيکتيوکار
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Komi.svg|link=فائل:Flag of Komi.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of the Komi Republic.svg|link=فائل:Coat of Arms of the Komi Republic.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمالي
| align="right" |415,900
| align="right" |1,018,674
| align="right" |1921
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |12
|ماري اېل جمهوريت
|يوشکار-اولا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Mari El.svg|link=فائل:Flag of Mari El.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Mari El.svg|link=فائل:Coat of Arms of Mari El.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا ویاتکا
| align="right" |23,200
| align="right" |727,979
| align="right" |1920
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |13
|[[موردوويا|موردوویا، جمهوريت]]
|سارانسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Mordovia.svg|link=فائل:Flag of Mordovia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Mordovia.svg|link=فائل:Coat of Arms of Mordovia.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا ویاتکا
| align="right" |26,200
| align="right" |888,766
| align="right" |1930
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |14
|[[د ياکوتيا جمهوريت]]
|یاکوتسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Sakha.svg|link=فائل:Flag of Sakha.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Sakha (Yakutia).svg|link=فائل:Coat of Arms of Sakha (Yakutia).svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |3,103,200
| align="right" |949,280
| align="right" |1922
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |15
|[[شمالي اوسېتیا-الانیا جمهوريت]]
|ولاديقفقاز
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of North Ossetia.svg|link=فائل:Flag of North Ossetia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Wapen Ossetien.svg|link=فائل:Wapen Ossetien.svg|45x45px]]
|شمالي قفقاز
|شمالي قفقاز
| align="right" |8,000
| align="right" |710,275
| align="right" |1924
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |16
|[[تاتارستان جمهوريت]]
|کازان
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Tatarstan.svg|link=فائل:Flag of Tatarstan.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Tatarstan.svg|link=فائل:Coat of Arms of Tatarstan.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا
| align="right" |68,000
| align="right" |3,779,265
| align="right" |1920
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |17
|[[تووا|تووا جمهوريت]]
|کايزل
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Tuva.svg|link=فائل:Flag of Tuva.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Tuva.svg|link=فائل:Coat of arms of Tuva.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|ختيځه سايبېريا
| align="right" |170,500
| align="right" |305,510
| align="right" |1944
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |18
|ادمورتيا جمهوريت
|ايجيفسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Udmurtia.svg|link=فائل:Flag of Udmurtia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Udmurtia.svg|link=فائل:Coat of arms of Udmurtia.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|اورال
| align="right" |42,100
| align="right" |1,570,316
| align="right" |1920
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |19
|[[خاکسیا جمهوريت]]
|[[اباکان]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Khakassia.svg|link=فائل:Flag of Khakassia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Khakassia.svg|link=فائل:Coat of arms of Khakassia.svg|border|45x45px]]
|سايبېريا
|ختيځه سايبېريا
| align="right" |61,900
| align="right" |546,072
| align="right" |1930
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |20
|[[چيچنيا جمهوريت]]
|ګروزني
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Chechen Republic since 2004.svg|link=فائل:Flag of Chechen Republic since 2004.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Chechnya.svg|link=فائل:Coat of arms of Chechnya.svg|45x45px]]
|شمالي قفقاز
|شمالي قفقاز
| align="right" |15,300
| align="right" |1,103,686
| align="right" |1991
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |21
|[[چوواش جمهوريت]]
|چيبوکساري
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Chuvashia.svg|link=فائل:Flag of Chuvashia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Chuvashia.svg|link=فائل:Coat of Arms of Chuvashia.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا ویاتکا
| align="right" |18,300
| align="right" |1,313,754
| align="right" |1920
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |22
|التای سيمه
|بارناول
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Altai Krai.svg|link=فائل:Flag of Altai Krai.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Altai Krai.svg|link=فائل:Coat of Arms of Altai Krai.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |169,100
| align="right" |2,607,426
| align="right" |1937
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |92
|زابایکالسکی سيمه
|چيتا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Zabaykalsky Krai.svg|link=فائل:Flag of Zabaykalsky Krai.svg|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Zabaykalsky Krai.svg|link=فائل:Coat of arms of Zabaykalsky Krai.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|ختيځه سايبېريا
| align="right" |431,500
| align="right" |1,155,346
| align="right" |2008
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |91
|کامچاټکا کرائي
|پيټروپاولوسک-کامچاټسکي
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kamchatka Krai.svg|link=فائل:Flag of Kamchatka Krai.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Kamchatka Krai.svg|link=فائل:Coat of Arms of Kamchatka Krai.svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |472,300
| align="right" |358,801
| align="right" |2007
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |23
|[[کراسنودار سيمه]]
|کريسنودار
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Krasnodar Krai.svg|link=فائل:Flag of Krasnodar Krai.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Krasnodar Krai.svg|link=فائل:Coat of Arms of Krasnodar Krai.svg|45x45px]]
|سوېلي
|شمالي قفقاز
| align="right" |76,000
| align="right" |5,125,221
| align="right" |1937
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |24
|[[کراسنويارسک ولايت]]
|کراسنویارسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Krasnoyarsk Krai.svg|link=فائل:Flag of Krasnoyarsk Krai.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg|link=فائل:Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|ختيځه سايبېريا
| align="right" |2,339,700
| align="right" |2,966,042
| align="right" |1934
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |90
|[[پیرم سيمه]]
|پیرم
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Perm Krai.svg|link=فائل:Flag of Perm Krai.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Perm Krai.svg|link=فائل:Coat of Arms of Perm Krai.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|اورال
| align="right" |160,600
| align="right" |2,819,421
| align="right" |2005
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |25
|[[پريمورسکي سيمه|پریمورسکی سيمه]]
|ولادیوستوک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Primorsky Krai.svg|link=فائل:Flag of Primorsky Krai.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Primorsky Krai.svg|link=فائل:Coat of arms of Primorsky Krai.svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |165,900
| align="right" |2,071,210
| align="right" |1938
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |26
|سټاوروپول سيمه
|سټاوروپول
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Stavropol Krai.svg|link=فائل:Flag of Stavropol Krai.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Stavropol Krai.svg|link=فائل:Coat of arms of Stavropol Krai.svg|45x45px]]
|شمالي قفقاز
|شمالي قفقاز
| align="right" |66,500
| align="right" |2,735,139
| align="right" |1934
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |27
|[[خاباروسک سيمه|خابارووسک سيمه]]
|خابارووسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Khabarovsk Krai.svg|link=فائل:Flag of Khabarovsk Krai.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Khabarovsk Krai.svg|link=فائل:Coat of arms of Khabarovsk Krai.svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |788,600
| align="right" |1,436,570
| align="right" |1938
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |28
|[[آمور|آمور ولايت]]
|بلاګوویشچینسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Amur Oblast.svg|link=فائل:Flag of Amur Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Amur Oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Amur Oblast.svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |363,700
| align="right" |902,844
| align="right" |1932
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |29
|[[د ارخانګلسک ولايت|آرخانګلسک ولايت]]
|[[ارخانګلسک|آرخانګلسک]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Arkhangelsk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Arkhangelsk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Arkhangelsk oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Arkhangelsk oblast.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمالي
| align="right" |587,400
| align="right" |1,336,539
| align="right" |1937
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |30
|[[استراخان ولايت]]
|[[استراخان]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Astrakhan Oblast.svg|link=فائل:Flag of Astrakhan Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Astrakhan Oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Astrakhan Oblast.svg|45x45px]]
|سوېلي
|وولګا
| align="right" |44,100
| align="right" |1,005,276
| align="right" |1943
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |31
|[[بلګورود|بلګورود ولايت]]
|بلګورود
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Belgorod Oblast.svg|link=فائل:Flag of Belgorod Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Lob Coat of Arms of Belgorod Oblast.svg|link=فائل:Lob Coat of Arms of Belgorod Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي ارض اسود
| align="right" |27,100
| align="right" |1,511,620
| align="right" |1954
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |32
|[[بریانسک|بریانسک ولايت]]
|بریانسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Bryansk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Bryansk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Bryansk Oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Bryansk Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |34,900
| align="right" |1,378,941
| align="right" |1944
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |33
|[[ولاديمير ولايت|ولادیمیر ولايت]]
|ولادیمیر
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Vladimirskaya Oblast.svg|link=فائل:Flag of Vladimirskaya Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Vladimiri Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Vladimiri Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |29,000
| align="right" |1,523,990
| align="right" |1944
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |34
|وولګوګراډ ولايت
|وولګوګراډ
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Volgograd Oblast.svg|link=فائل:Flag of Volgograd Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Volgograd oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Volgograd oblast.svg|45x45px]]
|سوېلي
|وولګا
| align="right" |113,900
| align="right" |2,699,223
| align="right" |1937
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |35
|ولوګدا ولايت
|ولوګدا<br /><br />(تر ټولو لوی ښار: چرپووتس)
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Vologda oblast.svg|link=فائل:Flag of Vologda oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Vologda oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Vologda oblast.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمالي
| align="right" |145,700
| align="right" |1,269,568
| align="right" |1937
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |36
|ورونیش ولايت
|ورونیش
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Voronezh Oblast.svg|link=فائل:Flag of Voronezh Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Voronezh Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Voronezh Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي ارض اسود
| align="right" |52,400
| align="right" |2,378,803
| align="right" |1934
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |37
|ایوانوو ولايت
|ایوانوو
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Ivanovo Oblast.svg|link=فائل:Flag of Ivanovo Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Ivanovo Oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Ivanovo Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |21,800
| align="right" |1,148,329
| align="right" |1936
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |38
|[[ايرکتسک ولايت|ارکتسک ولايت]]
|ارکتسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Irkutsk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Irkutsk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Irkutsk Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Irkutsk Oblast.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|ختيځه سايبېريا
| align="right" |767,900
| align="right" |2,581,705
| align="right" |1937
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |39
|کیلننګراډ ولايت
|[[کالینینګراد|کیلننګراډ]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kaliningrad Oblast.svg|link=فائل:Flag of Kaliningrad Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Kaliningrad Oblast Coat of Arms 2006.svg|link=فائل:Kaliningrad Oblast Coat of Arms 2006.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|کیلننګراډ
| align="right" |15,100
| align="right" |955,281
| align="right" |1946
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |40
|کالوګا ولايت
|کالوګا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kaluga Oblast.svg|link=فائل:Flag of Kaluga Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Kaluga Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Kaluga Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |29,900
| align="right" |1,041,641
| align="right" |1944
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |42
|[[کيميروو ولايت|کیمیروو ولايت]]
|کیمیروو<br /><br />(تر ټولو لوی ښار: نووکوزنتسک)
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kemerovo oblast.svg|link=فائل:Flag of Kemerovo oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Kemerovo Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Kemerovo Oblast.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |95,500
| align="right" |2,899,142
| align="right" |1943
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |43
|کیروف ولايت
|کیروف
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kirov Region.svg|link=فائل:Flag of Kirov Region.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Kirov Region.svg|link=فائل:Coat of arms of Kirov Region.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا ویاتکا
| align="right" |120,800
| align="right" |1,503,529
| align="right" |1934
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |44
|کوستروما ولايت
|کوستروما
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kostroma Oblast (2000-06).svg|link=فائل:Flag of Kostroma Oblast (2000-06).svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Kostroma Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Kostroma Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |60,100
| align="right" |736,641
| align="right" |1944
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |45
|کورګان ولايت
|کورګان
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kurgan Oblast.svg|link=فائل:Flag of Kurgan Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Kurgan Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Kurgan Oblast.svg|45x45px]]
|اورال
|اورال
| align="right" |71,000
| align="right" |1,019,532
| align="right" |1943
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |46
|کورسک ولايت
|کورسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Kursk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Kursk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Kursk oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Kursk oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي ارض اسود
| align="right" |29,800
| align="right" |1,235,091
| align="right" |1934
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |47
|لیننګراډ ولايت
|تر ټولو لوی ښار: ګاتچینا{{Ref label|a|a|none}}
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Leningrad Oblast.svg|link=فائل:Flag of Leningrad Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Leningrad Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Leningrad Oblast.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمال لوېديځ
| align="right" |84,500
| align="right" |1,669,205
| align="right" |1927
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |48
|لیپټسک ولايت
|لیپټسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Lipetsk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Lipetsk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Lipetsk oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Lipetsk oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي ارض اسود
| align="right" |24,100
| align="right" |1,213,499
| align="right" |1954
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |49
|ماګادان ولايت
|ماګادان
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Magadan Oblast.svg|link=فائل:Flag of Magadan Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Magadan oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Magadan oblast.svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |461,400
| align="right" |182,726
| align="right" |1953
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |50
|ماسکو ولايت
|تر ټولو لوی ښار: بالاشیکا{{Ref label|b|b|none}}
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Moscow oblast.svg|link=فائل:Flag of Moscow oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Moscow oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Moscow oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |45,900
| align="right" |6,618,538
| align="right" |1929
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |51
|[[مورمانسک ولايت|مورمانسک ولايت]]
|مورمانسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Murmansk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Murmansk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Герб Мурманской области.svg|link=فائل:Герб Мурманской области.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمالي
| align="right" |144,900
| align="right" |892,534
| align="right" |1938
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |52
|[[نېزني نوګورود ولايت|نزہنی نووګورود ولايت]]
|نزہنی نووګورود
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Nizhny Novgorod Region.svg|link=فائل:Flag of Nizhny Novgorod Region.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Nizhny Novgorod Region.svg|link=فائل:Coat of arms of Nizhny Novgorod Region.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا ویاتکا
| align="right" |76,900
| align="right" |3,524,028
| align="right" |1936
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |53
|نووګورود ولايت
|ویلیکی نووګورود
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Novgorod Oblast.svg|link=فائل:Flag of Novgorod Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Novgorod Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Novgorod Oblast.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمال لوېديځ
| align="right" |55,300
| align="right" |694,355
| align="right" |1944
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |54
|نووسیبرسک ولايت
|[[نووسيبيرسک|نووسیبرسک]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Novosibirsk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Novosibirsk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Novosibirsk oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Novosibirsk oblast.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |178,200
| align="right" |2,692,251
| align="right" |1937
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |55
|اومسک ولايت
|اومسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Omsk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Omsk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Omsk Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Omsk Oblast.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |139,700
| align="right" |2,079,220
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |56
|[[اورینبورګ ولايت|اورنبرګ ولايت]]
|اورنبرګ
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Orenburg Oblast.svg|link=فائل:Flag of Orenburg Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Orenburg Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Orenburg Oblast.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|اورال
| align="right" |124,000
| align="right" |2,179,551
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |57
|اوریول ولايت
|اوریول
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Oryol Oblast.svg|link=فائل:Flag of Oryol Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Oryol Oblast (small).svg|link=فائل:Coat of arms of Oryol Oblast (small).svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |24,700
| align="right" |860,262
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |58
|پینزا ولايت
|پینزا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Penza Oblast.svg|link=فائل:Flag of Penza Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Gerb of Penza region.jpg|link=فائل:Gerb of Penza region.jpg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا
| align="right" |43,200
| align="right" |1,452,941
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |60
|پسکوف ولايت
|پسکوف
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag placeholder.svg|link=فائل:Flag placeholder.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Pskov Oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Pskov Oblast.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمال لوېديځ
| align="right" |55,300
| align="right" |760,810
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |61
|[[روستوف ولايت]]
|روستوف-نا-دونو
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Rostov Oblast.svg|link=فائل:Flag of Rostov Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Rostov Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Rostov Oblast.svg|45x45px]]
|سوېلي
|شمالي قفقاز
| align="right" |100,800
| align="right" |4,404,013
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |62
|ریازان ولايت
|ریازان
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Ryazan Oblast.svg|link=فائل:Flag of Ryazan Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Ryazan Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Ryazan Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |39,600
| align="right" |1,227,910
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |63
|سمارا ولايت
|سمارا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Samara Oblast.svg|link=فائل:Flag of Samara Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Samara Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Samara Oblast.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا
| align="right" |53,600
| align="right" |3,239,737
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |64
|[[سراتوف ولايت|ساراتوو ولايت]]
|ساراتوو
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Saratov Oblast.svg|link=فائل:Flag of Saratov Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Saratov oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Saratov oblast.svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا
| align="right" |100,200
| align="right" |2,668,310
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |65
|[[سخالين ولايت|سخالن ولايت]]
|یوژنوساخالینسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Sakhalin Oblast.svg|link=فائل:Flag of Sakhalin Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Sakhalin Oblast Coat of Arms.svg|link=فائل:Sakhalin Oblast Coat of Arms.svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |87,100
| align="right" |546,695
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |66
|[[سوېردلوسک ولايت|سوردلووسک ولايت]]
|[[یکاترینبورګ|یکاترینبورګ]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Sverdlovsk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Sverdlovsk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Sverdlovsk oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Sverdlovsk oblast.svg|45x45px]]
|اورال
|اورال
| align="right" |194,800
| align="right" |4,486,214
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |67
|سمولنسک ولايت
|سمولنسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Smolensk oblast.svg|link=فائل:Flag of Smolensk oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Smolensk oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Smolensk oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |49,800
| align="right" |1,049,574
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |68
|تیمبوف ولايت
|تیمبوف
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Tambov Oblast.svg|link=فائل:Flag of Tambov Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Tambov Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Tambov Oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي ارض اسود
| align="right" |34,300
| align="right" |1,178,443
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |69
|[[توېر ولايت|توور ولايت]]
|توور
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Tver Oblast.svg|link=فائل:Flag of Tver Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Tver oblast.svg|link=فائل:Coat of Arms of Tver oblast.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |84,100
| align="right" |1,471,459
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |70
|تومسک ولايت
|تومسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Tomsk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Tomsk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Tomsk Oblast, Russia.svg|link=فائل:Coat of arms of Tomsk Oblast, Russia.svg|45x45px]]
|سايبېريا
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |316,900
| align="right" |1,046,039
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |71
|تولا ولايت
|تولا
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Tula Oblast.svg|link=فائل:Flag of Tula Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |25,700
| align="right" |1,675,758
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |72
|تیومن ولايت
|تیومن
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Tyumen Oblast.svg|link=فائل:Flag of Tyumen Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Tyumen Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Tyumen Oblast.svg|45x45px]]
|اورال
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |1,435,200
| align="right" |3,264,841
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |73
|اولیانووسک ولايت
|اولیانووسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Флаг Ульяновской области (2013).svg|link=فائل:Флаг Ульяновской области (2013).svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Герб Ульяновской области (2013).svg|link=فائل:Герб Ульяновской области (2013).svg|45x45px]]
|[[د وولګا فدرالي ولسوالۍ|وولګا]]
|وولګا
| align="right" |37,300
| align="right" |1,382,811
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |74
|چیلیابنسک ولايت
|چیلیابنسک
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Chelyabinsk Oblast.svg|link=فائل:Flag of Chelyabinsk Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Chelyabinsk Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of Chelyabinsk Oblast.svg|45x45px]]
|اورال
|اورال
| align="right" |87,900
| align="right" |3,603,339
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |76
|یاروسلاول ولايت
|یاروسلاول
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|link=فائل:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Yaroslavl Oblast (2011) full.svg|link=فائل:Coat of Arms of Yaroslavl Oblast (2011) full.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |36,400
| align="right" |1,367,398
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |77
|[[مسکو|ماسکو]]
|—
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Moscow, Russia.svg|link=فائل:Flag of Moscow, Russia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Moscow.svg|link=فائل:Coat of arms of Moscow.svg|45x45px]]
|مرکزي
|مرکزي
| align="right" |1,100
| align="right" |10,382,754
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |78
|[[سینټ پیټرزبورګ|سینټ پیټرز برګ]]
|—
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Saint Petersburg Russia.svg|link=فائل:Flag of Saint Petersburg Russia.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Saint Petersburg (2003).svg|link=فائل:Coat of Arms of Saint Petersburg (2003).svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمال لوېديځ
| align="right" |1,439
| align="right" |4,662,547
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |79
|يهودي خپلواک ولايت
|بیروبیدشان
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of the Jewish Autonomous Oblast.svg|link=فائل:Flag of the Jewish Autonomous Oblast.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of the Jewish Autonomous Oblast.svg|link=فائل:Coat of arms of the Jewish Autonomous Oblast.svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |36,000
| align="right" |190,915
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |83
|نینیتس خپلواک اګرک
|ناریان-مار
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Nenets Autonomous District.svg|link=فائل:Flag of Nenets Autonomous District.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of arms of Nenets Autonomous Okrug.svg|link=فائل:Coat of arms of Nenets Autonomous Okrug.svg|45x45px]]
|شمال لوېديځ
|شمالي
| align="right" |176,700
| align="right" |41,546
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |86
|خانتي-مانسي خپلواک اګرک – یوګرا
|خانتی-مانسی<br /><br />(تر ټولو لوی ښار: سورګوت)
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Yugra.svg|link=فائل:Flag of Yugra.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Yugra.svg|link=فائل:Coat of Arms of Yugra.svg|45x45px]]
|اورال
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |523,100
| align="right" |1,432,817
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |87
|[[چکوتکا خپلواک اګرک|چوکوتکا خپلواک اګرک]]
|آنادیر
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Chukotka.svg|link=فائل:Flag of Chukotka.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Chukotka.svg|link=فائل:Coat of Arms of Chukotka.svg|45x45px]]
|لرې ختيځ
|لرې ختيځ
| align="right" |737,700
| align="right" |53,824
|- style="height:50px;"
| style="text-align:center;" |89
|یامالو-نینیتس خپلواک اګرک
|سالخارد<br /><br />(تر ټولو لوی ښار: نووی ارینګوي)
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Flag of Yamal-Nenets Autonomous District.svg|link=فائل:Flag of Yamal-Nenets Autonomous District.svg|border|45x45px]]
| style="text-align:center;" |[[دوتنه:Coat of Arms of Yamal Nenetsia.svg|link=فائل:Coat of Arms of Yamal Nenetsia.svg|45x45px]]
|اورال
|لوېديځه سايبېريا
| align="right" |750,300
| align="right" |507,006
|}
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:روسيه]]
[[وېشنيزه:روسي رادارونه]]
[[وېشنيزه:روسي ساينسپوهان]]
[[وېشنيزه:روسي اوبتلونه]]
[[وېشنيزه:روس]]
[[وېشنيزه:روسان]]
[[وېشنيزه:روسي]]
[[وېشنيزه:روسي اغوستن]]
[[وېشنيزه:روسي الوتکې]]
[[وېشنيزه:روسي جنرالان]]
[[وېشنيزه:روسي ختيځپوهان]]
[[وېشنيزه:روسي ژبه]]
mgene64w35yv7xvx01dsmxfwq8k4o2u
د کارن خبرې اترې:Faisal samandary
3
83920
353132
2025-07-08T17:04:22Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
353132
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=Faisal samandary}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۷:۰۴, ۸ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړۍوال وخت''']])
bumzdd9tl7uqxdefs5pe6s9etw2ingn
د کارن خبرې اترې:CChen (WMF)
3
83921
353135
2025-07-09T01:05:22Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
353135
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=CChen (WMF)}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۱:۰۵, ۹ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړۍوال وخت''']])
of5de9wooprymszeyzuvr3kyq425qx5
د کارن خبرې اترې:صابر حامدی
3
83922
353137
2025-07-09T04:54:39Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
353137
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=صابر حامدی}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۴:۵۴, ۹ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړۍوال وخت''']])
2frc0jhq0w5ibzek0ztet32b8zsxu5i
د کارن خبرې اترې:Հրաչ Թորոսյան
3
83923
353138
2025-07-09T06:33:48Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
353138
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=Հրաչ Թորոսյան}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۶:۳۳, ۹ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړۍوال وخت''']])
ouea3644qwlglry32z0f7nmbebiapxs
د کارن خبرې اترې:ResortHiro
3
83924
353139
2025-07-09T09:06:58Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
353139
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=ResortHiro}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۰۹:۰۶, ۹ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړۍوال وخت''']])
tep876km9f6x2tnsetvogem37gb90j8
د کارن خبرې اترې:Al3kseyk0valevi4
3
83925
353140
2025-07-09T10:11:21Z
ښه راغلاست پیغام ورکوونکی
11444
د يوه نوي کارن د خبرواترو مخ کې د [[ښه راغلئ|ښه راغلاست پيغام]] ورگډوي
353140
wikitext
text/x-wiki
{{ښه راغلئ|realName=|name=Al3kseyk0valevi4}}
-- <span style="font-family: MCS Quds SU normal; font-size: 15px; text-shadow: silver 0.2em 0.2em 0.1em;"> '''[[کارن:Af420|<font color="black">'''Af420''']]''' </span> <sup><font face="MCS Quds SU normal" size="3">'''[[د کارن خبرې اترې:Af420|<font color="#69 69 69">'''اړیکه''']] '''</font></sup> ۱۰:۱۱, ۹ جولای ۲۰۲۵ ([[همغږي نړیوال وخت|'''نړۍوال وخت''']])
c7v9qf60hagqq4a2l0khy5u7flxside