وڪيپيڊيا sdwiki https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%8F%DA%A9_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%88 MediaWiki 1.45.0-wmf.7 first-letter ذريعات خاص بحث واپرائيندڙ واپرائيندڙ بحث وڪيپيڊيا وڪيپيڊيا بحث فائل فائل بحث ذريعات وڪي ذريعات وڪي بحث سانچو سانچو بحث مدد مدد بحث زمرو زمرو بحث باب باب بحث TimedText TimedText talk ماڊيول ماڊيول بحث Event Event talk 0 11356 320585 277818 2025-06-26T15:13:01Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320585 wikitext text/x-wiki {{Short description|Country in the Caribbean}} {{Infobox country | conventional_long_name = Republic of Haiti | common_name = Haiti | native_name = {{lang|fr-HT|République d'Haïti}}{{nbsp}}([[Haitian French|French]])<br />{{native name|ht|Repiblik d Ayiti}}<ref>{{Cite web |url=http://www.haiti.org/wp-content/uploads/2012/09/konstitisyon.pdf |title=Konstitisyon Repiblik d Ayiti |access-date=24 May 2020 |archive-date=1 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200801110700/http://www.haiti.org/wp-content/uploads/2012/09/konstitisyon.pdf |url-status=live }}</ref> | image_flag = Flag of Haiti.svg | image_coat = Coat of arms of Haiti.svg | national_motto = <div style="padding-bottom:0.3em;">{{native phrase|fr|"[[Liberté, égalité, fraternité]]"|italics=off|nolink=on}}<ref>{{cite web |url=http://www.haiti-reference.com/histoire/constitutions/const_1987.htm |title=Article 4 of the Constitution |publisher=Haiti-reference.com |access-date=24 July 2013 |archive-date=21 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190521232714/https://www.haiti-reference.com/histoire/constitutions/const_1987.htm |url-status=live }}</ref><br />{{native phrase|ht|"Libète, Egalite, Fratènite"|italics=off|nolink=on}}<br />"Liberty, Equality, Fraternity"</div> {{nowrap|'''Motto on traditional coat of arms:'''}}<br />{{native phrase|fr|"[[Unity makes strength|L'union fait la force]]"|italics=off|nolink=on}}<br />{{native phrase|ht|"Inite se fòs"|italics=off|nolink=on}}<ref>{{Cite web|url=http://www.haitiobserver.com/blog/tag/election/after-the-group-of-g8-now-come-g30-headed-by-louko-desir.html|title=After The Group Of G8, Now Come G30 Headed By Louko Desir|website=Haiti Observer|access-date=28 January 2018|archive-date=2 September 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190902041131/http://www.haitiobserver.com/blog/tag/election/after-the-group-of-g8-now-come-g30-headed-by-louko-desir.html|url-status=live}}</ref><br />"Union makes strength" | national_anthem = {{native name|fr|[[La Dessalinienne]]|italics=off|nolink=on}}<br />{{native name|ht|Desalinyèn|italics=off|nolink=on}}<br />"The Dessalines Song"<div style="padding-top:0.5em;">{{center|[[File:Haiti National Anthem.ogg]]}}</div> | image_map = {{switcher | [[File:Haiti (orthographic projection).svg|frameless]] | Location in the Western Hemisphere | [[File:Map of Haiti and the neighboring countries.jpg|frameless]] | Haiti and its neighbors }} | image_map2 = | capital = [[Port-au-Prince]] | coordinates = {{Coord|18|32|N|72|20|W|type:city}} | largest_city = Port-au-Prince | official_languages = {{unbulleted list | [[Haitian French|French]] | [[Haitian Creole]] }} | ethnic_groups = 95% [[Afro-Haitians|Black]]<br />5% [[Mulatto Haitians|Mixed]] or [[White Haitians|White]]<ref name="CIA_20110303" /> | ethnic_groups_year = | religion = {{ublist |item_style=white-space:nowrap; |87.0% [[Christianity in Haiti|Christianity]] |10.7% [[Irreligion|no religion]] |2.1% [[folk religion]]s |0.2% others}} | religion_year = 2020 | religion_ref = <ref>{{cite web|url=https://www.pewresearch.org/religion/interactives/religious-composition-by-country-2010-2050/|title=Religious Composition by Country, 2010–2050|date=21 December 2022|publisher=[[Pew Research Center]]|accessdate=2 August 2020|archive-date=27 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230227084932/https://www.pewresearch.org/religion/interactives/religious-composition-by-country-2010-2050/|url-status=live}}</ref> | demonym = [[Haitians|Haitian]] | government_type = Unitary [[semi-presidential republic]] under an [[Provisional government|interim government]] | leader_title1 = [[Transitional Presidential Council]] | leader_name1 = {{unbulleted list | [[Edgard Leblanc Fils]] (Chairman) | [[Fritz Jean]] | Laurent St Cyr | Emmanuel Vertilaire | Smith Augustin | Leslie Voltaire | Louis Gérald Gilles }} | leader_title2 = [[Prime Minister of Haiti|Prime Minister]] | leader_name2 = [[Garry Conille]] (acting) | leader_title3 = | leader_name3 = | legislature = [[National Assembly (Haiti)|National Assembly]]{{efn|name=vacantleg|The National Assembly currently has zero members, with all 30 seats in the Senate and all 119 seats in the Chamber of Deputies vacant since all previous members have served their terms as prescribed by the [[Haitian Constitution]] and no election has been held to fill those vacated seats.}} | upper_house = [[Senate (Haiti)|Senate]]{{efn|name=vacantleg}} (vacant) | lower_house = [[Chamber of Deputies (Haiti)|Chamber of Deputies]]{{efn|name=vacantleg}} (vacant) | sovereignty_type = [[Haitian Revolution|Independence from France]] | established_event1 = Independence declared | established_date1 = 1 January 1804 | established_event2 = Independence recognized | established_date2 = 17 April 1825 | established_event3 = [[First Empire of Haiti|First Empire]] | established_date3 = 22 September 1804 | established_event4 = [[State of Haiti|Southern Republic]] | established_date4 = 9 March 1806 | established_event5 = [[State of Haiti|Northern State]] | established_date5 = 17 October 1806 | established_event6 = [[Kingdom of Haiti|Kingdom]] | established_date6 = 28 March 1811 | established_event7 = [[Unification of Hispaniola]] | established_date7 = 9 February 1822 | established_event8 = Dissolution | established_date8 = 27 February 1844 | established_event9 = [[Second Empire of Haiti|Second Empire]] | established_date9 = 26 August 1849 | established_event10 = Republic | established_date10 = 15 January 1859 | established_event11 = [[United States occupation of Haiti|United States occupation]] | established_date11 = 28 July 1915 – 1 August 1934 | established_event12 = Independence from the United States | established_date12 = 15 August 1934 | established_event13 = [[Constitution of Haiti|Current constitution]] | established_date13 = 29 March 1987 | area_km2 = 27,750<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/haiti/summaries/#geography|title=Country Summary|publisher=Central Intelligence Agency|access-date=1 September 2023|via=CIA.gov|archive-date=17 August 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230817125957/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/haiti/summaries/#geography|url-status=live}}</ref> | area_rank = 143rd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 10,714 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | percent_water = 0.7 | population_estimate = 11,470,261<ref>{{Cite CIA World Factbook|country=Haiti|access-date=22 June 2023|year=2023}}</ref> | population_estimate_year = 2023 | population_estimate_rank = 83rd | population_density_km2 = 382 <!--(population_estimate ÷ area_km2)--> | population_density_sq_mi = 989.7 <!--(population_estimate ÷ area_sq_mi)--> | population_density_rank = 32nd | GDP_PPP = {{increase}} $38.952 billion<ref name="IMFWEO.HT">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=263,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Haiti) |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |date=10 October 2023 |access-date=15 October 2023 |archive-date=22 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231022224405/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=263,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |url-status=live }}</ref> | GDP_PPP_year = 2023 | GDP_PPP_rank = 144th | GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $3,185<ref name="IMFWEO.HT" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = 174th | GDP_nominal = {{increase}} $25.986 billion<ref name="IMFWEO.HT" /> | GDP_nominal_year = 2023 | GDP_nominal_rank = 139th | GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $2,125<ref name="IMFWEO.HT" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = 172nd | Gini = 41.1 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=The World Bank |access-date=21 November 2015 |archive-date=9 February 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |url-status=live }}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.552 <!--number only--> | HDI_year = 2022<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022|archive-date=9 October 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20221009/https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|url-status=live}}</ref> | HDI_rank = 158th | currency = [[Haitian gourde|Gourde]] (G) | currency_code = HTG | time_zone = [[Eastern Time Zone|EST]] | utc_offset = −5 | utc_offset_DST = −4 | time_zone_DST = [[Eastern Time Zone|EDT]] | drives_on = right | calling_code = [[Telephone numbers in Haiti|+509]] | cctld = [[.ht]] | country_code = }} '''هيٽي''' (Haiti) ڪيريبين ٻيٽن ۾ هڪ ننڍڙو [[ملڪ]] آهي. هي بنيادي طور تي هسپانيولا ٻيٽ تي مشتمل آهي هن جزیري تي ٻيو ملڪ [[ڊومينيڪن جمهوريہ]] آهي. فرانسيسي ۽ ڪريول هيٽي جون سرڪاري ٻوليون آهن. هن جو گادي جو هنڌ پورٽ او پرنس آهي. '''Haiti''',{{efn|{{IPAc-en|audio=En-us-Haiti.ogg|ˈ|h|eɪ|t|i}} {{respell|HAY|tee}}; [[Haitian French|French]]: {{lang|fr-HT|Haïti}} {{IPA-fr|a.iti||LL-Q150 (fra)-GrandCelinien-Haïti.wav}}; {{lang-ht|Ayiti}} {{IPA-ht|ajiti|}}}} officially the '''Republic of Haiti''',{{efn|{{Lang-fr| République d'Haïti|links=no}}; {{Lang-ht|Repiblik d Ayiti|links=no}}<ref>{{cite web |url=http://ufdc.ufl.edu/AA00000626/00001/5j |title=Konstitisyon Repiblik Ayiti 1987 |publisher=Ufdc.ufl.edu |access-date=24 July 2013 |archive-date=22 September 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220922030419/https://ufdc.ufl.edu/AA00000626/00001/5j |url-status=live }}</ref>}}{{efn|name=Hayti|1=The nation was officially founded as ''Hayti'' in its Declaration of Independence and early prints,<ref name="auto5">{{Cite web|url=http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/C12756259|title=Catalogue description Haitian Declaration of Independence|date=1 January 1804|via=National Archive of the UK|access-date=23 May 2020|archive-date=7 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230207090330/https://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/C12756259|url-status=live}}</ref><ref name="auto3">{{Cite web|url=http://www.nationalarchives.gov.uk/dol/images/examples/haiti/0001.pdf|title=National Archives – Haiti|accessdate=1 September 2023|archive-date=1 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210101215521/http://www.nationalarchives.gov.uk/dol/images/examples/haiti/0001.pdf|url-status=live}}</ref> constitutions,<ref name="auto2">[https://sema-kama.org/la-constitution-imperiale-du-20-mai-1805/ La Constitution Impériale du 20 mai 1805]{{Dead link|date=July 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> and imperial declarations.<ref name="auto4">{{Cite web|url=https://www.brown.edu/Facilities/John_Carter_Brown_Library/exhibitions/remember_haiti/rev_henri-christophe.php|title=Remember Haiti &#124; Revolution &#124; Royaume d'Hayti. Déclaration du roi.|website=brown.edu|access-date=23 May 2020|archive-date=7 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230207090322/https://www.brown.edu/Facilities/John_Carter_Brown_Library/exhibitions/remember_haiti/rev_henri-christophe.php|url-status=live}}</ref> Published writings of 1802–1919 in the United States commonly used the name ''Hayti'' (e.g. ''The Blue Book of Hayti'' (1919), a book with official standing in Haiti). By 1873 ''Haiti'' was common among titles of US published books as well as in US congressional publications. In all of [[Frederick Douglass]]' publications after 1890, he used ''Haiti''. As late as 1949, the name ''Hayti'' continued to be used in books published in England (e.g. ''Hayti: 145 Years of Independence—The Bi-Centenary of Port-au-Prince'' published in London, England in 1949) but by 1950, usage in England had shifted to ''Haiti''.<ref name="auto1">{{cite web|url=http://faculty.webster.edu/corbetre/haiti-archive-new/msg17201.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20170309003250/http://faculty.webster.edu/corbetre/haiti-archive-new/msg17201.html |url-status=dead |archive-date=9 March 2017 |title=17201: Corbett: Hayti and Haiti in the English language |editor=Corbett, Bob |date=9 November 2003 |publisher=Webster University |access-date=8 March 2017}}</ref>}} is a country on the island of [[Hispaniola]] in the [[Caribbean Sea]], east of [[Cuba]] and [[Jamaica]], and south of [[The Bahamas]]. It occupies the western three-eighths of the island, which it shares with the [[Dominican Republic]].<ref name="Dardik">{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=de9NDQAAQBAJ|title=Vascular Surgery: A Global Perspective |editor=Dardik, Alan |page=341 |year=2016 |publisher=Springer |isbn=978-3-319-33745-6|access-date=8 May 2017}}</ref><ref name="Current Affairs">{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=5wBsDQAAQBAJ|title=Current Affairs November 2016 eBook |editor=Josh, Jagran |page=93 |year=2016 |access-date=8 May 2017}}</ref> Haiti is the third largest country in the [[Caribbean]], and with an estimated population of 11.4 million, is the most populous Caribbean country.{{UN Population|ref}} The capital and largest city is [[Port-au-Prince]]. The island was originally inhabited by the [[Taíno]] people.<ref name="national-geographic">{{cite news |last1=Lawler |first1=Andrew |date=23 December 2020 |title=Invaders nearly wiped out Caribbean's first people long before Spanish came, DNA reveals |url=https://www.nationalgeographic.com/history/2020/12/invaders-nearly-wiped-out-caribbeans-first-people-long-before-spanish-came-dna-reveals/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20201223160603/https://www.nationalgeographic.com/history/2020/12/invaders-nearly-wiped-out-caribbeans-first-people-long-before-spanish-came-dna-reveals/ |archive-date=23 December 2020 |work=National Geographic}}</ref> The first Europeans arrived in December 1492 during the [[Christopher Columbus#First voyage (1492–1493)|first voyage]] of [[Christopher Columbus]],<ref name="NgCheong-Lum, Roseline 19">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=FUSD2v4EQE8C|title=Haiti (Cultures of the World)|last=NgCheong-Lum|first=Roseline|location=New York|publisher=Times Editions|page=19|isbn=978-0-7614-1968-6|access-date=29 September 2014|year=2005|archive-date=17 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230217144429/https://books.google.com/books?id=FUSD2v4EQE8C|url-status=live}}</ref> establishing the first European settlement in the [[Americas]], [[La Navidad]], on what is now the northeastern coast of Haiti.<ref name="Davies1953">{{cite journal|last=Davies|first=Arthur|title=The Loss of the Santa Maria Christmas Day, 1492 |journal=The American Historical Review|year=1953|pages=854–865|doi=10.1086/ahr/58.4.854| issn=0002-8762 }}</ref><ref>{{cite web| last=Maclean| first=Frances| title=The Lost Fort of Columbus| url=http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/fort-of-columbus-200801.html| work=[[Smithsonian (magazine)|Smithsonian Magazine]]| date=January 2008| access-date=24 January 2008| archive-date=21 December 2007| archive-url=https://web.archive.org/web/20071221163614/http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/fort-of-columbus-200801.html| url-status=live}}</ref><ref name=":1">{{cite web |url=http://www.nilstremmel.com/haiti/f_noframes.htm |title=Haïti histoire – 7 Bord de Mer de Limonade |publisher=Nilstremmel.com |access-date=15 July 2014 |archive-date=22 September 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220922113243/http://www.nilstremmel.com/haiti/f_noframes.htm |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.flmnh.ufl.edu/histarch/ebs_intro.htm|title=En Bas Saline|date=20 September 2017|publisher=Florida Museum of Natural History|access-date=2 September 2014|archive-date=1 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161001180824/http://www.flmnh.ufl.edu/histarch/ebs_intro.htm|url-status=live}}</ref> The island formed part of the [[Spanish Empire]] until 1697, when the western portion was [[Peace of Ryswick|ceded to France]] and subsequently renamed [[Saint-Domingue]]. French colonists established [[sugarcane]] [[sugar plantations in the Caribbean|plantations]], worked by slaves brought from Africa, which made the colony one of the world's richest.{{Citation needed|date=June 2024}} In the midst of the [[French Revolution]], enslaved persons, [[Haitian Maroon|maroons]], and [[free people of color]] launched the [[Haitian Revolution]] (1791–1804), led by a former slave and general of the [[French Army]], [[Toussaint Louverture]]. [[Napoleon]]'s forces were defeated by Louverture's successor, [[Jean-Jacques Dessalines]] (later Emperor Jacques I), who declared Haiti's sovereignty on 1 January 1804, leading to a [[1804 Haitian massacre|massacre of the French]]. Haiti became the first independent [[Nation state|nation]] in the [[Caribbean]], the second [[republic]] in the Americas, the first country in the Americas to officially abolish slavery, and the only country in history established by a [[Slave rebellion|slave revolt]].<ref>{{cite journal|title=Anacaona, Golden Flower|last=Danticat |first= Edwidge|journal=Journal of Haitian Studies|publisher=Scholastic Inc.|year=2005|isbn=978-0-439-49906-4|volume=11|location=New York|pages=163–165|jstor=41715319|author-link=Edwidge Danticat|issue=2}}</ref><ref>{{cite journal|last=Matthewson |first= Tim|year=1996|title=Jefferson and the Nonrecognition of Haiti|journal=Proceedings of the American Philosophical Society|volume=140|issue=1|pages=22–48|issn=0003-049X|jstor=987274}}</ref><ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1202772.stm |title=Country profile: Haiti |date=19 January 2010 |work=BBC News |access-date=23 January 2010 |archive-date=1 September 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220901044854/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1202772.stm |url-status=live }}</ref> The first century of independence was characterized by political instability, international isolation, [[Haiti Independence Debt|crippling debt payments to France]], and a [[Dominican War of Independence|costly war]] with neighboring Dominican Republic. Political volatility and foreign economic influence prompted a [[United States occupation of Haiti|U.S. occupation from 1915 to 1934]].<ref name="Haite1934">p 223 – {{cite book| last = Benjamin Beede| title = The War of 1898 and U.S. Interventions, 1898–1934: An Encyclopedia| year = 1994| edition = May 1, 1994| pages = [https://archive.org/details/americanrevoluti0000unse_o8w2/page/784 784]| publisher = Routledge; 1 edition| isbn = 0-8240-5624-8| url = https://archive.org/details/americanrevoluti0000unse_o8w2/page/784}}<BR>''The Haitian and U.S. governments reached a mutually satisfactory agreement in the Executive Accord of August 7, 1933, and on August 15, the last marines departed.''</ref> A series of unstable presidencies gave way to nearly three decades of dictatorship under the [[Duvalier dynasty|Duvalier family]] (1957–1986), which brought state-sanctioned violence, corruption, and economic stagnation. Following a [[2004 Haitian coup d'état|coup d'état in 2004]], the [[United Nations Stabilisation Mission in Haiti|United Nations intervened]] to stabilize the country. In 2010, Haiti suffered a [[2010 Haiti earthquake|catastrophic earthquake]], followed by a deadly [[2010s Haiti cholera outbreak|cholera outbreak]]. With its deteriorating economic situation,<ref>{{cite web |url=https://www.forbes.com/sites/michaelshellenberger/2022/09/22/haiti-riots-triggered-by-imf-advice-to-cut-fuel-subsidies/?sh=406676905169 |title=Haiti Riots Triggered By IMF Advice To Cut Fuel Subsidies |work=Forbes |last=Shellenberger |first=Michael |date=22 September 2022 |access-date=18 October 2022 |archive-date=22 October 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221022000112/https://www.forbes.com/sites/michaelshellenberger/2022/09/22/haiti-riots-triggered-by-imf-advice-to-cut-fuel-subsidies/?sh=406676905169 |url-status=live }}</ref> the country has experienced [[Haitian crisis (2018–present)|a socioeconomic and political crisis]] marked by riots and protests, widespread hunger, and increased gang activity.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2022/oct/18/haiti-un-talks-gangs-hunger-cholera|title=Haiti on verge of collapse, NGOs warn as UN talks on restoring order continue|last=Taylor|first=Luke|date=18 October 2022|website=[[The Guardian]]|access-date=24 October 2022|archive-date=14 January 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230114025039/https://www.theguardian.com/world/2022/oct/18/haiti-un-talks-gangs-hunger-cholera|url-status=live}}</ref> As of May 2024, Haiti has no remaining elected government officials and has been described as a [[failed state]].<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2023/jan/10/haiti-no-elected-officials-anarchy-failed-state|title=Haiti left with no elected government officials as it spirals towards anarchy|last=Taylor|first=Luke|newspaper=[[The Guardian]]|date=11 January 2023|access-date=10 February 2023|archive-date=8 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230208113432/https://www.theguardian.com/world/2023/jan/10/haiti-no-elected-officials-anarchy-failed-state|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://news.yahoo.com/violence-haiti-worsens-canada-bets-153056650.html|title=As violence in Haiti worsens, Canada bets on assistance to police|last=Charles|first=Jacqueline|date=3 May 2023|access-date=3 May 2023|newspaper=[[Miami Herald]]|archive-date=3 May 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230503212914/https://news.yahoo.com/violence-haiti-worsens-canada-bets-153056650.html|url-status=live}}</ref> Haiti is a founding member of the [[United Nations]], [[Organization of American States]] (OAS),<ref>{{cite web|url=http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=HAI|title=OAS – Member State: Haiti|publisher=OAS – Organization of American States: Democracy for peace, security, and development|last=OAS|date=1 August 2009|website=oas.org|access-date=23 April 2017|archive-date=22 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220922060853/http://www.oas.org/en/member_states/member_state.asp?sCode=HAI|url-status=live}}</ref> [[Association of Caribbean States]],<ref>{{cite web |url=http://www.acs-aec.org/sites/default/files/english_ebook_acs_20_low_res.pdf |title=Association of Caribbean States (1994–2014) |editor=Press |page=46 |year=2014 |access-date=25 April 2016 |archive-date=11 August 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220811112704/http://www.acs-aec.org/sites/default/files/english_ebook_acs_20_low_res.pdf |url-status=live }}</ref> and the {{Lang|fr|[[Organisation internationale de la Francophonie]]|italic=no}}. In addition to [[CARICOM]], it is a member of the [[International Monetary Fund]],<ref>{{cite web|url=https://www.imf.org/external/np/sec/memdir/memdate.htm|title=International Monetary Fund: List of Members|website=imf.org|access-date=23 April 2017|archive-date=4 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304074955/https://www.imf.org/external/np/sec/memdir/memdate.htm|url-status=live}}</ref> [[World Trade Organization]],<ref>{{cite web|url=https://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm|title=WTO ¦ World Trade Organization: Members and Observers|website=wto.org|access-date=23 April 2017|archive-date=29 June 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110629193816/http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm|url-status=live}}</ref> and [[Community of Latin American and Caribbean States]]. Historically poor and politically unstable, Haiti has the lowest [[List of countries by Human Development Index|Human Development Index]] in the Americas.<ref>{{cite web |url= https://hdr.undp.org/data-center/country-insights#/ranks |title= United Nations Human Development Insights |access-date= 21 June 2024 |archive-date= 12 July 2022 |archive-url= https://web.archive.org/web/20220712063231/https://hdr.undp.org/data-center/country-insights#/ranks |url-status= live }}</ref> [[فائل:Flag of Haiti.svg|thumb|ھيٽي جو جھنڊو]]  ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] jxem4i1jk295zcb4ialm5lb554t20fk 10 11385 320614 43194 2025-06-26T19:54:16Z 76.53.254.138 320614 wikitext text/x-wiki {{#switch:{{{1}}} | name = پاڪستان | top = 37.3 | bottom = 23.4 | left = 60.5 | right = 80.5 | image = Pakistan location map2.svg | image1 = Pakistan relief location map.jpg }}<noinclude><!-- -- The above switch-statement branches by text in parameter #1, -- returning the associated value after each equals sign ("="). -->{{Location map/Info}}{{Documentation}} [[Category:Location map by country templates|Pakistan]] [[Category:Pakistan location map templates| ]] </noinclude> bii8ehlyp8dn627gijdw4jg7b7eqsgh 0 11763 320583 295350 2025-06-26T15:11:20Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320583 wikitext text/x-wiki {{short description|Country spanning North and South America}} {{About|the country}} {{Infobox country | conventional_long_name = پاناما جي جمهوريا<br>Republic of Panama | common_name = پاناما | native_name = República de Panamá (اسپیني) | image_flag = Flag of Panama.svg | image_coat = Coat of arms of Panama.svg | national_motto = ''Pro Mundi Beneficio'' ([[Latin]])<br />"دنيا جي فائدي لاءِ" | national_anthem = {{native phrase|es|[[Himno Istmeño]]|nolink=yes}}<br />"اسٿمس جو گيت" {{parabr}}{{center|[[File:Panama National Anthem.ogg]]}} | image_map = {{switcher | [[File:PAN orthographic.svg | frameless]] | Location in the Western Hemisphere | [[File:Mapa de Panamá (fronteras).svg | frameless]] | Panama and its neighbors}} | image_map2 = | capital = [[پاناما شهر]] | coordinates = {{Coord|8|58|N|79|32|W|type:city}} | largest_city = پاناما شهر | official_languages = پاناما جی اسپیني | regional_languages = * گوائيمي * بگليری * امبیرا * وونان * ڪونا * تیرائبي * بریبری | ethnic_groups = {{unbulleted list |65.0% [[Mestizo]] (mixed [[White Latin Americans|White]] and [[Indigenous peoples of Panama|Indigenous]])||12.3% [[Indigenous peoples of Panama|Indigenous]] |9.2% [[Afro-Panamanians|Black]] |6.8% [[Mulatto]] (mixed [[White Latin Americans|White]] and [[Afro-Panamanian|Black]])|6.7% [[White Latin Americans|White]]}} 65.0٪ ميسيتزو (مخلوط اڇو ۽ ديسي). 12.3٪ مقامي. 9.2٪ ڪارا. 6.8٪ ملٽو. (مخلوط گورا ۽ ڪارا). 6.7٪ گورا. 0 | ethnic_groups_ref = <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/panama/ |title=Panama |work=CIA World Factbook |date=February 4, 2022 |access-date=January 24, 2021 |archive-date=January 23, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210123023447/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/panama/ |url-status=live }}</ref> | ethnic_groups_year = 2020 | demonym = پناميئن | government_type = گڏيل صدارتي جمهوريا | leader_title1 = صدر | leader_name1 = جوس راول ملينو | leader_title2 = نائب صدر | leader_name2 = خالي | legislature = قومي اسيمبلي | sovereignty_type = آزادي | established_event1 = اسپيني سلطنت کان | established_date1 = 28 نومبر 1821ع | established_event2 = گران ڪولمبيا سان اتحاد | established_date2 = ڊسمبر 1821ع | established_event3 = جمهوريا ڪولمبيا کان | established_date3 = 3 نومبر 1903ع | established_event4 = موجوده آئين | established_date4 = 11 آڪٽوبر 1972ع | area_km2 = 75,417 | area_footnote = <ref name="unstats08">{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2012/Table03.pdf|title=Demographic Yearbook – Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density|publisher=United Nations Statistics Division|date=2012|access-date=September 4, 2017|archive-date=August 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200826065042/https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2012/Table03.pdf|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2012.htm|title=United Nations Statistics Division - Demographic and Social Statistics|website=unstats.un.org|access-date=May 21, 2021|archive-date=October 15, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171015114145/https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/dyb2012.htm|url-status=live}}</ref> | area_rank = 116th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 29,119 | percent_water = 2.9 | population_estimate = 4,337,768<ref>{{Cite CIA World Factbook|country=Panama|access-date=September 24, 2022|date=2022}}</ref> | population_estimate_year = 2022 | population_estimate_rank = 127th | population_density_km2 = 56 | population_density_sq_mi = 145<!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | population_density_rank = 122nd | GDP_PPP = 190 بلين آمريڪي ڊالر<ref name="IMFWEO.PA">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=283,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Panama) |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |date=10 October 2023 |access-date=14 October 2023 |archive-date=November 21, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231121081007/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/October/weo-report?c=283,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2028&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |url-status=live }}</ref> | GDP_PPP_year = 2023ع | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = 42,738 آمريڪي ڊالر<ref name="IMFWEO.PA" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = 82.3 بلين آمريڪي ڊالر<ref name="IMFWEO.PA" /> | GDP_nominal_year = 2023ع | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = 18,493 آمريڪي ڊالر<ref name="IMFWEO.PA" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 49.9<!--number only--> | Gini_year = 2017ع | Gini_change = decrease<!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=PA |title=Gini Index |publisher=World Bank |access-date=June 16, 2019 |archive-date=November 7, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171107015521/https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=PA |url-status=live }}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.820<!--number only--> | HDI_year = 2022<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf|title=Human Development Report 2023/24|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=13 March 2024|access-date=13 March 2024|archive-date=March 13, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240313164319/https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf|url-status=live}}</ref> | HDI_rank = 57th | currency = {{unbulleted list |[[Panamanian balboa|Balboa]] ([[ISO 4217|PAB]])|{{nowrap|[[United States dollar]] ([[ISO 4217|USD]])}}}} | time_zone = [[Eastern Time Zone|EST]] | utc_offset = −5 | date_format = mm/dd/yyyy<br />dd/mm/yyyy | drives_on = Right | calling_code = [[Telephone numbers in Panama|+507]] | iso3166code = PA | cctld = [[.pa]] | religion_year = 2020 | religion_ref = <ref name="2015survey">{{Cite journal|date=December 2016|title=Segunda Encuesta Nacional de Hogares, Panama 2015|url=http://ministeriopublico.gob.pa/wp-content/multimedia/2017/09/Encuesta-de-Hogares-2015-16-viii-17-publicaci%C3%B3n-digital.pdf|journal=Ministerio Público de la República de Panamá|access-date=February 17, 2019|archive-date=February 18, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190218081846/http://ministeriopublico.gob.pa/wp-content/multimedia/2017/09/Encuesta-de-Hogares-2015-16-viii-17-publicaci%C3%B3n-digital.pdf|url-status=dead}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190218081846/http://ministeriopublico.gob.pa/wp-content/multimedia/2017/09/Encuesta-de-Hogares-2015-16-viii-17-publicaci%C3%B3n-digital.pdf |date=February 18, 2019 }}</ref> | religion = * 91.5% [[عيسائيت]] * 7.6% ڪوبه مذهب ناهي * 0.9% ٻيا | today = }} '''پاناما''' (Panama)، سرڪاري طور تي پاناما جي جمهوريه، [[اتر آمريڪا]] جو هڪ ملڪ آهي جيڪو وچ آمريڪا جي ڏاکڻي پڇاڙيءَ تي آهي، جيڪو [[ڏکڻ آمريڪا]] جي سرحد سان لڳل آهي. هن جي سرحد اولهه ۾ [[ڪوسٽا ريڪا]]، ڏکڻ اوڀر ۾ [[ڪولمبيا]]، اتر ۾ [[ڪيريبئن سمنڊ]] ۽ ڏکڻ ۾ [[پيسفڪ سمنڊ]] آهي. ان جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر [[پاناما شهر]] آهي، جنهن جو ميٽروپوليٽن علائقو ملڪ جي لڳ ڀڳ اڌ کان وڌيڪ 40 لک (4 ملين) باشندن جو گهر آهي. {{UN_Population|ref}} 16ھین صدي عيسويء ۾ اسپيني نوآبادين جي اچڻ کان اڳ، پاناما ڪيترن ئي مختلف مقامي قبيلن طرفان آباد هو. اهو 1821 ۾ اسپين کان ڌار ٿيو ۽ گران ڪولمبيا جي جمهوريه، نيوا گريناڊا، ايڪواڊور ۽ وينزويلا جي هڪ يونين، ۾ شامل ٿيو. 1831ع ۾ گران ڪولمبيا کي ٽوڙڻ کان پوءِ، پاناما ۽ نيوا گريناڊا آخرڪار ڪولمبيا جي جمهوريه بڻجي ويا. آمريڪا جي پٺڀرائي سان، پاناما 1903ع ۾ ڪولمبيا کان الڳ ٿي ويو، پاناما ڪينال جي تعمير کي سال 1904ع ۽ 1914ع جي وچ ۾ گڏيل قومن جي آرمي ڪور آف انجنيئرز طرفان مڪمل ڪرڻ جي اجازت ڏني وئي. سال 1977ع جی توریجوس۔کارتر معاھدن (Torrijos-Carter Treaties) م اتفاق ڪيو ته آمريڪا 31 ڊسمبر 1999 تي پاناما ڏانهن ڪئنال جا اختیار منتقل ڪندو.<ref name="cia2">{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/panama/|title=Panama|work=CIA – [[The World Factbook]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20210123023447/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/panama/|archive-date=January 23, 2021|access-date=December 23, 2010|url-status=live}}</ref> ڀرپاسي وارو علائقو پهريون ڀيرو 1979ع ۾ واپس ڪيو ويو.<ref name="19770907_usdos_panamacanaltreaty2">{{cite book|title=United States Treaties and Other International Agreements|author=Department of State, United States of America|date=1987|publisher=United States Department of State|volume=33|page=55|chapter=Panama Canal Treaty|id=33 UST 39; TIAS 10030|quote="Upon entry into force of this Treaty, the United States Government agencies known as the Panama Canal Company and the Canal Zone Government shall cease to operate within the territory of the Republic of Panama that formerly constituted the Canal Zone."|access-date=September 13, 2020|orig-year=Signed at Washington on September 7, 1977. Entered into force October 1, 1979.|chapter-url=https://books.google.com/books?id=n559BTeMBIsC&pg=PA39|archive-url=https://web.archive.org/web/20240124105627/https://books.google.com/books?id=n559BTeMBIsC&pg=PA39#v=onepage&q&f=false|archive-date=January 24, 2024|url-status=live}}</ref> پاناما ڪينال جي ٽولن مان آمدني پاناما جي جي ڊي پي جي هڪ اهم حصي جي نمائندگي ڪرڻ جاري رکي ٿي، خاص طور تي جڏهن کان پاناما ڪينال جو توسيع وارو منصوبو (2016ع ۾ ختم ٿي ویو) ان جي گنجائش کي ٻيڻو ڪري ڇڏيو آهي. واپار، بئنڪنگ ۽ سياحت اهم شعبا آهن. پاناما کي اعلي آمدني واري معيشت طور سمجهيو ويندو آهي.<ref>{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weoselco.aspx?g=2200&sg=All+countries+%2f+Emerging+market+and+developing+economies|title=World Economic Outlook Database, April 2019|website=IMF.org|publisher=[[International Monetary Fund]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20191222001529/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weoselco.aspx?g=2200&sg=All+countries+%2f+Emerging+market+and+developing+economies|archive-date=December 22, 2019|access-date=September 29, 2019|url-status=live}}</ref> 2019ع ۾ پاناما انساني ترقي جي انڊيڪس جي لحاظ کان دنيا ۾ 57 هين نمبر تي آهي.<ref name="HDI2">{{cite book|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=December 15, 2020|publisher=United Nations Development Programme|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|access-date=December 16, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201215063955/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|archive-date=December 15, 2020|url-status=live}}</ref> سال 2018ع ۾، پاناما دنيا جي اقتصادي فورم جي عالمي مقابلي واري انڊيڪس جي مطابق، لاطيني آمريڪا ۾ ستين سڀ کان وڌيڪ مقابلي واري معيشت جي درجه بندي ڪئي وئي.<ref>{{Cite web|url=https://wef.ch/2OX9YUm|title=Competitiveness Rankings|website=The Global Competitiveness Report 2018|language=en-US|access-date=March 18, 2019}}</ref> پاناما سال 2023ع ۾ گلوبل انوويشن انڊيڪس ۾ 84 هين نمبر تي هو.<ref>{{Cite book|url=https://www.wipo.int/global_innovation_index/en/2023/index.html|title=Global Innovation Index 2023, 15th Edition|date=May 5, 2024|publisher=World Intellectual Property Organization|isbn=978-92-805-3432-0|language=en|doi=10.34667/tind.46596|access-date=2023-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20231022042128/https://www.wipo.int/global_innovation_index/en/2023/index.html|archive-date=October 22, 2023|via=www.wipo.int|url-status=live}}</ref> 40 سيڪڙو زمين جي ايراضيءَ تي پکڙيل، پاناما جا جهنگل وڏي تعداد ۾ اڀرندڙ ٻوٽن ۽ جانورن جا گهر آهن، انهن مان ڪجهه زمين تي ٻيو ڪٿي به نه ملن ٿا.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1229332.stm|title=Country profile: Panama|date=June 30, 2010|work=BBC News|access-date=July 25, 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20140702022612/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1229332.stm|archive-date=July 2, 2014|url-status=live}}</ref> پاناما گڏيل قومن ۽ ٻين بين الاقوامي ادارن، آرگنائيزيشن آف آمريڪن اسٽيٽس، لاطيني آمريڪا انٽيگريشن ايسوسيئيشن، گروپ آف 77، ورلڊ هيلٿ آرگنائيزيشن، ۽ نان الائنڊ موومينٽ جو باني ميمبر آهي. ==نالو== پاناما نالي جو اصل نامعلوم ناهي. اتي ڪيترائي نظريا آھن. هڪ ٻڌائي ٿو ته ملڪ جو نالو عام طور تي ھتي مليل وڻ، پاناما وڻ (Sterculia apetala) جي هڪ قسم جي نالي تي رکيو ويو آهي. ٻيو ٻڌائي ٿو ته پهرين آبادگار آگسٽ ۾ پاناما ۾ پهتا، جڏهن تتليون گهڻيون هونديون آهن ۽ ان نالي جو مطلب هڪ يا ڪيترن ئي ڏيهي آمريڪن ٻولين ۾ جيڪي اسپيني نوآبادي کان اڳ واري علائقي ۾ ڳالهائي وينديون هيون، مطلب آهي ”ڪيترائي تتليون“. هڪ ٻيو نظريو اهو ٻڌائي ٿو ته اهو لفظ ڪونا ٻوليءَ جي لفظ ”بنابا“ جو قشطالی شکل (castilianization) آهي جنهن جي معنيٰ آهي ”پري". پاناما ۾ عام طور تي ٻڌل ڏند ڪٿا اها آهي ته اتي هڪ مڇي مارڻ وارو ڳوٺ هو جنهن جو نالو ”پاناما“ هو، جنهن جو مطلب آهي ”مڇيءَ جي گهڻائي"، جڏهن اسپيني نوآبادي پهريون ڀيرو علائقي ۾ پهتا. ڳوٺ جو صحيح هنڌ معلوم ناهي. ڏند ڪٿا عام طور تي ڪئپٽن انتونيو ٽيلو ڊي گزمان جي ڊائري جي داخلائن سان تصديق ڪئي وئي آهي، جيڪو سال 1515ع ۾ پاناما جي پئسفڪ ساحل کي ڳولڻ دوران هڪ نامعلوم ڳوٺ ۾ لينڊ ڪرڻ جي رپورٽ ڪري ٿو؛ هو صرف ڳوٺ کي ”ساڳي ننڍي ديشي مڇي مارڻ وارو شهر“ بيان ڪري ٿو. سال 1517ع ۾، ڊان گيسپر ڊي ايسپنوسا، هڪ اسپيني ليفٽيننٽ، گوزمان بيان ڪيل ساڳئي هنڌ تي هڪ پوسٽ قائم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. سال 1519ع ۾، پيڊرو آرياس ڊيويلا، اسپيني سلطنت جي پئسفڪ بندرگاهه کي سائيٽ تي قائم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. نئين آباديءَ سانتا ماريا لا انٽيگوا ڊيل ڊارين جي جاءِ ورتي، جيڪا پئسفڪ ۾ موجود دولت جو اسپيني استحصال شروع ٿيڻ کان پوءِ تاج جي عالمي منصوبي ۾ پنهنجو ڪم وڃائي چڪي هئي. پاناما جي تعليم واري وزارت پاران ترقي يافته نالي جي سرڪاري تعريف ۽ اصليت ”مڇي، وڻن ۽ تتلين جي گهڻائي“ آهي. ھي وضاحت پاناما جي سماجي اڀياس جي درسي ڪتابن ۾ آھي. ==تاريخ== ==جاگرافي== ==سياست== [[فائل:Flag of Panama.svg|thumb|پاناما جو جھنڊو]] ==معيشت== ==سماج== ==ثقافت== ==پڻ ڏسو== == فهرست لاڳاپيل مضمون پاناما == * فهرست لاڳاپيل مضمون پاناما == خارجي ڳنڍڻا == * [http://www.presidencia.gob.pa حڪومت پاناما] * [http://dmoz.org/Regional/Central_America/Panama پاناما] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060426093950/http://dmoz.org/Regional/Central_America/Panama/ |date=2006-04-26 }}<span> </span>[[:en:Open Directory Project|منصوبو مفتوح فهرست]]<span> تي<br> </span> * [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pm.html Panama] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070612204948/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pm.html |date=2007-06-12 }}<span> </span>'''[[:en:The World Factbook|ڪتاب عالمي حقائق]]'''<span> ۾ معلومات</span> * [[c:Atlas of Panama|وڪيميڊيا نقشي نامو Panama]] * [[عڪس:Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg|link=|16x16px]]</span><span></span><span> </span>[[wikivoyage:Panama|Panama سفري رهنما]]<span> طرفان </span>[[:en:Wikivoyage|وڪي سفر]] ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] 67ubqzagvvpbh7a34lpouaauy7bp00a 0 11772 320590 277676 2025-06-26T15:18:58Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320590 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = جميڪا | common_name = Jamaica | image_flag = Animated-Flag-Jamaica.gif | image_coat = Coat of Arms of Jamaica.svg | image_map = Jamaica (orthographic projection).svg | image_map2 = Jamaica - Location Map (2013) - JAM - UNOCHA.svg | national_motto = "سڀني مان ڪو ھڪ ڄڻو" | national_anthem = "[[جميڪا جي ڌرتي ، اسان توسان پيار ڪيون ٿا]]"<div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[فائل:"Jamaica, Land We Love", performed by the United States Navy Band.oga]]}}</div> | royal_anthem = "[[God Save the Queen]]"<div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[فائل:United States Navy Band - God Save the King.oga]]}}</div> | official_languages = [[جيميڪن انگريزي|انگريزي]] | languages_type = [[قومي ٻولي]] | languages = {{nowrap|[[Jamaican Patois]] {{small|(''[[de facto]]'')}}}} | ethnic_groups = {{ublist |item_style=white-space:nowrap; |92.1% [[Afro-Jamaican|Black]] <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/jm.html |title= CIA World Factbook (Jamaica)|publisher= United States Government}}</ref> |6.1% Mixed (non-Black) |0.8% [[Indo-Jamaican|Indian]] |0.4% Other |0.7% Unspecified}} | ethnic_groups_year = 2011<ref name=WorldFactbook/> | religion = {{vunblist | 68.9% [[عيسائي]]<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/jm.html |title=The World Factbook — Central Intelligence Agency |publisher=Cia.gov |date= |accessdate=2017-09-25}}</ref>| 21.3% ڪوبہ نہ | 6.5% ٻيا <br> (جن ۾ شامل آهن [[مسلمان]], [[ھندو]] ، [[ٻڌ]] ۽ [[يھودي]] )| 2.3% جن جي اڃان خبر ناهي |1.1% [[راسٽافري]]}} | demonym = [[جيميڪن]] | capital = [[ڪنگسٽن، جيميڪا|ڪنگسٽن]] | coordinates = {{Coord|17|58|17|N|76|47|35|W|type:city}} | largest_city = گادي جو هنڌ | government_type = {{nowrap|[[وحداني رياست|وحداني]] [[پارلياماني نظام|پارلياماني]]}} [[آئيني بادشاهت]] | leader_title1 = [[جيميڪا جا شاھي سربراھ|شاھي سربراھ]] | leader_name1 = [[اليزبيٿ ٻين]] | leader_title2 = {{nowrap|[[جيميڪا جا گورنر جنرل|گورنر جنرل]]}} | leader_name2 = [[پئٽرڪ ايلن (گورنر جنرل)|پئٽرڪ ايلن]] | leader_title3 = [[جيميڪا جا وزيراعظم|وزيراعظم]] | leader_name3 = [[اينڊريو ھولنيس]] | leader_title4 = [[جيميڪا جا چيف جسٽس|چيف جسٽس]] | leader_name4 =[[برائن سائڪيز]] | legislature = [[جيميڪا جي پارليامينٽ|پارليامينٽ]] | upper_house = [[جيميڪا جي سينيٽ|سينيٽ]] | lower_house = {{nowrap|[[جيميڪا جو ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز|ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز]]}} | sovereignty_type = [[جيميڪا جي آزادي|آزادي]] | sovereignty_note = يونائيٽيڊ ڪنگڊم کان | established_event1 = منظوري | established_date1 = 6 آگسٽ 1962 | area_rank = 160th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_km2 = 10,991 | area_sq_mi = 4,244 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 1.5 | population_estimate = 2,890,299<ref name="esa.un.org">{{cite web |url= https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/ |title= Data Query Total Population by sex (thousands) |publisher= UNITED NATIONS/DESA/POPULATION DIVISION |accessdate=18 April 2018}}</ref> | population_estimate_year = 2017 | population_density_km2 = 266<ref name="esa2.un.org">{{cite web |url= https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/ |title= Data Query - Population density (persons per square km), as of 1 July |publisher= UNITED NATIONS/DESA/POPULATION DIVISION |accessdate=18 April 2018}}</ref> | population_density_sq_mi = 688 | population_density_rank = | GDP_PPP = $26.981 billion<ref name="imf.org">{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=66&pr.y=12&sy=2016&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=343&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC&grp=0&a= |title=World Economic Outlook Database, October 2018 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=12 March 2019}}</ref> | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_rank = 134th | GDP_PPP_per_capita = $9,434 | GDP_PPP_per_capita_rank = 109th | GDP_nominal = $15.424 billion<ref name="imf.org"/> | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_rank = 119th | GDP_nominal_per_capita = $5,393<ref name="imf.org"/> | GDP_nominal_per_capita_rank = 95th | Gini_year = 2016 | Gini_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | Gini = 35 <!--number only--> | Gini_ref = <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/jm.html |title=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]]|website=CIA.gov |access-date=12 March 2019}}</ref> | Gini_rank = | HDI_year = 2017<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady--> | HDI = 0.732 <!--number only--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://www.hdr.undp.org/en/2018-update |title=2018 Human Development Report |year=2018 |accessdate=14 September 2018 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | HDI_rank = 97th | currency = [[جيميڪن ڊالر]] | currency_code = JMD | country_code = | time_zone = | utc_offset = -5 | time_zone_DST = | utc_offset_DST = | drives_on = کاٻو پاسو | calling_code = [[Area codes 876 and 658|+1-876]]<br>[[Area codes 876 and 658|+1-658]] <small>([[Overlay plan|Overlay]] of 876; active in November 2018)</small> | cctld = [[.jm]] }} '''جميڪا''' {{ٻيا نالا|انگريزي= Jamaica}} ڪيريبئن سمنڊ ۾ واقع ھڪ ملڪ جو نالو جنھن جي پکيڙ 10,990 چورس ڪلوميٽر آهي. ھي ملڪ ھڪ ٻيٽ تي مشتمل آهي جيڪو ڪيريبئن سمنڊ جو چوٿون وڏو ٻيٽ آھي ۽ ڪيوبا کان 145 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آھي. ھن ملڪ جا اصل رھاڪو اراواڪ ۽ ٽائنو ماڻھو ھيا. ھن ملڪ جي آبادي 69 لک آھي. ھتان جي ٻولي انگريزي آهي. آمريڪا، ڪئناڊا کان پوء جيميڪا انگريزي ڳالھائيندڙ ماڻھن جو آمريڪي کنڊن جو ٽيون وڏو ملڪ ۽ ڪيريبئن سمنڊ جو سڀ کان وڌيڪ ڳتيل آبادي وارو ملڪ آهي. ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر [[ڪنگسٽن]] آهي جنھن جي آبادي 937700 آھي. سال 1494ع ۾ ڪرسٽوفر ڪولمبس جي آمد کان پوء سنڌو سنئون ھي ملڪ اسپين جي حاڪميت ۾ اچي ويو ۽ سال 1655ع تائين اسپین جي قبضي ۾ رھيو ۽ ان سال برطانيا جي قبضي هيٺ آيو جنھن ان جو نالو جميڪا رکيو. برطانوي ڪالوني واري دور ۾ ھي ملڪ کنڊ برآمد ڪندڙن ملڪن ۾ سرفهرست بڻجي ويو ۽ ھن ملڪ جي معيشت جي طاقت آفريڪي غلام ھيو. برطانيا آخرڪار 1838ع ۾ سڀني غلامن جي آزادي جو اعلان ڪري ڇڏيو. 6 آگسٽ 1962ع ۾ ھن ملڪ يونائيٽيڊ ڪنگڊم کان آزادي حاصل ڪئي. ھن ملڪ جي تقريبن سموري آبادي آفريڪي نسل جي آھي باقي ٿورن ۾ يورپي گورا، چيني، لبناني ۽ ھندوستاني شامل آهن. ھن ملڪ جي معيشت مٿين درجي واري درمياني آمدني واري آهي.<ref name="Jamaica country2">{{cite web|url=https://www.worldbank.org/en/country/jamaica/overview|title=Jamaica (country)|publisher=World Bank}}</ref> ھن ملڪ م سياحن جي آمد جي سالياني شرح 43 لک آھي. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] miodyeu8t2me7gw5fv1ijrjbqnmak2a 0 15528 320635 307564 2025-06-27T07:08:17Z Abdul Qadeer S 20516 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */ 320635 wikitext text/x-wiki [[File:Hadith1.png | thumb | 220x124px | right | حديث]]'''حديث''' ____(Hadith) اسلامي تعليمات ۾ [[قرآن|قرآن شريف]] کان پوءِ حديث کي وڏي اهميت حاصل آهي. حديث حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جي روايتن ، چوڻين ۽ عملن کي چيو ويندو آهي. حضور اڪرم حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جن جو هر عمل۽ لفظ ۽ قول حديث آهي. حديث جي ڪتابن ۾ صحيح مسلم، [[صحيح بخاري]] مشهور ڪتاب آهن.<ref>.ڪتاب:ادبي اصطلاحن جي تشريحي لغت؛مرتب: مختيار احمد ملاح؛پبلشر:سنڌ لئنگئيج اٿارٽي</ref> حديث اسلام جو بنيادي جز آهي, جنهن کانسواءِ قرآن مجيد جي تشريع نٿي ٿي سگهي، هر اهو قول جيڪو حضرت محمد ﷺ فرمايو ان کي حديث چيو ويندو آهي. حديث جي لفظي معنيٰ خبر ، ڳالهه، يا گفتگو آهي، اصطلاحي معنيٰ اٿس اها خبر جنهن ۾ فعل، تقرير يا صنف بيان ڪيل هجي. اهڙي طرح جنهن ۾ فعل بيان ٿيل هوندو آهي، تنهن کي حديث قولي (Qaul) ۽ جنهن ۾ فعل بيان ٿيل هوندو آيه، تنهن کي فعلي (Fi,l) ۽ جنهن ۾ تقرير جو ذڪر هوندو آهي، انهي کي حديث تقريري (Tiger) چيو ويندو آهي.<ref>{ڪتاب: تحقيق جو فن؛ از: ڊاڪٽر غلام حسين ؛ پھريون ايڊيشن 1983، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book48/Book_page2.html}}} </ref> ”حديث لاءِ خبر جو لفظ نه ڪم اچي ٿو، ليڪن خبر وسيع تر لفظ آهي ۽ حديث کان سواءِ تاريخ لاءِ به ڪم اچي ٿو<ref> { شيخ محمد اقبال ”تعارف قرآن و حديث وفقہ، ڪتاب خانه لاهور، 1963ع، ص 6.} </ref> . مولانا سيد مناظر حسن گيلاني”تدوين حديث“ ۾ تاريخ ۽ حديث جو فرق هنن لفظن ۾ ڪيو آهي: ”اسان وٽ هن وقت تاريخ جو جيڪو عام ذخيرو آهي عموماً انهي جو تعلق ڪنهن قوم جي حڪومت، ڪنهن عظيم الشان جنگ، الغرض ته انهي قسم جي منتشر ۽ گوناگون چيزن سان آهي جن جو ، احاطه (Surrounding) آسان نه آهي. برخلاف انهيءَ جي حديث انهي تاريخ جو نالو آهي، جنهن جو تعلق براه راست هڪ خاص شخصي وجود يعني سرور ڪائنات ﷺ جي ذات اقاس سان آهي، هن ۾ هڪ قوم، هڪ ملڪ، هڪ حڪومت، هڪ جنگ جي تمام اطرافن ۽ طرن کي صحيح طور تي سميٽي بيان ڪرڻ هڪ طرف آهي، ته بئي طرف ملڪ نه، ملڪ جي ڪا خاص قوم نه، ڪنهن قوم جو ڪو قبيلونه، ڪنهن قبيلي جو ڪو رهندڙ نه، بلڪ صرف هڪواحد بسيط شخص جي زندگي جا وقاعا بيان ڪرڻ آهي. انهي جو خود اندازو ڪجي ته انهي جي حد ۽ تدوين جي اعتبار کان ٻنهي جي ڏکاين ۽ سولاين ۾ نسبت آهي؟ پهرئين صورت ۾ ڪوتاهين، غلط فهميز، غلطين جو جيترو قوي انديشو آهي، يقينن انهي نسبت سان ٻيءَ صورت ۾ صحت ۽ واقعيت جي ايتري قدر عقلا توقع ڪري سگهجي ٿي؟“<ref> {- مولانا سيد مناظر حسن گيلاني، ”تدوين حديث“، ص 18} </ref> ”ٻيو امتياز جو پهرئين کان تمام وڌيڪ آهي، سو آهي محمد ﷺ ۽ سندس مورخن يعني صحابه ڪرام جو باهمي تعلق. بلاشبه هن وقت اسان جي اڳيان مختلف قومن ۽ ملڪن، سلاطين ۽ حڪومتن جون تاريخون آهن. ليڪن جن مورخن جي رستي اهي تاريخون اسان تائين پهتيون آهن، ڇا انهن مان ڪنهن تاريخ جو پنهنجي مورخ يا مورخن سان اهوئي تعلق هو جو حضور ﷺ کي اصحابه ڪرام سان هو. سڀ کان پهرين ته اهو مشڪل آهي ته اڄ ڪنهن اهڙي تاريخ جو ڪو حصو هجي، جنهن جو مورخ خود انهي واقعي جو عيني شاهد هجي“- مولانا سيد مناظر حسن گيلاني، ”تدوين حديث“، ص 18 . مسلمانن حديث جي صحيح تحقيق لاءِ جيڪا ڪوشش ڪئي تنهنجو پتو حديث جي گڏ ڪرڻ ۽ روايت ۽ درايت جي اصولن مان پوي ٿو، ته انهن عالمن ڪيتري نه جانفشاني سان حديث سان گڏ ڪرڻ ۾ جدوجهد ڪئي<ref>{ڪتاب: تحقيق جو فن؛ از: ڊاڪٽر غلام حسين ؛ پھريون ايڊيشن 1983، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book48/Book_page2.html}}} </ref>. ”رسول ڪريم ﷺ جن جي ڏينهن ۾ مڪمل طرح سان حديث گڏ نه ڪئي ويئي هئي“<ref> { Manzoor Ahmed Hanifi, “A survey of Muslim Institutions and culture”, P. 20.} </ref> پر سندن وفات کان پوءِ جڏهن اهو محسوس ڪيو ويو ته وقت گذرڻ سان متان حديث ۾ ڪي غلط ڳالهيون شامل ته ٿي وڃن؛ تنهن ڪري حديث جي گڏ ڪرڻ جو ڪم شروع ڪيو ويو.<ref>{ڪتاب: تحقيق جو فن؛ از: ڊاڪٽر غلام حسين ؛ پھريون ايڊيشن 1983، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book48/Book_page2.html}}} </ref> ”ٻيءَ ۽ ٽينءَ صدي ۾ ڪيترائي اهڙا سياسي ۽ سماجي ادارا قائم ٿي چڪا، جن حديث تي تحقيق جو ڪم ڪيو". جن انهيءَ تحقيق سان اسلامي تاريخ جي تدوين جو بنياد پيو ۽ حديث جي روايتن جي تنقيدي پرک مسلمان عالمن جي لاءِ تحقيق <ref> { H.A.R. Gibb. “Shorter Encylopaedia of Islam” The Royal Motherland Academy, 1961, P. 117 } </ref>جو سبب بنيئ مسلمان عالمن حديث جي تحقيق لاءِ جيڪي روايت ۽ درابت جا اصول تيار ڪيا آهن، انهن تي جيترو فخر ڪجي اوترو گهٽ آهي. انهن اصولن مان ڪيترا روايت جا اصول رسول ڪريم ﷺ جن جي ڏينهن ۾ مقرر ٿي چڪا هئا. ڪجهه اصول قرآن شريف ۾ به ٻڌايا ويا آهن. جيئن قرآن مجيد ۾ آهي ته: ”مسلمانو! اگر توهان وٽ ڪوبه فاسق خبر کڻي اچي ته توهين چڱي طرح انهي جي تحقيق ڪري وٺو“ <ref> {علامه شبلي نعماني، ”سيرت النبي“ هصه اول طبع ششم، عطيم گڙه، 1332ھ، ص 39. } </ref> ”ماڻهو جي ڪوڙي هجڻ جو هيءَ دليل ڪافي آهي ته جيڪي ڪجهه ٻڌي، روايت ڪري ڇڏي“ <ref> {علامه شبلي نعماني، ”سيرت النبي“ هصه اول طبع ششم، عطيم گڙه، 1332ھ، ص 39. } </ref> حديث جي تحقيق لاءِ عالمن وٽ ٻه ڳالهيون هونديون هيون: هڪ سند (Sanad) ٻيو متن (Matan). سند معنيٰ حوالو، تائيد يا سهارو؛ ۽ ٻيو متن معنيٰ مواد يا اهي لفظ جيڪي مطلب يان ڪن. سند روايت ڪرڻ وارن جي نالن جي سلسلي کي چيو وڃي ٿو، جنهن جو مطلب آهي ته حديث جوي روبرو ٻڌڻ واري کان روايت ڪندڙ تائين راوين جي نالن جو سلسلو بيان ڪرڻ. انهي کي روايت چيو وڃي ٿو. متن يعني اهي لفظ جيڪي حديث جي بيان ۾ چيا ويا آهن انهي کي درايت چيو وڃي ٿو. روايت حديث بيان ڪرڻ سان واسطو رکي ٿي ۽ هن جو مقصد آهي ته جيڪي بيان ڪيو وڃي، انهي جي تصديق ٿئي. هر ڪنهن حديث جي سچائي کي راوي جي ڪردار، دروغ گوئي، ڪمزور حافظي وغيره جي مدد سان پرکيو ويندو هو، ۽ اهائي ڪوشش ڪئي ويندي هئي ته روايت رسول ڪريم جن کان جدا جدا مرحلن کان بيان ڪئي وڃي. روايت جي احتياط جو هي حال هو جو عالم ماڻهو ته ٺهيو پر خليفن ۽ سلاطين جون حالتون ايستائين بيان نه ڪندا هئا، جيستائين هنن وٽ آخرين راوي کان اکين ڏٺل شاهد تائين، روايت جو سلسلو موجود نه هجي؛ يعني جيڪو واقعو ورتو وڃي، اهو انهي شخص جي زباني هجي جو خود واقعي جو شريڪ رهيو هجي؛ ۽ جيڪڏهن هو خود شريڪ نه رهيو هجي، ته انهي واقعي تائين سڀني وچ وارن راوين جا نالا ترتيب وار بيان ڪيا وڃن ۽ اها به تحقيق ڪئي وڃي ته اهي ماڻهو ڪير هئا، ڪيئن هئا؟ انهن جون مشغوليون ڇا هيون؟ انهن جو ڪردار ڪهڙو هو؟ انهن جي سمجهه ڪهڙي هئي؟<ref>{ڪتاب: تحقيق جو فن؛ از: ڊاڪٽر غلام حسين ؛ پھريون ايڊيشن 1983، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book48/Book_page2.html}}} </ref>حديثون ”لک، لک، ٻه چار لک ٻڌايون ويون آهن جن مان امام بخاري صحيح سند سان جيڪي حديثون مروي ڪيون آهن اُنهن جو تعداد 2602 (ٻه هزار ڇهه سو ٻه) آهي ۽ مسلم بخاري ۾ سوا چار هزار آهن، پر زياده تر ٻنهي جون روايتون ساڳيون آهن؛ ۽ اهڙي طرح صحيح، حسن ۽ ضعيف هر قسم جي سڀني حديثن جو ڪتابن ۾ تعداد پنجاه هزار به نه آهي“<ref> {- مولانا سيد مناظر حسن گيلاني، ”تدوين حديث“، ص 63} </ref> . انهي مان معلوم ٿئي ٿو ته مسلمانن جي تحقيق جا اصول ڪيتري قدر سخت هئا. جن جي بناء تي ايتريون سندون ۽ روايتون رد ڪيون ويون ڪٿي ڪٿي ته جيڪڏهن ڪنهن متن ۽ سند ۾ تحقيق ڪندڙ کي ڪو شڪ پيو هن ته انهي کي رد ڪري ڇڏيو، ته جيئن حديث ۾ ڪنهن به سڪ جي گنجائش نه رهي. انهي کي صحيح تحقيق چيو وڃي ٿو. انهي تحقيقي اصولن کي ڏسندي با اسمٿ لکي ٿو ته ”ڪوبه شخص هن (سيرت نبوي) متعلق نه خودکي دوکو ڏئي سگهي ٿو، نه ٻين کي دوکو ڏئي سگهي ٿو“<ref> {- مولانا سيد مناظر حسن گيلاني، ”تدوين حديث“، ص 56</ref>ڪارٽر - وي. گڊ (Carter.v. Good) پنهنجي ڪتاب (The Methodology of Education Resesearch) جيڪو 19366ع ۾ لکيو، جنهن ۾ تاريخ جي تحقيقي اصولن بابت لکي ٿو ته: ”ڪنهن واقعي کي پرکڻ جي لاءِ خارجي ۽ داخلي شهادتن جي ضرورت هوندي آهي. مواد ڪٿان حاصل ٿيو؟ وري ڪير آهي؟ انهي جون ذات حالتون يعني مزاج، مذاق، ڪردار ۽ گفتار جي نوعيت ڇا هئي ۽ انهي جو تعلق، انهي واقعي سان ڪهڙو هو؟ واقعي نگاري جي نوعيت ڇا آهي؟ راوي انهي خاص واقعي کي ڪيتري عرصي کان پوءِ نقل ڪيو؟ اها روايت محفض حافظي جي بناء تي بيان ڪئي ويئي آهي يا ڪنهن ٻئي راوي انهي جي تصديق ڪئي آهي. اصل واقعو ڪيترو آهي ۽ تعريف ۽ افسانو ڪيتري قدر اهي“<ref> { Carter V. Good “The Methodology of Educational Research” Appletion century Crofts Inc. Newyork, 1941, P.P 257-259. } </ref> == حديث ۽ سنت ۾ فرق == عرب جا ماڻهو سنت کي طريقو ڪار يا رستي جي نالي سان سڃاڻندا آهن.حضرت محمد صه جو طور ء طريقو سنت جي ضمري ۾ ايندو آهي ء حديث سان مراد حجھرت محمد صه جو چوڻ حديث آهي. == حديث جي درجابندي == مُحَدثن جي اصطلاح موجب هر حديث کي جُدا جُدا مقام ۽ مرتبو آهي جن کي حاصل ڪري چڱيءَ طرح ڇاڻڻ ۽ سمجهڻ کان پوءِ اُن تي نالا رکيا ويا ۽ آخر ۾ مُحدثن ان حديثن کي گڏ ڪري مُتفقه طور تي 6 ڪتابن جي نالي سان پيش ڪري اُمت اسلاميا اڳيان آندو جيئن مُسلم قوم کي نبي سائين صلي الله عليه وسلم ڪوٺيل (شرڪ و بدعت) کان بچائي سگهجي."مُحدثن پُوري دُنيا مان حديثون گڏ ڪري هُنن کي هن ريت ڪلاسيفائيڊ ڪيو ويو آهي."<ref>http://islamhouse.com/ur/books/395885/</ref>تحقيق ڪرڻ وقت هر ڪنهن حديث کي روايت ۽ درايت جي اصولن جي مدد سان اصطلاحي نالو ڏنو ويو ۽ حديث جا جدا جدا قسم به مقرر ڪيا ويا. اهڙي طرح تحقيق ٿيل حديثن جي سند ۽ متن جي لحاظ کان درجيبندي ڪئي ويئي، جنهن ڪري هر حديث جي اهميت انهي نالي سان ظاهر ٿيو پوي. انهيءَ مان مسلمانن جي فن تحقيق جي مهارت ظاهر ٿئي ٿي. درايت جي اصلن جي مدد سان حديث کي هيٺين قسمن ۾ ورهايو ويو آهي. رواين جي تعداد جي لحاط کان حديث جا قسم هي آهن. خبر متواتر، حديث مشهور، حديث عزيز، ۽ حديث غريب، سند جي لحاظ کان حديث کي هيٺين قسمن ۾ ورهايو ويو آهي. حديث متصل. حديث منقطع، حديث معضل، حديث مرسل، ۽ حديث معلق. حديث جي امتياز کي ظاهر لاءِ هيٺين قسمن ۾ ورهائي ويئي آهي. مرفوع، موقوف، ۽ قطوع. رواين جي ڪردار جي ڪري حديث کي هيٺين قسمن ۾ ورهايو ويو آهي. موضوع، متروڪ، المبهم، المبتدع، منڪر، شاذ ۽ معطل. حافظي جي خامين جي لحاظ کان به حديث جا هي قسم ڪيا ويا آهن. مدرج الاسناد، مدرج المتن، مزيد في متصل الاسناد، مضطرب، مقلوب مصحب، ۽ محرب. صحت جي لحاظ کان حديث کي هيٺين قسمن ۾ ورهايو ويو آهي. صحيح، صحيح لذات، صحيح لغيره، حسن ۽ ضعيف. اختلاف ۽ تائيد جي لحاظ کان حديث کي هيٺين قسمن ورهايو ويو آهي. محڪم، مختلف الحديث، ۽ ناسخ و منسوخ آخر ۾ حديث جي رد ڪرڻ ۽ قبول ڪرڻ جي لحاظ کان هنن قسمن ۾ ورهايو ويو آهي. مقبول حديث مردود، ۽ متوقف مٿي ڏيکاريل حديث جا قسم خود انهي جي گواهي آهن ته مسلمان عالمن جي نظر تحقيق اصولن تي ڪيتري قدر گهري هئي ۽ انهن جي علمي تحقيق ڪيتري بلند ۽ اعليٰ هئي جو ڪنهن به تحقيق مسئلي جي ڪنهن به پهلو ۾ خامي نه ڇڏيندا هئا. جيڪڏهن انهي ۾ ڪابه خامي رهجي ويندي هئي يا ڪابه اهڙي ڳالهه جيڪا ثابت نه ٿيندي هئي ته انهي کي اهڙو نالو ڏنو ويندو هو جنهن مان پڙهندڙ بنا ڪنهن ڪوشش جي اهو سمجهي ويندو هو ته انهي حديث ۾ ڪهڙي گهٽتائي آهي. اهڙي طرح هر حديث جي تحقيق عقلي ۽ عملي طرح ڪئي ويئي<ref>{ڪتاب: تحقيق جو فن؛ از: ڊاڪٽر غلام حسين ؛ پھريون ايڊيشن 1983، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book48/Book_page2.html}}} </ref> === 1. حديث مرفوع''' === اهڙي حديث جن کي اصحاب سڳورن نبي سائين (صلعم) جن جو نالو وٺي بيان ڪيو آهي. === 2. حديث موقوف''' === اهڙيون حديثون جن کي اصحاب سڳورن، نبي سائين (صلعم) جن جو نالو وٺڻ کان سواءِ بيان ڪيو يا پنهنجي خيال جو اظهار ڪيو. === 3. حديث آحاد''' === اهڙيون حديثون جنهن جي روايت ڪندڙ (راوي) تعداد ۾ متواتر حديث جي راوين کان گهٽ هُجن. اهڙين حديثن جا به ٽي قسم آهن. ==== 1. آحاد مشهور''' ==== جنهن جا راوي گهٽ ۾ گهٽ ٽي رهيا هُجن. ==== 2. آحاد عزيز''' ==== جنهن جا راوي گهٽ ۾ گهٽ 2 رهيا هُجن. ==== 3. آحاد غريب''' ==== جنهن حديث جو راوي هڪ هُجي. === 4. حديث متواتر''' === جنهن حديث جا راوي هر زماني ۾ ايترا هُجن، جن جو ڪُوڙ تي گڏ ٿيڻ ممڪن نه هُجي. === 5. حديث مقبول''' === جنهن حديث جي روايت ڪندڙن (راوين) جي ايمانداري (ديانت) ۽ سچائي تسليم ٿيل هُجي. هن حديث جا به 2 قسم آهن. هڪ حسن ۽ ٻيو صحيح. === 1.مقبول حسن''' === جنهن حديث جا راوي صحيح حديث جي راوين جي مُقابلي ۾ حافظي ۾ گهٽ هُجن باقي شرط اُهي هُجن. === 2. مقبول صحيح''' === جنهن حديث جا سڀ راوي، هر زماني ۽ هر دئور ۾ ثقه (قابل اعتماد)، پرهيزگار، قابل اعتبار حافظي جا مالڪ هُجن. === حديث ضعيف''' === جيڪا حديث صحيح ۽ حسن جي شرطن مطابق پوري نه ايندي هُجي، جنهنجو ڪو راوي ساقط (غير مطعون (مورد الزام) هُجي. ضعيف حيثن جي به 8 حصن ۾ درجا بندي ڪيل آهي. ==== 1. ضعيف معلق''' ==== جنهن حديث جو هڪ يا سڀ راوي شروع واري سَنَد حذف ڪري ڇڏين ، يعني ڪيرائي ڇڏين. ==== 2. ضعيف منقطع''' ==== جنهن حديث ۾ هڪ يا هڪ کان وڌيڪ راوي مُختلف هنڌن تي ساقط هُجن. ==== 3. ضعيف مرسل''' ==== جنهن حديث جو راوي آخر ۾ ساقط هُجي يعني تابعي کان پوءِ صحابيءَ جو نالو نه هُجي. ==== 4. ضعيف معضل''' ==== جنهن حديث ۾ 2 يا ٻن کان وڌيڪ گڏ راوي سَنَد جي وچ ۾ حذف (ڪِريل) هجن. ==== 5. ضعف موضوع''' ==== جنهن حديث جي راويءَ جو حديث جي معاملي ۾ ڪوڙ ڳالهائڻ ثابت هُجي. ==== 6. ضعيف متروڪ''' ==== جنهن حديث جي راويءَ تي رُڳو ڪوڙ جي تُهمت هُجي، ليڪن حديث جي معاملي ۾ ڪوڙ ثابت نه هُجي. ==== 7. ضعيف شاذ''' ==== جنهن حديث ۾ هڪ ثقه رواوي پاڻ کان وڌيڪ ثقه راوي ۽ ضابطي جي مخالفت ڪري. ==== 8. ضعيف مُنڪر''' ==== جنهن حديث جو راوي فاسق يا بدعتي هُجي. == حديث جي روايت جا اصول == روايت جا هي اصول هوندا هئا.<br> (1) هرڪا حديث رسول ڪريم جن کان بيان ڪئي وڃي ۽ انهي جو سلسلو انهن جي نالن انهن کان ٻڌو تن جي نالن، انهن جي لقبن، اصل نسل ۽ هر ڪنهن راوي جي ڌنڌي کي چڱي طرح پرکڻ سان ڪيو وڃي.<br> (2) هر ڪنهن راوي جي رڪدار جي پرک ڪئي وڃي خاص ڪري هن جي سچائي ۽ صداقت کي ڏٺو وڃي.<br> (3) جيڪڏهن راويءَ ڪنهن به ڳالهه ۾ ڪوڙ ڳالهيو ته انهي جي روايت کي رد ڪيو وڃي.<br> (4) جيڪڏهن راوي اعليٰ ڪردار وارو آهي پر هن جو حافظو ڪمزور آهي ته هن جي روايت کي نه اهميت ڏني وڃي.<br> (5) جيڪڏهن راوي ڪنهن ڏوهه جو ڏوهاري ثابت ٿيو هو يا هن ڪنهن ڳالهه ۾ ڌيان نه ڏنو هو ته انهي جي روايت کي اهميت نه ڏني وڃي.<br> (6) جيڪڏهن ڪنهن راوي روايت کي پنهنجي خيال يا سوچ جي مدد سان پيش ڪيو هو يا ڪنهن خاص مذهبي خيال جو هو، ته هن جي روايت کي اهميت نه ڏني وڃي.<br> (7) راوي اهو ضرور ظاهر ڪري ته هو اتي حاضر هو يا هن رسول ڪريم جن کان اهي لفظ پاڻ ٻڌا هئا، يا روايت جو مڪمل سلسلو بيان ڪري، جيڪو رسول ڪريم جن کان پاڻ تائين بيان ڪري.<br> (8) اهو به ثابت ڪيو وڃي ته هڪ راوي، جڏهن اهو بيان ٻڌو هو، تنهن وقت، هن انهي بيان کي پوري طرح بيان ڪرڻ لاءِ سمجهيو هو يا راوي جي انهي وقت ايتري عمر هئي، جو هن انهي ڳالهه کي چڱي طرح ۽ صحيح سمجهيو هو.<br> (9) راوي ڪنهن طرح ڄاڻ لاءِ جيڪي ياد ڪيو اهو هن چڱي طرح صحيح سمجهيو ۽ انهي کي نيڪ نيتي سان ٻين آڏو بيان ڪيو.<br> آخر ۾ اهي ڪتاب جن اسماءِ الرجال (Isma-ul Rigal) يعني بيان ڪندڙن جي نالن جو سلسلو، هر ڪنهن راوي جي زندگي جو مڪمل احوال ۽ انهن جي ڪردار جو مڪمل اڀياس پيش ٿيل هو، انهي کي ڪم آندو ويو، اهي ڪتاب حديث جي سچائي ثابت ڪرڻ لاءِ وڌيڪ مددگار ثابت ٿيا.<ref>{ڪتاب: تحقيق جو فن؛ از: ڊاڪٽر غلام حسين ؛ پھريون ايڊيشن 1983، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book48/Book_page2.html}}} </ref> == داريت جا اصول == هر حديث جي سچائي ۽ ڪوڙ کي نه رڳو سند جي سچائي تي پرکيو ويندو هو پر حديث جي متن جي بيان کي به ڪوڙو ثابت ڪرڻ لاءِ عقل جي ڪسوٽي تي پرکيو ويندو هو. جن اصولن تي متن کي پرکيو ويندو هو تن کي درايت جا اصول چيو وڃي ٿو. درايت لفظ جي معنيٰ آهي مقبوليت، درستي يا مناسبت ۽ اصطلاح ۾ درايت جي معنيٰ آهي متن تي تحقيقي نظر وجهڻ، ته انهي ۾ ڪا خرابي يا عيب ته داخل نه آهي. درايت جا اصول انهي ڳالهه جي جانچڻ ۾ مدد ڪندا آهن ته حديث ۾ بيان ٿيل لفظ يعني متن ۾ آندل لفظ رسول ڪريم جن جا بيان ڪيل لفظ آهن، يا ٿي سگهن ٿا، يا نه؟ ۽ اُهي لفظ اخلاقي اصولن، انصاف ۽ برابري جي اصولن تي پورا آهن يا نه؟ درايت جا اصول جن تي متن کي پرکيو وڃي ٿو اهي هي آهن. 1- روايت نص قرآني جي خلاف نه هجي. 2- روايت سنت متواتره جي خلاف نه هجي. 3- روايت صحابه ڪرام جي اجماع قطعي جي مخالف نه هجي. 4- روايت عقل جي خلاف نه هجي. 5- روايت اصول مسلم جي خلاف نه هجي. 6- روايت محسوسات ۽ مشاهدن جي خلاف نه هجي. 7- روايت، جنهن ۾ معمولي ڳالهه تي سخت عذاب جي ڌمڪي هجي، اعتبار جي قابل نه هوندي. 8- روايت، جنهن ۾ معمولي ڪم تي وڏي انعام جو واعدو هجي، اعتبار جي قابل نه هوندي. 9- روايت رڪيڪ المنيٰ نه هجي. 10- روايت صحيح ۽ مقبول حديث جي منافي نه هجي. 11- روايت قواعد عربيه جي خلاف نه هجي. 12- روايت، جيڪا واقعي جي خلاف هجي، قبول نه ڪئي ويندي. 13 روايت جيڪا انبيا عليہ السلام جي ڪلام سان مشابهت نه رکندي هجي، قبول نه ڪئي ويندي. 14- روايت جنهن ۾ آئينده واقعن جون پيشنگويون يا باقاعدي تاريخ مذڪور هجي، قبول نه ڪئي ويندي، وغيره. انهي کان سواءِ تحقيق ڪرڻ وقت هر ڪنهن حديث کي روايت ۽ درايت جي اصولن جي مدد سان اصطلاحي نالو ڏنو ويو ۽ حديث جا جدا جدا قسم به مقرر ڪيا ويا. اهڙي طرح تحقيق ٿيل حديثن جي سند ۽ متن جي لحاظ کان درجيبندي ڪئي ويئي، جنهن ڪري هر حديث جي اهميت انهي نالي سان ظاهر ٿيو پوي. انهيءَ مان مسلمانن جي فن تحقيق جي مهارت ظاهر ٿئي ٿي.<ref>{ڪتاب: تحقيق جو فن؛ از: ڊاڪٽر غلام حسين ؛ پھريون ايڊيشن 1983، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book48/Book_page2.html}}} </ref> == حديث جو مثال == حديث سڳوري ۾ آهي ته رسول الله ﷺجن فرمايو: عجبت من قضاء اللہ عزوجل للمؤمن ان اصابہ خیر حمد ربہ و شکر وان اصابتہ مصیبۃ حمد ربہ و صبر المومن یوجر فی کل شئ۔ (مسند الامام احمد بن حنبل 1-137) ”يعني مؤمن جي معاملي ۾ الله جو فيصلو ڪيڏو نه عجيب آهي. جڏهن کيس ڀلائي ملي ٿي ته ساراهه ڪندو آهي ۽ شڪر ڪندو آهي ۽ جڏهن مٿس ڪا مصيبت ڪڙڪندي آهي ته به اهو ساراهه ڪندو آهي ۽ صبر ڪندو آهي. اهڙيءَ طرح مؤمن کي هرشيءِ ۾ اجر ملندو رهندو آهي.“ '''حديث قدسي''' آهي، الله تعاليٰ فرمايو: اذا ابتلیت عبدی بحبیبتیہ فصبر عوضہ منھماالجنة (فتح الباري بشرح البخاري: 10-12) ”يعني الله تعاليٰ فرمايو ته، جڏهن مان پنهنجي ڪنهن ٻانهي (بندي) کي، ٻن محبوب شين سان آزمائيندو آهيان ۽ هو ان تي صبر ڪندو آهي ته مان ان کي ان جي بدلي ۾ جنت ڏئي ڇڏيندو آهيان.“<ref>{{Citation |title=انسانيت جي تعمير (مولانا وحيد الدين خان / خالد ڀٽي) {{!}} سنڌ سلامت ڪتاب گهر<!-- Bot generated title --> |url=http://books.sindhsalamat.com/book.php?book_id=307 |accessdate=2016-09-13 |archive-date=2017-09-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170912090236/http://books.sindhsalamat.com/book.php?book_id=307 |dead-url=yes }}</ref><ref>ڪتاب:انسانيت جي تعمير، مولانا وحيد الدين خان</ref> ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:اسلام]] [[زمرو:محمد]] [[زمرو:حديث]] [[زمرو:اسلامي متن]] [[زمرو:علم حديث]] [[زمرو:اسلامي اصطلاح]] qdk5q03gtecoj7ec114jcy1om2jvbc9 0 45165 320597 320559 2025-06-26T15:41:02Z Ibne maryam 17680 320597 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = ريپبلڪ آف ايل سيلواڊور | common_name =ايل سيلواڊور | native_name = ''República de El Salvador'' ([[اسپينش ٻولي]]) | image_flag = Animated-Flag-El-Salvador.gif | image_coat = Coat of arms of El Salvador.svg | national_motto = {{native phrase|es|"Dios, Unión, Libertad"|italics=off}}<br />{{small|{{lang-en|"خدا، اتحاد، آزادي"}}}} | national_anthem = ''[[National Anthem of El Salvador|Himno Nacional de El Salvador]]''<br />({{lang-en|"National Anthem of El Salvador"}})<br /><center>[[فائل:El Salvador National Anthem.ogg]]</center> | image_map = El Salvador (orthographic projection).svg | image_map2 = El Salvador - Location Map (2013) - SLV - UNOCHA.svg | capital = [[سان سلواڊور]] | coordinates = {{Coord|13|40|N|89|10|W|type:city}} | largest_city = [[سان سيلويڊور]] | official_languages = [[سيلويڊورين اسپينش|اسپينش]] | ethnic_groups = {{vunblist | 86.3% [[ميستيزو]] | 12.7% [[لاطيني آمريڪا جا گورا]] | 0.23% [[اصل مقامي رھاڪو]] | 0.13% [[ڪارا آمريڪي]] | 0.64% باقي ٻيا <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html|title=CIA The World Factbook: People and Society – El Salavador}}</ref>}} | demonym = [[سيلويڊورن ]]<br> گئاناڪو (غير رسمي) | government_type =[[وحداني رياست|وحداني]][[صدارتي نظام|صدارتي]] [[ريپبلڪ|آئيني ريپبلڪ]] | leader_title1 = [[ايل سيلويڊور جا صدر|صدر]] | leader_name1 = [[Salvador Sánchez Cerén]] | leader_title2 = [[آيل سيلويڊور جا نائب صدر|نائب صدر]] | leader_name2 = [[آسڪر آرٽز]] | legislature = [[ايل سيلويڊور جي قانونساز اسيمبلي|قانون ساز اسيمبلي]] | sovereignty_type = [[آزادي]] | established_event1 = {{nowrap|اسپين کان آزادي ورتائين }} | established_date1 = 15 سيپٽمبر 1821 | established_event2 = {{nowrap|فيڊرل ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا کان}} | established_date2 1 جو 1824 | established_event3 = ھڪ آزاد قوم بڻي <ref name="FitzGerald2014">{{cite book|author=David Scott FitzGerald|title=Culling the Masses|url=https://books.google.com/books?id=ldNoAwAAQBAJ&pg=PA363|date=22 April 2014|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-36967-2|page=363}}</ref> | established_date3 = 18 فبروري 1841 | area_km2 = 21,041 | area_rank = 148th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 8,124 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 1.5 | population_estimate = {{UN_Population|El Salvador}}{{UN_Population|ref}} | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_estimate_rank = 99th | population_density_km2 = 303.1 | population_density_sq_mi = 785 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 47th | GDP_PPP = $52.666 بلين ڊالر <ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2010&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=34&pr1.y=12&c=253&s=NGDP_R,NGDP_RPCH,NGDP,NGDPD,NGDP_D,NGDPRPC,NGDPPC,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,PPPSH,PPPEX,NID_NGDP,NGSD_NGDP|title=Report for Selected Countries and Subjects|website=www.imf.org}}</ref> | GDP_PPP_year = 2015 | GDP_PPP_per_capita = $8,668<ref name=imf2/> | GDP_nominal = $28.986 بلين ڊالر <ref name=imf2 /> | GDP_nominal_year = 2015 | GDP_nominal_per_capita = $4,776<ref name=imf2/> | Gini = 43.5 <!--number only--> | Gini_year = 2013 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name=WB1>{{cite web |url= http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |title= Gini index |publisher=[[World Bank]] |accessdate= 21 November 2015}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.686 <!--number only--> | HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf}}</ref> | HDI_rank = 116th | currency = [[يونائيٽيڊ اسٽيٽس ڊالر]]<sup>a</sup > | currency_code = USD | time_zone = [[سينٽرل آمريڪن ٽائم زون]] | utc_offset = −6 | drives_on = ساڄو | calling_code = [[+503]]^b | cctld = [[.sv]] | footnote_a = | footnote_b = <!----ORPHANED: | footnote_? = On the [[Coat of arms of El Salvador]], the country's name is written "Republica de El Salvador en la America Central", meaning "Republic of El Salvador in Central America" ----->| area_magnitude = 1 E8 | country_code = 503 }} '''ايل سيلواڊور''' {{ٻيا نالا|انگريزي=El Salvador}}؛{{IPAc-en|audio=En-us-El Salvador.ogg|ɛ|l|_|ˈ|s|æ|l|v|ə|d|ɔr}}) وچ آمريڪا جو ننڍي ۾ ننڍو ۽ تمام گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي جنھن جون سرحدون اتر اوڀر م [[هونڊورس|ھونڊوراس]] سان، اتر اولھ ۾ [[گواتيمالا|گوئيٽي مالا]] سان ڏکڻ ۾ [[پيسفڪ سمنڊ]] سان ملن ٿيون. ھن ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر [[سان سلواڊور]] آھي. == تاريخ== [[فائل:Templo tazumal.jpg|thumb| تزومل وارا کنڊر جيڪي سانتا اينا، ۾ واقع آھن]] ھن ملڪ واري علائقي ۾ صدين تائين ميسو آمريڪي ماڻھو رھيا جن ۾ پائپل ، لينڪا ۽ مايا وارا قبيلا شامل آهن. سورھين صدي جي ابتدا ۾ اسپين ھن علائقي کي فتح ڪري نيو اسپين واري [[وائسرائلٽي]] ۾ شامل ڪري ڇڏيو جنھن جو گاديءَ وارو هنڌ نيو ميڪسيڪو ھيو. 1609 م ھي علائقو گوئيٽي مالا جو ڪئپٽينسي جنرل بڻايو ويو اھڙي طرح 1821 ۾ اسپين کان آزادي حاصل ڪرڻ تائين ان حالت م رھيو.اھڙي طرح پھرين ميڪسيڪن ايمپائر جي حصي رھڻ کانپوءِ 1823 ۾ [[فيڊرل ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا]] جو حصو رھيو جيڪا 1841 م ٽٽي وئي جنھن بعد آيل سيلويڊور ھڪ خودمختيار رياست جو درجو حاصل ڪيو. ان بعد وري ٿوري وقت لاءِ [[ھونڊوراس]] ۽ [[نڪاراگوا]] سان گڏجي اتحاد ڪري [[گريٽر ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا]] جي نالي سان رياست ۾ رھيو جيڪا 1895 کان 1898 تائين قائم رهيو.<ref name="Boland2001">{{cite book|author=Roy Boland|title=Culture and Customs of El Salvador|url=https://books.google.com/books?id=16DV3GDkKu8C&pg=PA2|date=1 January 2001|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-30620-4|page=2}}</ref><ref name="IhrieOropesa2011">{{cite book|author1=Maureen Ihrie|author2=Salvador Oropesa|title=World Literature in Spanish: An Encyclopedia &#91;3 volumes&#93;: An Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=zPDFHE_5besC&pg=PA332|date=20 October 2011|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-0-313-08083-8|page=332}}</ref><ref name="Haskin2012">{{cite book|author=Jeanne M. Haskin|title=From Conflict to Crisis: The Danger of U.S. Actions|url=https://books.google.com/books?id=O9hr0Ze14H0C&pg=PA152|year=2012|publisher=Algora Publishing|isbn=978-0-87586-961-2|page=152}}</ref> ايل سيلويڊور ٻارھن سال گھرو ويڙھ ۾ مبتلا رھيو جنھن ۾ 75000 ماڻھو مارجي ويا نيٺ 1992 م ان جو خاتمو ٿيو جڏهن حڪومت ۽ کاٻي ڌر جي باغين جي وچ ۾ معاھدو عمل ۾ آيو جنھن ذريعي ملڪ ۾ فوجي ۽ سياسي سڌارا آيا.ھي ملڪ انھن حالتن ۾ دنيا اندر ڏوھارين جو ھڪ وڏو مرڪز بڻجي ويو ھو. [[فائل:ERP combatants Perquín 1990 24.jpg|thumb|گھرو ويڙھ دوران فارابنڊو مارتي نيشنل لبريشن فرنٽ جا ويڙھاڪ 1990 ۾ پرڪئين ۾]] == جاگرافي == گوئٽي مالا ۽ ھونڊوراس جي وچ واقع ھي ملڪ اتر پيسفڪ سمنڊ جي ڪناري تي 13 50 N, 88 55 W جي جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي. ملڪ جي پکيڙ جملي 21041 چورس ڪلوميٽر آهي جن مان 20721 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 320 چورس ڪلوميٽر پاڻي اٿس. پکيڙ جي لحاظ کان دنيا جي ملڪن ۾ 153 نمبر تي آهي.ان جي زميني سرحد 199 ڪلوميٽر گوئٽي مالا سان ۽ 391 ڪلوميٽر ھونڊوراس سان ملي ٿي. ان جي سامونڊي ڪناري جي ڊيگھ 307 ڪلوميٽر آهي. سمنڊ اندر ھن جي سرحد اندر علائقو 12 ناٽيڪل ميل آھي.۽ ان حد کان اڳتي وارو 24 ناٽيڪل ميلن تائين پڻ ان جي اختيار اچي ٿو. ان جو سامونڊي معاشي زون 200 ناٽيڪل ميلن تائين آھي.ھن ملڪ۾ جبل زياده تر سمنڊ ڪنارن لڳ ۽ وچ ملڪ ۾ مٿاھين پٽ تي آھن. ملڪ جي سامونڊي سطح کان سراسري بلندي 442 ميٽر آھي. سمنڊ جي سطح کان بلند ترين مقام سيرو ايل پائٽل{{ٻيا نالا|انگريزي=Cerro El Pital}}آھي جنھن جي بلندي 2730 ميٽر آھي. ھن ملڪ جي زمين ٻرندڙ جبلن جي سرزمين سڏبي آھي جنھن ڪري ھتي زلزلا ڪثرت سان ايندا آهن جن ڪري اڪثر [[سامونڊي واچوڙو|سامونڊي واچوڙن]]{{ٻيا نالا|انگريزي= hurricanes}} جو امڪان رھندو آھي.<ref name="cia.gov">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html}}</ref> [[فائل:Salcoatitán, El Salvador - panoramio (9).jpg|thumb|ڪورڊيليرا ڊي اپينيڪا نالي ٻرندڙ جبل جي قطار سيلڪوئيٽائيٽن وٽان نڪتل تصوير]] ==نالو== ایل سیلويڊور اسپينش ٻوليءَ جو لفظ آھي جنھن جي معني آھي نجات ڏياريندڙ{{ٻيا نالا|انگريزي=The Saviour}}آھي . شروع ۾ ھن علائقي جو نالو اسپيني ٻولي م:'''Provincia de Nuestro Senor Jesus Cristo, el Salvador del Mundo'''ھيو جنھن جي معني آھي: '''اسانجي لارڊ (سائين) جيزس ڪرائيسٽ (عيسي مسيح) جو صوبو جيڪو دنيا لاءِ [[نجات ڏياريندڙ]]{{ٻيا نالا|انگريزي=El Salvador}} آهي'''<ref name="cia.gov"/> ==حڪومتي ۽ قانوني انتظام== [[فائل:Un-el-salvador.png|thumb| ايل سيلويڊور جو نقشو]] ملڪ جو پورو نالو ريپبلڪ آف ايل سيلويڊور (اسپينش:Republica de El Salvador) آھي. رياست صدارتي ريپبلڪ آھي جنھن جو گاديءَ جو هنڌ سان سيلويڊور آھي جيڪو 13 42 N, 89 12 W واري جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي.ملڪ جي انتظامي يونٽن کي ڊپارٽمينٽ سڏيندا آهن .ملڪ انتظامي طور تي ھيٺين انتظامي ڊپارٽمينٽن ۾ ورھايل آھي:<ref name="cia.gov"/> {| class="wikitable center" style="line-height:140%;font-size: 90%;" |- ! colspan="3" style="text-align:center;"|ايل سيلويڊور جا ڊپارٽمينٽ |- | colspan="3" style="text-align:center;"| [[فائل:El Salvador Departments Map Mapa Departamentos El Salvador.png|upright=1.8|ايل سيلويڊور جي انتظامي ورهاست]] |- |''' اولھ ايل سيلويڊور ''' *[[اوھيوچپين ڊپارٽمينٽ|اوھيوچپين]] <br/>([[اوھيوچپين ]]) *[[سانتا اينا ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|سانتا اينا]]<br />([[سانتا اينا ]]) *[[سونسونئٽ ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|سونسونئٽ]] <br> ([[سونسونئٽ]]) || ''' وچ سيلويڊور ''' *[[لا لبريٽئڊ ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا لبريٽئڊ]] <br /> ([[سانتا ٽيڪلا]]) *[[چلاٽ نينگو ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|چلاٽ نينگو]] <br />([[چلاٽ نينگو]]) *[[ڪسڪاٽلان ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|ڪسڪاٽلان]] <br />([[ڪانجيوٽ پيڪ]]) *[[سان سيلويڊور ڊپارٽمينٽ|سان سيلويڊور]] <br />([[سان سيلويڊور]]) *[[لا پاز ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا پاز]]<br /> ([[زيڪاٽيڪولوڪا]]) *[[ڪبينس ڊپارٽمينٽ|ڪبينس]] <br />([[سينسوٽي پيڪ]]) *[[سان وسينٽ ڊپارٽمينٽ|سان وسينٽ]]<br>([[سان ونسينٽ]]) || '''اوڀر ايل سيلويڊور ''' *[[يوسولٽن ڊپارٽمينٽ|يوسولٽن]] <br />([[يوسولٽن ]]) *[[سان ميگئيل ڊپارٽمينٽ،ايل سيلويڊور|سان ميگئيل]] <br />([[سان ميگئيل]]) *[[مورازان ڊپارٽمينٽ|مورازان]] <br />([[سان فرانسسڪو گوٽيرا]]) *[[لا يونين ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا يونين]]<br>([[لا يونين]]) |- | colspan="3" | ''نوٽ'': ھر ڊپارٽمينٽ(صوبو) جو گاديءَ جو هنڌ ڏنگين ۾ ڏيکاريل آھي |} ملڪ 15 سيپٽمبر 1821 م اسپين کان آزاد ٿيو جنھن ڪري اھو ڏينهن ايل سيلويڊور ۾ عام موڪل جو ڏينهن آهي. ملڪ جو موجوده آئين 23 ڊسمبر 1983 ۾ لاڳو ٿيو. ھي ملڪ اڃان عالمي عدالت جي اختيار ۾ شامل نہ ٿيو آھي. ملڪ ۾ شھرين کي ووٽ ڏيڻ جو حق 18 سالن جي عمر ۾ حاصل ٿيندو آهي. [[فائل:Embajador de Rusia 02 (24546541052).jpg|thumb|کاٻي پاسي ايل سيلويڊور جو صدر سينچيز سيرين ۽ نڪاراگوا جي روسي سفير سان گڏ]] ملڪ جو صدر رياست ۽ حڪومت ٻنھي جو سربراھ ھوندو آھي. ملڪ ۾ صدر ۽ نائب صدر جي چونڊ سڌي سنئين ماڻھن جي ووٽ سان ٿيندي آهي. پھرين جون 2014 تي [[سينچيز سيرين]] ملڪ جو صدر ۽ [[آسڪر آرٽز]] ملڪ جو نائب صدر چونڏجي آيا. [[فائل:Sesion Solemne de Legislatura 2015-2018 (17866066655).jpg|thumb|ايل سيلويڊور جي پارليامينٽ]] ملڪ جي پارليامينٽ ھڪ ايواني آھي جنھن جي رڪنن جو تعداد 84 آھي جيڪي سڌا سنوان تڪن مان ٽن سالن لاء چونڊجي ايندا آهن . ملڪ م اعلي عدالتن جي ججن جي مقرري ملڪ جي پارليامينٽ ڪندي آهي جيڪا لازمي طور تي عدليہ جي قومي ڪائونسل ، پارليامينٽ جي خودمختيار باڊي ۽ بار ايسوسيئيشن جي سفارش تي ڪئي ويندي آھي. جج جي نوڪري جو مدو نو سالن تائين ھوندو آھي.<ref name="cia.gov"/> ==زراعت== ھن ملڪ جي 74.7 سيڪڙو زمين زراعت واري آهي جنھن مان 33.1 سيڪڙو زمين پوکي جي لائق آھي جنھن مان وري 10.9 سيڪڙو زمين تي مستقل کيتي ٿيندي آهي. زرعي زمين جي 30.7 سيڪڙو علائقي تي مستقل چراگاھون آھن ۽ باقي 13.6 سيڪڙو زمين تي ٻيلا آھن . ھتان جي 452 چورس ڪلوميٽر زمين آبپاشي واري آھي.<ref name="cia.gov"/> ==آبھوا== [[فائل:El Salvador Topography.png|thumb|El Salvador's topography.]] ھن ملڪ جي آبهوا خشڪي ۾ مٿاھين علائقن ۾ [[ٽيمپريٽ]] ۽ سامونڊي ڪنارن تي [[ٽراپيڪل]] ھوندي آھي. مينھن جي موسم ھتي مئي کان آڪٽوبر تائين آهي. نومبر کان اپريل تائين موسم خشڪ ھوندي آھي.<ref name="cia.gov"/> ==آبادي== جولاءِ 2017 جي انگ اکرن مطابق ھن ملڪ جي آدمشماري 61,72,011 ھئي. آبادي جي لحاظ کان دنيا جي ملڪن ۾ ھن ملڪ جو نمبر 108 آھي . ھتان جي ماڻھن کي سيلويڊورن سڏيو ويندو آهي. ھتان جي آبادي جو 86.3 سيڪڙو ماڻهو ميستيزو نسل جا آھن، 12.7 سيڪڙو ماڻهو گورا، 0.2 سيڪڙو ماڻهو آمريڪي ريڊ انڊين آھن ۽ 0.1 سيڪڙو ماڻهو ڪارا آھن.ھتان جي عام ۽ سرڪاري ٻولي اسپينش آھي. آمريڪي ريڊ انڊين نئوات ٻولي پڻ ڳالھائيندا آھن.ايل سيلويڊور وچ آمريڪا جو ننڍي ۾ ننڍو ۽ گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي. ملڪ م خانداني منصوبا منصوبا بندي سان آبادي جي واڌ جي شرح ۾ ڪافي گھٽتائي آئي آهي. گھرو ويڙھ جي ڪري 20 سيڪڙو آبادي ملڪ ڇڏي وئي آهي جن مان اڪثريت آمريڪا ۽ ڪيناڊا ، ۽ باقي ٿورا ڀر وارن ملڪن ھونڊوراس، نڪاراگوا ، ميڪسيڪو ۽ گوئٽي مالا منتقل ٿي آهي.<ref name="cia.gov"/> ==مذھب== ھتان جي 50 سيڪڙو آبادي جو تعلق رومن ڪيٿولڪ مذهب سان آهي. 36 سيڪڙو پروٽيسٽنٽ، 12 سيڪڙو لامذھب ۽ 2 سيڪڙو ٻين مذھبن وارا ماڻهو آھن<ref name="cia.gov"/>. ==جاندار == [[فائل:motmot1.jpg|thumb|upright| ٽوروگوز پکي جيڪو ايل سيلويڊور جو قومي پکي آهي]] ==حوالا== {{حوالا}} {{Coord|13|50|N|88|55|W|display=title}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] 9ng1b06z5jpf0ch35e0g3hvrz5ows98 320600 320597 2025-06-26T15:57:06Z Ibne maryam 17680 320600 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = ريپبلڪ آف ايل سيلويڊور | common_name =ايل سيلويڊور | native_name = ''República de El Salvador'' ([[اسپينش ٻولي]]) | image_flag = Animated-Flag-El-Salvador.gif | image_coat = Coat of arms of El Salvador.svg | national_motto = {{native phrase|es|"Dios, Unión, Libertad"|italics=off}}<br />{{small|{{lang-en|"خدا، اتحاد، آزادي"}}}} | national_anthem = ''[[National Anthem of El Salvador|Himno Nacional de El Salvador]]''<br />({{lang-en|"National Anthem of El Salvador"}})<br /><center>[[فائل:El Salvador National Anthem.ogg]]</center> | image_map = El Salvador (orthographic projection).svg | image_map2 = El Salvador - Location Map (2013) - SLV - UNOCHA.svg | capital = [[سان سلواڊور]] | coordinates = {{Coord|13|40|N|89|10|W|type:city}} | largest_city = [[سان سيلويڊور]] | official_languages = [[سيلويڊورين اسپينش|اسپينش]] | ethnic_groups = {{vunblist | 86.3% [[ميستيزو]] | 12.7% [[لاطيني آمريڪا جا گورا]] | 0.23% [[اصل مقامي رھاڪو]] | 0.13% [[ڪارا آمريڪي]] | 0.64% باقي ٻيا <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html|title=CIA The World Factbook: People and Society – El Salavador}}</ref>}} | demonym = سيلويڊورن<br> گئاناڪو (غير رسمي) | government_type =[[وحداني رياست|وحداني]]، [[صدارتي نظام|صدارتي]] [[ريپبلڪ|آئيني ريپبلڪ]] | leader_title1 = صدر | leader_name1 = سيلويڊور سانچيز سيرئن | leader_title2 = نائب صدر | leader_name2 = آسڪر آرٽز | legislature = قانون ساز اسيمبلي | sovereignty_type = [[آزادي]] | established_event1 = اسپين کان آزادي | established_date1 = 15 سيپٽمبر، 1821ع | established_event2 = فيڊرل ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا کان | established_date2 = پهرين جون، 1824ع | established_event3 = ھڪ آزاد قوم بڻي <ref name="FitzGerald2014">{{cite book|author=David Scott FitzGerald|title=Culling the Masses|url=https://books.google.com/books?id=ldNoAwAAQBAJ&pg=PA363|date=22 April 2014|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-36967-2|page=363}}</ref> | established_date3 = 18 فيبروري، 1841ع | area_km2 = 21,041 | area_rank = 148th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 8,124 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 1.5 | population_estimate = {{UN_Population|El Salvador}}{{UN_Population|ref}} | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_estimate_rank = 99th | population_density_km2 = 303.1 | population_density_sq_mi = 785 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 47th | GDP_PPP = $52.666 بلين ڊالر <ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2010&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=34&pr1.y=12&c=253&s=NGDP_R,NGDP_RPCH,NGDP,NGDPD,NGDP_D,NGDPRPC,NGDPPC,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,PPPSH,PPPEX,NID_NGDP,NGSD_NGDP|title=Report for Selected Countries and Subjects|website=www.imf.org}}</ref> | GDP_PPP_year = 2015 | GDP_PPP_per_capita = $8,668<ref name=imf2/> | GDP_nominal = $28.986 بلين ڊالر <ref name=imf2 /> | GDP_nominal_year = 2015 | GDP_nominal_per_capita = $4,776<ref name=imf2/> | Gini = 43.5 <!--number only--> | Gini_year = 2013 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name=WB1>{{cite web |url= http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |title= Gini index |publisher=[[World Bank]] |accessdate= 21 November 2015}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.686 <!--number only--> | HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf}}</ref> | HDI_rank = 116th | currency = [[يونائيٽيڊ اسٽيٽس ڊالر]]<sup>a</sup > | currency_code = USD | time_zone = [[سينٽرل آمريڪن ٽائم زون]] | utc_offset = −6 | drives_on = ساڄو | calling_code = [[+503]]^b | cctld = [[.sv]] | footnote_a = | footnote_b = <!----ORPHANED: | footnote_? = On the [[Coat of arms of El Salvador]], the country's name is written "Republica de El Salvador en la America Central", meaning "Republic of El Salvador in Central America" ----->| area_magnitude = 1 E8 | country_code = 503 }} '''ايل سيلواڊور''' {{ٻيا نالا|انگريزي=El Salvador}}؛{{IPAc-en|audio=En-us-El Salvador.ogg|ɛ|l|_|ˈ|s|æ|l|v|ə|d|ɔr}}) وچ آمريڪا جو ننڍي ۾ ننڍو ۽ تمام گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي جنھن جون سرحدون اتر اوڀر م [[هونڊورس|ھونڊوراس]] سان، اتر اولھ ۾ [[گواتيمالا|گوئيٽي مالا]] سان ڏکڻ ۾ [[پيسفڪ سمنڊ]] سان ملن ٿيون. ھن ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر [[سان سلواڊور]] آھي. == تاريخ== [[فائل:Templo tazumal.jpg|thumb| تزومل وارا کنڊر جيڪي سانتا اينا، ۾ واقع آھن]] ھن ملڪ واري علائقي ۾ صدين تائين ميسو آمريڪي ماڻھو رھيا جن ۾ پائپل ، لينڪا ۽ مايا وارا قبيلا شامل آهن. سورھين صدي جي ابتدا ۾ اسپين ھن علائقي کي فتح ڪري نيو اسپين واري [[وائسرائلٽي]] ۾ شامل ڪري ڇڏيو جنھن جو گاديءَ وارو هنڌ نيو ميڪسيڪو ھيو. 1609 م ھي علائقو گوئيٽي مالا جو ڪئپٽينسي جنرل بڻايو ويو اھڙي طرح 1821 ۾ اسپين کان آزادي حاصل ڪرڻ تائين ان حالت م رھيو.اھڙي طرح پھرين ميڪسيڪن ايمپائر جي حصي رھڻ کانپوءِ 1823 ۾ [[فيڊرل ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا]] جو حصو رھيو جيڪا 1841 م ٽٽي وئي جنھن بعد آيل سيلويڊور ھڪ خودمختيار رياست جو درجو حاصل ڪيو. ان بعد وري ٿوري وقت لاءِ [[ھونڊوراس]] ۽ [[نڪاراگوا]] سان گڏجي اتحاد ڪري [[گريٽر ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا]] جي نالي سان رياست ۾ رھيو جيڪا 1895 کان 1898 تائين قائم رهيو.<ref name="Boland2001">{{cite book|author=Roy Boland|title=Culture and Customs of El Salvador|url=https://books.google.com/books?id=16DV3GDkKu8C&pg=PA2|date=1 January 2001|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-30620-4|page=2}}</ref><ref name="IhrieOropesa2011">{{cite book|author1=Maureen Ihrie|author2=Salvador Oropesa|title=World Literature in Spanish: An Encyclopedia &#91;3 volumes&#93;: An Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=zPDFHE_5besC&pg=PA332|date=20 October 2011|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-0-313-08083-8|page=332}}</ref><ref name="Haskin2012">{{cite book|author=Jeanne M. Haskin|title=From Conflict to Crisis: The Danger of U.S. Actions|url=https://books.google.com/books?id=O9hr0Ze14H0C&pg=PA152|year=2012|publisher=Algora Publishing|isbn=978-0-87586-961-2|page=152}}</ref> ايل سيلويڊور ٻارھن سال گھرو ويڙھ ۾ مبتلا رھيو جنھن ۾ 75000 ماڻھو مارجي ويا نيٺ 1992 م ان جو خاتمو ٿيو جڏهن حڪومت ۽ کاٻي ڌر جي باغين جي وچ ۾ معاھدو عمل ۾ آيو جنھن ذريعي ملڪ ۾ فوجي ۽ سياسي سڌارا آيا.ھي ملڪ انھن حالتن ۾ دنيا اندر ڏوھارين جو ھڪ وڏو مرڪز بڻجي ويو ھو. [[فائل:ERP combatants Perquín 1990 24.jpg|thumb|گھرو ويڙھ دوران فارابنڊو مارتي نيشنل لبريشن فرنٽ جا ويڙھاڪ 1990 ۾ پرڪئين ۾]] == جاگرافي == گوئٽي مالا ۽ ھونڊوراس جي وچ واقع ھي ملڪ اتر پيسفڪ سمنڊ جي ڪناري تي 13 50 N, 88 55 W جي جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي. ملڪ جي پکيڙ جملي 21041 چورس ڪلوميٽر آهي جن مان 20721 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 320 چورس ڪلوميٽر پاڻي اٿس. پکيڙ جي لحاظ کان دنيا جي ملڪن ۾ 153 نمبر تي آهي.ان جي زميني سرحد 199 ڪلوميٽر گوئٽي مالا سان ۽ 391 ڪلوميٽر ھونڊوراس سان ملي ٿي. ان جي سامونڊي ڪناري جي ڊيگھ 307 ڪلوميٽر آهي. سمنڊ اندر ھن جي سرحد اندر علائقو 12 ناٽيڪل ميل آھي.۽ ان حد کان اڳتي وارو 24 ناٽيڪل ميلن تائين پڻ ان جي اختيار اچي ٿو. ان جو سامونڊي معاشي زون 200 ناٽيڪل ميلن تائين آھي.ھن ملڪ۾ جبل زياده تر سمنڊ ڪنارن لڳ ۽ وچ ملڪ ۾ مٿاھين پٽ تي آھن. ملڪ جي سامونڊي سطح کان سراسري بلندي 442 ميٽر آھي. سمنڊ جي سطح کان بلند ترين مقام سيرو ايل پائٽل{{ٻيا نالا|انگريزي=Cerro El Pital}}آھي جنھن جي بلندي 2730 ميٽر آھي. ھن ملڪ جي زمين ٻرندڙ جبلن جي سرزمين سڏبي آھي جنھن ڪري ھتي زلزلا ڪثرت سان ايندا آهن جن ڪري اڪثر [[سامونڊي واچوڙو|سامونڊي واچوڙن]]{{ٻيا نالا|انگريزي= hurricanes}} جو امڪان رھندو آھي.<ref name="cia.gov">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html}}</ref> [[فائل:Salcoatitán, El Salvador - panoramio (9).jpg|thumb|ڪورڊيليرا ڊي اپينيڪا نالي ٻرندڙ جبل جي قطار سيلڪوئيٽائيٽن وٽان نڪتل تصوير]] ==نالو== ایل سیلويڊور اسپينش ٻوليءَ جو لفظ آھي جنھن جي معني آھي نجات ڏياريندڙ{{ٻيا نالا|انگريزي=The Saviour}}آھي . شروع ۾ ھن علائقي جو نالو اسپيني ٻولي م:'''Provincia de Nuestro Senor Jesus Cristo, el Salvador del Mundo'''ھيو جنھن جي معني آھي: '''اسانجي لارڊ (سائين) جيزس ڪرائيسٽ (عيسي مسيح) جو صوبو جيڪو دنيا لاءِ [[نجات ڏياريندڙ]]{{ٻيا نالا|انگريزي=El Salvador}} آهي'''<ref name="cia.gov"/> ==حڪومتي ۽ قانوني انتظام== [[فائل:Un-el-salvador.png|thumb| ايل سيلويڊور جو نقشو]] ملڪ جو پورو نالو ريپبلڪ آف ايل سيلويڊور (اسپينش:Republica de El Salvador) آھي. رياست صدارتي ريپبلڪ آھي جنھن جو گاديءَ جو هنڌ سان سيلويڊور آھي جيڪو 13 42 N, 89 12 W واري جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي.ملڪ جي انتظامي يونٽن کي ڊپارٽمينٽ سڏيندا آهن .ملڪ انتظامي طور تي ھيٺين انتظامي ڊپارٽمينٽن ۾ ورھايل آھي:<ref name="cia.gov"/> {| class="wikitable center" style="line-height:140%;font-size: 90%;" |- ! colspan="3" style="text-align:center;"|ايل سيلويڊور جا ڊپارٽمينٽ |- | colspan="3" style="text-align:center;"| [[فائل:El Salvador Departments Map Mapa Departamentos El Salvador.png|upright=1.8|ايل سيلويڊور جي انتظامي ورهاست]] |- |''' اولھ ايل سيلويڊور ''' *[[اوھيوچپين ڊپارٽمينٽ|اوھيوچپين]] <br/>([[اوھيوچپين ]]) *[[سانتا اينا ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|سانتا اينا]]<br />([[سانتا اينا ]]) *[[سونسونئٽ ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|سونسونئٽ]] <br> ([[سونسونئٽ]]) || ''' وچ سيلويڊور ''' *[[لا لبريٽئڊ ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا لبريٽئڊ]] <br /> ([[سانتا ٽيڪلا]]) *[[چلاٽ نينگو ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|چلاٽ نينگو]] <br />([[چلاٽ نينگو]]) *[[ڪسڪاٽلان ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|ڪسڪاٽلان]] <br />([[ڪانجيوٽ پيڪ]]) *[[سان سيلويڊور ڊپارٽمينٽ|سان سيلويڊور]] <br />([[سان سيلويڊور]]) *[[لا پاز ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا پاز]]<br /> ([[زيڪاٽيڪولوڪا]]) *[[ڪبينس ڊپارٽمينٽ|ڪبينس]] <br />([[سينسوٽي پيڪ]]) *[[سان وسينٽ ڊپارٽمينٽ|سان وسينٽ]]<br>([[سان ونسينٽ]]) || '''اوڀر ايل سيلويڊور ''' *[[يوسولٽن ڊپارٽمينٽ|يوسولٽن]] <br />([[يوسولٽن ]]) *[[سان ميگئيل ڊپارٽمينٽ،ايل سيلويڊور|سان ميگئيل]] <br />([[سان ميگئيل]]) *[[مورازان ڊپارٽمينٽ|مورازان]] <br />([[سان فرانسسڪو گوٽيرا]]) *[[لا يونين ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا يونين]]<br>([[لا يونين]]) |- | colspan="3" | ''نوٽ'': ھر ڊپارٽمينٽ(صوبو) جو گاديءَ جو هنڌ ڏنگين ۾ ڏيکاريل آھي |} ملڪ 15 سيپٽمبر 1821 م اسپين کان آزاد ٿيو جنھن ڪري اھو ڏينهن ايل سيلويڊور ۾ عام موڪل جو ڏينهن آهي. ملڪ جو موجوده آئين 23 ڊسمبر 1983 ۾ لاڳو ٿيو. ھي ملڪ اڃان عالمي عدالت جي اختيار ۾ شامل نہ ٿيو آھي. ملڪ ۾ شھرين کي ووٽ ڏيڻ جو حق 18 سالن جي عمر ۾ حاصل ٿيندو آهي. [[فائل:Embajador de Rusia 02 (24546541052).jpg|thumb|کاٻي پاسي ايل سيلويڊور جو صدر سينچيز سيرين ۽ نڪاراگوا جي روسي سفير سان گڏ]] ملڪ جو صدر رياست ۽ حڪومت ٻنھي جو سربراھ ھوندو آھي. ملڪ ۾ صدر ۽ نائب صدر جي چونڊ سڌي سنئين ماڻھن جي ووٽ سان ٿيندي آهي. پھرين جون 2014 تي [[سينچيز سيرين]] ملڪ جو صدر ۽ [[آسڪر آرٽز]] ملڪ جو نائب صدر چونڏجي آيا. [[فائل:Sesion Solemne de Legislatura 2015-2018 (17866066655).jpg|thumb|ايل سيلويڊور جي پارليامينٽ]] ملڪ جي پارليامينٽ ھڪ ايواني آھي جنھن جي رڪنن جو تعداد 84 آھي جيڪي سڌا سنوان تڪن مان ٽن سالن لاء چونڊجي ايندا آهن . ملڪ م اعلي عدالتن جي ججن جي مقرري ملڪ جي پارليامينٽ ڪندي آهي جيڪا لازمي طور تي عدليہ جي قومي ڪائونسل ، پارليامينٽ جي خودمختيار باڊي ۽ بار ايسوسيئيشن جي سفارش تي ڪئي ويندي آھي. جج جي نوڪري جو مدو نو سالن تائين ھوندو آھي.<ref name="cia.gov"/> ==زراعت== ھن ملڪ جي 74.7 سيڪڙو زمين زراعت واري آهي جنھن مان 33.1 سيڪڙو زمين پوکي جي لائق آھي جنھن مان وري 10.9 سيڪڙو زمين تي مستقل کيتي ٿيندي آهي. زرعي زمين جي 30.7 سيڪڙو علائقي تي مستقل چراگاھون آھن ۽ باقي 13.6 سيڪڙو زمين تي ٻيلا آھن . ھتان جي 452 چورس ڪلوميٽر زمين آبپاشي واري آھي.<ref name="cia.gov"/> ==آبھوا== [[فائل:El Salvador Topography.png|thumb|El Salvador's topography.]] ھن ملڪ جي آبهوا خشڪي ۾ مٿاھين علائقن ۾ [[ٽيمپريٽ]] ۽ سامونڊي ڪنارن تي [[ٽراپيڪل]] ھوندي آھي. مينھن جي موسم ھتي مئي کان آڪٽوبر تائين آهي. نومبر کان اپريل تائين موسم خشڪ ھوندي آھي.<ref name="cia.gov"/> ==آبادي== جولاءِ 2017 جي انگ اکرن مطابق ھن ملڪ جي آدمشماري 61,72,011 ھئي. آبادي جي لحاظ کان دنيا جي ملڪن ۾ ھن ملڪ جو نمبر 108 آھي . ھتان جي ماڻھن کي سيلويڊورن سڏيو ويندو آهي. ھتان جي آبادي جو 86.3 سيڪڙو ماڻهو ميستيزو نسل جا آھن، 12.7 سيڪڙو ماڻهو گورا، 0.2 سيڪڙو ماڻهو آمريڪي ريڊ انڊين آھن ۽ 0.1 سيڪڙو ماڻهو ڪارا آھن.ھتان جي عام ۽ سرڪاري ٻولي اسپينش آھي. آمريڪي ريڊ انڊين نئوات ٻولي پڻ ڳالھائيندا آھن.ايل سيلويڊور وچ آمريڪا جو ننڍي ۾ ننڍو ۽ گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي. ملڪ م خانداني منصوبا منصوبا بندي سان آبادي جي واڌ جي شرح ۾ ڪافي گھٽتائي آئي آهي. گھرو ويڙھ جي ڪري 20 سيڪڙو آبادي ملڪ ڇڏي وئي آهي جن مان اڪثريت آمريڪا ۽ ڪيناڊا ، ۽ باقي ٿورا ڀر وارن ملڪن ھونڊوراس، نڪاراگوا ، ميڪسيڪو ۽ گوئٽي مالا منتقل ٿي آهي.<ref name="cia.gov"/> ==مذھب== ھتان جي 50 سيڪڙو آبادي جو تعلق رومن ڪيٿولڪ مذهب سان آهي. 36 سيڪڙو پروٽيسٽنٽ، 12 سيڪڙو لامذھب ۽ 2 سيڪڙو ٻين مذھبن وارا ماڻهو آھن<ref name="cia.gov"/>. ==جاندار == [[فائل:motmot1.jpg|thumb|upright| ٽوروگوز پکي جيڪو ايل سيلويڊور جو قومي پکي آهي]] ==حوالا== {{حوالا}} {{Coord|13|50|N|88|55|W|display=title}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] j33l0zf97pv1pegy5fqy7gwhz9ggoqw 320601 320600 2025-06-26T15:58:39Z Ibne maryam 17680 320601 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = ريپبلڪ آف ايل سيلويڊور | common_name =ايل سيلويڊور | native_name = ''República de El Salvador'' ([[اسپينش ٻولي]]) | image_flag = Animated-Flag-El-Salvador.gif | image_coat = Coat of arms of El Salvador.svg | national_motto = {{native phrase|es|"Dios, Unión, Libertad"|italics=off}}<br />{{small|{{lang-en|"خدا، اتحاد، آزادي"}}}} | national_anthem = ''[[National Anthem of El Salvador|Himno Nacional de El Salvador]]''<br />({{lang-en|"National Anthem of El Salvador"}})<br /><center>[[فائل:El Salvador National Anthem.ogg]]</center> | image_map = El Salvador (orthographic projection).svg | image_map2 = El Salvador - Location Map (2013) - SLV - UNOCHA.svg | capital = [[سان سلواڊور]] | coordinates = {{Coord|13|40|N|89|10|W|type:city}} | largest_city = [[سان سيلويڊور]] | official_languages = [[سيلويڊورين اسپينش|اسپينش]] | ethnic_groups = {{vunblist | 86.3% [[ميستيزو]] | 12.7% [[لاطيني آمريڪا جا گورا]] | 0.23% [[اصل مقامي رھاڪو]] | 0.13% [[ڪارا آمريڪي]] | 0.64% باقي ٻيا <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html|title=CIA The World Factbook: People and Society – El Salavador}}</ref>}} | demonym = سيلويڊورن<br> گئاناڪو (غير رسمي) | government_type =[[وحداني رياست|وحداني]]، [[صدارتي نظام|صدارتي]] [[ريپبلڪ|آئيني ريپبلڪ]] | leader_title1 = صدر | leader_name1 = سيلويڊور سانچيز سيرئن | leader_title2 = نائب صدر | leader_name2 = آسڪر آرٽز | legislature = قانون ساز اسيمبلي | sovereignty_type = [[آزادي]] | established_event1 = اسپين کان آزادي | established_date1 = 15 سيپٽمبر، 1821ع | established_event2 = فيڊرل ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا کان | established_date2 = پهرين جون، 1824ع | established_event3 = ھڪ آزاد قوم بڻي <ref name="FitzGerald2014">{{cite book|author=David Scott FitzGerald|title=Culling the Masses|url=https://books.google.com/books?id=ldNoAwAAQBAJ&pg=PA363|date=22 April 2014|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-36967-2|page=363}}</ref> | established_date3 = 18 فيبروري، 1841ع | area_km2 = 21,041 | area_rank = 148th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 8,124 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 1.5 | population_estimate = {{UN_Population|El Salvador}}{{UN_Population|ref}} | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_estimate_rank = 99th | population_density_km2 = 303.1 | population_density_sq_mi = 785 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 47th | GDP_PPP = $52.666 بلين ڊالر <ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2010&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=34&pr1.y=12&c=253&s=NGDP_R,NGDP_RPCH,NGDP,NGDPD,NGDP_D,NGDPRPC,NGDPPC,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,PPPSH,PPPEX,NID_NGDP,NGSD_NGDP|title=Report for Selected Countries and Subjects|website=www.imf.org}}</ref> | GDP_PPP_year = 2015 | GDP_PPP_per_capita = $8,668<ref name=imf2/> | GDP_nominal = $28.986 بلين ڊالر <ref name=imf2 /> | GDP_nominal_year = 2015 | GDP_nominal_per_capita = $4,776<ref name=imf2/> | Gini = 43.5 <!--number only--> | Gini_year = 2013 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name=WB1>{{cite web |url= http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |title= Gini index |publisher=[[World Bank]] |accessdate= 21 November 2015}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.686 <!--number only--> | HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf}}</ref> | HDI_rank = 116th | currency = [[يونائيٽيڊ اسٽيٽس ڊالر]]<sup>a</sup > | currency_code = USD | time_zone = [[سينٽرل آمريڪن ٽائم زون]] | utc_offset = −6 | drives_on = ساڄو | calling_code = [[+503]]^b | cctld = [[.sv]] | footnote_a = | footnote_b = <!----ORPHANED: | footnote_? = On the [[Coat of arms of El Salvador]], the country's name is written "Republica de El Salvador en la America Central", meaning "Republic of El Salvador in Central America" ----->| area_magnitude = 1 E8 | country_code = 503 }} '''ايل سيلواڊور''' (انگريزي=El Salvador؛{{IPAc-en|audio=En-us-El Salvador.ogg|ɛ|l|_|ˈ|s|æ|l|v|ə|d|ɔr}}) وچ آمريڪا جو ننڍي ۾ ننڍو ۽ تمام گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي جنھن جون سرحدون اتر اوڀر م [[هونڊورس|ھونڊوراس]]، اتر اولھه ۾ [[گواتيمالا|گوئيٽي مالا]] ۽ ڏکڻ ۾ [[پيسفڪ سمنڊ]] سان ملن ٿيون. ھن ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر [[سان سيلويڊور]] آھي. == تاريخ== [[فائل:Templo tazumal.jpg|thumb| تزومل وارا کنڊر جيڪي سانتا اينا، ۾ واقع آھن]] ھن ملڪ واري علائقي ۾ صدين تائين ميسو آمريڪي ماڻھو رھيا جن ۾ پائپل ، لينڪا ۽ مايا وارا قبيلا شامل آهن. سورھين صدي جي ابتدا ۾ اسپين ھن علائقي کي فتح ڪري نيو اسپين واري [[وائسرائلٽي]] ۾ شامل ڪري ڇڏيو جنھن جو گاديءَ وارو هنڌ نيو ميڪسيڪو ھيو. 1609 م ھي علائقو گوئيٽي مالا جو ڪئپٽينسي جنرل بڻايو ويو اھڙي طرح 1821 ۾ اسپين کان آزادي حاصل ڪرڻ تائين ان حالت م رھيو.اھڙي طرح پھرين ميڪسيڪن ايمپائر جي حصي رھڻ کانپوءِ 1823 ۾ [[فيڊرل ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا]] جو حصو رھيو جيڪا 1841 م ٽٽي وئي جنھن بعد آيل سيلويڊور ھڪ خودمختيار رياست جو درجو حاصل ڪيو. ان بعد وري ٿوري وقت لاءِ [[ھونڊوراس]] ۽ [[نڪاراگوا]] سان گڏجي اتحاد ڪري [[گريٽر ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا]] جي نالي سان رياست ۾ رھيو جيڪا 1895 کان 1898 تائين قائم رهيو.<ref name="Boland2001">{{cite book|author=Roy Boland|title=Culture and Customs of El Salvador|url=https://books.google.com/books?id=16DV3GDkKu8C&pg=PA2|date=1 January 2001|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-30620-4|page=2}}</ref><ref name="IhrieOropesa2011">{{cite book|author1=Maureen Ihrie|author2=Salvador Oropesa|title=World Literature in Spanish: An Encyclopedia &#91;3 volumes&#93;: An Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=zPDFHE_5besC&pg=PA332|date=20 October 2011|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-0-313-08083-8|page=332}}</ref><ref name="Haskin2012">{{cite book|author=Jeanne M. Haskin|title=From Conflict to Crisis: The Danger of U.S. Actions|url=https://books.google.com/books?id=O9hr0Ze14H0C&pg=PA152|year=2012|publisher=Algora Publishing|isbn=978-0-87586-961-2|page=152}}</ref> ايل سيلويڊور ٻارھن سال گھرو ويڙھ ۾ مبتلا رھيو جنھن ۾ 75000 ماڻھو مارجي ويا نيٺ 1992 م ان جو خاتمو ٿيو جڏهن حڪومت ۽ کاٻي ڌر جي باغين جي وچ ۾ معاھدو عمل ۾ آيو جنھن ذريعي ملڪ ۾ فوجي ۽ سياسي سڌارا آيا.ھي ملڪ انھن حالتن ۾ دنيا اندر ڏوھارين جو ھڪ وڏو مرڪز بڻجي ويو ھو. [[فائل:ERP combatants Perquín 1990 24.jpg|thumb|گھرو ويڙھ دوران فارابنڊو مارتي نيشنل لبريشن فرنٽ جا ويڙھاڪ 1990 ۾ پرڪئين ۾]] == جاگرافي == گوئٽي مالا ۽ ھونڊوراس جي وچ واقع ھي ملڪ اتر پيسفڪ سمنڊ جي ڪناري تي 13 50 N, 88 55 W جي جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي. ملڪ جي پکيڙ جملي 21041 چورس ڪلوميٽر آهي جن مان 20721 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 320 چورس ڪلوميٽر پاڻي اٿس. پکيڙ جي لحاظ کان دنيا جي ملڪن ۾ 153 نمبر تي آهي.ان جي زميني سرحد 199 ڪلوميٽر گوئٽي مالا سان ۽ 391 ڪلوميٽر ھونڊوراس سان ملي ٿي. ان جي سامونڊي ڪناري جي ڊيگھ 307 ڪلوميٽر آهي. سمنڊ اندر ھن جي سرحد اندر علائقو 12 ناٽيڪل ميل آھي.۽ ان حد کان اڳتي وارو 24 ناٽيڪل ميلن تائين پڻ ان جي اختيار اچي ٿو. ان جو سامونڊي معاشي زون 200 ناٽيڪل ميلن تائين آھي.ھن ملڪ۾ جبل زياده تر سمنڊ ڪنارن لڳ ۽ وچ ملڪ ۾ مٿاھين پٽ تي آھن. ملڪ جي سامونڊي سطح کان سراسري بلندي 442 ميٽر آھي. سمنڊ جي سطح کان بلند ترين مقام سيرو ايل پائٽل{{ٻيا نالا|انگريزي=Cerro El Pital}}آھي جنھن جي بلندي 2730 ميٽر آھي. ھن ملڪ جي زمين ٻرندڙ جبلن جي سرزمين سڏبي آھي جنھن ڪري ھتي زلزلا ڪثرت سان ايندا آهن جن ڪري اڪثر [[سامونڊي واچوڙو|سامونڊي واچوڙن]]{{ٻيا نالا|انگريزي= hurricanes}} جو امڪان رھندو آھي.<ref name="cia.gov">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html}}</ref> [[فائل:Salcoatitán, El Salvador - panoramio (9).jpg|thumb|ڪورڊيليرا ڊي اپينيڪا نالي ٻرندڙ جبل جي قطار سيلڪوئيٽائيٽن وٽان نڪتل تصوير]] ==نالو== ایل سیلويڊور اسپينش ٻوليءَ جو لفظ آھي جنھن جي معني آھي نجات ڏياريندڙ{{ٻيا نالا|انگريزي=The Saviour}}آھي . شروع ۾ ھن علائقي جو نالو اسپيني ٻولي م:'''Provincia de Nuestro Senor Jesus Cristo, el Salvador del Mundo'''ھيو جنھن جي معني آھي: '''اسانجي لارڊ (سائين) جيزس ڪرائيسٽ (عيسي مسيح) جو صوبو جيڪو دنيا لاءِ [[نجات ڏياريندڙ]]{{ٻيا نالا|انگريزي=El Salvador}} آهي'''<ref name="cia.gov"/> ==حڪومتي ۽ قانوني انتظام== [[فائل:Un-el-salvador.png|thumb| ايل سيلويڊور جو نقشو]] ملڪ جو پورو نالو ريپبلڪ آف ايل سيلويڊور (اسپينش:Republica de El Salvador) آھي. رياست صدارتي ريپبلڪ آھي جنھن جو گاديءَ جو هنڌ سان سيلويڊور آھي جيڪو 13 42 N, 89 12 W واري جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي.ملڪ جي انتظامي يونٽن کي ڊپارٽمينٽ سڏيندا آهن .ملڪ انتظامي طور تي ھيٺين انتظامي ڊپارٽمينٽن ۾ ورھايل آھي:<ref name="cia.gov"/> {| class="wikitable center" style="line-height:140%;font-size: 90%;" |- ! colspan="3" style="text-align:center;"|ايل سيلويڊور جا ڊپارٽمينٽ |- | colspan="3" style="text-align:center;"| [[فائل:El Salvador Departments Map Mapa Departamentos El Salvador.png|upright=1.8|ايل سيلويڊور جي انتظامي ورهاست]] |- |''' اولھ ايل سيلويڊور ''' *[[اوھيوچپين ڊپارٽمينٽ|اوھيوچپين]] <br/>([[اوھيوچپين ]]) *[[سانتا اينا ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|سانتا اينا]]<br />([[سانتا اينا ]]) *[[سونسونئٽ ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|سونسونئٽ]] <br> ([[سونسونئٽ]]) || ''' وچ سيلويڊور ''' *[[لا لبريٽئڊ ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا لبريٽئڊ]] <br /> ([[سانتا ٽيڪلا]]) *[[چلاٽ نينگو ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|چلاٽ نينگو]] <br />([[چلاٽ نينگو]]) *[[ڪسڪاٽلان ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|ڪسڪاٽلان]] <br />([[ڪانجيوٽ پيڪ]]) *[[سان سيلويڊور ڊپارٽمينٽ|سان سيلويڊور]] <br />([[سان سيلويڊور]]) *[[لا پاز ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا پاز]]<br /> ([[زيڪاٽيڪولوڪا]]) *[[ڪبينس ڊپارٽمينٽ|ڪبينس]] <br />([[سينسوٽي پيڪ]]) *[[سان وسينٽ ڊپارٽمينٽ|سان وسينٽ]]<br>([[سان ونسينٽ]]) || '''اوڀر ايل سيلويڊور ''' *[[يوسولٽن ڊپارٽمينٽ|يوسولٽن]] <br />([[يوسولٽن ]]) *[[سان ميگئيل ڊپارٽمينٽ،ايل سيلويڊور|سان ميگئيل]] <br />([[سان ميگئيل]]) *[[مورازان ڊپارٽمينٽ|مورازان]] <br />([[سان فرانسسڪو گوٽيرا]]) *[[لا يونين ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا يونين]]<br>([[لا يونين]]) |- | colspan="3" | ''نوٽ'': ھر ڊپارٽمينٽ(صوبو) جو گاديءَ جو هنڌ ڏنگين ۾ ڏيکاريل آھي |} ملڪ 15 سيپٽمبر 1821 م اسپين کان آزاد ٿيو جنھن ڪري اھو ڏينهن ايل سيلويڊور ۾ عام موڪل جو ڏينهن آهي. ملڪ جو موجوده آئين 23 ڊسمبر 1983 ۾ لاڳو ٿيو. ھي ملڪ اڃان عالمي عدالت جي اختيار ۾ شامل نہ ٿيو آھي. ملڪ ۾ شھرين کي ووٽ ڏيڻ جو حق 18 سالن جي عمر ۾ حاصل ٿيندو آهي. [[فائل:Embajador de Rusia 02 (24546541052).jpg|thumb|کاٻي پاسي ايل سيلويڊور جو صدر سينچيز سيرين ۽ نڪاراگوا جي روسي سفير سان گڏ]] ملڪ جو صدر رياست ۽ حڪومت ٻنھي جو سربراھ ھوندو آھي. ملڪ ۾ صدر ۽ نائب صدر جي چونڊ سڌي سنئين ماڻھن جي ووٽ سان ٿيندي آهي. پھرين جون 2014 تي [[سينچيز سيرين]] ملڪ جو صدر ۽ [[آسڪر آرٽز]] ملڪ جو نائب صدر چونڏجي آيا. [[فائل:Sesion Solemne de Legislatura 2015-2018 (17866066655).jpg|thumb|ايل سيلويڊور جي پارليامينٽ]] ملڪ جي پارليامينٽ ھڪ ايواني آھي جنھن جي رڪنن جو تعداد 84 آھي جيڪي سڌا سنوان تڪن مان ٽن سالن لاء چونڊجي ايندا آهن . ملڪ م اعلي عدالتن جي ججن جي مقرري ملڪ جي پارليامينٽ ڪندي آهي جيڪا لازمي طور تي عدليہ جي قومي ڪائونسل ، پارليامينٽ جي خودمختيار باڊي ۽ بار ايسوسيئيشن جي سفارش تي ڪئي ويندي آھي. جج جي نوڪري جو مدو نو سالن تائين ھوندو آھي.<ref name="cia.gov"/> ==زراعت== ھن ملڪ جي 74.7 سيڪڙو زمين زراعت واري آهي جنھن مان 33.1 سيڪڙو زمين پوکي جي لائق آھي جنھن مان وري 10.9 سيڪڙو زمين تي مستقل کيتي ٿيندي آهي. زرعي زمين جي 30.7 سيڪڙو علائقي تي مستقل چراگاھون آھن ۽ باقي 13.6 سيڪڙو زمين تي ٻيلا آھن . ھتان جي 452 چورس ڪلوميٽر زمين آبپاشي واري آھي.<ref name="cia.gov"/> ==آبھوا== [[فائل:El Salvador Topography.png|thumb|El Salvador's topography.]] ھن ملڪ جي آبهوا خشڪي ۾ مٿاھين علائقن ۾ [[ٽيمپريٽ]] ۽ سامونڊي ڪنارن تي [[ٽراپيڪل]] ھوندي آھي. مينھن جي موسم ھتي مئي کان آڪٽوبر تائين آهي. نومبر کان اپريل تائين موسم خشڪ ھوندي آھي.<ref name="cia.gov"/> ==آبادي== جولاءِ 2017 جي انگ اکرن مطابق ھن ملڪ جي آدمشماري 61,72,011 ھئي. آبادي جي لحاظ کان دنيا جي ملڪن ۾ ھن ملڪ جو نمبر 108 آھي . ھتان جي ماڻھن کي سيلويڊورن سڏيو ويندو آهي. ھتان جي آبادي جو 86.3 سيڪڙو ماڻهو ميستيزو نسل جا آھن، 12.7 سيڪڙو ماڻهو گورا، 0.2 سيڪڙو ماڻهو آمريڪي ريڊ انڊين آھن ۽ 0.1 سيڪڙو ماڻهو ڪارا آھن.ھتان جي عام ۽ سرڪاري ٻولي اسپينش آھي. آمريڪي ريڊ انڊين نئوات ٻولي پڻ ڳالھائيندا آھن.ايل سيلويڊور وچ آمريڪا جو ننڍي ۾ ننڍو ۽ گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي. ملڪ م خانداني منصوبا منصوبا بندي سان آبادي جي واڌ جي شرح ۾ ڪافي گھٽتائي آئي آهي. گھرو ويڙھ جي ڪري 20 سيڪڙو آبادي ملڪ ڇڏي وئي آهي جن مان اڪثريت آمريڪا ۽ ڪيناڊا ، ۽ باقي ٿورا ڀر وارن ملڪن ھونڊوراس، نڪاراگوا ، ميڪسيڪو ۽ گوئٽي مالا منتقل ٿي آهي.<ref name="cia.gov"/> ==مذھب== ھتان جي 50 سيڪڙو آبادي جو تعلق رومن ڪيٿولڪ مذهب سان آهي. 36 سيڪڙو پروٽيسٽنٽ، 12 سيڪڙو لامذھب ۽ 2 سيڪڙو ٻين مذھبن وارا ماڻهو آھن<ref name="cia.gov"/>. ==جاندار == [[فائل:motmot1.jpg|thumb|upright| ٽوروگوز پکي جيڪو ايل سيلويڊور جو قومي پکي آهي]] ==حوالا== {{حوالا}} {{Coord|13|50|N|88|55|W|display=title}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] 6viw3ehrtfk6tcsco3fmm3ut1mh3qmr 320602 320601 2025-06-26T16:00:54Z Ibne maryam 17680 320602 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = ريپبلڪ آف ايل سيلويڊور | common_name =ايل سيلويڊور | native_name = ''República de El Salvador'' ([[اسپينش ٻولي]]) | image_flag = Animated-Flag-El-Salvador.gif | image_coat = Coat of arms of El Salvador.svg | national_motto = {{native phrase|es|"Dios, Unión, Libertad"|italics=off}}<br />{{small|{{lang-en|"خدا، اتحاد، آزادي"}}}} | national_anthem = ''[[National Anthem of El Salvador|Himno Nacional de El Salvador]]''<br />({{lang-en|"National Anthem of El Salvador"}})<br /><center>[[فائل:El Salvador National Anthem.ogg]]</center> | image_map = El Salvador (orthographic projection).svg | image_map2 = El Salvador - Location Map (2013) - SLV - UNOCHA.svg | capital = [[سان سيلويڊور]] | coordinates = {{Coord|13|40|N|89|10|W|type:city}} | largest_city = [[سان سيلويڊور]] | official_languages = [[سيلويڊورين اسپينش|اسپينش]] | ethnic_groups = {{vunblist | 86.3% ميتزو | 12.7% لاطينو | 0.23% اصلوڪا | 0.13% آفريڪي | 0.64% باقي ٻيا <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html|title=CIA The World Factbook: People and Society – El Salavador}}</ref>}} | demonym = سيلويڊورن<br> گئاناڪو (غير رسمي) | government_type =[[وحداني رياست|وحداني]]، [[صدارتي نظام|صدارتي]] [[ريپبلڪ|آئيني ريپبلڪ]] | leader_title1 = صدر | leader_name1 = سيلويڊور سانچيز سيرئن | leader_title2 = نائب صدر | leader_name2 = آسڪر آرٽز | legislature = قانون ساز اسيمبلي | sovereignty_type = [[آزادي]] | established_event1 = اسپين کان آزادي | established_date1 = 15 سيپٽمبر، 1821ع | established_event2 = فيڊرل ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا کان | established_date2 = پهرين جون، 1824ع | established_event3 = ھڪ آزاد قوم بڻي <ref name="FitzGerald2014">{{cite book|author=David Scott FitzGerald|title=Culling the Masses|url=https://books.google.com/books?id=ldNoAwAAQBAJ&pg=PA363|date=22 April 2014|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-36967-2|page=363}}</ref> | established_date3 = 18 فيبروري، 1841ع | area_km2 = 21,041 | area_rank = 148th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 8,124 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 1.5 | population_estimate = {{UN_Population|El Salvador}}{{UN_Population|ref}} | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_estimate_rank = 99th | population_density_km2 = 303.1 | population_density_sq_mi = 785 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 47th | GDP_PPP = $52.666 بلين ڊالر <ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2010&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=34&pr1.y=12&c=253&s=NGDP_R,NGDP_RPCH,NGDP,NGDPD,NGDP_D,NGDPRPC,NGDPPC,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,PPPSH,PPPEX,NID_NGDP,NGSD_NGDP|title=Report for Selected Countries and Subjects|website=www.imf.org}}</ref> | GDP_PPP_year = 2015 | GDP_PPP_per_capita = $8,668<ref name=imf2/> | GDP_nominal = $28.986 بلين ڊالر <ref name=imf2 /> | GDP_nominal_year = 2015 | GDP_nominal_per_capita = $4,776<ref name=imf2/> | Gini = 43.5 <!--number only--> | Gini_year = 2013 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name=WB1>{{cite web |url= http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |title= Gini index |publisher=[[World Bank]] |accessdate= 21 November 2015}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.686 <!--number only--> | HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf}}</ref> | HDI_rank = 116th | currency = [[يونائيٽيڊ اسٽيٽس ڊالر]]<sup>a</sup > | currency_code = USD | time_zone = [[سينٽرل آمريڪن ٽائم زون]] | utc_offset = −6 | drives_on = ساڄو | calling_code = [[+503]]^b | cctld = [[.sv]] | footnote_a = | footnote_b = <!----ORPHANED: | footnote_? = On the [[Coat of arms of El Salvador]], the country's name is written "Republica de El Salvador en la America Central", meaning "Republic of El Salvador in Central America" ----->| area_magnitude = 1 E8 | country_code = 503 }} '''ايل سيلواڊور''' (انگريزي=El Salvador؛{{IPAc-en|audio=En-us-El Salvador.ogg|ɛ|l|_|ˈ|s|æ|l|v|ə|d|ɔr}}) وچ آمريڪا جو ننڍي ۾ ننڍو ۽ تمام گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي جنھن جون سرحدون اتر اوڀر م [[هونڊورس|ھونڊوراس]]، اتر اولھه ۾ [[گواتيمالا|گوئيٽي مالا]] ۽ ڏکڻ ۾ [[پيسفڪ سمنڊ]] سان ملن ٿيون. ھن ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر [[سان سيلويڊور]] آھي. == تاريخ== [[فائل:Templo tazumal.jpg|thumb| تزومل وارا کنڊر جيڪي سانتا اينا، ۾ واقع آھن]] ھن ملڪ واري علائقي ۾ صدين تائين ميسو آمريڪي ماڻھو رھيا جن ۾ پائپل ، لينڪا ۽ مايا وارا قبيلا شامل آهن. سورھين صدي جي ابتدا ۾ اسپين ھن علائقي کي فتح ڪري نيو اسپين واري [[وائسرائلٽي]] ۾ شامل ڪري ڇڏيو جنھن جو گاديءَ وارو هنڌ نيو ميڪسيڪو ھيو. 1609 م ھي علائقو گوئيٽي مالا جو ڪئپٽينسي جنرل بڻايو ويو اھڙي طرح 1821 ۾ اسپين کان آزادي حاصل ڪرڻ تائين ان حالت م رھيو.اھڙي طرح پھرين ميڪسيڪن ايمپائر جي حصي رھڻ کانپوءِ 1823 ۾ [[فيڊرل ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا]] جو حصو رھيو جيڪا 1841 م ٽٽي وئي جنھن بعد آيل سيلويڊور ھڪ خودمختيار رياست جو درجو حاصل ڪيو. ان بعد وري ٿوري وقت لاءِ [[ھونڊوراس]] ۽ [[نڪاراگوا]] سان گڏجي اتحاد ڪري [[گريٽر ريپبلڪ آف سينٽرل آمريڪا]] جي نالي سان رياست ۾ رھيو جيڪا 1895 کان 1898 تائين قائم رهيو.<ref name="Boland2001">{{cite book|author=Roy Boland|title=Culture and Customs of El Salvador|url=https://books.google.com/books?id=16DV3GDkKu8C&pg=PA2|date=1 January 2001|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-30620-4|page=2}}</ref><ref name="IhrieOropesa2011">{{cite book|author1=Maureen Ihrie|author2=Salvador Oropesa|title=World Literature in Spanish: An Encyclopedia &#91;3 volumes&#93;: An Encyclopedia|url=https://books.google.com/books?id=zPDFHE_5besC&pg=PA332|date=20 October 2011|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-0-313-08083-8|page=332}}</ref><ref name="Haskin2012">{{cite book|author=Jeanne M. Haskin|title=From Conflict to Crisis: The Danger of U.S. Actions|url=https://books.google.com/books?id=O9hr0Ze14H0C&pg=PA152|year=2012|publisher=Algora Publishing|isbn=978-0-87586-961-2|page=152}}</ref> ايل سيلويڊور ٻارھن سال گھرو ويڙھ ۾ مبتلا رھيو جنھن ۾ 75000 ماڻھو مارجي ويا نيٺ 1992 م ان جو خاتمو ٿيو جڏهن حڪومت ۽ کاٻي ڌر جي باغين جي وچ ۾ معاھدو عمل ۾ آيو جنھن ذريعي ملڪ ۾ فوجي ۽ سياسي سڌارا آيا.ھي ملڪ انھن حالتن ۾ دنيا اندر ڏوھارين جو ھڪ وڏو مرڪز بڻجي ويو ھو. [[فائل:ERP combatants Perquín 1990 24.jpg|thumb|گھرو ويڙھ دوران فارابنڊو مارتي نيشنل لبريشن فرنٽ جا ويڙھاڪ 1990 ۾ پرڪئين ۾]] == جاگرافي == گوئٽي مالا ۽ ھونڊوراس جي وچ واقع ھي ملڪ اتر پيسفڪ سمنڊ جي ڪناري تي 13 50 N, 88 55 W جي جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي. ملڪ جي پکيڙ جملي 21041 چورس ڪلوميٽر آهي جن مان 20721 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 320 چورس ڪلوميٽر پاڻي اٿس. پکيڙ جي لحاظ کان دنيا جي ملڪن ۾ 153 نمبر تي آهي.ان جي زميني سرحد 199 ڪلوميٽر گوئٽي مالا سان ۽ 391 ڪلوميٽر ھونڊوراس سان ملي ٿي. ان جي سامونڊي ڪناري جي ڊيگھ 307 ڪلوميٽر آهي. سمنڊ اندر ھن جي سرحد اندر علائقو 12 ناٽيڪل ميل آھي.۽ ان حد کان اڳتي وارو 24 ناٽيڪل ميلن تائين پڻ ان جي اختيار اچي ٿو. ان جو سامونڊي معاشي زون 200 ناٽيڪل ميلن تائين آھي.ھن ملڪ۾ جبل زياده تر سمنڊ ڪنارن لڳ ۽ وچ ملڪ ۾ مٿاھين پٽ تي آھن. ملڪ جي سامونڊي سطح کان سراسري بلندي 442 ميٽر آھي. سمنڊ جي سطح کان بلند ترين مقام سيرو ايل پائٽل{{ٻيا نالا|انگريزي=Cerro El Pital}}آھي جنھن جي بلندي 2730 ميٽر آھي. ھن ملڪ جي زمين ٻرندڙ جبلن جي سرزمين سڏبي آھي جنھن ڪري ھتي زلزلا ڪثرت سان ايندا آهن جن ڪري اڪثر [[سامونڊي واچوڙو|سامونڊي واچوڙن]]{{ٻيا نالا|انگريزي= hurricanes}} جو امڪان رھندو آھي.<ref name="cia.gov">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html}}</ref> [[فائل:Salcoatitán, El Salvador - panoramio (9).jpg|thumb|ڪورڊيليرا ڊي اپينيڪا نالي ٻرندڙ جبل جي قطار سيلڪوئيٽائيٽن وٽان نڪتل تصوير]] ==نالو== ایل سیلويڊور اسپينش ٻوليءَ جو لفظ آھي جنھن جي معني آھي نجات ڏياريندڙ{{ٻيا نالا|انگريزي=The Saviour}}آھي . شروع ۾ ھن علائقي جو نالو اسپيني ٻولي م:'''Provincia de Nuestro Senor Jesus Cristo, el Salvador del Mundo'''ھيو جنھن جي معني آھي: '''اسانجي لارڊ (سائين) جيزس ڪرائيسٽ (عيسي مسيح) جو صوبو جيڪو دنيا لاءِ [[نجات ڏياريندڙ]]{{ٻيا نالا|انگريزي=El Salvador}} آهي'''<ref name="cia.gov"/> ==حڪومتي ۽ قانوني انتظام== [[فائل:Un-el-salvador.png|thumb| ايل سيلويڊور جو نقشو]] ملڪ جو پورو نالو ريپبلڪ آف ايل سيلويڊور (اسپينش:Republica de El Salvador) آھي. رياست صدارتي ريپبلڪ آھي جنھن جو گاديءَ جو هنڌ سان سيلويڊور آھي جيڪو 13 42 N, 89 12 W واري جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي.ملڪ جي انتظامي يونٽن کي ڊپارٽمينٽ سڏيندا آهن .ملڪ انتظامي طور تي ھيٺين انتظامي ڊپارٽمينٽن ۾ ورھايل آھي:<ref name="cia.gov"/> {| class="wikitable center" style="line-height:140%;font-size: 90%;" |- ! colspan="3" style="text-align:center;"|ايل سيلويڊور جا ڊپارٽمينٽ |- | colspan="3" style="text-align:center;"| [[فائل:El Salvador Departments Map Mapa Departamentos El Salvador.png|upright=1.8|ايل سيلويڊور جي انتظامي ورهاست]] |- |''' اولھ ايل سيلويڊور ''' *[[اوھيوچپين ڊپارٽمينٽ|اوھيوچپين]] <br/>([[اوھيوچپين ]]) *[[سانتا اينا ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|سانتا اينا]]<br />([[سانتا اينا ]]) *[[سونسونئٽ ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|سونسونئٽ]] <br> ([[سونسونئٽ]]) || ''' وچ سيلويڊور ''' *[[لا لبريٽئڊ ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا لبريٽئڊ]] <br /> ([[سانتا ٽيڪلا]]) *[[چلاٽ نينگو ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|چلاٽ نينگو]] <br />([[چلاٽ نينگو]]) *[[ڪسڪاٽلان ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|ڪسڪاٽلان]] <br />([[ڪانجيوٽ پيڪ]]) *[[سان سيلويڊور ڊپارٽمينٽ|سان سيلويڊور]] <br />([[سان سيلويڊور]]) *[[لا پاز ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا پاز]]<br /> ([[زيڪاٽيڪولوڪا]]) *[[ڪبينس ڊپارٽمينٽ|ڪبينس]] <br />([[سينسوٽي پيڪ]]) *[[سان وسينٽ ڊپارٽمينٽ|سان وسينٽ]]<br>([[سان ونسينٽ]]) || '''اوڀر ايل سيلويڊور ''' *[[يوسولٽن ڊپارٽمينٽ|يوسولٽن]] <br />([[يوسولٽن ]]) *[[سان ميگئيل ڊپارٽمينٽ،ايل سيلويڊور|سان ميگئيل]] <br />([[سان ميگئيل]]) *[[مورازان ڊپارٽمينٽ|مورازان]] <br />([[سان فرانسسڪو گوٽيرا]]) *[[لا يونين ڊپارٽمينٽ، ايل سيلويڊور|لا يونين]]<br>([[لا يونين]]) |- | colspan="3" | ''نوٽ'': ھر ڊپارٽمينٽ(صوبو) جو گاديءَ جو هنڌ ڏنگين ۾ ڏيکاريل آھي |} ملڪ 15 سيپٽمبر 1821 م اسپين کان آزاد ٿيو جنھن ڪري اھو ڏينهن ايل سيلويڊور ۾ عام موڪل جو ڏينهن آهي. ملڪ جو موجوده آئين 23 ڊسمبر 1983 ۾ لاڳو ٿيو. ھي ملڪ اڃان عالمي عدالت جي اختيار ۾ شامل نہ ٿيو آھي. ملڪ ۾ شھرين کي ووٽ ڏيڻ جو حق 18 سالن جي عمر ۾ حاصل ٿيندو آهي. [[فائل:Embajador de Rusia 02 (24546541052).jpg|thumb|کاٻي پاسي ايل سيلويڊور جو صدر سينچيز سيرين ۽ نڪاراگوا جي روسي سفير سان گڏ]] ملڪ جو صدر رياست ۽ حڪومت ٻنھي جو سربراھ ھوندو آھي. ملڪ ۾ صدر ۽ نائب صدر جي چونڊ سڌي سنئين ماڻھن جي ووٽ سان ٿيندي آهي. پھرين جون 2014 تي [[سينچيز سيرين]] ملڪ جو صدر ۽ [[آسڪر آرٽز]] ملڪ جو نائب صدر چونڏجي آيا. [[فائل:Sesion Solemne de Legislatura 2015-2018 (17866066655).jpg|thumb|ايل سيلويڊور جي پارليامينٽ]] ملڪ جي پارليامينٽ ھڪ ايواني آھي جنھن جي رڪنن جو تعداد 84 آھي جيڪي سڌا سنوان تڪن مان ٽن سالن لاء چونڊجي ايندا آهن . ملڪ م اعلي عدالتن جي ججن جي مقرري ملڪ جي پارليامينٽ ڪندي آهي جيڪا لازمي طور تي عدليہ جي قومي ڪائونسل ، پارليامينٽ جي خودمختيار باڊي ۽ بار ايسوسيئيشن جي سفارش تي ڪئي ويندي آھي. جج جي نوڪري جو مدو نو سالن تائين ھوندو آھي.<ref name="cia.gov"/> ==زراعت== ھن ملڪ جي 74.7 سيڪڙو زمين زراعت واري آهي جنھن مان 33.1 سيڪڙو زمين پوکي جي لائق آھي جنھن مان وري 10.9 سيڪڙو زمين تي مستقل کيتي ٿيندي آهي. زرعي زمين جي 30.7 سيڪڙو علائقي تي مستقل چراگاھون آھن ۽ باقي 13.6 سيڪڙو زمين تي ٻيلا آھن . ھتان جي 452 چورس ڪلوميٽر زمين آبپاشي واري آھي.<ref name="cia.gov"/> ==آبھوا== [[فائل:El Salvador Topography.png|thumb|El Salvador's topography.]] ھن ملڪ جي آبهوا خشڪي ۾ مٿاھين علائقن ۾ [[ٽيمپريٽ]] ۽ سامونڊي ڪنارن تي [[ٽراپيڪل]] ھوندي آھي. مينھن جي موسم ھتي مئي کان آڪٽوبر تائين آهي. نومبر کان اپريل تائين موسم خشڪ ھوندي آھي.<ref name="cia.gov"/> ==آبادي== جولاءِ 2017 جي انگ اکرن مطابق ھن ملڪ جي آدمشماري 61,72,011 ھئي. آبادي جي لحاظ کان دنيا جي ملڪن ۾ ھن ملڪ جو نمبر 108 آھي . ھتان جي ماڻھن کي سيلويڊورن سڏيو ويندو آهي. ھتان جي آبادي جو 86.3 سيڪڙو ماڻهو ميستيزو نسل جا آھن، 12.7 سيڪڙو ماڻهو گورا، 0.2 سيڪڙو ماڻهو آمريڪي ريڊ انڊين آھن ۽ 0.1 سيڪڙو ماڻهو ڪارا آھن.ھتان جي عام ۽ سرڪاري ٻولي اسپينش آھي. آمريڪي ريڊ انڊين نئوات ٻولي پڻ ڳالھائيندا آھن.ايل سيلويڊور وچ آمريڪا جو ننڍي ۾ ننڍو ۽ گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي. ملڪ م خانداني منصوبا منصوبا بندي سان آبادي جي واڌ جي شرح ۾ ڪافي گھٽتائي آئي آهي. گھرو ويڙھ جي ڪري 20 سيڪڙو آبادي ملڪ ڇڏي وئي آهي جن مان اڪثريت آمريڪا ۽ ڪيناڊا ، ۽ باقي ٿورا ڀر وارن ملڪن ھونڊوراس، نڪاراگوا ، ميڪسيڪو ۽ گوئٽي مالا منتقل ٿي آهي.<ref name="cia.gov"/> ==مذھب== ھتان جي 50 سيڪڙو آبادي جو تعلق رومن ڪيٿولڪ مذهب سان آهي. 36 سيڪڙو پروٽيسٽنٽ، 12 سيڪڙو لامذھب ۽ 2 سيڪڙو ٻين مذھبن وارا ماڻهو آھن<ref name="cia.gov"/>. ==جاندار == [[فائل:motmot1.jpg|thumb|upright| ٽوروگوز پکي جيڪو ايل سيلويڊور جو قومي پکي آهي]] ==حوالا== {{حوالا}} {{Coord|13|50|N|88|55|W|display=title}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] 1u4nuf6jnjn2r4qkq37tnqee9evb7o9 0 45170 320587 314426 2025-06-26T15:16:10Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320587 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name =اينٽيگا ۽ باربوڊا | languages_type = [[ڏيهي ٻولي]] | languages = [[ليورڊ ڪريبين ڪيويل انگريزي|اينٽيگا ۽ باربوڊا ڪيويل]] | common_name = اينٽيگا ۽ باربوڊا | image_flag =Animated-Flag-Antigua.gif | image_coat = Coat of arms of Antigua and Barbuda.svg | symbol_type = فوج جو نشان | national_motto = "هر ڪوشش، سموري ڪاميابي" | national_anthem = [[Fair Antigua, We Salute Thee]]<br/><center>[[فائل:Antigua and Barbuda National Anthem.ogg]]</center> | royal_anthem = [[خدا راڻي کي محفوظ رک]]^a | image_map = ATG orthographic.svg | image_map2 = Antigua and Barbuda - Location Map (2013) - ATG - UNOCHA.svg | capital = [[سينٽ جانس، اينٽيگا ۽ بابڊا|سينٽ جانس]] | coordinates = {{Coord|17|7|N|61|51|W|type:city}} | largest_city = capital | official_languages = [[انگريزي ٻولي|انگريزي]] | ethnic_groups = 91% [[Afro-Antiguan and Barbudan|آفريڪي (ڪارا)]]<br/>4.4% [[گھڻ نسلي]]<br/>1.7% [[اڇا ڪيريبين|يورپي (اڇا)]]<br/>2.9% ٻيا | ethnic_groups_year = 2013 |religion= 76.5% [[مسيحيت|مسيحي]]<br>12.2% [[اينٽيگا ۽ باربوڊا ۾ مذهب|ٻيا]]<br>5.5% اڻ ٻڌايل<br>5.9% [[دهريت|دهريا]] |religion_year=2011<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ac.html|title=The World Factbook — Central Intelligence Agency|website=www.cia.gov}}</ref> | demonym = اينٽيگئن<br/>باربڊن/باربڊين | government_type = [[وحداني رياست|وحداني]] [[پارلياماني نظام|پارلياماني]] [[آئيني شهنشاهت]] | leader_title1 = [[اينٽيگا ۽ باربوڊا جو بادشاهه|بادشاهه]] | leader_name1 = [[ايلزبٿ دوم]] | leader_title2 = {{nowrap|[[اينٽيگا ۽ باربوڊا جو گورنر جنرل|گورنر جنرل]]}} | leader_name2 = [[روڊني ويليمس (سياستدان)|روڊني ويليمس]] | leader_title3 = [[اينٽيگا ۽ باربوڊا جو وزير اعظم|وزيراعظم]] | leader_name3 = [[گسٽن برائون]] | legislature = [[اينٽيگا ۽ باربوڊا جي پارليامنٽ|پارليامنٽ]] | upper_house = [[سينٽ (اينٽيگا ۽ باربڊا)|سينٽ]] | lower_house = {{nowrap|[[نمائندن جو گھر (اينٽيگا ۽ باربوڊا)|نمائندن جو گھر]]}} | sovereignty_type = آزاد | established_event1 = [[ويسٽ انڊيز لاڳاپيل رياستون|لاڳاپيل رياستون]] | established_date1 = 27 فيبروري 1967 | established_event2 = [[برطانيا]] کان | established_date2 = 1 نومبر 1981 | area_km2 = 440 | area_rank = 182هون <!-- Should match [[ملڪ ۽ علائقا بلحاظ ايراضي]] --> | area_sq_mi = 170 | percent_water = نالي ماتر | population_estimate = {{UN_Population|Antigua and Barbuda}}{{UN_Population|ref}} | population_census = 81,799 | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_estimate_rank = 199th | population_census_year = 2011 | population_density_km2 = 186 | population_density_sq_mi = 481 | GDP_PPP = $2.372 billion<ref name="imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=85&pr.y=14&sy=2017&ey=2022&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=311&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,LP&grp=0&a= |title=Antigua and Barbuda |publisher=International Monetary Fund}}</ref> | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_per_capita = $25,998<ref name=imf2/> | GDP_nominal = $1.454 billion<ref name=imf2/> | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_per_capita = $15,932<ref name=imf2/> | HDI = 0.783<!-- number only --> | HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year --> | HDI_change = increase<!-- increase/decrease/steady --> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report |date=2015 |accessdate=14 December 2015 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | HDI_rank = 58th | currency = [[اولهه ڪيريبين ڊالر]] | currency_code = ايڪس سي ڊي | time_zone = [[انٽلانٽڪ ٽائيم زون|اي ايس ٽي]] | utc_offset = -4 | drives_on = کاٻو | calling_code = [[علائقو ڪوڊ 268|+1-268]] | cctld = [[.ag]] }} '''اينٽيگا ۽ باربوڊا''' {{ٻيا نالا|انگريزي=Antigua and Barbuda}}، [[آمريڪي کنڊ|آمريڪي کنڊن]] ۾ [[ويسٽ انڊيز]] جي بيٽن ۾ شامل، [[ڪيريبئن سمنڊ|ڪيريبين]] ۽ [[ائٽلانٽڪ سمنڊ]] جي وچ ۾ موجود ملڪ جو نالو آهي. هي ملڪ ٻن مک ٻيٽن [[اينٽيگا]] ۽ [[باربوڊا]] ۽ ننڍن ٻيٽن [[گريٽ برڊ ٻيٽ|گريٽ برڊ]]، [[سائو ٻيٽ (اينٽيگا ۽ باربوڊا)|سائو]]، [[گيانا ٻيٽ|گيانا]]، [[وڏو ٻيٽ (اينٽيگا ۽ باربوڊا)|وڏو]]، [[ميڊين ٻيٽ (اينٽيگا ۽ باربوڊا)|ميڊين]]، [[يارڪ ٻيٽ (اينٽيگا ۽ باربوڊا)|يارڪ]] ۽ وري ڏکڻ طرف [[ريدوندا]] تي مشتمل آهي. ملڪ جي آبادي 2011ع جي [[آدمشماري]] مطابق 81,800 هئي، هن ملڪ جو گادي وارو هنڌ ۽ وڏو شهر [[سينٽ جانس، اينٽيگا ۽ بابڊا|سينٽ جانس]] آهي، جيڪو [[اينٽيگا]] ٻيٽ تي واقع آهي. {{Coord|17|03|N|61|48|W|display=title}} ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪ راڄ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] isz0f09eaauci078ztkxc2yv7tjpb7t 0 45682 320588 277735 2025-06-26T15:17:03Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320588 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = بارباڊوس | common_name =بارباڊوس | image_flag = Flag of Barbados.svg | image_coat = Coat of arms of Barbados (2).svg | image_map = BRB orthographic.svg | national_motto = " فخر ۽ صنعت" | national_anthem = ''[[In Plenty and In Time of Need]]''<br/><center> | royal_anthem = [[God Save the Queen]] </center> | official_languages = [[انگريزي]] |regional_languages =[[بيجن ڪريئول]] |ethnic_groups = {{vunblist | 90.4% [[آفريقي]] | 4.1% [[ميسٽيزو]] | 3.7% [[گورا]] | 1.3% [[ريڊ انڊين]] | 0.4% باقي ٻيا }} |ethnic_groups_year = 2010 |religion = {{vunblist |74.6% [[عيسائي]] |4.8% باقي ٻيا |20.6% لامذھب }} | capital = [[برج ٽائون]] | coordinates = {{Coord|13|06|N|59|37|W|type:city}} | largest_city = برج ٽائون | demonym = {{vunblist|[[باربئڊين]] يا [[بارباڊوسي]]|بيجن (محاورتن)}} | government_type = [[وحداني رياست]] [[پارلياماني نظام]] [[آئيني بادشاهت]] | leader_title1 = [[بارباڊوس جا شاھي سربراھ|شاھي سربراھ]] | leader_name1 = [[ايلزبيٿ ٻين]] | leader_title2 = {{nowrap|[[بارباڊوس جا گورنر جنرل|گورنر جنرل]]}} | leader_name2 = [[سينڊرا مئيسن]] | leader_title3 = [[بارباڊوس جا وزيراعظم |وزيراعظم]] | leader_name3 = [[ميئا موٽلي]] | legislature = [[بارباڊوس جي پارليامينٽ|پارليامينٽ]] | upper_house = [[بارباڊوس جي سينيٽ|سينيٽ]] | lower_house = [[ھائوس آف اسيمبلي]] | area_km2 = 439 | area_sq_mi = 166<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | area_rank = 183rd <!-- Should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | percent_water = نہ جھڙو | population_census = 277,821<ref name=geo>{{cite web |url= http://www.geohive.com/cntry/barbados.aspx |title=Barbados – General Information |publisher=GeoHive |accessdate=16 December 2013}}</ref> | population_census_rank = 181st | population_census_year = 2010 | population_density_km2 = 660 | population_density_sq_mi = 1,704<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 15th | GDP_PPP = $4.663 billion<ref name=imf2>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=47&pr.y=13&sy=2015&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=316&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC&grp=0&a= Barbados], International Monetary Fund.</ref> | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_year = 2016 | GDP_PPP_per_capita = $16,669<ref name=imf2/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 73rd | GDP_nominal = $4.385 billion<ref name=imf2/> | GDP_nominal_year = 2016 | GDP_nominal_per_capita = $15,677<ref name=imf2/> | sovereignty_type = [[آزادي]] | established_event1 = [[برطانيا]] کان | established_date1 = 30 نومبر 1966 | Gini_year = | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini = <!--number only--> | Gini_ref = | Gini_rank = | HDI_year = 2017<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI = 0.800 <!--number only--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf |title=2018 Human Development Report |year=2018 |accessdate=14 September 2018 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | HDI_rank = 58th | currency = [[باربئڊين ڊالر]] ($) | currency_code = BBD | country_code = | time_zone = [[Eastern Caribbean Time Zone|اوڀر ڪيريبين]] | utc_offset = −4 | time_zone_DST = Not observed | utc_offset_DST = −4 | drives_on = کاٻو پاسو <ref name=fco>{{cite web|date=29 August 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071015163750/http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1007029390590&a=KCountryAdvice&aid=1013618386991 |url=http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1007029390590&a=KCountryAdvice&aid=1013618386991 |archivedate=15 October 2007 |title=Barbados |deadurl=yes}} (fco.gov.uk), updated 5 June 2006.</ref> | calling_code = [[North American Numbering Plan|+1]] [[Area code 246|-246]] | cctld = [[.bb]] }} '''بارباڊوس''' يا '''باربئڊوس''' {{ٻيا نالا|انگريزي='''Barbados'''}} وچ آمريڪا جی ھڪ ملڪ جو نالو آهي جيڪو [[ڪيريبئن سمنڊ]] ۾ [[ويسٽ انڊيز]] جو ھڪ ٻيٽ آھي ۽ 34 ڪلوميٽر ڊگھو 23 ڪلوميٽر ويڪرو آھي ۽ جنھن جي پکيڙ 432 چورس ڪلوميٽر آهي <ref>[http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+cx0103) Chapter 4 – The Windward Islands and Barbados] – U.S. Library of Congress</ref> ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ ۽ وڏي ۾ وڏو شهر [[برج ٽائون]] آھي. [[فائل:Bridgetown 049.jpg|thumb|ماڻھو برج ٽائون ۾ خريداري ڪندي]] == تاريخ == ھن جزيري ۾ تيرھين صدي عيسويءَ ۾ ڪاليناگو ماڻهو ھتي رھندا ھئا. پندرهين صدي عيسويءَ ۾ ھتي اسپيني پھتا ۽ ھي ٻيٽ سڀ کان پھريون اسپين جي نقشي ۾ 1511 عيسويءَ ۾ ظاهر ڪيو ويو. <ref name="Spanish Main">{{cite book |last1=Sauer |first1=Carl Ortwin |title=Early Spanish Main, The|url=https://books.google.com/books?id=ayCi1EAaIWQC&pg=PA193|year=1969 |origyear=1966 |publisher=University of California Press |isbn=0-520-01415-4 |pages=192–197}}</ref><ref>[http://www.menorahreview.org/article.aspx?id=104 The Jewish Experience in 17th century Barbados] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170823071853/http://www.menorahreview.org/article.aspx?id=104 |date=2017-08-23 }}, By Ryan Hechler, The VCU Menorah Review at Virginia Commonwealth University</ref>1536 ۾ ھتي پورچوگيزي پھتا پر انھن ھن ٻيٽ جي دعويداري نہ ڪئي. 1625 م ھتي انگريزن جو بحري جهاز [[اولو بلاسم]]{{ٻيا نالا|انگريزي= Olive Blossom}} پھتو ۽ انگريزن ھن ٻيٽ تي جيمز پھرين پاران قبضو ڪيو. 1627 ۾ ھتي پھريان دائمي آبادڪار انگلينڊ مان پھتا <ref name="Commonwealth History">{{cite web|url=http://thecommonwealth.org/our-member-countries/barbados/history |title=Barbados – History |author=Secretariat |work=[[Commonwealth of Nations]] |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140820080026/http://thecommonwealth.org/our-member-countries/barbados/history |archivedate=20 August 2014 |df=dmy}}</ref> ھتي ڪمند جي پوک جي ڪري ھي ٻيٽ آفريڪي غلامن جي واپار جو انگلينڊ جو مرڪز ٿي ويو ۽ 1833 ۾ غلامي تي بندش جي قانون اچڻ تائين اھو مرڪز برقرار رھيو. 30 نومبر 1966 ۾ بارباڊوس دولت مشترڪہ واري گروپ ۾ ھڪ خودمختيار ملڪ بڻيو پر ان جي رياست جو سربراھ برطانيا جي شاھي خاندان کي ئي تسليم ڪيو ويو، جيڪو ھن وقت راڻي ايلزبيٿ II آهي.<ref name="سي آء اي">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bb.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160214004116/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bb.html|date=2016-02-14}}سي آء اي فيڪٽس بڪ</ref> == جاگرافي == [[فائل:Barbados.png|thumb|left|upright=1.9|بارباڊوس جو نقشو]] ڪيربين سمنڊ جو ھي ٻيٽ تي مشتمل ملڪ اتر اينٽلانٽڪ وڏي سمنڊ ۾ وينزويلا جي اتر اوڀر م واقع آهي. ان جي جاگرافيائي بيهڪ 13 10 N, 59 32 W آھي. ھن ملڪ جي پکيڙ 430 چورس ڪلوميٽر جيڪو سمورو خشڪي تي واقع آهي جو اتي ڪوبہ، درياء ، ندي ، ڍنڌ يا ڍورو ڪانہ آھي. پکيڙ ۾ ھن ملڪ جو دنيا ۾ نمبر 202 آھي. ٻيٽ ھجڻ ڪري ھن جي ڪابہ زميني سرحد ڪانہ آھي باقي ان جو سامونڊي ڪنارو 97 ڪلوميٽر اٿس ۽ سامونڊي علائقي جي ان جي دعوا 12 بحري ميل ۽ مخصوص معاشي زون 200 بحري ميل اٿس. ملي جو بلند ترين مقام مائونٽ ھلابي آھي جنھن جي اوچائي 336 ميٽر آھي.<ref name = "سي آء اي "/> == آبھوا == [[فائل:Bathsheba, Barbados 02.jpg|thumb|بئٿشيبا، سينٽ جوزف]] ملڪ جي موسم [[ٽراپيڪل]] آھي . برساتي موسم جون کان آڪٽوبر تائين ھلندي آھي.<ref name = "سي آء اي "/> ==قدرتي وسيلا ۽ معدنيات== پيٽروليم، مڇي، قدرتي گيس ھتان جا مکيہ معدني ۽ قدرتي وسيلا آھن<ref name = "سي آء اي "/>. == زراعت == ھن ملڪ جي 32.6 سيڪڙو زمين زرعي آهي جنھن جو 25.6 سيڪڙو پوکي لائق آھي.2.3 سيڪڙو زرعي زمين تي مستقل پوکي ٿيندي آهي، 4.7 سيڪڙو زمين تي مستقل چراگاھون آھن ۽ 19.4 سيڪڙو زرعي زمين تي ٻيلا آهن. ملڪ جي 50 چورس ڪلوميٽر زمين تي آبپاشي نظام آھي.ھي اوڀر ڪيريبين سمنڊ جي ملڪن ۾ سڀ کان وڌيڪَ گھاٽي آبادي وارو ملڪ آهي. آبادي جو ٽيون حصو شھر ۾ رھي ٿو.<ref name = "سي آء اي "/> == بارباڊوس جا ماڻهو == جولاءِ 2017 جي انگن اکرن مطابق ھن ملڪ جي آبادي 292336 آهي ۽ آبادي جي لحاظ کان دنيا ۾ 180 نمبر تي آهي. ھتان جي ماڻھن کي باربئڊين يا بيجين سڏيندا آهن. آبادي ۾ ڪارا آفريقي 92.4 سيڪڙو، گورا 2.7 سيڪڙو، ايسٽ انڊين 1.3 سيڪڙو آھن.ھتان جي ماڻھن جي ٻولي بيجين ڪريئول آھي جيڪا انگريزيءَ وانگر آهي.ھتان جي ماڻھن 66.4 سيڪڙو ماڻهن جو مذھب پروٽيسٽنٽ آھي.5.9 سيڪڙو ماڻهو ايڊوينٽسٽ، 5.9 سيڪڙو ماڻهو ميٿڊسٽ ، 3.4 سيڪڙو ماڻهو نيزرين، 2.4 سيڪڙو ماڻهو چرچ آف گاڊ، 1.8 سيڪڙو ماڻهو بئپٽسٽ ، 0.9 سيڪڙو ماڻهو پروٽيسٽنٽ، 3.8 سيڪڙو رومن ڪيٿولڪ آھن<ref name = "سي آء اي "/>. == نالي جو مطلب == بارباڊوس لفظ پورچوگيزي ٻولي جو لفظ آهي جنھن جي معني آهي '''ڏاڙهي وارا'''<ref name = "سي آء اي "/> == سياسي يا حڪومتي انتظام == [[فائل:BarbadosFromISS.jpg|thumb| بين الاقوامي خلائي اسٽيشن تان ورتل بارباڊوس جي تصوير]] ملڪ جو سياسي نظام آئيني بادشاهت ھيٺ پارلياماني جمهوريت آھي ۽ ھي ملڪ دولت مشترڪہ واري دائري ۾ اچي ٿو. گاديءَ جو هنڌ برج ٽائون اٿس جنھن جي جاگرافيائي بيهڪ 13 06 N, 59 37 W آهي. ملڪ ۾ ڪل يارھن ضلعا ۽ ھڪ شھر آھي. ضلعي کي ھن ملڪ ۾ پيرش{{ٻيا نالا|انگريزي=parish}} چوندا آهن جنھن جو مطلب اھڙو مڪاني حڪومت وارو علائقو جتي گھٽ ۾ گھٽ ھڪ گرجا ۽ پادري ھجي. بارباڊوس جي واحد شھر جو نالو برج ٽائون آھي ۽ يارھن ضلعن جا نالا آھن: ڪرسچن چرچ، سينٽ اينڊريو، سينٽ جارج، سينٽ جيمز، سينٽ جان، سينٽ جوزف ، سينٽ لوسي، سينٽ ميخائيل، سينٽ پيٽر، سينٽ فلپ، ۽ سينٽ ٿامس. ھي ملڪ 30 نومبر 1966 ۾ آزاد ٿيو. ھتي جو عدالتي نظام انگلش ڪامن لا سسٽم تي مشتمل آهي ۽ بين الاقوامي قانون مطابق بين الاقوامي عدالت جي اختيار کي تسليم ڪندڙ ملڪ آھي.رياست جو سربراھ برطانيا جي شاھي خاندان مان آھي جيڪا ھن وقت راڻي ايلزبيٿ ٻين آهي جنھن جي نمائندگي گورنر جنرل ڪندو آھي. حڪومت جو سربراھ وزيراعظم آھي 25 مئي 2018 تي سئنڊرا ميسن ھتان جي چونڏيل وزيراعظم طور ڪم شروع ڪيو . ھن ملڪ جي پارليامينٽ ٻہ ايواني آھي ھڪ ايوان سينيٽ آھي جنھن جون 21 سيٽون آھن . ٻئي ايوان جو نالو ھائوس آف اسيمبلي آھي جنھن جون 30 سيٽون آھن<ref name = "سي آء اي "/>. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:باربڊوس جا ٻيٽ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] [[زمرو:اڳوڻا دولت مشترڪه جا رڪن]] kkspuqwxcriqkf0tr0v0rwepmavww3s 0 45735 320589 295121 2025-06-26T15:18:04Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320589 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = Commonwealth of The Bahamas | common_name = The Bahamas | image_flag = Flag of the Bahamas.svg | image_coat = Coat of arms of the Bahamas.svg | national_motto = "Forward, Upward, Onward, Together" | national_anthem = "[[March On, Bahamaland]]"<br/><center>[[فائل:National anthem of the Bahamas.oga]]</center> | royal_anthem = "[[God Save the Queen]]"<br/><center>[[فائل:United States Navy Band - God Save the King.oga|God Save the Queen]] | image_map = The Bahamas on the globe (Americas centered).svg | image_map2 = The Bahamas - Location Map (2013) - BHS - UNOCHA.svg | capital = [[نيسا]] | coordinates = {{Coord|25|4|N|77|20|W|type:city}} | largest_city = گاديءَ جو هنڌ | official_languages = [[انگريزي]]<!---NOTE: Just English, don't add "Bahamian English"---> |languages_type=[[مقامي ٻولي]] |languages=[[بھاميائي ڪريئول|ڪريئول]] | ethnic_groups = 92.7% [[بھاميائي آفريڪي ماڻهو|آفريڪي]]<br/>4.7% [[يورپي]]<br/>2.1% گڊرا يا گڏيل نسل <br/>1.9% باقي ٻيا <ref name="cia.gov">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bf.html Bahamas, The] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100402000413/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bf.html |date=2010-04-02 }}. CIA World Factbook.</ref><ref name="statistics">[http://statistics.bahamas.gov.bs/download/095261300.pdf Bahamas Department of Statistics] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151209035543/http://statistics.bahamas.gov.bs/download/095261300.pdf |date=2015-12-09 }}, PDF document retrieved 20 April 2014.</ref> | ethnic_groups_year = 2016 | demonym = [[بھامين]] يا بھاميائي | government_type = {{nowrap|[[وحداني رياست|وحداني]] [[پارلياماني نظام|پارلياماني]] <br/>[[آئيني بادشاهت]]<ref name="A12">{{cite web |first= |last= |title=•GENERAL SITUATION AND TRENDS |work=[[Pan American Health Organization]] |url=http://www.paho.org/english/dd/ais/cp_044.htm}}</ref><ref name="A13">{{cite news |first= |last= |title= Mission to Long Island in the Bahamas |work= Evangelical Association of the Caribbean |url= http://www.caribbeanevangelical.org/newsevents/oldarticles.htm?id=82 |access-date= 2018-10-23 |archive-date= 2016-03-04 |archive-url= https://web.archive.org/web/20160304083539/http://www.caribbeanevangelical.org/newsevents/oldarticles.htm?id=82 |dead-url= yes |accessdate= 2018-10-23 |archivedate= 2016-03-04 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20160304083539/http://www.caribbeanevangelical.org/newsevents/oldarticles.htm?id=82 }}</ref><!--(end nowrap:)-->}} | leader_title1 = بھاماس جو شاھي سربراهه | leader_name1 = [[ايلزبيٿ II]] | leader_title2 = {{nowrap|[[بھاماس جا گورنر جنرل|گورنر جنرل]]}} | leader_name2 = [[مارگريٽ پنڊلنگ]] | leader_title3 = [[بھاماس جا وزيراعظم|وزيراعظم]] | leader_name3 = [[ھيوبرٽ منيس]] | legislature = [[بھاماس جي پارليامينٽ|پارليامينٽ]] | upper_house = [[بھاماس جي سينيٽ|سينيٽ]] | lower_house = [[بھاماس جو ھائوس آف اسيمبلي|ھائوس آف اسيمبلي]] | sovereignty_type = آزادي | established_event1 = [[يونائيٽيڊ ڪنگڊم]] کان | established_date1 = 10 جولاءِ 1973<ref name="bbc_Bahamas">{{cite news |date=9 July 1973 |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/july/9/newsid_2498000/2498835.stm |title=1973: Bahamas' sun sets on British Empire |publisher=BBC News |accessdate=1 May 2009 |last= |quote=}}</ref> | area_km2 = 13,878 | area_rank = 155th <!-- Should match the list it links to--> | area_sq_mi = 5358 <!-- Do not remove [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 28% | population_estimate = {{UN_Population|Bahamas}}{{UN_Population|ref}} | population_census = 351,461 | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_estimate_rank = 177th | population_census_year = 2010 | population_density_km2 = 25.21 | population_density_sq_mi = 63.5 <!-- Do not remove [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 181st | GDP_PPP = $9.792 ارب ڊالر<ref name="imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=313&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,LP&grp=0&a=&pr.x=73&pr.y=10 |title=The Bahamas |publisher=International Monetary Fund}}</ref> | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = $26,005<ref name="imf2"/> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $9.529 ارب ڊالر <ref name="imf2"/> | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_per_capita = $25,306<ref name="imf2"/> | Gini = | Gini_year = | Gini_change =<!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = | Gini_rank = | HDI = 0.792 <!--number only--> | HDI_year = 2015 <!--Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=2016 Human Development Report |year=2016 |accessdate=23 March 2017 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | HDI_rank = 58th | currency = {{nowrap|بھامين ڊالر (BSD) <br/> {{smaller| آمريڪي ڊالر بہ ھلندڙ آھي}}}} | time_zone =[[ايسٽرن ٽائيم زون| EST]] | utc_offset = −5 | utc_offset_DST = −4 | time_zone_DST = [[Eastern Daylight Time|EDT]] | drives_on = کاٻو پاسو | calling_code = [[Area code 242|+1 242]] | iso3166code = BS | cctld = [[.bs]] | footnote_a = {{note|bahoffbox}}Also referred to as ''Bahamian dialect'' or ''Bahamianese''<ref>{{cite web|url=https://www.ethnologue.com/country/BS/languages|title=Bahamas|publisher=}}</ref> }} '''بھاماس'''{{ٻيا نالا|انگريزي=''' The Bahamas'''}} {{IPAc-en|audio=En-us-Bahamas.ogg|b|ə|ˈ|h|ɑ:|m|ə|z}} جنھن جو سرڪاري نالو بھاماس جي دولت مشترڪه آھي.<ref>{{cite web|last1=Official government website|title=The Constitution|url= http://www.bahamas.gov.bs/wps/portal/public/About%20The%20Bahamas/Constitution/!ut/p/b1/vZLZjqMwEEW_JR8wjc1i4NEJgZCA2cz6ggLpQBZDEsgCXz8ZqaVZpMm8THfVk6VTdXWvi8u4hMua9W1Xrftd26yPP94ZygVg2BiLim1IAAEzdC3sygvegdITSJ8A-Eth8HJ-xXMxl9CUf2idWRmmvz153R77JxNFNdlo5tW6wl3lij3DM5K7ifQIJUeFwrXsSkYubG4ILT9vkJxIctNMcTCv0flWk_C9qdvL7UgTOgTbh9QJl4VEQtlgfLUSk7hObbzxAJp3-fnO_IitDJ3UAqmzs02TUtWloWpPqO424bVH6fwKuqN-1rMCFE6bKHaivoOpVE0mH_5fGPxHfjGXvURE8AG8iJgsWvbOpU9M_mUPjQAwIcB-AD2gEMhRLgFiHuyHkzkeRn8P7jyxSmBrvgsPAFJaRIQag02WJLj4NgzBGNBsaY8e7A7V0BPqbiI_nGINr2F4-1PQ4an6FJxBtAolEADxswUNyVGeScnUxRIPDAd-taDwpZEargM-3eFvRyN6__8Pl1y2K9jbvWRv4E1REZRkRVQVBERRkblon4qypph3zaT5rO0X607tpt4hnuNeQ6lVkt3OZ20ZqIqRL6XgOK9utCm_xTfFXsmwPcjmDJ_Y4UwNx4LHa8Vv0ytOk9ZBM6d-DyNd1y5NUDXxTGX6ecBWv92LuUaqcIyR7vMEAX455mwIUNEHSuEqe1bKejNm6bhKVDNlnic-gJcfN114AKu4S0rLrVrBKDesR6AK3KJeRBWIbvumRpfFkMXroeBF-ahggTfltTjhTiy8WchXyPZn23gy-Q7eqwK-/dl4/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/|accessdate=29 May 2017}}</ref> ھي ملڪ اينٽلانٽڪ وڏي سمنڊ ۾ 700 کان وڌيڪَ ٻيٽن{{ٻيا نالا|انگريزي=islands}}، ٻيٽن نما ھموار زميني مٿاڇرن{{ٻيا نالا|انگريزي=cay}} ۽ ننڍڙن ٻيٽن{{ٻيا نالا|انگريزي=islets}} تي مشتمل آهي. اھو [[ڪيوبا]]، [[ھيٽي]]، [[ھسپانيولا]] ۽ [[ڊومينيڪن ريپبلڪ]] جي اتر ۾ ، [[ترڪس ۽ ڪئيڪس ٻيٽن]] جي اتر اولهه ۾ ۽ [[فلوريڊا]] جي اوڀر ۾ واقع آھن. ھن ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ [[نيسا]]{{ٻيا نالا|انگريزي=Nassau}} آھي جيڪو [[نيو پراويڊنس]] ٻيٽ تي واقع آهي. == تاريخ == [[فائل:Landing of Columbus (2).jpg|thumb|left|ڪولمبس جي آمد<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?vid=OCLC03615973 |title=The Journal of Christopher Columbus (during His First Voyage, 1492–93) |page=35 |author=Markham, Clements R. |year=1893 |publisher=London: The Hakluyt Society |accessdate=13 September 2015}}</ref>]] 1492 ۾ [[ڪرسٽوفر ڪولمبس]] سڀ کان پھريان ھن نئين دنيا جي بھاماس جي ڌرتيءَ تي قدم رکيو ۽ ان وقت ھتي [[ليوڪين]]{{ٻيا نالا|انگريزي=Lucayan}} قبيلي جا ماڻهو رھندا ھئا جيڪي [[ايراواڪين]] ٻولي ڳالهائيندڙ [[ٽائنو]] نسل سان تعلق رکندڙ ھيا. اسپيني ماڻھن ھن ملڪ کي ڪالوني نہ بڻايو پر ھتان جي رھاڪن کي غلام بڻائي [[ھسپانيولا]] موڪلي انھن جو وڪرو شروع ڪيو. سن 1530 کان 1648 تائين [[برموڊا]] واري انگريزن واري ڪالوني مان انگريز جڏهن [[اليوٿيرا]] ٻيٽ تي تي آباد ٿيا تہ موجوده بھاماس جا ٻيٽ تقريبن آبادي کان خالي ٿي چڪا ھئا. 1718 ۾ بھاماس [[برطانيا]] جي ڪالوني ٿي چڪي هئي. [[آمريڪا جي آزادي جي جنگ]] شروع ٿيڻ کان پوءِ برطانيا ھزارين وفادار آمريڪي ماڻھن کي ھتي منتقل ڪيو جن پنھنجا غلام پڻ آندا ۽ اتي انھن کان گرانٽ ۾ مليل زمينن تي پوکيءَ جو ڪم ورتو. == جاگرافي == [[فائل:Beaches in Nassau, Bahamas.jpg|thumb|نيسا جو سامونڊي ڪنارو]] [[فائل:Great Isaac Cay, Bahamas.jpg|thumb|گريٽ اسحاق ڪي جو لائيٽ هائوس]] ھي ملڪ ڄڻ تہ ٻيٽن جو زنجير آھي جيڪو اتر اينٽلانٽڪ وڏي سمنڊ ۾ آمريڪي رياست فلوريڊا جي ڏکڻ اوڀر ۾ ڪيوبا جي اتر اوڀر ۾ جاگرافيائي بيھڪ 24 15 N, 76 00 W تي واقع آهي. ملڪ جي پکيڙ 13,880 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن مان 10,010 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 3,870 چورس ڪلوميٽر پاڻي اٿس. دنيا م پکيڙ ۾ 161 نمبر تي آهي. ملڪ جي ڪابہ خشڪي واري سرحد ڪانھي پر ان جي بحري سرحد 3,542 ڪلوميٽر آهي. سندس بحري علائقي جي دعویٰ 12 [[ناٽيڪل ميل]]، مخصوص معاشي زون جي دعویٰ 200 ناٽيڪل ميل آھي. ان جي ٻيٽن جي بناوٽ ٽڪرين وانگر آهي. سڀ کان بلند ترين مقام [[مائونٽ الويرنيا]] آھي جيڪو ڪيٽ نالي ٻيٽ تي واقع آهي جنھن جي بلندي 64 ڪلوميٽر آهي<ref name = " سي آء اي"/><br>. [[فائل:Bahamas 2009.jpg|thumb|بھاماس جي سيٽلائيٽ تصوير 2009 ۾]] == آبهوا == ھن ملڪ جي آبھوا سمنڊ واري [[ٽراپيڪل]] آھي.سامونڊي نار{{ٻيا نالا|انگريزي=Gulf}} جي گرم پاڻي سان ماڊريٽ يا موافق رھندي آھي<ref name = " سي آء اي"/><br>. == معدنيات ۽ قدرتي وسيلا == لوڻ، اراگونائٽ، عمارتي ڪاٺ ۽ پوکي واري زمين ھن ملڪ جي قدرتي وسيلن ۽ معدنيات ۾ شامل آهن<ref name = " سي آء اي"/><br>. == زراعت == ھتان جي زرعي زمين ڪل زمين جو 1.4 سيڪڙو آهي جنھن مان پوکي جي لائق 0.8 سيڪڙو آهي. مستقل فصل ڪل زرعي زمين جو 0.4 سيڪڙو آھن. مستقل چراگاھون 0.2 سيڪڙو ۽ ٻيلا زرعي زمين جو 51.4 سيڪڙو آھن. آبپاشي نظام 2012 ۾ صرف 10 چورس ڪلوميٽرن تي مشتمل ھيس<ref name = " سي آء اي"/><br>. == بھاماس جا ماڻهو == [[فائل:Gary White Visits Local Schools - Bahamas.JPG|thumb|مقامي اسڪول ۾ بھاميائي ٻار]] 2017 ۾ ھتان جي آبادي 329,988 ھئي ۽ دنيا ۾ 179 نمبر تي ھيو. ماڻھن کي بھامين يا بھاميئن يا بھاميائي چوندا آهن جن ۾ 90.6 سيڪڙو ڪارا، 4.7 سيڪڙو گورا، 1.9 سيڪڙو. ملڪ جي سرڪاري ٻولي انگريزي آهي. ٻي ٻولي ڪريئول اٿن.ملڪ جي آبادي جو 66 سيڪڙو نيو پراويڊنس ٻيٽ تي رھندڙ آھي جتي ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ پڻ واقع آهي.ملڪ جا 69.9 ماڻھو پروٽسٽنٽ مذھب سان تعلق رکن ٿا جن ۾ 34.9 بئپٽسٽ پڻ شامل آهن. 13.7 سيڪڙو اينگليڪن، 8.9 سيڪڙو پينٽيڪوسٽل، 4.4 سيڪڙو سيونٿ ڊي آف ايڊوينٽسٽ، 3.6 سيڪڙو ميٿڊالسٽ، 1.9 چرچ آف گاڊ، 12 سيڪڙو رومن ڪيٿولڪ آھن<ref name = " سي آء اي"/><br>. == نالو == ملڪ جو نالو بھاماس آھي . سرڪاري نالو بھاماس جي دولت مشترڪه اٿس. بھاماس نالو اسپيني ٻولي جي ٻن لفظن مان نڪتل آهي : بھا ۽ مار جن جي معني آھي اونھو سمنڊ. بھاماس جي ٻيٽن جي ڪنارن تي پاڻي اونھو ھجڻ ڪري سندس اھو نالو پئجي ويو<ref name = " سي آء اي"/><br>. == سياسي نظام == [[فائل:Districts of the Bahamas (Labeled).png|thumb|upright=1.6|بھاماس جي ضلعي تقسيم]] ھن ملڪ جو سياسي نظام پارلياماني جمھوريت آھي جيڪا آئيني بادشاهت جي نگراني ۾ دولت مشترڪه تحت ھلندڙ آھي. ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ نيسا آھي.ھن ملڪ جي انتظامي تقسيم ضلعن ۾ ٿيل آهي. ملڪ 31 ضلعن ۾ ورھايل آھي ۽ ھر ضلعو خود ٻيٽ يا ٻيٽن تي مشتمل آهي جن جا نالا آهن: بيري وارا ٻيٽ، بمني، بليڪ پوائنٽ، ڪيٽ آئلينڊ، سينٽرل اباڪو، سينٽرل ائنڊروس، سينٽرل اليوٿيرا، سٽي آف فري پورٽ، ڪروڪڊ ائلينڊ ۽ لانگ ڪي، ايسٽ گرينڊ بھاما، اڪسيوما، گرينڊ ڪي، ھاربر آئلينڊ، ھوپ ٽائون، اناگئا، لانگ آئلينڊ، منگروو ڪي، مئياگوانا، مورس آئلينڊ، نارٿ اباڪو، نارٿ ائنڊروس، نارٿ اليوٿيرا، رئگڊ آئلينڊ، رم ڪي، سين سيلويڊور، سائوٿ اباڪو، سائوٿ ائنڊروس، سائوٿ اليوٿيرا، اسپينش ويلس ۽ ويسٽ گرئنڊ بھاما<ref name = " سي آء اي"/><br>ملڪ 10 جولاءِ 1973 ۾ يونائيٽيڊ ڪنگڊم کان آزادي ورتي.ساڳي تاريخ تي ملڪ جو موجوده آئين بہ لاڳو ٿيو. ھن ملڪ جو نظام ڪامن لا سسٽم تي بيٺل آھي. ملڪ اڃان بين الاقوامي عدالت جي نظام ۾ شامل ناھي ٿيو.ملڪ جو رياستي سربراھ ھن وقت برطانيا جي راڻي ايلزبيٿ II آھي جنھن جي نمائندگي سندس نامزد ڪيل گورنر جنرل ڪندو آھي.ملڪ جي حڪومت جو سربراھ وزيراعظم آھي. [[فائل:BahamianParliamentPanorama.jpg|thumb|upright=1.35|نيسا ۾ بھاماس جي پارليامينٽ]] ملڪ جي پارليامينٽ ٻہ ايواني آھي جن مان ھڪ ايوان سينيٽ آھي جنھن جا 16 ميمبر آھن جن جي مقرري گورنر جنرل وزيراعظم ۽ حزب اختلاف جي سربراهه جي مشوري سان ڪندو آهي. ٻيون ايوان ھائوس آف اسيمبلي آھي جنھن جا 39 ميمبر آھن جن جي سڌي چونڊ پنجن سالن لاءِ ٿيندي آهي<ref name ="سي آء اي">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bf.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100402000413/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bf.html |date=2010-04-02 }}سي آء اي فيڪٽس بڪ</ref>. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] nmmp1d254jjgbgptmp7z7tpnq65vq4e 0 45867 320584 308244 2025-06-26T15:12:14Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320584 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | coordinates = {{Coord|10|40|0|N|61|30|27|W|type:city_region:TT-POS|display=inline}} | conventional_long_name = ريپبلڪ آف ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو | image_flag = Flag of Trinidad and Tobago.svg | image_coat = Coat of arms of Trinidad and Tobago (2025).svg | national_motto = Together We Aspire, Together We Achieve | national_anthem = "[[Forged from the Love of Liberty]]"<br/> | common_name = ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو | image_map = Trinidad and Tobago (orthographic projection).svg | image_map2 = Trinidad and Tobago - Location Map (2013) - TTO - UNOCHA.svg | capital = [[پورٽ آف اسپين]] | largest_city = [[شگوئاناس]]<br> {{coord|10|31|7|N|61|24|37|W|display=inline}} | official_languages = [[انگريزي]]<ref>{{Citation |title=آرڪائيو ڪاپي |url=https://www.ttconnect.gov.tt/gortt/portal/ttconnect/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOK9A40MTD0tjQ38Aw0sDYyCPA1dDUy9jd2DDIEKIlEUBLm7ARW4mhp6eIcZGxgYEKffAAdwJKg_ODVPP1w_Cq8yLwMMBZjOBCvA446C3NCICs9MRwCWELx4/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/gortt/wcm/connect/GorTT%20Web%20Content/ttconnect/home/about+t+and+t/general+information/language |accessdate=2018-10-27 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615191351/https://www.ttconnect.gov.tt/gortt/portal/ttconnect/!ut/p/a1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjzOK9A40MTD0tjQ38Aw0sDYyCPA1dDUy9jd2DDIEKIlEUBLm7ARW4mhp6eIcZGxgYEKffAAdwJKg_ODVPP1w_Cq8yLwMMBZjOBCvA446C3NCICs9MRwCWELx4/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/?WCM_GLOBAL_CONTEXT=%2Fgortt%2Fwcm%2Fconnect%2FGorTT%20Web%20Content%2Fttconnect%2Fhome%2Fabout+t+and+t%2Fgeneral+information%2Flanguage |dead-url=yes }}</ref> | languages_type = ٻيون ٻوليون | languages = [[ٽرنيڊاڊين ڪريئول]]<ref>{{cite web | url=https://www.ethnologue.com/country/TT/languages | title=Trinidad and Tobago - Languages | publisher=Ethnologue.com | accessdate=2018-05-20}}</ref> | ethnic_groups = {{unbulleted list | 35.43% [[انڊين]] | 34.22% [[آفريڪي]] | 22.82% [[گاڏڙ]] | 0.65% [[يورپي گورا]]<ul><ul>{{small|• 0.06% [[پورچوگيزي]]}}</ul></ul> | 0.30% [[چيني]] | 0.11% [[مقامي آمريڪي]]<br>{{small|(پڻ شامل آهي: [[سانتا روزا واري پھرين ڪميونٽي]])}} | 0.08% [[عرب]] | 0.17% [[ٻيا گروھ]] | 6.22% اڻ ڄاتل }} | ethnic_groups_year = 2011 | ethnic_groups_ref = <ref name="guardian.co.tt">{{cite web|url=https://guardian.co.tt/sites/default/files/story/2011_DemographicReport.pdf|format=PDF|title=TRINIDAD AND TOBAGO 2011 POPULATION AND HOUSING CENSUS DEMOGRAPHIC REPORT|website=Guardian.co.tt|accessdate=2017-08-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20171019211618/https://guardian.co.tt/sites/default/files/story/2011_DemographicReport.pdf|archive-date=19 October 2017|dead-url=yes|df=dmy-all}}</ref> | demonym = {{unbulleted list |[[ٽرنيڊاڊينس اينڊ ٽباگوئينس]] |[[ٽرني (محاورتن)]] |ٽرن باگونين<ref>{{cite web|url=https://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/trinbagonian|title=Trinbagonian (noun) definition and synonyms - Macmillan Dictionary|website=www.macmillandictionary.com}}</ref> }} | membership = [[گڏيل قومن جو ادارو]], [[ڪيريبين ڪميونٽي]], [[ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن]], [[ڪميونٽي آف ليٽن آمريڪن اينڊ ڪيريبين اسٽيٽس]], [[ايسوسيئيشن آف ڪيريبين اسٽيٽس]], [[آرگنائيزيشن آف آمريڪن اسٽيٽس]], [[ڪامن ويلٿ آف نيشنز]], [[الائنس آف سمال آئلينڊ اسٽيٽس]], [[آفريڪن، ڪيريبين اينڊ پيسفڪ گروپ آف اسٽيٽس]] | government_type = [[وحداني رياست|وحداني]][[پارلياماني نظام|پارلياماني]][[ريپبلڪ|آئيني ريپبلڪ]] | leader_title1 = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جا صدر|صدر]] | leader_name1 = [[پائلا مائي ويڪز]] | leader_title2 = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جا وزيراعظم|وزيراعظم]] | leader_name2 = [[ڪيٿ رائولي]] | leader_title3 = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي مخالف ڌر جي اڳواڻن جي فھرست|مخالف ڌر جو اڳواڻ]] | leader_name3 = [[ڪملا پرساد بسيسار]] | leader_title4 = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز جي اسپيڪرن جي فھرست|اسپيڪر]] | leader_name4 = [[برگڊ ائنيسيٽ جارج]] | leader_title5 = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي سينيٽ جا صدر| سينيٽ جو صدر]] | leader_name5 = ڪرسٽين ڪانگالو | leader_title6 = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جا چيف جسٽس|چيف جسٽس]] | leader_name6 = [[آئوور آرچي]] | legislature = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي پارليامينٽ|پارليامينٽ]] | upper_house = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي سينيٽ|سينيٽ]] | lower_house = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جو ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز|ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز]] | established_event1 = امريڪي انڊين قبيلن جي آمد | established_date1 = 5000 ق.م. | established_event2 = اسپين طرفان ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي دريافت | established_event3 = اسپين طرفان ڪالوني ٺاھڻ جو آغاز | established_event4 = ٽرنيڊاڊ تي حملي بعد اسپين کان برطانيا جو حصو ٿيڻ | established_event5 = فرانس جو ٽبيگو کي برطانيا جي حوالي ڪرڻ | established_event6 = ٽرنيڊاڊ ۽ ٽبيگو جو انضمام | established_event7 = ويسٽ انڊيز جي وفاق ۾ شامل ٿيڻ | established_event8 = برطانيا کان آزادي | established_event9 = ڪيريبين ڪميونٽي يا ڪيريڪام (CARICOM) ۾ شامل ٿيڻ. | established_event10 = ريپبلڪ | established_date2 = 1498 | established_date3 = 1530 | established_date 4 = 1797 ۽ 25 مارچ 1802 | established_date5 = 30 مئي 1814 | established_date6 = 1888 | established_date7 = 3 جنوري 1958 کان 31 مئي 1962 | established_date8 = 31 آگسٽ 1962 | established_date9 = 1 آگسٽ 1973 | established_date10 = 1 آگسٽ 1976<br>{{small|(24 سيپٽمبر ۾ ملھايو ويندو آهي)}}<ref>thecommonwealth.org/our-member-countries/trinidad-and-tobago/history</ref><ref>{{cite web|url=https://www.discovertnt.com/history|title=T&T history & society - Discover Trinidad & Tobago|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.mytobago.info/history.php|title=History of Tobago: a myTobago visitor guide article|website=www.mytobago.info}}</ref> | area_km2 = 5,131 | area_rank = 165th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 1,981 | percent_water = نہ جي برابر | population_estimate = 1,353,895<ref>{{cite web|url=http://cso.gov.tt/|title=Home|first=Central Statistical Office|last=(CSO)|publisher=}}</ref> | population_census = 1,328,019<ref>{{cite report |title=Trinidad and Tobago 2011 Population and Housing Census Demographic Report |url=http://www.tt.undp.org/content/dam/trinidad_tobago/docs/DemocraticGovernance/Publications/TandT_Demographic_Report_2011.pdf?download |page=2 |publisher=Trinidad and Tobago Central Statistical Office |accessdate=27 May 2016 |archive-date=9 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161009090940/http://www.tt.undp.org/content/dam/trinidad_tobago/docs/DemocraticGovernance/Publications/TandT_Demographic_Report_2011.pdf?download |dead-url=yes }}</ref> | population_estimate_year = 2016 | population_estimate_rank = 152 | population_census_year = 2011 | population_density_km2 = 254.4 | population_density_rank = | population_density_sq_mi = 659.2 | GDP_PPP = $44.654 ارب ڊالر<ref name="imf2">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2022&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=51&pr1.y=11&c=369&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC&grp=0&a=|title=Report for Selected Country Groups and Subjects (PPP valuation of country GDP)|publisher=IMF|accessdate=25 February 2017}} </ref> | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = 110th | GDP_PPP_per_capita = $32,520<ref name=imf2/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 36th | GDP_nominal = $21.748 ارب ڊالر <ref name=imf2/> | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_per_capita = $15,838<ref name=imf2/> | Gini = 39.0 <!--number only--> | Gini_year = 2012 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = | Gini_rank = | HDI = 0.784 <!--number only--> | HDI_year = 2017<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf |title=2018 Human Development Report |year=2017 |accessdate=15 September 2018 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | HDI_rank = 69th | currency = [[ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو ڊالر]] | currency_code = TTD | time_zone = [[ايٽلانٽڪ اسٽينڊرڊ ٽائيم]] | utc_offset = -4 | utc_offset_DST = -4 | time_zone_DST = عمل ۾ ناھي | date_format = dd/mm/yyyy | drives_on = کاٻو پاسو | calling_code = [[نارٿ آمريڪن ڊائلنگ ڪوڊ |1+]] | cctld = [[.tt]] | footnote_a = | religion = {{vunblist |49.6% [[عيسائيت]]|18.2% [[ھندوازم]]|5.7% [[روحاني بپٽسٽ]]| 5.0% [[اسلام]]|1.2% [[باھائي]]|0.9% [[اوريشا شينگو]] ([[يوروبا مذھب]] |5.8% [[ٻيا مذھب]]|11.1% بيان نہ ڪيل |2.2% [[لامذھب]]}} | religion_year = 2011 | religion_ref = <ref name="guardian.co.tt"/><ref>{{cite web|url=http://www.thearda.com/QL2010/QuickList_40.asp|title=Most Baha'i Nations (2010) – QuickLists – The Association of Religion Data Archives|website=Thearda.com|accessdate=2 August 2017}}</ref> }} '''ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو'''{{ٻيا نالا|انگريزي='''Trinidad and Tobago'''}} {{IPAc-en|audio=En-us-Trinidad and Tobago.ogg|ˈ|t|r|ɪ|n|ɪ|d|æ|d|...|t|ə|ˈ|b|eɪ|ɡ|oʊ}} {{IPAc-en|t|oʊ|-}} {{refn|{{Citation |last=Jones |first=Daniel |author-link=Daniel Jones (phonetician) |title=English Pronouncing Dictionary |editor1=Peter Roach |editor2=James Hartmann |editor3=Jane Setter |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |orig-year=1917 |year=2003 |isbn=3-12-539683-2}}}} جنھن جو سرڪاري نالو ريپبلڪ آف ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو آھي ۽ اھو جاڙن ٻيٽن جو ملڪ پڻ سڏيو ويندو آهي ڪيريبين سمنڊ ۾ [[ويسٽ انڊيز]] جو ڏکڻ پاسي سڀ کان پري وارو ٻيٽ آهي. ھي ملڪ گريناڊا جي ڏکڻ ۾ 130 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي، وينزويلا جي ساحل کان 11 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي. ھن جو بحري سرحدون اتر اوڀر م [[بارباڊوس]]، اتر اولھ ۾ [[گريناڊا]]، ڏکڻ اوڀر ۾ [[گيانا]]، ڏکڻ ۽ اولھ ۾ [[وينزويلا]]جي بحري سرحدن سان ملن ٿيون يا شامل ٿين ٿيون. <ref>{{cite web| title = Treaty between the Republic of Trinidad and Tobago and the Republic of Venezuela on the delimitation of marine and submarine areas, 18 April 1990|publisher = The United Nations|url = https://www.un.org/Depts/los/LEGISLATIONANDTREATIES/PDFFILES/TREATIES/TTO-VEN1990SA.PDF|accessdate =13 April 2009}}</ref><ref>{{cite web|title = The 1990 Accord Replaces the 1942 Paris Treaty|publisher = Trinidad and Tobago News|url=http://www.trinidadandtobagonews.com/selfnews/viewnews.cgi?newsid1083159999,34015,.shtml|accessdate =13 April 2009}}</ref> == تاريخ == [[فائل:Trinidad Ralph Abercromby.JPG|left|thumb|ھڪ تمغو جنھن ۾ برطانيا کي 1797 ۾ ٽرنيڊاڊ جو قبضو وٺندي ڏيکاريو ويو آهي]] ٽرنيڊاڊ جو ٻيٽ 1498 ۾ [[ڪرسٽوفر ڪولمبس]] جي آمد کان وٺي اسپين جي ڪالوني رھيو ۽ ان جو قبضو 1797 تائين جاري رھيو جو ان سال اتي اسپين جي آخري گورنر [[ڊون جوز ماريا چيڪان]] ھي ٻيٽ برطانوي بحري ٻيڙن جي ڪمانڊر [[سر رالف ايبرڪرومبي]] جي حوالي ڪري ڇڏيو<ref>[[#Carmichael|Carmichael]], pp. 40–42.</ref>ان عرصي دوران ٽبيگو وارو ٻيٽ مختلف طاقتن جي قبضي ۾ ايندو رھيو. پھرين اسپين، پوء برطانيا، پوء فرانس ، پوء نيدرلينڊز، پوء آمريڪا ۽ پوء 1802 ۾ [[اميئا واري معاهدي]]{{ٻيا نالا|انگريزي=Treaty of Amiens}} تحت ٻئين ٽرنيڊاڊ ۽ ٽبيگو علحده برطانيا ۾ شامل ڪيا ويا ۽ 1889 ۾ ٻنھي جو انضمام ڪري ھڪ ڪيو ويو<ref>[[#Carmichael|Carmichael]], p. 52.</ref>1834 ۾ غلامي جي خاتمي ھن ملڪ جي کنڊ جي صنعت کي ڌچڪو رسايو. غلامن واري انساني وسيلي جي جاء تي ڪانٽريڪٽ تي مزدور انڊيا مان گھرائي ڪمي پوري ڪئي وئي جيڪو سلسلو 1845 کان 1917 تائين جاري رھيو جنھن سان کنڊ ۽ ڪوڪا جي صنعت ۾ وڏو چاڙھ آيو. [[فائل:Newly arrived coolies in Trinidad.jpg|thumb|left|ھندستاني مزدورن جي ٽرنيڊاڊ ۾ آمد]] 1910 ۾ ھتي تيل دريافت ٿيو جيڪو ھن ملڪ جي اھم برآمد ۾ شامل ٿي ويو. 1962 ۾ ھي ملڪ آزاد ٿيو. تيل ۽ گيس جي ڪري ھي ملڪ ڪيريبين ٻيٽن ۾ سڀ کان وڌيڪَ خوشحال آھي. ھن ملڪ ۾ ڏوھن جي تعداد ۾ اضافي ڪري سياحت ڪافي متاثر ٿي آھي. == جاگرافي == [[فائل:td-map.gif|thumb|upright=1.25|ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جو نقشو]] ھن ملڪ جي جاگرافيائي بيهڪ 11 00 N, 61 00 W تي آهي. ملڪ جي پکيڙ 5,128 چورس ڪلوميٽر آهي جيڪا سموري خشڪي آھي. پکيڙ م ھي ملڪ دنيا ۾ 174 نمبر تي آهي. ھن ملڪ جي ڪابہ زميني سرحد ڪانہ آھي. بحري سرحد 362 ڪلوميٽر اٿس. سمنڊ اندر سرحدي علائقي جي دعویٰ 12 ناٽيڪل ميل ۽ مخصوص معاشي زون جي دعویٰ 200 ناٽيڪل ميل اٿس. ملڪ جا ٻيٽ اڪثر ميداني ۽ ننڍين ٽڪرين وارو اھن ۽ جبل بہ انھن تي گھٽ اوچائي وارا آھن. ملڪ جي سراسري اوچائي سمنڊ جي سطح کان 83 ميٽر بلندي تي اھي. ملڪ جو سڀ کان وڌيڪَ اوچو مقام آيل سيرو ڊيل آريپو آھي جنھن جي اوچائي 940 ميٽر آھي<ref name = " سي آء اي"/>. == آبھوا == [[فائل:Trinidad Topography.png|thumb|upright=1.25| ٽوپوگرافي]] ھتان جي موسم [[ٽراپيڪل]] آھي. برساتي موسم ھتي جون کان ڊسمبر تائين ھلندي آھي<ref name = " سي آء اي "/>. == معدنيات ۽ قدرتي وسيلا == ھتي پيٽرول ، قدرتي گئس ۽ اسفالٽ ڪثرت سان ملن ٿا<ref name = " سي آء اي "/>. == زراعت == ھتان جي زرعي زمين ڪل پکيڙ جو 10.6 سيڪڙو آھي جنھن مان 4.9 سيڪڙو پوکيءَ لائق آھي. مستقل پوک زرعي زمين جو 4.3 سيڪڙو تي ٿئي ٿي، 1.4 سيڪڙو زرعي زمين تي مستقل چراگاھون ۽ 44 سيڪڙو تي ٻيلا آهن . 2012 تائين آبپاشي زمين 70 چورس ڪلوميٽر ھئي. آبادي جو گھڻو تعداد ٽرنيڊاڊ ۾ ان جي اولھ واري حصي ۾ ۽ ٽبيگو جي ڏکڻ واري حصي ۾ آھي<ref name = "سي آء اي "/>. == آبادي == ھتان جي آدمشماري جولاءِ 2017 ۾ 1,218,208 ھئي ۽ دنيا ۾ ھن ملڪ جو نمبر 160 ھيو. ھتان جي ماڻھن کي عام طور تي ٽرنيباگونين چوندا آهن. ھتان جي ماڻھن ۾ ھندوستاني يا ايسٽ انڊين 35.4 سيڪڙو، آفريڪي 34.2 سيڪڙو، گاڏڙ 15.3 سيڪڙو آھن. ملڪ جي سرڪاري ٻولي انگريزي آهي. ھتي جا 32.1 سيڪڙو ماڻهو پروٽسٽنٽ، 21.6 سيڪڙو رومن ڪيٿولڪ، 18.2 سيڪڙو ھندو، 5 سيڪڙو مسلمان آهن<ref name = " سي آء اي "/>. [[فائل:Waterloo Temple, Trinidad.jpg|thumb|سمنڊ ڀرسان واقع ھندن جو مندر]] == نالو == [[فائل:Mayaro Beach; Trinidad & Tobago.jpg|thumb|ٽرنيڊاڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾ مايارو بيچ]] ملڪ جو نالو ريپبلڪ آف ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو آھي. ڪرسٽوفر ڪولمبس جڏهن ھتي ٽيون دفعو 31 جولاءِ 1498 ۾ آيو تہ ھتان جي وڏي ٻيٽ کي '''لا اسلا ڊي لا ٽرنيڊاڊ''' جو نالو ڏنائين جنھن جي معني آهي: '''[[ٽرنٽي]] وارو ٻيٽ'''. ننڍي ٻيٽ تي آبادگارن تماڪ{{ٻيا نالا|انگريزي=tobacco}} جو فصل پوکيندا ھئا ۽ ماڻھو تماڪ پڻ ڇڪيندا هئا. ٽبيڪو (تماڪ) لاء اسپيني ٻولي ۾ لفظ ٽبيگو استعمال ٿيندو آهي جيڪو نالو تماڪ جي فصلن جي ڪري يا ٻيٽ جي بناوٽ سگار جھڙي ھجڻ جي ڪري ان تي نالو پئجي ويو<ref name = "سي آء اي "/>. == سياسي ۽ قانوني نظام == ھتان جو سياسي نظام پارلياماني جمھوريت آھي. حڪومتي گادي پورٽ آف اسپين نالي شھر ۾ آھي جيڪو ٽرنيڊاڊ ٻيٽ تي 10 39 N, 61 31 W جاگرافيائي بيهڪ تي واقع آهي.<br> [[فائل:Regional corporations and municipalities of Trinidad and Tobago.svg|thumb|right|upright=2|ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي خطن جون ڪارپوريشنون ۽ ميونسپالٽيون]] ملڪ جي انتظامي تقسيم تحت 9 خطا، 3 بورو{{ٻيا نالا|انگريزي=borough}}، 2 شھر ۽ ھڪ وارڊ آھن.<br> *خطا{{ٻيا نالا|انگريزي=region}}:ٽالپارو يا ٽاباڪئائيٽ، ڊيئيگو مارٽن، ريئو ڪليرو، ڊيبي، پرنسيس ٽائون، سئنگري گرئنڊي، سان جوئان يا لئوينٽل ، سپاريا ۽ ٽوناپونا<br> *برو يا ضلعا:آريما، چاگوئاناس ۽ پوائنٽ فورٽين * شھر: [[پورٽ آف اسپين]] ۽ [[سان فرنئنڊو]]<br> * وارڊ: ٽبيگو<ref name = " سي آء اي"/><br> ملڪ جو موجوده آئين 1976 ۾ لاڳو ٿيو.قانوني نظام انگريزي ڪامن لا سسٽم وارو آھي. [[فائل:POS Redhouse.JPG|thumb|ڳاڙھو گھر جيڪو ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي پارليامينٽ جي عمارت آھي]] [[فائل:The President's House Trinidad.jpg|thumb|ٽرنيڊاڊ اينڊ ٽبيگو جي صدر جي رھائش گاھ]] پارليامينٽ ٻن ايوانن واري آهي جن مان ھڪ سينيٽ آھي جنھن جون 31 سيٽون آھن.انھن مان 16 ميمبر حڪمران پارٽي جا مقرر ٿيندا آهن، 9 ميمبر صدر مقرر ڪندو آھي ۽ باقي 6 مخالف ڌر مان مقرر ٿيندا آهن.سينيٽ جو مدو پنج سال ھوندو آھي.ٻيو ايوان ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز آھي جنھن جون 42 سيٽون آھن ميمبر سڌا اليڪشن ذريعي پنجن سالن لاءِ چونڊبا آھن. ملڪ جي وڏي ۾ وڏي عدالت سپريم ڪورٽ آھي جنھن ۾ 12 جج آھن ٻي وڏي عدالت ھاء ڪورٽ آھي جنھن ۾ 24 جج آھن<ref name="سي آء اي">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/td.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171124092817/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/td.html|date=2017-11-24}}سي آء اي فيڪٽس بڪ</ref>. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] 9g54aaqdkv2z1kw0a0tinwk2ciea7lj 0 46223 320582 277848 2025-06-26T15:10:31Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320582 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = ڪامن ويلٿ آف ڊومينيڪا |common_name =ڊومينيڪا |native_name = |image_flag = Flag of Dominica.svg |image_coat = Coat of arms of Dominica.svg |national_motto = "Apres Bondie, C'est La Ter"<ref>{{cite web|url=http://www.dominica.gov.dm/about-dominica/national-symbols/coat-of-arms|title=Coat of Arms – Government of the Commonwealth of Dominica|website=www.dominica.gov.dm}}</ref> {{small|([[Dominican Creole French]])}} <br/> "Post deum terra est "{{small| ([[Latin]])}} <br/><small>"After God is the earth"</small> |national_anthem = ''[[Isle of Beauty, Isle of Splendour]]''<center>[[فائل:National Anthem of Dominica by US Navy Band.ogg]]</center> |image_map = Dominica on the globe (Americas centered).svg |map_caption = {{map caption |location_color=دائري ۾ ڳاڙھي رنگ ۾ ڏيکاريل|region= ڪيريبين |region_color= ھلڪو پيلو رنگ}} |image_map2 = Dominica - Location Map (2013) - DMA - UNOCHA.svg |map2_width=250px |capital = [[روزئو]] |coordinates = {{Coord|15|18|N|61|23|W|type:city}} |largest_city = روزئو |official_languages = [[انگريزي]] |languages_type = مقامي ٻوليون |languages = [[ڊومينيڪن ڪريئول فرينچ]] |ethnic_groups= {{unbulleted list| {{nowrap|86.6% [[ايفرو ڊومينيڪن|ڪارا]]}} | 9.1% [[ملاٽو|گڏيل]] | {{nowrap| مقامي اصل رھاڪو}} | 1.3% [[گورا ڊومينيڪن|گورا]] ۽ ٻيا | 0.2% اڃان اڻ ڄاتل}} |ethnic_groups_year = 2001<ref name="WFB">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/do.html |title=Dominica Ethnic groups 2001 Census |publisher=Cia.gov |date= |accessdate=2013-09-29}}</ref> |demonym = ڊومينيڪن يا ڊومينيڪئائس<ref name="WFB"/> |government_type = [[وحداني رياست|وحداني]] [[پارلياماني ريپبلڪ]] |leader_title1 = [[ڊومينيڪا جا صدر|صدر]] |leader_name1 = [[چارلس سوارينا]](2 آڪٽوبر 2013 کان) |leader_title2 = [[ڊومينيڪا جا وزيراعظم|وزيراعظم]] |leader_name2 = [[روزويلٽ اسڪيريٽ]](8 جنوري 2014 کان) |legislature = [[ھائوس آف اسيمبلي آف ڊومينيڪا]] |sovereignty_type = آزادي |established_event1 = [[ايسوسيئيٽيڊ اسٽيٽ ھوڊ ايڪٽ 1967]] |established_date1 = 1 مارچ 1967 |established_event2 =برطانيا کان آزاد ٿيو |established_date2 = 3 نومب 1978 |area_km2 = 750 |area_rank = 174th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |area_sq_mi = 290 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 1.6 |population_estimate = {{UN_Population|Dominica}}{{UN_Population|ref}} |population_census = 71,293<ref name="2011 census">{{cite web|url=http://www.dominica.gov.dm/cms/files/2011_census_report.pdf|format=PDF|title=2011 POPULATION AND HOUSING CENSUS|website=Dominica.gov.dm|accessdate=29 August 2017}}</ref> |population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} |population_estimate_rank = 195th |population_census_year = 2011 |population_density_km2 = 105 |population_density_sq_mi = 272 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 95th |GDP_PPP = $688 ملين ڊالر <ref name="imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?sy=2018&ey=2022&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=35&pr1.y=10&c=311,343,361,321,362,364,328&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC&grp=0&a= |title=Dominica |publisher=International Monetary Fund}}</ref> |GDP_PPP_year = 2018 |GDP_PPP_per_capita = $9,726<ref name=imf2/> |GDP_nominal = $485 ملين ڊالر<ref name=imf2/> |GDP_nominal_year = 2018 |GDP_nominal_per_capita = $6,860<ref name=imf2/> |Gini = <!--number only--> |Gini_year = |Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> |Gini_ref = |Gini_rank = |HDI = 0.724 <!--number only--> |HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> |HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report |date=2015 |accessdate=14 December 2015 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> |HDI_rank = 94th |currency = [[ايسٽ ڪيريبين ڊالر]] |currency_code = XCD |time_zone = [[ايسٽرن ڪيريبين ٽائيم زون]] |utc_offset = –4 |drives_on = کاٻو پاسو |calling_code = [[ڊائلنگ ڪوڊ 767|+1-767]] |cctld = [[.dm]] |footnote_a = <!--Orphaned: Rank based on 2005 UN estimate.--> | religion = 94.4% [[عيسائيت]]<br>3% [[لوڪ مذھب]]<br>0.5% [[لامذھب]]<br>0.1% [[اسلام]] ۽ ٻيا مذھب<ref>[http://www.pewforum.org/files/2014/01/global-religion-full.pdf Pew Forum Research Data 2010] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924113632/http://www.pewforum.org/files/2014/01/global-religion-full.pdf |date=24 September 2015}} Page 46. December 2012. Retrieved 28 May 2017.</ref> }} '''ڊومينيڪا'''{{ٻيا نالا|انگريزي= '''Dominica'''}} {{IPAc-en|ˌ|d|ɒ|m|ɪ|ˈ|n|i:|k|ə}} {{respell|dom|ih|NEE|kə}};<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/media/mediamonkeyblog/2014/nov/12/one-womans-fight-to-get-david-dimbleby-to-correctly-pronounce-dominica|title=One woman's fight to get David Dimbleby to correctly pronounce Dominica|date=12 November 2014|newspaper=the Guardian}}</ref> ڪيريب ٻيٽ {{Lang|car|Wai‘tu kubuli}} جنھن جو سرڪاري نالو '''ڪامن ويلٿ آف ڊومينيڪا''' آھي ۽ اھو ويسٽ انڊيز جو ٻيٽ تي مشتمل ملڪ آھي. <ref name="English_constitution">{{cite web |url=https://www.constituteproject.org/constitution/Dominica_1984?lang=en |title=Dominica's Constitution of 1978 with Amendments through 1984 |publisher=''Constitute'' |accessdate=2016-07-20}}</ref> ان جي گاديءَ جو هنڌ [[روزئو]]{{ٻيا نالا|انگريزي=Roseau}} آهي جيڪو ھن ٻيٽ جي اولهندي پاسي واقع آهي. ھي ملڪ [[ڪيريبئن سمنڊ]] جي [[ونڊوارڊ ٻيٽ|ونڊوارڊ ٻيٽن]] جو حصو آهي. ھي ٻيٽ [[گئاڊلوپ]] جي ڀرسان [[مارٽينيڪ]] جي ڏکڻ ۽ ڏکڻ-اوڀر ۾ واقع آهي. ھن ٻيٽ جي پکيڙ 750 چورس ڪلوميٽر آهي. == تاريخ == [[فائل:Agostino Brunias - Linen Market, Dominica - Google Art Project.jpg|thumb|پينثنگ ۾ 1770 ۾ ڊومينيڪا واري برٽش ڪالوني جي ھڪ بازار جو منظر ڏيکاريل]] ھن ملڪ ۾ پھرين [[ڪاليناگو]] اچي آباد ٿيا ۽ بعد ۾ يورپي جن م اڪثريت فرانس جي ماڻھن جي ھئي 1690 کان 1763 جي دوران آباد ٿيا. ڪولمبس ھن ٻيٽ جي ڀرسان 3 نومبر 1493 ۾ آچر جي ڏينهن تي گذريو ھو، اھڙي طرح ھن ٻيٽ جو نالو لاطيني بولي ۾ آچر رکيو ويو. يونائيٽيڊ ڪنگڊم ست سالا جنگ کان پوءِ ھن ملڪ تي 1763 ۾ قبضو ڪيو ۽ انگريزي کي ھتان جي سرڪاري ٻولي بڻائي ڇڏيو. 1978 ۾ ھن ٻيٽ برطانيا کان آزادي حاصل ڪئي. ھن ٻيٽ کي ڪيريبن سمنڊ جو قدرت جو ٻيٽ پڻ چوندا آھن.<ref>P. C. Evans & [[Lennox Honychurch|L. Honychurch]], [https://www.amazon.co.uk/Dominica-Nature-Island-Caribbean-Hansib/dp/1870518179 ''Dominica: Nature Island of the Caribbean'']. Hansib (1989) </ref> == جاگرافي == [[فائل:Lesser Antilles 250m.jpg|thumb|ساڄو|ڊومينيڪا جو ٻيٽ [[گئاڊلوپ]] واري فرانس جي ٻيٽ ۽ [[مارٽينيڪ]] ٻيٽ جي وچ ۾ واقع آهي]] [[فائل:Map of Dominica.gif|thumb| ڊومينيڪا جو نقشو]] ھن ملڪ جي جاگرافيائي بيهڪ 15 25 N, 61 20 W آھي ۽ دنيا جي نقشي ۾ ان جو شمار وچ آمريڪا ۾ [[ڪيريبئن سمنڊ]] ۾ ٿئي ٿو. ملڪ جي پکيڙ 751 چورس ڪلوميٽر جنھن ۾ پاڻي ڪانہ آھي ۽ ان جي سموري زمين خشڪي تي مشتمل آھي.پکيڙ ۾ دنيا ۾ ان جو شمار 189 تي ٺئي ٿو. ملڪ جي زميني سرحد ڪانھي ۽ ساحلي سرحد 148 ڪلوميٽر اٿس. سمنڊ جي اندر سندس علائقي جي دعویٰ 12 ناٽيڪل ميلن تائين ، ان سان لاڳاپيل علائقو 24 ناٽيڪل ميل ۽ ان جو مخصوص معاشي زون 200 ناٽيڪل ميلن تائين آھي. ھتان جي موسم ٽراپيڪل آھي ۽ ھتي تيز برساتون پونديون آهن. ھتي جا جبل اصل ۾ ٻرندڙ جبل ھوند ھئا.سڀ کان اوچو مقام مورني ڊائبلوٽنس آھي جيڪو سامونڊي سطح کان 1447 ميٽر بلند آھي.ھتان جي قدرتي وسيلن ۾ عمارتي ڪاٺ، ھائڊرو پاور شامل آهن. ھتان جي زرعي زمين 34.7 سيڪڙو آھي جنھن مان 8 سيڪڙو پوکي لائق آھي ۽ ان جو وري 24 سيڪڙو تي مستقل پوکي ٿئي ٿي. مستقل چراگاھون ڪل. زرعي زمين جو2=7 سيڪڙو ۽ ٻيلا 59.2 سيڪڙو آھن<ref name="سي آء اي">https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/do.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120504033715/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/do.html |date=2012-05-04 }} (سي آء اي فيڪٽس بڪ)</ref>. == نالو == ملڪ جو نالو ڪامن ويلٿ آف ڊومينيڪا آھي ۽ مختصر ان کي ڊومينڪا سڏيو ويندو آهي. ان جو نالو ڪرسٽوفر ڪولمبس جي ڪري پيو جيڪو ھن ٻيٽ تي آچر ڏينھن 3 نومبر 1493 تي پھتو ھو. آچر کي لاطيني ٻولي ۾ ڊومنگو چوندا آهن اھڙي طرح ھن ٻيٽ کي آچر وارو ٻيٽ يعني ڊومينيڪا سڏيو ويو <ref name = " سي آء اي "/>. == سياسي نظام == {{Map of Dominica}} ملڪ جي رياست وحداني ۽ نظام پارلياماني ريپبلڪ وارو آھي. حڪومت جي گاديءَ جو هنڌ [[روزئو]] آھي.ملڪ ڏھن پارشن{{ٻيا نالا|انگريزي=parishes}} ۾ ورھايل آھي<ref name = " سي آء اي "/>: *سينٽ اينڊريو *سينٽ ڊيوڊ *سينٽ جارج *سينٽ جان *سينٽ جوزف *سينٽ ليوڪ *سينٽ مارڪ *سينٽ پيٽرڪ *سينٽ پال *سينٽ پيٽر رياست جو سربراھ صدر ۽ حڪومت جو سربراھ وزيراعظم آھي. صدر جي نامزدگي وزيراعظم ۽ مخالف ڌر جو اڳواڻ گڏجي ڪندا آهن ۽ کيس ھائوس آف اسيمبلي جا ميمبر پنجن سالن لاءِ چونڊيندا آهن ۽ ساڳيو صدر ٻہ وارا ڪم ڪري سگھي ٿو. وزيراعظم جي لاءِ اليڪشن تيندي اھي ھن ملڪ جي پارليامينٽ ھائوس آف اسيمبلي ھڪ ايواني آھي جنھن جا 32 ميمبر آھن جن مان 21 جي سڌي چونڊ ٿيندي آهي. 9 ميمبرن جي مقرري اسيمبلي ڪندي آهي باقي 2 ايڪس آفيشو ميمبر ھوندا آھن.اسپيڪر ۽ ھائوس جو ڪلرڪ بہ پنجن سالن لاء ڪم ڪندا آهن<ref name = " سي آء اي "/>. == ڊومينيڪن ماڻھو == [[فائل:Carib Territory.svg|thumb|کاٻو|ڊومينيڪا جي اوڀر وارو ڪنارو جتي ڪيريب آبادي رھندڙ آھي]] ھن ملڪ جي آبادي 2017 جي تخميني مطابق 73,897 آھي ۽ دنيا اندر آبادي ۾ ھن ملڪ جو شمار 202 نمبر تي ٿئي ٿو. آبادي جو 86.6 سيڪڙو ماڻهو آفريڪي نسلن وارا ڪارا آھن ، 9.1 سيڪڙو گاڏڙ ، 2.6 سيڪڙو مقامي ڪيريب آھن جيڪي ھتان جا اصل رھاڪو آھن. ھتان جي سرڪاري ٻولي انگريزي آھي. ٻي ٻولي فرينچ پيٽوئس آھي.. 61.4 سيڪڙو آبادي جو تعلق رومن ڪيٿولڪ مذھب سان آھي، 28.6 سيڪڙو پروٽيسٽنٽ آھن جن ۾ انجيلي فرقي، ستين ڏينھن وارا، بپٽسٽ، پينٽيڪوسٽل، ميٿڊسٽ، خدا جي چرچ، يھوا جا شاھد وغيره پڻ شامل آهن<ref name = " سي آء اي "/>. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] [[زمرو:ڊومينيڪا جا ٻيٽ]] ll5vvpedu8eqakm5o6o9scqyqvph6hf 0 46228 320580 314245 2025-06-26T15:07:48Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320580 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = ڊومينيڪن ريپبلڪ | common_name =ڊومينيڪن ريپبلڪ | native_name = {{native name|es|República Dominicana}} | image_flag = Flag of the Dominican Republic.svg | image_coat = Coat of arms of the Dominican Republic.svg | national_motto = {{native phrase|es|"Dios, Patria, Libertad"|italics=off|nolink=yes}}<br />{{small|"God, Homeland, Freedom"}}<!--<ref name=embassy/><ref name="CIADemo"/>--> | national_anthem = ''[[National Anthem of the Dominican Republic|¡Quisqueyanos Valientes!]]''<br />{{raise|0.2em|{{small|''¡Valiant Quisqueyans!''&nbsp;}}{{lower|0.2em|<!--end lower:-->}}<!--end raise:-->}}<div style="padding-top:0.5em;">[[فائل:Dominican Republic National Anthem.ogg|center]]</div> | image_map = Dominican Republic (orthographic projection).svg | image_map2 = Dominican Republic - Location Map (2013) - DOM - UNOCHA.svg | capital = [[سانتو ڊومنگو ]] | coordinates = {{Coord|19|00|N|70|40|W|type:city}} | largest_city = سانتو ڊومنگو | official_languages = [[اسپيني ٻولي]] | ethnic_groups = {{vunblist | 58% [[ميسٽيزو ]]<ref name="CIADemo"/><!--The last census that included race was from 1960, so using the CIA World Factbook instead--> | 15.8% [[ڊومينيڪن آفريڪي|ڪارا ]]<ref name="CIADemo"/> | 13.5% [[ڊومينيڪن گورا |گورا ]]<ref name="CIADemo"/> | 12.4% [[مولاٽو ]]<ref name="CIADemo"/> | 0.3% ٻيا <ref name="CIADemo"/> }} | demonym =ڊومينيڪن <ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=AozPCwAAQBAJ&pg=PA239&lpg=PA239#v=onepage&q=Quisqueyanos+dominican|title=Historical Dictionary of the Dominican Republic|first=Eric Paul|last=Roorda|date=April 28, 2016|publisher=Rowman & Littlefield|via=Google Books}}</ref> | government_type = [[وحداني رياست|وحداني ]] [[صدارتي نظام|صدارتي]] [[ريپبلڪ ]]<ref name="CIADemo"/> | leader_title1 = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جا صدر|صدر ]] | leader_name1 = [[ڊينلو ميڊنا ]] | leader_title2 = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جا نائب صدر|نائب صدر ]] | leader_name2 = [[مارگريٽا سيڊينو ڊي فرننڊيز ]] | legislature = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جي ڪانگريس|ڪانگريس ]] | upper_house = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جي سينيٽ|سينيٽ ]] | lower_house = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جو چيمبر آف ڊيپوٽيز|چيمبر آف ڊيپوٽيز]] | sovereignty_type = آزادي | established_event1 = [[اسپين]] کان | established_date1 = پھرين ڊسمبر 1821 <ref name=embassy> {{cite web |url=http://www.domrep.org/gen_info.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150626100357/http://www.domrep.org/gen_info.html |archivedate=2015-06-26 |title=Embassy of the Dominican Republic, in the United States |accessdate=February 27, 2009}}</ref> | established_event2 =آزادي جي جنگ کانپوءِ ھيٽي جي انضمام مان آزاد ٿيو | established_date2 27 فبروري , 1844^a | established_event3 = اسپين کان | established_date3 = 16 آگسٽ , 1863<ref name=MoyaPons-18AGO1863>{{cite book |title=Historia de la República Dominicana |url=https://books.google.com.do/books?id=Wor3UqsHkToC&printsec=frontcover#v=onepage&q=Espa%C3%B1a |publisher=Ediciones Doce Calles, S.L. |year=2010 |isbn=978-84-00-09240-5 |accessdate=1 July 2013 |page=409|ref=En este ambie .}}</ref> | established_event4 = [[يونائيٽيڊ اسٽيٽس]] کان |established_date4 = 12, جولاء 1924<ref>{{cite news|title=12 de julio de 1924, una fecha relegada al olvido|url=http://www.diariolibre.com/opinion/lecturas/12-de-julio-de-1924-una-fecha-relegada-al-olvido-APDL348392|publisher=Diario Libre|date=August 18, 2012|accessdate=September 24, 2014}}</ref> | established_event5 =[[يونائيٽيڊ اسٽيٽس]] کان |established_date5 = 1, جولاء 1965<ref>{{cite news|title=Segunda intervención norteamericana: Violó soberanía dominicana|url=http://eldia.com.do/segunda-intervencion-estadounidense/|publisher=El Día|language=castellano|date=April 28, 2016|accessdate=March 12, 2018}}</ref> | established_event6 = موجوده آئين | established_date6 = 13 جون 2015<ref>{{cite web |title=Constitución de la República Dominicana, Votada y Proclamada por la Asamblea Nacional en fecha trece (13) de junio de 2015. Gaceta Oficial No. 10805 del 10 de julio de 2015. |url=http://www.poderjudicial.gob.do/documentos/PDF/constitucion/Constitucion.pdf |publisher=Judicial Branch (Poder Judicial) |accessdate=11 September 2018 |location=Santo Domingo |language=Spanish}}</ref><ref>{{cite news |title=Proclaman nueva Constitución en República Dominicana que permitirá reelección presidente |url=http://www.elcomercio.com/actualidad/proclaman-nueva-constitucion-republica-dominicana.html |accessdate=11 September 2018 |agency=EFE |publisher=El Comercio |date=13 June 2015 |language=Spanish}}</ref> | area_km2 = 48,671 | area_rank = 128th | area_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 0.7<ref name="CIADemo"/> | population_estimate = {{nowrap|10,735,896<ref name="PopEst">{{cite web |url=https://www.one.gob.do/categoria/tablagrafico?Gid=23 |title=Estimaciones y proyecciones de la población total |publisher=Oficina Nacional de Estadística |accessdate=25 April 2018 |format=xlsx |df=mdy-all }}</ref>}} | population_census = 9,478,612<ref>[http://www.one.gob.do/ Official census data]. "Dominican Republic Census data"</ref> | population_estimate_year = {{nowrap|2018}} | population_estimate_rank = 86th | population_census_year = [[2010 Dominican Republic Census|2010]] | population_density_km2 = 220 | population_density_sq_mi = 501.5 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 65th | GDP_PPP = $186.983 ارب ڊالر <ref name=GDP-IMF>{{cite web |title=Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2019&ssm=1&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=32&pr1.y=5&c=243&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CPPPEX&grp=0&a= |author=International Monetary Fund |accessdate=12 July 2018}}</ref> | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = $18,164<ref name=GDP-IMF/> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $81.653 ارب ڊالر <ref name=GDP-IMF/> | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $7,932<ref name=GDP-IMF/> | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 44.9 <!--number only--> | Gini_year = 2015 | Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name="WBgini">{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=DO |title= GINI index (World Bank estimate) |publisher= World Bank |accessdate= 12 December 2017}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.736 <!--number only--> | HDI_year = 2017 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/composite/HDI |title=2018 Human Development Report |year=2017 |accessdate=September 14, 2018 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | HDI_rank = 94th | currency = [[ڊومينيڪن پيسو|پيسو ]]<ref name=embassy/> | currency_code = DOP | time_zone = ڪيريبين جو معياري وقت | utc_offset = &nbsp; – 4:00<ref name="CIADemo"/> | utc_offset_DST = | time_zone_DST = | drives_on = ساڄو پاسو | calling_code = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جا ڊائلنگ ڪوڊ|+1-809, +1-829, +1-849]] | cctld = [[.do]]<ref name="CIADemo"/> | footnote_a = <ref name="mirex2000">{{cite book|format=PDF|url=http://www.mirex.gov.do/librobiblioteca/conveniosytratados/convenio%20haiti.pdf|title=Convenios bilaterales entre la República Dominicana y Haití|trans-title=Bilateral arrangements between the Dominican Republic and Haiti|language=es|date=August 2000|publisher=Ministerio de Relaciones Exteriores de la República Dominicana|pages=15–17|accessdate=October 22, 2014|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141022215422/http://www.mirex.gov.do/librobiblioteca/conveniosytratados/convenio%20haiti.pdf|archivedate=October 22, 2014}}</ref><ref name="Autores2012">{{cite book |author= Varios autores |title=Ruptura y reconciliación. España y el reconocimiento de las independencias latinoamericanas |trans-title=Rupture and reconciliation. Spain and the recognition of Latin American independence |url=https://books.google.com/books?id=uzSZ8GmwdhsC&pg=PT206|date=2012|publisher=Penguin Random House Grupo Editorial España |language=es |isbn=978-84-306-0257-5 |pages=30, 206}} </ref> <big>{{lower|0.4em|<ref name=embassy/>}}</big><br /> <big>{{lower|0.4em|<ref name="CIADemo"/>}}</big> }} '''ڊومينيڪن ريپبلڪ''' {{ٻيا نالا|انگريزي= '''Dominican Republic'''}} {{lang-es|República Dominicana}}) ڪيريبين سمنڊ واري خطي ۾ [[ھسپانيولا]] ٻيٽ تي واقع ھڪ ملڪ جو نالو آهي. جيڪو ھسپانيولا ٻيٽ جي 62.5 سيڪڙو حصي تي مشتمل آهي ۽ ٻيٽ جي باقي حصي تي [[ھيٽي]] ملڪ واقع آھي.<ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=de9NDQAAQBAJ|title=Vascular Surgery: A Global Perspective |editor=Dardik, Alan |page=341 |year=2016 |publisher=Springer |isbn=978-3-319-33745-6}}</ref><ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=5wBsDQAAQBAJ|title=Current Affairs November 2016 eBook |editor=Josh, Jagran |page=93 |year=2016}}</ref>ھي ملڪ پکيڙ ۾ ڪيوبا کان پوءِ [[ڪيريبئن سمنڊ]] جو ٻيون نمبر وڏو ملڪ آهي ۽ آبادي ۾ ٽيون نمبر آھي. سندس ھڪ ڪروڙ جي آبادي مان ٽيھ لک ماڻھو گاديء جي ھند، سانتو ڊومنگو ۾ رھن ٿا. <ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/country/dominican-republic|title=Dominican Republic {{!}} Data|website=data.worldbank.org|access-date=2016-04-28}}</ref><ref name=conapofa>{{cite web |url=http://www.conapofa.gov.do/__estimaciones_y_proyecciones/Estimacionesyproyecciones2008.zip |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511103811/http://www.conapofa.gov.do/__estimaciones_y_proyecciones/Estimacionesyproyecciones2008.zip |archivedate=May 11, 2011 |title=Estimaciones y Proyecciones de la Población Dominicana por Regiones, Provincias, Municipios y Distritos Municipales, 2008 |accessdate=December 25, 2008 }} Context:{{cite web |url=http://www.conapofa.gov.do/estimaciones.asp |title=Estimaciones; Población en Tiempo Real |accessdate=January 13, 2008 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110808193423/http://www.conapofa.gov.do/estimaciones.asp |archivedate=August 8, 2011|df=mdy}}</ref> ==تاريخ == [[فائل:Copia de Cacicazgos de la Hispaniola.png|thumb|upright=1.6| ھسپانيولا ٻيٽ پنج ريڊ انڊين سردارين يا ڪيسيڪڊم{{ٻيا نالا|انگريزي=caciquedoms}} ۾ ورھايل ڏيکاريل]] ستين صدي عيسويءَ کان ھتي ٽائنو نسل جا ماڻھو رھندڙ ھيا. 5 ڊسمبر 1492 ھتي ڪرسٽوفر ڪولمبس پھتو. سانتو ڊومنگو واري جاء تي آمريڪا جي سڀ کان پھرين يورپي ڪالوني قائم ٿي. يورپين جي آمد کان پھرين اصل مقامي ماڻھن سڄي ھسپانيولا جي ٻيٽ کي پنجن سردارين {{ٻيا نالا|انگريزي=chiefdoms}}۾ ورھائي ڇڏيو ھو. ڪرسٽوفر ڪولمبس ان ٻيٽ دريافت ٿيڻ کانپوءِ ان پھرين سفر ۾ ئي ان جي مالڪي جي دعویٰ ڪئي. ان ٻيٽ کي اسپين پنھنجو اڏو بڻايو جتان پوء ان کي ڪيريبين جي ٻين علائقن ۽ آمريڪا کي فتح ڪرڻ ۾ ڪاميابي ملي. 1697 ۾ اسپين ٻيٽ جي اولھ واري ٺئين حصي تي فرانس جو ڪنٽرول تسليم ڪيو جيڪو 1804 م ھيٽي بڻيو. [[فائل:Battle of Santo Domingo (French and British ships).jpg|thumb|left|فرانس ۽ برطانيا جي جھازن کي سانتو ڊومنگو واري جنگ(1806) دوران ڏيکاريندڙ ھڪ پينٽنگ]] ھيٽي جي قيام وقت موجوده ڊومينيڪن ريپبلڪ جو علائقو سانتو ڊومنگو سڏبو ھيو ۽ 1821 ۾ ان خودمختيار ٿيڻ چاھيو پئي پوء بہ ان تي 22 سال ھيٽي جي حاڪميت رھي آخرڪار 1844 ۾ ھيٽي کان آزادي حاصل ڪئي.1861 م ڊومينيڪن پنھنجي مرضيءَ سان اسپين جي ايمپائر ۾ شامل ٿيا پر ٻن سالن بعد اسپين سان جنگ شروع ڪري 1865 ۾ اسپين کان آزادي ورتي. [[فائل:Rafel Trujillo 1934.jpg|thumb|upright=1.15|رافيل ٽروجيلو ملڪ تي 31 سال آمريت مڙھي.]] 1930 ۾ رافيل ليونائيڊس ٽروجيلو ڊڪٽيٽر شپ قائم ڪئي جيڪا 1961 تائين جاري رھي. [[فائل:Juan Bosch (1963).jpg|thumb|right|upright=0.7|جئان بوش ڊڪٽيٽر رافيل جي اقتدار ڇڏڻ بعد پھريون جمھوري صدر بڻيو ]] 1962 ۾ جئان بوش اليڪشن ۾ صدر چونڊيو ويو پر 1963 ۾ فوج بغاوت ڪري اقتدار پنھنجي قبضي ۾ آندو. 1965 ۾ آمريڪا جي مدد سان جئان بوش جي بحالي جي تحريڪ ھلي. [[فائل:Joaquin Balaguer 1977.jpg|thumb|left|150px| جيڪولين بلاگر ملڪ جو 22 سال صدر رھيو]] 1966 جي صدارتي اليڪشن ۾ جوئڪئين بلاگر بوش کي شڪست ڏني ۽ ٽيھ سالن تائين اقتدار ۾ رھيو.1996 ۾ اليڪشن ۾ ڌانڌلين جي ڪري عالمي دٻاءُ جي ڪري ھن اقتدار ڇڏيو ۽ پوء صدارتي اليڪشن ٿي جنھن ۾ مخالف ڌر جو اميدوار ليونيل فرننڊيز رينا چونڊون کٽي آيو ۽ 1996 کان 2000 تائين صدر رھيو . آئين ۾ ترميم ذريعي ٻئي مدي لاءِ چونڊ جي اجازت ملڻ بعد 2004 ۾ وري چونڊجي آيو ۽ لاڳيتو ٻئي مدي لاءِ وري چونڏجي آيو. 2012 ۾ ڊينيلو ميڊينا صدر چونڊجي آيو جيڪو ٻئي مدي لاءِ 2016 ۾ وري چونڊجي آيو<ref name ="سي آء اي" >(سي آء اي فيڪٽس بڪ)https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/do.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120504033715/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/do.html |date=2012-05-04 }}</ref>. == ملڪ جو نالو== ملڪ جو نالو ڊومينيڪن ريپبلڪ آھي. مقامي نالو ريپبلڪا ڊومنيڪنا آھي. مختصرن ان کي '''لا ڊومينيڪنا''' چوندا آهن. ھن ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ سانتو ڊومنگو جي نالي جو مطلب سينٽ ڊومينڪ اھي. ان شھر جي نالي تان ھن ملڪ جو نالو ڊومينيڪن ريپبلڪ رکيو ويو<ref name = " سي آء اي "/>. ==سياسي نظام== [[فائل:Santo Domingo National Palace.jpg|thumb|upright=1.35|سانتو ڊومنگو ۾ واقع نيشنل پئليس ]] {{wide image|Santo Domingo Panorama.jpg|950px|سانتو ڊومنگو جو پئنوراما وارو منظر}} ملڪ جو سياسي نظام صدارتي آھي. حڪومت جي گادي سانتو ڊومنگو ۾ آهي. انتظامي طور تي ھي ملڪ ڏھن خطن ۾ ورھايل آھي<ref name = " سي آء اي "/>: * نارٿ ايسٽ ريجن (اسپيني:Cibao Nordeste) * نارٿ ويسٽ ريجن (اسپيني:Cibao Noroeste) * نارٿ ريجن (اسپيني:Cibao Norte) * سائوٿ ريجن (اسپيني:Cibao Sur) *ال ويئييي(اسپيني:El Valle) *انرڪئييو (اسپيني:Enriquillo) *ھگئامو (اسپيني:Higuamo) * اوزاما (اسپيني:Ozama) *والديسيا (اسپيني:Valdesia) *يوما (اسپيني:Yuma) ھتان جو ديواني قانوني نظام فرانس جي سول ڪوڊ تي مشتمل آهي. ھتان جي فوجداري ڪوڊ کي 2004 ۾ ڪافي تبديل ڪيو ويو. ھي ملڪ ڄمڻ جي بنياد تي شھريت نہ ڏيندو آهي. ٻٽي شھريت کي تسليم ڪري ٿو. بين الاقوامي عدالت جي اختيار کي تسليم ڪندڙ ملڪ آھي. ماڻھن کي ووٽ جو حق 18 سالن جي عمر ۾ ملندو آھي پر شادي شده ماڻھو لاءِ ووٽ جي حق استعمال ڪرڻ ۾ عمر جي حد ڪانھي. ھن ملڪ ۾ فوج ۽ پوليس کي ووٽ جو حق ناھي مليل<ref name = "سي آء اي "/>. ھن ملڪ ۾ رياست ۽ حڪومت ٻنھي جو سربراھ صدر ھوندو آھي. ڪابينه جي نامزدگي صدر ڪندو آهي.ملڪ جي پارليامينٽ جو نالو نيشنل ڪانگريس(اسپيني: Congreso Nacional) آھي جيڪا ٻہ ايواني آھي. [[مٿيون ايوان]] سينيٽ(اسپيني:Senado) آھي جنھن جون 32 سيٽون آھن. ميمبر تڪن مان سڌي چونڊ وسيلي سادي اڪثريت سان چئن سالن لاءِ چونڊبا آھن. [[ھيٺيون ايوان]] ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز (اسپيني:Camara de Diputados) سڏبو آهي جنھن جون 190 سيٽون آھن. ميمبر گڏيل سيٽ جي تڪ مان سڌي طرح اليڪشن سان متناسب نمائندگي جي بنياد تي چئن سالن جي لاء چونڊبا آھن<ref name = "سي آء اي "/>. ==جاگرافي== [[فائل:República_Dominicana.png|thumb|upright=1.35|ڊومينيڪن ريپبلڪ جو نقشو]] [[فائل:Dominican Republic relief location map.jpg|thumb|upright=1.35|ملڪ جي ٽوپوگرافي]] ھن ملڪ جي جاگرافيائي بيهڪ 19 00 N, 70 40 W آھي ۽ دنيا جي نقشي ۾ ھي ملڪ وچ آمريڪا ۽ ڪيريبين واري خطي ۾ آھي. ان جي پکيڙ 48,670 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن مان 48,320 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 350 چورس ڪلوميٽر پاڻي آھي. پکيڙ ۾ دنيا اندر 132 نمبر تي آهي. ھن ملڪ جي زميني سرحد 376 ڪلوميٽر آھي جيڪا ھيٽي سان ملي ٿي. بحري سرحد ٽوٽل 1288 ڪلوميٽر آهي.سمنڊ ۾ ھن ملڪ جي ايراضي 12 ناٽيڪل ميل آھي ۽ ان سان گڏوگڏ 24 ناٽيڪل ميلن جو علائقو بہ دعویٰ ۾ اٿس ۽ ان جي مخصوص معاشي زون جي دعویٰ 200 ناٽيڪل ميل آهي<ref name = " سي آء اي"/>. [[فائل:Dominican Republic Köppen.svg|upright=1.35|thumb| ڪوپن واري موسمي درجابندي مطابق ملڪ جي موسم]] ھن ملڪ جي آبهوا ٽراپيڪل آھي۽ برساتن ۾ موسم تبديل ٿي ويندي آهي. ھن ملڪ جي سراسري اوچائي 424 ميٽر آھي. ملڪ جو سڀ کان بلند ترين مقام پيڪو دئارٽي آھي جيڪو 3098 ميٽر بلند آھي. ھتان نڪرندڙ معدنيات ۾ نڪل، باڪسائيٽ، سون ۽ چاندي آھن<ref name = " سي آء اي "/>. [[فائل:Constanza (15196384558).jpg|thumb|right|upright=1.35|ڪنسٽانزا جي وادي ]] ملڪ جي 51.5 سيڪڙو زمين زرعي آھي ۽ 16.6 سيڪڙو زمين پوکي لائق آھي ۽ ان مان 10.1 سيڪڙو زمين تي مستقل پوکي ٿيندي آهي. زرعي زمين جو 24.8 سيڪڙو زمين تي مستقل چراگاھون ۽ 40.8 سيڪڙو تي ٻيلا آهن.ملڪ جي آبپاشي واري زمين 2012 ۾ 3070 چورس ڪلوميٽر آهي<ref name = "سي آء اي "/>. ==ڊومينيڪن ماڻھو== [[فائل:Dominican-people-cibao-1.jpg|thumb|upright=1.35|ايسپائي ييٽ (اسپيني:Espaillat) جي موڪا شھر ۾ ڊومينيڪن ماڻھو]] ھن ملڪ جي آبادي جولاءِ 2017 ۾ 10,734,247 ھئي ۽ آبادي ۾ دنيا ۾ 86 نمبر تي ھيو. ھتان جي آبادي جو وڏو حصو مڪسڊ يا گڊرن وارو آھي جيڪي آبادي جو 70.4 سيڪڙو آھن.، جن مان 58 سيڪڙو ميسٽيزو ۽ 12.4 سيڪڙو مولاٽو آھن. ان کان علاوه ڪارا آفريڪي 15.8 سيڪڙو، گورا 13.5 سيڪڙو آھن. ھتان جي سرڪاري ٻولي اسپيني آهي. ماڻھن جو 95 سيڪڙو رومن ڪيٿولڪ مذھب سان تعلق رکندڙ آهي ۽ 5 سيڪڙو باقي ٻين مذھبن وارا آھن<ref name = " سي آء اي "/>. [[فائل:Dominican kids in Santo Domingo.jpg|thumb|ڊومينيڪن ٻار اسڪول ۾ پڙھندي]] ==سياحت== [[فائل:Club Med (Punta Cana).jpg|thumb|upright=1.1|[[پونٽا ڪانا]]]] ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] al9yih1w3n6k3sh80d4fex3kahwqzlq 320596 320580 2025-06-26T15:36:29Z KaleemBot 10779 خودڪار: [[زمرو:عيسائي رياستون]] جو اضافو + ترتيب 320596 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = ڊومينيڪن ريپبلڪ | common_name =ڊومينيڪن ريپبلڪ | native_name = {{native name|es|República Dominicana}} | image_flag = Flag of the Dominican Republic.svg | image_coat = Coat of arms of the Dominican Republic.svg | national_motto = {{native phrase|es|"Dios, Patria, Libertad"|italics=off|nolink=yes}}<br />{{small|"God, Homeland, Freedom"}}<!--<ref name=embassy/><ref name="CIADemo"/>--> | national_anthem = ''[[National Anthem of the Dominican Republic|¡Quisqueyanos Valientes!]]''<br />{{raise|0.2em|{{small|''¡Valiant Quisqueyans!''&nbsp;}}{{lower|0.2em|<!--end lower:-->}}<!--end raise:-->}}<div style="padding-top:0.5em;">[[فائل:Dominican Republic National Anthem.ogg|center]]</div> | image_map = Dominican Republic (orthographic projection).svg | image_map2 = Dominican Republic - Location Map (2013) - DOM - UNOCHA.svg | capital = [[سانتو ڊومنگو ]] | coordinates = {{Coord|19|00|N|70|40|W|type:city}} | largest_city = سانتو ڊومنگو | official_languages = [[اسپيني ٻولي]] | ethnic_groups = {{vunblist | 58% [[ميسٽيزو ]]<ref name="CIADemo"/><!--The last census that included race was from 1960, so using the CIA World Factbook instead--> | 15.8% [[ڊومينيڪن آفريڪي|ڪارا ]]<ref name="CIADemo"/> | 13.5% [[ڊومينيڪن گورا |گورا ]]<ref name="CIADemo"/> | 12.4% [[مولاٽو ]]<ref name="CIADemo"/> | 0.3% ٻيا <ref name="CIADemo"/> }} | demonym =ڊومينيڪن <ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=AozPCwAAQBAJ&pg=PA239&lpg=PA239#v=onepage&q=Quisqueyanos+dominican|title=Historical Dictionary of the Dominican Republic|first=Eric Paul|last=Roorda|date=April 28, 2016|publisher=Rowman & Littlefield|via=Google Books}}</ref> | government_type = [[وحداني رياست|وحداني ]] [[صدارتي نظام|صدارتي]] [[ريپبلڪ ]]<ref name="CIADemo"/> | leader_title1 = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جا صدر|صدر ]] | leader_name1 = [[ڊينلو ميڊنا ]] | leader_title2 = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جا نائب صدر|نائب صدر ]] | leader_name2 = [[مارگريٽا سيڊينو ڊي فرننڊيز ]] | legislature = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جي ڪانگريس|ڪانگريس ]] | upper_house = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جي سينيٽ|سينيٽ ]] | lower_house = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جو چيمبر آف ڊيپوٽيز|چيمبر آف ڊيپوٽيز]] | sovereignty_type = آزادي | established_event1 = [[اسپين]] کان | established_date1 = پھرين ڊسمبر 1821 <ref name=embassy> {{cite web |url=http://www.domrep.org/gen_info.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150626100357/http://www.domrep.org/gen_info.html |archivedate=2015-06-26 |title=Embassy of the Dominican Republic, in the United States |accessdate=February 27, 2009}}</ref> | established_event2 =آزادي جي جنگ کانپوءِ ھيٽي جي انضمام مان آزاد ٿيو | established_date2 27 فبروري , 1844^a | established_event3 = اسپين کان | established_date3 = 16 آگسٽ , 1863<ref name=MoyaPons-18AGO1863>{{cite book |title=Historia de la República Dominicana |url=https://books.google.com.do/books?id=Wor3UqsHkToC&printsec=frontcover#v=onepage&q=Espa%C3%B1a |publisher=Ediciones Doce Calles, S.L. |year=2010 |isbn=978-84-00-09240-5 |accessdate=1 July 2013 |page=409|ref=En este ambie .}}</ref> | established_event4 = [[يونائيٽيڊ اسٽيٽس]] کان |established_date4 = 12, جولاء 1924<ref>{{cite news|title=12 de julio de 1924, una fecha relegada al olvido|url=http://www.diariolibre.com/opinion/lecturas/12-de-julio-de-1924-una-fecha-relegada-al-olvido-APDL348392|publisher=Diario Libre|date=August 18, 2012|accessdate=September 24, 2014}}</ref> | established_event5 =[[يونائيٽيڊ اسٽيٽس]] کان |established_date5 = 1, جولاء 1965<ref>{{cite news|title=Segunda intervención norteamericana: Violó soberanía dominicana|url=http://eldia.com.do/segunda-intervencion-estadounidense/|publisher=El Día|language=castellano|date=April 28, 2016|accessdate=March 12, 2018}}</ref> | established_event6 = موجوده آئين | established_date6 = 13 جون 2015<ref>{{cite web |title=Constitución de la República Dominicana, Votada y Proclamada por la Asamblea Nacional en fecha trece (13) de junio de 2015. Gaceta Oficial No. 10805 del 10 de julio de 2015. |url=http://www.poderjudicial.gob.do/documentos/PDF/constitucion/Constitucion.pdf |publisher=Judicial Branch (Poder Judicial) |accessdate=11 September 2018 |location=Santo Domingo |language=Spanish}}</ref><ref>{{cite news |title=Proclaman nueva Constitución en República Dominicana que permitirá reelección presidente |url=http://www.elcomercio.com/actualidad/proclaman-nueva-constitucion-republica-dominicana.html |accessdate=11 September 2018 |agency=EFE |publisher=El Comercio |date=13 June 2015 |language=Spanish}}</ref> | area_km2 = 48,671 | area_rank = 128th | area_sq_mi = <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | percent_water = 0.7<ref name="CIADemo"/> | population_estimate = {{nowrap|10,735,896<ref name="PopEst">{{cite web |url=https://www.one.gob.do/categoria/tablagrafico?Gid=23 |title=Estimaciones y proyecciones de la población total |publisher=Oficina Nacional de Estadística |accessdate=25 April 2018 |format=xlsx |df=mdy-all }}</ref>}} | population_census = 9,478,612<ref>[http://www.one.gob.do/ Official census data]. "Dominican Republic Census data"</ref> | population_estimate_year = {{nowrap|2018}} | population_estimate_rank = 86th | population_census_year = [[2010 Dominican Republic Census|2010]] | population_density_km2 = 220 | population_density_sq_mi = 501.5 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = 65th | GDP_PPP = $186.983 ارب ڊالر <ref name=GDP-IMF>{{cite web |title=Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2019&ssm=1&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=32&pr1.y=5&c=243&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CPPPEX&grp=0&a= |author=International Monetary Fund |accessdate=12 July 2018}}</ref> | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = $18,164<ref name=GDP-IMF/> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $81.653 ارب ڊالر <ref name=GDP-IMF/> | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = $7,932<ref name=GDP-IMF/> | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = 44.9 <!--number only--> | Gini_year = 2015 | Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref name="WBgini">{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=DO |title= GINI index (World Bank estimate) |publisher= World Bank |accessdate= 12 December 2017}}</ref> | Gini_rank = | HDI = 0.736 <!--number only--> | HDI_year = 2017 <!--Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/composite/HDI |title=2018 Human Development Report |year=2017 |accessdate=September 14, 2018 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | HDI_rank = 94th | currency = [[ڊومينيڪن پيسو|پيسو ]]<ref name=embassy/> | currency_code = DOP | time_zone = ڪيريبين جو معياري وقت | utc_offset = &nbsp; – 4:00<ref name="CIADemo"/> | utc_offset_DST = | time_zone_DST = | drives_on = ساڄو پاسو | calling_code = [[ڊومينيڪن ريپبلڪ جا ڊائلنگ ڪوڊ|+1-809, +1-829, +1-849]] | cctld = [[.do]]<ref name="CIADemo"/> | footnote_a = <ref name="mirex2000">{{cite book|format=PDF|url=http://www.mirex.gov.do/librobiblioteca/conveniosytratados/convenio%20haiti.pdf|title=Convenios bilaterales entre la República Dominicana y Haití|trans-title=Bilateral arrangements between the Dominican Republic and Haiti|language=es|date=August 2000|publisher=Ministerio de Relaciones Exteriores de la República Dominicana|pages=15–17|accessdate=October 22, 2014|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141022215422/http://www.mirex.gov.do/librobiblioteca/conveniosytratados/convenio%20haiti.pdf|archivedate=October 22, 2014}}</ref><ref name="Autores2012">{{cite book |author= Varios autores |title=Ruptura y reconciliación. España y el reconocimiento de las independencias latinoamericanas |trans-title=Rupture and reconciliation. Spain and the recognition of Latin American independence |url=https://books.google.com/books?id=uzSZ8GmwdhsC&pg=PT206|date=2012|publisher=Penguin Random House Grupo Editorial España |language=es |isbn=978-84-306-0257-5 |pages=30, 206}} </ref> <big>{{lower|0.4em|<ref name=embassy/>}}</big><br /> <big>{{lower|0.4em|<ref name="CIADemo"/>}}</big> }} '''ڊومينيڪن ريپبلڪ''' {{ٻيا نالا|انگريزي= '''Dominican Republic'''}} {{lang-es|República Dominicana}}) ڪيريبين سمنڊ واري خطي ۾ [[ھسپانيولا]] ٻيٽ تي واقع ھڪ ملڪ جو نالو آهي. جيڪو ھسپانيولا ٻيٽ جي 62.5 سيڪڙو حصي تي مشتمل آهي ۽ ٻيٽ جي باقي حصي تي [[ھيٽي]] ملڪ واقع آھي.<ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=de9NDQAAQBAJ|title=Vascular Surgery: A Global Perspective |editor=Dardik, Alan |page=341 |year=2016 |publisher=Springer |isbn=978-3-319-33745-6}}</ref><ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=5wBsDQAAQBAJ|title=Current Affairs November 2016 eBook |editor=Josh, Jagran |page=93 |year=2016}}</ref>ھي ملڪ پکيڙ ۾ ڪيوبا کان پوءِ [[ڪيريبئن سمنڊ]] جو ٻيون نمبر وڏو ملڪ آهي ۽ آبادي ۾ ٽيون نمبر آھي. سندس ھڪ ڪروڙ جي آبادي مان ٽيھ لک ماڻھو گاديء جي ھند، سانتو ڊومنگو ۾ رھن ٿا. <ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/country/dominican-republic|title=Dominican Republic {{!}} Data|website=data.worldbank.org|access-date=2016-04-28}}</ref><ref name=conapofa>{{cite web |url=http://www.conapofa.gov.do/__estimaciones_y_proyecciones/Estimacionesyproyecciones2008.zip |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511103811/http://www.conapofa.gov.do/__estimaciones_y_proyecciones/Estimacionesyproyecciones2008.zip |archivedate=May 11, 2011 |title=Estimaciones y Proyecciones de la Población Dominicana por Regiones, Provincias, Municipios y Distritos Municipales, 2008 |accessdate=December 25, 2008 }} Context:{{cite web |url=http://www.conapofa.gov.do/estimaciones.asp |title=Estimaciones; Población en Tiempo Real |accessdate=January 13, 2008 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110808193423/http://www.conapofa.gov.do/estimaciones.asp |archivedate=August 8, 2011|df=mdy}}</ref> ==تاريخ == [[فائل:Copia de Cacicazgos de la Hispaniola.png|thumb|upright=1.6| ھسپانيولا ٻيٽ پنج ريڊ انڊين سردارين يا ڪيسيڪڊم{{ٻيا نالا|انگريزي=caciquedoms}} ۾ ورھايل ڏيکاريل]] ستين صدي عيسويءَ کان ھتي ٽائنو نسل جا ماڻھو رھندڙ ھيا. 5 ڊسمبر 1492 ھتي ڪرسٽوفر ڪولمبس پھتو. سانتو ڊومنگو واري جاء تي آمريڪا جي سڀ کان پھرين يورپي ڪالوني قائم ٿي. يورپين جي آمد کان پھرين اصل مقامي ماڻھن سڄي ھسپانيولا جي ٻيٽ کي پنجن سردارين {{ٻيا نالا|انگريزي=chiefdoms}}۾ ورھائي ڇڏيو ھو. ڪرسٽوفر ڪولمبس ان ٻيٽ دريافت ٿيڻ کانپوءِ ان پھرين سفر ۾ ئي ان جي مالڪي جي دعویٰ ڪئي. ان ٻيٽ کي اسپين پنھنجو اڏو بڻايو جتان پوء ان کي ڪيريبين جي ٻين علائقن ۽ آمريڪا کي فتح ڪرڻ ۾ ڪاميابي ملي. 1697 ۾ اسپين ٻيٽ جي اولھ واري ٺئين حصي تي فرانس جو ڪنٽرول تسليم ڪيو جيڪو 1804 م ھيٽي بڻيو. [[فائل:Battle of Santo Domingo (French and British ships).jpg|thumb|left|فرانس ۽ برطانيا جي جھازن کي سانتو ڊومنگو واري جنگ(1806) دوران ڏيکاريندڙ ھڪ پينٽنگ]] ھيٽي جي قيام وقت موجوده ڊومينيڪن ريپبلڪ جو علائقو سانتو ڊومنگو سڏبو ھيو ۽ 1821 ۾ ان خودمختيار ٿيڻ چاھيو پئي پوء بہ ان تي 22 سال ھيٽي جي حاڪميت رھي آخرڪار 1844 ۾ ھيٽي کان آزادي حاصل ڪئي.1861 م ڊومينيڪن پنھنجي مرضيءَ سان اسپين جي ايمپائر ۾ شامل ٿيا پر ٻن سالن بعد اسپين سان جنگ شروع ڪري 1865 ۾ اسپين کان آزادي ورتي. [[فائل:Rafel Trujillo 1934.jpg|thumb|upright=1.15|رافيل ٽروجيلو ملڪ تي 31 سال آمريت مڙھي.]] 1930 ۾ رافيل ليونائيڊس ٽروجيلو ڊڪٽيٽر شپ قائم ڪئي جيڪا 1961 تائين جاري رھي. [[فائل:Juan Bosch (1963).jpg|thumb|right|upright=0.7|جئان بوش ڊڪٽيٽر رافيل جي اقتدار ڇڏڻ بعد پھريون جمھوري صدر بڻيو ]] 1962 ۾ جئان بوش اليڪشن ۾ صدر چونڊيو ويو پر 1963 ۾ فوج بغاوت ڪري اقتدار پنھنجي قبضي ۾ آندو. 1965 ۾ آمريڪا جي مدد سان جئان بوش جي بحالي جي تحريڪ ھلي. [[فائل:Joaquin Balaguer 1977.jpg|thumb|left|150px| جيڪولين بلاگر ملڪ جو 22 سال صدر رھيو]] 1966 جي صدارتي اليڪشن ۾ جوئڪئين بلاگر بوش کي شڪست ڏني ۽ ٽيھ سالن تائين اقتدار ۾ رھيو.1996 ۾ اليڪشن ۾ ڌانڌلين جي ڪري عالمي دٻاءُ جي ڪري ھن اقتدار ڇڏيو ۽ پوء صدارتي اليڪشن ٿي جنھن ۾ مخالف ڌر جو اميدوار ليونيل فرننڊيز رينا چونڊون کٽي آيو ۽ 1996 کان 2000 تائين صدر رھيو . آئين ۾ ترميم ذريعي ٻئي مدي لاءِ چونڊ جي اجازت ملڻ بعد 2004 ۾ وري چونڊجي آيو ۽ لاڳيتو ٻئي مدي لاءِ وري چونڏجي آيو. 2012 ۾ ڊينيلو ميڊينا صدر چونڊجي آيو جيڪو ٻئي مدي لاءِ 2016 ۾ وري چونڊجي آيو<ref name ="سي آء اي" >(سي آء اي فيڪٽس بڪ)https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/do.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120504033715/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/do.html |date=2012-05-04 }}</ref>. == ملڪ جو نالو== ملڪ جو نالو ڊومينيڪن ريپبلڪ آھي. مقامي نالو ريپبلڪا ڊومنيڪنا آھي. مختصرن ان کي '''لا ڊومينيڪنا''' چوندا آهن. ھن ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ سانتو ڊومنگو جي نالي جو مطلب سينٽ ڊومينڪ اھي. ان شھر جي نالي تان ھن ملڪ جو نالو ڊومينيڪن ريپبلڪ رکيو ويو<ref name = " سي آء اي "/>. ==سياسي نظام== [[فائل:Santo Domingo National Palace.jpg|thumb|upright=1.35|سانتو ڊومنگو ۾ واقع نيشنل پئليس ]] {{wide image|Santo Domingo Panorama.jpg|950px|سانتو ڊومنگو جو پئنوراما وارو منظر}} ملڪ جو سياسي نظام صدارتي آھي. حڪومت جي گادي سانتو ڊومنگو ۾ آهي. انتظامي طور تي ھي ملڪ ڏھن خطن ۾ ورھايل آھي<ref name = " سي آء اي "/>: * نارٿ ايسٽ ريجن (اسپيني:Cibao Nordeste) * نارٿ ويسٽ ريجن (اسپيني:Cibao Noroeste) * نارٿ ريجن (اسپيني:Cibao Norte) * سائوٿ ريجن (اسپيني:Cibao Sur) *ال ويئييي(اسپيني:El Valle) *انرڪئييو (اسپيني:Enriquillo) *ھگئامو (اسپيني:Higuamo) * اوزاما (اسپيني:Ozama) *والديسيا (اسپيني:Valdesia) *يوما (اسپيني:Yuma) ھتان جو ديواني قانوني نظام فرانس جي سول ڪوڊ تي مشتمل آهي. ھتان جي فوجداري ڪوڊ کي 2004 ۾ ڪافي تبديل ڪيو ويو. ھي ملڪ ڄمڻ جي بنياد تي شھريت نہ ڏيندو آهي. ٻٽي شھريت کي تسليم ڪري ٿو. بين الاقوامي عدالت جي اختيار کي تسليم ڪندڙ ملڪ آھي. ماڻھن کي ووٽ جو حق 18 سالن جي عمر ۾ ملندو آھي پر شادي شده ماڻھو لاءِ ووٽ جي حق استعمال ڪرڻ ۾ عمر جي حد ڪانھي. ھن ملڪ ۾ فوج ۽ پوليس کي ووٽ جو حق ناھي مليل<ref name = "سي آء اي "/>. ھن ملڪ ۾ رياست ۽ حڪومت ٻنھي جو سربراھ صدر ھوندو آھي. ڪابينه جي نامزدگي صدر ڪندو آهي.ملڪ جي پارليامينٽ جو نالو نيشنل ڪانگريس(اسپيني: Congreso Nacional) آھي جيڪا ٻہ ايواني آھي. [[مٿيون ايوان]] سينيٽ(اسپيني:Senado) آھي جنھن جون 32 سيٽون آھن. ميمبر تڪن مان سڌي چونڊ وسيلي سادي اڪثريت سان چئن سالن لاءِ چونڊبا آھن. [[ھيٺيون ايوان]] ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز (اسپيني:Camara de Diputados) سڏبو آهي جنھن جون 190 سيٽون آھن. ميمبر گڏيل سيٽ جي تڪ مان سڌي طرح اليڪشن سان متناسب نمائندگي جي بنياد تي چئن سالن جي لاء چونڊبا آھن<ref name = "سي آء اي "/>. ==جاگرافي== [[فائل:República_Dominicana.png|thumb|upright=1.35|ڊومينيڪن ريپبلڪ جو نقشو]] [[فائل:Dominican Republic relief location map.jpg|thumb|upright=1.35|ملڪ جي ٽوپوگرافي]] ھن ملڪ جي جاگرافيائي بيهڪ 19 00 N, 70 40 W آھي ۽ دنيا جي نقشي ۾ ھي ملڪ وچ آمريڪا ۽ ڪيريبين واري خطي ۾ آھي. ان جي پکيڙ 48,670 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن مان 48,320 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 350 چورس ڪلوميٽر پاڻي آھي. پکيڙ ۾ دنيا اندر 132 نمبر تي آهي. ھن ملڪ جي زميني سرحد 376 ڪلوميٽر آھي جيڪا ھيٽي سان ملي ٿي. بحري سرحد ٽوٽل 1288 ڪلوميٽر آهي.سمنڊ ۾ ھن ملڪ جي ايراضي 12 ناٽيڪل ميل آھي ۽ ان سان گڏوگڏ 24 ناٽيڪل ميلن جو علائقو بہ دعویٰ ۾ اٿس ۽ ان جي مخصوص معاشي زون جي دعویٰ 200 ناٽيڪل ميل آهي<ref name = " سي آء اي"/>. [[فائل:Dominican Republic Köppen.svg|upright=1.35|thumb| ڪوپن واري موسمي درجابندي مطابق ملڪ جي موسم]] ھن ملڪ جي آبهوا ٽراپيڪل آھي۽ برساتن ۾ موسم تبديل ٿي ويندي آهي. ھن ملڪ جي سراسري اوچائي 424 ميٽر آھي. ملڪ جو سڀ کان بلند ترين مقام پيڪو دئارٽي آھي جيڪو 3098 ميٽر بلند آھي. ھتان نڪرندڙ معدنيات ۾ نڪل، باڪسائيٽ، سون ۽ چاندي آھن<ref name = " سي آء اي "/>. [[فائل:Constanza (15196384558).jpg|thumb|right|upright=1.35|ڪنسٽانزا جي وادي ]] ملڪ جي 51.5 سيڪڙو زمين زرعي آھي ۽ 16.6 سيڪڙو زمين پوکي لائق آھي ۽ ان مان 10.1 سيڪڙو زمين تي مستقل پوکي ٿيندي آهي. زرعي زمين جو 24.8 سيڪڙو زمين تي مستقل چراگاھون ۽ 40.8 سيڪڙو تي ٻيلا آهن.ملڪ جي آبپاشي واري زمين 2012 ۾ 3070 چورس ڪلوميٽر آهي<ref name = "سي آء اي "/>. ==ڊومينيڪن ماڻھو== [[فائل:Dominican-people-cibao-1.jpg|thumb|upright=1.35|ايسپائي ييٽ (اسپيني:Espaillat) جي موڪا شھر ۾ ڊومينيڪن ماڻھو]] ھن ملڪ جي آبادي جولاءِ 2017 ۾ 10,734,247 ھئي ۽ آبادي ۾ دنيا ۾ 86 نمبر تي ھيو. ھتان جي آبادي جو وڏو حصو مڪسڊ يا گڊرن وارو آھي جيڪي آبادي جو 70.4 سيڪڙو آھن.، جن مان 58 سيڪڙو ميسٽيزو ۽ 12.4 سيڪڙو مولاٽو آھن. ان کان علاوه ڪارا آفريڪي 15.8 سيڪڙو، گورا 13.5 سيڪڙو آھن. ھتان جي سرڪاري ٻولي اسپيني آهي. ماڻھن جو 95 سيڪڙو رومن ڪيٿولڪ مذھب سان تعلق رکندڙ آهي ۽ 5 سيڪڙو باقي ٻين مذھبن وارا آھن<ref name = " سي آء اي "/>. [[فائل:Dominican kids in Santo Domingo.jpg|thumb|ڊومينيڪن ٻار اسڪول ۾ پڙھندي]] ==سياحت== [[فائل:Club Med (Punta Cana).jpg|thumb|upright=1.1|[[پونٽا ڪانا]]]] ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:عيسائي رياستون]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] rngxxs73iso9vwas755ol0dle7z0r2e 0 48971 320591 277777 2025-06-26T15:19:48Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320591 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = سينٽ لوسيا |common_name = سينٽ لوشيا |image_flag =Animated-Flag-St-Lucia.gif |image_coat = Coat of Arms of Saint Lucia.svg |image_map = Saint Lucia on the globe (Americas centered).svg |map_caption = {{map caption |location_color= ڳاڙهي دائري ۾ |region= ڪيريبئن سمنڊ |region_color=ھلڪو پيلو}} |image_map2 = Saint Lucia - Location Map (2013) - LCA - UNOCHA.svg |map2_width=250px |national_motto = "[[سينٽ لوسيا جو قومي نشان|ڌرتي، عوام، روشني]]" |national_anthem = "[[سينٽ لوسيا جا پٽ ۽ نياڻيون]]"<div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[فائل:National Anthem of Saint Lucia.ogg]]}}</div> |official_languages = [[انگريزي]] |languages_type = [[مقامي ٻوليون]] |languages = <small>[[سينٽ لوسيئن ڪريئول فرينچ]]</small><ref name="sltb-about"/> |demonym = سينٽ لوسيئن |ethnic_groups = {{vunblist | 85.3% [[آفريڪي ڪارا]] | 10.9% [[گھڻ نسلي]] | 2.2% [[ھندوستاني]] | 1.6% ٻيا | 0.1% جي خبر ناهي }} |ethnic_groups_year = 2010<ref name="CIAStLucia"/> |capital = [[ڪئسٽريز]] |coordinates = {{Coord|14|1|N|60|59|W|type:city}} |largest_city = گادي جو هنڌ |government_type = [[وحداني رياست|وحداني]] [[پارلياماني نظام|پارليماني]] [[آئيني بادشاهت]] |leader_title1 = [[سينٽ لوسيا جا شاھي سربراھ|شاھي سربراھ]] |leader_name1 = [[ايلزبيٿ ٻين]] |leader_title2 = {{nowrap|[[سينٽ لوسيا جا گورنر جنرل|گورنر جنرل]]}} |leader_name2 = [[نيول سينيڪ]] |leader_title3 = [[سينٽ لوسيا جا وزيراعظم|وزيراعظم]] |leader_name3 = [[Allen Chastanet]] |legislature = [[Parliament of Saint Lucia|Parliament]] |upper_house = [[Senate of Saint Lucia|Senate]] |lower_house = [[House of Assembly of Saint Lucia|House of Assembly]] |sovereignty_type = Independence |established_event1 = [[Associated Statehood Act 1967|Associated State]] |established_date1 = 1 March 1967 |established_event2 = from the [[United Kingdom]] |established_date2 = 22 February 1979 |area_rank = 178th <!-- Should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |area_magnitude = |area_km2 = 617 |area_sq_mi = 238.23 |percent_water = 1.6 |population_estimate = {{UN_Population|Saint Lucia}}{{UN_Population|ref}} |population_estimate_rank = |population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} |population_census = 165,595 |population_census_year = 2010 |population_density_km2 = 300 |population_density_sq_mi = 777 |population_density_rank = |GDP_PPP = $2.689 billion<ref name="imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=31&pr.y=2&sy=2018&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=362&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,LP&grp=0&a=|title=St. Lucia|publisher=International Monetary Fund |year=2016}}</ref> |GDP_PPP_rank = |GDP_PPP_year = 2018 |GDP_PPP_per_capita = $15,225<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = |GDP_nominal = $1.774 billion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = |GDP_nominal_year = 2018 |GDP_nominal_per_capita = $10,042<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = |Gini_year = |Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> |Gini = <!--number only--> |Gini_ref = |Gini_rank = |HDI_year = 2014<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady--> |HDI = 0.729 <!--number only--> |HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report|date=2015 |accessdate=15 December 2015 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> |HDI_rank = 89th |currency = [[East Caribbean dollar]] |currency_code = XCD |time_zone = |utc_offset = −4 |time_zone_DST = |DST_note = |utc_offset_DST = |date_format = |drives_on = [[Right- and left-hand traffic|left]] |calling_code = [[+1 758]] |cctld = [[.lc]] |iso3166code = LC }} '''سينٽ لوسيا''' {{ٻيا نالا|انگريزي= Saint Lucia}} جنھن کي سينٽ لوشيا بہ چوندا آهن ڪيريبئن سمنڊ ۾ واقع ھڪ ملڪ جو نالو آهي جنھن جي گادي جو هنڌ ڪئسٽريز آھي. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] [[زمرو:Articles with short description]] sqhn9i849xgi8cgevjcea6qi5jdxotx 0 57347 320592 279264 2025-06-26T15:20:37Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320592 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | religion = {{unbulleted list | 47% [[اينگليڪن چرچ]] | 28% [[ميٿڊازم|ميٿڊسٽ]] | 13% [[رومن ڪيٿولڪ]] | 12% ٻيا {{small|(جن ۾ شامل آھن: [[سيونٿ ڊي ايڊوينٽسٽ]]، [[ھندوازم]]،[اسلام]]، ٻيا روايتي مذھب)}} }} | languages_type = مقامي ٻولي | languages = [[ڪريئول ٻولي|ڪريئول]] | conventional_long_name = سينٽ ونسنٽ ۽ گريناڊائنز | common_name = Saint Vincent and the Grenadines | image_flag = Flag of Saint Vincent and the Grenadines.svg | image_coat = Coat of arms of Saint Vincent and the Grenadines.svg | symbol = نسبتي نشان | symbol_type = مھر | image_map2 = Saint Vincent and the Grenadines - Location Map (2013) - VCT - UNOCHA.svg | national_motto = <br/>{{small|"امن ۽ انصاف "}} | national_anthem = "[[سينٽ ونسنٽ جو قومي ترانو|سينٽ ونسنٽ ھڪ خوبصورت سرزمين]]"<br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[فائل:National anthem of Saint Vincent and the Grenadines, performed by the United States Navy Band.oga]]}}</div> | royal_anthem = "[[خدا راڻي کي محفوظ رکي]]"<br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[فائل:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]}}</div> | official_languages = [[انگريزي]] | ethnic_groups = {{unbulleted list | 66% ڪارا آفريڪي | 19% مڪس | 6.0% آمريڪي انڊين | 4%. يورپي گورا | 5.0% باقي ٻيا }} | demonym =ونسينٽين | capital = [[ڪنگسٽن]] | coordinates = {{Coord|13|10|N|61|14|W|type:city}} | largest_city = گادي جو هنڌ | government_type = [[وحداني رياست|وحداني]] [[پارلياماني نظام|پارليامينٽري]] [[آئيني بادشاهت]] | leader_title1 = [[سينٽ ونسنٽ ۽ گريناڊائنز جا شاھي سربراھ|شاھي سربراھ]] | leader_name1 = [[ايلزبيٿ II]] | leader_title2 = {{nowrap|[[سينٽ ونسنٽ ۽ گريناڊائنز جا گورنر جنرل|گورنر جنرل]]}} | leader_name2 = [[سوسن ڊوگن]] | leader_title3 = [[سينٽ ونسنٽ ۽ گريناڊائنز جا وزيراعظم|وزيراعظم]] | leader_name3 = [[رالف گانسليوز]] | legislature = [[سينٽ ونسنٽ ۽ گريناڊائنز جي ھائوس آف اسيمبلي|ھائوس آف اسيمبلي]] | sovereignty_type = آزادي | established_event1 = [[ايسوسيئيٽيڊ اسٽيٽھوڊ ايڪٽ، 1967|ايسوسيئيٽيڊ اسٽيٽ جو درجو]] | established_date1 = 27 آڪٽوبر 1969 | established_event2 = [[يونائيٽيڊ ڪنگڊم]] کان | established_date2 = 27 آڪٽوبر 1979 | area_rank = 184th | area_magnitude = | area_km2 = 389 | area_sq_mi = | percent_water = negligible | population_estimate = {{UN_Population|Saint Vincent and the Grenadines}}{{UN_Population|ref}} | population_estimate_rank = 179th | population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} | population_census = 109,991 | population_census_year = 2011 | population_density_km2 = 307 | population_density_sq_mi = 792 | population_density_rank = 39th | GDP_PPP = $1.373 ارب ڊالر | GDP_PPP_year = 2019 | GDP_PPP_per_capita = $12,431<ref name="IMF">[https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=71&pr.y=15&sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=364&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC&grp=0&a= Report on St. Vincent and the Grenadines], International Monetary Fund.</ref> | GDP_nominal = 8640 لک ڊالر | GDP_nominal_year = 2019 | GDP_nominal_per_capita = $7,827<ref name="IMF"/> | Gini_year = | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini = <!--number only--> | Gini_ref = | Gini_rank = | HDI_year = 2018<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI = 0.728<!--number only--> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking|title=Human Development Report 2019|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=10 December 2019|accessdate=10 December 2019|format=PDF}}</ref> | HDI_rank = 94th | currency = [[ايسٽ ڪيريبين ڊالر]] | currency_code = XCD | time_zone = | utc_offset = -4 | time_zone_DST = | utc_offset_DST = | drives_on = کاٻو پاسو | calling_code = [[Area code 784|+1 784]] | cctld = [[.vc]] | today = }} '''سينٽ ونسنٽ ۽ گريناڊائنز، سينٽ ويڪنٽ ۽ گرينڊنيس''' {{ٻيا نالا|انگريزي= ''' Saint Vincent and Grenadines '''}} ويسٽ انڊيز جو ڪثيرالجزائر اينگلو ڪيريبين ملڪ آھي. ملڪ جي سمورن ٻيٽن جي گڏيل پکيڙ 389 چورس ڪلوميٽر آهي، جنھن ۾ [[سينٽ ونسٽ ٻيٽ]]، [[گريناڊائنز ٻيٽ]] جو اتريون ٻہ ڀاڱي ٽي حصو ۽ ننڍڙن ٻيٽن جي لڙھ شامل آهي. ھن ملڪ جي اتر ۾[[سينٽ لوسيا]]، اوڀر ۾ [[بارباڊوس]]، ڏکڻ ۾ [[گريناڊا]] واقع آھن. ملڪ جي گادي جو هنڌ [[ڪنگسٽن]] شھر آھي جيڪو ملڪ جي بندرگاھ پڻ آهي. ملڪ [[آرگنائيزيشن آف ايسٽرن ڪيريبين اسٽيٽس]]، [[قومن جي مشترڪه]]،[[بوليوارين الائنس فار آمريڪاس]] ، [[ڪميونٽي آف ليٽن آمريڪن اينڊ ڪيريبين اسٽيٽس]] ۽ [[ڪيريبين ڪميونٽي]] جو رڪن آهي. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] 6ldhnwyfaluwe4xlcx68fbn3rbf42wv 0 57349 320586 277778 2025-06-26T15:14:03Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320586 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = فيڊريشن آف سينٽ ڪرسٽوفر ۽ نيوس |common_name = سينٽ ڪٽس ۽ نيوس |ethnic_groups={{unbulleted list |92.5% ڪارا آفريڪي |3% گھڻ نسلي |2.1% يورپي |1.5% آمريڪي انڊين |0.6% باقي ٻيا |0.3% جن جي خبر ناهي }} |ethnic_groups_year= 2001 |ethnic_groups_ref=<ref name="cia.gov">https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sc.html</ref> |image_flag = Flag of Saint Kitts and Nevis.svg |image_coat = Coat of arms of Saint Kitts and Nevis (variant).svg |national_motto = "Country Above Self" |national_anthem = "[[او خوبصورت سرزمين]]"<br/><div class="center" style="padding:4px 0">[[فائل:United States Navy Band - O Land of Beauty.ogg]]</div> |royal_anthem = "[[خدا راڻي کي محفوظ رکي]]"<br/><div class="center" style="padding:4px 0">[[فائل:United States Navy Band - God Save the King.oga]]</div> |image_map = KNA orthographic.svg |image_map2 = Saint Kitts and Nevis - Location Map (2013) - KNA - UNOCHA.svg |map2_width=250px |capital = [[باستيئر]] |coordinates = {{Coord|17|18|N|62|44|W|type:city}} |largest_city = گادي جو هنڌ |official_languages = [[انگريزي]] |languages_type=مقامي ٻولي |languages=[[ڪريئول ٻولي|ڪريئول]] |demonym = ڪٽيٽيئن يا نيويسين |government_type = {{nowrap|[[وفاقي بادشاھت|وفاقي پارليماني]]<br/>[[آئيني بادشاهت]]}} |leader_title1 = [[سينٽ ڪٽس ۽ نيوس جا شاھي سربراھ|شاھي سربراھ]] |leader_name1 = [[ايلزبيٿ II]] |leader_title2 = {{nowrap|[[سينٽ ڪٽس ۽ نيوس جا گورنر جنرل|گورنر جنرل]]}} |leader_name2 = [[سيموئيل ويمائوٿ ٽيپلي سيٽان|سر ايس ڊبليو ٽيپلي سيٽان]] |leader_title3 = [[سينٽ ڪٽس ۽ نيوس جا وزيراعظم|وزيراعظم]] |leader_name3 = [[ٽموٿي ھئرس]] |leader_title4 = [[سينٽ ڪٽس ۽ نيوس جي قومي اسيمبلي جا اسپيڪر|قومي اسيمبلي جو اسپيڪر]] |leader_name4 = اينٿوني مخائيل پيرڪنس |legislature = [[سينٽ ڪٽس ۽ نيوس جي قومي اسيمبلي|قومي اسيمبلي]] |sovereignty_type = آزادي |established_event1 = [[ايسوسيئيٽيڊ اسٽيٽھوڊ ايڪٽ 1967| ايسوسيئيٽيڊ رياست جو درجو]] |established_date1 = 27 فيبروري 1967 |established_event2 = [[يونائيٽيڊ ڪنگڊم]] کان |established_date2 = 19 سيپٽمبر 1983 |area_km2 = 261 |area_rank = 188th <!-- Should match [[List of countries and dependencies by area]] --> |area_sq_mi = 104 |percent_water = Negligible |population_estimate = {{UN_Population|Saint Kitts and Nevis}}{{UN_Population|ref}} |population_census = 46,204 |population_estimate_year = {{UN_Population|Year}} |population_estimate_rank = 209th |population_census_year = 2011 |population_density_km2 = 164 |population_density_sq_mi = 424 |population_density_rank = 64th |GDP_PPP = $1.758 billion |GDP_PPP_year = 2019 |GDP_PPP_per_capita = $31,095<ref name="imf.org">https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=54&pr.y=18&sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=361&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC&grp=0&a=</ref> |GDP_nominal = $1.058 ارب ڊالر |GDP_nominal_year = 2019 |GDP_nominal_per_capita = $18,714<ref name="imf.org">https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=54&pr.y=18&sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=361&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC&grp=0&a=</ref> |Gini = <!--number only--> |Gini_year = |Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> |Gini_ref = |Gini_rank = |HDI = 0.777 |HDI_year = 201 |HDI_change = increased |HDI_ref =<ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking|title=Human Development Report 2019|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=10 December 2019|accessdate=10 December 2019|format=PDF}}</ref> |HDI_rank = 73rd |currency = [[ايسٽ ڪيريبين ڊالر]] |currency_code = XCD |time_zone = |utc_offset = -4 |utc_offset_DST = |DST_note = |time_zone_DST = |drives_on = کاٻو پاسو |calling_code = [[+1 869]] |cctld = [[.kn]] |footnote_a = Or "فيڊريشن آف سينٽ ڪٽس ۽ نيوس |area_magnitude = }} '''سينٽ ڪٽس ۽ نيوس'''{{ٻيا نالا|انگريزي= ''' Saint Kitts and Nevis '''}} جو سرڪاري نالو سينٽ ڪرسٽوفر ۽ نيوس جو وفاق آھي<ref>{{cite web|url=http://pdba.georgetown.edu/Constitutions/Kitts/kitts83.html|title=1983 Saint Kitts and Nevis Constitution|website=pdba.georgetown.edu|accessdate=30 August 2017}}</ref>. اھو [[ويسٽ انڊيز]] ۾ واقع ھڪ ملڪ آھي جيڪو ٻيٽن تي مشتمل آهي. ڌرتيءَ جي اولھندي اڌ گول ۾ پکيڙ ۽ آبادي ٻنھي جي لحاظ کان سڀ کان ننڍڙو ملڪ آهي<ref name="CIA World Factbook- St Kitts and Ne">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sc.html |title=CIA World Factbook- St Kitts and Nevis |accessdate= 10 July 2019}}</ref>. ملڪ جي رياستي سربراھ برطانيا جي راڻي [[ايلزبيٿ II]] آهي<ref name="CIA World Factbook- St Kitts and Ne"/><ref name="britannica.com">{{cite web |url=https://www.britannica.com/place/Saint-Kitts-and-Nevis |title=Enclopedia Britannica – St Kitts and Nevis |accessdate= 10 July 2019}}</ref> ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ [[باستيئر]] شھر آھي جيڪو ملڪ جي سڀ کان وڏي ٻيٽ [[ڪٽس]] ۾ واقع آهي<ref name="CIA World Factbook- St Kitts and Ne"/>. ننڍي ۾ ننڍو ٻيٽ نيوس اتان ٽن ڪلوميٽرن جي فاصلي تي ڏکڻ-اوڀر ۾ واقع آهي. برطانوي ڊپينڊنسي [[اينگويلا]] ماضي ۾ سينٽ ڪٽس ۽ نيوس جي اتحاد جو حصو ھئي ۽ ان وقت ان جو نالو [[سينٽ ڪرسٽوفر-نيوس-اينگويلا]] ھيو پر بعد ۾ اينگويلا ان اتحاد کان ڌار ٿي برطانيا جو سمنڊ پار علائقو بڻجي ويو. ھن ملڪ جي اتر-اوڀر ۾ [[سينٽ ايوسٽيٽيس]]، [[سابا]]، [[سينٽ بارٿيليمي]]، [[سينٽ مارٽن]] ۽ اينگويلا جا ٻيٽ واقع آھن. اوڀر ۽ اتر-اوڀر ۾ [[اينٽيگوا ۽ باربوڊا]]، ڏکڻ-اوڀر ۾ [[ريڊونڊا]] ۽ [[مونٽي سيراٽ]] ٻيٽ واقع آھن. سينٽ ڪٽس ٻيٽ ۽ نيوس ٻيٽ انھن ٻيٽن ۾ شامل آهن جن کي سڀ کان اول يورپين آبادڪاري شروع ڪئي ھئي ان ڪري انھن کي ويسٽ انڊيز جي سڀني ڪالونين جي ماء جو لقب مليل آهي<ref>{{Cite book|title=The Caribbean : a walking and hiking guide|last=Adkins, Leonard M.|date=1999|publisher=Hunter Pub|isbn=0585042586|edition= 3rd|location=Edison, NJ|pages=178|oclc = 43474982}}</ref>. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] gxnq2unm5wrpex6s7r52hqqzb4874vx 0 57486 320579 320530 2025-06-26T15:06:06Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320579 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = جمهوريه گواتيمالا | common_name = | native_name = گواتيمالا | image_flag = Flag of Guatemala.svg | image_coat = Coat of arms of Guatemala.svg | national_motto = "آزاد ۽ شاداب ٿي اڀرو" | national_anthem = [[گوئٽي مالا جو قومي ترانو]] | other_symbol = ''[[La Granadera]]''<br />({{Lang-en|" گريناڊيرا جو گيت"}})<br />{{center|[[File:La Granadera.ogg]]}} | other_symbol_type = March: | image_map = Guatemala (orthographic projection).svg | map_caption = {{map caption location_color= تيز سائي رنگ ۾ | region=اولھندو زميني اڌ گول |region_color=خاڪي رنگ سان ڏيکاريل}} | image_map2 = Guatemala - Location Map (2013) - GTM - UNOCHA.svg | capital = [[گواتيمالا شهر]] | coordinates = {{Coord|14|38|N|90|30|W|type:city}} | largest_city = [[گوئٽي مالا سٽي]] | official_languages = [[اسپيني ٻولي ]] | ethnic_groups = {{unbulleted list |56.01% لڊينو |41.66% مايا |1.77% زنڪا |0.19% آفريڪي |0.13% گاريفونا |0.24% پرڏيھي }} | ethnic_groups_year = 2018 Census<ref name="censopoblacion.gt">https://www.censopoblacion.gt/mapas</ref> | demonym =گوئٽيمالن يا گوئٽيمالٽيڪو | government_type = [[وحداني رياست|وحداني]]، [[صدارتي نظام|صدارتي]] [[ريپبلڪ]] | leader_title1 = صدر | leader_name1 = اليجينڊرو گيامٽئي | leader_title2 = نائب صدر | leader_name2 = گئلرمو ڪاسٽيلو | leader_title3 = ڪانگريس جو صدر | leader_name3 = ايلن روڊريگز | leader_title4 =سپريم ڪورٽ جو صدر | leader_name4 = نئسٽر واسڪيز پائمينتي | legislature = ڪانگريس | sovereignty_type = آزادي (اسپيني سلطنت کان) | established_event1 = آزادي جو اعلان | established_date1 = 15 سيپٽمبر، 1821ع | established_event2 = پھرين ميڪسيڪن ايمپائر کان آزادي | established_date2 = پهرين جولاءِ، 1823ع | established_event3 = موجوده آئين | established_date3 = 31 مئي، 1985ع | area_km2 = 108,889 | area_rank = 105هون | area_sq_mi = 42,042<!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers]]--> | percent_water = 0.4 | population_estimate = {{increase}} 17,263,239<ref name=IMF>{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=47&pr.y=10&sy=2016&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=258&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=World Economic Outlook Database, October 2018 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=7 March 2019}}</ref> | population_estimate_year = 2018ع | population_estimate_rank = 67هون | population_density_km2 = 129 | population_density_sq_mi = 348.6 | population_density_rank = 85هون | GDP_PPP =145.249 ارب آمريڪي ڊالر <ref name=IMF/> | GDP_PPP_rank =75هون | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_per_capita = 8,413 آمريڪي ڊالر<ref name=IMF/> | GDP_PPP_per_capita_rank = 118th | GDP_nominal = $79.109 ارب آمريڪي ڊالر | GDP_nominal_rank = 68هون | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_per_capita = 4,582 آمريڪي ڊالر<ref name=IMF/> | GDP_nominal_per_capita_rank =103هون | Gini = 48.3 <!--number only--> | Gini_year = 2014 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = | Gini_rank = | HDI = 0.651 <!--number only--> | HDI_year = 2018<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking|title=Human Development Report 2019|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=10 December 2019|accessdate=10 December 2019|format=PDF}}</ref> | HDI_rank = 126th | currency = گواتيمالائي ڪوئيزل | currency_code = GTQ | time_zone = سينٽرل ٽائيم زون | utc_offset = −6 | drives_on = ساڄو پاسو | calling_code = +502 | cctld = [[.gt]] }} '''گواتيمالا''' (Guatemala) جو سرڪاري نالو جمهوريه گواتيمالا آھي. اھو وچ آمريڪا ۾ واقع ملڪ آهي جنھن جون سرحدون اتر ۽ اولھه ۾ [[ميڪسيڪو]]، اتر-اوڀر ۾ [[بيليز]] ۽ [[ڪيريبئن سمنڊ]]، اوڀر ۾ [[هونڊورس|ھونڊرس]]، ڏکڻ-اوڀر ۾ [[ايل سيلويڊور]] ۽ ڏکڻ ۾ [[پيسفڪ سمنڊ]] سان ملن ٿيون. ان کي گادي جي هنڌ ۽ سڀ کان وڏي شھر جو نالو [[گواتيمالا شهر|نوئيوا]] آهي جنھن کي [[گواتيمالا شهر]] پڻ سڏيندا آهن. == تاريخ== ھن ملڪ جي سرزمين [[مايا تھذيب]] جو مرڪز ھئي جيڪا [[ميسو-آمريڪا ]] تائين ڦھليل ھئي. سورھين صدي عيسويءَ ۾ اسپين ھن ملڪ جي سرزمين تي قابض ٿيو ۽ ان کي [[نئون اسپين|نئين اسپين]] جي [[وائسرائلٽي]] جو حصو بڻايو. 1821ع م گوئٽي مالا [[وچ آمريڪا جي وفاقي ريپبلڪ]] جي حصي جي حيثيت م آزاد ٿيو. 1841ع م اھو وفاق ثٽي ويو. ويھين صديءَ جي شروع ۾ ھتي لاڳاتار آمرن [[يونائيٽيڊ فروٽ ڪمپني]]، [[يونائيٽيڊ اسٽيٽس]] جي ٽيڪ تي حڪومتون ڪيون. 1944ع ۾ [[جارج اوبيڪو ]] نالي آمر کي جمھوريت جي حق م ڪيل فوجي انقلاب ذريعي ھٽايو ويو ۽ ملڪ م سماجي ۽ معاشي سڌارا آيا. 1954ع ۾ يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي مدد سان فوجي بغاوت ٿي جنھن سان ان انقلاب جو خاتمو آندو ويو. 1960 کان 1996 تائين يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي حمايت يافتہ حڪومتن ۽ کاٻي ڌر جي باغين وچ ۾ گھرو ويڙھ ھلي. بعد م گڏيل قومن جي مدد سان امن معاھدو عمل ۾ آيو. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] 44tkwnv0gn5cckl8gicw3p794iuiejy 0 60323 320595 320526 2025-06-26T15:34:18Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320595 wikitext text/x-wiki {{Infobox country | conventional_long_name = بيليز | common_name = بيليز | image_flag = Flag of Belize.svg | image_coat = Coat of arms of Belize.svg | symbol_type = [[قومي نشان]] | national_motto = {{native phrase|la|"Sub Umbra Floreo"|italics=off}}<br/>{{small|"Under the shade I flourish"}} | national_anthem = "[[Land of the Free (anthem)|Land of the Free]]"<div style="padding-top:0.5em;">[[فائل:Land of the Free instrumental.ogg|centre]]</div> | royal_anthem = "[[God Save the Queen]]" | image_map = BLZ orthographic.svg | image_map2 = Belize - Location Map (2013) - BLZ - UNOCHA.svg | capital = [[بيلموپن]] | coordinates = {{Coord|17|15|N|88|46|W|type:city_region:BZ}} | largest_city = [[بيليز سٽي]] | official_languages = [[انگريزي]] | ethnic_groups = {{vunblist | 53.9% [[ميسٽيزو بيليزيئن ڪريئول]] | 23.9% [[بيليزيئن ڪريئول]] | 11.3% [[مايان]] | 6.1% [[گاريفونا]] | 5.8% [[گورا]] | 3.9% [[ايشيائي انڊين]] | 1.0% [[ايسٽ ايشيائي]] | 1.2% ٻيا | 0.3% اڻ ڄاتل }} | ethnic_groups_year = 2010<ref name="cia"/><ref group=note>Percentages add up to more than 100% because respondents were able to identify more than one ethnic origin.</ref> | demonym = [[بيليزيئن]] {{nowrap|(since 1973)}} | government_type = [[وحداني رياست|وحداني]] [[پارلياماني نظام |پارلياماني]] [[آئيني بادشاهت]] | leader_title1 = [[شاھي سربراھ]] | leader_name1 = [[ايلزبٿ ٻين (برطانيا)|ايلزبيٿ ٻين]] | leader_title2 = [[بيليز جو گورنر جنرل]] | leader_name2 = [[ڪولول ينگ]] | leader_title3 = [[بيليز جا وزيراعظم|وزيراعظم]] | leader_name3 = [[ڊين بئرو]] | legislature = [[بيليز جي قومي اسيمبلي|نيشنل اسيمبلي]] | upper_house = [[بيليز جي سينيٽ| سينيٽ]] | lower_house = {{nowrap|[[بيليز جو ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز|ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز]]}} | sovereignty_type = آزادي | established_event1 = [[يونائيٽيڊ ڪنگڊم]] کان ورتائين | established_date1 = 21 سيپٽمبر 1981 | area_km2 = 22966 | area_footnote = | area_rank = 147th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] --> | area_sq_mi = 8867 | percent_water = 0.8 | population_estimate = 387,879<ref name=est>[http://www.sib.org.bz/statistics/population POPULATION & HOUSEHOLD]. sib.org.bz</ref> | population_census = 324,528<ref name="census2010">{{cite web|title=Belize Population and Housing Census 2010: Country Report|url=http://www.sib.org.bz/Portals/0/docs/publications/census/2010_Census_Report.pdf|publisher=Statistical Institute of Belize|date=2013|accessdate=11 December 2014|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160127084833/http://www.sib.org.bz/Portals/0/docs/publications/census/2010_Census_Report.pdf|archivedate=27 January 2016|df=dmy-all}}</ref> | population_estimate_year = 2017 | population_census_year = 2010 | population_density_km2 = 14.1 | population_density_sq_mi = 36.6 | population_density_rank = 213th | GDP_PPP = $3.34 ارب ڊالر<ref name=imf2>{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=70&pr.y=6&sy=2018&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=339&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC&grp=0&a=|title=Belize |publisher=International Monetary Fund}}</ref> | GDP_PPP_year = 2018 | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = $8,445<ref name=imf2/> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal = $1.91 ارب ڊالر<ref name=imf2/> | GDP_nominal_year = 2018 | GDP_nominal_per_capita = $4,830<ref name=imf2/> | Gini = <!--number only--> | Gini_year = | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = | Gini_rank = | HDI = 0.708 <!--number only--> | HDI_year = 2017<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = decrease <!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://www.hdr.undp.org/en/2018-update |title=2018 Human Development Report |year=2018 |accessdate=14 September 2018 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | HDI_rank = 106th | currency = [[بيليز ڊالر]] | currency_code = BZD | time_zone = [[Central Time Zone|CST]] | utc_offset = −6 | date_format = dd/mm/yyyy | drives_on = ساڄو پاسو | calling_code = +501 | cctld = [[.bz]] | footnote_a = | footnote_b = <!--Orphaned (see population_density_rank)--> | recognized_languages = [[بيليزيئن ڪريئول]]، [[گيري فونا]], [[مايان ٻولي]] , [[اسپيني ٻولي]] }} '''بيليز'''{{ٻيا نالا|انگريزي= '''Belize'''}} {{IPAc-en|audio=En-us-Belize.ogg|b|ə|ˈ|l|i:|z}} وچ آمريڪا ۾ واقع ھڪ ملڪ جو نالو آهي جنھن جو پراڻو نالو برٽش ھونڊوراس ھيو. ھي ملڪ وچ آمريڪا جي اوڀر واري ڪناري تي واقع آهي. ھن جي اتر اولهه ۾ ميڪسيڪو، اوڀر ۾ ڪيريبين سمنڊ ۽ ڏکڻ اولھ ۾ گوئٽي مالا واقع اٿس. ھن ملڪ ۾ پارلياماني جمهوريت آئيني بادشاهت ھيٺ نظام آھي.22800 چورس ڪلوميٽرن جي ھن ملڪ جي آبادي 2017 ۾ 387879 ھئي .<ref name=est/> ھي ملڪ وچ آفريڪا جو ڇڊي آبادي وارو ملڪ آھي.<ref>{{cite web|url=http://esa.un.org/unpp/ |title=World Population Prospects: The 2008 Revision Population Database |publisher=United Nations |date=11 March 2009 |accessdate=29 August 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100819143228/http://esa.un.org/UNPP/ |archivedate=19 August 2010 |deadurl=yes |df=mdy}}</ref> <ref name="cia">{{cite web|title=Belize |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bh.html |work=CIA World Factbook |publisher=Central Intelligence Agency |accessdate=13 January 2016 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130513185850/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bh.html |archivedate=13 May 2013 |df=}}</ref> ھن ملڪ ۾ تمام گھڻيون زميني ۽ آبي حياتياتي جنسون ملن ٿيون.<ref>{{cite web|url=http://biological-diversity.info/Downloads/Ecosystem%20Mapping.zip |title=Ecosystem Mapping.zip |accessdate=3 July 2012}}</ref>ملڪ جي سرڪاري ٻولي انگريزي آهي. بيليزيئن ڪريئول مقامي وڏي آهي جنھن کانپوءِ ٻي وڏي ٻولي اسپينش ٻولي آھي.ھن ملڪ جا پاڙيسري ملڪن سان گھرا تعلقات آھن. <ref>{{cite web|title=CARICOM – Member Country Profile – BELIZE |url=http://www.caricom.org/jsp/community/belize.jsp?menu=community |website=www.caricom.org |publisher=CARICOM |accessdate=17 February 2015 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150218025626/http://www.caricom.org/jsp/community/belize.jsp?menu=community |archivedate=18 February 2015 |df=}}</ref> ھي ملڪ [[ڪيريبئن ڪميونٽي]] (CARICOM)، ڪميونٽي آف ليٽن آمريڪن اينڊ ڪيريبئن اسٽيٽس (CELAC) جو رڪن ملڪ آهي . == تاريخ == [[فائل:Caracolfacup o.jpg|thumb| ڪاراڪول وٽ ڪئانا]] [[فائل:Xunantunich09.jpg|thumb|زونانٽيونڪ وٽ ايل ڪاسٽيلو]] بيليز عيسوي صدين جي پھرين ھزار سال ۾ ماين تھذيب جي ھڪ شھري رياست ھو جنھن کان پوءِ ھتي اسپين ۽ برطانيا جا تڪرار ھليا جيڪي 17 کان 18 صدي تائين جاري رھيا. اھڙي طرح 1862 ۾ ھي ملڪ برٽش ھونڊوراس جي نالي سان برطانوي ڪالوني بڻيو. گوئٽي مالا ۽ برطانيا جي علائقائي تڪرارن جي ڪري ھن کي ڏاڍي دير بعد 1981 آزادي ملي. گوئٽي مالا کيس تسليم ڪرڻ کان انڪار ڪيو نيٺ 1992 ۾ کيس تسليم ڪيو پر پوء بہ ٻنھي ملڪن وچ ۾ سرحدي تڪرار برقرار آھي. == جاگرافي == ھن ملڪ جي جاگرافيائي بيهڪ 17 15 N, 88 45 W آھي ۽ نقشي ۾ وچ آمريڪا ۾ واقع آهي. ملڪ جي پکيڙ 22,966 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن مان 22806 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 160 چورس ڪلوميٽر پاڻي اٿس. پکيڙ ۾ دنيا ۾ 152 نمبر تي آهي. ملڪ جي خشڪي سان سرحد 542 ڪلوميٽر آهي جنھن مان 266 ڪلوميٽر [[گوئٽي مالا]] سان ۽ 276 ڪلوميٽر [[ميڪسيڪو]] سان ملي ٿي. بحري سرحد 386 ڪلوميٽر اٿس ۽ سمنڊ اندر علائقي جي 12 ناٽيڪل ميل ۽ مخصوص معاشي زون ھجڻ جي 200 ناٽيڪل ميلن تائين سندس علائقي ھجڻ جي دعویٰ اٿس. ھتان جي زمين ھموار ، ساحلي ميدان واري، گپ چڪ واري آھي ڏکڻ طرف ننڍا جبل پڻ واقع اٿس.ملڪ جي سراسري بلندي 173 ميٽر آھي. سڀ کان اوچو مقام ڊوائلس ڊيلائيٽ آھي جنھن جي بلندي 1124 ميٽر آھي<ref name = " سي آء اي "/>. == آبهوا == ھتان جي آبهوا [[ٽراپيڪل]] آھي.موسم تمام گرم ۽ نمي واري ھوندي آھي. مئي کان نومبر ۾ ھتي برسات پوندي آھي ۽ فبروري کان اپريل تائين موسم خشڪ رھندي آھي<ref name = " سي آء اي "/> == قدرتي وسيلا == قدرتي وسيلن ۾ پوکي لائق زمين، عمارتي ڪاٺ ، مڇي ۽ ھائڊرو پاور شامل آهن<ref name = " سي آء اي "/> == زراعت == ھتان جي 6.9 سيڪڙو زمين زرعي آھي جنھن مان 3.3 سيڪڙو پوکي لائق جنھن مان 1.4 سيڪڙو تي مستقل پوکي ٿئي ٿي. 2.2 سيڪڙو زرعي زمين تي چراگاھون آھن باقي 60.6 سيڪڙو زرعي زمين تي ٻيلا آهن. آبپاشي واري زمين پوري ملڪ ۾ 35 چورس ڪلوميٽر آهي<ref name = " سي آء اي "/>. == بيليز جا ماڻهو == [[فائل:Kek'Chi Maya Children.jpg| مايا نسل جا ٻار|thumb]] بيليز جي آبادي جولاءِ 2017 ۾ 360346 ھئي. دنيا ۾ آبادي جي لحاظ کان ان جو نمبر 177 آهي. ھتان جي ماڻھن کي بيليزيئن چوندا آهن. انھن م 52.9 سيڪڙو ميسٽيزو، 25.9 سيڪڙو ڪريئول، 11.3 سيڪڙو مايا، 6.1 سيڪڙو گيريفونا، 3.9 سيڪڙو اوڀر انڊين، 3.6 سيڪڙو مينونائٽ ۽ 1.2سيڪڙو گورا آھن. آبادي جو 62.9 سيڪڙو ماڻهو انگريزي ڳالھائيندا آھن جيڪا ھن ملڪ جي سرڪاري ٻولي آھي. ان کان علاوه 56.6 ماڻھو اسپيني ٻولي، 44.6 ڪريئول ٻولي، 10.5 سيڪڙو مايا، 3.2 سيڪڙو جرمن ۽ 2.9 سيڪڙو گاريفونا ٻولي ڳالهائيندڙ آھن.آبادي جو 40.1 سيڪڙو ماڻهو رومن ڪيٿولڪ مذهب، 31.5 سيڪڙو پروٽسٽنٽ، 1.7 سيڪڙو يھوا جا شاھد، 10.5 سيڪڙو باقي ٻيا جن ۾ ھندو، مسلمان، راسٽافاريئن، سيلويشن آرمي وغيره شامل آهن<ref name = " سي آء اي "/>. [[فائل:Garifuna dancers in Dangriga, Belize.jpg|left|thumb| ڊينگريگا، بيليز ۾ گاريفونا نسل جا روايتي ڊانسر]] == نالو == ملڪ جو پراڻو نالو برٽش ھونڊوراس آھي . نئون نالو بيليز اتان جي بيليز نديءَ مان نڪتل آهي. بيليز لفظ ھڪ خيال مطابق مايا ٻوليء جي لفظ بيلڪس مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي گپ چڪ<ref name = " سي آء اي "/>. == سياسي نظام == [[فائل:Belize, administrative divisions - en - monochrome.svg|right|thumb|بيليز جا ضلعا]] ھتي جو سياسي نظام پارلياماني جمھوريت آھي جيڪو آئيني بادشاهت جي تحت ھلي ٿو جيڪو دولت مشترڪه واري نظام ۾ شامل آھي. حڪومت جي گادي بيلموپن شھر ۾ آھي جنھن جي جاگرافيائي بيهڪ 17 15 N, 88 46 W تي آھي. ھن ملڪ جي انتظامي ورهاست ضلعن ۾ ٿيل آهي. ملڪ جا جملي ڇھ ضلعا آهن جن ۾ بيليز، ڪايو، ڪوروزال، اورينج واڪ، اسٽان ڪريڪ، ٽوليڊو شامل آهن. ملڪ 21 سيپٽمبر 1981 ۾ برطانيا کان آزاد ٿيو.<ref name ="سي آء اي">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bh.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130513185850/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bh.html |date=2013-05-13 }}سي آء اي فيڪٽس بڪ_</ref> ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:اتر آمريڪا جا ملڪ]] [[زمرو:گڏيل قومن جا ڀاتي ملڪ]] [[زمرو:دولت مشترڪه جون رڪن قومون]] tqy9xo02y8qv9yxgrii68cxqzhn66xu 14 76516 320594 279475 2025-06-26T15:33:00Z Ibne maryam 17680 320594 wikitext text/x-wiki [[زمرو:ڪينيڊا]] [[زمرو:ڪينيڊا جي جاگرافي]] [[زمرو:ملڪ جي لحاظ کان پهرين سطح جي انتظامي ورهاست]] mhggmj3f81kbyn1i8whccxpk9qvt8xa 14 79238 320593 285883 2025-06-26T15:31:59Z Ibne maryam 17680 320593 wikitext text/x-wiki [[زمرو:ملڪ]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] rmvyddq83szgkquov2joo7pjtr7th3v 0 82337 320627 317710 2025-06-27T05:35:00Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320627 wikitext text/x-wiki {{Infobox military conflict|فتح مڪه|فتح مڪه | conflict = Conquest of Mecca | partof = رسول الله جي پيروڪارن ۽ مشرڪين مڪه جي درميان تڪرار | caption = بازل جي "حمله حيدري" جي هڪ پينٽنگ جنهن ۾ رسول الله جو ڪعبي ۾ داخلو ۽ بتن جي تباهي ڏيکاريل آهي. | date = 10 کان 20 رمضان المبارڪ، سال 8 هجري | place = [[Mecca]] (present-day [[Saudi Arabia]]) | result = {{ubl|اسلام جي فتح * مسلمانن ۽ مشرڪين مڪه جي وچ تڪرار جو خاتمو}} | combatant1 = {{flagicon image|Black flag.svg}} [[پھرين اسلامي رياست]] | combatant2 = [[File:Quraysh Flag.svg|19px|link=]] [[قريش|مڪي جا مشرڪ]] | commander1 = * [[محمد|رسول الله صلي الله عليه وسلم]] * ابو بڪر صديق رضه<ref name="Ibn Kathir">{{citation |title=The Battles of the Prophet |author1=Ibn Kathir |author-link1=Ibn Kathir |url=https://www.kalamullah.com/Books/The%20Battles%20of%20The%20Prophet.pdf |date=2001 |orig-date=written in the 14th Century |translator-last1=Wa'il Abdul Mut'aal Shibab |publisher=Dar Al-Mararah |edition=2 }}</ref> * عمر فاروق رضه<ref name="Ibn Kathir"/> * علي ابن ابي طالب رضه * ابو عبيد ٻن الجراح رضه * زبير بن العوام رضه *خالد بن وليد رضه | commander2 = * ابو سفيان ابن حرب * عڪرمه بن ابو جهل * سهيل بن عمرو * صفوان ابن اميه * (سڀ جنگ شروع ٿيڻ کان اڳي سرنڊر ڪيا) | strength1 = 10,000 صحابه ۽ اتحادي قبائلي | strength2 = نامعلوم (مقابلي ۾ نه آيا) <!-- Nothing was here, so writing unknown for now, but fill in if you find a source -->| casualties1 = ٻه مسلمان<ref>{{cite book|last=Akram|first=Agha Ibrahim|date=10 August 2007|title=Khalid Bin Al-Walid: Sword of Allah: A Biographical Study of One of the Greatest Military Generals in History|url=https://archive.org/stream/KhalidBinAl-waleedSwordOfAllah.pdf/KhalidBinAl-waleedSwordOfAllah#page/n57/mode/2up/search/Marr-uz-Zahran|publisher=Maktabah Publications|page=57|isbn=978-0954866525|author-link=Agha Ibrahim Akram}}</ref> | casualties2 = 13 مشرڪن کي قتل ڪيو ويو<ref name="Akram 2007, p. 61">[https://archive.org/stream/KhalidBinAl-waleedSwordOfAllah.pdf/KhalidBinAl-waleedSwordOfAllah#page/n61/mode/2up/search/column Akram 2007, p. 61].</ref> | image = Muhammad destroying idols - L'Histoire Merveilleuse en Vers de Mahomet BNF.jpg | campaignbox = | territory = نبي ڪريم ۽ صحابه [[مڪو|مڪي شھر]] کي فتح ڪيا | map_type = Saudi Arabia | map_relief = yes | map_label = مڪه المڪرمه | map_caption = Location within present-day [[Saudi Arabia]] | coordinates = {{coord|21|25|21|N|39|49|24|E|display=inline,title}} }} '''مڪي جي فتح''' (عربي: فَتْحُ مَكَّةَ)، هڪ فوجي مهم هئي، جيڪا 10 رمضان المبارڪ، 8 هجري (جنوري، 630ع) تي قريش پاران صلح حديبيه جي خلاف ورزي تي، رسول الله جي اڳواڻي ۾ شروع ڪئي وئي.<ref>{{Citation|last=Gabriel|first=Richard A.|title=Muhammad: Islam's First Great General|date=2014|url=https://books.google.com/books?id=0HQCBQAAQBAJ&q=11+January&pg=PR4|pages=167, 176|publisher=University of Oklahoma Press|isbn=9780806182506}}</ref> ۽ 20 [[رمضان|رمضان المبارڪ]]، سال 8 [[هجري ڪئلينڊر|هجري]] تي مڪي جي فتح سان، مڪمل ٿي. فتح مڪه سان نبي صلي الله عليه وسلم ۽ قريش قبائلي اتحاد جي وچ ۾ تڪرار جو باضابطه خاتمو ٿيو. ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:غزوه]] [[زمرو:اسلام]] [[زمرو:تاريخ اسلام]] 9a05y7ewwz9maolwmcl917r6v5tg1p5 0 82346 320628 311752 2025-06-27T05:36:21Z Ibne maryam 17680 /* حوالا */ 320628 wikitext text/x-wiki {{Short description|Battle fought in December 632 in Arabia}} {{Infobox military conflict | conflict = يمامه جي جنگ | partof = ارتداد جي فتني جي خلاف جنگون | image = مقبرة شهداء اليمامة.jpg | caption = يمامه جي جنگ ۾ شهيد ٿيڻ واري مسلمانن جو قبرستان | date = سال 11 هجري، ڊسمبر، 632 عيسوي | place = عربستان جي علائقي يمامه ۾ عقربه جي ميدان ۾ | result = مسلمانن جي فتح ۽ مسيلمه ڪذاب جي قتل کان پوء ارتداد جي فتني جو خاتمو | combatant1 = [[خلافت راشده]] ۽ ٻيا سڀني مسلمان | combatant2 = ٻنو حنيفه<br>مسيلمه ڪذاب ۽ هن جا پوئلڳ | commander1 = ابوبڪر صديق (رضي الله عنه) * خالد بن وليد (رضي الله عنه) * شرحبيل بن حسنه (رضي الله عنه) * زيد بن الخطاب (رضي الله عنه) * ابو دجانه (رضي الله عنه) * ابو حذيفه بن عتبہ (رضي الله عنه) * ابوجهل جو پٽ، عڪرمه (رضي الله عنه) * عمار بن ياسر (رضي الله عنه) * براء بن مالڪ (رضي الله عنه) * عبدالله بن سهيل (رضي الله عنه) * وحشي بن حرب (رضي الله عنه) | commander2 = مسيلمه ڪذاب<br>رجال بن عنفوة الحنفي<br>محكم بن طفيل الحنفي | strength1 = 10 کان تيرهن هزار | strength2 = پنجاھ هزار کان لک | casualties1 = ٻارهن سو (1200) | casualties2 = 10 کان 21 هزار (10000 - 21000) }}'''يمامه جي جنگ''' (Battle of Yamama) جيڪا رسول الله جي وصال کان پوء، ديسمبر 632ع سال 10 هجري ۾ يمامه جي علائقي (موجوده نجد، [[سعودي عرب]]) ۾ مسلمانن جي فوج ۽ هڪ خود ساخته نبي، مسيلمه ڪذاب جي فوجن جي وچ ۾ خلافت راشده جي دور ۾ ردا جنگ (ارتداد جي فتني جي خلاف جنگن) جي حصي طور تي وڙهي وئي. ==پس منظر== حضرت محمد ﷺ جي وصال کان پوءِ، ڪيترن ئي عرب قبيلا مديني جي اسلامي رياست خلاف بغاوت ڪئي ۽ زڪوات ادا ڪرڻ کان انڪار ڪيو. نبوت جا ڪوڙا دعويدار به مديني جي اسلامي رياست خلاف جنگ ڪرڻ لاءِ پنهنجون فوجون گڏ ڪيون. خليفي ابو بڪر انهن سڀني باغين سان منهن ڏيڻ لاءِ 11 لشڪر منظم ڪيا. ==مسلمانن جو پهريون حملو== ابوبڪر عڪرمه کي هڪ لشڪر جو ڪمانڊر مقرر ڪيو ۽ حڪم ڏنو ته اڳتي وڌن ۽ يمامه ۾ مسيلمه ڪذاب جي فوجن جو سامهون ڪرڻ، پر ان سان جنگ نه شروع ڪئين. عڪرمه وٽ دشمن جي گهڻي تعداد ۾ فوجن تي حملو ڪرڻ لاءِ ڪافي فوج نه هئي. خالد بن وليد کي ٻين ننڍن مرتدين سان معاملو ڪرڻ کان پوءِ مسيلمه جي خلاف جنگ ڪندڙ فوجن جي ڪمانڊر طور چونڊيو ويو. عڪرمه کي هي مشن ڏيڻ ۾ ابوبڪر جو ارادو هو ته مسيلمه کي يمامه تائين محدود ڪيئن، جئين ته عڪرمه جي موجودگي م، مسيلمه ڪذاب حملي جي اميد ڪندي، پنهنجو ڳڙهه نه ڇڏي سگهندو ۽ مسيلمه ڪذاب جي ڳڙهه نه ڇڏڻ ۽ ٻاهر نڪري جنگ نه ڪئين جي فيصلي سان، خالد يمامه جي مداخلت کان سواءِ اتر-مرڪزي عرب جي ٻين باغين سان معاملو ڪرڻ لاءِ آزاد هوندو. عڪرمه پنهنجي لشڪر سان اڳتي وڌيو ۽ يمامه جي علائقي ۾ هڪ جاء تي پنهنجو ڪئمپ قائم ڪئي. جڏهن عڪرمه رضي الله عنه کي خالد جي هٿان طليحه اسدي (يمن کان هڪ ٻيو ڪوڙي نبوت جو دعويدار) جي شڪست جي خبر ملي، ته هو جنگ لاءِ بي صبر ٿيڻ لڳو. عڪرمه رضي الله عنه هڪ بي خوف ماڻهو ۽ هڪ طاقتور جنرل هو، پر هن ۾ خالد جي ٿڌي فيصلي ۽ صبر جي کوٽ هئي، اهي خوبيون جيڪي بهادر ڪمانڊر کي تڪڙي ڪمانڊر کان ممتاز ڪن ٿيون. ايندڙ ترقي جيڪا عڪرمه ٻڌي اها هئي ته شرحبيل بن حسنه ساڻس شامل ٿيڻ لاءِ مارچ ڪري رهيو آهي. خليفي طرفان شرحبيل کي به هڪ لشڪر ڏنو ويو هو جنهن ۾ عڪرمه (رضي الله عنه) جي پيروي ڪرڻ ۽ وڌيڪ هدايتن جو انتظار ڪرڻ جو حڪم ڏنو ويو هو. ڪجهه ڏينهن ۾، شرحبيل به ساڻس گڏ هوندو. پوءِ خبر آئي ته خالد هڪ مرتد قبيلي جي سردارني سلمي جي لشڪر کي شڪست ڏنيو آهي. عڪرمه (رضي الله عنه) وڌيڪ انتظار نه ڪري سگهيو ۽ هن پنهنجي لشڪر کي حرڪت ۾ آندو، اهو آڪٽوبر 632ع جي آخر ۾ (رجب جي آخر ۾، 11 هجري) ٿيو، پر کيس مسيلمه جي هٿان شڪست جو سامهون ڪرڻو پيو. هن ابو بڪر کي خط لکيو ۽ کيس پنهنجي ڪاروائي جو مڪمل احوال ڏنو. عڪرمه جي تڪڙ ۽ کيس ڏنل حڪمن جي نافرماني تي ابو بڪر ڏک ۽ ڪاوڙ ۾ هو. ابو بڪر کيس حڪم ڏنو ته عرفجه (رضي الله عنه) جي مدد لاءِ "مهره" ڏانهن مارچ ڪري ۽ ان کان پوءِ مهاجر (رضي الله عنه) جي مدد لاءِ يمن وڃي. شرحبيل يمامه جي علائقي ۾ رهيو. عڪرمه جي غلطي ۾ نه ڦاسي پوڻ لاءِ، ابو بڪر کيس لکيو: "جتي آهيو اتي رهو ۽ وڌيڪ هدايتن جو انتظار ڪريو." خليفي خالد کي چيف ڪمانڊر مقرر ڪيو ۽ يمامه موڪليو ۽ کيس مسيلمه ڪذاب جي فوجن کي تباهه ڪرڻ جو مشن ڏنو. پنهنجي وڏي فوج کان علاوه، خالد جي ڪمان هيٺ شرحبيل جو لشڪر هوندو. خالد "بوته" پهتو، جتي سندس پراڻي فوج سندس انتظار ڪري رهي هئي. ان دوران، خليفي شرحبيل کي خالد بن الوليد جي ڪمان هيٺ ڪم ڪرڻ جو حڪم لکيو. خالد جي آمد کان ڪجهه ڏينهن اڳ شرحبيل پڻ عڪرمه واري غلطي جو ارتڪاب ڪريو؛ هن اڳتي وڌيو ۽ مسيلمه ڪذاب سان جهيڙو ڪيو، پر هن کي به شڪست جو سامهون ڪرڻو پيو . خالد کي خبر ملي ته مسيلمه 40,000 جنگجو فوج سان عقربه جي ميدان ۾ خيمه هنيو آهي.<ref>{{Cite book|title=The Sword of Allah: Khalid bin al-Waleed, His Life and Campaigns}}</ref> ==مسلمانن جو ٻيو حملو== عڪرمه ۽ شرحبيل خلاف انهن جي ٻن ڪامياب مقابلا، مسيلمه جي فوجن ۾ پاڻ ۾ اعتماد وڌايو ۽ مسيلمه جي چوڌاري ناقابل تسخيريءَ جو ماحول پيدا ڪيو، پر خالد مسلمان فوج کي اڳتي وڌڻ جو حڪم ڏنو ۽ انهن پوري محاذ تي حملي جو هڪ سلسلو شروع ڪيو. سڀ کان وڌيڪ خوفناڪ جنگ هڪ اهڙي تنگ وادي ۾ ٿي جنهن ۾ ٻنهي مخالف فوجن جو رت هڪ نديءَ وانگر وهيو ۽ هڪ تنگ وادي ۾ جمع ٿي ويو، نتيجي طور، هي وادي "شعب الدم" (رت جي وادي) جي نالي سان مشهور ٿي ۽ اهو نالو اڃا تائين انهيءَ نالي سان مشهور آهي. ==جنگ جو آخري مرحلو== جنگ توازن ۾ لٽڪي رهي هئي. جيئن ئي جنگ جو پهريون دور ختم ٿيو، جنگجو آرام ڪرڻ لاءِ پوئتي هٽي ويا. جنگ جو ايندڙ مرحلو، جيڪو مسلمانن جي ٻئي حملي جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو ايترو طاقتور ۽ فيصلا ڪن هو ته مرتد فوج وڏي حد تائين ٽٽي وئي. مسيلمه جي فوج جو صرف چوٿون حصو جنگ جي قابل رهيو، جيڪو باغ واري ڪوٽ ڏانهن پوئتي هٽي پناهه ورتي. جڏهن ته محاڪم (مرتدين جي ساڄي ونگ جو ڪمانڊر) هڪ ننڍڙي پوئين گارڊ سان انهن جي بچاء لاء مسلم کي مصروف رکيو. مسلمان به ڀتين واري باغ ۾ پهتا، جتي 7,000 باغي ۽ مسيلمه پناهه ورتيا هئا. مسيلمه جا ماڻهو ڪوٽ جو دروازو بند ڪري ڇڏيو، پر مسلمان باغ ۾ داخل ٿيڻ ۽ مسيلمه ۽ ٻين مرتد جنگجوئن کي مارڻ لاءِ بيچين هئا. جلد ئي هڪ مسلمان سپاهي حضرت براء بن مالڪ رضي الله تعالي عنه پنهنجن ساٿين کان درخواست ڪيو ته کيس ڪوٽ جي ڀت تي چڙهڻ ۾ مدد ڪن ته جيئن هو اتي موجود ڪوٽ جي دروازي تي موجود محافظن کي ماري دروازو کولي سگهي. هو باغ ۾ ٽپو ڏئي دروازو کولي ڇڏيو ۽ مسلمان باغ ۾ داخل ٿيا ۽ يمامه جي جنگ جو آخري مرحلو شروع ٿيو. ==باغ واري ڪوٽ ۾ مقابلو== جيئن ئي براء بن مالڪ قلعي جو دروازو کولڻ ۾ ڪامياب ٿيو، مسلمان فوج باغ ۾ داخل ٿي ۽ مسيلمه جا ماڻهو پوئتي هٽڻ لڳا. جنگ وڌيڪ تيز ٿي وئي. مسيلمه اڃا تائين وڙهن لاء پڪو هو ۽ هن جو هٿيار ڦٽا ڪرڻ جو ڪو ارادو نه هو. جيئن ئي سندس بچيل ماڻهو هن جي ويجهو آيا، ته هو انهن سان گڏ جنگ ۾ شامل ٿي ويو. جنگ جو آخري مرحلو هاڻي عروج تي پهتو. مسلمان فوج باغين کي هر هنڌ دٻايو. وحشي بن حرب، جنهن احد جي جنگ ۾ پيغمبر محمد ﷺ جي چاچي حمزه (رضي الله عنه) کي قتل ڪيو هو ۽ نبي محمد انهن کي مڪي جي فتح وقت معاف ڪري ڇڏيو هو ۽ هو مسلمان ٿي، محمد جي صحابن ۾ شامل ٿي ويو هو، هن مسيلمه ڪذاب جي پيٽ کي پنهنجي نيلي، اهو ئي نيلو جيڪو هن حمزه بن عبدالمطلب کي مارڻ لاءِ مسلمانن خلاف استعمال ڪيو هو، سان نشانو بنائي ڦاڙي ڇڏيو، ساڳئي وقت معاويه بن ابي سفيان مسيلمه ڪذاب جو سر ڪٽي ڇڏيو. مسيلمه جي موت جي خبر سندس فوجن جي تباهي جو سبب بڻي. اهو باغ جتي جنگ جو آخري مرحلو ٿيو، اهو "حديقة الموت" (موت جو باغ) جي نالي سان مشهور ٿيو، ڇاڪاڻ ته ان ۾ لڳ ڀڳ 7,000 باغي مارجي ويا هئا. ==جنگ کان پوء جا تاثرات == مديني جي اسلامي رياست جي خلاف بغاوت کي ڪچليو ويو، ۽ فتح مسلمانن جي ٿي، پر مسلمان ان جنگ سان غم ۽ خوشي ٻن جو تجربو ڪيو. اھا مطمئن هئا ته نبوت جو ڪوڙو دعويدار مسيلمه ڪذاب مارجي ويو ۽ هنجو پيدا ڪيل انتشار ختم ٿي ويو، پر هن جنگ ۾ هزار کان مٿان صحابين جي شهادت، جنهن ۾ 360 حفاظ صحابه شامل هئا، انهن کي شديد غمگين ڪري ڇڏيو.<ref>{{cite book|title=The Age of Bliss: Khalid ibn Al-Walid|last1=Yilmaz|first1=Omer|date=2015|publisher=Tughra Books|isbn=978-1-59784-379-9|location=Clifton, NJ|page=54}}</ref> ==اثرات== مسيلمه ڪذاب جي خاتمي ۽ سندس مرتد پوئلڳن جي تباهي سان گڏ، سڄي عربستان ۾ ٻيا سڀئي مرتد همت وڃائي ڇڏيا ۽ اهي ٻيهر مسلمان ٿي اسلام جي صفن ۾ موٽي آيا. ھي جنگ قرآن جي تاليف کي مڪمل ڪرڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. محمد جي زندگي دوران، لکيل قرآن جا ڪيترائي حصا سندس ساٿين ۾ ورهائجي ويا هئا. جئين ته يمامه جي جنگ ۾ تقريبن 360 حفاظ (مسلمان جيڪي قرآن حفظ ڪري چڪن ٿا) شهيد ٿي ويا، نتيجي طور، ابوبڪر سندس مستقبل جي جانشين عمر جي اصرار تي، سڄي قرآن کي هڪ معياري متن ۾ محفوظ ڪرڻ جو حڪم ڏنو. هن زيد بن ثابت (جيڪا پاڻ حافظ هئا) کي قرآن جي سڀني ٽڪرن (چمڙي، پيپيرس يا کجيءَ جي ڇال تي جيڪا به صورت ۾ محفوظ هجڻ) ۽ ان سان گڏ اهو معيار ته قرآن جي هر آيت جن کي گهٽ ۾ گهٽ ٻن حفاظن پاران محفوظ آهن، کي هڪ معياري نسخي ۾ گڏ ڪرڻ لاءِ مقرر ڪيو.<ref>Usmani, Mohammad Taqi; Abdur Rehman, Rafiq (editor); Siddiqui, Mohammed Swaleh (translator) (2000). ''An approach to the Quranic sciences.'' Birmingham: Darul Ish'at. pp. 191–6.</ref><ref>Hasan, Sayyid Siddiq; Nadwi, Abul Hasan Ali; Kidwai, A.R. (translator) (2000). ''The collection of the Qur'an.'' Karachi: Qur'anic Arabic Foundation. pp. 34–5.</ref><ref>{{cite book |last1=Buyukcelebi |first1=Ismail |title=Living in the Shade of Islam |isbn=9781932099218 |page=109}}</ref> ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[خلافت راشده]] * [[خالد بن وليد]] * [[ابوبڪر صديق]] {{Coord|24.1483|N|47.3050|E|display=title}} ==ٻاهريان ڳنڍڻا== *[https://web.archive.org/web/20020224232028/http://www.swordofallah.com/html/bookhome.htm A.I. Akram, ''The Sword of Allah: Khalid bin al-Waleed, His Life and Campaigns'' Lahore, 1969] {{DEFAULTSORT:Yamama}} [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:632]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] [[Category:Ridda Wars]] ==حوالا== {{حوالا}} [[زمرو:غزوه]] [[زمرو:اسلام]] [[زمرو:تاريخ اسلام]] 87ss6nvqfpfsd8fb0ntg0kyf5403hrh 14 83155 320581 320520 2025-06-26T15:08:14Z Ibne maryam 17680 320581 wikitext text/x-wiki [[زمرو:جاگرافي]] [[زمرو:اتر آمريڪا]] f8qh125smi8hh8fu79hikjlm63rs1zg 0 83161 320598 2025-06-26T15:46:37Z Ibne maryam 17680 نئون صفحو: '''سان سيلويڊور''' (اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلواڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان جو نالو ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سين سلواڊور جي ميونسپلٽي ۾ 5,25,990 ماڻهو آهن (2024). سين سلواڊور... 320598 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلواڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان جو نالو ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سين سلواڊور جي ميونسپلٽي ۾ 5,25,990 ماڻهو آهن (2024). سين سلواڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سين سلواڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻهو آهي. kfl9o38fivt7xqmmjdavjugt0ffx71i 320599 320598 2025-06-26T15:51:11Z Ibne maryam 17680 320599 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. [[زمرو:وچ آمريڪا]] slelb6tltvhwt267l4wi5u7st3nbjom 320603 320599 2025-06-26T16:04:02Z Ibne maryam 17680 320603 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. =تفصيل== ==ٻاهريان ڳنڍڻا== [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] ==حوالا== {{حوالا}} d5ld1yph4lz84qq4pcisw8v5gm4mde5 320604 320603 2025-06-26T16:04:17Z Ibne maryam 17680 /* تفصيل */ 320604 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== ==ٻاهريان ڳنڍڻا== [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] ==حوالا== {{حوالا}} koslxc6p6lex75bn5ajcl2chgup5j8l 320605 320604 2025-06-26T16:08:34Z Ibne maryam 17680 320605 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} c8earstx1kcz6lq05tznekuz8d6uc05 320608 320605 2025-06-26T16:55:05Z Ibne maryam 17680 320608 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Other uses}} {{Use dmy dates|date=August 2021}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = San Salvador | native_name = <!--San Salvador--> | settlement_type = [[Capital city]] | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = [[Monumento al Divino Salvador del Mundo]] |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = [[Metropolitan Cathedral of San Salvador]] |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 =[[National Library of El Salvador|National Library]] |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = [[National Palace (El Salvador)|National Palace]] |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = [[Estadio Jorge "El Mágico" González]] |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = [[World Trade Center San Salvador]] }} | image_size = 270px | image_caption = | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = Nuestra Capital – 2011 Ibero-American Capital of Culture <!--Location-->| image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = San Salvador | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = [[El Salvador]] | subdivision_type1 = [[Departments of El Salvador|Department]] | subdivision_type2 = Metro | subdivision_name1 = [[San Salvador Department|San Salvador]] | subdivision_name2 = [[Metropolitan Area of San Salvador|San Salvador Metropolitan Area]] <!--Establishment-->| established_title = Founded | established_date = 1525 | established_title2 = Founded by | established_date2 = [[Pedro de Alvarado]] | established_title3 = | established_date3 = | named_for = [[Transfiguration of Jesus|Divine Savior]] placed on the [[Monumento al Divino Salvador del Mundo|Monument]] <!--Politics-->| government_type = [[Mayor–council government]] | leader_title = Mayor | leader_name = [[Mario Durán]] | leader_title1 = | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = Total (Metro) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''San Salvador''' ({{IPA|es|san salβaˈðoɾ}}) is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} ssata1y2atrq8zv1it26wmis3rhhv19 320609 320608 2025-06-26T17:02:04Z Ibne maryam 17680 320609 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = [[Monumento al Divino Salvador del Mundo]] |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = [[Estadio Jorge "El Mágico" González]] |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = Nuestra Capital – 2011 Ibero-American Capital of Culture <!--Location-->| image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = San Salvador | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = [[Departments of El Salvador|Department]] | subdivision_type2 = Metro | subdivision_name1 = [[San Salvador Department|San Salvador]] | subdivision_name2 = [[Metropolitan Area of San Salvador|San Salvador Metropolitan Area]] <!--Establishment-->| established_title = Founded | established_date = 1525 | established_title2 = Founded by | established_date2 = [[Pedro de Alvarado]] | established_title3 = | established_date3 = | named_for = [[Transfiguration of Jesus|Divine Savior]] placed on the [[Monumento al Divino Salvador del Mundo|Monument]] <!--Politics-->| government_type = [[Mayor–council government]] | leader_title = Mayor | leader_name = [[Mario Durán]] | leader_title1 = | leader_name1 = | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = Total (Metro) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''San Salvador''' ({{IPA|es|san salβaˈðoɾ}}) is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} hwvoe75zwk0fx012jixa997tg92qvcm 320610 320609 2025-06-26T17:16:57Z Ibne maryam 17680 320610 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = Nuestra Capital – 2011 Ibero-American Capital of Culture <!--Location-->| image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = | established_date3 = | named_for = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار <!--Politics--> | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = Total (Metro) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''San Salvador''' ({{IPA|es|san salβaˈðoɾ}}) is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} 37rq0503cv1bnn8l87nkhsi8nypdzb6 320611 320610 2025-06-26T17:23:43Z Ibne maryam 17680 320611 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = Nuestra Capital – 2011 Ibero-American Capital of Culture <!--Location-->| image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''San Salvador''' ({{IPA|es|san salβaˈðoɾ}}) is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} e6etvmco9fnrn4p9f46kd5okyyzkzc4 320612 320611 2025-06-26T17:30:15Z Ibne maryam 17680 320612 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''San Salvador''' ({{IPA|es|san salβaˈðoɾ}}) is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} o38jlaknz1poibb16g25l0hgqi496s5 320615 320612 2025-06-27T04:40:26Z Ibne maryam 17680 320615 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} San Salvador is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} tqmef3jjmmaoxkti8gimi9neq9ouoow 320616 320615 2025-06-27T04:41:09Z Ibne maryam 17680 320616 wikitext text/x-wiki '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} ==خاڪو== San Salvador is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} h3foxx41m1vcgte2ouemr1xassuc1jv 320617 320616 2025-06-27T04:42:19Z Ibne maryam 17680 320617 wikitext text/x-wiki ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} ==خاڪو== San Salvador is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} ta5rmeid8vu0m2o7gur23xesg3o657i 320618 320617 2025-06-27T04:42:39Z Ibne maryam 17680 320618 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==تفصيل== {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} ==خاڪو== San Salvador is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} o43r7kp0as5qy5zufigrg92rijaigmk 320619 320618 2025-06-27T04:43:25Z Ibne maryam 17680 320619 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==خاڪو== San Salvador is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} jdmz0cxn0l71ymtu5unel5qsaxsln51 320620 320619 2025-06-27T04:44:16Z Ibne maryam 17680 320620 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. ==خاڪو== San Salvador is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> == تفصيل == The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} pjw0ers0toldhmdhznvcac9yu9wvvbj 320621 320620 2025-06-27T04:45:27Z Ibne maryam 17680 320621 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي. اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا. سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي. سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي. San Salvador is the [[Capital city|capital]] and the largest city<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador |language=en|work=[[Statista]]}}</ref> of [[El Salvador]] and its [[San Salvador Department|eponymous department]].<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html |title=Biggest Cities El Salvador |publisher=Geonames.org |access-date=24 February 2012}}</ref> It is the country's largest agglomeration, serving as the country's political, cultural, educational and financial center.<ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> The [[Municipalities of El Salvador|municipality]] of San Salvador has 525,990 inhabitants (2024).<ref>{{Cite web |title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location |url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year. |access-date=2024-07-09 |website=www.worldometers.info}}</ref> The [[Metropolitan Area of San Salvador]], which comprises the capital itself and 13 of its municipalities, has a population of 2,404,097. The [[urban area]] of San Salvador has a population of 1,600,000 inhabitants.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> == تفصيل == The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} 0oe3qbeul8gfnvrc1398ngygoj4e5qm 320622 320621 2025-06-27T04:51:01Z Ibne maryam 17680 320622 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي.<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html|title=Biggest Cities El Salvador|publisher=Geonames.org|access-date=24 February 2012}}</ref> اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. <ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location|website=www.worldometers.info|access-date=2024-07-09}}</ref> سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي.<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador|work=[[Statista]]|language=en}}</ref> سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> == تفصيل == The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} ds77cq6v99tay5we53zkh3cg4pm8p1i 320623 320622 2025-06-27T05:10:35Z Ibne maryam 17680 320623 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي.<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html|title=Biggest Cities El Salvador|publisher=Geonames.org|access-date=24 February 2012}}</ref> اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. <ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location|website=www.worldometers.info|access-date=2024-07-09}}</ref> سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي.<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador|work=[[Statista]]|language=en}}</ref> سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> هي شهر ايل سلواڊور جي وزارتن جي ڪائونسل، ايل سلواڊور جي قانون ساز اسيمبلي، ايل سلواڊور جي سپريم ڪورٽ ۽ ٻين سرڪاري ادارن جو گهر آهي ۽ انهي سان گڏ ايل سلواڊور جي صدر جي سرڪاري رهائش پڻ هتي آهي. سان سيلويڊور ايل سلواڊور جي هائي لينڊ ۾ واقع آهي، آتش فشانن سان گھريل آهي ۽ اهو زلزلي جو شڪار رهندو آهي. شهر سان سلواڊور جي رومن ڪيٿولڪ آرڪڊيوسس جو گھر پڻ آهي. انهي سان گڏ عيسائيت جون ڪيتريون ئي پروٽسٽنٽ شاخون؛ ايوينجيڪل، بيپٽسٽ ۽ پينٽي ڪوسٽل ۽ بحالي پسند عيسائي فرقي، چرچ آف جيسس ڪرائسٽ آف ليٽر-ڊي سينٽس هتي آهن. == خاڪو == The city is home to the ''Consejo de Ministros de El Salvador'' (Council of Ministries of El Salvador), the [[Legislative Assembly of El Salvador]], the [[Supreme Court of El Salvador]], and other governmental institutions, as well as the official residence of the [[president of El Salvador]]. San Salvador is located in the Salvadoran highlands, surrounded by volcanoes and prone to earthquakes. The city is also home to the [[Roman Catholic Archdiocese of San Salvador]], as well as many Protestant branches of Christianity, including [[Evangelicals]], [[Baptists]], and [[Pentecostals]], and the restorationist Christian sect [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints]]. San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} 80wn2tvmzpslpnimw2u2wayfds0d8p2 320624 320623 2025-06-27T05:29:30Z Ibne maryam 17680 320624 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي.<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html|title=Biggest Cities El Salvador|publisher=Geonames.org|access-date=24 February 2012}}</ref> اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. <ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location|website=www.worldometers.info|access-date=2024-07-09}}</ref> سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي.<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador|work=[[Statista]]|language=en}}</ref> سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> هي شهر ايل سلواڊور جي وزارتن جي ڪائونسل، ايل سلواڊور جي قانون ساز اسيمبلي، ايل سلواڊور جي سپريم ڪورٽ ۽ ٻين سرڪاري ادارن جو گهر آهي ۽ انهي سان گڏ ايل سلواڊور جي صدر جي سرڪاري رهائش پڻ هتي آهي. سان سيلويڊور ايل سلواڊور جي هائي لينڊ ۾ واقع آهي، آتش فشانن سان گھريل آهي ۽ اهو زلزلي جو شڪار رهندو آهي. شهر سان سلواڊور جي رومن ڪيٿولڪ آرڪڊيوسس جو گھر پڻ آهي. انهي سان گڏ عيسائيت جون ڪيتريون ئي پروٽسٽنٽ شاخون؛ ايوينجيڪل، بيپٽسٽ ۽ پينٽي ڪوسٽل ۽ بحالي پسند عيسائي فرقي، چرچ آف جيسس ڪرائسٽ آف ليٽر-ڊي سينٽس هتي آهن. سان سلواڊور علائقائي ۽ بين الاقوامي راندين جي مقابلن ۽ سياسي ۽ سماجي تقريبن جو ميزبان شهر رهيو آهي. سال 1935ع، 2002ع ۽ 2023ع ۾ وچ آمريڪي ۽ ڪيريبين رانديون ۽ سال 1977ع ۽ 1994ع ۾ وچ آمريڪي رانديون هتي منعقد ٿـيون، انهي سان گڏ سال 1975ع ۽ 2023ع جا مس يونيورس جا مقابلا هتان منعقد ٿيا. سان سلواڊور سال 2008ع ۾ 18هين آئيبيرو-آمريڪي سربراهي اجلاس، اسپيني ۽ پرتگالي دائري ۾ سڀ کان اهم سماجي سياسي تقريب، جو ميزبان شهر پڻ هو.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> سينٽرل آمريڪن انٽيگريشن سسٽم جو هيڊ ڪوارٽر سان سلواڊور ۾ آهي.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere. The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} 2j86ggvpn214fyaqlak33pyo71fptd9 320625 320624 2025-06-27T05:30:28Z Ibne maryam 17680 320625 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي.<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html|title=Biggest Cities El Salvador|publisher=Geonames.org|access-date=24 February 2012}}</ref> اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. <ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location|website=www.worldometers.info|access-date=2024-07-09}}</ref> سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي.<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador|work=[[Statista]]|language=en}}</ref> سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> هي شهر ايل سلواڊور جي وزارتن جي ڪائونسل، ايل سلواڊور جي قانون ساز اسيمبلي، ايل سلواڊور جي سپريم ڪورٽ ۽ ٻين سرڪاري ادارن جو گهر آهي ۽ انهي سان گڏ ايل سلواڊور جي صدر جي سرڪاري رهائش پڻ هتي آهي. سان سيلويڊور ايل سلواڊور جي هائي لينڊ ۾ واقع آهي، آتش فشانن سان گھريل آهي ۽ اهو زلزلي جو شڪار رهندو آهي. سان سلواڊور علائقائي ۽ بين الاقوامي راندين جي مقابلن ۽ سياسي ۽ سماجي تقريبن جو ميزبان شهر رهيو آهي. سال 1935ع، 2002ع ۽ 2023ع ۾ وچ آمريڪي ۽ ڪيريبين رانديون ۽ سال 1977ع ۽ 1994ع ۾ وچ آمريڪي رانديون هتي منعقد ٿـيون، انهي سان گڏ سال 1975ع ۽ 2023ع جا مس يونيورس جا مقابلا هتان منعقد ٿيا. سان سلواڊور سال 2008ع ۾ 18هين آئيبيرو-آمريڪي سربراهي اجلاس، اسپيني ۽ پرتگالي دائري ۾ سڀ کان اهم سماجي سياسي تقريب، جو ميزبان شهر پڻ هو.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> سينٽرل آمريڪن انٽيگريشن سسٽم جو هيڊ ڪوارٽر سان سلواڊور ۾ آهي.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> == خاڪو == San Salvador has been the host city for regional and international sporting, political, and social events. It hosted the [[Central American and Caribbean Games]] in 1935, 2002, and in 2023 and the [[Central American Games]] in 1977 and 1994, as well as the Miss Universe pageant in [[Miss Universe 1975|1975]] and in [[Miss Universe 2023|2023]]. San Salvador was also the host city of the 18th [[Ibero-American Summit]] in 2008, the most important sociopolitical event in the Spanish and Portuguese sphere. The [[Central American Integration System]] has its headquarters in San Salvador.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} gh7wjb6zuzwck25aio7pcienmf9r25k 320626 320625 2025-06-27T05:30:54Z Ibne maryam 17680 320626 wikitext text/x-wiki {{Short description|Capital of El Salvador}} {{Infobox settlement <!--See the table at Template:Infobox settlement for all fields and descriptions of their usage-->| name = سان سيلويڊور | native_name = San Salvador | settlement_type = راڄڌاني شهر | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | | perrow = 1/2/2/2 | total_width = 290 | align = center |image1 = |caption1 = |image2 = Monumento_al_Salvador_del_Mundo_1.jpg |caption2 = دنيا جي خدائي نجات ڏيندڙ (يسوع) جي يادگار |image3 = Cathedral_of_San_Salvador_2023.png |caption3 = سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن چرچ |image4 = Inauguracion BINAES (Biblioteca Nacional), El Salvador en 13 Noviembre 2023 - National Library of El Salvador Inauguration - 27.jpg |caption4 = قومي لائبريري |image5 = Palacio Nacional de El Salvador en 2024.png |caption5 = نيشنل پئليس |image6 = Estadio Jorge "Magico" Gonzalez.jpg |caption6 = جارج "ايل ميجيڪو" گونزاليز اسٽيڊيم |image7 = World_Trade_Center_San_Salvador.jpg |caption7 = ورلڊ ٽريڊ سينٽر سان سيلويڊور }} | image_size = 270px | image_caption = Nuestra Capital – 2011 <br> Ibero-American Capital of Culture<br> اسان جي گاديءَ جو هنڌ -2011ع<br> 2011 ثقافت جو آئيبيرو-آمريڪي گاديءَ جو هنڌ | image_flag = Bandera de San Salvador (2021).svg | flag_size = | image_seal = | seal_size = | image_shield = Escudo de San Salvador (2021).svg | motto = | image_map = | mapsize = | map_caption = | pushpin_map = El Salvador#North America | pushpin_map_caption = | pushpin_label = سان سيلويڊور | pushpin_label_position = bottom | pushpin_relief = yes | pushpin_mapsize = 290px | coordinates = {{coord|13|41|56|N|89|11|29|W|type:city_region:SV-SS|display=it}} | subdivision_type = [[ملڪ]] | subdivision_name = [[ايل سيلويڊور]] | subdivision_type1 = ڊيپارٽمينٽ | subdivision_type2 = ميٽرو | subdivision_name1 = سان سيلويڊور | subdivision_name2 = سان سيلويڊور ميٽروپوليٽن ايريا <!--Establishment-->| established_title = ٺهيو | established_date = 1525ع | established_title2 = بنياد رکيو | established_date2 = پيڊرو الويريڊو | established_title3 = نالو رکيو ويو | established_date3 = يسوع جي بطور نجات ڏيندڙ يادگار | named_for = | government_type = ميئر-ڪونسل مقامي حڪومت | leader_title = ميئر | leader_name = ماريو ڊيوران | leader_title1 = آبادي | leader_name1 = 704,913 (2024) | leader_title2 = | leader_name2 = | leader_title3 = | leader_name3 = <!--Area and Elevation--> | unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired--> | area_footnotes = | area_magnitude = | area_total_km2 = 72.25 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_urban_km2 = | area_metro_km2 = 651.31 | elevation_m = 658 | elevation_ft = 2159 <!--Population-->| population_total = 704,913 | population_as_of = 2024 | population_est = | pop_est_as_of = <ref name=SanSalvador>[https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/# El Salvador Population], City Population. Accessed July 2024.</ref> | population_footnotes = | pop_est_footnotes = | population_density_km2 = 2901.4 | population_urban = 1538525 | population_metro = 2,177,432<ref>{{cite web|title=Global BR Data|url=https://brtdata.org/location/latin_america/el_salvador/gran_san_salvador|publisher=BRT+ CoE|access-date=12 July 2019}}</ref> | population_density_metro_km2 = 3,343.16 | population_rank = [[List of cities in El Salvador|1st, El Salvador]] | population_blank1_title = | population_blank1 = | population_note = <!--General Information--> | postal_code_type = [[ISO 3166-2:SV|SV-SS]] | postal_code = CP 1101 | area_code = + 503 | blank_name_sec2 = '''[[Human Development Index|HDI]]''' (2018) | blank_info_sec2 = 0.704 − {{color|#57994C|high}}<ref>{{cite web|url=https://globaldatalab.org/shdi/shdi/|title=Sub-national HDI - Subnational HDI - Global Data Lab|website=GlobalDataLab}}</ref> | footnotes = | population_demonym = Sansalvadoran<br/>Sansalvadoreño/a<br/>Capitalino/a <!-- GDP --------------->| demographics_type1 = [[GDP|GDP (PPP, constant 2015 values)]] | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = Year | demographics1_info1 = 2023 | demographics1_title2 = ڪل (ميٽرو) | demographics1_info2 = $14.7&nbsp;billion<ref name="TelluBase">{{cite web|url=https://tellusant.com/repo/tb/tellubase_factsheet_slv.pdf|publisher=Tellusant|title=TelluBase—El Salvador Fact Sheet|access-date = 2024-01-11}}</ref> | demographics1_title3 = Per capita | demographics1_info3 = $13,200 | timezone = [[Central Standard Time|CST]] | utc_offset = −06:00 | website = [http://www.sansalvador.gob.sv sansalvador.gob.sv] }} '''سان سيلويڊور''' (انگريزي: San Salvador؛ اسپيني: san salβaˈðoɾ]) [[ايل سيلويڊور]] جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ ان اي نالي سان ڊپارٽمينٽ آهي.<ref>{{cite web|url=http://www.geonames.org/SV/largest-cities-in-el-salvador.html|title=Biggest Cities El Salvador|publisher=Geonames.org|access-date=24 February 2012}}</ref> اهو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهري مجموعو آهي، جيڪو ملڪ جي سياسي، ثقافتي، تعليمي ۽ مالي مرڪز طور ڪم ڪري ٿو. <ref>[http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090327014242/http://hdr.undp.org/docs/reports/national/ELS_El_Salvador/El_Salvador_2003_sp.pdf|date=27 March 2009}}</ref> سان سيلويڊور جي ميونسپلٽي ۾ 2024ع تائين 5,25,990 ماڻهو رهندا هئا.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=San Salvador (Municipality, El Salvador) - Population Statistics, Charts, Map and Location|website=www.worldometers.info|access-date=2024-07-09}}</ref> سان سيلويڊور جو ميٽروپوليٽن علائقو، جيڪو گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جي 13 ميونسپلٽيز تي مشتمل آهي، جي آبادي 24,04,097 آهي.<ref>{{cite web|url=https://www.worldometers.info/world-population/el-salvador-population/#:~:text=The%20current%20population%20of%20El,6%2C364%2C943%20people%20at%20mid%20year.|title=Population of El Salvador|work=[[Statista]]|language=en}}</ref> سان سيلويڊور جي شهري علائقي جي آبادي 16,00,000 ماڻھن تي مشتمل آهي.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf Demographia World Urban Areas 17th Annual Edition: 202106]</ref> هي شهر ايل سلواڊور جي وزارتن جي ڪائونسل، ايل سلواڊور جي قانون ساز اسيمبلي، ايل سلواڊور جي سپريم ڪورٽ ۽ ٻين سرڪاري ادارن جو گهر آهي ۽ انهي سان گڏ ايل سلواڊور جي صدر جي سرڪاري رهائش پڻ هتي آهي. سان سيلويڊور ايل سلواڊور جي هائي لينڊ ۾ واقع آهي، آتش فشانن سان گھريل آهي ۽ اهو زلزلي جو شڪار رهندو آهي. سان سلواڊور علائقائي ۽ بين الاقوامي راندين جي مقابلن ۽ سياسي ۽ سماجي تقريبن جو ميزبان شهر رهيو آهي. سال 1935ع، 2002ع ۽ 2023ع ۾ وچ آمريڪي ۽ ڪيريبين رانديون ۽ سال 1977ع ۽ 1994ع ۾ وچ آمريڪي رانديون هتي منعقد ٿـيون، انهي سان گڏ سال 1975ع ۽ 2023ع جا مس يونيورس جا مقابلا هتان منعقد ٿيا. سان سلواڊور سال 2008ع ۾ 18هين آئيبيرو-آمريڪي سربراهي اجلاس، اسپيني ۽ پرتگالي دائري ۾ سڀ کان اهم سماجي سياسي تقريب، جو ميزبان شهر پڻ هو.<ref>[[Ibero-American Summit]]</ref> سينٽرل آمريڪن انٽيگريشن سسٽم جو هيڊ ڪوارٽر سان سلواڊور ۾ آهي.<ref>[[Central American Bank for Economic Integration]]</ref> ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Sister project links|voy=San Salvador|d=Q3110}} * [http://www.sansalvador.gob.sv/ Municipality of the city of San Salvador] * [http://www.tramz.com/sv/sv00.html The Tramways of San Salvador, 1876–1929] {{Navboxes |title = [[File:Gnome-globe.svg|25px]]{{nbsp}}Geographic locale |list = '''[[Geographic coordinate system|Lat. <small>and</small> Long.]] {{Coord|13|41|56|N|89|11|29|W|display=inline}}''' {{List of North American capitals}} {{San Salvador Department}} }} {{Authority control}} [[زمرو:سان سيلويڊور]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:راڄڌانيون]] [[زمرو:وچ آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[زمرو:اتر آمريڪا ۾ راڄڌانيون]] [[Category:Municipalities of the San Salvador Department]] [[Category:Populated places established in 1525]] [[Category:1525 establishments]] [[Category:Populated places established in the 16th century]] ==حوالا== {{حوالا}} dmm4gbolvvf5iqxlir2yghaa4xrt4od 14 83162 320606 2025-06-26T16:52:25Z Ibne maryam 17680 نئون صفحو: [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] 320606 wikitext text/x-wiki [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:وچ آمريڪا جا ملڪ]] 5i4m7zle9pe58k9mxciz4p856ogypgq 14 83163 320607 2025-06-26T16:53:29Z Ibne maryam 17680 نئون صفحو: [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] 320607 wikitext text/x-wiki [[زمرو:وچ آمريڪا]] [[زمرو:ايل سيلويڊور]] 0u8nkqwhypmf1p1npvxto6x1n8i1bhd 3 83164 320613 2025-06-26T19:54:09Z KaleemBot 10779 ڀليڪار! 320613 wikitext text/x-wiki {{سانچو:سماجي ڳنڍڻن تي سنڌي وڪيپيڊيا}} <div style="padding:5px;font-size:medium"><center style="word-spacing:1ex">[[Wikipedia:سفارتخانو|سفارتخاني جي صفحي تي پنھنجون سفارشون ڏيو]] </center></div> {| bgcolor="#ADDFAD" align=center style="width:100% !important; -moz-border-radius: 1em;-webkit-border-radius:1em;border-radius:1em; border-top:2px dashed #3eb2c9;border-bottom:2px dashed #3eb2c9;padding: 5px 20px 25px;" |<span style="font-family:MB Lateefi;float:left">'''[[Wikipedia:سفارتخانو|سفارتخانو]]'''</span> <div class="tabber horizTabBox" style="width: 100% !important;"> [[عڪس:Wikipedia laurier wp.png|left|200px]] <center><big>'''بزمِ سنڌي وڪيپيڊيا ۾ ڀلي ڪري آيا''' ''{{PAGENAME}}'''</big></center>'' '''السلام عليڪم! اسان اميد ڪريون ٿا تہ توھان سنڌي وڪيپيڊيا جي لاء بھترين اضافو ثابت ٿيندئو'''.<br> * وڪيپيڊيا ھڪ کليل ڄاڻ چيڪلو آھي جنھن کي اسان سڀ ملي ڪري لکندا ۽ سنواريندا آھيون. وڪيپيڊيا منصوبي جي شروعات جنوري 2001ع ۾ ٿي، جڏھن تہ سنڌي وڪيپيڊيا فيبروري 2006ع ۾ عمل آئي. في الحال ھن وڪيپيڊيا ۾ '''{{NUMBEROFARTICLES}}''' [[Special:Allpages|مضمون]] موجود آھن.<br /> * ھن چيڪلي (انسائيڪلوپيڊيا) ۾ توھان مضمون نويسي، سنوار ۽ تصحيح کان پھريان ھيٺين صفحن تي ضرور نظر وجھو.''' * صفحن جي ظاھريت جي تبديلي ۽ طریقيڪار جي لاءِ ڏسو '''[[خاص:ترجيحات|ترجيحون]]'''. <Font - size=4> '''اصول ۽ قاعدا''' </Font - size> <Font - size=3> '''توھان جو واپرائيندڙ ۽ بحث صفحو''' </Font - size><br> ھتي توھانجو [[خاص:Mypage|'''مخصوص واپرائيندڙ صفحو بہ ھوندو''']] جتي توھان [[:زمرو:يوزر سانچا|پنھنجو تعارف لکي سگھو ٿا]]، ۽ توهانجي [[خاص:Mytalk|واپرائيندڙ بحث]] تي ٻيا رڪنَ توھان سان رابطو ڪري سگھن ٿا ۽ توھان ڏي پيغام موڪلي سگھن ٿا. * '''ڪنھن ٻئي رڪن کي پيغام موڪلڻ وقت ھنن امرن جو خاص خيال رکو''': ** '''جيڪڏھن ضرورت هجي تہ پيغام کي عنوان ضرور ڏيو'''. ** '''پيغام جي آخر ۾ پنهنجي صحيح ضرور وجھو، ان جي لاءِ هي علامت درج ڪريو'''--&#126;&#126;&#126;&#126;''' يا ھن ([[عڪس:Insert-signature.png|link=]]) بٽڻ تي ٽڙڪ ڪريو'''. ** '''[[Wikipedia:اصول بحث|اظھار بحث جي آدابن]] جو خصوصي خيال رکو'''. <Font - size=3> '''تعاون''' </Font - size> * '''وڪيپيڊيا جي ڪنھن بہ صفحي جي سڄي پاسي ڳوليو جو خانو نظر ايندو آھي. جنھن موضوع تي مضمون ٺاھڻ چاھيو تہ ڳوليو جي خاني ۾ لکو، ۽ ڳوليو تي ٽڙڪ ڪريو'''. <inputbox>type=search</inputbox> * '''توھان جي موضوع سان ملندڙ جلندڙ صفحا نظر ايندا. اھو اطمينان ڪرڻ کان پوء تہ توھان جي گهربل موضوع تي پھريان کان مضمون موجود ناھي، توھان نئون صفحو ٺاھي سگھو ٿا واضع هجي تہ ھڪ موضوع تي ھڪ کان وڌيڪ مضمون ٺاھڻ جي اجازت ناھي. توھان ھيٺ ڏنل خانو بہ استعمال ڪري سگھو ٿا'''. <inputbox>type=create</inputbox> * '''لکڻ کان پهرئين ھن ڳالھ جو يقين ڪريو تہ جنھن عنوان تي توھان لکي رھيا آھيو ان تي يا ان سان ملندڙ عنوانن تي وڪي ۾ ڪوئي مضمون نہ ھجي. ان جي لاء توھان ڳوليو جي خاني ۾ عنوان ۽ ان جا هم معنيٰ لفظ (اهڙا لفظ جن جي معني هڪ هجي) لکي ڳولا ڪريو'''.</center> |} -- توھان جي مدد جي لاء ھر وقت حاضر، اوهان جو خادم --[[واپرائيندڙ:KaleemBot|KaleemBot]] ([[واپرائيندڙ بحث:KaleemBot|ڳالھ]]) 19:54, 26 جُونِ 2025 ( يو.ٽي.سي) 0e07vs24goyx5rjlnac4wtymco42h3f 0 83165 320629 2025-06-27T05:49:46Z Ibne maryam 17680 نئون صفحو: '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ خلافت راشدين جي اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترن ئي جنگين شامل هيون. جيڪي آگسٽ 636 ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رهيون. يرموڪ نديءَ جي ويجهو (جنهن کي هيرومائسس درياءَ پڻ سڏيو ويندو آهي). ان سان گڏ جيڪ... 320629 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ خلافت راشدين جي اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترن ئي جنگين شامل هيون. جيڪي آگسٽ 636 ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رهيون. يرموڪ نديءَ جي ويجهو (جنهن کي هيرومائسس درياءَ پڻ سڏيو ويندو آهي). ان سان گڏ جيڪي هاڻي شام-اردن ۽ شام-اسرائيل جون سرحدون آهن. بحيره گليلي جي ڏکڻ اوڀر ۾. جنگ جو نتيجو هڪ فيصلي ڪندڙ مسلمان فتح هو. جنهن شام ۾ رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. تقريباً ست صديون بعد. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. ۽. اهو حضرت محمد ﷺ جي وفات کان پوءِ ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات هئي. ان وقت جي عيسائي/رومن ليونٽ ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي. [[زمرو:تاريخ اسلام]] 7nhnfy4y0w98a68sps3ht89akittijq 320630 320629 2025-06-27T06:33:00Z Ibne maryam 17680 320630 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. [[زمرو:تاريخ اسلام]] 87b1g8qd8vikf5isl6l0dzacaoig301 320631 320630 2025-06-27T06:52:27Z Ibne maryam 17680 320631 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== ==ٻاهريان ڳنڍڻا== [[اسلام]] [[زمرو:تاريخ اسلام]] ==حوالا== {{حوالا}} pieo640celcbzh2i646iwkqm6obcnwo 320632 320631 2025-06-27T06:54:59Z Ibne maryam 17680 /* ٻاهريان ڳنڍڻا */ 320632 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[اسلام]] [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} fd1l0fglgqf6tjmcgdxu7pe9zbpfkdx 320633 320632 2025-06-27T06:55:34Z Ibne maryam 17680 /* ٻاهريان ڳنڍڻا */ 320633 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} ttx7ypashnfcq6d50ujbnsncxx1lhnw 320636 320633 2025-06-27T07:08:19Z Ibne maryam 17680 320636 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سرزمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 1lknj46150g4x1ghxbi7gvjqbcs59ow 320637 320636 2025-06-27T07:08:58Z Ibne maryam 17680 320637 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 7egrc1uemn3koganxopsu8mjawz2eg8 320638 320637 2025-06-27T07:11:02Z Ibne maryam 17680 /* پس منظر */ 320638 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | map_type = Syria#Levant#Middle East2 | map_caption = Battle location on a map of modern [[Syria]] | map_relief = 1 | date = 15–20 August 636 | place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} }} The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 28y85hjwgh9ey5xodcg0xeh7imu31at 320639 320638 2025-06-27T07:11:50Z Ibne maryam 17680 /* پس منظر */ 320639 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | map_type = Syria#Levant#Middle East2 | map_caption = Battle location on a map of modern [[Syria]] | map_relief = 1 | date = 15–20 August 636 | place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} }} The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} rwl0c6lxcf0iui9dnfo1ao0cq7zalmh 320640 320639 2025-06-27T07:14:35Z Ibne maryam 17680 320640 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) }} | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | map_type = Syria#Levant#Middle East2 | map_caption = Battle location on a map of modern [[Syria]] | map_relief = 1 | date = 15–20 August 636 | place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} }} The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 44wbfqmuve97e3tbkhhqjoxktes7hjf 320641 320640 2025-06-27T07:15:13Z Ibne maryam 17680 320641 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) }} | map_type = Syria#Levant#Middle East2 | map_caption = Battle location on a map of modern [[Syria]] | map_relief = 1 | date = 15–20 August 636 | place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} }} The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} mciwsfo7b57y7m3hdrekiim0tenh4rv 320642 320641 2025-06-27T07:16:33Z Ibne maryam 17680 /* پس منظر */ 320642 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | map_type = Syria#Levant#Middle East2 | map_caption = Battle location on a map of modern [[Syria]] | map_relief = 1 | date = 15–20 August 636 | place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] }} | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} }} The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} rkm22dqtmq1runki2erpj5io4xajju6 320643 320642 2025-06-27T07:17:23Z Ibne maryam 17680 /* پس منظر */ 320643 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | map_type = Syria#Levant#Middle East2 | map_caption = Battle location on a map of modern [[Syria]] | map_relief = 1 | date = 15–20 August 636 }} | place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} }} The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 4krckg0vlmz3qw38aad5snghtdw1od0 320644 320643 2025-06-27T07:19:07Z Ibne maryam 17680 320644 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} }} The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} s8at9urlpyfncuqdlzvqec437r26z0s 320645 320644 2025-06-27T07:21:37Z Ibne maryam 17680 320645 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} }} }} * Battle location on a map of modern [[Syria]] * date = 15–20 August 636 * place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] * The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} hish1i9m6f3v5wyxb0k6b0aga0b2opd 320646 320645 2025-06-27T07:24:10Z Ibne maryam 17680 320646 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}}{{dubious|Coordinates incorrect|date=December 2019|}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) }} | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} *Battle location on a map of modern [[Syria]] *date = 15–20 August 636 * place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] * The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} gv0wud96m2clveti94sqsv6ot96qkc7 320647 320646 2025-06-27T07:37:27Z Ibne maryam 17680 320647 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = the [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | place = Syria | date = يرموڪ جي جنگ | status = مسلمانن جي فتح | combatant3 = | commander3 = }} | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} *Battle location on a map of modern [[Syria]] *date = 15–20 August 636 * place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] * The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 7u8j1xo6podinuxo52dcu6jrq9phplc 320648 320647 2025-06-27T07:51:37Z Ibne maryam 17680 320648 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = يرموڪ جي جنگ<br>معرکه اليرموک (عربي)<br> * يرموڪ جي جنگ جو هڪ مصور جو تصور. * خلافت راشدين جي حڪومت فتح ڪئي. * مديني جي رياست. * بازنطيني سلطنت. ** غسان جي سلطنت. ** تنخود. * خالد بن الوليد * ابو عبيده بن الجراح * زبير بن العوام * شربيل بن حسنه * قعقاع بن عمرو التميمي * ضرار بن الازور # ٿيوڊور ٽرٿيريس * واهڻ * جبله بن الاحهم غسانيد. * ديرجان * نڪيتاس فارسي * قناطير * گريگوري # جديد اندازا * بنيادي عرب ذريعا * شهيد. * ڪل جاني نقصان: [[Muslim conquest of the Levant]]<br>([[Arab–Byzantine wars]]) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = Illustration of the Battle of Yarmuk by an anonymous [[Catalans|Catalan]] illustrator ({{Circa|1310 – 1325}}) | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | place = Syria | date = 13 هجري | status = مسلمانن جي فتح | combatant3 = | commander3 = }} | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} *Battle location on a map of modern [[Syria]] *date = 15–20 August 636 * place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] * The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 4ny1q8aorbpezqdjr41cby58s8vlq89 320649 320648 2025-06-27T09:54:40Z Ibne maryam 17680 320649 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = '''يرموڪ جي جنگ'''<br>'''معرکه اليرموک''' (عربي)<br> سرزمين شام جي مهم ۾ مسلمانن جي ڪاميابيون<br> مسلمان-رومي جنگون | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = يرموڪ جي جنگ، هڪ مصور جي تصور ۾ | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] | result = Rashidun victory | combatant1 = [[Rashidun Caliphate]] | combatant2 = [[Byzantine Empire]]<br>[[Ghassanids|Ghassanid Kingdom]]<br>[[Tanukhids]] | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br>[[Ubadah ibn al-Samit]] | commander2 = [[Theodore Trithyrius]]{{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]]<ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources){{cref|e}} | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | place = Syria | date = 13 هجري | status = مسلمانن جي فتح | combatant3 = مسلمانن کي فتح ملي * مديني جي اسلامي رياست. * بازنطيني سلطنت. * * غسان جي سلطنت. * تنخود. بنو لخم ۽ بنو غسان * خالد بن الوليد * ابو عبيده بن الجراح * زبير بن العوام * شرحبيل بن حسنه * قعقاع بن عمرو التميمي * ضرار بن الازور # ٿيوڊور ٽرٿيريس * ووهان * جبله بن الايهم غساني * ديرجان * نڪيتاس فارسي * قناطير * گريگوري # جديد اندازا * بنيادي عرب ذريعا * شهيد. * ڪل جاني نقصان: | commander3 = }} | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} *Battle location on a map of modern [[Syria]] *date = 15–20 August 636 * place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] * The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 36m6tgmxlg8e9xutpnr0nvznka0rrhm 320651 320649 2025-06-27T10:28:52Z Ibne maryam 17680 320651 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = '''يرموڪ جي جنگ'''<br>'''معرکه اليرموک''' (عربي)<br> سرزمين شام جي مهم ۾ مسلمانن جي ڪاميابيون<br> مسلمان-رومي جنگون | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = يرموڪ جي جنگ، هڪ مصور جي تصور ۾ | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}} | territory = The [[Levant]] was conquered by the [[Rashidun Caliphate]] سرزمين شام مديني جي رياست جي حدود ۾ اچي وئي. | result = مسلمانن کي فتح ملي | combatant1 = مديني جي اسلامي رياست | combatant2 = [[بازنطيني سلطنت]] * بنو غسان * بنو لخم * غسان جي سلطنت * تنخود | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br> [[Ubadah ibn al-Samit]] * خالد بن الوليد * ابو عبيده بن الجراح * زبير بن العوام * شرحبيل بن حسنه * قعقاع بن عمرو التميمي * ضرار بن الازور | commander2 = [[Theodore Trithyrius]] {{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]] * ٿيوڊور ٽريٿائريئس * رومي ڪمانڊر واهان * جبله بن الايهم غساني * ديرجان * نڪيتاس فارسي * قناطير * رومي سپه سالار گريگوري <ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 15,000–40,000<br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources) {{cref|e}} جديد اندازا * بنيادي عرب ذريعا * شهيد. * ڪل جاني نقصان: | strength2 = 20,000–40,000<br />(modern estimates){{cref|a}}<br>100,000–200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 killed{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''Total casualties:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 70,000–120,000 killed<br>(primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | place = Syria | date = 13 هجري | status = مسلمانن جي فتح | combatant3 = | commander3 = }} | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} *Battle location on a map of modern [[Syria]] *date = 15–20 August 636 * place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] * The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} quwq1plbypt1yiwvo2soq5bfy3qmtr9 320652 320651 2025-06-27T11:05:19Z Ibne maryam 17680 320652 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = '''يرموڪ جي جنگ'''<br>'''معرکه اليرموک''' (عربي)<br> سرزمين شام جي مهم ۾ مسلمانن جي ڪاميابيون<br> مسلمان-رومي جنگون | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = يرموڪ جي جنگ، هڪ مصور جي تصور ۾ | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}} | territory = سرزمين شام مديني جي رياست جي حدود ۾ اچي وئي. فتح بلاد الشام وضمها لدولة الخلافة الراشدة. | result = انتصار المسلمين | combatant1 = مديني جي اسلامي رياست (دولة الخِلافة الرَّاشدة) | combatant2 = [[بازنطيني سلطنت]] * بنو غسان * بنو لخم * غسان جي سلطنت * تنخود * الإمبراطورية البيزنطية * الغساسنة | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br> [[Ubadah ibn al-Samit]] * عمر بن الخطاب * أبو عبيدة بن الجراح * خالد بن الوليد * ميسرة بن مسروق العبسي * أبو سفيان بن حرب * عقبة بن عامر الجهني * عمرو بن العاص * عكرمة بن ابي جهل ⚔ * عبد الرحمن بن أبي بكر * ضرار بن الأزور * شرحبيل بن حسنة * يزيد بن أبي سفيان * القعقاع بن عمرو التميمي * عياض بن غنم * قيس بن المكشوح المرادي * عدي بن حاتم الطائي * مالك بن الحارث الأشتر خالد بن الوليد * ابو عبيده بن الجراح * زبير بن العوام * شرحبيل بن حسنه * قعقاع بن عمرو التميمي * ضرار بن الازور | commander2 = [[Theodore Trithyrius]] {{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]] * ٿيوڊور ٽريٿائريئس * رومي ڪمانڊر واهان * جبله بن الايهم غساني * ديرجان * نڪيتاس فارسي * قناطير * رومي سپه سالار گريگوري القادة * هرقل * ثيودور تريثوريوس ⚔ * فاهان ⚔ * جبلة بن الأيهم * دريجان ⚔ * قناطير * قسطنطين ابن هرقل * تيودور شقيق هرقل * جريجوري القادة هرقل ثيودور تريثوريوس ⚔ فاهان ⚔ جبلة بن الأيهم دريجان ⚔ قناطير قسطنطين ابن هرقل تيودور شقيق هرقل جريجوري <ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 36.000 مقاتل 15,000–40,000 <br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources) {{cref|e}} | strength2 = 1,00,000 - 2,40,000 مقاتل <br> 20,000–40,000 مقاتل (modern estimates){{cref|a}} <br>100,000 –200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 شهيد ٿيا{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''ڪل جاني نقصان:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 50000 - 70000 مارجي ويا جديد اندازا * بنيادي عرب ذريعا * (primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | place = Syria | date = 5 رجب، سال 15 هجري (20 آگسٽ، 636ع) (يرموڪ ندي جي ويجهو، [[شام]]) | status = مسلمانن جي فتح | combatant3 = | commander3 = }} | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} *Battle location on a map of modern [[Syria]] *date = 15–20 August 636 * place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] * The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} 891j24n6fdycnlhmvmtjq83k0ighnee 320654 320652 2025-06-27T11:53:38Z Ibne maryam 17680 320654 wikitext text/x-wiki '''يرموڪ جي جنگ''' (عربي: معركة اليرموك)، راشدين خلافت جي دور ۾ بازنطيني سلطنت جي فوج ۽ اسلامي فوجن جي وچ ۾ هڪ وڏي جنگ هئي. جنگ ۾ ڪيترائي ننڍا ويڙهه شامل هيا، جيڪا آگسٽ 636ع ۾ ڇهن ڏينهن تائين جاري رھيا. اها جنگ، گليلي سمنڊ جي ڏکڻ اوڀر ۾، يرموڪ ندي جي ويجهو ٿي هئي. جنگ جو نتيجو مسلمانن جي هڪ فيصلي ڪندڙ فتح هئي، جنهن سرزمين شام (Levant) ۾ ست صدين پراڻي رومي حڪمراني جو خاتمو ڪيو. يرموڪ جي جنگ کي فوجي تاريخ ۾ سڀ کان فيصلي ڪندڙ جنگين مان هڪ سمجهيو ويندو آهي. اها پيغمبر [[محمد|محمد ﷺ]] جي وفات کان پوءِ، ان وقت جي رومي عيسائي سرزمين شام ۾ اسلام جي تيزيءَ سان پيش قدمي جو اعلان ڪندي، ابتدائي اسلامي فتحن جي پهرين عظيم لهر جي شروعات کي ظاهر ڪئي ٿي. مسلمانن جي اڳڀرائي کي روڪڻ ۽ وڃايل علائقو واپس حاصل ڪرڻ لاءِ، رومي شهنشاهه هرقل مئي 636ع ۾ سرزمين شام ڏانهن هڪ وڏي مهم موڪليو. جيئن بازنطيني فوج ويجهو آئي، مسلم فوج حڪمت عملي طور تي شام کان پوئتي هٽي، جزيره عرب جي ويجهو يرموڪ جي ميدانن تي پنهنجون سڀئي فوجون ٻيهر گڏ ڪيون، جتي انهن کي مضبوط ڪيو ۽ عددي طور تي اعليٰ بازنطيني فوج کي شڪست ڏني. جنگ کي وڏي پيماني تي خالد بن الوليد جي سڀ کان وڏي فوجي فتح سمجهيو ويندو آهي ۽ تاريخ ۾ سڀ کان وڏو جنگي حڪمت عملي جو ماهر ۽ گهوڙي سوار ڪمانڊرن مان هڪ جي حيثيت سان سندس شهرت کي مضبوط ڪيو. ==پس منظر== {{Short description|636 CE conflict between the Rashidun Caliphate and Byzantine Empire}} {{Infobox military conflict | conflict = Battle of Yarmuk | partof = '''معركة اليرموك'''<br>'''يرموڪ جي جنگ'''<br>(بلاد الشام ۾ مسلمان-رومي جنگون) | image = Hayton BNF886 9v.jpg|Hayton BNF886 9v | image_size = 300 | caption = يرموڪ جي جنگ، هڪ مصور جي تصور ۾ | coordinates = {{coord|32.8141|35.9548|region:IT_type:event|display=inline,title}} | territory = سرزمين شام مديني جي رياست جي حدود ۾ اچي وئي. فتح بلاد الشام وضمها لدولة الخلافة الراشدة. | result = انتصار المسلمين | combatant1 = مديني جي اسلامي رياست (دولة الخِلافة الرَّاشدة) | combatant2 = [[بازنطيني سلطنت]] * بنو غسان * بنو لخم * غسان جي سلطنت * تنخود * الإمبراطورية البيزنطية * الغساسنة | commander1 = [[Umar|Umar ibn al-Khattab]]<br>[[Khalid ibn al-Walid]]<br>[[Abu Ubayda ibn al-Jarrah]]<br>[[Amr ibn al-As]]<br>[[Zubayr ibn al-Awwam]]<br>[[Malik al-Ashtar]]<br>[[Hind bint Utba]]<br>[[Abu Sufyan ibn Harb]]<br>[[Shurahbil ibn Hasana]]<br>[[Al-Qa'qa' ibn 'Amr al-Tamimi]]<br> [[Amru bin Ma'adi Yakrib]]<br>[[Iyad ibn Ghanm]]<br>[[Dhiraar bin Al-Azwar]]<br>[[Abd al-Rahman ibn Abi Bakr]]<br> [[Ubadah ibn al-Samit]] * عمر بن الخطاب * أبو عبيدة بن الجراح * خالد بن الوليد * ميسرة بن مسروق العبسي * أبو سفيان بن حرب * عقبة بن عامر الجهني * عمرو بن العاص * عكرمة بن ابي جهل ⚔ * عبد الرحمن بن أبي بكر * ضرار بن الأزور * شرحبيل بن حسنة * يزيد بن أبي سفيان * القعقاع بن عمرو التميمي * عياض بن غنم * قيس بن المكشوح المرادي * عدي بن حاتم الطائي * مالك بن الحارث الأشتر خالد بن الوليد * ابو عبيده بن الجراح * زبير بن العوام * شرحبيل بن حسنه * قعقاع بن عمرو التميمي * ضرار بن الازور | commander2 = [[Theodore Trithyrius]] {{KIA}}<br>[[Vahan (Byzantine commander)|Vahan]]{{KIA}}{{cref|g}}<br>[[Jabalah ibn al-Aiham]]<br>[[Dairjan]]{{KIA}}<br>[[Niketas the Persian]]<br>Buccinator ([[Qanatir]])<br>[[Gregory, Byzantine General|Gregory]] * ٿيوڊور ٽريٿائريئس * رومي ڪمانڊر واهان * جبله بن الايهم غساني * ديرجان * نڪيتاس فارسي * قناطير * رومي سپه سالار گريگوري القادة * هرقل * ثيودور تريثوريوس ⚔ * فاهان ⚔ * جبلة بن الأيهم * دريجان ⚔ * قناطير * قسطنطين ابن هرقل * تيودور شقيق هرقل * جريجوري القادة هرقل ثيودور تريثوريوس ⚔ فاهان ⚔ جبلة بن الأيهم دريجان ⚔ قناطير قسطنطين ابن هرقل تيودور شقيق هرقل جريجوري <ref>{{harvnb|Nicolle|1994|pp=64–65}}.</ref> | strength1 = 36.000 مقاتل 15,000–40,000 <br>(modern estimates){{cref|d}}<br>24,000–40,000<br>(primary Arab sources) {{cref|e}} | strength2 = 1,00,000 - 2,40,000 مقاتل <br> 20,000–40,000 مقاتل (modern estimates){{cref|a}} <br>100,000 –200,000<br>(primary Arab sources){{cref|c}}<br>140,000<br>(primary Roman sources){{cref|b}} | casualties1 = 4,000 شهيد ٿيا{{sfn|Akram|2004|p=425}} <br> '''ڪل جاني نقصان:''' <br> 5,000<ref>{{cite web|title=Battle of Yarmouk|url=https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Yarmouk-636|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-05|quote=Losses: Byzantine allied, 40,000; Arab, 5,000.}}</ref>–17,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}} | casualties2 = 50000 - 70000 مارجي ويا جديد اندازا * بنيادي عرب ذريعا * (primary Arab sources){{cref|f}} <br> 10,000{{sfnp|Bolshakov|2002|p=67}}–50,000 killed<ref>{{cite web|title=Khālid ibn al-Walīd|url=https://www.britannica.com/biography/Khalid-ibn-al-Walid|website=Encyclopædia Britannica|publisher=Encyclopædia Britannica, Inc.|access-date=2025-06-17|quote=Early in 636 he withdrew south of the Yarmūk River before a powerful Byzantine force that advanced from the north and from the coast of Palestine. The Byzantine armies were composed mainly of Christian Arab, Armenian, and other auxiliaries, however; and when many of these deserted the Byzantines, Khālid, reinforced from Medina and possibly from the Syrian Arab tribes, attacked and destroyed the remaining Byzantine forces along the ravines of the Yarmūk valley (Aug. 20, 636).'''Almost 50,000 Byzantine troops were slaughtered''', which opened the way for many other Islamic conquests.}}</ref>(modern estimates) | place = Syria | date = 5 رجب، سال 15 هجري (20 آگسٽ، 636ع) (يرموڪ ندي جي ويجهو، [[شام]]) | status = مسلمانن جي فتح | combatant3 = | commander3 = }} | campaignbox = {{Campaignbox Byzantine-Arab Wars}} {{Campaignbox Campaigns of Khalid ibn Walid}} *Battle location on a map of modern [[Syria]] *date = 15–20 August 636 * place = Near the [[Yarmuk River]], along the tripoint border of [[Syria]], [[Jordan]] and [[Golan Heights]] * The '''Battle of the Yarmuk''' (also spelled '''Yarmouk'''; {{Langx|ar|معركة اليرموك}}) was a major battle between the [[Byzantine army|army]] of the [[Byzantine Empire]] and the Arab Muslim [[Rashidun army|forces]] of the [[Rashidun Caliphate]]. The battle consisted of a series of engagements that lasted for six days in August 636, near the [[Yarmouk River]] (also called the Hieromyces River), along what are now the borders of [[Jordan–Syria border|Syria–Jordan]] and [[Borders of Israel#Border with Syria and Lebanon|Syria-Israel]], southeast of the [[Sea of Galilee]]. The result of the battle was a decisive Muslim victory that ended Roman rule in Syria after about seven centuries. The Battle of the Yarmuk is regarded as one of the most decisive battles in military history,<ref name=walton30>{{harvnb|Nafziger|Walton|2003|p=30}}.</ref><ref>{{harvnb|Nicolle|1994|p=6}}.</ref> and it marked the first great wave of [[early Muslim conquests]] after the death of the Islamic prophet [[Muhammad]], heralding the rapid advance of [[Islam]] into the then-Christian/Roman [[Levant]]. To check the [[Muslim conquest of Syria|Arab advance]] and to recover lost territory, Emperor [[Heraclius]] had sent a massive expedition to the Levant in May 636. As the Byzantine army approached, the Arabs tactically withdrew from Syria and regrouped all their forces at the Yarmuk plains close to the [[Arabian Peninsula]], where they were reinforced, and defeated the numerically superior Byzantine army. The battle is widely regarded to be [[Khalid ibn al-Walid]]'s greatest military victory and to have cemented his reputation as one of the greatest tacticians and cavalry commanders in history.<ref name=nicolle19>{{harvnb|Nicolle|1994|p=19}}.</ref> ==رومي لشڪر جو جوابي حملو== ==مسلمانن جي حڪمت عملي== ==جنگ جي ميدان جو نقشو== ==فوجن جي تعيناتي ۽ صف بندي== ==رومي فوج ۾ ڇڪتاڻ== ==باقاعده جنگ== ==نتيجو== ==تجزيو== ==پڻ ڏسو== [[:باب:اسلام]] * [[موته جي جنگ]] * [[ليوانت (سر زمين شام)|سرزمين شام]] * [[خالد بن وليد]] ==ٻاهريان ڳنڍڻا== {{Commons category|Battle of Yarmouk}} *[https://web.archive.org/web/20120210221551/http://www.grandestrategy.com/2007/12/sword-of-allah-chapter-34-eve-of-yarmuk.html Yarmouk in Sword of Allah at GrandeStrategy] by A. I. Akram *[https://web.archive.org/web/20130412230335/http://www.militaryhistoryonline.com/muslimwars/articles/yarmuk.aspx Battle of Yarmuk, 636] {{Authority control}} {{DEFAULTSORT:Yarmuk}} [[زمرو:تاريخ اسلام]] [[Category:636]] [[Category:630s conflicts]] [[Category:630s in the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Byzantine Empire]] [[Category:Battles involving the Rashidun Caliphate]] [[Category:Battles of Abu Ubaidah ibn al-Jarrah]] [[Category:Battles of Khalid ibn Walid]] [[Category:Battles of the Arab–Byzantine wars]] [[Category:Muslim conquest of the Levant]] [[Category:Heraclius]] [[Category:630s in the Rashidun Caliphate]] ==حوالا== {{حوالا}} pqk7huxxw3uu42o9korifmvwowoepzf 3 83166 320634 2025-06-27T07:01:47Z KaleemBot 10779 ڀليڪار! 320634 wikitext text/x-wiki {{سانچو:سماجي ڳنڍڻن تي سنڌي وڪيپيڊيا}} <div style="padding:5px;font-size:medium"><center style="word-spacing:1ex">[[Wikipedia:سفارتخانو|سفارتخاني جي صفحي تي پنھنجون سفارشون ڏيو]] </center></div> {| bgcolor="#ADDFAD" align=center style="width:100% !important; -moz-border-radius: 1em;-webkit-border-radius:1em;border-radius:1em; border-top:2px dashed #3eb2c9;border-bottom:2px dashed #3eb2c9;padding: 5px 20px 25px;" |<span style="font-family:MB Lateefi;float:left">'''[[Wikipedia:سفارتخانو|سفارتخانو]]'''</span> <div class="tabber horizTabBox" style="width: 100% !important;"> [[عڪس:Wikipedia laurier wp.png|left|200px]] <center><big>'''بزمِ سنڌي وڪيپيڊيا ۾ ڀلي ڪري آيا''' ''{{PAGENAME}}'''</big></center>'' '''السلام عليڪم! اسان اميد ڪريون ٿا تہ توھان سنڌي وڪيپيڊيا جي لاء بھترين اضافو ثابت ٿيندئو'''.<br> * وڪيپيڊيا ھڪ کليل ڄاڻ چيڪلو آھي جنھن کي اسان سڀ ملي ڪري لکندا ۽ سنواريندا آھيون. وڪيپيڊيا منصوبي جي شروعات جنوري 2001ع ۾ ٿي، جڏھن تہ سنڌي وڪيپيڊيا فيبروري 2006ع ۾ عمل آئي. في الحال ھن وڪيپيڊيا ۾ '''{{NUMBEROFARTICLES}}''' [[Special:Allpages|مضمون]] موجود آھن.<br /> * ھن چيڪلي (انسائيڪلوپيڊيا) ۾ توھان مضمون نويسي، سنوار ۽ تصحيح کان پھريان ھيٺين صفحن تي ضرور نظر وجھو.''' * صفحن جي ظاھريت جي تبديلي ۽ طریقيڪار جي لاءِ ڏسو '''[[خاص:ترجيحات|ترجيحون]]'''. <Font - size=4> '''اصول ۽ قاعدا''' </Font - size> <Font - size=3> '''توھان جو واپرائيندڙ ۽ بحث صفحو''' </Font - size><br> ھتي توھانجو [[خاص:Mypage|'''مخصوص واپرائيندڙ صفحو بہ ھوندو''']] جتي توھان [[:زمرو:يوزر سانچا|پنھنجو تعارف لکي سگھو ٿا]]، ۽ توهانجي [[خاص:Mytalk|واپرائيندڙ بحث]] تي ٻيا رڪنَ توھان سان رابطو ڪري سگھن ٿا ۽ توھان ڏي پيغام موڪلي سگھن ٿا. * '''ڪنھن ٻئي رڪن کي پيغام موڪلڻ وقت ھنن امرن جو خاص خيال رکو''': ** '''جيڪڏھن ضرورت هجي تہ پيغام کي عنوان ضرور ڏيو'''. ** '''پيغام جي آخر ۾ پنهنجي صحيح ضرور وجھو، ان جي لاءِ هي علامت درج ڪريو'''--&#126;&#126;&#126;&#126;''' يا ھن ([[عڪس:Insert-signature.png|link=]]) بٽڻ تي ٽڙڪ ڪريو'''. ** '''[[Wikipedia:اصول بحث|اظھار بحث جي آدابن]] جو خصوصي خيال رکو'''. <Font - size=3> '''تعاون''' </Font - size> * '''وڪيپيڊيا جي ڪنھن بہ صفحي جي سڄي پاسي ڳوليو جو خانو نظر ايندو آھي. جنھن موضوع تي مضمون ٺاھڻ چاھيو تہ ڳوليو جي خاني ۾ لکو، ۽ ڳوليو تي ٽڙڪ ڪريو'''. <inputbox>type=search</inputbox> * '''توھان جي موضوع سان ملندڙ جلندڙ صفحا نظر ايندا. اھو اطمينان ڪرڻ کان پوء تہ توھان جي گهربل موضوع تي پھريان کان مضمون موجود ناھي، توھان نئون صفحو ٺاھي سگھو ٿا واضع هجي تہ ھڪ موضوع تي ھڪ کان وڌيڪ مضمون ٺاھڻ جي اجازت ناھي. توھان ھيٺ ڏنل خانو بہ استعمال ڪري سگھو ٿا'''. <inputbox>type=create</inputbox> * '''لکڻ کان پهرئين ھن ڳالھ جو يقين ڪريو تہ جنھن عنوان تي توھان لکي رھيا آھيو ان تي يا ان سان ملندڙ عنوانن تي وڪي ۾ ڪوئي مضمون نہ ھجي. ان جي لاء توھان ڳوليو جي خاني ۾ عنوان ۽ ان جا هم معنيٰ لفظ (اهڙا لفظ جن جي معني هڪ هجي) لکي ڳولا ڪريو'''.</center> |} -- توھان جي مدد جي لاء ھر وقت حاضر، اوهان جو خادم --[[واپرائيندڙ:KaleemBot|KaleemBot]] ([[واپرائيندڙ بحث:KaleemBot|ڳالھ]]) 07:01, 27 جُونِ 2025 ( يو.ٽي.سي) 5cr83g0tjkoktvpqtuxpbpv0wb7oi9w 3 83167 320650 2025-06-27T10:22:03Z KaleemBot 10779 ڀليڪار! 320650 wikitext text/x-wiki {{سانچو:سماجي ڳنڍڻن تي سنڌي وڪيپيڊيا}} <div style="padding:5px;font-size:medium"><center style="word-spacing:1ex">[[Wikipedia:سفارتخانو|سفارتخاني جي صفحي تي پنھنجون سفارشون ڏيو]] </center></div> {| bgcolor="#ADDFAD" align=center style="width:100% !important; -moz-border-radius: 1em;-webkit-border-radius:1em;border-radius:1em; border-top:2px dashed #3eb2c9;border-bottom:2px dashed #3eb2c9;padding: 5px 20px 25px;" |<span style="font-family:MB Lateefi;float:left">'''[[Wikipedia:سفارتخانو|سفارتخانو]]'''</span> <div class="tabber horizTabBox" style="width: 100% !important;"> [[عڪس:Wikipedia laurier wp.png|left|200px]] <center><big>'''بزمِ سنڌي وڪيپيڊيا ۾ ڀلي ڪري آيا''' ''{{PAGENAME}}'''</big></center>'' '''السلام عليڪم! اسان اميد ڪريون ٿا تہ توھان سنڌي وڪيپيڊيا جي لاء بھترين اضافو ثابت ٿيندئو'''.<br> * وڪيپيڊيا ھڪ کليل ڄاڻ چيڪلو آھي جنھن کي اسان سڀ ملي ڪري لکندا ۽ سنواريندا آھيون. وڪيپيڊيا منصوبي جي شروعات جنوري 2001ع ۾ ٿي، جڏھن تہ سنڌي وڪيپيڊيا فيبروري 2006ع ۾ عمل آئي. في الحال ھن وڪيپيڊيا ۾ '''{{NUMBEROFARTICLES}}''' [[Special:Allpages|مضمون]] موجود آھن.<br /> * ھن چيڪلي (انسائيڪلوپيڊيا) ۾ توھان مضمون نويسي، سنوار ۽ تصحيح کان پھريان ھيٺين صفحن تي ضرور نظر وجھو.''' * صفحن جي ظاھريت جي تبديلي ۽ طریقيڪار جي لاءِ ڏسو '''[[خاص:ترجيحات|ترجيحون]]'''. <Font - size=4> '''اصول ۽ قاعدا''' </Font - size> <Font - size=3> '''توھان جو واپرائيندڙ ۽ بحث صفحو''' </Font - size><br> ھتي توھانجو [[خاص:Mypage|'''مخصوص واپرائيندڙ صفحو بہ ھوندو''']] جتي توھان [[:زمرو:يوزر سانچا|پنھنجو تعارف لکي سگھو ٿا]]، ۽ توهانجي [[خاص:Mytalk|واپرائيندڙ بحث]] تي ٻيا رڪنَ توھان سان رابطو ڪري سگھن ٿا ۽ توھان ڏي پيغام موڪلي سگھن ٿا. * '''ڪنھن ٻئي رڪن کي پيغام موڪلڻ وقت ھنن امرن جو خاص خيال رکو''': ** '''جيڪڏھن ضرورت هجي تہ پيغام کي عنوان ضرور ڏيو'''. ** '''پيغام جي آخر ۾ پنهنجي صحيح ضرور وجھو، ان جي لاءِ هي علامت درج ڪريو'''--&#126;&#126;&#126;&#126;''' يا ھن ([[عڪس:Insert-signature.png|link=]]) بٽڻ تي ٽڙڪ ڪريو'''. ** '''[[Wikipedia:اصول بحث|اظھار بحث جي آدابن]] جو خصوصي خيال رکو'''. <Font - size=3> '''تعاون''' </Font - size> * '''وڪيپيڊيا جي ڪنھن بہ صفحي جي سڄي پاسي ڳوليو جو خانو نظر ايندو آھي. جنھن موضوع تي مضمون ٺاھڻ چاھيو تہ ڳوليو جي خاني ۾ لکو، ۽ ڳوليو تي ٽڙڪ ڪريو'''. <inputbox>type=search</inputbox> * '''توھان جي موضوع سان ملندڙ جلندڙ صفحا نظر ايندا. اھو اطمينان ڪرڻ کان پوء تہ توھان جي گهربل موضوع تي پھريان کان مضمون موجود ناھي، توھان نئون صفحو ٺاھي سگھو ٿا واضع هجي تہ ھڪ موضوع تي ھڪ کان وڌيڪ مضمون ٺاھڻ جي اجازت ناھي. توھان ھيٺ ڏنل خانو بہ استعمال ڪري سگھو ٿا'''. <inputbox>type=create</inputbox> * '''لکڻ کان پهرئين ھن ڳالھ جو يقين ڪريو تہ جنھن عنوان تي توھان لکي رھيا آھيو ان تي يا ان سان ملندڙ عنوانن تي وڪي ۾ ڪوئي مضمون نہ ھجي. ان جي لاء توھان ڳوليو جي خاني ۾ عنوان ۽ ان جا هم معنيٰ لفظ (اهڙا لفظ جن جي معني هڪ هجي) لکي ڳولا ڪريو'''.</center> |} -- توھان جي مدد جي لاء ھر وقت حاضر، اوهان جو خادم --[[واپرائيندڙ:KaleemBot|KaleemBot]] ([[واپرائيندڙ بحث:KaleemBot|ڳالھ]]) 10:22, 27 جُونِ 2025 ( يو.ٽي.سي) rjfykervean311bz9zuaue4hw5fjmep 3 83168 320653 2025-06-27T11:13:40Z KaleemBot 10779 ڀليڪار! 320653 wikitext text/x-wiki {{سانچو:سماجي ڳنڍڻن تي سنڌي وڪيپيڊيا}} <div style="padding:5px;font-size:medium"><center style="word-spacing:1ex">[[Wikipedia:سفارتخانو|سفارتخاني جي صفحي تي پنھنجون سفارشون ڏيو]] </center></div> {| bgcolor="#ADDFAD" align=center style="width:100% !important; -moz-border-radius: 1em;-webkit-border-radius:1em;border-radius:1em; border-top:2px dashed #3eb2c9;border-bottom:2px dashed #3eb2c9;padding: 5px 20px 25px;" |<span style="font-family:MB Lateefi;float:left">'''[[Wikipedia:سفارتخانو|سفارتخانو]]'''</span> <div class="tabber horizTabBox" style="width: 100% !important;"> [[عڪس:Wikipedia laurier wp.png|left|200px]] <center><big>'''بزمِ سنڌي وڪيپيڊيا ۾ ڀلي ڪري آيا''' ''{{PAGENAME}}'''</big></center>'' '''السلام عليڪم! اسان اميد ڪريون ٿا تہ توھان سنڌي وڪيپيڊيا جي لاء بھترين اضافو ثابت ٿيندئو'''.<br> * وڪيپيڊيا ھڪ کليل ڄاڻ چيڪلو آھي جنھن کي اسان سڀ ملي ڪري لکندا ۽ سنواريندا آھيون. وڪيپيڊيا منصوبي جي شروعات جنوري 2001ع ۾ ٿي، جڏھن تہ سنڌي وڪيپيڊيا فيبروري 2006ع ۾ عمل آئي. في الحال ھن وڪيپيڊيا ۾ '''{{NUMBEROFARTICLES}}''' [[Special:Allpages|مضمون]] موجود آھن.<br /> * ھن چيڪلي (انسائيڪلوپيڊيا) ۾ توھان مضمون نويسي، سنوار ۽ تصحيح کان پھريان ھيٺين صفحن تي ضرور نظر وجھو.''' * صفحن جي ظاھريت جي تبديلي ۽ طریقيڪار جي لاءِ ڏسو '''[[خاص:ترجيحات|ترجيحون]]'''. <Font - size=4> '''اصول ۽ قاعدا''' </Font - size> <Font - size=3> '''توھان جو واپرائيندڙ ۽ بحث صفحو''' </Font - size><br> ھتي توھانجو [[خاص:Mypage|'''مخصوص واپرائيندڙ صفحو بہ ھوندو''']] جتي توھان [[:زمرو:يوزر سانچا|پنھنجو تعارف لکي سگھو ٿا]]، ۽ توهانجي [[خاص:Mytalk|واپرائيندڙ بحث]] تي ٻيا رڪنَ توھان سان رابطو ڪري سگھن ٿا ۽ توھان ڏي پيغام موڪلي سگھن ٿا. * '''ڪنھن ٻئي رڪن کي پيغام موڪلڻ وقت ھنن امرن جو خاص خيال رکو''': ** '''جيڪڏھن ضرورت هجي تہ پيغام کي عنوان ضرور ڏيو'''. ** '''پيغام جي آخر ۾ پنهنجي صحيح ضرور وجھو، ان جي لاءِ هي علامت درج ڪريو'''--&#126;&#126;&#126;&#126;''' يا ھن ([[عڪس:Insert-signature.png|link=]]) بٽڻ تي ٽڙڪ ڪريو'''. ** '''[[Wikipedia:اصول بحث|اظھار بحث جي آدابن]] جو خصوصي خيال رکو'''. <Font - size=3> '''تعاون''' </Font - size> * '''وڪيپيڊيا جي ڪنھن بہ صفحي جي سڄي پاسي ڳوليو جو خانو نظر ايندو آھي. جنھن موضوع تي مضمون ٺاھڻ چاھيو تہ ڳوليو جي خاني ۾ لکو، ۽ ڳوليو تي ٽڙڪ ڪريو'''. <inputbox>type=search</inputbox> * '''توھان جي موضوع سان ملندڙ جلندڙ صفحا نظر ايندا. اھو اطمينان ڪرڻ کان پوء تہ توھان جي گهربل موضوع تي پھريان کان مضمون موجود ناھي، توھان نئون صفحو ٺاھي سگھو ٿا واضع هجي تہ ھڪ موضوع تي ھڪ کان وڌيڪ مضمون ٺاھڻ جي اجازت ناھي. توھان ھيٺ ڏنل خانو بہ استعمال ڪري سگھو ٿا'''. <inputbox>type=create</inputbox> * '''لکڻ کان پهرئين ھن ڳالھ جو يقين ڪريو تہ جنھن عنوان تي توھان لکي رھيا آھيو ان تي يا ان سان ملندڙ عنوانن تي وڪي ۾ ڪوئي مضمون نہ ھجي. ان جي لاء توھان ڳوليو جي خاني ۾ عنوان ۽ ان جا هم معنيٰ لفظ (اهڙا لفظ جن جي معني هڪ هجي) لکي ڳولا ڪريو'''.</center> |} -- توھان جي مدد جي لاء ھر وقت حاضر، اوهان جو خادم --[[واپرائيندڙ:KaleemBot|KaleemBot]] ([[واپرائيندڙ بحث:KaleemBot|ڳالھ]]) 11:13, 27 جُونِ 2025 ( يو.ٽي.سي) 6xmag4cla87d67t1a20nmpqp02pzkl6