ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ satwiki https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A2%E1%B1%A9%E1%B1%AC%E1%B1%A9%E1%B1%9B_%E1%B1%A5%E1%B1%9F%E1%B1%A6%E1%B1%B4%E1%B1%9F MediaWiki 1.45.0-wmf.9 first-letter ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱟᱥᱚᱠᱟᱭ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱚᱲ ᱨᱮᱫ ᱨᱮᱫ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟᱣᱤᱠᱤ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟᱣᱤᱠᱤ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱪᱷᱟᱸᱪ ᱪᱷᱟᱸᱪ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱜᱚᱸᱲᱚᱸ ᱜᱚᱸᱲᱚᱸ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱛᱷᱚᱠ ᱛᱷᱚᱠ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ TimedText TimedText talk ᱢᱳᱰᱩᱞ ᱢᱳᱰᱩᱞ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ Event Event talk ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ 0 110 176291 161005 2025-07-11T06:35:40Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176291 wikitext text/x-wiki {{Speciesbox | taxon = Panthera tigris | authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758)<ref name="Linn1758" | fossil_range = {{fossil range|Early Pleistocene | Present}} | image = Panthera tigris tigris Tidoba 20150306.jpg | image_caption = Female tiger in [[Tadoba Andhari Tiger Reserve]] | status = EN | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name=IUCN>{{Cite iucn | author1 = Goodrich, J. | author2 = Lynam, A. | author3 = Miquelle, D. | author4 = Wibisono, H. | author5 = Kawanishi, K. | author6 = Pattanavibool, A. | author7 = Htun, S. | author8 = Tempa, T. | author9 = Karki, J. | author10 = Jhala, Y. | author11 = Karanth, U. | title = ''Panthera tigris'' | journal = [[The IUCN Red List of Threatened Species]] | volume = 2015 | page = e.T15955A50659951 | publisher = [[IUCN]] | date = 2015 | url = https://www.iucnredlist.org/species/15955/50659951 | doi = 10.2305/IUCN.UK.2015-2.RLTS.T15955A50659951.en | access-date = 23 October 2018}}</ref> | subdivision_ranks = [[Subspecies]] | subdivision = :''[[Panthera tigris tigris|P. t. tigris]]'' :''{{link3|link=Sunda Island tiger|text=P. t. sondaica}}'' | range_map = Tiger map.jpg | range_map_caption = Tiger's historical range in about 1850 (pale yellow) and in 2006 (in green).<ref name="dinerstein07">{{cite journal|author=Dinerstein, E. |author2=Loucks, C. |author3=Wikramanayake, E. |author4=Ginsberg, J. |author5=Sanderson, E. |author6=Seidensticker, J. |author7=Forrest, J. |author8=Bryja, G. |author9=Heydlauff, A. |title=The Fate of Wild Tigers |journal=BioScience |volume=57 |issue=6 |pages=508–514 |year=2007 |doi=10.1641/B570608 |url=https://academic.oup.com/bioscience/article-pdf/57/6/508/19418796/57-6-508.pdf}}</ref> | synonyms = * ''Tigris striatus'' {{small|[[Nikolai Severtzov|Severtzov]], 1858}} * ''Tigris regalis'' {{small|[[John Edward Gray|Gray]], 1867}} }} [[File: Tigerramki.jpg|thumb|ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ]] '''ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ''' ᱫᱚ ᱵᱤᱨ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱠᱟᱱᱟᱠᱚ ᱾ ᱟᱭᱳ ᱛᱳᱣᱟ ᱧᱩ ᱠᱟᱛᱮ ᱦᱟᱨᱟ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱮᱠᱷᱮᱱ ᱡᱤᱞ ᱜᱮ ᱡᱚᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱡᱤᱣᱤᱫᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱟᱲᱮ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱚ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱫᱚ ᱛᱤᱵᱵᱚᱛ, [[ᱥᱨᱤᱞᱚᱝᱠᱟ]], ᱟᱨ ᱟᱱᱰᱟᱢᱟᱱ ᱱᱤᱠᱚᱵᱚᱨ ᱰᱷᱤᱯ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱠᱟᱛᱮ [[ᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱜᱮ ᱠᱚ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ, [[ᱱᱮᱯᱟᱞ|ᱱᱮᱯᱟᱲ]], [[ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ]], ᱠᱳᱨᱤᱭᱟ, [[ᱟᱯᱷᱜᱟᱱᱤᱥᱛᱟᱱ]] ᱟᱨ ᱤᱸᱰᱚᱱᱮᱥᱤᱭᱟ ᱠᱚᱨᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱫᱚᱠᱚ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱟᱜ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱚᱝ ᱫᱚ ᱟᱨᱟᱜ ᱟᱨ ᱥᱟᱥᱟᱝ ᱢᱮᱥᱟ ᱨᱚᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱞᱟ-ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱦᱮᱸᱫᱮ ᱜᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱑᱓ ᱯᱷᱤᱴ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱟᱨ ᱓᱐᱐ ᱠᱤᱞᱚ ᱦᱟᱢᱟᱞ ᱠᱚ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱨᱤ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱛᱚᱦᱚᱨ== ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱵᱤᱨ, ᱫᱩᱞᱠᱤ ᱟᱨ ᱛᱟᱥᱟᱫ ᱛᱮ ᱞᱟᱴᱟ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱠᱚ ᱠᱩᱥᱤᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩᱣᱟᱜ ᱡᱚᱢ ᱫᱚ ᱵᱤᱨ ᱥᱩᱠᱨᱤ, ᱵᱤᱨ ᱥᱟᱹᱞ, ᱢᱟᱱᱣᱟ, ᱟᱹᱥᱩᱞ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱟᱨ ᱡᱮᱛᱮ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱡᱤᱵᱽ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱠᱚ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱟᱸᱡᱚᱢ, ᱡᱤ, ᱟᱨ ᱧᱮᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱦᱚᱸ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱜᱮ ᱛᱟᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱯᱟᱹᱪᱷᱞᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚ ᱡᱷᱟᱯᱴᱟᱣᱟ ᱾ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱵᱽᱨᱟ ᱨᱚᱝ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱟᱨᱮ ᱞᱟᱴᱟᱨᱮ ᱚᱱᱠᱟ ᱪᱚᱨᱚᱠ ᱠᱚ ᱩᱠᱩ ᱜᱟᱱ ᱜᱚᱫᱚᱜᱼᱟ, ᱠᱩᱫᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟ ᱫᱮ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱫᱚ ᱴᱷᱤᱠᱟᱹ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱭ ᱴᱷᱤᱠᱟᱹ ᱡᱚᱝᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱟᱹᱰᱤ ᱨᱤᱦᱤᱴ ᱠᱚ ᱫᱟᱹᱲ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱟᱢᱟᱞ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱞᱚᱜᱚᱱ ᱠᱚ ᱞᱟᱸᱜᱟ ᱜᱚᱫᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱮᱠᱞᱟ ᱜᱮ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱢᱤ-ᱢᱤᱫ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱤᱻᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱴᱷᱟᱶ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱚᱠᱛᱚ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱮ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚᱲᱟ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱠᱟ ᱫᱚ ᱯᱮ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱛᱟᱨᱟ ᱜᱟᱱ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱚᱠᱛᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱟᱣ ᱨᱮ ᱒-᱓ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱠᱚ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱮᱸᱜᱟᱛ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱟᱡ ᱨᱤᱱ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱥᱤᱠᱟᱨ ᱥᱟᱵ ᱡᱚᱝ ᱛᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚ ᱪᱮᱢᱮᱫᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱨᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱮᱠᱞᱟ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱑᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱵᱚᱭᱚᱥ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱛᱟᱠᱚᱣᱟ ᱾ ==ᱫᱩᱜ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ== ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱮᱴᱠᱮᱴᱚᱬᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱡᱟᱱᱣᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱚ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱷᱤᱛᱤᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱨ ᱟᱹᱣᱲᱤ ᱦᱚᱲ ᱜᱮᱠᱚ ᱥᱮᱸᱫᱽᱨᱟ ᱠᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱚᱛᱚᱨ ᱱᱩᱠᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤᱭᱟ ᱾ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵᱟᱜ ᱮᱞ ᱖,᱐᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱔,᱐᱐᱐ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱜᱮ ᱠᱚ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵᱟᱜ ᱟᱨᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱯᱮ ᱨᱚᱠᱚᱢ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱫᱚᱠᱚ ᱟᱫ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱨᱟᱹᱞ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱚᱭᱟᱞ ᱵᱚᱸᱜᱟᱞ ᱴᱟᱭᱤᱜᱚᱨ ᱫᱚ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱩᱨᱩᱵᱽ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱠᱚ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ - ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱟᱨ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟᱫᱮᱥ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱛᱟᱹᱨᱩᱵᱟᱜ ᱢᱟᱨᱮ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱫᱚ [[ᱪᱤᱱ]] ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱛᱤᱱᱟᱹᱝ ᱜᱟᱱ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱠᱚ ᱢᱟᱞᱚᱴ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱰᱤ.ᱮᱱ.ᱮ. ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱟᱠᱟᱜᱼᱟ ᱪᱤ ᱛᱟᱹᱨᱩᱵ ᱨᱤᱱ ᱢᱟᱨᱮ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱫᱚ ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱪᱤᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱠᱚ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱦᱚᱨ ᱛᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱠᱚ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ, ᱛᱤᱱᱟᱹᱝ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱞᱠ ᱨᱩᱴ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱾ <gallery> Image:Tipu Sultan's Tiger.JPG Image:Boys Hunting Book 1890 7.jpg Image:Flag of the Indian Legion.svg Image:037tiger.jpg Image:TigerSkelLyd1.png Image:SkullSaberToothCatGDL.JPG Image:Smilodon Knight.jpg Image:white tiger.jpg Image:Tigerdholes.jpg </gallery> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *[http://www.catsg.org/index.php?id=124 Species portrait Tiger; IUCN/SSC Cat Specialist Group] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141112171012/http://www.catsg.org/index.php?id=124 |date=2014-11-12 }} *[https://www.biodiversitylibrary.org/name/Panthera_tigris Biodiversity Heritage Library bibliography] for ''Panthera tigris'' *[https://web.archive.org/web/20090605030601/http://www.stampsbook.org/subject/Tiger.html Tiger Stamps]: Tiger images on postage stamps from many different countries *[http://www.bbc.co.uk/nature/collections/p0063wt7 Year of the tiger]. Video collection on occasion of the Year of the Tiger, 2010. BBC. *[http://www.bbc.co.uk/nature/species/Tiger Video clips]. BBC archive on Wildlife Finder. *[https://web.archive.org/web/20121109123729/http://www.ekantipur.com/the-kathmandu-post/2010/11/19/features/is-this-the-last-chance-to-save-the-tiger/215040/ "Is this the last chance to save the tiger?"]. 19 November 2010. By Pralad Yonzon. The Kathmandu Post. [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱵᱽ ᱡᱚᱱᱛᱩ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱭᱟᱹᱞᱤ]] kod4th1qcpepn2reofthred9w0uyuer ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ 0 219 176225 176153 2025-07-10T19:20:25Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176225 wikitext text/x-wiki [[File:Karachimontage.jpg|thumb|ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ]] '''ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ''' ([[ᱩᱨᱫᱩ|ᱩᱨᱫᱩ]]: کراچی) ᱫᱚ [[ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ [[ᱥᱤᱱᱫᱷ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱕᱘ ᱥᱟᱞᱮ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱦᱚᱸ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱫᱚ ''ᱨᱟᱶᱟᱞᱯᱤᱱᱰᱤ'' ᱛᱮ ᱠᱚ ᱩᱪᱟᱹᱲ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱑᱗ᱹ᱖᱓ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱟᱥᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱨᱮ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ "ᱢᱟᱭ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱡᱚ ᱜᱚᱛᱷ" ᱟᱨ "ᱠᱟᱨᱟᱛᱷᱤᱥᱤ" ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱠᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ '''ᱠᱚᱨᱟᱪᱤᱛᱤ''' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟ ᱠᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱩᱶᱟᱫ-ᱤ-ᱟᱡᱟᱢ (ᱢᱚᱦᱢᱚᱫᱽ ᱚᱞᱤ ᱡᱤᱱᱱᱟ), ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱟᱯᱟᱛ ᱠᱚ ᱢᱮᱴᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱨᱟᱰᱤ ᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱟᱴᱮ ᱚᱸᱰᱮ ᱜᱮ ᱜᱚᱡ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱫᱚᱨᱭᱟᱜᱷᱟᱴ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱡᱤᱰᱤᱯᱤ ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱷᱟᱡᱽᱱᱟᱻᱭ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧᱮᱫᱼᱟ ᱾<br> ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ (district) ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ, ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱺ- ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ (District South), ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱥᱟᱢᱟᱝ (District East), ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱯᱟᱪᱮ (District West),ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱛᱟᱞᱢᱟ (District Central) ᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱢᱟᱞᱤᱨ (District Malir) ᱾ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱫᱚ ᱠᱟᱹᱶᱰᱤ ᱟᱨ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <br> ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱨᱮ ᱫᱚ ''ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛᱼᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ'' ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱒᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱡᱮᱜᱮᱛᱼᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱳ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱮᱱᱮᱡ ᱰᱟᱹᱦᱤ (stadium) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱟᱚᱡᱽ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱟᱭᱢᱟ [[ᱠᱨᱤᱠᱮᱴ]] ᱮᱱᱮᱡ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱚ ᱦᱚᱸ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱛᱤᱢᱤᱱ ᱜᱟᱱ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱰᱷᱤᱯ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫ ᱠᱷᱳᱱ ᱠᱮᱢᱟᱨᱤ ᱵᱤᱪ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱰᱥ ᱵᱤᱰ ᱫᱳ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱧᱤᱫᱟᱹ ᱦᱚᱠᱤ ᱮᱱᱮᱡ~ᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱥᱶ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱚᱱᱟ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱟᱨ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱑᱙᱘᱖ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱦᱚᱠᱤ ᱠᱞᱚᱵᱽ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱮᱱᱮᱮᱡ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱨᱮ ᱾ <br> ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱟᱴ (ᱥᱚᱯᱤᱝ) ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱟᱶᱩᱱ ᱴᱟᱶᱩᱱ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱨᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱮᱢᱟᱱ ᱾ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱢᱚᱰᱮᱨᱱ ᱥᱚᱯᱤᱝ ᱢᱳᱞ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱶ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱚᱰᱮᱨᱱ ᱡᱮᱼᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱜᱷᱟᱴ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ''ᱡᱤᱱᱱᱟ ᱡᱮᱼᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱜᱷᱟᱴ'' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱜᱷᱟᱴ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱟᱨ ᱠᱶᱟᱥᱤᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱫᱚ ᱨᱮᱞ ᱦᱚᱨ ᱛᱮ ᱛᱚᱯᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱚ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱾ ==ᱪᱷᱟᱹᱴᱭᱟᱹᱨ== ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱫᱚ ᱑᱗᱒᱙ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ''ᱠᱚᱞᱟᱪᱤ'' ᱰᱮᱨᱟᱭᱮᱱᱛᱮ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱰᱮᱨᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱭ ᱠᱚᱞᱟᱪᱤ ᱭᱟᱜ ᱢᱟᱹᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱧᱩᱢ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱠᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]] ᱛᱮ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤᱛᱤ ᱟᱨ [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱨᱫᱩ]] ᱛᱮ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤᱶᱟᱞᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟ ᱠᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Sister project links|ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ|commons=Category:Karachi|s=1911 Encyclopædia Britannica/Karachi|voy=Karachi}} * {{official website|http://www.kmc.gos.pk/}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ]] 5diysme0x77xv2qu9go4zzi00t4m1qu ᱠᱟᱭᱨᱟ 0 233 176223 174522 2025-07-10T19:19:30Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176223 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = ᱠᱟᱭᱨᱟ |image = Banana and cross section.jpg |image_caption = Peeled, whole, and longitudinal section |image_width=250px |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperms]] |unranked_classis = [[Monocots]] |unranked_ordo = [[Commelinids]] |ordo = [[Zingiberales]] |familia = [[Musaceae]] |genus = [[Musa (genus)|Musa]] |species = |binomial = |binomial_authority = }} [[File:Musa-sp3.1.jpg|thumb|ᱠᱟᱭᱨᱟ]] '''ᱠᱟᱭᱨᱟ''' ᱫᱚ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱡᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱨᱜᱩᱢ ᱦᱚᱭᱫᱟᱜ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚᱨᱮ '''ᱠᱟᱭᱨᱟ''' ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱜᱮ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱡᱟᱜᱟ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ ᱛᱮᱠᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟᱭᱟ ᱾ [[ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱤᱭᱟ]] ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱞᱮᱴᱤᱱ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱫᱚ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱹᱠᱷᱨᱤᱧ ᱡᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ == ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱫᱟᱨᱮ == ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱫᱟᱨᱮ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱡᱟᱝ ᱨᱚᱦᱚᱭ ᱫᱟᱨᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱛ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱡᱟᱝ ᱥᱮ ᱨᱮᱦᱮᱛ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱟᱨ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱜᱮ ᱫᱟᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱫᱟᱨᱮ ᱟᱨ ᱡᱚ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱮ ᱦᱟᱹᱨᱭᱟᱹᱲ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱵᱮᱨᱮᱞ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱦᱟᱹᱨᱭᱟᱹᱲ ᱟᱨ ᱵᱤᱞᱤ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱟᱥᱟᱝ ᱚᱜᱼᱟ ᱾ == ᱡᱟᱹᱛ == ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱫᱟᱨᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱕᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱡᱟᱹᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱪᱟᱢᱯᱟ, ᱪᱤᱱᱤ ᱪᱟᱢᱯᱟ, ᱥᱟᱜᱚᱨ, ᱥᱚᱵᱽᱨᱤ ᱮᱢᱟᱱ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱱᱟᱱᱟ ᱦᱩᱱᱟᱹᱨ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱧᱮᱞᱚᱜᱼᱟ ᱾ == ᱜᱩᱱ == ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱩᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱩᱨᱟᱹᱴ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱨᱮ ᱑᱐᱐ ᱠᱮᱞᱚᱨᱤ ᱫᱟᱲᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ == ᱟᱵᱟᱫᱽ == ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱫᱚ ᱥᱮᱨᱢᱟᱨᱮ ᱯᱮ ᱫᱷᱟᱣ ᱨᱚᱦᱚᱭ ᱜᱟᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱪ, ᱢᱟᱨᱪ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱮ ᱚᱠᱛᱚᱨᱮ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱠᱚ ᱨᱚᱦᱚᱭᱟ ᱾ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱨᱚᱦᱚᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱷᱮᱛ ᱵᱟᱲᱜᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱚᱡᱛᱮ ᱥᱤ ᱞᱟᱜᱟᱣᱜᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱹᱨᱛᱮ ᱛᱷᱚᱲᱟ ᱜᱟᱱ ᱯᱷᱟᱸᱠ ᱯᱷᱟᱸᱠ ᱫᱟᱨᱮ ᱨᱚᱦᱚᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱜᱷᱟᱰᱞᱟᱜ ᱠᱚ ᱞᱟᱭᱟ ᱾ ᱜᱷᱟᱰᱞᱟᱜ ᱞᱟ ᱵᱟᱲᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱥᱟᱨ ᱠᱳᱠᱲᱳ ᱮᱢᱟ ᱟᱨ ᱦᱟᱥᱟ ᱛᱮᱠᱳ ᱯᱚᱴᱚᱢᱠᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱕ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱚᱴᱚᱢ ᱦᱟᱥᱟ ᱚᱪᱚᱜ ᱠᱟᱛᱮ ᱪᱟᱨᱟ ᱫᱟᱨᱮᱠᱚ ᱨᱚᱦᱚᱭᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢᱛᱮ ᱑᱕-᱒᱐ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱯᱚᱨ ᱯᱚᱨ ᱫᱟᱜ ᱟᱨᱮᱡ ᱞᱟᱜᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[File:Banana inflorescence, partially opened.jpg|thumb|Banana inflorescence, partially opened]] <gallery> File:Banana corm.jpg|A banana corm, about {{convert|25|cm|in|abbr=on|0}} across File:M. acuminata x balbisiana female flower detail.jpg|Female flowers have petals at the tip of the ovary File:2018 06 TropicalIslands IMG 2170.jpg|Banana 'tree' showing fruit and [[inflorescence]] File:Banana tree in Chandigarh.jpg|Banana tree with opening inflorescence File:M. acuminata x balbisiana.JPG|Banana inflorescence, partially opened File:Banana three in Réunion.jpg|Wild banana with flowers and stem growing in reverse direction File:Banana single rows.jpg|Single row planting </gallery> == ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == * [http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/musa-acuminata-banana Kew plant profile: ''Musa acuminata'' (banana)] * [http://agritrade.cta.int/Agriculture/Commodities/Bananas Articles on banana trade at ''Agritrade''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140214090211/http://agritrade.cta.int/Agriculture/Commodities/Bananas |date=2014-02-14 }} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱟᱨᱮ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱨᱮ]] tqei81b65d5d0gggye3j3efw3ilzib8 ᱡᱤᱥᱩ 0 294 176297 169738 2025-07-11T06:39:55Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176297 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱡᱤᱥᱩ | image = Spas vsederzhitel sinay (cropped1).jpg | caption = {{longitem |ᱫᱟ [[ᱠᱨᱟᱭᱤᱥᱴ ᱯᱮᱱᱴᱚᱠᱨᱮᱴᱚᱨ (ᱥᱤᱱᱟᱭ)|ᱠᱨᱟᱭᱤᱥᱴ ᱯᱮᱱᱴᱚᱠᱨᱮᱴᱚᱨ]] ᱚᱯᱷ [[ᱥᱮᱱᱴ ᱠᱮᱛᱷᱮᱨᱤᱱ ᱢᱚᱱᱚᱥᱴᱚᱨᱤ]] ᱨᱮ [[ᱥᱤᱱᱟᱭ ᱵᱩᱨᱩ]], ᱖ ᱥᱟᱭ ᱮᱰᱤ}} | birth_date = {{circa}} [[ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ|᱖ ᱠᱷᱚᱱ ᱔ ᱵᱤ ᱥᱤ]]{{efn|[[ᱡᱚᱦᱱ ᱯᱤ. ᱢᱮᱭᱟᱨ]] ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩᱣᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱗ ᱵᱟᱝᱠᱷᱟᱱ ᱖ ᱵᱤ ᱥᱤᱸ{{sfn|Meier|1991|p=407}}<!-- --> [[ᱠᱟᱨᱞ ᱨᱟᱦᱱᱟᱨ]] ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱡᱮ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱ ᱯᱚᱸᱰᱷᱚᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱚᱱᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱮ ᱔ ᱵᱤ ᱥᱤ.{{sfn|Rahner|2004|p=732}} <!-- -->[[ᱤ. ᱟᱨ ᱯᱤ. ᱥᱮᱱᱰᱟᱨᱥ]] ᱦᱚᱸ ᱔ ᱵᱤ ᱥᱤ ᱮ ᱯᱟᱹᱥᱩᱲ ᱟᱭᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱢᱚᱱᱮ ᱮ ᱩᱫᱩᱜ ᱟ.{{sfn|Sanders|1993|pp=10–11}} <!-- -->[[ᱡᱮᱠ ᱯᱷᱤᱱᱮᱜᱟᱱ]] ᱓ ᱵᱟᱝᱠᱷᱟᱱ ᱒ ᱵᱤ ᱥᱤ ᱜᱚᱲᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱤᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱮᱫᱟ.<ref name=Finegan>{{harvnb|Finegan|1998|page=[https://archive.org/details/handbookbiblical00fine/page/n350 319]}}</ref> <!-- -->}} | birth_place = <!--Note: ᱡᱩᱰᱤᱭᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱴᱷᱤᱠ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱵᱩᱫᱽᱜᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱢᱚᱱᱮ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ:-->[[ᱦᱮᱨᱚᱰᱤᱭᱟᱱ ᱨᱟᱡᱽ]], [[ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱥᱟᱢᱛᱨᱟᱢ]]{{sfn|Brown|1977|p=513}} | death_date = ᱮᱰᱤ ᱓᱐ ᱵᱟᱝᱠᱷᱟᱱ ᱓᱓ (ᱩᱢᱮᱨ ᱓᱓ ᱵᱟᱝᱠᱷᱟᱱ ᱓᱘) | death_place = [[ᱡᱮᱨᱥᱟᱞᱮᱢ]], [[ᱡᱩᱰᱤᱭᱟ (ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ)|ᱡᱩᱰᱤᱭᱟ]], ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱥᱟᱢᱛᱨᱟᱢ | known_for = *ᱨᱮᱱ ᱠᱮᱴᱨᱚᱞ ᱦᱚᱲ [[ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] *ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱟᱹᱵᱤ [[ᱤᱥᱞᱟᱢ]] ᱟᱨ [[ᱰᱨᱩᱡᱽ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ]] *[[ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱟᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ (ᱵᱟᱦᱟᱭ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ)|ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱟᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ]] ᱨᱮ [[ᱵᱟᱦᱟᱭ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ]] | death_cause = <!---Note: ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱪᱮᱫ (ᱟᱨᱦᱚᱸ) ᱛᱷᱩᱛᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ; ᱯᱟᱹᱲᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱢᱚᱱᱮ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱜᱚᱡ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱨᱚᱱ ᱫᱚ ᱠᱨᱩᱥ ᱨᱮ ᱞᱟᱴᱷᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱚᱱᱚᱞ ᱚᱞ ᱨᱮ ᱮᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ:--->[[ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱠᱨᱩᱥ ᱨᱮ ᱞᱟᱴᱷᱟ|ᱠᱨᱩᱥᱤᱯᱷᱤᱠᱥᱚᱱ]]<!-- -->{{efn|[[ᱡᱮᱢᱥ ᱰᱟᱱ]] ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱵᱟᱯᱴᱤᱡᱢ ᱟᱨ ᱠᱨᱩᱥ ᱨᱮ ᱞᱟᱴᱷᱟ ᱫᱚ "ᱯᱨᱟᱭ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ" ᱟᱨ "ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱛᱟᱛᱭᱟ ᱠᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ 'ᱯᱨᱟᱭ ᱵᱟᱝ ᱥᱚᱢᱵᱷᱚᱵᱚᱱ ᱥᱮ ᱵᱟᱝ ᱵᱟᱛᱟᱣ' ᱥᱠᱮᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱟᱹᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱷᱟᱯ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ" ᱡᱮ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ.{{sfn|Dunn|2003|p=339}} <!-- -->[[ᱵᱟᱨᱴ ᱰᱤ. ᱮᱦᱨᱢᱟᱱ]] ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱡᱮ ᱯᱚᱱᱴᱤᱭᱟᱥ ᱯᱟᱭᱞᱟᱴ ᱟᱜ ᱟᱫᱮᱥ ᱛᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱠᱨᱩᱥ ᱨᱮ ᱞᱟᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱴᱷᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱛᱮᱛᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ.{{sfn|Ehrman|1999|p=101}} <!-- -->[[ᱡᱚᱦᱟᱱ ᱰᱚᱢᱤᱱᱤᱠ ᱠᱨᱚᱥᱟᱱ]] ᱟᱨ ᱨᱤᱪᱟᱨᱰ ᱡᱤ. ᱣᱟᱴᱥ ᱠᱤᱱ ᱢᱮᱱᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱠᱨᱩᱥ ᱨᱮ ᱞᱟᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱟᱹᱜ ᱜᱮ ᱴᱷᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱜᱮᱭᱟ ᱡᱮ ᱡᱟᱦᱟᱱ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱛᱟᱛᱮᱱ ᱜᱮ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ᱾.{{sfn|Crossan|Watts|1999|p=96}} <!-- -->ᱯᱟᱹᱣᱞ ᱟᱨ. ᱮᱰᱭ ᱟᱨ [[ᱜᱽᱨᱮᱜᱚᱨᱤ ᱮ. ᱵᱚᱭᱰ]] ᱠᱤᱱ ᱢᱮᱱᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱠᱨᱩᱥ ᱨᱮ ᱞᱟᱴᱷᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱮ-ᱤᱥᱟᱭ ᱯᱩᱥᱴᱟᱹᱣ ᱫᱚ ᱱᱤᱛ "ᱠᱮᱴᱮᱡ ᱛᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ".{{sfn|Eddy|Boyd|2007|p=173}} <!-- -->}} <!---- Note: ᱫᱟᱭᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱤᱱᱯᱷᱚᱵᱚᱠᱥ ᱟᱞᱚᱢ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣᱟ᱾ ᱨᱚᱯᱚᱲ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮ FAQ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ᱾ ----->| parents = [[ᱢᱮᱨᱤ, ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱭᱳ|ᱢᱮᱨᱤ]], [[ᱥᱮᱱᱴ ᱡᱚᱥᱮᱯ|ᱡᱚᱥᱮᱯ]]{{efn|ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱ ᱠᱚ ᱢᱚᱱᱮ ᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱢᱮᱨᱤᱢ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱚᱛ ᱟᱛᱢᱟ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱛᱮ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱦᱟᱦᱟᱲᱟ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱜᱚᱲᱚ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱢᱩᱥᱞᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱚᱸᱜᱟᱣᱟᱜ ᱟᱫᱮᱥ ᱛᱮ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱦᱟᱦᱟᱲᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱞᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱡᱚᱥᱮᱯ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱧᱮᱧᱮᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱠᱮᱱᱚᱱᱤᱠᱟᱞ ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱫᱚᱦᱚ ᱵᱟᱵᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ.}} }} '''ᱡᱤᱥᱩ''' (c. 4 BC – c. 30 / 33 AD), ᱫᱚ [[ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱤᱥᱟᱹᱭ]] ᱫᱷᱚᱨᱚᱢᱨᱮᱱ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱸᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ '''Jesus of Nazareth''' and '''Jesus Christ''' ᱧᱤᱛᱩᱢ ᱛᱮᱦᱚᱸᱠᱩ ᱵᱟᱰᱟᱭᱮ ᱜᱮᱭᱟ᱾ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱦᱚᱲ ᱠᱩᱣᱟ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱥᱤᱡᱚᱱᱤᱭᱟᱹᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ [[ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ [[ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱠᱷᱟᱥ ᱠᱟᱭᱛᱮ [[ᱯᱩᱱ ᱠᱮᱱᱚᱱᱤᱠᱟᱞ ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ]] [[ᱱᱟᱶᱟ ᱱᱤᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱟᱭᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟᱠᱩ ᱢᱚᱪᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟᱛᱮᱜᱮᱭ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ᱾<ref>Dunn, James D. G. (২০১৩)। ''The Oral Gospel Tradition''। Wm. B. Eerdmans Publishing। পৃ: 290–291।</ref> ᱟᱭᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱩᱱ ᱥᱮ ᱫᱟᱲᱮ ᱛᱟᱸᱦᱮᱸᱠᱟᱱᱛᱟᱭᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱦᱚᱲᱠᱩ ᱞᱟᱹᱭᱟᱹ᱾ ᱡᱟᱸᱦᱟᱸᱭ ᱦᱚᱲ ᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮᱠᱚ ᱯᱟᱲᱟᱣ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱡᱤᱥᱩᱭ ᱵᱤᱥᱮᱜᱠᱩ ᱛᱟᱸᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱤᱦᱩᱫᱤ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱹᱲᱤᱪᱠᱩ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱛ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱥᱮ ᱠᱟᱛᱷᱟᱭ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣᱮᱛ ᱛᱟᱸᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱡᱤᱥᱩᱨᱮᱱ ᱪᱮᱞᱟ ᱠᱩᱠᱩ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱦᱩᱭᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤᱨᱮᱱ ᱪᱮᱞᱟᱠᱩ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱫᱟᱨᱟᱢᱛᱮ ᱡᱟᱸᱦᱟᱸ ᱥᱟᱶᱛᱟᱠᱩ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱞᱮᱫᱟ ᱚᱱᱟᱜᱮ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱜᱤᱨᱡᱟᱹ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱱᱮᱛᱟᱨᱵᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭᱟ᱾ ᱡᱤᱥᱩᱣᱟᱜ [[ᱡᱟᱱᱟᱢ]] ᱫᱤᱱ ᱒᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱱᱮᱛᱟᱨᱠᱩ ᱢᱟᱱᱟᱣᱟ᱾ ᱡᱤᱥᱩᱭᱟᱜ ᱠᱨᱩᱥ ᱨᱮ ᱫᱮᱡᱚᱜ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱜᱩᱰ ᱯᱷᱨᱟᱭᱰᱮ ᱟᱨ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱡᱟᱱᱟᱢᱚᱜ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱤᱥᱴᱟᱨ ᱧᱤᱛᱩᱢ ᱛᱮᱵᱚᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱟ᱾ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱠᱩᱣᱟ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱤᱥᱩᱣᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱢᱚᱡᱽ ᱡᱤᱣᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱨᱥᱚᱝ ᱛᱮ ᱦᱩᱭᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱢᱮᱨᱤ ᱧᱤᱛᱩᱢᱟᱱ ᱰᱟᱸᱜᱩᱭᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤᱭᱟᱜ ᱞᱟᱡ ᱨᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚᱭ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱦᱚᱲᱠᱩ ᱫᱚ ᱟᱨᱦᱚᱸᱠᱩ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱜᱼᱟ ᱡᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱥᱨᱤᱡᱚᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱟᱶ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱚᱪᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱡᱤᱥᱩᱣᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ [[ᱤᱥᱞᱟᱢ]] ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱜᱮᱭ ᱱᱩᱵᱤ ᱤᱥᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾<ref>[http://www.usc.edu/org/cmje/religious-texts/quran/verses/004-qmt.php#004.157 "Quran 3:46-158"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150501064500/http://www.usc.edu/org/cmje/religious-texts/quran/verses/004-qmt.php#004.157 |date=2015-05-01 }}।</ref> ᱛᱚᱵᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱥᱨᱤᱡᱚᱱᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱤᱦᱩᱫᱤ ᱠᱳᱭᱟᱜ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱥᱨᱤᱡᱚᱱᱤᱭᱟᱹ ᱵᱟᱭ ᱟᱯᱱᱟᱨᱞᱮᱫᱮᱛᱮ ᱠᱨᱩᱥ ᱠᱮᱛᱮᱭ ᱜᱚᱪ ᱚᱪᱚᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱡᱤᱥᱩᱣᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮᱠᱩ ᱞᱟᱹᱭᱟ᱾<ref>Jacobs, Joseph; Kohler, Kaufmann; Gottheil, Richard; Krauss, Samuel। [http://www.jewishencyclopedia.com/articles/8616-jesus-of-nazareth "Jesus of Nazareth"]। ''Jewish Encyclopedia''।</ref> == ᱧᱩᱛᱩᱢ == {{ᱞᱟᱦᱟ ᱛᱚᱵᱮ|ᱡᱤᱥᱩ (ᱧᱩᱛᱩᱢ)|ᱱᱟᱶᱟ ᱱᱤᱭᱟᱹᱢ ᱨᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱨ ᱩᱫᱽᱜᱟ.ᱨ|ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱥᱚᱱᱚᱛ ᱧᱩᱛᱩᱢ|ᱤᱥᱟᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱨᱮ ᱪᱟᱸᱫᱳ ᱵᱚᱸᱜᱟᱣᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ}} [[File:JesusYeshua2.svg|thumb|ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱮᱸᱜᱟ: [[ᱟᱨᱟᱢᱤᱠ]], [[ᱦᱤᱵᱨᱩᱣ]], [[ᱜᱽᱨᱤᱠ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱜᱽᱨᱤᱠ]], [[ᱞᱮᱴᱤᱱ]], ᱟᱨ ''ᱡᱤᱥᱩ'' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱤᱝᱨᱟᱡᱤ ᱴᱨᱟᱱᱥᱠᱨᱤᱯᱥᱚᱱ|upright=1.35]] ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱡᱤᱣᱤ [[ᱡᱤᱥᱩ ᱧᱩᱛᱩᱢ|ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ]], ᱚᱠᱟ ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱵᱟᱣᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ", ᱥᱮ ᱦᱚᱲ ᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱵᱟᱡᱟᱨ᱾<ref name="Britannica">{{Britannica |id=303091 |title=Jesus Christ |first1=E.&nbsp;P. |last1=Sanders |first2=Jaroslav J. |last2=Pelikan}}</ref> ᱚᱱᱠᱟ, ᱱᱟᱶᱟ ᱱᱤᱛ ᱨᱮ "ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ [[ᱱᱟᱡᱟᱨᱛᱷ]]".{{efn|ᱱᱚᱶᱟ ᱚᱱᱚᱞ ᱨᱮ ᱵᱟᱭᱵᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱱᱟᱶᱟ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱥᱴᱮᱱᱰᱟᱨᱰ ᱵᱷᱟᱨᱥᱚᱱ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾}} ᱱᱟᱥᱟᱨᱛ ᱨᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱥᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱩᱱᱤ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ "ᱠᱟᱴᱷᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ, ᱦᱚᱯᱚᱱ [[ᱢᱮᱨᱤ, ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱭᱳ|ᱢᱮᱨᱤ]] ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱟᱨ [[ᱡᱮᱢᱥ, ᱡᱤᱥᱩ ᱨᱮᱱ ᱵᱚᱭᱦᱟ|ᱡᱮᱢᱥ]] ᱡᱚᱥ ᱨᱮᱱ ᱵᱚᱭᱦᱟ [[ᱡᱚᱥᱮᱥ, ᱡᱮᱢᱥ ᱨᱮᱱ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱦᱩᱰᱤᱧ|ᱡᱚᱥᱮᱥ]] ᱟᱨ [[ᱡᱩᱫᱩ, ᱡᱤᱥᱩ ᱨᱮᱱ ᱵᱚᱭᱦᱟ|ᱡᱩᱫᱩ]] ᱟᱨ [[ᱥᱟᱭᱢᱚᱱ, ᱡᱤᱥᱩ ᱨᱮᱱ ᱵᱚᱭᱦᱟ|ᱥᱟᱭᱢᱚᱱ]]", "ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ", ᱟᱨ "[[ᱥᱮᱱᱴ ᱡᱚᱥᱯᱷ|ᱡᱚᱥᱯᱷ]] ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ"; ᱡᱚᱦᱟᱱᱟᱜ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ, ᱪᱮᱛᱟᱱ [[ᱯᱷᱤᱞᱤᱯ ᱨᱚᱥᱚᱞ|ᱯᱷᱤᱞᱤᱯ]] ᱩᱱᱤ ᱫᱚ "ᱱᱟᱥᱟᱨᱛᱷ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱥᱮᱯ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱡᱤᱥᱩ" ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱩᱫᱩᱜ ᱟᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱤᱝᱨᱟᱡᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ''ᱡᱤᱥᱩ'', ᱜᱽᱨᱤᱠ {{tlit|grc|Iēsous}} ᱠᱷᱚᱱ, ''ᱡᱚᱥᱩᱟ'' (ᱦᱤᱵᱽᱨᱩ {{tlit|he|Yehoshua}}, ᱛᱟᱭᱚᱢ {{tlit|he|Yeshua}}) ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱟᱞ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱡᱩᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱝ ᱵᱟᱹᱲᱤᱡ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ [[ᱯᱷᱚᱠ ᱮᱴᱤᱢᱚᱞᱚᱡᱤ]] ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱚ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ {{ᱴᱞᱤᱴ|ᱦᱮ|ᱭᱮᱦᱚᱥᱩᱟ}} ᱟᱨ {{ᱴᱞᱤᱴ|ᱦᱮ|ᱭᱮᱥᱩᱟ}} ᱠᱟᱱᱣᱟ ᱢᱮᱱᱮᱛ 'ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ' ᱟᱨ ᱧᱩᱱᱩᱢ 'ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ'᱾ ᱩᱱᱤ ᱡᱤᱥᱩ, ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱩᱱᱤ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱠᱚᱣᱟᱭ᱾<ref>ᱢᱮᱛᱷᱤ ᱑:᱒᱑᱾</ref> ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== [[File:Gerard van Honthorst - Adoration of the Shepherds (1622).jpg|thumb|left|ᱥᱮᱯᱷᱟᱨᱰᱥ ᱞᱚᱵᱷ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱜᱮᱨᱟᱰ ᱣᱟᱱ ᱦᱚᱱᱛᱷᱚᱨᱥᱴ]], ᱑᱖᱒᱒|alt=ᱢᱤᱫ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱥᱤᱱ; ᱦᱚᱲ ᱟᱨ ᱡᱟᱱᱣᱟᱨ ᱠᱚ ᱢᱮᱨᱤᱢ ᱟᱨ ᱱᱟᱶᱟ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱡᱤᱥᱩ ᱠᱚ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ, ᱚᱠᱚᱭ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱥᱟᱞ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ]] ᱢᱟᱛᱷᱤ ᱟᱨ ᱞᱩᱠ ᱟᱜ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱭᱳ ᱢᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱦᱚᱲ ᱩᱱᱤ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱚᱥᱯ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱥᱤᱦ ᱥᱮ ᱨᱟᱡᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱮᱫ ᱡᱩᱫᱽ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱞᱩᱠ ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ ᱨᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ: ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ, ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱥᱟᱢᱯᱟᱨᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱢᱩᱫᱽ ᱯᱩᱨᱩᱵ ᱨᱮ ᱨᱟᱡᱟ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱞᱩᱠ ᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱡᱮ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱦᱚᱲ ᱜᱮ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱴᱷᱟᱺᱭ ᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱡᱟᱣᱨᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱴᱮᱠᱥ ᱠᱚ ᱞᱟᱜᱟᱣ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱡᱚᱥᱯ ᱫᱚ ᱡᱮᱨᱥᱟᱞ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱛᱞᱮᱢ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱢᱟᱨᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱦᱟᱡᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱸᱜᱷᱟᱨ ᱦᱩᱭᱮᱱ ᱛᱟᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱵᱮᱛᱞᱮᱢ ᱠᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱞᱮᱱᱠᱷᱟᱱ, ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱟᱱᱫᱷᱟ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱸᱜᱷᱟᱨ ᱢᱟᱞᱤᱠ ᱩᱱᱠᱩ ᱥᱟᱸᱜᱷᱟᱨ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱫᱟᱣ ᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱚᱱᱰᱮ, ᱢᱮᱨᱤᱢ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟᱭ ᱾ ᱵᱩᱨᱩ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮ ᱟᱠᱚ ᱨᱮᱱ [[ᱵᱷᱤᱰᱤ]] ᱠᱚ ᱯᱟᱹᱥᱩᱲ ᱠᱟᱱ ᱥᱮᱯᱷᱟᱨ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱵᱚᱞᱚᱱ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱟᱶᱟ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱨᱟᱡᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟ᱾ [[File:William Holman Hunt - The Finding of the Saviour in the Temple - Google Art Project.jpg|thumb|upright=1.2|''[[ᱢᱟᱱᱫᱤᱨ ᱨᱮ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣᱤᱡ ᱯᱟᱱᱛᱮ]]'', ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱣᱤᱞᱤᱭᱟᱢ ᱦᱚᱞᱢᱮᱱ ᱦᱟᱱᱴ]], ᱑᱘᱖᱐|alt=ᱢᱮᱨᱤ ᱟᱨ ᱡᱚᱥᱮᱯ ᱫᱚ ᱢᱟᱱᱫᱤᱨ ᱨᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱠᱤᱱ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ]] ᱢᱟᱛᱷᱤ ᱟᱜ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱯᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱶᱟ ᱤᱯᱤᱞ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱠᱮᱫᱟ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱠᱩ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱡᱩᱣᱟᱹᱱ ᱡᱤᱥᱩ ᱯᱟᱱᱛᱮ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱫᱟᱬᱟ ᱠᱮᱫᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱞᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱢᱟᱥᱤᱦ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱤᱯᱤᱞ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱤᱯᱤᱞ ᱫᱚ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱡᱤᱥᱩ ᱴᱷᱮᱱ ᱥᱚᱱᱟ, ᱫᱷᱩᱨᱩᱵ ᱟᱨ ᱢᱟᱭᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱠᱚ ᱟᱹᱜᱩ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱤᱨᱟᱹᱞ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱡᱤᱥᱩ ᱥᱩᱱᱛᱷᱟ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮᱢ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱵᱤᱥᱛᱤ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱ ᱠᱚ ᱠᱨᱤᱥᱴᱢᱟᱥ ᱨᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱟ ᱾ ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱝ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱚᱠᱟ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱒᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱚᱱᱟ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱫᱚ ᱞᱟᱦᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱪᱷᱩᱴᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ [[File:El bautismo de Jesús, por José Ferraz de Almeida Júnior.jpg|thumb|upright=0.8|''[[ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱵᱟᱯᱴᱤᱡᱢ|ᱢᱟᱥᱤᱦ ᱟᱜ ᱵᱟᱯᱴᱤᱡᱢ]] ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱡᱚᱦᱟᱱ ᱵᱟᱯᱴᱤᱥᱴ]]'', ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱡᱚᱥ ᱯᱷᱮᱨᱟᱡᱽ ᱰᱤ ᱟᱞᱢᱮᱰᱟ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ]], ᱑᱘᱙᱕|alt=ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱡᱚᱦᱟᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱵᱟᱯᱴᱤᱡᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱥᱚᱱᱚᱛ ᱟᱛᱢᱟ ᱫᱚ ᱯᱟᱹᱨᱩᱵ ᱨᱩᱯ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱵᱚᱦᱚᱜ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ᱾]] ᱓᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ, ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱡᱚᱦᱟᱱ ᱵᱟᱯᱴᱤᱥᱴ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱡᱚᱨᱰᱟᱱ]] ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱯᱴᱤᱡᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱢᱟᱱᱛᱨᱟ ᱚᱱᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱔᱐ ᱫᱤᱱ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱡᱩᱰᱤᱭᱟᱱ ᱦᱟᱦᱟᱝᱠᱟᱨ ᱨᱮ ᱫᱟᱬᱟᱱ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱡ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱥᱚᱭᱛᱟᱱ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱫᱟᱯᱨᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱥᱚᱭᱛᱟᱱ ᱟᱜ ᱵᱤᱰᱟᱹᱣ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱤᱨᱚᱫᱷ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱥᱚᱭᱛᱟᱱ ᱩᱫᱩᱜ ᱟᱫᱮᱭᱟᱭ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱱ ᱯᱟᱹᱭ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>ᱢᱮᱛᱷᱤ ᱔:᱓-᱑᱑</ref> [[File:Ary Scheffer - The Temptation of Christ (1854).jpg|thumb|left|upright=0.8|ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱨ ᱥᱚᱭᱛᱟᱱ ᱫᱚ "ᱢᱟᱥᱤᱦ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱤᱱᱤᱰ" ᱨᱮ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ, [[ᱮᱨᱤ ᱥᱮᱯᱷᱟᱨ]] ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ, ᱑᱘᱕᱔]] ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱪᱮᱫ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱪᱮᱫ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱡᱮ ᱮᱠᱮᱱ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱜᱮ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱨᱟᱡᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱠᱚ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱟᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱟᱯᱟᱱᱟᱹᱯᱤᱱ ᱠᱚ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ ᱟᱠᱚᱣᱟ ᱡᱮᱞᱠᱟ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱸᱡᱟᱭᱤᱡ ᱠᱚᱭ ᱪᱮᱫ ᱟᱠᱚᱣᱟ ᱪᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟ ᱠᱚ ᱠᱚᱭᱡᱚᱝᱟ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱦᱟᱦᱟᱲᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚᱭ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ ᱚᱠᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱵᱚᱸᱜᱟᱣᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱮᱞᱠᱟ ᱨᱮᱸᱜᱮᱡ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱡᱚᱢᱟᱜ ᱟᱨ ᱯᱟᱹᱨᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ ᱮᱢ ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ, ᱨᱩᱣᱟᱹ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱮᱥ ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱜᱚᱡ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱡᱤᱣᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱦᱚᱸ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱟᱹᱲᱤᱡ ᱟᱛᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟᱭ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱜᱮᱞ ᱵᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱢᱮᱛᱟ ᱠᱚᱣᱟ, ᱚᱠᱚᱭ ᱫᱚ ᱜᱮᱞ ᱵᱟᱨ ᱯᱟᱹᱥᱩᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱠᱚ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱠᱚᱭ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱜᱟᱹᱠᱷᱩᱲ ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱟᱭᱢᱟ ᱮᱴᱟᱜ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱭᱢᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚ ᱦᱚᱸ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱡᱩᱫᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱟᱹᱨᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱠᱩᱲᱤ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱛᱮ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱠᱚ ᱥᱮᱱ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱵᱟᱭᱵᱮᱞ ᱢᱮᱱᱮᱫᱟ ᱡᱤᱥᱩ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱡᱮᱨᱥᱟᱞᱮᱢ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟᱭ, ᱚᱠᱟᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱚᱲ ᱯᱟᱥᱚᱵᱷᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱟᱸᱡᱚᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱠᱩ ᱩᱱᱤ ᱨᱟᱡᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱠᱚ ᱡᱚᱦᱟᱨ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱠᱚ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱠᱚ ᱪᱟᱵᱟ ᱠᱚᱣᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱜᱟᱫᱷᱟ ᱨᱮ ᱫᱮᱡᱚᱜ ᱠᱟᱛᱮ ᱡᱮᱨᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟᱭ, ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱣ ᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱟᱫᱚᱢ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱡᱩᱫᱽ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱠᱚ ᱦᱟᱨᱠᱮᱛ ᱠᱚᱣᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱠᱚ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱟ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱩᱫᱽ ᱠᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱟᱠᱟᱫ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱠᱚ ᱵᱟᱭ ᱢᱟᱹᱱ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱫᱟᱹᱭᱠᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱡᱤᱣᱤ ᱠᱚ ᱦᱟᱯᱛᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱗ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱠᱚ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟ, ᱥᱟᱵᱷᱟᱛ ᱢᱟᱦᱟᱸ, ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱚᱛ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱡᱚᱦᱟᱱᱟᱜ ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ ᱨᱮ, ᱕ ᱟᱫᱷᱭᱟᱭ ᱨᱮ, ᱡᱤᱥᱩ ᱢᱤᱫ ᱞᱟᱹᱰᱩ ᱦᱚᱲᱮ ᱵᱮᱥ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱲ ᱢᱟᱴᱨᱮᱥ ᱨᱮ ᱜᱤᱛᱤᱡ ᱟᱠᱟᱱ ᱧᱮᱞ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱦᱚᱲ ᱵᱮᱥ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟᱭ, ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱢᱟᱴᱨᱮᱥ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱚᱲᱟᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱢᱮᱛᱟᱫᱮᱭᱟᱭ ᱾ ᱥᱟᱵᱟᱛ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱢᱟᱴᱨᱮᱥ ᱟᱹᱜᱩ ᱫᱚ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱤᱨᱩᱫᱷ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱠᱚ ᱡᱤᱥᱩ ᱥᱟᱶ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱠᱚ ᱛᱟᱯᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱠᱚ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱠᱮᱫᱟ, ᱟᱨ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱤᱨᱩᱫᱷ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱚ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱟ᱾ [[File:Última Cena - Juan de Juanes.jpg|thumb|upright=1.2|ᱫᱚ [[ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱧᱤᱱᱫᱟᱹ ᱡᱚᱢ]], ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ [[ᱡᱩᱣᱟᱱ ᱰᱤ ᱡᱩᱣᱟᱱ]], ᱑᱕᱖᱒|alt=ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱧᱤᱱᱫᱟᱹ ᱡᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱫᱩᱲᱩᱵ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱯᱚᱥᱛᱟ ᱠᱚ ᱩᱱᱤ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱡᱟᱣᱨᱟ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾]] ᱢᱟᱨᱠ ᱟᱜ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱑᱑ ᱥᱟᱛᱟᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱮᱨᱥᱟᱞᱮᱢ ᱨᱮ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱞᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱩᱱᱤ ᱡᱩᱫᱤ ᱢᱟᱱᱫᱤᱨ ᱛᱮ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱧᱮᱞ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱨᱟᱹᱜᱤ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱰᱮ ᱡᱤᱱᱤᱥ ᱠᱚ ᱟᱠᱷᱨᱤᱧ ᱠᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱴᱟᱠᱟ ᱫᱟᱱ ᱮᱢᱚᱜ ᱠᱚ ᱚᱠᱚᱭ ᱨᱮᱸᱜᱮᱡ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱮᱲᱮ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱩᱰᱩᱝ ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱠᱚ ᱡᱤᱱᱤᱥ ᱠᱚ ᱟᱠᱷᱨᱤᱧ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱡ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱢᱟᱱᱫᱤᱨ ᱨᱮ ᱠᱩᱢᱵᱽᱲᱩ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱷᱩᱜᱟᱹᱜ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱨᱮᱸᱜᱮᱡ ᱠᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱩᱭᱥᱟᱹ ᱠᱚ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱨᱮᱸᱜᱮᱡ ᱠᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱠᱚ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱢᱟᱱᱫᱤᱨ ᱨᱮᱱ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱠᱚ ᱨᱟᱹᱜᱤ ᱞᱮᱱᱟ ᱠᱚ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱜᱚᱡ ᱠᱚ ᱢᱮᱱ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱸᱡᱟ ᱠᱚ ᱩᱱᱤ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱨᱟᱡᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱠᱷᱚᱡᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱨᱚᱢ ᱨᱟᱡᱽ ᱫᱚ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱡᱩᱫᱤ ᱟᱢ ᱚᱱᱠᱟᱢ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱠᱷᱟᱱ ᱟᱢ ᱫᱚ ᱠᱟᱭᱥᱟᱨ ᱨᱮᱱ ᱜᱟᱛᱮ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱠᱟᱱᱟᱢ!” (ᱥᱤᱡᱟᱨ ᱫᱚ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱨᱟᱡᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾) ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱩᱱᱤ ᱜᱚᱡ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱟᱭ ᱮ ᱮᱢ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱸᱡᱟ ᱠᱚ ᱩᱱᱤ ᱨᱟᱡᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱠᱚ ᱫᱟᱹᱵᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱥᱤᱯᱟᱹᱦᱤ ᱠᱚ ᱡᱤᱥᱩ ᱠᱨᱩᱥ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱜᱚᱡ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱤ ᱟᱨ ᱡᱟᱝᱜᱟ ᱛᱮ ᱩᱥᱩᱞ ᱠᱨᱚᱥ ᱨᱮ ᱯᱷᱟᱹᱞ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱨᱚᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱷᱩᱫᱽᱫᱷᱤ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱭᱫᱤ ᱠᱚ ᱜᱚᱡ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱤᱥᱩᱟᱜ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱛᱚᱯᱟ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱸᱡᱟᱭᱤᱡ ᱟᱜ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱵᱟᱛ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱦᱤᱞᱚᱜ, ᱥᱮᱛᱟᱜ ᱞᱚᱜᱚᱱ, ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱢᱚᱥᱞᱟ ᱟᱨ ᱥᱩᱱᱩᱢ ᱥᱩᱱᱩᱢ ᱛᱮ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱪᱤᱠᱤᱥᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱥᱮᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱫᱚ ᱪᱟᱵᱟ ᱞᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱡᱤᱣᱮᱫᱚᱜ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[File:Christ_at_the_Cross_-_Cristo_en_la_Cruz.jpg|thumb|upright=0.8|''ᱠᱨᱤᱥᱴ ᱚᱱ ᱫᱚ ᱠᱨᱚᱥ'', ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱠᱟᱨᱞ ᱦᱮᱱᱨᱤᱪ ᱵᱞᱚᱪ]], ᱑᱘᱗᱐|alt=ᱠᱨᱚᱥ ᱨᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱟᱜ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ᱾]] ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱛᱷᱚᱥ ᱞᱮᱠᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ, "ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱹᱧ ᱯᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱣᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱛᱤᱱ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱤᱧᱟᱜ ᱢᱮᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱹᱧ ᱧᱮᱞᱟ!" ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱵᱟᱭᱵᱮᱞ ᱢᱮᱱᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱛᱷᱚᱢᱥ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱕᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱡᱤᱥᱩ ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱡᱤᱥᱩ ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱪᱮᱫ ᱠᱚᱭ ᱪᱤᱠᱟᱹ ᱠᱮᱫᱟ ᱚᱱᱟ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱞᱩᱠ ᱟᱜ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱡᱤᱥᱩ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱪᱮᱞᱟ ᱠᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ, ᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱪᱮᱫ ᱠᱚ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱮᱛᱟ ᱠᱚ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱫᱚ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱮᱱᱟ᱾ ᱰᱷᱮᱨ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱮᱫᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱜᱚᱥᱯᱮᱞ ᱨᱮ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱩᱱᱤ ᱜᱚᱡ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱜᱚᱡ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱤᱥᱴᱟᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱷᱩᱴᱤ ᱞᱮᱠᱟ᱾ == Notes == {{notelist}} {{notelist|30em}} == References == {{reflist|colwidth=20em}} === Sources === {{refbegin|30em}} * {{cite book |first=Douglas |last=Hare |title=Matthew |publisher=Westminster John Knox Press |year=1993 |isbn=978-0-664-23433-1}} * {{cite book |first=Craig L. |last=Blomberg |author-link=Craig Blomberg |title=Jesus and the Gospels: An Introduction and Survey |year=2009 |isbn=978-0-8054-4482-7 |url=https://books.google.com/books?id=U5rIPC1UgsgC |publisher=B&H |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222031/https://books.google.com/books?id=U5rIPC1UgsgC |url-status=live}} * {{cite book |title=The People's New Testament Commentary |first1=M. Eugene |last1=Boring |first2=Fred B. |last2=Craddock |author-link2=Fred Craddock |year=2004 |isbn=978-0-664-22754-8 |publisher=Westminster John Knox Press |url=https://books.google.com/books?id=N0tLXRIiIe0C |access-date=14 August 2015 |archive-date=4 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140104165219/http://books.google.com/books?id=N0tLXRIiIe0C |url-status=live}} * {{cite book |first=Raymond E. |last=Brown |title=The Birth of the Messiah: A Commentary on the Infancy Narratives in Matthew and Luke |year=1977 |isbn=978-0-385-05907-7 |publisher=Doubleday}} * {{cite book |title=Mary in the New Testament |first=Raymond E. |last=Brown |year=1978 |isbn=978-0-8091-2168-7 |url=https://books.google.com/books?id=ML1mnUBwmhcC |publisher=Paulist Press |access-date=14 August 2015 |archive-date=17 September 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140917011141/http://books.google.com/books?id=ML1mnUBwmhcC |url-status=live}} * {{cite book |title=The Gospel and Epistles of John: A Concise Commentary |first=Raymond E. |last=Brown |author-link=Raymond E. Brown |year=1988 |isbn=978-0-8146-1283-5 |publisher=Liturgical Press |url=https://archive.org/details/gospelepistleso00brow}} * {{cite book |last=Brown |first=Raymond E. |title=An Introduction to the New Testament |publisher=Doubleday |year=1997 |isbn=978-0-385-24767-2 |url=https://archive.org/details/introductiontone00brow_0}} * {{cite book |last=Carter |first=Warren |author-link=Warren Carter |title=Pontius Pilate: Portraits of a Roman Governor |year=2003 |isbn=978-0-8146-5113-1 |url=https://books.google.com/books?id=mvhHcXKK0UEC |publisher=Liturgical Press |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222031/https://books.google.com/books?id=mvhHcXKK0UEC |url-status=live}} * {{cite book |title=Studying the Historical Jesus: Evaluations of the State of Current Research |first1=Bruce |last1=Chilton |author-link1=Bruce Chilton |first2=Craig A. |last2=Evans |author-link2=Craig A. Evans |year=1998 |isbn=978-90-04-11142-4 |publisher=Brill |url=https://books.google.com/books?id=AJM9grxOjjMC |access-date=8 October 2020 |archive-date=4 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201004084608/https://books.google.com/books?id=AJM9grxOjjMC |url-status=live}} * {{cite book |first1=Steven L. |last1=Cox |first2=Kendell H. |last2=Easley |year=2007 |title=Harmony of the Gospels |isbn=978-0-8054-9444-0 |url=https://books.google.com/books?id=QjmwuFUksOQC |publisher=B&H |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222032/https://books.google.com/books?id=QjmwuFUksOQC |url-status=live}} * {{cite book |editor-first1=Frank L. |editor-last1=Cross |editor-first2=E. A. |editor-last2=Livingstone |title=The Oxford Dictionary of the Christian Church |publisher=Oxford University Press |year=2005 |url=https://books.google.com/books?id=fUqcAQAAQBAJ |isbn=978-0-19-280290-3 |access-date=8 October 2020 |archive-date=15 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190515065637/https://books.google.com/books?id=fUqcAQAAQBAJ |url-status=live}} * {{cite book |first1=John D. |last1=Crossan |author-link1=John Dominic Crossan |first2=Richard G. |last2=Watts |title=Who Is Jesus?: Answers to Your Questions About the Historical Jesus |publisher=Westminster John Knox Press |year=1999 |isbn=978-0-664-25842-9 |url=https://archive.org/details/whoisjesusanswer00cros}} * {{cite book |last=De Smet |first=Daniel |year=2016 |chapter=Les racines docétistes de l'imamologie shi'ite |language=fr |editor1-last=Amir-Moezzi |editor1-first=Mohammad Ali |editor2-last=De Cillis |editor2-first=Maria |editor3-last=De Smet |editor3-first=Daniel |editor4-last=Mir-Kasimov |editor4-first=Orkhan |title=L'Ésotérisme shi'ite, ses racines et ses prolongements – Shi'i Esotericism: Its Roots and Developments |series=Bibliothèque de l'Ecole des Hautes Etudes, Sciences Religieuses |volume=177 |location=Turnhout |publisher=Brepols |pages=87–112 |doi=10.1484/M.BEHE-EB.4.01163 |isbn=978-2-503-56874-4}} * {{cite book |last=Dickson |first=John |author-link=John Dickson (author) |title=Jesus: A Short Life |publisher=Kregel Publications |year=2008 |isbn=978-0-8254-7802-4}} * {{cite book |last=Dillenberger |first=John |author-link=John Dillenberger |title=Images and Relics: Theological Perceptions and Visual Images in Sixteenth-Century Europe |publisher=Oxford University Press |year=1999 |isbn=978-0-19-976146-3}} * {{cite book |first1=John R. |last1=Donahue |first2=Daniel J. |last2=Harrington |author-link2=Daniel J. Harrington |title=The Gospel of Mark |publisher=Liturgical Press |year=2002 |url=https://books.google.com/books?id=xZAIsUZOwSQC |isbn=978-0-8146-5804-8 |access-date=8 October 2020 |archive-date=3 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103010742/http://books.google.com/books?id=xZAIsUZOwSQC |url-status=live}} * {{cite book |last=Doninger |first=Wendy |year=1999 |title=Merriam-Webster's Encyclopedia of World Religions |publisher=Merriam-Webster |url=https://archive.org/details/isbn_9780877790440 |isbn=978-0-87779-044-0}} * {{cite book |first=James D. G. |last=Dunn |author-link=James Dunn (theologian) |title=Jesus Remembered |year=2003 |isbn=978-0-8028-3931-2 |publisher=Wm. B. Eerdmans |url=https://books.google.com/books?id=G4qpnvoautgC}} * {{cite book |last1=Eddy |first1=Paul R. |last2=Boyd |first2=Gregory A. |author-link2=Greg Boyd (theologian) |year=2007 |title=The Jesus Legend: A Case for the Historical Reliability of the Synoptic Jesus tradition |publisher=Baker |isbn=978-0-8010-3114-4 |url=https://books.google.com/books?id=U26_85NmwPUC |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222033/https://books.google.com/books?id=U26_85NmwPUC |url-status=live}} * {{cite book |title=Jesus: Apocalyptic Prophet of the New Millennium |first=Bart |last=Ehrman |author-link=Bart D. Ehrman |year=1999 |isbn=978-0-19-983943-8 |publisher=Oxford University Press |url=https://archive.org/details/jesusapocalyptic00ehrm |url-access=registration}} * {{cite book |title=Jesus, Interrupted: Revealing the Hidden Contradictions in the Bible (and Why We Don't Know About Them) |last=Ehrman |first=Bart D. |year=2009 |url=https://archive.org/details/jesusinterrupted00ehrm_0/ |publisher=HarperOne |isbn=978-0-06-117393-6}} * {{cite book |last=Ehrman |first=Bart D. |title=How Jesus Became God |publisher=HarperCollins |year=2014 |url=https://books.google.com/books?id=dmspAgAAQBAJ |isbn=978-0-06-225219-7}} * {{cite book |first=Bart |last=Ehrman |year=2011 |title=Forged: Writing in the Name of God – Why the Bible's Authors Are Not Who We Think They Are |isbn=978-0-06-207863-6 |url=https://archive.org/details/forged_ehrm_2011_000_10544376 |url-access=registration |publisher=HarperCollins}} * {{cite book |last=Ehrman |first=Bart D. |title=Did Jesus Exist?: The Historical Argument for Jesus of Nazareth |year=2012 |publisher=HarperOne |isbn=978-0-06-208994-6 |url=https://books.google.com/books?id=hf5Rj8EtsPkC |access-date=8 October 2020 |archive-date=3 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200803200020/https://books.google.com/books?id=hf5Rj8EtsPkC |url-status=live}} * {{cite book |last=Evans |first=Craig A. |author-link=Craig A. Evans |year=2003 |title=The Bible Knowledge Background Commentary: Matthew–Luke |isbn=978-0-7814-3868-1 |publisher=David C. Cook |url=https://archive.org/details/bibleknowledgeba00crai}} * {{cite book |first=Craig A. |last=Evans |url=https://books.google.com/books?id=87x8TqW6MJQC |title=Jesus and His World: The Archaeological Evidence |year=2012a |publisher=Westminster John Knox Press |isbn=978-0-664-23413-3 |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222033/https://books.google.com/books?id=87x8TqW6MJQC |url-status=live}} * {{cite book |last=Evans |first=Craig A. |title=Matthew (New Cambridge Bible Commentary) |date=2012b |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-01106-8}} * {{cite book |last=Finegan |first=Jack |title=Handbook of Biblical Chronology |year=1998 |publisher=Hendrickson Publishers |isbn=978-1-56563-143-4 |url=https://archive.org/details/handbookbiblical00fine |url-access=limited}} * {{cite book |first=David N. |last=Freedman |author-link=David Noel Freedman |title=Eerdmans Dictionary of the Bible |year=2000 |publisher=Amsterdam University Press |isbn=978-0-8028-2400-4 |url=https://books.google.com/books?id=P9sYIRXZZ2MC |access-date=8 October 2020 |archive-date=3 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200803133406/https://books.google.com/books?id=P9sYIRXZZ2MC |url-status=live}} * {{cite book |last=Friedmann |first=Yohanan |year=1989 |title=Prophecy Continuous: Aspects of Ahmadi Religious Thought and Its Medieval Background |location=Berkeley |publisher=University of California Press |isbn=978-0-520-05772-2}} * {{cite book |first1=Robert W. |last1=Funk |first2=Roy W. |last2=Hoover |author3=The Jesus Seminar |author-link3=Jesus Seminar |title=The Five Gospels |publisher=Scribner |year=1993 |isbn=978-0-02-541949-0}} * {{cite book |first1=Joel B. |last1=Green |first2=Scot |last2=McKnight |first3=I. Howard |last3=Marshall |author-link1=Joel B. Green |author-link2=Scot McKnight |author-link3=I. Howard Marshall |title=Dictionary of Jesus and the Gospels |url=https://books.google.com/books?id=9ntwNm-tOogC |publisher=InterVarsity |year=1992 |page=442 |isbn=978-0-8308-1777-1 |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222034/https://books.google.com/books?id=9ntwNm-tOogC |url-status=live}} * {{cite book |title=Systematic Theology: An Introduction to Biblical Doctrine |last=Grudem |first=Wayne |author-link=Wayne Grudem |year=1994 |publisher=Zondervan |location=Grand Rapids, Michigan |isbn=978-0-310-28670-7 |url=https://archive.org/details/systematictheolo00grud_0}} * {{cite book |first=Stephen L. |last=Harris |title=Understanding the Bible |publisher=Mayfield |year=1985}} * {{cite book |last=Houlden |first=J. Leslie |title=Jesus: The Complete Guide |year=2006 |isbn=978-0-8264-8011-8 |publisher=Continuum |url=https://books.google.com/books?id=Ey8mZKV_jfkC |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222034/https://books.google.com/books?id=Ey8mZKV_jfkC |url-status=live}} * {{cite journal |last1=Humphreys |first1=Colin J. |last2=Waddington |first2=W. G. |date=1992 |url=https://legacy.tyndalehouse.com/tynbul/Library/TynBull_1992_43_2_06_Humphreys_DateChristsCrucifixion.pdf |title=The Jewish Calendar, a Lunar Eclipse and the Date of Christ's Crucifixion |journal=Tyndale Bulletin |volume=43 |issue=2 |pages=331–151 |doi=10.53751/001c.30487 |s2cid=189519018 |access-date=21 April 2019 |archive-date=21 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190421091510/https://legacy.tyndalehouse.com/tynbul/Library/TynBull_1992_43_2_06_Humphreys_DateChristsCrucifixion.pdf |url-status=live}} * {{cite book |last=Keener |first=Craig S. |title=The Gospel of Matthew: A Socio-Rhetorical Commentary |date=2009b |publisher=Wm. B. Eerdmans |isbn=978-0-8028-6498-7}} * {{cite book |last=Keener |first=Craig S. |title=The Historical Jesus of the Gospels |date=2009 |publisher=Wm. B. Eerdmans}} * {{cite book |last=Keener |first=Craig S. |title=The Historical Jesus of the Gospels |year=2012 |publisher=Wm. B. Eerdmans |isbn=978-0-8028-6292-1}} * {{cite book |first1=Andreas J. |last1=Köstenberger |first2=L. Scott |last2=Kellum |first3=Charles L. |last3=Quarles |title=The Cradle, the Cross, and the Crown: An Introduction to the New Testament |year=2009 |isbn=978-0-8054-4365-3 |url=https://books.google.com/books?id=g-MG9sFLAz0C |publisher=B&H |access-date=8 October 2020 |archive-date=27 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200727131059/https://books.google.com/books?id=g-MG9sFLAz0C |url-status=live}} * {{cite book |last=Lawson |first=Todd |year=2009 |title=The Crucifixion and the Qur'an: A Study in the History of Muslim Thought |location=Oxford |publisher=Oneworld |isbn=978-1-85168-635-3}} * {{cite book |title=Transfiguration |first=Dorothy A. |last=Lee |author-link=Dorothy Lee (theologian) |year=2004 |isbn=978-0-8264-7595-4 |url=https://books.google.com/books?id=cYWwEefwCegC |publisher=Continuum |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222034/https://books.google.com/books?id=cYWwEefwCegC |url-status=live}} * {{cite encyclopedia |title=Introduction |first=Amy-Jill |last=Levine |author-link=Amy-Jill Levine |encyclopedia=The Historical Jesus in Context |editor-last1=Levine |editor-last2=Allison |editor-first3=John D. |editor-last3=Crossan |publisher=Princeton University Press |isbn=978-0-691-00992-6 |year=2006 |editor1-first=Amy-Jill |editor2-first=Dale C. |editor2-link=Dale Allison |url=https://books.google.com/books?id=HIp_0N3uPPcC |access-date=8 October 2020 |archive-date=10 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140410102712/http://books.google.com/books?id=HIp_0N3uPPcC |url-status=live}} * {{cite book |title=The Misunderstood Jew: The Church and the Scandal of the Jewish Jesus |first=Amy-Jill |last=Levine |author-link=Amy-Jill Levine |year=2007 |isbn=978-0-06-174811-0 |url=https://archive.org/details/TheMisunderstoodJewTheChurchAndTheScandalOfTheJewishJesus |publisher=HarperCollins}} * {{cite book |url=https://books.google.com/books?id=rv8xNoRBtxMC |title=The Resurrection of Jesus: A New Historiographical Approach |publisher=InterVarsity |year=2010 |isbn=978-0-8308-2719-0 |first=Michael R. |last=Licona |access-date=29 July 2015 |archive-date=18 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200218101307/https://books.google.com/books?id=rv8xNoRBtxMC |url-status=live}} * {{cite encyclopedia |first=Paul L. |last=Maier |author-link=Paul L. Maier |title=The Date of the Nativity and Chronology of Jesus |encyclopedia=''Chronos'', ''Kairos'', ''Christos'': Nativity and Chronological Studies |editor-last1=Finegan |editor-first2=Jerry |editor-last2=Vardaman |editor-first3=Edwin M. |editor-last3=Yamauchi |year=1989 |isbn=978-0-931464-50-8 |url=https://books.google.com/books?id=UCBBY_O88uYC&pg=PA113 |publisher=Eisenbrauns |editor-first=Jack |editor1-link=Jack Finegan |editor3-link=Edwin M. Yamauchi |access-date=14 August 2015 |archive-date=7 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150907110057/https://books.google.com/books?id=UCBBY_O88uYC&pg=PA113 |url-status=live}} * {{cite book |title=The Synoptics: Matthew, Mark, Luke |first1=Ján |last1=Majerník |first2=Joseph |last2=Ponessa |first3=Laurie W. |last3=Manhardt |year=2005 |isbn=978-1-931018-31-9 |url=https://books.google.com/books?id=cqP5xHXGYPQC |publisher=Emmaus Road |access-date=8 October 2020 |archive-date=19 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200819025434/https://books.google.com/books?id=cqP5xHXGYPQC |url-status=live}} * {{cite book |url=https://books.google.com/books?id=v26doW8jIyYC&pg=PA4 |title=Christianity: An Introduction |publisher=John Wiley & Sons |last=McGrath |first=Alister E. |author-link=Alister McGrath |year=2006 |pages=4–6 |isbn=978-1-4051-0899-7 |access-date=14 August 2015 |archive-date=10 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150910073956/https://books.google.com/books?id=v26doW8jIyYC&pg=PA4 |url-status=live}} * {{cite book |last=Meier |first=John P. |author-link=John P. Meier |title=A Marginal Jew: The Roots of the Problem and the Person |year=1991 |publisher=Yale University Press |isbn=978-0-300-14018-7}} * {{cite encyclopedia |last=Meier |first=John P. |title=How do we decide what comes from Jesus |encyclopedia=The Historical Jesus in Recent Research |editor-last1=Dunn |editor-last2=McKnight |year=2006 |isbn=978-1-57506-100-9 |url=https://books.google.com/books?id=37uJRUF6btAC |editor1-first=James D. G. |publisher=Eisenbrauns |editor2-first=Scot |access-date=14 August 2015 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222035/https://books.google.com/books?id=37uJRUF6btAC |url-status=live}} * {{cite book |last1=Melton |first1=J. Gordon |year=2010 |chapter=Ahmad, Mirza Ghulam Hazrat |editor1-last=Melton |editor1-first=J. Gordon |editor2-last=Baumann |editor2-first=Martin |title=Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices |volume=1 |pages=54–56 |edition=2nd |isbn=978-1-59884-203-6 |location=Santa Barbara |publisher=ABC-CLIO |chapter-url=https://books.google.com/books?id=v2yiyLLOj88C&pg=PA55 |access-date=14 August 2015 |archive-date=21 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021175959/https://books.google.com/books?id=v2yiyLLOj88C&pg=PA55 |url-status=live}} * {{cite book |last1=Mills |first1=Watson E. |last2=Bullard |first2=Roger A. |year=1998 |title=Mercer Dictionary of the Bible |publisher=Mercer University Press |isbn=978-0-86554-373-7 |url=https://books.google.com/books?id=goq0VWw9rGIC |access-date=14 August 2015 |archive-date=18 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171018095243/https://books.google.com/books?id=goq0VWw9rGIC |url-status=live}} * {{cite book |last=Morris |first=Leon |author-link=Leon Morris |year=1992 |title=The Gospel According to Matthew |publisher=Wm. B. Eerdmans |isbn=978-0-85111-338-8 |url=https://books.google.com/books?id=-pwaSKcHyEEC |access-date=8 October 2020 |archive-date=2 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200802002134/https://books.google.com/books?id=-pwaSKcHyEEC |url-status=live}} * {{cite book |last=Niswonger |first=Richard L. |title=New Testament History |year=1992 |isbn=978-0-310-31201-7 |publisher=Zondervan |url=https://books.google.com/books?id=uyAXaNnz9sUC}} * {{cite book |last=Pannenberg |first=Wolfhart |author-link=Wolfhart Pannenberg |url=https://books.google.com/books?id=zWfvlpURwiIC |title=Jesus: God and Man |year=1968 |isbn=978-0-334-00783-8 |publisher=S. C. M. Press |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222035/https://books.google.com/books?id=zWfvlpURwiIC |url-status=live}} * {{cite book |last=Powell |first=Mark A. |author-link=Mark Allan Powell |title=Jesus as a Figure in History: How Modern Historians View the Man from Galilee |year=1998 |isbn=978-0-664-25703-3 |url=https://archive.org/details/jesusasfigureinh0000powe |url-access=registration |publisher=Westminster John Knox Press}} * {{cite book |last=Rahner |first=Karl |author-link=Karl Rahner |title=Encyclopedia of Theology: A Concise ''Sacramentum Mundi'' |year=2004 |isbn=978-0-86012-006-3 |publisher=Continuum |url=https://books.google.com/books?id=WtnR-6_PlJAC |access-date=8 October 2020 |archive-date=27 July 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200727115653/https://books.google.com/books?id=WtnR-6_PlJAC |url-status=live}} * {{cite book |title=Who Is Jesus? An Introduction to Christology |first=Thomas P. |last=Rausch |author-link=Thomas Rausch |year=2003 |publisher=Liturgical Press |isbn=978-0-8146-5078-3 |url=https://books.google.com/books?id=8OJCa6euw5gC |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222036/https://books.google.com/books?id=8OJCa6euw5gC |url-status=live}} * {{cite book |last=Redford |first=Douglas |title=The Life and Ministry of Jesus: The Gospels |year=2007 |isbn=978-0-7847-1900-8 |url=https://books.google.com/books?id=dDMQz5BVFbEC |publisher=Standard Publishing |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222036/https://books.google.com/books?id=dDMQz5BVFbEC |url-status=live}} * {{cite book |title=Archaeology and the Galilean Jesus: A Re-examination of the Evidence |first=Jonathan L. |last=Reed |year=2002 |isbn=978-1-56338-394-6 |url=https://books.google.com/books?id=Xrav1ge-A_sC |publisher=Continuum |access-date=8 October 2020 |archive-date=4 May 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160504050031/https://books.google.com/books?id=Xrav1ge-A_sC |url-status=live}} * {{cite book |last=Robinson |first=Neal |year=1991 |title=Christ in Islam and Christianity |location=Albany |publisher=State University of New York Press |isbn=978-0-7914-0559-8}} * {{cite encyclopedia |last=Robinson |first=Neal |year=2005 |title=Jesus |editor1-last=McAuliffe |editor1-first=Jane Dammen |encyclopedia=Encyclopaedia of the Qurʾān |publisher=Brill |doi=10.1163/1875-3922_q3_EQCOM_00099}} * {{cite book |last=Sanders |first=E.&nbsp;P. |author-link=E. P. Sanders |title=The Historical Figure of Jesus |publisher=Allen Lane Penguin Press |year=1993 |url=https://books.google.com/books?id=lkbTL36ZgPIC |isbn=978-0-14-192822-7 |access-date=8 October 2020 |archive-date=18 April 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170418040039/https://books.google.com/books?id=lkbTL36ZgPIC |url-status=live}} * {{cite book |last1=Theissen |first1=Gerd |author-link1=Gerd Theissen |last2=Merz |first2=Annette |author-link2=Annette Merz |year=1998 |title=The Historical Jesus: A Comprehensive Guide |isbn=978-1-4514-0863-8 |publisher=Fortress Press |url=https://books.google.com/books?id=3ZU97DQMH6UC |access-date=8 October 2020 |archive-date=5 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200805091805/https://books.google.com/books?id=3ZU97DQMH6UC |url-status=live}} * {{cite book |title=The Quest for the Plausible Jesus: The Question of Criteria |first1=Gerd |last1=Theissen |first2=Dagmar |last2=Winter |year=2002 |isbn=978-0-664-22537-7 |publisher=Westminster John Knox Press |url=https://books.google.com/books?id=qB5ulgKx4OUC |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222036/https://books.google.com/books?id=qB5ulgKx4OUC |url-status=live}} * {{cite book |first=Graham H. |last=Twelftree |author-link=Graham Twelftree |title=Jesus the Miracle Worker: A Historical & Theological Study |isbn=978-0-8308-1596-8 |url=https://archive.org/details/jesusmiraclework00grah/page/95 |year=1999 |publisher=InterVarsity |page=[https://archive.org/details/jesusmiraclework00grah/page/95 95]}} * {{cite book |last=Van Voorst |first=Robert E. |year=2000 |title=Jesus Outside the New Testament: An Introduction to the Ancient Evidence |publisher=Wm. B. Eerdmans |isbn=978-0-8028-4368-5 |url=https://books.google.com/books?id=lwzliMSRGGkC |access-date=8 October 2020 |archive-date=19 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200819143206/https://books.google.com/books?id=lwzliMSRGGkC |url-status=live}} * {{cite book |title=Expository Dictionary of New Testament Words |last=Vine |first=William E. |author-link=William Edwy Vine |year=1940 |publisher=Fleming H. Revell |isbn=978-0-916441-31-9}} * {{cite book |title=Jesus the Jew: A Historian's Reading of the Gospels |last=Vermes |first=Geza |author-link1=Geza Vermes |year=1981 |publisher=First Fortress |location=Philadelphia |isbn=978-0-8006-1443-0 |url=https://books.google.com/books?id=RvSEK2HALnwC |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222037/https://books.google.com/books?id=RvSEK2HALnwC |url-status=live}} * {{cite book |title=The Bible Knowledge Commentary: New Testament |first1=John F. |last1=Walvoord |author-link1=John Walvoord |first2=Roy B. |last2=Zuck |year=1983 |isbn=978-0-88207-812-0 |publisher=David C. Cook |url=https://books.google.com/books?id=DP4UiA4gQNMC |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222037/https://books.google.com/books?id=DP4UiA4gQNMC |url-status=live}} * {{cite book |title=The Jesus Quest: The Third Search for the Jew of Nazareth |first=Ben |last=Witherington |author-link=Ben Witherington III |year=1997 |isbn=978-0-8308-1544-9 |publisher=InterVarsity |url=https://books.google.com/books?id=IE_T3Xh2fyUC |access-date=8 October 2020 |archive-date=8 October 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008222039/https://books.google.com/books?id=IE_T3Xh2fyUC |url-status=live}} {{refend}} ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == * [https://curlie.org/Society/Religion_and_Spirituality/Christianity/Jesus_Christ/ Jesus] at Curlie (based on DMOZ) * [http://www.latinvulgate.com/christverse.aspx Complete Sayings of Jesus Christ] in parallel Latin and English. * [https://worldcat.org/identities/lccn-n79-84784 Works by or about Jesus] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171226005342/http://www.worldcat.org/identities/lccn-n79-84784/ |date=2017-12-26 }} in libraries (WorldCat catalog) ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[Category:!Main category]] [[Category:ᱡᱤᱥᱩ]] itiavtaui416xst37lgawk381ye0fh7 ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ 0 3745 176282 168927 2025-07-11T06:32:13Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176282 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ | other_name = | settlement_type = ᱱᱚᱜᱚᱨ | image_skyline ={{Photomontage | photo1a = GhatshilaH.jpg | photo2a = Ghatshila Jharkhand India.jpg | photo2b = | photo3a = | photo3b = | photo4a = Ghatshila Railway Station, Jharkhand.jpg | size = 300 | position = center | color_border = green |spacing = 3 | text = ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ }} | image_alt = | image_caption = | nicknames = | map_alt = | map_caption = ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ, ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ | pushpin_map = India#India Jharkhand | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = {{coord|22.66|N|86.29|E|region:IN-JH|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | subdivision_type2 = ᱦᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name2 = [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ]] | established_title = | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | leader_party = | leader_title = [[Mayor]] | leader_name = | leader_title1 = Municipal Commissioner | leader_name1 = | leader_title2 = [[Ghatshila Polish]] | leader_name2 = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_metro_km2 = | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = 103 | population_total = 162,594 | population_as_of = ᱒᱐᱐᱑ | population_footnotes = <ref name="pop">{{cite web|title=Cities having population 1 lakh and above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|publisher=Census of India, Government of India|accessdate=2 November 2011}}</ref> | population_density_km2 = auto | population_metro = | population_metro_footnotes = | population_rank = | population_demonym = ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱘᱓᱒᱓᱐᱓ - ᱘᱓᱒᱑᱐᱓ | area_code = | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱳᱰ | registration_plate = JH-05 | unemployment_rate = | blank_name_sec1 = [[UN/LOCODE]] | blank_info_sec1 = IN | website = {{URL|http://www.ghatshila.me/|}} | footnotes = | demographics1_info1 = [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]], [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] }} '''ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ''', ᱫᱚ [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱸᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱥᱚᱵᱚᱨᱱᱟᱠᱟ ᱜᱟᱰᱟ]] ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱤᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱫᱚ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱫᱷᱟᱞᱵᱷᱩᱢ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ== [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱑᱒᱙,᱙᱐᱕ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱘᱙,᱒᱘᱑ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱕᱓% [[ᱠᱚᱲᱟ]] ᱟᱨ ᱔᱗% [[ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ]] ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱥᱮᱪᱮᱫ]] ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱗᱓% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱕᱙.᱕% ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱠᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱗᱙% ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱟᱨ [[ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ]] ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱖᱕% ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮ, ᱑᱑% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱖ ᱥᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ == ᱚᱛᱱᱚᱜ == ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮ {{Coord|22.60|N|86.48|E|}} ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.fallingrain.com/world/IN/38/Ghatsila.html|title=Maps, Weather, and Airports for Ghatsila, India|website=www.fallingrain.com}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱑᱐᱓ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱓᱓᱘ ᱯᱷᱤᱴ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[File:Subarnarekha_River.jpg|thumb|ᱥᱚᱵᱚᱨᱱᱟᱠᱟ ᱜᱟᱰᱟ|196x196px]] ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ, ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱸᱜᱤᱧ ᱨᱮ, [[ᱥᱚᱵᱚᱨᱱᱟᱠᱟ ᱜᱟᱰᱟ]] ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[File:Subarnarekha river from copper mines.jpg|thumb|ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮ ᱥᱚᱵᱚᱨᱱᱟᱠᱟ ᱜᱟᱰᱟ|174x174px]] ==ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱢᱩᱬ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱟᱨ [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ|ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ]] ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱢᱩᱬ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱚᱨᱚᱲ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ ᱫᱚ [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]], ᱠᱩᱲᱢᱟᱞᱤ, [[ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱦᱚ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱚ]], ᱟᱨ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ ᱾ ==ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱦᱚᱨ== ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟ ᱨᱮᱞ ᱟᱨ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟᱢᱟᱞᱟ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱵᱤᱦᱟᱨ]] ᱟᱨ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱩᱲᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱔᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ) ᱟᱨ ᱓᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (ᱨᱮᱞ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱛᱮᱫᱚ) ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱾ [[ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱫ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱞᱟᱜᱤᱫ ᱛᱮᱫᱚ ᱨᱮᱞ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱥᱮᱫ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱤᱸᱜᱩᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟᱢᱟᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱫᱚ ᱙᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱦᱚᱨ=== ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱟᱵᱽᱲᱟᱼᱢᱩᱢᱵᱟᱹᱭ ᱨᱮᱞ ᱴᱨᱮᱠ ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨᱼᱴᱟᱴᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱥᱮᱠᱥᱟᱱ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱟᱵᱽᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱑᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱴᱨᱮᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱛᱤᱸᱜᱩᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱤᱥᱯᱟᱨᱴ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ (ᱴᱨᱮᱱ ᱱᱚᱢᱵᱚᱨ ᱑᱒᱗᱘᱑/᱑᱒᱗᱘᱒), ᱠᱩᱨᱞᱟᱼᱦᱟᱣᱲᱟ ᱼ (ᱴᱷᱮᱱ ᱱᱚᱢᱵᱚᱨ ᱑᱘᱐᱓᱐/᱑᱘᱐᱒᱙), ᱤᱥᱴᱤᱞ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ (ᱴᱨᱮᱱ ᱱᱚᱢᱵᱚᱨ ᱑᱒᱘᱑᱓/᱑᱒᱘᱑᱔) ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱩᱲᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ (ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱵᱚᱵᱚᱥᱛᱟ), ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ (ᱥᱮᱛᱟᱜ ᱖ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱦᱚᱵᱚᱜᱼᱟ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱴᱨᱮᱱ ᱥᱟᱢᱝᱮᱥᱣᱟᱨᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱛᱮ ᱑.᱑᱕ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱟᱞᱟ ᱧᱤᱫᱟᱹ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ) ᱟᱨ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] (ᱱᱤᱞᱟᱸᱪᱚᱞ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ, ᱯᱩᱨᱩᱥᱛᱟᱢ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱛᱮ) ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱩᱛᱠᱚᱞ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ) ᱾ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ ᱫᱚ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱜ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱞᱚᱠᱟᱞ ᱴᱨᱮᱱ ᱯᱮᱥᱮᱝᱡᱚᱨ ᱴᱨᱮᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱾ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱨᱮ ᱛᱤᱸᱜᱩᱱ ᱱᱟᱣᱟ ᱴᱨᱮᱱ ᱯᱩᱨᱩᱥᱚᱛᱟᱢ ᱥᱩᱯᱟᱨᱯᱷᱟᱥᱴ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱼ ᱕:᱕᱔ ᱮ.ᱮᱢ. (ᱥᱮᱴᱮᱨᱚᱜᱼᱟ) ᱦᱟᱵᱽᱲᱟ ᱵᱟᱲᱵᱤᱞ ᱡᱚᱱᱥᱟᱛᱟᱵᱟᱫᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱼ ᱙:᱑᱓ ᱮ.ᱮᱢ. (ᱥᱮᱴᱮᱨᱚᱜᱼᱟ) ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱦᱟᱵᱽᱲᱟ ᱞᱚᱠᱟᱞ ᱼ ᱒:᱐᱕ ᱮ.ᱮᱢ. (ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ) ᱾ ===ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ=== ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱔᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮᱦᱚᱵ NH 6 ᱛᱮ ᱵᱟᱦᱨᱟᱜᱚᱰᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱟᱨ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱚ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱥ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱪᱩᱨᱚᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ]] ᱪᱮ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱪᱮ ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱥ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱔᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱫᱚ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱥ ᱫᱤᱱ ᱥᱮᱛᱟᱜ ᱨᱮ ᱖ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱟᱨᱟᱥᱤᱧ ᱕ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱢᱤᱫ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱓᱓ (NH 33) ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱰᱟᱦᱟᱨ [[ᱡᱟᱫᱩᱜᱚᱰᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱢᱮᱰᱤᱭᱟ== ᱨᱚᱲᱭᱚᱢ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ: 100.1 MHz (ᱟᱠᱟᱥᱵᱟᱱᱤ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ) ==ᱧᱮᱧᱮᱞ ᱴᱷᱟᱶ== ᱧᱮᱧᱮᱞ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱧᱮᱞ ᱟᱹᱰᱤᱜᱟᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ: * ᱵᱩᱨᱩᱰᱤᱦ ᱰᱮᱢ * ᱫᱷᱟᱨᱟᱜᱤᱨᱤ ᱡᱷᱟᱨᱱᱟ * ᱢᱚᱣᱩᱵᱷᱟᱱᱰᱟᱨ ᱨᱮ ᱥᱚᱵᱚᱨᱱᱟᱠᱟ ᱜᱟᱰᱟ * ᱯᱷᱩᱞᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱨᱮ ᱯᱷᱩᱞᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ ᱵᱩᱨᱩ * ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱵᱟᱸᱜᱟᱞᱤ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱵᱤᱵᱷᱩᱛᱤ ᱵᱷᱩᱥᱟᱬ ᱵᱟᱱᱫᱷᱚᱯᱟᱫᱷᱭᱟᱭ ᱟᱜ ᱫᱟᱦᱤᱜᱚᱰᱟ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱟᱨ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱴᱷᱮᱫ ᱞᱟᱤᱵᱨᱮᱨᱤ * ᱨᱟᱡᱽᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱨᱟᱡᱽᱵᱟᱲᱤ * ᱫᱟᱦᱤᱜᱚᱰᱟ ᱨᱮ ᱨᱟᱢᱠᱨᱤᱥᱱᱟ ᱢᱟᱛᱷ * ᱛᱟᱢᱩᱠᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱵᱽᱫᱟᱥ ᱜᱷᱚᱥ ᱪᱤᱞᱰᱨᱮᱱ ᱯᱟᱨᱠ * ᱥᱚᱵᱚᱨᱱᱟᱠᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱴᱷᱮᱱ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱯᱚᱞ ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ===ᱟᱥᱲᱟ=== * ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱥᱩᱨᱫᱷᱟᱹ, ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ * ᱥᱮᱱᱴ ᱱᱚᱱᱫᱚᱞᱟᱞ ᱥᱢᱨᱤᱛᱤ ᱵᱷᱤᱫᱽᱭᱟ ᱢᱚᱱᱫᱤᱨ * ᱥᱴ. ᱡᱚᱥᱮᱯᱷ'ᱥ ᱠᱚᱱᱣᱮᱱᱴ ᱟᱥᱲᱟ, ᱛᱩᱢᱟᱱᱰᱩᱸᱜᱽᱨᱤ, ᱢᱚᱥᱟᱵᱩᱱᱤ * ᱥᱴ. ᱡᱚᱥᱮᱯᱷ'ᱥ ᱠᱚᱱᱣᱮᱱᱴ ᱟᱥᱲᱟ (ᱠᱟᱥᱤᱫᱟᱜ) * ᱜᱭᱟᱱᱫᱤᱯ ᱯᱟᱵᱽᱞᱤᱠ ᱟᱥᱲᱟ * ᱤᱨᱵᱷᱟᱭᱤᱱ ᱮᱰᱣᱮᱱᱴᱤᱠ ᱟᱥᱲᱟ, ᱰᱟᱦᱤᱜᱚᱰᱟ * ᱡᱮ.ᱥᱤ. ᱟᱥᱲᱟ, ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱰᱟᱦᱟᱨ * ᱥᱚᱨᱚᱥᱣᱟᱛᱤ ᱥᱤᱥᱩ ᱵᱤᱫᱽᱭᱟᱢᱚᱱᱫᱤᱨ * ᱥᱨᱤ ᱥᱨᱤ ᱵᱤᱫᱽᱭᱟᱢᱚᱱᱫᱤᱨ, ᱠᱟᱹᱥᱤᱫᱟᱜ * ᱢᱟᱨᱣᱟᱰᱤ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ * ᱮᱥ.ᱴᱤ. ᱯᱟᱣᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ * ᱞᱚᱨᱮᱛᱚ ᱠᱚᱱᱣᱮᱱᱴ ᱯᱟᱵᱽᱞᱤᱠ ᱟᱥᱲᱟ ===ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ=== * ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ * ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱠᱟᱹᱥᱤᱫᱟᱦ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Wikivoyage-inline}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ]] ez28lggaefrqx1axs8suk3j1mrg0s96 ᱠᱚᱴᱚᱠ 0 4487 176275 174733 2025-07-11T04:56:40Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176275 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱠᱚᱴᱚᱠ | other_name = କଟକ | settlement_type = ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱴᱟᱱ ᱥᱤᱴᱤ | translit_lang1_info = | image_skyline = Montage1.png | image_alt = | image_caption = ᱜᱷᱩᱲᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱞᱮᱸᱜᱟ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱚᱸᱰᱤ ᱫᱮᱵᱤᱭᱟᱜ ᱢᱩᱫᱽᱨᱤ, ᱠᱚᱴᱚᱠ, ᱵᱟᱨᱚᱵᱟᱹᱴᱤ ᱠᱤᱞᱟ ᱜᱮᱴ, ᱵᱟᱹᱞᱤᱡᱟᱛᱨᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱟᱨᱠ, ᱵᱟᱨᱚᱵᱟᱴᱤ ᱥᱴᱟᱰᱤᱭᱚᱢ, ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱷᱚᱵᱽᱲᱮᱥᱚᱨ ᱢᱟᱦᱟᱫᱮᱵᱽ ᱢᱩᱫᱽᱨᱤ, ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱫᱤ ᱱᱟᱹᱭ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱚᱵᱽᱨᱟ ᱵᱟᱨᱮᱡᱽ ᱧᱮᱢᱮᱞ, ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨᱜᱟᱲ | nicknames = <center>'''The Silver City<br>The Millennium City'''</center> | pushpin_map = India Odisha#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = Location in Odisha, India | coordinates = {{coord|20|31|25|N|85|47|17|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_type2 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | subdivision_name2 = [[ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ|ᱠᱚᱴᱚᱠ]] | established_title = ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ | established_date = 989 CE | founder = Markat Keshari of Keshari Dynasty | named_for = Ancient military cantonment of [[ᱩᱛᱠᱚᱲ]] | government_type = [[Municipal Corporations in India|ᱢᱩᱱᱥᱤᱯᱟᱞ ᱠᱚᱨᱯᱚᱨᱮᱥᱚᱱ]] | governing_body = [[Cuttack Municipal Corporation|ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱢᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞ ᱠᱚᱨᱯᱚᱨᱮᱥᱚᱱ (CMC)]] | leader_title1 = [[ᱯᱟᱨᱞᱤᱭᱟᱢᱮᱴ ᱥᱚᱦᱮᱛ]] | leader_name1 = '''ᱵᱷᱟᱛᱨᱩᱦᱚᱨᱤ ᱢᱚᱦᱚᱛᱟᱵᱽ''', ([[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱫᱚᱞ|BJD]]) | leader_title2 = ᱠᱚᱞᱮᱠᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱠᱴ ᱢᱟᱡᱤᱥᱴᱨᱮᱴ | leader_name2 = ᱢᱟᱱᱚᱴᱟᱱ ᱵᱷᱚᱵᱟᱱᱤ ᱥᱚᱝᱠᱚᱨ ᱪᱟᱭᱟᱱᱤ | leader_title = [[ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ|ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱᱚᱨ]] | leader_name = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_metro_km2 = 192.5 | area_rank = | elevation_footnotes = | elevation_m = 36 | population_total = 610,189 | population_as_of = 2011 | population_footnotes = <ref name="pop">{{cite web|title=Cities having population 1 lakh and above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|publisher=Census of India, Government of India|accessdate=2 November 2011}}</ref> | population_density_km2 = 3,100 | population_metro = 653,149 | population_rank = [[List of most populous cities in India|᱗᱒ᱟᱱ]] | population_demonym = ᱠᱚᱴᱚᱠᱤ | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|ZIP code(s)]] | postal_code = ᱗᱕᱓᱐xx/᱗᱕᱔xxx | area_code = ᱐᱖᱗᱑ | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱳᱱ ᱠᱳᱰ | registration_plate = OD-05 | blank_name_sec1 = [[UN/LOCODE]] | blank_info_sec1 = IN CUT | website = {{URL|cmccuttack.gov.in}} | footnotes = | leader_title3 = [[Bhubaneswar-Cuttack Police Commissionerate|Deputy Commissioner of Police]] | leader_name3 = ᱢᱟᱱᱚᱛᱟᱱ ᱟᱠᱷᱤᱞᱮᱥᱣᱚᱨ ᱥᱤᱝ, [[Indian Police Service|IPS]] | demographics1_info1 = [[ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱰᱤᱭᱟᱹ]] }} '''ᱠᱚᱴᱚᱠ''' ᱫᱚ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱮ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱾ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱱᱟ, ᱨᱩᱯᱟᱹ ᱟᱨ ᱦᱟᱹᱛᱤᱰᱟᱴᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱹᱴᱩᱡ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱥᱟᱶ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱩᱛᱟᱹᱢ ᱟᱨ ᱞᱩᱢᱟᱹᱝ ᱞᱩᱜᱽᱲᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱜᱮ ᱢᱟᱹᱱ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱚᱪᱚ ᱟᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱙᱘᱙ ᱠᱷᱤᱥᱴᱟᱫᱽᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ [[ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ]], [[ᱯᱩᱨᱤ]] ᱟᱨ ᱠᱚᱬᱟᱨᱠ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web |url= http://orissa.gov.in/tourism/cuttack1.htm |title=Cuttack |first= |last= |work=orissa.gov.in |year=2002|quote=Cuttack (or Kataka) was founded by King Nrupa Keshari in 989 A.D. |accessdate=17 December 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.amazingorissa.com/Cuttack.aspx |title=::Welcome to amazingorissa |first= |last= |work=amazingorissa.com |quote=Cuttack was founded by King Nrupa Keshari in 989 A.D. |accessdate=17 December 2012 |archive-date=23 November 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121123191222/http://www.amazingorissa.com/Cuttack.aspx |url-status=dead }}</ref> ᱑᱙᱔᱘ ᱨᱮ ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱵᱤᱠᱱᱟᱹᱣᱜ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱨᱮ, ᱯᱟᱞᱮ ᱙ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱟᱨ ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱟᱣᱲᱟ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱦᱚᱸᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ-ᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱲ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱫᱚ ᱠᱮᱥᱚᱨᱤ ᱵᱚᱝᱥᱚ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱠᱮᱥᱚᱨᱤ ᱵᱚᱝᱥᱚ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱟᱡᱟ ᱱᱨᱩᱯᱚ ᱠᱮᱥᱚᱨᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱙᱘᱙ ᱠᱦᱨᱤᱥᱴᱟᱵᱽᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱭᱠᱚ ᱥᱤᱵᱤᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱯᱩᱨᱤ ᱡᱚᱜᱚᱱᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱫᱽᱨᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱟᱫᱚᱲᱟ ᱯᱟᱺᱡᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱚ ᱯᱚᱨᱢᱟᱬ ᱧᱟᱢᱚᱜ-ᱟ ᱾ ᱥᱟᱞ ᱑᱐᱐᱖ ᱨᱮ ᱨᱟᱡᱟ ᱢᱚᱨᱠᱚᱛ ᱠᱮᱥᱚᱨᱤᱭᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱱᱟᱝᱨᱮ ᱢᱚᱦᱟᱱᱚᱫᱤ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱵᱟᱸᱫᱽ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ,<ref>{{cite web |url= http://orissa.gov.in/tourism/cuttack1.htm |title=Cuttack |first= |last= |work=orissa.gov.in |year=2002 |quote=King Marakata Keshari built the stone revetment on the left bank of the Kathajodi in 1006 A.D. to protect the city from the ravages of floods |accessdate=18 December 2012}}</ref> ᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱵᱟᱸᱫᱽ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱯᱟᱹᱪᱷᱞᱟᱹ ᱨᱮᱫᱚᱭ ᱴᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱚᱱᱟᱹᱱᱟᱝ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱫᱟᱭᱟᱱ ᱵᱤᱱᱫᱷᱟᱬᱤ ᱵᱟᱭᱫᱷᱚᱨ ᱢᱩᱱᱰᱤ (ᱦᱚᱲ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱨᱮᱫᱚ ᱵᱟᱭᱢᱩᱱᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱭᱟ) ᱾ ᱠᱮᱥᱚᱨᱤ ᱵᱚᱝᱥᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱫᱚ ᱑᱒᱑᱑ ᱠᱷᱨᱤᱥᱛᱟᱵᱽᱫᱽ ᱨᱮ ᱜᱚᱝᱜᱚ ᱵᱚᱝᱥᱚᱡᱽ ᱚᱱᱚᱝᱜᱚᱵᱷᱤᱢᱫᱮᱵᱽ ᱟᱜ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱚᱝᱜᱚ ᱵᱚᱝᱥᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱷᱮᱢᱛᱟ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱥᱩᱨᱭᱚᱵᱚᱝᱥᱚᱡᱽ ᱜᱚᱡᱽᱯᱚᱛᱤ ᱨᱟᱡᱟ (᱑᱔᱓᱕-᱑᱕᱔᱑ ᱠᱷᱨᱤ.ᱚ.) ᱠᱚᱦᱚᱸ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱫᱚ ᱱᱤᱡᱚᱨᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ [[ᱦᱤᱱᱫᱩ]] ᱨᱟᱡᱟ ᱢᱩᱠᱩᱱᱫᱚᱫᱮᱵᱽ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱫᱚ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱫᱚ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱟᱨ ᱢᱳᱜᱚᱞ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱤ ᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱠᱟ ᱾ ᱜᱮᱨᱟᱹᱞ ᱜᱮᱞᱟᱝ ᱛᱟᱞᱟ ᱥᱮᱫ ᱫᱚ, ᱯᱟᱞᱮ ᱑᱘᱕᱐ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱫᱚ ᱢᱚᱨᱚᱦᱚᱴᱴᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱚᱵᱚᱞ ᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱨᱤᱱ ᱢᱚᱨᱚᱦᱚᱴᱟ ᱟᱨ [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]] (ᱩᱱ ᱡᱚᱦᱚᱜ ᱠᱚᱞᱤᱠᱚᱛᱟ) ᱨᱤᱱ ᱤᱝᱨᱮᱡᱽ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱦᱮᱡᱥᱮᱱ ᱟᱨ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱹᱱᱤᱡ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱜᱚᱴᱟᱯᱟᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱩᱫᱽᱜᱟᱹᱣ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱑᱘᱐᱓ ᱨᱮ ᱤᱝᱨᱮᱡᱽ ᱠᱚ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱠᱚ ᱫᱚᱠᱷᱚᱞ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱟᱨ ᱑᱘᱑᱖ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱰᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱤᱠᱱᱟᱹᱣ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱡᱩᱫᱤ ᱦᱚᱸ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱟᱝᱨᱮ ᱑᱙᱔᱘ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ]] ᱫᱚ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱮᱱ ᱦᱚᱸ ᱥᱟᱥᱚᱱᱛᱚᱸᱛᱨᱚ ᱨᱮ ᱱᱤᱛ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱹᱱ ᱮ ᱥᱟᱸᱵᱽᱲᱟᱣ ᱟᱹᱜᱩ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱥᱟᱹᱠᱷᱤ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱟᱨᱮ ᱱᱟᱨᱚᱵᱟᱛᱤ ᱫᱩᱨᱜᱚ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱜᱚᱨᱚᱵᱽ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱛᱤᱸᱜᱩ ᱨᱮᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱩᱨᱜᱚ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱥᱩᱡᱚᱜᱽ ᱛᱮ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱟᱨᱚᱵᱟᱛᱤ ᱥᱛᱟᱰᱤᱭᱚᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱟᱹᱰᱤᱜᱟᱱ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱢᱮᱪ ᱠᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱴᱟᱰᱤᱭᱚᱢ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱚᱪᱟᱨᱮ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱫᱚ ᱢᱚᱜᱮᱵᱟᱨ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱟᱨ ᱢᱚᱜᱮᱯᱮ ᱜᱩᱲᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮᱦᱚᱸ ᱵᱷᱟᱹᱜᱤ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱔ ᱠᱤ.ᱢᱤ. ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱚᱵᱟᱴᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱨᱚᱢᱦᱚᱸᱥᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱫᱽᱨᱤ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱩᱫᱽᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱪᱷᱟᱰᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱩᱸᱰᱤ ᱢᱩᱫᱽᱨᱤ ᱟᱨ ᱵᱷᱚᱴᱴᱟᱨᱤᱠᱟ ᱢᱩᱫᱽᱨᱤ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱵᱷᱟᱭ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱚᱪᱚ ᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱟᱹᱰᱤᱜᱟᱱ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢᱛᱷᱟᱱ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱩᱥᱚᱞᱢᱟᱱ ᱠᱚᱣᱟᱜ 'ᱠᱚᱫᱫᱚᱢ ᱨᱚᱥᱩᱞ' ᱟᱨ ᱥᱤᱠᱷ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱜᱩᱨᱩᱫᱣᱟᱨᱟ ᱫᱟᱛᱚᱱ ᱥᱟᱦᱤᱵᱽ ᱟᱹᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱰᱮ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱫᱚ ᱠᱚᱫᱚᱢ ᱨᱚᱥᱩᱞ ᱨᱮᱫᱚ ᱢᱚᱱᱤᱥᱤ ᱢᱚᱦᱚᱢᱚᱫᱽ ᱟᱜ ᱡᱟᱸᱜᱟ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱠᱟ ᱜᱮ ᱥᱤᱠᱷ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱤᱠᱷ ᱠᱚᱭᱤᱡ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱜᱩᱨᱩ ᱥᱨᱤ ᱜᱩᱨᱩ ᱱᱟᱱᱚᱠ ᱫᱮᱵᱽ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱨᱤ ᱥᱟᱸᱜᱷᱟᱨ ᱚᱠᱛᱚᱨᱮ ᱱᱚᱰᱮ ᱱᱟᱥᱮ ᱚᱠᱛᱚ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱡᱤᱨᱟᱹᱣ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱡ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱫᱟᱹᱛᱟᱹᱱᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱨᱚᱦᱚᱭ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱨᱮ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱚᱸᱰᱮ ᱧᱮᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱧᱟᱢᱚᱜ-ᱟ ᱾ ᱫᱟᱹᱛᱟᱹᱱᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ 'ᱜᱩᱨᱩᱫᱣᱟᱨᱟ ᱫᱟᱛᱚᱱ ᱥᱟᱦᱤᱵᱽ' ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱪᱷᱟᱹᱴᱭᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱛᱱᱮᱛ ᱛᱷᱤᱛᱤ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱒᱐.᱕ ᱩᱛᱚᱨ ᱟᱨ ᱘᱕.᱘᱓ ᱯᱩᱨᱩᱵᱽ ᱫᱚᱨᱮᱭᱟ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱓᱗ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱒᱑ ᱯᱷᱩᱴ) ᱾ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱛᱚᱨ ᱨᱮᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱱᱚᱫᱤ ᱟᱨ ᱫᱩᱠᱷᱤᱱ ᱨᱮᱫᱚ ᱠᱟᱴᱷᱚᱡᱳᱰᱤ ᱴᱟᱞᱟᱨᱮ ᱯᱮᱠᱳᱬ ᱚᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱭ ᱦᱤᱥᱤᱫ ᱫᱚ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱫᱤᱱ ᱫᱚ ᱞᱚᱞᱚ ᱟᱨ ᱚᱫᱟ ᱟᱨ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱫᱤᱱ ᱫᱚ ᱨᱮᱭᱟᱲ ᱟᱨ ᱨᱚᱦᱚᱲ ᱾ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱞᱚᱞᱚᱥᱚᱝ ᱫᱚ ᱕᱐ ᱥᱮ. ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱵᱮᱲᱟᱨᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱹᱡ ᱞᱚᱞᱚᱥᱚᱝ ᱫᱚ ᱑᱐ ᱥᱮ. ᱾ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱨᱥᱚᱝ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱪ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱩᱱ ᱛᱟᱞᱟᱢᱟᱞᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱣᱜ-ᱟ ᱾ ᱡᱩᱱ ᱛᱟᱞᱟᱢᱟᱞᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱨᱤᱛᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱾ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱦᱩᱭᱩᱜ-ᱟ ᱾ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱫᱚ ᱑᱔᱔.᱓᱙ ᱥᱮ.ᱢᱤ. ᱾ [[ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱨᱤᱛᱩ]] ᱫᱚ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱜᱮ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱩᱛᱚᱨᱟ ᱦᱚᱭ ᱮ ᱦᱚᱭ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱩᱥᱟᱹᱨᱟ (᱕:᱓᱐ ᱴᱟᱲᱟᱝ) ᱨᱮᱜᱮ ᱟᱹᱭᱩᱵᱚᱜ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱟᱨ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱧᱤᱫᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱣᱜ-ᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱛᱟᱞᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱪ ᱴᱟᱞᱟᱢᱟᱞᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ [[ᱱᱤᱨᱚᱱ ᱨᱤᱛᱩ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱨᱥᱚᱝ ᱧᱮᱞᱚᱜ-ᱟ ᱟᱨ ᱞᱚᱞᱚᱥᱚᱝ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱓᱓.᱔ ᱥᱮ. ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱒.᱒ ᱥᱮ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱫᱟᱬᱟᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱜᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱚᱠᱛᱚ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱦᱚᱲ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱛᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱮᱞ ᱫᱚ ᱖,᱐᱖,᱐᱐᱗ ᱾ ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱙᱑.᱑᱗% ᱾ <ref>[http://www.census2011.co.in/city.php City Census 2011]</ref> [[File:Pithapur Cuttack.jpg|thumb|ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱯᱤᱴᱷᱟᱯᱩᱨ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category|Cuttack}} * [http://cmccuttack.gov.in/ Cuttack Municipal Corporation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110504091204/http://cmccuttack.gov.in/ |date=2011-05-04 }} * [https://web.archive.org/web/20100325185314/http://as1.ori.nic.in/cdacuttack/ Cuttack Development Authority (CDA)] * [http://cuttack.nic.in/ Official website of Cuttack district] * {{Wikivoyage-inline}} 6puyble848ozu863zhcfbmpzhvam4hv ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ 0 5235 176210 174579 2025-07-10T17:58:22Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176210 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱱᱚᱜᱚᱨ | image_skyline = Patratu Valley at night.jpg | image_alt = | image_caption = ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱜᱷᱟᱹᱴᱤ | pushpin_map = India Jharkhand#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ | coordinates = {{coord|23.67|N|85.28|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | subdivision_type2 = ᱦᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name2 = [[ᱨᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱨᱟᱢᱜᱚᱲ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = 405 | population_total = 32,899 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]], [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] --> | postal_code = | registration_plate =JH | website = {{URL|ramgarh.nic.in/}} | footnotes = }} '''ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]]ᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ [[ᱨᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ (ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ) ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱫᱚ {{Coord|23.67|N|85.28|E|}}<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/38/Patratu.html Falling Rain Genomics, Inc - Patratu]</ref> ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱔᱐᱕&nbsp;ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱓᱒᱘&nbsp;ᱯᱷᱤᱴ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱰᱮᱢ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱜᱩᱨᱩ ᱢᱚᱠᱥᱚᱜᱩᱸᱰᱚᱢ ᱵᱤᱥᱣᱮᱥᱣᱚᱨᱮᱭᱟ ᱟᱜ ᱯᱟᱞᱟᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>[http://wn.com/Sir_Mokshagundam_Visvesvaraya Sir Mokshagundam Visvesvaraya]</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱰᱮᱢ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱐&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱢ ᱚᱠᱛᱚ ᱛᱮᱠᱚ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱨᱮᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ]], [[ᱯᱟᱴᱱᱟ]], [[ᱡᱚᱭᱯᱩᱨ]], [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ]], [[ᱵᱟᱨᱟᱬᱚᱥᱤ]], [[ᱡᱟᱢᱢᱩ]], [[ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ]], [[ᱤᱞᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ]], [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱟᱨ [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱡᱷᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ== ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ,<ref name="census 2001">{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref> ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱓᱒,᱑᱓᱒ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱦᱟᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱕᱔% ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱞ ᱔᱖% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱗᱐% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚ ᱕᱙.᱕% ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ: ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚ ᱗᱙% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚ ᱖᱑% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮ, ᱑᱓% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name="census 2001"/> ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱓᱒,᱘᱙᱙ ᱜᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱑᱗,᱓᱐᱕ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱑᱕,᱕᱙᱔ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ SC ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱞ ᱔,᱖᱐᱒ ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱞ ᱒,᱐᱘᱑ ᱜᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱸᱦᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <ref name=census2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/Houselisting-housing-JK.html |title = 2011 Census C.D. Block Wise Primary Census Abstract Data(PCA) | work= Jharkhand – District-wise CD Blocks|publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | accessdate = 15 November 2015}}</ref> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱒᱔,᱓᱘᱒ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱫᱚ ᱑᱓,᱙᱐᱒ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱑᱐,᱔᱗᱙ ᱫᱚ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=census2011/> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ: *ᱮᱥ.ᱮᱥ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱑ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱖᱓ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱴᱤᱞ ᱠᱚᱞᱚᱱᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱑᱐+᱒ ᱟᱥᱲᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱴᱷᱚᱴᱷᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱮᱱᱮᱡ ᱡᱟᱦ ᱴᱟᱸᱰᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ *ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ *ᱰᱤ.ᱮ.ᱵᱷᱤ. ᱫᱤᱥᱩᱣᱟᱹ ᱟᱥᱲᱟ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ *ᱡᱤᱱᱰᱟᱞ ᱫᱤᱥᱩᱣᱟᱹ ᱟᱥᱲᱟ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ *ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱟᱥᱲᱟ ᱳᱯᱷ ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤᱠᱥ *ᱥᱚᱨᱚᱥᱚᱛᱤ ᱥᱤᱥᱩ ᱵᱷᱤᱫᱭᱟ ᱢᱚᱱᱫᱤᱨ, ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ <gallery> <!-- Deleted image removed: File:Patratu - high school.jpg|S.S HIGH SCHOOL 1 --> File:S.s High School Patratu.jpg|ᱮᱥ.ᱮᱥ. ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱒ </gallery> ===ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ=== ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ᱾ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ: ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱫᱚ ᱯᱤᱴᱤᱯᱤᱮᱥ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱫᱚ ᱵᱷᱤᱱᱚᱵᱟ ᱵᱷᱟᱣᱮ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱦᱟᱡᱟᱨᱤᱵᱟᱜᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱯᱷᱯᱷᱤᱞᱤᱭᱟᱴᱮᱥ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱚᱨᱴᱼᱜᱨᱮᱡᱩᱮᱥᱚᱱ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱥᱟᱬᱮᱥ, ᱟᱨᱴᱥ ᱟᱨ ᱠᱚᱢᱨᱥ ᱨᱮ ᱯᱮᱨᱩᱡᱟᱞ (perusal) ᱯᱨᱚᱵᱷᱟᱤᱰ (Provide) ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱨ ᱰᱟᱦᱟᱨ== ===ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ=== [[ᱵᱤᱨᱥᱟᱹ ᱢᱩᱸᱰᱟᱹ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ]] ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]], [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱦᱟᱭᱫᱨᱟᱵᱟᱫᱽ]], [[ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱩᱨᱩ]] ᱟᱨ [[ᱯᱟᱴᱱᱟ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱡᱷᱮ ᱩᱰᱟᱹᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱨᱮᱞ ᱰᱟᱦᱟᱨ=== ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮᱞ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱥᱚᱡᱷᱮ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱴᱨᱮᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱨᱮᱞ ᱨᱮ ᱫᱤᱞᱞᱤ, ᱯᱟᱴᱱᱟ ᱫᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱟᱨ [[ᱦᱚᱨᱤᱭᱟᱬᱟ]] ᱾ ===ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ=== ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱒ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ [[ᱨᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱨᱟᱢᱜᱚᱲ]] ᱟᱨ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱟᱨ [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ|ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱢᱟᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱥ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱟᱹᱰᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ== [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ [[ᱨᱟᱹᱜᱷᱩᱵᱚᱨ ᱫᱟᱥ]] ᱫᱚ ᱑᱓ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱱᱯᱩᱨ ᱥᱤᱢᱮᱱᱴ ᱫᱚ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|title =Jharakhand CM inaugurates Burnpur Cement's Patratu unit|url = http://www.business-standard.com/article/pti-stories/jharakhand-cm-inaugurates-burnpur-cement-s-patratu-unit-115071301054_1.html}}</ref> ==ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱰᱮᱢ== ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱛᱷᱟᱨᱢᱟᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ (PTPS) ᱨᱮ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱩᱬ ᱡᱟᱞᱟᱥᱟᱭ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱨᱟᱢᱜᱚᱲ ᱪᱷᱟᱵᱽᱱᱤ ᱴᱷᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱱᱟᱞᱠᱟᱨᱤ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱜ ᱫᱚ ᱥᱴᱚᱨᱮᱰ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱰᱮᱢ ᱫᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱧᱮᱧᱮᱞ ᱴᱷᱟᱶ ᱡᱟᱴᱟᱜ ᱨᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱯᱟᱞᱟᱱ ᱫᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news| url=http://www.telegraphindia.com/1100114/jsp/jharkhand/story_11981843.jsp | location=Calcutta, India | work=The Telegraph | first=Vishvendu | last=Jaipuriar | title=Ramgarh island to turn tourist spot | date=14 January 2010}}</ref> <gallery> File:Nalkari River.jpg|ᱱᱟᱞᱠᱟᱨᱤ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱮᱧᱮᱞ File:Patratu dam.jpg|ᱰᱮᱢ File:Patratu dam on cloudy day.jpg|ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱤᱱ </gallery> ==ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱜᱷᱟᱴᱤ== ᱦᱟᱞᱟᱛ (ᱠᱚᱱᱰᱤᱥᱚᱱ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱨᱤᱵᱚᱨᱛᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ, ᱴᱷᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱭᱞᱟ ᱩᱴᱷᱟᱹᱣ (Dragging) ᱣᱟᱜ ᱰᱩᱞᱩᱝ ᱜᱟᱰᱤ ᱫᱚ ᱞᱟᱵᱷ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱤᱵᱤᱡᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱫᱷᱟᱨ ᱨᱮ ᱞᱚᱠᱟᱞ ᱢᱚᱴᱚᱨ ᱵᱟᱭᱤᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱚᱲᱚ (support) ᱛᱮ ᱥᱮᱱ ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news| url=http://www.telegraphindia.com/1060725/asp/jharkhand/story_6522937.asp | location=Calcutta, India | work=The Telegraph | title=Had I been a Maoist leader | date=25 July 2006}}</ref> [[File:Patratu valley.jpg|thumb|ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱜᱷᱟᱹᱴᱤ ᱧᱮᱧᱮᱞ]] ==ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱛᱷᱟᱨᱢᱟᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ== ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱛᱟᱜ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱨᱟᱠᱨᱤᱛᱩᱠ ᱚᱲᱟᱜ ᱟᱨ ᱯᱨᱟᱠᱨᱤᱛᱩᱠ ᱢᱚᱡᱽ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱯᱟᱛᱨᱟᱛᱩ ᱛᱷᱟᱨᱢᱟᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱢᱯᱞᱚᱭᱤᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱚᱲᱟᱜ ᱴᱷᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱩᱯ ᱨᱮ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱛᱷᱟᱨᱢᱟᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱩᱥᱤ ᱜᱚᱲᱚ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱩᱥᱤ ᱯᱷᱟᱨᱢ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱪᱤᱢᱱᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱨᱩᱥᱤ ᱫᱚᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱮᱢᱟᱱ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱪᱤᱢᱱᱤ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱫᱟᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟ ᱠᱤᱱᱟ ᱾ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱟᱵᱤᱞᱤᱴᱤ ᱘᱔᱐MW ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news| url=http://www.telegraphindia.com/1080327/jsp/jharkhand/story_9062347.jsp | location=Calcutta, India | work=The Telegraph | first=Mithilesh | last=Biswas | title=BHEL help to boost Patratu power | date=27 March 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.thehindubusinessline.com/todays-paper/tp-corporate/article984028.ece|title=NTPC 'in talks' to take over Jharkhand's Patratu power station|publisher=[[The Hindu Business Line]], 16 February 2010; Old link: http://www.thehindubusinessline.com/2010/02/16/stories/2010021652610200.htm}} {{deadlink|date=September 2018}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱨᱟᱢᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ]] lhxs9yo1at5wnzqkq8c50hissr55iag ᱠᱷᱚᱭᱵᱚᱨ ᱯᱟᱠᱷᱛᱩᱱᱠᱷᱣᱟ 0 7138 176227 149530 2025-07-10T19:21:24Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176227 wikitext text/x-wiki '''ᱠᱷᱚᱭᱵᱚᱨ ᱯᱟᱠᱷᱛᱩᱱᱠᱷᱣᱟ''' (ᱤᱝᱞᱤᱥᱺ [[:en:Khyber Pakhtunkhwa|Khyber Pakhtunkhwa]]) ᱫᱚ ᱞᱟᱦᱟ ᱛᱮ ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ ᱟᱲᱮ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ (northwestern frontier province) ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱥᱩᱵᱟᱼᱮᱼᱥᱚᱨᱦᱚᱫᱽ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱩᱨᱩᱢ ᱜᱮᱭᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ [[ᱟᱯᱷᱜᱟᱱᱤᱥᱛᱟᱱ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱚᱥᱛᱩᱱᱚ ᱡᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱠᱷᱛᱩᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟ ᱠᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩᱣᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ [[ᱯᱟᱥᱛᱚ]] ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱒ ᱠᱚᱨᱚᱲ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱚᱱᱟ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱕ ᱜᱮᱥᱟᱥᱟᱭ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱟᱯᱷᱜᱟᱱᱤᱥᱛᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱥᱨᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱪᱷᱟᱹᱴᱭᱟᱹᱨ== ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱠᱚ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ (province) ᱠᱚ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱩᱱ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ ᱟᱲᱮ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ (orth West Frontier Province) ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ (Indian Empire) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱠᱟᱱ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱚᱱᱠᱟ ᱠᱚ ᱧᱩᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite book|last1=Morrison|first1=Cameron|title=A New Geography of the Indian Empire and Ceylon|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.56267|date=1909|publisher=T.Nelson and Sons|page=176}}</ref> [[ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ]] ᱵᱮᱱᱟᱣᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱱᱚᱶᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱜᱮ ᱪᱚᱲᱟᱣᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱯᱟᱥᱛᱩᱱ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱫᱚᱞ (Pashtun nationalist party), ᱟᱣᱟᱢᱤ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱫᱚᱞ (Awami National Party) ᱠᱚ ᱰᱤᱢᱟᱸᱰ (demand) ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱵᱟᱝᱢᱟ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ ᱫᱚ "ᱯᱟᱠᱷᱛᱩᱱᱠᱷᱣᱟ" ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱟᱹᱨᱩᱜ ᱢᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱾<ref>{{cite book|last1=Ayers|first1=Alyssa|title=Speaking Like a State: Language and Nationalism in Pakistan|date=23 July 2009|publisher=[[Cambridge University Press]]|page=61|isbn=978-0521519311}}</ref> ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱫᱚ ᱢᱮᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱪᱤ, ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱦᱚᱲ, ᱥᱤᱱᱫᱷᱤ ᱦᱚᱲ ᱟᱨ ᱵᱟᱞᱚᱪᱤ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱷᱟᱱ ᱡᱟᱹᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱯᱟᱥᱛᱩᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ ᱾<ref name="Pakhtunkhwa">{{cite web|url=http://pakhtunkhwa.com/html/body_nwfp_in_search_of_a_name.html|title=NWFP in search of a name|work=pakhtunkhwa.com|accessdate=24 January 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160131042427/http://pakhtunkhwa.com/html/body_nwfp_in_search_of_a_name.html|archivedate=31 January 2016|df=dmy-all}}</ref> ==ᱰᱮᱢᱚᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤᱠ== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱹᱦᱤᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ ᱨᱮ ᱓᱒,᱕᱒᱕,᱐᱔᱗ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="POP2011">{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/world/pakistan/Pak-population-increased-by-46-9-between-1998-and-2011/articleshow/12453387.cms|title=Pak population increased by 46.9% between 1998 and 2011|work=The Times of India|accessdate=27 January 2016}}</ref> ᱩᱱᱠᱩ ᱢᱩᱫᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱚᱸᱰᱮ ᱯᱟᱥᱛᱩᱱ ᱡᱟᱹᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>[http://nwfp.gov.pk/AIS-page.php?DistId=1&DeptId=1&LanId=1&pageName=Khyber-Pakhtunkhwa-PeopleCulture People and culture – Government of Khyber Pakhtunkhwa] {{dead link|date=June 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ ᱨᱮ ᱑ᱹ᱕ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱟᱯᱷᱜᱟᱱᱤᱥᱛᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|author=|url=http://www.unhcr.org/news/NEWS/481856844.html |title=Pakistani TV delves into lives of Afghan refugees |publisher=United Nations High Commissioner for Refugees |date=2008-04-30 |accessdate=2010-05-25}}</ref> ᱯᱟᱥᱛᱚᱱ ᱦᱚᱲ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱡᱤᱠ ᱦᱚᱲ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱨᱮ ᱦᱟᱡᱽᱨᱟ ᱦᱚᱲ ᱥᱟᱝᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref>{{cite web|author=|url=http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e487016 |title=UNHCR country operations profile – Pakistan |publisher=United Nations High Commissioner for Refugees|date= |accessdate=2012-12-12}}</ref> ᱚᱸᱰᱮ ᱕᱒% ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱔᱘% ᱠᱩᱲᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ==ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ== ᱩᱨᱫᱩ ᱫᱚ ᱚᱸᱰᱮᱱᱟᱜ [[ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱟᱱ ᱨᱮᱦᱚᱸ, [[ᱯᱟᱥᱛᱩᱱ|ᱯᱟᱥᱛᱩᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]], ᱥᱟᱨᱤᱠᱤ ᱯᱟᱹᱥᱨᱤ, ᱜᱚᱣᱟᱨ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱠᱚᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱦᱚᱸ ᱚᱱᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱨᱚᱲ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite book| last = Bashir| first = Elena L.| date = 2016| chapter = Language endangerment and documentation. Pakistan and Afghanistan| editor-last1 = Hock| editor-first1 = Hans Henrich| editor-last2 = Bashir| editor-first2 = Elena L.| title = The languages and linguistics of South Asia: a comprehensive guide| series = World of Linguistics| publisher = De Gruyter Mouton| location = Berlin| isbn = 978-3-11-042715-8|<!-- pages = 638–45|--> page = 639}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱚᱵᱷᱤᱱᱥ]] kfmoy540yztes7rvomqmgs06vb885ur ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ 0 7189 176228 173590 2025-07-10T19:21:48Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176228 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ | settlement_type = ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ | total_type = ᱜᱩᱴ | native_name = | image_skyline = Udayagiri cave vidisha Madhya Pradesh10.jpg | image_caption = ᱩᱫᱚᱭᱜᱤᱨᱤ ᱜᱩᱯᱷᱟ, ᱵᱤᱫᱤᱥᱟ | image_map = MP Vidisha district map.svg | map_caption = ᱵᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱠᱮᱥᱚᱱ ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ | coordinates = | coor_pinpoint = | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | subdivision_type2 = ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ | subdivision_name2 = [[ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ]] | established_title = ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ | established_date = | seat_type = ᱦᱮᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ | seat = | parts_type = ᱛᱟᱦᱥᱤᱞ | parts_style = para | p1 = | area_total_km2 = 7,371 | area_footnotes = | population_as_of = | population_total = 1,458,875 | population_footnotes = | population_urban = | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = | demographics1_title1 = ᱥᱮᱪᱮᱫ | demographics1_info1 = | demographics1_title2 = ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱡᱟᱹᱱᱤ | demographics1_info2 = | leader_title = | leader_name = | leader_title1 = | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | registration_plate = | blank_name_sec1 = | blank_info_sec1 = | blank_name_sec2 = | blank_info_sec2 = | website = | official_name = }} '''ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ [[ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ]] ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮᱼᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ]], ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱥᱟᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱟᱜᱚᱨ]], ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ [[ᱨᱟᱭᱥᱮᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱨᱟᱭᱥᱮᱱ]], ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱚᱯᱟᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱷᱚᱯᱟᱞ]], ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮᱼᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱜᱩᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱩᱱᱟ]] ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=mp>{{cite web |url = http://www.mponline.in/Profile/districts/Vidisha.asp |title = Vidisha |work = |publisher = mponline |accessdate = 2010-08-19 |archive-date = 2010-07-14 |archive-url = https://web.archive.org/web/20100714155422/http://mponline.in/Profile/Districts/Vidisha.asp |url-status = dead }}</ref> ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱢᱩᱬ ᱵᱤᱸᱫᱽᱭᱟᱪᱚᱞ ᱨᱮᱸᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱵᱤᱸᱫᱽᱭᱟᱪᱚᱞ ᱵᱩᱨᱩ ᱛᱷᱟᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱩᱨᱩ ᱛᱷᱟᱱ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱮᱫ ᱨᱮ ᱵᱩᱨᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱜᱟᱰᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱼ ᱵᱮᱛᱣᱟ, ᱵᱤᱱᱟ, ᱟᱨ ᱥᱤᱸᱫᱷ ᱠᱷᱚᱱ ᱚᱸᱰᱚᱠᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱵᱤᱸᱫᱶᱭᱟᱪᱚᱞ ᱨᱮᱸᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱯᱟᱨ ᱯᱮᱝ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱞᱤᱸᱜᱤᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱢᱟᱞᱣᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱛᱷᱟᱱ ᱨᱮ ᱟᱴᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=admin>{{cite web |url = http://www.vidisha.nic.in/ |title = Vidisha |work = |publisher = District administration |accessdate = 2010-08-19 |archive-date = 2010-09-18 |archive-url = https://web.archive.org/web/20100918035714/http://vidisha.nic.in/ |url-status = dead }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱒᱓<sup>᱐</sup> ᱒᱐’ ᱟᱨ ᱒᱔<sup>᱐</sup> ᱒᱓' ᱠᱚᱧᱮ ᱚᱥᱟᱨ, ᱟᱨ ᱗᱗<sup>᱐</sup>᱑᱖’ ᱟᱨ ᱗᱘<sup>0</sup>᱑᱘’ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱗,᱓᱗᱑&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ<sup>᱒</sup> ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱟᱴᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=admin/> ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ [[ᱥᱟᱸᱪᱤ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱵᱮᱥᱱᱚᱜᱚᱨ ᱟᱨ ᱵᱳᱫᱷᱫᱽ ᱥᱛᱩᱯ ᱚᱲᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=mp/> ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱑᱙᱐᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱫᱚ (ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱤᱞᱥᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ) ᱟᱨ ᱵᱚᱥᱚᱫᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱚᱦᱥᱤᱞ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮ "ᱵᱷᱤᱞᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ" ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱥᱚᱲᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱔᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ, [[ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ [[ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱵᱚᱥᱚᱫᱟ ᱫᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱫᱚ ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱔᱗ ᱥᱟᱞ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱫᱚ, ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱨᱤᱭᱟᱥᱚᱛ ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱠᱚᱭᱟᱜ ᱜᱚᱴᱷᱚᱱ ᱑᱙᱔᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱵᱷᱤᱞᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱙᱔᱙ ᱨᱮ ᱠᱩᱨᱣᱟᱭ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱙᱕᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱮ ᱤᱫᱤ ᱦᱟᱱᱛᱟᱨ ᱞᱮᱜᱼᱟ, ᱛᱤᱥ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱚᱱᱚᱛ, ᱵᱷᱚᱯᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ, ᱟᱨ [[ᱥᱤᱨᱚᱸᱡᱽ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱦᱥᱤᱞ, ᱛᱚᱵᱮ [[ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱟᱨ ᱢᱟᱬᱟᱝ [[ᱴᱚᱸᱠ ᱯᱚᱱᱚᱛ|ᱴᱚᱸᱠ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱮᱥᱟ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱥᱤᱨᱚᱸᱡᱽ ᱛᱟᱦᱥᱤᱞ ᱟᱨ ᱵᱷᱚᱯᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱤᱠᱞᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱯᱟᱨᱜᱟᱱᱟ ᱫᱚ [[ᱵᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱥᱟ ᱮᱱᱟ ᱾<ref name=admin/> ==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ== ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱔,᱕᱘,᱘᱗᱕ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ,<ref name=districtcensus>{{cite web | url =http://www.census2011.co.in/census/district/310-vidisha.html | title = Vidisha District Population Census 2011, Madhya Pradesh literacy sex ratio and density | year = 2011 | publisher = Census Organisation of India|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130103070025/http://www.census2011.co.in/census/district/310-vidisha.html|archivedate=3 January 2013|url-status=live}}</ref> ᱤᱥᱣᱟᱛᱤᱱᱤ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ<ref name="cia">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 2011-10-01 | quote = Swaziland 1,370,424 | archive-date = 2007-06-13 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref> ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱣᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web|url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php|title=2010 Resident Population Data|publisher=U. S. Census Bureau|accessdate=2011-09-30|quote=Hawaii 1,360,301|archive-date=2010-12-27|archive-url=https://archive.today/20101227010452/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php|url-status=dead}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱓᱔᱑ ᱟᱱᱟᱜ (ᱜᱩᱴ ᱖᱔᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱸᱠᱤᱝ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱟᱣ ᱟ ᱾<ref name=districtcensus/> ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱘ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱦᱚᱲ ᱜᱚᱴᱟ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱕᱑᱐ ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱤᱞ) ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=districtcensus/> ᱒᱐᱐᱑-᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱜᱨᱚᱛᱷ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱒᱐.᱐᱓% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=districtcensus/> ᱵᱤᱫᱤᱥᱟ ᱨᱮ ᱜᱚᱴᱟ ᱑᱐᱐᱐ ᱠᱚᱲᱟ ᱨᱮ ᱘᱙᱗ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ,<ref name=districtcensus/> ᱟᱨ ᱗᱒.᱐% ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=districtcensus/> [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱚᱠᱛᱚ, ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱙᱕.᱑᱖% ᱦᱚᱲ ᱫᱚ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] ᱟᱨ ᱔.᱕᱗% [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱨᱫᱩ]] ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱾<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16.html 2011 Census of India, Population By Mother Tongue]</ref> {{historical populations|11=᱑᱙᱐᱑|12=2,27,998|13=᱑᱙᱑᱑|14=2,96,966|15=᱑᱙᱒᱑|16=3,48,047|17=᱑᱙᱓᱑|18=3,45,818|19=᱑᱙᱔᱑|20=3,83,347|21=᱑᱙᱕᱑|22=3,86,075|23=᱑᱙᱖᱑|24=4,89,213|25=᱑᱙᱗᱑|26=6,58,427|27=᱑᱙᱘᱑|28=7,83,098|29=᱑᱙᱙᱑|30=9,70,388|31=᱒᱐᱐᱑|32=12,14,857|33=᱒᱐᱑᱑|34=14,58,875|percentages=pagr|footnote=source:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A2_Data_Table.html Decadal Variation In Population Since 1901]</ref>|align=middle}} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Geographic location |Centre = ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ |North = [[ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Northeast = |East = [[ᱥᱟᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Southeast = |South = [[ᱨᱟᱭᱥᱮᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Southwest = [[ᱵᱷᱚᱯᱟᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |West = |Northwest = [[ᱜᱩᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] }} {{coord|23|31|12|N|77|48|36|E|region:IN-MP_type:adm2nd_source:kolossus-nowiki|display=title}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ| ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:1904 establishments in India]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] k6t6r4vwodqhf4s5q21o1ms9zoab5t1 ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ 0 7239 176215 173592 2025-07-10T19:11:31Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176215 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ | settlement_type = ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ | total_type = ᱜᱩᱴ | native_name = | image_skyline = Betwa in Ashoknagar.JPG | image_caption = ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱮ ᱵᱮᱛᱣᱟ ᱜᱟᱰᱟ | image_map = MP Ashok Nagar district map.svg | map_caption = ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = | coor_pinpoint = ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = ᱯᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name1 = [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | subdivision_type2 = ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ | subdivision_name2 = [[ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ]] | established_title = ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ | established_date = | seat_type = ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ | seat = [[ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ]] | parts_type = ᱛᱟᱦᱥᱤᱞ | parts_style = para | p1 = | area_total_km2 = 4673.94 | area_footnotes = | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_total = 845,071 | population_footnotes = | population_urban = | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = ᱦᱚᱲ ᱮᱞ | demographics1_title1 = ᱥᱮᱪᱮᱫ | demographics1_info1 = ᱖᱗.᱙᱐ | demographics1_title2 = ᱡᱟᱱᱟᱝ | demographics1_info2 = ᱙᱐᱐ | leader_title = | leader_name = | leader_title1 = ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ | leader_name1 = ᱜᱩᱱᱟ | leader_title2 = | leader_name2 = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | registration_plate = | blank_name_sec1 = | blank_info_sec1 = | blank_name_sec2 = | blank_info_sec2 = | website = http://ashoknagar.nic.in/ }} '''ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱲᱚᱛ''' ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ]] ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱒᱐᱐᱓ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱨ ᱔᱖᱗᱓.᱙᱔ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱵᱮᱛᱣᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱜᱮ [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱞᱚᱞᱤᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱤᱧᱚᱛ|ᱞᱚᱞᱤᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱟᱨ ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱥᱟᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱮ ᱵᱷᱤᱱᱟᱹ ᱟᱠᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱤᱸᱫᱷ ᱜᱟᱰᱟ ᱫᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱜᱮ [[ᱜᱩᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱮ ᱵᱷᱤᱱᱟᱹ ᱟᱠᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱥᱤᱵᱽᱯᱩᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=ashoknagar>{{cite web|url = http://ashoknagar.nic.in/|title = Ashoknagar district |publisher = District administration |accessdate = 2010-04-15 }}</ref> ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱖᱘᱘,᱙᱒᱐ (᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ) ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱚᱬᱮ ᱛᱟᱦᱥᱤᱞ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ : ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ, ᱪᱟᱸᱫᱮᱨᱤ, ᱤᱥᱟᱜᱚᱲ, ᱢᱩᱸᱜᱳᱞᱤ ᱟᱨ ᱥᱟᱫᱚᱨᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱕ ᱚᱜᱚᱥᱴ, ᱒᱐᱐᱓ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱜᱩᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name=ashoknagar/> ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱥᱟᱦᱫᱚᱨᱟ ᱫᱚ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱘ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱥᱤᱞ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱱᱚᱶᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱥᱟᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱟᱫᱚ ᱪᱟᱸᱫᱮᱨᱤ ᱱᱚᱨᱣᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱦᱚᱸ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱠᱟ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱟ ᱡᱮ ᱩᱡᱽᱡᱮᱱ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱡᱷᱚᱜ ᱨᱟᱡᱟ ᱟᱥᱚᱠ ᱫᱚ ᱯᱟᱪᱟᱨ ᱚᱛ ᱨᱮ ᱧᱩᱛ ᱯᱟᱲᱟᱣ ᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱧᱤᱫᱟᱹᱭ ᱵᱟᱥᱟ ᱞᱮᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱯᱟᱲᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ== {{historical populations|11=᱑᱙᱐᱑|12=1,50,821|13=᱑᱙᱑᱑|14=1,78,313|15=᱑᱙᱒᱑|16=1,73,070|17=᱑᱙᱓᱑|18=1,92,710|19=᱑᱙᱔᱑|20=2,15,970|21=᱑᱙᱕᱑|22=2,18,282|23=᱑᱙᱖᱑|24=2,77,795|25=᱑᱙᱗᱑|26=3,57,456|27=᱑᱙᱘᱑|28=4,44,551|29=᱑᱙᱙᱑|30=5,59,257|31=᱒᱐᱐᱑|32=6,88,940|33=᱒᱐᱑᱑|34=8,45,071|percentages=pagr|footnote=source:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A2_Data_Table.html Decadal Variation In Population Since 1901]</ref>|align=right}}᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱨᱮ, ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱖᱗,᱗᱐᱕ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url = http://www.mpurban.gov.in/Pdf/PopulationCensus2001.pdf |title = Population of Madhya Pradesh (Census 2001) |work= | publisher= City Managers' Association Madhya Pradesh |accessdate = 2010-04-14 }}</ref> ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱨᱮ, ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱘᱔᱕,᱐᱗᱑ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱔᱓,᱘᱓᱗ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱓᱖᱖,᱖᱓᱒ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱠᱷᱟᱱᱮᱢ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱒᱒.᱖᱕ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ ᱵᱚᱰᱚᱞ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱪᱷᱞᱟᱹ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ, ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱨᱮ ᱤᱧᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱒᱓.᱒᱐ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ ᱜᱨᱚᱫᱷ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱚᱠᱛᱚ, ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱙᱘.᱖᱑% ᱦᱚᱲ ᱫᱚ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]], ᱐.᱖᱙% [[ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱯᱚᱸᱧᱡᱟᱵᱤ]] ᱟᱨ ᱐.᱕᱙% [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱨᱫᱩ]] ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱨ ᱰᱟᱦᱟᱨ== ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱟᱨ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱩᱨᱥᱩᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱟᱪᱮ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱴᱟᱼᱵᱤᱱᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱩᱨᱥᱩᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱮᱴᱟᱜ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱩᱱᱟ, ᱵᱤᱫᱤᱥᱟ ᱟᱨ ᱥᱤᱵᱯᱩᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱘᱒.᱒᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱯᱟᱪᱮᱼᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱴᱟᱼᱵᱤᱱᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱨᱚᱰ ᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱮᱢᱟᱱ ᱨᱮᱞ ᱞᱤᱸᱠ, ᱮᱴᱟᱜ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ, ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱜᱩᱴ ᱨᱮᱞ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱑᱔᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱨᱩᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱮᱴᱨᱤᱡ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱐᱐ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱑.᱒᱗ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱴᱟ, ᱵᱤᱱᱟ, ᱩᱡᱡᱮᱱ, [[ᱤᱱᱫᱚᱨ]], [[ᱡᱚᱫᱷᱯᱩᱨ]], ᱡᱚᱭᱯᱩᱨ, ᱚᱦᱚᱢᱫᱟᱵᱟᱫᱽ [[ᱵᱷᱚᱯᱟᱞ|ᱵᱷᱚᱯᱟᱲ]], ᱥᱚᱜᱚᱨ, ᱫᱟᱢᱚᱦ, ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ, ᱫᱩᱨᱜᱽ, [[ᱵᱟᱨᱟᱬᱚᱥᱤ]], ᱜᱚᱨᱟᱠᱷᱯᱩᱨ, ᱫᱤᱞᱞᱤ, [[ᱰᱮᱦᱨᱟᱰᱩᱱ]], ᱫᱟᱨᱵᱷᱟᱝᱜᱟ ᱟᱨ ᱜᱣᱟᱞᱤᱭᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱴᱨᱮᱞ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category|ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ}} {{Geographic location |Centre = ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ |North = [[ᱥᱤᱵᱽᱯᱩᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Northeast = |East = [[ᱞᱚᱞᱤᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱤᱧᱚᱛ|ᱞᱚᱞᱤᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] |Southeast = [[ᱥᱚᱜᱚᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ]] |South = [[ᱣᱤᱫᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Southwest = |West = [[ᱜᱩᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |Northwest = }} {{coord|24|34|48|N|77|43|48|E|region:IN-MP_type:adm2nd_source:kolossus-nowiki|display=title}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱥᱚᱠᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:2003 establishments in India]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Memorials to Ashok]] 2h052wcdaggzzi8c5zq71puuuk7kl57 ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱟᱨᱭᱟ 0 9214 176322 164350 2025-07-11T08:36:39Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ */ 176322 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱟᱨᱭᱟ | image = Shraddha Arya at Screen Awards (cropped).jpg | caption = | birth_date = ᱑᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴᱚ ᱑᱙᱘᱗ <ref name="fb">{{cite web|title=About Shraddha Arya|url=https://www.facebook.com/ShraddhaAryaOfficialFP/about/?entry_point=page_nav_about_item&tab=page_info|website=Facebook|accessdate=21 August 2016}}</ref><ref>{{cite web | title = Wedding Bells! Tumhari Paakhi actress Shraddha Arya all set to get hitched | last = Mulla | first = Zainab | work = India.com | date = 16 July 2016 | accessdate = 2016-08-21 | url = http://www.india.com/showbiz/wedding-bells-tumhari-paakhi-actress-shraddha-arya-all-set-to-get-hitched-1336581/}}</ref> | birth_place = [[ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]], [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]]<ref name="fb"/> | height = | occupation = ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ, [[ᱢᱚᱰᱮᱞ (ᱦᱚᱲ)|ᱢᱚᱰᱮᱞ]] | education = ᱤᱠᱚᱱᱳᱢᱤᱠᱥ ᱨᱮ ᱢᱟᱥᱴᱚᱨ ᱚᱯᱷ ᱟᱴᱥ (Master of Arts) | yearsactive = ᱒᱐᱐᱔ ᱠᱷᱚᱱᱟ | website = }} '''ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱟᱨᱭᱟ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴᱚ ᱑᱙᱘᱗) ᱫᱟ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱥᱳ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱵᱟᱲᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ ᱥᱤᱨᱤᱭᱮᱞ ᱠᱚ ''[[ᱢᱮᱸ ᱞᱚᱠᱷᱥᱢᱤ ᱛᱮᱨᱮ ᱚᱝᱜᱚᱱ ᱠᱤ]]'', ''[[ᱛᱩᱢᱦᱟᱨᱤ ᱯᱟᱠᱷᱤ]]'' ᱟᱨ ''[[ᱰᱨᱤᱢ ᱜᱟᱞ (ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱰᱨᱤᱢ ᱜᱟᱞ]]'' ᱮᱢᱟᱱ ᱾ <ref>{{cite web|url=http://www.oshonews.com/2015/08/29/dream-girl-actress-shraddha-aryas-osho-ashram-experience-in-pune/|title=‘Dream Girl’ actress Shraddha Arya’s Osho Ashram experience in Pune |date=2015-08-29 |website=Osho News |access-date=2016-05-03}}</ref> ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱠᱚ ''[[ᱯᱟᱴᱷᱥᱟᱞᱟ]]'' ᱟᱨ ''[[ᱱᱤᱥᱚᱵᱽᱫᱽ]]'' ᱟᱨ ᱦᱚᱸ [[ᱴᱤ.ᱵᱷᱤ.ᱮᱥ. ᱥᱠᱳᱴᱤ]], [[ᱯᱤᱭᱮᱨᱥ (soap)|ᱯᱤᱭᱮᱨᱥ]] ᱟᱨ [[ᱡᱚᱱᱥᱚᱱ & ᱡᱚᱱᱥᱚᱱ]] ᱠᱩᱢᱯᱟ.ᱱᱤ ᱠᱟᱣᱟᱜ ᱠᱟᱢᱯᱮᱱ ᱠᱚᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱗ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱡᱤ ᱴᱤᱵᱷᱤ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ''[[ᱠᱩᱱᱰᱚᱲᱤ ᱵᱷᱟᱜᱽᱭᱚ]]'' ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮ ᱰ. ᱯᱨᱤᱛᱟ ᱟᱨᱳᱨᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ == ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱚ ᱑᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱑᱙᱘᱗ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ [[ᱱᱟᱣᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]], [[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ]] ᱨᱮ ᱾ [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱤᱠᱚᱱᱳᱢᱤᱠᱥ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱯᱟᱥ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱕ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱩᱪᱟ.ᱲ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱜᱞᱟᱢ ᱯᱷᱤᱞᱰ(glam field) ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱧᱟᱢ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱭᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ <ref>{{Cite news|url=http://highlightsindia.com/shraddha-arya-biography/|title=Shraddha Arya - Biography, Early Life, Personal Life, Career, Awards, and Net Worth|date=2017-08-18|work=Highlights India|access-date=2018-08-19|language=en-US}}</ref> == ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱮᱱ.ᱟᱨ.ᱟᱭ.(NRI) ᱴᱷᱮᱱ ᱡᱟᱶᱟᱭᱚᱜ ᱥᱟ.ᱵᱤᱛ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱡᱚᱭᱚᱱᱛᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱛᱚᱵᱮ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱜᱟᱱ ᱮᱴᱠᱮᱴᱚᱬᱮ ᱞᱟᱢᱜᱤᱱ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱨᱟ.ᱯᱩᱫ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=https://www.indiatoday.in/television/what-s-hot/story/juzzbaatt-kundali-bhagya-actress-shraddha-arya-opens-up-about-her-broken-engagement-1266856-2018-06-22|title=JuzzBaatt: Kundali Bhagya actress Shraddha Arya opens up about her broken engagement|website=India Today|language=en|access-date=2018-08-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/tv/shraddha-arya-is-happy-being-single/story-RN9OBHbE5ao7BrsmRAUhMK.html|title=Shraddha Arya is happy being single|date=2018-06-08|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2019-08-30}}</ref> ''ᱱᱟᱪ ᱵᱚᱞᱤᱭᱮ''-᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮ ᱟᱞᱚᱢ ᱢᱚᱠᱠᱚᱨ ᱥᱟᱝ ᱡᱳᱰᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱟᱟᱶ ᱜᱮ ᱫᱩᱞᱟ.ᱲ ᱥᱟ.ᱜᱟ.ᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱭᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱞᱟ.ᱭᱩᱜᱻᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/shraddha-arya-on-nach-baliye-9-actors-hiding-their-relationships-5866281/|title=Shraddha Arya on Nach Baliye 9: Wanted to break the taboo of actors hiding their relationships|date=2019-07-31|website=The Indian Express|language=en-IN|access-date=2019-08-30}}</ref> == ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ [[ᱡᱤ ᱴᱤᱵᱷᱤ]]ᱻᱟᱜ ᱴᱟᱞᱮᱱᱴ ᱦᱚᱱᱴ ᱥᱳ ''[[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱡ ᱵᱮᱥᱴ ᱥᱤᱱᱮᱥᱴᱟᱨᱥ ᱠᱤ ᱠᱷᱳᱡᱽ]]'' ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱜᱽ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱭᱟ;<ref>{{cite web|url=http://www.businessinsider.in/Indias-Best-Cinestars-Ki-Khoj-Will-It-Work-This-Time/articleshow/37787566.cms|title=India’s Best Cinestars Ki Khoj: Will It Work This Time?|website=Business Insider|access-date=2016-05-03|archive-date=2016-04-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20160427080416/http://www.businessinsider.in/Indias-Best-Cinestars-Ki-Khoj-Will-It-Work-This-Time/articleshow/37787566.cms|url-status=dead}}</ref> ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱛᱟᱢᱤᱞᱤ ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ [[ᱠᱟᱞᱵᱷᱟᱱᱤᱱ ᱠᱟᱰᱷᱟᱞᱤ(᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱚᱞᱟᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ)|''ᱠᱟᱞᱵᱷᱟᱱᱤᱱ ᱠᱟᱰᱷᱟᱞᱤ'']] ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱮᱦᱚᱵᱽ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮ [[ᱮᱟ.ᱡᱮ. ᱥᱩᱨᱭᱟ]] ᱫᱚ ᱟᱠᱴᱚᱨ-ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱭᱚᱢ, [[ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ]] ᱨᱮ [[ᱨᱟᱢ ᱜᱳᱯᱟᱞ ᱵᱚᱨᱢᱟ]]ᱻᱟᱜ ''[[ᱱᱤᱥᱚᱵᱽᱫᱽ]]'' ᱨᱮ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱥᱟᱦᱤᱫᱽ ᱠᱟᱯᱩᱨ]] ᱟᱭ ''[[ᱯᱟᱴᱷᱥᱟᱞᱟ]]'' ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱻᱟᱭ ᱾ ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ''[[ᱜᱳᱰᱟᱵᱷᱟ]]'' ᱨᱮ [[ᱵᱚᱭᱵᱷᱟᱵᱽ ᱨᱮᱰᱰᱤ]] ᱥᱟᱝ, ''ᱠᱳᱴᱷᱤ ᱢᱩᱠᱟ'' ᱟᱨ ''ᱨᱳᱢᱤᱭᱚ'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱟᱱᱱᱟᱰᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ === Breakthrough and stardom === ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱟᱨᱭᱟ [[ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱟᱱ]] ᱥᱳ ᱨᱮ ᱵᱚᱞᱚᱱ ᱮᱦᱟᱵ ᱛᱟᱭ ᱾ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ [[ᱥᱳᱯ ᱚᱯᱮᱨᱟ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ''[[ᱢᱮᱸ ᱞᱚᱠᱷᱥᱢᱤ ᱛᱮᱨᱮ ᱚᱝᱜᱚᱱ ᱠᱤ]]'' ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱛᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ [[ᱞᱟᱭᱤᱯᱷ ᱳᱠᱮ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ''[[ᱛᱩᱢᱦᱟᱨᱤ ᱯᱚᱠᱷᱤ]]'' ᱥᱤᱨᱤᱭᱮᱞ ᱨᱮ ᱯᱚᱠᱷᱤ ᱨᱳᱞ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱛᱮ ''[[ᱰᱨᱤᱢ ᱜᱟᱞ - ᱮᱠ ᱞᱚᱰᱠᱤ ᱫᱤᱣᱟᱱᱤ ᱥᱤ]]'' ᱨᱮ ᱟᱭᱮᱥᱟ ᱨᱳᱞ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ ''ᱰᱨᱤᱢ ᱜᱟᱞ'' ᱟᱨ ''[[ᱛᱩᱢᱦᱟᱨᱤ ᱯᱚᱠᱷᱤ|ᱛᱩᱢᱟᱨᱤ ᱯᱚᱠᱷᱤ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ ᱱᱮᱜᱣᱴᱤᱵᱽ ᱨᱳᱞ ᱱᱮᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱴᱮᱞᱤ ᱟᱣᱟᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ [[ᱡᱤ ᱜᱳᱞᱰ ᱟᱣᱟᱰ]] ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱮᱥᱴ ᱡᱳᱰᱤ ᱟᱣᱟᱰ, ᱞᱟᱭᱤᱯᱷ ᱳᱠᱮ ᱠᱷᱟᱱ ᱡᱤᱨᱳ ᱚᱯᱷ ᱫᱤ ᱢᱚᱱᱛᱷ ᱟᱣᱟᱰ, ᱫᱤ ᱣᱤᱢᱮᱬ ᱟᱪᱤᱵᱷᱟᱨ ᱟᱣᱟᱰ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱭᱟ ᱾ <ref>{{cite web|url=http://www.filmibeat.com/television/news/2016/women-achievers-award-2016-bhagyashree-at-event-digangana-shraddha-win-218407.html|title=Women Achievers Awards 2016: Digangana Suryavanshi & Shraddha Arya Bag Awards!|date=2016-03-07|website=www.filmibeat.com|access-date=2016-05-03}}</ref> ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ ᱥᱳ ᱦᱳᱥᱴ ᱞᱮᱭᱟ, ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ''[[ᱢᱚᱡᱟᱠ ᱢᱚᱡᱟᱠ ᱴᱮᱸ]]'' ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱮᱠᱛᱟ ᱠᱟᱯᱳᱨ]] ᱟᱨ [[ᱥᱳᱵᱷᱚ ᱠᱟᱯᱳᱨ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱤᱱ ᱾ == ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ‌ᱢᱮ == {{Portalbar|Bollywood|Biography}} *[[List of Hindi television actresses]] *[[List of Indian film actresses]] == ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ == {{Commons category}} *{{IMDb name}} *{{Instagram}} *{{Twitter}} {{Authority control}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Arya, Shradha}} [[Category:Living people]] [[Category:Actresses in Telugu cinema]] [[Category:1987 births]] [[Category:Actresses in Hindi cinema]] [[Category:Actresses in Tamil cinema]] [[Category:Actresses in Kannada cinema]] [[Category:Actresses from New Delhi]] [[Category:Actresses in Hindi television]] [[Category:21st-century Indian actresses]] [[Category:Indian film actresses]] [[Category:University of Mumbai alumni]] ive89devr1wjtxz13k64yto5ymf77dl ᱱᱤᱜᱷᱟᱛ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ (ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱱᱮᱡᱤᱦ) 0 9239 176331 149035 2025-07-11T08:43:17Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱛᱟᱹᱛ */ 176331 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱱᱤᱜᱷᱟᱛ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ | image = Nighat Chaudhry.jpg | image_size = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ᱒᱔ ᱯᱷᱮᱵᱨᱩᱣᱲᱨᱤ | birth_place = [[ᱞᱟᱦᱚᱨ]], [[ᱯᱟᱞᱤᱥᱛᱟᱱ]] | death_date = <!-- {{death date and age|df=yes|deathyear|mm|dd|birthyear|mm|dd}} --> | death_place = | residence = | nationality = [[ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ]] | genre = | citizenship = | occupation = [[ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ]] [[ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱥᱮᱨᱚᱧ|ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱥᱮᱨᱚᱧ]] [[Dance]]r | years_active = ᱑᱙᱘᱕ – present | home_town = | height = | spouse = | partner = | children = | website = {{URL|http://www.nighatchaodhry.com/}} | current_group = | former_groups = | dances = [[Kathak]] [[Classical Indian dance|Classical]] [[Dance]]r | awards = [[Pride of Performance]] Award in 2018 by the [[President of Pakistan]] }} '''ᱱᱤᱜᱷᱟᱛ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ''' ([[Urdu]]: نگہت چودھری)<ref>{{cite web|url=https://ayeshahoda.wordpress.com/2010/03/05/i-can-never-be-an-entertainer-only-nighat-chaudhry/|title=‘I can never be an entertainer only’ – Nighat Chaudhry|date=5 March 2010|work=wordpress.com|accessdate=14 March 2017}}</ref> ᱒᱔ ᱯᱷᱮᱵᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱫᱚ [[ᱞᱟᱦᱚᱨ]] ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱨ [[ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ]] ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟ <ref>{{Cite web |url=http://www.opf.org.pk/almanac/D/dances.htm |title=Archive copy |access-date=2020-03-31 |archive-date=2017-03-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170315174353/http://www.opf.org.pk/almanac/D/dances.htm |url-status=dead }}</ref> ᱛᱤᱥ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱤᱫ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ ᱥᱩᱯᱷᱤ ᱟᱨ ᱢᱤᱥᱴᱤᱠ ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://whoiswhoinpakistan.blogspot.com/2014/04/nighat-chaudhry.html|title=Who is who in Pakistan: Nighat Chaudhry|first=Chief|last=Editor|date=22 April 2014|work=whoiswhoinpakistan.blogspot.com|accessdate=14 March 2017}}</ref> ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱮᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱯᱮ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱢᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱯᱮᱥᱮᱣᱟᱨ (पेशेवर) ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱟᱠᱨᱤᱭ (सक्रिय) ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱰᱟᱜᱽᱨᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱠᱟᱞᱤᱱ ᱮᱱᱮᱡ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱲᱦᱚᱱ ᱠᱮᱫᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱟᱦᱤᱫᱽ ᱥᱤᱫᱫᱤᱠᱤ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱮᱱᱟ <ref>{{cite web|url=http://www.nahidsiddiqui.com/index.php/menu/about/nahid-siddiqui?view=featured|title=Nahid Siddiqui|work=nahidsiddiqui.com|accessdate=14 March 2017|archive-date=20 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210120045310/http://www.nahidsiddiqui.com/index.php/menu/about/nahid-siddiqui?view=featured|url-status=dead}}</ref> ᱜᱮᱞᱯᱩᱱ ᱥᱟᱞ ᱩᱢᱚᱨ ᱨᱮ, ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱮᱫᱟ ᱠᱚ ᱟᱨ ᱩᱱᱤᱛᱟᱜ (मार्गदर्शन) ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫᱚᱜ ᱠᱚ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱟᱟᱭᱟᱸ (स्वयं) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱞᱪᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱪᱮᱫᱚᱜ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱨᱮᱨᱤᱛ (प्रेरित) ᱥᱮᱱᱛᱮ (होकर), ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱰᱟᱸᱜᱽᱨᱟ ᱫᱚ ᱛᱭᱟᱜ (त्याग) ᱮᱢᱥ ᱫᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱰᱷᱟᱝ (शैली) ᱨᱤᱱ ᱢᱮᱨᱚᱢ ᱫᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱣ ᱟᱨ ᱟᱣᱥᱚᱥᱤᱛ (अवशोषित) ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱟᱡᱟᱜ ᱩᱛᱯᱟᱛᱤ (उत्पत्ति)ᱵᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱨᱤᱵ (करीब) ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱢᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱮᱱᱟ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ===ᱥᱮᱪᱮᱫ=== ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱳ ᱟᱨ ᱮ ᱞᱮᱵᱟᱞ (levels) ᱨᱮ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱳᱳᱪᱟᱨᱤᱠ (औपचारिक) ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱥᱟᱹᱛ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱞᱮᱵᱽᱱᱟᱱ ᱥᱮᱸᱴᱟᱨ ᱯᱷᱳᱨ ᱢᱩᱵᱽᱢᱮᱸᱴ ᱮᱱᱰ ᱮᱱᱮᱡ, ᱜᱚᱞᱰᱥᱢᱤᱛᱷ (गोल्डस्मिथ) ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱱᱮᱡ ᱯᱷᱟᱣᱩᱸᱰᱮᱥᱚᱱ ᱠᱚᱨᱥ ᱨᱮ ᱯᱨᱚᱢᱥᱬᱤᱛ (प्रमाणित) ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.gold.ac.uk|title=Goldsmiths, University of London|work=gold.ac.uk|accessdate=14 March 2017}}</ref>ᱨᱟᱦᱮᱸ ᱦᱟᱬᱛᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱤᱰᱟᱞᱥᱮᱠᱥ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱞᱟᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱯᱮᱰᱟᱜᱚᱡᱤ ᱨᱮ ᱢᱟᱪᱮᱛᱟᱱᱤ ᱮᱫᱟ ᱾ ==ᱵᱮᱯᱟᱨ== ===Professional History=== ᱑᱙᱘᱕ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱮᱭᱟᱨᱵᱮᱡ (एयरवेज) (ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱵᱮᱵ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱮᱭᱟᱨ ᱦᱚᱥᱴᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱑᱙᱙᱖ ᱨᱮ ᱱᱟᱦᱤᱫᱽ ᱥᱤᱫᱫᱤᱠᱤ ᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱣ ᱢᱤᱫ ᱞᱤᱰ ᱠᱚᱛᱷᱚᱠ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱚᱞᱚᱱ (नियुक्त) ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱯᱤᱮᱱᱥᱤᱮ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱠᱟᱩᱸᱥᱤᱞ ᱳᱯᱷ ᱫᱟ ᱟᱨᱴᱥ ᱦᱡ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱦ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱷᱚᱵ ᱠᱮᱫᱟ ᱾<ref>http://karachiwali.blogspot.com/2015/02/nighat-chaudhry-dancing-her-way-to-new.html</ref> ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱞᱟᱦᱚᱨ ᱜᱨᱟᱢᱚᱨ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱮᱱᱮᱡ ᱥᱤᱞᱵᱮᱥ (सिलेबस) ᱵᱮᱱᱟ ᱠᱮᱫᱟ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱨᱯᱷᱚᱨᱢᱤᱝ ᱟᱨᱥᱴ ᱮᱱᱮᱡ ᱤᱱᱴᱨᱟᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱚᱲᱦᱚᱱ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱦᱮᱰᱥᱴᱟᱨᱴ (हेडस्टार्ट) ᱟᱥᱲᱟ ᱤᱥᱞᱟᱢᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱢᱟᱪᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱪᱮᱫ ᱠᱮᱫᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱓ ᱱᱩᱭ ᱠᱩᱪ ᱠᱷᱟᱥ (कुच खासा ) ᱥᱮᱱᱴᱟᱨ ᱯᱷᱚᱨ ᱟᱨᱴᱥ ᱠᱟᱞᱪᱟᱨ ᱮᱱᱰ ᱰᱟᱭᱞᱳᱜ ᱟᱨ ᱞᱤᱵᱨᱟᱞ ᱟᱨᱴᱥ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱤᱥᱞᱟᱢᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱦᱟᱱᱛᱟᱨ ᱨᱮ, ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱷᱮᱡᱽ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱣ ᱮᱱᱮᱡ ᱪᱮᱫᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <ref>{{Cite web |url=http://faizghar.net/ |title=Archive copy |access-date=2020-03-31 |archive-date=2017-10-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171025035231/http://faizghar.net/ |url-status=dead }}</ref> ᱟᱨ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱟᱡᱟᱜ ᱤᱱᱴᱤᱴᱭᱩᱴ, ᱫᱮᱠᱷᱟᱣ ᱵᱟᱰᱚᱦᱤ ᱤᱱᱴᱤᱴᱭᱩᱴ ᱾ <ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/Instituteofperfromingarts/|title=Institute of Performing Arts|work=facebook.com|accessdate=14 March 2017}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱛᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [http://www.nighatchaodhry.com/ Nighat Chaodhry Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200227125833/http://nighatchaodhry.com/ |date=2020-02-27 }} *[https://www.facebook.com/officialnighatchaodhry/ Nighat Chaodhry Official Facebook Page] *[https://www.youtube.com/user/Haq786Ali/ Nighat Chaodhry Official Youtube Channel] {{Pride of Performance for Arts}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Chaodhry, Nighat}} [[Category:Pakistani female dancers]] [[Category:Living people]] [[Category:Pakistani television actresses]] [[Category:Pakistani artists]] [[Category:Punjabi people]] [[Category:1959 births]] [[Category:Recipients of the Pride of Performance]] 4hk2uj5w3mn7ujupbjk4wajxfm9fndn ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ 0 9261 176314 62645 2025-07-11T08:22:02Z TurboSuper+ 9628 /* ᱯᱷᱮᱵᱟᱛ */ 176314 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Novera Ahmed | image = Novera Ahmed (1939–2015).jpg | image_size = | alt = Novera Ahmed | caption = Ahmed | birth_name = | birth_date = {{Birth date|mf=yes|1939|03|29|df=y}}{{dubious|reason=1939 birthdate is implausible|date=August 2016}} | birth_place = [[Sundarbans]], [[Bengal Presidency]], [[British India]] | death_date = {{Death date and age|2015|05|06|1939|03|29|df=y}}{{dubious|reason=1939 birthdate is implausible|date=August 2016}} | death_place = [[Paris]], France | resting_place = | resting_place_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|type:landmark|display=inline}} --> | monuments = | nationality = Bangladeshi | other_names = | citizenship = | education = | alma_mater = [[Camberwell College of Arts]] | occupation = {{Flat list| * Sculptor * painter }} | years_active = 1961–1973, 2014 | known_for = Original design of the [[Shaheed Minar, Dhaka|Central Shaheed Minar]] | notable_works = | style = | home_town = [[Chittagong]] | father = | awards = [[Ekushey Padak]] | signature = | signature_alt = | signature_size = }} '''ᱱᱚᱰᱷᱮᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ''' (᱒᱙ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱔᱙- ᱕ ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱕) ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱨᱥᱚᱠᱟᱨ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱱᱟᱦᱟ ᱡᱩᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱩᱨᱛᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱨ ᱜᱮᱞ ᱵᱟᱨ ᱥᱚᱛᱟᱵᱫᱤ ᱨᱮᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱩᱨᱛᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ(ᱵᱷᱟᱨᱥᱚᱠᱟᱨ)᱾ ᱑᱙᱙᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ [[ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ]] ᱩᱱᱤᱫᱚ [[ᱮᱠᱩᱥᱮ ᱯᱚᱫᱚᱠ]] ᱮᱢᱟᱠᱟᱣ ᱫᱤᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱚᱱᱠᱟ ᱔᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱜᱚᱡᱚᱜ ᱞᱟᱦᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱮ ᱯᱮᱨᱤᱥ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱟᱭᱟᱜ ᱡᱤᱭᱟᱱ== ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟᱣᱟᱜ ᱦᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱵᱚᱱ]] ᱨᱮ, ᱒᱙ ᱢᱮ ᱑᱙᱓᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ᱾ ᱟᱡᱽ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱵᱟᱝ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮ ᱫᱚᱦᱚᱣ ᱟᱠᱟᱫ ᱛᱟᱭᱟ ᱱᱚᱛᱷᱮᱨᱟ᱾ [[ᱯᱷᱟᱨᱥᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱯᱷᱟᱨᱥᱤ]] ᱛᱮᱫᱚ ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟ ᱢᱟᱱᱮ ᱱᱚᱵᱚ ᱡᱟᱛᱚᱠ(ᱱᱟᱶᱟ ᱡᱟᱱᱟᱢ)᱾ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱨᱟᱜ ᱛᱮ ᱟᱡᱽ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱵᱚᱱ ᱨᱮᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱦᱚᱸ ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱵᱚᱱ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱨᱮᱜᱮ᱾ ᱛᱚᱵᱮ ᱟᱡᱽ ᱵᱟᱵᱟᱣ ᱚᱲᱟᱜ ᱫᱚ [[ᱪᱚᱴᱜᱽᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱪᱚᱴᱜᱽᱨᱟᱢ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱛᱥᱟᱨ ᱫᱤᱜᱷᱤ ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱯᱟᱲ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱟᱡᱽ ᱵᱟᱵᱟ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱛᱮᱭ ᱥᱮᱱ ᱮᱱ ᱠᱷᱟᱡ ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟᱣᱟᱜ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡᱽ ᱵᱮᱲᱟ ᱫᱚ [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]] ᱨᱮᱜᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱚᱨᱮᱭ ᱴᱷᱶ ᱮᱱ ᱠᱷᱟᱡ ᱚᱞ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱶ ᱮᱱᱮᱡ, ᱥᱮᱨᱤ, ᱟᱨ ᱦᱟᱥᱟ ᱠᱚᱨᱮᱱ ᱢᱩᱨᱛᱤ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜᱱ ᱞᱚᱨᱮᱴᱟ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱮᱴᱨᱤᱠ ᱮ ᱯᱟᱥ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ᱸ ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱑᱙᱕᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱥᱮᱜ ᱱᱚᱵᱷᱟᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ ᱯᱷᱞᱚᱨᱮᱱᱥ ᱛᱮᱭ ᱥᱮᱱ ᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱶ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱤᱞᱯᱤ [[ᱦᱟᱡᱤᱫᱩᱨ ᱨᱚᱦᱚᱢᱟᱱ]]᱾ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱨᱮ ᱥᱤᱯᱯᱤ [[ᱟᱢᱤᱵᱩᱞ ᱤᱥᱞᱟᱢ]] ᱮ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ ᱴᱤᱱᱟ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱮᱱᱮ ᱦᱚᱲ ᱜᱮ ᱢᱤᱫ ᱮᱥᱴᱩᱰᱤᱭᱳ ᱨᱮᱠᱚ ᱥᱮᱱ ᱵᱟ᱾ ᱱᱚᱵᱷᱨ ᱵᱟᱨ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱟᱹᱪᱩᱨ ᱟᱹᱪᱩᱨ ᱛᱮᱭ ᱧᱮᱞ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱥᱴᱟᱭᱤᱞᱥ== ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱩᱨᱛᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱞᱯᱤ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ ᱟᱜ ᱟᱸᱥ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱮᱠᱟᱞ ᱛᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱡᱩᱨᱛᱤ ᱠᱚᱜᱮᱭ ᱛᱮᱭᱟᱨᱟ᱾ ==ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱩᱨᱛᱤ== ᱑᱙᱖᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱚᱞ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱷᱟᱱ ᱯᱮᱭᱱᱴᱤᱝ ᱮᱱᱰ ᱮᱠᱟᱞᱟᱪᱟᱨ ᱮᱠᱥᱤᱵᱤᱥᱚᱱ ᱠᱚ ᱱᱮᱰᱟ ᱠᱟᱫᱟ᱾ [[File:Composition by Novera Ahmed.jpg|thumb|Composition by Novera Ahmed]] ==ᱟᱭᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱪᱤᱛᱨᱚᱠᱚ== ᱑᱙᱗᱓ -᱒᱐᱑᱕ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱮ ᱥᱟᱨᱤ ᱱᱤᱨᱵᱟᱥᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱢᱩᱨᱛᱤᱭ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱩᱴᱩ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱟᱡᱽ ᱜᱚᱡ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱔᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱭᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱡᱤᱱᱤᱟᱥ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱥᱚᱦᱤᱫ ᱢᱤᱱᱟᱨ ᱱᱟᱠᱥᱟ== ᱯᱟᱲᱣ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱑᱙᱕᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱤᱥᱟᱹᱢ ᱛᱮᱭ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱦᱮᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱤᱫ ᱢᱤᱱᱟᱨ ᱠᱚ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱨᱮ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱷᱮᱱᱟ ==ᱛᱩᱢᱟᱸ ᱧᱟᱢ== ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ ᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱡᱤᱱᱤᱥ ᱜᱮ ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱡᱟᱫᱩ ᱜᱷᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱟᱡᱽ ᱡᱟᱢᱟᱭ ᱜᱮᱨᱤ ᱫᱟ ᱵᱨᱩᱱᱚᱨ ᱮᱥᱴᱩᱰᱤᱳ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} * {{cite book|last=Hye|first=Hasnat|year=1995|url=http://www.amarboi.com/2013/04/novera-hasanat-abdul-hye.html|title=Novera|isbn=984-465-072-0|publisher=Sahitya Prakas}} {{authority control}} {{Artists of Bangladesh}} {{DEFAULTSORT:Ahmed, Novera}} [[Category:1939 births]] [[Category:2015 deaths]] [[Category:People from Chittagong]] [[Category:20th-century Bangladeshi sculptors]] [[Category:20th-century Indian sculptors]] [[Category:Modern sculptors]] [[Category:Bangladeshi women sculptors]] [[Category:Bangladeshi women artists]] [[Category:Bengali women artists]] [[Category:Alumni of Camberwell College of Arts]] [[Category:Recipients of the Ekushey Padak]] [[Category:20th-century women artists]] [[Category:Artists from Chittagong]] 2cq2vpbri630vdabjv2gneh00pzwva6 176315 176314 2025-07-11T08:22:32Z TurboSuper+ 9628 Space 176315 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Novera Ahmed | image = Novera Ahmed (1939–2015).jpg | image_size = | alt = Novera Ahmed | caption = Ahmed | birth_name = | birth_date = {{Birth date|mf=yes|1939|03|29|df=y}}{{dubious|reason=1939 birthdate is implausible|date=August 2016}} | birth_place = [[Sundarbans]], [[Bengal Presidency]], [[British India]] | death_date = {{Death date and age|2015|05|06|1939|03|29|df=y}}{{dubious|reason=1939 birthdate is implausible|date=August 2016}} | death_place = [[Paris]], France | resting_place = | resting_place_coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LONG|type:landmark|display=inline}} --> | monuments = | nationality = Bangladeshi | other_names = | citizenship = | education = | alma_mater = [[Camberwell College of Arts]] | occupation = {{Flat list| * Sculptor * painter }} | years_active = 1961–1973, 2014 | known_for = Original design of the [[Shaheed Minar, Dhaka|Central Shaheed Minar]] | notable_works = | style = | home_town = [[Chittagong]] | father = | awards = [[Ekushey Padak]] | signature = | signature_alt = | signature_size = }} '''ᱱᱚᱰᱷᱮᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ''' (᱒᱙ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱔᱙- ᱕ ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱕) ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱨᱥᱚᱠᱟᱨ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱱᱟᱦᱟ ᱡᱩᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱩᱨᱛᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱨ ᱜᱮᱞ ᱵᱟᱨ ᱥᱚᱛᱟᱵᱫᱤ ᱨᱮᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱩᱨᱛᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ(ᱵᱷᱟᱨᱥᱚᱠᱟᱨ)᱾ ᱑᱙᱙᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ [[ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ]] ᱩᱱᱤᱫᱚ [[ᱮᱠᱩᱥᱮ ᱯᱚᱫᱚᱠ]] ᱮᱢᱟᱠᱟᱣ ᱫᱤᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱚᱱᱠᱟ ᱔᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱜᱚᱡᱚᱜ ᱞᱟᱦᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱮ ᱯᱮᱨᱤᱥ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱟᱭᱟᱜ ᱡᱤᱭᱟᱱ== ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟᱣᱟᱜ ᱦᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱵᱚᱱ]] ᱨᱮ, ᱒᱙ ᱢᱮ ᱑᱙᱓᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ᱾ ᱟᱡᱽ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱵᱟᱝ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮ ᱫᱚᱦᱚᱣ ᱟᱠᱟᱫ ᱛᱟᱭᱟ ᱱᱚᱛᱷᱮᱨᱟ᱾ [[ᱯᱷᱟᱨᱥᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱯᱷᱟᱨᱥᱤ]] ᱛᱮᱫᱚ ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟ ᱢᱟᱱᱮ ᱱᱚᱵᱚ ᱡᱟᱛᱚᱠ(ᱱᱟᱶᱟ ᱡᱟᱱᱟᱢ)᱾ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱨᱟᱜ ᱛᱮ ᱟᱡᱽ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱵᱚᱱ ᱨᱮᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱦᱚᱸ ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱵᱚᱱ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱨᱮᱜᱮ᱾ ᱛᱚᱵᱮ ᱟᱡᱽ ᱵᱟᱵᱟᱣ ᱚᱲᱟᱜ ᱫᱚ [[ᱪᱚᱴᱜᱽᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱪᱚᱴᱜᱽᱨᱟᱢ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱛᱥᱟᱨ ᱫᱤᱜᱷᱤ ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱯᱟᱲ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱟᱡᱽ ᱵᱟᱵᱟ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱛᱮᱭ ᱥᱮᱱ ᱮᱱ ᱠᱷᱟᱡ ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟᱣᱟᱜ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡᱽ ᱵᱮᱲᱟ ᱫᱚ [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]] ᱨᱮᱜᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱚᱨᱮᱭ ᱴᱷᱶ ᱮᱱ ᱠᱷᱟᱡ ᱚᱞ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱶ ᱮᱱᱮᱡ, ᱥᱮᱨᱤ, ᱟᱨ ᱦᱟᱥᱟ ᱠᱚᱨᱮᱱ ᱢᱩᱨᱛᱤ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜᱱ ᱞᱚᱨᱮᱴᱟ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱮᱴᱨᱤᱠ ᱮ ᱯᱟᱥ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ᱸ ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱑᱙᱕᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱥᱮᱜ ᱱᱚᱵᱷᱟᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ ᱯᱷᱞᱚᱨᱮᱱᱥ ᱛᱮᱭ ᱥᱮᱱ ᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱶ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱤᱞᱯᱤ [[ᱦᱟᱡᱤᱫᱩᱨ ᱨᱚᱦᱚᱢᱟᱱ]]᱾ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱨᱮ ᱥᱤᱯᱯᱤ [[ᱟᱢᱤᱵᱩᱞ ᱤᱥᱞᱟᱢ]] ᱮ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ ᱴᱤᱱᱟ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱮᱱᱮ ᱦᱚᱲ ᱜᱮ ᱢᱤᱫ ᱮᱥᱴᱩᱰᱤᱭᱳ ᱨᱮᱠᱚ ᱥᱮᱱ ᱵᱟ᱾ ᱱᱚᱵᱷᱨ ᱵᱟᱨ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱟᱹᱪᱩᱨ ᱟᱹᱪᱩᱨ ᱛᱮᱭ ᱧᱮᱞ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱥᱴᱟᱭᱤᱞᱥ== ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱩᱨᱛᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱞᱯᱤ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ ᱟᱜ ᱟᱸᱥ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱮᱠᱟᱞ ᱛᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱡᱩᱨᱛᱤ ᱠᱚᱜᱮᱭ ᱛᱮᱭᱟᱨᱟ᱾ ==ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱢᱩᱨᱛᱤ== ᱑᱙᱖᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱚᱞ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱷᱟᱱ ᱯᱮᱭᱱᱴᱤᱝ ᱮᱱᱰ ᱮᱠᱟᱞᱟᱪᱟᱨ ᱮᱠᱥᱤᱵᱤᱥᱚᱱ ᱠᱚ ᱱᱮᱰᱟ ᱠᱟᱫᱟ᱾ [[File:Composition by Novera Ahmed.jpg|thumb|Composition by Novera Ahmed]] ==ᱟᱭᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱪᱤᱛᱨᱚᱠᱚ== ᱑᱙᱗᱓ -᱒᱐᱑᱕ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱮ ᱥᱟᱨᱤ ᱱᱤᱨᱵᱟᱥᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱢᱩᱨᱛᱤᱭ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱩᱴᱩ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱟᱡᱽ ᱜᱚᱡ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱔᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱭᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱡᱤᱱᱤᱟᱥ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱥᱚᱦᱤᱫ ᱢᱤᱱᱟᱨ ᱱᱟᱠᱥᱟ== ᱯᱟᱲᱣ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱑᱙᱕᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱤᱥᱟᱹᱢ ᱛᱮᱭ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱦᱮᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱤᱫ ᱢᱤᱱᱟᱨ ᱠᱚ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱨᱮ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱷᱮᱱᱟ ==ᱛᱩᱢᱟᱸ ᱧᱟᱢ== ᱱᱚᱵᱷᱮᱨᱟ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫ ᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱡᱤᱱᱤᱥ ᱜᱮ ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱡᱟᱫᱩ ᱜᱷᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱟᱡᱽ ᱡᱟᱢᱟᱭ ᱜᱮᱨᱤ ᱫᱟ ᱵᱨᱩᱱᱚᱨ ᱮᱥᱴᱩᱰᱤᱳ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ==ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} * {{cite book|last=Hye|first=Hasnat|year=1995|url=http://www.amarboi.com/2013/04/novera-hasanat-abdul-hye.html|title=Novera|isbn=984-465-072-0|publisher=Sahitya Prakas}} {{authority control}} {{Artists of Bangladesh}} {{DEFAULTSORT:Ahmed, Novera}} [[Category:1939 births]] [[Category:2015 deaths]] [[Category:People from Chittagong]] [[Category:20th-century Bangladeshi sculptors]] [[Category:20th-century Indian sculptors]] [[Category:Modern sculptors]] [[Category:Bangladeshi women sculptors]] [[Category:Bangladeshi women artists]] [[Category:Bengali women artists]] [[Category:Alumni of Camberwell College of Arts]] [[Category:Recipients of the Ekushey Padak]] [[Category:20th-century women artists]] [[Category:Artists from Chittagong]] 7yg8elf8ctg1136dbczkyubs4mh45y5 ᱪᱷᱟᱸᱪ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ 10 9494 176239 176187 2025-07-11T01:38:27Z MT731 2184 176239 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ |title = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |state = {{{state|autocollapse}}} |listclass = hlist |group1 = ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ |list1 = * [[ᱵᱚᱰᱥᱟᱦᱤ]] * [[ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ]] * [[ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ]] * [[ᱡᱚᱥᱤᱯᱩᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱡᱚᱥᱤᱯᱩᱨ]] * [[ᱠᱚᱨᱚᱧᱡᱤᱭᱟᱹ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱚᱨᱚᱧᱡᱤᱭᱟᱹ]] * [[ᱢᱚᱬᱫᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱢᱚᱬᱫᱟ]] * [[ᱨᱟᱭᱨᱚᱝᱯᱩᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱨᱟᱭᱨᱚᱝᱯᱩᱨ]] * [[ᱥᱟᱨᱚᱥᱠᱚᱬᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱥᱟᱨᱚᱥᱠᱚᱬᱟ]] * [[ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱩᱫᱚᱲᱟ]] |group2 = ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱟᱨ ᱟᱹᱛᱩ |list2 = * [[ᱵᱚᱦᱚᱲᱫᱟ]] * [[ᱯᱟᱛᱨᱚᱢᱚᱦᱩᱞᱯᱟᱱᱤ]] * [[ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ]] * [[ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ]] * [[ᱵᱮᱛᱱᱚᱴᱤ]] * [[ᱠᱚᱨᱚᱧᱡᱤᱭᱟᱹ]] * [[ᱨᱟᱭᱨᱚᱝᱯᱩᱨ]] * [[ᱡᱟᱢᱫᱟ, ᱡᱚᱥᱤᱯᱩᱨ|ᱡᱟᱢᱫᱟ]] * [[ᱡᱚᱥᱤᱯᱩᱨ]] * [[ᱡᱷᱟᱨᱯᱩᱠᱷᱩᱨᱤᱭᱟᱹ]] * [[ᱴᱷᱟᱠᱩᱨᱢᱩᱸᱰᱟᱹ]] * [[ᱩᱫᱚᱲᱟ]] |below = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ ᱠᱚ|ᱮᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] }}<noinclude> {{collapsible option}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱪᱷᱟᱸᱪ]] </noinclude> kkbb6ahov82xcaaov7f1b47ssxj1fds ᱵᱟᱥᱩ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ 0 10063 176330 153210 2025-07-11T08:42:55Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ */ 176330 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = ᱵᱟᱥᱩ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ |image = Vasu_Chanchlani.jpeg |birth_date = ᱑ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱕᱒ |birth_place = [[ᱵᱷᱳᱯᱟᱞ]], ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ |death_date 16 May 2020 = ᱗ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱔ |death_place = [[ᱴᱳᱨᱳᱱᱴᱳ]], ᱚᱱᱴᱟᱨᱤᱭᱳ, ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ |resting place = |residence = [[ᱴᱳᱨᱳᱱᱴᱳ]], ᱚᱱᱴᱟᱨᱤᱭᱳ, ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ |nationality = [[ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ|ᱠᱟᱱᱟᱰᱤᱭᱟᱱ]] |other_names = |known_for = [[ᱮᱱᱴᱚᱨᱯᱨᱤᱱᱚᱨᱥᱤᱯ]], [[ᱯᱷᱤᱞᱟᱱᱛᱷᱨᱳᱯᱤ]](Philanthropy), [[ᱴᱨᱟᱸᱥᱱᱮᱥᱱᱟᱞᱤᱡᱚᱢ]](Transnationalism) |education = ᱮᱢ.ᱵᱤ.ᱮ.(MBA), ᱮᱢ.ᱴᱮᱠ (M. Tech), ᱵᱤ. ᱴᱮᱠ (B. Tech) |alma_mater = [[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱤᱱᱥᱴᱤᱪᱭᱩᱴ ᱚᱯᱷ ᱴᱮᱠᱱᱳᱞᱳᱡᱤ ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ]], [[ᱨᱳᱴᱢᱭᱟᱱ ᱥᱠᱩᱞ ᱚᱯᱷ ᱢᱮᱱᱮᱡᱽᱢᱮᱸᱴ]], [[ᱴᱳᱨᱳᱱᱴᱳ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ]], ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ }} '''ᱵᱟᱥᱩ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱕᱒ – ᱗ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱔<ref>{{cite web|url=http://www.mississauga.com/news-story/4837786-local-philanthropist-entrepreneur-vasu-chanchlani-devoted-to-medical-research/|title=Local philanthropist, entrepreneur Vasu Chanchlani devoted to medical research|first=Louie|last=Rosella|date=8 September 2014|publisher=}}</ref>) ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. [[ᱤᱱᱫᱳ-ᱠᱟᱱᱟᱰᱤᱭᱟᱱ]] ᱥᱤᱨᱤᱭᱟᱞ [[ᱮᱱᱴᱨᱮᱯᱨᱤᱱᱚᱨ]], [[ᱯᱷᱤᱞᱟᱱᱛᱷᱨᱳᱯᱤᱥᱴ]](philanthropist) ᱟᱨ ᱴᱨᱟᱸᱥ ᱱᱮᱥᱚᱱ(trans-nations builder) ᱵᱮᱨᱮᱫᱤᱡ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱜᱽᱢᱟ ᱜᱨᱩᱯ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤᱡᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱜᱚᱲᱚ-ᱵᱮᱨᱮᱫᱤᱡ ᱟᱨ [[ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ-ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱵᱩᱱᱤᱭᱟ.ᱫᱽ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱮᱨᱮᱫᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱜᱮᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟ.ᱥᱛᱤ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱠᱩᱢᱯᱟ.ᱱᱤ ᱠᱚᱨᱮ ᱵᱟᱥᱩ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱴᱟᱠᱟᱭ ᱞᱟᱜᱟᱣ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ <ref>{{cite web|url=http://www.indiaabroad-digital.com/indiaabroad/powerlist/?pg=44#pg44|title=India Abroad - August 2009 - 44|website=www.indiaabroad-digital.com|access-date=2020-06-01|archive-date=2018-04-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20180415063538/http://www.indiaabroad-digital.com/indiaabroad/powerlist/?pg=44#pg44|url-status=dead}}</ref> ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱫ ᱯᱷᱤᱞᱟᱱᱛᱷᱨᱳᱯᱤᱠ(philanthropic) ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱚ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ-ᱟᱜ ᱥᱟ.ᱜᱟ.ᱭ ᱵᱷᱟ.ᱜᱤ ᱞᱟ.ᱜᱤᱫ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ <ref name="myvirtualpaper.com">{{cite web|url=http://www.myvirtualpaper.com/doc/Desi_News/E-DESI_FEB09/2009020601/22.html|title=Grants Community Achievers Profile in e-desi news|publisher=}}{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.asiatraveltips.com/news06/191-HIG.shtml|title=Hospitality Investors Group launches HIG India|last=smh|website=www.asiatraveltips.com}}</ref> ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱜᱮ ᱵᱟᱥᱩ ᱫᱚ, [[ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱦᱚᱲ]] ᱯᱚᱛᱷᱟᱢ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ [[ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱒᱕ ᱜᱚᱴᱮᱡ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱦᱚᱲ]] ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱛᱮ ᱠᱚ ᱧᱩᱢ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾ <ref>[http://www.canadianimmigrant.ca/aboutci/article/7185 CANADA HAS CHOSEN: [[Top 25 Canadian Immigrants Award|TOP 25 CANADIAN IMMIGRANTS]] OF 2010] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100528123606/http://canadianimmigrant.ca/aboutci/article/7185 |date=2010-05-28 }}</ref> ᱙ ᱡᱟᱱᱩᱭᱟᱨᱤ ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱢᱟ.ᱱ [[ᱯᱨᱚᱬᱚᱵᱽ ᱢᱩᱠᱷᱟᱨᱡᱤ]], ᱵᱟᱥᱩ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱯᱨᱚᱵᱟᱥᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱢᱟ.ᱱ]] ᱛᱮ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ]] ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱥᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱦᱟᱞᱟᱝ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱟ.ᱱ ᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="auto">{{cite news|url=http://newseastwest.com/nris-honoured-with-parvasi-bharatiya-samman/|newspaper=News East West|title=Archive copy|access-date=2020-06-01|archive-date=2015-04-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20150421192716/http://newseastwest.com/nris-honoured-with-parvasi-bharatiya-samman/|url-status=dead}}</ref> == ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱟᱨ ᱯᱩᱭᱞᱩ‌ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱳᱯᱟᱞ]] [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱛᱨᱟ-ᱟ.ᱥᱩᱞᱚ ᱜᱟᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱵᱷᱳᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱞᱟᱯᱷᱟᱝ ᱟᱥᱲᱟ ᱯᱚᱲᱦᱚᱱ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱛᱮ [[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱤᱱᱥᱴᱤᱪᱭᱩᱴ ᱚᱯᱷ ᱴᱮᱠᱱᱳᱞᱳᱡᱤ ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ]] ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟᱞ ᱮᱸᱰ ᱢᱮᱱᱮᱡᱽᱢᱮᱸᱴ ᱤᱸᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨᱤᱝ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱟᱨ ᱢᱟᱥᱴᱮᱨ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱥᱮᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾{{cite web|url=http://iit.org/team/board-of-directors-pan-iit-inc.-usa-1/meeting-minutes/2011-conference-proposals/2%20-%202011%20Final%20Proposal%20-%20Toronto.doc/at_download/file|title=PAN-IIT 2011 Conference Speakers|publisher=|access-date=2020-06-01|archive-date=2012-11-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20121113085042/http://iit.org/team/board-of-directors-pan-iit-inc.-usa-1/meeting-minutes/2011-conference-proposals/2%20-%202011%20Final%20Proposal%20-%20Toronto.doc/at_download/file|url-status=dead}}</ref> ᱟᱨ ᱦᱚᱸ [[ᱨᱳᱴᱢᱭᱟᱱ ᱥᱠᱩᱞ ᱚᱯᱷ ᱢᱮᱱᱮᱡᱽᱢᱮᱸᱴR]], [[ᱴᱳᱨᱳᱱᱴᱳ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ]], ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱮᱢ.ᱵᱤ.ᱮ. ᱯᱚᱲᱦᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱪᱟ.ᱠᱨᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱴᱟᱴᱟ ᱠᱚᱱᱥᱚᱞᱴᱟᱱᱥᱤ ᱥᱚᱨᱵᱤᱥᱤᱥ]] ᱨᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱑᱙᱗᱙ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱛᱮᱭ ᱩᱪᱟ.ᱲᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱰᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱵᱤᱡᱽᱱᱮᱥ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱟᱦᱟ, [[ᱱᱚᱨᱴᱮᱞ]] ᱨᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱟᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱷᱟ-ᱤᱡ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.myvirtualpaper.com/doc/Desi_News/E-DESI_FEB09/2009020601/22.html|title=Desi News Virtual Newspaper Profile|publisher=}}{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == ᱢᱟᱱᱣᱟ ᱫᱩᱜᱞᱟ.ᱲ == ᱒᱐᱐᱐ ᱥᱩᱨᱩᱜ ᱥᱩᱨᱩᱜ ᱨᱮ ᱵᱟᱥᱩ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱢᱤᱫ ᱵᱮᱠᱛᱤᱜᱚᱛ(private) ᱠᱟᱱᱟᱰᱤᱭᱟᱱ ᱜᱚᱲᱚ ᱴᱟᱠᱟ ᱫᱟᱱ ᱵᱩᱱᱭᱟ.ᱫᱽ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web|title=Chanchlani Foundation|url=http://chanchlanifoundation.com/?page_id=102|access-date=2020-06-01|archive-date=2013-03-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20130318042849/http://chanchlanifoundation.com/?page_id=102|url-status=dead}}</ref> ᱵᱟᱥᱩ-ᱟᱜ ᱢᱟᱱᱣᱟ ᱫᱩᱜᱞᱟ.ᱲ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱠᱟ.ᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱳᱴᱳ ᱫᱚ "ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱫᱤᱥᱟ. ᱩᱫᱩᱜ ᱟᱠᱚ ᱢᱮ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱷᱟ.ᱜᱤ ᱜᱩᱱ ᱫᱚ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ-ᱟᱜ ᱢᱮ "(inspire people and reward global excellence) ᱾ [[ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ]] ᱟᱨ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱟ.ᱦᱤᱸᱨ ᱟᱨ ᱯᱟ.ᱵᱷᱟ.ᱭ ᱜᱟᱯᱟᱞ ᱢᱟᱨᱟᱣ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ, ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱫᱟᱨᱟᱭᱠᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟᱰᱤᱭᱟᱱ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱡᱚᱶᱟᱝ ᱟᱨ ᱨᱚᱶᱟ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱚᱱᱟ ᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱠᱟᱱ ᱨᱩᱣᱟ. ᱦᱟ.ᱥᱩ ᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱠᱮᱪᱮᱫ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱠᱚ ᱵᱟᱲᱮᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱴᱟᱠᱟᱭ ᱪᱟᱞ ᱦᱚᱴᱚ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾<ref>{{cite news|title=GOPIO Awards 2013|url=http://www.piotv.com/video-details.php?navigation_id=38&content_id=1478&id=&p=d|newspaper=PIO TV|access-date=2020-06-01|archive-date=2014-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20140304165256/http://www.piotv.com/video-details.php?navigation_id=38&content_id=1478&id=&p=d|url-status=dead}}</ref> === ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱵᱩᱱᱤᱭᱟ.ᱫᱽ === ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱢᱤᱞᱞᱤᱭᱟᱱ ᱰᱚᱞᱟᱨ ᱜᱚᱲᱚ ᱴᱟᱠᱟ ᱫᱟᱱ ᱠᱟᱛᱮ [[ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱵᱩᱱᱭᱟ.ᱫᱽ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ.]](Canada India Foundation ("CIF") Chanchlani Global Indian Award) ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱢᱟᱱᱣᱟ ᱜᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱫᱮᱥ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱩᱱ ᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱪᱷᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱥᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱚᱨᱮ ᱢᱟ.ᱡᱷᱤ ᱦᱟᱛᱟᱝ ᱠᱚ ᱮᱱᱮᱡᱮᱫ ᱛᱟᱠᱚᱣᱟ ᱩᱱᱠᱩ ᱜᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱠᱚ ᱧᱟᱢ-ᱟ ᱾ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱛᱮ [[ᱨᱚᱛᱚᱱ ᱴᱟᱴᱟ]] ᱟᱨ [[ᱥᱟᱢ ᱯᱤᱛᱨᱳᱰᱟ]] ᱦᱚᱸ ᱠᱚ <ref>{{cite web|url=http://news.oneindia.in/2010/05/16/ratan-tata-honored-with-global-indian-award.html|title=Ratan Tata Awarded - Global Indian Award - Outstanding Leadership|publisher=|access-date=2020-06-01|archive-date=2012-03-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20120313170659/http://news.oneindia.in/2010/05/16/ratan-tata-honored-with-global-indian-award.html|url-status=dead}}</ref>ᱢᱟ.ᱱ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱠᱤᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱥᱩ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱩᱱᱭᱟ.ᱫᱽ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ [[ᱚᱵᱽᱫᱩᱞ ᱠᱟᱞᱟᱢ]], ᱢᱟᱱᱣᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱟᱨ ᱩᱛᱷᱱᱟ.ᱣ ᱢᱚᱸᱛᱨᱤ [[ᱠᱚᱯᱤᱞ ᱥᱤᱵᱟᱞ]], ᱤᱠᱚᱱᱚᱢᱤᱠᱥ ᱯᱚᱞᱤᱥᱤ ᱢᱮᱠᱚᱨ [[ᱢᱚᱱᱠᱮᱛ ᱥᱤᱝ ᱟᱦᱞᱩᱣᱟᱞᱤᱭᱟ]] ᱟᱨ ᱥᱮᱫᱟᱭ [[ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱱᱮᱥᱚᱱᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱱᱰᱚᱨ ᱥᱮᱠᱨᱮᱴᱟᱨᱤ ᱡᱮᱱᱮᱨᱟᱞ]] ᱰᱚ. [[ᱥᱚᱥᱤ ᱛᱷᱚᱨᱩᱨ]] ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://international.zeenews.com/inner1.asp?aid=201349&sid=hel|title=404 - Page Not Found|website=international.zeenews.com|access-date=2010-05-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20180415064236/http://international.zeenews.com/inner1.asp?aid=201349&sid=hel|archive-date=2018-04-15|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.rcinet.ca/english/program/masala-canada/archives/3/older/|title=RCI // Masala Canada|website=www.rcinet.ca}}</ref> === ᱫᱩᱠᱷᱤᱱ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱥᱚᱥᱱᱚᱜᱤᱭᱟ. ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟᱞᱢᱟ: ᱴᱚᱨᱚᱱᱴᱳ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ === ᱵᱟᱥᱩ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱒ ᱢᱤᱞᱞᱤᱭᱟᱱ ᱰᱚᱞᱟᱨ ᱴᱟᱠᱟ ᱮᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱴᱚᱨᱚᱱᱴᱳ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ ᱨᱮ<ref>{{cite web|title=University of Toronto Boundless Impact|url=http://boundless.utoronto.ca/campaign-updates/boundless-impact/}}</ref> 'ᱫᱩᱠᱷᱤᱱ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱥᱚᱥᱱᱚᱜᱤᱭᱟ. ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱟᱞᱢᱟ' ᱵᱮᱨᱮᱫ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱨᱮ ᱫᱚ ᱫᱩᱠᱷᱤᱱ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱥᱱᱚᱜ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ,ᱵᱩᱡᱽ,ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱭᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{cite news|last=BASCARAMURTY|first=DAKSHANA|title=An Indo-Canadian mogul's new challenge: 'What am I going to do with this wealth?'|url=https://www.theglobeandmail.com/news/toronto/an-indo-canadian-moguls-new-challenge-what-am-i-going-to-do-with-this-wealth/article10201802/?service=mobile|newspaper=The Globe & Mail}}</ref> === ᱣᱟᱴᱮᱨᱞᱳ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ === [[File:CHANCHLANI WITH JOHNSTON.png|thumb|right|250px|Chanchlani (right) and his wife with His Excellency Dr. [[David Johnston]] (President of [[University of Waterloo]] at the time) at a [[Canada India Foundation]] Luncheon]] ᱵᱟᱥᱩ ᱫᱚ ‘ᱮᱛᱦᱟᱵ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ’(India Initiative) ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱜᱚᱲᱚ ᱴᱟᱠᱟᱭ ᱫᱟᱱ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ [[ᱣᱟᱴᱮᱨᱞᱳ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱥ.ᱜᱟᱲ]] ᱟᱨ [[ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱵᱩᱱᱭᱟ.ᱫᱽ]] ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱨᱟᱡᱽᱱᱤᱛᱤ,ᱤᱠᱟᱱᱚᱢᱤᱠᱥ,ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱫᱮᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱫᱟᱲᱮ ᱠᱚ ᱥᱟᱨᱥᱟᱣ ᱤᱫᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱩᱠᱩᱣᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱨᱮ ᱑᱐ ᱢᱤᱞᱞᱤᱭᱟᱱ ᱴᱟᱠᱟ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱪᱮᱪᱮᱫᱤᱭᱟ.,ᱢᱟᱪᱮᱛ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱷᱟ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ <ref>{{cite web|url=http://newsrelease.uwaterloo.ca/news.php?id=5140|title=Home - Waterloo News|date=26 June 2012|publisher=}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱟ.ᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱫᱚ ᱥᱤ.ᱟᱭ.ᱮᱯᱷ. ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱵᱷᱮᱱᱚᱨ [[ᱟᱫᱤᱛᱭᱚ ᱡᱷᱟ]], ᱣᱟᱴᱮᱨᱞᱳ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱰᱤᱱ [[ᱠᱮᱱ ᱠᱳᱴᱥ]] ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱥᱟ.ᱛ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ === ᱢᱟᱠᱢᱟᱥᱴᱚᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱷᱴᱜᱟᱲ === ᱵᱟᱥᱩ ᱟᱨ ᱟᱡ ᱵᱟ.ᱦᱤ ᱰᱚ. ᱡᱚᱭᱟ ᱪᱚᱧᱪᱞᱚᱱᱤ ᱛᱤᱠᱤᱱ [[ᱢᱟᱠᱢᱟᱥᱴᱚᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱶᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ]] ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱑᱐ ᱢᱤᱞᱞᱤᱭᱟᱱ ᱴᱟᱠᱟ ᱠᱤᱱ ᱫᱟᱱ ᱠᱟᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱯᱟᱱᱛᱮ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱠᱤᱱ ᱛᱷᱟᱯᱱᱟ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.indiaabroad-digital.com/indiaabroad/PBDspecial?pg=46#pg46|title=India Abroad - 46|website=www.indiaabroad-digital.com|access-date=2020-06-01|archive-date=2018-04-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20180415063512/http://www.indiaabroad-digital.com/indiaabroad/PBDspecial?pg=46#pg46|url-status=dead}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱢᱟᱠᱢᱟᱥᱴᱚᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱶᱵᱤᱨᱫᱟ.ᱜᱟᱲ]] $250,000 ᱴᱟᱠᱟᱭ ᱫᱟᱱ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱟᱨ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱩᱠᱷᱤᱱ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱ ᱰᱟᱭᱵᱮᱴᱤᱥ ᱟᱨ ᱢᱟᱸᱭᱟᱢ ᱠᱩᱱᱰᱤ ᱨᱳᱜᱽ ᱵᱟᱲᱮᱛᱮ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ [[ᱪᱚᱧᱪᱞᱟᱱᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱯᱟᱱᱛᱮ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ.]] ᱮᱢᱟᱠᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱟ.ᱵᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ <ref>{{cite news|last=Suzanne|first=Morrison|title=Health of diverse populations is focus of new Chanchlani Research Centre|url=http://fhs.mcmaster.ca/main/news/news_2012/chanchlani_research_centre_opening.html|newspaper=McMaster University|access-date=2020-06-01|archive-date=2020-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20200112143551/http://fhs.mcmaster.ca/main/news/news_2012/chanchlani_research_centre_opening.html|url-status=dead}}</ref> === ᱯᱷᱮᱰ ᱟᱠᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱯᱷᱟ.ᱫᱽ ᱠᱚ ᱜᱚᱰ ᱡᱚᱦᱟᱨ === ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱥᱟ.ᱱᱛᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱞᱟ.ᱷᱤᱱ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱ ᱯᱷᱟ.ᱫᱽ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱵᱤᱰᱟᱣ ᱩᱭᱦᱟ.ᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ ᱵᱟᱥᱩ ᱟᱨ ᱟᱡ ᱨᱤᱱ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤ ᱜᱟᱛᱮ ᱟᱡᱤᱛ ᱥᱚᱢᱥᱣᱟᱨ ᱟᱨ ᱵᱷᱩᱯᱤᱱᱫᱚᱨ ᱠᱷᱟᱞᱥᱟ ᱛᱮᱠᱚ ᱢᱮᱥᱟ ᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱞᱯ-ᱥᱟᱠᱟᱢ-ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱢᱚᱱᱩᱢᱮᱸᱴ(monument) ᱛᱮ ᱠᱚ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.oyetimes.com/views/fallen-heroes/6074-south-asian-community-honours-our-fallen-canadian-soaldiers|title=Oye! Times Videos -|publisher=}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱮᱨᱤᱢᱚᱱᱤ ᱨᱮ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱ ᱟᱭᱢᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱯᱷᱟ.ᱫᱽ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱯᱷᱟ.ᱫᱽ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ [[ᱯᱤᱴᱚᱨ ᱢᱟᱠᱮᱭ]], ᱵᱤᱨᱚᱫᱷ ᱢᱩᱠᱷᱭᱟ. [[ᱢᱤᱪᱮᱞ ᱤᱜᱽᱱᱮᱴᱤᱯᱷ]], ᱟᱨ ᱴᱟᱠᱟ-ᱠᱟ.ᱣᱰᱤ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ [[ᱡᱤᱢ ᱯᱷᱞᱟᱦᱮᱨᱴᱤ]] ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱱᱮᱣᱛᱟ ᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>[http://www.hindustantimes.com/Indians-raise-memorial-to-fallen-Canadian-soldiers/Article1-609416.aspx Indians raise memorial to fallen Canadian soldiers] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110215091103/http://www.hindustantimes.com/Indians-raise-memorial-to-fallen-Canadian-soldiers/Article1-609416.aspx |date=2011-02-15 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://cfsf.ca|title=AGF services financiers - Sécurité financière, assurances et rentes collectives|website=cfsf.ca}}</ref> === ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱠᱚ === ᱵᱟᱥᱩ, ᱚᱞ-ᱯᱟᱲᱦᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱪᱮᱪᱮᱫᱤᱭᱟ. ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ (through [[AIM For Seva]]) [[ᱦᱚᱥᱦᱟᱸᱜᱟᱵᱟᱫᱽ]], [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱵᱟᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱ ᱒᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟ.ᱛᱩᱨᱤᱱ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱥᱩᱵᱽᱫᱷᱟ. ᱠᱚ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱟᱜ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱑᱔᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ‌. ᱠᱟ ᱵᱟᱥᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <ref>{{cite web|url=http://aimforseva.org/aim-for-sevas-initiatives/madhya-pradesh/smt-jamnabai-chanchalani-aim-for-seva-boys-student-home-%E2%80%93-hoshangabad|title=Smt. Jamnabai Chanchalani AIM for Seva Student Home, Hoshangabad|publisher=|access-date=2020-06-01|archive-date=2014-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20140305140805/http://aimforseva.org/aim-for-sevas-initiatives/madhya-pradesh/smt-jamnabai-chanchalani-aim-for-seva-boys-student-home-%E2%80%93-hoshangabad|url-status=dead}}</ref> == ᱢᱟ.ᱱ ᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. == * [[ᱯᱨᱚᱵᱟᱥᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱢᱟ.ᱱ]] ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ., ᱒᱐᱑᱔ <ref name="auto"/> * ᱞᱟᱭᱤᱯᱷᱴᱟᱭᱤᱢ ᱟᱪᱤᱵᱽᱢᱮᱸᱴ ᱟᱣᱟᱰ ᱒᱐᱑᱑, ᱜᱽᱞᱳᱵᱟᱞ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱚᱨᱤᱡᱤᱱ <ref>{{cite web|url=http://www.wireservice.ca/index.php?module=News&func=display&sid=6246|title=Ontario Premier Dalton McGuinty presents awards to Outstanding Global Indians :: Wire Service Media|first=Wire Service|last=Media|publisher=}}</ref> * ᱠᱚᱸᱡᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱯᱚᱨᱥᱚᱱ ᱚᱯᱷ ᱫᱤ ᱭᱮᱨ ᱟᱣᱟᱰ ᱒᱐᱑᱐ - ᱛᱟᱞᱟ ᱦᱟᱯᱛᱟ <ref>[http://midweekcanada.com/news_detail.php?nid=6145&cid=18 3rd Annual Midweek Southasian Awards] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110821231420/http://midweekcanada.com/news_detail.php?nid=6145&cid=18 |date=2011-08-21 }}</ref> * ᱮᱱᱴᱚᱨᱯᱨᱤᱱᱚᱨ ᱚᱯᱷ ᱭᱮᱨ ᱟᱣᱟᱰ ᱒᱐᱑᱑ - ᱵᱷᱚᱭᱮᱥ ᱣᱤᱠᱞᱤ * ᱓᱐ ᱜᱚᱱᱮᱡ ᱵᱤᱥᱛᱤ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱤᱱᱫᱳ ᱠᱟᱱᱟᱵᱟ ᱦᱚᱲ, Rediff India Abroad magazine's Power List (published September 2009) * ᱡᱤᱛᱠᱟ.ᱨᱤᱭᱟ., [[ᱯᱩᱭᱞᱩᱨᱮᱱ ᱒᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱥᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ]] ᱒᱐᱑᱐ <ref>{{Cite web |url=http://canadianimmigrant.ca/aboutci/article/7185 |title=Canada Has Chosen: Top 25 Canadian Immigrants of 2010|access-date=2017-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100528123606/http://canadianimmigrant.ca/aboutci/article/7185 |archive-date=2010-05-28 |url-status=dead }}</ref> * ᱟᱨᱱᱮᱥᱴ & ᱢᱩᱣᱟ.ᱱ ᱮᱱᱴᱚᱨᱯᱨᱤᱱᱚᱨ ᱚᱯᱷ ᱫᱤ ᱭᱮᱨ - ᱢᱩᱪᱟ.ᱛᱟᱜ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱒᱐᱐᱑ * ᱤᱱᱫᱳ - ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱪᱮᱢᱵᱚᱨ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ ᱴᱮᱠᱱᱳᱞᱳᱡᱤ ᱟᱪᱤᱵᱽᱢᱮᱸᱴ ᱟᱣᱟᱰ ᱒᱐᱐᱒ * ᱜᱚᱲᱚ-ᱜᱚᱲᱦᱚᱱᱤᱭᱟ. & ᱵᱚᱨᱰ ᱥᱚᱦᱮᱛ, [[ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱵᱩᱱᱤᱭᱟ.ᱫᱽ]] * ᱫᱤᱥᱤ ᱵᱮᱣᱨᱟ ᱜᱽᱨᱟᱸᱴᱥ ᱠᱚᱢᱭᱩᱱᱤᱴᱤ ᱟᱪᱤᱵᱚᱨ ᱟᱣᱟᱰ ᱒᱐᱐᱙ <ref name="myvirtualpaper.com"/> == ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ ᱴᱮ == * [[ᱴᱳᱨᱳᱱᱴᱳ ᱨᱮ ᱤᱱᱫᱳ-ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ]] == ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ===ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱠᱚ=== * http://www.cnib.ca/en/news/Pages/CNIB-announces-2014-Chanchlani-Global-Vision-Research-Award-recipient.aspx {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140903021730/http://www.cnib.ca/en/news/Pages/CNIB-announces-2014-Chanchlani-Global-Vision-Research-Award-recipient.aspx |date=2014-09-03 }} ==ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *[[Canada India Foundation ("CIF") Chanchlani Global Indian Award|CIF Chanchlani Global India Award]] *[[Canada India Foundation]] *Profile at Canada India Foundation http://www.canadaindia.org/charter-members/vasdev-vasu-chanchlani.html{{Dead link|date=August 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} *Sigma Global Solutions: http://www.sigmaglobal.ca/12_management.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120626050238/http://www.sigmaglobal.ca/12_management.htm |date=2012-06-26 }} *YouTube-CIF Chanchlani Global Indian Award: https://www.youtube.com/watch?v=86Pvl_r4SMQ *Chanchlani Foundation: http://chanchlanifoundation.com/gallery.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20231128092630/http://chanchlanifoundation.com/gallery.html |date=2023-11-28 }} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Chanchlani, Vasu}} [[Category:Businesspeople from Toronto]] [[Category:Canadian philanthropists]] [[Category:Indian emigrants to Canada]] [[Category:Businesspeople from Bhopal]] [[Category:Canadian people of Indian descent]] [[Category:1952 births]] [[Category:2014 deaths]] [[Category:Canadian people of Sindhi descent]] [[Category:Sindhi people]] [[Category:Recipients of Pravasi Bharatiya Samman]] 5os0iz6q982rx9oq3d1fgeg89u1hy3j ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱡᱩᱱ 0 10164 176317 163956 2025-07-11T08:29:02Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ */ 176317 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱡᱩᱱ | image = Allu Arjun at 62nd Filmfare awards south.jpg | caption = ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱡᱩᱱ | native_name = | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1982|4|8}} | birth_place = [[ᱢᱟᱫᱽᱨᱟᱥ]], [[ᱛᱟᱢᱩᱞ ᱱᱟᱰᱩ]], ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ | nationality = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ|ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ]] | occupation = [[ᱟᱠᱴᱚᱨ]], [[ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ]], [[ᱱᱟᱪᱚᱱᱤᱭᱟ.]], [[ᱯᱞᱮᱵᱮᱠ ᱥᱤᱝᱜᱚᱨ]] | yearsactive = ᱒᱐᱐᱑ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ | net_worth = | spouse = {{marriage|ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱨᱮᱰᱰᱤ|᱒᱐᱑᱑}} | children = ᱒ <!--Do not add personal information about non notable minors--> | parents = [[ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱚᱵᱤᱱᱫᱚ]]<br />ᱚᱞᱞᱩ ᱱᱤᱨᱢᱚᱲᱟ | relatives = [[ᱚᱞᱞᱩ ᱥᱤᱨᱤᱥ]] (ᱠᱚᱲᱟ ᱵᱚᱭᱦᱟ)<br/> [[ᱚᱞᱞᱩ ᱨᱟᱢᱟ ᱞᱤᱝᱜᱟᱭᱦᱟ]] (ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟᱭᱤᱡ ᱜᱚᱲᱚᱢ ᱦᱟᱲᱟᱢ)<br/>[[ᱪᱤᱨᱚᱧᱡᱤᱵᱤ]] (ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟᱭᱤᱡ ᱠᱩᱢᱟ.ᱝ) <br/>[[ᱯᱚᱣᱚᱱ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ]] (ᱢᱟᱢᱚ) <br/>[[ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ]] (ᱵᱚᱭᱦᱟ) | Nickname = }} '''ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱡᱩᱱ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱘ ᱚᱯᱨᱮᱞ ᱑᱙᱘᱒) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ | ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ |<ref>{{Cite web |title=Forbes 2015 Celeb 100: Mahesh, Kamal, Rajini, Suriya, Rajamouli, Prabhas, Kajal, Shruti make it to list |url=http://www.ibtimes.co.in/forbes-2015-celeb-100-mahesh-kamal-rajini-suriya-rajamouli-prabhas-kajal-shruti-make-it-659012 |website=International Business Times, India Edition |accessdate=12 December 2015|date=11 December 2015 }}</ref> ''[[ᱵᱤᱡᱮᱛᱟ]]'' ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱠᱴᱚᱨ ''[[ᱰᱟᱰᱰᱤ (᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱰᱟᱰᱰᱭ]]'' ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱰᱟᱱᱥᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱚᱞᱞᱩ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ''[[ᱜᱚᱝᱜᱳᱛᱨᱤ (ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱜᱚᱝᱜᱳᱛᱤ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟ,ᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ |<ref name=":0">{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/gangothri-review-telugu-pclu0rgjaifdj.html |title=Review : Gangothri |last=A. S. |first=Sashidhar |publisher=Sify |date=28 March 2003 |accessdate=14 March 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150314170654/http://www.sify.com/movies/gangothri-review-telugu-pclu0rgjaifdj.html |archivedate=14 March 2015}}</ref><ref name=":1">{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/trade/records/gangotri100dayscenters.html |title=Gangotri 100 days centers |publisher=idlebrain.com |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924114948/http://www.idlebrain.com/trade/records/gangotri100dayscenters.html |archivedate=24 September 2015 }}</ref> ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱚᱞᱞᱩ ᱫᱚ [[ᱥᱩᱠᱩᱢᱟᱨ (ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ)|ᱥᱩᱠᱩᱢᱟᱨ]]ᱼᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱟᱨᱭᱟ (᱒᱐᱐᱔ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱟᱨᱭᱟ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ |<ref name=":2">{{cite web |url=http://www.indiaglitz.com/channels/telugu/review/7086.html |title=Arya – A cocktail of fun and more fun |publisher=IndiaGlitz |accessdate=10 May 2004 |archive-date=24 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224221923/https://www.indiaglitz.com/telugu |url-status=dead }}</ref><ref name=":3">{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/movie/archive/mr-arya.html |title=Movie review – Arya |publisher=idlebrain.com |accessdate=7 May 2004}}</ref> ''ᱟᱨᱭᱟ'' ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱳᱞ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱫᱳᱞᱟᱹᱲ ᱠᱚᱝᱠᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨᱼᱛᱮᱞᱩᱜᱩ|ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱱ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ [[ᱱᱤᱫᱷ᱾ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱥᱮᱨᱤᱢᱳᱱᱤ ᱨᱮ ᱡᱳᱨᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱟᱨ [[ᱥᱤᱱᱮᱢᱟᱟ ᱟᱣᱟᱨᱰ]], ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱡᱳᱨᱤ ᱟᱨ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱞᱟᱹᱜᱤᱱ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ |<ref name=":4">{{cite news |url=http://www.thehindu.com/2005/10/10/stories/2005101017920100.htm |title='Anand' walks away with six Nandi awards |newspaper=The Hindu |date=10 October 2005 |accessdate=14 March 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150314170957/http://www.thehindu.com/2005/10/10/stories/2005101017920100.htm |archivedate=14 March 2015}}</ref> ᱟᱨᱭᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱠᱚ ᱦᱩᱭ ᱮᱢᱟᱱ ᱞᱮᱱᱟ |<ref name="Arya">{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Allu-Arjuns-favourite-film-is-Arya/articleshow/34885248.cms |title=Allu Arjun's favourite film is Arya |newspaper=The Times of India |date=9 May 2014 |accessdate=14 March 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150314170652/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Allu-Arjuns-favourite-film-is-Arya/articleshow/34885248.cms |archivedate=14 March 2015 |url-status=dead}}</ref> ᱚᱱᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ [[ᱵᱷᱤᱹᱵᱷᱤᱹ ᱵᱤᱱᱟᱭᱚᱠ]]ᱼᱟᱜ ''[[ᱵᱚᱱᱱᱤ (᱒᱐᱐ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱵᱚᱱᱱᱤ]]'' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ | ᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱟᱨ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱠᱚ ᱧᱩᱢ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ |<ref name=":5">{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/movie/archive/mr-bunny.html |title=Movie review – Bunny |publisher=idlebrain.com |accessdate=6 April 2005}}</ref> ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ [[ᱮᱹ ᱠᱚᱨᱩᱬᱟᱠᱚᱨᱚᱱ]]ᱼᱟᱜ ᱫᱤᱞᱟᱹᱲ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱯᱷᱤᱯᱢ ''[[ᱦᱮᱯᱯᱤ (᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱦᱮᱯᱯᱤ]]'' ᱠᱟᱱᱟ |<ref name=":6">{{cite web |url=http://www.indiaglitz.com/channels/telugu/review/7969.html |title=Happy – Study of love |publisher=IndiaGlitz |accessdate=28 January 2006 |archive-date=7 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190107143059/https://www.indiaglitz.com/telugu |url-status=dead }}</ref> ᱚᱱᱟ ᱯᱚᱨᱮ [[ᱯᱩᱨᱤ ᱡᱚᱜᱚᱱᱱᱟᱫᱷ]]ᱼᱟᱜ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱫᱮᱥᱢᱩᱫᱩᱨᱩ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ |<ref name=":7">{{cite web |url=http://www.indiaglitz.com/channels/telugu/review/8584.html |title=Desamuduru – Allu Arjun is now a macho man |publisher=IndiaGlitz |accessdate=12 January 2007}}</ref> ᱚᱞᱞᱩ ᱫᱚ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ [[ᱥᱟᱣᱩᱛᱦ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ [[ᱱᱚᱱᱫᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱮ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ | ==ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱚᱞᱞᱩ ᱫᱚ ᱘ ᱚᱯᱨᱮᱞ ᱑᱙᱘᱒ ᱥᱟᱹᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱢᱟᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ |<ref>{{cite news |title=Happy Birthday Allu Arjun: 10 Trendsetting Style Statements by the Actor |url=https://www.news18.com/news/lifestyle/happy-birthday-allu-arjun-10-trendsetting-style-statements-by-the-actor-2093429.html |accessdate=19 January 2020 |work=News18 |date=8 April 2019}}</ref> ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ [[ᱪᱮᱱᱤᱭ, ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱱᱟᱰᱩ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ [[ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱚᱵᱤᱱᱰᱚ]] ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱟᱨ ᱟᱭᱚ ᱫᱚ [[ᱱᱤᱨᱢᱚᱲᱟ]] ᱠᱟᱱᱟᱭ | ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟᱼᱤᱡ ᱜᱚᱲᱚᱢ ᱦᱟᱲᱟᱢ [[ᱚᱞᱞᱩ ᱨᱟᱢᱟᱞᱤᱸᱜᱟᱭᱤᱟᱦ]] ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤᱭᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟᱼᱤᱡ ᱦᱟᱛᱚᱢ ᱫᱚ [[ᱪᱤᱨᱚᱱᱡᱤᱵᱤ]] ᱴᱷᱮᱱ ᱡᱟᱶᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟᱭ | ᱖ ᱢᱟᱨᱪ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱚᱞᱞᱩ ᱫᱚ ᱥᱱᱮᱦᱟ ᱨᱮᱰᱭ ᱥᱟᱶ [[ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ]] ᱨᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ |<ref>{{cite web |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-03-08/regional/28667756_1_starry-wedding-groom-t-town |title=Allu Arjun's starry wedding |work=The Times of India |accessdate=8 March 2011<!-- 12:00 AM IST--> |archive-date=7 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140107053346/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-03-08/regional/28667756_1_starry-wedding-groom-t-town |url-status=dead }}</ref> ᱟᱭᱟᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱟᱨᱦᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱠᱤᱱᱟ |<ref>{{cite web |url=http://industryhit.com/t/2016/07/allu-arjun-into-night-club-business/ |title=Allu Arjun into Night Club Business |date=25 July 2016 |access-date=8 June 2020 |archive-date=16 August 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170816015936/http://industryhit.com/t/2016/07/allu-arjun-into-night-club-business/ |url-status=dead }}</ref> ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== [[File:Allu Arjun at Vaishali audio launch.jpg|thumb|ᱢᱤᱫ ᱥᱴᱩᱰᱤᱭᱚ ᱨᱮ ''[[ᱮᱨᱚᱢ]]'' ᱯᱷᱤᱞ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱛᱟᱝᱜᱤ ᱨᱮ ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱡᱩᱱ]] ᱚᱞᱞᱩ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ (ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ)|ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ]]ᱼᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱯᱟᱨᱩᱜᱩ]]'' ᱨᱮ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱞᱮᱫᱼᱟ | ''idlebrain.com'' ᱚᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟᱭ: "ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱟᱛᱨᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱚᱞᱞᱩ ᱫᱚ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱮ ᱜᱮ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱟᱨ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱛᱨᱟ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱠᱟ.ᱴᱤᱡ ᱫᱟᱭᱟ ᱢᱟᱭᱟ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱛᱚᱵᱮ ᱢᱚᱴᱟ ᱢᱚᱴᱤ ᱦᱤᱴ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱭ ᱾"<ref>{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/movie/archive/mr-parugu.html |title=Telugu Movie review – Parugu |publisher=idlebrain.com |accessdate=1 May 2008}}</ref> ''[[ᱥᱚᱝᱠᱚᱨ ᱫᱟᱫᱟ ᱡᱤᱱᱫᱟᱵᱟᱫᱽ]]'' ᱨᱮ ᱜᱮᱥᱴ ᱨᱳᱞ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱩᱠᱩᱢᱟᱨ-ᱟᱜ [[ᱟᱨᱭᱟ ᱒]] ᱠᱚᱝᱠᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ‌ᱞᱮᱫ-ᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱸᱜᱮᱡ ᱠᱚᱲᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱚᱜ-ᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱜᱟᱛᱮ ᱚᱡᱚᱭ ᱥᱟᱝ ᱠᱚᱝᱠᱟ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱠᱷᱩᱵ ᱜᱮ ᱫᱩᱞᱟ.ᱲᱮᱭᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱚᱡᱚᱭ ᱫᱚ ᱵᱟᱭ ᱠᱩᱥᱤ ᱟᱭᱟ ᱾ ''Sify'' ᱚᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ: "ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟᱝ ᱚᱞᱞᱩ ᱠᱮᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱟ.ᱰᱤ ᱵᱷᱟ.ᱜᱤ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱮᱱᱮᱡ ᱫᱚ ᱦᱚᱲ ᱟ.ᱰᱤ ᱠᱚ ᱠᱩᱥᱤᱭᱟᱜ-ᱟ ᱾"<ref>{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/arya-2-review-telugu-14921347.html |title=Movie Review : Arya 2 |publisher=Sify.com |accessdate=27 November 2009}}</ref> "<ref>{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/movie/archive/mr-arya2.html |title=Telugu Movie review – Arya 2 |publisher=idlebrain.com |accessdate=27 November 2009}}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== {{Main|Allu Arjun, roles and awards}} == ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱟᱨ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱠᱚ == {{Main|List of awards and nominations received by Allu Arjun}} == ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ == <!-- Per [[WP:ELMINOFFICIAL]], choose one official website only --> {{Commons category-inline}} * {{Facebook|AlluArjun}} * {{IMDb name|id=1084853|name=Allu Arjun}} * {{Rotten-tomatoes-person|allu_arjun|Allu Arjun}} ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Allu Arjun}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱘᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[Category:Living people]] [[Category:Male actors from Chennai]] [[Category:Male actors from Hyderabad, India]] [[Category:Male actors in Telugu cinema]] [[Category:Indian male film actors]] [[Category:Indian male child actors]] [[Category:20th-century Indian male actors]] [[Category:21st-century Indian male actors]] [[Category:Telugu playback singers]] [[Category:Indian male film singers]] [[Category:Singers from Hyderabad, India]] [[Category:Dancers from Andhra Pradesh]] [[Category:Indian film choreographers]] [[Category:Film producers from Hyderabad, India]] [[Category:Filmfare Awards South winners]] [[Category:Nandi Award winners]] [[Category:Santosham Film Awards winners]] [[Category:CineMAA Awards winners]] [[Category:SIIMA Awards winners]] 7zub3a8gqa5dmg3i02pwt8pu1ztyge0 ᱚᱝᱠᱤᱛ ᱵᱚᱴᱷᱞᱟ 0 10373 176325 151293 2025-07-11T08:39:06Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ */ 176325 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian television actor|bot=PearBOT 5}} {{Use Indian English|date=November 2014}} {{Use dmy dates|date=May 2020}} {{Infobox person | name = ᱳᱝᱠᱤᱛ ᱵᱚᱴᱷᱞᱟ | image = Ankitbathla1.jpg | birth_place = [[ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1988|10|10}} | years active = ᱒᱐᱐᱙ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ | occupation = [[ᱟᱠᱴᱚᱨ]], [[ᱢᱚᱰᱮᱞ (ᱯᱨᱚᱯᱷᱮᱥᱚᱱ)|ᱢᱚᱰᱮᱞ]] | nationality = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ|ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ]] | notable_works = [[ᱛᱷᱚᱯᱠᱤ ᱯᱭᱟᱨ ᱠᱤ]] ᱨᱮ ᱫᱷᱨᱩᱵᱽ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ | height = ᱕'᱑᱐'' | caption = }} '''ᱚᱝᱠᱤᱛ ᱵᱚᱴᱷᱞᱟ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱐ ᱚᱠᱴᱳᱵᱚᱨ ᱑᱙᱘᱘) ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ | ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ''[[ᱵᱮᱴᱟ ᱦᱤ ᱪᱟᱦᱤᱭᱮ]]'' ᱨᱮ ᱢᱟᱫᱷᱚᱵᱽ, ''[[ᱛᱷᱚᱯᱠᱤ ᱯᱭᱟᱨ ᱠᱤ]]'' ᱨᱮ ᱫᱷᱨᱩᱵᱽ ᱯᱟᱱᱰᱮ ᱟᱨ ''[[ᱛᱩ ᱥᱩᱨᱚᱡᱽ ᱢᱮ ᱥᱟᱸᱡᱷ, ᱯᱤᱭᱟᱡᱤ]]'' ᱨᱮ ᱚᱠᱦᱥᱚᱭ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱞᱮᱠᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢᱮ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱠᱟᱣᱱᱟ | ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ''[[ᱱᱟᱜᱤᱱ (᱒᱐᱑᱕ ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱱᱟᱜᱤᱱ : ᱵᱷᱟᱜᱽᱭᱚ ᱠᱟ ᱡᱮᱦᱨᱤᱞᱟ ᱠᱷᱮᱞ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ | ==ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱚᱝᱠᱤᱛ ᱫᱚ ᱑᱐ ᱚᱠᱴᱳᱵᱚᱨ ᱑᱙᱘᱘ ᱨᱮ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ | ᱱᱩᱭ ᱟᱡ ᱵᱵᱟ ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱚᱱᱤᱞ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱵᱚᱴᱷᱞᱟ ᱟᱨ ᱟᱭᱚ ᱫᱚ ᱢᱩᱜᱽᱫᱷᱚ ᱵᱚᱴᱷᱞᱟ | ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱥᱮᱸᱴ ᱢᱟᱨᱠᱥ ᱥᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱥᱮᱠᱚᱱᱰᱟᱨᱤ ᱯᱚᱵᱽᱞᱤᱠ ᱥᱠᱩᱞ]], [[ᱢᱤᱨᱟ ᱵᱟᱜᱷ]], [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱥᱲᱟ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱞᱮᱫᱼᱟ | [[ᱥᱨᱤ ᱜᱩᱨᱩ ᱜᱳᱵᱤᱱᱫᱚ ᱥᱤᱝ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ]], [[ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱤᱠᱚᱱᱳᱢᱤᱠᱥ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ |<ref name="BathlaBio">{{cite web|title=Ankit Bathla LinkedIn Profile|url=https://www.linkedin.com/profile/view?id=231635612&authType=NAME_SEARCH&authToken=xM0K&locale=en_US&srchid=1605453651430948007764&srchindex=10&srchtotal=15&trk=vsrp_people_res_name&trkInfo=VSRPsearchId%3A1605453651430948007764%2CVSRPtargetId%3A231635612%2CVSRPcmpt%3Aprimary%2CVSRPnm%3Atrue|website=LinkedIn.com|publisher=LinkedIn|accessdate=6 May 2015}}</ref> ==ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱚᱝᱠᱤᱛ ᱵᱚᱴᱷᱞᱟ<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/i-just-love-coming-to-lucknow-tv-actor-ankit-bathla/articleshow/72415959.cms|title=I just love coming to Lucknow: TV actor Ankit Bathla|website=The Times of India|language=en|access-date=2019-12-24}}</ref> ᱫᱚ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱟᱦᱟ ᱨᱮ [[ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟᱱ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ |<ref name="AnkitBathla">{{cite web|title=Ankit Bathla|url=http://www.tellychakkar.com/celebs/tv/ankit-bathla|website=tellychakkar.com|publisher=TellyChakkar|accessdate=6 May 2015}}</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ [[ᱰᱤᱹᱰᱤᱹ ᱱᱮᱥᱱᱟᱞ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ''ᱥᱚᱢᱢᱟᱱ ᱮᱠ ᱚᱫᱷᱤᱠᱟᱨ'' ᱠᱟᱱᱟ | ᱡᱟᱦᱟᱸᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱦᱤᱨᱳ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ | ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱩᱭ ''[[ᱵᱷᱟᱸᱜᱳ ᱣᱟᱞᱞᱤᱱ-ᱵᱚᱱᱴᱤ ᱟᱯᱱᱤ ᱛᱚᱠᱫᱤᱨ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ | ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱡᱤ ᱴᱤᱵᱷᱤ]] ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱱᱟ | ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ''[[ᱢᱟᱛᱟ ᱠᱤ ᱪᱚᱣᱠᱤ]]'' ᱨᱮ ᱚᱨᱡᱩᱱ ᱞᱮᱠᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱥᱟᱦᱟᱨᱟ ᱣᱟᱱ]] ᱨᱮ, ᱟᱨ ''ᱦᱚᱢᱟᱨᱤ ᱥᱟᱥ ᱞᱤᱞᱟ'' ᱨᱮ ᱞᱤᱞᱟ ᱯᱚᱨᱠᱷᱼᱤᱡ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱟᱭᱩᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ | ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱠᱚᱞᱚᱨᱥ (ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱪᱟᱱᱮᱞ)|ᱠᱚᱞᱚᱨᱥ]] ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ | ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱟ,ᱦᱤᱛ ᱨᱮ ''ᱦᱚᱢ'' ᱧᱚᱛᱩᱢᱟᱱ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮ ᱜᱚᱣᱨᱚᱵᱽ ᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟᱭ |<ref name="BathlaBio"/> ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱰᱤᱹᱰᱤᱹ ᱱᱮᱥᱱᱟᱞ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱢᱳᱱᱟ ᱵᱟᱥᱩ]]ᱼᱤᱡ ᱥᱟᱢᱟᱰ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱮᱨᱮᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟᱭ | ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱩᱭ ''ᱦᱟᱨ ᱡᱤᱛ (ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)''<ref name="BathlaBio"/> ᱨᱮ ᱚᱵᱷᱤᱜᱽᱭᱟᱸ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ [[ᱤᱢᱟᱡᱤᱱ ᱴᱤᱵᱷᱤ]] ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ | ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱹᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱚᱝᱠᱤᱛ ᱫᱚ ''[[ᱵᱮᱴᱟ ᱦᱤ ᱪᱟᱦᱤᱭᱮ]]'' ᱨᱮ ᱢᱟᱫᱦᱚᱵᱽ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱽᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ [[ᱜᱟᱨᱤᱢᱟ ᱛᱤᱣᱟᱨᱤ]] | ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱮᱱᱴᱚᱨᱴᱮᱱᱢᱮᱸᱴ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱤᱜᱽ ᱢᱮᱜᱩᱤᱠ ᱥᱳ ᱠᱟᱱᱟ |<ref>{{cite web|title=Big Magic Launches Beta Hi Chahiye|url=http://www.indiantelevision.com/headlines/y2k13/may/may107.php|website=indiantelevision.com|publisher=Indian Television|accessdate=7 May 2015}}</ref> ''[[ᱵᱮᱴᱟ ᱦᱤ ᱪᱟᱦᱤᱭᱮ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱴᱟᱭᱚᱢ, ᱚᱝᱠᱤᱛ [[ᱥᱴᱟᱨ ᱯᱞᱚᱥ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ''[[ᱮᱠ ᱵᱤᱨ ᱠᱤ ᱟᱨᱫᱟᱥ...ᱵᱤᱨᱟ]] ᱨᱮ ᱵᱤᱨᱟ-ᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱳᱞ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ [[ᱵᱤᱱᱫᱟᱥ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ''[[ᱞᱚᱵᱷ ᱵᱟᱭ ᱪᱟᱱᱥ (ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ)|ᱞᱚᱵᱷ ᱵᱟᱭ ᱪᱟᱱᱥ]]'' ᱥᱳ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ-ᱟᱜ ᱮᱯᱤᱥᱳᱰ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱞᱤᱭᱩᱴᱱᱮᱸᱴ ᱠᱳᱞᱳᱱᱮᱞ]] ᱠᱚᱱᱤᱥᱠᱟ ᱢᱮᱦᱛᱟ ᱥᱟᱝ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱔ ᱱᱚᱣᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱚᱝᱠᱤᱛ ᱫᱚ ᱠᱟᱥᱴ ᱥᱳ [[ᱚᱡᱚᱵᱽ ᱜᱚᱡᱚᱵᱽ ᱜᱷᱚᱨ ᱡᱚᱢᱟᱭᱤ]] (ᱨᱮᱰ ᱰᱚᱴ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ) ᱨᱮ ᱠᱨᱤᱥᱱᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱵᱤᱜᱽ ᱢᱮᱡᱤᱠ]] ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|title= Ankit Bathla in Big Magic’s Ajab Gajab Ghar Jamai|url= http://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/ankit-bathla-big-magic-s-ajab-gajab-ghar-jamai-141108|website=tellychakkar.com|publisher=tellychakkar|accessdate=7 May 2015}}</ref> ᱢᱟᱨᱪ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ [[ᱵᱤᱱᱫᱟᱥ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱦᱟᱞᱞᱟ ᱱᱳᱞᱟ]] ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱚᱸ ᱨᱮᱰ ᱰᱚᱴ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|title= Ankit Bathla to feature in Bindass' Halla Bol|url= http://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/ankit-bathla-feature-bindass-halla-bol-150316|website=tellychakkar.com|publisher=tellychakkar|accessdate=7 May 2015}}</ref> [[ᱥᱳᱱᱤ ᱴᱤᱵᱷᱤ|ᱥᱳᱱᱤ ᱮᱱᱴᱚᱨᱴᱮᱱᱢᱮᱸᱴ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱬ]]-ᱟᱜ ᱥᱳ [[ᱥᱟᱝᱠᱚᱴ ᱢᱳᱪᱚᱱ ᱢᱚᱦᱟᱵᱚᱲᱤ ᱦᱚᱱᱩᱢᱟᱱ]] ᱨᱮ ᱧᱮᱞᱧᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱕ ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web|title=Sony TV's Hanumaan gets its launch date|url=http://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/sony-tvs-hanumaan-gets-its-launch-date-150331|website=tellychakkar.com|publisher=tellychakkar|accessdate=7 May 2015|archive-date=10 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150510120632/http://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/sony-tvs-hanumaan-gets-its-launch-date-150331|url-status=dead}}</ref> ==ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱟᱰᱥ== ᱚᱝᱠᱤᱛ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤ ᱮᱭᱟᱨᱴᱮᱞ]] ᱟᱨ [[ᱢᱟᱨᱩᱛᱤ ᱥᱩᱡᱩᱠᱤ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱱ ᱟᱰᱵᱷᱚᱨᱴᱟᱭᱤᱡᱽᱢᱮᱸᱴ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{Twitter|TheAnkitBathla}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Bathla, Ankit}} [[Category:1988 births]] [[Category:Living people]] [[Category:Indian male television actors]] [[Category:Indian male soap opera actors]] [[Category:Indian male models]] [[Category:Male actors from New Delhi]] [[Category:People from Delhi]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱝᱠᱤᱛ ᱵᱚᱴᱷᱞᱟ]] k35o4uq366el53gsdrykb3pa83syig6 ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱵᱷᱚᱨᱩᱪᱟ 0 10404 176326 55141 2025-07-11T08:40:00Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ */ 176326 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian actress}} {{Use dmy dates|date=April 2019}} {{Use Indian English|date=May 2014}} {{Infobox person | name = ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱵᱷᱚᱨᱩᱪᱟ | image = File:Nushrat Bharucha at Amita Pathak & Raghav Sachchar's wedding ceremony.jpg | caption = ᱚᱢᱤᱛ ᱯᱟᱴᱷᱚᱠ-ᱟᱜ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱨᱮ ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱵᱷᱚᱨᱩᱪᱟ | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|df=y|1985|05|17}}<ref name="cintaa"/> | birth_place = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ <br> | death_date = | death_place = | occupation = ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ | yearsactive = ᱒᱐᱐᱖ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ }} '''ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱵᱷᱚᱨᱩᱪᱟ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱗ ᱢᱮ ᱑᱙᱘᱕)<ref name="cintaa">{{cite web|title=Nushrat Bharucha|url=http://www.cintaa.net/membership/cintaa_profile/2575|archive-url=https://web.archive.org/web/20140409192316/http://www.cintaa.net/membership/cintaa_profile/2575|url-status=dead|archive-date=9 April 2014|work=Cine and TV Artistes Association (CINTAA) }}</ref> ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤᱭᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮ 'ᱡᱚᱭ ᱥᱚᱱᱛᱳᱥᱤ ᱢᱟ' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱱᱟᱜ ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱩᱭᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱠᱟᱞ ᱠᱤᱥᱱᱮ ᱫᱮᱠᱷᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱙) ᱫᱚ ᱯᱷᱞᱚᱯ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱵᱚᱰᱤ ᱰᱮᱟᱢᱟ ''[[ᱯᱭᱟᱨ ᱠᱟ ᱯᱚᱧᱪᱱᱟᱢᱟ]]'' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱩᱭᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱦᱤᱴ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱩᱭ ''[[ᱯᱭᱟᱨ ᱠᱟ ᱯᱚᱧᱪᱱᱟᱢᱟ ᱒]]'' (᱒᱐᱑᱕), ''[[ᱥᱚᱱᱳ ᱠᱮ ᱴᱤᱴᱩ ᱠᱤ ᱥᱣᱤᱴᱤ]]'' (᱒᱐᱑᱘) ᱟᱮ ''[[ᱰᱨᱤᱢ ᱜᱟᱨᱞ (᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱰᱨᱤᱢ ᱜᱟᱨᱞ]]'' ᱮᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ == ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱫᱚ [[ᱫᱟᱣᱫᱤ ᱵᱳᱦᱨᱟ|ᱵᱳᱦᱨᱟ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ]] ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ, ᱛᱚᱱᱵᱤᱨ ᱫᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱭᱚ ᱛᱚᱥᱱᱤᱢ, ᱫᱚ ᱚᱲᱚᱜ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱵᱟ.ᱦᱩ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱟᱣ [[ᱢᱤᱸᱴ (ᱵᱮᱣᱨᱟ ᱥᱟᱠᱟᱢ)]] ᱥᱟᱶ ᱜᱟᱞᱚᱪ ᱚᱠᱛᱮ ᱨᱮ ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱳᱦᱨᱟ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱠᱟᱛᱷᱟᱭ ᱞᱟ.ᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref name="Society: Why we work">{{Cite web|url=https://www.livemint.com/Leisure/5jOHGgIibrVolXCt4wxzdL/Society-Why-we-work.html|title=Society: Why we work|first=Dhamini|last=Ratnam|date=23 August 2014|website=Livemint|accessdate=20 March 2020}}</ref> == ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ == [[File: Nushrat-Bharucha-and-Kartik-Aaryan-on-the-sets-of-Indias-Next-Superstars-1 (cropped).jpg|thumb|left|ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱭᱟᱨᱤ ᱒᱐᱑᱘ ᱨᱮ ''[[ᱥᱚᱱᱳ ᱠᱮ ᱴᱤᱴᱩ ᱠᱤ ᱥᱣᱤᱴᱤ]]'' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱨᱳᱢᱳᱥᱚᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ [[ᱠᱟᱨᱛᱤᱠ ᱟᱨᱭᱟᱱ]] ᱥᱟᱶ ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱵᱷᱚᱨᱩᱪᱟ]] ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮ 'ᱡᱚᱭ ᱥᱚᱱᱛᱳᱥᱤ ᱢᱟ' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱞᱮᱠᱟ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮ ''[[ᱠᱟᱞ ᱠᱤᱥᱱᱮ ᱫᱮᱠᱷᱟ]]'' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱭ ᱫᱚ [[ᱫᱤᱵᱟᱠᱚᱨ ᱵᱟᱱᱟᱨᱡᱤ]]-ᱟᱜ ᱥᱚᱥᱯᱮᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱞᱚᱵᱷ ᱥᱮᱠᱥ ᱚᱨ ᱫᱷᱳᱠᱟ]]'' ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=https://boxofficeindia.com/movie.php?movieid=102|title=Love Sex Aur Dhokha|website=Box Office India}}</ref> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ [[ᱞᱚᱵᱷ ᱨᱚᱱᱡᱚᱱ]]-ᱟᱜ ᱵᱚᱰᱤ ᱰᱨᱟᱢᱟ ''[[ᱯᱭᱟᱨ ᱠᱟ ᱯᱚᱧᱪᱱᱟᱢᱟ]]'' ᱨᱮ [[ᱠᱟᱨᱛᱤᱠ ᱟᱨᱭᱟᱱ]] ᱥᱟᱶ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱓ ᱨᱮ ᱨᱚᱱᱡᱚᱱ-ᱟᱜ ᱟᱬᱫᱮ ᱨᱳᱢᱟᱱᱴᱤᱠ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱟᱠᱟᱥ ᱵᱟᱬᱤ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟᱭ ᱾ [[ᱥᱚᱱᱤ ᱥᱤᱝ]] ᱟᱨ [[ᱠᱟᱨᱛᱤᱠ ᱟᱨᱭᱟᱱ]] ᱦᱚᱸ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱰᱚᱨ @ ᱢᱚᱞ]]'' ᱨᱮ [[ᱡᱤᱢᱤ ᱥᱮᱭᱨᱜᱤᱞ]] ᱥᱟᱶ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱜᱮ ᱱᱩᱭ ''ᱯᱭᱟᱨ ᱠᱟ ᱯᱚᱧᱪᱱᱟᱢᱟ'' ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱤᱠᱭᱮᱞ ''[[ᱯᱭᱟᱨ ᱠᱟ ᱯᱚᱧᱪᱱᱟᱢᱟ ᱒]]'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ [[ᱥᱚᱱᱤ ᱥᱤᱝ]] ᱟᱨ [[ᱠᱟᱨᱛᱤᱠ ᱟᱨᱭᱟᱱ]] ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱚᱢᱟᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱡᱚᱶᱟᱝ ᱢᱮᱱ ᱞᱮᱠᱷᱟᱱ ᱜᱟᱱᱚᱜ-ᱟ ᱾ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ {{INRConvert|880|m}} ᱠᱟ.ᱣᱰᱤ ᱠᱟᱭ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱘ ᱨᱮ ᱱᱩᱥᱨᱚᱛ ᱟᱨᱭᱟᱱ ᱟᱨ ᱥᱚᱱᱤ ᱥᱤᱝ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱢᱮᱥᱟ ᱟᱛᱮ ᱨᱚᱱᱡᱚᱱ-ᱟᱜ ''[[ᱥᱚᱱᱳ ᱠᱮ ᱴᱤᱴᱩ ᱠᱤ ᱥᱣᱤᱴᱤ]]'' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ ᱨᱳᱢᱟᱱᱴᱤᱠ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱱᱟᱱᱟ ᱦᱩᱱᱟ.ᱨ ᱨᱚᱲ ᱛᱟᱭᱚᱢ ''ᱥᱚᱱᱳ ᱠᱮ ᱴᱤᱴᱩ ᱠᱤ ᱥᱣᱤᱴᱤ'' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱽᱞᱚᱠᱵᱟᱥᱴᱟᱨ ᱦᱤᱴ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱨ {{INRConvert|1.07|b}} ᱠᱟ.ᱣᱰᱤ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱮ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱱᱩᱥᱨᱚᱛᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱑᱑᱐ ᱠᱳᱴᱳ ᱴᱟᱠᱟ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱱᱤᱛ ᱵᱷᱩᱨ ᱟ.ᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱵᱷᱟ.ᱵᱤᱭᱟ ᱾ ᱡᱤᱞᱟᱭ ᱒᱐᱐᱙ ᱛᱮ [[ᱦᱚᱝᱥᱟᱞ ᱢᱮᱦᱴᱟ]]-ᱟᱜ ᱥᱳᱥᱤᱭᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱪᱷᱚᱞᱟᱝ]]'' ᱥᱳᱴᱤᱝ ᱮ ᱢᱩᱪᱟ.ᱫ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ [[ᱨᱟᱡᱽᱠᱩᱢᱟᱨ ᱨᱟᱣ]] ᱥᱟᱝ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽᱠᱩᱢᱟᱨ ᱥᱟᱝ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱭ ᱾ ᱱᱤᱥᱨᱚᱛ, ᱱᱤᱠᱷᱤᱞ ᱱᱚᱜᱮᱥ ᱛᱤᱣᱟᱨᱤ ᱟᱜ ''[[ᱦᱩᱨᱫᱟᱝ]]'' ᱯᱷᱳᱞᱢ ᱨᱮ [[ᱥᱚᱱᱤ ᱠᱚᱣᱥᱚᱞ]] ᱟᱨ [[ᱵᱤᱡᱟᱭ ᱵᱚᱨᱢᱟ]] ᱥᱟᱝ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== ===Films=== {| class="wikitable sortable" |+Key | style="text-align:center; background:#FFFFCC;"| {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} | Denotes films that have not yet been released |} {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- !scope="col"| Year !scope="col"| Film !scope="col"| Role !scope="col"| Notes |- | 2006 !scope="row"| ''Jai Santoshi Maa'' | Mahima | |- | 2009 !scope="row"| ''[[Kal Kisne Dekha]]'' | Riya | |- |2010 !scope="row"| ''Taj Mahal'' | Shruthi | [[Telugu language|Telugu]] film |- |2010 !scope="row"| ''[[Love Sex Aur Dhokha]]'' | Shruti Dhaiya | |- | 2011 !scope="row"| ''[[Pyaar Ka Punchnama]]'' | Neha | |- | 2013 !scope="row"| ''[[Akaash Vani]]'' | Vani | |- | 2014 !scope="row"| ''[[Darr @ The Mall]]'' | Ahana | |- |2015 !scope="row"| ''[[Meeruthiya Gangsters]]'' | Mansi | |- |2015 !scope="row"| ''[[Pyaar Ka Punchnama 2]]'' | Ruchika/Chiku | |- | 2016 !scope="row"| ''[[Vaaliba Raja]]'' |Sweety | [[Tamil language|Tamil]] film |- | 2018 !scope="row" |''[[Sonu Ke Titu Ki Sweety]]'' |Sweety Sharma | |- |2019 !scope="row" |''[[Dream Girl (2019 film)|Dream Girl]]'' |Mahi Karamveer Singh / Mahi Rajput | |- |2019 !scope="row" |''[[Marjaavaan]]'' |Unnamed |Special appearance in song "Peeyu Datt Ke" |- |2020 !scope="row" |''[[Jai Mummy Di]]'' |Young Pinky |Special Appearance |- |2020 |scope="row" style="background:#ffc; " | ''[[Chhalaang]]''{{dagger|alt=Film yet to release}} |{{TBA}} |Post-production<ref>{{cite news |author1=Press Trust of India |title=Rajkummar Rao, Hansal Mehta team up for comedy Turram Khan, Nushrat Bharucha is leading lady |url=https://www.hindustantimes.com/bollywood/rajkummar-rao-hansal-mehta-team-up-for-comedy-turram-khan-nushrat-bharucha-is-leading-lady/story-unWzlEpbTUok9PXVlD7PvO.html |accessdate=9 October 2018 |work=[[Hindustan Times]] |publisher=[[HT Media]] |date=10 September 2018|author1-link=Press Trust of India }}</ref> |- |2020 |scope="row" style="background:#ffc; "| ''[[Hurdang]]''{{dagger|alt=Film yet to release}} |{{TBA}} | Post-production<ref>{{Cite web|url=https://www.filmfare.com/news/bollywood/nushrat-bharucha-to-romance-sunny-kaushal-in-hurdang-34453.html|title=Nushrat Bharucha to romance Sunny Kaushal in Hurdang|website=filmfare.com|accessdate=20 March 2020}}</ref> |} ===Music Video=== {| class="wikitable sortable.plainrowheaders" |- !scope="col"| Year !scope="col"| Title !scope="col"| Singer !scope="col"| Label |- | rowspan="2" |2019 |"[[Baarishein]]" |[[Atif Aslam]] | rowspan="3" |[[T-Series (company)|T-Series]] |- |"Ishq Tera" | [[Guru Randhawa]] |- | 2020 |"Peeyu Datke" |[[Yo Yo Honey Singh]] |} ===Television=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- !scope="col"| Year !scope="col"| Title !scope="col"| Role !scope="col"| Channel !scope="col"| Notes |- | 2002 !scope="row"| ''Kittie Party'' | Chiku | [[Zee TV]] | |- | 2010 !scope="row"| ''[[Seven (Indian TV series)|Seven]]'' | Drishika Kashyap | [[Sony Entertainment Television|Sony TV]] | |} ==ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱧᱟᱢ ᱟᱨ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱠᱚ== {| class="wikitable sortable" style="width: 100%;" |- ! Year ! Award ! Film ! Category ! Result |- | 2010 |[[Stardust Awards]] |''[[Kal Kisne Dekha]]'' |[[Stardust Award for Superstar of Tomorrow&nbsp;– Female|Superstar of Tomorrow&nbsp;– Female]] |{{nom}} |- | 2012 |[[Stardust Awards]] | ''[[Pyaar Ka Punchnama]]'' |[[Stardust Award for Breakthrough Performance – Female|Best Breakthrough Performance – Female]] |{{nom}} |- | 2015 | [[BIG Star Entertainment Awards]] | rowspan="2" |''[[Pyaar Ka Punchnama 2]]'' | BIG Star Most Entertaining Actor in a Comedy Role – Female | {{Won}} |- |2015 |[[BIG Star Entertainment Awards|Big Star Entertainment Awards]] |Most Entertaining Ensemble Cast |{{won}}<ref>{{cite web|last=Ghosh|first=Raya|title=Big Star Entertainment Awards 2015: Salman, Deepika Are Big Winners|url=http://movies.ndtv.com/bollywood/big-star-entertainment-awards-2015-salman-deepika-are-big-winners-1254786|publisher=NDTV|date=14 December 2015|accessdate=2 July 2018|url-status=live|archiveurl=https://www.webcitation.org/6gO4cWTWY?url=http://movies.ndtv.com/bollywood/big-star-entertainment-awards-2015-salman-deepika-are-big-winners-1254786|archivedate=30 March 2016}}</ref> |- |} ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{commons category}} *{{IMDb name|2410391}} * {{Bollywood Hungama|27060|Nushrat Bharucha}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Bharucha, Nushrat}} [[Category:Indian television actresses]] [[Category:Living people]] [[Category:Gujarati people]] [[Category:Actresses from Mumbai]] [[Category:Dawoodi Bohras]] [[Category:Indian Ismailis]] [[Category:Actresses in Telugu cinema]] [[Category:1985 births]] [[Category:Actresses in Hindi cinema]] [[Category:21st-century Indian actresses]] [[Category:Actresses in Hindi television]] [[Category:Indian film actresses]] ltebvbaw544num2ljlaiwz45mwmth71 ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱬ 0 10408 176332 129854 2025-07-11T08:44:09Z TurboSuper+ 9628 176332 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian actor, producer, and entrepreneur}} {{Use Indian English|date=December 2015}} {{Use dmy dates|date=September 2019}} {{Infobox person | name = ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ | image = Ram Charan at the grand finale of Indian Idol Junior.jpg | caption = ᱒᱐᱑᱓ ᱨᱮ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱬ | birth_name = | birth_date = {{Birth date and age|1985|3|27|df=yes}}<ref name="IBT"/> | birth_place = [[ᱢᱟᱫᱽᱨᱟᱥ]], [[ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ]], ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. | occupation = {{hlist|ᱟᱠᱴᱚᱨ |ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ |ᱮᱱᱴᱚᱨᱯᱨᱤᱱᱚᱨ}} | yearsactive = ᱒᱐᱐᱗ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ | spouse = {{marriage|ᱩᱯᱟᱥᱚᱱᱟ ᱠᱟᱢᱤᱱᱮᱭᱱᱤ|᱑᱔ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱒}} | father = [[ᱪᱤᱨᱚᱧᱡᱤᱵᱤ]] | relatives = | family = | website = }} '''ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱬ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱒᱗ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱘᱕) ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱠᱴᱚᱨ, ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱟᱨ ᱮᱱᱴᱚᱨᱯᱨᱤᱱᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ [[ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ]] ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤᱭᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ, ᱢᱟ.ᱱ ᱟᱱ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/Highest-paid-actors-in-Tollywood/Highest-paid-actors-in-Tollywood/photostory/48668711.cms |title=Highest paid actors in Tollywood |website=[[The Times of India]] |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160605232732/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/Highest-paid-actors-in-Tollywood/Highest-paid-actors-in-Tollywood/photostory/48668711.cms |archivedate=5 June 2016 }}</ref> ᱟᱨ ᱒᱐᱑᱓ ᱨᱮᱭᱟᱜ ''[[ᱯᱷᱳᱵᱚᱨᱥ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ]]''-ᱟᱜ [[ᱥᱟᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱮᱞᱤᱵᱽᱨᱤᱴᱤ]] ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ. ᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱨᱟᱢ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱟᱱ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱠᱚᱭ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱥᱟᱣᱩᱛᱷ|ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨᱥ ᱟᱣᱟᱨᱰ]], ᱵᱟᱨᱭᱟ [[ᱱᱚᱱᱫᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰᱥ]], ᱵᱟᱨᱭᱟ [[ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱟᱣᱟᱨᱰᱥ]], ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ [[ᱥᱚᱱᱛᱳᱥᱚᱢ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱠᱴᱚᱨ [[ᱪᱤᱨᱚᱧᱡᱤᱵᱤ]] ᱟᱨ ᱥᱩᱨᱮᱠᱷᱟ ᱛᱤᱠᱤᱱᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱗ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱩᱯᱚᱨ ᱦᱤᱴ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱪᱤᱨᱩᱴᱷᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱗) ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ ᱱᱩᱭ [[ᱯᱷᱤᱞᱢᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱢᱮᱞ ᱰᱮᱵᱭᱩᱴ - ᱥᱟᱣᱩᱛᱷ]] ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱫᱚ [[ᱠᱟᱡᱚᱞ ᱚᱜᱽᱜᱽᱨᱚᱣᱟᱞ]] ᱥᱟᱝ [[ᱮᱥ.ᱮᱥ. ᱨᱟᱡᱟᱢᱚᱣᱞᱤ]]-ᱟᱜ ᱯᱷᱟᱱᱴᱟᱥᱴᱤᱠ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱢᱚᱜᱚᱫᱷᱤᱨᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱙), ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱡᱟᱣ ᱟᱨ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟ.ᱥᱛᱤ ᱠᱟ.ᱣᱰᱤ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱳᱞᱢ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ ᱱᱩᱭ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱟᱨ ᱢᱟ.ᱱ ᱠᱚᱭ ᱫᱟᱲᱮ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱨ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ - ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ]] ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ.ᱭ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱟᱱ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱦᱤᱴ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱡᱮᱢᱚᱱ, ''[[ᱨᱚᱪᱟ (ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱨᱟᱪᱟ]]'' (᱒᱐᱑᱒), ''[[ᱱᱟᱭᱚᱠ]]'' (᱒᱐᱑᱓), ''[[ᱭᱮᱵᱷᱰᱩ]]'' (᱒᱐᱑᱔), ''[[ᱫᱷᱨᱩᱵᱚ (᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱫᱷᱨᱩᱵᱚ]]'' (᱒᱐᱑᱖) ᱟᱨ ''[[ᱨᱚᱸᱜᱚᱥᱛᱷᱟᱞᱚᱢ]]'' (᱒᱐᱑᱘) ᱮᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱦᱟᱭᱮᱥᱴ ᱜᱽᱨᱚᱥᱤᱝ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱨᱮᱠᱚᱰ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ''[[ᱨᱚᱸᱜᱚᱥᱛᱷᱟᱞᱚᱢ]]'' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ‌ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱟᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱟᱨ - ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ]] ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱬ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱮᱠᱞᱟ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱦᱟᱣᱩᱥ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱠᱟᱣᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ [[ᱠᱳᱱᱤᱰᱮᱞᱟ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱜᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱮᱫ ᱛᱟᱭᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Ram-Charan-to-produce-his-father-Chiranjeevis-150th-film/articleshow/52091104.cms |title=Ram Charan to produce his father Chiranjeevi's 150th film |website=[[Times of India]] |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160508162345/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Ram-Charan-to-produce-his-father-Chiranjeevis-150th-film/articleshow/52091104.cms |archivedate=8 May 2016 }}</ref> ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱳᱞᱳ ᱨᱟᱭᱰᱤᱝ ᱠᱞᱚᱵᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱤᱛᱠᱟ.ᱨᱤᱭᱟ. ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="auto">Abhishek Raje [http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-09-03/news-interviews/30109477_1_polo-team-dhruv-pal-godara-samir-suhag Ram Charan Tej's polo team wins its debut match] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110917022833/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-09-03/news-interviews/30109477_1_polo-team-dhruv-pal-godara-samir-suhag |date=17 September 2011 }}. The Times of India. 3 September 2011. Retrieved on 3 August 2011</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱒᱗ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱘᱕ ᱨᱮ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱫᱚ [[ᱢᱟᱫᱽᱨᱟᱥ]](ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ) ᱨᱮ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱟᱠᱴᱚᱨ [[ᱪᱤᱨᱚᱧᱡᱤᱵᱤ]] ᱟᱨ ᱥᱩᱨᱮᱠᱷᱟ ᱛᱤᱠᱤᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name="IBT">{{cite news |last1=Hooli |first1=Shekhar H. |title=Ram Charan birthday: Rana, Kajal, others wish, share Rangasthalm star's rare photos |url=https://www.ibtimes.co.in/ram-charan-birthday-rana-kajal-others-wish-share-rangasthalm-stars-rare-photos-765066 |accessdate=9 November 2019 |work=International Business Times, India Edition |date=27 March 2018 |language=english}}</ref> ᱨᱟᱢ ᱨᱤᱱ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱢᱮᱥᱨᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱚᱞᱞᱩ ᱨᱟᱢᱟ ᱞᱤᱸᱜᱟᱭᱟᱦ]]-ᱤᱡ ᱜᱚᱲᱚᱢ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ [[ᱱᱚᱜᱮᱱᱫᱽᱨᱚ ᱵᱟᱵᱩ]], [[ᱯᱚᱣᱚᱱ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ]], ᱟᱨ [[ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱚᱵᱤᱱᱫᱽ]]-ᱤᱡ ᱵᱷᱟ.ᱜᱽᱱᱟ. ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜ-ᱟ ᱾ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱬ ᱫᱚ [[ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱡᱩᱱ]], [[ᱵᱚᱨᱩᱱ ᱛᱮᱡᱽ]] , [[ᱥᱟᱭᱤ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱛᱮᱡᱽ]], [[ᱚᱞᱞᱩ ᱥᱤᱨᱤᱥ]], [[ᱱᱤᱦᱟᱨᱤᱠᱟ ᱠᱳᱱᱤᱰᱮᱞᱟ]] ᱛᱮᱠᱚᱭᱤᱡ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜ-ᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱯᱚᱫᱽᱢᱚ ᱥᱮᱥᱫᱽᱨᱟ ᱵᱮᱲᱟ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ]], [[ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ]],<ref>{{cite news |title=Unfazed about competition |url=https://www.newindianexpress.com/entertainment/tamil/2011/apr/26/unfazed-about-competition-248061.html |work=The New Indian Express}}</ref> [[ᱞᱚᱣᱨᱮᱱᱥ ᱥᱠᱩᱞ, ᱞᱚᱵᱷᱰᱟᱞᱮ]]<ref>{{cite news |last1=ChennaiMay 6 |first1=India Today Web Desk |last2=May 6 |first2=India Today Web Desk |last3=Ist |first3=India Today Web Desk |title=Nostalgic Ram Charan goes back to his school in Ooty. See pics |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/nostalgic-ram-charan-goes-back-to-his-school-in-ooty-see-pics-1518436-2019-05-06 |work=India Today |language=en}}</ref> ᱟᱨ [[ᱥᱮᱸᱴ ᱢᱮᱨᱤᱡᱽ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ]] ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=Alumni |url=https://www.stmaryscollege.in/the-college/alumni/ |website=www.stmaryscollege.in}}</ref> ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱫᱚ ᱑ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ, ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ, ᱟᱯᱳᱞᱳ ᱪᱟᱨᱤᱴᱤ ᱜᱚᱲᱚ ᱪᱟᱭᱨᱮᱛ ᱟᱨ ''ᱵᱤ ᱯᱚᱡᱮᱴᱤᱵᱷ'' ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱪᱷᱤᱯᱷ-ᱮᱰᱤᱴᱚᱨ ᱩᱯᱟᱥᱚᱱᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤᱱᱮᱱᱤ ᱥᱟᱝ ᱥᱟᱨ ᱥᱟ.ᱜᱩᱱ ᱛᱟᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱯᱟᱥᱚᱱᱟ ᱫᱚ [[ᱯᱨᱚᱛᱟᱯ ᱥᱤ. ᱨᱮᱰᱰᱤ]]ᱼᱤᱡ ᱜᱚᱲᱚᱢ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ, [[ᱯᱨᱚᱛᱟᱯ ᱥᱤ. ᱨᱮᱰᱰᱤ]] ᱫᱚ [[ᱟᱯᱳᱞᱳ ᱦᱚᱥᱯᱤᱴᱟᱞ]] ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱮᱠᱡᱤᱠᱭᱩᱴᱤᱵᱷ ᱪᱮᱭᱟᱨᱢᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=Nothing will change the person I am, says Upasana Kamineni |url=http://andhrabuzz.com/viewnews.php?newsid=nothing_will_change_the_person_i_am_upasana__25151&category=Film%20news |publisher=andhrabuzz.com/ |accessdate=25 November 2011 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140527213634/http://andhrabuzz.com/viewnews.php?newsid=nothing_will_change_the_person_i_am_upasana__25151&category=Film%20news |archivedate=27 May 2014 }}</ref><ref>{{cite web |last1=Shabana |first1=Hussain |title=Apollo Hospitals' Prathap Reddy grooms daughters for leadership positions |url=http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |website=[[Forbes India]] |accessdate=26 November 2016 |date=24 November 2014 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161117062924/http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |archivedate=17 November 2016 }}</ref> ᱦᱩᱯᱠᱟ. ᱜᱮ ᱱᱩᱠᱤᱱ, ᱑᱔ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ, ᱴᱮᱢᱯᱚᱞ ᱴᱨᱤᱡᱽ ᱯᱷᱟᱨᱢ ᱦᱟᱣᱩᱥ ᱨᱮ ᱠᱤᱱ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱭᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-14/news-interviews/32234366_1_boney-kapoor-allu-arjun-biggest-weddings |work=The Times of India |title=Ram Charan marries Upasana |date=14 June 2012 |access-date=20 June 2020 |archive-date=4 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131004214239/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-14/news-interviews/32234366_1_boney-kapoor-allu-arjun-biggest-weddings |url-status=dead }}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== === ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ === {| class="wikitable |+Key | style="background:#ffc;"| {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} | Denotes films that have not yet been released |} {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center;font-size:90%;margin: 1em 1em 1em 0;text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; width:100%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" !ᱥᱮᱨᱟᱢ !ᱧᱩᱛᱩᱢ !ᱠᱟ.ᱢᱤ !ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ !ᱱᱳᱴᱥ |- |align=center| 2007 !''[[Chirutha]]'' |Charan |[[Puri Jagannadh]] | |- |2009 !''[[Magadheera]]'' |Kala Bhairava / Harsha{{efn|name=dual}} |[[S. S. Rajamouli]] | |- |2010 ![[Orange (2010 film)|''Orange'']] |Ram |[[Bhaskar (director)|Bhaskar]] | |- |2012 ![[Racha (film)|''Racha'']] |Betting Raj |[[Sampath Nandi]] | |- | rowspan="2" |2013 !''[[Naayak]]'' |Charan "Cherry" / Siddharth Naayak{{efn|name=dual}} |[[V. V. Vinayak]] | |- ![[Zanjeer (2013 film)|''Zanjeer'']] |ACP Vijay Khanna |[[Apoorva Lakhia]] |Bilingual in Hindi and Telugu (as Thoofan)<br />also playback singer("Mumbai Ke Hero") |- | rowspan="2" |2014 !''[[Yevadu]]'' |Charan / Satya / Ram{{efn|Charan played two charcters, Charan and Satya with a pseudonym Ram.}} |[[Vamshi Paidipally]]|| |- !''[[Govindudu Andarivadele]]'' |Abhiram |[[Krishna Vamsi]]|| |- |2015 !''[[Bruce Lee: The Fighter]]'' |Karthik / Bruce Lee / IB Officer Vikram Kumar{{efn||name=character|group=}} |[[Srinu Vaitla]]|| |- |2016 ![[Dhruva (2016 film)|''Dhruva'']] |Dhruva |[[Surender Reddy]] | |- |2018 !''[[Rangasthalam]]'' |Chelluboina Chitti Babu |[[Sukumar (director)|Sukumar]] | |- | rowspan="1" |2019 !''[[Vinaya Vidheya Rama]]'' |Konidela Ram |[[Boyapati Srinu]]|| |- |2021 !style="background:#ffc;"| ''[[RRR (film)|RRR]]''{{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |[[Alluri Sitarama Raju]] |[[S. S. Rajamouli]] |Filming |} === ᱜᱚᱲᱚ ᱟᱨ ᱱᱮᱣᱛᱟ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ === {| class="wikitable |+Key | style="background:#ffc;"| {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} | Denotes films that have not yet been released |} {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center;font-size:90%;margin: 1em 1em 1em 0;text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; width:100%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" !ᱥᱮᱨᱢᱟ !ᱧᱩᱛᱩᱢ !ᱠᱟ.ᱡᱤ !ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ !ᱱᱳᱴᱥ |- |- |2017 !''[[Khaidi No. 150]]'' |Himself |[[V. V. Vinayak]] |Special appearance, Also producer |- | 2019 !''[[Sye Raa Narasimha Reddy]]'' | {{N/a}} |[[Surender Reddy]] |Producer |- |2020 !style="background:#ffc;"|''[[Acharya (film)|Acharya]]{{dagger|alt=Films that have not yet been released}}'' |{{TBA}} |[[Koratala Siva]] |Filming, Also Producer |- |} ==ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱧᱟᱢ ᱟᱨ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱠᱚ== {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center;font-size:90%;margin: 1em 1em 1em 0;text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; width:100%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" ! ᱥᱮᱨᱢᱟ ! ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ! ᱛᱷᱚᱠ ! ᱯᱷᱤᱞᱢ ! ᱚᱨᱡᱚ ! scope="col" class="unsortable" | {{Tooltip|Ref(s)|Reference(s)}} |- | 2008 | rowspan=2|[[Nandi Awards]] | [[Nandi Special Jury Award|Special Jury Award]] |''[[Chirutha]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/news/2000march20/nandiawards2007.html |title=Nandi awards 2007 announced |date=12 January 2008 |publisher=idlebrain.com |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150531021540/http://www.idlebrain.com/news/2000march20/nandiawards2007.html |archivedate=31 May 2015 }}</ref> |- | 2010 | Special Jury Award |''[[Magadheera]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/news/2000march20/nandiawards2009.html |title=Nandi awards 2009 announced |date=7 October 2010 |publisher=idlebrain.com |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141024125706/http://www.idlebrain.com/news/2000march20/nandiawards2009.html |archivedate=24 October 2014 }}</ref> |- | 2008 | rowspan="6" | [[Filmfare Awards South]] | [[Filmfare Award for Best Male Debut – South|Best Male Debut – South]] |''[[Chirutha]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=http://www.indiaglitz.com/channels/telugu/article/39969.html |title=NTR bags Filmfare award – Telugu Movie News |date= |work=IndiaGlitz.com |url-status=live |archiveurl=http://archive.wikiwix.com/cache/20110710163434/http://www.indiaglitz.com/channels/telugu/article/39969.html |archivedate=10 July 2011 }}</ref> |- | 2010 | rowspan="5" | [[Filmfare Award for Best Actor – Telugu|Best Actor – Telugu]] |''[[Magadheera]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/regional/news-interviews/Filmfare-Awards-winners/articleshow/6280143.cms?referral=PM |title=Filmfare Awards winners |date=9 August 2010 |work=The Times of India}}</ref> |- |2012 |[[Racha (film)|''Racha'']] |{{nom}} | |- |2013 |''[[Naayak]]'' |{{nom}} | |- |2016 |[[Dhruva (2016 film)|''Dhruva'']] |{{nom}} |<ref>{{Cite web|title=Filmfare Awards South 2017 Telugu Nominations {{!}} Filmfare|url=https://www.filmfare.com/awards/filmfare-awards-south-2017/telugu/nominations|access-date=2020-06-13|website=filmfare.com|language=en}}</ref> |- | 2019 |''[[Rangasthalam]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=https://m.filmfare.com/news/bollywood/winners-of-the-66th-filmfare-awards-south-2019_-38163.amp |title=Winners of the 66th Filmfare Awards (South) - 2019|date=22 December 2019 |work=Filmfare}}</ref> |- |2019 | [[South Indian International Movie Awards]] |[[Siima for Best Actor – Telugu|Best Actor – Telugu]] |''[[Rangasthalam]]'' | {{won}} | |- | 2010 | rowspan="2" |[[Santosham Film Awards]] |[[Santosham Best Actor Award|Best Actor]] |[[Magadheera]] | {{won}} | |- | 2015 |[[Santosham Best Actor Award|Best Actor]] |''[[Govindudu Andarivadele]]'' | {{won}} | |- | 2016 | Ritz Icon Awards | Most Admired Celebrity Icon Award | — | {{won}} | |- |2016 |[[Asiavision Awards]] |Youth Icon Of India | — | {{won}} |<ref>{{cite news |last1=James |first1=Anu |title=Asiavision Movie Awards 2016 announced: Sonam Kapoor, Nivin Pauly, Radhika Apte, Ram Charan, others to be honoured |url=http://www.ibtimes.co.in/asiavision-movie-awards-2016-announced-sonam-kapoor-nivin-pauly-radhika-apte-ram-charan-others-704008 |accessdate=27 November 2016 |work=International Business Times, India Edition |date=15 November 2016 |language=en |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170729214313/http://www.ibtimes.co.in/asiavision-movie-awards-2016-announced-sonam-kapoor-nivin-pauly-radhika-apte-ram-charan-others-704008 |archivedate=29 July 2017 }}</ref> |- | 2014 | rowspan=2| TSR – TV9 National Film Awards | Best Hero |''[[Naayak]]'' | {{won}} | |- |2016 |Special Jury Best Actor Award |[[Dhruva (2016 film)|''Dhruva'']] | {{won}} |<ref>{{cite news |url=http://english.tupaki.com/movienews/article/TSR-TV9-Awards-2015-and-2016-Winners-List/51624 |language=en |title=SR-TV9 Awards 2015 & 2016 Winners List |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170509191452/http://english.tupaki.com/movienews/article/TSR-TV9-Awards-2015-and-2016-Winners-List/51624 |archivedate=9 May 2017 }}</ref> |- | 2010 | [[CineMAA Awards]] | [[CineMAA Award for Best Actor – Male|Best Actor – Male]] |''[[Magadheera]]'' | {{won}} | |- |2019 |Zee Cine Awards Telugu |Best Actor in Leading Role – Male |''[[Rangasthalam]]'' | {{won}} | |} == ᱱᱳᱴᱥ == {{notes | colwidth = | notes = {{efn | name=dual | Charan played two characters. }} {{efn | name=character | Charan played a single character with two or more names.}} }} == ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} * {{IMDb name|2776304|Ram Charan}} * {{Facebook|AlwaysRamCharan|Ram Charan}} {{FilmfareTeluguBestActor}} {{SIIMA Award for Best Actor}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Charan, Ram}} [[ᱛᱷᱚᱠ:21st-century Indian male actors]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Filmfare Awards South winners]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Film producers from Hyderabad, India]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Living people]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Male actors from Chennai]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Male actors in Hindi cinema]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Male actors in Telugu cinema]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Indian male film actors]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Telugu male actors]] [[ᱛᱷᱚᱠ:1985 births]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Nandi Award winners]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Male actors from Hyderabad, India]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Telugu film producers]] 6aho47y5pjrdhwxlxlorruazc4kepa8 176333 176332 2025-07-11T08:44:58Z TurboSuper+ 9628 176333 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian actor, producer, and entrepreneur}} {{Use Indian English|date=December 2015}} {{Use dmy dates|date=September 2019}} {{Infobox person | name = ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ | image = Ram Charan at the grand finale of Indian Idol Junior.jpg | caption = ᱒᱐᱑᱓ ᱨᱮ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ | birth_name = | birth_date = {{Birth date and age|1985|3|27|df=yes}}<ref name="IBT"/> | birth_place = [[ᱢᱟᱫᱽᱨᱟᱥ]], [[ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ]], ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. | occupation = {{hlist|ᱟᱠᱴᱚᱨ |ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ |ᱮᱱᱴᱚᱨᱯᱨᱤᱱᱚᱨ}} | yearsactive = ᱒᱐᱐᱗ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ | spouse = {{marriage|ᱩᱯᱟᱥᱚᱱᱟ ᱠᱟᱢᱤᱱᱮᱭᱱᱤ|᱑᱔ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱒}} | father = [[ᱪᱤᱨᱚᱧᱡᱤᱵᱤ]] | relatives = | family = | website = }} '''ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱒᱗ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱘᱕) ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱠᱴᱚᱨ, ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱟᱨ ᱮᱱᱴᱚᱨᱯᱨᱤᱱᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ [[ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ]] ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤᱭᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ, ᱢᱟ.ᱱ ᱟᱱ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/Highest-paid-actors-in-Tollywood/Highest-paid-actors-in-Tollywood/photostory/48668711.cms |title=Highest paid actors in Tollywood |website=[[The Times of India]] |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160605232732/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/Highest-paid-actors-in-Tollywood/Highest-paid-actors-in-Tollywood/photostory/48668711.cms |archivedate=5 June 2016 }}</ref> ᱟᱨ ᱒᱐᱑᱓ ᱨᱮᱭᱟᱜ ''[[ᱯᱷᱳᱵᱚᱨᱥ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ]]''-ᱟᱜ [[ᱥᱟᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱮᱞᱤᱵᱽᱨᱤᱴᱤ]] ᱛᱟ.ᱞᱠᱟ. ᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱨᱟᱢ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱟᱱ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱠᱚᱭ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱥᱟᱣᱩᱛᱷ|ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨᱥ ᱟᱣᱟᱨᱰ]], ᱵᱟᱨᱭᱟ [[ᱱᱚᱱᱫᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰᱥ]], ᱵᱟᱨᱭᱟ [[ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱟᱣᱟᱨᱰᱥ]], ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ [[ᱥᱚᱱᱛᱳᱥᱚᱢ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱠᱴᱚᱨ [[ᱪᱤᱨᱚᱧᱡᱤᱵᱤ]] ᱟᱨ ᱥᱩᱨᱮᱠᱷᱟ ᱛᱤᱠᱤᱱᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱗ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱩᱯᱚᱨ ᱦᱤᱴ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱪᱤᱨᱩᱴᱷᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱗) ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ ᱱᱩᱭ [[ᱯᱷᱤᱞᱢᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱢᱮᱞ ᱰᱮᱵᱭᱩᱴ - ᱥᱟᱣᱩᱛᱷ]] ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱫᱚ [[ᱠᱟᱡᱚᱞ ᱚᱜᱽᱜᱽᱨᱚᱣᱟᱞ]] ᱥᱟᱝ [[ᱮᱥ.ᱮᱥ. ᱨᱟᱡᱟᱢᱚᱣᱞᱤ]]-ᱟᱜ ᱯᱷᱟᱱᱴᱟᱥᱴᱤᱠ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱢᱚᱜᱚᱫᱷᱤᱨᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱙), ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱡᱟᱣ ᱟᱨ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟ.ᱥᱛᱤ ᱠᱟ.ᱣᱰᱤ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱳᱞᱢ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ ᱱᱩᱭ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱟᱨ ᱢᱟ.ᱱ ᱠᱚᱭ ᱫᱟᱲᱮ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱨ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ - ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ]] ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ.ᱭ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱟᱱ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱦᱤᱴ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱡᱮᱢᱚᱱ, ''[[ᱨᱚᱪᱟ (ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱨᱟᱪᱟ]]'' (᱒᱐᱑᱒), ''[[ᱱᱟᱭᱚᱠ]]'' (᱒᱐᱑᱓), ''[[ᱭᱮᱵᱷᱰᱩ]]'' (᱒᱐᱑᱔), ''[[ᱫᱷᱨᱩᱵᱚ (᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱫᱷᱨᱩᱵᱚ]]'' (᱒᱐᱑᱖) ᱟᱨ ''[[ᱨᱚᱸᱜᱚᱥᱛᱷᱟᱞᱚᱢ]]'' (᱒᱐᱑᱘) ᱮᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱦᱟᱭᱮᱥᱴ ᱜᱽᱨᱚᱥᱤᱝ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱨᱮᱠᱚᱰ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ''[[ᱨᱚᱸᱜᱚᱥᱛᱷᱟᱞᱚᱢ]]'' ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ‌ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱟᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱟᱨ - ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ]] ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱬ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱮᱠᱞᱟ ᱛᱮᱭᱟᱜ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱦᱟᱣᱩᱥ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱠᱟᱣᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ [[ᱠᱳᱱᱤᱰᱮᱞᱟ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱜᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱮᱫ ᱛᱟᱭᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Ram-Charan-to-produce-his-father-Chiranjeevis-150th-film/articleshow/52091104.cms |title=Ram Charan to produce his father Chiranjeevi's 150th film |website=[[Times of India]] |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160508162345/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Ram-Charan-to-produce-his-father-Chiranjeevis-150th-film/articleshow/52091104.cms |archivedate=8 May 2016 }}</ref> ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱳᱞᱳ ᱨᱟᱭᱰᱤᱝ ᱠᱞᱚᱵᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱤᱛᱠᱟ.ᱨᱤᱭᱟ. ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="auto">Abhishek Raje [http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-09-03/news-interviews/30109477_1_polo-team-dhruv-pal-godara-samir-suhag Ram Charan Tej's polo team wins its debut match] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110917022833/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-09-03/news-interviews/30109477_1_polo-team-dhruv-pal-godara-samir-suhag |date=17 September 2011 }}. The Times of India. 3 September 2011. Retrieved on 3 August 2011</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱒᱗ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱘᱕ ᱨᱮ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱫᱚ [[ᱢᱟᱫᱽᱨᱟᱥ]](ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ) ᱨᱮ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱟᱠᱴᱚᱨ [[ᱪᱤᱨᱚᱧᱡᱤᱵᱤ]] ᱟᱨ ᱥᱩᱨᱮᱠᱷᱟ ᱛᱤᱠᱤᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name="IBT">{{cite news |last1=Hooli |first1=Shekhar H. |title=Ram Charan birthday: Rana, Kajal, others wish, share Rangasthalm star's rare photos |url=https://www.ibtimes.co.in/ram-charan-birthday-rana-kajal-others-wish-share-rangasthalm-stars-rare-photos-765066 |accessdate=9 November 2019 |work=International Business Times, India Edition |date=27 March 2018 |language=english}}</ref> ᱨᱟᱢ ᱨᱤᱱ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱢᱮᱥᱨᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱚᱞᱞᱩ ᱨᱟᱢᱟ ᱞᱤᱸᱜᱟᱭᱟᱦ]]-ᱤᱡ ᱜᱚᱲᱚᱢ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ [[ᱱᱚᱜᱮᱱᱫᱽᱨᱚ ᱵᱟᱵᱩ]], [[ᱯᱚᱣᱚᱱ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ]], ᱟᱨ [[ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱚᱵᱤᱱᱫᱽ]]-ᱤᱡ ᱵᱷᱟ.ᱜᱽᱱᱟ. ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜ-ᱟ ᱾ ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱨᱚᱬ ᱫᱚ [[ᱚᱞᱞᱩ ᱚᱨᱡᱩᱱ]], [[ᱵᱚᱨᱩᱱ ᱛᱮᱡᱽ]] , [[ᱥᱟᱭᱤ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱛᱮᱡᱽ]], [[ᱚᱞᱞᱩ ᱥᱤᱨᱤᱥ]], [[ᱱᱤᱦᱟᱨᱤᱠᱟ ᱠᱳᱱᱤᱰᱮᱞᱟ]] ᱛᱮᱠᱚᱭᱤᱡ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜ-ᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱯᱚᱫᱽᱢᱚ ᱥᱮᱥᱫᱽᱨᱟ ᱵᱮᱲᱟ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ]], [[ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ]],<ref>{{cite news |title=Unfazed about competition |url=https://www.newindianexpress.com/entertainment/tamil/2011/apr/26/unfazed-about-competition-248061.html |work=The New Indian Express}}</ref> [[ᱞᱚᱣᱨᱮᱱᱥ ᱥᱠᱩᱞ, ᱞᱚᱵᱷᱰᱟᱞᱮ]]<ref>{{cite news |last1=ChennaiMay 6 |first1=India Today Web Desk |last2=May 6 |first2=India Today Web Desk |last3=Ist |first3=India Today Web Desk |title=Nostalgic Ram Charan goes back to his school in Ooty. See pics |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/nostalgic-ram-charan-goes-back-to-his-school-in-ooty-see-pics-1518436-2019-05-06 |work=India Today |language=en}}</ref> ᱟᱨ [[ᱥᱮᱸᱴ ᱢᱮᱨᱤᱡᱽ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ]] ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=Alumni |url=https://www.stmaryscollege.in/the-college/alumni/ |website=www.stmaryscollege.in}}</ref> ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱫᱚ ᱑ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ, ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ, ᱟᱯᱳᱞᱳ ᱪᱟᱨᱤᱴᱤ ᱜᱚᱲᱚ ᱪᱟᱭᱨᱮᱛ ᱟᱨ ''ᱵᱤ ᱯᱚᱡᱮᱴᱤᱵᱷ'' ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱪᱷᱤᱯᱷ-ᱮᱰᱤᱴᱚᱨ ᱩᱯᱟᱥᱚᱱᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤᱱᱮᱱᱤ ᱥᱟᱝ ᱥᱟᱨ ᱥᱟ.ᱜᱩᱱ ᱛᱟᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱯᱟᱥᱚᱱᱟ ᱫᱚ [[ᱯᱨᱚᱛᱟᱯ ᱥᱤ. ᱨᱮᱰᱰᱤ]]ᱼᱤᱡ ᱜᱚᱲᱚᱢ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ, [[ᱯᱨᱚᱛᱟᱯ ᱥᱤ. ᱨᱮᱰᱰᱤ]] ᱫᱚ [[ᱟᱯᱳᱞᱳ ᱦᱚᱥᱯᱤᱴᱟᱞ]] ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱮᱠᱡᱤᱠᱭᱩᱴᱤᱵᱷ ᱪᱮᱭᱟᱨᱢᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=Nothing will change the person I am, says Upasana Kamineni |url=http://andhrabuzz.com/viewnews.php?newsid=nothing_will_change_the_person_i_am_upasana__25151&category=Film%20news |publisher=andhrabuzz.com/ |accessdate=25 November 2011 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140527213634/http://andhrabuzz.com/viewnews.php?newsid=nothing_will_change_the_person_i_am_upasana__25151&category=Film%20news |archivedate=27 May 2014 }}</ref><ref>{{cite web |last1=Shabana |first1=Hussain |title=Apollo Hospitals' Prathap Reddy grooms daughters for leadership positions |url=http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |website=[[Forbes India]] |accessdate=26 November 2016 |date=24 November 2014 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161117062924/http://www.forbesindia.com/article/boardroom/apollo-hospitals-prathap-reddy-grooms-daughters-for-leaderhip-positions/39045/1 |archivedate=17 November 2016 }}</ref> ᱦᱩᱯᱠᱟ. ᱜᱮ ᱱᱩᱠᱤᱱ, ᱑᱔ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ, ᱴᱮᱢᱯᱚᱞ ᱴᱨᱤᱡᱽ ᱯᱷᱟᱨᱢ ᱦᱟᱣᱩᱥ ᱨᱮ ᱠᱤᱱ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱭᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-14/news-interviews/32234366_1_boney-kapoor-allu-arjun-biggest-weddings |work=The Times of India |title=Ram Charan marries Upasana |date=14 June 2012 |access-date=20 June 2020 |archive-date=4 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131004214239/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-14/news-interviews/32234366_1_boney-kapoor-allu-arjun-biggest-weddings |url-status=dead }}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== === ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ === {| class="wikitable |+Key | style="background:#ffc;"| {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} | Denotes films that have not yet been released |} {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center;font-size:90%;margin: 1em 1em 1em 0;text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; width:100%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" !ᱥᱮᱨᱟᱢ !ᱧᱩᱛᱩᱢ !ᱠᱟ.ᱢᱤ !ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ !ᱱᱳᱴᱥ |- |align=center| 2007 !''[[Chirutha]]'' |Charan |[[Puri Jagannadh]] | |- |2009 !''[[Magadheera]]'' |Kala Bhairava / Harsha{{efn|name=dual}} |[[S. S. Rajamouli]] | |- |2010 ![[Orange (2010 film)|''Orange'']] |Ram |[[Bhaskar (director)|Bhaskar]] | |- |2012 ![[Racha (film)|''Racha'']] |Betting Raj |[[Sampath Nandi]] | |- | rowspan="2" |2013 !''[[Naayak]]'' |Charan "Cherry" / Siddharth Naayak{{efn|name=dual}} |[[V. V. Vinayak]] | |- ![[Zanjeer (2013 film)|''Zanjeer'']] |ACP Vijay Khanna |[[Apoorva Lakhia]] |Bilingual in Hindi and Telugu (as Thoofan)<br />also playback singer("Mumbai Ke Hero") |- | rowspan="2" |2014 !''[[Yevadu]]'' |Charan / Satya / Ram{{efn|Charan played two charcters, Charan and Satya with a pseudonym Ram.}} |[[Vamshi Paidipally]]|| |- !''[[Govindudu Andarivadele]]'' |Abhiram |[[Krishna Vamsi]]|| |- |2015 !''[[Bruce Lee: The Fighter]]'' |Karthik / Bruce Lee / IB Officer Vikram Kumar{{efn||name=character|group=}} |[[Srinu Vaitla]]|| |- |2016 ![[Dhruva (2016 film)|''Dhruva'']] |Dhruva |[[Surender Reddy]] | |- |2018 !''[[Rangasthalam]]'' |Chelluboina Chitti Babu |[[Sukumar (director)|Sukumar]] | |- | rowspan="1" |2019 !''[[Vinaya Vidheya Rama]]'' |Konidela Ram |[[Boyapati Srinu]]|| |- |2021 !style="background:#ffc;"| ''[[RRR (film)|RRR]]''{{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |[[Alluri Sitarama Raju]] |[[S. S. Rajamouli]] |Filming |} === ᱜᱚᱲᱚ ᱟᱨ ᱱᱮᱣᱛᱟ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ === {| class="wikitable |+Key | style="background:#ffc;"| {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} | Denotes films that have not yet been released |} {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center;font-size:90%;margin: 1em 1em 1em 0;text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; width:100%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" !ᱥᱮᱨᱢᱟ !ᱧᱩᱛᱩᱢ !ᱠᱟ.ᱡᱤ !ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ !ᱱᱳᱴᱥ |- |- |2017 !''[[Khaidi No. 150]]'' |Himself |[[V. V. Vinayak]] |Special appearance, Also producer |- | 2019 !''[[Sye Raa Narasimha Reddy]]'' | {{N/a}} |[[Surender Reddy]] |Producer |- |2020 !style="background:#ffc;"|''[[Acharya (film)|Acharya]]{{dagger|alt=Films that have not yet been released}}'' |{{TBA}} |[[Koratala Siva]] |Filming, Also Producer |- |} ==ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱧᱟᱢ ᱟᱨ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱠᱚ== {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center;font-size:90%;margin: 1em 1em 1em 0;text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; width:100%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" ! ᱥᱮᱨᱢᱟ ! ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ! ᱛᱷᱚᱠ ! ᱯᱷᱤᱞᱢ ! ᱚᱨᱡᱚ ! scope="col" class="unsortable" | {{Tooltip|Ref(s)|Reference(s)}} |- | 2008 | rowspan=2|[[Nandi Awards]] | [[Nandi Special Jury Award|Special Jury Award]] |''[[Chirutha]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/news/2000march20/nandiawards2007.html |title=Nandi awards 2007 announced |date=12 January 2008 |publisher=idlebrain.com |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150531021540/http://www.idlebrain.com/news/2000march20/nandiawards2007.html |archivedate=31 May 2015 }}</ref> |- | 2010 | Special Jury Award |''[[Magadheera]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=http://www.idlebrain.com/news/2000march20/nandiawards2009.html |title=Nandi awards 2009 announced |date=7 October 2010 |publisher=idlebrain.com |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141024125706/http://www.idlebrain.com/news/2000march20/nandiawards2009.html |archivedate=24 October 2014 }}</ref> |- | 2008 | rowspan="6" | [[Filmfare Awards South]] | [[Filmfare Award for Best Male Debut – South|Best Male Debut – South]] |''[[Chirutha]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=http://www.indiaglitz.com/channels/telugu/article/39969.html |title=NTR bags Filmfare award – Telugu Movie News |date= |work=IndiaGlitz.com |url-status=live |archiveurl=http://archive.wikiwix.com/cache/20110710163434/http://www.indiaglitz.com/channels/telugu/article/39969.html |archivedate=10 July 2011 }}</ref> |- | 2010 | rowspan="5" | [[Filmfare Award for Best Actor – Telugu|Best Actor – Telugu]] |''[[Magadheera]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/regional/news-interviews/Filmfare-Awards-winners/articleshow/6280143.cms?referral=PM |title=Filmfare Awards winners |date=9 August 2010 |work=The Times of India}}</ref> |- |2012 |[[Racha (film)|''Racha'']] |{{nom}} | |- |2013 |''[[Naayak]]'' |{{nom}} | |- |2016 |[[Dhruva (2016 film)|''Dhruva'']] |{{nom}} |<ref>{{Cite web|title=Filmfare Awards South 2017 Telugu Nominations {{!}} Filmfare|url=https://www.filmfare.com/awards/filmfare-awards-south-2017/telugu/nominations|access-date=2020-06-13|website=filmfare.com|language=en}}</ref> |- | 2019 |''[[Rangasthalam]]'' | {{won}} |<ref>{{cite web |url=https://m.filmfare.com/news/bollywood/winners-of-the-66th-filmfare-awards-south-2019_-38163.amp |title=Winners of the 66th Filmfare Awards (South) - 2019|date=22 December 2019 |work=Filmfare}}</ref> |- |2019 | [[South Indian International Movie Awards]] |[[Siima for Best Actor – Telugu|Best Actor – Telugu]] |''[[Rangasthalam]]'' | {{won}} | |- | 2010 | rowspan="2" |[[Santosham Film Awards]] |[[Santosham Best Actor Award|Best Actor]] |[[Magadheera]] | {{won}} | |- | 2015 |[[Santosham Best Actor Award|Best Actor]] |''[[Govindudu Andarivadele]]'' | {{won}} | |- | 2016 | Ritz Icon Awards | Most Admired Celebrity Icon Award | — | {{won}} | |- |2016 |[[Asiavision Awards]] |Youth Icon Of India | — | {{won}} |<ref>{{cite news |last1=James |first1=Anu |title=Asiavision Movie Awards 2016 announced: Sonam Kapoor, Nivin Pauly, Radhika Apte, Ram Charan, others to be honoured |url=http://www.ibtimes.co.in/asiavision-movie-awards-2016-announced-sonam-kapoor-nivin-pauly-radhika-apte-ram-charan-others-704008 |accessdate=27 November 2016 |work=International Business Times, India Edition |date=15 November 2016 |language=en |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170729214313/http://www.ibtimes.co.in/asiavision-movie-awards-2016-announced-sonam-kapoor-nivin-pauly-radhika-apte-ram-charan-others-704008 |archivedate=29 July 2017 }}</ref> |- | 2014 | rowspan=2| TSR – TV9 National Film Awards | Best Hero |''[[Naayak]]'' | {{won}} | |- |2016 |Special Jury Best Actor Award |[[Dhruva (2016 film)|''Dhruva'']] | {{won}} |<ref>{{cite news |url=http://english.tupaki.com/movienews/article/TSR-TV9-Awards-2015-and-2016-Winners-List/51624 |language=en |title=SR-TV9 Awards 2015 & 2016 Winners List |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170509191452/http://english.tupaki.com/movienews/article/TSR-TV9-Awards-2015-and-2016-Winners-List/51624 |archivedate=9 May 2017 }}</ref> |- | 2010 | [[CineMAA Awards]] | [[CineMAA Award for Best Actor – Male|Best Actor – Male]] |''[[Magadheera]]'' | {{won}} | |- |2019 |Zee Cine Awards Telugu |Best Actor in Leading Role – Male |''[[Rangasthalam]]'' | {{won}} | |} == ᱱᱳᱴᱥ == {{notes | colwidth = | notes = {{efn | name=dual | Charan played two characters. }} {{efn | name=character | Charan played a single character with two or more names.}} }} == ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} * {{IMDb name|2776304|Ram Charan}} * {{Facebook|AlwaysRamCharan|Ram Charan}} {{FilmfareTeluguBestActor}} {{SIIMA Award for Best Actor}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Charan, Ram}} [[ᱛᱷᱚᱠ:21st-century Indian male actors]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Filmfare Awards South winners]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Film producers from Hyderabad, India]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Living people]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Male actors from Chennai]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Male actors in Hindi cinema]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Male actors in Telugu cinema]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Indian male film actors]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Telugu male actors]] [[ᱛᱷᱚᱠ:1985 births]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Nandi Award winners]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Male actors from Hyderabad, India]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Telugu film producers]] cmxac690soezr3gymzpcbuahpq60x8r ᱱᱚᱱᱫᱚᱞᱟᱞ ᱵᱳᱥ 0 10773 176329 159629 2025-07-11T08:41:33Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ */ 176329 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian artist and a pioneer of modern Indian art (1882-1966)}} {{EngvarB|date=September 2014}} {{Use dmy dates|date=December 2018}} {{Infobox artist | honorific_prefix = [[ᱯᱚᱫᱽᱢᱚ ᱵᱷᱩᱥᱚᱬ]] | name = ᱱᱚᱱᱫᱚᱞᱟᱞ ᱵᱵᱳᱥ | honorific_suffix = | image = Nandalal Bose 1967 stamp of India.jpg | image_size = 245px | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date|df=yes|1882|12|3}} | birth_place = [[ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ, ᱢᱩᱱᱡᱚᱨ|ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱯᱩᱨ]], [[ᱵᱮᱝᱜᱟᱞ ᱯᱨᱮᱥᱤᱰᱮᱱᱥᱤ]], [[ᱵᱽᱨᱤᱴᱤᱥ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ]]<br/>(ᱱᱤᱛᱟᱜ ᱫᱚ [[ᱵᱤᱦᱟᱨ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]])<ref>{{cite web | url=https://books.google.co.jp/books?id=X47DAgAAQBAJ&pg=PP3&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false | title=Nanadlal Bose | author=[[C. H. Prahlada Rao]] | publisher= Rashtrotthana Sahitya }}</ref> | death_date = {{death date and age|df=yes|1966|4|16|1882|12|3}} | death_place = [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]], [[ᱯᱩᱪᱷᱤᱢ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | nationality = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]]ᱤᱭᱟ. | field = [[ᱯᱮᱱᱴᱤᱝ]] | training = | movement = [[ᱠᱚᱱᱴᱮᱠᱥᱪᱩᱣᱟᱞ ᱢᱚᱰᱮᱱᱤᱡᱚᱢ]](Contextual Modernism) | works = | awards = [[ᱯᱚᱫᱽᱢᱚ ᱵᱷᱩᱥᱚᱬ]] (᱑᱙᱕᱔) | patrons = }} [[File:Yama And Savitri, from a painting by Nandalal Bose.jpg|thumb|upright|ᱱᱚᱱᱫᱚᱞᱟᱞ ᱵᱳᱥ-ᱟᱜ [[ᱡᱚᱢᱚ]] ᱟᱨ [[ᱥᱟᱵᱤᱛᱨᱤ ᱟᱨ ᱥᱚᱛᱭᱚᱵᱟᱱ|ᱥᱟᱵᱤᱛᱨᱤ]] ᱯᱮᱱᱴᱤᱝ ᱯᱷᱚᱴᱚ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ]] '''ᱱᱚᱱᱫᱚᱞᱟᱞ ᱵᱳᱥ''' (᱓ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱘᱘᱒-᱑᱖ ᱚᱯᱨᱮᱞ ᱑᱙᱖᱖) ᱫᱚ ᱱᱟᱦᱟᱜ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱟᱨᱴ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱤᱭᱚᱱᱤᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ [[ᱥᱟᱱᱛᱤᱱᱤᱠᱮᱛᱚᱱ: ᱠᱚᱱᱴᱮᱠᱥᱪᱩᱣᱟᱞ ᱢᱚᱰᱮᱱᱤᱡᱚᱢ ᱛᱮᱭᱟᱨᱤᱡ|ᱠᱚᱱᱴᱮᱠᱥᱪᱩᱣᱟᱞ ᱢᱚᱰᱮᱱᱤᱡᱚᱢ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱮᱨᱮᱫᱤᱭᱟ. ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ [[ᱚᱵᱚᱱᱤᱱᱫᱽᱨᱚ ᱱᱟᱛᱷ ᱵᱳᱥ]]-ᱤᱡ ᱪᱮᱞᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱱᱚᱱᱫᱚᱞᱟᱞ ᱫᱚ ᱯᱮᱱᱴᱤᱝ ᱨᱤᱱᱤᱡ "ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱥᱴᱟᱭᱤᱞ" ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱑᱙᱒᱒ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ [[ᱠᱚᱲᱟ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱᱚ]], [[ᱥᱟᱱᱛᱤᱱᱤᱠᱮᱛᱚᱱ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱨᱤᱱᱥᱤᱯᱟᱞ ᱵᱮ ᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱴᱟᱜᱳᱨ ᱚᱲᱟᱜ]] ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱡᱚᱯᱚᱜ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟ‌.ᱢᱤ, [[ᱚᱡᱚᱱᱛᱟ ᱠᱮᱵᱷᱥ|ᱚᱡᱚᱱᱛᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱷᱤᱛᱤᱨ ᱠᱟᱛᱟᱷ]] ᱯᱮᱱᱴᱳᱝ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱦᱤᱱᱫᱩ]] ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱟ.ᱦᱱᱤ, ᱛᱤᱨᱞᱟ., ᱟᱨ ᱟ.ᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱤᱭᱟᱱ ᱠᱟᱛᱟᱷ ᱠᱚᱭ ᱯᱮᱱᱴᱤᱝ ᱥᱚᱫᱟᱨ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱛᱮᱦᱮᱧ ᱜᱟᱯᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱮᱱᱴᱤᱝ, ᱟᱭᱜᱟ ᱜᱟᱱ ᱜᱟᱶᱛᱟ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟ.ᱰᱤ ᱫᱟᱢ ᱠᱚ ᱮᱢᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱯᱮᱱᱴᱤᱝ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱢᱟ.ᱱ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱭᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=San Diego museum showcases Nandalal Bose |url=http://in.rediff.com/news/2008/jun/25paint.htm |publisher=[[Rediff.com]] News |date=25 June 2008}}</ref><ref>{{cite news |title=The Art of Nandalal Bose' is first U.S. showcase for an Indian icon |author=Robert L. Pincus |url=http://www.paramuspost.com/article.php/20080314111558184 |publisher=Paramus Post |date=15 March 2008 |access-date=1 July 2020 |archive-date=29 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131029202012/http://www.paramuspost.com/article.php/20080314111558184 |url-status=dead }}</ref><ref name="GaneshThakkar2005">{{cite book|author1=Kamala Ganesh|author2=Usha Thakkar|title=Culture and the Making of Identity in Contemporary India|url=https://books.google.com/books?id=ePtg79MKkkwC&pg=PT49|date=13 July 2005|publisher=SAGE Publications|isbn=978-0-7619-3381-6|pages=49–}}</ref> ᱑᱙᱗᱖ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱟᱨᱟᱛ ᱥᱟᱨᱠᱟᱨ]]ᱼᱟᱜ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱛᱷᱚᱠ(Department of Culture), [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱨᱪᱤᱭᱳᱞᱳᱡᱤᱠᱟᱞ ᱥᱮᱸᱫᱽᱨᱟ]](Archaeological Survey of India) ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱩᱭᱟᱜ ᱯᱮᱱᱴᱤᱝ ᱫᱚ ᱱᱤᱛ ᱵᱷᱩᱨ ᱟᱨᱮ ᱜᱟᱴᱟᱝ ᱯᱮᱱᱴᱚᱨ ᱠᱚ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱠᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref>Nine Masters {{Cite web|url=http://chdmuseum.nic.in/art_gallery/nine_masters.html|title=Archive copy|access-date=1 July 2020|archive-date=7 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150907065925/http://chdmuseum.nic.in/art_gallery/nine_masters.html|url-status=dead}} [[Government Museum and Art Gallery, Chandigarh]]. "Nine Masters: [[Rabindranath Tagore]], [[Amrita Sher-Gil]], [[Jamini Roy]], Nandalal Bose, [[Raja Ravi Varma]], [[Gaganendranath Tagore]], [[Abanindranath Tagore]], [[Sailoz Mookherjea]], and [[Nicholas Roerich]]."</ref> ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱠᱤᱛ]] ᱵᱽᱭᱟᱠᱷᱟ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟ ᱪᱟᱞ ᱟᱫᱮ ᱫᱟᱛᱮᱸᱫ ᱾ ==ᱟᱬᱜᱟᱛ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱱᱚᱱᱫᱚᱞᱟᱞ ᱵᱳᱥ ᱫᱚ ᱓ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱘᱘᱒ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞᱤ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱯᱩᱨ, ᱢᱩᱱᱡᱮᱨ|ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱯᱩᱨ]], [[ᱢᱮᱫᱽᱱᱤᱯᱩᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟ.]] ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱯᱩᱨᱱᱚ ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚ ᱵᱳᱥ ᱫᱚ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱫᱚᱨᱵᱷᱟᱝᱜᱟ ᱤᱥᱴᱮᱴ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱡᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name="RaoLitent2014">{{cite book|author1=C.H.Prahalada Rao|author2=Litent|title=Nandalal Bose|url=https://books.google.com/books?id=X47DAgAAQBAJ&pg=PP3|date=1 January 2014|publisher=Litent|pages=3–|id=GGKEY:D9L3P5T7YE4}}</ref> ᱟᱡ ᱟᱭᱚ ᱠᱷᱮᱛᱨᱚᱢᱳᱱᱤ ᱫᱮᱵᱤ ᱫᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱵᱟ.ᱦᱩ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱱᱩᱭ ᱱᱚᱱᱫᱚᱞᱟᱞ ᱞᱟ‌.ᱜᱤᱱ ᱠᱚᱱᱰᱷᱮᱭ ᱠᱟᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱡᱤᱭᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱯᱷᱚᱴᱚ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱢᱚᱰᱮᱞᱤᱝ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱯᱩᱡᱟ ᱯᱮᱱᱰᱮᱞ ᱥᱟᱡᱟᱣ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱚᱭ ᱪᱷᱩᱴᱟ.ᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱑᱘᱙᱘ ᱨᱮ ᱱᱚᱱᱫᱩᱞᱟᱞ, ᱟᱡᱟᱜ ᱑᱕ ᱥᱟᱞ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱛᱮ ᱥᱮᱱᱴᱨᱟᱞ ᱠᱚᱞᱮᱡᱤᱭᱮᱴ ᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱚᱞᱚᱜ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱐᱒ ᱨᱮ ᱚᱱᱟ ᱵᱤᱱᱤᱰ ᱥᱟᱠᱟᱢᱮ ᱛᱟᱞᱚᱢ ᱯᱟᱨᱚᱴ ᱠᱮᱫ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱚᱱᱰᱮ ᱜᱮ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮ ᱚᱞ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱑᱙᱐᱓ ᱡᱩᱱ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱥᱩᱫᱷᱤᱨᱚᱫᱮᱵᱤ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱟᱠᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱜᱟᱛᱮ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮᱨᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱱᱫᱩᱞᱟᱞ ᱫᱚ ᱟᱨᱴ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱞᱮᱫ ᱛᱚᱵᱮ ᱟᱠᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱵᱟᱝᱠᱚ ᱨᱮᱵᱮᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱐᱕ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱩᱪᱟ.ᱲ ᱟᱛᱮ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ ᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟᱨᱮ ᱞᱮᱛᱟᱲ ᱜᱮ ᱯᱷᱮᱞ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱠᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱟᱨᱴᱥ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱮ ᱨᱮᱵᱮᱱ ᱦᱚᱪᱚ ᱞᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name="Kowshik1985">{{cite book|author=Dinkar k Kowshik|title=Nandalal Bose, the doyen of Indian art|url=https://books.google.com/books?id=CNKfAAAAMAAJ|accessdate=18 April 2012|year=1985|publisher=National Book Trust, India}}</ref> ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{commonscatinline|Nandalal Bose}} * [https://www.nytimes.com/slideshow/2008/08/20/arts/design/20080820_BOSE_SLIDESHOW_index.html New York Times slideshow] {{Padma Vibhushan Awards}} {{Fellows of the Lalit Kala Akademi}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Bose, Nandalal}} [[ᱛᱷᱚᱠ:Indian male painters]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Fellows of the Lalit Kala Akademi]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Recipients of the Padma Vibhushan in arts]] [[ᱛᱷᱚᱠ:People from Howrah district]] [[ᱛᱷᱚᱠ:1883 births]] [[ᱛᱷᱚᱠ:1966 deaths]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Government College of Art & Craft alumni]] [[ᱛᱷᱚᱠ:University of Calcutta alumni]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Visva-Bharati University faculty]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Bengali male artists]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Indian art educators]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Indian arts administrators]] [[ᱛᱷᱚᱠ:People from Munger district]] [[ᱛᱷᱚᱠ:20th-century Indian painters]] [[ᱛᱷᱚᱠ:20th-century Indian educators]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Educators from West Bengal]] [[ᱛᱷᱚᱠ:People from Birbhum district]] [[ᱛᱷᱚᱠ:People from Kolkata]] [[ᱛᱷᱚᱠ:AWB]] sxg93kdam5lozb3kcn99qke1pdpt3ln ᱚᱵᱷᱤᱥᱮᱠ ᱵᱚᱪᱚᱱ 0 12167 176324 96738 2025-07-11T08:38:19Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ */ 176324 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian actor}} {{EngvarB|date=October 2019}} {{Use dmy dates|date=March 2020}} {{Infobox person | name = ᱚᱵᱷᱤᱥᱮᱠ ᱵᱚᱪᱚᱱ | image = Abhishek Bachchan.jpg | caption = ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ ᱚᱵᱷᱤᱥᱮᱠ ᱵᱚᱪᱚᱱ | native_name = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. --> | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1976|2|5}} | birth_place = [[ᱥᱩᱨᱚᱛ]], [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] (ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱫᱚ [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]] ᱨᱮ) | occupation = ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱟᱠᱴᱚᱨ | years_active = ᱒᱐00 ᱠᱷᱚᱱ | spouse = {{marriage|[[ᱚᱭᱥᱣᱚᱨᱭᱟ ᱨᱟᱭ ᱵᱚᱪᱚᱱ]]|᱒᱐᱐᱗}} | parents = [[ᱚᱢᱤᱛᱟᱵᱷ ᱵᱚᱪᱚᱱ]] <br/> [[ᱡᱚᱭᱟ ᱵᱚᱪᱚᱱ]] | family = [[ᱵᱚᱪᱚᱱ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ]] ᱧᱮᱞᱢᱮ | signature = Signature of Abhishek Bachchan.svg }} '''ᱚᱵᱷᱤᱥᱮᱠ ᱵᱚᱪᱚᱱ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱕ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱭᱟᱨᱤ ᱑᱙᱗᱖) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ]] ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤᱭᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱵᱚᱪᱚᱱ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱩᱭ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ [[ᱚᱢᱤᱛᱟᱵᱽ ᱵᱚᱪᱚᱱ]] ᱟᱨ ᱮᱸᱜᱟᱛ ᱫᱚ [[ᱡᱚᱭᱟ ᱵᱚᱪᱚᱱ]] ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱐ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱚᱵᱷᱤᱥᱮᱠ ᱫᱚ [[ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱫᱚᱛᱛᱚ]]ᱼᱟᱜ ᱣᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱨᱤᱯᱷᱭᱩᱡᱽ (᱒000 ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱨᱤᱯᱷᱭᱩᱡᱽ]]'' ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱩᱭ ᱢᱤᱫ ᱰᱚᱡᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟ.ᱥᱛᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤᱠᱮᱫ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱜᱮ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱯᱷᱮᱞᱭᱩᱨ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱥᱟ.ᱵᱤᱛ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱛᱚᱵᱮ ᱚᱵᱷᱤᱥᱮᱠ ᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱥᱚᱠᱥᱮᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱒᱐᱐᱔ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱫᱷᱳᱢ]]'' ᱟᱨ ''[[ᱨᱚᱱ (᱒᱐᱐᱔ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱨᱚᱱ]]'' ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱥᱚᱠᱥᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱷᱮᱞᱭᱩᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱱᱩᱭ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱭᱩᱵᱚ]]'' (᱒᱐᱐᱔), ''[[ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ (᱒᱐᱐᱕ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ]]'' (᱒᱐᱐᱕), ᱟᱨ ''[[ᱠᱚᱵᱷᱤ ᱚᱞᱵᱤᱫᱟ ᱱᱟ ᱠᱮᱦᱱᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱖), ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱟ.ᱛᱤᱨ ᱱᱩᱭ ᱞᱮᱛᱟᱲ ᱛᱮ ᱯᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱥᱚᱯᱚᱨᱴᱤᱝ ᱟᱠᱴᱚᱨ]] ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱧᱟᱢ‌ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱗ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ [[ᱫᱷᱤᱨᱩᱵᱟᱭᱤ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ]]-ᱟᱜ ᱠᱟ.ᱦᱱᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱚᱲᱦᱚᱱ ᱞᱮᱱ [[ᱢᱚᱬᱤ ᱨᱚᱛᱱᱚᱢ]]-ᱟᱜ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''[[ᱜᱩᱨᱩ (᱒᱐᱐᱗ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱜᱩᱨᱩ]]'' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱡᱤ ᱞᱮᱫᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱤᱴ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱱᱤᱭ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱚᱨ]] ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ. ᱞᱟ.ᱜᱤᱱ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱚᱵᱷᱤᱥᱮᱠ ᱫᱚ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱥᱚᱠᱥᱮᱥ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱟᱨ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱞᱤᱰᱤᱝ ᱟᱨ ᱥᱚᱯᱚᱨᱴᱤᱝ ᱨᱳᱞ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱡᱮᱢᱚᱱ, ''[[ᱵᱚᱱᱴᱤ ᱚᱨ ᱵᱚᱵᱽᱞᱤ]]'' (᱒᱐᱐᱕), ''[[ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ (᱒᱐᱐᱕ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ]]'' (᱒᱐᱐᱕), ''[[ᱵᱽᱞᱩᱯᱷᱢᱟᱥᱴᱚᱨ!]]'' (᱒᱐᱐᱕), ''[[ᱠᱚᱵᱷᱤ ᱚᱞᱵᱤᱫᱟ ᱱᱟ ᱠᱮᱦᱱᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱖), ''[[ᱜᱩᱨᱩ (᱒᱐᱐᱗ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱜᱩᱨᱩ]]'' (᱒᱐᱐᱗), ''[[ᱡᱷᱳᱢ ᱵᱚᱨᱟᱵᱚᱨ ᱡᱷᱳᱢ]]'' (᱒᱐᱐᱗), ''[[ᱫᱳᱥᱛᱟᱱᱟ (᱒᱐᱐᱘ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱫᱳᱥᱛᱟᱱᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱘), ''[[ᱫᱚᱢ ᱢᱟᱨᱳ ᱫᱚᱢ (ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱫᱚᱢ ᱡᱟᱨᱳ ᱫᱚᱢ]]'' (᱒᱐᱑᱑), ''[[ᱵᱳᱞ ᱵᱚᱪᱚᱱ]]'' (᱒᱐᱑᱒), ''[[ᱦᱮᱯᱤ ᱱᱭᱩ ᱭᱮᱨ (᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱦᱮᱯᱤ‌ᱱᱭᱩ ᱭᱮᱨ]]'' (᱒᱐᱑᱔), ᱟᱨ ''[[ᱦᱟᱣᱩᱥᱯᱷᱩᱞ 3]]'' (᱒᱐᱑᱖) ᱣᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱾ ᱚᱵᱷᱤᱥᱮᱠ-ᱟᱜ ᱡᱟ.ᱥᱛᱤ ᱠᱟ.ᱣᱰᱤ ᱠᱷᱮᱢᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ''[[ᱫᱷᱳᱢ]]'' (᱒᱐᱐᱔), ''[[ᱫᱷᱳᱢ 2]]'' (᱒᱐᱐᱖), ᱟᱨ ''[[ᱫᱷᱳᱢ 3]]'' (᱒᱐᱑᱓) ᱮᱢᱟᱱ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱠᱚ ᱾ <ref>{{cite web |url=https://boxofficeindia.com/actor.php?actorid=48 |title=Abhishek Bachchan |website=Box Office India |access-date=22 September 2018}}</ref> ᱱᱩᱭ ᱯᱮᱭᱟ [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ]] ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮ [[ᱡᱟ.ᱛᱤᱭᱟ.ᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟ.]] ''[[ᱯᱟ (ᱯᱷᱤᱞᱢ)|ᱯᱟ]]'' (᱒᱐᱐᱙) ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱟ ᱟᱞ ᱯᱷᱳᱞᱢ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱯᱷᱤᱭᱮᱪᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱤᱱ ᱦᱤᱱᱫᱤ|ᱵᱮᱟᱴ ᱯᱷᱤᱭᱮᱪᱚᱨ ᱯᱷᱤᱯᱢ ᱤᱱ ᱦᱤᱱᱫᱤ]] ᱟᱫᱷᱟᱨ ᱛᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱗ ᱥᱟ.ᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱚᱭᱥᱣᱚᱨᱭᱟ ᱨᱟᱭ]]‌ᱥᱚᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱱᱩᱠᱤᱱ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹᱭ ᱦᱩᱭ ᱠᱟᱱ ᱛᱟ.ᱠᱤᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=http://www.india.com/buzz/aishwarya-rai-bachchan-and-abhishek-bachchan-10th-wedding-anniversary-a-look-at-their-love-story-2043371/|title=Aishwarya Rai Bachchan and Abhishek Bachchan 10th wedding anniversary: A look at their love story|date=28 July 2017|accessdate=28 July 2017}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.huffingtonpost.in/2016/09/07/did-aishwarya-rai-bachchan-really-ever-marry-a-tree_a_21467010/|title=Did Aishwarya Rai Bachchan Really Ever Marry A Tree?|date=7 September 2016|work=HuffPost India|access-date=16 May 2018|language=en-IN}}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== {{main|Abhishek Bachchan filmography}} == ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱟ.ᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ == {{Commons category}} {{Wikiquote}} *{{IMDb name|45393|Abhishek Bachchan}} *{{Twitter}} * [https://www.bollywoodhungama.com/celebrity/abhishek-bachchan/ Abhishek Bachchan] on [[Bollywood Hungama]] {{IIFAAwardBestMaleDebut}} {{StardustAwardBestActor}} {{StardustAwardMaleStar}} {{Dhoom series}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Bachchan, Abhishek}} [[Category:1976 births]] [[Category:Living people]] [[Category:Bengali people]] [[Category:Indian male film actors]] [[Category:Male actors in Hindi cinema]] [[Category:Indian Hindus]] [[Category:Male actors from Mumbai]] [[Category:Filmfare Awards winners]] [[Category:Film producers from Mumbai]] [[Category:Indian television presenters]] [[Category:Indian game show hosts]] [[Category:Mithibai College alumni]] [[Category:20th-century Indian male actors]] [[Category:21st-century Indian male actors]] [[Category:Zee Cine Awards winners]] [[Category:People with dyslexia]] [[Category:Bachchan family]] 4r8k0aeolv0lrojpl3a95xayv2gsre8 ᱱᱤᱛᱟ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ 0 12220 176319 131934 2025-07-11T08:30:58Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176319 wikitext text/x-wiki {{Short description|Business woman from India}} {{Infobox person | name = ᱱᱤᱛᱟ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ | image = File:NitaAmbani.jpg | caption = ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱱᱤᱛᱟ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ | birth_name = ᱱᱤᱛᱟ ᱫᱚᱞᱟᱞ | birth_date = {{birth date and age|1963|11|01|df=y}}<ref>{{Cite newspaper|url=http://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/nita-ambani-celebrates-her-50th-birthday-with-family-in-kashi/articleshow/45017154.cms|title=Nita Ambani celebrates her 50th birthday with family in Kashi|journal=The Economic Times|accessdate=18 April 2016|date=2014-11-03|last1=Rai|first1=Manmohan}}</ref> | birth_place = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | alma_mater = | occupation = ᱪᱮᱭᱟᱨᱯᱚᱨᱥᱚᱱ, [[ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱯᱷᱟᱶᱰᱮᱥᱚᱱ]] & [[ᱫᱷᱤᱨᱩᱵᱷᱟᱭᱤ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ ᱡᱮᱼᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱚᱞ ᱤᱛᱩᱱ ᱟᱥᱲᱟ]]<br> ᱢᱟᱹᱞᱤᱠ, [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱᱥ]]<br> ᱛᱷᱟᱯᱚᱱᱤᱭᱟᱹ, [[ᱯᱷᱳᱴᱵᱚᱞ ᱥᱯᱳᱨᱴ ᱰᱮᱵᱷᱞᱚᱯᱢᱮᱸᱴ|ᱮᱯᱷᱹᱮᱥᱹᱰᱤᱹᱮᱞᱹ]]<br> ᱯᱷᱤᱞᱟᱱᱛᱷᱨᱳᱯᱤᱥᱴ(Philanthropist) | spouse = {{marriage|[[ᱢᱩᱠᱮᱥ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ]]|᱑᱙᱘᱕}} | children = ᱓ | relatives = [[ᱫᱷᱤᱨᱩᱵᱷᱟᱭᱤ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ]] (ᱦᱚᱧᱦᱟᱨ ᱦᱟᱲᱟᱢ)<br> [[ᱚᱱᱤᱞ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ]] (ᱤᱨᱤᱞ ᱠᱚᱲᱟ)<br>[[ᱴᱤᱱᱟ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ]] (ᱧᱟᱛᱟᱛ ᱮᱨᱟ) }} '''ᱱᱤᱛᱟ ᱢᱩᱠᱮᱥ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ''' (née '''Dalal''', ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑ ᱱᱚᱣᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱖᱓) ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱟᱱᱛᱷᱨᱳᱯᱤᱥᱴ ᱙philanthropist) ᱠᱟᱱᱟᱭ | [[ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱯᱷᱟᱜᱰᱮᱥᱚᱱ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱪᱮᱭᱟᱨᱯᱚᱨᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱢᱟᱭ, [[ᱫᱷᱤᱨᱩᱵᱷᱟᱭᱤ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ ᱡᱮᱼᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱚᱞ ᱤᱛᱩᱱ ᱟᱥᱲᱟ]] ᱟᱨ [[ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱱᱚᱱᱼᱮᱠᱷᱡᱤᱠᱭᱩᱴᱤᱵᱦ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ |<ref>{{cite news|title=Nita Ambani Becomes First Woman Director on Reliance Board - NDTV|url=http://profit.ndtv.com/news/corporates/article-nita-ambani-becomes-first-woman-director-on-reliance-board-531590|accessdate=18 April 2016|work=profit.ndtv.com}}</ref> ᱱᱩᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱢᱩᱬᱩᱛ:ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱡᱽ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ|ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱡᱽ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱪᱮᱭᱟᱨᱢᱮᱱ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱢᱮᱱᱮᱡᱤᱝ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ [[ᱢᱤᱩᱠᱮᱥ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ]] ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ |<ref>{{cite news|title=How Nita Ambani was courted|url=http://www.hindustantimes.com/tabloid/how-nita-ambani-was-courted/story-cTSrWaXZTwC9mPSZBQ6BEP.html|accessdate=19 April 2016|work=www.hindustantimes.com}}</ref> ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮ $50 billion ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱮᱭᱟ, ᱟᱨ ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱡᱷᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱞᱤᱥᱟᱹᱬ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱚ | ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱟᱨᱴ ᱥᱟᱶᱴᱟᱣᱤᱡ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ<ref>{{Cite web|url=https://news.artnet.com/people/meet-nita-ambani-main-sponsor-met-breuer-453716|title=Nita Ambani Met Breuer Nasreen Mohamedi-artnet News|website=artnet News|language=en-US|access-date=2016-04-18|date=2016-03-23}}</ref><ref name="wsj1">{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/indias-richest-woman-eyes-the-art-world-1457642463|title=India’s Richest Woman Eyes the Art World|last=Crow|first=Kelly|date=2016-03-10|newspaper=Wall Street Journal|issn=0099-9660|access-date=2016-05-02}}</ref> ᱟᱨ [[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱚᱨ ᱞᱤᱜᱽ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱᱥ]] ᱠᱨᱤᱠᱮᱴ ᱴᱤᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱟᱹᱞᱤᱠ ᱠᱟᱱᱟᱭ | ''[[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱴᱳᱰᱮᱭ]]'' ᱯᱟᱣᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱕᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ |<ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/india-today-high-and-mighty-rankings-2016-power-people-list/1/616322.html|title=High and Mighty rankings: 1 to 50|website=indiatoday.intoday.in|access-date=2016-05-02}}</ref> ᱟᱨ ''[[ᱢᱩᱬᱩᱛ:ᱯᱷᱳᱨᱵᱚᱥ ᱢᱟᱜᱟᱡᱤᱱ|ᱯᱷᱳᱨᱵᱚᱥ]]'' ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱫᱚᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ |<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/naazneenkarmali/2016/04/06/meet-nita-ambani-the-first-lady-of-indian-business/#5e34d87f267e|title=Meet Nita Ambani, The First Lady Of Indian Business|last=Karmali|first=Naazneen|website=Forbes|access-date=2016-04-18}}</ref> ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ [[ᱡᱮᱼᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱚᱞᱚᱢᱯᱤᱠ ᱜᱟᱶᱛᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱩᱛᱨᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ |<ref>{{cite web|url=http://indianexpress.com/sports/rio-2016-olympics/nita-ambani-elected-as-ioc-member-first-indian-woman-to-do-so-2954072/|title=Rio 2016: Nita Ambani is first Indian IOC member|website=indianexpress.com|date=2016-08-05|accessdate=2017-03-06}}</ref>. == ᱟᱬᱜᱟᱛ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱱᱤᱛᱟ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ (née Dalal)<ref>{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-nita-ambani-s-sis-is-a-school-teacher-1149865|title=Nita Ambani's sis is a school teacher {{!}} Latest News & Updates at Daily News & Analysis|website=dna|language=en-US|access-date=2016-04-18|date=2008-02-08}}</ref> ᱫᱚ ᱑ ᱱᱚᱣᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱖᱓ ᱥᱟᱹᱦᱤᱛ ᱨᱮ [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ]] ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ | ᱱᱩᱭ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱼᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱨᱚᱵᱤᱱᱫᱽᱨᱚᱵᱷᱟᱭᱤ ᱫᱚᱞᱟᱞ ᱟᱨ ᱟᱭᱚ ᱫᱚ ᱯᱩᱨᱱᱤᱢᱟ ᱫᱚᱞᱟᱞ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱤᱱ |<ref>{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/cities/mumbai/nita-ambanis-father-passes-away/|title=Nita Ambani's father passes away|date=2014-07-03|website=The Indian Express|access-date=2016-04-18}}</ref> ᱱᱤᱛᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱟᱨᱥᱤ ᱢᱟᱱᱡᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ ᱮᱸᱰ ᱤᱠᱚᱱᱳᱢᱤᱠᱥ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱮᱪᱞᱚᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱠᱚᱢᱯᱞᱤᱴ ᱞᱮᱫᱟᱭ | ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱱᱟᱴᱭᱚᱢ]] ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱵᱮᱲ ᱠᱷᱚᱚᱱ ᱥᱮᱬᱟᱭᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱛᱚᱵᱮ ᱦᱟᱨᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱯᱷᱮᱥᱚᱱᱟᱞ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱱᱟᱴᱭᱚᱢ ᱰᱟᱱᱥᱚᱨ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱟᱱᱟᱭ | ==ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱱᱤᱛᱟ ᱫᱚ ᱨᱚᱵᱤᱱᱫᱽᱨᱚᱵᱷᱟᱭᱤ ᱫᱚᱞᱟᱞ ᱟᱨ ᱯᱩᱨᱱᱤᱢᱟ ᱫᱚᱞᱟᱞᱼᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮᱨᱟᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ |<ref>{{cite web | url=http://indianexpress.com/article/cities/mumbai/nita-ambanis-father-passes-away/ | title=Nita Ambani's father passes away | publisher=[[The Indian Express]] | date=July 3, 2014 | author=Express News Service}}</ref> ᱱᱩᱭᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱢᱮᱱᱟᱭ ᱛᱟᱭᱟ, ᱢᱚᱢᱛᱟ ᱫᱚᱞᱟᱞ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱭ | ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱢᱟᱪᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ |<ref>{{cite web | url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-nita-ambani-s-sis-is-a-school-teacher-1149865 | title=Nita Ambani's sis is a school teacher | website=[[Daily News and Analysis]] | date=Feb 8, 2008}}</ref> ᱱᱤᱛᱟ ᱫᱚ ᱥᱩᱵᱩᱨᱵᱟᱱ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱤᱰᱤᱞ ᱠᱞᱟᱥ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱦᱟᱨᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱱᱟᱴᱭᱚᱢ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱥᱮᱬᱟᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱫ |<ref name="auto1"/> ᱱᱩᱭ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱪᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱪᱟᱹᱞᱩ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ, ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱢᱩᱠᱮᱥ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱑᱙᱘᱕ ᱨᱮᱠᱤᱱ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟ | ᱛᱚᱵᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱥᱟᱞᱮ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱢᱟᱪᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱹᱜᱩᱭᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ |<ref name="auto1"/> ᱱᱩᱭ ᱨᱮᱱ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮᱨᱟᱛ ᱛᱟᱭ |<ref>{{cite web | url= https://www.starsnotable.com/2020/07/isha-ambani-age-height-weight-wiki-husband-and-family.html | title= Daughter: Isha Ambani | date= July 20, 2019 | access-date= July 27, 2020 | archive-date= July 24, 2020 | archive-url= https://web.archive.org/web/20200724121954/https://www.starsnotable.com/2020/07/isha-ambani-age-height-weight-wiki-husband-and-family.html | url-status= dead }}</ref> ᱟᱠᱟᱥ ᱟᱨ ᱤᱥᱟ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱜᱮᱭᱟᱠᱤᱱ ᱟᱨ ᱚᱱᱚᱱᱛᱚ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱩᱰᱤᱧᱤᱡ ᱛᱟᱠᱚ | ᱟᱠᱟᱥ ᱫᱚ [[ᱵᱽᱨᱟᱣᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱤᱠᱚᱱᱳᱢᱤᱠᱥ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱱᱩᱭ ᱜᱮ ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱡᱤᱭᱳ ᱤᱱᱯᱷᱳᱠᱚᱢ ᱨᱮ ᱪᱤᱯᱷ ᱚᱯᱷ ᱥᱴᱨᱟᱴᱮᱡᱤ ᱞᱮᱠᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ |<ref>{{cite web | url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/My-legacy-only-motivates-me-Akash-Ambani/articleshow/38716970.cms | title=My legacy only motivates me: Akash Ambani | publisher=[[The Times of India]] | date=July 20, 2014 | author=Ruchika Mehta}}</ref> ᱤᱥᱟ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱭᱟᱞᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱭᱠᱳᱞᱳᱡᱤ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ, ᱟᱨ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱡᱤᱭᱳ ᱤᱱᱯᱷᱳᱠᱚᱢ ᱟᱨ [[ᱨᱤᱞᱤᱭᱟᱱᱥ ᱨᱤᱴᱮᱞᱚᱨ]] ᱨᱮ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ | ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} * [http://www.reliancefoundation.org/who-we-are.html Reliance Foundation website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150820004235/http://www.reliancefoundation.org/who-we-are.html |date=2015-08-20 }} {{DEFAULTSORT:Ambani, Nita}} [[Category:1963 births]] [[Category:Living people]] [[Category:Ambani family|Nita]] [[Category:Indian industrialists]] [[Category:International Olympic Committee members]] [[Category:Indian women philanthropists]] [[Category:Indian philanthropists]] [[Category:Businesspeople from Mumbai]] [[Category:Businesswomen from Maharashtra]] [[Category:21st-century Indian businesspeople]] hy65uh7qe3c04likg23mm5hif2m0v00 ᱵᱷᱟᱠᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ 0 12413 176310 61742 2025-07-11T08:10:24Z TurboSuper+ 9628 176310 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱵᱷᱟᱠᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ | image = | caption = | other names = ᱵᱷᱟᱸᱡᱟᱱ ᱥᱤᱨᱳᱢᱟᱬᱤ | image_size = | birth_date = 1942 A.D. | birth_place = [[ᱫᱷᱟᱱᱠᱩᱴᱟ]] | occupation = [[Playback singer/Composer]] | years_active = 2030-2046 B.S | spouse = | parents = ᱵᱟᱞᱟᱵᱷᱟᱫᱽᱨᱟ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ <br> ᱨᱤᱱᱩ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ | children = [[ᱥᱟᱛᱭᱟ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ]]<br />[[ᱥᱣᱟᱨᱩᱯ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ]] | awards = [[ᱥᱣᱟᱢᱤ ᱱᱟᱨᱟᱭᱟᱱᱟᱪᱟᱨᱭᱟ ᱥᱨᱩᱛᱤ ᱥᱟᱢᱢᱟᱱ – 2067]] | website = }} '''ᱵᱷᱟᱠᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ''' (ᱱᱮᱯᱟᱞᱤᱺ ᱵᱷᱟᱠᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ)ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱢᱟᱦᱟ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱫᱚ ᱙᱑᱔᱒ ᱨᱮ ᱮᱰᱤ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ᱾ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱧᱚᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱷᱚᱡᱚᱱ ᱥᱨᱤᱚᱢᱟᱬᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭᱮ ᱠᱟᱱᱟ, ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱟᱨ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱥᱮᱨᱮᱧᱤᱭᱟᱹ ᱨᱩᱥᱤᱠᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱠᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱛᱟᱭ ᱟᱸᱡᱚᱢᱚᱜᱼᱟ᱾ᱚᱱᱟ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟᱱ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱥᱤᱠᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱫᱷᱟᱱᱠᱩᱴᱟ, ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱐ ᱨᱮ ᱫᱟᱨᱡᱽᱞᱤᱝ ᱥᱮᱨᱮᱧᱤᱭᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱥᱟᱶ ᱤᱱᱟ ᱚᱠᱛᱮ ᱜᱮ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱮ ᱥᱮᱱ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱵᱷᱟᱠᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱱᱮᱯᱞᱟᱤ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱠᱚᱨᱮ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱟᱱ ᱱᱮᱯᱞᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱮ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱚᱡᱚᱱ ᱥᱤᱨᱚᱢᱟᱬᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨ ᱛᱟᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ ᱟᱜ ᱟᱡᱟᱜ ᱱᱤᱡᱮ ᱟᱯᱱᱟᱨ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ ᱛᱟᱭ ᱫᱚ ᱒᱐᱓᱐ ᱵᱤᱮᱥ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮᱰᱤᱭᱚ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱠᱚᱢᱴᱤᱥᱚᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱛᱟᱭ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱥᱚᱱᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱢᱟᱹᱱ ᱥᱟᱠᱟᱢ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱒᱐᱒᱖ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱫᱚ ᱵᱤᱮᱥ ᱥᱟᱶ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱔᱕᱐ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱜᱟᱱ ᱫᱟᱨᱡᱽ ᱨᱮᱪᱚᱨᱰ ᱛᱟᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱕ᱼ᱓᱐ ᱜᱟᱱ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱠᱚᱭ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱩᱱᱤᱨᱮᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ, ᱥᱟᱛᱭᱟ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ ᱟᱨ ᱥᱣᱟᱨᱩᱯ ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ ᱠᱤᱱ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱥᱟᱛᱭᱚ ᱥᱣᱟᱨᱩᱯ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱠᱤᱱ ᱫᱚ ᱟᱠᱤᱱᱨᱤᱱ ᱵᱟᱵᱟ ᱥᱟᱶᱼᱥᱟᱶ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱲᱟᱢ ᱯᱟᱸᱡᱟ ᱥᱟᱶ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱡᱮ ᱛᱮ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱮᱱᱟᱠᱤᱱ ᱢᱤᱫ ᱦᱩᱱᱟᱨᱟᱹᱱ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱥᱤᱠᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱵᱟᱵᱟ ᱣᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱩᱠᱢᱩ ᱫᱚ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱚᱪᱚᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱪᱷᱩᱴᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱤᱱᱟ᱾ ==ᱯᱚᱯᱩᱞᱟᱨ ᱠᱟᱞᱪᱟᱨ== ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱚᱱᱠᱟᱱ [[ᱥᱤᱠᱠᱤᱢ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱱᱚᱣᱸᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢᱠᱟᱨ ᱯᱨᱟᱥᱟᱸᱛ ᱨᱟᱥᱞᱤ ᱫᱚ “ᱟᱪᱟᱨᱭᱟ” ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱭᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱠᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱪᱩᱨᱤᱛ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱫᱷᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱤᱥᱯᱚᱱᱥ ᱠᱚᱦᱚᱸ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮ ᱧᱟᱢ ᱮᱱᱟ᱾ ᱵᱷᱟᱞᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱛᱮᱫ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱫᱚ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱧᱮᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ ᱨᱟᱹᱥᱠᱟᱹ ᱮᱱᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ, ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱷᱤᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱠᱳᱨᱰ ᱠᱤᱱ ᱫᱚᱦᱚ ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} * https://web.archive.org/web/20131203073541/http://www.artistnepal.com/index.php/artist/artist/artist_page/34 {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Acharya, Bhakta Raj}} [[Category:1942 births]] [[Category:Living people]] [[Category:People from Dhankuta]] [[Category:Nepalese male singers]] [[Category:Nepalese composers]] spruwqd9eh5j8i1n3qttccfhmdspp8n ᱭᱚᱜᱮᱥᱣᱟᱨ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ 0 12414 176318 131871 2025-07-11T08:29:42Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ */ 176318 wikitext text/x-wiki {{multiple issues| {{autobiography|date=February 2015}} {{BLP sources|date=February 2015}} {{notability|biography|date=February 2015}} {{peacock|date=February 2015}} }} {{Use dmy dates|date=August 2019}} {{Infobox musical artist | name = ᱭᱚᱜᱮᱥᱣᱟᱨ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ | image = | caption = Yogeshwar Amatya in Melancholy Song Recording at Radio Nepal Studio in 2016 | image_size = | landscape = | background = solo_singer | birth_name = Yogeshwor Prasad Amatya | birth_place = [[ᱠᱟᱴᱷᱢᱟᱸᱰᱩ]], ᱱᱮᱯᱟᱞ | death_date = | origin = | genre = [[ᱥᱳᱯᱷᱴ ᱨᱳᱠ]], [[ᱯᱳᱯ ᱨᱳᱠ]], [[folk music|folk]] | instrument = Vocals guitar | occupation = Singer<br> [[Composer]]<br>businessman<br> philanthropist | years_active = 1995–present | label = [[Single Records|Single]] (Nepal) }} '''ᱭᱚᱜᱮᱥᱣᱟᱨ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ''' ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱓ ᱟᱯᱨᱤᱞ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱭᱟ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱪᱷᱟ.ᱴᱭᱟ.ᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱭ ᱫᱚ ᱣᱚᱜᱮᱥᱣᱟᱨ ᱯᱨᱟᱥᱟᱫ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟᱱ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱥᱤᱝᱜᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱱᱤᱨᱢᱟᱛᱟ, ᱯᱟᱯᱟᱴᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱥᱩᱥᱟᱹᱨᱤᱭᱟ ᱥᱮ ᱯᱷᱳᱴᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱪᱟᱞᱟᱣᱮᱱ ᱵᱟᱨ ᱰᱮᱠᱟᱰᱥ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱯᱷᱴ ᱨᱳᱠ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱑ ᱢᱤᱞᱤᱭᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱥᱛᱤ ᱨᱤᱠᱚᱨᱰ ᱛᱟᱭ ᱟᱠᱷᱨᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱟᱠᱷᱨᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱥᱤᱠᱟᱹᱨᱤᱭᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱚᱠᱛᱮ ᱜᱮ ᱱᱩᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱟᱠᱷᱨᱤᱝ ᱟᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ [[ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱨᱳᱠ]] ᱠᱟᱞᱟᱠᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱞᱵᱚᱢ ᱡᱟᱵᱟ ᱥᱟᱸᱫᱷᱭᱟ ᱦᱟᱢᱠᱷᱟ ᱥᱟᱶ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱥᱤᱫᱷ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱟᱨ ᱑᱙᱙᱘ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱨᱟᱹᱭᱤ ᱠᱟᱨᱟ ᱠᱮ ᱥᱟᱶ ᱛᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱯᱨᱟᱥᱤᱫᱷ ᱮᱱᱟᱭ᱾᱑᱙᱙᱘ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱨᱤᱞᱤᱡ ᱮᱱ ᱟᱦᱤᱞ ᱪᱷᱟᱦᱤᱞ ᱫᱽᱨᱟᱵᱭᱟ ᱠᱚ ᱟᱥᱟ ᱢᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱥᱴᱩ ᱟᱨ ᱣᱟᱠᱠᱟ ᱫᱤᱠᱠᱟ᱾ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ ᱫᱚ ᱓᱖᱕ ᱴᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱱᱮᱯᱞᱤ ᱥᱮᱨᱮᱧᱤᱭᱟ ᱥᱮ ᱯᱟᱯᱟᱴᱤᱭᱟ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱨᱮ [[ᱢᱮᱞᱟᱱᱪᱳᱞᱤ]] ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱜ (ᱯᱟᱨᱴᱤᱪᱤᱯᱮᱴ)ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱫᱚ ᱜᱤᱱᱤᱡᱽ ᱵᱩᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱨᱤᱠᱳᱨᱰ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ ᱚᱱᱟ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱫᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ “ᱢᱳᱥᱴ ᱣᱳᱠᱟᱞ ᱥᱳᱞᱳᱥ ᱤᱱ ᱟ ᱥᱳᱸᱜ ᱨᱤᱠᱳᱨᱰᱤᱝ”᱾ ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ ᱫᱚ ᱛᱤᱥᱚᱜ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱫᱩᱨᱟᱝ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱚᱱᱠᱟᱱ ᱟᱹᱠᱤᱞ ᱥᱤᱠᱱᱟᱹᱛ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱮ ᱢᱮᱱᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱠᱚᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱱᱟᱥᱮ ᱱᱟᱜ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ ᱤᱧ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱜᱮ ᱢᱮᱱ ᱥᱟᱱᱟᱧᱟ ᱡᱮ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱱᱚᱣᱟ ᱤᱧ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱡᱩᱫᱤ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱚᱜ ᱠᱷᱟᱱ ᱚᱱᱟ ᱪᱷᱟᱲᱟ ᱫᱚ ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱚᱜ ᱟ ᱜᱟᱛᱮ ᱜᱟᱯᱟᱛᱮ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱧᱤᱸᱫᱟ ᱵᱤᱭᱟᱨ ᱯᱟᱹᱣᱨᱟ ᱧᱩ ᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱫᱚ ᱯᱟᱞᱮ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱟᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱵᱷᱩᱱᱮᱥᱣᱟᱨ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ, ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱪᱟᱞᱪᱤᱛᱨᱟ ᱥᱟᱸᱜᱷ ᱨᱤᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱨᱮᱥᱤᱰᱮᱱᱴ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤᱨᱮᱱ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱞᱟᱢᱩ ᱟᱢᱟᱛᱭᱟ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱤᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱥᱮᱬᱟ ᱟᱱ ᱱᱟᱨᱥ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱸᱛ ᱡᱮᱵᱤᱭᱟᱨᱥ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱞᱮᱴ ᱞᱤᱯ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱰᱤ ᱮᱫ ᱚᱠᱛᱮ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱨᱤᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱜᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱫᱷᱚᱢᱠᱟᱣ ᱞᱮᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ᱾ ==ᱰᱤᱥᱠᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== {{col-begin}} {{col-2}} '''Compilation albums''' *''yogeshwor amatya jaba sandhya'' *''Bhanchan Logne Manche Bhayar'' ==ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱬᱛᱤ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *{{cite news|url=http://jnepal.info/yogeshwor-amatya-collection/|title=yogeshwor-amatya-collection|publisher=jnepal.info|location=Nepal|access-date=30 July 2020|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304054822/http://jnepal.info/yogeshwor-amatya-collection/|url-status=dead}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Amatya, Yogeshwar}} [[Category:1964 births]] [[Category:Living people]] [[Category:Nepalese male singers]] [[Category:Soft rock musicians]] [[Category:Nepalese male actors]] 1fz15nrqvi112ebu7twko9n3g52810z ᱴᱤᱱᱟ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ 0 17672 176320 174372 2025-07-11T08:31:45Z TurboSuper+ 9628 Clean up 176320 wikitext text/x-wiki {{Short description|Indian actress}} {{Infobox person | name = ᱴᱤᱱᱟ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ | image = Tina ambani.jpg | caption = Tina in 2012 | birth_date ={{birth date and age|df=y|1958|2|11}}<!--https://www.kokilabenhospital.com/about/chairpersons_profile.html.--> | birth_place = [[Bombay]], [[Bombay State]], [[India]] <!--https://www.kokilabenhospital.com/about/chairpersons_profile.html.--> | birth_name = Tina Munim | yearsactive = 1975–1991 | title = [[Femina Miss India|Femina Teen Princess 1975]] | credits = Chairperson Kokilaben Dhirubhai Ambani Hospital, Harmony for Silvers Foundation, Harmony Art Foundation, Group CSR, [[Reliance Group]] | occupation = Actor, activist, philanthropist | spouse ={{marriage|[[Anil Ambani]]|1991}} | parents = | children = 2 }} '''ᱴᱤᱱᱟ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ''' (ᱱᱤ '''ᱢᱩᱱᱤᱢ''') ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱩᱢᱩᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱱᱟᱣ ᱠᱚᱠᱤᱞᱟᱵᱮᱱ ᱫᱷᱤᱨᱩᱵᱷᱟᱭ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ, ᱦᱟᱨᱢᱟᱱᱤ ᱯᱷᱚᱨ ᱥᱤᱞᱣᱟᱨ ᱯᱷᱚᱸᱰᱮᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱦᱟᱨᱢᱟᱱᱤ ᱟᱨᱴ ᱯᱷᱚᱸᱰᱮᱥᱚᱱ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱪᱮᱭᱟᱨᱯᱚᱨᱥᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱿<ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/et-cetera/harmony-art-show-kokilaben-dhirubhai-ambani-hospital-and-research-institute-keep-tina-ambani-busy/articleshow/9573421.cms|title=Harmony art show, Kokilaben Dhirubhai Ambani Hospital and Research Institute keep Tina Ambani busy|first=Labonita|last=Ghosh|date=12 August 2011|newspaper=[[The Economic Times]]}}</ref> ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱜᱽᱨᱩᱯ ᱥᱤᱮᱥᱟᱨ, ᱨᱤᱞᱟᱭᱟᱸᱥ ᱜᱟᱫᱮᱞ, ᱢᱩᱫᱽᱨᱟ ᱯᱷᱳᱸᱰᱮᱥᱚᱱ ᱯᱷᱚᱨ ᱠᱟᱢᱭᱩᱱᱮᱠᱮᱥᱚᱥ ᱨᱤᱥᱟᱨᱪ ᱮᱸᱰ ᱮᱡᱩᱠᱮᱥᱚᱱ (ᱮᱢᱮᱯᱷᱮᱯᱷᱥᱤᱟᱨᱟᱭᱤ) ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱪᱮᱭᱟᱨᱯᱚᱨᱥᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱥᱟᱶᱛᱮᱫᱷᱤᱨᱩᱵᱷᱟᱭ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ ᱤᱸᱥᱴᱤᱛᱭᱩᱴ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱯᱷᱚᱨᱢᱮᱥᱚᱱ ᱮᱸᱰ ᱠᱟᱢᱭᱩᱱᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱴᱮᱠᱱᱚᱞᱚᱜᱤ (ᱰᱤᱮᱼᱟᱭᱤᱟᱭᱤᱥᱤᱴᱤ) ᱨᱮᱱ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱹᱨᱤ ᱯᱚᱸᱛᱷᱟ ᱨᱮᱱᱤᱡ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ ᱨᱮᱱᱤᱡ ᱥᱟᱞᱟᱦᱠᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤᱨᱮᱱᱤᱡ ᱡᱟᱶᱟᱭ ᱟᱱᱤᱞ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ, ᱨᱤᱞᱟᱭᱟᱸᱥ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱫᱷᱭᱟᱪᱷ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾<ref>{{cite web|url=http://daily.bhaskar.com/news/TOP-anil-tina-ambani-love-5612743-PHO.html|title=It Was An Earthquake That Brought Anil Ambani-Tina Munim Together After Their 'Four-Year-Separation': Here's A Love Story That's No Less Than A Bollywood Rom-Com!|date=2 June 2017|website=Daily.bhaskar.com|access-date=22 September 2021|archive-date=3 April 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190403133442/https://daily.bhaskar.com/news/TOP-anil-tina-ambani-love-5612743-PHO.html|url-status=dead}}</ref> ==ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱴᱤᱱᱟ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱑᱑ ᱯᱷᱟᱨᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱕᱘ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ <ref>{{Cite web|title=Tina Ambani's birthday|url=https://www.kokilabenhospital.com/about/chairpersons_profile.html|url-status=live|access-date=2021-04-22|website=Republic World|language=en}}</ref> ᱢᱩᱱᱤᱢ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱕ ᱨᱮ ᱠᱷᱟᱨ, ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱨᱮ ᱮᱢᱮᱢ ᱯᱩᱯᱤᱞᱥ ᱚᱱ ᱥᱠᱩᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱮ ᱥᱱᱟᱛᱟᱠ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱜᱮ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱟ ᱴᱤᱢ ᱯᱨᱤᱸᱥᱮᱥ ᱤᱱᱸᱰᱤᱭᱟ ᱑᱙᱗᱕ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱡᱽ ᱠᱚ ᱦᱚᱨᱚᱜ ᱟᱫᱮ ᱛᱟᱷᱮᱸᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱨᱩᱵᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱥ ᱴᱤᱱᱮᱡ ᱤᱸᱴᱚᱨᱠᱟᱸᱴᱤᱱᱮᱸᱴᱟᱞ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮ ᱯᱨᱟᱛᱤᱱᱤᱫᱷᱤᱛᱣᱟ ᱠᱮᱫᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱫᱳ ᱩᱱᱤ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱨᱟᱱᱟᱨ ᱚᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱡᱽ ᱦᱚᱨᱚᱜ ᱠᱮᱫᱟᱭ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱠᱟᱞᱟ ᱰᱮᱜᱽᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱡᱟᱭ ᱦᱤᱸᱫ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱫᱟᱠᱷᱤᱞᱟ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ ᱾ <ref name="times1">{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Tina-Ambani-Every-organ-wasted-is-a-potential-life-lost/articleshow/39884980.cms|title=Tina Ambani: Every organ wasted is a potential life lost |newspaper=[[The Times of India]]}}</ref> ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱑᱙᱗᱐ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱚᱠ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱦᱤᱸᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱩᱫᱷᱳᱜ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱥᱟ ᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱑᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱥᱟᱠᱥᱮᱥ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱜᱩ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱯᱷᱟᱨᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱙᱑ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ ᱵᱤᱡᱽᱱᱮᱥ ᱴᱟᱭᱠᱩᱱ ᱫᱷᱤᱨᱩᱵᱷᱟᱭ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱦᱩᱰᱤᱝ ᱵᱮᱴᱟ ᱟᱱᱤᱞ ᱟᱢᱵᱟᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱤ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱡᱟᱭᱡᱩᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱟᱶᱟ ᱜᱟᱛᱮ ᱮ ᱥᱟᱶ ᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱳ ᱨᱤᱞᱟᱭᱟᱸᱥ ᱤᱸᱰᱟᱥᱴᱨᱤᱡ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱡᱟᱭ ᱟᱱᱢᱚᱞ (ᱰᱮᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱙᱑ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱮᱱᱟᱭ) ᱟᱨ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱡᱟᱭ ᱟᱸᱥᱩᱞ (ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱙᱕ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱮᱱᱟᱭ) ᱠᱤᱱ ᱾ ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ== ===ᱯᱷᱤᱞᱢ=== ᱢᱩᱱᱤᱢ ᱫᱚ ᱦᱤᱸᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱤᱸᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱫᱤᱥᱟᱹᱩᱫᱩᱜᱤᱡᱽ [[ᱫᱮᱣ ᱟᱱᱟᱸᱫᱽ]] ᱟᱜ ᱫᱮᱥ ᱯᱟᱨᱫᱮᱥ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱜᱮ ᱮᱛᱚᱷᱳᱱᱵ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱮᱣ ᱟᱱᱟᱸᱫ ᱥᱟᱶ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ [[ᱞᱩᱴᱢᱟᱨ]] ᱟᱨ [[ᱢᱟᱱ ᱯᱟᱥᱟᱸᱫ]] ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱵᱟᱥᱩ ᱪᱟᱴᱟᱨᱡᱤ ᱥᱟᱶ ᱨᱚᱯᱚᱲ ᱨᱚᱯᱚᱲ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱜᱮ [[ᱟᱢᱚᱞ ᱯᱟᱞᱮᱠᱟᱨ]] ᱥᱟᱶ ᱠᱟᱥᱴ ᱠᱮᱫᱟᱭ᱾ [[ᱨᱤᱥᱤ ᱠᱟᱯᱩᱨ]] ᱥᱟᱶ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ [[ᱠᱟᱨᱡᱽ]] ᱟᱨ ᱭᱮ ᱣᱟᱫᱟ ᱨᱟᱦᱟ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱟᱵᱷᱤᱱᱮᱛᱟ [[ᱨᱟᱡᱮᱥ ᱠᱷᱟᱱᱱᱟ]] ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱷᱤᱯᱷᱴᱤᱼᱯᱷᱤᱯᱷᱴᱤ, ᱥᱳᱴᱮᱱ, ᱵᱮᱣᱟᱯᱷᱟᱭᱤ, ᱥᱩᱨᱟᱸᱜᱽ, ᱤᱸᱥᱟᱯᱷ ᱢᱮ ᱠᱟᱨᱩᱸᱜᱟ, ᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱛ, ᱟᱠᱷᱤᱨ ᱠᱭᱩᱸ?, ᱯᱟᱯᱤ ᱯᱮᱴ ᱠᱟ ᱥᱟᱣᱟᱞ ᱦᱟᱭ, ᱟᱹᱰᱤᱜᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱟᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ ᱜᱮᱭᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱤᱜᱟᱨᱣᱟᱞᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱳ ᱑᱙᱙᱑ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱥᱤᱢᱤ ᱜᱟᱨᱮᱣᱟᱞ ᱮ ᱮᱢ ᱟᱠᱟᱫᱮ ᱥᱮᱠᱱᱟᱹᱛ ᱥᱟᱪᱷᱟᱛᱠᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱩᱱᱤᱢ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱮ ᱢᱮᱱ ᱚᱴᱚ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱠᱟᱵᱷᱤ ᱠᱟᱵᱷᱤ ᱢᱩᱡᱷᱮ ᱞᱟᱜᱛᱟ ᱦᱟᱭ ᱠᱤ ᱢᱮᱱᱮ ᱵᱟᱦᱩᱛ ᱡᱟᱞᱫ ᱯᱷᱤᱞᱢᱮ ᱪᱷᱚᱲ ᱫᱤ ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱸ ᱩᱱᱡᱚᱠᱷᱳᱱ ᱤᱱᱜ ᱴᱷᱤᱠᱟ ᱠᱮᱫᱟ ᱫᱩᱱᱤᱭᱟ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱟᱹᱰᱤᱜᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱤᱧᱤᱧ ᱠᱩᱥᱤᱭᱟᱫ ᱜᱮᱭᱟ᱾ ᱯᱟᱱᱛᱮᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱨ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱦᱩᱫᱤᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱡᱤᱱᱤᱥ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱝᱠᱟ ᱜᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱥᱟᱴᱟᱣ ᱩᱨᱤᱡ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱵᱟᱝ ᱵᱷᱟᱹᱜᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱟ ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱤᱧ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱠᱟᱫ ᱜᱮ ᱤᱧ ᱱᱟᱯᱟᱭᱤᱧ ᱦᱩᱫᱤᱥ ᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱱᱟᱥᱮ ᱦᱚᱸ ᱢᱚᱱ ᱫᱩᱠᱷ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜ ᱛᱤᱧᱟ᱾ ᱟᱨ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱵᱟᱝ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱥᱟᱱᱟᱭᱤᱧ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱠᱟᱞᱟ ᱟᱨ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ== ᱡᱩᱣᱟᱹᱱ ᱠᱟᱞᱟᱠᱟᱨ ᱠᱚ ᱩᱭᱦᱟᱹᱭ ᱦᱩᱫᱤᱥ ᱟᱱᱤᱡ ᱟᱱᱩᱵᱷᱣᱤ ᱟᱨ ᱢᱟᱱᱭᱟᱛᱟ ᱧᱟᱢ ᱠᱚ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱚᱨᱫᱚᱨᱥᱟᱱ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫᱛᱟᱝ ᱢᱚᱸᱪ ᱧᱟᱢ ᱩᱫᱮᱥ ᱛᱮ, ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱑᱙᱙᱕ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱟᱨᱢᱚᱱᱤ ᱟᱨᱴ ᱥᱳ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ==Filmography== {|class="wikitable" |- !Year !! Film !! Role !! Notes |- | [[Bollywood films of 1978|1978]] || ''[[Des Pardes (1978 film)|Des Pardes]]'' || Gauri || Debut film |- | [[Bollywood films of 1979|1979]] || ''[[Baaton Baaton Mein]]'' || Nancy || |- | rowspan="5" | [[Bollywood films of 1980|1980]] || ''[[Karz (film)|Karz]]'' || Tina || |- | ''[[Man Pasand]]'' || Kamli || |- | ''[[Lootmaar]]'' || Neela Ramniklal || |- | ''Ek Do Teen Chaar'' || || |- | ''[[Aap Ke Deewane]]'' || Sameera || |- | rowspan="5" | [[Bollywood films of 1980|1981]] || ''[[Katilon ke katiloooo]]'' || Petty Thief || |- | ''[[Fiffty Fiffty]]'' || Mary || |- | ''[[Khuda Kasam]]'' || Tina Hukamchand || |- | ''[[Harjaee]]'' || Geeta Chopra || |- | ''[[Rocky (1981 film)|Rocky]]'' || Renuka Seth || |- | rowspan="4" | [[Bollywood films of 1982|1982]] || ''[[Yeh Vaada Raha (film)|Yeh Vaada Raha]]'' || Sunita Sikkan / Kusum Mehra / Anisha || |- | ''[[Rajput]]'' || Jaya || |- | ''[[Deedar-E-Yaar]]'' || Firdaus Changezi || |- | ''[[Suraag (1982 film)|Suraag]]'' || Guest Appearance || |- | rowspan="3" | [[Bollywood films of 1983|1983]] || ''[[Souten]]'' || Rukmani Mohit || |- | ''[[Bade Dil Wala]]'' || Rashmi Sinha || |- | ''[[Pukar (1983 film)|Pukar]]'' || Usha || |-only movie with Amitabh Bachchan | rowspan="6" |[[List of Bollywood films of 1984|1984]] |''[[Sharara]]'' | |One of the only two films with [[Mithun Chakraborty]] |- | ''[[Karishmaa]]'' || Radha || |- | ''[[Wanted: Dead or Alive]]'' || Neeta || |- | ''[[Aasmaan]]'' || || |- | ''Paapi Pet Ka Sawaal Hai'' || || |- | ''Zindagi Jeene Ke Liye'' || || |- | rowspan="6" | [[Bollywood films of 1985|1985]] || ''[[Alag Alag]]'' || Chandni || |- | ''[[Insaaf Main Karoonga]]'' || Seema Khanna || |- | ''[[Aakhir Kyon?]]'' || Indu Sharma || |- | ''[[Bewafai]]'' || Asha || |- | ''[[Bayen Hath Ka Khel]]'' || || |- | [[Yudh (film)|Yudh]] || Anita / Rita || |- | rowspan="3" | [[Bollywood films of 1986|1986]] || ''Samay Ki Dhaara'' || Rashmi A. Verma || |- | ''[[Bhagwaan Dada]]'' || Madhu || |- | ''[[Adhikar (1986 film)|Adhikar]]'' || Jyoti || |- | rowspan="2" | [[Bollywood films of 1987|1987]] || ''[[Kamagni]]'' || Megha ||[[Alok Nath]]'s only solo hero movie |- | ''[[Muqaddar Ka Faisla]]'' || Nisha || |- | [[Bollywood films of 1988|1988]] || ''7 Bijliyaan'' || || |- | [[Bollywood films of 1991|1991]] || ''[[Jigarwala]]'' || Sohni || |} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category|Tina Ambani}} *{{IMDb name|id=0612870}} {{Reliance Anil Dhirubhai Ambani Group}} {{S-start}} {{S-ach}} {{S-bef|before=[[Radha Bartake]]}} {{s-ttl|title=Miss Teenage Intercontinental India |years=1975}} {{S-aft|after=[[Kalpana Iyer]]}} {{S-bef|before={{flagicon|Canada}} Lisa Langlois}} {{s-ttl|title=Miss Teenage Intercontinental<br>2nd runner up |years=1975}} {{S-aft|after={{flagicon|Holland}} Barbara Ann Neefs}} {{S-end}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Ambani, Tina}} [[ᱛᱷᱚᱠ:Living people]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Ambani family|Tina]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Indian film actresses]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Actresses in Hindi cinema]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Actresses from Mumbai]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Gujarati people]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Female models from Mumbai]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Reliance Group people]] [[ᱛᱷᱚᱠ:1957 births]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Businesswomen from Maharashtra]] [[ᱛᱷᱚᱠ:21st-century Indian businesswomen]] [[ᱛᱷᱚᱠ:21st-century Indian businesspeople]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Indian women chief executives]] qq0ulw2v1sdupbq9gua2zc3qloh6v2m ᱯᱩᱡᱟ ᱵᱷᱟᱴ 0 17677 176327 119238 2025-07-11T08:40:43Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176327 wikitext text/x-wiki {{ᱣᱤᱠᱤ ᱞᱚᱵᱽᱥ ᱳᱢᱮᱱ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱒᱐᱒᱑}} {{short description|Indian actress}} {{EngvarB|date=October 2019}} {{Use dmy dates|date=February 2021}} {{Infobox person | name = ᱯᱩᱡᱟ ᱵᱷᱟᱴ | image = Pooja Bhatt grace the press meet of the film Cabaret at JW Marriott Juhu (2).jpg | caption = Bhatt in 2019 | native_name = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1972|2|24}} | birth_place = Bombay, [[Maharashtra]], India | nationality = Indian | education = | alma_mater = | occupation = {{hlist|Actress|producer|director}} | years_active = | spouse = [[Manish Makhija]] (2003–2014) (separated) | children = | father = [[Mahesh Bhatt]] | relatives = See [[List of Hindi film clans#Bhatt family|Bhatt family]] | family = [[Rahul Bhatt]] (brother)<br />[[Alia Bhatt]] (half-sister) }} '''ᱯᱩᱡᱟ ᱵᱷᱟᱴ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱒᱔ ᱯᱷᱟᱨᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱗᱒) ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱱ ᱫᱤᱥᱟᱹᱩᱫᱩᱜᱤᱡ, ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱣᱚᱭᱟᱥ ᱚᱣᱟᱨ ᱟᱨ ᱠᱟᱞᱟᱠᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱟᱹᱰᱤ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱟᱱ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱦᱟᱢᱮᱴᱤᱭᱟᱹ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ (ᱱᱮᱥᱱᱚᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱣᱟᱨᱰ) ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱵᱷᱟᱴ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱ, ᱩᱱᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱮᱠᱟᱨ [[ᱢᱟᱦᱮᱥ ᱵᱷᱟᱴ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮᱨᱟᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ <ref>{{cite news |title=Pooja Bhatt photos: 50 rare HD photos of Pooja Bhatt |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/pooja-bhatt-photos-50-best-looking-hot-and-beautiful-hq-and-hd-photos-of-pooja-bhatt-4403372/ |access-date=4 March 2021 |work=The Indian Express |date=8 April 2018 |language=en}}</ref> ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱑᱙᱘᱙ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱴ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱟᱦᱮᱥ ᱵᱷᱟᱴ ᱟᱜ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱰᱮᱭᱰᱤ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱨᱚᱞ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ, ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱯᱟᱫᱟᱨᱯᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱞᱟᱠᱥ ᱱᱭᱩ ᱯᱷᱮᱥ ᱚᱯᱷ ᱫ ᱤᱭᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱮᱱᱟ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ== ᱵᱷᱟᱴ ᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱒᱔ ᱯᱷᱟᱨᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱗᱒ ᱢᱟᱦᱮᱥ ᱵᱷᱟᱴ ᱟᱨ ᱠᱤᱨᱟᱬ ᱵᱷᱟᱴ (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱚᱨᱮᱱ ᱵᱨᱟᱭᱤᱴ) ᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱞᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱨᱩᱯ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱛᱤ ᱵᱚᱸᱥᱚ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱜᱮ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱟᱸᱜᱨᱮᱡᱤ, ᱥᱠᱳᱴᱤᱥ, ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱭᱤ ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱢᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱟ᱾ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱥᱚᱱᱤ ᱨᱟᱡᱽᱫᱟᱱ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮᱨᱟ ᱠᱟᱠᱤ ᱟᱭᱳ ᱜᱤᱫᱟᱹᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ <ref name="arch_Birt">{{Cite news | title = Birthday Exclusive: Pooja Bhatt| author = AP/AFP/PTI/Agencies/Twitter/Movie stills | work = Deccan Chronicle |date= 24 February 2013 |access-date = 8 July 2019 | url = http://archives.deccanchronicle.com/130224/entertainment-bollywood/gallery/birthday-exclusive-pooja-bhatt |archive-url=https://web.archive.org/web/20151122111336/http://archives.deccanchronicle.com/130224/entertainment-bollywood/gallery/birthday-exclusive-pooja-bhatt |archive-date=22 November 2015}}</ref> ᱩᱱᱤᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱵᱷᱟᱴ ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱦᱤᱱ ᱟᱨ ᱟᱞᱤᱭᱟ ᱵᱷᱟᱴ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱨᱤᱱ ᱠᱟᱠᱟᱭᱟ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱦᱤᱛᱟᱨᱛᱷ ᱵᱷᱟᱴ ᱟᱨ ᱤᱢᱨᱟᱱ ᱦᱟᱥᱢᱤ ᱾ ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ== ᱵᱷᱟᱴ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱫᱚ ᱑᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱑᱙᱘᱙ ᱨᱮ ᱰᱮᱭᱰᱤ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱩᱱᱤᱨᱮᱱ ᱵᱟᱵᱟ ᱢᱟᱦᱮᱥ ᱵᱷᱟᱴ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾.<ref>{{cite web|author=Bollywood Trade News Network |date=July 2007|title=Tulip's one exciting girl to watch for!|url=http://www.glamsham.com/movies/scoops/07/jul/30_tulips_one_exciting_girl_to_watch_for.asp|website=GlamSham|access-date=27 July 2014}}</ref><ref>{{cite web|last1=Jha |date=23 May 2013|first1=Subhash K|title=Pooja Bhatt auctions role for women's cause|url=http://www.bollywoodhungama.com/news/1823174/Pooja-Bhatt-auctions-role-for-womens-cause|website=Bollywood Hungama|access-date=27 July 2014}}</ref><ref>{{cite tweet|user=PoojaB1972|date=21 November 2013|title=My mother is Scottish, Burmese, Armenian, English. My father is half Brahmin, half Muslim & Soni is Half Kashmiri & half German|number=403713981149229056|access-date=27 July 2014}}</ref><ref>{{cite web|last1=Bhatt |first1=Pooja |date=13 August 2013|title=Did you know my maternal great-grandmother was Burmese? I now have the chance to celebrate my roots. Come join me!|url=https://twitter.com/PoojaB1972/status/367494446935310336|website=Twitter|access-date=27 July 2014}}</ref> ᱯᱷᱤᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱤᱫᱚ ᱟᱵᱷᱤᱱᱮᱛᱟ ᱟᱱᱩᱯ ᱠᱷᱮᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱤᱴ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱯᱟᱨᱫᱟ ᱨᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱥᱮᱨᱮᱧ [[ᱫᱤᱞ ᱦᱟᱭ ᱠᱤ ᱢᱟᱱᱛᱟ ᱱᱟᱦᱤᱸ]] (᱑᱙᱙᱑) ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱦᱩᱭᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱚᱥᱠᱟᱨ (ᱵᱤᱡᱮᱛᱟ) ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱦᱩᱞᱤᱣᱩᱰ ᱠᱞᱟᱥᱤᱠ ᱤᱴ ᱦᱟᱭᱞᱮᱸᱰ ᱣᱟᱱ ᱱᱟᱭᱤᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱤᱢᱮᱠ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱯᱩᱡᱟ ᱵᱷᱟᱴ ᱥᱴᱟᱨᱰᱟᱥᱴ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤᱜᱟᱱ ᱵᱚᱞᱰ ᱥᱩᱴ ᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱑᱙᱙᱐ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱚᱠ ᱨᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱯᱨᱟᱥᱤᱫᱷᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱡᱟᱭ ᱫᱟᱛ ᱥᱟᱶᱛᱮ [[ᱥᱟᱲᱟᱠ]] (᱑᱙᱙᱑) ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, [[ᱡᱩᱱᱩᱱ]], [[ᱡᱟᱱᱟᱢ]], ᱟᱨ [[ᱯᱷᱤᱨ ᱛᱮᱨᱤ ᱠᱟᱦᱟᱱᱤ ᱭᱟᱫ ᱟᱭᱤ]], ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱨᱚᱭ ᱥᱟᱶᱛᱮ, [[ᱥᱟᱨ]] (᱑᱙᱙᱓) ᱟᱨ [[ᱜᱩᱱᱮᱜᱷᱟᱨ]] (᱑᱙᱙᱕), ᱟᱛᱩᱞ ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱚᱛᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱮ, [[ᱛᱟᱲᱤᱯᱟᱨ]](᱑᱙᱙᱓) ᱟᱨ [[ᱱᱟᱨᱟᱡ]](᱑᱙᱙᱔), ᱢᱤᱛᱷᱩᱱ ᱪᱟᱠᱨᱟᱣᱟᱨᱛᱤ ᱥᱟᱶ [[ᱦᱟᱢ ᱫᱚᱱᱚ]] ᱨᱤᱥᱤ ᱠᱟᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶ, [[ᱟᱸᱜᱽᱨᱟᱪᱷᱟᱠ]] ᱥᱟᱱᱤᱫᱮᱚᱞ ᱥᱟᱶ (᱑᱙᱙᱕) ᱨᱮ , [[ᱪᱟᱦᱟᱛ]] (᱑᱙᱙᱖) ᱥᱟᱦᱨᱩᱠᱷ ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱟᱶ ᱨᱮ, [[ᱛᱢᱟᱱᱱᱟ]] (᱑᱙᱙᱗), ᱥᱩᱯᱟᱨ ᱦᱤᱴ ᱟᱨ ᱢᱟᱞᱴᱤ ᱥᱴᱟᱨᱨ ᱵᱚᱨᱰᱟᱨ (᱑᱙᱙᱗) ᱟᱨ ᱡᱟᱠᱷᱟᱢ (᱑᱙᱙᱘), ᱟᱡᱟᱭ ᱫᱮᱣᱜᱟᱱ ᱥᱟᱶ᱾ ᱵᱷᱟᱴ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱠᱩᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱦᱤᱴ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱚᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== ===As an actress=== {| class="wikitable sortable" |- ! Year ! Film ! Role ! Note |- | 1989 | ''[[Daddy (1989 film)|Daddy]]'' | Pooja | Debut film |- |rowspan="2"| 1991 | ''[[Dil Hai Ki Manta Nahin]]'' | Pooja Dharamchand | |- | ''[[Sadak]]'' | Pooja | |- |rowspan="4"| 1992 | ''[[Prem Deewane]]'' | Radha | |- | ''[[Jaanam]]'' | Anjali | |- | ''Saatwan Aasman'' | Pooja Malhotra | |- | ''[[Junoon (1992 film)|Junoon]]'' | Dr. Nita V. Chauhan | |- |rowspan="5"| 1993 | ''[[Phir Teri Kahani Yaad Aayee]]'' | Pooja | |- | ''[[Sir (1993 film)|Sir]]'' | Pooja | |- | ''[[Chor Aur Chaand]]'' | Reema D. Seth | |- | ''[[Pehla Nasha]]'' | Monica | |- | ''[[Tadipaar]]'' | Mohinidevi/Namkeen | |- |rowspan="3"| 1994 | ''[[Kranti Kshetra]]'' | Pooja | |- | ''[[Naaraaz (1994 film)|Naaraaz]]'' | Sonia | |- | ''Boyfriend'' | | |- |rowspan="3"| 1995 | ''[[Gunehgar (1995 film)|Gunehgar]]'' | Pooja Thakur | |- | ''[[Hum Dono (1995 film)|Hum Dono]]'' | Priyanka Surendra Gupta | |- | ''[[Angrakshak]]'' | Priyanka Choudhary/Priya | |- | rowspan="3"|1996 | ''[[Kalloori Vaasal]] (Tamil film)'' | Pooja | |- | ''[[Chaahat (1996 film)|Chaahat]]'' | Pooja | |- | ''Khilona'' | | |- |rowspan="2"| 1997 | ''[[Tamanna (1997 film)|Tamanna]]'' | Tamanna Ali Sayed | |- | ''[[Border (1997 film)|Border]]'' | Kammo | |- | rowspan="4"|1998 | ''Yeh Aashiqui Meri'' | Anju | |- | ''[[Kabhi Na Kabhi]]'' | Tina | |- | ''[[Angaaray (1998 film)|Angaaray]]'' | Pooja | |- | ''[[Zakhm]]'' | Mrs. Desai | |- | 2001 | ''[[Everybody Says I'm Fine!]]'' | Tanya | |- | 2009 | ''[[Sanam Teri Kasam (2009 film)|Sanam Teri Kasam]]'' | Seema Khanna | |- | 2020 | ''[[Sadak 2]]'' | Pooja Varma | |- |} === ᱣᱮᱵ ᱥᱤᱨᱤᱡ === {| class="wikitable sortable" |- ! Year ! Film ! Role ! Note |- | 2021 | ''[[Bombay Begums]]'' | Rani Irani | Web Series on [[Netflix]] |- |} ===As a crew member=== {| class="wikitable sortable" |- ! Year ! Film ! Producer ! Director ! Production Designer |- | 1997 | ''[[Tamanna (1997 film)|Tamanna]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} |- | 1998 | ''[[Dushman (1998 film)|Dushman]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} |- | 1998 | ''[[Zakhm]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} |- | 2002 | ''[[Sur: The Melody of Life]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} |- | 2003 | ''[[Jism (2003 film)|Jism]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{yes}} |- | 2003 | ''[[Paap]]'' | {{yes}} | {{yes}} | {{yes}} |- | 2005 | ''[[Rog]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} |- | 2006 | ''[[Holiday (2006 Indian film)|Holiday]]'' | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} |- | 2007 | ''[[Dhokha]]'' | {{no}} | {{yes}} | {{no}} |- | 2010 | ''[[Kajraare]]'' | {{no}} | {{yes}} | {{no}} |- | 2012 | ''[[Jism 2]]'' | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} |- | 2019 | ''[[Cabaret (2019 film)|Cabaret]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} |- |} ==Awards and recognitions== {| class="wikitable sortable" |- ! Year ! Award(s) ! Film(s) ! Category ! Result |- | 1991 | [[Filmfare Award for Lux New Face of the Year]] | ''[[Daddy (1989 film)|Daddy]]'' | New Face of the Year | rowspan=4 {{won}} |- | 1997 | [[National Film Award for Best Film on Other Social Issues]] | ''[[Tamanna (1997 film)|Tamanna]]'' | Best Film on Other Social Issues |- | 1999 | [[Nargis Dutt Award for Best Feature Film on National Integration]] | ''[[Zakhm]]'' | Best Feature Film on National Integration |- | 1999 | [[Bengal Film Journalists' Association Award for Best Actress (Hindi)| Bengal Film Journalists’ Association Award for Best Actress]] | ‘’[[Zakhm]]’’ | Best Actress |- | 2004 | [[Zee Cine Awards]] | ''[[Paap]]'' | Best Debuting Director | {{nom}} |} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} * {{Bollywood Hungama person}} * {{IMDb name|0080324}} * {{Twitter|PoojaB1972}} {{Pooja Bhatt}} {{FilmfareAwardBestFemaleDebut}} {{Portal bar|Biography|Bollywood|Film|India}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Bhatt, Pooja}} [[Category:1972 births]] [[Category:Living people]] [[Category:Indian film actresses]] [[Category:Indian voice actresses]] [[Category:Indian women film directors]] [[Category:Actresses in Tamil cinema]] [[Category:Film directors from Mumbai]] [[Category:Indian women film producers]] [[Category:Film producers from Mumbai]] [[Category:Actresses in Hindi cinema]] [[Category:Actresses from Mumbai]] [[Category:21st-century Indian film directors]] [[Category:20th-century Indian actresses]] [[Category:21st-century Indian actresses]] [[Category:Hindi film producers]] [[Category:Hindi-language film directors]] [[Category:Businesswomen from Maharashtra]] [[Category:Producers who won the Best Film on National Integration National Film Award]] [[Category:Producers who won the Best Film on Other Social Issues National Film Award]] [[Category:Bhatt family|Pooja]] [[Category:Gujarati people]] [[Category:Indian people of Armenian descent]] [[Category:Indian people of Burmese descent]] [[Category:Indian people of English descent]] [[Category:Indian people of Scottish descent]] ftegqgyk0xkz8gjnpb3sj17pro3j5ik ᱵᱤᱥᱣᱮᱥᱣᱚᱨ ᱴᱩᱰᱩ 0 18110 176208 86291 2025-07-10T15:45:08Z MT731 2184 176208 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱵᱤᱥᱣᱮᱥᱣᱚᱨ ᱴᱩᱰᱩ | image = | caption = | birth_date ={{Birth date and age|1965|3|28|df=y}} | birth_place = ᱠᱷᱩᱸᱯᱟᱞ, [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | office = [[ᱡᱚᱞ ᱥᱟᱹᱠᱛᱤ ᱢᱚᱱᱛᱨᱚᱱᱟᱞᱚᱭ|ᱡᱚᱞ ᱥᱟᱹᱠᱛᱤ ᱢᱚᱱᱛᱨᱚᱱᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮᱱ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ]] | term_start = ᱗ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱒᱑ | primeminister = [[ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱽᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ]] | minister = [[ᱜᱟᱡᱮᱫᱽᱨᱚ ᱥᱤᱝ ᱥᱮᱠᱷᱟᱣᱟᱛ]] | predecessor = [[ᱨᱚᱛᱚᱱ ᱞᱟᱞ ᱠᱟᱴᱟᱨᱤᱭᱟ]] | office1 = [[ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱢᱚᱱᱛᱨᱚᱱᱟᱞᱚᱭ|ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱢᱚᱱᱛᱨᱚᱱᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮᱱ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ]] | term_start1 = ᱗ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱒᱑ | primeminister1 = [[ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱽᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ]] | minister1 = [[ᱟᱨᱡᱩᱱ ᱢᱩᱸᱰᱟᱹ]] | predecessor1 = | office2 = [[ᱥᱚᱝᱥᱚᱫ ᱨᱮᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ|ᱥᱚᱝᱥᱚᱫ ᱨᱮᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ]],[[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] | term_start2 = ᱒᱐᱑᱙ | term_end2 = | constituency2 = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱛᱟᱞᱢᱟ| ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ]] | predecessor2 = [[ᱨᱟᱢ ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚ ᱦᱟᱸᱥᱫᱟᱜ]] | successor1 = | spouse = ᱥᱩᱢᱤᱛᱨᱟ ᱴᱩᱰᱩ | children = ᱑ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱒ ᱠᱩᱲᱤ | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] | residence = ᱠᱷᱩᱸᱯᱟᱞ, [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | alma_mater = [[:en:Utkalmani Gopabandhu Institute of Engineering|ᱩᱫᱽᱠᱚᱞᱢᱟᱱᱤ ᱜᱳᱯᱟᱵᱚᱸᱫᱷᱩ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱤᱭᱩᱰ ᱚᱯᱷ ᱤᱸᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ]] | profession = ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱱᱮᱛᱟ | education = ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱠᱟᱞ ᱤᱸᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ ᱨᱮ ᱰᱤᱯᱞᱳᱢᱟ | website = | footnotes = | source = http://loksabhaph.nic.in/Members/MemberBioprofile.aspx?mpsno=4997 }} '''ᱵᱤᱥᱣᱮᱥᱣᱚᱨ ᱴᱩᱰᱩ''' ᱫᱚ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱱᱮᱛᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱗ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱒᱑ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱢᱚᱱᱛᱨᱚᱱᱟᱞᱚᱭ|ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱵᱟᱵᱚᱛ]] ᱟᱨ [[ᱡᱚᱞ ᱥᱟᱹᱠᱛᱤ ᱢᱚᱱᱛᱨᱚᱱᱟᱞᱚᱭ|ᱡᱚᱞ ᱥᱟᱹᱠᱛᱤ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤᱢᱟᱰᱮᱨ]] ᱨᱮᱱ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱮᱱ ᱨᱟᱹᱥᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web | url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/cabinet-reshuffle-meet-some-of-the-faces-from-pm-modis-new-team/articleshow/84203141.cms | title=Cabinet Reshuffle: The full list of Modi's new ministers and what they got | publisher=[[The Economic Times]] | date=8 July 2021 | accessdate=8 July 2021}}</ref> ᱵᱤᱥᱣᱮᱥᱣᱚᱨ ᱴᱩᱰᱩ ᱫᱚ ᱟᱨᱦᱚᱸ [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱛᱟᱞᱢᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ [[ᱥᱚᱝᱥᱚᱫ ᱨᱮᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ]]<ref>{{cite web | url=https://indianexpress.com/elections/mayurbhanj-lok-sabha-election-results-2019-live-winner-runner-up/ | title=Mayurbhanj Lok Sabha Election Results 2019| publisher=The Indian Express| date=24 May 2019 | access-date=24 May 2019}}</ref><ref>{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/elections/lok-sabha-elections-2019/odisha/news/jharkhand-netas-add-flavour-to-mayurbhanj-poll-campaign/articleshow/68868615.cms | title=Jharkhand netas add flavour to Mayurbhanj poll campaign | publisher=[[The Times of India]] | work=Hemanta Pradhan | date=14 April 2019 | access-date=18 March 2020}}</ref><ref>{{cite web | url=https://www.newindianexpress.com/states/odisha/2019/may/27/interview--was-shocked-to-hear-tribals-troubles-bjps-mayurbhanj-mp-elect-bishweshwar-tudu-1982358.html | title=Was shocked to hear tribals' troubles: BJP's Mayurbhanj MP-elect Bishweshwar Tudu | publisher=New Indian Express | date=27 May 2019 | access-date=18 March 2020}}</ref> ᱟᱨ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ]] ᱨᱮᱱ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱩᱛᱨᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web | url=https://www.republicworld.com/india-news/politics/bjp-chief-jp-nadda-chooses-massive-new-team-full-list-of-members-here.html | title=BJP Chief JP Nadda Chooses Massive New Team; Full List Of BJP National Office Bearers Here | publisher=Republic World | date=26 September 2020 | accessdate=10 July 2021 | author=Suchitra Karthikeyan}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱟᱹᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [https://sansad.in/ls/members/biography/4997?from=members ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ ᱨᱮ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱩᱫᱩᱜ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ] {{DEFAULTSORT:ᱴᱩᱰᱩ, ᱵᱤᱥᱣᱮᱥᱚᱨ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱤᱱ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱖᱕ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] dmid87lreh63xvxu441bld3e2m43vv8 ᱰᱤᱰᱷᱟᱹᱣᱲᱤ 0 19340 176298 168770 2025-07-11T06:40:20Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176298 wikitext text/x-wiki {{speciesbox |image = Indian jujube (fruit).jpg |genus = Ziziphus |species = mauritiana |authority = [[Jean-Baptiste Lamarck|Lam.]] }} '''ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ (ᱰᱤᱰᱷᱟᱹᱣᱲᱤ)''' ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ Ziziphus zizyphus ᱾ [[ᱮᱛᱚᱢ ᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱚ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱡᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱟᱨᱮ ᱛᱮ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱜᱮᱭᱟ᱾ ᱤᱝᱨᱮᱡᱤ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱚ ᱫᱚ Jujube ᱥᱮ Chinese date ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱜᱮᱭᱟ᱾ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱫᱟᱨᱮ ᱫᱚ ᱢᱟᱡᱷᱟᱨᱤ ᱟᱨ ᱡᱷᱳᱯ ᱞᱮᱠᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱟᱨᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱵᱷᱟᱵᱤᱠ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱑᱒-᱑᱓ ᱫᱢᱴᱟᱨ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱟᱨᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱠᱟᱢ ᱫᱚ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱫᱤᱱ ᱨᱮ ᱧᱩᱨᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱚᱥᱚᱱᱛᱚ ᱠᱟᱞ ᱨᱮ ᱱᱟᱣᱟ ᱛᱮ ᱥᱟᱜᱮᱱᱚᱜᱼᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱟᱹᱨ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱥᱮᱡ ᱜᱮ ᱛᱟᱸᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ-ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱥᱮᱡ ᱫᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱵᱟᱦᱟ ᱦᱤᱡᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱨᱮᱭᱟᱲ ᱫᱤᱱ ᱨᱮ ᱡᱚ ᱦᱤᱡᱩᱜᱼᱟ᱾ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱡᱚ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱵᱷᱟᱜᱽ ᱜᱮ ᱜᱳᱞ ᱜᱮᱭᱟ ᱛᱚᱵᱮ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱢᱟᱪᱷᱟ ᱡᱚ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱜᱮᱭᱟ᱾ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱡᱚ ᱫᱚ ᱵᱤᱞᱤ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱟᱥᱟᱝ ᱥᱮ ᱟᱨᱟᱜ ᱜᱮ ᱧᱮᱞᱚᱜᱼᱟ᱾ ᱵᱮᱨᱮᱞ ᱟᱨ ᱵᱤᱞᱤ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱫᱚ ᱡᱚᱢᱚᱜ ᱜᱮᱭᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱚ ᱫᱚ ᱦᱮᱲᱮᱢ ᱥᱮ ᱡᱚᱡᱚ ᱥᱮ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟ ᱜᱮ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱫᱚ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱠᱩ ᱨᱚᱦᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱠᱩ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱟᱜᱼᱟ ᱥᱮ ᱟᱪᱟᱨ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱡᱚ ᱥᱟᱶᱛᱮ [[ᱦᱤᱱᱫᱩ|ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱠᱳᱣᱟᱜ ᱥᱚᱨᱚᱥᱚᱛᱤ ᱯᱩᱡᱟᱹ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱨᱚᱥᱚᱛᱤ ᱯᱩᱡᱟᱹ ᱞᱟᱦᱟᱨᱮ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱵᱟᱹᱠᱩ ᱡᱚᱢᱟ᱾ ᱯᱩᱡᱟᱹ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱵᱷᱳᱜᱽ ᱮᱢ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱠᱚ ᱡᱚᱢᱟ᱾ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱡᱟᱜᱟ [[ᱟᱯᱷᱨᱤᱠᱟ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱫᱚ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱫᱚ [[ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]], [[ᱟᱯᱷᱜᱟᱱᱤᱥᱛᱟᱱ]], ᱪᱤᱱ, ᱢᱟᱞᱚᱭᱥᱤᱭᱟ, ᱚᱥᱴᱨᱮᱞᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱯᱨᱚᱥᱟᱱᱛᱚ ᱢᱚᱦᱟᱥᱟᱜᱚᱨᱤᱭᱚ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱠᱚᱨᱮ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ᱾ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱫᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱘- ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱐ ᱠᱮᱡᱤ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ᱾ ᱑᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱵᱚᱭᱚᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱨᱮ ᱜᱮᱨᱮ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱡᱚᱜᱼᱟ᱾ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱨᱮᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱᱤᱡᱽ ᱫᱨᱚᱵᱵᱚ ᱟᱨ ᱵᱷᱤᱴᱟᱢᱤᱱ ᱮᱹ ᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ == ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱠᱚ == <gallery> Zizyphus mauritiana tree.jpg|ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱫᱟᱨᱮ Zizyphus mauritiana bark.jpg|ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱫᱟᱨᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱨᱛᱟ Jujube.jpg|ᱵᱮᱨᱮᱞ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ Ziziphus jujuba MS 2461.JPG|ᱨᱚᱦᱚᱲ ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ YosriPokokBidaraBunga.jpg|ᱡᱟᱹᱱᱩᱢ ᱥᱟᱠᱟᱢ </gallery> == ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟ.ᱠᱷᱭᱟ.ᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱚ]] 72l2kn331acr76zdhgq43kd2h16mjls ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱜᱩᱢᱞᱟ 0 21344 176293 175701 2025-07-11T06:36:24Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176293 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱰᱩᱢᱨᱤ | nickname = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per Wikipedia:INDISCRIPT policy --> | settlement_type = ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Jharkhand#India | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|23.168889|84.136306|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | subdivision_type2 = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱩᱢᱞᱟ]] | government_type = ᱯᱷᱮᱰᱮᱨᱟᱞ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱟᱥᱤ | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = 373.27 | population_total = 49134 | population_as_of = 2011 | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | leader_title1 = | leader_name1 = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]], [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱘᱓᱕᱒᱐᱗ | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ/STD ᱠᱳᱰ | area_code = ᱐᱖᱕᱒᱔ | registration_plate = JH 07 | blank1_name_sec1 = ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ | blank1_info_sec1 = ᱖᱙.᱘᱓% | blank2_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱞᱚᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱞᱚᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ]] | blank3_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank3_info_sec1 = [[ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱜᱩᱢᱞᱟ]] | website = {{URL|gumla.nic.in/}} | footnotes = }} '''ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ [[ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱮᱱᱯᱩᱨ ᱡᱚᱜᱚ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱥᱚᱱᱤᱭᱟᱹ ᱠᱷᱚᱸᱰᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱩᱥᱩᱞᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱚᱠᱚᱭ ᱫᱚ ''ᱯᱟᱴ'' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱒,᱕᱐᱐ ᱯᱷᱤᱴ ᱠᱷᱚᱱ ᱓,᱐᱐᱐ ᱯᱷᱤᱴ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ''ᱯᱟᱴ'' ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱤᱥᱩᱱᱯᱩᱨ, ᱪᱮᱱᱯᱩᱨ, ᱟᱨ ᱜᱷᱟᱜᱷᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱥᱩᱞ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱮᱛᱟᱨᱦᱟᱴ]] ᱯᱟᱴ (᱓,᱓᱕᱖ ᱯᱷᱤᱴ), ᱞᱚᱢᱤᱛᱤ ᱯᱟᱴ ᱫᱚ (᱓,᱗᱗᱗ ᱯᱷᱤᱴ) ᱟᱨ ᱜᱚᱞᱜᱚᱴ ᱯᱟᱴ ᱫᱚ (᱓,᱘᱒᱓ ᱯᱷᱤᱴ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱰᱷᱤᱯᱟᱹ ᱚᱛᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱒,᱓᱐᱐ ᱯᱷᱤᱴ ᱩᱥᱩᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/20/2021_PART_A_DCHB_GUMLA.pdf|title = District Census Handbook, Gumla, Series 21, Part XII A| work= page 7: Natural Divisions|publisher= Directorate of Census Operations Jharkhand | access-date = 7 October 2021}}</ref><ref>{{cite web| url = https://www.britannica.com/place/Chota-Nagpur |title = Chota Nagpur plateau |publisher= Britannica| access-date = 7 October 2021}}</ref> ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱤᱸᱜᱤᱱᱟᱜ ᱯᱮᱭᱟ ᱢᱩᱬ ᱜᱟᱰᱟ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ ᱠᱩᱭᱞᱤ ᱜᱟᱰᱟ, ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱟᱲᱚ ᱜᱟᱰᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱸᱠᱷ ᱜᱟᱰᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.nrcddp.org/District_Plans/Gumla_BRGF_District_Plan_2011-12.pdf |title = District Gumla Backward Region Grant Fund, Annual Action Plan 2011-12 |work= page 6| publisher= District administration - Gumla| access-date = 7 October 2021}}</ref> ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱞᱟᱛᱮᱦᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱢᱚᱦᱩᱣᱟᱫᱟᱱᱚᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱚᱦᱩᱣᱟᱫᱟᱱᱚᱨ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱪᱮᱱᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱜᱩᱢᱞᱟ|ᱪᱮᱱᱯᱩᱨ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ [[ᱪᱷᱚᱛᱛᱤᱥᱜᱚᱲ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱞᱨᱟᱢᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱟᱞᱵᱟᱨᱴ ᱮᱠᱠᱟ (ᱡᱚᱨᱤ) ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱟᱞᱵᱟᱨᱴ ᱮᱠᱠᱟ (ᱡᱚᱨᱤ)]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ [[ᱠᱩᱥᱢᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱩᱥᱢᱤ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱪᱷᱚᱛᱛᱤᱥᱜᱚᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱞᱨᱟᱢᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱨᱟᱢᱟᱱᱩᱡᱽᱜᱚᱸᱡᱽ]] ᱟᱨ ᱵᱚᱞᱨᱟᱢᱯᱩᱨ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://www.mapsofindia.com/maps/jharkhand/tehsil/gumla.html | title = Gumla CD block/ Tehsil map | publisher = Maps of India | accessdate = 6 October 2021}}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.mapsofindia.com/maps/jharkhand/tehsil/latehar.html | title = Letehar CD block/ Tehsil map | publisher = Maps of India | accessdate = 6 October 2021}}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.mapsofindia.com/maps/chhattisgarh/tehsil/balrampur.html | title = Balrampur Tehsil map | publisher = Maps of India | accessdate = 6 October 2021}}</ref> ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱓᱗᱓.᱒᱗ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=census2011>{{cite web| url = https://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/2021_PART_B_DCHB_GUMLA.pdf|title = District Census Handbook, Gumla, Series 21, Part XII B| work= Pages 26-27: District primary census abstract, 2011 census |publisher= Directorate of Census Operations Jharkhand | access-date = 5 October 2021}}</ref> ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://jhpolice.gov.in/gumla| title = District Police Profile - Gumla| publisher = Jharkhand Police| access-date = 5 October 2021| archive-date = 5 October 2021| archive-url = https://web.archive.org/web/20211005032328/https://jhpolice.gov.in/gumla| url-status = dead}}</ref> ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱟᱨ ᱫᱚ [[ᱰᱩᱢᱨᱤ, ᱜᱩᱢᱞᱟ|ᱰᱩᱢᱨᱤ]] ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/20/2021_PART_A_DCHB_GUMLA.pdf |title = District Census Handbook, Gumla, Series 21, Part XII A| work= Map of Gumla district on the fifth page |publisher= Directorate of Census Operations Jharkhand | access-date = 5 October 2021}}</ref> ==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ== ===ᱦᱚᱲ ᱮᱞ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱔᱘,᱑᱓᱔ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱜᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱓᱔,᱘᱘᱕ (᱕᱑%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱒᱔,᱒᱔᱙ (᱔᱙%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐-᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱨᱤᱱ ᱫᱚ ᱘,᱐᱓᱖ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱑,᱐᱓᱘ (᱒.᱑᱑%) ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱔᱐,᱓᱘᱙ (᱘᱒.᱒᱐%) ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=census2011/> ===ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱒᱘,᱗᱐᱔ (᱖ ᱥᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱖᱙.᱘᱓%) ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱖,᱑᱙᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱚᱲᱟ (᱖ ᱥᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱜ ᱮᱞ ᱗᱗.᱘᱗%) ᱟᱨ ᱑᱒,᱕᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ (᱖ ᱥᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱩᱢᱚᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱭᱟᱜ ᱮᱞ ᱖᱑.᱕᱙%) ᱾<ref name=census2011/> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱖᱖.᱙᱒% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱖᱗.᱖᱓% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/prov_data_products_jharkhand.html | title= Provisional Population Totals Paper 1 of 2011: Jharkhand |work= Provisional Population Totals, Literacy Rate in 2011 column |publisher= Registrar General and Census Commissioner, Government of India | access-date = 7 October 2021}}</ref> ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱗᱔.᱐᱔% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="censusindia.gov.in">{{cite web|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/india/Final_PPT_2011_chapter6.pdf |title=Ranking of states and union territories by literacy rate: 2011|work= Page 110| publisher=Government of India| access-date = 7 October 2021}}</ref> {{ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ|collapsible=y}} ===ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ=== {{Pie chart |caption = '''ᱰᱩᱨᱢᱤ ᱡᱚᱜᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ''' |label1 = [[ᱠᱩᱨᱩᱠᱷ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱠᱩᱨᱩᱠᱷ]] |value1= 57.74 |color1 = pink |label2 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] |value2 = 41.24 |color2 = orange |label3 = ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ |value3 = 1.02|color3 = grey }} ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱡᱚᱜᱚ-ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ, [[ᱠᱩᱨᱩᱠᱷ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱠᱩᱨᱩᱠᱷ]] ᱫᱚ ᱓᱘,᱓᱗᱐ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱟᱭᱳ ᱟᱲᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱕᱗.᱗᱔% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] ᱫᱚ (᱒᱐,᱓᱖᱖/᱔᱑.᱒᱔%), [[ᱢᱩᱱᱰᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱢᱩᱱᱰᱟᱨᱤ]] ᱫᱚ (᱔᱑᱘/᱗.᱗᱔%), ᱟᱭᱳ ᱟᱲᱟᱝ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ (᱕᱐᱐/᱑.᱐᱒%) ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱟᱭᱳ ᱟᱲᱟᱝ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱑᱖,᱘᱖᱔ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱥᱟᱫᱽᱨᱤ/ᱥᱟᱫᱟᱱ, ᱒,᱐᱘᱗ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭᱟᱜ ᱟᱭᱳ ᱟᱲᱟᱝ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fcensusindia.gov.in%2F2011census%2FC-16%2FDDW-C16-STMT-MDDS-2000.XLSX&wdOrigin=BROWSELINK | title = C-16 Population by Mother Tongue| work= Census of India 2011| publisher = Registrar General and Census Commissioner of India| access-date =11 January 2022}}</ref> }}</ref> {{bar box |title=ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱡᱚᱜᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ |titlebar=#FCD116 |left1= |float=left |bars= {{bar percent|[[ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱤᱥᱟᱹᱭ]]|dodgerblue|51.90}} {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|darkorange|19.40}} {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|green|1.51}} {{bar percent|ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱵᱟᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ|magenta|0.49}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚᱣᱟᱜ|grey|26.71}} }} ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱰᱩᱢᱨᱤ ᱡᱚᱜᱚ-ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ, [[ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱒᱕,᱕᱐᱒ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱕᱑.᱙᱐% ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ 'ᱮᱴᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚᱣᱟᱜ' ᱮᱞ ᱫᱚ (᱑᱓,᱑᱒᱓/᱒᱖.᱗᱑%), [[ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱞ ᱫᱚ (᱙,᱕᱓᱐/᱑᱙.᱔᱐%), [[ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱞ ᱫᱚ (᱗᱔᱐/᱑.᱕᱑%), ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱩ ᱦᱚᱲ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱵᱟᱝ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱜᱼᱟ (᱒᱓᱙/᱐.᱔᱙%) ᱾<ref>{{cite web | url = https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fwww.censusindia.gov.in%2F2011census%2FC-01%2FDDW20C-01%2520MDDS.XLS&wdOrigin=BROWSELINK | title = C1 Population by Religious Community 2011| work = 2011 Census of India | publisher = Registrar General and Census Commissioner of India | access-date =23 January 2022}}</ref> ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱗᱐᱖,᱗᱕᱔ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱖᱘.᱙᱔% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱵᱷᱤᱛᱤᱨ ᱨᱤᱱ ᱰᱷᱮᱨ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱤᱱ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱚᱨᱟᱶ, [[ᱫᱷᱟᱸᱜᱚᱲ]] ᱫᱚ (᱖᱒.᱖᱓%), ᱢᱩᱸᱰᱟᱹ, ᱯᱟᱛᱚᱨ (᱑᱑.᱗᱐%), ᱠᱷᱟᱰᱤ, ᱰᱷᱮᱞᱠᱤ [[ᱠᱷᱟᱲᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱠᱷᱟᱰᱤᱭᱟ]], ᱫᱩᱫᱷ ᱠᱷᱟᱰᱤᱭᱟ, ᱡᱤᱞ ᱠᱷᱟᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚ (᱙.᱐᱗%), ᱞᱳᱦᱨᱟᱥ ᱫᱚ (᱕.᱗᱗%) ᱟᱨ ᱪᱤᱠ ᱵᱟᱨᱮᱠ ᱫᱚ (᱒.᱕᱗%) ᱾<ref>{{cite web| url= https://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/20/2021_PART_A_DCHB_GUMLA.pdf |title = District Census Handbook Lohardaga, Series 20, Part XII A, 2011 census|work = page 31: Scheduled castes and scheduled tribes| publisher= Directorate of Census Operations Jharkhand | access-date = 9 October 2021}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ==ᱠᱟᱞᱪᱟᱨ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] hdix07gmo7slbu8l0jou989hdk7kifh ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ 0 21358 176335 111982 2025-07-11T10:19:44Z MT731 2184 176335 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian constituency | type = SLA | reservation = ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ | name = ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ | map_image = Ghatsila constituency map.svg | state = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | loksabha_cons = [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱞᱳᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ]] | district = [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ]] | latest_election_year = [[᱒᱐᱒᱔ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔]] | established = ᱒᱐᱐᱐ | mla = [[ᱨᱟᱢᱫᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ]] | party = {{Party index link|ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ}} | electors = {{formatnum:242798}} | constituency_no = ᱔᱕ }} '''ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=jhceo>{{cite web |url=http://164.100.150.3/ceoweb_bk/ACPCList.htm |title=AC & PC List- Jharkhand |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191218152343/http://164.100.150.3/ceoweb_bk/ACPCList.htm |archive-date=18 December 2019}}</ref> ᱒᱐᱐᱐ ᱥᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱬᱟᱝ, ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ [[ᱵᱤᱦᱟᱨ]] ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱢᱤᱫ ᱧᱮᱱᱮᱞ== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱸᱥᱫᱤᱭ ᱟᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱟᱸᱫᱮ, ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱢᱚᱥᱟᱵᱩᱱᱤ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ (ᱯᱚᱞᱟᱥᱵᱩᱱᱤ, ᱚᱥᱛᱟ ᱠᱚᱭᱞᱤ, ᱱᱩᱱᱤᱭᱟᱹ, ᱠᱩᱢᱟᱨᱥᱚᱞ, ᱵᱟᱨᱟᱠᱚᱝᱡᱤᱭᱟ, ᱵᱚᱢᱟᱨᱚ ᱵᱚᱸᱜᱚᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱫᱟᱢᱩᱰᱤᱦ ᱟᱹᱛᱩ ᱯᱚᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱪᱷᱟᱰᱟ ᱠᱟᱛᱮ) ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱨᱟᱠᱷᱟ ᱫᱚᱦᱚ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ (ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ) ᱫᱚ [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱞᱳᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ (ᱞᱳᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ)]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://upload.indiacode.nic.in/showfile?actid=AC_CEN_3_20_00030_200233_1517807324510&type=order&filename=Delimitation%20Order,2008.pdf | title = Delimitation of Parliamentary and Assembly Constituencies Order, 2008 | work = East Singhbhum District Page 169-170, Extent of Parliamentary constitutencies Page 174 | publisher =Election Commission of India | access-date = 11 December 2021}}</ref> == ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ == *᱒᱐᱑᱙: [[ᱨᱟᱢᱫᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ]], [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] *᱒᱐᱑᱔: [[ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ]], [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] *᱒᱐᱐᱙: [[ᱨᱟᱢᱫᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ]], [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] *᱒᱐᱐᱕: [[ᱯᱨᱟᱫᱤᱯ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱵᱟᱞᱢᱩᱪᱩ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] *᱒᱐᱐᱐: [[ᱯᱨᱟᱫᱤᱯ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱵᱟᱞᱢᱩᱪᱩ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] *᱑᱙᱙᱕: [[ᱯᱨᱟᱫᱤᱯ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱵᱟᱞᱢᱩᱪᱩ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] *᱑᱙᱙᱐: [[ᱥᱩᱨᱡᱚ ᱥᱤᱝ ᱵᱮᱥᱨᱟ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ *᱑᱙᱘᱕: ᱠᱚᱨᱚᱱ ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚ ᱢᱟᱹᱨᱰᱤ, [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] *᱑᱙᱘᱐: [[ᱴᱤᱠᱟᱹ ᱨᱟᱢ ᱢᱟᱹᱡᱷᱤ]], ᱵᱷᱟᱠᱯᱟ *᱑᱙᱗᱗: [[ᱴᱤᱠᱟᱹ ᱨᱟᱢ ᱢᱟᱹᱡᱷᱤ]], ᱵᱷᱟᱠᱯᱟ *᱑᱙᱗᱒: [[ᱴᱤᱠᱟᱹ ᱨᱟᱢ ᱢᱟᱹᱡᱷᱤ]], ᱵᱷᱟᱠᱯᱟ ==ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱚᱨᱡᱚ ᱠᱚ== ===᱒᱐᱑᱙=== {{Election box begin | title=ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ, ᱒᱐᱑᱙: ᱜᱷᱟᱴᱥᱤᱞᱟᱹ<ref name=election2019>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/11813-jharkhand-legislative-assembly-election-2019/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2019 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref>}} {{Election box candidate with party link |party = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ|JMM]] |candidate = ᱨᱟᱢᱫᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱖᱓,᱕᱓᱑ |percentage = ᱓᱗.᱕᱐ |change = {{increase}}9.00 }} {{Election box candidate with party link |party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|BJP]] |candidate = ᱞᱚᱠᱷᱚᱱ ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚ ᱢᱟᱹᱨᱰᱤ |votes = ᱕᱖,᱘᱐᱗ |percentage = ᱓᱓.᱕᱐ |change = {{increase}}1.00 }} {{Election box candidate with party link |party = [[ᱚᱞ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱤᱥᱴᱩᱰᱮᱱᱴ ᱭᱩᱱᱤᱭᱚᱱ|AJSU]] |candidate = ᱯᱨᱟᱫᱤᱯ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱵᱟᱞᱢᱩᱪᱩ |votes = ᱓᱑,᱙᱑᱐ |percentage = ᱑᱘.᱘᱐ |change = }} {{Election box candidate with party link |party = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱯᱤᱯᱩᱞ ᱯᱟᱨᱴᱤ|JPP]] |candidate = ᱥᱩᱨᱡᱚ ᱥᱤᱝ ᱵᱮᱥᱨᱟ |votes = ᱒,᱒᱒᱕ |percentage = ᱑.᱓ |change = }} {{Election box candidate with party link |party = [[ᱵᱷᱟᱠᱯᱟ|CPI]] |candidate = ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱭ ᱢᱩᱨᱢᱩ |votes = ᱑,᱘᱖᱘ |percentage = ᱑.᱑ |change = {{decrease}}0.40 }} {{Election box candidate with party link |party = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱠᱟᱥ ᱢᱚᱨᱪᱟ (ᱯᱨᱟᱡᱟᱛᱟᱱᱛᱨᱤᱠ)|JVM]] |candidate = ᱰᱨ. ᱥᱩᱱᱤᱛᱟ ᱫᱮᱵᱽᱫᱩᱛ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱑,᱗᱓᱘ |percentage = ᱑.᱐ |change = {{decrease}}0.20 }} {{Election box majority |votes = ᱖,᱗᱒᱔ |percentage = |change = }} {{Election box turnout |votes = |percentage = |change = }} {{Election box gain with party link |winner = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ|JMM]] |loser = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|BJP]] |swing = }} {{Election box end}} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{coord|22.585|86.479|display=title}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ]] 6uyppsxvl78y52bwmbygiwbi0gt2fyw ᱛᱚᱨᱯᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ 0 22107 176336 114726 2025-07-11T10:32:14Z MT731 2184 176336 wikitext text/x-wiki '''ᱛᱚᱨᱯᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ''' ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=jhceo>{{cite web |url=http://164.100.150.3/ceoweb_bk/ACPCList.htm |title=AC & PC List- Jharkhand |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191218152343/http://164.100.150.3/ceoweb_bk/ACPCList.htm |archive-date=18 December 2019}}</ref><ref name=delimitation2008>{{cite web |title=Schedule – XIII of Constituencies Order, 2008 of Delimitation of Parliamentary and Assembly constituencies |publisher=[[Election Commission of India]] |url=http://eci.nic.in/eci_main/CurrentElections/CONSOLIDATED_ORDER%20_ECI%20.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101005180821/http://eci.nic.in/eci_main/CurrentElections/CONSOLIDATED_ORDER%20_ECI%20.pdf |archive-date=5 October 2010 |access-date=13 October 2021 }}</ref> ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱮ.ᱮᱢ.ᱮᱢ ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ ᱫᱚ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ ᱫᱚ ᱔᱓ ᱵᱷᱳᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾{{Pie chart|caption=[[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ|ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱯᱚᱱᱚᱛ]] ᱵᱮᱜᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱬᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾|label1=[[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ|ᱡᱮ.ᱮᱢ.ᱮᱢ]]|value1=60|color1={{party color|Jharkhand Mukti Morcha}}|label2=[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ]]|value2=40|color2={{party color|Bharatiya Janta Party}}}} ==ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ== *᱒᱐᱐᱕: [[ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ]],<ref name=election2005>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3785-jharkhand-2005/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2005 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] *᱒᱐᱐᱙: [[ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ]],<ref name=election2009>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3786-jharkhand-2009/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2009 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] *᱒᱐᱑᱔: [[ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ]],<ref name=election2014>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3787-jharkhand-2014/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2014 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] *᱒᱐᱑᱙: [[ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ]],<ref name=election2019>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/11813-jharkhand-legislative-assembly-election-2019/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2019 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ==ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱚᱛᱚ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ== *[[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ}} {{coord|22.94|85.09|display=title}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ]] 1oyesplqpp1kowxrrw2r8i438v2bla5 176337 176336 2025-07-11T10:36:15Z MT731 2184 176337 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian constituency | type =SLA | reservation =ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ | name =ᱛᱚᱨᱯᱟ | map_image =Torpa constituency map.svg | state =[[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | loksabha_cons =[[ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ]] | established = ᱒᱐᱐᱐ | district =[[ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ]] | latest_election_year = [[᱒᱐᱒᱔ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔]] | mla = [[ᱥᱩᱫᱤᱯ ᱜᱩᱫᱷᱤᱭᱟ]] | party = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] | electors = {{formatnum:181744}} | constituency_no = ᱕᱙}} '''ᱛᱚᱨᱯᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ''' ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=jhceo>{{cite web |url=http://164.100.150.3/ceoweb_bk/ACPCList.htm |title=AC & PC List- Jharkhand |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191218152343/http://164.100.150.3/ceoweb_bk/ACPCList.htm |archive-date=18 December 2019}}</ref><ref name=delimitation2008>{{cite web |title=Schedule – XIII of Constituencies Order, 2008 of Delimitation of Parliamentary and Assembly constituencies |publisher=[[Election Commission of India]] |url=http://eci.nic.in/eci_main/CurrentElections/CONSOLIDATED_ORDER%20_ECI%20.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101005180821/http://eci.nic.in/eci_main/CurrentElections/CONSOLIDATED_ORDER%20_ECI%20.pdf |archive-date=5 October 2010 |access-date=13 October 2021 }}</ref> ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱮ.ᱮᱢ.ᱮᱢ ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ ᱫᱚ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ ᱫᱚ ᱔᱓ ᱵᱷᱳᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾{{Pie chart|caption=[[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ|ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱯᱚᱱᱚᱛ]] ᱵᱮᱜᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱬᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾|label1=[[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ|ᱡᱮ.ᱮᱢ.ᱮᱢ]]|value1=60|color1={{party color|Jharkhand Mukti Morcha}}|label2=[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ]]|value2=40|color2={{party color|Bharatiya Janta Party}}}} ==ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ== *᱒᱐᱐᱕: [[ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ]],<ref name=election2005>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3785-jharkhand-2005/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2005 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] *᱒᱐᱐᱙: [[ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ]],<ref name=election2009>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3786-jharkhand-2009/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2009 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] *᱒᱐᱑᱔: [[ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ]],<ref name=election2014>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3787-jharkhand-2014/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2014 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] *᱒᱐᱑᱙: [[ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ]],<ref name=election2019>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/11813-jharkhand-legislative-assembly-election-2019/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2019 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ==ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱚᱛᱚ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ== *[[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ}} {{coord|22.94|85.09|display=title}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ]] qkgmbjofgdhx6zm5vp58ru4jmhg41gn 176338 176337 2025-07-11T10:39:11Z MT731 2184 176338 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian constituency | type =SLA | reservation =ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ | name =ᱛᱚᱨᱯᱟ | map_image =Torpa constituency map.svg | state =[[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | loksabha_cons =[[ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ]] | established = ᱒᱐᱐᱐ | district =[[ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ]] | latest_election_year = [[᱒᱐᱒᱔ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔]] | mla = [[ᱥᱩᱫᱤᱯ ᱜᱩᱰᱷᱤᱭᱟ]] | party = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] | electors = {{formatnum:181744}} | constituency_no = ᱕᱙}} '''ᱛᱚᱨᱯᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ''' ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=jhceo>{{cite web |url=http://164.100.150.3/ceoweb_bk/ACPCList.htm |title=AC & PC List- Jharkhand |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191218152343/http://164.100.150.3/ceoweb_bk/ACPCList.htm |archive-date=18 December 2019}}</ref><ref name=delimitation2008>{{cite web |title=Schedule – XIII of Constituencies Order, 2008 of Delimitation of Parliamentary and Assembly constituencies |publisher=[[Election Commission of India]] |url=http://eci.nic.in/eci_main/CurrentElections/CONSOLIDATED_ORDER%20_ECI%20.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101005180821/http://eci.nic.in/eci_main/CurrentElections/CONSOLIDATED_ORDER%20_ECI%20.pdf |archive-date=5 October 2010 |access-date=13 October 2021 }}</ref> ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱮ.ᱮᱢ.ᱮᱢ ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ ᱫᱚ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ ᱫᱚ ᱔᱓ ᱵᱷᱳᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾{{Pie chart|caption=[[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ|ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱯᱚᱱᱚᱛ]] ᱵᱮᱜᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱬᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾|label1=[[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ|ᱡᱮ.ᱮᱢ.ᱮᱢ]]|value1=60|color1={{party color|Jharkhand Mukti Morcha}}|label2=[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ]]|value2=40|color2={{party color|Bharatiya Janta Party}}}} ==ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ== *᱒᱐᱐᱕: [[ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ]],<ref name=election2005>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3785-jharkhand-2005/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2005 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] *᱒᱐᱐᱙: [[ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ]],<ref name=election2009>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3786-jharkhand-2009/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2009 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] *᱒᱐᱑᱔: [[ᱯᱳᱞᱟᱥ ᱥᱩᱨᱤᱱ]],<ref name=election2014>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/3787-jharkhand-2014/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2014 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ]] *᱒᱐᱑᱙: [[ᱠᱳᱪᱮ ᱢᱩᱱᱰᱟ]],<ref name=election2019>{{cite web |url=https://eci.gov.in/files/file/11813-jharkhand-legislative-assembly-election-2019/ |title=Jharkhand General Legislative Election 2019 |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=13 October 2021}}</ref> [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ==ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱚᱛᱚ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ== *[[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ}} {{coord|22.94|85.09|display=title}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ]] mbiv5z60zpkzky993oqmu0oywzkbt5m ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ 0 22229 176302 134158 2025-07-11T06:41:46Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176302 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Jharkhand#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|24|25|12|N|85|58|48|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | subdivision_type2 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = ᱯᱷᱮᱰᱮᱨᱟᱞ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱟᱥᱤ | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 352.41 | elevation_footnotes = | elevation_m = 323 | population_total = 267,352 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]], [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱘᱒᱕᱔᱑᱒ (ᱨᱟᱡᱽ ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ) | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ/STD ᱠᱳᱰ | area_code = ᱐᱖᱕᱕᱖ | registration_plate = JH - 11 | blank1_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank1_info_sec1 = [[ᱠᱚᱰᱟᱨᱢᱟ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱚᱰᱟᱨᱢᱟ]] | blank2_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ]] | website = {{URL|giridih.nic.in/}} | footnotes = }} '''ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ [[ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱷᱳᱨᱤ ᱢᱚᱦᱩᱣᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ<ref>{{cite web| url = http://www.hindustantimes.com/india-news/ranchi/jharkhand-gets-five-new-sub-divisions/article1-1190747.aspx| archive-url = https://web.archive.org/web/20140304220846/http://www.hindustantimes.com/india-news/ranchi/jharkhand-gets-five-new-sub-divisions/article1-1190747.aspx| url-status = dead| archive-date = March 4, 2014|title = Jharkhand gets five new sub-divisions| work= HT Ranchi|publisher= Hindustan Times, 4 March 2014| access-date = 6 October 2014}}</ref> ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱠᱷᱚᱸᱰᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ==ᱢᱤᱫ ᱧᱮᱱᱮᱞ== ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱰᱷᱤᱯᱟᱹ ᱚᱛᱮᱛ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱰᱷᱤᱯᱟᱹ ᱚᱛᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ {{coord|24|25|12|N|85|58|48|E}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱓᱓᱖ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑,᱑᱐᱒ ᱯᱷᱤᱴ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/38/Dhanwar.html Falling Rain Genomics, Inc - Dhanwar]</ref> ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱜᱟᱶᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱟᱶᱟ]], [[ᱛᱤᱥᱨᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱛᱤᱥᱨᱤ]] ᱟᱨ [[ᱫᱮᱣᱨᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱫᱮᱣᱨᱤ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱡᱚᱢᱩᱣᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱡᱚᱢᱩᱣᱟ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ [[ᱵᱤᱨᱱᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱤᱨᱱᱤ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱠᱚᱰᱟᱨᱢᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ [[ᱰᱳᱢᱪᱟᱸᱪ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱰᱳᱢᱪᱟᱸᱪ]] ᱟᱨ [[ᱢᱟᱨᱠᱟᱪᱳ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱟᱨᱠᱟᱪᱳ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/2004_PART_B_DCHB_GIRIDIH.pdf | title= 2011 District Census Handbook Giridih, Series 21, Part XII B| work= Map on Page 3 |publisher= Directorate of Census Operations, Jharkhand| access-date = 23 September 2017}}</ref><ref>{{cite web| url = https://www.mapsofindia.com/maps/jharkhand/tehsil/giridh.html | title= CD Block/ Tehsil Map of Giridih|publisher= Maps of India| access-date = 23 September 2017}}</ref> ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱓᱕᱒.᱔᱑&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ<sup>᱒</sup> ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱓᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ, ᱒᱗᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ,ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ|ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ]] ᱫᱚ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱷᱟᱨᱣᱟᱨ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://desjharkhand.nic.in/publications.html | title = District Statistical Handbook, Giridih | work = Tables 2.1, 2.4 | publisher = Directorate of Economics and Statistics, Department of Planning and Development, Jharkhand | access-date = 23 September 2017 }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱗.᱑᱗% ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱵᱤᱨ ᱫᱟᱯᱟᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=dchb1>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/2004_PART_B_DCHB_GIRIDIH.pdf | title= 2011 District Census Handbook Giridih, Series 21, Part XII B| work= Map on Page 3 |publisher= Directorate of Census Operations, Jharkhand| access-date = 23 September 2017}}</ref><ref name=admin>{{cite web | url = http://giridih.nic.in/block.html | title = Giridih | publisher = District Administration, Giridih | access-date = 23 September 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110527171358/http://giridih.nic.in/block.html | archive-date = 27 May 2011 | url-status = dead }}</ref> ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱤᱨᱜᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱟᱠᱳ ᱜᱟᱰᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=admin/> ==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ== ===ᱦᱚᱲ ᱮᱞ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱒᱖᱗,᱓᱕᱒ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱕᱘,᱕᱗᱕ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱘,᱗᱗᱗ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱓᱘,᱓᱘᱐ (᱕᱒%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱑᱒᱘,᱙᱗᱒ (᱔᱘%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐-᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚᱫᱚ ᱕᱐,᱔᱐᱓ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱓᱕,᱒᱐᱐ (᱑᱓.᱑᱗%) ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱒,᱐᱖᱔ (᱐.᱗᱗%) ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=census2011>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/Houselisting-housing-JK.html |title = 2011 Census C.D. Block Wise Primary Census Abstract Data(PCA) | work= Jharkhand – District-wise CD Blocks|publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | access-date = 23 September 2017}}</ref> ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ): [[ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ]] (᱘,᱗᱗᱗) ᱾<ref name=census2011/> ===ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱔᱑,᱙᱖᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ (᱖᱕.᱔᱔%) ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱘᱙,᱕᱖᱒ (᱗᱙.᱖᱓%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱕᱒,᱔᱐᱑ (᱕᱐.᱑᱖%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ (ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ) ᱫᱚ ᱒᱙.᱔᱗% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=census2011/> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, [[ᱠᱷᱩᱸᱴᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱖᱓.᱑᱔% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=censushandbook2011>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/2004_PART_B_DCHB_GIRIDIH.pdf | title= District Census Handbook Giridih 2011 Series- 21, Part XII B|work= Page 17 |publisher= Directorate of Census Operations Jharkhand | access-date = 23 September 2017}}</ref> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱖᱖.᱔᱑% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾[<ref name=censushandbook2011/> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱗᱔.᱐᱔% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.census2011.co.in/literacy.php | title= Literacy in India| work= Census 2011 |publisher= Census population 2015 data | access-date = 23 September 2017}}</ref> {{ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ|collapsible=y}} ===ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ=== {{bar box |title=ᱫᱷᱟᱨᱣᱟᱲ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑)<ref name="Religion">{{cite web |title=Table C-01 Population By Religion - Jharkhand|url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11377/download/14490/DDW20C-01%20MDDS.XLS|website=census.gov.in|publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> |titlebar=#Fcd116 |left1=ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ |right1=ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ |float=left |bars= {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|darkorange|72.92}} {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|green|26.87}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱵᱟᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ|black|0.21}} }} {{Pie chart |caption = ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑)<ref name="language">{{Cite web |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/10207/download/13319/DDW-C16-STMT-MDDS-2000.XLSX|title=Table C-16 Population by Mother Tongue: Jharkhand|website=censusindia.gov.in|publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> |label1 = [[ᱠᱷᱳᱨᱴᱷᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱠᱷᱳᱨᱴᱷᱟ]] |value1 = 78.08 |color1 = red |label2 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] |value2 = 17.69 |color2 = orange |label3 = [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱨᱫᱩ]] |value3 = 3.13 |color3 = green |label4 = ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚ|value4 = 1.10 |color4 = grey }} [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]] ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱨᱟᱡᱽᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ==ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱫᱷᱟᱱᱣᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱙᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱯᱨᱤ-ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ, ᱒᱑᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ, ᱙᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ, ᱑᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱥᱮᱠᱚᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ, ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱥᱤᱱᱤᱭᱟᱹᱨ ᱥᱮᱠᱚᱱᱰᱟᱨᱤ, ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱕᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱫᱚ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ ᱾<ref name=directory>{{cite web| url = https://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/20/2004_PART_A_DCHB_GIRIDIH.pdf| title= District Census Handbook Giridih, 2011, Series 21, Part XII A | work= Page 1175-1176 |publisher= Directorate of Census Operations, Jharkhand| access-date = 8 December 2020}}</ref> <br/><small>*ᱥᱤᱱᱤᱭᱟᱹᱨ ᱥᱮᱠᱚᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱚᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱤᱱᱴᱟᱨ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾</small> ==ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] snuikkxagwu5zuajixioeoni10dah7u ᱠᱩᱰᱩ ᱵᱚᱱᱚᱛ 0 22678 176306 175712 2025-07-11T06:43:19Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176306 wikitext text/x-wiki {{Santali wikipedia 5th year Anniversary edit-a-thon}} {{Infobox settlement | name = ᱠᱩᱰᱩ | nickname = | settlement_type = ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India Jharkhand#India | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|23.5644|84.8192|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | subdivision_type2 = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ]] | government_type = ᱯᱷᱮᱰᱮᱨᱟᱞ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱟᱥᱤ | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = 217.42 | population_total = 84827 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | leader_title1 = | leader_name1 = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]], [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱘᱓᱕᱒᱑᱓ | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ/STD ᱠᱳᱰ | area_code = ᱐᱖᱕᱒᱖ | registration_plate = JH 08 | blank1_name_sec1 = ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ | blank1_info_sec1 = ᱖᱗.᱓᱖% | blank2_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ]] | blank3_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank3_info_sec1 = [[ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ]] | website = {{URL|lohardaga.nic.in/}} | footnotes = }} '''ᱠᱩᱰᱩ ᱵᱚᱱᱚᱛ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ [[ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱡᱚᱜᱚ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱠᱷᱚᱸᱰᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱠᱩᱰᱩ {{coord|23.5644|84.8192|display=inline}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱩᱰᱩ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱞᱟᱛᱮᱦᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱪᱟᱸᱫᱽᱣᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱪᱟᱸᱫᱽᱣᱟ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱪᱟᱱᱦᱳ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱪᱟᱱᱦᱳ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ [[ᱠᱟᱭᱨᱳ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱟᱭᱨᱳ]] ᱟᱨ [[ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱠᱤᱥᱠᱳ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱤᱥᱠᱳ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://www.mapsofindia.com/maps/jharkhand/tehsil/lohardaga.html | title = Lohardaga CD block/ Tehsil map | publisher = Maps of India | accessdate = 1 October 2021}}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.mapsofindia.com/maps/jharkhand/tehsil/latehar.html | title = Latehar CD block/ Tehsil map | publisher = Maps of India | accessdate = 1 October 2021}}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.mapsofindia.com/maps/jharkhand/tehsil/ranchi.html | title = Ranchi CD block/ Tehsil map | publisher = Maps of India | accessdate = 1 October 2021}}</ref> ᱠᱩᱰᱩ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱒᱑᱗.᱔᱒&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ<sup>᱒</sup>.<ref name=census2011>{{cite web| url = https://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/2019_PART_B_DCHB_LOHARDAGA.pdf|title = District Census Handbook, Lohardaga, Series 21, Part XII B| work= Page 27-29: District primary census abstract, 2011 census |publisher= Directorate of Census Operations Jharkhand | access-date = 30 September 2021}}</ref> [[ᱠᱩᱰᱩ, ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ#ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱠᱩᱰᱩ]] ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱠᱩᱰᱩ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://jhpolice.gov.in/lohardaga| title = District Police Profile - Lohardaga| publisher = Jharkhand Police| access-date = 30 September 2021| archive-date = 25 October 2021| archive-url = https://web.archive.org/web/20211025193818/https://www.jhpolice.gov.in/lohardaga| url-status = dead}}</ref> ᱠᱩᱰᱩ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱠᱩᱰᱩ, ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ|ᱠᱩᱰᱩ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/20/2011_PART_A_DCHB_LOHARDAGA.pdf|title = District Census Handbook, Lohardaga, Series 21, Part XII A| work= Map of Lohardaga district on the fifth page |publisher= Directorate of Census Operations Jharkhand | access-date = 30 September 2021}}</ref> ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ===ᱦᱚᱲ ᱮᱞ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱠᱩᱰᱩ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱘᱔,᱘᱒᱗ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱔᱒,᱔᱘᱐ (᱕᱐%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱔᱒,᱓᱔᱗ (᱕᱐%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐-᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚᱫᱚ ᱑᱔,᱖᱘᱕ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱔,᱓᱔᱓ (᱕.᱑᱒%) ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱔᱐,᱒᱘᱖ (᱔᱗.᱔᱙%) ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=census2011/> ===ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱠᱩᱰᱩ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱔᱗,᱒᱔᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ (᱖᱗.᱓᱖%) ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱗,᱒᱖᱕ (᱗᱘.᱐᱕%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱑᱙,᱙᱘᱐ (᱕᱖.᱗᱕%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ (ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ) ᱫᱚ ᱒᱑.᱓᱐% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=census2011/> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱗᱘.᱖᱒% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱖᱖.᱔᱑% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/prov_data_products_jharkhand.html | title= Provisional Population Totals Paper 1 of 2011: Jharkhand |work= Provisional Population Totals, Literacy Rate in 2011 column |publisher= Registrar General and Census Commissioner, Government of India | access-date = 1 October 2021}}</ref> ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚ ᱗᱔.᱐᱔% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="censusindia.gov.in">{{cite web|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/india/Final_PPT_2011_chapter6.pdf |title=Ranking of states and union territories by literacy rate: 2011|work= Page 110| publisher=Government of India| access-date = 1 October 2021}}</ref> {{ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ|collapsible=y}} ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱠᱩᱰᱩ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱯᱨᱤ-ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ, ᱖᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ, ᱓᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ, ᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱥᱮᱠᱚᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ, ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱥᱤᱱᱤᱭᱟᱹᱨ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ, ᱯᱮᱭᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱫᱚ ᱚᱠᱟ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱜᱮ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ ᱾<ref name=directory>{{cite web| url =https://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/20/2011_PART_A_DCHB_LOHARDAGA.pdf | title= District Census Handbook Lohardaga, 2011, Series 21, Part XII A | work= Pages 201-202 |publisher= Directorate of Census Operations, Jharkhand| access-date = 4 October 2021}}</ref> <br/><small>*ᱥᱤᱱᱤᱭᱟᱹᱨ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱚᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱤᱱᱴᱟᱨ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾</small> ==ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] 8g0z932xmt5mih82u2h722k29ju2mma ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ (ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ) 0 22701 176259 174186 2025-07-11T04:30:11Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176259 wikitext text/x-wiki {{Santali wikipedia 5th year Anniversary edit-a-thon}} {{Infobox settlement | name = ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | image_map = Jamboni in Jhargram (West Bengal).svg | pushpin_map = | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|22.451|N|86.879|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | subdivision_type2 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = ᱯᱷᱮᱰᱮᱨᱟᱞ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱟᱥᱤ | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 318.83 | elevation_footnotes = | elevation_m = 79 | population_total = 113,197 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]], [[ᱠᱩᱲᱢᱟᱞᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱠᱩᱲᱢᱟᱞᱤ]], [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱗᱒᱑᱕᱐᱕ (ᱜᱤᱫᱷᱱᱤ)<br/>᱗᱒᱑᱕᱐᱓ (ᱪᱤᱞᱠᱤᱜᱚᱲ) | area_code = ᱐᱓᱒᱒᱑ | registration_plate = WB-34 | blank1_name_sec1 = ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ | blank1_info_sec1 = ᱗᱒.᱖᱓% | blank2_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ]] | blank3_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank3_info_sec1 = [[ᱵᱤᱱᱯᱩᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱤᱱᱯᱩᱨ]] | website = {{URL|jhargram.gov.in/}} [http://jamboniblock.in/ Jamboni Block] | footnotes = }} '''ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮ [[ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱥᱚᱱᱤᱭᱟᱹ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱜᱤᱫᱷᱱᱤ ᱫᱚ {{coord|22.451|N|86.879|E|format=dms|}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱵᱤᱱᱯᱩᱨ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱤᱱᱯᱩᱨ ᱒]] ᱟᱨ [[ᱵᱤᱱᱯᱩᱨ ᱑ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱤᱱᱯᱩᱨ ᱑]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ (ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ)|ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ [[ᱜᱳᱯᱤᱵᱚᱞᱞᱚᱵᱷᱯᱩᱨ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱳᱯᱤᱵᱚᱞᱞᱚᱵᱷᱯᱩᱨ ᱒]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ [[ᱪᱟᱹᱠᱩᱞᱤᱭᱟᱹ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱪᱟᱹᱠᱩᱞᱤᱭᱟᱹ]] ᱟᱨ [[ᱫᱷᱟᱞᱵᱷᱩᱢᱜᱚᱲ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱫᱷᱟᱞᱵᱷᱩᱢᱜᱚᱲ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱢᱤᱫᱽᱱᱟᱯᱩᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱕᱒ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟ:ᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱓᱑᱘.᱘᱓&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ<sup>᱒</sup> ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ, ᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ, ᱘᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱽ (ᱟᱹᱛᱩ ᱵᱟᱹᱭᱥᱤ), ᱓᱓᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱚᱣᱡᱟ ᱟᱨ ᱒᱘᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | title = District Statistical Handbook 2014 Paschim Medinipur | work = Tables 2.1, 2.2 | publisher = Department of Planning and Statistics, Government of West Bengal | access-date = 20 September 2020 }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱜᱤᱫᱷᱱᱤ]] ᱨᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1918_PART_A_DCHB_PASCHIM%20MEDINIPUR.pdf |title = District Census Handbook: Paschim Medinipur | work= Map of Paschim Medinipur with CD Block HQs and Police Stations (on the fifth page) |publisher= Directorate of Census Operations, West Bengal, 2011 | access-date = 20 November 2016 }}</ref> ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ/ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱠᱚᱫᱚ: ᱪᱤᱪᱨᱟ, ᱪᱤᱞᱠᱤᱜᱚᱲ, ᱫᱷᱚᱨᱥᱟ, ᱫᱩᱵᱽᱨᱟ, ᱜᱤᱫᱷᱱᱤ, ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ, ᱠᱚᱯᱜᱟᱨᱤ, ᱠᱮᱸᱫᱽᱰᱟᱝᱜᱽᱩᱤ ᱟᱨ ᱯᱚᱨᱤᱦᱟᱴᱤ ᱾<ref>{{cite web| url = http://wbprd.gov.in/HtmlPage/PANCHAYATS.aspx |title = Directory of District, Subdivision, Panchayat Samiti/ Block and Gram Panchayats in West Bengal |work = Paschim Medinipur - Revised in March 2008 | publisher= Panchayats and Rural Development Department, Government of West Bengal | access-date = 1 August 2016}}</ref> ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ===ᱦᱚᱲ ᱮᱞ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱑᱓,᱑᱙᱗ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱕᱗,᱖᱐᱗ (᱕᱑%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱕᱕,᱕᱙᱐ (᱔᱙%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐-᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱚᱫᱚ ᱑᱓,᱕᱘᱒ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱒᱐,᱔᱘᱔ (᱑᱘.᱑᱐%) ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱓᱒,᱓᱖᱙ (᱒᱘.᱖᱐%) ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=census2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/Houselisting-housing-WB.html |title = CD block wise Primary Census Abstract Data(PCA) | work= 2011 census: West Bengal – District-wise CD Blocks|publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | access-date = 3 May 2016}}</ref> ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ (᱔,᱐᱐᱐+ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): ᱯᱚᱨᱤᱦᱟᱴᱤ (᱔,᱓᱑᱒) ᱾<ref name=census2011/> ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ (᱘᱘᱖), ᱜᱤᱫᱷᱱᱤ (᱑,᱙᱓᱕), ᱪᱤᱞᱠᱤᱜᱚᱲ (᱑,᱕᱕᱓), ᱠᱚᱯᱜᱚᱨᱤ (᱑,᱒᱒᱕) ᱟᱨ ᱪᱤᱪᱨᱟ (᱓,᱑᱑᱖) ᱾<ref name=census2011/> ===ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱗᱒,᱓᱔᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ (᱗᱒.᱖᱓%) ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱑,᱕᱗᱔ (᱘᱒.᱐᱔%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱓᱐,᱗᱗᱔ (᱖᱒.᱘᱘%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ (ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ) ᱫᱚ ᱑᱙.᱑᱕% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=census2011/> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ==ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ== ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ–ᱴᱟᱴᱟᱱᱚᱜᱚᱨ–ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ|ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ-ᱴᱟᱴᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ]] ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱜᱤᱫᱷᱱᱤ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://indiarailinfo.com/train/kharagpur-tatanagar-passenge.r-58021-kgp-to-tata/3390/167/168 |title = 58021 Kharagpur-Tatanagar Passenger |work= Time Table |publisher= indiarailinfo | access-date = 25 July 2016}}</ref> [[ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ]] (ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ) ᱠᱷᱚᱱ [[ᱱᱟᱭᱟᱜᱨᱟᱢ]] (ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱜᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱙ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.wbtrafficpolice.com/state-highways.php |title = List of State Highways in West Bengal | publisher= West Bengal Traffic Police | access-date = 23 August 2016}}</ref> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱠᱚᱯᱜᱟᱨᱤ ᱨᱮ [[ᱥᱮᱵᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤ ᱢᱚᱦᱟᱵᱤᱫᱽᱭᱟᱞᱚᱭ]] ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱤᱫᱽᱭᱟᱥᱟᱜᱚᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱝᱞᱟ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ, ᱤᱝᱞᱤᱥ, ᱱᱟᱜᱟᱢ, ᱧᱮᱱᱮᱞ ᱯᱚᱛᱚᱵ, ᱚᱛᱱᱚᱜ, ᱮᱞᱠᱷᱟ, ᱠᱮᱢᱤᱥᱴᱨᱤ, ᱮᱱᱛᱷᱨᱚᱯᱚᱞᱚᱡᱤ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱮᱢᱚᱜᱤᱡ ᱨᱮ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱠᱚᱨᱥ ᱮᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.collegeadmission.in/SevaBharatiMahavidyalaya/Seva_Bharati_Mahavidyalaya.shtml |title = Seva Bharati Mahavidyalaya |publisher= College Admission | access-date = 28 October 2016}}</ref> ==ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ== ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{Wikivoyage-inline|ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] 3ahixuy2p0z6zp31ickiwvgas4ou7fw ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ 0 23134 176287 175954 2025-07-11T06:34:03Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176287 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ | image_skyline = Raipur BDO Office Main Entrance.jpg | caption = ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱤᱰᱤᱳ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱢᱩᱬ ᱵᱚᱞᱚᱱ ᱫᱩᱣᱟᱹᱨ |image_map = File:Raipur in Bankura (West Bengal).svg | pushpin_map = | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|22.80|N|86.95|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 ={{flagicon image|Emblem of West Bengal (Banglarmukh) before 2018.png}} [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | subdivision_type2 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = ᱢᱟᱬᱛᱮ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱟᱥᱤ | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 364.40 | elevation_footnotes = | elevation_m = 79 | population_total = 171,377 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]], [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱗᱒᱒᱑᱓᱔ (ᱜᱟᱲᱨᱟᱭᱯᱩᱨ)<br />᱗᱒᱒᱑᱖᱒ (ᱯᱷᱩᱞᱠᱩᱥᱢᱟ) | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ/STD ᱠᱳᱰ | area_code = ᱐᱓᱒᱔᱓ | registration_plate = WB-67, WB-68 | blank1_name_sec1 = ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ | blank1_info_sec1 = ᱗᱑.᱓᱓% | blank2_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ]] | blank3_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank3_info_sec1 = [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ]] | website = {{URL|raipurdevelopmentblock.in/}} | iso_code = [[:en:ISO 3166-2:IN|IN-WB]] | footnotes = }} [[File:Raipur BDO Office Main Building.jpg|thumb|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱤᱰᱤᱳ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱢᱩᱬ ᱚᱲᱟᱜ]] '''ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮ [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱠᱷᱟᱛᱲᱟ]] ᱡᱚᱜᱚ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱠᱷᱚᱸᱰᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== [[File:Bakura District.svg|500px|thumb|ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱯᱟᱞᱤᱠᱟ ᱠᱚ ᱫᱮᱠᱷᱟᱣ ᱤᱡ ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱱᱪᱤᱛᱟᱹᱨ]] ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ {{coord|22.80|N|86.95|E|format=dms|}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱠᱮᱴᱮᱡ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱵᱷᱤᱛᱤᱨ ᱨᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱫᱚ ᱪᱷᱚᱴᱟᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱰᱷᱤᱯᱟᱹ ᱚᱛᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf|title =District Census Handbook Bankura |work = pages 13-17 | publisher= Directorate of Census Operations West Bengal | access-date = 8 December 2016}}</ref> ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱠᱷᱟᱛᱲᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱷᱟᱛᱲᱟ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱥᱟᱨᱮᱸᱜᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱟᱨᱮᱸᱜᱟ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ ᱯᱟᱪᱮ ᱢᱮᱫᱤᱱᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱵᱤᱱᱯᱩᱨ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱤᱱᱯᱩᱨ ᱒]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱨᱟᱹᱱᱤᱵᱟᱸᱫᱷ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱨᱟᱹᱱᱤᱵᱟᱸᱫᱷ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf| title = District Census Handbook Bankura, Census of India 2011, Series 20, Part XII A | work = Map on fifth page| publisher = Directorate of census Operations V, West Bengal |access-date = 8 April 2020}}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.mapsofindia.com/maps/westbengal/tehsil/paschim-mednipur.html | title = Paschim Medinipur CD block/ Tehsil Map | publisher = Maps of India |access-date = 8 April 2020}}</ref> ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱓᱖᱙.᱙᱒&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ<sup>᱒</sup> ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ, ᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ, ᱑᱓᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱽ (ᱟᱹᱛᱩ ᱵᱟᱹᱭᱥᱤ), ᱒᱐᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱚᱣᱡᱟ ᱟᱨ ᱑᱙᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ#ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ]] ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | title = District Statistical Handbook 2014 Bankura | work = Tables 2.1, 2.2 | publisher = Department of Planning and Statistics, Government of West Bengal | access-date = 15 May 2020 | archive-date = 21 January 2019 | archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | url-status = dead }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ|ᱜᱟᱨ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ]].<ref>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf |title = District Census Handbook: Bankura | work = Map of Bankura with CD Block HQs and Police Stations (on the fifth page) |publisher = Directorate of Census Operations, West Bengal, 2011 | access-date = 20 November 2016 }}</ref> ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ/ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ: ᱰᱩᱸᱰᱟᱨ, ᱫᱷᱚᱱᱟᱨᱟ, ᱰᱷᱮᱠᱳ, ᱢᱚᱱᱫᱚᱱᱠᱩᱞᱤ, ᱢᱚᱴᱜᱚᱰᱟ, ᱢᱮᱞᱮᱨᱟ, ᱯᱷᱩᱞᱠᱩᱥᱢᱟ, ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱥᱭᱟᱢᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱥᱳᱱᱚᱜᱚᱨᱟ ᱾<ref>{{cite web| url =http://wbprd.gov.in/HtmlPage/PANCHAYATS.aspx |title = Directory of District, Subdivision, Panchayat Samiti/ Block and Gram Panchayats in West Bengal |work = Bankura - Revised in March 2008 | publisher= Panchayats and Rural Development Department, Government of West Bengal | access-date = 27 August 2016}}</ref> ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ===ᱦᱚᱲ ᱮᱞ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱗᱒,᱓᱖᱖ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱖᱕,᱐᱙᱗ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱖,᱒᱘᱐ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱘᱗,᱓᱓᱙ (᱕᱑%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱘᱑,᱐᱓᱘ (᱔᱙%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐-᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚᱫᱚ ᱑᱙,᱗᱐᱒ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱓᱗,᱔᱕᱗ (᱒᱑.᱘᱖%) ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱔᱗,᱓᱙᱘ (᱒᱗.᱖᱖%) ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=census2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/Houselisting-housing-WB.html |title = C.D. Block Wise Primary Census Abstract Data(PCA) | work= 2011 census: West Bengal – District-wise CD Blocks|publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | access-date = 29 August 2016}}</ref> ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱟᱡᱟᱨ]] (᱖,᱒᱘᱐) ᱾<ref name=census2011/> ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): ᱢᱚᱴᱜᱚᱰᱟ (᱕,᱑᱙᱗), ᱢᱚᱱᱰᱚᱱᱠᱩᱞ᱐ (᱔,᱐᱑᱑) ᱟᱨ ᱯᱷᱩᱞᱠᱩᱥᱢᱟ (᱔,᱐᱐᱓) ᱾<ref name=census2011/> ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): ᱢᱮᱞᱮᱨᱟ (᱒,᱐᱖᱖), ᱥᱭᱟᱢᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱯᱩᱨ (᱒,᱒᱖᱘), ᱥᱳᱱᱚᱜᱚᱨᱟ (᱒,᱓᱙᱕), ᱰᱩᱸᱰᱚᱨ (᱑,᱖᱗᱗), ᱫᱷᱚᱱᱟᱨᱟ (᱑,᱘᱓᱒) ᱟᱨ ᱰᱷᱮᱠᱳ (᱑,᱕᱓᱗)<ref name=census2011/> ===ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱐᱘,᱑᱘᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ (᱗᱑.᱓᱓%) ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱖᱓,᱖᱔᱕ (᱘᱒.᱕᱓%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱔᱔,᱕᱔᱓ (᱕᱙.᱗᱔%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ (ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ) ᱫᱚ ᱒᱒.᱗᱙% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾[᱖<ref name=census2011/> {{ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ|collapsible=y}} ===ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ=== {{bar box |title=ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑) |titlebar=#FCD116 |left1= |float=left |bars= {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|darkorange|70.76}} {{bar percent|[[ᱥᱟᱨᱱᱟ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱥᱟᱨᱱᱟ]]|maroon|27.66}} {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|green|1.30}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱵᱟᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ|black|0.28}} }} {{Pie chart |caption = ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑)<ref name="languages"/> |label1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]] |value1 = 72.21 |color1 = orchid |label2 = [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] |value2 = 22.85 |color2 = darkturquoise |label3 = [[ᱠᱩᱲᱢᱟᱞᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱠᱩᱲᱢᱟᱞᱤ]] |value3 = 4.85 |color3 = pink |label4 = ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟᱜ |value4 = 0.09 |color4 = grey }} ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱚᱠᱛᱚ, ᱗᱒.᱒᱑% ᱫᱚ [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], ᱒᱒.᱘᱕% ᱫᱚ [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] ᱟᱨ ᱔.᱘᱕% ᱫᱚ [[ᱠᱩᱲᱢᱟᱞᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱠᱩᱲᱢᱟᱞᱤ]] ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name="languages">{{Cite web |title=Table C-16 Population by Mother Tongue: West Bengal |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/10226/download/13338/DDW-C16-STMT-MDDS-1900.XLSX |website=www.censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ==ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ== ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱖᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧᱟ ᱾ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱔ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱞᱫᱟ ([[ᱯᱩᱨᱩᱞᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱤᱜᱷᱟ ᱯᱷᱳᱥᱳᱨ ([[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱢᱮᱫᱤᱱᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱟᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱙ ᱫᱚ [[ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ]] ([[ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱠᱷᱚᱱ [[ᱱᱟᱭᱟᱜᱨᱟᱢ]] (ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.wbtrafficpolice.com/state-highways.php |title =List of State Highways in West Bengal | publisher= West Bengal Traffic Police | access-date = 23 August 2016}}</ref> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱒᱐᱑᱓-᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱑᱙᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱑᱕,᱘᱔᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱑᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱒,᱒᱒᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱯᱮᱭᱟ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱑,᱕᱐᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱒᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱑᱘,᱓᱔᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | title = District Statistical Handbook 2014 Bankura | work = Tables 4.4 | publisher = Department of Planning and Statistics, Government of West Bengal | access-date = 15 May 2020 | archive-date = 21 January 2019 | archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | url-status = dead }}</ref> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ, ᱒᱙᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱜᱮ ᱵᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱔᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱕᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱒᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url =http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf| title = District Census Handbook, Bankura, 2011, Series 20, Part XII A | work = Page 1293, Appendix I A: Villages by number of Primary Schools and Appendix I B: Villages by Primary, Middle and Secondary Schools | publisher =Directorate of Census Operations, West Bengal. | access-date = 10 April 2020}}</ref> [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱜᱚᱵᱷᱚᱨᱢᱮᱱᱴ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ]] ᱥᱩᱨ [[ᱥᱤᱨᱚᱢᱚᱱᱤᱯᱩᱨ]] ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.rgp-raipur.in/ | title = Raipur Government Polytechnic | publisher = RGP | access-date = 26 March 2018 | archive-date = 25 April 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180425133603/http://www.rgp-raipur.in/ | url-status = dead }}</ref> [[ᱯᱚᱸᱰᱮᱛ ᱨᱟᱹᱜᱷᱩᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱥᱢᱨᱤᱛᱤ ᱢᱚᱦᱟᱵᱤᱫᱽᱭᱟᱞᱚᱭ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱮᱥ.ᱮᱪ ᱔ ᱟᱨ ᱮᱥᱹᱮᱪ ᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱤᱨᱚᱞᱜᱟᱨᱤ ᱢᱳᱲ ᱠᱨᱚᱥᱤᱝ ᱴᱷᱮᱱ ᱵᱟᱨᱟᱜᱟᱨᱤ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.prmsmahavidyalaya.org/ | title = Pandit Raghunath Murmu Smriti Mahavidyalaya | publisher = PRMSM | access-date = 13 December 2016 | archive-date = 6 December 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20161206115942/http://prmsmahavidyalaya.org/ | url-status = dead }}</ref> [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱞᱚᱠ ᱢᱟᱦᱟᱵᱤᱫᱽᱭᱟᱞᱚᱭ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱠᱷᱟᱨᱤᱜᱮᱩᱤᱭᱟ]] ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ|ᱜᱟᱲ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ]] ᱫᱚ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://school.banglarshiksha.gov.in/ws/website/contact/19131609702 |title = Garh Raipur High School | publisher= banglarshiksha.gov.in| access-date = 23 August 2021}}</ref> ==ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ== ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ ᱟᱨ ᱯᱮᱭᱟ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱜᱩᱴ ᱖᱔ ᱵᱮᱰ ᱟᱨ ᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱓᱓ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ ᱡᱚᱜᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | title = District Statistical Handbook 2014 Bankura | work = Tables 3.1, 3.2, 3.3 | publisher = Department of Planning and Statistics, Government of West Bengal | access-date = 15 May 2020 | archive-date = 21 January 2019 | archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | url-status = dead }}</ref> ᱱᱩᱛᱚᱱᱜᱚᱲ ᱨᱮ ᱓᱐ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ, ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱩᱬ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱮᱰᱤᱠᱟᱞ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱚᱴᱜᱚᱰᱟ (᱖ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱟᱨ [[ᱯᱷᱩᱞᱠᱩᱥᱢᱟ]] (᱑᱐ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web | url =https://www.wbhealth.gov.in/other_files/RH.pdf | title =Health & Family Welfare Department | work =Health Statistics – Rural Hospitals | publisher =Government of West Bengal | access-date =10 April 2020 | archive-date =8 October 2022 | archive-url =https://web.archive.org/web/20221008143352/https://www.wbhealth.gov.in/other_files/RH.pdf | url-status =dead }}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.wbhealth.gov.in/other_files/PHC.pdf | title = Health & Family Welfare Department | work = Health Statistics – Primary Health Centres | publisher = Government of West Bengal | access-date = 10 April 2020 | archive-date = 21 April 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180421215645/https://www.wbhealth.gov.in/other_files/PHC.pdf | url-status = dead }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] 9qwfic7mguon03f7jbf4h5zub5pvrmn ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ 0 23145 176300 150622 2025-07-11T06:41:08Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176300 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ | image_skyline = Deulbhira Taldangra block (05).jpg | image_alt = | image_caption = ᱫᱮᱣᱩᱞᱵᱷᱤᱨᱟ ᱯᱟᱨᱥᱵᱷᱚᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱱᱫᱤᱨ | image_map = Taldangra in Bankura (West Bengal).svg | pushpin_map = | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|23.02|N|87.11|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | subdivision_type2 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = ᱢᱟᱬᱛᱮ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱟᱥᱤ | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 349.70 | elevation_footnotes = | elevation_m = 74 | population_total = 147,893 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]], [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱗᱒᱒᱑᱕᱑ (ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ)<br/>᱗᱒᱒᱑᱕᱖ (ᱯᱟᱸᱪᱢᱩᱲᱟ) | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ/STD ᱠᱳᱰ | area_code = ᱐᱓᱒᱔᱔ | registration_plate = WB-67, WB-68 | blank1_name_sec1 = ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ | blank1_info_sec1 = ᱗᱐.᱘᱗% | blank2_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ]], [[ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ]] | blank3_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank3_info_sec1 = [[ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ]], [[ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ]] | website = {{URL|bankura.gov.in/}} | iso_code = [[:en:ISO 3166-2:IN|IN-WB]] | footnotes = }} '''ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮ [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱠᱷᱟᱛᱲᱟ]] ᱡᱚᱜᱚ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱠᱷᱚᱸᱰᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== [[File:Bakura District.svg|500px|thumb|left|ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱯᱟᱞᱤᱠᱟ ᱠᱚ ᱫᱮᱠᱷᱟᱣ ᱤᱡ ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱱᱪᱤᱛᱟᱹᱨ]] ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ {{coord|23.02|N|87.11|E|format=dms|}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱠᱮᱴᱮᱡ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱵᱷᱤᱛᱤᱨ ᱨᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf |title = District Census Handbook Bankura |work = pages 13-17 | publisher= Directorate of Census Operations West Bengal | access-date = 8 December 2016}}</ref> ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱳᱱᱰᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱳᱱᱰᱟ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱯᱟᱪᱮ ᱢᱮᱫᱤᱱᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ|ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ [[ᱜᱚᱲᱵᱮᱛᱟ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱚᱲᱵᱮᱛᱟ ᱒]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ [[ᱥᱤᱢᱞᱟᱯᱟᱞ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱤᱢᱞᱟᱯᱟᱞ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ [[ᱠᱷᱟᱛᱲᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱷᱟᱛᱲᱟ]] ᱟᱨ [[ᱤᱸᱫᱽᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱤᱸᱫᱽᱯᱩᱨ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf| title = District Census Handbook Bankura, Census of India 2011, Series 20, Part XII A | work= Map on fifth page| publisher = Directorate of census Operations V, West Bengal |access-date = 8 April 2020}}</ref><ref>{{cite web | url =https://www.mapsofindia.com/maps/westbengal/tehsil/paschim-mednipur.html | title = Paschim Medinipur CD block/ Tehsil Map | publisher = Maps of India |access-date = 8 April 2020}}</ref> ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱓᱔᱙.᱗᱔&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ<sup>᱒</sup> ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ, ᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ, ᱑᱐᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱽ (ᱟᱹᱛᱩ ᱵᱟᱹᱭᱥᱤ), ᱑᱔᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱚᱣᱡᱟ ᱟᱨ ᱑᱔᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ#ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ]] ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | title = District Statistical Handbook 2014 Bankura | work = Tables 2.1, 2.2 | publisher = Department of Planning and Statistics, Government of West Bengal | access-date = 15 May 2020 | archive-date = 21 January 2019 | archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | url-status = dead }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf |title = District Census Handbook: Bankura | work= Map of Bankura with CD Block HQs and Police Stations (on the fifth page) |publisher= Directorate of Census Operations, West Bengal, 2011 | access-date = 20 November 2016 }}</ref> ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ/ᱯᱚᱸᱪᱟᱭᱚᱛ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱚᱸᱪᱟᱭᱚᱛ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ: ᱟᱢᱰᱟᱸᱜᱽᱨᱟ, ᱵᱤᱵᱚᱨᱫᱟ, ᱯᱷᱩᱞᱢᱚᱛᱤ, ᱦᱚᱨᱢᱚᱥᱨᱟ, ᱠᱷᱟᱞᱜᱨᱟᱢ, [[ᱯᱟᱸᱪᱢᱩᱲᱟ]], ᱥᱟᱞᱛᱳᱲᱟ, ᱥᱚᱛᱢᱳᱞᱤ ᱟᱨ [[ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ]] ᱾<ref>{{cite web| url = http://wbprd.gov.in/HtmlPage/PANCHAYATS.aspx |title = Directory of District, Subdivision, Panchayat Samiti/ Block and Gram Panchayats in West Bengal |work = Bankura - Revised in March 2008 | publisher= Panchayats and Rural Development Department, Government of West Bengal | access-date = 27 August 2016}}</ref> ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ===ᱦᱚᱲ ᱮᱞ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱔᱗,᱘᱙᱓ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱗᱕,᱙᱙᱙ (᱕᱑%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱗᱒,᱘᱙᱔ (᱔᱙%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐-᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚᱫᱚ ᱑᱗,᱘᱔᱘ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱓᱘,᱙᱐᱓ (᱒᱖.᱓᱐%) ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱒᱐,᱕᱙᱗ (᱑᱓.᱙᱓%) ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=census2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/Houselisting-housing-WB.html |title = C.D. Block Wise Primary Census Abstract Data(PCA) | work= 2011 census: West Bengal – District-wise CD Blocks|publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | access-date = 29 August 2016}}</ref> ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ (᱔,᱐᱐᱐+ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): ᱵᱤᱵᱚᱨᱫᱟ (᱕,᱓᱙᱙), ᱪᱮᱱᱪᱩᱨᱭᱟ (᱖,᱑᱘᱕) ᱟᱨ ᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱨ (᱗,᱔᱙᱗) ᱾<ref name=census2011/> ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): ᱥᱚᱛᱢᱳᱞᱤ (᱒,᱐᱘᱒), [[ᱯᱟᱸᱪᱢᱩᱲᱟ]] (᱓,᱗᱑᱙), ᱯᱷᱩᱞᱢᱚᱛᱤ (᱒,᱗᱐᱖), ᱦᱚᱨᱢᱚᱥᱨᱟ (᱓,᱑᱓᱑) ᱟᱨ ᱠᱷᱟᱞᱜᱨᱟᱢ (᱑,᱔᱘᱖) ᱾<ref name=census2011/> ===ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱙᱒,᱑᱖᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ (᱗᱐.᱘᱗%) ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱕᱓,᱐᱐᱖ (᱗᱕.᱔᱔%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱓᱙,᱑᱖᱒ (᱕᱕.᱘᱑%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ (ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ) ᱫᱚ ᱑᱙.᱒᱑% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=census2011/> {{ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ|collapsible=y}} ===ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ=== {{bar box |title=ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑) |titlebar=#FCD116 |left1= |float=left |bars= {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|darkorange|78.58}} {{bar percent|[[ᱥᱟᱨᱱᱟ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱥᱟᱨᱱᱟ]]|maroon|10.81}} {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|green|10.49}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱵᱟᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ|black|0.12}} }} {{Pie chart |caption = ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑)<ref name="languages"/> |label1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]] |value1 = 87.04 |color1 = orchid |label2 = [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] |value2 = 12.92 |color2 = darkturquoise |label3 = ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟᱜ |value3 = 0.04 |color3 = grey }} ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱚᱠᱛᱚ, ᱘᱗.᱐᱔% ᱫᱚ [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], ᱑᱒.᱙᱒% ᱫᱚ [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name="languages">{{Cite web |title=Table C-16 Population by Mother Tongue: West Bengal |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/10226/download/13338/DDW-C16-STMT-MDDS-1900.XLSX |website=www.censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ==ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ== {{ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ–ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ–ᱟᱫᱽᱨᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ|collapse=yes}} ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧᱟ ᱾ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ-ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ-ᱟᱫᱽᱨᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱯᱤᱟᱨᱰᱳᱵᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱑᱔ (ᱢᱟᱨᱮ ᱮᱞ ᱮᱱ.ᱮᱪ ᱖᱐) ᱫᱚ ᱢᱳᱨᱜᱨᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ]] ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱜᱟᱜ, ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://dorth.gov.in/writereaddata/sublinkimages/finaldoc6143316640.pdf|title=Rationalisation of Numbering Systems of National Highways|publisher=[[Department of Road Transport and Highways]]|access-date=1 September 2016|location=New Delhi|archive-date=1 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160201124738/http://dorth.gov.in/writereaddata/sublinkimages/finaldoc6143316640.pdf|url-status=dead}}</ref> ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱞᱚᱸᱪᱟ ([[ᱠᱚᱧᱮ ᱒᱔ ᱯᱟᱨᱜᱟᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱜᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱒ ᱟᱨ [[ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ]] (ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱜᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱙ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.wbtrafficpolice.com/state-highways.php |title = List of State Highways in West Bengal | publisher= West Bengal Traffic Police | access-date = 23 August 2016}}</ref> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱒᱐᱑᱓-᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱑᱗᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱑᱒,᱑᱓᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱑᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱒,᱓᱖᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱑᱐ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱖,᱓᱘᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱑᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱑᱓,᱔᱘᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | title = District Statistical Handbook 2014 Bankura | work = Tables 4.4 | publisher = Department of Planning and Statistics, Government of West Bengal | access-date = 15 May 2020 | archive-date = 21 January 2019 | archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | url-status = dead }}</ref> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ, ᱑᱔᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱜᱮ ᱵᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱕᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱓᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱑᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url =http://censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf| title = District Census Handbook, Bankura, 2011, Series 20, Part XII A | work = Page 1293, Appendix I A: Villages by number of Primary Schools and Appendix I B: Villages by Primary, Middle and Secondary Schools | publisher = Directorate of Census Operations, West Bengal. | access-date = 10 April 2020}}</ref> [[ᱯᱟᱸᱪᱢᱩᱲᱟ ᱢᱟᱦᱟᱵᱤᱫᱫᱟᱞᱚᱭ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱯᱟᱸᱪᱢᱩᱲᱟ]] ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web | url = http://pmahavidyalaya.org/index.php | title = Panchmura Mahavidyalaya | publisher = Panchmura Mahavidyalaya | access-date = 1 December 2016 | archive-date = 20 December 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20161220123245/http://pmahavidyalaya.org/index.php | url-status = dead }}</ref> ==ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ== ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ, ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱡᱮ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ ᱚᱲᱟᱜ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱜᱩᱴ ᱗᱔ ᱵᱮᱰ ᱟᱨ ᱑᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱒᱖ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ ᱡᱚᱜᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | title = District Statistical Handbook 2014 Bankura | work = Tables 3.1, 3.2, 3.3 | publisher = Department of Planning and Statistics, Government of West Bengal | access-date = 15 May 2020 | archive-date = 21 January 2019 | archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook | url-status = dead }}</ref> ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ, [[ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ]] ᱨᱮ ᱓᱐ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ, ᱛᱟᱞᱰᱟᱝᱨᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱩᱬ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱮᱰᱤᱠᱟᱞ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱦᱚᱨᱢᱚᱥᱨᱟ (᱖ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ), ᱚᱢᱫᱚᱸᱜᱟ (ᱥᱚᱵᱽᱨᱟᱠᱳᱱ) (᱑᱐ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ), [[ᱯᱟᱸᱪᱢᱩᱲᱟ]] (᱖ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱟᱨ ᱵᱤᱵᱚᱨᱫᱟ (ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web | url =https://www.wbhealth.gov.in/other_files/RH.pdf | title =Health & Family Welfare Department | work =Health Statistics – Rural Hospitals | publisher =Government of West Bengal | access-date =10 April 2020 | archive-date =8 October 2022 | archive-url =https://web.archive.org/web/20221008143352/https://www.wbhealth.gov.in/other_files/RH.pdf | url-status =dead }}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.wbhealth.gov.in/other_files/PHC.pdf | title = Health & Family Welfare Department | work = Health Statistics – Primary Health Centres | publisher = Government of West Bengal | access-date = 10 April 2020 | archive-date = 21 April 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180421215645/https://www.wbhealth.gov.in/other_files/PHC.pdf | url-status = dead }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] kbes24cxsghgeyrzv0mkp0ybku3rzxe ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱵᱚᱱᱚᱛ 0 23219 176260 129045 2025-07-11T04:30:44Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176260 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |official_name = ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ |other_name = |native_name = |native_name_lang = |nickname = |settlement_type = ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ |motto = |image_skyline = |imagesize = |image_caption = |image_flag = |flag_size = |image_seal = |seal_size = |image_map = File:Khandaghosh in Purba Bardhaman (West Bengal).svg |mapsize = |map_caption = ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ |pushpin_map = |pushpin_label_position =right |pushpin_mapsize= |pushpin_map_caption = |subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ |subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} |subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] |subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] |subdivision_type2 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |subdivision_name2 = [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] |subdivision_type3 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ |subdivision_name3 = [[ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ]] |subdivision_type4 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ |subdivision_name4 = [[ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ]] |leader_title = |leader_name = |established_title = |established_date = |area_magnitude = |unit_pref = Imperial |area_footnotes = |area_total_km2 = 265.23 |area_land_km2 = |population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ |population_footnotes = |population_note = |population_total = 189,336 |population_density_km2 = auto |timezone = [[Indian Standard Time|IST]] |utc_offset = +᱐᱕:᱓᱐ |coordinates = {{coord|23|12|47|N|87|41|23|E|display=inline}} |elevation_footnotes = |elevation_m = 49 |elevation_ft = |postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] |postal_code = ᱗᱑᱓᱑᱔᱒ (ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ) |area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ/STD ᱠᱳᱰ |area_code = ᱐᱓᱔᱕᱑ |registration_plate = WB-37, WB-38, WB-41, WB-42, WB-44 |blank_name = ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ |blank_info = ᱗᱗.᱒᱘ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ |website = http://purbabardhaman.gov.in/ |footnotes = }} '''ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮ [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱡᱚᱜᱚ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱠᱷᱚᱸᱰᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== [[File:Map of purba bardhaman district.jpg|thumb|left|500px|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] ===ᱴᱷᱟᱶ=== ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ {{coord|23.2131|N|87.6898|E|format=dms|}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱜᱚᱞᱥᱤ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱚᱞᱥᱤ ᱒]] ᱟᱨ [[ᱵᱚᱨᱫᱷᱣᱟᱱ ᱑ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱚᱨᱫᱷᱣᱟᱱ ᱑]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱨᱟᱭᱱᱟ ᱑ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱨᱟᱭᱱᱟ ᱒]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱫᱷᱟᱨᱟ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ [[ᱦᱩᱜᱽᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ [[ᱜᱳᱜᱷᱟᱴ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱳᱜᱷᱟᱴ ᱒]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱮᱛᱚᱢ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱤᱱᱫᱟᱥ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱤᱱᱫᱟᱥ]] ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.mapsofindia.com/maps/westbengal/tehsil/barddhman.html |title = Tehsil Map of Barddhaman |work = CD Block/ Tehsil | publisher= Maps of India | access-date = 23 January 2017}}</ref> ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱒᱖᱕.᱒᱓&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ<sup>᱒</sup> ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ, ᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ, ᱑᱔᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱽ (ᱟᱹᱛᱩ ᱵᱟᱹᱭᱥᱤ), ᱑᱑᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱚᱣᱡᱟ ᱟᱨ ᱑᱐᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ#ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ]] ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱥᱟᱜᱽᱨᱟᱭ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/1909_PART_B_DCHB_BARDDHAMAN.pdf |title = District Census Handbook: Barddhaman | work= Map of Barddhaman with CD Block HQs and Police Stations (on the fourth page) |publisher= Directorate of Census Operations, West Bengal, 2011 | access-date = 22 January 2017 }}</ref> ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱵᱚᱱᱚᱛ/ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱥᱟᱢᱤᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱟᱸᱪᱟᱭᱟᱛ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ: ᱵᱮᱨᱩᱜᱨᱟᱢ, ᱜᱳᱯᱟᱞᱵᱮᱲᱟ, ᱠᱮᱭᱳᱨ, ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ, ᱞᱳᱫᱽᱱᱟ, ᱥᱟᱜᱽᱨᱟᱭ, ᱥᱟᱸᱟᱠᱨᱤ ᱑, ᱥᱟᱸᱠᱨᱤ ᱒, ᱥᱚᱥᱚᱸᱜᱟ ᱟᱨ ᱩᱠᱷᱨᱤᱫᱽ ᱾<ref>{{cite web| url = http://wbprd.gov.in/HtmlPage/PANCHAYATS.aspx |title = Directory of District, Subdivision, Panchayat Samiti/ Block and Gram Panchayats in West Bengal |work = Bardhaman - Revised in March 2008 | publisher= Panchayats and Rural Development Department, Government of West Bengal | access-date = 30 January 2017}}</ref> ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ===ᱦᱚᱲ ᱮᱞ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱘᱙,᱓᱓᱖ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱙᱗,᱐᱙᱒ (᱕᱑%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱙᱒,᱒᱔᱔ (᱔᱙%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐-᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱠᱚᱫᱚ ᱒᱑,᱑᱖᱘ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱗᱓,᱔᱗᱘ (᱓᱘.᱘᱑%) ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱔,᱓᱔᱕ (᱒.᱒᱙%) ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=census2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/Houselisting-housing-WB.html |title = C.D. Block Wise Primary Census Abstract Data(PCA) | work= 2011 census: West Bengal – District-wise CD Blocks|publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | access-date = 16 January 2017}}</ref> ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ (᱔,᱐᱐᱐+ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ (᱗,᱗᱑᱗), ᱵᱮᱨᱩᱜᱨᱟᱢ (᱖,᱘᱕᱒), ᱵᱳᱱᱣᱟᱭ (᱔,᱐᱕᱔), ᱩᱠᱷᱨᱤᱫᱽ (᱖,᱘᱙᱖), ᱥᱚᱸᱠᱨᱤ (᱔,᱗᱗᱖), ᱚᱱᱟᱨᱤ (᱖,᱐᱐᱘), ᱠᱚᱢᱟᱞᱯᱩᱨ (᱙,᱗᱕᱗) ᱟᱨ ᱤᱸᱫᱩᱛᱤ (᱔,᱖᱑᱐) ᱾<ref name=census2011/> ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ): ᱵᱚᱰᱩᱞᱤᱭᱟᱹ (᱓,᱙᱐᱕), ᱥᱚᱸᱥᱚᱜᱟ (᱑,᱒᱕᱓), ᱞᱳᱫᱽᱱᱟ (᱒,᱗᱘᱐), ᱥᱟᱜᱽᱨᱟᱢ (᱑,᱗᱕᱕), ᱜᱳᱯᱟᱞᱵᱮᱲᱟ (᱓,᱐᱙᱕), ᱠᱩᱢᱤᱨᱠᱳᱞᱟ (᱑,᱗᱓᱑) ᱟᱨ ᱢᱩᱭᱫᱷᱚᱨᱟ (᱑,᱓᱗᱖) ᱾<ref name=census2011/> ===ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱒᱙,᱙᱖᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ (᱗᱗.᱒᱘%) ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱗᱒,᱔᱔᱙ (᱘᱓.᱙᱖%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱕᱗,᱕᱑᱔ (᱗᱐.᱒᱕%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ (ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ) ᱫᱚ ᱑᱓.᱗᱑% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ <ref name=census2011/> ===ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ=== {{bar box |title=ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑) |titlebar=#FCD116 |left1= |float=right |bars= {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|darkorange|67.17}} {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|green|32.47}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱵᱟᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ|black|0.36}} }} ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱨᱮ, ᱑᱒᱗,᱑᱗᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱖᱗.᱑᱗% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱫᱚ ᱖᱑,᱔᱘᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱓᱒.᱔᱗% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱚ ᱗᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱐.᱐᱔% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱫᱚ ᱖᱐᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱐.᱓᱒% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="religion">{{Cite web |date=2011 |title=Table C-01 Population by Religion: West Bengal |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11396/download/14509/DDW19C-01%20MDDS.XLS |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱘᱔.᱓% ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱷᱟᱴᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱗᱗.᱙% ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱑᱕.᱒% ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱒᱐.᱗% ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1909_PART_A_DCHB_BARDDHAMAN.pdf |title = Census of Indiia 2011: District Census Handbook, Barddhaman | work= Table 9: Population by religion in Bardhaman district (1961-2011), Page 50|publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | access-date = 27 January 2017}}</ref> {{Pie chart |caption = ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑)<ref name="languages"/> |label1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]] |value1 = 97.61 |color1 = orchid |label2 = [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] |value2 = 1.48 |color2 = darkturquoise |label3 = ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟᱜ |value3 = 0.91 |color3 = grey }} ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱚᱠᱛᱚ, ᱙᱗.᱖᱑% ᱫᱚ [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱟᱨ ᱑.᱔᱘% ᱫᱚ [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱚᱲᱼᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name="languages">{{Cite web |title=Table C-16 Population by Mother Tongue: West Bengal |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/10226/download/13338/DDW-C16-STMT-MDDS-1900.XLSX |website=www.censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ===ᱵᱮᱸᱠᱤᱝ=== ᱒᱐᱑᱓-᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱵᱮᱸᱠ ᱟᱨ ᱯᱮᱭᱟ ᱜᱨᱟᱢᱤᱬ ᱵᱮᱸᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ== {{ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ-ᱢᱟᱥᱟᱜᱨᱟᱢ ᱞᱟᱭᱤᱱ|collapse=yes}} [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ-ᱢᱟᱥᱟᱜᱨᱟᱢ ᱞᱟᱭᱤᱱ]] ᱨᱮ ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱟᱨ ᱢᱟᱥᱟᱜᱨᱟᱢ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱰᱮᱢᱩ ᱥᱮᱵᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://indiarailinfo.com/train/-train-bankura-masagram-demu-78056/67667/955/8691 | title = 78056 Bankura-Masagram DEMU| publisher = India Rail Info |access-date = 29 January 2019}}</ref> ᱠᱮᱭᱟᱨ ᱟᱨ ᱜᱩᱭᱟᱨ ᱥᱟᱨᱚᱸᱜᱟ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>Google maps</ref> ᱨᱟᱡᱽᱜᱨᱟᱢ ([[ᱵᱤᱨᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱮᱫᱤᱱᱤᱯᱩᱨ ([[ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱜᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱗ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.wbtrafficpolice.com/state-highways.php |title = List of State Highways in West Bengal | publisher= West Bengal Traffic Police | access-date = 5 February 2017}}</ref> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱒᱐᱑᱓-᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱑᱔᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱑᱑,᱒᱒᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱔᱒᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱑᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱗,᱒᱗᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ, ᱑᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱙,᱒᱕᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ, ᱑᱐᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱜᱮ ᱵᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱔᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱓᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱒᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ᱮ<ref>{{cite web | url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1909_PART_A_DCHB_BARDDHAMAN.pdf | title = District Census Handbook, Barddhaman, 2011, Series 20, Part XII A | work = Page 1082, Appendix I A: Villages by number of Primary Schools and Appendix I B: Villages by Primary, Middle and Secondary Schools | publisher = Directorate of Census Operations, West Bengal. | access-date = 9 February 2019}}</ref> [[ᱥᱟᱨ ᱨᱟᱥᱵᱮᱦᱟᱨᱤ ᱜᱷᱳᱥ ᱢᱟᱦᱟᱵᱤᱫᱫᱟᱞᱚᱭ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱠᱷᱨᱤᱫᱽ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web| url = http://srgm.org.in/ |title = Sir Rashbehari Ghosh Mahavidyalaya | publisher= SRGM | access-date = 2 March 2017}}</ref> ==ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ== ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱨ ᱯᱮᱭᱟ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱜᱩᱴ ᱒᱙ ᱵᱮᱰ ᱟᱨ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱒᱖ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ ᱡᱚᱜᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ [[ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ]] (᱑᱕ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱᱰᱚᱜᱷᱳᱥ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱩᱬ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱮᱰᱤᱠᱟᱞ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱷᱩᱰᱠᱩᱨᱤ, ᱯᱤ ᱳ ᱥᱟᱸᱠᱨᱤ (ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ), ᱠᱩᱞᱤ (ᱜᱚᱭᱮᱥᱯᱩᱨ), ᱯᱤ ᱳ ᱪᱚᱜᱨᱟᱢ (᱑᱐ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱟᱨ ᱴᱳᱨᱠᱳᱱᱟ (ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://www.wbhealth.gov.in/ | title = Health & Family Welfare Department | work = Health Statistics | publisher = Government of West Bengal | access-date = 19 January 2019 | archive-date = 28 October 2021 | archive-url = https://web.archive.org/web/20211028134305/https://qphs.fs.quoracdn.net/main-qimg-99a499ee367f0c1530476c81086270c8 | url-status = dead }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] mflrfedzj5nocrzhni8iv0jif8aljz6 ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ 0 23572 176299 174709 2025-07-11T06:40:43Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176299 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ | logo = Tata Motors Logo.svg | image = | former_name = ᱴᱟᱴᱟ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ ᱮᱱᱰ ᱞᱳᱠᱳᱢᱳᱴᱤᱵᱽ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ (ᱴᱮᱞᱠᱳ) | type = [[:en:Public company|ᱫᱤᱥᱩᱣᱟᱹ]] | traded_as = {{Unbulleted list|{{BSE|500570}}|{{NSE|TATAMOTORS}}|[[NIFTY 50|NSE NIFTY 50 Constituent]]}} | ISIN = {{ISIN|sl=n|pl=y|IN9155A01020}} | area_served = Worldwide | key_people = {{plainlist|[[ᱱᱟᱴᱨᱟᱡᱟᱱ ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱥᱮᱠᱷᱨᱟᱱ]] (ᱪᱮᱭᱟᱨᱢᱮᱱ)}} <br> [[Guenter Butschek]] ([[Chief Executive Officer|CEO]]) <br> Martin Uhlarik ([[Chief Design Officer|CDO]]) | industry = [[Automotive industry|Automotive]] | products = {{unbulleted list | [[Car|Automobiles]] | [[Luxury vehicles]] | [[Commercial vehicles]] | [[List of auto parts|Automotive parts]] | [[Pickup trucks]] | [[SUVs]] }} | services = {{unbulleted list | [[Finance|Automotive finance]] | [[Vehicle leasing]] | [[Service (motor vehicle)|Vehicle service]] }} | production = {{increase}} 1.1 Million (approx) (2021) | revenue = {{increase}} {{INRConvert|350600.15|c}} (2023)<ref name=FY>{{cite web|url=https://archives.nseindia.com/corporate/nsebseletter_12052023163507.pdf|title=Tata Motors Ltd. Financial Statements|website=nseindia.com|access-date=2023-08-16|archive-date=2023-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20230723010206/https://archives.nseindia.com/corporate/nsebseletter_12052023163507.pdf|url-status=dead}}</ref> | operating_income = {{profit}} {{INRConvert|7059.30|c}} (2023)<ref name=FY/> | net_income = {{profit}} {{INRConvert|2414.30|c}} (2023)<ref name=FY/> | assets = {{profit}} {{INRConvert|336081.38|c}} (2023)<ref name=bs>{{cite web |title=Tata Motors Consolidated Balance Sheet, Tata Motors Financial Statement & Accounts |url=https://archives.nseindia.com/corporate/nsebseletter_12052023163507.pdf |website=www.nseindia.com |language=en |access-date=2023-08-16 |archive-date=2023-07-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230723010206/https://archives.nseindia.com/corporate/nsebseletter_12052023163507.pdf |url-status=dead }}</ref> | equity = {{profit}} {{INRConvert|45321.80|c}} (2023)<ref name=bs/> | num_employees = 59,000+(2022)<ref>{{cite news |title=Tata Motors |url=https://www.forbes.com/companies/tata-motors/?sh=3f698dc7ee01 |access-date=1 November 2022 |work=[[Forbes]] |date=May 2022 |quote=Employees: 50,837}}</ref> | parent = [[ᱴᱟᱴᱟ ᱜᱩᱴ]] | subsid = {{plainlist| *[[ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱠᱟᱨᱥ]] * [[ᱡᱟᱠᱩᱣᱟᱨ ᱞᱮᱱᱰ ᱨᱳᱵᱷᱟᱨ]] *[[ᱴᱟᱴᱟ ᱰᱮᱣᱩ]] *[[ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱟᱨᱠᱳᱯᱳᱞᱳ]] * [[ᱴᱟᱴᱟ ᱴᱮᱠᱱᱚᱞᱚᱡᱤᱡ]] * [[ᱴᱟᱴᱟ ᱦᱤᱥᱯᱟᱱᱳ]] * [[ᱴᱟᱴᱟ ᱦᱤᱴᱟᱪᱤ ᱠᱚᱱᱥᱴᱨᱟᱠᱥᱚᱱ ᱢᱮᱥᱤᱱᱤᱨᱤ]]}} | rating = [[S&P]] BB/Stable<ref>cite news|url=https://www.business-standard.com/amp/companies/news/s-p-upgrades-tata-motors-long-term-issuer-issue-credit-ratings-to-bb-123042600194_1.html|website=business-standard.com</ref> | foundation = ᱑᱙᱔᱕ | founder = [[ᱡᱟᱦᱟᱸᱜᱤᱨ ᱨᱚᱛᱚᱱᱡᱤ ᱫᱟᱫᱟᱵᱷᱟᱭ ᱴᱟᱴᱟ]] | location = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ<ref>{{cite web|url=https://www.tatamotors.com/contact-us/|title=Contact Us - Tata Motors Limited|work=www.tatamotors.com|date=14 October 2015|access-date=30 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504050748/https://www.tatamotors.com/contact-us/|archive-date=4 May 2019|url-status=live}}</ref> | homepage = {{Official URL}} }} '''ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱴᱳᱢᱳᱴᱤᱵᱽ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]] ᱨᱮ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱴᱟᱴᱟ ᱜᱩᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱟᱥᱮᱱᱡᱚᱨ ᱠᱟᱨ, ᱴᱨᱟᱠ, ᱵᱷᱮᱱ, ᱠᱳᱪ ᱟᱨ ᱵᱟᱥ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣᱼᱟ ᱾ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱫᱚ ᱴᱟᱴᱟ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ ᱮᱱᱰ ᱞᱳᱠᱳᱢᱳᱴᱤᱵᱽ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ (ᱴᱮᱞᱠᱳ) ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱔᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱞᱳᱠᱳᱢᱳᱴᱤᱵᱽ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱕᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱰᱟᱭᱢᱞᱟᱨᱼᱵᱮᱸᱡᱽ ᱜᱚᱲᱚ ᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱑᱙᱘᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱑᱙᱙᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱥᱤᱮᱨᱟ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱛᱟᱞᱟᱛᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱟᱱᱟᱜ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱴᱳᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮᱭ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱜᱚᱴᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱲ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱤᱱᱰᱤᱠᱟ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱱᱟᱱᱳ ᱠᱚ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱮᱛᱚᱢ ᱠᱳᱨᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱨᱟᱠ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱰᱮᱣᱩ ᱠᱚᱢᱟᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱵᱷᱤᱠᱮᱞ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱫᱚ ᱡᱟᱠᱩᱣᱟᱨ ᱞᱮᱱᱰ ᱨᱳᱵᱷᱟᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱲᱩᱛ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱪᱮ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱯᱷᱳᱨᱰ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱠᱩᱣᱟᱨ ᱠᱟᱨᱥ ᱟᱨ ᱞᱮᱱᱰ ᱨᱳᱵᱷᱟᱨ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱚᱣᱟᱭ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱟᱜ ᱢᱩᱲᱩᱛ ᱜᱚᱲᱚ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱨᱮ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱟᱢ ᱠᱟᱨ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ ᱡᱟᱠᱩᱣᱟᱨ ᱞᱮᱱᱰ ᱨᱳᱵᱷᱟᱨ (ᱡᱟᱠᱩᱣᱟᱨ ᱟᱨ ᱞᱮᱱᱰ ᱨᱳᱵᱷᱟᱨ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ) ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱠᱳᱨᱤᱭᱟ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ ᱴᱟᱴᱟ ᱰᱮᱣᱩ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ]], [[ᱯᱟᱱᱛᱱᱚᱜᱚᱨ]], [[ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ]], [[:en:Sanand Plant (Tata Motors)|ᱥᱟᱬᱚᱸᱫᱽ]], [[ᱫᱷᱟᱨᱣᱟᱲ]] ᱟᱨ [[ᱯᱩᱱᱮ]] ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱟᱨᱡᱮᱱᱴᱤᱱᱟ, ᱮᱛᱚᱢ ᱚᱯᱷᱨᱤᱠᱟ, ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱠᱤᱝᱰᱚᱢ ᱟᱨ ᱛᱷᱟᱭᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱟᱜ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱨ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱚᱞᱟᱥ ᱟᱨ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱯᱩᱱᱮ, ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ, ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱠᱳᱨᱤᱭᱟ, ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱠᱤᱝᱰᱚᱢ ᱟᱨ ᱥᱯᱮᱱ ᱨᱮ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱵᱤ ᱮᱥ ᱮ ᱨᱮ (ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱥᱴᱚᱠ ᱮᱠᱥᱪᱮᱸᱡᱽ) ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱤ ᱮᱥ ᱮ ᱥᱮᱱᱥᱮᱠᱥ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱴᱚᱠ ᱮᱠᱥᱪᱮᱸᱡᱽ ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱳᱨᱠ ᱥᱴᱚᱠ ᱮᱠᱥᱪᱮᱸᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱚᱨᱯᱳᱨᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ''ᱯᱷᱚᱨᱪᱩᱭᱟᱱ ᱜᱞᱳᱵᱟᱞ ᱕᱐᱐ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ ᱨᱮ ᱒᱖᱕ ᱟᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ'' ᱾<ref>{{cite news | url=https://fortune.com/global500/2019/ | title=Fortune Global 500 list | access-date=18 October 2019 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190807080136/https://fortune.com/global500/2019/ | archive-date=7 August 2019 | url-status=live }}</ref> ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱗ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱱᱟᱴᱨᱟᱡᱟᱱ ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱥᱮᱠᱷᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱴᱟᱴᱟ ᱜᱨᱩᱯ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱪᱮᱭᱟᱨᱢᱮᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱤᱭᱩᱵᱷᱤ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱘% ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news | url= https://www.autocarpro.in/analysis-sales/tata-motors-increases-its-uv-market-share-to-over-8-in-fy2019-42688?hqcountry=India | title=Tata Motors Market Share | work=Auto Car Professional | access-date=2 April 2019}}</ref> ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== [[File:Tata sier.jpg|thumb|[[ᱴᱟᱴᱟ ᱥᱤᱮᱨᱟ]] (᱑᱙᱙᱑-᱒᱐᱐᱐)]] [[File:Tata Sumo EX 2.0 TDi 4x4 2001 (15260028476).jpg|thumb|[[ᱴᱟᱴᱟ ᱥᱩᱢᱳ]] (᱑᱙᱙᱔–᱒᱐᱑᱙)]] ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱫᱚ ᱑᱙᱔᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱞᱳᱠᱳᱢᱳᱴᱤᱵᱽ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱕᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱚᱨᱢᱟᱱᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱰᱮᱢᱞᱟᱨᱼᱵᱮᱸᱡᱽ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱴᱟᱴᱟ ᱜᱨᱩᱯ ᱫᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱥᱮᱪᱟᱨ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱰᱮᱢᱞᱟᱨ ᱞᱳᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |title=More Special A Licences Granted {{!}} 12th March 1954 {{!}} The Commercial Motor Archive |url=https://archive.commercialmotor.com/article/12th-march-1954/37/more-special-a-licences-granted |access-date=2023-05-30 |website=archive.commercialmotor.com}}</ref> ᱑᱙᱕᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱴᱟᱴᱟ ᱟᱨ ᱰᱮᱢᱞᱟᱨ ᱫᱚ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱨᱮ ᱙᱐-᱑᱐᱐ ᱮᱪᱯᱤ ᱟᱨ ᱓-᱕ ᱴᱚᱱ ᱫᱟᱲᱮ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱩᱨᱤᱵ ᱪᱟᱞᱟᱣᱟᱱ ᱪᱮᱥᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Government View• On Roads : Big Extension of Construction? {{!}} 12th November 1954 {{!}} The Commercial Motor Archive |url=https://archive.commercialmotor.com/article/12th-november-1954/43/government-view-on-roads-big-extension-of-construc |access-date=2023-05-30 |website=archive.commercialmotor.com}}</ref> [[File:Tata Indica DLX front.jpg|thumb|[[ᱴᱟᱴᱟ ᱤᱱᱰᱤᱠᱟ]] (ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱤᱲᱦᱤ)]] ==ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱠᱚ== ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱟᱜ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱮᱥᱮᱢᱵᱚᱞᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ, ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱠᱤᱝᱰᱚᱢ, ᱮᱛᱚᱢ ᱠᱳᱨᱤᱭᱟ, ᱛᱷᱟᱭᱞᱮᱱᱰ, ᱥᱯᱮᱱ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱚᱯᱷᱨᱤᱠᱟ (ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ) ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱛᱩᱨᱠᱤ, ᱤᱱᱰᱚᱱᱮᱥᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱤᱭᱩᱨᱳᱯ ᱨᱮ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱫᱚᱦᱚ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ===ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱠᱟᱨ ᱠᱚ=== ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱠᱟᱨᱥ ᱫᱚ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱟᱨᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱦᱩᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱮᱱᱡᱚᱨ ᱠᱟᱨ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣᱼᱟ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱲ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱵᱨᱟᱱᱰ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱠᱚᱢᱯᱮᱠᱴ ᱢᱤᱰᱥᱟᱭᱤᱡᱽ ᱠᱟᱨ ᱟᱨ ᱭᱩᱴᱤᱞᱤᱴᱤ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱫᱩᱨᱤᱵᱽ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="tatamotors1">{{cite web |url=http://www.tatamotors.com/our_world/profile.php |title=Tata Motors |publisher=Tata Motors |access-date=4 June 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110111233915/http://www.tatamotors.com/our_world/profile.php |archive-date=11 January 2011 }}</ref> ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤᱭᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱫᱚ [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ]] ([[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]]) ᱯᱩᱱᱮ (ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ) ᱞᱚᱠᱷᱱᱟᱣ ([[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]]) ᱯᱟᱱᱛᱱᱚᱜᱚᱨ ([[ᱩᱛᱛᱚᱨᱟᱠᱷᱚᱸᱰ]]) ᱫᱷᱟᱨᱣᱟᱲ (ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ) ᱟᱨ ᱥᱟᱬᱚᱸᱫᱽ (ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ) ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱟᱜ ᱰᱤᱞᱟᱨᱥᱤᱯ, ᱟᱹᱠᱷᱨᱤᱧ, ᱥᱟᱨᱵᱷᱤᱥ ᱟᱨ ᱥᱯᱮᱭᱟᱨ ᱯᱟᱨᱴᱥ ᱱᱮᱴᱳᱣᱟᱨᱠ ᱓,᱕᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱴᱟᱪᱯᱚᱭᱮᱱᱴ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="tatamotors1"/> ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ ᱟᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ ᱨᱮ ᱑᱙᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱒᱕᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱰᱷᱮᱨ ᱰᱤᱞᱟᱨᱥᱤᱯ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://tatanano.inservices.tatamotors.com/tatamotors/index.php?option=com_booking&task=outlets&Itemid=304 |title=Booking Center Locator |website=tatanano.inservices.tatamotors.com |access-date=15 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090325045013/http://tatanano.inservices.tatamotors.com/tatamotors/index.php?option=com_booking&task=outlets&Itemid=304 |archive-date=25 March 2009 |url-status=dead}}</ref> ᱢᱟᱨᱩᱛᱤ ᱥᱩᱡᱩᱠᱤ ᱟᱨ ᱦᱩᱱᱰᱟᱭ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱠᱷᱨᱤᱧ ᱟᱨ ᱯᱚᱨᱤᱥᱮᱵᱟ ᱱᱮᱴᱳᱣᱟᱨᱠ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱮᱱᱭᱟ, ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ, ᱤᱭᱩᱠᱨᱮᱱ, ᱨᱩᱥ ᱟᱨ ᱥᱮᱱᱮᱜᱟᱞ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱨᱮᱱᱪᱟᱭᱡᱤ/ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱵᱷᱮᱥᱚᱱ ᱮᱥᱮᱵᱚᱞᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.tatacarsworldwide.com/company/index.asp |title=Tata Motors International : Company : Profile |publisher=Tatacarsworldwide.com |access-date=4 June 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090304153342/http://www.tatacarsworldwide.com/company/index.asp |archive-date=4 March 2009 |url-status=live }}</ref> ᱴᱟᱴᱟ ᱴᱷᱮᱱ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱢᱟᱦᱟᱫᱤᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱰᱤᱞᱟᱨᱥᱤᱯ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.tatacarsworldwide.com/global-presence/index.asp |title=Tata Motors International : Global Network |publisher=Tatacarsworldwide.com |access-date=4 June 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090715091655/http://www.tatacarsworldwide.com/global-presence/index.asp |archive-date=15 July 2009 |url-status=live }}</ref> ᱴᱟᱴᱟ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ, ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ, [[ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ]], ᱥᱨᱤᱞᱟᱝᱠᱟ ᱟᱨ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱩᱯᱚᱢᱟᱦᱟᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱤᱨᱤᱧᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱫᱟᱲᱮᱭ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱴᱟᱴᱟ ᱫᱚ [[ᱤᱴᱟᱞᱤ]],<ref>{{cite web|url=http://www.tatamotors.it/|title=Tata Motors -|website=Tata Motors|access-date=27 September 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170527185710/http://tatamotors.it/|archive-date=27 May 2017|url-status=live}}</ref> ᱥᱯᱮᱱ,<ref>{{cite web |url=http://www.tatamotors.es/ |title=Tata Motors España. Coches Tata - Coches Nuevos y Nuevas Ofertas de Tata |publisher=Tatamotors.es |access-date=28 June 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071011014019/http://www.tatamotors.es/ |archive-date=11 October 2007 |url-status=live }}</ref> ᱯᱳᱞᱮᱱᱰ,<ref>{{cite web|url=http://tatamotor.com.pl/|title=Start - sklep internetowy Tata Motors POLSKA |website=tatamotor.com.pl|access-date=27 September 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170928150018/https://www.tatamotor.com.pl/|archive-date=28 September 2017|url-status=live}}</ref> ᱨᱳᱢᱟᱱᱤᱭᱟ,<ref>{{cite web |url=http://www.davossi.ro/ |title=Davossi |publisher=Davossi.ro |access-date=28 June 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150801064425/http://davossi.ro/ |archive-date=1 August 2015 |url-status=dead }}</ref> ᱛᱩᱨᱠᱤ,<ref>{{cite web |url=http://www.tata.com.tr/ |title=Tata Türkıye |publisher=Tata.com.tr |access-date=28 June 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080112000231/http://www.tata.com.tr/ |archive-date=12 January 2008 |url-status=live }}</ref> [[ᱪᱤᱞᱤ]],<ref>{{cite web |url=http://www.tata-motors.cl/ |title=Tata Motors |publisher=Tata-motors.cl |access-date=28 June 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110809092821/http://www.tata-motors.cl/ |archive-date=9 August 2011 |url-status=live }}</ref> ᱮᱛᱚᱢ ᱟᱯᱷᱨᱤᱠᱟ,<ref>{{cite web |url=http://www.tata.co.za/ |title=Tata Homepage - Tata South Africa |publisher=Tata.co.za |access-date=28 June 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150626234455/http://www.tata.co.za/ |archive-date=26 June 2015 |url-status=live }}</ref> ᱳᱢᱟᱱ, ᱠᱩᱣᱮᱛ, ᱠᱟᱛᱟᱨ, ᱥᱚᱣᱫᱤ ᱟᱨᱚᱵᱽ, ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱟᱢᱤᱨᱟᱴᱥ, ᱵᱟᱦᱚᱨᱟᱭᱤᱱ, ᱤᱨᱟᱠ, ᱥᱤᱨᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱚᱥᱴᱨᱮᱞᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱴᱟᱴᱟ ᱰᱮᱣᱩ=== [[File:Мел-кий моторный завод.JPG|thumb|ᱴᱟᱴᱟ ᱮᱞ.ᱯᱤ.ᱴᱤ ᱴᱨᱟᱠ ᱫᱚ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱜᱼᱟ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Portalbar|ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱠᱚ|ᱠᱟᱨ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} {{commons category|ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ}} * {{official website|https://www.tatamotors.com}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱴᱟᱴᱟ ᱢᱳᱴᱚᱨᱥ| ]] ncyz0pyjw4kaifhu65db4q079y87ixi ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ 0 23584 176288 174711 2025-07-11T06:34:30Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176288 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ | logo = [[ᱨᱮᱫ:Tata logo.svg|100px]]<br />[[ᱨᱮᱫ:Tata Power Logo.svg|225px]] | image = | type = [[:en:Public company|ᱫᱤᱥᱩᱣᱟᱹ]] | traded_as = {{ubl|{{NSE|ᱴᱟᱴᱟᱯᱟᱣᱟᱨ}}|{{BSE|᱕᱐᱐᱔᱐᱐}}}} | foundation = {{Start date and age|df=yes|1919|9|18}} | founder = [[ᱫᱳᱨᱚᱵᱽᱡᱤ ᱴᱟᱴᱟ]] | location = [[ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱦᱟᱣᱩᱥ]], ᱒᱔ ᱦᱳᱢᱤ ᱢᱳᱫᱤ ᱥᱴᱨᱤᱴ, [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | key_people = ᱯᱨᱚᱵᱤᱨ ᱥᱤᱱᱦᱟ <ref>{{cite web |url=http://economictimes.indiatimes.com/tata-power-company-ltd/infocompanymanagement/companyid-12918.cms |title=Tata Power Company Ltd. – Company Info – Management |work=Economic Times|access-date=1 September 2013}}</ref> <br> {{small| (MD & CEO)}} | industry = [[ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱭᱩᱴᱤᱞᱤᱴᱤ]] | products = ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱟᱨ ᱱᱟᱪᱨᱟᱞ ᱜᱮᱥ | services = ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱥᱤᱨᱡᱚᱱ ᱟᱨ ᱵᱤᱛᱨᱟᱬ, ᱱᱟᱪᱨᱟᱞ ᱜᱮᱥ ᱮᱸᱜᱟᱛ, ᱥᱤᱨᱡᱚᱱ, ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ ᱟᱨ ᱵᱤᱛᱨᱟᱬ | revenue = {{increase}} {{INRConvert|56547.10|c}}<ref>{{cite web| url=https://archives.nseindia.com/corporate/FinancialResultsSigned_04052023165141.pdf| title=Tata Power Integrated Q4FY2023| access-date=2023-08-17| archive-date=2023-05-06| archive-url=https://web.archive.org/web/20230506132335/https://archives.nseindia.com/corporate/FinancialResultsSigned_04052023165141.pdf| url-status=dead}}</ref> | revenue_year = ᱒᱐᱒᱓ | operating_income = {{up}} {{INRConvert|7706.30|c}} | income_year = ᱒᱐᱒᱓ | net_income = {{increase}}{{INRConvert|3336.40|c}} | net_income_year = ᱒᱐᱒᱓ | assets = {{increase}}{{INRConvert|128349|c}} | assets_year = ᱒᱐᱒᱓ | equity = {{gain}} {{INRConvert|28787.40|c}} | equity_year = ᱒᱐᱒᱓ | parent = [[ᱴᱟᱴᱟ ᱜᱩᱴ]] | num_employees = ᱘,᱖᱑᱓ (᱒᱐᱒᱑) {{cn|date=September 2021}} | subsid = {{plainlist| *[[ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱥᱳᱞᱟᱨ]] *[[ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱵᱭᱩᱥᱚᱱ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ]] *[[ᱴᱤ ᱯᱤ ᱥᱮᱱᱴᱨᱟᱞ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱵᱭᱩᱥᱚᱱ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ]] *[[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱥᱤᱴᱤ ᱥᱟᱯᱞᱟᱭ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ]] *[[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱥᱤᱴᱤ ᱥᱟᱯᱞᱟᱭ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ]] *ᱴᱤ ᱯᱤ ᱮᱛᱚᱢ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱵᱭᱩᱥᱚᱱ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ *ᱴᱤ ᱯᱤ ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱵᱭᱩᱥᱚᱱ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ *ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱨᱤᱱᱭᱩᱮᱵᱚᱞ ᱮᱱᱟᱨᱡᱤ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ *ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱴᱨᱮᱱᱤᱝ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ}} | homepage = {{URL|http://www.tatapower.com/}} }} '''ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ''' ᱫᱚ [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱭᱩᱴᱤᱞᱤᱴᱤ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱴᱟᱴᱟ ᱜᱨᱩᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>[http://www.tatapower.com/contact.aspx Contact Us | Largest Power Producers India] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170606132034/http://www.tatapower.com/contact.aspx |date=2017-06-06 }}. Tatapower.com. Retrieved on 26 December 2018.</ref><ref>{{cite web |url=http://www.tatapower.com/aboutus/profile.aspx |title=About Us – Profile |publisher=Tata Power |access-date=1 September 2013 |archive-date=15 June 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170615124034/http://www.tatapower.com/aboutus/profile.aspx |url-status=dead }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱛᱮᱭᱟᱨ, ᱴᱨᱟᱱᱥᱢᱮᱴ ᱟᱨ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱵᱩᱴᱤᱝ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.tatapower.com/investor-relations/fact-sheet.aspx |title=Fact sheet – General Background |publisher=Tata Power |access-date=1 September 2013 |archive-date=17 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230817075524/https://www.tatapower.com/investor-relations/fact-sheet.aspx |url-status=dead }}</ref> ᱑᱔,᱐᱗᱖ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱡᱮᱱᱮᱨᱮᱥᱚᱱ ᱠᱮᱯᱮᱥᱤᱴᱤ ᱥᱟᱶ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="etTataPower20160824">{{cite web |url=http://economictimes.indiatimes.com/industry/energy/power/tata-power-enhances-generation-capacity-by-9-per-cent/articleshow/53844769.cms |title=Tata Power enhances generation capacity by 9 per cent |date=24 August 2016 |access-date=24 August 2016 |work=The Economic Times |author=Sengupta, Debjoy }}</ref><ref>{{cite web |title=Tata Power-Profile |url=http://www.tatapower.com/aboutus/profile.aspx |website=www.tatapower.com |access-date=27 May 2016 |archive-date=15 June 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170615124034/http://www.tatapower.com/aboutus/profile.aspx |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news |url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2014-04-04/news/48866632_1_power-generation-capacity-power-sector-adani-power |title=Adani Power becomes India's largest private power producer |newspaper=[[The Economic Times]] |date=4 April 2014 |access-date=8 September 2014 |author=Thakkar, Mitul |archive-date=7 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407064138/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2014-04-04/news/48866632_1_power-generation-capacity-power-sector-adani-power |url-status=dead }}</ref><ref name=BSTP>{{cite news |url=http://www.business-standard.com/article/companies/tata-power-eyes-stronger-overseas-presence-113062300220_1.html |title=Tata Power eyes stronger overseas presence |newspaper=Business Standard |date=23 June 2013 |access-date=1 September 2013}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.tata.com/article.aspx?artid=wufCjvCOgp0= |title=Market capitalisation of Tata companies as on August 29, 2013 |publisher=Tata Group |date=30 August 2013 |access-date=1 September 2013 |archive-date=21 August 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130821051215/http://www.tata.com/article.aspx?artid=wufCjvCOgp0= |url-status=dead }}</ref> ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱭᱤ.ᱟᱭᱤ.ᱮᱢ. ᱩᱫᱚᱭᱯᱩᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱨᱤᱥᱯᱟᱱᱥᱤᱵᱞ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱨᱮᱸᱠᱤᱝ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱫᱚ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾<ref>[http://www.livemint.com/Companies/On9CQsdu0JbpqmVaQ1zUBM/Are-businesses-becoming-more-responsible.html Are businesses becoming more responsible?]. Livemint. 18 September 2017.</ref> ᱯᱷᱮᱵᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱑᱗ ᱨᱮ, ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱑ ᱜᱤᱜᱟᱣᱟᱴ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱥᱳᱞᱟᱨ ᱢᱳᱰᱩᱞ ᱮᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news|last1=Bureau|first1=BS B2B|title=Tata Power Solar becomes first Indian firm to ship out 1 GW solar modules|url=http://www.business-standard.com/content/b2b-manufacturing-industry/tata-power-becomes-first-indian-firm-to-ship-out-1-gw-solar-modules-117020700252_1.html|website=Business Standard India|access-date=9 March 2017|date=7 February 2017}}</ref> [[File:Tata Power 2016 stamp of India.jpg|thumb|right|260px|ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱐᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱴᱮᱢᱯ]] ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱑᱐ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱦᱟᱭᱰᱨᱚ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱠ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name="Kale2014">Kale, Sunila (2014). ''[https://books.google.com/books?id=sBf1AgAAQBAJ&pg=PA72 Electrifying India: Regional Political Economies of Development]''. Stanford University Press. p. 72. {{ISBN|978-0-8047-9102-1}}.</ref><ref name="Tyson1996">Tyson, Kirk (1996). ''[https://books.google.com/books?id=wJzaC53nfjAC&pg=PA173 Competition in the 21st Century]''. CRC Press. p. 173. {{ISBN|978-1-57444-032-4}}.</ref> ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱙᱑᱖ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱵᱮᱞᱤ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://profit.ndtv.com/stock/tata-power-company-ltd_tatapower/reports |title=Tata Power Company Ltd. |publisher=NDTV.com |access-date=1 September 2013 |archive-date=23 August 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170823100900/http://profit.ndtv.com/stock/tata-power-company-ltd_tatapower/reports |url-status=dead }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱑᱙᱑᱕ ᱨᱮ [[ᱠᱷᱳᱯᱳᱞᱤ]] ᱨᱮ ᱗᱒ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱦᱟᱭᱰᱨᱳ-ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱠ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱨ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱯᱨᱚᱵᱷᱟᱣᱚᱱᱴ ᱑᱙᱑᱙ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱤᱵᱽᱯᱩᱨᱤ]] (᱗᱕ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ) ᱟᱨ ᱑᱙᱒᱒ ᱨᱮ ᱵᱷᱤᱲᱟ (᱓᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ) ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=BSTP /><ref>{{cite web |url=http://www.tatapower.com/sustainability/legacy.aspx |title=History: Our Legacy |publisher=Tata Power |access-date=1 September 2013 |archive-date=7 February 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150207081431/http://www.tatapower.com/sustainability/legacy.aspx |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.business-standard.com/article/press-releases/tata-power-sn-power-announce-their-partnership-to-set-up-hydro-power-projects-in-india-nepal-109103000113_1.html |title=Tata Power, SN Power announce their partnership to set up hydro power projects in India & Nepal |newspaper=Business Standard |date=30 October 2009 |access-date=1 September 2013}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟᱠᱚ== ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ, [[ᱥᱤᱝᱜᱟᱯᱩᱨ]], ᱤᱱᱫᱳᱱᱮᱥᱤᱭᱟ, [[ᱠᱚᱧᱮ ᱟᱯᱷᱨᱤᱠᱟ]] ᱟᱨ [[ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=BRR1213>{{cite web |url=http://www.tatapower.com/investor-relations/pdf/business-responsibility-report-fy13.pdf |title=Business Responsibility Report for FY 2012–13 |publisher=Tata Power |access-date=1 September 2013 |archive-date=13 January 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170113181632/http://www.tatapower.com/investor-relations/pdf/business-responsibility-report-fy13.pdf |url-status=dead }}</ref> ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱜᱨᱩᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱓᱕ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=BRR1213 /><br /> ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱚᱨᱢᱚᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]] ᱨᱮ ᱴᱨᱳᱢᱵᱮ, [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] ᱨᱮ [[ᱢᱩᱱᱫᱽᱨᱟ]], [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ ᱡᱚᱡᱚᱵᱮᱲᱟ ᱟᱨ [[ᱢᱮᱭᱛᱷᱚᱱ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱨᱮ [[ᱠᱚᱞᱤᱝᱜᱟᱱᱚᱜᱚᱨ]], [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮ [[ᱦᱚᱞᱫᱤᱭᱟ]] ᱟᱨ [[ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ]] ᱨᱮ [[ᱵᱮᱞᱜᱟᱢ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=TPP>{{cite web |url=http://www.tatapower.com/services/power-projects.aspx |title=Power Projects |publisher=Tata Power |access-date=1 September 2013 |archive-date=31 October 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111031060912/http://www.tatapower.com/services/power-projects.aspx |url-status=dead }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱟᱭᱰᱨᱚ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱜᱷᱟᱴ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ [[ᱚᱦᱢᱚᱫᱽᱱᱚᱜᱚᱨ]], ᱥᱩᱯᱟ, ᱠᱷᱟᱱᱠᱮ, ᱵᱨᱟᱦᱢᱚᱱᱣᱮᱞ, ᱜᱟᱫᱟᱜᱽ, [[ᱥᱚᱢᱟᱱᱟ, ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ|ᱥᱚᱢᱟᱱᱟ]] ᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=TPP /> ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱴᱨᱳᱢᱵᱮ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱕᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ ᱭᱩᱱᱤᱴ, ᱵᱷᱤᱨᱟ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱑᱕᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ ᱯᱚᱢᱯ ᱥᱴᱳᱨᱮᱡᱽ ᱭᱩᱱᱤᱴ ᱟᱨ ᱴᱨᱳᱢᱵᱮ ᱨᱮ ᱯᱚᱞᱩᱥᱚᱱ ᱠᱚᱱᱴᱨᱚᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱨᱤᱯ ᱜᱮᱥ ᱰᱮᱥᱚᱞᱯᱩᱨᱟᱭᱤᱡᱮᱥᱚᱱ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.moneycontrol.com/news/business/trombay-plants-500mw-unit-modernisation-by-15-tata-power_795846.html |title=Trombay plant's 500MW unit modernisation by '15: Tata Power |publisher=moneycontrol.com |date=16 December 2012 |access-date=1 September 2013}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱟᱨ [[ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱫᱟᱲᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱵᱷᱤᱥᱚᱱ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱕᱑᱐ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱑,᱑᱕᱐ ᱢᱮᱜᱟ ᱣᱟᱴ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.tata.com/company/profile.aspx?sectid=OZCcVOb7N4Q= |title=Profile – Tata Power Delhi Distribution |publisher=Tata Group |access-date=1 September 2013 |archive-date=3 October 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131003114251/http://www.tata.com/company/profile.aspx?sectid=OZCcVOb7N4Q= |url-status=dead }}</ref> ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱒᱔ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱭᱛᱷᱚᱱ ᱢᱮᱜᱟ ᱛᱷᱚᱨᱢᱟᱞ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱕᱒᱕ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱭᱩᱱᱤᱴ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱠᱮᱯᱮᱥᱤᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱭᱩᱱᱤᱴ ᱫᱚ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite news| url= http://www.thehindu.com/business/companies/article3679111.ece| title= Tata Power's second unit of Maithon project on stream| date= 25 July 2012}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱵᱷᱤᱥᱚᱱ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱡᱮᱴᱥᱴᱟᱨ, ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱥᱳᱞᱟᱨ ᱟᱜ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱑᱖᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ ᱥᱳᱞᱟᱨ ᱮᱱᱚᱨᱡᱤ ᱦᱚᱸᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣᱼᱟ ᱾ ===ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱠᱚ=== * [[ᱢᱩᱱᱰᱨᱟ ᱟᱞᱴᱨᱟ ᱢᱮᱜᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱞᱟᱱᱴ]] ᱾ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱪᱷ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱱᱫᱽᱨᱟ ᱨᱮ ᱔,᱐᱐᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ (᱕×᱘᱐᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱨᱵᱚᱞ-ᱵᱟᱥ ᱛᱮ ᱛᱮᱭᱟᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱨᱢᱚᱞ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱱ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ * [[ᱴᱨᱳᱢᱵᱮ ᱛᱷᱚᱨᱢᱟᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]] ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱴᱨᱳᱢᱵᱮ ᱨᱮ ᱑,᱕᱘᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱚᱨᱢᱟᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ * [[ᱢᱮᱭᱛᱷᱚᱱ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱞᱟᱱᱴ]] ᱾ ᱢᱮᱭᱛᱷᱚᱱ, [[ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ]], [[ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ ᱑᱐᱕᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ (᱒×᱕᱒᱕ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱳᱞ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱛᱮ ᱛᱮᱭᱟᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱷᱟᱨᱢᱚᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱞᱟᱸᱴ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱮᱭᱛᱷᱚᱱ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ ᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱟᱨ ᱫᱟᱢᱳᱫᱚᱨ ᱵᱷᱮᱞᱤ ᱠᱚᱨᱯᱚᱨᱮᱥᱚᱱ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱗᱔:᱒᱖ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱵᱷᱮᱸᱪᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ * [[ᱡᱚᱡᱚᱵᱮᱲᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱞᱟᱱᱴ]] ᱾ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱡᱚᱵᱮᱲᱟ ᱨᱮ ᱔᱒᱗.᱕ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ (᱖᱗.᱕ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ ᱟᱨ ᱓×᱑᱒᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱭᱞᱟ ᱟᱵᱚᱥᱛᱟ ᱛᱮ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱛᱷᱟᱨᱢᱚᱞ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱫᱚ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ== ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱢᱟᱝ, ᱟᱯᱷᱨᱤᱠᱟ ᱟᱨ [[ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟᱞ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱠᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ:<ref>{{cite news |url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2008-02-07/news/27719269_1_private-power-tata-power-infrastructure-space |title=Tata Power has mega core plans |newspaper=Economic Times |date=7 February 2008 |access-date=1 September 2013 |archive-date=16 September 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160916091530/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2008-02-07/news/27719269_1_private-power-tata-power-infrastructure-space |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-07-29/india-business/32923111_1_mw-capacity-mw-from-renewable-energy-largest-private-sector-power |archive-url=https://archive.today/20130901005604/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-07-29/india-business/32923111_1_mw-capacity-mw-from-renewable-energy-largest-private-sector-power |url-status=dead |archive-date=1 September 2013 |title=Tired of delays, Tata Power turns to overseas for expansion |date=29 July 2012 |newspaper=[[The Times of India]] |access-date=1 September 2013}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.tatapower.com/sustainability/pdf/sustainability_report-2.pdf |title=Sustainability Report 2008-09 – Tata Power |publisher=Tata Power |access-date=1 September 2013 |archive-date=25 December 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161225095733/http://www.tatapower.com/sustainability/pdf/sustainability_report-2.pdf |url-status=dead }}</ref> * [[ᱫᱩᱵᱟᱭ]] ᱨᱮ [[ᱡᱮᱵᱮᱞ ᱟᱞᱤ]] 'ᱡᱤ' ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ (᱔×᱑᱐᱐ = ᱔᱐᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ + ᱰᱮᱥᱮᱞᱤᱴᱮᱥᱚᱱ ᱯᱞᱟᱱᱴ) * ᱥᱳᱣᱫᱤ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱨᱮ ᱟᱞ-ᱠᱷᱳᱵᱚᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ (᱕×᱑᱕᱐ = ᱗᱕᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ + ᱰᱮᱥᱮᱞᱤᱴᱮᱥᱚᱱ ᱯᱞᱟᱱᱴ) ᱾ * ᱥᱳᱣᱫᱤ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱨᱮ ᱡᱮᱫᱽᱫᱟ ᱯᱮᱭᱟ (᱔×᱖᱔ = ᱒᱕᱖ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ + ᱰᱮᱥᱮᱞᱤᱴᱮᱥᱚᱱ ᱯᱞᱟᱱᱴ), * ᱠᱩᱣᱮᱛ ᱨᱮ ᱥᱩᱣᱟᱭᱠᱷ (᱕×᱕᱐ = ᱒᱕᱐ ᱢᱮᱜᱟᱣᱟᱴ) * [[ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱟᱢᱤᱨᱟᱛ|ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱟᱢᱤᱨᱟᱛ]] ᱟᱨ ᱟᱞᱡᱤᱨᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱤ. ᱮᱪ. ᱵᱤ. ᱥᱚᱵᱽᱥᱴᱮᱥᱚᱱ * [[ᱤᱨᱟᱱ]] ᱟᱨ ᱥᱳᱣᱫᱤ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱯᱞᱟᱱᱴ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱟᱨ ᱧᱮᱞ ᱫᱚᱦᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱩᱠᱛᱤ ᱾ * ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱟᱥᱤᱭᱟᱱ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱜᱟᱶᱛᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱯᱷᱚᱨ ᱤᱥᱴᱚᱨᱱ ᱱᱮᱪᱩᱨᱟᱞ ᱨᱤᱥᱳᱨᱥᱮᱥ ᱮᱞ. ᱮᱞ. ᱥᱤ. ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱠᱟᱢᱪᱟᱴᱠᱟ ᱠᱨᱟᱭ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱚᱭᱞᱟ ᱠᱷᱟᱫᱟᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱞᱟᱭᱥᱮᱱᱥ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/indl-goods/svs/metals-mining/tata-power-arm-wins-coal-mine-in-russia/articleshow/62211276.cms |newspaper=[[The Economic Times]] |title=Tata Power arm wins coal mine in Russia |date=22 December 2017 |quote=Tata Power today said its Russian subsidiary Far Eastern Natural Resources LLC has bagged the mining licence for a thermal coal mine in Kamchatka province in far east Russia. |archive-url=https://web.archive.org/web/20180804195748/https://economictimes.indiatimes.com/industry/indl-goods/svs/metals-mining/tata-power-arm-wins-coal-mine-in-russia/articleshow/62211276.cms |archive-date=4 August 2018}}</ref> ===ᱤᱥᱴᱨᱮᱴᱤᱠ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ ᱰᱤᱵᱤᱡᱚᱱ=== ᱯᱷᱚᱨᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱴᱨᱮᱴᱮᱡᱤᱠ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ ᱰᱤᱵᱤᱡᱚᱱ (ᱮᱥ.ᱤᱹᱰᱤ) ᱫᱚ ᱯᱩᱱ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱚᱠᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱩᱠᱷᱟᱹᱭᱟᱹ ᱦᱚᱨᱟ ᱟᱨ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ ᱨᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱩᱠᱷᱟᱹᱭᱟᱹ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱨ ᱥᱚᱞᱩᱥᱚᱱ ᱮᱢᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱨᱩᱠᱷᱭᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱟᱨ ᱞᱮᱵᱚᱨᱴᱚᱨᱤ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.tatapower.com/businesses/other-businesses.aspx |title=Strategic Engineering Division (SED) |publisher=Tata Power |access-date=1 September 2013 |archive-date=9 July 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170709063430/http://www.tatapower.com/businesses/other-businesses.aspx |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.tatapowersed.com/about-us/centre-for-excellence.html |title=Centre for Excellence in Strategic Electronic |publisher=Tata Power SED |access-date=1 September 2013 |archive-date=2 August 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140802085305/http://www.tatapowersed.com/about-us/centre-for-excellence.html |url-status=dead }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{Official website|http://www.tatapower.com/}} * [http://www.sourcewatch.org/index.php/Tata_Power ᱴᱟᱴᱟ ᱯᱟᱣᱟᱨ] at [[SourceWatch]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱠᱚ]] 3xpuc9rhpe9xo3ryaabv5il2y8v6v77 ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ 0 23736 176219 175953 2025-07-10T19:13:23Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176219 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India West Bengal#India | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|22|48|00.0|N|86|57|00.0|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | subdivision_type2 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 2.4242 | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 6,280 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ* | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], ᱤᱝᱞᱤᱥ, [[ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱗᱒᱒᱑᱓᱔ (ᱜᱟᱲᱨᱟᱭᱯᱩᱨ) | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ/STD ᱠᱳᱰ | area_code = ᱐᱓᱒᱔᱓ | registration_plate = | blank1_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank1_info_sec1 = [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ]] | blank2_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ]] | website = {{URL|raipurdevelopmentblock.in/}} | footnotes = }} '''ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ''' ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱠᱷᱟᱛᱲᱟ]] ᱥᱟᱵᱽᱰᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮ [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ]] [[ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ===ᱴᱷᱟᱶ=== ᱨᱟᱤᱯᱩᱨ {{coord|22|48|00.0|N|86|57|00.0|E|display=inline}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱟᱤᱯᱩᱨ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱨᱟᱤᱯᱩᱨ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱖,᱒᱘᱐ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱓,᱒᱓᱒ (᱕᱑%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱓,᱐᱔᱘ (᱔᱙%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱖᱒᱒ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱨᱟᱤᱯᱩᱨ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱔,᱗᱓᱔ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ (᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱘᱓.᱖᱗%) ᱾<ref name=census3-2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/pcadata/Houselisting-housing-WB.html |title = 2011 Census – Primary Census Abstract Data Tables | work= West Bengal – District-wise |publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | access-date = 14 October 2016 |language=en}}</ref> ==ᱱᱚᱜᱽᱨᱤᱠ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ== ===ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ=== [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ|ᱨᱚᱭᱯᱩᱨ]] ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱨᱚᱭᱯᱩᱨ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱐᱕,᱘᱒᱖ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱦᱚᱲ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱒᱕᱒.᱕᱕ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook |title = District Statistical Handbook 2014 Bankura |work = Tables 2.1, 2.2 |publisher = Department of Planning and Statistics, Government of West Bengal |access-date = 15 May 2020 |archive-date = 21 January 2019 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook |url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web | url = https://bankurapolice.org/raipur/ | title = Raipur PS | publisher = Bankura District Police | access-date = 14 October 2016 | archive-date = 18 October 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20161018234413/https://bankurapolice.org/raipur/ | url-status = dead }}</ref> ===ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ=== ᱨᱟᱤᱯᱩᱨ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱜᱟᱲ ᱨᱟᱤᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1913_PART_A_DCHB_BANKURA.pdf |title = District Census Handbook: Bankura | work= Map of Bankura with CD block HQs and Police Stations (on the fifth page) |publisher= Directorate of Census Operations, West Bengal, 2011 | access-date = 20 November 2016 |language =en}}</ref> ==ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ== ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱔ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱞᱫᱟ ([[ᱯᱩᱨᱩᱞᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱤᱜᱷᱟ ᱯᱷᱳᱨᱥᱳᱨ ([[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱢᱮᱫᱤᱱᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱟᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱙ ᱫᱚ [[ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ]] ([[ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ) ᱠᱷᱚᱱ [[ᱱᱟᱭᱟᱜᱨᱟᱢ]] (ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱟᱵᱩᱡᱽ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱫᱚ ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱟᱨ ᱡᱷᱟᱲᱜᱨᱟᱢ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱫᱚ ᱖᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ) ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.wbtrafficpolice.com/state-highways.php |title = List of State Highways in West Bengal | publisher= West Bengal Traffic Police | access-date = 16 October 2016}}</ref> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱜᱟᱲ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱦᱟᱭ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱫᱚ ᱑᱙᱓᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞᱤ-ᱢᱮᱰᱤᱭᱟᱢ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱕ ᱪᱟᱱᱚᱪ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱒ ᱪᱟᱱᱚᱪ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱒᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱚᱢᱯᱭᱩᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱑᱒᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱞᱟᱭᱵᱨᱮᱨᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱴᱟᱺᱰᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ <ref>{{cite web| url = https://schools.org.in/bankura/19131609702/garh-raipur-h-s.html |title = Garh Raipur HS|publisher= Schools.org.in| access-date = 26 April 2020}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱕ ᱪᱟᱱᱚᱪ ᱠᱷᱚᱱ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟᱢ ᱥᱮᱠᱥᱚᱱ (ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ) ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name="alchiki">{{cite web | url = http://www.bankura.gov.in/education.htm | title = Education of Bankura | publisher = District administration | access-date = 26 April 2020 | archive-date = 27 April 2020 | archive-url = https://web.archive.org/web/20200427194902/http://www.bankura.gov.in/education.htm | url-status = dead }}</ref> ᱯᱚᱸᱰᱮᱛ ᱨᱟᱹᱜᱷᱩᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱟᱵᱟᱥᱤᱠ ᱟᱥᱲᱟ, ᱰᱩᱸᱰᱟᱨ, ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞᱤ-ᱢᱮᱰᱤᱭᱟᱢ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱕ ᱪᱟᱱᱚᱪ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱒ ᱪᱟᱱᱚᱪ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱚᱢᱯᱭᱩᱴᱚᱨ, ᱒᱕᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱞᱟᱭᱵᱨᱮᱨᱤ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱴᱟᱺᱰᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://schools.org.in/bankura/19131600703/pandit-raghunath-m-abasik-school.html |title = Pandit Raghunath M Abasik School | publisher= Schools.org.in | access-date = 26 April 2020}}</ref> ᱠᱷᱟᱨᱤᱜᱮᱲᱤᱭᱟ ᱨᱮ [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱞᱚᱠ ᱢᱟᱦᱟᱵᱤᱫᱽᱭᱟᱞᱚᱭ]] ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝᱜᱟᱞᱤ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱟᱨ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱨᱮ ᱚᱱᱚᱨᱥ ᱠᱚᱨᱥ ᱮᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.icbse.com/colleges/raipur-block-mahavidyalaya/34658/2 |title = Raipur Block Mahavidyalaya | publisher=ICBSE | access-date = 15 December 2016}}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.buruniv.ac.in/colleges/raipur-block-mahavidyalaya | title = Raipur Block Mahavidyalay | publisher = University of Burdwan | access-date = 15 December 2016 | archive-date = 20 December 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20161220150144/http://www.buruniv.ac.in/colleges/raipur-block-mahavidyalaya | url-status = dead }}</ref> [[ᱯᱚᱸᱰᱮᱛ ᱨᱟᱹᱜᱷᱩᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱥᱢᱨᱤᱛᱤ ᱢᱚᱦᱟᱵᱤᱫᱽᱭᱟᱞᱚᱭ]] ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱟᱜᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱑᱙᱘᱖ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱫᱚ [[ᱯᱚᱸᱰᱮᱛ ᱨᱟᱹᱜᱷᱩᱱᱟᱛᱷ ᱢᱩᱨᱢᱩ]] ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱ "ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ" ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱫᱚ ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ, ᱤᱝᱞᱤᱥ, ᱥᱚᱸᱥᱠᱨᱤᱛ, ᱚᱛᱱᱚᱜ, ᱱᱟᱜᱟᱢ, ᱞᱮᱠᱪᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ, ᱯᱷᱤᱞᱥᱚᱯᱷᱤ ᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱩᱴᱚᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱨᱮ ᱦᱚᱱᱚᱨᱥ ᱠᱚᱨᱥ ᱮᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱨᱥ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.prmsmahavidyalaya.org/ | title = Pandit Raghunath Murmu Smriti Mahavidyalaya | publisher = PRMSM | access-date = 13 December 2016 | archive-date = 6 December 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20161206115942/http://prmsmahavidyalaya.org/ | url-status = dead }}</ref> [[File:Rgp pic 2.jpg|thumb]] [[ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱜᱚᱵᱷᱚᱨᱢᱮᱱᱴ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ|ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ]] ᱫᱚ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱚᱞᱤᱴᱮᱠᱱᱤᱠ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱩᱨ ᱥᱤᱨᱳᱢᱚᱱᱤᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://polytechnic.wbtetsd.gov.in/raipurgovpoly |title = Raipur Government Polytechnic | publisher= RGP| access-date =23 July 2022}}</ref> ==ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ== ᱱᱩᱛᱟᱱᱜᱚᱲ ᱨᱮ ᱓᱐ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱟᱹᱛᱩ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ ᱫᱚ ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱩᱬ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱮᱰᱤᱠᱟᱞ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱚᱴᱜᱳᱰᱟ (᱖ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱟᱨ ᱟᱨ ᱯᱷᱩᱞᱠᱩᱥᱢᱟ (᱑᱐ ᱵᱮᱰ ᱟᱜ) ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web | url =https://www.wbhealth.gov.in/other_files/RH.pdf | title =Health & Family Welfare Department | work =Health Statistics – Rural Hospitals | publisher =Government of West Bengal | access-date =10 April 2020 | archive-date =8 October 2022 | archive-url =https://web.archive.org/web/20221008143352/https://www.wbhealth.gov.in/other_files/RH.pdf | url-status =dead }}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.wbhealth.gov.in/other_files/PHC.pdf | title = Health & Family Welfare Department | work = Health Statistics – Primary Health Centres | publisher = Government of West Bengal | access-date = 10 April 2020 | archive-date = 21 April 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180421215645/https://www.wbhealth.gov.in/other_files/PHC.pdf | url-status = dead }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ]] swt30t96310vmcbnjfm2081qdb17w0n ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱵᱚᱱᱚᱛ 0 24124 176209 150676 2025-07-10T17:57:36Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176209 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ | native_name = | native_name_lang = | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ | image_skyline = File:Ratua-I in Malda (West Bengal).svg | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = right | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|25.20|N|87.93|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | subdivision_type2 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱟᱞᱫᱟ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = ᱢᱟᱬᱛᱮ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱟᱥᱤ | governing_body = | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 225.17 | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = 275,388 | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱗᱓᱒᱒᱐᱕ | area_code_type = STD/ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱳᱰ | area_code = ᱐᱓᱕᱑᱓ | registration_plate = | blank1_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank1_info_sec1 = [[ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱩᱛᱛᱚᱨ]] | blank2_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ]] | website = {{URL|malda.nic.in/}} | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-WB]] | footnotes = | official_name = }} '''ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ [[ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮ [[ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱚᱱᱪᱚᱞ ᱡᱚᱜᱚ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱠᱷᱚᱸᱰᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ {{Coord|25.20|N|87.93|E|format=dms|}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱮᱵᱤᱯᱩᱨ, ᱢᱚᱦᱟᱱᱟᱱᱫᱚᱛᱳᱞᱟ, ᱵᱤᱞᱟᱭᱢᱟᱨᱤ, ᱠᱟᱦᱞᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱦᱨᱟᱞ ᱟᱹᱛᱩ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ ᱠᱚ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱯᱷᱩᱞᱟᱦᱟᱨ ᱠᱳᱥᱤ ᱟᱨ ᱠᱟᱞᱤᱱᱫᱨᱤ ᱱᱟᱹᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮ ᱮᱥᱮᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.wbdmd.gov.in/writereaddata/uploaded/DP/Malda.pdf |title = Foreword | work= Areas vulnerable in respect of floods |publisher= Malda district administration | access-date = 16 November 2018 }}</ref> ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱦᱚᱨᱤᱥᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱯᱩᱨ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱦᱚᱨᱤᱥᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱯᱩᱨ ᱒]] ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ [[ᱪᱚᱱᱪᱚᱞ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱪᱚᱱᱪᱚᱞ ᱒]] ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱒]] ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ [[ᱢᱟᱱᱤᱠᱪᱚᱠ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱟᱱᱤᱠᱪᱚᱠ]] ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱢᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://www.mapsofindia.com/maps/bihar/tehsil/katihar.html |title = Katihar CD Block/ Tehsil Map |publisher= Maps of India | access-date = 24 October 2018}}</ref> ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱒᱒᱕.᱑᱗&nbsp;ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ<sup>᱒</sup> ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=admin>{{cite web| url = http://malda.nic.in/ |title = Ratua I at a Glance|access-date = 14 February 2011|work = Maldah District |publisher = District administration}}</ref> ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱑ ᱴᱟᱹᱝ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ ᱥᱚᱢᱤᱛᱤ, ᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ, ᱑᱖᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ (ᱜᱨᱟᱢ ᱵᱟᱹᱭᱥᱤ), ᱑᱐᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱚᱣᱡᱟ ᱟᱨ ᱙᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱟᱥᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱟᱹᱛᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ#ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ]] ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook |title = District Statistical Handbook 2014 Malda |work = Table 2.1 |publisher = Department of Statistics and Programme Implementation, Government of West Bengal |access-date = 29 October 2018 |archive-date = 21 January 2019 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook |url-status = dead }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1906_PART_A_DCHB_MALDAH.pdf |title = District Census Handbook: Maldah, Series 20 Part XII A | work= Map of Maldah with CD Block HQs and Police Stations (on the fourth page) |publisher= Directorate of Census Operations, West Bengal, 2011 | access-date = 29 October 2018 }}</ref><ref>{{cite web | url = http://wbpublibnet.gov.in/node/2102 | title = BDO Offices under Malda District | work = Deoartment of Mass Education Extension & Library Services, Government of West Bengal | publisher = West Bengal Public Library Network | access-date = 8 November 2018 | archive-date = 12 October 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20181012074655/http://www.wbpublibnet.gov.in/node/2102 | url-status = dead }}</ref> ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱵᱚᱱᱚᱛ/ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ ᱥᱚᱢᱤᱛᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ: ᱫᱮᱵᱤᱯᱩᱨ, ᱢᱚᱦᱟᱱᱚᱱᱫᱟᱴᱳᱞᱟ, ᱵᱤᱞᱟᱭᱢᱟᱨᱤ, ᱠᱟᱦᱞᱟ, ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ, ᱵᱟᱦᱨᱟᱞ, ᱵᱷᱟᱫᱳ, ᱥᱟᱢᱥᱤ, ᱪᱟᱸᱫᱽᱢᱚᱱᱤ ᱑ ᱟᱨ ᱪᱟᱸᱫᱽᱢᱚᱱᱤ ᱒ ᱾<ref>{{cite web| url = http://wbprd.gov.in/HtmlPage/PANCHAYATS.aspx |title = Directory of District, Subdivision, Panchayat Samiti/ Block and Gram Panchayats in West Bengal |work = Malda district - Revised in March 2008 | publisher= Panchayats and Rural Development Department, Government of West Bengal | access-date = 6 November 2018}}</ref> ==ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ== ===ᱦᱚᱲ ᱮᱞ=== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱒᱗᱕,᱓᱘᱘ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱜᱮ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱑᱔᱒,᱑᱘᱓ (᱕᱒%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱑᱓᱓,᱒᱐᱕ (᱔᱘%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱚᱫᱚ ᱔᱕,᱖᱗᱖ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱓᱐,᱕᱓᱘ (᱑᱑.᱐᱙%) ᱟᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱫᱚ ᱒᱓,᱔᱕᱘ (᱘.᱕᱒%) ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name=census2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/cdb_pca_census/Houselisting-housing-WB.html |title = C.D. Block Wise Primary Census Abstract Data(PCA) | work= West Bengal – District-wise CD Blocks|publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | access-date = 21 October 2018}}</ref> ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ (᱔,᱐᱐᱐+ ᱦᱚᱲ ᱥᱟᱶ) (᱒᱐᱑᱑ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱨᱮ): ᱜᱚᱫᱟᱭ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱨ (᱑᱕,᱐᱒᱓), ᱠᱚᱢᱚᱞᱯᱩᱨ (᱖,᱘᱐᱒), ᱢᱟᱱᱤᱠᱱᱚᱜᱚᱨ (᱘,᱘᱗᱗), ᱵᱟᱞᱩᱯᱩᱨ (᱑᱐,᱘᱐᱘), [[ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ]] (᱕,᱓᱖᱖), ᱫᱮᱵᱤᱯᱩᱨ (᱔,᱐᱗᱐), ᱡᱚᱱᱱᱚᱜᱚᱨ (᱔,᱑᱔᱐), ᱚᱥᱴᱳᱞᱟ (᱔,᱘᱘᱐), ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ (᱕,᱔᱙᱘), ᱨᱩᱠᱩᱱᱫᱤᱯᱩᱨ (᱗,᱒᱖᱐), ᱠᱚᱨᱵᱟᱱᱟ (᱔,᱐᱔᱖), ᱵᱤᱦᱟᱨᱤ (᱔,᱑᱘᱓), ᱵᱚᱦᱤᱨᱠᱮᱯ (᱔,᱕᱔᱙), ᱵᱷᱟᱫᱳ (᱑᱗,᱑᱙᱐), ᱠᱟᱱᱠᱳᱴ (᱖,᱔᱙᱑), ᱯᱚᱨᱟᱠᱨᱚᱢ (᱖,᱓᱘᱖), ᱚᱠᱷᱨᱟ ᱪᱟᱸᱫᱽᱯᱟᱲᱟ (᱕,᱑᱙᱖), ᱪᱷᱚᱵᱤᱞᱯᱟᱲᱟ (᱖,᱔᱗᱙), ᱚᱸᱫᱤᱨᱟᱢᱯᱟᱨᱟ (᱕,᱐᱔᱑), ᱵᱤᱡᱽᱨᱟᱵᱷᱤᱴᱟ (᱕,᱕᱑᱓), ᱞᱚᱠᱷᱢᱤᱯᱩᱨ (᱔,᱑᱗᱐), ᱥᱚᱸᱛᱯᱩᱨ (᱕,᱓᱒᱒), ᱛᱟᱞᱯᱟᱨᱟᱱᱯᱩᱨ (᱔,᱖᱑᱘), ᱫᱚᱠᱷᱤᱱ ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ (᱔,᱒᱑᱙) ᱟᱨ ᱥᱟᱦᱟᱯᱩᱨ (᱕,᱐᱕) ᱾<ref name=census2011/> ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (ᱠᱚᱥᱴᱚᱠ ᱨᱮ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ): ᱥᱟᱭᱢᱥᱤ (᱒,᱖᱘᱖) ᱟᱨ ᱵᱚᱦᱨᱟᱭ (᱒,᱗᱗᱕) ᱾<ref name=census2011/> ===ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱓᱘,᱑᱓᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ (᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱖᱐.᱑᱓%) ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱗᱖,᱒᱘᱐ (᱖᱔.᱑᱗%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱖᱑,᱘᱕᱗ (᱕᱕.᱘᱑%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ (ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ) ᱫᱚ ᱘.᱓᱖% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=census2011/> {{ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ|collapsible=y}} ===ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱟᱨ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ=== {{bar box |title=ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚ (᱒᱐᱑᱑)<ref name="religion"/> |titlebar=#FCD116 |left1= |float=right |bars= {{bar percent|[[ᱤᱥᱞᱟᱢ]]|green|66.88}} {{bar percent|[[ᱦᱤᱱᱫᱩ]]|darkorange|32.97}} {{bar percent|ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱵᱟᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ|black|0.11}} }} ᱖᱖.᱘᱘% ᱦᱚᱲ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱫᱚ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="religion">{{Cite web |date=2011 |title=Table C-01 Population by Religion: West Bengal |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/11396/download/14509/DDW19C-01%20MDDS.XLS |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> ᱒᱐᱑᱔ ᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱠᱴ ᱥᱴᱮᱴᱤᱥᱴᱤᱠᱮᱞ ᱦᱟᱱᱰᱵᱩᱠ: ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ (ᱠᱩᱞ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱮᱴᱟ ᱠᱚ ᱚᱞ ᱠᱟᱛᱮ), ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱨᱮ, ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱞ ᱑᱔᱑,᱘᱙᱕ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱖᱕.᱒᱘% ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱗᱔,᱙᱐᱐ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱩᱠᱩ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱓᱔.᱔᱖% ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱒᱐ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱩᱠᱩ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱐.᱐᱑% ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱕᱔᱑ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱐.᱒᱕% ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook| title = District Statistical Handbook Malda 2014| work = Table 2.10 (a)| publisher = Department of Statistics and Programme Implementation, Government of West Bengal| access-date = 27 October 2018| archive-date = 21 January 2019| archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook| url-status = dead}}</ref> [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱫᱚ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱙᱘.᱒᱗% ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ᱾<ref name="languages">{{Cite web |title=Table C-16 Population by Mother Tongue: West Bengal |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/10226/download/13338/DDW-C16-STMT-MDDS-1900.XLSX |website=www.censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> ==ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ== {{ᱦᱟᱵᱽᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ|collapse=yes}} ᱒᱐᱑᱓-᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱜ ᱨᱮ ᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱰᱷᱚᱝᱜᱟ ᱥᱮᱵᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ/ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱵᱟᱥ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱓ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱥᱚᱢᱥᱤ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]] ᱫᱚ [[ᱦᱟᱵᱽᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = https://indiarailinfo.com/train/timetable/malda-town-new-jalpaiguri-passenger-55711/14042/441/444#st | title= 55711/ Malda Town-New Jalpaiguri Passenger|publisher= indiarailinfo | access-date = 6 November 2018}}</ref> ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱒᱐᱑᱓-᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱒᱘,᱙᱗᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱑᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱨᱟᱭᱢᱮᱨᱤ ᱟᱥᱲᱟ, ᱔,᱘᱔᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱑᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱤᱰᱤᱞ ᱟᱥᱲᱟ, ᱒᱒,᱐᱕᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱑᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱟᱨ ᱒᱗,᱙᱓᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱑᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱟᱭ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱨᱚᱛᱩᱢᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱕,᱐᱖᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱑ ᱴᱟᱹᱝ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱟᱨ ᱓᱕᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱟᱨ ᱑᱙,᱖᱒᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ-ᱯᱚᱨᱢᱟᱞ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱓᱕᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱭᱩᱴ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ, ᱙᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱟᱥᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ, ᱑᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱟᱥᱲᱟ ᱜᱮ ᱵᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱔᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱑ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱓᱗ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱤᱰᱤᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱒᱑ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱤᱰᱤᱞ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱟᱥᱲᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_A/19/1906_PART_A_DCHB_MALDAH.pdf | title = District Census Handbook, Malda, 2011, Series 20, Part XII A | work = Pages 720-21, Appendix I A: Villages by number of Primary Schools and Appendix I B: Villages by Primary, Middle and Secondary Schools | publisher = Directorate of Census Operations, West Bengal. | access-date = 3 November 2018}}</ref> ==ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ== ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱑ ᱴᱟᱹᱝ ᱜᱨᱟᱢᱤᱬ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ, ᱑ ᱴᱟᱹᱝ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱘᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱮᱰ ᱟᱨ ᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱰᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱚ (ᱯᱨᱟᱭᱵᱷᱮᱴ ᱵᱮᱰ ᱪᱷᱟᱰᱟ ᱠᱟᱛᱮ) ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱓᱖ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱟᱹᱨᱤ ᱡᱚᱜᱚ-ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [[ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ]] ᱨᱮ ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱜᱨᱟᱢᱤᱬ ᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞ (᱓᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱮᱰ ᱥᱟᱶᱛᱮ) ᱨᱚᱛᱩᱣᱟ ᱑ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱢᱮᱰᱤᱠᱟᱞ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱮᱵᱤᱯᱩᱨ (᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱮᱰ ᱥᱟᱶᱛᱮ), ᱢᱚᱦᱟᱱᱚᱱᱫᱽᱴᱳᱞᱟ (᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱮᱰ ᱥᱟᱶᱛᱮ) ᱟᱨ [[ᱥᱟᱢᱥᱤ, ᱢᱟᱞᱫᱟ|ᱥᱟᱢᱥᱤ]] (᱑᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱮᱰ ᱥᱟᱶᱛᱮ) ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱦᱮᱞᱛᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://www.wbhealth.gov.in/ | title = Health & Family Welfare Department | work = Health Statistics | publisher = Government of West Bengal | access-date = 14 November 2018 | archive-date = 28 October 2021 | archive-url = https://web.archive.org/web/20211028134305/https://qphs.fs.quoracdn.net/main-qimg-99a499ee367f0c1530476c81086270c8 | url-status = dead }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ]] 4ucutrlc92akmylymc16u7pm0hmv2d1 ᱚᱸᱠᱤᱛᱟ ᱫᱷᱭᱟᱱᱤ 0 25011 176254 132100 2025-07-11T04:28:16Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176254 wikitext text/x-wiki '''ᱚᱸᱠᱤᱛᱟ ᱫᱷᱭᱟᱱᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱕ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱐᱒) ᱫᱚ [[ᱩᱛᱛᱚᱨᱟᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱠᱷᱮᱞᱚᱱᱰᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱰᱤᱞ ᱰᱤᱥᱴᱮᱱᱥ ᱟᱨ ᱞᱚᱝᱜ ᱰᱤᱥᱴᱟᱱᱥ ᱨᱟᱱᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱒᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ [[ᱪᱤᱱ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ [[ᱦᱟᱝᱡᱳᱣ]] ᱨᱮ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱕᱐᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱡᱟᱹᱯᱤᱫ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱛᱷᱞᱮᱴᱤᱠᱥ ᱴᱤᱢ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web |date=2023-08-26 |title=Full list of Indian athletes for Asian Games 2023 |url=https://www.firstpost.com/sports/asian-games-2023-full-list-of-634-indian-athletes-who-will-take-part-in-hangzhou-event-13042652.html |access-date=2023-10-02 |website=Firstpost }}</ref> == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ == '''ᱚᱸᱠᱤᱛᱟ''' ᱫᱚ [[ᱩᱛᱛᱚᱨᱟᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱚᱣᱨᱤ ᱜᱚᱨᱦᱣᱟᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱳᱫᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱑᱔᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱩᱥᱩᱞ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫᱚᱜ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name=":0" /> == ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ == *᱒᱐᱒᱓: ᱢᱮ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱛᱷᱟᱭᱞᱮᱱᱰ]] ᱨᱮ ᱑᱕᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱟᱛᱷᱞᱮᱴᱤᱠᱥ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱩᱞᱤᱯᱷᱟᱭ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=अंकिता ध्यानी ने थाईलैंड एशियन एथलेटिक्स के लिए किया क्वालीफाई |url=https://www.livehindustan.com/uttarakhand/dehradun/story-ankita-dhyani-qualifies-for-thailand-asian-athletics-8178181.html |access-date=2023-10-02 |website=Hindustan |language=hi}}</ref> *᱒᱐᱒᱑: ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱝᱨᱩᱨ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱰᱮᱨᱮᱥᱚᱱ ᱠᱚᱯ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱒᱐ ᱟᱛᱷᱞᱮᱴᱤᱠᱥ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱑᱕᱐᱐ ᱟᱨ ᱕᱐᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite news |date=2021-08-01 |title=Ankita Dhyani wins two medals in U-20 games |work=The Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/dehradun/ankita-dhyani-wins-two-medals-in-u-20-games/articleshow/84929639.cms |access-date=2023-10-02 |issn=0971-8257}}</ref> *᱒᱐᱒᱑: ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ ᱨᱮ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱑᱕᱐᱐ ᱟᱨ ᱕᱐᱐᱐ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱕᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱖:᱒᱑.᱑᱙ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮᱠᱚᱨᱰ ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱑᱖:᱒᱑.᱕᱙ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱥᱩᱱᱤᱛᱟ ᱨᱟᱱᱤ ᱒᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name=":0">{{Cite web |date=2021-02-08 |title=No turning back: Ankita Dhyani's mastery at improbable chases makes her unbeatable |url=https://www.espn.in/athletics/story/_/id/30859627/no-turning-back-ankita-dhyani-mastery-improbable-chases-makes-unbeatable |access-date=2023-10-02 |website=ESPN |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Reporter |first=S. T. P. |title=Ahead Of Olympic Qualifier, Sprinter Forced To Train On Farms And Roads |url=https://www.shethepeople.tv/news/ahead-of-olympic-qualifier-sprinter-forced-to-train-on-farms-and-roads-ankita-dhyani/ |access-date=2023-10-02 |website=www.shethepeople.tv |language=en}}</ref> *᱒᱐᱒᱑: ᱚᱜᱚᱥᱴᱚ ᱨᱮ, ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱠᱮᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱭᱨᱳᱵᱤ ᱨᱮ ᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱑᱕᱐᱐ ᱟᱨ ᱕᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |title=Olympic ambitions – the Indian endurance project making tracks in Bhopal {{!}} FEATURE {{!}} World Athletics |url=https://worldathletics.org/news/feature/indian-endurance-project-kenya-netherlands-distance-running-broek-pal-murli |access-date=2023-10-02 |website=worldathletics.org}}</ref> *᱒᱐᱑᱘: ᱵᱤᱡᱚᱭᱣᱟᱰᱟ, [[ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮ ᱒᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟ ᱡᱤᱛᱠᱟ.ᱨ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ *᱒᱐᱑᱙: ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱨᱮ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱨᱮ ᱑᱕᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ *᱒᱐᱑᱙: ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱩᱱᱮ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱞᱚ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱭᱩᱴᱷ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱑᱕᱐᱐ ᱟᱨ ᱕᱐᱐᱐ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ *᱒᱐᱒᱐: ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱞᱚ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱭᱩᱴᱷ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱑᱕᱐᱐ ᱟᱨ ᱕᱐᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟ ᱡᱤᱛᱠᱟ. == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == j77jy562f5nbu5mpqss5h7b4vegs2wg ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱵᱟᱞᱤᱭᱟᱱ 0 25028 176301 132225 2025-07-11T06:41:27Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176301 wikitext text/x-wiki '''ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱵᱟᱞᱤᱭᱟᱱ ᱡᱟᱴ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ '''ᱥᱳᱴ ᱯᱟᱴᱚᱨ''' ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ [[ᱢᱤᱨᱟᱴ]] ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ {{Short description|Indian shot putter}} {{Infobox sportsperson | name = Kiran Baliyan | birth_date = {{birth date and age|1999|03|06}} | alma_mater = [[Chaudhary Charan Singh University]] | sport = [[shot put]] | medaltemplates = {{MedalSport|Women's [[Sport of athletics|athletics]]}} {{MedalCountry|{{IND}}}} {{MedalCompetition|[[Asian Games]]}} {{MedalBronze|[[2022 Asian Games|2022 Hangzhou]]|[[Athletics at the 2022 Asian Games – Women's shot put|Shot put]]}} }} == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱙ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱢᱩᱡᱚᱯᱷᱚᱨᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱨᱵᱚᱞᱤᱭᱟᱱ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ [[ᱢᱤᱨᱟᱴ]] '''ᱴᱨᱟᱯᱷᱤᱠ ᱯᱩᱞᱤᱥ''' ᱨᱮ ᱦᱮᱰ ᱠᱚᱸᱥᱴᱮᱵᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |date=2023-09-29 |title=Shot putter Kiran Baliyan wins India's first athletics medal in Asian Games |url=https://www.hindustantimes.com/sports/others/shot-putter-kiran-baliyan-wins-indias-first-athletics-medal-in-asian-games-101696002386801.html |access-date=2023-09-29 |website=Hindustan Times |language=en}}</ref> == ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ == *᱒᱐᱒᱓: ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱗.᱓᱖ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱦᱟᱹᱡᱩᱜ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱛᱮ ᱒᱐᱒᱒ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱵᱨᱳᱸᱡᱽ ᱢᱮᱰᱟᱞ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{Cite news |last=Ganesan |first=Uthra |date=2023-09-29 |title=Hangzhou Asian Games {{!}} Kiran Baliyan ends India’s 72-year wait for a women’s shot put medal |language=en-IN |work=The Hindu |url=https://www.thehindu.com/sport/athletics/hangzhou-asian-games-shot-putter-kiran-baliyan-wins-indias-first-athletics-medal/article67362930.ece |access-date=2023-09-29 |issn=0971-751X}}</ref> *᱒᱐᱒᱐: ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱪᱚᱣᱫᱷᱚᱨᱤ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱥᱤᱝ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱐ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱤᱱᱴᱟᱨ-ᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱚᱨᱥᱤᱴᱤ ᱟᱛᱷᱞᱮᱴᱤᱠᱥ ᱢᱤᱴ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ <ref>{{Cite news |last=Bureau |first=Sports |date=2020-01-05 |title=Inter-university athletics {{!}} Narendra, Komal and Jyothi win second golds |language=en-IN |work=The Hindu |url=https://www.thehindu.com/sport/other-sports/inter-university-athletics-narendra-komal-and-jyothi-win-second-golds/article30487399.ece |access-date=2023-09-29 |issn=0971-751X}}</ref> *᱒᱐᱒᱐: ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱗.᱑᱔ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮᱠᱳᱨᱰ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱒᱐᱒᱒ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱠᱩᱲᱤ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱳᱴ ᱯᱩᱴ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ *᱒᱐᱑᱘: ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱭᱮᱢᱵᱟᱴᱩᱨ ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱟᱱᱰᱚᱨ ᱒᱐ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱑᱕.᱒᱓ ᱴᱟᱠᱟᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name=":0">{{Cite web |title=Kiran BALIYAN {{!}} Profile {{!}} World Athletics |url=https://worldathletics.org/athletes/india/kiran-baliyan-14734751 |access-date=2023-09-29 |website=worldathletics.org}}</ref> *᱒᱐᱑᱘: ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱜᱮ [[ᱥᱨᱤᱞᱚᱝᱠᱟ]] ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱳ ᱨᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱑᱔.᱗᱗ ᱨᱟᱱ ᱛᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱜᱤᱯᱷᱩ ᱨᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=":0">{{Cite web |title=Kiran BALIYAN {{!}} Profile {{!}} World Athletics |url=https://worldathletics.org/athletes/india/kiran-baliyan-14734751 |access-date=2023-09-29 |website=worldathletics.org}}</ref> *᱒᱐᱑᱗: ᱢᱮ ᱖ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱕ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱮ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱟᱨ ᱚᱵᱽᱨᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱜᱟᱶᱛᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱵᱤᱡᱚᱭᱣᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱒᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱑᱔.᱕᱔ ᱨᱟᱱ ᱛᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱚᱝᱜᱚᱞᱟᱜᱤᱨᱤ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱔.᱓᱗ ᱴᱟᱠᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref name=":0">{{Cite web |title=Kiran BALIYAN {{!}} Profile {{!}} World Athletics |url=https://worldathletics.org/athletes/india/kiran-baliyan-14734751 |access-date=2023-09-29 |website=worldathletics.org}}</ref> *᱒᱐᱑᱖: ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱭᱮᱢᱵᱟᱴᱩᱨ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱒/᱑᱘/᱑᱖ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱑᱔.᱖᱒ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ *᱒᱐᱑᱕: ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮ, ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱟᱱᱰᱚᱨ ᱑᱘ ᱟᱛᱷᱞᱮᱴᱤᱠᱥ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱑᱒.᱔᱙ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱮ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱮ ᱜᱤᱰᱤ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref name=":0">{{Cite web |title=Kiran BALIYAN {{!}} Profile {{!}} World Athletics |url=https://worldathletics.org/athletes/india/kiran-baliyan-14734751 |access-date=2023-09-29 |website=worldathletics.org}}</ref> == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == e9k9fy7sjp5x1uigoukcc42kskvsy7x ᱚᱝᱜᱚᱫᱽ ᱵᱤᱨ ᱥᱤᱝ 0 25101 176304 132874 2025-07-11T06:42:31Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176304 wikitext text/x-wiki {{short description|Indian sport shooter}} {{Use dmy dates|date=October 2022}} {{Use Indian English|date=October 2022}} {{Infobox sportsperson |name=Angad Vir Singh Bajwa |image=Angad Bajwa.jpg |caption=Bajwa at the [[Rashtrapati Bhavan]] |birth_date= {{birth date and age|1995|11|29|df=y}} |birth_place=[[Chandigarh]], India<ref>{{cite news |last1=Naik |first1=Shivani |title=Angad Veer Singh Bajwa: Meet shooting’s Virat Kohli |url=https://indianexpress.com/article/sports/sport-others/meet-shootings-virat-kohli/ |accessdate=3 October 2019 |work=The Indian Express |date=7 February 2016}}</ref> |nationality=Indian |residence= |ethnicity= |citizenship= |other_names= |height= |weight= |country= |coach= |sport=[[Shooting sports|Shooting]] |event = [[Skeet shooting]] | medaltemplates= {{MedalSport| [[ISSF Olympic skeet|Skeet]] shooting}} {{MedalCountry| {{IND}} }} {{MedalCompetition|[[Asian Shooting Championships]]}} {{MedalGold| [[2019 Asian Shooting Championships|2019 Doha]]|Men's skeet}} {{MedalSilver| [[2019 Asian Shooting Championships|2019 Doha]]|Mixed team skeet}} {{MedalGold| [[2015 Asian Shooting Championships|2015 Kuwait City]]|Men's junior skeet}} {{MedalGold| [[2015 Asian Shooting Championships|2015 Kuwait City]]|Men's junior team skeet}} {{MedalCompetition|[[Asian Shotgun Championships]]}} {{MedalGold| [[2018 Asian Shotgun Championships|2018 Kuwait City]]|Men's skeet}} {{MedalCompetition|[[Shooting at the Summer Universiade|Summer Universiade]]}} {{MedalBronze| [[Shooting at the 2019 Summer Universiade|2019 Naples]]|Men's skeet}} | updated = 3 October 2019 }}'''ᱚᱝᱜᱚᱫᱽ ᱵᱤᱨ ᱥᱤᱝ ᱵᱟᱡᱽᱣᱟ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱒᱙ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱙᱕) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱠᱷᱮᱞᱚᱱᱰᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱖᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱖᱐ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱠᱮᱴ ᱯᱷᱤᱱᱮᱞ ᱨᱚᱸᱰ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱠᱳᱨᱰ ᱮ ᱫᱚᱦᱚ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ == ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ == ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱩᱣᱮᱛ ᱥᱤᱴᱤ ᱨᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱵᱟᱡᱣᱟ, ᱟᱱᱚᱱᱛ ᱱᱟᱨᱩᱠᱟ ᱟᱨ ᱟᱨᱡᱩᱱ ᱢᱟᱱᱚᱱ ᱫᱚ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱠᱤᱴ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱴᱤᱢ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟ ᱢᱮᱰᱟᱞ ᱠᱚ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ᱾ Bajwa ᱫᱚ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱤᱱᱰᱤᱵᱷᱤᱥᱱᱟᱞ ᱤᱵᱷᱮᱱᱴ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱥᱚᱱᱟᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Heena Sidhu shoots gold medal in Asian Championship |url=https://www.deccanchronicle.com/151106/sports-other-sports/article/heena-sidhu-shoots-gold-medal-asian-championship |accessdate=3 October 2019 |work=Deccan Chronicle |date=7 November 2015}}</ref> ᱵᱟᱡᱣᱟ ᱫᱚ ᱡᱟᱠᱟᱨᱛᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱑᱘ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱒᱕ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱑᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱯᱷᱤᱱᱮᱞ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱭ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Asian Games 2018: Indian skeet shooters flop, fail to make the cut for the finals |url=http://www.newindianexpress.com/sport/asian-games/news/2018/aug/26/asian-games-2018-indian-skeet-shooters-flop-fail-to-make-the-cut-for-the-finals-1863052.html |accessdate=3 October 2019 |work=The New Indian Express |date=26 August 2018}}</ref> ᱒᱐᱑᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱩᱣᱮᱛ ᱥᱤᱴᱤ ᱨᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱥᱷᱟᱴᱜᱩᱱ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱠᱳᱨᱰ ᱖᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱠᱟᱛᱮ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱜᱚᱞᱰ ᱢᱮᱰᱟᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Angad Vir Singh Bajwa grabs first skeet gold for India with a world record |url=https://www.indiatoday.in/sports/other-sports/story/angad-vir-singh-bajwa-first-gold-medal-world-record-asian-shotgun-championship-1383896-2018-11-07 |accessdate=3 October 2019 |work=India Today |date=7 November 2018}}</ref><ref>{{cite news |title=Asian Shotgun Championship: Angad Vir Singh Bajwa shoots historic skeet gold |url=https://www.dnaindia.com/sports/report-asian-shotgun-championship-angad-vir-singh-bajwa-shoots-historic-skeet-gold-2683410 |accessdate=3 October 2019 |work=DNA India |date=6 November 2018}}</ref> ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟ. ᱒᱐᱑᱙ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱢᱟᱭᱨᱟᱡᱽ ᱚᱦᱢᱚᱫᱽ ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱟᱶ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱠᱤᱴ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱥᱤᱞᱵᱷᱚᱨ ᱨᱮᱭ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Angad Vir Singh Bajwa bags a bronze in shooting in Universiade |url=https://www.thehindu.com/sport/other-sports/angad-vir-singh-bajwa-bags-a-bronze-in-shooting-in-universiade/article28363514.ece |accessdate=3 October 2019 |work=The Hindu |date=10 July 2019}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱵᱟᱡᱣᱟ ᱟᱨ ᱠᱷᱟᱱ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱮ ᱒᱐᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱴᱟ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{cite news |last1=Ninan |first1=Susan |title=Angad Vir Singh Bajwa, India's perfect skeet shooter |url=https://www.espn.in/shooting/story/_/id/28056444/angad-vir-singh-bajwa-india-perfect-skeet-shooter |accessdate=14 November 2019 |work=ESPN.in |date=11 November 2019}}</ref> ᱜᱚᱱᱢᱚᱛ ᱥᱮᱠᱷᱳᱱ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱴᱤᱢ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱡᱽᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱞᱵᱷᱚᱨ ᱡᱤᱛᱠᱟ.ᱨᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news |title=Asian Championships: Angad, Sekhon bag mixed team silver in Skeet |url=https://sportstar.thehindu.com/shooting/asian-shooting-championships-angad-vir-singh-bajwa-ganemat-sekhon-mixed-team-skeet-silver-medal-junior-air-rifle-50m-air-rifle-non-olympic-event/article29954487.ece |accessdate=14 November 2019 |work=Sportstar |date=12 November 2019}}</ref> [[ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱑ ISSF ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱠᱟᱯ ᱨᱮ ᱢᱟᱭᱨᱟᱡᱽ ᱚᱦᱢᱚᱫᱽ ᱠᱷᱟᱱ ᱟᱨ ᱜᱩᱨᱡᱚᱣᱚᱛ ᱥᱤᱝ ᱠᱷᱚᱝᱜᱩᱨᱟ ᱥᱟᱶ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱠᱮᱴ ᱴᱤᱢ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱵᱟᱡᱽᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱟ ᱢᱮᱰᱟᱞ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Gold for Indian men's skeet team, women settle for silver |url=https://timesofindia.indiatimes.com/sports/more-sports/shooting/gold-for-indian-mens-skeet-team-women-settle-for-silver/articleshow/81633621.cms |accessdate=15 April 2021 |work=Times of India |date=22 March 2021}}</ref> ᱵᱟᱡᱣᱟ ᱫᱚ ᱑᱒᱐/᱑᱒᱕ ᱥᱠᱳᱨ ᱥᱟᱶ ᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱠᱤᱴ ᱨᱮ ᱑᱘ ᱟᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Angad Bajwa finishes 18th in skeet, Mairaj 25th |url=https://www.hindustantimes.com/sports/olympics/angad-bajwa-finishes-18th-in-skeet-mairaj-25th-101627281560802.html |access-date=14 September 2021 |work=Hindustan Times |date=26 July 2021 |language=en}}</ref> ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱚᱝᱜᱚᱫᱽ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚ ᱥᱮᱨᱣᱩᱰ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱱᱟᱜᱤᱱᱤᱴᱟᱞ ᱨᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱵᱟᱡᱽᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱱᱚᱵ ᱨᱚᱪᱱᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ BBA ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭ ᱨᱩᱣᱟ. ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱜᱩᱨᱯᱟᱞ ᱥᱤᱝ ᱵᱟᱡᱽᱣᱟ ᱫᱚ ᱠᱮᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱥᱯᱟᱛᱟᱞᱤᱴᱤ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟ. ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱭᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== orrwcdr5x4wquwkda170ni15nfgkkw8 ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ 0 26430 176265 164332 2025-07-11T04:32:31Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176265 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ | image = Geetu_Mohandas.jpg | Image = | caption = | birth_name = ᱜᱟᱭᱚᱛᱨᱤ ᱫᱟᱥ | birth_date = {{Birth date and age|df=y|1981|6|8}} | birth_place = [[ᱠᱚᱪᱤ]], [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ|ᱠᱮᱨᱟᱞ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | occupation = {{Flatlist| * ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ * ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱡ }} | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | othername = ᱜᱤᱛᱩ | yearsactive = 1986{{Endash}}present | spouse = {{marriage|[[ᱨᱟᱡᱤᱵᱽ ᱨᱚᱵᱤ]]|2009}} | religion = | website = | awards = *ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ, ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱒᱐᱐᱔ *ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ, ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱒᱐᱐᱔ *ᱥᱟᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ, ᱜᱞᱳᱵᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱮᱠᱚᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ, ᱒᱐᱑᱖ | children = ᱑ }} '''ᱜᱟᱭᱚᱛᱨᱤ ᱫᱟᱥ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱘ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱘᱑) ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ '''ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ''' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱤᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱞᱮᱫᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ,<ref>{{cite web |url=http://starblockbuster.com/nawazuddin%E2%80%99s-liar%E2%80%99s-dice-sundance-film-festival |title=Nawazuddin's Liar's Dice in Sundance Film Festival |publisher=Starblockbuster |accessdate=17 April 2014}}</ref> ᱟᱨ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱘᱗ ᱟᱱᱟᱜ ᱮᱠᱮᱰᱮᱢᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱚᱥᱠᱟᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱥᱚᱨᱴᱞᱤᱥᱴ ᱥᱮ ᱱᱳᱢᱮᱱᱰᱮᱰ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://movies.ndtv.com/bollywood/liars-dice-is-indias-official-oscar-entry-669634?pfrom=home-topstories |title=India will send Hindi-language road film Liar's Dice to the Oscars next year, the Film Federation of India (FFI) announced today |author=Gitanjali Roy |date=23 September 2014 |accessdate=23 September 2014}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ===ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ=== ᱜᱤᱛᱩ ᱟᱜ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱜᱟᱭᱚᱛᱨᱤ ᱫᱟᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |work=The Hindu |title=I, Me, Myself – Geethu Mohandas |url=http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/07/04/stories/2003070400990802.htm |date=4 July 2003 |accessdate=13 April 2009}}</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱠᱨᱤᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''ᱳᱱᱱᱩ ᱢᱩᱛᱷᱚᱞ ᱯᱩᱡᱤᱭᱚᱢ ᱵᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ'' ᱢᱚᱦᱚᱱᱞᱟᱞ ᱥᱟᱶ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱯᱟᱴ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱜᱤᱛᱩ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱢᱚᱬᱮ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱵᱟ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱟᱱ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱚᱞᱚᱨ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web |publisher=[[Rediff.com]] |url=http://www.rediff.com/movies/2003/feb/11geetu.htm |title=Geetu Mohandas is Damayanthi |author=Shobha Warrier |date=11 February 2003 |accessdate=13 April 2009}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ''ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮᱱ ᱵᱳᱢᱢᱩᱠᱩᱴᱴᱤ ᱚᱢᱢᱟᱣᱩᱠᱠᱩ'' ᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱟᱴ ᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱮᱵᱤ ᱥᱟᱞᱤᱱᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱟᱴ ᱨᱮ ᱯᱷᱟᱡᱤᱞ ᱟᱜ ''ᱮᱱᱴᱮ ᱢᱟᱢᱴᱤᱠᱩᱴᱤᱭᱟᱢᱢᱠᱩ'' (ᱢᱟᱞᱭᱟᱞᱚᱢ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱨᱤᱢᱮᱠ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |work=The Hindu |title=In the big league |url=http://www.thehinduretailplus.com/thehindu/mp/2003/06/12/stories/2003061200270202.htm |date=12 June 2003 |accessdate=13 April 2009 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726071907/http://www.thehinduretailplus.com/thehindu/mp/2003/06/12/stories/2003061200270202.htm |archivedate=26 July 2011}}</ref> ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱤᱛᱩᱣᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱞᱟᱭᱤᱯᱷ ᱤᱡᱽ ᱵᱷᱩᱴᱤᱯᱷᱩᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱢᱳᱦᱚᱱᱞᱟᱞ ᱫᱚ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱯᱟᱴ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱷᱮᱱᱠᱟᱥᱤ ᱯᱟᱴᱱᱟᱢ, ᱵᱚᱞᱠᱟᱱᱱᱟᱰᱤ, ᱱᱚᱢᱢᱚᱞ ᱛᱷᱚᱢᱢᱤᱞ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ [[ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱚᱢ]] ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱥᱭᱟᱢᱯᱨᱚᱥᱟᱫᱽ ᱟᱜ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱴᱚᱢ ᱡᱚᱨᱡᱽ ᱠᱚᱞᱟᱛᱷ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱟᱠᱚᱞᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱜᱤᱛᱩ ᱫᱚ ᱟᱠᱚᱞᱮ ᱨᱮ ᱨᱳᱡᱽ ᱯᱟᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱢᱟᱞᱟᱭᱚᱞᱚᱢ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱦᱚᱸᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ===ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ=== ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱦᱟᱣᱩᱥ - ᱚᱱᱯᱞᱚᱝᱰ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱷᱟᱴᱚ ᱯᱷᱤᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱠᱮᱞᱠᱩᱸᱱᱩᱱᱰᱳ ''ᱪᱮᱫ ᱟᱢᱮᱢ ᱟᱧᱡᱚᱢ ᱢᱮᱜᱼᱟ'' ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱟᱨ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱚᱦᱟᱥᱴᱚᱵᱷ ᱨᱚᱴᱚᱨᱰᱟᱢ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱴ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱦᱚᱸᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱒ ᱪᱟᱱᱚᱪ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱛᱟᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱪᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱤᱥ (ᱯᱷᱤᱞᱢ) ᱫᱚ ᱥᱠᱨᱤᱯᱴ ᱟᱨ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱩᱵᱮᱨᱴ ᱵᱟᱞᱥ ᱯᱷᱚᱸᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱜᱟᱭᱟᱱ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱥ (ᱯᱷᱤᱞᱢ) ᱫᱚ ᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱾ ᱘᱗ ᱟᱱᱟᱜ ᱮᱠᱰᱮᱢᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱵᱤᱫᱮᱥᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>[http://dearcinema.com/news/liars-dice-wins-special-jury-award-sofia-international-film-festival/1922 Liar's Dice wins Special Jury award at Sofia International Film Festival] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140321145527/http://dearcinema.com/news/liars-dice-wins-special-jury-award-sofia-international-film-festival/1922 |date=21 March 2014 }} Retrieved 6 April 2014.</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱷᱤᱪᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱢᱩᱛᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱮᱵᱽ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱜᱤᱛᱩ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱜᱞᱳᱵᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱮᱠᱚᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱦᱚᱸᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱢᱩᱛᱷᱚᱞ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱴᱚᱨᱚᱱᱴᱚ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ MAMI ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |work=Silverscreen.in |title='This Is The Bronze Age Of Malayalam Cinema. I Won't Call It The Golden Age. We Are Not There Yet': Geetu Mohandas |url=https://silverscreen.in/features/geetu-mohandas-moothon-nivinpauly-2/ |date=18 September 2019 |accessdate=18 September 2019 |archive-date=30 December 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191230083945/https://silverscreen.in/features/geetu-mohandas-moothon-nivinpauly-2/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.firstpost.com/entertainment/moothon-geetu-mohandas-malayalam-action-thriller-will-open-21st-edition-of-mami-mumbai-film-festival-7154211.html |title=Moothon, Geetu Mohandas' Malayalam action thriller, will open 21st edition of MAMI Mumbai Film Festival |date=13 August 2019}}.She will going to direct Yash's next movie names Toxic.</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱘ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱘᱑ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ [[ᱠᱚᱪᱤ]] ᱨᱮ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ ᱟᱨ ᱞᱚᱛᱟ ᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱜᱟᱭᱚᱛᱨᱤ ᱫᱟᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ, [[ᱢᱟᱞᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱤᱡᱮ ᱢᱤᱫ ᱵᱚᱭᱦᱟ, ᱰᱨ. ᱚᱨᱡᱩᱱ ᱫᱟᱥ, ᱱᱮᱯᱷᱨᱚᱞᱚᱡᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟᱭ ᱾<ref>http://cinidiary.com/people.php?pigsection=Actor&picata=2&no_of_displayed_rows=8&no_of_rows_page=10&sletter= {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150505073712/http://cinidiary.com/people.php?pigsection=Actor&picata=2&no_of_displayed_rows=8&no_of_rows_page=10&sletter= |date=5 May 2015 }} Retrieved 5 May 2015.</ref> ᱑᱔ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱤᱵᱽ ᱨᱚᱵᱤ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>[http://www.epathram.com/cinema/2009_11_01_archive.shtml "ഗീതു മോഹന്‍ദാസ്‌ വിവാഹിതയായി"] Retrieved 18 April 2011.</ref> [[ᱠᱚᱪᱤ]], ᱠᱮᱨᱟᱞ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱧᱤᱫᱟᱹ ᱛᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱨᱟᱫᱷᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ== ===ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ=== '''ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ''' * ᱒᱐᱐᱙ – ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱨ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱭᱤ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱯᱷ.ᱟᱭᱤ ᱜᱳᱞᱰᱮᱱ ᱞᱟᱢᱯ ᱴᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ – ᱠᱮᱞᱠᱟᱱᱩᱱᱰᱳ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱪᱮᱢᱵᱟᱨ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ '''ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ''' * ᱒᱐᱑᱗ - ᱥᱟᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ - ''ᱢᱩᱛᱷᱚᱱ'' '''ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ''' * ᱒᱐᱑᱐ – ᱡᱩᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ – ''ᱠᱮᱞᱠᱟᱠᱩᱱᱱᱩᱸᱫᱳ'' ====ᱢᱩᱛᱷᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ==== * ᱒᱐᱒᱐- ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱚᱨ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ NYIFF ᱯᱮᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ<ref>{{cite web |url=https://www.zee5.com/zee5news/moothon-wins-awards-for-best-film-best-actor-and-best-child-artist-in-new-york-indian-film-festival/amp |title=Moothon Wins Awards for Best Film, Best Actor and Best Child Artist in New York Indian Film Festival - Zee5 News |date=5 August 2020}}</ref><ref>{{cite news |url=https://m.timesofindia.com/entertainment/malayalam/movies/news/moothon-wins-three-awards-in-cincinnati-indian-film-festival-2020/amp_articleshow/79366264.cms |title=Moothon wins three awards at Cincinnati Indian Film Festival 2020 |newspaper=The Times of India}}</ref> * ᱒᱐᱒᱐- ᱥᱚᱥᱚᱸᱠ ᱚᱨᱳᱲᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱥᱚᱯᱳᱨᱴᱤᱝ ᱮᱠᱴᱚᱨ, ᱥᱚᱱᱡᱟᱱᱟ ᱫᱤᱯᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱠᱴᱚᱨ, ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱥᱠᱨᱤᱱᱯᱞᱟᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ NYIFF ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱒᱐- ᱤᱱᱰᱳ-ᱡᱟᱨᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱣᱤᱠ ᱒᱐᱒᱐ ᱨᱮ ᱚᱰᱤᱭᱟᱱᱥ ᱪᱳᱭᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ, ᱨᱳᱥᱚᱱ ᱢᱮᱴᱷᱤᱭᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱮᱠᱴᱚᱨ<ref>{{cite web |url=https://silverscreenindia.com/movies/events/moothon-wins-two-awards-at-indo-german-film-week-in-berlin/ |title='Moothon' Wins Two Awards at Indo-German Film Week in Berlin |date=3 October 2020 |access-date=6 February 2024 |archive-date=27 December 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231227033559/https://silverscreenindia.com/movies/events/moothon-wins-two-awards-at-indo-german-film-week-in-berlin/ |url-status=dead }}</ref> * ᱒᱐᱒᱐- IAT ᱱᱤᱭᱩ ᱭᱚᱨᱠ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱚᱨ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱮᱠᱴᱚᱨ ᱒᱐᱒᱐ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱞ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ *᱒᱐᱒᱐- ᱯᱮᱨᱤᱥ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱰᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱰᱤ'ᱮᱥᱤ ᱰᱩ ᱥᱩᱫᱽ - ᱮᱯᱷ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱥ.ᱴᱤ ᱨᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱨ ᱡᱩᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news |url=https://m.timesofindia.com/entertainment/malayalam/movies/news/moothon-wins-at-ffast-paris/amp_articleshow/73959597.cms |title=Moothon wins at FFAST, Paris |newspaper=The Times of India |last1=Mathews |first1=Anna}}</ref> ===ᱢᱩᱛᱷᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱟᱨᱟᱵᱽ=== * ᱒᱐᱒᱐- ᱞᱚᱥ ᱮᱸᱡᱮᱞᱥ, ᱠᱮᱞᱤᱯᱷᱳᱨᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱑᱘ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱟᱭᱤ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱞ.ᱮ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ<ref>{{cite web |url=https://urbanasian.com/entertainment/bollywood/2020/02/18th-annual-indian-film-festival-of-los-angeles/ |title=18th Annual Indian Film Festival of Los Angeles |date=21 February 2020}}</ref> * ᱒᱐᱒᱐- [[ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ]] ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱟᱨ ᱵᱚᱨᱢᱤᱝᱜᱟᱢ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ * ᱒᱐᱒᱐- ᱥᱣᱤᱰᱟᱱ ᱨᱮ ᱔᱓ ᱟᱱᱟᱜ ᱜᱚᱴᱮᱵᱳᱨᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱒᱐᱒᱐ ᱨᱮ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱚᱨ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ<ref>{{cite web |url=https://www.thenewsminute.com/article/geetu-mohandas-directed-moothon-wins-best-film-film-festival-paris-117480?amp |title=Geetu Mohandas-directed 'Moothon' wins Best Film at film festival in Paris |date=4 February 2020}}</ref> * ᱒᱐᱒᱐-ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱔ ᱟᱱᱟᱜ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ - ᱟᱭᱤ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱯᱷ.ᱠᱮ. ===ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱤᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ=== * ᱒᱐᱑᱓- ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱜᱤᱛᱟᱧᱡᱚᱞᱤ ᱛᱷᱟᱯᱟ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱑᱓- ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟᱴᱳᱜᱨᱟᱯᱷᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱨᱟᱡᱤᱵᱽ ᱨᱚᱵᱤ * ᱒᱐᱑᱔- [[ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ]] ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ - ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ FIPRESCI ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱑᱔- ᱱᱤᱭᱩ ᱭᱚᱨᱠ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ - ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱑᱔ - ᱑᱘ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱚᱦᱟᱥᱚᱵᱷ ᱨᱮ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱡᱩᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ - ''ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱤᱥ'' * ᱒᱐᱑᱔- ᱯᱮᱥᱟᱨᱚ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ - ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱤᱱᱳ ᱢᱤᱪᱤᱪᱮ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱑᱔- ᱜᱨᱮᱱᱮᱰᱟ ᱥᱤᱱᱮ ᱰᱮᱞ ᱥᱩᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱚᱞ- ᱵᱨᱳᱱᱥ ᱟᱞᱦᱟᱢᱵᱨᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ===ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ=== ;ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ *᱒᱐᱐᱔- ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ - ''ᱟᱠᱞᱮ'', ᱳᱨᱤᱰᱚᱢ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *{{IMDb name|᱐᱕᱙᱕᱙᱓᱖}} {{DEFAULTSORT:ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ, ᱜᱤᱛᱩ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱟᱱᱱᱩᱨ ᱨᱤᱱ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱘᱑ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱤᱱ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ]] cn5umuzy62j7v59uriqzrhmyphxb7ep 176271 176265 2025-07-11T04:43:26Z KiranBOT 9533 removed AMP tracking from URLs ([[:m:User:KiranBOT/AMP|details]]) ([[User talk:Usernamekiran|report error]]) v2.2.7r 176271 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ | image = Geetu_Mohandas.jpg | Image = | caption = | birth_name = ᱜᱟᱭᱚᱛᱨᱤ ᱫᱟᱥ | birth_date = {{Birth date and age|df=y|1981|6|8}} | birth_place = [[ᱠᱚᱪᱤ]], [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ|ᱠᱮᱨᱟᱞ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | occupation = {{Flatlist| * ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ * ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱡ }} | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | othername = ᱜᱤᱛᱩ | yearsactive = 1986{{Endash}}present | spouse = {{marriage|[[ᱨᱟᱡᱤᱵᱽ ᱨᱚᱵᱤ]]|2009}} | religion = | website = | awards = *ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ, ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱒᱐᱐᱔ *ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ, ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱒᱐᱐᱔ *ᱥᱟᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ, ᱜᱞᱳᱵᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱮᱠᱚᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ, ᱒᱐᱑᱖ | children = ᱑ }} '''ᱜᱟᱭᱚᱛᱨᱤ ᱫᱟᱥ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱘ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱘᱑) ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ '''ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ''' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱤᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱞᱮᱫᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ,<ref>{{cite web |url=http://starblockbuster.com/nawazuddin%E2%80%99s-liar%E2%80%99s-dice-sundance-film-festival |title=Nawazuddin's Liar's Dice in Sundance Film Festival |publisher=Starblockbuster |accessdate=17 April 2014}}</ref> ᱟᱨ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱘᱗ ᱟᱱᱟᱜ ᱮᱠᱮᱰᱮᱢᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱚᱥᱠᱟᱨ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱥᱚᱨᱴᱞᱤᱥᱴ ᱥᱮ ᱱᱳᱢᱮᱱᱰᱮᱰ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://movies.ndtv.com/bollywood/liars-dice-is-indias-official-oscar-entry-669634?pfrom=home-topstories |title=India will send Hindi-language road film Liar's Dice to the Oscars next year, the Film Federation of India (FFI) announced today |author=Gitanjali Roy |date=23 September 2014 |accessdate=23 September 2014}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ===ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ=== ᱜᱤᱛᱩ ᱟᱜ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱜᱟᱭᱚᱛᱨᱤ ᱫᱟᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |work=The Hindu |title=I, Me, Myself – Geethu Mohandas |url=http://www.hindu.com/thehindu/fr/2003/07/04/stories/2003070400990802.htm |date=4 July 2003 |accessdate=13 April 2009}}</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱠᱨᱤᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ''ᱳᱱᱱᱩ ᱢᱩᱛᱷᱚᱞ ᱯᱩᱡᱤᱭᱚᱢ ᱵᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ'' ᱢᱚᱦᱚᱱᱞᱟᱞ ᱥᱟᱶ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱯᱟᱴ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱜᱤᱛᱩ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱢᱚᱬᱮ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱵᱟ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱟᱱ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱚᱞᱚᱨ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web |publisher=[[Rediff.com]] |url=http://www.rediff.com/movies/2003/feb/11geetu.htm |title=Geetu Mohandas is Damayanthi |author=Shobha Warrier |date=11 February 2003 |accessdate=13 April 2009}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ''ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮᱱ ᱵᱳᱢᱢᱩᱠᱩᱴᱴᱤ ᱚᱢᱢᱟᱣᱩᱠᱠᱩ'' ᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱟᱴ ᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱮᱵᱤ ᱥᱟᱞᱤᱱᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱟᱴ ᱨᱮ ᱯᱷᱟᱡᱤᱞ ᱟᱜ ''ᱮᱱᱴᱮ ᱢᱟᱢᱴᱤᱠᱩᱴᱤᱭᱟᱢᱢᱠᱩ'' (ᱢᱟᱞᱭᱟᱞᱚᱢ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱨᱤᱢᱮᱠ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |work=The Hindu |title=In the big league |url=http://www.thehinduretailplus.com/thehindu/mp/2003/06/12/stories/2003061200270202.htm |date=12 June 2003 |accessdate=13 April 2009 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726071907/http://www.thehinduretailplus.com/thehindu/mp/2003/06/12/stories/2003061200270202.htm |archivedate=26 July 2011}}</ref> ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱤᱛᱩᱣᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱞᱟᱭᱤᱯᱷ ᱤᱡᱽ ᱵᱷᱩᱴᱤᱯᱷᱩᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱢᱳᱦᱚᱱᱞᱟᱞ ᱫᱚ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱯᱟᱴ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱷᱮᱱᱠᱟᱥᱤ ᱯᱟᱴᱱᱟᱢ, ᱵᱚᱞᱠᱟᱱᱱᱟᱰᱤ, ᱱᱚᱢᱢᱚᱞ ᱛᱷᱚᱢᱢᱤᱞ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ [[ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱚᱢ]] ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱥᱭᱟᱢᱯᱨᱚᱥᱟᱫᱽ ᱟᱜ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱴᱚᱢ ᱡᱚᱨᱡᱽ ᱠᱚᱞᱟᱛᱷ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱟᱠᱚᱞᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱜᱤᱛᱩ ᱫᱚ ᱟᱠᱚᱞᱮ ᱨᱮ ᱨᱳᱡᱽ ᱯᱟᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱢᱟᱞᱟᱭᱚᱞᱚᱢ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱦᱚᱸᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ===ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ=== ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱦᱟᱣᱩᱥ - ᱚᱱᱯᱞᱚᱝᱰ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱷᱟᱴᱚ ᱯᱷᱤᱠᱥᱚᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱠᱮᱞᱠᱩᱸᱱᱩᱱᱰᱳ ''ᱪᱮᱫ ᱟᱢᱮᱢ ᱟᱧᱡᱚᱢ ᱢᱮᱜᱼᱟ'' ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱟᱨ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱚᱦᱟᱥᱴᱚᱵᱷ ᱨᱚᱴᱚᱨᱰᱟᱢ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱴ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱦᱚᱸᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱒ ᱪᱟᱱᱚᱪ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱛᱟᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱪᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱤᱥ (ᱯᱷᱤᱞᱢ) ᱫᱚ ᱥᱠᱨᱤᱯᱴ ᱟᱨ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱩᱵᱮᱨᱴ ᱵᱟᱞᱥ ᱯᱷᱚᱸᱰ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱜᱟᱭᱟᱱ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱥ (ᱯᱷᱤᱞᱢ) ᱫᱚ ᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱾ ᱘᱗ ᱟᱱᱟᱜ ᱮᱠᱰᱮᱢᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱵᱤᱫᱮᱥᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>[http://dearcinema.com/news/liars-dice-wins-special-jury-award-sofia-international-film-festival/1922 Liar's Dice wins Special Jury award at Sofia International Film Festival] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140321145527/http://dearcinema.com/news/liars-dice-wins-special-jury-award-sofia-international-film-festival/1922 |date=21 March 2014 }} Retrieved 6 April 2014.</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱷᱤᱪᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱢᱩᱛᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱮᱵᱽ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱜᱤᱛᱩ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱜᱞᱳᱵᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱮᱠᱚᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱦᱚᱸᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱢᱩᱛᱷᱚᱞ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱴᱚᱨᱚᱱᱴᱚ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ MAMI ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |work=Silverscreen.in |title='This Is The Bronze Age Of Malayalam Cinema. I Won't Call It The Golden Age. We Are Not There Yet': Geetu Mohandas |url=https://silverscreen.in/features/geetu-mohandas-moothon-nivinpauly-2/ |date=18 September 2019 |accessdate=18 September 2019 |archive-date=30 December 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191230083945/https://silverscreen.in/features/geetu-mohandas-moothon-nivinpauly-2/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.firstpost.com/entertainment/moothon-geetu-mohandas-malayalam-action-thriller-will-open-21st-edition-of-mami-mumbai-film-festival-7154211.html |title=Moothon, Geetu Mohandas' Malayalam action thriller, will open 21st edition of MAMI Mumbai Film Festival |date=13 August 2019}}.She will going to direct Yash's next movie names Toxic.</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱘ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱘᱑ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ [[ᱠᱚᱪᱤ]] ᱨᱮ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ ᱟᱨ ᱞᱚᱛᱟ ᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱜᱟᱭᱚᱛᱨᱤ ᱫᱟᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ, [[ᱢᱟᱞᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱤᱡᱮ ᱢᱤᱫ ᱵᱚᱭᱦᱟ, ᱰᱨ. ᱚᱨᱡᱩᱱ ᱫᱟᱥ, ᱱᱮᱯᱷᱨᱚᱞᱚᱡᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟᱭ ᱾<ref>http://cinidiary.com/people.php?pigsection=Actor&picata=2&no_of_displayed_rows=8&no_of_rows_page=10&sletter= {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150505073712/http://cinidiary.com/people.php?pigsection=Actor&picata=2&no_of_displayed_rows=8&no_of_rows_page=10&sletter= |date=5 May 2015 }} Retrieved 5 May 2015.</ref> ᱑᱔ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱤᱵᱽ ᱨᱚᱵᱤ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>[http://www.epathram.com/cinema/2009_11_01_archive.shtml "ഗീതു മോഹന്‍ദാസ്‌ വിവാഹിതയായി"] Retrieved 18 April 2011.</ref> [[ᱠᱚᱪᱤ]], ᱠᱮᱨᱟᱞ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱧᱤᱫᱟᱹ ᱛᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱨᱟᱫᱷᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ== ===ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜᱤᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ=== '''ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ''' * ᱒᱐᱐᱙ – ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱨ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱭᱤ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱯᱷ.ᱟᱭᱤ ᱜᱳᱞᱰᱮᱱ ᱞᱟᱢᱯ ᱴᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ – ᱠᱮᱞᱠᱟᱱᱩᱱᱰᱳ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱪᱮᱢᱵᱟᱨ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ '''ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ''' * ᱒᱐᱑᱗ - ᱥᱟᱱᱰᱟᱱᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ - ''ᱢᱩᱛᱷᱚᱱ'' '''ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ''' * ᱒᱐᱑᱐ – ᱡᱩᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ – ''ᱠᱮᱞᱠᱟᱠᱩᱱᱱᱩᱸᱫᱳ'' ====ᱢᱩᱛᱷᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ==== * ᱒᱐᱒᱐- ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱚᱨ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ NYIFF ᱯᱮᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ<ref>{{cite web |url=https://www.zee5.com/zee5news/moothon-wins-awards-for-best-film-best-actor-and-best-child-artist-in-new-york-indian-film-festival/amp |title=Moothon Wins Awards for Best Film, Best Actor and Best Child Artist in New York Indian Film Festival - Zee5 News |date=5 August 2020}}</ref><ref>{{cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/moothon-wins-three-awards-in-cincinnati-indian-film-festival-2020/articleshow/79366264.cms |title=Moothon wins three awards at Cincinnati Indian Film Festival 2020 |newspaper=The Times of India}}</ref> * ᱒᱐᱒᱐- ᱥᱚᱥᱚᱸᱠ ᱚᱨᱳᱲᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱥᱚᱯᱳᱨᱴᱤᱝ ᱮᱠᱴᱚᱨ, ᱥᱚᱱᱡᱟᱱᱟ ᱫᱤᱯᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱠᱴᱚᱨ, ᱜᱤᱛᱩ ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱥᱠᱨᱤᱱᱯᱞᱟᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ NYIFF ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱒᱐- ᱤᱱᱰᱳ-ᱡᱟᱨᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱣᱤᱠ ᱒᱐᱒᱐ ᱨᱮ ᱚᱰᱤᱭᱟᱱᱥ ᱪᱳᱭᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ, ᱨᱳᱥᱚᱱ ᱢᱮᱴᱷᱤᱭᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱮᱠᱴᱚᱨ<ref>{{cite web |url=https://silverscreenindia.com/movies/events/moothon-wins-two-awards-at-indo-german-film-week-in-berlin/ |title='Moothon' Wins Two Awards at Indo-German Film Week in Berlin |date=3 October 2020 |access-date=6 February 2024 |archive-date=27 December 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231227033559/https://silverscreenindia.com/movies/events/moothon-wins-two-awards-at-indo-german-film-week-in-berlin/ |url-status=dead }}</ref> * ᱒᱐᱒᱐- IAT ᱱᱤᱭᱩ ᱭᱚᱨᱠ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱚᱨ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱮᱠᱴᱚᱨ ᱒᱐᱒᱐ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱚᱞ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ *᱒᱐᱒᱐- ᱯᱮᱨᱤᱥ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱰᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱰᱤ'ᱮᱥᱤ ᱰᱩ ᱥᱩᱫᱽ - ᱮᱯᱷ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱥ.ᱴᱤ ᱨᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱨ ᱡᱩᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/moothon-wins-at-ffast-paris/articleshow/73959597.cms |title=Moothon wins at FFAST, Paris |newspaper=The Times of India |last1=Mathews |first1=Anna}}</ref> ===ᱢᱩᱛᱷᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱟᱨᱟᱵᱽ=== * ᱒᱐᱒᱐- ᱞᱚᱥ ᱮᱸᱡᱮᱞᱥ, ᱠᱮᱞᱤᱯᱷᱳᱨᱱᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱑᱘ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱟᱭᱤ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱞ.ᱮ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ<ref>{{cite web |url=https://urbanasian.com/entertainment/bollywood/2020/02/18th-annual-indian-film-festival-of-los-angeles/ |title=18th Annual Indian Film Festival of Los Angeles |date=21 February 2020}}</ref> * ᱒᱐᱒᱐- [[ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ]] ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱟᱨ ᱵᱚᱨᱢᱤᱝᱜᱟᱢ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ * ᱒᱐᱒᱐- ᱥᱣᱤᱰᱟᱱ ᱨᱮ ᱔᱓ ᱟᱱᱟᱜ ᱜᱚᱴᱮᱵᱳᱨᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱒᱐᱒᱐ ᱨᱮ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱚᱨ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ<ref>{{cite web |url=https://www.thenewsminute.com/article/geetu-mohandas-directed-moothon-wins-best-film-film-festival-paris-117480?amp |title=Geetu Mohandas-directed 'Moothon' wins Best Film at film festival in Paris |date=4 February 2020}}</ref> * ᱒᱐᱒᱐-ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱔ ᱟᱱᱟᱜ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ - ᱟᱭᱤ.ᱮᱯᱷ.ᱮᱯᱷ.ᱠᱮ. ===ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱤᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ=== * ᱒᱐᱑᱓- ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱜᱤᱛᱟᱧᱡᱚᱞᱤ ᱛᱷᱟᱯᱟ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱑᱓- ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟᱴᱳᱜᱨᱟᱯᱷᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱨᱟᱡᱤᱵᱽ ᱨᱚᱵᱤ * ᱒᱐᱑᱔- [[ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ]] ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ - ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ FIPRESCI ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱑᱔- ᱱᱤᱭᱩ ᱭᱚᱨᱠ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ - ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱑᱔ - ᱑᱘ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱚᱦᱟᱥᱚᱵᱷ ᱨᱮ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱡᱩᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ - ''ᱞᱟᱭᱚᱨᱥ ᱰᱟᱭᱤᱥ'' * ᱒᱐᱑᱔- ᱯᱮᱥᱟᱨᱚ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱟᱞ - ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱤᱱᱳ ᱢᱤᱪᱤᱪᱮ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ * ᱒᱐᱑᱔- ᱜᱨᱮᱱᱮᱰᱟ ᱥᱤᱱᱮ ᱰᱮᱞ ᱥᱩᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱚᱞ- ᱵᱨᱳᱱᱥ ᱟᱞᱦᱟᱢᱵᱨᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ===ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ=== ;ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ *᱒᱐᱐᱔- ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ - ''ᱟᱠᱞᱮ'', ᱳᱨᱤᱰᱚᱢ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *{{IMDb name|᱐᱕᱙᱕᱙᱓᱖}} {{DEFAULTSORT:ᱢᱳᱦᱚᱱᱫᱟᱥ, ᱜᱤᱛᱩ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱟᱱᱱᱩᱨ ᱨᱤᱱ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱮᱨᱟᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱘᱑ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱤᱱ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ]] hv4hnruya55whfo0480r0hdetk6ojqx ᱜᱟᱨᱳ ᱦᱚᱲ 0 26789 176272 162152 2025-07-11T04:50:16Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|1 */ 176272 wikitext text/x-wiki {{Infobox ethnic group | group = '''ᱜᱟᱨᱳ''' <br /> '''''ᱟ•ᱪᱤᱠ ᱢᱟᱱᱰᱮ''''' | native_name = ᱟ•ᱪᱤᱠ | native_name_lang = ᱟ•ᱪᱤᱠᱠᱩ | image = GARO TRADITIONAL DRESS-9.jpg | image_caption = ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱦᱚᱨᱚᱜ ᱵᱟᱸᱫᱮ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱜᱟᱨᱳ ᱦᱚᱲ | pop = ᱑᱑ ᱞᱟᱠᱷ ({{Circa|2011}}) | popplace = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]]{{*}}[[ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ]] | region1 = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | pop1 = ᱙,᱙᱗,᱗᱑᱖ | ref1 = <ref>{{cite web|title=A-11 Individual Scheduled Tribe Primary Census Abstract Data and its Appendix|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/ST.html|website=censusindia.gov.in|publisher=Government of India|access-date=28 October 2017}}</ref> | region2 = {{*}}[[ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ]] | pop2 = ᱘,᱒᱑,᱐᱒᱖ | region3 = {{*}}[[ᱟᱥᱟᱢ]] | pop3 = ᱑,᱓᱖,᱐᱗᱗ | region4 = {{*}}[[ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ]] | pop4 = ᱑᱒,᱙᱕᱒ | region5 = {{flag|ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ}} | pop5 = ᱑,᱒᱐,᱐᱐᱐ | ref5 = <ref>{{cite web|title=Garo|url=https://www.ethnologue.com/language/grt|website=Ethnologue|publisher=SIL International|access-date=28 October 2017}}</ref> | languages = [[ᱜᱟᱨᱳ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱜᱟᱨᱳ]] (ᱟ•ᱪᱤᱠᱠᱩ) | religions = [[ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] ᱙᱐%, ''ᱥᱚᱝᱥᱟᱨᱮᱠ'' 10%<ref>{{cite web | url=https://theprint.in/features/missionary-is-not-a-popular-word-in-india-but-in-the-khasi-hills-it-holds-a-different-meaning/751501/ | title=Missionary is not a very popular word in India. But in the Khasi hills, it holds a different meaning in their culture. | date=16 October 2021 }}</ref> | related = [[ᱵᱳᱰᱳ-ᱠᱟᱪᱷᱟᱨᱤ ᱦᱚᱲ]], [[ᱠᱳᱭᱟᱠ ᱦᱚᱲ|ᱠᱳᱭᱟᱠ]] }} '''ᱜᱟᱨᱳ'''<ref>{{Cite journal|last=R. Marak|first=Silba|last2=Sharma|first2=Dwijen|date=2023-09-11|title=Funeral Rites of the Garos: Unveiling Cultural Assimilation Amidst Christian Influence|url=https://ejournal.uinsgd.ac.id/index.php/jcrt/article/view/354|journal=Journal of Contemporary Rituals and Traditions|volume=1|issue=2|pages=55–66|doi=10.15575/jcrt.354|issn=2988-5884|doi-access=free}}</ref><ref>{{Cite web |date=2018-10-04 |title=5 facts you must know about the Garo Tribe of Meghalaya |url=https://thenortheasttoday.com/tntvideos/features/5-facts-you-must-know-about-the-garo-tribe-of-meghalaya/cid2513940.htm |access-date=2023-12-31 |website=thenortheasttoday.com |language=en-IN }}{{Dead link|date=August 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱛᱤᱵᱮᱛᱳᱼᱵᱟᱨᱢᱤᱡᱽ [[ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱜᱟᱫᱮᱞ]] ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱠᱚᱫᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤᱜᱮ ᱩᱛᱛᱚᱨᱼᱯᱩᱨᱵᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ]] ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱟᱨ ᱥᱩᱨᱼᱥᱩᱯᱩᱨ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱮᱞ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱜᱟᱨᱳ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ [[ᱵᱨᱚᱦᱢᱚᱯᱩᱛᱨᱚ ᱜᱟᱰᱟ|ᱵᱨᱟᱢᱵᱷᱚᱯᱩᱛᱛᱨᱚ ᱱᱟᱹᱭ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱚᱠᱷᱤᱱ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱮᱣᱦᱟᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱸᱦᱮ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱱᱤᱛ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱢᱩᱲᱩᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱠᱩ ᱠᱚ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱠᱚ ᱟᱡ ᱠᱚ ᱟᱼᱪᱤᱠ '''''ᱢᱟᱱᱰᱮ''''' (ᱚᱞᱼᱪᱷᱟᱹᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ "ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱲ", ᱟᱼᱪᱤᱠ "ᱱᱟᱥᱮ ᱚᱛ" + ᱢᱟᱱᱰᱮ "ᱦᱚᱲ" ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱼᱪᱤᱠ ᱥᱮ ᱢᱟᱱᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱨ ᱱᱟᱦᱟᱜ "ᱜᱟᱨᱳ" ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱮᱴᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱩᱯᱨᱩᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱣᱦᱟᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱠᱷᱟᱥᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱟᱨ ᱛᱷᱟᱭᱤ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱮ ᱥᱟᱭᱦᱤᱸᱥ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ, ᱠᱷᱟᱥᱤ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱮᱞ ᱟᱨ [[ᱟᱥᱟᱢ|ᱚᱥᱚᱢ]] ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱥᱩᱨᱼᱥᱩᱯᱩᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱠᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ᱾ == ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ == ᱛᱮᱦᱮᱧ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ [[ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ|ᱠᱷᱤᱥᱴᱟᱱ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱼᱟ <ref>{{Cite web |title=People of Meghalaya |url=http://shillong.com/content/people-meghalaya |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171108110212/http://shillong.com/content/people-meghalaya |archive-date=2017-11-08 |access-date=2012-05-03}}</ref> ᱟᱨ ᱠᱤᱪᱷᱩᱜᱟᱱ ᱜᱮ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱵᱤᱨᱤᱭᱟᱹ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ, ᱥᱚᱱᱜᱥᱟᱨᱮᱠ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱼᱟ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱠᱚ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱚᱴᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ, ᱟᱠᱷᱲᱟ ᱟᱨ ᱡᱤᱭᱟᱹᱞᱤ ᱠᱚ ᱜᱚᱡ ᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ᱾ ᱨᱟᱢᱠᱮ ᱰᱵᱞᱤᱭᱩᱢᱤᱱ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽᱨᱮ ᱯᱳᱭᱞᱳ ᱠᱷᱤᱥᱴᱟᱱ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱑᱘᱓᱐ ᱜᱮᱞᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱜᱚᱣᱟᱞᱯᱟᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱳᱣᱟᱞᱯᱟᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮ, ᱕᱖.᱐᱒% ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚ ᱠᱷᱤᱥᱴᱟᱱ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱢᱚᱱᱮ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱔᱐.᱐᱗% [[ᱦᱤᱱᱫᱩ]] ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱓.᱗᱑% ᱥᱝᱥᱟᱨᱮᱠ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱟ<ref>{{Cite web |last=Chakma |first=Sheeladitya |title=A CASE STUDY ON THE GARO ETHNIC PEOPLE OF THE SAL (Shorea robusta) FORESTS IN BANGLADESH |url=https://www.researchgate.net/publication/265291382_A_CASE_STUDY_ON_THE_GARO_ETHNIC_PEOPLE_OF_THE_SAL_Shorea_robusta_FORESTS_IN_BANGLADESH |url-status=live}}</ref> ᱾ === ᱥᱚᱝᱥᱟᱨᱮᱠ === == ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱟᱱᱟᱜ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ == [[ᱨᱮᱫ:Garo_tribes_House.JPG|thumb|ᱜᱟᱨᱳ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ]] ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚᱫᱚ ᱢᱩᱬᱩᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ, ᱠᱷᱟᱥᱤ ᱵᱩᱨᱩ, ᱨᱤᱼᱵᱷᱳᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱢᱨᱚᱯ,[[ᱜᱚᱣᱟᱞᱯᱟᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱳᱣᱟᱞᱯᱟᱨᱟ]], ᱥᱤᱵᱟᱥᱟᱜᱟᱨ ᱟᱨ [[ᱠᱟᱨᱵᱤ ᱟᱝᱞᱚᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱟᱨᱵᱤ ᱟᱝᱞᱚᱝ]] ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱮᱢᱥᱜ ᱥᱮᱫ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ <ref>{{Cite web |title=Garo, The - Banglapedia |url=https://en.banglapedia.org/index.php/Garo,_The |access-date=2024-02-23 |website=en.banglapedia.org |language=en}}</ref> ᱴᱟᱝᱜᱮᱞ,[[ᱡᱟᱢᱟᱞᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱡᱟᱢᱟᱞᱯᱩᱨ]],[[ᱥᱮᱨᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱥᱮᱨᱯᱩᱨ]], [[ᱢᱚᱭᱢᱚᱱᱥᱤᱝᱦᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱮᱢᱮᱱᱥᱤᱝ]], [[ᱱᱮᱛᱨᱚᱠᱳᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱱᱮᱴᱨᱳᱠᱳᱱᱟ]], ᱥᱩᱱᱟᱢᱜᱚᱸᱡᱽ, ᱥᱤᱞᱦᱮᱴ ᱟᱨ [[ᱜᱟᱡᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱚᱡᱤᱯᱩᱨ]] ᱠᱚᱢ ᱮᱞ ᱧᱮᱞ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱢᱩᱫᱽᱨᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱷᱮᱨ ᱠᱚᱢ ᱧᱮᱞ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ [[ᱢᱚᱭᱢᱚᱱᱥᱤᱝᱦᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱮᱢᱮᱱᱥᱤᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱞᱩᱭᱟᱜᱦᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱫᱳᱣᱳᱨᱟ, [[ᱱᱮᱛᱨᱚᱠᱳᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱱᱮᱴᱨᱳᱠᱳᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱰᱩᱨᱜᱚᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱠᱟᱞᱢᱚᱠᱱᱰᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ, [[ᱴᱟᱝᱜᱟᱭᱤᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱴᱟᱝᱜᱮᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱮᱨᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱢᱚᱫᱷᱩᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱟᱞᱤᱛᱟᱵᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱡᱮᱱᱟᱭᱜᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ᱾ ᱟᱭᱩᱢᱟᱹᱱ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱦᱳᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ <ref>[[ethnologue:grt|'Garo']] in: Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, and Charles D. Fennig (eds.). </ref> ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ, ᱚᱥᱚᱢ, [[ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ]], ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ, ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ, ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ, ᱢᱟᱨᱠᱤᱱ ᱡᱩᱠᱛᱚᱨᱟᱥᱴᱨᱚ, ᱤᱭᱩᱨᱳᱯ, ᱚᱥᱴᱨᱟᱞᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱜᱩᱴ ᱜᱟᱨᱳ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱑᱐ ᱞᱟᱠᱷ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ᱾ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱠᱚ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱗᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ <ref>Gan-Chaudhuri, Jagadis. </ref> ᱜᱟᱨᱳ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱖᱐᱐᱐ ᱦᱚᱲ ᱛᱟᱦᱮ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱜᱟᱨᱳ ᱫᱚ ᱠᱟᱱᱟᱰᱟ, ᱢᱟᱨᱠᱤᱱ ᱡᱩᱠᱛᱚᱨᱚ, ᱚᱥᱴᱨᱟᱞᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱡᱩᱠᱛᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱦᱤᱸᱥᱨᱮ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱜᱟᱸᱛᱟᱠ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾   <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ|<span title="This claim needs references to reliable sources. (September 2020)">citation needed</span>]]''&#x5D;</sup> == ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ == {{ᱢᱩᱬ|ᱜᱟᱨᱳ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ}} [[ᱨᱮᱫ:Garo_elderly_man_sings_traditional_song_2.webm|left|thumb|[[ᱠᱷᱟᱜᱽᱲᱟᱪᱷᱚᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱷᱚᱜᱨᱟᱪᱳᱨᱤ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱢᱜᱚᱲ ᱨᱮ ᱜᱟᱨᱳ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱛᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱦᱚᱲ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱮ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱟᱠᱟᱫᱟ]] == ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱵᱚᱨᱱᱚᱱ == [[ᱨᱮᱫ:A_Garo_woman.jpg|thumb|242x242px|ᱢᱤᱫ ᱜᱟᱨᱳ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ, ᱑᱙᱑᱒]] [[ᱨᱮᱫ:Garo_Boy.jpg|thumb|ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱦᱚᱨᱚᱜᱼᱵᱩᱴᱟᱹ ᱨᱮ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚᱲᱟ]] [[ᱨᱮᱫ:Garo_Girl.jpg|thumb|ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱦᱚᱨᱚᱜᱼᱵᱩᱴᱟᱹ ᱨᱮ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱩᱲᱤ]] ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱢᱮᱱᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ ᱯᱳᱭᱞᱳ ᱛᱮ ᱛᱤᱵᱵᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮᱠᱚ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ (᱔᱐᱐ ᱠᱷᱤᱥᱴᱚᱯᱩᱨᱵᱚ ᱨᱮ ᱡᱚᱯᱯᱟ ᱡᱟᱞᱤᱢᱯᱟ ᱟᱜ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱛᱮ ᱴᱤᱵᱳᱴᱜᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱞᱮᱱᱟ), [[ᱵᱨᱚᱦᱢᱚᱯᱩᱛᱨᱚ ᱜᱟᱰᱟ|ᱵᱨᱟᱢᱵᱷᱚᱯᱩᱛᱛᱨᱚ ᱱᱟᱹᱭ]] (ᱥᱳᱝᱰᱩ ᱪᱤᱵᱤᱢᱟ) ᱯᱟᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱱᱟᱹᱭ ᱵᱮᱰᱟ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ (ᱯᱩᱨᱵᱚᱼᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ) ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱝ ᱧᱮᱞ ᱟᱠᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱯᱚᱨᱫᱟ ᱟᱨ ᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱧᱟᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱠᱩᱭᱟᱜ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱫᱟᱹᱵᱤ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱢᱩᱜᱷᱚᱞ ᱥᱮᱱᱟᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱠᱳᱢᱯᱟᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱩᱯᱚᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱱᱚᱛᱷᱤ ᱠᱚᱫᱚ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱱᱟᱦᱟᱪᱟᱨ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱚᱞ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱒᱘᱗᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱨᱟᱡᱽ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱢᱲᱟᱣ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱥᱟᱢᱚᱨᱤᱠ ᱥᱟᱸᱜᱷᱟᱨ ᱠᱚ ᱵᱷᱮᱡᱟ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱸᱜᱷᱟᱨ ᱫᱚ ᱯᱮᱭᱟ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱦᱳᱭ ᱞᱮᱱᱟᱼ ᱮᱛᱚᱢ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱟᱨ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ᱾ &nbsp;ᱜᱟᱨᱳ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱠᱚ ᱨᱟᱝᱨᱮᱝᱜᱨᱮ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱩᱱᱠᱩ ᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱫᱟᱯᱨᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱠᱚ ᱡᱳᱞ, ᱟᱜᱼᱥᱟᱨ ᱟᱨ ᱰᱷᱟᱞ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱠᱚ ᱴᱮᱠᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱥᱮᱱᱟᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱟᱯᱟᱵᱽ ᱥᱮ ᱢᱳᱨᱴᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱵᱟᱝ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟ᱾   <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ|<span title="This claim needs references to reliable sources. (December 2022)">citation needed</span>]]''&#x5D;</sup> ᱑᱙᱐᱐<ref>Playfair vi.</ref> ᱜᱮᱞᱟᱝ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱥᱮᱫ, ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱩᱨᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱨᱠᱤᱱ ᱵᱮᱯᱴᱤᱥᱴᱚ ᱢᱤᱥᱚᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱣᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱟᱨᱳ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱮ ᱚᱞ ᱞᱮᱫᱟ ᱯᱩᱨᱵᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱟᱨ ᱚᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱩᱯᱚ ᱠᱤᱢᱤᱥᱚᱱᱟᱨ ᱢᱮᱡᱚᱨ ᱮᱹ ᱯᱮᱞᱮᱯᱷᱮᱭᱟᱨ, ᱫᱟ ''ᱜᱟᱨᱳᱠᱚ ᱾''(1909) ᱟᱨ ᱥᱤᱱᱦᱟ ᱴᱤ ᱥᱤ, ᱫᱟ ᱥᱟᱭᱠᱮ ᱚᱯᱷ ᱜᱟᱨᱳᱥ (1955) ᱾ == ᱥᱟᱶᱛᱟ == [[ᱨᱮᱫ:GARO_TRADITIONAL_DRESS-1.jpg|right|thumb|ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱟᱡ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱜᱟᱨᱳ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ]] == ᱯᱚᱨᱚᱵᱽᱠᱚ == [[ᱨᱮᱫ:Young_Garo_Girl’s_With_there_Traditional_Dress.jpg|right|thumb|230x230px|᱒᱐᱑᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱨᱤᱥᱩᱵᱮᱞᱯᱟᱨᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱯᱚᱨᱚᱵᱽ ᱮᱦᱚᱵᱚᱜ ᱞᱟᱦᱟ ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱦᱚᱨᱚᱜᱼᱵᱩᱴᱟᱹᱨᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚ]] [[ᱨᱮᱫ:Wangala_Dance.1.JPG|right|thumb|230x230px|ᱳᱣᱟᱱᱜᱟᱞᱟ]] [[ᱨᱮᱫ:Wangala_drummer_of_garo_tribe.jpg|thumb|᱒᱐᱐᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱒᱔ ᱡᱟᱱᱩᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱟᱹᱯᱱᱟᱹᱛ ᱢᱟᱦᱟ ᱦᱚᱲ ᱮᱱᱮᱡ ᱟᱠᱷᱲᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮᱱ ᱜᱟᱨᱳ ᱩᱯᱚᱡᱟᱹᱛᱤ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱲ 'ᱳᱣᱟᱱᱜᱟᱞᱟ' ᱰᱨᱚᱢᱟᱨ, ᱡᱟᱦᱟᱫᱚ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱰᱟ. ᱮᱹᱯᱤ ᱡᱮᱹ ᱟᱵᱫᱩᱞ ᱠᱟᱞᱟᱢ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ]] ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱜᱟᱨᱳ ᱯᱚᱨᱚᱵᱽ ᱜᱮ ᱪᱟᱥ ᱦᱚᱨᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱴᱮᱦᱟᱴ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱠᱴᱳᱵᱚᱨ ᱥᱮ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱪᱟᱸᱫᱳ ᱨᱮ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱪᱟᱥ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱯᱚᱨᱚᱵᱽ ᱳᱣᱟᱝᱞᱟ ᱜᱟᱨᱳ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱟᱪᱟᱨᱡᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱟᱸᱫᱮᱥ ᱮᱢᱚᱜᱤᱡ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱥᱟᱞᱡᱟᱝ ᱟᱜ ᱢᱟᱹᱱᱨᱮ ᱪᱟᱥ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱮᱢ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱚᱨᱚᱵᱽ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱜᱟᱞ ᱢᱟᱜ ᱜᱳᱣᱟ, ᱟᱜᱟᱞᱢᱟᱠᱟ ᱮᱢᱟᱱ᱾{{citation needed|date=September 2020}} === ᱚᱥᱟᱱᱟᱝ ᱳᱣᱟᱱᱜᱟᱞᱟ === === ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱳᱣᱟᱱᱜᱟᱞᱟ === === ᱠᱨᱤᱥᱢᱟᱥ === === ᱟᱦᱟᱭᱚ ᱨᱮᱭᱟᱲ ᱯᱚᱨᱚᱵᱽ === ==== ᱥᱮᱢᱥᱚᱝ ᱯᱚᱨᱚᱵᱽ ==== == ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱟᱨ ᱮᱱᱮᱡ == ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱢᱩᱫᱽᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱠᱩᱼᱰᱮᱨᱮ ᱥᱞᱟ, ᱦᱳᱭᱟ ᱨᱤᱝᱼ ᱮ, ᱤᱱᱡᱳᱠᱟ, ᱠᱳᱨᱮ ᱰᱳᱠᱟ, ᱚᱡᱮᱭᱟ, ᱰᱳᱨᱳᱭᱟ, ᱱᱟᱝᱜᱳᱨᱮ ᱜᱳᱥᱮᱨᱳᱝ, ᱰᱤᱢ ᱰᱤᱢ ᱪᱩᱱ ᱰᱮᱰᱤᱝ ᱪᱩᱱ, ᱥᱮᱨᱤᱡᱤᱝ ᱥᱮ ᱥᱮᱨᱮᱱᱡᱤᱝ, <ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://travelifeweb.com/featured/serenjing-the-story-that-came-up-from-the-hill/ |access-date=2024-02-24 |archive-date=2024-04-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240415081316/https://travelifeweb.com/featured/serenjing-the-story-that-came-up-from-the-hill/ |url-status=dead }}</ref> ᱵᱳᱭᱮᱞ ᱥᱞᱟ ᱮᱢᱟᱱ᱾ ᱮᱱᱮᱡ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱩᱯ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱡᱮᱢᱟ ᱨᱳᱭᱟ, ᱢᱤᱭ ᱥᱩᱭᱟ, ᱪᱟᱢᱵᱤᱞ ᱢᱳᱭᱟ, ᱰᱳᱹ ᱠᱨᱩ ᱥᱩᱭᱟ, ᱪᱟᱢᱮ ᱢᱤᱠᱠᱟᱝ ᱱᱟᱭᱟ, ᱠᱟᱢᱵᱮ ᱴᱳᱭᱟ, ᱜᱟᱭᱳᱭᱟᱝ ᱨᱳᱭᱟ, ᱱᱟᱯᱮᱥᱯᱜᱨᱤᱠᱟ ᱟᱨ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱾ ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱜᱟᱨᱳ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱰᱮᱧ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱩᱱ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱟᱨ ᱮᱱᱮᱡ ᱵᱮᱜᱚᱨ, ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚᱫᱚ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱜᱟᱨᱳ ᱜᱟᱸᱛᱟᱠ ᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱥᱮᱨᱮᱧᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ == ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ == ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ ᱥᱟᱪᱟᱨᱦᱮ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱴᱮᱦᱟᱴ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱮᱸᱫᱽᱨᱟ ᱟᱨ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱟᱴᱜᱨᱤᱠ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱡᱷᱩᱢ ᱪᱟᱥ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱪᱟᱥ ᱥᱮᱨᱣᱟ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱔,᱐᱐᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱚᱠᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱟᱨᱳ ᱠᱚ ᱡᱷᱩᱢ ᱪᱟᱥ ᱠᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱵᱟᱨ ᱥᱚᱛᱟᱵᱫᱤ ᱛᱟᱞᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱮᱼᱡᱟᱛᱟ ᱵᱤᱨᱤᱫ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱥᱮ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱠᱳᱞᱟ ᱠᱷᱟᱫᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱠᱟᱭᱨᱟ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱡᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱟᱥ ᱦᱚᱸ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ᱾ == ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱜᱟᱨᱳ ᱦᱚᱲ == === ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ === * ᱟᱜᱟᱛᱷᱟ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * [[ᱠᱚᱱᱨᱟᱰ ᱥᱟᱝᱢᱟ|ᱠᱳᱱᱟᱨᱟᱰ ᱠᱮ ᱥᱟᱝᱢᱟ]], ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱜᱤᱞᱵᱟᱨᱴᱥᱚᱱ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱠᱷᱮᱞᱳᱰᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱡᱮᱢᱥ ᱯᱮᱝᱥᱟᱝ ᱠᱮ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱢᱟᱨᱴᱤᱱ ᱫᱟᱝᱜᱳ ᱢᱟᱨᱚᱠ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱢᱩᱠᱚᱞ ᱮᱢ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱱᱩᱢᱟᱞ ᱢᱳᱢᱤᱱ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱯᱩᱨᱱᱳ ᱮᱹ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱯᱮ ᱴᱳᱜᱟᱱ ᱱᱟᱝᱢᱤᱱᱡᱟ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭᱤᱡ ᱾ * ᱨᱟᱢᱠᱮ ᱰᱵᱞᱤᱭᱩ ᱢᱳᱢᱤᱱ, ᱥᱮᱪᱮᱫᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨᱟᱱ ᱾ * ᱮᱥ ᱥᱤ ᱢᱟᱨᱚᱠ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱥᱟᱱᱯᱷᱳᱨᱰ ᱢᱟᱨᱚᱠ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱴᱤᱢᱳᱛᱤ ᱰᱤ ᱥᱤᱨᱟᱭ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱩᱭᱞᱤᱭᱟᱢᱥᱚᱱ ᱮᱹ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱾ === ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ === * ᱰᱮᱵᱤᱱᱟᱥ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱠᱷᱮᱞᱳᱰᱤᱭᱟᱹ ᱾ <ref>{{Cite web |date=8 August 2005 |title=Footballer Debinash passes away |url=https://archive.thedailystar.net/2005/08/08/d50808040736.htm |access-date=20 June 2023 |website=The Daily Star}}</ref> * ᱡᱩᱭᱮᱞ ᱮᱱ ᱟᱨᱮᱱᱜ, ᱨᱟᱡᱟᱹᱨᱤᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱢᱟᱨᱤᱭᱟ ᱢᱟᱱᱫᱟ ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱠᱷᱮᱞᱳᱰᱤᱭᱟᱹ ᱾ * ᱨᱟᱡᱟᱹᱨᱤᱤᱭᱟᱹ ᱢᱟᱱᱠᱤᱱ ᱥᱟᱝᱢᱟ ᱫᱚ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱢᱮ ᱾ * ᱥᱮᱣᱞᱤ ᱟᱡᱤᱢ ᱢᱟᱨᱚᱠ, ᱠᱷᱮᱞᱳᱰᱤᱭᱟᱹ ᱾ == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == === ᱱᱳᱴᱠᱚ === {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} === ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱚᱞ === *   * "ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱱᱟᱶᱟ ᱢᱮᱢᱮᱱᱥᱤᱝ ᱮᱢᱯᱤ ᱥᱳᱯᱨᱳᱫᱽ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾" ᱫᱚ ᱤᱰᱮᱯᱮᱱᱰᱮᱱᱴ ᱾ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ 14 ᱯᱷᱮᱵᱽᱵᱨᱚᱨᱤ 2018 ᱾ * "ᱟᱣᱟᱢᱤ ᱞᱤᱜ ᱨᱮᱱ ᱡᱩᱭᱮᱞ ᱟᱨᱮᱝ, ᱱᱟᱡᱤᱢᱼᱩᱫᱫᱤᱱ ᱩᱯᱚ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱢᱮᱢᱮᱱᱥᱤᱝ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾" bdnews24.com ᱾ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ 14 ᱯᱷᱮᱵᱽᱵᱨᱚᱨᱤ 2018 ᱾ * "ᱢᱮᱢᱮᱱᱥᱤᱝ, ᱢᱤᱫ ᱩᱯᱚᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱮᱛᱷᱞᱤᱠ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ꯄꯥꯔᱟᱞᱤᱢᱮᱱᱴ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾" asianews.it ᱾ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ 14 ᱯᱷᱮᱵᱽᱵᱨᱚᱨᱤ 2018 ᱾ * "ᱮᱢ ᱥᱤᱝ ᱵᱮᱼᱪᱷᱚᱱᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱮᱣᱮᱞ, ᱱᱟᱡᱤᱢ ᱮ ᱮᱞ ᱱᱤᱱᱤᱴ ᱞᱮᱫᱟ ᱾" banglanews24.com ᱾ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ 14 ᱯᱷᱮᱵᱽᱵᱨᱚᱨᱤ 2018 ᱾ * {{Cite news|url=https://www.thedailystar.net/city/news/indigenous-literature-building-bridge-between-cultures-1703185|title=Indigenous Literature: Building a bridge between cultures|date=17 February 2019|work=The Daily Star}} * ᱴᱟᱭᱟᱢᱥ (ID1) ]] "ᱜᱟᱨᱳ ᱟᱭᱠᱚᱱ ᱨᱟᱢᱠᱮ ᱰᱵᱞᱤᱭᱩ ᱢᱳᱢᱤᱱ ᱟᱜ ᱜᱚᱡ ᱚᱲᱟᱜ ᱫᱚ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱟᱱᱟᱜ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱴᱟᱭᱚᱢᱥ ᱾ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ 2019-10-14 ᱾ * ᱥᱟᱝᱢᱟ, ᱮᱢ ᱮᱥ (15 ᱚᱠᱴᱳᱵᱚᱨ 2019) ᱾ "ᱨᱟᱢᱠᱮ ᱰᱩᱵᱞᱤᱭᱩᱢᱤᱱ ᱥᱟᱡᱚᱛ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱛᱚᱞᱟᱥ" (PDF) ᱾ ᱮᱱ ᱮᱭᱤᱪᱤᱭᱩ ᱾ * ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮ ᱠᱚᱝᱜᱨᱮᱥ ᱠᱚ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ, ᱠᱳᱱᱟᱨᱟᱰ ᱥᱟᱝᱢᱟ 6 ᱢᱟᱨᱪ ᱨᱮ ᱥᱳᱯᱨᱳᱫᱽ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱾ 4 ᱢᱟᱨᱪ 2018 ᱾ 4 ᱢᱟᱨᱪ 2018 ᱨᱮ ᱢᱩᱲᱩᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱨᱠᱟᱭᱵᱷ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ 5 ᱢᱟᱨᱪ 2018 ᱾ == ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == * [https://web.archive.org/web/20081219093032/http://www.meghalaya.nic.in/ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱥᱟᱭᱤᱴ ᱾] * [https://www.youtube.com/watch?v=_6dV8eY-kwQ&feature=youtu.be ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱜᱟᱨᱳ, ᱢᱟᱱᱰᱮ ᱚᱰᱤᱵᱟᱥᱤᱼᱵᱟᱝᱜᱚᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱟᱹᱨᱤ ᱾] * [https://web.archive.org/web/20100325093712/http://eastgarohills.nic.in/district_profile/people.htm ᱯᱩᱨᱵᱚ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛᱼ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱾] * [https://web.archive.org/web/20130814105844/http://westgarohills.nic.in/people.html ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱳᱭᱮᱵᱥᱟᱭᱤᱴᱼ ᱫᱟ ᱯᱩᱯᱚᱞᱼ ᱜᱟᱨᱳᱥ] * [https://web.archive.org/web/20131013132811/http://southgarohills.nic.in/Home/Profile/Culture.html ᱫᱚᱠᱷᱤᱱ ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱳᱭᱮᱵᱥᱟᱭᱤᱴᱼ ᱦᱚᱲ ᱟᱨ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ] * [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=grt ᱜᱟᱨᱳ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮᱱᱴᱨᱚᱱᱳᱞᱚᱜ ᱚᱞ ᱾] * http://westgarohills.gov.in/culture.html * [[imdbtitle:0432361|ᱥᱴᱤᱞ ᱫᱟ ᱪᱤᱞᱰᱨᱮᱱ ᱟᱨ ᱦᱤᱨ (ᱜᱟᱨᱳ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱥᱟᱰᱳᱞᱯᱟᱨᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱜᱟᱨᱳ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱛᱚᱛᱩᱛᱚ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱾]] {{Scheduled tribes of India}}{{Hill tribes of Northeast India}}{{Ethnic groups in Bangladesh}}{{Authority control}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱟᱹᱛᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:Pages with unreviewed translations]] iv6uzc3ropjlhbqvotsle8yssuy319a ᱮᱱᱤ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢᱥ 0 26798 176309 145035 2025-07-11T08:09:32Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176309 wikitext text/x-wiki {{Short description|Dutch artist}} {{Use dmy dates|date=November 2018}} {{Infobox artist | name = ᱮᱱᱤ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢᱥ | image = Portret van Annie Abrahams, 2012.jpg | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|df=y|1954|05|17}} | birth_place = [[Hilvarenbeek]], Netherlands | death_date = | death_place = | nationality = Dutch | known_for = | education = University of Utrecht, Academy of Fine Arts Arnhem | movement = | notable_works = | patrons = | influenced by = | influenced = | awards = }} '''ᱟᱱᱱᱤ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢᱥ'''(ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱕᱔) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱰᱟᱪ ᱯᱟᱨᱯᱚᱨᱢᱟᱱᱥ ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱵᱷᱤᱰᱤᱭᱳ ᱤᱱᱥᱴᱚᱞᱮᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱤᱱᱴᱟᱨᱱᱮᱴ ᱵᱮᱥᱴ ᱯᱟᱨᱯᱚᱨᱢᱟᱱᱥ ᱨᱮ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱮᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱫᱷᱟᱣ ᱠᱚᱞᱮᱠᱴᱤᱵᱽ ᱚᱞ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱮᱠᱴᱤᱵᱽ ᱤᱱᱴᱟᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱮᱫᱟᱨᱞᱮᱱᱰᱥ ᱨᱮ ᱦᱤᱞᱵᱟᱨᱮᱱᱵᱤᱠ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱟᱨ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ ᱨᱮ ᱑᱙᱘᱗ ᱨᱮ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ ᱨᱮ ᱵᱟᱥᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web|title=Annie Abrahams – DIGITAL ART (1960-2000)|url=https://www.digitalcanon.nl/?artworks=annie-abrahams|access-date=2021-05-05|language=en-US}}</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱨᱚᱯᱷᱚᱨᱢᱟᱱᱥ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱚᱱᱞᱟᱭᱤᱱ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱟᱨ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱟᱨ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱠᱚ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱞᱟᱹᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱮᱫᱟ ᱾ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢᱥ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱚᱡᱚᱢ ᱫᱚ "ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱟᱨ ᱟᱫᱷᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱱᱟᱥᱤᱠᱚ" ᱢᱮᱱᱛᱮᱭ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱮᱫᱟ ᱾ᱡᱤᱣᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱮᱱᱟ ᱾ "ᱡᱤᱣᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱡᱤᱣᱤ ᱡᱤᱭᱟᱹᱞᱤ ᱡᱟᱜᱟ ᱨᱮ ᱪᱮᱬᱮ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱤᱧ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱤᱧ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱡᱟᱦᱟᱸᱱᱟᱜ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱪᱮᱬᱮ ᱠᱚ ᱧᱮᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱤᱧ ᱪᱮᱫ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱠᱟ ᱜᱮ ᱤᱱᱴᱟᱨᱱᱮᱴ ᱨᱮ ᱤᱧ ᱧᱮᱞᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱤᱧ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱮᱫᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱤᱧ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱟᱨ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱧᱮᱞ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱤᱠᱷᱟᱹᱱ ᱤᱧ ᱛᱤᱸᱜᱩ ᱵᱟᱧ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ<ref>{{Cite web|title=Annie Abrahams – DIGITAL ART (1960-2000)|url=https://www.digitalcanon.nl/?artworks=annie-abrahams|access-date=2021-05-05|language=en-US}}</ref> ===ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ=== ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢᱥ ᱫᱚ ᱱᱮᱫᱟᱨᱞᱮᱱᱰᱥ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱩᱲᱤ ᱥᱟᱶᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web|title=Annie Abrahams – DIGITAL ART (1960-2000)|url=https://www.digitalcanon.nl/?artworks=annie-abrahams|access-date=2021-05-05|language=en-US}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱭᱩᱴᱨᱮᱠᱴ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ (᱑᱙᱗᱘) ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱣᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱨᱮ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨᱮᱴ (Doctorate) ᱟᱨ ᱮᱠᱟᱰᱮᱢᱤ ᱚᱯᱷ ᱯᱷᱟᱭᱱ ᱟᱨᱴᱥ ᱟᱨᱱᱦᱮᱢ (Academy of Fine Arts Arnhem) ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱤᱯᱞᱳᱢ (Diploma) ᱮ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱨᱮᱠᱳᱨᱰᱤᱝ ᱯᱨᱚᱯᱷᱚᱨᱢᱟᱱᱥ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱮᱠᱴᱤᱵᱽ ᱮᱥᱠᱨᱤᱢᱮᱱᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web|url=http://bram.org/info/aa.htm|title=Biography – Annie Abrahams|access-date=2 April 2017}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱢᱤ== ===ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱦᱩᱭᱩᱜ (᱑᱙᱙᱗-᱒᱐᱐᱗)=== ===ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱢᱟᱹᱱ=== ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢᱥ ᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱥᱠᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ, ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ, ᱨᱳᱴᱟᱨᱰᱟᱢ ᱟᱨ ᱥᱴᱩᱴᱜᱟᱨᱴ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱣᱤᱸᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱚ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ, ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ ᱨᱮ ᱡᱮᱭᱩ ᱰᱤ ᱯᱚᱣᱢ, ᱥᱮᱱᱴᱟᱨ ᱯᱳᱢᱯᱤᱰᱩ, ᱠᱨᱚᱠ, ᱥᱮᱴᱮ ᱟᱨ ᱯᱮᱨᱤᱥ ᱵᱷᱤᱞᱮᱴ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱾ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢᱥ ᱫᱚ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱜᱟᱞᱮᱨᱤ ᱟᱨ ᱢᱤᱣᱡᱤᱭᱚᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱚᱵᱷᱤᱱᱚᱭ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱺ ᱡᱚᱜᱽᱨᱟᱵᱷ ᱨᱮ ᱢᱤᱣᱡᱤᱭᱚᱢ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱯᱚᱱᱴᱮᱨᱯᱷᱚᱨᱢᱟᱱᱤ ᱟᱨᱴᱥ, ᱮᱛᱚᱢ ᱠᱮᱨᱚᱞᱤᱱᱟ ᱨᱮ ᱵᱽᱞᱮᱠ ᱢᱟᱣᱩᱱᱴᱮᱱ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱢᱤᱣᱡᱤᱭᱚᱢ ᱮᱱᱰ ᱟᱨᱴᱥ ᱥᱮᱱᱴᱟᱨ, ᱮᱥᱯᱮᱱ ᱨᱮ ᱮᱥᱯᱟᱭᱤ ᱰᱤ ᱠᱚᱢᱯᱚᱱᱴᱮᱨᱯᱷᱚᱨᱢᱟᱱᱤ ᱰᱤ ᱠᱟᱥᱴᱮᱞᱳ, ᱱᱤᱭᱩ ᱢᱤᱣᱡᱤᱭᱚᱢ ᱱᱤᱭᱩ ᱭᱳᱨᱠ ᱨᱮ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱥᱮᱱᱴᱟᱨ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱯᱚᱱᱴᱮᱨᱯᱷᱚᱨᱢᱟᱱᱤ ᱮᱠᱥᱯᱮᱨᱢᱮᱱᱴᱟᱞ ᱟᱨᱴᱥ, ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮ ᱯᱷᱚᱨᱚᱨᱯᱷᱤᱞᱰ ᱜᱟᱞᱮᱨᱤ, ᱟᱠᱥᱤᱳᱢᱟ, ᱞᱩᱵᱞᱤᱭᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱟᱢᱥᱴᱟᱨᱰᱟᱢ ᱨᱮ ᱱᱤᱢ ===ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞᱢᱮ=== {{portal|Poetry}} *[[List of electronic literature authors, critics, and works]] *[[Digital poetry]] *[[E-book#History]] *[[Electronic literature]] *[[Hypertext fiction]] *[[Interactive fiction]] *[[Literatronica]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Abrahams, Annie}} [[Category:1954 births]] [[Category:Living people]] [[Category:20th-century Dutch women artists]] [[Category:21st-century Dutch women artists]] [[Category:21st-century Dutch artists]] [[Category:Dutch digital artists]] [[Category:Women digital artists]] [[Category:Dutch performance artists]] [[Category:Women performance artists]] [[Category:People from Hilvarenbeek]] [[Category:Utrecht University alumni]] [[Category:Electronic literature writers]] rtbg0nysbn2ho9af5eailbeooa4tj1m ᱢᱮᱵᱮᱞ ᱟᱰᱤᱥ 0 26799 176311 161321 2025-07-11T08:11:16Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176311 wikitext text/x-wiki {{short description|First woman computer games designer}} {{Use dmy dates|date=April 2022}} {{Infobox person | honorific_prefix = | name = ᱢᱮᱵᱮᱞ ᱟᱰᱤᱥ | honorific_suffix = | image = | image_size = | alt = | caption = | native_name = | native_name_lang = | birth_name = Mabel Holmes | birth_date = 21 May 1912 | birth_place = [[Mount Vernon, New York]], U.S | death_date = {{death date and age|2004|08|13|1912|05|21}} | death_place = [[Purdys, New York]], U.S. | nationality = | education = [[Barnard College]]<br>[[Columbia University]] | alma_mater = | notable_works = ''[[The Sumerian Game]]'' }} '''ᱢᱮᱵᱮᱞ ᱮᱰᱤᱥ''' ᱢᱮᱨᱜᱟᱨᱰᱴ (᱒᱑ ᱢᱮ ᱑᱙᱑᱒ ᱑᱓ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱐᱔) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ, ᱢᱟᱪᱮᱛ ᱟᱨ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱷᱤᱰᱤᱭᱳ ᱠᱷᱮᱞᱚᱱᱰᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾᱑᱙᱖᱔ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ IBM 7090 ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱣᱤᱞᱤᱭᱚᱢ ᱢᱮᱠᱠᱟᱭ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱨᱳᱜᱽᱨᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱ The Sumerian Game ᱭᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱟᱢᱩᱨᱟᱵᱤ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱨᱟᱡᱚᱥᱴᱷᱤ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱛᱱᱟ. ===ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ=== ᱢᱮᱵᱮᱞ ᱦᱚᱞᱢᱮᱥ ᱫᱚ ᱒᱑ ᱢᱮ ᱑᱙᱑᱒ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱡᱮᱢᱥ ᱦᱚᱞᱢᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱮᱵᱮᱞ ᱣᱩᱰ ᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱣᱩᱱᱴ ᱵᱚᱨᱱᱚᱱ ᱨᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱑᱙᱒᱙ ᱨᱮ ᱵᱨᱩᱥᱴᱚᱨ ᱦᱟᱭ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱮᱞᱤᱰᱤᱠᱴᱚᱨᱤᱭᱟᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱜᱨᱮᱡᱩᱭᱮᱴ ᱛᱟᱭᱚᱢ, <ref name=":0">{{Cite web|last=March 2020|first=Stacey Henley 08|title=Remembering Mabel Addis, the first video game writer, on International Women's Day|url=https://www.gamesradar.com/remembering-mabel-addis-the-first-video-game-writer-on-international-womens-day/|access-date=2020-12-04|website=gamesradar|date=8 March 2020 |language=en}}</ref><ref name="A Critical Hit! 2019">{{cite web|date=2019-09-09|title=The Sumerian Game: The Most Important Video Game You've Never Heard Of – A Critical Hit!|url=http://www.acriticalhit.com/sumerian-game-most-important-video-game-youve-never-heard/|access-date=2019-09-13|website=A Critical Hit!}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱱᱟᱨᱰ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ᱵᱟᱨᱱᱟᱨᱰ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱟᱨ ᱑᱙᱓᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱟᱭᱠᱚᱞᱚᱡᱤ ᱨᱮ ᱢᱟᱭᱱᱚᱨ ᱮ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱤᱭᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ===ᱠᱮᱨᱭᱟᱨ=== ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱧᱟᱢ ᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱰᱤᱥ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱚᱲᱟᱜ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾᱑᱙᱓᱗ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱟᱭᱮᱴ ᱮᱵᱷᱤᱱᱤᱭᱩ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱕᱐ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱠᱟᱴᱳᱱᱟ-ᱞᱩᱭᱤᱥᱵᱳᱨᱳ ᱟᱥᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱑᱙᱗᱖ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱱᱚᱶᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱰᱤᱥ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱟᱨ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ᱩᱱᱤ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱚᱱᱚᱞ ᱠᱚᱭ ᱚᱞ ᱟᱨ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱢᱤᱫ ᱚᱞ ᱪᱤᱠᱤ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ Katonah: a History of a New York Village and Brewster Through the Years ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱟᱰᱤᱥ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱴᱮᱠᱥᱴ-ᱵᱟᱥᱴᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱩᱴᱟᱨ ᱠᱷᱮᱞ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ IBM ᱟᱨ ᱵᱳᱨᱰᱥ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱯᱚᱨᱮᱴᱤᱵ ᱮᱡᱩᱠᱮᱥᱱᱟᱞ ᱥᱟᱨᱵᱤᱥ ᱥᱟᱶ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ The Sumerian Game ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱥᱩᱢᱮᱨᱤᱭᱟᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱞᱟᱜᱟᱥ ᱨᱮᱱ ᱨᱟᱡᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱮᱢᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ===ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱱᱟᱜᱟᱢ=== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱞᱮᱠᱡᱟᱱᱰᱟᱨ L. ᱑᱙᱔᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱰᱤᱥ, ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱵᱮᱞ ᱟᱰᱤᱥ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ᱾ ᱟᱞᱮᱠᱡᱟᱱᱰᱟᱨ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱑ ᱨᱮᱭ ᱜᱩᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱰᱤᱥ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱑ ᱨᱮ ᱡᱮᱨᱟᱨᱰ ᱢᱟᱨᱜᱟᱨᱰ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱢᱟᱨᱜᱟᱨᱰᱴ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱕ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮᱭ ᱜᱩᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ᱟᱰᱤᱥ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱔ ᱨᱮ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟᱭ ᱒᱓ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱰᱮᱵᱞᱚᱯᱢᱮᱱᱴᱥ ᱠᱚᱱᱯᱨᱮᱱᱥ ᱨᱮ ᱯᱤᱭᱚᱱᱤᱭᱚᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=https://gdconf.com/news/legendary-game-designers-john-romero-and-mabel-addis-honored-gdca-2023 |title=Legendary Game Designers John Romero and Mabel Addis Honored at GDCA 2023 |website=Game Developers Conference |date=February 23, 2023 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230224150822/https://gdconf.com/news/legendary-game-designers-john-romero-and-mabel-addis-honored-gdca-2023 |archive-date=February 24, 2023 }}</ref> == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Addis, Mabel}} [[Category:1912 births]] [[Category:2004 deaths]] [[Category:20th-century American women writers]] [[Category:American women non-fiction writers]] [[Category:American video game designers]] [[Category:Barnard College alumni]] [[Category:Columbia University alumni]] [[Category:Electronic literature writers]] [[Category:Game Developers Conference Pioneer Award recipients]] [[Category:Women video game designers]] qpzjijf7bcx0l8d45t5uimou2u3xbqv ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱵᱟᱞᱟ ᱵᱚᱲᱟ 0 26971 176328 146425 2025-07-11T08:41:11Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176328 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱵᱟᱞᱟ ᱵᱚᱲᱟ | image = Kiran_Bala_Bora_Nagaon_Assam.jpg | alt = | caption = | native_name = কিৰণ বালা বড়া | native_name_lang = as | birth_date = {{Birth-date |1904}} | birth_place = North Haiborgaon, [[Nagaon]], [[Assam]], [[India]] | death_date = {{Death year and age|1993|1904|1}} | death_place = Panigaon Choiali, [[Nagaon]], [[Assam]], [[India]] | death_cause = | occupation = Freedom Fighter, Social Activist | years_active = 1919–1947 | known_for = Social Reformer | spouse = {{plainlist| * Late Sanat Ram Bora }} | children = 6 <!-- 2 from first marriage, 1 died, 4 from second. do not name the children, who are not notable and hence not reported in the infobox --> | mother = Saroj Aidew | father = Kamal Chandra Pandit }} <!-- infobox ends here ---> '''ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱵᱟᱞᱟ ᱵᱚᱲᱟ''' ([[ᱟᱥᱟᱢᱤᱡ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱟᱥᱟᱢᱤᱡ:]] কিৰণ বালা বড়া; ᱑᱙᱐᱔ - ᱘ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱙᱓) ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱟᱥᱟᱢ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱯᱷᱨᱮᱸᱰᱢᱤᱱᱮᱥᱴ ᱟᱨ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱓᱐ ᱟᱨ ᱑᱙᱔᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite book|title=Luit paror Mahila Swadhinota Sangramir Jivan Gatha|publisher=District Library Guwahati, Assam, India|year=|isbn=|editor-last=Gogoi|editor-first=Swarna Baruah|location=Guwahati, Assam|pages=39|quote=|via=|last1=Bora|first1=Nilima}}</ref> == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱵᱟᱞᱟ ᱵᱳᱨᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱐᱔ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱝᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱦᱟᱭᱵᱳᱨᱜᱟᱶ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱚᱞ ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚ ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱟᱨ ᱥᱚᱨᱚᱡᱽ ᱟᱭᱫᱮᱣ ᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱠᱚᱢᱚᱞ ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚ ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ,ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱢᱟᱪᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱨᱮ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱠᱚ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱟᱹᱲᱤᱡ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱨᱮᱦᱚᱸ, ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱯᱮ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱟᱢᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱝᱜᱟᱶ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱟᱠᱤ ᱨᱟᱢ ᱞᱚᱥᱠᱚᱨ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱟᱢᱟᱞ ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚ ᱫᱚ ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱚᱲᱟᱜ ᱛᱮᱭ ᱨᱩᱣᱟ.ᱲ ᱮᱱᱟ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱩᱣᱟᱹᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱨᱟᱡᱽ-ᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟ᱾ == ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ == === ᱑᱙᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ === ᱑᱙᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱨᱮ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱚ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨᱤ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱮᱱᱟ, ᱟᱥᱚᱠᱟᱭ ᱛᱮ ᱡᱚᱞᱤᱭᱟᱱᱣᱟᱞᱟ ᱵᱟᱜᱽ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱾ᱜᱟᱱᱫᱷᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱟᱝ ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱨᱟᱡᱽ-ᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱟᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱚᱠᱛᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮ ᱮᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱜᱚᱲᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱩᱨᱱᱟ ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚ ᱥᱚᱨᱢᱟ, ᱢᱚᱦᱤᱱᱫᱚᱨ ᱵᱳᱨᱟ, ᱦᱟᱞᱫᱷᱟᱨ ᱵᱷᱩᱭᱟᱱ, ᱟᱨ ᱰᱤ. ᱠᱮ. ᱵᱟᱨᱩᱣᱟ. ᱱᱚᱶᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚᱯᱨᱚᱵᱟ ᱥᱟᱭᱠᱤᱭᱟᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ, ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱥᱩᱥᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱯᱷᱨᱤᱰᱢ ᱯᱷᱟᱭᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱥᱟᱶ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱥᱟᱱ ᱛᱮ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱥᱩᱥᱟᱹᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ === ᱑᱙᱓᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ === === ᱑᱙᱔᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ === == ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ == ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱕ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱑᱙᱔᱗ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ, ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱥᱟᱶ ᱚᱠᱛᱚᱭ ᱠᱷᱮᱢᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭᱤᱡ ᱯᱮᱱᱥᱚᱱ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱠᱤᱨᱟᱱ ᱫᱚ ᱘ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱙᱓ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮᱭ ᱜᱩᱨ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱥᱨᱤᱢᱚᱸᱛ ᱥᱚᱝᱠᱚᱨᱫᱮᱵᱚ ᱥᱚᱝᱜᱷᱚ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣᱤᱡ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ == ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞᱢᱮ== * [[Indian independence movement]] * [[List of Indian independence activists]] * [[Srimanta Sankaradeva Sangha]] == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:Bora, Kiran Bala}} [[Category:1904 births]] [[Category:1993 deaths]] [[Category:Indian independence activists from Assam]] [[Category:Revolutionary movement for Indian independence]] [[Category:Women Indian independence activists]] [[Category:Prisoners and detainees of British India]] [[Category:20th-century Indian women]] [[Category:20th-century Indian people]] 7wdt0hhj9srxtfj5gn3sk0tae3fv7xg ᱥᱟᱱᱡᱚᱞᱤ ᱢᱩᱨᱢᱩ 0 27578 176206 160234 2025-07-10T15:37:57Z MT731 2184 176206 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] | office = ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱮᱫ | term_start = 2024 | constituency = [[ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ]] | alma_mater = [[ᱩᱛᱠᱚᱲ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] {{Small|([[ᱮᱢ. ᱮ.]])}} | birth_date = {{Birth date and age|1994|06|10}} | image = Sanjali Murmu.jpg }} '''ᱥᱟᱱᱡᱚᱞᱤ ᱢᱩᱨᱢᱩ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱙᱕) ᱫᱚ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱢ.ᱮᱞ.ᱮ. ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ ᱳᱰᱤᱥᱟ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]] ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>https://results.eci.gov.in/AcResultGenJune2024/candidateswise-S1829.htm</ref><ref>{{Cite web |last=Service |first=Express News |date=2024-06-05 |title=BJP candidates sweep most of Mayurbhanj Assembly constituencies |url=https://www.newindianexpress.com/states/odisha/2024/Jun/05/bjp-candidates-sweep-most-of-mayurbhanj-assembly-constituencies |access-date=2024-06-05 |website=The New Indian Express |language=en}}</ref> == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ == ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱥᱩᱜᱩᱰᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱪᱟᱹᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱢ. ᱮ. ᱒᱐᱑᱗ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱱᱤ ᱵᱤᱦᱟᱨ, [[ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ [[ᱩᱛᱠᱚᱞ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Sanjali Murmu(Bharatiya Janata Party(BJP)):Constituency- BANGRIPOSI (ST)(MAYURBHANJ) - Affidavit Information of Candidate |url=https://www.myneta.info/Odisha2024/candidate.php?candidate_id=1035 |access-date=2024-06-05 |website=www.myneta.info}}</ref> == ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ == ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱚᱧᱡᱤᱛᱟ ᱢᱟᱨᱟᱱᱰᱤ ᱫᱚ ᱓᱔,᱔᱗᱖ ᱵᱷᱳᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref>{{Cite web |date=2024-06-05 |title=Full list of Odisha Assembly elections 2024 winners |url=https://indianexpress.com/elections/full-list-of-odisha-assembly-elections-2024-winners-9365903/ |access-date=2024-06-05 |website=The Indian Express |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-06-04 |title=Bangriposi Election Result 2024 LIVE Updates Highlights: Assembly Winner, Loser, Leading, Trailing, MLA, Margin |url=https://www.news18.com/elections/bangriposi-election-result-2024-live-updates-highlights-assembly-winner-loser-leading-trailing-mla-margin-8916951.html |access-date=2024-06-05 |website=News18 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-06-04 |title=Bangriposi, Odisha Assembly Election Results 2024 Highlights: BJP's Sanjali Murmu defeats BJD's Ranjita Marndi with 34476 votes |url=https://www.indiatoday.in/elections/assembly/story/bangriposi-odisha-assembly-election-results-2024-live-updates-2548407-2024-06-04 |access-date=2024-06-05 |website=India Today |language=en}}</ref> == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱥᱟᱱᱡᱚᱞᱤ, ᱢᱩᱨᱢᱩ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱙᱕ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] 62tmyi2pjxbdn6s7xh4xb9fyqna1n9u 176207 176206 2025-07-10T15:38:28Z MT731 2184 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176207 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] | office = ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱮᱫ | term_start = 2024 | constituency = [[ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ]] | alma_mater = [[ᱩᱛᱠᱚᱲ ᱡᱮᱜᱮᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] {{Small|([[ᱮᱢ. ᱮ.]])}} | birth_date = {{Birth date and age|1994|06|10}} | image = Sanjali Murmu.jpg }} '''ᱥᱟᱱᱡᱚᱞᱤ ᱢᱩᱨᱢᱩ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱙᱕) ᱫᱚ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱢ.ᱮᱞ.ᱮ. ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ ᱳᱰᱤᱥᱟ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]] ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>https://results.eci.gov.in/AcResultGenJune2024/candidateswise-S1829.htm</ref><ref>{{Cite web |last=Service |first=Express News |date=2024-06-05 |title=BJP candidates sweep most of Mayurbhanj Assembly constituencies |url=https://www.newindianexpress.com/states/odisha/2024/Jun/05/bjp-candidates-sweep-most-of-mayurbhanj-assembly-constituencies |access-date=2024-06-05 |website=The New Indian Express |language=en}}</ref> == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ == ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱥᱩᱜᱩᱰᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱪᱟᱹᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱢ. ᱮ. ᱒᱐᱑᱗ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱱᱤ ᱵᱤᱦᱟᱨ, [[ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ [[ᱩᱛᱠᱚᱞ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Sanjali Murmu(Bharatiya Janata Party(BJP)):Constituency- BANGRIPOSI (ST)(MAYURBHANJ) - Affidavit Information of Candidate |url=https://www.myneta.info/Odisha2024/candidate.php?candidate_id=1035 |access-date=2024-06-05 |website=www.myneta.info}}</ref> == ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ == ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱝᱜᱽᱨᱤᱯᱚᱥᱤ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱚᱧᱡᱤᱛᱟ ᱢᱟᱨᱟᱱᱰᱤ ᱫᱚ ᱓᱔,᱔᱗᱖ ᱵᱷᱳᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref>{{Cite web |date=2024-06-05 |title=Full list of Odisha Assembly elections 2024 winners |url=https://indianexpress.com/elections/full-list-of-odisha-assembly-elections-2024-winners-9365903/ |access-date=2024-06-05 |website=The Indian Express |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-06-04 |title=Bangriposi Election Result 2024 LIVE Updates Highlights: Assembly Winner, Loser, Leading, Trailing, MLA, Margin |url=https://www.news18.com/elections/bangriposi-election-result-2024-live-updates-highlights-assembly-winner-loser-leading-trailing-mla-margin-8916951.html |access-date=2024-06-05 |website=News18 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-06-04 |title=Bangriposi, Odisha Assembly Election Results 2024 Highlights: BJP's Sanjali Murmu defeats BJD's Ranjita Marndi with 34476 votes |url=https://www.indiatoday.in/elections/assembly/story/bangriposi-odisha-assembly-election-results-2024-live-updates-2548407-2024-06-04 |access-date=2024-06-05 |website=India Today |language=en}}</ref> == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱥᱟᱱᱡᱚᱞᱤ, ᱢᱩᱨᱢᱩ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱙᱕ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] obaljqkfpwg27877ke2u9z4glr4nb6e ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ 0 28813 176251 156895 2025-07-11T04:27:02Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176251 wikitext text/x-wiki {{Infobox airport | name = ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ | opened = ᱑᱙᱓᱔ | nativename-a = | image = | image-width = | caption = | IATA = | ICAO = VOVR | type = ᱫᱤᱥᱣᱟᱹ | owner = ᱥᱤᱵᱤᱞ ᱮᱵᱷᱤᱭᱮᱥᱚᱱ ᱢᱚᱱᱛᱨᱟᱞᱚᱭ | operator = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱯᱨᱟᱫᱷᱤᱠᱚᱨᱚᱱ]] | city-served = ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ | location = ᱟᱹᱵᱽᱫᱩᱞᱞᱟᱯᱩᱨᱟᱹᱢ, [[ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ]], [[ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ]] | elevation-f = 764 | elevation-m = 233 | coordinates = {{coord|12|54|31|N|079|04|00|E|region:IN|display=inline,title}} | pushpin_map = India Tamil Nadu#India | pushpin_relief = 1 | pushpin_label = '''VOVR''' | pushpin_map_caption = ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | website = | metric-elev = y | metric-rwy = y | r1-number = 07/25 | r1-length-f = 2788.71 | r1-length-m = 850 | r1-surface = PEM | stat-year = 2017 | stat1-header = | stat1-data = | stat2-header = | stat2-data = | stat3-header = | stat3-data = }} '''ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ''' (ICAO: '''VOVR''') ᱫᱚ [[ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ]], [[ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱟᱨ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱥᱮᱵᱟ ᱮᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱐᱖ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱟᱭᱚᱨᱯᱳᱨᱴ ᱚᱴᱚᱨᱤᱴᱤ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱟᱭᱚᱨᱯᱳᱨᱴ ᱟᱠᱴᱤᱵᱮᱥᱚᱱ ᱯᱨᱚᱜᱨᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱲᱟᱝ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱢᱚᱫᱩᱨᱟᱭ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱢᱟᱰᱨᱟᱥ ᱯᱷᱞᱟᱭᱤᱝ ᱠᱞᱚᱵᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱚᱛᱤᱱᱤ ᱯᱟᱭᱞᱳᱴ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱫᱚ ᱨᱤ-ᱮᱠᱴᱤᱵᱷ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮ ᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱩᱬ ᱰᱮᱥᱴᱤᱱᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="Six idle airports to be activated">{{cite news|url=http://www.hindu.com/2006/08/17/stories/2006081715410100.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20080228094146/http://www.hindu.com/2006/08/17/stories/2006081715410100.htm|url-status=dead|archive-date=28 February 2008|title=Six idle airports to be activated|date=17 August 2006|work=The Hindu|access-date=11 October 2024}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2006/07/23/stories/2006072305390400.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20070223072115/http://www.hindu.com/2006/07/23/stories/2006072305390400.htm|url-status=dead|archive-date=23 February 2007|title=Madras Flying Club gets access to Vellore airstrip|date=23 July 2006|work=The Hindu|access-date=11 October 2024}}</ref> ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱺ ᱫᱩᱵᱟᱭ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ, [[ᱥᱤᱝᱜᱟᱯᱩᱨ]] ᱪᱚᱝᱜᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱚ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨᱱᱟᱭᱠᱮ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ᱾ ᱠᱞᱚᱵᱽ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱑ ᱢᱟᱨᱪ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚᱭ ᱵᱚᱱᱫᱚ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/news/states/tamil-nadu/article2046895.ece|title=AAI tells Madras Flying Club to stop training on Vellore airstrip|date=25 May 2011|access-date=11 October 2024|work=The Hindu}}</ref> ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱞ ᱵᱤᱞᱰᱤᱝ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱔᱕ ᱥᱤᱴ ᱮᱴᱤᱟᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮᱱᱮᱢ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱯᱨᱟᱫᱷᱤᱠᱚᱨᱚᱱ (AAI) ᱣᱮᱞᱞᱳᱨ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ "ᱤᱱᱰᱮᱞ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱟᱠᱴᱤᱵᱮᱥᱚᱱ ᱯᱨᱚᱜᱨᱟᱢ" ᱮᱦᱚᱵ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱭᱩᱴ ᱟᱨ ᱯᱟᱭᱞᱚᱴ ᱮᱠᱟᱰᱮᱢᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱚᱴᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.tn.gov.in/policynotes/pdf/transport.pdf|title=TN Policy notes|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090205093232/http://www.tn.gov.in/policynotes/pdf/transport.pdf|archive-date=5 February 2009|access-date=11 October 2024|df=dmy-all}}</ref> ᱚᱱᱚᱬᱦᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱰᱤᱯᱟᱨᱴᱢᱮᱱᱴ ᱟᱵᱽᱫᱩᱞᱞᱚᱯᱩᱨᱚᱢ-ᱚᱞᱟᱝᱜᱟᱭᱟᱢ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱗᱗᱕ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱚᱛᱷᱚᱨᱤᱴᱤ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱨᱮ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱮᱢ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/tamil-nadu/state-highways-department-begins-work-on-parallel-road-to-vellore-airport/article32759101.ece|title=State Highways Department begins work on parallel road to Vellore Airport|newspaper=The Hindu|date=3 October 2020}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/cities/chennai/aai-awaits-land-to-complete-runway-work-at-vellore-airport/article30985276.ece|title = AAI awaits land to complete runway work at Vellore airport|newspaper = The Hindu|date = 5 March 2020|last1 = Madhavan|first1 = T.}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱒᱐᱑᱘ ᱨᱮ [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱟᱜ ᱨᱤᱡᱚᱱᱚᱞ ᱠᱚᱱᱮᱠᱴᱤᱵᱤᱴᱤ ᱡᱚᱡᱚᱱᱟ (RCS) ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news|title=Vellore may get airport soon|url=https://www.thehindu.com/news/cities/vellore-may-get-airport-soon/article23357914.ece |work=The Hindu |date= 26 March 2018 |access-date=11 October 2024}}</ref> AAI ᱫᱚ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱖᱖ ᱮᱠᱚᱨ ᱛᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱚᱪᱚ ᱟᱨ RCS ᱨᱮ ᱒᱐ ᱥᱤᱴ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱟᱨ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱞ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱚᱛᱚ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱤᱱᱯᱷᱨᱟᱥᱴᱨᱚᱠᱪᱚᱨ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱑᱙ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱙ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ,<ref>{{cite news|url=https://www.newindianexpress.com/states/tamil-nadu/2018/oct/07/vellore-airport-infrastructure-to-be-ready-by-june-2019-aai-1882155.html|title=SVellore airport infrastructure to be ready by June 2019: AAI|date=7 October 2018|access-date=11 October 2024|work=The Hindu}}</ref> ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱚᱠᱛᱚ ᱵᱟᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱟᱭᱢᱟ ᱫᱷᱟᱣ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱟᱬᱜᱚ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱠᱚ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱰᱤᱯᱟᱨᱴᱢᱮᱱᱴ ᱫᱚ ᱜᱟᱰᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱨᱮ ᱟᱬᱜᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱨᱚᱲ ᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/tamil-nadu/delay-in-handing-over-land-hits-vellore-airport-project/article29215432.ece|title=Delay in handing over land hits Vellore airport project|author=Staff Reporter|date=2019-08-22|work=The Hindu|access-date=11 October 2024|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref><ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/tamil-nadu/land-acquisition-woes-delay-vellore-airport-project-again/article30280497.ece|title=Land acquisition woes delay Vellore airport project, again|author=Staff Reporter|date=2019-12-12|work=The Hindu|access-date=11 October 2024|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱮᱱᱟ ᱡᱮ ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱩᱰᱟᱱ ᱡᱚᱡᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=https://menafn.com/1105972290/India-Starting-Flights-To-Vellore-Under-UDAN-Scheme|title=India Starting Flights To Vellore Under UDAN Scheme|work=MENAFN- Bangladesh Monitor|date=4 April 2023}}</ref> ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ, ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱮᱱᱟ ᱡᱮ ᱥᱤᱜᱽᱱᱟᱞᱤᱝ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱮᱠᱩᱯᱢᱮᱱᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱴᱮᱥᱴ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱯᱷᱞᱟᱭᱤᱴ ᱚᱯᱟᱨᱮᱥᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url=https://www.hindustantimes.com/cities/vellore-airport-nears-completion-safety-measures-reviewed-101696464291139-amp.html | title=Vellore airport nears completion, safety measures reviewed | date=5 October 2023 }}</ref> ==ᱜᱚᱲᱦᱚᱱ ᱟᱨ ᱤᱱᱥᱯᱨᱟᱠᱴᱨᱟᱠᱪᱚᱨ== ᱘᱕᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒,᱗᱙᱐ ᱯᱷᱩᱴ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱱᱣᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱒᱐ ᱥᱤᱴ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱮᱞᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ ᱨᱮ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱠᱚ]] r0310lh9xt8vk60lvzzlntclr9tt6lv ᱟᱵᱽᱫᱩᱞ ᱠᱟᱫᱤᱨ 0 29085 176308 175785 2025-07-11T08:08:59Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176308 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bangladeshi poet, essayist, and journalist}} {{other people||Abdul Qadir}} {{infobox person |name=Abdul Quadir |birth_date={{birth date|1906|6|1|df=y}} |birth_place=[[Ashuganj Upazila|Araisidha]], [[Brahmanbaria District|Brahmanbaria]], [[Meghna Division|Tipperah district]], [[Eastern Bengal and Assam]] |death_date={{death date and age|1984|12|19|1906|6|1|df=y}} |death_place=[[Dhaka]], Bangladesh |awards=[[#Awards|full list]] |occupation=Poet, journalist |nationality=Bangladeshi }} '''ᱟᱵᱷᱩᱞ ᱠᱟᱫᱤᱨ''' (᱑ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱐᱖ - ᱑᱙ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱘᱔) ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ, ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱯᱟᱛᱷᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱓ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱮᱠᱮᱰᱢᱤ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱟᱨ ᱑᱙᱗᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱮᱠᱩᱥᱮ ᱯᱟᱰᱟᱠ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref name=bpedia>{{cite book |last=Sirajul Islam |first= |year=2012 |editor1-last=Sirajul Islam |editor1-first= |editor1-link=Sirajul Islam |title=Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh |edition=Second |publisher=[[Asiatic Society of Bangladesh]]|chapter=Quadir, Abdul|chapter-url=http://en.banglapedia.org/index.php?title=Quadir,_Abdul|editor2-first=Mahbubul|editor2-last=Haq}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.thedailystar.net/news/book-reviews/kom-chena-boro-manush-abdul-quadir-1627435|title=Kom Chena Boro Manush: Abdul Quadir|date=2018-09-01|work=The Daily Star|access-date=2018-09-06|language=en}}</ref>.<ref>{{cite web|url=http://banglaacademy.org.bd/?page_id=1315|script-title=bn:পুরস্কারপ্রাপ্তদের তালিকা|language=bn|trans-title=Winners list|accessdate=23 August 2017|publisher=Bangla Academy|archive-date=6 June 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170606222807/http://banglaacademy.org.bd/?page_id=1315|url-status=dead}}</ref><ref name=ekushey>{{cite news|url= http://www.moca.gov.bd/site/page/c706da0c-29ee-4f0f-95d9-fa6705e19001/|script-title=bn:একুশে পদকপ্রাপ্ত সুধীবৃন্দ|accessdate=23 August 2017|publisher=Government of Bangladesh|language=bn|trans-title=Ekushey Padak winners list}}</ref> ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱟᱵᱷᱩᱞ ᱠᱟᱫᱤᱨ ᱫᱚ ᱠᱚᱢᱤᱞᱟ ᱡᱤᱞ ᱨᱮ ᱟᱨᱟᱥᱤᱫᱷᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱩᱴ ᱵᱟᱱᱤᱡ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱪᱟᱨᱴᱚᱞᱟ ᱢᱟᱫᱨᱟᱥᱟ, ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱓᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱨᱟᱥᱤᱫᱷᱟ ᱠᱟᱢᱤᱞ ᱢᱟᱫᱨᱟᱥᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱞᱮᱱᱟ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱒᱓ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱱᱟᱰᱟ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱦᱟᱭ ᱥᱠᱩᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱮᱴᱨᱤᱠ ᱮ ᱯᱟᱥ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱑᱙᱒᱕ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱤᱱᱴᱟᱨᱢᱤᱰᱤᱭᱮᱴ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱭᱤ ᱮᱥ ᱥᱤ ᱯᱟᱥ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱵᱷᱚᱨᱚᱱ ᱮᱰᱢᱤᱥᱟᱱ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾ ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ== ᱟᱵᱽᱫᱩᱞ ᱠᱟᱫᱤᱨ ᱫᱚ ᱑᱙᱓᱐ - ᱑᱙᱓᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱢᱟᱥᱤᱠ ᱡᱟᱛᱤᱭ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱯᱟᱥᱴᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱤᱪᱷᱤ ᱱᱟᱵᱽᱥᱟᱠᱛᱤ (᱑᱙᱓᱔), ᱡᱩᱜᱟᱝᱛᱟᱨ (᱑᱙᱓᱘), ᱫᱟᱭᱱᱤᱠ ᱱᱟᱵᱽᱡᱩᱜᱽ (᱑᱙᱔᱑), ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟᱨ ᱠᱟᱛᱷᱟ (᱑᱙᱔᱑),<ref name=anecdotes/><ref name=anecdotes>{{Cite news |url=https://www.thedailystar.net/literature/news/remembering-abdul-quadir-life-and-anecdotes-1751710|title=Remembering Abdul Quadir: Life and Anecdotes|date=2019-06-01|work=The Daily Star|language=en|access-date=2019-06-01}}</ref> ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱤᱪᱷᱤ ᱢᱳᱦᱚᱢᱢᱚᱫᱤ (᱑᱙᱔᱖) ᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱤᱪᱷᱤ ᱯᱮᱜᱟᱢ (᱑᱙᱔᱗ - ᱕᱒) ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ᱩᱱᱤ ᱑᱙᱕᱒ ᱨᱮ ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱖᱔ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙᱗᱐ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱤ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱨᱰ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱟᱞ ᱟᱢᱞᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱵᱷᱩᱞ ᱠᱟᱫᱤᱨ ᱫᱚ ᱱᱟᱵᱤᱱᱟᱜᱟᱨ ᱩᱯᱟᱡᱤᱞᱟ <ref name=anecdotes/> ᱨᱮ ᱢᱟᱡᱤᱯᱟᱨᱟ ᱨᱮᱱ ᱫᱤᱞᱨᱩᱵᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱮ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱮᱰᱟᱱ <ref name=anecdotes/> ᱫᱩᱠᱷ ᱨᱮ ᱜᱚᱡ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱢᱭᱩᱱᱤᱥ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱢᱩᱡᱟᱯᱷᱟᱨ ᱟᱦᱢᱮᱰ ᱨᱮᱱ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ᱾ ==ᱠᱟᱹᱢᱤᱠᱚ== * ᱫᱤᱞᱨᱩᱵᱟ (᱑᱙᱓᱓) * ᱩᱛᱷᱨ ᱵᱟᱥᱟᱱᱛᱟ (᱑᱙᱖᱗) * ᱠᱟᱵᱷᱤ ᱱᱟᱡᱨᱩᱞ (᱑᱙᱗᱐) * ᱠᱟᱡᱤ ᱟᱵᱷᱩᱞ ᱣᱟᱰᱩᱰ (᱑᱙᱗᱖) * ᱭᱩᱜᱟᱠᱟᱵᱷᱤ ᱱᱟᱡᱨᱩᱞ (᱑᱙᱘᱖) * ᱪᱟᱱᱰᱟ ᱥᱟᱢᱤᱠᱥᱟᱱ (᱑᱙᱗᱙) * ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱪᱟᱱᱫᱚᱨ ᱤᱛᱤᱵᱨᱴᱴᱟ (᱑᱙᱘᱕)<ref name=bpedia/> ==ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ== * [[ᱵᱟᱝᱜᱟ ᱮᱠᱮᱰᱢᱤ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ]] (᱑᱙᱖᱓) *[[ᱟᱰᱟᱢᱡᱤ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ]] (᱑᱙᱖᱗) * [[ᱮᱠᱩᱥᱮ ᱯᱟᱰᱟᱠ]] (᱑᱙᱗᱖) * ᱱᱟᱡᱨᱩᱞ ᱮᱠᱮᱰᱢᱤ ᱥᱚᱱᱟ ᱢᱮᱰᱟᱞ (᱑᱙᱗᱗) * ᱠᱚᱢᱤᱞᱟ ᱯᱷᱟᱣᱩᱱᱰᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱰᱟᱞ (᱑᱙᱗᱗) * ᱢᱚᱦᱟᱢᱟᱫᱷ ᱱᱟᱥᱤᱨᱩᱫᱤᱱ ᱥᱚᱱᱟ ᱢᱮᱰᱟᱞ (᱑᱙᱗᱗) * ᱢᱩᱠᱛᱟᱫᱟᱨᱟ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Abdul Quadir}} [[Category:1906 births]] [[Category:1984 deaths]] [[Category:Bangladeshi Muslims]] [[Category:20th-century Bengali poets]] [[Category:20th-century Bengalis]] [[Category:Bengali-language poets]] [[Category:Bengali male poets]] [[Category:Bangladeshi essayists]] [[Category:Bangladeshi male poets]] [[Category:Bangladeshi journalists]] [[Category:20th-century essayists]] [[Category:20th-century male writers]] [[Category:20th-century Bangladeshi poets]] [[Category:Recipients of the Ekushey Padak]] [[Category:Recipients of Bangla Academy Award]] [[Category:Recipients of the Adamjee Literary Award]] [[Category:20th-century journalists]] [[Category:People from Ashuganj Upazila]] n5gdxifbmtoibtzpkm3zqukjq79u01i ᱟᱨᱴᱮᱢ ᱟᱱᱥᱮᱞᱥ 0 29192 176321 159951 2025-07-11T08:35:51Z TurboSuper+ 9628 176321 wikitext text/x-wiki {{infobox person | name = ᱟᱨᱴᱮᱢ ᱟᱱᱥᱮᱞᱥ | image = | alt = | caption = Artem Ansheles | native_name = Артём Аншелес | native_name_lang = ru | birth_name = Artem Ansheles | birth_date = {{Birth date and age|1994|10|15|df=y}} | birth_place = [[Petropavlovsk-Kamchatsky]], [[Kamchatka Krai]], [[Russia]] | nationality = [[Russians|Russian]] | alma_mater = [[Cyprus Academy of Art]] | occupation = [[TV Host]], [[Actor]], [[Model (person)|Model]] | years_active = 2016–present | height = {{height|m=1.83}} }} '''ᱟᱨᱴᱮᱢ ᱟᱱᱥᱮᱞᱥ''' ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱕ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱑᱙᱙᱔ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱝᱠᱚᱝ ᱮᱠᱴᱚᱨ, ᱜᱟᱭᱠ ᱟᱨ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱦᱳᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱗ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱦᱚᱝᱠᱚᱝ ᱮ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱰᱮᱞᱤᱝ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱟᱣ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱚᱠᱛᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱚᱠᱛᱚ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱠᱚ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱠᱟᱱᱴᱚᱱᱤᱥ ᱠᱚᱨᱥ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾ <ref>{{Cite news|url=http://prestigeonline.com/hk/people/-/artem-ansheles-model-moment/|title=Artem Ansheles is Our Model of the Moment|work=Prestige Online - Society’s Luxury Authority|access-date=2018-07-10|language=en-US}}</ref> ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱟᱡᱟᱜ ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱤᱭᱚᱨ-ᱦᱩᱠ ᱮᱠᱥᱮᱥᱚᱨᱤ ᱵᱨᱟᱱᱰ, ᱤᱭᱟᱨᱚᱱ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾ <ref>{{Cite web|url=https://www.ear-on.com/about/|title=About EARON|website=EARON|language=en-US|access-date=2019-05-09}}</ref> ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ, ᱮᱱᱥᱮᱞᱥ ᱫᱚ ᱴᱟᱴᱞᱟᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ 'ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱴᱟᱭᱞᱤᱥ' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱭ ᱢᱟᱹᱱ ᱦᱟᱞᱟᱝ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱛᱟᱴᱞᱟᱨ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱤᱱᱴᱟᱨᱵᱷᱭᱩ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚᱭ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ, "ᱥᱚᱞᱦᱮ ᱫᱚ ᱯᱷᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱜᱮᱭᱟ᱾" ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱯᱷᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮᱢᱚᱱ, ᱥᱴᱟᱭᱤᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱟᱢ ᱚᱠᱚᱭ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱴᱨᱮᱱᱰᱤᱝ ᱟᱨ 'ᱥᱚᱠᱛᱚ' ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ।" ===ᱡᱤᱭᱚᱱ=== ᱟᱨᱴᱮᱢ ᱟᱱᱥᱮᱞᱥ ᱫᱚ ᱨᱟᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱢᱪᱟᱴᱠᱟ ᱯᱮᱱᱤᱥᱩᱞᱟ ᱨᱮ ᱯᱮᱴᱨᱳᱯᱟᱵᱷᱚᱞᱚᱵᱷᱥᱠ-ᱠᱟᱢᱪᱟᱴᱥᱠᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱑᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱠᱤᱯᱨᱚᱥ ᱮ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟ᱾ [[ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ]] ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱴᱤᱯᱷᱟᱱ ᱪᱚᱣᱟᱜ ᱥᱟᱦᱳᱞᱤᱱ ᱥᱳᱠᱟᱨ ᱟᱨ ᱪᱚᱣ ᱭᱩᱱ-ᱯᱷᱮᱴᱟᱜ ᱠᱨᱟᱣᱪᱤᱝ ᱴᱟᱭᱜᱟᱨ, ᱦᱤᱰᱮᱱ ᱰᱨᱟᱜᱚᱱ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱪᱟᱭᱱᱤᱡᱽ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱩᱫᱟᱹ ᱡᱩᱫᱟᱹ ᱟᱨ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱡ [[ᱵᱟᱵᱟ]] ᱟᱨᱠᱤᱴᱮᱠᱴ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱮᱱᱥᱮᱞᱥ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱦᱩᱰᱤᱝ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱰᱤᱡᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱠᱩᱥᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱥᱤᱯᱨᱚᱥ ᱟᱠᱮᱰᱮᱢᱤ ᱚᱯᱷ ᱟᱨᱴ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱨᱟᱡᱩᱮᱴ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱡᱟᱜ ᱰᱨᱤᱢ ᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱟᱨᱥᱤᱴᱤ, ᱥᱮᱱᱴᱨᱟᱞ ᱥᱮᱱᱴ ᱢᱟᱨᱴᱤᱱᱥ ᱨᱮ ᱮᱯᱞᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱮᱯᱞᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱚᱴᱟ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱨᱮ ᱵᱮᱡᱤᱝ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱚᱲᱚ ᱧᱮᱞ ᱠᱟᱛᱮ, ᱮᱱᱥᱮᱞᱥ ᱫᱚ ᱪᱤᱱᱤ [[ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ]] ᱟᱨ ᱢᱟᱱᱰᱟᱨᱤᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱵᱟᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮᱭ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ [[ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ]] ᱴᱷᱟᱶ, ᱦᱳᱝᱠᱚᱝ ᱨᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱚᱲᱚᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ===ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ=== ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ, ᱟᱨᱴᱮᱢ ᱮᱱᱥᱮᱞᱥ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱰᱤᱡᱟᱭᱤᱱ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱭ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱰᱮᱞᱤᱝ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱫᱤᱱ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱟᱨᱠᱮᱴ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱠᱟᱱᱴᱳᱱᱤᱡᱽ ᱠᱳᱨᱥ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱚᱴᱟ ᱠᱮᱫᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ, ᱟᱨᱴᱮᱢ ᱟᱱᱥᱮᱞᱥ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱯᱨᱚᱜᱨᱟᱢ ᱡᱚᱭᱮᱥ ᱟᱞᱟᱭᱮᱱᱥ ᱨᱮ ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱦᱳᱥᱴ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱦᱳᱝᱠᱳᱝ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱨᱤ ᱪᱮᱱᱮᱞ ᱵᱷᱤ.ᱭᱩ.ᱴᱤ.ᱵᱷᱤ. ᱨᱮ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == * {{official}} * {{IMDb name|id=nm9938318}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Ansheles, Artem}} [[Category:1994 births]] [[Category:Hong Kong male actors]] [[Category:Hong Kong male models]] [[Category:Living people]] [[Category:Russian emigrants to Hong Kong]] [[Category:People from Petropavlovsk-Kamchatsky]] [[Category:21st-century Chinese male actors]] dx3t8lk3gbah0uqj2xdxotey1mo8phl ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ 0 29266 176270 174716 2025-07-11T04:34:24Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176270 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ | native_name = {{Nastaliq|وِہاڑی}} | settlement_type = ᱥᱚᱦᱚᱨ | image_skyline = UE Vehari.JPG | image_caption = ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ | pushpin_map = Pakistan | pushpin_label_position = left | pushpin_map_caption = [[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ]] ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{Coord|30|2|31|N|72|21|10|E|type:city_region:PK|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{PAK}} | subdivision_type1 = ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ | subdivision_name1 = [[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ|ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ]] | subdivision_type3 = ᱦᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name3 = [[ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ]] | subdivision_type2 = ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ | subdivision_name2 = [[ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ]] | subdivision_type4 = ᱭᱩᱱᱤᱭᱚᱱ ᱠᱚᱣᱩᱱᱥᱤᱞ | subdivision_name4 = | established_title = | government_type = | leader_title = ᱠᱚᱣᱩᱱᱥᱮᱞᱚᱨ | leader_name = | leader_title1 = ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ/ᱰᱤᱯᱴᱤ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱᱟᱨ<ref>{{cite news|url=https://pakobserver.net/dcs-posted-as-administrators-as-lg-system-dissolved-in-punjab/|title=DCs posted as administrators as LG system dissolved in Punjab|date=2 January 2022|access-date=8 January 2022|work=Pakistan Observer (newspaper)}}</ref> | leader_name1 = ᱠᱷᱤᱡᱮᱨ ᱟᱯᱷᱡᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱩᱨᱤ<ref>{{cite news|url=https://nation.com.pk/24-Dec-2021/9600-fertilizer-bags-recovered-from-godown|title=9600 fertilizer bags recovered from godown|date=24 December 2021|access-date=8 January 2022|work=The Nation (newspaper)}}</ref> | government_footnotes = <ref>{{cite web |url=http://203.215.180.58/portal/portal/media-type/html/group/320/page/default.psml/js_pane/P-103d7b410be-10000?nav=left |title=Punjab Portal |access-date=2009-09-17 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060414034050/http://203.215.180.58/portal/portal/media-type/html/group/320/page/default.psml/js_pane/P-103d7b410be-10000?nav=left |archive-date=2006-04-14 }}</ref><ref>[http://203.215.180.58/portal/portal/media-type/html/group/320/page/default.psml/js_pane/P-103d7b410be-10000?nav=left Area reference] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060414034050/http://203.215.180.58/portal/portal/media-type/html/group/320/page/default.psml/js_pane/P-103d7b410be-10000?nav=left |date=2006-04-14 }}<br>[http://www.statpak.gov.pk/depts/pco/index.html Density reference]</ref> | established_date = | area_total_km2 = 20 | population_footnotes =<ref>{{cite web|url=http://www.citypopulation.de/Pakistan-100T.html|title=Pakistan: Provinces and Major Cities – Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information|website=www.citypopulation.de}}</ref> | population_as_of = ᱒᱐᱑᱗ | population_total = ᱑᱔᱕,᱔᱖᱔ | total_type = ᱥᱚᱦᱚᱨ | population_rank = ᱖᱒ ᱟᱱᱟᱜ, ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ | population_note = | elevation_footnotes = | population_density_km2 =auto | elevation_m = | timezone = [[Pakistan Standard Time|PST]] | utc_offset = +᱐᱕:᱐᱐ | timezone_DST = [[Pakistan Standard Time|PDT]] | utc_offset_DST = +᱐᱖:᱐᱐ | area_code_type = ᱰᱟᱭᱟᱞᱤᱝ ᱠᱳᱰ | area_code = ᱐᱖᱗ | website = [https://vehari.com.pk/] | footnotes = [https://vehari.com.pk/ Vehari Portal] }} '''ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ''' ᱫᱚ '''ᱵᱷᱤᱦᱟᱨᱤ''' ({{lang|ur|{{Nastaliq|وِہاڑی}}}}) ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ [[ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ|ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ]] ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱖᱒ ᱟᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱐᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱖᱒ ᱢᱟᱭᱤᱞ) ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱨᱥᱟᱦ ᱥᱩᱨᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ - ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱳᱰ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>[http://www.nrb.gov.pk/lg_election/union.asp?district=34&dn=Vehari Tehsils & Unions in the District of Vehari – Government of Pakistan] {{webarchive|url=https://archive.today/20120805121037/http://www.nrb.gov.pk/lg_election/union.asp?district=34&dn=Vehari |date=2012-08-05 }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱑᱓᱕ ᱢᱤᱴᱟᱨ (᱔᱔᱓ ᱯᱷᱩᱴ) ᱩᱥᱩᱞ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>[https://www.fallingrain.com/world/PK/04/Vihari.html Location of Vihari – Falling Rain Genomics]</ref> ==ᱴᱷᱟᱶ== ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱴᱚᱴᱷᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱙᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱖᱐ ᱢᱟᱭᱤᱞ), [[ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱙᱕᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱕᱙᱔ ᱢᱟᱭᱤᱞ), [[ᱞᱟᱦᱚᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱓᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱙᱐ ᱢᱟᱭᱤᱞ), [[ᱯᱷᱟᱭᱥᱟᱞᱟᱵᱟᱫᱽ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱒᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱓᱕ ᱢᱟᱭᱤᱞ), [[ᱵᱟᱦᱟᱣᱟᱞᱯᱩᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱑᱙ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱗᱔ ᱢᱟᱭᱤᱞ) ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱦᱟᱡᱟᱯᱩᱨ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱖᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱓᱘ ᱢᱟᱭᱤᱞ), ᱢᱟᱞᱥᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱕ ᱢᱟᱭᱤᱞ), ᱠᱟᱪᱪᱟ ᱠᱷᱩᱦ ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱙ ᱢᱟᱭᱤᱞ), ᱵᱩᱨᱮᱣᱟᱞᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱓᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱒ ᱢᱟᱭᱤᱞ), ᱞᱩᱰᱰᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱗ ᱢᱟᱭᱤᱞ), ᱟᱨᱤᱯᱷᱣᱟᱞᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱗᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱔᱘ ᱢᱤᱞ), ᱑᱑᱒ ᱯᱟᱠᱯᱟᱴᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ, ᱟᱨ ᱓᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱓ ᱢᱤᱞ) ᱥᱚᱛᱞᱚᱡᱽ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ - ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱮᱛᱚᱢ ᱾ ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱦᱮᱰᱣᱟᱨᱠᱥ ᱱᱚᱣᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱞᱩᱰᱰᱟᱱ-ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱠᱮᱱᱟᱞ ᱨᱮ ᱞᱩᱰᱰᱟᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱪᱳᱞᱤᱥᱛᱟᱱ ᱰᱮᱡᱟᱨᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱫᱟᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱦᱚᱸᱭ ᱮᱢᱚᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱵᱟᱥ-ᱵᱟᱥ== ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱫᱚ ᱮᱴᱟᱜ ᱪᱟᱥᱵᱟᱥ ᱠᱚ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱛᱩᱞᱟᱹᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱸ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱛᱩᱞᱟᱹᱢ ᱯᱨᱚᱥᱮᱥᱚᱨ ᱟᱨ ᱵᱤᱱᱳᱣᱟ ᱥᱩᱱᱩᱢ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱚᱥᱮᱥᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱩᱞᱟᱹᱢ ᱯᱨᱚᱥᱮᱥᱚᱨ ᱟᱨ ᱛᱩᱞᱟᱹᱢ ᱯᱨᱚᱥᱮᱥᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱪᱟᱥ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱠᱚ ᱨᱮ [[ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱨᱤᱛᱩ]] ᱨᱮᱫᱚ ᱩᱞ ᱟᱨ [[ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱨᱤᱛᱩ]] ᱨᱮᱫᱚ ᱥᱩᱛᱩᱸᱵᱟᱹ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱡᱚᱡᱚ ᱡᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱨᱟ ᱠᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱖ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{Cite web |title=Our History {{!}} Vehari |url=https://vehari.punjab.gov.pk/our-history |access-date=2022-09-16 |website=vehari.punjab.gov.pk |archive-date=2022-09-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220920170730/https://vehari.punjab.gov.pk/our-history |url-status=dead }}</ref> ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱥᱤᱱᱫᱷᱩ ᱜᱷᱟᱹᱴᱤ ᱥᱚᱥᱱᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱣᱮᱰᱤᱠ ᱚᱠᱛᱚ ᱫᱚ ᱤᱱᱫᱳᱼᱟᱨᱡᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱦᱤᱨ, ᱠᱟᱢᱵᱚᱡᱽ, ᱫᱟᱨᱫᱟᱥ, ᱠᱟᱭᱠᱮᱭ, ᱢᱟᱫᱽᱨᱟᱥ, ᱯᱚᱣᱨᱚᱵᱽ, ᱭᱚᱫᱷᱮᱭ, ᱢᱟᱞᱣᱟ ᱟᱨ ᱠᱚᱣᱨᱚᱵᱽ ᱠᱚ ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ, ᱵᱟᱥᱟ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱠᱚ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱓᱓᱑ ᱵᱤ.ᱥᱤ. ᱨᱮ ᱟᱪᱮᱢᱮᱱᱤᱰ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽᱭ ᱟᱫ ᱠᱮᱫ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱟᱞᱮᱠᱡᱟᱱᱰᱟᱨ ᱫᱚ ᱕᱐,᱐᱐᱐ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱱᱮᱛᱟᱨᱟᱜ ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱭ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱢᱚᱣᱨᱭᱚ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ, ᱤᱱᱫᱳ - ᱜᱨᱤᱠ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ, ᱠᱩᱥᱟᱱ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ, ᱜᱩᱯᱛᱟ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ, ᱵᱷᱤᱴ ᱦᱩᱱ, ᱠᱩᱥᱟᱱ - ᱦᱮᱯᱛᱟᱞᱟᱭᱤᱴᱥ ᱟᱨ ᱛᱩᱨᱠᱤ ᱟᱨ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱨᱟᱡᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱙᱙᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱥᱩᱞᱛᱟᱱ ᱢᱚᱦᱚᱢᱚᱫᱽ ᱜᱟᱡᱚᱱᱵᱤ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱥᱩᱞᱛᱟᱱ ᱥᱮᱵᱩᱠᱚᱛᱮᱜᱤᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱜᱟᱡᱚᱱᱵᱤ ᱨᱟᱡᱽᱵᱚᱝᱥᱚ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ ᱨᱮᱭ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱐᱐᱕ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱠᱟᱵᱩᱞ]] ᱨᱮ ᱥᱟᱦᱤ ᱠᱚᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱴᱚᱴᱷᱟᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱥᱩᱞᱛᱟᱱᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱢᱩᱜᱚᱞ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱭ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱢᱩᱜᱚᱞ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽᱭᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱦᱟᱱᱛᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱥᱤᱠᱷ ᱠᱚ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱟᱯᱱᱟᱨ ᱞᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱠᱚ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱨ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱦᱤᱥ ᱫᱚ ᱰᱷᱮᱨ ᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== [[File:COMSATS VEHARI NEW CAMPUS.jpg|thumb|right|[[COMSATS ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱤᱥᱞᱟᱢᱟᱵᱟᱫᱽ|COMSATS ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]], ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ]] [[File:Government Model High School, Vehari.jpg|thumb|ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱟᱥᱲᱟ]] ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱯᱚᱥᱴ-ᱜᱨᱮᱡᱩᱣᱮᱴ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ COMSATS ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱒᱐᱐᱙ ᱠᱷᱚᱱ MS ᱟᱨ BS ᱯᱨᱚᱜᱨᱟᱢ ᱮ ᱮᱢ ᱮᱫᱟ ᱾ ᱵᱷᱚᱨᱪᱩᱞ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱛᱟᱱᱟᱞᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱟᱨ ᱯᱨᱟᱭᱵᱷᱮᱴ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱷᱚᱸᱰᱮᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱯᱷᱮᱠᱟᱞᱴᱤᱡᱽ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱵᱤᱵᱷᱟᱜᱽ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ COMSATS ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱫᱚ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱴᱮᱠᱱᱚᱞᱚᱡᱤ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱷᱚᱸᱰ ᱟᱠᱟᱱ [[ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱪᱟᱥ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱯᱷᱟᱭᱥᱟᱞᱟᱵᱟᱫᱽ (UAF), ᱵᱟᱦᱟᱳᱫᱤᱱ ᱡᱤᱠᱨᱤᱭᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ, ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱟᱨ ᱟᱞᱞᱟᱢᱟ ᱤᱠᱵᱟᱞ ᱚᱯᱮᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱡᱚᱜᱚ-ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ== [[File:Tehsil Vehari Map.jpg|thumb|ᱛᱚᱦᱥᱤᱞ ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱟᱨ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱚ]] [[File:Vehari Railway Station.jpg|thumb|[[ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]]]] ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱫᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ [[ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ]] ᱟᱨ [[ᱞᱟᱦᱚᱨ]] ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱟᱨ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱮᱴᱟᱜ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱧᱮ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱮ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱮᱫ ᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ, ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱜᱮ ᱟᱨ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮᱜᱮ ᱒᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱓᱐ ᱢᱟᱭᱤᱞ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮᱜᱮ ᱾ ᱢᱩᱞᱛᱟᱱ ᱟᱨ ᱞᱟᱦᱳᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱑᱙᱖᱐ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱠᱷᱟᱱᱮᱣᱟᱞ]] ᱟᱨ ᱞᱟᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱞᱮᱱᱟ; ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} <ref>Amin A, Nasim W, Mubeen M et al (2016) Regional climate assessment of precipitation and temperature in southern Punjab (Pakistan) using SimCLIM climate model for different temporal scales. TheorApplClimatol. doi:10.1007/s00704-016-1960-1</ref> ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *{{Official website}} {{Authority control}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱮᱦᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱦᱚᱲ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚ]] s7w0qbkehy2digcu14jto41r98hukcc ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ 0 29369 176283 161780 2025-07-11T06:32:40Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176283 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement |name = ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ <br /> {{nq|سرائے عالمگیر}} |settlement_type = ᱥᱚᱦᱚᱨ |image_skyline = Jhelum River Bridge.JPG |imagesize = |image_caption = ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱷᱤᱞᱟᱢ ᱜᱟᱰᱟ ᱟᱨ ᱯᱚᱞ |pushpin_map = Pakistan |pushpin_label_position = |pushpin_mapsize = |pushpin_map_caption = ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{PAK}} | subdivision_type1 = ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ | subdivision_name1 = [[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ|ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ]] | subdivision_type2 = ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ | subdivision_name2 = [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] | subdivision_type3 = ᱦᱚᱱᱚᱛ | subdivision_name3 = [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] |subdivision_type4 = ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ |subdivision_name4 = ᱔ |subdivision_type5 = ᱭᱩᱱᱤᱭᱚᱱ ᱠᱚᱣᱩᱱᱥᱤᱞ ᱠᱚ |subdivision_name5 = ᱗ |government_footnotes = |government_type = |leader_title = ᱱᱟᱡᱤᱢ |leader_name = |leader_title1 = ᱱᱟᱭᱵᱽ ᱱᱟᱡᱤᱢ |leader_name1 = |established_title = |established_date = |population_as_of = ᱒᱐᱒᱓ |population_footnotes = |population_note = |population_total = ᱗᱓,᱙᱖᱗ |population_density_km2 = |population_urban = |population_density_urban_km2 = |coordinates = {{coord|32|54|N|73|45|E|region:PK|display=inline,title}} |elevation_footnotes = |elevation_m = |elevation_ft = |timezone = [[Pakistan Standard Time|PKT]] |utc_offset = +᱐᱕:᱐᱐ |timezone_DST = [[Pakistan Standard Time|PDT]] |utc_offset_DST = +᱐᱖:᱐᱐ |postal_code_type = [[Postal codes in Pakistan|Postal code]] |postal_code = ᱕᱐᱐᱐᱐ |area_code = |blank_name = |blank_info = |footnotes = }} '''ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ''' ([[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱤ]]: {{nq|سرائے عالمگیر}}, [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱩᱨᱫᱩ]]: سرائے عالمگیر) ᱫᱚ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱛᱚᱦᱥᱤᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱥᱟᱦᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ [[ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ|ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ]] ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱛᱚᱦᱥᱤᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="TheNation" /><ref name=SaraiAlamgir>{{cite web|url=http://www.tmasaraialamgir.com/|archive-date=8 June 2016|url-status=dead|website=Tehsil Municipal Administration Sarai Alamgir, Government of the Punjab website|archive-url=https://web.archive.org/web/20160608152758/http://www.tmasaraialamgir.com/ |title=Sarai Alamgir|access-date=30 October 2024}}</ref><ref>[https://www.brecorder.com/news/40163215 PML-N's 'long march' begins from Lahore's Model Town] Business Recorder (newspaper), Published 27 March 2022, Retrieved 20 January 2023</ref> ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱢᱩᱜᱚᱞ ᱥᱟᱢᱨᱟᱡᱽ]] ᱟᱣᱨᱟᱝᱡᱮᱵᱽ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name="TheNation" /> ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱸᱜᱷᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱴᱷᱟᱶ ᱫᱚ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱨᱤᱱ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ "ᱥᱟᱨᱟᱭ" (ᱡᱤᱨᱟᱹᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ) ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱫᱚ ᱡᱷᱮᱞᱟᱢ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱕᱗᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱟᱨ (᱒᱒᱒ ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ) ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱷᱮᱞᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱡᱷᱮᱞᱟᱢ ᱠᱮᱱᱟᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱙᱗᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱢᱩᱱᱥᱤᱯᱟᱞ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱴᱚᱴᱷᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱚᱨᱰᱤᱱᱟᱱᱥ ᱒᱐᱐᱑ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱛᱚᱦᱥᱤᱞ ᱢᱩᱱᱥᱤᱯᱟᱞ ᱮᱰᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱨᱮᱥᱚᱱ (TMA) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name="SaraiAlamgir" /> ==ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱟᱨ ᱦᱚᱭ ᱦᱤᱥᱤᱫ== ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱫᱚ ᱓᱒°᱕᱔′᱐᱐″ᱠᱚᱧᱮ ᱗᱓°᱔᱕′᱐᱐″ᱥᱟᱢᱟᱝ (᱓᱒.᱙᱐᱐᱐᱐᱐, ᱗᱓.᱗᱕᱐᱐᱐᱐) ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱟᱴᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱓᱒ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱗᱖᱑ ᱯᱷᱤᱴ) ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱩᱱᱥᱤᱯᱟᱞᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱭ ᱦᱤᱥᱤᱫ ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ, ᱞᱚᱞᱚᱥᱚᱝ ᱚᱠᱛᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱔᱕°C (᱑᱑᱓°F) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱨᱤᱛᱩ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱫᱚ ᱱᱟᱥᱮ ᱞᱚᱞᱚ ᱜᱮᱭᱟ, ᱞᱚᱞᱚᱥᱚᱝ ᱫᱚ ᱑°C (᱓᱔°F) ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮᱜᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱚᱢᱜᱤᱨ ᱫᱚ ᱡᱷᱮᱞᱟᱢ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱡᱷᱮᱞᱟᱢ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱢᱤᱨᱯᱩᱨᱮ ᱟᱨ ᱵᱷᱤᱢᱵᱚᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱵᱟᱦᱟᱣᱩᱫᱤᱱ ᱟᱨ ᱨᱚᱥᱩᱞ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱚᱢᱜᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=SaraiAlamgir/><ref>[http://www.maplandia.com/pakistan/punjab/jhelum/sarai-alamgir/ Detailed satellite map of Sarai Alamgir and its nearby places] Retrieved 20 January 2023</ref> ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱢᱟᱨᱮ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱱᱫᱷᱩ ᱜᱷᱟᱹᱴᱤ ᱥᱚᱥᱱᱚᱜ ᱟᱨ ᱜᱟᱸᱫᱷᱟᱨ ᱥᱚᱥᱱᱚᱜ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱢᱟᱹᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱚᱱᱫᱚᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱨᱟᱡᱟ ᱯᱳᱨᱚᱥ ᱨᱤᱱ ᱥᱤᱯᱟᱹᱦᱤ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱦᱟᱭᱰᱮᱥᱯᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=livius>[https://www.livius.org/articles/battle/hydaspes/?, Battle between Alexander the Great and King Porus near Sarai Alamgir and Jhelum area] on livius.org website, Retrieved 20 January 2023</ref><ref name="TheNation" /> ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ, ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱤᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱥᱟᱨᱟᱭᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱨᱣᱟᱝ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱵᱷᱤᱥᱨᱚᱢ ᱚᱲᱟᱜ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱧᱩ ᱠᱩᱧ, ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱱᱮᱦᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱡᱤᱨᱟᱹᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="TheNation" /> ==ᱰᱮᱢᱚᱜᱨᱟᱯᱷᱤ== ᱑᱙᱗᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱒,᱖᱐᱙ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱒᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱗᱓,᱙᱖᱗ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Sarāi Ālamgīr (Gujrat, Punjab, Pakistan) - Population Statistics, Charts, Map, Location, Weather and Web Information |url=https://www.citypopulation.de/en/pakistan/punjab/gujrat/7090304__sar%C4%81i_%C4%81lamg%C4%ABr/ |access-date=2024-09-05 |website=www.citypopulation.de}}</ref> {| class="wikitable" !ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ !ᱦᱚᱲ ᱮᱞ |- |᱑᱙᱗᱒ | style="text-align:right" |᱒,᱖᱐᱙ |- |᱑᱙᱘᱑ | style="text-align:right" |᱒᱓,᱖᱖᱔ |- |᱑᱙᱙᱘ | style="text-align:right" |᱓᱗,᱑᱖᱖ |- |᱒᱐᱑᱗ | style="text-align:right" |᱕᱔,᱘᱖᱔ |- |᱒᱐᱒᱓ | style="text-align:right" |᱗᱓,᱙᱖᱗ |} ==ᱢᱩᱬ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱠᱚᱨᱮ== ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱟᱢᱜᱤᱨ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱮ ᱜᱨᱟᱸᱰ ᱴᱨᱟᱸᱠ ᱨᱳᱰ ᱟᱨ ᱡᱷᱮᱞᱟᱢ ᱜᱟᱰᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱜᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="TheNation" /> ᱦᱟᱭᱰᱮᱥᱯᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ, ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱮ ᱟᱞᱮᱠᱡᱮᱱᱰᱨᱤᱭᱟᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱵᱩᱠᱮᱯᱷᱟᱞᱟ (ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱵᱩᱥᱮᱯᱷᱟᱞᱟ) ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱨᱳᱦᱛᱟᱥ ᱠᱤᱞᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="livius" /><ref>[https://nation.com.pk/islamabad/03-Jun-2013/renovated-rohtas-fort-to-boost-tourism Rohtas Fort article on The Nation (newspaper)] Published 3 June 2013, Retrieved 20 January 2023</ref> ==ᱡᱚᱜᱟᱡᱩᱜᱽ== ᱥᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱤᱥᱞᱟᱢᱟᱵᱟᱫᱽ ᱟᱨ ᱥᱤᱭᱟᱞᱠᱚᱴ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱒᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱗᱙ ᱢᱤᱞ) ᱟᱨ ᱙᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱕᱖ ᱢᱤᱞ) ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>[https://www.islamabadairport.com.pk/ Nearest Islamabad International Airport on Civil Aviation Authority website] Retrieved 20 January 2023</ref> ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ, ᱜᱨᱟᱸᱰ ᱴᱨᱟᱸᱠ ᱨᱳᱰ, ᱡᱷᱮᱞᱟᱢ ᱜᱟᱰᱟ ᱟᱨ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱡᱷᱤᱞᱟᱢ ᱠᱮᱱᱟᱞ ᱥᱟᱶ ᱮᱴᱟᱜ ᱥᱮᱵᱟ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱟᱞᱚᱢᱜᱤᱨ ᱡᱤᱴᱤ ᱨᱳᱰ (N5) ᱟᱨ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱨᱟᱡᱽᱰᱟᱦᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱵᱟᱦᱟᱩᱫᱫᱤᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱫᱚ ᱢᱤᱨᱯᱩᱨ, ᱟᱡᱟᱫᱽ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱢᱚᱴᱚᱨ ᱣᱮ ᱤᱱᱴᱟᱨᱪᱮᱸᱡᱽ ᱦᱚᱸ ᱯᱟᱭᱤᱯᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱓ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ (ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ) ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱦᱚᱲ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚ]] odaumm53mqks11u8i6kvuy3136p0h5c ᱚᱱᱚᱱᱛ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱳᱡᱷᱟ 0 29431 176276 161940 2025-07-11T04:57:03Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176276 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | office2 = [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱫ | term_start2 = ᱒᱐᱑᱔ | term_end2 = | constituency2 = [[ᱨᱟᱡᱽᱢᱚᱦᱚᱞ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱨᱟᱡᱽᱢᱚᱦᱚᱞ]] | predecessor2 = ᱚᱨᱩᱱ ᱢᱚᱱᱰᱚᱞ | successor2 = | name = ᱚᱱᱚᱱᱛ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱚᱡᱷᱟ | image = Picture of Anant Ojha in Sahibganj.jpg | caption = ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱥᱟᱦᱮᱵᱽᱜᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱳᱡᱷᱟ }} '''ᱚᱱᱚᱱᱛ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱳᱡᱷᱟ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱨᱟᱡᱽᱢᱚᱦᱚᱞ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱨᱟᱡᱽᱢᱚᱦᱚᱞ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱗᱗,᱐᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱵᱷᱳᱴ ᱧᱟᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web|url=http://electionsdata.ndtv.com/2014/assembly-elections-dec/mla.html?ver-20161122.10asdfsdf&consti=RAJMAHAL&state=JHA&tabs=yes&iframeid=mpreportcard |title=Anant Kumar Ojha Won |work=[[NDTV]] |date=2014 |access-date=28 November 2016}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱜᱨᱮᱡᱩᱮᱴ ᱟᱨᱴᱥ ᱥᱟᱦᱮᱵᱽᱜᱚᱸᱡᱽ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱥᱟᱦᱮᱵᱽᱜᱚᱸᱡᱽ [[ᱥᱤᱫᱚ ᱠᱟᱹᱱᱦᱩ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ|ᱥᱤᱫᱚ ᱠᱟᱱᱦᱩ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]], [[ᱫᱩᱢᱠᱟᱹ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱨᱮᱡᱩᱣᱮᱥᱚᱱ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱡᱟᱦᱟᱱ ᱠᱮᱥ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://myneta.info/jharkhand2014/candidate.php?candidate_id=1181|title=Anant Kumar Ojha(Bharatiya Janata Party(BJP)): Constituency – Rajmahal (Sahebganj) – Affidavit Information of Candidate|last=ADR|publisher=}}</ref> ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]] ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱳᱡᱷᱟ ᱫᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱯᱚᱫᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="indiatvnews.com">{{cite web|url=http://www.indiatvnews.com/politics/national/will-narendra-modi-do-a-khattar-in-jharkhand-24134.html|title=Will Narendra Modi do a Khattar in Jharkhand?|publisher=|access-date=29 November 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.deccanherald.com/content/449470/big-question-mark-over-next.html|title=Big question mark over who will be next chief minister|publisher=|access-date=29 November 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.avenuemail.in/jamshedpur/bjp-observers-state-capital-eyes-raghuvar-das/68500/|title=BJP observers in state capital, all eyes on Raghuvar Das|publisher=|access-date=29 November 2016|archive-date=29 May 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180529130553/https://www.avenuemail.in/jamshedpur/bjp-observers-state-capital-eyes-raghuvar-das/68500/|url-status=dead}}</ref> ᱳᱡᱷᱟ ᱫᱚ BJYM (ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱭᱩᱣᱟ ᱢᱳᱨᱪᱟ) ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="indiatvnews.com"/> ᱗ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱳᱡᱷᱟ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱮᱱᱮᱨᱟᱞ ᱥᱮᱠᱨᱮᱴᱟᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.telegraphindia.com/1161108/jsp/jharkhand/story_117905.jsp|archive-url=https://web.archive.org/web/20161117121056/http://www.telegraphindia.com/1161108/jsp/jharkhand/story_117905.jsp|url-status=dead|archive-date=17 November 2016|title=State BJP panel named|publisher=|access-date=29 November 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.livehindustan.com/news/ranchi/article1-Jharkhand-BJP-state-executive-announced.-593107.html|title=झारखंड भाजपा के प्रदेश कार्यसमिति की घोषणा|publisher=|access-date=29 November 2016}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱮᱠᱟᱰᱮᱢᱤᱠ ᱯᱚᱨᱤᱥᱚᱫᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ,<ref>{{cite web|url=http://jac.jharkhand.gov.in/about/|title=About – Jharkhand Academic Council|publisher=|access-date=29 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161129210247/http://jac.jharkhand.gov.in/about/|archive-date=29 November 2016|url-status=dead}}</ref> ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽ ᱢᱚᱦᱚᱞ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱧᱮᱞᱡᱚᱝ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱳᱡᱷᱟ, ᱚᱱᱚᱱᱛ ᱠᱩᱢᱟᱨ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱠᱩᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ]] o63wsgkbzi3gdjy93pavrfbs96qyq86 ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱜᱷᱚᱛᱚᱠ 0 29500 176256 166866 2025-07-11T04:29:03Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176256 wikitext text/x-wiki {{Infobox sportsperson | name = ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱜᱷᱚᱛᱚᱠ | image = XIX Commonwealth Games-2010 Delhi (Women’s Table Tennis) Poulomi Ghatak of India in an action against Zhenhua Vivian Tan of Australia, at Yamuna Sports Complex, in New Delhi on October 06 2010 (cropped).jpg | image_size = | caption = ᱒᱐᱑0 ᱨᱮ ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱜᱷᱚᱛᱚᱠ | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|1983|1|3}} | birth_place = [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]], [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | spouse = Soumyadeep Roy | death_place = | headercolor = lightsteelblue | show-medals = yes | medaltemplates = {{MedalSport | Women's [[ᱴᱮᱵᱩᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ]] }} {{MedalCountry | {{IND}} }} {{MedalCompetition | [[Commonwealth Games]] }} {{MedalSilver | [[2010 Commonwealth Games|2010 Delhi]] | [[Table tennis at the 2010 Commonwealth Games|Women's team]] }} }} '''ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱜᱷᱚᱛᱚᱠ''' ( ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱓ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱘᱓) ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱴᱮᱵᱩᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ (᱑᱙᱙᱖, ᱑᱙᱙᱘ ᱟᱨ ᱑᱙᱙᱙) ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱑᱙᱙᱘ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱑᱖ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱗ ᱥᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱦᱚᱸᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱘ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱟᱨ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱞᱵᱚᱨᱱ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱚᱱᱣᱮᱞᱛᱷ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱚᱱᱣᱮᱞᱛᱷ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱥᱤᱰᱱᱤ ᱚᱞᱚᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮᱭ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱒᱐᱐᱗ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱚᱯᱮᱱ ᱯᱷᱟᱭᱱᱟᱞ ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱒ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮᱜᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱱ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱴᱮᱵᱽᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ ᱯᱷᱮᱰᱮᱨᱮᱥᱚᱱ (ITF) ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱒᱒ ᱟᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{Cite web|url=http://ttfi.org/app/webroot/pdf/Ranking2018/Men_AAI_2018.pdf|title=Table Tennis Federation of India 2018 Ranking|date=8 August 2018|website=Table Tennis Federation of India|access-date=27 August 2018|archive-date=7 December 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221207002549/http://ttfi.org/app/webroot/pdf/Ranking2018/Men_AAI_2018.pdf|url-status=dead}}</ref> ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱜᱷᱚᱛᱚᱠ ᱫᱚ ᱓ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱘᱓ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ, ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱩᱵᱷᱟᱥ ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚ ᱜᱷᱟᱴᱚᱠ ᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱜᱮ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱴᱚᱵᱚᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ ᱠᱷᱮᱞ ᱵᱟᱵᱚᱫ ᱛᱮ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱫᱟᱣ ᱮ ᱧᱟᱢᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱴᱮᱵᱩᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱱᱟᱞᱟᱱᱫᱟ ᱦᱟᱭ ᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮᱭ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱳᱜᱟᱢᱚᱭᱟ ᱫᱮᱵᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮᱭ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱐ ᱠᱚᱢᱚᱱᱣᱮᱞᱛᱷ ᱜᱮᱢᱥ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱩᱢᱤ ᱫᱤᱯ ᱨᱚᱭ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱯᱨᱚᱯᱷᱮᱥᱚᱱᱟᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟ. ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/1140111/jsp/bihar/story_17774287.jsp|archive-url=https://web.archive.org/web/20180425031805/https://www.telegraphindia.com/1140111/jsp/bihar/story_17774287.jsp|url-status=dead|archive-date=25 April 2018|title=From TT court to grand courtship|work=The Telegraph|access-date=2017-05-13}}</ref> ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱑᱙᱙᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱴᱮᱵᱩᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱴᱚᱞᱞᱤᱜᱩᱸᱡᱽ ᱵᱚᱭᱥᱚᱠᱷᱤ ᱥᱚᱝᱜᱷᱟ ᱨᱮ ᱜᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱳᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱨᱚᱛ ᱠᱚᱢᱚᱞ ᱟᱨ ᱚᱸᱠᱤᱛᱟ ᱫᱟᱥ ᱥᱟᱶ ᱟᱭᱢᱟ ᱠᱷᱮᱞ ᱠᱚ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱤᱱᱟᱹ ᱫᱚ ᱴᱚᱯ ᱒ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ==ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱴᱮᱵᱩᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ== ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ, ᱠᱚᱨᱤᱭᱟ ᱨᱮ; ᱨᱟᱥᱤᱭᱟ ᱚᱯᱮᱱ ᱨᱮ; [[ᱡᱟᱯᱟᱱ]] ᱨᱮ ᱴᱳᱭᱳᱴᱟ ᱠᱚᱯ ᱨᱮ; [[ᱡᱟᱨᱢᱟᱱᱤ]] ᱟᱨ ᱯᱳᱞᱤᱥ ᱚᱯᱮᱱ ᱨᱮ; ᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮ ᱫᱳᱦᱟ ᱟᱨ ᱪᱤᱞᱤ ᱚᱯᱮᱱ ᱨᱮ ᱑᱕ ᱟᱱᱟᱜ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱠᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱗ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱨᱳᱭᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱣᱟᱨᱞᱰ ᱴᱮᱵᱩᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱨᱮ, ᱵᱷᱤᱭᱮᱛᱱᱟᱢ ᱨᱮ ᱜᱳᱞᱰᱮᱱ ᱨᱟᱠᱮᱴ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱟᱨ ᱤᱱᱫᱳᱱᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱚᱯᱮᱱ ᱴᱩᱨᱱᱟᱢᱮᱱᱴ ᱨᱮᱭ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟ, ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ ᱟᱨ ᱡᱟᱨᱢᱟᱱᱤ ᱚᱯᱮᱱ ᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟ. ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱚᱱ ᱣᱮᱞᱛᱷ ᱜᱮᱢᱥ ᱨᱮ ᱥᱤᱞᱵᱷᱚᱨ ᱢᱮᱰᱟᱞ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱒ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢᱥ ᱨᱮ ᱴᱮᱵᱩᱞ ᱴᱮᱱᱤᱥ ᱠᱳᱣᱟᱨᱴᱟᱨᱯᱷᱟᱭᱱᱟᱞ ᱨᱮᱭ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱒ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱟᱡᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱟᱱᱠᱤᱛᱟ ᱫᱟᱥ ᱥᱟᱶ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢᱥ ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱷᱮᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟᱨ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱦᱚᱸᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱨᱚᱛᱷ ᱠᱚᱢᱚᱞ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱠᱥᱰᱚᱵᱮᱞ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱭ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱴᱟᱞᱮᱱᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱘ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱐᱗ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱡᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱩᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱟᱨ ᱯᱮᱭᱟ ᱥᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱯᱩᱞᱳᱢᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱯᱮᱴᱨᱚᱞᱤᱭᱚᱢ ᱨᱮ ᱟᱥᱤᱥᱴᱮᱱᱴ ᱢᱮᱱᱮᱡᱟᱨ, ᱥᱯᱳᱴᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ PSPB ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ== *ᱠᱚᱢᱚᱱᱣᱮᱞᱛᱷ ᱒᱐᱐᱖ (ᱵᱨᱳᱸᱡᱽ) *ᱠᱩᱲᱤ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱴᱤᱢ, ᱥᱟᱯᱷ ᱠᱷᱮᱞ, ᱒᱐᱐᱖ (ᱜᱳᱞᱰ) *ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱟᱛᱮ, SAF ᱠᱷᱮᱞ, ᱒᱐᱐᱖ (ᱜᱳᱞᱰ) *ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱟᱛᱮ, US Open, ᱒᱐᱐᱖ (ᱥᱤᱞᱵᱟᱨ) *ᱠᱚᱢᱚᱱᱣᱮᱞᱛᱷ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ, ᱒᱐᱐᱗ (ᱵᱨᱳᱸᱡᱽ) *ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ, ᱒᱐᱐᱕ (ᱵᱨᱳᱸᱡᱽ) "ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ, ᱒᱐᱐᱖ (ᱜᱳᱞᱰ) ᱠᱩᱲᱤ ᱥᱤᱝᱜᱚᱞ, ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ, ᱒᱐᱐᱖ (ᱥᱤᱞᱵᱷᱚᱨ) *ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ, ᱒᱐᱐᱗ (ᱜᱳᱞᱰ) *ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱤᱝᱜᱚᱞ, ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱢᱯᱤᱭᱟᱱᱥᱤᱯ, ᱒᱐᱐᱗ (ᱜᱳᱞᱰ) *ᱠᱚᱢᱚᱱᱣᱮᱞᱛᱷ ᱒᱐᱑᱐ (ᱥᱤᱞᱵᱷᱚᱨ) ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [https://archive.today/20060820092241/http://www.ttfi.org/ppoulomighatak.html TTFI Profile] * [https://web.archive.org/web/20090913110008/http://www.telegraphindia.com/1090910/jsp/entertainment/story_11472728.jsp Interview: Mixed Doubles The Telegraph, Kolkata] 9qn19xt0r5uivrwcwp23qbvw3nb0pst ᱥᱟᱛᱟᱵᱽᱫᱤ ᱨᱚᱭ 0 29502 176263 165518 2025-07-11T04:31:52Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176263 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = ᱥᱟᱛᱟᱵᱽᱫᱤ ᱨᱚᱭ |native_name = |native_name_lang = bn | image = Shatabdi Roy.jpg | image_size = | caption = |birth_name = | birth_date = {{birth date and age|df=y|1969|10|05}} | birth_place = [[ᱟᱜᱟᱨᱯᱟᱨᱟ]], [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | death_date = |nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ |occupation = [[ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ]], [[ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ]]<br/>[[ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ]] |works = |awards =[[Bengal Film Journalists' Association – Best Supporting Actress Award|BFJA Awards]]<ref name=":5">{{Cite web |title=Satabdi Roy Awards and Nominations |url=https://www.filmiclub.com/person/satabdi-roy-0bobd0r/awards |access-date=24 May 2021 |website=FilmiClub |language=en-US |archive-date=26 November 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241126204106/https://www.filmiclub.com/person/satabdi-roy-0bobd0r/awards |url-status=dead }}</ref> |years_active = 1986–present | module = {{Infobox officeholder | embed = yes | name = ᱥᱟᱛᱟᱵᱽᱫᱤ ᱨᱚᱭ | caption = | office = | death_place = | nationality = | spouse = {{marriage|Mriganko Banerjee|2001}} | party = Trinamool Congress | relations = | children = 2 | residence = [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]] | alma_mater = | profession = | signature = | website = | footnotes = ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ<ref name="Detailed Profile: Smt. Satabdi Roy Ind Gov MP Profile">{{cite web |title=Detailed Profile: Smt. Satabdi Roy |url=http://india.gov.in/govt/loksabhampbiodata.php?mpcode=4506 |publisher=Indian Government |access-date=23 May 2012}}</ref> }}}} '''ᱥᱟᱛᱟᱵᱽᱫᱤ ᱨᱚᱭ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱕ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱑᱙᱖᱙) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ BFJA ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱘᱐ ᱟᱨ ᱑᱙᱙᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱸᱜᱚᱞᱤ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱭᱟ । ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱛᱷᱤᱢ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱮᱭ ᱪᱟᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱳᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱛᱨᱤᱱᱟᱢᱩᱞ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱨᱚᱭ ᱫᱚ ᱯᱨᱚᱥᱮᱱᱡᱤᱛ ᱪᱟᱴᱟᱨᱡᱤ ᱥᱟᱶ ᱛᱮ ᱴᱚᱯᱚᱱ ᱥᱤᱱᱦᱟ ᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱛᱚᱝᱠᱟ (᱑᱙᱘᱖) ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱗ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱵᱤ.ᱯᱤ.ᱡᱮ.ᱮ. ᱟᱣᱟᱨᱰᱥ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱥᱯᱳᱨᱴᱤᱝ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ (BFJA Awards for the Best Supporting Actress) ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱢᱚᱨ ᱵᱚᱱᱫᱷᱚᱱ (᱑᱙᱘᱖), ᱜᱩᱨᱩ ᱫᱟᱠᱥᱤᱱᱟ (᱑᱙᱘᱗), ᱟᱱᱛᱟᱨᱚᱝᱜᱟ (᱑᱙᱘᱘), ᱟᱯᱟᱱ ᱚᱢᱚᱨ ᱚᱯᱟᱱ (᱑᱙᱙᱐) ᱟᱨ ᱚᱵᱤᱥᱠᱟᱨ (᱑᱙᱙᱐) ᱮᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱛᱟᱯᱟᱥ ᱯᱚᱞ ᱥᱟᱶ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢᱮ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟ । ᱯᱨᱳᱥᱮᱱᱡᱤᱛ ᱪᱟᱴᱟᱨᱡᱤ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱤᱴ ᱠᱚᱫᱚ ᱟᱞᱤᱝᱜᱚᱱ (᱑᱙᱙᱐), ᱥᱨᱚᱫᱷᱚᱱᱡᱚᱞᱤ (᱑᱙᱙᱓), ᱞᱚᱛᱷᱤ (᱑᱙᱙᱖), ᱥᱟᱠᱷᱤ ᱛᱩᱢᱤ ᱠᱟᱨ (᱑᱙᱙᱖), ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚᱜᱨᱚᱦᱚᱱ (᱑᱙᱙᱗), ᱨᱟᱱᱳᱠᱷᱮᱛᱨᱚ (᱑᱙᱙᱘), ᱥᱟᱡᱟᱱᱤ ᱚᱢᱟᱨ ᱥᱳᱦᱟᱜ (᱒᱐᱐᱐) ᱟᱨ ᱛᱨᱤᱥᱩᱞ (᱒᱐᱐᱐) ᱮᱢᱟᱱ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨᱤᱡ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱡᱤᱭᱳᱴᱤ ᱥᱟᱨᱩᱯ ᱟᱜ ᱱᱟᱭᱟ ᱡᱚᱦᱚᱨ (᱑᱙᱙᱑) ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱴᱚᱯᱚᱱ ᱥᱤᱱᱦᱟ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱱᱴᱟᱨᱫᱷᱟᱱ ᱨᱮ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱟᱡᱟ ᱥᱮᱱ ᱟᱜ ᱫᱮᱵᱤᱯᱚᱠᱥᱚ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱵᱤ.ᱯᱤ.ᱡᱮ.ᱮ. ᱟᱣᱟᱨᱰᱥ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱥᱯᱳᱨᱴᱤᱝ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱩᱢᱮᱨ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱮᱵᱟᱥᱨᱤ ᱨᱚᱭ ᱟᱨ ᱨᱤᱛᱩᱯᱚᱨᱱᱟ ᱥᱮᱱᱜᱩᱯᱛᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱨᱮᱱ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱜᱮᱭ ᱥᱚᱢᱵᱷᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨᱤ ᱮᱱᱮᱡ ᱫᱚ [[ᱚᱵᱷᱤᱱᱮᱛᱨᱤ]] (᱒᱐᱐᱖) ᱥᱟᱶ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞᱤ ᱢᱤᱴᱤᱱᱤ ᱤᱰᱳᱞ ᱥᱩᱪᱤᱛᱨᱟ ᱥᱮᱱ ᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱨᱩᱯ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱠᱮᱢᱯᱟᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱠᱨᱤᱴᱤᱠ ᱨᱮᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱠᱚ ᱠᱩᱥᱤ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱷᱟᱭᱞᱮᱱ ᱟᱨ ᱱᱤᱞᱤᱢᱟ ᱨᱚᱭ ᱨᱮ ᱟᱜᱚᱨᱯᱟᱨᱟ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |date=29 July 2020 |title=করোনার কবলে শতাব্দী রায়ের পরিবার, আক্রান্ত তারকা সাংসদের বাবা |url=https://bangla.hindustantimes.com/entertainment/tmc-mp-actress-satabdi-roy-s-father-tested-positive-for-covid-19-31596004024122.html |access-date=30 July 2020 |website=Hindustantimes Bangla |language=bn}}</ref> ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱤ ᱨᱚᱭ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱖ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱚᱨᱳᱡᱤᱱᱤ ᱦᱟᱭ ᱤᱥᱠᱩᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱫᱷᱭᱟᱢᱤᱠ ᱯᱟᱥ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱡᱳᱜᱟᱢᱚᱭᱟ ᱫᱮᱵᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{IMDb name|1376311}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ]] d5brec1zgyh5rwldjirf93fhzopcc94 ᱮᱥᱛᱷᱚᱨ ᱵᱷᱤᱠᱴᱚᱨᱤᱭᱟ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢ 0 29506 176224 162521 2025-07-10T19:19:54Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176224 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ | image = Pramila (Esther Victoria Abraham).jpg | alt = | caption = | birth_name = ᱮᱥᱛᱷᱚᱨ ᱵᱷᱤᱠᱴᱚᱨᱤᱭᱟ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢ | birth_date = 30 December 1916 | birth_place = [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]], [[ᱵᱮᱝᱜᱟᱞ ᱯᱨᱮᱥᱤᱰᱮᱱᱥᱤ]], [[ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱨᱟᱡᱽ|ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ]] | death_date = {{death date and age|2006|8|6|1916|12|30|df=y}} | death_place = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱟᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], India | nationality = Indian | other_names = | occupation = {{ubl|ᱴᱢᱚᱰᱮᱞ|ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ}} | known_for = | children = | parents = }} [[File:Pramila et Kumar dans Hamari Betiya (1936).jpg|thumb|᱑᱙᱓᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱢᱟᱨᱤ ᱡᱤᱛᱤᱭᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱾]] '''ᱮᱥᱛᱷᱚᱨ ᱵᱷᱤᱠᱴᱚᱨᱤᱭᱟ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢ''' (᱓᱐ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱑᱖ - ᱖ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱐᱖), ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱷᱚᱠ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱯᱨᱚᱢᱤᱞᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ, ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ, ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱩᱲᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱔᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱢᱤᱥ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱯᱤᱜᱟᱢᱮᱱᱴ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱑᱖ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ [[ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ]] (ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ) ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱜᱽᱫᱟᱫᱤ ᱡᱩᱫᱷᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news |title=Jewish stars of Bollywood |newspaper=Haaretz |url=http://www.haaretz.com/jewish-world/jewish-world-features/jewish-stars-of-bollywood-1.515427 |access-date=3 September 2014}}</ref><ref name=rediff>{{cite web |title=Meet Pramila, the first Miss India |url=http://www.rediff.com/movies/2006/aug/28sld1.htm |access-date=3 September 2014}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱤᱦᱩᱫᱤ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱨᱩᱵᱮᱱ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢ ᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱮᱨᱟ ᱫᱚ ᱠᱚᱨᱟᱪᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱤᱦᱩᱫᱤ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱞᱤᱭᱟ ᱥᱟᱶ ᱯᱮᱭᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱟᱯᱟᱴᱟᱬ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱟᱜ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱨᱮ ᱖ (ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱕) ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱟᱯᱟᱴᱟᱬ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱗ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱱᱤᱠᱞᱟᱞ ᱰᱟᱝᱜᱤ, ᱢᱤᱫ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱢᱟᱨᱣᱟᱰᱤ ᱡᱮᱱᱴᱞᱮᱢᱮᱱ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱢ ᱫᱷᱟᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱑᱙᱓᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱒᱒ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱚᱨ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱥᱟᱭᱮᱫ ᱦᱟᱥᱟᱱ ᱚᱞᱤ ᱡᱟᱡᱤ, ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱭᱟ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭᱟᱜ ᱥᱴᱮᱡᱽ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ "ᱠᱩᱢᱟᱨ" ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱩᱜᱚᱞ-ᱮ-ᱟᱡᱟᱢ ᱨᱮ ᱥᱠᱩᱞᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟᱡᱤᱰᱤ ᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱡᱚᱭᱫᱚ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱫᱚᱭ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱡᱚᱭᱫᱤ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱥᱞᱟᱢ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱨᱮᱭ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱤᱣᱨᱳᱯ ᱨᱮ ᱡᱩᱫᱤᱢ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱟᱨ ᱡᱟᱡᱤᱰᱤ ᱫᱚ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [failed verification] ᱑᱙᱖᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱢᱩᱜᱚᱞ-ᱤ-ᱟᱡᱟᱢ ᱟᱜ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱡᱟᱡᱤᱰᱤ ᱫᱚ ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱠᱚᱭ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱮ ᱨᱩᱣᱟ. ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱟᱨ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱭ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥ ᱟᱠᱟᱫᱟ । ᱯᱨᱟᱢᱤᱞᱟ ᱟᱜ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱟᱭᱳ ᱦᱟᱭᱫᱟᱨ ᱚᱞᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱨ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱮ ᱪᱟᱞ ᱟᱠᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱥᱤᱨᱤᱭᱟᱞ ᱱᱩᱠᱫᱟᱫᱽ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱳᱫᱷᱟ ᱟᱠᱵᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ Khwaja Mere Khwaja ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱨᱮ ᱢᱩᱬ ᱥᱮᱨᱮᱧᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ । ᱑᱙᱖᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱨᱚᱢᱤᱞᱟ ᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱱᱚᱠᱤ ᱡᱚᱦᱟᱱ ᱫᱚ ᱤᱵᱷᱤ ᱣᱤᱠᱞᱤ ᱢᱤᱥ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ᱾ [[ᱚᱥᱴᱨᱮᱞᱤᱭᱟ]] ᱨᱮ ᱠᱩᱣᱤᱱ ᱚᱯᱷ ᱯᱟᱥᱤᱯᱷᱤᱠ ᱠᱩᱥᱴ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱠᱤ ᱡᱮᱦᱟᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱮᱥᱴᱟᱨ ᱵᱷᱤᱠᱴᱚᱨᱤᱭᱟ ᱟᱵᱽᱨᱟᱦᱟᱢ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱯᱨᱚᱢᱤᱞᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱖ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮ ᱙᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮᱭ ᱜᱩᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{commons category|Esther Victoria Abraham}} * {{IMDb name | 695193}} * [https://www.jta.org/jewniverse/2017/meet-the-jewish-beauty-queens-of-india Meet the Jewish Beauty Queens of India] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱨᱮᱱ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱨ ᱦᱚᱲ]] o5r56hp4qwr46c9tzgoeul7o6jjx4oi ᱟᱞᱤᱡᱮ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ 0 29513 176266 162577 2025-07-11T04:33:01Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:1|0|1 */ 176266 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱟᱞᱤᱡᱮ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ | image = Alizeh Agnihotri at Jio World Plaza launch (cropped).jpg | caption = ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ ᱟᱞᱤᱡᱮ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ | birth_date = {{birth date and age|df=y|2000|10|27}} | birth_place = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | occupation = ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ | father = [[ᱟᱛᱩᱞ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ]] | mother = [[ᱟᱞᱵᱤᱨᱟ ᱠᱷᱟᱱ]] | relatives = [[ᱥᱟᱞᱤᱢ ᱠᱷᱟᱱ ᱜᱷᱟᱸᱨᱚᱡᱽ]]<ref>{{Cite web |title=Alizeh Agnihotri on working with uncle Salman Khan: Why not, but...|url=https://www.indiatoday.in/movies/celebrities/story/alizeh-agnihotri-on-working-with-uncle-salman-khan-exclusive-2475002-2023-12-12 |first=Anita |last=Britto |access-date=5 February 2024 |website=[[ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱴᱩᱰᱮ]] |date=12 December 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240205155147/https://www.indiatoday.in/movies/celebrities/story/alizeh-agnihotri-on-working-with-uncle-salman-khan-exclusive-2475002-2023-12-12 |archive-date=5 February 2024 |url-status=live |language=en}}</ref> }} '''ᱟᱞᱤᱡᱮ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱒᱗ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱐) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱠᱷᱟᱱ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱮᱠᱴᱚᱨ ᱟᱛᱩᱞ ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱟᱨ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱟᱞᱵᱤᱨᱟ ᱠᱷᱟᱱ ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱮᱱᱮᱡ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨᱤ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱮᱞᱳ (᱒᱐᱐᱘) ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱨᱤ ᱨᱮ ᱢᱩᱬ ᱨᱳᱞ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤ ᱰᱮᱵᱩᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=Filmfare> {{cite web |title=Filmfare Awards 2024 Winners - Complete List|url=https://www.filmfare.com/awards/filmfare-awards-2024/winners |website=[[Filmfare]] |access-date=17 September 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240318154936/https://www.filmfare.com/awards/filmfare-awards-2024/winners |archive-date=18 March 2024}}</ref> ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱞᱤᱡᱮ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱫᱚ ᱒᱗ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱟᱠᱴᱚᱨ, ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱟᱨ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱚᱛᱩᱞ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱟᱨ ᱟᱞᱵᱤᱨᱟ ᱠᱷᱟᱱ ᱟᱜ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱭᱚ ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱭᱟᱱ ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |date=5 December 2023 |title=Meet Alizeh Agnihotri: Know everything about her lifestyle, relationship with Salman Khan, family, Bollywood debut, and more |url=https://www.financialexpress.com/lifestyle/meet-alizeh-agnihotri-know-everything-about-her-lifestyle-relationship-with-salman-khan-family-bollywood-debut-and-more/3328171/ |access-date=5 February 2024 |website=Financial Express |archive-url=https://web.archive.org/web/20240918031034/https://www.financialexpress.com/life/lifestyle-meet-alizeh-agnihotri-know-everything-about-her-lifestyle-relationship-with-salman-khan-family-bollywood-debut-and-more-3328171/ |archive-date=18 September 2024 |url-status=live |language=en}}</ref> ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱫᱷᱤᱨᱩᱵᱟᱭᱤ ᱚᱢᱵᱟᱱᱤ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱥᱲᱟ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱫᱚᱦᱚ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ [[ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ SOAS ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱰᱮᱵᱞᱚᱯᱢᱮᱱᱴᱟᱞ ᱥᱴᱮᱰᱤᱥ ᱨᱮ ᱵᱤ.ᱮᱭ. ᱟᱨ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ ᱜᱨᱮᱡᱩᱮᱴ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |last1=Sahani |first1=Alaka |title=Salman Khan made me promise that I won’t overact: Alizeh Agnihotri |url=https://indianexpress.com/article/express-sunday-eye/salman-khan-made-me-promise-that-i-wont-overact-alizeh-agnihotri-9088518/lite/ |website=The Indian Express |publisher=The Indian Express Pvt. Ltd. |access-date=21 September 2024 |language=en |date=31 December 2023}}</ref> ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱟᱛᱩᱞ ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱦᱮᱞᱳ ᱨᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱒᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱨᱤ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱠᱟ. ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱕᱔ ᱟᱱᱟᱜ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱮᱛᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱒᱔ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱞᱚᱠᱟ ᱥᱟᱦᱟᱱᱤ ᱫᱚ ᱕ ᱠᱷᱚᱱ ᱓ ᱥᱴᱟᱨ ᱮ ᱮᱢᱟᱫᱟ ᱟᱨ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱠᱚ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱢᱮᱱ ᱞᱮᱫᱟ "ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱟᱨ ᱩᱫᱽᱜᱟᱹᱣ ᱫᱚ ᱯᱷᱮᱨᱚᱭ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ, ᱚᱱᱠᱟ ᱛᱮ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ-ᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱨᱠᱮᱨᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱨᱤᱞᱮᱴᱮᱵᱽ ᱜᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱨᱮ ᱱᱤᱭᱟᱛᱤ ᱟᱜ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱦᱚᱸ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱮ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤ ᱰᱮᱵᱩᱴ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ==ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ== ᱒᱐᱒᱔ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱟᱞᱤᱡᱮ ᱫᱚ GQ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ "᱓᱕ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱠᱚᱲᱟ" ᱨᱮᱭ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web|title=Meet GQ's Most Influential Young Indians of 2024|url=https://www.gqindia.com/content/gq-most-influential-young-indians-2024|access-date=27 April 2024 |date=25 April 2024|website=GQ India |first=Sanjana |last=Ray |display-authors=et al |archive-url=https://web.archive.org/web/20240805075851/https://www.gqindia.com/content/gq-most-influential-young-indians-2024 |archive-date=5 August 2024 |url-status=live}}</ref> ᱟᱨ ᱦᱮᱞᱳ, ᱫ ᱣᱟᱨᱰ, ᱟᱨ ᱜᱨᱟᱡᱤᱭᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱮᱢᱟᱱ ᱢᱮᱜᱟᱡᱤᱱ ᱠᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮᱭ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱵᱽᱨᱟᱱᱰ ᱟᱨ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱴ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱵᱽᱨᱤᱴᱤ ᱮᱱᱰᱚᱨᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱤᱝ ᱦᱭᱩᱢᱟᱱ ᱠᱞᱮᱪᱟᱨ, ᱴᱳᱨᱤ ᱵᱩᱨᱪ ᱮᱞᱮᱞᱥᱤ ᱟᱨ ᱱᱟᱭᱠᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=https://brandequity.economictimes.indiatimes.com/news/advertising/salman-khan-introduces-alizeh-agnihotri-as-the-face-of-being-human-women-collection/104309404|title=Salman Khan introduces Alizeh Agnihotri as the face of Being Human women collection|newspaper=ET BrandEquity|date=10 October 2023 |access-date=30 September 2024}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ]] 200bb4z0ssadtu7ezcekmin5ryg79z5 ᱨᱟᱛᱤ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ 0 29514 176221 162586 2025-07-10T19:18:29Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176221 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱨᱟᱛᱤ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ | image = RatiAgnihotri4.jpg | caption = ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ ᱨᱟᱛᱤ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ | birthname = | birth_date = {{Birth date and age|1960|12|10|df=y}} | birth_place = [[ᱵᱟᱨᱮᱞᱤ]], [[ᱩᱛᱛᱟᱨ ᱯᱨᱟᱫᱮᱥ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | othername = ᱨᱟᱛᱤ ᱵᱤᱨᱣᱟᱱᱤ | yearsactive = 1979–1990<br />2001–2016 | spouse = {{marriage|Anil Virwani|1985}} | children = [[ᱛᱟᱱᱩᱡᱽ ᱵᱤᱨᱣᱟᱱᱤ]] | occupation = {{hlist|ᱢᱳᱰᱮᱞ|ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ}} }} '''ᱨᱟᱛᱤ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱐ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱖᱐) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱥᱟᱶ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱟᱨ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱘᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱮᱠ ᱫᱩᱡᱮ ᱠᱮ ᱞᱟᱭᱮ (Ek Duuje Ke Liye) ᱟᱨ ᱑᱙᱘᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱛᱚᱣᱟᱭᱤᱯ (Tawaif) ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱢᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱫᱚ ᱑᱐ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱖᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱮᱞᱤ, [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱱᱥᱚᱨᱵᱷᱮᱴᱤᱵᱽ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news |url=https://www.indiatvnews.com/entertainment/celebrities-happy-birthday-rati-agnihotri-the-ethereal-beauty-turns-57-today-411162 |title=Happy birthday Rati Agnihotri: The ethereal beauty turns 57 today |date=9 November 2017 |publisher=India TV |access-date=1 April 2019}}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱑᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱰᱮᱞᱤᱝ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite news |date=26 October 2004 |title=I am where my destiny has brought me |work=The Hindu |url=http://www.hindu.com/mp/2004/10/26/stories/2004102600360100.htm |access-date=7 March 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20041031113430/http://www.hindu.com/mp/2004/10/26/stories/2004102600360100.htm |archive-date=31 October 2004 |url-status=dead}}</ref> ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱩᱛᱷᱤᱭᱟ ᱵᱟᱨᱯᱩᱡᱚᱞ ᱟᱨ ᱱᱤᱨᱟᱢ ᱢᱟᱨᱟᱛᱷᱟ ᱯᱩᱠᱚᱞ (᱑᱙᱗᱙) ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=rediff.com, Movies: The return of Rati |url=https://www.rediff.com/entertai/2000/mar/10rati.htm |work=Rediff |date=10 March 2000 |access-date=7 March 2022}}</ref> ᱑᱙᱘᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮᱠ ᱫᱩᱡᱮ ᱠᱮ ᱞᱤᱭᱮ (Ek Duuje Ke Liye) ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢᱯᱷᱮᱭᱟᱨ (Filmfare) ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱟᱨᱳ ᱪᱟᱨᱤᱛᱨᱟ (Maro Charitra) ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱨᱤᱢᱮᱠ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱫᱚ ᱯᱷᱚᱨᱡ ᱚᱩᱨ ᱠᱟᱱᱳᱱ (᱑᱙᱘᱒), ᱠᱩᱞᱤ (᱑᱙᱘᱓), ᱛᱚᱣᱟᱭᱤᱯ (᱑᱙᱘᱕) ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱚᱸᱭ ᱧᱩᱢ ᱪᱟᱞ ᱟᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱟᱯᱮ ᱠᱮ ᱥᱟᱛᱷ (᱑᱙᱘᱖), ᱟᱨ ᱦᱩᱠᱩᱢᱚᱛ (᱑᱙᱘᱗) ᱾ ᱑᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱩᱪᱷ ᱠᱷᱚᱛᱤ ᱠᱩᱪᱷ ᱢᱤᱴᱷᱤ ᱟᱨ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱚᱡᱩᱱᱩ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟᱭ । ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱱᱭᱟᱨ (᱒᱐᱐᱓) ᱨᱮ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ, ᱟᱱᱳᱰ ᱴᱩ ᱞᱚᱥᱴ ᱞᱚᱵᱷ (᱒᱐᱐᱓) ᱨᱮ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱟᱨ ᱟᱭᱤᱱᱟ-ᱴᱮ (᱒᱐᱐᱘) ᱨᱮ ᱵᱚᱝᱜᱚᱞᱤ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱯᱞᱤᱯᱷ ᱰᱤᱵᱷᱚᱨᱥ ᱢᱮ ᱰᱟᱨᱞᱤᱝ (Please Divorce Me Darling) ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱥᱚᱨ (Sixer) ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱥᱤᱨᱤᱭᱟᱞ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱚᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱫᱚ [[ᱯᱳᱞᱮᱱᱰ]] ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱚᱠᱛᱚᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱮᱫᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱤᱸᱜᱟᱛ ᱟᱱᱤᱛᱟ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱥᱴᱚᱨᱟᱱᱴᱚᱨ ᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱮᱫᱟ ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱑᱙᱘᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱙ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ ᱫᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ ᱟᱨᱠᱤᱴᱮᱠᱴ ᱟᱱᱤᱞ ᱵᱤᱨᱵᱟᱱᱤ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟ᱾<ref>{{cite news |title=One for the other |url=https://www.telegraphindia.com/culture/one-for-the-other/cid/1541023 |access-date=6 May 2022 |work=The Telegraph |date=28 October 2006}}</ref> ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱟᱜ ᱜᱩᱨ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱮᱱᱟᱭ᱾<ref>{{cite news |url=http://www.hinduonnet.com/thehindu/2000/05/12/stories/09120224.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20081212230457/http://www.hinduonnet.com/thehindu/2000/05/12/stories/09120224.htm |url-status=usurped |archive-date=12 December 2008 |title=The Hindu : All set for a second innings |access-date=17 February 2017 |work=The Hindu |date=12 May 2000}}</ref> ᱑᱙᱘᱖ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱱᱩᱠᱩᱣᱟᱜ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱛᱟᱱᱩᱡᱽ ᱵᱤᱨᱵᱟᱱᱤ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱨ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ।<ref>{{cite news |last1=Farzeen |first1=Sana |title=Poison actor Tanuj Virwani: Whatever work I am getting is because of Inside Edge |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/web-series/tanuj-virwani-poison-inside-edge-5706750/ |access-date=13 June 2022 |work=The Indian Express |date=2 May 2019 |language=en}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} * {{IMDb name|id=0013159}} * [https://web.archive.org/web/20070503185643/http://www.hindustantimes.com/news/specials/slideshows/80s/RatiAgnihotri.htm Rati Agnihotri's Profile] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ]] ru3mzpme0hwzj77y7zi0f7iw3gqtycl ᱟᱥᱤᱱ ᱴᱷᱚᱴᱚᱢᱠᱚᱞ 0 29553 176258 162868 2025-07-11T04:29:48Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176258 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | image = Asin05.jpg | caption = Asin in 2013 | native_name_lang = | birth_name = ᱟᱥᱤᱱ ᱴᱷᱚᱴᱚᱢᱠᱚᱞ | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1985|10|26}} | birth_place = [[ᱠᱳᱪᱤ]], [[ᱠᱮᱨᱞᱟ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | alma_mater = St. Teresa's College | occupation = {{hlist|ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ|ᱢᱚᱰᱮᱞ|dancer}} | years_active = 2001–2015 | agent = | works = | style = | net_worth = | height = | spouse = {{marriage| ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱥᱟᱨᱢᱟ|2016}} | children = 1 | parents = | awards = | signature = | signature_size = | signature_alt = | footnotes = }} '''ᱟᱥᱤᱱ ᱴᱷᱚᱴᱚᱢᱠᱚᱞ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱒᱖ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱑᱙᱘᱕), ᱟᱥᱤᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ, ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱛᱟᱢᱤᱞ, ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱟᱨ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱯᱷᱤᱞᱢᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ, ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱠᱚᱧᱮ ᱟᱨ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱥᱤᱢᱟ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱮᱢᱟᱱ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱛᱟᱢᱤᱞᱱᱟᱰᱩ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱟᱞᱟᱭᱢᱟᱢᱟᱱᱤ ᱮᱢᱟᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ "ᱠᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱟᱹᱱᱤ" ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱭᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|title=Asin and Surya are the highest paid!|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/entertainment/south-masala/suriya-asin-top-charts/articleshow/21553565.cms|archive-url=https://web.archive.org/web/20081226083757/https://bangaloremirror.indiatimes.com/entertainment/south-masala/suriya-asin-top-charts/articleshow/21553565.cms|url-status=live|archive-date=26 December 2008|work=Bangalore Mirror|access-date=21 December 2013}}</ref><ref>{{cite web|title=Top South Indian Actress - Asin|url=https://thediplomat.com/2009/11/top-actress-no-5-asin/|archive-url=https://web.archive.org/web/20081226083757/https://thediplomat.com/2009/11/top-actress-no-5-asin/|url-status=live|archive-date=26 December 2008|work=The Diplomat|access-date=20 July 2016}}</ref> ᱢᱤᱫ ᱴᱨᱮᱱᱤᱝ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱱᱟᱴᱭᱚᱢ ᱰᱮᱱᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱑᱕ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱥᱚᱛᱭᱚᱱᱟᱛᱷ ᱟᱱᱛᱷᱤᱠᱚᱰ ᱟᱜ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱨᱚᱱ ᱢᱚᱠᱟᱱ ᱡᱚᱭᱚᱠᱟᱱᱛᱚᱱ ᱵᱚᱠᱟ (᱒᱐᱐᱑) ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱓ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱢᱟ ᱱᱟᱱᱟ ᱳ ᱛᱟᱢᱤᱞᱟ ᱟᱢᱢᱚᱭᱤ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤ ᱫᱟᱣ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱮᱢ. Kumaran Son of Mahalakshmi (᱒᱐᱐᱔) ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱮᱭᱟ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱷᱚᱡᱤᱱᱤ (Ghajini) ᱨᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱮᱱᱮᱡᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱥᱤᱵᱟᱠᱥᱤ (᱒᱐᱐᱕), ᱵᱚᱨᱟᱞᱩᱨᱩ (᱒᱐᱐᱖), ᱯᱳᱠᱤᱨᱤ (᱒᱐᱐᱗), ᱵᱷᱮᱞ (᱒᱐᱐᱘) ᱟᱨ ᱫᱟᱥᱣᱟᱛᱷᱟᱨᱟᱢ (᱒᱐᱐᱘) ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱮᱱᱮᱡᱤᱭᱟ. ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱥᱤᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱤᱰ ᱚᱯᱷ ᱥᱟᱣᱩᱛᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ, ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱜᱟᱡᱤᱱᱤ (᱒᱐᱐᱘) ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ, ᱚᱠᱟ ᱫᱚ ᱚᱢᱤᱨ ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱟᱶ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱵᱚᱠᱥ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱨᱮ ₹᱑᱐᱐ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱠᱚ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ₹᱑.᱙ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ (US$᱒᱒ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ) ᱠᱚ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱠᱩᱲᱤ ᱰᱮᱵᱩᱴ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱜᱚᱡᱡᱤᱱᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱟᱥᱤᱱ ᱟᱜ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱬᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱱᱤᱡᱽ ᱵᱟᱡᱽᱢᱤ ᱟᱜ ᱨᱳᱢᱟᱱᱴᱤᱠ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ ᱨᱤᱰᱤ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱞᱢᱟᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱟᱶ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱵᱚᱠᱥ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱤᱴ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ₹᱑.᱘᱔ ᱵᱤᱞᱤᱭᱚᱱ (US$᱒᱑ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ) ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱥᱟᱡᱤᱫᱽ ᱠᱷᱟᱱ ᱟᱜ ᱢᱚᱞᱴᱤᱥᱴᱟᱨᱟᱨᱟᱨ ᱦᱟᱣᱩᱥᱯᱷᱚᱞ ᱒ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱐᱐ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱴᱟᱠᱟ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱜ-ᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱳᱞ ᱵᱚᱪᱪᱚᱱ ᱟᱨ ᱠᱷᱤᱞᱟᱰᱤ ᱗᱘᱖ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱭᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱦᱤᱥᱟᱵ ᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱚᱞ ᱤᱥ ᱣᱮᱞ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡ ᱫᱚ ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱤᱴᱚᱨᱮᱡᱽ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱒᱖ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱑᱙᱘᱕ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱠᱚᱪᱤ]] ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱤ ᱥᱤᱨᱤᱭᱚ-ᱢᱟᱞᱟᱵᱟᱨ ᱠᱮᱛᱷᱚᱞᱤᱠ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱡᱳᱥᱮᱯᱷ ᱴᱷᱩᱴᱩᱢᱠᱚᱞ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱮᱠᱥ-ᱥᱤ.ᱵᱤ.ᱟᱭ. ᱚᱯᱷᱤᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱠᱚᱭ ᱪᱟᱞ ᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱥᱮᱞᱤᱱ ᱴᱷᱚᱴᱚᱢᱠᱚᱞ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱨᱡᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱠᱳᱪᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱥᱟᱶ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱮ ᱨᱩᱣᱟ. ᱟᱹᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱟᱭᱳ ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱢᱟᱨᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱟᱥᱤᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ, ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱚᱱᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱥᱤᱱ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱮᱛ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱯᱩᱨᱤ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱵᱟᱹᱲᱤᱡ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱡᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱨᱮ 'A' ᱫᱚ ᱥᱚᱸᱥᱠᱨᱤᱛ ᱠᱷᱚᱱ "without", ᱟᱨ "sin" ᱫᱚ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾<ref name="name">{{cite news |author=Ahmed, afsana |work=The Times of India |title=Salman's very supportive: Asin |date=11 May 2009 |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/Salmans-very-supportive-Asin/articleshow/4505742.cms |archive-url=https://web.archive.org/web/20130718051031/https://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-05-11/news-interviews/28193770_1_19th-step-asin-thottumkal-tadanobu-asano |url-status=live |archive-date=18 July 2013 |access-date=5 August 2009}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.hindu.com/2009/03/09/stories/2009030959600300.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20110421075623/https://www.hindu.com/2009/03/09/stories/2009030959600300.htm |url-status=dead |archive-date=21 April 2011 |location=Chennai, India |work=The Hindu |title=A surprise step, an award-winning debut |date=9 March 2009}}</ref> ᱟᱡ ᱫᱚ LKG ᱠᱷᱚᱱ X standard ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ Naval Public School ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ St. ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ ᱦᱟᱭᱮᱨ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱮᱠᱡᱟᱢᱤᱱᱮᱥᱚᱱ ᱵᱳᱨᱰ (ᱯᱞᱩᱥ ᱴᱩ) ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱠᱚᱪᱤ ᱨᱮ ᱴᱮᱨᱮᱥᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ St. ᱴᱮᱨᱮᱡᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱢᱤ.ᱡᱤ. ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱵᱮᱪᱞᱚᱨ ᱚᱯᱷ ᱟᱨᱴᱥ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱜᱨᱮᱡᱩᱮᱴ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=I have seen enough success before to not get carried away |url=https://specials.rediff.com/movies/2009/mar/19slide2-verve-cover-girl-asin.htm |work=Rediff |access-date=5 January 2011 |archive-date=8 July 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090708074737/https://specials.rediff.com/movies/2009/mar/19slide2-verve-cover-girl-asin.htm |url-status=live}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{commons category|Asin (actress)}} * {{IMDb name|id=1821791|name=Asin}} * {{Instagram|simply.asin |Asin}} clb1wuuzt9521m0m4x2l6gr11j46t7u ᱫᱤᱯᱛᱤ ᱵᱷᱟᱴᱱᱟᱜᱚᱨ 0 29614 176295 163195 2025-07-11T06:37:05Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176295 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱫᱤᱯᱛᱤ ᱵᱷᱟᱴᱱᱟᱜᱚᱨ | image = Deepti Bhatnagar at SAB TV revamp launch (03) (cropped).jpg | caption = Bhatnagar in 2013 | birthname = | birth_date = | birth_place = [[ᱢᱮᱨᱟᱴ]], [[ᱩᱛᱛᱟᱨ ᱯᱨᱟᱫᱮᱥ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | spouse = ᱨᱟᱱᱫᱤᱯ ᱟᱨᱭᱟ | occupation = {{hlist|ᱢᱚᱰᱮᱞ|ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ|[[ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱟᱱ ᱯᱨᱮᱡᱮᱱᱴᱚᱨ]]}} | relatives = [[ᱵᱤᱨᱮᱱᱫᱨᱟ]] (father-in-law) | website = {{url|www.deeptibhatnagar.com}} }} '''ᱫᱤᱯᱛᱤ ᱵᱷᱟᱴᱱᱟᱜᱚᱨ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ, ᱛᱟᱢᱤᱞ, ᱠᱚᱱᱱᱚᱲ ᱟᱨ ᱢᱟᱞᱟᱭᱚᱞᱚᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web |last=Ahuja |first=Asha |title=A career reborn on small screen |url=http://www.tribuneindia.com/2002/20020916/ldh1.htm |work=[[The Tribune (Chandigarh)|The Tribune]] |access-date=8 September 2011 |archive-date=25 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180925025623/https://www.tribuneindia.com/2002/20020916/ldh1.htm |url-status=live}}</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱜᱩᱯᱛᱟ ᱟᱜ ᱨᱟᱢᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱯᱮᱞᱤ ᱥᱟᱱᱫᱟᱫᱤ, ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱤᱱᱯᱷᱚᱨᱱᱳ ᱟᱨ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱢᱟᱱ ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱵᱷᱚᱴᱱᱚᱜᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱮᱨᱩᱛ ᱨᱮᱭ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |last1=Wadhwa |first1=Akash |title=I want to use my brains, not just my face: Deepti Bhatnagar |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/I-want-to-use-my-brains-not-just-my-face-Deepti-Bhatnagar/articleshow/18531225.cms |website=[[The Times of India]] |access-date=5 May 2016 |date=17 February 2013 |archive-date=19 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180919221531/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/I-want-to-use-my-brains-not-just-my-face-Deepti-Bhatnagar/articleshow/18531225.cms |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |title=Deepti Bhatnagar |url=http://www.seasonsindia.com/modelwatch/deepti_sea.htm |website=Seasons India |access-date=5 May 2016 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130718121358/http://www.seasonsindia.com/modelwatch/deepti_sea.htm |archive-date=18 July 2013}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮᱭ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱨᱩᱴ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱒ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱢᱤᱨᱩᱴ, ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱟᱱᱰᱤᱠᱨᱟᱯᱴ ᱯᱷᱮᱠᱴᱨᱤ ᱯᱨᱳᱢᱳᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱰ ᱮᱡᱮᱱᱥᱤ ᱧᱟᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱮ ᱥᱮᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ [ᱥᱟᱹᱠᱭᱟᱹᱛ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟ] ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱑᱙᱙᱒ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱵᱷᱟᱴᱱᱚᱜᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱮᱸᱫᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱳᱢᱳᱴ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱩᱯᱢᱤᱞᱟᱱ ᱥᱟᱨᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱮᱥ ᱮᱰ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱮᱰ ᱮᱡᱮᱱᱥᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱠᱛᱚᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱮᱰ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱮᱢᱯᱮᱱ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name="tribune1">{{cite web |title=One-way yatra to success |url=http://www.tribuneindia.com/2002/20021117/spectrum/main2.htm |work=[[The Sunday Tribune]] |access-date=8 September 2011 |author=K. Devgan |date=17 November 2002 |archive-date=11 December 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061211125145/http://www.tribuneindia.com/2002/20021117/spectrum/main2.htm |url-status=live}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱮᱸᱫᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱯᱷᱮᱠᱴᱨᱤ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱚᱨ ᱮ ᱮᱢᱟᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱨ ᱯᱨᱚᱯᱷᱮᱥᱱᱟᱞ ᱢᱚᱰᱮᱞᱤᱝ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱐ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱤᱵᱷᱥ ᱣᱤᱠᱞᱤ ᱠᱚᱸᱴᱨᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱝᱜᱟᱯᱩᱨ]] ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱢᱚᱰᱮᱞᱤᱝ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾<ref name="tribune1">{{cite web |title=One-way yatra to success |url=http://www.tribuneindia.com/2002/20021117/spectrum/main2.htm |work=[[The Sunday Tribune]] |access-date=8 September 2011 |author=K. Devgan |date=17 November 2002 |archive-date=11 December 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061211125145/http://www.tribuneindia.com/2002/20021117/spectrum/main2.htm |url-status=live}}</ref> ==ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ== ᱑᱙᱙᱘ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱵᱷᱟᱴᱱᱚᱜᱚᱨ ᱫᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱥᱳ ᱭᱮᱦ ᱦᱟᱭ ᱨᱟᱡᱽ ᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱨᱩᱵᱤ ᱵᱷᱟᱴᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱠᱤᱞ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱨᱳᱞ ᱨᱮᱭ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name="trib_Trib">{{Cite web |title=Deepti has a lot to smile about |last=Khosla |first=Mukesh |work=The Tribune |date=11 October 1998 |access-date=2 July 2016 |url=http://www.tribuneindia.com/1998/98oct11/sunday/filmtv.htm |archive-date=9 January 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170109050438/http://www.tribuneindia.com/1998/98oct11/sunday/filmtv.htm |url-status=live}}</ref> ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱡᱟᱛᱨᱟ, ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱜᱟᱭᱤᱰ ᱥᱳ ᱟᱨ ᱢᱩᱥᱚᱯᱷᱤᱨ ᱦᱳᱱ ᱭᱟᱟᱨᱚᱱ, ᱢᱤᱫ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱜᱟᱭᱤᱰ ᱥᱳ, ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱮ ᱥᱴᱟᱨᱯᱞᱚᱥ ᱨᱮ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |last1=Prabha |first1=Kanak |title=What's cooking! |url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-fridayreview/whats-cooking/article2925813.ece |website=[[The Hindu]] |access-date=5 May 2016 |date=24 February 2012 |archive-date=19 September 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180919221526/https://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-fridayreview/whats-cooking/article2925813.ece |url-status=live}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱥᱳ ᱦᱚᱸᱭ ᱦᱳᱥᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾<ref name="interview">{{cite web |title=Interview with producer - anchor Deepti Bhatnagar |url=http://www.indiantelevision.com/interviews/y2k2/producer/dipti_bhatnagar.htm |publisher=Indiantelevision.com |access-date=8 September 2011 |date=13 December 2002 |archive-date=30 December 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061230191808/http://www.indiantelevision.com/interviews/y2k2/producer/dipti_bhatnagar.htm |url-status=live}}</ref> ᱒᱐᱐᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱨᱯᱞᱚᱥ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱥᱤᱨᱤᱭᱟᱞ ᱠᱟᱵᱷᱤ ᱟᱭᱮ ᱱᱟ ᱡᱩᱫᱟᱭᱤ (Kabhi Aaye Na Judaai) ᱦᱚᱸᱭ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱵᱷᱚᱴᱱᱟᱜᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱳ, ᱢᱩᱥᱚᱯᱷᱤᱨ ᱦᱮ ᱭᱟᱨᱚᱱ ᱨᱮ ᱰᱟᱭᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱨᱚᱱᱫᱤᱯ ᱟᱨᱭᱟ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="bio">{{cite web |title=About Deepti |url=http://deeptibhatnagar.com/deepti.html |website=Deepti Bhatnagar Productions |access-date=5 May 2016 |archive-date=24 February 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160224033333/http://deeptibhatnagar.com/deepti.html |url-status=dead}}</ref> ᱱᱩᱠᱩ ᱵᱟᱱᱟ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱱᱩᱠᱩᱣᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱥᱩᱵᱷ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱓ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱱᱩᱠᱩ ᱦᱚᱯᱚᱱ-ᱟᱯᱟᱛ ᱫᱚ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱨ ᱟᱭᱚ-ᱵᱟᱵᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱥᱚᱢᱵᱚᱸᱫᱷ ᱠᱚ ᱧᱟᱢᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Remember Deepti Bhatnagar? This is how the 90s beauty looks now |url=https://www.mid-day.com/entertainment/bollywood-news/photo/Remember-90s-beauty-Deepti-Bhatnagar-Age-is-just-a-number-for-this-52-year-old-actress-63043/11 |access-date=2024-06-15 |website=Mid-day |language=en}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} * {{IMDb name|0080300}} * {{Bollywood Hungama person|deepti-bhatnagar}} * {{Instagram|dbhatnagar}} 7s9x9f4z5ieiz4tbjxezizycjhh8u3e ᱯᱚᱧᱪᱤ ᱵᱳᱨᱟ 0 29634 176261 163308 2025-07-11T04:31:08Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176261 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱯᱚᱧᱪᱤ ᱵᱳᱨᱟ | image = Photo Of Panchi Bora From The 3rd Boroplus Gold Awards 2010.jpg | image_size = 220px | caption = ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱵᱚᱨᱚᱯᱞᱟᱥ ᱥᱚᱱᱟ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱚᱱᱪᱤ ᱵᱳᱨᱟ ᱟᱜ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ | birth_date = | birth_place = [[ᱜᱩᱦᱟᱴᱤ]], [[ᱟᱥᱟᱢ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | nationality = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ]] | years_active = 2004–2016; 2019 | spouse = | occupation = [[ᱢᱚᱰᱮᱞ]], [[ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ]] }} '''ᱯᱚᱧᱪᱤ ᱵᱳᱨᱟ''' ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱟᱭᱟᱢᱚᱛᱷ ᱟᱨ ᱠᱤᱴᱱᱤ ᱢᱚᱥᱛ ᱦᱟᱭ ᱡᱤᱸᱫᱽᱜᱤ ᱨᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱨᱳᱞ ᱠᱚ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ==ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱯᱚᱧᱪᱤ ᱵᱳᱨᱟ ᱫᱚ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱟᱱᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱨᱤᱴᱚᱨᱮᱰ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱳᱯᱷᱤᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱵᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱩᱱᱮ ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ, ᱵᱳᱨᱟ ᱫᱚ ᱯᱩᱱᱟ ᱨᱮ ᱤ.ᱮᱞ.ᱮᱥ. ᱞᱚ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name="hindu2007">{{cite web |url=http://www.hindu.com/mp/2007/02/17/stories/2007021700640100.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20070222230903/http://www.hindu.com/mp/2007/02/17/stories/2007021700640100.htm |url-status=dead |archive-date=22 February 2007 |title=Metro Plus Visakhapatnam / Television : Twice lucky! |date=17 February 2007 |work=[[The Hindu]] |access-date=18 April 2014}}</ref> ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱟᱨ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱥᱟᱶ ᱛᱮ ᱴᱟᱴᱟ ᱤᱱᱰᱤᱠᱳᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱠᱟᱰᱵᱩᱨᱤ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref name="rediff1">{{cite web |url=http://specials.rediff.com/movies/2008/jun/09sli2.htm |title=rediff.com: When Ekta Kapoor tracked down Panchi Bora! |work=Rediff.com |access-date=18 April 2014 |archive-date=3 March 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303224926/http://specials.rediff.com/movies/2008/jun/09sli2.htm |url-status=live }}</ref> ᱵᱳᱨᱟ ᱫᱚ ᱵᱚᱞᱟᱡᱤ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱤᱞᱢᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱲᱩᱛ ᱮᱠᱛᱟ ᱠᱟᱯᱩᱨ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱯᱩᱨ ᱫᱚ MTV ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱥᱳᱯ ᱨᱮ ᱨᱳᱞ ᱮ ᱮᱢ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱵᱳᱨᱟ ᱫᱚ ᱠᱤᱴᱱᱤ ᱢᱚᱥᱛ ᱦᱟᱭ ᱡᱤᱸᱫᱽᱜᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱥᱳᱯᱳᱨ ᱨᱮ ᱨᱮᱰᱤᱭᱳ ᱡᱚᱠᱮ ᱟᱱᱚᱱᱭᱟ ᱯᱩᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ । ᱥᱳ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱵᱳᱨᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱚᱨᱜᱩᱥᱚᱱ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱯᱩᱱᱮ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨᱴᱥ ᱨᱮ ᱵᱮᱪᱞᱚᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱮᱠᱛᱟ ᱠᱟᱯᱩᱨ ᱫᱚ ᱵᱚᱞᱟᱡᱤ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱭᱟᱢᱚᱛᱷ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱳᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱵᱳᱨᱟ ᱫᱚ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ ᱡᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱳᱞ ᱨᱮ ᱵᱟᱭ ᱦᱤᱲᱤᱧ ᱞᱮᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱮᱠᱛᱟ ᱠᱟᱯᱩᱨ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱠᱨᱤᱯᱴ ᱮᱢ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱤᱲᱤᱧ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref name="rediff2">{{cite web |title=rediff.com: When Ekta Kapoor tracked down Panchi Bora! |url=http://specials.rediff.com/movies/2008/jun/09sli3.htm |access-date=18 April 2014 |work=Rediff.com |archive-date=4 March 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304054614/http://specials.rediff.com/movies/2008/jun/09sli3.htm |url-status=live }}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱟᱭᱟᱢᱚᱛᱷ ᱨᱮ ᱯᱨᱚᱪᱤ ᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱨᱳᱞ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱵᱳᱨᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ " ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱠᱩᱲᱤ, ᱟᱹᱰᱤ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱ" ᱟᱨ "ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱤᱧ ᱞᱮᱠᱟ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾"<ref>{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/tv/news-interviews/Panchi-Bora-back-with-Gumrah/articleshow/13592871.cms |title=Panchi Bora back with Gumrah |work=The Times of India |date=28 May 2012 |access-date=18 April 2014 |archive-date=31 October 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171031091411/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/tv/news-interviews/Panchi-Bora-back-with-Gumrah/articleshow/13592871.cms |url-status=live }}</ref> ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱠᱟᱭᱟᱢᱚᱛᱷ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱩᱣᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱨ ᱯᱞᱚᱥ ᱨᱮ ᱵᱤᱰ ᱟᱭᱤ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱨᱩᱣᱟ. ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ, ᱨᱟᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱨᱟᱥᱤᱭᱟᱱ ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱤᱱᱫᱩ ⁇ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱨᱮ ᱠᱩᱲᱤ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱨᱩᱯ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱭᱟ, ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ.ᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ "ᱵᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ" ᱢᱮᱱᱛᱮᱭ ᱵᱤᱠᱱᱟ. ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱫᱚ [[ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱟᱨ ᱢᱚᱥᱠᱳ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱓ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱢᱨᱟᱦ: ᱮᱱᱰ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱚᱥᱮᱱᱥ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱤᱞᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱡ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱰᱤᱡᱟᱭᱱᱚᱨ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱭᱦᱟ.ᱨ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱠᱥᱟᱢᱮ ᱦᱟᱰᱰᱩ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱚᱭ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ, "ᱯᱚᱧᱪᱤ ᱵᱳᱨᱟ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱨᱳᱞ ᱨᱮ ᱟᱞᱜᱟ ᱛᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ-ᱟ ᱾" ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱩᱭᱩ ᱠᱳᱰᱟᱛᱟᱨᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |author=Y. Sunita Chowdhary |url=http://www.thehindu.com/features/cinema/aakasame-haddu-love-guru-weaves-the-magic/article2442150.ece |title=Aakasame Haddu – Love guru weaves the magic |work=The Hindu |date=10 September 2011 |access-date=18 April 2014 |archive-date=19 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140419021340/http://www.thehindu.com/features/cinema/aakasame-haddu-love-guru-weaves-the-magic/article2442150.ece |url-status=live }}</ref> ᱭᱩᱞᱤᱠᱤ ᱯᱚᱫᱟᱛᱷᱚᱨᱟ ?, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱱᱚᱱᱫᱚᱢᱩᱨᱤ ᱵᱟᱞᱚᱠᱨᱤᱥᱱᱟ ᱥᱟᱶᱮ ᱠᱟ. ᱭᱚᱢᱤᱱᱤ ᱪᱚᱱᱫᱽᱨᱚᱥᱮᱠᱷᱚᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱭᱚᱢᱤᱱᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱟᱨᱠᱤᱭᱚᱞᱚᱡᱤ ᱥᱴᱩᱰᱮᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news |author=M. L. Narasimham |url=http://www.thehindu.com/features/cinema/yamini-chandrasekhar-the-mystery-deepens/article5668066.ece |title=Yamini Chandrasekhar: The mystery deepens |work=The Hindu |date=8 February 2014 |access-date=18 April 2014 |archive-date=19 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140419014645/http://www.thehindu.com/features/cinema/yamini-chandrasekhar-the-mystery-deepens/article5668066.ece |url-status=live }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *{{IMDb name|4414400}} kfwmfsjdeev195an5f4shrby6nhesla ᱡᱚᱭ ᱨᱟᱢ ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ 0 29635 176292 164131 2025-07-11T06:36:04Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176292 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱡᱚᱭ ᱨᱟᱢ ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ | image = File:The Chief Minister of Himachal Pradesh, Shri Jai Ram Thakur calling on the Union Minister for Human Resource Development, Shri Prakash Javadekar, in New Delhi on September 06, 2018.JPG (1).jpg | caption = | office = ᱵᱤᱨᱳᱫᱷᱤ ᱟᱹᱭᱩᱨᱤᱭᱟᱹ<br />[[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] | term_start = ᱒᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒ | 1blankname = [[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱚ|ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ]] | 1namedata = [[ᱥᱩᱠᱷᱵᱤᱱᱫᱚᱨ ᱥᱤᱝ ᱥᱩᱠᱷᱩ]] | 2blankname = [[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱ ᱡᱚᱜᱚ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ|ᱡᱚᱜᱚ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ]] | 2namedata = [[ᱢᱩᱠᱮᱥ ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ]] | predecessor = [[ᱢᱩᱠᱮᱥ ᱟᱜᱽᱱᱤᱦᱳᱛᱨᱤ]] | office1 = ᱖ ᱟᱹᱱᱤᱡ ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ | governor1 = [[Acharya Devvrat]]<br/>[[Kalraj Mishra]]<br/>[[Bandaru Dattatreya]]<br/>[[Rajendra Arlekar]] | term_start1 = ᱒᱗ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱗ | term_end1 = ᱑᱑ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒ | predecessor1 = [[ᱵᱤᱨᱵᱷᱚᱫᱽᱨᱚ ᱥᱤᱝ]] | successor1 = [[ᱥᱩᱠᱷᱵᱤᱱᱫᱚᱨ ᱥᱤᱝ ᱥᱩᱠᱷᱩ]] | office2 = ᱟᱹᱛᱩ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ<br/>[[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ]] | term_start2 = ᱙ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱐᱙ | term_end2 = ᱒᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱒ | 1blankname2 = [[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱚ|ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ]] | 1namedata2 = [[ᱯᱨᱮᱢ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱫᱷᱩᱢᱚᱞ]] | office3 = [[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ | term_start3 = ᱒᱐᱑᱒ | term_end3 = | predecessor3 = ''ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ'' | constituency3 = [[ᱥᱮᱨᱟᱡᱽ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱥᱮᱨᱟᱡᱽ]] | term_start4 = ᱑᱙᱙᱘ | term_end4 = ᱒᱐᱑᱒ | constituency4 = [[ᱪᱟᱪᱤᱭᱚᱛ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱪᱟᱪᱤᱭᱚᱛ]] | predecessor4 = ᱢᱳᱛᱤ ᱨᱟᱢ | successor4 = ''ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ'' | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1965|01|06}} | birth_place = [[ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱟᱱᱰᱤ]], [[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] | spouse = ᱰᱨ. ᱥᱟᱫᱷᱟᱱᱟ ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ | children = ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ | residence = ᱟᱹᱛᱩ ᱴᱟᱱᱰᱤ, ᱯ.ᱚ. ᱟᱨ ᱴᱮᱦᱥᱤᱞ ᱛᱷᱩᱱᱟᱜ [[ᱢᱟᱱᱫᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] | alma_mater = {{Unbulleted_list|ᱵᱟᱞᱞᱟᱵᱷ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱢᱟᱱᱫᱤ|[[ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ|ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱲ]]}} }} '''ᱡᱚᱭ ᱨᱟᱢ ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱖ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱖᱕)<ref name="profile">{{cite web |url=http://hpvidhansabha.nic.in/Member/Details/31 |title=Personal Information-Himachal Pradesh Vidhan Sabha |access-date = 24 December 2017 }}</ref> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱒᱐᱑᱗ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱒᱒ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ [[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱫᱚᱥᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱖ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱚᱠᱛᱚ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱨ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱨᱮ ᱠᱮᱵᱤᱱᱮᱴ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱙ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱑᱒ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱟᱹᱛᱩ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱤᱛᱚᱜᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱟᱡᱽ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱑᱙᱙᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱪᱟᱪᱳᱴ (ᱥᱮᱨᱟᱡᱽ) ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite news|url=http://www.financialexpress.com/elections/himachal-pradesh-assembly-elections-2017/who-is-jairam-thakur-front-runner-for-himachal-pradesh-cm-post-after-prem-kumar-dhumals-shock-defeat/980981/|title=Who is Jairam Thakur – front runner for Himachal Pradesh CM post after Prem Kumar Dhumal's shock defeat|date=2017-12-19|work=The Financial Express|access-date=2017-12-23|language=en-US}}</ref> ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱡᱚᱭ ᱨᱟᱢ ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱛ ᱪᱟᱹᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{Cite web|last=Sethi|first=Chitleen K.|date=2017-12-27|title=Jai Ram Thakur's Himachal cabinet has a distinctly Rajput flavour|url=https://theprint.in/report/jai-ram-thakur-himachal-cabinet-rajput-flavour/25190/|access-date=2020-09-12|website=ThePrint|language=en-US}}</ref> ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱩᱱᱟᱝ ᱴᱚᱦᱥᱤᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱟᱱᱰᱤ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱠᱩ ᱫᱚ ᱢᱚᱬᱮ ᱵᱚᱭᱦᱟ-ᱢᱤᱥᱨᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ - ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱢᱤᱥᱨᱟ ᱟᱨ ᱯᱮ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱨᱮ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱡᱮᱴᱷᱩ ᱨᱟᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽᱢᱤᱥᱴᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /><ref>{{Cite news|url=http://www.hindustantimes.com/india-news/himachal-pradesh-s-new-cm-elect-the-rise-and-rise-of-bjp-man-jai-ram-thakur/story-iI590gaO51pwu1R9MEiPWJ.html|title=Jai Ram Thakur: The rise and rise of Himachal Pradesh's new CM-elect in BJP|date=2017-12-19|work=The Financial Express|access-date=2017-12-24|language=en-US}}</ref> ᱟᱨ ᱟᱡ ᱟᱭᱳᱣᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱵᱨᱤᱠᱩ ᱫᱮᱵᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="cmhp">{{Cite web |url=http://himachal.nic.in/en-IN/chief-minister.html |title=Shri Jai Ram Thakur |access-date = 20 January 2018 }}</ref> ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱟᱡ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱚᱠᱛᱚ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱨᱮᱸᱜᱮᱡ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚ ᱠᱩᱨᱟᱱᱤ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱤ.ᱮ. ᱠᱮᱜᱼᱟᱭ ᱾ ᱵᱚᱞᱞᱚᱵᱷ ᱜᱚᱵᱷᱚᱨᱱᱢᱮᱸᱴ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱠᱷᱚᱱ (᱑᱙᱘᱗ ᱨᱮ ᱜᱨᱮᱡᱩᱮᱴᱟᱨ) ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, [[ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱲ|ᱪᱚᱱᱰᱤᱜᱚᱰ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱚᱥᱴ ᱜᱨᱮᱡᱩᱣᱮᱥᱚᱱ (ᱮᱢ.ᱮ.) ᱠᱮᱜᱼᱟᱭ ᱾ ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ ᱟᱜ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱫᱚ ᱮ.ᱵᱤ.ᱵᱷᱤ.ᱯᱤ. ᱥᱟᱶᱛᱮᱱᱤᱡ ᱰᱨ. ᱥᱟᱫᱷᱱᱟ ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Jairam Thakur sworn-in as 14th CM of Himachal Pradesh {{!}} DD News |url=http://ddnews.gov.in/Himachal%20Pradesh%20Chief%20Minister |access-date=25 February 2021 |publisher=ddnews.gov.in |date=27 December 2017}}</ref> ᱟᱨ ᱟᱡ ᱨᱤᱱ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱤᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mysuru/hp-cm-thakur-married-ktaka-girl/articleshow/62247351.cms|title=Himachal Pradesh CM Jai Ram Thakur married Karnataka girl|website=[[The Times of India]]|date=26 December 2017 }}</ref> ᱥᱟᱫᱷᱱᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱚᱭᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱱᱱᱚᱰᱤᱜᱟ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱜᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱾ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱮᱢ.ᱵᱤ.ᱵᱤ.ᱮᱥ. ᱠᱤᱱ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱰᱨ. ᱨᱟᱡᱮᱱᱫᱨᱚ ᱯᱨᱚᱥᱟᱫᱽ ᱫᱚ ᱛᱟᱱᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱢᱮᱰᱤᱠᱟᱞ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱨᱤ [[ᱞᱟᱞ ᱵᱟᱦᱟᱫᱩᱨ ᱥᱟᱥᱛᱨᱤ]] ᱨᱟᱡᱽᱠᱤᱭ ᱢᱮᱰᱤᱠᱟᱞ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱱᱮᱨᱪᱚᱣᱠ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟᱭ ᱾{{citation needed|date=July 2018}} ==ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚ== ᱵᱚᱞᱞᱚᱵᱷ ᱜᱚᱵᱷᱚᱨᱱᱢᱮᱸᱴ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱨᱮᱡᱩᱣᱮᱥᱚᱱ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱠᱷᱤᱞ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱯᱚᱨᱤᱥᱚᱫᱽ (AIBP) ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ABVP ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ABVP ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱑᱙᱘᱙-᱙᱓ ᱨᱮ ABVP (ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ-ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ) ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱸᱜᱚᱴᱷᱚᱱ ᱥᱮᱠᱨᱮᱴᱟᱨᱤ; ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱟᱱᱛᱟ ᱡᱩᱣᱟ ᱢᱳᱨᱪᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱥᱮᱠᱨᱮᱴᱟᱨᱤ; ᱑᱙᱙᱓-᱙᱕ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱟᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱡᱩᱣᱟ ᱢᱳᱨᱪᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1">{{cite news |title=Honest and upright, Jai Ram Thakur is spearheading BJP's Lok Sabha campaign in Himachal |url=https://www.hindustantimes.com/lok-sabha-elections/honest-and-upright-jai-ram-thakur-is-spearheading-bjp-s-lok-sabha-campaign-in-himachal/story-zamIh4inoRN02itkxkVicL.html |access-date=25 February 2021 |work=Hindustan Times|date=14 March 2019 |language=en}}</ref> ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱡᱤᱞᱟ ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱒᱐᱐᱐-᱐᱓; ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱩᱯᱚᱡᱮᱞᱟ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ, ᱒᱐᱐᱓-᱐᱕; ᱟᱨ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱒᱐᱐᱖-᱐᱙ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /><ref name="profile" /> ᱑᱙᱙᱘ ᱨᱮ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ,<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱓ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱗ ᱨᱮ ᱪᱟᱪᱤᱭᱳᱴ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱟᱨᱤᱥᱤᱢᱚᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱥᱮᱨᱟᱡᱽ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱮᱱᱮᱨᱟᱞ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱥᱩᱯᱨᱤᱢ ᱠᱚᱢᱯᱳᱨᱮᱥᱚᱱ ᱞᱤᱢᱤᱴᱮᱰ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱯᱚᱨᱤᱥᱚᱫᱽ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱹᱛᱩ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛᱤ ᱨᱟᱡᱽ ᱵᱤᱵᱷᱟᱜᱽ ᱮ ᱮᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱐᱙-᱐᱗-᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ ᱨᱟᱡᱽ ᱟᱨ ᱟᱹᱛᱩ ᱦᱟᱥᱟ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱠᱟᱣᱩᱱᱥᱤᱞ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱦᱟᱯᱟᱴᱤᱧ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱦᱚᱸᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱞᱮᱛᱟᱲ ᱯᱩᱱ ᱫᱷᱟᱣ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ===ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ=== ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]] ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱨ-ᱯᱮ-ᱜᱮᱞ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱯᱚᱫᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱯᱨᱮᱢ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱫᱷᱩᱢᱟᱞ ᱫᱚ ᱥᱩᱡᱟᱱᱯᱩᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱡᱚᱭ ᱨᱟᱢ ᱟᱜ ᱥᱩᱯᱩᱨ RSS ᱠᱚᱱᱮᱠᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱯᱨᱚᱯᱷᱟᱭᱤᱞ ᱧᱮᱞ ᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱯᱟᱥᱴᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name="Jai Ram Reference1" /> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱖ ᱟᱹᱱᱤᱡ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news |title=HP portfolio allocation: CM Jai Ram Thakur retains Home, Finance {{!}} DD News |url=http://ddnews.gov.in/Himachal-Pradesh-Portfolio-Allocation |access-date=25 February 2021 |publisher=ddnews.gov.in |date=29 December 2017}}</ref><ref name="cm13">{{cite web|title=Jai Ram Thakur, the Next Chief Minister of Himachal Pradesh|url=http://www.news18.com/news/politics/jairam-thakur-the-next-chief-minister-of-himachal-pradesh-1613339.html|access-date=24 December 2017}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.tribuneindia.com/news/himachal/cm-probable-jairam-thakur-assures-himachal-pradesh-of-development/515654.html|title=CM probable Jairam Thakur assures Himachal Pradesh of development|access-date=2025-02-04|archive-date=2018-06-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20180613091821/http://www.tribuneindia.com/news/himachal/cm-probable-jairam-thakur-assures-himachal-pradesh-of-development/515654.html|url-status=dead}}</ref> ᱒᱐᱒᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ ᱫᱚ ᱤᱥᱴᱤᱯᱷᱠ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱨᱟᱡᱽᱯᱟᱞ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱚᱫᱽ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=https://www.tribuneindia.com/news/himachal/party-stakes-claim-to-form-govt-459446|title=Congress party stakes claim to form govt in Himachal Pradesh|work=The Tribune|date=10 December 2022|access-date=10 December 2022}}</ref> ᱑᱑ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱦᱤᱞᱚᱜ, ᱩᱱᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱦᱮᱡ ᱮᱱ ᱥᱩᱠᱷᱵᱤᱱᱫᱚᱨ ᱥᱤᱝ ᱥᱩᱠᱷᱩ ᱫᱚ ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱤᱨᱤᱭᱟᱹ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web|url=https://www.thehindu.com/elections/himachal-pradesh-assembly/sukhvinder-singh-sukhu-takes-oath-as-next-himachal-pradesh-cm/article66251029.ece|title=Sukhvinder Singh Sukhu takes oath as Himachal Pradesh CM|website=[[The Hindu]] |date=11 December 2022 |last1=Vasudeva |first1=Vikas }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱴᱷᱟᱠᱩᱨ, ᱡᱚᱭ ᱨᱟᱢ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱖᱕ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱟᱱᱰᱤ, ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱮᱵᱤᱱᱮᱴ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱑᱗–᱒᱐᱒᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱑᱙᱙᱘–᱒᱐᱐᱓]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱐᱓–᱒᱐᱐᱗]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱐᱗–᱒᱐᱑᱒]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱑᱒–᱒᱐᱑᱗]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱤᱱ ᱢᱟᱨᱮ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ]] fofoguoc63h9t58xmjqgk6bh1n41a3d ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱵᱳᱥ 0 29638 176268 163329 2025-07-11T04:33:40Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176268 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱵᱳᱥ | image = Image Of Actress Priyanka Bose.jpg | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = | birth_place = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | death_date = <!-- {{Death date and age|df=yes|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} or {{Death-date and age|df=yes|Month DD, YYYY|Month DD, YYYY}} (death date then birth date) --> | death_place = | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | other_names = | occupation = ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ | known_for = | yearsactive = 2007–ᱱᱤᱛ }} '''ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱵᱳᱥ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite news |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/metoo-movement-priyanka-bose-points-out-sexual-misconduct-by-sajid-khan-soumik-sen-and-ally-khan/articleshow/66336578.cms |title=#MeToo movement: Priyanka Bose points out sexual misconduct by Sajid Khan, Soumik Sen and Ally Khan |newspaper=The Times of India |date=23 October 2018 |access-date=24 October 2018 |archive-date=24 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181024010555/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/metoo-movement-priyanka-bose-points-out-sexual-misconduct-by-sajid-khan-soumik-sen-and-ally-khan/articleshow/66336578.cms |url-status=live }}</ref> ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱤᱴᱟᱞᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱜᱟᱝᱜᱳᱨ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱳᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱫᱚ ᱞᱚᱵᱷ ᱥᱮᱠᱥ ᱚᱣᱟᱨ ᱫᱷᱳᱠᱷᱚ, ᱥᱚᱨᱤ ᱵᱷᱟᱭ !, ᱡᱚᱱᱤ ᱜᱚᱰᱰᱟᱨ ᱟᱨ ᱜᱩᱡᱟᱨᱤᱥ ᱨᱮ ᱠᱚᱢ ᱩᱠᱤᱞ ᱛᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ [[ᱤᱴᱟᱞᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱤᱴᱟᱞᱳ ᱥᱯᱤᱱᱮᱞᱤ ᱟᱜ ᱜᱚᱝᱜᱩᱨ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱠᱩᱲᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱢᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱣ ᱡᱚᱨᱥᱤ ᱤᱱᱰᱤᱯᱮᱱᱰᱮᱱᱴ ᱥᱟᱭᱩᱴ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name=Firstpost>{{cite web |url=http://www.firstpost.com/world/gritty-indian-art-house-film-gangor-sweeps-awards-in-america-140825.html |title=Gritty Indian art-house film Gangor sweeps awards in America |work=First Post |date=26 November 2011 |accessdate=23 July 2015 |archive-date=24 September 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924162744/http://www.firstpost.com/world/gritty-indian-art-house-film-gangor-sweeps-awards-in-america-140825.html |url-status=live }}</ref> ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱫᱚ ᱤᱴᱟᱞᱳ ᱥᱯᱤᱱᱮᱞᱤ ᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱜᱚᱝᱜᱳᱨ ᱨᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱮᱱᱮᱡᱤᱭᱟ. ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱢᱚᱦᱟᱥᱣᱮᱛᱟ ᱫᱮᱵᱤ ᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱚᱱᱚᱬᱦᱮ ᱪᱳᱞᱤ ᱠᱮ ᱯᱤᱪᱷᱤ (Choli Ke Peeche) ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱜᱚᱝᱜᱩᱨ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱟᱨᱥᱤ ᱤᱱᱰᱤᱯᱮᱱᱰᱮᱱᱴ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱹᱜᱤ ᱜᱟᱱ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱵᱳᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱨᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱱᱤᱥᱠ (Tanishq) ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱡᱩᱣᱮᱞᱨᱤ ᱨᱤᱴᱟᱭᱤᱞ ᱵᱨᱟᱱᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱟᱭᱢᱟ ᱧᱮᱞ ᱡᱚᱛᱚᱱ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name=verve>{{cite web |url=http://www.vervemagazine.in/people/priyanka-bose |title=Actions Speak Louder Than Words |work=Verve Magazine |date=24 May 2014 |accessdate=24 July 2015 |archive-date=24 July 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724160230/http://www.vervemagazine.in/people/priyanka-bose |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=http://indiatoday.intoday.in/story/priyanka-bose-tanishq-ad-gauri-shinde-english-vinglish-twitter/1/321301.html |title=Tanishq ad star Priyanka Bose on cloud nine |date=1 November 2013 |work=India Today |accessdate=24 July 2015 |archive-date=24 July 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724165814/http://indiatoday.intoday.in/story/priyanka-bose-tanishq-ad-gauri-shinde-english-vinglish-twitter/1/321301.html |url-status=live }}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱫᱚ "ᱯᱟᱛᱷᱟᱢ ᱵᱚᱫᱚᱞ", "ᱦᱟᱛᱟᱝ" ᱟᱨ "ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ" ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱭᱩᱴᱭᱩᱵᱽ ᱨᱮ ᱤᱨᱟᱹᱞ ᱜᱟᱱ ᱦᱤᱴ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱴᱣᱤᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱯᱷᱮᱥᱵᱩᱠ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱚᱲ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.telegraphindia.com/1131031/jsp/t2/story_17514154.jsp |archive-url=https://web.archive.org/web/20131105190922/http://www.telegraphindia.com/1131031/jsp/t2/story_17514154.jsp#.VbHx8M8VjmI |url-status=dead |archive-date=5 November 2013 |title=The New Tanishq bride |date=31 October 2013 |work=The Telegraph |accessdate=24 July 2015}}</ref> ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱ ᱜᱚᱝᱠᱮ ᱨᱚᱯᱷᱟ ᱵᱟᱵᱚᱫ ᱛᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ [[ᱟᱯᱷᱨᱤᱠᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱰᱨᱟᱢᱟᱥᱴᱨᱟᱭᱩᱴ ᱭᱟᱮᱞ ᱯᱷᱚᱨᱵᱚᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱚᱞ ᱟᱨ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱱᱤᱨᱵᱷᱚᱭᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱰᱷᱮᱨ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱫᱚ ᱮᱰᱤᱵᱚᱨᱜᱽ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱯᱷᱨᱤᱱᱡᱤ ᱨᱮ ᱥᱠᱚᱴᱥᱢᱮᱱ ᱯᱷᱨᱤᱱᱡᱤ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱦᱮᱨᱚᱞᱰ ᱮᱸᱡᱮᱞ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱮᱢᱱᱮᱥᱴᱤ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱷᱨᱤᱰᱢ ᱚᱯᱷ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥᱚᱱ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾<ref name=verve/><ref name=dna>{{cite web |url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-i-cant-play-dumb-priyanka-bose-1917924 |title=I can't play dumb: Priyanka Bose |date=12 November 2013 |publisher=DNA |accessdate=24 July 2015 |archive-date=3 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150803214047/http://www.dnaindia.com/entertainment/report-i-cant-play-dumb-priyanka-bose-1917924 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mumbaimirror.com/entertainment/art-theatre/Each-Delhi-girl-can-narrate-incidents-of-being-molested-Priyanka-Bose/articleshow/25047049.cms |title=Each Delhi girl can narrate incidents of being molested: Priyanka Bose |date=1 November 2013 |work=Mumbai Mirror |accessdate=24 July 2015 |archive-date=24 July 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724161524/http://www.mumbaimirror.com/entertainment/art-theatre/Each-Delhi-girl-can-narrate-incidents-of-being-molested-Priyanka-Bose/articleshow/25047049.cms |url-status=live }}</ref> ᱜᱳᱣᱛᱚᱢ ᱜᱳᱥᱮ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱩᱱᱤᱭᱳ ᱟᱣᱱᱠᱳ ᱨᱮ ᱠᱚᱱᱠᱳᱱᱟ ᱥᱮᱱ ᱥᱚᱨᱢᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱫᱚ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱯᱟ.ᱨᱥᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ । ᱜᱩᱞᱚᱵᱽ ᱜᱚᱝᱜᱽ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱫᱷᱩᱨᱤ ᱫᱤᱠᱥᱤᱛ ᱟᱨ ᱡᱩᱦᱤ ᱪᱟᱣᱞᱟ ᱥᱟᱶᱮ ᱠᱟ. ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱡᱮᱯᱷᱨᱤ ᱰᱤ. ᱵᱨᱟᱣᱩᱱ ᱟᱜ ᱥᱳᱞᱰ, ᱚᱵᱷᱤᱱᱚᱵᱽ ᱛᱤᱣᱟᱨᱤ ᱟᱜ ᱳᱮᱥ ᱟᱨ ᱫᱮᱵᱟᱥᱤᱪ ᱢᱚᱠᱷᱤᱡᱟ ᱟᱜ ᱳᱝᱜᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://openbeast.com/5521 |title=Gangor – Priyanka Bose |publisher=Open Beast |accessdate=24 July 2015 |archive-date=24 July 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724164252/http://openbeast.com/5521 |url-status=live }}</ref><ref name=dna/> ᱜᱟᱨᱛᱷ ᱰᱮᱵᱤᱡ ᱟᱜ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱞᱟᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱱᱤᱠᱚᱞ ᱠᱤᱰᱢᱟᱱ, ᱱᱟᱣᱟᱡᱩᱫᱫᱫᱤᱱ ᱥᱤᱰᱤᱠᱤ ᱟᱨ ᱫᱮᱵᱽ ᱯᱟᱴᱮᱞ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ, ᱯᱟᱯᱤᱯᱮᱴ ᱯᱤᱠᱪᱚᱨᱥ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ,<ref>{{cite web |url=https://variety.com/2015/film/news/nicole-kidman-dev-patel-to-roar-in-india-set-survival-tale-lion-1201405538/ |title=Nicole Kidman, Dev Patel to Roar in India-set Survival Tale 'Lion' |work=Variety |date=14 January 2015 |accessdate=24 July 2015 |archive-date=24 July 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724172040/http://variety.com/2015/film/news/nicole-kidman-dev-patel-to-roar-in-india-set-survival-tale-lion-1201405538/ |url-status=live }}</ref> ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱦᱤᱯᱱᱳᱴᱨᱟᱭᱤᱵᱽ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱟᱨᱠ ᱮᱸᱰ ᱰᱮᱞᱤᱥᱴᱤᱵᱷᱤᱥ ᱟᱨ ᱢᱟᱭᱠᱤ ᱢᱮᱠᱞᱮᱨᱤ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱨᱴᱮᱱᱰᱚᱨ ᱥᱟᱶ ᱠᱟᱭᱞᱟᱥ ᱠᱷᱮᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ, ᱯᱨᱤᱭᱚᱝᱠᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱟᱴᱷᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱦᱟᱞᱯᱷ ᱴᱤᱠᱮᱴ ᱨᱮ ᱵᱷᱚᱞᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚ ᱠᱟᱰᱟᱢ ᱟᱨ ᱩᱥᱚ ᱱᱟᱭᱠ ᱥᱟᱶ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{Cite web |last=Lowe |first=Justin |date=2017-01-24 |title=‘Half Ticket’: Film Review {{!}} Palm Springs 2017 |url=https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-reviews/ticket-film-review-palm-springs-2017-967102/ |access-date=2024-12-25 |website=The Hollywood Reporter |language=en-US}}</ref> ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱠᱟ ᱢᱩᱴᱟᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱤᱢᱮᱠ, ᱦᱟᱞᱯᱷ ᱴᱤᱠᱮᱴ ᱫᱚ [[ᱪᱮᱠ ᱯᱨᱚᱡᱟᱛᱚᱱᱛᱨᱚ]] ᱨᱮ ᱕᱗ ᱟᱱᱟᱜ ᱡᱞᱤᱱ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ ᱒᱐᱑᱗ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱡᱩᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱤᱣᱩᱰ ᱠᱟᱨᱱᱤᱵᱟᱞ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱤᱣᱩᱰ ᱯᱟᱱᱳᱨᱟᱢᱟ ᱠᱚᱢᱯᱮᱴᱤᱴᱤᱵᱷᱤᱴᱤ ᱥᱮᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ==᱒᱐᱑᱖ - ᱱᱤᱛᱚᱜ== ᱵᱳᱥ ᱫᱚ ᱰᱮᱵᱤᱰ ᱟᱨᱠᱮᱴ ᱥᱟᱶ ᱛᱮ ᱯᱨᱚᱛᱷᱟᱱ ᱢᱳᱦᱚᱱ ᱟᱜ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱦᱳᱞᱤᱣᱩᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱤ ᱢᱤᱥ ᱮᱰᱩᱠᱮᱥᱚᱱ ᱚᱯᱷ ᱵᱤᱱᱰᱩ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱮᱰᱣᱟᱨᱰ ᱴᱤᱢᱯᱮ ᱟᱜ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱱ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱰᱩᱯᱞᱟᱥ ᱵᱨᱚᱰᱟᱨᱥ ᱮᱠᱡᱤᱠᱩᱴᱤᱵᱷ ᱮ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱱ ᱟᱠᱟᱫᱟ। ᱒᱐᱑᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱱᱰᱨᱤᱭᱳ ᱳᱣᱨᱰᱟᱞ ᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱚᱨᱴᱟᱞ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱱᱮᱴ ᱣᱚᱞᱯᱷ ᱥᱟᱶ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱᱟᱭ । ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱚᱢᱟᱱᱰᱟ ᱨᱮᱰᱢᱟᱱ, ᱥᱟᱜᱚᱨ ᱨᱟᱰᱤᱭᱟ, ᱡᱮᱢᱥ ᱯᱷᱞᱚᱭᱰ, ᱟᱨ ᱚᱢᱨᱤᱛᱟ ᱟᱪᱟᱨᱤᱭᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱜᱩᱰ ᱠᱟᱨᱢᱟ ᱦᱚᱥᱯᱤᱴᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱓ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |title=The Good Karma Hospital I Meet the cast and characters of series three {{!}} Radio Times |url=https://www.radiotimes.com/tv/drama/meet-the-cast-good-karma-hospital-series-three/ |access-date=2024-12-25 |website=www.radiotimes.com |language=en-GB}}</ref> ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱟᱨ ᱞᱚᱥ ᱮᱸᱡᱮᱞᱥ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱢᱟᱡᱚᱱ ᱯᱨᱟᱭᱢ ᱵᱷᱤᱰᱤᱭᱳ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱮᱱᱴᱟᱥᱤ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱣᱟᱭᱤᱞ ᱚᱯᱷ ᱴᱟᱭᱢ ᱨᱮ ᱥᱚᱯᱳᱨᱴᱤᱝ ᱠᱟᱨᱠᱮᱴᱚᱨ ᱟᱞᱟᱱᱱᱟ ᱢᱳᱥᱵᱟᱱᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ।<ref>{{Cite web |last=White |first=Peter |date=2021-05-20 |title=‘The Wheel Of Time’ Renewed For Season 2 By Amazon Ahead Of Launch |url=https://deadline.com/2021/05/the-wheel-of-time-renewed-season-2-amazon-1234761078/ |access-date=2024-12-25 |website=Deadline |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-04-24 |title=‘The Wheel of Time’, season three, is now shooting in Prague |url=https://www.praguereporter.com/home/2023/4/24/the-wheel-of-time-season-three-is-now-shooting-in-prague/ |access-date=2024-12-25 |website=The Prague Reporter |language=en-US}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *{{IMDb name|3140757}} sgpzqu84737aoj73bazqf9cvgysgs2z ᱛᱟᱨᱩᱬᱤ ᱥᱟᱪᱫᱮᱵᱽ 0 29656 176286 163460 2025-07-11T06:33:38Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176286 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱛᱟᱨᱩᱬᱤ ᱥᱟᱠᱷᱫᱮᱵᱽ | image = Tarunisachdev.jpg | alt = ᱛᱟᱨᱩᱬᱤ ᱥᱟᱠᱷᱫᱮᱵᱽ | death_date = {{Death date and age|2012|05|14|1998|05|14|df=yes}} | death_place = [[ᱡᱚᱢᱥᱚᱢ]], ᱱᱮᱯᱟᱞ | death_cause = Agni Air Dornier 228 crash | birth_date = {{Birth date|1998|05|14|df=yes}} | birth_place = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | occupation = {{hlist|ᱢᱚᱪᱴᱰᱮᱞ|ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ}} | years_active = 2004–2012 }} '''ᱛᱟᱨᱩᱬᱤ ᱥᱟᱠᱷᱫᱮᱵᱽ''' (᱑᱔ ᱢᱮ ᱑᱙᱙᱘ ᱑᱔ ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱒) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱞᱤᱱᱟᱠᱥᱛᱨᱚᱢ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮ ᱠᱩᱞᱤ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱜᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱛᱭᱚᱢ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱨᱳᱞ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱᱟ । ᱕᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟ. ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱪᱷᱤᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱵᱷᱮᱴᱨᱤ ᱥᱮᱞᱵᱷᱟᱱ (᱒᱐᱑᱔) ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱩᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱵᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱳᱢᱥᱳᱢ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱟᱜᱽᱱᱤ ᱮᱭᱟᱨ ᱰᱳᱨᱱᱤᱭᱚᱨ ᱒᱒᱘ ᱜᱷᱚᱴᱚᱱ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱩᱨ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱡ ᱟᱭᱚ ᱦᱚᱸ ᱜᱷᱚᱴᱚᱱ ᱨᱮᱭ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱛᱟᱨᱩᱬᱤ ᱥᱚᱪᱫᱮᱵᱽ ᱫᱚ ᱑᱔ ᱢᱮ ᱑᱙᱙᱘ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ, [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱫᱚ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟᱞᱤᱥᱴ ᱦᱟᱨᱮᱥ ᱥᱚᱪᱫᱮᱵᱽ ᱟᱨ ᱜᱤᱛᱟ ᱥᱚᱪᱫᱮᱵᱽ ᱨᱮᱱ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ.ᱭ ᱛᱟᱦᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="indiatoday14">{{cite news |date=16 May 2012 |title=Taruni Sachdev died on her 14th birthday |newspaper=India Today |place=New Delhi |url=http://indiatoday.intoday.in/story/taruni-sachdev-child-actor-death-plane-crash/1/188971.html |url-status=live |access-date=17 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120517143534/http://indiatoday.intoday.in/story/taruni-sachdev-child-actor-death-plane-crash/1/188971.html |archive-date=17 May 2012 |issn=0254-8399}}</ref><ref>{{Cite web |title=Child Artist Among Victims |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2012/may/15/child-artist-among-victims-368127.html |date=15 May 2012 |website=The New Indian Express |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501143032/https://www.newindianexpress.com/nation/2012/may/15/child-artist-among-victims-368127.html |archive-date=1 May 2020 |access-date=1 May 2020}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |title=Nepal plane crash: Rasna girl Taruni Sachdeva dreamt to become heroine |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/Nepal-plane-crash-Rasna-girl-Taruni-Sachdeva-dreamt-to-become-heroine/articleshow/13157461.cms |last=Dubey |first=Bharati |date=16 May 2012 |website=The Times of India |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501141136/https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/Nepal-plane-crash-Rasna-girl-Taruni-Sachdeva-dreamt-to-become-heroine/articleshow/13157461.cms |archive-date=1 May 2020}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱭ ᱟᱵᱟᱵᱟᱭ ᱯᱷᱨᱟᱢᱡᱤ ᱯᱮᱴᱤᱴ ᱜᱟᱨᱞᱥ ᱦᱟᱭ ᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱙ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱥᱟᱪᱫᱮᱵᱽ ᱫᱚ ᱦᱤᱨᱚᱭᱤᱱᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱱᱚᱭᱚᱱ ᱟᱜ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ-ᱦᱚᱨᱚᱨ ᱵᱷᱮᱞᱤᱱᱟᱠᱥᱷᱚᱛᱨᱚᱢ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱵᱤᱱᱟᱭᱚᱱ ᱫᱚᱭ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ ᱵᱷᱮᱞᱤᱱᱟᱠᱥᱛᱨᱚᱢ ᱫᱚ [[ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱚᱢ]] ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮᱭ ᱞᱚᱵᱷᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱾<ref name=":2">{{Cite news |date=15 May 2012 |title=Film industry shocked at Taruni's death |work=The Hindu |url=https://www.thehindu.com/news/cities/Thiruvananthapuram/film-industry-shocked-at-tarunis-death/article3420834.ece |url-status=live |access-date=1 May 2020 |issn=0971-751X |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501144935/https://www.thehindu.com/news/cities/Thiruvananthapuram/film-industry-shocked-at-tarunis-death/article3420834.ece |archive-date=1 May 2020}}</ref> ᱚᱱᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱮᱠᱥᱚᱱ ᱛᱷᱨᱤᱞᱟᱨ ᱥᱚᱛᱭᱚᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ. ᱱᱩᱭ ᱫᱚᱭ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱼᱟ: "ᱡᱚᱛᱚ ᱦᱚᱲ ᱜᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ ᱧᱮᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱥᱚᱠᱟᱭ ᱛᱮ ᱟᱸᱥᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱮ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮᱜᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱮ ᱨᱚᱲ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱥᱟᱪᱫᱮᱵ R. ᱵᱟᱞᱠᱤ ᱭᱟᱜ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ-ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱯᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱳᱢᱤ, ᱟᱢᱤᱛᱟᱵᱷ ᱵᱚᱪᱚᱱ ᱟᱜ ᱥᱟᱝᱥᱚᱫᱤᱭᱟ. ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ. ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱴᱩᱰᱮᱭ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱡᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ "ᱥᱚᱨᱮᱥᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ" ᱮ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ। ᱟᱠᱴᱤᱝ ᱵᱮᱜᱚᱨ, ᱥᱟᱪᱫᱮᱵᱽ ᱫᱚ ᱕᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ, ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱠᱚᱞᱜᱮᱴ, ᱟᱭᱤ.ᱥᱤ.ᱟᱭᱤ.ᱥᱤ.ᱤ. ᱵᱮᱸᱠ, ᱯᱟᱨᱟᱪᱩᱴ, ᱥᱚᱯᱷᱳᱞᱟ ᱚᱭᱤᱞ, ᱟᱨ ᱠᱮᱥᱟᱨ ᱵᱟᱫᱟᱢ ᱢᱤᱞᱠ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮᱱ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱥᱱᱟ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟᱨᱤᱥᱢᱟ ᱠᱟᱯᱩᱨ ᱥᱟᱶ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢᱮ ᱦᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟᱨ "ᱨᱟᱥᱱᱟ ᱠᱩᱲᱤ" ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ । ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱠᱷᱮᱞ ᱥᱳ ᱠᱤᱭᱟ ᱟᱯ ᱯᱚᱧᱪᱵᱷᱤ ᱯᱟᱥ ᱥᱮ ᱴᱮᱡᱽ ᱦᱮᱭᱱ ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱪᱷᱤᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱰᱨᱟᱢᱟ-ᱛᱷᱨᱤᱞᱟᱨ ᱵᱷᱮᱴᱨᱤ ᱥᱮᱞᱵᱷᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱪᱫᱮᱵᱽ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱵᱷᱟᱜᱽ ᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱨᱩᱫᱷᱨᱚᱱ ᱫᱚᱭ ᱢᱮᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱡᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱩᱴᱮᱡᱽ ᱫᱚ "ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ" ᱫᱚᱦᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱨᱳᱞ ᱫᱚ ᱯᱚᱥᱴ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱯᱮᱴᱮᱡ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=We Will Keep Taruni's Scenes As Remembrance |url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-news-1/jun-12-03/taruni-sachdev-vetri-selvan-21-06-12.html |date=21 June 2012 |website=Behindwoods |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501182907/http://www.behindwoods.com/tamil-movie-news-1/jun-12-03/taruni-sachdev-vetri-selvan-21-06-12.html |archive-date=1 May 2020 |access-date=1 May 2020}}</ref> ==ᱜᱩᱨ== ᱥᱟᱪᱫᱮᱵᱽ ᱫᱚ ᱑᱔ ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱡᱳᱢᱥᱳᱢ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱟᱜᱽᱱᱤ ᱮᱭᱟᱨ ᱰᱚᱨᱱᱤᱭᱚᱨ ᱒᱒᱘ ᱜᱷᱚᱴᱚᱱ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱑᱔ ᱟᱱᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱥᱟᱪᱫᱮᱵᱽ ᱟᱜ ᱟᱭᱳ ᱜᱤᱛᱟ ᱥᱟᱪᱫᱮᱵᱽ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱟᱡ ᱥᱟᱶ ᱩᱰᱟᱹᱣ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱩᱱᱤ ᱦᱚᱸᱭ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱖ ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱒ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱩᱱᱠᱩᱣᱟᱜ ᱜᱩᱡᱩᱜ ᱢᱩᱴᱷᱟᱹᱱ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Tears and chants mark Nepal crash victims' last rites |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/Tears-and-chants-mark-Nepal-crash-victims-last-rites/articleshow/13182898.cms |last=Valthaty |first=Nathaniel |last2=Fleury |first2=Johan |date=17 May 2012 |website=The Times of India |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501154904/https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/Tears-and-chants-mark-Nepal-crash-victims-last-rites/articleshow/13182898.cms |archive-date=1 May 2020 |access-date=1 May 2020 |last3=Rakshit |first3=Pratik}}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱚᱜᱨᱟᱯᱷᱤ== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+ ! scope="col"|ᱥᱮᱨᱢᱟ ! scope="col"|ᱧᱩᱛᱩᱢ ! scope="col"|ᱨᱳᱞ ! scope="col"|ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ! scope="col"|ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ ! scope="col" class="unsortable"| {{Abbr|Ref(s)|Reference(s)}} |- | rowspan="2" |2004 !scope="row"|''[[Vellinakshatram]]'' |Ammukutty | rowspan="2" |ᱢᱟᱞᱭᱟᱞᱟᱢ | | rowspan="2" style="text-align:center;" |<ref name=":5" /> |- !scope="row"|''[[ᱥᱟᱛᱭᱟᱢ]]'' |Chinnukutty | |- |2008 !scope="row"|''Kya Aap Paanchvi Pass Se Tez Hain?'' |Participant | rowspan="2" |ᱦᱤᱱᱫᱤ |Television show |style="text-align:center;" |<ref name=":6" /> |- |2009 !scope="row"|''[[ᱯᱟ]]'' |Soumini "ᱥᱳᱢᱤ" | |style="text-align:center;"|<ref>{{Cite news |date=15 May 2012 |title=Bachchan co-star dies in crash |work=BBC News |issn=2421-3667 |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-india-18068761 |access-date=1 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501133308/https://www.bbc.com/news/world-asia-india-18068761 |archive-date=1 May 2020 |url-status=live}}</ref> |- |2014 !scope="row"|''Vetri Selvan'' |ᱚᱵᱷᱤ |ᱛᱟᱢᱤᱞ |Posthumous release |style="text-align:center;"|<ref name=":0">{{Cite web |title=Radhika Apte and Ajmal Ameer fights on sets |url=https://www.deccanchronicle.com/140615/entertainment-kollywood/article/radhika-apte-and-ajmal-ameer-fights-sets |last=Balachandran |first=Logesh |date=16 June 2014 |website=Deccan Chronicle |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200501133401/https://www.deccanchronicle.com/140615/entertainment-kollywood/article/radhika-apte-and-ajmal-ameer-fights-sets |archive-date=1 May 2020 |access-date=1 May 2020}}</ref> |} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{IMDb name|4072464}} ji1khmfryqf3oa3m205bepjlax2eidp ᱢᱚᱦᱤᱢᱟ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ 0 29720 176253 169194 2025-07-11T04:27:56Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176253 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱢᱚᱦᱤᱢᱟ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ | birth_name = ᱨᱤᱛᱩ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ | image = Mahima Chaudhry at Miraj Group Chairman's daughter Devhooti & Vikas Purohit's reception.jpg | caption = ᱢᱚᱦᱤᱢᱟ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ | image size = | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1973|09|13}} | birth_place = [[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ]], [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ<ref name="hills smile">{{Cite news |title=Hills smile to conquer 'camera' & hearts |last=Chhetri |first=Vivek |newspaper=The Telegraph |date=21 December 2011 |access-date=15 July 2016 |url=http://www.telegraphindia.com/1111221/jsp/siliguri/story_14908019.jsp#.V4gEoqKs-W4 |archive-date=12 June 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180612163313/https://www.telegraphindia.com/1111221/jsp/siliguri/story_14908019.jsp#.V4gEoqKs-W4}}</ref> | death_date = | death_place = | occupation = ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ | years_active = 1997–ᱱᱤᱛ | spouse = {{marriage|ᱵᱳᱵᱤ ᱢᱩᱠᱷᱟᱨᱡᱤ|2006|2013|reason=divorced}}<ref name="marriage" /> | children = 1 | partner = | website = }} '''ᱢᱚᱦᱤᱢᱟ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ- ᱨᱤᱛᱩ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ; ᱑᱓ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱗᱓),<ref>{{Cite web |title=Mahima Chaudhary Turns 51: Actress’ Comeback Story of Resilience and Talent |url=https://www.news18.com/movies/mahima-chaudhary-turns-51-actress-comeback-story-of-resilience-and-talent-9046842.html |access-date=13 September 2024 |website=News18 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Then vs Now: From Pardes to Emergency, a look at Mahima Chaudhry's journey |url=https://www.mid-day.com/entertainment/bollywood-news/photo/mahima-chaudhry-birthday-2024-journey-from-pardes-to-emergency-102187/1 |access-date=13 September 2024 |website=Mid Day |language=en}}</ref> ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱳᱢᱟᱱᱴᱤᱠ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱟᱨᱰᱥ ᱨᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤ ᱰᱮᱵᱽᱭᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite magazine|url=http://indiatoday.intoday.in/gallery/shah-rukh-khan-best-films/9/8077.html|title=Pardes (1997)|magazine=[[India Today]]|access-date=27 December 2014}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱟᱡᱽ (᱑᱙᱙᱙), ᱫᱟᱫᱠᱟᱱ (᱒᱐᱐᱐) ᱟᱨ ᱠᱩᱨᱩᱠᱷᱥᱮᱛᱨᱟ (᱒᱐᱐᱐) ᱮᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱫᱤᱞ ᱠᱤᱭᱟ ᱠᱟᱨᱮ (᱑᱙᱙᱙), ᱞᱚᱡᱟ (᱒᱐᱐᱑) ᱟᱨ ᱰᱳᱵᱟᱨᱟ (᱒᱐᱐᱔) ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱫᱤᱞ ᱠᱤᱭᱟ ᱠᱟᱨᱮ ᱟᱨ ᱫᱟᱫᱠᱟᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ (Best Supporting Actress) ᱨᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱢᱚᱦᱤᱢᱟ ᱫᱚ ᱨᱤᱛᱩ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮᱭ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱜᱷᱯᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱟᱴ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱮᱸᱜᱟᱛ ᱫᱚ ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ, [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |url = https://www.youtube.com/watch?v=jC6ApodhlR4 |title = Actress महिमा चौधरी बोली मैं जाट हूँ, करनाल पहुंचकर |date = 11 April 2021 |publisher = IBN24 News Network |access-date = 25 March 2024 |archive-date = 3 April 2024 |archive-url = https://web.archive.org/web/20240403074456/https://www.youtube.com/watch?v=jC6ApodhlR4 |url-status = live }}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱩᱨᱥᱮᱝ ᱨᱮ ᱰᱚᱣ ᱦᱤᱞ ᱨᱮ ᱑᱐ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱳᱨᱮᱴᱳ ᱠᱚᱱᱵᱷᱮᱸᱴ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱦᱤᱞᱥ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱦᱟᱨᱟ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱟᱨ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱨᱮ ᱜᱮ ᱨᱚᱲ ᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |url=https://www.postoast.com/mahima-chaudhry-daughter-ariana/ |title=Mahima Chaudhry Beautiful And Cute |date=27 December 2021 |publisher=Postost |access-date=25 March 2024 |archive-date=8 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221008164452/https://www.postoast.com/mahima-chaudhry-daughter-ariana/ |url-status=live }}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱴᱚᱴᱷᱟᱠᱤᱭᱟ. ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱨᱮ "ᱢᱤᱥ ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ" ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |last= |first= |title=This Actress, Who Made Her Debut With A Superstar, Underwent Surgery After Horrific Accident |url=https://news.abplive.com/entertainment/celebrities/this-actress-who-made-her-debut-with-a-superstar-underwent-surgery-after-a-fatal-accident-also-battled-cancer-mahima-choudhary-1685851/amp |access-date=2024-08-15 |website=ABP Live |language=en}}</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱯᱟᱨᱰᱤᱥ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱲᱟᱝ, ᱟᱡᱟᱜ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱥᱩᱵᱷᱟᱥ [[ᱠᱷᱚᱭ]] ᱟᱜ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱢᱚᱦᱤᱢᱟ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱞᱮᱫᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ 'M' ᱟᱠᱷᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮᱭ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== [[File:Mahima-Chaudhary.jpg|thumb|ᱪᱟᱣᱫᱨᱤ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮ]] ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱤᱰᱤᱭᱳ ᱡᱚᱠᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{Cite news|last=Sonali|first=Kriti|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/67-glass-pieces-had-to-be-taken-out-of-mahima-chaudhrys-face-actor-broke-down-when-she-was-called-scarface-8940001/|title=67 glass pieces had to be taken out of Mahima Chaudhry's face, actor broke down when she was called scarface|date=15 September 2023|location=New Delhi|work=The Indian Express|access-date=21 November 2023|archive-date=20 September 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230920040135/https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/67-glass-pieces-had-to-be-taken-out-of-mahima-chaudhrys-face-actor-broke-down-when-she-was-called-scarface-8940001/|url-status=live}}</ref> ᱑᱙᱙᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱰᱤᱥ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=https://boxofficeindia.com/movie.php?movieid=2660|title=Pardes - Movie - Box Office India|website=boxofficeindia.com}}</ref> ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱨᱩᱠᱷ ᱠᱷᱟᱱ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱨᱚᱫᱭᱚᱜᱤᱠᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤ ᱰᱮᱵᱩᱴ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱮᱥᱴ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱚᱸᱭ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=http://filmfareawards.indiatimes.com/articleshow/articleshow/368659.cms |title=43rd Filmfare Awards 1998 Nominations |work=[[Times Internet|Indian Times]] |access-date=7 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070706172521/http://filmfareawards.indiatimes.com/articleshow/articleshow/368659.cms |archive-date=6 July 2007 |agency=[[The Times Group]]}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{commons category}} * {{IMDb name|id=0154274}} * {{Instagram|mahimachaudhry1}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱗᱓ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] 0vhnlnyktn72ax18ehh36m8w1chm6fn ᱥᱟᱨᱞᱤᱱ ᱪᱳᱯᱨᱟ 0 29745 176222 175973 2025-07-10T19:19:01Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176222 wikitext text/x-wiki {{Infobox pageant titleholder | name = ᱥᱟᱨᱞᱤᱱ ᱪᱳᱯᱨᱟ | image = | image_size = | caption = ᱥᱟᱨᱞᱤᱱ ᱪᱳᱯᱨᱟ | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|df=y|1987|02|11}}<ref>{{cite web | url=https://www.timesnowhindi.com/web-stories/entertainment/sherlyn-chopra-transformation-who-then-want-to-become-doctor/photostory/101087337.cms | title='परी' से कम नहीं लगती हैं शर्लिन चोपड़ा, कभी बनना चाहती थीं डॉक्टर }}</ref> | birth_place = [[ᱦᱟᱭᱫᱟᱨᱟᱵᱟᱫ ᱽ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | occupation = {{hlist|ᱯᱨᱚᱰᱩᱭᱩᱥᱚᱨ|ᱢᱚᱰᱮᱞ|ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ|ᱥᱤᱝᱜᱟᱨ}} | years_active = 2002–ᱱᱤᱛ | height ={{height|ft=5|in=8}}<ref name="playboy.com">{{cite web |url=https://www.playboy.com/sherlyn-chopra |title=Sherlyn Chopra on Playboy}}</ref> | title = ᱢᱤᱥ ᱟᱱᱫᱷᱨᱟ<ref name="photogallery.indiatimes.com">{{cite web |url=http://photogallery.indiatimes.com/celebs/bollywood/sherlyn-chopra/sherlyn-chopras-unseen-pics/articleshow/15417811.cms |title=Sherlyn won a beauty contest, she added as a caption "When I waz crowned Miss Andhra Pradesh.....'}}</ref> | competitions = ᱢᱤᱥ ᱟᱱᱫᱷᱨᱟ ᱵᱤᱭᱩᱴᱤ ᱯᱤᱜᱟᱢᱮᱱᱴ<br />Bigg Boss 3 | spouse = | relatives = | website = }} '''ᱥᱟᱨᱞᱤᱱ ᱪᱳᱯᱨᱟ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱑ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱘᱗)<ref>{{Cite web |title='परी' से कम नहीं लगती हैं शर्लिन चोपड़ा, कभी बनना चाहती थीं डॉक्टर |url=https://www.timesnowhindi.com/web-stories/entertainment/sherlyn-chopra-transformation-who-then-want-to-become-doctor/photostory/101087337.cms |access-date=2024-03-28 |website=www.timesnowhindi.com}}</ref> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ, ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱟᱨ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱮᱰ ᱥᱣᱟᱥᱴᱤᱠ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite news |date=2007-06-02 |title=Red Swastik (Now Playing) |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/previews/red-swastik-now-playing/articleshow/2093346.cms |access-date=2024-03-28 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref><ref>{{Cite web |date=2007-06-08 |title=Red Swastik Review 1.5/5 {{!}} Red Swastik Movie Review {{!}} Red Swastik 2007 Public Review {{!}} Film Review |url=https://www.bollywoodhungama.com/movie/red-swastik/critic-review/red-swastik-movie-review/ |access-date=2024-03-28 |website=Bollywood Hungama}}</ref> ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱨᱮ, ᱪᱳᱯᱨᱟ ᱫᱚ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱞᱮᱵᱚᱭ ᱢᱮᱜᱟᱡᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱳᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ "ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱞᱮᱡᱮᱱᱰ" ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ MTV Splitsvilla ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱖ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱓ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ "ᱵᱟᱰ ᱜᱟᱨᱞ" ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱥᱤᱝᱜᱚᱞ ᱮ ᱵᱮᱵᱦᱟᱨ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱤᱜᱽ ᱵᱚᱥ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱪᱳᱯᱨᱟ ᱫᱚ ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ, [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |date=14 March 2021 |title=Sherlyn Chopra |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/sharmila-tagore-to-sushmita-sen-these-8-bollywood-divas-were-born-in-hyderabad/photostory/81495750.cms |access-date=21 July 2021 |website=The Times of India |language=en}}</ref><ref>{{cite web |title=Sherlyn Chopra |work=India Today |url=https://www.indiatoday.in/sherlyn-chopra |archive-url=https://web.archive.org/web/20200213101629/https://www.indiatoday.in/sherlyn-chopra |archive-date=13 February 2020}}</ref> ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱟᱨ ᱮᱸᱜᱟᱛ ᱫᱚ ᱯᱟᱨᱥᱤᱭᱟᱱ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱭᱳ ᱫᱚ ᱮᱢᱥᱤᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱟᱭᱳ ᱫᱚ ᱱᱤᱣᱡᱤᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮ ᱥᱳᱯᱷᱴᱣᱮᱭᱟᱨ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱭᱳ-ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ [[ᱤᱨᱟᱱ]] ᱨᱮ ᱠᱚ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ, ᱤᱝᱞᱤᱥ, [[ᱩᱨᱫᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ]] ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱚᱠᱛᱮ ᱫᱚ ᱢᱮᱴᱷᱚᱰᱤᱥᱴ ᱪᱟᱨᱪ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱥᱟᱨᱞᱤᱱ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱ ᱡᱚᱦᱚᱜ ᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮ ᱨᱮ ᱑᱑᱙ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱡᱚᱯᱚᱲᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱴᱮᱱᱞᱤ ᱜᱟᱨᱞᱥ ᱦᱟᱭ ᱥᱠᱩᱞ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱜᱤᱠ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱚᱸᱜᱟ ᱵᱳᱨᱳ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱮᱭᱱᱴ ᱮᱱᱥ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱚᱯᱷ ᱣᱤᱢᱮᱱ, ᱥᱮᱭᱱᱰᱮᱨᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱙᱙ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ "ᱢᱤᱥ ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ" ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱥᱳᱵᱷᱤᱡᱽ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮ ᱮᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱪᱳᱯᱨᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱫᱤᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ "ᱢᱮ ᱴᱩ" ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱨᱚᱲ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name="photogallery.indiatimes.com">{{cite web |url=http://photogallery.indiatimes.com/celebs/bollywood/sherlyn-chopra/sherlyn-chopras-unseen-pics/articleshow/15417811.cms |title=Sherlyn won a beauty contest, she added as a caption "When I waz crowned Miss Andhra Pradesh.....'}}</ref><ref name=conf>{{cite web |author=Madhumitha |date=18 December 2008 |url=http://www.go-nxg.com/?p=3253 |title=Confessions of a diva |publisher=Go-nxg.com |access-date=8 July 2011 |archive-date=5 October 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111005215535/http://www.go-nxg.com/?p=3253 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/bigg-boss-16-sherlyn-chopra-finally-records-her-statement-against-me-too-accused-sajid-khan/articleshow/95197464.cms | title=Bigg Boss 16: Sherlyn Chopra finally records her statement against 'Me Too' accused Sajid Khan | newspaper=The Times of India | date=31 October 2022 }}</ref> ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱪᱳᱯᱨᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱫᱚ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱠᱩᱲᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱴᱟᱭᱤᱢ ᱯᱟᱥ, ᱨᱮᱰ ᱥᱣᱟᱥᱴᱤᱠ ᱟᱨ ᱠᱷᱮᱞ ᱮᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ. ᱨᱤᱪᱟᱨᱰ ᱨᱤᱥᱤ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱚᱯᱷ ᱟᱨᱚᱵᱤᱱᱫᱽ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱪᱳᱯᱨᱟ ᱫᱚ ᱵᱤᱜᱽ ᱵᱚᱥ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱸᱥᱴᱤᱴᱮᱱᱴ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱗ ᱟᱱᱟᱜ ᱫᱤᱱ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱳ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Tabloid/Post-Playboy-stint-Sherlyn-Chopra-to-do-Kama-Sutra-in-3D/Article1-951664.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20121101195547/http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Tabloid/Post-Playboy-stint-Sherlyn-Chopra-to-do-Kama-Sutra-in-3D/Article1-951664.aspx |url-status=dead |archive-date=1 November 2012 |title=Sherlyn Chopra to do Kama Sutra film in 3D, after Playboy stint |work=[[Hindustan Times]] |date=29 October 2012 |access-date=20 April 2013}}</ref> ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱥᱟᱨᱞᱤᱱ ᱫᱚ ᱨᱩᱯᱮᱥ ᱯᱚᱞ ᱟᱜ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱠᱟᱢᱚᱥᱩᱛᱨᱚ ᱓ ᱰᱤ ᱨᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱖᱖ ᱟᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱟᱠᱟᱱ ᱴᱨᱮᱞᱟᱨ ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾<ref name="Hindustan Times">{{cite web |url=http://www.hindustantimes.com/bollywood/kamasutra-3d-is-not-my-film-sherlyn-chopra/story-rSXBHx4xqbPZhP57syZK5K.html |title=Kamasutra 3D is not my film: Sherlyn Chopra |work=[[Hindustan Times]] |date=16 August 2016 |access-date=19 October 2016}}</ref> ᱢᱤᱫ ᱫᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱴᱤᱝ ᱛᱟᱭᱚᱢ, Ms. ᱥᱟᱨᱞᱤᱱ ᱪᱳᱯᱨᱟ ᱫᱚ ᱠᱟᱢᱟᱥᱩᱛᱨᱚ ᱓ ᱰᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱯᱚᱣᱨᱚᱥᱯᱩᱨ ᱓ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱨᱳᱞ ᱨᱮ ᱥᱟᱨᱞᱤᱱ ᱟᱜ ᱯᱨᱚᱫᱚᱨᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱨᱤᱛᱤᱠ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/videos/entertainment/hindi/sherlyn-chopra-opens-up-about-her-role-in-paurashpur-2/videoshow/101534021.cms | title=Sherlyn Chopra opens up about her role in 'Paurashpur 2' | website=[[The Times of India]] }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{commons category}} * {{instagram|_sherlynchopra_}} * {{twitter|SherlynChopra}} * {{IMDb name|1298692}} * [https://web.archive.org/web/20150917070020/http://www.reckontalk.com/15-nude-playboy-photos-of-hot-bollywood-star-sherlyn-chopra-uncensored-sexy-indian-part-1 Playboy edition] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱘᱗ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] fwuqregl3kik6p8t1fs2t3fnqbo9h22 ᱯᱟᱴᱤᱭᱟᱱᱥ ᱠᱩᱯᱚᱨ 0 29751 176257 175057 2025-07-11T04:29:25Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176257 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱯᱟᱴᱤᱭᱟᱱᱥ ᱠᱩᱯᱚᱨ | image = Patience Cooper (vers 1930).jpg | imagesize = 250px | caption = ᱯᱟᱴᱤᱭᱟᱱᱥ ᱠᱩᱯᱚᱨ | birth_name = Patience Cooper | birth_date = {{birth date|1905|05|30|df=y}} | birth_place = [[ᱦᱟᱣᱨᱟᱦ]], [[ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱥ ᱯᱨᱮᱥᱤᱰᱮᱱᱥᱤ]], [[ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱨᱟᱡᱽ]] | death_date = {{death date and age|1993|04|05|1905|05|30|df=y}}<ref>{{cite web|url=https://www.cinemaazi.com/public/people/patience-kapoor|title=Patience Cooper|website=Cinemaazi|date=May 4, 2024|access-date=February 8, 2025|archive-date=April 27, 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250427013105/https://www.cinemaazi.com/public/people/patience-kapoor|url-status=dead}}</ref> | death_place = [[ᱠᱟᱨᱟᱪᱤ]], [[ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ]] | alias = ''The Siren of the Silent Era''<ref name=HindustanTimes/> <br> ''The Dancing Star''<ref name=TheHindustanTimes/> <br> ''The Silent Screen Star''<ref name=IndiaHeritage/> | occupation = ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ | years_active = 1920–1947 | spouse = {{plainlist| * {{marriage|[[Mirza Ahmad Ispahani|M. A. Isapahani]]|1926|1928|reason=div.}} * {{marriage|[[ᱜᱩᱞ ᱦᱟᱢᱤᱫᱽ]]|1930|1936|reason=died}} }} | children = 17 | parents = James Alfred Cooper (father) <br> Phoebe Stella Gamble (mother) | relatives = John Frederick Gamble (grandfather) <br> Phoebe Stella Clement (grandmother) <br> Violet Cooper (sister) <br> Pearl Cooper (sister) }} '''ᱯᱟᱴᱤᱭᱟᱱᱥ ᱠᱩᱯᱚᱨ''' (᱓᱐ ᱢᱮ ᱑᱙᱐᱕ - ᱕ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱑᱙᱙᱓) ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱟᱝᱜᱽᱞᱳ-ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱥᱩᱯᱚᱨᱥᱴᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱤᱞᱮᱴ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱞᱮᱴ ᱤᱣᱨᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱨᱮᱱ, ᱰᱮᱱᱥᱤᱝ ᱥᱴᱟᱨ ᱟᱨ ᱥᱤᱞᱮᱴ ᱥᱠᱨᱤᱱ ᱥᱴᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱮᱨᱢᱮᱞᱟᱭᱤᱱ, ᱨᱩᱵᱤ ᱢᱟᱭᱚᱨᱥ, ᱥᱟᱵᱤᱛᱟ ᱫᱮᱵᱤ ᱟᱨ ᱥᱤᱛᱟ ᱫᱮᱵᱤ ᱥᱟᱶ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱒᱐, ᱑᱙᱓᱐ ᱟᱨ ᱑᱙᱔᱐ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ "ᱞᱤᱰᱤᱝ ᱥᱴᱟᱨ" ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱢᱚᱥ ᱮᱯᱮᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱮᱦᱛᱟᱵᱽ, ᱵᱤᱵᱽᱵᱳ, ᱫᱩᱨᱜᱟ ᱠᱳᱴᱮ, ᱜᱳᱦᱟᱨ, ᱫᱮᱵᱤᱠᱟ ᱨᱟᱱᱤ, ᱥᱩᱥᱟᱱ ᱥᱚᱞᱳᱢᱚᱱ ᱟᱨ ᱤᱱᱫᱤᱨᱟ ᱫᱮᱵᱤ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ "ᱯᱟᱭᱱᱤᱭᱚᱨᱤᱝ ᱚᱠᱛᱚ" ᱨᱮᱱᱟᱜ "ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱮᱱᱴ" ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱠᱩᱲᱤ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite book |author=Ashok Raj |title=Hero Vol.1 |url=https://books.google.com/books?id=tgo9BAAAQBAJ&pg=PT37 |access-date=30 August 2015 |date=1 November 2009 |publisher=Hay House, Inc |isbn=978-93-81398-02-9 |pages=1940–}}</ref> ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱵᱮ ᱥᱴᱮᱞᱟ ᱜᱟᱢᱵᱮᱞ (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱘᱘᱑ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱨᱮ; ᱡᱚᱱ ᱯᱷᱨᱮᱰᱮᱨᱤᱠ ᱜᱟᱢᱵᱮᱞ ᱟᱨ ᱯᱷᱤᱵᱮ ᱥᱴᱮᱞᱟ ᱠᱞᱮᱢᱮᱱᱴ ᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱟᱭᱳ ᱫᱚ ᱟᱨᱢᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ) ᱟᱨ ᱡᱮᱢᱥ ᱟᱞᱯᱷᱨᱮᱰ ᱠᱚᱯᱚᱨ ᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱝᱜᱽᱞᱳ-ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱦᱳᱣᱨᱚ, [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮ ᱟᱨ ᱓᱐ ᱢᱮ ᱑᱙᱐᱕ ᱨᱮ ᱵᱟᱯᱴᱤᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱠᱩᱯᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱞᱮᱴ ᱟᱨ ᱥᱚᱱᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱑᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱮᱱᱱᱟ ᱥᱟᱞᱩᱝᱠᱮ ᱫᱚ ᱨᱟᱢ ᱟᱨ ᱥᱤᱛᱟ ᱵᱟᱱᱟᱨᱟᱜ ᱨᱳᱞ ᱠᱚ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱞᱚᱝᱠᱟ ᱫᱟᱦᱟᱱ ᱨᱮ ᱾ ᱯᱟᱴᱤᱭᱟᱱᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮᱱ ᱠᱩᱲᱤ ᱵᱷᱤᱭᱚᱞᱮᱴ ᱠᱩᱯᱚᱨ ᱟᱨ ᱯᱚᱨᱞ ᱠᱩᱯᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱥᱤᱞᱮᱴ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱴᱚᱠᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱱ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱴᱮᱡᱽ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱠᱩᱯᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱫᱚ ᱭᱩᱨᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱴᱨᱩᱯ ᱵᱟᱱᱰᱢᱟᱱᱥ ᱢᱩᱥᱠᱤᱞ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ ᱨᱮ ᱰᱮᱱᱥᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/kolkata/restored-in-paris-patience-coopers-1921-film-to-be-screened-in-kolkata/articleshow/108221375.cms|title=Restored in Paris, Patience Cooper's 1921 film to be screened in Kolkata|website=Times of India|date=March 5, 2024}}</ref> ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱡᱤ ᱯᱷᱨᱟᱢᱡᱤ ᱢᱚᱫᱚᱱ ᱟᱜ ᱠᱚᱨᱤᱱᱛᱷᱤᱭᱟᱱ ᱥᱴᱮᱡᱽ ᱠᱚᱢᱯᱟᱱᱤ ᱨᱮ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱮᱱᱮᱡ ᱟᱨ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚᱨᱮᱭ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ [[ᱡᱟᱨᱢᱟᱱᱤ]], ᱯᱳᱞᱮᱱᱰ, ᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟ, ᱯᱮᱨᱤᱥ, ᱤᱣᱨᱳᱯ, [[ᱡᱟᱯᱟᱱ]], ᱪᱤᱱ, ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱟᱨ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱯᱟᱥᱴᱟ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱤᱝᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱵᱤᱭᱩᱴᱤ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱨᱮᱦᱚᱸᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category|Patience Cooper}} * {{IMDb name|id=0178292|name=Patience Cooper}} dxvhudz7jie3mfd5ung199hbl3y8ms8 ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱟᱥ 0 29766 176229 174293 2025-07-10T19:22:24Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176229 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱟᱥ | image = Shraddha Das at Special-screening of Blue Planet II (cropped).jpg | caption = ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱟᱥ | birth_name = | birth_place = [[ᱵᱚᱢᱵᱮ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | birth_date = {{Birth date and age|1987|03|04|df=yes}} | alma_mater = SIES College of Commerce and Economics | othername = | occupation = ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ | years_active = 2008–ᱱᱤᱛ | spouse = | partner = | website = }} '''ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱟᱥ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ, ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ, ᱦᱤᱱᱫᱤ, ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ ᱟᱨ ᱠᱚᱱᱱᱚᱰᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱠᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱠᱩᱞᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱰᱩ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱨᱮ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱟᱥ ᱫᱚ ᱔ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱘᱗ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ<ref name="DOB1991">{{cite web |url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/actress-shraddha-das-set-sizzle-upcoming-bollywood-film/ |title=Actress Shraddha Das all set to sizzle in her upcoming Bollywood film |date=1 September 2023 |work=Bollywood Hungama |access-date=11 September 2023}}</ref> ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ, ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮ ᱵᱚᱝᱜᱚᱞᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name=telegraphindia>{{cite news |author=Madhuparna Das |url=http://www.telegraphindia.com/1100819/jsp/entertainment/story_12826694.jsp |archive-url=https://web.archive.org/web/20100823061021/http://www.telegraphindia.com/1100819/jsp/entertainment/story_12826694.jsp |url-status=dead |archive-date=23 August 2010 |title=This film will make my life |newspaper=[[The Telegraph (Kolkata)|The Telegraph (India)]] |date=19 August 2010 |access-date=6 March 2012 |location=Calcutta, India}}</ref><ref>{{Cite web |last=Hungama |first=Bollywood |date=1 September 2023 |title=Actress Shraddha Das all set to sizzle in her upcoming Bollywood film : Bollywood News - Bollywood Hungama |website=[[Bollywood Hungama]] |url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/actress-shraddha-das-set-sizzle-upcoming-bollywood-film/ |access-date=11 September 2023 |language=en}}</ref> ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ, ᱥᱩᱱᱤᱞ ᱫᱟᱥ, ᱢᱤᱫ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱯᱩᱨᱩᱞᱤᱭᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱡ ᱟᱭᱚ, ᱥᱚᱯᱱᱟ ᱫᱟᱥ, ᱢᱤᱫ ᱰᱟᱠᱛᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱩᱫᱫᱷᱚ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] ᱨᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱚ ᱨᱩᱭᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱟᱨ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱤ.ᱟᱭ.ᱮᱥ. ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱟᱨᱥ ᱮᱱᱰ ᱮᱠᱚᱱᱚᱢᱤᱠᱥ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱚᱥ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref name=telegraphindia/><ref>{{cite web |url=http://www.indiaglitz.com/channels/kannada/article/61853.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20101126100318/http://www.indiaglitz.com/channels/kannada/article/61853.html |url-status=dead |archive-date=26 November 2010 |title=Shradda Das in Kannada - Kannada Movie News |website=IndiaGlitz |date=25 November 2010 |access-date=6 March 2012}}</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱨᱮᱡᱩᱮᱴᱤᱵᱷ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱟᱨ ᱯᱤᱭᱩᱥ ᱢᱤᱥᱨᱚ, ᱪᱤᱛᱛᱚᱨᱚᱸᱡᱚᱱ ᱜᱤᱨᱤ ᱟᱨ ᱥᱚᱞᱤᱢ ᱥᱟᱦ ᱮᱢᱟᱱ ᱱᱟᱥᱱᱟᱞ ᱥᱠᱩᱞ ᱚᱯᱷ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱨᱮᱱ ᱮᱠᱴᱤᱵᱷ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱜᱞᱮᱰᱨᱟᱜᱽ ᱟᱠᱮᱰᱮᱢᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱮᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱮᱠᱰᱚᱣᱮᱞ, ᱟᱨᱤᱥᱴᱳᱠᱨᱮᱴ ᱟᱨ ᱔᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱟᱴᱟᱞᱚᱡ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱤᱱᱴ ᱮᱰᱵᱷᱤᱥᱟᱱ ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟ᱾ ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱠᱩᱞᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱫᱽᱫᱩ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜ-ᱟᱭ । ᱴᱟᱨᱜᱮᱴ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱨᱮ ᱯᱩᱱᱭᱟ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ: ᱑᱘, ᱒᱐ ᱞᱚᱵᱽ ᱥᱴᱳᱨᱤ, ᱰᱟᱭᱨᱤ, ᱟᱫᱷᱤᱱᱮᱛᱟ ᱟᱨ ᱥᱩᱠᱩᱢᱟᱨ ᱟᱜ ᱟᱨᱭᱟ ᱒, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱟᱭ ᱯᱨᱚᱯᱷᱤᱞ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱚ ᱥᱟᱭ ᱚᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢᱥ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱞᱟᱦᱳᱨ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱯᱩᱨᱟᱱ ᱥᱤᱝ ᱪᱚᱣᱦᱟᱱ ᱮ ᱰᱤᱨᱮᱠᱴᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱞᱟᱦᱳᱨ ᱫᱚ ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ <ref>{{cite web |url=http://www.glamsham.com/movies/interviews/29-shraddha-das-gupta-interview-031007.asp |title=Interview: Shraddha Das Gupta |archive-url=https://web.archive.org/web/20140122115845/http://www.glamsham.com/movies/interviews/29-shraddha-das-gupta-interview-031007.asp |archive-date=22 January 2014 |url-status=dead}}</ref>᱾ ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱᱤ ᱥᱟᱭᱠᱤᱭᱮᱴᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟ । ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱟᱨ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱢᱩᱬ ᱠᱟᱛᱷᱟᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱪ ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱔᱒ ᱟᱱᱟᱜ ᱣᱟᱨᱞᱰᱯᱷᱮᱥᱴ ᱦᱟᱣᱩᱥᱴᱚᱱ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ ᱟᱨ ᱕᱗ ᱟᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱨᱮ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱮᱭᱟ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ, A. ᱠᱚᱨᱩᱱᱟᱠᱚᱨᱚᱱ ᱟᱜ ᱰᱟᱨᱞᱤᱝ, ᱢᱟᱨᱳ ᱪᱟᱨᱤᱛᱨᱟ ᱫᱚ ᱫᱤᱞ ᱨᱟᱡᱩ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱑᱙᱗᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱤᱢᱮᱠ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱯᱤ. ᱵᱚᱥᱩ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱝᱜᱟᱣᱟᱞᱞᱤ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱚᱨᱮᱭ ᱠᱟ. ᱟᱨᱭᱟ (ᱟᱨᱭᱟ ᱒), ᱢᱟᱱᱛᱨᱟ (ᱰᱟᱭᱨᱤ) ᱟᱨ ᱪᱚᱱᱫᱨᱚᱢᱩᱠᱷᱤ (ᱱᱟᱜᱣᱟᱞᱞᱤ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱠᱣᱮᱞ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱥᱨᱚᱫᱷᱟ ᱫᱚ "ᱥᱤᱠᱣᱮᱞ ᱠᱣᱤᱱ" ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱟᱠᱟᱱ ᱫᱤᱞ ᱛᱳᱦ ᱵᱚᱪᱷᱟ ᱦᱟᱭ ᱡᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱵᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱦᱳᱥᱟ ᱯᱨᱮᱢᱟ ᱯᱩᱨᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱰᱨᱟᱠᱩᱞᱟ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱦᱱᱰᱤ ᱟᱨ [[ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱚᱢ]] ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱦᱱᱰᱤ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ । ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{Commons category-inline}} * {{IMDb name|id=3642275}} * {{Instagram|id=shraddhadas43|name=Shraddha Das}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱘᱗ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] k0xlav44ciqifg0pj4uf45lwluga0op ᱟᱭᱮᱥᱟ ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ 0 29816 176217 172296 2025-07-10T19:12:34Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176217 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱟᱭᱮᱥᱟ ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ | image = | caption = | birth_date = {{Birth date and age|1978|3|16|df=y}} | birth_place = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | spouse = {{Marriage|ᱨᱳᱵᱟᱨᱴ ᱴᱮᱞᱚᱨ|May 2010}} | children = 1<ref>{{Cite web |url=https://www.easterneye.biz/actress-ayesha-dharker-on-motherhood-and-career-regrets/ |title=Actress Ayesha Dharker on motherhood and career regrets |date=21 October 2019}}</ref> | education = | occupation = ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ | years_active = 1989–ᱱᱤᱛ | notable_works = | module = }} '''ᱟᱭᱮᱥᱟ ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱖ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱗᱘) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱨᱟᱡᱟ ᱡᱟᱢᱤᱞᱤᱭᱟ, ᱱᱮᱵᱩ ᱨᱟᱡᱟ, ᱥᱴᱟᱨ ᱣᱟᱨᱥ: ᱮᱯᱤᱥᱚᱰ ᱒ - ᱟᱴᱟᱠ ᱚᱯᱷ ᱫ ᱠᱞᱳᱱᱥ ᱨᱮ, ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱷᱚᱠ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱾<ref>{{Cite web |title=Ayesha Dharker |url=https://blackgold.org/Author/Home?author=%22Dharker,%20Ayesha,%22 |access-date=11 October 2022 |website=Black Gold Cooperative Library System |language=en |archive-date=11 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221011110458/https://blackgold.org/Author/Home?author=%22Dharker,%20Ayesha,%22 |url-status=dead }}</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ The Terrorist (᱑᱙᱙᱗) ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟ.ᱫ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱱᱮᱡ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱤᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱚᱴᱥᱚᱨᱥᱮᱰ ᱟᱨ ᱫᱤ ᱢᱟᱥᱴᱨᱮᱥ ᱚᱯᱷ ᱥᱯᱤᱥᱤᱥ, ᱟᱨᱵᱤᱭᱟᱱ ᱱᱟᱭᱤᱴᱥ, ᱣᱮᱥᱴ ᱮᱱᱰ ᱟᱨ ᱵᱨᱚᱰᱣᱮ ᱢᱭᱩᱡᱤᱠᱚᱞ ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱰᱨᱤᱢᱥ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ । ==ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ== ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱖ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱗᱘ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name="TELKOL">{{Cite news |url=https://www.telegraphindia.com/culture/the-rise-and-rise-of-ayesha-dharker/cid/1321851 |title=The rise and rise of Ayesha Dharker |last=Roy |first=Amit |date=15 May 2016 |work=The Telegraph (Kolkota) |access-date=19 July 2019}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱤᱢᱛᱤᱭᱟᱡᱽ ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ, ᱢᱤᱫ ᱯᱟ.ᱨᱥᱤ, ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱟᱨ ᱰᱚᱠᱩᱢᱮᱱᱴᱟᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ-ᱢᱮᱠᱚᱨ, ᱟᱨ ᱚᱱᱤᱞ ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ, ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱞᱚᱢᱱᱤᱥᱴ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱲᱟ ᱢᱮᱜᱟᱡᱤᱱ ᱰᱤᱵᱚᱱᱮᱭᱟᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱮᱠᱥ-ᱮᱰᱤᱴᱚᱨ ᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱫᱚ ᱞᱟᱦᱳᱨ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱩᱱᱤ ᱦᱚᱸ ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱠᱤᱝᱰᱚᱢ ᱨᱮᱭ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=TELKOL /><ref>{{Cite news |title=The rise and rise of Ayesha Dharker |url=https://www.telegraphindia.com/culture/the-rise-and-rise-of-ayesha-dharker/cid/1321851 |access-date=19 February 2023 |website=The Telegraph (India)}}</ref> ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱚᱵᱚᱨᱴ ᱴᱮᱭᱞᱚᱨ ᱥᱟᱶ [[ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱱᱴ ᱡᱟᱭᱞᱥ ᱠᱨᱤᱯᱞᱮᱜᱮᱴ ᱨᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |url=https://www.weddingsutra.com/blog/ayesha-dharkers-london-wedding-2/ |title=Ayesha Dharker's London Wedding |date=30 May 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100603080541/http://weddingsutra.com/blog/index.php/2010/05/30/ayesha-dharkers-london-wedding-2/ |archive-date=3 June 2010}}</ref><ref>{{Cite news |title=Indo-Brit wedding for Ayesha |work=The Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/indo-brit-wedding-for-ayesha/articleshow/5961371.cms |access-date=19 February 2023 |issn=0971-8257}}</ref> ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱙ ᱨᱮ ᱯᱷᱨᱟᱱᱥᱚᱣ ᱵᱷᱤᱞᱤᱭᱟᱨᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ Manika, une vie plus tard ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱭᱢᱟ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ, [[ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ]] ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ UK ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ, ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱫᱚ Cutting It ᱟᱨ Life Isn't All Ha Ha Hee Hee, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱨᱟ ᱥᱟᱭᱮᱞ ᱥᱟᱶ ᱮᱱᱮᱡ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱤᱱᱴᱟᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱮ ᱴᱮᱨᱳᱨᱤᱥᱴ (᱑᱙᱙᱙) ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱞᱞᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱪᱚᱞᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟ.ᱨ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱟᱭᱮᱨᱳ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱟᱞ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱫᱷᱟᱨᱠᱟᱨᱟᱜ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱢᱟᱹᱱ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱒᱐᱐᱒ ᱨᱮ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱨ ᱣᱟᱨᱥ: ᱮᱯᱤᱥᱚᱰ ᱒ - ᱟᱴᱟᱠ ᱚᱯᱷ ᱠᱞᱳᱱ ᱨᱮ ᱱᱮᱵᱩ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱟᱡᱟ ᱡᱟᱢᱤᱞᱤᱭᱟ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱜᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱨᱤᱛᱤᱠ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱚᱱᱤᱛᱟ ᱟᱨ ᱤᱧ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ. ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱣᱮᱥᱴ ᱮᱱᱰ ᱟᱨ ᱵᱨᱚᱰᱣᱮ (᱒᱐᱐᱔) ᱨᱮ ᱮᱱᱰᱨᱤᱭᱩ ᱞᱚᱭᱰ ᱣᱮᱵᱚᱨ ᱢᱭᱩᱡᱤᱠᱚᱞ ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱰᱨᱤᱢᱥ ᱨᱮ ᱠᱟ. ᱒᱐᱐᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ The Mistress of Spices ᱨᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱠᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱳᱞᱟᱱᱟ ᱢᱟᱨᱠᱩᱨᱤᱭᱳ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ BBC ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱯᱷᱤᱪᱚᱨ ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱚᱱ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ "ᱯᱞᱟᱱᱮᱴ ᱚᱯᱷ ᱳᱰ" ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ । ᱒᱐᱐᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱚᱴᱥᱚᱨᱥᱮᱰ ᱨᱮ ᱟᱥᱟ ᱨᱳᱞ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ITV ᱥᱳᱯᱳᱨ ᱠᱳᱨᱳᱱᱟᱥᱚᱱ ᱥᱴᱨᱤᱴ ᱨᱮ ᱛᱟᱨᱟ ᱢᱟᱱᱰᱟᱞ ᱨᱳᱞ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>[http://www.itv.com/Soaps/coronationstreet/newsandgossip/Bollywoodactresstojoincast765/default.html Indian actress cast] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20080824112543/http://www.itv.com/Soaps/coronationstreet/newsandgossip/Bollywoodactresstojoincast765/default.html |date=24 August 2008 }} ITV</ref> ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱵᱤᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ-ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱥᱚᱸᱡᱤᱵᱽ ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱥᱟᱶ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨ ᱟᱜ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱢᱤᱱᱤ ᱥᱚᱨᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱗ ᱨᱮ, ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱦᱳᱞᱵᱤ ᱥᱤᱴᱤ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱤᱱᱟ ᱠᱟᱨᱱᱤᱠ ᱟᱜ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱒᱐᱒᱐ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱟ ᱯᱷᱮᱰᱟᱨ ᱨᱮ ᱰᱨᱹ ᱥᱟᱨᱟᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱚᱠᱟᱰᱮᱢᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱖ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ, ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ "ᱠᱟᱞᱠᱟᱛᱟ ᱩᱰᱩᱠ" ᱮᱯᱤᱥᱚᱰ ᱨᱮ ᱮᱱᱤᱠᱟ ᱱᱟᱭᱰᱩ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱷᱮᱨᱟ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ. ==ᱚᱰᱤᱭᱳ ᱯᱚᱨᱚᱵ== ᱫᱷᱟᱨᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱳᱱᱤᱠᱟ ᱟᱞᱤ (᱒᱐᱐᱓) ᱟᱜ ᱵᱨᱤᱠ ᱞᱮᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱰᱤᱭᱚᱵᱩᱠ ᱵᱷᱚᱨᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *{{IMDb name|id=0223499|name=Ayesha Dharker}} *[https://soundcloud.com/american-theatre-wing/episode8 Ayesha Dharker and Manu Narayan]&nbsp;– ''Downstage Center'' interview at [[American Theatre Wing]].org cbt4mhwgk4fj6erkbws5ggqoi16usjx ᱢᱟᱱᱭᱚᱛᱟ ᱫᱟᱛ 0 29835 176218 164580 2025-07-10T19:12:56Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176218 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱢᱟᱱᱭᱚᱛᱟ ᱫᱟᱛ | image = Manyata Dutt snapped at her birthday bash.jpg | caption = Manyata at her birthday bash in 2017 | birth_name = Dilnawaz Sheikh | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1978|07|22}} | birth_place = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | occupation = {{hlist|[[ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ]] (former)|[[ᱵᱮᱯᱟᱨᱤᱭᱟᱹ]]}} | organization = Sanjay Dutt Productions ([[ᱥᱳ.ᱤ.ᱳ]]) | spouse = {{marriage|[[ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱫᱟᱛ]]|2008}} | children = 2 }} '''ᱢᱟᱱᱭᱚᱛᱟ ᱫᱟᱛ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱒᱒ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱗᱘), ᱢᱟᱱᱭᱚᱛᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ, ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱮᱱᱮᱡᱤᱭᱟᱹ, ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱡᱚᱭ ᱫᱩᱛ ᱯᱨᱚᱰᱚᱠᱥᱚᱱ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱱᱤᱛᱚᱜᱤᱡ ᱥᱤ.ᱤ.ᱳ. ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱫᱟᱛ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name="express1">{{cite web |last1=Singh |first1=Harneet |date=29 January 2009 |title=From performing item numbers to becoming Mrs. Dutt: Manyata |url=http://archive.indianexpress.com/news/from-performing-item-numbers-to-becoming-mrs.-dutt-manyata/416540/ |website=The Indian Express |accessdate=30 May 2016}}</ref> ᱒᱐᱐᱓ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱡᱷᱟ ᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱜᱚᱝᱜᱟᱡᱚᱞ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱴᱮᱢ ᱱᱟᱢᱵᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="express1" /><ref>{{cite web |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Sanjay-Dutt-told-me-never-give-up-says-wife-Manyata/articleshow/51151319.cms |title=Sanjay Dutt told me never give up, says wife Manyata |agency=Press Trust of India |work=The Times of India |accessdate=30 May 2016}}</ref><ref name="mirror1">{{cite web |last1=Lalwani |first1=Vickey |title=From Manyata to Mrs Dutt! |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/From-Manyata-to-Mrs-Dutt/articleshow/7046755.cms |website=Mumbai Mirror |accessdate=30 May 2016 |date=5 December 2010}}</ref> ==ᱡᱤᱭᱚᱱ== [[File:SanjayDutt-ManyataDutt.jpg|thumbnail|ᱢᱟᱱᱭᱟᱛᱟ ᱫᱟᱛ ᱟᱡ ᱡᱤᱛᱟᱹ ᱥᱟᱶ [[ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱫᱟᱛ]]]] ᱢᱟᱱᱤᱛᱟ ᱫᱟᱛ ᱫᱚ ᱒᱒ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱗᱘ ᱨᱮ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=Sanjay Dutt and Manyata's marriage is valid, rules court |url=http://zeenews.india.com/home/sanjay-dutt-and-manyatas-marriage-is-valid-rules-court_445579.html |website=Zee News |accessdate=30 May 2016 |date=28 May 2008}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱩᱵᱟᱭ ᱨᱮᱭ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱨᱟ ᱠᱷᱟᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱒᱐᱐᱘ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱟᱞ ᱨᱟᱥᱤᱫᱽ ᱠᱷᱟᱱ ᱟᱜ ᱫᱮᱥᱫᱨᱚᱦᱤ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱷᱟ ᱟᱜ "ᱢᱟᱱᱭᱚᱛᱟ" ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱟᱜ ᱜᱩᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡ ᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱮᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱢᱟᱱᱭᱚᱛᱟ ᱫᱚ ᱗ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ [[ᱜᱳᱣᱟ]] ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱟᱭᱵᱷᱮᱴ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱫᱟᱛ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱛᱤᱨ ᱟᱡ ᱫᱚ [[ᱦᱤᱱᱫᱩ|ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ]] ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱵᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱒᱑ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱐ ᱦᱤᱞᱚᱜ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱨᱟᱱ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟ. ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱤᱠᱨᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |title=Manyata Dutt delivers twins |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Manyata-Dutt-delivers-twins/articleshow/6786567.cms |website=The Times of India |accessdate=30 May 2016 |date=21 October 2010}}</ref><ref>{{cite web |title=Sanjay Dutt's twins watch 'Policegiri' with their mom Manyata |url=http://www.news18.com/news/india/sanjay-dutts-twins-watch-policegiri-with-their-mom-manyata-620847.html |website=News 18 |accessdate=30 May 2016 |date=3 July 2013}}</ref> ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱟᱨ ᱫᱩᱛ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱢᱟᱬᱟᱝ, ᱢᱟᱱᱚᱭᱚᱛᱟ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱞᱚᱵᱚᱨᱥ ᱞᱟᱭᱤᱵᱷ ᱚᱥ, ᱮᱠᱴᱚᱨ ᱱᱤᱢᱤᱛ ᱵᱷᱟᱭᱥᱱᱟᱵᱽ ᱥᱟᱶ ᱾<ref name="mirror2">{{cite web |last1=Shah |first1=Kunal M. |title=Bride and prejudice |url=http://www.mumbaimirror.com/entertainment/bollywood/Bride-and-prejudice/articleshow/15790151.cms |website=Mumbai Mirror |accessdate=30 May 2016 |date=29 February 2008}}</ref> ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱫᱩᱛ ᱫᱚ ᱒᱐ ᱞᱟᱠᱷ ᱴᱟᱠᱟ ᱨᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱭᱤᱴ ᱠᱚᱭ ᱠᱩᱥᱤᱭᱟᱫᱟ ᱾ ==ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱨᱮ== ᱨᱟᱡᱽᱠᱩᱢᱟᱨ ᱦᱤᱨᱟᱱᱤ ᱟᱜ ᱰᱤᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱚᱱᱡᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱒᱙ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱘ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱫᱟᱛᱛᱟ ᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ, ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱫᱤᱭᱟ ᱢᱤᱨᱡᱟ ᱟᱜ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱨᱚᱱᱵᱤᱨ ᱠᱟᱯᱩᱨ ᱫᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱨᱳᱞ ᱨᱮᱭ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category|Manyata Dutt}} * {{IMDb name}} cdwap9y3tgw419fzgs9oniey3ki5ltd ᱯᱨᱚᱜᱭᱟ ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ 0 29938 176284 174266 2025-07-11T06:33:00Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176284 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ᱯᱨᱚᱜᱭᱟ ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ | image = Pragya-Jaiswal-grace-the-premiere-of-Bawaal (cropped).jpg | caption = Jaiswal in 2023 | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1991|01|12}} | birth_place = [[ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ]], [[ᱢᱟᱫᱷᱭᱟ ᱯᱨᱟᱫᱮᱥ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | alma_mater = Symbiosis Law School | occupation = ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ | years_active = 2014–ᱱᱤᱛ }} '''ᱯᱨᱚᱜᱭᱟ ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱒ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱙᱑) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ । ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱟᱨ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱤᱱᱴᱚᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱢᱩᱵᱷᱤ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://fhmindia.com/upgrade-girlfriend-pragya-jaiswal/ |title=Pragya Jaiswal interview |publisher=FHM India |access-date=16 June 2015 |archive-date=17 June 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150617040659/http://fhmindia.com/upgrade-girlfriend-pragya-jaiswal/ |url-status=dead}}</ref> ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱵᱤᱨᱟᱴᱩ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ ।<ref name="Jaiswal int DC">{{cite web |url=https://www.deccanchronicle.com/150911/entertainment-tollywood/article/i-was-scared-slap-varun-pragya-jaiswal |title=I was scared to slap Varun: Pragya Jaiswal |work=[[Deccan Chronicle]] |date=12 September 2015 |access-date=5 February 2016 |last=Kavirayani |first=Suresh |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160205121406/http://www.deccanchronicle.com/150911/entertainment-tollywood/article/i-was-scared-slap-varun-pragya-jaiswal |archive-date=5 February 2016}}</ref><ref>{{cite web |title=Sai Pallavi, Pragya Jaiswal share Best Debut Actress award at 63rd Britannia Filmfare Awards South 2016 |work=The Times of India |date=18 June 2016 |access-date=2 September 2016 |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Sai-Pallavi-Pragya-Jaiswal-share-Best-Debut-Actress-award-at-63rd-Britannia-Filmfare-Awards-South-2016/articleshow/52811674.cms}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱚᱱᱚᱬᱦᱮ ᱠᱟᱱᱪᱮ (᱒᱐᱑᱕) ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟ.ᱛᱤᱭᱟ.ᱨ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱯᱷᱚᱨ ᱵᱮᱥᱴ ᱯᱷᱮᱢᱤᱱᱤ ᱰᱮᱵᱩᱴ - ᱥᱟᱣᱩᱛᱷ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱰᱮᱵᱩᱴ ᱴᱤᱴᱩ ᱮᱢᱵᱤ ᱮ ᱨᱮ ᱠᱟ. ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱟᱠᱥᱚᱛᱨᱚᱢ (᱒᱐᱑᱗), ᱟᱪᱟᱨᱤ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱭᱟᱛᱨᱟ (᱒᱐᱑᱘) ᱟᱨ ᱟᱠᱷᱟᱱᱰᱟ (᱒᱐᱒᱑) ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ । ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱑᱒ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱙᱑ ᱥᱟᱞᱮᱨᱮ ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ, [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |title=pragya-jaiswal-figure-size |url= https://publicbiography.com/news1/4591/-pragya-jaiswal-figure-size/ |access-date=21 April 2021 |website=publicbiography.com |language=en}}</ref> ᱯᱨᱚᱡᱟ ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱯᱩᱱᱟ ᱨᱮ ᱥᱤᱢᱵᱤᱭᱚᱥᱤᱥ ᱞᱚ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱭ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱥᱤᱢᱵᱤᱭᱚᱥᱤᱥ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱤᱱ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱢᱵᱤᱭᱚᱥᱤᱥ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱯᱩᱨᱚᱥᱠᱟᱨ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.symlaw.ac.in/pdf/Alumni-Newsletter-2014.pdf |title=Alumini Newsletter-2014 |work=symlaw.ac.in |access-date=23 July 2016 |archive-date=4 March 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304110159/http://www.symlaw.ac.in/pdf/Alumni-Newsletter-2014.pdf |url-status=dead }}</ref> ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱵᱤᱨᱟᱴᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟᱭ ।<ref>{{cite web |url=https://www.newindianexpress.com/cities/bengaluru/2014/mar/29/an-unexciting-chase-592019.html |title=An Unexciting Chase |access-date=27 July 2022 |archive-date=27 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220727092648/https://www.newindianexpress.com/cities/bengaluru/2014/mar/29/An-Unexciting-Chase-592019.html |url-status=live}}</ref> ᱤᱱᱟᱹ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱱᱤᱥᱟᱱᱛᱟ ᱫᱟᱦᱤᱭᱟ ᱥᱟᱶ ᱛᱮ ᱴᱤᱴᱩ ᱮᱢᱵᱤᱮ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱᱟᱭ ।<ref>{{cite web |title=Titoo MBA |url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/previews/Titoo-MBA/articleshow/43990424.cms |work=[[The Times of India]] |date=1 October 2014 |accessdate=12 October 2014}}</ref> ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱢᱤᱨᱪᱤ ᱞᱟᱱᱴᱤ ᱠᱩᱨᱟᱫᱩ ᱥᱟᱶ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ ᱫᱚ ᱠᱟᱸᱪᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱟᱡ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱩᱱ ᱴᱮᱡᱽ ᱥᱟᱶ ᱨᱟᱡᱽᱫᱷᱟᱱᱤ ᱮᱱᱮᱡ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱞ ᱥᱠᱮᱥ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱰᱮᱠᱟᱱ ᱠᱨᱳᱱᱤᱠᱮᱞ ᱨᱮ ᱥᱩᱨᱮᱥ ᱠᱟᱵᱤᱨᱟᱭᱟᱱᱤ (Suresh Kavirayani) ᱫᱚᱭ ᱢᱮᱱ ᱞᱮᱫᱟ, "ᱯᱨᱚᱜᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱧᱮᱞᱚᱜ-ᱟ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽ ᱠᱩᱲᱤ ᱨᱩᱯ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾" ᱠᱟᱱᱪᱮ ᱟᱜ ᱫᱟᱣ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱗ ᱨᱮ ᱯᱩᱱᱭᱟ. ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱳᱢ ᱱᱟᱢᱳ ᱵᱷᱮᱝᱠᱮᱴᱮᱥᱚᱭᱟ ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱚᱠᱥ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱭᱞᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ । ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱯᱷᱤᱞᱢ, ᱜᱚᱱᱴᱩᱨᱚᱰᱩ ᱥᱟᱶ ᱢᱚᱱᱪᱩ ᱢᱚᱱᱳᱡᱽ ᱦᱚᱸ ᱵᱚᱠᱥ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱭᱞ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱱᱟᱠᱥᱚᱛᱨᱟᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ IPS ᱚᱯᱷᱤᱥᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ. ᱴᱟᱭᱢᱥ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱨᱤᱫᱷᱚᱨ ᱟᱫᱤᱵᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱮᱱᱮᱡ ᱫᱚ "ᱜᱞᱟᱢᱚᱨ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱛᱮᱜᱮ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ ᱢᱮᱱᱛᱮᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱘ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱥᱱᱩ ᱢᱟᱱᱪᱩ ᱥᱟᱶ ᱟᱪᱟᱨᱤ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱭᱟᱛᱨᱟ ᱨᱮᱭ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ ᱜᱨᱚᱥᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱮ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱟᱠᱷᱟᱱᱰᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱱᱫᱚᱢᱩᱨᱤ ᱵᱟᱞᱚᱠᱨᱤᱥᱱᱟ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ IAS ᱳᱯᱷᱤᱥᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ. ᱱᱚᱶᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱒᱐᱒᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱳᱥᱴ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ, "ᱥᱟᱨᱟᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮᱭ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟᱨ ᱯᱨᱚᱜᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮᱭ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾" ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱚᱠᱥ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱭᱞᱚᱠ ᱥᱚᱱ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ NIA ᱚᱯᱷᱤᱥᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ᱡᱚᱭᱥᱣᱟᱞ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱠᱷᱟᱞ ᱠᱷᱟᱞ ᱢᱮᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱛᱮ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱭ ᱨᱩᱣᱟ. ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱨᱮᱱ ᱟᱱᱩᱡᱽ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱫᱚ ᱠᱚ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ, "ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱚᱜᱤᱭᱟ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱛᱮᱭ ᱚᱵᱷᱤᱱᱚᱭ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱟᱜ ᱨᱳᱞ ᱮ ᱠᱷᱮᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾" ᱟᱡᱟᱜ ᱚᱱᱚᱬᱦᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱫᱟᱠᱩ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱱᱚᱱᱫᱚᱢᱩᱨᱤ ᱵᱟᱞᱟ ᱠᱨᱤᱥᱱᱟ ᱥᱟᱶ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} * {{IMDb name|nm6135226}} *{{Instagram|jaiswalpragya}} cexhkhoelfknoztrd48r0irn25r525s ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ 0 29970 176274 166716 2025-07-11T04:56:12Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176274 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ | image = | caption = | birth_date ={{Birth date and age|1942|1|1|df=yes}} | birth_place = ᱠᱩᱪᱪᱩ, [[ᱚᱨᱢᱟᱹᱡᱷᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ|ᱚᱨᱢᱟᱡᱷᱤ]], [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱨᱟᱺᱪᱤ]], [[ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] (ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱚ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]]) | residence = [[ᱚᱨᱢᱟᱡᱷᱤ]], [[ᱨᱟᱺᱪᱤ]] | death_date = | death_place = | office1 = ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ ᱥᱚᱦᱮᱛ | term_start1 = ᱒᱐᱑᱔ |term_end1 = ᱒᱐᱑᱙ | predecessor1 = [[ᱥᱩᱵᱚᱫᱷ ᱠᱟᱱᱴ ᱥᱟᱦᱟᱭ]] |successor1 = [[ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱥᱮᱴᱷ (ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ)|ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱥᱮᱴᱷ]] | constituency1 = [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱨᱟᱺᱪᱤ]] |term_start2 = ᱑᱙᱙᱑ |term_end2 = ᱒᱐᱐᱔ |predecessor2 = [[ᱥᱩᱵᱚᱛᱷ ᱠᱟᱱᱴ ᱥᱟᱦᱟᱭ]] | constituency2= [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱨᱟᱺᱪᱤ]] | party = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ|ᱟᱭᱤ.ᱮᱱ.ᱥᱤ.]] | spouse = ᱢᱟᱹᱱᱤᱡ ᱥᱟᱵᱤᱛᱨᱤ ᱫᱮᱵᱤ | children = ᱔ | website = | footnotes = | date = ᱙ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ | year = ᱒᱐᱑᱙ | source = http://164.100.47.194/Loksabha/Members/MemberBioprofile.aspx?mpsno=78 }} '''ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱔᱒) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ, ᱥᱮᱪᱮᱫᱤᱭᱟᱹ, ᱯᱷᱤᱞᱟᱱᱴᱨᱚᱯᱤᱥᱴ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱑ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱐᱔ ᱟᱨ ᱒᱐᱑᱔ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱑᱙ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] ᱨᱮ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱴᱤᱠᱮᱴ ᱵᱟᱝ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱤᱥᱴᱤᱯᱷᱟᱭ ᱮᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]] ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒.᱕% ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱢ ᱵᱷᱚᱴ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/politicians/ramtahal-choudhary-33600.html|title=Ram Tahal Choudhary|website=oneindia}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/elections/lok-sabha-elections-2019/jharkhand/news/bjp-concerned-over-ram-tahals-rebellion/articleshow/68604381.cms|title=Ram Tahal Choudhary rebellion concern for BJP - Times of India|newspaper=The Times of India |date=28 March 2019 }}</ref> ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱞᱚᱢ ᱫᱚᱥᱨᱚᱛᱷ ᱪᱚᱣᱫᱷᱩᱨᱤ ᱭᱤᱡ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱨᱢᱟᱡᱷᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱪᱪᱩ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name="auto"/><ref>http://www.bjp.org/know-your-candidate/candidate/shri-ramtahal-chaudhary {{Bare URL inline|date=August 2024}}</ref> ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟᱦᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱫᱚᱥᱨᱚᱛᱷ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱟᱨ ᱟᱡ ᱟᱭᱳᱣᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱡᱟᱱᱠᱤ ᱫᱮᱵᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱣᱤᱛᱨᱤ ᱫᱮᱵᱤ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱨᱤᱱ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾<ref name="auto"/> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱛᱮ [[ᱦᱤᱱᱫᱩ]] ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱛᱮ ᱠᱩᱰᱢᱤ ᱢᱟᱦᱟᱛᱳ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/india/politics/the-silli-effect-hold-the-surprise-element-in-ranchi/|title = The 'Silli' effect hold the surprise element in Ranchi|date = 17 April 2014}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱚᱨᱢᱟᱧᱡᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱩᱪᱪᱩ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱛᱩ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱙ ᱠᱷᱚᱱ ᱗᱑ ᱟᱨ ᱑᱙᱗᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙᱗᱗ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱗ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙᱙᱖ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱚᱨᱢᱟᱧᱡᱷᱤ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱑᱙᱘᱘ ᱨᱮ ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱙᱑ ᱟᱨ ᱑᱙᱙᱖ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱘᱘ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱑᱙᱙᱙ ᱨᱮ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name="one india">{{Cite web|url=https://hindi.oneindia.com/politicians/ramtahal-choudhary-33600.html|title= राम तहल चौधरी|publisher=one india|access-date=20 October 2022}}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱟᱱᱴᱨᱚᱯᱤ== ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱟᱱᱴᱨᱚᱯᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱤᱱᱥᱴᱤᱪᱩᱴ ᱠᱚᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱑᱙᱗᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱩᱴᱤ ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱨᱮ ᱨᱟᱢ ᱴᱚᱦᱮᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱦᱟᱭ ᱥᱠᱩᱞ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱫᱚ ᱥᱤ.ᱵᱤ.ᱮᱥ.ᱤ., ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱤ.ᱵᱤ.ᱮᱥ.ᱤ., [[ᱯᱟᱴᱱᱟ]] ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="one india"/><ref name="publicinfopath.com">http://www.publicinfopath.com/india/jharkhand/12973-ram-tahal-choudhary-high-school/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304030054/http://www.publicinfopath.com/india/jharkhand/12973-ram-tahal-choudhary-high-school/ |date=2016-03-04 }} {{Bare URL inline|date=August 2024}}</ref> ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱭᱩᱴ ᱚᱯᱷ ᱴᱮᱠᱱᱚᱞᱚᱡᱤ (RTCIT) ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱮᱞ ᱮᱡᱩᱠᱮᱥᱚᱱ ᱯᱟᱨᱤᱥᱚᱫᱽ (AICTE) ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="rtcit.com">{{cite web |url=http://www.rtcit.com/ |title=RTC Institute of Technology Anandi, Ormanjhi &#124; Ranchi &#124; Jharkhand |accessdate=2014-05-21 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140522044434/http://www.rtcit.com/ |archivedate=22 May 2014 |df=dmy-all }}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱵᱤ.ᱮᱰ. ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱦᱚᱸᱭ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱦᱟᱭ ᱥᱠᱩᱞ=== ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱦᱟᱭ ᱥᱠᱩᱞ<ref>http://rtchsranchi.dschool.co/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304075836/http://rtchsranchi.dschool.co/ |date=2016-03-04 }} {{Bare URL inline|date=August 2024}}</ref> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱩᱴᱤ ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱨᱮ ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱫᱚ ᱥᱤ.ᱵᱤ.ᱮᱥ.ᱤ., ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱤ.ᱵᱤ.ᱮᱥ.ᱤ., ᱯᱟᱴᱱᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="publicinfopath.com"/> ===ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱭᱩᱴ ᱚᱯᱷ ᱴᱮᱠᱱᱚᱞᱚᱡᱤ (ᱟᱨᱴᱤᱥᱤᱟᱭᱤᱴᱤ)=== ᱟᱨᱴᱤᱥᱤᱟᱭᱤᱴᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱚᱞ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱮᱞ ᱮᱡᱩᱠᱮᱥᱚᱱ ᱠᱟᱣᱩᱱᱥᱤᱞ (AICTE) ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="rtcit.com"/> ===ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱵᱤ.ᱮᱰ. ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ=== ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱫᱚ ᱟᱨᱴᱤᱥᱤ ᱵᱤ.ᱮᱰ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱪᱞᱚᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ ᱯᱮᱴᱨᱚᱞ ᱯᱟᱢᱯ=== ᱱᱩᱭ ᱴᱷᱮᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱮᱴᱨᱚᱞ ᱯᱟᱢᱯ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱪᱚᱣᱫᱷᱨᱤ, ᱨᱟᱢ ᱴᱟᱦᱟᱞ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱔᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] j4yrv5bzbw63ir4okztst58xvzmyml5 ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ 0 30320 176220 169764 2025-07-10T19:18:06Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176220 wikitext text/x-wiki '''ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ''' ᱫᱚ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱟᱨ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱵᱟᱥᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ-ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟᱱ ᱥᱴᱟᱭᱤᱞᱤᱥᱴ, ᱯᱷᱮᱥᱚᱱ ᱮᱱᱴᱨᱮᱯᱨᱮᱱᱚᱨ ᱟᱨ ᱠᱞᱟᱥᱤᱠᱟᱞ ᱰᱟᱱᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=RPOJqAh98Yc Home Tour: Pernia Qureshi’s Bright And Airy Apartment In Mumbai]. January 11, 2019. ''Beautiful Homes''.</ref><ref name="femina"/><ref>{{Cite web |title=A style guide by ace designer Pernia Qureshi on kinder wardrobe staples |url=https://www.financialexpress.com/lifestyle/a-style-guide-by-ace-designer-pernia-qureshi-on-kinder-wardrobe-staples/2659424/ |access-date=2022-11-22 |website=Financialexpress |date=8 September 2022 |language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.hindustantimes.com/brunch/i-d-swipe-randeep-hooda-right-says-stylist-actor-pernia-qureshi/story-tOj5IJMQfx3qCh1ST9YFYI.html|title=I'd swipe Randeep Hooda right, says stylist/actor Pernia Qureshi|website=www.hindustantimes.com}}</ref> ==ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱠᱮᱨᱤᱭᱚᱨ== ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱨᱟᱢᱯᱩᱨ, [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤ ᱢᱳᱭᱤᱱ ᱟᱠᱷᱛᱚᱨ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱴᱷᱮᱱ ᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱟᱡ ᱮᱸᱜᱟᱛ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱᱤ ᱮᱠᱴᱨᱮᱥ ᱱᱟᱥᱨᱤᱱ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱩᱥᱩᱨᱤ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱣᱩᱰᱥᱴᱳᱠ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱠᱩᱞᱤᱝ ᱮ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱟᱨ ᱡᱚᱨᱡᱽ ᱣᱟᱥᱤᱝᱴᱚᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱮᱞᱩᱢᱱᱟᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾<ref>[https://www.woodstockschool.in/alumni-spotlight-kilang-yanger-02/ Alumni Spotlight – Kilang Yanger '02] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240724131916/https://www.woodstockschool.in/alumni-spotlight-kilang-yanger-02/ |date=2024-07-24 }}. 23 March 2021. Woodstock School.</ref><ref name="femina">[https://img.perniaspopupshop.com/press/aug17/femina-2.pdf Re-designing The Game]. August 3, 2017. ''[[Femina (India)|Femina]]''.</ref> ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱟ-ᱨᱟᱫᱷᱟ ᱨᱮᱰᱰᱤ ᱰᱟᱱᱥ ᱡᱩᱨᱤ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱠᱩᱪᱤᱯᱩᱰᱤ ᱰᱟᱱᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱴᱨᱮᱱᱤᱝ ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱵᱤᱫᱟ ᱯᱟᱨᱣᱤᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱩᱯᱷᱤ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱟᱨ ᱢᱤᱱᱩ ᱵᱟᱠᱷᱥᱤ ᱟᱜ ᱩᱨᱫᱩ ᱚᱱᱚᱬᱦᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱟᱱᱥ ᱴᱨᱟᱱᱥᱞᱤᱴᱮᱨᱮᱥᱚᱱ ᱥᱟᱶ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭ ᱯᱟᱨᱯᱷᱚᱨᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱦᱟᱨᱯᱚᱨᱥ ᱵᱟᱡᱟᱨ, ᱮᱞ ᱟᱨ ᱠᱚᱱᱰᱮ ᱱᱟᱥᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱥᱴᱟᱭᱤᱞᱤᱥᱴ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱟ; ᱟᱨ ᱵᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱭᱤᱥᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚᱥᱴᱭᱩᱢ ᱮ ᱰᱤᱡᱟᱭᱤᱱ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱤᱢᱨᱟᱱ ᱟᱵᱵᱟᱥ ᱱᱟᱠᱵᱷᱤ ᱵᱤᱨᱩᱫᱷ ᱯᱨᱤ-ᱤᱱᱰᱮᱯᱮᱱᱰᱮᱱᱥ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱩᱡᱟᱯᱷᱟᱨ ᱟᱞᱤ ᱟᱜ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱡᱟᱱᱤᱥᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱛᱟᱣᱟᱭᱤᱯ ᱮ ᱯᱞᱮ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱩᱵᱷᱤ ᱫᱚ ᱗ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱑᱕ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ==ᱯᱟᱨᱥᱚᱱᱟᱞ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ, ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ [[ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ]] ᱨᱮ ᱵᱟᱥᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱮᱠᱟᱣᱩᱱᱴᱮᱱᱴ ᱟᱨᱡᱩᱱ ᱯᱨᱚᱥᱟᱫ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱩᱠᱤᱱ ᱡᱩᱨᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮᱠᱚ ᱵᱟᱯᱟᱜ ᱮᱱᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨᱤ ᱥᱟᱦᱤᱞ ᱜᱤᱞᱟᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟ᱾<ref>{{cite news|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Delhi/centres-stand-sought-on-plea-by-qureshis-daughter/article26392122.ece|title=Centre's stand sought on plea by Qureshi's daughter|website=[[The Hindu]] |date=27 February 2019 }}</ref> ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱘ ᱨᱮ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟᱱ ᱱᱟᱜᱟᱨᱤᱠᱚᱜ ᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱠᱮᱫᱟ, ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱱᱟᱜᱟᱨᱤᱠᱚᱜ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱠᱮᱫᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱳᱨᱤᱡᱤᱱ ᱠᱟᱨᱰ ᱦᱚᱸᱭ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱪᱟᱵᱟ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱᱤ ᱳᱨᱤᱡᱤᱱ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱳ.ᱥᱤ.ᱟᱭᱤ. ᱠᱟᱨᱰ ᱵᱟᱝᱠᱚ ᱮᱢᱟᱭ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱤᱠᱚᱢᱚᱨᱥ ᱟᱨ ᱰᱤᱡᱤᱴᱟᱞ ᱯᱞᱟᱴᱯᱷᱚᱨᱢ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱤ-ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ ᱣᱮᱵᱥᱟᱭᱤᱴ, ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ'ᱥ ᱯᱚᱯ-ᱟᱯ ᱥᱳᱯ, ᱮ ᱞᱚᱱᱪ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱭᱤᱴ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮᱱ ᱠᱚᱥᱴᱚᱢᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱟᱨ ᱰᱤᱡᱟᱭᱱᱚᱨ ᱮ ᱮᱢ ᱮᱫᱟ᱾ ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ'ᱥ ᱯᱚᱯ-ᱟᱯ ᱥᱳᱯ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱯᱚᱞ ᱥᱴᱟᱭᱤᱞ ᱞᱮᱵᱥ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱟᱢᱮᱴ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱒᱐᱒᱑ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱯᱨᱤ-ᱞᱚᱵᱽᱰ ᱠᱞᱚᱫᱤᱝ ᱤᱠᱚᱢᱚᱨᱥ ᱣᱮᱵᱥᱟᱭᱤᱴ ᱥᱟᱨᱤᱴᱳᱨᱤᱭᱟ ᱮ ᱠᱳ-ᱯᱷᱟᱣᱩᱱᱰ ᱠᱮᱫᱟ᱾<ref>{{Cite news |last=Makhija |first=Vinita |date=2021-07-09 |title=Try pre-loved couture with Pernia Qureshi’s Saritoria |url=https://www.thehindu.com/life-and-style/fashion/try-pre-loved-couture-with-saritoria/article35232146.ece |access-date=2025-02-13 |work=The Hindu |language=en-IN |issn=0971-751X}}</ref> ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱮᱥᱚᱱ, ᱞᱚᱠᱡᱩᱨᱤ ᱟᱨ ᱞᱟᱭᱤᱯᱷᱥᱴᱟᱭᱤᱞ ᱡᱮᱱᱨᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱯᱷᱳᱠᱟᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱯᱷᱮᱥᱚᱱᱮᱵᱞᱤ ᱯᱟᱨᱱᱤᱭᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱯᱳᱰᱠᱟᱥᱴ ᱪᱮᱱᱮᱞ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱟ᱾<ref>{{Cite web |title=Tune in—how podcasts are building communities in India |url=https://www.harpersbazaar.in/culture/story/not-another-podcast-1165200-2025-02-05 |access-date=2025-02-13 |website=Harper Bazar |language=en}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} *{{IMDb name|3611165}} *{{Instagram|perniaq}} *{{Official website|perniaqureshibrands.com}} mlnf5trg9vrgp683x7fbmdf9wz0msct ᱱᱤᱞᱠᱟᱸᱴᱷ ᱴᱮᱠᱟᱢ 0 30400 176267 167709 2025-07-11T04:33:19Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176267 wikitext text/x-wiki '''ᱱᱤᱞᱠᱟᱸᱴᱷ ᱴᱮᱠᱟᱢ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱖᱘)<ref name=":0" /> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱠᱳᱸᱰᱟᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱠᱮᱥᱠᱟᱞ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ [[ᱪᱷᱚᱛᱛᱤᱥᱜᱚᱲ]] [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]] ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱟᱹᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |title=Neelkanth Tekam , BJP Election Results LIVE: Latest Updates On Neelkanth Tekam , Assembly Election Constituency Seat |url=https://www.ndtv.com/elections/chhattisgarh/assembly-election-candidates-list-2023/neelkanth-tekam-50082-1 |access-date=2024-10-28 |website=ndtv.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Keshkal (ST) Assembly Election Results 2023: Keshkal (ST) Election Candidates List, Chunav Results, Vote Share News in Hindi {{!}} केशकाल (एसटी) विधानसभा चुनाव परिणाम 2023 - AajTak |url=https://www.aajtak.in/elections/chhattisgarh/keshkal-st-assembly-result-26082 |access-date=2024-10-28 |website=आज तक |language=hi}}</ref> ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱴᱮᱠᱟᱢ ᱫᱚ ᱪᱷᱚᱛᱛᱤᱥᱜᱚᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱳᱸᱰᱟᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱮᱥᱠᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱡᱤᱵᱟᱨᱟᱢ ᱴᱮᱠᱟᱢᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱘᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱨᱚᱵᱤᱥᱚᱝᱠᱚᱨ ᱥᱩᱠᱞᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱢ.ᱮ. ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Neelkanth Tekam(Bharatiya Janata Party(BJP)):Constituency- KESHKAL (ST)(KONDAGAON) - Affidavit Information of Candidate |url=https://myneta.info/Chhattisgarh2023/candidate.php?candidate_id=66 |access-date=2024-10-28 |website=myneta.info}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱮᱰᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱨᱮᱴᱤᱵᱽ ᱥᱚᱨᱵᱷᱤᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱳᱯᱷᱤᱥᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱟᱹᱥᱠᱟᱹᱭ ᱮᱢ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟ ᱾<ref name=":0">{{Cite web |date=2023-10-09 |title=Meet 2 ex-IAS officers named in BJP's list for Chhattisgarh polls |url=https://www.indiatoday.in/elections/chhattisgarh-assembly-polls-2023/story/ias-officers-op-chaudhary-neelkanth-tekam-bjp-list-candidates-chhattisgarh-polls-2446592-2023-10-09 |access-date=2024-10-28 |website=India Today |language=en}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱴᱮᱠᱟᱢ, ᱱᱤᱞᱠᱟᱸᱴᱷ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱖᱘ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱪᱷᱚᱛᱛᱤᱥᱜᱚᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱪᱷᱚᱛᱛᱤᱥᱜᱚᱲ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱒᱓–᱒᱐᱒᱘]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱳᱸᱰᱟᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] pfxcvw85q3c2qdoyaoii34w9tc3fz5c ᱡᱤᱛᱩ ᱵᱷᱚᱜᱚᱛ 0 30552 176252 168986 2025-07-11T04:27:29Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176252 wikitext text/x-wiki '''ᱡᱤᱛᱩ ᱵᱷᱚᱜᱚᱛ''' ᱮᱴᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ '''ᱡᱤᱛᱮᱱᱫᱨᱚᱠᱩᱢᱟᱨ ᱨᱚᱢᱚᱱᱞᱟᱞ ᱯᱟᱴᱮᱞ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱖᱒)<ref name=":0">{{Cite web |title=Jitendrakumar Ramanlal Patel (Jitu Bhagat)(Bharatiya Janata Party(BJP)):Constituency- NARANPURA(AHMEDABAD) - Affidavit Information of Candidate: |url=https://www.myneta.info/Gujarat2022/candidate.php?candidate_id=6247 |access-date=2025-01-27 |website=www.myneta.info}}</ref> ᱫᱚ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱨᱚᱱᱯᱩᱨᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |last=Live |first=A. B. P. |title=Naranpura Election Result 2022LIVE: BJP के JITENDRAKUMAR RAMANLAL PATEL (JITU BHAGAT) की हुई जीत, BSP के SENMA SHAILESHKUMAR BHIKHALAL (GIRISH RAVAT) रहें दूसरे नंबर पर |url=https://www.abplive.com/elections/naranpura-election-result-2022-live-updates-constituency-vote-counting-result-winner-loser-tally-bjp-congress-aap-gujarat-assembly-election-result-news-2276740 |access-date=2022-12-24 |website=ABP News |date=8 December 2022 |language=hi}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-12-08 |title=Naranpura, Gujarat Election Result: नारणपुरा में BJP के जीतेन्द्र पटेल 92 हजार वोटों से जीते, जानें किसे कितने वोट मिले |url=https://hindi.news18.com/news/gujarat/naranpura-vidhansabha-seat-result-gujarat-election-result-bjp-candidate-jitendra-patel-won-congress-sonal-patel-pankaj-patel-lost-know-looser-winner-5000059.html |access-date=2022-12-24 |website=News18 हिंदी |language=hi}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱩᱛᱨᱮᱛ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾{{fact|date=August 2024}} ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱯᱟᱴᱮᱞ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱨᱚᱱᱯᱩᱨᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱢᱚᱱᱞᱟᱞ ᱯᱟᱴᱮᱞ ᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱗᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱵᱳᱨᱰ ᱚᱯᱷ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱮᱡᱩᱠᱮᱥᱚᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱ ᱮᱪ.ᱮᱥ.ᱥᱤ. ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱒ ᱪᱟᱱᱚᱪ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱭ ᱵᱚᱸᱫᱽ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name=":0" /> ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱯᱟᱴᱮᱞ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]] ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱨᱚᱱᱯᱩᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱛᱟᱹᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |date=2022-12-09 |title=Gujarat Assembly Election Results 2022: Full list of winners |url=https://indianexpress.com/elections/gujarat-assembly-elections-2022-winning-candidates-constituency-8312674/ |access-date=2025-01-27 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱐᱘,᱑᱖᱐ ᱵᱷᱳᱴ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣᱤᱭᱟᱹ, [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱱᱚᱞ ᱯᱟᱴᱮᱞ ᱫᱚ ᱙᱒,᱘᱐᱐ ᱵᱷᱳᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref>{{Cite web |date=8 December 2022 |title=Gujarat Election 2022: Winning candidates from BJP, Congress, AAP |url=https://www.indiatoday.in/elections/gujarat-assembly-polls-2022/story/gujarat-election-results-2022-full-list-of-winning-candidates-parties-across-182-seats-2306611-2022-12-08 |access-date=2022-12-24 |website=India Today |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Election Commission of India |url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenDec2022/ConstituencywiseS0645.htm?ac=45 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230131173338/https://results.eci.gov.in/ResultAcGenDec2022/ConstituencywiseS0645.htm?ac=45 |archive-date=2023-01-31 |access-date=2025-01-27 |website=results.eci.gov.in |url-status=live }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱵᱷᱚᱜᱚᱛ, ᱡᱤᱛᱩ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱒᱒–᱒᱐᱒᱗]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] kpq2sm2z7g8m96hryihphy2whrvjrkv ᱢᱚᱦᱮᱥ ᱠᱟᱥᱣᱟᱞᱟ 0 30696 176264 168989 2025-07-11T04:32:10Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176264 wikitext text/x-wiki '''ᱢᱚᱦᱮᱥ ᱠᱟᱥᱣᱟᱞᱟ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱗᱒)<ref name=":0">{{Cite web |title=Kaswala Mahesh(Bharatiya Janata Party(BJP)):Constituency- SAVARKUNDLA(AMRELI) - Affidavit Information of Candidate: |url=https://www.myneta.info/Gujarat2022/candidate.php?candidate_id=5527 |access-date=2025-01-23 |website=www.myneta.info}}</ref> ᱫᱚ [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱚᱢᱨᱮᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱵᱚᱨᱠᱩᱸᱰᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱒᱒ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]] ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱟᱹᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |last=Live |first=A. B. P. |date=2022-12-08 |title=Savarkundla Election 2022 Final Results Live: Bjp Candidate Kaswala Mahesh Wins From Savarkundla , Details Inside |url=https://news.abplive.com/elections/savarkundla-election-result-2022-live-updates-constituency-vote-counting-result-winner-loser-tally-bjp-congress-aap-gujarat-assembly-election-result-news-1568229 |access-date=2025-01-23 |website=news.abplive.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Gujarat Election Result 2022: Constituency Wise Winning Candidates List |url=https://www.indiatoday.in/elections/gujarat-election-results-2022-constituency-wise-winning-candidates-list |access-date=2025-01-23 |website=India Today |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-12-08 |title=Gujarat election results 2022: 15 candidates win by less than 5000 votes - CNBC TV18 |url=https://www.cnbctv18.com/politics/gujarat-election-results-2022-15-candidates-win-by-less-than-5000-votes-15370611.htm |access-date=2025-01-23 |website=CNBCTV18 |language=en}}</ref> ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱠᱟᱥᱣᱟᱞᱟ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱱᱤᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱞᱟᱞᱡᱤᱵᱷᱟᱭ ᱠᱟᱥᱣᱟᱞᱟ ᱭᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱚᱯᱮᱱ ᱥᱴᱨᱤᱢ ᱛᱮ ᱵᱤ.ᱮ. ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱰᱨ. ᱵᱟᱵᱟ ᱥᱟᱦᱮᱵᱽ ᱟᱢᱵᱮᱰᱠᱚᱨ ᱚᱯᱮᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱛᱟᱹᱯᱩᱜ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱢ.ᱮ. ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱓ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱚᱴᱳᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨᱤᱝ ᱨᱮ ᱰᱤᱯᱞᱚᱢᱟ ᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱟᱨ ᱟᱡ ᱵᱟᱦᱩ ᱫᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾<ref name=":0" /> ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱠᱟᱥᱣᱟᱞᱟ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱒ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱵᱚᱨᱠᱩᱸᱰᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱛᱟᱹᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |date=2022-12-09 |title=Gujarat Assembly Election Results 2022: Full list of winners |url=https://indianexpress.com/elections/gujarat-assembly-elections-2022-winning-candidates-constituency-8312674/ |access-date=2025-01-23 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱖᱓,᱗᱕᱗ ᱵᱷᱳᱴ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱦᱮᱯᱨᱟᱣᱤᱭᱟᱹ, [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱨᱚᱛᱟᱯ ᱫᱩᱫᱷᱚᱛ ᱫᱚ ᱓,᱔᱙᱒ ᱵᱷᱳᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Savarkundla Election Result 2022 LIVE Updates: Kaswala Mahesh of BJP Wins |url=https://www.news18.com/news/elections/savarkundla-election-result-2022-live-updates-winner-loser-leading-trailing-mla-margin-6562309.html |access-date=2025-01-23 |website=News18 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Election Commission of India |url=https://results.eci.gov.in/ResultAcGenDec2022/ConstituencywiseS0697.htm?ac=97 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230205181454/https://results.eci.gov.in/ResultAcGenDec2022/ConstituencywiseS0697.htm?ac=97 |archive-date=2023-02-05 |access-date=2025-01-23 |website=results.eci.gov.in |url-status=live }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:ᱠᱟᱥᱣᱟᱞᱟ, ᱢᱚᱦᱮᱥ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱗᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱒᱒–᱒᱐᱒᱗]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] 1bn1xrv7ezldetz87dwml1jxb91w3fb ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱡᱳᱥᱤ 0 30714 176216 169731 2025-07-10T19:12:05Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176216 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱵᱤᱱᱟᱭᱚᱠ ᱡᱳᱥᱤ | image= Sanjay Vinayak Joshi.jpg | image_size= 100px | caption = ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱵᱤᱱᱟᱭᱚᱠ ᱡᱳᱥᱤ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱟᱥᱴᱟ ᱠᱚ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱮᱱᱟ | office = ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱥᱩᱛᱨᱮᱛ (ᱥᱚᱝᱜᱚᱴᱷᱚᱱ), [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] |term = ᱒᱐᱐᱑-᱒᱐᱐᱕ |predecessor = [[ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱽᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ]]<ref>{{cite news|url =https://www.indiatoday.in/featured/story/narendra-modi-modi-as-pm-bjp-gujarat-210885-2013-09-13|title =The rise and rise of Narendra Modi|date=September 13, 2013|access-date =10 August 2020}}</ref> |successor = [[ᱨᱟᱢ ᱞᱟᱞ]] | birth_date= {{birth date and age|df=yes|1962|04|06}} | birth_place= [[ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | occupation=ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ | party=[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | citizenship = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | alma_mater = ᱵᱤᱥᱣᱮᱥᱵᱚᱨᱟᱭᱚ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱴᱮᱠᱱᱚᱞᱚᱡᱤ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱭᱩᱴ, [[ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ]] | website = [http://www.sanjayvinayakjoshi.com/ sanjayvinayakjoshi.com] }} '''ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱵᱤᱱᱟᱭᱚᱠ ᱡᱳᱥᱤ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱫᱤᱱ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱦᱚᱸᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ<ref>{{cite web|url=http://www.matpal.com/2012/06/sanjay-joshi-biography-bjp-leader.html |title=Sanjay Joshi [Biography&#93; BJP leader ~ Matpal |publisher=Matpal.com |date=2012-06-08 |access-date=2013-08-02}}</ref> ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref> {{cite news| title = Modi gets the better of Gadkari, Sanjay Joshi quits BJP national executive| author = Mohua Chatterjee| publisher =Times of India| url = http://timesofindia.indiatimes.com/india/Modi-gets-the-better-of-Gadkari-Sanjay-Joshi-quits-BJP-national-executive/articleshow/13439461.cms| date = 24 May 2012 }}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.thehindu.com/news/national/article3504672.ece?homepage=true | title= Sanjay Joshi quits BJP| date=8 June 2012}} </ref> ᱒᱐᱐᱑ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱐᱕ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱨᱟᱥᱴᱨᱤᱭᱚ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ (ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ) ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ([[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], ᱩᱛᱛᱚᱨᱟᱠᱷᱚᱸᱰ, ᱪᱷᱚᱛᱤᱥᱜᱚᱰ, ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ, ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ, ᱵᱤᱦᱟᱨ, [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]], ᱩᱰᱤᱥᱟ ᱟᱨ [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]]) ᱨᱮ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |url=http://eci.nic.in/eci_main1/index.aspx |title=Welcome to Election Commission of India |access-date=26 September 2013 |archive-date=17 March 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140317080622/http://eci.nic.in/eci_main1/index.aspx |url-status=dead }}</ref> ==ᱚᱱᱚᱝ== ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱖ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱑᱙᱖᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ]]<ref>{{cite web|url=http://indianexpress.com/article/india/politics/the-other-joshi-sidelined-by-the-bjp|title=The other Joshi sidelined by the BJP|publisher=The Indian Express|date=22 April 2014|access-date=22 April 2014|author=Anubhuti Vishnoi}}</ref> ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/nagpur/Sanjay-Joshi-felicitation-function-cancelled/articleshow/19409420.cms|title=Sanjay Joshi felicitation function cancelled|work=The Times of India|date=6 April 2013|access-date=22 April 2014}}</ref> ᱵᱷᱤ.ᱮᱱ.ᱟᱭᱤ.ᱴᱤ., ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱮᱠᱟᱱᱤᱠᱟᱞ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱡᱳᱥᱤ ᱴᱨᱮᱱᱤᱝ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨᱤᱝ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱞᱮᱠᱪᱚᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱟᱥᱴᱨᱤᱭᱚ ᱥᱳᱣᱤᱫᱮᱥ (ᱟᱨ.ᱮᱥ.ᱮᱥ.) ᱨᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱚᱠᱛᱚ ᱯᱨᱚᱵᱷᱟᱵᱽᱠᱟᱠ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱮᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name=ix>{{cite news|url=http://www.indianexpress.com/news/joshi-bjps-draupadi-only-even-more-wronged/2638/ |title=Joshi BJP's Draupadi, only even more wronged |publisher=Indian Express |date=2006-04-18 |access-date=2013-08-02}}</ref> ᱑᱙᱘᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱫᱮᱭᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱞᱟᱦᱟᱱᱛᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=rediff>http://in.rediff.com/news/2005/dec/28bjpspec.htm quote: quote: within the BJP and the RSS, he is famous for his organisational skills and his reach... Before the sex CD incident, he was a link between the RSS and the BJP. Everybody took it for granted that he was not just a bachelor but celibate too. <!--The average BJP and RSS worker does not believe Sanjaybhai can do anything immoral or improper.--> </ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱘᱘ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙᱙᱕ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ ᱥᱟᱶ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/politics/nation/narendra-modi-and-sanjay-joshi-comrades-who-turned-foes/articleshow/13456749.cms |title=Narendra Modi and Sanjay Joshi: Comrades who turned foes - Economic Times |publisher=Economictimes.indiatimes.com |date=2012-05-24 |access-date=2013-08-02}}</ref> ᱜᱳᱨᱫᱷᱚᱱ ᱡᱚᱫᱟᱯᱷᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱛᱮᱭ ᱢᱮᱱ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱡᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ "ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱫᱟᱲᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱦᱚᱛᱮ ᱛᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱚᱱᱮᱭᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱢᱳᱫᱤ ᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱱᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾"<ref name=dna>http://www.dnaindia.com/india/report_narendra-modi-and-sanjay-joshi-comrades-who-turned-foes_1693236 In 2005, Joshi was forced to resign following controversy over a CD purportedly showing him in poor light. The CD surfaced during the silver jubilee celebrations of the party in Mumbai. An enquiry subsequently, however, found that the CD had been doctored. Joshi was absolved, and his supporters pointed fingers at the Modi camp for planting false evidence.</ref> ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱸᱣᱟᱨᱮ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱫᱚ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱮᱭ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name=rediff/> ==ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ ᱥᱟᱶ ᱫᱤᱥᱩᱣᱟᱹ ᱟᱜ ᱵᱷᱮᱯᱮᱫ== [[ᱥᱚᱝᱠᱚᱨᱥᱤᱝ ᱵᱷᱟᱜᱷᱮᱞᱟ]] ᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱛᱟᱭᱚᱢ, [[ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ]] ᱫᱚ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱑᱙᱙᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱫᱚ [[ᱠᱮᱥᱩᱵᱷᱟᱭ ᱯᱟᱴᱮᱞ]] ᱮ ᱚᱪᱚᱜ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱟᱨ ᱢᱳᱫᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱟ. ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱢᱳᱫᱤ ᱟᱭᱢᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱭ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾<ref> {{cite news | title = Modi and Sanjay Joshi were never meant to be friends | author = Vikram Vakil | publisher = Rediff news | url = http://www.rediff.com/news/slide-show/slide-show-1-modi-couldnt-stand-down-to-earth-sanjay-joshi/20120525.htm | date = 25 May 2012 }}Narendra Modi and Sanjay Joshi's enmity has acquired legendary proportions in Gujarat for more than a decade.</ref> ===ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱤᱥᱤᱛᱤᱯᱷᱟ=== ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ, ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱡᱮ ᱢᱳᱫᱤ ᱫᱚ ᱜᱟᱰᱠᱟᱨᱤ ᱴᱷᱮᱱ ᱯᱷᱚᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ,<ref name=ht> {{cite news | title = RSS chief upset over Joshi ouster, Modi spared | author = Pradip Kumar Maitra | publisher = Hindustan Times SANJAY JOSHI 9829400528 | url = http://www.hindustantimes.com/india-news/rss-chief-upset-over-joshi-ouster-modi-spared/article1-871033.aspx | archive-url = https://web.archive.org/web/20140424095206/http://www.hindustantimes.com/india-news/rss-chief-upset-over-joshi-ouster-modi-spared/article1-871033.aspx | url-status = dead | archive-date = 24 April 2014 | date = 13 June 2012 }}as pro-Joshi posters appeared in Delhi and some places in Gujarat, Modi made a telephone call to Gadkari, asking the latter to either relieve him from his chief minister’s post or Joshi from the party.</ref> ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱭ ᱚᱸᱰᱚᱠ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱟᱜ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱫᱩᱯᱩᱲᱩᱵ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱭᱚᱠᱠᱚᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱷᱩᱢᱠᱟᱣ ᱮᱢᱟᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name="hindu"> {{cite news | title = Modi has his way, Sanjay Joshi removed | author = B. Muralidhar Reddy and Shoumojit Banerjee | work = [[The Hindu]] | url = http://www.thehindu.com/news/national/article3452704.ece | date = 12 June 2012 }}quote: Mr. Modi has been at loggerheads with Mr. Gadkari after the latter took Mr. Joshi back into the party after six years and tasked him with working out the strategy for the Uttar Pradesh Assembly elections. </ref><ref> {{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-04-04/nagpur/38277109_1_bjp-mlas-narendramodi-nitin-gadkari |archive-url=https://web.archive.org/web/20130430165343/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-04-04/nagpur/38277109_1_bjp-mlas-narendramodi-nitin-gadkari |url-status=dead |archive-date=2013-04-30 |title=Sanjay Joshi on comeback trail? |date=2013-04-04 |work=[[The Times of India]] |access-date=2013-08-02}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱟᱸᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news|author=ET Bureau |url=http://economictimes.indiatimes.com/news/politics/nation/sanjay-joshi-nitin-gadkari-get-another-term/articleshow/13461075.cms |title=Sanjay Joshi, Nitin Gadkari get another term - Economic Times |publisher=Economictimes.indiatimes.com |date=2012-05-25 |access-date=2013-08-02}}</ref> ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱤᱥᱤᱴᱤᱯᱷᱟ ᱮᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱵᱟᱨ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮᱜᱮ, ᱢᱳᱫᱤ ᱫᱚ ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱟᱜ ᱫᱩᱯᱩᱲᱩᱵ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱚᱨᱤᱪᱷᱟᱹᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>[http://www.indianexpress.com/news/modi-gets-his-way-joins-party-meet-after-arch-rival-joshi-forced-to-quit/953279/ http://www.indianexpress.com/news/modi-gets-his-way-joins-party-meet-after-arch-rival-joshi-forced-to-quit/953279/] quote: "I will land in Mumbai at 3:15 pm"</ref> ᱡᱳᱥᱤ ᱥᱟᱶ ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱟᱨ.ᱮᱥ.ᱮᱥ. ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ [[ᱢᱚᱦᱚᱱ ᱵᱷᱟᱜᱽᱣᱚᱛ|ᱢᱳᱦᱚᱱ ᱵᱷᱟᱜᱽᱣᱚᱛ]] ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱜᱮᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name=ht/> ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ, ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱚᱲᱟᱜ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱯᱟᱦᱴᱟ ᱠᱷᱚᱱ z++ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱷᱚᱡᱽ ᱠᱮᱫᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱩᱱᱤ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ ᱠᱷᱟᱛᱨᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱢᱚᱵᱟᱭᱤᱞ ᱯᱷᱚᱱ ᱨᱮ ᱨᱚᱥᱩᱞ ᱠᱷᱟᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱲ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱷᱩᱢᱟᱣ ᱵᱷᱟᱨᱟᱣ ᱪᱷᱤᱛᱤ ᱟᱨ ᱠᱚᱞ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news| url= http://www.indianexpress.com/news/bjps-sanjay-joshi-claims-fresh-threat-to-life-seeks-security-from-chidambaram/972126/| title= BJP's Sanjay Joshi claims fresh threat to life, seeks security from Chidambaram| date= 9 July 2012}}</ref> ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱓ ᱨᱮ, ᱢᱳᱫᱤ ᱫᱚ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ ᱨᱮ ᱵᱟᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱞᱟᱹᱭ ᱠᱮᱫᱟ ᱾<ref name=why>{{cite news| url= http://www.realpolitik.in/index.php?option=com_content&view=article&id=310:why-is-narendra-modi-afraid-of-sanjay-joshi&catid=112:top-stories/| title= Why is Narendra Modi afraid of Sanjay Joshi?| date= 8 May 2013| access-date= 20 February 2025| archive-date= 5 November 2018| archive-url= https://web.archive.org/web/20181105205755/https://realpolitik.in/index.php?option=com_content&view=article&id=310:why-is-narendra-modi-afraid-of-sanjay-joshi&catid=112:top-stories/| url-status= dead}} Modi was convinced that it was Sanjay Joshi who orchestrated his banishment.</ref> ᱢᱳᱫᱤ ᱥᱟᱶ ᱟᱡᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ, ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱟᱨ.ᱮᱥ.ᱮᱥ. ᱜᱩᱴ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱩᱬᱩᱛ [[ᱨᱟᱡᱽᱱᱟᱛᱷ ᱥᱤᱝ]] ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱥᱟᱶ ᱡᱟᱦᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱫᱚ ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱭᱩᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱛᱮ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱩᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱧᱟᱯᱟᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱠᱩᱥᱤᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱨ.ᱮᱥ.ᱮᱥ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱠᱚ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱚᱲᱚ ᱛᱮ ᱥᱚᱝᱜᱚᱴᱷᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾<ref name="hindu"/> ==ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱧᱮᱱᱮᱞ== ===ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ ᱟᱜ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ=== ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱮᱴᱤᱠ ᱮᱞᱞᱤᱭᱟᱱᱥ (ᱮᱱ.ᱰᱤ.ᱮ.) ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ [[ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ]] ᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮᱛ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟᱭ ᱨᱚᱲ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱡᱳᱥᱤ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ [[ᱱᱚᱨᱮᱱᱫᱨᱚ ᱢᱳᱫᱤ]] ᱫᱚ ᱤᱧᱤᱡ ᱟᱹᱭᱩᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/cities/lucknow/pm-modi-is-my-leader-sanjay-joshi/|title = PM Modi is my leader: Sanjay Joshi|date = 13 January 2016}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.abplive.in/india-news/narendra-modi-is-my-leader-sanjay-joshi-75341|title=Narendra Modi is my leader: Sanjay Joshi|date=22 April 2015|access-date=20 February 2025|archive-date=16 March 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170316113139/http://www.abplive.in/india-news/narendra-modi-is-my-leader-sanjay-joshi-75341|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/pm-narendra-modi-is-my-leader-says-ex-bjp-general-secretary-sanjay-joshi/articleshow/47018803.cms|title = PM Narendra Modi is my leader, says ex-BJP General Secretary Sanjay Joshi|newspaper = The Economic Times}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.newsnation.in/article/76465-pm-modi-leader-sanjay-joshi.html|title = PM Modi is my leader, says former BJP General Secretary Sanjay Joshi}}</ref> ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱥᱣᱟᱢᱤ ᱵᱤᱵᱮᱠᱟᱱᱚᱱᱫᱚ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱨᱟᱥᱴᱨᱤᱭᱚ ᱥᱣᱟᱭᱢᱥᱮᱵᱚᱠ ᱥᱚᱝᱜᱷ (ᱟᱨ.ᱮᱥ.ᱮᱥ.) ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱜᱩᱴ ᱨᱟᱥᱴᱨᱤᱭᱚ ᱥᱣᱟᱭᱢᱥᱮᱵᱚᱠ ᱥᱚᱝᱜᱷ ᱟᱨ ᱵᱤ.ᱡᱮ.ᱯᱤ. ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱮᱢᱤᱱᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱟᱹᱭᱩᱨᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱚᱲ ᱟᱛᱮ ᱡᱳᱥᱤ ᱫᱚ ᱢᱳᱫᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱤᱡ ᱟᱹᱭᱩᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱢᱮᱱᱛᱮᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱞᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱭᱳᱜᱟ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱢᱟᱹᱱ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱮᱭ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/modi-un-declares-june-21-as-international-yoga-day/1/406442.html|title=UN declares June 21 as International Yoga Day at Modi's suggestion}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:ᱡᱳᱥᱤ, ᱥᱚᱱᱡᱚᱭ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱖᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ]] 6wwa5yult8ueaiopqcoxfe2eqm6el23 ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ 0 31002 176255 170389 2025-07-11T04:28:39Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176255 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | image = File:Rahul Narwekar.jpeg | alt=ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ (ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ) ᱨᱮ ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ | caption = ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱮ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ (ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ) ᱨᱮ ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ | office = ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱑᱖ ᱟᱹᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ <br/>ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ | governor = *[[ᱵᱷᱚᱜᱚᱛ ᱥᱤᱝ ᱠᱳᱥᱭᱟᱨᱤ]] *[[ᱨᱚᱢᱮᱥ ᱵᱟᱭᱥ]] *[[ᱥᱤ. ᱯᱤ. ᱨᱟᱫᱷᱟᱠᱨᱤᱥᱱᱚᱱ]] | term_start = ᱓ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱒᱒ | term_end = | predecessor = ᱱᱚᱨᱦᱚᱨᱤ ᱥᱤᱛᱟᱨᱟᱢ ᱡᱤᱨᱣᱟᱞ ''(ᱩᱱᱩᱫᱩᱜ)'' | successor = | 1blankname = ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ | 1namedata = *[[ᱮᱠᱱᱟᱛᱷ ᱥᱤᱱᱫᱮ]] ''(᱒᱐᱒᱒-᱒᱐᱒᱔)'' *[[ᱫᱮᱵᱮᱱᱫᱨᱚ ᱯᱷᱟᱰᱱᱟᱵᱤᱥ]] ''(᱒᱐᱒᱔ ᱠᱷᱚᱱ)'' | 2blankname = ᱡᱚᱜᱚ ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ | 2namedata = *[[ᱫᱮᱵᱮᱱᱫᱨᱚ ᱯᱷᱟᱰᱱᱟᱵᱤᱥ]] ''(᱒᱐᱒᱒-᱒᱐᱒᱔)'' *[[ᱚᱡᱤᱛ ᱯᱟᱣᱟᱨ]] ''(᱒᱐᱒᱓ ᱠᱷᱚᱱ)'' *[[ᱮᱠᱱᱟᱛᱷ ᱥᱤᱱᱫᱮ]] ''(᱒᱐᱒᱔ ᱠᱷᱚᱱ)'' | deputy = [[ᱱᱚᱨᱦᱚᱨᱤ ᱥᱤᱛᱟᱨᱟᱢ ᱡᱤᱨᱣᱟᱞ]] (''᱒᱐᱑᱔ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ''') | office1 = [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ]] | term_start1 = ᱒᱐᱑᱙ | term_end1 = | predecessor1 = [[ᱨᱟᱡᱽ ᱠᱮ. ᱯᱩᱨᱳᱦᱤᱛ]] | successor1 = | constituency1 = [[ᱠᱳᱞᱟᱵᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱳᱞᱟᱵᱟ]] | office2 = [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱯᱚᱨᱤᱥᱚᱫᱽ|ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱯᱚᱨᱤᱥᱟᱫᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ]] | term_start2 = ᱒᱐᱑᱔ | term_end2 = ᱒᱐᱑᱙ | constituency2 = ''ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ'' | birth_date = {{birth date and age|df=y|1977|2|11}} | birth_place = [[ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] {{small|(᱒᱐᱑᱙ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱤᱛ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ)}} | otherparty = [[ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] {{small|(᱒᱐᱑᱔–᱒᱐᱑᱙)}}<br/>[[ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱮᱱᱟ]] {{small|(till 2014)}} | spouse = {{marriage|ᱥᱟᱨᱳᱡᱤᱱᱤ ᱱᱟᱭᱤᱠ ᱱᱤᱢᱵᱟᱞᱠᱚᱨ|2012}} | children = ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ | education = ᱵᱮᱪᱞᱚᱨ ᱚᱯᱷ ᱠᱚᱢᱚᱨᱥ<br/>ᱵᱮᱪᱞᱚᱨ ᱚᱯᱷ ᱞᱚᱣ | occupation = ᱩᱠᱤᱞ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ | website = {{url|https://rahulnarwekar.com/}} }} '''ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱟᱵᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱱᱤᱛᱚᱜᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱯᱤᱠᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ (᱔᱔ ᱩᱢᱮᱨ) ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱥᱤᱵᱽᱨᱟᱡᱽ ᱯᱟᱴᱤᱞ (᱔᱒ ᱩᱢᱮᱨ) ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name="Who is Rahul Narwekar, the newly elected Maharashtra assembly speaker?">{{cite news |title=Who is Rahul Narwekar, the newly elected Maharashtra assembly speaker? |url=https://www.freepressjournal.in/mumbai/who-is-rahul-narvekar-the-newly-elected-maharashtra-assembly-speaker |access-date=3 July 2022 |work= |date=3 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220703110747/https://www.freepressjournal.in/mumbai/who-is-rahul-narvekar-the-newly-elected-maharashtra-assembly-speaker |archive-date=3 July 2022 |language=en}}</ref><ref name="BJP's Rahul Narvekar elected Maharashtra Assembly Speaker">{{cite news |last1=The Economic Times |title=BJP's Rahul Narvekar elected Maharashtra Assembly Speaker |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/india/bjps-rahul-narvekar-elected-maharashtra-assembly-speaker/articleshow/92630134.cms |access-date=3 July 2022 |date=3 July 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220703110858/https://economictimes.indiatimes.com/news/india/bjps-rahul-narvekar-elected-maharashtra-assembly-speaker/articleshow/92630134.cms |archive-date=3 July 2022}}</ref> ᱢᱮ ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ]] ᱨᱮ ᱵᱨᱤᱡᱽ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱟᱭᱤᱰᱤᱭᱟᱥ ᱯᱷᱚᱨ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱱᱯᱷᱮᱨᱮᱱᱥ ᱨᱮ ᱨᱚᱲ ᱮᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱠᱮᱢᱵᱽᱨᱤᱡᱽ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱔ ᱢᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱭᱩ.ᱠᱮ. ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱥᱮᱴᱮᱨᱚᱜ ᱫᱚ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱚᱱᱮ ᱠᱩᱞᱤ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web |first1=|title=Maharashtra Legislative Assembly Speaker Rahul Narwekar to leave on 4-day UK tour. |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/maharashtra-legislative-assembly-speaker-rahul-narwekar-to-leave-on-4-day-uk-tour/articleshow/100114843.cms?from=mdr |website=Times of India |publisher=Times of India |access-date=9 August 2023}}</ref><ref>{{cite web |title=Difficult to set firm timeframe but will try to resolve matters at the earliest: Maha Speaker on SC verdict |url=https://www.deccanherald.com/india/difficult-to-set-firm-timeframe-but-will-try-to-resolve-matters-at-the-earliest-maharashtra-speaker-on-sc-verdict-1218422.html |website=deccanherald.com |publisher=Deccan Herald |access-date=9 August 2023}}</ref><ref>{{cite web |title="Difficult To Set Time Frame As...": Maharashtra Speaker After Big Supreme Court Order |url=https://www.ndtv.com/india-news/difficult-to-set-time-frame-as-maharashtra-speaker-after-big-supreme-court-order-4031543 |website=NDTV.com |publisher=NDTV |access-date=9 August 2023}}</ref><ref>{{cite web |title=A day before SC judgement, Narwekar leaves for London saying govt is stable |url=https://www.hindustantimes.com/cities/pune-news/pune-speaker-confident-of-maharashtra-government-s-majority-ahead-of-sc-verdict-on-shiv-sena-mlas-disqualification-101683736757293.html |website=hindustantimes.com |publisher=Hindustan Times}}</ref> ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱮᱠᱷᱱᱟᱛᱷ ᱥᱤᱱᱫᱮ ᱭᱟᱜ ᱛᱩᱞᱩᱡ ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱤᱱᱟ ᱨᱤᱱ ᱑᱖ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱪᱷᱟᱰᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱥᱩᱯᱨᱤᱢ ᱠᱳᱨᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱱᱟᱹᱨᱤ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |last1=Mitra |first1=Anwesha |title=Back Maharashtra politics: What happens if 16 Shiv Sena MLAs are really disqualified? |url=https://www.livemint.com/news/india/maharashtra-politics-what-happens-if-16-shiv-sena-mlas-are-disqualified-11684247757547.html |website=livemint.com |publisher=Livemint |access-date=9 August 2023}}</ref> ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱴᱤᱠᱮᱴ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱟᱵᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱛᱮ ᱡᱤᱛᱟᱹᱣ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ==ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱮᱱ.ᱥᱤ.ᱯᱤ. ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱹᱭᱩᱨᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱢᱨᱟᱡᱮ ᱱᱟᱭᱤᱠ ᱱᱤᱢᱵᱟᱞᱠᱟᱨᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ, ᱥᱩᱨᱮᱥ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱟᱵᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨᱤ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱨᱟᱦᱩᱞ ᱟᱡ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱢᱚᱠᱟᱨᱚᱸᱫᱽ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱯᱚᱨᱤᱥᱚᱫᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱒᱒᱗ ᱮᱞ ᱣᱟᱨᱰ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>[http://www.afternoondc.in/city-news/rahul-narvekar-opts-out-of-mlc-poll-fray-goes-incommunicado/article_105357 Rahul Narwekar opts out of MLC poll fray, goes incommunicado]{{Dead link|date=March 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>[http://www.ndtv.com/elections-news/shiv-sena-leader-rahul-narvekar-joins-ncp-554204 Shiv Sena leader Rahul Narwekar joins NCP]</ref><ref>[http://www.ndtv.com/elections-news/shiv-sena-leader-rahul-narvekar-joins-ncp-to-contest-from-maval-554227 Shiv Sena leader Rahul Narwekar joins NCP, to contest from Maval]</ref><ref>[http://www.dnaindia.com/mumbai/report-rahul-narvekar-says-he-was-victimised-by-shiv-sena-defects-to-ncp-1970084 Rahul Narwekar says he was victimised by Shiv Sena, defects to NCP]</ref><ref>[http://www.dnaindia.com/mumbai/report-shiv-sena-leader-rahul-narvekar-joins-ncp-gets-ticket-from-maval-1970071 Shiv Sena leader Rahul Narwekar joins NCP, gets ticket from Maval]</ref><ref>[http://www.myneta.info/ls2014/candidate.php?candidate_id=3355 My Neta]</ref> ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱵᱟᱵᱟ ᱦᱚᱨᱥᱤᱛᱟ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱯᱷ ᱯᱮᱨᱮᱰ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱴᱤᱠᱮᱴ ᱨᱮ ᱢᱩᱱᱥᱤᱯᱟᱞ ᱠᱚᱨᱯᱚᱨᱮᱥᱚᱱ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web|title=Independent Corporator Joins BJP In Mumbai|date=31 Jan 2017|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/independent-corporator-joins-bjp-in-mumbai/articleshow/56897353.cms}}</ref> ==ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱫᱚ ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱮᱱᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱨᱳᱯᱷᱮᱥᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱮᱱᱟ ᱥᱟᱶ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱞᱳᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱴᱤᱠᱮᱴ ᱵᱟᱝ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱱ ᱠᱷᱟᱱ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱫᱚᱭ ᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |title=Here's all you need to know about Rahul Narvekar, Maharashtra Assembly's newly elected Speaker |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/heres-all-you-need-to-know-about-rahul-narvekar-maharashtra-assemblys-newly-elected-speaker/articleshow/92630499.cms |website=The Economic Times |date=2022-07-03 |access-date=2024-07-03}}</ref> ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱯᱟᱨᱴᱤ (NCP) ᱨᱮᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱚᱵᱚᱞ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮᱭ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱞᱮᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱜᱟᱱ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱑᱖ ᱨᱮ, ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮ, ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] (ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ) ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱟᱵᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱑᱖,᱑᱙᱕ ᱵᱷᱚᱴ (ᱡᱚᱛᱚ ᱛᱮ ᱕᱗,᱔᱒᱐ ᱵᱷᱚᱴ) ᱛᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=Who is Rahul Narwekar? BJP Leader Who Became Maharashtra Speaker After Shiv Sena Split |url=https://news.abplive.com/states/who-is-rahul-narwekar-bjp-leader-who-became-maharashtra-speaker-after-shiv-sena-split-1655700 |website=ABP Live |date=2024-01-10 |access-date=2024-07-03}}</ref> ᱓ ᱡᱩᱞᱟᱭ, ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱔᱕ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨ ᱦᱚᱲ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |title=Who is Rahul Narwekar, newly elected Speaker of Maharashtra Assembly |url=https://www.indiatoday.in/india/story/maharashtra-political-crisis-rahul-narwekar-assembly-speaker-eknath-shinde-shiv-sena-bjp-1969667-2022-07-03 |website=India Today |date=2022-07-03 |access-date=2024-07-03}}</ref> ᱢᱮ ᱒᱐᱒᱓ ᱨᱮ, ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱯᱨᱤᱢ ᱠᱳᱨᱴ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱮᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱓᱔ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱮᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web |title=Supreme Court extends deadline for Maharashtra Speaker Rahul Narwekar to decide disqualification pleas against NCP breakaway MLAs to February 15 |url=https://www.thehindu.com/news/national/supreme-court-extends-deadline-for-maharashtra-speaker-rahul-narwekar-to-decide-disqualification-pleas-against-ncp-breakaway-mlas-to-february-15/article67788278.ece |website=The Hindu |date=2024-01-29 |access-date=2024-07-03}}</ref> ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱟᱵᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱔᱘,᱕᱘᱑ ᱵᱷᱚᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱷᱟᱜᱽ ᱛᱮᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱑,᱓᱘᱙ ᱵᱷᱚᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱖᱘.᱔᱙% (᱘᱑,᱐᱘᱕ ᱵᱷᱚᱴ) ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>https://results.eci.gov.in/ResultAcGenNov2024/ConstituencywiseS13187.htm</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱱᱟᱨᱣᱮᱠᱚᱨ, ᱨᱟᱦᱩᱞ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱯᱚᱨᱤᱥᱟᱫᱽ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱵᱽ ᱥᱮᱱᱟ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱗᱐ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱟᱨᱟᱴᱷᱤ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱑᱙–᱒᱐᱒᱔]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱒᱔–᱒᱐᱒᱙]] 7yci0pmuvz57qya6dcdg1etwmz08z11 ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱞᱟᱭᱤᱱ 0 31188 176277 170127 2025-07-11T04:57:24Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176277 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | box_width = 28em | name = ᱦᱟᱣᱲᱟ–ᱯᱩᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ–ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱞᱟᱭᱤᱱ | color = | logo = | logo_width = | image = Jabalpur stationboard.JPG | image_width = | caption = ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱦᱟᱣᱨᱟ ᱼ ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱬ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ | type = | system = ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ | status = ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ | locale = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]], [[ᱵᱤᱦᱟᱨ]],<br/> [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], [[ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ]] | start = {{stnlnk|ᱦᱟᱣᱲᱟ}} | end = [[ᱪᱷᱚᱛᱨᱟᱯᱚᱛᱤ ᱥᱤᱵᱟᱡᱤ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱞ|ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱥᱤᱮᱥᱴᱤ]] | stations = | routes = | daily_ridership = | open = ᱑᱘᱗᱐ | close = | owner = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞ]] | operator = [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ]], [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ]], [[ᱠᱚᱧᱮ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱚᱧᱮ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ]], [[ᱯᱟᱪᱮ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱯᱟᱪᱮ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ]], [[ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] | character = | depot = [[ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]], {{stnlnk|ᱵᱷᱩᱥᱚᱵᱚᱞ}}, [[ᱤᱴᱟᱨᱥᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]], {{stnlnk|ᱠᱟᱴᱱᱤ}} | stock = | linelength = ᱒᱐᱐᱔ ᱠᱷᱚᱱ ᱒,᱑᱖᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑,᱓᱔᱒ ᱢᱤᱞ) ᱒᱐᱐᱔ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱓,᱑᱔᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑,᱓᱓᱓ ᱢᱤᱞ) | tracklength = | tracks = [[ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ-ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] ᱟᱨ [[ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ (ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱥᱟᱵᱽ ᱟᱨᱵᱟᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ)|ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱥᱤᱹᱮᱥᱹᱴᱤᱹ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] ᱨᱮ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ <br/> [[ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱠᱳᱰ]] ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ, [[ᱜᱟᱭᱟ-ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱫᱤᱱ ᱫᱮᱭᱟᱞ ᱩᱯᱚᱫᱷᱭᱟᱭ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]], [[ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱫᱤᱱ ᱫᱮᱭᱟᱞ ᱩᱯᱚᱫᱷᱭᱟᱭ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ-ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] ᱟᱨ [[ᱵᱷᱩᱥᱟᱣᱚᱞ-ᱠᱚᱞᱭᱟᱬ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] <br/> [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ-ᱜᱟᱭᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]], [[ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ-ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] ᱟᱨ [[ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ-ᱵᱷᱩᱥᱟᱣᱚᱞ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ | gauge = {{track gauge|1676mm|allk=on}} | old_gauge = | minradius = | racksystem = | electrification = ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ | speed = up to {{convert|130|km/h|abbr=on}} | elevation = Lowest at {{stnlnk|ᱦᱟᱣᱲᱟ}} {{convert|8|m|ft}} (approx). Highest at Thull Ghats {{convert|1849|ft|m}} (approx) | website = [http://www.indianrail.gov.in/enquiry/StaticPages/StaticEnquiry.jsp?StaticPage=index.html] | map = {{ᱦᱟᱣᱲᱟ–ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ–ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱞᱟᱭᱤᱱ}} | map_state = collapsed }} '''ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱞᱟᱭᱤᱱ''', (ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱫᱚ '''ᱦᱟᱣᱲᱟ–ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ–ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ)''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ (ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱫᱚ ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ) ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱟᱨ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱑᱖᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱡᱤᱞᱤᱧ (᱑᱓᱔᱐ ᱢᱟᱭᱤᱞ) ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱑᱘᱗᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱥᱮᱵᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱒,᱑᱔᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑,᱓᱓᱐ ᱢᱤᱞ) ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱚ== ᱰᱷᱮᱨ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ: # [[ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱜᱨᱮᱸᱰ ᱠᱳᱨᱰ]] # [[ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ-ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ-ᱜᱟᱭᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱜᱟᱭᱟ-ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱫᱤᱱ ᱫᱮᱭᱟᱞ ᱩᱯᱚᱫᱷᱭᱟᱭ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱫᱤᱱ ᱫᱮᱭᱟᱞ ᱩᱯᱚᱫᱷᱭᱟᱭ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ-ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱫᱤᱱ ᱫᱮᱭᱟᱞ ᱩᱯᱚᱫᱷᱭᱟᱭ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ-ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ-ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ-ᱵᱷᱩᱥᱟᱣᱚᱞ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱵᱷᱩᱥᱟᱣᱚᱞ-ᱠᱚᱞᱭᱟᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ (ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱥᱟᱵᱽ ᱟᱨᱵᱟᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ)|ᱠᱚᱞᱭᱟᱱ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱥᱤ.ᱮᱥ.ᱴᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱫᱚ ᱑᱖ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱑᱘᱕᱓ ᱨᱮ ᱵᱚᱢᱵᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱷᱟᱱᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱘᱕᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ, ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱮᱱᱤᱱᱥᱩᱞᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱢᱵᱮ-ᱴᱷᱟᱱᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱭᱟᱱ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱘᱕᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱯᱟᱞᱟᱥᱫᱷᱟᱨᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱠᱷᱳᱯᱳᱞᱤ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱵᱷᱩᱥᱟᱵᱚᱞ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱘᱖᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱯᱩᱱᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱘᱖᱓ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ, [[ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱢᱩᱬ ᱞᱟᱭᱤᱱ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱑᱘᱖᱕ ᱨᱮ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱫᱚ ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ ᱨᱮ ᱭᱚᱢᱩᱱᱟ ᱨᱮ ᱯᱚᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱘᱖᱖ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱵᱷᱩᱥᱟᱵᱚᱞ-ᱠᱷᱚᱸᱰᱣᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱡᱤ.ᱟᱭᱤ.ᱯᱤ.ᱟᱨ. ᱦᱚᱸ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱡᱩᱱ ᱑᱘᱖᱗ ᱨᱮ ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ-[[ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ]] ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱗ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱘᱗᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱛᱷᱩᱞ ᱜᱷᱟᱴ ᱨᱮ ᱡᱤ.ᱟᱭᱤ ᱯᱤ.ᱟᱨ. ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱤᱴᱟᱨᱥᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱤ.ᱟᱭᱤ.ᱟᱨ. ᱴᱨᱮᱠ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url=http://www.irfca.org/faq/faq-hist.html| title=IR History: Early Days – I| work=Chronology of railways in India, Part 2 (1832–1865)| access-date = 27 October 2012 }}</ref><ref>{{cite web| url=http://www.irfca.org/faq/faq-history2.html| title=IR History: Early Days – II| work=Chronology of railways in India, Part 2 (1870–1899)| access-date = 27 October 2012 }}</ref> [[ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] ᱫᱚ ᱑᱘᱘᱗ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱪᱷᱚᱛᱤᱥᱜᱚᱲ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱤᱞᱟᱥᱯᱩᱨ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ]] ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱛᱮ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱚᱢ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url=http://railwaysofraj.blogspot.in/2011/08/number-1-down-mail.html| title=Number 1 Down Mail| publisher=Railways of the Raj| access-date= 19 February 2012 }}</ref> [[ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱢᱩᱬ ᱞᱟᱭᱤᱱ]] ᱨᱮ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱢᱩᱬ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱑ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱘᱙᱑ ᱨᱮ ᱢᱟᱞ ᱥᱮᱵᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.ser.indianrailways.gov.in/view_section.jsp?lang=0&id=0,1 |title=Major Events in the Formation of S.E. Railway |publisher=South Eastern Railway |access-date=19 February 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130401151628/http://www.ser.indianrailways.gov.in/view_section.jsp?lang=0&id=0%2C1 |archive-date=1 April 2013 |df=dmy-all }}</ref> ᱑᱙᱐᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮᱡ ᱜᱮ [[ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ]] ᱫᱚ ᱯᱟᱪᱮ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱨᱮᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱫᱚ [[ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱡᱩᱞᱥ ᱵᱷᱚᱨᱱᱮ ᱟᱜ ''ᱟᱨᱟᱣᱩᱱᱰ ᱫᱟ ᱣᱟᱨᱞᱰ ᱤᱱ ᱟᱭᱤᱴᱤ ᱰᱮ'' ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱱᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮ, ᱣᱟᱭᱥᱟᱨᱟᱭ ᱞᱚᱨᱰ ᱢᱮᱭᱳ ᱫᱚ "ᱱᱚᱣᱟ ᱜᱚᱴᱟ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱡᱮ, ᱡᱩᱫᱤ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ, ᱡᱚᱛᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱮᱴᱣᱟᱨᱠ ᱛᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱢᱟ ᱾" ==ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱠᱮᱥᱚᱱ== ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱑᱙᱗᱖ ᱨᱮ, ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ-ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱰᱟᱦᱟᱨ (ᱜᱨᱟᱱᱰ ᱠᱚᱨᱰ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ), ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱴᱨᱟᱸᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱮᱥᱤ ᱴᱨᱮᱠᱥᱚᱱ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱛᱮ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱴᱟᱨᱥᱤ-ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ-ᱟᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱞ ᱵᱚᱡᱮᱴ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱚᱛᱚ ᱦᱚᱨ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱟᱨᱪ ᱒᱐᱒᱐ ᱨᱮ, ᱠᱟᱴᱱᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱚᱛᱱᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱦᱚᱸ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱛᱮ ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/allahabad/now-mumbai-howrah-train-route-via-prayagraj-fully-electrified/articleshow/76696820.cms|title = Now Mumbai-Howrah train route via Prayagraj fully electrified &#124; Allahabad News - Times of India|website = [[The Times of India]]}}</ref> ==ᱥᱯᱤᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱢᱟᱹ== ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱟᱨ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱠᱳᱨᱰ (ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱥᱟᱶ ᱠᱚᱢᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ 'ᱮ' ᱠᱞᱟᱥ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱞᱟᱥᱤᱯᱷᱟᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱴᱨᱮᱱ ᱠᱚ ᱑᱖᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱯᱤᱪᱷᱤ (᱙᱙ ᱢᱤᱞ ᱯᱤᱪᱷᱤ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱛᱮ ᱥᱮᱱ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱜᱟᱱ ᱥᱮᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱑᱒᱐-᱑᱓᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱯᱤᱪᱷᱤ (᱗᱕-᱘᱑ ᱢᱤᱞ ᱯᱤᱪᱷᱤ) ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱮ ᱥᱮᱱ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱷᱩᱥᱟᱣᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱦᱚᱸ 'ᱮ' ᱠᱞᱟᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱩᱫᱩᱜ== ᱮᱴᱟᱜ ᱜᱷᱚᱴᱚᱱ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ, ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱫᱚ ᱯᱷᱨᱟᱱᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱡᱩᱞᱥ ᱵᱷᱚᱨᱱᱮ ᱟᱜ "ᱟᱨᱟᱣᱩᱱᱰ ᱫ ᱣᱟᱨᱞᱰ ᱤᱱ ᱮᱭᱴᱴᱤ ᱰᱮᱡᱽ"ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱚᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱮᱢᱟᱫᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.gracesguide.co.uk/Great_Indian_Peninsula_Railway |title = Great Indian Peninsula Railway | publisher= Grace's Guide|work=British Industrial History | access-date = 2013-03-28 }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{DEFAULTSORT:ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱯᱨᱚᱨᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ-ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱞᱟᱭᱤᱱ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱩᱥᱟᱜᱟᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] 5b67qktvxpar49f8eqm9xf7qkg23ox4 ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ 0 31189 176296 170144 2025-07-11T06:37:29Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176296 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | box_width = 28em | name = ᱦᱟᱣᱲᱟ–ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ | color = blue | logo = <!-- Do NOT place a non-free image here without complying with WP:NFCC #10c --> | logo_width = 100 px | image = (Kolkata - Haldibari) Intercity Express route map.png | image_width = | caption = ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱱᱚᱠᱥᱟ | type = | system = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞ]] | status = {{color|green|ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ}} | locale = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | start =•[[ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]] (ᱮᱛᱚᱢ) | end =•[[ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]] (ᱠᱚᱧᱮ) | stations = ᱑᱒᱒ | routes = | daily_ridership = | open = ᱑᱙᱗᱑ | close = | owner = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞ]] | operator = # [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞ]] # [[ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱯᱷᱨᱚᱱᱴᱤᱭᱟᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱯᱷᱨᱚᱱᱴᱤᱭᱟᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] | character = | depot = | stock = | linelength = * [[ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱦᱟᱣᱲᱟ]] - [[ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ]]: {{cvt|564|km|mi}} * [[ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ]] - [[ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ]]: {{cvt|573|km|mi}} | tracklength = | tracks = * '''᱒\᱔\᱖''' # [[ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱦᱟᱣᱲᱟ]] - [[ᱪᱚᱱᱫᱚᱱᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱪᱚᱱᱫᱚᱱᱯᱩᱨ]](᱐-᱓᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ): '''᱔''' ᱴᱨᱮᱠ ᱠᱚ # [[ᱪᱚᱱᱫᱚᱱᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱪᱚᱱᱫᱚᱱᱯᱩᱨ]] - [[ᱥᱟᱠᱛᱤᱜᱟᱲ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱥᱟᱠᱛᱤᱜᱟᱲ]](᱓᱘-᱘᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ): '''᱓''' ᱴᱨᱮᱠ ᱠᱚ # [[ᱥᱟᱠᱛᱤᱜᱟᱲ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱥᱟᱠᱛᱤᱜᱟᱲ]] - [[ᱠᱷᱟᱱᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱠᱷᱟᱱᱟ]] (᱘᱑-᱑᱐᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ): '''᱔''' ᱴᱨᱮᱠ ᱠᱚ # [[ᱠᱷᱟᱱᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱠᱷᱟᱱᱟ]] - [[ᱥᱟᱭᱱᱛᱷᱤᱭᱟ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱥᱟᱭᱱᱛᱷᱤᱭᱟ]] (᱑᱐᱖-᱑᱗᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ): '''᱒''' ᱴᱨᱮᱠ ᱠᱚ # [[ᱥᱟᱭᱱᱛᱷᱤᱭᱟ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱥᱟᱭᱱᱛᱷᱤᱭᱟ]] - [[ᱢᱩᱨᱟᱨᱟᱭ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱢᱩᱨᱟᱨᱟᱭ]] (᱑᱗᱗-᱒᱓᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ): '''᱓''' ᱴᱨᱮᱠ ᱠᱚ # [[ᱢᱩᱨᱟᱨᱟᱭ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱢᱩᱨᱟᱨᱟᱭ]] - [[ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ]] (᱒᱓᱖-᱕᱖᱔ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ): '''᱒''' ᱴᱨᱮᱠ ᱠᱚ | gauge = {{Track gauge|5ft6in|lk=on}} ᱵᱳᱨᱰ ᱜᱮᱡᱽ | old_gauge = | minradius = | racksystem = | electrification = ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ (᱙ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱒᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ) | speed = 130kmph (max) | elevation = | website = | map = {{ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ|inline=1}} | map_state = collapsed }} '''ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ''' ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮ [[ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]] ᱠᱷᱚᱱ [[ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ]] ᱛᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱟᱨ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱛᱮ ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱟᱭᱦᱟᱴᱤ-ᱵᱩᱱᱰᱮᱞ ᱞᱤᱸᱠ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱨᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱥ ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ ᱠᱷᱚᱱ ᱴᱨᱮᱱ ᱠᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱛᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱮᱢᱟᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱵᱚᱨᱦᱟᱨᱣᱟ-ᱟᱡᱤᱢᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱠᱚᱛᱣᱟ ᱞᱩᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱟ ᱾ ᱟᱭᱢᱟ ᱴᱨᱮᱱ ᱠᱚ {{stnlnk|ᱦᱟᱣᱲᱟ}} ᱟᱨ {{stnlnk|ᱱᱟᱶᱟ ᱯᱷᱚᱨᱚᱠᱠᱟ}} ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ {{stnlnk|ᱟᱡᱤᱢᱜᱚᱸᱡᱽ}} ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱟ ᱾ ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱟᱨ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱢᱩᱬ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱚ== {| class=wikitable |- ! ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱳᱰ!! ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢ !! ᱡᱤᱞᱤᱧ (ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ) |- | HWH || '''ᱦᱟᱣᱲᱟ''' || ᱐᱐ |- | BWN || ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ || ᱙᱓ |- | BHP || ᱵᱳᱞᱯᱩᱨ ᱥᱟᱱᱛᱤᱱᱤᱠᱮᱛᱚᱱ || ᱑᱔᱕ |- | RPH || '''ᱨᱟᱢᱯᱩᱨᱦᱟᱴ ᱡᱚᱝ'''|| ᱒᱐᱕ |- | NFK || ᱱᱤᱭᱩ ᱯᱷᱚᱨᱚᱠᱠᱟ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ || ᱒᱙᱔ |- | MLDT || '''ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱴᱟᱣᱩᱱ''' || ᱓᱒᱙ |- | BOE || ᱵᱟᱨᱥᱳᱭ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ || ᱔᱑᱙ |- | KNE || ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ || ᱔᱗᱗ |- | NJP || '''ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ''' || ᱕᱖᱔ |} ==ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱚ== ᱕᱖᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱓᱔᱙ ᱢᱟᱭᱤᱞ) ᱟᱹᱰᱤ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱴᱨᱟᱸᱠ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ: # [[ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱢᱩᱬ ᱞᱟᱭᱤᱱ|ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱵᱟᱱᱫᱮᱞ-ᱠᱚᱴᱣᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱵᱟᱨᱦᱟᱨᱣᱟ-ᱟᱡᱤᱢᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱠᱚᱴᱣᱟ ᱞᱩᱯ]] # [[ᱵᱟᱨᱥᱳᱭ-ᱱᱤᱭᱩ ᱯᱷᱚᱨᱚᱠᱠᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] # [[ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ-ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ|ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ, ᱴᱷᱟᱠᱩᱨᱜᱚᱸᱡᱽ ᱟᱨ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱚ]] ==ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱟᱜ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ== ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱠᱚᱧᱮ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱘᱗᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱨᱮᱞ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱵᱟᱨ ᱞᱩᱯ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱞᱩᱯ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱟᱶ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ (ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ) ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱚᱫᱽᱢᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱫᱟᱢᱩᱠᱰᱮ ᱜᱷᱟᱴ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱑᱘᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱰᱷᱚᱝᱜᱟ ᱨᱮ ᱜᱟᱰᱟ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱪᱚᱠᱨᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱧᱮ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱓᱓᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱤᱴᱚᱨ-ᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱯᱚᱫᱽᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱥᱟᱨᱜᱷᱟᱴ ᱫᱚ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱰᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name=njp>{{cite web| url = http://www.irfca.org/docs/rinbad-siliguri.html|title = India: the complex history of the junctions at Siliguri and New Jalpaiguri | publisher= IRFCA|access-date = 2011-11-12 }}</ref> ᱯᱚᱫᱽᱢᱟ ᱨᱮ ᱑.᱘᱔᱙ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑.᱑᱔᱙ ᱢᱤᱞ) ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱦᱟᱨᱰᱤᱝ ᱵᱨᱤᱡᱽ ᱑᱙᱑᱒ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱫᱟᱨᱥᱱᱟ ᱟᱨ ᱯᱟᱨᱵᱚᱛᱤᱯᱩᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱵᱨᱚᱰ-ᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱯᱟᱠᱥᱮ ᱟᱨ ᱵᱷᱮᱨᱟᱢᱟᱨᱟ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite book |last=Chowdhury |first=Sifatul Quader |year=2012 |chapter=Hardinge Bridge |chapter-url=http://en.banglapedia.org/index.php?title=Hardinge_Bridge |editor1-last=Islam |editor1-first=Sirajul |editor1-link=Sirajul Islam |editor2-last=Jamal |editor2-first=Ahmed A. |title=Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh |edition=Second |publisher=[[Asiatic Society of Bangladesh]]}}</ref> ᱑᱙᱒᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱢᱤᱴᱚᱨ-ᱜᱮᱡᱽ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱵᱨᱚᱰ-ᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱞᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱱᱚᱝᱠᱟ ᱛᱮ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ-ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱦᱚᱨ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱕᱒᱙ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱓᱒᱙ ᱢᱤᱞ) ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱵᱨᱚᱰ-ᱜᱮᱡᱽ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=njp/> ᱑᱙᱔᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱱᱚᱝᱠᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ:<br /> ᱐ {{stnlnk|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ}}<br /> ᱒᱓ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱔ ᱢᱤᱞ) {{stnlnk|ᱵᱟᱨᱨᱟᱠᱯᱩᱨ}}<br /> ᱓᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱔ ᱢᱤᱞ){{stnlnk|ᱱᱟᱭᱦᱟᱴᱤ}}<br /> ᱗᱔ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱔᱖ ᱢᱤᱞ) {{stnlnk|ᱨᱟᱱᱟᱜᱷᱟᱴ}}<br /> ᱑᱖᱙ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱐᱕ ᱢᱤᱞ) [[ᱵᱷᱮᱨᱟᱢᱟᱨᱟ ᱩᱯᱟᱡᱤᱞᱟ|ᱵᱷᱮᱨᱟᱢᱟᱨᱟ]]–[[ᱦᱟᱨᱰᱤᱝ ᱵᱨᱤᱡᱽ]]<br /> ᱒᱒᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱔᱐ ᱢᱤᱞ) {{stnlnk|ᱤᱥᱣᱟᱨᱰᱤ}}<br /> ᱒᱘᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱗᱘ ᱢᱤᱞ) {{stnlnk|ᱥᱟᱱᱛᱟᱦᱟᱨ}}<br /> ᱓᱔᱒ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱑᱓ ᱢᱤᱞ) {{stnlnk|ᱦᱤᱞᱤ}}<br /> ᱓᱘᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱔᱐ ᱢᱤᱞ) [[ᱯᱟᱨᱟᱵᱽᱛᱤᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱯᱟᱨᱟᱵᱽᱛᱤᱯᱩᱨ]]<br /> ᱔᱓᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱗᱐ ᱢᱤᱞ) [[ᱱᱤᱞᱯᱷᱟᱢᱟᱨᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱩᱯᱡᱤᱞᱟ|ᱱᱤᱞᱯᱷᱟᱢᱟᱨᱤ]]<br /> ᱔᱖᱔.᱔ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱘᱘.᱖) {{stnlnk|ᱦᱟᱞᱫᱤᱵᱟᱨᱤ}}<br /> ᱔᱘᱙ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱓᱐᱔ ᱢᱤᱞ){{stnlnk|ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ||ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ}}<br /> ᱕᱒᱙ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱓᱒᱙ ᱢᱤᱞ) [[ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱴᱟᱣᱩᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ]] ᱾ ==ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ== ᱑᱙᱔᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ-ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ, ᱱᱤᱛᱚᱜᱟᱜ [[ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ]] ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱨᱮᱞ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱟᱣᱟ ᱡᱚᱱᱚᱲ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱪᱷᱩᱴᱟᱹᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱜᱟᱝ ᱱᱟᱹᱭ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱵᱨᱤᱡᱽ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱥᱟᱦᱮᱵᱽᱜᱚᱸᱡᱽ ᱞᱩᱯ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱠᱨᱤᱜᱩᱲᱤ ᱜᱷᱟᱴ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱰᱷᱚᱝᱜᱟ ᱛᱮ ᱜᱟᱝ ᱱᱟᱹᱭ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱱᱤᱦᱟᱨᱤ ᱜᱷᱟᱴ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ {{stnlnk|ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ||ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ}} ᱟᱨ {{stnlnk|ᱵᱟᱨᱥᱳᱭ}} ᱠᱷᱚᱱ {{stnlnk|ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ}} ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱮᱡᱽ ᱟᱨ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱛᱮ ᱱᱮᱨᱳ ᱜᱮᱡᱽ ᱾<ref>{{cite web| url = http://goethals1907-2007.blogspot.com/2007_10_01_archive.html |title = my school i wish |work = Madhyamgram Re-visited after 15 years |access-date = 2011-01-23 }}</ref> ᱑᱙᱔᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱ ᱾<ref name=njp/> ᱑᱙᱖᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱨᱮ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱯᱷᱚᱨᱠᱠᱟ ᱵᱮᱨᱟᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ, ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱵᱨᱚᱰᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮᱞ ᱞᱤᱸᱠ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ {{stnlnk|ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ||ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ}}, ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱵᱨᱚᱰ-ᱜᱮᱡᱽ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name=njp/> ᱑᱙᱕᱙ ᱟᱨ ᱑᱙᱖᱓ ᱥᱟᱞ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ [[ᱜᱟᱝᱱᱟᱹᱭ|ᱜᱟᱝ ᱱᱟᱹᱭ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱡᱩᱨᱤᱭᱟᱜᱷᱟᱴ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱓᱗ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱓ ᱢᱤᱞ) ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱑,᱖᱗᱖ ᱢᱤᱞᱤᱢᱤᱴᱚᱨ (᱕ ᱯᱷᱤᱴ ᱖ ᱤᱸᱪ) ᱟᱨ ᱕ ᱯᱷᱤᱴ ᱖ ᱤᱸᱪ (᱑,᱖᱗᱖ ᱢᱤᱞᱤᱢᱤᱴᱚᱨ) ᱵᱨᱚᱰᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite book| url = https://books.google.com/books?id=v21-4YYgocUC&q=Muri-Chandrapura+line&pg=PA60 |title = Transport Geography of India: Commodity Flow and the Regional Structure of Indian Economy| work= page 60|last= Moonis Raza & Yash Aggarwal|year = 1986|publisher= Concept Publishing Company, A-15/16 Commercial Block, Mohan Garden, New Delhi – 110059| isbn = 81-7022-089-0|access-date = 2 May 2013}}</ref> ᱒,᱒᱔᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱗,᱓᱕᱐ ᱯᱷᱤᱴ) ᱩᱥᱩᱞ ᱯᱷᱚᱨᱚᱠᱠᱟ ᱵᱮᱨᱟᱡᱽ [[ᱜᱟᱝᱱᱟᱹᱭ|ᱜᱟᱝ ᱱᱟᱹᱭ]] ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱞ-ᱥᱟᱶᱛᱮ-ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱯᱚᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱨᱮᱞ ᱯᱚᱞ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱛᱮ [[ᱵᱚᱨᱦᱟᱨᱣᱟ-ᱟᱡᱤᱢᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱠᱚᱴᱣᱟ ᱞᱩᱯ]] ᱫᱚ {{stnlnk|ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱴᱟᱣᱩᱱ}}, ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite book|last1=Salman|first1=Salman M. A.|last2=Uprety|first2=Kishor|title=Conflict and cooperation on South Asia's international rivers: a legal perspective |url=https://books.google.com/books?id=8GEr4fyDbqgC&pg=PA135|access-date= 2011-07-05|year=2002|publisher=World Bank Publications|isbn=978-0-8213-5352-3|pages=135–136}}</ref> ==ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱱᱟᱣᱟ ᱜᱟᱶᱛᱟ== ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱦᱤᱢᱟᱞᱚᱭᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱑᱘᱘᱑ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱱᱮᱨᱳ-ᱜᱮᱡᱽ (᱒ ᱯᱷᱤᱴ) ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱛᱤᱥᱛᱟ ᱜᱷᱟᱹᱴᱤ ᱨᱮ ᱜᱤᱞᱮ ᱠᱳᱞᱟ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ [[ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ]] ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=njp/> ᱑᱙᱔᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱰᱤ ᱱᱮᱨᱳ-ᱜᱮᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱴᱚᱨ-ᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱮᱨᱳ-ᱜᱮᱡᱽ ᱛᱤᱥᱛᱟ ᱜᱷᱟᱹᱴᱤ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱥᱟᱶ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱟᱥᱟᱢ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱢᱤᱴᱚᱨ-ᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱴᱟᱣᱩᱱ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ, ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾<ref name=njp/> ᱵᱨᱚᱰ-ᱜᱮᱡᱽ ᱥᱤᱥᱴᱮᱢ ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱷᱟᱹᱞᱟᱹᱭ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱱᱮᱨᱳ ᱜᱮᱡᱽ ᱰᱤ.ᱮᱪ.ᱟᱨ. ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name=njp/> ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ-ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ ᱢᱤᱴᱚᱨ-ᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ-ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ ᱢᱤᱴᱚᱨ-ᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱤᱴᱚᱨ-ᱜᱮᱡᱽ ᱴᱨᱮᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱵᱨᱚᱰ-ᱜᱮᱡᱽ ᱴᱨᱮᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name=njp/> ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ-ᱦᱚᱞᱫᱤᱵᱟᱲᱤ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱟᱨᱰᱤᱝ ᱵᱨᱤᱡᱽ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱵᱨᱚᱰ-ᱜᱮᱡᱽ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ-ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱴᱨᱮᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱙᱔᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱴᱨᱟᱝᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱴᱨᱮᱠ ᱜᱮ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱮᱡᱽ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱔᱐ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱵᱨᱚᱰ ᱜᱮᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱮᱡᱽ ᱛᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱵᱨᱚᱰᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱮᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱨᱚᱰᱜᱮᱡᱽ ᱛᱮ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱦᱚᱞᱫᱤᱵᱟᱲᱤ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ]] ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱟᱥᱟᱢ ᱡᱚᱱᱚᱲ== ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱤᱥᱴᱮᱢ ᱫᱚ ᱑᱙᱔᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref name=njp/> ᱟᱥᱟᱢ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ, ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ ᱫᱚ ᱯᱷᱚᱠᱤᱨᱜᱨᱟᱢ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱡᱚᱲᱟᱣᱟᱜ ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱞ ᱞᱤᱸᱠ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱫᱚ ᱒᱖ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱔᱘ ᱨᱮ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱒᱒᱙ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱵᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱦᱤᱢᱟᱞᱚᱭᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱷᱤᱛᱤᱨ ᱨᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱮᱡ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱥᱳᱭ ᱨᱮ ᱮᱛᱚᱢᱼᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱱᱮᱴᱣᱟᱨᱠ ᱨᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱵᱳᱠ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱤᱥᱛᱟ ᱵᱷᱮᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱟᱯᱱᱟᱨ ᱠᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱠᱮᱫᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱤᱸᱠ ᱫᱚ ᱯᱮᱭᱟ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱚᱭ ᱡᱚᱲᱟᱣᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ - ᱛᱤᱥᱛᱟ, ᱛᱚᱨᱥᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱠᱳᱥ ᱾ ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱱᱚᱠᱥᱚᱞᱵᱟᱲᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱓᱑ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱔᱘ ᱨᱮ, ᱱᱚᱠᱥᱚᱞᱵᱟᱲᱤ-ᱱᱤᱭᱩ ᱵᱟᱜᱽᱨᱟᱠᱳᱴ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱒᱖ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱕᱐ ᱨᱮ, ᱢᱟᱫᱟᱨᱤᱦᱟᱴ-ᱦᱟᱥᱤᱢᱟᱨᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱒᱕ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱔᱙ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱟᱞᱤᱯᱩᱨᱫᱩᱣᱟᱨ-ᱯᱷᱚᱠᱤᱨᱜᱨᱟᱢ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱒᱖ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱕᱐ ᱨᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱗᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱟᱣᱟ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱟᱨ ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱱᱟᱣᱟ ᱵᱨᱚᱰᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱨᱚᱣᱱᱤ-ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ ᱛᱮᱭᱟᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.topnews.in/electrification-barauni-katihar-guwahati-railway-section-rs-506-crore-219338 |title= Electrification of Barauni–Katihar–Guwahati railway section at Rs. 506 crore | publisher= Top News |date=7 February 2008|access-date = 2011-11-12 }}</ref> ==ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱚ== ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ-ᱵᱟᱨᱥᱳᱭ-ᱨᱟᱭᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱨᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱯᱩᱨ-ᱫᱤᱱᱟᱡᱽᱯᱩᱨ-ᱯᱚᱨᱵᱚᱛᱤᱯᱩᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ {{stnlnk|ᱨᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱯᱩᱨ}} ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱜᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱨᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱯᱩᱨ-ᱵᱤᱨᱳᱞ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱜᱤ ᱜᱮ ᱵᱚᱸᱫᱽ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱮᱫ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱨᱮᱠ ᱫᱚ ᱵᱨᱚᱰ ᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ ᱥᱮᱫ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.nitdb.org/Ex_Sum_Singhabad-Rohanpur_Route.pdf | title = Executive Summary | access-date = 2011-11-12 | archive-url = https://web.archive.org/web/20120426032103/http://www.nitdb.org/Ex_Sum_Singhabad-Rohanpur_Route.pdf | archive-date = 26 April 2012 | url-status = dead }}</ref> ᱢᱟᱨᱮ ᱢᱟᱞᱫᱟ-ᱨᱟᱡᱽᱥᱟᱦᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮ {{stnlnk|ᱥᱤᱝᱜᱷᱟᱵᱟᱫᱽ}} ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟᱫᱮᱥ ᱫᱚ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ ᱨᱚᱦᱚᱱᱯᱩᱨ-ᱥᱤᱱᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱯᱟᱨᱚᱢ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱨᱵᱽᱨᱚᱠ ᱮᱢᱚᱜ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://news.priyo.com/business/2011/07/11/bangladesh-export-nepal-thru-i-31397.html | title = Bangladesh export to Nepal thru India resumes tomorrow | publisher = Priyo Internet Life | access-date = 2011-11-12 | url-status = dead | archive-url = https://web.archive.org/web/20120406181147/http://news.priyo.com/business/2011/07/11/bangladesh-export-nepal-thru-i-31397.html | archive-date = 6 April 2012 | df = dmy-all }}</ref> ᱘᱗.᱒᱖ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱕᱔.᱒᱒ ᱢᱤᱞ) ᱡᱤᱞᱤᱧ {{stnlnk|ᱮᱠᱞᱚᱠᱷᱤ}}-{{stnlnk|ᱵᱟᱞᱩᱨᱜᱷᱟᱴ}} ᱵᱨᱚᱰ-ᱜᱮᱡᱽ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=6114 |title = Opening of Eklakhi–Balurghat new line | publisher= Press Information Bureau| access-date = 2011-12-01 }}</ref> ᱒᱐᱑᱐-᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱨᱮᱞ ᱵᱚᱡᱮᱴ ᱨᱮ ᱦᱤᱞᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮᱠᱞᱚᱠᱷᱤᱼᱵᱟᱞᱩᱨᱜᱷᱟᱴ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱠᱥᱴᱮᱱᱥᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.thehindubusinessline.com/todays-paper/tp-logistics/article985043.ece|title = Railway projects galore for Bengal | work=The Hindu Business Line|date=26 February 2010 | access-date = 2011-12-10 }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱚᱨᱦᱟᱨᱣᱟ-ᱟᱡᱤᱢᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱠᱚᱴᱣᱟ ᱞᱩᱯ ᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ ᱾ ==ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱠᱮᱥᱚᱱ== ᱜᱚᱴᱟ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱙ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱒᱐ ᱨᱮ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱠ ᱤᱱᱡᱤᱱ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱯᱟᱥᱮᱱᱡᱚᱨ ᱥᱮᱵᱟ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.indianrailways.gov.in/railwayboard/uploads/directorate/planning/downloads/vision_2020_blue_050411.pdf |title=Vision 2020 - A Blueprint for Railway Electrification Programme |publisher=Indian Railways |access-date=2011-04-04 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120710212957/http://www.indianrailways.gov.in/railwayboard/uploads/directorate/planning/downloads/vision_2020_blue_050411.pdf |archive-date=10 July 2012 |df=dmy-all }}</ref> <ref>{{cite web|url=http://www.core.indianrailways.gov.in/view_section.jsp?lang=0&id=0,294,302,532 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110314144929/http://www.core.indianrailways.gov.in/view_section.jsp?lang=0&id=0%2C294%2C302%2C532 |url-status=dead |archive-date=14 March 2011 |title=Brief on Railway Electrification |publisher=Central Organisation for Railway Electrification [CORE] |access-date=2012-09-19 }}</ref> ==ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ== ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱴᱨᱮᱱ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ: # [[ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱵᱚᱱᱫᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱟᱣᱟ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱵᱚᱱᱫᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ-ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱮᱥᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱮᱥᱤ ᱥᱩᱯᱚᱨᱯᱷᱟᱥᱴ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱢᱮᱞ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱥᱩᱯᱚᱨᱯᱷᱟᱥᱴ ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱢᱮᱞ]] # [[ᱯᱟᱫᱟᱛᱤᱠ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱱᱤᱭᱩ ᱟᱞᱤᱯᱩᱨᱫᱩᱣᱟᱨ ᱯᱟᱫᱟᱛᱤᱠ ᱥᱩᱯᱚᱨᱯᱷᱟᱥᱴ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱠᱟᱱᱪᱟᱱ ᱠᱟᱱᱭᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱟᱞᱤᱯᱩᱨᱫᱩᱣᱟᱨ ᱠᱟᱱᱪᱟᱱ ᱠᱟᱱᱭᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱛᱤᱥᱛᱟ ᱛᱚᱨᱥᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱱᱤᱭᱩ ᱟᱞᱤᱯᱩᱨᱫᱩᱣᱟᱨ ᱛᱤᱥᱛᱟ ᱛᱚᱨᱥᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱜᱳᱣᱨ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱴᱟᱣᱩᱱ ᱜᱳᱣᱨ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱵᱟᱝᱜᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱵᱟᱢᱟᱱᱦᱟᱴ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱵᱟᱝᱜᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱥᱤᱞᱪᱟᱨ ᱠᱟᱱᱪᱮᱱᱡᱟᱝᱜᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱚᱜᱚᱨᱛᱟᱞᱟ ᱠᱟᱱᱪᱮᱱᱡᱟᱝᱜᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱨᱟᱢᱯᱩᱨᱦᱟᱴ ᱤᱱᱴᱟᱨᱥᱤᱴᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱨᱟᱢᱯᱩᱨᱦᱟᱴ ᱤᱱᱴᱟᱨᱥᱤᱴᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] # [[ᱢᱟ ᱛᱟᱨᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟᱦ-ᱨᱟᱢᱯᱩᱨᱦᱟᱴ ᱢᱟ ᱛᱟᱨᱟ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ]] ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱱᱤᱭᱩ ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱞᱤᱜᱩᱲᱤ ᱨᱮ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱨᱮ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱟᱢᱲᱟ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] h6xcp2yqn5znchefccg6do4ft9cizju ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱥᱩᱫᱽ 0 31213 176262 170299 2025-07-11T04:31:32Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176262 wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | name = ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱥᱩᱫᱽ | image = Anupam Sud 2012.jpg | imagesize = | caption = ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱥᱩᱫᱽ | birth_name = ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱥᱩᱫᱽ | birth_date = 1944 | birth_place = [[ᱦᱳᱥᱤᱭᱟᱨᱯᱩᱨ]], [[ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱥᱤᱧᱚᱛ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | death_date = | death_place = | field = [[ᱠᱟᱹᱨᱤᱜᱚᱞ]], [[ᱯᱨᱤᱱᱴ ᱵᱮᱱᱟᱣᱤᱡ]], | training = | movement = | works = | patrons = | awards = }} '''ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱥᱩᱫᱽ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱔᱔) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱹᱨᱤᱜᱚᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ [[ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱨᱮᱭ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱩᱣᱟᱹᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱤᱸᱥ ᱫᱚ [[ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱮᱱ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱚᱢᱚᱨ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱥᱤᱢᱞᱟ ᱨᱮᱭ ᱠᱷᱮᱢᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱢᱤᱫ ᱨᱟᱠᱷᱟᱱᱟᱛᱢᱚᱠ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡ ᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱟᱡᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱨᱤ ᱯᱟᱸᱡᱟ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱱ ᱟᱨ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱧᱮᱞ ᱧᱟᱢᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ᱾<ref name="ReferenceA">[[Gayatri Sinha]], ''Transgression in Print'', Palette Art Gallery, 2007 {{ISBN|978-81-906029-0-7}}</ref> ==ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ== ᱥᱩᱫᱽ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙᱖᱗ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱚᱯᱷ ᱟᱨᱴ, ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮᱭ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱜᱮ ᱜᱮᱞᱟᱝ ᱨᱮ ᱥᱳᱢᱱᱟᱛᱷ ᱦᱳᱨᱮ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱤᱱᱴᱢᱮᱠᱤᱝ ᱰᱤᱯᱟᱨᱴᱢᱮᱱᱴ ᱫᱚᱭ ᱟᱹᱨᱩᱯᱷᱮᱨᱟᱣ ᱟᱨ ᱫᱟᱲᱮ ᱮᱢᱟᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱫᱚ "ᱜᱽᱨᱩᱯ ᱘" ᱨᱮᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱩᱢᱮᱨᱟᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮᱱ ᱠᱟᱹᱨᱤᱜᱚᱞ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱝᱜᱚᱴᱷᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱱᱩᱯᱟᱢᱤᱡ ᱢᱟᱪᱮᱫ ᱡᱟᱜᱽᱢᱳᱦᱚᱱ ᱪᱳᱯᱲᱟᱭ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱨᱤᱱᱴᱢᱮᱠᱤᱝ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱥᱟᱪᱮᱛᱟᱱ ᱵᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱟᱞᱟᱭ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱥᱩᱫᱽ ᱫᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱑᱙᱗᱑ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙᱗᱒ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱥᱞᱮᱰ ᱥᱠᱩᱞ ᱚᱯᱷ ᱯᱷᱟᱭᱤᱱ ᱟᱨᱴ, ᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱟᱨᱥᱤᱴᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ ᱨᱮ ᱯᱨᱤᱱᱴᱢᱮᱠᱤᱝ ᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱥᱞᱮᱰ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱦᱮᱡ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱥᱩᱫᱽ ᱫᱚ ᱮᱪᱤᱝ ᱢᱤᱰᱤᱭᱚᱢ ᱛᱟᱞᱟᱛᱮ ᱞᱩᱜᱽᱲᱤ ᱦᱚᱨᱚᱜ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱦᱚᱨᱚᱜ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱩᱯ ᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱫᱚᱦᱚ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱨᱟᱹᱥᱠᱟᱹᱭ ᱩᱫᱩᱜ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱫᱚ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱡᱟᱭᱱᱚ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱟᱨ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱩᱫᱽᱜᱟᱹᱣ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱥᱩᱫᱽ ᱟᱜ ᱠᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱥᱚᱡᱷᱮ ᱫᱚᱦᱚ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱧᱮᱞ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱩᱯ ᱠᱚᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱯᱱᱟᱨᱟᱜ ᱨᱮᱜᱮ ᱵᱮᱥᱛᱚ ᱟᱨ ᱩᱫᱟᱹᱥ ᱜᱮᱠᱚ ᱧᱮᱞᱚᱜᱼᱟ᱾ ᱮᱱᱛᱮᱨᱮᱦᱚᱸ, ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱟᱨ ᱩᱯᱟᱢ ᱛᱟᱞᱟᱛᱮ ᱥᱩᱫᱽ ᱫᱚ ᱥᱟᱶᱛᱟᱨᱤ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟᱱ ᱵᱤᱥᱚᱭ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱮ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭᱟ, ᱟᱨ ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱦᱟᱞᱚᱛ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱫᱟᱹᱥ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱠᱩᱥᱤᱭᱟᱱ ᱵᱤᱥᱚᱭ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱩᱫᱽ ᱟᱜ ᱮᱪᱤᱝ ᱠᱚᱫᱚ ᱡᱤᱝᱠ ᱯᱞᱮᱴ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱹᱴᱷᱤᱱ ᱢᱤᱰᱤᱭᱚᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱟᱦᱟᱥ ᱟᱨ ᱥᱚᱴᱷᱤᱠᱛᱟ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱮ ᱞᱟᱹᱠᱛᱤᱭᱟ᱾<ref>Amrita Jhaveri, ''A Guide to 101 Modern and Contemporary Indian Artists'', 2005 {{ISBN|81-7508-423-5}}</ref> ᱥᱩᱫᱽ ᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱫᱚ "ᱰᱟᱭᱞᱳᱜᱽ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ" ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱡᱟᱭᱱᱚ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱟᱪᱤᱨ, ᱪᱩᱯᱪᱟᱯ, ᱟᱯᱱᱟᱨ ᱛᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱩᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱞᱚᱛ ᱛᱟᱞᱟᱛᱮ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱨᱚᱯᱚᱲ ᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨᱟ᱾ "ᱰᱟᱭᱞᱳᱜᱽ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ" ᱫᱚ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱩᱨ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱨᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣᱟ᱾ ᱚᱱᱟ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ, ᱢᱤᱫ ᱡᱩᱨᱤ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫ ᱚᱲᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱠᱤᱱ ᱫᱩᱲᱩᱵ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱠᱟᱴᱟᱨ ᱛᱟᱨ ᱛᱮ ᱠᱤᱱ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱠᱤᱱ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱥᱩᱨ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱧᱮᱞᱚᱜᱼᱟ᱾ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫ ᱩᱛᱟᱹᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱯᱷᱟᱥᱟᱰ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱛᱮ, ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱫᱚ ᱵᱚᱫᱚᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱠᱤᱢᱛᱤ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱨᱩᱯ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱚ᱾<ref>{{Cite book|title=A guide to 101 modern & contemporary Indian artists|last=Jhaveri, Amrita.|date=2005|publisher=India Book House|isbn=8175084235|location=Mumbai|oclc=62899830}}</ref> ᱥᱩᱫᱽ ᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱫᱟ ᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱜᱟᱞᱮᱨᱤ ᱚᱯᱷ ᱢᱚᱰᱟᱨᱱ ᱟᱨᱴ, ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ, ᱫᱟ ᱵᱷᱤᱠᱴᱳᱨᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱮᱞᱵᱚᱨᱴ ᱢᱤᱭᱩᱡᱤᱭᱚᱢ, ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ, ᱫᱟ ᱯᱤᱵᱚᱰᱤ ᱢᱤᱭᱩᱡᱤᱭᱚᱢ, ᱭᱩ.ᱮᱥ.ᱮ., ᱟᱨ ᱫᱟ ᱜᱞᱮᱱᱵᱟᱨᱟ ᱟᱨᱴ ᱢᱤᱭᱩᱡᱤᱭᱚᱢ, [[ᱡᱟᱯᱟᱱ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱝᱜᱨᱚᱦᱚ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ==ᱚᱨᱥᱚᱝ== ᱟᱱᱩᱯᱟᱢ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱟᱵᱟᱣᱟᱜ ᱵᱳᱰᱤᱵᱤᱞᱰᱤᱝ ᱨᱮ ᱫᱩᱞᱟᱹᱲ, ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱛᱷᱤᱭᱮᱴᱟᱨ, ᱰᱤᱴᱮᱠᱴᱤᱵᱷ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ, ᱟᱡᱤᱡ ᱮᱸᱜᱟᱛᱟᱜ ᱠᱞᱟᱥᱤᱠᱟᱞ ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱟᱨ ᱩᱯᱚᱱᱤᱥᱚᱫ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱨᱮ ᱠᱩᱥᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱚᱨᱥᱚᱝ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱭ ᱥᱤᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱥᱳᱢᱱᱟᱛᱷ ᱦᱳᱨᱮ ᱟᱜ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱩᱫᱩᱜ ᱛᱟᱞᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱹᱨᱤᱜᱚᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ᱾<ref>{{Cite web|url=https://www.saffronart.com/artists/anupam-sud|title=Anupam Sud|website=Saffronart|access-date=2019-04-13}}</ref> ==ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱞᱚᱞᱤᱛ ᱠᱟᱞᱟ ᱮᱠᱟᱰᱮᱢᱤ, ᱯᱨᱮᱥᱤᱰᱮᱱᱴᱥ ᱜᱳᱞᱰ ᱢᱮᱰᱟᱞ, ᱠᱟᱞᱟ ᱨᱚᱛᱱᱟ, ᱥᱟᱦᱤᱛᱭᱚ ᱠᱟᱞᱟ ᱯᱚᱨᱤᱥᱚᱫᱽ, ᱤᱡᱤᱯᱥᱤᱭᱟᱱ ᱤᱱᱴᱟᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱯᱨᱤᱱᱴ ᱵᱤᱭᱮᱱᱟᱞᱮ, ᱵᱤ. ᱥᱤ. ᱥᱟᱱᱭᱟᱞ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾<ref>{{cite web |title=Artists honoured with BC Sanyal Award |url=https://www.business-standard.com/article/news-ians/artists-honoured-with-bc-sanyal-award-117011701389_1.html |website=business-standard |date=17 January 2017}}</ref><ref>{{Cite book|title=Footprints - Women in Printmaking|last=Garg & Shah|first=Atul & Prerna|publisher=Bhasha Research and Publication Centre}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [https://web.archive.org/web/20081118134635/http://www.contemporaryindianart.com/anupam_sud.htm Online Biography] * [http://www.artnet.com/artist/424287968/anupam-sud.html Anupam Sud on ArtNet] {{Authority control}} l4wd2flt2stclpuwkkxuh0nzy9waaoa ᱜᱤᱛᱟᱱᱡᱟᱞᱤ ᱥᱨᱤ 0 31489 176285 172836 2025-07-11T06:33:18Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176285 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = ᱜᱤᱛᱟᱱᱡᱟᱞᱤ ᱥᱨᱤ | image = Geetanjali.jpg | image_size = | alt = | caption = Geetanjali Shree in February 2010 | birth_name = ᱜᱤᱛᱟᱱᱡᱟᱞᱤ ᱯᱟᱱᱰᱮᱭ | birth_date = {{birth date and age|1957|06|12|df=y}} | birth_place = [[ᱢᱮᱱᱯᱩᱨᱤ]], [[ᱩᱛᱛᱟᱨ ᱯᱨᱟᱫᱮᱥ]], [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | death_date = | death_place = | language = ᱦᱤᱱᱫᱤ | nationality = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | occupation = | genre = ᱜᱟᱢᱟᱢ, ᱠᱷᱟᱴᱚ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ | movement = | notableworks = ''Tomb of Sand'' | spouse = | relations = | awards = International Booker Prize (2022) | influences = | influenced = }} '''ᱜᱤᱛᱟᱱᱡᱟᱞᱤ ᱥᱨᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱒ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱕᱗), ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ '''ᱜᱤᱛᱟᱱᱡᱟᱞᱤ ᱯᱟᱱᱰᱮᱭ''' ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭᱮᱭᱟ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱤᱱᱫᱤᱼᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱟᱭᱢᱟ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱟᱨ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱒᱐᱐᱐ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ ᱢᱟᱭ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ ᱠᱨᱚᱥᱣᱚᱨᱰ ᱵᱩᱠ ᱟᱣᱟᱨᱰ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱱᱤᱛᱟ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱗ ᱨᱮ ᱱᱤᱭᱳᱜᱤ ᱵᱩᱠᱥ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ, ᱟᱡᱟᱜ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ ᱨᱮᱛ ᱥᱟᱢᱟᱫᱷᱤ (᱒᱐᱑᱘), ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱨᱮ ᱰᱮᱭᱡᱤ ᱨᱳᱠᱣᱮᱞ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱴᱳᱢᱵᱽ ᱚᱯᱷ ᱥᱮᱸᱰ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱵᱩᱠᱚᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱟ᱾<ref>{{Cite web |title=Tomb of Sand {{!}} The Booker Prizes |url=https://thebookerprizes.com/the-booker-library/books/tomb-of-sand |access-date=27 May 2022 |website=thebookerprizes.com |date=26 August 2021 |language=en}}</ref> ᱠᱟᱞᱯᱚᱱᱤᱠ ᱵᱮᱜᱚᱨ, ᱩᱱᱤ ᱯᱨᱮᱢᱪᱟᱸᱫᱽ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱠᱨᱤᱴᱤᱠᱟᱞ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱦᱚᱸᱭ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ==ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱥᱨᱤ ᱫᱚ ᱑᱒ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱕᱗ ᱨᱮ [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱭᱤᱱᱯᱩᱨᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ᱾<ref>{{Cite news |date=27 May 2022 |title=Geetanjali Shree is first Indian winner of International Booker Prize |language=en-GB |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-india-61561452 |access-date=28 May 2022}}</ref><ref name =sam2022>{{cite news |last1=Chhaya |first1=Mayank |title=Geetanjali Shree first Indian to win International Booker Prize: Will it open doors for translations of great literature in all Indian languages? |url=https://www.southasiamonitor.org/books/geetanjali-shree-first-indian-win-international-booker-prize-will-it-open-doors-translations |access-date=29 May 2022 |work=South Asian Monitor |date=27 May 2022 |archive-date=27 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220527160728/https://www.southasiamonitor.org/books/geetanjali-shree-first-indian-win-international-booker-prize-will-it-open-doors-translations |url-status=dead }}</ref> ᱩᱱᱤ ᱨᱤᱱ ᱟᱯᱟᱛ, ᱟᱱᱤᱨᱩᱫᱷ ᱯᱟᱱᱰᱮᱭ, ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱵᱷᱤᱞ ᱥᱟᱨᱵᱷᱮᱱᱴ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱴᱟᱣᱩᱱ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱨᱤ ᱢᱮᱱᱟᱭ ᱡᱮ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱱᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ, ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱛᱮ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱠᱚ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ, ᱩᱱᱤ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱥᱟᱶ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱚᱡᱽ ᱡᱩᱲᱟᱹᱣ ᱮᱢ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱵᱚᱝᱥᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱟᱡᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱜᱳᱱᱰᱟᱣᱨ ᱟᱹᱛᱩ ᱠᱷᱚᱱ ᱮ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱞᱮᱰᱤ ᱥᱨᱤ ᱨᱟᱢ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱵᱤᱮ ᱟᱨ ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱣᱟᱦᱟᱨᱞᱟᱞ ᱱᱮᱦᱨᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱢᱩᱱᱥᱤ ᱯᱨᱮᱢᱪᱟᱸᱫᱽ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱵᱚᱰᱳᱫᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱦᱟᱨᱟᱡᱟ ᱥᱟᱭᱟᱡᱤᱨᱟᱣ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱯᱤᱮᱪᱰᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱥᱨᱤ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱮ ᱠᱩᱥᱤᱭᱟᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ᱾ ᱩᱱᱤ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱤᱮᱪᱰᱤ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱮ ᱚᱞ ᱠᱮᱫᱟ, ᱟᱨ ᱜᱨᱮᱡᱩᱭᱮᱥᱚᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱚᱞ ᱥᱮᱫ ᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱮᱱᱟ᱾ ==ᱠᱟᱹᱢᱤ== ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ, "ᱵᱮᱞ ᱯᱟᱛᱨᱟ" (᱑᱙᱘᱗), ᱦᱟᱱᱥ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱯᱚᱛᱨᱤᱠᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱠᱟᱹᱴᱤᱡ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱞᱮᱠᱥᱚᱱ ᱟᱱᱩᱜᱩᱸᱡ (᱑᱙᱙᱑) ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱱᱟ᱾<ref name="outlook1">[https://www.outlookindia.com/website/story/im-waiting-to-write-the-book-which-will-slip-out-of-my-grasp/211369 "'I'm Waiting To Write The Book Which Will Slip Out Of My Grasp'"]. Interview with Geetanjali Shree in ''[[Outlook India]]''.</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=OnW-YEYl3vUC ''Mai: A Novel''], [[Kali for Women]], 2000. Via Google Books.</ref><ref name="deepblue">[http://deepblueink.com/writing/interviews/geetanjalishree.htm "The past is ever present, realized by us in bits: An interview with Geetanjali Shree"]. ''Deep Blue Ink''.</ref> ᱟᱡᱟᱜ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ ᱢᱟᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱩᱱᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ ᱫᱚ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱮᱱᱮᱨᱮᱥᱚᱱ ᱨᱤᱱ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱟᱨ ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱛᱟᱞᱟᱼᱠᱞᱟᱥ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱩᱱᱠᱩ ᱥᱩᱨ ᱨᱤᱱ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱚ ᱤᱫᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱢᱟᱭ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱮ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱨᱵᱤᱭᱟᱭᱤ ᱟᱨ ᱠᱳᱨᱤᱭᱟᱭᱤ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱱᱤᱛᱟ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱥᱟᱦᱤᱛᱭᱟ ᱟᱠᱟᱰᱮᱢᱤ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ, ᱟᱨ ᱤᱱᱛᱤᱡᱟᱨ ᱦᱩᱥᱮᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱠᱷᱟᱹᱛ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱥᱤᱨ ᱩᱱᱣᱟᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱩᱨᱫᱩ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱠᱚᱨᱮ ᱟᱱᱤ ᱢᱳᱱᱴᱟᱣᱩᱴ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱷᱨᱮᱸᱪ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ, ᱟᱨ ᱨᱤᱭᱟᱭᱤᱱᱦᱳᱞᱰ ᱥᱮᱭᱤᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱡᱚᱨᱢᱟᱱ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱥᱨᱤ ᱭᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ ᱦᱟᱢᱟᱨᱟ ᱥᱟᱦᱟᱨ ᱩᱥ ᱵᱟᱨᱟᱥ ᱵᱟᱵᱽᱨᱤ ᱢᱟᱥᱡᱤᱫᱽ ᱵᱷᱟᱸᱜᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱷᱚᱴᱚᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱟᱹᱛ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟᱜ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ, ᱠᱷᱟᱞᱤ ᱡᱟᱜᱟᱦ (᱒᱐᱐᱖), ᱱᱤᱵᱮᱫᱤᱛᱟ ᱢᱮᱱᱚᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱛᱮ ᱫᱟ ᱮᱢᱴᱤ ᱥᱯᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱱᱤᱠᱳᱞᱟ ᱯᱳᱡᱟ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱷᱨᱮᱸᱪ ᱛᱮ ᱩᱱᱮ ᱯᱞᱮᱥ ᱵᱷᱤᱰᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱟᱨ ᱡᱳᱨᱡᱽ ᱞᱮᱪᱱᱟᱨ ᱟᱨ ᱱᱤᱵᱮᱫᱤᱛᱟ ᱢᱮᱱᱚᱱ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱤᱢ ᱞᱤᱨᱮᱱ ᱨᱟᱣᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱚᱨᱢᱟᱱ ᱛᱮ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱢᱚᱬᱮᱭᱟᱜ ᱩᱯᱚᱱᱭᱟᱥ, ᱨᱮᱛ ᱥᱟᱢᱟᱫᱷᱤ (᱒᱐᱑᱘), ᱟᱞᱠᱟ ᱥᱟᱨᱟᱣᱟᱜᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ "ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱣᱤᱯᱤᱝ ᱠᱚᱞᱯᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱥᱚᱞ ᱫᱟᱲᱮ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱵᱟᱝ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱛᱚᱦᱞᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ" ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱰᱮᱭᱡᱤ ᱨᱳᱠᱣᱮᱞ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱴᱳᱢᱵᱽ ᱚᱯᱷ ᱥᱮᱸᱰ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱛᱮ ᱟᱨ ᱟᱱᱤ ᱢᱳᱱᱴᱟᱣᱩᱴ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱚᱣ-ᱫᱮᱞᱟ ᱫᱟ ᱯᱷᱨᱚᱱᱴᱤᱭᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱷᱨᱮᱸᱪ ᱛᱮ ᱩᱱᱩᱵᱟᱫᱽ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱒᱖ ᱢᱮ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ, ᱴᱳᱢᱵᱽ ᱚᱯᱷ ᱥᱮᱸᱰ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱵᱩᱠᱚᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱟ, ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱧᱟᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱟᱨ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱚᱱᱚᱞᱤᱭᱟᱹ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ᱾<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/books/2022/apr/07/international-booker-prize-shortlist|title=International Booker prize shortlist delivers 'awe and exhilaration'|first=Lucy|last=Knight|newspaper=The Guardian|date=7 April 2022}}</ref><ref name=":0">{{Cite web |date=26 May 2022 |title=First novel translated from Hindi wins International Booker prize |url=https://www.theguardian.com/books/2022/may/26/first-novel-translated-from-hindi-wins-international-booker-prize |first=Sarah |last=Shaffi|access-date=26 May 2022 |newspaper=The Guardian |language=en}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{commons category}} est4k3yhl5dkugirbaqacggw4ih60qp ᱱᱤᱥᱟ ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ 0 31524 176312 172103 2025-07-11T08:20:14Z TurboSuper+ 9628 176312 wikitext text/x-wiki {{short description|Nepalese actress}} {{Use British English Oxford spelling|date=July 2019}} {{Use dmy dates|date=May 2023}} {{Infobox person | name = ᱱᱤᱥᱟ ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ | image = Nisha Adhikari in Sonoma 2016 - Stierch 04.jpg | caption = Nisha Adhikari in 2016 | birth_name = Nisha Adhikari | birth_date = <!-- Please cite a reliable source for date of birth --> | birth_place = [[ᱠᱟᱴᱷᱢᱟᱱᱰᱩ]], ᱱᱮᱯᱟᱞ | occupation = {{hlist|Actress|model|beauty pageant}} | nationality = [[Nepalis|Nepalese]] | years_active = ᱒᱐᱐᱕ {{ndash}}present | website = }} '''ᱱᱤᱥᱟ ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{cite web |title=The Kathmandu Post -Film actor Nisha Adhikari goes bald |url=https://kathmandupost.ekantipur.com/ampnews/2015-06-25/film-actor-nisha-adhikari-goes-bald.html |website=kathmandupost.ekantipur.com |accessdate=13 July 2019}}</ref> ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ ᱫᱚ ᱠᱟᱱᱴᱤᱯᱩᱨ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮ ᱜᱷᱟᱨᱵᱷᱮᱛᱤ ᱵᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱚᱵᱷᱤᱱᱚᱭ ᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱢᱤᱥᱚᱱ ᱯᱟᱭᱥᱟ (2009) ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱱᱤᱠᱷᱤᱞ ᱩᱯᱨᱮᱴᱤ ᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱟᱞᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱱᱟᱭᱟᱱᱨᱮᱥᱟᱢ ᱟᱨ ᱯᱮᱦᱞᱟ ᱯᱭᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱯᱷᱟᱨᱥᱴ ᱞᱚᱵᱷ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱨᱮᱠᱚᱨᱰ ᱠᱚ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫ ᱠᱮᱫᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱪᱟᱹᱞᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱟᱹᱵᱤ ᱦᱩᱭᱮᱱᱟ᱾<ref>{{cite web |title=निशा अधिकारी र दिया मास्के समलिंगी |url=http://annapurnapost.com/news/54823 |website=annapurnapost.com |accessdate=13 July 2019 |language=en}}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱚᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== ===ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱟᱱ ᱥᱤᱨᱤᱡ=== {| class="wikitable" |- ! colspan=4 |Television series |- ! ᱥᱮᱨᱢᱟ ! ᱯᱷᱤᱯᱢ ! ᱨᱳᱞ ! ᱱᱳᱴᱥ |- |᱒᱐᱐᱖||ᱜᱷᱟᱨᱵᱮᱴᱤ ᱵᱟ||Lead || |- |᱒᱐᱐᱖||ᱥᱟᱸᱠᱟᱨ||Lead|| |- |᱒᱐᱐᱖||ᱦᱚᱴᱮᱞ||Lead ||Pakistani |- |᱒᱐᱐᱖||ᱮᱠ ᱛᱷᱤ ᱞᱟᱲᱠᱤ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ||Lead ||Pakistani |- |᱒᱐᱐᱖||ᱠᱮᱯᱷᱮ ᱠᱟᱱᱛᱤᱯᱩᱨ ||Lead| |- |᱒᱐᱒᱑|| ᱠᱨᱟᱤᱢ ᱯᱷᱟᱭᱤᱞᱥ||In some episodes| |} ===ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚ=== {| class="wikitable" |- ! colspan=4 | Film |- ! ᱥᱮᱨᱢᱟ ! ᱯᱷᱤᱞᱢ ! ᱨᱳᱞ ! ᱱᱳᱴᱥ |- | ᱒᱐᱐᱙ | ''ᱢᱤᱥᱟᱱ ᱯᱟᱭᱥᱟ'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱐ | ''[[ᱯᱷᱟᱨᱥᱴ ᱞᱚᱵᱷ (2010 Nepali film)|First Love]]'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱐ | ''Nainraresham'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱒ | ''Mayaz Bar'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱒ | ''[[Apabad]]'' | Lead Role | ''Patrakar Attack'' |- | ᱒᱐᱑᱒ | Dhuwa yo nasha | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱒ | ''[[Dance of the Orchids|Soongava]]'' | Lead Role |First Nepalese lesbian film |- | ᱒᱐᱑᱓ | ''Snow Flowers'' | Lead Role | First ever LGBT Nepali movie |- | ᱒᱐᱑᱓ | ''Padmini'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱔ | ''Mero Valentine'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱔ | ''Mission Paisa Reloaded'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱔ | ''Bhimdutta'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱔ | ''Mukhauta'' | Lead Role | |- |᱒᱐᱑᱕ |Aavash | | |- |᱒᱐᱑᱖ |Jai Parshuram | |[[Biraj Bhatta]] comeback film |- |᱒᱐᱑᱖ |[[How Funny]] |Heera i | |- |᱒᱐᱑᱗ |Kumbhakarna <ref>{{cite news |url=http://www.onlinekhabar.com/2016/08/469641/ |title=बन्ने भयो 'कुम्भकरण', नीशासँगै गौरव मुख्य भूमिकामा देखिदै |publisher=onlinekhabar.com}}</ref> |Primary school teacher |Post -production |- |᱒᱐᱑᱑ |[[Pal (film)|Pal]] | | |} ===ᱢᱭᱩᱡᱤᱠ ᱵᱷᱤᱰᱭᱚ=== {| class="wikitable sortable" |- ! ᱥᱮᱨᱢᱟ ! ᱴᱟᱤᱴᱮᱞ ! ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱚ ! ᱨᱳᱞ ! scope="col"| {{abbr|Ref.|Reference}} |- | ᱒᱐᱑᱑ | "[[Never Gonna Leave This Bed]]" | [[ᱢᱟᱨᱩᱱ ᱕]] | Herself | <ref>{{cite web |url=http://neostuffs.com/2016/01/can-you-spot-a-popular-nepali-actress-in-this-maroon-5-music-video/ |title=Can You Spot A Popular Nepali Actress In This Maroon 5 Music Video |work=Neo Stuffs |date=18 January 2016 |accessdate=21 June 2020}}</ref> |- |} == ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱠᱨᱤᱠᱮᱴ ᱮᱱᱮᱡ [[ᱥᱟᱨᱟᱫᱽ ᱣᱮᱥᱟᱣᱠᱟᱨ]] ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{cite web |title=Cricketer Vesawkar ties knot with actress Adhikari |url=https://thehimalayantimes.com/sports/cricketer-sharad-vesawkar-ties-knot-actress-nisha-adhikari/ |website=The Himalayan Times |accessdate=13 July 2019 |date=30 June 2017}}</ref><ref>{{cite web |last1=Setopati |first1=प्रकाश ढुंगाना |title=निशा अधिकारी र शरद भेष्वाकर विवाह बन्धनमा बाँधिए |url=https://www.setopati.com/art/art-activity/54916 |website=Setopati |accessdate=13 July 2019}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} *{{official|http://nishaadhikari.com/}} *[http://www.enasha.com/bnb_profile.php?pid=102 Profile: eNasha] *[http://www.cybersansar.com/thumbnail_view.php?gal_id=409 Profile on CyberSansar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160310101409/http://cybersansar.com/thumbnail_view.php?gal_id=409 |date=10 March 2016 }} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Adhikari, Nisha}} [[Category:Nepalese female models]] [[Category:Year of birth missing (living people)]] [[Category:Miss Nepal winners]] [[Category:Nepalese beauty pageant winners]] [[Category:Living people]] [[Category:Nepalese film actresses]] [[Category:Actresses in Nepali cinema]] [[Category:21st-century Nepalese actresses]] [[Category:Nepalese summiters of Mount Everest]] [[Category:Nepalese television actresses]] [[Category:Actresses in Nepali television]] [[Category:Actresses from Kathmandu]] 3tvpf0w6xwotbjdefz90shire1ibl93 176313 176312 2025-07-11T08:20:55Z TurboSuper+ 9628 176313 wikitext text/x-wiki {{short description|Nepalese actress}} {{Use dmy dates|date=May 2023}} {{Infobox person | name = ᱱᱤᱥᱟ ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ | image = Nisha Adhikari in Sonoma 2016 - Stierch 04.jpg | caption = Nisha Adhikari in 2016 | birth_name = Nisha Adhikari | birth_date = <!-- Please cite a reliable source for date of birth --> | birth_place = [[ᱠᱟᱴᱷᱢᱟᱱᱰᱩ]], ᱱᱮᱯᱟᱞ | occupation = {{hlist|Actress|model|beauty pageant}} | nationality = [[Nepalis|Nepalese]] | years_active = ᱒᱐᱐᱕ {{ndash}}present | website = }} '''ᱱᱤᱥᱟ ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱢᱚᱰᱮᱞ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{cite web |title=The Kathmandu Post -Film actor Nisha Adhikari goes bald |url=https://kathmandupost.ekantipur.com/ampnews/2015-06-25/film-actor-nisha-adhikari-goes-bald.html |website=kathmandupost.ekantipur.com |accessdate=13 July 2019}}</ref> ᱟᱫᱷᱤᱠᱟᱨᱤ ᱫᱚ ᱠᱟᱱᱴᱤᱯᱩᱨ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱨᱮ ᱜᱷᱟᱨᱵᱷᱮᱛᱤ ᱵᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱠᱚᱢᱮᱰᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱚᱵᱷᱤᱱᱚᱭ ᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱢᱤᱥᱚᱱ ᱯᱟᱭᱥᱟ (2009) ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱱᱤᱠᱷᱤᱞ ᱩᱯᱨᱮᱴᱤ ᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱐ ᱥᱟᱞᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱱᱟᱭᱟᱱᱨᱮᱥᱟᱢ ᱟᱨ ᱯᱮᱦᱞᱟ ᱯᱭᱟᱨ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱯᱷᱟᱨᱥᱴ ᱞᱚᱵᱷ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱤᱞᱤᱡᱽ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱨᱮᱠᱚᱨᱰ ᱠᱚ ᱨᱟᱹᱯᱩᱫ ᱠᱮᱫᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱪᱟᱹᱞᱩ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱟᱹᱵᱤ ᱦᱩᱭᱮᱱᱟ᱾<ref>{{cite web |title=निशा अधिकारी र दिया मास्के समलिंगी |url=http://annapurnapost.com/news/54823 |website=annapurnapost.com |accessdate=13 July 2019 |language=en}}</ref> ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱚᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== ===ᱴᱮᱞᱤᱵᱤᱡᱟᱱ ᱥᱤᱨᱤᱡ=== {| class="wikitable" |- ! colspan=4 |Television series |- ! ᱥᱮᱨᱢᱟ ! ᱯᱷᱤᱯᱢ ! ᱨᱳᱞ ! ᱱᱳᱴᱥ |- |᱒᱐᱐᱖||ᱜᱷᱟᱨᱵᱮᱴᱤ ᱵᱟ||Lead || |- |᱒᱐᱐᱖||ᱥᱟᱸᱠᱟᱨ||Lead|| |- |᱒᱐᱐᱖||ᱦᱚᱴᱮᱞ||Lead ||Pakistani |- |᱒᱐᱐᱖||ᱮᱠ ᱛᱷᱤ ᱞᱟᱲᱠᱤ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ||Lead ||Pakistani |- |᱒᱐᱐᱖||ᱠᱮᱯᱷᱮ ᱠᱟᱱᱛᱤᱯᱩᱨ ||Lead| |- |᱒᱐᱒᱑|| ᱠᱨᱟᱤᱢ ᱯᱷᱟᱭᱤᱞᱥ||In some episodes| |} ===ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚ=== {| class="wikitable" |- ! colspan=4 | Film |- ! ᱥᱮᱨᱢᱟ ! ᱯᱷᱤᱞᱢ ! ᱨᱳᱞ ! ᱱᱳᱴᱥ |- | ᱒᱐᱐᱙ | ''ᱢᱤᱥᱟᱱ ᱯᱟᱭᱥᱟ'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱐ | ''[[ᱯᱷᱟᱨᱥᱴ ᱞᱚᱵᱷ (2010 Nepali film)|First Love]]'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱐ | ''Nainraresham'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱒ | ''Mayaz Bar'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱒ | ''[[Apabad]]'' | Lead Role | ''Patrakar Attack'' |- | ᱒᱐᱑᱒ | Dhuwa yo nasha | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱒ | ''[[Dance of the Orchids|Soongava]]'' | Lead Role |First Nepalese lesbian film |- | ᱒᱐᱑᱓ | ''Snow Flowers'' | Lead Role | First ever LGBT Nepali movie |- | ᱒᱐᱑᱓ | ''Padmini'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱔ | ''Mero Valentine'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱔ | ''Mission Paisa Reloaded'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱔ | ''Bhimdutta'' | Lead Role | |- | ᱒᱐᱑᱔ | ''Mukhauta'' | Lead Role | |- |᱒᱐᱑᱕ |Aavash | | |- |᱒᱐᱑᱖ |Jai Parshuram | |[[Biraj Bhatta]] comeback film |- |᱒᱐᱑᱖ |[[How Funny]] |Heera i | |- |᱒᱐᱑᱗ |Kumbhakarna <ref>{{cite news |url=http://www.onlinekhabar.com/2016/08/469641/ |title=बन्ने भयो 'कुम्भकरण', नीशासँगै गौरव मुख्य भूमिकामा देखिदै |publisher=onlinekhabar.com}}</ref> |Primary school teacher |Post -production |- |᱒᱐᱑᱑ |[[Pal (film)|Pal]] | | |} ===ᱢᱭᱩᱡᱤᱠ ᱵᱷᱤᱰᱭᱚ=== {| class="wikitable sortable" |- ! ᱥᱮᱨᱢᱟ ! ᱴᱟᱤᱴᱮᱞ ! ᱟᱨᱴᱤᱥᱴ ᱠᱚ ! ᱨᱳᱞ ! scope="col"| {{abbr|Ref.|Reference}} |- | ᱒᱐᱑᱑ | "[[Never Gonna Leave This Bed]]" | [[ᱢᱟᱨᱩᱱ ᱕]] | Herself | <ref>{{cite web |url=http://neostuffs.com/2016/01/can-you-spot-a-popular-nepali-actress-in-this-maroon-5-music-video/ |title=Can You Spot A Popular Nepali Actress In This Maroon 5 Music Video |work=Neo Stuffs |date=18 January 2016 |accessdate=21 June 2020}}</ref> |- |} == ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱠᱨᱤᱠᱮᱴ ᱮᱱᱮᱡ [[ᱥᱟᱨᱟᱫᱽ ᱣᱮᱥᱟᱣᱠᱟᱨ]] ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{cite web |title=Cricketer Vesawkar ties knot with actress Adhikari |url=https://thehimalayantimes.com/sports/cricketer-sharad-vesawkar-ties-knot-actress-nisha-adhikari/ |website=The Himalayan Times |accessdate=13 July 2019 |date=30 June 2017}}</ref><ref>{{cite web |last1=Setopati |first1=प्रकाश ढुंगाना |title=निशा अधिकारी र शरद भेष्वाकर विवाह बन्धनमा बाँधिए |url=https://www.setopati.com/art/art-activity/54916 |website=Setopati |accessdate=13 July 2019}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Commons category}} *{{official|http://nishaadhikari.com/}} *[http://www.enasha.com/bnb_profile.php?pid=102 Profile: eNasha] *[http://www.cybersansar.com/thumbnail_view.php?gal_id=409 Profile on CyberSansar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160310101409/http://cybersansar.com/thumbnail_view.php?gal_id=409 |date=10 March 2016 }} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Adhikari, Nisha}} [[Category:Nepalese female models]] [[Category:Year of birth missing (living people)]] [[Category:Miss Nepal winners]] [[Category:Nepalese beauty pageant winners]] [[Category:Living people]] [[Category:Nepalese film actresses]] [[Category:Actresses in Nepali cinema]] [[Category:21st-century Nepalese actresses]] [[Category:Nepalese summiters of Mount Everest]] [[Category:Nepalese television actresses]] [[Category:Actresses in Nepali television]] [[Category:Actresses from Kathmandu]] a9feo8ze6zddc1j0yk6qo19kvsj9xlc ᱥᱟᱫᱤᱭᱟ ᱟᱭᱢᱟᱱ 0 31532 176323 175872 2025-07-11T08:37:28Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176323 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bangladeshi actress}} {{Infobox person | name = ᱥᱟᱫᱤᱭᱟ ᱟᱭᱢᱟᱱ | image = | caption = Sadia Ayman in 2024 | native_name = সাদিয়া আয়মান | birth_date = {{Birth date and age|df=y|1999|3|17}} | birth_place = [[Barishal]], Bangladesh<ref>{{Cite web |script-title=bn:আয়মান সাদিকের সঙ্গে সাদিয়া আয়মানের কী সম্পর্ক |url=https://thedailycampus.com/personality/143044/%E0%A6%86%E0%A7%9F%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%B8%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87-%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A7%9F%E0%A6%BE-%E0%A6%86%E0%A7%9F%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%95%E0%A7%80-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%95 |access-date=2024-09-26 |website=thedailycampus.com |language=bn}}</ref> | education = [[East West University]], [[Dhaka]] | occupation = {{hlist|Television actress|film actress|model}} | years_active = 2019–present }} '''ᱥᱟᱫᱭᱟ ᱟᱭᱢᱟᱱ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱗ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱙᱙) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱨ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱱᱟᱭᱤᱠᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱚᱠᱚᱭ ᱫᱚ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱴᱤᱵᱷᱤ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱟᱨ ᱫᱷᱟᱞᱤᱣᱩᱰ ᱥᱤᱱᱮᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱤᱢᱨᱟᱩᱞ ᱨᱟᱯᱷᱟᱴ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱛᱮ ᱴᱩ ᱵᱤ ᱣᱟᱭᱤᱯ (2019) ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ, ᱥᱤᱦᱟᱵ ᱥᱟᱦᱤᱱ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱛᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱣᱮᱵᱽ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱢᱟᱭᱟᱥᱟᱞᱤᱠ (2022) ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱱᱟᱭᱤᱠᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱤᱥᱤᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱫᱟᱭ, ᱟᱨ ᱜᱤᱭᱟᱥᱩ ᱫᱤᱥᱟᱹ ᱛᱮ ᱠᱟᱡᱚᱞᱨᱮᱠᱟ (2024) ᱨᱮ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱠᱨᱤᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱟ᱾<ref>{{Cite news |script-title=bn:সাদিয়া আয়মানের প্রথম সিনেমা |url=https://www.dailyjanakantha.com/entertainment/news/709437 |access-date=2024-09-26 |work=Janakantha |language=bn}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱟᱭᱞᱟ ᱠᱚᱥᱢᱮᱴᱤᱠ ᱵᱨᱟᱱᱰ ᱵᱚᱨᱚ ᱯᱞᱟᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱚᱨᱚ ᱯᱞᱟᱥ ᱱᱤᱢ ᱯᱷᱮᱥᱣᱟᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱨᱟᱱᱰ ᱮᱢᱵᱟᱥᱰᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱭᱚᱢᱤ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱ ᱵᱨᱟᱱᱰ ᱮᱢᱵᱟᱥᱰᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ (ᱡᱟᱭᱚᱢᱤ ᱨᱮᱰᱢᱤ ᱑᱔ᱥᱤ ᱥᱢᱟᱨᱴᱯᱷᱚᱱ)᱾<ref>{{Cite web |date= |title=নতুন রূপে হাজির হলেন সাদিয়া আয়মান |url=https://www.kalerkantho.com/online/entertainment/2024/09/22/1427871 |access-date=2024-12-17 |website=www.kalerkantho.com}}</ref> == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ == ᱟᱭᱢᱟᱱ ᱑᱗ ᱢᱟᱨᱪ ᱑᱙᱙᱙ ᱨᱮ [[ᱵᱟᱨᱤᱥᱟᱞ]] ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ <ref>{{Cite news |date=March 2024 |title=Sadia Ayman's birthday today |url=https://www.daily-sun.com/printversion/details/739634 |access-date=2024-09-26 |work=Daily Sun |language=en}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱤᱥᱴ ᱣᱮᱥᱴ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱰᱷᱟᱠᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱤᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite news |script-title=bn:সাদিয়া আয়মান সম্পর্কে! |url=https://www.kalerkantho.com/print-edition/ronger-mela/2022/12/22/1215038 |access-date=2024-09-26 |work=Kaler Kantho |date=December 2022 |language=bn}}</ref> == ᱮᱠᱴᱤᱝ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ == ᱭᱟᱢᱟᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱤᱢᱨᱟᱩᱞ ᱨᱟᱯᱷᱟᱴ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱰᱨᱟᱢᱟ ᱴᱩ ᱵᱤ ᱣᱟᱭᱤᱯ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱚᱵᱷᱤᱱᱚᱭ ᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱯᱷᱟᱭᱞᱟ ᱴᱮᱞᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱ ᱰᱨᱟᱢ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱟᱡᱽ ᱟᱠᱟᱥ ᱪᱟᱱᱰ ᱱᱮᱭ, ᱵᱨᱤᱥᱤᱨ ᱚᱯᱮᱠᱟᱭ, ᱦᱟᱥᱤ, ᱢᱮᱰᱤᱥᱤᱱ ᱢᱮᱱ, ᱱᱤᱨᱮᱨ ᱯᱟᱠᱤ, ᱴᱩᱭ ᱪᱟᱨᱟ ᱢᱚᱱ ᱵᱷᱟᱞᱚ ᱱᱮᱭ, ᱥᱟᱰᱟ ᱯᱮᱨᱟ ᱟᱨ ᱮᱠ ᱛᱟ ᱪᱮᱞᱮ ᱢᱚᱱᱮᱨ ᱤᱧᱡᱤᱱᱮᱴ ᱠᱚ ᱮᱢ ᱠᱮᱫᱟ᱾<ref>{{Cite news |date=March 2024 |title=Sadia Ayman's birthday today |url=https://www.daily-sun.com/printversion/details/739634 |access-date=2024-09-26 |work=Daily Sun |language=en}}</ref> ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱭᱟᱥᱞᱤᱠ (᱒᱐᱒᱒) ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱨᱤᱯᱚᱨᱴᱚᱨᱥ ᱮᱥᱚᱥᱤᱭᱮᱥᱚᱱ (ᱵᱤᱥᱤᱟᱨᱮ) ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱚᱨᱮᱥ ᱱᱟᱭᱤᱠᱟᱭ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱤᱥᱤᱟᱨᱮ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ - ᱒᱐᱒᱒ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱫᱟᱭ᱾ 2023 ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱮᱝᱜᱟᱞ ᱢᱟᱞᱴᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱯᱨᱚᱰᱭᱩᱥ ᱟᱨ ᱢᱟᱥᱩᱢ ᱥᱟᱦᱨᱤᱨ ᱥᱚᱯᱱᱚᱣᱩᱠ (2023) ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱩᱱᱩᱫᱩᱜ ᱢᱤᱫ ᱣᱮᱵᱽᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱭᱚᱥᱠᱚᱯ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱥ ᱟᱠᱟᱱ ᱠᱟᱵᱟᱰᱤ (2023) ᱟᱨ ᱪᱚᱨᱠᱤ ᱨᱮ ᱨᱤᱞᱤᱥ ᱟᱠᱟᱱ ᱫᱟ ᱤᱱᱴᱟᱨᱱᱥᱤᱯ (2023) ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱠᱟᱡᱚᱞᱨᱮᱠᱟ (᱒᱐᱒᱔) ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱜᱤᱭᱟᱥᱩᱫᱤᱱ ᱥᱮᱞᱤᱢ ᱫᱟᱨᱮᱠ ᱟᱠᱟᱫᱟᱭ ᱾.<ref>{{Cite news |last=Rahman |first=Akhlakur |date=2022-12-25 |title=Sadia soars |url=https://www.thedailystar.net/entertainment/tv-film/news/sadia-soars-3204031 |access-date=2024-09-26 |work=The Daily Star |language=en}}</ref> == ᱠᱨᱤᱴᱤᱥᱤᱡᱟᱢ == ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱞᱤ ᱠᱩᱯᱩᱞᱤ ᱨᱮ, ᱢᱤᱫ ᱯᱟᱛᱷᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱩᱠᱩ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟᱱ ᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱤᱰᱤᱭᱳ ᱨᱮᱠᱚᱨᱰ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱵᱷᱤᱰᱤᱭᱚ ᱨᱮᱠᱚᱨᱰ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱯᱟᱛᱷᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱷᱮᱥᱵᱩᱠ ᱟᱭᱰᱤ ᱨᱮ ᱟᱯᱞᱳᱰ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱥᱚᱥᱤᱭᱟᱞ ᱢᱮᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱤᱰᱤᱭᱚ ᱥᱟᱨᱠᱟᱨ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱨ ᱴᱨᱚᱞ ᱠᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ᱾ ᱟᱭᱢᱟᱱ ᱫᱚ ᱒᱖ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱯᱷᱮᱥᱵᱩᱠ ᱥᱴᱮᱴᱟᱥ ᱨᱮ ᱯᱟᱛᱷᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱠᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱡᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱫᱟᱹᱵᱤ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱒᱕ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ, ᱥᱟᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱨᱮ ᱛᱟᱲᱟᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱩᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱵᱚᱛᱚᱨᱟᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱠᱚ ᱩᱭᱦᱟᱹᱨ ᱠᱮᱫᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱹᱨᱤ ᱜᱮ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱥᱟᱶᱛᱮ, ᱥᱚᱥᱤᱭᱟᱞ ᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱵᱚᱛᱚᱨ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱮᱱᱟ ᱡᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱫᱚ ᱵᱚᱛᱚᱨᱟᱱ ᱣᱮᱵᱽᱯᱷᱤᱞᱢ ᱵᱤᱵᱷᱵᱟᱨᱤ (᱒᱐᱒᱔) ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱨᱚᱪᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱥᱟᱰᱤᱭᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱰᱤᱞᱤᱴ ᱠᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱞᱟᱭᱤᱵᱽ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡ ᱨᱮᱱ ᱯᱷᱮᱱ ᱠᱚ ᱴᱷᱮᱱ ᱤᱠᱟᱹ ᱠᱷᱚᱡᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾<ref>{{Cite news |date=2024-10-22 |script-title=bn:ফেসবুক লাইভে আতঙ্কিত সাদিয়া আয়মান, পুরোটাই সাজানো 'নাটক' |url=https://www.dhakapost.com/entertainment/316930 |access-date=2024-10-29 |work=Dhaka Post |language=bn}}</ref> == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == * {{IMDb name|id=14362027}} {{DEFAULTSORT:Ayman, Sadia}} [[Category:1999 births]] [[Category:Living people]] [[Category:21st-century Bangladeshi actresses]] [[Category:Web series actresses]] [[Category:Bangladeshi female models]] [[Category:Bangladeshi television actresses]] [[Category:Bangladeshi film actresses]] cndox7pjryufz4lu572gd90yuha1ucr ᱵᱮᱣᱟᱨᱞᱤ ᱟᱰᱞᱮᱱᱰ 0 31605 176307 172113 2025-07-11T08:07:46Z TurboSuper+ 9628 /* ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ */ 176307 wikitext text/x-wiki {{short description|American film actress (1942–2010)}} {{Use American English|date=July 2020}} {{Use mdy dates|date=July 2020}} {{Infobox person | name = ᱵᱮᱣᱟᱨᱞᱤ ᱟᱰᱞᱮᱱᱰ | other_names = | image = Beverly Elaine Aadland.jpg | caption = | birth_name = Beverly Elaine Aadland | birth_date = {{Birth date|1942|9|16|mf=y}} | birth_place = [[Los Angeles, California]], U.S. | death_date = {{death date and age|2010|1|5|1942|9|16|mf=y}} | death_place = [[Lancaster, California]], U.S. | occupation = Actress | years_active = 1951–1959 | spouse = {{unbulleted list|{{marriage|Maurice Jose de Leon|24 June 1961|10 June 1964|end=div}}|{{marriage|Joseph E. McDonald|6 April 1967|January 1969|end=div}}|{{marriage|Ronald Fisher|1969}}}} | children = 1 }} '''ᱵᱮᱣᱟᱨᱞᱤ ᱮᱞᱮᱱ ᱟᱰᱞᱮᱱᱰ''' (᱑᱖ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ, ᱑᱙᱔᱒ - ᱕ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ, ᱒᱐᱑᱐) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱱᱟᱭᱤᱠᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱠᱟᱱᱟ᱾<ref name=obituary>{{cite news |title=Beverly E. Fisher dies at 67; Errol Flynn's final girlfriend |url=https://www.latimes.com/local/obituaries/la-me-beverly-aadland10-2010jan10-story.html|access-date=11 April 2021 |work=Los Angeles Times |date=10 January 2010}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱣᱛᱷ ᱯᱟᱥᱤᱯᱷᱤᱠ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟ. ᱜᱤᱫᱨᱟᱹ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱮᱨᱚᱞ ᱯᱷᱞᱤᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ '''ᱠᱩᱵᱟᱱ ᱨᱤᱵᱮᱞ ᱜᱟᱨᱞᱥ''' ᱨᱮ ᱠᱟ.ᱣᱰᱤ ᱮᱱᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱥᱮᱨᱢᱟ == ᱟᱰᱞᱮᱱᱰ ᱫᱚ ᱞᱚᱥ ᱮᱱᱡᱮᱞᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱞᱤᱣᱩᱰ ᱟᱲᱮ ᱯᱟᱥᱮ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟ ᱥᱚ ᱵᱤᱡᱽᱱᱮᱥ ᱨᱮ ᱵᱚᱞᱚ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱰᱮᱛᱷ ᱚᱯᱷ ᱮ ᱥᱮᱞᱥᱢᱮᱱ (᱑᱙᱕᱑) ᱨᱮ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟᱭ == ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱠᱟᱛᱷᱟ == ᱵᱮᱣᱟᱨᱞᱤ ᱮᱞᱮᱱ ᱮᱰᱞᱟᱱᱰ ᱫᱚ ᱑᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱮᱠᱴᱚᱨ ᱮᱨᱚᱞ ᱯᱷᱞᱤᱱ ᱥᱟᱶᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱑᱔ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱑᱙᱕᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱟᱱᱠᱩᱵᱚᱨ, ᱵᱽᱨᱤᱴᱤᱥ ᱠᱚᱞᱚᱢᱵᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱕᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱦᱟᱨᱴ ᱟᱴᱮᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱱᱟᱴ ᱛᱮ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟᱭ ᱾.<ref>{{cite news |title=A few more literary favorites among the best of the firsts and the best of the lasts |last=Smith |first=Jack |date=30 December 1985 |newspaper=[[Los Angeles Times]]}}</ref><ref>{{cite book |last=Aadland |first=Florence |editor-first=Tedd |editor-last=Thomey |title=The Big Love |publisher=[[Grand Central Pub.]] |year=1986 |edition=reprint |isbn=0-446-30159-0 |url=https://books.google.com/books?id=dFoutAEACAAJ |pages=206}}</ref> ᱑᱙᱖᱑ ᱨᱮ, ᱮᱰᱞᱟᱱᱰ ᱟᱡ ᱟᱭᱳ ᱯᱷᱞᱳᱨᱮᱱᱥ ᱮᱰᱞᱟᱱᱰ ᱫᱚ [[The Big Love]] ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱨᱮᱭ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱫᱟ ᱟᱠᱴᱚᱨ ᱯᱷᱞᱤᱱ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱥᱟᱶ ᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ <ref name="richards">{{cite news |url=https://www.nytimes.com/1991/03/04/theater/review-theater-tracey-ullman-by-herself-in-the-big-love.html |title=Review/Theater; Tracey Ullman by Herself in 'The Big Love' |last=Rich |first=Frank |date=4 March 1991 |newspaper=[[The New York Times]] |access-date=23 December 2010 |page=11 |url-access=limited}}</ref><ref>{{cite journal |url=https://books.google.com/books?id=DukCAAAAMBAJ&pg=PA76 |title=Two from the Heart, Two from Hunger |last=Simon |first=John |date=18 March 1991 |journal=[[New York (magazine)|New York]] |pages=76–7 |access-date=15 February 2009 |volume=24 |issue=11 |issn=0028-7369}}</ref> ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱵᱨᱚᱰᱣᱮ ᱥᱳ ᱨᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱴᱨᱮᱥᱤ ᱩᱞᱢᱟᱱ ᱯᱷᱞᱳᱨᱮᱱᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟ.ᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱯᱷᱞᱤᱱ ᱥᱟᱶ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱓ ᱠᱷᱚᱱᱟᱜ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱫᱚ ᱞᱟᱥᱴ ᱚᱯᱷ ᱨᱚᱵᱤᱱ ᱦᱩᱰ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱟᱛᱟᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱮᱰᱞᱮᱱᱰ ᱫᱚ <nowiki>[[ᱰᱟᱠᱚᱴᱟ ᱯᱷᱮᱱᱤᱝ]]</nowiki> ᱮ ᱮᱢ ᱞᱮᱫᱟ᱾<ref>{{cite news|url=http://www.villagevoice.com/2014-08-27/film/the-last-of-robin-hood/full/|title=The Last of Robin Hood Wrestles with a Star's Underage Love|newspaper=[[Village Voice]]|date=August 27, 2014|access-date=28 October 2018|first=Stephanie|last=Zacharek|archive-url=https://web.archive.org/web/20140903225159/http://www.villagevoice.com/2014-08-27/film/the-last-of-robin-hood/full/|archive-date=3 September 2014|publisher=[[Houston Press]]}} [https://www.houstonpress.com/film/the-last-of-robin-hood-wrestles-with-a-stars-underage-love-6602555 Alt URL]</ref> === ᱯᱨᱟᱥᱱᱟᱞ ᱡᱤᱭᱚᱱ === ᱑᱙᱖᱐ ᱥᱟᱞᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱱ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱟᱛᱮ, ᱣᱤᱞᱤᱭᱟᱢ ᱥᱴᱟᱱᱥᱤᱭᱩ, ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱯᱟᱨᱴᱢᱮᱱᱴ ᱨᱮ ᱵᱟᱨ ᱦᱚᱲ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱜᱳᱞᱤ ᱛᱮᱭ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱚᱱᱟ ᱜᱷᱚᱴᱚᱱᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱨᱡᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚᱨᱴ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱣᱟᱨᱰ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ᱾<ref name=obituary/> ᱑᱙᱖᱐ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱨᱚᱱᱟᱞᱰ ᱯᱷᱤᱥᱟᱨ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱟᱦᱟᱨᱮ ᱟᱰᱞᱟᱱᱰ ᱫᱚ ᱵᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱟᱨ ᱥᱟᱠᱟᱢ ᱚᱲᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱠᱤᱱ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱵᱮᱣᱟᱨᱞᱤ ᱟᱰᱞᱟᱱᱰ ᱯᱷᱤᱥᱟᱨ ᱫᱚ ᱞᱮᱱᱠᱟᱥᱴᱟᱨ ᱠᱚᱢᱭᱩᱱᱤᱴᱤ ᱦᱚᱥᱯᱤᱴᱟᱞ ᱨᱮ ᱰᱟᱭᱵᱮᱴᱤᱥ ᱟᱨ ᱠᱚᱱᱡᱮᱥᱴᱤᱵᱷ ᱦᱟᱨᱴ ᱯᱷᱮᱞᱭᱚᱨ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱕ ᱡᱟᱱᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱑᱐ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱖᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref name=obituary/> ==ᱯᱷᱤᱞᱢᱳᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ== {{Portal|Biography|California|Film}} * ''[[Death of a Salesman (1951 film)|Death of a Salesman]]'' (᱑᱙᱕᱑) ᱠᱩᱲᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ (uncredited) * ''[[You Bet Your Life]]'' - ᱜᱨᱟᱣᱪᱳ ᱢᱟᱨᱠᱥ - ᱦᱮᱯᱲᱟᱣᱤᱡ ᱥᱚᱫᱚᱨ, ᱥᱮᱨᱮᱧ ᱟᱨ ᱮᱱᱮᱡ "All Shook Up" * ''[[South Pacific (1958 film)|South Pacific]]'' (᱑᱙᱕᱘) ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱮᱢᱚᱜ ᱥᱚ ᱨᱮ ᱱᱟᱨᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ * ''[[Cuban Rebel Girls]]'' (᱑᱙᱕᱙) ᱵᱮᱣᱟᱨᱞᱤ ᱣᱩᱰᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ * ''[[The Red Skelton Show]]'' (᱑᱙᱕᱙) ᱵᱤᱴᱱᱤᱠ ᱠᱩᱲᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{IMDb name|7323}} {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Aadland, Beverly}} [[Category:1942 births]] [[Category:2010 deaths]] [[Category:Actresses from Hollywood, Los Angeles]] [[Category:American child actresses]] [[Category:American film actresses]] [[Category:20th-century American actresses]] [[Category:21st-century American actresses]] l863gg5512ts5mf7r73kxaczgcr0urh ᱨᱟᱱᱤ ᱮᱥᱣᱟᱨᱭᱟ ᱨᱟᱡᱭᱟᱞᱟᱪᱷᱢᱤ ᱥᱟᱦ 0 31622 176316 172172 2025-07-11T08:24:55Z TurboSuper+ 9628 176316 wikitext text/x-wiki {{Short description|Queen of Nepal from 1972 to 2001}} {{Infobox royalty | consort = yes | name = ᱮᱥᱣᱟᱨᱭᱟ | image = Aishwarya 1972.jpg | caption = Queen Aishwarya in 1972 | coronation = 24 February 1975 | full name = Aishwarya Rajya Lakshmi Devi Shah | succession = [[Kingdom of Nepal|Queen consort of Nepal]] | reign = 31 January 1972 – 1 June 2001 | spouse = {{marriage|[[Birendra of Nepal|King Birendra]]|1970}} | house = [[Rana dynasty|Rana]]; by birth<br />[[Shah dynasty|Shah]]; by marriage | birth_date = {{Birth date|1949|11|7|df=y}} | birth_place = [[Lazimpat Durbar]], [[Kathmandu]], [[Kingdom of Nepal]] | death_date = {{Death date and age|2001|6|1|1949|11|7|df=y}} | death_place = [[Narayanhiti Palace|Narayanhiti Royal Palace]], Kathmandu, Kingdom of Nepal {{Infobox person | embed = yes | death_cause = [[Nepalese royal massacre|Assassination]] (gunshot wounds)}} | father = General Kendra Shumsher Jang Bahadur Rana | mother = Shree Rajya Lakshmi Devi Shah | issue = [[Dipendra of Nepal]]<br />[[Princess Shruti of Nepal]]<br />[[Prince Nirajan of Nepal]] | religion = [[Hinduism]] }} '''ᱮᱥᱣᱚᱨᱭᱟ ᱨᱟᱡᱽ ᱞᱟᱪᱷᱢᱤ ᱫᱮᱵᱤ ᱥᱟᱦ''' (Nepali: ऐश्वर्य राज्य लक्ष्मी देवी शाह) (᱗ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱔᱙ - ᱑ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱐᱑) ᱑᱙᱗᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱐᱑ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱜᱩᱨ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱟᱱᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱟ ᱵᱤᱨᱮᱱᱫᱽᱨᱚ ᱟᱜ ᱮᱨᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱮᱱᱮᱢ ᱮ ᱮᱢᱟᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱨ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱨᱟᱡᱟ ᱟᱜ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱦᱚᱲ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱨᱟᱱᱤ ᱮᱥᱣᱚᱨᱭᱟ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱚᱛᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱮᱫ ᱮ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱮᱱᱮᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟᱭ ᱾ ᱑᱙᱙᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱨᱟᱡᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱷᱟᱹᱲᱤᱡ ᱥᱤᱸᱜᱷᱟᱹᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱮᱬᱟ ᱯᱨᱚᱵᱷᱟᱵᱽ ᱞᱮᱠᱟ ᱠᱚ ᱢᱚᱱᱮ ᱞᱮᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱟᱨ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱟᱡ ᱡᱤᱛᱟᱹ ᱥᱟᱶ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱟᱨ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱠᱥᱤᱭᱟᱛ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱧᱮᱞᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱟᱨᱣᱟᱡᱟᱱᱤᱠ ᱵᱷᱩᱢᱤᱠᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ,ᱨᱟᱹᱱᱤ ᱮᱥᱣᱟᱨᱭᱟ ᱠᱟᱞᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱝᱨᱟᱠᱪᱷᱟᱠ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱟᱹᱨᱤᱪᱟᱹᱞᱤ ᱞᱮᱱᱰᱥᱠᱮᱯ ᱨᱮ ᱮᱱᱮᱢ e ᱮᱢ ᱞᱮᱫᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱱᱮᱯᱟᱞᱤ ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱱᱚᱛᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ == ᱥᱮᱪᱮᱫ == ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱮᱱᱴ ᱦᱮᱞᱮᱱ ᱠᱚᱱᱵᱷᱮᱱᱴ, ᱠᱩᱨᱥᱮᱝ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱟᱨ ᱥᱮᱱᱴ ᱢᱮᱨᱤ, ᱡᱟᱣᱟᱞᱟᱠᱮᱞ, ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱟᱡᱟᱜ S.L.C ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱹᱛ ᱠᱮᱜᱼᱟᱭ᱾ ᱠᱟᱱᱛᱤ ᱮᱥᱣᱟᱨᱤ ᱨᱟᱡᱭᱟ ᱞᱟᱠᱥᱢᱤ ᱦᱟᱭ ᱥᱠᱩᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱑᱙᱖᱓ ᱨᱮ ᱯᱟᱥ ᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱨᱤᱵᱷᱩᱣᱟᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱢᱤᱫ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱯᱟᱫᱢᱟᱠᱟᱱᱭᱟ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱑᱙᱖᱗ ᱥᱟᱞᱨᱮ ᱵᱮᱪᱞᱟᱨ ᱚᱯᱷ ᱟᱨᱴᱥ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟᱭ᱾ == ᱜᱷᱟᱨᱚᱧᱡᱽ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱨᱟᱱᱤ ᱮᱥᱣᱟᱨᱭᱟ ᱫᱚ ᱟᱨᱤᱥᱴᱚᱠᱨᱮᱴᱤᱠ ᱨᱟᱱᱟ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ, ᱚᱠᱚᱭ ᱫᱚ ᱑᱙᱕᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱑᱐᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱤᱢ ᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱮᱱᱟᱨᱟᱞ ᱥᱟᱢᱥᱮᱨ ᱡᱩᱝ ᱵᱟᱦᱟᱫᱩᱨ ᱨᱟᱱᱟ (᱑᱙᱒᱑-᱑᱙᱘᱒) ᱟᱨ ᱥᱨᱤ ᱨᱟᱡᱭᱟ ᱞᱟᱠᱥᱢᱤ ᱥᱟᱦ (᱑᱙᱒᱖-᱒᱐᱐᱕) ᱨᱮᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱵᱟᱨ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱥᱩᱨᱟᱡᱽ ᱥᱟᱢᱥᱮᱨ ᱡᱟᱝ ᱵᱟᱦᱟᱫᱩᱨ ᱨᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱫᱮ ᱥᱟᱢᱥᱮᱨ ᱡᱩᱝ ᱵᱟᱦᱟᱫᱩᱨ ᱨᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱟᱨ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚᱢᱟᱞ ᱨᱟᱡᱭᱟ ᱞᱟᱠᱷᱢᱤ ᱫᱮᱵᱤ ᱥᱟᱦ ᱟᱨ ᱯᱨᱮᱠᱥᱟ ᱨᱟᱡᱭᱟ ᱞᱟᱠᱷᱢᱤ ᱫᱮᱵᱤ ᱥᱟᱦ ᱠᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾[[ᱨᱮᱫ:Aishwarya_1970.jpg|thumb|Crown Princess Aishwarya in 1970]] == ᱱᱮᱯᱟᱞ ᱨᱮᱱ ᱨᱟᱹᱱᱤ == [[ᱨᱮᱫ:Nepal_King_Birendra_state_visit_Brisbane_1988.jpg|thumb|With Birendra, during a state visit to [[Brisbane]], [[Australia]], 1988.]] == ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤ == == ᱦᱟᱛᱭᱟ == == Honours == == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == *[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1369064.stm "Aishwarya: Nepal's forceful queen" 5 June 2001, BBC news] {{S-start}} {{S-roy}} {{S-bef|before=[[Queen Ratna of Nepal|Ratna]]}} {{S-ttl|title=[[Queen consort]] of [[Nepal]]|years=1972–2001}} {{S-aft|after=[[Queen Komal of Nepal|Komal]]}} {{s-end}} {{Nepali literature}} {{Nepalese Women Writers|state=collapsed}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Aiswarya}} [[Category:1949 births]] [[Category:2001 deaths]] [[Category:Queens consort of Nepal]] [[Category:2001 murders in Nepal]] [[Category:20th-century Nepalese poets|Chandani Shah]] [[Category:21st-century Nepalese people]] [[Category:21st-century Nepalese women]] [[Category:Deaths by firearm in Nepal]] [[Category:Nepalese murder victims]] [[Category:People murdered in Nepal]] [[Category:Assassinated royalty]] [[Category:Female murder victims]] [[Category:Dames Grand Cross of the Order of Isabella the Catholic]] [[Category:Grand Cross of the Ordre national du Mérite]] [[Category:Members of the Order of Gorkha Dakshina Bahu, First Class]] [[Category:Recipients of Nishan-e-Imtiaz]] [[Category:Grand Crosses Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany]] [[Category:Nepalese songwriters|Chandani Shah]] [[Category:Nepalese women poets|Chandani Shah]] [[Category:Nepali-language poets|Chandani Shah]] [[Category:Lyric poets]] [[Category:Nepali-language lyricists]] [[Category:20th-century Nepalese women writers]] [[Category:People of the Nepalese Civil War]] [[Category:Mothers of Nepalese monarchs]] [[Category:Women in the Nepalese Civil War]] gkdc9rzgrdfejik8xno5pdhepcax4b8 ᱥᱟᱦᱤ ᱡᱟᱢᱟ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ 0 31762 176269 173027 2025-07-11T04:34:02Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176269 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building | name = ᱥᱟᱦᱤ ᱡᱟᱢᱟ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ | religious_affiliation = [[ᱤᱥᱟᱞᱟᱢ]] | image = Shahi Jama Masjid Sambhal21.jpg | image_upright = 1.4 | caption = ᱥᱟᱦᱤ ᱡᱟᱢᱟ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ | location = [[ᱥᱟᱢᱵᱷᱟᱞ]], [[ᱩᱛᱛᱟᱨ ᱯᱨᱟᱫᱮᱥ]] | country = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | geo = {{coord|28.58073|78.56714|region:IN-UP_type:landmark|format=dms|display=inline,title}} | map_type = India | map_size = 250 | map_relief = 1 | map_caption = ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | rite = | consecration_year = | status = [[ᱡᱩᱢᱢᱟ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ]] | functional_status = Active | leadership = }} '''ᱥᱟᱦᱤ ᱡᱟᱢᱟ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ''' (ᱩᱨᱫᱩ: شاہی جامع مسجد) ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱡᱩᱢᱟ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱟᱵᱚᱨ ᱟᱜ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱕᱒᱖ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱮᱛᱚᱢ ᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱜᱚᱞ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱮ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="Asher">{{Cite book |author=Asher, Catherine |title=Architecture of Mughal India |publisher=Cambridge University Press |year=1992 |isbn=9781139055635 |series=The New Cambridge History of India |location=Cambridge |page=28 |chapter=The beginnings of Mughal architecture |chapter-url=https://www.cambridge.org/core/books/architecture-of-mughal-india/beginnings-of-mughal-architecture/0A55C68933E689D1CE699C6D682A17AF |access-date= }}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱫᱚ ᱮᱱᱥᱤᱭᱮᱱᱴ ᱢᱚᱱᱩᱢᱮᱱᱴᱥ ᱯᱨᱚᱴᱮᱠᱥᱚᱱ ᱮᱠᱴ, ᱑᱙᱐᱔ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱢᱚᱱᱩᱢᱮᱱᱴ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="Siasat 24 Nov">{{cite news |date=2024-11-24 |title=Survey of Shahi Jama Masjid in Sambhal completed |url=https://www.siasat.com/survey-of-shahi-jama-masjid-in-sambhal-completed-3136784/ |newspaper=The Siasat Daily |access-date= }}</ref> ==ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ== ᱢᱤᱦᱨᱟᱵᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱚᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱫᱚ ᱵᱟᱵᱚᱨ ᱨᱟᱡᱟ ᱨᱮᱱ ᱢᱤᱫ ᱡᱮᱱᱮᱨᱟᱞ, ᱢᱤᱨ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱵᱮᱜᱽ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱖ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱕᱒᱖ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ, ᱵᱟᱵᱚᱨ ᱟᱜ ᱟᱫᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱾ ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱫᱚ ᱯᱟᱱᱤᱯᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱮᱭᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱵᱟᱵᱚᱨ ᱫᱚ ᱤᱵᱽᱨᱟᱦᱤᱢ ᱞᱚᱫᱤ ᱴᱷᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱫᱚᱭ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱢᱩᱜᱚᱞ ᱟᱨᱠᱤᱴᱮᱠᱪᱟᱨ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱢ ᱱᱟᱛᱷ ᱟᱨ ᱠᱮᱛᱷᱮᱨᱤᱱ ᱟᱥᱮᱨ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱮ ᱵᱟᱵᱚᱨ ᱟᱜ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱸᱫᱮᱦ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱮᱨ ᱮ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱡᱮ ᱚᱞ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱜᱮ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱡᱮ ᱵᱟᱵᱚᱨ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱴᱚᱴᱷᱟᱣᱟᱨᱤ ᱜᱚᱵᱚᱨᱱᱚᱨ ᱠᱚ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱠᱚ ᱮᱢᱟᱫ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ, ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱯᱟᱱᱤᱯᱚᱛ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱢᱤᱫ "ᱵᱟᱝ ᱤᱢᱯᱮᱨᱤᱭᱟᱞ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ" ᱮ ᱢᱮᱛᱟᱣᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱵᱟᱵᱚᱨ ᱛᱮᱜᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱟᱛᱷ ᱮ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣᱟ ᱡᱮ ᱵᱮᱜᱽ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱮ ᱞᱚᱫᱤ-ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱫᱚᱭ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱨᱩᱣᱟᱹᱲ ᱟᱠᱟᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ==ᱟᱨᱠᱤᱴᱮᱠᱪᱟᱨ== ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱵᱷᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱩᱥᱩᱞ ᱵᱩᱨᱩ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱠᱚᱴ ᱨᱮ ᱢᱩᱦᱟᱞᱞᱟ ᱨᱮ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱜᱮᱴ-ᱠᱚᱢᱯᱞᱮᱠᱥ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱠᱴᱟᱝᱜᱩᱞᱟᱨ ᱪᱟᱭᱛᱟᱱ ᱥᱮᱫ ᱮ ᱡᱷᱤᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱩᱧ ᱟᱨ ᱣᱩᱡᱩ ᱴᱟᱝᱠᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱪᱟᱭᱛᱟᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱠᱴᱟᱝᱜᱩᱞᱟᱨ ᱯᱨᱮᱭᱟᱨ ᱪᱮᱢᱵᱚᱨ ᱥᱮᱫ ᱮ ᱤᱫᱤᱭᱮᱫᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱠᱚᱭᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱛᱟᱞᱟ ᱵᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱰᱳᱢ ᱛᱮ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱴᱮᱞᱟᱠᱴᱟᱭᱤᱴ ᱯᱮᱱᱰᱮᱱᱴᱤᱵᱽ ᱛᱮ ᱥᱟᱯᱚᱴ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱠᱟᱞᱟᱥᱟ ᱯᱤᱱᱟᱠᱮᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱞᱟ ᱪᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱥᱮᱫ ᱨᱮ, ᱯᱮ ᱵᱮ ᱣᱟᱞᱟ ᱰᱚᱵᱚᱞ-ᱮᱭᱤᱞᱥ ᱟᱨᱠᱮᱰ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱫᱩᱣᱟᱹᱨ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱮᱴᱮᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱭᱤᱰ ᱣᱤᱝ ᱫᱚ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱯᱷᱞᱮᱴ ᱰᱳᱢ ᱛᱮ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱜᱩᱱ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱪᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱤᱵᱽᱞᱟ ᱠᱟᱸᱛ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱨᱮᱠᱴᱟᱝᱜᱩᱞᱟᱨ ᱪᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱪᱮᱢᱵᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱟᱭᱤᱰ ᱣᱤᱝ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱩᱞᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱜᱩᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱠᱟᱸᱛ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱚᱠᱴᱟᱜᱚᱱᱟᱞ ᱴᱟᱣᱟᱨ ᱛᱮ ᱯᱷᱞᱟᱸᱠ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱡᱚᱣᱱᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱨᱠᱤ ᱟᱨᱠᱤᱴᱮᱠᱪᱟᱨ ᱥᱟᱶ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱷᱮᱨ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱧᱮᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱨᱮ—ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱞᱟᱥᱴᱚᱨ ᱛᱮ ᱮᱥᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ—ᱢᱩᱠᱷᱭᱚ ᱵᱤᱞᱰᱤᱝ ᱢᱮᱴᱮᱨᱤᱭᱟᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱨ ᱤᱣᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ; ᱟᱥᱮᱨ ᱮ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱡᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟᱣᱟᱨᱤ ᱠᱟᱨᱤᱜᱚᱨ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱯᱟᱹᱛᱭᱟᱹᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱟᱨᱠᱤᱴᱮᱠᱪᱟᱨ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱵᱚᱨᱴᱚᱱ-ᱯᱮᱡᱽ ᱮ ᱱᱚᱴ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱡᱮ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱫᱚ ᱫᱮᱠᱷᱟᱣ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱜᱮᱭᱟ ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱟᱨᱠᱤᱴᱮᱠᱪᱟᱨᱟᱞ ᱱᱳᱵᱷᱮᱞᱴᱤ ᱨᱮ ᱩᱛᱟᱹᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱤᱦᱨᱟᱵᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱚᱞ ᱠᱚ ᱑᱖᱒᱕-᱒᱖ ᱟᱨ ᱑᱖᱕᱖-᱕᱗ ᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱨᱤᱯᱮᱭᱟᱨ ᱨᱮ ᱥᱟᱹᱠᱷᱤ ᱮᱢᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ; ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ, ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱫᱚ "ᱢᱟᱨᱮ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ" ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱞᱟᱹᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ-ᱠᱤᱯᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱮᱠᱚᱨᱰ ᱨᱮ ᱑᱖᱘᱙ ᱨᱮ ᱚᱯᱷᱤᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱱᱯᱷᱚᱨᱢᱮᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱜᱮᱞ ᱤᱨᱟᱹᱞ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱤ ᱨᱮ ᱢᱚᱥᱡᱤᱫᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱮᱠᱷᱨᱮᱠᱷ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱭᱢᱟ ᱨᱟᱡᱽᱥᱣᱟ-ᱜᱨᱟᱱᱴ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱞᱟ ᱪᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱟᱨ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱟᱨᱪ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱚᱞ ᱨᱮ ᱑᱘᱔᱕ ᱥᱮᱫ ᱴᱚᱴᱷᱟᱣᱟᱨᱤ ᱢᱩᱥᱟᱹᱞᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱨᱮᱠᱚᱨᱰ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{commons category-inline|Shahi Jama Masjid, Sambhal}} e1tofe737riwh5vvysj5hjj9006nwpr ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ 0 31881 176289 173808 2025-07-11T06:34:55Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176289 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ | native_name = ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱠᱩᱢᱩᱱᱮ | official_name = | settlement_type = Municipality | image_skyline = {{Photomontage |photo1a =Breiavatnet - Stavanger, Norway 2021-08-01 (02).jpg |photo2a =Stavanger Vågen Skagenkaien Norway (2022.06.23).jpg |photo2b =Viele Blumen schmücken im Sommer die Altstadt von Stavanger. 09.jpg |photo3a =Øvre Holmegate, Stavanger.jpg |photo3b =Schwerter im Felsen. 04.jpg |photo4a =DJI 0054-Pano-Edit.jpg |size = 275 |position = center |spacing = Number indicating width of spacing between the images (default: 1) |color = Color of spacing between the images (default: black) |border = Number indicating width of border surrounding the montage (default: 1) |color_border = Color of border surrounding the montage (default: black) |text = |text_background = Color of background behind text (default: #F8F8FF) |foot_montage = }} }} '''ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ''' ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱱᱚᱨᱣᱮ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱴᱚᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ (ᱯᱟᱥᱮ ᱥᱮᱸᱰᱮᱥ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮ) ᱟᱨ ᱨᱚᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱠᱟᱣᱩᱱᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱰᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱨᱮᱴᱤᱵᱷ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮ ᱯᱩᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ-ᱯᱟᱪᱮ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱯᱮᱱᱤᱱᱥᱩᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱑᱑᱒᱕ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱟᱛᱟᱣᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱠᱮᱛᱷᱮᱰᱨᱟᱞ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱑᱘ ᱟᱨ ᱑᱙ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱴ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱚᱲᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱩᱨᱚᱠᱪᱷᱤᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱞᱪᱟᱨᱟᱞ ᱦᱮᱨᱤᱴᱮᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱟᱨ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟ ᱟᱹᱭᱠᱟᱹᱣ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱞᱮᱞ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱜᱨᱮᱴᱟᱨ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱨᱮ ᱜᱚᱲᱚ ᱮᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱒᱐ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱥᱮᱫ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱞᱚᱜᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱮᱱᱟ, ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱚᱭᱮᱞ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱭᱮᱞ ᱠᱮᱯᱤᱴᱟᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱨᱣᱮᱡᱤᱭᱟᱱ ᱮᱱᱮᱨᱡᱤ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱤᱠᱩᱭᱱᱚᱨ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱰᱤᱠ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱩᱥᱟᱹᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱭᱢᱟ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱭᱩᱴ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱤᱥᱚᱢᱟᱹᱨᱤ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱤᱱᱥᱴᱟᱞᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱱᱟᱴᱚ ᱡᱚᱭᱮᱱᱴ ᱣᱟᱨᱯᱷᱮᱭᱟᱨ ᱥᱮᱱᱴᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱮᱴᱟᱜ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ, ᱟᱨ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱤᱫᱮᱥ ᱚᱭᱮᱞ ᱟᱨ ᱜᱮᱥ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱪᱟᱸᱜᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱤᱫᱮᱥᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱨᱮ ᱜᱚᱲᱚ ᱮᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱱ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱯᱨᱚᱯᱷᱟᱭᱤᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱒᱒.᱑% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮ ᱤᱢᱤᱜᱽᱨᱮᱱᱴ ᱵᱮᱠᱜᱽᱨᱟᱣᱩᱱᱰ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱒᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮ ᱭᱩᱨᱚᱯᱤᱭᱟᱹ ᱮᱠᱥᱯᱮᱴᱨᱤᱭᱮᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱤᱥᱤᱮ ᱤᱱᱴᱟᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱭᱩᱨᱚᱯ ᱨᱮ ᱕ ᱟᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱒᱐᱐᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱭᱩᱨᱚᱯᱤᱭᱟᱹ ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚᱢ ᱵᱮᱨᱚᱡᱜᱟᱨ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱒ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ, ᱵᱮᱨᱚᱡᱜᱟᱨ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱑.᱖% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱠᱤᱢᱛᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱤᱥᱴ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ ᱧᱟᱢᱚᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱤᱢᱛᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱭ ᱦᱤᱥᱤᱫ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱰᱤᱠ ᱢᱟᱱᱚᱠ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱱᱚᱨᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ, ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱫᱚ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱥᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱨᱟᱵᱟᱝ ᱫᱤᱱ ᱫᱚ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱚᱨᱚᱯᱷ ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱞᱚᱞᱚ ᱦᱚᱭ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚᱢ ᱜᱮ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱫᱤᱱ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱵᱟᱝ ᱛᱟᱦᱮᱱᱟ ᱾ ᱫᱟᱜ ᱡᱟᱹᱲᱤ ᱫᱚ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱜᱮᱭᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱚᱱᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱮᱫ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱤᱱᱴᱟᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱮᱭᱟᱨᱯᱚᱨᱴ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱮᱭᱟᱨᱯᱚᱨᱴ, ᱥᱚᱞᱟ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱮᱵᱟᱭ ᱮᱢᱚᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱭᱩᱨᱚᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚᱨᱮ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱜᱚᱫᱚᱜᱼᱟ, ᱚᱱᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱤᱱᱴᱟᱨᱠᱚᱱᱴᱤᱱᱮᱱᱴᱟᱞ ᱪᱟᱨᱴᱚᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱞᱮᱞ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱒᱐᱒᱐ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱳᱭᱮᱡᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱮᱭᱟᱨᱯᱚᱨᱴ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱴᱟᱭᱤᱢ ᱨᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱮᱭᱟᱨᱯᱚᱨᱴ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱮᱴ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱵᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱚᱨᱮ ᱚᱯᱷᱥᱚᱨ ᱱᱚᱨᱫᱷᱚᱨᱱ ᱥᱤᱡᱽ (ONS) ᱦᱚᱸ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱮᱱᱮᱨᱡᱤ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱮᱠᱡᱤᱵᱤᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱠᱚᱱᱯᱷᱟᱨᱮᱱᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱞᱟᱰᱢᱟᱴ ᱯᱷᱩᱰ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱜᱮ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱠᱮᱱᱰᱤᱱᱮᱵᱷᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱜᱩᱣᱟᱹᱱ ᱯᱷᱩᱰ ᱯᱷᱮᱥᱴᱤᱵᱷᱮᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱤᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱩᱞᱤᱱᱟᱨᱤ ᱠᱞᱟᱥᱴᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱞᱤᱵᱚᱨᱯᱩᱞ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱒᱐᱐᱘ ᱤᱭᱩᱨᱚᱯᱤᱭᱟᱹᱱ ᱠᱮᱯᱤᱴᱟᱞ ᱚᱯᱷ ᱠᱟᱞᱪᱟᱨ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱫᱚ ᱩᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱵᱚᱨᱚᱯᱷ ᱫᱚ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱵᱚᱨᱚᱯᱷ ᱡᱩᱜᱽ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱑᱐,᱐᱐᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱭᱢᱟ ᱱᱟᱜᱟᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱨᱮ ᱨᱚᱯᱚᱲ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱮ ᱮᱛᱚᱢ-ᱡᱮᱨᱮᱱ ᱫᱚ ᱙ ᱟᱨ ᱑᱐ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮ ᱘᱗᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱦᱟᱯᱷᱨᱥᱯᱷᱭᱚᱨᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ ᱟᱨ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱪᱟᱨᱪ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱟᱨ ᱑᱑᱐᱐-᱑᱓᱐᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱬ ᱮᱛᱚᱢ-ᱯᱟᱪᱮ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>''Phenomenology and the pioneer settlement on the Western Scandinavian Peninsula'' (Ingrid Fuglestvedt (2009) Lindome : Bricoleur Press) {{ISBN|978-91-85411-07-8}}</ref> ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱴᱷᱟᱶ ᱧᱟᱢ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ (᱑᱑᱒᱕), ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫ-ᱟ, ᱑᱑᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱵᱤᱥᱚᱯᱨᱤᱠ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱾ ᱵᱤᱥᱚᱯ ᱨᱮᱱᱟᱞᱰ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱤᱝᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱣᱤᱱᱪᱮᱥᱴᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜ-ᱟ, ᱑᱑᱐᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱠᱮᱛᱷᱮᱰᱨᱟᱞ (ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚᱢᱠᱤᱨᱠᱮ) ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Catholic Encyclopedia: Ancient See of Stavanger |url=http://www.newadvent.org/cathen/16076a.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210305052334/https://www.newadvent.org/cathen/16076a.htm |archive-date=5 March 2021 |access-date=4 April 2011 |website=newadvent.org}}</ref> ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱑᱑᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱑᱒᱕ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮ ᱞᱮᱠᱷᱟᱭᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=UArctic Education – Student Portal |url=http://www.uarctic.org/SingleNewsArticle.aspx?m=668&amid=6229 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140707155026/http://www.uarctic.org/SingleNewsArticle.aspx?m=668&amid=6229 |archive-date=7 July 2014 |access-date=7 February 2016 |website=uarctic.org}}</ref> ᱑᱕᱓᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱨᱳᱴᱮᱥᱴᱮᱸᱴ ᱨᱤᱯᱷᱳᱨᱢᱮᱥᱚᱱ ᱥᱟᱶᱛᱮ, ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱷᱩᱢᱤᱠᱟ ᱫᱚ ᱠᱚᱢ ᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱑᱗ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱᱥᱮᱸᱰ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱵᱤᱥᱚᱯᱨᱤᱠ ᱫᱚ ᱩᱪᱟᱹᱲ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ, ᱑᱙ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮ ᱠᱤᱥᱱᱟᱹ ᱦᱤᱨᱤᱝ ᱯᱷᱤᱥᱟᱨᱤ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱱᱟᱣᱟ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱘᱓᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ (ᱧᱮᱞ ᱢᱮ ᱯᱷᱚᱨᱢᱟᱱᱥᱠᱟᱯᱥᱰᱤᱥᱴᱨᱤᱠᱴ) ᱾ ᱑ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱘᱖᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱦᱮᱴᱞᱮᱸᱰ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱴᱚᱴᱷᱟ (ᱦᱚᱲ ᱮᱞ: ᱒᱐᱐) ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱩᱪᱟᱹᱲ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱑ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱘᱗᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱦᱮᱴᱞᱮᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ (ᱦᱚᱲ ᱮᱞ: ᱑,᱓᱕᱗) ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱩᱪᱟᱹᱲ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱑ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱐᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱦᱮᱴᱞᱮᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱟᱯᱱᱟᱨ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱮᱫ-ᱟ (ᱦᱚᱲ ᱮᱞ: ᱓᱙᱙) ᱾ ᱑ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱒᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱦᱮᱴᱞᱮᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ (ᱦᱚᱲ ᱮᱞ: ᱓,᱐᱖᱓) ᱫᱚ ᱟᱨ ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱟᱣ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱩᱪᱟᱹᱲ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱑ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱕᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱦᱮᱴᱞᱮᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ (ᱦᱚᱲ ᱮᱞ: ᱘᱓᱑) ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱩᱪᱟᱹᱲ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱖᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱥᱠᱮᱭ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱢᱮᱥᱟᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱫᱟᱲᱮᱭ ᱮᱢᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱨᱡᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱑ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱖᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ (ᱦᱚᱲ ᱮᱞ: ᱕᱑,᱔᱗᱐) ᱫᱚ ᱯᱟᱥᱮ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱢᱟᱰᱞᱟ (ᱦᱚᱲ ᱮᱞ: ᱖,᱐᱒᱕) ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱦᱮᱴᱞᱮᱸᱰ (ᱦᱚᱲ ᱮᱞ: ᱒᱐,᱘᱖᱑) ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |last=Jukvam |first=Dag |year=1999 |title=Historisk oversikt over endringer i kommune – og fylkesinndelingen |url=http://www.ssb.no/emner/00/90/rapp_9913/rapp_9913.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120901160307/http://www.ssb.no/emner/00/90/rapp_9913/rapp_9913.pdf |archive-date=1 September 2012 |access-date=5 May 2016 |publisher=Statistics Norway |language=no}}</ref> ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱫᱚ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ ᱵᱩᱢ ᱟᱨ ᱢᱟᱸᱫᱤ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Stavanger kommune – Byhistorie<!-- Bot generated title --> |url=http://www.stavanger.kommune.no/publikum/divsvg.nsf/svgbyhistorie/$first?opendocument&referer=Byhistorie&sub=1 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928093934/http://www.stavanger.kommune.no/publikum/divsvg.nsf/svgbyhistorie/$first?opendocument&referer=Byhistorie&sub=1 |archive-date=28 September 2007 |access-date=24 July 2007}}</ref> ᱟᱹᱰᱤ ᱫᱤᱱ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱩᱬ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱯᱤᱝ, ᱥᱤᱯ ᱵᱮᱱᱟᱣ, ᱯᱷᱤᱥ ᱠᱮᱱᱤᱝ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱟᱨ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭᱟᱱ ᱥᱟᱵᱠᱚᱱᱴᱨᱟᱠᱴᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱖᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱣᱟ ᱵᱩᱢ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱮᱱᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱮᱛᱚᱢ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱨᱮ ᱚᱭᱮᱞ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱟᱱ ᱜᱟᱞᱚᱪ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱚᱨᱣᱮᱡᱤᱭᱟᱱ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱚᱭᱮᱞ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱚᱱ-ᱥᱳᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱩᱱᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱮ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱑ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱒᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱯᱟᱥᱮ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱯᱷᱤᱱᱱᱳᱭ ᱟᱨ ᱨᱮᱱᱮᱥᱳᱭ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱟᱶ ᱢᱮᱥᱟ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱣᱟ, ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Om nye Stavanger |url=http://nye.stavanger.kommune.no/om-nye-stavanger/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171107011243/http://nye.stavanger.kommune.no/om-nye-stavanger/ |archive-date=7 November 2017 |access-date=4 November 2017 |language=no}}</ref> ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== [[File:Saved (5676897195).jpg|thumb|ᱨᱟᱱᱰᱟᱵᱟᱨᱜ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ]] ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱫᱚ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱫ ᱫᱚ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱮᱫ ᱵᱚᱠᱱᱟᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱭᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ ᱟᱨ ᱜᱟᱱᱰᱥᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱮᱫ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱞᱳᱣ-ᱡᱮᱨᱮᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱱᱟ, ᱢᱤᱫ ᱪᱟᱯᱟᱴ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱵᱩᱨᱫᱷᱟᱹ ᱦᱟᱥᱟ, ᱥᱟᱹᱢᱩᱸᱫᱽ ᱦᱟᱥᱟ ᱟᱨ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱟᱣᱨ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ ᱳᱜᱽᱱᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱴᱩᱝᱜᱮᱱᱮᱥ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ; ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱮᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱐ ᱟᱨ ᱕᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱐ ᱟᱨ ᱑᱖᱔ ᱯᱷᱩᱴ) ᱩᱥᱩᱞ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱟᱥᱟ ᱵᱟᱝ ᱟᱠᱟᱱ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱪᱟᱥᱵᱟᱥ ᱵᱟᱝ ᱟᱠᱟᱱ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱟᱨ ᱵᱩᱨᱩ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱮᱞ ᱡᱚᱝ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱟᱨ ᱫᱟᱜ ᱥᱟᱶ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱩᱨ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱡᱷᱤᱞ (ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱵᱨᱮᱭᱟᱵᱷᱟᱴᱱᱮᱴ, ᱥᱴᱳᱨᱟ ᱥᱴᱳᱠᱠᱟᱵᱷᱟᱴᱱᱮᱴ ᱟᱨ ᱢᱳᱥᱵᱷᱟᱴᱱᱮᱴ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ) ᱟᱨ ᱯᱮᱭᱟ ᱯᱷᱭᱚᱨᱰ (ᱦᱟᱯᱷᱨᱥᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ, ᱵᱟᱭᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ ᱟᱨ ᱜᱟᱱᱰᱥᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ); ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱟᱨ ᱫᱟᱜ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱦᱟᱥᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱫᱟᱨᱮ ᱱᱟᱹᱲᱤ ᱟᱨ ᱡᱤᱵᱽ ᱡᱟᱱᱣᱟᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ: ᱔᱙% ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱟᱴᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱖᱖ ᱯᱷᱩᱴ) ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ, ᱟᱨ ᱗% ᱦᱟᱥᱟ ᱫᱚ ᱖᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱐᱐ ᱯᱷᱩᱴ) ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱩᱥᱩᱞ ᱴᱷᱟᱶ ᱫᱚ ᱕᱑᱔ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑,᱖᱘᱖ ᱯᱷᱩᱴ) ᱩᱥᱩᱞ ᱵᱟᱱᱰᱟᱣᱥᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱥᱮᱫ ᱨᱮ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱥᱮᱫ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱚᱠᱱᱟᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ ᱟᱨ ᱵᱟᱭᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮ-ᱯᱟᱪᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱥᱮᱫ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱦᱤᱞᱮᱵᱷᱟᱜᱽ ᱡᱷᱤᱞ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ-ᱠᱚᱧᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱟᱱᱰᱥᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱨᱮᱭᱟᱵᱷᱟᱴᱱᱮᱴ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱯᱷᱭᱚᱨᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱦᱩᱛᱟᱹᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱫᱤᱯ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ: ᱵᱡᱚᱨᱱᱳᱭ, ᱵᱩᱳᱭ, ᱮᱝᱜᱳᱭ, ᱜᱽᱨᱟᱥᱦᱳᱞᱢᱮᱱ, ᱦᱮᱞᱮᱥᱳᱭ, ᱦᱩᱱᱰᱵᱷᱟᱜᱽ, ᱠᱟᱞᱵᱷᱳᱭ, ᱞᱤᱱᱰᱳᱭ, ᱥᱳᱞᱤᱥᱴ ᱟᱨ ᱵᱷᱟᱥᱳᱭ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱟᱢᱳᱭ ᱫᱤᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱮᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref name="snl">{{Cite web |last=Store norske leksikon |author-link=Store norske leksikon |title=Stavanger |url=https://snl.no/Stavanger |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305090752/https://snl.no/Stavanger |archive-date=5 March 2016 |access-date=27 April 2016 |language=no}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== [[File:Hermetikkfabrikker i Stavanger.jpg|thumb|᱒᱐ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱥᱮᱫ ᱠᱮᱱᱤᱝ ᱯᱷᱮᱠᱴᱨᱤ]] ᱒᱐ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱥᱮᱫ, ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱦᱟᱹᱠᱩ ᱥᱟᱵ ᱟᱨ ᱥᱤᱯᱤᱝ ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱟᱯᱮ ᱥᱮᱫ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱠᱮᱱᱤᱝ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ, ᱟᱨ ᱑᱙᱕᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱕᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱮᱱᱮᱨᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ "ᱠᱮᱱᱮᱰ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ" ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ, ᱟᱨ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱ ᱵᱡᱮᱞᱟᱱᱰ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ Chr Bjelland & Co. A/S ᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚ ᱯᱷᱮᱠᱴᱨᱤ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱚᱸᱫᱽ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱕᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ, ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱫ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱫᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱫᱚ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱚ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱥᱴᱨᱚᱠᱪᱚᱨᱟᱞ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱟᱨ ᱥᱮᱵᱟ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱱ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ ᱵᱮᱥ ᱫᱚ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ, ᱟᱨ ᱥᱮᱵᱟ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱫᱚ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱑᱑ ᱯᱨᱚᱛᱤᱥᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮᱫᱟᱭ ᱾ ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ, ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱦᱚᱸ ᱒᱙ ᱯᱨᱚᱛᱤᱥᱚᱛ ᱠᱟᱣᱩᱱᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟᱞ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱤᱧᱡᱤᱱᱤᱭᱟᱨᱤᱝ ᱫᱚ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱢᱩᱬ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱕᱙ ᱯᱨᱚᱛᱤᱥᱚᱛ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱥᱟᱶ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱚᱯᱷᱥᱳᱨ ᱯᱮᱴᱨᱳᱞᱤᱭᱟᱢ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱭ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱚᱭᱮᱞ ᱯᱞᱮᱴᱯᱷᱚᱨᱢ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱜᱮ ᱔᱐ ᱯᱨᱚᱛᱤᱥᱚᱛ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱮᱴᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱫᱚ ᱯᱟᱵᱞᱤᱥᱤᱝ ᱠᱟᱱᱟ - ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱯᱨᱤᱱᱴᱤᱝ ᱟᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱫᱤᱱᱟᱹᱢ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ ᱠᱟᱜᱚᱡᱽ, ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱟᱨ ᱨᱳᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱟᱣᱤᱥ ᱟᱯᱷᱴᱟᱱᱵᱞᱟᱰ - ᱟᱨ ᱡᱚᱢᱟᱜ ᱟᱨ ᱧᱩᱣᱟᱜ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱡᱮᱨᱮᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱪᱟᱥᱵᱟᱥ ᱡᱤᱱᱤᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱚᱥᱮᱥᱤᱝ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱜᱤᱞᱰᱮ ᱵᱷᱮᱥᱴ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱞᱚᱴᱟᱨᱦᱟᱣᱥ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱟᱨ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱒᱐᱐᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱐.᱖%, ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱨᱤ ᱟᱨ ᱴᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱨᱤ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱒᱗.᱔% ᱟᱨ ᱴᱚᱨᱥᱤᱭᱟᱨᱤ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱨᱮ ᱗᱑.᱗% ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱒᱐᱐᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱚᱵᱽᱞᱤᱠ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱨᱮ ᱒᱔.᱔% ᱟᱨ ᱯᱨᱟᱭᱵᱮᱴ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱟᱨ ᱯᱚᱵᱽᱞᱤᱠ ᱮᱱᱴᱟᱨᱯᱨᱟᱭᱤᱡ ᱨᱮ ᱗᱕.᱖% ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤ ᱫᱚ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱤᱥᱮᱱᱴᱨᱟᱞᱟᱭᱤᱡ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱟᱣᱟ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟᱞ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱩᱬ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱫ ᱯᱷᱳᱨᱩᱥ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱮᱱᱰᱮᱥ ᱟᱨ ᱥᱳᱞᱟ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱮᱫ ᱰᱩᱥᱟᱵᱷᱤᱠ (ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱯᱮᱴᱨᱳᱞᱤᱭᱟᱢ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱚᱨᱟ) ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱨᱟᱱᱰᱯᱷᱳᱱᱴᱮᱱ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱩᱬ ᱢᱟᱨᱮ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟᱞ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱦᱤᱞᱮᱵᱷᱟᱜᱽ, ᱵᱩᱳᱭ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱡᱤᱞᱟᱹ, ᱟᱨ ᱠᱤᱪᱷᱩ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱤᱯᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱨ ᱥᱤᱯᱤᱝ ᱦᱚᱸ ᱯᱟᱨᱚᱢᱯᱟᱨᱤᱠ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱦᱟᱛᱣᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱑᱘᱙᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱨᱳᱡᱮᱱᱵᱚᱨᱜᱽ ᱥᱤᱯᱭᱟᱨᱰ ᱫᱚ ᱦᱩᱱᱰᱵᱷᱟᱜᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱩᱬ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱩᱸᱫᱽ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱳᱥᱞᱳ, ᱵᱮᱨᱜᱮᱱ ᱟᱨ ᱳᱞᱮᱥᱩᱱᱰ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱩᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱨᱮᱡᱤᱥᱴᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱯᱷᱞᱤᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱞᱟᱜᱟᱛᱟᱨ ᱯᱩᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ, ᱒᱐᱐᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱨᱮᱸᱠ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱴᱮᱞᱤᱢᱟᱨᱠᱥᱯᱷᱳᱨᱥᱠᱤᱝ ᱵᱳ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱨᱤ ᱮᱱᱮᱢ ᱥᱟᱶ ᱞᱟᱵᱷ, ᱜᱽᱨᱳᱛᱷ ᱟᱨ ᱱᱟᱣᱟ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱛᱮ ᱾ ==ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ== ===ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱝᱴᱜᱟᱹᱰᱤ=== [[File:Stavanger airport.jpg|thumb|ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ, ᱥᱳᱞᱟ]] ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ ᱫᱚ ᱥᱳᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱔ ᱴᱤᱯᱤᱡ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱓᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱔᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ, ᱯᱷᱳᱨᱩᱥ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱑᱙᱘᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱚᱸᱫᱽ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱳᱞᱟ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ ᱨᱮ ᱔ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱨᱳᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱠᱟᱣᱩᱱᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱓ ᱟᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱨᱰᱤᱠ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱗ ᱟᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱤᱡᱤ ᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱳᱥᱞᱳ-ᱜᱟᱨᱰᱮᱨᱢᱳᱭᱮᱱ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱑.᱕ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ; ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱫᱚ ᱵᱮᱨᱜᱮᱱ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ, ᱯᱷᱞᱮᱥᱞᱮᱸᱰ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱗᱐᱐,᱐᱐᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ; ᱳᱥᱞᱳ-ᱴᱳᱨᱯ ᱫᱚ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱴᱨᱳᱱᱰᱦᱟᱭᱤᱢ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ, ᱵᱷᱮᱨᱱᱮᱥ ᱟᱨ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱᱥᱮᱸᱰ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ, ᱠᱡᱮᱵᱷᱤᱠ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱤᱡᱤ ᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱠᱳᱯᱮᱱᱦᱮᱜᱮᱱ, ᱮᱢᱥᱴᱮᱨᱰᱟᱢ ᱟᱨ ᱮᱵᱟᱨᱰᱤᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱟᱨ ᱤᱭᱩᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱹᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ [[ᱞᱚᱱᱰᱚᱱ]], ᱯᱮᱨᱤᱥ, ᱵᱟᱨᱥᱤᱞᱳᱱᱟ, ᱥᱴᱳᱠᱦᱳᱢ, ᱣᱟᱨᱥᱟᱣ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱴᱨᱳᱢᱥᱳ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱᱥᱮᱸᱰ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ===ᱨᱮᱞ ᱦᱚᱨ=== [[File:Stavangerstasjon.jpg|thumb|ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱮᱥ]] ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱘᱗᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱳᱨᱞᱮᱸᱰᱮᱴ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱟᱨ ᱡᱮᱨᱮᱱ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱥ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮᱞ ᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱳᱥᱞᱳ ᱥᱮᱱᱴᱨᱟᱞ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱨᱟᱢᱢᱮᱱ, ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱᱥᱮᱸᱰ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱳᱥᱞᱳ ᱟᱨ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱕᱔᱕ ᱠᱤᱞᱳᱢᱤᱴᱚᱨ (᱓᱓᱙ ᱢᱟᱭᱤᱞ) ᱡᱤᱞᱤᱧᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱫᱤᱱᱟᱹᱢ ᱜᱮ ᱯᱩᱱ ᱫᱷᱟᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱗ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱜᱟᱱ ᱞᱟᱜᱟᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱞ ᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱑᱘᱗᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱫᱚ ᱑᱙᱔᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱵᱟᱝ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱳᱥᱞᱳ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱫ ᱢᱳᱭ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ, ᱡᱮᱨᱮᱱ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱮᱜᱟᱨᱥᱩᱱᱰ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱑᱘᱗᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱑᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱯᱞᱟᱱ ᱟᱨ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱷᱮᱥᱴᱞᱮᱸᱰᱮᱴ ᱞᱟᱭᱤᱱ (ᱯᱟᱪᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱞᱟᱭᱤᱱ) ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱚ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱡᱮᱨᱮᱱ ᱨᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱴᱨᱮᱱ ᱦᱚᱸ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱢᱤᱫ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱑᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱛᱤᱸᱜᱩ ᱴᱷᱟᱶ ᱥᱟᱶ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱒᱗ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱘᱗᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱑,᱐᱖᱗ ᱢᱤᱞᱤᱢᱤᱴᱟᱨ (᱓ ᱯᱷᱩᱴ ᱖.᱐ ᱤᱸᱪ) ᱱᱮᱨᱳ ᱜᱮᱡᱽ ᱮᱠᱞᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱞ ᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱮᱜᱟᱨᱥᱩᱱᱰ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱙᱐᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱷᱞᱮᱠᱠᱮᱯᱷᱡᱳᱨᱰ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱷᱞᱮᱠᱠᱮᱯᱷᱡᱳᱨᱰ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱮᱨᱮᱱ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱠᱞᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ, ᱜᱟᱱᱰᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱞᱜᱟᱨᱰ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱟᱞᱜᱟᱨᱰ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱑᱙᱒᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱙᱔᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱥᱳᱨᱞᱮᱸᱰᱮᱴ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱯᱷᱞᱮᱠᱠᱮᱯᱷᱡᱳᱨᱰ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ ᱥᱤᱨᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱡᱮᱨᱮᱱ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱢᱩᱬ ᱨᱮᱞ ᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱥᱴᱮᱱᱰᱟᱨᱰ ᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ===ᱥᱚᱲᱚᱠ=== ᱤᱭᱩᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱹᱱ ᱦᱚᱨ ᱤ᱓᱙ ᱫᱚ ᱢᱟᱥᱴᱨᱟᱯᱷᱭᱚᱨᱰ ᱴᱟᱱᱮᱞ ᱟᱨ ᱵᱟᱭᱯᱷᱭᱚᱨᱰ ᱴᱟᱱᱮᱞ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜᱼᱟ, ᱤᱱᱟᱹ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱫ ᱥᱮᱱᱰᱮᱥ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱯᱷᱟᱭᱞᱠᱮᱥᱵᱷᱟᱭ ᱔᱔ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵᱚᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱᱥᱮᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫᱚᱜᱼᱟ, ᱥᱮᱱᱰᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱷᱞᱮᱠᱠᱮᱯᱷᱡᱳᱨᱰ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱾ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱕᱐᱙ ᱫᱚ ᱛᱟᱥᱴᱟ ᱵᱳᱨᱳ ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱛᱟᱱᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱥᱳᱞᱟ ᱟᱨ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱟᱰᱟ, ᱟᱨ ᱯᱷᱳᱨᱩᱥ ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱡᱟᱣᱴᱮᱱ ᱥᱩᱨ ᱤ᱓᱙ ᱨᱮ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱑᱘ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱱᱟᱣᱟ ᱤᱸᱡᱤᱱ ᱴᱨᱟᱯᱷᱤᱠ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱥᱳᱞᱟᱥᱯᱞᱤᱴᱮᱱ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱮᱫ ᱱᱟᱣᱟ ᱦᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ, ᱯᱷᱳᱨᱩᱥ ᱟᱨ ᱤᱭᱩᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱹᱱ ᱦᱚᱨ ᱤ᱓᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱾ ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱴᱟᱱᱮᱞ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱨᱟᱭᱯᱷᱟᱥᱴ ᱴᱟᱱᱮᱞ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱥᱴᱨᱟᱱᱰ ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ (ᱨᱟᱭᱯᱷᱭᱩᱞᱠᱮ ᱴᱟᱱᱮᱞ ᱟᱨ ᱦᱩᱱᱰᱵᱷᱟᱜᱽ ᱴᱟᱱᱮᱞ) ᱾ ᱒᱐᱒᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱨᱳᱜᱯᱷᱟᱥᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱢᱤᱫ ᱫᱟᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱴᱟᱱᱮᱞ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱟᱨ ᱦᱟᱣᱜᱮᱥᱩᱱᱰ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ ᱨᱮ ᱜᱚᱲᱚ ᱮᱢᱟ ᱾ ===ᱫᱚᱨᱭᱟ=== ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨᱜᱟᱦ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱦᱤᱨᱴᱥᱦᱟᱞᱥ, ᱰᱮᱱᱢᱟᱨᱠ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱷᱮᱨᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱵᱟ ᱮᱢ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱯᱷᱟᱨᱳ ᱫᱤᱯ ᱟᱨ ᱰᱮᱱᱢᱟᱨᱠ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱥᱢᱟᱭᱨᱤᱞ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱯᱷᱮᱨᱤ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱛᱤᱸᱜᱩᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱨᱚᱯᱚᱲ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱨᱤᱥᱟᱵᱷᱤᱠᱟ ᱨᱮ ᱱᱟᱣᱟ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨᱜᱟᱦ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱦᱩᱭ ᱪᱚᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱜᱚᱴᱟ ᱫᱟᱜ ᱛᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣᱟ ᱾ ᱴᱚᱴᱷᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱮᱨᱤ ᱫᱚ ᱛᱟᱣ ᱟᱨ ᱠᱵᱷᱤᱴᱥᱳᱭ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜᱼᱟ, ᱟᱨ ᱫᱟᱲᱮ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱟᱣᱜᱮᱥᱩᱱᱰ ᱟᱨ ᱥᱟᱣᱩᱰᱟ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱢᱩᱬ ᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱛᱩ ᱟᱨ ᱫᱤᱯ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱟᱣᱟ ᱠᱟᱥᱮᱞ ᱨᱮ ᱯᱷᱮᱨᱤ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱫᱚ ᱫᱚᱲᱟ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱞᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱛᱷᱩᱠᱟᱹᱢ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ===ᱵᱟᱥ=== [[File:Sandnes 01.jpg|thumb|ᱥᱮᱱᱰᱮᱥ ᱨᱮ ᱵᱟᱥ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱞ, ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱥᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ]] ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟᱠᱤᱭᱟᱹ ᱵᱟᱥ ᱥᱮᱵᱟ ᱫᱚ ᱨᱳᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱠᱳᱞᱮᱠᱴᱤᱵᱷᱴᱨᱟᱯᱷᱤᱠ (ᱟᱨᱠᱮᱴᱤ) ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ "ᱠᱳᱞᱩᱢᱵᱚᱥ" ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱥ ᱫᱚ ᱵᱳᱨᱤᱭᱟᱞ ᱴᱨᱟᱱᱥᱯᱳᱨᱴ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨᱠᱮᱴᱤ ᱫᱚ ᱨᱳᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱠᱟᱣᱩᱱᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱵᱟᱥ ᱦᱚᱨ ᱮ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱵᱟᱥ ᱥᱮᱵᱟ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱥᱤᱴᱤ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱᱥᱮᱸᱰ, ᱵᱮᱨᱜᱮᱱ ᱟᱨ ᱦᱟᱣᱜᱮᱥᱩᱱᱰ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱳᱨ-ᱣᱮ ᱵᱟᱥᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱟᱨ ᱠᱨᱤᱥᱴᱤᱭᱟᱱᱥᱮᱸᱰ ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱳᱥᱞᱳ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱞᱟᱵᱽᱯᱨᱟᱭᱤᱥᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱵᱟᱥ ᱥᱮᱵᱟ ᱟᱨ ᱴᱮᱠᱥᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱮᱪᱮᱫ== [[File:Campus ullandhaug MBMultimedia-110426-6239.jpg (rw largeArt 1201).jpg|thumb|ᱩᱞᱟᱱᱰᱦᱟᱣᱩᱜ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] [[File:Jåttå videregående skole.JPG|thumb|ᱡᱟᱣᱴᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱟᱥᱲᱟ]] ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ (ᱭᱩ ᱟᱭ ᱮᱥ) ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱢᱚᱬᱮ ᱟᱱᱟᱜ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱟᱱᱟ, ᱒᱙ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱦᱳᱜᱽᱥᱠᱳᱞᱮᱱ ᱤ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ (ᱮᱪ ᱟᱭ ᱮᱥ) ᱫᱚ ᱠᱟᱣᱩᱱᱥᱤᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱟᱭᱥᱟᱞ ᱛᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮ ᱙,᱐᱐᱐ ᱜᱟᱱ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱟᱨ ᱑,᱒᱐᱐ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱯᱮᱭᱟ ᱯᱷᱮᱠᱟᱞᱴᱤ ᱨᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ: ᱦᱩᱢᱮᱱᱤᱴᱤᱡᱽ ᱯᱷᱮᱠᱟᱞᱴᱤ, ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱯᱷᱮᱠᱟᱞᱴᱤ ᱾ ᱯᱩᱨᱟᱹᱛᱚᱛᱣᱟᱹ ᱢᱭᱩᱡᱤᱭᱚᱢ ᱦᱚᱸ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱫᱚ ᱩᱞᱟᱱᱰᱦᱟᱣᱩᱜ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱵᱤᱵᱷᱟᱜᱽ ᱠᱚ ᱚᱸᱰᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱟᱨᱤᱛ ᱵᱳᱭᱮᱥᱮᱱ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱑ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱑᱕ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱠᱛᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱨᱤᱱᱥᱤᱯᱟᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱑ ᱟᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱮᱠᱴᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱨᱮᱠᱴᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭᱟᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱲᱩᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱵᱳᱨᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱮᱭᱟᱨᱢᱮᱱ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱫᱚ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱒ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱤᱱᱳᱵᱷᱮᱴᱤᱵᱽ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ (ᱤ ᱥᱤ ᱟᱭ ᱭᱩ) ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱭᱩᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱹᱱ ᱠᱚᱱᱥᱳᱨᱴᱤᱭᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱢᱵᱟᱨ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱵᱷᱤ ᱟᱭ ᱰᱤ ᱥᱯᱮᱥᱤᱭᱟᱞᱟᱭᱤᱡᱽᱰ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱫᱚ ᱢᱤᱥᱟᱱ ᱟᱨ ᱛᱷᱤᱭᱳᱞᱳᱡᱤ ᱟᱥᱲᱟ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱢᱤᱥᱡᱚᱱᱥᱦᱳᱜᱽᱥᱠᱳᱞᱮᱱ (ᱮᱢ ᱮᱪ ᱮᱥ) ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱘᱔᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱤᱥᱟᱨᱪ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱹᱭᱫᱟᱹᱨᱤ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱒᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱓᱐᱐ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ ᱦᱤᱡᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱮᱢ ᱮᱪ ᱮᱥ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮᱡᱤᱭᱟᱹᱱ ᱢᱤᱥᱚᱱᱟᱨᱤ ᱥᱳᱥᱟᱭᱤᱴᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱹᱞᱤᱠ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱴᱟᱨᱠᱟᱞᱪᱟᱨᱟᱞ ᱠᱚᱢᱭᱩᱱᱤᱠᱮᱥᱟᱱ (ᱮᱥ ᱟᱭ ᱠᱮ) ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱫᱚ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱥᱟᱱ ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱤ ᱟᱭ ᱰᱤ ᱥᱯᱮᱥᱤᱭᱟᱞᱟᱭᱤᱡᱽᱰ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱨᱳᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮ ᱟᱨᱴ ᱟᱥᱲᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱘ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱫᱚ ᱑᱙᱕᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱠᱮᱱᱰᱤᱱᱮᱵᱷᱤᱭᱟᱹᱱ ᱟᱥᱲᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱠᱮᱴᱤᱝ ᱟᱨ ᱢᱮᱱᱮᱡᱽᱢᱮᱱᱴ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱮ ᱮᱢᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱥᱲᱟ ᱫᱚ ᱡᱚᱱ ᱵᱟᱣᱟᱨ ᱜᱩᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱙᱒.᱕% ᱢᱟᱹᱞᱤᱠ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱳᱞᱵᱚᱨᱜᱽᱵᱷᱮᱭᱮᱱ ᱯᱷᱳᱠ ᱫᱚ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱑᱔᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱯᱟᱹᱴᱷᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚ ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱞᱩᱛᱷᱟᱨᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱟᱭᱵᱮᱴ ᱟᱥᱲᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱟᱥᱲᱟ, ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱤᱱᱴᱟᱨᱱᱮᱥᱱᱟᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱟᱨ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱯᱷᱨᱮᱸᱪ ᱟᱥᱲᱟ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱮᱭᱜᱟᱱᱮᱥ ᱟᱥᱲᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱜᱮ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱮᱴᱟᱜ ᱟᱥᱲᱟ ᱫᱚ ᱮᱱᱴᱟᱨᱯᱨᱟᱭᱤᱡ ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱟᱞ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱱᱳᱨᱳᱯᱷ ᱤᱱᱥᱴᱤᱴᱭᱩᱴ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱩᱴᱰᱟᱱᱤᱝᱥᱦᱩᱥᱮᱴ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱮᱠᱴᱟ ᱵᱟᱭᱤᱵᱮᱞ, ᱵᱤ ᱟᱭ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱯᱷᱤᱭᱮᱞᱴᱩᱱ ᱵᱟᱭᱤᱵᱮᱞ, ᱯᱷᱳᱞᱠᱮᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱟᱨᱥᱤᱴᱮᱴ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱤᱢᱮᱱᱴᱮ ᱵᱷᱳᱠᱮᱥᱱᱟᱞ ᱟᱥᱲᱟ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱱᱳᱨ ᱚᱯᱷᱥᱳᱨ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱱᱳᱨᱣᱮᱡᱤᱭᱟᱹᱱ ᱟᱥᱲᱟ ᱳᱯᱷ ᱠᱨᱤᱭᱮᱴᱤᱵᱽ ᱥᱴᱟᱰᱤᱥ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱱᱟᱭᱨᱤᱝᱥᱟᱠᱟᱰᱮᱢᱤᱭᱮᱴ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱯᱮᱴᱮᱠᱟ – ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ, ᱯᱤ ᱮᱱ ᱟᱭ ᱴᱨᱮᱱᱤᱝ ᱥᱮᱱᱴᱟᱨ ᱟᱨ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱚᱯᱷᱥᱳᱨ ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱟᱞ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱾ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱟᱥᱲᱟ ᱫᱚ ᱨᱳᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱠᱟᱣᱩᱱᱴᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱟᱥᱲᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱟᱸᱛ ᱳᱞᱟᱣ,<ref>{{Cite web |title=St. Olav |url=http://www.st-olav.vgs.no/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220905030119/https://www.st-olav.vgs.no/ |archive-date=5 September 2022 |access-date=14 November 2018}}</ref> ᱥᱟᱸᱛ ᱥᱵᱷᱤᱛᱷᱩᱱ,<ref>{{Cite web |title=St. Svithun vgs |url=http://www.svithun.vgs.no/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127013413/http://www.svithun.vgs.no/ |archive-date=27 November 2018 |access-date=14 November 2018}}</ref> ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱠᱮᱛᱷᱮᱰᱨᱟᱞ ᱟᱥᱲᱟ,<ref>{{Cite web |title=Stavanger katedralskole |url=http://www.stavanger-katedralskole.vgs.no/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181114141848/http://www.stavanger-katedralskole.vgs.no/ |archive-date=14 November 2018 |access-date=14 November 2018}}</ref> ᱦᱮᱴᱞᱮᱸᱰ,<ref>{{Cite web |title=Hetland |url=http://www.hetland.vgs.no/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181114141929/http://www.hetland.vgs.no/ |archive-date=14 November 2018 |access-date=14 November 2018}}</ref> ᱡᱟᱣᱴᱟ,<ref>{{Cite web |title=Jåttå videregående skole |url=http://www.jaattaa.vgs.no/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181114142029/http://www.jaattaa.vgs.no/ |archive-date=14 November 2018 |access-date=14 November 2018}}</ref> ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱚᱯᱷᱥᱳᱨ ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱟᱞ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ,<ref>{{Cite web |title=Stavanger Offshore tekniske skole |url=http://sots.no/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181114142028/http://sots.no/ |archive-date=14 November 2018 |access-date=14 November 2018}}</ref> ᱜᱳᱰᱟᱞᱮᱱ<ref>{{Cite web |title=Godalen vgs |url=http://godalen.vgs.no/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181114142021/http://godalen.vgs.no/ |archive-date=14 November 2018 |access-date=14 November 2018}}</ref> ᱟᱨ ᱵᱮᱨᱜᱮᱞᱮᱸᱰ ᱾<ref>{{Cite web |title=Bergeland – Bergeland VGS |url=http://www.bergeland.vgs.no/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181114141650/http://www.bergeland.vgs.no/ |archive-date=14 November 2018 |access-date=14 November 2018}}</ref> ==ᱧᱮᱞ ᱡᱚᱝ ᱴᱷᱟᱶ== [[File:Stavanger Vågen Skagenkaien Norway (2022.06.24).jpg|thumb|ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ ᱠᱨᱩᱡᱽ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ]] [[File:Preikestolen 3 (52606536284).jpg|thumb|ᱯᱨᱮᱭᱠᱤᱥᱴᱳᱞᱮᱱ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ]] [[File:Gamle Stavanger June 2010.jpg|thumb|ᱜᱟᱢᱞᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ]] ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱴᱩᱨᱤᱥᱴ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ, ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱚᱛᱷᱟᱹᱱ ᱨᱤᱛᱩ ᱨᱮ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱦᱳᱴᱮᱞ ᱫᱚ ᱡᱚᱛᱚ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱜᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱩᱥᱩᱞ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚ ᱵᱷᱚᱨᱟᱣ ᱠᱟᱜᱼᱟ, ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱛᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱥᱮᱱᱚᱜ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱮᱞ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱨ ᱡᱟᱣᱨᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫᱚᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱾ ᱱᱮᱛᱟᱨ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱦᱚᱸ ᱠᱨᱩᱡᱽ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ ᱜᱟᱦ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱜᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱠᱨᱩᱡᱽ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱞ ᱞᱮᱛᱟᱲ ᱜᱮ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱤᱡᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱢᱮᱰᱤᱴᱟᱨᱮᱱᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱮᱫ ᱠᱨᱩᱡᱽ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱭᱩᱨᱳᱯ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩᱜ ᱠᱟᱱ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ ᱜᱟᱦ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱤᱫ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱵᱤᱥᱮᱥ ᱠᱟᱛᱮ ᱚᱛᱷᱟᱹᱱ ᱨᱤᱛᱩ ᱨᱮ, ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ ᱜᱟᱦ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱨᱩᱡᱽ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱛᱮ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ: ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱫᱚ ᱑᱓᱐ ᱠᱨᱩᱡᱽ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱮ ᱥᱟᱹᱜᱩᱱ ᱫᱟᱨᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ ᱜᱟᱦ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱣᱮᱡᱤᱭᱟᱹᱱ ᱯᱷᱭᱳᱨᱰ ᱥᱮᱫ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱛᱤᱸᱜᱩᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱪᱚᱨᱚᱠ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱫᱚ ᱠᱣᱮᱭ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱷᱟᱹᱞᱤ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱚᱨ ᱜᱮ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧᱟ ᱾ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮ ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱯᱟᱥᱮ ᱢᱤᱭᱩᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱨᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱥᱚᱢᱵᱷᱟᱣᱱᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ: ᱞᱤᱥᱯᱷᱭᱚᱨᱰᱮᱱ ᱫᱚ ᱦᱟᱭᱠᱤᱝ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱᱟ ᱾ ᱴᱩᱨᱤᱥᱴ ᱫᱚ ᱯᱨᱮᱭᱠᱤᱥᱴᱳᱞᱮᱱ (ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱟᱞᱯᱤᱴ ᱨᱚᱠ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ), ᱟᱨ ᱠᱡᱮᱨᱟᱜᱽᱵᱳᱞᱴᱮᱱ ᱞᱮᱠᱟᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚ ᱵᱩᱞᱟᱣ ᱠᱚ ᱾ ᱯᱨᱮᱭᱠᱤᱥᱴᱳᱞᱮᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱷᱭᱳᱨᱰ (᱖᱐᱔ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ) ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱢᱜᱟᱹᱰᱤᱭᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱡᱮᱨᱟᱜᱽᱵᱳᱞᱴᱮᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑,᱐᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱩᱥᱩᱞ ᱯᱷᱭᱳᱨᱰ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱵᱷᱤᱛ ᱨᱮ ᱡᱚᱠᱲᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱯᱷᱭᱳᱨᱰ ᱥᱮᱫ ᱑,᱐᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱚᱡᱷᱮ ᱧᱩᱨᱩᱜ ᱫᱚ ᱠᱡᱮᱨᱟᱜᱽ ᱫᱚ ᱵᱮᱥ ᱡᱚᱢᱯᱤᱝ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱵᱟᱹᱱᱩᱜᱼᱟ, ᱮᱞᱯᱟᱭᱤᱱ ᱥᱮᱱᱴᱟᱨ ᱫᱚ [[ᱡᱟᱹᱯᱩᱫ ᱨᱤᱛᱩ]] ᱡᱷᱟᱹᱞ ᱥᱟᱨᱟ ᱥᱠᱤᱭᱟᱨ ᱟᱨ ᱥᱱᱳᱣᱵᱳᱨᱰᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱫ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱟᱹᱢᱩᱸᱫᱽ ᱦᱟᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱥᱳᱞᱟ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱩᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱢᱟᱨᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ (ᱜᱟᱢᱞᱮ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ) ᱫᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱑᱘ ᱟᱨ ᱑᱙ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱴ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱴᱨᱚᱠᱪᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ ᱰᱳᱢᱠᱤᱨᱠᱮ (ᱮᱥ ᱴᱤ ᱥᱵᱷᱤᱛᱷᱩᱱ ᱟᱜ ᱠᱮᱛᱷᱮᱰᱨᱟᱞ) ᱫᱚ ᱑᱑᱐᱐ ᱟᱨ ᱑᱑᱕᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱵᱤᱥᱚᱯ ᱨᱮᱱᱟᱞᱰ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱮᱝᱜᱽᱞᱳ-ᱱᱳᱨᱢᱟᱱ ᱥᱴᱟᱭᱤᱞ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱟᱨ ᱑᱓ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱥᱮᱫ ᱱᱟᱣᱟ ᱠᱳᱭᱟᱨ ᱫᱚ ᱜᱳᱛᱷᱤᱠ ᱥᱴᱟᱭᱤᱞ ᱨᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱪᱟᱛᱟᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱮᱛᱷᱮᱰᱨᱟᱞ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱱᱚᱨᱣᱮᱡᱤᱭᱟᱹᱱ ᱠᱮᱛᱷᱮᱰᱨᱟᱞ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱑᱔ ᱥᱚᱛᱟᱵᱽᱫᱷᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱨᱟᱭ ᱵᱟᱝ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱱᱤᱡᱮ ᱛᱮ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱟᱨ ᱜᱟᱹᱦᱤᱨ ᱜᱮᱭᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱟᱨ ᱡᱷᱤᱡ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱩᱨᱚᱠᱪᱷᱤᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== {{Wikivoyage}} {{Commons category}} *[http://ssb.no/kommunefakta/stavanger Municipal fact sheet] from [[Statistics Norway]] *[http://www.stavanger.kommune.no/ Municipality web site] *[http://www.stavanger-guide.com/ Official city maps] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140221181126/http://www.stavanger-guide.com/ |date=2014-02-21 }} *[http://www.stavanger-web.com/ Stavanger Web] *[http://www.regionstavanger.com/en/ Official web site of the region Stavanger] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱱᱚᱨᱣᱮ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱴᱟᱵᱷᱟᱝᱜᱮᱨ]] d1qc2oy28pvhnghmd9ravxbsvgmdgfh ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ 0 31969 176226 174673 2025-07-10T19:20:55Z TurboSuper+ 9628 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176226 wikitext text/x-wiki {{Infobox military person | honorific_prefix = ᱠᱚᱞᱚᱱᱮᱞ | name = ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ | image = Colonel Sofiya Qureshi addressing the media on ‘Operation Sindoor’ at National Media Centre.jpg | caption = | birth_date = {{Birth date and age|1974|12|12}} | birth_place = [[ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ]], [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | branch = ᱥᱤᱜᱽᱱᱟᱞ ᱠᱚᱨᱯᱥ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ | rank = ᱠᱚᱞᱚᱱᱮᱞ | awards = *ᱚᱯᱨᱮᱥᱚᱱ ᱯᱟᱨᱟᱠᱨᱚᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱤᱳᱥᱤ-ᱤᱱ-ᱥᱤ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱥᱟᱠᱟᱢ *ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱟᱜ ᱟᱥᱨᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮᱥᱳᱥᱤ-ᱤᱱ-ᱥᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱥᱟᱠᱟᱢ *ᱠᱚᱝᱜᱳ ᱨᱮ ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱱᱮᱥᱚᱱ ᱢᱤᱥᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚᱢᱟᱱᱰᱟᱨᱟᱜ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ *ᱠᱚᱢᱵᱳᱰᱤᱭᱟᱱ ᱟᱨᱢᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱠᱥᱤᱞᱮᱱᱥ ᱥᱤᱫ ᱥᱟᱠᱟᱢ | alma_mater = ᱚᱯᱷᱤᱥᱟᱨ ᱴᱨᱮᱱᱤᱝ ᱮᱠᱟᱰᱮᱢᱤ, ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ, ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽ ᱥᱟᱭᱟᱡᱤ ᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱟᱨᱥᱤᱴᱤ ᱚᱯᱷ ᱵᱟᱨᱳᱰᱟ | spouse = ᱢᱮᱡᱚᱨ ᱛᱟᱡᱩᱫᱤᱱ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ | children = ᱥᱟᱢᱤᱨ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ }} '''ᱠᱚᱞᱚᱱᱮᱞ ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱗᱔)<ref name=raja>{{Cite web |date=2025-05-08 |first=Aditi | last=Raja|title='We spoke yesterday… she did not mention a word': Col Sofiya Qureshi's twin sister |url=https://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/colonel-sophia-qureshi-twin-sister-operation-sindoor-9988402/ |access-date=2025-05-09 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱢᱞᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱠᱚᱨᱱᱚᱞ ᱯᱚᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱢᱤᱫ ᱡᱟᱹᱛ ᱥᱟᱱᱛᱤ ᱫᱚᱦᱚᱭ ᱡᱚᱥ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱫᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱤᱧᱚᱛ-ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱯᱟᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱢᱚᱱᱮᱭ ᱜᱚᱦᱚᱲ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Supreme Court praised Colonel Sofiya Qureshi in 2020 ruling on Permanent Commission to women Army officers |url=https://www.thehindu.com/news/national/supreme-court-praises-colonel-sofiya-qureshi-in-2020-ruling-on-permanent-commission-to-women-army-officers/article69552366.ece |work=The Hindu |date=8 May 2025 |language=en-IN}}</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ]] ᱨᱮ ᱢᱳᱦᱚᱢᱢᱚᱫᱽ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱟᱨ ᱟᱢᱤᱱᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱛᱤᱠᱤᱱᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name=raja /> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱟ ᱥᱟᱭᱟᱡᱤ ᱨᱟᱣ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱣᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Operation Sindoor: Internet hails Colonel Sofiya Qureshi, IAF Wing Commander Vyomika Singh, who led media briefing |url=https://indianexpress.com/article/trending/trending-in-india/operation-sindoor-internet-hails-colonel-sofiya-qureshi-wing-commander-vyomika-singh-9987747/ |access-date=2025-05-09 |website=The Indian Express |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sophia Qureshi: Who is Lieutenant Colonel Sophia Qureshi, who told the whole story of 'Operation Sindoor' |url=https://www.amarujala.com/lifestyle/operation-sindoor-who-is-lieutenant-colonel-sophia-qureshi-kaun-hain-know-biography-achievement-in-hindi-2025-05-07 |access-date=2025-05-09 |website=Amar Ujala |language=hi}}</ref> ==ᱢᱤᱞᱤᱴᱨᱤ ᱥᱮᱪᱮᱫ== * ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱟᱞ ᱥᱴᱟᱯᱷ ᱚᱯᱷᱤᱥᱚᱨ ᱠᱳᱨᱥ, ᱢᱤᱞᱤᱴᱨᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱚᱯᱷ ᱴᱮᱞᱤᱠᱚᱢᱭᱩᱱᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨᱤᱝ, ᱢᱚᱦᱩ (᱑᱙᱙᱙) * ᱨᱟᱠᱷᱟ ᱥᱮᱵᱟ ᱥᱴᱟᱯᱷ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱣᱮᱞᱤᱝᱴᱚᱱ - ᱨᱟᱠᱷᱟ ᱟᱨ ᱥᱴᱨᱮᱴᱡᱤᱠ ᱥᱴᱮᱰᱤᱥ ᱨᱮ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨᱥ (᱒᱐᱐᱕-᱒᱐᱐᱖)<ref>{{Cite web |title=Who is Colonel Sofiya Qureshi the decorated Army officer who briefed media on Operation Sindoor Indian Army |url=https://www.jagran.com/news/national-who-is-colonel-sophia-qureshi-the-decorated-army-officer-who-briefed-media-on-operation-sindoor-indian-army-23932612.html |access-date=2025-05-09 |website=Jagran |language=hi}}</ref> * ᱦᱟᱭᱤᱟᱨ ᱠᱚᱢᱟᱱᱰ ᱠᱳᱨᱥ, ᱟᱨᱢᱤ ᱣᱟᱨ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱢᱚᱦᱩ (᱒᱐᱑᱓) * ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱰᱮᱯᱷᱮᱱᱥ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, [[ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]] (᱒᱐᱑᱘) - ᱤᱥᱴᱨᱟᱴᱮᱡᱤᱠ ᱥᱟᱭᱵᱮᱨ ᱥᱤᱠᱭᱩᱨᱤᱴᱤ<ref>{{Cite web |last=Service |first=Statesman News |date=2025-05-08 |title=Col Sofia Qureshi's MP connection |url=https://www.thestatesman.com/india/col-sofia-qureshis-mp-connection-1503430075.html |access-date=2025-05-09 |website=The Statesman |language=en}}</ref> ==ᱢᱤᱞᱤᱴᱨᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ== ᱑᱙᱙᱔ ᱨᱮ ᱟᱨᱢᱤ ᱥᱤᱜᱽᱱᱟᱞ ᱠᱚᱨᱯᱥ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ [[ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ (ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ)|ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ]] ᱟᱨ [[ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱟᱹᱭᱩᱨ-ᱵᱤᱨᱩᱫᱷ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱯᱟᱹᱦᱤ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱰᱤᱡᱤᱴᱟᱞ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱱᱮᱴᱣᱟᱨᱠ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱨᱮ ᱜᱚᱲᱚ ᱮᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web |date=2025-05-09 |title=Colonel Sophia Qureshi's achievements in Supreme Court verdict |url=https://www.mathrubhumi.com/special-pages/operation-sindoor/col-sofia-qureshi-supreme-court-ruling-1.10573323 |access-date=2025-05-09 |website=Mathrubhumi |language=en}}</ref> ᱒᱐᱐᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱝᱜᱳ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱮᱴᱤᱠ ᱨᱤᱯᱚᱵᱽᱞᱤᱠ ᱨᱮ ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱱᱮᱥᱚᱱ ᱯᱤᱥ ᱢᱤᱥᱚᱱ (MONUSCO) ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱞᱮᱯᱷᱴᱤᱱᱟᱱᱴ ᱠᱚᱨᱚᱱᱮᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱜᱽᱱᱟᱞ ᱤᱱᱴᱮᱞᱟᱭᱡᱮᱱᱥ ᱣᱤᱝ ᱨᱮ ᱢᱚᱰᱟᱨᱱᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱮ ᱪᱟᱞ ᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾{{Cn|date=May 2025|reason=To the best of my knowledge this source does not support this claim.}} ᱒᱐᱑᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱠᱚᱨᱱᱚᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱳᱨᱥ ᱑᱘ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱔᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱯᱟᱹᱦᱤ ᱠᱚ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱜᱟᱶᱛᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱭᱩᱨᱤᱡ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |title=Military Exercise FORCE 18 kicked off in Pune |url=https://affairscloud.com/military-exercise-force-18-kicked-off-in-pune/ |access-date=2025-05-13 |website=affairscloud.com}}</ref> ===᱒᱐᱒᱕ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ-ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱯᱟᱴ=== {{Main|᱒᱐᱒᱕ ᱥᱤᱧᱚᱛ-ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱬᱦᱟ}} ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ ᱚᱯᱨᱮᱥᱚᱱ ᱥᱤᱱᱫᱩᱨ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱛᱮ ᱣᱤᱝ ᱠᱚᱢᱟᱱᱰᱚᱨ ᱵᱷᱤᱭᱳᱢᱤᱠᱟ ᱥᱤᱝ ᱟᱨ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱩᱛᱨᱮᱛ ᱵᱤᱠᱨᱚᱢ ᱢᱤᱥᱨᱤ ᱥᱟᱶ ᱯᱨᱮᱥ ᱠᱚᱸᱯᱷᱨᱮᱱᱥ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱢᱟᱹᱱ ᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ== * ᱡᱤᱳᱥᱤ-ᱤᱱ-ᱥᱤ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱦᱩᱠᱩᱢ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ (᱒᱐᱐᱓) * ᱤᱭᱩ ᱮᱱ ᱯᱤᱥᱠᱤᱯᱤᱝ ᱢᱮᱰᱟᱞ (᱒᱐᱑᱗) * ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱥᱟᱹᱱᱛᱤ ᱜᱟᱹᱱᱫᱷᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ (᱒᱐᱑᱙)<ref>{{Cite news |title=The many laurels of Colonel Sofiya Qureshi: 15 things you need to know about her |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/vadodara/the-many-laurels-of-colonel-sofiya-qureshi-15-things-you-need-to-know-about-her/articleshow/120980864.cms |access-date=2025-05-10 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref> * ᱟᱡᱟᱜ ᱭᱩᱱᱤᱴ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱨᱚᱵᱳᱥᱴ ᱢᱟᱨᱥᱟᱞ<ref>{{Cite news |title=The many laurels of Colonel Sofiya Qureshi: 15 things you need to know about her |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/vadodara/the-many-laurels-of-colonel-sofiya-qureshi-15-things-you-need-to-know-about-her/articleshow/120980864.cms |access-date=2025-05-10 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref> ==ᱞᱮᱜᱮᱥᱤ== ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱯᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱟᱨᱢᱮᱱᱮᱱᱴ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱮᱱ.ᱰᱤ.ᱮ. ᱨᱮ ᱵᱚᱞᱚᱱ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱟᱹᱱᱟᱹᱨᱤ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱨᱮ ᱮᱥᱮᱨ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |last1=Ojha |first1=Srishti |title=When court saluted trailblazer Col Sofiya Qureshi who co-led Op Sindoor briefing |url=https://www.indiatoday.in/india/law-news/story/supreme-court-2020-judgement-praises-colonel-sofiya-qureshi-co-led-operation-sindoor-briefing-2721682-2025-05-08 |website=India Today |access-date=14 May 2025 |language=en-in |date=8 May 2025}}</ref> ᱮᱱᱚᱞᱤᱥᱴ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱯᱟᱪᱟᱜ ᱠᱚ== [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱩᱸᱣᱟᱨ ᱵᱤᱡᱚᱭ ᱥᱟᱦ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ "ᱟᱛᱟᱸᱠᱵᱟᱫᱤ ᱠᱚᱭᱤᱜ ᱢᱤᱥᱨᱟ" ᱮ ᱢᱮᱛᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{Cite news |title=Madhya Pradesh High Court orders case against state minister over 'terrorists' sister' remark on Colonel Sofiya Qureshi |url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/madhya-pradesh-hc-orders-case-against-minister-over-terrorists-sister-remark-on-colonel-sofiya-qureshi/amp_articleshow/121164238.cms |access-date=2025-05-18 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref> ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱦᱟᱭᱠᱳᱨᱴ ᱫᱚ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱟᱜ ᱱᱚᱝᱠᱟᱱ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱴᱷᱮᱱ ᱨᱤᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱠᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱩᱠᱩᱢᱮ ᱮᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite news |title=MP HC orders FIR against minister for calling Col Sofiya Qureshi ‘terrorist’s sister’ |url=https://indianexpress.com/article/india/madhya-pradesh-hc-bjp-minister-colonel-sofiya-qureshi-operation-sindoor-10005277/ |work=The Indian Express |date=14 May 2025 |access-date=19 May 2025}}</ref> ᱠᱳᱨᱴ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱫᱚ "ᱜᱟᱴᱟᱨ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" ᱢᱮᱱᱛᱮᱭ ᱵᱤᱠᱱᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱡᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱠᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱨᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱫᱚ ᱫᱩᱨᱵᱩᱨ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Supreme Court slams minister Kunwar Vijay Shah over remarks on Col Sofiya Qureshi, rejects apology |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/india/sc-slams-minister-kunwar-vijay-shah-over-remarks-on-col-sofiya-qureshi-rejects-apology/articleshow/121264137.cms |work=The Economic Times |date=19 May 2025 |access-date=19 May 2025}}</ref> ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱯᱨᱤᱢ ᱠᱳᱨᱴ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱤᱠᱟᱹ ᱠᱷᱚᱡᱚᱜ ᱫᱚ ᱵᱟᱭ ᱟᱸᱜᱚᱪ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚᱭ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ, "ᱜᱚᱴᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱞᱟᱡᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ" ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱵᱤᱥᱛᱤ ᱛᱚᱞᱟᱥ ᱫᱚᱞ (SIT) ᱠᱚ ᱛᱚᱞᱟᱥ ᱠᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=‘Entire nation is ashamed’: SC on MP minister Shah’s apology over remarks on Col Sofiya Qureshi, orders SIT probe |url=https://indianexpress.com/article/india/madhya-pradesh-hc-bjp-minister-colonel-sofiya-qureshi-operation-sindoor-10005277/ |work=The Indian Express |date=20 May 2025 |access-date=20 May 2025}}</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱚᱱᱮᱞ ᱛᱟᱡᱩᱫᱤᱱ ᱵᱟᱜᱮᱣᱟᱰᱤ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱠᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾<ref>{{Cite web |last=Service |first=Express News |date=2025-05-08 |title=Family proud of Belagavi's daughter-in-law Col Sofia Qureshi who unveiled Operation Sindoor's success |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2025/May/08/family-proud-of-belagavis-daughter-in-law-col-sofia-qureshi-who-unveiled-operation-sindoors-success |access-date=2025-05-09 |website=The New Indian Express |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Colonel Sofia Qureshi's Family Tree: Service To The Nation Since The Revolt Of 1857 |url=https://www.news18.com/india/colonel-sofia-qureshis-family-tree-service-to-the-nation-since-the-revolt-of-1857-ws-dkl-9328189.html |access-date=2025-05-09 |website=News18 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=SC Cited Col Sofia Qureshi's Achievements in Landmark Ruling for Women Army Officers |url=https://www.deccanherald.com/india/when-sc-praised-col-sofiya-qureshi-in-granting-permanent-commission-to-women-army-officers-3530624 |access-date=2025-05-09 |website=Deccan Herald |language=en}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [https://www.indianarmy.nic.in ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ] * [https://peacekeeping.un.org/en United Nations Peacekeeping] * [https://www.mod.gov.in/dod/sites/default/files/WomeninIndianArmedForces.pdf Women in Indian Armed Forces – Ministry of Defence] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ, ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] fb0k9tbyl0ycygt32vayc0sooxc7e7v 176235 176226 2025-07-10T20:34:32Z KiranBOT 9533 removed AMP tracking from URLs ([[:m:User:KiranBOT/AMP|details]]) ([[User talk:Usernamekiran|report error]]) v2.2.7r 176235 wikitext text/x-wiki {{Infobox military person | honorific_prefix = ᱠᱚᱞᱚᱱᱮᱞ | name = ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ | image = Colonel Sofiya Qureshi addressing the media on ‘Operation Sindoor’ at National Media Centre.jpg | caption = | birth_date = {{Birth date and age|1974|12|12}} | birth_place = [[ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ]], [[ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | branch = ᱥᱤᱜᱽᱱᱟᱞ ᱠᱚᱨᱯᱥ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ | rank = ᱠᱚᱞᱚᱱᱮᱞ | awards = *ᱚᱯᱨᱮᱥᱚᱱ ᱯᱟᱨᱟᱠᱨᱚᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱡᱤᱳᱥᱤ-ᱤᱱ-ᱥᱤ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱥᱟᱠᱟᱢ *ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱟᱜ ᱟᱥᱨᱟᱭ ᱧᱟᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮᱥᱳᱥᱤ-ᱤᱱ-ᱥᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ ᱥᱟᱠᱟᱢ *ᱠᱚᱝᱜᱳ ᱨᱮ ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱱᱮᱥᱚᱱ ᱢᱤᱥᱚᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚᱢᱟᱱᱰᱟᱨᱟᱜ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ *ᱠᱚᱢᱵᱳᱰᱤᱭᱟᱱ ᱟᱨᱢᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱠᱥᱤᱞᱮᱱᱥ ᱥᱤᱫ ᱥᱟᱠᱟᱢ | alma_mater = ᱚᱯᱷᱤᱥᱟᱨ ᱴᱨᱮᱱᱤᱝ ᱮᱠᱟᱰᱮᱢᱤ, ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ, ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽ ᱥᱟᱭᱟᱡᱤ ᱭᱩᱱᱤᱵᱷᱟᱨᱥᱤᱴᱤ ᱚᱯᱷ ᱵᱟᱨᱳᱰᱟ | spouse = ᱢᱮᱡᱚᱨ ᱛᱟᱡᱩᱫᱤᱱ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ | children = ᱥᱟᱢᱤᱨ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ }} '''ᱠᱚᱞᱚᱱᱮᱞ ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱑᱙᱗᱔)<ref name=raja>{{Cite web |date=2025-05-08 |first=Aditi | last=Raja|title='We spoke yesterday… she did not mention a word': Col Sofiya Qureshi's twin sister |url=https://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/colonel-sophia-qureshi-twin-sister-operation-sindoor-9988402/ |access-date=2025-05-09 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱢᱞᱟ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱠᱚᱨᱱᱚᱞ ᱯᱚᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱢᱤᱫ ᱡᱟᱹᱛ ᱥᱟᱱᱛᱤ ᱫᱚᱦᱚᱭ ᱡᱚᱥ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱫᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱤᱧᱚᱛ-ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱯᱟᱴ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱢᱚᱱᱮᱭ ᱜᱚᱦᱚᱲ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Supreme Court praised Colonel Sofiya Qureshi in 2020 ruling on Permanent Commission to women Army officers |url=https://www.thehindu.com/news/national/supreme-court-praises-colonel-sofiya-qureshi-in-2020-ruling-on-permanent-commission-to-women-army-officers/article69552366.ece |work=The Hindu |date=8 May 2025 |language=en-IN}}</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱟᱨ ᱥᱮᱪᱮᱫ== ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱗᱔ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ]] ᱨᱮ ᱢᱳᱦᱚᱢᱢᱚᱫᱽ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱟᱨ ᱟᱢᱤᱱᱟ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱛᱤᱠᱤᱱᱟᱜ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾<ref name=raja /> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱟ ᱥᱟᱭᱟᱡᱤ ᱨᱟᱣ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱣᱤ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱨᱮ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |date=2025-05-07 |title=Operation Sindoor: Internet hails Colonel Sofiya Qureshi, IAF Wing Commander Vyomika Singh, who led media briefing |url=https://indianexpress.com/article/trending/trending-in-india/operation-sindoor-internet-hails-colonel-sofiya-qureshi-wing-commander-vyomika-singh-9987747/ |access-date=2025-05-09 |website=The Indian Express |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sophia Qureshi: Who is Lieutenant Colonel Sophia Qureshi, who told the whole story of 'Operation Sindoor' |url=https://www.amarujala.com/lifestyle/operation-sindoor-who-is-lieutenant-colonel-sophia-qureshi-kaun-hain-know-biography-achievement-in-hindi-2025-05-07 |access-date=2025-05-09 |website=Amar Ujala |language=hi}}</ref> ==ᱢᱤᱞᱤᱴᱨᱤ ᱥᱮᱪᱮᱫ== * ᱴᱮᱠᱱᱤᱠᱟᱞ ᱥᱴᱟᱯᱷ ᱚᱯᱷᱤᱥᱚᱨ ᱠᱳᱨᱥ, ᱢᱤᱞᱤᱴᱨᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱚᱯᱷ ᱴᱮᱞᱤᱠᱚᱢᱭᱩᱱᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱤᱱᱡᱤᱱᱤᱭᱚᱨᱤᱝ, ᱢᱚᱦᱩ (᱑᱙᱙᱙) * ᱨᱟᱠᱷᱟ ᱥᱮᱵᱟ ᱥᱴᱟᱯᱷ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱣᱮᱞᱤᱝᱴᱚᱱ - ᱨᱟᱠᱷᱟ ᱟᱨ ᱥᱴᱨᱮᱴᱡᱤᱠ ᱥᱴᱮᱰᱤᱥ ᱨᱮ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨᱥ (᱒᱐᱐᱕-᱒᱐᱐᱖)<ref>{{Cite web |title=Who is Colonel Sofiya Qureshi the decorated Army officer who briefed media on Operation Sindoor Indian Army |url=https://www.jagran.com/news/national-who-is-colonel-sophia-qureshi-the-decorated-army-officer-who-briefed-media-on-operation-sindoor-indian-army-23932612.html |access-date=2025-05-09 |website=Jagran |language=hi}}</ref> * ᱦᱟᱭᱤᱟᱨ ᱠᱚᱢᱟᱱᱰ ᱠᱳᱨᱥ, ᱟᱨᱢᱤ ᱣᱟᱨ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, ᱢᱚᱦᱩ (᱒᱐᱑᱓) * ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱰᱮᱯᱷᱮᱱᱥ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ, [[ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]] (᱒᱐᱑᱘) - ᱤᱥᱴᱨᱟᱴᱮᱡᱤᱠ ᱥᱟᱭᱵᱮᱨ ᱥᱤᱠᱭᱩᱨᱤᱴᱤ<ref>{{Cite web |last=Service |first=Statesman News |date=2025-05-08 |title=Col Sofia Qureshi's MP connection |url=https://www.thestatesman.com/india/col-sofia-qureshis-mp-connection-1503430075.html |access-date=2025-05-09 |website=The Statesman |language=en}}</ref> ==ᱢᱤᱞᱤᱴᱨᱤ ᱠᱟᱹᱢᱤ== ᱑᱙᱙᱔ ᱨᱮ ᱟᱨᱢᱤ ᱥᱤᱜᱽᱱᱟᱞ ᱠᱚᱨᱯᱥ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱ ᱧᱟᱢ ᱞᱮᱫ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ [[ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ (ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ)|ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ]] ᱟᱨ [[ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮ ᱟᱹᱭᱩᱨ-ᱵᱤᱨᱩᱫᱷ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱯᱟᱹᱦᱤ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱰᱤᱡᱤᱴᱟᱞ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱱᱮᱴᱣᱟᱨᱠ ᱛᱮᱭᱟᱨ ᱨᱮ ᱜᱚᱲᱚ ᱮᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref>{{Cite web |date=2025-05-09 |title=Colonel Sophia Qureshi's achievements in Supreme Court verdict |url=https://www.mathrubhumi.com/special-pages/operation-sindoor/col-sofia-qureshi-supreme-court-ruling-1.10573323 |access-date=2025-05-09 |website=Mathrubhumi |language=en}}</ref> ᱒᱐᱐᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱝᱜᱳ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱮᱴᱤᱠ ᱨᱤᱯᱚᱵᱽᱞᱤᱠ ᱨᱮ ᱭᱩᱱᱟᱭᱴᱮᱰ ᱱᱮᱥᱚᱱ ᱯᱤᱥ ᱢᱤᱥᱚᱱ (MONUSCO) ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱾ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱞᱮᱯᱷᱴᱤᱱᱟᱱᱴ ᱠᱚᱨᱚᱱᱮᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱜᱽᱱᱟᱞ ᱤᱱᱴᱮᱞᱟᱭᱡᱮᱱᱥ ᱣᱤᱝ ᱨᱮ ᱢᱚᱰᱟᱨᱱᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱮ ᱪᱟᱞ ᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾{{Cn|date=May 2025|reason=To the best of my knowledge this source does not support this claim.}} ᱒᱐᱑᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱠᱚᱨᱱᱚᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱳᱨᱥ ᱑᱘ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱔᱐ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱯᱟᱹᱦᱤ ᱠᱚ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱠᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱜᱟᱶᱛᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱭᱩᱨᱤᱡ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite web |title=Military Exercise FORCE 18 kicked off in Pune |url=https://affairscloud.com/military-exercise-force-18-kicked-off-in-pune/ |access-date=2025-05-13 |website=affairscloud.com}}</ref> ===᱒᱐᱒᱕ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ-ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱨᱮ ᱯᱟᱴ=== {{Main|᱒᱐᱒᱕ ᱥᱤᱧᱚᱛ-ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱬᱦᱟ}} ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ ᱚᱯᱨᱮᱥᱚᱱ ᱥᱤᱱᱫᱩᱨ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱛᱮ ᱣᱤᱝ ᱠᱚᱢᱟᱱᱰᱚᱨ ᱵᱷᱤᱭᱳᱢᱤᱠᱟ ᱥᱤᱝ ᱟᱨ ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱩᱛᱨᱮᱛ ᱵᱤᱠᱨᱚᱢ ᱢᱤᱥᱨᱤ ᱥᱟᱶ ᱯᱨᱮᱥ ᱠᱚᱸᱯᱷᱨᱮᱱᱥ ᱨᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱮᱱᱟ ᱾ ==ᱢᱟᱹᱱ ᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ== * ᱡᱤᱳᱥᱤ-ᱤᱱ-ᱥᱤ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱦᱩᱠᱩᱢ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ (᱒᱐᱐᱓) * ᱤᱭᱩ ᱮᱱ ᱯᱤᱥᱠᱤᱯᱤᱝ ᱢᱮᱰᱟᱞ (᱒᱐᱑᱗) * ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱥᱟᱹᱱᱛᱤ ᱜᱟᱹᱱᱫᱷᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ (᱒᱐᱑᱙)<ref>{{Cite news |title=The many laurels of Colonel Sofiya Qureshi: 15 things you need to know about her |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/vadodara/the-many-laurels-of-colonel-sofiya-qureshi-15-things-you-need-to-know-about-her/articleshow/120980864.cms |access-date=2025-05-10 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref> * ᱟᱡᱟᱜ ᱭᱩᱱᱤᱴ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱨᱚᱵᱳᱥᱴ ᱢᱟᱨᱥᱟᱞ<ref>{{Cite news |title=The many laurels of Colonel Sofiya Qureshi: 15 things you need to know about her |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/vadodara/the-many-laurels-of-colonel-sofiya-qureshi-15-things-you-need-to-know-about-her/articleshow/120980864.cms |access-date=2025-05-10 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref> ==ᱞᱮᱜᱮᱥᱤ== ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱯᱟᱴ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱟᱨᱢᱮᱱᱮᱱᱴ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱ ᱟᱨ ᱮᱱ.ᱰᱤ.ᱮ. ᱨᱮ ᱵᱚᱞᱚᱱ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱟᱹᱱᱟᱹᱨᱤ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱨᱮ ᱮᱥᱮᱨ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱾<ref>{{cite web |last1=Ojha |first1=Srishti |title=When court saluted trailblazer Col Sofiya Qureshi who co-led Op Sindoor briefing |url=https://www.indiatoday.in/india/law-news/story/supreme-court-2020-judgement-praises-colonel-sofiya-qureshi-co-led-operation-sindoor-briefing-2721682-2025-05-08 |website=India Today |access-date=14 May 2025 |language=en-in |date=8 May 2025}}</ref> ᱮᱱᱚᱞᱤᱥᱴ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱱᱟᱦᱟᱜ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ==ᱨᱟᱯᱟᱪᱟᱜ ᱠᱚ== [[ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱠᱩᱸᱣᱟᱨ ᱵᱤᱡᱚᱭ ᱥᱟᱦ ᱫᱚ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ "ᱟᱛᱟᱸᱠᱵᱟᱫᱤ ᱠᱚᱭᱤᱜ ᱢᱤᱥᱨᱟ" ᱮ ᱢᱮᱛᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{Cite news |title=Madhya Pradesh High Court orders case against state minister over 'terrorists' sister' remark on Colonel Sofiya Qureshi |url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/madhya-pradesh-hc-orders-case-against-minister-over-terrorists-sister-remark-on-colonel-sofiya-qureshi/articleshow/121164238.cms |access-date=2025-05-18 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref> ᱢᱚᱫᱷᱭᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱦᱟᱭᱠᱳᱨᱴ ᱫᱚ ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ ᱟᱜ ᱱᱚᱝᱠᱟᱱ ᱮᱱᱮᱢ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱴᱷᱮᱱ ᱨᱤᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱠᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱩᱠᱩᱢᱮ ᱮᱢ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite news |title=MP HC orders FIR against minister for calling Col Sofiya Qureshi ‘terrorist’s sister’ |url=https://indianexpress.com/article/india/madhya-pradesh-hc-bjp-minister-colonel-sofiya-qureshi-operation-sindoor-10005277/ |work=The Indian Express |date=14 May 2025 |access-date=19 May 2025}}</ref> ᱠᱳᱨᱴ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱫᱚ "ᱜᱟᱴᱟᱨ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" ᱢᱮᱱᱛᱮᱭ ᱵᱤᱠᱱᱟᱹᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱡᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱠᱚ ᱵᱩᱡᱷᱟᱹᱣ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱨᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱡᱩᱢᱤᱫᱽ ᱫᱚ ᱫᱩᱨᱵᱩᱨ ᱦᱩᱭ ᱫᱟᱲᱮᱭᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=Supreme Court slams minister Kunwar Vijay Shah over remarks on Col Sofiya Qureshi, rejects apology |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/india/sc-slams-minister-kunwar-vijay-shah-over-remarks-on-col-sofiya-qureshi-rejects-apology/articleshow/121264137.cms |work=The Economic Times |date=19 May 2025 |access-date=19 May 2025}}</ref> ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱯᱨᱤᱢ ᱠᱳᱨᱴ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱩᱱᱤᱭᱟᱜ ᱤᱠᱟᱹ ᱠᱷᱚᱡᱚᱜ ᱫᱚ ᱵᱟᱭ ᱟᱸᱜᱚᱪ ᱠᱮᱫᱼᱟ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚᱭ ᱢᱮᱱ ᱠᱮᱫᱟ, "ᱜᱚᱴᱟ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱞᱟᱡᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ" ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱵᱤᱥᱛᱤ ᱛᱚᱞᱟᱥ ᱫᱚᱞ (SIT) ᱠᱚ ᱛᱚᱞᱟᱥ ᱠᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{cite news |title=‘Entire nation is ashamed’: SC on MP minister Shah’s apology over remarks on Col Sofiya Qureshi, orders SIT probe |url=https://indianexpress.com/article/india/madhya-pradesh-hc-bjp-minister-colonel-sofiya-qureshi-operation-sindoor-10005277/ |work=The Indian Express |date=20 May 2025 |access-date=20 May 2025}}</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱠᱚᱞᱚᱱᱮᱞ ᱛᱟᱡᱩᱫᱤᱱ ᱵᱟᱜᱮᱣᱟᱰᱤ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱟᱠᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱚᱲᱟ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾<ref>{{Cite web |last=Service |first=Express News |date=2025-05-08 |title=Family proud of Belagavi's daughter-in-law Col Sofia Qureshi who unveiled Operation Sindoor's success |url=https://www.newindianexpress.com/nation/2025/May/08/family-proud-of-belagavis-daughter-in-law-col-sofia-qureshi-who-unveiled-operation-sindoors-success |access-date=2025-05-09 |website=The New Indian Express |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Colonel Sofia Qureshi's Family Tree: Service To The Nation Since The Revolt Of 1857 |url=https://www.news18.com/india/colonel-sofia-qureshis-family-tree-service-to-the-nation-since-the-revolt-of-1857-ws-dkl-9328189.html |access-date=2025-05-09 |website=News18 |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=SC Cited Col Sofia Qureshi's Achievements in Landmark Ruling for Women Army Officers |url=https://www.deccanherald.com/india/when-sc-praised-col-sofiya-qureshi-in-granting-permanent-commission-to-women-army-officers-3530624 |access-date=2025-05-09 |website=Deccan Herald |language=en}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * [https://www.indianarmy.nic.in ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱟᱹᱫᱽ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ] * [https://peacekeeping.un.org/en United Nations Peacekeeping] * [https://www.mod.gov.in/dod/sites/default/files/WomeninIndianArmedForces.pdf Women in Indian Armed Forces – Ministry of Defence] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ, ᱥᱳᱯᱷᱤᱭᱟ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] 9z2g6a9reeqh95tu8d8dert4vw3srqi ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ 0 32098 176303 175007 2025-07-11T06:42:08Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176303 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | box_width = 28em | name = ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ | color = 800000 | logo = | logo_width = | image = (New Delhi - Howrah) Rajdhani Express (via Gaya) Route map.png | image_width = | caption = ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱱᱚᱠᱥᱟ | type = | system = | status = ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ | locale = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]], [[ᱵᱤᱦᱟᱨ]], [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]], [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] | start = {{stnlnk|ᱦᱟᱣᱲᱟ}},{{stnlnk|ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟ}},{{stnlnk|ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ}} | end = {{stnlnk|ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ}},{{stnlnk|ᱢᱟᱨᱮ ᱫᱤᱞᱞᱤ}},{{stnlnk|ᱚᱱᱱᱚᱛ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱞ}} | stations = | routes = | daily_ridership = | open = ᱑᱙᱐᱖ | close = | owner = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞ]] | operator = [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ]], [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ]], [[ᱠᱚᱧᱮ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱚᱧᱮ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ]], [[ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] | character = | depot = | stock = | linelength = {{convert|1,451|km|mi|0|abbr=on}} | tracklength = | tracks = ᱒ | gauge = {{Track gauge|5ft6in|lk=on}} ᱵᱨᱚᱰ ᱜᱮᱡᱽ | old_gauge = | minradius = | racksystem = | electrification = [[25 kV AC railway electrification|25 kV 50 Hz AC]] [[Overhead line|OHLE]] during 1960–1966 | speed = up to 160 km/h | elevation = {{stnlnk|ᱠᱳᱰᱟᱨᱢᱟ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ||ᱠᱳᱰᱟᱨᱢᱟ}} {{Convert|398|m|ft}} | website = | map = {{ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ}} | map_state = collapsed }} '''ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ {{stnlnk|ᱦᱟᱣᱲᱟ}} ᱟᱨ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱥᱤᱱᱫᱷᱩ-ᱜᱟᱝ ᱱᱟᱹᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱚᱛ ᱦᱟᱥᱟ ᱟᱨ ᱪᱷᱚᱴᱟ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱰᱷᱤᱯᱮ ᱚᱛᱮᱛ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱛᱮ ᱦᱤᱡᱩᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]], [[ᱵᱤᱦᱟᱨ]], [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱟᱨ [[ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱨᱮ ᱑,᱔᱕᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱙᱐᱒ ᱢᱤᱞ) ᱥᱟᱺᱜᱤᱧᱟ ᱾ ᱜᱨᱟᱱᱰ ᱠᱚᱨᱰ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱚᱱᱟᱛᱮ ᱟᱭᱢᱟ ᱦᱚᱲ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ (ᱜᱨᱟᱱᱰ ᱠᱚᱨᱰ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ) ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱚ== ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱢᱤᱥᱟᱲᱟ ᱴᱨᱟᱸᱠ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱑,᱔᱕᱑ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱙᱐᱒ ᱢᱤᱞ) ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱴᱨᱟᱸᱠ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱮᱢ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ: # [[ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱠᱚᱨᱰ]] #[[ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ-ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] #[[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ-ᱜᱟᱭᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] #[[ᱜᱟᱭᱟ-ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] #[[ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ-ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] #[[ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱦᱮᱵᱽᱜᱚᱸᱡᱽ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱫᱚ ᱑᱘᱕᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱑᱘᱖᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.irfca.org/faq/faq-hist.html|title =IR History: Early days I (1832–1869) | publisher= IRFCA| access-date = 21 March 2014}}</ref> ᱨᱟᱱᱤᱜᱚᱸᱡᱽ-ᱠᱤᱭᱩᱞ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱥᱟᱶᱛᱮ, [[ᱯᱟᱴᱱᱟ]] ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱠᱷᱟᱴᱚ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱑᱘᱗᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.irfca.org/faq/faq-history2.html|title = IR History: Early days II (1870–1899)| access-date = 21 March 2014}}</ref> ᱑᱙᱐᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱥᱤᱛᱟᱨᱟᱢᱯᱩᱨ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱚᱨᱰ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱥᱟᱹᱜᱟᱹᱭ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱠᱚᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱑᱙᱐᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱑᱙᱐᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱖ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱣᱚᱭᱚᱥᱚᱨᱟᱭ ᱟᱨ ᱜᱚᱵᱷᱚᱨᱱᱚᱨ ᱡᱮᱱᱮᱨᱟᱞ ᱞᱚᱨᱰ ᱢᱤᱱᱴᱳ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚᱨᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=irfcaiii>{{cite web| url = http://www.irfca.org/faq/faq-history3.html|title = IR History: Part III (1900–1947) | access-date = 21 March 2014}}</ref> ==ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱠᱮᱥᱚᱱ== ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱠᱳᱨᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱔-᱑᱙᱖᱖ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ-ᱢᱚᱬᱠᱚᱨ-ᱵᱟᱨᱤᱭᱟ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱔-᱖᱖ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱵᱟᱨᱤᱭᱟ-ᱟᱥᱚᱱᱥᱳᱞ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱐-᱖᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱟᱥᱚᱱᱥᱳᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱟᱭᱟ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱐-᱖᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱜᱟᱭᱟ-ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ-ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ ᱥᱮᱠᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱔-᱖᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ-ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱖-᱑᱙᱗᱗ ᱨᱮ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱠᱮᱥᱚᱱ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.irfca.org/docs/electrification-history.html |title =History of Electrification | publisher= IRFCA| access-date = 21 March 2014 }}</ref> ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱢᱩᱬ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱩᱨᱟᱹᱣ ᱛᱮ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱞᱟᱜᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ (ᱮᱥᱤ ᱴᱨᱟᱠᱥᱚᱱ) ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.irfca.org/faq/faq-history5.html|title = IR History:Part V (1970-95)| publisher=IRFCA | access-date = 21 March 2014}}</ref> ᱑᱙᱖᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ, ᱟᱥᱚᱱᱥᱳᱞ-ᱵᱟᱨᱮᱞᱤ ᱯᱟᱥᱮᱱᱡᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮ ᱮᱥᱤ ᱞᱳᱠᱳ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱦᱮᱡ ᱟᱠᱟᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱷᱟᱹᱞ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.irfca.org/faq/faq-history4.html |title = IR History Part IV (1947–1970)| publisher= IRFCA (Indian Railways Fan Club)|access-date = 23 March 2014}}</ref> ==ᱴᱟᱹᱯᱤᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱢᱟᱹ== ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱫᱚ ᱑᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱴᱨᱮᱱ ᱠᱚ ᱑᱖᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱛᱤᱱᱟᱹᱜ ᱜᱟᱱ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱑᱒᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱓᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱨᱟᱡᱽᱫᱷᱱᱤ (ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱟᱨ [[ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ]] ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ) ᱚᱥᱴᱟᱱ ᱘᱕.᱘ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱚᱴᱟ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟ ᱨᱟᱡᱽᱫᱷᱟᱱᱤ (ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟ ᱟᱨ ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ) ᱚᱥᱴᱟᱱ ᱘᱒.᱗᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱚᱴᱟ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite news |url= http://www.irfca.org/faq/faq-pway.html |title=Permanent Way| work= Track Classifications|access-date=2012-01-15 }}</ref><ref>{{cite news |url= http://www.irfca.org/faq/faq-trivia.html#fasttrack |title=Trivia| work= Highest speed sections of track|access-date=21 March 2014 }}</ref> ᱨᱟᱡᱽᱫᱷᱟᱱᱤ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱫᱚ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱷᱟᱣ ᱑᱙᱖᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑,᱔᱕᱕ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱑᱗ ᱴᱟᱲᱟᱝ ᱒᱐ ᱴᱤᱯᱤᱡ ᱚᱠᱛᱚ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.makemytrip.com/railways/list-of-rajdhani_and_duronto-trains.html|title = Rajdhani Express and Duronto Express Trains| publisher=Make My Trip | access-date = 21 March 2014}}</ref> ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱩᱨᱚᱱᱛᱳ ᱵᱟᱝ-ᱛᱤᱸᱜᱩ ᱮᱠᱥᱯᱨᱮᱥ ᱑᱘ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱥᱤᱭᱟᱞᱫᱟ ᱟᱨ ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱮᱴᱟᱜ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱱᱚᱝᱠᱟᱱ ᱟᱭᱢᱟ ᱴᱨᱮᱱ ᱠᱚ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=irfcavii>{{cite web| url = http://www.irfca.org/faq/faq-history7.html|title = IR History: Part VII (2000-present| publisher= IRFCA| access-date = 21 March 2014}}</ref> ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱵᱟᱨ ᱰᱮᱠᱚᱨ ᱥᱩᱯᱚᱨᱯᱟᱥᱴ ᱴᱨᱮᱱ ᱫᱚ ᱑ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱑᱙᱗᱐ ᱨᱮ ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱟᱨ ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name=irfcavii/> ==ᱯᱟᱥᱮᱱᱡᱚᱨ ᱞᱟᱲᱟᱣᱱᱟ== ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮ {{stnlnk|ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ}}, {{stnlnk|ᱟᱞᱤᱜᱚᱲ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ||ᱟᱞᱤᱜᱚᱲ}}, {{stnlnk|ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ ᱥᱮᱱᱴᱨᱟᱞ}}, [[ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ]], [[ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ]], [[ᱜᱟᱭᱟ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱜᱟᱭᱟ]], [[ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ]], {{stnlnk|ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ||ᱟᱥᱚᱱᱥᱳᱞ}} ᱟᱨ {{stnlnk|ᱦᱟᱣᱲᱟ}} ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱑᱐᱐ ᱵᱩᱠᱤᱝ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.indianrail.gov.in/7days_Avl.html |title=Indian Railways Passenger Reservation Enquiry |work=Availability in trains for Top 100 Booking Stations of Indian Railways |publisher=IRFCA |access-date=21 March 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140510115649/http://www.indianrail.gov.in/7days_Avl.html |archive-date=10 May 2014 |df=dmy-all }}</ref> ==ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱱᱟᱶᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ== ᱑᱙᱕᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ]], [[ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] ᱟᱨ [[ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱟᱨ ᱵᱮᱝᱜᱚᱞ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱫ ᱨᱮ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ, ᱡᱚᱫᱷᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ, ᱵᱤᱠᱟᱱᱮᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱚᱵᱷᱚᱫᱽ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱦᱩᱴ ᱨᱮᱞᱣᱮ, ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱟᱨ ᱵᱚᱢᱵᱮ, ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ ᱟᱨ [[ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.irfca.org/faq/faq-geog.html#newzone |title = Geography&nbsp;– Railway Zones| publisher= IRFCA| access-date = 21 March 2014}}</ref> ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱖-᱑᱙᱙᱗ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.ecr.indianrailways.gov.in/ |title=East Central Railway |publisher=ECR |access-date=25 January 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150218195734/http://www.ecr.indianrailways.gov.in/ |archive-date=18 February 2015 |df=dmy-all }}</ref> ᱠᱚᱧᱮ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱓ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web| url=http://www.ncr.indianrailways.gov.in/view_section.jsp?lang=0&id=0,1,261|title = North Central Railway| publisher= NCR| access-date = 21 March 2014}}</ref> ==ᱥᱚᱱᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱰᱟᱹᱨ== ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱫᱚ ᱥᱣᱚᱨᱱᱤᱢ ᱠᱣᱟᱴᱨᱚᱵᱷᱩᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ (ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ, ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ, ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ) ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱚ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱣᱟᱨᱱᱤᱢ ᱪᱟᱛᱩᱨᱵᱷᱩᱡᱽ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮᱫᱚ ᱫᱟᱨᱟᱭ ᱛᱮ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱢᱟᱞ ᱟᱨ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱯᱟᱥᱮᱱᱡᱚᱨ ᱠᱚ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱫᱚ ᱑᱖% ᱜᱮ ᱦᱩᱭᱩᱜᱼᱟ ᱾<ref>{{cite web| url = http://www.irfca.org/faq/faq-geog.html#newzone |title = Geography – Railway Zones |work= Major routes| publisher= IRFCA| access-date = 21 March 2014}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *[http://indiarailinfo.com/arrivals/new-delhi-ndls/664 ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ] *[http://indiarailinfo.com/arrivals/kanpur-central-cnb/452 ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ] *[http://indiarailinfo.com/arrivals/allahabad-junction-ald/455 ᱤᱞᱟᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ] *[http://indiarailinfo.com/arrivals/mughal-sarai-junction-mgs/333 ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ] *[http://indiarailinfo.com/arrivals/gaya-junction-gaya/1388 ᱜᱟᱭᱟ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ] *[http://indiarailinfo.com/arrivals/dhanbad-junction-dhn/378 ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ] *[http://indiarailinfo.com/arrivals/kolkata-howrah-junction-hwh/1 ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱨᱮ ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱠᱚ] {{DEFAULTSORT:ᱦᱟᱣᱲᱟ-ᱜᱟᱭᱟ-ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱐᱖ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱡᱷᱤᱡ ᱞᱮᱱ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱟᱭᱟ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|*]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|*]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱫᱤᱱ ᱫᱮᱭᱟᱞ ᱩᱯᱚᱫᱷᱭᱟᱭ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|*]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|*]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|*]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱟᱣᱲᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|*]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱑᱙᱐᱖ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ]] ofb1svzucvnddpci66d51vdqinpxkj2 ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ 0 32140 176305 175382 2025-07-11T06:42:57Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176305 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ | image = Dilip Tirkey 2023.jpg | birth_date = {{birth date and age|1977|11|25|df=y}} | birth_place = [[ᱨᱩᱣᱟᱨᱠᱮᱞᱟ]] ᱨᱮ [[ᱥᱩᱱᱫᱟᱨᱜᱟᱲ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ | office = [[ᱥᱚᱝᱥᱚᱫ ᱨᱮᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ|ᱮᱢᱯᱤ]] [[ᱨᱟᱡᱭᱚ ᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | term_start = ᱔ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱒᱐᱑᱒ | term_end = ᱓ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱒᱐᱑᱘ | predecessor = | successor = [[ᱯᱨᱚᱥᱟᱱᱛ ᱱᱚᱱᱫᱚ]], [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱫᱚᱞ|ᱵᱤᱡᱮᱰᱤ]] | constituency = | party = [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] | module = {{Infobox officeholder | embed = yes | office = [[ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛ|ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ]] | term_start = ᱒᱓ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒ | term_end = ''ᱵᱚᱦᱟᱞ ᱜᱮᱭᱟ'' | predecessor = ᱜᱭᱟᱱᱮᱱᱫᱽᱨᱳ ᱱᱤᱝᱜᱳᱢᱵᱟᱢ | successor = }} }} {{MedalTableTop | name = no }} {{MedalCountry | {{IND}} }} {{MedalSport | ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ [[ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱦᱳᱠᱤ]]}} {{MedalCompetition|[[ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢ ᱨᱮ ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱦᱳᱠᱤ|ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢ]]}} {{MedalGold|[[᱑᱙᱙᱘ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢ|᱑᱙᱙᱘ ᱵᱮᱝᱠᱚᱠ]]|[[᱑᱙᱙᱘ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢ ᱨᱮ ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱦᱳᱠᱤ|ᱴᱤᱢ]]}} {{MedalSilver|[[᱒᱐᱐᱒ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢ|᱒᱐᱐᱒ ᱵᱩᱥᱟᱱ]]|[[᱒᱐᱐᱒ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢ ᱨᱮ ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱦᱳᱠᱤ|ᱴᱤᱢ]]}} {{MedalCompetition|[[ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱦᱳᱠᱤ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱠᱟᱯ|ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱠᱟᱯ]]}} {{MedalGold|[[᱒᱐᱐᱓ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱦᱳᱠᱤ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱠᱟᱯ|᱒᱐᱐᱓ ᱠᱩᱣᱟᱞᱟ ᱞᱩᱢᱯᱩᱨ]]|}} {{MedalGold|[[᱒᱐᱐᱗ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱦᱳᱠᱤ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱠᱟᱯ|᱒᱐᱐᱗ ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ]]|}} {{MedalBronze|[[᱑᱙᱙᱙ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱦᱳᱠᱤ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱠᱟᱯ|᱑᱙᱙᱙ ᱠᱩᱣᱟᱞᱟ ᱞᱩᱢᱯᱩᱨ]]|}} {{MedalBottom}} '''ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱒᱕ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱗᱗), ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱦᱳᱠᱤ|ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ]] [[ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱦᱳᱠᱤ]] ᱴᱤᱢ ᱨᱮᱱ ᱢᱟᱨᱮ ᱠᱟᱯᱛᱟᱱ, [[ᱨᱟᱡᱽᱱᱮᱛᱟ]] ᱟᱨ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱯᱚᱨᱤᱪᱟᱞᱚᱠ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱒᱐᱐᱔ ᱨᱮ ᱯᱚᱫᱽᱢᱚ ᱥᱨᱤ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱛᱮ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾<ref>{{Cite news |last=PTI |date=2022-09-23 |title=ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱫᱚ ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱤᱱᱟ ᱵᱤᱨᱳᱫᱷ ᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱮᱱᱟᱭ |language=en-IN |work=ᱫᱟ ᱦᱤᱱᱫᱩ |url=https://www.thehindu.com/sport/hockey/dilip-tirkey-elected-unopposed-as-hockey-india-president/article65927264.ece |access-date=2024-01-01 |issn=0971-751X}}</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱒᱕ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱗᱗ ᱨᱮ [[ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱜᱚᱰ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ|ᱥᱩᱱᱫᱟᱨᱜᱟᱲ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱶᱱᱟᱢᱟᱨᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ [[ᱠᱩᱲᱩᱠᱷ ᱦᱚᱲ|ᱠᱩᱲᱩᱠᱷ]] (ᱳᱨᱟᱶ) ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ᱾<ref>{{Cite web |last=ᱠᱩᱨᱮᱥᱤ |first=ᱛᱟᱡᱤᱱ |date=᱒᱐ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱒᱐ |title=ᱢᱤᱫ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱦᱳᱠᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱥ ᱫᱚᱦᱚᱭᱤᱡ ᱠᱚ ᱫᱩᱠᱷᱟᱹᱞᱤ ᱮᱫ ᱠᱚᱣᱟ |url=https://www.sportskeeda.com/hockey/a-decade-on-dilip-tirkey-continues-to-inspire-hockey-aspirants |access-date=᱒᱐᱒᱓-᱐᱔-᱐᱓ |website=[[ᱥᱯᱳᱨᱴᱥᱠᱤᱰᱟ]] |language=en-us}}</ref><ref>{{Cite news |date=᱒᱐᱑᱒-᱐᱒-᱐᱖ |title=ᱟᱥᱩᱱᱛᱟ ᱞᱟᱠᱨᱟ, ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱟᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ |work=ᱫᱟ ᱴᱟᱭᱤᱢᱥ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ |url=https://timesofindia.indiatimes.com/sports/hockey/top-stories/asunta-lakra-a-symbol-for-tribal-hope/articleshow/11772062.cms |access-date=᱒᱐᱒᱓-᱐᱔-᱐᱓ |issn=0971-8257}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱟᱭᱳ ᱵᱟᱵᱟ ᱫᱚ ᱨᱮᱡᱤᱱᱟ ᱟᱨ ᱵᱤᱱᱥᱮᱱᱴ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱤᱱ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱮᱱ ᱥᱤᱟᱨᱯᱤᱮᱯᱷ ᱦᱳᱠᱤ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱡᱟᱹᱲᱣᱟ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱮᱱᱩᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱟᱨ ᱟᱡᱤᱛ ᱛᱤᱨᱠᱤ [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱤᱱ ᱠᱷᱮᱞ ᱮᱫᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱢᱟᱢᱛᱟ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱥᱟᱶ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱩᱱᱤ ᱑᱙᱙᱖ ᱨᱮ [[ᱮᱭᱟᱨ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ]] ([[ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ]]) ᱨᱮ ᱰᱮᱯᱩᱴᱤ ᱢᱮᱱᱮᱡᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱞᱮᱱᱟᱭ᱾<ref>{{cite news |date=᱖ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱐᱖ |title=ᱠᱟᱯᱛᱟᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ, ᱡᱟᱶᱟᱭ ᱛᱟᱭᱚᱢ – ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱠᱮᱫᱟᱭ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱵᱟᱝ ᱦᱚᱱᱤᱢᱩᱱ |work=ᱫᱟ ᱴᱮᱞᱤᱜᱨᱟᱯᱷ |location=ᱥᱤᱧᱚᱛ |url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/skipper-first-husband-later-dilip-tirkey-ties-knot-but-no-honeymoon/cid/820159 |access-date=᱘ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱑}}</ref> ᱩᱱᱤ ᱨᱮᱱ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱫᱚ ᱨᱳᱢᱟᱱ ᱠᱮᱛᱷᱳᱞᱤᱠ ᱯᱟᱸᱡᱟᱭᱟ᱾<ref>{{Cite news |last=ᱢᱳᱦᱟᱱᱛᱤ |first=ᱢᱤᱨᱟ |title=ᱦᱳᱠᱤ ᱠᱷᱮᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱟᱡᱽᱱᱤᱛᱤ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱟᱴᱮᱫ ᱜᱮᱭᱟ: ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ |work=ᱫᱟ ᱤᱠᱳᱱᱳᱢᱤᱠ ᱴᱟᱭᱤᱢᱥ |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/politics-is-difficult-than-playing-hockey-dilip-tirkey/articleshow/33190653.cms?from=mdr%7Caccess-date=2021-04-20}}</ref> ==ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ ᱦᱟᱭᱞᱟᱭᱤᱴᱥ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱕ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ [[ᱤᱝᱞᱮᱱᱰ ᱠᱚᱲᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱦᱚᱠᱤ ᱴᱤᱢ|ᱤᱝᱞᱮᱱᱰ]] ᱵᱤᱨᱩᱫᱷ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱟ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.fihockey.org/vsite/vnavsite/page/directory/0,10853,1181-193816-211039-nav-list,00.html |title=International Hockey Federation: Player Profile |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100923205125/http://www.fihockey.org/vsite/vnavsite/page/directory/0,10853,1181-193816-211039-nav-list,00.html |archive-date=23 September 2010 }}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[᱑᱙᱙᱖ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ|᱑᱙᱙᱖ ᱟᱴᱞᱟᱱᱴᱟ]], [[᱒᱐᱐᱐ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ|᱒᱐᱐᱐ ᱥᱤᱰᱱᱤ]] ᱟᱨ [[᱒᱐᱐᱔ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ|᱒᱐᱐᱔ ᱮᱛᱷᱮᱱᱥ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ]] ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱯᱨᱮᱡᱮᱱᱴ ᱞᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱡᱚᱛᱚ ᱛᱮ ᱔᱑᱒ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱠᱮᱯᱥ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱮᱭ ᱫᱷᱟᱣ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱯᱨᱮᱡᱮᱱᱴ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱴᱨᱟᱭᱤᱵᱟᱞ ᱦᱚᱠᱤ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱒᱐᱐᱒ ᱨᱮ, ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱫᱚ ᱴᱤᱢ ᱨᱮᱱ ᱠᱟᱯᱴᱟᱱ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱯᱷᱩᱨᱜᱟᱹᱞ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱠᱤ ᱴᱤᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱯᱴᱟᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱴᱨᱟᱭᱤᱵᱟᱞ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ᱾<ref name="auto3">{{cite web | url=https://www.sportskeeda.com/hockey/a-decade-on-dilip-tirkey-continues-to-inspire-hockey-aspirants | title=A decade later, Dilip Tirkey continues to inspire hockey aspirants | date=20 July 2020 }}</ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱴᱤᱢ ᱨᱮᱱ ᱠᱟᱯᱴᱟᱱ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱒ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢᱥ ᱨᱮ ᱥᱤᱞᱵᱷᱟᱨ ᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱓ ᱟᱯᱷᱨᱳ-ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢᱥ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟ ᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱘ ᱨᱮ ᱵᱮᱝᱠᱚᱠ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱜᱮᱢᱥ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱟᱨ [[ᱢᱟᱞᱮᱥᱤᱭᱟ]] ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱒᱐᱐᱓ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱠᱟᱯ ᱮ ᱡᱤᱛᱠᱟᱹᱨ ᱟᱠᱟᱱ ᱴᱤᱢ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮ [[ᱡᱟᱨᱢᱟᱱᱤ]] ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱠᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱠᱟᱯ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱠᱤ ᱴᱤᱢ ᱨᱮᱱ ᱠᱟᱯᱴᱟᱱ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾<ref>{{cite web | url=https://www.rediff.com/sports/2006/jul/19hock.htm | title=Team eyeing semis slot at World Cup: Tirkey }}</ref> ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱙᱙᱘ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱠᱟᱯ ᱨᱮ ᱱᱮᱫᱟᱨᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱒ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱠᱟᱯ ᱨᱮ ᱢᱟᱞᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱷᱮᱞ ᱞᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱔ ᱮᱛᱷᱮᱱᱥ ᱚᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱠᱤ ᱴᱤᱢ ᱨᱮᱱ ᱠᱟᱯᱴᱟᱱ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾<ref>{{cite web | url=https://odishabytes.com/dilip-tirkey-jewel-in-the-crown-of-odisha-hockey-who-wears-multiple-hats/ | title=Dilip Tirkey, Jewel in the Crown of Odisha Hockey Who Wears Multiple Hats | date=12 January 2023 }}</ref> ᱒ ᱢᱮ ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱢᱚᱸᱪ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱤᱴᱟᱭᱟᱨᱢᱮᱱᱴ ᱮ ᱞᱟᱹᱭ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱠᱮᱫᱟ᱾<ref>{{cite news|url=http://www.thaindian.com/newsportal/sports/dilip-tirkey-announces-retirement-from-international-hockey_100357427.html|title=Dilip Tirkey announces retirement from international hockey|work=Hindustan Times|access-date=2010-10-16|date=2010-05-03|archive-date=4 May 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100504061824/http://www.thaindian.com/newsportal/sports/dilip-tirkey-announces-retirement-from-international-hockey_100357427.html|url-status=dead}}</ref> ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱦᱚᱠᱤ ᱴᱤᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱞᱩ ᱡᱚᱨᱥᱤ ᱮ ᱦᱚᱨᱚᱜ ᱠᱮᱫᱟ, ᱵᱟᱹᱨᱛᱤ ᱛᱟᱲᱟᱢ ᱟᱨ ᱵᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱡᱟᱨᱰᱞᱤ ᱤᱱᱴᱟᱨᱥᱮᱯᱥᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱰᱤᱯᱷᱮᱱᱰᱟᱨ ᱠᱚ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ ᱨᱮ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱔᱐᱐ ᱡᱮᱜᱮᱛᱟᱹᱨᱤ ᱢᱮᱪ ᱠᱷᱮᱞ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ [[ᱥᱩᱱᱫᱟᱨᱜᱟᱲ]] ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱥᱯᱳᱨᱴᱤᱝ ᱥᱟᱠᱥᱮᱥ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱦᱤᱨᱳ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱵᱟᱛᱟᱣ ᱮ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ==ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱠᱮᱨᱤᱭᱟᱨ== ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱤᱴᱟᱭᱟᱨᱢᱮᱱᱴ ᱛᱟᱭᱚᱢ, ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ, ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱠᱟᱭᱛᱮ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱟᱠᱥᱮᱥ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟᱹ, ᱨᱟᱡᱽᱱᱤᱛᱤᱠ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱠᱟᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱮᱫ ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱟᱱᱛᱟ ᱫᱚᱞ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱡᱽᱭᱟ ᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱮᱢᱯᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱪᱚᱭᱮᱥ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱚ ᱫᱚᱦᱚ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱒ ᱨᱮ ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱥᱚᱝᱥᱚᱫ ᱥᱚᱦᱮᱫ, ᱨᱟᱡᱽᱭᱟ ᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱟᱱᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱮᱯᱨᱮᱡᱮᱱᱴ ᱠᱟᱛᱮ᱾<ref>{{cite web | url=https://www.hindustantimes.com/india/former-india-hockey-captain-dilip-tirkey-to-be-bjd-rajya-sabha/story-w1AkyAY0GqF5KOf2kpqzoL.html | title=Former India hockey captain Dilip Tirkey to be BJD Rajya Sabha | date=16 March 2012 }}</ref><ref>{{cite web | url=https://www.indiatimes.com/hockey/hockey-legend-dilip-tirkey-elected-to-rajya-sabha-17100.html | title=Hockey legend Dilip Tirkey elected to Rajya Sabha | date=22 March 2012 }}</ref> ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱩᱱᱫᱟᱨᱜᱟᱲ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱤᱡᱮᱰᱤ ᱴᱤᱠᱟᱹᱴ ᱨᱮ [[ᱞᱳᱠ ᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ ᱛᱤᱸᱜᱩ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ᱾<ref>{{cite news | url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/dilip-tirkey-confident-of-defending-challenges-from-heavyweights/articleshow/32775623.cms?from=mdr | title=Dilip Tirkey confident of 'defending' challenges from heavyweights | newspaper=The Economic Times }}</ref> ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱰᱤ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽᱭᱟ ᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱞᱤᱭᱟᱢᱮᱱᱴᱨᱤ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱞᱤᱰᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ᱾<ref>{{cite web | url=https://sg.news.yahoo.com/dilip-tirkey-made-bjd-parliamentary-party-leader-kalpataru-075821386.html | title=Dilip Tirkey made new BJD parliamentary party leader after Kalpataru das resigns | date=12 September 2014 | access-date=10 June 2025 | archive-date=22 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221022221833/https://sg.news.yahoo.com/dilip-tirkey-made-bjd-parliamentary-party-leader-kalpataru-075821386.html | url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web | url=https://english.newsnationtv.com/india/news/dilip-tirkey-made-new-bjd-parliamentary-party-leader-54412.html | title=Dilip Tirkey made new BJD parliamentary party leader }}</ref> ᱒᱐᱑᱘ ᱨᱮ ᱪᱤᱯ ᱢᱤᱱᱤᱥᱴᱟᱨ [[ᱱᱚᱵᱤᱱ ᱯᱚᱴᱱᱟᱭᱚᱠ]] ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱴᱩᱨᱤᱡᱤᱢ ᱵᱟᱰᱷᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱴᱩᱨᱤᱡᱤᱢ ᱰᱮᱵᱷᱞᱳᱯᱢᱮᱱᱴ ᱠᱳᱨᱯᱳᱨᱮᱥᱚᱱ]] (ᱳᱴᱤᱰᱤᱥᱤ) ᱨᱮᱱ ᱪᱮᱭᱟᱨᱢᱮᱱ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ<ref>{{cite news | url=https://www.business-standard.com/article/pti-stories/odisha-cm-appoints-dilip-tirkey-as-otdc-chairman-118051800556_1.html | title=Odisha CM appoints Dilip Tirkey as OTDC chairman | newspaper=Business Standard India | date=18 May 2018 | agency=Press Trust of India }}</ref><ref>{{cite web | url=https://www.newindianexpress.com/states/odisha/2018/may/18/dilip-tirkey-appointed-otdc-chairman-1816414.html | title=Dilip Tirkey appointed OTDC chairman | date=18 May 2018 }}</ref> ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱒᱒ ᱢᱟᱨᱪ ᱒᱐᱑᱒ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱒᱐᱑᱘ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱮ ᱨᱮᱯᱨᱮᱡᱮᱱᱴ ᱞᱮᱫᱟ᱾ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱠᱚᱰ ᱮ ᱩᱱᱩᱛ ᱠᱮᱫᱟ, ᱡᱚᱛᱚ ᱛᱮ ᱓᱘᱙ ᱠᱩᱠᱞᱤ ᱠᱩᱞᱤ ᱠᱟᱛᱮ, ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱮᱵᱷᱮᱨᱮᱡᱽ ᱓᱔᱔ ᱟᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱮᱵᱷᱮᱨᱮᱡᱽ ᱓᱗᱔ ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱩᱱᱤ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱟᱣ ᱫᱚ ᱞᱮᱡᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱦᱚᱠᱤ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟᱹ [[ᱫᱷᱭᱟᱱ ᱪᱟᱸᱫᱽ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱚᱛᱱᱚ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱮᱢᱯᱮᱱ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱨᱮ ᱞᱟᱜᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ᱾ ==ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱢᱟᱱᱚᱛ== * [[ᱯᱚᱫᱽᱢᱚ ᱥᱨᱤ]], ᱒᱐᱐᱔<ref name="Padma Awards">{{cite web |url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |title=ᱯᱚᱫᱽᱢᱚ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ |publisher=ᱜᱨᱤᱦ ᱢᱟᱢᱞᱟ ᱢᱚᱱᱛᱨᱟᱞᱚᱭ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ |date=᱒᱐᱑᱕ |access-date=᱒᱑ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱑᱕ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf |archive-date=᱑᱕ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱕ }}</ref> * [[ᱟᱨᱡᱩᱱ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ]], ᱒᱐᱐᱒<ref>{{cite web | url=https://www.hockeyindia.org/hall-of-fame/arjuna-award | title=ᱟᱨᱡᱩᱱ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ }}</ref> * [[ᱮᱠᱞᱟᱵᱽᱭᱚ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ]], ᱑᱙᱙᱖<ref>{{cite web | url=http://www.imfa.in/resource-centre/2005/may09.htm | title=ᱟᱭᱤᱮᱢᱮᱯᱷᱮ | access-date=2025-06-09 | archive-date=2024-11-30 | archive-url=https://web.archive.org/web/20241130070151/http://www.imfa.in/resource-centre/2005/may09.htm | url-status=dead }}</ref> * [[ᱳᱭᱮᱞ ᱟᱨ ᱯᱨᱟᱠᱨᱤᱛᱤᱠ ᱜᱮᱥ ᱱᱤᱜᱟᱢ|ᱳᱮᱱᱡᱤᱥᱤ]]-ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ, ᱑᱙᱙᱘ * [[ᱵᱤᱡᱩ ᱯᱚᱴᱱᱟᱭᱮᱠ]] ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ, ᱒᱐᱐᱔ * [[ᱨᱤᱠᱳᱦ]] ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱴᱟᱨ ᱚᱯᱷ ᱫᱟ ᱤᱭᱟᱨ, ᱒᱐᱐᱙ * ᱥᱳᱠᱮᱥ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ, ᱒᱐᱑᱒ * [[ᱡᱤ ᱦᱤᱱᱫᱩᱥᱛᱟᱱ]] ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱒ ᱟᱱᱟᱜ ᱤᱰᱤᱥᱟᱱ ᱨᱮ ᱥᱯᱳᱨᱴᱥ (ᱦᱳᱠᱤ) ᱨᱮ ᱩᱛᱠᱨᱤᱥᱴᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱟᱱᱚᱛ, ᱒᱐᱒᱒<ref>{{cite web | url=https://indiaeducationdiary.in/zee-hindustan-hosts-the-2nd-edition-of-udaan-dare-to-dream-celebrates-the-effort-and-achievements-of-changemakers-of-india/ | title=ᱡᱤ ᱦᱤᱱᱫᱩᱥᱛᱟᱱ ᱩᱰᱟᱱ-ᱰᱮᱭᱟᱨ ᱴᱩ ᱰᱨᱤᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒ ᱟᱱᱟᱜ ᱤᱰᱤᱥᱟᱱ ᱮ ᱦᱳᱥᱴ ᱠᱮᱫᱟ; ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱮ ᱟᱹᱜᱩᱭᱤᱡ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱡᱟᱛᱟᱱ ᱟᱨ ᱟᱪᱤᱵᱽᱢᱮᱱᱴ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ | date=᱒᱐ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱒ | access-date=2025-06-09 | archive-date=2022-10-31 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221031065650/https://indiaeducationdiary.in/zee-hindustan-hosts-the-2nd-edition-of-udaan-dare-to-dream-celebrates-the-effort-and-achievements-of-changemakers-of-india/ | url-status=dead }}</ref> ===ᱢᱟᱱᱚᱛ=== *᱑᱙᱙᱗ ᱨᱮ ᱡᱩᱱᱤᱭᱟᱨ ᱵᱤᱥᱣᱚ ᱑᱑ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ *᱒᱐᱐᱒ ᱨᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟᱱ ᱑᱑ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟᱭ *᱒᱐᱐᱖ ᱨᱮ ᱵᱤᱥᱣᱚ ᱚᱞ ᱥᱴᱟᱨ ᱴᱤᱢ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟᱭ<ref>{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/dilip-tirkey-in-fihs-world-hockey-all-star-team/articleshow/280558.cms | title=ᱮᱯᱷᱟᱭᱤᱮᱪ ᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱵᱤᱥᱣᱚ ᱦᱳᱠᱤ ᱚᱞ ᱥᱴᱟᱨ ᱴᱤᱢ ᱨᱮ ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ | ᱵᱟᱝ ᱯᱚᱨᱤᱵᱷᱟᱥᱤᱛ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ – ᱴᱟᱭᱤᱢᱥ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ | website=[[ᱫᱟ ᱴᱟᱭᱤᱢᱥ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ]] | date=ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱖ }}</ref><ref>{{cite web | url=https://www.rediff.com/sports/2006/nov/01hock.htm | title=ᱦᱳᱠᱤ ᱚᱞ-ᱥᱴᱟᱨ ᱴᱤᱢ ᱨᱮ ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ }}</ref> *᱒᱐᱐᱗ ᱨᱮ ᱵᱤᱥᱣᱚ ᱚᱞ-ᱥᱴᱟᱨ ᱴᱤᱢ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱟᱹ<ref>{{cite web | url=https://www.mykhel.com/hockey/tirkey-only-indian-in-fihs-world-hockey-all-star-team-041292.html | title=ᱮᱯᱷᱟᱭᱤᱮᱪ ᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱵᱤᱥᱣᱚ ᱦᱳᱠᱤ ᱴᱤᱢ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱜᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱟᱹ | date=᱒᱔ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱑᱗ }}</ref> *᱖ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ ᱨᱮ ᱒ ᱟᱱᱟᱜ ᱨᱤᱠᱳᱦ ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱴᱟᱨ ᱚᱯᱷ ᱫᱟ ᱤᱭᱟᱨ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ *᱑᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱑᱐ ᱨᱮ [[ᱥᱟᱢᱵᱟᱞᱯᱩᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ]] ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱱᱫᱚᱛ ᱰᱚᱠᱴᱚᱨᱮᱴ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ *᱑᱑ ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ Orissadiary.com ᱠᱷᱚᱱ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱞᱤᱡᱮᱱᱰ ᱥᱤᱨᱯᱟᱹ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ *᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱯᱨᱚᱫᱽᱭᱳᱜᱤᱠᱤ ᱥᱟᱝᱥᱛᱷᱟᱱ (ᱮᱱᱟᱭᱤᱴᱤ) ᱨᱩᱣᱟᱨᱠᱮᱞᱟ ᱨᱮ ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱴᱮᱰᱤᱭᱚᱢ ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱫᱚᱦᱚ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ '''ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱴᱮᱰᱤᱭᱚᱢ'''<ref>{{cite web | url=https://www.financialexpress.com/archive/tirkey-gets-stadium-renamed-after-him/297623/ | title=ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱩᱱᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱴᱮᱰᱤᱭᱚᱢ ᱫᱚᱦᱲᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱦᱩᱭ ᱮᱱᱟ | date=᱑᱖ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱒᱐᱐᱘ }}</ref> *ᱥᱩᱱᱫᱟᱨᱜᱟᱲ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ ᱵᱨᱤᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱣᱟ ᱵᱟᱥ ᱥᱴᱟᱸᱰ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ '''ᱰᱟ. ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱢᱟᱨᱜᱽ''' ᱫᱚᱦᱚ ᱟᱠᱟᱱᱟ *ᱡᱟᱡᱽᱯᱩᱨ, ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱠᱚᱢᱯᱞᱮᱠᱥ ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ '''ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱥᱯᱳᱨᱴᱥ ᱠᱚᱢᱯᱞᱮᱠᱥ''' *ᱢᱤᱫ ᱡᱤᱭᱚᱱᱤ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ '''ᱳᱞᱤᱢᱯᱤᱠ ᱠᱟᱯᱛᱟᱱ ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ''' ᱥᱤᱱᱤᱭᱟᱨ ᱯᱟᱛᱨᱟᱠᱟᱨ ᱠᱮ. ᱟᱨᱩᱢᱩᱜᱟᱢ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ<ref>{{cite web | url=https://sportstar.thehindu.com/magazine/a-tribute-to-tirkey/article29645400.ece | title=ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱨᱦᱟᱣ | date=᱗ ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ ᱒᱐᱐᱕ }}</ref><ref>{{cite book | url=https://www.amazon.in/DILIP-TIRKEY-authorised-Ramendra-Kumar/dp/B07K3RJT1Q | title=ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ: ᱢᱤᱫ ᱚᱫᱷᱤᱠᱨᱤᱛ ᱡᱤᱭᱚᱱᱤ | date=ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱑᱘ | publisher=ᱯᱟᱥᱪᱤᱢᱟ ᱯᱟᱵᱽᱞᱤᱠᱮᱥᱚᱱ }}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.fieldhockey.com/archives/2008-2013/index.php?option=com_content&view=article&id=384:news-for-20-march-2009&catid=3:march&Itemid=4 | title=᱒᱐ ᱢᱟᱨᱪ ᱒᱐᱐᱙ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱷᱚᱵᱚᱨ | access-date=2025-06-09 | archive-date=2022-10-20 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221020101109/http://www.fieldhockey.com/archives/2008-2013/index.php?option=com_content&view=article&id=384:news-for-20-march-2009&catid=3:march&Itemid=4 | url-status=dead }}</ref> *ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ ᱨᱮ ᱥᱟᱦᱤᱫ ᱥᱯᱳᱨᱴᱤᱝ ᱠᱨᱤᱠᱮᱴ ᱜᱽᱨᱟᱣᱩᱱᱰ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱴᱟᱸᱰ ᱟᱨ ᱯᱮᱵᱷᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/tirkeydk/posts/its-really-an-honour-for-me-odishas-first-international-cricketer-debasish-mohan/735624903521750/|title=ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ - ᱤᱧ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱹᱰᱤ ᱜᱮ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ . ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱫᱟᱨᱡᱟ ᱨᱮᱱ ᱠᱨᱤᱠᱮᱴᱟᱨ ᱫᱮᱵᱟᱥᱤᱥ ᱢᱳᱦᱟᱱ|website=www.facebook.com|accessdate=᱒᱓ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱓}}</ref> *[[ᱠᱚᱞᱤᱝᱜᱟ ᱤᱱᱥᱴᱤᱪᱩᱴ ᱚᱯᱷ ᱥᱚᱥᱤᱭᱟᱞ ᱥᱟᱭᱮᱱᱥᱮᱡᱽ]] ᱨᱮ ᱦᱳᱠᱤ ᱥᱴᱮᱰᱤᱭᱚᱢ ᱫᱤᱞᱤᱯ ᱛᱤᱨᱠᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟᱭᱴ<ref>{{cite web | url=https://odishabytes.com/in-pics-odisha-cm-inaugurates-stadiums-named-after-sports-legends-on-kiit-campus/ | title=[ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ ᱨᱮ] ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱥᱤᱮᱢ ᱠᱟᱭᱤᱴ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱞᱤᱡᱮᱱᱰ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱴᱮᱰᱤᱭᱚᱢ ᱠᱚ ᱩᱫᱽᱜᱟᱹᱴᱟᱱ ᱠᱮᱫᱟ | date=᱑᱗ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱒᱓ }}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.uniindia.com/news/sports/sports-odisha-stadium/2918499.html|title=ᱠᱮᱭᱤᱴᱤ, ᱠᱮᱭᱤᱟᱭᱤᱮᱥ ᱠᱮᱢᱯᱟᱥ ᱨᱮ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱢᱟᱱᱚᱛ ᱠᱷᱮᱞᱚᱸᱰ ᱯᱩᱨᱩᱥ ᱠᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ|accessdate=᱒᱓ ᱚᱜᱚᱥᱴ ᱒᱐᱒᱓}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *[http://archive.tehelka.com/story_main45.asp?filename=hub050610the_giant.asp The Giant In The Shadows] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130603111742/http://archive.tehelka.com/story_main45.asp?filename=hub050610the_giant.asp |date=3 June 2013 }} Tehelka – 5 June 2010. 8cmx1s01wdgcf2vztjsyawr52pfw4xl ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ-ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ 0 32230 176290 175766 2025-07-11T06:35:18Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 176290 wikitext text/x-wiki {{Infobox rail line | box_width = 28em | name = ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ-ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ (ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱨᱟᱺᱪᱤ-ᱴᱳᱨᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱟᱨ ᱜᱟᱲᱣᱟ ᱨᱳᱰ-ᱵᱤᱞᱞᱤ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ) | color = 800000 | logo = <!-- Do NOT place a non-free image here without complying with WP:NFCC #10c --> | logo_width = 100 px | image = Sonnagarjunction 21July.jpeg | image_width = | caption = ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ-ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱴᱩᱰᱟᱹᱜ | type = | system = ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ | status = ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ | locale = [[ᱵᱤᱦᱟᱨ]], [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ]] | start = {{stnlnk|ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ||ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ}} | end = {{stnlnk|ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ||ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ}} | stations = ᱔᱑ | routes = | daily_ridership = | website = | open = ᱑᱙᱐᱗ | close = | owner = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞ]] | operator = [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] | character = | depot = | stock = | linelength = {{convert|313|km|mi|0|abbr=on}} | tracklength = | tracks = ᱒ | gauge = {{RailGauge|5ft6in|lk=on}} ᱵᱨᱚᱰ ᱜᱮᱡᱽ | old_gauge = | minradius = | electrification = ᱑᱙᱖᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱯᱷᱤᱞᱰ ᱟᱠᱟᱱᱟ | speed = {{convert|110|km/h|abbr=on}} ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ | elevation = | racksystem = | map = {{ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ-ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ|inline=1}} | map_state = collapsed }} '''ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ-ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱜᱨᱟᱱᱰ ᱠᱚᱨᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱜᱟᱭᱟ-ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ]] ᱨᱮ [[ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ]] ᱟᱨ [[ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ]] ᱥᱟᱶ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱓᱑᱓ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱙᱔ ᱢᱟᱭᱤᱞ) ᱴᱨᱮᱠ ᱫᱚ [[ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ==ᱱᱟᱜᱟᱢ== ᱑᱙᱐᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱥᱳᱱ ᱤᱥᱴ ᱵᱮᱝᱠ (ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ) ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱟᱞᱴᱚᱱᱜᱚᱸᱡᱽ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱤ.ᱟᱭᱤ.ᱟᱨ. ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱠᱚᱨᱚᱱᱯᱩᱨᱟ ᱠᱳᱞᱯᱷᱤᱞᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱷᱟᱹᱞᱟᱹᱭ ᱥᱟᱶᱛᱮ, ᱥᱮᱱᱴᱨᱟᱞ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ ᱠᱳᱞᱯᱷᱤᱞᱰᱥ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱑᱙᱒᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱜᱳᱢᱳᱦ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱚᱸᱠᱥᱚᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ|ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ]] ᱟᱨ ᱑᱙᱒᱙ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱟᱞᱴᱚᱱᱜᱚᱸᱡᱽ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱚ ᱤ.ᱤ.ᱟᱨ. ᱫᱚ ᱟᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱷᱤᱛᱤᱨ ᱟᱹᱜᱩ ᱠᱮᱜᱼᱟ ᱾<ref name="timeline">{{cite web|url=http://irse.bravehost.com/IRHTML.htm|title=Indian Railway History Time line|last=Saxena|first=R.P.|work=Irse.bravehost.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229092028/http://irse.bravehost.com/IRHTML.htm|archive-date=29 February 2012|access-date=15 March 2017}}</ref> ==ᱥᱳᱱ/ᱥᱳᱱ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱛᱩ ᱵᱮᱱᱟᱣ== ᱥᱳᱱ ᱜᱟᱰᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱥᱳᱱ ᱵᱨᱤᱡᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱡᱤᱞᱤᱧ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱞᱮᱠᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱫᱚ ᱛᱤ ᱨᱮᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱓᱐᱖᱔ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱐,᱐᱕᱒ ᱯᱷᱤᱴ) ᱾<ref name="omalley">{{cite book|author=L. S. S. O'Malley|title=Bihar and Orissa Gazetteers Shahabad|url=https://books.google.com/books?id=iftaR6DVxIAC&pg=PA166|publisher=Concept Publishing Company|isbn=978-81-7268-122-7|page=166}}</ref> ᱒᱗ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱐᱐ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ ᱥᱮᱵᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱮᱵᱚᱥᱛᱟ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ, ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱯᱚᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱯᱚᱞ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱰᱟᱱᱰᱤ ᱥᱩᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱴᱟᱭ ᱵᱨᱤᱡᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref name="grandchord">{{cite web|url=http://eastrailindia.tripod.com/grandchord.html|title=As the traffic continued to grow even beyond the capacity of the|publisher=Tripod|access-date=2011-11-20}}</ref><ref name="omalley" /> ᱱᱚᱶᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱨᱮᱞ ᱯᱚᱞ ᱵᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.thecolorsofindia.com/interesting-facts/infrastructure/longest-railway-bridge-in-india.html|title=Longest Railway Bridge in India|publisher=Colours of India|access-date=25 June 2011}}</ref> ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱨᱮ ᱵᱚᱞᱞᱟᱨᱯᱚᱫᱚᱢ ᱫᱤᱯ ᱨᱮ ᱠᱚᱱᱴᱮᱱᱮᱱᱚᱨ ᱴᱨᱟᱱᱥᱥᱤᱯᱢᱮᱱᱴ ᱴᱟᱨᱢᱤᱱᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱰᱟᱯᱟᱞᱞᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣᱟᱜ ᱔.᱖᱒ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱵᱷᱮᱢᱵᱽᱱᱟᱰ ᱨᱮᱞ ᱯᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱦᱚᱵ ᱠᱟᱛᱮᱜ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱴᱷᱟᱶ ᱨᱮ ᱦᱮᱡ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/news/cities/Kochi/article512225.ece|title=A bridge over Vembanad Lake|work=The Hindu|access-date=25 June 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://irse.forumco.com/topic.asp?TOPIC_ID=1888|title=Longest railway bridge in Kochi|publisher=ForumCo.com|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120323063453/http://irse.forumco.com/topic.asp?TOPIC_ID=1888|archive-date=23 March 2012|access-date=25 June 2011}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱰᱟᱦᱟᱨ== ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱞᱩᱫᱷᱤᱭᱟᱱᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱯᱷᱤᱰᱟᱨ ᱰᱟᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ [[ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ]] ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱳᱢᱳᱦ, ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱴᱟᱴᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱟᱲᱣᱟ ᱨᱳᱰ ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱟᱠᱟᱠᱟᱱᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱚᱠᱟᱨᱚ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚᱯᱩᱨᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.irfca.org/faq/faq-freight.html|title=Freight Trains|work=What is dedicated freight corridor?|publisher=IRFCA|access-date=2011-11-20}}</ref> ==ᱨᱮᱞᱜᱟᱹᱰᱤ ᱯᱩᱱᱟᱹᱨ ᱟᱹᱭᱩᱨ== ᱑᱙᱕᱒ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ, ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ, ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱠᱚ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱟᱨ ᱵᱟᱝᱜᱟᱞ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱮᱫ ᱨᱮ ᱤᱥᱴ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ, ᱡᱚᱫᱷᱯᱩᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ, ᱵᱤᱠᱟᱱᱮᱨ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱟᱨ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱫᱚ ᱚᱵᱷᱚᱫᱽ ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱦᱩᱴ ᱨᱮᱞᱣᱮ, ᱟᱥᱟᱢ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱟᱨ ᱵᱚᱢᱵᱮ, ᱵᱟᱲᱳᱫᱟ ᱟᱨ [[ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.irfca.org/faq/faq-geog.html#newzone|title=Geography&nbsp;– Railway Zones|publisher=IRFCA|access-date=28 March 2014}}</ref> ᱑᱙᱙᱖-᱑᱙᱙᱗ ᱨᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web|url=http://www.ecr.indianrailways.gov.in/|title=East Central Railway|publisher=ECR|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140112090715/http://www.ecr.indianrailways.gov.in/|archive-date=12 January 2014|access-date=28 March 2014}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱵᱟᱨᱠᱟᱠᱟᱱᱟ-ᱥᱳᱱ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱞᱟᱭᱤᱱ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱕ ᱯᱷᱤᱴ ᱖ ᱤᱸᱪ ᱜᱮᱡᱽ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱐᱗ ᱨᱮ ᱨᱮᱞ ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱡᱷᱤᱡ ᱞᱮᱱ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|*]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱚᱸᱰᱤᱛ ᱫᱤᱱ ᱫᱮᱭᱟᱞ ᱩᱯᱚᱫᱷᱭᱟᱭ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ|*]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱟᱭᱟ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱩᱜᱚᱞᱥᱚᱨᱟᱭ ᱨᱮ ᱥᱟᱜᱟᱲᱚᱢ]] ru9j7gpb6b9lli4jlbuejps0qni38zo ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱫᱨᱚᱣᱯᱚᱫᱤ ᱢᱩᱨᱢᱩᱣᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱚᱠᱛᱚ 0 32250 176294 175867 2025-07-11T06:36:44Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 176294 wikitext text/x-wiki {{Infobox administration|image= File:Droupadi Murmu official portrait, 2022 (4x5).jpg||name=ᱫᱨᱚᱣᱯᱚᱫᱤ ᱢᱩᱨᱢᱩᱣᱟᱜ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ|term_start={{dts|format=dmy|2022|07|25}}|term_end=''[[Incumbent]]''|president='''[[ᱫᱨᱚᱣᱯᱚᱫᱤ ᱢᱩᱨᱢᱩ]]'''|president_link=ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ|party=[[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]]|election=[[᱒᱐᱒᱒ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]]|seat=[[ᱨᱟᱥᱴᱚᱯᱚᱛᱤ ᱵᱷᱚᱵᱚᱱ]]|predecessor=[[ᱨᱟᱢ ᱱᱟᱛᱷ ᱠᱚᱵᱤᱱᱰᱟᱜ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱯᱚᱫᱽ|ᱨᱟᱢ ᱱᱟᱛᱷ ᱠᱚᱵᱤᱱᱰ]]|successor=''[[ᱱᱤᱛᱚᱜᱤᱡ]]''|seal=Emblem of India.svg|seal_caption=Emblem of India|seal_size=50px}} '''ᱫᱨᱚᱣᱯᱚᱫᱤ ᱢᱩᱨᱢᱩᱣᱟᱜ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱯᱚᱫᱽ''' ᱫᱚ ᱒᱕ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ ᱮᱦᱚᱵ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱚᱠᱷᱚᱱ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱑᱕ ᱟᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱤᱨᱤᱭᱟᱹ ᱦᱟᱛᱟᱣ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱪᱤᱯᱷ ᱡᱚᱥᱴᱤᱥ ᱮᱱ.ᱵᱷᱤ. ᱨᱟᱢᱱᱚ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱪᱟᱞ ᱟᱫᱮᱭᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ (ᱵᱷᱟᱡᱽᱯᱟ) ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱮᱴᱤᱠ ᱮᱞᱞᱤᱭᱟᱱᱥ (ᱮᱱ.ᱰᱤ.ᱮ) ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱚᱭᱮᱱᱴᱤᱰ ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱣᱤᱡᱚᱱ ᱠᱟᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱟᱨ ᱢᱟᱨᱮ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱭᱚᱥᱵᱷᱟᱱᱛ ᱥᱤᱱᱦᱟ ᱮ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱯᱚᱫᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱨᱮ, ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱨᱟᱡᱽᱭᱚᱯᱟᱲ ᱟᱨ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ==᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱮᱥᱤᱰᱮᱱᱥᱤ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ== {{main|᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱨᱮᱥᱤᱰᱮᱱᱥᱤᱭᱟᱞ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ}} [[File:Naveen Patnaik and Draupadi Murmu having Lunch together.jpg|thumb|᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱲᱦᱟᱹᱭ ᱚᱠᱛᱚ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱫᱚ [[ᱱᱚᱵᱤᱱ ᱯᱚᱴᱱᱟᱭᱚᱠ]] ᱥᱟᱶ|250px]] ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮ, ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱫᱚ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱫᱚ ᱒᱐᱒᱒ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱛᱮ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ]] ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱰᱮᱢᱚᱠᱨᱮᱴᱤᱠ ᱮᱞᱞᱤᱭᱟᱱᱥ (NDA) ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱮ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱢᱩᱨᱢᱩ ᱫᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱡᱟᱠᱟᱛ ᱨᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱟᱹᱢᱤᱦᱚᱨᱟ ᱨᱮ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱭ ᱥᱮᱴᱮᱨ ᱞᱮᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱽ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱵᱷᱮᱜᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮ-ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱨᱮᱭ ᱫᱟᱬᱟ ᱠᱮᱫᱟ ᱾ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ|ᱡᱮᱹᱮᱢᱹᱮᱢ]] ᱯᱟᱨᱴᱤ, ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ|ᱵᱤᱹᱡᱮᱹᱰᱤᱹ]], ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱥᱴᱨᱚ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱵᱷᱥᱮᱱᱟ, [[ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱵᱟᱦᱩᱡᱚᱱ ᱥᱚᱢᱟᱡᱽ ᱯᱟᱨᱴᱤ|ᱵᱤᱹᱮᱥᱹᱯᱤᱹ]], ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱹᱰᱤᱹᱮᱥᱹ ᱟᱨ ᱮᱴᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱵᱷᱮᱯᱮᱫ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱠᱚ ᱦᱚᱸ ᱩᱱᱤ ᱫᱚᱭ ᱥᱚᱦᱚᱫ ᱞᱮᱫᱟ ᱾<ref>{{Cite news |agency=Press Trust of India |date=2022-07-05 |title=Droupadi Murmu meets JMM, NDA leaders, seeks support for prez poll |work=Business Standard India |url=https://www.business-standard.com/article/politics/droupadi-murmu-meets-jmm-nda-leaders-seeks-support-for-prez-poll-122070500033_1.html |access-date=2022-07-19 |archive-date=2022-07-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719111619/https://www.business-standard.com/article/politics/droupadi-murmu-meets-jmm-nda-leaders-seeks-support-for-prez-poll-122070500033_1.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-07-10 |title=Droupadi Murmu to visit Karnataka today, seek support for presidential polls |url=https://www.hindustantimes.com/india-news/droupadi-murmu-to-visit-karnataka-today-seek-support-for-presidential-polls-101657439666283.html |access-date=2022-07-19 |website=Hindustan Times |language=en |archive-date=2022-07-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719111625/https://www.hindustantimes.com/india-news/droupadi-murmu-to-visit-karnataka-today-seek-support-for-presidential-polls-101657439666283.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-07-09 |title=Murmu to visit Kolkata today to seek support |url=https://indianexpress.com/article/cities/kolkata/murmu-to-visit-kolkata-today-to-seek-support-8018201/ |access-date=2022-07-19 |website=The Indian Express |language=en |archive-date=2022-07-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719111550/https://indianexpress.com/article/cities/kolkata/murmu-to-visit-kolkata-today-to-seek-support-8018201/ |url-status=live }}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱚᱫᱽ]] iswvukxd7ypcvlm37938xm7i21ksqu5 ᱥᱟᱭᱮᱫᱽ ᱚᱵᱽᱫᱩᱞ ᱱᱟᱡᱤᱨ 0 32303 176203 176159 2025-07-10T12:38:13Z Maina Tudu 88 176203 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder|honorific-prefix=Hon'ble Justice (Retd.)|name=ᱥᱟᱭᱮᱫᱽ ᱚᱵᱽᱫᱩᱞ ᱱᱟᱡᱤᱨ|honorific-suffix=|image=File:Justice S. Abdul Nazeer.jpg|alt=|caption=|office=᱒᱔-ᱟᱹᱱᱤᱡ [[आन्ध्र प्रदेश के राज्यपालों की सूची|ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱤᱱᱤᱫ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ]]|predecessor1=[[ᱵᱤᱥᱣᱚᱵᱷᱩᱥᱚᱱ ᱦᱚᱨᱤᱪᱚᱱᱫᱚᱱ]]|1blankname1=[[ᱥᱤᱨᱟᱹ ᱢᱚᱱᱛᱨᱤ]]|1namedata1=[[ᱭ. ᱮᱥ. ᱡᱚᱜᱚᱱ ᱢᱳᱦᱚᱱ ᱨᱮᱰᱰᱤ]]|office2=[[ᱥᱩᱯᱨᱤᱢ ᱠᱚᱴ ᱳᱯᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱚᱡᱽ|nominator2=[[ᱡᱚᱜᱽᱫᱤᱥ ᱥᱤᱝ ᱠᱷᱮᱦᱟᱨ]]|successor2=|office3=[[ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠᱚ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨᱜᱟᱲ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱡᱚᱡᱽ|nominator3=[[ᱵᱤ ᱮᱱ ᱠᱷᱚᱨᱮ]]|predecessor3=|birth_date={{Birth date and age|df=yes|1958|01|5}}|birth_place=[[ᱵᱮᱞᱩᱵᱷᱟᱭᱤ]], [[ᱢᱟᱭᱥᱩᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ]], ᱥᱤᱧᱚᱛ|death_date=|death_place=}} '''ᱥᱮᱭᱚᱫᱽ ᱚᱵᱽᱫᱩᱞ ᱱᱟᱡᱤᱨ''' (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱕ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱕᱘) <ref name="mt">{{Cite web|url=http://www.mangaloretoday.com/main/Mangalorean-Justice-Abdul-Nazeer-among-the-5-new-judges-of-Supreme-Court.html|title=Mangalorean Justice Abdul Nazeer among the 5 new judges of Supreme Court|date=|website=Mangaloretoday.com|access-date=2017-03-16}}</ref> <ref name="uV">{{Cite web|url=http://www.udayavani.com/english/news/mangaluru/196845/moodbidri-based-justice-s-abdul-nazeer-becomes-supreme-court-judge|title=Moodbidri based Justice S Abdul Nazeer becomes Supreme Court judge &#124; Udayavani - ಉದಯವಾಣಿ|date=|website=Udayavani|access-date=2017-03-16}}</ref>ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱜᱟᱲ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱭᱟᱨ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸᱭᱟ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱟᱹᱱᱟᱝ ᱨᱮ [[ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱒᱔-ᱟᱹᱱᱤᱡ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ ᱩᱱᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚᱨᱵᱟᱨ ᱜᱟᱲ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱟᱭᱟᱨ ᱵᱤᱪᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱑᱒ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱒᱓ ᱦᱤᱞᱚᱜ [[ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱜᱚᱢᱠᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸᱭ ᱵᱟᱦᱟᱞ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ <ref name="Former Supreme Court judge Abdul Nazeer appointed as AP Governor">{{Cite news|url=https://www.thehansindia.com/andhra-pradesh/former-supreme-court-judge-abdul-nazeer-appointed-ap-governor-782487|title=Former Supreme Court judge Abdul Nazeer appointed as AP Governor|last=Vennelakanti|first=Pradeep Kumar|date=12 February 2023|work=The Hans India|access-date=12 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230212050101/https://www.thehansindia.com/andhra-pradesh/former-supreme-court-judge-abdul-nazeer-appointed-ap-governor-782487|archive-date=12 February 2023|language=en}}</ref> == ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱡᱤᱭᱚᱱ == ᱚᱵᱽᱫᱩᱞ ᱱᱟᱡᱤᱨ ᱟᱜ ᱡᱟᱱᱟᱢ [[ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟᱨᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱢᱩᱥᱞᱤᱢ ᱜᱷᱟᱨᱚᱸᱡᱽ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱯᱷᱚᱠᱤᱨ ᱥᱟᱦᱮᱵᱽ ᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱨᱤᱱ ᱢᱚᱬᱮ ᱦᱚᱲ ᱵᱚᱭᱦᱟ ᱟᱨ ᱢᱤᱥᱨᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ <ref name="mt">{{Cite web|url=http://www.mangaloretoday.com/main/Mangalorean-Justice-Abdul-Nazeer-among-the-5-new-judges-of-Supreme-Court.html|title=Mangalorean Justice Abdul Nazeer among the 5 new judges of Supreme Court|date=|website=Mangaloretoday.com|access-date=2017-03-16}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.mangaloretoday.com/main/Mangalorean-Justice-Abdul-Nazeer-among-the-5-new-judges-of-Supreme-Court.html "Mangalorean Justice Abdul Nazeer among the 5 new judges of Supreme Court"]. ''Mangaloretoday.com''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">16 March</span> 2017</span>.</cite></ref> ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱮᱞᱩᱵᱚᱭᱤ / ᱢᱩᱰᱵᱤᱸᱫᱽᱨᱤ ᱨᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱟᱨ ᱢᱚᱦᱟᱵᱤᱨᱟ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱢᱩᱰᱵᱤᱸᱫᱽᱨᱤ ᱨᱮ ᱵᱤᱠᱳᱢ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱮᱨ ᱮ ᱥᱟᱹᱛ ᱞᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱛᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱮᱥᱰᱤᱮᱢ ᱞᱳ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ, ᱢᱮᱜᱽᱞᱳᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱹᱱᱩᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤᱭ ᱟᱢᱮᱴ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾ <ref name="uV">{{Cite web|url=http://www.udayavani.com/english/news/mangaluru/196845/moodbidri-based-justice-s-abdul-nazeer-becomes-supreme-court-judge|title=Moodbidri based Justice S Abdul Nazeer becomes Supreme Court judge &#124; Udayavani - ಉದಯವಾಣಿ|date=|website=Udayavani|access-date=2017-03-16}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.udayavani.com/english/news/mangaluru/196845/moodbidri-based-justice-s-abdul-nazeer-becomes-supreme-court-judge "Moodbidri based Justice S Abdul Nazeer becomes Supreme Court judge &#x7C; Udayavani - ಉದಯವಾಣಿ"]. ''Udayavani''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">16 March</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="mt" /> (ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱫᱚ "ᱥᱨᱤ ᱫᱷᱚᱨᱢᱚᱥᱛᱷᱚᱞ ᱢᱚᱧᱡᱩᱱᱟᱛᱷᱮᱥᱣᱚᱨ ᱞᱳ ᱠᱚᱞᱮᱡᱽ" ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱛᱮ ᱩᱯᱨᱩᱢ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ) ᱾ == ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ == {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} == ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ == rhqdluu9cdywcueho4f0sc6goducl26 ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ, ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ 0 32311 176201 2025-07-10T12:31:14Z MT731 2184 "{{Infobox settlement | name = ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱱᱚᱜᱚᱨ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India West Bengal#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_ca..." ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176201 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱱᱚᱜᱚᱨ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India West Bengal#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|23.720252|N|87.278569|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | subdivision_type2 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 2.42 | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ᱑᱕,᱗᱐᱔ | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ* | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]], [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱗᱑᱓᱒᱑᱙ | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱳᱰ/ᱮᱥ.ᱴᱤ.ᱰᱤ | area_code = ᱐᱓᱔᱑ | registration_plate = WB | blank1_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank1_info_sec1 = [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ]] | blank2_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱯᱟᱱᱰᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱯᱟᱱᱰᱵᱮᱥᱣᱚᱨ]] | website = {{URL|paschimbardhaman.co.in/}} | footnotes = }} '''ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ''' ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱩᱯᱚᱡᱮᱞᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱲᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ===ᱴᱷᱟᱶ=== ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱫᱚ {{coord|23.720252|N|87.278569|E|}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ-ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱞᱚᱝᱜᱤᱝ ᱞᱮᱴᱮᱨᱟᱭᱤᱴ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱜᱟᱰᱟ - [[ᱫᱟᱢᱚᱫᱚᱨ ᱜᱟᱰᱟ|ᱫᱟᱢᱳᱫᱚᱨ]] ᱟᱨ [[ᱚᱡᱚᱭ ᱜᱟᱰᱟ|ᱚᱡᱚᱭ]] ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱛᱮᱜᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱟᱰᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱓᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱟᱱ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱩᱜᱽ ᱡᱩᱜᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱤᱨ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱞᱩᱸᱰᱷᱟᱹ ᱠᱚ ᱟᱨ ᱞᱟᱹᱰᱩ ᱠᱚ ᱛᱮ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱘ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱚᱭᱞᱟ ᱧᱟᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱮᱞᱤᱠᱟᱞ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱵᱤᱨ ᱠᱚ ᱪᱟᱵᱟ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>Chattopadhyay, Akkori, ''Bardhaman Jelar Itihas O Lok Sanskriti'' (History and Folk lore of Bardhaman District.), {{in lang|bn}}, Vol I, pp 14-15, Radical Impression. {{ISBN|81-85459-36-3}}</ref> [[ᱢᱚᱦᱚᱞ, ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ|ᱢᱚᱦᱚᱞ]], ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ, ᱫᱟᱞᱩᱨᱵᱚᱸᱫᱽ, [[ᱨᱟᱢᱱᱚᱜᱚᱨ, ᱯᱟᱱᱰᱵᱮᱥᱣᱚᱨ|ᱨᱟᱢᱱᱚᱜᱚᱨ]], [[ᱵᱤᱞᱯᱟᱦᱟᱲᱤ]] ᱟᱨ [[ᱠᱮᱱᱫᱨᱚ ᱠᱷᱳᱴᱴᱟᱢᱰᱤ]] ᱫᱚ ᱯᱟᱱᱰᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱦᱚᱲᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱜᱩᱴ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1909_PART_A_DCHB_BARDDHAMAN.pdf | title = District Census Handbook Bardhaman, Series 20, Part XII A, Census of India 2011 | work= Map of Pandabeswar CD Block, page 243| publisher = Directorate of Census Operations, West Bengal |accessdate = 7 September 2018}}</ref> ===ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱗᱙.᱒᱒% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱥᱚᱦᱚᱨᱤ ᱟᱨ ᱒᱐.᱗᱘% ᱫᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱓᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ (ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱫᱚ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ) ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (ᱢᱮᱯ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ; ᱡᱚᱛᱚ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱮᱯ ᱨᱮ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱥᱠᱨᱤᱱ ᱢᱮᱯ ᱨᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ) ᱾<ref>{{cite web |url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook |title = District Statistical Handbook 2014 Burdwan |work = Table 2.2, 2.4(a) |publisher = Department of Statistics and Programme Implementation, Government of West Bengal |accessdate = 15 September 2018 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook |archive-date = 21 January 2019 |url-status = dead }}</ref> ==ᱰᱮᱢᱳᱜᱨᱟᱯᱷᱤᱠ== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱕,᱗᱐᱔ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱘,᱑᱓᱒ (᱕᱒%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱗,᱕᱗᱒ (᱔᱘%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱑,᱘᱓᱘ ᱾ ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱙,᱔᱗᱕ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ (᱖᱘.᱓᱓% ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱷᱮᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ) ᱾<ref name=census3-2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/pcadata/Houselisting-housing-WB.html |title = 2011 Census – Primary Census Abstract Data Tables | work= West Bengal – District-wise |publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | accessdate = 7 September 2018 }}</ref> ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ, ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱦᱚᱲᱞᱮᱠᱷᱟ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱞᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱯ ᱨᱮ ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱫᱚ ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[http://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1909_PART_A_DCHB_BARDDHAMAN.pdf] ==ᱤᱱᱯᱨᱟᱥᱴᱨᱚᱠᱪᱚᱨ== ᱵᱟᱨᱫᱷᱟᱢᱟᱱ ᱫᱚ ''ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱥᱮᱱᱥᱟᱥ ᱦᱮᱱᱰᱵᱩᱠ ᱒᱐᱑᱑ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ'', ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱫᱚ ᱒.᱔᱒ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱤᱵᱤᱠ ᱥᱩᱵᱤᱫᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱨᱟᱠᱷᱟ ᱫᱟᱜ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱨᱮ ᱥᱮᱵᱟ ᱡᱟᱜᱟ, ᱯᱷᱩᱨᱪᱟᱹ ᱫᱟᱜ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱞ ᱫᱟᱜ ᱟᱨ ᱠᱷᱩᱞᱟᱹ ᱠᱩᱧ ᱠᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱑,᱓᱒᱒ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱥᱩᱵᱤᱫᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱥᱠᱩᱞ, ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱥᱠᱩᱞ ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱥᱠᱩᱞ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1909_PART_A_DCHB_BARDDHAMAN.pdf| title = District Census Handbook Barddhaman, Census of India 2011, Series 20, Part XII A | work= Section II Town Directory, Pages 1179-1210; Statement I: Status and Growth History, Page 1179; Statement II: Physical Aspects and Location of Towns, Page 1188; Statement III: Civic and other Amenities, Page 1191; Statement IV: Medical Facilities, Page 1196; Statement V: Educational, Recreational and Cultural Facilities, Page 1200; Statement VI: Industry and Banking, Page 1209 | publisher = Directorate of census Operations V, West Bengal |accessdate = 14 May 2020}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ᱤ.ᱥᱤ.ᱮᱞ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱮᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱒᱐᱑᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱠᱚᱞ ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱟᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ ᱠᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ: ᱫᱟᱞᱩᱨᱵᱟᱸᱫᱽ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ, ᱠᱷᱳᱴᱴᱟᱰᱤᱦ ᱳᱥᱤᱯᱤ, ᱠᱷᱳᱴᱴᱟᱰᱤᱦ ᱭᱩᱡᱤ, ᱢᱟᱫᱷᱟᱭᱯᱩᱨ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ, ᱢᱟᱱᱰᱮᱨᱵᱚᱱᱤ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ, ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱟᱨ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱢᱞᱟ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.easterncoal.gov.in/contactus/cugtel/pandaveswar.pdf| title = Area wise Closed User Group (CUG) Telephone Numbers | work = Pandaveswar Area | publisher = Eastern Coalfields Limited | accessdate = 7 September 2018}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ]] 8lagsf9l96bf1l9tpwiew7qtrdbhpz9 176202 176201 2025-07-10T12:32:35Z MT731 2184 176202 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ | other_name = | nickname = | settlement_type = ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱱᱚᱜᱚᱨ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = India West Bengal#India | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ | coordinates = {{coord|23.720252|N|87.278569|E|display=inline,title}} | subdivision_type = ᱫᱤᱥᱚᱢ | subdivision_name = {{flag|ᱥᱤᱧᱚᱛ}} | subdivision_type1 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name1 = [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] | subdivision_type2 = [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ|ᱦᱚᱱᱚᱛ]] | subdivision_name2 = [[ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ]] | established_title = <!-- ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 2.42 | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = ᱑᱕,᱗᱐᱔ | population_as_of = ᱒᱐᱑᱑ | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱚ* | demographics1_title1 = ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ | demographics1_info1 = [[ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱵᱟᱝᱞᱟ]], [[ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱦᱤᱱᱫᱤ]], [[ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ|ᱤᱝᱞᱤᱥ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +᱐᱕:᱓᱐ | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ᱗᱑᱓᱒᱑᱙ | area_code_type = ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱠᱳᱰ/ᱮᱥ.ᱴᱤ.ᱰᱤ | area_code = ᱐᱓᱔᱑ | registration_plate = WB | blank1_name_sec1 = [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank1_info_sec1 = [[ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ]] | blank2_name_sec1 = [[ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ | blank2_info_sec1 = [[ᱯᱟᱱᱰᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱯᱟᱱᱰᱵᱮᱥᱣᱚᱨ]] | website = {{URL|paschimbardhaman.co.in/}} | footnotes = }} '''ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ''' ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱥᱟᱥᱚᱱᱮᱫ ᱮᱞᱟᱠᱟ|ᱯᱚᱱᱚᱛ]] [[ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱦᱚᱲᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱚᱛᱱᱚᱜ== ===ᱴᱷᱟᱶ=== ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱫᱚ {{coord|23.720252|N|87.278569|E|}} ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱥᱟᱱᱥᱳᱞ-ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱞᱚᱝᱜᱤᱝ ᱞᱮᱴᱮᱨᱟᱭᱤᱴ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱜᱟᱰᱟ - [[ᱫᱟᱢᱚᱫᱚᱨ ᱜᱟᱰᱟ|ᱫᱟᱢᱳᱫᱚᱨ]] ᱟᱨ [[ᱚᱡᱚᱭ ᱜᱟᱰᱟ|ᱚᱡᱚᱭ]] ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱛᱮᱜᱮ ᱥᱮᱱᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱵᱟᱱᱟᱨ ᱜᱟᱰᱟ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱓᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱜᱟᱱ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱡᱩᱜᱽ ᱡᱩᱜᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱤᱨ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱞᱩᱸᱰᱷᱟᱹ ᱠᱚ ᱟᱨ ᱞᱟᱹᱰᱩ ᱠᱚ ᱛᱮ ᱯᱮᱨᱮᱡ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱑᱘ ᱥᱟᱭ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱠᱚᱭᱞᱟ ᱧᱟᱢ ᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱤᱱᱰᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱮᱞᱤᱠᱟᱞ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱜᱟᱱ ᱵᱤᱨ ᱠᱚ ᱪᱟᱵᱟ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>Chattopadhyay, Akkori, ''Bardhaman Jelar Itihas O Lok Sanskriti'' (History and Folk lore of Bardhaman District.), {{in lang|bn}}, Vol I, pp 14-15, Radical Impression. {{ISBN|81-85459-36-3}}</ref> [[ᱢᱚᱦᱚᱞ, ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ|ᱢᱚᱦᱚᱞ]], ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ, ᱫᱟᱞᱩᱨᱵᱚᱸᱫᱽ, [[ᱨᱟᱢᱱᱚᱜᱚᱨ, ᱯᱟᱱᱰᱵᱮᱥᱣᱚᱨ|ᱨᱟᱢᱱᱚᱜᱚᱨ]], [[ᱵᱤᱞᱯᱟᱦᱟᱲᱤ]] ᱟᱨ [[ᱠᱮᱱᱫᱨᱚ ᱠᱷᱳᱴᱴᱟᱢᱰᱤ]] ᱫᱚ ᱯᱟᱱᱰᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱧᱮ ᱥᱮᱦᱮᱫ ᱨᱮ ᱦᱚᱲᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱜᱩᱴ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1909_PART_A_DCHB_BARDDHAMAN.pdf | title = District Census Handbook Bardhaman, Series 20, Part XII A, Census of India 2011 | work= Map of Pandabeswar CD Block, page 243| publisher = Directorate of Census Operations, West Bengal |accessdate = 7 September 2018}}</ref> ===ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱵᱮᱱᱟᱣ=== ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱗᱙.᱒᱒% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱥᱚᱦᱚᱨᱤ ᱟᱨ ᱒᱐.᱗᱘% ᱫᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱫᱩᱨᱜᱟᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱓᱘ ᱜᱚᱴᱟᱝ (ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱫᱚ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ) ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ (ᱢᱮᱯ ᱨᱮ ᱯᱟᱨᱥᱟᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ; ᱡᱚᱛᱚ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱮᱯ ᱨᱮ ᱪᱤᱱᱦᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱥᱠᱨᱤᱱ ᱢᱮᱯ ᱨᱮ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ) ᱾<ref>{{cite web |url = http://wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook |title = District Statistical Handbook 2014 Burdwan |work = Table 2.2, 2.4(a) |publisher = Department of Statistics and Programme Implementation, Government of West Bengal |accessdate = 15 September 2018 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190121045803/http://www.wbpspm.gov.in/publications/District%20Statistical%20Handbook |archive-date = 21 January 2019 |url-status = dead }}</ref> ==ᱰᱮᱢᱳᱜᱨᱟᱯᱷᱤᱠ== ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱨᱤᱱ ᱜᱩᱴ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱕,᱗᱐᱔ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱘,᱑᱓᱒ (᱕᱒%) ᱠᱚᱲᱟ ᱟᱨ ᱗,᱕᱗᱒ (᱔᱘%) ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱐ ᱠᱷᱚᱱ ᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱑,᱘᱓᱘ ᱾ ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱟᱠᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱙,᱔᱗᱕ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ (᱖᱘.᱓᱓% ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱷᱮᱨ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ) ᱾<ref name=census3-2011>{{cite web| url = http://censusindia.gov.in/pca/pcadata/Houselisting-housing-WB.html |title = 2011 Census – Primary Census Abstract Data Tables | work= West Bengal – District-wise |publisher= Registrar General and Census Commissioner, India | accessdate = 7 September 2018 }}</ref> ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ, ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱦᱚᱲᱞᱮᱠᱷᱟ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱥᱤᱰᱤ ᱵᱞᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱯ ᱨᱮ ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱚᱨ ᱫᱚ ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[http://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1909_PART_A_DCHB_BARDDHAMAN.pdf] ==ᱤᱱᱯᱨᱟᱥᱴᱨᱚᱠᱪᱚᱨ== ᱵᱟᱨᱫᱷᱟᱢᱟᱱ ᱫᱚ ''ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱥᱮᱱᱥᱟᱥ ᱦᱮᱱᱰᱵᱩᱠ ᱒᱐᱑᱑ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ'', ᱵᱟᱭᱫᱭᱟᱱᱟᱛᱷᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱫᱚ ᱒.᱔᱒ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱥᱤᱵᱤᱠ ᱥᱩᱵᱤᱫᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱨᱟᱠᱷᱟ ᱫᱟᱜ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱨᱮ ᱥᱮᱵᱟ ᱡᱟᱜᱟ, ᱯᱷᱩᱨᱪᱟᱹ ᱫᱟᱜ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱚᱞ ᱫᱟᱜ ᱟᱨ ᱠᱷᱩᱞᱟᱹ ᱠᱩᱧ ᱠᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮ ᱑,᱓᱒᱒ ᱚᱲᱟᱜ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱡᱽᱞᱤ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱥᱩᱵᱤᱫᱟ ᱠᱚ ᱫᱚ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱯᱨᱟᱭᱢᱟᱨᱤ ᱥᱠᱩᱞ, ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱥᱠᱩᱞ ᱟᱨ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱥᱤᱱᱤᱭᱚᱨ ᱥᱮᱠᱮᱱᱰᱟᱨᱤ ᱥᱠᱩᱞ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web | url = https://www.censusindia.gov.in/2011census/DCHB/DCHB_A/19/1909_PART_A_DCHB_BARDDHAMAN.pdf| title = District Census Handbook Barddhaman, Census of India 2011, Series 20, Part XII A | work= Section II Town Directory, Pages 1179-1210; Statement I: Status and Growth History, Page 1179; Statement II: Physical Aspects and Location of Towns, Page 1188; Statement III: Civic and other Amenities, Page 1191; Statement IV: Medical Facilities, Page 1196; Statement V: Educational, Recreational and Cultural Facilities, Page 1200; Statement VI: Industry and Banking, Page 1209 | publisher = Directorate of census Operations V, West Bengal |accessdate = 14 May 2020}}</ref> ==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ== ᱤ.ᱥᱤ.ᱮᱞ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ ᱴᱮᱞᱤᱯᱷᱚᱱ ᱮᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱒᱐᱑᱘ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱠᱚᱞ ᱯᱷᱤᱞᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱟᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ ᱠᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ: ᱫᱟᱞᱩᱨᱵᱟᱸᱫᱽ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ, ᱠᱷᱳᱴᱴᱟᱰᱤᱦ ᱳᱥᱤᱯᱤ, ᱠᱷᱳᱴᱴᱟᱰᱤᱦ ᱭᱩᱡᱤ, ᱢᱟᱫᱷᱟᱭᱯᱩᱨ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ, ᱢᱟᱱᱰᱮᱨᱵᱚᱱᱤ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ, ᱯᱟᱱᱰᱟᱵᱮᱥᱣᱟᱨ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱟᱢᱞᱟ ᱠᱳᱞᱤᱭᱚᱨᱤ ᱾<ref>{{cite web | url = http://www.easterncoal.gov.in/contactus/cugtel/pandaveswar.pdf| title = Area wise Closed User Group (CUG) Telephone Numbers | work = Pandaveswar Area | publisher = Eastern Coalfields Limited | accessdate = 7 September 2018}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱪᱮ ᱵᱚᱨᱫᱷᱚᱢᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ]] 064jm4cd1ubz33hejexsjciqjf2gvv8 ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ 0 32312 176204 2025-07-10T15:30:02Z MT731 2184 "{{Infobox officeholder | name = ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ | birth_name = | caption = | image = Prakash Soren.jpg | birth_date = | birth_place = | residence = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], ᱳᱰᱤᱥᱟ | death_date = | death_place = | office = ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵ..." ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176204 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ | birth_name = | caption = | image = Prakash Soren.jpg | birth_date = | birth_place = | residence = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], ᱳᱰᱤᱥᱟ | death_date = | death_place = | office = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ]] | constituency = [[ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ]] | term_start = ᱔ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱒᱔ | predecessor = ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ | constituency1 = | term1 = | term_end1 = | successor1 = | office2 = | constituency2 = | term_start2 = | predecessor2 = | successor2 = | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] | otherparty = | website = | alma_mater = | profession = ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ | date = | year = | source = }} '''ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ [[ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱰᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |title=Prakash Soren Election Affidavit |url=https://www.myneta.info/Odisha2024/candidate.php?candidate_id=983 |website=[[Election Commission of India]] |access-date=2 October 2024}}</ref><ref>{{cite web |title=Baripada Election Result 2024 LIVE Updates Highlights: Prakash Soren of BJP Wins |url=https://www.news18.com/elections/baripada-election-result-2024-live-updates-highlights-assembly-winner-loser-leading-trailing-mla-margin-8917235.html |website=News18 |publisher=Election Results Hub |access-date=2 October 2024}}</ref><ref>{{cite web |title=Odisha Assembly Elections 2024: Baripada Constituency result |url=https://www.deccanherald.com/elections/odisha/odisha-assembly-elections-2024-baripada-constituency-result-3009657 |website=Deccan Herald |publisher=DH Web Desk |access-date=2 October 2024}}</ref><ref>{{cite web |title=Odisha Assembly Election Result 2024: Full list of winners |url=https://www.financialexpress.com/india-news/odisha-assembly-election-result-2024-full-list-of-winners/3511557/ |website=Financial Express |publisher=India News Desk |access-date=2 October 2024}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱥᱚᱨᱮᱱ, ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱒᱔–᱒᱐᱒᱙]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱑᱙–᱒᱐᱒᱔]] ixcubo75eowwscrypir0vkjhwvl1122 176205 176204 2025-07-10T15:31:28Z MT731 2184 176205 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ | birth_name = | caption = | image = Prakash Soren.jpg | birth_date = | birth_place = | residence = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], ᱳᱰᱤᱥᱟ | death_date = | death_place = | office = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ]] | constituency = [[ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ]] | term_start = ᱔ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱒᱔ | predecessor = ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ | constituency1 = | term1 = | term_end1 = | successor1 = | office2 = | constituency2 = | term_start2 = | predecessor2 = | successor2 = | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] | otherparty = | website = | alma_mater = | profession = ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ | date = | year = | source = }} '''ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ [[ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ]] ᱠᱷᱚᱱ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |title=Prakash Soren Election Affidavit |url=https://www.myneta.info/Odisha2024/candidate.php?candidate_id=983 |website=[[Election Commission of India]] |access-date=2 October 2024}}</ref><ref>{{cite web |title=Baripada Election Result 2024 LIVE Updates Highlights: Prakash Soren of BJP Wins |url=https://www.news18.com/elections/baripada-election-result-2024-live-updates-highlights-assembly-winner-loser-leading-trailing-mla-margin-8917235.html |website=News18 |publisher=Election Results Hub |access-date=2 October 2024}}</ref><ref>{{cite web |title=Odisha Assembly Elections 2024: Baripada Constituency result |url=https://www.deccanherald.com/elections/odisha/odisha-assembly-elections-2024-baripada-constituency-result-3009657 |website=Deccan Herald |publisher=DH Web Desk |access-date=2 October 2024}}</ref><ref>{{cite web |title=Odisha Assembly Election Result 2024: Full list of winners |url=https://www.financialexpress.com/india-news/odisha-assembly-election-result-2024-full-list-of-winners/3511557/ |website=Financial Express |publisher=India News Desk |access-date=2 October 2024}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱥᱚᱨᱮᱱ, ᱯᱨᱚᱠᱟᱥ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱒᱔–᱒᱐᱒᱙]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱑᱙–᱒᱐᱒᱔]] 42h43sltufuzy1kh59a2wj7pxm377km ᱪᱷᱟᱸᱪ:User info 2024/styles.css 10 32313 176211 2025-07-10T18:29:31Z TurboSuper+ 9628 User info css 176211 sanitized-css text/css .profile-container { max-width: 1000px; margin: auto; font-family: -apple-system, BlinkMacSystemFont, Segoe UI, Roboto, Lato, Helvetica, Arial, sans-serif; } #blue-divider { height: 8px; margin: auto; margin-bottom: 30px; } .profile-container hr{ max-width: 95%; margin: auto; margin-top: 30px; background-color: #C8CCD1; } .profile-name-heading { font-weight: 700; font-size: 40px; line-height: 40px; color: var( --color-base, #202122 ); margin: auto; padding-bottom: 10px; } .profile-pronouns { font-size: 1.5rem; color: var( --color-base, #202122 ); margin: auto; padding-bottom: 10px; } .back-button-link > a { font-weight: 700; font-size: 1.125rem; line-height: 175%; color: #3A25FF; background-image: unset; } @media screen { html.skin-theme-clientpref-night .back-button-link > a { color: #6d8af2; } } @media screen and (prefers-color-scheme: dark) { html.skin-theme-clientpref-os .back-button-link > a { color: #6d8af2; } } .back-button-link > a:hover { text-decoration: none; } .profile-card-container { display: flex; flex-flow: row wrap; align-content: stretch; justify-content: center; column-gap: 1.125rem; margin-top: 2rem; margin: auto; min-height: 275px; padding-top: 20px; } .profile-card-left { height: 100%; display: flex; flex-flow: column; background: #EEEAFF; min-height: 275px; border: 1px solid #F0E5F0; flex: 1 1 0; } .profile-card-left p { text-align: center; padding: 0 10px; padding-bottom: 10px; } .profile-card-left-image { min-width: 164px; padding: 0 10px; padding-top: 10px; margin: auto; } /* make it overqualified to override responsive */ .profile-card-left-image a > img.mw-file-element { width: 164px; height: 164px !important; border-radius: 50%; object-fit: cover; } @media screen { html.skin-theme-clientpref-night .profile-card-left { background: #27292D; border: 1px solid #a2a9b1; } } @media screen and (prefers-color-scheme: dark) { html.skin-theme-clientpref-os .profile-card-left { background: #27292D; border: 1px solid #a2a9b1; } } .profile-title { font-weight: 700; font-size: 1.125rem; line-height: 150%; margin-top: 2.25rem; } .profile-department-name { font-weight: 400; font-size: 1.125rem; line-height: 175%; } .back-container { padding-top: 20px; margin: auto; } .profile-email { font-weight: 700; font-size: 1.125rem; line-height: 175%; color: #212529; margin-top: 2rem; } .profile-email img { margin-top: -4px; padding-right: 0.2rem; } .profile-email a { background: unset; } .profile-card-right { height: 100%; background: var( --background-color-neutral-subtle, #F8F9FA ); display: flex; border: 1px solid #EAECF0; min-height: 275px; flex-wrap: wrap; flex: 1 1 0; } @media screen { html.skin-theme-clientpref-night .profile-card-right { background: #202122; border: 1px solid #a2a9b1; } } @media screen and (prefers-color-scheme: dark) { html.skin-theme-clientpref-os .profile-card-right { background: #202122; border: 1px solid #a2a9b1; } } .profile-card-right-info { width: 30%; min-width: 174px; padding: 0 15px; margin: auto; flex: 1.5 1 0; } .profile-card-right-info p, a { /* margin-top: 0; */ word-wrap: initial; } .profile-card-right-info span { font-weight: 700; font-size: 0.875rem; line-height: 175%; color: var( --color-base, #202122 ); } .profile-card-right-contact { margin:auto; padding: 0 10%; } .profile-card-right-contact a { background-image: none !important; } .profile-card-right-contact p { font-weight: 700; font-size: 1.125rem; line-height: 175%; margin-top: 0; white-space: nowrap; } .profile-card-right-contact p a { background: unset; color: #3A25FF; } .profile-card-right-contact p a:visited, .profile-card-right-contact p a:active { color: #3A25FF; } @media screen { html.skin-theme-clientpref-night .profile-card-right-contact p a, html.skin-theme-clientpref-night .profile-card-right-contact p a:visited, html.skin-theme-clientpref-night .profile-card-right-contact p a:active { color: #6d8af2; } } @media screen and (prefers-color-scheme: dark) { html.skin-theme-clientpref-os .profile-card-right-contact p a, html.skin-theme-clientpref-os .profile-card-right-contact p a:visited, html.skin-theme-clientpref-os .profile-card-right-contact p a:active { color: #6d8af2; } } .desc-container { display: flex; margin: auto; } @media screen and (max-width: 800px) { .desc-container { flex-flow: column wrap; } .mywork-container { order: 1; } } .mywork-container { padding-top: 30px; padding-right: 3%; margin: 0; flex: 1; } .mywork-container .mywork-title { font-weight: 700; font-size: 1.25rem; line-height: 175%; color: var( --color-base, #202122 ); padding-bottom: 5px; } .mywork-text { font-size: 1rem; line-height: 175%; color: var( --color-base, #202122 ); } .disclaimer-container { background: #EEEAFF; min-height: 20px; margin: auto; margin-top:30px; flex: 1; } @media screen { html.skin-theme-clientpref-night .disclaimer-container { background: #202122; border: 1px solid #a2a9b1; } } @media screen and (prefers-color-scheme: dark) { html.skin-theme-clientpref-os .disclaimer-container { background: #202122; border: 1px solid #a2a9b1; } } .disclaimer-title { font-weight: 700; font-size: 1.25rem; line-height: 150%; padding-top: 15px; padding-bottom: 15px; padding-left: 15px; } .disclaimer-text { font-size: 0.875rem; display: flex; align-items: center; padding-left:15px; padding-right:15px; padding-bottom: 15px; } .aboutme-container { padding-top: 30px; margin: 0; flex: 1; } .aboutme-container .aboutme-title { font-weight: 700; font-size: 1.25rem; line-height: 175%; color: var( --color-base, #202122 ); padding-bottom: 5px; } .aboutme-text { font-size: 1rem; line-height: 175%; color: var( --color-base, #202122 ); } .mw-babel-wrapper { margin-left: 5px; } @media screen and (max-width: 480px) { .mw-babel-wrapper { margin-left: 0px; } } lc21xad0wd2od5q4ls9k6zjue2m60dz ᱪᱷᱟᱸᱪ:User info 2024/doc 10 32314 176212 2025-07-10T18:35:01Z TurboSuper+ 9628 Doc 176212 wikitext text/x-wiki {{Documentation subpage}} {{Uses TemplateStyles|Template:User info 2024/styles.css}} Responsive, mobile-friendly template for staff and volunteer user pages. == Usage == In order to use this template, copy and paste the code below into your userpage or add the template in the visual editor. For an example, see [[User:RAdimer-WMF]]. <pre> {{User info 2024 | name = | pronouns = | image = | title = | organization = | field-1 = | field-1-content = | field-2 = | field-2-content = | field-3 = | field-3-content = | field-4 = | field-4-content = | field-5 = | field-5-content = | field-6 = | field-6-content = | email = | team-link = | team-name = | my-work = | about-me = | babel = }} </pre> == Usage for WMF staff == <pre> {{User info 2024 | wmf-staff = yes | name = | pronouns = | image = | title = | organization = | field-1 = | field-1-content = | field-2 = | field-2-content = | field-3 = | field-3-content = | field-4 = | field-4-content = | field-5 = | field-5-content = | field-6 = | field-6-content = | email = | team-link = | team-name = | my-work = | about-me = | babel = }} </pre> == Template data == <templatedata> { "params": { "divider-color": { "label": "Divider color", "description": "Use this to change the color of the blue top bar." }, "name": { "label": "Name", "description": "Your name", "suggested": true, "type": "string" }, "pronouns": { "label": "Pronouns", "description": "Your pronouns", "suggested": true, "example": "they/them", "type": "string" }, "image": { "label": "Image", "description": "The name of an image that you'd like to show about you", "example": "Example.jpg", "suggested": true }, "title": { "label": "Title", "description": "Your title", "example": "Senior Specialist", "suggested": true, "type": "string" }, "organization": { "label": "Organization", "description": "This field is shown under title. If wmf-staff is set to \"yes\" or \"former\", the default is \"Wikimedia Foundation\".", "suggested": true, "type": "string" }, "field-1": { "label": "Field 1", "description": "Shown in information box. This box usually includes timezone, language(s), and other relevant information.", "suggested": true, "example": "Timezone" }, "field-1-content": { "label": "Field 1 content", "description": "Content shown next to Field 1", "suggested": true }, "field-2": { "label": "Field 2", "description": "Information box field 2", "suggested": true, "example": "Languages" }, "field-2-content": { "label": "Field 2 content", "description": "Content shown next to field 2", "suggested": true }, "field-3": { "label": "Field 3", "description": "Information box field 3", "suggested": true, "example": "Favorite quote" }, "field-3-content": { "label": "Field 3 content", "suggested": true, "description": "Content shown next to field 3" }, "field-4": { "label": "Field 4", "description": "Information box field 4" }, "field-4-content": { "label": "Field 4 content" }, "field-5": { "label": "Field 5", "description": "Information box field 5" }, "field-5-content": { "label": "Field 5 content" }, "field-6": { "label": "Field 6", "description": "Information box field 6" }, "field-6-content": { "label": "Field 6 content" }, "email": { "label": "Email", "description": "Your email address", "example": "example@example.com", "suggested": true }, "wmf-staff": { "label": "WMF staff", "description": "\"yes\" if you are a WMF employee using this template on your staff userpage. \"former\" adds the \"former staff\" template, and \"former-board\" adds the template for former members of the WMF Board of Trustees.", "example": "yes", "suggested": true, "suggestedvalues": [ "yes", "no", "former", "former-board" ] }, "talk-page-target": { "label": "Talk page link target", "description": "If you want the talk page link to go to a page other than your Meta-Wiki talk page, set this to that page title.", "example": ":en:w:User:Example" }, "team-link": { "label": "Team link", "description": "Page title for your team (interwiki link)", "example": "Wikimedia Foundation/Communications/Movement Communications", "suggested": true }, "team-name": { "label": "Team name", "description": "Name of your team. If you set a name here, you must set a link in team-link.", "example": "Movement Communications", "suggested": true }, "my-work-title": { "label": "My work title", "description": "Changes the title of the \"My work\" section" }, "my-work": { "label": "My work", "description": "Content of the \"My work\" section", "suggested": true }, "about-me-title": { "label": "About me title", "description": "Changes the title of the \"About me\" section" }, "about-me": { "label": "About me", "description": "Content of the \"About me\" section", "suggested": true }, "disclaimer-text": { "label": "Disclaimer text", "description": "If you are not WMF staff, use this to input custom disclaimer text. Disclaimer box does not show if this is not set." }, "talk-page": { "label": "Talk page", "description": "Set to \"no\" if you do not want a link to your talk page. No need to set this otherwise.", "example": "yes" }, "babel": { "label": "Babel", "description": "Comma-separated user language codes. Adds babel box to the top right of the \"About me\" section.", "example": "en-N, ru-2, es-1", "suggested": true } }, "paramOrder": [ "wmf-staff", "name", "pronouns", "image", "title", "organization", "field-1", "field-1-content", "field-2", "field-2-content", "field-3", "field-3-content", "field-4", "field-4-content", "field-5", "field-5-content", "field-6", "field-6-content", "email", "team-link", "team-name", "my-work", "about-me", "babel", "disclaimer-text", "my-work-title", "about-me-title", "divider-color", "talk-page", "talk-page-target" ], "description": "Responsive, mobile-friendly template for staff and volunteer user pages.", "format": "block" } </templatedata> qd87qt7tepg4a1r390ckqyp4c9wka9r ᱪᱷᱟᱸᱪ:User info 2024 10 32315 176213 2025-07-10T18:36:59Z TurboSuper+ 9628 "<templatestyles src="User info 2024/styles.css" /> __NOTOC__ <div class="profile-container"> {{#ifeq:{{{wmf-staff}}}|former|{{Former staff}}|{{#ifeq:{{{wmf-staff}}}|former-board|{{Former Board}}|}}}} <div id="blue-divider" style="background: {{{divider-color|#3A25FF}}};"></div> {{#if:{{{name|<noinclude>1</noinclude>}}}|<div class="profile-name-heading">{{{name}}}</div>|}} {{#if:{{{pronouns|<noinclude>1</noinclude>}}}|<..." ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176213 wikitext text/x-wiki <templatestyles src="User info 2024/styles.css" /> __NOTOC__ <div class="profile-container"> {{#ifeq:{{{wmf-staff}}}|former|{{Former staff}}|{{#ifeq:{{{wmf-staff}}}|former-board|{{Former Board}}|}}}} <div id="blue-divider" style="background: {{{divider-color|#3A25FF}}};"></div> {{#if:{{{name|<noinclude>1</noinclude>}}}|<div class="profile-name-heading">{{{name}}}</div>|}} {{#if:{{{pronouns|<noinclude>1</noinclude>}}}|<div class="profile-pronouns">{{{pronouns}}}</div>|}} <div class="profile-card-container"> <div class="profile-card-left"> <div class="profile-card-left-image">[[File:{{#if:{{{image|}}}|{{{image}}}|Wikimedia Foundation hall blurred.jpg}}|320px]]</div> <p> {{#if:{{{title|<noinclude>1</noinclude>}}}|<span class="profile-title">{{{title}}}</span>|}} <br> {{#if:{{{organization|<noinclude>1</noinclude>}}}|<span class="profile-department-name">{{{organization}}}</span>|{{#switch:{{{wmf-staff}}}|former|yes={{int string|Wikimedia Foundation}}|}}}}</p> </div> <div class="profile-card-right"> <div class="profile-card-right-info"> <p>{{#if:{{{field-1|<noinclude>1</noinclude>}}}|<span>{{{field-1}}}: </span>|}}{{#if:{{{field-1-content|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{{field-1-content}}}|}} <br/>{{#if:{{{field-2|<noinclude>1</noinclude>}}}|<span>{{{field-2}}}: </span>|}}{{#if:{{{field-2-content|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{{field-2-content}}}|}} <br/>{{#if:{{{field-3|<noinclude>1</noinclude>}}}|<span>{{{field-3}}}: </span>|}}{{#if:{{{field-3-content|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{{field-3-content}}}|}} <br/>{{#if:{{{field-4|<noinclude>1</noinclude>}}}|<span>{{{field-4}}}: </span>|}}{{#if:{{{field-4-content|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{{field-4-content}}}|}} <br/>{{#if:{{{field-5|<noinclude>1</noinclude>}}}|<span>{{{field-5}}}: </span>|}}{{#if:{{{field-5-content|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{{field-5-content}}}|}} <br/>{{#if:{{{field-6|<noinclude>1</noinclude>}}}|<span>{{{field-6}}}: </span>|}}{{#if:{{{field-6-content|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{{field-6-content}}}|}}</p> </div> <div class="profile-card-right-contact"> {{#if:{{{email|<noinclude>1</noinclude>}}}|<p class="profile-email"><span>[[File:Message.svg|20px|link=]]</span> [mailto:{{{email}}} {{int:email}}]</p>|{{#ifeq:{{{wmf-staff}}}|yes|<p class="profile-email"><span>[[File:Message.svg|20px|link=Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Contact us]]</span> [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Contact us|{{int:wikimedia-foundation-contact-label-short}}]]</p>|}}}}{{#ifeq:{{{talk-page|yes}}}|yes|<p class="profile-email"><span>[[File:OOjs_UI_icon_userTalk-ltr-constructive.svg|20px|link={{{talk-page-target|m:{{ROOTPAGENAME}}}}}]]</span> [[{{{talk-page-target|m:User talk:{{ROOTPAGENAME}}}}}|{{int:translationnotifications-cmethod-talkpage}}]]</p>|}}</div> </div> </div> <div class="back-container"> {{#if:{{{team-link|<noinclude>1</noinclude>}}}|<div class="back-button-link">[[File:ArrowBack.svg|22px|link={{{team-link|}}}]] [[{{{team-link}}}{{#if:{{{team-name|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{!}}{{{team-name}}}|}}]]</div>|}} </div> <hr> <div class="desc-container"> <div class="mywork-container"> <div class="mywork-title">{{{my-work-title|{{int:wm-commonstrings-mywork}}}}}</div> <div class="mywork-text">{{#if:{{{my-work|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{{my-work}}}}}</div> </div> <div class="aboutme-container"> <div class="aboutme-title">{{{about-me-title|{{int:wm-commonstrings-aboutme}}}}}</div>{{#if:{{{babel|}}}|{{#invoke:User info 2024|babel|{{{babel}}}}}}} <div class="aboutme-text">{{#if:{{{about-me|<noinclude>1</noinclude>}}}|{{{about-me}}}}}</div> <div style="clear:both"></div> {{#ifeq:{{{wmf-staff|}}}|yes| <div class="disclaimer-container"> <div class="disclaimer-title">{{int:Exif-disclaimer}}</div> <div class="disclaimer-text">{{int:wikimedia-foundation-staffdisclaimer-userpage}}</div> </div> |{{#if:{{{disclaimer-text|}}}|<div class="disclaimer-container"> <div class="disclaimer-title">{{int:Exif-disclaimer}}</div> <div class="disclaimer-text">{{{disclaimer-text}}}</div> </div>|}} |}} </div> </div> </div>{{#ifeq:{{{wmf-staff}}}|yes|[[Category:Wikimedia Foundation staff]]|}} <noinclude> {{Documentation}} </noinclude> las78871wj8apy7axhomcw62g05as28 ᱢᱳᱰᱩᱞ:User info 2024 828 32316 176214 2025-07-10T18:39:27Z TurboSuper+ 9628 "-- Functions needed in [[Template:User info 2024]] local p = {} -- Formats a Babel parser function call from a list of comma-separated language codes. function p.babel( frame ) return frame:callParserFunction('#babel', mw.text.split(string.gsub(frame.args[1]," ",""),',',plain)) end return p" ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176214 Scribunto text/plain -- Functions needed in [[Template:User info 2024]] local p = {} -- Formats a Babel parser function call from a list of comma-separated language codes. function p.babel( frame ) return frame:callParserFunction('#babel', mw.text.split(string.gsub(frame.args[1]," ",""),',',plain)) end return p 7gakgo4nf4fu4ldctdm91iukd4oun4z ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:TurboSuper+ 2 32317 176230 2025-07-10T19:37:52Z TurboSuper+ 9628 "{{User info 2024}}" ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176230 wikitext text/x-wiki {{User info 2024}} g9f5jgrrn2oip6kwep3ilcawqebq0l4 176231 176230 2025-07-10T19:44:52Z TurboSuper+ 9628 176231 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=Junior Wikipedian|organization=Santali Wikipedia}} j45goliw2bvsxk6pvpei3qgoimsn3ry 176232 176231 2025-07-10T20:02:10Z TurboSuper+ 9628 176232 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ TurboSuper+ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱩᱯᱳᱢᱚᱦᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟᱠᱩ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽᱥᱟᱦᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱡ ᱤᱧᱟᱜ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤᱧ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫᱽ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾|my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱮᱵᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱤᱧ ᱫᱚᱧ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱮᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ᱾ ᱟᱫᱚ ᱤᱧᱫᱚᱧ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩᱭ ᱫᱟ ᱡᱮ ᱡᱟᱛᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱸᱦᱟᱸ ᱠᱚᱨᱮ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱳᱣᱟ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ, ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱨᱮᱱ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱡᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱨᱮᱠᱚ ᱡᱚᱯᱲᱟᱜ ᱢᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱠᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱮᱝᱨᱮᱡᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱥᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱢᱚᱱᱥ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ ᱾|my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ|about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ|babel=sat-N|field-1=ᱚᱠᱛᱚ|field-1-content=UTC:6.00}} 824si22lkod5alwfolzjk9efx5zpu8q 176233 176232 2025-07-10T20:17:26Z TurboSuper+ 9628 176233 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ TurboSuper+ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱩᱯᱳᱢᱚᱦᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟᱠᱩ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽᱥᱟᱦᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱡ ᱤᱧᱟᱜ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤᱧ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫᱽ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾|my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱮᱵᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱤᱧ ᱫᱚᱧ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱮᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ᱾ ᱟᱫᱚ ᱤᱧᱫᱚᱧ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩᱭ ᱫᱟ ᱡᱮ ᱡᱟᱛᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱸᱦᱟᱸ ᱠᱚᱨᱮ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱳᱣᱟ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ, ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱨᱮᱱ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱡᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱨᱮᱠᱚ ᱡᱚᱯᱲᱟᱜ ᱢᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱠᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱮᱝᱨᱮᱡᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱥᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱢᱚᱱᱥ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ ᱾|my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ|about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ|babel={{!}} babel = sat, bn|field-1=ᱚᱠᱛᱚ|field-1-content=UTC:6.00}} p12g16fi03ivo3wb1kaebiwj16cguy3 176234 176233 2025-07-10T20:19:16Z TurboSuper+ 9628 176234 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ TurboSuper+ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱢᱟᱹᱱᱢᱤ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱩᱯᱳᱢᱚᱦᱟᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱟᱹᱴᱩ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱠᱟᱱᱟᱠᱩ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱨᱟᱡᱽᱥᱟᱦᱤ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱤᱨᱫᱟᱹᱜᱟᱲ ᱠᱷᱚᱡ ᱤᱧᱟᱜ ᱢᱟᱥᱴᱟᱨ ᱰᱤᱜᱽᱨᱤᱧ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫᱽ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾|my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱑᱗ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱷᱮᱵᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱷᱟᱹᱛᱤᱨ ᱤᱧ ᱫᱚᱧ ᱡᱚᱯᱲᱟᱣ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱮᱛᱚᱜ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ᱾ ᱟᱫᱚ ᱤᱧᱫᱚᱧ ᱠᱩᱨᱩᱢᱩᱴᱩᱭ ᱫᱟ ᱡᱮ ᱡᱟᱛᱮ ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ ᱨᱮ ᱡᱟᱸᱦᱟᱸ ᱠᱚᱨᱮ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱳᱣᱟ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱵᱟᱝᱞᱟᱫᱮᱥ, ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ, ᱱᱮᱯᱟᱞ, ᱵᱷᱩᱴᱟᱱ ᱨᱮᱱ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱡᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱨᱮᱠᱚ ᱡᱚᱯᱲᱟᱜ ᱢᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱠᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱮᱝᱨᱮᱡᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱥᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱢᱚᱱᱥ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ ᱾|my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ|about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ|babel=sat, bn, en|field-1=ᱚᱠᱛᱚ|field-1-content=UTC:6.00}} ca7uajyvp91uosqmg7cb72kqu8j1io2 176236 176234 2025-07-11T00:59:55Z TurboSuper+ 9628 176236 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ TurboSuper+ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾|my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱟᱫᱽ ᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱠᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱮᱝᱨᱮᱡᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱥᱮ ᱣᱤᱠᱤᱢᱤᱰᱤᱭᱟ ᱠᱚᱢᱚᱱᱥ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ ᱾|my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ|about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ|babel=sat, bn, en|field-1=ᱚᱠᱛᱚ|field-1-content=UTC:6.00}} 57p5yhc76zi7705rrswiz833wpa3f50 176237 176236 2025-07-11T01:26:08Z TurboSuper+ 9628 176237 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾|my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱡᱮᱠᱴ ᱠᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱮᱝᱨᱮᱡᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱮᱴᱟᱜ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ ᱾|my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ|about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ|babel=sat, bn, en|field-1=ᱚᱠᱛᱚ|field-1-content=UTC:6.00}} krrg2ko529r7k31wyz6ilfwcfvd5eik 176240 176237 2025-07-11T01:39:44Z TurboSuper+ 9628 176240 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾|my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ।|my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ|about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ|babel=sat, bn, en|field-1=ᱚᱠᱛᱚ|field-1-content=UTC:6.00}} l4h2h7x9d53zb9nm1xu50ymh8oi9f39 176241 176240 2025-07-11T01:42:26Z TurboSuper+ 9628 176241 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾|my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ। ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ, ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ৷|my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ|about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ|babel=sat, bn, en|field-1=ᱚᱠᱛᱚ|field-1-content=UTC:6.00}} 62whwdqmm96poloho8tmgvpqya30a64 176242 176241 2025-07-11T01:44:32Z TurboSuper+ 9628 176242 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾|my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ, ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾|my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ|about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ|babel=sat, bn, en|field-1=ᱚᱠᱛᱚ|field-1-content=UTC:6.00}} ob3uze11kzocyokuhix47xciv4b6j8j 176243 176242 2025-07-11T01:53:51Z TurboSuper+ 9628 176243 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ, ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)}} tt7sbdfhk1xmt2oa18ivutkzl4efjoq 176244 176243 2025-07-11T01:58:01Z TurboSuper+ 9628 176244 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)}} ecqx03iwq0trnwlqmac172tcrvou7g3 176245 176244 2025-07-11T02:05:20Z TurboSuper+ 9628 176245 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ {{cquote|ᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱛᱷᱩᱛᱤᱜᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟ ᱾ Talking is better than Writing. }} |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)|field-2=ᱢᱮᱱᱠᱟᱛᱷᱟ|field-2-content=Opportunity Never come again.}} 4bosc3ucuwyp8ob5rso6owp3e8w6xxv 176246 176245 2025-07-11T03:02:34Z TurboSuper+ 9628 User 176246 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ {{cquote|ᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱛᱷᱩᱛᱤᱜᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟ ᱾ Talking is better than Writing. }} |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)|field-2=ᱢᱮᱱᱠᱟᱛᱷᱟ|field-2-content=Opportunity Never come again.|team-name=Wikipedians Santali Language User Group|team-link=https://w.wiki/6pz8}} mnqswivxtn49e1whesili1u4plah027 176247 176246 2025-07-11T03:10:48Z TurboSuper+ 9628 Test 176247 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ {{cquote|ᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱛᱷᱩᱛᱤᱜᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟ ᱾ Talking is better than Writing. }} |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)|field-2=ᱢᱮᱱᱠᱟᱛᱷᱟ|field-2-content=Opportunity Never come again.|team-name=Wikipedians Santali Language User Group|team-link=Wikimedia Foundation/Communications/Movement Communications}} bee6fuxgrf1q6n59jjxu93coiffn7bx 176248 176247 2025-07-11T03:18:01Z TurboSuper+ 9628 Test 176248 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ {{cquote|ᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱛᱷᱩᱛᱤᱜᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟ ᱾ Talking is better than Writing. }} |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)|field-2=ᱢᱮᱱᱠᱟᱛᱷᱟ|field-2-content=Opportunity Never come again.|team-name=Wikipedians Santali Language User Group|team-link=ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ}} 1qxynuufo4703v2o5c00f14jmy1ubse 176249 176248 2025-07-11T03:18:58Z TurboSuper+ 9628 176249 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=The Santhal Insurrection.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ {{cquote|ᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱛᱷᱩᱛᱤᱜᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟ ᱾ Talking is better than Writing. }} |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)|field-2=ᱢᱮᱱᱠᱟᱛᱷᱟ|field-2-content=Opportunity Never come again.|team-name=ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ|team-link=ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ}} n9dwgyvpz265o7qvtgnto3voyq9qiz4 176250 176249 2025-07-11T03:38:38Z 2409:4088:9C1D:54:0:0:2A4A:6C09 ᱦᱩᱭ ᱟᱠᱟᱱᱟ 176250 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=066 Chital in Ranthambore National Park Photo by Giles Laurent.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ {{cquote|ᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱛᱷᱩᱛᱤᱜᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟ ᱾}} |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)|field-2=ᱫᱤᱥᱚᱢ|field-2-content=ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ|team-name=ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ|team-link=ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ|field-3=ᱡᱤᱞᱟᱹ|field-3-content=ᱡᱷᱟᱨᱜᱨᱟᱢ|field-4=ᱯᱚᱱᱚᱛ|field-4-content=ᱯᱩᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ}} e8w6t5w222vnai0ng7wtkswrn9xe5db 176273 176250 2025-07-11T04:54:17Z TurboSuper+ 9628 176273 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|pronouns=He/Him|image=066 Chital in Ranthambore National Park Photo by Giles Laurent.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ {{cquote|ᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱛᱷᱩᱛᱤᱜᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟ ᱾}} |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)|field-2=ᱫᱤᱥᱚᱢ|field-2-content=ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ|team-name=ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ|team-link=ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ|field-3=ᱡᱤᱞᱟᱹ|field-3-content=ᱡᱷᱟᱨᱜᱨᱟᱢ|field-4=ᱯᱚᱱᱚᱛ|field-4-content=ᱯᱩᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ|talk-page-target=ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:TurboSuper+}} 2kaqki96d8rz9bd018pw2lwyh0x9efb 176334 176273 2025-07-11T09:11:35Z TurboSuper+ 9628 ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱯᱩᱨᱤ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ 176334 wikitext text/x-wiki {{User info 2024|name=TurboSuper+|image=066 Chital in Ranthambore National Park Photo by Giles Laurent.jpg|title=ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|organization=ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ|email=wikipediasat@gmail.com|about-me=ᱤᱧᱟᱜ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ '''TurboSuper+''' ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱟᱹᱱᱟᱹᱧ, ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱚᱞᱚᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱠᱟᱛᱮ ᱰᱤᱜᱤᱴᱮᱞ ᱯᱤᱲᱦᱤ ᱨᱮ ᱯᱟᱣᱲᱤ ᱞᱟᱦᱟ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ {{cquote|ᱚᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱛᱷᱩᱛᱤᱜᱮ ᱥᱚᱨᱮᱥᱟ ᱾}} |my-work=ᱤᱧ ᱫᱚ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱒᱐᱒᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱤᱱᱟᱹᱧᱟ᱾ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱦᱟᱨᱟ ᱵᱩᱨᱩ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱤᱧ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱠᱟᱱᱟ᱾ {{cquote| ᱫᱮᱞᱟ ᱢᱤᱫ ᱛᱮ ᱵᱚᱱ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾}} ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱵᱮᱜᱚᱨ ᱦᱚᱸ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱨᱚᱠᱚᱞᱯᱳ ᱠᱚ ᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱠᱟᱹᱴᱤᱧ ᱤᱧᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱤᱧ ᱫᱚᱦᱚᱭᱫᱟ᱾ ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ ᱞᱟᱦᱟ ᱤᱫᱤ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱳᱢᱯᱤᱭᱩᱴᱟᱨ ᱥᱟᱬᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱨᱳᱜᱨᱟᱢᱤᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱫᱚᱨᱠᱟᱨ᱾ ᱤᱧ ᱫᱚ ᱱᱟᱣᱟ ᱥᱟᱦᱴᱟ,ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ ᱥᱩᱫᱷᱨᱟᱹᱣ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱟᱜ ᱫᱟᱲᱮ ᱞᱮᱠᱟᱛᱤᱧ ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟ᱾ |my-work-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ |about-me-title=ᱤᱧᱟᱜ ᱩᱯᱨᱩᱢ |field-1=ᱚᱠᱛᱚ |field-1-content=India (GMT+5:30)|field-2=ᱫᱤᱥᱚᱢ|field-2-content=ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ|team-name=ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ|team-link=ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ:ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ ᱟᱠᱷᱲᱟ|field-3=ᱡᱤᱞᱟᱹ|field-3-content=ᱡᱷᱟᱨᱜᱨᱟᱢ|field-4=ᱯᱚᱱᱚᱛ|field-4-content=ᱯᱩᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ|talk-page-target=ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ ᱜᱟᱞᱢᱟᱨᱟᱣ:TurboSuper+}} 954ewe4s3l1cuew6qbcahtgeto0qv1g ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ 0 32318 176238 2025-07-11T01:38:05Z MT731 2184 "{{Infobox Indian constituency | name = ᱩᱫᱟᱞᱟ | state = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | constituency_no = ᱓᱑ | type = SLA | map_image = | map_caption = | map_alt = | division = ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ | district = ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵ..." ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176238 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian constituency | name = ᱩᱫᱟᱞᱟ | state = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | constituency_no = ᱓᱑ | type = SLA | map_image = | map_caption = | map_alt = | division = ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ | district = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ]] | loksabha_cons = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ]] | established = ᱑᱙᱕᱗ | reservation = ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ | incumbent_image = Bhaskar Madhei.jpg | mla = [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ]] | latest_election_year = [[᱒᱐᱒᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔]] | electors = ᱒,᱐᱓,᱐᱘᱔{{efn|as on 2024}}{{efn|as data published by election commission}} }} '''ᱩᱫᱟᱞᱟ''' (ᱥᱤᱨᱤᱭᱟᱞ ᱮᱞ: ᱓᱑) ᱫᱚ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.empoweringindia.org/new/constituency.aspx?eid=283&cid=31|archive-url=https://web.archive.org/web/20140223005811/http://www.empoweringindia.org/new/constituency.aspx?eid=283&cid=31|url-status=usurped|archive-date=23 February 2014|title= Orissa Assembly Election 2009 |work=empoweringindia.org |quote= Constituency: Udala (31) District : Mayurbhanj |access-date= 18 February 2014}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ, ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱞᱚᱠ, ᱜᱳᱯᱚᱵᱚᱸᱫᱷᱩ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱵᱞᱚᱠ ᱟᱨ ᱠᱟᱯᱛᱤᱯᱟᱲᱟ ᱵᱞᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ (ᱵᱟᱲᱟᱵᱤᱥᱳᱞ, ᱵᱟᱲᱟᱜᱩᱰᱜᱩᱰᱤᱭᱟᱹ, ᱵᱟᱲᱠᱷᱟᱞᱟᱰᱤ, ᱪᱚᱠᱨᱚᱫᱷᱚᱨᱯᱩᱨ, ᱫᱮᱵᱽᱞᱟ, ᱡᱟᱫᱤᱫᱟ, ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ, ᱡᱚᱭᱚᱱᱛᱤᱯᱚᱴᱴᱟ, ᱥᱟᱢᱤᱞ, ᱡᱚᱢᱩᱰᱤᱦᱟ, ᱡᱷᱤᱸᱠᱯᱟᱲᱟ, ᱠᱚᱯᱛᱤᱯᱟᱲᱟ, ᱠᱚᱞᱤᱭᱳᱞᱚᱢ, ᱢᱟᱡᱷᱤᱜᱟᱹᱰᱤᱭᱟᱹ, ᱢᱟᱱᱚᱠᱯᱟᱲᱟ, ᱱᱩᱫᱤᱦᱟ, ᱯᱮᱰᱟᱜᱟᱰᱤ, ᱯᱤᱝᱜᱩ ᱟᱨ ᱥᱟᱞᱪᱩᱣᱟ) ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>[http://eci.nic.in/delim/Final_Publications/Orissa/orissa.pdf Assembly Constituencies and their Extent]</ref><ref>[http://eci.nic.in/delim/paper1to7/Orissa.xls Seats of Odisha]</ref> ==ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ== {{bar box |float=right |title= ᱡᱤᱛᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱩᱢᱤᱫᱣᱟᱨ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱷᱚᱴ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ<ref>{{cite web |url=http://eci.nic.in/eci_main/electionanalysis/AE/S18/partycomp10.htm|title= 10 - Udala Assembly Constituency|work=eci.nic.in |year=2006 |quote=List Of Winning Candidates |access-date= 28 March 2014}}</ref> |titlebar=#ddd |width=300px |barwidth=275px |bars= {{bar percent|2024|{{party color|Bharatiya Janata Party}}|42.00}} {{bar percent|2019|{{party color|Bharatiya Janata Party}}|45.00}} {{bar percent|2014|{{party color|Biju Janata Dal}}|37.00}} {{bar percent|2009|{{party color|Biju Janata Dal}}|35.53}} {{bar percent|2004|{{party color|Bharatiya Janata Party}}|32.33}} {{bar percent|2000|{{party color|Bharatiya Janata Party}}|53.42}} {{bar percent|1995|{{party color|Indian National Congress}}|30.18}} {{bar percent|1990|{{party color|Janata Dal}}|46.68}} {{bar percent|1985|{{party color|Indian National Congress}}|45.91}} {{bar percent|1980|{{party color|Indian National Congress (I)}}|56.80}} {{bar percent|1977|{{party color|Janata Party}}|47.17}} {{bar percent|1974|{{party color|Indian National Congress}}|61.80}} {{bar percent|1971|{{party color|Indian National Congress (R)}}|37.26}} {{bar percent|1967|{{party color|Orissa Jana Congress}}|43.78}} {{bar percent|1961|{{party color|Indian National Congress}}|46.89}} {{bar percent|1957|{{party color|Indian National Congress}}|33.63}} }} ᱑᱙᱕᱗ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱒᱔ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱑᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚᱫᱚ ᱠᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ:<ref name=prevMLAs>{{cite web|url=http://orissa.gov.in/e-magazine/orissaannualreference/ORA-2011/pdf/453-501.pdf |title=Odisha Reference Annual - 2011 - List of Members of Odisha Legislative Assembly - (1951–2004) |access-date=6 October 2021 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131217121136/http://orissa.gov.in/e-magazine/orissaannualreference/ORA-2011/pdf/453-501.pdf |archive-date=17 December 2013 }}</ref> {| class="wikitable sortable" style="text-align:center" |- !ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ !ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ !ᱧᱩᱛᱩᱢ ! scope="col" colspan="2"|ᱫᱚᱞ |- | [[᱒᱐᱒᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔]]<ref name=":0">{{Cite web |title=Udala Assembly Election Results 2024: Udala Election Candidates List, Election Date, Vote Share - IndiaToday |url=https://www.indiatoday.in/elections/assembly/odisha/udala-constituency-result-18031 |access-date=2025-06-19 |website=India Today |language=en}}</ref> | rowspan="2" | [[File: Bhaskar Madhei.jpg|102x102px]] | rowspan="2" | [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] | {{full party name with color|rowspan=2|Bharatiya Janata Party}} |- | [[᱒᱐᱑᱙ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱑᱙]]<ref name=":1">{{Cite web |title=Udala Assembly Constituency Election Result - Legislative Assembly Constituency |url=https://resultuniversity.com/election/udala-odisha-assembly-constituency |access-date=2025-06-19 |website=resultuniversity.com}}</ref> |- |[[᱒᱐᱑᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱑᱔]]<ref name=":1" /> |[[File:Golak Bihari Naik.jpg|102x102px]] |ᱜᱳᱞᱟᱠ ᱵᱤᱦᱟᱨᱤ ᱱᱟᱭᱮᱠ |{{full party name with color|rowspan=2|Biju Janata Dal}} |- |[[᱒᱐᱐᱙ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱐᱙]]<ref name=":2" /> |[[File:Shrinath Soren.jpg|102x102px]] |ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |- |[[᱒᱐᱐᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱐᱔]] | rowspan="2" |[[File:Bhaskar Madhei.jpg|102x102px]] | rowspan="2" | [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] |{{full party name with color|rowspan=2|Bharatiya Janata Party}} |- |[[᱒᱐᱐᱐ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱐᱐]] |- |[[᱑᱙᱙᱕ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱙᱕]] |[[File:Rabaneswar Madhei.jpg|102x102px]] |ᱨᱟᱵᱟᱱᱮᱥᱣᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ |{{full party name with color|Indian National Congress}} |- |[[᱑᱙᱙᱐ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱙᱐]] |[[File:Rohidas Soren.jpg|102x102px]] |ᱨᱳᱦᱤᱫᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ |{{full party name with color|Janata Dal}} |- |[[᱑᱙᱘᱕ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱘᱕]] | rowspan="2" |[[File:Rabaneswar Madhei.jpg|102x102px]] | rowspan="2" |ᱨᱟᱵᱟᱱᱮᱥᱣᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ |{{full party name with color|Indian National Congress}} |- |[[᱑᱙᱘᱐ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱘᱐]] |{{full party name with color|Indian National Congress (I)|dab=yes}} |- |[[᱑᱙᱗᱗ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱗᱗]] |[[File:Birabhadra Singh.jpg|102x102px]] |[[ᱵᱤᱨᱟᱵᱷᱟᱫᱽᱨᱟ ᱥᱤᱝ]] |{{full party name with color|Janata Party}} |- |[[᱑᱙᱗᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱗᱔]] |[[File:Rabaneswar Madhei.jpg|102x102px]] |ᱨᱟᱵᱟᱱᱮᱥᱣᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ |{{full party name with color|Indian National Congress}} |- |[[᱑᱙᱗᱑ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱗᱑]] | rowspan="4" |[[File:Manmohan Tudu.jpg|102x102px]] | rowspan="4" |[[ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ]] |{{full party name with color|Indian National Congress (R)|dab=yes}} |- |[[᱑᱙᱖᱗ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱖᱗]] |{{full party name with color|Orissa Jana Congress}} |- |[[᱑᱙᱖᱑ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱖᱑]] |{{full party name with color|rowspan=2|Indian National Congress}} |- |[[᱑᱙᱕᱗ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱕᱗]] |} ==ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱚᱨᱡᱚ ᱠᱚ== ===᱒᱐᱒᱔=== ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱛᱷᱚᱠ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱗ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱑ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱔ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱒᱔ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=General Elections 2024 - Election Announced!! |url=https://elections24.eci.gov.in/election-details-odisa.html |access-date=2025-06-19 |website=elections24.eci.gov.in}}</ref> ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ, [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱚᱫᱷᱮᱭᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱫᱚᱞ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱥᱨᱤᱱᱚᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ ᱖,᱕᱑᱗ ᱵᱷᱚᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref name=":0" /> {{Election box begin | |title= [[᱒᱐᱒᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]]: ᱩᱫᱟᱞᱟ}} {{Election box winning candidate with party link| |party = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |candidate = [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] |votes = ᱖᱖,᱔᱐᱑ |percentage = ᱔᱒ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate = ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱕᱙,᱘᱘᱔ |percentage = ᱓᱗.᱘᱘ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ |candidate = ᱫᱩᱨᱜᱟᱹ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ |votes = ᱑᱕,᱘᱕᱗ |percentage = ᱑᱐.᱐᱓ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ |candidate = ᱪᱚᱠᱨᱚᱫᱷᱚᱨ ᱥᱤᱝ |votes = ᱗,᱐᱑᱗ |percentage = ᱔.᱔᱔ |change = }} {{Election box candidate| |party = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |candidate = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |votes = ᱑,᱔᱔᱓ |percentage = ᱐.᱙᱑ |change = }} {{Election box majority |votes = ᱖,᱕᱑᱗ |percentage = ᱔.᱑᱒ |change = }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱕᱘,᱐᱘᱑ |percentage = ᱗᱗.᱘᱔ |change = }} {{Election box hold with party link no swing| |winner = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ }} {{Election box end}} ===᱒᱐᱑᱙=== ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] ᱫᱚ [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱥᱨᱤᱱᱚᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ ᱑,᱔᱓᱓ ᱵᱷᱚᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref name=":1" /> {{Election box begin| |title= [[᱒᱐᱑᱙ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱑᱙ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]]: ᱩᱫᱟᱞᱟ<ref name=election2019>{{cite web |url=https://old.eci.gov.in/files/file/11679-odisha-legislative-assembly-election-2019/ |title=State Election, 2019 to the Legislative Assembly of Odisha |publisher=[[Election Commission of India]] |accessdate=7 October 2021}}</ref><ref>{{Cite web |title=Udala Election Result 2019 LIVE: Udala MLA Election Result & Vote Share - Oneindia |url=https://www.oneindia.com/udala-assembly-elections-od-31/ |access-date=2022-07-21 |website=www.oneindia.com |language=en}}</ref>}} {{Election box winning candidate with party link| |party = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |candidate = [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] |votes = ᱖᱙,᱗᱒᱕ |percentage = ᱔᱕.᱔᱘ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate = ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱖᱘,᱒᱙᱒ |percentage = ᱔᱕.᱕᱕ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ |candidate = ᱵᱮᱱᱩᱫᱷᱟᱨ ᱢᱳᱦᱟᱯᱟᱛᱨᱟ |votes = ᱑᱐,᱒᱑᱒ |percentage = ᱖.᱖᱖ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |candidate = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |votes = ᱒,᱒᱗᱑ |percentage = ᱑.᱔᱘ |change = }} {{Election box majority |votes = ᱖,᱕᱑᱗ |percentage = ᱔.᱑᱒ |change = }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱕᱓,᱓᱐᱗ |percentage = ᱗᱙.᱕᱗ |change = }} {{Election box gain with party link no swing| |winner = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |loser = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ }} {{Election box end}} ===᱒᱐᱑᱔=== ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ, [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱮᱰᱮᱴ ᱜᱳᱞᱚᱠ ᱵᱤᱦᱟᱨᱤ ᱱᱟᱭᱮᱠ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱮᱰᱮᱴ [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] ᱘,᱕᱒᱙ ᱵᱷᱚᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref name=":1" /> {{Election box begin | |title= [[᱒᱐᱑᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱑᱔ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]]: ᱩᱫᱟᱞᱟ<ref name=election2014>{{cite web |url=https://old.eci.gov.in/files/file/3631-orissa-2014/ |title=Statistical Report on General Election, 2014 to the Legislative Assembly of Orissa |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date= 6 October 2021}}</ref>}} {{Election box winning candidate with party link| |party=ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate=ᱜᱳᱞᱚᱠ ᱵᱤᱦᱟᱨᱤ ᱱᱟᱭᱮᱠ |votes=᱔᱙,᱖᱒᱘ |percentage=᱓᱕.᱙᱗ |change= }} {{Election box candidate with party link||party=ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|candidate=[[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]]|votes=᱔᱑,᱐᱙᱙|percentage=᱒᱙.᱗᱙|change=}} {{Election box candidate with party link||party=ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ|candidate=ᱫᱷᱩᱠᱷᱤᱥᱭᱟᱢᱢᱩᱨᱢᱩ|votes=᱒᱓᱓᱔᱕|percentage=1᱖.᱙᱒|change=}} {{Election box candidate with party link||party=ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ|candidate=ᱴᱷᱩᱢᱯᱩ ᱢᱩᱨᱢᱩ|votes=᱑᱕᱔᱑᱗|percentage=1᱑.᱑᱗|change=}} {{Election box candidate| |party = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |candidate = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |votes = ᱒,᱐᱔᱑ |percentage = ᱑.᱔᱘ |change = }} {{Election box majority |votes = ᱘,᱕᱒᱙ |percentage = ᱖.᱑᱘ |change = }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱓᱗,᱙᱖᱙ |percentage = ᱘᱐.᱔᱙ |change = }} {{Election box hold with party link no swing| |winner = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |loser = }} {{Election box end}} ===᱒᱐᱐᱙=== ᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ, [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱚᱱᱚᱝ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱥᱮᱱᱟᱯᱚᱛᱤ ᱑᱑,᱑᱙᱓ ᱵᱷᱚᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref name=":2">{{cite web |url=http://leadtech.in/infoelection/index.php/odisha/431-odisha-election-result-2009-votemargin.html |title=Orissa Election Result 2009 With Vote Margin |work=leadtech.in |quote=11193 |access-date=18 February 2014 |archive-date=27 May 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527163949/http://leadtech.in/infoelection/index.php/odisha/431-odisha-election-result-2009-votemargin.html |url-status=dead }}</ref> {{Election box begin | |title= [[᱒᱐᱐᱙ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱐᱙ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]], Udala<ref name=election2009>{{cite web |url=https://old.eci.gov.in/files/file/3630-orissa-2009/ |title=Statistical Report on General Election, 2009 to the LEgislative Assembly of Orissa |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date= 6 October 2021}}</ref>}} {{Election box winning candidate with party link| |party = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate = ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱔᱐,᱕᱙᱗ |percentage = ''᱓᱕.᱕᱓'' |change = ''-'' }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ |candidate = ᱚᱱᱚᱝ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱥᱮᱱᱟᱯᱚᱛᱤ |votes = ᱒᱙,᱔᱐᱔ |percentage = ᱒᱕.᱗᱔ |change = ''-'' }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ |candidate = ᱫᱩᱞᱟᱹᱞ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱑᱒,᱗᱓᱗ |percentage = ᱑᱕.᱐᱙ |change = ''-'' }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |candidate = ᱵᱤᱡᱚᱭ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱥᱮᱱᱟᱯᱚᱛᱤ |votes = ᱑᱔,᱔᱗᱒ |percentage = ᱑᱒.᱖᱗ |change = ''-'' }} {{Election box majority| |votes = ᱑᱑,᱑᱙᱓ |percentage = ''᱙.᱘᱐''{{efn|% of total valid votes}} |change = ''-'' }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱑᱔,᱓᱘᱑ |percentage = ᱗᱐.᱓᱓ |change = ''-'' }} {{Election box gain with party link no swing| |winner = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |loser = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ }} {{Election box end}} ==ᱱᱳᱴᱥ== {{notelist}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{Cite book |last=Banarjee |first=Kishalay |chapter=Tribal politics in a reserved assembly constituency |pages=209–216 |url=https://archive.org/details/dli.calcutta.09943/page/209/mode/ |title=The Modern Review |others=Vol-150 (July-August), 1986 |date=1986}} {{ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱕᱗ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ]] 2do34pk8j0ltlj6bk1nrdt6f3f76nd6 176279 176238 2025-07-11T05:22:05Z MT731 2184 /* ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ */ 176279 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian constituency | name = ᱩᱫᱟᱞᱟ | state = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | constituency_no = ᱓᱑ | type = SLA | map_image = | map_caption = | map_alt = | division = ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ | district = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ]] | loksabha_cons = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ]] | established = ᱑᱙᱕᱗ | reservation = ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ | incumbent_image = Bhaskar Madhei.jpg | mla = [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|ᱵᱤᱡᱮᱯᱤ]] | latest_election_year = [[᱒᱐᱒᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔]] | electors = ᱒,᱐᱓,᱐᱘᱔{{efn|as on 2024}}{{efn|as data published by election commission}} }} '''ᱩᱫᱟᱞᱟ''' (ᱥᱤᱨᱤᱭᱟᱞ ᱮᱞ: ᱓᱑) ᱫᱚ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ|ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ]] ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.empoweringindia.org/new/constituency.aspx?eid=283&cid=31|archive-url=https://web.archive.org/web/20140223005811/http://www.empoweringindia.org/new/constituency.aspx?eid=283&cid=31|url-status=usurped|archive-date=23 February 2014|title= Orissa Assembly Election 2009 |work=empoweringindia.org |quote= Constituency: Udala (31) District : Mayurbhanj |access-date= 18 February 2014}}</ref> ᱱᱚᱶᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ, ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱞᱚᱠ, ᱜᱳᱯᱚᱵᱚᱸᱫᱷᱩ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱵᱞᱚᱠ ᱟᱨ ᱠᱟᱯᱛᱤᱯᱟᱲᱟ ᱵᱞᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱜᱨᱟᱢ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱚᱛ (ᱵᱟᱲᱟᱵᱤᱥᱳᱞ, ᱵᱟᱲᱟᱜᱩᱰᱜᱩᱰᱤᱭᱟᱹ, ᱵᱟᱲᱠᱷᱟᱞᱟᱰᱤ, ᱪᱚᱠᱨᱚᱫᱷᱚᱨᱯᱩᱨ, ᱫᱮᱵᱽᱞᱟ, ᱡᱟᱫᱤᱫᱟ, ᱡᱟᱢᱵᱚᱱᱤ, ᱡᱚᱭᱚᱱᱛᱤᱯᱚᱴᱴᱟ, ᱥᱟᱢᱤᱞ, ᱡᱚᱢᱩᱰᱤᱦᱟ, ᱡᱷᱤᱸᱠᱯᱟᱲᱟ, ᱠᱚᱯᱛᱤᱯᱟᱲᱟ, ᱠᱚᱞᱤᱭᱳᱞᱚᱢ, ᱢᱟᱡᱷᱤᱜᱟᱹᱰᱤᱭᱟᱹ, ᱢᱟᱱᱚᱠᱯᱟᱲᱟ, ᱱᱩᱫᱤᱦᱟ, ᱯᱮᱰᱟᱜᱟᱰᱤ, ᱯᱤᱝᱜᱩ ᱟᱨ ᱥᱟᱞᱪᱩᱣᱟ) ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾<ref>[http://eci.nic.in/delim/Final_Publications/Orissa/orissa.pdf Assembly Constituencies and their Extent]</ref><ref>[http://eci.nic.in/delim/paper1to7/Orissa.xls Seats of Odisha]</ref> ==ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚ== {{bar box |float=right |title= ᱡᱤᱛᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱩᱢᱤᱫᱣᱟᱨ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱵᱷᱚᱴ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ<ref>{{cite web |url=http://eci.nic.in/eci_main/electionanalysis/AE/S18/partycomp10.htm|title= 10 - Udala Assembly Constituency|work=eci.nic.in |year=2006 |quote=List Of Winning Candidates |access-date= 28 March 2014}}</ref> |titlebar=#ddd |width=300px |barwidth=275px |bars= {{bar percent|2024|{{party color|Bharatiya Janata Party}}|42.00}} {{bar percent|2019|{{party color|Bharatiya Janata Party}}|45.00}} {{bar percent|2014|{{party color|Biju Janata Dal}}|37.00}} {{bar percent|2009|{{party color|Biju Janata Dal}}|35.53}} {{bar percent|2004|{{party color|Bharatiya Janata Party}}|32.33}} {{bar percent|2000|{{party color|Bharatiya Janata Party}}|53.42}} {{bar percent|1995|{{party color|Indian National Congress}}|30.18}} {{bar percent|1990|{{party color|Janata Dal}}|46.68}} {{bar percent|1985|{{party color|Indian National Congress}}|45.91}} {{bar percent|1980|{{party color|Indian National Congress (I)}}|56.80}} {{bar percent|1977|{{party color|Janata Party}}|47.17}} {{bar percent|1974|{{party color|Indian National Congress}}|61.80}} {{bar percent|1971|{{party color|Indian National Congress (R)}}|37.26}} {{bar percent|1967|{{party color|Orissa Jana Congress}}|43.78}} {{bar percent|1961|{{party color|Indian National Congress}}|46.89}} {{bar percent|1957|{{party color|Indian National Congress}}|33.63}} }} ᱑᱙᱕᱗ ᱠᱷᱚᱱ ᱒᱐᱒᱔ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱑᱕ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱠᱚᱫᱚ ᱠᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ:<ref name=prevMLAs>{{cite web|url=http://orissa.gov.in/e-magazine/orissaannualreference/ORA-2011/pdf/453-501.pdf |title=Odisha Reference Annual - 2011 - List of Members of Odisha Legislative Assembly - (1951–2004) |access-date=6 October 2021 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131217121136/http://orissa.gov.in/e-magazine/orissaannualreference/ORA-2011/pdf/453-501.pdf |archive-date=17 December 2013 }}</ref> {| class="wikitable sortable" style="text-align:center" |- !ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ !ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ !ᱧᱩᱛᱩᱢ ! scope="col" colspan="2"|ᱫᱚᱞ |- | [[᱒᱐᱒᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔]]<ref name=":0">{{Cite web |title=Udala Assembly Election Results 2024: Udala Election Candidates List, Election Date, Vote Share - IndiaToday |url=https://www.indiatoday.in/elections/assembly/odisha/udala-constituency-result-18031 |access-date=2025-06-19 |website=India Today |language=en}}</ref> | rowspan="2" | [[File: Bhaskar Madhei.jpg|102x102px]] | rowspan="2" | [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] | {{full party name with color|rowspan=2|Bharatiya Janata Party}} |- | [[᱒᱐᱑᱙ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱑᱙]]<ref name=":1">{{Cite web |title=Udala Assembly Constituency Election Result - Legislative Assembly Constituency |url=https://resultuniversity.com/election/udala-odisha-assembly-constituency |access-date=2025-06-19 |website=resultuniversity.com}}</ref> |- |[[᱒᱐᱑᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱑᱔]]<ref name=":1" /> |[[File:Golak Bihari Naik.jpg|102x102px]] |ᱜᱳᱞᱚᱠ ᱵᱤᱦᱟᱨᱤ ᱱᱟᱭᱮᱠ |{{full party name with color|rowspan=2|Biju Janata Dal}} |- |[[᱒᱐᱐᱙ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱐᱙]]<ref name=":2" /> |[[File:Shrinath Soren.jpg|102x102px]] |ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |- |[[᱒᱐᱐᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱐᱔]] | rowspan="2" |[[File:Bhaskar Madhei.jpg|102x102px]] | rowspan="2" | [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] |{{full party name with color|rowspan=2|Bharatiya Janata Party}} |- |[[᱒᱐᱐᱐ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱐᱐]] |- |[[᱑᱙᱙᱕ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱙᱕]] |[[File:Rabaneswar Madhei.jpg|102x102px]] |ᱨᱟᱵᱟᱱᱮᱥᱣᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ |{{full party name with color|Indian National Congress}} |- |[[᱑᱙᱙᱐ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱙᱐]] |[[File:Rohidas Soren.jpg|102x102px]] |ᱨᱳᱦᱤᱫᱟᱥ ᱥᱚᱨᱮᱱ |{{full party name with color|Janata Dal}} |- |[[᱑᱙᱘᱕ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱘᱕]] | rowspan="2" |[[File:Rabaneswar Madhei.jpg|102x102px]] | rowspan="2" |ᱨᱟᱵᱟᱱᱮᱥᱣᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ |{{full party name with color|Indian National Congress}} |- |[[᱑᱙᱘᱐ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱘᱐]] |{{full party name with color|Indian National Congress (I)|dab=yes}} |- |[[᱑᱙᱗᱗ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱗᱗]] |[[File:Birabhadra Singh.jpg|102x102px]] |[[ᱵᱤᱨᱵᱷᱚᱫᱽᱨᱚ ᱥᱤᱝ]] |{{full party name with color|Janata Party}} |- |[[᱑᱙᱗᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱗᱔]] |[[File:Rabaneswar Madhei.jpg|102x102px]] |ᱨᱟᱵᱟᱱᱮᱥᱣᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ |{{full party name with color|Indian National Congress}} |- |[[᱑᱙᱗᱑ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱗᱑]] | rowspan="4" |[[File:Manmohan Tudu.jpg|102x102px]] | rowspan="4" |[[ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ]] |{{full party name with color|Indian National Congress (R)|dab=yes}} |- |[[᱑᱙᱖᱗ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱖᱗]] |{{full party name with color|Orissa Jana Congress}} |- |[[᱑᱙᱖᱑ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱖᱑]] |{{full party name with color|rowspan=2|Indian National Congress}} |- |[[᱑᱙᱕᱗ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱑᱙᱕᱗]] |} ==ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱚᱨᱡᱚ ᱠᱚ== ===᱒᱐᱒᱔=== ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱛᱷᱚᱠ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱟᱫᱷᱟᱨᱚᱱ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱗ ᱛᱷᱚᱠ ᱨᱮ ᱑ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾ ᱔ ᱡᱩᱱ ᱒᱐᱒᱔ ᱦᱤᱞᱚᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=General Elections 2024 - Election Announced!! |url=https://elections24.eci.gov.in/election-details-odisa.html |access-date=2025-06-19 |website=elections24.eci.gov.in}}</ref> ᱒᱐᱒᱔ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ, [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱚᱫᱷᱮᱭᱤ ᱫᱚ ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱫᱚᱞ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱥᱨᱤᱱᱚᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ ᱖,᱕᱑᱗ ᱵᱷᱚᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref name=":0" /> {{Election box begin | |title= [[᱒᱐᱒᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]]: ᱩᱫᱟᱞᱟ}} {{Election box winning candidate with party link| |party = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |candidate = [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] |votes = ᱖᱖,᱔᱐᱑ |percentage = ᱔᱒ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate = ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱕᱙,᱘᱘᱔ |percentage = ᱓᱗.᱘᱘ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ |candidate = ᱫᱩᱨᱜᱟᱹ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ |votes = ᱑᱕,᱘᱕᱗ |percentage = ᱑᱐.᱐᱓ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ |candidate = ᱪᱚᱠᱨᱚᱫᱷᱚᱨ ᱥᱤᱝ |votes = ᱗,᱐᱑᱗ |percentage = ᱔.᱔᱔ |change = }} {{Election box candidate| |party = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |candidate = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |votes = ᱑,᱔᱔᱓ |percentage = ᱐.᱙᱑ |change = }} {{Election box majority |votes = ᱖,᱕᱑᱗ |percentage = ᱔.᱑᱒ |change = }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱕᱘,᱐᱘᱑ |percentage = ᱗᱗.᱘᱔ |change = }} {{Election box hold with party link no swing| |winner = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ }} {{Election box end}} ===᱒᱐᱑᱙=== ᱒᱐᱑᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] ᱫᱚ [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ ᱥᱨᱤᱱᱚᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ ᱑,᱔᱓᱓ ᱵᱷᱚᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref name=":1" /> {{Election box begin| |title= [[᱒᱐᱑᱙ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱑᱙ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]]: ᱩᱫᱟᱞᱟ<ref name=election2019>{{cite web |url=https://old.eci.gov.in/files/file/11679-odisha-legislative-assembly-election-2019/ |title=State Election, 2019 to the Legislative Assembly of Odisha |publisher=[[Election Commission of India]] |accessdate=7 October 2021}}</ref><ref>{{Cite web |title=Udala Election Result 2019 LIVE: Udala MLA Election Result & Vote Share - Oneindia |url=https://www.oneindia.com/udala-assembly-elections-od-31/ |access-date=2022-07-21 |website=www.oneindia.com |language=en}}</ref>}} {{Election box winning candidate with party link| |party = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |candidate = [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] |votes = ᱖᱙,᱗᱒᱕ |percentage = ᱔᱕.᱔᱘ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate = ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱖᱘,᱒᱙᱒ |percentage = ᱔᱕.᱕᱕ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ |candidate = ᱵᱮᱱᱩᱫᱷᱟᱨ ᱢᱳᱦᱟᱯᱟᱛᱨᱟ |votes = ᱑᱐,᱒᱑᱒ |percentage = ᱖.᱖᱖ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |candidate = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |votes = ᱒,᱒᱗᱑ |percentage = ᱑.᱔᱘ |change = }} {{Election box majority |votes = ᱖,᱕᱑᱗ |percentage = ᱔.᱑᱒ |change = }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱕᱓,᱓᱐᱗ |percentage = ᱗᱙.᱕᱗ |change = }} {{Election box gain with party link no swing| |winner = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |loser = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ }} {{Election box end}} ===᱒᱐᱑᱔=== ᱒᱐᱑᱔ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ, [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱮᱰᱮᱴ ᱜᱳᱞᱚᱠ ᱵᱤᱦᱟᱨᱤ ᱱᱟᱭᱮᱠ ᱫᱚ [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱮᱰᱮᱴ [[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]] ᱘,᱕᱒᱙ ᱵᱷᱚᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref name=":1" /> {{Election box begin | |title= [[᱒᱐᱑᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱑᱔ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]]: ᱩᱫᱟᱞᱟ<ref name=election2014>{{cite web |url=https://old.eci.gov.in/files/file/3631-orissa-2014/ |title=Statistical Report on General Election, 2014 to the Legislative Assembly of Orissa |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date= 6 October 2021}}</ref>}} {{Election box winning candidate with party link| |party=ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate=ᱜᱳᱞᱚᱠ ᱵᱤᱦᱟᱨᱤ ᱱᱟᱭᱮᱠ |votes=᱔᱙,᱖᱒᱘ |percentage=᱓᱕.᱙᱗ |change= }} {{Election box candidate with party link||party=ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ|candidate=[[ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ]]|votes=᱔᱑,᱐᱙᱙|percentage=᱒᱙.᱗᱙|change=}} {{Election box candidate with party link||party=ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ|candidate=ᱫᱷᱩᱠᱷᱤᱥᱭᱟᱢᱢᱩᱨᱢᱩ|votes=᱒᱓᱓᱔᱕|percentage=1᱖.᱙᱒|change=}} {{Election box candidate with party link||party=ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ|candidate=ᱴᱷᱩᱢᱯᱩ ᱢᱩᱨᱢᱩ|votes=᱑᱕᱔᱑᱗|percentage=1᱑.᱑᱗|change=}} {{Election box candidate| |party = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |candidate = ᱱᱚᱶᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱚᱠᱟ ᱦᱚᱸ ᱵᱟᱝ |votes = ᱒,᱐᱔᱑ |percentage = ᱑.᱔᱘ |change = }} {{Election box majority |votes = ᱘,᱕᱒᱙ |percentage = ᱖.᱑᱘ |change = }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱓᱗,᱙᱖᱙ |percentage = ᱘᱐.᱔᱙ |change = }} {{Election box hold with party link no swing| |winner = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |loser = }} {{Election box end}} ===᱒᱐᱐᱙=== ᱒᱐᱐᱙ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱨᱮ, [[ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱚᱱᱰᱤᱰᱮᱴ ᱚᱱᱚᱝ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱥᱮᱱᱟᱯᱚᱛᱤ ᱑᱑,᱑᱙᱓ ᱵᱷᱚᱴ ᱛᱮᱭ ᱦᱟᱨᱟᱣ ᱠᱮᱫᱮᱭᱟ ᱾<ref name=":2">{{cite web |url=http://leadtech.in/infoelection/index.php/odisha/431-odisha-election-result-2009-votemargin.html |title=Orissa Election Result 2009 With Vote Margin |work=leadtech.in |quote=11193 |access-date=18 February 2014 |archive-date=27 May 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130527163949/http://leadtech.in/infoelection/index.php/odisha/431-odisha-election-result-2009-votemargin.html |url-status=dead }}</ref> {{Election box begin | |title= [[᱒᱐᱐᱙ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱐᱙ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]], Udala<ref name=election2009>{{cite web |url=https://old.eci.gov.in/files/file/3630-orissa-2009/ |title=Statistical Report on General Election, 2009 to the LEgislative Assembly of Orissa |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date= 6 October 2021}}</ref>}} {{Election box winning candidate with party link| |party = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate = ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱔᱐,᱕᱙᱗ |percentage = ''᱓᱕.᱕᱓'' |change = ''-'' }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ |candidate = ᱚᱱᱚᱝ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱥᱮᱱᱟᱯᱚᱛᱤ |votes = ᱒᱙,᱔᱐᱔ |percentage = ᱒᱕.᱗᱔ |change = ''-'' }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ |candidate = ᱫᱩᱞᱟᱹᱞ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱑᱒,᱗᱓᱗ |percentage = ᱑᱕.᱐᱙ |change = ''-'' }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |candidate = ᱵᱤᱡᱚᱭ ᱠᱩᱢᱟᱨ ᱥᱮᱱᱟᱯᱚᱛᱤ |votes = ᱑᱔,᱔᱗᱒ |percentage = ᱑᱒.᱖᱗ |change = ''-'' }} {{Election box majority| |votes = ᱑᱑,᱑᱙᱓ |percentage = ''᱙.᱘᱐''{{efn|% of total valid votes}} |change = ''-'' }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱑᱔,᱓᱘᱑ |percentage = ᱗᱐.᱓᱓ |change = ''-'' }} {{Election box gain with party link no swing| |winner = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |loser = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ }} {{Election box end}} ==ᱱᱳᱴᱥ== {{notelist}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== * {{Cite book |last=Banarjee |first=Kishalay |chapter=Tribal politics in a reserved assembly constituency |pages=209–216 |url=https://archive.org/details/dli.calcutta.09943/page/209/mode/ |title=The Modern Review |others=Vol-150 (July-August), 1986 |date=1986}} {{ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱕᱗ ᱨᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱟᱠᱟᱱ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ]] ddrv0b2bjw2wq43gc1i6cctjk26fyg2 ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ 0 32319 176278 2025-07-11T05:03:14Z MT731 2184 "{{Infobox officeholder| | name = ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ | image = Bhaskar Madhei.jpg | caption = ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭᱤ | birth_date ={{Birth date and age|df=yes|1969|6|5}} | birth_place = ᱱᱟᱪᱷᱤᱯᱩᱨ, [[ᱩᱫᱚᱲᱟ|ᱩᱫᱟᱞᱟ]], [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | resi..." ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176278 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder| | name = ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ | image = Bhaskar Madhei.jpg | caption = ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭᱤ | birth_date ={{Birth date and age|df=yes|1969|6|5}} | birth_place = ᱱᱟᱪᱷᱤᱯᱩᱨ, [[ᱩᱫᱚᱲᱟ|ᱩᱫᱟᱞᱟ]], [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | residence = | party = [[ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ]] | office1 = [[ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ | constituency1 = [[ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱩᱫᱟᱞᱟ]] | term_start1 = ᱒᱐᱑᱙ | term_end1 = | predecessor1 = ᱜᱳᱞᱚᱠ ᱵᱤᱦᱟᱨᱤ ᱱᱟᱭᱟᱠ | successor1 = | term_start3 = ᱒᱐᱐᱐ | predecessor3 = ᱨᱟᱵᱟᱱᱮᱥᱣᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ | term_end3 = ᱒᱐᱐᱙ | successor3 = ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ | otherparty = | nationality = | spouse = ᱵᱟᱥᱟᱱᱛᱤ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ | father = ᱵᱷᱩᱠᱤᱞᱟ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ<ref name="Bhaskar Madhei">{{cite web|url=http://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=10 |title=Shri Bhaskar Madhei |website=odishaassembly.nic.in|publisher=Odisha Assembly|access-date=2 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221006163934/https://www.odishagovt.com/people/sri-bhaskar-madhei/ |archive-date=6 October 2022}}</ref> |occupation = ᱪᱟᱹᱥᱤ, ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ | children = | education = [[:en:Matriculation#India|ᱢᱮᱴᱨᱤᱠ ᱵᱤᱱᱤᱰ]] | alma_mater = | website = | footnotes = | date = | year = | source = }} '''ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ''' ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟᱭ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ [[ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱑, ᱑᱒ ᱟᱨ ᱑᱕ ᱟᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite news |date=2019-04-28 |title=Mayurbhanj's PVTG struggle to meet basic necessities |work=The Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/elections/lok-sabha-elections-2019/odisha/news/mayurbhanjs-pvtg-struggle-to-meet-basic-necessities/articleshow/69076370.cms |access-date=2023-05-12 |issn=0971-8257}}</ref> ==ᱱᱤᱡᱮᱨᱟᱜ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱕ ᱡᱩᱱ ᱑᱙᱖᱙ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱵᱟᱛᱷᱩᱰᱤ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾<ref>{{Cite news |date=2014-04-14 |title=Tribal votes may not go en bloc to any party |language=en-IN |work=The Hindu |url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/tribal-votes-may-not-go-en-bloc-to-any-party/article5910663.ece |access-date=2023-05-12 |issn=0971-751X}}</ref> ᱟᱡ ᱵᱟᱵᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱵᱷᱩᱠᱤᱞ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱠᱟᱹᱨᱤᱠᱚ ᱨᱮ ᱢᱮᱴᱨᱤᱠ ᱫᱷᱟᱹᱨᱤᱡ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱼᱟ ᱾ ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱫᱚ ᱵᱚᱥᱚᱱᱛᱤ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ ᱥᱟᱶᱮ ᱵᱟᱯᱞᱟ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱩᱱᱤ ᱨᱤᱱ ᱯᱩᱱᱭᱟᱹ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽ ᱨᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱠᱩᱲᱤ ᱜᱤᱫᱽᱨᱟᱹ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱤᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Bio-data of Present Member of Legislative Assembly in Orissa |department=Orissa reference annual - 2005|url=http://magazines.odisha.gov.in/orissaannualreference/ORA-2005/pdf/Bio_data_of_MLAs_Orissa.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210728025642/http://magazines.odisha.gov.in/orissaannualreference/ORA-2005/pdf/Bio_data_of_MLAs_Orissa.pdf |archive-date=28 July 2021 |access-date=12 May 2023 |website=magazines.odisha.gov.in}}</ref> ==ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ ᱫᱚ ᱒᱖ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱩᱢᱮᱨ ᱨᱮ ᱑᱙᱙᱕ ᱥᱟᱞᱮ ᱨᱮ ᱩᱫᱚᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱮᱱᱮᱡᱤᱭᱟᱹ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱮ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱞᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name=V1995>{{Cite report |title=Statistical Report on General Election, 1995; to the Legislative Assembly of Orissa|work=Election commission of India, New Delhi|page= 166 |url=https://old.eci.gov.in/files/file/3627-orissa-1995/}}</ref> ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱐ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱔ ᱨᱮ ᱵᱟᱨ ᱫᱷᱟᱣ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟᱭ ᱟᱨ ᱒᱐᱑᱙ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱖ ᱟᱱᱟᱜ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱮ ᱱᱤᱛᱚᱜ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱚᱫᱽ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾{{citation needed|date=August 2024}} ᱟᱡᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱟᱥᱚᱥᱚᱥᱚᱱ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ, ᱨᱟᱹᱥᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ, ᱵᱮᱱᱟᱣ, ᱥᱟᱸᱜᱷᱟᱨ ᱟᱨ ᱠᱟᱞᱪᱟᱨ, ᱚᱲᱟᱜ ᱟᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨᱤ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ, ᱯᱚᱵᱚᱞ ᱟᱨ ᱫᱤᱥᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ (ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱓), ᱫᱤᱥᱩᱣᱟᱹ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ ᱟᱨ ᱥᱚᱲᱚᱠ ᱨᱮ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ (ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱙), ᱫᱟᱜ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ ᱟᱨ ᱞᱟᱭᱵᱨᱮᱨᱤ ᱠᱚᱢᱤᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{Cite web |title=Members profile - Bhaskar Madhei |url=https://odishaassembly.nic.in/memberprofile.aspx?img=10 |url-access=limited |access-date=2023-05-14 |website=odishaassembly.nic.in}}</ref> {{Election box begin | |title= [[᱒᱐᱒᱔ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ|᱒᱐᱒᱔ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ]]: ᱩᱫᱟᱞᱟ}} {{Election box candidate with party link| |party = ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ |candidate = ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ |votes = ᱖᱖,᱔᱐᱑ |percentage = ᱔᱒ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱵᱤᱡᱩ ᱡᱚᱱᱚᱛᱟ ᱫᱚᱞ |candidate = ᱥᱨᱤᱱᱟᱛᱷ ᱥᱚᱨᱮᱱ |votes = ᱕᱙,᱘᱘᱔ |percentage = ᱓᱗.᱘᱘ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ |candidate = ᱫᱩᱨᱜᱟᱹ ᱪᱚᱨᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ |votes = ᱑᱕,᱘᱕᱗ |percentage = ᱑᱐.᱐᱓ |change = }} {{Election box candidate with party link| |party = ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱢᱩᱠᱛᱤ ᱢᱚᱨᱪᱟ |candidate = ᱪᱚᱠᱨᱚᱫᱷᱚᱨ ᱥᱤᱞ |votes = ᱗,᱐᱑᱗ |percentage = ᱔.᱔᱔ |change = }} {{Election box majority |votes = ᱖,᱕᱑᱗ |percentage = ᱔.᱑᱒ |change = }} {{Election box turnout| |votes = ᱑,᱕᱘,᱐᱘᱑ |percentage = |change = }} {{Election box Registered electors |reg. electors = ᱑,᱙᱘,᱑᱗᱐ |ref =<ref>{{cite web|title=Constituency wise Information on EPIC & Photo Coverage in Current Rolls – Odisha |url= https://ceoodisha.nic.in/docs/EROLL_ANALYSIS/FORMAT1TO8_SUP1_2024/FORMAT5B.pdf |url-status=live |archive-url=http://web.archive.org/web/20240525071126/https://ceoodisha.nic.in/docs/EROLL_ANALYSIS/FORMAT1TO8_SUP1_2024/FORMAT5B.pdf |archive-date=25 May 2024|website=ceoodisha.nic.in}}</ref> |change = }} {{Election box end}} {| class="wikitable" |+ ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ ᱟᱜ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱱᱟᱜᱟᱢ |- !ᱥᱮᱨᱢᱟ ! colspan="2" |ᱫᱚᱞ !ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱧᱟᱢ !ᱡᱚᱛᱚ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣᱤᱭᱟᱹ !ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱨᱮᱱᱟᱜ % !ᱚᱨᱡᱚ !ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ |- |᱓᱐᱑᱙ |{{Party name with color|Bharatiya Janata Party}} |᱖᱙,᱗᱒᱕ |᱑,᱕᱓,᱓᱐᱗ |᱔᱕.᱔᱘ |{{Won}} |<ref name=V2019>{{cite report |url=https://old.eci.gov.in/files/file/11679-odisha-legislative-assembly-election-2019/ |title=State Election, 2019 to the Legislative Assembly of Odisha |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date=7 October 2021}}</ref> |- |᱒᱐᱑᱔ |{{Party name with color|Bharatiya Janata Party}} |᱔᱑,᱐᱙᱙ |᱑,᱓᱗,᱙᱖᱙ |᱒᱙.᱗᱙ |{{Runner-up}} |<ref name=V2014>{{cite report |url=https://old.eci.gov.in/files/file/3631-orissa-2014/ |title=Statistical Report on General Election, 2014 to the Legislative Assembly of Orissa |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date= 6 October 2021}}</ref> |- |᱒᱐᱐᱙ | colspan="6" |{{align|center|''ᱵᱟᱭ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱞᱮᱱᱟ''}} | |- |᱒᱐᱐᱔ |{{Party name with color|Bharatiya Janata Party}} |᱓᱒,᱗᱕᱕ |᱑,᱔᱘,᱔᱖᱔ |᱒᱒.᱐᱖ |{{Won}} |<ref name=V2004>{{cite report |url=https://old.eci.gov.in/files/file/3629-orissa-2004/ |title=Statistical Report on General Election, 2004 to the Legislative Assembly of Orissa |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date= 6 October 2021}}</ref> |- |᱒᱐᱐᱐ |{{Party name with color|Bharatiya Janata Party}} |᱔᱓,᱕᱓᱙ |᱑,᱔᱐,᱕᱒᱒ |᱕᱓.᱔᱒ |{{Won}} ||<ref name=V2000>{{cite report |url=https://old.eci.gov.in/files/file/3628-orissa-2000/ |title=Statistical Report on General Election, 2000 to the Legislative Assembly of Orissa |publisher=[[Election Commission of India]] |access-date= 6 October 2021}}</ref> |- |᱑᱙᱙᱕ |{{Party name with color|Bharatiya Janata Party}} |᱑᱐,᱑᱔᱔ |᱑,᱓᱐,᱐᱕᱒ |᱑᱐.᱗᱘ |{{failure|Fourth}} |<ref name=V1995/> |- |} ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} {{DEFAULTSORT:ᱢᱟᱫᱷᱮᱭ, ᱵᱷᱟᱥᱠᱚᱨ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱖᱙ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱤᱣᱤᱫ ᱦᱚᱲ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱡᱚᱱᱛᱟ ᱯᱟᱨᱴᱤ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱐᱐–᱒᱐᱐᱔]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱐᱔–᱒᱐᱐᱙]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱑᱙–᱒᱐᱒᱔]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱭᱚᱠ ᱠᱚ ᱒᱐᱒᱔–᱒᱐᱒᱙]] sgd5t8jh5wksvy9ygbyprxcrba1f1p7 ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ 0 32320 176280 2025-07-11T05:42:35Z MT731 2184 "{{Infobox officeholder | name = ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ | image = Manmohan Tudu.jpg | caption = ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ | birth_date = {{birth date|1922|1|14|df=y}} | birth_place = ᱪᱟᱫᱟᱞᱟ ᱟᱹᱛᱩ, [[ᱩᱫᱚᱲᱟ|ᱩᱫᱟᱞᱟ]] ᱛᱟᱞᱩᱠ, [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]], ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱯᱟᱨ..." ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176280 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ | image = Manmohan Tudu.jpg | caption = ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ | birth_date = {{birth date|1922|1|14|df=y}} | birth_place = ᱪᱟᱫᱟᱞᱟ ᱟᱹᱛᱩ, [[ᱩᱫᱚᱲᱟ|ᱩᱫᱟᱞᱟ]] ᱛᱟᱞᱩᱠ, [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]], [[ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱯᱟᱨᱥᱮᱛ ᱟᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱚ|ᱵᱨᱤᱴᱤᱥ ᱥᱤᱧᱚᱛ]] | residence = | death_date = ᱒᱐᱐᱗ (ᱩᱢᱮᱨ ᱘᱔–᱘᱕) | death_place = |office = ᱥᱚᱸᱥᱚᱫᱽ ᱥᱚᱦᱮᱫ, [[ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ]] |term_start = ᱑᱙᱗᱑ |term_end = ᱑᱙᱗᱒<ref>{{cite book|title=The Modern Review|url=https://books.google.com/books?id=NhDJv6qg8PQC|accessdate=23 March 2020|year=1986|publisher=Modern Review Office|page=214}}</ref> | predecessor = [[ᱢᱚᱦᱮᱱᱫᱨᱚ ᱢᱟᱹᱡᱷᱤ]] | successor = [[ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚ ᱢᱳᱦᱚᱱ ᱥᱤᱱᱦᱟ]] | constituency2 = [[ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ|ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ]], [[ᱳᱰᱤᱥᱟ]] | predecessor2 = [[ᱪᱚᱸᱫᱽᱨᱚ ᱢᱳᱦᱚᱱ ᱥᱤᱱᱦᱟ]] | successor2 = ᱥᱤᱫᱷᱟ ᱞᱟᱞ ᱢᱩᱨᱢᱩ |term_start2 = ᱑᱙᱘᱐ |term_end2 = ᱑᱙᱘᱔ | party = [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ]] |otherparty = |nationality= | religion = | spouse = ᱥᱤᱛᱟᱹ ᱫᱮᱭ | children = | education = | alma_mater = | website = | footnotes = | date = | | year = | | source =http://loksabhaph.nic.in/writereaddata/biodata_1_12/2279.htm }} '''ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ ᱴᱩᱰᱩ''' (᱑᱔ ᱡᱟᱱᱩᱣᱟᱨᱤ ᱑᱙᱒᱒ – ᱒᱐᱐᱗)<ref>{{cite web |url=http://loksabhaph.nic.in/writereaddata/biodata_1_12/2279.htm |access-date=2020-06-14 |title=Members Bioprofile: TUDU, SHRI MAN MOHAN}}</ref> ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹᱭ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ==ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ== ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱩᱫᱟᱞᱟ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱵᱟᱪᱷᱱᱟᱣ ᱴᱚᱴᱷᱟ]] ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ, ᱫᱚᱥᱟᱨ, ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱟᱨ ᱯᱩᱱ ᱟᱱᱟᱜ ᱵᱤᱫᱷᱟᱱᱥᱚᱵᱷᱟ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱮ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱩᱱᱤ ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ]] ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱥᱚᱦᱮᱫ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱥᱚᱢᱚᱥᱴᱷᱤ, ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱦᱚᱸᱭ ᱵᱟᱪᱷᱚᱱ ᱞᱮᱱᱟ ᱾<ref name="Sabha1984">{{cite book|author=India. Parliament. Lok Sabha|title=Lok Sabha Debates|url=https://books.google.com/books?id=glE3AAAAIAAJ|accessdate=23 March 2020|year=1984|publisher=Lok Sabha Secretariat.|page=221}}</ref><ref name="Sabha2003">{{cite book|author=India. Parliament. Lok Sabha|title=Indian Parliamentary Companion: Who's who of Members of Lok Sabha|url=https://books.google.com/books?id=ZLZVAAAAYAAJ|accessdate=23 March 2020|year=2003|publisher=Lok Sabha Secretariat|page=616}}</ref> ==ᱜᱩᱨ== ᱴᱩᱰᱩ ᱫᱚ ᱒᱐᱐᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱭ ᱜᱚᱡ ᱮᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |title=ADDRESS OF HIS EXCELLENCY SHRI RAMESHWAR THAKUR GOVERNOR OF ORISSA |url=https://pa.odisha.gov.in/sites/default/files/2020-02/21.03.2007-english.pdf |access-date=21 July 2022 |pages=2 |date=21 March 2007}}</ref> ==ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ== {{ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ}} ==ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ== *[http://loksabhaph.nic.in/writereaddata/biodata_1_12/2279.htm ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱨᱞᱤᱭᱟᱢᱮᱱᱴ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ ᱨᱮ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱡᱤᱭᱚᱱ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ] {{DEFAULTSORT:ᱴᱩᱰᱩ, ᱢᱚᱱᱢᱳᱦᱚᱱ}} [[ᱛᱷᱚᱠ:᱑᱙᱒᱒ ᱨᱮ ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:᱒᱐᱐᱗ ᱨᱮ ᱜᱩᱨ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱚ ᱑᱙᱗᱑-᱑᱙᱗᱗]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱤᱱ ᱥᱚᱝᱥᱚᱫᱽ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱚ ᱑᱙᱘᱐-᱑᱙᱘᱔]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱠᱚᱝᱜᱽᱨᱮᱥ ᱨᱤᱱ ᱨᱟᱡᱽᱟᱹᱨᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚ]] [[ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱤᱱ ᱞᱳᱠᱥᱚᱵᱷᱟ ᱥᱚᱦᱮᱛ ᱠᱚ]] o0wsl1ae8p9wux73ldgwma2z18x07p8 ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱤᱭᱟᱹ:ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 2 32321 176281 2025-07-11T06:30:51Z ᱥᱟᱜᱮᱱ ᱥᱚᱨᱮᱱ 9632 "Name : Sagen Soren From : West Bengal,India" ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱥᱟᱦᱴᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟᱠᱟᱱᱟ 176281 wikitext text/x-wiki Name : Sagen Soren From : West Bengal,India 1g3gdttwc7ef2jda6476fllr83vtsk4