Wikipedia
quwiki
https://qu.wikipedia.org/wiki/Qhapaq_p%27anqa
MediaWiki 1.45.0-wmf.7
first-letter
Midya
Sapaq
Rimanakuy
Ruraq
Ruraq rimanakuy
Wikipidiya
Wikipidiya rimanakuy
Rikcha
Rikcha rimanakuy
MediaWiki
MediaWiki rimanakuy
Plantilla
Plantilla rimanakuy
Yanapa
Yanapa rimanakuy
Katiguriya
Katiguriya rimanakuy
TimedText
TimedText talk
Módulo
Módulo discusión
Evento
Evento discusión
Iray
0
23428
679572
644754
2025-06-30T16:52:18Z
CommonsDelinker
169
Removing [[:c:File:La_trilla_en_Arequipa.jpg|La_trilla_en_Arequipa.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Krd|Krd]] because: No license since 21 June 2025.
679572
wikitext
text/x-wiki
[[Rikcha:Battage à Fléau.jpg|thumb|Irana k'aspiwan irachkanku, [[Ransiya]]pi, [[Iwrupa chawpi pacha]]pi.]]
[[Rikcha:Dreschflegel.jpg|thumb|Irana [[k'aspi]].]]
[[Rikcha:Maler der Grabkammer des Menna 012.jpg|thumb|Buwiskunata saruchispa riwita irachkanku, Menna aya ukhupi, [[Mawk'a Iqiptu]]pi, 1422-1411 kñ.]]
'''Iray'''<ref>{{Ref SQ Qusqu|46|Iray. Ch’akisqa trigo chuqllutapas siwara chuqllutapas kawalluwan saruchispapas k’upaspapas rurun ch’uyanchay}}</ref><ref>{{Ref SQ Ayakuchu|32|Iray. Siwara, chaqipa, purutu utaq ima kawsaypas waqtaspa, kawalluwan saruchispa kusichuy; kawsaypa tullun rurunmanta rakiy}}</ref> '''Chhalluy'''<ref name="laime">{{Ref Laime|206|trillar. Quebrantar la mies para separar el grano de la paja. T’ustuy. Chhalluy}}</ref> icha '''T'ustuy''',<ref name="laime" /> [[kichwa]]pi '''Chamichiy'''<ref>{{Ref YaCos||trilla: chamichi < chamichina}}</ref> icha '''Haluchiy''',<ref>{{Ref Alki2|381}}</ref> [[ankash rimay]]pi '''Harutsiy'''<ref>{{Ref SQ Qusqu|25|Harutsiy. Siwarata, triguta iirachaw kawalluwan harutsiy}}</ref> ('''Saruchiy''') icha '''Takatsiy''' ('''Takachiy''') nisqapiqa [[qallchay|qallchasqa]], [[aymuray|aymurasqa]] [[riwi]] yurakunata irana k'aspi ''(mayal)'' nisqawan takaspa [[muru]]nkunatam chaskinchik icha ''ira'' nisqa patapi [[kawallu]]kunata icha [[buwis]]kunata [[saruy|saruchispa]] chay riwita iranchik, murukunata [[chhalla]]manta rakinapaq.
Kunan pacha [[qallchana irana]] nisqa chakra kamay llamk'anawanpas qallchaspa iranku.
== Hawa t'inkikuna ==
{{commonscat|Threshing}}
== Pukyukuna ==
<references />
[[Katiguriya:Chakra kamay]]
qukd6niyrma95do3wwoqz0ncxe5r99v
Souphanouvong
0
52643
679574
679431
2025-06-30T23:58:22Z
LNTG
31787
[[Special:Contributions/188.253.217.3|188.253.217.3]]-pa [[Special:Diff/679431|679431]] hukchasqanta kutichisqa ([[User talk:188.253.217.3|rimay]])
679574
wikitext
text/x-wiki
{{Pulitiku runa
| nombre= Souphanouvong<br>ສຸພານຸວົງ
| imagen= Souphanouvong1978.jpg
| cargo= '''[[Law suyu Umalliq]]'''<br>[[Rikcha:Emblem of Laos.svg|30px|Law suyu wallqanqa]]
| inicio= {{Pun|2|12|1975}}
| final= {{Pun|15|08|1991}}
| predecesor= musuq
| sucesor= [[Phoumi Vongvichit]]
| fechanac= {{Pun|13|07|1909}}
| lugarnac=[[Luang Prabang]]
| fechamuerte= {{Pun|9|01|1995}}
| lugarmuerte= [[Vientiane]]
| cónyuge= Viengkham Souphanouvong
| partido= Law llaqta Rivulusinaryu Partidupi
| vicepresidente=
| firma=
| religión=
| almamáter=
| profesión= [[pulitiku]]
|}}
'''Souphanouvong''' sutiyuq runaqa (* {{Pun|13|07|1909}} paqarisqa [[Luang Prabang]] suyupi - {{Pun|9|01|1995}} wañusqa [[Vientiane]] llaqtapi) huk [[Law suyu]] mama llaqta pulitiku karqan.
== Willay pukuykuna ==
== Kaypipas qhaway ==
* [[Wiñay kawsay (Law suyu)]]
== Hawa t'inkikuna ==
{{commonscat}}
=== [[Kastilla simi]]pi ===
{| {{tablabonita}} align=left width=65%
|-
|width="30%" align="center"|Ñawpaqnin kaq:<br />'''musuq'''
|width="30%" align="center"| '''I [[Law suyu Umalliq]]'''<br>[[Rikcha:Emblem of Laos.svg|30px|Law suyu wallqanqa]]<br /> [[1975]] - [[1991]]
|width="30%" align="center"|Qhipaqnin kaq:<br />'''[[Phoumi Vongvichit]]'''<br />
|}
[[Katiguriya:Qhari]]
[[Katiguriya:Paqarisqa 1909]]
[[Katiguriya:Wañusqa 1995]]
[[Katiguriya:Pulitiku (Law suyu)]]
[[Katiguriya:Umalliq (Law suyu)]]
g3nr2kd3di9eu0nzavpekbvedwizup1
Aníbal Cavaco Silva
0
53235
679573
679566
2025-06-30T23:00:59Z
LNTG
31787
[[Special:Contributions/188.253.218.3|188.253.218.3]]-pa [[Special:Diff/679566|679566]] hukchasqanta kutichisqa ([[User talk:188.253.218.3|rimay]])
679573
wikitext
text/x-wiki
{{Pulitiku runa
| nombre=Aníbal Cavaco Silva
| imagen=Aníbal Cavaco Silva Senate of Poland 01.jpg
| cargo='''XIX [[Purtugal Umalliq]]'''<br>[[Rikcha:Coat of arms of Portugal.svg|30px|Purtugal wallqanqa]]
| inicio= {{Pun|9|03|2006}}]
| final=
| predecesor= [[Jorge Sampaio]]
| sucesor=
| cargo2='''CXIV [[Purtugal Uma kamayuq]]'''<br>[[Rikcha:Coat of arms of Portugal.svg|30px|Purtugal wallqanqa]]
| inicio2= {{Pun|6|11|1985}}]
| final2= {{Pun|28|10|1995}}
| predecesor2= [[Mário Soares]]
| sucesor2= [[António Guterres]]
| fechanac=[[15 ñiqin anta situwa killapi]] [[1939]] watapi
| lugarnac=[[Boliqueime]] [[Purtugal]]
| fechamuerte=
| lugarmuerte=
| cónyuge= Maria Cavaco Silva (1963 - )
| partido=[[Purtugal Susyaldimukrata Partidupi|Susyaldimukrata]]
| vicepresidente=
| firma= Signature Aníbal Cavaco Silva-edit.svg
| religión= [[kathuliku]]
| almamáter= Lisbon Technical Yachay Sunturnin
| profesión= musiku, yachaq
|}}
'''Aníbal António Cavaco Silva''' sutiyuq runaqa (* {{Pun|15|07|1939}} p'unchawpi paqarisqa [[Boliqueime]] llaqtapi - ) [[Purtugal]] mama llaqtap musiku wan pulitiku qarqan, [[uma kamayuq]]ninmi kachkan.
Yaya: Teodoro Gonçalves Silva (Loulé, Boliqueime, Maritenda, 1912 – 2007); Mama: Maria do Nascimento Cavaco (Loulé, Boliqueime, Maritenda, 1912 - ).
Warmi: Maria Cavaco Silva <br>Churinkuna: Patrícia Maria Alves wan Bruno Alves.
== Kaypipas qhaway ==
* [[Pulitiku (Purtugal)]]
==Hawa t'inkikuna==
{{commonscat|Aníbal Cavaco Silva}}
{| {{tablabonita}} align=center width=60%
|width="30%" align="center"|Ñawpaqnin kaq:<br />'''[[Jorge Sampaio]]'''
|width="30%" align="center"|'''[[Purtugal Umalliq]]<br />[[Rikcha:Flag of Portugal.svg|30px|Purtugal]]'''<br>2006 -
|width="30%" align="center"|Qhipaqnin kaq:<br /> -
|-
|width="30%" align="center"|Ñawpaqnin kaq:<br />'''[[Mário Soares]]'''
|width="30%" align="center"|'''[[Purtugal Uma kamayuq]]<br />[[Rikcha:Flag of Portugal.svg|30px|Purtugal]]'''<br>1985 - 1995
|width="30%" align="center"|Qhipaqnin kaq:<br /> [[António Guterres]]
|-
|width="30%" align="center"|Ñawpaqnin kaq:<br />'''[[António de Sousa Franco]]'''
|width="30%" align="center"|'''[[Purtugal Musiku ministru]]<br />[[Rikcha:Flag of Portugal.svg|30px|Purtugal]]'''<br>1980 - 1981
|width="30%" align="center"|Qhipaqnin kaq:<br /> [[João Morais Leitão]]
|-
|}
{{DEFAULTSORT:Silva Anibal Cavaco}}
[[Katiguriya:Qhari]]
[[Katiguriya:Paqarisqa 1939]]
[[Katiguriya:Musiku (Purtugal)]]
[[Katiguriya:Pulitiku (Purtugal)]]
[[Katiguriya:Uma kamayuq (Purtugal)]]
[[Katiguriya:Umalliq (Purtugal)]]
ijmhitsbuwrs8wywdbh5z4zpp4vg1i9
Ruraq:Milhy98/Maki
2
64135
679575
2025-07-01T05:32:52Z
Milhy98
32545
Creado al traducir la página «[[:es:Special:Redirect/revision/167660098|Mano]]»
679575
wikitext
text/x-wiki
[[Rikcha:Human-Hands-Front-Back.jpg|rikchacha|275x275px| Runaq lluq'i makin, paña makin.]]
'''Maki''' ([[Latin simi|latin]] simimanta ''manus''), pishqa ruk'ayuq kurkunchispi tarikun. Kaymi imakunatapis yanapawanchis ap'iyta; ñawpaq uywakunaq [[Makiyuq|primatekunaq]] hinapis. <ref>福嶌, 教隆 (20 de enero de 2023). «[https://www.jstage.jst.go.jp/article/hispanica/2022/66/2022_157/_article/-char/ja/ RAE. Crónica de la lengua española 2020. Barcelona. Planeta, 2020, 968 p./RAE-ASALE. Crónica de la lengua española 2021. Barcelona. Planeta, 2021, 1252 p].». ''HISPANICA / HISPÁNICA'' '''2022''' (66): 157-161. <small>ISSN 0910-7789</small>. <small>doi:10.4994/hispanica.2022.157</small>. Consultado el 19 de septiembre de 2024.</ref> Wakin huk tulluyuq uywakunapiqa ñawpaq chakikunataqa maki nispam sutiyanku, manam chaki nispachu. <ref>«[https://www.uab.cat/web/detalle-noticia/la-mano-de-los-simios-mas-evolucionada-que-la-de-los-humanos-1345680342040.html?articleId=1265293787860 La mano de los simios, más evolucionada que la de los humanos]». Universitat Autònomamde Barcelona, febrero de 2010. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
Makiyuq kaspaqa riparayta atinchismi ña mana ñawiyuq kaspapis, ña harphayuq kaspapis, imaraykuchus ciribruman waykun willakuy, chaymi.
Kasqallantaqmi [[ñawi]], [[rinri]], [[Pirna|chaki]]<nowiki/>tapis.
== Makiq rikch'ayninmanta ==
[[Rikcha:Hand_Directional_Axes.JPG|rikchacha|275x275px| Eje de una mano]]
=== Ruk'ankunamanta ===
* '''Thumb''', "hatun ruk'a" icha "ñawpaq ruk'a" nisqapis riqsisqa. <ref>«[https://dle.rae.es/pulgar Dedo pulgar]».</ref>
* '''Rikch'ana ruk'a''', "makiq iskay kaq ruk'a" nisqapis. <ref>«[https://www.elmundo.es/como/2023/09/07/64f9a951e4d4d869058b4594.html ¿Por qué el dedo índice de la mano se llama así?]». ''ELMUNDO''. 7 de septiembre de 2023. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
* '''Chawpi ruk'a''', "kimsa kaq ruk'a", "chawpi ruk'a", "chawpi ruk'a", "sunqu ruk'a". <ref>López Mato, Omar (25 de octubre de 2022). «[https://www.infobae.com/historia/2022/10/25/el-dia-que-se-origino-el-insulto-de-levantar-el-dedo-del-medio-tras-una-batalla-del-siglo-xv/ El día que se originó el insulto de levantar el dedo del medio tras una batalla del siglo XV]». ''infobae''. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
* '''Anillu ruk'a''', "makiq tawa kaq ruk'a" nispapis riqsisqa; chaytaqa ''anillo'' ruk'a nispa sutichanku, occidental culturapi kasarakuy siwita apasqanrayku. <ref>«[https://www.elmundo.es/como/2023/08/28/64ea747dfdddff89a68b45a9.html Por qué el dedo anular de las manos se llama as]í». ''ELMUNDO''. 28 de agosto de 2023. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
* '''Huch'uy ruk'a''', "pichqa kaq ruk'a" icha "huch'uy ruk'a" nisqapis. <ref>«[https://www.elmundo.es/como/2023/08/11/64d5e963fc6c83164a8b45de.html ¿Por qué el dedo pequeño de la mano se llama meñique?]». ''ELMUNDO''. 11 de agosto de 2023. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref> <ref>«[https://dem.colmex.mx/ver/me%C3%B1ique Dedo meñique]».</ref>
=== Tullunkunamanta ===
[[Rikcha:Scheme_human_hand_bones-es.svg|rikchacha|350x350px| Maki tullukuna]]
Makiq pishqa tullunkunamanta. <ref>Body, Visible. «[https://www.visiblebody.com/es/learn/skeleton/appendicular-skeleton Aprenda anatomía del esqueleto | Esqueleto apendicular]». ''www.visiblebody.com''. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
== Qillqasqakuna ==
{{Reflist}}
sdbzo4f2436t3lzarwrtifzkw4rd0wm
679576
679575
2025-07-01T05:34:05Z
Milhy98
32545
679576
wikitext
text/x-wiki
[[Rikcha:Human-Hands-Front-Back.jpg|rikchacha|222x222px| Runaq lluq'i makin, paña makin.]]
'''Maki''' ([[Latin simi|latin]] simimanta ''manus''), pishqa ruk'ayuq kurkunchispi tarikun. Kaymi imakunatapis yanapawanchis ap'iyta; ñawpaq uywakunaq [[Makiyuq|primatekunaq]] hinapis. <ref>福嶌, 教隆 (20 de enero de 2023). «[https://www.jstage.jst.go.jp/article/hispanica/2022/66/2022_157/_article/-char/ja/ RAE. Crónica de la lengua española 2020. Barcelona. Planeta, 2020, 968 p./RAE-ASALE. Crónica de la lengua española 2021. Barcelona. Planeta, 2021, 1252 p].». ''HISPANICA / HISPÁNICA'' '''2022''' (66): 157-161. <small>ISSN 0910-7789</small>. <small>doi:10.4994/hispanica.2022.157</small>. Consultado el 19 de septiembre de 2024.</ref> Wakin huk tulluyuq uywakunapiqa ñawpaq chakikunataqa maki nispam sutiyanku, manam chaki nispachu. <ref>«[https://www.uab.cat/web/detalle-noticia/la-mano-de-los-simios-mas-evolucionada-que-la-de-los-humanos-1345680342040.html?articleId=1265293787860 La mano de los simios, más evolucionada que la de los humanos]». Universitat Autònomamde Barcelona, febrero de 2010. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
Makiyuq kaspaqa riparayta atinchismi ña mana ñawiyuq kaspapis, ña harphayuq kaspapis, imaraykuchus ciribruman waykun willakuy, chaymi.
Kasqallantaqmi [[ñawi]], [[rinri]], [[Pirna|chaki]]<nowiki/>tapis.
[[Rikcha:Hand_Directional_Axes.JPG|rikchacha|275x275px| Eje de una mano]]
== Makiq rikch'ayninmanta ==
=== Ruk'ankunamanta ===
* '''Thumb''', "hatun ruk'a" icha "ñawpaq ruk'a" nisqapis riqsisqa. <ref>«[https://dle.rae.es/pulgar Dedo pulgar]».</ref>
* '''Rikch'ana ruk'a''', "makiq iskay kaq ruk'a" nisqapis. <ref>«[https://www.elmundo.es/como/2023/09/07/64f9a951e4d4d869058b4594.html ¿Por qué el dedo índice de la mano se llama así?]». ''ELMUNDO''. 7 de septiembre de 2023. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
* '''Chawpi ruk'a''', "kimsa kaq ruk'a", "chawpi ruk'a", "chawpi ruk'a", "sunqu ruk'a". <ref>López Mato, Omar (25 de octubre de 2022). «[https://www.infobae.com/historia/2022/10/25/el-dia-que-se-origino-el-insulto-de-levantar-el-dedo-del-medio-tras-una-batalla-del-siglo-xv/ El día que se originó el insulto de levantar el dedo del medio tras una batalla del siglo XV]». ''infobae''. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
* '''Anillu ruk'a''', "makiq tawa kaq ruk'a" nispapis riqsisqa; chaytaqa ''anillo'' ruk'a nispa sutichanku, occidental culturapi kasarakuy siwita apasqanrayku. <ref>«[https://www.elmundo.es/como/2023/08/28/64ea747dfdddff89a68b45a9.html Por qué el dedo anular de las manos se llama as]í». ''ELMUNDO''. 28 de agosto de 2023. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>[[Rikcha:Scheme_human_hand_bones-es.svg|rikchacha|350x350px| Maki tullukuna]]
* '''Huch'uy ruk'a''', "pichqa kaq ruk'a" icha "huch'uy ruk'a" nisqapis. <ref>«[https://www.elmundo.es/como/2023/08/11/64d5e963fc6c83164a8b45de.html ¿Por qué el dedo pequeño de la mano se llama meñique?]». ''ELMUNDO''. 11 de agosto de 2023. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref> <ref>«[https://dem.colmex.mx/ver/me%C3%B1ique Dedo meñique]».</ref>
=== Tullunkunamanta ===
Makiq pishqa tullunkunamanta. <ref>Body, Visible. «[https://www.visiblebody.com/es/learn/skeleton/appendicular-skeleton Aprenda anatomía del esqueleto | Esqueleto apendicular]». ''www.visiblebody.com''. Consultado el 01 de julio de 2025.</ref>
== Qillqasqakuna ==
{{Reflist}}
jeajflo5ysa8ukeagjtchgo2cqstn8q