Бикипиэдьийэ sahwiki https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D2%AF%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%80%D1%8D%D0%B9 MediaWiki 1.45.0-wmf.7 first-letter Миэдьийэ Аналлаах Ырытыы Кыттааччы Кыттааччы ырытыыта Бикипиэдьийэ Бикипиэдьийэ ырытыыта Билэ Билэ ырытыыта MediaWiki MediaWiki-ни ырытыы Халыып Халыыбы ырытыы Көмө Көмөнү ырытыы Категория Категорияны ырытыы TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Event Event talk 0 4758 419240 390744 2025-07-01T00:38:05Z Ojkhol 24881 /* Административнай түҥэтии */ 419240 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |native_name = Румыния |conventional_long_name = ''România'' |common_name = Romania |image_flag = Flag of Romania.svg |image_coat = Coat of arms of Romania.svg |image_map = EU-Romania.svg |map_caption = {{map caption|country=[[Romania]]|region=[[Эуропа]]|subregion=the [[Эуропа Унията]]|legend=European location legend en.png}} |national_anthem = <span style="line-height:1.25em;">''[[Deşteaptă-te, române!]]''<small><br />''Awaken, Romanian!''</small></span> |official_languages = [[Румын тыла]]¹ |ethnic_groups = 89.5% [[Румыннар]], 6.6% [[мадьаардар]], 2.5% [[сыгааннар]], 1.4% атын омуктар |demonym = [[Румыннар]] |government_type = [[унитар ил|Унитар]] [[президент аҥардаах]] [[республика]] |capital = [[Бухарест]]&nbsp;(''Bucureşti'') |latd=44|latm=25|latNS=N|longd=26|longm=06|longEW=E |largest_city = capital |leader_title1 = [[Президент]] |leader_title2 = [[Премьер миниистир]] |leader_name1 = [[Трайан Бэсеску]] |leader_name2 = [[Калин Попеску-Тэричану]] <br /> ([[National Liberal Party (Romania)|PNL]]) |area_rank = 82nd |area_magnitude = 1_E+11 |area_km2 = 238,391 |area_sq_mi = 92,043 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 3 |population_estimate_year = July 2008 |population_estimate = 22,246,862 |population_estimate_rank = 50th |population_census_year = 2002 |population_census = 21,680,974 |population_density_km2 = 93 |population_density_sq_mi = 236 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 104th |GDP_PPP_year = 2007 |GDP_PPP = $245.847 billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/weorept.aspx?sy=2006&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=968&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=47&pr.y=11 |title=Romania|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2008-10-09}}</ref> |GDP_PPP_rank = 41st |GDP_PPP_per_capita = $11,400<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = 64th |GDP_nominal = $165.983 billion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = 38th |GDP_nominal_year = 2007 |GDP_nominal_per_capita = $7,697<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = 58th |HDI_year = 2005 |HDI = {{increase}} 0.813 |HDI_rank = 60th |HDI_category = <span style="color:green;">high</span> |Gini = 31 |Gini_year = 2003 |Gini_category = <span style="color:#ffcc00;">medium</span> |sovereignty_type = [[Formation]] |sovereignty_note = |established_event1 = [[Transylvania]] |established_date1 = 10th century |established_event2 = [[Wallachia]] |established_date2 = 1290 |established_event3 = [[Moldavia]] |established_date3 = 1346 |established_event4 = [[Mihai Viteazu|First Unification]] |established_date4 = 1599 |established_event5 = Reunification of [[Alexander Ioan Cuza|Wallachia and Moldavia]] |established_date5 = January 24, 1859 |established_event6 = Officially recognised independence |established_date6 = July 13, 1878 |established_event7 = Reunification with [[Union of Transylvania with Romania|Transylvania]] |established_date7 = December 1, 1918 |accessionEUdate = January 1, 2007 |currency = [[Румыния лиэйэ‎]] |currency_code = RON |time_zone = [[Eastern European Time|EET]] |utc_offset = +2 |time_zone_DST = [[Eastern European Summer Time|EEST]] |utc_offset_DST = +3 |drives_on = right |cctld = [[.ro]] |calling_code = 40 |footnotes = ¹ Other languages, such as [[Hungarian language|Hungarian]], [[German language|German]], [[Romani language|Romani]], [[Croatian language|Croatian]], [[Ukrainian language|Ukrainian]] and [[Serbian language|Serbian]], are official at various local levels.<br />² [[Romanian War of Independence]].<br />³ [[Treaty of Berlin (1878)|Treaty of Berlin]]. }} '''Румыния''' ({{lang-ro|România}}) диэн [[Балканнар|Балкан]] тумул арыытын хоту өттүгэр, [[Хара байҕал]] арҕаа кытылыгар баар дойду. Кирбиилэhэр [[Мадьаар Сирэ|Мадьаар Сириниин]] уонна [[Сербия]]лыын арҕаа, [[Украина]]лыын уонна [[Молдова]]лыын хотулугулуу-илин уонна [[Болгария]]лыын соҕуруу. Румыния [[Эуропа Унията|Эуропа Униятын]] дойдуларыттан дьонун ахсаанынан 7с (22 млн киhи) уонна иэнинэн тохсус миэстэлэргэ турар. Киин уонна ордук улахан куората [[Бухарест]]. 42 административнай- территориальнай единицаларга арахсар, онтон 41- һэ — жудайдар, онтон 1- һэ убаһаҕа тэҥнэһэр муниципальнай Бухарист. [[Киин куорат]]а — Бухарест. [[Государство|Государственнай]] тыл румынскай. Румыния-унитарнай государство уонна Президент-парламентскай республика. Президент постарын Йоханнис, премьер- министр Николай Чукров ылаллар. Индустрия сайдыылаах экономикалаах индустриальнай дойду. Харчынан кээмэйэ — румын лей (тохсунньу 10 күнүгэр 2019 с. — 4,05 лея 1 [[доллар]]ыгар [[АХШ]], Америка долларын сыаната сыл устата (365 хонук) +0,19, 3,88- 4,05 СС. үрдээбит. Румыния 1859 сыллаахха икки кинээс — [[Молдавия]] уонна [[Валахия]] холбоһуктарын түмүгэр үөскээбитэ. Тутулуга суох холбоһуктаах кинээс, утумнаах общество ыам ыйын 21 күнүгэр 1877 сыллаахха тэриллибит. С 1 января 2007 и [[НАТО]] с 29 марта 2004 года. == Гражданство Румынии == Гражданство — бу киһи уонна государство правовой сибээһигэр тирэҕирэн, 21/1991 №- дээх сокуонунан салайыллар.<ref>[https://assistpoint.ru/grazhdanstvo/kak-oformit-v-rumynii/#close Гражданство: судургутутуулаах программанан ылыы]</ref> [[Нууччалар|Россия дьоно]]- сэргэтэ, маннык ирдэбиллэртэн биирдэстэригэр сөп түбэһэр дьон ылыахтарын сөп.: * Дойду сиригэр- уотугар төрөөбүт- үөскээбит уонна онно олорор 8- тэн тахса саастаах дьон * Кэргэннэнэн, кэргэннэнэн (кэргэннэнэн) 5 сыл устата олорор * Гражданствоны сүтэрбит Румыния урукку гражданнара 22.12.1989 биричиинэлэринэн уонна кинилэр бастакы уонна иккис көлүөнэ удьуордара == Административнай үллэрии == Румыния сайдыы 8 регионугар быһаччы административнай единицалар буолбатахтар, оттон региональнай сайдыы координациятыгар сулууспалыыллар. Сайдыы регионнара 41 аты уонна 1 муниципальнай. Атыыһыттар 2686 коммунальнай (тыа сиригэр) уонна 256 муниципальнай тэриллиилэргэ арахсаллар. Коммунистар уонна муниципальнай тэриллиилэр саамай кырата суох административнай холбоһуктарынан буолаллар. Коммунистар бэйэлэрин дьаһалталара суох уонна административнай единица суох дэриэбинэлэргэ үллэһиннилэр. Румынияҕа барыта 13092 сел. Административнай структураҕа ураты муниципальнай Бухарист муниципальнай тэриллиилэртэн ураты иккис таһымнаах административнай единица буолар. Бухарист 6 секторга арахсыбыт,хас биирдии киһи бэйэтэ дьаһанар. == Эбии маны көр == * [[Румыния бэлиэ күннэрэ]] == Быһаарыылар == {{Быһаарыылар}} {{Geo-stub}} {{Countries of Europe}} [[Категория:Эуропа дойдулара]] e9dkmoelk71g9yfrllq5otb6tjxtxgl 0 4775 419230 418735 2025-07-01T00:30:41Z Ojkhol 24881 /* Словения бэлиэ күннэрэ */ 419230 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |native_name = Cловения Республиката |conventional_long_name = ''Republika Slovenija'' |common_name = Slovenia |image_flag = Flag of Slovenia.svg |image_coat = Coat of Arms of Slovenia.svg |image_map = Location Slovenia EU Europe.png |map_caption = {{map caption|location_color=dark green|country='''Slovenia'''|region=[[Europe]]|region_color=dark grey|subregion=the [[European Union]]|subregion_color=light green|legend=Location Slovenia EU Europe.png}} |national_anthem = {{nowrap|7th stanza of ''[[Zdravljica]]''}} |official_languages = [[Словен тыла]]¹ |demonym = Словениялар, [[Словеннар]] |capital = [[Любляна]] |latd=46 |latm=03 |latNS=N |longd=14 |longm=30 |longEW=E |largest_city = capital |government_type = [[Парламент республиката]] |leader_title1 = [[Президент]] |leader_title2 = [[Премьер миниистир]] |leader_name1 = [[Данило Түрк]] |leader_name2 = [[Борут Пахор]] |accessionEUdate = 1 ыам ыйа 2004 |area_rank = 153rd |area_magnitude = 1_E10 |area_km2 = 20,273 |area_sq_mi = 7,827 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 0.6 |population_estimate = 2,039,399 ² |population_estimate_year = 2008 |population_estimate_rank = 143rd |population_census = 1,964,036 |population_census_year = 2002 |population_density_km2 = 99.6 |population_density_sq_mi = 251 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 80th |GDP_PPP_year = 2007 |GDP_PPP = $54.714 billion<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/weorept.aspx?sy=2004&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=961&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=67&pr.y=1|title=Report for Selected Countries and Subjects<!-- Bot generated title -->}}</ref> |GDP_PPP_rank = 83rd |GDP_PPP_per_capita = $27,227<ref name="autogenerated1" /> (IMF) |GDP_PPP_per_capita_rank = 29th |GDP_nominal = $46.084 billion<ref name="autogenerated1" /> |GDP_nominal_rank = 67th |GDP_nominal_year = 2007 |GDP_nominal_per_capita = $22,932<ref name="autogenerated1" /> (IMF) |GDP_nominal_per_capita_rank = 30th |HDI_year = 2005 |HDI = {{increase}} 0.917 |HDI_rank = 27th |HDI_category = <font color="#009900">high</font> |sovereignty_type = [[Independence]] |sovereignty_note = from [[Socialist Federal Republic of Yugoslavia|Yugoslavia]] |established_event1 = Declared |established_event2 = Recognised |established_date1 = 25 June 1991 |established_date2 = 1992 |currency = [[эуро]] ([[Euro sign|€]])³ |currency_code = EUR |time_zone = [[Central European Time|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]] |utc_offset_DST = +2 |drives_on = right |cctld = [[.si]]⁴ |calling_code = 386 |ISBN_code = 961, 86 |ISO_3166-1_alpha2 = SI |ISO_3166-1_alpha3 = SVN |ISO_3166-1_num = 705 |alt_sport_code = SLO |vehicle_code = SLO |aircraft_code = S5 |footnotes = ¹ [[Italian language|Italian]] and [[Hungarian language|Hungarian]] are recognised as official languages in the residential municipalities of the Italian or Hungarian national community.<br />² Source: [http://www.stat.si/eng/novica_prikazi.aspx?ID=1950 Statistical Office of the Republic of Slovenia: Population, Slovenia, 30 June 2008]<br />³ Prior to 2007: [[Slovenian tolar]]<br />⁴ Also [[.eu]], shared with other [[European Union]] member states. }} {{Булкуйума|Словакия}} '''Словения''' ({{lang-sl|Slovenija}}), официаллык '''Словения Республиката''' ({{langi|sl|Republika Slovenija}}) диэн [[Орто Эуропа]] дойдута. [[Адриатик байҕал]] хотугулуу-илин кытылыгар баар. Кирбиилэhэр [[Италия|Италиялыын]] арҕаа, [[Хорватия|Хорватиялыын]] соҕуруу уонна илин, [[Мадьаар Сирэ|Мадьаар Сириниин]] хотугулуу-илин уонна [[Аустрия|Аустриялыын]] хоту. == Словения бэлиэ күннэрэ == * [[Муус устар 27]] — Оккупааннары утары өрө туруу күнэ * [[Ыам ыйын 15]] — Аармыйа күнэ * [[Бэс ыйын 8]] — Примож Трубар күнэ. Бу киһи (Primož Trubar, 1508-1586) словен тылынан бастакы бэчээттэммит кинигэни суруйбута * [[Бэс ыйын 25]] — Судаарыстыбаннас күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/2093/ День государственности Словении — 25 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010]</ref>. == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} == Сигэлэр == * [http://www.slovenia.si/ Slovenia.si]. Your gateway to information on Slovenia. * [http://www.vlada.si/en/ Government of the Republic of Slovenia] {{Geo-stub}} {{Countries of Europe}} [[Категория:Словения| ]] f50iox4xmnowy9vr784lo2s2h9e0zd0 0 5388 419231 418791 2025-07-01T00:31:05Z Ojkhol 24881 /* Пилипиин бэлиэ күннэрэ */ 419231 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |native_name = Пилипиин Өрөспүүбүлүкэтэ</br>{{lang|fil|Repúbliká ng̃ Pilipinas}} |conventional_long_name = Republic of the Philippines |common_name = the Philippines |image_flag = Flag of the Philippines.svg |image_coat = Coat of Arms of the Philippines.svg |national_motto = "Maka-Diyos, Maka-Tao, Makakalikasan, at Makabansa"<br /><small> [[English language|English]]: "For God, People, Nature, and Country" <ref name=ra8491>{{cite web |url=http://www.gov.ph/aboutphil/RA8491.asp |title=Republic Act No. 8491 |accessdate=2008-09-30}}</ref></small> |image_map = The Philippines and ASEAN (orthographic projection).svg |national_anthem = "[[Lupang Hinirang]]"<br /><small>(English: "Chosen Land") |official_languages = [[пилиипин тыла|пилипиин]], [[ааҥл тыла|ааҥл]] |auxiliary_languages = [[Spanish language|Spanish]], [[Arabic language|Arabic]] see foot note |languages_type = [[National language]] |languages = [[пилипиин тыла]] |regional_languages = [[Bikol language|Bikol]], [[Cebuano language|Cebuano]], [[Ilokano language|Ilocano]], [[Hiligaynon language|Hiligaynon]], [[Kapampangan language|Kapampangan]], [[Pangasinan language|Pangasinan]], [[Tagalog language|Tagalog]], and [[Waray-Waray language|Waray-Waray]] <ref name="About"/> |demonym = [[Filipino people|Filipino]], [[Pinoy]] <!---"Philippine" is not a demonym, because it does not refer to the people of the Philippines, only used in a geographic context---> |ethnic_groups = [[Пилиппиннэр (норуот)|Пилиппиннэр]] → [[Aeta]] · [[Ati (tribe)|Ati]] · [[Bajau]] · [[Bicolano people|Bicolano]] · [[Ibanag]] · [[Igorot]] · [[Ilocano people|Ilocano]] · [[Ivatan]] · [[Kapampangan people|Kapampangan]] · [[Lumad]] · [[Mangyan]] · [[Moro (ethnic group)|Moro]] · [[Tribes of Palawan|Palawan tribes]] · [[Pangasinan people|Pangasinan]]· [[Sambal]] · [[Tagalog people|Tagalog]] · [[Visayans]] · [[Filipino Chinese|Chinese]] · [[European ethnic groups|European]] · [[Spanish settlement in the Philippines|Spanish]] · [[Filipinos of American descent|American]] · [[Filipino Mestizo|Mestizo]] · [[Chavacano]] · [[Zamboangueño]] |capital = [[Манила]] |largest_city = [[Кесон-Сити]] <!-- Although [[Davao City]] has the largest land area, the article on [[largest city]] says we should refer to the most populous city, which as of 2006 is [[Quezon City]]. See the discussion page for more information. Changing this information without citation would be reverted.--> |government_type = [[Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[Constitutional republic|constitutional]] [[republic]] |leader_title1 = [[President of the Philippines|President]] |leader_name1 = [[Rodrigo Duterte]] |leader_title2 = [[Vice President of the Philippines|Vice President]] |leader_name2 = [[Leni Robredo]] |area_km2 = 300,000 |area_footnote = <ref name=CIAfactbook /> |area_sq_mi = 115,831 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |area_rank = 72nd |area_magnitude = 1 E11 |percent_water = 0.61%<ref name=CIAfactbook /> |population_estimate = 90.5 million<ref name=population /> |population_estimate_year = 2008 |population_estimate_rank = 12th |population_census = 88,574,614 <ref>{{Citation |url=http://www.census.gov.ph/data/pressrelease/2008/pr0830tx.html |title=Official population count reveals... |publisher=National Statistics Office, Republic of the Philippines |year=2008 |accessdate=2008-04-17}}</ref> |population_census_year = 2007 |population_density_km2 = 295 |population_density_sq_mi = 765<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 32nd |GDP_PPP_year = 2007 |GDP_PPP = $319.773 billion<ref name=IMF2006 /> |GDP_PPP_rank = 37th <!---IMF---> |GDP_PPP_per_capita = $3,539.448<ref name=IMF2006/> |GDP_PPP_per_capita_rank = 122nd <!---IMF---> |GDP_nominal = $172.348 billion<ref name=IMF2006/> |GDP_nominal_rank = 46th <!---IMF---> |GDP_nominal_year = 2007 |GDP_nominal_per_capita = $1,907.659<ref name=IMF2006/> |GDP_nominal_per_capita_rank = 119th <!---IMF---> |HDI_year = 2007/2008 |HDI = {{increase}} 0.771<ref>{{Citation |url=http://hdrstats.undp.org/countries/country_fact_sheets/cty_fs_PHL.html |title=Philippines — The Human Development Index - going beyond income |publisher=United Nations Development Programme |year=2007/2008 |accessdate=2007-12-14}}</ref> |HDI_rank = 90th |HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font> |Gini = 45.8<ref name=CIAfactbook /> |Gini_year = 2015 |Gini_category = <font color="#FFCC00">medium</font> |sovereignty_type = [[Philippine Revolution|Independence]] |sovereignty_note = from Spain <br /> from United States |established_event1 = [[Spanish East Indies|Established]] |established_date1 = April 27, 1565 |established_event2 = [[Philippine Declaration of Independence|Declared]] |established_date2 = June 12, 1898 |established_event3 = [[Treaty of Manila (1946)|Recognition]] |established_date3 = July 4, 1946 |established_event4 = [[Constitution of the Philippines|Current constitution]] |established_date4 = February 2, 1987 |currency = [[Philippine peso|Peso]] (Filipino: {{lang|fil|peso}} [[Билэ:PhilippinePeso.svg|12px]]) |currency_code = PHP |time_zone = [[Philippine Time|PHT]] |utc_offset = +8 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |date_format = |drives_on = right |cctld = [[.ph]] |calling_code = 63 |ISO_3166-1_alpha2 = PH |ISO_3166-1_alpha3 = PHL |ISO_3166-1_numeric = 608 |sport_code = PHI (IOC & FIFA), PHL (ISO 3166-1) |vehicle_code = RP |footnote1 = [[Spanish language|Spanish]], and [[Arabic language|Arabic]] are recognized as [[auxiliary languages]] in the Philippine Constitution. |footnote2 = Rankings above were taken from associated Wikipedia pages as of December, 2007, and may be based on data or data sources other than those appearing here. }} '''Пилипиин''' ({{lang-tl|Pilipinas}} {{IPA-tl|ˌpɪlɪˈpinɐs|}} эбэтэр ''Filipinas'' {{IPA-tl|fɪlɪˈpinɐs|}}; {{IPAc-en|audio=En-us-Philippines.ogg|ˈ|f|ɪ|l|ə|p|iː|n|z}}) диэн [[Соҕуруулуу-илин Азия|Соҕуруулуу-илин Азияҕа]] баар [[арыы дойду]]. Киин куората [[Манила]]. [[Чуумпу океан]] арҕаа өттүгэр баар 7,107 арыыттан турар. Олохтоохторун ахсаана 90 млн (аан дойдуга 12с). Уруккута [[Испания]] уонна [[АХШ]] колониялара этэ. Олохтоохторугар баһыйар омуктара висайя 30 %, [[тагааллар]] (тагалог) 28,1 %, себуано 13,1 %, илокано 9 %, бинисайя 7,6 %, хилигайнон 7,5 %, бикол 6 %, вараи 3,4 %, аттытара 25,3 % (2000 сыллааҕы биэрэпиһинэн). Дойду тыла — [[тагаал тыла|тагаал тылыгар]] (тагалог) чугас [[Пилипино (тыл)|пилипино]] диэн ааттанар тыл. == Пилипиин бэлиэ күннэрэ == * [[Ыам ыйын 14]] — Конституция күнэ * [[Ыам ыйын 28]] — Былаах күнэ * [[Бэс ыйын 12]] — Тутулуга суох буолуу күнэ (Испанияттан, 1898 с.) * [[Бэс ыйын 25]] — [[Мас олордуутун күнэ]] {{Geo-stub}} {{азия}} [[Категория:Соҕуруулуу-илин Азия дойдулара]] 87w9iu7a2n2tmttdsomjujjm474bzrm 0 5847 419242 418545 2025-07-01T00:39:09Z Ojkhol 24881 /* Таиланд бэлиэ күннэрэ */ 419242 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country | native_name = Тайлаан Хоруоллуга | conventional_long_name = ราชอาณาจักรไทย <br /> ''Ratcha Anachak Thai'' | common_name = Thailand | image_flag = Flag of Thailand.svg | image_coat = Emblem of Thailand.svg | symbol_type = Emblem | national_anthem = ''[[Phleng Chat]]'' | royal_anthem = ''[[Phleng Sansoen Phra Barami]]'' | image_map = Location Thailand ASEAN.svg | map_caption = <!--Caption to place below map--> | capital =[[Баҥкок]] |latd=13 |latm=45 |latNS=N |longd=100 |longm=29 |longEW=E | largest_city = capital | official_languages = [[Тай тыла]] | ethnic_groups = <!--List/breakdown of ethnic groups--> | ethnic_groups_year = <!--Year of ethnic groups breakdown (if provided) --> | demonym = [[Таайдар]] | government_type = [[парламент системата|Парламент демократията]] уонна [[конституция монархията]] | leader_title1 = [[Хоруол]] | leader_name1 = [[Vajiralongkorn|Rama X]] | leader_title2 = [[Премьер миниистир]] | leader_name2 = [[Prayut Chan-o-cha]] | sovereignty_type = [[История|Историята]] | established_event1 = [[Сухотай Хоруоллуга]] | established_date1 = 1238 | established_event2 = [[Тайлаан историята (1932–1973)|Конституция монархията]] | established_date2 = 24 бэс ыйа 1932 | established_event3 = [[2007 Тайлаан Конституцията|Кэлиҥҥи Конституция]] | established_date3 = 24 атырдьах ыйа 2007 | area_rank = 49th | area_magnitude = 1 E11 | area_km2 = 513,115 | area_sq_mi = 198,115 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 0.4 (2,230 km²) | population_estimate = 63,038,247 | population_estimate_rank = 20th | population_estimate_year = December 2007 | population_census = 60,606,947<ref>[http://web.nso.go.th/eng/en/pop2000/prelim_e.htm Population and Housing Census 2000, National Statistical Office]</ref> | population_census_year = 2000 | population_density_km2 = 122 | population_density_sq_mi = 317 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 85th |GDP_PPP = $519.786 billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/weorept.aspx?sy=2004&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=578&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=52&pr.y=6 |title=Thailand|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2008-10-09}}</ref> | GDP_PPP_rank = 24th <!---IMF---> | GDP_PPP_year = 2007 |GDP_PPP_per_capita = $7,906<ref name=imf2/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 83rd <!---IMF---> | GDP_nominal = $245.351 billion<ref name=imf2/> | GDP_nominal_rank = 34th <!---IMF---> | GDP_nominal_year = 2007 | GDP_nominal_per_capita = $3,732<ref name=imf2/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 92nd <!---IMF---> | Gini = 42 | Gini_rank = | Gini_year = 2002 |Gini_category = <font color="#ffcc00">medium</font> | HDI = {{increase}}0.786 | HDI_rank = {{decrease}}81st | HDI_year = 2006 |HDI_category = <font color="#ffcc00">medium</font> | currency = Таай баата | currency_code = THB | time_zone = | utc_offset = +7 | time_zone_DST = | DST_note = | utc_offset_DST = <!-- +N, where N is number of hours --> | cctld = [[.th]] | calling_code = 66 | footnotes = <!--for any generic non-numbered footnotes--> | footnote1 = | footnote2 = }} '''Тайлаан Хоруоллуга''' ([[тай тыла|тай]]. ราชอาณาจักรไทย ''Ratcha Anachak Thai'') диэн [[Соҕуруулуу-илин Азия]] дойдута. Кирбиилэhэр [[лаос|Лаостуун]] уонна [[Мьянмар|Мьянмардыын]] хоту, [[камбодьа|Камбодьалыын]] илин, [[тайлаан хомото|Тайлаан хомотунуун]] уонна [[малайзия|Малайзиялыын]] соҕуруу уонна [[андаман байҕала|Андаман байҕалыныын]] арҕаа. Тайлаан киин уонна ордук улахан куората [[Баҥкок]]. Дойду [[политика]], [[эргиэн]], [[индустрия]] уонна [[култуура]] кииннэрэ буолар. Тайлаан иэнэ 513,000 км2 уонна олохтоохторун ахсаана 63 млн. Олортон 80% [[таайдар]], 10% [[кытайдар]] уонна 3% [[малайдар]]. Атын омуктар [[моннар]], [[Кхмер|кхмердар]] уонна [[хайа|хайаларга]] олорор биистэр. Дойду ил тыла [[тай тыла]]. Тайлаан сүрүн итэҕэлэ [[буддизм]]. Үгэс уонна култуура өттүнэн [[Индия]], [[Кытай]] уонна арҕаа дойдулар дьайыылара улахан. Дойду историята 1238 с. тэриллибит Сукотай сукунаттан саҕаланар. Кини утумнаах 1350 сыллаахха тэриллибит Саха салаата (сал. Ааспыт үйэ бүтүүтэ Индокит арыытыгар судаарыстыба бас билиитэ буолбут, империя Кхмерияларын бас бэриммит. == Транспорт == Таиландка 19 регистрацияламмыт авиакомпания үлэлиир, кинилэр уопсай пааркалара 276 самолеттан турар, 2015 сылга 54 мөл. тахса пассажиры таһаллар. Дойдуга 101 аэропорт, онтон 63- һэ кытаанах сабыылаах, 8- һа уһуннаах, 3- тэн тахса км уһуннаах көтөр- түһэр балаһа баар. [[Тимир суол]] ыллыктарын уопсай уһуна 4127 км., бары кэриэтэ кыараҕас (1000 мм), стандартнай Колея (1435 мм) 84 км эрэ. Тимир суол болотунатын туруга үчүгэй, 100 км / чаас түргэннээх. Пассажирскай хамсааһын 3- с кылаастаах вагоннаах: 1- с кылаас үөрэнээччитэ кондиционердаах, 2- с кылааска кондиционердара суох, 3- с кылаас үөрэнээччилэригэр тайцевка босхо сырыыны хааччыйаллар. Таһаҕас тиэйиитэ сүрүннээн контейнердары тиэйиинэн дьарыктаналлар. Суол ситимэ 180 тыһыынча км, онтон 450 км түргэн тэтимнээх трасса (2006 сылга). Өрүс судоходнай учаастактарын уопсай уһуна 4 тыһыынча км. дойду флотуттан 781- тэн тахса бруто- регистровай тоннаттан турар, ол иһиттэн 240 танкер, 25 сухогрузов, 23 контейнеровоз, 94 атын таһаҕас суудуната. Контейнердаах улахан портарынан Лэм Чабанг (англ. Lamang) (7,2 мөл.Т) уонна Бангкок (1,5 мөл. Т), ону тэҥэ уматыллыбыт гаһы ылар терминал баар. == Таиланд бэлиэ күннэрэ == * [[Муус устар 30]] — Туһанааччылар бырааптарын көмүскүүр күн * [[Ыам ыйын 5]] — Коронация күнэ * [[Ыам ыйын 10]] — Бурдук ыһааччы күнэ * [[Ыам ыйын 11]] — Булуук бастакы суолун күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/1336/ Праздник первой борозды в Таиланде]</ref>. * [[Бэс ыйын 2]] — Ананаас бэстибээлин саҕаланыыта<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/1502/ Фестиваль ананаса в Таиланде - 2 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020<]</ref> * [[Бэс ыйын 26]] — Азала Пуйя (бэйиэт [[Сунтон Пу]] күнэ) == Быһаарыылар == {{Быһаарыылар}} {{азия}} {{Geo-stub}} [[Категория:Таиланд| ]] csouya9nw58fahaypzvc3ciaom1roeo 0 8636 419239 280280 2025-07-01T00:36:52Z Ojkhol 24881 419239 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |native_name = Мадагаскар Республиката</br>Republic of Madagascar<br />Repoblikan'i Madagasikara<br />République de Madagascar |native_name2 = |common_name = Madagascar |image_flag = Flag of Madagascar.svg |image_coat =Seal_of_Madagascar.svg |national_motto = ''Tanindrazana, Fahafahana, Fandrosoana''{{spaces|2}}<small>([[Malagasy language|Malagasy]])</small><br />''Patrie, liberté, progrès''{{spaces|2}}<small>([[French language|French]])<br />"Fatherland, Liberty, Progress"</small> |image_map = LocationMadagascar.svg |national_anthem = ''[[Ry Tanindrazanay malala ô!]]''<small><br />''Oh, Our Beloved Fatherland''</small> |official_languages = [[малагаси тыла|малагаси]], [[француз тыла|француз]], ''[[ааҥл тыла|ааҥл]]¹'' |capital = [[Антананариво]] |latd = 18 |latm = 55 |latNS = S |longd = 47 |longm = 31 |longEW = E |government_type = [[Республика]] |leader_title1 = [[Президент]] |leader_title2 = [[Премьер миниистир]] |leader_name1 = [[Андри Радзуэлина]] (''Andry Rajoelina'') |leader_name2 = [[Эжен Мангалаза]] (''Eugène Mangalaza'') |largest_city = Антананариво |area_km2 = 587,041 |area_sq_mi = 226,597 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->| area_rank = 45th |area_magnitude = 1 E11 |percent_water = 0.13% |water area = 5,800 |population_estimate = 20,042,551 |population_estimate_year = July 2008 |population_estimate_rank = 55th |population_census = 12,238,914 |population_census_year = 1993 |population_density_km2 = 33 |population_density_sq_mi = 86 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 171st |GDP_PPP_year = 2007 |GDP_PPP = $19.279 billion |GDP_PPP_per_capita = $979 |GDP_nominal = $7.711 billion |GDP_nominal_year = 2007 |GDP_nominal_per_capita = $391 |HDI_year = 2007 |HDI = {{increase}} 0.533 |HDI_rank = 143rd |HDI_category = <span style="color:#fc0;">medium</span> |Gini = 47.5 |Gini_year = 2001 |Gini_category = <span style="color:#e0584e;">high</span> |sovereignty_type = [[Тутулуга суох буолуу]] |sovereignty_note = [[франция|Францияттан]] |established_event1 = Даатата |established_date1 = [[Бэс ыйын 26]] [[1960]] |currency = [[Malagasy ariary]] |currency_code = MGA |time_zone = [[East Africa Time|EAT]] |utc_offset = +3 |time_zone_DST = ''not observed'' |demonym = [[Малагасилар]] |utc_offset_DST = +3 |drives_on = right |cctld = [[.mg]] |calling_code = 261 |footnotes = ¹Ил тыл суолталаах [[муус устар 27]] [[2007]]. }} '''Мадагаскар''' (''Madagascar'') диэн [[Африка]] соҕуруулуу илин кытылын аттыгар, [[индия океана|Индия океаныгар]] баар [[арыы дойду]]. == Мадагаскар бэлиэ күннэрэ == * [[Бэс ыйын 26]] — Тутулуга суох буолуу күнэ {{африка}} [[Категория:Африка дойдулара]] iepqhu13ku6i7dadcaellc2293vzx0f 0 8644 419229 416529 2025-07-01T00:30:18Z Ojkhol 24881 419229 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |native_name = ''República de Moçambique'' |conventional_long_name = Мозамбик Республиката |common_name = Mozambique |image_flag = Flag of Mozambique.svg |image_coat = EscudoMozambique.PNG |image_map = LocationMozambique.svg |national_anthem = ''[[Pátria Amada]]''<br /><small>(урут ''[[Viva, Viva a FRELIMO]]'')</small> |official_languages = [[Португал тыла]] |demonym = Mozambican |capital = [[Мапуту]] |latd=25 |latm=57 |latNS=S |longd=32 |longm=35 |longEW=E |largest_city = capital |government_type = [[Өрөспүүбүлүкэ]] |leader_title1 = [[Бэрэсидьиэн]] |leader_name1 = [[Armando Guebuza]] |leader_title2 = [[Премьер миниистир]] |leader_name2 = [[Luisa Diogo|Luísa Diogo]] |sovereignty_type = [[Тутулуга суох буолуу]] |established_event1 = [[португалия|Португалияттан]] |established_date1 = [[Бэс ыйын 25]] [[1975]] |area_km2 = 801,590 |area_sq_mi = 309,496 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |area_rank = 35th |area_magnitude = 1 E11 |percent_water = 2.2 |population_estimate_rank = 54th |population_census = 21,397,000 (52nd) |population_census_year = 2007 |population_density_km2 = 25 |population_density_sq_mi = 65 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 178th |GDP_PPP_year = 2005 |GDP_PPP = $17.145 billion |GDP_PPP_rank = |GDP_PPP_per_capita = $842 |GDP_PPP_per_capita_rank = |GDP_nominal = $8.069 billion |GDP_nominal_year = 2007 |GDP_nominal_per_capita = $396 |HDI_year = 2007 |HDI = {{decrease}} 0.384 |HDI_rank = 172nd |HDI_category = <font style="color:#e0584e">low</font> |Gini = 39.6 |Gini_year = 1996–97 |Gini_category = <font color="#ffcc00">medium</font> |currency = [[Mozambican metical]] (Mtn) |currency_code = MZN |time_zone = [[Central Africa Time|CAT]] |utc_offset = +2 |time_zone_DST = not observed |utc_offset_DST = +2 |drives_on = left |cctld = [[.mz]] |calling_code = 258 |footnote1 = }} '''Мозамбик''' (''Moçambique'') диэн соҕуруулуу илин [[Африка]] дойдута. Кинилиин кирбиилэhэллэр [[Индия океана]] илин, [[Танзания]] хоту, [[Малауи]] уонна [[Замбия]] хотугулуу арҕаа, [[Зимбабуэ]] арҕаа, [[Эсватини]] уонна [[Соҕуруу Африка]] соҕуруулуу арҕаа. Бу сири [[1498]] с. [[Васко да Гама]] арыйбыта уонна [[1505]] c. [[Португалия]] колониялаабыта. [[1510]] c. Португалия [[Илин Африка]] кытылыгар баар араб султанаттарын барыларын баhылаабыта. [[1975]] с. Мозамбик тутулуга суох буолбута. == Мозамбик бэлиэ күннэрэ == * [[Бэс ыйын 25]] — Тутулуга суох буолуу күнэ (Португалияттан, 1975) {{африка}} [[Категория:Африка дойдулара]] k9fnej19s9oe9wtsbefa32ed8250c94 0 11522 419227 417955 2025-07-01T00:28:57Z Ojkhol 24881 /* Гватемала бэлиэ күннэрэ */ 419227 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country | native_name = ''República de Guatemala'' | conventional_long_name = Гватемала Өрөмпүүбүлкэтэ | common_name = Guatemala | image_flag = Flag of Guatemala.svg | image_coat = Coat of arms of Guatemala.svg | image_map = LocationGuatemala.svg | national_motto = "Libre Crezca Fecundo" | national_anthem = [[Himno Nacional de Guatemala]] | official_languages = [[испан тыла|испан]], [[майа тыллара]] | demonym = Гватемалалар | capital = [[Гватемала (куорат)|Гватемала]] | latd = 14 | latm = 38 | latNS = N | longd = 90 | longm = 30 | longEW = W | largest_city = [[Гватемала (куорат)|Гватемала]] | government_type = [[Өрөспүүбүлүкэ]] | leader_title1 = [[Президент]] | leader_name1 = [[Алваро Колом Кабальерос]] | leader_title2 = [[Вице президент]] | leader_name2 = [[Рафаэл Эспада]] | area_rank = 106th | area_magnitude = 1 E11 | area_km2 = 108,890 | area_sq_mi = 42,042<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 0.4 | population_estimate = 13,000,000 | population_estimate_rank = 70th | population_estimate_year = July 2008 | population_census = 12,728,111 | population_census_year = July 2007 | population_density_km2 = 134.6 | population_density_sq_mi = 348.6<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 85th | GDP_PPP = $67.007 billion | GDP_PPP_year = 2008 | GDP_PPP_per_capita = $4,899 | GDP_nominal = $38.956 billion | GDP_nominal_year = 2008 | GDP_nominal_per_capita = $2,848 | sovereignty_type = [[Тутулуга суох буолуу]] | sovereignty_note = [[Испания]]ттан | established_event1 = Даатата | established_date1 = Балаҕан ыйын 15, 1821 | HDI = {{increase}} 0.689 | HDI_rank = 118-с | HDI_year = 2007 | HDI_category = <font color="#ffcc00">medium</font> | Gini = 55.1 | Gini_year = 2002 | Gini_category = <font color="#e0584e">high</font> | currency = [[Гуатемала кетцала|Кетцал]] | currency_code = GTQ | country_code = | time_zone = | utc_offset = -6 | time_zone_DST = | utc_offset_DST = | drives_on = right | cctld = [[.gt]] | calling_code = [[+502]] | footnotes = }} '''Гватемала''' ({{lang-es|Guatemala}}) диэн [[Орто Америка]] дойдута. Кинилиин кирбиилэhэллэр [[Миэксикэ]] хоту уонна арҕаа, [[Чуумпу океан]] соҕуруулуу арҕаа, [[Белиз]] хотугулуу илин, [[Хондурас]] уонна [[Эль Салвадор]] соҕуруулуу илин. [[Киин куорат]]а [[Гуатемала (куорат)|Гватемала]]. == Гватемала бэлиэ күннэрэ == * [[Ыам ыйын 10]] — Ийэ күнэ * [[Бэс ыйын 25]] — Учуутал күнэ [[Категория:Орто Америка дойдулара]] ktldjwbguuhwo3y6umn867odtya3fj1 0 30953 419238 400880 2025-07-01T00:36:05Z Ojkhol 24881 /* Тарҕаныылара */ 419238 wikitext text/x-wiki [[Билэ:Flag of the Crimean Tatar people.svg|thumb|254px|[[Кырыым татаардарын былааҕа]]]] '''Кырыым татаардара''' ({{lang-crh|qırımtatarlar, къырымтатарлар}}, бр. ахс. {{lang-crh2|qırımtatar, къырымтатар}}) эбэтэр '''кырыымнар'''<ref name="Тюркские народы">Тюркские народы Крыма. Караимы. Крымские татары. Крымчаки. / Отв. ред. С. Я. Козлов, Л. В. Чижова. — {{М.}}: Наука, 2003.</ref><ref name="Озенбашлы">''Озенбашлы Энвер Мемет-оглу''. Крымцы. Сборник работ по истории, этнографии и языку крымских татар. — Акмесджит: Доля, 1997.</ref><ref name="Очерки">Очерки истории и культуры крымских татар. / Под. ред. Э. Чубарова. — Симферополь, Крымучпедгиз, 2005.</ref> ({{lang-crh|qırımlar, къырымлар}}, ед. ч. {{lang-crh2|qırım, къырым}}) — былыр [[Кырыым]]ҥа үөскээбит омук. Түүр тылларыгар киирэр кырыым татаардарын тылынан саҥараллар. Үксүлэрэ суннит мусульмааннар. == Тарҕаныылара == [[Билэ:Love, Peace, Traditions.jpg|мини|Кырыым татаардара.]] Үксүлэрэ Кырыымҥа (260 тыһ.) уонна онтон чугас Украина сирдэригэр, Турцияҕа, Румынияҕа (24 тыһ.), [[Узбекистаан|Узбекистааҥҥа]] (90 тыһ.<ref name="krod.narod.ru" />, араас этиинэн 10 тыһ. 150 тыһ. дылы), [[Арассыыйа|Арассыыйаҕа]] (4 тыһ., үксүлэрэ [[Краснодаар кыраайа|Краснодаар кыраайыгар]]), [[Болгария|Болгарияҕа]] (3 тыһ.) олороллор. Кырыым татаардарын тэрилтэлэрэ ааҕалларынан Турцияҕа сүүһүнэн тыһыынча кырыым татаардара олороллор, ол эрэн чуолкайа биллибиэт, тоҕо диэтэххэ Турция олохтоохторун омугун бэчээккэ таһаарбат. Кырыымтан Турцияҕа көспүт дьон сыдьааннарын уопсай ахсаана билигин 5-6 мөл кэриҥэ, ол эрэн ол дьонтон сорохторо ассимиляциялананнар бэйэлэрин кырыым татаарынан буолбакка, кырыымтан кэлбит тууроктарынан ааҕыналлар<ref>[http://www.vatankirim.net/bahcesaray/?p=129 Türkiyedeki Qırımtatar milliy areketiniñ seyri, Bahçesaray dergisi, Mayıs 2009] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090717045609/http://www.vatankirim.net/bahcesaray/?p=129 |date=2009-07-17 }}</ref>. == Кырыым татаардара бэлиэтиир күннэрэ == * [[Бэс ыйын 26]] — Кырыым татаардарын былаахтарын күнэ<ref>[http://ktat.krymr.com/a/27811085.html Qırımda Qırımtatar bayrağı kününi «imkânğa köre» qayd etmege çağıralar]{{ref-crh}}</ref>. == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} {{Ethno-stub}} [[Категория:Кырыым]] [[Категория:Түүр омуктар]] [[Категория:Түүрдэр]] 3uh8vqcrjb3jwkg5xgf3y27t7qyaw4v 0 54794 419234 418858 2025-07-01T00:33:16Z Ojkhol 24881 /* Бэс ыйа */ 419234 wikitext text/x-wiki Манна [[ХНТ|Холбоһуктаах Наассыйалар Тэрилтэлэрэ]] бэлиэтиир күннэрин испииһэгэ бэрилиннэ<ref>https://www.un.org/ru/observances/international-days-and-weeks</ref>. Аан дойдуга бэлиэтэнэр күннэр кыһалҕалаах түгэннэргэ дьон-сэргэ болҕомтотун тардаары, ол кыһалҕалары быһаарарга күүһү-уоҕу түмээри, ону таһынан киһи-аймах ситиһиитин кэрэһилээри бэлиэтэнэллэр. Бу күннэри ХНТ билиини тарҕатар сүдү тэрил быһыытынан көрөр. === Тохсунньу === *[[Тохсунньу 4]] — [[Брайль азбукатын аан дойдутааҕы күнэ]] ({{lang-ru|Всемирный день азбуки Брайля}}) (A/RES/73/161) *[[Тохсунньу 24]] — Үөрэх аан дойдутааҕы күнэ ({{lang-ru|Международный день образования}}) (A/RES/73/25) *[[Тохсунньу 26]] — Ыраас энергия күнэ (Международный день чистой энергии) (A/RES/77/327) *[[Тохсунньу 27]] — Холокост толук буолбут дьонун ахтар күн (Международный день памяти жертв Холокоста) (A/RES/60/7) === Олунньу === * [[Олунньу 1]] — Эгэлгэ итэҕэллээх дьон дьүөрэлэһиилэрин аан дойдутааҕы нэдиэлэтэ (Всемирная неделя гармоничных межконфессиональных отношений) (A/RES/65/5) * [[Олунньу 2]] — Аан дойдутааҕы бадарааннаах сирдэр күннэрэ (Всемирный день водно-болотных угодий) (A/RES/75/317) * [[Олунньу 4]] — Международный день человеческого братства (A/RES/75/200) * [[Олунньу 6]] — Аан дойдуга Дьахтар ууһуур уорганнарын эчэтиигэ тулуйумтуота суох сыһыан күнэ (Международный день нетерпимого отношения к калечащим операциям на женских половых органах) (A/RES/67/146) * [[Олунньу 10]] — Международный день арабского леопарда (A/RES/77/295) * [[Олунньу 10]] — Туораахтаах бобтуҥу үүнээйилэр (горох, соя, фасоль уо.д.а.) аан дойдутааҕы күннэрэ (Всемирный день зернобобовых) (A/RES/73/251) * [[Олунньу 11]] — Билиминэн дьарыктанар дьахталлар уонна кыргыттар дойдулар ардыларынааҕы күннэрэ (Международный день женщин и девочек в науке) (A/RES/70/212) * [[Олунньу 12]] — Международный день предупреждения насильственного экстремизма, создающего питательную среду для терроризма (A/RES/77/243) * [[Олунньу 12]] — Всемирный день радио (A/RES/67/124) * [[Олунньу 17]] — Всемирный день устойчивого туризма (A/RES/77/269) * [[Олунньу 20]] — Уопсастыбаҕа сиэрдээх сыһыан аан дойдутааҕы күнэ (Всемирный день социальной справедливости) (A/RES/62/10) * [[Олунньу 21]] — [[Ийэ тыл аан дойдутааҕы күнэ]] (Международный день родного языка) (A/RES/56/262) === Кулун тутар === * [[Кулун тутар 1]] — Байҕал отун аан дойдутааҕы күнэ (Всемирный день морских трав) (A/RES/76/265) * [[Кулун тутар 1]] — Дискриминацияны утарар күн (День «Ноль дискриминации») * [[Кулун тутар 3]] — Айылҕа аан дойдутааҕы күнэ (Всемирный день дикой природы) (A/RES/68/205) * [[Кулун тутар 5]] — Международный день просвещения по вопросам разоружения и нераспространения (A/RES/77/51) * [[Кулун тутар 8]] — Международный женский день * [[Кулун тутар 10]] — Международный день женщин-судей (A/RES/75/274) * [[Кулун тутар 15]] — Международный день борьбы с исламофобией (A/RES/76/254) * [[Кулун тутар 20]] — [[Дьол аан дойдутааҕы күнэ]] ({{lang-ru|Международный день счастья}}, A/RES/66/281) * [[Кулун тутар 20]] — День французского языка в ООН * [[Кулун тутар 21]] — Неделя солидарности с народами, борющимися с расизмом и расовой дискриминацией (A/RES/34/24) * [[Кулун тутар 21]] — Международный день борьбы за ликвидацию расовой дискриминации * [[Кулун тутар 21]] — Всемирный день поэзии (UNESCO 30 C/Resolution 29) * [[Кулун тутар 21]] — Международный день Навруз (A/RES/64/253) * [[Кулун тутар 21]] — Всемирный день людей с синдромом Дауна (A/RES/66/149) * [[Кулун тутар 21]] — Международный день лесов (A/RES/67/200) * [[Кулун тутар 22]] — Всемирный день водных ресурсов (A/RES/47/193) * [[Кулун тутар 23]] — Всемирный метеорологический день (WMO/EC-XII/Res.6) * [[Кулун тутар 24]] — Всемирный день борьбы против туберкулеза * [[Кулун тутар 24]] — Международный день права на установление истины в отношении грубых нарушений прав человека и достоинства жертв (A/RES/65/196) * [[Кулун тутар 25]] — Международный день памяти жертв рабства и трансатлантической работорговли (A/RES/62/122) * [[Кулун тутар 25]] — Международный день солидарности с сотрудниками, содержащимися под стражей и пропавшими без вести (A/RES/49/59) * [[Кулун тутар 30]] — Международный день за мир без отходов (A/RES/77/161) === Муус устар === * [[Муус устар 2]] — Всемирный день распространения информации о проблеме аутизма (A/RES/62/139) * [[Муус устар 4]] — Международный день просвещения по вопросам минной опасности и помощи в деятельности, связанной с разминированием (A/RES/60/97) * [[Муус устар 5]] — Международный день нравственности (A/RES/73/329) * [[Муус устар 6]] — Международный день спорта на благо мира и развития (A/RES/67/296) * [[Муус устар 7]] — Международный день памяти о геноциде тутси в Руанде в 1994 году (A/RES/58/234) * [[Муус устар 7]] — Всемирный день здоровья (WHA/A.2/Res.35) * [[Муус устар 12]] — Международный день полета человека в космос (A/RES/65/271) * [[Муус устар 14]] — Всемирный день борьбы с болезнью Шагаса [ВОЗ] * [[Муус устар 20]] — День китайского языка в ООН * [[Муус устар 21]] — Всемирный день творчества и инновационной деятельности (A/RES/71/284) * [[Муус устар 22]] — Международный день Матери-Земли (A/RES/63/278) * [[Муус устар 23]] — Всемирный день книги и авторского права (UNESCO 28 C/Resolution 3.18) * [[Муус устар 23]] — День английского языка в ООН * [[Муус устар 23]] — День испанского языка в ООН * [[Муус устар 24]] — Всемирная неделя иммунизации * [[Муус устар 24]] — Международный день многосторонности и дипломатии во имя мира (A/RES/73/127) * [[Муус устар 25]] — Всемирный день борьбы против малярии * [[Муус устар 25]] — Международный день «Девушки в ИКТ» * [[Муус устар 25]] — Международный день делегата (A/RES/73/286) * [[Муус устар 26]] — [[Чернобыллааҕы алдьархай кутурҕанын аан дойдутааҕы күнэ]] (Международный день памяти о чернобыльской катастрофе) (A/RES/71/125) * [[Муус устар 26]] — [[Интеллект бас билиитин аан дойдутааҕы күнэ]] * [[Муус устар 28]] — [[Аан дойдутааҕы үлэ харыстабылын күнэ]] * [[Муус устар 30]] — [[Аан дойдутааҕы Джаз күнэ]] (Международный день джаза) (UNESCO 36 C/Resolution 39)<ref>{{cite news|url=http://www.vesti.ru/doc.html?id=783803|title=В штаб-квартире ООН впервые отметят Международный день джаза|date=30 апреля 2012|publisher=Вести.Ru|accessdate=2012-04-30}}</ref> === Ыам ыйа === *[[Ыам ыйын 2]] — Тунец балык күнэ (Всемирный день тунца) (A/RES/71/124) *[[Ыам ыйын 3]] — Аан дойдуга бэчээт көҥүлүн күнэ (Всемирный день свободы печати) (UNESCO 26 C/Resolution 4.3) *[[Ыам ыйын 5]] — Всемирный день португальского языка [ЮНЕСКО] *[[Ыам ыйын 8]]—9 — Иккис аан дойду сэриитин сиэртибэлэрин өйдүүр уонна ахтар күннэр (Дни памяти и примирения, посвященные погибшим во Второй мировой войне) (A/RES/59/26) *[[Ыам ыйын 10]] — Международный день аргании *[[Ыам ыйын 11]] — Всемирный день мигрирующих птиц *[[Ыам ыйын 12]] — Международный день охраны здоровья растений (A/RES/76/256) * [[Ыам ыйын 15]] — Аан дойдуга [[Дьиэ кэргэн күнэ]] (Международный день семей) *[[Ыам ыйын 16]] — [[Сырдык аан дойдутааҕы күнэ]] (Международный день света) (UNESCO 39 C/Resolution 16) *[[Ыам ыйын 16]] — [[Эйэлээхтик ыаллаһан олоруу күнэ]] (Международный день мирного сосуществования) (A/RES/72/130) *[[Ыам ыйын 17]] — Сибээс уонна информационнай уопсастыба күнэ (Всемирный день электросвязи и информационного общества) (A/RES/60/252) *[[Ыам ыйын 20]] — Ыҥырыа аан дойдутааҕы күнэ (Всемирный день пчел) (A/RES/72/211) *[[Ыам ыйын 21]] — Международный день чая (A/RES/74/241) *[[Ыам ыйын 21]] — Аан дойдуга Култуура эгэлгэтин күнэ (Всемирный день культурного разнообразия во имя диалога и развития) (A/RES/57/249) *[[Ыам ыйын 22]] — Аан дойдуга хамсыыр харамай эгэлгэтин күнэ (Международный день биологического разнообразия) (A/RES/55/201) *[[Ыам ыйын 23]] — День Весак (A/RES/54/115) *[[Ыам ыйын 23]] — [[Хат буолуу кэмигэр үөскүүр сырҕан бааһы утары охсуһуу аан дойдутааҕы күнэ]] (Международный день по искоренению акушерских свищей) (A/RES/67/147) *[[Ыам ыйын 24]] — Международный день мархура (A/RES/78/278) *[[Ыам ыйын 25]] — Всемирный день футбола (A/RES/78/281) *[[Ыам ыйын 25]] — Неделя солидарности с народами несамоуправляющихся территорий (A/RES/54/91) *[[Ыам ыйын 29]] — Международный день миротворцев ООН (A/RES/57/129) *[[Ыам ыйын 30]] — Международный день картофеля (A/RES/78/123) *[[Ыам ыйын 31]] — Всемирный день без табака (WHA Resolution 42.19) === Бэс ыйа === * [[Бэс ыйын 1]] — Төрөппүт аан дойдутааҕы күнэ (Всемирный день родителей) (A/RES/66/292) * [[Бэс ыйын 3]] — [[Бэлисипиэт аан дойдутааҕы күнэ]] (Всемирный день велосипеда) (A/RES/72/272) * [[Бэс ыйын 4]] — [[Аан дойдуга буруйа суох толук буолбут оҕолор күннэрэ]] ({{lang-ru|Международный день невинных детей — жертв агрессии}}) (A/RES/ES-7/8) * [[Бэс ыйын 5]] — Всемирный день окружающей среды (A/RES/2994 (XXVII)) * [[Бэс ыйын 5]] — Международный день борьбы с незаконным, несообщаемым и нерегулируемым промыслом (A/RES/72/72) * [[Бэс ыйын 6]] — День русского языка в ООН * [[Бэс ыйын 7]] — Всемирный день безопасности пищевых продуктов (A/RES/73/250) * [[Бэс ыйын 8]] — Всемирный день океанов (A/RES/63/111) * [[Бэс ыйын 11]] — Международный день игры ( A/78/L.53) * [[Бэс ыйын 12]] — Оҕо хамначчыттыырын утары охсуһуу аан дойдутааҕы күнэ * [[Бэс ыйын 13]] — Аан дойдуга [[Альбинизм]] туһунан кэпсиир күн (A/RES/69/170) * [[Бэс ыйын 14]] — Всемирный день донора крови (WHA Resolution 58.13) * [[Бэс ыйын 15]] — Всемирный день распространения информации о злоупотреблениях в отношении пожилых людей (A/RES/66/127) * [[Бэс ыйын 16]] — Международный день семейных денежных переводов (A/RES/72/281) * [[Бэс ыйын 17]] — Всемирный день борьбы с опустыниванием и засухой (A/RES/49/115) * [[Бэс ыйын 18]] — Международный день борьбы с языком ненависти (A/RES/75/309) * [[Бэс ыйын 18]] — День устойчивой гастрономии (A/RES/71/246) * [[Бэс ыйын 19]] — Международный день борьбы с сексуальным насилием в условиях конфликта (A/RES/69/293) * [[Бэс ыйын 20]] — Всемирный день беженцев (A/RES/55/76) * [[Бэс ыйын 21]] — Международный день празднования солнцестояния (A/RES/73/300) * [[Бэс ыйын 21]] — Международный день йоги (A/RES/69/131) * [[Бэс ыйын 23]] — День государственной службы ООН (A/RES/57/277) * [[Бэс ыйын 23]] — Международный день вдов (A/RES/65/189) * [[Бэс ыйын 24]] — Международный день женщин в дипломатии (A/RES/76/269) * [[Бэс ыйын 25]] — День моряка (IMO STCW/CONF.2/DC.4) * [[Бэс ыйын 26]] — Пыткаламмыт дьону өйүүр аан дойдутааҕы күн (Международный день в поддержку жертв пыток, A/RES/52/149) * [[Бэс ыйын 26]] — Наркотик кыдьыгын уонна наркотигынан бобуулаах эргиниини утары охсуһуу аан дойдутааҕы күнэ (Международный день борьбы со злоупотреблением наркотическими средствами и их незаконным оборотом, A/RES/42/112) * [[Бэс ыйын 26]] — День микро-, малых и средних предприятий (A/RES/71/279) * [[Бэс ыйын 29]] — Международный день тропиков (A/RES/71/279) * [[Бэс ыйын 30]] — Международный день астероида (A/RES/71/90) * [[Бэс ыйын 30]] — Международный день парламентаризма (A/RES/72/278) === От ыйа === * [[От ыйын 6]] — Международный день кооперативов (A/RES/47/90) * [[От ыйын 7]] — Всемирный день языка суахили [ЮНЕСКО] (41 C/61) * [[От ыйын 11]] — Всемирный день народонаселения (A/RES/45/216) * [[От ыйын 12]] — Международный день борьбы с песчаными и пыльными бурями (A/RES/77/294) * [[От ыйын 15]] — Всемирный день навыков молодежи (A/RES/69/145) * [[От ыйын 18]] — Международный день Нельсона Манделы (A/RES/64/13) * [[От ыйын 20]] — Международный день Луны (A/RES/76/76) * [[От ыйын 20]] — Всемирный день шахмат (A/RES/74/22) * [[От ыйын 25]] — Всемирный день предотвращения утоплений (A/RES/75/273) * [[От ыйын 28]] — Всемирный день борьбы с гепатитом * [[От ыйын 30]] — Международный день дружбы (A/RES/65/275) * [[От ыйын 30]] — Всемирный день борьбы с торговлей людьми (A/RES/68/192) === Атырдьах ыйа === * [[Атырдьах ыйын 1]] — Всемирная неделя грудного вскармливания * [[Атырдьах ыйын 9]] — Международный день коренных народов мира (A/RES/49/214) * [[Атырдьах ыйын 11]] — Всемирный день стального барабана (A/RES/77/316) * [[Атырдьах ыйын 12]] — Международный день молодежи (A/RES/54/120) * [[Атырдьах ыйын 19]] — Всемирный день гуманитарной помощи (A/RES/63/139) * [[Атырдьах ыйын 21]] — Международный день памяти и поминовения жертв терроризма (A/RES/72/165) * [[Атырдьах ыйын 22]] — Международный день памяти жертв актов насилия на основе религии или убеждений (A/RES/73/296) * [[Атырдьах ыйын 23]] — Международный день памяти о работорговле и ее ликвидации (UNESCO 29 C/Resolution 40) * [[Атырдьах ыйын 29]] — Международный день действий против ядерных испытаний (A/RES/64/35) * [[Атырдьах ыйын 30]] — Международный день жертв насильственных исчезновений (A/RES/65/209) * [[Атырдьах ыйын 31]] — Международный день лиц африканского происхождения (A/RES/75/170) === Балаҕан ыйа === * [[Балаҕан ыйын 5]] — Международный день благотворительности (A/RES/67/105) * [[Балаҕан ыйын 7]] — Международный день полицейского сотрудничества (A/RES/77/241) * [[Балаҕан ыйын 7]] — Всемирный день распространения информации о мышечной дистрофии Дюшенна (A/RES/78/12) * [[Балаҕан ыйын 7]] — Международный день чистого воздуха для голубого неба (A/RES/74/212) * [[Балаҕан ыйын 8]] — Международный день грамотности (UNESCO 14 C/Resolution 1.441) * [[Балаҕан ыйын 9]] — Международный день защиты образования от нападений (A/RES/74/275) * [[Балаҕан ыйын 12]] — День сотрудничества Юг-Юг Организации Объединенных Наций (A/RES/58/220) * [[Балаҕан ыйын 15]] — Международный день демократии (A/RES/62/7) * [[Балаҕан ыйын 16]] — Международный день науки, техники и инноваций в интересах Юга (A/RES/78/259) * [[Балаҕан ыйын 16]] — Международный день интервенционной кардиологии (A/RES/76/302) * [[Балаҕан ыйын 16]] — Международный день охраны озонового слоя (A/RES/49/114) * [[Балаҕан ыйын 16]] — Всемирный день безопасности пациентов * [[Балаҕан ыйын 18]] — Международный день равной оплаты труда (A/RES/74/142) * [[Балаҕан ыйын 20]] — Всемирный день чистоты * [[Балаҕан ыйын 21]] — Международный день мира (A/RES/36/67 & ) * [[Балаҕан ыйын 23]] — Международный день жестовых языков (A/RES/72/161) * [[Балаҕан ыйын 26]] — Международный день борьбы за полную ликвидацию ядерного оружия (A/RES/68/32) * [[Балаҕан ыйын 26]] — Международный день моря (IMCO/C XXXVIII/21) * [[Балаҕан ыйын 27]] — Всемирный день туризма * [[Балаҕан ыйын 28]] — Международный день всеобщего доступа к информации (A/RES/74/5) * [[Балаҕан ыйын 28]] — Всемирный день моря * [[Балаҕан ыйын 29]] — Международный день распространения информации о продовольственных потерях и пищевых отходах (A/RES/74/209) * [[Балаҕан ыйын 30]] — Международный день перевода (A/RES/71/288) === Алтынньы === * [[Алтынньы 1]] — Международный день пожилых людей (A/RES/45/106) * [[Алтынньы 2]] — Международный день ненасилия (A/RES/61/271) * [[Алтынньы 4]] — Всемирная неделя космоса (A/RES/54/68) * [[Алтынньы 5]] — Всемирный день учителя (UNESCO 27 C/INF.7) * [[Алтынньы 7]] — Всемирный день хлопка (A/RES/75/318) * [[Алтынньы 7]] — Всемирный день Хабитат (A/RES/40/202 A) * [[Алтынньы 9]] — Всемирный день почты (UPU/1969/Res.C.11) * [[Алтынньы 10]] — Всемирный день психического здоровья [ВОЗ] * [[Алтынньы 11]] — Международный день девочек (A/RES/66/170) * [[Алтынньы 12]] — Всемирный день мигрирующих птиц * [[Алтынньы 13]] — Международный день по снижению риска бедствий (A/RES/64/200) * [[Алтынньы 15]] — Международный день сельских женщин (A/RES/62/136) * [[Алтынньы 16]] — Всемирный день продовольствия (A/RES/35/70) * [[Алтынньы 17]] — Международный день борьбы за ликвидацию нищеты (A/RES/47/196) * [[Алтынньы 20]] — Всемирный день статистики * [[Алтынньы 24]] — Глобальная неделя медийной и информационной грамотности (A/RES/75/267) * [[Алтынньы 24]] — Неделя разоружения (A/RES/S-10/2 (p. 102)) * [[Алтынньы 24]] — День Организации Объединенных Наций (A/RES/168 (II)) * [[Алтынньы 24]] — Всемирный день информации о развитии (A/RES/3038 (XXVII)) * [[Алтынньы 27]] — Всемирный день аудиовизуального наследия (UNESCO 33/C/Resolution 5) * [[Алтынньы 29]] — Международный день ухода и поддержки (A/RES/77/317) * [[Алтынньы 31]] — Всемирный день городов (A/RES/68/239) === Сэтинньи === * Сэтинньи 2 — Международный день прекращения безнаказанности за преступления против журналистов (A/RES/68/163) * Сэтинньи 5 — Всемирный день распространения информации о проблеме цунами (A/RES/70/203) * Сэтинньи 6 — Международный день предотвращения эксплуатации окружающей среды во время войны и вооруженных конфликтов (A/RES/56/4) * Сэтинньи 9 — Международная неделя науки и мира (A/RES/43/61) * Сэтинньи 10 — Всемирный день науки за мир и развитие (UNESCO 31 C/Resolution 20) * Сэтинньи 14 — Всемирный день борьбы с диабетом (A/RES/61/225) * Сэтинньи 15 — Международный день предупреждения всех форм транснациональной организованной преступности и борьбы с ними (A/RES/78/267) * Сэтинньи 16 — Международный день, посвященный терпимости (UNESCO 28 C/Resolution 5.61) * Сэтинньи 17 — Всемирный день памяти жертв дорожно-транспортных происшествий (A/RES/60/5) * Сэтинньи 18 — Всемирный день предотвращения актов сексуальной эксплуатации детей, жестокого обращения с ними и насилия в их отношении и исцеления детей, пострадавших от таких актов (A/RES/77/8) * Сэтинньи 18 — Всемирная неделя повышения осведомленности о проблеме устойчивости к противомикробным препаратам * Сэтинньи 19 — Всемирный день туалета (A/RES/67/291) * Сэтинньи 20 — День индустриализации Африки (A/RES/44/237) * Сэтинньи 20 — Всемирный день ребенка (A/RES/836(IX)) * Сэтинньи 21 — Всемирный день телевидения (A/RES/51/205) * Сэтинньи 21 — Всемирный день философии (UNESCO 33 C/Resolution 37) * Сэтинньи 25 — Международный день борьбы за ликвидацию насилия в отношении женщин (A/RES/54/134) * Сэтинньи 26 — Всемирный день устойчивого транспорта (A/RES/77/286) * Сэтинньи 29 — Международный день солидарности с палестинским народом (A/RES/32/40B) * Сэтинньи 30 — День памяти всех жертв применения химического оружия (OPCW C-20/DEC.10) === Ахсынньы === * [[Ахсынньы 1]] — Всемирный день борьбы со СПИДом * [[Ахсынньы 2]] — Международный день борьбы за отмену рабства (A/RES/317(IV)) * [[Ахсынньы 3]] — Международный день инвалидов (A/RES/47/3) * [[Ахсынньы 4]] — Международный день банков (A/RES/74/245) * [[Ахсынньы 5]] — Международный день добровольцев во имя экономического и социального развития (A/RES/40/212) * [[Ахсынньы 5]] — Всемирный день почв (A/RES/68/232) * [[Ахсынньы 7]] — Международный день гражданской авиации (A/RES/51/33) * [[Ахсынньы 9]] — Международный день памяти жертв преступления геноцида, чествования их достоинства и предупреждения этого преступления (A/RES/69/323) * [[Ахсынньы 9]] — Международный день борьбы с коррупцией (A/RES/58/4) * [[Ахсынньы 10]] — День прав человека (A/RES/423 (V)) * [[Ахсынньы 11]] — Международный день гор (A/RES/57/245) * [[Ахсынньы 12]] — Международный день нейтралитета (A/RES/71/275) * [[Ахсынньы 12]] — Международный день всеобщего охвата услугами здравоохранения (A/RES/72/138) * [[Ахсынньы 18]] — Международный день мигранта (A/RES/55/93) * [[Ахсынньы 18]] — День арабского языка в ООН * [[Ахсынньы 20]] — Международный день солидарности людей (A/RES/60/209) * [[Ахсынньы 21]] — Всемирный день баскетбола (A/RES/77/324) * [[Ахсынньы 27]] — Международный день противоэпидемической готовности (A/RES/75/27) == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:ХНТ бэлиэ күннэрэ]] bpvjzsetwtdxifz50flrcqa4mwa390t 0 56313 419223 419048 2025-07-01T00:26:16Z Ojkhol 24881 /* Бэс ыйа */ 419223 wikitext text/x-wiki '''Арассыыйа бэлиэ күннэрэ''' — Арассыыйа Федерациятыгар бэлиэтэнэр күннэр. * [[Муус устар 22]] — Экология кутталыттан көмүскэнии күнэ уонна Программист күнэ * [[Муус устар 26]] ** Радиациялаах саахалларга өлбүт дьону ахтан ааһар күн ** Нотариат күнэ<ref>{{Cite web|lang=|url=http://base.garant.ru/71385058/|title=Указ Президента РФ от 26.04.2016 N 195 «О Дне нотариата» {{!}} ГАРАНТ|author=|website=base.garant.ru|date=|publisher=|accessdate=2020-07-22}}</ref> * [[Муус устар 27]] — Парламентаризм күнэ * [[Муус устар 28]] — Суһал көмө үлэһитин күнэ * [[Муус устар 30]] — Баһаарынай сулууспа күнэ * [[Ыам ыйын 5]] — Водолаз күнэ. 1882 сыллаахха Кронштадт куоракка ыраахтааҕы Александр III ыйааҕынан водолазтар оскуолалара тэриллибит. * [[Ыам ыйын 7]] — Арассыыйаҕа, Арменияҕа, Белорусияҕа Араадьыйа күнэ. * [[Ыам ыйын 12]] — Экология үөрэҕин күнэ<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3114/ День экологического образования - 12 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> * [[Ыам ыйын 13]] ** Черноморскай флот күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/42 День Черноморского флота — 13 мая.]</ref> ** МВД харабыллыыр-хонбуойдуур сулууспатын күнэ. * [[Ыам ыйын 18]] — [[Билэ:Middle Emblem of the Russian Navy.svg|25px]] [[ВМФ]] [[Арассыыйа Федерациятын Байҕал байыаннай флотун Балтиятааҕы флотун|Балтиятааҕы флотун]] күнэ * [[Ыам ыйын 20]] — [[Волга]] өрүс күнэ<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3118/ День Волги - 20 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> * [[Ыам ыйын 21]]  ** Байыаннай тылбаасчыт күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/2458 День военного переводчика — 21 мая]</ref>; ** Үлэтэ суох буолууттан көмүскэнии күнэ <ref>[https://www.rusevents.ru/prazdnik/den-zashchity-ot-bezraboticy/ День защиты от безработицы отмечается в 2020 году 21 мая - Праздники России]</ref>; ** Тихоокеанскай байыаннай флот күнэ; ** Хапхаас сэриитин сиэртибэлэрин ахтар күн; ** Полярник күнэ<ref>[http://news.kremlin.ru/media/events/files/41d466c41f428961e0ed.pdf День полярника — 21 мая]</ref>; * [[Ыам ыйын 24]] — [[Славян суругун-бичигин уонна култууратын күнэ]] * [[Ыам ыйын 26]] — [[Арассыыйа урбаанньытын күнэ]]. 2007 сылтан бэрэсидьиэн ыйааҕынан бэлиэтэнэр * [[Ыам ыйын 28]] — [[Пограничник күнэ]] * [[Ыам ыйын 31]] — [[Адвокатура күнэ]]<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/2066/ День российской адвокатуры - 31 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> === Бэс ыйа === * [[Бэс ыйын 1]]  ** Хотугу флот күнэ<ref>{{Cite web|url=http://www.calend.ru/holidays/0/0/2454/|title=День Северного флота в России.|author=|website=|date=|publisher=}}</ref>; ** Хиппи күнэ ** Байыаннай транспортнай авиация күнэ<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3473/ День военно-транспортной авиации России — 1 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref>; ** Сибээс сэриитэ төрүттэммит күнэ<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3156/ День создания правительственной связи России — 1 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> * [[Бэс ыйын 2]] — Сөпкө аһыыр уонна ордук-хоһу аһыыртан батынар күн<ref>[http://calend.ru/holidays/0/0/2760 История российского праздника «День здорового питания и отказа от излишеств в еде».]</ref> * [[Бэс ыйын 4]] — [[Крановщик]] күнэ ([[2014]])<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3375/ День крановщика (День машиниста крана) в России - 4 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> * [[Бэс ыйын 4]] [[Ингушетия]] — Өрөспүүбүлүкэ олохтоммут күнэ * [[Бэс ыйын 5]] ** [[Эколог күнэ]]; ** Полиция үөскээбит күнэ ([[1718]])<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3454/ День образования российской полиции — 5 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> ** Үүнээйи харантыынын судаарыстыбаннай сулууспата үөскээбит күнэ ([[1931]])<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3206/ День создания Государственной службы карантина растений в России — 5 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>. * [[Бэс ыйын 6]] — Нуучча тылын күнэ. 2011 сыллаахтан Арассыыйа бэрэсидьиэнин ыйааҕынан бэлиэтэнэр. * [[Бэс ыйын 7]] — [[Краудфандинг]] күнэ<ref>[https://www.vzsar.ru/news/2020/06/07/v-rossii-otmechaetsya-den-kraydfandinga.html В России отмечается День краудфандинга | Новости Саратова и области — Информационное агентство "Взгляд-инфо"]</ref> * [[Бэс ыйын 8]] — Социальнай үлэһит күнэ * [[Бэс ыйын 10]] — [[МВД]] [[пресс-служба|пресс-сулууспатын]] күнэ<ref>https://xn--b1aew.xn--p1ai {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220428000057/https://xn--b1aew.xn--p1ai/ |date=2022-04-28 }}</ref>. * [[Бэс ыйын 11]] — Арассыыйаҕа [[Тарҕаммыт склероз]] күнэ<ref>[https://tvsamara.ru/news/rasseyannyi-skleroz-simptomy-i-profilaktika/ Рассеянный склероз: симптомы и профилактика — Новости Самары и Самарской области — ГТРК Самара]</ref> * [[Бэс ыйын 12]] — '''[[Арассыыйа күнэ]].''' Сэбиэскэй Сойуус үрэллэр кэмигэр [[1990]] сыллаахха Арассыыйа суверенитетын туһунан декларация ылыныллыбыта. Бу күнү 1994 сыллаахтан судаарыстыба бырааһынньыгын быһыытынан бэлиэтиир буолбуттара. [[1998]] сыллаахха "Арассыыйа күнэ" диэн ааттаммыта. 2002 сыллаахха Үлэ туһунан кодексаҕа бигэргэтиллибитэ. * [[Бэс ыйын 14]] — Миграция сулууспатын үлэһиттэрин күнэ * [[Бэс ыйын 18]] — Сэбилэниилээх күүстэр байыаннай биллэрии сулууспаларын күнэ * Бэс ыйын үһүс баскыһыанньата — Мэдиссиинэ үлэһитин күнэ (бэс ыйын ''үһүс'' баскыһыанната) * [[Бэс ыйын 20]] — [[ВМФ]] миинэлиир-торпедалыыр сулууспатын күнэ<ref>[https://flot.com/news/dayinhistory/index.php?ELEMENT_ID=7232 День специалистов минно-торпедной службы ВМФ]</ref> (РФ ВМФ-тын главкомун 15.07.1993 сыллааҕы бирикээһэ) * [[Бэс ыйын 22]] — [[Кутурҕан күнэ]], 1941 сыллаахха [[Аҕа дойду Улуу сэриитэ]] саҕаламмыт * [[Бэс ыйын 23]] — Балалайка күнэ <ref>[https://tvkultura.ru/article/show/article_id/179888/ 23 июня в России празднуют День балалайки / Новости культуры / Tvkultura.ru] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200626135121/https://tvkultura.ru/article/show/article_id/179888/ |date=2020-06-26 }}</ref> * [[Бэс ыйын 26]] ** Славяннар доҕордоһууларын уонна сомоҕолоһууларын күнэ <ref>[https://www.eventnn.ru/articles/item/12/2777/ День дружбы и единения славян: праздник для каждого из нас<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> ** Статистика үлэһиттэрин күнэ == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:Арассыыйа бэлиэ күннэрэ]] [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] nv8sczeeszpflxbr69ry301pb5yes28 419224 419223 2025-07-01T00:26:58Z Ojkhol 24881 /* Бэс ыйа */ 419224 wikitext text/x-wiki '''Арассыыйа бэлиэ күннэрэ''' — Арассыыйа Федерациятыгар бэлиэтэнэр күннэр. * [[Муус устар 22]] — Экология кутталыттан көмүскэнии күнэ уонна Программист күнэ * [[Муус устар 26]] ** Радиациялаах саахалларга өлбүт дьону ахтан ааһар күн ** Нотариат күнэ<ref>{{Cite web|lang=|url=http://base.garant.ru/71385058/|title=Указ Президента РФ от 26.04.2016 N 195 «О Дне нотариата» {{!}} ГАРАНТ|author=|website=base.garant.ru|date=|publisher=|accessdate=2020-07-22}}</ref> * [[Муус устар 27]] — Парламентаризм күнэ * [[Муус устар 28]] — Суһал көмө үлэһитин күнэ * [[Муус устар 30]] — Баһаарынай сулууспа күнэ * [[Ыам ыйын 5]] — Водолаз күнэ. 1882 сыллаахха Кронштадт куоракка ыраахтааҕы Александр III ыйааҕынан водолазтар оскуолалара тэриллибит. * [[Ыам ыйын 7]] — Арассыыйаҕа, Арменияҕа, Белорусияҕа Араадьыйа күнэ. * [[Ыам ыйын 12]] — Экология үөрэҕин күнэ<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3114/ День экологического образования - 12 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> * [[Ыам ыйын 13]] ** Черноморскай флот күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/42 День Черноморского флота — 13 мая.]</ref> ** МВД харабыллыыр-хонбуойдуур сулууспатын күнэ. * [[Ыам ыйын 18]] — [[Билэ:Middle Emblem of the Russian Navy.svg|25px]] [[ВМФ]] [[Арассыыйа Федерациятын Байҕал байыаннай флотун Балтиятааҕы флотун|Балтиятааҕы флотун]] күнэ * [[Ыам ыйын 20]] — [[Волга]] өрүс күнэ<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3118/ День Волги - 20 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> * [[Ыам ыйын 21]]  ** Байыаннай тылбаасчыт күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/2458 День военного переводчика — 21 мая]</ref>; ** Үлэтэ суох буолууттан көмүскэнии күнэ <ref>[https://www.rusevents.ru/prazdnik/den-zashchity-ot-bezraboticy/ День защиты от безработицы отмечается в 2020 году 21 мая - Праздники России]</ref>; ** Тихоокеанскай байыаннай флот күнэ; ** Хапхаас сэриитин сиэртибэлэрин ахтар күн; ** Полярник күнэ<ref>[http://news.kremlin.ru/media/events/files/41d466c41f428961e0ed.pdf День полярника — 21 мая]</ref>; * [[Ыам ыйын 24]] — [[Славян суругун-бичигин уонна култууратын күнэ]] * [[Ыам ыйын 26]] — [[Арассыыйа урбаанньытын күнэ]]. 2007 сылтан бэрэсидьиэн ыйааҕынан бэлиэтэнэр * [[Ыам ыйын 28]] — [[Пограничник күнэ]] * [[Ыам ыйын 31]] — [[Адвокатура күнэ]]<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/2066/ День российской адвокатуры - 31 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> === Бэс ыйа === * [[Бэс ыйын 1]]  ** Хотугу флот күнэ<ref>{{Cite web|url=http://www.calend.ru/holidays/0/0/2454/|title=День Северного флота в России.|author=|website=|date=|publisher=}}</ref>; ** Хиппи күнэ ** Байыаннай транспортнай авиация күнэ<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3473/ День военно-транспортной авиации России — 1 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref>; ** Сибээс сэриитэ төрүттэммит күнэ<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3156/ День создания правительственной связи России — 1 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> * [[Бэс ыйын 2]] — Сөпкө аһыыр уонна ордук-хоһу аһыыртан батынар күн<ref>[http://calend.ru/holidays/0/0/2760 История российского праздника «День здорового питания и отказа от излишеств в еде».]</ref> * [[Бэс ыйын 4]] — [[Крановщик]] күнэ ([[2014]])<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3375/ День крановщика (День машиниста крана) в России - 4 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref> * [[Бэс ыйын 4]] [[Ингушетия]] — Өрөспүүбүлүкэ олохтоммут күнэ * [[Бэс ыйын 5]] ** [[Эколог күнэ]]; ** Полиция үөскээбит күнэ ([[1718]])<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3454/ День образования российской полиции — 5 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> ** Үүнээйи харантыынын судаарыстыбаннай сулууспата үөскээбит күнэ ([[1931]])<ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3206/ День создания Государственной службы карантина растений в России — 5 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>. * [[Бэс ыйын 6]] — Нуучча тылын күнэ. 2011 сыллаахтан Арассыыйа бэрэсидьиэнин ыйааҕынан бэлиэтэнэр. * [[Бэс ыйын 7]] — [[Краудфандинг]] күнэ<ref>[https://www.vzsar.ru/news/2020/06/07/v-rossii-otmechaetsya-den-kraydfandinga.html В России отмечается День краудфандинга | Новости Саратова и области — Информационное агентство "Взгляд-инфо"]</ref> * [[Бэс ыйын 8]] — Социальнай үлэһит күнэ * [[Бэс ыйын 10]] — [[МВД]] [[пресс-служба|пресс-сулууспатын]] күнэ<ref>https://xn--b1aew.xn--p1ai {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220428000057/https://xn--b1aew.xn--p1ai/ |date=2022-04-28 }}</ref>. * [[Бэс ыйын 11]] — Арассыыйаҕа [[Тарҕаммыт склероз]] күнэ<ref>[https://tvsamara.ru/news/rasseyannyi-skleroz-simptomy-i-profilaktika/ Рассеянный склероз: симптомы и профилактика — Новости Самары и Самарской области — ГТРК Самара]</ref> * [[Бэс ыйын 12]] — '''[[Арассыыйа күнэ]].''' Сэбиэскэй Сойуус үрэллэр кэмигэр [[1990]] сыллаахха Арассыыйа суверенитетын туһунан декларация ылыныллыбыта. Бу күнү 1994 сыллаахтан судаарыстыба бырааһынньыгын быһыытынан бэлиэтиир буолбуттара. [[1998]] сыллаахха "Арассыыйа күнэ" диэн ааттаммыта. 2002 сыллаахха Үлэ туһунан кодексаҕа бигэргэтиллибитэ. * [[Бэс ыйын 14]] — Миграция сулууспатын үлэһиттэрин күнэ * [[Бэс ыйын 18]] — Сэбилэниилээх күүстэр байыаннай биллэрии сулууспаларын күнэ * Бэс ыйын үһүс баскыһыанньата — Мэдиссиинэ үлэһитин күнэ (бэс ыйын ''үһүс'' баскыһыанната) * [[Бэс ыйын 20]] — [[ВМФ]] миинэлиир-торпедалыыр сулууспатын күнэ<ref>[https://flot.com/news/dayinhistory/index.php?ELEMENT_ID=7232 День специалистов минно-торпедной службы ВМФ]</ref> (РФ ВМФ-тын главкомун 15.07.1993 сыллааҕы бирикээһэ) * [[Бэс ыйын 22]] — [[Кутурҕан күнэ]], 1941 сыллаахха [[Аҕа дойду Улуу сэриитэ]] саҕаламмыт * [[Бэс ыйын 23]] — Балалайка күнэ <ref>[https://tvkultura.ru/article/show/article_id/179888/ 23 июня в России празднуют День балалайки / Новости культуры / Tvkultura.ru] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200626135121/https://tvkultura.ru/article/show/article_id/179888/ |date=2020-06-26 }}</ref> * [[Бэс ыйын 25]] ** Славяннар доҕордоһууларын уонна сомоҕолоһууларын күнэ <ref>[https://www.eventnn.ru/articles/item/12/2777/ День дружбы и единения славян: праздник для каждого из нас<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> ** Статистика үлэһиттэрин күнэ == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:Арассыыйа бэлиэ күннэрэ]] [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] d080zngskdkcpay393saeeid88od9mq 0 56314 419225 419029 2025-07-01T00:27:46Z Ojkhol 24881 /* Бэс ыйа */ 419225 wikitext text/x-wiki '''АХШ бэлиэ күннэрэ''' — Америка Холбоһуктаах штааттарыгар бэлиэтэнэр күннэр. * [[Муус устар 22]] — Оклахома штаат — Оклахома күнэ * [[Муус устар 26]] {{флагификация|Флорида}} (АХШ) — Конфедерацияны ахтар күн * [[Муус устар 30]] — Кырдьык күнэ * [[Ыам ыйын 1]] **Лояльность күнэ **Оҕо чөл туругун харыстабылын күнэ **Быраап күнэ ** {{Флагификация|Гавайи}}, [[АХШ]] — Леи күнэ. Леи — моойго кэтиллэр сибэкки оҕуруо. Бу күн Гавайи арыыларыгар бэстибээллэр, үҥкүүлээх хаамыылар буолаллар, леи оҥорорго, хула үҥкүүлүүргэ, хала баайарга маастар кылаастар ыытыллаллар. * [[Ыам ыйын 4]] ** Көтөр күнэ ** [[Род Айлэнд|Род-Айленд]] штаат — Тутулуга суох буолуу күнэ * [[Ыам ыйын 5]] — Олохтоох омуктартан сураҕа суох сүппүт дьахталлар тустарынан кэпсиир күн. Бу күн [[Канаада]]ҕа эмиэ бэлиэтэнэр. * [[Ыам ыйын 6]] — Сиэстэрэ күнэ * [[Ыам ыйын 7]] — Ордук турук күнэ. АХШ оччотооҕу бэрэсидьиэнин кэргэнэ Мелания Трамп 2018 сыллаахха "Be Best" ("Ордук буол" диэн тылбаастыахха сөп) диэн тылларынан ыччаты эт-хаан уонна уйулҕа өттүнэн чөл туруктаах буоларга уонна ситим-сойуолаһыыны (кибербуллинг) утарарга ыҥырбыта, онтон ыла бу күн сыл ахсын бэлиэтэнэр * [[Ыам ыйын 8]] — [[Миссури штаат]] — Трумэн күнэ * [[Ыам ыйын 10]] {{флагификация|Хотугу Каролина}}, {{флагификация|Соҕуруу Каролина}} — Конфедерацияны ахтар күн * [[Ыам ыйын 11]] {{Флагификация|Миннесота}} — Судаарыстыбаннас күнэ. * [[Ыам ыйын 15]] — Бэрээдэги көрөөччүлэр күннэрэ * [[Ыам ыйын 19]] ** [[Чуумпу далай|Чуумпу Далай]] олохтоохторугар ВИЧ/СПИД туһунан кэпсиир күн ** Быар сыстыганнаах ыарыытыгар анаалыс туттарар күн ** {{Флагификация|Иллинойс}}, {{Флагификация|Миссури}} (АХШ) — [[Малкольм Икс]] күнэ. Бу кэлин Малик эль-Шабаз диэн ааты ылыммыт киһи (1925-1965) АХШ-ка хараҥа тириилээхтэр бырааптарын турууласпыта, ону таһынан ислаамы тарҕаппыта === Бэс ыйа === * [[Бэс ыйын 1]]  [[Теннесси]] — Судаарыстыбаннас күнэ * [[Бэс ыйын 3]] [[Кентукки]], [[Луизиана]] уонна [[Теннеси]] — Конфедераттары ахтан ааһар күн * [[Бэс ыйын 4]] — Ыал күнэ * [[Бэс ыйын 4]] ([[Алабама (штат)|Алабама]]) — [[Дэвис Джефферсон|Джефферсон Дэвис]] күнэ * [[Бэс ыйын 7]] ([[Гавайи (штат)|Гавайи]]) — Камелих таҥара күнэ<ref>{{Cite web |url=https://gov.cap.ru/info.aspx?gov_id=348&id=1421694&type=news |title=Архивированная копия |accessdate=2020-06-08 |archive-date=2020-06-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200608064503/http://gov.cap.ru/info.aspx?gov_id=348&id=1421694&type=news |deadlink=yes }}</ref> * [[Бэс ыйын 10]] — [[Аноним алкоголиктар]] түмсүүлэрин күнэ * [[Бэс ыйын 11]] ([[Гавайи]]) — [[Гавайи|Гаваай арыыларыгар]] [[Камехамеха күнэ]]. 1810 сыллаахха Гаваай арыыларын түмпүт [[Камехамеха I]] хоруолу ахталлар. Дойдутугар түһээн тиһигин киллэрбитэ, Европаны уонна АХШ штааттарын кытта атыыны-эргиэни саҕалаабыта. Дьиктитэ диэн бу сэрииһит хоруол сэрии кэмигэр көннөрү дьон (ол иһигэр оҕолор, дьахталлар, кырдьаҕастар) эмсэҕэлиэ суохтаахтарын туһунан суругунан сокуон таһаарбыт. Кини тыыннааҕын тухары Гаваай арыылара тутулуга суох этилэр (ол саҕана Полинезия атын арыылара бары холуонньа буолбуттара). * [[Бэс ыйын 14]] — Былаах күнэ * [[Бэс ыйын 19]] — Кулуттары босхолообут күн. 1865 сыллаахха Техааска аармыйа генерала Грейнджер кулуттары босхолуур туһунан бирикээһэ тахсыбыт. Уруккуттан хара тириилээхтэр киэҥник бэлиэтиир күннэрэ, былырыыҥҥыттан бэрэсидьиэн Байден ыйааҕынан дойду үрдүнэн бэлиэтэнэр ** штат [[Техас]] — Эмансипация күнэ * [[Бэс ыйын 20]] — [[Арҕаа Вирдьиния|Арҕаа Вирджиния]] күнэ * [[Бэс ыйын 25]] — Сом балык күнэ. 1987 сыллаахтан бэрэсидьиэн Рейган ыйааҕынан балык иитэн атыылыыр бырамыысыланнаһы өйөөн бэлиэтэнэр == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:АХШ бэлиэ күннэрэ]] [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] 8snx2d3l1iu5moyclzfvq96v8oc4tpg 419226 419225 2025-07-01T00:28:31Z Ojkhol 24881 /* Бэс ыйа */ 419226 wikitext text/x-wiki '''АХШ бэлиэ күннэрэ''' — Америка Холбоһуктаах штааттарыгар бэлиэтэнэр күннэр. * [[Муус устар 22]] — Оклахома штаат — Оклахома күнэ * [[Муус устар 26]] {{флагификация|Флорида}} (АХШ) — Конфедерацияны ахтар күн * [[Муус устар 30]] — Кырдьык күнэ * [[Ыам ыйын 1]] **Лояльность күнэ **Оҕо чөл туругун харыстабылын күнэ **Быраап күнэ ** {{Флагификация|Гавайи}}, [[АХШ]] — Леи күнэ. Леи — моойго кэтиллэр сибэкки оҕуруо. Бу күн Гавайи арыыларыгар бэстибээллэр, үҥкүүлээх хаамыылар буолаллар, леи оҥорорго, хула үҥкүүлүүргэ, хала баайарга маастар кылаастар ыытыллаллар. * [[Ыам ыйын 4]] ** Көтөр күнэ ** [[Род Айлэнд|Род-Айленд]] штаат — Тутулуга суох буолуу күнэ * [[Ыам ыйын 5]] — Олохтоох омуктартан сураҕа суох сүппүт дьахталлар тустарынан кэпсиир күн. Бу күн [[Канаада]]ҕа эмиэ бэлиэтэнэр. * [[Ыам ыйын 6]] — Сиэстэрэ күнэ * [[Ыам ыйын 7]] — Ордук турук күнэ. АХШ оччотооҕу бэрэсидьиэнин кэргэнэ Мелания Трамп 2018 сыллаахха "Be Best" ("Ордук буол" диэн тылбаастыахха сөп) диэн тылларынан ыччаты эт-хаан уонна уйулҕа өттүнэн чөл туруктаах буоларга уонна ситим-сойуолаһыыны (кибербуллинг) утарарга ыҥырбыта, онтон ыла бу күн сыл ахсын бэлиэтэнэр * [[Ыам ыйын 8]] — [[Миссури штаат]] — Трумэн күнэ * [[Ыам ыйын 10]] {{флагификация|Хотугу Каролина}}, {{флагификация|Соҕуруу Каролина}} — Конфедерацияны ахтар күн * [[Ыам ыйын 11]] {{Флагификация|Миннесота}} — Судаарыстыбаннас күнэ. * [[Ыам ыйын 15]] — Бэрээдэги көрөөччүлэр күннэрэ * [[Ыам ыйын 19]] ** [[Чуумпу далай|Чуумпу Далай]] олохтоохторугар ВИЧ/СПИД туһунан кэпсиир күн ** Быар сыстыганнаах ыарыытыгар анаалыс туттарар күн ** {{Флагификация|Иллинойс}}, {{Флагификация|Миссури}} (АХШ) — [[Малкольм Икс]] күнэ. Бу кэлин Малик эль-Шабаз диэн ааты ылыммыт киһи (1925-1965) АХШ-ка хараҥа тириилээхтэр бырааптарын турууласпыта, ону таһынан ислаамы тарҕаппыта === Бэс ыйа === * [[Бэс ыйын 1]]  [[Теннесси]] — Судаарыстыбаннас күнэ * [[Бэс ыйын 3]] [[Кентукки]], [[Луизиана]] уонна [[Теннеси]] — Конфедераттары ахтан ааһар күн * [[Бэс ыйын 4]] — Ыал күнэ * [[Бэс ыйын 4]] ([[Алабама (штат)|Алабама]]) — [[Дэвис Джефферсон|Джефферсон Дэвис]] күнэ * [[Бэс ыйын 7]] ([[Гавайи (штат)|Гавайи]]) — Камелих таҥара күнэ<ref>{{Cite web |url=https://gov.cap.ru/info.aspx?gov_id=348&id=1421694&type=news |title=Архивированная копия |accessdate=2020-06-08 |archive-date=2020-06-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200608064503/http://gov.cap.ru/info.aspx?gov_id=348&id=1421694&type=news |deadlink=yes }}</ref> * [[Бэс ыйын 10]] — [[Аноним алкоголиктар]] түмсүүлэрин күнэ * [[Бэс ыйын 11]] ([[Гавайи]]) — [[Гавайи|Гаваай арыыларыгар]] [[Камехамеха күнэ]]. 1810 сыллаахха Гаваай арыыларын түмпүт [[Камехамеха I]] хоруолу ахталлар. Дойдутугар түһээн тиһигин киллэрбитэ, Европаны уонна АХШ штааттарын кытта атыыны-эргиэни саҕалаабыта. Дьиктитэ диэн бу сэрииһит хоруол сэрии кэмигэр көннөрү дьон (ол иһигэр оҕолор, дьахталлар, кырдьаҕастар) эмсэҕэлиэ суохтаахтарын туһунан суругунан сокуон таһаарбыт. Кини тыыннааҕын тухары Гаваай арыылара тутулуга суох этилэр (ол саҕана Полинезия атын арыылара бары холуонньа буолбуттара). * [[Бэс ыйын 14]] — Былаах күнэ * [[Бэс ыйын 19]] — Кулуттары босхолообут күн. 1865 сыллаахха Техааска аармыйа генерала Грейнджер кулуттары босхолуур туһунан бирикээһэ тахсыбыт. Уруккуттан хара тириилээхтэр киэҥник бэлиэтиир күннэрэ, былырыыҥҥыттан бэрэсидьиэн Байден ыйааҕынан дойду үрдүнэн бэлиэтэнэр ** штат [[Техас]] — Эмансипация күнэ * [[Бэс ыйын 20]] — [[Арҕаа Вирдьиния|Арҕаа Вирджиния]] күнэ * [[Бэс ыйын 25]] ** Сом балык күнэ. 1987 сыллаахтан бэрэсидьиэн Рейган ыйааҕынан балык иитэн атыылыыр бырамыысыланнаһы өйөөн бэлиэтэнэр ** {{Флагификация|Вирджиния}} — Судаарыстыбаннас күнэ == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:АХШ бэлиэ күннэрэ]] [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] c1btpkf1vqam4wb8iwr4lnkwqozne1t 0 56404 419236 419039 2025-07-01T00:34:42Z Ojkhol 24881 419236 wikitext text/x-wiki [[Беларусь]] бэлиэ күннэрэ * [[Ыам ыйын 5]] — Бэчээт күнэ (урукку аата ''Сэбиэскэй бэчээт күнэ'') * [[Ыам ыйын 7]] — Арассыыйаҕа, Арменияҕа, Белорусияҕа Араадьыйа күнэ. * [[Ыам ыйын 28]] — [[Пограничник күнэ]] * [[Бэс ыйын 5]] — [[Евфросиния Полоцкая|Евфросиния Полоцкаяны]] ахтан ааһар күн * [[Бэс ыйын 22]] — [[Кутурҕан күнэ]], 1941 сыллаахха [[Аҕа дойду Улуу сэриитэ]] саҕаламмыт * [[Бэс ыйын 26]] — Прокуратура үлэһиттэрин күнэ<ref>[https://mag.relax.by/prazdnik/professional/10345871-deny-rabotnika-prokuratury-v-belarusi/ День работника прокуратуры в Беларуси 2016. 26 июня — День прокуратуры<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>. == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] [[Категория:Беларусь]] qx0bvsjmk101we8x2qbt7cfuj0pgbkn 0 56405 419228 418716 2025-07-01T00:29:27Z Ojkhol 24881 419228 wikitext text/x-wiki [[Соҕуруу Кэриэйэ]] (Кэриэйэ Өрөспүүбүлүкэтин) бэлиэ күннэрэ. * [[Ыам ыйын 5]] — Оҕо күнэ. [[Япония]]ҕа эмиэ бу күн бэлиэтэнэр. * [[Ыам ыйын 8]] — Төрөппүт күнэ * [[Ыам ыйын 15]] — Учуутал күнэ * [[Бэс ыйын 6]] — 1950—1953 сс. Кэриэй сэриитигэр өлбүттэр күннэрэ * [[Бэс ыйын 25]] — Кэриэй сэриитэ саҕаламмыт күнэ [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] rlub9uic2da8fufvmb0kqm8iugbghon 0 56448 419235 419106 2025-07-01T00:34:13Z Ojkhol 24881 419235 wikitext text/x-wiki [[Азербайдьан|Азербайджан]] бэлиэ күннэрэ * [[Ыам ыйын 10]] — Сибэкки күнэ * [[Ыам ыйын 23]] — Экология уонна айылҕа хаһаастарын министиэристибэтин үлэһиттэрин күнэ <ref>[https://www.calend.ru/holidays/0/0/2197/ День работников Министерства экологии и природных ресурсов Азербайджана - 23 мая. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2020]</ref>; * [[Ыам ыйын 28]] — [[Өрөспүүбүлүкэ күнэ (Азербайджан)|Өрөспүүбүлүкэ күнэ]] (1918) * [[Бэс ыйын 2]] — Азербайджан гражданскай абыйаассыйатын күнэ * [[Бэс ыйын 5]] — Мелиоратор күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/2176/ Календарь праздников]</ref>. * [[Бэс ыйын 18]] — Киһи быраабын күнэ * [[Бэс ыйын 20]] — Гаас үлэһиттэрин күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/2198/ День работников газового хозяйства Азербайджана — 20 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010]</ref> * [[Бэс ыйын 24]] — Массыына оҥорор бырамыысыланнас күнэ * [[Бэс ыйын 26]] — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:Азербайджан бэлиэ күннэрэ]] [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] lqg009k8umvjtzfab9420ufpjlqe600 0 56484 419237 418789 2025-07-01T00:35:16Z Ojkhol 24881 419237 wikitext text/x-wiki '''Туркменистаан бэлиэ күннэрэ''' * [[Ыам ыйын 18]] — Барҕарыы, сомоҕолоһуу уонна [[Махтумкули Фраги]] күнэ * [[Ыам ыйын 25]] — [[Ашхабад|Ашхабад күнэ]]<ref>{{Cite web |url=http://turkmenistan.gov.tm/?id=4105 |title=На заседании Президент Туркменистана также подписал Указ, учреждающий День города Ашхабада, который будет отмечаться ежегодно 25 мая. |accessdate=2013-05-25 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304170600/http://turkmenistan.gov.tm/?id=4105 |deadlink=yes }}</ref>. * [[Бэс ыйын 12]] — Билим күнэ <ref>[http://gundogar-news.com/index.php?category_id=6&news_id=8569#:~:text=12%20%D0%B8%D1%8E%D0%BD%D1%8F%20%D0%B2%20%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5%20%D0%BE%D1%82%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B0%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%8F,%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%B6%D0%B8%20%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B%2C%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0%20%D0%B8%20%D0%B8%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B9 В Туркменистане отмечают День науки | Наука и образование | Гундогар]</ref> * [[Бэс ыйын 26]] — Прокуратура үлэһиттэрин күнэ<ref>{{Cite web |url=http://turkmenistan.gov.tm/?id=14795 |title=Золотой век<!-- Заголовок добавлен ботом --> |accessdate=2020-06-26 |archive-date=2020-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200629032551/http://turkmenistan.gov.tm/?id=14795 |deadlink=yes }}</ref>. == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] 21dikmk6i43lc774eqy0njcelu9jf55 0 56517 419232 419047 2025-07-01T00:31:29Z Ojkhol 24881 419232 wikitext text/x-wiki [[Хорватия]] бэлиэ күннэрэ * [[Ыам ыйын 28]] — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ * [[Ыам ыйын 30]] — Судаарыстыбаннас күнэ * [[Бэс ыйын 22]] — Фашизмы утары охсуһуу күнэ * [[Бэс ыйын 25]] — Судаарыстыбаннас күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/1785/ День государственности — 25 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010]</ref>. [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] [[Категория:Хорватия]] 0t5nhtp599yyenx05w63tlks1rydt47 419233 419232 2025-07-01T00:31:41Z Ojkhol 24881 419233 wikitext text/x-wiki [[Хорватия]] бэлиэ күннэрэ * [[Ыам ыйын 28]] — Сэбилэниилээх күүстэр күннэрэ * [[Ыам ыйын 30]] — Судаарыстыбаннас күнэ * [[Бэс ыйын 22]] — Фашизмы утары охсуһуу күнэ * [[Бэс ыйын 25]] — Судаарыстыбаннас күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/1785/ День государственности — 25 июня. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010]</ref>. == Быһаарыылар == {{быһаарыылар}} [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] [[Категория:Хорватия]] shnav9ylyjcu3z1jem98g7bjn9ja97u 10 56609 419221 419130 2025-07-01T00:20:10Z Ojkhol 24881 419221 wikitext text/x-wiki Си-Эн Тауэр тэлэбиидэнньэ башнята. [[Торонто]], Онтарио, [[Канаада]] enhyxsi3jy5wyggsexsxgjws6zw3209 10 56611 419222 419132 2025-07-01T00:21:32Z Ojkhol 24881 419222 wikitext text/x-wiki [[Хахай]] атыыра Серенгети Национальнай пааркатыгар, [[Танзания]]. i1eb6giq88myxcwwltb8da5u3mgs4eg 0 56670 419241 2025-07-01T00:38:48Z Ojkhol 24881 "* [[Бэс ыйын 26]] — Былаах күнэ^{([[d:Q12744056|wikidata]])} [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] [[Категория:Румыния]]" саҥа сирэй оҥоһулунна 419241 wikitext text/x-wiki * [[Бэс ыйын 26]] — Былаах күнэ^{([[d:Q12744056|wikidata]])} [[Категория:Бэлиэ күннэр дойдуларынан]] [[Категория:Румыния]] 7pmqanimv2pan8v98zqccoaze999iel